Wikipitiya szywiki https://szy.wikipedia.org/wiki/saayaway_a_belih MediaWiki 1.39.0-wmf.25 case-sensitive myiti sazumaay sasukamu misaungayay pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil Wikipitiya Wikipitiya sasukamu tangan pisubelidan tu kamu tu tangan sapimatatengil MyitiWyici matatengil tu MyitiWyici taazihan mitudung pisubelidan tu kamu i taazihan mitudung sapimatatengil buhci tu kamu matatengil tu buhci tu kamu kakuniza sacacayen kakuniza tu pisubelidan tu kamu sapimatatengil TimedText TimedText talk bacu-saupu pisubelidan tu kamu i bacu-saupu sapimatatengil Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Saayaway a belih 0 1 85120 1 2019-11-21T22:13:36Z Jon Harald Søby 4 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[saayaway a belih]] wikitext text/x-wiki #redirect [[saayaway a belih]] g20ceizfcp8h4xfymku3ogqe5s05wux MyitiWyici:Sitesupport-url 8 2 2 2019-11-20T22:08:49Z 127.0.0.1 Setting sidebar link wikitext text/x-wiki https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=szy.wikipedia.org&uselang=szy nbg5viadmn2ufn5lep2flc7ub9620e8 Fei-Cuoay Pi-Ke-Miay a tademaw 0 4 93588 93568 2020-09-11T07:40:03Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Fei-Cuoay a Pi-Ke-Mi a niyazu']] katukuh [[Fei-Cuoay Pi-Ke-Miay a tademaw]] wikitext text/x-wiki ==kakiliman(摘要)== Pi-Ke-Miay a tademaw nu Fei-Cuo (非洲) sa u kaliyuhan nu sumamaday a niyazu' tatayna waluay a mihcaan siwawatu ==nilacul(內容)== [[tangan:Baka_dancers_June_2006.jpg|縮圖|salukiw sa ku Pi-Ke-Miay a tademaw nu "Baka" i Ke-May-Lung (喀麥隆) nu Fei-Cuo (非洲) i 2006]] ==== u kaliyuhan nu sumamaday a niyazu' tatayna waluay amihcaan siwawatu ==== Pi-Ke-Miay a tademaw i teban nu Fei-Cuo (非洲) telecilal macebed u kilangkilangan, adidi' apuyu' ku [[uzip]] nu heni, hinisa u uzip i kilakilanganay a wawa kamim sa, nu sumamaday henay miadup kuni kauzip. walu ku mihicaan siwawatu, Pi-Ke-Miay a tademaw tangasa i tulu a bataan tangasa i sepat a bataan a mihcaan. kuni kauzip nu heni, itini u tatama taputah miadup, tatayna i limi' misimaw tu lamal, binacadan mami i lalabu nu nisangaan nu uziptu tunu li'ay a luma'. ==== lalangawan ==== saka cacay: waluay a mihcaan taneng tu siwawa, mahizamin ama tabesiw tu cacay mi ku katalakaw. saka tusa: manamuh mukan tu puduh, Pi-Ke-Miay atu lumeni'ay "Ni-ge-lu-aw-ta-li-ya" (Nigeria-Australasia, 尼格羅-澳大利亞) a tademaw u sacacay yaca malecaday a tademaw, sakukamu kanahatu apuyu' adidi' ku uzip nu heni, nika mahiza min u katalalan kuicelang, uniadupan ku kan henay hawsa amanamuh henay mukan tu canancanan acilekay, wiza u taneng kaenay matepaay hawsa, u kakana nu henimin. sak tulu: walu a mihcaan balakitu tanektek tu ku uzip, Pi-Ke-Miay a tademaw walu a mihcaan balakitu tanektek tu ku uzip, sisa u heni walu ku mihcaan a taneng tu siacawa a pahabay tu wawa? ita walu ku mihcaan hawsa,amidang henay i zazanan mabalakas, mibalakas tu canancanan asasalamaan,utau malingatu tu siwawa? saka sepat: manamuh mikulit tu uzip,atu zumaay malecad tunu sumamaday atademaw a niyazu', Pi-Ke-Miay a tademaw manamuh tunu sumamaday mikuli' tu uzip, winian u lisin atu mawawada' tu sakakaay, nikulitan a kulit aucana ku kanamunha asa wizaan ku kulitan, uzuma u nu sumanaday kuni kulitan. saka lima: siacawatu hawsa saicelangan sa manuneng, Pi-Ke-Miay a tadebaw u cacayay ku a cawa, siacawatu caay tu misatuutuud manuneng sibalucu' tu acawa, kuyni hakiya usa nu sumamaday henay a sasumidan nu tademaw. akay hakya matenes atu silaed tunu kitaki ani ka uzip laiekalan kalamkam amisanek ku heni, mzhiza u katalalan ku icelang. hakya akay i sumamad kilangkilangan a lalekakan kuni kauzip. saka apuyu adidi ku uzip ku uzip nu heni, pulung han ku kamu, i Fei-Cuo (非洲) usa malumanay sumamaday a niyazu' akasacacay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] cby81jharacexgu3nu4qkynii2j51x8 'Oponoho 0 5 19 18 2019-11-21T14:58:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[’Oponoho]] ewl9bqj0rtlxo2q15r71ve9knd79b5n +cengyi+, lucek-kakalimaan 0 6 82 81 2019-11-21T14:58:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 62 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:正義|+cengyi正義+, lucek-kakalimaan(正義=公平的價值)]] == sapuelac == '''正義'''或'''公平正義'''(英語:justice;德語:Gerechtigkeit)是關於適當安排社會內的東西和人民的概念,此概念是哲學、法學和神學歷史上不斷思考和辯論的話題。 u +cengyi+ saan, u mahizaay pawanan ilabu' nu binawlan atu nizateng nu tademaw, tina zateng sa, u [[:zh:哲學|+Cesue+]], [[:zh:法律|hulic]] atu [[:zh:历史|nasulitan]], caay katezepay a kamu atu matatengil. [[tangan:Luca_Giordano_013.jpg|thumb|u kulit nu +cengyi+ lucek-kakalimaan]] sakamu sa ci Yalisetuode亞里斯多德: " u tademaw sa, u mapulungay katuuday a uzip". sakapatizeng tu mapulungay a putiput, kakaydihan patuling tu +cengyi+(lucek-kakalimaan). masimsim tu ciniza, u canan ku +cengyi+. saayaway, sacacayen ciniza ku +cengyi+ tu "habutud a +cengyi+普遍正義" atu "uzuma a +cengyi+特殊正義". u zuma a +cengyi+ sa, izaw ku "mawawada' a +cengyi+分配正義" atu " pasumaday a +cengyi+矯正正義". u habutud a +cengyi+ sa, amana paceba', amana matatiik tu tademaw, amana miubi atu mikidem. kanahatu, mazeteng tu kita ku "habutud a +cengyi+", uyzasa, u "uzama a +cengyi+" tadamaan tuway. u uzuma a +cengyi+ sa, u kakilulenay a kawaw ilabu' nu mapulungay katuuday. u mawawada' a +cengyi+ sa, ahizan ku icel atu nikayadah nu kawaw, pabelian tu aca, uyniyan sa, mahiza tu ku +cengyi+. yamalyilu [[:zh:财富|tuud-suped]], [[:zh:权利|kinli]], [[:zh:報酬|aca]] atu [[:zh:尊重|kasikac]]. pasumaday a +cengyi+" sa, pabucen tu siiluay a tademaw. piluceki tu labadesay a tademaw. saleku主張 sa ci Yalisetuode, mapulungay katuuday a putiput kakaydihan misaungay tu +cengyi+. ihekalay a tadeamw namatatengil tu +cengyi+, papina ku munday: u canan ku +cengyi+?u canan ku kakaydihan nu tademaw atu binawlan? ahican mawawada' ku tuud-suped atu laculaculan ilabu' nu binawlan? izaw ku yadahay a heci tu mahiniay. izaw ku [[:zh:專業人士|mitesekay]] atu [[:zh:學術機構#學術機構人員|pasubana'ay]], tinaku sumamaday a [[:zh:希腊|Sila]] a tademaw, pakuhica u kapahay a wayway nu tademaw, tahekal ilabu' nu tademaw saca binawlan atu putiput. taneng mala tademaw kuheni. u sasukapah, u zateng nu tademaw saca dietu, u kakalimaan重要的 a [[:zh:理想|nizateng]]. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:正義|正義]] 趙敦華:[http://www.aisixiang.com/download/08122412.pdf 〈正義:公德與私德的張力〉](2008) 史丹福哲學百科全書中的條目: * [http://www.seop.leeds.ac.uk/entries/justice-distributive/ Distributive justice], by Julian Lamont. * [http://www.seop.leeds.ac.uk/entries/justice-virtue/ Justice as a virtue], by Michael Slote. * [http://www.seop.leeds.ac.uk/entries/punishment/ Punishment], by Hugo Adam Bedau. [http://www.sterlingharwood.com/ <nowiki>[1]</nowiki>] www.sterlingharwood.com 哲學超圖解, 田中正人著,野人文化 sakasitangah nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-cacay]] pe3uoi5zy6pwvb6sghz6rqvc52d7u9c 140 amihcan 0 7 128243 128242 2022-04-07T08:33:26Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki 140 amihcan hanca matenes tuwaca 140周年紀念 == kakiliiman(摘要) == 140 amihcan hanca matenes tuwaca, nika makadateng tina kawawan haw, cuenut tu ku balucu' ahican a caay pakadateng, ahican amupawan ku tuka nu balucu’ kya acaay tu kalalum ku balucu'. hanca mahida tu amin kuni dateng nu pinacadan. nika  paymihmihcan katukuhan tu ku puu' nu mihcan sa makadateng tu tina kawawan, ahayni kabelec kya tawya amapawan. -過了140年,但是想到這件事情, cuenut tu ku balucu'心理就難過 ahican a caay pakadateng(想),要如何忘記這非常難過的心情(心裏的傷痕),想到這裏全部的族群(就會難過),只要到了這個祭節就會想到這件事情,心情都會非常難過。 == nilacul(内容) == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == [[kakuniza:Lisin Kubung]] 0id6hysyheqjcsagi3r49fzm1520f8k 1878amihca nazikuzan malaiais i Takubuano 0 8 94937 101 2020-10-20T10:53:06Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki 1878年 mihca nazikuzan malalais i Takubuan,maales tu ku nama sasula'cusay a balucu'ku [[Sakizaya]] atu [[Pangcah]],dungdung sa tu talaw a nu micuay ku hitay nu Kukung,hang sa tu pilakuc nu Sakizaya a palawina i tuhnian。 samsaman nu hitay nu Kukungku Tumuk,tawya a labi u Sakizaya a tademaw salabi sa mulaliw。kidem sa ku Pangcah mipadan. [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] k21onfic7vezmsoi1l6y4fb2jmz9xas 2016, tusa a malebut izaw sabaw enem a mihcaan 0 9 117 116 2019-11-21T14:58:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan (主題): == 2016, tusa a malebut izaw sabaw enem a mihcaan ===u zuma a kamu (其他語言)=== nu Hulam (中文) : 西元2016年 nu Amilika (英語) : AD2016 === u kawaw uniyay a mihcaan: === 10.08 palamal i Sakul 10.21 miskin tu weiyuan nu congthongfu i Kalingku a sekongsuo 10.22 palamal i Thawyuan == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源)ː == namakay sulitan ni Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)ː == [[kakuniza:mihcaan a kawaw]] c1v9w12cj7v5cnz6sr4lmb6cqttqu99 2017, tusa a malebut izaw sabaw pitu a mihcaan 0 10 136 135 2019-11-21T14:58:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan (主題): == 2017, tusa a malebut izaw sabaw pitu a mihcaan === u zuma a kamu === nu Hulam: 西元2017年 nu Amilika: AD2017 === u kawaw uniyay a mihcaan: === 01.14 mikining tu cacay a bataan a mihca ku napatizeng ku ngangan nu Sakizaya. misingkiw tu kapah a putiput atu babalaki a putiput. 05.26 mikining tu Sakizaya atu Kabalan mizikec 139 a mihca tu mingayaw tu debungan. 09.16 saungay nu binawlan-20170916 sapicudad a laylay nu mapalaway 09.16 mabelec tu ci Sunsuli (吳清三) Tumuk nu Sakul 09.23 saungay nu binawlan-20170923 sapicudad a laylay nu mapalaway 09.24 20170924 Palamal kakitizaan milingatuay a pataungay 10.01 2017 Palamal a kawaw miasip 10.02 saungay nu binawlan-20171002 sapicudad a laylay nu mapalaway- i Tauyuen 10.06 pahibang tu nu salisin nu Sakizaya 10.07 palamal i Ciwidiyan 10.17 Yuencumincu wiyuenhui misaupu matatengil u nu mahizaay ku cece, mikelihay ci Mayaw Kilang, ci Sayum Vuraw 10.28 palamal i Taoyuan == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == namakay sulitan ni Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan (外部連結) == [[kakuniza:mihcaan a kawaw]] 1uz6pn6x4rjggw8uigv0zuzxroy8gs0 20171110-Taywan Yincumin Wikipayke patizneg a kawaw maleheciay pasingbung matatengil 0 12 172 171 2019-11-21T14:58:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == 20171110-Taywan Yincumin Wikipayke mulecuhan patizneg a kawaw maleheciay pasingbung matatengil == 2017年11月10日-台灣原住民族維基百科孵育場建置計畫成果記者會[[tangan:20171110-維基百科成果記者會-合照.jpg|thumb|20171110-wikipayke patizneg a kawaw sasing2]] === tatukian(時間) === 2017 a mihcan 11 a bulad 10 a demiad (sakalima a demiad nu lipay) 09:00-11:00 [[tangan:20171110-維基百科成果記者會-次長體驗.jpg|thumb|20171110-wikipayke patizneg a kawaw sasing3]] === puenengan(地點) === Taywan, Taypak, Secang luma' nalimaan salung (市長官邸藝文沙龍) [[tangan:20171110-維基百科成果記者會-三蔡合體.jpg|thumb|20171110-wikipayke patizneg a kawaw sasing1]] === telungay(主持人) === Akamycoco, Siunhaw (Zhengce tabakiay a cacudadan Yincumincu gankiw tebanay) === sakamuay (致詞者) === Pasubana'ay a Pu Caicinghua kilulay 教育部蔡清華次長 Lipuying Cengtiencay lipuweiying 立法院鄭天財立法委員 Yingcumincu weiyuenhuy Yiwan Nawei kilulay 原民會伊萬那威副主委 Haka weiyuenhuy kilulay 客家委員會副主委 Cengce tabakiy a cacudadan LIM Siu-theh sasaydang 政治大學林修澈教授 === tayni mitengilay(與會者) === Wikipayke misulitay a saydang, Pasubana'ay a Pu, Yucumincu weiyuenhuy, Chengce tabakiaya cacudadan, Taypak secenfu, Haka weiyuenhuy, Lipuying singbung kisiya == matatengil a lacul(程序內容) == 0930-0935 miteka, mipalaw ku Tayan tubtub 開場,泰雅族口簧琴演出 0935-0940 misiwkay tu Wikipayke patizeng palecuhan a kawaw 維基百科孵育場計畫簡介 0940-0950 iga: miazih ku iayaway a mikawaway-kalumyitiay a laylay 影片播放-計畫成果簡介 0955-1000 mipapelu' atu musakamu ku tabakiay mikuwanay a tademaw 長官貴賓致詞,計畫主持人致詞 1000-1010 mitanam ku milecuhan a subal 孵育場體驗 1010-1015 misasing 大合照 1015-1030 mukan atu mihanhan 茶敘交流 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [https://www.youtube.com/watch?v=_lxuX_tdmBM&feature=youtu.be iga nu Taywan Yincumin Wikipayke mulecuhan patizneg a kawaw](台灣原住民族維基百科孵育場建置計畫介紹影片) , nasanga'an ni 李育瑄 [https://www.youtube.com/watch?v=RsSC2_602Fk Yingcumincu tilibi a singbung](原民台新聞報導) [[metawiki:Wikimedia_Taiwan/IncuWPTA|台灣原住民語維基百科孵育計畫]] [http://www.rti.org.tw/m/news/detail/?recordId=378989 中央廣播電台-台灣16原住民族語 力拚上線「維基百科」] [https://tw.news.yahoo.com/%E6%95%99%E8%82%B2%E9%83%A8%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%AA%9E%E7%B6%AD%E5%9F%BA%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%BB%BA%E7%BD%AE-%E6%B4%BB%E5%8C%96%E6%97%8F%E8%AA%9E%E8%BA%8D%E4%B8%8A%E5%9C%8B%E9%9A%9B-045900237.html 雅虎新聞-教育部原住民族語維基百科建置 活化族語躍上國際] [http://www.nccu.edu.tw/zh_tw/news/%E6%95%99%E8%82%B2%E9%83%A8%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%AA%9E%E7%B6%AD%E5%9F%BA%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%BB%BA%E7%BD%AE%E8%A8%88%E7%95%AB%E6%88%90%E6%9E%9C%E7%99%BC%E8%A1%A8%E6%9C%83-31331468 政治大學-教育部原住民族語維基百科建置計畫成果發表會] [[kakuniza:Sakizaya matatengil]] qidho95tjshlil30gt7c5y0laj17tr2 20171110-Taywan Yincumin Wikipayke patizneg a kawaw sasukamu nu iga 0 13 264 263 2019-11-21T14:59:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 91 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == 20171110-Taywan Yincumin Wikipayke patizneg a kawaw sasukamu a lacul nu iga == [[tangan:維基百科影片.jpg|thumb|Wikipayke nakulitan ni ci Li Yuh-hsuan(李育瑄)|400x400px]] 2017年11月10日台灣原住民族維基百科建置計畫影片旁白內容 == mukawaway a tademaw niya putiput(工作團隊) == === mikawaway putiput(承辦單位) === Cengce tabakiay a cacudadan Yincumincu gankiw mikuwanan(政治大學原住民族研究中心) === u pasubana'ay putiput(指導單位) === Pasubana'ay a Pu Cai Hue-siya(教育部 蔡惠霞) === sakamuwan atu namisulit(聲音文字旁白) === [[tangan:Wikipayke_mikulitay.jpg|thumb|400x400px|Wikipayke nakulitan ni ci Li Yuh-hsuan(李育瑄)]] Li Yuh-hsuan(李育瑄) === misangaay(製作) === Li Yuh-hsuan(李育瑄) === mikulitay(美工繪圖) === Li Yuh-hsuan(李育瑄) === telung angangan a palaway(主角) === Akamy Coco(蔡佩珍), lima ni Li Yuh-hsuan(李育瑄的手) === mizatengay(編劇) === LIM Siu-theh sasaydang(林修澈教授) atu Li Yuh-hsuan(李育瑄) == lacul(內容) == === ngatu cacay === matineng kisu haw? 你知道嗎 izaw ku 7099 mapalucekay a kamu uyniyan a kitakit 這個世界上大約有7099個已經被確認的語言 ilabu’ sa, izaw 1256 Timul-subal a kamu 其中就有1256個南島語言 alawhani, sawsawni kisu misaungay Wikipayke 然而常常使用維基百科的你 uyzasa, caay katineng kisu 一定不知道 ayzasa, 28 Timul-subal a kamu dada’ izaw ku nuheniay a Wikipayke 目前只有28個南島語言擁有自己的維基百科 zuma a kamu sa 也就是說 taneng pasumad nuheniay a kamu miazih i Wikipayke 在維基百科上可以切換成自己的語言來觀看  [Philippines] izaw 7 其中菲律賓有7個 [Indonesia] izaw 8 印尼有8個 uyzasa u angangan a puengengan nu Timul-subal kamu-cidekay, Taywan 但是身為南島民族重要據點的台灣 inay nayi’ 卻是一個也沒有 === ngatu tusa === ngay mizateng kita pasumaden ku azih nu mita 讓我們換個角度再想想 ibalu' nu Taywan itiniay a kamu saan 在台灣的本土語言當中 maazih kami ku Hulam Wikipayke 我們可以看到中文維基百科 Haka Wikipayke 客語維基百科 atu Paylang Wikipayke 跟閩南語維基百科 anu ku 16 Yincumincu cidekay a Wikipayke i 那麼說到16個原住民族的維基百科呢 hang 沒錯 u munday nu mita ayza a demiad 這就是今天的重點 izaw katuud tademaw misaungay tuyniyan a kawaw現在有一群人正在做著這樣的事情 amahica patizeng ku baluhay a kamu i Wikipayke saw 那麼要如何在維基百科上成立一個新的語言呢 caay kalecad ku habutud a calay-kakacawan(wangcan) 它不像一般網站 kakelul han milunguc cacay baluhayay a kamu baziyong tu kuwanay nu Wiki 直接向官方申請一個新的語言版本 mahiza bitelak ku ti'kuk 而是像孵育一顆蛋一樣 maydih i Wikipayke palecuhan 需要在維基百科孵育場上 bitelak matenges tu demiad 孵育一段很長的時間 anu mikawaway-kalumyiti a tademaw katukuh katuud atu tanitik ku sulit 當編寫修改人數達到一定的活躍程度之後 kiya akayi' mala tatenga'ay a cidekay kamu i Wikipayke 才有可能在維基百科上正式上線 === ngatu tulu === i Pasubana'ay a Pu 2015 a mihcan patudud Cengce tabakiay a cacudadan Yincumincu gankiw tabanan 在教育部2015年委託政大原民中心 patezeng ku cidekay kamu Wikipayke patizeng a kawaw mukawaway a putiput 成立族語維基百科建置計畫工作小組 pasaupu 16 cidekay misulitay a putiput 召集16族寫作團隊 tabakiay a cidekay adidi'ay a cidekay paydemiad saan mukawaw 大族小族的定期經營之下 Tayan a kamu i 2016 a mihcan 7 a bulad 泰雅語在2016年7月 Sakizaya a kamu atu Pangcah a kamu sacacayen i 2017 a mihcan 1 a bulad atu 8 a bulad 撒奇萊雅語和阿美語分別在2017年1月和8月 pulung micumud tu ilabu' nu tanitikay a kalungangan都已經進入活躍名單之內 katukuh ayzasa liha:law tuway ci Coco namiazih palecuhanan a tusuk paydemidemiad 從此讓每天盯著孵育進度的COCO非常緊張 zayhan ilabu' nu taniktikay a kalungangan 因為今天在活躍名單之內 caay kanca ilabu' henay nu taniktikay a kalungangan anucila 明天不一定在活躍名單 ayza a demiad taniktik 今天活躍 caay kataniktik anucila 明天不活躍 taniktik 活躍 caay kataniktik 不活躍 taniktik 活躍 caay kataniktik 不活躍 namahicahica mulekal i sananal 不論早上醒來 mabi' i labiyi 晚上睡前 buhaten ku dinghwa 打開手機 zumasatu tapabaw calay-zazan(wanglu) nay dinnaw 還是用電腦上網 mikinca tuway ci Coco ku kamu palecuhanan a sumad 都在檢查語言孵育的變化 ihekalay, papulita lalekalan nu micumud atu patahkal taniktikay a kalungangan 除了分析進出活躍名單的原因 napabeli ku palatuh ni Wikipayke humbu 維基總部給的訊息之外 izaw henay piyazih ku canacanan a palatuh nu Wikipayke palecuhanan還要隨時注意維基百科孵育場上的任何情報 kanahatu patapabaw atu patasasa' ku balucu' 雖然心情上上下下 uyzasa izaw ku lalingatuan adidi'ay a heci 但有這些初步的小成果 sacacaycacay han ku nasazipaan haymawhan muculil alaw katukuh tuway 都是一步一步慢慢走過來的 === ngatu sepat === anu mahicasa 那麼究竟 ku cima saw makaala ku Wikipayke sakacacayay a Timul-subal a kamu 在台灣誰會成為維基百科上那第一個南島語言呢 patiza i calay-zazan(wanglu) 放在線上喔 izaw tu ku byalaaw atu talaw i balucu' 還是有一點恐懼和疑慮 matalaw caay kakapah ku nasulitan 因為深怕自己寫不好 saca mungangaw 或者寫錯了 mahiza sa izaw tu ku silacu'say 那這樣子是不是會造成一些後遺症 uyzasa u simsim aku 不過我覺得 malesem dada' sulitan 只要勇敢寫上去 misupet i ayaway 那麼先做保存 taneng demidemiad sa misumad tu Wikipayke 維基百科的精神就是它可以不斷地修改 palutagenga' kaku mangaleb kapah tina sapacelilan nu Wikipayke 我相信將來這些條目應該會越修越好 i pabaw nu lumeniay-sapat a sulit 上面那個黑板上面的那些詞 maka taneng patapabaw kita i Wikepaykeay 大概就是今天我們可以放上在維基百科 kasadep han misulit i tina subal 盡量在這個範圍發揮 mahini, izaw tu ku yadah a sulit nu mita paylipay 我們這樣每個禮拜都有不同的詞 izaw tu ku caay kalecaday a kawaw 就會有不同的進度 === ngatu lima === u cacan sasadakayan malitemuh saw 遇到什麼困難喔 mahizaay 就是 uyniyan a yaki yata , sawsawni maliyuh ku changhaw atu mima nuheci 這些yaki(阿嬤)yata(阿姨)都一直忘記自己的帳號密碼 zumasatu izaw henay ku anganganay a kawaw 然後還有一些基本操作的事情 mahiniay a zasatu 這樣子的狀況 namakay pihaceng tu sitaneng nu cesyun ku intiniay a sining 是因為本族青年他的資訊技術很厲害 hang 對 akayi' caay kakaph ku icel nu cidekay-kamu niza 那可能他的族語的能力不是那麼好 uyzasa kya misulitay a putiput sa 那但是寫作團隊的話 patatapalen sa, mikililm kami siicel nu cidekay-kamu a tademaw 相對就是我們找族語能力非常好的 saca pihaceng sakasitangah i lalangawan a tademaw 或者是者在文化知識上很厲害的 hang 對 mahini mikadum 這樣子去做搭配 u zuma sa, kasasuedap katuuday 那某一方面就是大家互相 mahiza 就是 mabalud kita 分工合作一下 hang 對 izikuz sa, saungay tu patudusay a kawaw然後也做傳承的工作 u lalekalan nu matebat nay taniktik kalungangan ku Tayan a kamu 泰雅語被拉下來(活躍名單)的一個原因 mahizaay inayi' ku balih-taypuolayta 就是因為它沒有翻譯介面 Wikepayke hambu sakamu tamiyan siwantan 他(維基總部)很清楚告訴我們說 u taypuolayta namu inayi' mibelih 你們介面沒翻譯 sisa, matebat kamu nay taniktik kalungangan 所以就把它從活躍名單拿下來 uyzasa izaw ku kapahay a zateng ni Lim sasaydang 但是林老師想到一個好方法 saungayen ku masatekeday-kamu 用單詞 paheminen ku izaway 把所有的 ilabu' nu 8000 a sapacelilan 8000多條裡面的 uyniyan a masatekeday-kamu cacaycacayen 這個單詞一個一個 patahkalen nu mita 我們把它拿出來 u zuma sa 然後呢 pasulitan ku Amilika atu Hulam a sulit 給英文給中文 mibelih a cacay kamu 你們只要翻族語 === ngatu enem === u zateng nu maku sa, misulit kamu tu likisi 我的感覺這幾天我們在創造歷史 tetenga', misabaluhay kami tu likisi 真的我們在創造歷史 usakasa izaw yadah ku kamu ilabu' ni Wikipayke taypuolayta 因為這裡面(維基百科介面)很多的語言 caykaw u kamu nu mita i nikauzip 不是我們平時對話的語言 izaw ku baluhayay a kamu ilabu' 裡面有很多完全新的詞彙 caaykapazateng kita 它是一個非常抽象 mahiza kya 它又是一個 matesekay 很專業的 mahiza mahemin 好像都是 caay ku maku nu mita nu tademaw 不是屬於我們人類用的名詞 mikitinay kya 它是屬於 uzumaay a kitakit 異世界的 u sakatulu a kanatal misaungayay a kamu 是第三空間使用的詞彙 hakay u capi 10 a mihcan 應該是最近十年來 hamin a kamu kalunasulitan, u belih haw u mikawaway tu kalumyiti 所有的語料的不管是翻譯或者編寫 caay kadayum kuni taypuolayta 這個介面算是非常困難的 maydih katuud micumud tayni mikelih 我很希望有更多的人參與 anu caay misakawaw kami 我們如果不做 acima misakawaw saw 那未來誰做呢? katayni mikelih 來參加喔! pulung han kita一起來吧! pulung han kita saicelangen haw 我們一起努力! picucunsen tu kami haw 加入我們吧! ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [https://www.youtube.com/watch?v=_lxuX_tdmBM&feature=youtu.be iga nu Taywan Yincumin Wikipayke mulecuhan patizneg a kawaw](台灣原住民族維基百科孵育場建置計畫介紹影片) , nasanga'an ni 李育瑄 [https://www.youtube.com/watch?v=RsSC2_602Fk Yingcumincu tilibi a singbung](原民台新聞報導) [[metawiki:Wikimedia_Taiwan/IncuWPTA|台灣原住民語維基百科孵育計畫]] [http://www.rti.org.tw/m/news/detail/?recordId=378989 中央廣播電台-台灣16原住民族語 力拚上線「維基百科」] [https://tw.news.yahoo.com/%E6%95%99%E8%82%B2%E9%83%A8%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%AA%9E%E7%B6%AD%E5%9F%BA%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%BB%BA%E7%BD%AE-%E6%B4%BB%E5%8C%96%E6%97%8F%E8%AA%9E%E8%BA%8D%E4%B8%8A%E5%9C%8B%E9%9A%9B-045900237.html 雅虎新聞-教育部原住民族語維基百科建置 活化族語躍上國際] [http://www.nccu.edu.tw/zh_tw/news/%E6%95%99%E8%82%B2%E9%83%A8%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%AA%9E%E7%B6%AD%E5%9F%BA%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%BB%BA%E7%BD%AE%E8%A8%88%E7%95%AB%E6%88%90%E6%9E%9C%E7%99%BC%E8%A1%A8%E6%9C%83-31331468 政治大學-教育部原住民族語維基百科建置計畫成果發表會] sakasitangah nu Sakizaya nabelihan ni Tuku Sayun 2018.01 nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:matatengil]] [[kakuniza:sakasitangah]] al81co4fmz4lzqj04giuqkmtvwf5qxx 20171211-Cengce Tabakiay a cacudadan Wikipayke pasubana' a kawaw 0 14 284 283 2019-11-21T15:00:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == 20171211-Cengce Tabakiay a cacudadan Wikipayke pasubana' a kawaw == -Yincumincu saicelangen a zazan nu patizeng tu Wikipayke [[tangan:20171211_政大維基百科說明會3.jpg|thumb|20171211 政大維基百科說明會-參與學生]] 2017年12月11日-政治大學原民中心辦理維基百科校內說明會 -原住民族維基百科的奮鬥歷程 === tatukian(時間) === 2017 a mihcan 12 a bulad 11 a demiad (sakacacay a demiad nu lipay) 12:00-14:00 === puenengan(地點) === Cengce Tabakiay a cacudadan (政治大學) === telungay(主持人) === Akamy Coco 蔡佩珍 [[tangan:20171211_政大維基百科說明會1.jpg|thumb|20171211 政大維基百科說明會-蔡佩珍]] === pasimel musakamuay (分享講者) === Tuku Sayiun (Sakizaya) 督固撒耘(撒奇萊雅族) Cyang Changchuan (Pangcah) 江長銓(阿美族) [[tangan:20171211_政大維基百科說明會4.jpg|thumb|20171211 政大維基百科說明會-江長銓]] === tayni mitengilay(與會者) === Pasubana'ay a Pu: Chay Huisya 教育部:蔡惠霞 Chengce tabakiay a cacudadan:[[Rongwei Cisangulan|Rong Wei]] 容瑋美女, Shan Haw軒豪, Yi Shang 懿湘 Chengce tabakiay a cacudadan micudaday 政大學生 [[tangan:20171211_政大維基百科說明會2.jpg|thumb|20171211 政大維基百科說明會-容瑋美女]] == matatengil a lacul(程序內容) == 1100-1200 malahuk i Mose Hanpaw 摩斯漢堡午餐 1200-1210 miteka ci Akamy Coco 蔡佩珍開場 1210-1220 iga: miazih ku iayaway a mikawaway-kalumyitiay a laylay 影片播放-計畫成果簡介 1220-1230 misiwkay tu Wikipayke patizeng palecuhan a kawaw (ci Akamy Coco musakamuan)維基百科孵育場計畫簡介(蔡佩珍說明) 1230-1300 pasimel musakamu ci Tuku Sayiun 督固撒耘分享 1300-1320 pasimel musakamu ci Cyang Changchuan 江長銓分享 1320-1400 mitanam ku milecuhan a subal (pasubana' ci [[Rongwei Cisangulan|Rong Wei]] atu ci Akamy Coco)孵育場體驗(容瑋美女+蔡佩珍) 1400-1600 pasubana' ci [[Rongwei Cisangulan|Rong Wei]] ahicaan misanga' tu sapat-sulit nu Wikipayke 容瑋美女教學-維基百科表格製作 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [https://www.youtube.com/watch?v=_lxuX_tdmBM&feature=youtu.be iga nu Taywan Yincumin Wikipayke mulecuhan patizneg a kawaw](台灣原住民族維基百科孵育場建置計畫介紹影片) , nasanga'an ni 李育瑄 [[metawiki:Wikimedia_Taiwan/IncuWPTA|台灣原住民語維基百科孵育計畫]] [[kakuniza:Sakizaya matatengil]] r6wjaj3v89ponshcreait345dz4nkjs 2017 a mihca nangayaw 139 a mihca – Sakizaya Palamal u laylay nu lisin 0 15 340 339 2019-11-21T15:00:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 55 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u laylay nu lisin == === 2017 a mihca nangayaw 139 a mihca – Sakizaya Palamal atu Baluinana === 2017年戰後139年-撒奇萊雅族火神祭-祭典程序 === ngatu-cacay: mulisimet === 16:00    malabi i hekal (用餐) 16:30    nuzikuzay a mitaneng (最後彩排) 17:00    miasik atu tayza-mikibi ku mapalaway (祭師、祝禱司巡場清掃場地) 17:10    salisinay misaupu i puenengan (祭禮人員就定位) 17:15    pakaylay atu sapuelac ku laylay(激勵及程序說明) 17:18    mitakus mikuwanay atu labang mipadaesu-sakacacay a pasepian (邀請長官貴賓祝福-第1福) === ngatu-tusa: patakusay a lamal === 17:23    pulung mahmin mitezeph (全體靜肅) 17:24    mapalaway pangiha'- sakacacay a salisin (祭師、祝禱司宣告-第1祭-#法一) 17:27    palikat ku patakusay a lamal (點燃訊息火-第1火) 17:28    mitelungay patatuzu' tu salisinay (司祭引導祭典開始-祭禮人員就定位) 17:29    misiwkay tu labang (介紹貴賓) 17:30    mitelungay sapuelac tu kungku nu palamal (司祭說明大頭目遺書及行刑時刻) 17:35    satezep cacay a widi (靜穆1分鐘) === ngatu-tulu: palita === 17:36    mitelungay pangiha mucelem tu ku cilal-miteka tu ku lisin (司祭宣佈日落時刻已到-祭典程序開始) 17:38    babalaki matatengil (長老會議-各部落指派1名代表參加) 17:43    mibaleng tu baetu (埋石立約) 17:44    misiwkay tu misalisinay (介紹祭禮人員) 17:45    sitatungusay palita tu mikilulay (主祭詢問5位輔祭祭典是否開始?) 17:45    sitatungusay palita tu palilidan nu lais (主祭詢問2位指揮官祭典是否開始?) 17:46    sitatungusay palita tu babala:ki (主祭請示監祭祭典是否開始?) 17:46    babala:ki pabeli ku lamal tu lima-dungy (監祭交付5支火把給火神使者) === ngatu-sepat: miteka' tu ku lisin === 17:48    sitatungusay pangiha' - miteka tu ku lisin (主祭宣佈-祭典開始) 17:48    mitelungay pangiha' militemuh tu Dietu(司祭宣佈-迎神開始) 17:48    militemuh tu Dietu(迎神(第2祭)#法二) 17:50    katukuh tu ci Kumud Pazik-mudadiw(火神降臨-領唱人吟唱) 17:55    mapalaway patudu ku icel tu caculculen(祭師傳遞火神法力) 17:58    sangelacay-dungy mibetik (白色使者帶領祭禱(第3祭)) 18:00    mipadaesu ku tapang nu kuwanay (邀請長官貴賓祝福(第2福)) 18:05    palamal tu cilu' (祭師點燃火把(第2火)) 18:06    patudu ku cilu' tu caculculen(祭師將火把交予白領使者及其他使者) 18:08    pasimal tu Takubuwan kimukimulu (達固湖灣火圈澆油、點燃(第3火)) 18:13    miteka miliyuk (繞祭開始#法三) 18:13    misilsil tu binawlan -mudadiw(整隊-原地唱歌、領唱人吟唱) 18:14    sitatungusay mipaneng tu lamal, mililit tu binawlan miliyas kya Takubuwan kimukimulu (主祭滅火,帶領祭眾走出火圈|隊伍唱歌出發) === ngatu-lima: mungayaw tu ada' === 18:15    patuduay mitakus tu babala:ki (祝禱司邀請監祭、貴賓隨隊出發) 18:18    tayza kalepacawan (前往戰場-戰鬥人員就定位)) 18:20    babala:ki atu labang katukuh i kalepacawan (監祭、貴賓到場) 18:20    mitakus tapang nu kuwan mipadaesu i kalepacawan (邀請長官貴賓於戰場祝福(第3福)) 18:25    mapulung mudadiw ku milais a dadiw (全體唱歌2分鐘(交戰曲)) 18:30     pangiha tu mingayaw (宣戰(鼓聲2分鐘)#法四) 18:31     musangayaw(交戰舞(第2舞)) 18:33     milunguc atu pasimal(火神使者對戰鬥人員祈福、清兵牆上油) 18:35     salais(衝刺肉搏2輪) 18:38     pahalhal tu lamal(火青隊備火(第4火)) 18:39     palikat tu pana'(火神使者點燃弓箭手火弓) 18:39     salais ku papana'ay(弓箭手2輪) 18:42     palikat tu iduc(火神使者點燃擲矛手矛槍) 18:42     sapaiduc(擲矛手2輪) 18:44     pangiha ku kakeliday pahezek tu ngangayaw(指揮官宣布戰事結束,其餘人員直接回主祭場) === ngatu-enem: palimualk tu kakawsan atu Dietu === 18:44     milimad tu adingu(移靈隊伍出發赴祭屋) 18:45     padihku tu di'tu atu mililuc(祝禱司安靈、除穢) 18:48     taluma' ku kapah(移靈隊伍唱歌舞蹈回主祭場(第3舞)) 18:50     midungus ku babalaki i panan tu kapah(主祭與全部祭者於入口處迎接移靈隊) 18:55     mibaung ku mapalaway(祭師、祝禱司祭拜(除穢) (第4祭)) 19:00     milunguc ku labang(邀請長官貴賓祝福(第4福)) 19:05     palimulak tu di'tu(娛靈) 19:05     milunguc ku mapalaway tu binawlan(祭師、祝禱司巡場祈福) 19:05     mupalaw atu misalukyaw(各部落表演(各8分鐘)) 19:35     patakit ku tumuk tu di'tu(各部落頭目斟酒) 19:38     patakit tu di'tu ku babalaki(邀請監祭代表祝福及斟酒(第5福)) 19:43     palimulak tu di'tu ku binawlan(邀請全體參加娛靈) 19:44     mapulung ku binawlan palimulak tu di'tu(團體娛靈-海洋之歌 ) 19:50     malalikit- mapulung ku binawlan palimulak tu di'tu(團體娛靈-malalikit(第4舞)) 20:10     palaw nu Lamal mapulung ku binawlan palimulak tu di'tu(團體娛靈-火神之舞(第5舞)#法五) 20:15     pahezek tu palimulak(娛靈結束(全體回座)) === ngatu-pitu: === 20:15     milunguc ku labang(邀請長官貴賓祝福(第6福)) 20:20     miteka' tu papilamalan(火祭開始) 20:20     mibaung ku mapalaway(祭師、祝禱司團祭禱(第5祭)) 20:23     mibaung ku kakelidan(主祭祭禱(第6祭)) 20:27     mibaung ku niyazu' a binawlan(部落祭禱(第7祭)) 20:30     mipazeng tu di'tu(祭師、祝禱司祭屋安置靈體) === ngatu-walu: patudut tu sapaini === 20:35     patudud tu sapaini ku niyazu' a binawlan(主辦部落供奉祭品) 20:37     patudud tu sapaini ku babalaki(監祭) 20:37     patudud tu sapaini ku ipabaway a labang(貴賓供奉祭品) 20:38     patudud tu sapaini ku caculculan(輔祭供奉祭品) 20:39     patudud tu sapaini ku mikeliday(指揮官供奉祭品) 20:40     patudud tu sapaini ku ku misalisinay(祭禮人員供奉祭品) 20:41     patudud tu sapaini ku ku wawa(兒童、青少年供奉祭品) 20:42     patudud tu sapaini ku Kabalan a binawlan(噶瑪蘭族族人恭奉祭品) 20:43     patudud tu sapaini ku zuma a binacadana binawlan(其他族人供奉祭品) 20:44     patudud tu sapaini ku labang(賓客供奉祭品) 20:46     haminhan pazengen kya sapaini(青年隊將所有剩餘祭品供至祭屋) === ngatu-siwa: palamal mituduh === 20:50     mikinsa tu dabek(檢查祭屋安全) 20:53     mutizeng ku salisinay(祭禮人員及全體人員就位) 20:54     pabeli tu cilu'(放火隊交付火把給祭禮人員(第5火)) 20:55     milunguc aca ku kakeliday(主祭、部落主祭祭禱(第8祭)) 21:00     pikinsa aca(再次清查祭屋安全) 21:01     palilid tayza iayaw nu dabek(主祭帶領點火人員至祭屋前)) 21:03     pangiha ku kakeliday palamaltu(主祭宣佈點火(第6火)) 21:03     mudadiw(領唱人吟唱) 21:15     mupalaw taluma'(隊伍跳團結舞跳回主場(第6舞)) === ngatu-cacay bataan: padungus ku kakawsan atu Dietu === 21:30     padungus tu di'tu(送神) 21:30     mudadiw tu padungusay a dadiw(祭師、祝禱司團送神曲(第9祭)#法六) 21:45     musakamu ku kakeliday(主祭致詞(司祭說明)) 21:50     pangiha' ku kakeliday pahezek tu lisin(主祭宣佈祭典結束) 21:51     kakeliday atu tumu mikukay tu musalisinay(主祭、部落主祭向全體祭禮人員致謝) 21:51     kakeliday, tumu atu caculculan mikukay tu (前兩者及火神使者向全體祭禮人員致謝) 21:52     kakeliday, tumu ,caculculan atu mapalaway mikukay tu zuma a musalisinay(前三者及祝禱司向全體祭禮人員致謝) 21:52     mikukay tu babalaki(全體祭禮人員向監祭致謝) === ngatu-caycay: sazikuzay === 21:53     pahezekay a lisin(祭師、祝禱司結祭(第10祭)#法七) 22:00     mililuc tu binawlan(對大眾淨身) 22:05     mililuc tu musalisinay(對祭禮人員淨身) 22:10     mililuc tu mapalaway(對祭師、祝禱司淨身) 22:15     mikukay(主祭及全部祭禮人員繞行祭場向祭眾致謝道別) 22:20     mahemih pahezek tu kawaw(祭典結束) === ngatu-caysa: Baluinana === ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) nasulitan nu Tuku Sayiun sakasitangah nu Sakizaya [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:Sakizaya]] 7x69h27pfobf73ao53h13wfk1osm043 2018.06.01 u sapibetik a kamu nu minanam tu kamu nu Sakizaya 0 16 403 402 2019-11-21T15:00:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 62 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''2018.06.01 u sapibetik a kamu nu minanam tu kamu nu Sakizaya''' i putah nu Sakul nu niyazu’ u paybalucu’en a kawaw nu minanam tu kamu nu Sakizaya == lacul nu kamu ni Nuwatan o Kumud == malingatu tu kita haw. ipabaway, pauzipay tuyniyan u hekal, pauzipay tuyniyan u lala’. mudiputay tu tamiyan, kakawsan nu Sakizaya atu tuas. tayni kami haw inuayawan namu, mikukay kami tuniyan u sakatalu ayaw niyam, minanam tuyniyan u kamu namu. mapulung kami u saydan atuyni micudaday. amalingatu ayza a demiad. minanam tu nakamuwan namu i kasumamadan. ayza u niyazu’, binawlan nu Sakizaya, maliyuh tuamin mukamu tuyniyan u nakamuwan namu. misa nu Hulam tu, misa nu Taywan tu. misahicahi:ca tu musakamu. inayi’ tu haw kuyniyan tada kamu namu. sananay kyu mapulung kami ayza. amingatu ayza aminanam tu. nakamuwan namu i sumamadan. ayza tayni kami nuayaw nu namu. payawen kamu nama i kami. buhati ku punu’ niyam. ngay kalamkam amatingen minanam uyniyan nu adiwawa. caycayay inayay pitaneng u sakamu tu kamu nu Sakizaya. buhaten haw ku ngapa niza. ngay kalamkam tu amatineng musakamu. uyniyan u saydan maluk kya ku heni apasubana’. nika u amu tu ku micukelay tu balucu’ nu heni. ngay icelang pasubana’. ayza a demiad. tayni kami nuayawen namu. hatini tu sapaini tamuwan. tanu bilabila sa atu niyan a upah. tuyniyan a da’dac. payawan kamu kya haw mipili’. milayap tuyniyan unipaini niyam. ayza mapulung kami. amikukay tu tamuwan. baungen nu mita. kukay! ayza kuamu haw kuyniyan sayaway, mitaneng tuyni paini nu saydan aut micudaday. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu’ay a kawaw nu subana’ay a pu 2018-1, nasakamuan ni Nuwantan o Kumud, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:sakasitangah]] 7n8qudkhb8cstlidbzm1yi389k7lp4j 3EP-salunganay tatayna 0 17 94831 446 2020-10-19T03:07:38Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki 3EP-salunganay tatayna == siwkay == <nowiki>----------</nowiki> === angangan kalunasulitan: === saayaway a nganan niza ci Zhou Youting周幼婷, ci Guo Tingting郭婷婷 atu ci Lin Weiling林韋伶. Amilika a ngangan niza, inayi' ku Amilika a ngangan. malimula’ a ngangan niza , inayi' ku malimula a ngangan. u etul niza u tatana amin. nalecuhan, ci Zhou Youting 1977.6.10, ci Guo Tingting1978.11.4 atu ci Lin Weiling1980.2.1 . u kanatal kuheni sa, u ROC.Taywan. u cidekay kuheni sa, u Hulam. u kakawsan a enengan niza sa, kaaykatineng. u kulit nu banges niza sa, u takuliway. u kulit nu bukes niza sa, u lumeniay. u kawaw niza ayza sa, u palaway. u subana’ay niza sa, u tabakiay a cacudadan. kamu niza sa, u Hulam atu Amilika. <nowiki>----------</nowiki> === kawaw kalunasulitan: === sadadiw kakuniza sa, u Hulam malikitay a dadiw. sadadiw sa, inayi'. patahkal a mihcan sa, 1998 a mihcan. patahkal a nalimaan sa, 3EP salungan tatayna a lais, natahkal i 1999.7.1. sakapahay a nalimaan sa, 3EP salungan tatayna a lais. tanitik a mihcan sa, u 1999 a mihcan. dadiw a kakawawan sa, u Gunse. mikuwanay a kakawawan sa, u Gunse. palaacawa niza sa, caayhenay. papazaan atu papayzaan(宗教信仰 )niza sa, caaykatineng. takalaw niza sa, caaykatineng. baeked  niza sa, caaykatineng. u kanamuhan niza sa,caaykatineng. <nowiki>----------</nowiki> === u nikauzip niza: === Zhou Youting mipalaw i Binawlan Tilibi. Guo Tingting patahkal sakacacay a dadiw CD niza " u demec nu namuh" Lin Weiling mipalaw tu iga, maala ku kawlah ni iga, sakapahay baluhayay a tademaw nu iga, 2002 a mihcan tayza Korea mikawaw. <nowiki>----------</nowiki> === kakalimaan nazipa’an: === {| class="wikitable" |asip |dadiw |mudadiway |'''tanaya nu lawad''' |- |01 |miliyas sasait (taneng mitengil taneng mudadiw a KALA sapat) |Jin(Zhou Youting) |03:16 |- |02 |All Right |tulu pulung mudadiw |04:17 |- |03 |Cingkang (taneng mitengil taneng mudadiw a KALA sapat) |tulu pulung mudadiw |04:36 |- |04 |miliyas sasait |Tin Tin(Guo Tingting) |03:16 |- |05 |anu kapah malemu' tu tawan (taneng mitengil taneng mudadiw a KALA sapat) |Tin Tin(Guo Tingting) |04:24 |- |06 |anu kapah malemu' tu tawan |E-Lin(Lin Weiling) |04:24 |} <nowiki>----------</nowiki> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == *[http://itunes.apple.com/us/album/id180518284 Apple-iTunes] *[https://web.archive.org/web/20140514081909/http://music.kingnet.com.tw/act/tintin/index.html 3EP美少女介紹網頁] *[https://web.archive.org/web/20131224083551/http://music.kingnet.com.tw/act/tintin/tintin2.html <nowiki>滾石唱片網路美少女票選活動. [2011-08-22]. (原始內容存檔於2013-12-24) (中文(台灣)‎).</nowiki>] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:palaway]] [[kakuniza:2018-cacay]] abtp11d3qslfsrdupcjzn9iuglm7wn2 756.25cubu=756.25坪=足坪數matumes ku cubu 0 18 452 451 2019-11-21T15:00:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == '''''756.25cubu=756.25坪=足坪數matumes ku cubu''''' == bzx4zc9ahpbw6ef9rfhhnbwfepp0ido A-lin 0 19 86543 477 2019-12-03T10:15:57Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki [[:zh:A-Lin|A-lin]] [[tangan:A-Lin_1.jpg|thumb|A-Lin 1]]A-lin, u ngangan nu [[Pangcah]] sa ci Lisang Pacidal Koyouan, u ngangan nu Hulam sa ci 黃麗玲. nalecuhan ciniza i 1983 a mihcaan, 9 a bulad, 20 a demiad. nalecuh i Kaoshongse Linyachu. u wawa nu Pangcah. namaala yadah ku kaulah u 金曲獎 nu [[Taywan]]. zuma satu namudadiw ciniza i tina pakaulahay a kakitizaan. == u kawaw niza == 1999 a mihcaan, mudadiw ciniza tu Nantou 921 ninel malabadesay a wawa, maazih tunu 經紀人 ci Jason. sepat a mihcaan sa, tina tatusaay malitemuh i EZ5, mukan tu pahay a patyamay, sisa miketun(簽約) tina tatusaay i 2005 a mihcaan 4 a bulad 15 a demiad. kya niketunay a lacul sa, u cacay a bataan a mihcaan misanga' siwa nalimaan(作品). == palaacawa atu musabilil namulecuh == 2007 a mihcaan 5 a bulad, namacumud ciniza tu 金曲獎 sakapahay a baluhayay a mudadiway. 6 a bulad sa, patahkal sakacacay a EP nalimaan. nazikuzaan sa, zayhan palaacawa atu namulecuh lalekalan(原因), matenes caay patahkal tu nalimaan. 2008 a mihcaan 8 a bulad, patahkal tu ciniza sakatusa a nalimaan, macumud ciniza tu 金曲獎 sakapahay a tatayna mudadiway. == nalimaan == 2006-02-10 失戀無罪 milemu' caay siilu(有罪) 2008-08-15 天生歌姬 u tatenga'ay a tatayna mudadiway 2009-12-28 以前以後 naayaway atu nazikuzazan 2010-12-24 寂寞不痛 aniwiw caykaadada' 2011-11-18 我們會更好的 amakapahtu kami 2012-12-30 幸福了然後呢 sakadahitu uzuma i ? 2014-12-30 罪惡感 siilu i balucu' 2017-09-20 A-lin == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:A-Lin|wikipayke- A-lin]] nasulitan ni Tuku Sayun nay pabalucu'ay a kawaw nu Yincumincuweiyuanhuy 2018-tusa [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:2018-tusa]] fzjh7rvhj7ftk0ypj6ukuo961mgn2vb A. J. Bramlett 0 20 128426 86545 2022-08-19T02:50:47Z 61.231.179.2 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:NBA script.svg|縮圖|NBA]] ==Aaron Jordan Bramlett == === siwkay niza === 1 bulad 10 demiad, 1977 a mihca, A. J. Bramlett, miunduay. u biluwa'-mali a mimaliay, 1999 a mihca sa , micumud ciniza i Kelifulan team sanay. A. J. Bramlett nalecuhan i DeKalb, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. ===u sulit nu Hulam === 亞倫·喬丹·布拉姆萊特(Aaron Jordan Bramlett),為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在1999年的NBA選秀中第2輪第39順位被克里夫蘭騎士選中。 === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuh |1977 mihca 1 bulad 10 demiad Dekalb, Yilinoco |- !takalaw |208 cm |- !baeket |103 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |La Cueva in Albuquerque, Sinmuseku |- !Tabakiay cacudadan |Alisangna Tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' |1999年 / saka 2 / saka39 silsil |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |1999–2008 |- !puenengan |teban kakitizaan |- !bacu |47 |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/A%C2%B7J%C2%B7%E5%B8%83%E6%8B%89%E5%A7%86%E8%8E%B1%E7%89%B9 A·J·布拉姆萊特] [[kakuniza:mimaliay]] fnl885jizae36szs38gsh73ddd5qi97 Aaron Brooks 0 21 86546 523 2019-12-03T10:19:55Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki [[tangan:Aaron Brooks.jpg|thumb|Aaron Brooks|alt=Aaron Brooks.jpg]]Aaron Brooks == nilacul == === siwkay niza === ci Aaron Brooks nalecuhan i 1 a bulad 14 a demiad 1985 a mihcaan. u miunduay ciniza. u Amilika biluwa'-mali a kawaw-mimaliay, ayzasa sikawaw i [[NBA]] Indian Liuma team. u takalaw niza sa 183cm. ===u sulit nu Hulam=== 艾倫·賈邁爾·布魯克斯(Aaron Jamal Brooks),美國職業籃球運動員,身高1.83米,場上位置為組織後衛,現效力於NBA印第安那溜馬。值得注意的是,雖然他在NBA的註冊身高為6尺0寸(即1.83米),但有媒體懷疑他的真實身高並沒有6英尺,只有大概5英尺10英寸(1.78米),虛報身高是穿大的鞋測量以及為了爭取更好的選秀順位。 === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" resource="File:Aaron Brooks.jpg" width="" alt="alt=Aaron Brooks.jpg" height !nalecuh |1985.1.14 Amilika, Wasenteng,Siyatu |- ! href="Category:Wp/ais" |takalaw |183cm |- !baeket |73kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Siyatu Falankelin |- !Tabakiay cacudadan |Elekang Tabakiaya cacudadan |- !NBA mipili' |2007,silsil 26, Elekang |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |2007-ayza |- !puenengan |zikuzan |- !bacu |0 |} {| class="wikitable" ! colspan="2" |nazipa'an |- !2007–2011 |Siwstun Hujian |- !2011 |Fenghuang Cilal |- !2011–2012 |China |- !2012–2013 |Sajiamian |- !2013–2014 |Siws |- !2014 |Tanfol |- !2014–2016 |Chikako |- !2016– |Indian |- ! colspan="2" |kawlah |- | colspan="2" | * NBA sakapahay taayaw (2009) * NBA hamin bunac (2009) * hamin bunac (2007) * hamin bunac (2007) * NCAA 3分mali demec icibang (2007) * All-Pac-10 陣容 (2007) * All-Pac-10 yinal a kawlah (2005) * Pac-10 sakapahay baluhay (2004) |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] tgfmprbejtwnph5by8jrw51ohrmoxcg Abdel Fattah el-Sisi 0 22 91334 569 2020-07-20T19:35:23Z 156.221.163.214 wikitext text/x-wiki [[tangan:Abdel Fattah el-Sisi.jpg|thumb|ci Abdel Fattah el-Sisi|alt=Abdel Fattah el-Sisi.jpg]] [[tangan:Flag_of_Egypt.svg|thumb|u hata nu Egypt]] [[tangan:Egypt,_administrative_divisions_-_Nmbrs_-_colored.svg|thumb|Egypt, administrative divisions - Nmbrs - colored]] ==Abdel Fattah el-Sisi == === u siwkay niza === tatama, nalecuhan i 11 a bulad 19 a demiad, Abdel Fattah el-Sisi, u misingkiway. 1954 a mihcan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Egypt]] ayza sa ci Abdel Fattah el-Sisi, micakat a demiad sa i 2014 a mihcan 6 a bulad 8 a demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 阿卜杜勒-法塔赫·塞西 u ngangan nu Ala عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسي‎‎ u ngangan nu Amilika: Abdel Fattah el-Sisi === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%8D%9C%E6%9D%9C%E5%8B%92-%E6%B3%95%E5%A1%94%E8%B5%AB%C2%B7%E5%A1%9E%E8%A5%BF 阿卜杜勒-法塔赫·塞西] -中文維基百科 [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mikuwanay]] [[kakuniza:misinkiway]] pkiorpx5q6gqrsa1hddd9uv2tt9jsx7 Abdelaziz Bouteflika 0 23 111148 111147 2021-05-24T11:06:48Z Tiway Komod 1723 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Bouteflika (Algiers, Feb 2006).jpeg|thumb|ci Abdelaziz Bouteflika (2006)]] [[tangan:Flag of Algeria.svg|thumb|hata nu Algeria|alt=Flag of Algeria.svg]] [[tangan:Cristina_Fernández_de_Kirchner_and_Abdelaziz_Bouteflika.jpg|thumb|Cristina Fernández de Kirchner and Abdelaziz Bouteflika]] [[tangan:Dmitry_Medvedev_in_the_United_States_25_September_2009-1.jpg|thumb|Dmitry Medvedev in the United States 25 September 2009]] == Abdelaziz Bouteflika == === u siwkay niza === 3 bulad 2 demiad, Abdelaziz Bouteflika, u misingkiway. 1937 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Algeria ayza sa ci Abdelaziz Bouteflika, micakat a demiad sa i 1999 a mihca 4 bulad 27 demiad. === u ngangan niza === u sulit nu Hulam: 阿卜杜勒-阿齐兹·布特弗利卡 u sulit nu Alabo: عبد العزيز بوتفليقة‎ u sulit nu France: Abdelaziz Bouteflika u sulit nu Amilika: Abdelaziz Bouteflika === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] * 2010-2012年阿爾及利亞反政府示威 [https://zh.wikipedia.org/wiki/2010%EF%BC%8D2012%E5%B9%B4%E9%98%BF%E7%88%BE%E5%8F%8A%E5%88%A9%E4%BA%9E%E5%8F%8D%E6%94%BF%E5%BA%9C%E7%A4%BA%E5%A8%81] *阿卜杜勒-馬吉德·特本 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%8D%9C%E6%9D%9C%E5%8B%92-%E9%A9%AC%E5%90%89%E5%BE%B7%C2%B7%E7%89%B9%E6%9C%AC] *[[Algeria]] lmbaa9mqjz6j0yjvlw0bunl9vkpj0nh Abdrabbuh Mansur Hadi 0 24 626 625 2019-11-21T15:00:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Yemeni President Hadi Before Bilateral Meeting in Saudi Arabia.jpg|thumb|ci Abdrabbuh Mansur Hadi]] [[tangan:Flag of Yemen.svg|thumb|u hata nu Yemen]] [[tangan:Secretary_Kerry_Shakes_Hands_With_Yemeni_President_Hadi_Before_Bilateral_Meeting_in_Saudi_Arabia_(17212641020).jpg|thumb|Secretary Kerry Shakes Hands With Yemeni President Hadi Before Bilateral Meeting in Saudi Arabia]] [[tangan:Secretary_Kerry_and_Yemeni_President_Hadi_Address_Reporters_(Pic_2).jpg|thumb|Secretary Kerry and Yemeni President Hadi Address Reporters]] ==Abdrabbuh Mansur Hadi== === u siwkay === 9 bulad 1 demiad, Abdrabbuh Mansur Hadi, u misingkiway. 1945 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Yemen]] ayza sa ci Abdrabbuh Mansur Hadi, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 2 bulad 27 demiad. === u ngangan niza === u sulit nu Hulam: 阿卜杜拉布·曼蘇爾·哈迪 u sulit nu Alabo: عبد ربه منصور هادي‎ u sulit nu Lipun: アブド・ラッボ・マンスール・ハーディー u sulit nu Amilika: Abdrabbuh Mansur Hadi === u sulit nu Hulam === 阿卜杜拉布·曼蘇爾·哈迪,生於阿比揚省,1970年加入南葉門軍隊。1990年早期成為一名將軍,葉門統一後任總統委員會顧問。1994年5月任國防部長,同年10月3日任副總統。2012年就任葉門總統。 === u sulit nu Lipun === アブド・ラッボ・マンスール・ハーディーは、イエメンの軍人、政治家。2012年より同国大統領を務めているが、2015年3月現在、後述のとおりその地位を巡って反政府勢力フーシとの間で論争が起こっている状態である。副大統領、国防大臣などの要職を歴任した。軍における階級は少将。 === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%8D%9C%E6%9D%9C%E6%8B%89%E5%B8%83%C2%B7%E6%9B%BC%E8%8B%8F%E5%B0%94%C2%B7%E5%93%88%E8%BF%AA 阿卜杜拉布·曼蘇爾·哈迪] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%96%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%A9%E3%83%83%E3%83%9C%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%BC アブド・ラッボ・マンスール・ハーディー] 1ojrak71nxjanaeh0meybvo3ohjldxb Abdulla Yameen 0 25 118226 652 2021-07-01T12:17:53Z Tarih 1104 +image #WPWPTR #WPWP wikitext text/x-wiki [[File:Abdulla Yameen portrait.jpg|thumb|200px|right|Abdulla Yameen]] [[tangan:Flag of Maldives.svg|thumb|u hata nu Maldives|alt=Flag of Maldives.svg]] ==Abdulla Yameen== ===u siwkay niza=== 5 bulad 21 demiad, Abdulla Yameen, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Maldives]] ayza sa ci Abdulla Yameen, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 11 bulad 17 demiad. ===u ngangan niza=== u sulit nu Hulam: 阿卜杜拉·亚明·阿卜杜勒·加尧姆 u sulit nu Lipun: アブドゥラ・ヤミーン・アブドル・ガユーム u sulit nu Amilika: Abdulla Yameen Abdul Gayoom ===u sulit nu Hulam=== 阿卜杜拉·亞明·阿卜杜勒·加堯姆,馬爾地夫政治家、經濟學家,2013年起擔任馬爾地夫總統至今。他是曾執政30年的馬爾地夫前總統穆蒙·阿卜杜勒·加堯姆的弟弟。 ===u sulit nu Lipun=== アブドゥラ・ヤミーン・アブドル・ガユームは、モルディブの政治家。現在同国第二共和政第5代大統領を務める。同国で30年の長期政権を敷いた元大統領マウムーン・アブドル・ガユームの異母弟にあたる。 日本の外務省ではアブドッラ・ヤーミン・アブドゥル・ガユームと書かれている。また「アブドラ・ヤミーン」や「アブドゥッラ・ヤミーン」などとも表記されることがある。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [http://www.presidencymaldives.gov.mv/Index.aspx?lid=171 The President's Office - President Abdulla Yameen Abdul Gayoom] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%96%E3%83%89%E3%82%A5%E3%83%A9%E3%83%BB%E3%83%A4%E3%83%9F%E3%83%BC%E3%83%B3 アブドゥラ・ヤミーン・アブドル・ガユーム] jl9d81mpizmrubzcestnmbque3jhgyf Abdullah II of Jordan 0 26 677 676 2019-11-21T15:00:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:King Abdullah portrait.jpg|thumb|ci Abdullah portrait, u hungti ciniza]] [[tangan:Jordan_on_the_globe_(Afro-Eurasia_centered).svg|thumb|Jordan]] [[tangan:The_King_of_Jordan_in_2013.jpg|thumb|Abdullah II 2013]] ==Abdullah II of Jordan== === u siwkay niza === cacay bulad tulu a bataan demiad, Abdullah II of Jordan, u misingkiway. 1962 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Jordan]] ayza sa ci Abdullah II of Jordan, micakat a demiad sa i 1999 a mihca tusa bulad pitu demiad. u hungti ciniza. === u ngangan niza === u sulit nu Hulam: 阿卜杜拉二世 u sulit nu Lipun: アブドゥッラー2世 === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [http://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=7F220D7E656BE749&n=A985E71D2A3FA4B6&sms=26470E539B6FA395&s=E13057BB37942D3F 中華民國外交部-約旦] rv1fknz8ceejxe0mhb18619v56jami0 Abih 0 27 86552 86523 2019-12-03T10:24:02Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] [[tangan:Yuli_villages2.svg|thumb|Yuli]] [[tangan:Yuli_Town_view.JPG|thumb|Yuli]] == Abih == === u sulit nu Hulam === 鐵份部落, u zuma a ngangan sa u 阿飛赫部落. === u siwkay nu niyazu' === kina niyazu' sa itiza i Kalinku a kuwan. katuud ku [[Pangcah]](Amis). u zuma a tademaw sa, u Yuwatan(Bunun). u Abih a niyazu' sa, itiza i Puseku. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u [[Pangcah]](Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah itini mueneng. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] itini mueneng. hakay izawtu ku [[Sakizaya]] mueneng itini, caay henay pasumad tu ngangan nu cidekay. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=161 台灣原住民族資訊資源網 -阿飛赫部落] *[[:zh:臺灣高砂族系統所屬之研究|臺灣高砂族系統所屬之研究]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] trniji7x8u0x3o88y00gkg40dpw0zsi Acawa 0 28 128446 86551 2022-08-19T07:08:13Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Beeld van Simon Carmiggelt en echtgenote Tiny - Wim Kuijl (De Steeg)4.jpg|縮圖|acawa]] ==acawa (配偶)== === u zuma a kamu === u kamu nu Amilika: spouse u kamu nu Lipun: 配偶者(はいぐうしゃ) [[tangan:Egypte_louvre_279_couple.jpg|thumb|Egypte malaacawaay]] == sapuelac hananay (說明) == ===malaacawa (成為夫妻)=== malaacawa ayza a demiad ku saba nu maku. malaacawa ci Dungy atu Kacaw ayza a demiad. === malaacawaay (是夫妻) === u malaacawaay ci Kawpil aci Bunga. u sulitan kuyni a cudad , u malaacawaay ci Dungy atu Kacaw. [[tangan:Wedding.smallgroup.arp.750pix.jpg|thumb|malaacawaay]] === maluacawa (準未婚妻、準未婚夫)=== ci Panay sa maluacawa ni Kacaw. === mapaacawa (被許配給某人)=== mapaacawa tu kiya tatayna. === paacawa (嫁或娶)=== makasic ci Pasang sa paacawa han ni Emi ku wawa niza. === saacawaan (媒人)=== kina kaying u saacawaan ni Payu. === saacawaen (嫁娶的對象)=== nayay ku mamidang saacawaen nu maku! saacawaen nu wawa aku ku wawa ni Adu! === sasaacawaen (要跟某人結婚)=== u sasaacawaen nu maku kuyni a tatama. === siacawa (未婚妻、未婚夫 / 已有婚約,包括指腹為婚)=== siacawa tu mamin ku cabay aku mikuli. === siacawaay (有伴侶)=== amana ka lemu' tu siacawaay a [[tademaw]]. == namakaycuwaay a cudad == *[[wikipedia:Spouse|spouse]] *[[:ja:配偶者|配偶者]] *[http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族線上字詞典] [[kakuniza:2018-cacay]] 9p4acvn2oy5isrnh6tk0bkcyonae46r Acoy,Acuy-tatama a ngangan nu Pangcah 0 29 86549 828 2019-12-03T10:22:18Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Acoy, Acuy == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 57p1vy0pja1nc1f82ivnrnk6zxhxn2f Adal-tatama a ngangan nu Pangcah 0 30 86550 841 2019-12-03T10:22:40Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Adal == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] iw3xatnicj5gke7mm0pvkqcpk5fvdra Adama Barrow 0 31 861 860 2019-11-21T15:01:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Adama Barrow 2016.jpg|thumb|ci Adama Barrow, 2016]] [[tangan:Flag of The Gambia.svg|thumb|u hata nu Gambia]] == Adama Barrow== === u siwkay niza === Adama Barrow (2 a bulad 16 a demiad 1965 a mihcan nalecuh) , u misingkiway. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Gambia]] ayza sa ci Adama Barrow, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 bulad 19 demiad. === u ngangan niza === u sulit nu Hulam: 阿達馬·巴羅 u sulit nu Lipun: アダマ・バロウ === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E7%94%98%E6%AF%94%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82 中華民國與甘比亞的關係] * [[:zh:冈比亚|甘比亞]] ia4f1n6mhnd6yryddiz38h8hfeo1zjh Adetuman 0 32 115298 86105 2021-06-15T18:39:56Z Siakakan 1760 /* u asip nu binawlan */ wikitext text/x-wiki == Adetuman == === u sulit nu Hulam === 平和部落 === u asip nu binawlan === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Adetuman. u kasalumaluma’ nu Adetuman sa, izaw ku 632 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, izaw ku 1,615 tu tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izw ku 359 a tademaw, pakalatu 22%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,256 ku tademaw, pakalatu 78%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 20%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah === caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis). u Cikasuwan a tademaw iniay a niyazu'. === u Cikasuwan (七腳川) a tademaw === [[tangan:遠眺七腳川山 - panoramio.jpg|thumb|遠眺七腳川山]] u Cikasuwan a tademaw sa, u kungku nu Sakizaya, caay ku Pangcah ku Cikasuwan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:nuyazu'" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:nuyazu']] [[kakuniza:niyazu']] 1a7fblq7i1jwwxb9kgfg744kbtbrnb1 Adiri 0 33 115299 86554 2021-06-15T18:41:26Z Siakakan 1760 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Pingtung_County.svg|thumb|Pingtung]] [[tangan:Rukai_chief.jpg|thumb|Rukay]] == Adiri == u sulit nu Hulam: 阿禮部落 === u siwkay nu niyazu' === i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu Adiri. u kasalumaluma’ nu Adiri sa, izaw ku 116 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, izaw ku tademawan tu 347. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 339 a [[tademaw]], pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, izaw ku 8 a [[tademaw]], pakalatu 2%. u kasabinacadan, Rukai 93%, Paiwan 3%, Bunun 1%, zumazuma 1%. === u Rukay a niyazu === u Rukay a niyazu' kuyni, tuud ku Rukay a tademaw. u zama a tademaw sa u Paywan atu Yuwatan. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |'''Rukay''' |[[:zh:魯凱族|'''魯凱族''']] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |'''Rukay''' |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |207,940 |89,234 |99,884 |57,982 |'''13,225''' |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |101,780 |42,277 |48,319 |27,958 |'''6,399''' |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |106,160 |46,957 |51,565 |30,024 |'''6,826''' |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:nuyazu']] [[kakuniza:niyazu']] fdbvfmlne2crnf77p2axnw0w5p09zdd Adop,Adup-tatama a ngangan nu Pangcah 0 34 86561 959 2019-12-03T10:31:30Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Adop, Adup == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] avt6fjboutvgfdniu9shsiyhjp34s9b Adrian Branch 0 35 128447 86560 2022-08-19T07:13:08Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:NBA script.svg|縮圖|NBA]] ==Adrian Branch == === siwkay niza === tatama, nalecuhan i 11 a bulad 17 a demiad, 1963 a mihcan. talakaway a [[tademaw]]. miunduay. u kanas-mali a mimaliay nu Amilika [[NBA]]. === u sulit nu Hulam === 阿德萊恩·布蘭奇,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在1985年的NBA選秀中第2輪第22順位被芝加哥公牛選中。 === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1963 a mihcan 11 a bulad 17 a demiad Wasenten, Kelunpiya |- !takalaw |201 cm |- !baeket |84 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |DeMatha Catholic in Hyattsville |- !Tabakiay cacudadan |Malilan Tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' |1985 a mihcan, saka 2, silsil 22 Cikako, Tama Katalalan |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip | |- !puenengan |zikuzan kakitizaan |- !bacu |1,21,24 |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] 8b99henuh3vxjozjgzxbc0rfldcc3fs Afghanistan 0 36 128405 128401 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Afghanistan.svg|thumb|u hata nu Afghanistan (阿富汗斯坦)]]Afghanistan (阿富汗斯坦) u sulit nu Hulam: 阿富汗斯坦 === u siwkay nu kanatal === u '''Afghanistan''' sa i labu nu Asia, itiza i 33 00 N, 65 00 E. u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 652,230 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 652,230 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 33,332,025. [[kakalukan]] umah sa 58.10%, [[kilakilangan umah]] sa 2.10%, zumaay henay umah sa 39.80%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Kabul([[:zh:喀布尔|喀布爾]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 19 bulad 8 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Ashraf Ghani Ahmadzai]] (Asilabu.Kani.Ayhamaydecayi [[:zh:阿什拉夫·加尼·艾哈迈德扎伊|阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊]]), 1949 a mihca 5 a bulad 19 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Afghanistan (阿富汗) [[ayza]], micakat a demiad sa i 2014 a mihca 9 bulad 29 demiad. === u hata (國旗) === u kulit nu hata nu Afghanistan sa, sisepat ku kulit, u [[lumeni'ay]] u [[sumanahay]] u [[landaway]] atu [[salengacay]]. === u sakatatung nu hata (國徽 ) === ina Afghanistan (Afghan 阿富汗) sakay nu hataay a kulit sa [[masakimulu]], [[hata]] nu kanatal sa u [[tatungus]] i [[teban]] ku nipakulit. sakatatungus i teban ya u salengacay, makay nu Muselinay a kiwkay (mosque (cincen-se 清真寺)) atu ya [[papapeluanay]] a [[nikasaupu]] kalahida, sakatatungus nu [[hata]] sa [[kalalitinan]] tu nikalekal nu [[cilal]] ya (Shahada) hananay, iti [[picumudan]] pilaluungan tu Islamay (I-se-lanay 伊斯蘭的) a kiwkayay sa, u Muselin hananay a sinziya sa mamin a muasip tu sapacuay a kamu, kasahida nu ayaw a palawat sa, kutusi sa u [[sakahenulan]] a nipalawat a [[pangiha']] tu aasipan tu ya “Sahada (Sa-ha-ta 薩哈達)” [[hananay]]. (u sulit nu Hulam: 阿富汗國徽呈圓形。國旗主體為位於正中的國徽。國徽正中由白色的清真寺壁龕與講壇組成,國徽的上部中央置有連著一個升起的太陽的薩哈達(Shahada,在皈依伊斯蘭教時,所有穆斯林都要誦讀誓言,其中的第一步,同時也是最重要的一步就是誦讀「薩哈達」)。) Afghanistan, [[sipahanhan]] han tu Afghanistan hananay a kapulungan a kanatal, u kakitidaan sa i ti Asia satebanan, kalatimulanay a kanatal, u tideng sa mala nu Asiaay i kalatebanan nu kenis. ina Afghanistan a kakitidaan sa caay kalecad ku nipaulic a imin, u nitapal nu hekalay sa i nu timulan sakuduma, u nutipanay a Asia sakuduma (cung-tun). (u sulit nu Hulam: 阿富汗,全稱阿富汗伊斯蘭共和國,是一個位於亞洲中南部的內陸國家,坐落在亞洲的心臟地區。阿富汗的位置有不同的定義,被認為處在南亞或西亞(中東)。) u Afghanistan sa sidakecan tu yadahay a masadumaay nu lalangawan a kanatal, kasumamadan sa u kakitidaan nu eneng i nu walian atu nu tipanay kalalitin, i mahida sa i tini na u sakahenulan a kalalacalan a misiwbay a kitidaan, atu nu pahutingay a malimad a kenis. sinikadakecan tu sakahenulan a nadatunganay a sangangayaw nu kakitidaan, malalitin tu Asia atu Europe a kanatal ku sikabalad, u Afghanistan atu nu belaway a kanatal idaw ku nu sakay kiwkayay, nakamuanay, atu nu lalaay a masakiketay a kalecalecad. (u sulit nu Hulam: 阿富汗是擁有多樣文化的國家,因地理上位於東方與西方的交界點,古時候這裡曾是很重要的貿易點和遊牧民族的遷居點。其擁有重要的地緣戰略位置,連接著亞歐大陸的各個主要國家,阿富汗與大部分毗鄰的國家有著宗教上、語言上、地理上相當程度的關聯。) ina Afghanistan a kanatal atu nu makaamisay ya Turkmenistan, Uzbekistan, atu ya Tajikistan malalitin, nu walian sa malalitin atu nu China, nu timul atu nu Pakistan a malalitin, nutipan sa malalitin atu nu Iran. (u sulit nu Hulam: 阿富汗的北部和土庫曼斯坦、烏茲別克斯坦以及塔吉克斯坦接壤,東部與中華人民共和國接壤,南部與巴基斯坦接壤,西部與伊朗接壤。) Afghanistan i ti Pushtu (Puse-tu 普什圖) hananay a kamuan sa, u imin u naenengan tu nu Afghanistan a tademaw sananay. ina Pashtuns (Puse-tunay a tademaw 普什圖人) sa u Afghanistan a tademaw han a pangangan, u sayadahay ayda nu kanatalay a binacadan, cunusan tu nikatenes a mamalais, kanahatu kinapinaan a sipaculian nu Afghanistan tu nipidebung nu kasaicelang nu tau, nika sikaidaw nu limaay tu tulu a dadan sakacaay ka caluway nu [[cacaliwayan]] nu aca. (u sulit nu Hulam: 「阿富汗斯坦」在普什圖語的意思就是阿富汗人的地方。普什圖人又稱阿富汗人,亦是現時國內最多人口的族群。作為內陸國,加上長年戰事,雖然阿富汗多次抵禦強權入侵,但也換來了領土中的五分之三交通不便的代價。) u malukay a sakikawaw sanu kalisiway a sakahenulan a tektek, nika u tanengay a kaluken a umah sa cayay kataneng tu tulu tu tusa, nipalumaan tu siledekay pihacengan. sikaidaw nu tademaw sa makaala tu 3616 nu mang, nasikalpacaw kyu maetel ku sakalisiway caay kadayum ka sakasilacul a patulis, pakayni i kitakit a nipisausi sa u sakainayay a nipipalekal tu sasilacul a kanatal sa. (u sulit nu Hulam: 農業是另一主要的經濟支柱,但可耕地還不足農用地的2/3,毒品種植十分嚴重。人口為3616萬,因為戰亂導致的經濟困難延續,是世界上最低度開發國家。) === nikaidaw nu kamu (語源 ) === Afghan a [[ulicay]] [[nikalekalan]] sikayda sa nanu [[kasumamadan|kasumamaday]] a kamu, u imin sa u bakiay sananay mala u nu [[hungtyay]] a nipikuwan. ina Afghanistan atu nu Afghanistan a [[binacadan]] sakay ngangan sa malecad ku nikabalaki, iti cacay a [[bataan]] nu seci sa, sakay nu kakitidaanay a ulic, ya Kitakitay a kitidaan a [[mucebangan]] idaw ku nikahini nu nipangangan. i likisi sa u Afghan (Afghān, ya Sa-san nu hungtiay a nipangangan sa u walianay a [[niyadu'|niyadu’]] a binacadan sa), u nipatudu’an u Puse-tu a tademaw sananay. (u sulit nu Hulam: 阿富汗一詞源於蒙古語,意為叔叔的汗國。阿富汗斯坦和阿富汗民族這名稱一樣古老,在十世紀的地理書世界境域志紀錄了這一稱呼。歷史上,阿富汗(Afghān,薩珊王朝時所稱的東方部落民族Abgân)就是指普什圖人。) sakay nu sacunus tu ulic sa ya “stan” hananay sa, u kamu nu Afghanistan sa u lala’ sananay, Afghanistan a kamu sa nipatudu’an u lala’ sa. i ti Kuelte-setan atu ya Uzbekistan tu sakasitungus, ina kalatebanay a i Ya-cuo a kanatal nipangangan nisahecian sa malecad tu ku nipangangan, si “stan” ku nipaulic. (u sulit nu Hulam: 語綴詞「斯坦」是波斯語中的土地。因此,阿富汗斯坦就是指「阿富汗人的土地」。在庫爾德斯坦和烏茲別克斯坦等代表的中亞國家的名稱中也使用了「stan」一詞。) === u sasiwkay tu hata (國旗說明) === u hata nu Afghanistan sa [[nipakulitan]] tu kulit ya lumeni'ay, sumanahay, langdaway, tulu ku kasacamul nu nisanga'an, u lumeni’ay sa tungusay nikaydaan tu macaliwayay, sumanahay sa tungusay tu naidangan, langdaway sa tungusay tu sakuayaw naidihan, kutusi sa ina tuluay a kulit sa u angil nu satatungus nu Islamic (I-se-lanay 伊斯蘭的) a singku nu kiwkayay a kulit. (u sulit nu Hulam: 阿富汗國旗由黑、紅、綠三色旗組成,黑色象徵過去,紅色象徵鮮血,綠色象徵未來,同時這3色也是典型的伊斯蘭宗教顏色。) makasasa nu tatung sa u ngangan nu “Afghanistan” atu sasausian a sulit “1298”, [[tungus]]ay sa u mamiliyas tu ya United kingdom, kunida sa i sakay nu Islamic (I-se-lan 伊斯蘭) a kuyumi (celahcan 1919 a mihcaan). i hekal niya tatung sa saliyuten nu kasibalu nu habay. (u sulit nu Hulam: 位於國徽下部的是國名「阿富汗」與數字「1298」,代表阿富汗脫離英國,獨立於伊斯蘭曆1298年(西元1919年)。國徽外圍由兩把麥穗環繞。) === nipatidengan kalakantanay a likisi (建國簡史/歷史概況) === u Afghanistan a hungtiay a kanatal sa na i 1747 a mihcaan  nipatideng, na u saicelangay i mahida, i nu dikudan nu 19 seci sa, u icelang nu kanatal kalasiyasiyanan, kyu masa nu UK (英國) atu ya nu hungtiay Elarus, macacabis a midademec. 1919 a mihcaan mapaales ku nisatubangan tu UK (英國) a nipikuwan kunida sa malakanatal. (u sulit nu Hulam: 阿富汗王國建立於1747年,曾一度強盛,19世紀後,國力日衰,成為英國和沙俄的角逐場。1919年擺脫英國殖民統治獲得獨立。) i 1979 a mihcaan ya Soviet Union (Su-lien 蘇聯) sa midebung tu Afghanistan, nika misaicelang ku Afghanistan a micukah (反抗) a paculi, kyu i 1989 a mihcaan nayay ku laheci mutatiku tu hitay muliyas taluma’, ya nipiedapan niya Soviet Union (Su-lien 蘇聯) nu kiw-san-tu (共產黨) a masa[[kaput]]ay sa i 1992 a mihcaan kalupisakan masasiwatid. nu dikudan sa u paciliay a hitay caay kalecad ku nidatengan atu balucu’, macacubelis mangangayaw, nikahidaan sa ya nikalingatu kaidawan niya Pacise-tan ya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) (nu kamisamaay, Taliban) u nikapasaicelangan nu kiwkayay a nidateng atu caay katalaw tu sikapatay nu sangayaw nu hitay ku aidaan, kyu i 1996 a mihcaan mahamin tu ku maylabuay nu micacukahay a masakaputay makuwan. (u sulit nu Hulam: 1979年蘇聯入侵阿富汗,但遭阿富汗反抗軍不屈不撓的反抗,遂於1989年自阿富汗撤軍,蘇聯扶植的共產政權於1992年正式崩潰。之後反抗軍各派系內訌並混戰,直到起源於巴基斯坦的塔利班(神學士,Taliban)以強烈之宗教意識與不畏死的戰士為後盾,於1996年統一阿富汗大部分地區。) i 2001 a mihcaan sa nihakaan tu Amuhuwan mingayaw sakatalawan a kawaw sa, ya Amuhuwan miucul tu hitay taydaen i Afghanistan, belinen kiya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) hananay a masakaputay, i 2004 a mihcaan ya (Hamid Karzai) misingkiw tu kasayawan a cung-tung nu Afghanistan, cinida ku malacung-tung, u binawlan ku misiwasiway. (u sulit nu Hulam: 2001年發生美國911恐怖攻擊事件,美國進軍阿富汗,推翻塔利班政權,2004年卡札伊(Hamid Karzai)當選首任阿富汗民選總統。) i 2005 a mihcaan sabaw tusa nu kanatalay a giing a tatengilan miteka tu malalubang, kanahatu idaw tu ku hulicay a cenhu, nika ya u liwan niya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) hananay a masakaputay misamawmaw henay i nu walian atu nutipan, u nikangahulan nu labu atu kiyadahay nu siledek a bunday, patalaw tu Afghan sakasilacul atu sapalekalaw sananay a mipulu’. (u sulit nu Hulam: 2005年12月國會開始運作,儘管已成立憲政政府,塔利班勢力在阿富汗東部及西部仍活躍,腐敗與毒品氾濫等問題威脅阿富汗穩定與發展。) i 2010 a mihcaan cacay a bulad, ya nu ayawan Afghanay a cung-tung ci (Rabbani) micuduh tu cen-huay atu ya mihantayay ya Taliban (Ta-li-pan 塔利班) misakapah a matatengil, nika ci Rabbani (La-pa-ni 拉巴尼) hananay sa sipacuk nu sunuk sananay a mipatay, ina sasungaayan a kawaw sa pihacengan a maetel kalasinpayan. (u sulit nu Hulam: 2010年10月,阿富汗前總統拉巴尼(Rabbani)推動阿富汗政府與塔利班等反政府武裝和談,但拉巴尼於2011年遇刺身亡,阿富汗和解進程嚴重受挫。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * CIA [http://www.cia.gov/] * 外交部 [http://www.mofa.gov.tw/default.html] * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E4%BB%80%E6%8B%89%E5%A4%AB%C2%B7%E5%8A%A0%E5%B0%BC%C2%B7%E8%89%BE%E5%93%88%E8%BF%88%E5%BE%B7%E6%89%8E%E4%BC%8A] *Ashraf Ghani Ahmadzai [https://en.wikipedia.org/wiki/Ashraf_Ghani] * 阿富汗 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%AF%8C%E6%B1%97] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 6ra6mvvmqricpw6c7lhyskc510ynzso Afih 0 37 115301 86103 2021-06-16T10:01:43Z Siakakan 1760 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Afih == === u sulit nu Hulam === 阿飛赫部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Afih. u kasalumaluma’ nu Afih sa, izaw ku 94 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 293 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 226 a tademaw, pakalatu 77%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 67 ku tademaw, pakalatu 23%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 70%, Bunun 2%, Tayal 1%, zumazuma 3%. === u cidekay nu tademaw === caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Yincumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay kaduut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. hakay izaw tuway, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === ademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad === pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340), Cou (6,667), Saysiat (6,662), Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585)    <br /> === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[:zh:臺灣|Taywan]] Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan(知識). si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]]). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-kakacawan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-kakacawan] [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=161 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yincumincu laculaculan calay-kakacawan] [[:zh:平埔族群|平埔族Tangabulan]] * [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] 0zezxyxwgtb4z0i9z2w7nekqcikcm43 Afo,Afu-tatama a ngangan nu Pangcah 0 38 86559 1104 2019-12-03T10:30:09Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Afo, Afu == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. u tatama a ngangan kuyni. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] gw5p4z69ef8usx4p9qew8ny8tmjld9u Ageq 0 39 115302 86558 2021-06-16T10:02:19Z Siakakan 1760 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Ageq == u sulit nu Hulam: 那羅五部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ageq. u kasalumaluma’ nu Ageq sa, izaw ku 49 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 151 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, izaw ku 140 a [[tademaw]], pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku [[tademaw]], pakalatu 7%. === u asip nu cidekay === u kasabinacadan, Tayan(Tayal)86%, [[Pangcah]](Amis) 1%, SaySiyat 1%, zumazuma 5%. === u niyazu' nu Tayan === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni. u Tayal sananay, cayay katalakaw ku uzip, sangulan ku tatayna, salengacay ku banges, mabana miadupay. u Incumin a [[tademaw]] tu, u Tayal a cidekay duut ku [[tademaw]]. u luma' nu Tayal i buyubuyuan. === u sakizaya a tademaw === caykaw nu Sakizayaay a niyazu', inayi' ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=161 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] alzsxg90masw8lq8istxwubjbdnbhr3 Ahong,Ahung-tatama a ngangan nu Pangcah 0 40 86557 1155 2019-12-03T10:28:06Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Ahong, Ahung == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. u tatama a ngangan kuyni. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] t2ypydfvmffx0zu6pq7edyw8rit339s Akah-tatama a ngangan nu Pangcah 0 41 86556 1164 2019-12-03T10:27:49Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Akah == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. u tatama a ngangan kuyni. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] g9n6y3dq8nzz2md810zxrzg5l6rw1gl Akaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 42 86555 1177 2019-12-03T10:27:23Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Akaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *nasulitan ni dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan nu misayincumincuay a congsin *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:tatama]] n8qzyyt0ti0ivmp8c89ns2ktcht2qjk Akihito 0 43 104108 1214 2021-03-23T00:47:50Z 101.10.69.176 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Emperor Akihito cropped 2 Barack Obama Emperor Akihito and Empress Michiko 20140424 1.jpg|thumb|ci Akihito]] [[tangan:Flag of Japan.svg|thumb|u hata nu Japan]] [[tangan:Empress_Kojun_and_Prince_Akihito.jpg|thumb|Empress Kojun and Prince Akihito]] [[tangan:Akihito_090710-1600b.jpg|thumb|Akihito]] == Akihito == === u siwkay niza === 12 a bulad 23 a demiad, Akihito, u misingkiway. 1933 a mihcan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Japan]] ayza sa ci Akihito, micakat a demiad sa i 1989 a mihcan 1 a bulad 7 a demiad. Akihito(1993.12.23 ) u saka125 a Hongtei nu Lipun. ayzaay a Hongtei. 1989.1.7 macakat, u ngangan nu Hongtei sa ci Pingchen. cyama niza sa ci Cawhe Hongtei. cina niza sa ci Singachun. u sakakaay a wawa ciniza. i zikuz nu sakatusa a palecawaw nu kitakit, inayi' tu tatengaay a kinli ku Lipun Hongtei. amiazih ku cudad atu misulit ngangan ciniza maka mangasiw 1000. mikileh maka 200 a labang atu saungay nu binawlan. maka 20 a salisin cacay a mihca. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 明仁天皇 u ngangan nu Lipun: 明仁(あきひと) === kakuniza === {| class="wikitable" |mudadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |misalukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |misadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |misagikiay 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |saydang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == nasulitan nu Hulam atu Amilika == 明仁是日本第125任天皇,為現任之天皇(今上天皇)。1989年1月7日即位,年號為平成。其為昭和天皇與香淳皇后的長子,出生時稱號繼宮,御印為「榮」(日語:「榮」是桐的別稱)。 Akihito is the Emperor of Japan. He is the 125th Emperor of his line according to Japan's traditional order of succession. Akihito succeeded to the Chrysanthemum Throne upon his father Emperor Shōwa (Hirohito)'s death on 7 January 1989. Akihito is expected to abdicate in late March 2019. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%98%8E%E4%BB%81 明仁] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC 明仁天皇] [[kakuniza:tademaw]] to5o69z7j3atd99egvzh85u9h0pwb2i Akoy-tatama a ngangan nu Pangcah 0 44 86562 1222 2019-12-03T10:32:19Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Akoy == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] b1ypf22bfyiyittl0c8kud2du4z0su8 Al-Farouq Aminu 0 45 86563 1243 2019-12-03T10:32:39Z Vickylin77amis 80 /* siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Al-Farouq Aminu Hornets.jpg|thumb|ci Al-Farouq Aminu]] == Al-Farouq Aminu == === siwkay niza === Al-Farouq Aminu (9 a bulad 21 a demiad, 1991 a mihcan nalecuhan), tatama, lumeniay a tademaw. miunduay, u kanas-mali a mimaliay nu Amilika [[NBA]]. namakay Nayciliya a kanatal, micumud tu ku Amilika kanatal-mueneng. === u sulit nu Hulam atu Amilika === '''艾爾-法魯克·阿米努'''(英語:'''Al-Farouq Aminu''',1990年9月21日-),為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。是一位奈及利亞裔美國人,場上位置為小前鋒。他在2010年的NBA選秀中第1輪第8順位被洛杉磯快艇選中。現效力於波特蘭拓荒者。  '''Al-Farouq Ajiede Aminu''' (born September 21, 1990) is a Nigerian-American professional basketball player for the Portland Trail Blazers of the National Basketball Association (NBA). He plays internationally with the Nigeria national basketball team. Aminu was selected by the Los Angeles Clippers in the 2010 NBA draft with the eighth overall pick. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} ===kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1990 a mihcan 9 a bulad 21 a demiad Ciyaciya co, Yatelanta |- !takalaw |206 cm |- !baeket |98 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Nokeluose in Ciyaciya co |- !Tabakiay cacudadan |Wake Forest (2008–2010) |- !NBA mipili' |2010 a mihcan, saka 1, silsil 8 Losanci- Kalamkamay a balunga |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |2010 a mihcan katukuh ayza |- !puenengan | |- !bacu | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 2mvdqqetbnka1hpqiq74qbjm3i5d9rm Al Alvarez 0 46 122299 122298 2021-08-26T00:20:07Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Al Alvarez.jpg|縮圖|Al Alvarez]] == Al Alvarez == === siwkay niza === Al Alvarez (10 a bulad 5 a demiad, 1912 a mihcan nalecuhan), u miunduay , u kanas-mali a mimaliay nu Amilika [[NBA]]. (mapatay i 1995 a mihcan) === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan | |- !takalaw |cm |- !baeket |kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung | |- !Tabakiay cacudadan | |- !NBA mipili' | |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip | |- !puenengan | |- !bacu | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] sop0s7yvm7e9ux78vg8hch0cqur2h4x Al Attles 0 47 86565 1286 2019-12-03T10:33:15Z Vickylin77amis 80 /* siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Al Attles (18942789466).jpg|thumb|Al Attles]] == Al Attles == === siwkay niza === Al Attles (11 a bulad 7 a demiad, 1936 a mihcan), tatama, lumeniay a tademaw. miunduay, u kanas-mali a mimaliay nu Amilika [[NBA]]. matenes ciniza mikawaw i Cinco Talul putiput. u pahanhanan tu kawaway a mimaliay atu saydang ciniza. namaala ku Suose (碩士) ciniza. === u sulit nu Hulam atu Amilika === 小艾爾文·奧斯汀·阿特爾斯,是一名美國退役籃球運動員和教練。曾長時間效力於金州勇士。阿特爾斯畢業於維奎伊奇高中和北卡羅來納州立農業技術大學,獲得體育和歷史學士以及課程與教學論碩士。他在被勇士選中時計劃成為其本地初中的教練,因此他在前往訓練營之前一度拒絕了球隊的邀請。 Alvin Austin Attles Jr. is an American retired professional basketball player and coach best known for his longtime association with the Golden State Warriors. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1936 a mihcan 11 a bulad 7 a demiad Sinniwcesi, Niwwake |- !takalaw |183cm |- !baeket |79kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Wikeyici Teban a cacudadan |- !Tabakiay cacudadan |Peikaloulayna Co Maluk tabakiay a cacudadan |- !NBA mipili' |1960 a mihcan, saka 5, silsil 39 Feicheng Talul |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |1960-1971 |- !puenengan |zikuzay |- !bacu |16 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [http://www.nba.com/warriors/staff/alvin-attles nba.com] * [https://www.basketball-reference.com/players/a/attleal01.html 阿特爾特球員統計] * [https://www.basketball-reference.com/coaches/attleal01c.html 阿特爾特職教紀錄] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:mimaliay]] f92rxzri1v9yaev2evggfuoic61l784 Al Beard 0 48 128448 86589 2022-08-19T07:14:55Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:NBA script.svg|縮圖|NBA]] == Al Beard == === u siwkay niza === Al Beard (4 a bulad 27 a demiad, 1942 a mihcan), u Amilika a tademaw ciniza, tatama. u kawaw niza sa u mimaliay. mimali i Amilika [[NBA]]. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8pbi1gvds7gjl6pqjth0kfe6ohsy3ua Al Bianchi 0 49 128449 86590 2022-08-19T07:30:20Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:NBA script.svg|縮圖|NBA]] == Al Bianchi == === siwkay niza === Al Bianchi (3 a bulad 26 a demiad, 1932 a mihcan), tatama, miunduay ku kawaw niza. mimali i Amilka [[NBA]]. === u sulit nu Hulam atu Amilika === 艾爾·比安奇,為美國NBA聯盟前職業籃球運動員。他在1954年的NBA選秀中第2輪第18順位被明尼亞波利斯湖人選中。 Al Bianchi is a former professional basketball player, coach, general manager, consultant and scout. Nicknamed "Blinky", he attended P.S. 4 elementary school, and graduated from Long Island City High School in 1950. A 1954 graduate of Bowling Green State University, he was voted to the "All-Ohio Team" and received honorable mention as a basketball All-American. He served in the U.S. Army Medical Corp from 1954 to 1956. Starting in 1956, he played for the Syracuse Nationals of the NBA. He moved with the team to Philadelphia when it became the 76ers for the 1963–64 season. He was one of the last proponents in the NBA of the two-handed set shot. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1932 a mihcan 3 a bulad 26 a demiad NewYork, Changtaw |- !takalaw |191 cm |- !baeket |84 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung | |- !Tabakiay cacudadan |Pawlikelin coli tabakiay a cacudadan |- !NBA mipili' |1954 a mihcan, saka 2, silsil 18 Miniyapolise Hulen putiput |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |1956-1966 |- !puenengan |zikuzay |- !bacu |16,24 |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [http://stat-nba.com/player/392.html 艾爾比安奇球員紀錄] 6pnwkil33o4y3ubn9quwwt1w9kxfzme Al Bonniwell 0 50 128450 86591 2022-08-19T07:31:45Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:NBA script.svg|縮圖|NBA]] == Al Bonniwell == === siwkay niza === Al Bonniwell (10 a bulad 6 a demiad, 1980 a mihcan), Al Bonniwell, miunduay. (mapatay i 2002 a mihca). mimali i Amilika [[NBA]]. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9mlegeodkmlhdpfq2e9elkrqbu0b99f Al Brightman 0 51 128451 86592 2022-08-19T07:34:11Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:NBA script.svg|縮圖|[[NBA]]]] == Al Brightman == === siwkay niza === Al Brightman (9 a bulad 22 a demiad, 1923 a mihcan), miunduay. (mapatay i 1992 a mihca), mimali ciniza i Amilika [[NBA]]. napasubana' i Siyatu tabakiay a cacudadan. === u sulit nu Hulam atu Amilika === 艾爾·布萊特曼,為美國NBA聯盟前職業籃球運動員。曾在西雅圖大學執教。死於肝癌。 Al Brightman was an American professional basketball player and coach. Born in Eureka, California, he played collegiately for the California State University, Long Beach, and was drafted by the Cleveland Indians out of Wilson High School in Long Beach, Ca. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === <table class="wikitable"><tr><th>nalecuhan nalecuhanan </th><td>1923 a mihcan 9 a bulad 22 a demiad </td></tr><tr href="Category:Wp/ais"><th>takalaw</th><td>188 cm</td></tr><tr><th>baeket</th><td>88 kg</td></tr><tr><th colspan="2">kawaw a nasulitan</th></tr><tr><th>Kacung</th><td>Kayruefuniya</td></tr><tr><th>Tabakiay cacudadan</th><td>Ciaco coli tabakiay a cacudadan</td></tr><tr><th>NBA mipili'</th><td></td></tr><tr><th colspan="2">namapili' ni Kelifulan team</th></tr><tr><th>kawaw a uzip</th><td>1946-1948</td></tr><tr><th>puenengan</th><td>ayaway </td></tr><tr><th>bacu</th><td>8,16 </td></tr></table> ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] lv50n7oeuc3gie2hysdn5wuqipx0lc6 Alan Anderson 0 52 128453 86596 2022-08-19T07:35:39Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Alan Anderson (basketball).JPG|thumb|Alan Anderson]] [[tangan:Nba-group-of-institutions-logo.png|縮圖|NBA]] == Alan Anderson== === siwkay niza === Alan Anderson (10 a bulad 16 a demiad, 1982 a mihcan), Alan Anderson, miunduay. === u sulit nu Hulam atu Amilika === 阿蘭·安德森,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員,現效力於洛杉磯快艇。他大學時期就讀於密西根州立大學。 Alan Jeffery Anderson is an American professional basketball who last played for the Los Angeles Clippers of the National Basketball Association ([[NBA]]). === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1982 a mihcan 10 a bulad 16 a demiad Amilika Minnisuta |- !takalaw |198 cm |- !baeket |100 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Aytisiun taban a cacudadan |- !Tabakiay cacudadan |Misiken coli tabakiay a cacudadan |- !NBA mipili' |caay mapili'ay |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |2005 a mihcan katukuh ayza |- !puenengan |zikuzay |- !bacu |9 |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fil71rut2mi3i2viy2sgj99b6z2i270 Alangahay 0 53 1380 1379 2019-11-21T15:01:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:紅葉溪橋 (10135881825).jpg|thumb|Alangahay a sa'wac]] == Alangahay == u sulit nu Hulam: 紅葉溪 == u siwkay == u tabakiay a sa'wac i Kalinku a kuwan. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== *[[:zh:紅葉溪|Alangahay]] - 紅葉溪 f4r3hx8c1v6pg9qn69ujxrh38uipwhw Alapanay 0 54 115304 115303 2021-06-16T10:03:20Z Siakakan 1760 /* u niyzau' nu Pangcah */ wikitext text/x-wiki == Alapanay == u sulit nu Hulam: 阿拉巴奈部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Alapanay. u kasalumaluma’ nu Alapanay sa, izaw ku 923 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,795 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 670 a [[tademaw]], pakalatu 24%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2,125 ku [[tademaw]], pakalatu 76%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, [[Pangcah]](Amis) 19%, Paiwan 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 3%. === u niyzau' nu Pangcah === u [[Pangcah]](Amis) a niyazu' kyuni, tuud ku [[Pangcah]](Amis) itini. inay ku [[Sakizaya]] itini. u zuma a [[tademaw]] sa u Yuwatan u Puyuma atu Paywan. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] itini. caay kaw nu [[Sakizaya]] a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]], caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 9 a bulad === pulung sausi (564,120), Pangcah (210,501), Tayan (90,631), Paywan (101,234), Yuwatan (58,711), Rukay (13,368), Puyuma (14,279), Cou (6,653), Saysiat (6,644), Yami (4,620), Saw (792), Kabalan (1,477), Taluku (31,689), Sakizaya (947), Sejek (10,115), Laaluwa (403), Kanakanabu (340), zuma (11,716)    ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://blog.xuite.net/taxi12578/wretch/117898071-%E5%B7%B4%E5%A5%88~%E7%B1%B3%E5%B7%B4%E5%A5%88~%E9%98%BF%E6%8B%89%E5%B7%B4%E5%A5%88 台東阿美風情誌] * [https://www.facebook.com/pages/%E5%8F%B0%E6%9D%B1%E8%B1%90%E9%87%8C%E9%98%BF%E6%8B%89%E5%B7%B4%E5%A5%88%E9%83%A8%E8%90%BD/294784767237688 台東豐里阿拉巴奈部落] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:niyazu']] 68l7rutners4l8h3k9lrdsloyd6tjtb Alapawan 0 55 115305 86100 2021-06-16T10:03:56Z Siakakan 1760 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki '''Alapawan (u sulit nu Hulam: 阿拉巴灣部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Alapawan. u kasalumaluma’ nu Alapawan sa, izaw ku 517 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,430 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 915 a tademaw, pakalatu 64%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 515 ku tademaw, pakalatu 36%. 台東縣東河鄉泰源村,是一個有100多年以上歷史的部落。位於泰源盆地靠近馬武窟溪下遊附近。 Taitung sian Tunghe siang Taiyuan chun, si cacay a lasubu a mihcan a niyazu'. itiza macapi nu Mawuku sawac. 泰源部落分為四個聚落,分別是本、牧場、新以及麻竹嶺聚落。 Taiyuan niyazu' sisepat a muenengay, u pen, huting, Sin atu Maculing. 本部落為泰源盆地上最大的阿美族聚落,早期的居民來自富里以及瑞穗等地,有Fasay、Raranges等氏族。 pen niyazu' u satabakiay a muenengay nu niyazu', saayaway a binawlan namakay Fuli atu Ruisui, u Fasay atu Raranges a ngasaw. 牧場部落是日治時期輔導原住民養牛的地方,位於泰源橋北左轉,循產業道路行2公里處。 kya huting a muenengay sa, u pakan tu katalalanay a kakitizaan. itiza i Taiyuan kayakay kawili, maka tusa kungli a zazan. 於日治時期,日人為了促進當地各產業經濟的發展,成立所謂的「組合」。 i nu kalipunan a mihcan, kya Lipun patizeng ku kawaw, patizeng ku Cuhe sananay. 於昭和4年在此地成立「嘎嘮吧灣牛畜販利組合」,輔導原住民飼養水牛,故得此名,阿美族稱牧場為「Pakulungan」。 新部落是從本部落遷來成立的聚落,位於本部落南1公里的山坡上。 原名為「to'nong」,其意為「高山上的一點點平地的地方」。 日治晚期,本部落的人口越來越多,加上漢人進入泰源地區,部分族人於是南遷成立一新聚落,乃稱「新部落」。 麻竹嶺部落是因前人廣植麻竹得名,位於東23線5.5公里處。 昭和19年林萬當來此墾植,廣植麻竹而得名,阿美族稱此為「sa i'lifan」,意為「道路急轉彎」的意思。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=572 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 62%, Puyuma 0.5%, zumazuma 0.5%. === u niyazu' nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. inayi' ku Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" href=":zh:拉阿魯哇族" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku | href="Category:Wp/ais" |Sakizaya | href="Category:niyazu’" |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku | href="Category:Wp/ais" |Sakizaya | href="Category:niyazu’" |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 9 a bulad === pulung sausi (564,120), Pangcah (210,501), Tayan (90,631), Paywan (101,234), Yuwatan (58,711), Rukay (13,368), Puyuma (14,279), Cou (6,653), Saysiat (6,644), Yami (4,620), Saw (792), Kabalan (1,477), Taluku (31,689),  Sakizaya (947), Sejek (10,115), Laaluwa (403), Kanakanabu (340), zuma (11,716) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:niyazu']] 5yf5w0ox688ntup77ixgdpgbxrahqn5 Alassane Dramane Ouattara 0 56 102598 1529 2021-03-10T15:50:04Z 102.168.99.28 wikitext text/x-wiki [[tangan:A. Ouattara.jpg|thumb|Alassane Ouattara 2017]] [[tangan:Flag of Côte d'Ivoire.svg|thumb|u hata nu Côte d'Ivoire|alt=Flag of Côte d'Ivoire.svg]]Alassane Dramane Ouattara == nilacul == u kungku nu zuma cidekay a tademaw === u sulit nu Hulam === 阿拉薩內·德拉馬納·瓦塔拉 === u siwkay niza === Alassane Dramane Ouattara(1 a bulad 1 a demiad 1942 a mihcan nalecuhan) ,tatama, u lumeniay a tademaw. u misingkiway atu mikuwanay nu kanatal. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Cote d'ivoirie]] (象牙海岸) ayza sa ci Alassane Dramane Ouattara, micakat a demiad sa i 2010 a mihca 12 bulad 4 demiad. sikawaw ciniza i [[Abidjan]] (阿必尚). === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E8%90%A8%E5%86%85%C2%B7%E7%93%A6%E5%A1%94%E6%8B%89 阿拉薩內·瓦塔拉] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%A1%E7%89%99%E6%B5%B7%E5%B2%B8%E9%9D%A9%E5%91%BD%E6%88%B0%E7%88%AD 象牙海岸革命戰爭] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E7%89%B9%E8%BF%AA%E7%93%A6%E6%80%BB%E7%90%86 象牙海岸總理] [[kakuniza:tademaw]] ef7fcyspujhbl1lm6ghfm1ny0z6x7p4 Alay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 57 128244 1537 2022-04-07T08:37:01Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Alay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, [[tatama]] 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina [[ngangan]] sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] c18femnt8x7rlau0nup1k1lnxdn9pnk Albania 0 58 113819 113818 2021-06-08T14:04:11Z Sabak5388 17 /* u likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Albania.svg|thumb|u hata nu Albania (阿爾巴尼亞)]] [[tangan:阿尔巴尼亚二战形势图.jpg|thumb|1939-1943 Albania]]Albania (阿爾巴尼亞) u sulit nu Hulam: 阿爾巴尼亞 === u siwkay kina kanatal === u '''Albania''' sa ilabu nu Oco, [[itiza]] i 41 00 N, 20 00 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 28,748 km<sup>2</sup>. u [[ahebal]] nu lala'ay sa 27,398 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,350 km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 3,038,594. [[kakalukan]] umah sa 43.80%, [[kilakilangan]] umah sa 28.30%, [[zumaay]] henay umah sa 27.90%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Tirana ([[:zh:地拉那|地拉那]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal [[demiad]] sa 28 bulad 11 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Ilir Meta|Ilir Rexhep Meta]], 3 bulad 24 demiad 1969 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Albania ayza sa ci Ilir Meta, [[micakat]] a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 24 demiad. u cunli nu Albania ci [[Edi Rama]] ayza. === u hata (國旗) === u kulit nu hata kina kanatal sa ,situlu ku kulit, u lumeniay u sumanahay atu kimay. == '''u sulit nu Hulam atu Amilika''' == 阿爾巴尼亞共和國(阿爾巴尼亞語:Republika e Shqipërisë)是一個位於歐洲東南部,巴爾幹半島西南部的國家。阿爾巴尼亞西隔亞得里亞海和奧特朗托海峽與義大利相望,南面則與希臘接壤,東臨馬其頓,東北是科索沃,北接蒙特內哥羅。首都地拉那,其國際代碼為AL。在冷戰時期,阿爾巴尼亞是社會主義國家。阿爾巴尼亞為歐洲中最不發達和低收入的國家之一,但在近年已有顯著的改進。在2009年阿爾巴尼亞正式加入北約。而在2014年6月,歐盟已接納阿爾巴尼亞為歐盟候選國。阿爾巴尼亞國旗上繪有一隻黑色的雙頭雄鷹,沿自15世紀抵抗奧斯曼帝國入侵的領袖斯坎德培的印章,所以雄鷹是民族英雄斯坎德的象徵,故此阿爾巴尼亞也有'''山鷹之國'''之稱。 Albania is a country in Southern and Southeastern Europe. It spans 28,748 km<sup>2</sup> (11,100 square miles) and had a total population of 3 million people as of 2016. Albania is a unitary parliamentary constitutional republic with the capital in Tirana, the country's most populous city and main economic and commercial centre, followed by Durrës. The country's other major cities include Vlorë, Sarandë, Shkodër, Berat, Korçë, Gjirokastër and Fier. 阿爾巴尼亞國旗上繪有一隻黑色的雙頭雄鷹,沿自15世紀抵抗鄂圖曼帝國入侵的領袖斯坎德培的印章,所以雄鷹是民族英雄斯坎德培的象徵,故此阿爾巴尼亞也有「山鷹之國」之稱。 u nu Albania a hata sa i labu idaw ku nikulitan tu masacacayay lumeni'ay tusa ku tangah nu tamaay a palang, sapakay nikadutucan i 15 a seci, nipaculian tu ya Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) masahungtiay a kanatal, midebungay ya mamikeliday ci Skanderbeg (Se-kan-te-pei 斯坎德培) a ingna, kiyu masatusaay nu tangah  tamaay a palang sa u kasasenengan nu binacadan, u satatungusan nu hata. kiyu uyni sa idaw ku "buyu'anay a palang nu kanatal" sananay a nipangangan. == '''u likisi (歷史)''' == 阿爾巴尼亞人的祖先是伊利里亞人,公元前二千年或以前已在該地生活。伊利里亞人屬於印歐民族,不過也有學者持不同見解。阿爾巴尼亞曾是希臘殖民地,在公元前146年成為羅馬共和國的一部分。4世紀末先後被東羅馬帝國和斯拉夫人占領。1415年起受鄂圖曼帝國統治近500年。 ina Albania a tademaw sa u tuas nuheni na u Illyrians (I-li-li-ya a tademaw 伊利亞人), i ayaw nu celahcan tusa a malebut ku mihcaan hakay nu ayawan aca, itida tu ku nisaungay a nikaudip. ina Illyrians (I-li-li-ya a tademaw 伊利亞人) sa u nu India atu nu European (O-cuoay 歐洲的) a [[binacadan]], nika idaw aca ku sidekec tu cayay kalecad a nikatineng. u Albania sa i kasumamadan sa na u [[Greece]] hananay ku palatubangay pikuwan i tida, i [[ayaw]] nu celahcan 146 a mihcaan, mala nu Roma a masacacayay tu cacay a kanatal. i sakasepatay a seci kaladikudan tu sa, debungan nu walianay ya Roma (Lo-ma 羅馬) hungtiay a kanatal atu ya [[Slovenia]] hananay a kanatal. 1415 a [[mihcaan]] a [[nikalingatu]] sa, sipikuwan tu nu Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) nu hungtiay a kanatal makaala tu 500 a mihcaan. 阿爾巴尼亞在二戰前夕先被義大利王國占領。1943年義大利投降後,納粹德國佔領該國。恩維爾·霍查領導的阿爾巴尼亞共產黨參與了抵抗運動並成為阿爾巴尼亞人主要的抵抗軸心國力量。1944年底,阿爾巴尼亞全國獲得解放。 Albania sa i ayaw nu [[sakatusaay]] nu [[kitakit]] nikalalais, debungan nu [[Italy]] (I-ta-li 義大利) a kanatal. 1943 a mihcaan [[mademec]] ku I-ta-li sa, [[kulul|kilul]] satu kya Na-zi German (納粹德國) a kanatal midebung. ya [[nikelidan]] ni Enver Hoxha (En-uy-el hul-ca 恩維爾·霍查) kya Albania [[masakaputay]] [[milatlat]] tu sapaculi, u nu kiw-san-tu (共產黨) a [[icelang]] sa mala nu [[sakahenulan]] a kalabalud nu [[balucu'|balucu’]] tu sakay icelang. i 1944 a mihcaan kalakilulan tu nu mihcaan, ina Albania sa mahmin a [[mapahulak]] ku nisatubangan nu hekalay a misawacu. 1976年12月28日,改稱阿爾巴尼亞社會主義人民共和國。在霍查執政期間,阿爾巴尼亞曾經接受社會主義國家各國大量的經濟和物資援助,其後卻因恩維爾·霍查認為南斯拉夫、蘇聯、中華人民共和國這三個國家正在走修正主義道路,變成了「社會帝國主義」國家,而在後來分別在1960年代至1980年代初陸續斷絕與這三個國家的來往,再加上當時的阿爾巴尼亞政府一直進行封閉所有國境行動,因而導致這段時期的阿爾巴尼亞一度陷入被國際社會孤立的局面。 1976 a mihcaan 12 a bulad 28 a demiad, sipasumad han tu, ya Albania nu siyakayay a kapulungan nu tademaway a kanatal han. i mahida sa iti nipikuwan ni Hul-ca sa, u Albania na milayap tu nipiedap nu siyakayay a kanatal, yadah ku sakay kalisiw atu nu tuudtuud a nipipadang, nadikudan sa sipakay ci Enver Hoxha (En-uy-el hul-ca 恩維爾·霍查) a nidatengan, u [[Slovenia]] (Nan-se-la-bu 南斯拉夫), Soviet Union (Su-lien 蘇聯), atu Chian, tuluay nu kapulungan a siyakayay a kanatal, masumad tu maydih a mihepec tu [[sipalawat]] sa, kiyu [[haymaw]] sa mala nu "siyakayay a hungtiay a kanatal ku [[nidateng]]", kakilukilul satu iti 1960 a mihcaan katukuh i 1980 a mihcaan mapaputun tu nikalcabayan caay tu kalalacal. sicunus henaca tu kahidaan nu cen-hu, mipulu tu kapulungan nu tuudtuud a kawaw, kiyu kakayda satu i nikahinian a ngatu, ina Albania i kitakit sa mala u tataytayay a kunida sananay a kalahida. 1991年,阿爾巴尼亞勞動黨宣布放棄一黨制,實行多黨制。同年4月26日,改國名為阿爾巴尼亞共和國,是東歐所有社會主義國家中最後一個結束共產黨一黨執政的國家,並意味著阿爾巴尼亞結束了持續46年的極左史達林主義-霍查主義統治。1992年,阿爾巴尼亞當局刪除了阿爾巴尼亞國旗上象徵共產主義的金邊紅色五角星。 1991 a mihcaan, ya Albania sakay nu [[musakawaway]] a masakaputay pangiha' tu, a muales tu masacacayay a nisakaputan a likec, pasaheci tu [[katuuday]] a masakaputay a likec. kutusi a mihcaan sa i sepat a bulad 26 a demiad, [[sipasumad]] tu ku ngangan nu kanatal tu ya Albania kapulungan nu binacadan sananay a kanatal, itini i walianay a Europe kahaminan a siyakayay a kanatal sa, mala u nu [[sadikuday]] a mahetek tu, masacacayay a masakaputay a mamikuwanay a kanatal. u sakusaan u kaedeman tu nu nikatatulisanay tu 46 a mihcaan masawaliay nu nipikelec tu niya Stalin (Se-ta-lin 史達林) hananay a kunida sananay a nidatengan, atu ya Hoxha (Hul-ca 霍查) hananay a kunida a nidatengan a nipikuwan. i 1996 a mihcaan ina Albania sa sibakah tu kya i labuay nu hata, ya sakatatungus nu kung-can-tan (共產黨) sumanahay kalakikiman masalimaay nu bunac. 2014年6月,歐盟已接納阿爾巴尼亞為歐盟候選國。 i 2014 a mihcaan 6 a bulad, kapulungan nu masakaputay ya Europe milayap tu tina Albania a kanatal mala nu Europe a malasacabayay (歐盟) pihalhalan a sasingkiwan a kanatal. == saka palcabay (外交 ) == 冷戰期間,阿爾巴尼亞先後與南斯拉夫、蘇聯、中華人民共和國等社會主義國家建立友好關係,與美國等西方國家處於敵對狀態。但因為阿爾巴尼亞實行「不與修正主義和帝國主義接觸」的外交政策,先後斷絕與南斯拉夫、蘇聯和中國的來往,導致阿爾巴尼亞一度陷入被國際社會孤立的局面。直到1985年以後才有所好轉。 kalacucuedetan a nikahida, ina Albania kakilukilul sa patideng tu sikangaay nu kalcabayan, sayaway sa sipakay ya Nan-se-la-bu, Su-lien, atu Chian, milihida tu misuayaw kala'cusan tu Amuhuwan atu nutipanay a kanatal masaada ku piadih. nika ina Albania pasaheci tu "makayi atu mibasalay tu nidateng atu masahungtiay a nidateng a malalacal" a sakay hekalay a nikasacabay a cedang, siputun ku nikalcabayan tu Nan-se-la-bu, Su-lien, atu Chian, kakayda satu masatataytayay a kanatal i kitakitay a nikahida. katukuh i 1985 a mihcaan, i tawya masamata ku kasiangil. == sakay nu kungku (故事) == 1960 年代,中華人民共和國與蘇俄爭奪共產國際主導權,因此交惡,在眾多共產國家之中,阿爾巴尼亞是唯一東歐一面倒支持中國的國家。這個支持中國的決定不僅讓阿爾巴尼亞被蘇聯跟其他社會主義國家孤立,只能仰賴中國的援助,這也成為阿爾巴尼亞的經濟發展遲緩的原因之一。[https://today.line.me/tw/v2/article/2zGZ0z] i 1960 a mihcaan sa, u China a kapulungan a kanatal macacebis tu au cima ku malamikelit tu nu kiw-san-tuay i kitakit sakaidaw nu situngus sa, kyu masasula'cus, i walianay i European (O-cuoay 歐洲的) nu kiw-san-tuay a kanatal, u masacacayay a miedapay pacuked tu ya China. ina nisaketun tu China sa, sikaetel tu sakaidaw nu masadumaay a siyakayay atu Su-lien, masakaputay kunida han palecacay, uyda satu ku mamipadangay a pacuket nipiedap nu China, uyni sa u pihaceng nu sakasilacul nu Albania tu sakay kalisiway a nikacakat nu masacacayay a nikalekalan. 雖然中國在 1950、1960 年代給予這個遠方的好友大量援助,但 1960 年代後兩國關係漸漸出現裂痕。在這種情況下,親中的阿爾巴尼亞仍然在 1971 年在聯合國大會提出「2758 號決議」,使中華人民共和國取代中華民國成為聯合國中「中國」的代表國,導至最後中華民國「退出」聯合國,而這個決議也就是後來我們都很熟悉的「排我納匪案」。 kanahatu ina China iti 1950, 1960 nu ziday a mihcaan idaw ku nipaini tu, mabaatay a cabay, tu kayadahan a nipiedap tu sikaydih sa, nika kalakuwitan tu i 1960 a mihcaan sa, ina tatusaay a kanatal sikaidaw tu ku caay kalecad nu mamaydaan. kahiniyan satu sa ya mingaayay tu China nu Albania sa, pabesuc saan i 1971 a mihcaan pangiha, patahkal tu ya "2758 a mangguay a nisaketunan", papakutay tu nu Taywanay a kanatal, sipaliyun tu China a kanatal, mala nu kapulungan nu paykanatal, mala u nu China a mamidayli sitatungusay a kanatal. i mahida sa kakayda satu mapaales i paykanatal ku ngangan nu Taywan, uynian a nisaketunan a kawaw a nipilalubangan, masa u nu sakatinengan ya "paales tu Taywan milayap tu kiw-san-tu ya China" han nanay a kawaw. 阿爾巴尼亞剛協助中華人民共和國加入聯合國,隔年美國總統尼克森就訪問北京,這令阿爾巴尼亞非常的生氣,認為中國在走革命的回頭路。 ya Albania  makahamin a miedap tu China micumud i paykanatal sa, caay katenes sa, anucila a mihcaan ya cung-tung ci Nixon (Ni-ke-sen 尼克森) hananay sa taydaan i Beijing (Pe-cing 北京) mizizaw, u sakaucung nu Albania kuyni, nipidateng nuheni sa pasaheci tu nipacukasan nu caculilan tu misabeli kaudipan sa. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E5%B7%B4%E5%B0%BC%E4%BA%9A 阿爾巴尼亞] *自由電子報-故事:阿爾巴尼亞人很常說:「我們待會台灣見!」?https://today.line.me/tw/v2/article/2zGZ0z [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 6zweg80xjbsdytr7rduomqok89z813w Albert II 0 59 1597 1596 2019-11-21T15:04:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 26 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Albert II February 2015 (cropped).jpg|thumb|Albert II]] [[tangan:Flag of Monaco.svg|thumb|u hata nu Monaco]] [[tangan:Prince_Albert_II_of_Monaco_neu.jpg|thumb|Prince Albert II of Monaco neu]] == Albert II (Monako) == === u siwkay niza === 3 bulad 14 demiad, Albert II, u misingkiway. 1958 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Monaco]] (摩納哥) ayza sa ci Albert II, micakat a demiad sa i 2005 a mihca 4 bulad 6 demiad. nalecuhan ciniza i Monako Kuowang a luma'. u Monako a Kuowang(國王). u Monako tabakiay a kakelidan. ===u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 阿爾貝二世 u ngangan nu 法語: Albert Alexandre Louis Pierre Grimaldi === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == u sulit nu Hilam atu Amilika == 阿爾貝二世(法語:Albert Alexandre Louis Pierre Grimaldi),生於摩納哥親王宮,現任摩納哥親王,格里馬爾迪王室首領和摩納哥公國國家元首。他是已故摩納哥親王蘭尼埃三世與王妃格蕾絲·凱莉的獨子,姐姐是漢諾瓦王妃卡洛琳公主,妹妹是史蒂芬妮公主。2005年3月7日蘭尼埃三世病危消息傳出後,阿爾貝於3月31日被宣布為攝政。4月6日,蘭尼埃親王醫治無效去世,作為王儲的阿爾貝成為摩納哥公國的新君主。阿爾貝二世是慈善組織孤兒國際的顧問,以及多家環保、體育、海洋自然組織的忠實成員。 Albert II is the reigning monarch of the Principality of Monaco and head of the princely house of Grimaldi. He is the son of Prince Rainier III and the American actress Grace Kelly. Prince Albert's sisters are Caroline, Princess of Hanover, and Princess Stéphanie. In July 2011, Prince Albert married Charlene Wittstock. Prince Albert II is one of the wealthiest royals in the world, with assets valued at more than $1 billion, which include land in Monaco and France. While Prince Albert's real estate does not include the Prince's Palace of Monaco, it does include holdings in the ''Société des bains de mer de Monaco'', which operates Monaco's casino and other entertainment properties in the principality. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E8%B4%9D%E4%BA%8C%E4%B8%96_(%E6%91%A9%E7%BA%B3%E5%93%A5) 阿爾貝二世 (摩納哥)] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%91%A9%E7%BA%B3%E5%93%A5 摩納哥] r2wlfupkw4bd1jxj8xn9n4co0xx7ro3 Alex Acker 0 60 128240 86661 2022-04-07T08:31:48Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki [[tangan:Alex Acker.jpg|thumb|Alex Acker]] == Alex Acker == === u siwkay niza === Alex Acker (nalecuhan i 1 a bulad 21 a demiad, 1983 a mihcan), Alex Acker, miunduay. mimali i Amilika [[NBA]]. 2005 a mihcan mapili’ nu Titeluy Huosay putiput. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 亞利克斯·阿克 u ngangan nu Amilika: Alex Acker === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1983 a mihcan 1 a bulad 21 a demiad Compton, Kayruifuniya |- !takalaw |196 cm |- !baeket |84 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Kayruifuniya taban a cacudadan |- !Tabakiay cacudadan |Pepotayin tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' |2005 a mihcan, saka 2, silsil 30 Titeluy Huosay |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip | |- !puenengan |zikuzay |- !bacu |3, 6 |} == u sulit nu Hulam atu Amilika == 亞利克斯·阿克,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在2005年的NBA選秀中第2輪第30順位被底特律活塞選中。 Alex Maurice Acker is an American professional basketball player who last played for Pallacanestro Cantù of the Lega Basket Serie A (LBA). He played college basketball for Pepperdine University. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E5%88%A9%E5%85%8B%E6%96%AF%C2%B7%E9%98%BF%E5%85%8B 亞利克斯·阿克] ewao2wqu3xjtmxv34l63w4to9qmix6t Alex Blackwell 0 61 86662 1633 2019-12-04T02:47:14Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki == Alex Blackwell == === u siwkay niza === Alex Blackwell, tatama, nalecuhan 6 bulad 27 demiad, 1970 a mihcan, miunduay, mimali i Amilika [[NBA]]. === u sulit nu Hulam atu Amilika === 艾爾利克斯·布雷克威爾,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。 Robert Alexander Blackwell is a retired American professional basketball player, who had a brief stint with the Los Angeles Lakers of the NBA. A 6'6", 250 lb forward born in Toms River, New Jersey, he attended Monmouth College (now Monmouth University) in West Long Branch, New Jersey.During the 1992–93 NBA season, Blackwell was used sparingly by the Lakers, playing 27 games, averaging 1.3 points and 0.9 rebounds per game. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1970 a mihcan 6 a bulad 27 a demiad Toms River, Niwcesi |- !takalaw |198 cm |- !baeket |113 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Oak Hill Academy in Mouth of Wilson taban a cacudadan Weiciniya |- !Tabakiay cacudadan |Mengmose tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' | |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |1992-1993 |- !puenengan |ayaway |- !bacu |30 |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] idl039q6h2mmse60m2jz59jxtakag85 Alex Bradley 0 62 86663 1651 2019-12-04T02:47:24Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki == Alex Bradley == === u siwkay niza === Alex Bradley,tatama, nalecuhan 1959 a mihcan 10 a bulad 30 a demiad, miunduay, mimali i Amilika [[NBA]]. === u sulit nu Hulam atu Amilika === 艾爾利克斯·布萊德利,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在1981年的NBA選秀中第4輪第17順位被紐約尼克選中。 Alex Bradley III is a retired American professional basketball player. Born in Bradenton, Florida, Bradley played high school basketball for Long Branch High School in Long Branch, New Jersey. Bradley played collegiately for the Villanova Wildcats from 1977 to 1981. Bradley made an impact at Villanova immediately, setting the single-game freshman scoring record in 1978, a record that stood until it was eclipsed by Scottie Reynolds in 2007. Bradley was the first three-year captain at Villanova since 1952. Bradley was selected to the 1981 Big East All-Tournament Team. He led the Wildcats to three NCAA Tournament appearances. Bradley played in the NBA for the New York Knicks in 1981-82. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1959 a mihcan 10 a bulad 30 a demiad Bradenton, Fololita |- !takalaw |198 cm |- !baeket |98 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Long Branch in Long Branch taban a cacudadan Niwcesi |- !Tabakiay cacudadan |Weilanuwa tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' |1981 a mihcan, saka 4, silsil 17 New York Nike |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip | |- !puenengan |ayaway |- !bacu |30 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [http://stat-nba.com/player/293.html 艾爾利克斯·布萊德利球員統計] hahwsr7yil39l11qlstg0yqylh7r0ko Alexander Lukashenko 0 63 1684 1683 2019-11-21T15:04:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 32 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Alexander Lukashenko crop.jpeg|thumb|ci Alexander Lukashenko]] [[tangan:LukParad9maj.jpg|thumb|Alexander Lukashenko]] [[tangan:Flag of Belarus.svg|thumb|hata nu Belarus|alt=Flag of Belarus.svg]] == Alexander Lukashenko== === u siwkay niza === 8 bulad 30 demiad, Alexander Lukashenko, u misingkiway. 1954 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang(Cungtung) nu kanatal (congtung) nu [[Belarus]] (白俄羅斯) ayza sa ci Alexander Lukashenko, micakat a demiad sa i 1994 a mihca 7 bulad 20 demiad. u tatama, i 1994.7 sakacacay maala ku Cungtung ciniza. 2001.9 maala aca ku Cungtung ciniza. palawpes tu ku hulic nu Payeluse, amana pacakat tulu ku mamikuwan tu Cungtung. sisa mamikuwan ciniza limaay a Cungtung. u Wukelan a tademaw ciniza. === u ngangan niza === u sulit nu Hulam: 亞歷山大·格里戈里耶維奇·盧卡申科 u sulit nu 白俄羅斯語: Алякса́ндар Рыго́равіч Лукашэ́нка‎ u sulit nu 羅馬話: Aliaksándar Ryhóravič Lukašénka u sulit nu Amilika: Aleksandr Grigoryevich Lukashenko === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == u nasulitan nu Hulam atu Amilika == 亞歷山大·格里戈里耶維奇·盧卡申科,現任白俄羅斯總統。他於1994年7月第一次當選總統,2001年9月獲得連任。2004年,白俄羅斯廢除了總統不得連任三次的法律。此後,他又先後在2006年3月、2010年12月和2015年10月當選總統,至今已經連任五屆。自2000年1月26日起,兼任俄白聯盟國務委員會主席職務。盧卡申科在任期間在國內實施辣腕統治,因而受到歐美國家的批評,稱他為「歐洲最後的獨裁者」。在外交政策上,則實行親俄羅斯的政策。他是烏克蘭族人,在2014年烏克蘭親俄羅斯武裝衝突之後對俄羅斯與烏克蘭、歐美國家之間進行多次斡旋。 Aleksandr Grigoryevich Lukashenko is the President of Belarus, having been in office since 20 July 1994.Before his career as a politician, Lukashenko worked as director of a state-owned agricultural farm and spent time with the Soviet Border Troops and the Soviet Army. He was the only deputy to vote against the independence of Belarus from the Soviet Union. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E4%BF%84%E7%BD%97%E6%96%AF 白俄羅斯] 997r8obtyj3ci1m07sdhykyf6uauob4 Alexander Van der Bellen 0 64 1726 1725 2019-11-21T15:04:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 41 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Alexander Van der Bellen1.jpg|thumb|Alexander Van der Bellen]] [[tangan:Flag of Austria.svg|thumb|u hata nu Austria|alt=Flag of Austria.svg]] [[tangan:Alexander_Van_der_Bellen_2016_(cropped).jpg|thumb|Alexander Van der Bellen, 2016]] ==Alexander Van der Bellen == === u siwkay niza === tatama, 1 bulad 18 demiad, Alexander Van der Bellen, u misingkiway. 1944 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Austria]] (奧地利) ayza sa ci Alexander Van der Bellen, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 bulad 26 demiad. naku sasaydang ciniza, pasubana' i tabakiay a cacudadan. mikinkiw ciniza ku  kyizay. 2016.12.4 maala ciniza ku Cungtung singkiw, mamikuwan tu ku Cungtung ni Awtili kanatal. === u ngangan niza === u sulit nu Hulam: 亞歷山大·范德貝倫 u sulit nu 德語: Alexander Van der Bellen === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |sacudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 |v |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == u nasulitan nu Hulam atu Amilika == 亞歷山大·范德貝倫,是一名奧地利政治人物及經濟學家。范德貝倫是一名退休教授,退休前於維也納大學教授經濟學。在2016年12月4日重新舉行的奧地利總統選舉中,范德貝倫於第一輪投票中以51.7%得票擊敗自由黨候選人霍費爾(得票48.3%),當選奧地利聯邦總統。 Alexander Van der Bellen is an Austrianpolitician and economist who is the 12th and current State President of Austria since 26 January 2017. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E6%AD%B7%E5%B1%B1%E5%A4%A7%C2%B7%E8%8C%83%E5%BE%B7%E8%B2%9D%E5%80%AB 亞歷山大·范德貝倫] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E5%9C%B0%E5%88%A9 奧地利] * [https://news.mingpao.com/pns/dailynews/web_tc/article/20160523/s00014/1463940522298 Awtili misingkiw tu Cungtung, sakawananay macakat masetul tu Aouco] * [http://news.xinhuanet.com/world/2016-05/23/c_129008897.htm Alexander Van der Bellen maala ku Cungtung nu Awtili] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mikeliday]] ggyyg74jo9zxwr2d83ekfaea8kwf8mw Alexis Ajinça 0 65 86664 1749 2019-12-04T02:48:00Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:20140101 Alexis Ajinça.JPG|thumb|Alexis Ajinça, 2014 |alt=20140101 Alexis Ajinça.JPG]] == Alexis Ajinça == === u siwkay niza === tatama, nalecuhan i 1988 amihcan 5 a bulad 6 a demiad, Alexis Ajinça, miunduay, mimali i Amilika [[NBA]]. u France kanatal a tademaw ciniza. 2008 a mihcan, mapili' nu Siyalothe Sanmaw putiput. ayza sa mimali i Niwauoliang Tihu putiput. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1988 a mihcan 5 a bulad 6 a demiad France Sengayertian |- !takalaw |218 cm |- !baeket |112 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung | |- !Tabakiay cacudadan | |- !NBA mipili' |2008 a mihcan, saka 1, silsil 20 Siyalothe Sanmaw |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |2006 katukuh ayza |- !puenengan |teban |- !bacu |42 |} == u sulit nu Hulam atu Amilika == 阿萊克西·阿金薩,法國籍,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在2008年的NBA選秀中第1輪第20順位被夏洛特山貓選中。 Alexis Ajinça is a French professional basketball player for the New Orleans Pelicans of the National Basketball Association (NBA). He is a 7 ft 2 in (2.18 m), 248 lb (112 kg) center. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] nodlgov18qjdpfrwh27lf8m0t64lsw3 Algeria 0 66 113882 113881 2021-06-09T11:44:58Z Sabak5388 17 /* u kakitidaan (地理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Algeria.svg|thumb|u hata nu Algeria (阿爾及利亞)|alt=Flag of Algeria.svg]] Algeria (阿爾及利亞) u sulit nu Hulam: 阿爾及利亞 === u siwkay kina kanatal === u '''Algeria''' sa ilabu nu Feico, itiza i 28 00 N, 3 00 E. u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 2,381,741 km<sup>2.</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 2,381,741 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 40,263,711. [[kakalukan]] umah sa 17.30%, kilakilangan umah sa 0.60%, zumaay henay umah sa 82%. u Feico [[saamisan]] a kanatal. u subal tina kanatal sa, u satabakiay i Feico, ahebal ku lala' tina kanatal. i kitakit sa sakapulu' ku lala'. itapiingan nu buyu'. [[yadah]] ku itapalay a [[kanatal]]. [[tangan:Algeria_Map.jpg|thumb|Algeria (papo)]] [[tangan:Algeria.A2002118.1040.250m.jpg|thumb|Algeria]] === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Algiers (阿爾吉爾斯). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 11 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a [[tapang]] nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Abdelmadjid Tebboune]], micakat a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 19 demiad. u cunli nu Algeria ci [[Abdelaziz Djerad]] ayza, [[micakat]] a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 28 demiad. === u hata (國旗) === u kulit nu [[hata]] nu Algiers sa, situlu ku kulit. u [[landaway]] u salengacay atu sumanahay. == '''u nasulitan nu Hulam atu Amilika''' == 阿爾及利亞人民民主共和國,通稱阿爾及利亞,是非洲北部馬格里布的一個國家。阿爾及利亞的陸地面積居非洲國家之冠、地中海國家之冠和阿拉伯國家之冠,排全球第10位。國土瀕臨地中海,東鄰利比亞、突尼西亞,東南和南部分別與尼日、馬里和茅利塔尼亞接壤,西部和摩洛哥相連。 Algeria, officially the People's Democratic Republic of Algeria, is a sovereign state in North Africa on the Mediterranean coast. Its capital and most populous city is Algiers, located in the country's far north. With an area of 2,381,741 square kilometres (919,595 sq mi), Algeria is the tenth-largest country in the world, and the largest in Africa. Algeria is bordered to the northeast by Tunisia, to the east by Libya, to the west by Morocco, to the southwest by the Western Saharan territory, Mauritania, and Mali, to the southeast by Niger, and to the north by the Mediterranean Sea. The country is a semi-presidential republic consisting of 48 provinces and 1,541 communes (counties). Abdelaziz Bouteflika has been President since 1999. 阿爾及利亞人民民主共和國,通稱阿爾及利亞,是北非馬格里布地區的一個半總統制共和國,首都及最大城市為阿爾及爾。阿爾及利亞的陸地面積居非洲國家之首,亦是地中海國家和阿拉伯國家之冠,位列世界第10位。其官方語言為現代標準阿拉伯語,國內通用阿爾及利亞阿拉伯語,而法語則因殖民歷史原因成為國家行政、貿易和教育領域的專用語言。 Algeria [[hananay]] sa u nu [[kapulungan]] binacadan a kasakanatal, u sipalecad a nipangangan sa u Algeria han, i kaamisan nu Africa ya Maghreb (Ma-ke-li-pu 馬格里布) a [[kenis]], u [[masapangkiway]] nu mala cung-tungay a [[kapulungan]] a kanatal, u [[satatangahan]] nu kanatal sa ya Algiers han. u [[tukutukusan]] nu Algeria sa iti Africa a [[nikacapian]] nu kanatal sa, u [[saahebalay]] ku sausi, kusaan sa ya Mediterranean (Ti-cung-ha 地中海) kaylabuan nu [[tukustukusanay]] a bayu atu arabian a kanatal kiayawan ku nikaahebal, i kitakit a nisausi sa u sikala tu cacay a bataan ku nipangangan. u masakamu nu kanataly sa saku nu aydaay [[sikatanektekay]] nu ''arabian'' a kamu, i labu nu kanatal sa u nina tu nu Algeria arabian a kamu sakalalacal, sakay nu France a kamu sa, nau masatubang i mahida sa, [[kalalekalan]] nu likisi kyu u nu kanatalay a sasikawaw, atu nu kalalacay nu pisiwbay atu sapasubana‘ay a tuudtuud sa, masanu [[mitesekay]] a sasakamuan tu. 現代阿爾及利亞的前身為法國阿爾及利亞屬地,於1962年經由長久的阿爾及利亞戰爭而最終獲得獨立。其原住民為柏柏爾人,至8世紀因阿拉伯帝國統治而經歷伊斯蘭化與阿拉伯化,至16世紀起為鄂圖曼帝國所統治,因而亦擁有較深重的阿拉伯文化及伊斯蘭文化傳統。 nu aydaay a Algeria atu kiayaway nau Franceay a nipikuwan a Algeria sa, iti 1962 a mihcaan sipakayda tu nu katenesan a nikalpacawan sa, nu dikudan sakakunida sa mapatideng tu a masakanatal. u i tidaay tu a Yin-cu-min sa ya Po-po-el hananay a binacadan(柏柏爾人), katukuh i waluay a seci sa na nikuwanan nu A-la-po nu hungtiay a kanatal, kacaliwayan ya I-se-lan(伊斯蘭) nikayzu, atu nu A-la-po a nipikayzu, katukuh i 16 a seci [[nikalingatu]] sa, masa nu ya El-tu-man(鄂圖曼) nu hungtiay a nipikuwan, kyu sasidakecan tu nu malabuway atu nadatungan, nu lalangawan nu arabian (A-la-po atu nu I-se-lan a nikamamin tu sapadutuc. 依靠能源出口建立較強經濟實力,阿爾及利亞的石油儲量位居非洲第二位、世界第十六位,天然氣儲量位居世界第九位,人類發展指數為非洲大陸國家中最高。 miida tu nu udipay a nikaidaw a patahkal, patideng tu [[kasaicelang]] nu nipalahecian tu sakay kalisiw, nu Algeria sakay simalan a masupeday tu sa, iti nu Africaay a kanatal sa u sakatusa ku mapasilsil nu ngangan, iti kitakitan sa saka sawenem ku mapangangan, nu kalaidaway a nu gasuay sa, masausi sakaidaw sa u sakasiwa nu [[nipasilsil]], i nu tademaway a nipalekalan a mapatuduay sa, picabis tu nu Africa a kanatal sa u satalakaway ku sakasingangan. == '''歷史 (likisi)''' == === '''[[kasumamadan]] (古代)''' === 最晚從西元前一萬年起,柏柏人便居住在阿爾及利亞一帶,柏柏人藉著布匿戰爭,柏柏王國逐漸發展。 sakautang namakay celahcan kaayawan nu cacay a mang nu mihcaan a kalingatu, ya Po-po hanany a binacadan i tini tu ku eneng i Algeria, ina Po-po a tademaw sa sipakay nu ya Pu-ni hananay a nikalalais sa, ya hungtiay a kanatal haymaw satu mapalekal. === i tebanan a seci atu kalacapianay tu a ziday (中世紀與近代) === 7世紀起阿拉伯人進入,本地開始伊斯蘭化。在此過程中柏柏爾人也曾建立過自己的王朝,伊斯蘭教的傳入和阿拉伯人的深刻影響始於公元7世紀。新的信仰和新的語言使得社會和經濟關係發生了變化,建立了同豐富文化的聯繫,引入了有力的政治表述和政治組織。後來,阿爾及利亞以及周圍地區統稱為柏柏爾諸國。 i pituay kalingatuan nu ''arabian'' micumud a seci, i tini malingatu tu masa Islamic (I-se-lan 伊斯蘭教) ku canacanan. kutusi sa ya Berber (Po-po-el 柏柏爾) a binacadan, na patideng tu sanu udipanay a hungtiay a kanatal, ina Islamic (I-se-lan 伊斯蘭) a kiwkay a nipicumud sa malawilaw tu ku kaudip nu ''arabian (''A-la-po 阿拉伯) , nikalingat sa na i pitu a seci. kabaluhay nu singgu atu kabaluhay nu kamu sa, matiyun ku sakalisiw atu siyakay idaw ku nikasumad tu kasakiketan tu tuudtuud, mapatideng tu ku kalubican nu lalangawan a nikalalitinan, sikelit tu nu sakaicelang nu cenceay, atu sapatudu nipapeluanay atu nu cenceay a nikasakapu. satusa, ina Algeria atu nu i liwliwanay a kenis, mahmin a sipangangan tu ya Berber (Po-po-el 柏柏爾) hananay a kanatal. === nu France a palutubangan (法國殖民地) === 1830年起法國以一個外交事件為戰爭理由,入侵並占領阿爾及利亞海岸地區,總督胡塞因迪伊被流放,法國殖民地自此逐漸向南滲透,直至對此地區和居民產生深刻的影響開始入侵,但由於頑強的抵抗,法國直到1905年才基本完成對整個阿爾及利亞的占領。 1830 a mihcaan a nikalingatu, u France a kanatal pamuciliwen ku pacabayay a kawaw, nikaydih sa u mamingayaw, midebung cebisan ku kakitidaan nu Algeria nu bayuay a dadipasan, ya satalakaway a mikuwanay ci Hu-say-in-ti hananay sa sipalaliw tacuwacuwa, u nu kalatubangan nu France a kakitidaan sa haymaw sa pasay nu timulan a mulenu, pabesuc sa kalaidaw nu lawilawan nu kenis atu tademaw sa malingatu tu midebung, nika sikapaculi nu pisaicelang a mipulu tu nikahida, kiyu katukuh i 1905 a mihcaan sa i tawya maedem misahamin tu pidebung tu nu Algeria a kakitidaan. 1954年,民族解放陣線發起了爭取阿爾及利亞獨立的游擊戰爭,經過近十年的鬥爭,阿爾及利亞人民民主共和國於1962年獨立。 i 1954 a mihcaan sa, nu binacadanay a pihulakan a masakaputay mihaka palekal tu sapilunguc tu tatungusan a masakunida sananay a kanatal, kalingatuan tu mingayaw tu kaladubaanay a kawaw, sipakay caliwayan tu cacay a bataan nu mihcaan a nikalalais, ina Algeria a binacadan sa nu binawlanay a kapulungan a kanatal, mapalaheci tu i 1962 a mihcaan kunida sa malakanatal. == '''u kakitidaan (地理)''' == 阿爾及利亞地處非洲西北部的地中海沿岸。主要城市有阿爾及爾、奧蘭和君士坦丁。 u eneng nu Algeria sa i Africa nutipan kalaamisanay nu liwliwan nu dadipasan nu bayu. u tatangah han nu kanatal a tuse sa ya [[Algiers]], Aw-lan atu ya Gun-se-tan-tin. == '''nu cence (政治)''' == 國家元首和政府首腦為共和國總統,由普選產生,任期五年。總統為部長會議主席和國家安全委員會主席。總理由總統任命,亦為政府首腦,負責任命部長會議各成員。(政府首腦是行政部門的最高負責人,因此也可稱為行政首長。) u mamikeliday nu tapang atu nu cen-huay a kasipunuan sa u nikapulungan a cung-tung, sipakay nisinkiwan a sikaidaw, lima a mihcaan ku sasadimataan tu nikaala, u cung-tung sa u nu puay sa sakay nu lalubangan nu mamikeliday, atu nu kanatalay sapaadingay a mamikeliday. u mamilusimet tu tuudtuud nu kanatal a sakakaay sa au cung-tung tu ku mamipatudu tu cima, masa nu cenhuay a tatangahan a mamukelit, sikining tu sapasikawaw tu tatapang nu pu(部) atu giingay a tapang. (u nu cen-huay a tatangahan sa u satalakaway nu mamidimataay a tademaw kiyu taneng a sipangiha u satalakaway a mamikuwan a tapang han). 阿爾及利亞議會為兩院制,下院380席,上院144席。任期五年。 nu Algeria a pilubang nu giing sa palatusaen ku sasikekec, maysasa sa 380 kalaidaw nu giing, i talakaway a giing sa idaw ku 144 kayadah. u nikaala sa lima a mihcaan ku sasidimataan. == '''u sakay nu pakalisiway (經濟)''' == 石油和天然氣是阿爾及利亞經濟的支柱產業,阿爾及利亞天然氣儲量為全世界第五,全世界第二大天然氣出口國。阿爾及利亞石油儲量為全世界第十四。國內有農業、漁業、畜牧業、礦業、工業、出口貿易及進口貿易。 nu simal atu nu sengi tu lahaday a gasu, u nu Algeria sasikalisiway a tektek a nikasilacul, ina Algeria sakay nu lahaday a gasu a nipisupet sa i kitakit idaw ku sikangangan tu sakay lalima nu pasilsil, sakatusa i kitakit a patahkal tu gasu a kanatal. nikasisupet tu simal i kitakit sa nipasilsilan, u sabaw sepat sa ku nipisausi. i labu nu kanatal sa idaw ku malukay, mibutingay, pahutingay, miliba'tuay, numukingnay, patahkalay tu mamisiwbayay, atu papicumuday a tuud nu sakikawaw. == sakay nu lalangawan atu pasubanaay (文化教育) == 阿爾及利亞制定了教育民主化、阿爾及利亞化、阿拉伯語化、重視科學和為了國家發展四項原則,對6至16歲少年兒童實行9年一貫制義務教育,小學入學率97%,中學入學率66%。中、小學生教育免費,大學生享受助學金和伙食補貼。 Algeria sa idaw ku nipakelec tu hulic sapasubana' tu kunida sananay atu Algeriaay, A-la-poay nu kamuay, pabalucu’ tu nu gakaay atu nu sapalekal tu kanatalay a cedang, sihulic tu nu limaay a mihcaan katukuh i sabaw enem nu micudaday, sakasikining nu sapasubana', micudaday tu nu adidiay a wawa sa makaala tu 97% kayadah, nu tebanay a nipicudad sa makaala tu 66%. micudaday tu nikahinian sa, a caay paaca tu kalisiw, u tabakiay a micudaday sa mituk tu sikaidaw nu piedap atu nu kaen a kalisiw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E5%8F%8A%E5%88%A9%E4%BA%9A 阿爾及利亞] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 3btbftzflb5mvtcxnemfh7yzivp5fin Ali Bongo Ondimba 0 67 106285 106284 2021-04-11T19:00:49Z Cheep 1631 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ali Bongo - allocution du 21 mars 2020 (cropped).jpg|thumb|ci Ali Bongo Ondimba, 2020|alt=Ali Bongo - Allocution du 21 Mars 2020.jpg]] [[tangan:Flag of Gabon.svg|thumb|u hata nu Gabon|alt=Flag of Gabon]] == Ali Bongo Ondimba == === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 阿里·邦戈·翁丁巴 u ngangan nu Lipun: アリー・ボンゴ・オンディンバ u ngangan nu Amilika: Ali Bongo Ondimba (Alain Bernard Bongo) === u siwkay niza === tatama, 2 a bulad 9 a demiad, Ali Bongo Ondimba, u misingkiway. 1959 a mihcan nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Gabon]] ayza sa ci Ali Bongo Ondimba, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 10 bulad 16 demiad. napahezek ciniza i Pali sakacacay tabakiay a cacudadan. cyama niza u Cungtung tu. 1989-1991 mamikuwan ciniza ku palcabayay a Pu Pucang. 1999-2009 mamikuwan ku palangatay a Pu Pucang. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == u nasulitan nu Hulam atu Amilika == 阿里·邦戈·翁丁巴是一位加彭政治人物,自2009年10月開始擔任加彭總統。邦戈是前總統哈吉·奧馬爾·邦戈的兒子,奧馬爾自1967年直到2009年去世一直擔任加彭總統。在父親擔任總統期間,1989年至1991年他擔任外交部長,1991年至1999年任邦戈維爾在國民議會的副代表,隨後1999年至2009年他擔任國防部長。2009年他父親去世後,在該年8月的總統大選中他成為加彭民主黨(PDG)的總統候選人。根據官方結果,他以42%的得票贏得了大選。他同時也是加彭民主黨的黨魁。 Ali Bongo Ondimba is a Gabonese politician who has been President of Gabon since October 2009. Bongo is the son of Omar Bongo, who was President of Gabon from 1967 until his death in 2009. During his father's presidency, he was Minister of Foreign Affairs from 1989 to 1991 and represented Bongoville as a Deputy in the National Assembly from 1991 to 1999; subsequently he was Minister of Defense from 1999 to 2009. Following his father's death after 41 years in power, he was first elected in the August 2009 presidential election. He was re-elected in August 2016, in elections marred by numerous irregularities, arrests, human rights violations and post-election violence. Bongo is also President of the PDG. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC 加彭] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E9%87%8C%C2%B7%E9%82%A6%E6%88%88%C2%B7%E7%BF%81%E4%B8%81%E5%B7%B4 阿里·邦戈·翁丁巴] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9C%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%BB%E3%82%AA%E3%83%B3%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%90 アリー・ボンゴ・オンディンバ] fsc9r3q2ito6ac3b2806qbve34k69nm Alishan 0 68 112236 112235 2021-05-31T08:34:54Z LamiHung 28 /* nasulitan nu Hulam atu Amilika */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Alishan.png|thumb|Alishan]] [[tangan:阿里山景點姊妹潭的姊潭.jpg|thumb|阿里山景點:姊妹潭的姊潭]]Alishan == u siwkay nu Alishan == Alishan a sakuwan ku Chiayi. kumud nu kalesakan, 468.34 km². (kalesakan nu linpanti 389.79 km², kalesakan nu pawliwti 83.84 km²), u kasabinawlan, 4,081 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,373 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,459 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 85%(Cou) ku kasabinawlan. u Cou ku sakalaniyazu’. Alishan siang a lala' ahebal, u satabakiay a lala' nu Cyayi sian. sawaliyan sa ku Nantou sian Cusan cen. satipan sa u Meisan siang. satimulan sa ku Tapu siang. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 阿里山鄉 u ngangan nu Lipun: 阿里山郷(ありさんきょう) == nasulitan nu Hulam atu Amilika == 阿里山鄉位於臺灣嘉義縣的東部區域,北邊鄰接南投縣竹山鎮,東鄰南投縣信義鄉、高雄市桃源區,西鄰梅山鄉、竹崎鄉、番路鄉,南接大埔鄉與高雄市那瑪夏區,是嘉義縣面積最大的鄉鎮,約佔全縣的1/5,也是嘉義縣唯一的山地鄉。 Alishan Township is a mountain indigenous township in Chiayi County, Taiwan. Alishan National Scenic Area covers most, but not all, of the township and also parts of neighboring townships. 阿里山鄉(鄒語:Psoseongana;臺灣話:A-lí-san-hiong)位於臺灣嘉義縣東部,北鄰南投縣竹山鎮,東鄰南投縣信義鄉、高雄市桃源區,西鄰梅山鄉、竹崎鄉、番路鄉,南接大埔鄉與高雄市那瑪夏區,是嘉義縣面積最大、人口密度最低的鄉鎮,其面積約佔全縣的1/5,也是嘉義縣唯一的山地鄉。 A-li-san-syang katizaan i Taywan nu waliay nu Cya-i-syen, i amis sa u Nan-tul-syen Cu-san-zeng, waliay sa malaliting tu Nan-tul-syen a Sing-i-syang, nu Takaw a Taw-yen-cyu, i edip sa miliid tu May-san-syang, Cu-ci-syang,Hun-lu-syang, i timul sa militin tuTa-pu-syang atu Takaway a Na-ma-sya-cyu, sa ahebalay ku lala i Cai-i, u macacelcelay sa i sasaay a syang zeng, u lala’ palalima ku cacay nu Cai-i, sa cacayay nu Ca-i-syang a binacadan a syang. == nadipa’an/likisi(歷史) == 阿里山鄉舊時一直為鄒族原住民之固有領土,分屬許多部落,部分部落曾向遠在屏東的排灣族達悟族納貢,與布農族時有紛爭。乾隆年間,嘉義地區的漢人自竹崎、梅山一帶侵入阿里山,欲侵佔鄒族領土,便與傳統居住的鄒族原住民發生武裝衝突,漢人在此時建立了奮起湖、瑞里等聚落,鄒族被迫退往更高的山區居住,「吳鳳神話」也是在此時期發生。 A-li-san-syang i malumanay ku ngangan sa u Zo-cu a binacadan ku muenengay i tiza, liwasak tu yadahay a niyazu’, izaw ku singatuay a niyazu’ pasayza i Ping-tung a Paywan-cu atu Ta-u-cu papawsa tu sapatudud, atu malaadad tu Bunun a binacadan. i Cyen-lung Hunti a nukuwanan sa,u hulam nu Cya-iay a tademaw sa makay Cu-ci, Mey-san itizaay mitesek talabu i A-li-san, maydih midebung tu lala’ nu Zo, a mazengan haw ku Zo a binacadan, paculi sa mapalcawan, i tawya sa madebung ku Hwen-ci-hu, Zuey-li u masaupuay a muenengay a katizaan, aw aw ya Zo-cu nu pacici’en tazikuzan tayza i talakaway a buyu’ mueneng, “U-hung a kungku” itawya matahekal tuway. 日治時期,日本政府為了開採此地的檜木林,自嘉義市興建了阿里山森林鐵路,進入山區大量採伐林木,再經由鐵路運往山下,同時也將阿里山開發成為重要的觀光景點。 i kaDipunan henay, a mibelesiw tu hinuki a kilang, makai Cya-i-se misanga’ i buyubuyu’an, kilangkilangan a silamalay a zazan, makatukuh i A-li-san. a talabu i buyu’ sa maydih yadahan ku pibelesiw tu kilang, a makay silamalay patayza i sasa nu buyu’ miyunpan, naamahiza sa pibuhat paazihay tu A-li-san sa kahenawlan. 1909年嘉義廳長津田義一編纂《吳鳳傳》,1913年日本當局興建吳鳳廟,由當時的臺灣總督佐久間左馬太親自主祭,同時吳鳳事蹟也編入小學教科書。吳鳳遂成為日本統治者「理蕃」的論述基礎,成功的宣達原住民的行為是「野蠻落後」的,是應該被「教化」與「開化」的,而吳鳳則是「寬大」、「仁慈」,以自我犧牲弭平紛爭的「義士」 1909 a  mihcaan Cya-i-ting-zanf Cing-tyen-i-i mitulik tu “U-hung a kungku”,1913  a mihcaan patizeng tu biyu’ ni U-hun, itawyaay a Tay-wan-zeu-du Cwo-ciw-cyen-cwo-ma-tay makinatudung misalising (mipaypay), naamahiza U-hun a nisakakawawen patulikan i nisapasubana’ a cudad i adidi’ay a cacudadan. ci U-hung malamikuwanay a sakapahay a pikuwan tu Hwan a tademaw, malaheciay tu paliwal palasit u yincumim a wayway nacaay hengay nipasubana’an a mulakay han, a nipasubana’an atu a mabuhatay, ci U-hung sa u ahebalay, u madihiay damsayay a balucu’, kinabakah sa ku uzip  a pasatezep tu milalaba’ay a lais. 1946年,國民政府延續日人政策,並基於漢人沙文主義,以為「紀念」吳鳳「捨身取義」的「義舉」為由,將本鄉命名為「吳鳳鄉」,並將吳鳳神話編入小學國語課本與生活與倫理課本,且課文幾乎是直接翻譯日治時期的國語讀本。 1946 a mihecaan sa, nu hulam kul-mim-ceng-hu mikilul tu nu Dipun pikuwan a zazan, u Sa-wen-cu-i ku hulam, hansa kay hulam mizateng ci U-hungan bakah sa ku uzip paliyun tu kauzip nu binawlan a kawaw sa, pangangan han tu U-hung-syang, pacakat ci U-hung a kungku malasumalakaway tulikaan tu i adidi’ay a cacudadan a sapasubana’an a cudad atu sakauzipn tatudungan a cudad, u labuay a ulic kakelul sa belin han ku nu Dipunay a ulic. 1987年(民國76年),發生湯英伸事件,學界開始討論吳鳳神話對鄒族人的歧視。同年9月9日,鄒族人發起遊行,要求把吳鳳鄉更名。 1988年(民國77年)因發生吳鳳銅像破壞事件,1989年(民國78年)3月1日內政部正式將吳鳳鄉改為阿里山鄉,教育部長毛高文於同年9月12日同意將吳鳳故事由課本中刪除。 1987 a mihcaan, Tan-yin-sen haka a kawaw, u sitangahay a tapang matatengil tu masumalakaw tu ci U-hung misuayaw tu Zo a binacadan cipakasiliw.1987 a mihcaan 9 a bulad 9 a demiad, u binawlaan nu Zo saupu sa a taputah missaculiculil, midungus a paliwanan kungangan nu U-hung-syang.1988 a mihcaan mapeci’ ku Tung-syang ni U-hung a kawaw,1989 a mihcaan 3 a bulad 1 a demiad sumaden tu ku ngangan nu U-hung mala A-li-san-syang, Cyaw-yi-bu-zang Maw-kaw-wen palilid tu ni U-hung a kawaw a bulicen tu i cudadaay a ulic. == 行政區劃 == 阿里山鄉劃分為十二村。阿里山鄉公所位於樂野村(原鄉治位於鄒族最大部落達邦村,為各村聯絡洽公方便,遷至鄰近阿里山公路的樂野村)。 A-li-san-sang pelaen sabaw-tusa a kenis. A-li-san-sang a yakuba i Le-ye-cweng, i sumamad sa i sa tabakiay a niyazu’ Ta-pang-cweng, mangaay sakatayza i yaakuba sapilunguc, ayza sa mabulaw i capiaay nu zazan. 1973年9月1日,中山村、秀峰村、香林村、中正村四村調整劃分為中山村、香林村、中正村三村;由於提煉樟腦的沒落及對外交通極度的不便,「白雪村」因戶數過少而撤村,將白雪、雪峰等二村合併為雪峰村。 1973 a mihecaan 9 a bulad 11 a demiad, Cung-san-cweng, Siw-hun-cweng, Sang-lin-cweng, Cung-zen-cweng, sepatay a cweng sabaluhay mipela’ tu kenis sa Cung-san-cweng, Sang-lin-cweng, Cung-zen-cweng, nu misangaay tu nu makazakec a kilang a cung-naw mabadi’ tu, u sakatahekalay a zazan utiih sa, mangay Bay-sia-cweng nu na luma’an data adidi’ mapalawpes tu, paBa-sai-cweng, Sai-hung-cweng tusaay a cweng palacacay han Sai-hung-cweng. 1978年,「雪峰村」又因戶數太少而被撤村,併入中山村。 1978 a mihecaan, sai-hung-cweng mahiza tu data adidi’ ku luma’an a pacumud i Cung-san-cwengan. 2003年11月,鄉公所由達邦村達邦23號之1(現為鄉立圖書館)遷至樂野村現址。 2003 a mihcaan,Yakuba makaTabang-cweng Tabang 23-1 haw (ayza sa u Sang-li picudadan), mabulaw tayni i ayzaay a Le-ye-cweng. 達邦村:由兩大社區-達邦社區、特富野社區-集合而成之大村落,為鄒族文化發源中心,各擁有一座KUBA(男子集會所),每年的mayasvi(戰祭)都會在這兩社區輪流舉行。 Tabang cweng: nu tusaay a tabakiay a se-zi, Tabang atu Te-hu-ye se-zi pulung han malacacy tabakiay a cweng-lul, nu lalangawan tadas i teban nu Zo, malacaay ku Kuba, maymihcaan ku “mayasvi” i tini malaliyun mipatizeng. 此重地對鄒族部落組織和重要祭儀的維護上,保留得極為完整。KUBA是鄒族部落最重要的教育、訓練、議事的場所,更是鄒族族人命脈所繫之地。 ina “Kuba” u kahenulang nu Zo, nipatizeng tu niyazu’, atu sapilisin nu sapiiziput, maziput nu heni. Kuba sa nu Zo a binacadan u pasubana’, ssapiecaw, u lalubangan, nu makayzaay nu Zo  a binawlan ku sakauzip. 樂野:此地鄒語地名為lalauya(拉拉吾雅),意指美麗的楓香林地,此處長滿楓香的林地,純靜幽雅的猶如人間仙境。樂野位於石桌附近,交通便利,近年來積極拓展觀光休閒產業及咖啡自產自銷,尤其頗具規模的蘭花栽培-蝴蝶蘭-更是年節爭相購買、炙手可熱的花材。 Leyey: u nu Zo a kamu sa lalauya, salunganay nu Hung-syang a kilangkilangan, itini macebed ku Hung-syang a kilang, dadahalay satezephan mahiza u ngaluyangangay. Leyey micapi i Se-tual, liihalay tacuwacuwa, ayza sa mabilil micuzuh tu sapaazih a hahibang a sapilacul, atu nu palumaan a kuhi ku sapacakay, mangalep aca nu palangaw tu lang-ha-hu-tea-lang a balu, katukuh tu i baluhay a mihecaan katuud ku miakayay, u sakanamuhan malakacayliw. 里佳村:位於中海拔1,000至1,800公尺之間的山林中,是氣溫最舒適的生活場域。由於還未經大量開發與破壞,乃此鄉最具有自然生態與原始森林的村落。因為村落遠離塵囂,沒有都市空的的污染。大空呈現的是清徹透明,村落中光害極少是觀星愛好者的最佳地點。 Li-ca-cweng: mueneng sa i cacay a malebut katukuh tu i cacay a malebut waluay a lasubu a kung-ce a katalakaway nu buyubuyu’ kilangkilanan, u hahemhemen sangulayay a sakauzip. caay han masibek ku patadas, mangay u sa i hekalan mauzipay a tuud, atu makamukasiay a langaway a cweng. zayhan u nisaupua cweng mabatadbataad, nayi ku makay tu-seay la’cusy a bali. i tapuku langdaw sa azihan, tingalaw nanihal, nu edil i tiza i sa adidi’ , tayaza miazihay ku bunac u sakapahay a sapiazih. 來吉村:擁有豐富的溪谷瀑布及森林生態,挑戰性的山嶽地形、峭壁戀崖,近日聞名的「鐵達尼」就在此地,多處美景令人咋舌。 Lay-ci-chung: izaw ku masibekay a cascas atu u langaw nu kilangkilang, mingayaway a buyu tepaday dangkaydangkay, ayzaay sakatinengan a Tea-da-ni  i tiniay,yadah  ku salungay bangcalay a azihan. 豐山村:最早被稱為「奇冷岸社」之地,其地形四周高山林立,形成一盆地,狀似碗盤低而平坦,然而平坦地面上雜草叢生、巨石遍地,故舊名「石鼓盤」。此地為本鄉聚落較偏遠的村落,與世隔絕般,座茖在山水間,這裡隔離了都市的污染,富饒的山野蔬菜是村民用心努力下的豐富產物,遠離叨擾、超脫凡塵、悠然市外,不妨來享受杜絕塵囂的知性之旅。 Hung-san-cweng: i ayaw sa u Gi-len-an-se a ngangan, u katizaan sa u buyubuyu’an ku liwliw, malabingtangay mahiza u sala masaenal, i enal  macebedcebed ku langaw, yadah ku uncung, sisa i sumamaday a ngangan (se-ku-pan). i tiniay i inakay a cweng-lul, sadakaydakayan a malalacal, mueneng i buyu’, i sauwac mahiza miliyas tu unging nu tu-se, iyadahay a lami’ sa kadakaydakayan a ila ku sakalubic a tuud, mulaliw tu alialiyac, sa taang sa i tiza, anu silawad tayza han midang pahanhan misalihalay. 十字村:位於阿里山公路旁,昔日阿里山森林鐵路之交通發達時代,十字村為阿里山鄉重要的交通樞紐:經由鐵路東往阿里山森林遊樂區,西達嘉義市,另有古步道南至鄒族文化中心達邦村,北往來吉村,故名十字路。另外,科仔林地區位於十字村轄內,地勢平坦,阿里山溪及其支流貫穿其間,內有楓樹林、古道等景點。 Se-ce-cweng: mueneng i tapiingan nu A-li-san a zazan, i sumamad silamalay tu ku A-li-san, anu tayza sa paylihalay, Se-se-cweng kahenawlang nu A-li-sang a kalalitemuhan a zazan, anu pasawaliay u papaidangan nu A-li-san, pasaedip makatukuh i Ca-i-se, u zuma izaw ku saculilan pasatimul tukuh sa i lalangawan nu Zo Ta-pan-cweng, pasaamis sa u Lay-ci-cweng, sisa pangangan han u Se-se-lu. zuma sa Ke-ce-lin a kenis i labu nu Se-ce-cweng, masaenel ,A-li-san sauwac atu ciliw mabesul i tini, hung-su a kilakilangan, sumamaday a zazan. 山美村:氣候宜人、風景秀麗,自然生態保育相當完整。村內的達娜伊谷溪為曾文溪上支流,溪中巨石燐峋,溪水清澈見底,村民同心協力保育溪中魚,讓溪中魚得以繁延豐碩。由於保育生能有嘉,於民國84年成立「達娜伊谷自然生態保育公園」。 San-mey-cweng: hemheman a demiad sa taneng sa, hekalan nu pipupu tu mauzipay sakacinizaniza. i niyazu’ay a Ta-na-i-ku-si, ina sauwac i pabaway. a ciliw nu Cen-un-si, sauwacay u baetu atu ungcung yadah sa maazih tu, tingalaw ku nanum, u binawlan palecad sa ku balucu’ a mipupu’ tu sauwacay a buting, pahabayen a mibuwah. kapah ku pipupu nu heni sa, i 84 a mihecaan malaheci tu “Ta-na-i-ku i hekalay mipipupu tu mauzipay a Kung-yun”. 新美村:擁有許多的歷史淵源及人文資產,同時在村內步道中更有豐沛的動植物自然生態,其鄒族傳統手工藝品及服飾創作最具特色。 Sing-mey-cweng: namakaayaway a likisi atu sapilacul nu tademaw itiniay yadah ku pizakecan, naamahiza sa yasa culien a zazan sakalupic ku sakauzipay, langawan tu i hekalan a nipasapul, mitu’tu’ nu salimaan atu misanga’an a cikuz micidek ka salungan azihan. 茶山村:村內村民對於文化的保存,有著慎終追遠的精神。獨特的涼亭文化讓茶山村內擁有將近60座涼亭。好客的茶山村民皆有一顆熱情的心,不妨有空去感受村內熱鬧的氣氛。 Ca-san-cweng: u binawlan milisimetay ku nu lalangawan, izaw ku nipizatengan tu babalaki. musacidekay a taluung a laylay nu heni, mangay Ca-san-cweng i niyazu’ay a taluan a micapi tu 60 a tuluan ka yadah. sakanamuhan taynian nu labang a binawlan izaw amim ku lipahakay a balucu’an cilawad katayza henay mizizaw ku alialiyac nu binawlan. 香林村中山村、中正村:這三個村座落於阿里山森林遊樂區,佔地1,400公頃的森林遊樂區,蘊有豐富森林生態及遠近馳名之日出、雲海、晚霞…等盛景,聞名的櫻花季、百花爭豔帶來的珍稀山鳥及昆蟲,國寶級的一葉蘭與復育的台灣杉森,盡收納在阿里山森林遊樂區內。 Sang-lin-cweng, Cung-san-cweng, Cung-ceng-cweng: ina tuluay a niyazu’ mueneng sa i A-li-san kilangkilangan a sapiidangan,1400 kung-cing kaehebalay kilangkilang a aedangan, sakalubic ku i kilangkilangan a sakauzip, atu sakatinengan a nihal, ladem, micapiay tu labi a ladem”..... mahiniay a azihan,u sakasengenan a bitelac nu sakula a balu, payazih tu mahizaay u budawan a ayam, cilekay, nu sakadimay a cacayay ku pahpah a lan-ha atu muliyaway  paluma tu nuTaywan-san a kilang, itiza amim i A-li-san kilangkilangan a saidangan. == nikasakuwakuwan == [[tangan:Lalauya.JPG|thumb|Lalauya (Alishan)]] Alishan mala 12 a cuwen atu 8 ku niyazu’. kina 8 a niyazu’sa, [[Niae’ ucna|Niae’ ucna (里佳部落)]], [[Tapangʉ|Tapangʉ (達邦部落)]], [[Tfuya|Tfuya (特富野部落)]], [[Lalauya|Lalauya (樂野部落)]], [[Pnguu|Pnguu (來吉部落)]], [[Saviki|Saviki (山美部落)]], [[Sinvi|Sinvi (新美部落)]], [[Cayamavana|Cayamavana (茶山部落)]]. == lahud == {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" |cacay bulad |sabaw tusa bulad |tulu bulad |sepat bulad |lima bulad |enem bulad |pitu bulad |walu bulad |siwa bulad |cacay bataan bulad |sabaw cacay bulad |sabaw tusa bulad |laled lahud |mihca |- |6.2 |7.2 |9.3 |11.4 |12.9 |14.2 |14.6 |14.4 |13.7 |12.3 |10.3 |7.3 |11.2 |1981-2010 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E9%87%8C%E5%B1%B1%E9%83%B7 阿里山鄉] * [http://www.cwb.gov.tw/ 氣象局] [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] erzj7g232qpmk09dtdwzlxh153f54r0 Aljungic 0 69 115306 86099 2021-06-16T10:08:28Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren (Taitung)]] [[tangan:Paiwan_in_Taiwan.png|thumb|Paiwan in Taiwan]] == Aljungic == u sulit nu Hulam: 安朔部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Aljungic. u kasalumaluma’ nu Aljungic sa, izaw ku 332 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 732 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 625 a tademaw, pakalatu 85%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, izaw ku 107 a tademaw, pakalatu 15%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 78%, Pangcah(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u paywan a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, tuud ku Paywan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcha(Amis) u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. 台東縣達仁鄉安朔村。位於安朔溪下游沖積扇平地 因為地處沿海地區,生活艱困,因此到民國60年代前,僅有幾戶人家。隨著經濟和交通的發展,此地交通與台東的聯結變得重要,而有外來人口的移入。今復興社區臨台九線南迴公路,為鄉公所所在地。 === u Sakizaya a tademaw === i Taytung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=220 原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ad8oeyah1z39we3wk76tl5gcffrzwu0 Allan Bristow 0 70 86670 1926 2019-12-04T02:53:37Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki Allan Bristow == nilacul == === u siwkay niza === u etul(性別) niza sa, u tatama ciniza, nalecuhan ciniza i 1951 a mihcaan, 8 a bulad, 23 a demiad. u miunduay a kawaw niza, namimali i Amilika [[NBA]]. i 1973 a mihcaan, mapili' ciniza nu Feichen 79 [[tademaw]]. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1951 a mihcan 8 a bulad 23 a demiad Richmond, Weiciniya |- !takalaw |201 cm |- !baeket |95 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Henrico in Richmond taban a cacudadan |- !Tabakiay cacudadan |Fuciniya Likung tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' |1973 a mihcan, saka 2, silsil 3 Feichen 76 tademaw |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip | |- !puenengan |ayaway, zikuzay |- !bacu |23,30,44 |} == u sulit nu Hulam atu Amilika == 阿蘭·布里斯托,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在1973年的NBA選秀中第2輪第3順位被費城76人選中。 Allan Mercer Bristow, Jr. is a retired American professional basketball player, coach, and executive. Bristow played college basketball at Virginia Tech, and was selected by the Philadelphia 76ers in the second round of the 1973 NBA draft. A 6 ft 7 in, 210 lb (95 kg) forward, he had a 10-year career in both the NBA and the ABA, playing for the Sixers, the San Antonio Spurs (in both leagues), the Utah Jazz, and finishing his playing career with the Dallas Mavericks. His nickname was "Disco". ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [http://stat-nba.com/player/251.html '''阿蘭·布里斯托'''數據NBA] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] 9vatz92vpkk9bs2ex94r5hks3syklp2 Almazbek Atambayev 0 71 1950 1949 2019-11-21T15:04:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Meeting Vladimir Putin and Almazbek Atambayev 2015-03-16 03.jpeg|thumb|ci Almazbek Atambayev, 2015|alt=Meeting Vladimir Putin and Almazbek Atambayev 2015-03-16 03.jpeg]] [[tangan:Kazakhstan_(orthographic_projection).svg|thumb|u eneng nu Kazakhstan]] [[tangan:Nursultan_Nazarbayev_27092007.jpg|thumb|Nursultan Nazarbayev]] ==Almazbek Atambayev== u ngangan nu Hulam: 阿爾馬茲別克·阿坦巴耶夫 === u siwkay niza === 9 bulad 17 demiad, Almazbek Atambayev, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Kazakhstan]] (哈薩克) ayza sa ci Almazbek Atambayev, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 12 bulad 1 demiad. u kulit nu hata nu Kazakhstan situsa a kulit, u sumanahay atu takuliway. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} ===u nasulitan nu Hulam atu Amilika=== 阿爾馬茲別克·阿坦巴耶夫,現任吉爾吉斯斯坦總統,吉爾吉斯斯坦社會民主黨主席,曾任吉爾吉斯斯坦總理。 Almazbek Sharshenovich Atambayev has been the President of Kyrgyzstan since 1 December 2011. He was Prime Minister of Kyrgyzstan from 17 December 2010 to 1 December 2011, and from 29 March 2007 to 28 November 2007. He served as Chairman of the Social Democratic Party of Kyrgyzstan (SDPK) from 30 July 1999 to 23 September 2011. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E9%A9%AC%E5%85%B9%E5%88%AB%E5%85%8B%C2%B7%E9%98%BF%E5%9D%A6%E5%B7%B4%E8%80%B6%E5%A4%AB 阿爾馬茲別克·阿坦巴耶夫] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%88%E8%90%A8%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6 哈薩克] ajbk80w5iz9cwhltwcj9sagkjcgunq3 Alolong 0 72 128408 115307 2022-08-15T09:22:31Z Minmin2016 18 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == Alolong == u sulit nu Hulam: 阿囉隆部落 === u siwkay === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Alolong. u kasalumaluma’ nu Alolong sa, izaw ku 18 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 58 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 53 a tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, izaw ku 5 a tademaw, pakalatu 9%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 90%, zumazuma 2%. u niyazu' nu Pangcah, katuud ku Pangcah itini. u zuma a ingcumin caykatuud. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a [[tademaw]] itini, caayka tuud, caay pasumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Pangcah cidekay a tademaw si207940, katukuh 2017-9. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |  | href="Category:niyazu'" |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] a6e5jg80x5orzdurkyudl6sa5awmlfa Alonzo Bradley 0 73 1996 1995 2019-11-21T15:04:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 10 bulad 16 demiad, 1953 a mihca, Alonzo Bradley, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9if5qj8fbi1rjyliuoqv890qv573v8g Alopal 0 74 2004 2003 2019-11-21T15:04:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Kaki_20041002.jpg|thumb|Kaki]] [[kakuniza:nipaluma]] 8742xjmb85t2kuvazxmr1n213oteb65 Alpha Condé 0 75 2028 2027 2019-11-21T15:04:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Alpha Conde - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|thumb|Alpha Conde, 2012|alt=Alpha Conde - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg]] [[tangan:Flag of Guinea.svg|thumb|u hata nu Guinea|alt=Flag of Guinea.svg]] == Alpha Condé == === u siwkay niza === 3 bulad 4 demiad, Alpha Condé, u misingkiway. 1938 a mihca nalecuhan. tatama, lumemiay a tademaw, u mikuwanay tu nu kanatal. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Guinea]] (幾內亞) ayza sa ci Alpha Condé, micakat a demiad sa i 2010 a mihca 12 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 阿爾法·孔戴 u ngangan nu Lipun: アルファ・コンデ u ngangan nu Amilika: Alpha Condé ===kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E6%B3%95%C2%B7%E5%AD%94%E6%88%B4 阿爾法·孔戴] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A 幾內亞] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%87 アルファ・コンデ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Alpha_Cond%C3%A9 Alpha Condé] klezoyu331tseacsjja8bv68m15a8hh Alvan Adams 0 76 86671 2052 2019-12-04T02:54:30Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki == Alvan Adams == === u siwkay niza === 7 a bulad 19 a demiad, 1954 a mihcan, tatama, miunduay. mimali i Amilika [[NBA]]. 1975 a mihcan, mapili' ni Fenghwangchen Cilal putiput i sakacacay silsil 4. === u sulit nu Hulam === 阿爾萬·亞當斯,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在1975年的NBA選秀中第1輪第4順位被鳳凰城太陽選中。 === u sulit nu Amilika === Alvan Leigh Adams is an American retired professional basketball player. After starring at the University of Oklahoma, the 6'9" (2.06 m) power forward/center was selected by the Phoenix Suns with the 4th pick of the 1975 NBA draft. Adams was a rookie on a Suns team whose season included an improbable playoff run that took them all the way to the 1976 NBA Finals. In the same year, he was selected to play in the All-Star Game and won the NBA Rookie of the Year Award as well as being named to the All-NBA Rookie Team. Adams spent his entire career with the Suns and retired in 1988 as the second all-time Suns scorer with 13,910 career points. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1954 a mihcan 7 a bulad 19 a demiad Kasase |- !takalaw |206 cm |- !baeket |95 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Ekelahema taban a cacudadan |- !Tabakiay cacudadan |Ekelahema tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' |1975 a mihcan, saka 1, silsil 4 Fenhwangchen Cilal |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |1975-1988 |- !puenengan |teban |- !bacu |33 |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Alvan_Adams Alvan Adams] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E4%B8%87%C2%B7%E4%BA%9A%E5%BD%93%E6%96%AF 阿爾萬·亞當斯] [[kakuniza:tademaw]] 7on60l5402e9ywgp6ymrfturv64uu8j Alya Stak 0 77 89340 89337 2020-02-25T01:20:02Z 黃金文 116 wikitext text/x-wiki [[tangan:Maisie Williams and Sophie Turner 2009 (cropped).jpg|thumb]] [[tangan:Maisie Williams by Gage Skidmore 3.jpg|thumb|u hayu nu Alya Stak]] Alya Stak (Amilika a kamu: Arya Stark) u [[wawa]] nu mikeliday nu Kasienawan ci Edad aci Katelin, u sakatulu a [[wawa]] nu heni. i kasi’nawan a mihcaan i "dadiw nuSulda atu lamalay (權力遊戲)" a tilibiyay a kungku hanany. izaw(idaw) ku tatuluay a kaka nida, u sakakaay ci Lab, u saba sa ci Plan aci Licon, izaw (idaw) aca ku kaka tu kakana ci Sansa, izaw(idaw) aca ku [[cacay|sin]]a kakaan caay kalecad kuina nuheni ci Cyan Snu. mahidaay kuheni a malkaka , sawsawni sa muka simpi tu Alya, ina simpa sa, mah cacayay a malasuldaay a wolf. izaw (daw) ku cacay a mala suldaay a wolf, u ngangan nida u namakaydaay i saicelangay milpacaw a tatayna nu Luinaay ci Namelia. == nikaazihan (nikaadihan) atu wayway nida == manamuh ci nida tahekal misaculiculil midang, caay kahida u kakana nida ci Sansa, tada' u madimelay a tatayna ci Sansa, sademiad sa minaman tu mala tatenga'ay a kumceday a limecedam cinida. maydih ci Alya minanam mala hitay, mi kuning tu balucu’ ngay icelang mipacuk tu ada, mala tatenga'ay a hitay. == laylay == u sakatulu a wawa nu mikeliday nu Kasienawan ci Edad aci Katelin, u sasabaay a wawana nu hehi, izaw (idaw) ku tatulu a kaka nida, u kakaay ci Lab, u saba ci Plan aci Licon, izaw (idaw) aca ku cacayya a kakana ci Sansa, izaw(idaw) aca ku cacay a kaka nu caay kalecad a ina ci Cyan Snu. makayi ci Alya mala a silalangawan a limecedam, matalaw ci nida malacawa tu cacay a tau a caay katinengay. caay kanamuh nida ninaman tu mudadiw, musalukyaw, atu mitenun hananay, manamuh nida minanam tu mipana', mipacin, midiput tu laluma'an. == laluma'an == baki: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/瑞卡德·史塔克 Likad Stak] bayi: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/莱安蕊·史塔克 Liana Stak] ama: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/艾德·史塔克 Edad Stak] ina: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/凯特琳·徒利 Katelin Stak] kakaay: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/罗柏·史塔克 Lab Stak] kakaay: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/琼恩·雪诺 Cyan Snu]. kakana: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/珊莎·史塔克 Sansa Stak] saba: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/布兰·史塔克 Plan Stak] saba: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/瑞肯·史塔克 Likun Stak] == nikapatayan a kawaw == situgusay ci Alya tu kuydaan a nikapatayan ga kawaw hananay: * [[cacay|idaw kucacay]]ay a [[wawa]] u papikanay tu subayu; i nikalawpesan tu Stak aluma’ hananay, patalaw cinida tu ciAlya, sisa mipacuk ci Alya i cinidaan. * mapacuk tu kuhitay ni Amili Loci == malalitin tu ihekaay atu zumaay a nikatinengan == [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/艾莉亚·史塔克 fan club] <br /> [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] mrlvs5wwiv7n1znjjqok7dzj2e7wtf0 Alyssa Milano 0 78 104597 2109 2021-03-26T01:09:52Z Padakaw 75 /* 电影 */ wikitext text/x-wiki Alyssa Milano;1972 a mihcaan 12 a bulad 19 a demiad- nalecuhan i brukyin, New York, u mudadiwan atu hayyu nu Amilika. == '''kawawnu niza''' == === 电影 === {| class="wikitable" ! rowspan="2" |年份 ! colspan="2" |作品 ! colspan="2" |角色   ! rowspan="2" |备注 |- !中文名称 !英文名称 !角色中文名   !角色英文名 |- |1984 |    |  Old Enough   |  丹尼   |  Diane | |- |1985 |魔鬼司令   |  Commando   |  珍妮   |Jenny Matrix   | |- |1986   |    |  The Canterville Ghost   |珍妮弗   |Jennifer Canterville   | |- | rowspan="2" |1988   |    |Crash Course   |  凡妮莎·克劳福德 |Vanessa Crawford     | |- |    |Dance 'til Dawn   |  雪莱·谢里丹   |  Shelley Sheridan   | |- |1989 |    |Speed Zone!   |    |Lurleen   | |- | rowspan="2" |1992     |新窈窕淑男   |  Little Sister |蒂娜   |  Diana   | |- |    |  Where the Day Takes You   |  吉米   |Kimmy   | |- | rowspan="4" |1993     |    |The Webbers   |  范 |Fan   | |- |    |   Conflict of Interest |  夏娃   |Eve   | |- |    |Casualties of Love: The "Long Island Lolita" Story   |艾米·费舍尔   |Amy Fisher     | |- |    |Candles in the Dark   |   西尔维娅 |Sylvia Velliste   | |- | rowspan="2" |1994   |    |Confessions of a Sorority Girl   |丽塔·萨默斯   |  Rita Summers   | |- |  双龙奇兵   |Double Dragon   |    |Marian Delario/Power Corps Chief     | |- | rowspan="3" |1995   |    |Deadly Sins   |克里斯蒂娜   |Cristina     | |- |吸血惊情     |Embrace of the Vampire   |  夏洛特·威尔斯   |  Charlotte Wells   | |- |    |  The Surrogate   |  艾米·温斯洛   |Amy Winslow     | |- | rowspan="6" |1996   |    |Jimmy Zip   |弗兰西斯卡   |Francesca   | |- |    欲海潮 |  Poison Ivy II: Lily   |   莉莉 |  Lily Leonetti   | |- |  致命的危机   |  Fear   |    |Margo Masse     | |- |光荣的迷惑     |  Glory Daze   |  切尔西   |  Chelsea   | |- |  挑战阿拉斯加   |To Brave Alaska   |  丹尼斯·哈里斯   |  Denise Harris   | |- |悍将老妈     |  Public Enemies   |    |Amaryllis   | |- | rowspan="2" |1997   |致命反击   |Below Utopia   |苏珊娜   |Susanne   | |- |    |Hugo Pool     |    |  Hugo Dugay   | |- |1998 |    |  Goldrush: A Real Life Alaskan Adventure   |弗朗西丝·艾拉·菲茨   |Frances Ella 'Fizzy' Fitz   | |- | rowspan="2" |2001   |[[小姐与流浪汉2:狗儿逃家记]]   |  Lady and the Tramp II: Scamp's Adventure |天使   |Angel   |  配音 |- |    |Diamond Hunters   |特雷西·范·德·比尔   |Tracey Van der Byl   | |- | rowspan="2" |2002   |我爱王老五   |Buying the Cow   |艾米   |Amy     | |- |    |Kiss the Bride     |    |Amy Kayne   | |- |2003 |过气童星   |Dickie Roberts: Former Child Star   |辛迪   |Cyndi   | |- |2005   |    |Dinotopia: Quest for the Ruby Sunstone     |  26   |26   |  配音 |- |2007 |    |   The Blue Hour |  爱兰歌娜   |Allegra   | |- | rowspan="2" |2008   |  黑帮中的女人 |  Wisegal |帕蒂   |Patty Montanari     | |- |恐怖解剖室   |   Pathology |   格温·威廉姆森 |Gwen Williamson   | |- | rowspan="2" |2010   |    |DC Showcase: The Spectre     |艾米·布伦纳   |Aimee Brenner   | |- |    |  My Girlfriend's Boyfriend   |  年轻的杰西   |Jesse Young     | |- |2010 |    |Sundays at Tiffany's   |简   |Jane   | |- | rowspan="3" |2011   |    |Hall Pass   |  曼迪 |Mandy Bohac   | |- |  [[101次新年快樂]]   |  New Year's Eve   |  护士明迪   |  Nurse Mindy   | |- |    |  Alvin and the Chipmunks: Chipwrecked   |    |   Daphne Snow | |} [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] q2gkadtg2ed0sa7sd9jolh9418z7ubz Ama pulecuhan 0 79 2121 2120 2019-11-21T15:04:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ama pulecuhan == nilacul == '''2018年8月6日''' '''''ama adasay limulak ku pulecuhan isu a demiad(祝爸爸生日快樂)''''' Ayda waluay abulad ,u nilecuhan nu wama ademiad ,ayda ademiad pitu apadaan idaw ku enem ku mihcan ,pulung nu labu nu luma mudadiu tu nilecuhan a dadiu,panubu sumanahi alupu ,mahicay hakiya mahemek hakiya lipahak hakiya tadu muwangic ciyamaaku. 今天是8月6日,爸爸民國31年出生的,今天過''76歲'',全家為他祝福為他唱生日歌,送禮物送紅包的,不知爸爸是感動還是怎樣,爸爸哭了 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Sabak Nubu<br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] 45icawhko8xcoj9o68kwol3n9iyoz47 Amazon a kanatal matuduh ku kilakilangan 0 80 103304 90014 2021-03-16T08:15:50Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == kakiliman == [[tangan:Amazon fire satellite image (ITN crop).jpg|縮圖|中解析度成像光譜儀的衛星圖,其中橙色區域是2019年8月15日到22日的起火地點]] Amazon a kanatal matuduh ku kilakilangan u ciyung nu kitakit, u "bala’ nu kitakit han" a mala u nalinabuan tu. == nilaculan == Amazon a kanatal pitu a mang lima a malebut matuduhay ya kilakilangan maceku’ amin ku kitakit Brazil izay mala u ngayawan tu nu binawlan, “u bala’ nu kitakit” [[Brazil]] Amazon a kilakilangan matamud nu tabakiay a lamal, taykung uysin masasing kiya matuduhay ahemal ku siwacahay i liwliw maceku’ min ku i hekalay a tademaw wangyu malawlaw tu ku balucu' a malawpes ku mauzipay mulanaway atu demiad mangaleb satu a katalawan, miawaw tu binawlan a misalunguc “padangen ku Amazon” asa. ayza a mihcaan i tini mapelpelay macaliway ku pitu mang lima’ a malebut ya matuduhay a kilakilangan, mahiza nayay tu ku icelang nu Brazila cenbu mala u kakaynahan satu nu kitakit. i hekalay u liyut sapabeli tu bali payhun tusa lasubu i hekal, Amazon a kilakilangan i kitakit u satabakiay a kilakilangan, singangan tu “bala’ nu kitakit ”han, u ahebal sa u latusa nu Amelika a lala’, satu sa u sakahenulan mamipadang miwada' i hekal tu akuti',a iza henay malubic ku nipalumaan mulangaway aadupan, Amazon a sawac milakui' tu pinaay tu nu South America a kanatal, Amazon a kilakilangan lalabu niya Brazil tulu hun tusa ka ahebal. ya wacah milalad tu tayza i Shengbaoluo a kenis cacay biti maladuutay tu ka labii. ayzasatu kacekukan nu tademaw kinakatuduh na kilakilangan mapatiyak tu i binawlanan, nawacah namakay landaway a kilakilangan muculal tapabaw, na simanta’ an niya lamal kya bukebukelalan maunged tumin, ya lamal payawpyaw satu katukuh i 2735 kungli malabas tu ku Brazil sakacacay satabakiay a Shengbaoluo, walu a bulad sabawsiwa a demiad namalahuk Shengbaoluo a niyazu’ ya tapuku bahal sa duud , nau demiad melit sa mala duudtay tu nu labii, kilul satu mahtik tu ku lumeni’ay a udad, na nihapinangan mihazih tatenga, i udad iza kya saatilad sanay ni katuduhan, European Union sibalucu’ tu Nicolaus patahkal paazih tu bacu, ya wacah niya lamal mulalad tu, mayza i timulbayu pabesuc micumud i tukus, matahpu tu ku pangkiw a lala’ nu kanatal, tuwaca mabuwak maliwasak tu katukuh tu i belaw a kanatal u Peru, Bolivia atu Paraguay. pulung han ku nisulitan patahkal tu satebucay a mauzipay mulangaway. Brazil a kanatal taykungsu “LNPE” hinisa, Amazon a kilakilangan cacay culilan matabesiw tu ku cacay izaw ku pangkiwnu hatiza u pitukudan tu pimalian katabaki ku matuduhay nu liwliw. papulung tuni sulitan paazih, ayza a mihcaan cacay bulad katukuh i walu a bulad Amazon a kenis na mapelpel matuduh ya kilakilangan matabesiw tu pitu amang lima malebut, atu 2018 a mihcaan uyaanay tu a mihcaan palecad micunus tu payhun 84. Brazil kakelalan a puu’ hina pelpel matudu ku buyu’, nika hakay u i tiniay tu malukay a tademaw a pahabay tu katalalan pateng sa mituduh malaplap tu matuduh ku belaw. Brozil a cungtung maynah tu. Brozil a cungtung “Jair Boisonaro” , i caynay patahkal tu canancanan tu mahicaay a kawaw hawsa, mihukuku tu cay ku nu cenbu a huwanpaw sakaput “NGO” hakya milihiza tuynian katuduh a kawaw. kilul satu ciniza musakamu: “aku i ayaw mapangangan tu salutalut a tapanga han, “Captain Chainsaw”, ayza aku mala u palamalay mituduhay tu Amazon a "Nero, mituduhay tu Luoma a niyazu’ tu u Luoma a kanata a Hungti”. cay pisikul tu likab nu tau ciniza, sakmu saca uyni u malukay ku mituduh tu kilakilangan a misakapah tu lala' "puu' mituduh tu sakalukan ". nika paheci tu ciniza, ami pasuwala tu Ouzhou a hebal tuya tabakiay a Amazon mingayaw a mituduh, [[Brazil]] “nayi’ ku mahizaay a laculaculan”. Kitakit atu binawlan musakamu a mikuwan mibaking. [[France]] cungtung make hung patahkal tu kamu i pituay tabakiay misanga’ay tu canancana tuudan a kanatal tu misakapu mapulung matatengil tu mahiniay a kawaw, satu uyni mahiniay u kalihanawa tu nu kitakit. Germany a mikuwanan hicasa wini u “pihacengay kabuluhan a kawaw”. Yingguo a cenhu sakamu satu: “ya tapang sakay Amazom ani katuduh atu kasatiman mahiniay tayniay mihibangay munengay a malasawad kalaluman a kikalawlaw tu nu balucu'’”. Bolsonaro malinges tu patubeli satu maynah: “ uyni tu nilekal i 21 a mihcaan ku caay iza ku misakakuay a balucu'”. ciniza misalunguc tu kitakit binawlan amana picalap mikuwan tu kawaw nu Brazil. uyni u [[France]], [[Germany]], Aierlan, katuud ku Europe a kanatal lecad sa musakamu, anu Brazil cay piduduc tu nipahecian tu hekal hawsa, a mabidangay ku Europe a sakapu atu timulay a kanatal na kapulungan a iciba macacudad pakaketun tu paydang mamabaliw. Brazil a lacuh kuni pakalisiway. Brazil cebu a tademaw patahkal satu kamu, mahiniay kacekukan nu balucu', cunus han tu nu [[Brazil]] tubakek nu lalabuay tuni kalukay papulung tu kungsanye, a micuduh tu Cungtung a misumad pakay niay i Amazon a kenis tu mahiniay yadah tu piletek tu kilang atu matuduh aca, satusa i kitakit a pabaliway akay ya [[Brazil]] nisangaan “ sangalebn u kakaenan” atu ya kilakilangan na kina peci’ maladay a malalitin, a malalid ku Brazil sapatahkal tu nisangaan. tahkal tu kuni kinsaan, iayaw a mihcaan, Europe pacakayay hawsa mawada’ tu ku nu [[Brazil]] a nisangaan tu kakanan. i kitakit singanganay wangyu malalitin tu mihazih, Taywan Facebook katuud ku wangyu pawada’ tu mahiniay a sinbun, iza ku pabaliway a tademaw “ u bala’ nu kitakit” a mamin tu matuduh meyti nayi' ku mipalitaay paayaw mipadangay tu Amazon. Brazil u mitesekay hinisa, ya kilakilangan macunis kuni katuduh kanahatu nu hekla a dimiad ku kikahini, nika u tademaw a maydih patabak a ahebal ku sakalukan uyni tu u tademaw ku mipeciay. katabaki ku nikatuduh azihan sa a mahamin masebek malawpes, hani alingaula ku lala’, na uyzaan nipalumaan atu aadupan hawsa, tuyni u hekal a masasuma tu ku liwliw. Brazil a cungtung ci Bolsonaro i waluay a bulad tusa a bataan izaw ku tulu a demiad sakamu satu, paka sitatudungas tuway tu pusu hitay a mipadang mingayaw tu kinatuduh niya Amazon a kilakilangan, i mahin masasetul kuyni kenis tu patelacay a kawaw. [[Brazil]] a hitay hinisa, i satipan a Amazon a kenis’ miculcul tu sepat a mang sepat malebut ku hitay, a misakawaw u yaanay tu a mingayaway tuya matuduha a kilakilangan, satu ataneng pakay nu zumaay a kinis miala tu katuuday a hitay papipadang. malala' a tademaw i Brazil miculcul tu kitakitday u i cuwcuwaay a tapang i aayaw palekal patahkal tu mahiniay a kawaw, patapabaw tu paya tunu tuwa sa musakamu“padangeng ku Amazon” sa “pauzipen ku i hekalal nu mita” sa, zuma katuud ku misalungucay misulit tu cudad a papiales ci Bolsonaro. == nisulitan == * namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan. * [https://www.youtube.com/watch?v=LyI27I0hSjw&t=33s Taywan 國際系列YouTube 知道 亞馬遜雨林火燒森林] * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan itiza i Hupu a niyazu'. [[kakuniza:Sabak Tutuy]] icqgktmkliq2udd9t79ledw06u8h4x5 Ameenah Gurib 0 81 2187 2186 2019-11-21T15:04:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 34 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:AmeenahGurib1.jpg|thumb|ci Ameenah Gurib]] [[tangan:Flag of Mauritius.svg|thumb|u hata nu Mauritius|alt=Flag of Mauritius.svg]] [[tangan:Coat_of_arms_of_Mauritius.svg|thumb|u kulit nu Mauritius]] == Ameenah Gurib == === u siwkay niza === 10 bulad 17 demiad, Ameenah Gurib, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mauritus]] ([[:zh:毛里求斯|模里西斯]]) ayza sa ci Ameenah Gurib, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 6 bulad 5 demiad. ===u ngangan niza=== u ngangan nu Hulam: 阿梅娜·古里布 u ngangan nu Amilika: Ameenah Gurib === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == u nasuliatan nu Hulam atu Amilika == Bibi Ameenah Firdaus Gurib-Fakim is a Mauritian biodiversity scientist who has served as the President of Mauritiussince 2015. In December 2014, she was selected to be the presidential candidate of the Alliance Lepep. After Kailash Purryag resigned on 29 May 2015, both Prime Minister Sir Anerood Jugnauth and Leader of the Opposition Paul Berenger positively welcomed her nomination, which was unanimously approved in a vote in the National Assembly. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%9B%E9%87%8C%E8%A3%98%E6%96%AF%E6%80%BB%E7%BB%9F 模里西斯總統] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Ameenah_Gurib Ameenah Gurib] * [https://en.wikipedia.org/wiki/President_of_Mauritius President of Mauritius] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%9B%E9%87%8C%E6%B1%82%E6%96%AF 模里西斯] [[kakuniza:tademaw]] psczvtadw9o7w1i4wi38z5esyel4p3r Amen-tatama a ngangan nu Pangcah 0 82 86689 2196 2019-12-04T03:01:00Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Amen == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] d6pk3g03gv3x1ygwg2pxqoontklbngb Amid-tatama a ngangan nu Pangcah 0 83 86690 2204 2019-12-04T03:01:40Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Amid == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] deusbvmz2rfls6yzq84ch4rduaw1rgb Amilika 0 84 125597 119369 2021-10-24T19:34:27Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the United States.svg|縮圖|hata nu Amilika]] Amilika<br> [[United States|Amalican]] 美國,美國人 u tabakiay, u icelangay a kanatal. u Amuhuwan ku zumaay a panganganen nu Sakidaya. [[kakuniza:kanatal]] bcfounufm8ywyai2dq3u478g5x4aflr Amis 0 85 93837 2217 2020-09-17T14:13:52Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki i nu timulan nu Puyuma a niyadu’an atu 初鹿 a niyadu’an u Puyumma a tademaw u Amis sa tunu Amisan, sisa i nu Amisan nanay a binacadan u Amis han tu nuheni. u Amis a binacadan nanu kasumamadan katukuh ayda i tini tu ilaed nu Pusung atu Kilay a enal atu i sawaliay dadisapan nu bayu, matenes satu mala Amis han tu ku ngangan nuheni. [[kakuniza:Miku Kumud]] 3fr7txrbdsohmgwpwtpi3s6yoam3i6a Amoto-tatama a ngangan nu Pangcah 0 86 86874 2225 2019-12-05T08:56:54Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Amoto == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 2f0a4cudn8aweb8yjzdmvz7ys7sgaqp Anasolay 0 87 115308 107993 2021-06-16T10:10:18Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Anasolay == u sulit nu Hulam: 荒野部落 台東縣太麻里鄉美和村。太麻里鄉最北的聚落。 荒野部落在日治時代稱為「洞坑」,因為美和圳的引水隧道出口處在此而得名。阿美族則稱此地為Mamola,原意是「一種魚的名稱」;漢人因其地人煙稀少,土地荒涼,故稱「荒野」。 根據文獻的資料記載,馬蘭社和加路蘭社最早移居,承租糖社的土地種植甘蔗,後來加上了池上、東河的阿美族移入,逐漸形成洞坑聚落。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=142 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Anasolay. u kasalumaluma’ nu Anasolay sa, izaw ku 151 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 436 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 346 a tademaw, pakalatu 79%. === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 90 ku tademaw, pakalatu 21%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 74%, Tayan(Tayal) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah === u niyazu' nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) u Yuwatan(Bunun) atu puyuma. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan caay katuud ku Sakizaya, inayi' ku Sakizaya itiniay a niyazu'. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料 pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=161 台灣原住民族資訊資源網Taywan sapancahay (原住民族) nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] fabupvu2s36ddvi5masewgf3dc4j2a3 Anaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 88 86875 2268 2019-12-05T08:57:26Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == ngangan nu tatama == Anaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 0xcqahzn2frzhi16mazotq4qxmr39c3 Ancoh 0 89 128067 121237 2022-01-26T11:49:59Z Emaus 172 iw wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli villages.svg|縮圖|Ancoh (花蓮縣豐里鄉吳江村安住部落)]]Ancoh (花蓮縣豐里鄉吳江村安住部落) == '''Ancoh (花蓮縣豐里鄉吳江村安住部落)''' == u sulit nu Hulam: 安住部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ancoh. u kasalumaluma’ nu Ancoh sa, izaw ku 50 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 112 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 59 a tademaw, pakalatu 53%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 53 ku tademaw, pakalatu 47%. === u sausi nu kanatal a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 46%, Bunun 5%, zumazuma 2%. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kuni, duut ku Pangcah a tademaw itini, u zuma a tademaw wa u Yuwatan. siwunciun(akuti'ay a nemnem) intini, akuti ku nanum atu sa'wac, tahkal ku nemnem akutitu. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |207,940 |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |101,780 |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |106,160 |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=161 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] [[ami:Ancoh]] [[trv:Ancoh]] rzbq6kuyxeue13fcz5rf4w4mxelersb Andorra 0 90 114520 114519 2021-06-10T15:47:03Z Sabak5388 17 /* 歷史 nu likisi */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Andorra.svg|thumb|u hata nu Andorra (安道爾)]]Andorra (安道爾) === u siwkay nu kanatal === u '''Andorra''' (安道爾) ilabu nu Oco, [[itiza]] i 42 30 N, 1 30 E. u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 468 km<sup>2</sup>.u ahebal nu lala'ay sa 468 km<sup>2</sup>, u [[ahebal]] nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup>.hamin nu [[tademaw]] sa 85,660. kakalukan umah sa 43.40%, [[kilakilangan]] umah sa 34%, zumaay henay umah sa 22.60%. adidi' ku lala' tina [[kanatal]], i satimul nu Alepasisan-bayu, i tebal nu France atu Sipanya. u sakamu tu Cyataylung, France atu Sipanya a kamu. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Andorra la Vella([[:zh:安道尔城|安道爾城]]).[[tangan:Andorra_in_Europe_(zoomed).svg|thumb|u eneng nu Andorra (安道爾)]] === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 8 bulad 9 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Joan-Enric Vives i Sicília]], micakat a demiad sa i 2003 a mihca 5 bulad 12 demiad. === u hata nu kanatal === u kulit nu hata nu kanatal, sisepat ku kulit, u [[sumilaway|semilaway]] u takuliway u sumanahay atu kimay. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 安道爾 u ngangan nu Lipun: アンドラ公国 u ngangan nu Amilika: Andorra == '''u nasulitan nu Hulam atu Amilika''' == 安道爾侯國,袖珍國家之一,國土面積468平方公里。是西南歐的內陸親王國,位於庇里牛斯山脈東南部,毗鄰法國和西班牙。首都老安道爾(Andorra la Vella)。官方語言為加泰羅尼亞語,通用語言為西班牙語和法語。國內居民多信奉天主教。 '''Andorra''' (安道爾) is a sovereign landlocked microstate in Southwestern Europe, located in the eastern Pyrenees mountains and bordered by Spain and France. Created under a charter in 988, the present principality was formed in 1278. It is known as a principalityas it is a diarchy headed by two Co-Princes – the Catholic Bishop of Urgell in Spain and the President of France. 安道爾侯國,也譯作安道拉親王國,通稱安道爾,為一微型國家,國土面積468平方公里。是西南歐的內陸親王國,位於庇里牛斯山脈東南部,毗鄰法國和西班牙。首都大安道爾(Andorra la Vella)。官方語言為加泰隆尼亞語,通用語言為西班牙語和法語。國內居民多信奉天主教。 u '''Andorra''' (安道爾) kasa nu hungtyay a kanatal, [[nipacuyaku]] sa u '''Andorra''' (安道爾) nu kadamsayay a kanatal, kalalacalan a [[nipanganga]] sa u '''Andorra''' (安道爾) han, u masaadidingay a kanatal, kalaidaw nu lala’ sa nikaahebalan 468 km<sup>2</sup>. sakay nutipan masanutimul i European malabuay nu hungtyay a kanatal, u eneng sa iti ya Pyrenees (Pili-niwse 庇里牛斯) kawalian nutimulan a buyubuyuan,macacapi tu ya France atu Sipanya. u tatangahan nu kanatal a tuse sa ya '''Andorra''' (安道爾) la Vella (Taan-tauwel 大安道爾 ). nu kanatalay a kamu sa ya Catalonia (Ciya-tay, loni-ya 加泰隆尼亞) hananay, i demiadan sa nu Spain (西班牙) nu France ku sakalalacal a kamu. i paykanatalay a binawlan sa misingku tu [[tingsukiw]] a kiwkay. 安道爾高山峽谷遍布全境,全國平均海拔高達1,100公尺(3,600 英尺),是歐洲地勢最高的國家。安道爾憲法規定,安道爾為君主立憲制國家,首相為政府首腦。安道爾沒有軍隊和自衛隊,只存在警察,所以國防由法國和西班牙一起負責。 u [[buyu'buyu'an|buyubuyu’an]] atu diheb nu '''Andorra''' (安道爾) sa i cuwacuwa sa mamin kalaidaw i paykanatal, labu nu kanatal sa sapalen ku nikatalakaw nu buyu, 1,100 a depah ku ditek (3,600 ft.) a sausian, u nu iti European sa mala satalakaway nu kitidaan a kanatal. sakakilulan nu sakay hulicay nu '''Andorra''' (安道爾) sa, ina '''Andorra''' (安道爾) a kanatal sa u nu kalahungtyan a kaidaw nu sikelec tu sakay kanatal, u satalakaway nu palangatay ku [[mamikeliday]]. ina '''Andorra''' (安道爾) sa nayay ku hitay atu muadingay a masakaputay, uyda sa u tayling ku mamisidimata tu sasiading tu kanatal, kyu u sipaading tu kanatal sa u France atu ya Spain (西班牙) ku mamikunuyay. 安道爾主要有兩大政黨:安道爾民主黨和社會民主黨。安道爾的旅遊、商業及金融業極其發達,服務業在1950年代很快取代了傳統農牧業,成為經濟支柱。 ina '''Andorra''' (安道爾) a kanatal sa idaw ku tusaay a masakaoutay a mamikantuk; nu Andorra hananay ya Min-cu-tang (民主黨) atu siyakayay a Min-cu-tang (社會民主黨). nu andorra a aidangan, pisiwbayay, atu nukalisiway mitesek ku kalabangbang,mamiedapay hananay a sikawaw sa iti 1950 a mihcaan kasenun han a micabi, sipakutay tu kya nu laylayay a malukay atu pahudingay, mala nu sakalisiw a kahenulan a [[tektek]]. 安道爾的旅遊業相當發達,亦為避稅天堂,因屬山地氣候,冬季寒冷漫長,高山積雪一年可達8個月,是個名副其實的滑雪勝地。安道爾也是全世界國民預期壽命第四長的國家。 u sakay [[aidangan]] nu '''Andorra''' (安道爾) sa kalabangbangan, nikahida sa kanamuhan kaidawan nu [[mudimutay]] tu sukity misabana tu sapadamsu, nu masabuyuay a nu demiad,kyu u kasienawan manayat katenesan, i katalakawan a buyu sa nikasisulda, cacay a mihcaan makala tu waluau a bulad, u sakasingangan tu aidangan tu saselic. ina '''Andorra''' (安道爾) sa masa i kitakitay a nikatanayu nikaudipan sakasepat ku ngangan a nipasilsilan. == '''kasingangan (名稱 )''' == 安道爾源自納瓦拉的andurrial,意含為覆蓋灌木的土地。安道爾本名「Valls d'Andorra」,字面意義為「安道拉谷地」,大概因其境內有多條山谷。 u ngangan nu Andorra sa namakay i Navarre (Nawa-la 納瓦拉) han ya Andurrial, kaidaw nu [[imin]] sa u katahebay nu kilakilangan a lala’ pananum sananay. sayaway a nikaidaw tu ngangan sa ya “Valls d'Andorra”, nikadih nu sulit sa u (Andorra a diheb) , hakay yadahen tu sikaidwa i labu nu kanatal sikayda ku satiidan a pangangan. == '''歷史 nu likisi''' == 傳說法蘭克王國查理大帝為回報安道爾人與摩爾人作戰,頒布特許狀,在安道爾設立教區,命西班牙烏格爾的伯爵擔任主教一職。11世紀時,烏格爾主教和法國開始爭論安道爾的主權問題。 nipadutuc a kamu nu kakawsan ya Fuwa-lang-ke nu hangtyay a kanatal, ci Ca-li hananay a hungty, ku mikukay tu piedap nu '''Andorra''' (安道爾) a tademaw namangangayaw tu ya Mo’el a tademaw namasasungayaw, pakaulah tu binaulaw misulul i Andorra a kenis patideng tu kiwkay sa. miucul tu ya Spain-ay (西班牙的) ci Ugel (U’ke’el 烏格爾) hananay masatatungusan a sinbu, kyu i sabaw cacay a seci sa, ya Ugel (U’ke’el 烏格爾) tatungusan a sinbu sa, atu nu France a kanatal miteka tu madademec tu sakay [[tatungusan]] nu kanatal. 1278年雙方達成協議,安道爾由法國富瓦伯爵和烏格爾主教兩方共同擁有主權。1812年隨著拿破崙入侵西班牙,安道爾以及西班牙的加泰隆尼亞被法蘭西帝國吞併。半島戰爭結束後恢復獨立。 katukuh i 1278 a mihcaan mahtatusaay idaw  tu ku nikasasululan, ina '''Andorra''' (安道爾) asitatungus sa au nu France a kanatalay, ya Earl hananay u micapiay tu hungty ci Huwa-’el atu ci Ugel (U’ke’el 烏格爾) a sinbu, a mapulung kalaidaw nu tatungusan. katukuh i 1812 a mihcaan nidebungan ni Napoleon (Na-po-lun tu 拿破崙) Spain (西班牙), ina '''Andorra''' (安道爾) atu ya Spain-ay (西班牙的) ya Catalonia (Ciya-tay, loni-ya 加泰隆尼亞) cebisan nu France nu hungtyay a kanatal. kalapangkiwan a subal a nikalpacawan kaedeman sa mutiku a kunida sa malakanatal. 1933年法國以世界經濟大蕭條導致社會動盪之名,佔領安道爾。在1934年7月12日,一名俄羅斯冒險家名為鮑里斯·斯科瑟廖夫於烏格爾向大眾宣布,他擁有安道爾的主權,同時對烏格爾主教宣戰。但他在八天之後的7月20日即被西班牙當局逮捕,並立刻被驅逐出境。1936到1940年間,法國因西班牙內戰而派兵駐守安道爾。 i 1933 a mihcaan sa u France a kanatal misabana tu kasibalucu’, malawilaw ku sapakalisiw sa ku nipawayway i hekal mahuyahuy ku siyakay sa a misakaliyuh, midebung tu Andorra. i 1934 a mihcaan pitu a bulad sabaw tusa a demiad, masacacayay nu Elarus a micacebisay a mitesekay a tademaw ci Boris Skoselev (Pawlise-sekese-liyawhu 鮑里斯·斯科瑟廖夫) hananay iti '''Andorra''' (安道爾) pabinawlan pangiha, idaw ku tatungusan nida tu Andorra sa, kutusi sa mingayaw tu ya Ugel (U’ke’el 烏格爾) sinbuan maydademec. nika i sakawalu a demiadan sa i pitu a bulad tusa a bataan a demiad, tansul han nu Spain-ay (西班牙的) a mamikuwanay dakepen, kuyda sa sipibahbah tu patahekalan. 1936 katukuh i 1940 a mihcaan kasilawad, ya France namasasulacus ku labuay nu Spain (西班牙) sa uculan ku hitay micumud i Andorra musimaw. 二戰期間,安道爾維持中立。安道爾長時間與世隔絕,只保持對法國和加泰隆尼亞的關係。近年來安道爾致力改善交通和通訊,並大力發展旅遊業。1993年,安道爾舉行公投,通過安道爾憲法,並成為聯合國的一員。 i sakatusa a nikalalais sa, ina '''Andorra''' (安道爾) payteban ku nipisuayaw tu sikatideng,. nikatenesan nu Andorra atu kitakitay a masasilangat, uyda sa ku nikalalacal tu France atu ya Catalonia (Ciya-tay, loni-ya 加泰隆尼亞) ku nikasasiket. i ayda tu a misakapah misaicelang tu sakay nu dadan atu sakatineng nu telay, micidek a misaicelang tu a maycuduh tu sakay aidangan. 1993 a mihcaan, ina Andorra  a kanatal sikawaw tu kapulungan a pisingkiw, sikalayapan maawas ku nu Andorra a hulic, mala nu kitakitay ya  nikapulungan a paykanatal a sacabayan. == 地理 nu kakitidaan == 安道爾位於庇里牛斯山東部,境內高山環繞,地形崎嶇,平均海拔是1,996公尺,最高峰科馬佩德羅薩山,海拔2,946公尺。 ina Andorra a kanatal sa i walian nu Pyrenees (Pili-niwse 庇里牛斯) a buyu', maylabu nu kanatal sa musaliyut ku buyu’buyuan, nikahida nu kitidaan sa masakikukikul, nikasapalan nu katalakaw sa makaala tu 1,996 a depah, u satalakaway nu buyu' sa ya Coma Pedrosa (Kemapiy-lotesa 科馬佩德羅薩) hananay a buyu'. nikatalakawan sa makaala tu 2,946 a depah. 整個國家被三條Y形的狹谷分割,最終會合成瓦利拉河並流向西班牙的加泰隆尼亞。安道爾氣候屬於山地氣候,因境內地勢影響,夏季涼爽,大部分地區冬季漫長寒冷,年平均氣溫攝氏9.1 °C。 kahaminan nu kanatal a sikaadih sa, silaed tu masacapaay a dihap ku nikasaan, u nikalalikeluh sa itini tu i Walila hananay a sauwac pasay nu Spain (西班牙) atu ya Catalonia (Ciya-tay, loni-ya 加泰隆尼亞) musilsil. u demiad nu Andorra sa masa nu buyu'ay, malawilaw nu kitidaanay hakya, i lalud sa kabanihiwan, kayadahan nu kakitidaan sa u kasienawan ku matenesay, nisapalan tu demiad a sausian sa i se’se 9.1 °C. == manamec (經濟) == 旅遊業佔GDP的80%,為安道爾經濟的主要來源。每年約有九百萬人因免稅及冬夏兩季的度假設施前往安道爾旅遊。作為免稅天堂,安道爾的金融業也很重要。農產品因僅有2%土地可耕種的關係,大多數自國外進口;畜牧業以羊為主,工業產品主要有香菸和家具。 sakay piidangay asasikawaw sa idaw ku nikala tu 80 palasubu nu GDP, u sakay nu Andorra kalisiway a sakaini. paymihcaan sa hakay idaw ku siwa a lasubu nu bang a tatamdawan, sikainayi ku damsu atu kasienawan, lalud, masatusa a puu’ a nipipahanhan taydaen i Andorra miidang. masa u nu kayinayi nu damsu a tapukuan sa, u sakay nu kalisiway a kalukawaw sa sulcad sa u sakahenulan. sakay nu nikalukanay a tuudtuud sa tusa a dada nu pasintu 2 palasubu kukakalukan a umah sa, kayadah han sa sipakay nu hekalay a kanatal micumud, sakay nu pahudungay sa u sidi ku sasitungus a papahabayan, nu mukinay sa nikaidaw sa u siyungus tu tabaku atu sacunus tu nibasalan a tuudtuud. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Andorra Andorra] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 9127m19r6wndvfwydz2fs90jtpbxax0 Andray Blatche 0 91 86876 2371 2019-12-05T08:58:17Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Andray Blatche Nets.jpg|thumb|Andray Blatche|alt=Andray Blatche Nets.jpg]] ==Andray Blatche== === u siwkay niza === tatama, nalecuhan i1986 a mihcan 8 a bulad 22 a demiad, miunduay. mimali i Amilika [[NBA]]. lumeniay a [[tademaw]], talakaway a [[tademaw]]. namapili' ciniza ni Wasentun Mapalaway putiput. u Filipin kanatal a [[tademaw]] ciniza. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1986 a mihcan 8 a bulad 22 a demiad Amilika New York Siyucheng |- !takalaw |211 cm |- !baeket |118 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |South Kent School in South Kent taban a cacudadan, Kanaytike |- !Tabakiay cacudadan | |- !NBA mipili' |2005 a mihcan, saka 2, silsil 19 Wasentun Mapalaway |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |2005 katukuh ayza |- !puenengan |tebanay, ayaway |- !bacu |32 |} == u nasulitan nu Hulam atu Amilika == 安德雷·布拉切,為菲律賓籍美國NBA聯盟的職業籃球運動員。他在2005年的NBA選秀中第2輪第19順位被華盛頓巫師選中。2014年安德雷.布拉切加入菲律賓國籍,並代表菲律賓國家男子籃球隊參加2014年男籃世界盃。 Andray Maurice Blatche is an American-Filipino professional basketball player for the Xinjiang Flying Tigers of the Chinese Basketball Association (CBA). He played high school basketball at Henninger High School and South Kent School before he was drafted in the second round of the 2005 NBA draft by the Washington Wizards. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] dt7pkzjnspvkorwq8eswvspndmgthsi Andre Barrett 0 92 86877 2391 2019-12-05T08:58:39Z Vickylin77amis 80 /* siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:AndreBarret.JPG|thumb|AndreBarret|alt=AndreBarret.JPG]] ==Andre Barrett == === siwkay niza === Andre Barrett(2 a bulad 21 a demiad, 1982 a mihcaan), tatama, lumeniaya a tademaw. caay ka talakaw. u miunduay , u kanas-mali a mimaliay nu Amilika [[NBA]]. ===kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1982 a mihcan 2 a bulad 21 a demiad New York , Bronx |- !takalaw |178 cm |- !baeket |78 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung |Rice in New York |- !Tabakiay cacudadan |Situng Tabakiaya a cacudadan |- !NBA mipili' | |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip | |- !puenengan |zikuzan kakitizaan |- !bacu |1,11,12 |} == u nasulitan nu Hulam atu Amilika == 安卓·巴雷特,為美國NBA聯盟的職業籃球運動員。 Andre Rashawd Barrett (born February 21, 1982) is an American professional basketball player who last played for Obras Sanitarias of the Liga Nacional de Básquet. He played college basketball for Seton Hall. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * http://stat-nba.com/player/475.html [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] 2hulimek1x990xrovz3iu2a06uff8dx Andrea Bargnani 0 93 86878 2410 2019-12-05T08:59:50Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Andrea Bargnani Knicks.jpg|thumb|Andrea Bargnani|alt=Andrea Bargnani Knicks.jpg]] ==Andrea Bargnani== === u siwkay niza === tatama, nalecuh i 1985 a mihcan 10 a bulad 26 a demiad, miunduay. mimali i [[Amilika]] [[NBA]]. u sangelacay a tademaw. u minalu niza sa i Itali Roma. namapili' nu Tuoluntuo Paolung putiput. talakaw ciniza, 213cm. matineng mimali, sisa micumut tu [[Amilika]] [[NBA]]. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === kalunasulitan-sulu === {| class="wikitable" !nalecuhan nalecuhanan |1985 a mihcan 10 a bulad 26 a demiad Itali Roma |- !takalaw |213 cm |- !baeket |113 kg |- ! colspan="2" |kawaw a nasulitan |- !Kacung | |- !Tabakiay cacudadan | |- !NBA mipili' |2006 a mihcan, saka 1, silsil 1 Tuoluntuo Paolung |- ! colspan="2" |namapili' ni Kelifulan team |- !kawaw a uzip |2002 katukuh ayza |- !puenengan |tebanay, ayaway |- !bacu |77 |} == nasulitan nu Hulam atu Amilika == 巴格納尼曾場上位置為小前鋒位置(由於當時暴龍隊交易來了內線球星傑曼·歐尼爾,巴格納尼改打小前鋒),身高213公分(7英尺)體重114公斤(262磅)。NBA參照球員德克·諾威斯基,擁有良好的外線3分能力,並且擁有突出的移動能力。他在2006年NBA選秀被多倫多暴龍以第一輪第一順位選中,是NBA有史以來第一位歐洲狀元籤和第六位國際球員狀元籤(前五位分別是哈基姆·歐拉朱萬,提姆·鄧肯,麥可·歐羅伍坎迪,姚明,安德魯·波格特),也是多倫多暴龍第一位狀元球員。他也是第二位從來沒有經歷過美國籃球系統培養出來的狀元籤(第一位是姚明)。 Andrea Bargnani is an Italian professional basketball player who last played for Baskonia of the Liga ACB and the EuroLeague. The 7 ft 0 in (2.13 m) power forward-center played for Benetton Treviso in the Italian LBA and the EuroLeague before being selected first overall in the 2006 NBA draft by the Toronto Raptors. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] birh9z0pw2s6k8h4rcr5cevkh5oju89 Andrej Kiska 0 94 2440 2439 2019-11-21T15:04:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 29 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Andrej Kiska in Senate of Poland.jpg|thumb|ci Andrej Kiska|alt=Andrej Kiska in Senate of Poland.jpg]] [[tangan:Flag of Slovakia.svg|thumb|hata nu Slovakia|alt=Flag of Slovakia.svg]] == Andrej Kiska == === u siwkay niza === 2 bulad 2 demiad, Andrej Kiska, u misingkiway. 1963 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Slovakia]] (斯洛伐克共和國) ayza sa ci Andrej Kiska, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 15 demiad. ciniza sa ku pacakayay, mikuwanay. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 安德烈·季斯卡 u ngangan nu Lipun: アンドレイ・キスカ u ngangan nu Amilika: Andrej Kiska === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 |v |} == sasulitan nu Hulam atu Amilika == 安德烈·季斯卡是一名斯洛伐克的企業家、慈善家和政治家。作為一個無黨派人士,他參選了2014年斯洛伐克總統選舉,成功擊敗了時任總理羅伯特·費科,接替伊萬·蓋斯巴洛維奇成為第四任斯洛伐克總統。 Andrej Kiska is a Slovak entrepreneur, writer and philanthropist who has been President of Slovakia since 2014. He ran as an independent candidate in the 2014 presidential election and was elected as President in the second round of voting. He has written two books about happiness, success and his life. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E5%BE%B7%E7%83%88%C2%B7%E5%9F%BA%E6%96%AF%E5%8D%A1 安德烈·基斯卡] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%AB アンドレイ・キスカ] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%AF%E6%B4%9B%E4%BC%90%E5%85%8B 斯洛伐克] f673ebissvz7inrodviy2zaqrpua754 Andrew Anderson 0 95 128411 2447 2022-08-17T02:06:06Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki 7 bulad 6 demiad, 1945 a mihca, Andrew Anderson, miunduay. [[tangan:Anderson Varejao 2.jpg|縮圖|Andrew Anderson]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] qqwv9fon1el4onoyenoa3jogui0my9f Andrew Bogut 0 96 2452 2451 2019-11-21T15:04:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Andrew Bogut 2013-03-06.jpg|thumb|Andrew Bogut 2013|alt=Andrew Bogut 2013-03-06.jpg]] 11 bulad 28 demiad, 1984 a mihca, Andrew Bogut, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7xih5nl9q91aq8xg0jslue304va4lz9 Andris Biedriņš 0 97 2457 2456 2019-11-21T15:04:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Andris Biedrins cropped.jpg|thumb|Andris Biedriņš|alt=Andris Biedrins cropped.jpg]] 4 bulad 2 demiad, 1986 a mihca, Andris Biedriņš, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] r6nybot4cexoq3kb9b1js8ehpqpsr10 Andrzej Duda 0 98 2482 2481 2019-11-21T15:04:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Andrzej Duda portrait.jpg|thumb|ci Andrzej Duda|alt=Andrzej Duda portrait.jpg]] [[tangan:Flag of Poland.svg|thumb|u hata nu Poland|alt=Flag of Poland.svg]] [[tangan:Andrzej_Duda_Lech_Kaczynski.jpg|thumb| Lech Kaczynski, Andrzej Duda]] == Andrzej Duda == === u siwkay niza === 5 bulad 16 demiad, Andrzej Duda, u misingkiway. 1972 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Poland]] (波蘭) ayza sa ci Andrzej Duda, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 8 bulad 6 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 安傑伊·賽巴斯汀·杜達 u ngangan nu Lipun: アンジェイ・セバスティアン・ドゥダ‎‎ u ngangan nu Amilika: Andrzej Duda === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E6%9D%B0%E4%BC%8A%C2%B7%E6%9D%9C%E8%BE%BE 安傑伊·杜達] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Duda Andrzej Duda] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%89%E3%82%A5%E3%83%80 アンジェイ・ドゥダ] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E5%85%B0 波蘭] bszx6ba9zs3p5xkc85v848xgm6fa9s7 Anga-tatama a ngangan nu Pangcah 0 99 86881 2495 2019-12-05T09:02:44Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Anga == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *nasanga'an nu dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayincumincuay a congsin *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] jm9jq75fqk148ns8o59o3eaol2pif7w Angah-tatama a ngangan nu Pangcah 0 100 86882 2503 2019-12-05T09:03:08Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Angah == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] s43c3tzbsogua292279cq3fkl9qnt94 Angaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 101 86883 2511 2019-12-05T09:03:32Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Angaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] hx3jrgzvny32u6b6tczfj3pdc1hr0bs Angay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 102 86884 2521 2019-12-05T09:04:00Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Angay == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] rr4ecnt7vtahwwbtzk70x7pyp77k6bb Angcoh 0 103 115310 86885 2021-06-16T10:12:02Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu niyazu’ */ wikitext text/x-wiki '''<big>Angcoh 安通部落</big>''' ==u siwkay nu niyazu’ == [[tangan:Antong_hot_spring_hotel.jpg|thumb|Antong hot spring hotel]] i [[Hualien]] a kuwan ku niyazu’ nu Angcoh. u kasalumaluma’ nu Angcoh sa, izaw ku 64 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 154 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, izaw ku 148 a [[tademaw]], pakalatu 96%. === u sulit nu Lipun Wikipayke === '''安通温泉'''(āntōng wēnquán あんつうおんせん)は台湾花蓮県玉里鎮楽合里、台30線21.3KM地点にある温泉。安通地区の観光地として知られている。 === u sausi nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Yingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, [[Pangcah]](Amis)95%, Yuwatan(Bunun)1%. ===u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu [[Pangcah]](Amis) kuyni, katuud ku [[Pangcah]](Amis) itini mueneng. u zuma a [[tademaw]] sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a [[tademaw]] itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu [[Sakizaya]]. izaw ku malecaday a ngangan nu [[Sakizaya]] atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658), Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670)        === tademaw nu Yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541) === u siwkay nu Yuan-cu-min === u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . inayay ku cacudadan(學校) i Angcoh niyazu’. 1 ku kyukay(教會) i Angcoh niyzau’. inayay ku pakincalan(派出所) i Angcoh niyazu’. inayay ku pikuwanan(政府單位) i Angcoh niyazu’. inayay ku pacudacudadan(圖書館) i Angcoh niyazu’. inayay ku padekuan(醫院) i Angcoh niyazu’. ===malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan === * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu lumuluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan atu palatuh] *[http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] * [[:zh:安通溫泉|安通溫泉Antong akutiay a nemnem]] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E9%80%9A%E6%B8%A9%E6%B3%89 安通温泉] -日本維基 [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:niyazu']] fzjmkl0dp83282p38ytcdkwhrfdvnrm Angola 0 104 117345 117344 2021-06-28T02:52:30Z Komod.sayuen 1721 /* laylay (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Angola.svg|thumb|hada nu Angola Luanda (魯安達)]] [[tangan:Sempreatentos...aoperigo!.jpg|thumb|Sempreatentos...aoperigo!]] [[tangan:Angola_Topography.png|thumb|Angola Topography]]Angola[[:zh:罗安达|(魯安達)]] kina [[kanatal]], itiza i Feico satipad-satimulan. u [[tabakiay|tabakiaya]] a tusu sa u Loanta. satipan sa u Tasiyang-bayu'. [[yadah]] ku kanatal i [[liwliw]]. === u siwkay nu kanatal === u '''Angola''' sa i labu nu Feico, itiza i 12 30 S, 18 30 E. u ahebal nu lala’ [[mapulung]] sa izaw ku 1,246,700 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 1,246,700 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 20,172,332.[[tangan:Angola_(orthographic_projection).svg|thumb|u eneng nu Luanda ([[:zh:罗安达|魯安達]]) ]][[kakalukan]] umah sa 47.30%, [[kilakilangan]] umah sa 46.80%, [[zumaay]] henay umah sa 5.90% === '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' === u tapang tusu nu kanatal sa u Luanda ([[:zh:罗安达|魯安達]]). === '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' === kakining nu kanatal demiad sa 11 bulad 11 demiad. === '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[José Eduardo dos Santos]], 3 bulad 5 demiad 1954 a mihca nalecuhan. micakat a demiad sa i 1979 a mihca 9 bulad 10 demiad. === u hata nu kanatal (國旗) === u [[kulit]] nu [[hata]] nu [[kanatal]] sa, situlu ku kulit, u [[sumanahay]] u [[lumeni'ay]] atu kimay. =='''u nasulitan nu Hulam atu Amilika'''== Angola is a country in Southern Africa. It is the seventh-largest country in Africa and is bordered by Namibia to the south, the Democratic Republic of the Congo to the north, Zambia to the east, and the Atlantic Ocean to west. The exclave province of Cabinda has borders with the Republic of the Congo and the Democratic Republic of the Congo. The capital and largest city of Angola is Luanda. (u sulit nu hulam: 安哥拉共和國,為位於非洲西南部的國家,首都羅安達,西濱大西洋,北及東北鄰剛果民主共和國,南鄰納米比亞,東南鄰尚比亞,另有一塊外飛地卡賓達省與剛果共和國、剛果民主共和國相鄰。) Angola [[hananay]] a [[kapulungan]] nu kanatal sa, sipangangan han tu Angola, u i ti Africanay nutipan kalatimulan a kanatal, u sakasitangah nu tuse sa ya Luanda (魯安達) han, idaw aca ku masacacayay a kakitidaan ya Cabinda a kenis han, (ya (exclave): u masadumaay a kanatal sa [[idaw]] ku lala' i nu tawan a kanatal kalaidaw nu lala', ya lala' sa u nu tauay a lala'.) u kakitidaan sa i tapiingan nu Congo, the republic of the kapulungan a kanatal, atu ya Congo, domocratic republic of the makaylabu. (u sulit nu hulam: 安哥拉共和國,通稱安哥拉,是位於非洲西南部的國家,首都魯安達。另有一塊外飛地卡賓達省(外飛地 (exclave):某國家擁有一塊與本國分離的領土,該領土被其他國家包圍,則該領土稱為某國的外飛地。)位於剛果共和國和剛果民主共和國之間。) == '''laylay (歷史)''' == ina Angola sa nau Putaw-yaay nitipanay a African a kalaidaw, i mahida sa nau [[sakasikalisiway]] sakasiacaay u kalasibekan nu masatubangay a kakitidaan. i celacan 1475 a mihcaan sa, ya [[Portugal]] (葡萄牙) a tademaw ci Diogo Cam (迪奧戈·康) ku maydih tayda i India mikilim tu sakay nu bayu’ay a sapabalunga a cacaliwayan nu dadan, kyu mukelit cinida tu pituay a balunga pulung han a masakaput, situpin tu lasubuay nu hitay atu malasinbuay, luyaluy sa mililis tiya African nutipan a sadipasan a pabalunga, nudikudan sa tuda a mihcaan sa, makatukuh tu kuheni i Angola a kakitidaan ya Luanda (魯安達) hananay, sikaadih tu ya Angola hananay mahamin ku dadipasan, tuyda sa iti ''Congo'' (剛果) cacumudan nu [[sauwac]] atu ya ''Augustine'' kalimucuan (聖奧古斯丁角) [[patideng]] tu [[sapadateng]] a kitidaan. kutusi sa namakay i Angola niladayan a [[sasatubangan]] lumeni'ay a tademaw, [[pananukas]] a sikataluma' i [[Portugal]] (葡萄牙). (u sulit nu hulam: 安哥拉原來被稱做葡屬西非,它本來是葡萄牙最具經濟價值和最富庶的殖民地。公元1475年,葡萄牙人迪奧戈·康為了探尋去印度的海上航線,率領了由7艘船隻所組成的艦隊,載有上百名士兵和少數的傳教士,沿著非洲西海岸航行,終於在這一年來到安哥拉境內的羅安達,發現了安哥拉的全部海岸,並且在剛果河口和聖奧古斯丁角立碑紀念。同時自安哥拉帶了一批黑人奴隸,返回葡萄牙。) 1483 a mihcaan sa, ya ci Diogo (迪奧戈) sikataluma’ tu i ''Angola'' (安哥拉), niladayan nida patayda i [[Portugal]] (葡萄牙) amin ya tubanag a min, malaladay tu katukuh tu i ''Angola'' (安哥拉). i mahida sa ci Tiauke namalalacal tu ya hungty nu ''Congo'' (剛果), sikayda satu kinaulan ku masatademaw sisa malacabay satu, kyu ya hungty nu ya ''Congo'' (剛果) miucul tu caculculan nu kanatalay, sikatenes a mueneng i [[Portugal]] (葡萄牙) ya Lisbon (里斯本) hananay a tuse. 1491 a mihcaan, udumaay a masakaputay pabalungaay sa sikalecad tu micumud i ''Angola'' (安哥拉), maylabu ku nipicaliway katukuh i nu ''Congo''an a sauwac (剛果河) nutimulan, i nu 120 aliay sakay nu ''Congo'' (剛果) a hungty a kitidaan. caay katenes, u [[Portugal]] (葡萄牙) a kanatal milihida tu i masatatangahan a tuse patideng tu sauculan a kakitidaan, miteka tu nu i tidaay tu a binacadan a nikalalacay tu [[papaliyunan]] tu [[tuudtuud]], ma[[patideng]] ku [[masakapahay]] nu nikal [[cabayan]]. (u sulit nu hulam: 1483年,迪奧戈又回到安哥拉,被他帶到葡萄牙去的那些奴隸們,也跟他回到了安哥拉。當時迪奧戈曾經和剛果王接觸,並且贏得了剛果王的友誼,因此剛果王也派出一名使節,長期駐在葡萄牙的首都里斯本。1491年,另外一支葡萄牙艦隊也駛抵安哥拉,並且深入剛果河以西120哩的剛果王首府。不久以後,葡萄牙也在剛果王的首府設立大使館,展開了和當地土人間的貿易關係,和土人建立了深厚的友誼。) 1575 a [[mihcaan]] sa, u Putawya a tademaw [[malingatu]] tu a midebung tu nu Kongoay kasatimulanay a [[kenis]], [[itawya]] sa patideng tu ya Luanta hananay a kasaupuan a kakitidaan, kutusi sa kapenecan ku pinapinaay a niyadu' nu itidaay a binacadan, kakayda satu ku salengacayay a tademaw mabulaw taydaen i ''Angola'' (安哥拉), iti nu dikudan a mimaay a bataan nu mihcaan, ina Putawya a tademaw sa haymaw saan a maycunus tu kakitidaan. 1617 a mihcaan sa, ina [[Portugal]] (葡萄牙) hananay sa patideng aca tu sakatusa a kitidaan ya Penci-la (本吉拉城) hananay, u nisakaicelang sa mangaleb ku tanektek, tuyda sa mapaadih tu ku kasahenulan nu [[Portugal]] (葡萄牙) a kanatal i Angola sikaidaw. namakay i 1640 a mihcaan katukuh i 1948 a mihcaan sa, ya ''Netherlands'' a tademaw (荷蘭人) hananay a kanatal namidebung tu itiniay, sakahenulan a minatu, nika nudikudan sa kademecan nu [[Portugal]] (葡萄牙) a tademaw caay pakalaheci a [[micebis]]. (u sulit nu hulam: 1575年,葡萄牙人開始佔領剛果以南的地區,並且建立了羅安達城,同時還征服了幾個土著部落,使白人慢慢地移民安哥拉。在以後的50年時間中,葡萄牙人逐漸擴張地盤。1617年,葡萄牙又在安哥拉建立了本吉拉城,勢力更加穩固,從此更加確定了葡萄牙在安哥拉的地位。從1640年到1648年間,荷蘭人曾經攻佔這裡的一些重要港口,後來又被葡萄牙人收復。) nudikudanay a masatusaay a seci sa, ina Angola sakay nu kalisiway a nikasilacul tada muhaymaw tu ku nikacelakan, i mahida sa kanahatu idaw ku balucu nu [[Portugal]] (葡萄牙) a maydih a pakasilacul nu malukay a sasikawaw, nika imahida sa ya Angolaay a nisatubangan a sakaidaw nu sikalisiw sa, u mamiida tu sipacakay tu lumeniay a tademaw, sipatadaen i [[Brazil]] (巴西) hananay a kanatal malatubang, hidasa katukuh i 1830 a mihcaan, u nikahini a pacakay tu kalatubangan a kawaw itawya a masatedeb puluan. katukuh tu i 19 a seci kalanu dikudan tu, nu Angola a sakay kalisiw sa haymaw satu sipakay da i nu labuan nu kitidaan a palekal, tuda sa ina [[Portugal]] (葡萄牙) a tademaw miteka tu a misabilil a palekal tu sakay malukay atu nu si’elac a sakasilacul. kasacacay nu nikalalais sa , ya Angola sa naningayawan tu nu, sipakaydaay i nutipanay kalatimulan nu African ya hitay nu Germany, nisaicelangan nu [[Portugal]] (葡萄牙) a misaatekak paculi sikacaay sulul, kyu caay pakadebung kya Gemany maysakasak tu kalahida. (u sulit nu hulam: 在以後的兩個世紀中,安哥拉經濟發展緩慢。當時葡萄牙人雖然在安哥拉也致力於發展農業生產,但是當時安哥拉殖民地的主要收入,卻是靠販賣黑奴前往巴西,一直到1830年,販賣黑奴的行為才告廢止。到了19世紀後期,安哥拉的經濟才轉向內陸發展,葡萄牙人開始積極開發農業和地下礦產資源。第一次世界大戰的時候,安哥拉曾經被來自西南非的德軍所攻擊。由於葡萄牙人的堅守不退,才沒有遭受到德軍的蹂躪。) sipakay i 1951 a mihcaan a kalingatuan sa, ina Angola a kanatal sipasumadan sakay nu Putaw-yaay a kalabayu’anay a kenis; u cenhu nu Putaw-ya a miculcul tu satalakaway a tayni u mamikuwanay. micumud tu i tusa a bataan nu seci iti 70 a mihcaan a ziday,namalawilaw nu African a binacadan tu sakay nu kunidaan a nidateng tu palatlat. cunusan tu nu ya lumeni'ayay a tademaw kangeluan ku sakaudip, kyu i 1961 nu mihcaan i kalingatuan a bulad miteka tu, ya Angolaay a tademaw beleng sa a paculi, milunguc tu a kunida sa a patideng tu nu udipay a kanatal. nu makaamisay nu Angolaay sakay nu binacadan, a mamingayaw mayhulakay tu sakaicelang nu masakaputay, i ti kilakilangan a kenis a patideng tu sasalamitan a kitidaan, nu lakalak han a sangayaw tu ya [[Portugal]]ay (葡萄牙的) munengayay tu i Angola a hitay. u sikabaladan kaidaw nu 150 km, masaamisan ya Anpu-zuyce a minatu ka sasalamitan a kasaupuan, ya u mamikeliday nu heni ci Lopola a tapang. (u sulit nu hulam: 從1951年開始,安哥拉改成葡萄牙的一個海外省:由葡萄牙政府派遣總督前來治理。進入二十世紀70年代,由於受到非洲的民族主義運動的影響。加上境內黑人生活過於艱苦,因此在1961年1月開始,安哥拉人展開實際反抗行動。要求獨立自主。北部安哥拉民族解放陣線的游擊武力,在叢林地區建立了一些據點,採用游擊戰術攻擊葡萄牙在安哥拉境內的軍隊。並且以距離羅安達以北約150公里的安布瑞茲港作基地,由他們的領袖羅勃拉領導。) i 1975 a mihcaan sa, ya [[Portugal]] (葡萄牙) a kanatal ay a cenhu misulul tu nipilunguc nu Angola a kunida asa masakanatal, kutusi sa masasulit tu ya Pomin-na hananay a nikalalubangan a sasitungus, milunguc tu ya Angola masatuluay nu cenceay a masakaputay maysakapah a kalaidaw ku nidateng tu nikatatengilan, u sakusaan ku maydih a kunidaan a masakanatal sa, idaw ku sitatungusan nu patamdaway, sipakaydaen i nidikecan nu [[Portugal]] (葡萄牙) mitules tu sapikuwan tu sasitungus, 1975 a mihcaan 11 a bulad 10 a demiad, u masadikuday a hitay nu [[Portugal]] (葡萄牙) muliyas tu Angola a nipikuwan. 11 a demiad sa ina Angola pabinawlan a kunida satu a malakanatal, patideng tu nu sakay kapulungan a kanatal, masaketung tu nikaala tu limaay nu mang a mihcaan a nipalatubangan a nipikuwan. (u sulit nu hulam: 1975年1月,葡萄牙政府終於同意安哥拉走向獨立,同時簽訂了一項彭民納協定,要安哥拉三派政治勢力自行達成協議,以便在安哥拉獨立的時候,有統一合法的代表,自葡萄牙人手中接收安哥拉的統治權。1975年11月10日,最後一批葡萄牙軍隊撤離安哥拉;11日,安哥拉宣告獨立,成立安哥拉人民共和國,結束了葡萄牙人五百年來的殖民統治。) kutusimu, i kunida sananay a masakanatal, ya u nu pacukedan nu ''Soviet Russia'' (蘇聯), ya Angola (安哥拉) nu binawlanay a mamihulakay a masakaputay, atu nu Amuhuwanay atu nu maytimulay a African a cenhu nipacukedan a kasasulaecus, nu dikudan sa mala nu kahminan nu paykanatal a masasungayaw, kalahecian nu sungaayay tu ''Soviet Russia'' (蘇聯) a tademaw ku makademecay, u heni tu ku mamidikecay tu sasitatungusan. sipakayni a kalingatuan nu Angola (安哥拉) a cenhu atu nu ''Soviet Russia'' (蘇聯) a mapulung,u sakusaankaydi han a maypalaheci tu masacacayay nu [[masakaputay]] a mamikuwan. (u sulit nu hulam: 同年,安哥拉獨立後,由蘇聯支持的安哥拉人民解放運動和由美國、南非政府支持的爭取安哥拉徹底獨立全國聯盟引發對立衝突,後演變成全國性內戰。結果親蘇的安人運獲勝,並掌握政權。由這時開始安哥拉政府和蘇聯結盟,而且實行一黨專政。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E5%93%A5%E6%8B%89 安哥拉] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Angola Angola] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] mkyig01ihl4a6xh0cwkst4ioaxjj7no Anoy-tatana a ngangan nu Pangcah 0 105 108063 107877 2021-05-02T13:29:50Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Anoy == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay(binacadan). yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay pancahay (原住民族委員會) a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ranchanruy sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Cheng-ce Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Cheng-ce Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yincumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *pancahay (原住民族委員會) sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misasapancahay a cun-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 1h34x8hcfdm0l2zydmfop57ka1yxc25 Anteng 0 106 115311 86888 2021-06-16T10:13:04Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Pingtung_County.svg|thumb|Pingtung]] [[tangan:Pingtung_labelled_map2.png|thumb|Pingtung]] == Anteng == u sulit nu Hulam: 安藤部落 Pingtung sian, Mutan siang, Anteng niyazu'. ci Cou Sucin, u Paywan a tademaw, namisulit namiisac ku " u kungku nu ilabu' nu nanum kitakit"、"mabulah kaku ciamaan"、"lalud nu Cono", u kakapahay a cudad nu niyazu'. " u kungku nu ilabu' nu nanum kitakit" , sakamu tulu a wawa, tayza i 水庫 miidang, maazih tu sumamaday a liwliw nu Anteng niyazu'. namatatengil tu bayi sa, sisa, matinengtu ku kaliwazaay a niyazu', u kungku kya niyazu'. 屏東牡丹鄉安藤部落。作者周淑琴,排灣族人。著有《水世界下的故事》、《爸爸,我想你》、《佐諾的夏天》的著作。 取材自教育現場真實事件,深刻描寫偏鄉現實生活,是絕佳的本土生命教育繪本。《水世界下的故事》一書,透過3個孩童到水庫下悠游探險,意外發現以前安藤部落的環境樣貌,回家詢問vuvu後,才揭開了這個隱藏在水世界底下神秘部落的面紗。資料來源:原視界分享原世界。〈用愛的筆墨 記錄水世界下的故事〉。 == u siwkay nu niyazu' == i [[Pingtung]] a kuwan ku niyazu’ nu Anteng. u kasalumaluma’ nu Anteng sa, izaw ku 208 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 495 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 462 a tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, izaw ku 33 a tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 87%, [[Pangcah]](Amis) 2%, Puyuma 1%, zumazuma 3%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === i Pingtung inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, inayi' ku Sakizaya itiniay a niyazu'. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin(原住民) a kamu nu [[Sakizaya]] sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[Taywan]] Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a [[tademaw]]. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i [[Taywan]] Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku [[Pangcah]](Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan === * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%8F%E6%9D%B1%E7%B8%A3 屏東縣] *資料來源:原視界分享原世界。〈用愛的筆墨 記錄水世界下的故事〉。 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] 5tns4kbwg3gg50aqquj7wsugurs49li Anthony Avent 0 107 128425 2801 2022-08-19T02:49:37Z 61.231.179.2 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:NBA script.svg|縮圖|NBA]] Anthony Avent 10 bulad 18 demiad, 1969 a mihca, Anthony Avent, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 30sltwi6wjdl5himr6csg1abyzggq9e Anthony Bennett 0 108 86889 2813 2019-12-05T09:11:58Z Vickylin77amis 80 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Anthony Bennett by Jeremy Rincon.jpg|thumb|Anthony Bennett|alt=Anthony Bennett by Jeremy Rincon.jpg]] Anthony Bennett == nilacul == ci Anthoy Bennett nalecuhan ciniza i 3 a bulad 14 a demiad 1993 a mihcaan. u kawaw nizi ci Anthony Bennett sa u miunduay. u lumeniay a banges niza, u lumeniay a tademaw ciniza. namimali ciniza i [[NBA]]. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] 10g5uhjpk1d6xohglwzxl1g2oounu88 Anthony Bonner 0 109 2818 2817 2019-11-21T15:05:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Anthony Bonner in israel.jpg|thumb|Anthony Bonner|alt=Anthony Bonner in israel.jpg]] Anthony Bonner 6 bulad 8 demiad, 1968 a mihca, Anthony Bonner, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] rlfrygj7aew3s7m9z6fu3shfc5b68qc Anthony Bowie 0 110 2822 2821 2019-11-21T15:05:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Anthony Bowie 11 bulad 9 demiad, 1963 a mihca, Anthony Bowie, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7v6pm2ea44ltb6wkvfiwn3gr9m9n38y Antigua and Barbuda 0 111 117357 117356 2021-06-28T02:58:59Z Komod.sayuen 1721 /* nu kalisiw (經濟) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Antigua and Barbuda.svg|thumb|u hata nu Antigua and Barbuda (安地卡與巴布達)]] [[tangan:Antigue_34622.jpg|thumb|Antigue]] [[tangan:ATG_orthographic.svg|thumb|u eneng nu Antigua and Barbuda]]Antigua and Barbuda (安地卡與巴布達) == Antigua and barbuda == === u siwkay nu kanatal === u Antigua and barbuda sa ilabu nu Congnanmeico, [[itiza]] i 17 03 N, 61 48 W u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa izaw ku 442.6 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 442.6 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 93,581. [[kakalukan]] umah sa 20.50%, [[kilakilangan]] umah sa 22.30%, [[zumaay]] henay umah sa 57.20%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u [[tapang]] tusu nu [[kanatal|kanata]]l sa u Saint John's ([[:zh:聖約翰斯|聖約翰斯]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === [[kakining]] (紀念日) nu [[kanatal]] [[demiad]] sa 1 [[bulad]] 11 [[demiad]]. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Elizabeth II]], micakat a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. u cunli nu Antigua atu Barbuda ci [[Gaston Browne]] ayza, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 13 demiad. === u hata nu kanatal (國旗) === u [[kulit]] nu [[hata]] nu kanatal sa, silima ku kulit, u [[sumanahay]] u [[salengacay]] u [[sumilaway|semilaway]] u lumeniay atu kimay. === u ngangan niza === * u [[ngangan]] nu Hulam: 安地卡與巴布達 * u ngangan nu [[Lipun]]: アンティグア・バーブーダ * u ngangan nu [[Amilika]]: Antigua atu barbuda === u siwkay niza(簡介) === Antigua atu Barbuda, sakay hekal nu [[nipangangan]] sa u "An-Ba" han, u i tidaay i kalatebanan nu Amuhuwan a [[subal]], u [[eneng]] sa i ''Caribbean'' a [[bayu]] (加勒比海) atu nu ''[[saetipyu]]'' (大西洋) , ya ''Antigua'' atu ''Barbuda'' idaw ku [[kasatudungan]] nu tusaay a subal, cacay sa ya Antigua a subal nu duma sa, ya Barbuda hananay a subal, idaw henay ku kalaadidingay a subal. ina Antigua atu Barbudal sa, kasasudikud nu bali anu tuud a subal [[kasaidaw]]. (u sulit nu hulam: 安地卡及巴布達,簡稱「安巴」,是中美洲的一個島國,位於加勒比海和大西洋之間。安地卡及巴布達有兩個主要的島嶼,分別是安地卡島和巴布達島,還有一些更小的島嶼。安地卡及巴布達是背風群島的一部分。) Antigua atu Barbuda sa i tini [[kitakit]] sa u [[masaadidi'ngay]] nu tademaw a kanatal. [[masulitay]] i 2016 a mihcaan u masausiay tu nikatineng sa, u tademaw nu An-Ba sa kalaidaw nu 10.10 nu mang, katuuday ku nu African a binacadan. u nu English ku nasakamuan nu kanatal tu [[sakalalacal]]. katuuday nu [[binawlan]] sa sisinggu tu nu ciwluay a kiwkay. (u sulit nu hulam: 安地卡及巴布達是世界上人口最少的國家之一。根據2016年數據,安巴共有人口10.10萬,絕大多數為非裔。英語為官方語言和通用語。多數居民信奉基督教。) == '''sakay nu likisi (歷史)''' == u masasayaway a nikatayni i Antigua a subal atu Barbuda hananay a subal mueneng i tini sa ya ''Sippone'' a tademaw (西波內人), u heni sa i [[kasumamadan]] i ayaw nu 25 a seci sa idaw tu ku muenengay i tini. nika nudikudan sa [[celcelan]] nu ya Aravaay a tademaw (阿拉瓦人) [[mapabahbah]]. ya u hinalalaisay a binacadan ya Caribbean (加勒比) hananay a tademaw, kanahatu nidebungan nu heni kya Antigua atu Barbuda i liwliway nu subal, nika caay pidebung tu masatusaay a subal. (u sulit nu hulam: 最早在安地卡島和巴布達島定居的人是西波內人,他們早在前25世紀就已經在這裡居住了。後來阿拉瓦人把他們排擠掉了。好戰的加勒比人後來雖然占據了安地卡及巴布達周圍的島嶼,但沒有占據這兩個島。) i 1493 a mihcaan ci ''Christopher Columbus'' (克里斯多福·哥倫布) i sakatusa nida a misabaluhay a pabalunga i nu kitakitan sa, i tida i Antigua a tukus mudebu. sipangangan han nida kya subal tu Antiguaay a ''Santa maria'' han. nika ya [[Spain]] (西班牙) sa caay ka i tini kasaidaw nu balucu' a maydebung, u sakasaan nayay ku tada nanum nu Antigua a subal (安地卡島), pasu idaw henay ku ya hinalalais ya nu Caribbean (加勒比) hananay a tademaw. na maka i 1632 a mihcaan kalingatuan nu England a binacadan tayni i Antigua a subal (安地卡島) mipenec tu sakalatubang nu kitidaan, 1634 a mihcaan sa lihidaen nu England kya Barbuda a subal (巴布達島) palatubangen. (u sulit nu hulam: 1493年克里斯多福·哥倫布在他的第二次新世界航行中在安地卡登陸,他將這個島命名為安地卡的聖瑪麗亞。但西班牙並沒有在此殖民,因為安地卡島缺乏淡水,還有好戰的加勒比人。從1632年開始英國人開始在安地卡島殖民,1634年殖民鄰近的巴布達島。) i 1666 a mihcaan sa ya France a tademaw na misaapuyu' a mudebung tu Antigua. ya England a tademaw sa i tini tu a patideng tu papalumaanay tu tebus a sasibawbi, sipakayda i nu African a kakitidaan muungpan tu sasitubang nu tademaw, katukuh i 1834 a mihcaan u mahiniay a sikelec sakay nu Antigua a kalatubangan itawya a mapahulak sibakah tu. u malatubangay sa kanahatu pahulakan tu sa, nika sakay nu kalisiwan a sakaudip mahidahen miida tu kalasiumahan nu sasitudungay a tawki. (u sulit nu hulam: 1666年法國人曾短暫入侵安地卡。英國人建立甘蔗種植園,並從非洲販運奴隸。直到1834年安地卡的奴隸制才廢除。奴隸雖然獲得解放,但他們在經濟上依然依賴農場主。) 1939 a mihcaan sa u Antigua nu misiwbayay a nipalikal tu masakaputay mapatideng tu. i 1946 a mihcaan sipakay uynianay a nikasumadan, u saku nu musakawaway a masakaputay a micacebisan a misingkiw. namakay i 1951 a mihcaan ya musakakawaway a masakaputay mala nu katenesan a maykuwan tu kanatal, katukuh i 2004 a mihcaan i nikatabakian a nipisingkiw, ya sakay kapulungan a kacakatan a masakaputay ku sikata a misingkiw mademec kya musakawaway a masakaputay. ina masakaputay a kacakatay sa sikining a mukelit tu sakikawaw nu kanatal katukuh i 2014 nu mihcaan, kutusi a mihcaan sa ya musakawaway a masakaputay kinacacay aca makedemec misingkiw, malasasidimataan a sitatungus a midimata tu kalukawaw nu kanatal. (u sulit nu hulam: 1939年安地卡商工會組成。1946年從這個工會中演變出的安地卡工黨參加競選。從1951年工黨成為長期的執政黨,直到2004年大選聯合進步黨獲勝。聯合進步黨執政到2014年,工黨當年再次奪回政權。) i 1981 a mihcaan sa ya Antigua atu ya Barbuda idaw ku nisaketunan tu sakay katabakian nu nilubangan a kanatalay, a mala u kunida sananay kina kanatal, u mamikeliday tu kanatal sa ya ci Antigusay malatapang atu nu Barbudaay nu hungtiay a tatayna. (u sulit nu hulam: 1981年安地卡及巴布達成為大英國協中的一個獨立國家,國家元首是安地卡及巴布達女王。) == u sakay nu kakitidaan (地理) == Antigua and Barbuda nikapulung masakanatal sa, na u nu masadumaay nu subal a kasaupu, i labu sa ya Antigua a subal ku satabakiay (281 km<sup>2</sup>), kasapespesan nu lamal ku buyu', makasasa ku nikahida nu kitidaan, ya Barbuda a subal sa u mikilulay a sakatabaki (161 km<sup>2</sup>), u masasan-huay a subal. kaidaw nu subal sa u makay sasaay, i kanatal sa u satalakaway sakasiadih sa, ya ''Obama'' (歐巴馬) hananay nu nikatatungduh nu buyu', pakay nu bayu a niditek sa 402 m ku nikatalakaw. u kalaceledesay nu lutulutukanay nikasademiad, nipisapalan nu demiad i mihmihcaan sa 27℃, nikaudadan i paymihcaan sa makaala tu 1100 mm. (u sulit nu hulam: 安地卡及巴布達由一些島嶼組成,其中安地卡島是最大的(281平方公里),為火山島,地勢低平;巴布達島其次(161平方公里),為珊瑚島。這些島一般都相當低,全國最高點歐巴馬峰,海拔只有402米。屬熱帶草原氣候,年均氣溫27℃,年均降水量1100毫米。) == nu tademaway (人口) == sikayadahan nu kaidaw nu tademaw sa na u nu iluiluc tu nu lumeni'ay a binacadan, nika kalaidaw tu nu Europe a tademaw, u sakasitungus nu kahida sa u ''England'' atu ya ''Portugal'' hananay a binacadan ku siadih, katuuday nu binawlan sa milayap amin tu nu ciwluay a kiwkay. (u sulit nu hulam: 大多數人是過去黑奴的後代,但也有少數歐洲人,主要是英國人和葡萄牙人。幾乎所有居民信奉基督教。) == sakay nu hitay (軍事) == Antigua and Barbuda a nipalangat a hitay sa, u sakay nu kanatalay a sikaicelang nu hitay, u misikangay a hitay sa makaala tu 170 nu tademaw, u malauybiay sa makaala tu 75 ku tademaw, sakay i kitakitay a nisausian sa u saadidingay nu kanatalay a masahitayay a masakaputay. (u sulit nu hulam: 安地卡及巴布達國防軍,為安地卡及巴布達的軍事力量,常備兵力約170人,預備兵力約75人,是世界上最小的國家軍事部隊。) == nu lalangawan atu sapilatlat (文化、體育) == Antigua and Barbuda a lalangawan sa, u sasitudung sa kalawilawan nu England atu nu Africanay a laylay sa, kyu u sakay kitakitay pimali sa ya Panciw han, nai 2007 a mihcaan milihida a miu’nucay tu sikadademec. ya mitukuday, sibayabayay a balunga u kasanamu han a silawad a maylatlat. paymihcaan i walu nu demiadan sa, i tini a masaupu ku tademaw kalimulakan sa, lipahak tu nikahulakan a malutubang a sikakangkang balucu’. (u sulit nu hulam: 安地卡及巴布達的文化主要受到英國和非洲傳統的影響。國球是板球,曾經於2007年舉辦板球世界盃。足球、帆船等也是很受歡迎的運動。每年八月這裡為慶祝廢除奴隸制舉辦狂歡節。) == nu kalisiw (經濟) == Antigua and Barbuda u sikatatungus nu nipakalisiwan sa sipakay aidangan a kalukawaw, kalaidaw i kanatal sa makaala tu kiyadah nu pangkiw. na makay i 2000 a mihcaan kalingatu sa, u sakay aidanganay a sakikawaw sa kalasiyasiyanan, u kangeluan nu nidateng , u sasikaluk a sakasitungus sa kunida saan a nu udip a sikaen. (u sulit nu hulam: 安地卡及巴布達的最主要的經濟來源是旅遊業,占國內生產總值的一半以上。自2000年開始的旅遊業的蕭條為安地卡及巴布達帶來了很大的困難。農業主要是自給。) sakasidumaan sa idaw aca ku kaadidingan nu mukingnay a sakawawaen, u sasitungus sa mamisanga tu sapatahkal i nu tawan a kanatal tu, sakay nu biyuay a tuudtuud, atu nu nalimaanay a nisanga atu nu piyatay a tuud. piliyasan tu dadipasan nu ginkuay a pakalisiway sa sakahenulanay a mamusakawaway, nkka nu Amuhuwanay a tademaw ci Aylun-setanhu (艾倫·斯坦福) nau Antigua ku sasalamitan a kakitidaan, sakasiidaw nu likisiay nu pacebaay ya Panse hananay a misabana a kawaw, misamsam tu nu pacunusay tu sakaidaw nu kalisiw a tademaw, makaala tu 80 a yik kayadah. ina kawaw sa u mamisetulay tu sakabayu’ nu sakay kaisiway. (u sulit nu hulam: 此外還有少數工業,主要是生產出口產品如床上用品、手工藝品和電子器件。離岸金融行業也是重要的經濟部門,但美國人艾倫·斯坦福曾經以安地卡為基地,製造了史上最大的龐氏騙局之一,騙取投資人80億美元以上。這個事件很大程度上打擊了金融業。) u Antigua sakay nu America (美利堅) hananay a tabakiay a cacudadan atu nu Antigua sakay nu paisingay a tabakiay a cacudadan, u mamiedap tu sakay nu kalisiw a kalaidaw a nipalekal sa mala u sakahenulan. u cenhu sa ku maydih a mitanam a palekal tu miungpangay a sakikawaw, u nu misatebulay atu nu pakalisiway, a miselep tu sipiida tu sakay nu aidanganay. (u sulit nu hulam: 安地卡的美利堅大學及安地卡醫科大學對當地的經濟也很重要。安地卡及巴布達政府試圖召集運輸業、通訊業和金融業企業來減輕它對旅遊業的依賴。) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%B0%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%96%E3%83%BC%E3%83%80 アンティグア・バーブーダ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Antigua_and_Barbuda Antigua and barbuda] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] izlken1hx7skbzakq7y0368zgachu4d Antonio Anderson 0 112 2862 2861 2019-11-21T15:05:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Antonio Anderson at 2008 Final Four.jpg|thumb|Antonio Anderson, 2008|alt=Antonio Anderson at 2008 Final Four.jpg]] Antonio Anderson 1 bulad 5 demiad, 1985 a mihca, Antonio Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] efmhyvu1fmauwxrqq3yqr4hj1m56x7h Apapuro 0 113 115312 86096 2021-06-16T10:14:05Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == Apapuro == u sulit nu Hulam: 高坡部落 === u siwkay nu niyazu' === [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Taitung_County.svg|thumb|Taitung Keng]] i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Apapuro. u kasalumaluma’ nu Apapuro sa, izaw ku 286 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 864 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 437 a tademaw, pakalatu 51%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, izaw ku 427 a tademaw, pakalatu 49%. === u asip nu cidekay nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 43%, Paywan(Paiwan) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 4%. === u niyazu' nu Pangcah === katuud ku Pangcah(Amis) itini, u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u zuma a tademaw sa u Paywan u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" href="File:Amis_Malikuda_01.jpg" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou | href="Category:Wp/ais" |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[tangan:Taitung_County_Montage.png|thumb|Taitung Keng]] * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E6%9D%B1%E7%B8%A3 臺東縣] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Taitung_County Taitung County] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 4fetnezcet10zg488g88acg8s8nsb3p Arang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 114 86890 2918 2019-12-05T09:12:36Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Arang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] pce7n9r6tp453o3uvvckydx16r8l7td Argentina 0 115 115110 115108 2021-06-14T06:23:56Z Sabak5388 17 /* u hata’ (國旗) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Argentina.svg|thumb|u hata nu Argentina (阿根廷)|alt=Flag of Argentina.svg]] [[tangan:Argentina_orthographic.svg|thumb|u eneng nu Argentina]] [[tangan:ViñedoCafayate.jpg|thumb|A winery near Cafayate, Salta Province (Argentina)]]Argentina (阿根廷) u sulit nu Hulam: 阿根廷 === u siwkay nu kanatal === u '''Argentina''' sa i labu nu Congnanmeico, i tiza i 34 00 S, 64 00 W, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 2,780,400 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 2,736,690 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 43,710 km<sup>2</sup>, hamin nu tademaw sa 43,886,748. [[kakalukan]] umah sa 53.90%, [[kilakilangan]] umah sa 10.70%, zumaay henay umah sa 35.40%, Argentina [[izaw]] ku tusa bataan izaw ku tulu a Seng atu Puyinuseaylise Se, pulung sa [[patizeng]] ku kanatal. [[itiza]] i [[timul]] nu Amilika co. saamisan sa u Poliweiya atu Palakuy, sawaliyan sa u Pasi Palakuy atu Tasiyan-bayu. [[satipan]] sa u Celi, satimul sa u Teleike Bayu. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Buenos Aires. === kakiningan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 25 bulad 5 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Alberto Ángel Fernández]] (Aelwetuw.Byeelnandese [[:zh:阿尔韦托·费尔南德斯|阿爾韋托·費爾南德斯]]), 1959 a [[mihcaan|mihca]] 4 a [[bulad]] 2 a [[demiad]] nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Argentina (阿根廷) ayza, [[micakat]] a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 10 demiad. == '''u nasulitan nu Hulam atu Amilika''' == 阿根廷共和國,通稱阿根廷,是由23個省和布宜諾斯艾利斯自治市組成的聯邦共和國,位於南美洲南部,占有南錐體的大部分,北鄰玻利維亞與巴拉圭,東北與巴西接壤,東臨烏拉圭與南大西洋,西接智利,南瀕德雷克海峽。領土面積達2,780,400平方公里,位居世界第八,拉丁美洲第二,西班牙語諸國之首,橫跨多個氣候帶。阿根廷主張對南極洲的一部分、福克蘭群島(阿根廷稱馬爾維納斯群島)、南喬治亞島和南桑威奇群島擁有主權。 Argentina, officially the Argentine Republic, is a federal republic in the southern portion of South America. Sharing the bulk of the Southern Cone with its neighbor Chile to the west, the country is also bordered by Bolivia and Paraguay to the north, Brazil to the northeast, Uruguay and the South Atlantic Ocean to the east, and the Drake Passage to the south. With a mainland area of 2,780,400 km<sup>2</sup> (1,073,500 m<sup>2</sup>), Argentina is the eighth-largest country in the world, the second largest in Latin America, and the largest Spanish-speaking one. The country is subdivided into twenty-three provinces (Spanish: ''provincias'', singular ''provincia'') and one autonomous city (''ciudad autónoma''), Buenos Aires, which is the federal capital of the nation (Spanish: ''Capital Federal'') as decided by Congress. The provinces and the capital have their own constitutions, but exist under a federal system. 阿根廷共和國,通稱阿根廷。是由23個省和布宜諾斯艾利斯自治市組成的聯邦共和國。 Argentina kapulungan nu [[binacadan]] a kanatal, u Argentina han a pangangan. sikaidaw nu 23nay a kenis atu ya Buenos Aires (Puyino-se, aylise 布宜諾斯艾利斯) kunida [[sananal|sananay]] a nabakuwan a [[nikapulungan]] a masakanatal. == '''u ngangan nu kanatal (國名)''' == 「阿根廷」這一名稱由拉丁語中的「白銀」(argentum)加上陰性指小詞綴而成(用來表示「小的」、「少的」之意思的詞綴)。 Argentina a ngangan sa namakay i nu latingay a nakamuwan ya ( argentum ) cunusen aca tu kalaidengan [[masaadidi'ngay]] a masaulic, a nksanga u ( sipatungus tu kaadidi'an atu adidi'ngan a imin sikasiulic ). 這個名稱源自拉布拉他河(意為銀之河)的名稱。胡安·迪亞斯·德索利斯一行踏上這片土地時,遇到了佩戴銀飾的當地查魯阿人,他們相信傳說中的銀山就在河的上游,便由此命名。 ina nganga sa namakay i Lapulata a [[sauwac]] (u imin sa nu ging a sauwac) sa ku nipanganagn. ya Huan,tiyase,tesolise, nika [[emekan]] tuya lala'an sa, makalikeluh tu sicaelay tu nu gingay, nu itidaay tu a tademaw, palutatenga kuyuheni tu sikalatlatay a nakamuwan, hinisa ya ginganay a buyu sa masakapabaw nu sauwac sa. kyu nikalalekalan a [[sipangangan]] sa nasipakayni. == '''u hata’ (國旗)''' == 阿根廷國旗是「三橫二色」的國旗,最頂和最底也是藍色,中央部份為白色,並加上一個32道光線的太陽,其太陽(「五月太陽」)由16個波浪狀和16個直線所構成。 kasaidaw nu hata’ nu Argentina sa "tulu ku masabalatay, tusa ku mapatelekay", makapabaway atu makasasa sa u sumilaway, nu teban sa masanu salengacay, sicunus aca tu 32 a likat nu cilal, ya "limaay nu cilal" sipakay nu ya 16 kayadah nu masalaiyengay atu mapatelekay nu keliw a nikasanga. 現時阿根廷的國旗是起源於1807年時身穿藍、白軍服的阿根廷士兵擊退了殖民軍,人們為了紀念這次的勝利,於是在以軍服的兩種顏色成為國旗。後來於1810年5月25日的一個陰天時舉行的獨立會議中,突然陽光露臉,該太陽被人認為是吉兆,稱該太陽為「五月太陽」。 sakuaydaay a Argentina nikalalekal nu sakay hataay nikaidaw, i 1807 a mihcaan kasidikuc nu hitay nu Argentina, kalakulitan tu [[sumilaway]], [[salengacay]] mademec nuheni ku hitay nu palatubangay, u sakasaan u sikaydih nu pikining tu nikademec sa, kyu sipakay nu dikuc a kulit ku sasahataan. kilul satusa i 1810 a mihcaan 5 a bulad 25 a demiadan, kalakenutan a demiad, palekal tu sakakunidaay a nikatatengil, imahida sa tangsul sa ku cilal a muculal pabihid, nikahida sa ya cilal sipanutek a paheci tu u kasida’su a demiad sa, u nipangangan tu ya cilal sa "[[tungusay]] u limaay a bulad a cilal sananay". 1816年阿根廷獨立後正式將該旗成為代表國家的旗幟,但國旗只由兩間藍色和一間的白色組成,象徵了「公正及正義」。後來在1818年 將太陽加入國旗之中,從此之後,國旗除了在顏色的深淺度及比例作出幾次的變動外,並沒有大的改變,最終形成了現今的阿根廷國旗。 i 1816 a mihcaan kunidaan a masakanatal, nudikudan sa masatatengaay tu nu Argentina kina tatungusan tu kanatal a hata, nika u hata sa uyda sa ya mahtatusaay nu kulit ya sumilaway atu ya salengacay sakaheci, sikatatungus tu "sa kabinawlan atu nu sikalucekan" sa. nidikydan sa i 1816 a mihcaan sa [[sipacunusan]] tu cilal ku hada i labu, nanikahini sa, u hada a kulit uyda sa u nikakibetulan kasasiduma a [[misasumad]], nayi tu ku sakasumad, sisa kakayda satu a masaaydaay a hata nu Argentina. 《阿根廷別為我哭泣》(英語:Don't Cry for Me Argentina)是美國女歌手瑪丹娜在1996年12月發行的翻唱歌曲,為其主演的電影《阿根廷別為我哭泣》中的電影主題曲,歌曲就是描述阿根廷第一夫人裴隆夫人或艾薇塔(Evita)的一生. (Argentina amana sikaangic i takuwanan) (nu Amuhuwanay a kamu: Don't Cry for Me Argentina", na u Amuhuwanay a tataynaan a mudadiway ci Mtan-na hananay iti 1996 a mihcaan sabaw tusa a bulad, nipakilulan a [[muliyaw]] mubelih a mudadiw, u sakay nu sinisaigaanay a dadiw ya (Argentina amana sikaangic i takuwanan) sakay nu ilabuay a sakasitungus a dadiw, u pitudungan tu ya acawa nu cungtung ci Feilung a tademaw u duma a nipangangan sa ci Uyta (Evita) sakanu katenes a nikaudipan nu kungku. 是阿根廷總統胡安·裴隆的第二任妻子。她在身為第一夫人期間積極介入國政,和丈夫並列為裴隆主義運動的領袖人物。對她的個人崇拜在阿根廷歷史上影響巨大。 u sakatatusaan ni Huan-fyilung a cungtung a acawa. i masaacawa sa sibalucu cinida tu sakay nu cenceay a kawaw, sulecad sa pasidayit tu nu kanatalay a kawaw, masitudung tu acawa sakay nu fyilung a nidateng a mamukeliday a tademaw cinida, u sikasenengan nubinawlan kanatal kalaidawan a milawilaw tu nu Argentinaay a likisiay. === u pitukudan sakay (足球) === 迪亞哥·馬拉度納 ci Tiyake-Malatuna 馬拉度納1960年10月30日出生,身高僅165公分,但在足球場內有如小巨人的神奇表現為他博得「球場上帝」、「世紀球王」等耀眼綽號。他16歲就入選國家隊,球員生涯兩度帶領阿根廷闖進世界盃足球賽冠軍戰,1986年率隊捧走金盃,1990年則屈居亞軍。 ci Malatuna hananay sa i 1960 a mihcaan 10 a bulad 30 a demiad a nilecu han, nikatalakawan sa 165 a sinci a dada ku udip, nika iti mamalian sa mahida u satalakaway cinida, mapangengaw ku mizizaway tu kalalitmit nu udip, sikaidaw tu nipangangan nu kitakitay a tademaw cinidaan u "sakay mamalianay a kamisama han", "u nu seciay a hungty mamimaliay sa" a nipangangan, cinida sa i sabaw enem nu mihcaan sa kapilian tu nu kanatalay a sitatungus mimali, i mahida sa kinatusa a mukelit ci nida tu Argentina [[maycebis]] tu nu kitakitay a nipidademec tu kala tu sakay icibang, 1986 a mihcaan sa mausaw ku nikaala tu kasenengan a icibang nu kitakitay a kupu, 1990 a mihcaan sa sikaala tu sakatusa i kitakitay a nipadademec. 他之所以有「上帝之手」(Hand of God)的外號,在於1986年墨西哥舉行的世足8強賽中,他包辦全隊破網的兩球助阿根廷2比1力克英格蘭隊,第一球經賽後慢動作顯示應該是用他的右手撥進而非頭錘頂進,但由於角度關係裁判未發現而誤判球進算。他賽後耐人尋味地表示「進球有些是靠馬拉度納的頭,有些是上帝的手」,從此「上帝之手」成為他的綽號。 sikaidaw nu "u lima nu kamisama hananay nida sa" (Hand of God) a nu sakaihekal a nipangangan sa, iti 1986 a mihcaan i nu Mosike hananay a niunucan a sakay tu kawaluanay a nipidademec sa, u mahaminay a bawan nida ku macumuday nu nitukudan a mali, mayedap tu Argentina i 2-1 kademecan kya Engelan a kanatalay mamimaliay. nikaydaan a sayaway a nitukudan micumud tiya malian sa, sipakay sahaymawan a mipudac a maytapal sa, sikatineng kya mali caay kau nu nicukahan nu tangah a micumud, u nipaedapan tu nu lima itawya a kasicumud, nika namakay nu kasasiduma nu piliadingu sa u mamiliclicay nu kalucek sa idaw aca ku mamuciliwan a nisausi. kyu i nudikudan sa sibalakas ku sasikamuan ni Malatuna, tungusay "nipicumudan nu mali sa, idaw ku nu piida tu tangah ni Malatuna sa, idaw aca ku sipakay nu niedap nu kamisama sa", nikahini sa ya sakay nu "kamisamaay a lima sa", malatu sasatunganganan a sakaihekal nu nipanganga tu ci Malatunaan. 後來,他坦承那一球的確是用手碰進的,但他一點也不後悔賽後沒有直接承認,他甚至說「對我而言,這就像從賊身上偷東西」。 sakusaan i nudikudan sa, sikautunasi ci Malatuna ya nikacumudan niya mali sa, tatenga siedap tu nu nalimaan a pitebing a micumud, nika u sikaidaw nu kaulami nu balucu’, naynayi ku sikapabesuc a pasaheci tu kalalum nu wayway nida, micidek aca ku nakamuan ni Malatuna, hinisa "sakusaayaw tu sasakamuan i takuwan sa, mahida u sipakay udip nu miubiay a tademaw mikidum tu tuudtuud". 不過該場比賽馬拉度納的第2個進球,完全是靠他鬼神般的盤球過人技術,從後場一個人帶球連續突破敵隊6人的防守破網,這球後來被國際足總 選為「(20)世紀最佳進球」。 nika ya nipidademec a i mahida sa, ci malatuna a nitukudan sakutusaay a mali sa, cinida amin ku sakahida nu dituay a mitesek a micaliway, mikuliniw a musamsam tu mamitenaay nu sasasuayawn tu sikadademec a mimaliay, sipakay nu sadikudan a kenis tataytay a mikelit tu ya mali, sacacacacayhan nida a micabi, aenem ku sikalalitinan nu nikademecan nida tu mamitenaay, sakabangcalang i sadikudan maytukud tiyamalian micumud, sakangengawan nu kitakitay iti ya labian, uyni a mali sa nudikudan sikapaheci nu kitakitay a misingkiw u "20 a seciay sakasenengan a nipacumudan a mali sa". === 民族 === 阿根廷是一個移民國家,也是一個民族大熔爐。在那個移民時代,國家人口每二十年即翻一番。正如諺語所言:「阿根廷人的祖先來自船上」 Argentina sa u mabulaway a kanatal, sacamulay nu masadumaay a binacadan kalapulungan nu nikaudip, i mahida a talacuwacuwaay a mabulaw a milakalak a ziday,u sikaidaw nu kanatalay a tademaw sa sikacunus tu kayadah, sakahida nu kamu nu Argentina, u kakawsan nu heni sa nu makay i bayuay pabalungaay sa. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%A0%B9%E5%BB%B7 阿根廷] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Argentina Argentina] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%BC%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%B3 アルゼンチン] *[[:zh:阿尔韦托·费尔南德斯|阿爾韋托·費爾南德斯]] *[[:en:Alberto_Fernández|Alberto Ángel Fernández]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 3glmmctdxa2anc3sk4s2ij38ydpf8sp Ariel 0 116 87395 85126 2019-12-12T01:54:04Z Xiplus 201 編輯工具:修復多重重定向 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ariel_Lin]] n04a8p4dl2j7a9abmeyiv67tqd5mmxy Ariel Lin 0 117 119631 119630 2021-07-18T03:37:21Z Sabak5388 17 /* u kawaw niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:2008TIBE_Day4_Hall1_CitéGroup_TheyKissAgain_SigningEvent_Ariel_Yi-cheng_Lin.jpg|thumb|Ariel Lin (林依晨) Yi-cheng Lin, 2008]] [[tangan:2008TIBE Day4 Hall1 CitéGroup TheyKissAgain SigningEvent Ariel Joseph.jpg|thumb|Ariel, Joseph]]Ariel Lin (林依晨) ==Ariel Lin== == '''u siwkay niza''' == Ariel Lin (1982.10.29) tatayna, nalecuhan i [[Taywan]]. 2008 a mihcan nay 《mibalakas micepcep 2》maala saka43 Cincung kawlah palaway ngatu tatayna a kawlah, u sakacacay maala nu kanamuhan a palaway. 2011.9 mipalaw tilibi a ngatu《caay kaku maidih tisuwan》singangantu. == '''u sapuyaay a kakuniza''' == {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1982.10.29 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 | |} == '''u kawaw niza''' == {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} ===u kawlah niza=== {| class="wikitable" |mihca |palaw ngatu |kawlah |heci |- |2008 |《惡作劇2吻》 |第43屆金鐘獎-戲劇節目女主角獎 |maala |- |2009 |  |香港Yahoo!搜尋人氣大獎-國際女演員獎、 亞洲區最具號召力女藝人獎 |maala |- | rowspan="3" |2010 |  |雪碧音樂榜-台灣地區最優秀新人獎、台灣地區傳媒推薦大獎 |maala |- |《美好的旅行》 |音樂飆榜-十大金曲獎 |maala |- |  |星尚大典-星尚紅毯先鋒人物獎 |maala |- | rowspan="3" |2011 |《花一開就相愛吧》 |雪碧音樂榜-港台金曲獎、台灣地區傳媒推薦大獎 |maala |- |  |第3屆台灣Yahoo!奇摩人氣大獎-最受歡迎電視女演員獎 |maala |- |  |優酷大劇盛典-優酷指數港台地區最佳女主角獎 |maala |- | rowspan="3" |2012 |  |雪碧音樂榜-台灣地區至in彩鈴獎、台灣地區傳媒推薦大獎 |maala |- |《我可能不會愛你》 |第47屆金鐘獎-戲劇節目女主角獎 |maala |- |  |第7屆香港Yahoo!人氣大獎-海外女演員獎 |maala |- | rowspan="2" |2015 |與楊丞琳《其實我們值得幸福》 |第3屆音悅V榜年度盛典-港台年度最佳合作獎 |maala |- |  |第10屆首爾國際電視劇節-亞洲明星大賞[12] |maala |- |2017 |  |微博之夜-年度女神獎 |maala |} == '''u nasulitan nu Hulam atu Amilika''' == Ariel Lin is a Taiwanese actress and singer. She rose to fame for her role as Yuan Xiangqin in the Taiwanese drama It Started with a Kiss (2005) and the Chinese fantasy drama The Little Fairy (2006). Lin won Best Actress at the 43rd and 47th Golden Bell Awards for her roles in They Kiss Again (2007) and In Time with You (2011) respectively. (u kamu nu Hulam: 林依晨,臺灣知名女藝人,2008年以《惡作劇2吻》獲得第43屆金鐘獎戲劇節目女主角獎,是首位以偶像劇獲獎的女藝人。2009年5月,加盟愛貝克思唱片,同年推出首張國語專輯《幸福遇見》。2011年9月主演電視劇《我可能不會愛你》並造成話題[1]。2012年以電視劇《我可能不會愛你》二度獲得第47屆金鐘獎戲劇節目女主角獎。) == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == * [[:zh:林依晨|林依晨]] [[kakuniza:tademaw]] q4arvgww7xah1yuhmi1ek49iz1g1tbw Armenia 0 118 117359 117358 2021-06-28T03:05:53Z Komod.sayuen 1721 /* u Caucasus a nikalalais (高加索戰爭) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Armenia.svg|thumb|u hata nu '''Armenia (亞美尼亞)'''|alt=Flag of Armenia.svg]] [[tangan:Armenia_(orthographic_projection).svg|thumb|u eneng nu Armenia ]] [[tangan:Yerevan_post_office.jpg|thumb|Yerevan yubinku]]'''Armenia (亞美尼亞)''' === u siwkay nu kanatal === u '''Armenia''' (亞美尼亞) sa ilabu nu Yaco, [[itiza]] i 40 00 N, 45 00 E u [[ahebal]] nu [[lala']] [[mapulung]] sa izaw ku 29,743 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 28,203 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,540 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 3,051,250. [[kakalukan]] umah sa 59.70%, kilakilangan umah sa 9.10%, [[zumaay]] henay umah sa 31.20% === tapang tusu nu kanatal(首都) === u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Yerevan ([[:zh:葉里溫|葉里溫]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 21 bulad 9 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Armen Sarksyan]] (Aelmen.Saelkisiyan [[:zh:阿尔缅·萨尔基相|阿爾緬.薩爾基相斯]]), 1953 a mihcan 6 a bulad 23 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Armenia (亞美尼亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcan 4 bulad 9 demiad. === cunli (總理) === u cunli nu [[Armenia]] ci [[Nikol Pashinyan]] ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 5 bulad 8 [[demiad]]. === u hata nu kanatal (國旗) === u [[kulit]] nu [[hata]] nu kanatal sa, situlu ku [[kulit]], u [[sumanahay]] u [[sumilaway]] atu [[takuliway|takuliway.]] ==u nasulitan nu [[Hulam]] atu [[Amilika]]== Armenia is a sovereign state in the South Caucasus region of Eurasia. Located in West Asia on the Armenian Highlands, it is bordered by Turkey to the west, Georgia to the north, the de facto independent Republic of Artsakh and Azerbaijan to the east, and Iran and Azerbaijan's exclave of Nakhchivan to the south. (u sulit nu hulam: 亞美尼亞共和國,通稱亞美尼亞,是一個位於西亞或外高加索地區的共和制國家,有時也會被視為是東歐的一部分。行政疆界上,亞美尼亞位於黑海與裏海之間,西鄰土耳其,北鄰喬治亞,東為亞塞拜然,南接伊朗和亞塞拜然的飛地納希切萬自治共和國,以葉里溫為首都。在1991年蘇聯解體之前,亞美尼亞曾是蘇聯的加盟共和國之一。) Armenia kapulunganay nu [[binacadan]] a kanatal, [[sipangangan]] i hekal sa u Armenia. u sakay nu sasikawaw nu [[liwliw]] nu kanatal sa, ina Armenia u kitidaan sa i Black Sea atu ya Caspian Sea kalatebanan, u masa nu lalabuay nu tukutukusan a kanatal, ya Yerevan ([[:zh:葉里溫|葉里溫]]) ku tatangahan nu tuse. (u sulit nu hulam: 亞美尼亞共和國,通稱亞美尼亞。行政疆界上,亞美尼亞位於黑海與裏海之間,屬內陸國家,以葉里溫為首都。) ina Armenia a kanatal sa nau ya Soviet Union a kapulungan a [[masacacayay]] a kanatal, 1991 a mihcaan sa nikalupisak nu Soviet Union a kanatal [[nudikudan]] kunida saan a patideng tu kanatal. nakamuan nu Armenia sa, masipangangan tu u “''Hayastan''” han. (u sulit nu hulam: 亞美尼亞曾經是蘇聯的加盟共和國之一,1991年蘇聯解體時獨立。在亞美尼亞語中,亞美尼亞被稱為「哈亞斯坦」。) i ti [[celahcan]] 301 a [[mihcaan]], ina Armenia a kanatal sa u sayaway i kitakit a sipala nu kanatalay a mikiwkay nu [[ciwlu]] sa, [[kyu]] ina Armenia sa sanisani sipatuduan nu tau “u [[saayaway|sayaway]] a mala nu ciwluay a sakay kanatalay a nikahida sa”. (u sulit nu hulam: 在公元301年,亞美尼亞是世界上第一個將基督教視為官方宗教的國家。因此,亞美尼亞經常被指為「第一個基督教國家」。) === u ''Caucasus'' a nikalalais (高加索戰爭) === u nu Armenia [[satalakaway]] a mamikuwanay sa ci Pasiniyang(帕希米揚) han i cacay a bataan nu demiadan i sananal kalacekil a pa[[binawlan]] “maylayap tu ya [[Azerbaijan]] (亞塞拜然) atu ya ''Soviet Union'' (蘇聯) a kanatal a kasatedep a nikalalais tu nilungucan”, pananutek tu a miales tu nipidebungan tiya masazibun 26 a mihcaan, ya “Nagorno Karabakh(納戈爾諾-卡拉巴赫) a tatungusan sikalaliwngiw a kenis”; u masakiketay a cacubelisan a nikaidaw sa masa nu Nagorno Karabakh (納戈爾諾-卡拉巴赫) a kunida sananay a cenhu, atu nayinayiay a maysulul a [[palutatenga’]] tiya “Artsakh kapulungan a kanatal ([[:zh:阿尔察赫共和国|阿爾察赫共和國]])” maylayap. (u sulit nu hulam: 亞美尼亞總理帕希米揚(Nikol Pashinyan)10日清晨終於宣布「接受亞塞拜然與俄國的停火條件」,確認將放棄佔領26年的「納戈爾諾-卡拉巴赫主權爭議區」;相關條件也已被納卡獨立政府、幾乎無人承認的「阿爾察赫共和國」接受。) Azerbaijan a cungtung ci llham Aliyev (阿利耶夫) masaatekak ku [[balucu'|balucu',]] i nu dikudan sa [[tanunamuh]] sa pabinawlan, u Azerbaijan sa kademecan tu ku [[sikalawpes]] a lala’ sa, setyi pakilul tu sasakamuan u Armenia mademec tu sa; pasaicelang a mipulu' tu mahtatusaay a kanatal kasatedep tu a [[mamangayaw]] sa, sipakay i nu kadamsayan a nikalalubang a maysulit tu ngangan kya, cungtung nu Soviet Union ci Puting, mapanutek nida ku saculculan tu 2000 a malebut hitay nu Soviet Union(蘇聯) a tayda, u sakusaan sa amaysusul tu nu hitay a sikangaay nu kitatidan a cumudan kina Naka i limay nu mihcaan; (u sulit nu hulam: 亞塞拜然A總統的強人總統阿利耶夫(Ilham Aliyev),隨後興高采烈地宣布亞塞拜然光復失土,並稱「亞美尼亞已經『投降』」;施壓雙邊停火,並同樣在和平協議上簽字的俄國總統普丁,亦確認將派出2,000俄軍,以維和部隊的名義進駐納卡5年;) [[pihacengay|pihacengan]] ku nikalinges atu makayi a kademecan, u pinapinaay nu malebut a binawlan nu Armenia, i sakatusa nu pilipayan a demiad i sananal kalasinpayan a muculil tayda i kasaupuan nu cenhu a milaup, maytanam [[mangayaw|mingayaw]] tu satalakaway a mamikuwanay, milunguc tiya kalawpesan nu tatungusan a mamikuwanay kasenun a han miales tu kasingangan nu kanatalay. (u sulit nu hulam: 極度悲憤且還不想認輸的數千名亞美尼亞國民,周二清晨則絕望地走上首都包圍政府總部,試圖攻入總理府,要求「喪權辱國的敗戰總理馬上下台」。) nipanutekan a sikalaheci sa u salaliyunan nu kademecan nu nikalalais, i sabaw cacay nu bulad walu a demiadan, u hitay nu [[Azerbaijan]] (亞塞拜然) sikaleku nutineng a laup a han mingayaw, sikaicelang nu nicukahan tiya Naka a kenis satusa kadebungantu kya sakay nu’tipan, ya sakahenulan a cacunusan tu [[tuudtuud]] ya ''Shusha'' (舒沙) [[hananay]], kanahatu u hitay nu [[Armenia]] atu nu Naka kasenun sa a mubelih a kasabelengan  paculi mayngayaw sa, nika ya ''Shusha'' (舒沙) sikalawpes tu debungan nu [[Azerbaijan]] (亞塞拜然) caay tu pakaniyul tu kasilawpesan. (u sulit nu hulam: 決定結果的戰事轉捩點,是11月8日亞塞拜然軍成功「敵後包抄」,強襲攻陷了納卡戰區西部、關鍵的補給線要塞——舒沙(Shusha)——儘管亞美尼亞與納卡獨立軍隨後發動猛烈的反攻攻勢,但舒沙的失守卻已無法逆轉。) namakayda satu sa, ina [[Armenia]] a hitay itida i Naka a kenis atu i nu udipanay a kakitidaan, masacacay tu ku sikayda nu kalacusan sautiyi han nu buyuay a dadan  mitena, sakunu udipay tu adadasa, nayi tuku [[icelang]] a micunus tu sakanayat nu ngangayawan, i Nakaay i ayaway nu hitay sa , sikalecad tu kalitemuhan, ku sakaputun nu mamiedapay tu tuudtuud, atu sikacebis nu [[Azerbaijan]] (亞塞拜然) kaicelangan a hitay misakasak, atu silaup han a kainayian nu idih a mipatay. (u sulit nu hulam: 自此,亞美尼亞部隊在納卡戰區與本土之間,只剩下一條脆弱難行的山路隘道,除了本土已無力再增援戰線,納卡前線的部隊也正遭遇著隨時斷援、或被亞塞拜然的優勢兵力包圍殲滅的絕望處境。) kyu i nu dikudan 48 a tatukian ya Susa kadebungan tu, tanu ada sananay tu i tapiingan, kalingatuan katukuh i nudikudan caay pakatiyung tu (sakakaay) ya Soviet Union a nipiedap tina Armeinia, satusa i 11 a bulad 10 a demiadan kanihalan (maysulul tu nikademec), kyu i nuayawan nu Soviet Union, [[Azerbaijan]] (亞塞拜然) kapulungan a nipaini tu kasatedep nu kalpacawan a nilalubangan, iti sakasikadan a misulit tu a pangangan. (u sulit nu hulam: 於是在舒沙陷落後的48小時內,四面楚歌且始終無法爭取「老大哥」俄羅斯正面馳援的亞美尼亞,終於在11月10日清晨「認輸」,並在俄國、亞塞拜然共同提出的停火協議中,屈辱簽字。) Nagorno Karabakh (納戈爾諾-卡拉巴赫) a nikalalubangan a nisatedepan nikalalaisan, mapanutek tu au ya Azerbaijan (亞塞拜然) a cungtung ci Aliyehu (阿利耶夫), nu Soviet Union a cungtung ci Puting, atu nu Armenia a satalakaway a mamikeliday ci Pasimiyang (tatuluay a nipasulit) a kunida saan a pabonawlan. u masalamitan a maylabu nu ulic sa masatulu ku tabakiay a ngatu; (u sulit nu hulam: 納戈爾諾-卡拉巴赫的停火協議,已確定由亞塞拜然總統阿利耶夫、俄國總統普丁、以及亞美尼亞總理帕希米揚「三方簽字」並各自公開。其基本內容分為三大階段:) 1. panutek tu sikay 11 abulad 10 a bataan kanikalan a tatukian "mahamin tu a masatedep ku kalalais". (u sulit nu hulam: 確認從11月10日清晨1點起「全面停火」;) 2. Armenia iti Na-ka a kenis nisubelitan kaput nu hitay, a sipakay i 11 a bulad 15 a demiad miteka hacacay a satu muliyas tu masakaputay nu hitay. (u sulit nu hulam: 亞美尼亞在納卡地區的殘存軍隊將從11月15日開始分批撤軍;) 3. nu Soviet Union atu Turkey a kanatal sa a siucul tu "mamisadamsayay a hitay tayni miading" i ti nu ayawan 12 a bulad maycumud i Armenia atu Azerbaijan kasatedepan [[mangangayaw]] a nipabacuan, a i limaay nu mihcaan ku nipisisip tu bunday nu Na-ka, a paheci tu nu kenisay a kunida sananay a nipikuwan atu sakahulakan a nikacakat tu mamitapal. (u sulit nu hulam: 俄國與土耳其將派出「聯合維和部隊」,於12月之前進駐亞美尼亞-亞塞拜然停火線,並以5年為期監督納卡問題,保證地方自治的和解進程。) nu masakiketay a nilalubangan i ayaw sa, sakuayda sa sipakay nu ''Armenia'' acenhu , patudu’ tu "lalungucan" tiya Na-kaay a kunida sananay a hitay, patideng tu ya ''Artsakh'' kapulungan a kanatal (阿爾察赫共和國) a "sulul asa maylayap". (u sulit nu hulam: 相關決議,目前也透過亞美尼亞政府,傳達並「要求」納卡獨立軍與其成立的阿爾察赫共和國政府「服從配合」。) u Naka kunida sananay a hitay, mislul tu nipilunguc nu hitay nu Soviet Union misangaay atu papialesen mitaygu, "kitakitay a nipiculcul" sipaliyun a maysakamusa, u saku nu Armenia a cenhu sa, tanulusa saan a milayap tu nu "''Artsakh'' kalawpesan tu ku kanatal" (kanahatu pasu ya Armenia a cenhu i labu sa, kayinayian nu hekalay a kanatal pasitungus tina kanatal idaw ku tatungusan) atu ya Na-ka a kenis hakay a muliyaw aca a sipikuwan nu ''Azerbaijan'' nipalaheci. (u sulit nu hulam: 納卡獨立軍將接受俄軍維和與解甲的「國際命令」——換句話說,納卡的亞美尼亞族政府,已含淚接受了「阿爾察赫滅國」(儘管包括在亞美尼亞政府在內,幾乎沒有外國承認他們的主權獨立),以及納卡地區將重回亞塞拜然統治的政治現實。) u nu [[kitakitay]] a siyakay sa malcadcad a maydateng, (Na-ka a kakitidaan sa u sanu Azerbaijan a tatungusan a nikaidaw tu lala'), u Armeniaakanatal a patadikud tu tayda i nu ayawan a liwliwan nu kanatal sa, u sakasaan kademan tu ku nipidebung i Na-ka kalaidaw tu 26 a mihcaan a nipicebis tu sakay (nu hitayay a mudebung).  (u sulit nu hulam: 國際社會仍認為「納卡地區為亞塞拜然的主權領土」,亞美尼亞必須退回1994年以前的國土邊界,亦即結束對納卡地區長達26年的「軍事領。) [[kaladamsayan]] a kalaheci mapabinawlan sa, katinengan ku nikademec nu ya Azerbaijan (亞塞拜然), tanunamuh saan a milimulak sasikining, kasidemecan nu muliyaw a mapanukas ku lala nu kanatal, nika u nu Armeina a binawlan sa, kangaleban ku nikalinges masasibut tuku kacabiyas nu balucu’, sikawawah tu pihacenganay a maylabuay nu kasasibut nu nadatungan. (u sulit nu hulam: 和平結果公開後,明顯勝利的亞塞拜然方面,歡天喜地慶祝著「收復國土的偉大勝利」;但在亞美尼亞方面,悲情與憤怒的複雜情緒,卻掀起了嚴重的內部騷亂。) u Azerbaijan a [[cung-tung]] ci Aliyehu (阿利耶夫) tungusay, u Armenia ya mamikuwanay sa u nidateng sa, ku masatedepay henay a malalais i sadikuday a tatukian, malingangula henay, makayi a musulit atu tahekal kyu cinida atu cung-tung nu Sovion Union ci Puting, (caay amin sikatineng ku Armenia a binawlan, a masasungaay haw hakay a masasungayaw), katukuh i Pasimiyang itawya a maylayap tu sikalahecian, palaheci u Armenia [[tatenga']] [[nayay]] ku sasidademec sa. (u sulit nu hulam: 亞塞拜然總統阿利耶夫表示,亞美尼亞總理帕希米揚原本在停火生效的最後一刻,還在躊躇猶豫、不願簽字或出面,因此無論是自己還是普丁「都不知道亞美尼亞人是要和還是要戰」,直到帕希米揚才終於接受現實,承認亞美尼亞確實沒有勝算。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * CIA [http://www.cia.gov/] * 外交部 [http://www.mofa.gov.tw/default.html] * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *阿爾緬.薩爾基相 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E7%BC%85%C2%B7%E8%90%A8%E5%B0%94%E5%9F%BA%E7%9B%B8] *Armen Sarksyan [https://en.wikipedia.org/wiki/Armen_Sarksyan] * 亞美尼亞 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9E] * アルメニア [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2] * Armenia [https://en.wikipedia.org/wiki/Armenia] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] gj75u2h8lux8hm1au71a54zm6xwul6x Aron Baynes 0 119 87328 87318 2019-12-10T19:13:56Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki [[tangan:Aron Baynes, John Wall (31692356675).jpg|thumb|Aron Baynes, John Wall|alt=Aron Baynes, John Wall (31692356675).jpg]] Aron Baynes 12 bulad 9 demiad, 1986 a mihca, Aron Baynes, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7cb0vt76za4asqcdpeu5xn4lxk8tcik Arron Afflalo 0 120 87331 87319 2019-12-10T19:13:56Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki ==Arron Afflalo ('''阿隆·阿法拉羅''')== 10 bulad 15 demiad, 1985 a mihca, Arron Afflalo, miunduay. Arron Afflalo nalecuhan i Los Angeles, California. Arron Afflalo unu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay, u mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay. Arron Afflalo i 2007 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 27, namapili’ tu nu Detroit Pistons putiput. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Arron Afflalo (阿隆•阿法拉羅) |- | colspan="2" | [[tangan:Arron Afflalo Ben McLemore (cropped).jpg|Arron Afflalo Ben McLemore|alt=Arron Afflalo Ben McLemore (cropped).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1985 a mihcan 10 a bulad 15 a demiad/ Los Angeles, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 196 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | UCLA (2004–2007) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 2007/ saka 1 a uwac / 27 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Detroit Pistons putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 2007–2009 Detroit Pistons 2009–2012 Denver Nuggets 2012–2014 Orlando Magic 2014–2015 Denver Nuggets 2015 Portland Trail Blazers 2015–2016 New York Knicks 2016–2017 Sacramento Kings 2017– Orlando Magic |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] egabt9bm8f5gqdw6u2oos3awgj5j5q6 Art Bakeraitis 0 121 87330 87320 2019-12-10T19:13:56Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki Art Bakeraitis 2 bulad 19 demiad, 1925 a mihca, Art Bakeraitis, miunduay. (mapatay i 2014 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8c1gaw1untv4vhrr8srd08228me1pum Art Becker 0 122 97638 97637 2020-12-30T09:18:22Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki [[tangan:Art Becker.png|thumb|Art Becker|alt=Art Becker.png]] Art Becker nalecuhan ciniza i cacay a bulad cacay bataan izaw ku tusa a demiad, 1942 a mihcaan, u ngangan niza ci Art Becker, u miunduay ku kawaw niza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]sakalaylay nu kitakit kanasmali kaputiput miunduay hwxtbo55uk4o89k0cs3dzfezy52lsvj Asa-tatama a ngangan nu Pangcah 0 123 86893 3048 2019-12-05T09:14:44Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asa == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 1pfje22dtctggr7wiyrmyqovitkre5c Asam-tatama a ngangan nu Pangcah 0 124 128132 128121 2022-02-19T04:03:09Z Ladsgroup 1 Reverting botnet vandalism attack ([[phab:T302047]]) wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asam == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] lm81u1kv3qbkhzhuijgswie5uv1nis6 Asang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 125 86895 3064 2019-12-05T09:15:33Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 0gkexpz2rj4k35c4w1b8t9b8m3bm577 Ashraf Amaya 0 126 87327 87322 2019-12-10T19:13:55Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | 個人資訊 |- |style="font-weight:bold;" | ngangan |Ashraf Amaya |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1971 a mihcan 11 a bulad 23 a demiad/Chicago, Illin |- |style="font-weight:bold" | kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" | puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" | talakaw/baeket |203 kungfen/ 104 kungcin |- |style="font-weight:bold" | bacu |18, 50 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan |Southern Illinois University |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan |2013 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; | Kolejliler (1993) |- |colspan="2" style="text-align:center; | Quad City Thunder (1993-1994) |- |colspan="2" style="text-align:center; | Fort Wayne Fury (1994) |- |colspan="2" style="text-align:center; | Ampelokipoi (1994-1995) |- |colspan="2" style="text-align:center; | Vancouver Grizzlies (1995-1996) |- |colspan="2" style="text-align:center; | Washington Bullets (1996-1997) |- |colspan="2" style="text-align:center; | Idaho Stampede (1997-1998) |- |colspan="2" style="text-align:center; | Ducato Siena (1998-1999) |- | colspan="2" style="text-align:center;|Maroussi (1999-2002) |- | colspan="2" style="text-align:center;|Ülkerspor (2003-2004) |- | colspan="2" style="text-align:center;|Dakota Wizards (2004) |- | colspan="2" style="text-align:center;|Tenerife (2004) |- | colspan="2" style="text-align:center;|pahanhanan tu kawaw |} Ashraf Amaya 11 bulad 23 demiad, 1971 a mihca, Ashraf Amaya, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 3wfwrjfy7wghlfavdr5qy5plgcvicnk Ashraf Ghani Ahmadzai 0 127 121501 110377 2021-08-18T00:43:17Z CommonsDelinker 56 Replacing Flag_of_Afghanistan.svg with [[File:Flag_of_Afghanistan_(2013–2021).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:Duplicate|Duplicate]]: Exact or scaled-down duplicate: [[:c::File:Flag of Afghanistan (2013–2021).svg|]]) wikitext text/x-wiki [[tangan:Ashraf Ghani Ahmadzai July 2014 (cropped).jpg|thumb|Ashraf Ghani Ahmadzai, 2014]] [[tangan:Flag of Afghanistan (2013–2021).svg|thumb|u hata nu Afghanistan]] == Ashraf Ghani Ahmadzai == === u siwkay niza === 5 bulad 19 demiad, Ashraf Ghani Ahmadzai, u misingkiway. 1945 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Afghanistan]] ayza sa ci Ashraf Ghani Ahmadzai, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 9 bulad 29 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊 u ngangan nu Lipun: モハンマド・アシュラフ・ガニー・アフマドザイ u ngangan nu 普什圖語: اشرف غني احمدزی u ngangan nu Amilika: Ashraf Ghani Ahmadzai == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] * 阿什拉夫·甘尼·艾哈邁德扎伊 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E4%BB%80%E6%8B%89%E5%A4%AB%C2%B7%E5%8A%A0%E5%B0%BC%C2%B7%E8%89%BE%E5%93%88%E8%BF%88%E5%BE%B7%E6%89%8E%E4%BC%8A] * アシュラフ・ガニー [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%A9%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%83%BC] * Ashraf Ghani [https://en.wikipedia.org/wiki/Ashraf_Ghani] iqm99ki5pwofapth7l11puhxjsdtpnp Asia Argento 0 128 121087 121086 2021-08-09T08:28:42Z Dongi0919 1565 wikitext text/x-wiki [[tangan:Asia Argento 2012.jpg|縮圖|Asia Argento ('''艾希亞·阿基多)''']] Asia Argento ('''艾希亞·阿基多)''' == Asia Argento ('''艾希亞·阿基多)''' == u hayu ciniza. u mapela’ay nu patatenga’ay: midebun ci pidebunan nu #MeToo tu [[wawa]] hayu. u pidebunan atu midebunan sa ku 阿吉亞.阿健多? napacicien ku 哈維.溫斯坦 ci阿吉亞.阿健多 napidebun niza, u malingatuay ku #MeToo nu 好萊塢 ci阿吉亞.阿健多 napisulitantu nu 紐約時報, midebun ciniza tu hayu, sabawpitu a mihcaan a wawa 吉米.貝奈特, zayhan mi提告 ci 吉米.貝奈特 tu 阿吉亞, izaw ku sababaysuy, u tulu a bataan izaw ku walu a masamalebutlebut a 美金 kina sababaysuy. [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 5fsdyflb4iqrq5t5n2qltvnzjqpor1z Asing-tatama a ngangan nu Pangcah 0 129 86897 3111 2019-12-05T09:16:36Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] sia8yvzwee2y02f285raxzbrr0z40z7 Asiroay 0 130 115313 86095 2021-06-16T10:15:37Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu ziyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Taitung_County.svg|thumb|Taitung]] [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == Asiroay-1 == === u sulit nu Hulam === 阿西路愛部落 === u siwkay nu ziyazu' === i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Asiroay. u kasalumaluma’ nu Asiroay sa, izaw ku 1,259 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 3,198 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 1,228 a tademaw, pakalatu 38%. 台東縣台東市豐年里。語意為阿美族「橘子」的意思 。最初此地種的兩棵橘子成為當地的路標,而阿西落阿的語意就是阿美族的「橘子」。 === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Yingcumin, 1,970 ku tademaw, pakalatu 62%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 26%, Paywan(Paiwan) 5%, Yuwatan(Bunun) 1%, Rukay(Rukai) 1%, Puyuma 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Rukay u Puyuma atu Tayan. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya itini. == Asiroay-2 == === u sulit nu Hulam === 阿奚露艾部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Asiroay. u kasalumaluma’ nu Asiroay sa, 175 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 475 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 277 ku tademaw, pakalatu 58%. 台東縣東河鄉北源村。又稱柑仔林,起源於阿美語的A'siro'ay,意思是橘子園。 === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 198 ku tademaw, pakalatu 42%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 57%. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini. inay ku zuma a cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tedamaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" href=":zh:卑南族" | href=":zh:拉阿魯哇族" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat | href="Category:Wp/ais" |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E6%9D%B1%E7%B8%A3 台東縣] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] [[kakuniza:niyazu']] fmw0cwpd679s1mxodr63e6sz49y5nie Asiw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 131 86898 3181 2019-12-05T09:16:56Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] o9klrop3zxlrb3qgpcjcnjsz44iuuwa Asiyan-tatama a ngangan nu Pangcah 0 132 86899 3191 2019-12-05T09:17:27Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asiyang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] qo24ynd6qcgttw9uazmqhpqjn9ojm59 Atay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 133 86900 3201 2019-12-05T09:17:55Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Atay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 4t135f7kili4pprka6v2b3ntyvogtly Atokid-tatama a ngangan nu Pangcah 0 134 86901 3212 2019-12-05T09:18:18Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Atokid == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] gju3mpv7eqbpk03j7m787qbwnjsidaa Atolan 0 135 115314 86093 2021-06-16T10:16:23Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ruisui_HL.svg|thumb|Ruisui (Hualien)]] [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == Atolan == === u sulit nu Hulam === 阿多瀾部落 Atulan niyazu' === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Atolan. u kasalumaluma’ nu Atolan sa, izaw ku 107 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 292 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 247 a tademaw, pakalatu 85%. === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 45 ku tademaw, pakalatu 15%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 80%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi'tu ku zuma a cidekay tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" href=":zh:拉阿魯哇族" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou | href="Category:Wp/ais" |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] [[kakuniza:niyazu']] 185zq76rifz01qw0czcr9e6qddudc4d Atomo 0 136 115315 86902 2021-06-16T10:18:33Z Sipuduhan 1762 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Pangcah Malikuda]] == Atomo == u sulit nu Hulam: 阿陶模部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Atomo. u kasalumaluma’ nu Atomo sa, izaw ku 81 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 209 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 159 a [[tademaw]], pakalatu 76%. === u asip nu kanatal a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 50 ku tademaw, pakalatu 24%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 74%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] [[kakuniza:niyazu']] isgia1v3smghtb20l74quyihzy4qjrg Atonan 0 137 115727 86904 2021-06-17T14:44:56Z Sayuen.kilang 1763 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == Atonan == u sulit nu Hulam: 阿都南部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Atonan. u kasalumaluma’ nu Atonan sa, izaw ku 863 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,103 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 541 a [[tademaw]], pakalatu 26%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,562 ku [[tademaw]], pakalatu 74%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Amis17%, Truku 2%, Tayal 1%, Bunun 3%, Paiwan 1%, Puyuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) u Tayan u Yuwatan u Paywan atu Puyuma. yadah ku cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] [[kakuniza:niyazu']] f06l17m9g40p8h0f4p4hg7rv6w9v7lk Atong-tatama angangan nu Pangcah 0 138 86905 3380 2019-12-05T09:20:23Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Atong == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 0w5q13x29bp73r5tltntoyueeecd272 Aud Brindley 0 139 87329 87323 2019-12-10T19:13:56Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Aud Brindley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1923 a mihcan 12 a bulad 31 a demiad/ Mineola, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Dartmouth College (1942–1944, 1946) |- | style="font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |pahanhanan tu kawaw (1946–1947) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |New York Knicks (1946–1947) |} Aud Brindley 12 bulad 31 demiad, 1923 a mihca, Aud Brindley, miunduay. (mapatay i 1957 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] rf0d2r6h9mxp0ex0q4h09k2ok30vb18 Australia 0 140 115634 115633 2021-06-17T13:30:57Z Sabak5388 17 /* u mibuksingguay silubucay nu edu (拳擊袋鼠) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Australia.svg|thumb|u hata nu Australia (澳大利亞)|alt=Flag of Australia.svg]]Australia (澳大利亞) u sulit nu Hulam: 澳大利亞 === u siwkay nu kanatal === u '''Australia''' sa i [[labu]] nu Tayangco, itiza i 27 00 S, 133 00 E. u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 7,741,220 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 7,682,300 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 58,920 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 22,992,654. kakalukan umah sa 53.40%, kilakilangan umah sa 19.30%, zumaay henay umah sa 27.30%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === [[tangan:Canberra Montage.png|thumb|Canberra]] u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Canberra ([[:zh:堪培拉|坎培拉]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === [[kakining]] nu kanatal demiad sa 26 bulad 1 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Elizabeth II]], [[micakat]] a [[demiad]] sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. u cunli nu  Australia ayza sa ci [[Scott Morrison]], micakat a demiad sa i 2018 a mihca 8 bulad 24 demiad. === u hata (國旗) === u [[kulit]] nu hata nu kanatal sa, situlu ku kulit. u [[sumilaway]] u [[sumanahay]] atu [[sangelacay]]. 澳洲聯邦,通稱澳洲,全國整體屬於大洋洲,是大洋洲面積最大、南半球面積第二大和全球面積第六大的國家。澳洲國土囊括了整塊澳洲大陸、塔斯馬尼亞島及聖誕島等數個海外島嶼,國土總面積和美國本土的面積相近。該國沒有陸上鄰國,所有近鄰國家均與其隔海相望。 Australia kapulungan a masakanatal, [[sipangangan]] han u Australia, i kanatal nu [[kakitidaan]] sa sanu Oceania han, itini sa u saahebalay nu kakitidaan a nikaidaw, sakay nu [[pangkiw]] nu natimulanay u sakatusa sikaahebal nu kakitidaan, i kitakit sa u saka a [[enem]] nu kasausi ku kakitidaan nu kanatal. u lala' nu Australia sa mamin masausi ku masaatilad, pasu nu ya Tasema-niya a [[subal]] atu ya Sentan hananay a subal, masausiay nu kaahebal nu kakitidaan nu Australia sa, malecad atu nu Amuhuwanay a kanatal kaahebal. ina Australia sa [[nayay]] ku [[bulaw|belaw]] nu kanatal i tukutukusan, masasuayaw atu nu dumaay a kanatal  kasilaadan tu [[bayu]]. === sakaidaw nu ulic (詞源) === 「澳洲」一詞源於拉丁語,意思為「未知的南方大陸」。 u "Australial" sakaidaw nu ulic sa, nu makay i kamu nu Latingngay a nakamuan, nikasaan sa u "sikaliyuhan nu [[timulay]] a katabakian a kakitidaan" sa.  === sakay nu [[laylay]] (歷史) === 澳洲在50,000年前已經有人類的蹤跡,如今澳洲原住民的祖先當時從東南亞移來[30]。英國業餘學者加文·孟席斯稱鄭和率領的中國船隊於1422年抵達了澳洲。但孟席斯的觀點沒有得到主流學術界認同。 u Australia sa i ayaw nu 50,000 nu bang a [[mihcaan]] sa, idaw tu ku tekiteki nu tademaw, i mahini sa u kakawsan nu yincumin sa namakay i walian kalatimulan namabulaw tayni. nu aydaay satusa u nu Australia a kakawsan u yin-cu-min hananay namakay i nu walian kalatimulan a kakitidaan mabulaw tayni. ya nu Igoay a kanatal mikingkiway tu sakay mahiniay a cudad, ci Gavin Menzies (Ciyawen-munsise 加文·孟席斯) hinisa ya u nu Hulamay ma[[mikeliday]] [[tupabalungaay]], a [[masakaputay]] ci Cenhe hananay, iti 1422 a mihcaan namakatukuh tu i Australia sa. nika u nakamuan atu [[nadatengan]] ni Munsise sa, nayay ku maylayapay nu sitatungusay sakay nu mitesekay i cacudadanay a paheci. === u mibuksingguay silubucay nu edu (拳擊袋鼠) === 拳擊袋鼠的構思來自袋鼠這種動物的自衛本能——短小的前腿(「胳膊」)戴著拳擊手套,同時用粗壯的後腿踢、掃或掏對手。這一姿勢使人感覺袋鼠在戴著拳擊手套「拳擊」。 [[mibuksingguay]] sialubucay nu edu sa namakay pidateng i sialubucay a aadupan nu edu, u sapietel tu ningayaw nu udip a piading a [[wayway]], iayaway tusaay nu kuku sa apuyu’, saka[[lecad]] nu "batac nu lima" sisasisetul tu, kutusi sa sanu dikuday [[tabakiay]] a [[cepi']] ku sapitukut, hidaen nu piasik atu misetul tu sangayaw tu ada. nikahinian a wayway sa mahida u sisasetul ku lima a "mibuksinggu".   拳擊袋鼠是澳洲的國家化身,常見於流行文化,尤其在澳洲運動員參與板球、網球和澳式足球等體育競賽,近年來亦伴隨澳洲國家足球隊屢次出現在世界盃足球賽以及亞洲盃足球賽等大型體育賽事中。 mibuksingguay sialubuay a edu sa u kalaliyunan tu udip nu kanatal, sanisani a sikadih i lalangawan a nikalalacal, micidek i pilatlatan nu kanatal sakay nu sapaday a mimali, atu ya sisalilay a mimali, atu saka nu Australiaay tatukudanay a mimali, kalacapian a mihcaan u sasakilulan a pacabay nu Australia tahekal a misasedsed,sakay nu kitakiday atu nu i Yacoay a kadademecan tu mitukuday a mali. 二戰期間,拳擊袋鼠成為澳洲皇家空軍的國家象徵,1941年左右被噴在駐新加坡和英屬馬來西亞的第21中隊戰機上,以區別於英國戰機。這一做法迅速普及到其他部隊,乃至澳洲皇家海軍艦艇上也噴有這一圖案。 sakay sakatusa nu kitakitay a malalais sa, ina sialubucay a mibuksingguay a edu sa, masatatungusan nu Australiaay sakay nu tapukuan a hitay ya mamingayaw a hikuki, 1941 a mihcaan sa i Singapore (Sinciya-po 新加坡) atu ya Malaysia (Malay-siya 馬來西亞) sakay 21 a masakaputay udip nu hikuki i kakilian sipakuliten tu sialubuay nu edu, u sikatinengan tu nimanimaay a ngayaw hikuki. nikahinian sa kasenun sa malalit ku dumaay a masakaputay a kalahitayan, pasu ya Australiaay nu bayu’ balunga a hitay, malecad sipakulit tu nu sialubuay a edu ku udip nu balunga. === u nayiay ku kikul a tumay (無尾熊) === 無尾熊,音譯考拉(英語:Koala),是澳洲的特有種有袋類動物,全世界僅分布在澳洲的東部昆士蘭省、新南威爾斯、南澳洲和維多利亞地區低海拔、不密集的尤加利樹林中。 nayiay ku kikul a tumay, nipangiha sa u Kaw-la "nu United Kingdom a kamu sa: u Koala" han, sakay nu Australia micidekay nikaidaw tu alubuan a tumay, i kitakit nikaidaw sa wida sa i walian ya Kunse-lan , baluhayay nutimu a ya Wie’lse, satimulanay a Australia atu ya Wituli-ya a kenis, makay bayu’ a kenis, nipakay sausian nu bayu’ sa caay amin katalakaw atu caay ka cebetcebetan a kilangkilangan nu yuciya-li hanany a kilamg. 關於「Koala」 是源自澳洲原住民的方言(gula),意指「不喝水」。中文音譯成「考拉」或「夸辣」。 sakay nu masakiketay nu "Koala" a kamu sa, namakay i nakamuan nu Australia i tidaay a yincumin u "gula", nipatudu a imin sa "caay pinanum" sananay. sakay nu Hulam a nipangiha sa, u "kawla" atu "kuw-la" sa. 無尾熊身體長約70至80厘米左右,成年體重8至15公斤,性情溫馴,體態憨厚,長相很像小熊,有一身又厚又軟的濃密灰褐色短毛,胸部、腹部、四肢內側和內耳皮毛呈白色,生有一對大耳朵,耳有茸毛,鼻子裸露且扁平,無尾熊有尾巴,但屬尾椎殘餘,只有約3.5公分長 ,這是因為它順的尾巴經過漫長的歲月已經退化成一個「座墊」,因而能長時間舒適地坐在樹上。 nayiay ku kikul a tumay sa, u udip nida sa, makaala tu 70 hakya tu 80 a hunan katanaya, kabalakian sa nikabae’ket sa makaala tu walu hakya tu sabaw lima kungcin ku daduy, kaladamsayan ku balucu’, u wayway adihen sa masautunasi, misasengi ku bihed atu tumay, kalaidaw nu udip tu kibetulay dawmi aca nu makabanuh, u kulit sa kalaabuabuan apuyu, baluwan, u bili, atu nu kuku kaylabuan atu maylabu nu tangilaay a banges sa masa salengacay, tusa nu tangila sa tabaki, mabanu ku labu nu tangila, mapesek ku cihek i hekal, sikikul tu kinatumay, masa nu liwanay nu kulul a ukak, hakay idaw ku 3.5 a hunan katanayu, nikahini sa namakay tenes nu tatukian nisululan mueneng kakayda satu maeluc, matenesmatenes sa masa nu "ae’nengan tu", kyu taneng kina tumay i kilakilangan misaasu misailay matenes mue’neng. 它四肢粗壯,利爪長而彎曲,它的爪尖利,每隻五趾分為兩排,一排為二一排為三,善於攀樹,且多數時間待在高高的樹上,就連睡覺也不下來。以尤加利樹葉和嫩枝為食,因為無尾熊從尤加利樹葉中得到了足夠的水分因此,一般很少飲水,所以當地人稱它「克瓦勒 意思就是「不喝水」. u lima atu kuku sa tanuhtuh, masinan tanayu ku kanus malikaku aca,nu limaan a taludu sa tusa ku mapasilac, cacay nipasilac sa tusa ku taludu, nu duma sa tulu kutaludu a nipasilac, mitesekay a mikalic tu kilang, katenesan mu kalic i talakaway a kilang, alahicaan sa i kilakilangan tu mabi caay ka tasasa. u papah nu Eucalyptus (yuciya-li 尤加利) a kilang atu mangaduay henay nu ciid ku kaenen, kusaan namakay i papah nu yuciya-li kalaidaw nu nanum, sisa caay pinanum, kyu itidaay a tademaw sipanganga hantu "Kewale" u imin sa "caay pinanum sananay". 這和它的生活環境有關,它的棲息地土所居住的澳大利亞森林大多是尤加利樹所組成的,使得無尾熊可取得的食物僅限於尤加利樹樹葉。 kahidaan sa masakiket tu nikaudip i kakitidaan, u nina i tida a maudip sa, u nikayadahan tu kilangkilangan nu yuciya-li, u sakaudip nu nayiay ku kikul a tumay sa, uyda sa u papah nu yuciya-li a kilang. 由於,尤加利樹樹葉十分的粗糙,纖維相當堅硬,營養極少,因此,無尾熊每天都必須不停食用並咀嚼上百萬次才能攝取到足夠的營養。成年無尾熊平均每天要吃400g樹葉,其體脂很低,需要不斷進食。 nikasaan, u papah nu yuciya-li sa calekah saan, maikes aca ku papah, ahebet atekak caay kau makemkem, adiding ku iyubung, kyu i paydemiadan sa caay pisatedep mukan, kaala tu lasubuan nu mang a maykemkem itawya taneng ku iyubung. balakiay nayiay kukikul a tumay sa, nitulakan i cacay a demiad mukan tu papah sa makaala tu 400g, nu simal sikala sa adiding, kyu a sademiad asa caay kasatedep mukan. 因為每天不停的咀嚼,無尾熊到了晚年會因為牙齒的磨損導致無法進食而餓死。為消化尤加利樹樹葉中的毒素,無尾熊的消化道達6.5英寸(170公釐),佔整個消化系統的20%,也因為尤加利樹樹葉有毒,使無尾熊沒有爭食上的對手,剛出生的無尾熊因為沒有牙齒無法咀嚼尤加利樹樹葉,因此會吞食母親糞便直到牙齒長出來為止。 kusaan i paydemiad caay kasatedep mukemkem, ina nayiay ku kikul a tumay katukuhan tu nikabalakian sa, a sipakay caay pisengal a mukemkem kaelucan tu ku ngipen, cayay tu pakakaen kakayda satu a mapatay nu ngalay. sipilawpes tu kaidaw nu ledek nu papah sa, sasalawpes nu udip 6.5 ingci katabaki "170 a hunan", kaidaw nu sasalawpesan mamin a sausian idaw ku 20% nu palasubu, sikaidaw nu ledek i papah nu yuciya-li sa, nayay ku sikacacebis tu kakaenenan, mahkanilecu han a nayiay ku kikul a tumay sa, nayay henay ku ngipen caay pakakaen tu papah nu yuciya-li, kyu mukan tu nitepilan nu ulang, katukuh i sinicelakan tu ngipen itawya a masatedep mukan tu tayi. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] oaa9g4zsfpqjuf20x829zzlkms7agan Austria 0 141 115903 115902 2021-06-18T14:09:21Z Sabak5388 17 /* u hata (國旗) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Austria.svg|thumb|u hata nu Austria (奥地利)|alt=Flag of Austria.svg]] [[tangan:EU-Austria.svg|thumb|Austria (奥地利)]] [[tangan:Collage von Wien.jpg|thumb|Austria (奥地利)]]Austria (奥地利) u sulit nu Hulam: 奥地利 === u siwkay nu kanatal === u '''Austria''' sa ilabu nu Oco, itiza i 47 20 N, 13 20 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 83,871 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa [[izaw]] ku 82,445 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,426 km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]]an sa izaw ku 8,902,600 (2020). [[kakalukan]] umah sa 38.40%, [[kilakilangan]] umah sa 47.20%, [[zumaay]] henay umah sa 14.40%.[[tangan:Austria Bundesadler.svg|thumb]] === tapang tusu nu kanatal (首都) === u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Vienna ([[:zh:維也納|維也納]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal [[demiad]] sa 26 bulad 10 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a tapang nu [[kanatal]] (congtung) ayza sa ci [[Alexander Van der Bellen]], [[micakat]] a demiad sa i 2017 a mihca 1 [[bulad]] 26 [[demiad]]. === u hata (國旗) === u kulit nu [[hata]] nu kanatal sa , situsa ku kulit, u [[sumanahay]] atu [[salengacay]]. 奧地利共和國,通稱奧地利,奧地利的德文名稱源自古高地德語,即是-東方的邊藩。另一個可能是該名源自一座山的當地稱呼,斯洛維尼亞語「Ostravica」(意即「尖峰」),因為山脈兩面都十分陡峭。奧地利的中文譯名就是由德文名稱音譯過來。 u Austria [[kapulungan]] nu [[binacadan]] a kanatal, [[sipangangan]] [[han]] tu Austria han, sipakay nu Gemany a ulic ya kasumamadan talakaway a kakitidaan nikalingat, u sakasaan sa nu walianay a liwliway a binacadan. u ya [[masadumaay]] a nipangangan sa hakay i sakaidaw nu buyu' a nipanganganan nu itidaay tu, u nu Slovenia (Sewuy-ya 斯洛維尼亞) a kamu sa (Ostravica a imin sa u tungduh nu buyu'), u diheb nu buyu' tada masalulu tu. ina Austria nu sipakay nu Gemany ku nibabelih nu hulamay.    是一個位於歐洲中部的內陸國,地勢西高東低,阿爾卑斯山貫穿奧地利的西部和南部,這使得奧地利成為著名的冬季運動勝地。首都為座落於多瑙河邊的維也納。其它主要城市包括薩爾斯堡、因斯布魯克、格拉茲和林茲等。總面積約83879平方公里。 i na Austria ukakitidaan sa sanu European [[kaylabu]] nu tukus a kanatal, u nikalahaday a kitidaan sa nu timulan ku talakaway kawalian sa makasasa a nikalihida, ya Alps (Ae’lpise 阿爾卑斯) a buyu' sa kabesulan ku nutipan tu nu timulan a kenis, u nikahida sa malakasingangan tu sakay nu [[kasienawan]] palatlatan a tataydaan aca. sakatatanga han nu tuse sa ya i capiay niya Danube (Tonaw hananay a sauwac 多瑙河), ya Vienna (Wiyena 維也納). u masadumaay a tuse sa ya Salzburg (Sael-sepaw 薩爾斯堡), Innsbruck (Ingse-puluke 因斯布魯克), Graz (Kelace 格拉茲) , atu Linz (Lingce 林茲) kayada. u nikaahebalan kaala tu 83,879 km<sup>2</sup>. 奧地利是當今世界最富裕的國家之一,2012年的人均國民生產總值達到46,330美元。奧地利的市場經濟發達,人民生活水準較高。同時奧地利的工農業都比較發達。奧地利的官方語言是德語,口語使用上德意志語的多種方言。奧地利的德語標準與德國使用的德語標準也有一些區別。根據考古發現,奧地利在舊石器時代已經有人類活動。 ina Austria a kanatal sa [[katinengan]] u malasakakitaanay a kalahida nu cacay a kanatal, 2012 a mihcaan nu binawlan a nisapalalen sa, mapulung sakaidaw nu silacul makaala tu 46,330 a kalisiw nu Amuhuwan. u nu Austria sakay nu lalacalan a pakalisiway a kawaw sa [[kalabangbangan|kalabangbangan,]] nikaudip nu binawlan sa nutineng atu kulas talakaw amin. kutusi sa u sakay nu Austria a misamukingay atu malukay sa masamitesekay amin kalabangbangan. u masakamuay nu Austria sa u nu Gemanyay ku sasitudung, nu muwananay a nipahecian sa u nu Deutsche (Teyice 德意志) a kamu, kalayada hananay a masasiduma nu kenisay a kamu. sakay nu Austria nakamuan tu nu Gemany sasawantanan sa, masasiduma tu ku nikalecad idaw aca ku nu ngihaay kasumadan. sipakay masulitay tu nu nikingkiwan tu kamu sa, ina Austria i ti kasumamadan ya kalumanan a ziday nu ba’tuay ku sadikec tu sikayudip sa, idaw tu itini nu tademaw musacaliway. 奧地利產生過很多著名的作曲家,例如莫扎特、舒伯特等。其他著名的奧地利人包括物納粹德國元首希特勒,精神分析學家弗洛伊德等。 itini i Austria a kanatal sa sakasilacul tu kaidaw nu kasenenganay a musangaay tu datuk a taemaw, tinaku ya ci Moca-te, Supo-te. masasidumaay a kasinganganay nu Austria a tademaw pasuya nasuwiy nu Gemanyay a kanatal malatatapangan ci Site-le , atu ya mamikingkiway tu angil i cacudadanay a tademaw ci Foloyi-te. 觀光業是奧地利經濟的重要產業,奧地利的遊客主要集中在夏季和冬季,峰值是二月和七月至八月。在世界入境遊客數排名中,奧地利排名第12位,達2080萬人。除了薩爾斯堡、維也納等城市之外,阿爾卑斯山的山地景觀也是奧地利重要的旅遊資源。 sakay nu papiidangay a sasikawaw sa, u masa nu Austriaay a sakahenulan a sasilacul i nu sakay nu nipakalisiw, nu tayniay a labang i Austria sa, kasaupuan i lalud atu kasienawan nu tayniay a labang midang, kabelengan nu tayniay midang sa i tusaay a bulad atu pituay a bulad katukuh i waluay a bulad. iti nu kitakitay a maycumuday a labang nisausian mapasilsilay nu tedemaw sa, nu Austria a binawlan masausi a nipasilsilan sa bawtusa ku ngangan, kalaidaw nu nikatuudan sa 2080 nu mang masausi, caay kau ina Sae’lse-paw, Wiyena, a tuse adada, nu taydaay i Ae’lpise a buyu sakay bangcal nu aidangan, u [[mamicepcep]] tu nidateng nu sakasilacul tu sakay labang, uyni ku sakahenulan nu Austria a paybalucu’ a milasul. 由於奧地利為多山的地形,所以高山滑雪是一項突出的運動。 足球是奧地利的第一運動,國內的足球聯賽亦是奧地利最受歡迎的體育聯盟,維也納快速隊和奧地利維也納足球俱樂部是國內最為成功的兩隻球會,亦多次參與歐洲冠軍聯賽。 u nikasaan nu Austria a kakitidaan sa u buyu ku yadahay, sisa u sakay nu talakaway saselican nu sulsuldaan sa, u sicidekay a sasilatlat nu tayniay a aidangan. mala nu mamitukuday tu mali  i Austria kuyni a sapilatlat, i kanatal sa nu masakaputay nu mamitukuday tu mali sa, u sakanamuhan a undu nu katuuday, i Wiyena ya kalamkammaya masakaputay nu mamitukuday tu mali, atu nu Wiyena mamitukuday a nikapulungan a masakaputay, mahtatusa i kanatal sa kalaidaw ku nikalekuan atu kasingangan i hekal, sakay nu i European a nipadademec tu nu icibang kinapinaay tu a situngus midademec. 奧地利的職業運動,除了足球還有奧地利冰球聯賽和奧地利籃球聯賽。 nu Austria  sanu sakikawaw a nipimaliay a latlat sa, caay kau mamitukuday tu mali adada, u masadumaay a sipilatlat sa, idaw henay ku mahidaay ya nu Austria hananay a nu kuliay a masakaputay, misasedsed tu nakatinengan, u duma sa ya mimaliay tu lanciw hananay, iti Austria sa u langciw sa malecad tu kanamuhan nubinawlan, sisa i mihcaan sa idaw tu ku aadihan tu mahiniay a nikadademec. 奧地利在清朝舊譯名為奧斯馬加(當時奧地利是奧匈帝國的一部分)。光緒二十七年(1901年)清朝與奧斯馬加簽訂了《辛丑條約》。總統是奧地利的國家元首,由每6年一次的全民選舉直接選出。總統負責提名總理,總理通常是議會中最大黨派的領袖。 i na Austria sa kasumamadan i kahulamay, kalumanay a nipabelihan a pangangan sa u Ausema-ciya han, (i mahida sa i na Austria sa sanu ya Ausiyun masahungtyay a kanatalay a kakelidan). i nu kahulaman sa ya Kuwan-si hananay 27 a mihcaan (1901 mihcaan) u ya Cingcaw atu ya Ausema-ciya masasulit tu ya (Singco lice). u cungtung sanu Austria a kanatal, sipakay i payenem a mihcaan maysingkiw tu sikaala u katuuday nu binawlan ku misiwasiway tusikaydihan. u cungtung ku pasitungusay tu nu kanatalay ya satalakaway a mamikeliday tu sasikawaw nu tuudtuud, ina satalakaway a mamikeliday tu sasikawaw nu kanatal sa, sipakay i nu satabakiay nu tang hananay a tademaw ku sasitungus. === aidangan a kenis (旅遊小鎮) === ==== 1. Hallstatt (Hasiwta-te 哈修塔特) ==== 被稱作「世界最美麗小鎮」的哈修塔特,一開始其實是以鹽礦著名,當地居民長年也皆以採鹽維生。在1997年被列為世界文化遺產。小木屋是最常見的建築形式,背山面湖的方位,讓人睡醒就可以遠眺哈修塔特湖的全貌。 sipangangan nu i (kitakitay a salungayay a kenis) sa, ya Hallstatt han, nu nikalingatu sa, nau sicikah ku sakasingangan, i tidaay a binawlan sa mamin sikawaw tu piala tu cikah ku sakaudip. iti 1997 a mihcaan sa idaw ku masapasilac tu sakay kitakitay a mapangangan tu lalangawanay a naliwanan. ya masaadidingay a luma nu kilng a nipisangan a patideng misudikut tu buyu, nu ayawan ku banaw a kakitidaan,sikangaay anu mulekal sa taneng a kasenun asa misuayaw tu Hallstatt a nikabangcalan nu banaw. ==== 2. Durnstein (Tolunsetan 杜倫斯坦) ==== 杜倫斯坦位於多瑙河畔,以葡萄酒聞名,中古世紀保存下來的城牆,更讓杜倫斯坦也擠身在世界文化遺產之一。依歷史記載,這山頂上的梅爾克修道院成立於1089年,巴洛克建築修建於1702年到1736年,有精美的壁畫,圖書館更藏有無數的中世紀手稿,可說是見證了這一千年來人類的發展,非常驚艷! u [[eneng]] nina Durnstein sa i Tonaw a sauwac icapi adada, ya badisusu’ a epahan kusakasingangan, kalatebanan a seci sa nipaliwanan a saliling sa, mala nu kitakitay a naliwanan a zaysan,. masulitay i likisi sa, i tukungnay nu buyu ya Mie’lke a kiwkay mapatideng i 1089 a mihcaan, ya Paloke hananay sa na i 1702 katukuh i 1736 a mihcaan a masanga, ilabu sa idaw ku nu cabengay a nikulitan, i sulul nu cudad sa sinidimud tu kayadah nu kalatebanan a seci nalimaanay a nipisulit, taneng a sasakamuen itini i kalebutan nu mihcaan nicaliwayan a palalekal a sikasi pangengaw tu. ==== 3. Alpbach (A’lpiy-pahe 阿爾卑巴赫) ==== 小木屋搭配上花團錦簇的陽台妝點,是阿爾卑巴赫典型給人的印象,也因此這裡也被人稱為「鮮花木屋的童話小鎮」。阿爾卑巴赫夏天可以避暑,冬天可以滑雪,觀光客總是絡繹不絕。 u nisangaan tu nu kilangan a luma sipasiket han tu nu balubalu a nisangaanay i papawalian, u masa nu Alpbach nipaadih tu tademaw a nidatengan, kyu itini sa idaw aca ku sipangangan tu nu dumaay u “kungku nu balubaluay a luma’ masakenisay sa. i lalud sa itini taneng a misasa’pi, i kasienawan sa taneng a misaselic tu sulda. u tayniay nu labang sa caay ka satedep. ==== 4. Gmunden (Kemunten格蒙登) ==== 說到陶瓷就一定會想到的陶瓷小鎮—格蒙登,格蒙登在古代早已是貴族與上流人士喜愛的避暑勝地,更有許多音樂家特意前往此地長居創作,像是人人皆知的音樂家莫札特,就在此地待了兩年之久。 anu maysakamu tu nu sakay dita’ay a nalimaan sa, makadateng aca tu ya adidiay a kakitidaan u Gmunden hananay, i na niyadu’ sa i kasumamadan saku nu kakitaanay a tatungusan kalailayan a tademaw sakanamu han a sasa’pian a kakitidaan, uyni picidek idaw aca ku mamidatukay a tademaw tayni matenes a mueneng misabaluhay tu sasangaan tu kaydihan a datuk, mahida ya katinengan amin nu katuuday a mamidutukay ci Mocate hananay, itini mu’eneng sa makaala tu tusaay a demiadan. ==== 5. Mayrhofen (Mayelhuhun 邁爾霍芬) ==== 邁爾霍芬又稱「滑雪小鎮」是歐洲冬季滑雪勝地之一,更是音樂迷每年在雪山上舉辦音樂饗宴的聚集地。邁爾霍芬位於奧地利北部和德國交界處的阿爾卑斯山脈間,整個小鎮便是由一座一座的小木屋建造而成。 ina Mayrhofen “saselic tu sulda a niyadu’”, i nu European kasienawan a hinataydaan a kakitidaan, micidek u kasanamuhan nu mitengilay tu datuk, i sulsuldaanay a nipapatengilan kasaupuan a kakitidaan. ina Maye’lhuhun aenengan sa itida nu Austria a kanatal kalaamisan, atu nu Gemanyay a kalalitinan a kenis, ya A’elpise a buyubuyuan, kahamin nu nikahida sa u nu ya adidingay a sacacacay sa a nipatideng a luma’. ==== 6. Salcepaw 薩爾茨堡(Salzburg) ==== 薩爾斯堡是奧地利歷史最悠久的城市,城市的建築風格以巴洛克為主。學音樂的人肯定也知道,這裡可是音樂神童莫札特的出生地,指揮家赫伯特的故鄉,更是知名電影《真善美》的拍攝地,稱薩爾斯堡是一個「音樂小鎮」一點也不為過! Salcepaw sa u nu Austria a kanatal satenesay nu laylya a tuse, u sakaidaw nu masangaay a hekal sa au nu Paluke a sasitatungusan. minanamay tu datuk a tademaw u samatinengay, itiniay a kasingangan sa ya ci Mocate a kalecuh han a kakitidaan, ya mamikawihay tu datuk a mitesekay a tademaw ci Hepote’ay a niyadu’, kasatinengan nu igaay ya “''The Sound of Music”'' a siliadinguanay a kakitidaan, u sipangangan ya Saelsepaw u masacacayay a “datukay a niyadu’” caay kalakuwit ku nipatinsuan. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E5%9C%B0%E5%88%A9 奧地利] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A2 オーストリア] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Austria Austria] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] fzrqwn5kc1fl0dj3fxls5b0bjvfsqam Avery Bradley 0 142 87326 87324 2019-12-10T19:13:55Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Avery Bradley |- | colspan="2" |[[tangan:AveryBradley.jpg|Avery Bradley|alt=AveryBradley.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1990 a mihcan 11 a bulad 16 a demiad/ Tacoma, Washington |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |0 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |University of Texas at Austin (2009-2010) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2010/sakacacay/silsil 19 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |- | style="font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |Boston Celtics (2010-2017) Maine Red Claws (2011) Hapoel Jerusalem (2011) Detroit Pistons (2017-) mihitayan mimaliay |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec satadamaanay mimaliay (2016) |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA mihcaan sakacacay putiput mimaliay (2013) |} Avery Bradley tatama, nalecuhan i 11 a bulad 26 a demiad, 1990 a mihcan, miunduay a tademaw. u [[Amilika]] [[NBA]] kanas-mali mimaliay. lumeniay banges a tademaw. lumeniay a banges. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] rea3mg6to1c8roqem7yfe56dvn7gdwh Awi-tatama a ngangan nu Pangcah 0 143 86908 3481 2019-12-05T09:23:38Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Awi == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana’ tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 2ge6raqy7s65rlim9gngdooz9599zg3 Aylik•kael 0 144 119372 119371 2021-07-14T09:33:37Z Sabak5388 17 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Eric Carle (cropped).jpg|縮圖|'''Aylik•kael ('''艾瑞·卡爾)]] Eric Carle,1929 mihcaan enemay a bulad tusa a bataan izaw ku lima a demiad. == '''kakiliman''' == Aylik·kael(Eric Carle,1929 mihcaan enemay a bulad tusa a bataan izaw ku lima a demiad), nu [[:zh:美国|Amuhuwan]] a nipisangaan atu [[:zh:插畫家|malamigiwkaay]] atu u wawa a [[:zh:繪本|sikulitay a cudad]] atu nu wawa tu a [[:zh:文學|sapicudad]]. u sakasenengan tu ku ni pisangaan nu heni tu u kukit atu sapadepi a “mangalay tu ku babayuh”, tangasa 2014 mihcaan, enemay a bataan tu kuni palalucek tu kamu, i tini i kitaki makaala tu tuluay a malebut izaw ku waluay a lasubu nu cudad kuni pacakayan. namakayta 1969 mihcaan, makaala tu nipisulit pituway a cudad, i 2003 mihcaan makaala luola·yingesi·huaidejiang ”u nipadahkal nida tu sulit nu wawa a cudad”. '''(u kamu nu Hulam:艾瑞·卡爾'''('''Eric Carle'''、1929年6月25日-2021年5月23日),美國設計師、插畫家、兒童繪本作家和兒童文學作家。他最有名的作品是他用拼貼技法創作的《好餓的毛毛蟲》,截至2014年,已經被翻譯成超過60種語言,並在世界各地售出3千8百萬本。自從1969年以來,他已經創作超過70本書籍,由於對美國兒童文學貢獻,在2003年贏得了蘿拉·英格斯·懷德獎) == '''nilacul''' == === '''tungusay nu patahkalan tu nisangan''' === ==== '''mangalay tu ku babayuh''' ==== u Aylik kael tungusay a cudad, 2008 a mihcaan i Amuhuwan u nikulitan makaala tu lima a bataan ku sapaadih tu kakawaw, 《'''mangalay tu ku babayuh'''》u sakanamuhan nu tademaw kina sikulitay a cudad,  《'''mangalay tu ku babayuh'''》izaw tu ku sepat a bataan izaw ku pituay a kamu tu nipatahkal, mamen nu kitakit mangasiw tu tuluay a malebut a emang, tanengay aadihan nu tuluay atu enemay a wawa kina cudad. ==== '''sipataayaw pasubana''' ==== u Aylik kael a sipataayaw pasubanaay a cudad, tanengay nu minanamay tu nu Amuhuwanay a kukit、mahida atu sulit nu wawa a sapiadih. kina cudad han tu izaw ku yadahay a kulit, sakaida pabaluhay naicelangan mitelad tu sapibelih. ==== '''kalulumenian a tumay sikulitay a cudad''' ==== malecacatay kina tuluay a cudad nu sikulitay a cudad, izaw ku kalulumenian a tumay、kalulumenian a tumay, u canan ku adihen nisu? tumay, u canan ku matengilay? tumay, u canan ku adihen nisu? nu Amuhuwan Bill Martin Jr. sa kasenengan a kungku, patungus tu Aylik kael a kulit. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == *[[:zh:艾瑞·卡爾|wikipayke-艾瑞·卡爾]] *nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] [[kakuniza:tademaw]] ji94svb16di4g6xvgd67fixdzyl35y1 Aylismunyuxiancing 0 145 89438 88299 2020-03-01T04:50:46Z Minorax 446 wikitext text/x-wiki Alice in Wonderland u Amuhuwan a kamu, Aylismunyuxiancing u [[Sakizaya]] a kamu. [[tangan:AlicesAdventuresInWonderlandTitlePage.jpg|縮圖|Alice's Adventures in Wonderland]] == kakiliman == 《Aylismunyuxiancing》(Amuhuwan a kamu:Alice's Adventures in Wonderland, nu suliten mala ''Alice in Wonderland'')atu Aylis tu nisingpian a musiluyay a kakitidaan, nu Amuhuwan a matenengay tu sulit a nanaman ci chaersi·luteweiqi·daosen i sasulitan a nipisulit tu ngangan luyisi·kaluo tu nasulitan nu wawaay a kungku nu cudad. kina kungkuan tu ci Aylisi a tademaw, namakay puhang mahedik ku pawali aadupan mahida u nu sipian a kitaki, malitemuh tu matinengay musakamu a aadupan. kina nu wawaay a kungku nu cudad 1865 mihcaan tahkal tu, izaw ku tu caayay kalecad a mihcaan u sakaydihan namin nu miadihay a cudad. 《Aylismunyuxiancing》u micitekay a cudad kuynian mahida tu, pataayaw tu kungku nu wawa a cudad. mipasumadan tu cudad 174 a sasakamuwan patahkalay kuyni.<br /> [[tangan:The_White_Rabbit_(Tenniel)_-_The_Nursery_Alice_(1890)_-_BL.jpg|縮圖|白兔先生。]] == nilacul == <br /> [[tangan:Milo_winter_Alice.jpg|縮圖|掉進淚水中的老鼠和愛麗絲。]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:爱丽丝梦游仙境|wilipayke-愛麗絲夢遊仙境]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu'<br /> [[kakuniza:Lisin Kubung]] jhulv0abp12wskygdi8zeaa8iywvvz1 Ayoh-tatama a ngangan nu Pangcah 0 146 86910 3520 2019-12-05T09:24:32Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Ayoh == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] t4d0p57j1s8bd858h5mrpoaqnu4t8t3 Ayong-tatama a ngangan nu Pangcah 0 147 86911 3532 2019-12-05T09:24:48Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:tatama]] 20c1pgfirafspvho6gjhzbkk4aa4r98 Azerbaijan 0 148 128409 116299 2022-08-16T10:09:24Z 82.194.26.151 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Azerbaijan.svg|thumb|u hata nu Azerbaijan (亞塞拜然)|alt=Flag of Azerbaijan.svg]] [[tangan:Azerbaijan_(orthographic_projection).svg|thumb|u eneng nu Azerbaijan ]] [[tangan:Qız_qalası_ümumi_2016.jpg|thumb|Qız qalası ümumi 2016]] [[tangan:Şirvanşahlar_saray_kompleksi.jpg|thumb|Şirvanşahlar saray kompleksi]]'''Azerbaijan''' (亞塞拜然) === u sulit nu zuma a kamu === u sulit nu Hulam: 亞塞拜然 u sulit nu Lipun: アゼルバイジャン共和国 u sulit nu Amilika: Azerbaijan == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Azerbaijan''' sa [[ilabu]] nu Yaco, [[itiza]] i 40 30 N, 47 30 E, u [[ahebal|aheba]]l nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 86,600 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa [[izaw]] ku 82,629 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 3,971 km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 9,872,765. kakalukan umah sa 57.60%, [[kilakilangan]] umah sa 11.30%, [[zumaay]] henay umah sa 31.10%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Baku ([[:zh:巴库|巴庫]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === [[kakining]] nu kanatal demiad sa 28 bulad 5 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Ilham Aliyev]], [[micakat]] a demiad sa i 2003 a mihcaan 10 bulad 31 demiad. u cunli nu Azerbaijan ayza sa ci [[Ali Asadov]], micakat a demiad sa i 2019 a [[mihcaan]] 10 bulad 8 [[demiad]]. == '''u hata nu kanatal (國旗)''' == u kulit nu hata nu kanatal sa, sisepat ku kulit ipabaw. u [[sumilaway]] u [[sumanahay]] u [[landaway]] atu [[salengacay]]. 亞塞拜然共和國,通稱亞塞拜然,根據現代的詞源考證,亞塞拜然這個名稱來自伊朗北部區域,可根據現代波斯語翻譯為「貯藏庫」、「貯火之庫」或者「火之國/火的土地」。 亞塞拜然共和國,通稱亞塞拜然,根據現代的詞源考證,亞塞拜然這個名稱來自伊朗北部區域,可根據現代波斯語翻譯為「貯藏庫」、「貯火之庫」或者「火之國/火的土地」。 Azerbaijan kapulunganay a kanatal sa, [[nipangangan]] sa u Azerbaijan han, nu masulitay sakay nu aydaay naulican a [[nipawacayan]] sa idaw tu ku [[kasasiwantan]], in a Azerbaijan a ngangan sa sipakay nu kaamisan ya Ilang [[hananay]] a kanatal, a sikaidaw nu ngangan, [[taneng]] a sipakay nu aydaay ya Pose hananay a kamu, [[nipibelihan]] tu sanuaydaay, ya “sulu nu pidimud tu canacanan”, u mamisupet tu “sakay nu lamalay a sulu sananay” caay sa ya “lamal nu kanatal/ lala nu kanatal”. 「亞塞拜然」這個地名原指伊朗亞塞拜然,而現在的「亞塞拜然」國名是在1918年的亞塞拜然民主共和國時期第一次使用,此後沿用至今。當時用此名稱命名還得到伊朗政府的反對和抗議。 “Azerbayca” ina ngangan sa nipatuduan sa nu makay i kakitidaanay tu ya Ilangay a Azerbaijan, saku nu aydaay sa, ya “Azerbayca” u ngangan nu kanatal sa, sipakay i 1918 a mihcaanay a Azerbaijan u kapulungan a kasaupu, [[saayaway|sayaway]] a micukaymas tu ngangan, nu dikudan sa hini han tu a sipangangan. i mahida sa uyni a spangangan sa, sikaidaw nu Ilang a cenhu a nipihantay atu caculi makayi kilulan a sikalecad a pangangan. 亞塞拜然民主共和國於1918年5月28日正式宣布獨立,成為第一個以穆斯林占絕大多數的世俗化民主共和國,也是第一個有歌劇和戲劇院和現代大學的穆斯林國家。 ina Azerbaijan hananaya kapulungany a kanatal sa, na i 1918 a mihcaan lima a bulad tusa a bataan idaw ku walu a demiadan, [[sibalucu'ay|sibaluca’]] [[patatenga'ay|patatenga’]] a [[nipabinawlan]] pangiha' a kunida asa malakanatal, mala u nu sayaway a kaidaw nu dadadiwan atu sakay nu igiay, siladay tu nu aydaay tabakiay a cacudadan nu Muselin sakay nu kanatalay. 亞塞拜然共和國坐落於高加索山脈之南方,該國以地理位置而言大部分屬於亞洲,少部分屬於歐洲,但對外一般自稱歐洲國家。所處地區是連接東歐和西亞的十字路口。境內土地約半數為山地。境內最高峰為巴薩杜茲峰,位於高加索山脈,海拔4,740公尺。 u Azerbaijan a [[kapulungan]] a kanatal sa, u eneng i Kawciya-su a buyubuyuan kasatimulan, ina kanatal sa u kasaidaway tu sakay lala sa, u kakitidaan masa nu Yaco, kaadidingan sa sanu Ocoan, nika saka i hekal sa kunida sa pangiha u O-cuo ku kanatal niyam sa, sikala enengan nu [[kakitidaan]] sa malalitin tu nu walianay nu Oco, atu masanutipanay nu Yacoay ya sakakiwacing a sasacumudan. i kanatalay a kakitidaan sa kalupangkiwan ku sikaidaw tu buyubuyuan. i labu nu kanatal satalakaway nu buyu' sa, ya Pasatu-ce a tatungduh nu buyu, kalaenengan sa i kawciya-su a buyubuyuan, nisausian sipakay nu bayu’ a ditek sa makaala tu 4,740 katalakaw ku depah. 亞塞拜然境內氣候多樣,中部與東部為乾燥型氣候,東南方降雨較為充沛。首都巴庫緊臨裏海,冬天溫暖,一月月均溫為4℃,七月月均溫為25℃。北方與西方的山區氣溫較低,夏天平均溫為12℃,冬天平均溫為-9℃。 Azerbaijan sa u sakay nu demiadan i kkanatal sa masasiduma, kalatebanan atu nu walianay a demiad sa [[kalaacakacakan]], waliay kalatimulan a sikayda sanikaudadan sa kalasibekan macalut a maudad. u masatatangah han nu tuse sa ya Paku han micapi tu ya Lihay hananay a bayu’, i kasienawan sa kaladihekuan ku demiad, sayaway a bulad sa nitulakan a sakademiad sa sepat a tu kasienaw, i pituay a bulad sa nitulakan a sakademiad sa tusa a bataan idaw ku lima nu tu, kaamisan atu nutipanay kasibuyuanay a demiad sa [[kalasisinawan]]. i lalud sa u nisapalan a demiad sa makaala tu sabaw tusa ku tu, i kasienawan sa nitulakan a demiad sa makaala tu kaselepan tu -9℃ sakasienaw. 亞塞拜然境內大部分地區一年的降雨量只有200毫米,但少數地區例如高加索山脈的高海拔區以及東南方的蘭克朗平原降雨較多,一年降雨量可達1000毫米。基本上大部分亞塞拜然的國土皆是在春秋兩季較為潮溼,夏季則是乾季。 Azerbaijan kakitidaan sa sakayadahay nu kakitidaan sa, cacay amihcaan  a nikaudadan sa pulung han a misausi sa 200 a lasubu adada kalaidaw, nika i u masaadidingay a kenis sa, tinaku ya Kawciya-su a buyubuyuan, masatalakaway nu sikay bayu’ a nisausianay a kenis sa, atu nu walianay kalatimulan a enal kalasiyadah nu nikaudadan, cacay nu mihcaan sa kalaidaw nu nikaudad 1000 a hawmi a masausi. kasalamitan sa nu Azerbaijan a kakitidaan sa, iti sadingsingan atu i balangbangan tusa a [[puu'|puu’]] ku nikayadah a maudad kalalemedan ku demiad, u lalud sa kalaacakan ku nikahida nu demiad. == '''sakay nu cence (政治)''' == 亞塞拜然憲法中未指明國教,但主要宗教為伊斯蘭教,97%的人口是穆斯林。亞塞拜然不同種族社群信奉其他信仰,根據亞塞拜然憲法,亞塞拜然為世俗國家,宗教信仰自由。 u sakay nu hulicay i Azerbaijan sa nayay ku nipituduan  tu nu kanatalay a sapasubanaan, u sakusaan sa sakunu kiwkayay ya Iselanga kiwkayay, 97% a palasubu ku tademaw nu Muselin. u sakacaay kalecad a binacadan nu Azerbaijan sa, sakay singguan nu udip sa caay amin kalecad, i malasulitay sa ina Azerbaijan a kanatal kaidaw nu hulic, sakay nu singguay a nipicumud sa, masakunidaay ku balucu nu tademaw [[masasiduma]] ku nidateng, kyu u sakay kiwkayay sa sakunida han a masasiduma nayay ku nikakelecan. 體育在亞塞拜然有歷史根源,即使是現在傳統和現代體育項目仍然流行。自由式角力傳統上一直視為亞塞拜然的國技。 sapilatlatay a nikatesekan sa, idawaca ku makay laylayay i Azerbaijan a nikasalamitan nu sikalingat, kanahatu masa nu aydaay kalaylayyay a ziday, atu nu masa aydaay a nipilatlat kalabelengan a madaduduc, ya kunida sananay a misemu a sakasasedsed, uyni sa u [[sakahenulan]]  nu Azerbaijan a kanatal u kasenengan a mitesekay sa.   亞塞拜然人類發展指數較高,與大多數東歐國家相當。有較高的識字率和較低的失業率。石油和天然氣資源豐富,是國民經濟中的主要依賴。 憲法上亞塞拜然是一個半總統制的多黨制民主國家,但事實上整個政府運作沒有實際上的民主,民主指數也屬於獨裁。亞塞拜然總統是國家元首,副總統是國家副元首為二號領導人;總理則是政府領導人。立法權由政府和國會所有。亞塞拜然在1991年12月通過了獨立公投,從蘇聯獨立。亞塞拜然現任總統是伊利哈姆. 阿利耶夫,所屬政黨是右翼的新亞塞拜然黨。亞塞拜然的最高立法機構為國民會議。 i hulic nu Azerbaijan sa, u masapangkiway ku sasitungus nu cungtung, kayada han nu masakaputay nu mamikeliday, kyu nikahida sa mahaminay a musakawaw tu sakay nu kanatalay a tuud sa, tatenga’ caay tu pakasakaku, ya misakaku a nikadih sa misasengi tu kalakician. nu Azerbaijan a cungtung u tatapangan, ya mamiedapay a cungtung sa masatusaay a mamikeliday, ya satalakaway a mamikeliday tu cenhu han. u sapatideng tu hulic sa situngusay sa u cenhu atu ya lalubangan nu giing ku sikining. ina Azerbaijan iti 1991 a mihcaan sabaw tusa a bulad, makaawas tu sakunida sananay tu a kanatal a nipisingkiw.sipakay i USSR tahkal a kunida sa malakanatal,aydaay a cungtung sa ci Iliha-mu, aliyiehu, u sikadikec nu sakaaydaay a masakaputay sa, masakawananay ya Azerbaijan, u masatalakaway nu pahulicay nu kalalubangan nu [[binacadan]]. == '''nu kitakitay a nikalcabay (外交)''' == 亞塞拜然是世界衛生組織、國際貨幣基金組織、世界銀行、亞洲開發銀行、歐洲理事會、歐洲安全與合作組織、北約和平夥伴關係計劃(PfP)的成員國,以及不結盟運動的成員國,也是世界貿易組織觀察員國身份和國際電信聯盟的成員國。亞塞拜然是突厥語族6個獨立的國家之一,也是突厥議會和突厥文化國際組織的成員,和獨立國協 (CIS)、古阿姆民主和經濟發展組織 (GUAM) 的創始成員國之一。亞塞拜然於1992年加入聯合國,在2006年5月9日召開的聯合國大會上,亞塞拜然當選聯合國人權理事會理事國(任期從2006年6月19日開始)。亞塞拜然現在與世界上的158個國家建立了外交關係,並加入了38個國際組織。 與亞美尼亞因納哥諾卡拉巴克主權問題交惡。 ina Azerbaijan a kanatal sa u mala nu kitakitay a sakakumecdan, nu [[kitakitay]] sanu paysuay, tuuday, nukitakitay sakay nu [[kalisiway]], ya Yaco sapalekalay tu nu ginkuay, nu Ocoaya lise hanany, atu nu O-cuoay nisa[[haymaw]]an a nikapulunganatu ya (PfP) a sacabayen, pauya caay a nikasaupuan a masakaputay, ya nu kitakitay a maliway u tatapalanay a kanatal nu udip, atu sanu kitakitay ya nutelayay a masakaputay a kanatal. ina Azerbaijan sa u sanu Tuci-yieay a [[kamu]] masacacayay a kanatal, masa u nu Tuci-yieay kalalubangan a sasacabayan, atu nu kunidaay a kanatal ya (CIS), atu nu kuamu hanany a sakakuay a pakalisiway tu sakalekal a kaput (GUAM)kalingatuan a kanatal. ina Azerbaijan sa iti 1992 a mihcaan micumud i paykanatal nu kitakitay, i 2006 a mihcaan lima a bulad siwa a demiadan i nikatatengilan, mala nu [[paykanatalay]] sanu tademaway a tatungus a sikiningay a kanatal, (u sasikawaw sa sipakay 2006 a [[mihcaan]] enemay a bulad sabaw siwa a demiad [[malingatu]]). ina Azerbaijan a kanatal sa mapatideng tu ku nikalcabayan sa idaw tu ku 158 a kanatal [[kunikalalcalan]], satusa [[milihida]] tu nu 38ay a masakaputay a sidayitay tu '''kitakitay a tademaw.''' == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%A1%9E%E6%8B%9C%E7%96%86 阿塞拜疆] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3 アゼルバイジャン] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Azerbaijan Azerbaijan] [[Kakuniza:Azerbaijan| ]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] aw5l4xxut1oih4kepx3lnxmyw74bxj8 A’lripay 0 149 115728 86091 2021-06-17T14:46:39Z Sayuen.kilang 1763 wikitext text/x-wiki [[tangan:Tra_Ku_Ban.JPG|thumb|dabek nu Puyuma]] [[tangan:Beinan_Archaeological_Site.jpg|thumb|Beinan Archaeological Site]]'''<big>A’lripay (u sulit nu Hulam: 阿里擺部落)</big>''' i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu A’lripay. u kasalumaluma’ nu A’lripay sa, izaw ku 44 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 135 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 91 a tademaw, pakalatu 67%. 為是卑南八社之一,「[[:zh:蚂蚁|Alipai]]」是螞蟻很多之意。alipai u "[[:zh:蚂蚁|puduh]]" sananay, ku cacay nu Puyuma cidekay walu niyazu'. == u siwkay nu niyazu' == === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Yingcumin, izaw ku 44 a tademaw, pakalatu 33%. u kasabinacadan, Puyuma 49%, Pangcah(Amis) 7%, Paiwan 2%, zumazuma 9%. === u Puyuma a niyazu’ === u Puyuma a niyazu' kyuni, katuud ku Puyuma a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Paywan, inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taytung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya a tademaw, A'lripay caykaw nu Sakizayaay a niyazu', inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |'''Puyuma''' |[[:zh:卑南族|'''卑南族''']] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina [[:zh:島嶼|subal(島嶼)]] a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. === malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan === * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F 卑南族] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%97%E3%83%A6%E3%83%9E%E6%97%8F プユマ族] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] m1wxydiube9qhkozul99o1htq63p1am B. J. Armstrong 0 150 86915 3643 2019-12-05T09:39:20Z Vickylin77amis 80 /* B. J. Armstrong */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |B. J. Armstrong (B·J·阿姆斯壯) |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1967 a mihcan 9 a bulad 9 a demiad/ Detroit, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 11, 2 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Iowa (1985–1989) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1988/sakacacay/silsil 18 mapili’ nu Chicago Bulls putiput |- |'''uzumaay a napatahkal saca nazipa’an'''     |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1991–1993) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1994) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Chicago Bulls (1989–1995) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Golden State Warriors (1995–1997) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Charlotte Hornets (1997–1999) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Orlando Magic (1999) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Chicago Bulls (1999–2000) |- |colspan="2" style="text-align:center; |pahanhanan tu kawaw  |} == B. J. Armstrong == tatama, nalecuhan i 9 a bulad 9 a demiad 1967 a mihcan. ngangan niza ci B. J. Armstrong, u miunduay ku kawaw niza. [[NBA]] kanas-mali mimaliay. u [[Amilika]] a [[tademaw]]. i 1989 a mihcan, mapili' nu Chicago Bulls. mamikuwan ku zikuzay pueneng. i laed 1991-1993, u kakalimaan a mamikawaway. === siwkay nu Hulam === 小班傑明·洛伊·阿姆斯壯,美國職業籃球聯賽運動員,在1989年的NBA選秀中第1輪第18順位被芝加哥公牛選中。在公牛隊時期,阿姆斯壯主要擔任約翰·帕克森的替補後衛,為1991-93年公牛王朝的重要成員。 ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:mimaliay]] 7t833jjq5950n0u78vx77f99bdd7q86 Babau 0 151 115729 86917 2021-06-17T14:47:22Z Sayuen.kilang 1763 /* u siwkay nu niyazu’ */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan]] [[tangan:Vivian4comp.jpg|thumb|Vivian-u sangulan a kaying nu Tayan]] == Babau == u sulit nu Hulam: 中奎輝部落 === u siwkay nu niyazu’ === [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] i Taoyuan a kuwan nu niyazu’ nu Babau. u kasalumaluma’ nu Babau sa, izaw ku 58 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 222 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 213 a [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, izaw ku 9 a [[tademaw]], pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayal 91%, Amis 1%, Bunun 1%, Truku 1%, zumazuma 1%. === u [[:zh:泰雅族|Tayan]] a niyazu' === caay kaduut ku tademaw itini, u Tayan(Tayal) a tademaw itini mueneng. u Taoyuan sa i amis nu Taywan, duut ku Tayan atu Pangcah i Taoyuan. tuud ku Tayan a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Pangcah u Yuwatan atu Taluku. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[Taywan]] Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a [[tademaw]]. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i [[Taywan]] Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku [[Pangcah]](Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu [[Pangcah]](Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F 泰雅族] [[kakuniza:niyazu']] 5kh3p5jhnn3uxuol76pt67ems0rju56 Bacingul 0 152 115730 3727 2021-06-17T14:48:23Z Sayuen.kilang 1763 /* u siwkay nu niyazu’ */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_bunun_dancer.jpg|thumb|u Yuwatan a kaying]]'''Bacingul , u sulit nu Hulam: 加平部落''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Bacingul. u kasalumaluma’ nu Bacingul sa, izaw ku 67 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 274 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 263 a tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, izaw ku 11 a tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === [[tangan:布農族領袖拉荷阿雷.jpg|thumb|布農族領袖拉荷阿雷]] u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 84%, Pangcah(Amis) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 9%. === u Yuwatan a niyazu’ === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ kyuni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']] inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). == u siwkay nu Yincumin == u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa | href="Category:Wp/ais" |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa | href="Category:Wp/ais" |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=98 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Taitung]] lmb0whta61eyx3rj040gwn7wpwqwd1l Bahamas 0 153 117370 117369 2021-06-28T03:12:21Z Komod.sayuen 1721 /* aadihan (景點) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Bahamas.svg|thumb|u hata nu Bahamas (巴哈馬)|alt=Flag of the Bahamas.svg]]Bahamas (巴哈馬) a kanatal, ka[[damsay]]ay a nipa[[ngangan]] tu Bahamas han, u [[eneng]] i ti Ta-si-yan a [[bayu]] kala nu tipan ya Lu-ka-ya kalalitinan a [[subal]] a masacacayay a kanatal, [[pulung]] han makala tu pitu a lasubu nu subal atu masaadidiay a san-hu hananay kalu [[ba'tu|ba’tu]]an. nu [[eneng]] i ti Amuhuwan ya Fo-lo-li-ta wali nu katimulanay a subal, u tatungusan nya subal sakay nu Cuba atu ya Is-pa-ni-aw-la a subal i saka ammisan, i ti ya Ke-tes atu Kay-kes a subal kala nu walian atu amisan, nikayadahay a [[lala']] u eneng i ti ya Pay-mu-ta masadicemay nu kalacapian. (u sulit nu hulam: 巴哈馬國,通稱巴哈馬,是位於大西洋西側廬卡雅群島上的一個島國,全國包含700座島嶼(以及小島嶼)和珊瑚礁。地處美國佛羅里達礁島群東南面,古巴主島和伊斯帕尼奧拉島(海地和多米尼加)以北,特克斯和凱科斯群島東北部,絕大多數的領土位於百慕達三角附近。) u sataklakaway nu kitakitay nu Bahamas, ya [[Nassau]] kitidaan i ti Sin-pu-lo-wei-tens a subal, u katuuday nu tademaw nienengan i tida amin i [[Nassau]], u [[:zh:企业|misiwbayay]] tu [[aidangan]] atu [[:zh:金融|pakalisiway]] a misiwbayan u sakahenulan nu Bahamas a lalatlatan. (u sulit nu hulam: 巴哈馬的首都拿索位於新普羅維登斯島上,絕大多數的人口居住於首都拿索一帶;而旅遊業和金融業是巴哈馬主要的經濟活動。)[[tangan:LocationBahamas.svg|thumb|u eneng nu Bahamas]] [[tangan:Bahamas_2009.jpg|thumb|Bahamas 2009]] == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam: 巴哈馬 u sulit nu Lipun: バハマ国 u sulit nu Amilika: Bahamas == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Bahamas''' sa i labu nu Congnanmeico, i tiza i 24 15 N, 76 00 W, u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 13,880 km<sup><small>2</small></sup> ,u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 10,010 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 3,870 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu tademawan sa 327,316. kakalukan umah sa 1.40%, kilakilangan umah sa 51.40%, [[zumaay]] henay umah sa 47.20%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u [[Nassau]]. == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 10 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Elizabeth II]], [[micakat]] a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. u cunli nu Bahamas ayza sa ci [[Hubert Minnis]], micakat a demiad sa i 2017 a mihca 5 bulad 11 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu kanatal sa, situlu ku kulit, u [[landaway]] u [[takuliway]] atu [[lumeni'ay]]. u hata nu Bahamas (kamu nu Amuhuwan: Flag of the Bahamas), u saka [[situngus]] nu kapulungan nu cen-hu a hata, nai 1973 a mihcaan pitu a bulad cacay a bataan nu demiadan, i Bahamas kapulungan a cen-hu muliyas tu nipikuwan nu United kingdom, i mahida sa, kalatatenga’a mala nu kanatalay a [[hata]], sipa[[kutay]] tu nu mala United kingdoman a [[nikakelungan]] a [[hata]]. (u sulit nu hulam: 巴哈馬國旗(英語:Flag of the Bahamas)是代表巴哈馬聯邦政府的旗幟,於1973年7月10日在巴哈馬聯邦脫離英國統治之際,正式成為國旗,從而代替了英屬巴哈馬殖民地時期的旗幟。) nami[[sanga']]an kanatalay a hata, na ci Dr. Hervis Bain a nipi[[tekel]], kala[[pangkiw]]an ku sapaadih. ina Bahamas kalalitinan a [[:zh:島嶼|subal]] [[muenengay]] a tademaw sa, makaala tu tuluay nu mang kayadah nu tademaw. masadumaay nu [[binacadan]] sa, u makay i Fei-Cuoay malatubangay a iluiluc sayadahay, kawilian nu hata malasadicemay a lumeni'ay nu kulit, tungusay malu nu subalay a binawlan masabalud ku balucu’. malu tusaay a kalasumilaway nu bayu a kulit, masasiduma tu nitatungusan, misaliyutay tu Bahamas kalalitinay a subal atu Ta-si-yan a [[bayu]] atu Cia-le-pi-hai a bayu. i teban silaat tu masacacayay kalawlaway a kulit tungusay saka nu [[subal]]ay nikasalunganan a sadipasan atu [[dadipasan]], ka[[dihku]]an nu nikadamsay a cilal. (u sulit nu hulam: 國旗由Dr. Hervis Bain設計,比例為1:2。巴哈馬群島的三十多萬居民多為非洲移民與奴隸的後裔,左側的黑三角形就象徵著島上居民的團結統一。兩條海藍色條紋分別代表著環繞巴哈馬群島的大西洋與加勒比海。夾間的一條黃色條紋象徵著島嶼上美麗的沙灘與海邊溫柔的陽光。) == '''likisi (歷史)''' == u Bahamas kalalitinay a [[:zh:島嶼|subal]] i tidaay a Yin-cu-min u Lu-ke’-yang Yin-ti-an a binacadan, i 1492 a mihcaan cacay a bulad sabaw tusa a demiad, ya mikinciway tu kitidaan nu subal mitesekay ci Ke-lung-pu makadih tiya tademawan. u kamu ni Ke-lung-pu natayda i Sen-sa-el-to a [[:zh:島嶼|subal]]. nika ya Spain a binacadan nayi’ ku balucu’ nuheni tiya subalan, uyda sa [[:zh:抢劫|micebis]] tu [[palukalungay]], sisa ka[[selep]]an ku [[:zh:人口|nikatuud nu tademaw]]. (u sulit nu hulam: 巴哈馬群島的原住民為路克揚印第安人,1492年10月12日哥倫布探索該群島時瞥見他們。據說哥倫布曾登陸聖薩爾瓦多島。西班牙人對移民該島無興趣,但到此搜刮奴隸,使人口銳減。) 1648 a mihcaan u namakay Pay-mu-ta kalalitinay a [[:zh:島嶼|subal]], ya United kingdom a binacadan taynien i Bahamas kalalitinay a [[:zh:島嶼|subal]], nika [[nayi'|nayi’]] ku nikaydih a matenes mueneng i tini, sisa kalamkam satu mala u nu mamicebisay a masakaputay a pilimekan a kitidaan, i mahida sa ya Spain a binacadan sanisani tayni milawilaw, nu dikudan sa kakayda satu caay kamukelaw. (u sulit nu hulam: 1648年一批來自百慕達群島的英國人來到巴哈馬群島,但沒有定居的打算,這裡於是很快又淪為海盜的避難所,而且西班牙人也不時登陸侵擾,導致後來雖有人但並不特別繁榮。) nika kunida sa malukanatal ku United states, i mahida sa idaw ku mabalucu’ay i United kingdom a tademaw mulaliw tu United states, taynien i  Bahamas kalalitinay a subal, i tawya idaw ku nipabangbangan tu tina subalan a nikelaw, kakilukilul sa patideng nipalumaan tu kupa hananay a balu a nipabawbian. i nikalalais nu United states sakay nu timul atu nu amisay, mala nu papulu'an tu kunida sananay pabalunga’an a kitidaan. hida satu katukuh i sakatusa nu kitakitay a nikalpacaw, u papiidangay a kalukakawawan, i tawya miteka sakasilacul ya [[kitidaan]], hidahida satu macunusmacunus ku nikamukelaw. (u sulit nu hulam: 美國獨立革命之後,當時一些效忠英國的人士逃離美國來到巴哈馬群島,進而帶動了巴哈馬群島的繁榮,陸續建立了棉花種植園。美國南北戰爭期間成為封鎖走私船的中心。一直到第二次世界大戰後,旅遊業才開始發展,使當地持續繁盛。) i 1964 a mihcaan ina Bahamas kalalitinay a subal idaw ku nikala tu malakunida a tatungusan. i 1973 a mihcaan mapatideng mala u Bahamas a kanatal. (u sulit nu hulam: 1964年巴哈馬群島獲得內部自治權。1973年成為獨立的巴哈馬國。) == '''u [[tademaw]] (人口)''' == nikaidaw nu kapulung nu tademaw katukuh i 2010 a mihcaan 351461 kayadah (2010 a mihcaan), u binacadan sayadahay nu makayda amin i O-cuo atu Fei-cuo nikacamulanay a iluiluc, ya Fei-cuo hananay a binacadan na u naayawayay u malatubangay amin i mahida, nikasaupuwan nu katuuday i ti Sin-po-lo-wei-tuns a subal. (u sulit nu hulam: 人口351461(2010年),人民多為歐洲人和非洲人混血後裔,非洲人為以前奴隸。人口多集中在新普洛維頓斯島。) == '''u demiad (氣候)''' == nu Bahamas kalalitinay a subal nikayadahan a kitidaan, u mala nu kaladamsayay a nikacaledes i demidemiadan, [[:zh:北回归线|amislic]] kabalaten i nu kalatebanay a kitidaan. i cacay a mihcaan u waluay a bulad kacaledesan a bulad, nikalecadan a demiad makala tu 24 katukuh i 32 °C nikalaedan, i cacay a bulad atu tusaay a bulad, u sakasienawan a bulad, nikalecadan a demiad makala tu 17 katukuh i 25 °C. nu Bahamasay nu mihcaanay a nikalecadan a demiadan pulung han mala nu 23.5 °C, mihmihcaan saka siudad kala tu cacay a [[:zh:毫米|malebut]] (公釐) nikayadah. (u sulit nu hulam: 巴哈馬群島大部分的地區都屬溫和的亞熱帶氣候,北回歸線橫貫中部。一年之中8月為最熱月份,平均氣溫介於攝氏24至32 °C之間;1、2月為最冷月份,平均氣溫17至25 °C之間。巴哈馬的年均氣溫約為攝氏23.5 °C,年平均降水量則在1000公釐上下。) kacaledesanay a [[:zh:龍捲風|adiyuc]](龍捲風) atu baliyus alahicaan mudebung i Bahamas kalalitinay a subal. i 1992 a mihcaan, ina baliyus ya Andrew hananay maliwayan kina sakay amisay a subal, i ti 1999 a mihcaan, ya baliyus Floyd hananay micaliway tu nu walianay nina subal. i 2019 a mihcaan, ya do-li-an baliyus, nipipeci’an atu kaicelangan mamin cebisan ku subal, u nikatabaki nu baliyus tatulitulis sa makaala tu 295 paytatukian nu kung-li kakalamkam, katangsulan a bali makala tu paytatukian 354 a kung-li, mala nu kaidaw nu masulitay satabakiay nilawilawan tu  Bahamas atu A-pa-ke kalalitinay a subal mala u nu saicelangay a baliyus. (u sulit nu hulam: 熱帶風暴和颶風偶爾會襲擊巴哈馬群島。1992年,颶風安德魯(Andrew)掠過群島北部,1999年,颶風弗洛伊德(Floyd)掠過群島東部。2019年的颶風多利安以破壞性強度掠過群島,持續風速185英里每小時(295公里每小時),陣風高達220英里每小時(354公里每小時),成為有記錄以來影響大巴哈馬和大阿巴科群島的最強熱帶氣旋。) == '''aadihan (景點)''' == === kalasumasumanahan a sadipasan (粉紅色沙灘) === i [[:zh:哈勃岛|Harbour]] a subalay a [[kalasumasumanahan]] a [[sadipasan]], na nipangangan nu Amuhuwan ya “ [[paylipayay]] a sinbunng” tu sakay nu kitakitay kacadi'ci'anay a sadipasan, kalasumilawan nanum nu [[bayu]], idaw ku adidingay a kalawlaway nu liken, u mala nu tademaw nidatenganay tu aidangan, nika ina Bahamas kalalitinay a subal ya Harbour a subal, u saka caay kalecad u nipicidek a aidangan, u sasalunganay kalasumasumanahan a sadipasan, anu mahicahica u sakaydihan nu tatama atu [[tatayna]] kalasepian kakaydihan i nikaudipan kanca a tayda henay miidang. (u sulit nu hulam: 哈勃島上的粉紅色沙灘,曾經被美國《新聞周刊》稱為「世界上最性感的海灘」,湛藍的海水、帶點微黃的沙灘,是一般人對於渡假海濱的印象,但巴哈馬群島的哈勃島(Harbour Island)上,沙灘卻有著與眾不同的風景,絕美的粉紅色沙灘(Pink Sands Beach),無論男女都會覺得是夢幻天堂,一生必走一趟!) u nikahinian [[kalasumasumanahan|kalasumasumahnahan]] a liken, u nikahinian nina kitidaan, idaw ku mala nu lima a yik nu mihcaan i nu ayaw nikaidaw tu, caay pakaadih ku mata a yu-kung a cilekay, u paduh nida sisumanahay atu kalasumasumanahan midepit i ti Harbour a subal i [[liwliwan]] nu [[baba’tuan]], nika habelutan atu nu bayuay a [[tuudtuud]] sa, sikahetik i dadipasan nu makay i nu baba’tuan nikahida. (u sulit nu hulam: 之所以會有粉紅色的沙子,是因為當地有一種5億年前已經存在、肉眼難以察覺的有孔蟲,牠們有著紅色或者是粉紅色的外殼,會附著在哈勃島四周的礁石上,受到海浪或者是海洋生物的襲擊、衝撞之後,會從礁石上整團掉落再被沖刷到海岸上。) sikatayda i Harbour a subal, saayaway sa a mukacaw tu hikuki, tayda i nu amisan ya Eleuthera a subal, paliyunen aca tu kadideng anu caay sa u [[balunga|balung]]a ku kacawen, i tawya a makatukuh, [[kanahatu]] saka tayda a dadan caay kabaat atu caay kacaluway, nika ya kalasumasumanahan a sadipasan nikasalunganan, i tasepi’an u sakatawitan nu midangay nu [[labang]], sakanamuhan tu ya kalasumasumanahan nu misu, anu makayda tu maycaliway amana kanca kasungaliw. (u sulit nu hulam: 要到哈勃島,必須先飛到它北方的伊柳賽拉(Eleuthera)島,再轉乘車子或船方能抵達,雖然路程遙遠也不方便,但粉紅色沙灘絕美夢幻,遊客依然趨之若鶩,喜歡粉紅色的你,走過路過千萬不要錯過!) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考文獻) == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部palcabayay a pu] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E5%93%88%E9%A9%AC 巴哈馬] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%83%8F%E3%83%9E バハマ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/The_Bahamas Bahamas] *[https://www.setn.com/News.aspx?NewsID=129244 粉紅沙灘] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 0buiy00msmce1at4uirqvezo2walh3k Bahrain 0 154 116543 116542 2021-06-22T15:12:59Z Sabak5388 17 /* latlatay (體育) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Bahrain.svg|thumb|u hata nu Bahrain '''('''巴林)|alt=Flag of Bahrain.svg]] [[tangan:Bellin_-_Karte_von_der_Küste_von_Arabien_c.1745_(crop).png|thumb|Bahrain '''('''巴林)]]'''Bahrain ('''巴林) == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Bahrain''' sa i labu nu Yaco, itiza i 26 00 N, 50 33 E, u [[ahebal|aheba]]l nu lala’ mapulung sa 760 km<sup>2</sup>, u [[ahebal]] nu lalaay sa 760 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 1,378,904. [[kakalukan]] umah sa 11.30%, kilakilangan umah sa 0.70%, zumaay henay umah sa 88%.[[tangan:Bahrain_on_the_globe_(Afro-Eurasia_centered).svg|thumb|u eneng nu Bahrain]] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Manama ([[:zh:麦纳麦|麥納瑪]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 16 bulad 12 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Hamad bin Isa bin Salman Al Khalifa]], micakat a demiad sa i 1999 a mihcaan 3 bulad 6 demiad.[[tangan:Manama Skyline.jpg|thumb|Bahrain]] == '''u [[hata]] (國旗)''' == Bahrain nu hungtiay a kanatal, nipangangan sa u Bahrain. u eneng sa i Si-ya han, micapi tu nu taetipanay a tatukusan malasubalay a kanatal, ya satalakaway mamukeliday a kakitidaan sa u Manama (May-na-ma 麥納瑪) han. ina Bahrain a subal sa mala u nu satabakiay a subal, namakay i satimulan katukuh i nu amisan sa, nikabatad sa makala tu lima a bataan idaw ku lima nu kung-li, nu walian katukuh i nu tipan sa makaala tu 18 km ku nikaahebal, nikapulungan nu kaahebal sa 758 ku nikaidaw tu km<sup>2</sup>. == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 巴林 u sulit nu Lipun: バーレーン王国 u sulit nu Amilika: Bahrain == '''likisi (歷史)''' == Bahrain nu hungtiay a kanatal, [[nipangangan]] sa u Bahrain. u eneng sa i Si-ya han, micapi tu nu taetipanay a tatukusan malasubalay a kanatal, ya satalakaway mamukeliday a [[kakitidaan]] sa u May-na-ma han. ina Bahrain a subal sa mala u nu satabakiay a subal, namakay i [[satimulan]] katukuh i nu amisan sa, nikabatad sa makala tu 55 km, nu walian katukuh i nu tipan sa makaala tu 18 km nikaahebal, nikapulungan nu kaahebal sa 758 km<sup>2</sup>. 巴林王國,通稱巴林,是一個位於西亞、鄰近波斯灣西岸的島國,首都麥納瑪。巴林島為巴林最大的島嶼,南北長55公里,東西則為18公里寬,總面積約758平方公里。 ina Saudi arabia hananay a nikitidaan sa satipan nu Bahrain, taneng sipakay tiya ''Fahd'' (法赫德) nu hungtiay ya satabakiay a sangaw malalitin, ya Iran hananay a kanatal sa u kitidaan sa, i saamisan nu Bahrain makala tu 200 km kabatad, ya Ka-ta’ hananay a kanatal sa i kawalian nu Bahrain kalacapian nu timul. u demiad kalacaledesan u sakay nu [[bunabunakan]] [[calebacepan]] a demiad. 2010 nu mihcaan sa Bahrainay a tademaw pulung han sa makaala tu 1,234,571 kayadah, i labu sa idaw ku nipacamulan tu nu masadumaay a binacadan makaala tu 666,172 kayadah. 沙烏地阿拉伯位於巴林西部,並可經由法赫德國王大橋連接;伊朗則位在巴林北方200公里處;卡達半島位於巴林灣東南側。氣候屬熱帶沙漠氣候。2010年,巴林總人口為1,234,571人,其中包括666,172名外籍人口。 u Bahrain hananay sa na u Dilmen Civilization (Ti-el-men 迪爾門文明) sakay [[ulicay]] a [[nikabangbangan]] a kakitidaan. celacan 628 a mihcaan sa, ina Bahrain mala nu I-se-lan a kiwkayay a kenis. sipakay katenesan a nipikuwan nu Ala-po i [[nudikudan]] sa, i ti 1521 a mihcaan debungan nu Portugal (葡萄牙) ku Bahrain, kilul satu i 1602 a mihcaan bahbahan niya Sa-huy hananay a nu hangtiay a pikuwan ci Apa-se. i ti 1783 a mihcaan, ya Pa-ni-upa a binacadan, sipakay Ka-ca-el a hungtiay a [[cebisen]] ku Bahrain, kakayda satu ya Ale-hali-fa a binacadan ku [[patidengay]] tu masahungtiay nipikuwan katukuh ayda, ci Ay-hamay-te·Ael-fata ku malasayaway nu mamikuwanay u Ha-ci-mu hananay. 巴林為迪爾門文明發跡之處。 西元628年,巴林成為伊斯蘭教地區。經過一段時間的阿拉伯人統治後,葡萄牙於1521年占領巴林,又於1602年被薩非王朝的阿拔斯大帝驅逐。1783年,巴尼烏巴族從卡扎爾王朝奪取巴林,並由阿勒哈利法家族建立王朝並統治至今,艾哈邁德·阿爾法塔為巴林第一位哈基姆(統治者)。 sabaw siwa se-ci i nu dikudan, ya Bahrain atu United kingdom nipahulic tu nikalayapan a masasulul, mala nu  United Kingdomay i tidaay a kalatubangan a lala’, u United Kingdom ku miadingay tu henian, 1971 a mihcaan, miliyas ku UK (英國), ya i tidaay sasiwaay a malatubangay a namakuwanay sa, u Bahrain atu Ka-ta’ masatusaay a kunida sananay mala [[sidatengay]] a kanatal ya Ay-mil, nu liwan satu ya pituay a kanatal sa, nikalalubangan nu nikalcadan a patideng, u Ala-po [[kapulunganay]] a kanatal. 19世紀後期, 巴林與英國制訂合約,成為英國的殖民地,受英國保護。1971年,英國人撤出,英國在當地的九個殖民地大公國中,巴林和卡達獨立建國成為大公(埃米爾)國;餘下七個大公國成立了阿拉伯聯合大公國。 u Bahrain hananay i 2002 a mihcaan pangiha sipaliyun tu mala hungtiay a kanatal. u Bahrain hananay a kanatal malasaayaway micumud tu mala sadikuday nu simalay a mikalisiway ya Po-se-wan a salupiku hananay a kanatal. i nu aydaay u Bahrain caay ka u miidaay tu simal a nipipakalisiw, sipakay tusa a bataan nu se-ci sa, u Bahrain yadah tu ku nipicunus tu kalisiw [[sakasilacul]] palekal tu nu pasu’ay atu nu aidangay nu kalukakawawen. u talakaway a tukay ya May-na-ma mala u nu kanatalay tabakiay nu pakalisiway a kakitidaan. u Bahrain sa idaw ku katalakawan saka nu tademaway nipalekalan a nipatudu’an (i ti kitakit nikasingangan kaayawan 44), mala u nu kitakitay paginkuay nisululan mala u satalakaway a nikaidaw tu pakalisiway. 巴林於2002年宣布改為王國。巴林為首個步入後石油經濟的波斯灣國家。但目前巴林經濟並非單純依賴石油;自20世紀後期,巴林已投入巨資發展金融和旅遊事業。該國首都麥納瑪,是國內外大型金融機構所在地。巴林具有較高的人類發展指數(世界排名第44位),亦被世界銀行認定為高收入經濟體。 i 2001 a mihcaan, u Bahrain mala u nu sakahenulanay sakay  i amisay masakaputay a kaput, u Amuhuwanay a bayuay a hitay sakalalima a masakaputay a balungaay, u salamitan nu mamikeliday i tini i May-na-may ku nipatideng, sanisani misuninip sakay nu Po-se-wan atu In-tu hananay a bayu nikasaungayan. 2001年,巴林成為主要非北約盟友的成員,美國海軍的第五艦隊司令部就駐紮在麥納麥,隨時監視著波斯灣以及印度洋的動靜。 i nu ayawan nu kung-yen tulu a malebut nu mihcaan idaw tu ku nipatudeng tu tukay. i ayaw nu cacay a malebut nu mihcaan ya Fey-ni-ci a tademaw taynien i tini. i ti pitu a se-ci mala u nu Ala-po hungtiay a kanatal ya Pas-la a kenis. nikalawilawan nu lalangawan nu Ala-po, u nina sa kala nu aydaay a Mu-se-lin. 1507 katukuh i 1602 a mihcaan na nideungan nu Pu-taw-ya a tademaw, nu dikudan sa makuwan nu Po-seay a nu hungtiay sa. 1783 a mihcaan sipaculilan mubelin ku nipikuwan nu Po-se, pabinawlan satu a mala kanatal. i ti 1820 a mihcaan United kingdom cumudan midebung. katukuh i 1892 a mihcaan mala nu United kingdomay a aadingan a kanatal. 公元前3000年即建有城市。前1000年腓尼基人到此。公元7世紀成為為阿拉伯帝國巴斯拉省的一部分。在阿拉伯文化影響下,形成現在的穆斯林習慣。1507-1602年被葡萄牙人佔領,後處於波斯帝國的統治之下。1783年推翻波斯統治,宣布獨立。1820年英國入侵,1892年成為英國的保護國。 sakatusa a nu kitakitay a [[nikalalais]] 1940 a mihcaan cacay a bataan a bulad, ya I-ta-li nu tapukuay a hikuki bakudangen ku Bahrain. 1957 a mihcaan ya United kingdom pangiha pabinawlan u Bahrain hananay sa ku nipaadingan nu United kingdom mala u kunida sananay a kanatal. 1971 a mihcaan walu a bulad sabaw sepat a demiad, u Bahrain maedem tu kunida sananay a patideng tu kanatal, nipangangan a Bahrain han kanatal. 2002 a mihcaan tusa a bulad sabaaw sepat a demiad, pasumad aca ku ngangan nu kanatal u Bahrain han nu hungtiay a kanatal, u tapang nu kanatal ci Ay-mil mala u hungti tu, i mahida sa pasumaden nuheni ku kanatalay a hata, na u waluay a kadiceman mala u limaay tu ku [[nikadicem]]. 二戰時1940年10月義大利空軍轟炸了巴林。1957年,英政府聲明巴林是「英國保護下的獨立大公國」。1971年8月14日,巴林完全獨立,國號為「巴林國」。2002年2月14日,改國名為巴林王國,國家元首埃米爾改稱國王,並把國旗上的八角變作五角。 == '''cen-ce (政治)''' == masakaputay nu cen-ce nu makay nu hungtiay a nipahulic. kanatalay a tapang u hungti han, sakay nu  satalakaway nu cen-hu u tatungusan masaadidi’ nu kenisay atu niyadu’ay a kaidaw, tabaki ku tatungusan a mikuwan taneng a sipakay nu kenisay a nina nipadadanan a nipikuwan tu sakikawaw, tinaku u nu I-se-lan hananay a kitidaan satiidan tu nu kiwkayay a nipahulic, nu ciw-luay a kiwkay satiidan tu nu ciw-luay tu a nipahulic, nu In-tu a kitidaan satiidan tu nu In-tuay a nu kiwkayay a hulic. 2002 a mihcaan cacay a bataan a bulad patideng tu mala tusaay a patamdaway, u hungti ku pasikiningay tu can-yi-yen, u cung-yi-yen hananay sa u nisinkiwan nikaidaw. u nikahini sa mala nu Ala-po a lupikut mala sayaway nu kanatalay a nipisinkiw, taneng ku tatayna milihida tu nu Ala-poay a kanatal. 政體為君主立憲制王國。國家元首為國王,中央政府的權利很小,地方各部落擁有極大的自治權,可以按照地方的習慣法管理地方事務,如伊斯蘭社區遵循伊斯蘭教法,基督教社區遵循基督教法,印度社區遵循印度教法。2002年10月設參、眾兩院制議會。參議員由國王任命,眾議員由選舉產生。它是阿拉伯灣第一個舉辦國會選舉、讓婦女參政的阿拉伯國家。 milunguc tu sakay nu cen-ceay nipasumadan sisa nipaculian tu cen-huan a [[nipalatlatan]] i ti 2011 a mihcaan kalingatuan. 要求進行政治改革的反政府示威活動於2011年發生。 == '''latlatay (體育)''' == u tatukudan a mali mala nu sakanamuhan a nilatlatan i Bahrain. 足球為巴林最受歡迎的運動。 i ti 1984 a mihcaan kalaludan a puu’ ya Olympiad hananay sayaway nipidademec, katukuh ayda pulung han sa idaw tu ku enemay a milihida tu Olympiad. Bahrain sakaidaw nu laylay nikaala tu kawlah nacacay henay, ci Mali. yusu. hu. cia-ma-el hananay i 2012 a mihcaan lun-tuen Olympiad nu tataynaay cacay a [[malebut]] idaw ku lima a lasubu ku depah makademec tu sakatulu a kungpay. ci Cia-ma-el mala nu Po-se-wan a salupiku hananay a kanatal saayaaway makala tu nu Olympiad sakay nu tataynaay mulatlatay sakaidaw nu kawlah. 巴林在1984年夏季奧林匹克運動會首次參賽後,至目前共參加過六屆奧運。巴林史上只有一面奧運獎牌,為瑪麗·尤索夫·賈馬爾在2012年倫敦奧運女子1500公尺項目奪得銅牌。賈馬爾為波斯灣國家第一位奪得奧運獎牌的女性運動員。 == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考文獻)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:巴林|巴林]] * [[:ja:バーレーン|バーレーン]] * [[:en:Bahrain|Bahrain]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] ndf71jnhm8rm17dl9q1it2be10k9fjk Bakir Izetbegović 0 155 3808 3807 2019-11-21T15:05:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Izetbegović,_Bakir.jpg|thumb|ci Bakir Izetbegović]] [[tangan:Bakir Izetbegović in Iran.jpg|thumb|ci Bakir Izetbegović|alt=Bakir Izetbegović in Iran.jpg]] [[tangan:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|thumb|u hata nu Bosnia and Herzegovina|alt=u hata nu Bosnia and Herzegovina.svg]] == u siwkay niza == 6 bulad 28 demiad, Bakir Izetbegović, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Bosnia and herzegovina]] ayza sa ci Bakir Izetbegović, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 17 demiad. ==u sulit nu zuma a kamu== u sulit nu Hulam: 巴基爾·伊澤特貝戈維奇 u sulit nu Lipuin: バキル・イゼトベゴヴィッチ u sulit nu Amilika: Bakir Izetbegović == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E5%9F%BA%E7%88%BE%C2%B7%E4%BC%8A%E6%BE%A4%E7%89%B9%E8%B2%9D%E6%88%88%E7%B6%AD%E5%A5%87 巴基爾·伊澤特貝戈維奇] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%82%BC%E3%83%88%E3%83%99%E3%82%B4%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%83%E3%83%81 バキル・イゼトベゴヴィッチ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bakir_Izetbegovi%C4%87 Bakir Izetbegović] ef60d772b8nprmhrfbo7p5b8u4fp1b5 Bala Sayiun 0 156 122301 122300 2021-08-26T01:13:30Z 海螺先生 48 /* namakay cuwa a cudad */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Bala Sayuen.jpg|縮圖|Bayah Huisin]] == Bayah Huisin (Bala Sayiun) == === ngangan === ci Bayah Huisin ku ngangan === u ngangan nu Hulam === 飛亞飛丞 === u etul === u tatama === u nalecuhan === 2003.10.6 === u minalu(niyazu') === Ciwidiyan, Kalingku a kuwan [[tangan:李本丸.jpg|縮圖|wacu ni Bayah]] === u kawaw === u micudaday, micudad i KuoFeng Kuochong, kapah ku bunu'. === u selal nu Sakul niyazu' === alamay, talabu tu selal i 2016 [[tangan:Tarangire_Warzenschwein1.jpg|thumb|281x281px|u kyumah ni Balah]] === u kawlah === maala ku kencio kawlah(縣長獎)i 2016 a mihca. maala ku 模範生 i 2017 a mihca. === u tineng niza === matineng ci Bakah u 嗩吶 u piano u kita atu 優克麗麗, namaala ku takalaway a kawlah nu 國樂. mabiyas kaku aiza demiad. ci kapahay iso. balah kizemu. balah kuyuma. balah maudan. [[tangan:Namibie_Etosha_Phacochere_01.JPG|thumb|ci Balah mukan tu tayi.]] == namakay cuwa a cudad == [https://tw.search.yahoo.com/yhs/search?type=avastbcl&hspart=avast&hsimp=yhs-001&p=%E9%A3%9B%E4%BA%9E%E9%A3%9B%E4%B8%9E 飛亞飛丞]在yahoo搜尋結果 [[kakuniza:tademaw]] gnjbi3vpsgq88bumwgd8z2mq94s9y80 Baldwin Lonsdale 0 157 121141 121140 2021-08-10T02:12:01Z Dongi0919 1565 wikitext text/x-wiki [[tangan:Baldwin Lonsdale.jpg|縮圖|Baldwin Lonsdale(第八任萬那杜總統:鮑德溫·朗斯代爾)]]Baldwin Lonsdale(第八任萬那杜總統:鮑德溫·朗斯代爾) == Baldwin Lonsdale == === u siwkay niza === 5 bulad 8 demiad, Baldwin Lonsdale, u misingkiway. a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Vanuatu]] (萬那杜) ayza sa ci Baldwin Lonsdale, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 9 bulad 22 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Hulam: 鮑德溫·朗斯代爾 u ngangan nu Lipun: ボールドウィン・ジェイコブソン・ロンズデール u ngangan nu Amilika: Baldwin Jacobson Lonsdale == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B2%8D%E5%BE%B7%E6%B8%A9%C2%B7%E6%9C%97%E6%96%AF%E4%BB%A3%E5%B0%94 鮑德溫·朗斯代爾] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%83%B3%E3%82%BA%E3%83%87%E3%83%BC%E3%83%AB ボールドウィン・ロンズデール] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Baldwin_Lonsdale Baldwin Lonsdale] [[kakuniza:tademaw]] 4bacyfkt960a1p716gdes5v2o2fvylc Balucu 0 158 128415 3893 2022-08-17T02:10:28Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Heart diagram-en.svg|縮圖|Balucu]] Manamuh kaku itisuwan, Kapahkapah ku demiad. Caykanamuh kaku itisuwan, Cyakakapah ku demiad. mrhjaqk31zxsdhnaqkunvwklpr7ixb7 Balung 0 159 86919 86089 2019-12-05T09:42:14Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan a tademaw]] == Balung == u sulit nu Hulam: 中巴陵部落 === u siwkay nu niyazu' === [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Balung. u kasalumaluma’ nu Balung sa, 82 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 225 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 165 ku [[tademaw]], pakalatu 73%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 60 ku [[tademaw]], pakalatu 27%. === u asip nu cideaky a tademaw === [[tangan:Vivian4comp.jpg|thumb|Vivian-Tayan a kaying]] u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 70%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku) 0.4%, zumazuma 1%. === u [[:zh:泰雅族|Tayan]] a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah atu Taluku. [[tangan:泰雅生活館.jpg|thumb|泰雅生活館]] === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F 泰雅族] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=5&TA_No=8&T_ID=201 台灣原住民族資源資訊網] [[kakuniza:niyazu']] mm7c4hzcq5z050lxwv1b57mv4ce5iv6 Banaw 0 160 86921 86920 2019-12-05T09:42:45Z Vickylin77amis 80 /* u asip nu cideaky a tademaw */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == Banaw == === u sulit nu niyazu' === 池南部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Banaw. u kasalumaluma’ nu Banaw sa, 375 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 885 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 398 ku [[tademaw]], pakalatu 45%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 487 ku [[tademaw]], pakalatu 55%. === u asip nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, [[Pangcah]](Amis) 38%, Taluku(Truku) 2%, Tayan(Tayal) 2%, zumazuma 2%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal) itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caypasumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" href=":zh:拉阿魯哇族" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami | href="Category:Wp/ais" |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} 1 ku pakincalan i Banaw niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=311 池南部落] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] gkmb43jpstgwaf7fjooz7mfk37xifir Bangladesh 0 161 116671 116669 2021-06-23T14:50:02Z Sabak5388 17 /* 1974年爆發獨立以來首次大規模飢荒。 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Bangladesh.svg|thumb|hata nu Bangladesh(孟加拉)|alt=Flag of Bangladesh.svg]]Bangladesh (孟加拉) hananay nu binacadan [[nikapulungan]] a [[mapatideng]] a [[kanatal]], [[mapanganganay]] i [[hekal]] sa u Bangladesh han, [[satimulan]] nu Asia (亞洲) a kanatal, u saka nu walianay a nikaidaw, u [[kitidaan]] sa sakaamisan nu Bangladesh a lupikutan, i nu walian kalatimulan nu buyu’ay, masaadidingay nu kalcapian nu [[Burma]] (緬甸) hananay a kanatal, nu [[dumaay]] a nikaidaw sa [[malalitin]] atu nu Indiaay a lala’. nu kanatalay a lala’ nu i Chima jima (Po-la-ma-pu-te-la 布拉馬普特拉) a [[sauwac]] nikabalatan a nikala enalan, u nikitidaan nu Bangladesh a salupikut nikaahebalan nu bayu sikalcad nu enalay kaahebal. 孟加拉人民共和國,通稱孟加拉國,南亞國家,為孟加拉(Bônggôdeś)的東部部分,位於孟加拉灣之北;東南山區一小部份與緬甸為鄰,其他部份都與印度接壤。國土絕大部分為布拉馬普特拉河沖積平原,位於孟加拉灣的海域面積大致等同於陸地面積。 u nu Bangladesh a tademaw sa makala tu 98 a palasubu nu tademaw, mamin musakamu tu nu Bangladeshay a kamu, nu kanatalay a singu sa u Islam (I-se-lan 伊斯蘭) hananay a kiwkay, 1.7 nu yik kayadahan nu [[tademaw]], nipasilacan i kitakit sa, sakatatulu i nu ''Muslim'' ([[Mu-se-lin]] 穆斯林), [[mikilulay|mikilul]] tu nu dikudan nu Indonesia (印度尼西亞) atu nu [[Pakistan]] (巴基斯坦) a kanatal, nikacelcelan nu kitidaan nu tademaw sa paydepaan nu kung-li sa, idaw 1138 a nikayadahan nu muenengay (i ti kitakit a nipasilsilan sa makala tu sakapapitu), i nu caay kau nu adidingayay a nipasilac sa sakaiayaway. sa[[tabakiay]] a tuse’ sa ya [[Dhaka]] han, ya sakatatusa nikatabakian a tuse’ Ci-ta hananay sa, kaidawan nu satabakiay a minatu nu tuse’ a papabalungaan i kanatal. 孟加拉國98%的人口使用孟加拉語,國教為伊斯蘭教;人口1.7億,排名世界穆斯林國家第三、僅次於印度尼西亞和巴基斯坦,人口密度1138人/平方公里(世界排名第七),在非袖珍國中排名第一。第一大城市是首都達卡,而第二大城市吉大港市同時是該國最大的港口。 == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Bangladesh''' sa i [[labu]] nu Ya-cuo, i tiza i 24 00 N, 90 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 148,460 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa 130,170 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 18,290 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 156,186,882. kakalukan umah sa 70.10%, kilakilangan umah sa 11.10%, zumaay henay umah sa 18.80% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Dhaka ([[:zh:达卡|達卡]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 26 bulad 3 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Md. Abdul Hamid]], micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 24 demiad.u cunli nu Bangladesh ayza sa ci [[Sheikh Hasina]], micakat a demiad sa i 2009 a mihca 1 bulad 6 demiad.[[tangan:Map of Bengal.svg|thumb|Bengal]] == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu kanatal sa, situsa a kulit, u landaway atu sumanahay.[[tangan:Tea_Garden_near_Srimangal,_Sylhet,_Bangladesh.jpg|thumb|Srimangal, Sylhet, Bangladesh]] =='''u sulit nu zuma a kamu'''== u sulit nu Hulam: 孟加拉 u sulit nu Lipun: ベンガル地方 u sulit nu Amilika: Bengal == '''likisi (歷史)''' == Bangladesh a [[binacadan]] sa i ti kala[[timul]]an nu Asia, [[mikilulay]] tu nu Ta-lu kala[[tusa|tuas]]an nu binacadan. kitidaan nu Bangladesh sa u satabalay nikatayni a tademaw sa ya Ya-aw hananay. [[nudikudan|nadikudan]] sa i tawya idaw ku nu sakamuay tu nu Tibeto-Burman (Can-miyen 藏緬) hananay a kamuay, namakay nu Mongolia (Mun-ku 蒙古) a kasasiduma a binacadan, nu i walian kalaamisan micumud tayni, satusa idaw aca ku Dravidians (Ta-lo-pi-tu 達羅毗荼) hananay a binacadan [[macacamul]] tu ya Aryan (Ya-li-an 雅利安) a binacadan malimad tayni. ina kasasiduma a nikatenesan a kalalacalan mapulung a maudip sa, [[haymaw]] satu mala nu [[aydaay]] a Bangladesh hananay a tademaw. 孟加拉族是南亞次大陸古老民族之一。孟加拉地區的最早居民是亞澳人。爾後有使用藏緬語族的蒙古種人從東北部進來,再後又有與達羅毗荼人混血的雅利安人遷入。這幾部分人經過長期融合,逐漸形成今天的孟加拉人。 i siwaay a seci idaw tu ku nipalecadanay a kanatal kalulangatan ku nadatengan. u Bangladesh i [[kasumamadan]] sa, u singu nu heni sa sakayadahay ku misa o-mi-tu-hu-tay a tademaw atu nu India a kiwkay. katukuh i sabaw tulu a seci sa malawilaw nu hekalay kakayda satu sisingu tu nu Islam (I-se-lan 伊斯蘭) hananay a kiwkay, i sabaw tu enem a seci sa, i tidaay a kenis sa nikasilaculan, mala nu kalatimulanay kiadidingan ku Ta-lu a tademaw a kalacelcelan nu tademaw, u nipakalisiwan sa kabangbangan, sakay nu [[lalangawan]] kasakacumelak sananay a kenis. i sabaw pitu a seci sa namadebung nu Mu-u’-ul nu hungtiay nipidemec. 1757 a mihcaan na malalais kakayda satu palatubangen nu United kingdom a kanatal a mikuwan, na dikudan sa mala nu United kingdom a India hananay a nikaini. 9世紀已有統一的封建國家。孟加拉地區人民早期多信奉佛教、印度教。13世紀受外來影響改信伊斯蘭教,16世紀時,該地區已經發展成南亞次大陸上人口最稠密、經濟最發達、文化昌盛的地區。17世紀被莫臥兒帝國征服。1757年普拉西戰役後遭受英國殖民統治,日後成為英屬印度一部分。 1765 a mihcaan sa, ni[[patideng]]an tu nu Bangladeshay a kapulungan a mamikuwan a kitidaan sa, au ya Calcutta (Cya-el-ke-ta 加爾各答) hananay a kasateban nu sikalaluungan. i ti 1905 a mihcaan nu Bangladesh a kenis sa, palatusaan nu mamikuwanay a cenhu sawalian atu nutipan han a palcinuwas, nu dikudan sa malcapu aca. i ti 1947 a mihcaan sa ya In-Pa nikalucinas a nipikuwan sa, nu Yinguay a India mala nu India kunida sananay a mukelid, atu nu Pakistan a kunida sananay a pikuwan. i aydaay nu India satipanay a Bangladesh a kanatal, sawalianay a Bangladesh kenis sa u nu Pakistan kunida sananay ku mamikuwanay. ya walianay a Bangladesh sa pasumadan a pangangan tu walian a Pakistan han, ya nutipan a Pakistan sa nu aydaay tu a Pakistan. sipakay nu lala’ay a masasubalad, binacadan [[laylay]], atu nu nakamuwan sa, tabakitabaki ku caay kalecad, sisa katukuh tu i nu dikudan sa, u nikabatadan kalaay tu tusa a [[malebut]] nu kung-li, kakayda satu ku walian atu nutipanay a Pakistan kala u ti’ihan tu ku [[nikalawilawan]] sakunida satu. 1765年,以加爾各答為中心的孟加拉管轄區建立。1905年孟加拉地區曾被英國殖民政府分割成東西兩部,後來復合。1947年印巴分治時,英屬印度分為印度自治領及巴基斯坦自治領。孟加拉地區亦被再次分割:西孟加拉地區歸印度自治領(今印度西孟加拉邦),東孟加拉地區歸巴基斯坦自治領。東孟加拉地區改稱東巴基斯坦,西巴基斯坦即今巴基斯坦。由於地理上的相互隔絕,民族、文化和語言的巨大差異終於使相距約2000公里的東、西巴基斯坦內部矛盾走向不可調和的地步。 i 1971 a mihcaan tulu a bulad tusa a bataan idaw ku enem a demiad, ya sawalianay a Pakistan pa[[binawlan]] tu a sakaku asa mlalasakaku tu, i ti sepatay a bulad nu Indiaan ya Calcutta (Cya-el-ke-ta 加爾各答) patideng tu nu Bangladesh hananay a kananunudan a cenhu, kilul satu kay walianay a Bangladesh [[idaw]] ku nikalalekal tu tabakiay nu nikasasula’cusan atu muninangay a kakawaw. kyu ya India sipakay kalalaisan a paybalucu’, pacuked tu Bangladesh a sakunidaan maylangat tu Pakistan. i ti sabaw cacay a bulad tusa a bataan idaw ku cacay a demiad sa, u hitay nu India sa nipacukatan nu ''Soviet Union'' (Su-liyen 蘇聯) sa, kabelengan sa ku nipidebung tu walianay a Pakistan, sikalingatuan tu nu sakatulu a kalpacawan. sabaw tusa a bulad, nikalalaisan mulatlat sikatukuh i nu tipan a Pakistan, u nikalekalan sa mala nu hamin hananay a nikangangayaw. i sabaw tusa a bulad kalapituan a demiad, u nu kapulungan nu kitakit a masakaputay nilalubangan sa u kiyadahay ku nikaawasan tu, maylunguc tu mahtatusaay a kasatedep ma[[ngangayaw]] piliyasi sananay pangiha, nika ya hitay nu India caay pisikul [[pacici]] sa tatulitulis sa mungayaw, i ti sabaw tusa a bulad sabaw enem a demiadan kacebisan nu heni kida Ta-ka hananay, tuyda sa ya nu walianay a Pakistan sa nayay ku lalungucan a pahata tu salengacay a nikademec. 1971年3月26日東巴基斯坦宣布獨立,並在4月於印度加爾各答成立孟加拉人民共和國臨時政府,隨後東巴基斯坦發生大規模動亂和難民潮。印度以戰爭手段支持孟加拉獨立以牽制巴基斯坦。11月21日,印軍在蘇聯的支持下,大舉入侵東巴基斯坦,第三次印巴戰爭爆發。12月,戰爭擴大到西巴基斯坦,發展成全面戰爭。12月7日,聯合國大會以壓倒多數票通過決議,要求印巴雙方停火和撤軍。印軍仍持續大舉進攻,於12月16日攻占達卡,東巴駐軍無條件投降。 1972 a mihcaan cacay a bulad patideng tu nu Bangladesh nu tademaway a nikapulung hananay a kanatal, ya cungtung nu Pakistan ci Zulfikar Ali Bhutto (Co-le-huy-ka-el. Ali. po-tu 佐勒菲卡爾·阿里·布托) [[hulak]]en nida kya namuciliay tu kanatal hananay, ya nu walianay Pakistan masakaputay a tatapangan, ci Sheikh Mujibur Rahman (Sye-he. mu-ci-pu. la-he-man 謝赫·穆吉布·拉赫曼), ina tademaw sa i nu dikudan sa mala nu Bangladesh a sayaway a [[cung-tung|cungtung]]. 1972年1月成立孟加拉人民共和國,巴基斯坦總統佐勒菲卡爾·阿里·布托釋放了被以「叛國罪」逮捕的東巴人民聯盟領袖謝赫·穆吉布·拉赫曼,此人就任孟加拉國首任總統。 ya Malaysia hananay a kanatal atu belaway a kanatal ya Indonesia i ti 1972 a mihcaan tusa a bulad tusa a bataan idaw ku sepat a demiadan, tatenga’ paheci tu nikakunidaan nu Bangladesh, i ti Muslim (Mu-se-lin 穆斯林) hananay a kayadah nu kanatalay sa mala u sayaway a paheci. 1999 a mihcaan sa ya Malaysia a satalakaway a tapang ci ''Tun Dr. Mahathir bin Mohamad'' (Ma-ha-ti. mu-ha-mo 敦馬哈迪·莫哈末博士) na mutayda tu mizizaw misadamsay a nikalalacal, i mahida sa u nu Bangladesh a [[satalakaway]] a tapang milihida tu masasuzizaw tu Malaysia. nikatatusaan a nikalalacal sa kakayda satu miteka tu kapulungan a maaedapedap tu sakikawaw, sikaidaw nu Bangladesh a musakawaway taneng tayda i Malaysia. 馬來西亞和其鄰國印度尼西亞於1972年2月24日正式承認孟加拉國的獨立,也是首批承認孟國的穆斯林居多國家。1999年,馬來西亞首相敦馬哈迪·莫哈末博士曾經訪問孟加拉國,同時孟加拉國總理謝赫·哈西娜也於2000年訪問馬來西亞。兩次訪問使得兩國開始進行合作,使孟加拉國勞工能夠出口至馬來西亞。 === 1974 a mihcaan sa kalaidaw nu satabakiay nu kainayiay nu kakaenenan. === === 1974年爆發獨立以來首次大規模飢荒。 === 1975 a mihcaan walu a bulad sabaw lima a demiad sa, u Bangladesh nu binawlanay a [[masakaputay]] a tapang nu siangilay, ya sayaway a cungtung ci Sheikh Mujibur Rahman (Sye-he. mu-ci-pu. la-he-man 謝赫·穆吉布·拉赫曼) sunuk hananay a mipacuk kabelecan tu. 1981 a mihcaan lima a bulad sadikuday a demiad, nu Bangladesh ya binawlanay a masakaputay a mamikeliday, ci ''Ziaur Rahman'' (Ci-ya. la-he-man 齊亞·拉赫曼) malacungtungay, i ti Chittagong (Ci-ta a minatu 吉大港) kalitemuhan tu [[pipacukan]] kakayda satu mabelec, kilul satu ci Abdus Sattar (Apu-tu-le. Sa-ta-el 阿卜杜勒·薩塔爾) mala nu nanunuday a pikutayay a cungtung. 1975年8月15日,孟加拉國人民聯盟領袖、首任總統謝赫·穆吉布·拉赫曼遇刺身亡。1981年5月30日,孟加拉國民族主義黨領袖齊亞·拉赫曼總統在吉大港遇刺身亡,阿卜杜勒·薩塔爾出任代總統。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AD%9F%E5%8A%A0%E6%8B%89_(%E5%9C%B0%E5%8D%80) 孟加拉] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%99%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AB%E5%9C%B0%E6%96%B9 ベンガル地方] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bengal Bengal] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 4ce9wadguy38z0hk416ptyt1mplp2qg Banun 0 162 121143 121142 2021-08-10T02:14:52Z Dongi0919 1565 wikitext text/x-wiki [[tangan:Datong labelled.svg|縮圖|Banun (宜蘭縣大同鄉樂水村:碼崙部落)]]Banun (宜蘭縣大同鄉樂水村:碼崙部落) == Banun == u sulit nu Hulam: 碼崙部落 Yilan sian, Tatung siang, Lesui chun, itabal nu Yinse chun, macapi nu Lanyangsi sa'wac atu buyu' nu Yinsesan(buyu'), macekul(遙望) tu tabakiay a zazan. izaaw ju Dorei Barloon Chinau, tatuluay a niyazu'. nuzikuzan u buyu', iayaway u sa'wac, sisi, bangcal tu azih itini. itaban nu Lanyansi(sa'wac) a buyubuyu'an. ahebal kya niyazu'. sizazan katukuh tina niyazu', saaimsan u Niutou niyazu', satimulan u Tuchang niyazu'. Lesui chun izaw ku malumanay a sapabetikay a luma' nu kalipunan. 1943 a mihcan, tina luma' sa, sapibetik tu kalipunan a [[tademaw]] atu di'di'tuwan. 宜蘭縣大同鄉樂水村 本村位於大同鄉中部,緊鄰英士村,依傍蘭陽溪與英士山,與公路相隔相望,全村並分東壘【Do rei】、碼崙【Var loon】、智腦【Chi nau】等三個部落,背山面溪風景宜人,有曠野之美。樂水村位於蘭陽溪中游山區,幅員相當遼闊,宜 51 線為主要對外聯絡道路,北通牛鬥,南往土場。 樂水村有一處濁水祠神社殘跡。在日治時期,宜蘭縣大同鄉樂水村 (バヌン;碼崙社,原名濁水) 建有 バヌン (濁水) 祠。根據昭和 18 年 (西元 1943 年) 由臺灣總督府文教局社會課編印的《臺灣に於ける神社及宗教》記載,濁水祠於昭和 9 年 (1934 年) 6 月 10 日鎮社,祭神為北白川宮能久親王、開拓三神 (大國魂命、大己貴命、少彥名命)、天照大神,例祭日為每年的 11 月 28 日。 濁水祠神社原址位在樂水活動中心後方,如今已成為墓地。日治時期非常重視神社的設置,尤其是在都會城鎮重要地點,設置的地理位置通常在山麓平坦地,倚山面視開闊地,有俯視大地之意。而神社的配置,由參拜道到鳥居、拜殿,再到正殿幾乎是成一直線排列,而正殿的大小規模都有規定而不得逾越。 樂水社區的神社名為濁水神社,因為鄉治機關所在地,故規模屬於鄉治大小。而所在地碼崙部落,目前已很少人知道其所在正確位置,憑藉部落耆老口述與摸索揣測,在發掘的過程中,由參拜道的發現,發現神社的正確位置。參拜道筆直緩坡的向上延伸到神社正殿平坦區,兩旁皆有護坡小駁崁,已有部份遭人為破壞,且草木叢生。 資料來源:http://cjyyou.pixnet.net/blog/post/229169168-%E5%AE%9C%E8%98%AD%E7%B8%A3-%E5%A4%A7%E5%90%8C%E9%84%89-%E6%BF%81%E6%B0%B4%E7%A5%A0%E6%AE%98%E8%B7%A1 === u siwkay nu niyazu' === i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Banun. u kasalumaluma’ nu Banun sa, 65 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 234 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 219 ku tademaw, pakalatu 94%. [[tangan:Vivian4comp.jpg|thumb|Vivian- u Tayan a sangulan a kaying]] === u asip nu cidekay a tadeamw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 80%, Pangcah(Amis) 2%, zumazuma 12%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) 1 ku cacudadan i Banun niyzau 1 ku kyukay i Banun niyzau’. 1 ku pakincalan i Banun niyazu’. inayay ku pikuwanan i Banun niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Banun niyazu’ 1 ku padekuan i Banun niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/ 原住民族資訊資源網] *資料來源:http://cjyyou.pixnet.net/blog/post/229169168-%E5%AE%9C%E8%98%AD%E7%B8%A3-%E5%A4%A7%E5%90%8C%E9%84%89-%E6%BF%81%E6%B0%B4%E7%A5%A0%E6%AE%98%E8%B7%A1 [[kakuniza:niyazu']] hssplgamhf5fglaigdou36l7akck1re Barbados 0 163 127469 118597 2021-12-23T09:35:25Z Kontrollstellekundl 855 President wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Barbados.svg|縮圖|u hata nu Barbados (巴貝多)]] Barbados (巴貝多) ina Barbados [[hananay]] a kanatal sa, [[sipangangan]] han nu China, Hong kong tu Pa-pa-tu-se (Barbados 巴巴多斯) han, i [[tiya]] Caribbean (Ciya-le-pi 加勒比) a bayu atu nu ya [[saetipyu]] (大西洋) i [[liwliwanay]] a [[subal]]ay a kanatal, i tida nu tipanay a Indian kapulungan a subal, [[masawalianay]] a subal, ya [[tatangahan]] a tuse sa u [[Bridgetown]] han. [[nikaahebalan]] nu subal sa makaala tu 430&nbsp;km<sup>2</sup> nisausian, u sakusaan sa masawahelul amin ku kalaidaw nu lala', i labu nu subal sa masatukusay sibukubu atu cayay katalakaw a masalunabayay a lala'. u kakitidaan nina Barbados a kanatal sa i kacaliwayan nu laad atu ya Venezuela a kanatal sa, i nu walian kalaamisan hakay idaw ku 434.5&nbsp;km. 巴貝多,中國大陸、香港稱為巴巴多斯,是位於加勒比海與大西洋邊界上的島國,是西印度群島最東端的島嶼,首都橋鎮。島嶼面積430平方公里,主要是低地,在島的內陸有一些山丘。巴貝多島距委內瑞拉的東北約434.5公里。 ina Barbados hananay a kanatal sa, idaw ku nikatatungusan nu masatedepay nu sakakuay a sakay cence, i 1966 a mihcaan kunida saan a malakanatal, u sanu Ta-ing-ko-shie atu Ta-ing-ko-shie kapulunganay a nikal[[cabay]]an a kanatal. ina Barbados a cenhu i ti 2020 a mihcaan siwaay a bulad sabaw enem a demiad pabinawlan, maylasul tu a mikutay tu nu United kingdom ya hungtiay tatayna ci I-li-sa-pay el-se (伊莉莎白二世), tu sakay nu mamikelid a tatungusan, anu mapabesuc asa maypalaheci sa, hakya a i ti 2021 a mihcaan sabaw cacay a bulad, pananukas tu a caay tu kau nu katabakian tu ya kapulungan a nipikuwan nu [[masahungtiay]], (nika u masa nu nikapulungan a cabay) kakayda satu masa nu [[kapulungan]] a kanatal. 巴貝多有穩定的民主政體,獨立於1966年11月30日,是大英國協以及大英國協王國的成員。巴貝多政府於2020年9月16日宣布,準備取消英女王伊莉莎白二世的國家元首地位;若順利執行,會於2021年11月退出大英國協王國(但仍為大英國協成員)並正式成為共和國。 ina Barbados a ngangan sa nikaidaw namaka i nu Portugal a kamu ya (Os Barbados) atu nu ya Spain (Los Barbados), u imi nu nipatudu'an sa u kahaminan nu [[lala']] i [[cuwacuwaay|cuwacuwa]] a [[nipilatlatan]], masa nu [[bukebukelalanay]] a nayiay ku balu a siheci sananay a kilang, lakalak sa sikatineng nu hekalay. 巴貝多的名字來自於葡萄牙語「Os Barbados」或西班牙語「Los Barbados」,本意皆為「the bearded ones」,意指遍地都是的野生的無花果樹。[[tangan:BRB_orthographic.svg|thumb|BRB]] [[tangan:Bridgetown_-_Shopping_Street.jpg|thumb|Bridgetown]] == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Barbados''' sa ilabu nu Congnanmeico, itiza i 13&nbsp;10&nbsp;N, 59&nbsp;32&nbsp;W. u ahebal nu lala’ mapulung sa 430&nbsp;km<sup>2,</sup> u [[ahebal]] nu lala'ay sa 430&nbsp;km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0&nbsp;km<sup>2</sup>,hamin nu [[tademaw]] sa 291,495. kakalukan umah sa 32.60%, kilakilangan umah sa 19.40%, [[zumaay]] henay umah sa 48% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Bridgetown ([[:zh:布里奇顿|橋鎮]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 8 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == <!--u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[micakat]] a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad.!--> * President – Dame [[Sandra Mason]], micakat a demiad sa i 2021 a mihca 11 bulad 30 demiad. u cunli nu Barbados ayza sa ci [[Mia Mottley]], micakat a demiad sa i 2018 a mihca 5 bulad 28 demiad. == '''u [[hata]] (國旗)''' == u kulit nu hata nu kanatal, situlu ku kulit, u [[sumilaway]] u [[lumeni'ay|lumeniay]] atu [[takuliway]]. u hata nu Barbados a kanatal masatulu ku masakulitay, ya sumilaway, [[kalawlaway]], sumilaway ku masabaladay a nikahidaan a [[misanga']], kabalatan masakimay i teban nu masatanayaay sa idaw ku sadikec tu [[madicemay]] nikatuluan a [[sacucuk]]. ina nitekelan a hata sa sipakadih tu nu Barbadosay a kanatal, sakay nu pakayni nu [[subal]] a [[kakitidaan]], kalasicapi tu nu Caribbean (Ciya-le-pi 加勒比) hananay a bayu atu nu [[saetipyu]] (大西洋) [[kasumadan]] a nipicidakan. u [[sumilaway]] a kulit sa [[tungusay]] tu ya kalaahebal nu [[bayu]] atu katabaki nu tapuku a nikahida, u masakimay a kulit sa [[sipaadih]] tu nu Barbados a kasibekanay [[kalacaledesan]] nu demiad ya masakulikulitay atu masakimay a [[sadipasan]] nu bayu, ya [[lumeni'ay]] a masatuluay nu dicem a sadikec sa, nau [[kalatubangan]] henay a tatukianay a sikaidaw nu nipakulit, kunida sahenay sa idaw tu ku nipabaluhay a imi nu nidateng, u situngus sa u [[binawlan]] sa idaw ku canancanan atu sakaku sananay a mikuwan atu kunida sananay a mitukay a kanatal sa.[https://www.globalflag.idv.tw/zy/brb.htm] 國旗由藍、黃、藍三個長方形組成,金黃色長方形中央有一柄黑色的三叉戟。這一設計反映了巴貝多這個島國地處加勒比海和大西洋交界處的地理特徵。藍色代表浩瀚的海洋和廣闊的天空,金黃色則顯示了巴貝多富有熱帶色彩的金色海灘。黑色三叉戟曾經是殖民地時期徽章上的圖案,獨立時被賦予了新的含義,象徵巴貝多是一個民有、民治、民享的獨立國家。 == '''u sulit nu zuma a kamu (國家名稱)''' == u sulit nu Hul am: 巴貝多 u sulit nu Lipun: バルバドス u sulit nu Amilika: Barbados == '''likisi (歷史)''' == i sabaw pitu a seci sa, ya Ing-ke-lan a [[binacadan]] i ti Barbados a kakitidaan, patideng tu kasatenesay a palatubanganay a kakitidaan. i ti 1966 a mihcaan, ya Barbados sikaala tu kunida sananay a masakanatal. ci I-li-sa-pay el-se mala u tabakiay a tapang nu kanatal. 17世紀,英格蘭人在巴貝多上建立永久殖民地。後巴貝多為英國殖民地。1966年,巴貝多獲得獨立。伊莉莎白二世女王為國家元首。 == '''u kakitidaan (地理)''' == ina Barbados a subal sa, u sakaidaw nu kasalahad sa, nu [[kalaabuabuanay]] a ba’tu ku sakahida, [[paymihcaan]] [[kasatedepan]] nu [[sasulul]] a bali [[nipipihpih]], atu nu kadihkuanay a kalawilaw, masa nu kalecaldesanay a demiad i bayu, u [[sadipasanay]] a masengetay a [[kakitidaan]] atu nu kala[[sumanahay]], a kilakilangan nu tatukusan a [[nikasaupu]], i labu nu subal a tatukusan yadah ku [[nipaluma]] tu tebus i kenis. u Barbados sa masa nu adidi'anay a Antili-se kasaupuanay a subal masacacayay a subal, u kakitidaan niya subal sa sikalalitin tu nu dumaay kalawalian, ya Senlusi-ya atu Seng-wuen-sen atu ya Kezeuy-nating, u nu Barbados i [[capiay]] nu kanatal. kyu u Barbados ayda sa mala nu aidangan nu [[sakanamuhan]] a tataydaan a kakitidaan. 巴貝多島主要由石灰石構成。常年受穩定的信風和暖流影響,形成熱帶海洋性氣候。海岸由濕地和紅樹林灘涂組成。島的內陸地區有大片的甘蔗。巴貝多是小安地列斯群島的一員,它位於主島鏈的最東端,聖露西亞和聖文森及格瑞那丁是巴貝多最近的鄰國。巴貝多現在是旅遊勝地。 == '''u kalukawaw nu sakay hitay (軍事)''' == nu Barbados sakay nu hitayay a [[sapilangat]] a kawaw sa, u sikaidaw nu hitay sasitungus sa, u sakaicelang nu mamilangatay. nikaidaw nu malahitayay sa, pulung han kalaidaw tu enemay a lasubu cacay a bataan kayadah nu hitay. 巴貝多國防軍為巴貝多主要國防武裝力量,總兵力約610名。 == '''pakalisiway (經濟)''' == ci Ke-li-huy-se a nidateng sa, u sakalihalawan tina Barbados a kawawa sa, u nu kalisiway a bunday, paymihcaan sisubelit tu nikaala tu tadah, idaw ku 2.5 yik nu kalisiw nu Amuhuwan, ya sanisani sananay a nikaakazi a tadah sa, caay kaselep micidek ku nikacakat tu nicunusan a yadahyadah. kaayawan i limaay a mihcaan sa, u nu kanatalay a sapakalisiway a kalihanawan a bunday, ina Barbados a cedang sa u saselep tu nipalumata tu kaselep nu kasitadah, nika kasahini sa a masacacukah atu nu dumaay a masakiketay sakaidaw atu nu pakalisiway a kalisiw, u selep aca nu sikaidaw. 格里菲斯認為,巴貝多最令人擔憂的經濟問題是高達2.5億美元的巨額經常帳戶赤字和不斷增加的債務。過去5年中,巴政府經濟政策的主要目標是減支,但這會導致各種相關稅收和財政收入減少。 i picapian nu aydaay a mihcaan sa u misiwbayay atu nu sakikawaway sa caay kakapah ku nipipakalisiw, u nipaales a sikainayi nu sakakawawan sa macakatmacakat, nu binawlan a sisakawaw kakayda satu kaselepan ku tatukian, u sapadamsu atu sukiti nu misiwbayay sa kalahida sa amin tu a maselep. uyda sa pakatalakaw tu sasapadamsuan sa, u mahiniay a nipadadan sa caay tu a palaheci tu nikatalakawan tu nu cenhuay, sikaidaw nu cunusan tu kalisiw a nipatuduan. anu waniken ku nu cenhuay a saselepan sa, nayay ku masitudungay a nipadadan, u tadah atu sakay nu sumanahay nisausian nu kaselep a sulit sa, caay tu a pakasumad tu sakangaay, u sakay nu pikalisiw sa a macakat ku nipicunusan mangaleb ku nikala’cus. 近幾年商業部門一直不景氣,失業率持續上升,民眾工作時間一減再減,繳納的個人所得稅和企業稅也都在相應減少,僅靠提高稅率的辦法無法實現政府財政收入增收的目標。如果巴政府除了減支以外沒有更加適當的措施,赤字和債務問題都不可能得到改善,經濟狀況將進一步惡化。 == '''u kaen (飲食)''' == u nu Barbados a [[kakanen]] sa [[sinikacamulan]] tu [[picidekay]] tu nu Africa , Ciyale-pihay, u Oco atu nu tipanay ya Ingtu kasaupuan nu subal sikaidaw nu nipicidak. u buting sa u malukakanenan nu Barbados i paydemiadan, kalaidaw sa kanamuhan a timu, ya MahiMahi, kalang, kanasaw, ya hangahi, kalecad nu naniwkuy, atu udang kayadah. 巴貝多飲食特色融合了非洲、加勒比海、歐洲及西印度群島等地的特點。魚類是巴貝多主要飲食,包括了飛魚、鬼頭刀(Mahi Mahi)、螃蟹、海膽、鮭魚、鱈魚,鯊魚、紅鯛魚、石斑、海蝦及龍蝦等。 sakay nu nipadutucan a kaasuay nu kakanen sa, idaw ku belac, hilintaw, ‘‘cou-cou’’ a asuay, atu ya maysulsulay tu balucu’ a nikaasu atu ya siyen-pin. u duma sa sikaidawan nu lumeniay ku bili nu sidi, u heci sa mangadu mangesis aca micidek sakayinayi ku silet nu titi, i [[kakaenenan]] sa talakaw ku nipatudu tu taludu, sakanamuhan nu tayniay mitanam. 傳統美食則包括米飯、豌豆、“cou-cou “小吃、通心粉及餡餅等。另巴貝多所產黑肚羊,肉質細緻味美,且無羊羶味,消費市場反應頗獲好評。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E5%B7%B4%E5%A4%9A%E6%96%AF 巴貝多] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%89%E3%82%B9 バルバドス] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E9%87%8C%E5%A5%87%E6%95%A6 橋鎮] *[https://www.globalflag.idv.tw/zy/brb.htm 巴貝多旗海圖幟] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] s3fe2b0gu7jtaktcyd0zm1mm5mfwg3h Baron Waqa 0 164 4088 4087 2019-11-21T15:06:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Baron Waqa.jpg|thumb|Baron Waqa|alt=Baron Waqa.jpg]] [[tangan:Flag of Nauru.svg|thumb|u hata nu Nauru|alt=Flag of Nauru.svg]] == Baron Waqa == === u siwkay niza === 12 bulad 31 demiad, Baron Waqa, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Nauru]] ayza sa ci Baron Waqa, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 6 bulad 11 demiad. === u sulit nu zuma a kamu === u sulit nu Hulam: 巴倫.瓦卡 u sulit nu Amilika: Baron Waqa == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%EF%BC%8D%E8%AB%BE%E9%AD%AF%E9%97%9C%E4%BF%82 中華民國-諾魯關係] bjq4w75q1douybg53wbsdpu41aql0wt Bashar al-Assad 0 165 112198 112197 2021-05-30T15:21:42Z Kilang.yiyang 1477 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Bashar al-Assad in Russia (2015-10-21) 08.jpg|thumb|Bashar al-Assad, 2015|alt=Bashar al-Assad in Russia (2015-10-21) 08.jpg]] [[tangan:Flag of the United Arab Republic.svg|thumb|u hata nu Syria|alt=Flag of the United Arab Republic.svg]] '''Bashar al-Assad''' 9 a bulad 11 a demiad, Bashar al-Assad, u misingkiway. 1965 a mihcaan nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Syria]] ayza sa ci Bashar al-Assad, micakat a demiad sa i 2000 a mihcaan 7 a bulad 17 a demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:بَشَّارُ ٱلْأَسَدِ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Bashar al-Assad * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:巴沙爾·阿塞德 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Pasael.Asayde === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (眼科醫師) |v |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government]) *[[:zh:巴沙尔·阿萨德|巴沙爾·阿塞德]] *[[:en:Bashar_al-Assad|Bashar al-Assad]] jzc0jdxr9yvse5fjkq3nxo537rvgshs Batul 0 166 86924 86086 2019-12-05T09:44:07Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan a tademaw]] == Batul == u sulit nu Hulam: 泰平部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Batul. u kasalumaluma’ nu Batul sa, 24 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 88 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 83 ku [[tademaw]], pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku [[tademaw]], pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, zumazuma 2%. === u [[:zh:泰雅族|Tayan]] a niyazu' === caayka tuud ku tademaw itini, u Tayan(Tayal) a tademaw itini mueneng. u Hsinchu sa satipat nu Taywan, tuud ku Tayal i Hsichu. u Tayan a niyazu' kyuni, inaya ku zuma a cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F 泰雅族] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%B0%E7%AB%B9%E7%B8%A3 新竹縣] [[kakuniza:niyazu']] cgicj1cphii0t40c2wdxfhyiqjcv4ek Beinan 0 167 105975 105974 2021-04-09T07:32:23Z Hana ating 107 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Beinan_Township.svg|thumb|Beinan (pusung)]] [[tangan:Beinan_villages2.svg|thumb|Beinan ]] == Beinan == u sulit nu Hulam: 卑南鄉 === u siwkay nu Beinan === Beinan a sakuwan ku [[Taitung]]. kumud nu kalesakan, 425.47 km². (kalesakan nu linpanti 286.16 km², kalesakan nu pawliwti 14.77 km²), u kasabinawlan, 6,234 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,820 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,072 ku ingcumin a [[tademaw]]. === u cidekay a tademaw === u kasabinawlan, Pakalatu 65%(Puyuma, [[Pangcah]], Rukai) ku kasabinawlan. u Puyuma atu Pangcah atu Rukai ku sakalaniyazu’. === u Sakizaya a tademaw === inayku [[Sakizaya]] itini, tuud ku Puyuma a tademaw. == nikasakuwakuwan == Beinan mala 13 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, [[Ulivelivek]](初鹿部落), [[A’lripay]](阿里擺部落), [[Likavung]](利嘉部落), [[Pinaski]](下賓朗部落), [[Kalito'od]](山里部落), [[Fudafudak]](莿桐部落), [[Dikidiki]](利吉部落), [[Taromak]](達魯瑪克部落), [[Tamalakaw]](大巴六九部落), [[Danadanaw]](龍過脈部落). 卑南鄉原為卑南族卑南社的聚落,所以稱為『卑南』。180年前的卑南族大頭目「鼻那來」(Pinara)聰明蓋世,建立典章與納稅制度,發展迅速統治臺東縱谷,又控制附近大族,荷蘭人稱為「卑媽拉」(Pimala),漢人簡稱為「卑南」。 Piwma a kenis naitidaay tu i Piwmaan a binacadan nu Piwma a niyadu’, sisa pangangan han tu “u piwma”. i ayaw nu 180 a mihcaan sa u tumuk nu Piw-ma a binacadan ci (Pinara) i tukung tu ku katineng nu punu’, patideng tu hulic atu u sapadansuan a kawaw, kalamkan satu mapalahat ku mikuwanay tu Pusung(台東) nu masaapilisay a sawac, mikuwa henay tu i tepalay nu tabakiay a binacadan, nu he-lan a tademaw ku nipangangan u  ‘’pimala’’, nu layakay a nipangangan  u “Piw-yuma”. 卑南鄉位於台東縣中部、花東縱谷平原南方,中央山派和海岸山脈所夾,總面積約為41平方公里;鄉境內地形以山坡地為主,氣候上屬熱帶季風氣候。鄉內居民以漢人為主,另有約35%的台灣原住民(卑南族、阿美族、魯凱族),產業以農業為主。近年來因知本溫泉及天后張惠妹而聲名大噪,成為新興的觀光勝地。 i teban nu taytu a kenis u piUma a kenis, kalinku taytu masaapilisay a sawac nu enal i satimulan, cung-yan-san-may atu hay-an-san-may nikalalitenuh han sa, u ahebal nu lala’ hamin 41 pi-fawng-kung-li; maylabu nu kenis  nu wayway a lala’ u masaenalay a lala’ ku tatudung, u demiad satu nu cadesay u masapuuay a bali nu demiad. maylabuay nu kenis  a tademaw u layak ku situdungsay, u masadumaay idaw ku pay-hun-ci tulu a bataan idaw ku lima u Taywan Yincumin ( piw-ma a binacadan, amis a binacadan, lukay a binacadan ), u nalaculan u malukay ku tatungus. nu aydaay tu a mihca sika idaw ku Ungsin i ce-pen(知本) atu ya matinengan mudadiw u tin-ho ci Cang-huy-mi’ u singanganay tu, kyu kanamu han nu aidangan a miyadih kina i tiniay a kakitidaan. 加上轄境內有利嘉溪、知本溪和卑南溪流經,有山有水的景觀讓卑南鄉成為台東旅遊相當興盛之地,山水之貌讓遊客體驗卑南之美而聲名大噪。 sikacunus aca nu paylabuay a kenis idaw ku li-ciy a sawac(利嘉溪), ce-pen a sawac(知本溪) atu piwmaay a sawac(卑南溪) nicaliway a nikalikit, idaw ku buyu’ idaw ku nanum tu aadihan sakay i piwmaay a kenis malu nu Taytungay saka sikasikalisiw nu aidangan kina kakitidaan, nika tanestes nu buyu’ nanum mahemek ku midangay tu bancal a ngangan nu piwma. 歷史發展 卑南一詞,源自於卑南族與的『puma』(或puyuma),有『尊稱』之意,是為了紀念族內偉大的頭目『鼻那來』(Pinara),鼻那來相當具有領袖特質,除了擁有漢人血統,還確立了部落的典章納稅制度,讓台東縱谷地區訊是趴展起來,荷據時代荷人稱為『卑瑪拉』(Pimala)、漢人稱作卑南; laylay a sapalahat u sulid nu piwma, namakayniay tu i piwma a binacadan nu ‘’puma’’(hatu puyuma), ku kasinganga sa ku imi’, u sapikinli tu satinengay nu binacadan a tumuk ci(Pinara),  ci Pinara u matatudungay malu tatangahan nu  mikelitay, a nu idaw aca ku nu layakay tu nu napunaan, sini patideng hen tu niyadu’ tu nu hulicay nu sapadansu a nipikuwan, sakay nu pusung u masapilisan nu kenis kasenun sa mapalahat, u nu he-lan a zitay u he-lan a tademaw ku pangangan hantu ‘’Pimala’’ nu layak a sapangangan sa u piwma; i naayaway a zitay uyniay i tini 清朝時期將這裡列為禁止進入的番地,為『卑南八社』,1875年設置卑南廳、1886年改設台東直隸州,到了日據時代改為卑南庄、隸屬台東聽台東俊管轄,至第二次世界大戰台灣光復後改設台東縣卑南鄉,1974年台東鎮升格為縣轄市台東市,將原卑南鄉的卑南村、富崗村和南王村等等劃入台東市,形成了卑南地區不在卑南鄉的奇景。 i naayaway a zitay uyniay i tini lacus pacumud i labu nu fu-wan a lala’, u nu ‘’waluay nu niyadu’ nu piwma’’,1875 a mihca pdeng tu piwma ting, 1886 a mihca misumad ku pusung a nu naayaway niyadu’, haynikatukuh satu i lipun a ziday sumaten palu nu piyma, nu naayaway a pusung tunu pusung tu a nipikuwan, tahmahini pakatusa nu nikalalaisan nu kitaki mapahedek tu ku Taywanay i nadikutan masumad ku pusung  nu piwma a kenis, 1974 a mihca pusung a kenis macakad malu nu kakuwan a kenis pusun kenis, ya nu piyumaay tu a kenis sa u piwma a niyadu’, fu-kang a niyadu’ atu nan-wang a niyadu’, hamin palamel u pusung se, malu nupiwma a kenisay caay kai piyumaay tu micidekay a adihan. 旅遊 來到卑南鄉旅遊除了可前往體驗知本溫泉的泡湯樂趣,還有許多著名的卑南旅遊景點,像是知本森林遊樂區、觀林吊橋、清覺寺、杉原黃金海岸、杉原海水浴場、小黃山、初鹿牧場、千歲榕、台東原生應用植物園、達魯瑪克紀念碑等等,是民眾來到卑南旅遊可計劃前往參觀的旅遊景點喔! a idangan anu tayni i piwma a kenis midang u taneng tu tayda mitanam tu i cepen a ungsin nu mililuc tu sakanamuhan, idaw hen ku yadahay ku tataydaan tu a aidangan a midang i piwma, mahida u ce-pen nu kilangkilangan tu aidangan a kakititaan, nu i kilang a adihan tu macacuyay a sangaw, u miumituhuday, u masakinmay a dadipasan nu san-yin, idaw han ku dadanguyan i bayu, siw-huwng-san, cu-li-mu-cang, nu balebutay a mihca tu pucu’, i pusung nu langaw sanay a mulangaway nu kakitidaan, ta-lu-ma-ke u nipatideng tu paya’ nu kining a hawsa, u kakataynian nu tademaw i piwma midang taneng tayda miadih tu katayniay a aidangan miadihan. 綠色隧道 日治時期,日本人為因應第二次世界大戰的運輸需求,興建以茄苳樹為掩護的戰備道路,專門供戰車行駛,從臺東市經卑南一路延伸到初鹿,長達15多公里 u sumilaway a pungkan i kalipunan a nipikuwanan, u lipung a tademaw namakay i sakatusa a nikalalais i kitaki wida ku han u sakapisiwbay nu cacaliwayan, misanga tu katangay a patidan tu sapilimek a mizunbitu(備) tu ngangayaway a dadan, u caculian nu mingayaway a micaliyaw, namakay pusun micaliway tu piwma besud katukuh i cu-lu(初鹿), ya tanayanida sa makaala tu cacay a bataan idaw ku lima a kungli. 戰後,因都市發展建設道路需要,陸續砍除戰備道路上的茄苳樹,綠色隧道逐漸消失,只剩下北起卑南鄉下賓朗的三叉路,南至十股社區約兩公里的綠色隧道,經縣民與縣政府力爭而成功保留 mamin tu namikusiw, u tuse mayda misakapah tu dadan sakangaay nu sapalahat, hami han tu mibelbel ku nicunbian i dadan a katang, ya langdaway a pungkang hidasaca malawpes, u liwan namakayda i saamisan nu piwma a kenis nu makasasa sa u ping-lang(賓朗) nu masacuwasay a dadan, sakatimulan katukuh i se-ku kenis makaala tu tusaay a kungli kya lingtaway a pungkang, u niyaduay tu a tademaw atu kinsihu misaicelang kyu malaheci kunika idaw. 上百棵茄冬樹所構成的綠色隧道,已經成為臺東市街道綠化最知名的地標,進入其中,芬多精令人神清氣爽,可閒適的騎著單車,或步行悠遊其間,感受這具有歷史意義,又散發自然氣息的美麗公路。 u yadah niya katang  a kilang masa langdaway a nikasapunkang, masa nu pusungay tu a kenis pasudadan u langdaway mamin sakatinenga tu a tektek, namacumud sakahini, ya hun-yu-cin u mamisupit tu tademaw sakangaay nu udip, tanen caculilan nu makabatikalay,atu misalihalayay a muculilay, mitanen tu nika idaw ku nalaylayay, sinikatahkalan ku nu lalalayan a bansi i bangcalay a dadan. 初鹿牧場 初鹿牧場視野遼闊,觸目可及的青青牧草,令人身心舒暢。初鹿牧場是全臺灣最大的坡地牧場,面積大約67公頃,成群乳牛悠閒的在如茵草原上漫步,雪白的圍欄、朱紅的房,在蔚藍天空和柔軟白雲襯托下,彷彿如詩如畫的歐洲莊園,讓人陶醉不己。 cu-lu-mu-can ahebal takelal, caay katatudung ku langedaw a miadih, sapisa ku udipudipan nutademaw. cu-lu-mu-can u satabakiay tu a enal i taywan nu mu-can u ahebal nu lala’, makaala tu enemay a bataan idaw ku pitu a kubu(公頃), masaupuupuay kya katalalalan salihalay saan i lutuklutukan micaculilculil, u salengac niya langad, u nu idangay ku sumanah niya luma’, u langdaway nu takupuan atu dawbiay nu kupa i laden salengac sa maaymas, mahida u nikulitan a nisulid i wo-co nu i umahay, mamisemel sa tu tademaw maudip. 知本溫泉 知本溫泉早在日據時期就已經開發,知本溪河床上汨汨流出的溫泉,吸引日本人開發最早的溫泉旅館,現今的知本溫泉已是國際知名的臺灣溫泉旅遊區。是臺灣規模完善的知名溫泉鄉,更名列臺灣八大名景之一。知本溫泉屬於弱鹼性碳酸氫鈉泉,清澈無色,富含礦物質,具有美白、保濕、促進血液循環等效果。 ce-pen a ungsin naayaw nu lipun a ziday idaw tu ku lingatuan kuyni u ce-pen ungsin, u sawac nu  ce-pen musilsil tu ungsin, u lipun ku sayaway mitadas tu ungsin a lalabinan(旅館) ,  ayda hantu u ce-pen ungsin u katinengan tu i kitaki nu Taywanay kya ungsin nu a idangan kenis. u matatudungay tu i Taywan kasingangan nu ungsin a kenis, kanca u paycacayay i Taywan u sakawalu nu a adihan. ce-pen ungsin u nu cu-cin-sin-tan-suwan-cing-na nanum, u tamelacay sa, kanca idaw ku kuwang-u-cel, idaw hen ku sakasalengac, pasateded tu lalemed, paculil tu idang nu udip a muculil nikakapahan sa == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E9%84%89 卑南鄉] *輝哥的天空:http://xn--kwr22her7a6qdvs6a.tw/319/Taitung/Beinan.htm *TravelKing-卑南鄉:https://www.travelking.com.tw/tourguide/taiwan/taitungcounty/beinan/ *台東觀光旅遊網-綠色隧道:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/297 *台東觀光旅遊網-初鹿牧場:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/285 *台東觀光旅遊網-知本溫泉:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/284 [[kakuniza:Hana Ating]] qdp5l3ml67jls2xo8sssbqg1zx631rr Beji Caid Essebsi 0 168 12932 7589 2019-11-21T15:19:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|thumb|Béji Caïd Essebsi, 2015|alt=Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg]] [[tangan:Location_Tunisia_AU_Africa.svg|thumb|u eneng nu Tunisia AU Africa]] [[tangan:Flag_of_Tunisia.svg|thumb|u hata nu Tunisia]] == Beji Caid Essebsi == == u siwkay niza == 11 bulad 29 demiad, Beji Caid Essebsi, u misingkiway. 1926 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Tunisia]] (突尼西亞) ayza sa ci Beji Caid Essebsi, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 12 bulad 31 demiad. == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam: 貝吉·凱德·艾塞布西 u sulit nu Lipun: ムハンマド・ベジ・カイドセブシ u sulit nu France: Béji Caïd Essebsi u sulit nu Alabic: الباجي قائد السبسي‎ u sulit nu Amilika: Beji Caid Essebsi u sulit nu Korea: 베지 카이드 에셉시 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%99%E3%82%B8%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%A4%E3%83%89%E3%82%BB%E3%83%96%E3%82%B7 ベジ・カイドセブシ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Beji_Caid_Essebsi Beji Caid Essebsi] * [https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B2%A0%EC%A7%80_%EC%B9%B4%EC%9D%B4%EB%93%9C_%EC%97%90%EC%85%89%EC%8B%9C 베지 카이드 에셉시] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B4%9D%E5%90%89%C2%B7%E5%87%AF%E5%BE%B7%C2%B7%E5%9F%83%E5%A1%9E%E5%8D%9C%E8%A5%BF 貝吉·凱德·艾塞布西] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AA%81%E5%B0%BC%E8%A5%BF%E4%BA%9E 突尼西亞] alipxeb0jawq1yf7lyce5usza01igbu Belarus 0 169 116762 116761 2021-06-24T11:03:03Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Belarus.svg|縮圖|Belarus (白俄羅斯) ]] Belarus (白俄羅斯) [[hananay|hanany]] a [[kapulungan]] a kanatal, nipangangan sa u “Belarus” atu nu kantan hananay a nipangangan ya (Berus), nu mamikuwanay sakay nu Hulamay a nipangangan sa u “Belarus” han, u kakitidaan sa iti kawalian nu Europe maylabuay tukusanay a kanatal, malasayaway a tuse sa ya Minsk ([[:zh:明斯克|明斯克]]) han. ina Belarus sa nau Soviet (Su-uy-ay 蘇維埃) hananay a sakay nu siyakayay kunidaay a nidateng nikapulungan, i ti 1991 a mihcaan walu a bulad tusa a bataan idaw ku lima a demiad makay i Su-liyen katahkal masakunidaay a kanatal, i kalecadan a mihcaan sa i siwa a bulad sabaw siwa a demiad, maysumad tu u (Belarus kapulung a kanatal). 白俄羅斯共和國,通稱「白俄羅斯」或簡稱「白俄」,官方中文名稱為「白羅斯」,是位於東歐的內陸國家,首都為明斯克。白俄羅斯蘇維埃社會主義共和國於1991年8月25日從蘇聯獨立,於同年9月19日改稱「白俄羅斯共和國」。 ina Belarus sa nu wali atu nu kaamisan sa micapi tu Russia a malbiyaw, tatimulan sa malalitin tu Ukraine a kanatal, nuetipan sa macacapi tu ya Poland (波蘭), Lithuania (立陶宛), atu Latvia (拉脫維亞) hananay a kanatal, nikaahebalan nu lala’ sa makaala tu 207,600 km<sup>2</sup>, u kaidaw nu tademaw sa makaala tu 950 a mang kayadah (2018 mihcaan a nisausi), u nikaliwasak nueneng sa i tida i Minsk (明斯克) atu dumaay a tuse ku sayadahay atu kalacapicapianay, micapi tu 80 palasubu a tademaw u nu kalamitanay tu a binacadan u Belarus (白羅斯), u makay kaadidingan a binacadan sa u Russia, Poland(波蘭) atu ya Ukraine (烏克蘭) hananay a tademaw. 白俄羅斯東及北部與俄羅斯為鄰,南部與烏克蘭接壤,西部同波蘭、立陶宛和拉脫維亞毗鄰,國土面積207,600平方公里,人口950萬人(2018年),大部分居住在明斯克或者其他大城市附近,將近80%人口為土生土長的白俄羅斯人,主要少數民族依次是俄羅斯人、波蘭人和烏克蘭人。 nu dikudan i ti 1995 a mihcaan, ina Belarus (白羅斯) atu Russia a kamu sa, kala nu kanatalay a sasakamuen. u Belarus (白羅斯) sakay nu hulicay sa nayay ku nipalamadac tu sakakilulan tu papasubana’an tu sakay kamu, katuuday nu tademaw sa sisingku tu nu Russia ya Orthodox (Tung-cen 東正) hananay a kiwkay, kilul satu makay nu Lo-maayay a Tin-cu-kiw (羅馬天主教), ya nu Ciwluay a kiwkay sa nikayadah nu lisin a demiad “sakalecad nu kaudipan a lisin” mapaketun tu nu kanatalay a pahanhanan a demiad. 1995年後,白俄羅斯語和俄羅斯語均為官方語言。白俄羅斯憲法並無明確規定國教,大多數人信仰俄羅斯東正教,其次則為羅馬天主教,而基督宗教的不少節日(如復活節等)也被設為國定假日。 u Belarus i ti nu nakamuwanay masulitay u imi sa “u salengacay a rus(羅斯)”, ina “rus (羅斯)” a ulic sa nu makay i kasumamadan ya Ku-no-se a kamu (Ruotsi), ya imi sa u papacunaay a tademaw sananay, u sakusaan a nipatudu’ sa i amisay a Europe ya Wa-lian-ke a tademaw (北歐瓦良格人), u nu Uy-cin a masadumaay a tademaw sananay. 白俄羅斯在白俄羅斯語的字面意思即是「白色的羅斯」,「羅斯」一詞源自古諾斯語的「Ruotsi」,意爲劃漿手,原指北歐瓦良格人,他們是維京人的一支。 iti pituay, waluay a seci sa, ina Wa-lian-ke a tademaw (瓦良格人), u icelang ku sangangayaw tu Tung-se-la-bu a binacadan (東斯拉夫人), “ya i aydaay Belarus a tademaw, atu Ukraine, Russia nikapulungan a nipangangan”, sadikuday sa iti Tung-se-la-bu a tademawan (東斯拉夫人) nu lala’an patideng tu ya Liw-li-ke a hungtiay a kanatal (留里克王朝), pahecek tu kanatalay a tadangangan u “rus (羅斯)”, zayhan ya kanatalay a tuse mapatideng i Ukraine a Kiev (Ci-bu 基輔), nu laylayay a nipangangan sa ya ''Kievan Rus'' (Ci-bu Rus 基輔羅斯) han. uyni sa malasayaway i nu lala’an masacacayay a hungtian a kanatal, nipikuwan sa kalaidaw nu tenes tu 700 a lasubu nu mihcaan, kuyni nu i tidaay tu kueneng ya Tung-se-la-bu a tademaw (東斯拉夫人) kakayda satu haymaw sa kakilukilul satu u “Rus (羅斯)” a tademaw satu. uyni sa nikakaydaan nu mahtatusaay a kanatal a ngangan a nikalekalan. 在七、八世紀左右,瓦良格人以武力征服了東斯拉夫人(即今白俄羅斯人、烏克蘭人和俄羅斯人的統稱),最終在東斯拉夫人的土地上建立了留里克王朝,將國家定名為「羅斯」,因首都在烏克蘭的基輔,史稱「基輔羅斯」。這是東斯拉夫土地上第一個統一王朝,其統治維持了700多年,於是當地的東斯拉夫人便也逐漸稱自己為「羅斯人」了。這就是白俄羅斯和俄羅斯兩國國名的由來。[[tangan:Europe-Belarus.svg|thumb|u eneng nu Belarus]] == u siwkay nu kanatal == u '''Belarus''' sa ilabu nu Oco, itiza i 53 00 N, 28 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 207,600 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa 202,900 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 4,700 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 9,570,376. kakalukan umah sa 43.70%, kilakilangan umah sa 42.70%, zumaay henay umah sa 13.60% == tapang tusu nu kanatal (首都) == u tapang tusu nu kanatal sa u Minsk ([[:zh:明斯克|明斯克]]). == kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) == kakining nu kanatal demiad sa 3 bulad 7 demiad.[[tangan:Alexander_Lukashenko,_opening_of_Slavianski_Bazar_2014.jpg|thumb|Alexander Lukashenko, 2014]] == tabakiay a tapang nu kanatal (元首) == u tabakiay a tapang nu kanatal (cung-tung) ayza sa ci [[Alexander Lukashenko]], micakat a demiad sa i 1994 a mihca 7 bulad 20 demiad. u cunli nu Belarus ayza sa ci [[Roman Golovchenko]], micakat a demiad sa i 2020 a mihca 6 bulad 4 demiad.[[tangan:Flag of Belarus.svg|thumb|hata nu Belarus|alt=Flag of Belarus.svg]] == u hata (國旗) == u kulit nu hata nu kanatal sa, situlu ku kulit. u sumanahay u landaway atu sangelacay. == u sulit nu zuma a kamu (國家名稱) == u sulit nu Hulam: 白俄羅斯 u sulit nu Lipun: ベラルーシ共和国 u sulit nu Amilika: Belarus == likisi (歷史) == iti Kung-yen 9 se-ci katukuh i 11 se-ci, nu aydaay a Belarus sayadahay a lala’, sakay nu Vikings (Uy-cin a tademaw 維京人), iti kung-yen 862 a mihcaan nipatidengan a Kievan Rus (Ci-bu Rus 基輔羅斯) , u masacacayay ya Ryurik (Liw-li-ke 留里克) a hungtiay a kanatal a nipikuwan a nikaahebal tu nu waliay a Slavic (Tung-se-la-bu 東斯拉夫) a kanatal. i Kievan Rus kapulungan ya hungti ci Jaroslavl (Ya-lo-se-la-bu 雅羅斯拉夫) i 1054 a mihcaan nibelec sa, nudikudan ya Kievan Rus kakilukilul satu kalupisakan a kunida sa, mala u masadumaay a sanukenisay a kanatal. 公元9世紀至11世紀,現代白俄羅斯的大部分領土屬於維京人在公元862年建立的基輔羅斯,一個由留里克王朝統治的遼闊的東斯拉夫國家。在基輔羅斯大公雅羅斯拉夫一世於1054年去世後,基輔羅斯逐漸分裂為許多獨立的地方公國。 i siwa atu cacay a bataan a seci, nu aydaay a Belarus makay nu amis, timul, patideng tu Polotsk (Po-lo-ce-ke’ 波洛茨克), Turov (Tu-lo-bu 圖羅夫), Pinsk (Ping-se-ke’ 平斯克) a kapulungan a kanatal. 在9至10世紀間,今白俄羅斯南北部建立波洛茨克、圖羅夫—平斯克等公國。 sabaw tulu katukuh sabaw sepat a seci kalecabayan atu [[Lithuania]] (Litaw-wan 立陶宛) a kanatal, nikalcabayan atu [[Lithuania]] a kanatal sa nu nipakalisiwan a pabaluhay tu a nipitapal, satusa u nu cen-ce atu nu sikalecad nu nakamuan iti nalala’an a binacadanay a lalangawan ku nikasa. sabaw tulu a seciay a [[Mongolia]] (Mong-ku 蒙古) misuayaw tu Belarus nipipenec sa, ya Belarus debungan kaapuyuan micebis nu Mongol (蒙古人), ya 'kim Horde (Ci-can-hana 金帳汗) hananay a binacadan, sipakaynien mingayaw tu nutipan nu Europe atu Poland, katukuh i nipidebung nu [[Lithuania]] kapulungan a kanatal tiya Kievan (Ci-bu 基輔) hananay, kademecan ku hitay nu [[Mongolia]], ina lala’ sa itawya makalaliw tu sakaini nu kalabadesan. 13至14世紀起與立陶宛大公國合併,立陶宛大公國的創立首先是經濟的緣故,其次是政治以及和白俄羅斯這塊土地上的族裔的文化上的一致,13世紀的蒙古對俄羅斯的征服期間,白俄羅斯遭蒙古人的金帳汗國短暫佔領幾年,從此處攻打西歐及波蘭,直到立陶宛大公國南下佔領了基輔,打敗蒙古軍隊,這塊土地才躲過這一劫。 mamapahedek tu ku sayaway a nikalalaisan i 1918 a mihcaan tulu a bulad tusa a bataan idaw ku lima nu demiad, ya Brest (Pu-liy-sete 布列斯特), Litovsk (Litaw-hu-se-ke' 立陶夫斯克) a lice i teban nu kasasuliclic sa, sipakilul han tu nu Germanyay a hitay a Bosing-go a nipilatlatay a nipidebung tu Belarus, Ukraine, Baltic a bayu (Po-lo-ti-hay 波羅的海) a kanatal, ya Belarus kunida satu pangiha tu mikiayaw a pabinawlan, mapapuhpuh nu Germany a kanatal patideng tu Belarus hananay a nu tademaway kapulunga a kanatal. 一戰將要結束的1918年3月25日,布列斯特-立陶夫斯克條約尚在談判中時,隨著德軍的拳擊行動佔領白俄、烏克蘭、波羅的海國家,白俄羅斯就首先宣布了獨立,由德國扶植下成立白俄羅斯人民共和國。 sakatusaay nikapacawan sa, 1941 a mihcaan i enemay a bulad tusa a bataan idaw ku tusa a demiadan sa , ya nasuy u Zi-man beleng saan a midebung tu ya Su-liyen, ya Sute a nikangangayaw miteka tu, pasatebanay nu dadan hitay nu Zi-man macebis nuheni kya Belarus kanatalay a tuse ya [[Minsk]], u Zi-man a kanatal sa sipataydaen kya masaadidingay nu Belarus, ya Baltic a bayu (Po-lo-ti-hay 波羅的海) masatuluay a kanatal pulung han pala nu Osland (Awse-lan 奧斯蘭) mamukeliday a kitidaan, 1944 a mihcaan ya Su-liyen nipaculianay nu hitay pangayaw tu Zi-man itawya a mahulak ku nikananukasan kabaluhayan a nikadamsay. 二戰時期,1941年6月22日納粹德國全面入侵蘇聯,蘇德戰爭開始,中路德軍攻佔白俄羅斯首府明斯克,德國將白俄羅斯小部份與波羅的海三小國合併為奧斯蘭總督轄區,1944年蘇聯軍隊反攻德國才重新解放。 1986 a mihcaan, kalcabayan atu Belarus macapiay kapulunganay a kanatal, ya Ukraine idaw ku nikalekal tu mapauningay, sakay nu Hetiyen hananay a nipadingki a kuba’, na sipakay nu nipihpihan nu bali atu nika nu enalan a masakiketay nu tuudtuud, kaidawan nu kawalian, katimulan ya Ke-me-li-co atu Mu-ci-liyaw-hu, malatusa a kenis mapauning tu pihacengay a nikahida. 1986年,與白俄羅斯相鄰的加盟共和國烏克蘭發生車諾比核電廠事故,因風向與地形的關係,造成東南部的戈梅利州與莫吉廖夫州兩個州受到嚴重的污染。 1991 i 8 a bulad 25 a demiad, iti Belarus ya Kong-san-tang a nipacukedan sa, u ngangan sipakay (Belarus Soviet (白俄羅斯蘇維埃) kalusiyakay a kapulungan a kanatal sas), pasumadan tu nu (Belarus kapulungan a kanatal) ya Soviet Union (Su-liyen 蘇聯) nikaawaswasan sa nudikudan, i 1991 a mihcaan 8 a bulad 25 a demiad ina Belarus hanany sa pabinawlan a malakunida sa a malakanatal. namahida satu sa i nudikudan tuluay a mihcaan, iti 1994 a micaan 6 a bulad 24 a demiadan atu i pitu a bulad 10 a demiadan nipisingkiwan tu nu kalatusaanay tu cung-tungan sa, ya caayay sikatineng nu katuuday ci Alexander Lukashenko (Ya-li-san-ta, Luka-sen-ke 亞歷山大·盧卡申科) hananay sa, kasenun saan sikaidaw ku nikatabakian tu kasingangan i tini i kanatal. 1991年8月25日,在白俄羅斯共產黨的支持下,國名從「白俄羅斯蘇維埃社會主義共和國」變更為「白俄羅斯共和國」。蘇聯解體後,1991年8月25日白俄羅斯宣布獨立。獨立3年後的1994年6月24日和7月10日的兩場總統選舉中,曾經在國內並不知名的亞歷山大·盧卡申科一舉擁有了國家聲望。 nikacaliwayan i 2001 a mihcaan atu 2006 atu 2015 a mihcaan nipisingkiwan tu sakala tu cung-tung sa tatulitulis sa malacung-tung nu kanatalay, situngusay tu nu tademaway a nipitapal sa, ya nu kitakitay a mamipahulakay a masakaputay idaw ku paciliay tu cen-hu, nikelidan ni [[Alexander Lukashenko|Lukashenko]] a kaput sa kalakelecan ku pikuwan tu sakay binawlan sa, sisa katukuh i 2020 a mihcaan sa sipaculian nu mihantayay tu pikuwan, sakaidaw nu 26 a mihcaan u satabakiay a mamubelin tu cen-huay a nipilatlat a kawaw. 在之後的2001年、2006年和2015年選舉中皆連續獲選擔任總統。人權觀察、國際特赦組織對此批評盧卡申科政府有威權主義作風,而盧卡申科的威權統治最終使得該國於2020年爆發了其統治近26年規模最大的反政府示威。 == cen-ce (政治) == Belarus a kanatal sa u cung-tungay a nikapulangan a tatungus sakaidaw, cen-hu sa nu cung-tung atu nu kanatalay a masakaputay katatengilan a mapatideng, miida tu masalamitay a hulic a nipasatiidan, a i paylima nu mihcaan sa misaheci pasumad tu cung-tung a misingkiw, nika i ti 1996 a mihcaan sa u nu limaay a mihcaan sipasumad tu pituay a mihcaan nacacay a malacung-tung sa,  sakay nu kanatalay a matatengilay a nikasakaput sa, idaw ku sakaysasa nu pilubangan 110 kayadah nu tademaw, sakay pabaway sa makaala tu 64 ku masakaputay nu nipatideng. 白俄羅斯是實行總統制的共和國,政府由總統和國會所組成,根據1994年憲法所規定,每五年舉行一次總統的選舉,1996年總統任期五年被改為七年任期一次,國會的下議院由110位成員所組成,上議院則由64位成員所組成。 == kakitidaan (地理) == u Belarus i sanutebanan nu Europe, u makay lalabuay nu enal, masacapiay a kanatal idaw kya sawalian ya Russia, kaamisan sa ya Latvia, Poland, nutipan kalaamisan ya Lithuania atu satimulan ya Ukraine. ina Belarus a kanatal kaahebal nu kitidaan sa makaala tu 20.76 mang km<sup>2</sup>, makay timul katukuh i saamisan sa 560 km kabaatan, makay walian katukuh i nutipan sa makaala tu 650 km kabaatan. ina Belarus a nikitidaan sa pasay nu kawalian nu Europe a enal, kasawahelulan nu enal, nikayadahan sa ku sauwac kalalemedan, kilakilangan kahaminan ku 40%, satalakaway nu buyu' sa ya Dzerzhinsk (Cie’l-zen-seke 捷爾任斯克) hananay, nakatalakawan sa makay bayu nipisausi sa, idaw ku 345 m, u saapuyuay sa i ti Neman (Ni-man 涅曼) a sauwac 90 ku nikatalakawan a depah. 白俄羅斯位於歐洲的中部,是一個內陸國家,與其接壤的國家有在東部的俄羅斯,北部的拉脫維亞,波蘭,西北的立陶宛以及南部的烏克蘭。白俄羅斯面積20.76萬平方公里,南北相距560公里,東西相距650公里。白俄羅斯地處東歐平原,地勢低平、多為河流溼地,森林覆蓋面積達到40%,最高峰為捷爾任斯克山,海拔345米,最低點在涅曼河為90米。 == sakasilacul (資源) == ina Belarus nikaidaw tu sakasilacul nu kanatal kalasibekan, tulu a bataan nu kayadah sikaidaw nu sikaydih a tuudtuud, kaliwasakan i 4000 a kakutkutan, u sakahenulan sa ya Potassium (Ciya-yen 鉀鹽) hananay masupeday sakay nu ayawan nu Europe, taneng a kutkutan tu 20 katukuh i 115 a mihcaan. u nananuman nikaidaw atu sakay nu isingay a nikaydih kasibekan. makay nu mukasiay a kilakilangan sa makaala tu 36 a palasubu, nikaidaw nu sikasupet nu kasuy sa makaala tu 10.93 a yik (億) nu depah, paymihcaan mapacakayay a kasuy sa idaw ku 500 a mang nu tun (噸) hananay. u duma sa i Belarus masasidumaay nu aadupen sa idaw ku 3.1 nu mang kayadah. 白俄羅斯礦產資源豐富,30多種礦物分布在4000多個礦區,最重要的礦藏有鉀鹽,貯量居歐洲前列,可供開採20-115年。非礦資源有花崗石、白雲石、石灰石、泥灰和白堊、防火材料和亞粘土等。泥炭貯量44億噸(占原蘇聯總儲量的36%)。飲用礦泉水和醫療礦泉資源豐富。森林覆蓋率為36%,原始森林面積占19%。木材儲量為10·93億立方米,每年出口各種木材約500萬噸。另外,白俄羅斯境內有各種動物3.1萬種。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E4%BF%84%E7%BD%97%E6%96%AF 白俄羅斯] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7 ベラルーシ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Belarus Belarus] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 781g8idamf8gf767i79j0s70rkwavx7 Belguim 0 170 117325 117323 2021-06-27T14:14:37Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Belgium.svg|縮圖|u hata nu Belguim (比利時)]] Belguim (比利時) nu Belguim sakay nu hungtiay a [[kanatal]] a [[nipanganganan]], i tida i nu tipan ya Europanay a kanatal, nikahida sa na u Europe a nikapulunganay kalingatuan a masacabayay a kanatal. u satalakaway a tuse sa ya [[Brussels]], iti nu O’mun nikapulungan atu ya [[kaamisanay]] a bayuay nikasakaputan, sakay nu [[satabakiay]] nikapulung a kakitidaan. ina Belguim a kanatal sa sipakay amis sulul han pasiamis [[maysaliyut]], mitatepal tu Netherlands, Germany, Luxembourg atu France a kanatal, i nu etipan sa micapi tu ya amisan a bayu. 比利時王國,通稱比利時,是個西歐國家,並為歐洲聯盟的創始會員國之一。其首都布魯塞爾是歐盟與北大西洋公約組織等大型國際組織的總部所在地。比利時自北起順時針分別與荷蘭、德國、盧森堡和法國接壤,西面則濱臨北海。 u Belguim [[kalingatuan]] a nipangangan, namakay [[kasumamadan]] ya Roma hananay a ziday, i [[tawya]] sa i tiniay a [[nipangangan]] sa, u Belguim ''Gaul'' (Kaw-lu 高盧) han, nu masulitay a imi sa u nu ''Belgae'' (Pey-el-kay 貝爾蓋) a [[binacadan]] ya ''Gaul'' sananay. Belguim nipangangan nu Hulaman han sa, na u ci Si-ci-yu (徐繼畬) hananay nu Hulam a tademaw, i ti 1849 a mihcaan a mapalamit i “Ying-huwan-ce-liye 瀛寰志略)” a cudad. 比利時的名稱,源自羅馬時代,當時此地稱為比利時高盧(拉丁語:Gallia Belgica),字面意為貝爾蓋人的高盧。「比利時」這個中文譯名,源自1849年徐繼畬所編纂的《瀛寰志略》。[[tangan:EU-Belgium.svg|thumb|u eneng nu Belgium]] [[tangan:Belgium_relief_location_map.jpg|thumb|Belgium]] == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Belgium''' sa ilabu nu Oco, [[itiza]] i 50 50 N, 4 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 30,528 km<sup>2</sup>, u [[ahebal]] nu lala'ay sa 30,278 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 250 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 11,409,077. [[kakalukan]] umah sa 44.10%, [[kilakilangan]] umah sa 22.40%, [[zumaay]] henay umah sa 33.50% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Brussels ([[:zh:布鲁塞尔|布魯塞爾]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 21 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Philippe of Belgium]], micakat a demiad sa i 2313 a mihca 7 bulad 21 demiad.u cunli nu Belgium ayza sa ci [[Alexander De Croo]], micakat a demiad sa i 2020 a mihca 10 bulad 1 demiad.[[tangan:Flag of Belgium.svg|thumb|hata nu Belgium|alt=Flag of Belgium.svg]] == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu kanatal sa, situlu ku kulit. u [[lumeni'ay]] u [[takuliway]] atu [[sumanahay]]. == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 比利時 u sulit nu Lipun: ベルギー王国 u sulit nu Amilika: Belgium == '''likisi (歷史)''' == i kalumanayay nu ba’tuan a ziday, ina Belguim hananay a kanatal idaw tu ku [[muenengay]] nu tademaw i tida. kalahecian sa [[kanahatu]] i nu [[kakitidaan]] atu nu sakay [[lalangawan]] sa, u Belguim a nikaidaw mahida tu u kaudip i masakiwacingay a cacumudan nu dadan, iti kalakuwitan nu tusaay a malebut a mihcaan, namapalaheci tu ku masa[[dumaay]] nu binacadan, sakay nu [[laylay]]ay a nikabangbangan atu kasinpayan a malawpes. nu nikahinian sisa u Belguim hanany a kanatal mala u nu tatenga’ay masasidumaay nu damsayay nikalalacalan a kakitidaan. 最晚在舊石器時代晚期,比利時已經有先民聚居。其實無論是地理上還是文化上,比利時都處於歐洲的十字路口,在過去的2,000年內見證了各種種族與文化的興盛與衰敗。也正因為這樣,比利時是歐洲真正的種族熔爐。 i celahcan a mihcaan kaayawan nu lima a bataan idaw ku sepat, i mahida sa u sakahenulan a muenengay nu binacadan sa, ya Celtic (凱爾特) hananay a binacadan i tida, na mademec nu Roma kapulunganay a kanatal, ci Caesar (Kay-sa 凱撒) hananay a sibuisay nu mamikeliday tu hitay. ya Roma nu hungtiay a kanatal [[malaliwasak]] satu sa, nu dikudan ya Germanic (Ze-el-man 日耳曼) hananay a binacadan iti limaay a seci beleng han a mudebung, i labu sa u ya ''Franks'' (Fa-lang-ke 法蘭克) a binacadan patideng satu Meroving (Mo-lo-un 墨洛溫) hanany a masahungtiay a ziday, u nikaidaw nu lala’ sa hamin han ku nu [[aydaay]] a Belguim. nu dikudan nu Meroving (Mo-lo-un 墨洛溫) a ziday sa mapakutay nu Caroling (Ka-lo-lin 卡洛林) a hungtiay a ziday. 西元前54年,當時主要由凱爾特人居住的這一地區被羅馬共和國將軍凱撒征服。羅馬帝國崩潰後,日耳曼人於5世紀大舉入侵,其中的一支法蘭克人隨後建立了墨洛溫王朝,其領土包括了現在的比利時。墨洛溫王朝之後由卡洛林王朝取代。 ina Belguim a kanatal kinapinaan tu mapaliyun a nipikuwan, u kakitidaan nu kenis sa u masadumaay nu kanatal, ya Netherlands, Burgundy (Pu-ken-ti 勃艮地), Spain, Austria, kayadah a makuwan. ini Napoleon (Napulun 拿破崙) hananay a nipicebisan a tatukian sa, ina Belguim nau mala nu France a sakaidaw, ci Napulun mademec tusa, patayda han tu i Netherlands mapatideng tu nu kapulungan a hungtiay a kanatal. 比利時後來幾經轉手,各個地區曾由荷蘭、勃艮地、西班牙、奧地利等國統治。拿破崙時期,比利時為法國的一部分,拿破崙一世戰敗後,比利時併入荷蘭,形成荷蘭聯合王國。 1830 a mihcaan ina Belguim a masahungtiay idaw ku nipahaka tu sakunida sananay a nipilatlatan a kawaw, a sipakay nu Netherlands a nipikuwan miliyas a sakaku saan a malakanatal, mala nu nitatulisan a sihulicay a kanatal, i mahida sa idaw ku nipili’an tu nu Germany a kasenengan a kakitaan a kakitidaan, ya ''Sachsen-Coburg und Gotha'' (Sa-ke-sen. ke-paw. Ke-ta 薩克森-科堡-哥達) hananay nu hungtiay a wawa, ci Leopold (Li-aw-po-te 利奧波德) u saka nu Belguim [[saayaway|sayaway]] a malatatapangan nu kanatal. 1830年,比利時爆發比利時獨立運動,從荷蘭統治下獨立,成為世襲君主立憲王國,並選擇了一位德國貴族,薩克森-科堡-哥達公國的王子利奧波德作為比利時的第一任國王。 ina Belguim namapatideng tu ku kanatal nu dikudan sa palatebanan nu heni ku tatapalan tu cedang, zayhan iti sakatusaan nu kitakitay a nikalalais sa, kacalapan nu ''Deutsches'' (Te-yi-ce 德意志) a hungtiay atu Na-suyi hananay a picalap. nu dikudan sa, ina Belguim sipaales tu ku pasay tebanay a nipitapal a patideng, milihida tu nu kasatipanay a masakaputay. tatulis sa midabu aca tu nu Europeanay (歐洲的) kapulunganay a pa[[kalisiw]]ay. 比利時立國後奉行中立政策,但在兩次世界大戰中都被德意志帝國及納粹德國佔領。二戰以後,比利時放棄中立原則,參加了北約。後來又參加了歐洲經濟共同體。 nu masa aydaay a Belguim sakay nu aydaay, nutineng tu kagak i Europe a kanatal u [[sakacumelakay]], i nu tukian sa mahida tu mala nu kaamisan atu nu ya O’mun hananay a masacabayay, u sasenengan a tuse sa, ya [[Brussels]] han sa u nu mahtatusaay a masakaputayay a kapulungan a pu (部). nika u Belguim hananay a kanatal sa, caay henay kasatedep ku kalcinuwas nu kanatalay atu sakay lupisak nu nikalaheci, sakay nu amisan musakamuay tu nu Netherlands a kamu ya ''Vlamingen'' (Fo-lay-min 佛萊明) a binacadan (misasungaayay tu Netherlands) atu nu kalapangkiwan nu pasay timulay musakamuay tu nu France a kamu ya Walloon (Wa-lung 瓦隆) hananay (misasungaayay tu ''France'') nikatenesan a masasula’cus kapilpilan sa ku nikahida. 現代比利時作為一個現代化、高科技的歐洲國家而興盛,同時也是北約和歐盟的成員國,首都布魯塞爾亦是這兩個組織的總部。但是比利時一直存在國家分裂和解體的可能性,北半部說荷蘭語的佛萊明人(親荷蘭)和南半部講法語的瓦隆人(親法國)之間長期關係緊張。 i 2007 a mihcaan enemay ku bulad, patideng tu nu kapulunganay a nikalalubang a misingkiw. kacaliwayan tu pangkiw nu mihcaan sa, patideng tu nikapulunganay a cen-hu, nika ya kapulunganay a cen-hu sa, pakala tu tuluay a bulad sa kainayian tu. 2007年6月10日,舉行聯邦議會選舉。經過半年談判後組成聯合政府,但聯合政府僅三個月便下台。 2010 a mihcaan i enemay a bulad nikatatengilan a nipisingkiw, nu dikudan sa na idaw tu ku nikala tu 543 a demiadan caay kalaheci tu masakaput nu satalakaway mamukeliday tu sakikawawan, makapeci tu satanayaay nu caay pakalaheci tu patideng tu satalakaway a mamikuwanay mapangangan i kitakit a cudad. 2010年6月議會選舉後,曾經過543天未能組閣,打破組閣權最長的世界紀錄。 2016 a mihcaan tulu a bulad tusa a bataan idaw ku tusa nu demiad, ya sakasenengan a tuse [[Brussels]] kalitemuhan kya sakatalawan sananay a masakaputay u nu Islamic (Yi-se-lan 伊斯蘭) hananay a nidateng a kaput, u mamipasaheciay a tademaw kalingatu a mibakudang. 2016年3月22日,首都布魯塞爾遭遇伊斯蘭恐怖主義組織伊斯蘭國成員實施的爆炸攻擊。 == '''[[kakitidaan]] (地理)''' == u kakitidaan nu Belguim sa i Europe a enal [[kalaamisanay]], [[masasuayaw]] tu kabalatan atu UK, pakay amis sibiyaw tu Netherlands, patatimul sa [[malalitin]] tu France, walian masatimul sa micapi tu Luxembourg a kapulunganay a kanatal, kasawalian sa malalitin tu Germany kanatal. u nikaidaw kaahebalan nu lala’ sa makaala tu 3.05 mang km<sup>2</sup> kayadah. 比利時位於歐洲大陸西北部,與英國隔海相望。北鄰為荷蘭,南接為法國,東南臨盧森堡大公國,東與德國接壤。國土面積3.05萬平方公里。 ina Belguim hananay a kanatal sa malatulu ku tabakiay nu [[kenis]], [[nutipan]] sa kalunubayuay a enal, nu [[teban]] sa u [[buyu'buyu'an|buyu’buyu’an]], pasu nu kawalianay ya A-ten (阿登) hanany a [[buyu'buyu'an|buyu’buyu’an]]. nutipan a enal sa malecad ku nikasapalan, yadah ku namapalangat a culal sananay a masalenuay a enal, sakay nu teban sa malanu katalatalakawan nu enal, [[kasidamekan]] nu lala’, nikayadahan nu [[sauwac]], caay kakelah ku sapananum tu nikalukan nu umah, sakusaan sa idaw aca ku ungcung atu dihep. nu walian a buyu’ ya A-ten (阿登) han, u nikatalakaw sa makaala tu 694 m (Botlange (Po-te-lan-ze 博特朗日) a buyu’ [[masakilakilangan]], nikayadahan nu baba’tuan maadih tu, caay kakapahan anu kalukan. uynisa u sakaidaw aca nu kayadah nu aadupan i tida a musadibu masaupu a kakaudipan. 比利時分為三大地理區域:西部的海邊平原、中部的高原、以及東部的阿登山脈。西部平原地勢平坦,有諸多圍海造出的窪地。中部為漸漸升高的平原地區,土地富饒,河流眾多,灌溉充分,同時也有一些洞穴和峽谷。東部為阿登山脈,地勢升高,最高點海拔694米(博特朗日山:Signal de Botrange),多森林,多處基岩裸露,不宜耕種。這也是比利時大多數野生動物的棲息處。 nu Belguim a sakahenulan a sauwac sa, idaw ku Scheldt (Se-hay-el-te ) a sauwac, pakay i Doornik (Tu-el-nay 圖爾奈), Ghent (Ken-te’ 根特), Antwerp (An-te’-uyi-pu 安特衛普) atu Meuse (Mo-ce 默茲) hanany a sauwac, [[maycaliway]] musilsil, caliwayan kya Namur (Na-mu-el 那慕爾), Liege (Li-ze 列日). 比利時主要河流有:斯海爾德河,流經圖爾奈、根特、安特衛普和默茲河,流經那慕爾、列日。 == '''nu demiadan (氣候)''' == [[kaladihkuan]] ku demiad u mahida bayuay a kalahida, i kasienawan sa kaladihdihkuan, i lalud sa banihiw saan, hina udad, cacay a bulad sa katulakan nu demiad sa 0-3°C, i pituay a bulad sa katulakan nu demiad sa 14-19°C; mihmihcaan a nikaudad sa makaala tu 700-900 mm, i satalakaway a enal atu buyu’buyu’an sa makaala tu 1500 mm kayadah. 屬溫帶海洋性氣候,冬季溫和、夏季涼爽、多雨,1月平均氣溫0-3 °C,7月平均氣溫14-19 °C;年降水量700-900毫米,高地達1500毫米。 == '''nu kalisiw (經濟)''' == nikatuudan nu kacacelcelan nu tademaw i Belguim, u sakasilacul nu sakay mukingay a [[kalukawawan]] a kitidaan, u matabalay a miteka tu nu mukingay iti 19 a seci i Europe pasumad tu nu mukingnay a kanatal. u Belguim [[sidahkecan]] tu sakapahay a mingtu, [[cacaliwayan]] a sauwac, [[silamalay]] atu nipadadanan tu cacaliwayan nu kadideng, u sakusaan sa sikaydih tu a masasungaay atu belaway a kanatal sakay nu [[kalisiway]] a nikalalacal pabaluhay tu u ngalal nu udip. saka u kaidaw nu sisacabayan i O’mon, u Belguim sa maydih a taneng pulung han ku O’mon baluten ku nu Europeanay a pakalisiway, Belguim iti 1999 a mihcaan i sayaway a bulad sa mala u nu [[micukaymasay]] tu ya EUR (O-yen 歐元) hananay a kanatal, u ya nu Belguimay a Franc (Fa-lan 法郎) hananay sa iti 2002 a mihcaan mahamin a mapakutay. 人口稠密的比利時是世界上工業最發達的地區之一,是19世紀初歐洲大陸最早進行工業革命的國家之一。比利時擁有完善的港口、運河、鐵路以及公路等基礎設施,為與鄰國更緊密的經濟整和創造條件。作為歐盟的創始會員國之一,比利時十分期盼歐盟能整合整個歐洲的各個經濟體。比利時1999年1月成為首批使用歐洲統一貨幣歐元的國家之一,原比利時法郎在2002年被完全取代。 u nu Belguim a nipakalisiw sa miida tu nu kitakitay a [[kalalacalan]]. i kanatal sa ya GNP sa makaala tulu a tusa a nipatahkal, nitulakan tu masacacayay nu tademaw sa, malatusa nu tatungduhan nu Germany a kanatal kayadah, lima ku nikiyadahan tu Dipun a [[nikatatungduhan]], ina Belguim nipatahkalan a misiwbay sa u nikakapah sa, sakahenulan ya kakitidaan nu na enengan atu sikaidaw nu satalakaway nutineng atu nu mitesekay, masasidumaay nu kamu, atu maylayay nu binacadan icelang. u sakahenulan sapasiwbay nipiida tu cacakayan sa ya kakanan, kikay, budawang (u [[sasanga’an]] henay), simal, u sapacamul tu zayliw a tuudtuud, atu sapitenun tu dikuc a zayliw, sakay i hekal a nipipasiwbay sa, idaw ku ''chocolate'' (Ciw-ke-li 巧克力), kadideng, u tiking, sapaiyu, budawang (u masanga’ay tu) atu tuud nu dikudikuc. 比利時的經濟十分倚賴國際貿易。全國GNP大約三分之二來自出口,人均出口是德國的兩倍,日本的五倍。比利時的出口優勢來自於其重要的地理位置以及高度技術化、多語言以及高效率勞動力。比利時主要進口食品、機械、鑽石(未成品)、石油、化工材料、紡織品;主要出口巧克力、汽車、鋼鐵、藥品、鑽石(成品)、紡織品等。 kakitidaan nu Belguim kalaamisan ya Antwerp (An-te-uy-pu 安特衛普) u sakatusaay nu katabakiay a [[minatu]], kotosi sa u mala nu kitakitay satabakiay nu maycunusay tu nu nalimaanay a misanga’ tu budawang, sikaidaw nu [[kasenengan]] a nipangangan tu [[budawangay]] a tuse han. 位於比利時北部的安特衛普為歐洲第二大港,同時也是世界上最大的鑽石加工地,有鑽石之都的稱譽。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E5%88%A9%E6%97%B6 比利時] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%99%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC ベルギー] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Belgium Belgium] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] f67cqecmbasq3rzqumubth581o9cstd Belize 0 171 117580 117579 2021-06-29T00:17:26Z Ool.taywan 1718 /* u nu kitidaan (地理) */ wikitext text/x-wiki == Belize (貝里斯) == [[tangan:Flag of Belize.svg|縮圖|u hata nu Belize (貝里斯)]] === u siwkay niza(簡介) === u duma [[nipanganga]] sa ya Po-li-ce han, [[kaayawan]] nu tideng sa nau yin-kuo a nipikuwan ya Hon-tu-la-se han, i tini i kalatebanan nu Mey-cuo iti kawalianay a dadipasan kunidaay a [[kanatal]]. Belize kaamisan sa kacapian tu Mexico hananay a kanatal, nu [[timulan]] atu nu tipan sa macacapi tu Guatemala, nu wali a nipicapi tu ya Ciya-le-pi a [[bayu]]. 貝里斯,又稱伯利茲,前身為英屬宏都拉斯,是中美洲東海岸的一個獨立國家。貝里斯北部與墨西哥接壤,南部和西部與瓜地馬拉接壤,東部瀕臨加勒比海。 u kitidaan [[nikatanayu']] nu [[lala']] sa makaala tu 290 a kung-li, [[nikaahebalan]] sa makaala tu 110 kung-li, u [[masacacayay]] a kanatal nayiay ku Taypingyan a [[dadipasan]] a kanatal. 它的領土長約290公里,寬約110公里,是中美洲唯一沒有太平洋海岸線的國家。 ina Belize hananay sa nikaidaw nu [[pulung]] nu kaahebal nu [[lala']] sa, idaw ku 22,800 pin-huwan kung-li, nikaidaw nu tademaw sa 408,487 (hayni 2019 mihcaan a nisausi). u sakainayi'ay ku kacebedan nu [[tademaw]] sa, i tini kalatebanan nu Mey-cuo a kanatal. u tademaw i paymihcaan sa nikacelakan idaw ku 1.87% (2015 mihcaan nisausian), sakay nu kacelakan nu [[tademaw]] sa i tini a kenisan sa u sakatusaay a talakaway. u sapakay i tippela’ a mayadih u satalakaway nikasilecuh tu [[tademaw]] i tini a [[kanatal]] sa. 貝里斯的面積為22,800平方公里,人口為408,487(2019年)。它是人口和人口密度最低的中美洲國家。該國人口增長率每年為1.87%(2015年),人口增長率是該地區的第二高,也是西半球人口增長率最高的國家之一。 Belize sidakecan tu sakay yadahan nu masadumaay a [[kamu]], atu kasiyadahan nu masadumaay a lalangawan, u tatapalan tu kuyni nu sakay siyakay laylay, u yingu ku mala[[kamu]] nu kanatalay, nikahida sa ya Belize Ke-li-se-aw-el a kamu sa u nu i tidaayay tu udipan a kamu, makangasiw tu pangkiway a tademaw, [[matineng]] amin musakamu tu nu masadumaay a kamu sikalalacal, ya nu Spain hananay a [[kamu]] sa malecad tu sanisani sa sikatengil tu sakacaay kau nu kanatalay a [[kamu]]. 貝里斯擁有由多種文化和語言組成的多元化的社會,這反映了其豐富的歷史。英語是貝里斯的官方語言,而貝里斯克里奧爾語是當地人非官方的母語。超過一半的人口能夠掌握多種語言,西班牙語同樣是常見的非官方語言。 Belize sipaheci nu sakay i kalatebanan nu Mey-cuo a [[kanatal]] atu sakay i Ciya-le-pi a bayu i nu lilisan a kanatal, [[kapulunganay]] i Ciya-le-pi (CARICOM), mala nu Lating Mey-cuo atu nu le-pi a kapulungan a [[kanatal]] (CELAC), atu nu kalatebanan nu Mey-cuo nipalcadan tiya (SICA) a kaput sa. 貝里斯被認為是中美洲國家和加勒比海沿岸國家,是加勒比共同體(CARICOM)、拉丁美洲和加勒比國家共同體(CELAC)以及中美洲一體化體系(SICA)的成員。 ina Belize u sanu ta-ying nu masakanatalay a masakaputay a kanatal, ci I-li-sa-pay el-se u mala nu mamukeliday nu kanatalay a tapang. 貝里斯是一個大英國協國家,英國女王伊莉莎白二世是其君主和國家元首。 u Belize i ti siwaay a bulad ka[[limulak]]an a nikaidaw, kiyadahay a tukusay nu [[baba'tuan]] ku [[sakasingangan]], atu nu timakuayay a [[masadadiway]] ku [[sakasitineng]] nu labang. 貝里斯以其九月慶典,廣泛的礁石珊瑚礁和蓬塔音樂而聞名。 [[tangan:BLZ_orthographic.svg|thumb|Belize]] [[tangan:Flag of Belize.svg|thumb|hata nu Belize|alt=Flag of Belize.svg]] [[tangan:Mayamap.png|thumb|Belize map]] == '''Belize''' == === '''u siwkay nu kanatal''' === u '''Belize''' sa ilabu nu Congnanmeico, itiza i 17 15 N, 88 45 W u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 22,966 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu [[lala']]ay sa izaw ku 22,806 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa izaw ku 160 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 353,858. kakalukan [[umah]] sa 6.90%, [[kilakilangan]] umah sa 60.60%, zumaay henay umah sa 32.50%. === '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' === u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Belmopan ([[:zh:貝爾墨潘|貝爾莫潘]]). === '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' === [[kakining]] nu kanatal demiad sa 10 bulad 9 demiad. === '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Elizabeth II]], micakat a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. === '''cunli (總理)''' === u cunli nu Belize ayza sa ci [[Juan Briceño]], micakat a demiad sa i 2020 a mihca 11 bulad 12 demiad. === '''u hata (國旗)''' === u [[kulit]] nu [[hata]] nu kanatal sa, yadah ku kulit. === '''u sulit nu zuma a kamu''' === * u sulit nu Hulam: 貝里斯 * u sulit nu Lipun: ベリーズ * u sulit nu Amilika: Belize === '''ngangan nu kanatal (國名)''' === [[nipangangan]] nu Amuhuwan sa ya "Belize" han, sakay nu Spain a nipangangan sa u "Belice". ya Belize [[malumanay]] a nipangangan sa "u [[tungus]] nu United kingdom ku Hun-tu-la-se" (British Honduras), 1973 a mihcaan sipasumad han tu nu aydaay a ngangan katukuh ayda. u mahiniay a nipangangan sa nayay tu kalalubangan, idaw aca ku nakamuan nu makay i cuwacuwa, nu aydaay a ngangan sa namakay i Spain sa nipangiha, picapian a nakamuan sa idaw tu ku masakamuay ina Belize sa, namakay nipatudu' tu ya Ma-ya a kamu sa "bel ltza", nipatudu' sa "micumuday i Yi-ca (nu Amuhuwan a kamu: Itza) a dadan han". (u sulit nu hulam: 英語名稱為「Belize」,西班牙語名稱為「Belice」。貝里斯舊稱「英屬宏都拉斯」(British Honduras),1973年後改稱今名。國名名稱已不可考,有一說法指出貝里斯此名稱來自於西班牙語發音,近年來有一說法指出此名稱來自瑪雅語「bel Itza」,指「進入伊察(英語:Itza)的路」。) == '''likisi (歷史)''' == 1502 a mihcaan , ya Ke-lung-pu namakay i Belize macaliway pabalunga nu dadipasan nu bayu, nika nacaay henay tatukus cinida i Belize. (u sulit nu hulam: 1502年,哥倫布曾沿貝里斯海岸行駛,可是他不曾登陸貝里斯。) 1511 a mihcaan sayaway a nikataynian nu O-cuoay a tademaw nu Spainay pabalungaay a tademaw tayni i Belize, zayhan u katuuday a tademaw sa tangsul han nu i tiniay tu a binacadan, ya Ma-ya hananay a tademaw dakepen palasatudud atu palatubangen. nika idaw ku [[masacacayay]] a madakepay ci Kung-sa-lu ke-ley-lo, nu dikudan sa alaw mala kadabu nu ya Ciye-tuh-ma-le [[mamikeliday]] a limecedan ku sikaacawa, hida satu milihida a maudip. tulu ku nikasiwawa nu heni, mala u nu katabalanay a May-se-ti-so hananay a binacadan. (u sulit nu hulam: 1511年,首批登陸貝里斯的歐洲人是西班牙船員,但大多數人隨即被當地的馬雅人捉去當祭品或奴隸。其中一名犯人貢薩洛·格雷羅(英語:Gonzalo Guerrero)後來和切圖馬爾的領導人納參坎(Nachankan)的女兒結婚,過瑪雅式的生活。他們有三個孩子,成為早期的麥士蒂索人。) 1638 a mihcaan, miteka idaw tu ku makay O-cuoay a tademaw tayni mueneng, nika i ti 1670 a kiayawan nu mihcaan muenengay i tini nayi' henay ku makalakuwitay tu cacay a mihcaan nicebangan. tayniay a tademaw sa misayadah muletek tu kilakilang, zayhan masadumaay a kilang sa ya (sakulitan atu sanu Pa-si hananay a sumanahay a kilang ) taneng a ungpangen patayda i O-cuo a pacakay u mamalazayliw. 1700 a mihcaan sayaway a nikalingat, ya ahebalay nu papah kala balucu’ nu lalengac a kilangan, mala u nu kanamuhan a papacakayan a kilang. i mahida sa katuud ku tayniay nu lacu'say a tademaw a tayni micebis tu tuud, idaw aca ku nu Spain hananay a tademaw tayni muneng, alahicaan sa idaw tu ku kinacacacayan a nikangangayaw a kawaw. (u sulit nu hulam: 1638年,開始有歐洲人居住,但1670年代前都沒有居住超過一年的記錄。這些人大規模伐木,因為某些木材(如墨水樹、巴西紅木)可運往歐洲作染料。1700年代早期,大葉桃花心木成為備受歡迎的輸出品。這段期間亦有不少海盜出沒此地,有西班牙人定居,也有些零星的印第安人攻擊。) i mahida sa ya Spain hananay a hungtiay a tapang maysulul tu British a tademaw i tida muletek tu kilangkilang, nika caay pisulul tu misakaku patideng tu masa nuudipay a kakitidaan. 1798 a mihcaan, ya British atu Spain a kanatal malalais, ya muenengay i Yucatánay a mamikuwanay nu Sipan, miucul tu tuluay a bataan idaw ku tusa nu balunga tayda i tida maycebis tu tuudtuud. siwaay a bulad tulu katukuh i cacay a bataan a demiad, uyni sa nikalpacawan sa caay tu kaputun, katukuh i nu dikudan sa ales satu kya Spain. uyni sa "Battle of St. George's Caye". i tini i siwaay a bulad cacay a bataan nu demiadan mala u pikiningan a demiadan sa, mikining tu "Battle of St. George's Caye". (u sulit nu hulam: 當時西班牙帝國容許英國人在當地伐木但不許他們建立殖民地。1798年,英西開戰,駐尤卡坦的西班牙官員派32艘船搶奪當地。9月3日至9月10日,貝里斯海岸戰爭不斷,直到西班牙放棄當地。這就是「Battle of St. George's Caye」。9月10日是貝里斯的國定假日,以紀念「Battle of St. George's Caye」。) i ti 18 seci i nu dikudan tu a mihcaan, u British sayaway a nipaucul ku mamikeliday nu tapatapang taydaen i tida. 1840 a mihcaan sa, pabalucu’ ku British a kanatal palutubangan ku Belize hananay a kitidaan nu heni. 1862 a mihcaan sa pacumud hantu nu hungtiay a kalatubangan sa maykuwan, sakaidaw nu ngangan sa ya nu British Honduras sa. (u sulit nu hulam: 18世紀末,英國首次派官員駐留當地。1840年,英國正式將貝里斯視為殖民地。1862年劃入王家殖民地,稱為「英屬宏都拉斯」。) nikaidaw nu masulitay sa ya sakay nu British Honduras hananay sa, i ti 1904 a mihcaan nipikinsaan tu sakay nu tademawan a kawaw, i mahida sa u sakahenulan a tuse kaidaw nu tademaw a nisausian mahini: (u sulit nu hulam: 根據英屬宏都拉斯1904年人口普查,當時主要城市的人口是:) * Belize a tukay sa: 9969/ 貝里斯城:9969 * ya Stann Creek Town: 2459/ 斯坦克里克鎮:2459 * ya Ke-lu-sa-el: 1696/ 科羅薩爾:1696 * ya Ci-taw: 1244/ 橘道:1244 * ya Pun-ta-ke’l: 706/ 蓬塔戈爾達:706 * ya San Ignacio Cayo: 421/ 聖伊格納西卡育:421 * ya Monkey River Town: 384/ 猴河鎮:384 * ya Ma-lin-se-li-hu: 243/ 馬林斯里弗:243 1964 a mihcaan 1 a bulad, sipakay nu kalalubangan a sakelec tu tatatengilan kunida sananay a nipatideng a cenhu. 1973 a mihcaan 6 a bulad, ina kenisay a malatatenga'ay a ngangan sa u "British Honduras" pasumaden tu u "Belize" han. (u sulit nu hulam: 1964年1月,採用議會制度的完全自治政府成立。1973年6月,這個地區的正式名字從「英屬宏都拉斯」改為「貝里斯」。) == '''u nu kitidaan (地理)''' == u kitidaan nu Belize sa sakay nu kalatebanan nu Mey-cuo i wawalian nu bayu, nu tipan saamisan mabiyaw tu ya Mexico hananay a kanatal, nu tipan satimulan sa malalitin atu ya Guatemala a kanatal, masawalian sa micapi tu ya Honduras hananay a kanatal a masakikulay a dadipasan. ya nikatanayu' nu sadipasan sa makaala tu 320 kung-li, lilis nu dadipasan sa yadah ku subal; i labu nu kitidaan sa u subal ku sayadahay, lanulanuan atu kalaakuti'ay a kilakilangan. u masaenalay nu kenis sa palukaamisan atu satimulan tusa a nikahida. nu timulan a buyu' sa ya Ma-ya hananay a buyubuyu'an ku sakakidukidung malalitinay nu buyu' sa, makay nutipan pasatimulen -atu pasay nuwalian kalaamisan a sikakaydaan, u masaciiday nu buyu' sa, ya Ke-ke-se-ke-mu a buyu'ay ya uy-tu-li-ya nikatalakawan makaala tu 1121.97 a depah, i ti kanatal nuheni sa u satalakaway a tadungduh, makaamis nu lilis nu sadipasan sa kawahelulan ku enal, nikapasilacan sa pulung han sa 61 a depah ku nikaidaw, maadihay sa u lanulanuan amin ku yadahay. (u sulit nu hulam: 貝里斯位於中美洲東部沿海,西北與墨西哥相鄰,西南與瓜地馬拉接壤,東瀕宏都拉斯灣。海岸綫長約320公里,沿海多島嶼;境內多山地、沼澤和熱帶叢林。地形大致可分爲南、北兩部分:南部地形為山地以瑪雅山脈為主體,山脈為西南-東北走向,其支脈科克斯科姆山的維多利亞峰海拔1121.97公尺,為全國最高峰;北部和沿海地區地勢低平,平均海拔不到61公尺,其中大部分是沼澤。) == '''nikalalacal atu Cung-huwa-min-ku (與 中華民國關係)''' == Belize nisakunida sananay i nu ayawan, u kanatal nu Cung-huwa-min-ku atu ya Guatemala namapatideng tu ku kalecabayan a nikasasiketan. (u sulit nu hulam: 貝里斯獨立前,中華民國已與瓜地馬拉建立外交關係。) 1981 a mihcaan Belize kunida sa masakanatal, idaw kya nikaidaw tu nu Hulamay a idang a tademaw, nu Belize musiwbayay a tademaw ci U-yun-ciyen (伍永泉), atu nu Belizeay nu binawlanay a masakaputay a nipacukedan, miteka a maydih pakasacabay tu nu kanatal nu cung-huwa-min-ku patideng tu kalalacal tu masakiketay a kawaw, ci Said Musa hananay milunguc tiya Belize a mamikeliday ci Ciyawce.Kateel.Pulayse(喬治·卡德爾·蒲萊士) hananay. (u sulit nu hulam: 1981年貝里斯獨立之後,一位具有中國血統的貝里斯商人伍永泉與貝里斯人民聯合黨的支持者,開始透過賽義德·穆薩(英語:Said Musa)遊說當時的貝里斯總理喬治·卡德爾·蒲萊士,與中華民國建立關係。)[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%EF%BC%8D%E8%B2%9D%E9%87%8C%E6%96%AF%E9%97%9C%E4%BF%82] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%AF%E5%88%A9%E5%85%B9 貝里斯] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%82%BA ベリーズ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Belize Belize] *[[:zh:中華民國-貝里斯關係|中華民國-貝里斯關係]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 5vngv7uvljqn5bnij6u4v2adxvmqbxf Ben 0 172 85132 85131 2019-11-23T17:33:59Z 1.43.224.251 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[Ben Bentil]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ben Bentil]] ix4cgtpe82zwg6ukiqjww3hxjq58ked Ben Bentil 0 173 128192 121648 2022-03-29T21:06:31Z Zafer 106 Photo add wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |'''teked a cesyun''' |- |style="font-weight:bold;" |'''ngangan''' |'''Ben Bentil''' |- | colspan="2" |[[tangan:Ben Bentil 2021.jpg|Ben Bentil|alt=Ben Bentil 2021.jpg|center|frameless]] |- |style="font-weight:bold;" |'''nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan''' |'''1995 a mihcan 3 a bulad 29 a demiad/ Sekondi-Takoradi, Ghana''' |- |style="font-weight:bold" |'''kawaw''' |'''[[NBA]] sakawaway mimaliay''' |- |style="font-weight:bold" |'''puenengan nu kakitizaan''' |'''adidi’ay ayaway mimaliay''' |- |style="font-weight:bold" |'''talakaw/baeket''' |'''206 kungfen/ 107 kungcin''' |- |style="font-weight:bold" |'''bacu''' |'''42''' |- |style="font-weight:bold" |'''pahezek tabakiay a cacudadan''' |'''Providence (2014–2016)''' |- |style="font-weight:bold" |'''mapili’ay a mihcan/silsil''' |'''2016/sakacacay2/silsil 51''' '''mapili’ nu Cincinnati Royals putiput''' |- |style="font-weight:bold" |'''laheci nu nikauzip''' |'''pahanhanan tu kawaw (1968–1978)''' |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |'''nakawaway a mali-putiput''' |- |colspan="2" style="text-align:center; |'''Fort Wayne Mad Ants (2016)''' '''Xinjiang Flying Tigers (2016)''' '''Fort Wayne Mad Ants (2017)''' '''Dallas Mavericks (2017)''' '''Champagne Châlons-Reims Basket (2017-)''' |} '''Ben Bentil''' == siwkay niza == 3 bulad 29 demiad, 1995 a mihca, Ben Bentil, miunduay. [[tangan:Ben Bentil (cropped).jpg|縮圖|Ben Bentil at the Free Throw line for the Providence Friars at the NCAA Tournament in Raleigh.]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:mimaliay]] [[kakuniza:miunduay]] i3w9ku7rq55h04glkjdty8scngu1c6o Benin 0 174 117340 111216 2021-06-27T14:23:17Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Benin.svg|thumb|hata nu Benin (貝南)|alt=Flag of Benin.svg]] [[tangan:Benin_(orthographic_projection_with_inset).svg|thumb|Benin ]] [[tangan:Map_of_West_AFrica.gif|thumb|Map of West Africa]]Benin (貝南) == u siwkay nu kanatal == u '''Benin''' sa i labu nu Africa, itiza i 9 30 N, 2 15 E u ahebal nu lala' mapulung sa 112,622 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa 110,622 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 2,000 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 10,741,458. kakalukan umah sa 31.30%, kilakilangan umah sa 40%, zumaay henay umah sa 28.70% == tapang tusu nu kanatal (首都) == [[tangan:Grande_mosquee_porto-novo.jpg|thumb|Grande mosquee porto-novo]] u tapang tusu nu kanatal sa u Porto-Novo ([[:zh:波多诺伏#:~:text=%E6%B3%A2%E5%A4%9A%E8%AF%BA%E4%BC%8F%5B%E7%BC%96%E8%BE%91%5D&text=%E6%96%B0%E6%B8%AF%EF%BC%88%E6%B3%95%E8%AA%9E%EF%BC%9APorto%2DNovo,%E7%A7%91%E5%A4%9A%E5%8A%AA%EF%BC%88Cotonou%EF%BC%89%E3%80%82|波多诺伏]]). == kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) == kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 8 demiad. == tabakiay a tapang nu kanatal (元首) == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Patrice Talon]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 5 bulad 1 demiad. == u hata == u kulit nu hata nu kanatal sa, situlu ku kulit. u landaway u takuliway atu sumanahay. == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam: 貝南共和國 u sulit nu 法語: La République du Bénin sulit nu Lipun: ベナン共和国 u sulit nu Amilika: Benin 貝南共和國(法語:La République du Bénin,中國、香港及澳門譯「貝寧共和國」),通稱貝南,是非洲西部國家,舊名達荷美(Dahomey)。貝南南瀕幾內亞灣,東鄰奈及利亞,北與尼日接壤,西北與布吉納法索相連,西和多哥接壤。 Benin kapulungan a kanatal (nu France a kamu: La République du Bénin, u nipangiha nu Cung-ko, Hong-kong atu Au-men nipibeli ya “Benin a kapulungan a kanatal”, sipangangan sa ya Benin. u nu Huy-co nutipanay a kanatal, malumanay a nipangangan sa u Dahomey han. i Benin satimulan micapi tu Ci-ni-ya a kasaliyutan, nu walian sa micapi tu ya Nigeria a kanatal, nu amis sa malalitin atu ya Niger a kanatal, pasay nu tipan kalaamisan sa malalitin atu Burkina faso, nu tipan sa matatules atu ya Togo hananay a kanatal. == u ngangan nu kanatal (國名) == 貝南共和國,法語:La République du Bénin,中國大陸、香港及澳門譯「貝寧共和國」。未獨立前稱為達荷美,1975年改為Benin。 ina Benin kapulungan a kanatal, u kamu nu France: La République du Bénin, sipakay nu China (Cung-ko 中國), Hong-kong atu Macao (Au-men 澳門) a nipibeli han ya “Benin a kapulungan a kanatal” han. ina caay henay kunida sa henay malakanatal sa, u Dahomey han, 1975 a mihcaan sa pasumadan tu aydaay Benin han. == likisi (歷史) == tatatungusan nu sasulitan sakay nu Benin a laylay (貝南歷史) 奧約帝國是17世紀中期至18世紀晚期西非地區政治上最重要的國家,它不僅掌控現代奈及利亞、貝南和多哥等地的政權,也統治其他非洲王國,包括豐族所建的達荷美王國。15世紀葡萄牙侵入沿岸販運奴隸;17世紀發源於阿波美高原的達荷美王國逐步擴張到南部沿海地區。1851年被法國逐步侵占,1894年淪為法國殖民地,1904年併入法屬西非洲。 Oyo (Aw-yue 奧約) nu hungtiay sa na i 17 seci kalatebanan katukuh i 18 a seci i nu dikudan tu a kenis sa, mala u nu cenceay sakahenulan kanatal ku nikaidaw. caay kau nipikuwan tu aydaay ya Nigeria, Benin, atu ya Togo hananay sakay tatungus nu kanatal, makuwan henay ku masadumaay ya Africa (Fei-Cuo 非洲) masahungtiay nu kanatal, pasu ya Hu hananay a nipatidengan ya Dahomey hanany a hungtiay a kanatal, 15 a seci ya [[Portugal]] (Pu-taw-ya 葡萄牙) midebung tu nu liwliwan i tida sipacakay tu kalatubangan, 17 seci sa palekal tu namakay ya Abomey (A-po-mey 阿波美) katalakaway a enal, ya Dahomey hanany a kanatal, na simakayda satu haymaw sa ahebal ku nikaydaan kalacapian ku sakatimul nu kitidaan. 1851 a mihcaan sa mapabahbah nu Fulance hamaw han a micalap, 1894 a mihcaan sa mala nu France tu a caculculan a kitidaan, 1904 a mihcaan sa mapacumud i nu Franceay a nutipanay a Africa (Fei-Cuo 非洲) . 1958年成為法蘭西共同體內的自治共和國,1960年8月1日達荷美共和國宣告獨立,首任總統馬加在1963年欲借軍方力量鎮壓反對派,自己反遭罷黜。 1958 a mihcaan mala u nu Fa-lan-si kapulungan kunida sananay a kanatal, 1960 a mihcaan waluay a bulad cacay a demiadan, ya Dahomey kapulungan a kanatal pabinawlan, ya sayaway a cung-tung ci Maga (Ma-ciya 馬加) i 1963 a mihcaan maydih micaliw tu nu hitayay a icelang mipenec tu paculiay, nika nuudip nida sa sipaculian nu tau sipaales tu aca. 後軍人還政文人,到1972年結束,先後發生五次政變事件,政權六度易手。而1970年所設由三地區領袖每二年輪任總統之制度,實為各種妥協方法嘗試殆盡後的不得以之策,亦未收效。至1972年10月26日克雷庫中校發動政變,改弦易轍,正式採用馬列主義,1975年12月1日改名為貝南人民共和國,推行軍事集權。 nu dikudan nu hitay sa sipaliyunen tu nu sakay nu dumaay a mamikuwanay, katukuh i 1972 a mihcaan a nikademan, kakilukilul sa idaw ku sakay sumad nu kalcacebis nu mulenu(入侵) cenceay a kawaw, kinaenem ku masakaputay a malaliyun. i 1970 a mihcaan sa patideng tu masatuluay nu kenisay a mamukeliday a mamaliyun a pasumad tu paytusa a mihcaan mala u cungtung. uyni sa u mamisululay a dada’ ku sikaydih a mitanam. nika kinapinaan a nipakilul palawpes sa nayay tu ku sakalahecian. katukuh i 1972 a mihcaan cacay a bataan tusa a bataan idaw ku enem a demiadan, ya ci Ke-ley-ku (克雷庫) hananay a hitay mihaka tu pibelin tu mamikuwanay, kalahecian ku kawaw, kakayda satu milayap tu nu ya Ma-liye (馬列) a nidatengan a sapilunguc tu binawlan, mahida satu i 1975 a mihcaan sabaw tusa a bulad cacay a demiadan sipasumad han tu a pangangan tu Benin han kapulungan nu binawlanay a kanatal, sipacunus tu sakay nu hitayay a nipikuwan. 1989年12月7日因經濟瀕臨崩潰,宣布放棄馬列主義;1990年3月1日再改國號為貝南共和國。 1989 a mihcaan sabaw tusa a bulad pitu a demiad sikalawlawpesan nu nipakalisiw sa, pabinawlan a paales tu Ma-liye (馬列) sananay a nidatengan; 1990 a mihcaan tuluway a bulad cacay a demiadan sapasumad ku ngangan nu kanatal, mala u nu Benin kapulungan a kanatal. == u kakitidaan (地理) == 貝南位於西非,南瀕大西洋,東接奈及利亞,東北與尼日相接,西北與布吉納法索為鄰,西與多哥交界。面積有114,763平方公里。 u kitidaan nu Benin sakay nu kalaetipan nu Africa, tatimulan sa maycapi tu ya nikatabakianay nutipanay a bayu, kalawalian sa malalitin atu ya Nigeria a kanatal, nuwali kalaamisan sa malalitin atu ya Niger hananay, nutip kkalaamisan sa atu ya Burkina faso malabiyaw, nutipan sa matatungduh ku Togo sikayda. nikapulungan nuudip a kakitidaan makaala tu 114,763 km<sup>2</sup>. == 自然區域 == 氣候分為南、北氣候區。北部分旱季、雨季雨季,雨季在5-9月;南部為赤道型氣候,具有兩個雨季和兩個旱季。雨季在3-7月。維達至科托努一段海岸一帶屬於阿克拉-多哥乾燥海岸氣候帶,年降水量只有823毫米。科托努至新港降水量上升,新港年平均降水量為1286毫米。內陸屬於副赤道氣候帶,降水量不大。薩瓦魯以北屬於南熱帶草原氣候,降水量急劇減少,且不穩定。 sakay nu demiadan nu nikasasiduma sa nutimul atu nu kaamis ku sikacaay kalecad. nu amis sa siwasak tu kaacakan atu kaudadan, u kaudadan sa i ti limaay nu bulad katukuh i siwaay a bulad, nu makatimulay a demiad sa kalacaledesanay nikaidaw tu malatusa nu sikakelah atu simala tusa nu kaudadan. kaudadan sa i ti tuluay a bulad katukuh i pituay a bulad. kalacapian nu dadipasanay a kitidaan ya Vinda (U-uyta 維達) katukuh i Cotonou (Ketonu 科托努) a ngatu, u sanu Accra-Togo (Ake-la,Toke 阿克拉-多哥) kalaacakan a demiad, nu mihmihcaan nikaidaw nu udad makaala tu 823 nu hawmi, ya Ketunu katukuh i masabaluhayay a minatu sa kasaupu nu nanam a macakat, i paymihcaan nikaudadan sa makaala tu 1286 mm. maylabuway nu kakitidaan sa kasusudan nu nikacaledesan a demiad. caay katabaki ku nikaudad itida. ya Saelwatu kala nu tipan sakay nu timulay kacaledesan kalalutulutukan a demiadan, u nikaudad sa kasenun sananay a maselep, caay aca kasasiwantan. === 貝南全境分為五個自然區: === # 沿海區海岸屬於沙嘴和潟湖地貌,多為古河口灣侵蝕和淤積的產物。兩條徑流流入海洋,一是布希-裘-魯阿河,一是科托努附近連接諾庫埃湖與海洋的徑流。 # i capi nu bayubayuan sakay nu Likenay a laway atu masakasilsilan a banaw, a nikahida, nikayadahan sa u mala nu kasumamadan cacumudan nu sauwac sasaliyutan nu lupikut, mamingingitay tu nikasaupuan nu tuudtuud. masatusa kunida sa mapasilsil taydaen i bayu, ya cacayay sa u Busch-Jeu-Rua (Pusiciwlua 布希-裘-魯阿) hananay a sauwac, u dumaay sa ya Ketonu kalacapianay iti capiayay tu malalitin tuya Kuay a banaw atu pasaydaay musilsil i bayu a nikacaliwayan. # 黏土區位於沿海區以北,土質肥沃,高度約400公尺。範圍由阿波美延伸至 阿拉達(Allada)的拉馬沼澤地(Lama March)。 # kaladepitanay a lala sa i lilis nu mayamis nu bayubayuan, kasidamekan nu lala, nikatalakawan sa sepatay nu depah. nikaahebalan nu nikaliyut sa iti ya Apotami minayat katukuh i Alata ( AIIada 阿拉達 ) ya Lama March (Lamaay 拉馬) a lanulanuan. # 達荷美高原海拔約300-750英尺,含四處結晶岩,主要由黏土地構成。 ya Dahomey hananay a masatalakaway a buyu, nusausi pakay nu bayu sa idaw ku 300-750 ft., nikacamulan tu cuwacuway a madadepitay nu masabudawangay nu ba’tu, u kaladadepitanay a lala ku sakasiidaw. # 阿塔科拉山位於國境西北部,東北-西南向,最高處為2146公尺。 # ya Atakela a buyu sa i nu etipan pasay amisan nu kanatal, kalawalian nu amis, nutip sa pakay nu tatimulan ku sasuayawan, u satalakaway sa i 2146 m. # 尼日河平原位於貝南東北     # ya Nize hananay a sauwac sa iti Benin a enal pasay nu walian inu amisan. == nu sakay kalisiway (經濟) == 貝南是世界最低度開發國家之一。經濟高度依賴農業。棕櫚仁和棕櫚油是貝南最主要的出口商品,其棕櫚油的特點是胡蘿蔔素含量高(1.7%-2%)。糧食作物有薯蕷、木薯、甘薯、玉米、豌豆、蠶豆及花生。 u benin sa iti kitakitay ba nipiadih sa, u sakay kaadidianay a nipalekal tu sakasilacul,. u sakay kalisiway sa miida tu nikalukanay. ya simal nu sikalecad nu Taywanay a balidas, atu heci nida,u mala nu Beninay satabakiay u sakahenulan a papacakayan a tuudtuud. ya nikaidaw nu simal niya balidas sa micidek ku nikatalakaw nu kalunizingan a nilacul (1.7%-2%) u kakaenenan sa idaw ku kalecadan nu mitaay ya sangiyaw, apaw, tubah, kubkub, hulintaw, atu masadayutay, atu kalitan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%99%E3%83%8A%E3%83%B3 ベナン共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Benin Benin] * [https://fr.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9nin La République du Bénin] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] cy5wyv5nx3w4dtcvp1ji2na5njhhack Benoit Benjamin 0 175 89924 86931 2020-04-01T10:19:44Z Rachmat04 252 ~ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Benoit Benjamin |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1964 a mihcan 11 a bulad 22 a demiad/ Monroe, Louisiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |213 kungfen/ 113 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |00, 7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Creighton (1982–1985) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1985/sakacacay/silsil 3 |- |mapili’ay a mali-putiput |Los Angeles Clippers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Los Angeles Clippers (1985–1991) Seattle SuperSonics (1991–1993) Los Angeles Lakers (1993) New Jersey Nets (1993–1995) Vancouver Grizzlies (1995) Milwaukee Bucks (1995–1996) Toronto Raptors (1996) Yakima Sun Kings (1998) Philadelphia 76ers (1998) Grand Rapids Hoops (1998) Philadelphia 76ers (1999) Cleveland Cavaliers (1999) pahanhanan tu kawaw  |} Benoit Benjamin 11 bulad 22 demiad, 1964 a mihca, Benoit Benjamin, miunduay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0us3khcazlkg0wlktsly3vh2qndo9j7 Bgurah branaw 0 176 86932 86083 2019-12-05T09:46:16Z Vickylin77amis 80 /* u Taluku a niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Mokka_and_their_house.jpg|thumb|300x300 px|Mokka and their house]] == Bgurah branaw == === u sulit nu Hulam === 三笠山部落 == u siwkay nu niyazu' == 本社區多為太魯閣族人,因通婚及遷入,逐漸有漢族、阿美族、布農族人。社區居民大多以務農為生,所種植的經濟作物有水稻、玉米、文旦柚、苦茶油、檳榔、及紅龍果。在農忙時節,居民返鄉從事農作物整地、種植、收成。非農忙期間,則遠赴台北或都會區做模板工、鐵工等工作,以賺取足夠的薪資,貼補家用。 i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Bgurah branaw. u kasalumaluma’ nu Bgurah branaw sa, 31 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 106 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 104 ku tademaw, pakalatu 98%. === u asip nu cidekay a tadamaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 82%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 4%, Pangcah(Amis) 2%, Sejek(Seediq) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Cou 1%, zumazuma 5%. === u Taluku a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, tuud ku Taluku a tademaw itini. u zuma a tademaw cayka tuud. u Yuwatan u Tayan u Pangcah u Seediq u Paywan atu Cou, yadah ku cidekay itini. u Taluku(Truku) sa, u cidekay nu [[Taywan]] Yincumin. tusa a bataan a mang ku [[tademaw]]. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Taluku(Truku) . u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a [[tademaw]] sa u Yuwatan(Bunun) u Tayan(Tayal) u [[Pangcah]](Amis) atu Sejek(Seediq). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya itini, nasiacawaay mueneng tu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F 太魯閣族] [[kakuniza:niyazu']] c9lw59e0a1b5obkg7new9wd1mja4vc3 Bhutan 0 177 119391 119390 2021-07-14T10:50:45Z Sabak5388 17 /* u kaluacawaan (婚姻) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Bhutan.svg|thumb|hata nu '''Bhutan''' (不丹) |alt=Flag of Bhutan.svg]] [[tangan:Bhutan_(orthographic_projection).svg|thumb|Bhutan]] [[tangan:Bhutan_in_its_region.svg|thumb|Bhutan]] [[tangan:Cloud-hidden,_whereabouts_unknown_(Paro,_Bhutan).jpg|thumb|Paro, Bhutan]] '''Bhutan (不丹)''' [File:Jigme_Dorji_National_Park,_Bhutan.JPG|thumb|Jigme Dorji National Park, Bhutan]] == '''Bhutan''' == == '''u siwkay nu kanatal (國家介紹)''' == u '''Bhutan''' (不丹) sa i labu nu Yaco, itiza i 27 30 N, 90 30 E, u eneng nu Bhutan kuyni. u [[ahebal]] nu [[lala']] [[mapulung]] sa 38,394 km<sup>2</sup>, u [[ahebal]] nu lala'ay sa 38,394 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup> hamin nu [[tademaw]] sa 750,125. [[kakalukan]] umah sa 13.60%, [[kilakilangan]] umah sa 85.50%, zumaay henay umah sa 0.90%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Thimphu ([[:zh:廷布|辛布]]). == '''kakiningan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 17 bulad 12 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck]], micakat a demiad sa i 2006 a mihca 12 bulad 14 demiad. u cunli nu Bhutan ayza sa ci [[Lotay Tshering]], micakat a demiad sa i 2018 a mihca 11 bulad 7 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u [[kulit]] nu hata nu kanatal sa, situlu ku kulit, u [[takuliway]] u [[salengacay]] atu [[kamakamaay]]. == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 不丹 u sulit nu Lipun: ブータン王国 u sulit nu Amilika: Bhutan == '''baluhay a labu nu ulic''' == [[wayway]] nu kalukakanan...... == '''sakay nu kalisiw (經濟)''' == Bhutan hananay sa u skainayiay a [[nipalekal]] tu sakay [[kalisiw]]. i 2007 a mihcaan, ina Bhutan a tademaw nikaidaw nu sakay nu udipan nikala [[kapulungan]] sa (GNP per capita) 1400 nu Amuhuwanay a kalisiw. itida sa u [[sakatabakiay]] a nilaculan tu kalisiw sa, nau [[pacakay]] tu makay nanumay a [[nipadingkianay]] iti ya Ingtu hananay a kanatal ku sakaidaw, sipakay nu [[kapulunganay]] a [[nipabinawlan]] sa, i 2004 a mihcaan nu [[kitakitay]] a tademaw sakasilacul a [[nipatuduan]] a masausiay sa, ina Bhutan a kanatal silsilen sa, u sakay 192 kayadah nu kanatal [[kaladikudan]] tu, u nikapasilsil sa sakay 134 ku tideng, u kikulkikul tu sakay nu kalisiway. (u kamu nu Hulam:不丹是最低度開發國家之一。2007年,不丹人均國民生產總值(GNP per capita)為1400美元。當地最大收入是售賣水力發電的電力予印度,據聯合國2004年的全球人類發展指數報告,不丹在192個國家中位居134位,經濟相對落後。) nika micapi tu nu kitakitay a nikasumad atu nikasilaculan a [[matiyung]], u [[binawlan]] miteka tu maycakay tu nutawanay a tuudtuud, atu u inakaay a tademaw malimad taynien i tuse maudip, nikaudip nu [[katuuday]] sa caay tu kataneng zibunay a nikaudip, sisa u cenhu hananay sa [[talakawtalakaw]] ku nikapenec nu sakay kalisiw, macunus ku sakainayi nu sasakawawen. (u kamu nu Hulam: 不過近年來因全球化衝擊,國民開始購買進口產品以及人口移往都市,人民無法自給自足使政府財政壓力提升,進而使失業率提高。) u kasaidaw nu baba’tuan sa ya salengacay a masalademay a ba’tu, sasakulitanay kalalumeniay a ba’tu. sakay nu kilalilngan sa nikacebetan sa makaala tu 72%. sakasingangan nu kilang atu balubalu sa katinengan nu kitakitay, ya sakahenulan a nikaidaw nu kilang sa ya Puti a kilang kalacicaan a kilang, atu ya disdis hananay a kilang. nu mukinay a sakasilacul a nisangaan tu sakay demidemiadan atu kalukakaenenan ya masa adidiay nu misiwbayay mucunusay tu kakawaw ku sitatungusay. nu malukay atu nu misakilakilangay i ayaw ku mukeliday, 74% nu musakawaway nu tademaw palunu malukay, pahudingay, musakilakilangay. nu sakay malukay sa i paymihcaan kalaidaw nu pilangecan tu tipus, kubkub, atu habay uyni sa u malutatapangan nu sikaydih han. (u kamu nu Hulam: 礦石有白雲石、石墨等。森林覆蓋率72%。名木花草聞名於世,主要樹種有菩提樹、橡樹和松樹。工業以生產日用品和食物加工的小型企業為主。農業和林業為經濟主導,74%就業人口從事於農、牧、林業。農產品以每年一獲之稻米、玉米、小麥等為主。) sakay nu nanumay a idaw nu dingki sa, u sakalisiwan a sakahenulan nu nipatidengan, hakay 72%ay nipadingkian sa mamin a sipacakay i India (印度). (u kamu nu Hulam: 水力發電是經濟重要組成部分,約72%水力所產電力售予印度。) misiwbayay tu paidangay akawa sa u masadumaay sakutekteken nu kalisiway a sakahenulan. i nu ayawan sa caay kalalacal tu nu sakay hekal ku kaudip nu Bhutan naynayi ku tineng, katukuh i 1974 a mihcaan itawya misulul tu nu dumaay a kanatal a tademaw tayni micumud. imahini sa idaw tu ku kangasiwan tu 150 a masakusiay mamidayli tu sakay nu miidangay a kakawaw. kanahatu caay piten tu kiyada han nu micumuday nu tademaw, nika u tayniay a labang sa uyda sa nipikuwanan atu masuninipay a piidangan a kakitidaan ku nipisulul nu cenhu, kalaidaw tuluay a nikapulug atu masakaoutay nu tayniay sa , malacacay nu tademaw sa i paydemiadan sa, a patahkal tu 200 a lasubu nu Amuhuwanay a kalisiw tu sapadamsu, u nikahini sa mamiading tu lahaday nu kitakitay nu Bhutan atulaylay nu kasumamadan. (u kamu nu Hulam: 旅遊業是另一個重要經濟支柱。不丹過往是與世隔絕,1974年才開放外國人入境,國內現時有超過150家旅行代理商。儘管不丹對旅客並無限額,但觀光客只能參加受政府嚴密監督的觀光行程,3人或以上的團體逗留每人每天要交200美元的稅項,以保護不丹的自然環境及古老文化。) sakay nu maladadanay a nikaidaw makaala tu 3000 km katanayu. yamawsen, luo, subayu, u sakahenulan a mamiculu tu tuudtuud a sadikedan. u kasaidaan a misiwbayay a kanatal ya Ingtu hananay, u mamiedapay tu sasalangatan nu kanatal tu sapiading. ina Bhutan sa mala u sadikuday a misulul pabinawlan tu kasitilibi atu wanlu a kanatal. (u kamu nu Hulam: 公路長3000公里。氂牛、騾、馬為重要運輸工具。主要外貿對象和國防援助國是印度。 不丹也是世界上最後一個開放電視與網路的國家。) == '''sakay nu kakitidaan (地理)''' == u Bhutan a kanatal kasatimulan nu Yaco kalaidaw, saku nu Simalaya a buyu’ pasay nu walian a ngatu sacakatanay ilabuway nu kitidaan, nutip kalaamisan, atu nu amis malalitin tu China, nutipan, timul, atu nu walian sa sikalecad sa micapi tu Ingtu ya Sicin-pan,nu tipan niya Bengal (Monciyala-pan 孟加拉邦), atu Arunachal Pradesh (Alunaciyael-pan 阿魯納恰爾邦) acacalap ku kenis. (u kamu nu Hulam:不丹位於亞洲南部,是喜馬拉雅山東段南坡的內陸國家,西北部、北部與中國接壤,西部、南部和東部分別與印度錫金邦、西孟加拉邦、阿魯納恰爾邦交界。) maylabuay nu kitidaan nu kanatal nu Bhutan, nikasapal nu lala’ sa nu amisan sa kalatalakawan nu timul sa makasasa, nu amisan a demiad sa sisienawan, buyubuyuan sa masamihcaan kasaupu nu sulda, kalatebanan nu kenis masadihpay a sauwac kaladihkuan ku demiad, macebet ku kilakilangan nu timul,u enal sa kalasapalan u masalalemeday  u kamu sa nu Yasetay a demiad sa, iti nu enengan sa mala nu kalatimulan u Asia a kenis, i kanatal nu kaidaw tu masakilangay sa makala tu 72%, u sayaway i Nanya. (u kamu nu Hulam: 該國內陸山國,地勢北高南低;北部山區氣候寒冷,高山終年積雪,中部河谷地帶氣候較溫和,南部森林密布,丘陵平原屬濕潤的亞熱帶氣候,地理上屬南亞區域。全國森林覆蓋率為72%,為南亞第一。國內最高山峰為位於中國和不丹的邊境地區的干卡本森峰,海拔7570米。) == '''lalangawan (文化)''' == i kanatalay sakay pasubanaay, paisingay sapiedap tu nu siyakayay caay pilikalisiw. u nikahida sa u maydih a musipet misinanut tu lalangawan, musakawaw ku binawlan, micudad a silusit tu nu laylayay a dikuc, sicaduding ku tatama sa ya (Gho, nu udip pitahpu katukuh i tusut ka tanayu), u tatayna nikasidikuc sa ya (cila) (Kira, kalaudipan katanaya pasu sikidudung tu duhepicay a dikuc); u sakay nisangaan tu luma’ sa a sipakay tu nu laylayay a nidateng tu a sipatideng, siduma u paisingan, gingku, cacudadan, atu nipisangaan tu luma’, caay tu pisausi tu nau canan ku zayliw nu sasangaan,ya lanu haw ya nu amutuay haw a sa mudateng, kuy a misulul tu nu dadutudutucanay a  sapaadih. kanahatu ina Bhutan muhida henay ku nipadutuc tu laylayay a kaadih i kanatal nu heni, zayhan katukuh ayda cayay henay pilayap ku nu kitakitay a kapulungan a kanatal, u nu Bhutan nisangaan sa caay henay kapahedek tu nu laylay a lakuwtay a nipiliwan sa.ya miacing sa u sa nu Bhutanay sakanatalay a kuntaw. (u kamu nu Hulam: 國內教育、醫療等社會服務都是免費的。為了保留傳統文化,民眾上班、上學必須穿著傳統服裝:男人穿「幗」(Gho,連身及膝短袍),女人穿「旗拉」(Kira,連身長裙和薄外套);所有建築也得依照傳統形式搭建,不論是醫院、銀行、學校或是住家,也不論用的材質是泥土還是鋼筋水泥,必須遵循傳統的風格。雖然該國仍維持傳統古國的模樣但至今境內還沒有被聯合國認定的世界遺產。射箭是不丹的國術。) ina Bhutan sa iti UK (Inggo 英國) a cacudadan kunida sananay a nipalekalan tu ( kitakitay kalipahakan a nipabacuan ) makaala tu sakawalu ku nipasilsilan, nika nudikudan sa maselepmaselep ku nipasilsilan, iti 2016 a mihcaan tu nu kitakitay a tu sakay nu lipahakay a kanatal nipisilsil sa u Bhutan kalaidaw nu ngangan sa nudikudan tu saka 84, mademec henay nu Lipiya, Huilipin, Aelciliya,mapaengaw ku hekalay nu kitakit mapabaliw ku balucu, kaayawan nu singanga nu Bhutan nipatidengan tiya u sakalipahakay a kanatal sa, hakay nau sikakelec nu cengce atu nipasubanaan a nipaadin, atu nu tilibiay siyakayay nipikuwan, malawilaw ku balucu nu binawlan atu nu hekalay a satebul, beleng saan a micumud sikalaliwasak nu nidateng tu masalisapen ku malatu pacebaay. (u kamu nu Hulam: 不丹曾經在英國萊斯特大學自辦的「世界快樂地圖」獲得排名第八。但之後排名一路下滑,於聯合國2016年世界快樂報告中不丹排名84,輸於利比亞、菲律賓、阿爾及利亞,引起外界開始質疑之前不丹的快樂王國形象是建立在嚴格政教合一體制下的媒體管制與社會管制,造成群眾沒有與外界的比較心理,而一旦外界訊息開始大量進入就會瓦解這一假象。) 2004 a mihcaan 12 a bulad 17 a demiad, ina Bhutan a cenhu pabinawlan maypulu tu kanatalay a tademaw lacus tu a mitabaku sa a pahulic, uyni sa u nu kitakitay malasayaway a sihulic mamipulu tu sakay nu tabakuay a kawaw. mipulu tu binawlan lacus a mitabaku i kapulunga a kakitidaan, lacus tu a iti hekalay a mitabaku. i puenengan sa caay pisulul a pacakay tu dumadumaay a tabaku, anu idaw kupacukasay sa a mabaking tu 225 nu Amuhuwanay a kalisiw, anu kinapinaan a madakep tu nipacakay sa a  mapacebis ku kika nu sapacakay, anu idaw ku cayay pakaales tu nikaapiyan sa, taneng a makay nu tauay a kanatal micumud tu tabaku ku binawlan, nika a padamsu tu 100% palasubu nu kalisiw, pakay nu cenhuay a nisausian pulung han sa hakay 1% a dada ku mitabakuay nu binawlan. (u kamu nu Hulam: 2004年12月17日,不丹政府宣布全國禁菸令,這是世界上第一個全面禁菸令。居民不准在公共場所抽菸,也不准在任何戶外地點抽菸。本地商店不准賣任何菸草產品,違反者每次罰款225美元以上,多次違反者可能被吊銷商業執照。無法戒除菸癮的居民可以自己進口香菸,交100%的進口稅。按政府估計,全國只有1%左右人口抽菸。 mipulu ku cenhu tu binawlan a siduma sananay a miletek tu kilang, miadup atu mikutkut tu kalabudawangan, pasu ya galasu hananay a sasalaculan. uyni sa sakay nu hungtiay a cedang a nipaayaw: a caay pikinabakah tu lahaday a kitidaan sakasamata nu pakalisiway a palalekal, ( sisa u Bhutan sa nayay ku mamikulitay a masakusiay ) (u kamu nu Hulam: 政府禁止人民私自砍樹、打獵和採礦,甚至使用塑膠袋。這是王室政策的大前提:絕不犧牲自然環境以成全經濟發展(因此不丹也沒印刷業)。) == '''u kaluacawaan (婚姻)''' == [[kanahatu]] iti 1980 a mihcaan pabinawlan tu sakay nu ( kalua awaanay a hulic ) mutena tu mala awaay a sima a ay sa a pahilic, nika u sakay nu laylayay atu nu likisiay a nikasasiket sa, u Bhutan a kanatal sa u palaheciay tu taneng a misakiyadah tu kasasiacawa a kanatal, anu mahtatusaay sulul asa ku balucu’ kapah tu. (u kamu nu Hulam: 儘管於1980年頒布《婚姻法》限定一夫一妻制,但因為傳統習俗及歷史關係,不丹仍是少數可實行一妻多夫及一夫多妻的國家,只要雙方自願就可以。) u Bhutan a cenhu kanahatu caay pipulu tu sakay nu kaluacawaan nu masadumaan a kanatal a tademaw, nika musuayaw tu kaluacawaan a kawaw sa kangeluan a pahulic, masulitay nu kaluacawaan u hulic nu Bhutan, anu malacawa atu nu dumaay a kanatal sa, i nu dikudan a mapaales ku sakaidaw nu sihuciw, i labu nu pisakelec sa a caay tu sululen a pacaliw tu sakikalisiw, sapalekal tu sasikawaw a kalisiw, u lala' atu papahabayan tu aadupen, anu u i nabakuwan a musakawaway sa, a caay tu sakaidaw nu sacakat nu udip, anu u i hekalay a musakawaw tu sacabayanay a tademaw atu nu hitayay a musakawaway, a pacudad tu sakasiales nu kawaw anucaay sa a mapaae nu kanatal. (u kamu nu Hulam: 不丹政府雖然沒有阻止國人與異國人士通婚,但對於異國通婚法律相當嚴苛,根據不丹婚姻法,與外籍人士結婚的不丹人將在婚後失去國民福利,當中包括不再獲得政府的貨款、創業資金、土地和牲口,若是公務人員,他們就只能停留在當下的等級,從此不能獲得晉升,若是外交官員和國防工作者,必須得呈辭或被辭退。) kanahatu idaw ku hang sananay nu Bhutan a tademaw kasibakah ku huciw, nika u sapisinsi tu kaluacawaan a kawaw caay kadayum, kalibutan aca ahebet ku nipisulul a sikaidaw, u cenhu nu Bhutan sa miliclic tu nu tauay a kasaacawa, sakay nu likisi, nina, laylay, kamu, u sapaading tu sasaacawaan a tademaw nikatinengan, ku sakasaan a caay pakaala tu kaluacawaan a kika. (u kamu nu Hulam: 即使有不丹人願意犧牲國民福利,結婚的申請和手續也相當複雜和很難批准,不丹政府會對外籍伴侶拷問歷史,習俗、傳統、語言等,確保該名伴侶充分了解不丹,否則拿不到結婚證書。) kutusian sa nu tauway a kanatal atu nu Bhutan a binawlan [[malaacawa]] sa, nudikudan sa caay kunida sa sikala tu nu kanatalay a kika, u nikaydih sa nasikayda i sakalibutan a misinsi, kusa a milayap tu nina dutucdutuc hulic. kutusi sa nu hekalay a tademaw laecus a pabangbang pangiha tu nu umituhuday a singgu, u sakiacawa sa malecad tu a sikainayi ku canacanan a huciw nu kanatal. (u kamu nu Hulam: 同時,外籍人士與不丹人結婚後不會自動獲得國籍,而是需要經過一套複雜嚴苛的程序才能申請,再來,外籍伴侶必須遵守不丹的習俗傳統、法律等。外籍伴侶更不能宣揚佛教以外的宗教,伴侶們也會和不丹情人一樣,失去國民的福利。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (參考資料)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%8D%E4%B8%B9 不丹] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%B3 ブータン王国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bhutan Bhutan] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] qvhhyr0zxs1l40uyhw3ci0htj63tdv4 Bidhya Devi Bhandari 0 178 110597 13120 2021-05-23T02:42:48Z Komod.tiway 1719 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Vidhya Bhandari2.JPG|thumb|Vidhya Bhandari|alt=Vidhya Bhandari2.JPG]] [[tangan:Flag of Nepal.svg|thumb|u hata nu Nepal|alt=Flag of Nepal.svg]] == '''Bidhya Devi Bhandari''' == === u siwkay niza === 6 bulad 19 demiad, Bidhya Devi Bhandari, u misingkiway. 1961 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Nepal]] ayza sa ci Bidhya Devi Bhandari, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 10 bulad 29 demiad. === u sulit nu zuma a kamu === u sulit nu Hulam: 碧雅·戴維·班達里 u sulit nu 尼泊爾語: विद्या देवी भण्डारी u sulit nu Lipun: ビドヤ・デビ・バンダリ u sulit nu Amilaka: Bidhya Devi Bhandari === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E8%BF%AA%E5%A8%85%C2%B7%E6%88%B4%E7%BB%B4%C2%B7%E7%8F%AD%E8%BE%BE%E9%87%8C 碧雅·戴維·班達里] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%93%E3%83%89%E3%83%A4%E3%83%BB%E3%83%87%E3%83%93%E3%83%BB%E3%83%90%E3%83%B3%E3%83%80%E3%83%AA ビドヤ・デビ・バンダリ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bidhya_Devi_Bhandari Bidhya Devi Bhandari] cimjhk6whkbrsndvk08t8bjeg4iagbh Bill Allen 0 179 86933 13126 2019-12-05T09:46:31Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Allen |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1945 a mihcan / American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay / tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |30 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |New Mexico State |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Anaheim Amigos (1967–1968) pahanhanan tu kawaw  |} Bill Allen bulad demiad, 1945 a mihca, Bill Allen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 67s70ds5c05dfz3mxsvu5c1bkf15abw Bill Behr 0 180 86934 13142 2019-12-05T09:54:48Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |'''teked a cesyun''' |- |style="font-weight:bold;" |'''ngangan''' |'''Bill Behr''' |- |style="font-weight:bold;" |'''nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan''' |'''1919 a mihcan 7 a bulad 7 a demiad/ Frankfort, Indiana''' |- |style="font-weight:bold" |'''kawaw''' |'''[[NBA]] sakawaway mimaliay''' |- |style="font-weight:bold" |'''puenengan nu kakitizaan''' |'''zikuzay mimaliay''' |- |style="font-weight:bold" |'''talakaw/baeket''' |'''188 kungfen/ 86 kungcin''' |- |style="font-weight:bold" |'''bacu''' |'''00, 7''' |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |'''nakawaway a mali-putiput''' |- |colspan="2" style="text-align:center; |'''Hammond Ciesar All-Americans (1940–1941)''' '''Frankfort Nickel Plater (1941–1942)''' '''Frankfort Legionaires (1946–1947)''' |} '''Bill Behr''' u ngangan niza ci Bill BEhr, tatama ciniza, nalecuhan i 7 a bulad 7 a demiad, 1919 a mihcan, Bill Behr, miunduay. (mapatay i 1997 a mihcaan) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] 0va9zw5vdy1a04km2f4cyjs0pe2jqiv Bill Bolger 0 181 86935 13148 2019-12-05T09:54:59Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Bolger |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1931 a mihcan 8 a bulad 21 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |16, 14 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Georgetown (1950–1953) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1953/sakacacay/silsil 89 |- |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Baltimore Bullets (1953–1954) |} Bill Bolger 8 bulad 21 demiad, 1931 a mihca, Bill Bolger, miunduay. (mapatay i 2009 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6sfi4qsn0x0ku6r8zgbf7u2s0ocr57p Bill Bradley 0 182 124457 86936 2021-09-25T08:07:55Z FMSky 1922 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bill Bradley |- | colspan="2" |[[tangan:Bill-Bradley-2020.jpg|Bill Bradley|alt=Senator Bill Bradley (D-NJ).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1943 a mihcan 7 a bulad 28 a demiad/ Crystal City, Missouri |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay / adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Princeton (1962–1965) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1965 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |- | style="font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |Olimpia Milano (1965–1966) New York Knicks (1967–1977) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1970, 1973) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1973) |} == Bill Bradley == tatama, nalecuhan i 1943 a mihca 7 a bulad 28 a demiad, u miunduay ciniza, u mimaliay nu Amilika NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] 2ozwwuej5l1gi1obwskkqh5l2xd8f1x Bill Bridges 0 183 86937 13167 2019-12-05T09:55:19Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Bridges |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1939 a mihcan 4 a bulad 4 a demiad/ Monroe, Louisiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 103 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 32, 23, 35 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (1958–1961) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1961/sakacacay 3/silsil 32 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Packers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1967, 1968, 1970) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Kansas City Steers (1961–1963) St. Louis / Atlanta Hawks (1963–1971) Philadelphia 76ers (1971–1972) Los Angeles Lakers (1972–1974) Golden State Warriors (1975) pahanhanan tu kawaw |} Bill Bridges 4 bulad 4 demiad, 1939 a mihca, Bill Bridges, miunduay. (mapatay i 2015 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0td0bbykir7t8z7iwh86i2j9yfmqers Billy Ray Bates 0 184 86938 13177 2019-12-05T09:55:32Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Billy Ray Bates |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1956 a mihcan 5 a bulad 31 a demiad/ Kosciusko, Mississippi |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 34, 35 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky State (1974–1978) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1978/sakacacay 3/silsil 47 |- |mapili’ay a mali-putiput |Houston Rockets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Maine Lumberjacks (1978–1980) Portland Trail Blazers (1980–1982) Washington Bullets (1982) Los Angeles Lakers (1983) Ohio Mixers (1983–1984) Crispa Redmanizers (1983–1986) Charleston Gunners (1986–1987) Barangay Ginebra Kings (1986–1988) pahanhanan tu kawaw |} Billy Ray Bates 5 bulad 31 demiad, 1956 a mihca, Billy Ray Bates, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 2smoe7povidenm2jnxb1diiuzfykd26 Bilus 0 185 119417 119416 2021-07-14T11:25:11Z Sabak5388 17 #WPWP#WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan a tademaw]] == Bilus == (u sulit nu Hulam: 石門部落) == u siwkay nu niyazu' == [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Bilus. u kasalumaluma’ nu Bilus sa, 19 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 33 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 27 ku tademaw, pakalatu 82%. [[tangan:石山部落.jpg|縮圖|(u kamu nu Hulam:石門部落)]] === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 18%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 76%, Pangcah(Amis) 3%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini, izaw tu ku cayka tuuday a [[Pangcah]](Amis) a [[tademaw]]. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[Taywan]] Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a [[tademaw]]. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i [[Taywan]] Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku [[Pangcah]](Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu [[Pangcah]](Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F 泰雅族] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 5itk6xjtayrugl7rz57yptn7oxbmtjl Bird Averitt 0 186 86942 86941 2019-12-05T09:58:07Z Vickylin77amis 80 /* siwkay niza */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Bird Averitt.jpeg|Bird Averitt|alt=Bird Averitt.jpeg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1952 a mihcan 7 a bulad 22 a demiad/ Hopkinsville, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 14, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pepperdine (1971–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1973/sakacacay 4/silsil 55 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |ABA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) WCC mihcaan MVP (1973) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |San Antonio Spurs (1973–1974) Kentucky Colonels (1974–1976) Buffalo Braves (1976–1977) New Jersey Nets (1977) Buffalo Braves (1978) pahanhanan tu kawaw |} == Bird Averitt == === siwkay niza === u ngangan niza sa ci Bird Averitt. u tatama ciniza. nalecuhan ciniza i 1952 a mihcan 7 a bulad 22 a demiad. u kawaw niza sa u miunduay. namimali ciniza i [[Amilika]] [[NBA]], u mimaliay. u lumeniay a banges. u teluc(tazem) nu Afirica. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] o4ys1pw9ju1utndap4dbwvvrck22uwg Bismack Biyombo 0 187 86943 13227 2019-12-05T09:58:35Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bismack Biyombo |- | colspan="2" |[[tangan:Bismack Biyombo 2014.jpg|Bismack Biyombo|alt=Bismack Biyombo 2014.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1992 a mihcan 8 a bulad 28 a demiad/ Lubumbashi, DR Congo |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 116 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2011/sakacacay/silsil 7 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Sacramento Kings |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Fuenlabrada-Getafe Madrid (2009) CB Illescas (2009–2011) Baloncesto Fuenlabrada (2011) Charlotte Bobcats / Hornets (2011–2015) Toronto Raptors (2015–2016) Orlando Magic (2016–) mihitayan mimaliay |} Bismack Biyombo 8 bulad 28 demiad, 1992 a mihca, Bismack Biyombo, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8k4l7rbt6hz4z41wm616mvvagm1ooj0 Blake Ahearn 0 188 86944 13237 2019-12-05T09:59:04Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Blake Ahearn |- | colspan="2" |[[tangan:BlakeAhearn.jpg|Blake Ahearn|alt=BlakeAhearn.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 5 a bulad 27 a demiad/ St. Louis, Missouri |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |6, 18, 2 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Missouri State (2003–2007) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2007 /Undrafted |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |inayi' ku kelec nu ketun 自由球員 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Dakota Wizards (2007–2008) Miami Heat (2008) San Antonio Spurs (2008) Austin Toros (2008) Dakota Wizards (2008–2009) Estudiantes Madrid (2009) Bakersfield Jam (2010) Erie BayHawks (2010) Teramo Basket (2010) Erie BayHawks (2010–2011) Reno Bighorns (2011–2012) Utah Jazz (2012) Dongguan Leopards (2012–2013) Budivelnyk Kyiv (2013–2014) Capitanes de Arecibo (2015) Santa Cruz Warriors (2015) pahanhanan tu kawaw |} == Blake Ahearn == === siwkay niza === u ngangan niza sa ci Blake Ahearn tatama, nalecuhan i 1987 a mihcan 5 a bulad 27 a demiad i [[Amilika]]. u kawaw niza sa u miunduay. mimali ciniza i [[Amilika]] [[NBA]], u mimaliay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ogdr64vwvw7d0c3yw4698plqj7tkifj Blangaw 0 189 86945 86081 2019-12-05T09:59:38Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan a tademaw]] == Blangaw == u sulit nu Hulam: 桃山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Blangaw. u kasalumaluma’ nu Blangaw sa, 114 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 300 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 286 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku [[tademaw]], pakalatu 5%. === u asip u cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 93%, SaySiyat 2%. === u Tayan a niyazu' === u Tayal a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini, u zuma a [[tademaw]] sa u Saysiyat , inaytu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] lrqolqv0p2k1zhduyu6nmhnzujst3jo Blhuy 0 190 86946 86080 2019-12-05T10:01:01Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan a tademaw]]Blhuy == nilacul == u sulit nu Hulam: 枕頭山1部落 === u siwkay nu niyazu' === [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Blhuy. u kasalumaluma’ nu Blhuy sa, 97 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 285 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 7 ku [[tademaw]], pakalatu 2%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 278 ku [[tademaw]], pakalatu 98%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 0.7%, [[Pangcah]](Amis) 1.1%, Paiwan 0.4%, Yuwatan(Bunun) 0.4%. ==Blhuy== u sulit nu Hulam: 枕頭山2部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Blhuy. u kasalumaluma’ nu Blhuy sa, 11 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 43 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 37 ku [[tademaw]], pakalatu 86%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku [[tademaw]], pakalatu 14%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 84%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyzu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a [[tademaw]] itini, u zuma [[tademaw]] sa u Yuwatan(Bunun) , caay katuud . === u Sakizaya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] itini. == u cidekay nu Taywan yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[Taywan]] Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu [[tademaw]], pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i [[Taywan]] Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu [[Pangcah]](Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F 泰雅族] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] bjii3nbhwfbo8cleinfmdeucb0py6lz Bngwan 0 191 86947 86079 2019-12-05T10:01:57Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Vivian4comp.jpg|thumb|u Tayan a kaying sangulan a tatayna]] == Bngwan == u suilt nu Hulam: 圓山部落 宜蘭縣大同鄉松羅村 松羅村位於蘭陽溪支流松羅溪左岸,包括三個聚落,分別是松羅【Sha noh】、圓山【B ngwan】、玉蘭【Ta ma lan】。 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Bngwan. u kasalumaluma’ nu Bngwan sa, 5 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 22 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 19 ku [[tademaw]], pakalatu 86%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 14%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 77%, [[Pangcah]](Amis) 9%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, tuud ku Tayal a [[tademaw]] itini, u zuma a tademaw sa u [[Pangcah]](Amis), cayka tuud ku zuma a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F 泰雅族] [[kakuniza:niyazu']] rz6muucoy0tsqkm909lebm56ol10klw Bob Allen 0 192 128413 86948 2022-08-17T02:07:42Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Allen |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1946 a mihcan 7 a bulad 17 a demiad/ [[Amilika]] |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |50 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Marshall (1965–1968) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1968/saka 6 ku uwac/silsil 71 |- |mapili’ay a mali-putiput |San Francisco Warriors |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |San Francisco Warriors (1968–1969) pahanhanan tu kawaw |} [[tangan:Bob Allen - Festival Economia 2018.jpg|縮圖|Bob Allen]] Bob Allen nalecuhan i [[Amilika]], nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bob Allen i 1968 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 6 ku uwac atu silsil 71, namapili’ tu nu San Francisco Warriors putiput. 7 bulad 17 demiad, 1946 a mihca, Bob Allen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] h1mp9wqsym2fsa1rkpjiaikhdv8pt5q Bob Anderegg 0 193 86950 13351 2019-12-05T10:02:57Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Anderegg |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1937 a mihcan 8 a bulad 24 a demiad/ Monroe, Wisconsin |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay / zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |18 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Michigan State (1956–1959) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1959/saka 3 ku uwac/silsil 20 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |New York Knicks (1959–1960) Hawaii Chiefs (ABL) (1961–1962) pahanhanan tu kawaw |} Bob Anderegg nalecuhan i Monroe, Wisconsin, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bob Anderegg i 1959 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 20, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 8 bulad 24 demiad, 1937 a mihca, Bob Anderegg, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ec07kvgxdbzvj6odg2vxecyy0bxgmgb Bob Armstrong 0 194 86951 13362 2019-12-05T10:03:15Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Armstrong |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1933 a mihcan 6 a bulad 17 a demiad/ Detroit, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay / tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |19 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Michigan State (1952–1955) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1955/saka 12 ku uwac/silsil 87 |- |mapili’ay a mali-putiput |Rochester Royals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Philadelphia Warriors (1956–1957) pahanhanan tu kawaw |} Bob Armstrong nalecuhan i Detroit, Michigan, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bob Armstrong i 1955 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 12 ku uwac atu silsil 87, namapili’ tu nu Rochester Royals putiput. 6 bulad 17 demiad, 1933 a mihca, Bob Armstrong, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ph816iazzvzoopr8bdp2f94fmdifv5n Bob Arnzen 0 195 86952 13372 2019-12-05T10:03:37Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Arnzen |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1947 a mihcan 3 a bulad 11 a demiad/ Covington, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 30, 21, 22 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Notre Dame (1966–1969) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/saka 8 ku uwac/silsil 103 |- |mapili’ay a mali-putiput |Detroit Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |ABA satabakiay sakacacayay kawlah (1973) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |New York Nets (1969–1970) Cincinnati Royals (1970–1971) Indiana Pacers (1972–1974) pahanhanan tu kawaw |} Bob Arnzen nalecuhan i Covington, Kentucky, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bob Arnzen i 1969 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 8 ku uwac atu silsil 103, namapili’ tu nu San Detroit Pistons putiput. 11 bulad 3 demiad, 1947 a mihca, Bob Arnzen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8dibgt04xjgwzgxkecywxkq7gjkokcb Bob Bedell 0 196 116365 116364 2021-06-21T02:29:24Z Malataw 22 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Bedell |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1944 a mihcan 6 a bulad 26 a demiad/ Los Angeles, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |22 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Stanford (1963–1966) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966/saka 10 ku uwac/silsil 90 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Anaheim Amigos (1967–1968) Dallas/Texas Chaparrals (1968–1971) pahanhanan tu kawaw |} Bob Bedell pulecuhan ciniza i Los Angeles, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bob Bedell i 1966 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 10 ku uwac atu silsil 90, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. nalecuhan ciniza i 6 a bulad 26 a demiad, 1944 a mihcaan, Bob Bedell, miunduay. mapatay i 2015 a mihcaan, izaw 71 ku mihcaan niza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) bbo7bryuv1qcoopflpatuhyid82d2x9 Bob Bigelow 0 197 86954 13391 2019-12-05T10:12:45Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Bigelow |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1953 a mihcan 12 a bulad 26 a demiad/ Boston, Massachusetts |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay / adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 52, 32 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn (1972–1975) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1975/saka 1 ku uwac/silsil 13 |- |mapili’ay a mali-putiput |Kansas City Kings |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Kansas City Kings (1975–1978) Carolina Lightning (1978) Boston Celtics (1978) San Diego Clippers (1978–1979) pahanhanan tu kawaw |} Bob Bigelow nalecuhan i Boston, Massachusetts, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bob Bigelow i 1975 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 13, namapili’ tu nu Kansas City Kings putiput. 12 bulad 26 demiad, 1953 a mihca, Bob Bigelow, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 85x9gm2ch1zdx07axk6rsy6iqhya4pr Bob Boozer 0 198 86955 13414 2019-12-05T10:15:09Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Boozer |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1937 a mihcan 4 a bulad 26 a demiad/ Omaha, Nebraska |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |13, 14, 15, 19, 20 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas State (1956–1959) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1959/saka 1 ku uwac/silsil 1 |- |mapili’ay a mali-putiput |Cincinnati Royals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |[[NBA]] satabakiay sakacacayay kawlah (1971) [[NBA]] kanamuhay mimaliay a sikadademec (1968) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Peoria Caterpillars (1959–1960) Cincinnati Royals (1960–1963) New York Knicks (1963–1965) Los Angeles Lakers (1965–1966) Chicago Bulls (1966–1969) Seattle SuperSonics (1969–1970) Milwaukee Bucks (1970–1971) |} '''Bob Boozer''' == siwkay niza == tatama ciniza, nalecuhan i Omaha, Nebraska, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput. Bob Boozer i 1959 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 1, namapili’ tu nu Cincinnati Royals putiput. 4 bulad 26 demiad, 1937 a mihca, Bob Boozer, miunduay. (mapatay i 2012 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] k3cx2osk8b1umascn69mg7a5egmc7vp Bob Brannum 0 199 86956 13423 2019-12-05T10:15:33Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bob Brannum |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1925 a mihcan 5 a bulad 28 a demiad/ Winfield, Kansas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay / tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 18 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (1943–1944, 1946–1947) Michigan State (1947–1948) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Sheboygan Redskins (1948–1950) Boston Celtics (1951–1955) |} Bob Brannum nalecuhan i Winfield, Kansas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 5 bulad 28 demiad, 1925 a mihca, Bob Brannum, miunduay. (mapatay i 2005 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1m6fc9atl39xed9fi1481azcfcr3nw7 Bobby Chen 0 200 86957 13439 2019-12-05T10:15:53Z Vickylin77amis 80 /* Bobby Chen */ wikitext text/x-wiki [[tangan:陳昇.jpg|thumb|Bobby Chen (陳昇)]] ==Bobby Chen== === u siwkay niza === 陳昇 (1958.10.29) nalecuhan i [[Taywan]] Changhua sien Sicou siang. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1958.10.29 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | v |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba’ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == u kawlah niza == == u uzip niza == == amicunus henay tu sulit == 待補充 == u sulit nu Hulam == 陳昇,本名陳志昇,臺灣省彰化縣溪州鄉出生,台灣創作歌手及音樂製作人,畢業於師大附工汽車修護科,有台灣的桑田佳祐之稱。 國小曾擔任學校合唱團唯一的男生參加比賽,小時候志願是當畫家,後來走上音樂創作之路。在畢業隔天即北上台北發展,在出道前從事過各種工作(修車、電梯維護、美術設計、酒廊吧檯、廣告公司沖照片及唱片業務人員等)。曾經三度投考唱片公司未錄取,改名後即考入綜一股份有限公司(綜一唱片)。1982年開始幕後製作,擔任劉家昌的助理,後擔任齊秦、馬尚仁、楊林的唱片製作人。數年後,開始想嘗試自己作音樂。後來透過麗風錄音室老闆徐崇憲進入滾石唱片,1988年時發表第一張個人專輯《擁擠的樂園》。 1992年開始,與黃連煜以新寶島康樂隊二人團體,創作與演唱台語及客家語創作曲。新寶島康樂隊於第四張專輯時加入新成員——來自屏東的阿VON(本名陳世隆,排灣族原住民)。2010年,新寶島康樂隊成員為陳昇和阿VON。2011年,黃連煜回到新寶島康樂隊。 陳昇曾為多位歌手(劉若英、金城武、任賢齊、馬尚仁等)創作歌曲及擔任製作人,並且撰寫雜誌專欄,出版個人散文小說、音樂書,自行操刀擔任導演MTV等等,也常代言環保生態公益活動,個人創作不輟至今。 從2009年起至今,陳昇與張宇、黃品源組成三個好男人一起在世界各地舉行多場演唱會,獲得一致好評。 == u sulit nu Amilika == Bobby Chen is a Taiwanese singer and record producer. Chen was born in Xizhou, Changhua County in Taiwan. In primary school he was the only male student to take part in a singing competition, representing the school's choir group. He dreamt of becoming a drawing artist at young age, and involved in music industries later. After graduation, he moved to the North and started his career at Taipei. He then engaged in various work such as car repairing, designing artist, and advertising. After failing three times, he finally gained admittance into Zhong Yi recording company (綜一唱片) right after he changed his name. He involved in backstage preparation and became the assistant of Liew Jia Chang (劉家昌) starting from year 1982. Several years later he attempted composing own music and finally made an entrance to Rock Records with the help of the manager of Li Feng Sound Recording (麗風錄音室), Xu Chong Xian (徐崇憲). He published his first personal album named "The Crowded Playground" in 1988. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://zh.wikipedia.org/zh-hant/%E9%99%B3%E6%98%87 陳昇] [[kakuniza:tademaw]] ofcxhvdor77ac7lg4rnubfcynppa1te Bojan Bogdanović 0 201 86958 13448 2019-12-05T10:16:19Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bojan Bogdanović |- | colspan="2" |[[tangan:Bojan Bogdanović'13.JPG|Bojan Bogdanović|alt=Bojan Bogdanović'13.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1989 a mihcan 4 a bulad 18 a demiad/ Mostar, SR Bosnia and Herzegovina, SFR Yugoslavia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |44 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2011/saka 2 ku uwac/silsil 31 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Miami Heat |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Zrinjski Mostar (2004–2005) Real Madrid (2005–2009) Zrinjski Mostar (2005–2006) Real Madrid B (2006–2008) Murcia (2008–2009) Real Madrid B (2009) Cibona Zagreb (2009–2011) Fenerbahçe Ülker (2011–2014) Brooklyn Nets (2014–2017) Washington Wizards (2017) Indiana Pacers (2017–) mihitayan mimaliay |} Bojan Bogdanović unu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u adidi’ay ayaway mimaliay. 4 bulad 18 demiad, 1989 a mihca, Bojan Bogdanović, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 461ppwe9y2zgbx7e5gpxclzh103otfc Bolivia 0 202 118786 118591 2021-07-04T17:33:04Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Bolivia.svg|thumb|hata nu Bolivia '''(玻利維亞)'''|alt=Flag of Bolivia.svg]] [[tangan:Bolivia_(orthographic_projection).svg|thumb|Bolivia]]'''Bolivia ('''玻利維亞) == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Bolivia''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 17 00 S, 65 00 W, u [[ahebal]] nu lala' [[mapulung]] sa izaw ku 1,098,581 km<sup>2</sup> ,u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 1,083,301 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa izaw ku 15,280 km<sup>2</sup>, hamin nu tademawan sa 10,969,649. kakalukan umah sa 34.30%, [[kilakilangan]] umah sa 52.50%, zumaay henay umah sa 13.20%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Sucre([[:zh:苏克雷|蘇克雷]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 6 bulad 8 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == 9 bulad 28 demiad 1963 a mihca nalecuhan. u [[tabakiay]] a tapang nu [[kanatal]] (congtung) nu Bolivia ayza sa ci '''[[Luis Arce|Luis Alberto Arce Catacora]]''', [[micakat]] a demiad sa i 2020 a mihca 11 bulad 20 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu [[:zh:国旗|hata]] nu Bolivia,u [[landaway]] u [[takuliway]] atu [[sumanahay]]. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%BD%E6%97%97] == '''u sulit nu zuma a kamu (國名)''' == * u sulit nu Hulam: 玻利維亞 * u sulit nu Amilika: Bolivia * u sulit nu Lipun: ボリビア多民族国 == '''likisi (歷史)''' == [[kasatubangan]] nu ayaw i Ou-cuo sa, i Boliviaay a [[kitidaan]] ya Antise hananay u nu ya Ingciya masahungtay a kanatal, i nu ayawan nu Amuhuwan ci Kelumpu hananay a nipikuwan u satabakiay a kanatal. i 16 a seci sa, Spain nu hungtiay a kanatal [[nidebungan]] kya kitidaan. iti [[pasatubangan]] a nipikuwan nu Spain sa, ina kakitidaan [[kasasingangan]] u pabaway a Peru (秘魯) han ( Upperu Peru ), u nu Peru a [[satalakaway]] ku [[mamikuwan]]. i 1809 a mihcaan kunida sa [[patideng]] tu kanatal, idaw ku sabaw enem a mihcaan nikalalais [[nudikudan]] sa, i 1825 a mihcaan 8 a bulad 6 a demiad patideng tu [[kapulungan]] a kanatal, nikaidaw nu kanatal a ngangan sa namakay i Simon-poliwal. ina Bolivia maetel nu sikaahbet nu mamikeliday a tapang, u sakay cence sa caay kasieantan atu kalisiway caay kakumced caay kakapah. (u sulit nu hulam: 歐洲殖民之前,玻利維亞的安第斯地區屬於印加帝國—美洲前哥倫布時期轄境最大的國家。16世紀,西班牙帝國征服了該地區。在西班牙殖民時期,這個地方稱為上秘魯(Upper Peru),由秘魯總督區管理。在1809年宣布獨立、經過16年的戰爭後,1825年8月6日成立共和國,國名源於西蒙·玻利瓦爾。玻利維亞一直困於獨裁、政治不穩和經濟不佳。) == '''kakitidaan (地理)''' == Bolivia kayada han nu [[binacadan]] a kanatal, kaidaw nu nipangangan sa u Bolivia han, kalatimulan nu Amuhuwan makalabuay a kanatal. sicapi a kanatal sa ya [[Brazil]], [[Peru]], [[Chile]], [[Argentina]], [[Paraguay]], lima a kanatal,u sikaidaw nu hulic a tuse sa ya Sucre([[:zh:苏克雷|蘇克雷]]), nika u sakatatengaay  nu cen-hu a kitidaan sa i Lapase, sikaidaw nu katalakaw masausiay kalatu 3,600 a depah, i kitaki sa u satalakaway a tuse. (u sulit nu hulam: 玻利維亞多民族國,通稱玻利維亞,是南美洲的一個內陸國家。鄰國有巴西、秘魯、智利、阿根廷、巴拉圭五國,法定首都為蘇克雷,但實際上的政府所在地為拉巴斯,拉巴斯海拔高度超過3,600公尺,為世界海拔最高的首都。) u nu waian kalaamisan nu Bolivia sa enal amin, i [[tebatebanan]] da u Antise a buyu' (安地斯山) [[sawalianay]] nu sacakat i [[kalaliwliwan]] nu dihepay; [[nutipan|nuetipan]] sa u Antise a buyu'an atu nu Bolivia talakaway a buyu'buyu'an, nikatalakaw sa [[makaala]] tu 4000 a malebut nu depah,u masaahebalay i buyuay likelikenay kayinayian nu nanum a buyu' enal. i Antise nu tipan a ngatu pasay timul kalaamisan sa mapabesuc ku nikasabuyu, yadah ku kasilamal munabaw. u satalakaway a buyu' sa ya Yiyimani a nitatunduhan, === '''katalakawan makaaa tu 6462 a depah.(最高峰伊宜馬尼峰,海拔6462米)''' === (u sulit nu hulam: 玻利維亞東北部為平原;中部為安地斯山東坡山麓帶;西部為安地斯山和玻利維亞高原,海拔約4000米,為一廣大的山間荒漠高原。安地斯山西段南北縱列,多火山。最高峰伊宜馬尼峰,海拔6462米。) ina Bolivia u kakitidaan sa i nu tipan ku talakaway, nuwalian sa makasasaay a kanatal. nu tipanay a talakaway a kitidaan sa i Antise a [[buyu'buyu'an]](安地斯山脈), nu walian kalaapuyuan a enal sa hamin han pasuya Yamasing a [[kilakilangan]]. u makasasaaynu eneng a kakitidaan sa ya Awlulo a [[kenis]]. ya Tetekeke a banaw sa i nu Bolvia (玻利維亞) atu nu Peru (秘魯) [[malbiyaw]]. ya Uiyu-ni sicikahay a [[lanulanuan]] sa i nu tipan kalatimulan ( Potosi a kenis, 波多西省 ). (u sulit nu hulam: 玻利維亞屬於地勢西高東低的國家。西部高地位於安地斯山脈,東部低地包含亞馬遜森林。最低處的地點位於奧魯羅省。的的喀喀湖位於玻利維亞與秘魯的交界處。烏尤尼鹽沼位於西南部(波多西省)。) == '''u liwasak nu tademaw (人口分布)''' == makay kasumamadan [[katukuh]] i mahini sa, Bolivia namakay i nutipan katukuh i nu walian sa idaw amin ku [[muenengay]] nu tademaw, nika muenengay i sienawan atu kaladihedihepan a tademaw sa caay tu kakatuud, kanahatu i [[calecalecesan]] a kakitidaan, sidamek ku umah mayimas ku sakaudip itida sa, zayhan katkuh ayda sa u ya [[adidi'ngay]] nu tademaw ku miliyasay tu kalasilacul nutineng i aydaay tu a nikaudip musakawaw pahabay pahuding tu sidi a binacadan adada, iti calcaldesanay a nikaudip sa caay kadayum a sikaidaw nu sikaydi han, kubelih iti [[picapianay]] tu bayu’ atu nu Peru kasaupu, nu tebanay i talakaway nu buyu a enal a kakitidaan, katuud sa ku tademaw itida masaupu, kyu kanahatu caay kau lihalay ku sikala tu nikalukan a kakanan, u sakaudip paydemidemiad sa sihedek, nika sihedek tu masaahebalay matatungus itida a pahuding, idaw ku kasibekan nu lahaday a aalaen, itini [[kasienawan]] a nikaudip sa [[malukasaupuan]] nu tademaw a mueneng. (u sulit nu hulam: 從古至今,玻利維亞從西到東都有人居住,但是居住在高緯度和山谷裡的人還是少數,儘管低緯度地區土地比較肥沃適合生存,但是直到今日除了少數遠離發達文明中心的半遊牧民之外,人們在低緯度地區卻難以獲得所需,反之在靠海和秘魯中部的高原地區卻人口密集,因此儘管該處農產和生活條件有限,但卻擁有廣闊的適合放牧的地區,那裡蘊藏大量可以開採的礦物使高緯度地區成為人們定居的中心。) == '''sakay nu binacadan (民族)''' == u [[nikatuudan]] nu binacadan malakanatal sa, i 2010 a mihcaan a nisausi tu mahamin nu tademaw kaidaw 1012.5 nu mang. ya Indian hanany a binacadan ku sayadahay makaala tu 60%, u nu macacamulay tu nu Indian atu Ocoay a binacadan (Misetisu 梅斯蒂索人), sikaidaw tu 26%, nu Ocoay sale gacay a tademaw sa atu nu [[masadumay]] a binacadan pulung han sa makaala tu 14%. idaw ku 36 [[kayadah]] nu nikalalecad nu Indian hananay nu binacadan, u satabakiay sa ya Keciuya a binacadan (克丘亞族) atu ya Aymala a binacadan,ina mahtatusaay a binacadan sa, kalaidaw i Boliviaay a Indian kapulungan nu binacadan tu 85% kayadah. u Bolivia sa palaliyasen ku nina atu singu, nu kanatalay a hulic nipasiilu sa, (u kanatal masikad atu paading tu nu kiwkayay a angil atu singku a sakunida, atu nu nipiadih tu kitakitay nikalecad, u kanatal masakunida sa i kiwkayay). (u sulit nu hulam: 多民族國家,2010年統計數據全國總人口1012.5萬。印第安原住民占60%,印歐混血人種(梅斯蒂索人)占26%,歐洲白種人和其他民族占14%。有36個印第安原住民民族。其中最大的克丘亞族和艾馬拉族,這兩個民族占玻利維亞印第安原住民總人口的85%。玻利維亞是一個世俗和政教分離的國家,而憲法規定,「國家尊重和保障宗教和精神信仰的自由,與他們的世界觀的一致性,國家獨立於宗教。」) == '''nu kalisiw(經濟)''' == ina Bolivia [[kangahulan]] nu cenhu atu nipala tubangan a nipikuwan, nipitapal sa i kalatimulan nu Amuhuwanay a masausi sa, u sapakuyucay,kalakudayan a kanatal. u pakuyucay sa amin nikaidaw makaala tu nikapulung 66.4% kayadah, u pihacengay nu nipakuyuc sa makaala tu nikapulungan idaw ku 45% kayadah. i paykanatal sa 90%ay a lala umah sa mamin masa nu papinaay a tademaw nu salengacay atu makunggoay a nidakecan. (u sulit nu hulam: 玻利維亞因政府的高度腐敗和殖民統治,目前是南美洲最貧窮、落後之國。貧困人口占總人口的66.4%,極端貧困人口占總人口的45%。全國90%的土地由少數白人或混血人種所持有。) kalaidaw nu iyadahay nuSimal, atu Gasu,Ging, U, Uesi, Namali, Uesin, ‘Kim,ueli. sasakamuwn aca nu hekalay, hinisa (eneng sananay i nu ‘Kimam a eluen muaam sa). (u sulit nu hulam: 擁有豐富的石油和天然氣,以及銀、鎢、錫、鉛、鋅、金、鋰,因此被稱為「坐在金椅子上要飯的乞丐」。) === aidangan (景點) === Salar uyuni malulanuay a cikah itida i Bolivia nutipan kalatimulan ya masaadidiay a kenis i tapiingan nu Salar uyuni, u satabakiay nu kitakit a nikaidaw tu cikah a umah, makay i walian katukuh i nutipan sa 250 ka tanayu nu kungli, makay timul katukuh i masaamis nikaahebal sa 100 kungli (公里) masausi, nikaidaw nu kapulung nu ahebal sa 10,582 pinhuwan kungli, kasibekan nu masaba’tuay a cikah atu kalamunian a [[ba'tu]]. (u sulit nu hulam: 烏尤尼鹽沼位於玻利維亞西南部的烏尤尼小鎮附近,是世界最大的鹽盤,東西長約250公里,南北寬約100公里,面積達10,582平方公里,盛產岩鹽與石膏。) === nikahida (形成) === Salar uyuni a kalacikahan a lanusa naiti Antisesan katatungduhan a buyu. ina buyubuyuan sa nau masabaluhayay a nikalalitin, nasipakay i tabakiay a kadaungay nu lali, kyu nu kasasetul sa makay sasa nu bayu’. culal sa masabuyu, imahida sa kalaidaw nu sikatumes nu bayuay a nanum malataku malabanaw,. hakay i ayaw sepatay nu mang a mihcaan, ina Salar uyuni a kakitidaan malumanay a ngangan sa ya (Lake Minchin) i nayay henay ku laylay kalaidaw ninabanaw, nau haymaw sananay a maacak, malatusa nu kalaaheciday a banaw, u cacay sa ya (Poop’o Lake) atu ya (Uru Uru Lake), atu mahtatusaay nu sicikahay a lanulanuanay a banaw: ya Salar uyuni atu ya (Salar de Coipasa). (u sulit nu hulam: 烏尤尼鹽沼是在安地斯山脈隆起過程中所形成的。安地斯山脈是屬於較新形成的山脈,在經歷一些劇烈的地理活動而從海底隆起後,其間形成了許多裝滿海水的湖泊。約在4萬年前,烏尤尼鹽沼所處的區域為一個名為明清湖(Lake Minchin)的史前巨湖,之後逐漸乾涸,形成兩個大鹹水湖:普波湖(Poopó Lake)與烏魯烏魯湖(Uru Uru Lake),以及兩個大鹽沼:烏尤尼鹽沼與科伊帕薩鹽沼(Salar de Coipasa)。) === pilatlatan nu tayniay a midang (遊客活動) === Salar uyuni kalacikahan a enal sa iti kitalakawanay nu buyu, idaw ku 3700 a depah, kanahatu sa adihen kya nayay ku tukus nu [[salengacayay]] kukulit, zayhan mapacepcep kukitakitay masakatuud nu tademaw taynien a miidang, anu nayay ku mamukeliday nu pacabay midang sa a malawilaw kahedawan a midang. sisa paymihcaan i pituay katukuh i cacay a bataan nu bulad, u masaacakay nu puu’ nu demiad imahida nu Salar uyuni, lanulanuan nu cikah a enal sa, nikaahebalan masaacak ku hekal, kanahatu i kaudadan sa, itini sa idaw tuku maacakay a kenis, kyu mukacaw tu kadideng a maycaliway milakuwit tu Salar uyuni a lanulanuan nu cikahay sa taneng tu. i teban nina Salar uyuni kalacapian sa idaw ku singanganay a nu butingay a subal ya (Isla de Pesado) a subal, itida sa yadah ku langaw nu Siyen zengcan  hananay ya, u sipahanhanan nu taydaay patelug a kakitidaan, nika itida sa uyda sa itidaay nu tademaw ku pacakayay tu umiyagia, nayay ku kakabian nu sapahalhal. (u sulit nu hulam: 烏尤尼鹽沼位於海拔約3700公尺的山區,雖然一望無際的白色世界吸引了全球各地許多遊客的造訪,但如果沒有嚮導陪同而冒然深入的話,仍然會有相當高的危險性。每年7月~10月為烏尤尼鹽沼的乾季,鹽沼表面很大面積是乾燥的,即使到了雨季,烏尤尼鹽沼仍有一些區域是乾涸的,因此乘坐車輛橫越烏尤尼鹽沼是可以的。在烏尤尼鹽沼中央附近有一個名為魚島(Isla de Pescado)的小島,上面長滿了仙人掌,是橫越烏尤尼鹽沼途中的重要休息處所,不過魚島上只有一些當地人所開設的土產店,沒有旅宿設施。) mayini nu [[lahadayay]] kaidaw nu Salar uyuni a kalanuan nu cikah sa, kyu itidaayay nu muenengay a [[binawlan]], sakay nu [[kalisiway]] a [[nipilatlatan|nipilatlat]] sa [[kalabangbangan]] ku balucu’ muala tu ikah. itidaay a tademaw sanisani maysaupu tu nikalutan a cikah, masacacayay nu depah ku saupu a pacilal miacak, ina kalakibetulanay a cikah sa pulungen nu heni a micikcik tu masadumaay nu [[sapatideng]]. ina kibutulay a cikah sa sipatayda nu heni i capiay a kuba’ [[musadimel]] a misanga sakay cunus tu nikakapah, idaw tu ku dumaay a tademaw pala u sasangaan tu luma’, tinaku ya salengaca a liwku, (Hotel de Sal “ Playa Blanca”) nu mahiniay a nipatideng a lumaan. (u sulit nu hulam: 由於烏尤尼鹽沼是天然的鹽田,所以當地居民在經濟活動上盛行採鹽。當地人常常堆砌出許多1公尺左右的小鹽丘來曝曬乾燥,或以斧頭劈切出數十公分到1公尺的立方體。這些粗鹽除了送往附近的精製工廠加工外,也有當地人拿來作為屋舍建材使用,例如白沙旅社(Hotel de Sal "Playa Blanca")即是此種建築。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%BB%E5%88%A9%E7%B6%AD%E4%BA%9E 玻利維亞] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2 ボリビア多民族国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bolivia Bolivia] *hata 國旗<nowiki/> https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%BD%E6%97%97 [[tangan:Samaipata,_Bolivia.jpg|left|thumb|880x880px|Samaipata, Bolivia]] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 35vj3u10rkviql5vz8tcoyhc4i0ztu2 Borut Pahor 0 203 13517 8174 2019-11-21T15:20:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Borut Pahor 2010.jpg|thumb|Borut Pahor, 2010|alt=Borut Pahor 2010.jpg]] [[tangan:Flag of Slovenia.svg|thumb|u hata nu Slovenia|alt=Flag of Slovenia.svg]] [[tangan:Borut_Pahor_in_semafor.jpg|thumb|Borut Pahor in semafor]] == u siwkay niza == nalecuhan ciniza i 1963 mihcan, 11 a bulad, 2 a demiad. u misingkiway a tademaw. sangelacay ku banges. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Slovenia]] ayza sa ci Borut Pahor, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 12 bulad 22 demiad. == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam: 博魯特·巴荷 u sulit nu Amilika: Borut Pahor u sulit nu Lipun: ボルト・パホル == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AB%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%9B%E3%83%AB ボルト・パホル] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%9A%E9%B2%81%E7%89%B9%C2%B7%E5%B8%95%E9%9C%8D%E5%B0%94 博魯特·巴荷] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Borut_Pahor Borut Pahor] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] gsfvel0nqqufust7epjsdds875elsh7 Bosnia and Herzegovina 0 204 127470 118271 2021-12-23T09:41:34Z Kontrollstellekundl 855 c wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|thumb|upright|u hata nu Bosnia atu Herzegovina|alt=u hata nu Bosnia and Herzegovina.svg]] [[tangan:Location_Bosnia-Herzegovina_Europe.png|thumb|upright|u eneng nu Bosnia-Herzegovina<br />(波士尼亞赫塞哥維納)]] [[tangan:Map_Bih_entities.png|thumb|upright|Map Bih]] Bosnia and herzegovina (波士尼亞赫塞哥維納) == u siwkay nu kanatal == u '''Bosnia and Herzegovina''' sa i labu nu Oco, itiza i 44&nbsp;00&nbsp;N, 18&nbsp;00&nbsp;E u ahebal nu lala’ mapulung sa 51,197&nbsp;km<sup>2</sup>, u ahebal nu lalaay sa 51,187&nbsp;km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 10&nbsp;km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 3,861,912. kakalukan umah sa 42.20%, kilakilangan umah sa 42.80%, zumaay henay umah sa 15% == tapang tusu nu kanatal (首都) == u tapang tusu nu kanatal sa u Sarajevo ([[:zh:塞拉耶佛|塞拉耶佛]]). == kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) == kakining nu kanatal demiad sa 25 bulad 11 demiad. == tabakiay a tapang nu kanatal (元首) == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Bakir Izetbegović]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 17 demiad. == u hata == u kulit nu hata nu Bosnia atu Herzegovina, u semilaway u takuliway atu salengacay. == u sulit nu zuma a kamu == * u sulit nu Hulam: 波士尼亞赫塞哥維納 * u sulit nu Lipun: ボスニア・ヘルツェゴビナ * u sulit nu Amilika: Bosnia atu Herzegovina 波士尼亞與赫塞哥維納,簡稱波赫,是歐洲南部巴爾幹半島西部的多山國家,首都塞拉耶佛。 Bosnia atu ya Herzegovina a kanatal sa, nipicaluway a nipangangan sa u Poche (Bo-He波赫) han, sakay nu European (O-cuoay 歐洲的) nu timulan ya Balkans (Pa-el-ka 巴爾幹) hananay a subal, i nu etipanay kayadahan nu buyubuyu’an a kanatal, u masatatangahan a tukay sa ya Sarajevo ([[:zh:塞拉耶佛|塞拉耶佛]]). == nu likisi (歷史) == 最晚在舊石器時代晚期,波赫地域已經有先民聚居,斯托拉茨巴丹吉洞穴古遺址距今超過一萬二千年,是目前已知的歐洲東南部最早的洞穴古遺址。 sakautangan sa na i kalumanay a ba’tuan a ziday, ina Poche (Bo-He波赫) hananay a kitidaan sa idaw tu ku tayniay mueneng masaupu, ya Badanj (Se-to-la-ce-pa-tan-ci 斯托拉茨巴丹吉) a buhang, nu nipisubelitan nu i mahida katukuh ayda, masausiay nu mihcaan sa makaala tu cacay a mang idaw ku tusaan a malebut nu mihcaan, u sakiaydaay a nikatineng tu nu European (O-cuoay 歐洲的) sawalian kasa nutimulan, masasayaway a nienegan a piliyasan a kasumamadan a kakitidaan sa. 此外,新石器時代的文物也時有發現, 當時的居民為伊利里亞人。波赫地域於公元前168年由羅馬帝國占領。455年時東哥特人將該地區占領,6世紀時東哥特人被拜占庭擊敗,現波士尼亞與赫塞哥維納南部地區一度成為拜占庭帝國的一部分。 namahini satu, kabaluhayan a babatu’an a ziday idaw ku nikatepaan tu tuudtuud, nusikatineng i mahida sa u ya Illyrian (I-li-li-ya 伊利里亞) a tademaw ku muenengay itida sa. u Poche (Bo-He波赫) hananay a kakitidaan sa, na i celahcan i ayaw nu 168 a mihcaan, namacebis nu Roma hananay a kanatal. 455 a mihcaan sa ya Ostrogoths (Tung-ke-te’ 東哥特) a tademaw taynien a micebis tina kakitidaan, katukuh i enemay nu celahcan sa ya Ostrogoths (Tung-ke-te’ 東哥特) a tademaw sa mademec nu Byzantium (Pay-can-ting 拜占庭), sakuaydaay a Bosnia atu ya Herzegovina i nutimulan a kenis sa, ku atudi tu a malanu Byzantium (Pay-can-ting 拜占庭) a masahungtiay a kanatal. 阿瓦爾人於6世紀和7世紀時開始入侵,塞爾維亞人和克羅埃西亞人也相繼進入巴爾幹半島。 u A-wa-el hananay a tademaw na i enemay a celahcan atu pituay a celahcan, kalingatuan a midebung, ya Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) atu ya Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞) a tademaw, kakilukilul sa micumud tiya Balkans (Pa-el-kan 巴爾幹) a subal. 在接下來的幾個世紀內,波士尼亞以及赫塞哥維納地區多次分屬周圍的各個國家。1377年時特弗爾特科·科特羅曼尼奇建立了一個獨立的波士尼亞王國,但1463年時鄂圖曼帝國入侵,波士尼亞被鄂圖曼帝國所併吞。 iti kakilul sananay a celahcan sa, ya Bosnia (波士尼亞) atu Herzegovina (赫塞哥維納) a tademaw, u kakitidaan nunuheni sa, kinapinaay tu hakiya masanu dumaay a kanatal a nipidebung. 1377 a mihcaan sa ya Tftko Kotromanic (Te-bu-el-te-ke. ke-te-lo-man-ni-ci 特弗爾特科·科特羅曼尼奇) patideng tu kunida sananay a kanatal ya Bosnia, nika i 1463 a mihcaan sa debungan nu Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) a hungtiay a kanatal micebis, i mahida sa u Bosnia kakayda satu a mademec nu Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) kalawpesan tu. 在鄂圖曼帝國統治時期,以武力、宗教人頭稅等方式迫害當地塞爾維亞人和克羅埃西亞人。並規定凡是穆斯林,可進入上層社會;農民如改信伊斯蘭教,可免交某些捐稅。 iti pikuwan nu Ottoman (El-tu-man 鄂圖曼) nu hungtiay a kanatal sa, u kaicelang nu hitay, kiwkayay a sapatangah tu milidamsu’, misawacu tu itidaay tu ya Serbia (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) atu ya Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞) a tademaw. mikilac tu masakaydung nu kaudip, u ya Muslim (Mu-se-li 穆斯林) hananay a tademaw sa, taneng a maycumud i kasenengan nu siyakay sa, u malukay a tademaw sa, anu misinggu tu ya Islamic (I-se-lan 伊斯蘭) a kiwkay sa, masulul a taneng caay padamsu tu masadumaay nu sukiti. == sakay nu cence (政治) == 波士尼亞與赫塞哥維納主席團由三人所組成,每人各屬一個民族(波士尼亞克人、塞爾維亞人、克羅埃西亞人),任期為四年,四年中每人輪流就任八個月主席團主席的職位。 u Bosnia atu ya Herzegovina sa makakutay a malatapang nu kanatal, tulu ku nikasakaput a mikuwan, masacacay a binacadan ku sasitungus, (Bosnia, Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞), Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞)) a tademaw, sasitudung sa makaala tu sepatay nu mihcaan, i sepatay a mihcaan sa makakutay sikaidaw nu pidimata tu kawaw makaala tu waluay a bulad, masa nu mikuwanay atu sikining. 主席團成員由人民直選,其中波赫聯邦選出波士尼亞人、克羅埃西亞人成員,塞族共和國選出塞爾維亞人成員。 u malatapangay sa au nu binawlan ku mamisiwasiw tu papilian, i labu nu kasaduma nu binacadan sa, au nunuheniay tu a binacadan ku mamipiliay, sakay nu Bosnia atu ya Herzegovina sa, mamipilian tu Bosnia a tademaw, atu nu Croatia (Ke-low-ay-siya 克羅埃西亞) a tademaw ku nipisiwasiwan tu kalatapangan a tademaw, u nu Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) kapulungan a kanatal sa, u nu Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) tu a tademaw ku nipatapangan. 主席團提名部長會議主席,由議會通過。部長會議主席負責任命各部長。 波士尼亞與赫塞哥維納議會擁有立法權,分為兩院:人民院有15名成員,每個民族各5名;代表院有42名代表,三分之二來自波赫聯邦,三分之一來自塞族共和國。 u masakaputay nu sakatapangay ku panganganay tu lalubangan nu mamikeliday tu lalubangan, au tatengilan nu pikaygian ku mamilayapay tu nikahini. sakay nu pu hananay a tapang sa au satalakaway tu ku miculculay. ya Bosnia atu ya Herzegovina sa, iti pahulicay a nikasihedek tu tatudungan, palatusaen kiya pahulicay, u sakay nu binawlanay a pahulicay sa, sikaidaw ku sabaw lima nu kasadid, paybinacadan sa sikaidaw nu kasadid nu tatungusan, lima a tademaw ku sapatademaw. u kasitungusay nu lalubangan sa idaw ku 42 a dayhiw, nikaidaw tu tulu tu tusa makay i nu kapulungan a Poche (Bo-He波赫), tulu tu cacay sa namakayi Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) a binacadan a kanatal. 波士尼亞與赫塞哥維納憲法法院掌握波士尼亞與赫塞哥維納全國的最高司法權,由9名法官組成,其中四人為波赫聯邦所選出,二人為塞族共和國選出,三人由歐洲人權法院選出,並且不能是波赫或波赫鄰國的公民。 ina Bosnia atu Herzegovina a kanatal sa, u sakay nu hulicay a kasitungus mimetmet tu nu kanatalay a satalakaway nu sapahulic, sasiwa ku nisakaputan tu sakay hulic a nikahida, i labu sa sepat ku nu Bosnia atu nu Herzegovina a nipilian, u tatusaay sa au nu Serbia a kapulungan a kanatal ku mamisingkiw, u masatuluay nu Europe hananay a kasitungus sa, u nu European (O-cuoay 歐洲的) tu a pahulicay nu huying ku mamisingkiway, sisatena tu sapalangat la’cus a u nu Bosnia atu Herzegovina a tademaw ku mamisingkiway sa. == nu sasikawaw a nipapelaan (行政區劃) == 藍色為波赫聯邦,紅色為塞族共和國,綠色則是布爾奇科區。根據1995年11月21日所簽署的岱頓協定,波士尼亞與赫塞哥維納境內被區分為兩個政治實體:波赫聯邦與塞族共和國,雙方各自統領一半的國土,擁有自己的首都、政府、國旗、國徽、總統、議會等。 u masasumilaway a kulit sa u nu kapulungan nu Bosnia atu ya Herzegovina, masasumanahay sa u nu Serbian (Say-el-bi-ya 塞爾維亞) kapulungan a kanatal, nu langdaway sa u ya Brcko (Pu-el-ci 布爾奇科) a mitesekay a kenis kyuda. masalamitay a nipisulit i 1995 a mihcaan cacay a bataan a bulad tusa a bataan idaw ku tusa a demiadan, nikalalacalan a papaina tu pisulul tu sakikawaw, i Bosnia atu Herzegovina sa i pikuwanan a kakitidaan nunuheni sa, malatusa ku kasaheci nu situngus nu kanatal, ina kasakaputan sa mapapela tu sapikuwan tu tukus nu sasitudung, sihedak tu nu udipay tu a tukay, cen-hu, hata, cung-tung, atu sikatatengila a kakitidaan. 位於波士尼亞東北的布爾奇科特區為一自治區,直屬波士尼亞與赫塞哥維納政府。 u eneng i nuwalian kasaamisanay nu Bosnia ya Brcko (Pu-el-ci 布爾奇科) hananay a masadumaay a kunida sananay a kenis, mapabesuc a masa nu Brcko (Pu-el-ci 布爾奇科) a nipikuwan nu cenhu. == u pakalisiwan (經濟) == 波士尼亞與赫塞哥維納在南斯拉夫時期便是聯邦內較貧窮的地區之一,獨立後又發生了內戰,經濟受到嚴重損害。目前波赫經濟正在漸漸復甦,同時還要進行從計劃經濟到市場經濟的轉型。 ina Bosnia atu Herzegovina a kanatal sa, iti ya Yugoslavia (Nan-se-la-bu 南斯拉夫) a tatukian sa, masa u nu kapulunganay a sapakuyucay a kenis, kunida saan a masakanatal sa kalpacawan aca nu labu nu kanatal, u sakikalisiw pihacengan a sikala’cus. i ayda tu kina Bosnia atu Herzegovina masahaymaw a kasamata nu nipakalisiwan, kutusi sa a muteka paybalucu’ tu sakay nu icibaay a nipakalisiw, mapaliyun tu nu kasumadan nu sikakapah. 波士尼亞與赫塞哥維納貨幣為可兌換馬克,曾經和德國馬克保持一比一的匯率。德國馬克由歐元所取代後,可兌換馬克繼續和歐元保持固定的匯率。 u sakay nu Bosnia atu Herzegovina a kalisiw sa, taneng henay a sipaliyun tu nu German mark hananay a kalisiw, na singalal henay atu nu German a kanatal sikalecad ku katabaki nu kalisiw nu Bosnia atu Herzegovina nikasaan. ina Germanay a kalisiw sa, mapakutay tu nu European (O-cuoay 歐洲的) a kalisiw i nudikudan sa, taneng henay a tatulis asaan maypaliyun tu nu European (O-cuoay 歐洲的) a kalisiw, sikalaluung nu kalalacay nu sakay kalisiw a nipainian. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E5%92%8C%E9%BB%91%E5%A1%9E%E5%93%A5%E7%BB%B4%E9%82%A3 波士尼亞赫塞哥維納] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%82%B9%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%98%E3%83%AB%E3%83%84%E3%82%A7%E3%82%B4%E3%83%93%E3%83%8A ボスニア・ヘルツェゴビナ] * [[:en:Bosnia_and_Herzegovina|Bosnia atu Herzegovina]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] g3e3wihc0erfekvsac837s8s8k71762 Botswana 0 205 111286 111260 2021-05-25T01:59:14Z Tiway Komod 1723 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Location_Botswana_AU_Africa.svg|thumb|Botswana]] [[tangan:Flag of Botswana.svg|thumb|u hata nu Botswana|alt=Flag of Botswana.svg]] [[tangan:BARROW(1806)_p455_BOOSHUANA_VILLAGE.jpg|thumb|BOOSHUANA VILLAGE (1806)]] == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Botswana''' sa i labu nu Feico, itiza i 22 00 S, 24 00 E u ahebal nu lala' mapulung sa 581,730 sq km u ahebal nu lalaay sa 566,730 sq km, u ahebal nu nanumay sa 15,000 sq km hamin nu tademaw sa 2,209,208. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Gaborone ([[:zh:嘉柏隆里|嘉柏隆里]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 30 bulad 9 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Mokgweetsi Masisi]] (Mukece.Masisi 莫貴茨·馬西西), 1961 a mihcaan 7 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Botswana (波札那) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 4 bulad 1 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu Botswana, u lumeniay u salengacay atu maabuabuay a semilaway. == '''u sulit nu zuma a kamu (各語國名)''' == u sulit nu Hulam: 波札那共和國 u sulit nu Lipun: ボツワナ共和国 u sulit nu Amilika: Republic of Botswana u sulit nu 茨瓦納語: Lefatshe la Botswana 波札那共和國,通稱波札那(Botswana),是位於非洲南部的內陸國,全國國境皆為乾燥的台地地形,南鄰南非,西邊為納米比亞,東北與辛巴威接壤,其國土北端只有在維多利亞瀑布附近與尚比亞接壤。1966年脫離英國獨立後沒有太多動亂變動,保留了殖民時期的政治、金融體系,鑽石開採業相較於非洲也是投資環境較佳的國家,在非洲國家裡發展水準媲美南非;另外波札那以擁有強大的個人自由而著稱,在新聞自由和個人財產權都有顯著優勢。 Botswana (波札那) hanany a kapulungan a kanatal mahini ku masapangangan, u kitidaan sa i Africa satimulanay maylabu a kalaidaw, i lalabu nu kanatalsa sa kalaacakan ku lala atu enal, u satimulan sa maycapi tu [[South Africa]](南非), nutipan sa sibiyaw tu [[Namibia]] (納米比亞), walian kalaamisan sa malalitin atu ya Zimbabwa, u sikaidaw nu kanatalay a lala sa, kaamaisan uyda sa ya cascas nu Victoria Falls([[:zh:维多利亚瀑布|維多利亞瀑布]]), macacapi tu ya [[Zambia]] (尚比亞) hananay a kanatal, 1996 a mihcaan muliyas tu ya United kingdom a kanatal kunida sa masakanatal, nudikudan sa nayay ku kalawilawan nu kacaabiyas, sikaidaw nu malatubangan nu kutusi sakay nu cence, sakukalisiw, nu budawangay a sapikutkut a sakikawaw, nikahida sa kalakapahan ku nicunus tu sakasilacul itini a kanatal, i Africa(非洲) a kanatal palekal tu nikasilacul sa kalahidaen tu nu South Africa (南非),nu duma sa ya Pocana sidakecan tu kasaicelang nu kunida sananay kalasingangan, sakay nu singbungay sakunida atu nu udipay a tatungus nu zaysan sa idaw aca ku nikadihan tu kasametekan. == '''likisi (歷史)''' == 波札那歷史包括波札那從19世紀與歐洲人接觸之前、殖民地時期及獨立後的歷史。 Botswana a likisi sa sipakay i 19 se-ci atu nu O-cuo a tademaw i nu ayawanay a  nikalalacal, kalatubangan a ziday atu kunida sa malakanatal a laylay. === i ayaway nu likisi nikalalacal atu O-cuo 歐洲接觸前歷史 === 在公元200至500年的某個時候,班圖人從加丹加地區(今剛果民主共和國和尚比亞一部分)跨過林波波河進入南非地區。共有2大波移民進入南非,分別是恩古尼-索托語,茨瓦納語。前者在東部沿海地區,後者則主要在南非中部地區。至約1000年,班圖人在東半部南非的遷徙幾乎完成。 13~14世紀,茨瓦納人由北方遷居於此, 在歐洲人的到來之前,波札那地區居住著部落的農牧民。 i Common Era 200 katukhu i 500 a mihcaan masacacayay a kutusi sa, ya Bantu hananay a tademaw sa namakay i Cayatan(加丹) a kakitidaan (aydaay Congo(剛果) kapulungan a kanatal atu ya Zambia (尚比亞) idaw ku kacapu) milakec tiya limpopo hananay asauwac micumud i South africa a kenis. kinatusa ku satabakiay a nikabulaw nu tademaw maycumud i South africa, masasiduma ku kamuay ya enkuni-sotu(恩古尼-索托語) atu nu cewa-na akamu (茨瓦納語), nakamuwan tu iayaway sa i walian makalilis nu babu’, nakamuan tu nu dikuday a nueneng sa itida i kalatebanan nu South africa a kenis. hakay makaala tu cacay a malebut a mihcaan,ina Bantu a tademaw i kalawalian a nikabulaw tayni i South africa kahaminan tu a madem.13~14 a se-ci sa, ya musakamuay tu cewa-na a tademaw (茨瓦納人) namakay i kaamisan mabulaw tayni, i ayaw nu O-cuo a nakatayni sa, u nu Botswana a kakitidaan sa muenenga i niyadu’ sa u malukay atu pahudingay. === 貝專納保護國sakunu Bechuanaland Protectorate === 在1885年時,為了避免被南邊鄰國南非境內荷蘭裔的布爾人併吞,英國應該地區的民眾要求建立了貝專納蘭保護國(英語:Bechuanaland Protectorate),而成為聯合王國的一部份。 i 1885 a mihcaan sa, matalaw a sikadebung nu capiay nu South africa a kakitidaanay ya nu Netherlends (荷蘭) a tademaw u Pu’l (布爾人) hananay, ya United kingdom a kanatal lungucan nu itidaay a binawlan, patideng tu ya Bechuanaland Protectorate a kanatal, mala nu hungtiay a kapulnganay a sacabayan. === 獨立後 nisakakuan a malakanatal i nu dikudan === 1966年9月30日脫離英國獨立後正式改名為波札那,實施民主化政治,積極的社會政策與豐富的礦藏(尤其是鑽石礦,占該國輸出利潤的八成)帶來的財富讓波札那擁有非洲大部分地區難得一見的開發水平。除此之外,由於該國積極地與國際社會合作,在國內建立為了保護野生動物而設的大面積國家公園,而使得觀光業有機會逐漸在該國成長興盛。 1966 a mihcaan 9 a bulad 30 a bataan muliyas tu United kimgdom (英國), kunida sa pasumad tu ngangan nu kanatal mala u Botswana tu, nikalingatuan palaheci tu sakalacenceay, mabilil pasapal ya sakay siyakay a cedang atu kasalubic nu tuudtuud sakalecad niya (sangaleben tu ya budawan, kacalapan tu tahkalay nu nitanan a nipacakay makaala tu waluay kayadah), nikaidaw nu sakakapah nu sikalisiw, sakaidaw nu Botwana tu i Africa kayadahay nu patadas tu aalaan tu sakay nu budawan. caay ka uyni adada, misabilil tu a malalacal atu nu kitakitay a siyakay a mabalud tu sakikawaw, i paykanatal patideng tu saadingan tu aadupan sikaahebal nu kanatalan a aidangan. sakaidaw nu sapazizaw tu kasilacul a haymaw asa singalal tu sakacumelak nu nikacakat. 伊恩·卡馬於1998年至2008年擔任波札那副總統。2008年起擔任總統。 2013年始反外國人情緒不斷高漲,特別是在由當地華裔負責的電廠不斷出問題後,不少非波札那公民都選擇回國或移民至尚比亞 ya [[Ian Khama|Ian Khama ('''伊恩·卡馬''']]) na i 1998 a mihcaan kayukuh i 2008 a mihcaan mala u nu Botswana  a mamuedapay a cungtung, i 2013 a mihcaan kalingatuan tu maypaculi tu nu tayniay nu tauay a binacadan, u nidateng sa caay tu kasatedep talakaw sa ku nipihantay, micidek ku nu itidaayay tu ya nu hulamay a sikining a padinkiay a kuba culaculal sa ku bunday, sisa nu dikudan sa yadah ku nu Botswana a tademaw kalapilian a [[tatiku]] i kanatay nu heni, u duma sa [[mabulaw]] taydaen i Zambwa (尚比亞). == '''kakitidaan (地理)''' == 波札那面積600,370平方公里,是世界上第45大國家,位於烏克蘭之後。其面積與馬達加斯加相當,比美國德克薩斯州略小。 u nikaahebalan nu lala sa makaala tu 600.370 ping-huwan kungli, nikasasilad i kitaki sa u sakay 45 katabakiay a kanatal, u eneng sa nudikudan nu Ukraine. u nikaahebalan nu lala sa kalecadan tu nu Madagascar, kiadidingan ku nu Amuhuwanay ya Texas (美國德克薩斯州) hananay a co. 波札那地勢大致平坦,擁有起伏高原,一般海拔800~1100米。 == '''nu demiadan (氣候)''' == 大部分地區屬於熱帶乾旱草原氣候,西部為沙漠、半沙漠氣候。年降水量從東北部600毫米向西南遞減至200毫米以下。 sakasiyadah nu kakitidaan sa masanu caledesay kalaacakanay a demiadan, nutipan sa masanu calebacepan ku demiad, masapangkiw ku kalabacepan nu demiad. nu sakay mihcaanay a nikaudad sa sipakay nu walian kalaamisan sa idaw ku 600 Hawmi, pasanutipan kalatimulan sa maselep ku nikaudadan kaidawan sa kiadidian ku 200 a Hawmi. == '''sakasilacul(資源)''' == 主要礦藏為鑽石。 u sakahenulan a madimutay nu tuud sa ya budawan hananay == '''u nikalcabayan atu nu Cung-huwa-minko (與中華民國的關係)''' == 中華民國與波札那關係是指中華民國與波札那共和國之間的關係。兩國於1966-1974年有官方外交關係,斷交後,目前沒有在對方首都互設具大使館性質的代表機構。對波札那的相關事務由駐南非共和國臺北聯絡代表處兼轄。 nikalcabayan atu nu Cung-huwa-minko, u sakusaan patuduay tu mahtatusaay a nikalalacal tu ya masakiketay nu nikaidaw. i 1966-1974 a mihcaan sa kalaidaw nu sakay nu kanatalay a kalahida, nikaputunan a malcabay sa, i mahini sa nayay ku nipatideng tu sasaenengen nu sakacabay a kakitidaan a satatungus tu canacanay a caculculan hananay. u sakay nu Botswana a masakiketay a sasikawaw sa uyda sa tu u muenengay iti Taypakay ku mamililiday nu tatungusay a tademaw ku mulalacal. == '''sakay kalisiw (貨幣)''' == 波札那普拉是波札那的流通貨幣 (普拉是「雨露」的意思,也是該國的國家格言)。其貨幣編號為BWP、輔幣單位為特貝。1 普拉 = 100 特貝。 ya Botswana Pula sa sakay nu kalisiw kalaliyunan a sakalalacay, (Pula hananay sa u YIlu, sananay a imin, u sanukanatalay a sasakamuan nu sapitapal). u nipamango sakay kalisiw sa mapabacu tu ya BWP, u sasausian nu kasaduma nu kalisiw sa u T’epyi han. sacay a Pula sa = 100 a lasubu nu T’epi. == '''國歌 u dadiw nu kanatal''' == 《保佑這高尚的土地》(波札那語:Fatshe leno la rona)是波札那的國歌,作詞者與作曲者均為克哈萊曼赫·莫采泰。採用於1966年。 < mipuhpuh tu sakasenengan a lala’ sa >, (u kamu nu Botswana; ya Fatsena Ieno la rona) u sakanu Botswanaay a dadiw, u misulitay atu pacunusay tu datuk sa, nalimaan amin niya Kehalay-man-he’, Mocay-tay. atademaw ku. kalingatuan i 1996 a mihcaan. 漢語歌詞 nu layakay a kamu sakay nu dadiw 保佑這高尚的土地  puhpuhen kina kasenengan a lala’ 這來自神祇雙手的贈禮 nu makay kakawsan nu limaay a nipaanin 這來自我們父輩的贈遺  makay nu amaay amin a  nipaini tu liwan 願她永遠處於和平安逸  adasay cinida sangaay asa tahadauc 副歌:sakasicunus 醒來吧男兒們,醒來吧男兒們 nengila tu tatama amin, nengila tu tatama amin   女人們與之站在一起 kapulungan tu tatayna a mutigeng 我們共同工作效勞 pulung han sikalaluk a musakawaw 在這土地上,這快樂的土地上 i tina lala’an, kalipahakanay a lala’an 美麗盛傳之國名 salunganay nipadutuc ngangan nu kanatal 屬於波札那民族 sakunu Botswana a binacadan 通過我們團結和諧的國民 mayawas tu nikahedekan kangaayan a binawlan 波札那將永保和平a sadamsayen a miading tina Bostwanan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan. == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E6%9C%AD%E9%82%A3 波札那共和國] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%83%84%E3%83%AF%E3%83%8A ボツワナ共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Botswana Republic of Botswana] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] cklrlaqbstcwgifgnit1t83y3a9fzui Bounnhang Vorachith 0 206 13591 8248 2019-11-21T15:20:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 25 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Bounnhang Vorachith == nilacul == [[tangan:Bounnhang Vorachit.JPG|thumb|Bounnhang Vorachit|alt=Bounnhang Vorachit.JPG]] [[tangan:Location_Laos_ASEAN.svg|thumb|Laos]] === u siwkay niza === nalecuhan ciniza i 8 a bulad 15 a demiad 1938 a mihcaan, Bounnhang Vorachith, u misingkiway a tademaw ciniza. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Laos]] (寮國) ayza sa ci Bounnhang Vorachith, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 1 a bulad 22 a demiad. === u sulit nu zuma a kamu === u sulit nu Hulam: 本揚·沃拉吉 u sulit nu 寮語: ບຸນຍັງ ວໍລະຈິດ u sulit nu Amilika: Bounnhang Vorachith u sulit nu Lipun: ブンニャン・ウォーラチット == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bounnhang_Vorachith Bounnhang Vorachith] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%8B%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%A9%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%81%E3%83%83%E3%83%88 ブンニャン・ウォーラチット] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%AC%E6%89%AC%C2%B7%E6%B2%83%E6%8B%89%E5%90%89 本揚·沃拉吉] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%80%81%E6%8C%9D 寮國] 0un35nyih0356pbjuo3jkj74ychkcav Bradley Beal 0 207 86959 13612 2019-12-05T10:16:57Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bradley Beal |- | colspan="2" |[[tangan:Bradley Beal Wizards cropped.jpg|Bradley Beal|alt=Bradley Beal Wizards cropped.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1993 a mihcan 6 a bulad 28 a demiad/ St. Louis, Missouri |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 94 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Florida (2011–2012) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2012/saka 1 ku uwac/silsil 3 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Washington Wizards |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Washington Wizards (2012–) mihitayan mimaliay |} == Bradley Beal == tatama, nalecuhan ciniza i 1993 a mihcan, 6 a bulad, 28 a demiad. u miunduay. u kawaw niza u mimaliay i [[Amilika]] [[NBA]] , syubay mimaliay. lumeniay ku banges. [[Amilika]] kanatal. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mimaliay]] hkvsqzewqqw9syxl8yslin3f4efpxsm Brahim Ghali 0 208 86960 13640 2019-12-05T10:17:42Z Vickylin77amis 80 /* u sulit nu zuma a kamu */ wikitext text/x-wiki Brahim Ghali == nilacul == [[tangan:Flag of the Sahrawi Arab Democratic Republic.svg|thumb|u hata nu Sahrawi Arab Democratic Republic|alt=Flag of the Sahrawi Arab Democratic Republic.svg]] === u siwkay niza === 9 a bulad 16 a demiad, Brahim Ghali, u misingkiway. 1949 a mihcaan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Sahrawi Arab Democratic Republic (撒拉威阿拉伯民主共和國) ayza sa ci Brahim Ghali, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 7 a bulad 9 a demiad. ===u sulit nu zuma a kamu === u sulit nu Hulam: 卜拉欣·加利 u sulit nu 阿拉伯語: إبراهيم غالي‎‎ u sulit nu [[Amilika]]: Brahim Ghali ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Brahim_Ghali Brahim Ghali] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%9C%E6%8B%89%E6%AC%A3%C2%B7%E5%8A%A0%E5%88%A9 卜拉欣·加利] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E6%8B%89%E5%A8%81%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B 撒拉威阿拉伯民主共和國] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] asvvmr31h2vq58w451idf6au1eqq1fe Branaw 0 209 86962 86961 2019-12-05T10:18:43Z Vickylin77amis 80 /* u Taluku a niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Mokka_and_their_house.jpg|thumb|Mokka and their house]] == Branaw == u sulit nu Hulam: 重光部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Branaw. u kasalumaluma’ nu Branaw sa, 114 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 431 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 412 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 19 ku [[tademaw]], pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 83%, Pangcah(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 3%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 4%. ===u Taluku a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, katuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u [[Pangcah]] Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', tuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu [[Sakizaya]]. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F 太魯閣族] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 台灣原住民族資訊資源網] - 重光部落 [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:taluku]] [[kakuniza:niyazu']] ehd2xjfaky6tb32topsygxzjewsm7z6 Brandon Armstrong 0 210 86963 13717 2019-12-05T10:19:54Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Brandon Armstrong |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 6 a bulad 16 a demiad/ San Francisco, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 85 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pepperdine (1999–2001) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2001/saka 1 ku uwac/silsil 23 |- |mapili’ay a mali-putiput |Houston Rockets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |New Jersey Nets (2001–2004) Roseto Sharks (2005) Dakota Wizards (2006–2007) Bakersfield Jam (2007) Anaheim Arsenal (2007) Kotwica Kołobrzeg (2007–2008) Budivelnyk (2008–2009) Marinos de Anzoátegui (2009–2016) pahanhanan tu kawaw |} '''Brandon Armstrong''' nalecuhan i San Francisco, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Brandon Armstrong i 2001 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 23, namapili’ tu nu San Diego Rockets putiput. 6 bulad 16 demiad, 1980 a mihca, Brandon Armstrong, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika:National Basketball Association,sapuyu’en [[NBA]], u Amis-[[Amilika]] tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay [[Amilika]]. kya madademec “Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa “[[Amilika]] kanas nisakaput sasasedsed”, sapuyu’en “[[Amilika]] syubay kanas”, acasa kakelul han “[[NBA]]”. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mimaliay]] [[kakuniza:Amilika]] [[kakuniza:NBA]] 5a8o3ofbhw3hlhq28z4rnec91phkozc Brandon Bass 0 211 86964 13725 2019-12-05T10:20:20Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Brandon Bass |- | colspan="2" |[[tangan:Brandon Bass with Lakers.jpg|Brandon Bass|alt=Brandon Bass with Lakers.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1985 a mihcan 8 a bulad 30 a demiad/ Baton Rouge, Louisiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 113 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |2 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |LSU (2003–2005) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2005/saka 2 ku uwac/silsil 33 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New Orleans Hornets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Oklahoma City Hornets (2005-2007) Tulsa 66ers (2006) Dallas Mavericks (2007-2009) Orlando Magic (2009-2011) Boston Celtics (2011-2015) Los Angeles Lakers (2015-2016) Los Angeles Clippers (2016-2017) <nowiki>|</nowiki>Liaoning Flying Leopards (2017-) mihitayan mimaliay |} Brandon Bass unu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. 4 bulad 30 demiad, 1985 a mihca, Brandon Bass, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5w69ohov902jbnmnaoa7l9vnrkexsob Brazil 0 212 118716 118713 2021-07-03T20:07:52Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Brazil.svg|thumb|u hata nu Brazil '''(巴西))'''|alt=Flag of Brazil.svg]] [[tangan:Brazil_(orthographic_projection).svg|thumb|Brazil]]'''Brazil (巴西)''' == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Brazil''' sa [[ilabu]] nu Congnanmeico, [[itiza]] i 10 00 S, 55 00 W, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 8,515,770 sq km, u ahebal nu lala'ay sa 8,358,140 sq km, u ahebal nu nanumay sa 157,630 sq km, hamin nu tademaw sa 205,823,665. [[kakalukan]] umah sa 32.90%, [[kilakilangan]] umah sa 61.90%, zumaay henay umah sa 5.20% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Brasilia ([[:zh:巴西利亚|巴西利亞]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 7 bulad 9 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Jair Bolsonaro]], micakat a demiad sa i 2019 a mihca 1 bulad 1 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu Brazil, situlu ku [[kulit]]. u [[landaway]] u [[sumilaway|semilaway]] u [[takuliway]] atu [[salengacay]]. == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 巴西 u sulit nu Lipun: ブラジル連邦共和国 u sulit nu Amilika: Brazil 巴西聯邦共和國,通稱巴西(Brasil),是拉丁美洲最大的國家。人口2.15億,居世界第五。其國土位於南美洲東部,鄰接大西洋,面積8,515,767平方公里,世界第五大,僅次於俄羅斯、加拿大、中國及美國。 Brazil a [[kapulunganay]] a  kanatal nu [[hekal]]ay a [[nipangangan]], u sakay nu Lating Amuhuwanay u [[satabakiay]] a kanatal. u nikaidaw nu tademaw sa makaala tu 2.15 yik kayadah, nipasilsilan i kitakit sa [[sakalima]]. u kakitidaan ninakanatal sa kalatimulan nu Amuhuwan pasayda i [[nuwalian]], micapi tu nutipay a bay' nikaahebal nu lala’ kaala tu 8,515,767 pin-huwan Kung-li, i tini i kitakit sa sakay lalima a kinatabaki, mamikilul tu Russia, Canada, China atu United states. 巴西擁有世界面積最大的熱帶雨林,國名源於巴西紅木。首都為巴西利亞,擁有聖保羅和里約熱內盧等大城市。巴西是熱帶經濟作物的重要出口國,咖啡、甘蔗、柑橘的產量居世界第一位,得益於豐厚的自然資源和充足的勞動力,巴西的國內生產總值位居世界第六。 u Brasil sa sikaidaw tu i kitakitay saahebalay a caledesay nu kalaudadan nu kilakilangan, u sikangangan sa namayni ku kasalingatu tiya kasumanahan a kilang. sakatatangahan a tuse sa ya [[Brasilia]], sikadakecan tu ya Sen-pawlo, atu ya Liyie-zenyilu tabakiay a tuse. u Brazil sa sakay nu caledesanay a nikalukan ku sakahenulan a sapatahkal a pacakay tu sakikalisiw a kanatal, idaw ku Kuhi, tebus, kama, nikayadah sa malasayadahay i kitakit, nikahini sa nanu kalaidaw nu lahaday kasidamek nu lacul, atu nu sikataneng nu musakawaway, ina Brasil sa nu kanatalay a nikapulungan a mapasausi tu sakikalisiw sa, u sakaenem nu mapasilsil i kitakit. == '''nu kiwkay (宗教)''' == 由於歷史上曾為葡萄牙的殖民地,巴西的官方語言為葡萄牙語,主要信奉天主教及基督新教。 kalahidaen nu likisiay sa nau [[palatubangen]] nu Portugal, Brazilay a nakamuan i kanatal sa sanu u Porsilay i hekal, u sakasingkuan nu itiniay sa u tinsukiw a kiwkay atu nu ciwluay a kiwkay. == '''ngangan nu kanatal (國名)''' == 16世紀葡萄牙的航海家發現新大陸有一個大量生長巴西紅木(brazilwood)的國家,便大舉開採、運回歐洲,久而久之大家都忘了當初的命名,而將這個國家稱為為巴西 (Brazil)。 16 a seci sa ya Porsilay mitesekay a pabalungaay idaw ku nipakaadih tu sinayadahay a nu Brasi a langaw nu kilang sa, ya (brazilwood) a kanatal, kakayda satu kasibekan a miletek, ungpangen patayda i O-cuo, matenematenes sa, sikapawan tu kya imahidaay a nipangangan tiya kanatalan, sisa u ngangan nina kanatal sa u (Brazil) han. == '''sakaidaw nipangangan nu kanatal (國名來源)''' == 巴西一詞出自繁衍於巴西海岸的巴西紅木,巴西紅木在葡萄牙語中稱為pau-brasil,其中brasil意為像炭火一樣紅,由拉丁語brasa(「炭火」的意思)與後綴-il(來自-iculum或-ilium)構成。 Braszil i naulic katahkalan sa namakay sadipasan nu bayu sanuhinukiay a kilang, i Porsilay a hinuki nu Brasil sa nakamuan u pau-brasil han, i labu sa brasil a imin u [[masacelasay]] nu kasuy sananay kasumanah, nipaka i nu Lating a kamu ya brasa (celah sananay a imi) atu nu sacunus nu dikudan sa -il (nu makay -iculum atu -ilium) [[malaheci|masaheci]]. 巴西紅木所產生的深紅色染料,引起了歐洲服裝業的重視,並引起了巴西早期的商業性開發。16世紀期間,當地原住民採伐大量的巴西紅木,由歐洲商人(多數來自葡萄牙,也有一部分來自法國)銷往歐洲。該地區原來在葡萄牙的官方名稱為聖十字架之地(Terra de Santa Cruz),而販賣紅木的歐洲商人多稱「Terra do Brasil」(Land of Brazil),這一名稱最終取代了舊的官方名稱。早期水手也稱之為「鸚鵡之地」(Terra di Papaga)。 nu Braszil a hinuki sikaidwan nu kasumanahay a sakuli a cica’sa, mapangengaw ku i O-cuoay misangaay tu dikuc a masakusiay, u nu O-cuoay a misiwbayay a [[tademaw]] (sayadahay ku nu Porsilay, idaw ku nu makay i France) [[sipacakay]] taydaan i O-cuo. ya kakitidaan sa u nanam nu pangangan nu kenisay a [[mamikuwanay]] a nipa[[ngiha']] tu ya masakiwacin hananay nu ziwzika a [[sakatamelac]] kakitidaan (Terra de Santa Cruz), zayhan ya nu O-cuoay a [[misiwbayay]] a tademaw katuud ku muhiniay a pangangan "Terra do Brasil" (Land of Brazil), ina ngangan i nu dikudan sa sipakutay kya  malumanay a ngangan nu kanatalay. kasumamadan sa nu pabalungaay a nipangangan sa ya "Ingu’a kitidaan" (Terra di Papaga). == '''nu kitidaan (地理)''' == 全境大部份為熱帶氣候。北部是世界上面積最大的平原——亞馬遜平原,大部為赤道多雨氣候,降水豐沛,平原東北部略為乾燥。南部為世界上最大的高原——巴西高原,以熱帶草原氣候為主,首都巴西利亞位於高原之上。境內亞馬遜河是世界上流量最大的河流。巴拉那河是南美洲第二大河,著名的伊瓜蘇瀑布就位於其支流上。 u demiadan nu itiniay sa nikacaledesan. i amis sa i kitakit sa u ahebalay nu lala’ a enal i Yamasin a enal, kiyadahay sa u kacalrdesan kaudadan a demiad, kasasinanum, u enal nu walian kasaamisan adidi ku kaacak. nu timulan sa masanu satabakiay talakaway a enal, kacaledesanay a demiadan enal nu lutulutukan, ya Brasil hananay a talakaway a enal ku sasitungusay, ya tatangahan nu tuse sa ya  Brasil-liya u nipatideng sa i masapabaw nu satalakaway a enal. i lalabu nu kakitidaan sa ya Ya-ma-sing hananay a sauwac, u satabakiay nikasilsil i kitakit ku nikasausi. ya Pa-la-na a sauwac sa i kalatimulan nu Amuhuwan u sakatusa nikatabaki nu sauwac i tini, sakasingangan a cascas ya Yi-ku-wa-su hananay kalapicaan nu sasilsil nu sauwac. == '''pilatlatay 體育''' == 眾所周知,巴西最流行的體育運動是足球,據1999年的統計數字,巴西大概有近2萬多支足球隊。另外,巴西國家足球隊是唯一一支由1930年至2018年的世界盃足球賽從未缺席過一屆的球隊,也是唯一一支曾五次奪取世界盃冠軍的球隊(1958年、1962年、1970年、1994年和2002年)。 sikatineng nu katuuday sa, i Brazil u mutukuday tu mali’ sakanamuhanay a latlat, kalasilamit tu b1999 a mihcaanay kapulung a nisausian sa, itini i Brazil a kitakit sa hakay makaala tu tusaay a mang nu masakaputay nu mitukuday a milatlatay. u duma sa, nu Brazil kanatalay a mamitukuday a masakaputay sa, masa u nu i 1930 a mihcaan katukuh i 2018 a mihcaan, iti kitakitay a nikadadesdes nu mamimali sa, u caayay henay kaputun ku nilipihida a masakaputay, nau masacacayay a makademec tu kinalimaanay a mitukuday i kitakit, (1958, 1962, 1970, 1994, atu 2002 a mihcaan). 此外,巴西隊和巴西球員也包攬了很多世界盃足球賽紀錄。2007年美洲國家盃在不被看好的情況下以3:0擊敗強敵阿根廷獲得冠軍,可說是完完全全的「足球王國」。 巴西的女子體操雖然遠遠不如美國、中國、俄羅斯、羅馬尼亞,但是成績也是還可以,或多或少都有選手可以進入世界體操錦標賽一、兩個項目的決賽。2003年的世界體操錦標賽,巴西體操運動員 Daiane dos Santos 取得自由體操-金牌(第一名)。 tuyda sa, nu Brazilay [[mamimaliay]] atu masakaputay sa, yadah ku nipangengawan nu mucebangay a nikadademecan. i 2007 a mihcaan nu Amuhuwanay a kanatalay a nipidademec tu a mitukut sa, caay pisakapah ku hekalay a miadih tu kademecan sananay a nipitapalan, nika nudikudan a nikalahecian sa, u 3:0 ku nikangasiwan tu ya Argentina hananay a kanatal makaala tu sakasengan a kawlah, taneng a pakaseneng tu nikaala tu kalahecianay (u masahungtyay a mamitukuday sa)   sakay nu tataynaay a masakaputay miticaway a nipilatlat sa, kanahatu caay pakakilul tu nu Amuhuwanay, China, Elarus, Romaniya, kayilay nu mitesek sa, nika u kaala tu nipidademec sa kalecadan tu ku nisaicelangan, kyu kalaidaw kalayadah anu tayda tu midademec tu nu tauay a masakaputay, micumud tu sadikuday a sasaketinan a midademec. i 2003 a mihcaan i kitakitay a midademec tu nu miticaway sa, u Brazil a kanatal miticaway a tademaw ci Daiane dos Santos makademec ty nu kunida sananay a miticaway kala tu (icibang). 巴西成功獲選成為2014年世界盃足球賽主辦國家,第二度舉辦世界盃。 巴西城市里約熱內盧成功獲選2016年夏季奧林匹克運動會舉辦城市,成為南美洲首個,南半球第二個國家,以及南半球第三個舉辦奧運會的城市。 nikalekuan nu Brazil sikala tu nu 2014 a mihcaan sakunu nu kitakitay mamusikawaw a kanatal, nipiliyawan tu a palekal tu nu kitakitay a madademec tu mamitukuday. nu Brazilay ya i Liyei-zenyilu a tuse kalahecian a masinkiw, tu nu 2016 a mihcaan nu laluday ya Olympic Games a sasikining, malanu masakatimulay i Amuhuwanay sayaway a mudimata tu kawaw, kalatusaan nu pakiway lala’li sakatusa a kanatal, atu mala sakatulu nu palalekalay i sakatimul anlali’ay madimataay tu Olympic a tuse. 承辦2014年國際足總世界盃。由於巴西社會的生存矛盾。近幾年,巴西民眾開始抵制世界盃的承辦,他們認為世界盃耗去大部分社會資源,而忽視民眾的社保,健康,環境等投入。臨近世界盃,巴西境內卻是遊行不斷,政治社會風暴籠罩世界盃'環中',巴西總統表示將不參加世界盃開幕式。不過,由於巴西在足球上的特別地位,巴西世界盃仍被寄予很高期望。 miunu’c tu 2014 a mihcaanay nu kitakitay a mamutukut a nipidademec a kawaw. tu nikahida sa u siyakay a Brazil sakaudipan atu nidateng masasungaliw. kalacapian a mihcaan sa, mipulu ku binawlan nu Brazil a palekal a miunu’c tu kitakitay a sasikawaw, u nipidatengan nu katuuday sa sakay madademecay nu mamitukuday a kawaw sa pakalawpes sa tu laculan nu sisakay sa ku nidateng, misakaliyuh nayay ku sidayit tu binawlan a siading, kumceday, nupapupu han tu kitidaan sa milatuh, macapimacapi tu a kalingatuan a madademec sa, i labuay nu kanatal sa sacasacacay sa makakilul a paculi mipulu tu a miunu’c, sakay nu cengce hananay a kalabaliyusan a sasuayawan a macacukah, kangaleban ku nikalacus, ya cungtung nu Brazil sa tungusay a caay pilihida anu kalingatuan nu kitakitay a tayda sa, nika u kalasingangan nu Brazil i kitakitay a nutideng sa, u Brazil a kanatal sihedek ku hekalay tu pakelid tu katalakawan a singalih. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E8%A5%BF 巴西] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%AB ブラジル連邦共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Brazil Brazil] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] axh1mqsiiidcmn8do5v3v1chx40nmed Brent Barry 0 213 86966 86965 2019-12-05T10:21:44Z Vickylin77amis 80 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Brent Barry |- | colspan="2" |[[tangan:Brent Barry.jpg|Brent Barry|alt=Brent Barry.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1971 a mihcan 12 a bulad 31 a demiad/ Hempstead, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |31, 17 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oregon State (1990–1995) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1995/saka 1 ku uwac/silsil 15 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Denver Nuggets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2005, 2007) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Los Angeles Clippers (1995–1998) Miami Heat (1998) Chicago Bulls (1999) Seattle SuperSonics (1999–2004) San Antonio Spurs (2004–2008) Houston Rockets (2008–2009) pahanhanan tu kawaw |} Brent Barry == kakilimaan == u tatama, u miunduay, u Amilika a tademaw. == nilacul == ci Brent Barry, nalecuh ciniza i Hempstead, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Brent Barry i 1995 a mihcaan, NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 15, namapili’ tu nu Denver Nuggets putiput. nalecuhan ciniza i 12 a bulad 31 a demiad, 1971 a mihcaan, u miunduay a kawaw. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, [[Amilika]]: National Basketball Association, sapuyu’en [[NBA]], u Amis-[[Amilika]] tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. [[cacay]] subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay [[Canada]], u zama sa namakay [[Amilika]]. kya madademec "[[Amilika]] syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "[[Amilika]] kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "[[Amilika]] syubay kanas", acasa kakelul han [[NBA]]. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:mimaliay]] [[kakuniza:miunduay]] lhz6xgyet6gzzn2rmah6r2ej0lnpan6 Bruce Bowen 0 214 86967 13788 2019-12-05T10:21:57Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bruce Bowen |- | colspan="2" |[[tangan:Bruce Bowen 2009.jpg|Bruce Bowen|alt=Bruce Bowen 2009.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1971 a mihcan 6 a bulad 14 a demiad/ Merced, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3, 12,15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Cal State Fullerton (1989–1993) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1993/Undrafted |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2003, 2005, 2007) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Le Havre (1993–1994) Évreux (1994–1995) Fort Wayne Fury (1995) Rockford Lightning (1995–1996) Besançon (1996–1997) Rockford Lightning (1997) Miami Heat (1997) Boston Celtics (1997–1999) Philadelphia 76ers (1999–2000) Miami Heat (2000–2001) San Antonio Spurs (2001–2009) pahanhanan tu kawaw |} Bruce Bowen nalecuhan i Merced, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 6 bulad 14 demiad, 1971 a mihca, Bruce Bowen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] d21t27t1w1apcmxyrphbg0bt1t0ii3b Brunei 0 215 118764 118763 2021-07-04T03:55:18Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan: (外部連結) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Brunei.svg|thumb|u hata nu '''Brunei (汶萊)'''|alt=Flag of Brunei.svg]] [[tangan:Control_of_the_island_of_Borneo.png|thumb|Control of the island of Borneo]] [[tangan:Panorama_of_Brunei_Regatta.jpg|right|thumb|400x400px|Panorama of Brunei Regatta]]'''Brunei (汶萊)''' u siwkay u '''Brunei (汶萊)''' sa i labu nu Ya-Cuo (亞洲), itiza i 4 30 N, 114 40 E. u [[ahebal]] nu [[lala']] mapulung sa 5,765 sq km. u ahebal nu lala'ay sa 5,265 sq km, u ahebal nu nanumay sa 500 sq km. hamin nu [[tademaw]] sa 436,620. [[kakalukan]] umah sa 2.5%, [[kilakilangan]] umah sa 71.80%, zumaay henay umah sa 25.70%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:Location_Brunei_ASEAN.svg|thumb|'''Brunei (汶萊)''']] u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u [[Bandar Seri Begawan]]. == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[kakining]] nu kanatal demiad sa 23 bulad 2 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah]], [[micakat]] a demiad sa i 1967 a mihca 10 bulad 5 demiad. u kulit nu hata nu Brunei, u takulaway, u sumanahay, u lumeniay atu salengacay. == '''u hata (國旗)''' == u [[kulit]] nu hata nu kanatal sa, sisepat ku kulit. u [[takuliway]] u [[salengacay]] u [[lumeni'ay]] atu [[sumanahay]]. == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 汶萊 u sulit nu Amilika: Brunei]] u sulit nu Lipun: ブルネイ・ダルサラーム国 == '''u sikalisiway (經濟)''' == Brunei a kanatal u [[kakitaan]] sa u caay kayadah ku tademaw i sawali[[timulan]] a Ya-Cuo (tung-nan-ya, 東南亞). u Brunei sikalisiway u kakitaan micidek ku kapah, 2014 a mihecaan u tademaw i GDP (人均GDP) sikaidaw i Ya-Cuo (亞洲) misilsil tuway u sakalima, anu bulicen ku "Bu-Se-Wan a kanatal" (波斯灣國家), ku sakatusaay i nikasilsil a singanga i kitakit (maludikudan ku [[Singapore|Sin-Cia-Bo]] tu sakacacay). u "simal" (石油) atu "tahekalsanay" (天然氣) nikaidaw atu sapatakekal, hamin i kanatal tu payhunpi (百分比) enen idaw ku pitu saidaway ku kalisiw,[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] u sadak nu simal nu hekalay a tuudtuud kanca siwaay (九成) ku patahekal, i kitakit a simal i kanatal u nikabiyalaw kinaida ku saliemen tu sakalakakitaan nu kanatal kuyni.[https://talk.ltn.com.tw/article/breakingnews/2330360] nikasisimal tu miida a patahkalay nu tenes, tadamapahabay sikamiida ku niyadu’ nu Brunei sikaidaw ku "siykay nikakapah" (社會福利), u sapaisin sapasubana’ amin ku sapatahekal nu cenhu (政府) ku mitamudungay. u niyaduay a tademaw sa caay padansu’. sangalepan misayadah tu nu tawan a patayni tu mamikawaw, idaw ku [[Bangladesh|Mun-Cia-La]], [[Burma|Min-Tian]] a kanatalay a mikawaw, pacunus tu niyadu’ay a sakacaay musakawaway tu adidi’ay ku nikangeluanay a kawaw. sausihansa, u nisupetan a simal tusa tu a bataan nu mihcaan ku suped nu Brunei, tu nu mihmihcaan hanca, maselep mamin ku aca nu simal i kitakit, idaw tu ku nisabaluhayan a patahekal tu sapakutay a sapisanga tu tuud, maselep tu ku nipatahkal tu simal, zayhan sikasipun tu kalisiw, haymaw sa maadihadih tu i nu ayawan, kanca maselep aca ku nikakapah (福利) nu tademaw, anu macunus yadah ku tadah atu miselep tu kalisiw atu nikakapah nu tademaw sa, hakay caay kalalucek ku binawlan i siykay.[https://talk.ltn.com.tw/article/breakingnews/2330360] == '''i Tung-Nan-Ya u masacacayay nu huntiay nipikuwan a kanatal (東南亞唯一絕對皇權制國家)''' == u mamikuwanay tu binawlan caay kalalucek kya Brunei, u "su-tan" (i-se-lan-ciway a hunti') ku sitatudungay mikuwan tu kanatal, u ucul han ni su-tan "Ha-San-Na-Paw-Ci-Ya" ku misahulicay tina kanatalan sitatudungay, nai 2017 a mihcaan napadasu tu nikalahuntian nida tu lima a bataan ku mihecaan, u satenesay mala hungti ayda i Tung-Nan-Ya. i pikawawan a mikawaw ku sakakaay sa, cen-hu pu-huy (政府部會) nu Brunei sinika idaway tu ku sabaw cacay idaw ku tusaay, nu hungti a tademaw mamin idaw ku dumaay a tademaw. ayda u Brunei a hungti sa sasaacawaan nu heni tu i labuay ku saaawan, miadin tu nu hungtiay a [[iluc]], nika tademaw nu hungtiay katuud ku maydih i nu tawan a kanatal micudad.[https://talk.ltn.com.tw/article/breakingnews/2330360] == '''likisi (歷史)''' == Brunei namihican ku tenes hakiya u likisi mahiya nu Cung-Kuo (中國), cacay idaw ku tulu a si-ji (世紀) nu nadikudan mala "i-se-lan" (伊斯蘭化) "masadumaduma tu ku laylay alawmasa i-se-lan ku laylay". u yadaay a Brunei nu tatusaay a tatungus a nipasimetekay: "Pu-Ni-Kuo" (渤泥國) su-tan "Ma-Ha-Mu-Sa" (Sultan Muhammad Shah) atu Hu-Cian (福建) nu malimatay ci Huang-Sen-Ping (黃森屏) u mikelitay Hwa a tademaw (華人) ku sitatungs. sumamadan sa a hungti ci "Ming-Cen-Cu" (明成祖) ya i "yung-le" (永樂) nu sumamadan a mihca, "Pu-Ni a hungti" (渤泥王) "Ma-Na-Ze-Cia-Na" nanu mahida sakaku sa mikelida tu taniay nu mililiday mididaw tu Cung-Kuo a hungti "Min-Cen-Cu", caay kalemed mapatay, balengen i Nan-Cin (南京), hanca ayda a demiad "lunem nu Pu-Ni a hungti". likisi nu Brunei u hungtian ku salisinnan nu heni sa ci Huang-Sen-Ping (黃森屏) u saayaway a hungti. 1846 a mihca, midebung ku Ing-Kuo (英國) tu Brunei zayhan u tudud tu su-tan wang-wei (王位) tu miduducay (繼承者) tu enen nu tungus sikalacus nu lalabuway hansa. 1880~1889 nu mihca nikalingatu sa, u Brunei nu hungti a kanatal satulintulin sa tadikud. hungti nu su-tan pawadaen ku lala' nu aydaay a Sa-Law-Ye (砂勞越) pawada tu namipadangay cinidaan u misasaay a tademaw u Ing-Kuo a tademaw ci Can-Mu-Se-Pu-Lu-Ke (James Brooke), kapahen a patideng cinidaan tu "Sa-Law-Ye a kanatal". namahida tu nadikudan sa, ci Pu-Lu-Ke atu miduducay cinidaanay hansa kinapina tu pacaliw pasuy atu misakaku tu yadahay a lala'. u Brunei yadah tu ku nipawada tu lala' pabeli ci Pu-Lu-Ke nidaay tu kanatal. 1888 a mihca siwaay a bulad idaw ku cacay idaw ku pitu a demiad, ci Siw-Luo (Hugh Low) hansa namasasakamu a matadengilay ku ci Ay-se, u Brunei atu Ing-Kuo masasulit tu "sapaadin a [[masimaway a kanatal]]" (〈保護國條約〉). ya cedang sakay i "su-tan u i-se-lan a kanatal nu hungti lacus acaay pisulu ku Ing-Kuo sa, sakakusa tu mikelap atu pacaliw pasuy tu canacanan a lala' pabeli tu dumaay a kanatal sitatungsay". kina cedang tatenga' masimaw nu Ing-Kuo ku Brunei tu nudumaan a nikasacabay, maselep ku kakididaan nu Brunei, sisa u Ing-Kuo tu ku paadingay a miading, katukuh i 1984 a mihca kya miliyas tu Ing-Kuo, masacacay satu lihalay. nika namahida u Sa-Law-Ye i 1890 a miheca namisakaku tu Brunei i "Pan-Ta-Lu-Anay" a kakididaan sa, yu mahida u Ing-Kuo nai’ ku nipipulu' tu mahicahicaay a kawawan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] == '''u tademaw (人口)''' == tademaw nu Brunei hamin sepat a bataan idaw ku cacay a mang (萬), hatida nu Ma-Lay a tademaw (馬來人) tu tusahuntulu (2/3), u yian-cu-min tu payhuenen (6%), sayadahay nu tademaw u saadidi'ay nu binacadan u [[Hulam]] (華人), hamin nu tademaw payhu sabaw tu lima (15%), u Hulam ku katuuday misinciya tu bu-ciyaw (佛教), caay kahacica ku misinciya tu i-se-lan-ciyaw u "mu-se-lin" (穆斯林). u Brunei a Hulam nu tademaw u nu makay Hu-Cian (福建), Cin-Men (金門) a layak (閩南人) ku yadahay nu tademaw, u liwan tu nu tademaw atu dumaay a binacadan payhunpi nu sabaw tusa (12%) idaw ku Ing-Tu (印度) a tademaw.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] == '''u kamu (語言)''' == u kanatalay a [[kamu]] ku Ma-Lay-i (馬來語), alahican sa nu kamu nu Ing-i atu nu layak a kamu, [[zayhan]] u Brunei nu Hulam a tademaw (華人) namakay Hu-Cian (福建) atu Kuang-Tung (廣東) nu mabulaway a [[iluc]]iluc ku yadahay, sisa u kamu nu heni nu i Tung-Nan-Ya u layak (東南亞閩南語) atu ngayngay ku kamu (客家話), caay kaw nu Hulam a kamu (華語), nu yadaay matatungusay a layak a kamu (現代標準漢語). nika u Brunei anu pangiha i tilibi atu mihusuay (廣播) nu layak a kamu ku sapatengil (中文節目) kanca nu layak tu ku sapasuni tu ngiha. naisulitay kya u nu "Ma-Lay-wen" (馬來文) atu nu "layakay tu a sasulitan nu laylayay" (繁體中文). malecad ku u sulit nu Ma-Lay-Wen atu Ma-Lay-Si-Ya ([[Malaysia]]) nu lo-ma a sulit (羅馬字), laylay nu a-la-pu (阿拉伯) a sasulitan nu "cuwa-i-wen" (爪夷文) idaw ku kanatalay makay situdungay a tudung. i kanatal ku Brunei u masacacay tu ayda u cuwa-i-wen (爪夷文) ku sulit.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan: (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1 汶萊] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%82%A4 ブルネイ・ダルサラーム国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Brunei Brunei] * 汶萊:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96 * 汶萊:東南亞小而富裕的神祕國家<nowiki/>https://talk.ltn.com.tw/article/breakingnews/2330360 [[kakuniza: Hana Ating]] eul180to7w9i0n7s5f3soz4ehfrwzom Bsngan 0 216 118784 102097 2021-07-04T16:53:36Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Mokka_and_their_house.jpg|thumb|Mokka and their house]] == Bsngan == u sulit nu Hulam: 玻士岸部落 == u siwkay == i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Bsngan. u kasalumaluma’ nu Bsngan sa, 532 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,669 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,566 ku [[tademaw]], pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 103 ku [[tademaw]], pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku (Truku) 81%, [[Pangcah]] (Amis) 3%, Tayan (Tayal) 3%, Yuwatan (Bunun) 1%, Sejek (Seediq) 1%, zumazuma 4%. === u Taluku a niyazu' === [[tangan:Jiuqudong 2003-01.jpg|thumb|Taroko national park]] u Taluku a niyazu' kuyni, katuud ku Taluku a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa, u Pangcah u Tayan u Yuwatan atu Seediq. inayi' tu ku zuma a cidekay a [[tademaw]] itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu [[Sakizaya]]. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha (Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F 太魯閣族] [[kakuniza:niyazu']] ayun22uzdn37bdlc26x0nwyuf0q784m Bsuring 0 217 86969 13898 2019-12-05T10:23:13Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Sioulin_villages.svg|thumb|Xiulin]] [[tangan:Mokka_and_their_house.jpg|thumb|Mokka and their house]] == Bsuring == u sulit nu Hulam: 秀林部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Bsuring. u kasalumaluma’ nu Bsuring sa, 321 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,054 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,008 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 46 ku [[tademaw]], pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 82%, Tayan(Tayal) 3%, [[Pangcah]](Amis) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Seediq 1%, zumazuma 5%.. === u niyazu' nu Taluku(Truku) === u Taluku(Truku) a niyazu; kuyni, katuud ku Taluku(Truku) a tademaw itini. u zuma a [[tademaw]] sa, u [[Pangcah]](Amis) u Yuwatan(Bunun) atu Seediq. u Sakizaya a tademaw izawtu ku [[Sakizaya]] itini, caayka tuud. nanusikawaw itini sa , sisa muengentu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad === pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340), Cou (6,667), Saysiat (6,662), Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F 太魯閣族] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%80%E6%9E%97%E9%84%89 秀林鄉] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Taluku]] 4mhozx8a58259n4c4lt7oj6cstq81al Bucky Bockhorn 0 218 86970 13907 2019-12-05T10:23:31Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bucky Bockhorn |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1933 a mihcan 7 a bulad 8 a demiad/ Campbell Hill, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |15, 11 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Dayton (1955–1958) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1958/saka 3 ku uwac/silsil 17 |- |mapili’ay a mali-putiput |Cincinnati Royals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Cincinnati Royals (1958–1965) |} Bucky Bockhorn nalecuhan i Campbell Hill, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bucky Bockhorn i 1958 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 17, namapili’ tu nu Cincinnati Royals putiput. 7 bulad 8 demiad, 1933 a mihca, Bucky Bockhorn, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] irqaw57t7vax2ll6ut76cig17ke3z7j Bud Acton 0 219 86971 13925 2019-12-05T10:23:56Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:white; color: black; font-size:10px; width:500px; float:right" |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Bud Acton |- | colspan="2" | |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1942 a mihcan 1 a bulad 11 a demiad/ Troy, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw | [[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |24 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Alma (1962–1965) Hillsdale (1965–1966) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1985 / saka 2 a uwac / 40 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Dallas Mavericks putiput |} Bud Acton nalecuhan i Troy, Michigan, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Bud Acton i 1985 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 40, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput putiput. tatama, nalecuhan ciniza i 1942 a mihcan1 a bulad 11 a demiad. namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5uj8dq69f23hm45svwzhzh2mqjqn19y Bujar Nishani 0 220 13950 8607 2019-11-21T15:20:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Bujar Nishani at meeting with Michael Spindelegger.jpg|thumb|u sasing nu Bujar Nishani|350x350px]] [[tangan:Europe-Albania.svg|thumb|u eneng nu Albania]] [[tangan:Flag of Albania.svg|thumb|u hata nu Albania]] Bujar Nishani == u siwkay == 9 bulad 29 demiad, Bujar Nishani, u misingkiway. 1966 a mihcan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Albania]] ayza sa ci Bujar Nishani, micakat a demiad sa i 2012 a mihcan 7 bulad 24 demiad. == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam: 布亞爾·法伊克·尼沙尼,於2012年7月開始擔任阿爾巴尼亞總統,由於當選總統,他不得不辭去阿爾巴尼亞民主黨黨員、議員和內政部長職務。尼沙尼獲得總統選舉中140票的73票。 maala ciniza i 2017.7 u tapang nu kanatal, i sinkiw kya tapang nu kanatal, maala 73 paya' i labu' nu 140. u sulit nu Amilika: Bujar Nishani is an Albanian politician who was President of Albaniafrom 24 July 2012 to 24 July 2017. u sulit nu Lipun: ブヤル・ファイク・ニシャニは、アルバニアの政治家。2012年7月より同国大統領を1期務めた。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan: == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E4%BA%9A%E5%B0%94%C2%B7%E5%B0%BC%E6%B2%99%E5%B0%BC 布亞爾·法伊克·尼沙尼] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bujar_Nishani Bujar Nishani] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%8B%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%8B ブヤル・ファイク・ニシャニ] [[kakuniza:tademaw]] 2nvhglwfnh0ppy59qd0yesvympeet02 Bukai 0 221 86972 86204 2019-12-05T10:25:14Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|thumb|400x400px|Bukai]] [[tangan:View_of_Musha.JPG|thumb|400x400px|Musha, 1930]] == Bukai == u sulit nu Hulam: 武界部落 == u siwkay nu niyazu' == i Nantou a kuwan ku niyazu’ nu Bukai. u kasalumaluma’ nu Bukai sa, 250 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,057 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,012 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 45 ku [[tademaw]], pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 91%, Tayan(Tayal) 2%, [[Pangcah]](Amis) 1%, Seediq 1%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) itini, u zuma a [[tademaw]] sa, izaw ku Tayan(Tayal) u [[Pangcah]](Amis) atu Seediq. === u Sakizaya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://emmm.tw/L3_content.php?L3_id=49212 武界簡介] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%A6%E7%95%8C 武界] [[kakuniza:niyazu']] njse5qrautvpofr539xesbwnd7is00q Buklavu 0 222 86973 86075 2019-12-05T10:26:41Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Taitung_County.svg|thumb|565x565px|Taiwan ROC political division map Taitung County]] [[tangan:Taitung_County.svg|thumb|Taitung County]] == Buklavu == u sulit nu Hulam: 布谷拉夫部落 == u siwkay == i [[:zh:臺東縣|Taitung a kuwan]] ku niyazu’ nu Buklavu. u kasalumaluma’ nu Buklavu sa, 225 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 716 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 689 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 27 ku [[tademaw]], pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 89%, Paywan(Paiwan) 3%, [[Pangcah]](Amis) 1%, zumazuma 2%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a [[tademaw]] itini, u zuma a cidekay sa u Paywan atu [[Pangcah]]. izaw ku Yuwatan a dadiw , napangangan namakay kina niyazu' "Buklavu". a'su ku ngiha' kina dadiw, manamuh ku kaying atu sining mitengil mudadiw kina dadiw. 台東縣延平鄉武陵村。『武陵村』又稱『布谷拉夫(Buklava)』,取自布農族族語taki-bukzav的諧音,在布農族族群中,意指寬廣平坦的原野,顧名思義,武陵村即是位於山腳下的一塊平坦地,布谷拉夫部落是布農族聚落中,唯一居住在平地者。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=657 === u Sakizaya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://www.facebook.com/maisnabuklavu Buklavu 布谷拉夫‧友善耕耘(台東縣延平鄉布谷拉夫部落永續協會)] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E6%9D%B1%E7%B8%A3 台東縣] [[kakuniza:niyazu']] r5zi6bdb1vt7vsmbsltr24s4pted3e3 Bulbul 0 223 86974 86074 2019-12-05T10:27:12Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Formosan_languages.png|thumb|frameless|401x401px|Formosan languages]] == Bulbul == u sulit nu Hulam: 霧鹿部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Bulbul. u kasalumaluma’ nu Bulbul sa, 58 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 246 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 233 ku [[tademaw]], pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku [[tademaw]], pakalatu 5%. 霧鹿部落,指水自地層中冒出來的「虎轆虎轆」的聲音。台東縣海端鄉霧鹿村。最早抵達的是布農族巒社群人,族人約在二一0年前,先從南投縣中央山脈深處的巒大社,遷徏到花蓮卓溪鄉八通關古道附近的「大分」,過廿年後才三遷至此。霧鹿的布農語,意為四周積水的山谷盆地,當年族初抵此時,霧鹿還是一座位於新武呂溪畔高位河階上的沼澤,時時有鹿群徘徊混地草叢覓食。 霧鹿部落位於南橫公路東段,為一河階地形,布農族原住民世居於此,現今與下馬部落在行政上合為霧鹿村。霧鹿部落附近新武呂溪流域及大崙溪山區,是布農族人自南投、花蓮移入的重要據點,布農族人也由此逐步移居至高雄地區。現今海端鄉有不少居民是由霧鹿移入的,故當地布農族人認為霧鹿聚落是海端地區傳統文化的發源地。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=40 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 84%, [[Pangcah]](Amis) 2%, Puyuma 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 7%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a [[tademaw]] itini, u zuma a [[tademaw]] sa u [[Pangcah]](Amis) u Puyuma atu Taluku(Taluku). === u Sakizaya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan  == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F 布農族] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%89%93%E8%80%B3%E7%A5%AD 打耳祭] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%8C%E3%83%B3%E6%97%8F ブヌン族] [[kakuniza:niyazu']] 2yg7u69qwhb2oc1s0jqive0siusjbmi Bulgaria 0 224 118910 118909 2021-07-07T15:29:40Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Bulgaria.svg|thumb|u hata nu '''Bulgaria (保加利亞)'''|alt=Flag of Bulgaria.svg]] [[tangan:Oilcape.jpg|thumb|Oilcape]] [[tangan:Bulgaria_Aministrative_Provinces_numbered.png|thumb|Bulgaria Aministrative Provinces numbered]]'''Bulgaria (保加利亞)''' == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Bulgaria (保加利亞)''' sa i [[labu]] nu Europe, itiza i 43 00 N, 25 00 E u ahebal nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 110,879 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa 108,489 km<sup><small>2</small></sup>, u [[ahebal]] nu nanumay sa 2,390 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 7,144,653. [[kakalukan]] umah sa 46.90%, [[kilakilangan]] umah sa 36.70%, [[zumaay]] henay umah sa 16.40%.[[tangan:EU-Bulgaria.svg|thumb|u eneng nu Bulgaria]] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Sofia([[:zh:索菲亞|索菲亞]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[kakining]] nu kanatal [[demiad]] sa 3 bulad 3 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Rumen Radev]], micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 bulad 22 demiad. u kulit nu hata nu Bulgaria, u sumanahay u landaway atu salengacay, tulu ku kulit. u cunli nu Bulgaria ayza sa ci [[Stefan Yanev]], micakat a demiad sa i 2021 a mihca 5 bulad 12 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u [[kulit]] nu hata nu kanatal sa , situsa ku kulit, u [[sumanahay]] atu [[salengacay]]. =='''u sulit nu zuma a kamu (國名)''' == u sulit nu Hulam: 保加利亞 u sulit nu Lipun:ブルガリア共和国 u sulit nu Amilika: Bulgaria 保加利亞共和國,通稱保加利亞,是一個位於歐洲東南部巴爾幹半島上的國家。它與羅馬尼亞、塞爾維亞、北馬其頓、希臘和土耳其接壤,東部濱臨黑海。 Bulgaria [[kapulungan]] a kanatal sa, u Bulgaria han a pangangan i nu hekalan, u nikatidengan sa i O-cuo kawalian pasay timul ya Pa-el-kan pangkiwanay a subal a kitakit. macacapi tu [[Romania]] (羅馬尼亞), [[Serbia]](塞爾維亞), Pey-ma-ci-tun atu Maci-tun (北馬其頓), [[Greece]] atu [[Turkey]], nu walian sa [[malalitin]] tu kalumeni’an nu bayu. == '''sakay cen-ce (政治)''' == 保加利亞的總統是全民直接選舉的,任期為5年,此後可以再連任一次。總統是國家首腦和軍隊最高指揮官。總統也是國家安全諮詢委員會的首席,他沒有立法的權利,但可以行使覆議權讓議會再次討論。但通過多數決議議會還是可以讓該被駁回的法律生效。 Bulgaria a cung-tung sa u [[binawlan]] ku [[pabesuc]] sananay a maysingkiw kaidaw, u nikahida sa lima ku mihcaan a sikining, nu dikudan sa [[taneng]] henay [[kinacacay]] aca a misingkiw. u cung-tung sa u kalasitangah nu kanatal atu malahitayay a satalakaway a mamikeliday. nayay ku sapahulic nu tatungusan, nika taneng henay a [[muliyaw]] papilubang tu caay [[kangaayan|kangaay]] nu tatungusan a hulic. nikaawasan nu giingkay a hulic sa, [[taneng]] a pananukasen sakaidaw nu [[hulic]]ay a nisaketun. 保加利亞的議會,國民議會採取一會制,共240議員,任期是四年。一個黨派必須獲得4%的選票才能進入議會。 Bulgaria nu giingkay, nu [[binawlan]]ay a giingkay masacacayay a sakelec, pulung han sa tusa a lasubu idaw ku sepat a bataaay a giing, masasitungus tu sepatay a [[mihcaan]]. cacayay a masakaputay sikaidaw tu [[sapat|sepat]] palasubu a nisingkiwan i [[tawya]] taneng micumud i giingkay. 議會有立法、批准政府開支預算、計劃總統選舉、選舉或撤除總理、宣戰、決定在國外駐軍和批准外交協議的權利。 u tatungus sa pahulic misulul tu nu cen-huay [[paayam|paayaw]] tu sipahalhal, misabalucu’ tu sakay nu cung-tung a pisingkiw, misingkiw tu sapaales tu satalakaway a tapang pangiha tu kalpacaw, misaketun tu sakay nu hekalay a hitay atu misulul tu nu pacabayay a lalubangan a tatungus. 和多數歐洲國家一樣,保加利亞沒有死刑,該國在1990年7月7日通過暫時停止執行死刑的決議,並在1998年12月12日正式廢除死刑。 atu kayadah kalecad tu nu O-cuoay a kanatal, Bulgaria sa nayay ku sipatay a [[hulic]], ya kanatal sa iti 1990 a mihcaan pitu a bulad pituay a demiad, misulul tu saketunan kasatedep nu sakay nu mamipatay tu nipiliclic a hulic, kyu i 1998 a mihcaan sabaw tusa a bulad sabaw tusa a demiad sibakah kya sapipatay a [[hulic]]. 保加利亞是一個單一制的國家,下分28個地區。 u Bulgaria a kanatal sa u masacacayay a sikakelec tu hulic, makay sasa’ sa idaw ku nisasiduma tu tusa a bataan idaw ku walu a kitidaan a [[kenis]]. == '''nu [[hitay]]ay (軍事)''' == 保加利亞在建國初期有不錯的戰爭表現,冷戰結束後加入北約,由總司令部、陸軍、空軍、海軍以及國家禮兵衛隊組成,軍隊人數約為3萬餘人。總統是武裝力量總司令。在阿富汗派有數百名維和人員。 u Bulgaria sa [[nipatideng]] a [[kalingatuan]] sa kalaidaw nu kalalaisan a nikadademecan, kiyu i cucuedetan i nu [[dikudanay]] a kutusi sa milihida tu micumud i kalaamisanay a masakaputay, sipakay nu hitayay a satalakaway a mamikeliday, nu culiltay (陸軍), tapukutay, bayutay, atu nu kanatalay pataungay a hitay a nikasaupu, nikayadah nu hitay sa makaala tu tuluay a mang. u cung-tung sa malanuicelangay a tatapangan. iti ya A-bu-han sa idaw ku niculculan tu pinapinaay a lasubu nu mamiading a hitay atu tademaw. == '''sakikalisiw (經濟)''' == 保加利亞傳統上是一個農業國,玫瑰、優酪乳和葡萄酒歷來在國際市場上享有盛名。 Bulgaria sa i sakulaylay sa u malukay a kanatal, ya mei-kui, sanga’an a salang atu badisusu’ a epah, sakay sumamad sa i kitakit sa sikatuk tu kasenengan a kasingangan. === 玫瑰之國 sakay nu mei-kui a kanatal === 保加利亞主要的玫瑰產地是在國土中央的登薩河谷,此谷素有「玫瑰谷」之稱。北面高聳挺拔的巴爾幹山脈擋住了來自北方的寒冷空氣,而溫暖濕潤的地中海氣流沿著河谷一路吹進來,帶來了充沛的降水。暖濕的氣候與肥沃的土壤,為玫瑰花的生長提供了最適宜的環境條件,長達一百多公里的河谷則幾乎種滿了玫瑰花。經過300多年培植,盛產7000多種玫瑰,成為吸引各國旅客的旅遊勝地。 Bulgaria u mamikeliday tu sakay ya mei-kui hananay a balu, u nikiyadahan a kaidaw nipaluma sa, iti kanatalay a lala’ ya Teng-sa hananay a [[dihep]] nu sauwac, ina dihep a sauwac sa kalaidaw nu sipangangan ya (mei-kui a dihep han). kaamisan sa talakaway a [[buyu'buyu'an|buyubuyu’an]] ya Pa-el-kan kalapangkiwan nu buyubuyu’an, mapulu makay amisay nu cudetay a bali, zayhan ya mabasaway kalalemedanay sanu ya Ti-cung-hay hananay a baliyan mililis tu liwliw nu dihep banihiw sa, siladay tu kalasibekan nu nanum. dihkuay a demiad atu sidamekay a lala’, maycunus tu nikamucelak nu mei-kui, paini tu katatungus nu kasiidaw nu kakitidaan. nikaala tu cacay a lasubu nu kung-li katanaya nu dihepay a [[sauwac]] mamin tu a sipaluma tu balu nu mei-kui. kalaidaw nu tuluay a lasubu nu mihcaan a nipipacelak, idaw ku nisipalangaw tu pitu a malebut masasiduma nu langaw, u sasicepcep tu tayniay nu kitakitay a labang tayni mizizaw miidang. 保加利亞有種卡贊勒克玫瑰,相傳是女神用自己鮮血澆灌出來的,特別紅,異常香。其實這種玫瑰原產亞洲,6世紀末才傳入當地。 ina Bulgaria idaw ku masadumaay a langaw ya Ka-can-le-ke hananay a mei-kui, nikalalihutan sa nau makay ya tataytayay a kakawsan, u idang nida a nicunusan tu nikaluk a kasaidaw. micidek ku kasumanah, ku bangesis. sakusaan u mahiniay a mei-kui nu makay i Ya-cuo, nu dikudan tu nu enemay a seci sa i tawya micumud i Bulgaria. == '''tademaw atu singgu (人口和宗教)''' == 保加利亞約有65%人口是基督徒 (其中64%人口屬於保加利亞正教會)。13%人口是穆斯林,主要為波馬克人和土耳其少數民族。 ina Bulgaria hakay idaw ku 65 pa[[lasubu]] nu [[tademaw]] misinggu tu ciwluay a kiwkay, (sakaylabu sa 64 palasubuay nu tademaw u nu Bulgariaay ya ceng a kiwkay). 13 palasubu a tademaw sa misinggu tu Mu-se-lin, sakasitungus sa ya Po-ma-ke a [[binacadan]] atu ya Turkey hananay a binacadan u kalaadidi'ngan. == '''sakay lalangawan (文化)''' == 保加利亞擁有長久的合唱藝術傳統,其合唱隊是非常有名的。 保加利亞是優酪乳的故鄉,有一種乳酸桿菌名字就叫「保加利亞乳桿菌」。保加利亞人為本國悠久的優酪乳文化自豪。保加利亞優酪乳呈凝固狀,潔白而柔滑細膩,將優酪乳盒倒置也不會傾瀉出來。 ina Bulgaria sidakecan tu matenesay nu udipay a laylay, u masakaputay nu mudadiway sa kalasingangan. ina Bulgaria a kanatal sa mahanay tu kalaidaw nu Yu-lo a salang a niyadu’, idaw kya masacacayay a salangay ya “baw-ka-li-ya a zu-kan-cin” han. ina Bulgaria a tademaw sa kasenengan nuheni kina katenesan, nu Yu-lo hananay a salang sakay nu lalangawan kaidaw. ina Yu-lo a salang masaatilad, salengac saan dawmi kalasumelican, sipatihemuk ku haku sa caay kahetik a malinah tahekal. 喝保加利亞優酪乳一般不加糖,初入口感覺很酸,但仔細品嘗,頓覺香濃可口,回味無窮。對保加利亞人來說,一日三餐可以不吃肉,但優酪乳可是必不可少的。據當地的一項調查顯示,保國人一天能喝三四罐400克裝的優酪乳,人均每月消費的優酪乳達28公斤,是全世界優酪乳消費最多的國家。 muenip tu nu Bulgariaay a Yu-lo a salang u duma sa caay pacamul tu waneng, sipacu’em i ayaw sa kalaaciciman, nika haymaw han a misuem sa, tangsul asa kabangsis sienuc ku takulaw, kalasimsiman ku panukas tu nikangalay. sakusaan siayaw tu Bulgaria a tademaw sa, cacay a demiad taneng caay kan tu titi, nika ina Yu-lo sa la’cus nayay ku saadih. masulitay i nipipalitaan sa maadih ku nikaydih han, u Bulgaria sa cacayay a tademaw sa, cacay a demiad taneng a muenip tu tulu, sepat a kangkang nu nilacul tu Yu-lu a salang, masacacayay a tademaw nipicakay i paybulad sa makaala tu 28 kayadah nu sadaduy, i tini i kitakit sa sakay nu Yu-lo a salang a nipienip sa u sayadahay saan. 早在上個世紀初,俄國著名科學家在研究了世界30多個國家人口壽命情況後發現,保加利亞的百歲老人比例最高。他發現保加利亞人的膳食結構裡,飲用優酪乳的數量居各國之首。 「巴爾幹」一詞在保加利亞享有很高的聲譽,因此許多企業、旅館都以此為名。 在保加利亞,點頭表示「不」,而搖頭表示「同意」。 piki[[ayaw]]an nu seci a [[kalingatuan]] sa, [[kasingangan]] nu ya E-lo-se hananay a [[mitesekay]], na mikingkiw tu nu kitakitay, [[tulu]] a bataanay a kanatal sa, [[nikaudip]] nu nicaliwayan a piadih sa, u Bulgariaay a [[binawlan]] makaawasay tu lasubuay nu [[mihcaan]] a babalaki sa, u satalakaway ku nikaidaw a nipalecadan. makaadih cinida tu nu kaen i [[nikasidumaan]] sa, nuenip tu Yu-lo a salang u satalakaway, i kitakit a nisausian sa malasayaway a tatangahan. ya Pa-el-kan a kamu i ti Bulgaria idaw ku nipitukan tu satalakawan a [[sakasenengan]] nu [[sipangangan|sikangangan]], [[sisa]] [[katuud]] ku misakusiay paliwkangaay sa, [[uyni]] a [[sakasingangan]] a patideng. i Bulgaria sa, [[mucemek]] ku tangah sa amana kayi sananay, nikalingaling sa [[tungusay]] u hang sananay a imin. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[wikipedia:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%9D%E5%8A%A0%E5%88%A9%E4%BA%9A 保加利亞] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%82%A2 ブルガリア共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bulgaria Bulgaria] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 9u1memzhp3wt33yrj2vglqnplh8186z Buner 0 225 107746 107745 2021-04-30T17:50:02Z Taywan.sayion 1489 /* tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcaan 9 a bulad */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an_HL.svg|thumb|Ji’an]] [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] == Buner == u sulit nu Hulam: 宜昌部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] Kilayking a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Buner. u kasalumaluma’ nu Buner sa, 1,710 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,775 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 1,133 ku [[tademaw]], pakalatu 24%. u zuma sa, cay ku yincumin, 3,642 ku [[tademaw]], pakalatu 76%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 21%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Taluku atu Yuwatan,. === u Sakizaya a tadeamaw === izawtu ku Sakizaya itini, cayay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku iluc nu Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcaan 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * Taywan yincumin a binacadan nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can[http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=289 台灣原住民族資訊資源網] * [[:zh:吉安鄉|Ji-an-siang吉安鄉]] [[kakuniza:niyazu']] 96036gh70wr9kh3cm5hwdvfbzjh979z Burkina Faso 0 226 118938 118937 2021-07-07T15:39:26Z Sabak5388 17 /* u siwkay nu kanatal */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Burkina Faso.svg|thumb|u hata nu Burkina Faso'''(布吉納法索)'''|alt=Flag of Burkina Faso.svg]]'''Burkina Faso (布吉納法索)''' == '''u siwkay nu kanatal''' == u '''Burkina Faso (布吉納法索)''' i [[labu]] nu [[Fey-cuo|Feico]], itiza i 13 00 N, 2 00 W u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 274,200 km<sup><small>2</small></sup>, u [[ahebal]] nu lala'ay sa izaw ku 273,800 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu [[nanumay]] sa izaw ku 400 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu [[tademaw]]an sa 19,512,533. [[kakalukan]] umah sa 43.00%, kilakilangan umah sa 20.40%, zumaay henay umah sa 36.60%.[[tangan:Location_Burkina_Faso_AU_Africa.svg|thumb|Location '''Burkina Faso (布吉納法索)''' AU Africa]] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Ouagadougou ([[:zh:瓦加杜古|瓦加杜古]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[kakining]] nu kanatal [[demiad]] sa 11 [[bulad]] 12 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == [[tangan:Pionniers_de_la_révolution.jpg|thumb|Pionniers de la révolution]]u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Roch Marc Christian Kaboré]], [[micakat]] a demiad sa i 2015 a mihca 12 bulad 29 demiad. u kulit nu hata nu Burkina faso, u [[landaway]] u [[sumanahay]] atu takuliway, u [[takuliway]] a kulit sa ku [[bunac]] i [[telung]]. u cunli nu Burkina Faso ayza sa ci [[Christophe Joseph Marie Dabiré]], micakat a demiad sa i 2019 a mihca 1 bulad 24 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u [[kulit]] nu hata nu kanatal sa, situlu ku kulit. u [[sumanahay]] u [[takuliway]] a bunac i teban atu [[landaway]].[[tangan:Blaise_Compaoré_2014_White_House.png|thumb|Blaise Compaoré 2014 White House]] == '''u sulit nu zuma a kamu''' == * u sulit nu Hulam: 布吉納法索 * u sulit nu Lipun: ブルキナファソ * usulit nu Amilika: Burkina Faso u Burkina faso a kanatal i nutipanay nu Africa masatukusay a kanatal, sakay nu lala'ay nu kanatal sa i labu nu ya Sahara (Sa-ha-la 撒哈拉) [[likelikenan]] hananay nu [[kasatimulan|kalatimulan]] [[liwliwanay|liwliwan]] a calebacepan. [[kasumamadan]] a nipipangangan sa u Haute-Volta (San-hu-ta 上伏塔) han, 1984 a mihcaan walu a bulad sipasumad han tu nu aydaay a ngangan. u satatangah han a tuse sa ya Ouagadougou (瓦加杜古) u eneng sa i teban a kenis nu kanatal, masa nu Burkina faso satabakiay a tuse, masa u nu lalangawan atu pakalisiway a mamikeliday a sasikawawan. ina kanatal sa u nutineng tu sulit sa, i kitakit a nisausi sa u saadidiay a kanatal tu cacay sa, u matinengay tu sulit a tademaw sa hakay tusa tu tulu kiya. u sakanayiay ku nikasilacul a kanatal tu cacay sa. (u sulit nu hulam: 布吉納法索是西非內陸國家,全部國土都位於撒哈拉沙漠南緣。舊稱上伏塔(法語:Haute Volta),1984年8月改為現國名。首都瓦加杜古位於國土的正中央,是布吉納法索最大城市,也是文化、經濟中心。布吉納法索為全球識字率最低的國家之一,只有約兩成三的國民識字。低度開發國家之一。) == u likisi (歷史) == ina Burkina faso a kanatal sa u nutipanay nu Africa masabalakiay, na makay i tuluay a seci katukuh i sabaw tulu a seci, iti Bura (Bu-la 布拉) a kakitidaan nu Ni-ze atu nutipan kalatimulan nu Burkina Faso, nisupedan nu masulitay tu nu mukingay ya Bu-la hananay a lalangawan. i mahini sa hakay idaw ku enemay a bataan a cayay kalecad nu niyadu’, ya Mossi (Mo-si a binacadan摩西族) u sakahenulan i kanatal. u tadangangan sa u San-hu-ta, 1984 a mihcaan ya Thomas Sankara (Tu-ma-se. san-ka-la 托馬斯·桑卡拉) ku mamikuwanay sa, mapasumad mala u (Burkina faso 布吉納法索), ina "Burkina" na sipakayda nu Mossi (Mo-siay 摩西) a kamu, u imin sa u "patelekay" caay sa u" patelekayay a tademaw" sananay, "Faso" hananay sa nu makay ya Dioula (Te-yu-la 德尤拉) a nakamuan, u nu "kakawsanay a kanatal" sananay. (u sulit nu hulam: 布吉納法索為西非文明古國,從3世紀到13世紀,在布拉(Bura)這個位於尼日和布吉納法索西南部,存在記載的鐵器的布拉文化。如今境內約有60個不同部落,摩西族(Mossi)為國內主要種族,原名上伏塔,1984年托馬斯·桑卡拉執政時改為「布吉納法索」(Burkina Faso),"Burkina"源於摩西語,意為「正直」或「正直的人」,"Faso" 則源於德尤拉語,意為「祖國」。) == u kakitidaan (地理) == u Burkina faso kaahebalan nu kakitidaan sa makaala tu tusa a bataan idaw ku pituway nu mang a km<sup>2</sup>, u eneng sa nutipan nu Africa maylabu nu tukutukusan, daditekan a nipatektek sa sakay nu ya kaamisan nu balattu(緯度) siwa a tu kalaidaw tu sabaw lima nu tu, walian telektu(經度) nisaliyut sa tusa katukuh limaay nu tu, nu eneng i pabaw niya Vota (Hu-ta 伏塔) a sauwac, kyu sipangangan han tu "Haute-Volta (San-hu-ta 上伏塔)". ina Vota (Hu-ta 伏塔) a sauwac sa maylabu tu nu kanatal, u nisilsilan sa masimaw nu kaacakan atu kaudadan, masatedep ku nipisilsil nu sauwac a nunum, nayay ku pabalungaay, sikainayi tu ku papananuman tu sakalukan, kyu maetel ku malukay a nisalaculan, caay kadayum kunida sananay a sakaudip, sisa i tiniay a kakitidaan sa sanisani a debungan nu belaway a kanatal, nayay ku laheci a kunida sa a malakanatal. (u sulit nu hulam: 布吉納法索的面積約27萬平方公里,位於西非內陸,坐標介於北緯9度至15度、東經2度至西經5度之間,因居伏塔河上游,因而被稱為「上伏塔」。伏塔河在境內,其流量受乾、雨二季的控制,呈閒歇河狀態,無航運,亦少水利灌概,致使農業生產力低落,不易自給自足,因此在歷史上,本區常被鄰國瓜分,而不能獨立成國。) ina Burkina faso u kalacaledesan a enal lutulutukanay a demiad ku satudung, nu mihcaan sa nikaudadan u sikaidaw nu nanum sa makaala tu 500~1000 mm, nutimulan ku yadahay tu sakaamis. i kanatal sa nayay ku calebacepan a liken, nika nutipan sa idaw ku nikaahebalan nu lala’ sikayadah nu macamul nu liken, malakedakedalan a umah, nu walian kalatimulan a kitidaan sa ya Vota (Hu-ta 伏塔) a sauwac sanisani debungan nu ya caycay hananay a lalangaw milawilaw, kyu kangaayan aenengan ku kalatebanan atu kawalian. u nikasaupu nu tademaw sa macebet, u duma kay i tebanay a kakitidaan ku masaupuan. (u sulit nu hulam: 布吉納法索以熱帶草原氣候為主,年降水量介於500~1000毫米,南多北少。全境並無沙漠,但西部有廣大地區土壤多沙,十分貧瘠;而東南部伏塔河谷則有采采蠅的騷擾,故在宜於居人的中部及東部,人口已甚為密集,尤以中部為最。) == sakay kalisiw (經濟) == nipakalisiwan, u nikalukan atu pahutingan ku wantan nu sakay kanatal, sidakec tu nu kanatalay a musakawaway nu kaala tu walu nu tatungduh ku tademaw. pasu caay kataneng ku silacul nu sapiedap, i tapiingan aca nu calepacepan ku eneng, taneng sananay a kakaluken sa caay kayadah, ina Burkina faso a kanatal sa nanutawya tu u sapakuyucay, masa u nu belaway a kanatal kakaydih han a pacumud tu sapiedap tu nikaidaw tu musakawaway a sapatahkal. (u sulit nu hulam: 在經濟上,以農牧立國,佔了全國近八成的勞動力。由於境內資源匱乏,且地處沙漠邊緣,可耕地面積較少,布吉納法索一直是個非常貧困的國家,也是周邊非洲國家主要的外來勞工輸出國。) i kanatal sa u masacacayay a dadan nu silamalay, u sakatayda i dadipasan nu Ivory (Siyan-ya 象牙) a dadipasan, mana aluday a malalacal macebet ku nikasacabay, u Burkina faso atu nu capiay a nutipanay a kanatal, i ayaw nu kunida sa henay a malakanatal sa, u nu Franceay amin masausi a nipikuwan, sisa i kunida sa malakanatal sa, u kapulung nu kalabiyawan a kanatal nakamuan sa u nu France amin. ayda satu u nicukaymas tu kalisiw sa mamin u nu nutipanay Africa a France, nikahida sa nau nikapulungan a maylayap tu patideng, saku nu nutipanay Africa kalisiway a nu paysu nikakumudan a palalekal. (u sulit nu hulam: 境內唯一的一條鐵路是通往象牙海岸,所以與該國的互動密切;布吉納法索以及鄰近的西非國家,在獨立之前都是法屬西非的一部份,所以在獨立以後,這些國家的官方語言均為法語。目前布吉納法索所用的貨幣西非法郎也是這幾個國家所共同成立西非經濟貨幣聯盟所發行。) u sakay laluungan kalasiyasiyanan nu malukay atu pahutingay, saku nu kalisiway cayay pakacukat tu sakaudip nu binacadan, kyu paymihcaan ina Burkina faso sa katuud ku mulcisay nu musakawaway tahkal, u sakusaan sa tayda amin i nu belawan a kanatal, tinaku ya Ghana (Ciya-na 迦納), Ivory (Siyan-ya 象牙) a dadipasan atu Guinea (Ci-ni-ya 幾內亞), pacakay tu icelang nu patelaw saka idaw nu kaudipan a nikaydihan, idaw ku apuyuay a demiad musakawaw, idaw ku masatenesay samemmem sananay a i nu dumaay a kanatal musakawaw. nu masulitay a nisausian i ayda sa kaala tu lasubu nu mang, nu taydaay a tademaw, u sapamata tu nu masainaay a kanatal, nika nayay nu angil tu sakay pakalisiw a nikasahini. (u sulit nu hulam: 純賴微弱的農牧經濟並不能支持其國民的生活,因此每年布吉納法索均有大批勞工外流,主要移向南方各鄰國如迦納、象牙海岸和幾內亞,出賣勞力以賺取生活所需,有的是短期工作,但也有不少人是長期居留國外。據估計現有近百萬布吉納法索人民,幾乎長期居住在迦納及象牙海岸兩國,顯示出其母國脆弱的經濟狀況。) == u palcabayay (外交) == katukuh i 2020 a mihcaan kalingatuan a bulad nikaedem sa, ina Burkina faso a kalaidaw tu 122 a kanatal ku kasacabayan. (u sulit nu hulam: 至2020年1月為止,布吉納法索已經和122個國家建交。) === atu nu ROC a nikasacabay (與 中華民國關係) === i ayaw nu Burkina faso ya San-hu-ta hananay sa namalcabay atu ROC, nika iti 1973 a mihcaan 10 a bulad 23 a demiad kaputunan ku nikalcabay. i 1994 a mihcaan tusa a bulad tusa a demiad, mahtatusaay mutiku aca a malcabay, nika i 2018 a mihcaan i lima a bulad 24 a demiad sa, kinatusaan malebut ku nikalcabayan, katukuh ayda. (u sulit nu hulam: 布吉納法索的前身上伏塔曾在1961年與中華民國建立外交關係,但在1973年10月23日斷交。 1994年2月2日,雙方復交,但在2018年5月24日與中華民國二次斷交至今。) === atu nu China kapulungan a kanatal nikalcabayan (與中華人民共和國關係) === ina China kapulungan a kanatal atu nu Burkina faso, iti 1973 a mihcaan siwa a bulad 15 a demiad miteka a malcabay, i 1994 a mihcaan tusa a bulad sepat a demiad, nasikaidaw nu cenhu muliyaw a masacabay atu nu ROC a cenhu masasulit tu patiku a malcabay a ulic, ya China sa pangiha a maputun ku nikalcabayan atu nu Burkinna faso, sulul sa katukuh i 2018 a mihcaan lima a bulad 26 a demiad, ya Burkina faso atu ya China muliyaw aca mapulung a maysulit tu sakalcabayan a pabinawlan, mahtatusaay a kanatal tatenga' tu kinacacay aca, tu nikaputunan kaala tu 24 a mihcaan, sicunus tu nu kanatalay a caculculan a nakasacabayan a kaidaw nu kasasiket. (u sulit nu hulam: 中華人民共和國與布吉納法索在1973年9月15日建交,1994年2月4日,因布政府與中華民國政府簽署復交公報,中華人民共和國政府宣布中止與布國的外交關係,2018年5月26日布吉納法索與中華人民共和國簽署聯合公報,兩國正式恢復中斷24年的大使級外交關係。) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E5%90%89%E7%B4%8D%E6%B3%95%E7%B4%A2 布吉納法索] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AD%E3%83%8A%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%BD ブルキナファソ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Burkina_Faso Burkina Faso] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] nnolp96ga7f16zz6ess79ocnjga3prn Burma 0 227 119010 119009 2021-07-08T15:47:55Z Sabak5388 17 /* nu laylayay(歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Myanmar.svg|thumb|u hata nu Burma (緬甸)|alt=Flag of Myanmar.svg]][[tangan:Map_of_Taungoo_Empire_(1580).png|thumb|Map of Taungoo Empire, 1580]]Burma (緬甸) == '''u siwkay nu kanatal''' == u Burma sa [[ilabu]] nu Yaco, itiza i 22 00 N, 98 00 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 676,578 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 653,508 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 23,070 km<sup>2</sup> hamin nu [[tademaw]]an sa 56,890,418. [[kakalukan]] umah sa 19.2%, [[kilakilangan]] umah sa 48.20%, zumaay henay umah sa 32.60%[[tangan:Bagan,_Burma.jpg|thumb|Bagan, Burma]] ==[[:zh:首都|tapang tusu nu kanatal (首都)]]== u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Naypyitaw ([[:zh:奈比多|奈比多]]). ==[[:zh:紀念日|kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)]]== [[kakining]] nu kanatal [[demiad]] sa 4 bulad 1 demiad. ==[[:zh:元首|tabakiay a tapang nu kanatal (元首)]]== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Htin Kyaw]], [[micakat]] a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 30 demiad.[[tangan:Myanmar_-_Location_Map_(2013)_-_MMR_-_UNOCHA.svg|thumb|Burma, Location Map]]u [[kulit]] nu hata nu Burma sa, u [[sumanahay]], u [[landaway|ladaway]], u [[takuliway]] atu [[salengacay]], sasepat ku kulit nu hata nu Burma. == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu kanatal sa, sisepat ku kulit. u takuliway u ladaway u sumanahay atu sangelacaya bunac i teban. == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 緬甸 u sulit nu Lipun: ミャンマー連邦共和国 u sulit nu Amilika: Myanmar Burma hananay a [[kapulungan]] a kanatal sa, [[sipangangan]] nu hekalay sa u Burma han, i kawalian nutimulan nu Asia a kanatal, u tideng sa i teban nu kasatimulanay a subal sakay nutipan, taetip kasaamisan sa micapi tu ya India atu ya Bangladesh a kanatal, walian kalaamisan sa micapi tu China masapulungay a kanatal, walian kasatimulan sa malbiyaw tu ya Thailand atu Laos a kanatal, masa u nu walianay kasatimulay masakaputay nu sacabayan a kanatal. u kasatimulan nu [[liwliw]] nu bayu sa [[micapi]] tiya An-da-man a [[bayu]], nutipan kasatimulan sa micapi tu ya Bangladesh nu bayuay a salupiku, u sadipasan a nikatanayu sa makaala tu 2832 kung-li, nikaidawan tu kenisay anu ditek sa pulung han sa idaw ku tusa tu cacay kaahebal. nu kitakitay a nikaidaw tu lala’ sa makaala tu 67.65 nu mang pin-huwan kung-li kaahebal, i kitakit a nipasilsil sa u saka sepat nu bataan a nipasilsilan a [[tabakiay]] a kanatal, i walian kalatimulan nu Asia sa u sakatatusa nu katabakian a kanatal, nikaahebal nu kilakilangan sa mangasiw ku 50 palasubu. nikatuuday nu tademaw sa makaala tu 5,567 a mang kayadah, iti kitakit a nipasilsil sa saka tusa a bataan idaw ku lima, sakasitangah nu tuse sa ya Nay-pito han, i 2005 a mihcaan nikiayawan sa i [[Yangon]]([[:zh:仰光|仰光]]). patideng tina satabakiay a  tuse, kanahatu kasingangan tu ya kapulungan a masakanatal, sipaheci sa mala u [[masataytayay]] a sikelec nu hulicay a kanatal. (u sulit nu hulam: 緬甸聯邦共和國,通稱緬甸,是東南亞國家,位於中南半島西部,西北鄰印度和孟加拉國,東北靠中華人民共和國,東南接泰國與寮國,為東南亞國家協會成員國。其南臨安達曼海,西南瀕孟加拉灣,海岸線總長2832公里,佔國境線總長約二分之一。國土面積約67.65萬平方公里,是世界上第40大國家、東南亞第二大國,森林覆蓋率超過50%。人口約5,567萬,世界排名第25位。首都為奈比多,2005年以前設於最大城市仰光。雖名為聯邦共和國,但實為單一制的國家。) == '''mayniay a kasingangan (名稱的由來)''' == "Mian" nau Burma a [[binacadan]] a tademaw i cudaday a nakamuan [[nipangiha']], sikay nu Hulamay a pangiha' a [[mibelin]] sa idaw ku "baat" [[hananay]] a imin, ya "tian" hananay sa i [[kasumamadan]] sa nipatudu'an u i nakaay a [[kakitidaan]] sa, sisa u "Burma" a imin sa u "sabaatay i nakaay sananay". i Burma a kamu sa, ina Burma nipangangan sa ya "Mian-ma" han. (u sulit nu hulam: 「緬」是緬族人的書面語自稱,該漢語音譯字有「遙遠」之意,而「甸」在古代指郊外的地方。所以「緬甸」的意思是「遙遠之郊外」。緬甸語中,緬甸被稱爲「緬馬」。) == '''nu laylayay(歷史)''' == u Burma sa hakay i ayaw nu cacay a mang cacay a malebut a [[mihcaan]], ya kalumanay a sidikecan a ziday kalautangan sa, idaw tu ku tademaw mueneng i tida, labu nu kakitidaan sa idaw ku nikaadih tu nu Yi-lo-wa-ti makasasaay a [[sauwac]] nu liwliwanay a [[niyadu'|niyadu’]], idaw ku nikaadih tu [[katinengan]], silaed tu lima a [[malebut]] nu mihcaan a [[lalangawan]] nisubelitan a kakitidaan. u Burmaay a likisi sa u sakasepatay nu binacadan ku tatungusan: ya Mon a binacadan, Piyaw a binacadan, Mian a binacadan, atu ya Tay hananay a binacadan. ci Ha-wi ku misulitay tu ulic “nu Burma a likisi” i lalabu nu cudad, kunida sa pangiha tu nu makay i nuamisan nu India, ya nu u-mi-tu-huday a niyadu’ sa. supeden nuheni ku nicaliwayan nu India a lalangawan atu nina, hakay i celahcan nu dikudan sa makay i India ya A-sa-mu hananay a maycumud i Burma a [[kitidaan]]. (u sulit nu hulam: 緬甸最晚在一萬一千年前的舊石器時代晚期就已經有人類居住,境內的伊洛瓦底江邊的村莊也發現距今五千年前的文化遺址。 緬甸歷史以四個族群為主:孟族、驃族、緬族及傣族。哈維著作《緬甸歷史》中認為緬族自稱其祖先係來自北印度佛陀的部落,他們保留許多印度的文化習俗,約在西元後從印度阿薩姆(Assam)進入緬甸境內。) == sakay nu kalisiway (經濟) == u Burma a kanatal sa u malukay ku kawaw a sikaudip a kanatal, malukay a tademaw sa mangasiw ku 60% kayadah, nikalukan tu sakaidaw sa, u tipus, habay, tebus a tuud. nu masakilakilangan sa makaala tu 50%, nisinanutan a paluma sa idaw kiya masaatekakay a kilang, atu katekesanay ya masamamiay a kilang. sakay nu mukingay sakikawaw sa ya pakaduhay, zayliw nu kilang, pasu nu pikutkutay tu simal, adidiay a kikay a nipisanga', atu u kaidaw nu sikimay a ba'tu a mamikuwanay. i kaylabuan sa idaw ku kasumanah han a budawang atu ya Huy-cuy hananay a sacaelan, u sikaidaw nu maylabuay nu camul sa kalatu nu kitakitay a kasenengan u satalakaway ku sasausian. (u sulit nu hulam: 緬甸是一個以農業為主的國家,從事農業的人口超過60%,農產品有稻米、小麥、甘蔗等等。其國土的森林覆蓋率達50%,林區產硬木和貴重的柚木。工業有碾米、木材、石油開採、小型機械製造、礦產等部門。其中紅寶石及翡翠之質素全球最高。) i 21 a seci sa kalingatuan nu Burma a nikapulungan tu sipakalisiw a nisapalan, nudikudan nu sakatusaay a kalalais sa, inayay ku nikatabakian a mucelak mutaayaw, muhantay aca tu nu kaayawan nikalalaisan kaselep. 2011 a mihcaan, ya cung-tung ci ''Thein Sein'' (登盛) hananay malamikeliday cinida sa, ina Burma a kanatal sa misaheci a hamin han a pasumad tu sakay kalisiw, mihulak salihuwayin, ku sacunusan nu maydihay a misiwbay a cedang, pasumad tu nu sukitiay a nipahulic a nikakelec. (u sulit nu hulam: 21世紀初的緬甸經濟總體水平,並沒有在二次大戰之後有大幅的提高,反而比二次大戰前還低。2011年,總統登盛上台,緬甸實行全面經濟改革,放寬投資政策,改革稅率及法律制度) ina Burma sa na i 1997 a mihcaan pitu a bulad 23 a demiadan mikapu tu sacabayan i walianay kasatimulan nu kitakitay a masakaputay ya (Tung-siye) hananay, pakalisiway nu Burma a cedang atu nu nudateng sa, u kapulungan a nipakalisiw sapatuduan a sipalecad han, u sakahenulan kuyni sa, a taneng a miedap tu sapicuduh tu papacakayan a tuudtuud atu sacunusan, kananaman a sitineng tu sakaidaw nu sakawaw nu kasiicelang, pawacay tu satabakian nu nikalalacay a nipisiwbay, u sakacakat nu i tidaay a kitidaay a misuayaw tu nu kitakitay a nikadademec. (u sulit nu hulam: 緬甸於1997年7月23日加入東南亞國家協會(東協),緬甸的經濟政策主張與東協經濟共同體的目標吻合非常重要,能夠促進商品和服務、投資、熟練勞動力形成,保證更大的貿易流量,以提升該地區的全球競爭力。) == sakay nu demiad (氣候) == ina Burma a kanatal sa u eneng sa iti satimulan nu Ya-cuo u kasibalianay a kenis, u kalacaledesan kabalian a demiad, 3-5 a bulad sa u kalaludan a puu’, 6-10 a bulad sa u kaudadan a puu’, 11- 2 a bulad sa u kabanihiwan a puu’; buyubuyu'an sa kaudadan a kenis, paymihcaan nikaudad sa makaala tu sinanum sa 3000-5000 a malebut nu haw-mi, maylabuay nu kanatal sa kalaacaacakan a kenis nikaudad sa, idaw ku 500 a lasubu atu 1000 a malebut kayadah nu haw-mi. (u sulit nu hulam: 緬甸位於南亞季風區,屬熱帶季風氣候,3-5月是暑季,6-10月是雨季,11月-2月是涼季;山地多雨區年降水量達3000-5000毫米,內陸乾燥區500-1000毫米。) i lalud sa, ya i dihepay a sauwac, nikacaledes ‘a buyu caay pakabihbih tu makay talakaway nu amis pasilsil tu bali, cunusen aca tu nutipay kalatimulan a mupihpih, kusaan macunus nutipan masatipan a puu’, pasu katimulan a liwliw sa, halemhem sa ku demiad. (u sulit nu hulam: 夏季,河谷平原因熱氣無法由高聳的北邊界流出,再加上西南季自南邊缺口北上,頗為悶熱。) == u kaen nu Burma (緬甸飲食) == u Burma sa kasibekan ku paluma tu tipus, u binawlan sa u panay a sikakaen nu binawlan. kalanan sa hinakaen tu nu butingay sakabian a tuwami, abinungay a aam, nu mabasaway a tuwami, atu mabasaway a bihun, atu nu panayay, abinung, salengacay a waneng, a nisanga’an a masasidumaay a kakaenen. (u sulit nu hulam: 緬甸盛產稻米,人民以大米為主食。早餐常吃魚湯麵、椰子麵、椰子粥、涼拌麵、涼拌米粉及用糯米、椰子、白糖做的各種各樣的糕點小吃。) u Burma a tademaw sa idaw ku nina tu mienip tu uciya. tademaw sa i pauciyaan a mienip tu pasalanganay a uciya, mukan tu sititiay a man-tu’, atu ya iyu-ciya-kuy hananay atu sisimalay a ta-ping, manamuh aca tu sipacamul tu kabi nu buting, atu aam nu taduk. (u sulit nu hulam: 緬甸人有喝早茶的習慣。人們在茶館裡喝奶茶,吃肉包子、油條及油餅,還喜歡喝魚片湯、鴨肉粥等。) u Burma a tademaw sa i nu kaen sa kalasupedan. sanisani a sipacamul mukan tu nisanga'an tu ya butingay a tatustusan, idaw ku daydam, mihuthut tu kumah, atu misakabi tu kulang sikakaen a malabi. i Burma sa u buting atu udang ku sasangan tu piedap a sipabangsis tu sapacamul tu sasalamian. u Burma a tademaw sa manamuh micengel tu tebus saceleminen, pacamul tu nu dumaay a titi mingihngih a miliawli u duma ku asu' bangesis sa ku azi. (u sulit nu hulam: 緬甸人在飲食方面較為節儉。常以魚蝦醬、辣椒、煮豆、酸菜葉湯佐飯。在緬甸以魚蝦為原料製作的食品尤多。緬甸人喜歡將竹筍醃成酸筍,和其他蔬菜、肉類混炒,味道鮮美。) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * palcabayay a pu [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BC%85%E7%94%B8 緬甸] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9F%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%9E%E3%83%BC ミャンマー連邦共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Myanmar Myanmar] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] fkt4ym0rqemj8fmesy1w1x38tu6f5uh Burundi 0 228 119070 119069 2021-07-09T14:11:08Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Burundi.svg|thumb|u hata nu Burundi (蒲隆地)|alt=Flag of Burundi.svg]][[tangan:Location_Burundi_AU_Africa.svg|thumb|Burundi]]Burundi (蒲隆地) == '''u [[siykay|siwkay]] nu [[kanatal]]''' == u Burundi sa i labu nu Africa, itiza i 3 30 S, 30 00 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa [[izaw]] ku 27,830 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 25,680 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 2,150 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 11,099,298. kakalukan [[umah]] sa 73.30%, [[kilakilangan]] umah sa 6.60%, [[zumaay]] henay umah sa 20.10%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:BujumburaFromCathedral.jpg|thumb|Bujumbura]] u [[tapang]] tusu nu [[kanatal]] sa u [[Bujumbura]] ([[:zh:布琼布拉|布松布拉]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[kakining]] nu kanatal demiad sa 1 [[bulad]] 7 [[demiad]]. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Évariste Ndayishimiye]] (Aywalisete.Ngetayisimiya [[:zh:埃瓦里斯特·恩达伊希米耶|埃瓦里斯特·恩達伊希米耶]]), [[micakat]] a demiad sa i 2020 a mihcaan 6 bulad 18 demiad.[[tangan:Second_Congo_War_Africa_map_en.svg|thumb|Second Congo War Africa map]]u cunli nu Burundi ayza sa ci [[Alain-Guillaume Bunyoni]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 6 bulad 23 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu Burundi sa, u [[sumanahay]], u [[landaway]], u [[sangelacay]], sibunac i telung nu hata, tulu ku kulit nu hata nu Burundi. =='''u [[sulit]] nu [[zumaay|zuma]] a [[kamu]]''' == * u sulit nu Hulam: 蒲隆地 * u sulit nu Lipun: ブルンジ共和国 * usulit nu Amilika: Burundi Burundi a kapulungan a kanatal, [[nipangangan]] tu sakay Burundi i hekal, u nu walianay nu Africa, masa [[adidi'ay]] kailabuay a kanatal, nikasahida sa ya masaamisay, walianay, nutipanay sa, malangat nu ya [[Rwanda]] (盧安達) [[Tanzania]] (坦尚尼亞), [[Democratic Republic of the Congo]] ([[:zh:刚果民主共和国|剛果民主共和國]]), kalatebanan sa masatatibay atu nu Conggo i [[liwliwanay|liwliwan]] nu [[sakasenengan]] nu ya ''Tanganyika'' banaw ([[:zh:坦干依喀湖|坦噶尼喀湖]]).   (u sulit nu hulam: 蒲隆地共和國,通稱蒲隆地,是一個位於東部非洲的小型內陸國家,其北、東、西面分別為盧安達、坦尚尼亞與剛果民主共和國所包圍,其中與剛果民主共和國的邊界有超過一半是座落在著名的坦噶尼喀湖湖面上。) Burundi a [[tatangahan]] a tuse sa ya ''Kitga'' (基特加) han a nipangangan, u satabakiay a tuse sa ya ''Bujumbura'' (布松布拉), u [[nipatideng]] sa iti ''Tanganyika'' [[itapiingan]] nu banaw, masaminatuay a tuse. u nakamuan nu Burundi a satungus sa masatulu, pasu nu UK(英國), France, atu nu Kelunti a kamu. (u sulit nu hulam: 蒲隆地的首都為基特加,最大城市為布松布拉,是位於坦干依喀湖湖畔的港口都市。蒲隆地的官方語言有三種,包括英語、法語和克倫地語。) ina Burundi hananay a kanatal sa, i kitakit a nipitapal sa u sapakuyucay a nikaudipan a masacacayay kailabu, nu kasilacul nu kapulungan sa, sakaidaw nu nikasilacul nu tademaw a aca sa, atu nu tademaway a nipalekalan mapatuduay i hekal sa, i kitakit a nipasilsilan malasadikuday nu kasacacay nu kanatal. ina Burundi a kanatal sa u mapawacayay nu kapulungan nu masakaputay i kitakit, u sanbiliay ku sakasilsil i hekal. nikahinian sa nipitapal tu kalalekalan sa, nau kina sasula’cus ku i labuay a masasungayaw, maanub hinakuliniw atu nipicudad nu binawlan sa caay katatungus, sakaadadaay nu tangah sa sisilsil tu AIDS hananay a imelang (愛滋病).(u sulit nu hulam: 蒲隆地是世界上最貧窮的國家之一,國內生產總值、人均國內生產總值與人類發展指數都位於國際排名中較後段。蒲隆地也是聯合國所認定最低度開發國家之一。造成這種情形的原因主要是內戰、貪汙和人民教育程度不高,而且還流行著愛滋病。) == '''u [[likisi]] (歷史)''' == kalaidaw nu ngangan sa u U-lun-di, 16 a seci sa mala u [[nilangatan]] a masahungtiay a kanatal. (u sulit nu hulam: 原名烏隆地,16世紀形成封建王國。) i 19 a seci kalatebanan tu kalingatuan, ya [[United Kingdom]], [[Germany]], [[Belguim]], tuluay a [[icelang]] midebung tayni. i 1890 a mihcaan sa mademec nu Germany kay matenesay tu a mikuwanay masahungtiay a kanatal, sadakecan tu nu udipay han nu Germany a kititaan, kakayda satu i 1916 a mihcaan sikadem nu Belguim a kanatal kelecan nu hitayay a mikuwan. (u sulit nu hulam: 19世紀中葉開始,英國、德國、比利時三國勢力侵入。1890年被德國征服當地統治已久的王權,將此地列為德屬東非的領土,並在1916年落入比利時軍隊的控制。) i nu dikudan sayaway a nikalalais nu kitakitay sa, u nu kitakitay a kapulungan a masakaputay nipisaketun tu ya Lu-an-ta atu U-lun-di hananay sipabelian han kya Belguim, ya Belguim sa haymaw han a patatules a miedap tu ya hungtiay a sasululan a mikuwan. katukuh i sakatusa nikadem kalalais nu kitakit, ya [[Rwanda]]a atu [[Burundi]] mala nu kapulungan nu masakaputay sipakelit a mikuwan, sitapal tu ya Belguim mamidayli tu sapikuwan, 1959 a mihcaan sa [[Burundi]] atu [[Rwanda]] malaliyas, 1962 a mihcaan pitu a bulad kalingatuan a demiad [[pasatatenga']] a kunida saan mala u Burundi hananay a u nu hungtiay a kanatal. (u sulit nu hulam: 第一次世界大戰後,國際聯盟將當時已合併在一起的盧安達-烏隆地分配給比利時,比利時則透過間接的方式扶植當地王族統治該地區。直到第二次世界大戰結束後,盧安達-烏隆地變成聯合國託管領地的一部份,委由比利時代管,1959年時烏隆地與盧安達分開,1962年7月1日正式獨立,成為蒲隆地王國。) nikakunida saan kiya Burundi a malakanatal sa, ku [[maydih]] pananukas muliyaw a masahungti ku sasitungus, nika iti 1966 a mihcaan kaidawan nu hitayay a talakaway mamikuwanay tu kanatal ya ci Mi-syel. Mi-kong-pe-lo sipaalesen nida kiya masahungtiay a tademaw (mahka mala tatungus nu sakahungti caay katenes), patideng tu ya Burudi kapulungan a kanatal, kalingatuan a masa nu hitayay a nipikuwan. i kakitidaan nu Burundi sa malatusa ku kaidaw nu sakahenulan nu binacadan, nika ya Tu-si (圖西) a tademaw sa nikatuudan sa 15% adada, sipakay i 16 seci sa u heni tu ku kasidakecan tu sapikuwan, u sakahenulan a mamikuwan sa tu Hu-tuay a binawlan, pasu ya saadidingay a binacadan ya Twa (Te-wa 特瓦) mapulung mikuwan, kyu nikahini sa u sakacaay kakapah nu kalasiyakayan, sisa idaw tu ku kasemelan tu caay kadamsayay a kasalula'cus, tu nikahida sa i 1993 a mihcaan cacay a bataan a bulad, nika sasungayaw kalatu nayay tu ku sasiliwkay.   (u sulit nu hulam: 剛獨立時的蒲隆地曾恢復過短暫的王權,但卻在1966年時由軍人出身的首相米歇爾·米孔貝羅罷黜了原本的王子(他才剛篡位沒有多久),成立蒲隆地共和國,開始進入軍人獨裁執政的時期。蒲隆地境內有兩大主要民族,為數約只有一成半的圖西人自16世紀以來就一直擁有該國的統治權,控制著主要是由胡圖人組成的平民百姓,再加上非常稀少的原住民特瓦人(Twa)。這種少數民族佔高位的不正常社會結構埋下國家不穩定的惡種,並且在1993年10月時到達最高峰。) == '''nu kakitidaan (地理)''' == u Burundi hananay a kanatal sa u eneng kalalabuan nu lala’, u tideng sa i walian nu Africa kalapeladan a dihep, nikaninelan masasetul sisa kapeladan sikaidaw nu kitidaan, ya ''Tanganyika'' a banaw sa, i walianay a tukus kacelcelan masabuyu'ay a sacakat, sakay u nu Africa tusaay nu sauwac, ya Nile (尼羅河) atu ya kang-guo hananay a sauwac i tini a masaciid, kalaidaw nu kasingangan tu nu Africa a balucu’ han. i kanatal sa nikaahebalan sa makaala tu 27,830 km<sup>2</sup> a katanayu. (u sulit nu hulam: 蒲隆地為一個內陸國家,位於東非大裂谷之上,境內地形複雜,坦干依喀湖東岸突然高聳起來的陡峭山脊是非洲兩大河流尼羅河水系與剛果河水系的分水嶺,有「非洲之心」之稱,全國總面積27830平方公里。) == '''u demiad (氣候)''' == masacaledesay nu lutuklutukay a enal ku kasahida nu demiad, paymihcaan sa nikaidaw nu nanum makaala tu 1200~1600 a haw-mi. (u sulit nu hulam: 熱帶草原氣候為主,年降水量1200~1600毫米。) kanahatu u kitidaan sakay nu teleklal (赤道), nika u demiad malawilaw nu katalakawan nu kitidaan a mapasumad, kiyu i kanatal nu heni sa nikaudad sa kalasibekan. zayhan u sakay nanum a sasatibuan caykacalud a misanga', kiyu sawsawni sa cumudan pihacengay nu balad ku kakitidaan, kacabiyasan tu nu nanum kiya ''Tanganyika'' a banaw, alahicaan sa mamin ku liwliw nu banaw atu minatuay, pasu ya nabakuwanay a dadan mapeci pihacengan a sikasipunan, alahicaan sa mangaleb ku nipipeci mahamin nayay tu ku kapahay nu tuudtuud. (u sulit nu hulam: 雖然位處赤道,但是氣候受地勢高度調節,境內雨量充沛。因為水利未修,所以時常引起嚴重的氾濫,常有災害,並且使坦干伊喀湖的水位增高,使得沿湖區港口的工業區、市區和一部份路基受到嚴重的損失,有時會被完全毀壞。) == '''sakay kalisiw (經濟 )''' == u kuhi atu uciya sa, mala nu Burundiay u sakahenulan a sakaidaw nu sasikalisiw, nika anu mahica ku kasademiad sa u mamietelay tu sakaidaw nu kapah nu kalisiw sa, atu kalaidaw nu tademaway a nilawilawan sikaselep nu   nikalukan. (u sulit nu hulam: 咖啡與茶是蒲隆地最重要的兩樣外匯來源,但其收入好壞卻全得看當年的天候是否配合,與是否有發生人禍而導致收成減少。) u pada', kubkub, balaysan, masa nu sakahenulan a nikalukan, sikaidaw nu nikasibekan tu pada' sa, i kitakit sa i ayaw nu cacay a bataan ku sakasingangan. (u sulit nu hulam: 香蕉、玉米、高粱亦為蒲隆地重要作物,其中香蕉生產量更達到全球前十名。) === sakay malukay (農業) === malukay a sasikawaw sa i Burundi a kanatal sa, sakay nu kalisiway a nipalacul sa u sakahenulan ku tideng, nika i paykanatal sa caay kataneng ku sidamekay nu kakalukan sa, u tineng nu sakay maluk a sapadadan sa kalamukasian, kiyu nu kakaenean sa caay kataneng. u nipalumaan tu sakaluk sa, ya kuhi, kupa’, apaw, kumuh, tubah, sicedam a balaysan, pada’, balaysan, kalidang, kabilay, atu mugi. (u sulit nu hulam: 農業在蒲隆地國家經濟上佔有重要的地位,但是境內缺乏優良的耕地,農耕方法又十分原始,因此糧產不足。主要農作物有咖啡、棉花、樹薯、豆類、蕃薯、蘆粟、香蕉、高梁、花生、馬鈴薯和燕麥等。) === pahutingay (畜牧業) === u pahutingay a sakikawaw sa nu laylayay a salacul, paykanatal sa idaw ku nipahabay tu singawaay a katalalan, buyu'ay a sidi’, atu tanubanuhay a sidi’. (u sulit nu hulam: 畜牧業是傳統產業,全國養有長角牛、山羊及綿羊等。) === nu butingay a sakikawaw (漁業) === mibutingay a sasikawaw sa caay kahacica ku milihidaay, kasaupuan sa itida amin ya ''Tanganyika'' hananay a banaw, i 2005 a mihcaan sa nikasibekan nu pibutingan sa 14,200 mt kayadah. (u sulit nu hulam: 漁業規模不大,多集中在坦干伊喀湖一帶,2005年魚獲量約14200公噸。) === nu mukingan a sakasilacul (礦業) === nu Burundi a kakitidaan sa nayay ku sakaidaw nu mukingay a sakikawaw, nu ayaw sa namukutkut tu adidingay a Si (錫), U (鎢) atu Kim (金), katukuh ayda sa nayay ku misuayaway tu sakaidaw nu mukingay a silacul, pakakapah tu nu lala’ay a nipikingkiw atu mikingsa. (u sulit nu hulam: 蒲隆地境內幾乎沒有礦產,過去只開採少量的錫、鎢和金等,國內一直到目前為止還沒有對礦產資源作有效的地質調查。) == '''saku nu padadanay (交通)''' == u sakay nu padadan sa caay kacaluway, i labu nu kanatal sa nayay ku silamalay a nipatideng, u nu kadidengay a dadan sa 12,322 km katanayu, sikaidaw nu nipatamaka sa 1,286 km katanaya, masadumaay nu kenisay, niyaniyadu'an a dadan sa, sakayadahay sa palatek han nayay ku sikiningay a musakapah, micidek i kaudadan sa masalanu ku dadan u ti'ih sa sikacilil. (u sulit nu hulam: 交通十分不便,境內沒有鐵路,公路全長12,322公里,其中只有1286公里是柏油路面,次要公路長3700公里,其他都是鄉村道路;絕大多數公路缺乏保養,且在雨季中泥濘難行。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%92%B2%E9%9A%86%E5%9C%B0 蒲隆地] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%82%B8 ブルンジ共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Burundi Burundi] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bujumbura Bujumbura] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 9vbcawfwuc89j6inu987yjzrtvu3knd Buta 0 229 86977 86976 2019-12-05T10:28:41Z Vickylin77amis 80 /* u asip nu cidekay a tademaw */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Yilan_County.svg|thumb|Taiwan ROC political division map Yilan County]] [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan a tatama atu tatayna]] == Buta == u sulit nu Hulam: 武塔部落 宜蘭縣南澳鄉武塔村。 武塔村位於蘇花公路必經之地,人口約五百餘人,是原住民泰雅族聚集孳息的部落,村民多來自上武塔舊社的塔拉幹社,故建村時稱為武塔。 日據時代流行歌曲-莎韻之鐘-即是從本村南溪傳唱開來,到莎韻橋下賞石、戲水、露營,傾聽潺潺的溪水、蛙叫蟲鳴,擁抱充滿綠意的原始之美。 最早遷來本村者為上武塔舊社的塔拉罕人。武塔舊社位於大南澳南溪上游左岸,距離現今武塔村約24公里的山區,因沿岸常遇到暴雨肆虐,乃遷往大南澳南溪右岸與合流溪合流處西南方約四公里處,其地被稱為新武塔。大正四年(西元1915年)為獲得平地的利益,開始有族人遷往卡拿蘭(Kanalan,今鹿皮地方右下方的平原,今金岳村),後因瘧疾,有些族人移居柑仔頭(Baxallan,今碧候村)。民國40年起,開始準備遷村的工作,至民國43年8月1日遷移完成,並舉行新村落成典禮。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=444 == u siwkay nu niyazu’ == i Yilan a kuwan nu niyazu’ nu Buta. u kasalumaluma’ nu Buta sa, 112 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 349 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 317 ku [[tademaw]], pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 32 ku [[tademaw]], pakalatu 9%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 83%, [[Pangcah]](Amis) 3%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu’ === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Yuwatan(Bunun), inay ku [[Sakizaya]] itini. === u Sakizaya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} 1 ku cacudadan i Buta niyzau’. 1 ku pakincalan i Buta niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=444 臺灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] d4x6hpa65j6027i33wgntxiblsyqoba Butch Beard 0 230 86978 14218 2019-12-05T10:29:07Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Butch Beard |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1947 a mihcan 3 a bulad 4 a demiad/ Hardinsburg, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |14, 21, 9 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Louisville (1966–1969) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/saka 1 ku uwac/silsil 10 |- |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1972) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Atlanta Hawks (1969–1970) Cleveland Cavaliers (1971–1972) Seattle SuperSonics (1972–1973) Golden State Warriors (1973–1975) Cleveland Cavaliers (1975) New York Knicks (1975–1979) pahanhanan tu kawaw |} Butch Beard nalecuhan i Hardinsburg, Kentucky, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Butch Beard i 1969 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 10, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. === u siwkay niza === u [[Amilika]] a [[tademaw]], tatama. u kawaw niza u mimaliay. 5 bulad 5 demiad, 1947 a mihca, Butch Beard, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] chbjgvjxnvr2cxd0jsu28bm7kg64ypp Butch Booker 0 231 86979 14231 2019-12-05T10:29:36Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Butch Booker |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1945 a mihcan 6 a bulad 20 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 104 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |41 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Cheyney (1965–1969) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/saka 4 ku uwac/silsil 46 |- |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Miami Floridians (1969–1970) pahanhanan tu kawaw |} Butch Booker nalecuh i [[Amilika]], nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Butch Booker i 1969 a mihcaan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 46, namapili’ tu nu Seattle SuperSonics putiput. nalecuhan ciniza i 7 a bulad 20 a demiad, 1945 a mihcaan, Butch Booker, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] cituud5o07oeh9gb6uovsqk51lmb5eh Buting Nukay 0 232 14242 8899 2019-11-21T15:20:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 1959 a mihcaan na i kalingku sinseku hupu a niyadu’ nilecuhan kaku imahida satu pakuyucay kuni kaudip nulalabu nu luma’ lalima henaca ku malkakaay niyam caay ka deneng ku nademiadan niama aku sisa sikangeluan kuni kaudip imahida. makadateneng henay kaku yu masawawa tuni picudad nani ku kudu u culil sakatayda i cacudadan nani ku nisulitan sa sawsawni bacuen nu saydan ahicanaca pakuyuc kiyami u duma sa sademiad micudad sa nayi’ kuni piala kakapawanan ku sasakalahukan maduba tu taluma adihan wawahan kiya sataheb nu soupy atu nabi sa nayi ku hicahica. anu maka adih i kalimucuan tu tubah sa uyda sa misimanda madungdung nima ku ngalay madengan nima ku sulep nubili hananay kyu namahida satu tanu basal sa kubili mitadebut tu kalatan nu basal ku bituka uduma sa mutayi adihan ku tayi nu wawa yadah ku tanayuay a basal u sikahini sa tadayadh kuni pisimanta tu tubah itiya mahini datenghan ayda sa awawawu tada pakuyuc tuku babalaki imahida caay kataneng ku nademiadan uduma sa tadayadah kuni lecuhan tuwawa sisa sika ngeluan kuni kaudip i mahida. Katukuh tu sabaw tu Lima sa tayda Satu Kaku mi sigan nu hitayan dayhan sa makayi kaku tuni kangeluan Niama baket ku satemada sakay ini i lalabu nu luma’,sisa tedep hanaku pacudad a tayda nika sipasubana nu cacudadan nadikudan sa malingat tu a tayda i baatay padungus satusa tanu angic sa ciina aku. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 4r4oj5efhp11ktg1h3hg32ttr0kkadv Buyu’ nu bilung 0 233 106841 86983 2021-04-17T12:39:51Z 海螺先生 48 /* matepa' ku malumanaya a duut (發現考古遺物) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:撒奇萊雅-01-01-花蓮市-美崙山-Pazik.jpg|Buyu’ nu bilung|thumb|440x440px]] [[tangan:美崙山公園2.jpg|thumb|400x400px|花蓮市美崙山公園]] [[tangan:美崙山公園1.jpg|thumb|400x400px|花蓮市美崙山公園]] == Buyu’ nu bilung (美崙山) == u buyu' han nu [[Sakizaya]], u pazik(鬼頭刀魚) a buting sa ku Pazik a niyazu’. == u lala' (地形) == Bilung(美崙) a buyu’ itiza aca masabuyu’ i kilay(奇萊) a mukelalan(平原), pakay i kasumamadan a niyazu’ Takubuwan, mimelaw tya buyu' nu pazik, nu amisatalakaw nu timulan i sasa’. mabekaw, mahiza u paynuwaliyan mingaduyay pazik a buting. == nu dietuay a niyazu' (聖地) == u kungku’ nu babalaki atu i kalipunan(日本) misulitay(文獻) tu nikauzip, buyu’ nu pazik u mapatay a tademaw nu Sakizaya, a taluma i kakawsan acaliwayan(經過) naca a zazan, u abenengan nu kawkawsan itiza i nu waliyan a bayu', kakatahkalan nu cilal inu waliyan(東方), sisa a misalisin patungus tu kawkawsan sa, nipatududan apakaydaen i buyu nu pazik, milikeluh miawaw tu kawkawsan sa, a pakayda i buyu’ nu pazik, nama hida u buyu nu pazik amihicahica ku sakidaya, sapatinaku tu salisinan a lala’ caykapawani. == matepa' ku malumanaya a duut (發現考古遺物) == uzuma sa, Sakizaya atu i amisay a Pangcah malecad sikungku tu Alikakay, naytiza i buyu’ nu Pazik micapi' tu ililis nu bayu’. i satipan nu amisan atudi izaw ku tangku sapisupet tu nanum atu nu wiliyan makaamis a songyen(松園別館), makatepa tu kasumamanan a tuud, pakayda ini sangaan mimelan, micapi' i cacay a malebud a mihcaan maka tukuh tusaay amalebud lima a lasubu a mihcaan, nika cayhenay kudkud ti cay katinengi pina tu a mihcaan i nuwaliyan izaw ku niyazu’ nu Sakizaya Pazik, nama kayza nu timulan Cipawkan malimat tayni, unu Sakizaya a kamu, u ngiha sa nu pawkan ku ngiha, nu Pazik ku ngiha, caykaw nu Takubuwan a ngiha' Pazik sa, mikilul tu i timulay a Pangcah malimad, ina a mihcaan u Pangcah tu katuuday. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [http://nrch.culture.tw/twpedia.aspx?id=15275 美崙山遺址] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Nuwantan o Kumud [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:2018-cacay]] 0ztcldhxthyk8kfkjn8bwd1ubx22ys7 Byron Beck 0 234 86982 14395 2019-12-05T10:32:08Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Byron Beck |- | colspan="2" |[[tangan:Byron Beck.jpg|Byron Beck|alt=Byron Beck.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1945 a mihcan 1 a bulad 25 a demiad/ Ellensburg, Washington |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay / tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |40 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Columbia Basin (1963–1965) Denver (1965–1967) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1967/saka 2 ku uwac/silsil 15 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Denver Rockets / Nuggets (1967-1977) pahanhanan tu kawaw |} Byron Beck tatama, nalecuhan i Ellensburg, Washington, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Byron Beck i 1967 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 15, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. == siwkay niza == 1 bulad 25 demiad, 1945 a mihca, Byron Beck, miunduay. tatama ciniza , u kawaw niza sa u mimaliay. u [[Amilika]] a [[tademaw]], sangelacay ku banges. u banggu niza sa 40(sepat a bataan). ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] izgypu7b65w0z9a7785t797xqdxaez7 B’anux 0 235 86981 86071 2019-12-05T10:31:41Z Vickylin77amis 80 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|254x254px|Atayal]] == B’anux == u sulit nu Hulam: 天狗部落 == u siwkay nu niyazu' == i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu B’anux. u kasalumaluma’ nu B’anux sa, 119 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 423 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 407 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku [[tademaw]], pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, [[Pangcah]](Amis) 1%, Rukai 1%, Seediq 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a [[tademaw]] itini, u zuma a tademaw sa u [[Pangcah]] u Rukay atu Seediq, inay tu ku [[Sakizaya]] itini. === u Sakizaya a tademaw === inay ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] itini. u kungku nu Hulam izaw ku kungku nu Hulam: 天狗 [[tangan:Zhangxian02.jpg|thumb|u kungku nu Hulam 天狗]] == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F 泰雅族] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=8&TA_No=8&T_ID=379 台灣原住民族資訊資源網] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E7%8B%97_(%E4%B8%AD%E5%9C%8B) 天狗 (中國)] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 9l8kay9hq7jsqnappooe807yplp6xl0 B’bukeykay 0 236 119421 119420 2021-07-14T11:57:55Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Yl na.png|縮圖|B’bukeykay (南澳鄉巴博凱凱部落)]]B’bukeykay (南澳鄉巴博凱凱部落) == B’bukeykay == u sulit nu Hulam: 巴博凱凱部落 1930年代南澳社。庫巴博、克魯模安部分族人曾於1929年第一次移往至'''大濁水(今澳花村)''',與莫瑤社及巴博凱凱社共同建立'''大濁水社'''。 1932年庫巴博、克魯模安及公果等三社,由日警南澳分室主任壹岐武二及金洋駐在所警部補渡邊數衛二人共同計畫與策動,勸誘三社共175戶501人,一同舉社遷入今南澳村居住。此次移住計畫,參考了桃園廳卡奧灣群及深坑廳移住失敗之經驗,預為南澳社開墾土地及種植蕃薯,以求移住部落糧食的充裕,確保移住計畫能夠成功。此外,為了誘使三社移居至南澳村,日方召集約90名警備員,共同參與家屋之興築,並指導族人進行水旱田之開墾。 資料來源:http://ylhm.e-land.gov.tw/exhibition/Skayulung/9.html === u siwkay nu niyazu' === i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu B’bukeykay. u kasalumaluma’ nu B’bukeykay sa, 93 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 314 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 286 ku [[tademaw]], pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 28 ku [[tademaw]], pakalatu 9%. u asip nu cidekay a [[tademaw]] u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 82%, [[Pangcah]](Amis) 2%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 4%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a [[tademaw]] itini, u zuma a tademaw sa u [[Pangcah]] u Taluku atu Yuwatan. === u Sakizaya a tademaw === inay tu ku [[Sakizaya]] itini. u simsim nu maku sa, izaw tu ku Kabalan itiniay a niyazu'. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] jao6c0osnuotlsb5pqmtmb6wvvijzmz Cadillac Anderson 0 237 125599 125596 2021-10-24T19:35:08Z 93.157.169.14 wikifix wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Cadillac Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1964 a mihcan 6 a bulad 22 a demiad/ Houston, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 104 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |33, 34, 22, 0 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Houston (1983–1987) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1987/saka 1 ku uwac/silsil 23 |- |mapili’ay a mali-putiput |San Antonio Spurs |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |San Antonio Spurs (1987–1989) Milwaukee Bucks (1989–1991) New Jersey Nets (1991) Denver Nuggets (1991–1992) Phonola Caserta (1992–1993) Detroit Pistons (1993–1994) Atlanta Hawks (1994–1995) San Antonio Spurs (1995–1997) Atlanta Hawks (1997–1998) pahanhanan tu kawaw |} '''Cadillac Anderson''' nalecuhan i Houston, Texas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United States|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Cadillac Anderson i 1987 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 23, namapili’ tu nu San Antonio Spurs putiput. == u siwkay nu Cadillac Anderson == 6 bulad 22 demiad, 1964 a mihca, Cadillac Anderson, miunduay. micumud ciniza tu tabakiaya a cacudadan, u Houston. singangantu ciniza itiza, matineng mimali kyami, sisa mahekaltu ku ngangan niza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Cadillac_Anderson Cadillac Anderson] * Bradley, Bill (2009). [https://books.google.com/books?id=g42TyP-V5C8C&pg=PR70 ESPN College Basketball Encyclopedia: The Complete History of the Men's Game.] Random House, Inc. p. 57. <nowiki>ISBN 0-345-51392-4</nowiki>. * [http://www.si.com/vault/1998/09/21/249204/ Money Changes Everything] - Did cash-poor Cadillac Anderson risk his NBA career for a quick score? * dhgq9cdkgyp4um95qi5c2icjgj7076s Cakay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 238 14481 9138 2019-11-21T15:20:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] oolf9gh19utojt9k40y3ml9t71t52x7 Cakay-tatama angangan nu Pangcah 0 239 108264 108065 2021-05-05T04:01:07Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|u mueneng a subal nu Pangcah]] == ngangan nu tatama == Cakay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay(binacadan). yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay pancahay (原住民族委員會) a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ranchanruy sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw izaw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yincumin a tademaw sa mangasiw izaw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *pancahay (原住民族委員會)-sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cun-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] k66h46bu36wh7v3tyrps9gp3f0fzeom Caki-tatama a ngangan nu Pangcah 0 240 14500 9157 2019-11-21T15:20:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] eq00qlp4bdk37hl8c5ktxex0d6f6pmb Caki-tatama angangan nu Pangcah 0 241 86538 14511 2019-12-03T09:59:56Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Asing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] 3tswh3yuc5jn1rmwvovvvssnuj91v0u Cal Bowdler 0 242 122398 14527 2021-08-27T05:04:55Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Cal Bowdler |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1977 a mihcan 3 a bulad 31 a demiad/ Sharps, Virginia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3, 6 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Old Dominion (1995–1999) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1999/saka 1 ku uwac/silsil 17 |- |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Atlanta Hawks (1999–2002) Kinder Bologna (2002) Montepaschi Siena (2002–2003) Lottomatica Roma (2003–2004) Casti Group Varese (2004–2005) pahanhanan tu kawaw |} Cal Bowdler nalecuhan i Sharps, Virginia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Cal Bowdler i 1999 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a [[kawaw]], saka 1 ku uwac atu silsil 17, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. 3 bulad 31 demiad, 1977 a mihca, Cal Bowdler, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] 0p9yl4z5qhyaylrtvc8o5mrdymfrs30 Calasiv 0 243 128434 128433 2022-08-19T05:16:21Z Akamycoco 24 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] == Calasiv == u sulit nu Hulam: 丹林部落 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu Calasiv. u kasalumaluma’ nu Calasiv sa, 157 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 538 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 514 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 24 ku tademaw, pakalatu 4%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan 89%, Amis 1%, Tayal 1%, zumazuma 3%. === u [[:zh:排灣族|Paywan]] a niyazu' === u Paywan a [[niyazu']] kuyni, tuud ku Paywan a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Pangcah atu Tayan, inay tu ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[Taywan]] [[Yincumin]] sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[https://www.facebook.com/pages/%E5%B1%8F%E6%9D%B1%E7%B8%A3%E4%BE%86%E7%BE%A9%E9%84%89%E4%B8%B9%E6%9E%97%E9%83%A8%E8%90%BD/483859414963965 屏東縣來義鄉古樓村] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=95 台灣原住民族資訊資源網] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%8F%E6%9D%B1%E7%B8%A3 屏東縣] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F 排灣族] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] n4xvpxt9h7x20tv0yomb8jn49rde5lj Calavi 0 244 107875 107615 2021-05-01T04:59:04Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan ROC political division map Taitung County.svg|thumb|Taiwan ROC political division map Taitung County]] [[tangan:Traditional House of East Paiwan Tribe (1).JPG|thumb|400x400px|Traditional House of East Paiwan Tribe]]Calavi:u sulit nu Hulam: 查拉密部落 == nilacul: == === u siwkay nu niyazu' === i Taitung a kuwa ku niyazu’ nu Calavi. u kasalumaluma’ nu Calavi sa, 81 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 217 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 211 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 3%. === u sausi nu binacadan === u kasabinacadan, Paiwan 96%. === u Paywan a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini, inay'i ku Sakizaya itini mueneng. inayi' ku zuma a cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin === u yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu yincumin-cu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calayzazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.ris.gov.tw/346 pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh calayzazan pulung sausi nalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=662 台灣原住民族資訊資源網 sapancahay (原住民族) nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E6%9D%B1%E7%B8%A3 台東縣] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F 排灣族] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Yuancumin]] kbhpqfkvs1xfed1vmwfr5malipxs4j0 Calaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 245 14623 9280 2019-11-21T15:20:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Calaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana’ tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] q5u0rcmwmq6ghjnbhh0f71dm1o0dakp Calaw-tatama ngangan nu Pangah 0 246 14636 9293 2019-11-21T15:20:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Asing ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] 67nb6ij6nylxyvy8rebj9h7l95kp008 Calvin Booth 0 247 14649 9306 2019-11-21T15:20:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Calvin Booth |- | colspan="2" |[[tangan:Calvin Booth KeyArena.jpg|Calvin Booth|alt=Calvin Booth KeyArena.jpg|300x300px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1976 a mihcan 5 a bulad 7 a demiad/ Reynoldsburg, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay / tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 113 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |52 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn State (1995–1999) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1999/saka 2 ku uwac/silsil 35 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Washington Wizards |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Washington Wizards (1999–2001) Dallas Mavericks (2001) Seattle SuperSonics (2001–2004) Dallas Mavericks (2004–2005) Milwaukee Bucks (2005) Washington Wizards (2005–2007) Philadelphia 76ers (2007–2008) Minnesota Timberwolves (2008–2009) Sacramento Kings (2009) pahanhanan tu kawaw |} Calvin Booth nalecuhan i Reynoldsburg, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Calvin Booth i 1999 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 35, namapili’ tu nu Washington Wizards putiput. 5 bulad 7 demiad, 1976 a mihca, Calvin Booth, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] jfmmqgjetw0vevjnrhmfnbudkbfnltc Cambodia 0 248 119118 119114 2021-07-10T02:58:48Z Sabak5388 17 /* kamu(語言) */ wikitext text/x-wiki '''Cambodia([[:zh:柬埔寨|柬埔寨]])'''[[tangan:Flag of Cambodia.svg|thumb|u hata nu Cambodia (柬埔寨)|alt=Flag of Cambodia.svg]][[tangan:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb|Cambodia]] == '''u siwkay nu kanatal''' == u Cambodia sa i labu nu (柬埔寨), itiza i 13 00 N, 105 00 E u ahebal nu [[lala'|lala’]] ma[[pulung]] sa izaw ku 181,035 km<sup>2</sup> u ahebal nu [[lala']]ay sa izaw ku 176,515 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa izaw ku 4,520 km<sup>2</sup> hamin nu tademawan sa 15,957,223. kakalukan [[umah]] sa 32.10%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 56.50%, zumaay henay [[umah]] sa 11.40% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu [[kanatal]] sa u Phnom Penh ([[:zh:金边|金邊]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu [[kanatal]] [[demiad]] sa 9 [[bulad]] 11 [[demiad]]. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu [[kanatal]] (congtung) ayza sa ci [[Norodom Sihamoni]], micakat a [[demiad]] sa i 2004 a mihca 10 [[bulad]] 14 demiad. u kulit nu hata nu Cambodia sa, si sepat ku [[kulit]], u [[sumilaway]], u [[sumanahay]], u [[salengacay]] atu [[lumeni'ay]]. == '''u hata(國旗)''' == u kulit nu hata nu [[kanatal]], sisepat ku kulit. u [[sumilaway]] u [[sumanahay]] u [[sangelacay]] atu [[lumeni'ay]]. si luma' i taban nu hata. == '''u sulit nu zuma a kamu(各國名稱)''' == * u sulit nu Hulam: 柬埔寨 * u sulit nu Lipun: カンボジア王国 * u sulit nu Amilika: Cambodia == '''u siwkay niza(簡介)''' == Cambodia hung-ti a [[kanatal]](柬埔寨王國)(Kaw-mian a [[kamu]], ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, ''Roma'' a [[kamu]], Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa, singangan tu Cambodia(柬埔寨)(Kaw-mian a kamu, កម្ពុជា,Lu-ma a kamu, Kâmpŭchéa)i tini i Tepan [[timul]] nu [[bayu]], u kahenulan u Cin-pan, u sakaput [[pulung]] [[kanatal]] a tademaw atu kawali atu timulan Asia (東南亞) a kanatal sia siy-huy a [[tademaw]]. (u sulit nu hulam: 柬埔寨王國(高棉語:ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា,羅馬化:Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa),通稱柬埔寨(高棉語:កម្ពុជា,羅馬化:Kâmpŭchéa),位於東南亞中南半島,首都金邊,為聯合國會員國及東南亞國家協會成員國。) Cambodia(柬埔寨) nutipan atu nutipan nuwamisanan matatulus tu Tay-kou a [[lala'|lala’]], nuwalian nuamisan tu Liyw-kou salikeluhan, nuwalian atu nuwalian nutimulan atu Yue-nan macapiay, nutimulan, nutimulan masasuayaw tu Xian-luo-wan. Cambodia(柬埔寨) a [[lala'|lala’]] masasalaay a masahenulay a [[lala'|lala’]], masaliyuk ku tuluay a buyu[[buyu'|buyu’]]an, tepan nu [[kanatal]] ahebal usidamekay a enal, u hekal nu [[lala'|lala’]] pakala’ tu sepat pakala tu tuluay, lalabu nu [[lala'|lala’]] izaw ku Mey-kung a [[sauwac]] atu nuwalisan nutimulan u satawakiay banaw u Dung-li-sa’ a banaw “u [[ngangan]] sa Cing-bian a [[sauwac]]. (u sulit nu hulam: 柬埔寨西部及西北部與泰國接壤,東北部與寮國交界,東部及東南部與越南毗鄰,南部則面向暹羅灣。柬埔寨領土為碟狀盆地,三面受丘陵與山脈環繞;中部為廣闊而富庶的平原,占全國面積四分之三以上。境內有湄公河和東南亞最大的淡水湖-洞里薩湖(又稱金邊湖)。) == '''ngangan nu kanatal(國名)''' == Réachéanachâk Kâmpŭchéa), sanad 「ព្រះ」u imi sa “u kasikazanay”, 「រាជាណាចក្រ」u imi sa: hung-tiay, 「កម្ពុជា」u imi sa ”Cambodia(柬埔寨)” Cambodia(柬埔寨) uynian a [[kanatal]] a [[ngangan]] sa u fan-yu,「कम्बोजदेश」(Kambujadeśa)u imi sa “ u Yin-du-liy-kuo a giy-dsy a sabaw enemay saicelangay a [[kanatal]] a lala’”, u niu pisibed tu [[kamu]] Kaw-mian hung-tiay a [[kanatal]] atu ni palekal tu [[kanatal]] a na[[kamu]]an a kungkuan,  duduc tunian na[[kamu]]an, Cambodia(柬埔寨) namakaniyay i Yin-duay a sitinengay kasenengay a [[tademaw]] Kambu Swayambhuva malecad tu Cung-nan-pan a subalay u kakitaan a tadayna ci Mera masiacawa tu ayaw tu [[patideng|patizeng]], Kambu Swayambhuva a wawamauyzaan u Shreshtha Varman a hung-ti. (u sulit nu hulam: 柬埔寨的正式全稱為「柬埔寨王國」(高棉語:ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា,羅馬化:Preăh Réachéanachâk Kâmpŭchéa)。其中「ព្រះ」意為「神聖的」,「រាជាណាចក្រ」意為「王國」,「កម្ពុជា」意為「柬埔寨」。「柬埔寨」這個國名衍生自梵語「कम्बोजदेश」(Kambujadeśa),意思是「劍浮沙的土地」。這暗示了高棉王國的建國神話。根據一則神話,柬埔寨是由來自印度的聖人Kambu Swayambhuva同中南半島的貴族女性Mera結婚後建立的,Kambu Swayambhuva之子就是真臘國王Shreshtha Varman。) == '''laylay(歷史)''' == Cambodia(柬埔寨) i Cung-nan-pan-daw u makatinengay a kanatal, izaw tu 2,000 a mihcaan a laylay. (u sulit nu hulam: 柬埔寨為中南半島之文明古國,有2000年以上之歷史。) celah(公元) cacay kasumamadan haw sa, Cambodia(柬埔寨) lalabu nukanatal izaw ku Fu-nan a kanatal, u Yin-du a salisin nu kanatalay a lisin, malilit katesek (影響) nu lalangawan nu Yin-du lalangawan. Fu-nan a kanatal u belaw u Ye-tu-bu-luo-cen(Vyadhapura,Fan-un, miatupay a tademaw)a tuse, i tini i ayzaay i capiay nu Po-lu-mian-san a nuyazu’ izaw kuni May-kung-he satipan nuwamisan malikit i nuwalian micumud tu bayu, i Cin, Han a mihcaan, Fu-nan atu Cung-kow malalacad a masasiwbay. (u sulit nu hulam: 公元1世紀時,柬埔寨境內有扶南國,奉印度教為國教,受印度文化影響甚深。扶南國都是毗耶陀補羅城Vyadhapura,梵文:獵人城),在今波羅勉省附近,有湄公河西北流東入海。在秦、漢時期,扶南與中國有通商交流。) == '''hekal nu lala’(地理)''' == uyniay a [[kanatal]] a [[lala'|lala’]] pakala tu 181,035 ping-bang-kung-li, uynian a [[kanatal]] izaw ku tusa bataan izaw ku sepatay a 24 a pikuwanay  atu cacay a hung-tiay kahenulan a tuse,  nuwamisan macapi ku Tay-kuo Liyaw-kkuo, nutimulan macapi u Uay-nan, nutipan mutimulan macapi tu Xian-luo-wan, nadadipasan tanaya izaw ku 443 a kung-li, lalabu nu [[kanatal]] izaw ku Tung-nan-ya u sa[[tabakiay]] a banaw u Cung-li-sa-hu, lalabu nu banaw yadah ku kakanan, sangalep ku kahenulanay nu Cambodia(柬埔寨) a [[tademaw]]ay a kakanan, u liwan izaw ku yadah kunilaculan a [[nanum]], u tasuntasunan amin. (u sulit nu hulam: 全國總面積181,035平方公里,全國劃分為24個行政省和一個王國首都,北鄰泰國、寮國,南與越南接壤,西南濱臨暹羅灣,海岸線長443公里,境內的洞里薩湖是全東南亞最大的淡水湖,湖中富饒的水產,更是柬國人民飲食的重要來源,其餘境內有豐富的水資源,沼澤多處可見。) May-cung a [[sauwac]] [[namakayza]] i Cung-kow Lan-zang a sauwac [[milaliw|micaliw]] tu nuwamisan nutimulan Ya-zuo limaay a kanatal, micaliw tu lalabu nu Cambodia(柬埔寨) a kanatal yasauwac kayadah ku nanum tabaki “275 mang a li-bang-mi/ ping-bang-kung-li”, taneng misupet a nanum talay a lalaculan pakala tu 83,000 cau-wa akatalakaw. malakuwit  ki ni piketun tu kilang, ayzaay a kilakilangan iayaw nu [[ngangayawan]] yakilang mitahpu namay 71% maselep tu 46% [[dada’]] u demiad u ze-tay ci-pung a demiad, 6 katukuh 11 a bulad hinaudad, ya [[akuti’]] se-sel pakala 28 du. (u sulit nu hulam: 源自中國瀾滄江而流經東南亞五國的湄公河,以流經柬埔寨境內河段的地均水資源量(275萬立方米/平方公里)最大,可供開發的水電資源也高達83,000兆瓦以上。因過度的開發與砍植,目前森林的覆蓋率已經從戰前的71%降至46%;氣候為典型的熱帶季風氣候,6-11月為雨季,平均氣溫在攝氏28度。) Cambodia(柬埔寨) itiza i Cung-nam-pang-daw i [[nutipan]] [[nutimulan]], yalala’ izaw ku 181,035 ping-bang-kung-li, [[malukay]] a lala’ makala tu 20%, nutipanay nu kanatal katukuh i nutipan a [[kenis]] u kakuti’ay a kenis, [[nuwamisan]] a butu’ u Ban-dan  buyu’ macapi nu Tay-kou, nu wamisan u La-ta-na-ci-li-tay-ti atu Chhlong talakaway a buyu’ macapi nu Yue-nan-cung-yang-kaw-ti. nutipan u [[malikecuay]] a [[dadipasan]] a [[enal]], [[nusuayaw]] nu Cian luo-wan a Se-ya-nu a bayu. Ban-tan  abuyu’ itiza i nuwamisan nu Dung-li-sa-liw-i’, nu Tay kouay Ce-le-tay-ti nuwamisan [[masakayakay tepatepadanay a buyu’]], u Tay -kou atu Cian -pu-zay macapiay a kanatal. (u sulit nu hulam: 柬埔寨位於中南半島西南部,佔地181,035平方公里,20%為農業用地。全國最南端至西邊區域地處熱帶區域,北方以扁擔山脈與泰國柯叻交界,東邊的臘塔納基里台地和Chhlong高地與越南中央高地相鄰。西邊是狹窄的海岸平原:面對暹邏灣的施亞努海。扁擔山脈在洞里薩流域北邊,由泰國的柯叻台地南部陡峭懸崖構成,是泰國和柬埔寨國界。) == '''cen-ce(政治)''' == 1993 a mihcaan [[nipanutekan]](規定) a hulic, Cambodia(柬埔寨) u hung-ti ku [[pahulicay]] tu kanatal, patizeng tu hulic(立法) sin-cen, Se-fa, tuli [[mapatideng|mapatizeng]], hung-ti tahadikud u sakakaay nu kanatal, u hitay nu kanatal u sakakaay nu mukaliday, kanatal patinaku malacacay atu tahadikud(永存) izaw tu, situngus a misakamu apaales, duduc tu sakakaay nu mukeliday, nizatengan apakalatu tu [[nipisulul tu]] (同意) ataneng maliwasak ku [[tatengilan nu kanatal]](國會). (u sulit nu hulam: 1993年憲法規定,柬埔寨是君主立憲制王國,立法、行政、司法三權分立。國王是終身國家元首、國家軍隊最高司令、國家統一和永存的象徵,有權宣布大赦。根據首相建議,並徵得國民議會主席同意後,可解散國會。) == '''mikawaway tu nu hekal(外交)''' == Cung-kou u Cambodia(柬埔寨) u satabakiay miedapay a kanatal,  Cambodia(柬埔寨)  sakakaay tabang nu kanatal ci Hun-sen, tuni tawan a mikawaw tu [[sasungaay]](親)  tu lalekuan mikawaway tu nu hekal(外交) lalekuan mikawaway tu nu hekal. satu Cambodia(柬埔寨) u piazih u Cung-kouay makakadumay(盟國) a kanatal atu liwliw pikuwanan. Buy-wey-sa-se atu laylayay masakaku [[madademec|midademec]] a kawaw, atu  Tay-kou [[mapilpil kuni kacacayad]](關係), atu kinapina mamuwah ku adidi’ay a ngangayaw a kawaw, a sakakaay tabang nu kanatal ci Hun-sen, nakapah ku sakacacayad atu naayaway a Ta-sin, nai 2009 katukuh i 2010 a mihcaan a laed palau pipalitaan tu sikikalisiw cinizaan. (u sulit nu hulam: 中國是柬埔寨的最大援助國。柬埔寨首相洪森對外奉行親華的外交政策,因此柬埔寨被視為中國的盟國和勢力範圍。因柏威夏寺和歷史等主權爭議問題,和泰國的關係緊張,並多次爆發小規模戰事。柬埔寨首相洪森曾和前泰國首相塔信關係密切,曾於2009至2010年間聘任他為經濟顧問。) == '''sakikalisiw(經濟)''' == Cambodia(柬埔寨) a sakikalisiw sepat ku tabakiay micukelay tu papiidangay a kawaw, misumaday a kusi atu misangaay a kusi tu zikuz, pisangaay tu lima’ atu malukay a kawaw, sala u baluhay sapalahat tu kanatal, [[izasatu]](由於) pinaay tu a mihcaan namalilid nu ngangayaw, Cambodia(柬埔寨) a [[sakikalisiw palahad]] palalecad mahaymaw tu, paymihcaan tunikacakat nu sakikalisiw katukuh tu 7%, ayzaay tu a mihcaan , kilulu tu Cambodia(柬埔寨) tuyni pasaicelang mamicuzuh tu papiidangay a kawaw, pakala tu kapahay tu nicucuhay, kilulu tu tanetek nu pikuwang nu cenbu malaheci’ tu mililit tu Cung-kou,Han-kou,Ce-pen a kanatal taayaw pasayza a [[mikakadum]](投資) amacakat, mala u nu Dung-nan-ya a pakakelal a kakaduman tu [[kalisiw]]. (u sulit nu hulam: 柬埔寨經濟的四大支柱為旅遊業、加工業(製衣業)、建築業和農業。作為一個新興發展國家,由於多年來受到戰爭等因素影響,柬埔寨的經濟發展相對比較緩慢,每年經濟增長約達7%。近年來,隨著柬埔寨大力推動旅遊業,已取得有效的成績,並隨著政局穩定,成功吸引中國、韓國、日本等國家前往投資進駐,成為東南亞的新興投資點之一。) == '''kamu(語言)''' == nu Cambodia(柬埔寨) yamin nu tademaw a kamu Kaw-man a kamu atu Kaw-man a sulitan.Kaw-man a kamu izaw kunu uzipay tu Kaw-man a sulit, i Cambodia(柬埔寨) nu Kaw-man a sulit palalecad tu sulit nu A-la-bu a sulit kasangalep amatineng masasakamu, Ha tademaw [[angangan]] a kamu nu Caw-cuw a kamu  Han a kamu, Can-cu a tademaw macalap ku binacadan angangan amacalap ku kamu, Yue-nan a tademaw anganagan nu Yue-nan nay tu kamu ,nu zuma [[binacadan]] a tademaw izaw tu ku nu uzipay a kamu, uyza sa u Fa-kou namatenes midebung tu Cambodia(柬埔寨), kamu nu, Fa-kow kamu kilulu tu Kaw-man sakatusa tabakiay a  kamu, ayzasatu nayay tu [[musakamuay]].[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%AC%E5%9F%94%E5%AF%A8] (u sulit nu hulam: 大多數的柬埔寨國民使用高棉語和高棉文字。高棉語且有自己的高棉數字,在柬埔寨使用高棉數字比阿拉伯數字更流通;華人主要使用潮州話等漢語方言,占族人主要使用占語,越南人則以越南語為主,其他各民族有各自的語言,由於法國曾長期殖民柬埔寨,法語曾經是繼高棉語之後的第二大語言,如今已不普遍。) == '''tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%AC%E5%9F%94%E5%AF%A8 柬埔寨] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%9C%E3%82%B8%E3%82%A2 カンボジア] * [[:zh:柬埔寨|Cambodia]] *中文維基百科:柬埔寨:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%AC%E5%9F%94%E5%AF%A8 [[kakuniza:Sabak Nubu]] d7o4cocyftieyre9hz3kxo3ejeayq09 Cameron 0 249 119170 119169 2021-07-11T06:09:48Z Sabak5388 17 /* hekal a lala’(地理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Cameroon.svg|thumb|'''Cameron('''喀麥隆)|alt=Flag of Cameroon.svg]]'''Cameron([[:zh:喀麦隆|喀麥隆]])''' u '''Cameron(喀麥隆)''' sa i labu nu Feico, itiza i 6 00 N, 12 00 E, u ahebal nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 475,440 sq km, u ahebal nu lala'ay sa 472,710 sq km, u ahebal nu [[nanum]]ay sa 2,730 sq km hamin nu [[tademaw]] sa 24,360,803. kakalukan [[umah]] sa 20.60%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 41.70%, zumaay henay [[umah]] sa 37.70%. 喀麥隆共和國(法語:République du Cameroun;英語:Republic of Cameroon),通稱喀麥隆(法語:Cameroun;英語:Cameroon),是位於非洲中西部的單一制共和國。喀麥隆西方與奈及利亞接壤,東北與東邊分別和查德與中非共和國相靠,南方則與赤道幾內亞、加彭及剛果共和國毗鄰。喀麥隆的海岸線緊依邦尼灣,其屬於幾內亞灣及大西洋的一部分。 Cameron masakaputay a [[kanatal]](喀麥隆共和國)([[kamu]] nu Fa-ku, République du Cameroun, [[kamu]] nu Ing-ku, Republic of Cameroon)u [[ngangan]] tu Cameron(喀麥隆) ([[kamu]] nu a Fa-ku, Cameroun [[kamu]] nu Ing-ku, Cameroon) uynian i Fay-cuw, tepan nutipan a sa[[cacay]]ay a masa[[kaput]]ay a kanatal, nutipan a Cameron(喀麥隆) malalitin ku Nay-ci-li-ya ([[:zh:奈及利亞|奈及利亞]]), nutimulan nuamisan atu nuwalian macapi nu [[Chad|Ca-de]] ([[:zh:乍得|查德]]) atu [[Central african republic|Cung-biy-cung-he-kuo]] ([[:zh:中非共和國|中非共和國]]), nutimulan tu [[biyaw]]biyaw ku [[Equatorial guinea|Ce-daw-ci-nye-ya]] ([[:zh:赤道几内亚|赤道幾內亞]]) [[Gabon|Ciy-pung]] (加彭) atu [[Republic of the Congo|Kang-ku-cung-he-ku]] ([[:zh:刚果共和国|剛果共和]]), Cameron(喀麥隆) a dadipasan sa[[likecu]] nu Ban-ni-uan ([[:zh:邦尼湾|邦尼灣]]), nu Ci-ney-ya-uan ([[:zh:几内亚湾|幾內亞灣]]) atu Tay-si-yang ([[:zh:大西洋|大西洋]]) u [[sahatiniay]]. Cameron(喀麥隆)由於其地質與文化的多樣性,而有「小非洲」美譽,其自然地理風貌包括海灘、沙漠、高山、雨林及熱帶莽原等。當地的最高峰是西南部的喀麥隆火山,大城市則有杜阿拉、雅溫得及加魯阿等,並棲居了超過200個種族與語言族群。Cameron(喀麥隆)以其國家足球隊及本土音樂風格著名,其中又以馬庫薩與比庫西最為人知。Cameron(喀麥隆)的官方語言為英語與法語。 Cameron(喀麥隆) sacayhini masazumaay [[lala'|lala’]] atu [[lalangawan]] u nika[[yadah]], sikaidaw ku ngangan tu “siaw-biy-cuw”, sikahini u [[dahacay]] (自然) a[[azih]]an pasu nu [[bayu]]ay u dadipasan atu [[likelikenan]] atu buyu[[buyu'|buyu’]]an atu ma[[udad]]ay a kila[[kilang]]an atu [[akuti’]]ay a lutu[[lutuk]]an aim, itiniay u sa[[talakaw]]ay a Ke-may-leng a silamalay a [[buyu'|buyu’]] i satipan nu [[timul]]an, izaw ku [[tabakiay]] a tu-se i Tu-a-la, Ya-uang-te atu Ciy-lu-a amin, sakayhini i eneng malakuway tu tusa alasubuay a caay ka[[lecad]] nu [[binacadan]] atu [[kamu]] nu [[binacadan]]. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u [[tapang]] tusu nu [[kanatal]] sa u Yaounde ([[:zh:雅温得|雅溫德]]). === sapadateng nu kanatal demiad(國家紀念日) === [[sapadateng]] nu [[kanatal]] [[demiad]] sa 20 [[bulad]] 5 [[demiad]].[[tangan:Cameroon_(orthographic_projection).svg|thumb|Cameroon ]] === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu [[kanatal]] (congtung) ayza sa ci [[Paul Biya]], micakat a [[demiad]] sa i 1982 a mihca 11 [[bulad]] 6 demiad. == u [[hata]] == u [[kulit]] nu hata nu Cameron sa, situlu ku [[kulit]], u [[landaway]], u [[sumanahay]] atu [[takuliyaway]]. si[[bunac]] i [[telung]] nu [[hata]]. == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam: 喀麥隆 u sulit nu Lipun: カメルーン共和国 u sulit nu Amilika: Cameroon == '''[[laylay]] (歷史)''' == 喀麥隆最早的居民是俾格米人的巴卡部落。說班圖語的族裔最也早起源於喀麥隆的高地地區,但在歐洲人入侵前,大部分已經遷走。到1884年為止,國王—杜阿拉(Douala)是喀麥隆當地最具有權力的來自非洲本土的君主。 Cameron(喀麥隆) u kasumamadan i tiniay a [[tademaw]] ku pye-ke-mi a [[tademaw]] ([[:zh:俾格米人|俾格米人]]) i Pa-ka a [[niyadu'|niyazu']]. musakamuay tu [[kamu]] nu satabalay i  Cameron(喀麥隆). [[talakaw]]ay a [[kenis]], nika O-cow a [[tademaw]] ayawmidebung, uymahida malimat tu amin [[katukuh]] 1884 a mihcaan nu [[masatezep]] sa, hu-di tu Tu-a-la([[:zh:杜阿拉|杜阿拉]])(Douala)u Cameron(喀麥隆) nu i tiniay u ta[[tungus]]anay namakay i Fiy-cow i tizaay tu a hung-ti. === '''miliyas tu pidebungan a mihcaan(脫離殖民地時期)''' === 1960年1月1日,法屬喀麥隆託管區在聯合國授權的託管協議結束後進行一次全民投票,確定脫離法國控制,國名定為「喀麥隆共和國」。與此同時,英國託管的喀麥隆同樣也進行一場全民投票,位於英屬區的北部地區決定與奈及利亞合併,南部地區決定與喀麥隆合併(1961年10月1日),國名改為「喀麥隆聯邦共和國」。1984年國名再改為「喀麥隆共和國」。這就是今天喀麥隆使用兩種官方語言(英語、法語)的背景原因。 1960 a mihcaan cacay a bulad cacay a demiad, Fa-kuw [[tungus]]ay nu Cameron(喀麥隆), patadu’ mikuwan a kenis i kapulungan nu kanatal nikasasulit amikuwan tu nikaykian mamin nu sa[[zikuzan]] pakinacacay sa mi patipa’  ku tadeamaw, patatenga’ amiliyas tu Fa-ku a mipikuwaan, pangangan sa tu ngangan nu kanatal Cameron masakaputay a kanatal (喀麥隆共和國). nikasahini sa, nukasahini u Yin-kuo ku mikuwanay  Cameron (喀麥隆) malecad tu [[binawlan]] ku misingkiway, tini i [[tungus]]ay nu Iny-kou a kakitizaan tu wamisan a kakitizaan makaketun papulung tu Nay-ci-li-ya(奈及利亞) , nutimulang a kakitizaan paketung papulungan tu Cameron (喀麥隆)(1961 a mihcaan cacay bataan a bulad cacay a dimiad)ngangan nu kanatal malimat tu Cameron-lian-bang-kung-he-dang (喀麥隆聯邦共和國). 1984 a mihcaan masumat tu ku ngangan u Cameron masakaputay a kanatal (喀麥隆共和國) ayza a demidad Cameron (喀麥隆) nu talakaway a kamu sakay i In-kou a kamu atu Fa-kou a kamu. == '''cen-ce(政治)''' == 根據1992年對1972年憲法的修訂,總統具有行政權力。總統權力廣泛,並可不通過和國民大會的協商。國民大會有180個席位,每年舉行三次會議。主要職責是立法。司法機構為司法部的下屬機構,最高法院只有在總統要求下才可對法律是否違憲進行審查。 duduc tu 1992 a mihcaan tuynian 1972 a mihcaan nipa[[sumad]]an a  hulic, cung-tung situngus sapikuwan a kawaw, kung-tung ahebal ku sakuwan, atu caay piawas tu Kou-min-ta-huay [[anilubangan]](協商). Kou-min-ta-huay izaw ku 180 ku aenengan palekal tu tuyniay a tatengilan angangan u kawaw tu patizeng tu hulic. u huic a kawaw nuhulicay a sakatusa a sakaput, satalakaway a huing uyza dada’ u kung-tung ku misalungucay kya taneng tuyni u hulic amikingsa kya [[amapabeling]] (違憲) tuni nikawawan tu nu hulic. == '''mikawaway tu nu hekal(外交)''' == 喀麥隆是聯合國成員國,他還是第一個之前整體國家不是英國殖民地身份,加入大英國協的國家。喀麥隆同其第二任殖民地托管國——法國有著非常傳統友好的關係。雖然全國僅有20%的人口是穆斯林,他也是伊斯蘭會議組織(OIC)的成員。 Cameron(喀麥隆) sakaput pulung nu kanatal, u saayaway aca ciniza ayaw nu hamin a kanatal cayay ku midebungay nu Iyn-kou , milabu tu Ta-iyn-kou-sya a kanatal, Cameron(喀麥隆) uyzaan tu amihcaan tu sakatusa nu micunuday anipapikuwan tu kanatal, Fa-kou izaw ku nu kasumamadan a [[kacacayat]] (關係) tu kapahay a cabay, kanahatu hamin nu kanatal 20% dada’ ku tademaaw nu Mu-se-lin, ciniza nu Yi-se-lan-huy-i-zu-ce([[:zh:伊斯兰合作组织|OIC]]) aca a tademaw. == '''hekal a lala’(地理)''' == 喀麥隆地形多變,大部分為高原,一般海拔1000-1500米,中部地勢漸高,為高原地形。西部有一系列圓頂火山、丘陵,喀麥隆火山海拔4070米,為西非最高峰,1959年還曾噴發過。西南沿海有寬達150公里的低地,北部氣候燥熱,為熱帶草原氣候,自北向南,過度到熱帶雨林氣候,大部分地區年降水量1000-4000毫米,西南部火山區可達6000毫米以上。 Cameron(喀麥隆) helal lala’ hinakakisumad, u buyu’ amin, u talakaw 1000-1500 a mi, tepanay a lala’ talakaw u talakaway a hekal a liwliw, satipan izaw masilut masamulmulay a tukun u silamalay a buyu’, [[masaungcuyungcuyay]] (丘陵) Cameron(喀麥隆) silamalay a buyu’, u satalakaw 4070 ami, u satalakaway a buyu’ nu Si-bey(西非), 1959 a mihcaan namabuwah tuway, satipan nutumulan lilis nu bayu kaahebal katukuh 150 a kung-li a masahelungay a lala’(低地), nuwamisan cacaledesan ku demiad, u caledesay a nalinabuan a demiad, namakay nuwamisan pasayza i nutimulan, u kadaledes nu kilakilangan a demiad, mahamin nu kakitizaan nikaudadan a niditekan 1000-4000 haw-mi, satipan nutimulan u silamalan a buyu’katukuh i 6000 haw-mi a katalakaw(以上) == '''hekal(環境)''' == 根據Bernard Foahom的一項研究顯示,2001年喀麥隆擁有至少542種魚類,其中96種為特有種。此外還擁有超過15000種鱗翅目昆蟲,280種哺乳動物(包括最大和最小種類),275種非洲爬行動物中的165種,以及3種鱷魚和190至200種蛙類。另外,該國至少擁有900種不同種類的鳥類,其中750種位於喀麥隆,另外150種為候鳥。 duduc tu ni Bernard Foahom a cacay a lice [[nipatahekalan]](顯示) tu [[nicekiwan]](研究), 2001 a mihcaan Cameron(喀麥隆) naizaw kayadah ku 542 a [[lamangan]](種類) ku butingan, muzuma 96 a lamangan ku micideky a lamangan, namahini izaw hehay ku malakuwyday 15,000 a lamangan u sikinisay ci atipingpignay sapipi(鱗翅目昆蟲)nu cilkay, 280 a lamangan kumicucuay  aadupan  “pasu tabakiay atu adidi’ay a lamangan”, 275 a lamangan nu 非洲 nu minabuyay a aadupan ([[:zh:爬行动物|爬行動物]]) tu 165 a alamangaan, atu aca )(以及)tuluay alamangan u El-yu([[:zh:鳄目|鱷魚]]) atu 190 katukuh i 200 alamangan u balautay, [[uzumaay]] (另外), uynian a kanatal a  kayadah izaw ku(至少) 900 a lamangan cayay kalecat a lamangan a ayaman, uzuma 750種 nuuynian nu (位於) Cameron(喀麥隆) nuzuma 150 alamangan nu [[talastas a ayam]](候鳥). == '''lalculan(資源)''' == 喀麥隆森林面積占全國的三分之一左右,有10餘條較大河流,富水力。全國擁有許多自然資源、特產,原油、咖啡、香蕉、天然橡膠、鋁、鋁土礦、鐵礦石、木材。 Cameron(喀麥隆) a kilangkilangan u ahebal i kitakit (三分之一) a kahebal, izaw ku cacay bataan [[cedan]](條) u tabakiay a sauwac, yadah ku nanum, mamin i kanatal u yadahay nu tahakay a lalaculan. [[nipalumaan]](特產), tadasimal, kuhiy, paza’, nu lahaday a kumu([[:zh:天然橡胶|天然橡膠]]), alumi([[:zh:铝|鋁]]), alumiay alala’ abu, muking ba’tu, kilang. == '''sakikalisiw(經濟)''' == 2008年,喀麥隆的人均GDP(購買力平價)估計為2300美元,是最高的10個撒哈拉以南非洲國家之一。主要出口市場包括法國、義大利、韓國、西班牙和英國。喀麥隆是中非國家銀行(其中主要的經濟體) 、中部非洲國家經濟共同體和非洲工商業法規一體化組織的成員國。 2008 a mihcan, Cameron(喀麥隆) a tademaway palalecad GDP “[[u picakay tu  palalecad tu aca]]”(購買力平價)[[pulung tu nisulitan]](估計)2300 nu Amilika a kalisiw, u satalakaway cacay bataan nu Sa-ha-la atu  Bey-cou a kanatal. angangan sapatahekal a [[iciba]](市場) [[pasu]](包括) Fa-kou, Yi-ta-li, Han-kou, Siy-pan-ya atu Yin-kou. Cameron(喀麥隆) nu ging-ku “[[angangan a sakikalisiw]]”(其中主要的經濟體),tepanay nu Fey-cou a kanatal u kapulung nu sakikalisiw atu Fey-cou u kusy nusiwbayay a kawaw a hulic u kalacacay sakaput nu kanatal. == '''tademaw(人口)''' == 喀麥隆人口約1,500萬,分為200多個部族。主要有班圖語族的各族和俾格米人。 Cameron(喀麥隆) a tademaw izaw tu 1,054 mang, [[katuud]] ku [[binacadan]] pakala tu 200 a katalakaw. kahemulan a kamu izaw ku Pang-tu  binacadan a kamu atu Bi-ke-mi a tademaw == '''kamu(語言)''' == 喀麥隆政府以英語和法語為官方語言,十個省中鄰近奈及利亞的西北省和西南省使用英語。 Cameron(喀麥隆) a cen-bu a kamu u Eing-kouu atu Fa-kow a kamu, cacay [[bataan]] ku [[bulaw|belaw]] Nay-ci-li-ya tipan [[nuwamisan]] a [[kenis]] atu [[satipan]] [[nutimulan]] u kamu u Yin-kou a kamu. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 中文維基百科:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%96%80%E9%BA%A6%E9%9A%86 喀麥隆] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A1%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%B3 カメルーン共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Cameroon Cameroon] [[kakuniza:Sabak Nubu]] ia1kglunfuxjr71cn60wbc7u2wobrnc Cameron Bairstow 0 250 126191 97608 2021-11-06T23:11:21Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Cameron Bairstow |- | colspan="2" |[[tangan:Cameron Bairstow.JPG|Bird Averitt|alt=Cameron Bairstow.JPG|300x300px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcaan /bulad /demiad /nalecuhanan |1990 a mihcan 12 a bulad 7 a demiad/ Brisbane, Queensland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan 位置 |tabakiay ayaway mimaliay / tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 113 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu 背號 |41 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |New Mexico (2010–2014) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2014/saka 2 ku uwac/silsil 49 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Chicago Bulls (2014–2016) Austin Spurs (2015) Brisbane Bullets (2016–) mihitayan mimaliay |} '''Cameron Bairstow''', unu syubay(商業) kanasmali(籃球) miunduay(運動員) nu [[United States|Amilika]] [[NBA]] nisakaput(聯盟), u tabakiay ayaway mimaliay (前鋒)/ tebanay mimaliay(中鋒). Cameron Bairstow i 1914 a mihcaan NBA sapapili’(選秀) mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 49, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 12 bulad 7 demiad, 1990 a mihca, Cameron Bairstow, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u kasalaylay nu kitakit kanasmail nisakaput mimaliay [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] kzbe4aupvig6hkoxl2q0nu0ckn7dkyo Canada 0 251 121125 119177 2021-08-09T12:12:16Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Canada.svg|thumb|sumanahay atu sangelacay a hata, i telung sa si papah nu kilang, u hata nu '''Canada(加拿大).'''|alt=紅白二色三條縱旗,中央有紅色的楓葉標誌]] [[tangan:Canadian_parliament_MAM.JPG|thumb|Canadian parliament MAM]]'''Canada([[:zh:加拿大|加拿大]])''' == '''tatangahan:u siwkay nu kanatal''' == u [[Canada]] sa ilabu nu kaamisan a Amilikaan, itiza i 45 00 N, 75 00 W, u [[ahebal]] nu lala’ mapulung sa izaw ku 9,984,670 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 9,093,507 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 891,163 km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]]an sa 35,362,905. kakalukan umah sa 6.80%, [[kilakilangan]] umah sa 34.10%, [[zumaay]] henay umah sa 59.10%. [[tangan:Canada_(orthographic_projection).svg|thumb|Canada ]] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:Ottawa_panorama.png|thumb|400x400px|Ottawa panorama]] u tapang tusu nu kanatal sa u Ottawa ([[:zh:渥太華|渥太華]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 1 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu [[kanatal]] (congtung) ayza sa ci [[Elizabeth II]], micakat a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. u [[kulit]] nu hata nu Canda kanatal sa, situsa ku kulit, u [[sumanahay]] atu salengacay. i telung sa u papah nu kilang. uyniyan a kanatal, sienaw i kasienawan, yadah ku suledah i buyubuyuan. == '''u hata(國旗)''' == u kulit nu hata nu kanatal sa, situsa a kulit. u sumanahay atu sangelacay. == '''u sulit nu zuma a kamu(各國語言)''' == * u sulit nu Hulam: [[:zh:加拿大|加拿大]] * u sulit nu Lipun: [[:ja:カナダ|カナダ]] * u sulit nu Amilika: [[:en:Canada|Canada]] Canada(加拿大) kamu nu [[United Kingdom]], kamu nu [[France]], Canada, IPA u kaku sa/ˈkænədə/(ing a kamu)/kanada/(ba’a kamu)”i kaamisan a Amilikaan (Pey-miy-zuw(北美洲) a kanatal, nutipan i sasa nu waliyu (太平洋), nuwalian a katukuh i saetipyu(大西洋), nuamisan a kuli a [[bayu]] katukuh i Ba-bing-yang, nuwalian nuwamisanay atu [[Denmark]] ([[:zh:丹麦|丹麥]]) a lalaan mapapauwan tu [[Greenland]], nuwamisan atu Sen-pi-ye(聖皮耶) mapapauwan tu Mi-ke-lung-yung-daw(密克隆群島), tunulan atu satipan atu [[United States|A-mi-li-ka]]([[:zh:美国|美國]]) matatulas ku [[lala']], Canada(加拿大) a ku ahebal nu lala’, pakala tu 998 a bang 4,670 km<sup>2</sup>, mahamin i kitakit ku a hebal sakatusa nu tabakiay a kanatal, satu u macakatay a kanatalan, u satabakiay nu hekal a [[lala']]. singanga tu   a kanatal han. (u sulit nu hulam: Canada(加拿大)英語、法語:Canada,IPA讀音:/ˈkænədə/(英)/kanada/(法))為北美洲國家,西抵太平洋,東至大西洋,北濱北冰洋,東北方與丹麥領地格陵蘭相望,東部與聖皮埃與密克隆群島相望,南方及西北方與美國接壤。) uyni u macakatay a kanatalan a hebal ku [[lala']], uynian a kanatal kahenulan a tuse u Ottawa ([[:zh:渥太華|渥太華]]), kahenulan a tuse u Vancouver (Wen-ke-hua [[:zh:溫哥華|溫哥華]]), Toronto (Du-lun-du [[:zh:多伦多|多倫多]]) atu Montreal (Men-te-lou [[:zh:蒙特利尔|蒙特婁]]),  hamin u kanatal cacay a bataan a kenis atu nisa[[pulung]]an tu tuluay a kakitizaan, Canada(加拿大) mapasilut nu Bu-bi-se shì《[[:zh:福布斯|富比士]]》i 2020 a mihcaan miales mabulaw nueneng singangan tunian a kanatal. (u sulit nu hulam: 加拿大的領土面積高達998萬4670平方公里,為全球面積第二大國家。亦是已開發國家之中的領土面積最大者。該國首都為渥太華,主要城市有溫哥華、多倫多與蒙特婁等,全國由十個省和三個地區組成。加拿大被《富比士》列於2020年退休宜居國的名單中。) Canada(加拿大) i ayaw nu 1,400 a mihcaan izaw tu ku yuancumin ma[[uzip]], kasumamadan tu sazikuzan tu 15 a mihcaan, [[United Kingdom]] atu [[France]] micumutay a tademawan malingatu tu amisuninip tu nuwamisan a Amilikan(北美洲) a nuwalian a tukus satu i tini [[patideng|patizeng]] tu micunutay a tademaw, 1763 a mihcaan , yu pituay a mihcaan namalepun ku ngangayaw hawsa [[France]] mapacici’ tu mahamin tu ku nuwamisan a Amilikan(北美) a micunutay makelap pabeli tu [[United Kingdom]]). kilul satu tu pinaay a cacay bataan a mihcaan, [[United Kingdom]] nu mitebungay a tademaw pasaysatipan amin suninip tu tay-ping -yang a kakitizaan patizeng satu pinaay tu baluhay nu micumutay a tademaw, 1867 a mihcaan 7 a bulad 1 a demiad, 1867 a mihcaan maawas tu ku nipahulican a [[hulic]],  Canada(加拿大) a [[kenis]] maletak u An-da-luy ([[:zh:安大略省|安大略]]) atu Kuy-be-ke([[:zh:魁北克省|魁北克]]) a kenis, atu [[baluhay]] Bu-lan-zi-wiy(布藍茲維) atu Sin-se-ke-si-ys([[:zh:诺瓦斯科舍省|新斯科細亞]]) tulu ku [[United Kingdom]] [[tungus]]ay a nuwamisan a Amilikan (北美) micunutay misakaput tu Canada a malapulungan a kanatal (加拿大聯邦), kilul tu pinaay a mihcaan, u zuma tu pinaay tu a lala’an, [[United Kingdom]] [[tungus]]ay a nuwamisan a Amilikan(北美) nu micunutay tahekalay tunuan a lala’, lalit amicumut tu malapulungan a kanatal (聯邦), misakaput tu ayzaay a ziday, nu Canada(加拿大),  1931 a mihcaan 12 a bulad 11 a demiad, [[United Kingdom]] maawas tu Si-min(西敏) a saculcul a hulic, u Canada(加拿大) mala u masatekeday a kanatal, nika u mikelitay nu kanatal mahizatu u nitauyaay a nu [[United Kingdom]] Hung-tiay a kanatal ci Ciaw-ce-uw-se([[:zh:乔治五世|喬治五世]]), u [[United Kingdom]] a Kuw-hey(國會) mahizatu ami emec tu Canada(加拿大) ni kayzuan a hulic. (u sulit nu hulam: 加拿大在1400年前即有原住民在此生活。15世紀末,英國和法國殖民者開始探索北美洲的東岸,並在此建立殖民地。1763年,當七年戰爭結束後,法國被迫將其幾乎所有的北美殖民地割讓予英國。在隨後的幾十年中,英國殖民者向西探索至太平洋地區,並建立了數個新的殖民地。1867年7月1日,1867年憲法法案通過,加拿大省分裂為安大略和魁北克兩省,與新布藍茲維、新斯科細亞三個英屬北美殖民地組成加拿大聯邦。在隨後100多年裡,其它幾塊英屬北美殖民地陸續加入聯邦,組成現代加拿大。1931年12月11日,英國通過西敏法令,令加拿大成為獨立國家,但國家元首依舊是當時的英國國王喬治五世,且英國國會依舊掌握有加拿大的修憲權。1933年和1949年,加拿大民事案件和刑事案件的終審權分別從英國樞密院司法委員會移交至加拿大最高法院。1982年4月17日,英國女王兼加拿大女王伊莉莎白二世簽署命令,將加拿大憲法修憲權移交加拿大國會,至此加拿大與英國的特殊關係終結。) == '''laylay(歷史)''' == === '''i kasumamadan nu Yuan-cu-min(原住民時期)''' === duduc tuni uni micekuway tu susumamaday hehay atu tuud u mi su subelidan tu nipasubanaan pinanaman, sayadah i 24,500 a mihcaan ayaw nayay i tini nuwamisan izaw tu ku tademawan a mi kawaw, i tiniay i tumulay An-da-lue(安大略) a tademaw mikawaway a tademaw, tateng a mikilim i tiza i ayaw nu kasumamadan tu 7,500 a mihcaan,  Ciw-ke-luo-pin-ti(舊克羅平地) masaenalay a enal, atu Lan-uy-dung-siey(藍魚洞穴) buhang nisubelidan i kasasumamadan tu ni kauzip nuheni i lalabu nu kanatal a Canada(加拿大) u kasumamadan u sabalakiay a tademawan i tiza nueneng, siykay nu Yuan-cu-min u mizidekay a kakitizaan pasu matenesay nuenengay u kaluk kukawaw paluma’malalemelay u masaeletay(複雜的) u hini u satalakaw atu pacakayay a Wang-lu(網絡), nu zuma a yincumin kacakat nu siy-kay i Europe (歐洲) nu micumuday a tademaw katukuh i ayaw nu Canada(加拿大) maliwasak tu imahini pakaawas dada’ tu kutkutan tu nu kasumamadan a tuud micekiw tuyzaan u nu makapatay a siy-kay. (u sulit nu hulam: 根據考古研究及遺傳學分析,至少在24,500年前育空北部即有人類活動,而南安大略的人類活動可以追溯到公元前7,500年。舊克羅平地和藍魚洞穴遺蹟是加拿大境內最古老的人類居住地。原住民社會的特點包括有永久居住點、農業耕種、複雜的社會等級和貿易網絡。一部分原住民文明在歐洲殖民者抵達加拿大前已瓦解,如今只能通過考古發掘研究那些文明。) i laylayan nau [[United Kingdom]] atu [[France]] kumicumudaay yunian a lala’ Canada(加拿大) a lalangawan namalilit nu tusaay a kanatal atu yincumin a lalangawan tu nu kasumamadan nu babalaki a nikauzip, unian u kamu nu yincumin n nalimaan atu dadiw mahizatu malilit nu Canada(加拿大) a tademawan ktuud ku Canadaay(加拿大) a tademaw , sadi’men miazih tu yadahay a lalangawan, maazih ku yadahay a lalangawan uynian akanatal saan. (u sulit nu hulam: 歷史上曾為英國和法國的殖民地,加拿大文化深受該兩國及原住民的文化和傳統影響。而原住民的語言,藝術及音樂依然影響著加拿大人的身份認同。許多加拿大人十分珍視多元文化,並視多元文化為該國的一部分。) Canada(加拿大) a kanatal mahiza malilit nu tahak, laylay malilit nu lalay atu yincumin i mahiza u alingul(楓葉) nu kanatalay mahiza tu nu laylay mitalaayaw tu kasumamadan tu 18 a mihcaan, matudung makulit ku alingul(楓葉) i ayaw atu ayzaay hata nu Canada(加拿大), cacay a kalibuwa atu I kanatalay atu Canada-ku-huy(加拿大國徽) ipabaw, nu zumaay a kanatal mahiza izaw henay u He-li(河狸), Canada ngaciw ([[:zh:加拿大雁|加拿大雁]]) Pu-tung-cang-niaw ([[:zh:普通潜鸟|普通潛鳥]]) atu Hung-ya-cia-na-ta-ciy-cing([[:zh:皇家加拿大騎警|皇家加拿大騎警]]). (u sulit nu hulam: 加拿大的國家象徵深受自然,歷史及原住民影響。以楓葉作國家象徵的歷史可追溯至18世紀初,楓葉被描繪在以前及現在的加拿大國旗,一分錢以及在加拿大國徽上。而其它國家象徵還有河狸、加拿大雁、普通潛鳥以及皇家加拿大騎警。) === '''i kasumamadan picumutan tu(歐洲殖民時期)''' === kasumamadan tu 1,000 a mihcaanay tu, Europe (O-cuo 歐洲) a tademaw saayaway a mipaemek tu nian a Canada(加拿大), sumanahay a ngisngis ci  Ay-zuy-ke (艾瑞克) nai Niw-ben-lan-daw (紐芬蘭島) a subal Lan-say- aw-ce-mu-caw-di(蘭塞奧茲牧草地) patizeng pacena’ nuengen i tiza namakay Pay-o(北歐) nu micumutay hawsa, Canada(加拿大) ketenes tu demiad caay tu katadebin atu Europe (O-cuw 歐洲), katukuh 1497 a mihcaan [[Italy]] (義大利) a tademaw ci Caw-wa-ni-ka-bu-tu ([[:zh:乔瓦尼·卡博托|喬瓦尼·卡博托]])(John Cabot)nu England ([[:zh:英格兰|英格蘭]]) nu misuninipay nu Canada(加拿大) i saetipyu (大西洋) a bayuan, i kasumamadan tu 16 a mihcaan, Pa-se-ce(巴斯克) atu [[Portugal]] ([[:zh:葡萄牙|葡萄牙]]) i bayuay a tademaw i saetipyu (大西洋) a tukus patizang tu nu puu’ay miala tu cing(鯨) atu mibuting i tiza, 1534 a mihcaan [[France]] (法國) nu miteswkay tu bayu a tademaw ci Ya-ce-ka-di-ya(雅克·卡蒂亞) (Jacques Cartier) misumimip i Sen-lu-lun-se-wan([[:zh:聖羅倫斯灣|聖羅倫斯灣]]), atu i 7 bulad 24 a demiad tu [[France]] (法國) ci Fa-lan-suo-wa-i’-se([[:zh:弗朗索瓦一世_(法兰西)|法蘭索瓦一世]]) a ngangan tuyza a lala’ miala tuyza a lala’an. (u sulit nu hulam: 公元1000年左右,歐洲人首次踏足於加拿大。 紅鬍子艾瑞克曾在紐芬蘭島的蘭塞奧茲牧草地建立短暫的居住點。自北歐殖民者之後加拿大有一段時間沒有與歐洲接觸,直到1497年義大利人喬瓦尼·卡博托(John Cabot)為英格蘭探索加拿大大西洋沿岸。在16世紀早期,巴斯克及葡萄牙海員在大西洋沿岸建立季節性的捕鯨及捕魚點。1534年,法國探險家雅克·卡蒂亞(Jacques Cartier)探索聖羅倫斯灣,並在7月24日以法國國王法蘭索瓦一世的名義占領了那片土地。) === '''kasumamadan tu 20 a mihcaan(20世紀早期)''' === kasumamadan tu 20 a mihcaan, u misakakuay mikuwanay nu Canada(加拿大) makelap nu [[United Kingdom]](英國) tunu zumaay a kawaw sisa [[United Kingdom]] (英國) tuni a ngangayaw pakaynian tu ngangayaw hawsa Canada(加拿大) milihiza tu ngangayaw mapaculcul pasayza i satipan a ngangayawan nu Canada(加拿大) milihizaay a hitay a misakaput mala u tabakiay a salaput a hitay nu kalahitayay a Canad(加拿大軍團) uynian a hitay i Wy-mi-ling-can-iy(維米嶺戰役) a ngangayaw au nu zumaay kulahenulan a ngangayawan u mala u sakahenulan a tademaw, milihiza tunian a ngangayaw 650,000 ku tademaw, u nu Canadaay (加拿大) a tademaw, pakala tu 173,000 a mapatayay a tademaw 173,000 madukaay a tademaw. (u sulit nu hulam: 20世紀早期,作為自治領的加拿大仍被英國控制著外交事務,所以當英國在一戰對德宣戰時加拿大也自動參戰,被派往西方戰線的加拿大志願兵後來更組成加拿大軍團。這支軍隊在維米嶺戰役和其它主要戰役中都擔當相當重要的角色。) == '''u hekal nu lala'(地理)''' == Canada(加拿大) maala tu ku nuwamisanay mahamin nu kakatizaan nu Pa-mi-cuw(北美洲), nu zumaay a lala’ makaysatipan nu waliyu (太平洋) a kakitizaan, lalid katukuh i nusawalian nu saetipyu(大西洋) a kakitizaan, nuwamisan nayad katukuh i nuwamisan u sikuliay a bayu, u nian [[Greenland]] (格陵蘭) a kanatal u nu sawalian satipan, Sen-pi-ye-yu-mi-ke-lung-sung-daw(聖皮耶與密克隆群島) i nu tinulan Newfoundland ([[:zh:紐芬蘭與拉布拉多省|紐芬蘭]]) u pulung nu ahebal nu lala’, pasu i hekalay a lala’(atu nanumay a lala’)Canada(加拿大) hamin a kanatal sakatusa tabakiay a kanatal dada’ I [[Russia]] (俄羅斯) u nian dada’ i hekalay a lala’ u piasip tu a hebal ciniza mahamin i kitakit, u sakasepat nu satabakiay namakay, (u sulit nu hulam: 加拿大占據著北美洲北部的大部分地區,其領土從西部的太平洋地區一直延伸到東部的大西洋地區,北部延伸至北冰洋。格陵蘭在該國的東北部,聖皮耶與密克隆群島在紐芬蘭的南部。按總面積來算(包括陸地面積與水域面積),加拿大是全世界第二大的國家,僅次於俄羅斯;僅按陸地面積計算,它則為全世界第四大。) 1925 a mihcaan malingatu tu Canada(加拿大) tu kamu satipan 60 du katukuh 141du nu bay-ci a kakitizaan tu uynian a lala’ nika mahiza caay kakatuud ku palatatenga’ay, ciniza i kitakitan u saamisay nuenengay nu tademawan, u hitay i Ay-lel-se-mi-lel-daw(艾爾斯米爾島) subalan tu Canada-cung-tuy-cing-paw-cang(加拿大軍隊警報站). (u sulit nu hulam: 自1925年起,加拿大宣稱西經60度至141度的北極地區為其領土,但是一直沒有得到廣泛承認。它擁有世界上最北的人類定居點,駐紮在艾爾斯米爾島的加拿大軍隊警報站。) == '''cen-ce cenhu政治政府''' == Canada(加拿大) a zen-ze a nikuwan u hung-ti ku mipahulicay tu I-huy-ce(議會制), u nian ku San-cun-ban-li(三權分立), tu ni situngusay Li-ba-cuan(立法權), Se-ba-cuan(司法權) atu Sin-zen-cuan(行政權) makayni I hung-ti nu Ca-na-da-cun-ku(加拿大君主) ku pahulicay ayzaay a hung-ti,u tatayna a hung-ti ci I’-li-sa-bay-e’-se(伊莉莎白二世), cinza mahizatu nu zumaay sabaw limaay u masatekeday tu Da-in-ku-siy(大英國協) a kanatal a hung-ti. (u sulit nu hulam: 加拿大的政治體制為君主立憲下的議會制,並採用三權分立,而立法權、司法權及行政權均源於加拿大君主[87][88][89]。現任君主為女王伊莉莎白二世,她同時也是其它15個獨立的大英國協國家的君主。) == '''[[kalisiway]] 經濟''' == uynian a kanatal u Canada(加拿大) a gingku uynian a kanatal tu Cung-yan(中央) a gingku, ci Se-di-ben-pu-luo-ce(史蒂芬·朴洛茲) ku mikuwanay u kalisiw nu tapang atu nu kuziay a tapang, u Canada(加拿大統計局) u nisulitan sapasilut tu ni lekakawa u zaysan nu Canada(加拿大)。 (u sulit nu hulam: 加拿大銀行 為該國的中央銀行,由史蒂芬·朴洛茲管理。財政大臣和工業大臣都會用加拿大統計局的數據來籌備財政計劃。) == '''tademaw人口''' == kilul tunisalitan 2016 a mihcaan tu nipikingsa tu tademaw, Canada(加拿大) nu nuenengay a tademaw pulung izaw ku 35,151,728, palecad tu 2011 a mihcaan macunus tu pakalal tu 5.0%, i 1871 a mihcaan Canada(加拿大) a saayaway ku piking sat u tademaw macunus tu 10 u kacakat. (u sulit nu hulam: 根據2016年人口普查,加拿大共有35,151,728名居民,較2011年增長約5.0%,為1871年加拿大第一次人口普查時的10倍。) == '''kamu語言''' == kilul tu nusulitan Canada加拿大  a tademaw misakaku atu misatekeday a hulic, sakasabaw tulua ceding,atu nu邦官方語言法案kanatak a hulic,atu nu Canada(加拿大) a kamu anipahulic Canada(加拿大) a kamu u 英語和法語。 (u sulit nu hulam: 根據加拿大人權利與自由憲章第十六條以及聯邦官方語言法案,加拿大的官方語言為英語和法語。) == '''lalangawan文化''' == Canada(加拿大) a kanatal u sayadahay a binacadan a tademaw, u lalangawan paka pabinacadan malilit tu yadah tu masazumaay a lalangawan, kayadah nu lalangawan maading nu ni pahulican i Quebec (Kuy-bay-ce-seng 魁北克省) ,Quebec a tademawan(魁北克人), matineng au zanan a tademawan a saan.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%8A%A0%E6%8B%BF%E5%A4%A7] (u sulit nu hulam: 加拿大是個多民族國家,其文化受各種族影響而呈多樣化,多元文化主義受憲法保護[206]。在魁北克省,魁北克人對自己的身份有十分強烈的身份認同,而魁北克文化與英式加拿大文化有著鮮明的對比。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E6%8B%BF%E5%A4%A7 加拿大] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%8A%E3%83%80 カナダ] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Canada Canada] * 中文維基百科:加拿大:[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%8A%A0%E6%8B%BF%E5%A4%A7] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] jbeq0rr0z1u077u1idfu236zv86efrt Cang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 252 14793 9450 2019-11-21T15:20:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Cang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 6jfojo8u7o7aq8glcwttuflyhxdxwil Cangcang 0 253 94969 14816 2020-10-21T16:17:15Z CommonsDelinker 56 Removing [[:c:File:Diorama,_cavemen_-_National_Museum_of_Mongolian_History.jpg|Diorama,_cavemen_-_National_Museum_of_Mongolian_History.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Ciell|Ciell]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Hominin p wikitext text/x-wiki [[tangan:Wok_cooking_and_the_heat_source_by_The_Pocket_in_Nanjing.jpg|thumb|micangcang]] [[tangan:Agdz-rosino-05.jpg|thumb|Agdz-rosino-05]] == cangcang == cangcang sa misalami' misatiti' tu mukan nu tademaw atu aadupan. paakuti a nanum acasa simal cangcangen, anu macacaktu , kapah tu mukan. === u sulit nu Hulam === 中文中廣義的'''[[:zh:烹饪|烹飪]]''',可泛指'''料理'''與'''烹煮'''等意,較無明確分野。日語中與烹飪同義的「'''料理'''」一詞也常在中文地區使用,而「料理」又可指「菜餚」、「菜色」等意。 u kamu nu Hulam sa tu micangcang, === u sulit nu Lipun === '''調理'''(ちょうり)とは、食材を加工し、料理を作る過程あるいは行為。なお、日本語では'''料理'''が調理をも指す呼称として用いられることがしばしばある。 === u sulit nu Amilika === '''Cooking''' or '''cookery''' is the art, technology and craft of preparing food for consumption with or without the use of heat. Cooking techniques and ingredients vary widely across the world, from grilling food over an open fire to using electric stoves, to baking in various types of ovens, reflecting unique environmental, economic, and cultural traditions and trends. The ways or types of cooking also depend on the skill and type of training an individual cook has. Cooking is done both by people in their own dwellings and by professional cooks and chefs in restaurants and other food establishments. Cooking can also occur through chemical reactions without the presence of heat, such as in ceviche, a traditional South American dish where fish is cooked with the acids in lemon or lime juice. == u sapuelac nu masatekeday a sulit == cangcang: 熱菜、煮 micangcang: 在熱菜 cangcangen: 回鍋加熱 (命令) == tinaku ku kamu u Sakizaya == (micangcang) micangcang ci Kensin tu lami'. (cangcangen) cangcangen henay kiya lami'! == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == *[http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%B9%E9%A5%AA 烹飪] *[https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%AA%BF%E7%90%86 調理] *[https://en.wikipedia.org/wiki/Cooking Cooking] [[kakuniza:sakasitangah]] c3xrxcbwc9oru8hlhxovnys8lzqdh1z Canglah-tatama a ngangan nu Pangcah 0 254 14826 9483 2019-11-21T15:20:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Canglah == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 38rbi7xoc6mwz24w9bzutugvhdw5uhu Carapongay 0 255 86067 14890 2019-11-30T01:05:14Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin_Township.svg|thumb|Changbin Township]] [[tangan:Changbin Township Office, Taitung County 20160802.jpg|thumb|Changbin Township gov]] ==Carapongay== u sulit nu Hulam: 堺橋部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Taitung ku niyazu’ nu Carapongay. u kasalumaluma’ nu Carapongay sa, 33 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 82 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 60 ku tademaw, pakalatu 73%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 27%. === u sausi nu kanatal a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 62%, Yuwatan(Bunun) 1%, Tayan(Tayal) 2%, Piyuma(Puyuma) 1%, Truku 2%. === u niyazu' nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Tayan(Tayal) atu piyuma, inay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. hakay izawtu, caay henay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://www.waze.com/directions/taiwan/962%E5%8F%B0%E6%9D%B1%E7%B8%A3%E9%95%B7%E6%BF%B1%E9%84%89/%E5%A0%BA%E6%A9%8B%E4%BC%91%E6%81%AF%E5%8D%80/79560936.795674898.5471247.html 堺橋休息區] 定位 * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:niyazu']] 2sbcpnggch3n2mzaccgh214axco635n Carl Anderson 0 256 14904 9561 2019-11-21T15:20:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Carl Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1913 a mihcan 11 a bulad 16 a demiad/ Middletown, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay / mikilac zikuzay mimaliay, |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 186 kungcin |- | style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |USC (1935–1938) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Indianapolis Kautskys (1938) Hammond Ciesar All-Americans (1940) |} == Carl Anderson == nalecuhan i Middletown, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. == siwkay niza == tatama, nalecuhan a demiad i 11 bulad 16 demiad, 1913 a mihca, Carl Anderson, miunduay. (mapatay i 2001 a mihcan) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] 00pp92pbgvlow87j5zydq5kw2edg7pc Carl Austing 0 257 14924 9581 2019-11-21T15:20:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Carl Austing |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1910 a mihcan 4 a bulad 25 a demiad/ Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay / tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw |193 kungfen |- | style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Cincinnati (1933–1935) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Ray's Clothiers of Dayton (1936) Cincinnati Comellos (1937) pahanhanan tu kawaw |} Carl Austing nalecuhan i Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. == siwkay niza == tatama, nalecuhan i 4 a bulad 25 a demiad, 1910 a mihca, Carl Austing, miunduay. (mapatay i 1992 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] cn71wex82kj8pj22b0t4sj6l0eg87mm Carl Bailey 0 258 14947 9604 2019-11-21T15:20:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Carl Bailey |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1958 a mihcan 4 a bulad 23 a demiad/ Birmingham, Alabama |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Tuskegee (1976–1980) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1980/saka 3 ku uwac/silsil 66 |- |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Alberta Dusters (1980–1982) Portland Trail Blazers (1982) Las Vegas Silvers (1982 Wisconsin Flyers (1982) Billings Volcanos (1982–1983) pahanhanan tu kawaw |} Carl Bailey nalecuhan i Birmingham, Alabama, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Carl Bailey i 1980 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 66, namapili’ tu nu Seattle SuperSonics putiput. == siwkay niza == tatama, 4 bulad 23 demiad, 1958 a mihca, Carl Bailey, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E5%B0%94%C2%B7%E8%B4%9D%E5%88%A9 卡爾·貝利] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Bailey Carl Bailey] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] jr5t9fx4kvbcu99pv0i88nboh4os435 Carl Braun 0 259 14968 9625 2019-11-21T15:20:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Carl Braun |- | colspan="2" |[[tangan:Carl Braun 1959.jpeg|Carl Braun|alt=Carl Braun 1959.jpeg|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1927 a mihcan 9 a bulad 25 a demiad/ Brooklyn, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay / mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |4 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Colgate (1945–1947) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1947 / Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1962) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1953–1957) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |New York Knicks (1947–1950, 1952–1961) Boston Celtics (1961–1962) |} Carl Braun tatama, sanglacay a banges, u Amilika kanatal a tademaw. nalecuhan i Brooklyn, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. 9 bulad 25 demiad, 1927 a mihca, Carl Braun, miunduay. (mapatay i 2010 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] ro925e3zsw5b08p50qhg6zk7r1dm5fb Carl XVI Gustaf 0 260 128154 14980 2022-03-08T22:44:40Z Siro bileveli Boris 2112 wikitext text/x-wiki [[tangan:King Carl XVI Gustaf at National Day 2009 Cropped.png|thumb|ci Carl XVI Gustaf|alt=King Carl XVI Gustaf at National Day 2009 Cropped.png (2009)]] Carl XVI Gustaf tatama, 4 bulad 30 demiad, Carl XVI Gustaf, u misingkiway. 1946 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Sweden]] ayza sa ci Carl XVI Gustaf, micakat a demiad sa i 1973 a mihca 9 bulad 15 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] 2acvmv77dhtj7g31skf0v7mparshbpb Carlos Arroyo 0 261 15005 9662 2019-11-21T15:20:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Carlos Arroyo |- | colspan="2" |[[tangan:CarlosArroyo'13.JPG|Carlos Arroyo|alt=CarlosArroyo'13.JPG|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1979 a mihcan 7 a bulad 30 a demiad/ Fajardo, Puerto Rico |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |FIU (1997–2001) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2001/ Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Cariduros de Fajardo (1996–1997) Cangrejeros de Santurce (1998–2003) Toronto Raptors (2001–2002) Denver Nuggets (2002) TAU Cerámica (2002) Utah Jazz (2002–2005) Detroit Pistons (2005–2006) Orlando Magic (2006–2008) Maccabi Tel Aviv (2008–2009) Miami Heat (2009–2011) Boston Celtics (2011) Beşiktaş Milangaz (2011–2012) Galatasaray Liv Hospital (2013–2015) Cangrejeros de Santurce (2015) FC Barcelona Lassa (2015–2016) Leones de Ponce (2016–2017) Cariduros de Fajardo (2017–) |} Carlos Arroyo unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay. == siwkay niza == tatama, sangelacay a tademaw,u Amilika kanatal a tademaw, 7 bulad 30 demiad, 1979 a mihca, Carlos Arroyo, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Carlos_Arroyo Carlos Arroyo] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E6%B4%9B%E6%96%AF%C2%B7%E9%98%BF%E7%BD%97%E7%BA%A6 卡洛斯·阿洛尤] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] 7xpkdc2b028rrjg2yd92htk09pj2upz Carlos Boozer 0 262 15030 9687 2019-11-21T15:20:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Carlos Boozer |- | colspan="2" |[[tangan:Carlos Boozer.jpg|Carlos Boozer|alt=Carlos Boozer.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1981 a mihcan 11 a bulad 20 a demiad/ Aschaffenburg, West Germany |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 117 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1, 5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Duke (1999–2002) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2002/saka 2 ku uwac/silsil 35 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Cleveland Cavaliers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (2007, 2008) NCAA satabakiay sakacacayay kawlah (2001) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Cleveland Cavaliers (2002–2004) Utah Jazz (2004–2010) Chicago Bulls (2010–2014) Los Angeles Lakers (2014–2015) Guangdong Southern Tigers (2016–2017) pahanhanan tu kawaw |} '''Carlos Boozer''' == siwkay niza == nalecuhan i Aschaffenburg, West Germany, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Carlos Boozer i 2002 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 35, namapili’ tu nu Cleveland Cavaliers putiput. tatama, lumeniay a banges, u West Germany kanatal a tademaw. nalecuhan i 11 a bulad 20 a demiad, 1981 a mihca, Carlos Boozer, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] mo8xfisbpt8i4v8z40w30ndxsnaiv25 Carmelo Anthony 0 263 86066 86065 2019-11-30T01:04:59Z Xiplus 201 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/Xiplus|Xiplus]] ([[User talk:Xiplus|talk]]) to last revision by Jon Harald Søby (TwinkleGlobal) wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Carmelo Anthony |- | colspan="2" |[[tangan:Carmelo Anthony Nov 2013.jpg|Carmelo Anthony|300x300 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 3 a bulad 29 a demiad/ Brooklyn, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Syracuse (2002–2003) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2003/saka 1 ku uwac/silsil 3 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Denver Nuggets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (2007, 2008, 2010–2017) NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (2010, 2013) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Denver bullion (2003–2011) New York Nick (2011–2017) Oklahoma City Thunder (2017–) mihitayan mimaliay |} Carmelo Anthony tatama, lumeniay a banges, u Amilika kanatal a tademaw. unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u adidi’ay ayaway mimaliay. Carmelo Anthony i 2003 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 3, namapili’ tu nu Denver Nuggets putiput. 5 bulad 29 demiad, 1984 a mihca, Carmelo Anthony, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] tnosc4jqypmb4k4aa7e0maedx5t0sav Cavak 0 264 15137 9794 2019-11-21T15:20:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 84 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Pingtung_County.svg|thumb|Pingtung County]] [[tangan:Pingtung_labelled_map2.png|thumb|Pingtung (papo)]] [[tangan:Traditional_House_of_East_Paiwan_Tribe_(1).JPG|thumb|Traditional House of East Paiwan Tribe]]Cavak == nilacul == u sulit nu Hulam: 青山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu Cavak. u kasalumaluma’ nu Cavak sa, 273 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 864 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 794 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 70 ku tademaw, pakalatu 8%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 88%, Rukai 2%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u Paywan a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng, u zuma a tademaw sa u Rukay atu Pangcah(Amis), inayi' ku Sakizaya itini mueneng. u Paywan a tademaw lumeni ku banges. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. 1 ku cacudadan i Cavak niyzau’. 3 ku kyukay i Cavak niyzau’. inayay ku pakincalan i Cavak niyazu’. 1 ku pikuwanan i Cavak niyzau’. inayay ku pacudacudadan i Cavak niyazu’. inayay ku padekuan i Cavak niyazu’. == u cidekay nu Taywan yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay(平地原住民), sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) === malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan === * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%8F%E6%9D%B1%E7%B8%A3 屏東縣] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F 排灣族] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Yincumin]] 10h2i032fksg42u3evyreqyzfyseeom Cawi 0 265 86064 15181 2019-11-30T01:04:50Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Hualien_County.svg|thumb|Hualien County]] [[tangan:Fengbin_HL.svg|thumb|Fengbin]] == Cawi == u sulit nu Hulam: 靜浦部落 (Fengpin, Hualien) Fengpin siang itiza i Taywan Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cawi. u kasalumaluma’ nu Cawi sa. 151 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 435 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 419 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 4%. == u sausi nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 94%, zumazuma 2%. == u Pangcah(Amis) a niyazu' == u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, inayi' ku Sakizaya itini mueneng, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu. u Taypinyang a bayu i tebal. katuud ku mibutingay a tademaw itini mueneng. == u Sakizaya a tademaw == inay'i' ku Sakizaya itini mueneng. hakay izaw tu. cayka tineng kami. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} 1 ku kyukay i Cawi niyzau’. 1 ku pikuwanan i Cawi niyzau’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8A%B1%E8%93%AE%E7%B8%A3 花蓮縣] [[kakuniza:niyazu']] 80exhawqby8cxmcpzbax0qbsxvgskv6 Cayamavana 0 266 86063 15226 2019-11-30T01:04:49Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Tsou_youth_of_Taiwan_(pre-1945).jpg|thumb| Cou , 1945]] [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Chiayi_County.svg|thumb|Chiayi (papo)]] [[tangan:臺灣原住民鄒族領袖高一生(吾雍.雅達烏猶卡那)與湯守仁(湯川一丸)_Indigenous_Taiwanese_Leaders_Kao_Yi-shen_and_Tang_Shou-jen_who_Killed_by_Brutal_Regime_from_China_in_1954.jpg|thumb|300x300px|臺灣原住民鄒族領袖高一生 (吾雍.雅達烏猶卡那) 與湯守仁 (湯川一丸), 1954]] == Cayamavana == u sulit nu Hulam: 茶山部落 Cayamaavana niyazu' itiza i angangan nu Cenyun talawadaw. i satumulan nu Alisan siang. nu ngangan nu Cou cidekay sa, u Cayamavana. sakaizaway sa ku i tatelecan nu buyu a enal hananay. u satabakiay a lala' nu Alisan siang. sa'pi ku demiad. maka sepat atudi ku tademaw itiza. u baluhayay a niyazu'. == u siwkay nu niyazu' == [[tangan:嘉義縣政府.JPG|thumb|嘉義縣政府]] i Chiayi a kuwan ku niyazu’ nu Cayamavana. u kasalumaluma’ nu Cayamavana sa, 110 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 297 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 208 ku tademaw, pakalatu 70%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 89 ku tademaw, pakalatu 30%. == u sausi nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Cou 55%, Bunun 15%. == u Cou a niyazu' == u Cou a niyazu' kuyni, tuud ku Cou a tademaw itini, u zuma a Incumin atademaw sa u Yuwatan, inay ku Sakizaya itini. tuud ku Hulam intini. == u Sakizaya a niyazu' == inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. hakay izawtu , cayka tineng kami sayisaw. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F 鄒族] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%98%89%E7%BE%A9%E7%B8%A3 嘉義縣] [[kakuniza:niyazu']] hr60qy6he9v85f97vgpvojua98ybzay Cealalupalantdlu 0 267 86062 15303 2019-11-30T01:04:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Cealalupalantdlu == [[tangan:Shoufeng_villages2.svg|thumb|Sofeng]] u sulit nu Hulam: 豐山部落 (Sofeng, Hualien) Sofeng i teban nu Kalinku, saamisan sa u Cian, sawalian sa u Taypin-bayu', satipan sa u Wanrong, satimulan sa u Fenglin atu Fongpin. == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cealalupalantdlu. u kasalumaluma’ nu Cealalupalantdlu sa, 841 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,227 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 259 ku tademaw, pakalatu 12%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,968 ku tademaw, pakalatu 88%. == u sausi nu cidekay a tadeamw == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 10%, Yuwatan(Bunun) 1%. == u Pangcah a niyazu' == u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunan), izaw tu ku Sakizaya itini, caayhen misumat ku ngangaan nu Sakizaya. kina niyazu' katuud ku Hulam, caayka tuud ku Incumin. sikasulin i tebal nu niyazu'. ==u Sakizaya a niyazu' == izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, cayay pasumad ku ngangan nu cidekay. macamel tu mueneng itiniay a niyazu'. == u cidekay nu Taywan Yincumin : == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == u siwkay nu Yincumin == u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8A%B1%E8%93%AE%E7%B8%A3 花蓮縣] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A3%BD%E8%B1%90%E9%84%89 壽豐鄉] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] 4w04sp053spbjkjrvcjth78zwh2282b Cedric Ball 0 268 126338 15314 2021-11-12T08:45:32Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Cedric Ball |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1968 a mihcan 4 a bulad 16 a demiad/ Worcester, Massachusetts |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |23 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Charlotte (1987–1990) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1990 / Undrafted |- |mapili’ay a mali-putiput |Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Wichita Falls Texans (1990–1991) Los Angeles Clippers (1990) Quad City Thunder (1996–1997) Connecticut Pride (1996–1997) pahanhanan tu kawaw |} '''Cedric Ball''' nalecuhan i Worcester, Massachusetts, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 4 bulad 16 demiad, 1968 a mihca, Cedric Ball, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] rlrzgoy7acuuy19yyrwx8uojbhgqqo4 Cedric Bozeman 0 269 15338 9995 2019-11-21T15:20:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Cedric Bozeman |- | colspan="2" |[[tangan:Cedric Bozeman (cropped).JPG|Cedric Bozeman|alt=Cedric Bozeman (cropped).JPG|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1983 a mihcan 3 a bulad 7 a demiad/ Los Angeles, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |13 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UCLA (2002–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2006 / Undrafted |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Atlanta Hawks (2006–2007) Albuquerque Thunderbirds (2007) Telindus Oostende (2007) Energa Czarni Słupsk (2007–2008) Anaheim Arsenal (2008–2009) Beijing Ducks (2009–2010) Belgacom Liège (2010–2011) Reno Bighorns (2011–2012) Maine Red Claws (2012) Barangay Ginebra Kings (2012) Westports Malaysia Dragons (2013) Toshiba Brave Thunders Kanagawa (2013–2015) Fukushima Firebonds (2016–2017) Link Tochigi Brex (2017–) mihitayan mimaliay |} == siwkay ni Cedric Bozeman == unu syubay [[:zh:篮球|kanas-mali]] [[:zh:运动员|miunduay]] nu Amilika [[:zh:NBA|NBA]] nisakaput, u mikilac zikuzay mimaliay/adidi’ay ayaway mimaliay. [[:zh:男性|tatama]] ciniza, [[:zh:美国|Amilika]] [[:zh:国家|cidekay]] a tademaw, nalecuhan i 3 a bulad 7 a demiad, 1983 a mihca, Cedric Bozeman, miunduay. lumeniay ku banges ciniza, singisnigs ciniza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[:en:Lists_of_National_Basketball_Association_players|Lists of National Basketball Association players]] [[:zh:NBA|NBA]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] hvo34225a9m5byp4zlyfn9odbj10n7o Central african republic 0 270 121124 121122 2021-08-09T12:10:46Z Sabak5388 17 /* u hata(國旗) */ wikitext text/x-wiki '''Central african republic(中非共和國)'''[[tangan:Flag of the Central African Republic.svg|thumb|u hata nu '''Central african republic(中非共和國)'''|alt=Flag of the Central African Republic.svg]] == '''u siwkay nu kanatal(介紹國家)''' == u Central african republic sa i labu nu Africa, itiza i 7 00 N, 21 00 E, u ahebal nu lala’ mapulung sa 622,984 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa 622,984 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademaw sa 5,507,257. [[kakalukan umah]] sa 8.10%, [[kilakilangan umah]] sa 36.20%, zumaay henay umah sa 55.70% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:Bangui_collage.png|thumb|Bangui]] u tapang tusu nu kanatal sa u Bangui ([[:zh:班基|班基)]].[[tangan:Central_African_Republic_(orthographic_projection).svg|thumb|Central African Republic ]] == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 12 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Faustin-Archange Touadéra]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 30 demiad. == '''u hata(國旗)''' == u kulit nu hata kina kanatal sa, silima ku kulit, u semilaway, u sangelacay, u landaway, u takuliway atu sumanahay. sibunac a kulit i kalimucu nu hata. == '''u sulit nu zuma a kamu(各國稱呼)''' == u sulit nu Hulam: 中非共和國 u sulit nu Lipun: 中央アフリカ共和国 u sulit nu Amilik: Central African Republic Central african republic(中非共和國)”Fa-yu(法語), République centrafricaine”, “Sang-ke-yu(桑戈語), Ködörösêse tî Bêafrîka”, singangan tu nu  Zung-bey(中非), Ban-ci(班基) u kahenulan a tuse nu Zung-bey(中非), i tini i tebang nu Zung-bey(中非) a kanatal,mala u lalabuay a tukus nu kanatal, Zung-bey(中非) namakaysatipan malingatu duduc tu nu piliyuc nu tuki a pasayzaan, pasazumaen tu Ke-may-lung(喀麥隆), Cha-de(查德), Su-tan(蘇丹), Nan-su-tan(南蘇丹), Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) atu Congo, the republic of the(剛果共和國) matatules tulala’, Zung-bey(中非) palekal i 1958 a mihcaan 12 a bulad, namalingatu tu pangkiw a misakaku kunu cenhuay satu 1960 a mihcaan 8 a bulad 13 a demiad tatengaay tu manusakamu tu mamisateked, kahenulan a tuse a Ban-ci(班基) upabelin a kamu Ban-cy(班吉) han, i tini i U-ban-ci-he(烏班基河) mililis nu tukus i tapiingan nu tuse. (u kamu nu Hulam sa: 中非共和國(法語:République centrafricaine;桑戈語:Ködörösêse tî Bêafrîka),通稱中非,班基(Bangui)- 中非共和國首都,是位於中部非洲的國家。作為一內陸國家,中非從西邊起依順時針方向,分別與喀麥隆、查德、蘇丹、南蘇丹、剛果民主共和國和剛果共和國相接壤。中非成立於1958年12月,初期為半自治的政府型態,後於1960年8月13日正式宣布獨立。首都班基(Bangui,又譯班吉)位於烏班基河(Oubangui)沿岸的邊境城市。) ayaw nu Zung-bey(中非) tungusay nu U-ban-ci-siya-li(烏班基-夏利)(Territoire d'Oubangui-Chari)a lala’, nu Fa-ku(法國) i tiniay i Fay-cow(非洲) nu micumutay, 1960 a mihcaan namisateked, Central african republic(中非共和國) mikilul tu nu hulic mikeliday a tademaw ku mikuwanay pasu nacacay mademec mitanam tu nu hung-ti a lice, 1993 a mihcaan, i kacakat nu ka cunusan tu demiad tanutuwa’  saku suni nu binawlan, Zung-bey(中非) kinacacay henay nu binawlan a pisingkiw ci An-ze-fay-li-ke-si-pa-ta-say(昂熱-菲利克斯•帕塔塞) ku mala cung-tungay, 2003 a mihcaan  Zung-bey(中非) masumat kukawaw nu hitay, ci Pa-ta-say-pa-fu-lang-suo-wa-bo-ci-ze(帕塔塞被弗朗索瓦•博齊澤) u sakakaay a hitay mapaales. (u kamu nu Hulam sa: 中非前身為法屬烏班基-夏利領地(Territoire d'Oubangui-Chari),是法國位於非洲的殖民地之一。1960年獨立後,中非共和國被一系列專制領導人所統治,包括一次失敗的君主制嘗試。1993年,在日益高漲的民主呼聲下,中非迎來第一次民主選舉,昂熱-菲利克斯•帕塔塞當選為總統。2003年,中非發生軍事政變,帕塔塞被弗朗索瓦•博齊澤將軍罷免。) 2004 a mihcaan mabuwah mangangaay ku lalabuay, anu mahicahica milihiza tu nu tatusa a ngangayaw i 2007 a mihcaan masasulit paketun tu masasukapah a [[tatelek]](簽約), atu 2011 a mihcaan masasulit makaketun asa tu zumaay cacay a lice, a masasukapah a tateled, nika i 2012 a mihcaan masacukah aca, lalid satu mangangaay atu milihicaay a ngangayaw sikuwang sibakudang tuku sakaput katuud macunus tuku micalap tu mikuwanay tu tademaw a kawaw, mahiniay pakuniza milupu mitiik atu [[pikelec]](限制) mikena tu sin-bun tu tumisakakuay mikawaw, uynian a kanatal katenes mahiza tu masasiput ku nipikuwan tu tademaw atu nisulitan tu mahiniay a kawaw. (u kamu nu a Hulam sa: 2004年,中非爆發內戰,儘管參戰雙方於2007年簽訂了和平協議,以及在2011年又簽訂了另一項和平協議,但在2012年衝突再次爆發。連綿不絕的戰爭,以及參與戰爭的各武裝團體普遍和日益增多的侵犯人權的行為(如任意囚禁、酷刑和限制新聞自由及行動自由等),導致該國長期保持糟糕的人權記錄。) payawan Central african republic(中非共和國) a kayadah nu kuang-cang(礦藏) atu lalayan(自然) a kasilacul, mahiniay u You(鈾) nisupedan kayadah(儲量) simal(原油), u kimng(黃金), malikaday a ba’tu(鑽石), Cu(鈷) ,kasuy(木材), u nanum dingki atu kakalukan a lala’, mahiniay tu i kitakit u sapakuyucay saka cacay bataan ku cacay a kanatal, katukuh ayza i 2017 a mihcaan, Central african republic(中非共和國) a tademaw GDP ”u nipicakay u lecat nu aca aniasipan”(以購買力平價計算)i tini i kitakit u pasazikuzan a miasip u saayaway, 2019 a mihcaan, Central african republic(中非共和國) a tatemaw nipaalekalan a tinsu i tini i kitakit u pasazikuzan a miasip u sakatusa, i tini dada’ talakaw tu ni-rl(尼日) a kanatal, izaw patahkal  ku [[nigingkuwan]](研究), Central african republic(中非共和國) i kitakitan u cayay ka tanektek a kanatal atu u cayay katatunus tu masakapahay a tademaw nu kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 儘管中非共和國擁有大量的礦藏和自然資源,如鈾儲量、原油、黃金、鑽石、鈷、木材、水電[4]以及大量的耕地等,其仍然是世界上最貧困的十個國家之一。截止2017年,中非共和國的人均GDP(以購買力平價計算)位於世界倒數第一。[5]2019年,中非的人類發展指數位於世界倒數第二,僅高於尼日。[6]有研究表明,中非是世界上最不健康的國家[7]和最不適宜年輕人的國家。) == '''laylay歷史''' == ayaw pakala tu 10,000 a mihcaan, malakedakedalan tu umiadupay u mialaay tu misupeday a niyazu’ pasatimul mabulaw katukuh i Zung-bey(中非) nuwamisan a Sa-he-lel(薩赫勒) a kakitizaan, uynian a niyazu’  malinga’tu tu mananel(定居) malukay ku kawaw. kunian mala u baluhay ba’tuay a zi-tay palekal tu zumaay a ngangayaw. (u kamu nu Hulam sa: 約10000年前,荒漠化使得狩獵和採集的部落向南遷徙來到中非北部的薩赫勒地區。這些部落開始定居並從事農業活動,這個成為新石器革命的一部分。) kasumamadan tu pitu a mihcaan Zung-bey(中非) katuud tu ku muenengay itizi a tademaw, u heni u zuma makuwan nu pinay tu nu Ta-di-ku(大帝國) a kanatal, cunus tu Jiy-nie-mu--mu-po-nu(加涅姆-博努)(Kanem-Bornu), Ua-da-iy(瓦達伊)(Ouaddai),Pa-ci-rl-mi(巴吉爾米)(Baguirmi)atu tutuc tu papaway a Ni-lu(尼羅)(the Upper Nile), Ca-de-hu(查德湖) u angangan nu Da-bu(達富)(Dafour)a niyazu’, namahiza satu zikuzan satu, katuuday a Su-dan(蘇丹) a kanatal pangiha musakamu izaway tu ayzaay a Zung-bey(中非), mala u makayniay ku kuli, mala u pacakayay tu lumeni’ay a kuli u caculilan a zazan. (u kamu nu Hulam sa: 在7世紀,中非已經有眾多居民居住,他們部分被幾大帝國統治,有加涅姆-博努(Kanem-Bornu)、瓦達伊(Ouaddai)、巴吉爾米(Baguirmi)和沿著上尼羅(the Upper Nile)以查德湖為基地的達富(Dafour)部落。後來,多個蘇丹國宣稱擁有現今中非,並將其作為奴隸的來源,成為販售黑奴的交通要道。) 1875 a mihcaan Su-dan(蘇丹) a kanatal Su-dan(蘇丹) mikuwan tu ku U-ban-ci(烏班基Rabih az-Zubayr), 1894 a mihcaan tungusay tu nu Kang-ku(剛果),,1903 a mihcaan u Fa-ku(法國) tungusay nu U-ban-ci(烏班基Rabih az-Zubayr) (Territoire d'Oubangui-Chari)a lala’,1910 a mihcaan u Fa-ku(法國)  tungusay nu Ce-taw-fiy-cow(赤道非洲), 1958 a mihcaan patingen tu sakaku a cenbu, satu pala u pangkiway a ce-ceay(自治) Central african republic(中非共和國)(Répulique Centrafricaine), ci Pa-tay-le-mi-po-kang-ta(巴泰勒米•波岡達) u saayaway mala micuwanay tu cenbu,,1959 a mihcaan ci Po-kang-ea(波岡達) mapatay i kahetik nu hikuki, ci Da-wey-da-ke(大衛•達科)(David Dacko) ku micalukay mala mikuwanay nu cenbu. (u kamu nu Hulam sa: 1875年,蘇丹國蘇丹Rabih az-Zubayr統治上烏班基。1894年納入法屬剛果,1903年為法屬烏班基沙立領地(Territoire d'Oubangui-Chari),1910年屬法屬赤道非洲,1958年成立自治政府,之後成為半自治的中非共和國(Répulique Centrafricaine),巴泰勒米•波岡達為首任總理,1959年波岡達死於空難之中,大衛•達科(David Dacko)繼任為總理。) 1960 a mihcaan 8 a bulad 13 a mihcaan namiskaku kuCentral african republic(中非共和國)hawsa, ci Da-wey-da-ke(大衛•達科) mananunul(臨時) mala cung-dung(總統), caay katenes mala u tiniay a kanatal usaayaway mala cung-dung(總統), mikawaw tu cacayay a sakapu nu cenbu amiteked amicuean, 1965 a mihcaan 12 a bulad 31 a demiad tusansandeban , u sakakaay nu hitay, i hekalay a hitay tu sakakaay ci Pu-ksa'-sang-siaw(博卡薩上校) palekal pasazuma tu kawaw nu cenbu mibelin tu Da-ke-da-ka-sa(達科,博卡薩) i sakatusa a demiad sateked sa cung-dung(總統), ci Pu-ksa'-sang(博卡薩) tahekal amicuzuh amicukah a kawaw, mangelu’ ku tademaw 1976 a mihcaan 12 a bulad 4 a demiad, ci Pu-ksa'-sang(博卡薩) sakaku sa a mala hun-ti, pasumat tu ngangan nu kanatal Zung-bey(中非) hung-ti a kanatal saan, satu i tucilal a mihcaan 12 a bulad 4 a demiad mikawaw tu tabakiay a pacakat tu kawaw. (u kamu nu Hulam sa: 1960年8月13日中非共和國獨立後,大衛•達科出任臨時總統,不久成為該國首任總統,實施一黨專政。1965年12月31日晚上,陸軍參謀長博卡薩上校發動政變推翻達科,博卡薩在次日自立為總統。博卡薩上台後推行暴政,人民苦不堪言。1976年12月4日,博卡薩自封皇帝,改國名為中非帝國,並在次年12月4日舉行盛大的加冕禮。) (u kamu nu Hulam sa: 1979年9月20日,前總統達科趁博卡薩出國訪問利比亞之際,在法國軍隊協助下發動政變推翻博卡薩,達科再次出任總統,並恢復國名為中非共和國。) 1981 a mihcaan 9 a bulad ci, An-de-liy-ke-lin-pa( 安德烈•科林巴) sakakaay nu hitay palekal misumat tu kawaw nu cen-ce,mipabelin ci Da-ce(達科), u sakakaay tu satalakaway a tabang nu kanatal, 1993 a mihcaan, Zung-bey(中非) mikawaw tu i laylayay u saayaway u binawlan ku misingkiway, ci An-ce-biy-li-ce-se-pa-da-say(昂熱-菲利克斯•帕塔塞) malaay mala cung-tung(總統), 2003 a mihcaan 3 a bulad ayaw nu sikuwanay sibakudangay (炸蛋), midebung tu kahenulan a tuse nu (班基),u cenbu ni Pa-da-say(帕塔塞) pabelin, ci Pu-si-ce(博齊澤) sakaku sa patizeng mala cung-dung(總統), ci Pu-si-ce(博齊澤) i 2005 a mihcaan tu pisingkiwan pakatemec mala cung-dung(總統) tu, nami  mililabang (接待)tu milakalakay i Hay-di(海地) a cung-dung(總統) ci A-li-se-di-de(阿里斯蒂德). (u kamu nu Hulam sa: 1981年9月,安德烈•科林巴將軍發動政變推翻達科,自任國家元首。1993年,中非舉行歷史上首次民主選舉,昂熱-菲利克斯•帕塔塞當選總統。2003年3月,前武裝部隊參謀長弗朗索瓦•博齊澤的部隊攻入首都班基,帕塔塞政府被推翻,博齊澤自立為總統。博齊澤在2005年總統選舉中勝出。曾經接待流亡的海地總統阿里斯蒂德。) == '''hekal a lala’地理''' == === '''kakitizaan atu wayway nu lala’位置與地形''' === Central african republic(中非共和國) i tini i amisan tulu du katukuh sabaw cacay a du an, uynian a kanatal i tini i fiy-cow-ta-lu(非洲 大陸) tu kapulangan a kasaupuan, u tinulan tayza nuwamisan pasayza nuwalian satipan u kakayzaan mucilil a zazan, u pingayawan a kakitizaan u sakahenulan mahamin a kanatal pulung nu hekal 62 bam 5900 pin-bang-kung-li(平方公里), Zung-bey(中非) a nuwalian nuamisan atu Su-dan(蘇丹) matatules ku lala’, nuwalian mitules tu timulan a 蘇丹, nutimulan a lilis u the republic of the(剛果共和國) , satipan timulan u belaw u Kang-ku(剛果), satipan mitules tu Ce-may-lung(喀麥隆), nuwamisan atu Ha-de(查德) u laet tu bayu pakala tu cacay a malebud kung-li(一千公里), u nayay ku sacumut nu bayu lalabuay nu tukus a kanatal, talabu nu kanatal a lala’ satalakawsa uyni u adidi’ay [[sahebunghebung]] (起伏), palalicat tu talakaw pakalatu pitu lasubu a depa 9 kung-ce(公尺),nu Fay cuw(非洲) tepan atu timulan u satalakaway kakitizaanay. (u kamu nu Hulam sa: 中非共和國位置在北緯三度至十一度間,這個國家位在非洲大陸的中心,為南來北往、東西行走必經之路,戰略地位十分重要,全國總面積62萬5900平方公里。中非東北和蘇丹接壤,東接南蘇丹,南界剛果民主共和國,西南鄰剛果,西接喀麥隆,北和查德毗連,距海約一千公里,是個沒有出海口的內陸國家。境內地勢高亢,丘陵起伏,平均海拔約七百公尺,是非洲中南部的高原地帶。) === '''caculilan nanum水系''' === i lalabu Zun-bia中非 a kanatal, mabalad u sauwac angangan a sauwac, izaw ku 烏班基河、沙利河、洛公河atu曼波河(Mambere)u diheb a sauwac masaenal ku lala’ tusaay a tukus ilikutay a lala’ atu talakaway a buyubuyu’an. (u kamu nu Hulam sa: 中非境內河流縱橫,主要河流有烏班基河、沙利河、洛公河和曼波河(Mambere)等,河谷地勢較平,兩岸以外都是山地和高原。) == '''demiad氣候''' == Central african republic (中非共和國) atu nuwamisan tungusay i akudi’ay a nalinabuan a kakitizaan a bali, nutinulan uyza u akuti’ay a kilakilangan ku demiad, palalecad tunu akuti’ nu hekal, pakala tu se-se 27.8 du: hua-se82 du", nutimulanay u nikaudad katanayu’ katukuh i walu a buladan tabaki ku udada i satimulan pamihcaan tu udad pakala tu cacay malebud tusa lasubud haw-mi, u diheb a sauwac i capiay [[masemed]] (潮濕) aca tatungus tu sakalukan. (u kamu nu Hulam sa: 中非共和國北部屬於熱帶莽原氣候,南部則為熱帶雨林氣候,平均氣溫約攝氏27.8度(華氏82度)。南部一帶,雨季長達八個月,雨水豐富,最南部年雨量約一千兩百毫米,河谷附近地帶,也很潮濕,適於農耕。) == '''cen-ce政治''' == miciliway a hitay tu mikulinuway 2004 a mihcaan 12 a bulad 5 demiad mamin u binawlan ku paketunay maawas tu balyhay a hulic, lekec tu cung-tung mala u talakaway a tapang nu kanatal, u nikakelul nisingkiuwan ku a Cung-tung, lima a mihcaan ku kala Cung-tungan, taneng malalit kinacacay, cung-li u tapang nu cen-bu, u Cung-tung ku situngusay, baluhay a hulic malaheci hawsa saayaway lekec u cu-min-yi'-huy izaw ku 105 a giing, kakelul sanay tu ku pisingkuw lima a mihcaan pala Cung-tungan. (u kamu nu Hulam sa: 叛軍游擊隊2004年12月5日的全民公決通過了新憲法,規定總統為國家元首,由直接選舉產生,任期5年,可連任一次。總理為政府首腦,由總統任命。新憲法生效後的第一屆國民議會有105位議員,由直接選舉產生,任期5年) == '''manamec (經濟)''' == Central african republic (中非共和國) i kitakit u saadidi’ay nipahalat u kaluk namisatekat cen-bu miida tu nutauwan a kanatal tu pipatang. (u kamu nu Hulam sa: 中非共和國是世界最低度開發國家之一,經濟以農業為主。自獨立以來,政府一直倚賴外國援助。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E9%9D%9E%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B 中非共和國] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD 中央アフリカ共和国] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Central_African_Republic Central African Republic] * [https://en.wikipedia.org/wiki/Bangui Bangui] *中文維基百科:中非共和國:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E9%9D%9E%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B] [[kakuniza:Sabak Nubu]] adyvsltaxzv873jd1o3e5ngkcy5v197 Ceroh 0 271 86061 15438 2019-11-30T01:04:40Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|300x300px|Amis Malikuda]] == Ceroh == u sulit nu Hulam: 春日部落 (織羅部落) Ceroh sananay, u malikad nu lamal ku sakaizaway. tina niyazu' itiza i Sikuluansi talawadaw atu Lingacay sa'wac malitemuhay. == u siwkay nu niyazu' == [[tangan:Yuli_villages2.svg|thumb|Pusku ]] [[tangan:TRA_Yuli_Station_3.jpg|thumb|TRA Yuli Station]] i Hualien (花蓮縣) a kuwan nu Pusku (玉里鎮) ku niyazu’ nu Ceroh. u kasalumaluma’ nu Ceroh sa, 245 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 638 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 398 ku tademaw, pakalatu 62%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 240 ku tademaw, pakalatu 38%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 59%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Paywan, izaw tu ku Sakizaya itini, caayhen misumat ku ngangaan nu Sakizaya. kina niyazu' sa tuud ku Hulam macamel itini. u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:花蓮縣|花蓮縣]] * [[:zh:玉里鎮|玉里鎮]] * [[:zh:阿美族|阿美族]] [[kakuniza:niyazu']] lb14wnpbng2sjox4xe3kwschaxcs5cs Chad 0 272 121095 121093 2021-08-09T10:54:41Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Chad.svg|thumb|u hata nu '''Chad(查德)'''|alt=Flag of Chad.svg]] [[tangan:Chadian_delegation.jpg|thumb|Chadian delegation]]'''Chad(查德)''' == '''Chad(查德)''' == i Africa a kanatal, u bunak amin i labu nu kanatal, sakamu sa ku taw" mapatayay a balucu' i Africa". inayi' ku bayu' i kanatal. caledes ku demiad hamin a mihca. == '''u siwkay nu kanatal''' == u Chad sa i labu nu Africa, itiza i 15 00 N, 19 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 1.284 million km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa 1,259,200 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 24,800 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 11,852,462. [[kakalukan umah]] sa 39.60%, [[kilakilangan umah]] sa 9.10%, zumaay henay umah sa 51.30%. Chad masakaputay a kanatal(查德共和國), ngangan u Chad(查德) han, (u imi aca, A-la-buo a kamu, تشاد‎ Tšād; Fa-kou a kamu, Tchad /ˈtʃæd/) nu Fay-cou tepanay lalabuay nu kanatal, nuamisan mitules tu Li-pi-ya nuwalian mitules tu Su-tan atu nu timulan nu Central african republic(中非共和國), satipan nutimulan nababiyaw tu Ce-may-lung, Nay-ci-li-ya, satipan atu Ni-zea kanatal u kalikeluhan, malikeluh. uyni u Chad(查德) a kakitizaan u tepan nu Fey-zou, mabatad ku bayu, paymihcaan caledes ku demiad, satu u  [[lala'|lala’]] nu kanatal kakitizaan  u likelikenan namin, sisa pangangan han tu “mapatayay a balucu’ nu Fey-zou han”. (u kamu nu Hulam sa:查德共和國,通稱查德(或譯乍得,阿拉伯語:تشاد‎ Tšād; 法語:Tchad i/ˈtʃæd/),是非洲中部的一個內陸國家,北接利比亞,東接蘇丹,南接中非共和國,西南與喀麥隆、奈及利亞為鄰,西與尼日交界。由於查德地處非洲中心,遠離海洋,全年高溫炎熱,且國土大部為沙漠地區,所以又被稱為「非洲死亡之心」。) == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:Chad_(orthographic_projection).svg|thumb|Chad ]] u tapang tusu nu kanatal sa u N'Djamena ([[:zh:恩賈梅納|恩賈梅納]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 11 bulad 8 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Mahamat Déby]], micakat a demiad sa i 1990 a mihca 12 bulad 2 demiad. u cunli nu Chad ayza sa ci [[Albert Pahimi Padacké]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 26 demiad. == '''u hata''' == u kulit nu hata nu Chad sa, izaw ku tulu a kulit, u cunusay a semilaway, u cunusay a takuliway atu sumanahay. == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 查德 u sulit nu Lipun: チャド共和国 u sulit nu Amilika: Chad == '''laylay(歷史)''' == ayaw nu celah (公元) tu 7,000 a mihcaan, Chad(查德) nuwamisan a kakitizaan mulangaway [[mauzipay]] i hekal, mapadang ku nuenengay nu tademaw , satusa uynian ka kamihcaan i tiniay a kakitizaan saicelang malahat ku tademaw,Chad(查德) uyzaan  kahenulan maazih ku kasumamadan nisubelidan (考古), a tuud, angangan tuni i Bo-el-ku-en-ney-di-ti-be-se a kakitizaan) taneng talaayaw nu katukuh ayaw nu celah tu ayaw nu 2000 a mihcaan. (u kamu nu Hulam sa: 公元前7000年,查德北部地區的生態環境有利人類居住,這使得這一時期該地區的人口強勁增長。查德其中一些重要的考古發現(主要位於博爾庫-恩內迪-提貝斯提區)可追溯到公元前2000年以前。) namakay yayaw nu celah (公元) tu 7000 a mihcaan malingatu izaw tu sabelen(大量) sa ku tademaw i Chadan saupu sa nueneng, katukuh kakilul tu 9 a kasumamadan a mihcaan, ka[[kulul|kilul]]kilul (一連串) tu sakuwan i  Chad(查德)  nu Sa-ha-la a kakitizaan pakakat atu malawpes, uheni amin naemec(控制) milakuwit tunian a kakitizaan miawas tu Sa-ha-la a zazan nu sapaliwan tu tuud. Chad(查德) i 1920 a mihcan maala nu Fa-kuo, mala u Fa-kuo tungusay telecilal(赤道) nu Fay-couan, 1960 a mihcaan, Chad(查德) i Fu-lang-suo-wa-tuo-mu-pa-pa-ye anikelidan makay Fa-kuo a misateked(獨立), nika Tuo-mu-ba-ba-ye a lalekuan(政策)malilid ku nuwamisanay a Mu-si-lin a kakitizaan caay katanengen(不滿), sazikuzay i 1965 a mihcaan sasacacay sa amabuwah tu katanaya nu ngangayaw nu lalabuay,1979 a mihcaan, mibelihay a cenbu tu hitay ami tebung tu En-cian-na, mapahezek(結束) tu nutimulan tunisakaku pikuwan. (u kamu nu Hulam sa: 從公元前7000年開始已有大量人口在查德一帶聚居,至9世紀前後,一連串政權在查德的撒哈拉地區興起和消亡,它們都曾控制經過該區的跨撒哈拉貿易路線。查德在1920年被法國占領,成為法屬赤道非洲的一部分。1960年,查德在弗朗索瓦·托姆巴巴耶帶領下從法國獨立,但托姆巴巴耶的政策引起北部穆斯林地區不滿,最終在1965年觸發長期的內戰。1979年,反政府武裝攻占恩將納,結束了南部政權的統治。) nika upa[[belih]]ay (反政府) tu cenbu u hitay  mi[[kelid]]ay sakakaay a hitayan  macaculi ku lalabuay, sazikuzay(結果) ci Hay-san-ha-pu-lel pakademec (贏)tu nika ngangayawan tahkal satu mala cung-tun,nika i1990 a mihcaan mapabelin nica ku sakakaay a hitay ci Yy-de-li-se-de-pi, 2003 a mihcaan malingatu, Su-tam satipan macacukah(衝突) i a ci Ta-bu, satu(使)  Chad(查德) a lilis a kanatal caay katanektek(不穩) ku kawaw nu kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 但是反政府武裝指揮官之間發生內訌,結果海珊·哈布雷贏得戰鬥出任總統,但在1990年被他的將軍伊德里斯·德比推翻。2003年起,蘇丹西部發生達佛衝突,使查德邊境的局勢不穩。) == '''cen-ce(政治)''' == u hulic pabeli ci Chad(查德) tu cacay a sakuwan tu tabakiay nu a kawaw, cung-tung ci Chad (查德) u satalakaway nu mukeliday nu kanatal,situngus mikawaw tu cung-tung atu tabang a tademaw sakaput a tademaw nu mikawaway nu cence, pakay pahulicay(法官) miliclicay, u talakaway a hitay, kakatizaan a mikuwanay a tademaw atu kanatalay a u pabay nu pakusiay (企業總裁) mikawaw tabaki ku ku kalilid (影響力). yu  tabaki ku kakenuhan a kawaw, cung-tung i ku-min-i-huay amatatengil (商議) hawsa taneng amipasakamu tu mahiniay u kacenuhan sasakalahay a tukian(緊急狀態) a kawaw,  Cung-tung u binawlan ku misingkiway lima a mihcacan mala cung-tung, 2005 a mihcaan Chad(查德) maawas ku baluhay a nupahulican, papiales tu nu cung-tung  tulas (限制) kala cung-tungan. i ayaw cung-tung cinacacay dada’ batilin (連任) kinacacay mala cung-tung, ci Te-bi a cung-tung u angangan u pipalitaan uyzaamin Za-cia-wa a tademaw ,uyzaamin makaiay a sakaput atu timulay paybinacadan i cenbu izawamin (都有) i cenbu daysiw, u maanubay i Chad(查德) a kanatal atumahiniay(十分普遍), mahapingan ku kitakit i 2005 a mihcaan patahkal tu tamelacay a nisulitan mucel kubalucu’ nisulitan(清廉指數) paazih Chad (查德) a kanatal i kitakit amin u maanubay a pihacengay a kanatal, (全世界貪污最嚴重的國家), 2006 a mihcaan kahini(情況) adidi kunikasumat. (u kamu nu Hulam sa: 憲法賦予查德一個權力較大的行政機構,總統是查德的國家元首,有權任命總理和內閣成員,對法官、將軍、地區官員和國有企業總裁的任命都有相當影響力。當重大而緊急的事件發生,總統在與國民議會商議後可頒布緊急狀態令。總統由全民普選產生,任期為五年;2005年查德通過新憲法,廢除對總統任期的限制,之前總統只可連任一次。德比總統的主要顧問大都是札加瓦人,反對黨和南部各族在政府都有代表。貪污在查德十分普遍,透明國際在2005年公布的清廉指數顯示查德是全世界貪污最嚴重的國家,2006年情況只有輕微改善。) Chad(查德) a hulic patizeng i Fa-kou a tademawan a hulic min-fa atu Chad(查德) tunu kasumamadan a hulic, zikuzan satu cayay tu kapipikuwan tu kapulungan a tunipisilut(秩序) atu hulic paleca tu pidiput, kanahatu(雖然) u hulic paaning tu Chad(查德) misadekeday(獨立) a kawaw tunu huingay a hulic, nika hamin u kahenulan nu huing a hulic tademaw nu u cung-tung amin kusitungusay satalakaway a huing atu u cung-tung mikawaway. talakaway a huing atu pahulicay a  wiy-yun-huay u Chad(查德) u satalakaway pasakaput nu huing a hulic(司法機構), satalakaway a huing cacay a tademawan makay u sakakaay nu huing sakakaay nu huing atu nu zumaay a sakapuaa  sabw lima ku tademaw, pakay sakaput a  tademaw makay i Tung-tung  atu kou-min huy-i ku situngusay, tahadikud ku kal Cung-tung a lekec. pahulicay a wiyen huy siwaay a tademaw ka pulung tu miliclicay, sawa ku kala Tung-tung, wiye huy  izaw situngus tu hulic, katatelekan atu kitakit tu ni kakaletekan mikawaw taayaw a mikinsa tu sakuwanan. (u kamu nu Hulam sa: 查德的法律建基於法國民法和查德的傳統法律,後者不會干預公共秩序和憲法保障的平等。雖然憲法賦予查德獨立的司法系統,但大部分重要的司法人員都是由總統任命。最高法院和憲法委員會是查德的最高司法機構,最高法院由一名經院長和其他15名成員組成,各成員都經由總統和國民議會任命,採用終身任期制。憲法委員會由9位法官組成,任期9年,委員會有權在法律、條約和國際協定實行前進行審轄。) === '''cence keni a kakitizaan(行政區劃)''' === Chad(查德) maha u kananatal a nikenisan lasic tu 22 a kakitizaan, uynian a zazan  i 2003 a mihcaan a kakitizaan a kasilacan a mikawaw, mikutay tu nuyanay tu a kenis tu sabaw sepat, paykakitizaan izaw amin ku cacay Tung-tung ku mikayawaw tu sakakaay nu mikelitay. (u kamu nu Hulam sa: 查德全國劃分為22個大區,這個系統在2003年地區分權的過程中啟用,以取代原來的14個省,每個區都有一名經由總統任命的首長。) == '''hekal a lala’(地理)''' == Chad(查德) malatulu ku mahapingan(明顯) hekal lala’ a kakitizaan, nuwamisan u Sa-ha-la-sa-mu a kakitizaan. tepanay a kakitizaan atu nuwamisan Su-tan nalinabuan(草原) a kakitizaan. (u kamu nu Hulam sa: 查德分為三個明顯的地理區:北部的撒哈拉沙漠地區、中部的薩赫爾地區和南部的蘇丹草原地區。) Chad(查德) malalasid(分) tu tuluay angangan nu hekal a lala’ kenis, nuwamisan nu likelikenan a  kakitizaan nu tunusay u caledesay likelikenan a demiad, tepanay makedal(乾旱) ku Sa-he-el a kakitizaan, tungusay [[caledes]]ay nu nalinabuwan a demiad atu nutimulan u sidemekay(肥沃) nu Su-dan a nalinabuwan nalinabuwan a kakitizaan, tungusay a caledesay kilangkilangan a demiad, uynian a kanatal u Chad(查德) a taku a nupangangan kanatalay sakatalakaway a buyu’ tini i Sa-ha-la a Cu-si a buyu’, kahenulan a tuse atu satabakiay a tuse u En-cang-na. Chad(查德) a kanatal pulung malakuwi tu 200 nu binacadan, Fa-kuo a kamu atu A-la-po a kamu u kanatalay a kamu, Yi-se-lan-ciaw u sayadahay a singku(信奉) nu tademaw. (u kamu nu Hulam sa: 查德分為三個主要的地理區域:北部的沙漠地區,屬熱帶沙漠氣候;中部乾旱的薩赫爾地區,屬熱帶草原氣候;和南部較肥沃的蘇丹草原地區,屬熱帶雨林氣候。該國以查德湖的名字命名,國內最高山峰是位於撒哈拉的庫西山,首都和最大城市是恩將納。查德國內共有超過200個民族,法語和阿拉伯語是官方語言,伊斯蘭教是最多人信奉的宗教。) == '''lalangawan(文化)''' == Chad(查德)yadah u masazumaay a binacadan a kamu, yadah ku kasumamadan nisubelid a lalangawan. Chad(查德)cenbu sapilisak  patiyak tu cenbu [[sakalah micucuh]] (積極推廣) tu kunuan kasumamadan atu lalangawan nu kanatal, patahekal tu nu Chad(查德) a kanatal pi[[azih]]an tu [[tuud]] nu kasumamadan (國家博物館) atu Chad(查德) pasaupuan tu lalangawan( 文化中心).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8D%E5%BE%97] (u kamu nu Hulam sa: 查德擁有多樣化的種族和語言,文化遺產相當豐富。查德政府也積極推廣該國文化和傳統,開放查德國家博物館和查德文化中心。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 中文維基百科:查德:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8D%E5%BE%97 *[[:zh:乍得|查德共和國]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] dfrw3r8ptst5coz5sg5kraw99pg9a24 Chalami 0 273 119440 119439 2021-07-15T05:26:05Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Tjavualji - Thàimâlí - (Taimali, Taitung County).svg|縮圖|u sulit nu Hulam (台東縣太麻里鄉多良村、查拉密部落)]] == Chalami (查拉密部落) == u sulit nu Hulam: 查拉密部落 台東縣太麻里鄉多良村。 傳說故事「長了黑色翅膀的百步蛇」,為了重回大海。 過去早期有一天,一條長有翅膀黑色不好的百步蛇,飛到部落上方,不小心掉到『查拉密部落』的水源地,而受傷的黑色百步蛇為了重回大海,於是衝破池塘回到太平洋,也因此造成泛濫,造成部落的耕地、小米田被淹沒,『查拉密部落』也因此向上遷徙,另外,若從部落往太平洋望去,因洋流性質,在太平洋上彷彿真有一條黑蛇盤踞在太平洋之中,故『查拉密部落』因此又稱『瀧部落』。 『查拉密部落』最早發源於『北大武山』,而後來為尋找可用耕地,有一說為兩個獵人帶著一條狗,最遠曾到達今池上鄉,後因當地有『阿美族』族人與『布農族』族人已在當地居住,認為當地各族角力凶險,便放棄撤回,輾轉來到今『查拉密部落』,而突然獵狗開始停止走動,開始挖洞,獵人們於是按照傳統的判斷,認為今『查拉密部落』是個可耕地,便回報頭目,並遷至此,爾後因發生水災…等,族人便再度遷至他處,陸陸續續遷移四次,最後在日本統治時代時,在遷回最初的遷地,即今『查拉密部落』。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=662 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Chalami. u kasalumaluma’ nu Chalami sa. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ijuqk0oqoljrb9duewboa68556n7t3s Changbin 0 274 108369 108368 2021-05-06T03:28:51Z Kilang.yiyang 1477 /* nikasakuwakuwan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]]Changbin u sulit nu Hulam (長濱鄉) u sulit nu Lipun (長浜郷) u sulit nu Amilika, Changbin == u siwkay nu Changbin == Changbin (長濱鄉) a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 148.86 km². (kalesakan nu linpanti 63 km², kalesakan nu pawliwti 26.59 km²), u kasabinawlan, 4,089 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,583 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,601 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 88% ([[Pangcah (Amis)|Pangcah]]、[[Banun|Bunun]]) ku kasabinawlan. u Pangcah atu Bunun ku sakalaniyazu’. === u Pangcah a kakitizaan === [[tuud]] ku Pangcah a tademaw i Changbin, tuud ku [[mabulaw]] i Fengbin tayni mueneng. === u sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad tu ngangan nu Sakizaya, mananamtu kuheni tu Pangcah. == nikasakuwakuwan == Changbin (長濱鄉) mala 6 a cuwen atu 15 ku niyazu’. kina 15 a niyazu’sa, [[Mornos]](永福部落), Tapowaray / Saranawan(大俱來部落), [[Ciwkangan]](長光(石坑)部落), [[Makrahay]](真柄部落), [[Cidatayay]](烏石鼻部落), [[Ta´man]](膽曼部落), [[Polo't]](大峰峰部落), [[Pakara'ac]](巴卡拉阿茲部落), [[Pasongan]](八桑安部落), [[Kolado't]](樟原部落), [[Carapongay]](堺橋部落), [[Sadipongan]](三間屋部落), [[Nadan]](南溪布農部落), [[Cikadaan]](南溪阿美部落), [[Kinanoka]](僅那鹿角部落). == '''Kakacawan a kenis (長濱鄉)''' == 長濱鄉(阿美語:kakacawan,臺灣話:Tiông-pin-hiong)是臺灣臺東縣的一個鄉,位於臺東縣東北端,北臨花蓮縣豐濱鄉,東濱太平洋,西鄰花蓮縣玉里鎮、富里鄉,南接成功鎮。是長濱文化起源地。 Kakacawan a kenis “ Amis a kamu, Kakacawan, Taywan a kamu, Tiông-pin-hiong”  nu Taywan Pusung a kuwan cacayay a kenis, tini i  Pusung a kuwan nuwalian saamisan, nuwamisan micapi tu Kalingku a kuwan Bakung a kenis, walibayu, satipan belaw u Kalingku a kuwan Posko a kenis, Kongpo a kenis, nutimulan mitules tu Madawadaw/Singko a kenis. u lalekalan a lalangawan nu Kakacawan. 本鄉背山面海,以丘陵地形為主,海岸線長,氣候屬熱帶季風氣候。鄉內居民以臺灣原住民阿美族為主,亦有布農族、噶瑪蘭族、漢人及馬卡道族、大武壠族等平埔原住民,產業以農業及漁業為主,地方通行語為阿美語。 uynian a kenis misuikul tu buyu’ misuayaw tu bayu, angangan buyubuyu’an ku [[liwliw]], tanaya’ ku sadipasan, demiad tungusay taledesay kasibalian tu ku demiad. labu nu kenis tademaw hatu u Taywan yincumin Amis, izaw ku Bunung, Kemalan, Layak atu Makataw a binacadan Ta-u-lung a binacadan Pin-pu a yincumin, nilaculan angangan u nikalukan atu nibutingan, tizaay u Amis ku kamu. 本鄉政區域共劃分為六個村:樟原村(噶瑪蘭語:Kladut)、三間村、忠勇村(馬卡道族的聚落)、長濱村(長濱村中劃分了長濱及長光,而長光當地阿美族人稱"Ciwkangan",音譯舊名為「石坑」。 uynian kenis a sakuwan tu kakitizaan pulung  makakenis enem ku kasaniyazu’, Koladot a niyazu’ “Kemalan ku kamu, Kladut”, Samkyem a niyazu’, Sadita’an a niyazu’, “Makataw a binacadan a niyazu’” Kakacawan a niyazu’ “ kaKacawan a niyazu’an kakenis tu Kakacawan atu Ciwkangan, u Ciwkangan tiniay a Amis a tademaw Ciwkangan han pangangan, malumanay a ngangan “ Ciwkangan” 而長濱文化中的石棺文化遺址亦在長光)、竹湖村(竹湖分為南竹湖、竹湖及永福三個聚落)、寧埔村(當地阿美族人自稱「僅那鹿角;"Kinaloka"」,意思為「青苔之地」)。 而長濱鄉鄉公所位於長濱村中。 "Kakacawan a lalangawan  ba’tu a kapangan u lalangawan nu kasumamaday nisubelida a tuud tini i Kanaciwka,” Ra’ac a niyazu’ “Ra’ac kaliwasak u Pakara’ac, Raac atu Morenos tulu ku kasaniyazu’” Kinanoka a niyazu’ “ tiniay Amis a tademaw pangangan han “Kinaloka”, u imi sidamayay a lala’”. Kakacawan kenis Yakuba tini i Kakacawan a niyazu’an. == '''laylay (歷史)''' == 長濱鄉舊稱「加走灣」(Kakacawan),其地名由來有兩種說法:一是自阿美族語「Pikakasawan」譯音而來,其意為「瞭望臺」;該名稱反應出清治時期末期之際,因應大量外族(西拉雅族、噶瑪蘭族等)的移入, Kakacawan a kenis malumanay a ngangan “Kakacawan” han, u zumaay a kakitizaan a ngangan tusa ku kamu, cacay makay Amis a kamu “Pikakasawan” han, u imi “picekulan”, uynian a ngangan patukilay tu pikuwanan nu Hulaman a ziday, zayhan katuud ku nu hekalay a binacadan u “ Silaya a binacadan, Kemalan a binacadan  ku mabulaway micumud, 長濱鄉舊稱「加走灣」(Kakacawan),其地名由來有兩種說法:一是自阿美族語「Pikakasawan」譯音而來,其意為「瞭望臺」;該名稱反應出清治時期末期之際,因應大量外族(西拉雅族、噶瑪蘭族等)的移入, Kakacawan a kenis malumanay a ngangan “Kakacawan” han, u zumay a kakitizaan a ngangan tusa ku kamu,  cacay makay Amis a kamu “Pikakasawan” han, u imi “picekulan”, uynian a ngangan patukilay tu pikuwanan nu Hulaman a ziday, zayhan katuud ku nu hekalay a binacadan u “ Silaya a binacadan, Kemalan a binacadan  ku mabulaway micumud, 造成與當地的阿美族起衝突,阿美族人乃設立瞭望台,派人於此巡邏、守望之歷史背景;二是根據平埔原住民的說法,此地曾為阿美族人的獵場,因為掛滿許多獵物而引來跳蚤,因而取跳蚤的臺語諧音,稱之為「加走」。(清光緒年間漸有漢人移入。) tiniay a Amis macacukah tuway, Amis a tademawan mipatizeng tuway tu picekulan, miculcul tu tademaw tini micuhung, mipuput tu kasumamadan a laylay, sakatusa duduc tu Pinpucu a yincumin a nakamuan, tini nau piadupam nu Amis a tademaw, zayhan yadah matumes ku ni[[pacaitan]] tu niadupan a siatimla, zayhan namiala tya atimla nu layakay a ngiha, pangangan han tu“ kacaw”. “KaHulaman a mihcaan haymaw satu izaw ku mabulaway nu Layak micumud”. 日治時期,此地屬臺東廳管轄,曾設置「加走灣庄」,在昭和12年(1937年)的日治時期末期,臺灣總督府推行「皇民化運動」此地海岸線長達28公里,易名為「長濱」,設置「長濱庄」,劃歸臺東廳新港郡管轄,庄內劃分為長濱、寧埔、城山、中濱、三間屋、真柄、樟原七個大字,戰後改設臺東縣長濱鄉至今。 pikuwanan henay nu Lipun a ziday,  tiniay tungusay nu Posung a sakuwan, napatizeng tu “kacawa a niyazu’” i Saw-he sabaw tusa a mihcaan tu “1937 a mihcaan” nu sazikuzay tu pikuwan nu Lipun a ziday, Taywan satalakaway mikuwanan a seybu  mikawaw tu “u binawlan ku misakakuay a mikuwan”, tiniay a sadipasan u tanaya’ katukuh 28 kung-li, pangangan han tu “kakacawan”, patizeng tu “ Kakacawan a niyazu’”, makakenis tu Posongay a pikawawan Sing-kang a sakuwan, labu nu niyazu’ kakenis izaw ku Kakacawan Kinanoka Cen-san, Cung-pin San-ciyen-u, Makelahay, Koladot pitu ku tabakiay a cudad, zikuzay nu ngangayawa misumad patizeng tu Posong akuwan Kakacawan a kenis katukuh ayza. 長濱鄉舊稱「加走灣」由來另有一個說法,長濱第一批移民為屏東平原馬卡道族,因為思念原鄉屏東(原居地赤山、萬金及五溝水的東方,中央山脈南靡依西有一座「加走山」,山裏有「加走社」), Kakacawan a kenis malumanay a ngangan “Kakacawan” han, izaw ku zuma a kamu, Kakacawan nu saayaway mabulaway a tademaw u Palidaw masaenalay Makatao a binacadan, zayhan mabulah tu nuyzu’ay  a kenis Palidaw “namananel i Ce-san, Wan-cin atu nuwalian U-kow-suy, Cung-yang a buyu’ Nan-mu-i-si izaw kya cacay a buyu’ Kakacaw a buyu’” labu nu buyu’ izaw ku “salisinan nu Kakacawan”. 便把「加走灣」下莊北邊的山丘取名為「加走山」,又因下莊海岸線彎曲,因而取名「加走灣」,馬卡道族為長濱最早的移民屯墾者,最早遷入的時間為咸豐九年(1859年),因此,「加走灣」的由來以此說較有證據性。 Ya “Kakacawan” sasa nu saamisan a buyu’ pangangan han tu “Kakacawan a buyu’”, zayhan i sasa nu sadipasan malingangu’ay, zayhan a singangan tu “Kakacawan”, Makataw a binacadan nu Kakacawan u saayaway mabulaway a nipatadasan. saayaway mabulal a demiad i kasumamadan tu siwa a mihcaan “1859 a mihcaan”, satu, “Kakacawan” a lalekalan uyni a kamu izw tu ku nisaheciay. == '''caculilan (交通)''' == 臺11線:花東海岸公路。臺30線:玉長公路。 Tay sabaw cacay a zazan, Kalingku sadipasan a zazan, Tay tulu bataan, i-cang a zazan. == '''aidangan(旅遊)''' == '''misiwkay tu aazihan (景點介紹)''' 長濱文化源於五至六千年前,又稱先陶文化,其承繼了舊石器文化傳統,經濟以漁獵採集為生,沒有農業,也不懂得製作陶器,所有的石器都是打製,而不是磨製成的。 Kakacawan a lalangawan u lalekalan i luma' a malebut katukuh ayaw nu enem malebut, panganga haca tu pitedus a lalanngawan, micaluk tu malumanay ba’tu kasumamadan a lalangawan, sakikalisiw u adup mibuting miala misuped ku sakauzip, nai’ ku malukay, caay katineng misanga’ tu tedus, hamin ba’tu nu nituktukan a nisanga'an, caay ku nikidisan a nisanga’an. 長濱文化是至目前為止,台灣唯一已發現的舊石器時代遺址,係屬五千至一萬年前的人類遺留。當時經濟以漁獵採集為主,使用工具多為石器,此外亦發現有不少骨器。 Kakacawan a lalangawan katukuh imahini, Taywan uyni cacay matepaay tu nu ba’tuay a ziday  kasumamadan nisubelidan a tuud, nu limaay a malebut katukuh ayaw cacay a mang a mihcan kasumamadan nisubelidan nu tademaw. itawya sakikalisiw u angangan miadup mibuting miala misuped, sakawawa a duku hatu u ba’tu a saikec, u zuma satu matepa yadah ku ukakay a sadikec. 民國57年3月,臺大地質系林朝棨教授對臺東縣長濱鄉八仙洞不同高度的海蝕洞穴進行調查研究時,發現若干洞穴的堆積層中,含有新石器時代的文化層,其中有些可能屬於年代更古老的紅色十一層,因此推想或許能挖掘到比新石器時代更早期的文化層,於是邀請考古人類學系的宋文薰教授一同勘察,終於發現了舉世矚目的史前長濱文化。 min-kou 57 a mihcaan tulu a bulad, Taywan micekiway tu lala’  ci Lin-caw-ci u pasubanaay sakay Posong akuwan Kakacawan a kenis Pa-syen-tung caay ka lecad ku talakaw nu maelucay nu buhang nikalingatu mikinsa micekiw hawsa, matepa ayadah ku buhang satungduh sa masaupu, izaw ku baluhay ba’tuay a ziday a lalanngawan, uyni zuma hakay tungu nu ziday ngaleb nu kasumamada sumanahay sabacacay a satungdud, satu mizateng hakay taneng makutkut ku saayawy baluhay  ba’tua a ziday lalangawan asatungdud, uyza satu mitakus tu micekiway tu kasumamadan a tademaw ci Sung-un-sin cyaw-su mapulung miazih, maazih satu mililid tu kitakiday a tademaw pametek tu nu ayawanan lalay nu Kakacawan a lalangawan. 舌洞、潮音洞等洞穴作過多次發掘,發現大量文化遺留。據潮音洞採集的三件木炭標本,測出的碳十四年代,皆為五、六千年前,而乾元洞的一件木碳標本則超過一萬年。 min-kou 57 a mihcaan katukuh 59 a mihcaan Taywan talakaway a cacudadan micekiway tu kasumamadan tu tademaw saydang atu micudaday i cye-yen buhang, hai-ley buhang, yung-an buhang,u-min buhang, lung-se buhang, caw-ing buhang labu nu buhang  kinapina tu mikutkut, maazih yadah ku nisubelidan a lalangawan. duduc tu Caw-ing a buhang nisupedan tulu ku celas a azihan, makisaay a celas nu sabaw sept a ziday, ayaw nu lima,enem malebutay, cyen-yen- a buhang cacay nu celas a azihan amalakuit tu cacay a mang a mihcaan.     '''kasumamadan nisumelida a tuud Pasantung ( 八 仙 洞 遺 址 )''' 來到台東縣長濱的樟原村,從遠處就可以看到在公路旁有一座巨大的岩石山塊。整座山高約 380公尺,在面臨太平洋的峭壁上有十幾個海水沖蝕而成的洞穴,當地阿美族人稱他為 Loham,就是洞穴的意思。目前整個地區在東海岸風景特定區管理處成立後,已經規劃建立完整的步道系統。 tayni i Posong akuwan Kakacawan tu Koladot a niyazu’, makabatad taneng maazih i tapiingay nu zazan izaw ku tabakiay masaatiladay nu buyu’ay a ba’tu. hamin katalakaw nu buyu’ pakala tu 380 a depah, micapi tu walibayu masaapilisay izaw ku cacay bataanaytu maelucay nu bayu a mala buhangay, tiniay A-mis a tademaw pangangan ciniza Loham han. uyza buhang sanay a imi. imahini u hamin a kakitizaan i sadipasan a azihan panutek tu kakitizaan pikuwan patizeng tu hawsa, malekakawa tuway patizeng mahamin malepun ku caculila a zazan. 可惜這重要的史前遺址洞穴,不知從何時開始就被人私自侵佔作為廟宇,還因為施工,讓遺址地層遭受無法復原的損害。考古學家現在都無法進行調查或發掘,只能從被挖出的土堆中,撿取被擾亂層位的遺物,這種情況令人扼腕。 kasatiman kuyni kahenulad nu saayaway a lalay kasumamada nisubelidan a tuud a buhang, cay katineng nayaan malingatu maalaw nu tau misakaku makuay asa mala biyu pipaypayan,  zayhan namisanga’, ya kasumamadan nisubelidad a tuud saisasaay namapeci’ caay tu pakanukas tu yaanaytu. micekiway tu kasumamadan a tuud ayza nai’ tu ku laheci mikawaw  mikinsa atu mikutkut, uyza satu nanikutkutay i lala’, misapud tu masasibud kasatungduh a nisumelidan a tuud, mahiniay a kawaw kasatiman sa. 沈於海水中,直到海水再次退出洞穴不久,晚期的長濱文化人就來此居住。在這裡,潮音洞為我們記錄了東海岸地形的劇烈變化! mucelem i bayu, katukuh nanum nu bayu caay ka tenes miliyaw haca miliyas  tu buhang, sazikuza tu a ziday Kakacawan a lalangaan a tademaw tani tu i  tini mueneng. itin i Caw-ing a buhang mikilu tu titaan tu sadepasan a liwliw ku nikasumad.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%95%B7%E6%BF%B1%E9%84%89] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%95%B7%E6%BF%B1%E9%84%89 *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:長濱鄉|長濱鄉]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] qvaghq9h3x9fm5szpoe6fj1d2zvqalf Charles B. Black 0 275 15508 10165 2019-11-21T15:20:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Charles B. Black |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1921 a mihcan 6 a bulad 15 a demiad/ Arco, Idaho |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |44, 29, 12, 7, 21 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (1941–1943, 1945–1947) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Anderson Packers 1(947–1948) Indianapolis Jets (1948–1949) Fort Wayne Pistons (1949–1950) Anderson Packers (1950–1951) Milwaukee Hawks (1951–1952) |} Charles B. Black nalecuhan i Arco, Idaho, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput 6 bulad 15 demiad, 1921 a mihca, Charles B. Black, miunduay. (mapatay i 1992 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] mhfnuf4h7ivuajwmip63ks2umd86dyq Charles Barkley 0 276 124526 15524 2021-09-27T09:21:07Z FMSky 1922 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Charles Barkley |- | colspan="2" |[[tangan:1 charles barkley 2019 (cropped).jpg|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1963 a mihcan 2 a bulad 20 a demiad/ Leeds, Alabama |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |abakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 114 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34, 32, 4 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Auburn (1981–1984) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1984/saka 1 ku uwac/silsil 5 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satadamaanay mimaliay (1993) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1987-1997) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec MVP (1991) NBA mihcaan sakacacay putiput mimaliay (1988–1991, 1993) NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (1986, 1987, 1992, 1994, 1995) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Philadelphia 76ers (1984–1992) Phoenix Suns (1992–1996) Houston Rockets (1996–2000) pahanhanan tu kawaw |} == siwkay ni Charles Barkley == ci Charles Barkley nalecuh i Leeds, Alabama, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Charles Barkley i 1984 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 5, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. ci Charles Barkley nalecuhan i 2 a bulad 20 a demiad, 1963 a mihca. ci Charles Barkley, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] id2wkdlxx6zhoyaap69tq5x9eix2ssq Charles Bradley 0 277 15536 10193 2019-11-21T15:20:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Charles Bradley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1959 a mihcan 5 a bulad 16 a demiad/ Havre de Grace, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |135, 30 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Wyoming (1977–1981) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1981/saka 1 ku uwac/silsil 23 |- |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Boston Celtics (1981–1983) Seattle SuperSonics (1983–1984) Wyoming Wildcatters (1983–1985) Albany Patroons (1985) CB Granollers (1985–1986) pahanhanan tu kawaw |} Charles Bradley nalecuhan i Havre de Grace, Maryland, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Charles Bradley i 1981 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 23, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. 5 bulad 16 demiad, 1959 a mihca, Charles Bradley, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] d4yc7mxhzchg9ifo6ry2bs3pn3vfx1n Charles Savarin 0 278 105082 15552 2021-03-30T03:42:50Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Dominica.svg|thumb|u hata nu Dominica|alt=Flag of Dominica]] Charles Savarin 10 a ulad 2 da emiad, Charles Savarin, u misingkiway.(政治人物) 1943 a mihcaan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Dominica]] ayza sa ci Charles Savarin, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 10 bulad 2 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [[:zh:多米尼克总统|多米尼克總統列表]] * [[wikipedia:Dominica|Dominica]] det17osxsw2fcloihziia6ry0mghv5h Charlie Beasley 0 279 15565 10222 2019-11-21T15:20:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Charlie Beasley |- | colspan="2" |[[tangan:Charlie Beasley.jpg|Charlie Beasley|alt=Charlie Beasley.jpg|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1945 a mihcan 8 a bulad 23 a demiad/ Shawnee, Oklahoma |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay    |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |SMU (1964–1967) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1967/saka 7 ku uwac/silsil 74 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Cincinnati Royals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Dallas/Texas Chaparrals (1967–1971) The Floridians (1971) |} Charlie Beasley nalecuhan i Shawnee, Oklahoma, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. Charlie Beasley i 1967 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 7 ku uwac atu silsil 74, namapili’ tu nu Cincinnati Royals putiput. 9 bulad 23 demiad, 1945 a mihca, Charlie Beasley, miunduay. (mapatay i 2015 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9ckisga8a5w2ek460y65j25tlq4b9da Charlie Bell 0 280 15577 10234 2019-11-21T15:20:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Charlie Bell |- | colspan="2" |[[tangan:Charlie Bell (cropped).jpg|Charlie Bell|alt=Charlie Bell (cropped).jpg|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1979 a mihcan 3 a bulad 12 a demiad/ Flint, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |14, 3, 42, 34 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Michigan State (1997−2001) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2001 / Undrafted |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Phoenix Suns (2001) Phoenix Eclipse (2001–2002) Dallas Mavericks (2002) Benetton Basket (2002) Virtus Bologna (2002–2003) Mabo Livorno (2003–2004) Leche Río Breogán (2004–2005) Milwaukee Bucks (2005–2010) Golden State Warriors (2010–2011) Otto Caserta (2012) pahanhanan tu kawaw |} Charlie Bell nalecuhan i Flint, Michigan, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 3 bulad 12 demiad, 1979 a mihca, Charlie Bell, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 23d90h0861akvpg48i0txz4b0gmff2f Chauncey Billups 0 281 128007 15591 2022-01-15T02:22:27Z FMSky 1922 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Chauncey Billups |- | colspan="2" |[[tangan:Billups coach (cropped).jpg|220px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1976 a mihcan 9 a bulad 25 a demiad/ Denver, Colorado |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |(misimaw zikuzay mimaliay, mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |4, 3, 1, 7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Colorado (1995–1997) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1997/saka 1 ku uwac/silsil 3 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2004) NBA sazikuzay sikadademec (2004) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (2006–2010) NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (2006) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Boston Celtics (1997–1998) Toronto Raptors (1998–1999) Denver Nuggets (1999–2000) Minnesota Timberwolves (2000–2002) Detroit Pistons (2002–2008) Denver Nuggets (2008–2011) New York Knicks (2011) Los Angeles Clippers (2011–2013) Detroit Pistons (2013–2014) pahanhanan tu kawaw |} Chauncey Billups nalecuhan i Denver, Colorado, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Chauncey Billups i 1997 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 3, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. 9 bulad 25 demiad, 1976 a mihca, Chauncey Billups, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] jo8urr2yrukfh1oxcx040gj8mhollgx Chen Man-cing 0 282 15622 10279 2019-11-21T15:20:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Chen man-cing 陳曼青 [[tangan:20141231爵士鼓陳曼青台中跨年街頭表演.jpg|thumb|20141231爵士鼓陳曼青台中跨年街頭表演]] Chen man-cing, nalecuhan i 1988 a mihcaan 3 a bulad 4 a demiad. u Amilika a ngangan sa, ci Vela Blue. u ayaway a ngangan sa, ci Ku man-cing. u ngayngay a tademaw, u mipalaway i zazan. izaw ku Pangcah a izang ciniza, pangkiw ku izang nu Pangcah. 2008 a mihcaan, namikelih ciniza tu Tayse(台視) sakatusa a dademec, namacumud saka29 a kawlah. 2009 a mihcaan, namikelih sakaenem a dademec, maala sakasiwa a kawlah. ayzasa, u palaway nu Fel putiput. == lacul == saayaway a ngangan:Ku man-cing malimula' a ngangan:小藍、曼曼 、小陳、老大、阿青 kanatal: Conghuaminko nalecuhan a demiad:1988 a mihcaan 3 a bulad 4 a demiad) nalecuhan a kakitizaan:Taywan Taoyuan kawaw:palaway、mudadiway、izazanay mipalaway kamu:Hulam、Ngayngay、Taywan、Amilika、Lipun papazaan atu papayzaan:Kitu cyaw sadadiw:piano、tuktuk、kital、小提琴 saungayay a mihcaan:2006 a mihcaan katukun ayza kawaw putiput:Alfa dadiw mipalaway a putiput:Bunac sakaenem、Whaaaaas UP! == nalimaan == {| class="wikitable" |- !laylay !dadiw !misanga'ay !misulitay |- |1. |藍天semilaway a tapuku |Chen man-cing |Tinlel |- |2. |小孩adiwawa |Chen man-cing |Culi |- |3. |四季sepat a puu' |Chen man-cing |Tinlel |- |4. |蜻蜓bedek |Chen man-cing |Tinlel |- |5. |好想永遠愛你malemu' tisuwanan haynisazikuz |Chen man-cing |Tinlel |- |6. |神秘劇本nubalucu'ay a cudad |Chen man-cing |pineapple |- |7. |對不起ahicanaca |Chen man-cing |Culi |- |8. |分享幸福pawada' tu daesu |Chen man-cing |Culi |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:陳曼青|wikipayke-陳曼青]] [https://www.facebook.com/VelaBlue0304 陳曼青的Facebook專頁] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taoyuan]] aty9l1huw0td84qyy7ro82flxzzw2lg Chenggong 0 283 107925 107405 2021-05-01T11:16:25Z Sabak Tutuy 76 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] [[tangan:Stoneumbrella.JPG|thumb|Stoneumbrella]] == Chenggong == u sulit nu Hulam: 成功鎮 u sulit nu Lipun: 成功鎮(せいこうちん) u sulit nu Amilika: Chenggong Township == u siwkay nu Chenggong == Chenggong a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 143.53 km². (kalesakan nu linpanti 65.53 km², kalesakan nu pawliwti 1.94 km²), u kasabinawlan, 11,992 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 4,552 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 7,208 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 60%(Pangcah) ku kasabinawlan. u Pangcah ku sakalaniyazu’. Taitung sa , u kamu nu Sakizaya sa u Pusung. == u Pangcah a kakitizaan == tuud ku Pangcah a tademaw itini, yadah ku Pangcah a niyazu' itini, tabaki tu ku niyazu. == u Sakizaya a tademaw == izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad tu ngangan nu Sakizaya, mananamtu kuheni tu Pangcah. == nikasakuwakuwan == Chenggong mala 8 a cuwen atu 14 ku niyazu’. kina 14 a niyazu’ sa, [[Ciliksay]](麒麟部落), [[Torik]](都歷部落), [[Sa'aniwan]](宜灣部落), [[Kalahaay]](民豐部落), [[Kahciday]](和平部落), [[Madawdaw]](麻荖漏部落), [[Dadowacen]](玉水橋部落), [[Folalacay]](小港部落), [[Cirarokohay]](芝田部落), [[Tomiyac]](重安部落), [[Piyoxo]](小馬部落), [[Mararo’ong]](美山部落), [[Pisirian]](比西里岸部落), [[Paongaongan]](八嗡嗡部落). == '''Madawdaw a kenis (成功鎮)''' == 成功鎮(阿美語:Madawdaw;客家話:Sṳ̀n-kûng-chṳ́n;臺灣話:Sîng-kong-tìn)是臺灣臺東縣的一個鎮,位於臺東縣東北部,北接長濱鄉,東臨太平洋,南與西隔海岸山脈與東河鄉相鄰,西北邊為花蓮縣富里鄉,地形呈長條狀,是臺東縣最長的海岸線,全鎮的面積有144平方公里,為全國面積第四大鎮,東部為狹小的海岸平原,西部為海岸山脈山區。地方通行語為阿美語。 Madawdaw a kenis “A-mis a kamu, Madawdaw, ngaynga a kamu Sṳ̀n-kûng-chṳ́n, Taywan a kamu, Sîng-kong-tìn” nu Taywan Pusung a kuwan, tini i Pusung a kuwan nuwalian nuwamisan, nuwamisan mitules tu kakacawan a kenis, nuwalian micapi tu walibayu, nutimulan atu satipan silaed tu sadipasan a buyu’ atu Fafokod a kenis malabelaw, satipan nuwamisa u Kalingku kunpo a kenis, masatanaya’ ku liwliw, nu Pusung a kuwan satanaya’ay a sadipasan, hamin a kenis u hekal izaw ku 144 pin-bang-kung-li, u hamin nu kanatal a hekal u saka sepat  tabakiay a kenus, nuwalian lekecuay adidi’ay a sadipasan a enal, satipan u sadipasan buyu’a buyu’ a kakitizaan. tiniay u A-mis ku kamu. 因太平洋海域有黑潮經過,所以漁業的資源非常豐富,是花東海岸線上最大的漁貨中心,由於漁業的蓬勃發展,也使成功鎮成為臺東縣內的第一大鎮,並因地理位置優良,成為台東縣的交通中心之一。 zayhan walibayu bayu izaw ku tabakiaya a liked micaliway, sisa u mibutingay yadeh ku nilaculan, nu Kalingku sadipasan u satabakiay kasaupuan nialaan a buting, uyza mibutingay mabuwah kunipalahad, uyza sa u Madawdaw a kenis mala nu Posong a kuwan labuu saayaway tabakiay a kenis, zayhan hekal a kakitizaan u sakapahay, mala u saupuan nu caculilan nu Pusung a kuwan. == '''kasumad nu lalay (歷史沿革)''' == 成功鎮舊名「麻荖漏」,後名為「新港」,戰後始更名為「成功」,是東部最大的漁港。有關麻荖漏名稱的起源說法不一,但直到清朝末年此地仍為阿美族人聚落與耕作的所在。迄民國三十四年戰後初期,由於全國以「新港」為名之鄉鎮共有三處,省府為免混淆,則令分別更改名稱。本鎮賢達與行政首長認為新港之形勢頗似安平港,且鑑於新港發展源於北郊的成廣澳,而「成功」、「成廣」、「新港」三者臺灣閩南語音近,遂命名「成功鎮」至今。 Madawdaw a kenis malumanay a ngangan “ Ma-law-lu” zikuzan pangangan han tu “ Singko” , zikuzan nu ngangnayaw malingatu pasumad tu ngangan “Madawdaw” han, nu nuwalian u satabakiay nu pibutingan a minatu. pakayniay Ma-law-low a ngangan u lalengatan caay kalecad ku kamu, nika katukuh kahulaman tu sazikuzay tu a mihcaan tini izaw tu ku A-mis a tademawan mananel atu pikalukan a kakitizaan, min-kou tulu a bataan izaw ku sepat a mihcaan tu saayaway zikuzan nu ngangayawan hawsa, uyza hamin nu kanatal " “Singko” a pangangan tu kenis pulung izaw ku tulu a kakitizaan, u cenbu a caay kalawlaw, pasakamu mipasuma pasuma tu ngnangan. uynian a kenis singanganay a tademaw u sakakaay mikawaway tu cebu hicasa u Singko a kawaw mahiza u An-pin a minatu, piazih tu Singko lalekalan palahad a lalekalan nuwamisan a likut tu Cin-kwng-aw, u Madawdaw, Cini-kwang Singko tuluay nu Tawwan micapi tu ngiha nu layak a kamu,  zahked  tu ku nipangangan tu Madawdaw a kenis katukuh ayza. == '''hekal a lala’地理環境''' == '''liwliw a demiad (地形氣候)'''   由於受板塊作用影響,使得成功鎮地形較複雜、崎嶇。南北狹長,東瀕太平洋,西側為草木鬱蒼峻岳連立的海岸山脈,地勢向東傾斜,大部分屬於山地或丘陵地。海岸平原狹小,僅成功一帶較寬廣,為花東海岸三大海階之一。成功附近的山稜屬於新港山稜,主要的山有白守蓮山、新港山、麒麟山,最高峰為新港山(標高1682m)也是海岸山脈的最高點。東部海岸地區在地形上可分為海岸及山嶺等二個地區, namalilid nu penkuway, uyza u Madawdaw a kenis malalimuwa’ ku liwliw, malikaku’,. nutimulan saamisan tanaya’ likecu’, nuwalian micapi tu walibayu, satipan talakaw ku macebed ku buyu’ mitulin mutuseng tu sadipasan a byu’, u lala’ psawali matukinih, hamin nu  buyu’ a lala atu a puyu’ay a buyu’. sadipasa a enal adidi’ likecu, uyza dada’ Madawdaw ku saahebalal, nu Kalingku a sadipasn tulu ku tabakiay bayu lekad. Madawdaw capiay masakululay a buyu’ nu Singkuay masakululay a buyu’, angangan a buyu’ izaw ku Pisirian a  buyu’, Singko a buyu’, Cilinkesay a buyu’ satalakaway a buyu’ u Singko a buyu’ “ katalakaw 1682m” u satalakaway nu sadipasay a buyu’. nuwalian sadipasan a kakitian i liwliwan  izaw ku sadipasan atu buyu’an tusa ku kakitizaan. 海岸部分,有海灣、海岬、海灘、海崖之外,另有海岸階地、壺穴、隆起珊瑚礁及隆起岩石等特殊地形景觀;區域內最有名的自然景觀區為三仙台及石雨傘。 山嶺部分,地質上,海岸山脈稜線一帶為高聳堅硬的都巒山層,東側為富含火山岩質之巨石厚碎屑岩系的大港口層,形成低緩的丘陵區。 sadipasan makakilac, izaw ku malingangu’ay a bayu, madicemay a ba’tu, likenlikenan a bayu,, tepad a bayu , izaw henay ku sadipasan masatukalay a lala’, tiu’y buhang,  masapucu’ay a sansanguan atu masapucu’ay a ba’tu micidekay a azihan a liwliw, labu nu kenis u singanganay nu layanay a azihan a kakitizaan u Nawalian atu Aw’awan. buyu’an ,  izaw ku lalaan, sadipasan masakululay a buyu’an talakaw ateka’ satungduday ba’tu a buyu’, nuwalian yadah ku lamalay buyu’ a ba’tu a lala’tabakiay kibetulay malaslasay a ba’tu makutaay a satunduh, masa apuyu’ay dihkuay a buyu’an. 成功鎮屬熱帶季風氣候,氣候高溫多雨,溪流多但均流短水急,水量不穩,由西側的海岸山脈向東注入太平洋。年雨量2,100公釐,平均溫度23.8度。重要農產品有柑桔與柴魚等。 Mdawdaw tungusy u caledesay kabalian a demaad, u demiad caledes tunu udad sa, yadah ku liked nu sauwac nika malikid ku nanum a puyu’ a culil, caay ka hapinang ku kayadeh nu nanum,  satipan a sadipasan a buyu’ pasayza i nuwalian micumuntu tu walibabu’. paymihcaan kayadah nu udad 2,100 kung-li, palalecad tu akuti’ 23,8 pasintu. kahenuln a nipalumaan izaw ku mami atu niacakan a buting. == '''tademaw (人口)''' == 成功鎮人口約有1.36萬人,為臺東縣人口第三多的行政區,僅次於臺東市、卑南鄉。其人口密度僅95人/km²,在全國所有的鎮之中,人口密度倒數第三,僅高於花蓮縣鳳林鎮、玉里鎮。 Madawdaw a kenis u tademaw pakala tu 1,36 mang ku tademaw, i Pusungay a tademaw sakatulu a katuuday nu pikawawan a kakitizaan, uyni dada’ i Pusung a tuse, Puyuma a kenis zuma a ka katuud nu tademaw pakala tu 95 dada’ ku tademaw /km² , i hamin nu kanatal hamin a kenisan, u katuud nu tademaw pasazikuzan miasip u saka tulu, uyni dada’ ku talakaway tu Kalingku  akuwan Cingaloan a kenis, Poseko a kenis. == '''kakitizian a niyazu’ (地方聚落)''' == 成廣澳在1920年之前向來是本區的行政軍事中心,1920年之後行政經濟中心轉移至新港,成廣澳又相對於新港規模模較小,故稱小港。 Cin-kuw-aw i ayaw nu 1920 a mihcaan nu tiniay a kakitizaan u kasaupuan mikawaw tu kawaw nu hitay, 1920 a mihcaan hawsa kasaupuan nu sakikalisiw maniyul mabulaw tayza i Singko, Cin-kuw-aw adidi’ aca panganga han tu Folalacay. == '''Cinkuwangaw (成廣澳)''' == 成廣澳具有天然港灣的地理條件,早年是花蓮、卑南(今台東)兩港外,最重要的港口,位於阿美族聚落與平埔族聚落之間,具有市場中地之便,漢人從事貿易並在此定居,成為當地唯一的漢人聚落。 Cinkuwngaw izaw ku lahaday sangangu’ a minatu, nu hekal a kasahini, i ayaw a mihcaan u Kalingku, puyuma “ ayzaay a posong”  likut nu tusaay a minatu, u sakahenulan sacumud nu minatu, tini i A-mis kananelan a niyazu’ laed nu kananelan nu Pin-pu-cu a niyazu’, izaw ku iciba lihalay, Layak a tademaw mikawaway tu patumaliway atu tiniay mananel, mala u tiniay cacayay nu kananelan nu Layakay a niyazu’. == '''Singku (新港)''' == 新港市區的發展在1920年前後為關鍵期,先後有大型輪船停靠、通往台東的道路完成,1921年支廳移往新港,1922年起相繼實施的排水溝工程、給水水道工程、計畫道路、新港支廳廳舍等都市計畫的工程,新港成為海岸線的行政、商業中心。 Singku a kenis palahad i 1920 a mihcaan u sakahenulan a mihcaan, saayaw izaw ku tabakiay a balunga’ pasasa, pasayzaan i Posong a zazan malepun tu, 1921 a mihcaan u pisakawan nu cenbu malimad tayza i Singku, 1922 a mihcaan  malingatu kakilul a misang’ tu cilis pasilsilan nu nanum, sapananu pisilsilan nu nanum a kawaw, lekakawa tu zazan, Singku pisakawan nu cenbu a kakitizaan tuse lekakawa a kawaw, u Singku mala u sadipasan kasaupuan nu pikawawan nu cenbu, misiwbanay tu tuud. 成功漁港的完工使新港市區的發展更加快速,商店種類及產業組合數量有明顯增加。戰後新港市區的發展由1922年的新港都市計畫對照, Madawdaw nu mibutingay a minatu malepun tu ku pisanga’ u Singku a kenis kalamkam kunikalahad, pitinamay a lamangan atu nilaculan papulung tu kayadah mahapinang kunikacunus. zikuzan nu ngangayaw Singku a kenis u palahad i 1922  a mihcaan Singku a kenis  palalecad tu lekakawa. == '''kakenis pikuwanan tu kanatal(行政區劃)''' == 1946年行政區名為臺東縣新港區新港鄉,當時臺東縣內僅有臺東一個鎮級行政區,而關山與新港為鄉級行政區,實與發展情況不符,便將區署所在地改為鎮,又因新港與彰化、嘉義兩縣內之新港同名,將新港改名成功,是為成功鎮。 1946 a mihcaan pikuwanan nu cenbu a kakitizaan ngangnan u Posong a kuwan Singko a kakitizaan Singko a kenis, itawya u Posong a kuwan i labu uyza dada’ Pusung cacayay a kenis sakawawan nu cebu akakitizaan, Lilong atu Singko nu kenisay a sakawawan nu cebu a kakitizaan, tatenga’ atu palahad a kawaw caay ka lecad, uyni a kakitizaan cebu a sakuwan pasumad han tu kenis, zayhan u Singko atu Cang-huw, Cya-i labu nu tusaay a kuwan malecad tu Singko a ngangan, maleku ku nipasumad Singko a ngangan, mala u Singko kenis tu. == '''minatu (港口)''' == 成功漁港:又名新港漁港,與富岡漁港為臺灣東海岸近海漁業的重要基地,屬第二級漁港,以海產及柴魚聞名。小港漁港基翬漁港。 Madawdaw pibutingnan a minatu, singangan aca tu Singko pibutingay a minatu, Kakawasan a minatu nu Taywan a sadipasan macapiay nu mibutingay kahenulan kakitizaan, u saka tusa lekad pibutingan a minatu, nu bayuay nialaan a lami’ maacakay a buting a singangan. adidi’ay minatu nu mibutingay Ci-huy mibutingay a minatu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:成功鎮|成功鎮]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 2pfa1dlvy8dna1g0gtmrbgmbnyxtvww Chet Aubuchon 0 284 101327 101326 2021-02-19T07:28:23Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Chet Aubuchon |- | colspan="2" |[[tangan:Chet Aubuchon.png|Chet Aubuchon|alt=Chet Aubuchon.png|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1916 a mihcaan 5 a bulad 8 a demiad/ Gary, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |178 kungfen/ 62 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |98 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Michigan State (1938–1942) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Detroit Falcons (1946–1947) |} Chet Aubuchon == nilacul(內容) == ==== u siwkay(介紹) niza ==== Chet Aubuchon, nalecuhan ciniza i 5 a bulad 18 a demiad 1916 a mihcaan. Chet Aubuchon, u kawaw niza sa, u miunduay. mapatay ciniza i 2005 a mihcaan. namimali ciniza i NBA nu Amilika. sengelacan ku banges niza. nu ayaway a tademaw. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] 4500cht9o7y23pqliovf7985r700nkm Chile 0 285 121073 121072 2021-08-08T15:08:59Z Sabak5388 17 /* tademaw (人口) */ wikitext text/x-wiki '''Chile([[:zh:智利|智利]])''' == '''Chile([[:zh:智利|智利]])''' == [[tangan:Flag of Chile.svg|thumb|u hata nu '''Chile([[:zh:智利|智利]])'''|alt=Flag of Chile.svg]] Chile(智利) Chile kapulungan a kanatal (智利共和國) “[[Spain]]([[:zh:西班牙|西班牙]]) a kamu u República de Chile” ngangan tu Chile (智利), u nutimulan a Amilikan(南美洲) a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: Chile智利共和國(西班牙語:República de Chile),通稱智利,是位於南美洲的國家。)[[tangan:Chile(Japanese).jpg|thumb|Chile papo]] == '''u siwkay nu [[:zh:国家|kanatal]]''' == u '''Chile''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 30 00 S, 71 00 W u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 756,102 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 743,812 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 12,290 km<sup>2</sup> [[:zh:人口|hamin nu tademaw]]an sa 17,650,114. [[kakalukan umah]] sa 21.10%, [[kilakilangan umah]] sa 21.90%, zumaay henay umah sa 57%. == [[:zh:首都|'''tapang tusu nu kanatal (首都)''']] == u tapang tusu nu kanatal sa u Santiago ([[:zh:聖地牙哥|聖地牙哥]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 18 bulad 9 demiad. == '''[[:zh:元首|tabakiay a tapang nu kanatal]] (元首)''' == [[tangan:Chile_(orthographic_projection).svg|thumb|Chile]]u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Sebastián Piñera]] (Saypasetian.Piniyela [[:zh:塞巴斯蒂安·皮涅拉|塞巴斯蒂安·皮涅拉]]), 12 bulad 1 demiad 1949 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Chile ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 3 bulad 11 demiad. == '''u hata (國旗)''' == u kulit nu hata nu Chile sa, u semilaway, u salengacay atu sumanahay. si salengacay a bunac i pabaw nu hata. Chile(智利) Chile kapulungan a kanatal (智利共和國) “[[Spain]] (西班牙) a kamu u República de Chile” ngangan tu Chile(智利), u nutimulan a Amilika (南美洲) a kanatal. satipan u Chile(智利) atu timulan micapi waliyu (太平洋) nuwamisan micapi tu [[Peru]](祕魯), nuwalian micapi tu [[Bolivia]]([[:zh:玻利維亞|玻利維亞]])及[[Argentina]]([[:zh:阿根廷|阿根廷]]). u nian a kanatal nutimulan a Amilikan (南美洲) a sakaput a kanatal, i nutimulan a Amilikan (南美洲) atu [[Argentina]] (阿根廷) atu [[Brazil]](巴西) palecat “ABC icelayay a kanatal”, caay kunian dada’ , Chile(智利) atu [[Ecuador]] ([[:zh:厄瓜多尔|厄瓜多爾]]) caay kahiza atu [[Brazil]]([[:zh:巴西|巴西]]) madatulas tu nutimulan a Amilikan(南美洲) a kanatal. (u sulit nu hulam: Chile智利共和國(西班牙語:República de Chile),通稱智利,是位於南美洲的國家。智利西部與南部瀕臨太平洋,北靠秘魯,東鄰玻利維亞及阿根廷。該國為南美洲國家聯盟的成員國,在南美洲與阿根廷及巴西並列為「ABC強國」。除此之外,智利與厄瓜多同為不與巴西相接的南美洲國家。) Chile(智利) a kakitizaan i tini satimulan tu nu Amilikan a talu(美洲大陸) atu Nan-ciy-zuw(南極洲) uyza silaet dada’ tu De-ley-ke (德雷克) a bayuan masapauwan, i kitakit u sakatimulanay a kanatal, pakay tu nu Nan-ciy-zuw([[:zh:南极洲|南極洲]]) a sakuwan caay ka saasip kunilalabu ,satu Chile(智利) a tademaw hinasakamu tuni uzipay a kanatal, “ u sabataday nu hekal a kanatal” u tadamaw nu Chile(智利) pakala tu 1,800 mang, u nikasabinacadan u salengacay a tademaw katuud ku malamelay tu nu zumaay a binacadan, atu malecad tu zumaay [[Argentina]] (阿根廷) a kanatal, nayay ku nu Africa(非洲) a iluc a tademaw, u zuma u nianay tu yincumin atu cayay kakatuud a binacadan malecad tu kakatuud. (u sulit nu hulam: 智利地處美洲大陸的最南端,與南極洲僅隔德雷克海峽相望,為全球最南端的國家(對南極洲的主權申索不計算在內),因此智利人經常稱自己的國家作「天涯之國」。智利人口約有1,800萬,種族以白人、混血族群居多,與另一國家阿根廷同樣,幾乎沒有非洲裔人口,其他則以本土原住民少數族群相對為多。) Chile(智利) a cacudadan talakaw macakat kunipasubana’, atu pasubana’ tu ni tineng atu singmung atu macakatay a kanatal, palatatenga’ tuni u tineng atu mutesek tu tineng a kanatal, Chile(智利) i sakaku sanay a sinbung u ni kacakat u ni sasulitan kabuwah nu tedamaw, amin a kacakat, u ni pasilut tu ngangan, maala tu satalakaway atu nutimulan a Europe(南歐) a kanatal masapaseneng tu salunganay, i tini i sakayay Chile(智利) u macakatay ku cin-ci tu nuamisan a Amilikan (北美洲) atu Europe(歐洲) a kanatal, tuynian katuud ku mabulaway a iluiluc nu Asia(亞裔) miawas tu waliyu(太平洋) mabulaw mueneng i Chile(智利). (u sulit nu hulam: 智利教育高度發達,其教育素質與水準在已開發國家獲普遍承認。智利在新聞自由、人類發展指數、民主發展等方面也取得很高的排名,與南歐國家相媲美。社會方面,智利約相當於經濟處於發達水平的北美洲及歐洲國家。近年來,有不少亞裔移民專程跨越太平洋移居智利。) == '''kamu nu cacudadan (語源學)''' == Si-ban-ya a dademaw Di-ke-de-luo-sa-lay-si a cudad izaw ku Chile a ngngan ,I tizaay a tademaw Indian a binacadan Ke-ciu-ya a kamu makay Incas a ngangan,  sakamu sa kuheni “Chi-le” u kasinenawan a ngangan. u ngangan nu Chile(智利) hakay namakay i  Yin-ciy-zen a tademaw, u imi sa, hadikuc nu Di-siw atu kanuma. (u sulit nu hulam: 西班牙人迭戈·德·羅薩萊斯的著作里最先出現「Chile」這個名稱,是由當地印第安人土著的克丘亞語「奇里」演化而來的,「奇里」就是他們說的「寒冷」的意思。其他理論認為,智利的名字可能來自印加人單詞,意思是「地球的盡頭」或「海鷗」) Chile(智利) yadah kuni u lalaculan tu Kang-can(礦產) buyubuyu’an u lalaculan atu mibutingay a lalaculan, Chile(智利) i kitakitan u Tung-kang(銅礦) a lalaculan u sayadahay nu kanatal, i kitakitan sayadahay nu kanatal ni patahekalan tu Tung(銅) si nganagn tu u kapahay a nganagn” Tung-kang(銅礦) a Hung-ti a kanatal”, u zumasatu i lalabuay nu kanatal A-ta-ka-ma-sa-mu(阿塔卡馬沙漠) u sakakeladay i kitakit, uyni satu Chile(智利) uyza aca I kitakit uyzayamin nu tahakay yamin a sanicaway a Siaw-se-cuang(硝石礦) a kanatal. (u sulit nu hulam: 智利擁有非常豐富的礦產資源、森林資源,以及漁業資源。智利是世界上銅礦資源最豐富的國家,亦是世界上產銅和出口銅最多的國家,享有「銅礦王國」之美譽。其境內的阿塔卡馬沙漠是世界旱極。此外,智利也是世界上絕大多數天然硝石礦的生產國。 == '''laylaay''' '''(歷史)''' == === '''saazihan tu laylay nu Chile (智利)''' === nu amisan nu Chile(智利) i [[Spain]] (西班牙) mialaay katukuh I ayaw u tungusay nu In-ciy-di-ku(印加帝國),namakay kasumamadan tu 16 a mihcaan, mulakal ku [[Spain]] (西班牙) a tademaw malingatu miala tu Chile(智利) 1541 a mihcaan patizeng tu tuze ku Sen-ti-ya-ke(聖地牙哥), tumulay a Ma-pu-ciye(馬普切) a tademaw saicelang sa mipacuy tu [[Spain]] (西班牙) a tademaw nu micumuday i tini katukuh i kasasumamadan tu 19 a mihcaan, kya mala u tungusay tu nu Chile(智利) a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 智利北部在西班牙征服者到達以前是印加帝國的一部分。自16世紀起西班牙人開始征服智利(1541年聖地牙哥建城)。南方的馬普切人頑強反抗西班牙人的入侵。這裡一直到19世紀中才成為智利的一部分。) == '''piazihan tulala’ nu hekal (地理)''' == Chile(智利) nu timulan nuwamisan a laet pakala tu 4,300 km, i tini An-di-se(安第斯) a buyu’an atu waliyu (太平洋) a bayuan, palalecal tu nu walian satipan a salaet 200 km dada’ “u saahebalay pakala tu 400 km dada’”, uynian a lala’ nu kanatal azihan samapepet, mala u i kitakitay yamin u masatanayaay a kanatal, satu izaw kungangan kan lamaymay sanay kunipangangan. (u kamu nu Hulam sa: 智利南北距離4300多公里,位於安第斯山脈與太平洋之間,東西平均距離卻只有200公里(最寬處大約400公里左右),令國土看起來相當狹窄,幾乎成為全世界國土最狹長的國家之一,因此智利亦有「絲帶國」稱號。) === '''Chile(智利) malatulu a kenis 大致上智利可分三個區域:''' === nuwamisan yadah ku buyu’ yadah ku masaungcuyay buyu’ pakala tu 6,000 a beti’, i An-di-se-san-may([[:zh:安地斯山脈|安第斯山脈]]) a buyu’an tusa ku masakululay a buyu’an u tabukan nu A-ta-ka-ma([[:zh:阿他加馬沙漠|阿他加馬沙漠]]) a likelikenan, kuyni u masaacakay a kakitizaan nu kitakit,。 (u kamu nu Hulam sa: 北部多山,許多山峰在6000米以上。在安第斯山脈的兩條山脊之間是阿他加馬沙漠。這是地球上最乾燥的地方,因副熱帶高壓壟罩,往往終年無雨。過去這裡有硝) tepanay nu kanatal, u demiad mahiza u nu bayu’an a bali, uynian a kenis sidamek ku lala’, katuud ku tademaw u kahenulan a tuse Sen-di-ya-ke(聖地牙哥) ”pakala tu 650 a mang ku nuenengay a tademaw i tini satusa izaw henay Wa-le-pa-lay-suo([[:zh:瓦尔帕莱索|瓦爾帕萊索]]) ”i minatu nuenengay a tademaw pakala tu 280,000 ztu Kang-say-pa-si-weng([[:zh:康塞普西翁|康塞普西翁]]) “ u tapang nu saupu nu kusi atu malukay akawaw i tiza nuengenay a tatemaw 50,000 u kahenulan a tusz. (u kamu nu Hulam sa: 酸礦被開發,現在主要是銅礦。這個地區較大的城市是安托法加斯塔(219,000居民)及伊基克。 中部氣候地中海型氣候。這個區域土地非常肥沃,人口眾多。首都聖地牙哥(約650萬居民)就在這裡。除此之外還有瓦爾帕萊索(港口,280,000居民)和康塞普西翁(工農業中心,350,000居民)是重要城市。) nutimulan satu caay kakatuud ku tademaw nikahina udad tabaki ku bali hina sawsawni makeleng, ayaw nu dadipasan yadah ku subal tu manganiway adihep. (u kamu nuHulam sa: 南部人煙稀少,降雨極豐富,狂風雷暴非常頻密。海岸前有許多島嶼以及峽灣。大陸南方有火地島,智利和阿根廷各占一半。火地島前的一個島上的合恩角是智利和南美洲的最南點。本區的北冰原與南冰原,是極地以外由冰川冰所構成的最大區域之一。) makay satipan pasayza i sawalian saayaway u ma likecu a dadipasan, satu u buyu’an, satusa usaahebalay a buyu’, I tepanay uyni u talakaway a buyu’, sidabek kapah apalumaan atu pahutinan Chile(智利) atu [[Bolivia]] (玻利維亞) atu [[Argentina]] (阿根廷) tu lilies nu kanatal u An-di-se-san-may(安第斯山脈) a buyu’an u nuwali kulul a buyu’. (u kamu nu Hulam sa: 從西向東首先是一條狹窄的海岸,然後是山脈,然後是比較寬的高原。在中部這個高原很肥沃,可以被用作耕地和牧場。智利和玻利維亞和阿根廷的邊界線是安第斯山脈的東山脊。) kanahatu i Tay-ping-yanh I tepan izaw ku Hu-an-biy-bil-nan-an-sung-daw atu bu-huo-cun-daw u nu Chile(智利)a subal. cacay a bihcaan a cudad I Chile(智利) a nu amisan a An-tuo-pa-ciy-se-ta u 12.7 a haw-mi, i Sen-di-ya-ke 375 haw-mi, iI nutimulan Hu-di-daw 5,800 haw-mi. (u kamu nu Hulam sa: 除此之外太平洋中的胡安·費爾南德斯群島和復活節島也屬智利。年平均降雨量在智利北部的安托法加斯塔為12.7毫米,在聖地牙哥為375毫米,在南部的火地島為5800毫米。) 從西向東首先是一條狹窄的海岸,然後是山脈,然後是比較寬的高原。在中部這個高原很肥沃,可以被用作耕地和牧場。智利和玻利維亞和阿根廷的邊界線是安第斯山脈的東山脊。除此之外太平洋中的胡安·費爾南德斯群島和復活節島也屬智利。 年平均降雨量在智利北部的安托法加斯塔為12.7毫米,在聖地牙哥為375毫米,在南部的火地島為5800毫米。從西向東首先是一條狹窄的海岸,然後是山脈,然後是比較寬的高原。在中部這個高原很肥沃,可以被用作耕地和牧場。智利和玻利維亞和阿根廷的邊界線是安第斯山脈的東山脊。除此之外太平洋中的胡安·費爾南德斯群島和復活節島也屬智利。年平均降雨量在智利北部的安托法加斯塔為12.7毫米,在聖地牙哥為375毫米,在南部的火地島為5800毫米。 makaysatipan pasayza katukuh i walian saayaway u tanaya’ay u likecuay a dadipasan, satu u buyubuyu’ay, satu u ahebalay a buyubuyu’an. i tepan u talakaway u sakapahay a lala’,taneng maluk atu u pahutinan. Chile(智利) atu Bu-li-wey-ya atu [[Argentina]] i lilies nu A-ti-se-san-may nu walian a buyu’. kanahatu i Tay-ping-yanh I tepan izaw ku Hu-an-biy-bil-nan-an-sung-daw atu bu-huo-cun-daw u nu Chile(智利)a subal. cacay a bihcaan a cudad I Chile(智利) a nu amisan a An-tuo-pa-ciy-se-ta u 12.7 a haw-mi, i Sen-di-ya-ke 375 haw-mi, iI nutimulan Hu-di-daw 5,800 haw-mi. == '''pisupet tu lalangawan (文化)''' == Chile(智利) pisupet tu lalangawan mala nu Europe(歐洲) mabulaway nu a tademaw nu babalaki pulung tu lisin nu Ing-ti-an(印第安) a tademaw, misulup tu nuwamisan a Amilikan (北美) a liain, satu Chile(智利) alalangawan caay kalecat nu tu kasakitakit a lalangawan nikamisengisengi aca. (u kamu nu Hulam sa: 智利文化集成歐洲移民傳統,融合印第安人風俗,吸收北美潮流,因此智利文化既有別於世界各文化,又有相似。) == '''demiad (氣候)''' == maawas ku 38 wiy-du ku lala’, icay icuwacuwaay a kakitizaan a caay kalecad kudemiad uyni a kanatal mibalat maawas tu 38 wiy-du, satu ku icuwacuwaay a kakitizaan caay kalecad ku lala’, Chile(智利) pasuyadah masazumaay a wayway nu bali, cay ku sasakamuan mahiniay a demiad nu Chile(智利) a kanadal. (u kamu nu Hulam sa: 由於國土橫跨38個緯度,而且各地區地理條件不一,智利的氣候複雜多樣包括多種形態,很難用一句話總結智利全國的氣候狀況。按照柯本氣候分類法,在智利國境。) == '''tademaw (人口)''' == 2012 a mihcaan Chile(智利) a tademaw izaw ku 16,341,929 a tademaw, uyzasa 1990 a mihcaan a zitayan a nilecuhan caay tu kakatuud, Chile(智利) a tademaw u nikacunus mahizatu caay kakatuud ku tademaw, paliayaw tu 2050 a mihcaanay a tademaw a tangasa tu 2,020  a bang,satusa a tahekal a tademaw caay tu kacunus ku tademaw. (u kamu nu Hulam sa: 2012年智利人口普查16,341,929人。由於1990年代以來的出生率下降,智利人口增長率一直在下降,預計2050年前後人口會達到2,020萬,並且會出現人口負增長。) Chile(智利) u katuuday a binacadan a siykay, patinaku tu mahiniay a kitakit kuuday a kitakitay a tademaw yadahay a kitakitay a micumutay a tademaw izaw ku印第安人 atu nu canacananan a malamelay a izang a nisakaputan. (u kamu nu Hulam sa: 智利是一個多民族的社會,這意味著這個國家的人是由許多國家移民後裔以及印第安人、各種混血人組成的。) == '''u sulit nu zuma a kamu''' == u sulit nu Hulam: 智利 u sulit nu Lipun: チリ共和国 u sulit nu Amilika: Chile == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部palcabayay] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 中文維基百科: 智利共和國:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%99%BA%E5%88%A9] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] dfaawrt9o7nj6mzp4fw8ipqutc31upo China 0 286 128380 121058 2022-07-14T10:11:42Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the People's Republic of China.svg|thumb|u hata nu '''China(中國)'''|alt=Flag of the People's Republic of China.svg]] [[tangan:Zh-Territories_of_Dynasties_in_China.gif|thumb|Zh-Territories of Dynasties in '''China(中國)''']]'''China(中國)''' == '''China(中國)''' == China(中國) i tini Asia atu Europe (亞歐大陸) a kanatal atu i hekal nu kenis, u niyay a ngangan Si-zou(西周) katinengan wini “u satabakiay nu kanatal lamin”. (u sulit nu Hulam: '''中國'''是位於亞歐大陸的國家或地理區域。此名稱最早見於西周,理解為「居天下之中的邦國」。) == '''u siwkay nu kanatal(介紹國家)''' == u China (中國) sa ilabu nu Yaco, itiza i 35 00 N, 105 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 9,596,960 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa 9,326,410 izaw ku km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 270,550 km<sup>2</sup> hamin nu tademawana 1,373,541,278.[[tangan:China_map.png|thumb|'''China(中國)''' papo]]kakalukan umah sa 54.70%, kilakilangan umah sa 22.30%, zumaay henay umah sa 23% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tuse nu kanatal sa u Beijing ([[:zh:北京市|北京]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 1 bulad 10 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Xi Jinping]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 11 bulad 15 demiad. == '''u hata(國旗)''' == u kulit nu hata nu China (中國) sa, u sumanahay atu takuliway. sibunac i pabaw nu hata, cacay ku tabakiay, sepat ku adidiay a bunac. China(中國) i tini Asia atu Europe (亞歐大陸) a kanatal atu i hekal nu kenis, u niyay a ngangan Si-zou(西周) katinengan wini “u satabakiay nu kanatal lamin” wini u Se-yi(四夷), u masasuayaway a kakitizaan u zuma sa wizaan Lo-yang(洛陽) a masaenalay nu kapulungan a kakitizaan, namakay Si-zou(西周), katukuh i kaHulaman tu pikuwan, mahiza tu nu kasumamadan henay kunizatengan kunipikuwan tu kanatal, a winian a China(中國). (u sulit nu Hulam: 中國是位於亞歐大陸的國家或地理區域。此名稱最早見於西周,理解為「居天下之中的邦國」,是與「四夷」相對的領域概念,有時也用以指「以洛陽盆地為中心的中原地區」,從西周至清的各政權秉持傳統的天下觀念,皆使用「中國」稱呼本國。 uyni u sazikuzay nu Hulam alesan tuway ku nu kasumamadan henay ku nipizateng tu pikuwan tu kanatal, kilul tu nu ayzaay nizatengan tu kawaw nu Cung-hua-min- kuw(中華民國), u nu kakilul tu si ngangan tu Cung-hua-min-kuw(中華民國) atu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國). (u sulit nu Hulam: 清末以來,傳統的天下觀念被揚棄,伴隨著中華民族概念的流行,中華民國與中華人民共和國先後用以自稱。) Chinese territory (中國疆域)a kenis, kilul tu nu laylay tu nikikasumab atu macunus mawada’ nika katuud u caay piliyas i Cung-yuan (中原) nu tuni Hung-ti (黃帝) a pikuwan u tapang nu ngannganan ,i tini amin a han-ti Ciu-cou(九州) i tini i laylay nu lalangawan tu Hung-ti (黃帝) a pikuwan makayza i nu tapiingan nu kasaniyazu’ nu binacadan tu sanabinacadan a tademaw, u kawaw a malalacal atu mangangayaw, masalalilid ayza i tini kitakit palatatenga’ amin tu tayhiw China(中國) pupikawaw nu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國). (u sulit nu Hulam: 中國疆域隨著歷史演變而有所增減,但大多不脫以中原王朝根基所在的漢地九州為中心,在文化上歷代王朝政權透過與周邊各民族政權的交流與征戰,而互相影響。現今國際上廣泛承認代表「中國」的政權是中華人民共和國 。) u China(中國) u sakacakat nu kanatal i kitakit u saayaway macakat. i kasumamadan a mihcacan Cung-yuan (中原) a kakitizaan malingatu tahekal ku sakaput a niyazu’, ayaw nu kasumamadan tu 27 a mihcaanay tahekal ku u zumaay a kanatal, wini a tapang ku tengilan, ayaw nu tusa bataan a mihcaan malingatu sasumamadan a China(中國) u ninu micunud tu nu Hung-tiay (黃帝) a pikuwan. ayaw nu kasasumamadan tu 221 a mihcaan malawpes nu Cin-kuw(秦國) ku enemay a kanatal, pahecek tu nu China(中國) saayaway a nipapulung mikuwan. satusa i tini pinaay tu malebud a mihcaan hawsa China(中國) u pikuwan nu China(中國) a cen-ze a pikuwan pangkiw ku nu kasumamaday a Siy-tay(夏代) mala u nganganan nu kasumamadan a Hung-ti(黃帝) mipenec tu kasumamaday a mihcaan a paliyun aca tu sapikuwan a kawaw. (u sulit nu Hulam: 中國文明是世界上最早的文明之一。新石器時期,中原地區開始出現聚落組織;公元前27世紀左右出現方國,以共主為首的制度;前20世紀開始,古代中國進入世襲的封建皇朝階段;公元前221年,秦滅六國,完成中國第一次大一統。此後幾千年來,中國的政治制度以半傳統的夏代為基礎的世襲君主制以朝代更換政權運作。) zikuzan satu pinaay tu a satabakiay kini u mapela’ atu muliyaw aca masakaput, u kasasumat nu sumamaday a mihcaan, caliway tu pinaay tu nipapulung atu tunipapela’ tu nikakutay tu kawaw, katukuh 1911 a mihcan Sin-hay-ke-min(辛亥革命) a ngangayaw hawsa. China(中國) paalesen tu ku nu Hung-tiay (黃帝) a pikuwan, u nian Cung-he-ce(共和制), i kahulaman a kanatal i 1912 a mihcaan, palekal pakutay tu Cung-hua-min-kuw(中華民國), 1945 a mihcaan sakatusa mabuwah u lalabuay a mangangayaw ku lalabuay a nu kanatal hawsa, 中國共產黨 haymaw satu makelec ku lala’ nu China(中國), nikuzan I 1949 a mihcaan tu cacay bataan a bulad, cacay a demiad patizeng tu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國), masa u nu Cung-hua-min-ku中華民國atu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國) mahatatusa silae’b tu taywan a bayu, masasulacus 對立ku nuayawan, wini u kitakit u nganganan a kakitizaan atu lalabu a kawaw nu [[lanhekuo|Lian-he-ku]](聯合國)Cung-hua-min-ku-zen-hu(中華民國政府) mahiza tu a izaw yaay tu tungusay dayhiy tu China(中國), katukuh 1971 a mihcaan u tatengil nu Lian-he-ku(聯合國)u nipalimaan makaawas tu 2758 a bangku, kya maemin malebun mapakutay nu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國) zen-hu. (u sulit nu Hulam: 此後經多次擴大,破裂,重組,朝代更迭,經過數次統一與分裂交替進行。直到1911年辛亥革命後,中國廢除君主制,實行共和制,清朝被1912年成立的中華民國取代。1945年第二次國共內戰爆發後,中國共產黨逐漸控制中國的大部分領土,最終於1949年10月1日建立中華人民共和國,形成了中華民國與中華人民共和國雙方相隔台灣海峽對峙的局面;惟做為國際關係核心場域的聯合國系統內,中華民國政府仍持擁有「中國」代表權,直到1971年聯合國大會2758號決議通過後,才被中華人民共和國政府完全取代。) == '''laylay(歷史)''' == === '''saayaway a kasumamadan a laylay (上古史)''' === China(中國) a laylay a nu makayni i sulit a cudad, tahekal tu i Sang-chaw(商朝) malingatu izaw tu ku tulu malebut lima lasubu a mihcaan, namakay caliway tunu tusa tuni sulitan a hulic pawacay (證明), Siy-chaw(夏朝) malingatu izaw ku sepat malebut tusa lasubu a mihcaan, namakay Sang-huang-uw-ti(三皇五帝) atu nakamuan a mihcaan Cuan-suo-se-day(傳說時代) malingatu pakala tu sepat malebut enem a lasubu a mihcaan, makay Pan-ku(盤古)、San-ti(上帝)、Ni-wa(女媧) nakungkuan nu babalaki a mihcaan pakalal tu lima a mihcaan . (u sulit nu Hulam: 中國歷史如果從文字出現的商朝算起約有三千五百年(信史);從經過二重證據法證明的夏朝算起約有四千二百年;從三皇五帝的傳說時代算起約有四千六百年;從盤古、上帝、女媧等不確定的神話時代算起約有五千年。) === '''itepan tu kasumamadan a laylay中世史''' === piazihan Cung-ku-caw-tay(中國朝代) kasasumamadan a China(中國) miawas tu pinaay a nikakutay tu laylya nu knatal,Hung-ti (黃帝) mapulung atu malaliyas tu ni u kakutay u zuma satu kapulung tu mihcaan izaw ku Cin-han(秦漢),Ci-cin([[:zh:西晋|西晉]]),Suy-tang([[:zh:隋唐|隋唐]]),bey-sung([[:zh:北宋|北宋]]) hatini kakatuud kapulung, Yuan-tay(元代)、Min-tay(明代)、Cin-tay(清代), u ni kalaliyasan a mihcaan izaw ku Chun-ciw-zang-ku(春秋戰國)San-ku(三國)Uw-huw-se-luw-ku-se-ciy(五胡十六國時期)Nan-pe-caw(南北朝)Uw-day-se-ku([[:zh:五代十国|五代十國]])Sung-liyaw-cin-yuan(宋遼金元) zuku. (u sulit nu Hulam: 古代中國經歷朝代更迭不下數次,統一與分裂交替發生,其中統一的時期有秦漢、西晉、隋唐、北宋(局部統一)、元代、明代、清代等,分裂時期有春秋戰國、三國、五胡十六國時期、南北朝、五代十國、宋遼金元等。) ayaw nu kasumamadan tu 21 a mihcaan, u wawa ni Yu(禹) mipatizeng tu China(中國) saayaway saicelangay a kamihcaan nu Siy-chaw(夏朝), zikuzan tu sepat lasubu a mihcaan Tang(湯), mabelin ku Siy-chaw(夏朝) a kamihcaan, u mahini malakuwit tu kuni u kasumamadan henay a laylay a nikauzipan tatenga’ u saayaway nu Cung-yuan-wang-shaw(中原王朝), ayaw pakala tu 1046 a mihcaan Zew-wu-wang(周武王), malawpes nu Zew-chaw(周朝)。 (u sulit nu Hulam: 公元前二十一世紀,禹的兒子啟建立了中國第一個世襲朝代夏朝。四百餘年後湯推翻夏,創建商朝,是目前通過考古確認的第一個中原王朝。約前1046年周武王滅商建立周朝。) patizen tu Zew-chaw(周朝), Zew namakay Zew-wu-wang(周武王), Zew-zen-wang(周成王)和Zew-kang-wang (周康王) mikuwan tulu a laylayan a mihcaan. patizeng kapah tuni pikuwan tu saykay mala Hung-ti (黃帝) tu ci,Cen-wang(成王) kang-wang(康王)masangangan tu Cen-kang-ze-ce(成康之治), i tini kala Hung-ti (黃帝) nica sa pangangan han tu Cen-kang-ze-ce(成康之治) a pikuwan. 841 a mihcaan kanatalay a tademaw malebu mala u China(中國) a laylay, tatenga’ malingatu tunian a mihcaan, satu u Zew-chaw(周朝) malingatu tu kalawlawpesan tu, ayaw nu 771 a mihcaan malawpes tu ku Zew-chaw(周朝),patizeng tu Dung-zew(東周),u Cung-yuan(中原) maaalaw pingangayaw tu Chun-ciw-zang-ku(春秋戰國) a kanatal a kamihcaan. (u sulit nu Hulam: 周經周武王、周成王和周康王三代的治理,建立完備的禮治社會,成王、康王在位期間後被稱為成康之治。前841年的國人暴動成為中國歷史有確切紀年的開始,此後周朝開始衰退。前771年西周滅亡,東周建立,中原進入諸侯爭霸春秋、戰國時代。) ayaw nu kasumamadan tu 221a mihcaan, malawpes ni Cin-se-huang(秦始皇) ku enem a kanatal patizeng satu ku Cin-chau (秦朝),palacacay hantu ku China(中國). namahica palebung tu u nipikelec pikuwan nu China(中國), malingatu tu ni Cung-yang(中央) a saupu tu sakaku mikuwan nu Hung-ti (黃帝), ayaw nu 207 a mihcaan malawpes tu ku Cin-chau (秦朝),kilul tu ni ngangayaw nu Cu-han-zan-zen(楚漢戰爭),mademec ni Liw-pang(劉邦) ci Sang-yu(項羽) i tini i ayaw nu 202 a mihcaan hawsa patineng satu Han-chaw(漢朝),Si-han(西漢) namilawpes tu Wen-cin-ze-ce(文景之治) icelang tu ku Han-uw(漢武) atu Zaw-sun--ze-ce (昭宣之治), China(中國) u saicelangay tu a kanatal, mala u kakitaan tu. u nu satipan a Lu-ma-di-cu(羅馬帝國) malecat mala u tabakiay tu Hung-ti (黃帝) a kanatal. (u sulit nu Hulam: 公元前221年,秦始皇消滅六國,建立秦朝,統一中國。從此中國結束分封體系,開始中央集權的君主統治時代。前二零七年秦朝滅亡,在隨後的楚漢戰爭中,劉邦打敗項羽於前202年建立漢朝,西漢經歷文景之治、漢武盛世、昭宣之治,中國的國勢來到第一個輝煌的高峰,與西方的羅馬帝國同時成為舉足輕重的世界大帝國。) == '''u sulit nu zuma a kamu(其他的稱呼)''' == * u sulit nu Hulam: 中國 * u sulit nu Lipun: 中国 * u sulit nu Amilika: China == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:中國:https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E4%B8%AD%E5%9C%8B [[kakuniza:China| ]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] 2jomitbad4lm0jntdlkx11t65j1u1f9 Chishang 0 287 111303 111302 2021-05-25T03:00:59Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] [[tangan:Chihshang_Station.JPG|thumb|Chihshang Station]] [[tangan:金城武樹_(14545001530).jpg|thumb|300x300px|金城武樹 kilang nu Cincenwu]] == Chishang == u sulit nu Hulam: 池上鄉 u sulit nu Lipun: 池上郷 u sulit nu Amilika: Chishang Township == u siwkay nu kakitizaan == Chishang a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 79.23 km². (kalesakan nu linpanti 12.44 km², kalesakan nu pawliwti 1.05 km²), u kasabinawlan, 7,640 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,901 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 2,162 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 28%(Pangcah) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. i Chishang sa , si kapahay a ngangan nu belac itini, paluma ku tipus ku binawlan amin itini. a'su ku belac nuheni. izaw ku tabakiay a banaw "[[:zh:大坡池|Tapo]]" sananay. izaw ku singanganay a kilang "[[:zh:金城武|金城武]] Cin-chen-wu" sananay. == u Pangcah(Amis) a kakitizaan == katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini. yadah ku niyazu' itini mueneng. tabaki ku niyazu'. == u Sakizaya a tademaw == inayi' ku Sakizaya a tadamaw itini mueneng. hakay izawtu, caayhenay pasumad ku ngangan nu cidekay. == nikasakuwakuwan == Chishang mala 8 a cuwen atu 9 ku niyazu’. kina 9 a niyazu’sa, [[Kalokapuk]](大埔部落), [[Muliyaw]](振興部落), [[Cikowa’ay]](富興部落), [[Dihekoay]](陸安部落), [[Ciataw]](福原部落), [[Cipuwa]](慶豐部落), [[Fangafangasan]](新興部落), [[Kawaliwali]](大坡部落), [[Cicala'ay]](福文部落). 池上鄉(阿美語:Fanaw)位於臺灣臺東縣花東縱谷北段,東鄰東河鄉,南接關山鎮,西為海端鄉,北為花蓮縣富里鄉。 u Chishang hananay a kenis sa, (u kamu nu Pangcah sa u Fanaw han) u eneng sa iti Taywan Pusungku ya Kalingku atu nu Pusungay kaamisanay a dihep, nuwalian sa sibiyaw tu Donghe a kenis, sakatimulan sa malalitin tu ya Guanshan a kenis, nutipan sa u Haiduan a kenis, nu amisan sa ya Fuli hananay a kenis. 全鄉地處花東縱谷中部偏南,係由新武呂溪所沖積而成的肥沃平原,西有中央山脈,東有海岸山脈,氣候屬熱帶季風氣候,雨量充沛,造就了聞名全國的優質池上米,由池上米所作的池上便當更是聞名全臺灣。 malaupay nu kenis sa i labu nu ya Kalingku walianay a dihep i teban kasa nutimulan ku kitidaan, u namakay ya Sin-u-luy hananay a sauwac a nikaydaan nu balat sikayda nu lanu, a nikasaenalan kasidamekay a kasaatul, i nu tipan sa ya Cung-yang(中央) hananay a buyubuyu’an, nu walian sa ya nu Hay-an(海岸) a buyubuyu’an, u demiad sa masa nu puu’ay kabaliyanay a demiadan, mahtaneng ku nikaudadan, sakaidaw nu kasingangnan nu kailayan a belac ya Chishang hananay a belac, nu makay Chishang a nisanga’an a tabu sa sakatinengan i Taywan. 鄉內居民以漢人及臺灣原住民阿美族為主,產業則以農業為主。 itini i labu muenengay i niyadu’ sa u Layak atu Taywanay a yin-cu-min Pangcah ku sakatuuday, nikasilacul sa u malukay ku sakaudip. == nikalalekalan kasingangan nu kakitidaan (地名緣由) == 池上鄉名取自聚落位於大坡池上方,故稱此地為「池上」。在清光緒年間被稱為「新開園」,為「新開闢的田園」之意。 u Chishang hananay a nipangangan sa, na makay kasaupuan nu niyadu’ ya masacakatay a taku i pabaw ku kasahida, kiyu mapangangan tu i pabaw nu taku sa “Chishang”. iti masahungtiay a hulam nipikuwan sa, nu sipangangan tu ya “Sin-kay-yen”, u “u masabaluhayay a nipatadas a umah” sananay nu imi. === i kaDipunan a tatukian (日治時期) === 1894年,清廷與日本爆發甲午戰爭,隔年戰敗後於4月簽訂《馬關條約》,將台灣割讓給日本。5月,日本派兵到台灣接管,隨即爆發乙未戰爭。11月18日,日本官方宣布平定全台。但實際上,台灣各地方的武裝小衝突仍此起彼落。東部因地處後山而最後淪陷地,而池上又是台東最後一個淪陷地。 i 1894 a mihcaan sa, ya masa hungtiay a hulam atu Dipun malalais tiya kasinganganan tu ya Ciya-u hananay a kalpacaw, nu dikudan a mihcaan sa mademec ku Halam, i sepatay a bulad masasulit tu hulicay a kasasulul a cudad, ya "Shimomoseki a lice", kelapen ku Taywan sipabeli tu Dipun a mikuwan. i limaay a bulad sa, culculan nu Dipun ku hitay tayni i Taywan a mikuwan, kasenun sa sikaidaw nu pipaculi a kawaw tu Dipun. sabaw cacay a bulad sabaw walu nu demiadan sa, ya mamikuwanay tu Taywan a tapang pangiha tu mapenec tu mamin ku tademaw nu Taywan sa. nika tatenga’ a nikasahecian sa caay kahida, i Taywan a kenikenisan sa mamapaculiay nu tademaw caay kasatedep. u sawalianay a kakitidaan sa u nudikudan tu a lebungan, u Chishang a kenis sa u sadikuday a picebis nu Dipun a kakitidaan. 1896年1月,日軍控制台灣西部各地後,轉進台東。當時駐守新開園之副統領劉德杓率領二百餘人堅守。5月16日,日軍組成討伐隊自高雄搭艦前來。負責攻堅的恆春出張所所長相良長綱先行派員說服原住民組成「義勇隊」進駐新開園附近防衛。日軍於6月7日攻擊,池上遂淪入日人統治,東部地區也全告陷落。 i 1896 a mihcaan kalingatuan a bulad, u hitay nu Dipun mamin tu maysakelec kuwanan ku nutipay a kitidaan, kiyu saliyuten taynien i Pusung. i mahida sa ya misimaway tu Sin-kay-yen mamiedapay a tapang ci Liw-te-saw, keliden nida ku tusaay a lasubu nu tademaw a paculi musebeng. i limaay a bulad sabaw enem a demiadan, nu Dipun a hitay palekal tu nisakaput, makay Takaw mukacaw tu balunga tayni. sikiningay a mingayaw tu nu He-cun (恆春) a kenis, ya musakawaway a mamikeliday a tapang ci Siyang-liyang cang-kang, mikiayaw cinida miculcul tu caculculan milunguc tu yin-cu-min, palekal tu masakaputay "Yi-yung" hananay misebeng tu ya Sin-kay-yen. u hitay nu Dipun sa iti enemay a bulad pituay a demiad malingatu a mingayaw, kiyu kakayda satu a kacebisan ku Chishang a kitidaan, u nu walianay a kakitidaan sa i tawya a mamin lebungan nu Dipun. 1909年,台灣總督府開始推動東部移民計畫。新開園有2,370甲原野被劃為移民收容適地,因內有大池,於隔年被命名為具有日本風味的「池上」原野,其後所建立之移民村落亦稱之為「池上村」(今新興村)。 i 1909 a mihcaan sa, ya i Taywanay masacungtungay miteka tu a maycuduh tu sakabulaw tayda i walian a misabalucu’. ya Sin-kay-yen hananay a kaahebalan a tukus, idaw ku 2,370 a kubu ku masausiay nu bukebukelalan, mapabacu kangaayan a sikatayni nu mabulaway, zayhan i labu sa idaw ku tabakiay a taku, i nu dikudan nu mihcaan sa sikaidaw nu kasasengian tu nu Dipunay a lalangawan, kiyu pangangan han tu ya "Chishang" bukebukelalan a enal, satusa nu dikadan a nipatideng tu mabulaway a niyadu’ palecad han a pangangan tu "Chishang niyadu’" (i aydaay a sin-sing a niyadu’). 1913年,台東製糖株式會社設立,擔負製糖與移民兩大事業,其後在池上村興建210戶移民住宅。1919年,日本長野縣千曲川流域發生洪水,災民49戶移墾池上村。 1913 a mihcaan, i Pusungku ya misawanengay a kaysiya mapatideng tu, sikining tu nu pisanga’an tu waneng atu sikabulaw a sakawawen, nu dikudan sa itini i Chishang sicunus tu nipalumaan makaala tu 210 a naluma’an kayadah nu tayniay mueneng. 1919 a mihcaan, nu Dipunay ya Cang-ye a kitidaan ya Chikumagawa a sauwac kasibalatan nu tabakiay a nanum, kiyu u mapalitay ku luma’ sulul sa taynien i Chishang a mabulaw a patadas. 1920年設置「池上庄」,劃歸台東廳關山郡管轄。1926年,東線鐵路通車,位於大埔的車站地區逐漸取代新開園,變成地方發展的重心。其後大量新竹、苗栗內山移民湧入,池上人口始激增。 iti 1920 a mihcaan sa idaw ku nipatideng tu ya (Chishang a niyadu’), pabacuen sakay nu Pusungay ya Guanshan a kenis ku mamikuwan. i 1926 a mihcaan sa, sakay nu walianay a silamalay masangatu taneng tu a mamiculu tu sakakacaw, i kasieneng tu i Tapuay tisiyaba a kenis, haymaw sa tu sipakutay nu ya sing-kay-yen, masa nu kitidaanay kasasilacul a kalabangbangan a kakitidaan. satusa katuud tu ku makay i Hsinhuay a tademaw atu nu Miawliay kasabuyu’anay i nakaay a tademaw mabulaw tayni maypatadas, kiyu ina Chishang sa beleng sa mabangbang ku nikalalacay atu nikatakelal nu sikaudip katuud satu ku nikapulungan nu tademaw. === nadikudan nu nikalalais (戰後時期) === 1945年,日本在第二次世界大戰戰敗後,國民政府接收台灣,行政區改制為台東縣池上鄉,原日本會社地及日本人私有地皆收歸國有。 iti 1954 a mihcaan sa, kademecan nu kitakitay ku Dipun i sakatusaay a nikalalais, kiyu layapen nu kukumin sihu ku Taywan a mikuwan, sakay nu talakaway a nipikuwan sa sipaahenan ku Pusung a sikining tu Chishang a mikuwan, u masa nu Dipunay a kaysiya atu picalapan nu umah atu nu zibunnay a lala’ sa, mamin sipanukas tu kanatal. == u piliwkangan nu aidangan (旅遊景點) == 大坡池原名「大陂池」,或寫作「大埤池」。清治時期新開園大陂莊莊名即因轄區內大陂池而得名。大坡池是花東縱谷主要湖泊,以風景優美而馳名。 ya katabakiay a tangku sa, na u ([[:zh:大坡池|Tapo]] a tangku han), caay sa nipisulit u (Ta-pi a tangku han). i kaHulaman a nipikuwan sa ya Sing-kay-yen a [[:zh:大坡池|Tapo]] a tangku, na sipakay ina niyadu’ kasingangan sisa sakatinengan tu aca nu i cuwacuwaay, ina [[:zh:大坡池|Tapo]] a tangku sa masanu kalingkuay atu nu pusungkuay a dihep sakahenulan a tangku, sakay nu nikabangcal katinengan nu tayniay midang. 知名觀光聖地「伯朗大道」,知名影星金城武曾在這條大道上拍廣告,廣告中有金城武坐在大道旁一棵大樹下悠然喝茶的鏡頭,因此這棵大樹被稱為「金城武樹」,成為池上鄉新的觀光景點。 u ayaydaay tu kabelengan nu tayniay midang i Chishang a kitidaan sa, ya "po-lang hananay a dadan), ya katinengan amin nu pakacuduay a hayu ci Cin-chen-wu natayni itini a dadan miliadingu tu sapakampang, nipiliadinguan ilabu sa, na mueneng ci Cin-chen-wu i tepal niya tabakiay a sakul hananay a kilang, sailailay sa cinida i sasa niya kilang, sikacepcepan nu masakapahay a miadih, kiyu sipangangan han tu Cin-chen-wu a kilang, mala nu Chishangay buluhayay a aidangan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:池上鄉|台東縣池上鄉]] *[[:zh:池上鄉|池上鄉]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] d02xkymsx1cmhz4d37ng9uum5kktb3q Chris Andersen 0 288 125603 15810 2021-10-24T19:41:21Z 93.157.169.14 2017 source edit (2 000!) wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Chris Andersen |- | colspan="2" |[[tangan:Chris "Birdman" Andersen 2009.jpg|Chris Andersen|alt=Chris "Birdman" Andersen 2009.jpg|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1978 a mihcan 7 a bulad 7 a demiad/ Long Beach, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliayy |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 1, 0, 7, 12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Blinn (1997–1999) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1999 / Undrafted |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2013) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Jiangsu Nangang (1999–2000) New Mexico Slam (2000) Fargo-Moorhead Beez (2000–2001) Sugarland Sharks (2001) Fayetteville Patriots (2001) Denver Nuggets (2001–2004) New Orleans Hornets (2004–2006, 2008) Denver Nuggets (2008–2012) Miami Heat (2013–2016) Memphis Grizzlies (2016) Cleveland Cavaliers (2016–2017) pahanhanan tu kawaw |} '''Chris Andersen''' nalecuhan i Long Beach, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United States|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. == u siwkay niza == u tatama, u Amilika a tademaw. takalaw ciniza. u kawaw niza sa u mimaliay a undukay. 7 bulad 7 demiad, 1978 a mihca, Chris Andersen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [http://stat-nba.com/player/74.html 克里斯·安德森] - 數據NBA * [http://www.ettoday.net/news/20130815/257063.htm NBA/熱火隊「鳥人」是台灣女婿!台美混血辣妻吸睛]. ETtoday 東森新聞雲. 2013年8月15日(繁體中文) * [http://sports.espn.go.com/nba/news/story?id=2308918 Hornets' Andersen kicked out of NBA for drug use]. ESPN. 2006年1月27日(英語) 9fv84whtbs1fe81z4kgbfya1sag3cdg Chris Anstey 0 289 15840 10497 2019-11-21T15:20:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 29 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Chris Anstey |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1975 a mihcan 1 a bulad 1 a demiad/ Melbourne, Victoria |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |213 kungfen/ 115 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 13, 22 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1997/saka 1 ku uwac/silsil 18 |- |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Melbourne Tigers (1994) South East Melbourne Magic (1995–1997) Dallas Mavericks (1997–1999) Chicago Bulls (1999–2000) Victoria Titans (2000–2002) Ural Great (2002–2003) UNICS Kazan (2003–2005) Melbourne Tigers (2005–2010) pahanhanan tu kawaw |} == Chris Anstey == === siwkay nizaː === nalecuh ciniza i Melbourne, Victoria, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Chris Anstey i 1997 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Portland Trail Blazers putiput. nalecuhan ciniza i 1 a bulad 1 a demiad, 1975 a mihcaan, Chris Anstey, miunduay. tatama u etul niza, i mali putiput a pueneng kakitizaan sa i tebanay . talakway a tademaw ciniza, izaw 213 kungfeng atu 115 kungcin. sikapahay a uzip niza, sisa namapili nu putiput i sakacacay ku uwac. kya syubay putiput sa ku Portland Trail Blazers. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] amucx27i8hrazx4abwpecjwo19ueg1b Chris Babb 0 290 15867 10524 2019-11-21T15:20:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 26 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Chris Babb.jpg|Chris Babb|alt=Chris Babb.jpg|250x250 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1990 a mihcan 2 a bulad 14 a demiad/ Topeka, Kansas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |19 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn State (2008–2010) Iowa State (2011–2013) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2013 / Undrafted |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Maine Red Claws (2013–2014) Boston Celtics (2014) Maine Red Claws (2014–2015) ratiopharm Ulm (2015–2017) Lokomotiv Kuban (2017–) mihitayan mimaliay |} == Chris Babb == === siwkay nizaː === unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u mikilac zikuzay mimaliay. nalecuhan niza sa i 2 a bulad 14 a demiad, 1990 a mihcaan, Chris Babb, miunduay. nalecuh i Ropeka, Kansas Cou. namimali ciniza u pueneng nu mali kakitizaan sa i mikilac zikuzay. tatama ciniza, lumeniay ku banges. talakaway a tademaw, izaw 192 kunggen atu 102 kungcin. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] sznnjado20vxzh7wxc60bo29vrler4l Chris Bosh 0 291 94835 15906 2020-10-19T07:09:35Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Chris Bosh |- | colspan="2" |[[tangan:Chris Bosh e1.jpg|Chris Bosh|alt=Chris Bosh e1.jpgg|300x300 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 3 a bulad 24 a demiad/ Dallas, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Georgia Tech (2002–2003) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2003/saka 1 ku uwac/silsil 4 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Toronto Raptors |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2012, 2013) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (2006–2016) NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (2007) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Toronto Raptors (2003–2010) Miami Heat (2010–2017) pahanhanan tu kawaw |} == Chris Bosh == === siwkay niza: === nalecuh i Dallas, Texas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Chris Bosh i 2003 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 4, namapili’ tu nu Toronto Raptors putiput. nalecuhan niza i 3 a bulad 24 a demiad, 1984 a mihcaan, Chris Bosh, miunduay. u etul niza ku tatama. u lumeniay a tademaw ciniza. u talakaway a tademaw ciniza, izaw 211 kungfeng atu 107 kungcin ciniza. napahezek ciniza nay tabakiay a cacudadan. kya cacudadan sa ku Georgia Tech. napahezek ciniza nay 2003 a mihcaan. ayza sa u mimaliay a puenengan nu kakitizaan ku tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] pknu8gyo80oa6vr8njbzc7en4qstw4n Chuck Aleksinas 0 292 125607 15927 2021-10-24T20:02:40Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Chuck Aleksinas |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1959 a mihcan 2 a bulad 26 a demiad/ Litchfield, Connecticut |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 118 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |50 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (1977–1979) Connecticut (1980–1982) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1982/saka 4 ku uwac/silsil 76 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1978) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Estudiantes de Madrid (1983–1984) Golden State Warriors (1984–1985) Zaragoza (1985–1986) OAR Ferrol (1986–1987) Gorizia (1987–1990) pahanhanan tu kawaw |} '''Chuck Aleksinas''' nalecuhan i Litchfield, Connecticut, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United States|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Chuck Aleksinas i 1982 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 76, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 2 bulad 26 demiad, 1959 a mihca, Chuck Aleksinas, miunduay. u Amilika NBA a mimaliay. i 1982 a mihca, mapili' nu Kongniw ciniza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] cry7ft4zcm8upzn59ivb2nj94uudqcc Chucky Atkins 0 293 15974 10631 2019-11-21T15:20:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 46 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Chucky Atkins cropped.jpg|Chucky Atkins|alt=Chucky Atkins cropped.jpg|280x280 px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1974 a mihcan 8 a bulad 14 a demiad/ Orlando, Florida |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |South Florida (1992–1996) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1996 / Undrafted |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Undrafted (自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |La Crosse Bobcats (1996–1997) Cibona Zagreb (1997–1999) Orlando Magic (1999–2000) Detroit Pistons (2000–2004) Boston Celtics (2004) Los Angeles Lakers (2004–2005) Washington Wizards (2005–2006) Memphis Grizzlies (2006–2007) Denver Nuggets (2007–2009) Oklahoma City Thunder (2009) Detroit Pistons (2009–2010) pahanhanan tu kawaw |} == Chucky Atkins == === siwkay niza: === nalecuhan niza i 8 a bulad 14 a demiad, 1974 a mihcaan, Chucky Atkins, miunduay. u tatama, u Amilika a tademaw. u kakawaw niza sa, u Amilika NBA a mimaliay. takalaw niza sa 180 cm, u baeket sa 83.9 kg. u lumeniay a tademaw ciniza. mimali ciniza i kanas-mali putiput, u puenengan nu kakitizaan niza sa ku misimaw zikuzay mimaliay. u bacu niza ku sabaw tusa. napahezek ciniza nay tabakiay a cacudadan. kya cacudadan sa ku South Florida. pahezek ciniza 1996 a mihcaan. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%A5%E5%9F%BA%C2%B7%E9%98%BF%E7%89%B9%E9%87%91%E6%96%AF 查基·阿特金斯] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] 6zeykwd9lyodjdvjmrpgb1rlwixw598 Chunri 0 294 108375 107414 2021-05-06T03:32:18Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki [[tangan:Chunrih_PT.svg|thumb|Chunrih]] [[tangan:Chunrih_Townshipx.PNG|thumb|Chunrih papo]] == Chunri == u sulit nu Hulam: 春日鄉 === u siwkay nu kakitizaan === Chunri a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 155.55 km². (kalesakan nu linpanti 67.65 km², kalesakan nu pawliwti 84.62 km²), u kasabinawlan, 4,802 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,357 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,590 ku ingcumin a tademaw itini. u kasabinawlan, Pakalatu 96%(Paywan) ku kasabinawlan. u atu Paywan ku sakalaniyazu’. inay ku Sakizaya a tademaw itini, u Paywan ku katuuday. === u Pangcah a kakitizaan === tuud ku Pangcah a tademaw itini. yadah ku Pangcah a niyazu' itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. == nikasakuwakuwan == Chunri mala 6(enem) a cuwen atu 6(enem) ku niyazu’. kina 6 a niyazu’sa, [[Lalekeleke]](力里部落), [[Kasuga]](春日部落), [[Seveng]](士文部落), [[Tjuvecekadan]](七佳部落), [[Kuabar]](古華部落), [[Kinayiman]](歸崇部落). == '''Celuh a kenis(春日鄉)''' == 春日鄉(排灣語:Kasugagu)位於臺灣屏東縣東部中段偏南,北鄰來義鄉,東鄰臺東縣達仁鄉,南鄰獅子鄉,西南端為枋山鄉,西鄰枋寮鄉。春日鄉地處中央山脈南段西側,境內95%的土地均屬山地,地勢崎嶇起伏甚大,氣候上則屬熱帶季風氣候,居民以台灣原住民排灣族為主。 Celuh a kenis “Paiwan a kamu Kasungagu” tini i Taywan Pin-tung a kuwan nuwalian sateban pasatimulan, nuwamisan belaw u Lai-ji-a kenis, nuwalian belaw u Pusung a kuwan Ta-zen a kenis, nutimulan belaw u s-ce a kenis, satipan tu sakatimulan u Bang-san a kenis, satipan balaw u Bang-lyaw a kenis. Celuh a kenis tini i Cung-yang a buyu’an satimulan tapiingan nu satipan, i labuay 95% u lala’ u buyu’ amin,  masalikakung tabaki kunikasazuma nu lala’’, demiad tungusay u caledesay a demiad, muenengay a tademaw  u Taywan yincumin angangan u Paiwan a binacadan. == '''laylay (歷史)''' == 春日鄉(排灣語:Kasuga)為排灣族原住民的活動範圍,他們原先散居於大武山一帶各成部落,以狩獵為生,後因人口增加而逐漸南遷至大漢山附近,且耕獵並濟。1920年台灣地方改制,將此地劃為高雄州潮州郡的蕃地,共分有十餘個部落。1941年,日本將原率芒社及其附屬部落遷移至卡蘇卡,也就是今日春日村西側上方,並以日語音近之「春日」(kasuga)為社名。 Celuh a kenis “ Paiwan a kamu, Kasuga” han nu Paiwan Yin-cumin u liwliw nu sakauzip, nasaayaw  maliwasak mueneng ku heni i Ta-u-san a sakaniyazu’, u adup ku sakauzip, satu zayhan macunus ku tademaw haymaw satu timulay mabulaw katukuh i capi nu Ta-han, a palecad sa maluk miadup. 1920 a mihcaan Taywan a kakitizaan misumad ku lekec, tiniay a kakitizaan kenisan han nu Takaw Cou-caw Cou-cin nu binacadan a lala’ tu, pulung ku kasaniyazu’ izaw ku cacay bataan. 1941 a mihcaan, Lipun nu yaanay a Suway-mang a niyazu’ atu sakatusa a niyazu’ malimad tayza i Ka-su-ka, tu nu ayzaay Celuh a niyazu ’tu pabaway nu satipan, macapi tu ngiha nu Lipun tu Celuh “kasuga” u ngangan nu niyazu’. 戰後初期取春日村為鄉名,劃歸高雄縣管轄,1950年改隸屏東縣至今。1972年因颱風在春日、古華、七佳、力里四村造成嚴重災害,經政府規劃後遷村至現址。 zikuzan nu ngangayaw hawsa miala tu Celuh nu niyazu’ a pangangan tu kenis, tungusay tu nu Takaw a kuwan, 1950 a mihcaan misumad tungusay nu Pan-tu-ng a akuwan tu katukuh ayza. 1972 a mihcaan zayhan u baliyus i Celuh, Ku-huwa, Ci-cya, Li-li sepat a niyazu’ pihaceng ku satebuc, makay cenbu a lekakawa hawsa malimad tu ku niyazu’ katukuh ayzaay a kakitizaan. 鄉內共有6村,當地族人以南北三村分別,北三村為力里(laleklek),七佳 (tjuvecekadan),歸崇(kinayiman)。南三村為春日(kasuga),古華(guabar),士文(seveng)。北三村中,由於舊七佳村因為泰莉颱風的影響而遷村至現在的新七佳村,而緊連著隔壁的就是歸崇部落。 labu nu kenis pulung izaw ku enem a kasiniyazu’, tiniay a binacadan a tademaw i nutimulan nuwamisan tulu a niyazu' ku kakilac, nuwamisan tuluay a niyazu’ nu Li-li “laleklek”, Ci-cya “tjuvecekadan” Kuycung “kinayiman”. nutimulan tuluay a niyazu’ nu Celuh “kasuga”, Ku-hwa “guabar” S-wan“seveng”. nuwamisan tuluay a niyazu’an,  namalumanay a Ci-cya a niyazu’ zayhan na malilid nu Tay-li a baliyus limad satu tayza  ayzaay baluhay a Ci-cya a niyazu’, lalutin sa tu belaway uyza u Kinayiman a niyazu’. 林邊溪上游之力力溪流域是現今排灣族族人最密集處,春日鄉北三村(七佳、歸崇、力里)與來義鄉最大村南和部落,只隔一條溪相望,此地區將近有4000名排灣族人聚集。 tapiingan a sauwac pabaway a Li-li  a sauwac u kalikedan nu nanum nu ayzaay u kasaupuan nu tatuuda nu Paiwan a tademaw, Celuh a kenis nuwamisan tuluay a niyazu’ “ Ci-cya, Kinayiman, Li-li” tu nu Lai-ji a kenis u satabakiay Nan-he a niyazu’, cacay ku laed tu sauwac macacekul, tiniay a kakitizaan macapi tu sepat malebut ku tademaw u kasaupuan nu Paywan a tademaw. 春日鄉以春日村人口最多,七佳村次居,皆是超過1000人的排灣族部落。而新七佳部落是個來自各社的人口所聚集、融合的部落,當中原屬於巴武馬群高見社群(現今來義鄉南和部落)的白鷺社、以及來自力里社的部分遷移人口而形成一個有三種部落脈絡的部落遷移史。 Celuh a kenis u Celoh a niyazu’ ku sakatuuday a tademaw, u sakatusa nu Ci-cya a puenengan, macaliway ku cacay malebut  ku tademaw nu Paywan niyazu’, u baluhay Ci-cya a niyazu’ nu makay  payniyazu’ kasaupuan nu a tademaw, mapulungay a niyazu’ u Cung-yen tungusay nu Pa-u-ma a tademawan Kaw-Cin a tademaw “ ayzaay a Lai-ji kenis nu Nan-he a niyazu’” tu Pay-lu a niyazu’, atu makay Li-li  a niyazu’ u zuma mabulaw ku tademaw masacacayay izaw ku tulu a lamangay ku niyazu’ salalayat ku laylay nu kabulaw nu niyazu’. 七佳村可分為老七佳、舊七佳及七佳。數百年前,排灣族開始於老七佳定居生活;其居屋特色是以黑色石板作主要建材,根據統計,全村最多曾有約75幢石板屋。1958年,當局強制將當地居民遷移至力里溪畔的舊七佳;1972年,莉泰颱風破壞舊七佳,居民再度遷移至位在力里國小旁的七佳村。當地居民遷村後,該部落處荒廢狀態達40餘年。2001年,在族人陸續返回整修後,老七佳逐步重現往日面貌。現在,部落內保存有約40幢石板屋。 Ci-cya a niyazu’ kakilac u Ci-cya, malumanay a Ci-cya atu Ci-cya. ayaw nu pinaay lasubu a mihcaan, Paywan malingatu tu i kasumamadan a Ci-cya manalel mauzip, u luma’ micidekay u lumeniay a kulit ku sapat nu ba’tu ku angangan a zayliw, duduc tu nisilatan, hamin nu niyazu’ sayadahay nu ba’tuay nisanga’an a luma’ pakal tu pitu a bataay izaw ku lima. 1958 a mihcaan, tiniay a cenbu pacici sa tu tiniay muenengay a tademaw palimad tayza i Li-li tapiingan nu sauwac tu malumanay a Ci-cya, 1972 a mihcaan Li-tay a baliyus mapeci’ ku malumanay a Ci-cya, muenengay a tademaw mabulaw aca tayza tiniay i tapiingan nu Li-li adidi’ay a cacudadan tu Ci-cya a niyazu’. tiniay niyazu’ay a tademaw  mabulaw tu hawsa, tiniay a niyazu’ alesantu katukuh sepat a bataan a mihcaan. 2001 a mihcaan, tiniay a binacadan kakilukilu satu panukas milisimet misakapah, kasumamadan a Ci-cya a niyazu’ haymaw satu kapah muliyaw tu kunu ayaway a hekal. ayza, labu nu ziyazu’ izaw henay kunu ba’tuay a luma’ pakala tu sepat a bataan. (兩番事件)日治時期,力里社(leklek)為當時排灣族部落人口超過百戶、千人以上的大社之一,在1914年發生了南排灣族抵抗日本的南番騷亂事件(力里抗日事件),日軍平定後,數個排灣族大社(瑪家、來義、古樓、力里社群)日本人以強制遷出人口分化部落的政策,防排灣族大社以優勢人口再次動亂。而從力里社分出來的小社中,日本人將之集合成為歸化門社(增強浸水營古道的防範、管理),也就是現今遷徙下來的歸崇部落。 “tusaay kawaw nu binacadan” pikuwanan henay nu Lipun, Li-li a niyazu’ “leklek” itawyaay a Paywan a niyazu’ tademaw nu niyazu’ macaliway ku lasubu ku luma’, pakala tu malebut ku tademaw u tabakiay a niyazu’, i 1914 a mihcaan timulay a Paywan mingayaw tu Lipun nutimulay a binacadan tu pilawlaw a kawaw “ Li-li pingayaw tu Lipun a kawaw” masazey tu ku Lipun nu hitay hawsa, pinaay ku kasaniyazu’ nu Paywan “Ma-cya, Lai-ji, Ku-luw, Li-li  a kasaniyazu’” u Lipun pacici’ palimad tu tademaw palasi i zinazu’an, paliayaw tu icelang nu tabaki a niyazu’  nu Paiwan a milawlaw aca. makay Li-i a niyazu’ u nipakilacan tu adidi’ay a niyazu’an, u Lipun pasaupuen mala uyniay tu a niyazu’, “ pasaicelang tu  Cin-suy-ing-taw a paayaw, mikuwan”, tuynian ayzaay mabulaway nu Kinayiman a niyazu’. == '''Hekal a lala’(地理)''' == 本鄉北邊以力里溪來義鄉相鄰,東接臺東縣達仁鄉,西鄰枋寮鄉、枋山鄉,南邊則是隔著率芒溪支流草山溪與獅子鄉相鄰。 tiniay a kenis nuwamisan a Li-li a sauwac Lay-ji a kenis masabelaw, nuwalian mitules tu Pusung a kuwan tu Ta-zen a kenis, satipan belaw u Bang-liyaw a kenis, Bang-san a  kenis, nutimulan silaed tu Suyay-mang a sauwac paca’ a sauwacu Caw-san a sauwac atu masabelaw tu S-ce a kenisa. == '''muyatayat (體育)''' == 鄉內盛行足球運動,早期以春日國小為主,屢獲佳績。現今以力里國小為盛,男女足曾多次奪得全國足球比賽佳績,曾經代表國家至泰國、中國大陸交流比賽。現今來義高級中學多主力球員皆是力里國小畢業學生。鄉內已培育出數名國家足球隊選手。鄉內球類運動興盛,各小學皆有球隊成立,培育運動選手,促進鄉內運動風氣。 labu nu kenis mabangbang ku mitukuday tu mali a miundu, i ayaw u angangan u adidi’ay a cacudadan nu Celuh, kinapinatu sikawlah. ayza mabangbang ku adidi’ay a cacudadan nu Celah. u tatama tatayna mitukuday tu mali kinapina tu sikawlah tu nu hamin nu kanatalay tu dademec tu mitukuday tu mali, namidayhuy tu kanatalay tayza i Tay-kou, Cung-kou malalacal midademec. ayza Lay-ji kawcung a cacudadan u tapang nu mimaliay nu Li-li mialesay tu adidi’ay a cudadan nu micudaday, labu nu kenis palahad tu pinaay a tademawan nu kanatalay mitukuday tu mali a tademaw. labu nu kenis mabangbang ku mimaliay, payadidid’ay a cacudadan izaw ku nipatizeng tu sakapu tu mimaliay. palahad tu miuduay a tademaw, pacakat tu miuduay nu niyazu’. == '''lalangawan (文化)''' == 雖然當地居民早已遷至新聚落,但其傳統文化仍有維持運作,如歲時祭儀masaljut(收穫祭、豐年祭)、maljeveq(祖靈祭、五年祭)、pusaut(送靈祭),以及生命祭儀papusepi(祈福祭)、seman caucau(命名祭)、semanpulju(除喪祭)等;如此祭儀主要仍由女巫主持,並因此成為排灣族文化傳承的重要地區。 kanahatu tiniay muenengay a tademaw i tawya tu mabulaw tayza i baluhay a niyazu’, nika nu kasumamadan a lalangawan mahiza tu ku kawaw, mahiniay u pihibangay a lisin masaljut “milangec a lisin, lalikid a lisin”, maljeveq “ nu tuas a lisin, lima mihcaan  a lisin” pusaut “padungus tu adingu a lisin”, atu nikauipan a lisin, papusepi “ padaesu a lisin”, seman caucau “ panganganan a lisin”, semanpulju pitihtihan tu mabelecay”, mahiniay a lisin u angangan u tatayna a mapalaway ku situngusay, satu mala u kahenulan a kakitizaan nu Paywan tu sapadutus tu lalangawan.   == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基-春日鄉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%98%A5%E6%97%A5%E9%84%89 [[kakuniza:Sabak Tutuy]] rahyqwx3owvwi26ird2xzv8de55k7ma Ciamengan 0 295 128419 128418 2022-08-18T08:53:57Z Akamycoco 24 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda ]] == Ciamengan == u sulit nu Hulam: 壽豐部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciamengan. u kasalumaluma’ nu Ciamengan sa, 718 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,892 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 690 ku tademaw, pakalatu 36%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,202 ku tademaw, pakalatu 64%. === u sausi nu cidekay a tademaw === [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 34%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng, izawtu ku Sakizaya itini mueneng,caypasumat ku ngangan nu Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a cidekay sa, u Taluku(Truku).[[tangan:Shoufeng_Township_Office.jpg|thumb|Shoufeng Township Office]] === u Sakizaya a tademaw === katuud ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, cayhen pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a [[tademaw]] itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i [[Taywan]] Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku | href=":zh:阿美族" |Sakizaya |Sejek | href=":zh:壽豐鄉" |Laaluwa | href="Category:Wp/ais" |Kanakanabu | href="Category:niyazu’" |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:阿美族|阿美族]] * [[:zh:壽豐鄉|壽豐鄉]] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] bdk1l7j8h6dxfht20n6ieerpab57yfe Ciataw 0 296 86058 16101 2019-11-30T01:02:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Taitung_County.svg|thumb|Taitung]] [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] == Ciataw == u sulit nu Hulam: 福原部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Ciataw. u kasalumaluma’ nu Ciataw sa, 868 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,284 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 264 ku tademaw, pakalatu 12%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2,020 ku tademaw, pakalatu 88%. 池上鄉福原社區。日據時期,大坡池湖面遠較今日廣闊,面積達53公頃,湖沼內魚、鰻、蝦豐富,荷花、菱角遍生,附近不少住戶以捕魚為業,波光粼粼、寒煙澹澹的湖面,常見一葉扁舟漁翁撒網之詩般畫面;岸邊則不乏執竿靜坐之釣客。此外湖區水鳥甚多,且為台灣水雉最大棲息地之一,民國49年(1960年)評選台東十景,「池上垂綸」亦名列其中,惜好景難久,因湖沼已進入濕生演替後期,民國60年代(1970年代)幾次大颱風導致池水日淺,以及水利單位加大北側渠道宣洩湖水,俾利圍湖闢田,天然淤塞加上人為因素介入,促使水域面積急劇縮減,短短二十餘年光陰,即淪為滿水4公頃,枯水2公頃的小濕地。 2013年辦理牛屎壁厝製作過程。 資料來源:http://sixstar.moc.gov.tw/blog/dolphine/myBlogAction.do?method=doViewMyBlogIndex&articleTypeId=null === u sausi nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 9%, Yuwatan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, uzuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Paywan(Paiwan), tuud ku Hulalm. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. mabaat ku Pusun. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:臺東縣|台東縣]] * [http://www.taitung.gov.tw/tw/CP/1290/natural_01.aspx 《樂活之都 > 自然環境 > 地理位置》] 臺東縣政府網站 * [[:zh:阿美族|阿美族]] * [[:zh:臺灣高砂族系統所屬之研究|臺灣高砂族系統所屬之研究]] [[kakuniza:niyazu']] eyqizmy5xqwyxsgo6s7wswdn6szn4t6 Cibarbaran 0 297 128435 119549 2022-08-19T05:26:28Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu Yincumin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_villages2.svg|thumb|Hualien Cibarbaran (花蓮巿主農部落 / 巴爾巴蘭部落)]][[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]] [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien HL]]Cibarbaran (花蓮巿主農部落 / 巴爾巴蘭部落) == Cibarbaran == u sulit nu Hulam: 主農部落 / 巴爾巴蘭部落 ==u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cibarbaran. u kasalumaluma’ nu Cibarbaran sa, 1,593 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,544 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 514 ku tademaw, pakalatu 11%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4,030 ku tademaw, pakalatu 89%. [[tangan:Hualien_City_Office.jpg|thumb|Hualien City Office]]itawya, uyniyan a niyzau', napatineng tina niyazu' nay Sakizaya. katuud ku Sakizaya a iluc itiza. i Lipun a likisi, nasulitan tuway i cudad. u kamu atu laylay mahiza tu ku Sakizaya. ayza sa, inayi' tu ku ihekalay atu paazihay nu Sakizaya. caay tu misakamu caay tu katineng ku Sakizaya. === u sausi nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 9%, Taluku(Truku) 1%. ===u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah a tademaw itini, uzuma a tademaw sa u Hulam. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini,caypasumad ku ngangan nu Sakizaya, nuayaway a tumuk ci Chen Kui-rong, sakamu sa ciniza, u Sakizaya a wawa saan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[Taywan]] Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F&section=5&veaction=edit&oldid=46018885&wteswitched=1 阿美族] * [[:zh:臺灣高砂族系統所屬之研究|臺灣高砂族系統所屬之研究]] [[kakuniza:Niyazu']] [[kakuniza:niyazu']] o852gk4fjus5fhw1055xvtb4gbgjgkq Cicala'ay 0 298 16205 10862 2019-11-21T15:21:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 58 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Taitung_County.svg|thumb|Taitung]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]]'''Cicala'ay(u sulit nu Hulam: 福文部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Cicala'ay. u kasalumaluma’ nu Cicala'ay sa, 537 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,368 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 309 ku tademaw, pakalatu 23%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,059 ku tademaw, pakalatu 77%. Cicalaay sa, siukak nu ngazuyay. iayaw nu kalipunan, inayi' ku Pangcah a tademaw mueneng itiza i Fuwen chun. katukuh pazazan tu ku Kalingku-Taitung silamalay a zazan patizeng, mukelaw繁榮 tu tina niyazu', katuud tu ku Pangcah tayni mueneng. Cicalaay意思為有顎骸骨的地方。日治初期,福文村一帶並無阿美族人居住,到了花東鐵路通車,此地變得繁榮,不少阿美族人由大埔村來此居住。 === u sausi nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 18%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. ===u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini,uzuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Paywan(Paiwan) . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:臺東縣|台東縣]] * [[:zh:阿美族|阿美族]] * [[:zh:臺灣高砂族系統所屬之研究|臺灣高砂族系統所屬之研究]] *資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=592 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] 5r8vic7f3ib3xjgmvbgqoxy5ryeyl55 Cicing-tatama a ngangan nu Pangah 0 299 16215 10872 2019-11-21T15:21:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Cicing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 8sehpxhe4zhyf3c1hcsq4y0cy8uqz5m Cidatayay 0 300 119503 86055 2021-07-16T12:28:25Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin (長濱鄉)]] [[tangan:Taiwan_2009_Self_Proclaimed_White_Sand_Bay_at_TaiMaLi_County_FRD_8053.jpg|thumb|White Sand Bay at Taimali]] [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda]]Cidatayay (烏石鼻部落) == Cidatayay == u sulit nu Hulam: 烏石鼻部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Cidatayay. u kasalumaluma’ nu Cidatayay sa, 121 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 271 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 227 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 44 ku tademaw, pakalatu 16%. i tepal nu bayu', i sawalian nu Taywan subal. katuud ku mibutingay a tademaw itini. 由於該社附近有許多用以染齒的植物datay(月橘、七里香),因此取名為Cidatayay。 == u sausi nu cidekay a tadamaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 80%, zumazuma 4%. ===u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah a tademaw itini. i sawalian nu Taywan tina niyazu'. i tepal nu buyu' ku Taypinyang-bayu'. yadah ku pacakay ku buting atu pakanay a patiyamay. kya patiyamay a lami' atu buting sa, asu' mukan. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:臺東縣|台東縣]] * [[:zh:阿美族|阿美族]] [[kakuniza:niyazu']] mssvof0xfelkm60chvhhqkpufgws4z6 Cihabayan 0 301 119502 119501 2021-07-16T12:20:48Z Sabak5388 17 /* Cihabayan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Shoufeng HL.svg|縮圖|Cihabayan (花蓮縣壽豐鄉米棧部落)]]Cihabayan (花蓮縣壽豐鄉米棧部落) == Cihabayan == u sulit nu Hulam: 花蓮縣壽豐鄉米棧部落 === u siwkay nu niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini, tuud ku Hulalm. === u niyazu' nu Sakizaya === izaw tu ku Sakizaya itini. namakay Ciwidiyan tayni sikawaw, siacawa. uyniyan a niyazu' sa, napatizeng nu Sakizaya a tademaw. namakay Ciwidiyan a niyazu'. natayni mibalunga' atu mimukung tu belac, namakay sawaliyan. matenges tu, itini tu mueneng, sisa patizeng tu ku niyazu' itini. kuyniyan a niyazu' caay katuud ku tademaw. masiked mapulung ku balucu', u Salisin nu Cihabayan a niyazu', tabaki tu, katuud ku tayni palabangay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] * [[:zh:阿美族|阿美族]] [[kakuniza:niyazu']] 5el8ztk1jdbrkk3txlr4iyamnonn9g5 Cihafayan 0 302 119500 16345 2021-07-16T11:54:30Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fenglin HL.svg|thumb|Cihafayan (鳳林鎮中興部落)]]Cihafayan (鳳林鎮中興部落) == Cihafayan == u sulit nu Hulam: 中興部落 == kakilimaan == === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cihafayan. u kasalumaluma’ nu Cihafayan sa, 101 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 221 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 183 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 38 ku tademaw, pakalatu 17%. == nilacul == === u sausi nu cidekay a tadamaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 77%, Taluku(Truku) 1%, Tayan(Tayal) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah a tademaw itini, uzuma a tademaw sa u Tayan Taluku atu Yuwatan, tuud ku Hulalm. === u Sakizaya a tademaw === izaw ku Sakizaya itini mueneng. cayhenay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |}<br /> === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad === pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340), Cou (6,667), Saysiat (6,662), <br />Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), <br />Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541)      == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Pakanatalay a pu lumaluma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi a kalunasulitan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah a binacadan]] * [[:zh:鳳林鎮_(台灣)|鳳林鎮Fenglin cen]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pangcah]] tco794tj0njv1ulj8fvu2rr7nx8a2ey Cihak 0 303 119499 119444 2021-07-16T11:52:45Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki Cihak (壽豐鄉志學部落)[[tangan:Shoufeng villages2.svg|縮圖|Cihak (壽豐鄉志學部落)]] == Cihak == u sulit nu Hulam: 志學部落 (壽豐鄉) === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cihak. u kasalumaluma’ nu Cihak sa, izaw ku 995 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, izaw ku 2,905 tu tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 379 a tademaw, pakalatu 13%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, izaw ku 2,526 a tademaw, pakalatu 87%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 9%, Taluku(Truku) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini. katuud ku Cikasuwan a tademaw itini. Cikasuwan sa, caay henay patizengay a cidekay. isumamaday, Cikasuwan a tademaw maydih patizeng ku ngangan nuiza. uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, tuud ku Hulalm intini. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 94bocuuu6zdp8ewt9ourlbiamsqybza Cihakay 0 304 86053 16404 2019-11-30T01:01:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Cihakay == u sulit nu Hulam: 吉哈蓋部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cihakay. u kasalumaluma’ nu Cihakay sa, 282 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 731 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 358 ku tademaw, pakalatu 49%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 373 ku tademaw, pakalatu 51%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 39%, Yuwatan(Bunun) 7%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah a tademaw itini, inay ku Sakizaya itini, uzuma a tademaw sa u Yuwatan atu Tayan, tuud ku Hulalm itini. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 9fjadq8yq0uhsiw5mk94zjdl6stwsj7 Cihalaay 0 305 86048 16435 2019-11-30T01:01:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|thumb|Fuli (Zosi go)]] Cihalaay 吉拉哈艾 == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cihalaay. u kasalumaluma’ nu Cihalaay sa, 65 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 116 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 41 ku tademaw, pakalatu 35%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 75 ku tademaw, pakalatu 65%. 2012 a mihcan, Kalingku Fuli siang Fennan chun makaala 2012年,花蓮縣富里鄉豐南村登錄為吉哈拉艾文化景 觀區,面積約有1,040公頃,含括水圳、梯田、次生林、 菓園、池塘、聚落、河川及山林,構成完整的文化生態景觀。吉哈拉艾的六條百年水圳灌溉吉拉米代部落的稻田,祖先們在沒有精密科學儀器的輔助下,運用生活於山林,取材於萬物的在地知識,沿著山形、峽谷開墾梯田,修築農作賴以為生的水圳,卻不會為了拓展田地的面積便將田裡的大石頭移除,或是為了解決山豬、猴子對農作的災害,就大量砍伐樹木,破壞野生動物的棲地。在吉哈拉艾,我們總是努力地與山林與自然共存,在稻田被山豬踩踏時,安慰著說:「因為山豬很熱,才會想下來稻田打滾,也不能怪牠。」這般人地和諧互動的生活技藝,獲得公部門與學術團體的肯定,2012年5月吉哈拉艾獲花蓮縣政府公告登錄為「吉哈拉艾文化景觀區」,稱讚吉哈拉艾是一個活著且持續運用、生活在其中的文化景觀區。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 34%, zumazuma 2%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, inayay ku Sakizaya itini. u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah a tademaw itini, inay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5uoprs568hrm2ovydgrghf94gih7h83 Cikadaan 0 306 121447 121442 2021-08-17T12:18:04Z Sabak5388 17 /* Cikadaa */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin villages.svg|縮圖|Cikadaa (台東縣長濱鄉三間屋南溪阿美部落)]]Cikadaa (台東縣長濱鄉三間屋南溪阿美部落) == Cikadaa == u sulit nu Hulam: 南溪阿美部落 ==u siwkay nu niyazu'== i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Cikadaan. u kasalumaluma’ nu Cikadaan sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 124 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 103 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 21 ku tademaw, pakalatu 17%. (u kamu nu Hulam sa:[https://www.youtube.com/watch?v=_xLrpuBxXv8 南溪部落 閒置空間再利用] 廢校多年的南溪國小,當地阿美族跟布農族人,將閒置空間再利用,他們以傳統工法藤編方式,編綁箭竹來美化校舍。) === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 65%, Yuwatan(Bunun)10%, Tayan(Tayal) 1%, Paywan(Paiwan) 2%, Taluku(Truku) 2%, zumazuma 4%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Tayan(Tayal) u Paywan(Paiwan) atu Taluku(Truku). yadah ku cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *https://www.youtube.com/watch?v=_xLrpuBxXv8 [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:niyazu']] s8vtd79ms84apmbf7s9c7uyacxnsxj2 Cikasuwan 0 307 86051 16515 2019-11-30T01:01:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Cikasuwan == u sulit nu Hulam: 七腳川部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cikasuwan. u kasalumaluma’ nu Cikasuwan sa, 680 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,799 ku tademawan. Cikasuwan sa, 680 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,799 ku tademawan. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,122 ku tademaw, pakalatu 62%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 29%, Taluku(Truku) 5%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. izawtu ku Sakizaya itini, caypasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini. tuud ku lalumaay nu Sakizaya kina niyazu'. namakay Sakulay a niyazu'. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 88qjrmhsymne54fse59rbbnuvfn81bl Cikeliwan 0 308 86049 16534 2019-11-30T01:01:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Cikeliwan == u sulit nu Hulam: 歌柳灣部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cikeliwan. u kasalumaluma’ nu Cikeliwan sa, 602 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,863 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 163 ku tademaw, pakalatu 9%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,700 ku tademaw, pakalatu 91%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 7%, Taluku(Truku) 1%, Tayan(Tayal) 1%. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Tayan atu Taluku. izawtu ku Sakizya a tademaw itini, caypasumad ku ngangan nu Sakizya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3fm83musbbs9ch162zld63wqze8ll2y Cikep 0 309 86047 16583 2019-11-30T01:01:46Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] == Cikep == u sulit nu Hulam: 幾可普部落 i sawali nu Pazik. macapi Meilun Hotel. === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan ku niyazu’ nu Cikep. u kasalumaluma’ nu Cikep sa, 1,426 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 3,400 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 599 ku tademaw, pakalatu 18%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2,801 ku tademaw, pakalatu 82%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 12%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 2%. tuud ku tademaw itini, cayka tuud ku ingcumin itini, u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a tademaw itini mueneng. u Hualien sa sawali nu Taywan, duut ku Pangcah(Amis) i Hualien. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 8qxkltxl8pdl1mzsr8b3s6g68t2zkpb Cikowa’ay 0 310 86046 16606 2019-11-30T01:01:45Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] ==Cikowa’ay== u sulit nu Hulam: 富興部落 ==u siwkay nu niyazu'== i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cikowa’ay. u kasalumaluma’ nu Cikowa’ay sa, 163 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 433 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 147 ku tademaw, pakalatu 34%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 286 ku tademaw, pakalatu 66%. 此地阿美族稱為Gikuwa'ay,意指為產木瓜的地方。此地原稱水墬仔,因為以前利用水力帶動舂米的水墬,故名。在清代時就已有阿美族人居住,但光復後亦有由大坡移來的人。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=597 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 32%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 572iz3n9tue85gxdmsc32t0z6bxkbj3 Ciku 0 311 86045 16644 2019-11-30T01:01:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] == Ciku == u sulit nu Hulam: 磯固部落 ==u siwkay nu niyazu' == i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciku. u kasalumaluma’ nu Ciku sa, 2,828 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 6,794 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 3,939 ku tademaw, pakalatu 58%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2,855 ku tademaw, pakalatu 42%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 37%, Yuwatan(Bunun) 4%, Tayan(Tayal) 3%, Paywan(Paiwan) 2%, Taluku(Truku) 8%, Puyuma 1%, Sakizaya 1%, zumazuma 1%. ===u Pangcah atu Sakizaya a niyazu' === katuud ku Pangcah a tademaw itini. izawtu ku Sakizaya itini, caypasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Tayan u Taluku u Paywan atu Piyuma. u Pangcah atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] p8kd19s8stqt4jyo72x4tp7okjj1l32 Cilafinan 0 312 16699 11369 2019-11-21T15:21:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 54 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Pangcah(Amis) Malikuda]] [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Pangcah(Amis) a tademaw]]'''Cilafinan (u sulit nu Hulam: 基拉菲婻部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Cilafinan. u kasalumaluma’ nu Cilafinan sa, 209 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 513 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 268 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 245 ku tademaw, pakalatu 48%. 東河鄉『北源村』基拉菲婻(美蘭)部落 Tunghe siang Peiyuan chun Cilafinan niyazu'. === sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 50%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" href=":zh:拉阿魯哇族" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku | href=":zh:阿美族" |Sakizaya |Sejek | href=":zh:臺東縣" |Laaluwa | href="Category:Wp/ais" |Kanakanabu | href="Category:niyazu'" |zuma |- href="Category:Pangcah" | href="Category:Taitung" |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku | href=":zh:阿美族" |Sakizaya |Sejek | href=":zh:臺東縣" |Laaluwa | href="Category:Wp/ais" |Kanakanabu | href="Category:niyazu'" |zuma |- href="Category:Pangcah" | href="Category:Taitung" |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:阿美族|阿美族]] * [[:zh:臺東縣|台東縣]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] t0ug8u2ihcgdc5emlj8uripgzk4oaxi Cilakesay 0 313 119771 119770 2021-07-20T10:03:11Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Yuli HL.svg|縮圖|Cilakesay (花蓮縣玉里鎮泰昌里吉拉格賽部落)]] Cilakesay (花蓮縣玉里鎮泰昌里吉拉格賽部落) == Cilakesay == u sulit nu Hulam: 吉拉格賽部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cilakesay. u kasalumaluma’ nu Cilakesay sa, 216 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 519 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 152 ku tademaw, pakalatu 29%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 367 ku tademaw, pakalatu 71%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 17%, Yuwatan(Bunun) 8%, Tayan(Tayal) 2%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pl4nzrndas8patfcksgs9ljaep1h4to Cilalongay 0 314 121037 121036 2021-08-08T03:17:16Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Taitou tamarikyou.svg|縮圖|Cilalongay (台東縣太麻里鄉金崙村吉拉龍噯部落)]]Cilalongay (台東縣太麻里鄉金崙村吉拉龍噯部落) ==Cilalongay== u sulit nu Hulam: 吉拉龍噯部落 台東縣太麻里鄉金崙村。金崙村中唯一的阿美族部落。金崙村內第14鄰居住著一群阿美族人,他們大部分從台東市遷來,也有部分從花蓮玉里遷來居住。 Taitung sian Taimali siang Cinlun chun, u cacay dada' u Pangcah a niyazu' i Cinlun chun. izaw ku Pangcah mueneng i Cinlun chun 14 lin. namakay Taitung se atu Kalingku Puseku. [[tangan:Taimali villages.svg|縮圖]] ==u siwkay nu niyzau'== i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Cilalongay. u kasalumaluma’ nu Cilalongay sa, 100 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 218 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 194 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 24 ku tademaw, pakalatu 11%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 48%, Pangcah(Amis) 36%, Puyuma 4%. katuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u Paywan a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah atu Piyuma. yadah ku cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail4.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=575 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] 6s6iyw7n8y7bp7e20b5a2yeiqchm8n7 Cilamitay 0 315 121034 121033 2021-08-08T03:12:34Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Shoufeng villages2.svg|縮圖|Cilamitay (花蓮縣壽豐鄉吉拉米代部落)]]Cilamitay (花蓮縣壽豐鄉吉拉米代部落) == Cilamitay == u sulit nu Hulam: 吉拉米代部落 [[tangan:Shoufeng HL.svg|縮圖]] == u siwkay nu niyzau' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cilamitay. u kasalumaluma’ nu Cilamitay sa, 235 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 596 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 424 ku tademaw, pakalatu 71%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 172 ku tademaw, pakalatu 29%. === Hala' a belac === [[tangan:阿廣.jpg|thumb|Lamulu Kacaw|500x500px]] ci Lamulu Kacaw pacakat tu ngangan nu Hala' a belac. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Amis 69%, Bunun 1%, Paiwan 1%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan atu Paywan. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://gandan.me/cilamita/ 吉拉米代] * [http://hualientribeaesthetics.com/index.php/workingholiday/cilamitay 一起哈拉吉拉米代] * [https://www.facebook.com/notes/%E7%92%B0%E5%A2%83%E8%B3%87%E8%A8%8A%E4%B8%AD%E5%BF%83/%E6%89%93%E9%80%A0%E9%87%8C%E5%B1%B1%E5%A4%A2-%E5%90%89%E5%93%88%E6%8B%89%E8%89%BE%E5%93%88%E6%8B%89%E7%B1%B3%E5%85%BC%E9%A1%A7%E7%92%B0%E5%A2%83%E7%A4%BE%E5%8D%80%E7%A6%8F%E5%88%A9/1012149492183367/ 打造里山夢 吉哈拉艾「哈拉米」兼顧環境、社區福利] [[kakuniza:niyazu']] h1jcdlht7uw4k7sia486bck5h59fqna Cilapuk 0 316 119773 119772 2021-07-20T10:15:20Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Xincheng HL.svg|縮圖|Cilapuk (花蓮縣新城鄉嘉新部落)]] Cilapuk (花蓮縣新城鄉嘉新部落) == Cilapuk == u sulit nu Hulam: 嘉新部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cilapuk. u kasalumaluma’ nu Cilapuk sa, 627 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,524 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 649 ku tademaw, pakalatu 43%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 875 ku tademaw, pakalatu 57%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 27%, Yuwatan(Bunun) 1%, Tayan(Tayal) 2%, Taluku(Truku) 9%, Kevelan(Kebalan) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === katuud ku Pangcah(Amis) itiniay a niyazu'. u zuma ku katuuday sa ku Tayal a tademaw. izawtu ku Sakizaya itini mueneng. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] 0xh7khztpb4i0mmho8jx689md0yck7g Ciliksay 0 317 86043 16865 2019-11-30T01:01:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong]] ==Ciliksay== u sulit nu Hulam: 麒麟部落 台東縣成功鎮。 在成功鎮的西南方三公里,海拔約100-150公尺,有個阿美族人稱為chishiyayan的小山坡,它也是一片海階台地連接著山麓前緣的緩坡。 麒麟遺址的發掘,使得台灣史前史確立了麒麟文化的存在,而麒麟文化又僅見於台灣東海岸,可說是東部重要的文化寶藏。目前遺址南段已被闢為魚池,雖魚池隨後又廢棄不用,但遺址已遭受破壞,無法彌補了。 1963年,一位奧地利籍的民族學家鮑克蘭女士(Inez de Beanclair)首先發現這個遺址,轉告宋文薰先生前往調查。1967年地主在掘土做香蕉園時又挖出大量巨石,並有一具清晰可辨的石人像。由於遺址即將被破壞,而且遺跡現象非常可貴,宋教授火速來到麒麟發掘,獲得非常重要的材料。 麒麟遺址是麒麟文化諸遺址中,唯一經由考古學家有系統發掘,而且有碳十四絕對年代定年的遺址(有關碳十四年代測年法請參見本書附錄)。出土的巨石遺物,數量多而且類型複雜,包括有:岩棺、石橡、帶肩單石、方孔石輪、鑽孔石塊。更有趣的是,還出土了單石、石像造型小尺寸的縮小物,十分逗人。 而最重要的是找到了這些巨石構造的兩種原本型態。第一種結構由各種不同單石圍成長方形,座落在面海的緩坡上,長軸方向大致是南北走向,長約十一公尺,寬度因被破壞而無法復原,地表所在的緩坡也被修平。在構造物後方挖出一條排水溝,中間一塊板岩石板(好像是床)上面,放了一個小巧可愛的石像。值得注意的是文化層少見有日常生活的陶器和石器,在其中一個立著單石的凹穴裡採取到木炭,經碳十四定年法鑑定出絕對年代是距今3060±280年。 第二種結構是用大塊人工打造及天然礫石堆疊成的石牆,石牆中有也有單石。這些巨石結構無疑是某種建築物,但是從結構內出土的現象和遺物,考古學家推測並不是日常生活的居所,而極可能是宗教崇拜儀式的場所。 資料來源:http://twstudy.iis.sinica.edu.tw/preHistory/site_11.html ==u siwkay nu niyzau'== i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciliksay. u kasalumaluma’ nu Ciliksay sa, 155 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 372 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 270 ku tademaw, pakalatu 73%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 102 ku tademaw, pakalatu 27%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 69%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 3%. tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Paywan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] olkhvmcncsv9a4hij2jpkkqirpzos3l Cilo'ohay 0 318 16869 11544 2019-11-21T15:22:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Cilo’ohay]] 9fveijpo1zf222zwc8s5hmp44z021rl Cilo’ohay 0 319 86041 16917 2019-11-30T01:01:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fenglin HL.svg|thumb|Fenglin]] == Cilo’ohay == u sulit nu Hulam: 森榮部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cilo’ohay. u kasalumaluma’ nu Cilo’ohay sa, 43 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 102 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 43 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 59 ku tademaw, pakalatu 58%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 36%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 2%, zumazuma 3%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) atu Taluku(Truku). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw intini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] clqbqffwyver7p07e545630f1hq32cm Cinbulan 0 320 120626 86040 2021-08-01T08:16:11Z Sabak5388 17 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|縮圖|Cinbulan (u kamu nu Hulam: 新竹縣尖石鄉錦屏村那羅二, 三部落)]] Cinbulan (u kamu nu Hulam: 新竹縣尖石鄉錦屏村那羅二, 三部落) == Cinbulan (u kamu nu Hulam: 新竹縣尖石鄉錦屏村那羅二, 三部落) == == Cinbulan == u sulit nu Hulam: 那羅二, 三部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cinbulan. u kasalumaluma’ nu Cinbulan sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 324 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 295 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 29 ku tademaw, pakalatu 9%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 85%, Pangcha(Amis) 2%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 3%. u Tayan a niyazu' kuyni. tuud ku Tayan a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah atu Saysiyat. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 4to9p3s0nbvh30nui9rdib1oe25xp6l Cinemnemay 0 321 119775 119774 2021-07-20T10:22:33Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Yuli HL.svg|縮圖|Cinemnemay (花蓮縣玉里鎮中城裡吉能能麥部落)]] Cinemnemay (花蓮縣玉里鎮中城裡吉能能麥部落) == Cinemnemay == u sulit nu Hulam: 吉能能麥部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cinemnemay. u kasalumaluma’ nu Cinemnemay sa, 845 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,421 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 506 ku tademaw, pakalatu 21%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,915 ku tademaw, pakalatu 79%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 13%, Yuwatan(Bunun) 6%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] rme5v8reatjqwadel7yxpu60ce559eg Cingaroan 0 322 86038 17006 2019-11-30T01:01:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fenglin HL.svg|thumb|Fenglin]] == Cingaroan == u sulit nu Hulam: 鳳信部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cingaroan. u kasalumaluma’ nu Cingaroan sa, 338 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 884 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 537 ku tademaw, pakalatu 61%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 347 ku tademaw, pakalatu 39%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 54%, Taluku(Truku) 1%, Saysai(SaySiyat) 1%, zumazuma 4%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Saysai(SaySiyat), katuud ku Hulalm intini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] kpw4bplfb3ec8dxou9vgucb2gvjno2h Cinsbu 0 323 86037 17025 2019-11-30T01:01:35Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Cinsbu == u sulit nu Hulam: 鎮西堡部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cinsbu. u kasalumaluma’ nu Cinsbu sa, 52 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 206 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 199 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 3%. ===u sausi nu cidekay a tademaw=== u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 89%, Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 4%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] jpexsb8s9qaww5vnteydfdx40xal3my Cipawkan 0 324 86203 17046 2019-11-30T05:32:12Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] ==satangahan == niyazu’ nu Cipawkan i Kalingku. u sulit nu Hulam: 吉寶干/德安部落 ==Cipawkan== i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cipawkan. u kasalumaluma’ nu Cipawkan sa, 2,448 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 6,662 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,051 ku tademaw, pakalatu 16%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5,611 ku tademaw, pakalatu 84%. u kasabinacadan, Amis 13%, Truku 2%, zumazuma 0.5%. duut ku Pangcah(Amis) itini, caayka duut kuzuma a tademaw. ==malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ohqqh4iar1jhjqkzlcjqji7gy3zov81 Cipurungan 0 325 86202 17087 2019-11-30T05:32:11Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Guanshan Town.svg|thumb|Guanshan]] ==Cipurungan== u sulit nu Hulam: 隆興部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cipurungan. u kasalumaluma’ nu Cipurungan sa, 149 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 430 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 157 ku tademaw, pakalatu 37%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 273 ku tademaw, pakalatu 63%. 台東縣關山鎮里壠里。於日據時期才形成的聚落。於日治大正8年(1919),當時日人為了發展樟腦事業,從西部招來會採腦的客家人工作。在1929年結束,部分腦丁留下來居住此地,並從事開墾,也讓同鄉的遷入,形成客籍移民的聚落。而於民國50年前後,有來自雷公火社的阿美族遷入,改變昔日都為客家村的形態。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 32%, Yuwatan(Bunun) 3%, zumazuma 1%. tabakiay a niyazu' kuyni, kaduut ku tademaw, kaduut ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. u Taitung sa u Pusung hananay nu Sakizaya a kamu, i sawaliyna-timul nu Taywan sabal. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=150 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] o2ma5cs5s2so5jd6ngt9wd4igpqnarl Cipuwa 0 326 17155 11838 2019-11-21T15:22:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 67 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] '''Cipuwa(u sulit nu Hulam:慶豐部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Cipuwa. u kasalumaluma’ nu Cipuwa sa, 279 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 759 ku tademawan. kasabinawlan nu yingcumin sa, 122 ku tademaw, pakalatu 16%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 637 ku tademaw, pakalatu 84%. kaduut ku tademaw itini, u Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. u Taitung sa sawali nu Taywan, duut ku Pangcah i Taitung. tabakiay a niyazu' kuyni, duut ku tademaw, duut ku Pangcah(Amis) a tademaw. u Taitung sa u Pusung hananay nu Sakizaya a kamu, i sawaliyna-timul nu Taywan sabal. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) 因為在日治時期慶豐地區有日本神社,因而得「宮前」之名,為原七腳川社族人居住地。七腳川事件後社人四散,此地成為日本移民村的位址。直到70年代,村境大批住宅區興建起來,吸引不少阿美族人來此,形成部落。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)14%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Yuwatan. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=7&T_ID=286 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] awnmvvxkmfcii0b3y657vdok9l65fz7 Cipuypuyan 0 327 119848 119847 2021-07-21T10:39:36Z WikiEditor50 1702 /* u cidekay nu Taywan yincumin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Shoufeng HL.svg|縮圖|Cipuypuyan (花蓮縣壽豐鄉米棧部落)]]Cipuypuyan (花蓮縣壽豐鄉米棧部落) == Cipuypuyan == u sulit nu Hulam: 米棧部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cipuypuyan. u kasalumaluma’ nu Cipuypuyan sa, 128 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 279 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 140 ku tademaw, pakalatu 50%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 139 ku tademaw, pakalatu 50%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah (Amis) 48%, zumazuma 2%. === u Pangcah a niyazu' === tabakiay a niyazu' kuyni, duut ku tademaw, duut ku Pangcah (Amis) a tademaw. u Taitung sa u Pusung hananay nu Sakizaya a kamu, i sawaliyna-timul nu Taywan sabal. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah (Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah (Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah (Amis) a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah (Amis). === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha (Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 2q9r2qtlzeu4t1rtzf3n2n8o7q3297j Cirakayan 0 328 121346 121345 2021-08-14T13:23:07Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fenglin HL.svg|thumb|Cirakayan (花蓮縣鳯林鎮山興部落)]]Cirakayan (花蓮縣鳯林鎮山興部落) == Cirakayan == u sulit nu Hulam: 山興部落 [[tangan:Jian-ying Bridge , Hualien.JPG|縮圖]] === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cirakayan. i [[Fenglin|Fenglin cen]]. u kasalumaluma’ nu Cirakayan sa, 119 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 217 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 144 ku tademaw, pakalatu 66%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 73 ku tademaw, pakalatu 34%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 58%, zumazuma 8%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === tabakiay a niyazu' kuyni, duut ku tademaw, kaduut ku Pangcah(Amis) a tademaw. u Taitung sa u Pusung hananay nu Sakizaya a kamu, i sawaliyna-timul nu Taywan sabal. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. tuudtu ku Sakizaya a lecuh. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3puisl0l9f4t4x3x1d5xpmj27ehk3en Cirakesay 0 329 86199 17249 2019-11-30T05:32:07Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|thumb|Fuli (Zosi go)]] == Cirakesay == u sulit nu Hulam: 基拉歌賽 阿美語稱樟樹為Lakes,遂引以為地名,Cira kesay 之意即指「有樟樹的地方」 日治時期,復興部落是為樟樹保護區,用以製造樟腦。到了日治末期,阿美族人為了尋找耕地遷移至此,原先是居住在阿眉溪中游兩岸,因民國63年颱風入境沖毀部落,阿美族人乃遷移至阿眉溪下游,直到今日。 === u siwkay nu niyzau' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cirakesay. u kasalumaluma’ nu Cirakesay sa, 58 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 124 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 102 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 18%. == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 77%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 3%, Sejek(Seediq) 1%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) u Yuwatan(Bunun) atu Sejek(Seediq). === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] t2hkeb5oxri4yrb8j8x2bfs9e5h7zt7 Cirarokohay 0 330 17298 11986 2019-11-21T15:22:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 48 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Cirarokohay == u sulit nu Hulam: 芝田部落 tina niyazu' itiza i Taitung sian Chenkung cen Sansian li. naayaway a ngangan sa u Cirarokohay sananay. 本部落位於台東縣『成功鎮』的『三仙里』『芝田部落』,以前稱之為『芝路古咳、基路古駭、芝路古映』,是阿美語『Cirarokohay』之近音譯字。其名稱由來有此說法,部落南邊的溪流裡有許多鱉,阿美語當中稱『鱉』為『raroko』,所以得此地名。芝路古咳的『阿美族』族人可分兩系統:來自大港口的『Sayiat』、『Ciokakai』、『Vitoror』氏族為『海岸阿美』,來自八里芒的『Panifong』氏族與馬武窟的『Fafokod』氏族為卑南阿美。 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cirarokohay. u kasalumaluma’ nu Cirarokohay sa, 213 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 575 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 408 ku tademaw, pakalatu 71%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 167 ku tademaw, pakalatu 29%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 68%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 2%. tabakiay a niyazu' kuyni, duut ku tademaw, duut ku Pangcah(Amis) a tademaw. u Taitung sa u Pusung hananay nu Sakizaya a kamu, i sawaliyna-timul nu Taywan sabal. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.itribe.me/chihtien-tribal-info/chihtien-tribal-info [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taitung]] 1ulhs34ooyarmf8xffnfmdx8vq837jj Ciripunan 0 331 86198 17317 2019-11-30T05:32:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Ciripunan == u sulit nu Hulam: 慶豐部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciripunan. u kasalumaluma’ nu Ciripunan sa, 2,924 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 7,823 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,023 ku tademaw, pakalatu 13%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6,800 ku tademaw, pakalatu 87%. tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunan) u Tayan(Tayal) u Paywan(Pauwan) atu Taluku(Truku). yadah ku cidekay a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] tmxiol9j7wptf5qiis789qmkp63ky1e Cirocan 0 332 121289 86197 2021-08-12T15:40:18Z Sabak5388 17 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Ruisui HL.svg|縮圖]] Cirocan(花蓮縣瑞穗鄉富源村鶺櫓棧部落) == Cirocan(花蓮縣瑞穗鄉富源村鶺櫓棧部落) == u sulit nu Hulam: 鶺櫓棧部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cirocan. u kasalumaluma’ nu Cirocan sa, 282 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 699 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 308 ku tademaw, pakalatu 44%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 391 ku tademaw, pakalatu 56%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 47%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay tuud ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Yuwatan atu Taluku. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan==== malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5deay4s7zo1jafhwtr4w66yf943bw18 Citekudan 0 333 86196 17362 2019-11-30T05:32:00Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Citekudan == u sulit nu Hulam: 小台東部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Citekudan. u kasalumaluma’ nu Citekudan sa, 104 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 303 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 107 ku tademaw, pakalatu 35%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 196 ku tademaw, pakalatu 65%. === u niyazu' nu Pangcah === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 32%, Taluku(Truku) 2%. Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay tuud ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Taluku. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] rasmgj6r3zj62mzo6in8knmjpo00t4q Ciupus 0 334 119633 119632 2021-07-18T03:45:04Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Nàmchông - Lâmchng - (Nanzhuang, Miaoli County).svg|縮圖|Ciupus(苗栗縣南庄鄉東河村鹿山部落)]] Ciupus(苗栗縣南庄鄉東河村鹿山部落) Ciupus(鹿山部落) i Miauli a kuwan ku niyazu’ nu Ciupus. u kasalumaluma’ nu Ciupus sa, 15 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 35 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 35 ku tademaw, pakalatu 100%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, ku tademaw, pakalatu ??%. u Tayan a niyazu' kuyni. u Tayan sananay, caykatalakaw ku uzip, matineng miadup caykatineng mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Tayan a cidekay tuud ku tademaw. inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 827b48gw3h4934ipvsnqn9c40jgpil2 Ciusinlun 0 335 119625 119624 2021-07-18T03:18:31Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Taoyuan KH.svg|縮圖|i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciusinlun. u kasalumaluma’ nu Ciusinlun sa (高雄巿桃源區寶山里寶山部落)]] Ciusinlun (高雄巿桃源區寶山里寶山部落) == Ciusinlun == u sulit nu Hulam: 寶山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciusinlun. u kasalumaluma’ nu Ciusinlun sa, (u kamu nu Hulam: (高雄巿桃源區寶山里寶山部落)) 55 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 137 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 133 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 96%, Cou 1%, Paywan 1%. yadah ku cidekay itini. u Yuwatan a niyazu' kuyni. u Yuwatan sananay, lumeni ku banges, caykatalakaw ku uzip, matineng miadup caykatineng mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Yuwatan a cidekay tuud ku tademaw. caaykatineng mudadiw atu musalukiyaw ku Yuwatan. inay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Cou atu Paywan. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] *[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] i7054v6ywr3jolahkrqcbzx1hj8usiw Ciwcia 0 336 86193 17443 2019-11-30T05:31:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Guanshan Town.svg|thumb|Guanshan]] ==Ciwcia== sulit nu Hulam: 豐泉部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[pusung|Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Ciwcia. u kasalumaluma’ nu Ciwcia sa, 159 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 443 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 130 ku tademaw, pakalatu 29%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 313 ku tademaw, pakalatu 71%. 台東縣關山鎮豐泉里。聚落內有四大水井,故舊稱「水井子」。聚落的形成是由於平埔族在日據時期的遷移。由於此地地下水豐富,被稱為「水井子」,在光復後民國43年,與其道路並稱為「本源」。 本聚落為多種族群共居,日治末年除平埔族佔三分之一強外,還有來自桃、竹、苗地區的客家移民,以及閩南人與德高班寮社的阿美族人;光復後則客家移民的比例較高,平埔族與阿美族次之,還有少數閩南人與大陸籍者,而不同族群是分類居住的。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 14%, Tayan(Tayal) 2%, Paywan 1%, Yuwatan(Bunun) 9%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, salengacay ku banges, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay tuud ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . inayi' ku Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Taluku(Truku) u Paywan(Paiwan) atu Tayan(Tayal). katuud ku cidekay itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin]] sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a [[:zh:人|tademaw]]. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=149 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:niyazu']] 3zrzzntp8na5cwk41e3b6k9495ufedb Ciwidiyan 0 337 86192 17521 2019-11-30T05:31:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:054_牛背上的牧童.jpg|thumb|牛背上的牧童]] [[tangan:012水璉牛山.jpg|thumb|水璉牛山]] [[tangan:003水璉白宮二.jpg|thumb|水璉白宮二]] == Ciwidiyan == u sulit nu Hulam: 水璉部落 === u canan ku Ciwidiyan === u niyazu' nu Sakizaya atu Pangcah, i tiza i sawalian. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciwidiyan. u kasalumaluma’ nu Ciwidiyan sa, 379 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 864 ku tademawan. === u asip nu cideaky a tademaw === kasabinawlan nu Yinngcumin sa, 526 ku tademaw, pakalatu 61%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 338 ku tademaw, pakalatu 39%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 53%, Taluku(Truku) 2%, Sakizaya 3%, zumazuma 2%. Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay tuud ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Taluku atu Kabalan. tatenga tuud ku Sakizaya intini, namakay Cipawkan tayni. 1878 lais nu Takubuwan, mabulaw tayni ku Sakizaya, u Sakizaya a tademaw patizeng Ciwidiyan a niyazu'. sisabaw sepat tu ku tumuk kina niyazu', u sabaw cacay ku tumu u Sakizaya a tademaw. sakacacayay a tumuk ci Tiway Kalang. ci Tiway Kalang malatumuk tusa a bataan izaw ku enem a mihca ciniza. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) atu Sakizaya === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) atu Sakizaya kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) atu Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" href=":zh:拉阿魯哇族" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku | href="Category:Wp/ais" |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:niyazu']] ikdu38c5b79r4a320wj9b4sxxcg4wyv Ciwkangan 0 338 86191 17545 2019-11-30T05:31:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]]''' ==Ciwkangan== u sulit nu Hulam: 長光/石坑部落 == u siwkay nu niyazu == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciwkangan. u kasalumaluma’ nu Ciwkangan sa, 239 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 628 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 581 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 47 ku tademaw, pakalatu 7%. 舊稱石坑,是一個建於一百多年前的阿美聚落,《臺灣輿圖》已有記載。這裡的居民主要來自大港口、納納與奇美三社,現以大港口為多數,係由Pacidal、 Sadipongan、 Monari、 cilangasan等氏族組成。 初分成二社,一個是Takoliyaw,一個是Ciwkangan(即石坑)。約75年前,日警為了便於管理將二社人遷移至今海岸公路旁,成立Ciwkangan社。不久,屬於卑南阿美族系統的八里芒社人亦遷來,但人數不多,仍以海岸阿美佔優勢,另外亦有來自太巴塱社的秀姑巒系統阿美族,可能也是日治時代遷來的。 本部落還有兩個特色,其一是社區中種植著相當多的台灣黑檀樹,這是一種成長緩慢、樹材堅硬細緻的珍貴樹種,在台灣地已經相當罕見。其二是本社區所面對海,被賞石者認為是東海岸最好的尋找玉髓據點、當地所出產的玉、髓種類之多、密度之高,經常吸引許多遊客專程到此尋寶。 == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Amis 90%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Pangcah(Amis) === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad tu ngangan nu Sakizaya. u Pangcah a niyazu' kuyni. u zuma a tademaw sa u Puyuma. tusa ku cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=129 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] p85izjdugtfwhrmrvyars6umaiu16g7 Ciyakang 0 339 121239 121238 2021-08-11T13:49:58Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Xiulin HL.svg|縮圖|Ciyakang (花蓮縣秀林鄉西林村支亞干部落)]]Ciyakang (花蓮縣秀林鄉西林村支亞干部落) == Ciyakang (花蓮縣秀林鄉西林村支亞干部落) == u sulit nu Hulam: 支亞干部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciyakang. u kasalumaluma’ nu Ciyakang sa, 451 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,350 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,307 ku tademaw, pakalatu 97%. === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 43 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 88%, Pangcha(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 2%, zumazuma 4%. === u niyazu’ nu Taluku === u Taluku a niyazu' kuyni, katuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u Pangcah, u Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', katuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya itini. micakay k lala' nu Taluku, sa muenengtu itini. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} 1 ku cacudadan i Ciyakang niyzau’. 2 ku kyukay i Ciyakang niyzau’. 1 ku pakincalan i Ciyakang niyazu’. inayay ku pikuwanan i Ciyakang niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Ciyakang niyazu’. inayay ku padekuan i Ciyakang niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] fdcr2w9qtyb3tmxxra102o79gmqukd2 Ciyang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 340 108059 107931 2021-05-02T13:23:36Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Ciyang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *pancahay (原民會) - sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Ceng-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cong-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] d2xxv28ls9yjxd0ls6pk9srpjrtqp1l Ciyibangcalay 0 341 118882 86189 2021-07-07T13:28:17Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] ==Ciyibangcalay== u sulit nu Hulam: 吉野汎扎萊部落 == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ciyibangcalay. u kasalumaluma’ nu Ciyibangcalay sa, 23 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 75 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 14 ku tademaw, pakalatu 19%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 61 ku tademaw, pakalatu 81%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah (Amis) 19%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah (Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah (Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah (Amis) a cidekay katuud ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah (Amis) . izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Yuwatan (Bunun) atu Taluku (Truku). === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, caay henay pasumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha (Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:kalingku]] [[kakuniza:niyazu']] svu7u41vlb3zvfnbegt36cowsc5ovvj Clarence Brookins 0 342 17678 12376 2019-11-21T15:22:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Clarence Brookins |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1946 / American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Temple (1965–1968) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1968/saka 9 ku uwac/silsil 118 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |The Floridians (1970–1971) pahanhanan tu kawaw |} Clarence Brookins nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Clarence Brookins i 1968 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 9 ku uwac atu silsil 118, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. bulad demiad, 1946 a mihca, Clarence Brookins, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] n0b04nogbcynkg5ie3yliibdtr6bpr1 Cliff Alexander 0 343 17694 12392 2019-11-21T15:22:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:20140402 MCDAAG Cliff Alexander rebound.JPG|20140402 MCDAAG Cliff Alexander rebound|alt=20140402 MCDAAG Cliff Alexander rebound.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1995 a mihcan 11 a bulad 16 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (2014–2015) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2015 / Undrafted (自由球員) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Portland Trail Blazers (2015–2016) Santa Cruz Warriors (2016) Erie BayHawks (2016–2017) Long Island Nets (2017) Wisconsin Herd (2017–) mihitayan mimaliay |} ==Cliff Alexander== Cliff Alexander unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay. 11 bulad 16 demiad, 1995 a mihca, Cliff Alexander, miunduay. Cliff Alexander nalecuhan i Chicago, Illinois. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] hv3tmcmq14u84z98v8i4ueju8yiiau3 Cliff Anderson 0 344 17704 12402 2019-11-21T15:22:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Cliff Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1944 a mihcan 9 a bulad 7 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay / ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |30, 40, 14, 22, 26 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Saint Joseph's (1964–1967) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1967/saka 4 ku uwac/silsil 35 |- |mapili’ay a mali-putiput |Los Angeles Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Wilmington Blue Bombers (1967) Los Angeles Lakers (1967–1969) Wilmington Blue Bombers (1969) Denver Rockets (1969–1970) Cleveland Cavaliers (1970) Philadelphia 76ers (1970–1971) Scranton Apollos (1971–1972) pahanhanan tu kawaw |} Cliff Anderson nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Cliff Anderson i 1967 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 35, namapili’ tu nu Angeles Lakers putiput. 9 bulad 7 demiad, 1944 a mihca, Cliff Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] lxuwoce6hufquipz0p11slsa5gqqcsm Cliff Barker 0 345 17715 12413 2019-11-21T15:22:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Cliff Barker |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1921 a mihcan 1 a bulad 15 a demiad/ Yorktown, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (1946–1949) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1949/saka 5 ku uwac |- |mapili’ay a mali-putiput |Washington Capitols |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Indianapolis Olympians (1949–1952) |} Cliff Barker nalecuhan i Atlanta, Georgia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. Cliff Barker i 1949 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 5 ku uwac, namapili’ tu nu Washington Capitols putiput. 2 bulad 15 demiad, 1921 a mihca, Cliff Barker, miunduay. (mapatay i 1998 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 2vok002h7hnd5wpuqu4hfjww4ysixin Co'is-tatama a ngangan nu Pangcah 0 346 86539 17724 2019-12-03T10:01:22Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Co'is == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 78su7oqasymvttwzumw99xz5ueezpwy Cole Aldrich 0 347 86540 17749 2019-12-03T10:03:50Z Vickylin77amis 80 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Cole Aldrich.jpg|Cole Aldrich|alt=Cole Aldrich.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1988 a mihcan 10 a bulad 31 a demiad/ Burnsville, Minnesota |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |45 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (2007–2010) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2010/saka 1 ku uwac/silsil 11 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New Orleans Hornets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NCAA satabakiay sakacacayay kawlah (2008) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Oklahoma City Thunder (2010–2012) Tulsa 66ers (2010–2011) Houston Rockets (2012–2013) Sacramento Kings (2013) New York Knicks (2013–2015) Los Angeles Clippers (2015–2016) Minnesota Timberwolves (2016–) mihitayan mimaliay |} '''Cole Aldrich''' unu syubay(職業、商業) kanas-mali miunduay nu Amilika [[NBA]] nisakaput, u tebanay mimaliay(球員). Cole Aldrich i 2010 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac(輪) atu silsil(順序) 11, namapili’ tu nu New Orleans Hornets putiput. Cole Aldrich nalecuhan i Burnsville, Minnesota. 10 bulad 31 demiad, 1988 a mihca, Cole Aldrich, miunduay. u puenengan nu kakitizaan niza sa, u tebanay mimaliay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] dezympcwiym3jr8ry6e3kauay0r5213 Columbia 0 348 121056 121055 2021-08-08T14:57:18Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki '''Columbia(哥倫比亞)'''[[tangan:Flag of Colombia.svg|thumb|u hata nu '''Columbia(哥倫比亞)'''|alt=Flag of Colombia.svg]] == '''Columbia(哥倫比亞)''' == Columbia kapulungan a kanatal (哥倫比亞'''共和國)'''(西班牙語:República de Colombia), pangangan han tu Columbia('''哥倫比亞),''' u Nan-me-cuw(南美洲) i satipan nu amisanay a kanatal. (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞'''哥倫比亞共和國'''(西班牙語:República de Colombia),通稱'''哥倫比亞''',是南美洲西北部的一個國家) u '''Columbia (哥倫比亞)''' sa ilabu nu Congnanmeico, itiza i 4 00 N, 72 00 W, u ahebal nu lala’ mapulung sa 1,138,910 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa 1,038,700 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 100,210 km<sup><small>2</small></sup> [[tangan:COL orthographic (San Andrés and Providencia special).svg|縮圖]] ,hamin nu tademaw sa 47,220,856. [[kakalukan umah]] sa 37.50%, [[kilakilangan umah]] sa 54.40%, zumaay henay umah sa 8.10% =='''tapang tusu nu kanatal(首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Bogota ([[:zh:波哥大|波哥大]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 20 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Iván Duque Márquez]] (伊萬·杜克·馬爾克斯), micakat a demiad sa i 2018 a mihca 8 bulad 7 demiad. == '''u hata nu Colombia''' == u kulit nu hata nu Colombia sa ,situlu a kulit, u takuliway u semilaway atu sumanahay. Columbia(哥倫比亞) Ke-lum-bi-ya-kung-he-ku(哥倫比亞共和國)(西班牙語:República de Colombia), pangangan han tu Columbia(哥倫比亞), u Nan-me-cuw(南美洲) i satipan nu amisanay a kanatal. (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞哥倫比亞共和國(西班牙語:República de Colombia),通稱哥倫比亞,是南美洲西北部的一個國家。) == '''laylay (歷史)''' == i kasumamadan henay u Ci-pu-ca(奇布查) a binacadan u Yin-ti-an(印第安) a tademaw i tini muenengay tina lala’an [[Spain]] (西班牙 ) [[mihephepay]] (探險者) pakalatu 1500 a mihcaanay, katukuh tu kuynian a kakitizaan maka awas tu mangangayawan, u hitay, unikawlah nu ngangayaw atu libung nu imelang, masulup amin ku balucu’ nu i tiniay Ci-pu-zen(奇布查) a tademaw, u heni kalamkam satu a patizeng a i tiza nueneng satu i 1717 a mihcaan malahatu mala u pasu u [[Spain]] (西班牙) i Nan-me-cuw(南美洲) nu satipan nuwamisan a kakitizaan nu micumuday a lala’an kakitizaan “a Sin-ke-la-na-ta「新格拉納達」. (u kamu nu Hulam: 古代為奇布查族等印第安人的居住地。西班牙探險者大約在1500年左右到達這個地區,通過戰爭、勞役、戰利品和疾病徵服當地的奇布查人。他們很快建立定居點,並於1717年發展成為包括了西班牙在南美洲西北部的所有地區的殖民地「新格拉納達」。) Columbia(哥倫比亞) mikawaw tu misateked i 1810 a mihcaan a mabuwah pitu a bulad sabaw tusa a demiad musakamu amiliyas tu Si-pang-ya(西班牙) a misateked , sazikuzay i 1819 a mihcaan maala pakademec tu, 1821 a mihcaan atu ayzaay a E-kua-du (厄瓜多), [[Venezuela|Wey-ne-zuy-la]]([[:zh:委內瑞拉|委內瑞拉]]), Pa-na-ma(巴拿馬) u nikasakaput tu tabakiay a Columbia kapulungan a kanatal (大哥倫比亞共和國), ayza satu Sin-ke-lan-na-ta (新格蘭納達) pasumad tu ngangan nu tabakiay a Columbia kapulungan a kanatal「大哥倫比亞共和國」(Gran Colombia)han Si-meng-pu-li-wa-li-wa-el(西蒙·玻利瓦爾) tahekal mala zung-tung (總統), katukuh i 1830 a mihcaan unian a mihcaan Si-meng-pu-li-wa-li-wa-el(西蒙·玻利瓦爾) micuzuh tu unian a kanatal tu nizatengan nu tademawan min, lalabu nu kanatal u cen-ce a tu lala’ malaengeli’  sazikuzay satu i a 1830 a mihcaanWiy-ne-zuy-la (委內瑞拉) atu E-kuwa-du (厄瓜多) miliyas tu tabakiay a Columbia kapulungan a kanatal (大哥倫比亞共和國) a misateket, Ta-ke-lun-pi-ya-kung-he-ku(大哥倫比亞共和國) namahini satu malaliyas, Pu-li-wa-li-wa-el(波利瓦爾) i kalaluman patay satu, tabakiay a Columbia kapulungan a kanatal (大哥倫比亞共和國) u liwan a lala’ pasumat han ku ngangan Sin-ke-la-na-ta「新格拉納達」(Nueva Granada), 1856 a mihcaan pasumad tu ngangan Ke-lan-na-da-lian-bang「格蘭納達聯邦」(Confederación Granadina)han, 1863 a mihcaan pasumad aca tu ngangan Columbia-he-cung-ku「哥倫比亞合眾國」 han, sazikuzay(Estados Unidos de Colombia), Sazikuzay i 1886 a mihcaan pasumad aca tu ngangan nu Columbia kapulungan a kanatal「哥倫比亞共和國」han, nika lalabu nu kanatal caay kalecat kuni u cen-ce u icelang pikuwan makelap nu zumaan nu sangaan tu malaliyasay mahiza tu malalit satu hina mabuwah tu lalabuay kinangangaaw , hina buwah mangangayaw ku lalabuay nu kanatal, 1903 a mihcaan Pa-na-ma(巴拿馬) I tini a Me-ku tu pipadang mamakay Columbia a nisakateked (哥倫比亞獨立). (u kamu nu Hulam:哥倫比亞的獨立運動於1810年爆發,7月20日宣布脫離西班牙獨立,最終在1819年取得勝利,1821年與現厄瓜多、委內瑞拉、巴拿馬組成大哥倫比亞共和國。此時新格蘭納達改名為「大哥倫比亞共和國」(Gran Colombia),西蒙·玻利瓦爾出任總統,直至1830年。這段期間西蒙·玻利瓦爾推動該國的民主。國內政治和領土的分裂最終導致1830年委內瑞拉和厄瓜多脫離大哥倫比亞共和國獨立,大哥倫比亞共和國也因而解體,波利瓦爾在失望中死去。大哥倫比亞共和國的其餘領土改名為「新格拉納達」(Nueva Granada)。1856年改名「格蘭納達聯邦」(Confederación Granadina)。1863年又改稱「哥倫比亞合眾國」(Estados Unidos de Colombia)。最後在1886年,名稱變更為「哥倫比亞共和國」,但是境內不同政治勢力割據一方所造就的分裂局面仍然延續下去,並三不五時引發內戰,1903年巴拿馬亦在美國的支持下自哥倫比亞獨立。) imahini Columbia(哥倫比亞) mahiza tu nu padang henay a hitay mahiniay a hitay patinaku u Columbia ke-min-uw-zuan-li-lian (哥倫比亞革命武裝力量)(FARC)), atu pacakayay tu siledekay a sapayu’ malawlaw tu satu, u lalabu nu kanatal a cen-ce kikasumad tu masakangelu’an tu atu pihazen tu kuni papelpel ku ni kauzip nu binawlan amin, amalilit ku lalayan nu Columbia (哥倫比亞) a kanatal. (u kamu nu Hulam: 迄今,哥倫比亞仍然受到游擊隊起義軍(例如哥倫比亞革命武裝力量(FARC)),以及毒品貿易盛行的困擾,使國內政治、經濟改革變得十分困難,也嚴重威脅公眾的生命安全,影響哥倫比亞的國際關係。) namisateked hawsa katukuh i 2002 a mihcaan, umisatekeday a misakaputay atu u mazekeday a sakaput, Ze-yu-dang (自由黨) atu Paw-su-dang(保守黨) kakutay sa a mikawaw, Columbia(哥倫比亞) a cung-dung ci U-li-wey(烏里韋) namala cung-dung tu 2002 a mihcaan, miala tu pasaicelang atekatay a pakawananay a zazanan, FARC malawitan nu uynian a kanatal a zen-bu, u kawaw namakay anitu ni ungangayaw i 1983 a mihcaan namipatay tu wama ni U-li-wiy(烏里韋), namacakat i pabaw U-li-wiy(烏里韋) hasa, amipelpel tu Columbia(哥倫比亞) mingayaw ku saayaway a kawaw satu. (u kamu nu Hulam: 獨立以後至2002年,自由黨和保守黨輪流執政。哥倫比亞總統烏里韋2002年上台後,採取更強硬的右翼路線,FARC遭該國政府大力圍剿。事源哥倫比亞革命武裝力量於1983年曾殺死烏里韋的父親,烏里韋上台後,以打擊哥倫比亞革命武裝力量為首務。由於烏里韋拉近了哥倫比亞與美國的距離,美國大力資助哥倫比亞。因政府打擊力度增強,哥倫比亞革命武裝力量逐漸遭到削弱。) == '''u lala’ nu hekal地理''' == An-di-de-san a buyu’an pabesut I nusatipa, malaliting ku buyu’ atu dihep, I lilies nu bayu’ mapetpetay a nenal,satipan nu anisanaynu Ma-ke-da-lay-ma-he(馬格達萊納河) I sasa malikit masaupu I masanenalay, sawalian u Ya-ma-sun-he(亞馬孫河) atu Au-li-nu-ke-he(奧里諾科河) ipabaw nu kasacilis nu sauwac malikit tayza i masanenalay, macalap mahamin ku kanatal u he bala 2/3 ku hekal nu lala’.u demiad nu mauzipay nulangaway Ke-lun-pi-ya(哥倫比亞) tungusay u mauzipay nulangaway u aadupan nu hekal nu lala’ u kakakilac a kakitizaan, u akudiay a kakitizaan. (u kamu nu Hulam: 安地斯山脈縱貫西部,山谷相間,沿海是狹窄平原,西北一帶為馬格達萊納河下游沖積平原;東部為亞馬孫河與奧里諾科河上游支流沖積平原,占全國面積的三分之二。) == '''Sakakawawan a keni nu kakitizaan行政區劃''' == '''Columbia(哥倫比亞)''' a kanatal mala u 3/2 a [[niyadu'|niyazu]]’ atu cacay kahenulan a tuse. (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞行政區劃哥倫比亞全國劃分為32個省和1個首都區) == '''zen-ze(政治)''' == Ke-lun-pi-ya(哥倫比亞)a zen-ze u cung-tung ku situngusay tu nu Min-cu-ze-cung-he-ku(民主制共和國) i panutek i lalabu a mikawaw, i tini i lalabu a sakakawawan Columbia-cung-tung(哥倫比亞總統) u satalakaway nu kanatal u  sibunuay aca a zen-ze mikawaw a tukatuutay a sakaputan, Sin-zen-cuan(行政權) si tungusy mikawaw u zen-bu ku mikawaway, Columbia cenhu (哥倫比亞政府) atu Ku-huy tusaay a tatengilan a kanatal, Can-iy-uyan(參議院) atuKung-iy-uen(眾議院) si[[tungus]]ay tu hulic Li-ba-cuan(立法權),  Se-ba-ki-go(司法機構) misateked mikawaw tu nu hulic a kawaw King-ci-hiy-zen-sin-si-se(經濟學人信息社) i 2016 a mihcaan u Ke-lun-pi-ya(哥倫比亞) mala tusa nu u kasatademaw a nizatengan nu kanatal. (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞政治是在一個由總統代議民主制共和國的框架內進行的,在這個框架內,哥倫比亞總統既是國家元首也是政府首腦,實行多黨制。行政權由政府行使。哥倫比亞政府和國會兩院、參議院和眾議院均享有立法權。司法機構獨立於行政機構和立法機構。經濟學人信息社在2016年將哥倫比亞評為「部分民主」的國家。) == '''Tademaw(人口)''' == Columbia(哥倫比亞) i tiniay a [[binacadan]] In-ti-an-zen(印第安人), Si-pang-ya(西班牙) u micunutay a tademaw atu By-cuw nu kuli [[matenes]] ku ni kalalamel nueneng malaacawa pinaay tu lasubu a mihcaan hausa siwawa tu malalamelay tu ku izang nu In-o-hun-huy-zen-cun(印歐混血人群) tademaw mala tu(58%)salengacay a tademaw pakala tu(20%)[[lumeni'ay]] [[salengacay]] malalemay a wawa (14%)lumeniay a tademaw(4%) atu In-ti-an u [[lumeni'ay]] a tademaw malalemelay a wawa(3%)ayzasatu uyza [[dada’]] pakala tu 1% ku tademaw u mapa[[lucek]]ay u [[tatenga'|tatenga]]'ay a tademawan, satu izaw tu nu uzapay a kamu atu lisin nu In-tian-zen(印第安人), Ke-lun-pi-ya(哥倫比亞) a ngangan a lisin u Tan-ku-ciw(天主教). (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞當地土著印第安人、西班牙殖民者和非洲奴隸長期混居、通婚,幾百年後產生了混血的印歐混血人群(58%)、白人(20%)、黑白混血兒(14%)、黑人(4%)和印第安—黑人混血兒(3%)。現在,只有大約1%的人被認定是純種而且保有自己語言和風俗的印第安人。哥倫比亞的主要宗教是天主教。) Ke-lun-pi-ya(哥倫比亞) nu La-ding-me-cuw(拉丁美洲) a tademaw u sakatulu u tabakiay a kanatal, i Pa-si(巴西) atu Mu-si-ke(墨西哥) hawsa nu [[malukay]] a tademaw katuud sa pasayza i tuseay a tademaw palalecat pakay 1951 a mihcaan 57% ku talakaw katukuh 1994 a mihcaan tu 74%. 30 tuse nu tatemaw, malakunit tu 100,000 nuwalian siwa ku i sasaan a kenis micalat tu Ke-lun-pi-ya(哥倫比亞) a hekal nu lala’tu 54%, nika caay pakala tu 3% a tademaw, tademaw u kakatuud nu tademaw i sasacacay kakatuud cacay a tademawan tu ping-ban-cian-mi. (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞是拉丁美洲人口第三大國,在巴西和墨西哥之後。農村人口大量湧向城市。城市人口比例從1951年的57%上升到1994年的74%。30個城市的人口超過100,000。東部9個低地省份占哥倫比亞面積的54%,但是只有不到3%的人口,人口密度低於1人/平方千米。) == '''kawaw nu hitay(軍事)''' == Columbia(哥倫比亞) nu La-ting-me-cuw(丁美洲) u satabakiay a kanatal nu kawawa nu [[hitay]] izaw ku i tiniay u satabakiay u saicelangay a kawaw nu hity ayza u malahitaay a hitay izaw ku 445,000 ku tademaw, i tuni i kitakit u sakasabaw cacay, u pilawpes tu [[kalisiw]] nu hitay 121.45 i’nu [[Amilika|amilika]] a kalisiw, i La-me(拉美) kanatalan uyza [[dada’|dada']] i Bazil(巴西). (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞是拉丁美洲的軍事大國,擁有當地規模最大的軍事力量,現役部隊為445,000人,位居世界第11位,軍費為121.45億美金,在拉美國家中,僅次於巴西。哥倫比亞的國家武裝力量根據其憲法第216條,由正規軍的陸軍、海軍、空軍和準軍事部隊的「國民警察」組成,正規軍以維護國家主權、獨立、領土完整和憲法秩序為根本宗旨) == '''cin-ci(經濟)''' == Columbia a cin-ci ha tinikatenes masa[[adidi'|adidi’]] nu kanatal zen-bu anizatengan mawada tu atu siykay zen-bu a kasilut caay kanetek mahini ku nikalilit ayza satu Ke-lun-pi-ya(哥倫比亞) zen-bu micuzuh tu Iyang-law-cing(養老金) pasumat sapahapay tu babalaki a kalisiw, atu masazumaay mawada tu ku inaay a sakakawawan a hulic, zayhan i ayawway ningangayawan tu mahicahicaay a kawawa. Columbia (哥倫比亞) tusa kuni u patahekalan a nilaculan u simal atu kuhi i ayaw caay ka kaph, kuhi u ni alaan kayadah atu aca caay ka kapah, simal paydemiad mawada’ tu kuni patakal, maydih a lalit asa miazih mipatadas tu baluhay a ubah nu sumal. (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞的經濟長期以來受到國內需求短少、政府預算減少,以及社會、政治秩序不穩定等因素的影響。現今,哥倫比亞政府推動養老金改革,以及各種減少失業率的政策,因應當前各種挑戰。哥倫比亞的兩大出口產業:石油和咖啡前景不明朗,咖啡的收獲量與價格,前景並不樂觀,石油則日益減產,需要持續探勘、開發新的油田。) == '''lalangawan (文化)''' == Columbia(哥倫比亞) mahamin a mihcaan papulung tu cacay u kalinulakan a kawaw nu lisin, mahiniay u patinaku tu mahiniay u nu “tedemaway caay kunutuuday a lalangawanay u ni subelitan a caysan a nilaculan, tayhiw amipangangan ni sulitan tu Pa-lan-ci-ya-ciy-nian-hua「巴蘭基亞嘉年華」. (u kamu nu Hulam: 哥倫比亞擁有全年自成一個體系的節慶活動,例如已經列入「人類非物質文化遺產代表作名錄」的「巴蘭基亞嘉年華」等。此外,哥倫比亞也有豐富的舞蹈文化,例如倫巴、莎莎舞等。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科-哥倫比亞:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E5%93%A5%E5%80%AB%E6%AF%94%E4%BA%9E%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B] [[kakuniza:Sabak Nubu]] geg2ti5ynykko340lvmaf1x664jhecr Conghwaminku Subankaw 0 349 120900 102379 2021-08-05T12:35:58Z 218.111.103.34 wikitext text/x-wiki {{中華民國政府部門基礎資訊 |部門名稱 = Subankaw |外文名稱 = Ministry of Education |外文語言 = 英語 |部門標誌 = ROC Ministry of Education Seal.svg |部門標誌尺寸 = 200px |部門標誌名稱 = |代表圖像 = 中華民國教育部.JPG |代表圖像名稱 = Subankaw a luma’ |首長職銜 = pucang |首長姓名 = ci Pan Wenchung |副首長職銜 = muliwaday kilulay<br>sikawaway kilulay |副首長姓名 = ci Yaw Lite, ci Cay Cinhwa<br>ci Lin Tenciyaw |秘書長職銜 = cuzenmiau |秘書長姓名 = ci Cu Nansyan |副秘書長職銜 = |副秘書長姓名 = |任命者姓名 = Cungtung atu Satalakawaway-Yuenchang |成立日期 = 1911 a mihcan |解散日期 = |所屬部門 = Satalakawaway |內部單位 = 8 a Se, 6 a Chu, 1 a mata’ tulik |附屬機關 = litinay kaway:3 a Su<br />litinay kaway:1 a Yuen, 1 a Tay, 9 a kuwan<br />hekalay kaway:pulung 30 |授權法源 = Satalakawaway sakaput tulic, Subankaw sakaput tulic |員額任期 = |員額 = |年度預算額 = kalisiu 2383.97 a Yk(2018 a mihcan) |地址 = Taypak Se Cungceng Ciu Cungsan timulan a dadan 5 banggu |電話 = {{tel|886|2|7736-6666}} |網站 = https://www.edu.tw/ }} ''' Subankaw (教育部)''' sanu [[Conghwaminku]] a nananaman pasubana’, salatlat atu kawaw nu masakapahay a kaway, mikantuk(監督) tu niyadu’ay(地方) nipasubana’ a talakaway(機關). ==Saduduc (沿革)== * makamutizeng ku Conghwaminku, nu Cincaw(清朝) “Ananam a Pu” sumad hantu “Subankaw”, tawya sasaay niza “Pakitin a Tin”, “Kalaw Subana’ a Se”(普通教育司), “Syanac Subana’ a Se”(專門教育司) atu “Syakay Subana’ a Se”(社會教育司), nakanatalay syanace nakawaw. katukuh1926 a mihcan 3 a bulad, ku Kuming(國民) Talakawaway(政府) napatizeng(成立) i Kwang-cuw(廣州), tikecay pasubana’ muelabay tu kawaw. * 1927 a mihcaan Conghwaminku mahecek, “Tabakiyay a Cacudadan nu Conghwaminku” muelab tu Tikecay Pasubana’ a wey-yuan-huy, mala satalakaway tu a subana’ay a kaway, nay “misu”, “talakaw subana’ay”, “Tebanay(中央) Kingkiwsu” a pumisakaku(分別) situngus(負責) tu nu kanatal a subana’ay a kawaw. * 1928 a mihcaan12 a bulad 11 a demiad Conghwaminku a talakaway patinak(公布) ‘Subankaw sakaputlic’(教育部組織法), muliyaw(重新) pahecek(成立) tu Subankaw nu zingkuk nananaman(學術), lalangawan atu sazikec subana’ a kawaw u satalakaway a kaway, namakayda kya mala tatenga’ay tu ngangan Subana’a Pu. * 1949 a mihcan, Subankaw mukilul tu tebanay a talakaway tayni [[Taywan]], sayaway micaliu tu luma’ papankungan, nay’ kutatenga’ay a papankungan.zikud Subankaw atu Kanatal Tabakiyay a Cacudadan nu Taiwan micaliw tu lala’, nu Tayta atu “Sapayu a luma’” a ngangan patizeng tu papankungan, aydaay a Subana’ay a luma’ (sinmung saluma’ay ci Wang Tahung, misaulic-- nikitidaan i kadipunan nu Taywan Sutuhu ku Tebanay Kakingkiuwan), nay 1971 a mihcaan miwankang(完工) cumudad.<ref>[http://www.stnn.cc:82/hk_taiwan/200706/t20070611_555368.html 當年因要反攻大陸不蓋樓 教育部借樓36年].星島環球網.2007-06-11 {{webarchive|url=https://archive.is/20120910121602/http://www.stnn.cc:82/hk_taiwan/200706/t20070611_555368.html |date=2012-09-10 }}</ref><ref>邱瓊平.[http://nownews.com/2007/06/11/327-2109955.htm 佔用臺大土地36年? 教育部:基於管用合一政策].NOWnews.2007-06-11 {{webarchive|url=https://archive.is/20120712012830/http://nownews.com/2007/06/11/327-2109955.htm |date=2012-07-12 }}</ref> * 2013 a mihcaan 1 a bulad, paladay Satalakaway(行政院) a sakaput muliyaw, satalakaway latlat(運動) Wey-yuan-huy atu Satalakaway kapah(青年) sadama(發展、扶植) wey-yuan-huy patasasa mala “Subankaw Latlat a Su” atu “Subankaw Kapahay Cakat a Su”, sapalitemuh tu 12 mihcaan sapasubana’ tu micudaday, Subankaw telungay pipankungan padepit(合併) hantu ku Kumingsubana’ a Se, Tebanay a Subana’ay a Se a kawaw, sumad han “subana’ a Pu ku Kuming atu Amicudaday a Subana’Su”. u mikitinay i Subankaw a kaway palecaden tu musumad ku sakaput. * 2014 a mihcaan 4 a bulad, Kanatal Cung-cen Lalangaway Pidepithan a Lalangaw a Pu sumad han mala “kanatal mapalaw nalimaan kanatal tusaay(兩) a Tinyuen(廳院)”. * 2015 a mihcaan 1 a bulad 5 a demiad, mapatizeng tu ku Sadikec tulic Tademaw a Kaway Kanatal Pinanaman Mulatlat a Kakitidaan. ==Tunguskawaw (業務單位)== * Pulung Telilic a Se (綜合規劃司) * Pabaway Subana’ a Se (高等教育司) * Ngice atu Kawaw Subana’ a Se (技術及職業教育司) * Belec Subana’ a Se (終身教育司) * Natal atu Tusatapiisan Subana’ a Se (國際及兩岸教育司) * Saydangbana’ atu Nalimaan Subana’ a Se (師資培育及藝術教育司) * Cesyn atu Ngicngice Subana’ a Se (資訊及科技教育司) * Cacudaday Kawaw atu Teked Subana’ a Se (學生事務及特殊教育司) ==Sidikecay (行政單位)== * Misuway a Chu (秘書處) * Tademaway a Chu (人事處) * Simaway a Chu (政風處) * Sausiyay a Chu (會計處) * Pulungay a Chu (統計處) * Hulicay a Chu (法制處) ==malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan== === Pucang nu Subankaw: na patizeng Kanatal Angangan a Hulic (教育部部長: 行憲後) === {| class="wikitable" style="width:80%;" |- ! style="width:5%;"|sakapina ku salaylay ! style="width:10%;"|sasing ! style="width:10%;"|ngangan ! style="width:15%;"|macakatmamikuwan a demiad ! style="width:15%;"| pahezekay a demiad ! style="width:10%;"|pacunus sakacaay kapawan |- | style="text-align:center;" |30 | style="text-align:center;" |[[tangan:教育部長潘文忠 (cropped).jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Pan Wenchung |2019 a mihcan 1 a bulad 14 a demiad |ayzaay a mamikuwanay | |- |style="text-align:center;" |29 |style="text-align:center;" | [[File:JiunnRong.png|80px]] || style="text-align:center;" |Yeh Jiunn-rong |2018 a mihcan 7 a bulad 16 a demiad |2018 a mihcan 12 a bulad 26 a demiad | |- |style="text-align:center;" |28 |style="text-align:center;" |[[File:Wu Mao-kun 20180419 (cropped).jpg|80px]] || style="text-align:center;" |Wu Maw-kun |2018 a mihcan 4 a bulad 18 a demiad |2018 a mihcan 5 a bulad 29 a demiad | |- | style="text-align:center;" |27|| style="text-align:center;" |[[tangan:教育部長潘文忠 (cropped).jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Pan Wenchung |2016 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad |2018 a mihcan 4 a bulad 14 a demiad | |- | style="text-align:center;"|26|| style="text-align:center;"|[[tangan:教育部部長吳思華.jpg|80px]]||style="text-align:center;" |Wu Se-hwa |2014 a mihcan 8 a bulad 6 a demiad |2016 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad | |- bgcolor="#F0F8FF" | style="text-align:center;"|mitayliay|| || style="text-align:center;"|Chen Der-hwa |2014 a mihcan 7 a bulad 16 a demiad |2014 a mihcan 8 a bulad 6 a demiad | |- | style="text-align:center;"|25|| style="text-align:center;"|[[tangan:Chiang Wei-ling MOE Official (cropped).jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Chiang Wei-ling |2012 a mihcan 2 a bulad 6 a demiad |2014 a mihcan 7 a bulad 17 a demiad | |- | style="text-align:center;"|24|| style="text-align:center;"|[[tangan:2008 WiMAX Expo Taipei Opening Ceremony TCG Chin-chi Wu.jpg|80px]] || style="text-align:center;" |Wu Ching-ji |2009 a mihcan 9 a bulad 10 a demiad |2012 a mihcan 2 a bulad 6 a demiad | |- | style="text-align:center;"|23 || style="text-align:center;"|[[tangan:Voa chinese Cheng Jei-cheng 3jun09.jpg|80px]] || style="text-align:center;" |Cheng Jei-chen |2008 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad |2009 a mihcan 9 a bulad 10 a demiad | |- | style="text-align:center;"|22 || style="text-align:center;"|[[tangan:2007TaipeiITMonth Cheng-sheng Du.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Tu Cheng-sheng |2004 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad |2008 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad | |- | style="text-align:center;"|21 || style="text-align:center;"|[[tangan:黃榮村.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Huang Jong-tsun |2002 a mihcan 2 a bulad 1 a demiad |2004 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad | |- | style="text-align:center;"|20 || style="text-align:center;"|[[tangan:2008TIBE Day2 Hall1 ThemeSquare TaiwanMac OvidTseng.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Ovid Tzeng |2000 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad |2002 a mihcan 2 a bulad 1 a demiad | |- | style="text-align:center;"|19|| || style="text-align:center;"|Yang Chao-hsiang |1999 a mihcan 6 a bulad 15 a demiad |2000 a mihcan 5 a bulad 20 a demiad | |- | style="text-align:center;"|18|| || style="text-align:center;"|Lin Ching-chiang |1998 a mihcan 2 a bulad 9 a demiad |1999 a mihcan 6 a bulad 15 a demiad | |- | style="text-align:center;"|17|| || style="text-align:center;"|Wu Jin |1996 a mihcan 6 a bulad 10 a demiad |1998 a mihcan 2 a bulad 9 a demiad | |- | style="text-align:center;"|16|| || style="text-align:center;"|Kuo Wei-fan |1993 a mihcan 2 a bulad 27 a demiad |1996 a mihcan 6 a bulad 10 a demiad | |- | style="text-align:center;"|15|| || style="text-align:center;"|Mao Gao-wen |1987 a mihcan 7 a bulad 4 a demiad |1993 a mihcan 2 a bulad 27 a demiad | |- | style="text-align:center;"|14 || || style="text-align:center;"|Lee Huan |1984 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad |1987 a mihcan 7 a bulad 4 a demiad | namamikuwan Satalakawaway Yuencang |- | style="text-align:center;"|13 || || style="text-align:center;"|Chu Hui-sen |1978 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad |1984 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad | |- | style="text-align:center;"|12|| ||style="text-align:center;"|Lee Yuan-tsu |1977 a mihcan 4 a bulad 25 a demiad |1978 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad | namamikuwan Mikilulay Cungtung |- | style="text-align:center;"|11 ||||style="text-align:center;"|Chiang Yen-si |1972 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad |1977 a mihcan 4 a bulad 25 a demiad | |- | style="text-align:center;"|10 || || style="text-align:center;"|Lo Yun-ping |1971 a mihcan 4 a bulad 16 a demiad |1972 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad | |- | style="text-align:center;"|9 || || style="text-align:center;"|Chung Chiao-kuang |1969 a mihcan 7 a bulad 1 a demiad |1971 a mihcan 4 a bulad 16 a demiad | |- | style="text-align:center;"|8 || || style="text-align:center;"|Chung Chiao-kuang |1965 a mihcan 1 a bulad 25 a demiad |1969 a mihcan 7 a bulad 1 a demiad | |- | style="text-align:center;"|7 || style="text-align:center;"|[[tangan:Huang Jilu.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Huang Chi-lu |1961 a mihcan 3 a bulad 1 a demiad |1965 a mihcan 1 a bulad 25 a demiad | |- | style="text-align:center;"|6 || style="text-align:center;"|[[tangan:Mei Yiqi.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Mei Yi-chi |1958a mihcan 7 a bulad 19 a demiad |1961a mihcan 3 a bulad 1 a demiad | |- | style="text-align:center;"|5 || || style="text-align:center;"|Chang Chi-yun |1950 a mihcan 3 a bulad 16 a demiad |1958 a mihcan 7 a bulad 19 a demiad | |- | style="text-align:center;"|4 || style="text-align:center;"|[[tangan:Cheng Tianfang2.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Cheng Tien-fong |1950 a mihcan 3 a bulad 16 a demiad |1954 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad | |- | style="text-align:center;"|3 || style="text-align:center;"|[[tangan:Hang Liwu.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Han Lih-wu |1949 a mihcan 4 a bulad 7 a demiad |1950 a mihcan 3 a bulad 16 a demiad | |- | style="text-align:center;"|mitayliay || || style="text-align:center;"|Chen Hsueh-ping |1948 a mihcan 12 a bulad 30 a demiad |1949 a mihcan 4 a bulad 7 a demiad | align="left" |mitayli tu kawaw nu Pu |- | style="text-align:center;"|2 || style="text-align:center;"|[[tangan:Mei Yiqi.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Mei Yi-chi |1948 a mihcan 12 a bulad 22 a demiad |1949 a mihcan 3 a bulad 21 a demiad | align="left" |caay pacakat mamikuwan |- | style="text-align:center;"|1 || style="text-align:center;"|[[tangan:Zhu Jiahua.jpg|80px]]|| style="text-align:center;" |Chu Chia-hua |1948 a mihcan 6 a bulad 1 a demiad |1948 a mihcan 12 a bulad 22 a demiad | align="left" |sakacacay a mamikuwanay na patizeng Kanatal Angangan a Hulic |- |} ==malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan== * [[:zh:中華民國教育部|教育部]] * [https://www.edu.tw/ 教育部全球資訊網] [[kakuniza:TW aboriginal export]] lk2et4pkbdub6bzgk9ge2kiz6hsk98g Connie Mack Berry 0 350 17805 12504 2019-11-21T15:22:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Connie Mack Berry |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1915 a mihcan 4 a bulad 15 a demiad/ Greenville, South Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |North Carolina State |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1943/saka 10 ku uwac/silsil 89 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NFL satabakiay sakacacayay kawlah (1946) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Detroit Lions (1939) Green Bay Packers (1940) Cleveland Rams (1940) Chicago Bears (1942–1946) Chicago Rockets (1947) |} Connie Mack Berry nalecuhan i Greenville, South Carolina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. nalecuhan ciniza i 4 a bulad 15 a demiad, 1915 a mihca, Connie Mack Berry, miunduay. (mapatay i 1980 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] njy7unqam20jtmmhx917axrhih17e9t Conok-tatama a ngangan nu Pangcah 0 351 17814 12513 2019-11-21T15:22:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Conok == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] fl91knw7kzdids16n7bo4bcrd4zmewr Conor-tatama a ngangan nu Pangcah 0 352 17823 12522 2019-11-21T15:22:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Conor == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] l87xlxs5pjk7zynw4edjiwrvq42ftkg Corey Beck 0 353 128429 128423 2022-08-19T03:01:27Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Corey Beck |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1971 a mihcan 5 a bulad 27 a demiad/ Memphis, Tennessee |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |14, 15, 20 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |South Plains (1990–1991) Arkansas (1992–1995) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1995/Undrafted(自由球員) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NCAA satabakiay sakacacayay kawlah (1994) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Sioux Falls Skyforce (1995) Charlotte Hornets (1995–1996) Sioux Falls Skyforce (1996–1997) Charlotte Hornets (1997–1998) Sioux Falls Skyforce (1998–1999) Detroit Pistons (1999) Charlotte Hornets (1999) Sioux Falls Skyforce (1999–2000) Žalgiris Kaunas (2000) Memphis Houn'Dawgs (2000–2001) Toros de Aragua (2001) Roseto Basket (2001) pahanhanan tu kawaw |} ==Corey Beck(柯瑞·貝克)== == sapuelac == nalecuh ciniza i Memphis, Tennessee, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. nalecuhan i 5 a bulad 27 a demiad, 1971 a mihca, Corey Beck, miunduay. u puenenengsan nu kakitizaan niza sakyami, u misimaw zikuzay mimaliay. talakaw ciniza, izaw 185 kungfen atu izaw 86 kungcin ciniza. namapili'ay ciniza i 1995 a mihcan nay NBA. i niza a mimaliay a mihcaan sa, izaw ku sabaw sepat, sabaw lima atu tusa bataan a bacu ciniza. u mimaliay sa, u zikuc nu heni sa, izikuz nu zikuc, sulitan ku bacu. kyu matineng ku miazihay cima ku milmaliay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * [[:zh:NBA|NBA]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:mimaliay]] iorwf56r4m4vkjx5dzfy4ihl18oc90w Corey Benjamin 0 354 17872 12571 2019-11-21T15:22:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Corey Benjamin |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1978 a mihcan 2 a bulad 24 a demiad/ Compton, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay, mikilac zikuzay mimaliay, |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |25 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oregon State (1996–1998) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1998/saka 1 ku uwac/silsil 28 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Chicago Bulls (1998–2001) Sutor Montegranaro (2001–2002) Southern California Surf (2001–2002) Atlanta Hawks (2003) North Charleston Lowgators (2002–2003) Chalonnais (2003–2004) Xinjiang Flying Tigers (2004–2005) Guaros de Lara (2005–2006) Conquistadores de Guaynabo (2006) Benfica (2006–2007) Daegu Orions (2007–2008) pahanhanan tu kawaw |} Corey Benjamin == nilacul == Corey Benjamin nalecuh i Compton, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Corey Benjamin i 1998 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. nalecuhan ciniza i 2 a bulad 24 a demiad, 1978 a mihcaan, Corey Benjamin, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:mimaliay]] [[kakuniza:Amilika]] fabs41z10jcuxprvkvvz6j8dvczeggb Corey Brewer 0 355 17884 12583 2019-11-21T15:22:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Corey Brewer |- | colspan="2" |[[tangan:20140101 Corey Brewer.JPG|Corey Brewer|alt=20140101 Corey Brewer.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1986 a mihcan 3 a bulad 5 a demiad/ Portland, Tennessee |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Florida (2004–2007) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2007/saka 1 ku uwac/silsil 7 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Minnesota Timberwolves |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2001) NCAA satabakiay sakacacayay kawlah (2006, 2007) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Minnesota Timberwolves (2007–2011) Dallas Mavericks (2011) Denver Nuggets (2011–2013) Minnesota Timberwolves (2013–2014) Houston Rockets (2014–2017) Los Angeles Lakers (2017–) mihitayan mimaliay |} Corey Brewer nalecuhan i Portland, Tennessee, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Corey Brewer i 2007 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 7, namapili’ tu nu Minnesota Timberwolves putiput. 3 bulad 5 demiad, 1986 a mihca, Corey Brewer, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] tf7lprwsfkezr2lz4fkg6kyhpvdu564 Corie Blount 0 356 17903 12602 2019-11-21T15:22:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Corie Blount |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1969 a mihcan 1 a bulad 4 a demiad/ Monrovia, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |44, 43, 40 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Santa Ana College (1989–1991) Cincinnati (1991–1993) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1993/saka 1 ku uwac/silsil 25 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Chicago Bulls (1993–1995) Los Angeles Lakers (1995–1999) Cleveland Cavaliers (1999) Phoenix Suns (1999–2001) Golden State Warriors (2001) Philadelphia 76ers (2001–2002) Chicago Bulls (2002–2004) Toronto Raptors (2004) pahanhanan tu kawaw |} Corie Blount nalecuhan i Monrovia, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Corie Blount i 1993 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 25, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 1 bulad 4 demiad, 1969 a mihca, Corie Blount, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] 3zzh25qj9as7zkalmar0k8giixuduay Cory Alexander 0 357 17914 12613 2019-11-21T15:22:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Cory Alexander |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1973 a mihcan 6 a bulad 22 a demiad/ Waynesboro, Virginia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1, 7, 2, 12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Virginia (1991–1995) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1995/saka 1 ku uwac/silsil 29 |- |mapili’ay a mali-putiput |San Antonio Spurs |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |San Antonio Spurs (1995–1998) Denver Nuggets (1998–2000) Orlando Magic (2001) Roanoke Dazzle (2002–2003) Virtus Roma (2003–2004) Roanoke Dazzle (2004–2005) Charlotte Bobcats (2005) pahanhanan tu kawaw |} Cory Alexander nalecuhan i Waynesboro, Virginia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Donald L. Adamse i 1995 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 29, namapili’ tu nu San Antonio Spurs putiput. 6 bulad 22 demiad, 1973 a mihca, Cory Alexander, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7o6y5qq0n3v6gz4qvk6g1suqa8nlr9w Cory Blackwell 0 358 17925 12624 2019-11-21T15:22:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Bridges |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1963 a mihcan 3 a bulad 27 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |30 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Wisconsin (1981–1984) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1984/saka 2 ku uwac/silsil 28 |- |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Seattle SuperSonics (1984–1985) Olympique Antibes (1985–1986) Fenerbahçe (1986–1987) NMKY Helsinki/Sornaisten (1987–1988) pahanhanan tu kawaw |} Cory Blackwell nalecuhan i Chicago, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Seattle SuperSonics i 1984 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu San Diego Rockets putiput. 3 bulad 27 demiad, 1963 a mihca, Cory Blackwell, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] enoyob92i77buih757m3bz9edlio6hp Costa Riga 0 359 121006 121005 2021-08-07T07:35:29Z Sabak5388 17 /* amilisimetay kawaw nu kanatal(外交) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Costa Rica.svg|thumb|u hata nu '''Costa Riga (哥斯大黎加)'''|alt=Flag of Costa Rica.svg]]'''u Costa Riga (哥斯大黎加)''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 10 00 N, 84 00 W. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 51,100 km<sup>2</sup>.u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 51,060 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 40 km<sup>2</sup>. hamin nu tademawan sa 4,872,543. [[kakalukan umah]] sa 37.10%, [[kilakilangan umah]] sa 51.50%, zumaay henay umah sa 11.40% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[San Jose]] (聖荷西). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 15 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Luis Guillermo Solís]] (路易斯·吉列爾莫·索利斯), micakat a demiad sa i 2014 a mihca 5 bulad 8 demiad. == '''u hata nu Costa riga(國旗)''' == u kulit nu hata nu Costa riga sa, situlu a kulit, u [[sumilaway]] u [[salengacay|salenagcay]] atu [[sumanahay]]. [[Costa Riga]] kapulungan a kanatal (哥斯大黎加共和國)(nu kamu nu Si-Ban-Ya: República de Costa Rica), ngangan tu Costa riga(哥斯大黎加), u imi [[malubicay a dadipasan]](豐饒海岸),nu inutebanan Amiliak (中美洲) a kanatal, nuwamisan belaw u [[Nicaragua]] (尼加拉瓜) nutimulan u [[Panama]] (巴拿馬) matatules ku lala’, kahenulan a tuse u Sen-he-si(聖荷西), Costa riga(哥斯大黎加) u ayzaay i kitakit u saayaway mipaelesan a hitay nu kanatal,  imahini nu Costa riga(哥斯大黎加) nu inutebanan Amiliak (中美洲) a kakitizaan cin-ci u [[sakapahay nipalahadan]] (好的發展) a kanatal, kapah makakat kuni kauzip na mahini  sibalucu’ mipuput tu ihekalay nu mauzipay mulangway i kanatal, yadah ku nu lalayan tu pidiputan, masilut tu i bu-pu-se(福布斯) masilut tu 2020 a mihcaan miales tu namalahitay mananeng tu singangan tu i kanatal. (u kamu nu Hulam sa: Costa riga哥斯大黎加共和國(西班牙語:República de Costa Rica),通稱哥斯大黎加,意為「豐饒海岸」,是中美洲國家,北鄰尼加拉瓜,南與巴拿馬接壤,首都為聖荷西。 哥斯大黎加是當今世界上第一個裁撤軍隊的國家。目前哥斯大黎加是中美洲地區經濟發展較佳的國家,擁有較高的生活水平,此外哥國重視生態保育,國內擁有多座自然保護區,被《福布斯》列於2020年退休宜居國的名單中。) == '''laylay(歷史)''' == iayaw a zitay nu Ke-lung-pu(哥倫布), izaw tu muengen ku In-di-an(印第安) a tdemaw i tini i Costa riga(哥斯大黎加) u Cung-mey-cow-uan-min(中美洲文明) makakatay ku nika uzip atu An-ti-se-wen-min(安第斯文明) i kalikeluhan. (u kamu nu Hulam sa: 在前哥倫布時代,就有印第安人居住在哥斯大黎加,是中美洲文明和安第斯文明的交匯處。) kasumamadan tu 16 a mihcaan, i tiniay a Ya-me(瑪雅) a tademaw a tademaw atu A-ce-tay-ce(阿茲台克) a tademaw,  mademec nu [[Spain]] (西班牙) a tademaw, satu Costa riga(哥斯大黎加) mala u [[Spain]] (西班牙) a lala’ baluhay a [[Spain]] (西班牙) satimulan a kenis,i sebu i tiza i Ka-ta-ke(卡塔戈)(Cartago). (u kamu nu Hulam sa: 16世紀,當地的瑪雅人和阿茲台克人被西班牙人征服,於是哥斯大黎加成為西班牙領土新西班牙最南部的一個省,省府在卡塔戈(Cartago)。) Costa riga(哥斯大黎加) makalaliw tu nipitebung ilawlaw nu Cung-may-cow(中美洲) paykanatal masumad tu kawaw nu hitay, caay kalecat tu nu belaw nu kanatal,  Costa riga(哥斯大黎加) u tanektekay masungaay atu binawlan kumikuwanay tu mahiniay, kasumamdan tu 19 a mihcaan tu zikuzan, kinatusa pacena tu uni u kalalepu a kawaw masawacu tu kunipalahat nu binawlan, 1948 a mihcaan kangangayaw nu kanatal Costa riga(哥斯大黎加) a Cung-tung( 總統) ci He-say-bey-ke-lay-si-bey-lay-rl(何塞·菲格雷斯·費雷爾) musakamu paliwasak tu hitay, atu i 1949 a mihcaan unian pahulic han, namahini hausa Costa riga(哥斯大黎加) mikaput tu nayay a hitay mikaput tunu binawlanay a nizatengan.Costa riga(哥斯大黎加) anumahinihini mahiza tu [[palekal tu kanatalay]] (開發中國家), nika malecat tu katalakaw kuni kauzip, izaw amin ku tantuwa’ nu lala’, saaca(而且) papiidangay a kawaw macakat kuni palahat. (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加逃過了許多侵擾中美洲各國的軍事政變。與其一些鄰國不同,哥斯大黎加是穩定、和平和民主管理的一個例子。19世紀晚期,有兩次短暫的暴力活動迫害了民主的發展。1948年內戰之後哥斯大黎加總統何塞·菲格雷斯·費雷爾宣布解散軍隊,並在1949年將此列入憲法。從那時起,哥斯大黎加進入罕見的無軍隊介入的民主格局。 哥斯大黎加儘管仍是開發中國家,但已經取得相對較高的生活水平,土地所有權普遍擴張,而且旅遊業蓬勃發展。) == '''helal nu lala’(地理)''' == Costa riga(哥斯大黎加) i tini inutebanan Amilika(中美洲) tanayu’ay likecu’ay a kakitizaan, amis balattu cacay bataan a tu(北緯10度), tipan balattu walu bataan izaw ku sepat a tu(西經84度), nutimulan micapi tu Ciy-le-pi’ a bayu(加勒比海), satipan micapi nuwamisan a waliyu( 北太平洋),  izaw ku 1,290 malebut miy ku dadipasan (nuwalian a tukus(岸) Ciy-le-pi-hay(加勒比海) 212 malebut nu miy, satipan a tukus u waliyu (太平洋) 1016 malaebut a depah.Costa riga(哥斯大黎加) nuwamisan atu [[Nicaragua]] (尼加拉瓜) matatules ku lala’, u lilis nu kanatal a katanayu’ 309 malebut miy, nuwalian nutimulan pasayza  i nutimulan atu nu [[Panama]] (巴拿馬) a lala’ (u lilis nu kanatal a katanayu’ 639 malebut miy). (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加位於中美洲的狹長地帶,北緯10度;西經84度。東臨加勒比海,西靠北太平洋,有著1290千米的海岸線(東岸加勒比海212千米,西岸太平洋1016千米)。哥斯大黎加北部與尼加拉瓜接壤(邊境線長309千米),東南偏南與巴拿馬接壤(邊境線長639千米)。) pulung izaw ku 51,100 km<sup>2</sup>, namakasalala’ay  50,660 km<sup>2</sup>, i lilis nu nanum 440 km<sup>2</sup>, palaleca tu nu Amilika (美國) a Si-wyi-ci-niy-ya-cuw(西維吉尼亞州) kaadidi’, amahiza tu nu [[Ireland]](愛爾蘭). (u kamu nu Hulam sa: 總共有51100平方公里,其中領土50660平方公里,領水440平方公里,比美國的西維吉尼亞州稍小,也相當於愛爾蘭。哥斯大黎加地形是:海岸邊是平原,而中部被崎嶇的高山所隔絕。該國宣布其專屬經濟區為200海里,領海為12海里。氣候屬於熱帶和亞熱帶,還有一部分是新熱帶。) Costa riga(哥斯大黎加) u liwliw nu lala’, dadipasan u masaenalay, tepanay  nukanatal masalikaku ku buyu’ masulaed, uynian a kanatal sakamusa uyni [[simungay]] (專屬) situngusay tu  [[sikikalisiwan]](經濟) a kenis 200 km katanayu’ nu bayu, nubayuwan 12 km katanayu’ nu bayu,u bali u akutiay atu tatungusay a akuti’ izaw henay ku zuma’ u baluhay a akuti’ay. (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加地形是:海岸邊是平原,而中部被崎嶇的高山所隔絕。該國宣布其專屬經濟區為200海里,領海為12海里。氣候屬於熱帶和亞熱帶,還有一部分是新熱帶。) == '''cen-ce(政治)''' == Costa riga(哥斯大黎加) u saicelangay nu hulic a nilekecaan tu mahiniay u sunida kapulungan a kanatal (民主共和國), mikawaway tuni cenbu u sidimada (行政) u cung-tung ku situngusay, u icelang nu cung-tung   kapulung nu kanatal, uynian a kanatal tusa ku midabay atu pasu cacay  tademaw midapay tu cung-tung 15 ku tademaw masakaputay nu lalabu nu mikawaway, Cung-tung atu 57 a tademaw nu lipuing a giing u nisikiwan, i sepat a mihcaan mala giing. (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加是擁有強大的憲法制衡系統的民主共和國。行政責任歸屬於總統,總統是國家的力量中心。該國有兩位副總統以及由包括一名副總統在內的15人組成的內閣。總統和57名立法會議員由選舉產生,以4年為任期。) == '''sakikalisiwan(經濟)''' == Costa riga(哥斯大黎加) u inutebanan Amilika (中美洲) a kakitizaan a sakikalisiw u macakatay a kanatal, kapah kuni kauzip atu kayadah ku sakikalisiwan,  uyni u kikasumat nu sakikalisiwan hawsa, Costa riga(哥斯大黎加) i ayaw namiida tu nikalukan uyni dada’ ku palahatan (發展) tu sakikalisiwan uyni u aidangan u dikiay atu sapangaay tu imelangay pulung han patahakal atu pasubana’ tu tineng nikawaw tu angangan tu yadahay tu canacananay a sakikalisiwan. (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加是中美洲地區經濟較為發達的國家,擁有較高的生活水平及較多元的經濟結構。在一系列經濟改革後,哥斯大黎加已從曾經只依靠農業的單一經濟發展為以旅遊、電子和醫療組件出口及信息技術服務為基礎的多樣化經濟。) == '''papiidangay a kawaw(旅遊業)''' == Costa riga(哥斯大黎加)nu papiidangay a kawaw [[paymihcaan kunilaculan a kalisiw]] (年產值)  19.2 a i’ek nu Amei-lika a kalisiw, nu Cung-may a kakitizaan mizizaway a kanatal miidangay a lapng u sakatuuday nu kanatal, 2013 a mihcaan 242 a mang ku nu tuway kanatal a labang, kayadah ku lalayan nu mauzipay mulangaway, palalecat tu kapahay u angangan nupatizang atu kapahay a nipikuwan nu kanatal(治安), uynian a kanatal papiidangay a kawaw u lalayan [[izaw tu ku nidademec]] (競爭力的原因), u kapahay a idangan izaw ku Yi-la-su silamalay a buyu, A-lel-na’silamalay a buyu Po-lay-se silamalay a buyu’, Ao-si-siw-na-el a kanayal, nu kanatalay nu buyu’ay mipaydangay (野生) kakitizaan miading(保護) tu aadupan, Meng-te-wo-de-yum-wu’ a buyu’an pitiputan tu kakitizaan, [[Spain]] nu micumuday a tademaw nisubelidan a lalangawan(殖民文化遺址). (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加的旅遊業年產值為19.2億美元,是中美洲地區造訪遊客最多的國家,2013年有242萬外國遊客。豐富的自然生態、相對較佳的基礎建設及較佳的治安是該國的旅遊業保有競爭力的原因。旅遊勝地有伊拉蘇火山、阿雷納火山、波阿斯火山、奧斯修納爾國立野生動物保護區、蒙特沃德雲霧森林保護區、西班牙殖民文化遺址等等。) == '''tademaw(人口)''' == Costa riga(哥斯大黎加) a tademawan malalamelay izang a wawa atu tatenga’ay nu Europe a tademaw pakala’ tu siwa a bataan izaw ku sepat a pasantu 94%, angangan mabulaway nu [[Spain]] a tademaw, uzuma yadah henay kunu [[Germany]] a tademaw, [[Poland]] a tademaw, [[Italy]] a tademaw atu Jewish a tademaw (猶太人),  i Costa riga(哥斯大黎加) uyza dada’ cayay kakatuud ku Indians (In-ti-an a tademaw 印第安人) makay satipan midebungay ku mauzip, ayza u muenengay nu binacadan a tademaw 29,000 a tademaw dada’caay kaedeng tu pilung nu tademaw tu cacay a pasentu. inahini [[Italy]] a tademaw a tademaw macunus tu katuud nu tademaw, angangan u sakangelih uyni an u mabulaawy a kaizaw kakanan nu tademaw, a pakala tu a izaw ku sakalukan numalukay a tademaw. (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加的人口中混血兒和純種歐洲人占94%,主要的移民是西班牙人,另有不少德國人,波蘭人,義大利人和猶太人,在哥斯大黎加只有很少的印第安人從西方入侵中存活下來,現在土著居民只有29000人,不足總人口的1%。如今印第安人的數量有所增加,主要得益於移民福利,以獲得農業工人的機會。) == '''amilisimetay kawaw nu kanatal(外交)''' == Costa riga(哥斯大黎加) atu Mey-kuo i kasumamadan malalayattuay tu Amilika atu sakakaput a kanatal, Costa riga(哥斯大黎加) i 2007 a mihcaan atu Cung-haw-min-kuo makaketun malacabay, pananiyul atu China malacabay, satu paales hantu ku Cung-ha-min-kuo mingkiw(護照) asa caay a pangangan micumud tu kanatal (免簽證待遇), namahini hawsa masusul(恢復), hamin nu mingkiw nu Cung-haw-min-kuo a minkiw a caay pangangan amicumut tu Costa riga(哥斯大黎加) a kanatal atu ci pazena’ mihibamh sayadahay a demiad 90.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E6%96%AF%E8%BE%BE%E9%BB%8E%E5%8A%A0] (u kamu nu Hulam sa: 哥斯大黎加與美國傳統上關係密切,一直與美國保持聯盟關係。哥斯大黎加於2007年與中華民國斷交,轉與中華人民共和國建交,並取消中華民國護照的免簽證待遇,惟之後又予以恢復,所有持有效中華民國護照者皆可免簽證入境哥國及停留至多90天。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *'''中文維基百科:哥斯大黎加:'''https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E6%96%AF%E8%BE%BE%E9%BB%8E%E5%8A%A0 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] s55hlt5pfbw0zee7dfexqxya7hn9giw Cote d'ivoirie 0 360 120977 120975 2021-08-07T06:30:19Z Sabak5388 17 /* kakitizaan a hekal(地理區) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Côte d'Ivoire.svg|thumb|u hata nu '''Cote d'ivoirie (象牙海岸)'''|alt=Flag of Côte d'Ivoire.svg]] '''Cote d'ivoirie (象牙海岸)''' u '''Cote d'ivoirie (象牙海岸)''' sa i labu nu Africa, itiza i 8 00 N, 5 00 W. u ahebal nu lala’ mapulung sa 322,463 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 318,003 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 4,460 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademaw sa 26,378,274. [[kakalukan umah]] sa 64.80%, [[kilakilangan umah]] sa 32.70%, zumaay henay umah sa 2.50%. Cote d'ivoirie kapulung sakaput a kanatal(象牙海岸共和國)(kamu nu Fa-kuo, République de Côte d'Ivoire, panhiha nu Fa-kuo a kamu: [kot divwaʁ]) ngangan sa u Cote d'ivoirie(象牙海岸)(Fa-kuo a kamu, Côte d'Ivoire) i tini i satipan Fa-cuw a kanatal, nuwalian matatules tu Ciy-na, nutumulan micapi tu Ci-ne-ya-uan, satipan tu Lay-pi-rul-ya atu Ci-ne-ya(幾內亞), nuwamisan belaw u Ma-li, Bu-ci-na-ba-suo. (u kamu nu Hulam sa: Cote d'ivoirie kapulung sakaput a kanatal(象牙海岸共和國)(法語:République de Côte d'Ivoire,法語發音:[kot divwaʁ])通稱象牙海岸(法語:Côte d'Ivoire),是位於西非的國家,東接迦納,南臨幾內亞灣,西及賴比瑞亞和幾內亞,北鄰馬里、布吉納法索。) Cote d'ivoirie(象牙海岸) i kangangayawan a mihcaan nau mabangbangay ku (繁盛) tu saetipan Si-fey nu akutiay a kanatal, nuka 1985 a mihcaan hausa zayhan cenbu caay pikuwan malawlaw atu [[mangacah]](缺乏) tu pasumat tu kawaw ka izaw nu [[mapelpel]] (發生) ku kanatalay (國內) [[mangangel]](騷動) atu 2002 katukuh i 2011 amihcaan nu labu nu Cote d'ivoirie mangangayaw, haymaw satu caay kalekal ku sakikakulisiw. (u kamu nu Hulam sa: 象牙海岸在冷戰時期曾是最繁盛的西非熱帶國家之一,但1985年後因政治腐敗及缺乏改革發生國內騷動和2002-2011年象牙海岸內戰,致使經濟一蹶不振。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Yamoussoukro ([[:zh:亚穆苏克罗|亞穆蘇克羅]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 7 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Alassane Ouattara]] (Alasanye.Watala [[:zh:阿拉萨内·瓦塔拉|阿拉薩內·瓦塔拉]]), 1942 a mihca 1 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Cote d'ivoirie (象牙海岸) ayza, micakat a demiad sa i 2010 a mihca 12 bulad 4 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Cote d'ivoirie (象牙海岸) ayza sa ci [[Patrick Achi]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 3 bulad 8 demiad. == '''u hata nu Cote d'ivoirie''' == u kulit nu hata nu Cote d'ivorie sa ,situlu a kulit, u kamakamaay u salengacay atu landaway. == '''laylay(歷史)''' == Fa-kuo a kanatal i pikuwanay a ziday (法國統治時代) Ou-zhou a balinga pakala i 1460 a mihcaan a ziday katukuh i Cote d'ivoirie(象牙海岸), imahini pakaniay tuyniay a zidayay ayaw nu Cote d'ivoirie(象牙海岸) a laylay caay katineng i mahini satu, Cote d'ivoirie(象牙海岸)  a angangan a binacadan uyza yamim i zikuzanay hawsa kya mabulaw micumut tuynian, Kru a binacadan i 1600 a mihcaan namakay Lay-pi-rul-ya mabulaw tayni, uynian Senoufo a binacadan atu Lobi a binacadan hatu pakay Bu-ci-na-ba-suo atu Ma-li pasatimil ku kanikabulaw  micumut tu Cote d'ivoirie(象牙海岸), katukuh kasumamadan tu sabaw pitu, sabaw eneng a mihcaan hawsa, Akan a binacadan atu tungusay Akan a binacadan ,mahizaay cacayay tu atu Baoulé a binacadan namakayzahehay Ciy-na mabulaw micumut tu Cote d'ivoirie(象牙海岸) nu walian a kakitizaan, uyni Malinké a binacadan namakay Ci-ne-ya mabulaw micumut Cote d'ivoirie(象牙海岸) nu satipan nuwamisan a kakitizaan. (u kamu nu Hulam sa: 歐洲船隻大約於1460年代到達象牙海岸,而目前對於這個時代之前的象牙海岸的歷史所知不多。目前象牙海岸主要的族群都是在較晚的時候才移入的:Kru族約於1600年從賴比瑞亞移入,而Senoufo族與Lobi族則是從布吉納法索與馬里向南移入象牙海岸。直到十八、19世紀後,Akan族以及屬於Akan族的其中的一支的Baoulé族才從迦納移入象牙海岸的東部地區,而Malinké族從幾內亞移入象牙海岸的西北部地區。) == '''cen-ce(政治)''' == namakay1983 a mihcaan malingatu ,Cote d'ivoirie(象牙海岸) u tatenga'ay a kahenulan a tuse namakay A-bì-san pabulaw katukuh i Ya-mu-suo-ke, nika nuka tatenga'ay kasaupuan mikawawan tu nu cence uyza aza i A-bì-san, katuud kunikanatalay Da-se-kuan i tiniyamim i A-bì-san, Cote d'ivoirie(象牙海岸) a tademawan mahiza tu kunizatengan palalit kangelu' nu ngangaay nu lalabu kanatalan, sakaku nu tademaw amisakaput piazihi tu mahatatusa tuni pisuayaw tu kuni u pisawacu caay ku malalebuay a tademaw u way way atu u adiwawa nu mikuliay pasumat i co-co a nilaculan nuculal tu kumahiniay a piyalawan a kawaw. (u kamu nu Hulam sa: 從1983年起,象牙海岸正式的首都從阿必尚遷至雅穆索戈,但是實際上的行政中心還是在阿必尚。許多國家的大使館也都還在阿必尚。象牙海岸的人民仍然為此時尚在持續的內戰所苦。國際間的人權組織也注意到了雙方對待受俘的非戰鬥人員的行為以及兒童奴工重新在可可產業中出現等等的問題。) == '''hekal nu lala'(地理)''' == Cote d'ivoirie(象牙海岸) i Fay-zhou a satipan a dadipasan, nutimulan pasayza i Ci-ne-ya-wan, satipan mitules tu Lay-bi-rul-ya atu Ci-ne-ya,  nuwamisan u belaw u Ma-li-he-bu-ci-na-fa-suo, nutimulan micapi tu Ciy-na, u ahebal a 322,463 Ping-fang-kung-li, datipasan ku tanayu' 550 kung-li, lalabuay nu kanatal nu lala' i satipan nuwamisan apasayza nuwalian nutumulan [[matukenuh]] (傾斜), pulung uni u uyni  u talakaw apuyu’ caay katabaki, satipan nuwamisan a bayuan 500 katukuh 1,000 mi Mang-ta-san atu Ciu-li a lalaan , nuwamisan a bayuan 200~500 mi ku a puyu’ talakaw nu buyu’, nuwalian nutimulan a bayuan 50 mi kaisasa lilis nu bayu masaenal ku taku. (u kamu nu Hulam sa: 象牙海岸位於非洲西部海岸,南向幾內亞灣,西接賴比瑞亞及幾內亞,北鄰馬里和布吉納法索,東靠迦納。面積322463平方公里,海岸線長550公里。境內地勢由西北略向東南傾斜,總體起伏不大,西北部為海拔500~1000米的芒達山和丘里山地,北部為海拔200~500米的低高原,東南部為海拔50米以下的沿海潟湖平原。) u sakatalakaway i tini Cote d'ivoirie(象牙海岸) atu Ci-ne-ya a lilis nu Nin-pa-san, bayuan 1,752 mi. u angang nu sauwac tahekal i timulan nuwamisan muculil pasayza izaw ku Pan-ta-ma a sauwac(950 kung-li),Ce-mu-ay a sauwac(900 kung-li), Sa-sang-de-la a sauwac(650 kung-li) atu Ka-wa-li a sauwac(600 kung-li), sauwac pulung nu katanayu’ 3,100 kayadah kung-li, u pulung nu kalikit nu nanum  a hekal 232,700 ping-bsng-kung-li, tunus nu akutu’ay a bali, balat bey-wey 7° nutimulan u akuti’ay a kilakilangay akuti’ay hinaudaday i kilakilangan a demiad, bey-wey 7°  nuwamisan u akuti’ay a lalinabuwan akutiay nalinabuwan a demiad, tusa a bulad katukuh sepat a bulad [[u satalakaway a lahud]] (氣溫最高) palalecad 24~ 32℃, walu a demiad u saadidiay a lahud palalecad 22 ~28℃. (u kamu nu Hulam sa: 最高峰為位於象牙海岸與幾內亞邊境的寧巴山,海拔1752米。主要河流呈南北走向,有邦達馬河(950公里)、科莫埃河(900公里)、薩桑德拉河(650公里)和卡瓦利河(600公里),河流總流長3100多公里,總流域面積232,700平方公里。屬熱帶氣候。北緯7°以南為熱帶雨林氣候,北緯7°以北為熱帶草原氣候。2~4月氣溫最高,平均為24~32℃;8月氣溫最低,平均為22~28℃。) == '''liwliw(地形)''' == kamu u mahiniay hawsa , hamin a kanatal a lala’ nay nutimulan pasayza nuwamisan haymaw sa macunus nu talakaw, tepanay nu kanatal caay ka hacuza kunu bayuay 914 katukuh 1,524 kung-chy talakaway a buyu’, talakaway a buyu’ u hekal u balas ku ni kapulung a malabalas. (u kamu nu Hulam sa: 一般說來,全國地勢由南向北逐漸加高,中部有少數海拔914到1524公尺的山峰,高原表面由砂礫所構成。) === '''kakitizaan a hekal(地理區)''' === kuni [[liwliw]] makay nutimulan a dadipasan milakuwd mahamin a kanatal katukuh i nuwamisan lilis nu kanatal tangen mahapinang maazih ku kakitizaan, ahciday a taku, kilakilangan atu nalinabuwan tulu a kenis. (u kamu nu Hulam sa: 這個國家的地形,自南部海岸穿越全國直到北方邊境,可以明顯地區分為鹹水湖、森林和草原等三個地區。) === '''ahciday a taku(鹹水湖)''' === ahciday a taku namakay Fu-lie-si-ke katukuh i Cia-na lilis nu kanatal ,tanayu’ pakala tu 297kung-li, uynian a kakitizaan u likecuay tanayu’ay nu likelikenan atu Ta-si-yang malaliyas. (u kamu nu Hulam sa: 鹹水湖區從弗烈斯哥到迦納邊界,長約297公里;這一個地區由一條狹長的沙洲將它和大西洋隔開.) === '''nalinabuwan a kakitizaan(草原區)''' === [[nalinabuan|nalinabuwan]] a kakitizaan micapi tu nuwamisan nu lilis nukanatal, tini u pilangawan nu lutuk a tabakiay a lalinabuwan. kuni kakitizaan u akutiay, atu mahapingan ku tusaay a puu’ nu masemep maacak ku demiad, i nuwalian satipan u Sa-ha-la-sa-mo u bali maacakay cangbulay ya-rl-danay a bali yadah ku alabuhay, tiniay a kenis paymihcaan tu sabaw tusa a bulad malingatu katukuh  sakatusa a mihcaan nu tusa a bulad mala u kakedalan kasienawan puu’bulad, paymihcaan tu tulu a bulad katukuh i sabawcacay u susumetan tataledesan puu’ a bulad. (u kamu nu Hulam sa: 草原區靠近北部邊境,是一處植物滋長的大草原。這個地區屬熱帶氣候,並分成十分明顯的乾濕兩季,由東北方撒哈拉沙漠吹來乾燥多塵的亞爾瑪丹風,使此區域自每年十二月起到第二年的二月止成為乾冷季節,每年三月到十一月是濕熱季節。) === '''demiadan(氣候)''' === Cote d'ivoirie(象牙海岸)  a kaudadan u micidekay, caay kalalid sa tu u cacay bataan, walu a demiad makeleng mauda, cacay [[kalamesmes]](毛毛雨) ku udad, hina paycacay tusa a demiad ku laed  masangsang tu ku udad, tusa ku tatukian maudad pacilalan tu banihiw tu ku bali. (u lamu hu Hulam sa: 象牙海岸雨季的情形是特別,沒有連下十天、八天的雷雨,也沒有綿綿不斷的毛毛雨,經常是每隔一兩天下一場傾盆大雨,下一兩個小時後又雨過天晴,涼風習習。) == '''sakikalisiw(經濟)''' == Cote d'ivoirie(象牙海岸) a dadipasan sikikalisiw i 1960 a mihcaan misateked hawsa, u  Fa-kuo(法國) mahizatu malalitin tu malalacal tu. yadah ku mahicahicaay nikalukan  tuud a patayza i nuzamaan a niyazu’ atu mibangbang tu nu taway a nilaculan pacumut a [[salaheci]](政策) u Sian-ya(象牙) a dadipasan mala u akuti’ay nu Fay-zou(非洲) u malahaday tu ku sikikalisiw a kanatal, nika ayzaay tu amihcaan Cote d'ivoirie(象牙海岸) a dadipasan misuayaw tu mahamin nu kitakit  tu kaselep nu aca a nikalukan a tuud, satusa uynian a kanatal u angangan sa u nikalukan a tuud tu ce-ce atu kuhi unupatahkal i tawan i niyazu’ anusuayaw tabaki ku sak adademec, cunus tu tiniay pihazeng kunii kaanub, malukay a tademaw atu nipatahkal tu tuud i zumaan a kanatala misiwbayay, masumad mangelu’ tu kunikauzip.Cote d'ivoirie(象牙海岸) malecad tuway nu Fay-cou kusi a misiwbayay a kawaw u hulic malecad kunisakaput tadeamaw nu kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 象牙海岸在1960年獨立後,與法國仍保持緊密的聯繫。多樣化農產品的出口和鼓勵外資進入的政策使象牙海岸成為熱帶非洲其中一個最繁榮的國家,但是,近年來象牙海岸正面對全球農產品價格下降,使該國的主要農產品可可和咖啡的出口面臨較大的競爭;加上當地嚴重的貪污情況,農民和出口商的生活變得困難。 象牙海岸同時也是非洲工商業法規一體化組織的成員國之一。) == '''tademaw atu kamu(人口及語言)''' == tademaw izaw 2,195 a mang 2012 a mihcaan. lalabu nu kanatal izaw ku enem bataan izaw ku siwa a binacadan, kanahatu pakala tu sepat a tabakiay a binacadan,A-cen a binacadan pakala tu 42%, Man-di a binacadan pakala tu 27%, Ce-lu a binacadan pakala tu 15% atu Wo-rl-te a binacadan pakala tu16%.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E7%89%B9%E8%BF%AA%E7%93%A6] (u kamu nu Hulam sa: 人口約2195萬(2012年)。全國有69個民族,主要分4大族系:阿肯族系(約占42%)、曼迪族系(約占27%)、克魯族系(約占15%)和沃爾特族系(約占16%)。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:象牙海岸:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E7%89%B9%E8%BF%AA%E7%93%A6 [[kakuniza:Sabak Nubu]] 360xlq1vlfw591dlrr0t2fxs5xxbkro Courtney Alexander 0 361 17995 12695 2019-11-21T15:22:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Courtney Alexander |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1977 a mihcan 4 a bulad 22 a demiad/ Bridgeport, Connecticut |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |8, 4, 32 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Virginia (1995–1997) Fresno State (1998–2000) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2000/saka 1 ku uwac/silsil 13 |- |mapili’ay a mali-putiput |Orlando Magic |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2000–2001 Dallas Mavericks 2001–2002 Washington Wizards 2002–2003 New Orleans Hornets pahanhanan tu kawaw |} ==Courtney Alexander (康特尼·亞歷山大)== 4 bulad 27 demiad, 1977 a mihca, Courtney Alexander, miunduay. Courtney Alexander nalecuhan i Bridgeport, Connecticut, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza, u misimaw zikuzay mimaliay. Courtney Alexander i 2000 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 13, namapili’ tu nu Orlando Magic putiput. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] q05vr5mdoi21fada16ox6guljsqefn1 Craig Brackins 0 362 18009 12709 2019-11-21T15:22:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Craig Brackins |- | colspan="2" |[[tangan:PLK 22052014 Craig Brackins Stelmet Zielona Góra.jpg|Craig Brackins|alt=PLK 22052014 Craig Brackins Stelmet Zielona Góra.jpg|center|300x300px|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1987 a mihcan 10 a bulad 9 a demiad/ Lancaster, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 104 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Iowa State (2007–2010) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2010/saka 1 ku uwac/silsil 21 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Oklahoma City Thunder |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Philadelphia 76ers (2010–2012) Springfield Armor (2010–2011) Maine Red Claws (2012) Maccabi Ashdod (2011) Angelico Biella (2012) Los Angeles D-Fenders (2013) Stelmet Zielona Góra (2013–2014) Eskişehir Basket (2014–2015) Viola Reggio Calabria (2015–2016) Jiangsu Hualan (2016) Shiga Lakestars (2017) Nagoya Diamond Dolphins (2017–) mihitayan mimaliay |} Craig Brackins unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u p’agal tins’ tabakiay ayaway mimaliay. Craig Brackins i 2010 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 21, namapili’ tu nu Oklahoma City Thunder putiput. 10 bulad 9 demiad, 1987 a mihca, Craig Brackins miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ep32i3zxczgr36dca036pfx0jweq0y9 Croatia 0 363 120916 120915 2021-08-05T13:14:32Z Sabak5388 17 /* mikawaway tu papiidangay (旅遊業) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Croatia.svg|thumb|u hata nu Croatia '''(克羅埃西亞)'''|alt=Flag of Croatia.svg]]Croatia '''(克羅埃西亞)''' u '''Croatia (克羅埃西亞)''' sa ilabu nu Oco, itiza i 45 10 N, 15 30 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa 56,594 sq km. u ahebal nu lala'ay sa 55,974 sq km, u ahebal nu nanumay sa 620 sq km. hamin nu tademaw sa 4,313,707.[[kakalukan umah]] sa 23.70%, [[kilakilangan umah|kilakilangan uma]]h sa 34.40%, zumaay henay umah sa 41.90%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== [[tangan:Zagreb3.jpg|thumb|tapang tusu: Zagreb]] [[tangan:Coat_of_arms_of_Zagreb.svg|thumb|u kulit nu Zagreb]] u tapang tusu nu kanatal sa u Zagreb (Zakelyepu [[:zh:萨格勒布|札格雷布]]) == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 8 bulad 10 demiad. =='''[[tabakiay]] a tapang nu kanatal(元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Zoran Milanović]] (Zuwalan.Milanuwuweci 佐蘭·米拉諾維奇), 10 bulad 30 demiad 1966 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Croatia ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 2 bulad 19 demiad. 10 bulad u cunli nu Croatia ayza sa ci [[Andrej Plenković]], micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 10 bulad 19 demiad. (u kamu nu Hulam sa:克羅埃西亞共和國(克羅埃西亞語:Republika Hrvatska),通稱克羅埃西亞(克羅埃西亞語:Hrvatska,音譯赫爾瓦茨卡),是一個位於中歐、地中海和巴爾幹半島交會處的單一議會共和制國家,首都與最大城市為札格瑞布。克國將行政區劃分為20個縣與一個直轄市兼首都的札格瑞布,其領土面積為56,538平方公里。) Croatia mapulungnay masakaputay a kanatal(克羅埃西亞共和國)(Croatia a kamu:Republika Hrvatska), u ngangan tu Croatia(克羅埃西亞)(Croatia a kamu:Hrvatska), uynian i Cung-uw(中歐), Di-cung-hay(地中海) atu Ba-rl-kan-ban-daw(巴爾幹半島) kalalitemuhan cacay satadengilan nu cence, mapulungay a kanatal a lice(制), kahenulan a tuse u satabakiay u nu Za-ke-rul-pu(札格瑞布), Croatia(克羅埃西亞) u kenis u Sing-cen(行政) a kakitizaan kenis papiliwasak ku tuse bataan a kasaniyazu’ atu cacay sakakuwaan tu tuse mikawaw haca tu kahenulan a tuse nu Za-ke-rul-pu(札格瑞布), u [[ahebal]] nu [[lala']] 56,538 Ping-bang-kung-li(平方公里). Croatia(克羅埃西亞) kanatal mikawaw tu nu cenbuay [[makakenis]]an [[maliwasak]] tu tusa bataan a niyazu’an, cacay a kenis mikawaw aca tu sakatusa kahenulan a tuse, a Za-ke-rul-pu(札格瑞布), u ahebal nu lala' 56,538 ping-bang-kung-li(平方公里), Croatia(克羅埃西亞) yadah ku masazumaay a demiad, mahini mahiza nu Ta-luay a demiad atu mahiniay nu Di-cung-hay-sing(地中海型) a demiad, atu i Ya-de-li-ya’(亞得里亞)a bayu a tukus izaw malakuwit cacay [[malebut]] a subal, 2019 a mihcaan Croatia(克羅埃西亞) a tademaw izaw ku 407 a mang, katuud ku Croatia(克羅埃西亞) a tademaw, namakay i Croatia(克羅埃西亞) Nan-se-la-bu(南斯拉夫) namisteked hawsa (獨立後) [[katukuh]] ayza nuwini a kanatal i tiniyamin i Ba-rl-kan-ban-daw(巴爾幹半島) a kanatal  malecat lalid mawada tu tademaw. (u kamu nu Hulam sa: Croatia(克羅埃西亞)國將行政區劃分為20個縣與一個直轄市兼首都的札格瑞布,其領土面積為56,538平方公里。克羅埃西亞氣候多樣,同時具備大陸性與地中海型氣候,並於亞得里亞海沿岸擁有超過1000座島嶼。2019年克羅埃西亞人口約為407萬人,多數為克羅埃西亞人,自從克羅埃西亞由南斯拉夫獨立後至今該國如同大部分巴爾幹半島國家一樣人口持續減少。) Croatia(克羅埃西亞) a [[binacadan]] celacan  tu pitu a ka[[sumamadan]], mabulaw tayza ayzaay a Croatia(克羅埃西亞) a lala' ma[[uzip]], uheni i kasumamadan tu siwaay a mihcaan patizeng tu tusaay a kanatal, zikuzan i 925 a mihcaan Tu-mi-se-la-bu(托米斯拉夫) papulung palacacay tu hung-ti a kanatal, mala u saayaway tu hung-ti, i laylay masadipadipas tu Bau-ciya-li-ya(保加利亞) saayaway a hung-ti a kanatal, Can-ting-ti-kuw(占庭帝國) atu Sung-ya-li(匈牙利) a kanatal [[madademec]], saca  atu Wey-ni-se(威尼斯競爭) De-li-ya(德里亞) madatemec tudadipasan, uynian a kanatal namakay cacay bataan a kasumamadan malingatu tu i pikuwanay a kenis mipatiyak tu Croatia(克羅埃西亞) a kamu namahini satu madatemec tu Ciyaw-cung(教宗). (u kamu nu Hulam sa: Croatia(克羅埃西亞)民族自西元7世紀遷移到現在的克國領土生活,他們於9世紀時建立了兩個公國,後於925年由托米斯拉夫將其統一為王國,並成了第一位國王。其歷史是一連串與保加利亞第一帝國、拜占庭帝國和匈牙利王國的衝突,並與威尼斯競爭亞德里亞海東岸。該王國從10世紀開始在統治區域推廣克羅埃西亞語並因此與教宗發生衝突。) == '''laylay(歷史)''' == i kasumamadan a ayzaay i tepang nu kamihcaan nu kasumamadan ayzaay Croatia(克羅埃西亞) a lala’ saayaw nu laylay namihcaan, izaw tu tademaw nuenemay, Croatia(克羅埃西亞) nuamisan yadah ku maazihay tu naayaway a demiad tu Ciw-se-ci-se- day(舊石器時代)Cung-ye(中葉) tu ni u Ni-an-de-ta(尼安德塔) a tdemaw malaba’tu tu, uyni u katahekal nu Ce-la-pi-na(克拉皮納) uyza u aazihan .Ha-bu-se-baw-wang-cen(哈布斯堡王政) katukuh i kamihcaan nu hung-ti a kanatal nu Aw-sun-ti-ku(奧匈帝國)(Ha-bu-se-baw-wan-cen(哈布斯堡王政) katukuh i Aw-sung hung-tiay a mihcaan(奧匈帝國時期). (u kamu nu Hulam sa: 古代到中世紀時期,現今的克羅埃西亞地域早在史前時期就有人居住,克國北部大量發現了時間可追溯至舊石器時代中葉的尼安德塔人化石,以克拉皮納一地出土的最具代表性。) uyza u E’-tu-man-di(鄂圖曼帝) hitay nukanatal lalit sana pakatemic, Aw-di-li(奧地利) a cenbu i 1538 a mihcaan u Croatia(克羅埃西亞) cacay pala tusaen, palaliyas tu pakuyucay atu kakitizaan nu hitay atu u hung-tiay a kanatal, cenbu paucul tu sakakaay nu hitay amikedec tu kawaw nuhitay, u binawlan sikuwang tu amin miedap tu Aw-di-li(奧地利) a hitay. (u kamu nu Hulam sa: 由於鄂圖曼帝國軍的連捷勝利,奧地利當局於1538年將克羅埃西亞一分為二,分作平民區與駐軍區,後者由帝國政府派遣的軍事長官控制,居民都被武裝了起來、協助奧軍。) === Ha-bu-se-baw-wang-cen(哈布斯堡王政) katukuh i kamihcaan nu hung-ti a kanatal nu Aw-sun-ti-ku(奧匈帝國)(Ha-bu-se-baw-wan-cen(哈布斯堡王政) katukuh i Aw-sung hung-tiay a mihcaan(奧匈帝國時期)('''哈布斯堡王政至奧匈帝國時期)''' === uyza u E’-tu-man-di(鄂圖曼帝) hitay nukanatal lalit sana pakatemic, Aw-di-li(奧地利) a cen-hu i 1538 a mihcaan u Croatia (克羅埃西亞) cacay pala tusaen, pala[[liyas]] tu pakuyucay atu kakitizaan nu hitay atu u hung-tiay a kanatal, cenbu paucul tu sakakaay nu [[hitay]] amikedec tu kawaw nuhitay, u binawlan sikuwang tu amin [[miedap]] tu Aw-di-li(奧地利) a hitay. (u kamu nu Hulam sa: 由於鄂圖曼帝國軍的連捷勝利,奧地利當局於1538年將克羅埃西亞一分為二,分作平民區與駐軍區,後者由帝國政府派遣的軍事長官控制,居民都被武裝了起來、協助奧軍。) === '''u sakacacay a [[:zh:战争|ngangayaw]] nu kitakit atu Nan-se-la-bu(南斯拉夫) a kanatal(第一次世界大戰與南斯拉夫王國)''' === 1925年,克羅埃西亞農民黨主席拉迪奇領導克人爭取自治權、上街遊行的場景。 1925 a mihcaan, Croatia(克羅埃西亞) malukay a tademaw a tapang miala tu misakaku a sakuwan, tazazan amitaliyuk tu sakakawawan a maazih ku mahiniay. === '''[[:zh:第二次世界大战|sakatusa a ngangayaw nu kitakit]](第二次世界大戰)''' === 1941年4月,南斯拉夫被捲入第二次世界大戰,德國義大利干預巴爾干半島,隨後聯合盟友匈牙利王國及保加利亞王國進攻南斯拉夫。 1941 a mihcaan sepat a bulad , Nan-se-la-bu(南斯拉夫) malikit a maala micumut tu sakatusa a ngangayaw nu kitakit([[sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw]], 第二次世界大戰), De-ku, Yi’-ta-li’ amikuwan tu Pa-el-kan-pan-daw(巴爾干半島), kilul satu kuni kapulung sapalekakep(聯合盟友) a [[cabay]] Aw-sun-ti-ku(奧匈帝國) a kanatal atu Paw-ciy-li-ya(保加利亞) a kanatal micunut midebung tu Nan-se-la-bu(南斯拉夫). === '''Nan-se-la-bu ma[[pulung]]ay maa[[kaput]]ay katukuh i masakaku(南斯拉夫共和國至獨立)''' === Croatia(克羅埃西亞) u lecuh tu Nan-se-la-bu(南斯拉夫) nu mikeliday a tademaw ci Ye-se-pu-bu-luo-ze-di-tuo(約瑟普·布羅茲·狄托). napahecek tu sakatuse a ngangayaw hawsa, Croatia(克羅埃西亞) i suykay ku ni zateng(社會主義共和國) nu uzip amicaput tu Nan-se-la-bu-lian-bang-zen-min-cung-he-ku(南斯拉夫聯邦人民共和國), muliyaw haca(再度) tu tungusay nu Nan-se-la-bu, u Croatia(克羅埃西亞)cung-can-cu-yi’-ce-len-mung(共產主義者聯盟) misakaku a mikawaw, mikawaw tu cacay a teked a kuwaw(實行一黨專制),ci Diy-tuw(狄托) u satalakaway mikeliday  mikuwanay a tademaw nu kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 克羅埃西亞出身的南斯拉夫領導人——約瑟普·布羅茲·狄托。 二次大戰結束後,克羅埃西亞以社會主義共和國的身份加入「南斯拉夫聯邦人民共和國」,再度成為南斯拉夫的一部分,由「克羅埃西亞共產主義者聯盟」主政,實行一黨專制,狄托為國家最高領導人。) == '''lala’ nu hekal(地理)''' == Croatia(克羅埃西亞) u liwliw nu Croatia(克羅埃西亞) a kakitizaan Dun-ow(中歐) atu Tung-nan-ow(東南歐) malacabay, u pising nu kanatal mahiza u mapikihay nu bulad,  kanatal ahebal nu lala’56,594 ping-bang-kung-li(平方公里), pasu 56,414 ping-bang-kung-li(平方公里) tukusay a lala’ kaahebal atu 128 ping-bang-kung-li(平方公里) u nanum a kahebal, pulung a ahebal nu lala’, pasilut tu ngangan i kitakit saka 127 , ihekaly a lala’ atu ililisay katanayu’ 2,028 kung-li(公里) sadipasan 1777.3 kung-li(公里)(i hekalay a lala’陸地)atu nu subalan 4,058 kung-li(公里)(daw-yu島嶼). (u kamu nu Hulam sa: 克羅埃西亞地形圖克羅埃西亞地處中歐與東南歐之交,輪廓近似殘月形,國土面積為56,594平方公里,包括56,414平方公里陸地面積和128平方公里的水域面積,領土總面積排名世界第127位,陸地邊界全長2,028公里,海岸線則為1777.3公里(陸地)和4,058公里(島嶼)) == '''demiad (氣候)''' == Croatia(克羅埃西亞) u lala' nu kanatal hatu u matatudungay a [[akuti’|akuti']], u maudaday a [[akuti’|akuti']] nu Taluay kumahiniay a demiad(溫帶大陸性氣候), paybulad palalecad Se-se-ling-siy 3 du (cacay a bulad(攝氏 零下3度1月)[[katukuh]] i Se-se18 du pitu a bulad(攝氏18度7月)laed u [[sienaw]]ay a kakitizaan u Li-ka(利卡) atu Ce-rl se-ci-ce-da-rl(戈爾斯基科塔爾) kailabu hay-pa(海拔) 1,200 kung-ce(公尺) dipah katalakaw nu [[buyu']], u tanayu’ macapi tu Ya-de-li-ya(亞得里亞) mililis tu hekal a kenis malabel nu bayu u cayay kaakuti’ay  mhizaay nu Di-cung-hay-ceng(地中海型) a demiad. (u kamu nu Hulam sa: 克羅埃西亞國土大部為溫暖而多雨的溫帶大陸性氣候,每月平均氣溫介於攝氏零下3度(1月)至攝氏18度(7月)之間最冷的地帶為利卡和戈爾斯基科塔爾的海拔1200公尺高的山上,而狹長的近亞得里亞海沿岸區域則受到海洋的調和,為溫暖的地中海型) == '''cenbu (政府)''' == Za-ce-rul-bu-cung-du-bu(札格瑞布總督府), Croatia(克羅埃西亞) u kakitizaan nu cenbu Croatia(克羅埃西亞) u nu binawlanay a nizateng Min-cu-yi’-huy-kung-he-ze(民主議會共和制)a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 札格瑞布總督府,克羅埃西亞政府所在地。克羅埃西亞為單一民主議會共和制國家。) == '''外交''' == 2009 a mihcaan, Croatia(克羅埃西亞) mipuputay tu kanatal a [[:zh:軍隊|hitay]] [[malingatu]] mikwaw patapapaw tu hata mipada’su tu uynian a kanatal mikaput tu Pay-uy(北約). Croatia(克羅埃西亞) ayza izaw tu ku 183 a kanatalan patizang tu uay way-ciaw-kung-si(外交關係). (u kamu nu Hulam sa: 2009年,克國國防部進行升旗儀式,慶祝該國加入北約。克羅埃西亞現已與183個國家建立了外交關係。) == '''hitay a kawaw (軍事)''' == i 2015 a mihcaan 8 a bulad 1 a demiad u niu pakademecan a demiad (勝利日) paazih tu hitay ku Croatia(克羅埃西亞)a hitay, nu zazanay a hitay M-84 ku kazizang a sakaput tu sa[[:zh:战争|ngangayaw]]. Croatia(克羅埃西亞)a hitay Croatia mapulungnay masakaputay a kanatal(克羅埃西亞共和國) Wu-cuwang-bu-duy u nu zazanay a hitay, bayuay a hitay atu hikukiay a hitay atu miculuay tu tuud a hitay atu cung-cung atu fang-kung-cung(空軍與防空軍) tulu a hitayay ku nisakaputan. (u kamu nu Hulam sa: 於2015年8月1日「勝利日」閱兵的克羅埃西亞陸軍M-84戰車隊。 克羅埃西亞的軍隊為「克羅埃西亞共和國武裝部隊」,由「陸軍」、「海軍」以及「空軍與防空軍」三軍組成。) == '''sakikalisiwan (經濟)''' == 2005 katukuh 2015 a mihcaan a Croatia(克羅埃西亞) [[kanatal]] a ni[[sanga'|sanga’]]an tu nilaculan pulung nu palalecat tu kacakat nu [[kalisiw]], Croatia(克羅埃西亞) u sa[[talakaw]]ay nu misiwbayay nu mi[[cumud]]ay a kalisiw(高收入市場經濟體) [[kitakit]] a [[kalisiw]] nu sa[[kaput]] a ci-cin, kuw-ci-huo-pi-ci-cin-cuw-ce(國際貨幣基金組織). (u kamu nu Hulam sa: 2005至2015年的克羅埃西亞國內生產總值成長比率。克羅埃西亞為高收入市場經濟體,國際貨幣基金組織,) == '''mikawaway tu papiidangay (旅遊業)''' == Aw-pa’-di-ya(奧帕蒂亞) u Croatia(克羅埃西亞) u saayaway palahat a tuse tu mikawaway tu papiidangay mikawaway tu papiidangay i Croatia(克羅埃西亞) a sakakikalisiwan u tadakahenulan u kuynian, macalap ku nu i labu nu kuw-min-sen-zang-cong-ze(國民生產總值) a pulung nu aca 20%, i 2014 a mihcaan paymihcaan kumahiniay mi[[cumud]]ay a [[kalisiw]] 74 i’ nu Oway a kalisiw. (u kamu nu Hulam sa: 奧帕蒂亞是Croatia(克羅埃西亞)最早發展旅遊業的城市。旅遊業在克羅埃西亞的經濟扮演非常重要的角色,約佔國民生產總值中的20%,在2014年全年相關收入為74億歐元。) == '''kamu (語言)''' == Croatia(克羅埃西亞) u kamu nu kanatal u nu Croatia(克羅埃西亞) a kamu namialapu tu Ou-meng(歐盟) hawsa kilulu satu mala u uynian a  sakaput u saka 24 alamangan nu kanatal a kamu, Croatia(克羅埃西亞) a hulic izaw kunipaketung aca tu cayay kakatuud nu binacadan taneng i panutekang tu tadelekan amusakamu tu kamu Cie-ke a kamu, Siung-ya-li a kamu, i’-ta-li a kamu, Lu-say-ni-ya a kamu, Say-rl-uaw-ya a kamu atu Se-lu’-ba-ke a kamu uynian a kamu cayay kakatuud a binacadan. (u kamu nu Hulam sa: 克國的官方語言為克羅埃西亞語,在加入歐盟後也跟著成為該組織的第24種官方語言。克國法律也有規定少數民族可在特定條件下使用捷克語、匈牙利語、義大利語、魯塞尼亞語、塞爾維亞語和斯洛伐克語這些少數民族的語言。) == '''lalangawan (文化)''' == u [[mikeliday]] a lalayan namakay kasumamadan tu 17 a mihcaan Croatia(克羅埃西亞) tuzumaay a zikuc, Croatia(克羅埃西亞) i tizaay a angangan masanga’tu pasusepatay malalacanay a lalangawan pasu nuwalian satipan tusaay a kakitizaan nu Zan-ting-di-ku atu satipan nu Lu-ma-ti-ku, pasu Cung-o atu Di-cung-hay a lalangawan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%8B%E7%BD%97%E5%9C%B0%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam sa: 領帶是源自17世紀克羅埃西亞的一種服飾。克羅埃西亞的地理位置造就其涵蓋了四種文化的交融,包括東西兩方的拜占庭帝國和西羅馬帝國,以及中歐和地中海文化。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:克羅埃西亞:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%8B%E7%BD%97%E5%9C%B0%E4%BA%9A] [[kakuniza:Sabak Nubu]] kwu3x3b19h0dqs3wyjjpdm6h5rdy114 Cu ki ngo 0 364 86205 18070 2019-11-30T05:33:43Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Guanshan Town.svg|thumb|Guanshan (Taitung)]] == Cu ki ngo == u sulit nu Hulam: 月眉部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Cu ki ngo. u kasalumaluma’ nu Cu ki ngo sa, 337 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 843 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 134 ku tademaw, pakalatu 16%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 709 ku tademaw, pakalatu 84%. 台東縣關山鎮月眉里。亦稱盛豐部落 (Kakakiray /Haloliya)。盛豐部落的形成是由來自苗栗、竹東、竹南的客家移民,與來自花蓮水璉陳、林兩姓家族的阿美人,和兩戶來自玉里富里、潮州老埤的平埔族所組成的,這種多族群組成的聚落型態,至今仍是如此,只是光復後增加了閩南移民,但整體仍以客家人與阿美族為多。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)13%, Yuwatan(Bunun) 2%. == u niyazu' nu Pangcah == tabakiay a niyazu' kuyni, tuud ku tademaw, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. tengilan sa tuud tu ku Sakizaya a lecuh itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=151 臺灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] l1z78vlo0liuv2vjljdfw7ppsiumr2w Cuba 0 365 120867 120866 2021-08-04T13:10:05Z Sabak5388 17 /* lalangawan文化 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Cuba.svg|thumb|u hata nu '''Cuba ([[:zh:古巴|古巴]])'''|alt=Flag of Cuba.svg]] [[tangan:Cuba_(orthographic_projection).svg|thumb|u lala nu Cuba]]'''Cuba ([[:zh:古巴|古巴]])''' == '''Cuba ([[:zh:古巴|古巴]])''' == Cuba [[kapulungan]] a kanatal (古巴共和國) “[[Spain]] (西班牙) a kamu u República de Cuba”, Cuba(古巴) nuamisanay cacay a kapulung kayadahay a subal a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 古巴共和國(西班牙語:República de Cuba),通稱古巴(Cuba),是美洲加勒比海北部的一個群島國家) u '''Cuba (古巴)''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 21 30 N, 80 00 W u ahebal nu lala’ mapulung sa 110,860 km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa 109,820 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,040 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 11,179,995. [[kakalukan umah]] sa 60.30%, kila[[kilang]]an umah sa 27.30%, zumaay henay umah sa 12.40%. u lumeniay ku banges nuheni, takalaw ku tedemaw. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:CollageHavana.jpg|thumb|u cacudadan nu Havana]] u tapang tusu nu kanatal sa u Havana (哈瓦那). == '''sapadateng nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 1 bulad 1 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Miguel Díaz-Canel]], micakat a demiad sa i 2021 a mihca 4 bulad 19 demiad. u cunli nu Cuba (古巴) ayza sa ci [[Manuel Marrero Cruz]], micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 12 bulad 21 demiad. == '''u hata nu Cuba''' == u kulit nu hata nu Cuba, situlu ku kulit, u semilaway u salengacay atu sumanahay. Cuba kapulungan a kanatal (古巴共和國) “[[Spain]] (西班牙) a kamu u República de Cuba”, Cuba(古巴) nuamisanay cacay a kapulung kayadahay a subal a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 古巴共和國(西班牙語:República de Cuba),通稱古巴(Cuba),是美洲加勒比海北部的一個群島國家) i tini i sacumut Mexico wan(墨西哥灣), satipan atu Mexico Yucatan Peninsula ban-daw(墨西哥尤卡坦半島) laet tu Yucatan-hay-siy(尤卡坦海峽), nutimulan izaw ku [[Jamaica]] (牙買加) atu  Cayman a subalsubal(開曼群島), nuwalian atu Haiti kapulungan a kanatal (海地共和國) atu [[Dominican republic|Dominican]] kapulungan a kanatal (多米尼加共和國) laet pasayza i bayuan Sian-bun-hay-sia(向風海峽), nu tinulan nuwamisan izaw ku Bahamas (巴哈馬群島), atu  Amilika (美國) si laet masasuayaw tu Florida hay-sia(佛羅里達海峽) atu Florida (佛羅里達州) satimulan tu nu Key West(基韋斯特) a tukus u sapuyuay a laet pakalatu 145 km. (u kamu nu Hulam sa: 墨西哥灣入口處,西與墨西哥尤卡坦半島隔尤卡坦海峽,南有牙買加和開曼群島,東與海地共和國和多米尼加共和國隔向風海峽,東北方有巴哈馬群島,與美國隔佛羅里達海峽相對,與佛羅里達州最南端的基韋斯特的陸地最短距離約為145公里。作為加勒比地區面積最大和人口第二多的島嶼,古巴扼守巴拿馬運河與美國東岸之間的海路要道。被形容為墨西哥灣的鑰匙。領土包括古巴主島及其附屬群島和青年島。哈瓦那是古巴的首都和最大城市,聖地亞哥是第二大城市) mala u Caribbean (加勒比) a kenis kakitizaan u ahebal u satabakiay atu sakatusa u yadahay nu subal atademaw, Cuba(古巴) mipuput tu Ba-na-ma-yung-he(巴拿馬運河) atu Mey-ku(美國) tu dadipasanay tu nu bayuay a zazanan, mahiza u Mexico wan(墨西哥灣) a sacukcuk, u lala’ pasu Cu-ba-zuw-daw(古巴主島) u kahenulan a subal atu tungusay Fu-su-cung-daw(附屬群島) nukatuuday a subal atu Cing-ning-daw(青年島),Ha-wa-na(哈瓦那) u kahenulan a tuse nu Cuba(古巴) atu satabakiay a tuse , Seng-ti-ya-ke(聖地亞哥) u sakatusa u satabakiay a tuse. == '''laylay (歷史)''' == === '''u macakatay a nikauzip(早期文明)''' === i ayaw nu katukuhan nu [[Spain]] (西班牙) Cuba(古巴) subalan u nu enengay u Tay-nuo(泰諾) a tademaw,  Si-bu-ney-zen(西波內人) atu Kuw-na-ha-ta-ba-yi(瓜納哈塔貝伊) a tatemaw, u tuas nu heni namakay nuwamisan tepanan atu  Nan-mey-zuw-ta-lu(南美洲大陸) miduduc katukuh i tini. (u kamu nu Hulam sa: 在西班牙人抵達之前,古巴島上居住著泰諾人、西波內人和瓜納哈塔貝伊人。他們的祖先自北、中和南美洲大陸漂泊而至。) === '''micunuday a tatemaw(殖民)''' === i Cuba(古巴) i 1492a mihcaan 10 buladmaazih nu matepa’ nu  Ke-ling-bu(哥倫布), 1511 a mihcaan mala u micunuday a  tademaw tu nian a lala’, 1515 a mihcaan patizeng ku Ha-wa-na(哈瓦那), makai’ tu cuwluay a kiukay Ci-tu-ciw(基督教) u yincumin mapacici’ nu [[Spain]] (西班牙) nu micunutay a tademaw miala’ tu king, 1529 a mihcaan i Cuba(古巴) mabuwah siimelang tu makebingay patayen tu tulu hum a tusa ku tademaw tu beduhul a imelang u cayay ku kalalit tuimelang a yincumin, u heni pakaniyay i Europe (歐洲) u malalitay a imelang humis nayay ku icelang i kasumamadan a mihcaan mahamin amasebek a mapatay ku tademaw. sapicunus cayay katenes nu sakawaway, makay sumamadan tu 16 a mihcaan malingatu pacumut tu saluyaluy ku Africa (非洲) lumeniay a tademaw malakuli mikawaw tu mangeliay paluma’ atu mikimay mi kung(礦) ngay a kawaw,1762 a mihcaan Havana (哈瓦那) macena’macalap nu Da-ing-di-ku(大英帝國), sazikuzay u [[Spain]] (西班牙) alesan tu ku Bou-lu-li-da(佛羅里達) satu a panukas, 1790 a mihcaan Cuba(古巴) nuculal tu nu saayaway a milunguc tu amisakaku tu sakawaw(獨立的運動), pakaala tu nu misakaku tu nu malukay a kuli, He-say-an-dung-ni-aw(何塞·安東尼奧) a mikeliday palekal ku kuli. (u kamu nu Hulam sa: 古巴於1492年10月被哥倫布發現。1511年成為殖民地。1515年,哈瓦那建立。不願皈依基督教的原住民被西班牙殖民者強迫淘金。1529年在古巴爆發的麻疹殺死了三分之二倖存自天花的原住民,他們對來自歐洲的傳染病毫無抵抗力,在一個世紀之內幾乎全部滅絕。為了填補勞動力空缺,自16世紀開始大批非洲黑奴被輸入,從事種植園勞動和採礦作業。1762年,哈瓦那被大英帝國短暫占領,最後由西班牙放棄佛羅里達而換回。1790年,古巴出現初期要求獨立的運動,獲得自由的農奴何塞·安東尼奧領導了奴隸起義。) == '''masakaku (獨立)''' == papikawaw mipuput tu Amilika(美國) tu siacaay緬因號戰艦 itini 哈瓦那minatu mapuwah, sakanusa ku Amilika(美國) u [[Spain]] (西班牙) kumihiniay, satu picumut tunian a ngangayawan i lalay pangangan hantu (美西戰爭), sazikuzay satu u [[Spain]] (西班牙) u Cuba(古巴) kelit han apabeli tu Me-kuw(美國), 1902 a mihcaan Amilika(美國) [[palutatenga’|palatatenga’]] tu pisateked. (u kamu nu Hulam sa: 奉命維護美國利益的緬因號戰艦在哈瓦那港爆炸,美國指這是西班牙所為,由此介入戰爭,史稱美西戰爭,最後西班牙將古巴割讓給美國。1902年美國承認古巴獨立。) misateked == '''kanatal ku i hekalay a lala’(地理)''' == nu Cuba(古巴) a lala’nu Cuba(古巴) ay a subal Cin-niyen-daw(青年島) atu tabakiay [[adidi'ay|adidi’ay]] a sakaputasubal, pakala tu 4,195, Cuba(古巴) a subal ngangan nu subal I liyut  miliwliw tu seoat u sa adidi’ay a subal,pasu satipan nuwamisan a dadipasan u zuma’ u Ke Ke-luw-la-do-cung-daw(科羅拉多群島), ngangan nu subal u tepan nu nuwamisan anutipan a bayu a tukus u zuma’ u Sa-wa-na-ka-ma-kuy-cung-daw(薩瓦納 - 卡馬圭群島), tepanay timul a dadipasan i likut u Wang-how-hua-yun-sung-daw(王后花園群島) atu nu wamisan timulan a dadipasan u likut u Ka-na-ley-aw-cung-daw(卡納雷奧斯群島). (u kamu nu Hulam sa: 主條目:古巴地理 比尼亞萊斯山谷 古巴陸地由古巴島,青年島以及大大小小共4,195個島嶼組成) u lala’ nu Cuba(古巴), pulung nu hekal 110,861 km<sup>2</sup>, Cuba(古巴) a subal u wayway [[tanaya’|tanayu’]],makaysatipan a San Antonio (聖安東尼奧) a kalimucu’ katukuh i sawalian pasayza’ satipan a kalinucu’, tanayu’ 1,225 km, u ahebal pakala tu 210 km, u likecu caay pakala tu 32 km, u kalaleca’ pakala tu 80 km, mahamin u hekal nu subal 105,006 km<sup>2</sup>, nu a Caribbean a bayu (加勒比海) nu bayuay u satabakiay a subal, i kitakit sakasabaw pitu u tabakiay a subal. (u kamu nu Hulam sa: 古巴的領土總面積為110,861平方公里。古巴陸地由古巴島,青年島以及大大小小共4,195個島嶼組成,古巴島為主島,周圍環繞四個較小的島群,包括西北海岸以外的科羅拉多群島、主島中北段大西洋沿岸以外的薩瓦納 - 卡馬圭群島、中部南岸外的王后花園群島和北部南岸外的卡納雷奧斯群島。古巴島形狀狹長,從西端的聖安東尼奧角到東端的邁西角,長度為1,225公里,最寬處寬約210公里,最窄處不到32公里,平均約80公里,全島面積為105,006平方公里,是加勒比海中最大的島嶼,世界第17大島。) == '''u akuti’ay a demiad (氣候)''' == malilid nu Mexico wan (墨西哥灣)  akuti’ nu lahud macunus ku akudi’ macunus ku sumed malaid ku i tiniay a bali, mala u akudi’ay tu bali nu [[nalinabuan]](草原), kaakudi’an nu bali a mihcaan palalecad tu nu demiad saadidi’ay, u puu’ nu mihcaan tu pakasumad nu makay suyza u elep nu nanum a paketun, u puu’ nu kaketal puu’ nu kakelalan makaysabaw cacay a bulad lalit katukuh i nu cila a mihcaan tu sepatay a bulad, puu’ nu kaudad annamakay lima a bulad lalit katukuh i cacay bataan a bulad. (u kamu nu Hulam sa: 受墨西哥灣暖流增溫增濕影響的當地氣候為熱帶草原氣候,氣溫年較差相較於日較差很小,季節變化由降水量決定。旱季從十一月持續到次年四月,雨季從五月持續到十月。) == '''cen-ce政治''' == Cuba kapulungan a kanatal (古巴共和國) u ayzaay caay katuud tu pinaay nu Kung-can-dang(共產黨) tu mikawaway tu nu zen-buay nusiykay a teked nizatengan nu kanatal. Cuba(古巴) 1976 a mihcaan u panutek nu hulic u uynian a kanatal u saykay a sateked nizatean nu kapulungan a kanatal (共和國). (u kamu nu Hulam sa: 古巴共和國是現今少數幾個由共產黨執政的社會主義國家之一。古巴1976年的憲法規定該國為社會主義共和國。) == '''pakawawan tu kakitizaan tu kenis(主條目:古巴行政區劃)''' == Cuba(古巴) uyzaan u nu 中央 a nisakaku  mapulung tusakuwan, hamin ku kanatal malalacal mala1 4 a kasasiniyazu’ cacay u sakakaay a niyazu’,(哈瓦那 a tuse atu青年島 u micidekay a kakitizaan. (u kamu nu Hulam sa: 古巴採用中央集權的政治體制。全國分為14個省、一個省級市(哈瓦那市)和青年島特區,) == '''kawaw nu hitay軍事''' == Cuba(古巴) hitay nu zen-bu pangangan han 古巴革命武裝力量 u saicelangay mingayaw a Cuba(古巴) han, 2006 a mihcaan u kalisiw nu hitay maamin nu Cuba(古巴) a kanatal tu nilaculan pulung ku siaca 3.8%, uyni u sacatungngan(裝備) nu hitay pakala tu ni pawapenan nu China (中國) atu Caw-sian(朝鮮), (u kamu nu Hulam sa: 古巴政府軍稱為古巴革命武裝力量。2006年,軍費占古巴國內生產總值的3.8%。[40],裝備得到中國和朝鮮的供應。古巴是一個長期實行義務兵役制的國家,年滿17歲的男青年均有服兵役的義務。服役期1年或2年,長度取決於是否被高等教育機構錄取。年滿17歲的女性公民如果自願,並符合軍隊需要,也可參軍服現役。) == '''dayhiy nu kanatal(外交)''' == Cuba(古巴) a zen-hu hizasa, Cuba(古巴) a miduduc tu hulic nu kanatal a hulic, Cuba(古巴)kasicas tu paykanatal tu pikuwan, u niu satekad atu pasakapah ku lala’ ku kakitizaan a lala’, midama’ ku binacadan a tademaw u nuzip ku paketunay tu palalecad tu paykanatalan, caay kakai’ amikuwan u tunu zumaay, a kanatal tu pikuwan tu lalabuay nu zen-ze, hinisaku kanatalay a malakaput a malalecat tu ngangaan masasukapah ku kaizaw, pacici’ sa amapulung mueneng miduduc tu Lian-he-cu-sian-cang《聯合國憲章》, Cuba(古巴) a dayhiu a kanatal a kawaw u ngangan nu kanatal a teked nizatenagn mibelin tu Di-ku-cu-iy(帝國主義) atu malacacay ku balucu’ tu nu sakatulu nu kanatal i kitakit . (u kamu nu Hulam sa: 古巴政府認為,古巴遵守國際法的基本原則:尊重各國的主權、獨立和領土完整,支持民族自決、各國平等,反對干涉別國內政。認為國際合作應在平等基礎上互惠互利,堅持和平共處,遵守《聯合國憲章》。古巴外交政策的基礎是國際主義、反帝國主義和團結第三世界國家。) == '''manamec (經濟)''' == 主條目:古巴經濟 === '''2010 a mihcaan Cuba(古巴) patahekal patayza i kanatal(2010年古巴出口結構)''' === Cuba cen-hu (古巴政府) nu siykay a nizatengan mikawaw sibalucu’ tu nu manamec (經濟), wiza amin nilaculan a nisulitan u kanatal kumikelecay satu mahamin u misakawaway tu mangelu’ay wiza amin u kuli kulala’an nu kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 古巴政府以社會主義原則實施計劃經濟,大部分生產資料由國家控制,並且大部分勞動力為國家所僱傭。 == '''nilaculan(產業)''' == duduc i 2015 a mihcaan Cuba(古巴) anilaculan, pulung ku aca,uyni u malukay 4%,u kikayay a kusi 23.5%, misakakaway mi patangay midapay a kawaw 72.7%. (u kamu nu Hulam sa: 據2015年版《世界概況》,古巴國內生產總值的構成如下:農業占4%,工業占23.5%,服務業占72.7%。) == '''mikawaway tu aidangan(旅遊業)''' == === ''Varadero'' (巴拉德羅)a [[dadipasan]] (巴拉德羅海灘) === 1959 a mihcaan napakademec tu ngangangaw hawsa i lalabu nu 30 a mihcaan, Cuba (古巴) uyza dada’ kuni alaan tu namakay Soviet Union (蘇聯) nay a kawalian ''Europe'' (東歐) kanatal tu caay kakatuuday a labang nu tademaw, namakay1990 a mihcaan mikawaway tu a idangay malingatu tu a mahulak uynian a kanatal kalamkan satu malahat ku mikawaway tu aidangan mala u nu yu ''Latin America'' a kakitizaan (拉美地區) ku sakasiwa tabakiay a aidangan, nu kakatayzaan nu kanatal a kakitizaan. (u kamu nu Hulam sa: 1959年革命勝利後的30年內,古巴只接待來自蘇聯和東歐國家少數客人。自1990年代旅遊業開放以來,該國旅遊業發展迅速,已成為拉美地區第九大旅遊目的地國。) == '''u caculilan(交通)''' == Cuba(古巴) a zazan pakala tu 49,000 km,u zumaan nu hekalay a zazan 14,478 km, siwzazan 682 km, Cung-yang-kung-lu(中央公路) [[mibalatay]] nu Cuba(古巴) [[subal]], Cuba(古巴) u nu Caribbean (加勒比) a subal i kanatalay uyza dada’ izaway ku basu atu silamalay a zazan nu kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 古巴有約49,000公里的公路,其中鋪面公路14,478公里,高速公路682公里,中央公路橫貫古巴島。古巴是加勒比島國中唯一有客運鐵路的國家,鐵路長14,838公里,其中一半以上為甘蔗運輸專線.) == '''lalangawan文化''' == Cuba(古巴) mahiza u palut malunekud, mahiza u malungeday a balut mapulang tu babalakiay pulung tu kasumamadan tu babalakiay nu Spain lalangawan (西班牙文化) atu Africa (非洲) a [[lalangawan]] a ngangan tu kayadah nu pasazumaay nu mabulaway a tatemaw a lalangawan, mapuingen aca tu mahizaay a sen-ze a kawaw. (u kamu nu Hulam sa: 古巴如同一個熔爐,融合了以傳統西班牙文化和非洲文化為主的多種移民文化,也融入了濃厚的政治氣氛。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科-古巴:https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%8F%A4%E5%B7%B4 [[kakuniza:Sabak Nubu]] n4ppqiqkfwfrh4xhpon78k6qtvb1p2c Culiu 0 366 86206 18133 2019-11-30T05:33:49Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Culiu == u sulit nu Hulam: 高山部落 [[Fengbin]] siang itiza i Taywan Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Culiu. u kasalumaluma’ nu Culiu sa, 34 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 87 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 79 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 9%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 41%, Sakizaya 1%, Kevelan(Kebalan) 2%, Yuwatan(Bunun) 38%, zumazuma 8%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini mueneng, inayi' ku Sakizaya itini, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu'. u Taypinyang a bayu i tebal. katuud ku mibutingay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay'i' ku Sakizaya itini. hakay izaw tu. cayka tineng kami. caay henay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 9 a bulad === pulung sausi (564,120), Pangcah (210,501), Tayan (90,631), Paywan (101,234), Yuwatan (58,711), Rukay (13,368), Puyuma (14,279), Cou (6,653), Saysiat (6,644), Yami (4,620), Saw (792), Kabalan (1,477), Taluku (31,689), Sakizaya (947), Sejek (10,115), Laaluwa (403), Kanakanabu (340), zuma (11,716)    == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:niyazu']] 403kdqxncctrqesrcf84tpyeh5ro0ce Curly Armstrong 0 367 18153 12856 2019-11-21T15:22:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Curly Armstrong |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1918 a mihcan 11 a bulad 1 a demiad/ Fort Wayne, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |31, 3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |ndiana (1938–1941) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NCAA satabakiay sakacacayay kawlah (1940) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1941–1943, 1945–1951 Fort Wayne Pistons |} Curly Armstrong tatama, nalecuh i Fort Wayne, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, nalecuhan i 1 a bulad 11 a demiad, 1918 a mihcaan, Curly Armstrong, miunduay. (mapatay i 1983 a mihcaan) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] 0dizpr1n6t3478f7eqei32e67gbb1a9 Curtis Borchardt 0 368 18166 12869 2019-11-21T15:22:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Curtis Borchardt |- | colspan="2" |[[tangan:Curtis Borchardt.jpg|Curtis Borchardt|alt=Curtis Borchardt.jpg|300x300px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 9 a bulad 13 a demiad/ Buffalo, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |213 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |Stanford (1999–2002) |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pepperdine (1971–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2002/saka 1 ku uwac/silsil 18 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Orlando Magic |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2003–2005 Utah Jazz 2005–2009 Granada 2009–2010 ASVEL Lyon-Villeurbanne 2012 Blancos de Rueda Valladolid pahanhanan tu kawaw |} Curtis Borchardt nalecuhan i New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Curtis Borchardt i 2002 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Orlando Magic putiput. 9 bulad 13 demiad, 1980 a mihca, Curtis Borchardt, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4xh0itk0trokcgm5e3kkhkait65i2kv Cyan Sno 0 369 89193 87710 2020-02-15T08:53:41Z 黃金文 116 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jon Snow and Ghost.jpg|thumb|Cyan Sno atu wolf ci Adingu']] Cyan Sno (Amilika a kamu: [[:en:Jon_Snow_(character)|Jon Snow]]) u wawa ni [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/莱安娜·史塔克 Leyka Takelian] aci [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/雷加·坦格利安 Liana Stak], u cacay tada a wawa nu heni. i nunisulitan a cudad, i nu saayaway sa, u pucud(私生子) a wawa ni [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/艾德·史塔克 Etad Stak] aci [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/凯特琳·徒利 Katelin Stak] hananay. u masakapahay i "[https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/权力的游戏 u dadiw nu Sulda atu lamal]" ya tilibi a kungku hananay. mabalaki nida ci Cyan Sno atu calekaka nida (niza)(wawa ni [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/艾德·史塔克 Etad Stakaci aci] [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/凯特琳·徒利 Katelin Stak]). <br /> == nika azih han (nikaadihan) ku kawaw atu wayway nida == <br /> == laylay == <br /> == nikauzip (nikaudip) == <br /> == nikapatay nida (niza) == <br /> == na lmkamuwan nida (niza) == <br /> == laluma'an == === [[Alya Stak]] === (Amilika a kamu : [[:en:Arya_Stark|Arya Stark]])u wawa nu mikeliday nu Kasienawan ci Edad aci Katelin, u sakatulu a wawa nu heni. u siwaay a mihcaan i "dadiw nu Sulda atu lamal" ya tilibi a kungku hanany. izaw (idaw) ku tatulu a kaka nida, u kakaay ci Lab, u saba ci Plan aci Licon, izaw (idaw) aca ku cacayya a kakana ci Sansa, izaw(idaw) aca ku cacay a kaka nu caay kalecad a ina ci Cyan Snu. mahida tu calekakaay nida, sawsawni misimpi tu Alya, ina simpa sa, malacacayay a masuldaay a wolf. izaw (daw) ku cacay a masuldaay a wolf, u ngangan nida namakay u saicelangay milpacaw a tatayna nu Luinaay ci Namelia.<br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay (dumaay) a nikatinengan == [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] emeoex6y3eysomst4ncn2dgfluvwn84 Cyasi 0 370 86207 18224 2019-11-30T05:35:01Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Cyasi == kumu nu Hulam: 佳志部落 i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Cyasi. u kasalumaluma’ nu Cyasi sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 165 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 155 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 3%. caykatuud ku tademaw itini, u Tayan a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah u Yuwatan(Bunun) atu Taluku(Truku) . yadah ku cidekay itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:niyazu']] imyhqyhbjn06evm50nlvhn4uqk2m69g Cyocuy 0 371 86208 18243 2019-11-30T05:35:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Cyocuy == u kamu nu Hulam: 鳥嘴部落 === u siwkay nu Cyocuy === i Hsinchu a kuwan niyazu’ nu Cyocuy. u kasalumaluma’ nu Cyocuy sa, 68 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 221 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 201 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 20 ku tademaw, pakalatu 9%. === u niyazu' nu Ingcumin === caykatuud ku tademaw itini, tuud ku ingcumin itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] tggh7efyduy1tv7u9l0rb9781tx3g0r Cyprus 0 372 120842 120841 2021-08-04T12:47:15Z Sabak5388 17 /* sakikalisiw經濟 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Cyprus.svg|thumb|u hata nu '''Cyprus (賽普勒斯)'''|alt=Flag of Cyprus.svg]] [[tangan:EU-Cyprus.svg|thumb|u eneng nu Cyprus]] [[tangan:Parlanet_cyprus.jpg|thumb|u congtongfu nu Cyprus]] '''Cyprus (賽普勒斯)''' u '''Cyprus (賽普勒斯)''' sa [[ilabu]] nu Yaco, itiza i 35 00 N, 33 00 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 9,251 km<sup>2</sup>. u [[ahebal]] nu lala'ay sa 9,241 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 10 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 1,205,575. [[kakalukan umah]] sa 13.40%, [[kilakilangan umah]] sa 18.80%, zumaay henay umah sa 67.80% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Nicosia([[:zh:尼科西亚|尼古西亞]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 1 bulad 10 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Nicos Anastasiades]], micakat a demiad sa i 2013 a mihca 2 bulad 28 demiad. == '''u hata nu Cyprus(國旗)''' == u kulit nu hata nu Cyprus sa, situlu ku kulit. Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國)(Greece a kamu (希臘語): Κυπριακή Δημοκρατία;Turkey a kamu (土耳其語):Kıbrıs Cumhuriyeti)u ngangan tu Cyprus(賽普勒斯) (kamu nu Greece(希臘), Κύπρος;kamu nu Turkey (土耳其): Kıbrıs), i tini i Asiaan atu European (歐亞大陸) tu cacaliwaay tu Mediterranean (地中海) nuwalian a cacay subal akanatal, u ahebal 9,251 km<sup>2</sup>. (u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯共和國(希臘語:Κυπριακή Δημοκρατία;土耳其語:Kıbrıs Cumhuriyeti),通稱賽普勒斯(希臘語:Κύπρος;土耳其語:Kıbrıs),是位於位於歐亞大陸交匯處地中海東部的一個島國,面積9,251平方公里。) matinengay u tademaw i Cyprus(賽普勒斯) mauzep nzipaan saayaw taneng a micilim, katukuh i ayaw nu celacan(西元) tu 10,000 a mihcaan, itawya a ziday a nadipaan izaw ku Choirokoitia (Ciyaw-i-lu-ke-di-ya, 喬伊魯科蒂亞), u baluhay ba’tuay a ziday masupet tu tukuhay ayza kapah henay ku saluyaluy ku nipatizengay nisangaay, Cyprus(賽普勒斯) zayhan nakakitizaan Mediterranean (地中海) micumut tu nutipan u Asia (西亞) a kakitizaan amacebus (衝), namakay sumamadan katukuh ayza u Hittite (Si-tay, 西臺), Assyria (Ya-su’, 亞述), Egypt (埃及), Persia (Po-se, 波斯), A-la-po-ha-li-ba-uang-caw(阿拉伯哈里發王朝), U-may-ye-wang-caw(烏邁耶王朝) Venice (威尼斯) atu Turkey Ottoman ti-kuo (土耳其鄂圖曼帝國) nu cumudan atu alaen nu icelangay nu tayniay. (u kamu nu Hulam sa: 已知人類在賽普勒斯的活動足跡最早可以追溯至西元前10,000年,此一時期的遺址有喬伊魯科蒂亞,為新石器時代保存至今依然完好的建築群。賽普勒斯因地處地中海進入西亞地區的要衝,從古至今已被西臺、亞述、埃及、波斯、阿拉伯哈里發王朝、烏邁耶王朝、威尼斯及土耳其鄂圖曼帝國等外來勢力侵略或佔領過。) ayaw nu celacan (西元) tu 333 a mihcaan, ''Alexander'' tabakiay a hung-ti (亞歷山大大帝) namakay Persia (Po-se, 波斯) a tademaw na i lima milayap (接管) mikuwan tunian a subal, 1878 a mihcaan malingatu u UK (英國) ku mikuwanay, katukuh i 1960 a mihcaan pakalatu(獲得) tu misateket, tucila a mihcaan mala u tabakiay a UK (大英國) kanatal nu mapulungay a kanatal (會員國), Cyprus(賽普勒斯) namisakeket hawsa u angangaan u binacadan Greece (希臘) a tadenmaw atu cayay kakatuud nu binacadan Turkey (土耳其) a tademaw haymaw satu makacukah a malasawat, katukuh i 1974 a mihcaan, mapuwah pihaceng satu kunicacukah maizang tuni kawaw nu banacadan, angangan mueneng  tunian a subal, nuwamisan nu Turkey (土耳其) a tademaw, micalap atu micukep tu i tiniay izaw kuni zuma a patizeng tu sapikuwan tu nuwamisanay a Cyprus atu Turkey mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯土耳其共和國). (u kamu nu Hulam sa: 西元前333年,亞歷山大大帝從波斯人手中接管了此島。1878年起,為英國所管理,直至於1960年獲得獨立,隔年成為大英國協會員國。賽普勒斯獨立後的主體民族希臘人和少數民族土耳其人零星衝突不斷,直至1974年爆發嚴重的種族流血衝突。主要居住於該島北部的土耳其人在土耳其的干預和支持下於當地另立政權北賽普勒斯土耳其共和國。) ayaw i 58 a mihcaan linga’tu, Roma ti-kuo (羅馬帝國) itini patizeng tu Cyprus(賽普勒斯) a kanatal, palalit tu 400 a mihcaan, 395 a mihcaan u ni Byzantine (拜占庭) a kanatal, 1489 a mihcaan Venice (威尼斯) mapulungnay masakaputay a kanatal mataemut, 1571 a mihcaan nu Turkey Ottoman ti-kuo (土耳其鄂圖曼帝國) pakaseneng tuway, 1573 a mihcaan makakelac.1878 a mihcaan nu UK a kamatal pakaseneng tu Cyprus, u UK(英國) malinga'tu tu Cyprus makala tu 82 a mihcaan a mikuwan. 1925 a mihcaan namakay UK u kakitizaan nu midebengay. (u kamu nu Hulam sa: 前58年起,Lma-di-ku(羅馬帝國)在這裡建立賽普勒斯行省,持續400年。395年歸屬拜占庭帝國。1489年被威尼斯共和國吞併。1571年由土耳其鄂圖曼帝國占領,1573年正式割讓。1878年由英國吞併賽普勒斯,英國開始對賽普勒斯長達82年的管理。1925年為英國的直轄殖民地。) == '''ngangan nu kanatal (國名)''' == Greece (希臘) a sulit “Κυπριακή Δημοκρατία” La-ding a sulit tuni kaniyulan a sulit (文字轉寫) “Kypriakí Demokratía”, ngangan「Κύπρος」, Turkey (土耳其) sulit “Kıbrıs Cumhuriyeti”, ngangan “Kıbrıs” han, China (中國) Ta-lu ( 大陸) a kanatal u imi u Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal (賽普勒斯共和國) i cen-ce a nizatengan atu nuamisan Cyprus (北賽普勒斯) masasuayaw,nutimulan Cyprus(南賽普勒斯). (u kamu nu Hulam sa: 希臘文為「Κυπριακή Δημοκρατία」(拉丁文字轉寫:「Kypriakí Demokratía」),簡稱「Κύπρος」;土耳其文為「Kıbrıs Cumhuriyeti」,簡稱「Kıbrıs」,中國大陸官方譯之為塞浦路斯共和國,台灣通常譯為Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國)在政治意義上,與北賽普勒斯相對,又稱南賽普勒斯。) == '''laylay (歷史)''' == kasumamadan ayaw nu 8,000 a mihcaan, izaw tu ku mananelay (定居) tu i tiniay a nuyazu', ayaw nu 16 a mihcaan, Greece (希臘) a tademaw mabelaw nueneng. Cyprus(賽普勒斯) a subal i kasasumamadan pasu Assyria ti-ku (亞述帝國) a ziday pangangan han nu Jewish (Yu-tay, 猶太) a tademaw tu Kitty a subal ( 基提島, Kittim,כתים), ayaw nu 709 a mihcaan ayaw nu 525 a mihcaan a laed, kakilul mademec Assyria (Ya-su, 亞述) Egypt (埃及) atu Persia (波斯) a tademaw. (u kamu nu Hulam sa: 早在8000年前就已有定居的村落。前16世紀,希臘人移居。賽普勒斯島在古時包括亞述帝國時期被猶太人稱為基提島(Kittim,כתים)。前709年-前525年間,先後被亞述、埃及和波斯人征服。) ayaw i 58 a mihcaan linga’tu, Roma ti-kuo (羅馬帝國) itini patizeng tu Cyprus(賽普勒斯) a kanatal, palalit tu 400 a mihcaan, 395 a mihcaan u ni Byzantine a kanatal, 1489 a mihcaan Venice (威尼斯) mapulungnay masakaputay a kanatal mataemut, 1571 a mihcaan nu Turkey Ottoman ti-kuo (土耳其鄂圖曼帝國) pakaseneng tuway, 1573 a mihcaan makakelac.1878 a mihcaan nu UK a kamatal pakaseneng tu Cyprus(賽普勒斯), u UK malinga'tu tu Cyprus(賽普勒斯) makala tu 82 a mihcaan a mikuwan. 1925 a mihcaan namakay UK u kakitizaan nu midebengay. (u kamu nu Hulam sa: 前58年起,Lma-di-ku(羅馬帝國)在這裡建立賽普勒斯行省,持續400年。395年歸屬拜占庭帝國。1489年被威尼斯共和國吞併。1571年由土耳其鄂圖曼帝國占領,1573年正式割讓。1878年由英國吞併賽普勒斯,英國開始對賽普勒斯長達82年的管理。1925年為英國的直轄殖民地。) == '''cen-ce (政治)''' == === Cyprus imahini malaliyas tusa ku sakuwan(賽普勒斯目前分裂為兩個政權) === Cyprus(賽普勒斯), nutumulan a Greece (希臘) a tademaw kupikuwan, atu Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國) (kamu nu Greece: Κυπριακή Δημοκρατία), pakala tu ni palatatenga nu kitakit a sayhuay, masakaputay a kanatal a tademaw atu EU(歐盟) masakaputay a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯:南部的希臘人政權,即賽普勒斯共和國(希臘語:Κυπριακή Δημοκρατία),得到國際社會的承認。是聯合國會員國和歐盟成員國。) nuamisan Cyprus Tu-rl-si mapulungnay masakaputay a kanatal (賽普勒斯土耳其共和國), nuwamisanay a Turkey (土耳其) a tademaw mikuwan, atu  nuamisan Cyprus Tu-rl-si mapulungnay masakaputay a kanatal (賽普勒斯土耳其共和國), adidi’ ku nikala’ tu Turkey (土耳其) atu sakaku sa musakamu amisateleday a Azerbaijan (Ya-se-pay-dang 亞塞拜然) tu Naxçıvan (Na-si-cia-wan 納希切萬) misakaku tu palatatenga imahini u Turkey (土耳其) a tademaw malaheci kunipikelac. (u kamu nu Hulam sa: 北賽普勒斯土耳其共和國.:北部的土耳其人政權,即北賽普勒斯土耳其共和國,僅得到土耳其和自行宣布獨立的亞塞拜然的納希切萬自治共和國的承認,目前由土耳其人有效控制。) === sakawaw tu kenis kakitizaan行政區劃 === === Cyprus a macu’賽普勒斯地圖 === Cyprus(賽普勒斯) pulung malaliyas sepat ku sacaay ka lecat ku kawawan a kenis, Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國) pasu pikuwan tu lala’ u uyni a nganganan tungusay nu Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國), tatengaay nuyaan nu nuwamisan a Cyprus mapulungnay Turkey masakaputay a kanatal(賽普勒斯土耳其共和國) uni u pikelec tu kenis , u UN (聯合國) pacena’ mikuwan atu misakaku amikuwan, i tini i UK (英國) a lima’an u adidi’ay a kasiwasak nu kakitizaan. (u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯上共可分為四個分屬不同管轄實體的區域,包含賽普勒斯共和國實際掌控的領土,與名義上屬於賽普勒斯共和國、實際上卻是由北賽普勒斯土耳其共和國實際控制的區域,由聯合國暫管與統治權,仍在英國手上的小部分地區) == '''hekal a lala’地理''' == Cyprus(賽普勒斯) i tini i  Asia (亞洲) a satipan, nu Mediterranean (地中海) sawalian a supal nu kanatal, Cyprus(賽普勒斯) a subal i tini i Mediterranean (地中海) u saka tulu tabakiay a subal, sakacacay i ''Sicily'' (西西里) a subal atu ''Sardinia'' (薩丁尼亞) a subal, u dadipasan katanayu’ 537 malebut a min, nuwamisan tanayu’ licecu’  ku buyu’, yadah ku apuyu’ay a buyu’,satipan nutimulan u buyu’, masatalakaw ku lala’, tepanay u May-su-li-ya(美索利亞) a enelay, subalay a sawuwac mahicatu uyza dada’ caay ka yadah ku macelahay a sauwac, tungusay u tanengay a akuti’ nu Mediterranean (地中海) a demiad, lalut akuti’ makelad, palalecad tu akuti’ 28-35℃, kasienawan tatutung ku kasienaw masumed u akuti’4-10℃. (u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯位於亞洲西部,是地中海東部的島國。賽普勒斯島是地中海第三大島,僅次於西西里島和薩丁尼亞島,海岸線長537千米。北部為狹長山脈,多丘陵;西南部為山脈,地勢較高;中部是美索利亞平原。島上無常流河,只有少數間歇河。屬亞熱帶地中海型氣候,夏季炎熱乾燥,平均氣溫28-35℃,冬季溫和濕潤,氣溫4-10℃。) == '''sakikalisiw經濟''' == u Cyprus(賽普勒斯) nu kasumamadan nu malukay a kanatal, satu a palahat tu papiitangay a kawaw, u kakitaan tu ku binawlan, u palalecat nu tademaw i kanatal nilaculan pulung nu aca katalakawan ku nu EU(歐盟) malecat ku ni u tinsu. (u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯為傳統的農業國,並著重旅遊業的發展。人民相對富足,人均國內生產總值高於歐盟平均數。) 2013 a mihcaan, malawlaw nu tadah Cyprus a cenbu maala’ ku EUR nidapan paketun pasayza i ing-hang (銀行) misuput i ging-ku misuput tu kalisiw miala tu siputan tu sugiti’, palekal tu tizaay a mapingkuay a ging-ku. (u kamu nu Hulam sa: 2013年,受歐債危機困擾的賽普勒斯政府為獲得歐元區援助而決定向銀行儲戶收取存款稅,挽救當地面臨破產的銀行業。) == '''tademaw (人口)''' == 2003 a mihcaan a tademaw pakala tu 80 a  mang, Greece (希臘) a iluc Cyprus(賽普勒斯) a tademaw pakala tu  85.2%, Cyprus(賽普勒斯) a iluc pakala tu 11.6%, namakay 2000 a mihcaan a linga'tu, katuud ku nu zumaay a kanatal misakakawaway a kuli’ namakay [[Philippines]] (菲律賓), [[Thailand]] (泰國), [[Sri Lanka]] (斯里蘭卡) tayni musakakawaw. (u kamu nu Hulam sa: 2003年,人口已超過80萬,希臘裔賽普勒斯人約占85.2%,土耳其裔賽普勒斯人約占11.6%。自2000年起,大量外籍勞工從菲律賓、泰國、斯里蘭卡等地前來工作。) == '''mamilatlatay (體育)''' == Pavlos Kontides (Pa-bu-lu-se-kang-ti-de-se 帕夫洛斯·康蒂德斯) i 2012 a mihcaan tu lalud i Olympic ( Aw-ling-pi-ke 奧林匹克) a kadupaan payapay a balunga madatemec tu adidi’ay a pabesut a balunga u kakademec pakala tu ging a paya’ u Cyprus(賽普勒斯) u saayaway a Olympics (奧運) a kawlah a paya’, u Uang-ciw(網球) miwatawatay a tademaw ci Baghdatis (Pa-ce-ta-ti-se 巴格達蒂斯) u Cyprus(賽普勒斯) aca a tademaw. (u kamu nu Hulam sa: 帕夫洛斯·康蒂德斯在2012年夏季奧林匹克運動會帆船比賽小艇雷射型項目奪得銀牌,為賽普勒斯的首面奧運獎牌。網球運動員巴格達蒂斯也是賽普勒斯人。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:賽普勒斯:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E6%99%AE%E5%8B%92%E6%96%AF] [[kakuniza:Sabak Nubu]] 9yuzkpq2gkut6nsinhadz3is8sxdbz9 Czechia 0 373 120806 120805 2021-08-03T14:53:58Z Sabak5388 17 /* cence政治 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Czech Republic.svg|thumb|u hata nu '''Czechia ([[:zh:捷克|捷克]])'''|alt=Flag of the Czech Republic]][[tangan:EU-Czech_Republic.svg|thumb|u eneng nu Czech Republic]] [[tangan:Coat_of_arms_of_the_Czech_Republic.svg|thumb|u kulit nu Czech Republic]] '''Czechia ([[:zh:捷克|捷克]])''' == '''Czechia ([[:zh:捷克|捷克]])''' == u '''Czechia ([[:zh:捷克|捷克]])''' sa i labu nu Europe, itiza i 49 45 N, 15 30 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 78,867 km<sup><small>2</small>.</sup> u ahebal nu lala'ay sa 77,247 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,620 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 10,644,842. kakalukan umah sa 54.80%, kila[[kilang]]an umah sa 34.40%, zumaay henay umah sa 10.80%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u [[:zh:布拉格|Prague]]. == '''sapadateng kininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 28 bulad 10 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Miloš Zeman]], micakat a [[demiad]] sa i 2013 a mihca 3 bulad 8 demiad. u cunli nu Czechia (捷克) ayza sa ci [[Andrej Babiš]], micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 12 bulad 13 demiad. == '''u hata nu Czechia(國旗)''' == u kulit nu hata nu Czechia sa, situlu ku kulit, u [[salengacay]] u [[sumilaway]] atu [[sumanahay]]. Czechia [[masakaputay a kanatal]](捷克共和國) (u kamu nu Czechia, Česká republika), u ngangan sa u Czechia(捷克) (Česko), tizaay i la[[labu]]ay a kanatal i nuteban a Europe, nika i tini i [[laylay]]ay (歷史上) palasic(分類) mala u kanatal i nuwalian a Europe, Czechia(捷克) i ka[[sumamadan]] a ziday pangangan han Puo-si-mi-ya knatal, u kasenengan a Sen-shen-lu-ma kanatal kahenulan a tuse atu tuluay a bataan a mihcaan mangangayaw sinku(宗教) a kiukay u nganganyawan a [[lalekalan]](發源地), ayzaay a mihcaan Aow-ti-li a kanatal atu Ao-sung a kanatal nu kikayay a nikasaupuan a kusi(工業中心). (u kamu nu Hulam: Czechia捷克共和國(捷克語:Česká republika),通稱Czechia捷克(Česko),是一個位在於中歐的內陸國家,但在歷史上也被分類成東歐國家。捷克在古代被稱為波希米亞王國,是神聖羅馬帝國的首都和三十年宗教戰爭的發源地,在近代是奧地利帝國和奧匈帝國的工業中心。) i kasuayawan nu [[:zh:战争|ngangayaw]] a ziday pangangan han  Czechia-se-lu-ba-ce(捷克斯洛伐克) , i kitakit sakasepat tabakiay a kusi nu kanatal, nika i 1993 a mihcaan Tan-e-zung-li-hun namalaliyas palalecad a mangangelih malatusaay a kanatal tu Czechia(捷克) atu se-lu-ba-ce zayhan nauynuanay a laylay a satu, Czechia(捷克) misangaay a kikay a kusi, bulu a kusi, papiidangay a kusi, macakat tu amin uyza aca Se-la-bu a kanatalay a tademawan(國家中) palalecad u satalakaway u sakapahay sapasubana u masabinawlay a kanatal. tademaw nu GDP u talakaway, minanam tu cudad u sakapahay, u min-cu-hua a kanatal. (u kamu nu Hulam: 在冷戰時代被稱為捷克斯洛伐克,是世界七大工業國之一,不過於1993年的天鵝絨離婚事件中和平分裂成捷克與斯洛伐克兩個國家。因為這些歷史因素,導致捷克的機械製造業、啤酒產業、觀光旅遊業都非常發達,也是斯拉夫民族國家中人均GDP最高、教育程度最好、最民主化的國家。) == '''laylay(歷史)''' == Czechia (捷克) a lala’an, naizaway tu kuniu malumalay a batu’ay aziday alala’ngawaan atu baluhay a batu’ a zitay a lalangawan, uynian kasumamadan a tademaw atu ayzaay a Czechia (捷克) a binacadan, caay ka kapah ku [[masasicabay]] (關係) nu binacadan, i lalayan caay kayadah u midesekay micekiway a tademaw hiza a saan tuni u, katuuday a tademaw pa ngangan sa Czechia Czechia (捷克) a tademaw [[angangsawan a tuas]] (直系祖先) u Se-la-bu-zen a datemawan, i celah enen nu kasumamadan a mihcaan, i kawanan kawali u kananelan a kakitizaan(定居) ,siwa a mihcaan a malacacay mapulung tu Po-si-mi-ya a kanatal uyzaan amin nu ayzaay a Czechia (捷克). (u kamu nu Hulam: Czechia捷克的土地上,曾經存在過舊石器時代文化和新石器文化,這些先民和今天Czechia捷克民族的關係不大;大多數的歷史學家咸認為Czechia捷克人的直系祖先( 斯拉夫人的一支)是在公元六世紀左右纔在本地區定居。9世紀初步統一的波希米亞王國大致是今天捷克前身。) === Czechia-se-lu-ba-ce (捷克斯洛伐克) === 1918a mihcaan pahezek tu saayaway ngangayaw nu kitakit,,Ao-suong-di-kuo mawatwat(瓦解), nauyaan u Ao-sung a sakaput(一部份) tu Czechia捷克 mala u misatekeday tu a kanatal, u namasungaayay ku kacacayad tu atu Se-lu-ba-ke i 1918 a mihcaan cacay bataan a bulad tusa bataan izaw ku pitu a demiad papulung(合併) han Czechia mala u Czechia-se-lu-ba-ce(捷克斯洛伐克) . masakaputay kapulungan a kanatal(共和國). (u kamu nu Hulam sa: 1918年第一次世界大戰結束,奧匈帝國瓦解,原為奧匈一部份的Czechia捷克成為獨立國家。素來關係較為密切的捷克與斯洛伐克於1918年10月28日合併為 Czechia捷克斯洛伐克共和國。) == '''cence (政治)''' == Czechia捷克採多黨議會民主制,政府首腦為總理。捷克議會實行兩院制,由眾議院(200人)和參議院(81人)組成。原先國會聯合推選的總統5年一任,可連任一次。總統為虛位元首只具有限權力,多數決策由國會認可,但是極特殊狀態下可以解散國會,他也負責提名總理和內閣成員。 Czechia(捷克) u yadahay a sakaput u Yi-huay-min-cu-ze, cenbu u sakakaay matinengay tu mukeliday. Czechia(捷克) yi-huay pahiza tu tusaay a kawaw, Cung-i-yuan izaw ku 200 a tademaw atu Can-yi-yuan a tademaw izaw tu 81 a tademaw a nikapulung(組成), nasaayaway Cou-huay-lian-he mizuzuh tu pisingkiw cinacacay a mala Cung-tung lima a mihcaan, kapah lalid asaan tu kinacacay, Cung0tung caay ku tatengaay a enengan nika u sakakaay izaw ku tungus a mikuwan, u mahiniay a [[lalekuan]](決策) palatatenga ku tatengilan nu kanatal, nika mahiniay u micidekay (特殊) a kawaw taneng a paliwasak tu tadengilan a kanatal, a situngus ciniza pangangan tu cung-li atu mikawaway tu kanatal a kawaw a tademaw. == '''hekal a lala’(地理)''' == i labu nu Ow-cow u Czechia(捷克) u i tepan nu Ou ulabuay a kanatal, capi izaw ku aepatay a kanatal nuamisan u [[Poland]] (波蘭), tepan nuwalian u [[Germany]] (德國), nutimulan u [[Austria]] (奧地利) atu wamisan nutimulan u [[Slovakia]] (斯洛伐克). ayzaay u Czechia(捷克) kahenulan izaw tu ayawanay a Au-sun-ti-kou (奧匈帝國) a ziday Po-si-mi-ya (波希米亞) atu  Mu-la-uay-ya (摩拉維亞) unian tusaay kasumamadan a kakutizaan, adidi’ay a Si-li-si-ya (西里西亞) a lala’ a u liwliw niza. (u kamu nu Hulam sa:位於歐洲核心地帶的捷克為一中歐內陸國,其四個鄰國分別為北方的波蘭,西北方的德國,南方的奧地利,與東南方的斯洛伐克。今日的Czechia捷克主要包含了過去奧匈帝國時代波希米亞與摩拉維亞這兩個傳統省份,與一小部分的西里西亞之土地範圍。) kahenulanay u tabakiay a tuse u Prague (Pu-la-ke 布拉格), maawas ku Fu-eta-wa a sauwac (伏爾塔瓦河) tusa a tukus, salungan ku hekal nu aazihan. (u kamu nu Hulam sa: 首都與最大城市為布拉格,跨伏爾塔瓦河兩岸,風景秀麗。) Czechia(捷克) cacayay ku tulu makunul ku sepatay a masahelungay(盆地), nutipan u Po-si-mi-ya (波希米亞) talakaway a buyu’, nutimulan u Ka-el-pa-can a buyu’, tunusauwac(河網稠密), ukahenulanay a sauwac u Fu-el-ta-wa sauwac atu atu Mu-la-wa sauwac. (u kamu nu Hulam sa: Czechia捷克為一個三面隆起的四邊形盆地,西部是波希米亞高地,東部是喀爾巴阡山地。河網稠密,主要河流是伏爾塔瓦河和摩拉瓦河。) == '''demiad(氣候)''' == tungusay u bayuay pasayza i Ta-lu a demiad tabesiw tu ku akuti’ay a demiad, apalaludan caledes, kasienawan cu’det yadah ku suleda. uyzaan kacalesan tu pituay a demiad, cacay a bulad u cu’detay a demiad. (u kamu nu Hulam sa: 屬海洋性向大陸性氣候過渡的溫帶氣候。夏季炎熱,冬季寒冷多雪。其中7月最熱,1月最冷。) == '''sakikalisiw(經濟)''' == Czechia捷克列車系統全由Škoda自力生產,Czechia捷克主要有機械製造,化工,冶金,紡織,製鞋,木材加工,玻璃製造和啤酒釀造等工業部門。 Czechia(捷克) a u sakasilac nu kazizen uyza amin nuŠkoda ni sangaan, Czechia(捷克) kahenulan nu misangaay tu kikay, nu hua-siy a kusi, misangaay a ‘kim, mitenunay a kusi, misangaay tu kucu, misangaay a kilang, misangaay a dadungu atu misangaay tu bilu mahiniay a kusi. == '''sakikalisiw(經濟)''' == Czechia (捷克) a u sakasilac nu kazizen uyza amin nuŠkoda ni sangaan, Czechia (捷克) kahenulan nu misangaay tu kikay, nu hua-siy a kusi, misangaay a ‘kim, mitenunay a kusi, misangaay tu kucu, misangaay a kilang, misangaay a dadungu atu misangaay tu bilu mahiniay a kusi. (u kamu nu Hulam sa: Czechia捷克列車系統全由Škoda自力生產,Czechia捷克主要有機械製造,化工,冶金,紡織,製鞋,木材加工,玻璃製造和啤酒釀造等工業部門。) Czechia (捷克) i 2006 a mihcaan mala u kitakitay  a gingku pacumut tu a kanatal a silsil. inutimulan i Ou-cou akanatal izaw ku Czechia (捷克) [[saizawam min ku talakaway katinengay a tademaw]] (發展指數). (u kamu nu Hulam sa: Czechia捷克於2006年被世界銀行列入已開發國家行列。在東部歐洲國家中捷克擁有高水準的人類發展指數。) == '''u kikay a kusi(工業)''' == Pu-la-ke u kahenulanay a u kikay a kusi (工業) i tepanay, Pu-rl-no, Au-se-te-la-wa, Pi-el-san atu Mu-la-ta-po-ley-se-la-hu. Czechiau kikay a kusi (捷克工業) u kahenulan u  nu hua-siy a kusi, kikay, misa’kim atu misanga tu mukanay a u kikay a kusi. uzumaay a kahenulan izaw ku patelay u kikay a kusi, misanga tu luma’ atu u [[u sapalawpes tu tuud]](消耗品) sanga’ izaw ku zikuz, keliw, kucu, Yin-sua-ye, kilang pasanga’ tu uaenengaan nu luma’, sasulitan, satekin(火柴) atu u hitay atu adingu nisanga’ay, i Czechia(捷克) katenes tu kasumamadan. u kazizeng patahekal u kanatal a u kikay a kusi u kahenulan a kawaw. (u kamu nu Hulam sa: 最主要的工業中心有布拉格,布爾諾,奧斯特拉瓦,皮爾森和姆拉達博雷斯拉夫。Czechia捷克工業主要是化工,機械,冶金和食品工業。其他重要的門類還有電力工業,建材和消耗品製造(消耗品包含服裝,紡織品,鞋類,印刷業,木材加工比如家具,鉛筆,火柴)以及軍工和玻璃製造業,在捷克都有悠久傳統。汽車出口工業也是非常重要的。) == '''tademaw (人口)''' == Czechia(捷克) a tademaw izaw tu 1,054 mang, duduc tu 2011 a mihcaan tusaay saayaway pahezek tu nikisaan a tzdemaw, tademaw nu Czechia(捷克) u nu Czechiaay amin a tademaw  izaw ku (63.7%), kinapina u Mu-la-wiy-ya a tademaw  izaw ku (4.9%), Se-lu-ba-ke  a tademaw izaw ku (1.4%), [[Poland]] (波蘭) a tdemaw izaw ku (0.4%), [[Germany]] (德國) a tademaw  izaw ku (0.2%) atu Si-li-si-ya a tademaw (0.1%). uyza u kika’ nu kanatal「國籍」 taneng mipili tu katuudy a tademaw , kakatuuay ku tademaw nayay ku aenengan (26.0%). duduc tuni sulitan, Czechia(捷克) pakala tu 25 a mang u Lu-mu a tademaw. (u akamu nu Hulam sa: Czechia捷克人口為1,054萬。根據2011年人口普查的初步結果,Czechia捷克的大多數居民是 Czechia捷克人(63.7%),其次是摩拉維亞人(4.9%)、斯洛伐克人(1.4%)、波蘭人(0.4%)、德國人(0.2%)和西里西亞人(0.1%)。由於「國籍」是一個可選項目,相當多的人將此欄位留空(26.0%)。據一些估計,捷克約有25萬羅姆人。) == '''mikawaway tu aidangan(旅遊業)''' == namakay i 1989 a mihcaan kunikapingku nu kanatal, Pu-la-ke a tuse ukatuud ku miidangay a tademaw i Europe i mikawaway tu aidangan (旅遊業) aca u kalisiway u kahenulanay a kakataynian, 2001 a mihcaan , mikawaway tu aidangan(旅遊業) pulung nu micumuday a kalisiw makala tu 1181.3 i’ Czechia-ke-lang, calapen ku ko-min-sen-san-maw-e pakala tu 5.5%.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8D%B7%E5%85%8B] (u kamu nu Hulam sa: 自從1989年鐵幕倒下後,布拉格就成為歐洲遊客最多的城市之一旅遊也是捷克經濟收入的重要來源。2001年,旅遊業的總收入達到1181.3億捷克克朗,占國民生產毛額的5.5%。) == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:捷克:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8D%B7%E5%85%8B [[kakuniza:Sabak Nubu]] iobszo7dhg88ykog0rmva4k3zmt7wps D. J. Augustin 0 374 86776 86756 2019-12-04T18:23:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |D. J. Augustin |- | colspan="2" |[[tangan:DJ Augustin Magic.jpg|Bird Averitt|aalt=DJ Augustin Magic.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1987 a mihcan 11 a bulad 10 a demiad/ New Orleans, Louisiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 83 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |14 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Texas (2006–2008) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2008/saka 1 ku uwac/silsil 9 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Charlotte Bobcats |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2008–2012 Charlotte Bobcats 2012–2013 Indiana Pacers 2013 Toronto Raptors 2013–2014 Chicago Bulls 2014–2015 Detroit Pistons 2015–2016 Oklahoma City Thunder 2016 Denver Nuggets 2016– Orlando Magic mihitayan mimaliay |} D. J. Augustin unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay. D. J. Augustin i 2008 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 9, namapili’ tu nu Charlotte Bobcats putiput. 11 bulad 10 demiad, 1987 a mihca, D. J. Augustin, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] gctax14gkrcmwiuz5kyzcyxei8v3awa Dadowacen 0 375 108153 108150 2021-05-04T02:08:07Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] ==Dadowacen== u sulit nu Hulam: 玉水橋部落 i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Dadowacen. u kasalumaluma’ nu Dadowacen sa, 122 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 276 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 194 ku [[tademaw]], pakalatu 70%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 82 ku tademaw, pakalatu 30%. u kasabinacadan, [[Pangcah]] (Amis) 66%, Yuwatan (Bunun) 1%, zumazuma 2%. 台東縣成功鎮忠孝里。 為戰後自東河鄉的都蘭、長濱鄉的膽曼、關山鎮及成功鎮的重安、嘉平等地移來的阿美族組成的新部落。和石雨傘部落一樣,皆是光復後才成立的部落。 === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku [[Pangcah]] (Amis) a [[tademaw]] itiniay a niyazu', inayay ku [[Sakizaya]] itini. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu sapancahay (原住民族),sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcaan 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] hsw4de4u7zvswkjx1irgd9tgluyi4iv Dai-ni 0 376 86762 86761 2019-12-04T18:14:01Z Corainn 30 /* u siwkay nu Yincumin */ wikitext text/x-wiki == Dai-ni == u sulit nu Hulam: 二集團部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Dai-ni. u kasalumaluma’ nu Dai-ni sa, 59 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 173 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 166 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku [[tademaw]], pakalatu 4%. u kasabinacadan, Yuwatan (Bunun) 90%, Cou 2%, Paywan (Paiwan) 1%, Tayan(Tayal) 2%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Yuwatan (Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan (Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan (Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan, u Cou, u Tayan. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] ninoebn8eugwn5f96gxio6ghc6vhgf7 Dakus 0 377 86764 86763 2019-12-04T18:15:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Dakus == u sulit nu Hulam: 樟山部落 i Kaohsiung a kuwan ku niyazu’ nu Dakus. u kasalumaluma’ nu Dakus sa, 28 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 59 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 54 ku [[tademaw]], pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Yuwatan (Bunun) 88%, [[Pangcah|Pangcah (Amis)]] 2%, Tayan (Tayal) 2%. === u niyazu' nu Yuwatan === katuud ku Yuwatan a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u Yuwatan a niyazu' kuyni. u zuma a [[tademaw]] sa u Pangcah atu Tayan. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kaohsiung]] [[kakuniza:Yuwatan]] mtzsdvs2euteta0g0lgf7w2gbr0hzz9 Dalia Grybauskaitė 0 378 18460 18459 2019-11-21T15:24:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Dalia Grybauskaite 2014 by Augustas Didzgalvis.jpg|thumb|Dalia Grybauskaite, 2014|alt=Dalia Grybauskaite 2014 by Augustas Didzgalvis.jpg]] [[tangan:Flag of Lithuania.svg|thumb|Flag of Lithuania|u hata nu Lithuania.svg]] Dalia Grybauskaitė 3 bulad 1 demiad, Dalia Grybauskaitė, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Lithuania]] ayza sa ci Dalia Grybauskaitė, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 7 bulad 12 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] [[kakuniza:tatayna]] i2dbzhlkri6m03t52cddaqhe26ah2ss Dalibor Bagarić 0 379 86775 86765 2019-12-04T18:23:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Dalibor Bagarić |- | colspan="2" |[[tangan:Dalibor Bagarić 2010.jpg|Dalibor Bagarić|alt=Dalibor Bagarić 2010.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 2 a bulad 7 a demiad/ Munich, West Germany |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |216 kungfen/ 132 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |44, 11 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2000 /saka 1 ku uwac / silsil 24 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1996–1997 Karlovac 1997–1998 Benston Zagreb 1998–1999 Cibona 1999–2000 Benston Zagreb 2000–2003 Chicago Bulls 2003–2004 Olympiacos 2004–2006 Fortitudo Bologna 2006–2007 Akasvayu Girona 2007–2009 Fortitudo Bologna 2009–2010 Cibona 2010 Dubrava 2010–2011 Maroussi 2011 Blancos de Rueda Valladolid 2011–2012 Cedevita 2012 Sporting Al Riyadi Beirut 2012–2013 Amchit Club 2013 KK Zabok 2013 Étoile Sportive du Sahel 2014 KK Zabok 2014 Al-Ahli Benghazi 2014–2015 Brose Baskets Bamberg pahanhanan tu kawaw |} Dalibor Bagarić nalecuhan i Munich, West [[Germany]], nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw. Dalibor Bagarić i 2000 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 24, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 2 bulad 7 demiad, 1980 a mihca, Dalibor Bagarić, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 3femd3ckx7vct0gfhdavry1k34o3eh0 Damayan 0 380 86766 86110 2019-12-04T18:17:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Damayan == u sulit nu Hulam: 大馬遠部落 === u siwkay nu niyazu’ === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Damayan. u kasalumaluma’ nu Damayan sa, 86 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 246 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 239 ku [[tademaw]], pakalatu 97%. === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Yuwatan (Bunun) 87%, Paywan (Paiwan) 2%, zumazuma 8%. ===u niyazu' nu Yuwatan (Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan (Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan (Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] inx28p18d1i12tw7v96piudgkv8jeg7 Dan Anderson 0 381 86774 86767 2019-12-04T18:23:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Dan Anderson |- | colspan="2" |[[tangan:DanAndersonHeadshotPhoto.jpg|Dan Anderson|alt=DanAndersonHeadshotPhoto.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1951 a mihcan 1 a bulad 1 a demiad/ Torrance, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |33 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |USC (1971–1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 6 ku uwac/silsil 92 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1974–1976 Portland Trail Blazers pahanhanan tu kawaw |} Dan Anderson nalecuhan i Torrance, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dan Anderson i 1974 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 6 ku uwac atu silsil 92, namapili’ tu nu Portland Trail Blazers putiput. 1 bulad 1 demiad, 1951 a mihca, Dan Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5demwgkfz17i32w9v51pbu4l529ksxu Dana Barros 0 382 86773 86768 2019-12-04T18:23:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Dana Barros |- | colspan="2" |[[tangan:Dana Barros XBHS.jpg|Dana Barros|alt=Dana Barros XBHS.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1967 a mihcan 4 a bulad 13 a demiad/ Boston, Massachusetts |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen/ 74 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 3, 1, 13 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Boston College (1985–1989) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1989/saka 1 ku uwac/silsil 16 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1995) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1989–1993 Seattle SuperSonics 1993–1995 Philadelphia 76ers 1995–2000 Boston Celtics 2000–2002 Detroit Pistons 2004 Boston Celtics pahanhanan tu kawaw |} Dana Barros nalecuhan i Boston, Massachusetts, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dana Barros i 1989 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 16, namapili’ tu nu Seattle SuperSonics putiput. 4 bulad 13 demiad, 1967 a mihca, Dana Barros, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han "NBA". ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] s3820wrp3ap8xaatu46w9j5d7rh98g1 Danadanaw 0 383 86770 86769 2019-12-04T18:20:29Z Corainn 30 /* u niyazu' nu Puyuma */ wikitext text/x-wiki ==Danadanawu== sulit nu Hulam: 龍過脈部落 === u siwkay nu niyazu === i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Danadanaw. u kasalumaluma’ nu Danadanaw sa, 161 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 412 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 189 ku [[tademaw]], pakalatu 46%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 223 ku tademaw, pakalatu 54%. panganganen nu Puyuma a tademaw "Dandannaw", u "taku" sananay. u Hulam a tademaw sakamu sa u "Lonkuomay 龍過脈". (卑南族稱此地為 Dandannau,是「水池」的意思,漢人稱此地為龍過脈。) === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Puyuma 29%, [[Pangcah|Pangcah (Amis)]] 9%, Tayan (Tayal) 1%, Yuwatan (Bunun) 3%, zumazuma 3%. === u niyazu' nu Puyuma === tuud ku Puyuma a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku [[Sakizaya]] itini. u Puyuma a niyazu' kuyni. u zuma a tademaw sa u Pangcah u Tayan atu Yuwatan. ==u cidekay nu Taywan a Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Puyuma]] 9d2tpzjxno41s2ifq85vq6ougd95iue Daniel Ortega 0 384 18592 18591 2019-11-21T15:24:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Daniel Ortega (cropped).jpg|thumb|Daniel Ortega|alt=Daniel Ortega (cropped).jpg]] Daniel Ortega 11 bulad 11 demiad, Daniel Ortega, u misingkiway. 1946 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Nicaragua]] ayza sa ci Daniel Ortega, micakat a demiad sa i 2007 a mihca 1 bulad 10 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 1fthloigqrhub4fawgln7gpgflii2ee Danilo Medina 0 385 18604 18603 2019-11-21T15:24:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Dominican Republic.svg|thumb|u hata nu Dominican Republic|alt=Flag of the Dominican Republic.svg]] Danilo Medina 11 bulad 10 demiad, Danilo Medina, u misingkiway. 1951 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Dominican republic|Dominican Republic]] ayza sa ci Danilo Medina, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 4 bulad 16 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] k4imvenr65wx7zbdvg7abkef9s7pwun Danny Ainge 0 386 86772 86771 2019-12-04T18:22:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Danny Ainge |- | colspan="2" | [[tangan:Danny, calm as always.jpg|Danny, calm as always|alt=Danny, calm as always.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1959 a mihcan 3 a bulad 17 a demiad/ Eugene, Oregon |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |44, 7, 9, 22 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan | BYU (1977–1981) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1981/ saka 2 a uwac / silsil 31 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu oston Celtics putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1981–1989 Boston Celtics 1989–1990 Sacramento Kings 1990–1992 Portland Trail Blazers 1992–1995 Phoenix Suns pahanhanan tu kawaw |} tatama, salengacay ku banges, nalecuhan i 3 a bulad 17 a demiad, 1959 a mihcan. u miunduay. Danny Ainge unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u mikilac zikuzay mimaliay. Danny Ainge i 1981 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 31, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] hstr5o4b66m5dpizaz6vl8z937grbcz Daren 0 387 105982 105981 2021-04-09T10:30:27Z Hana ating 107 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren]] == nilacul == '''Daren''' (Hulam a sulit: 達仁鄉) a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 320.55 km². (kalesakan nu linpanti 192.37 km², kalesakan nu pawliwti 87.57 km²), u kasabinawlan, 2,544 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,020 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 2,374 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 93%(Paiwan) ku kasabinawlan. u Paiwan ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Daren mala 6 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, [[Larepaq]](拉里巴部落), [[Tjuaqau]](台坂部落), [[Seljupetje]](南田部落), [[Aljungic]](安朔部落), [[Sinka]](新化部落), [[Mulinaga]](森永部落), [[Tjuabal]](土坂部落), [[Dralendren]](新興部落), [[Tjuavanaq]](嘉發那部落), [[Tjuamanges]](加滿額斯部落). 達仁鄉 ta-zen a kenis 達仁鄉(排灣語:Tadren)位於台灣臺東縣南端,北臨金峰鄉,東鄰大武鄉,東北連太麻里鄉,東南濱太平洋,西鄰屏東縣來義鄉、春日鄉及獅子鄉,南接屏東縣牡丹鄉。境內人口約3.5千人,為臺東縣人口最少的鄉鎮。 ta-zen a kenis ( nu piywan a kamu: Tadren ) i Taywan i satimulan nu pusung, saamisan micapi tu cin-fun a kenis, sawalian  micapi tu ta-u a kenis, timul nu amisan malitin tu tay-ma-li a kenis. sawali nu timul micapi tu taypinyang, satipan micapi tu pin-tung-siyan lay-i’ a kenis, cun-ze a kenis atu se-ce a kenis, satimulan maliting tu pintung siyan mu-tan a kenis. labu ninakenis nu tademaw makaala tu 3.5 a balebutan, u puaung ku sanai’ayay nu tademaw a kakenisan. 地處中央山脈南段,大武山南麓,90%以上均為丘陵山坡地,平原極少,有大武溪、安朔溪、楓港溪等流經鄉境,氣候上屬熱帶季風氣候。鄉內居民以台灣原住民排灣族為主,產業則以農業為主,地方通行語為排灣語[1]。 kitidaan nu lala’ i cung-yang-san-may i satimulan, ta-u-san nan-lu, 90% namin u masaadiadiay nu buyu’buyu’an, nai’ ku masaenalay nu duyu’,  idaw ku ta-u a sawac, an-suo a sawac, hung-kang a sawac namin u kakaydaan micaliway tinakenisan, ya demiad u caldesay a demiad nu bali. i labu nu kenis i Taywan a yincumicu u paywa ku yadahay, nilaculan u malukay namin ku kawaw, u sasakamuan nu paywan a binacadan u pawanay a kamu.   歷史laylay 達仁鄉為排灣族原住民的活動範圍,在清朝時期為阿塱衛社的聚居地,其中以安朔村為最大,而「安朔」(阿朗壹 Aljungic)在排灣族語中便是指「最多人的社」。 u kitidaan nu yincumicu i ta-zen a kenis i liwliw u paywancu namin, yu kasumamadan henay sa u kaldabuan i tida i a-suo-wiy-se, sakay nu an-suo ku satabakiay, satu ‘’ u an-suo ‘’ (a-lang-i’ ALjungic ) i paywan a kamu sa u tatuduan ku ‘’ sayadahay nu tademaw i se ‘’ 日治時期,日本將本鄉原住民劃分為土哇巴樂(土坂)、大板鹿(台坂)、大里力(森永)、就卡固來、阿塱衛(安朔)等五個社,先後劃歸台東廳大武支廳、台東郡管理,並在各社直接派駐警察處理行政、教育、衛生等日常政務。戰後之初劃歸臺東縣大武鄉,1946年自大武鄉分治,當時官派之台東縣長建議鄉名為「大仁鄉」,可與大武鄉保持有淵源關係之意涵,但未被地方人士接納,認為「大」字難脫與大武鄉的臍帶關係,有無法獨立之感。 nu kalipuna henay a nipikuwan, u lipun benisan ku yincumin a kenis palu u tu-wa-pa-le ( tu-pan), ta-pan-lu ( tay-pan), ta-li-li ( sen-yung ), cuw-ka-ku-lay, a-lan-wiy,(an-su) namin kina limaay a kenis. sayawa a nikenisan u pusung a kenis kilusaan u ta-u a kakenisan, u pusung a kenis ku mikuwanay, hamin nu kenis idaw ku nipadeng tu taylin, picudadan, u kataisingan tu sakay demiaddemiad a mikawaw. nadikudan namalalais  tu sayaway mababenis han palu pusung a kenis i ta-u a kenis, 1946 a mihcaan namakayda i ta-u a kenis, namahuda satu idaw  ku tapang u sakakaay patayda i pusung a mitatengail tua nipangangan tu nganga u ‘’ ta-zen a kenis’’, kapah tu atu ta-u a kenis macacumudcumud malcabaycabay sakay i niyanuan, nika caay kanamuh ku sakakaay nu itidaay, u tatanga han malcacad u ta saniy, mahida tu unuta-u a kenisan ku nikasaan, nayi’ ku masacacay a nahulican . 當時首任官派鄉長「葛良拜」徵詢上級與地方意見,將「大」改為「達」,經代表會決議後,轉呈台東縣政府核備。也是台東縣5個山地原住民鄉之一。 namahida sa u sakakaay sinipatayda tu i kenis mala tapang ‘’ke-liyang-pay ‘’ mipalita tu a mitatengil tu sakakaay atu niyaduay, hican kina ‘’ta’ ’’ a misumad palu ‘’ta’’ han, hami nu kayki a pahecek sa, patababaw i pusung a kingsihu paadih sapalahci. widatu ya limaay a binacadan nu yincumin u paycacayay a kenis ku pusung. 大武山自然保留區 ta-u a buyu’ u nipaliwan a kenis u tahek 林務局在1988年將這塊可能的雲豹棲息區域,劃設為大武山自然保留區。面積達47,000公頃,占臺灣全島面積1.3%,在當時僅次於玉山及太魯閣兩個國家公園,是全臺第三大保護地區。本區由北至南涵蓋利嘉溪、知本溪、太麻里溪、金崙溪及大竹溪等五個集水區,海拔高度介於200–3,100公尺之間。地處偏遠,是臺灣少數幾處沒有公路貫穿之區域,同時也是存留面積最大、林相最完整的天然闊葉林地。 u li-u’ci i 1988 a mihcaan kinaitiniay a kenis u sapahanhan a kitidaan nu lekedaw, babemisen palu nu ta-u a buyu’ u nu tahakay a nipiliwanan kina kenis. u ahebal nu lalay’ makaala tu 47,000 a kubup, hamin nu Taywan a kanatal nu lala’ kaahbal 1,3%, namahida mikilul tiya u i’-san atu taluku tusaay a kanatal a piadihan tu aidangan, mamin nu Taywan u sakatuluay a tabaki nu aadingan a kenis. kina kenisan namakayda i amis katukuh i timul hamin nu li-ciya a sawac, ce-pen a sawac, tay-ma-li a sawac, cin-lung a sawac atu ta-cu a sawac nikasaupuan kina limaay a sasaupuan tu nanum a kenis, namakatelek nu talakaw hatida u 200-3,100 a ditek mabaad kya kitidaan, u caayay kahapinang a katukuhiy nu dadan a pabesutay i kung-lu kina kenisk a kakitidaan, u nikasaan satabajiay a lala’ nipiliwan, u sadatahakay a kilangkilanga masatatudungay a nipiliwan i buyu’. 土坂村 tu-pan a niyadu’ 著名的「土坂村」又稱「毛蟹的故鄉」,過去大竹溪清澈的溪水,蘊育了富豐的魚蝦,春末時節,原是毛蟹產出季節,無奈八八風災的破壞,至今仍在封溪復溪。土坂溫泉,水質屬無色無味的碳酸泉,不但可洗浴也可飲用,是土坂村除了毛蟹外的另一名產。 u sakatinenga a nganga kya ‘’ tu-pan ‘’ u nipanganga aca ‘’uki’ a niyadu’ ‘’, i naayaw sa u ta-cu a sawac tamelacay sa ku sawacay a nanum, u sakaidaw ku kaldabuan nu buting u kabus, i sadingsingan nikasasumad nu mihca, u nu ki’ a mihcaan tahkal, nika kabaliyus tu papa a baliyus sisa matastas, hanika ayda malangad henay ku sawacan misakapah tu sawac. tu-pan a ungsin, u nanum nai’ ku kulit nai’ ku sanek nu tan-suwan nu nemneman a nanum, kanca taneng mibanaw tanemililuc taneng tu nanumen, unu tu-pan a niyadu caay kaw u ki’ dada nu masadumaay a tuu’d. 南田海岸親水公園 na-tin dadipasan a nanum a piidangan 南田海岸親水公園在達仁鄉南田村的上南田部落與下南田部落之間,順著台9線轉台26線,再前行約200公尺,即可看到一望無際的太平洋,隨著天氣變化,可欣賞太平洋的多樣美景。園區內有觀景平台與竹編步道。而在親水公園旁的海岸,可以看到外表黑、有白色石英附著的南田石,外表相當光滑,是許多石頭收藏家尋寶的目標。但是台東縣政府已公告,嚴禁帶走南田石。 na-tiyin a dadipasan a nanum tu piidangan i ta-zen a kenis nu nan-tiyin a niyadu’ atu makasasaay nu na-tiyin a niyadu’ a laed, duduc han ku dadan nu tay-ciw-sin paliyung tu dadan i 26 sin, taayawen aca ku culil tu tusa a lasubu nu titek, kanca makaadih tu takelalay a taypinyangan, mikilu tu demiatan nikasumad, taneng a miadih tu masadumaay ku bangcal nu taypinyang .labu nu pidangan sa idaw ku piadihan nu kitidaan atu u niapitan tu culay a caculilan. i tepal nu piidangan a nanum sa u dadipasan, maadih ku kalumenian, idaw ku salengacay masabunaway a ba’tu nu na-tiyin, sumelic sa ku hekal a takelal, u kakaydihan nu katuutay mikilin tu ba’tu a midimud sapisinga. nika pacudad tu ku sihu nu pusung, la’cus tu muwala’ tu ba’tu nu na-tiyin. 南田人文景觀觀景台 u cacekawan tu aadihab nu na-tiyin zen-un 南田人文景觀觀景台可俯瞰南田海岸親水公園及南田部落。 台東最南端的南田部落是排灣族的聚落,族人共同打造了「部落書屋」,作為吸收知識、增長智慧的場所,而書屋外觀有百步蛇、瓢蟲等圖騰,充滿了排灣族風情。 在觀景台旁,有一條達仁鄉人文景觀自行車道,單程500公尺,可以往上爬欣賞更遼闊的海景。 cacekawan tu aadihab nu na-tiyin zen-un taneng i baad ku nipiadih tu na-tiyin a dadipasan u sinanumay a pidangang atu nan-tiyin a niyadu’. i pusung sadimulanay u nan-tiyin a niyadu’ sakacapuan nu paywan a binacadan, mapulung namin ku binacadan misanga tu ‘’ aadihan tu cudad nu niyadu’ ‘’, pacumud tu sakayadah i tineng, pacunus aca tu sakatinen a kitidaan, i panan nu piadian tu cudad idaw kya ludak, u piw-cong a kulit, u malemetay kina paywan  a binacadan. i tepal nu picekawan sa, idaw kya cacayay a pibatikalan a dadan nu zen-un tu aadihan i ta-zen a kenis, ya babatikalan idaw ku limaay a lasubu nu ditek, taneng henay a  tababaw miadih tu ahbalay nu piadiha ku bangcal nu bayu. 達仁鄉 ta-zen a kenis 達仁鄉(排灣語:Tadren)位於台灣臺東縣南端,北臨金峰鄉,東鄰大武鄉,東北連太麻里鄉,東南濱太平洋,西鄰屏東縣來義鄉、春日鄉及獅子鄉,南接屏東縣牡丹鄉。境內人口約3.5千人,為臺東縣人口最少的鄉鎮。 ta-zen a kenis ( nu piywan a kamu: Tadren ) i Taywan i satimulan nu pusung, saamisan micapi tu cin-fun a kenis, sawalian  micapi tu ta-u a kenis, timul nu amisan malitin tu tay-ma-li a kenis. sawali nu timul micapi tu taypinyang, satipan micapi tu pin-tung-siyan lay-i’ a kenis, cun-ze a kenis atu se-ce a kenis, satimulan maliting tu pintung siyan mu-tan a kenis. labu ninakenis nu tademaw makaala tu 3.5 a balebutan, u puaung ku sanai’ayay nu tademaw a kakenisan. 地處中央山脈南段,大武山南麓,90%以上均為丘陵山坡地,平原極少,有大武溪、安朔溪、楓港溪等流經鄉境,氣候上屬熱帶季風氣候。鄉內居民以台灣原住民排灣族為主,產業則以農業為主,地方通行語為排灣語[1]。 kitidaan nu lala’ i cung-yang-san-may i satimulan, ta-u-san nan-lu, 90% namin u masaadiadiay nu buyu’buyu’an, nai’ ku masaenalay nu duyu’,  idaw ku ta-u a sawac, an-suo a sawac, hung-kang a sawac namin u kakaydaan micaliway tinakenisan, ya demiad u caldesay a demiad nu bali. i labu nu kenis i Taywan a yincumicu u paywa ku yadahay, nilaculan u malukay namin ku kawaw, u sasakamuan nu paywan a binacadan u pawanay a kamu.   歷史laylay 達仁鄉為排灣族原住民的活動範圍,在清朝時期為阿塱衛社的聚居地,其中以安朔村為最大,而「安朔」(阿朗壹 Aljungic)在排灣族語中便是指「最多人的社」。 u kitidaan nu yincumicu i ta-zen a kenis i liwliw u paywancu namin, yu kasumamadan henay sa u kaldabuan i tida i a-suo-wiy-se, sakay nu an-suo ku satabakiay, satu ‘’ u an-suo ‘’ (a-lang-i’ ALjungic ) i paywan a kamu sa u tatuduan ku ‘’ sayadahay nu tademaw i se ‘’ 日治時期,日本將本鄉原住民劃分為土哇巴樂(土坂)、大板鹿(台坂)、大里力(森永)、就卡固來、阿塱衛(安朔)等五個社,先後劃歸台東廳大武支廳、台東郡管理,並在各社直接派駐警察處理行政、教育、衛生等日常政務。戰後之初劃歸臺東縣大武鄉,1946年自大武鄉分治,當時官派之台東縣長建議鄉名為「大仁鄉」,可與大武鄉保持有淵源關係之意涵,但未被地方人士接納,認為「大」字難脫與大武鄉的臍帶關係,有無法獨立之感。 nu kalipuna henay a nipikuwan, u lipun benisan ku yincumin a kenis palu u tu-wa-pa-le ( tu-pan), ta-pan-lu ( tay-pan), ta-li-li ( sen-yung ), cuw-ka-ku-lay, a-lan-wiy,(an-su) namin kina limaay a kenis. sayawa a nikenisan u pusung a kenis kilusaan u ta-u a kakenisan, u pusung a kenis ku mikuwanay, hamin nu kenis idaw ku nipadeng tu taylin, picudadan, u kataisingan tu sakay demiaddemiad a mikawaw. nadikudan namalalais  tu sayaway mababenis han palu pusung a kenis i ta-u a kenis, 1946 a mihcaan namakayda i ta-u a kenis, namahuda satu idaw  ku tapang u sakakaay patayda i pusung a mitatengail tua nipangangan tu nganga u ‘’ ta-zen a kenis’’, kapah tu atu ta-u a kenis macacumudcumud malcabaycabay sakay i niyanuan, nika caay kanamuh ku sakakaay nu itidaay, u tatanga han malcacad u ta saniy, mahida tu unuta-u a kenisan ku nikasaan, nayi’ ku masacacay a nahulican . 當時首任官派鄉長「葛良拜」徵詢上級與地方意見,將「大」改為「達」,經代表會決議後,轉呈台東縣政府核備。也是台東縣5個山地原住民鄉之一。 namahida sa u sakakaay sinipatayda tu i kenis mala tapang ‘’ke-liyang-pay ‘’ mipalita tu a mitatengil tu sakakaay atu niyaduay, hican kina ‘’ta’ ’’ a misumad palu ‘’ta’’ han, hami nu kayki a pahecek sa, patababaw i pusung a kingsihu paadih sapalahci. widatu ya limaay a binacadan nu yincumin u paycacayay a kenis ku pusung. 大武山自然保留區 ta-u a buyu’ u nipaliwan a kenis u tahek 林務局在1988年將這塊可能的雲豹棲息區域,劃設為大武山自然保留區。面積達47,000公頃,占臺灣全島面積1.3%,在當時僅次於玉山及太魯閣兩個國家公園,是全臺第三大保護地區。本區由北至南涵蓋利嘉溪、知本溪、太麻里溪、金崙溪及大竹溪等五個集水區,海拔高度介於200–3,100公尺之間。地處偏遠,是臺灣少數幾處沒有公路貫穿之區域,同時也是存留面積最大、林相最完整的天然闊葉林地。 u li-u’ci i 1988 a mihcaan kinaitiniay a kenis u sapahanhan a kitidaan nu lekedaw, babemisen palu nu ta-u a buyu’ u nu tahakay a nipiliwanan kina kenis. u ahebal nu lalay’ makaala tu 47,000 a kubup, hamin nu Taywan a kanatal nu lala’ kaahbal 1,3%, namahida mikilul tiya u i’-san atu taluku tusaay a kanatal a piadihan tu aidangan, mamin nu Taywan u sakatuluay a tabaki nu aadingan a kenis. kina kenisan namakayda i amis katukuh i timul hamin nu li-ciya a sawac, ce-pen a sawac, tay-ma-li a sawac, cin-lung a sawac atu ta-cu a sawac nikasaupuan kina limaay a sasaupuan tu nanum a kenis, namakatelek nu talakaw hatida u 200-3,100 a ditek mabaad kya kitidaan, u caayay kahapinang a katukuhiy nu dadan a pabesutay i kung-lu kina kenisk a kakitidaan, u nikasaan satabajiay a lala’ nipiliwan, u sadatahakay a kilangkilanga masatatudungay a nipiliwan i buyu’. 土坂村 tu-pan a niyadu’ 著名的「土坂村」又稱「毛蟹的故鄉」,過去大竹溪清澈的溪水,蘊育了富豐的魚蝦,春末時節,原是毛蟹產出季節,無奈八八風災的破壞,至今仍在封溪復溪。土坂溫泉,水質屬無色無味的碳酸泉,不但可洗浴也可飲用,是土坂村除了毛蟹外的另一名產。 u sakatinenga a nganga kya ‘’ tu-pan ‘’ u nipanganga aca ‘’uki’ a niyadu’ ‘’, i naayaw sa u ta-cu a sawac tamelacay sa ku sawacay a nanum, u sakaidaw ku kaldabuan nu buting u kabus, i sadingsingan nikasasumad nu mihca, u nu ki’ a mihcaan tahkal, nika kabaliyus tu papa a baliyus sisa matastas, hanika ayda malangad henay ku sawacan misakapah tu sawac. tu-pan a ungsin, u nanum nai’ ku kulit nai’ ku sanek nu tan-suwan nu nemneman a nanum, kanca taneng mibanaw tanemililuc taneng tu nanumen, unu tu-pan a niyadu caay kaw u ki’ dada nu masadumaay a tuu’d. 南田海岸親水公園 na-tin dadipasan a nanum a piidangan 南田海岸親水公園在達仁鄉南田村的上南田部落與下南田部落之間,順著台9線轉台26線,再前行約200公尺,即可看到一望無際的太平洋,隨著天氣變化,可欣賞太平洋的多樣美景。園區內有觀景平台與竹編步道。而在親水公園旁的海岸,可以看到外表黑、有白色石英附著的南田石,外表相當光滑,是許多石頭收藏家尋寶的目標。但是台東縣政府已公告,嚴禁帶走南田石。 na-tiyin a dadipasan a nanum tu piidangan i ta-zen a kenis nu nan-tiyin a niyadu’ atu makasasaay nu na-tiyin a niyadu’ a laed, duduc han ku dadan nu tay-ciw-sin paliyung tu dadan i 26 sin, taayawen aca ku culil tu tusa a lasubu nu titek, kanca makaadih tu takelalay a taypinyangan, mikilu tu demiatan nikasumad, taneng a miadih tu masadumaay ku bangcal nu taypinyang .labu nu pidangan sa idaw ku piadihan nu kitidaan atu u niapitan tu culay a caculilan. i tepal nu piidangan a nanum sa u dadipasan, maadih ku kalumenian, idaw ku salengacay masabunaway a ba’tu nu na-tiyin, sumelic sa ku hekal a takelal, u kakaydihan nu katuutay mikilin tu ba’tu a midimud sapisinga. nika pacudad tu ku sihu nu pusung, la’cus tu muwala’ tu ba’tu nu na-tiyin. 南田人文景觀觀景台 u cacekawan tu aadihab nu na-tiyin zen-un 南田人文景觀觀景台可俯瞰南田海岸親水公園及南田部落。 台東最南端的南田部落是排灣族的聚落,族人共同打造了「部落書屋」,作為吸收知識、增長智慧的場所,而書屋外觀有百步蛇、瓢蟲等圖騰,充滿了排灣族風情。 在觀景台旁,有一條達仁鄉人文景觀自行車道,單程500公尺,可以往上爬欣賞更遼闊的海景。 cacekawan tu aadihab nu na-tiyin zen-un taneng i baad ku nipiadih tu na-tiyin a dadipasan u sinanumay a pidangang atu nan-tiyin a niyadu’. i pusung sadimulanay u nan-tiyin a niyadu’ sakacapuan nu paywan a binacadan, mapulung namin ku binacadan misanga tu ‘’ aadihan tu cudad nu niyadu’ ‘’, pacumud tu sakayadah i tineng, pacunus aca tu sakatinen a kitidaan, i panan nu piadian tu cudad idaw kya ludak, u piw-cong a kulit, u malemetay kina paywan  a binacadan. i tepal nu picekawan sa, idaw kya cacayay a pibatikalan a dadan nu zen-un tu aadihan i ta-zen a kenis, ya babatikalan idaw ku limaay a lasubu nu ditek, taneng henay a  tababaw miadih tu ahbalay nu piadiha ku bangcal nu bayu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Lumaluma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh sausi kalunasulitan] *中文維基-達仁鄉:https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%81%94%E4%BB%81%E9%84%89 *中文維基-大武山自然保留區:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E6%AD%A6%E5%B1%B1%E8%87%AA%E7%84%B6%E4%BF%9D%E7%95%99%E5%8D%80 *台灣觀光旅遊網-達仁鄉:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/administrative/daren *台灣觀光旅遊網-南田海岸親水公園:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/245 [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Hana Ating]] 4cywpiz85pzs23g44w9dd8qzj6ga8r3 Darrell Allums 0 388 86784 18663 2019-12-04T18:31:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Darrell Allums |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1958 a mihcan 9 a bulad 12 a demiad/ Los Angeles, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |32 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UCLA (1976–1980) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1980/saka 5 ku uwac/silsil 103 |- |mapili’ay a mali-putiput |Dallas Mavericks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1980–1981 Dallas Mavericks 1981 U/Tex Wranglers pahanhanan tu kawaw |} Darrell Allums nalecuhan i Los Angeles, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Darrell Allums i 1980 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 5 ku uwac atu silsil 103, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput. 9 bulad 12 demiad, 1958 a mihca, Darrell Allums, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han "NBA". ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8wpxdq20fph2mba9d109ozk6rrg5tpf Darrell Armstrong 0 389 86785 18675 2019-12-04T18:32:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Darrell Armstrong |- | colspan="2" |[[tangan:Darrell Armstrong in 2012.jpg|Bird Averitt|alt=Darrell Armstrong in 2012.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1968 a mihcan 6 a bulad 22 a demiad/ Gastonia, North Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 3, 24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Fayetteville State (1988–1991) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1991 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1991–1994 Atlanta Eagles/Trojans 1992 Capital Region Pontiacs 1992–1993 South Georgia Blues 1993–1994 Pezoporikos Larnaca 1994–1995 Ourense 1995–2003 Orlando Magic 2003–2004 New Orleans Hornets 2004–2006 Dallas Mavericks 2006–2007 Indiana Pacers 2007–2008 New Jersey Nets pahanhanan tu kawaw |} Darrell Armstrong nalecuhan i Gastonia, North Carolina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 6 bulad 22 demiad, 1968 a mihca, Darrell Armstrong, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han "NBA". ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] kxemlathvwh47hw8loaivv5cj8rm063 Darrell Arthur 0 390 101329 101328 2021-02-19T07:32:37Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Darrell Arthur |- | colspan="2" |[[tangan:Darrell Arthur.jpg|Bird Averitt|alt=Darrell Arthur.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1988 a mihcan 3 a bulad 25 a demiad/ Dallas, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |00 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (2006–2008) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2008/saka 1 ku uwac/silsil 27 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New Orleans Hornets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NCAA satabakiay sakacacayay kawlah (2008) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2008–2013 Memphis Grizzlies 2013–2018 Denver Nuggets 2018– Phoenix Suns mihitayan mimaliay |} Darrell Arthur, unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput(NBA聯盟), u tabakiay ayaway mimaliay. Darrell Arthur i 2008 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 27, namapili’ tu nu New Orleans Hornets putiput. nalecuhan ciniza i 3 a bulad 25 a demiad, 1988 a mihcaan, Darrell Arthur, u miunduay nu kawaw niza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) gbmknwfimubucz6s4j1u63yy05vqaki Datong 0 391 111800 111799 2021-05-27T09:42:36Z Kimli miku 77 /* nikasakuwakuwan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Yl dt.png|thumb|Datong]] '''Datong''' (Hulam a sulit: 大同鄉) a sakuwan ku [[sapasulit-tayza Yilan midang cacay a demiad‎|Yilan]]. kumud nu kalesakan, 765.42 km². (kalesakan nu linpanti 651.59 km², kalesakan nu pawliwti 79.16 km²), u kasabinawlan, 5,751 ku [[tademaw]]. u kasalumaluma’ sa, 1,768 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 5,038 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 88% (Tayal) ku kasabinawlan. u Tayal ku sakalaniyazu’. milakuid Taypinsan buyu', katukuh tina chun ipabaw nu Fansekengsi sa'wac. == nikasakuwakuwan == Tatong mala 9 a cuwen atu 19 ku niyazu’. kina 19 a niyazu’sa, [[Stacis]](寒溪巷部落), [[Pyanan]](南山部落), [[Skikun]](四季部落), [[Cinaw]](智腦部落), [[Toruy]](東壘部落), [[Syanox]](松羅部落), [[Kalan dalah]](崙埤部落), [[L.muan]](茂安部落), [[Rgyax]](新光部落), [[Sqbwh]](長嶺部落), [[Qba]](九寮溪部落), [[Tamalon]](玉蘭部落), [[Bngwan]](圓山部落), [[Knbung]](梵梵部落), [[Pekus]](排骨溪部落), [[Banun]](碼崙部落), [[Sengan]](牛鬥部落), [[Kulu]](華興部落), [[‘Syabutay]](四方林部落). u Tayal a tademaw amin itiniay, mahiza ku Taluku ku Tayal, malecad ku kamu atu wayway, namaka Nantou tayni. 大同鄉(泰雅語:Minnao),舊稱「濁水鄉」、「太平鄉」,位於臺灣宜蘭縣西南隅,並與南澳鄉同屬宜蘭縣的山地原住民鄉,在大同鄉內居民以台灣原住民泰雅族為主。面積約有657平方公里,是宜蘭縣面積第二大行政區(僅次於南澳鄉),在全國所有鄉鎮市區中,面積高居全國第九。 u Datong hananay a kenis, (u kamu nu Atayal: Minnao), kasumamadan a nipangangan sa ya "Zu-suyi" "Tayping" a kenis han, u eneng sa nu Taywanay Gilan (宜蘭) a daduducan kalanutipan masatimul, sikalecad niya Nan’ao a kenis kalabuyubuyu’an ku kakitidaan, itini Datong a kenis sa u Atayal ku sasitungus nu binacadan. kaahebalan nu kenis sa makaala tu 657 a ping-huwan kung-li, i Gilan masausi sa u sakatusa nikatabakian tu daduducan (mikilul tu ya Nan’ao a kenis), i kanatal a masausi nu katabaki a nipalilsilan, sakasasiwa ku kasingangan. == sakay nu likisi (歷史) == 日治時期為台北州羅東郡直轄的原住民蕃地。戰後初期,以源自本鄉之濁水溪(今稱為蘭陽溪)為名,新設濁水鄉,1947年以鄉內之太平山為名,改稱太平鄉。1958年因與臺中縣太平鄉(已改制為臺中市太平區)同名,經過抽籤,改為大同鄉。 i kaDipunan a nipikuwan sa, sanu Taypakay a Co, mapabesuc nu Lotung (羅東) a pikuwan a yin-cu-min a niyadu’. mamin malalais kalingatuan nu siyakay, sipakay nu malumanay a kenis ya Zu-suyi a sauwac (aydaay nipangangan tu ya Lan-yang a sauwac), sipabaluhay tu ya Zu-suyi hananay a kenis pangangan, i 1947 a mihcaan ku kasingangan tu ya Tay-ping hananay a buyu’, kiyu sipasumaden aca a pangangan tu Tay-ping a kenis. katukuh i 1958 a mihcaan sa kasasengian tu nu Tayciway a kenis, kiyu matatusiyam sipasumad hantu nu aydaay a ngangan u Datong han. 1940年代因太平山林場伐木鼎盛,大同鄉人口曾多達9873人,然1977年左右伐木漸頹, 員工與眷屬的離去,如今鄉內僅6000人左右。 昔日太平村伐木業最興盛,乃大同鄉面積最大的一村,而今卻是人口最少者,伐木結束村內人口幾乎是林務局所管轄之「太平山森林遊樂區」員工,人口只剩下27戶58人, 人口最多的則為寒溪村,達1111人。 i 1940 a mihcaan sa miletekay tu kilang kasabangbangan, kiyu u Datong hananay a kenis katuud ku micumuday tayni, kaidaw nu tademaw sa makaala tu 9873 kayadah, satusa katukuh i 1977 a mihcaan sa kahaminan tu ku kilang nayay tu ku liwan, kiyu u musakawaway atu ngasaw kakilukilul sa tu a muliyas, katukuh ayda sa kaidaw nu tademaw 6000 a dada ku liwan. i kasumamadan sa satabakiay a mamiputun tu kilang a niyadu’ay sa, ya Datong ku saahebalay ku laletekan tu kilang a niyadu’, kademan tu nu kawaw sa i niyadu’ kasiliwan tu itini sa, u musakawaway sa dada ku muenengay, atu u mamikuwanay tu aidangan ya "Tay-ping-san buyubuyu’an aidangan" a musakawaway, palucek a masausi sa kasilumaan itida sa 27 adada, u kapulungan nu tademaw sa 58 tu ku masausiay, sakatuuday nu tademaw sa ya Han-si hananay a kitidaan nu niyadu’, makaala tu 1111 ku tademaw. == u kakitidaan nu laylay (地理) == 大同鄉位於宜蘭縣西南方,北側由西到東分別與新北市烏來區、員山鄉、三星鄉、冬山鄉相鄰,東毗南澳鄉,南接臺中市和平區,西鄰新竹縣尖石鄉、桃園市復興區。大同鄉村落依蘭陽溪沿岸,右岸有崙埤、松羅、英士,左岸有復興、太平、茂安、四季、南山,而寒溪村則不在蘭陽溪流域範圍中,共10個村6,098人。除了太平、復興(不含牛鬥巷)、松羅玉蘭巷由非原住民組成之外,其餘鄉民多屬泰雅族。 ina Datong hananay a kenis sa kasanutipan kalatimulanay nu Gilanku, kaamisan sipakay nutipan katukuh i kawalian sa, kasacapian tu ya kabaluhayan a Taypakay U-lay a kubu, atu ya Yien-san a kenis, San-sing, Tong-san, i walian sa malalitin atu ya Nan’ao a kenis, satimulan sa malbiyaw atu ya Tayciway a He-ping a kubu, malbiyaw atu nu Sing-cu-ku ya Ci-yien-se hananay a kenis i satipan, atu ya Tau-yingay a Fu-sing a kenis. ina Datong a kenis sa u niyadu’ mililis tu sauwac nu Lanyang hananay i tukutukusan, kawananan sa ya Lunpi, Sung-lo, Ing-se, nukawilian sa idaw kya Fusing, Tay-ping, Mau-an, Se-ci, Nansan, nika ya Han-si hananay a niyadu’ sa caay kau nu sikayda nu Lang-yang a sauwac ku kasabalatan, pulung han sa makaala tu cacay a bataan ku niyadu’, u binawlan sa makaala tu 6098 ku nikayada han. nikasaan ya Tay-ping, Fu-sing, (caay kasausi ku Niw-to-siyan), ya Sung-lo-siyang nikasaniyadu’ nu tademaw caay kau nu yin-cu-min, u liwan sa mamin u binacadan nu Atayal ku sakatuud. == u laylay (文化) == u GAGA a nidateng atu Utux hananay a singgu (GAGA觀念與Utux信仰) 泰雅族人以GAGA作為精神信仰之核心,乃祖先遺訓、風俗習慣、禁忌規範之統稱,亦為與自然相處之宇宙價值哲學。泰雅族社會組織,是由泛血親組成的祭祀、共獵、共勞、共負罪及共食團體。頭目非世襲,多因個人才能被族人推舉而產生,當遇重大事件,由長老會議召集討論,頭目無獨裁的決定權。 Utux則是超自然神靈信仰,族人觸犯GAGA, 可能會受Utux的懲罰。 u Atayal a binacadan sa u GAGA ku sasaangilen tu sakay nu balucu’ay a sabalud, kasumamadan sa nu tuas ku pitudawaay, u nina nu lisin, u sakelec tu kakilulan atu pisululan a kasasingangan, u sakasaan misulul tu nu lahaday a kasalalacal, atu nu hekalay nu tapukuanay nidatengan a ulic a aca. nu Atayal nisakaputan sakay nu siyakay, makayni tu kadadepitan nu idang a ngasaw ku pulung, miadup, mapapaliw, kalecadan a mikunuy tu kalabadesan, atu masaupu a mituk tu kakaenen. u tumuk sa caay kau nu ngasaw ku mamiduducay, sakay nu binawlan a nipili’an atu nisiwasiwan tu nu tineng a palekal, anu kalitemuhan tu pihacengay a kawaw sa, matatengil ku kalas misabalucu’ a misuayaw tu hahulakan, kiyu u tumuk sa kainayian kunida sananay a misaketun tu tatungusan. Utux sa milakuwitay tu nu lahaday a kakawsanay a singgu, anu mitebin tu sipatelacan tina GAGA hananay sa, kanca a kaidaw nu pisaybang nu sakay Utux hananay a sakelec. 泰雅族起源傳說 nu sakay lalekalen nu nakamuwan tuyni Atayal hananay 巨石裂岩所生 kapeladan i tabakiay a ba’tu sikalecuhan 大霸尖山之巨石所生 namakay i Ta-pa-masadicemay a buyu’ ya tabakiay a ba’tu kasilecuhan 萬大北溪上游之白石山上的老樹根所生 tu ya Wan-ta hananay kaamisan pabaway a sauwac ya salengacay a ba’tuay nu masalamitay a nilecuhan == laylayay a kasilacul (文化資產) == === Han-si hananay a kasabiyuan (寒溪神社遺跡) === 寒溪神社遺跡位於宜蘭縣大同鄉寒溪巷, 留存的兩座昭和八年十一月所立之石碑,「銃獵の廢及カンケー方面五社」,另一座則刻有「五社誓詞碑」, 見證日本政府統治原住民部落的歷史,2013年7月31日公告為宜蘭縣定古蹟。 ya Han-si hananay a kasabiyuan nilaliwanay a kasiliwan a kitidaan sa, i labu nu Datong Han-si-siyang nu Gilanku, pisubelitan masatusaay i kaDipunay a ziday waluay nu mihcaan sabaw cacay a bulad a nituktukanay tu masapayaay nu ba’tu, katinengan tu i mahida sa mapawacay ku nipikuwan tu yin-cu-min, sakay nu binacadanay i niyaniyadu’an nu likisi, 2013 a mihcaan pituay a bulad kaedeman nu demiad, sipabinawlan masa nu Gilanay tu a pisubelit kyuni a sasupeden a naenengan a kitidaan. === u nu Lotungay mamiculuay tu kilang nu silamalay ya waluay nu banggu a pungkang (羅東林鐵八號隧道) === 羅東林鐵土場至天送埤段乃由台灣電氣興業株式會社所興建,始於1918年(大正7年),1921年(大正10年)年完工。羅東林鐵八號隧道位於大同鄉樂水村智腦部落西南方約350公尺處之蘭陽溪堤防旁, 為連接太平山林場平地線鐵道工程之一, 羅東森林鐵路十一座隧道中保存較為完好者,見證太平山林業之興頹,具歷史、產業文化與技術等價值。濱蘭陽溪畔, 隧道內部有臺灣葉鼻蝠(台灣最大型食蟲蝙蝠)棲息,鄰近具豐富樹種與蝴蝶,生態豐富。2012年7月23日, 登錄羅東林鐵八號隧道為歷史建築。 sakay nu mamiunpangay tu kilang a silamalay tu sapakatukuh i Tin-sung-pi sa, nau Taywanay nu Dingkiay a kusi a nipatideng, kalingatuan sa i 1918 a mihcaan (Ta-ceng pituay a mihcaan), 1921 a mihcaan (Ta-ceng 10 a mihcaan) maedem a patideng. ina Lotung lin-tiye a kitidaan sa, u kitidaan sa i nu Datong a kenis Le-suy a niyadu’, ya Ce-naw hananay a niyadu’ nutipan kalatimulan, kaidaw kiya tu 350 a depah han a kitidaan micapi tu tibu nu Lan-yang a sauwac, ku nikahida sa madih a milalitin tu ya Tay-ping a buyu’, atu sikaydaan nu silamalay sakacaluway nu kawaw, ina Lotung sakay nu kilakilanganay a dadan nu silamalay, sabaw cacay kaidaw nu pungkang, mahida henay masakapah ku nidimutan, u sipawacay tu nu Tay-ping-san hananay i mahida kalabangbang nu kilakilangay a kawaw atu kasapingkuanay a kalabadesan nu nikacaliwayan a likisi, u silacul a lalangawan atu nutineng nidateng a aca. kasadit nu Lan-yang a sauwac, i pungpungkangan sa idaw ku masanu Taywanay a pedaduki (i taywan sa u satabakiay mukanay tu cilekay a pedaduki) itini a misadibu, i liwliw nu kitidaan sa kasibekan ku kaidaw nu masadumaay a adipapang, canacanan ku sikadih itini. i 2012 a mihcaan pitu a bulad 23 a demiad sa, mapasulit i sipatidengan nu silamalay kakaydaan nu pungkang waluay nu banggu, sakay nu Lotungay a likisi a nipawacay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:大同鄉_(台灣)|大同鄉]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yilan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] snyan7y935kzigv1k39u3ylhxbcw56i Dauqpusan 0 392 107940 88452 2021-05-01T13:39:58Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki == Dauqpusan == u sulit nu Hulam: 崙山部落 u Bunun a cidekay(族) sa, [[Sakizaya a kamu|sakamu nu Sakizaya]] sa u "Yuwatan". u Taywan yuancumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan(文獻) sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng(居住) i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang(萬) ku [[tademaw]]. 布農族 (布農語: Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Dauqpusan. u kasalumaluma’ nu Dauqpusan sa, 177 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 684 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 655 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 29 ku tademaw, pakalatu 4%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 68%, Pangcah(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 3%, Taluku(Truku) 3%, Sejek(Seediq)15%, zumazuma 4%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yuancumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) u Tuluku(Truku) atu Sejek(Seediq). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin=== u Yuancumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad === pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340),  Cou (6,667), Saysiat (6,662), Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Bunun]] [[kakuniza:Kalingku]] 4mhwoadbtwk7ws70q55ahz24fmgmeiw Dave Batton 0 393 86790 18794 2019-12-04T18:44:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dave Batton |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1956 a mihcan 3 a bulad 26 a demiad/ Baltimore, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |40, 45 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Notre Dame (1974–1978) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1978/saka 3 ku uwac/silsil 62 |- |mapili’ay a mali-putiput |New Jersey Nets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1978–1979 Gabetti Cantù 1980–1981 Antonini Siena 1982–1983 Washington Bullets 1983 San Antonio Spurs pahanhanan tu kawaw |} Dave Batton nalecuhan i Baltimore, Maryland, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dave Batton i 1978 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 62, namapili’ tu nu New Jersey Nets putiput. 3 bulad 26 demiad, 1956 a mihca, Dave Batton, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8ojx9c4kn3vlgefzpnsk3o5hqa5ja97 Dave Bing 0 394 86791 18807 2019-12-04T18:44:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Dave Bing |- | colspan="2" |[[tangan:Dave Bing.jpg|Dave Bing|alt=Dave Bing.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1943 a mihcan 11 a bulad 24 a demiad/ Washington, D.C., U.S. |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21, 22 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Syracuse University |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966/saka 1 ku uwac/silsil 2 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Detroit Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1968–1969, 1971, 1973–1976) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1976) NBA mihcaan sakacacay putiput mimaliay (1968, 1971) NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (1974) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1966–1975 Detroit Pistons 1975–1977 Washington Bullets 1977–1978 Boston Celtics pahanhanan tu kawaw |} Dave Bing nalecuhan i Washington, D.C., U.S., nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dave Bing i 1966 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 2, namapili’ tu nu Detroit Pistons putiput. 11 bulad 24 demiad, 1943 a mihca, Dave Bing, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] mrqw97is9tzdwmnu79nmbc6t2ds4rg8 David A. Granger 0 395 18821 18820 2019-11-21T15:24:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:David Arthur Granger (21605566518) (cropped).jpg|thumb|David Arthur Granger|alt=David Arthur Granger (21605566518) (cropped).jpg]] [[tangan:Flag of Guyana.svg|thumb|u hata nu Guyana|alt=Flag of Guyana.svg]] David A. Granger 7 bulad 15 demiad, David A. Granger, u misingkiway. (1945 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Guyana]] ayza sa ci David A. Granger, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 5 bulad 16 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 4b3rfj54ax6kpsthw5zm5rn6er93yob David Andersen 0 396 86792 18829 2019-12-04T18:44:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |David Andersen |- | colspan="2" |[[tangan:DavidAndersen.jpg|David Andersen|alt=DavidAndersen.jpg|300x300px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 6 a bulad 23 a demiad/ Melbourne, Victoria |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 113 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |13 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2002/saka 2 ku uwac/silsil 37 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBL satabakiay sakacacayay kawlah (2018) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1998–1999 Wollongong Hawks 1999–2003 Kinder Bologna 2003–2004 Montepaschi Siena 2004–2008 CSKA Moscow 2008–2009 FC Barcelona 2009–2010 Houston Rockets 2010 Toronto Raptors 2010–2011 New Orleans Hornets 2011–2012 Montepaschi Siena 2012–2013 Fenerbahçe 2014 SIG Strasbourg 2014–2016 ASVEL 2016–2018 Melbourne United 2017 ASVEL 2018– Illawarra Hawks pahanhanan tu kawaw |} David Andersen nalecuhan i Melbourne, Victoria, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. David Andersen i 2002 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 37, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. 1 bulad 23 demiad, 1980 a mihca, David Andersen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] j7mvw9p9i01gedabagfociel3t1iosa David Benoit 0 397 86793 18839 2019-12-04T18:45:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |David Benoit |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1968 a mihcan 5 a bulad 9 a demiad/ Lafayette, Louisiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21, 2 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Tyler JC (1986–1988) Alabama (1988–1990) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1990 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |CBA satabakiay sakacacayay kawlah (2002) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1990–1991 Unicaja Málaga 1991–1996 Utah Jazz 1996–1998 New Jersey Nets 1998 Orlando Magic 1998–1999 Maccabi Tel Aviv 2000–2001 Utah Jazz 2001–2002 Shanghai Sharks 2002–2004 Hitachi SunRockers 2004–2005 Utah Snowbears 2005–2007 Saitama Broncos pahanhanan tu kawaw |} David Benoit nalecuhan i Lafayette, Louisiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 5 bulad 9 demiad, 1968 a mihca, David Benoit, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] geb2bwk5vf6k4928vp3gdm7kpsz202y David Britton 0 398 86794 18847 2019-12-04T18:46:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |David Britton |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1958 a mihcan 8 a bulad 29 a demiad/ The Bronx, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |33 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Potomac State (1977–1978) Texas A&M (1978–1980) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1980/saka 3 ku uwac/silsil 57 |- |mapili’ay a mali-putiput |Dallas Mavericks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1980–1981 Washington Bullets pahanhanan tu kawaw |} David Britton nalecuhan i The Bronx, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. David Britton i 1990 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 57, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput. 8 bulad 26 demiad, 1958 a mihca, David Britton, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 35qz121gl3iint7l8jilxpnfak07h7x Davugele 0 399 119635 119634 2021-07-18T09:00:40Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|縮圖|i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu (台東縣金崙村排灣族大武窟部落)]]Davugele (台東縣金崙村排灣族大武窟部落) == Davugele == u sulit nu Hulam: 大武窟部落 台東縣金崙村排灣族 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Davugele. u kasalumaluma’ nu Davugele sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 252 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 198 ku tademaw, pakalatu 79%. === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 54 ku [[tademaw]], pakalatu 21%. u kasabinacadan, 與金崙部落混居. macamul mueneng tu Kinlun niyazu'. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i [[Taitung]] a kuwan, caay katuud ku [[Sakizaya]]. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. inayay ku cacudadan i Davugele niyazu’. inayay ku kyukay i Davugele niyazu’. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Yincumin]] 8m48hsg1pn2ocoyw2q2g9j95n40ne6p Dawas-tatama a ngangan nu Pangcah 0 400 86796 18907 2019-12-04T18:48:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Dawas == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu [[Pangcah]]. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a [[tademaw]] sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] qymccidnc7m81j8grh838k8iggimvx8 Dawu 0 401 111616 111615 2021-05-26T08:02:51Z Kimli miku 77 /* sakay nu likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu]] '''Dawu''' (Hulam a sulit: 大武鄉) a sakuwan ku [[Taitung]]. kumud nu kalesakan, 62.59 km². (kalesakan nu linpanti 5.7 km², kalesakan nu pawliwti 43.47 km²), u kasabinawlan, 4,435 ku [[tademaw]]. u kasalumaluma’ sa, 1,781 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,151 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 71% (Paiwan) ku kasabinawlan. u Paiwan ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Dawu mala 5 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, [[Pangwi]](大武部落), [[Qaljapang]](加羅板部落), [[Ru ja qas]](魯加卡斯部落), [[Pacavalj]](大鳥部落), [[Ku shu shu]](和平部落), [[Qu chn.la love vn]](古庄部落/含太湖部落), [[Tjacupu]](大竹,工作地部落), [[Tjukuvulj]](愛國蒲部落), [[Seqeciin]](加津林部落), [[Seqalapit]](斯卡拉比部落). 大武鄉(排灣語:Palangoe)位於台灣臺東縣東南方,北臨太麻里鄉,東濱太平洋,西及南鄰達仁鄉,為台灣東西部之間的重要交通孔道。 ina Dawu hananay a kenis sa, (u kamu nu Paiwan: Palangoe), i nu Taywanay Pusungku sawalian masatimul ku eneng, micapi tu ya Tay-ma-li a kitidaan nu kenis, kawalian sa u Tay-ping-yang a bayu, nutipan atu nu masatimu malbiyaw tu ya Daren (達仁鄉) a kanis, masa nu kasawalian atu nutipanay nu Taywan kasahenulan a cacaliwayan nu kakaydaan a dadan. 本鄉背倚中央山脈,山地多平原少,有大武溪、烏萬溪、朝庸溪,氣候主要屬熱帶季風氣候,但隨海拔高度不同仍有所差異。鄉內居民有原住民排灣族、閩南、客家、新住民等多元族群,產業以農業及漁業為主,工商業並不發達。 nudikudan nu kitidaan sa ya Cung-yang(中央) hananay a buyubuyu’an, u masabuyu’ay ku nikakiyadah tu enal, idaw kya Dawu a sauwac, U-wang a sauwac, Caw-yung a sauwac, u demiad sa masa nu kacaledesan nu puu’ay paymihmihcaan, nika sikacaay kalecad nu katalakaw nu buyu’ sa caay tu kalecad ku demiad. i labu nu kenis sa idaw ku yin-cu-min ya Paiwan, Layak, Ngayngay, atu mahkatayniay nu dumaay kanatalay a tademaw, u sakasilacul nu kaidaw sa, u nu malukay atu nu pahabayay tu buting ku sakasitungus, u sakay nu pakusiay atu musamukingay sa caay kalukedaw. == sakay nu likisi (歷史) == 大武鄉早期為排灣族原住民的活動範圍,舊稱「巴塱衛」,排灣族語意即「拿棒子打」。早年排灣族自山區移居大武溪口附近時,為避開無法利用的沼澤、溼地,便會以棒子敲打加以鑑定,故得名。 ina Dawu a kenis sa namakay i kasumamadan sanu Paiwanay a binacadan a pilatlatan a kakitidaan, malumanay a nipangangan sa u "Pa-lang-wi" han, nakamuan nu Paiwan a binacadan sa u "midekec tu sapekpek sananay" a imi. i mahida sa u Paiwan hananay a binacadan namakay i buyubuyu’an a kitidaan mabulaw, taynien i tapiingan nu Dawu a sauwac, miliyas tu sikacaay a enengan nu lanulanuan sa, midikec tu unuc mipekpek tu sakacaay kaelul, sakatineg tu i cuwa ku nipabacu, kiyu mahini ku kasingangan i hekal. 日治時期,將此地易名為「大武」,於1920年設置區役場,1937年改設大武庄,劃歸台東廳台東郡管轄。戰後合併原台東郡蕃地部份設台東縣大武鄉,1946年將山地部分劃分出來,另設達仁鄉至今。 i kaDipunan a nipikuwan sa, sipasumaden tu kina kitidaan tu ya "Dawu", iti 1920 a mihcaan sa patideng tu yakuba, i 1937 a mihcaan pasumad han tu a patideng tu ya Dawu hananay a niyadu’, sipainien pala nu Pusungay a mamikuwan, nadikudan nu nikalalais sa, pulung han tu nu Layak atu nu yin-cu-minay a kenis patideng tina Dawu hananay, 1946 a mihcaan sa sipalatusaen a patideng tu kenis, katukuh ayda ku nipatideng tina Daren hananay a kenis. == u sakay nu sapaising (醫療) == 大武鄉目前尚屬臺灣的無醫鄉之一,鄉內設有的公立醫療院所,僅有位於大武村的大武衛生所。距大武鄉最近的公立醫院,是往北約60公里,位於台東市的衛生福利部台東醫院。 u Dawu hananay a kenis sa sakaaydaay nikaidaw tu sapaising kainayian a masausi i Taywan, sakay nu kenisay a sapaising sa, uyda sa u nu pakumeceday i niyadu’ nu Dawu. u sakacapian nu tabakiay a sapaising sa, pasay nu amisan hakay makaala tu enemay a bataan a kung-li kabaad nu caculilan, ya nu Pusungay a pakakumeceday a paisingan, u kitidaan sa i tukay nu Pusung siaadihan nu tademaw a tayda. == u aidangan (旅遊) == 浸水營古道,又稱三條崙古道。 u Cing-shuy-ing hananay a caculilan atu sakayakayan a dadan, idaw aca ku nipangangan tu ya San-tyaw-lun a cacaliwayan a dadan han. === sakay nu likisi (歷史) === 因1874年發生牡丹社事件,清廷遂展開了闢建開山撫番的工程,當地原住民排灣族政權商榷後,開鑿了幾條通往後山的越嶺道。1882年,清朝官員周大發等人負責監修這條平埔族馬卡道族人移民東部之路,當初古道起點附近有三條崙石頭營的屯軍負責古道防務,因此清代地方誌將此道稱為「三條崙道」。 namakay i 1874 a mihcaan na sikawaw tu ya Mu-tan hananay a pingayaw a kawaw sa, u kalahungtian a mamikuwanay sa, idaw ku nipisanga’an nu sapadadan tu sikalihalay tayda i Pusung atu Pingtung, i tidaay tu a binacadan mamin a matatengil tu sakikawaw, nudikudan sa mikukkut tu kakaydaan i nu sakatayda i naka. i 1882 a mihcaan, u tapang nu mamikuwanay nu Hulam ci Cow-ta-huwa a tademaw, cinida ku mamikantukay sikining tu misakapah a misapal tu sikayda, sapangaay a kaydaan nu Tangabulan ya Ma-ka-taw hananay a binacadan mabulaw tayda i Pusungku, i mahida sa kalingatuan nu sacumud a kitidaan idaw ku San-tyaw-lun ba’tuway nu hitayay a pisebeng a kalahitayan, simuku tu cacekulan tu canacanan miading, kiyu u kakitidaan nu i mahidaay sa sipangangan han tu ya (San-tyaw-lun kakaydaan a dadan han). 當時身亡的官兵埋於忠英祠。清末時期包括八通關古道在內的多條古道都迅速廢棄,只有三條崙道路暢通無阻。胡適的父親胡鐵花於光緒十八年曾在台灣任職台東知州,當時便是利用這條古道過去台東述職。 i mahida sa u mabelecay nu hitay sa sipitadem i masayiyungan a papadengan a kitidaan. i dikudikudan nu masahungtiay a nipikuwan sa, kaylabu nu ya Patongguanay kasumamaday a dadan pasu kiyadahay nudumaay a dadan, mamin kasenun sa siales caay tu sikaydaan, uyda satu ya San-tyaw-lun cacunmudan a dadan ku sikayda i Pusung, macaluay ku nipicaliway nu kalalacalan. u sikatinengan a tademaw ci Hu-te-huwa wama ni Hu-se hananay, iti ya kuwang-si sabaw walu a mihcaan sa, na i Taywan Pusung malamikeliday a tapang, kutusi sa uynian kasumamaday a dadan ku sikatayda i Pusung a musakawaw. 日治時期,日本人亦六次修建清朝的三條崙道,使之成為理番道路,用來控制當地原住民排灣族,也因為道路經過的最高警備據點浸水營駐在所於1901年設立,此後路名改稱為浸水營越嶺道。經拓建的浸水營越嶺道路徑大致與三條崙道相同,當時是東部水牛、黃牛向西部輸出的唯一通道,同時也是東、西部往來的電報及郵遞路線。 i kaDipunan a ziday nipikuwanan sa, u Dipun a tademaw nakinaenem a misakapah a misanga’, tu niya kahulamanay a San-tyaw-lun a sasebengan nu hitay a sikayda nu dadan, sikayda a mamikuwan tu binacadan nu yin-cu-min, u sapikelec tu kacaay pisulul nu balucu’ nu Paiwanay a binacadan, na u kakaydaan a maycaliway tiya satalakaway a picekulan a sasebengan, ya nu hitayay a kitidaan i 1901 a mihcaan a mapatideng, nudikudan sa pasumad han a muliyaw a sipangangan, tu ya Cing-shuy-ing sikayakayan tu buyu’ a dadan, na nikayzuan saahebalan kiya dadan sa, u nikayda sa sikalecad tu nu ayaway a sapicaliway tu masatuluay a dadan, i mahida sa u nu walianay a katalalan atu kaduh sipatayda i nutipan a kitidaan, mala sacacayay a kalalcay nu pisiwbay a dadan, kutusi sa masa nu walianay, nutipanay kalalacal nu tengpu, atu nu yubinay a pakatukuh a sikay nu caculilan. 1945年後,古道一度成為陸軍野戰訓練場所。1968年,國防部為了在大漢山頂建立雷達站,而將從水底寮至中央山脈主脊的路線開發為軍用車道,也就是現在的大漢林道,古道西段的路線大部分被新路取代,東段則乏人行走而逐漸荒廢。直至1990年代,在進行古道調查時,才又重新受到重視。 nadikudan iti 1945 a mihcaan sa, ina kasumamadan a dadan sanisani a mala nu muculilay a hitay a sipiecaw mitesekay a kakitidaan. iti 1968 a mihcaan ya satalakaway a mamikuwanay tu hitay sa, ku maydih a itini i Ta-han hananay a masatukunay a kitidaan, a misaketun tu a patideng itida ya Ta-han hananay a kitidaan tu Liy-ta hananay a micekul tu nisaungayan nu ada, sipakay i kasadihepan a sauwac katukuh i cung-yang a buyubuyu’an masatungusay a buyu’, musakapah a milusimet tu sikayda a dadan nu hitay, sakusaan sa mala nu aydaay ya Ta-han hananay a kilakilanhan a dadan, nu mukasiay makay nutipanay a cacaliwayan a dadan, kiyadahan nu sipakutay nu baluhayay a dadan, nuwalianay a sikayda a dadan sa matenes matenes a caay kaidaw nu maycaliwayay, kiyu haymaw satu a mapaales a sikapawan mabakah. katukuh i 1990 a mihcaan a ziday, a muliyaw a mikingsa tu kasumamadan a sikayda a dadan, muliyaw aca a sibalucu’ a misuayaw tu pakakumeced nu nidateng tu a maylayap tu sikasa’timan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Lumaluma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh sausi kalunasulitan] *[[:zh:大武鄉_(台灣)|大武鄉]] *[[:zh:浸水營古道|浸水營古道]] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 409o7yzsb8f6b94brrexio6wwxscgtz Dayas Siku 0 402 100990 89370 2021-02-12T17:23:48Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* kawaw nu uzip (自傳) */ wikitext text/x-wiki == kawaw nu uzip (自傳)== 我名字叫'''<big>李喨翌</big>''', ci li lyen yi ku ngangan nu maku, 我是撒奇萊雅族, u [[Sakizaya]] kaku, Dayas Siku是我的族名, u binacadan ku ngangan nu maku ci Dayas Siku, 家裡有四個兄弟姐妹我排行老二, sasepat kami calakaka i luma’ niyam, sakatusaay kaku, 我在花蓮縣北埔部落長大, nabakuwan i hupu niyazu' palaki kaku, 從小, nanuadidi', 出生在幸福美滿家庭, nalecuhan kaku i matumes daesu i lalabu nu luma’, 父親是公務員, kumuinng ku wama aku, 母親是服務員, midibutay ku wina aku, 他們呵護我,但不溺愛, madipud takuwanan,nika caay kalakui’ kuni pidipu’, 鼓勵我們做有用的人、 micucul tamiyanan kamaylayay a tademaw、 為人群服務, kapipadang tu katuuday a tademaw, 在他們良好的教育, Kapah ku pasubana’ nuheni’, 養成了我踏實做事做人的精神。 nikananam kaku tu angil nu kamaylayay a tademaw. 我的個性隨和 u kapahay a cabay tademaw kaku 具有耐心、 saKapihaymaw、 責任心強、 u icelangay asi balucu、 不喜歡與人計較、 caay kanamuh tu muadadday(計較) a tademaw, 好脾氣, nay'kulinges, 做事細心又有耐心。 kapihaymaw madimel a misakawaw. mihaymaw ku kawaw a muhemhem. 也喜歡認識朋友, atu matineng manamuh tu cabay, 我的信仰是基督教, u ciyulu kaku, 在教會中有各種活動與課程, i kiyukay izau ku sazuma(各種) a kawaw nu cudad, 參與各種不同活動, milihiza tu sazuma sanay a kawaw, 認識到不同行業的朋友, a matinengtu mahicahica:ay a kawaw zumaay a cabay,   大家從各自不同的生活經驗中學習、成長, namakacuawcu:waay a minanam makayza tu sazuma saka uzip mananam balaki, 像是一家人般的相處, malecad(像) tu tademaw nu luma’, 感到很愉快。 mahemek malimulak. 我喜歡跳舞, manamuh kaku salukaw, 從小參與豐年祭, naadidi’ milihiza tu kaku tu laliki, 都會開心練習原住民舞蹈, malimulak kaku tu nu babaliki a lukaw, 唱著歌和大家一起跳舞。 mapulang kita min mudadiw misalukaw. 我也喜歡畫畫, a manamuh kaku mikulit, 所以去學習指甲彩繪, atu minanamtu mikulit tu kanus, 畫出漂亮的圖案, mikulit tu salunganay a kulit’, 我的心情也會跟著很美好。 a mahidatu ku balucu’ aku kapah. 在求學過程中, yu micudaday henay . 就讀於花蓮高工, yu micudad i 花蓮高工 kaku sa. 因熱愛原住民舞蹈及文化, zayhan manamuh kaku tu nu mita laylay lukaw nu yicumin. 加入了校了原住民舞蹈社學習原住民舞蹈, micumut tu yicumin a pisalukaw minanam tu lukaw nu yicumin. 並參與原民舞蹈演出。 atu milihiza paazih tu lukaw nu yicumin. 就讀於大學時, sa micudad tu talakaway. 擔任系學會活動組組長, mala mikuwanay tu kawaw nu micudaday. 舉辦各項活動, padaesu tu mahicahica:ay kawaw. 藉此培養企劃組織能力, papisa upu nabalucuan celak tu siicelangay. 以及透過活動協調, atu pakayni matatengil tu kawaw. 及彈性的溝通方式, atu nayaden kuni pisasakamu. 使活動能夠順利進行。 nay malingatu ku kawaw taneng pabesu’. mahemek malimulak. 在大學時期, na i tabakiay micudad henay, 為了當上幼稚園老師, amadih mala saydan nu mulaay, 很認真的學習。 amalimel a miananam. 大學畢業後, pahezek I tabakiay a cacudadan, 也進入了幼稚園擔任老師, ami mucumud tu mulaay a cacudadan mala saydan, 將學校所學到的知識運用在工作上。 nani minanaman i cacudadan minhan i sakakawawan. 小朋友天真又可愛, manungen a salungan kya adiwawa 教導他們生活禮儀、 pasubana tu henian saka uzip kawaw. 禮貌與知識。 sakatineng i aayaw.  我認為孩子是我們未來的棟樑, nilatengan nu maku U wawa umamaladedek numita, 所以身為老師必須做好自己的工作, sisa mala saydangay sakapahe tu kunu uzip a kawaw,  陪伴孩子成長, pacabay tu wawa balaki, 給與關心和愛。 pipaayaw atu idihen.  之後回到花蓮工作期間, zikuzan taluma’ i nabakuwan mahiza misakakawaw, 接觸到沙奇萊雅族語教學, amitebing pasubana tu kamu nu sakidaya , 我深感興趣, nabalucuan aku, 也樂於學習。 atu malimulak a minanam. 語言是民族的根本, anganganngan nu binacadan a kamu. 我們不能忘了我們族群的根本, angangan nu mita u pinacadan a mana mapawan, 要傳承我們的文化。 ami padutus(傳承) tu lalangawan nu mita.  而現在撒奇萊雅語瀕臨滅絕的危機, atu ayza u kakatalawan amalakesi ku kumu nu sakidaya, 這不是我們所希望的。 kuyni cayay ku kaydihan nu mita. 為了不讓我們的語言、族群消失, nika cayaynay kalawbes ku kamu nu mita pinecadan, 我加入了家庭族語計畫, nabalucuhan nu maku a kamu nu pinacadan pacumuden i lalabu nu luma’ , 積極的投入族語學習, manikes tu sacacayan a minanam tu kamu nu pinacadan, 從基礎開始學習, makayni i kakalingatuan malingatu minanam, 從生活中開始聽說讀寫, makayni miteka i nikauzapan ami tangil misulin sakamu micucdad, 使用族語, aunianhan u kamu nu pinacadan, 讓族語稱為生活中的一部分, nay nikauzapan ku zuma a kamu nu pinacadan, 雖然起步晚, hanca amelak talaayaw, 但我相信透過我們的學習, nika palatatenga’ amakayni numita pinanam, 之後教導我們的孩子, saikuzay basubana tu wawa nu mita, 一代傳一代, sadutudutus sa amadadadawys tu lalangawan, 用心傳承我們的文化, pakabalucuen ami padutus lalangawan nu mita, 我們的族群將會越漸強大、興旺, apatabaki aicelang ku pinacadan atu mabuwah kita, 讓更多的人知道我們。 nay kakatuud ku matineng titaan a tademaw. [[kakuniza:Dayas Siku]] g2sm8aqjbf1yzxarj9xy7wlb3hd0b7s DeAndre' Bembry 0 403 86805 18937 2019-12-04T18:56:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |DeAndre' Bembry |- | colspan="2" |[[tangan:DeAndre Bembry.jpg|DeAndre' Bembry|alt=DeAndre Bembry.jpg|300x300px|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1994 a mihcan 7 a bulad 4 a demiad/ Charlotte, North Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |43 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Saint Joseph's (2013–2016) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2016/saka 1 ku uwac/silsil 21 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2016– Atlanta Hawks 2016–2017 Salt Lake City Stars 2017–2018 Erie BayHwaks mihitayan mimaliay |} DeAndre' Bembry unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. DeAndre' Bembry i 2016 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 21, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. 7 bulad 4 demiad, 1994 a mihca, DeAndre' Bembry, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5yi5vz2g5ix5puxtallzqzxohd2065w DeJuan Blair 0 404 86804 18954 2019-12-04T18:55:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |DeJuan Blair |- | colspan="2" |[[tangan:Blair pose.JPG|DeJuan Blair|alt=Blair pose.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1989 a mihcan 4 a bulad 22 a demiad/ Pittsburgh, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 122 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |45 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pittsburgh (2007–2009) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2009/saka 2 ku uwac/silsil 37 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |San Antonio Spurs |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2009–2013 San Antonio Spurs 2011 Krasnye Krylia 2013–2014 Dallas Mavericks 2014–2016 Washington Wizards 2016 Jiangsu Monkey King 2017 Texas Legends 2017 Los Angeles D-Fenders 2017–2018 San Lorenzo de Almagro |} DeJuan Blair unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. DeJuan Blair i 2009 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 37, namapili’ tu nu San Antonio Spurs putiput. tatama, lumeniay a tademaw, nalecuhan i 4 a bulad 22 a demiad, 1989 a mihcaan, DeJuan Blair, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] scsp15zhx9slqnp5ef63mnl8oa4h5zq Del Beshore 0 405 86803 18961 2019-12-04T18:55:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Del Beshore |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1956 a mihcan 11 a bulad 29 a demiad/ Mechanicsburg, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen/ 75 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 1 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |California (Pennsylvania) (1974–1978) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1978 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1978 Milwaukee Bucks 1978–1979 Fresno Stars 1979–1980 Chicago Bulls 1980–1982 Basket Rimini 1983–1985 Wyoming Wildcatters 1988 Fresno Flames pahanhanan tu kawaw |} Del Beshore nalecuhan i Mechanicsburg, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 11 bulad 29 demiad, 1956 a mihca, Del Beshore, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b7uygtch0knpf9pax5s15qdszpdrxnj Democratic Republic of the Congo 0 406 121054 121053 2021-08-08T14:55:32Z Sabak5388 17 /* tademaw人口 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg|thumb|u hata nu '''Democratic Republic of the Congo(剛果民主共和國)'''|alt=Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg]]'''Democratic Republic of the Congo(剛果民主共和國)''' == '''Democratic Republic of the Congo(剛果民主共和國)''' == u '''Congo micuay atu kapulungan a kanatal''' (剛果民主共和國) sa i labu nu Africa, itiza i 0 00 N, 25 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 2,344,858 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa 2,267,048 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 77,810 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]] sa 81,331,050. kakalukan umah sa 11.40%, kilakilangan umah sa 67.90%, zumaay henay umah sa 20.70% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Kinshasa ([[:zh:金夏沙|金夏沙]]). =='''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 30 bulad 6 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Félix Tshisekedi]] (Byelikese.Cisayketi [[:zh:菲利克斯·齊塞克迪|菲利克斯·齊塞克迪]]), 1963 a mihcaan 6 a bulad 13 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Congo micuay atu kapulungan a kanatal (剛果民主共和國) ayza, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 2 bulad 6 demiad. u cunli nu Congo micuay atu kapulungan a kanatal  ayza sa ci [[Jean-Michel Sama Lukonde]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 26 demiad. Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國), France a kamu, République démocratique du Congo, miwada tu nisulitan,”RDC”,i tini i Africa (非洲)  i tepan nu kanatal, u kamu tu Mincuay a Congo (民主剛果)(DR Congo)han, Congo kim 剛果(金)(Congo-Kinshasa)han, tukus nu lala’ kaahebal pakala tu 234.5 a mang km<sup><small>2</small></sup>, sakatusa tabakiay uynu dada’ i [[Algeria]] (阿爾及利亞) atu kitakit tu saka sabaw cacay a tabakiay a kanatal, u tademaw malabas tu 8,700 a mangaan i kitakit a tademaw saka sabaw enem ka katuud, Africa (非洲) a tademaw saka sepat nu katuuday a kanatal, satusa i kitakiday a tademaw saktuuday nu France kamu a kanatal ( 法語國家) a kamu nu [[kanatal]], kahenulan a tuse u Cin-sia-sa(金夏沙). (u kamu nu Hulam sa: Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) (法語:République démocratique du Congo,簡寫為RDC),是位於非洲中部的國家,簡稱民主剛果(DR Congo)、剛果(金)(Congo-Kinshasa)。陸地面積約234.5萬平方公里,是非洲第2大(僅次於阿爾及利亞)、暨世界第11大的國家。人口超過8700萬[6],是世界人口第16多、非洲人口第4多的國家,同時是世界人口最多的法語國家。首都暨最大都市為金夏沙。) nu binawlanay a nisakaku Kang-kow-ze-yu-bang(剛果自由邦) kakuniza a sakaput atu By-su-kang-kow(比屬剛果), 1960 a mihcaan enem a bulad tulu bataan a demiad misakaku patizeng tu kanatal, uyni patizeng tu kanatal hasa, atu belaw i saayaway misateket tu uyzaanay u Fa-kow(法國) tungusay nu malecaday tu Kang-kow-kung-he-kow「剛果共和國」, mala u macu’ tu nu kanatal a syakay, i tusaay a kanatal a ni pangangan hawsa, pasu kahenulan a tuse, u ngangan pala u kasazuma , namahini a singangan aca tu Kang-kow-kung-he-kow「剛果共和國」Li-aw-bo-de-wey-lr(利奧波德維爾)[, Cang-kow-cing剛果(金)(Congo-Kinshasa)han ku ngangan, 1964 a mihcaan pitu a bulad cacay a demiad, pasumat tu ngangan nu Congo micuay atu kapulungan a kanatal (剛果民主共和國)  han tu, 1971 a mihcaan cacay bataan a bulad tusa bataan izaw ku pitu a demiad i kala cung-tungan ni Men-bo-tuo(蒙博托) u tayzaay micumut a tademaw pasumat han ku ngangan nu kanatal Sa-yi(薩伊)(法語:Zaïre)han, 1997 a mihcaan lima a bulad sabaw pitu a demiad ci Luo-lang-ka-pi-la(洛朗·卡比拉) amikeliday tu Cang-kow-cya-fang-min-cu-li-lang-tung-meng(剛果解放民主力量同盟) micumut mingayaw tu Cing-sya-sa(金夏沙) pabaelin tu ni kuwanan Men-bo-tuo(蒙博托), mahiza a panukas tu ngangan nu Congo micuay atu kapulungan a kanatal (剛果民主共和國) katukuh ayza. (u kamu nu Hulam sa: 民主剛果的前身為剛果自由邦與比屬剛果,1960年6月30日獨立建國。由於建國時與鄰近稍早獨立的原法屬剛果同樣以「剛果共和國」做為國號,國際社會在兩國名稱後括注首都名稱以作區別,因此又被稱作剛果共和國(利奧波德維爾)[註 2],簡稱剛果(利)。1964年8月1日改國名為剛果民主共和國[8]。1971年10月27日,時任總統蒙博托為去殖民化而將國名更改為薩伊(法語:Zaïre),1997年5月17日,洛朗·卡比拉領導的剛果解放民主力量同盟攻占金夏沙推翻蒙博托政權,並恢復國名為剛果民主共和國至今。) 1998 a mihcaan malinga’tu tu sakatusa a ngangayaw nu  Congo(剛果), uynian a kanatal mapelpel tuway, zayhan uynian a ngangayaw macalap ku siwaay nu Fey-cow(非洲) a kanatal pakala’ tu 20 ku sibakudangay nu icelang, namahini pangangan han tu “Fey-cow(非洲) a ngangayaw i kitakit u kitakitay” a nu mahini i 2003 a mihcaan masasulit tu sakakapah a letek, nika winikalalebu, mahini tu malalid tunian a kanatal i nuwalian a kakitizaan, mipacici’ mipenec mikacaw tu tatayna atu zumaay tu kakaydihan nu uzip u kapelpel kahizaan i kitakit u sa talakaway, uynian a ngangayaw, namakay 1998 a mihcaan mapatay ku tademaw tu 540 a mang. (u kamu nu Hulam sa: 1998年開始的第二次剛果戰爭,讓這個國家滿目瘡痍。因為這場戰爭涉及了9個非洲國家和大約20個武裝勢力,因此也被稱為「非洲的世界大戰」[9]。儘管在2003年簽署了和平協定,但戰鬥仍在該國東部地區繼續。在剛果東部,強姦和其他性暴力的發生率被認為是世界上最高的[10]。這場戰爭自1998年以來造成540萬人死亡。) == '''laylay歷史''' == ayza nipangangan tu Kang-kow-kung-he-kow「剛果共和國」a kakitizaan, ayaw nu  waluay a mang a mihcaan izaw tu tademaw nu muengay, i saayaw nu kasumamadan a laylay malingatu tu ku Congo(剛果) Ban-tu-cen(班圖人) a tademaw mabulawamin uheni i ayaw nu kasumamadan tu 2000 a mihcaan katukuh ayaw nu kasumamadan tu 500 a mihcaan namakay saetipan nuwamisan mabulaw tayza i masahelingay a kakitizaan, uyniantu a mihcaan pasu nu ayaway mabulaway a mihcaan, katukuh tu pabelin tu micunuday a tademaw, Ban-tu(班圖) a tademaw mabilaw mikitay tu i tizaay nuenengay nu By-ke-mi-zen(俾格米人) binacadan a tademaw, kuheni u lalangawan papulung pacumut tu ayzaay a Congo(剛果) nu timulan a kakitizaan, Ban-tu(班圖) a tademaw namakay satipan  Si-fey(西非) a kakitizaan nu Fey(非 ), minanam tuway tu sakalu atu numukingnay a sadiket atu mikawaw, nu Congo(剛果) Ban-tu(班圖) a kamu ku angangan a kamu. (u kamu nu Hulam sa: 現被稱為剛果民主共和國的地區,在8萬年前即有人類居住。早期的歷史開始於剛果班圖人的遷移浪潮,他們在公元前2000年到公元前500年從西北遷移到盆地地區,期間包括前殖民地時期至推翻殖民者時期。班圖人的遷徙取代了本地土著俾格米人,他們將其文化融合進現代剛果南部地區。班圖人從西非地區學習了農業和鐵器的使用方法,以剛果的班圖語系語言為主要方言。) == lala’ nu hekal (地理) == Min-cu-kang-ko(民主剛果) i tepanay nu kanatal satipan nu Fey-cow(非洲) , teleklal (赤道) mibaladay nu tepan a nuwamisan, nuwalian matatules tu U-kang-da(烏干達),Lu-an-da(盧安達),Pu-long-di(蒲隆地),Tan-san-niy-ya(坦尚尼亞), nuamisan nu belaw Nan-su-dan(南蘇丹), Cung-fay-cong-he-cow(中非共和國), nusatipan a kenis tuKang-kow-kung-he-kow(剛果共和國), nutimulan a kenis u An-ke-la(安哥拉),San-piy-ya(尚比亞) Kang-ko-he(剛果河) a sauwac, namakay nuwalian pasayza satipan malikit i mahamin nu kanatal, nuzuma izaw ku U-pan-ci(烏班基) a sauwac, Lu-a-la-pa(盧阿拉巴) a sauwac u kahenulan nu likit nu sauwac, nuwalian a lilis nu kenis namakay amis pasayza i nutimulan izaw ku Ay-bu-te(艾伯特) a taku,Ay-de-hua(愛德華) a taku,Ci-u(基伍) a taku,Tan-kan-i-ke(坦干依喀)a taku atu Mu-uay-lu(姆韋魯) a takuan. (u kamu nu Hulam sa:民主剛果位於中部非洲西部,赤道橫貫其中北部,東接烏干達、盧安達、蒲隆地、坦尚尼亞,北鄰南蘇丹、中非共和國,西界剛果共和國,南界安哥拉、尚比亞。剛果河自東向西流貫全境,另外有烏班基河、盧阿拉巴河等重要支流。東部邊界自北向南有艾伯特湖、愛德華湖、基伍湖、坦干依喀湖和姆韋魯湖等湖泊。) == liwliw a kakitizaan (位置與地形) == Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) a kakitizaan i teban nu Fa-cow(非洲)nu kanatal , i tiza i Fey-cow(非洲) balicu’ nu teleklalan a kakitizaan, tabaki ku lala’, tabaki ku lala’ aazihan tu aatupan, Fey-cow(非洲) uyni dada’ A-el-ci-li-ya(阿爾及利亞) u sakatusa tabakiay a kanatal, mahamin a kanatal pulung nu hekal a lala’ 2 344,858 Ping-bang-kung-li( 平方公里_) nuwamisan a balaw u Cung-bey-kung-he-ko(中非共和國), nuwalian nuamisan atu Nan-su-dan(南蘇丹) matatules ku lala’, nuwalian a balaw u Dung-bey-kung-he-kow(東非地塹) masaapilis ku ilabu ku diheb, talulung ku nanaum salungan azihen atu U-kan-da(烏干達) Tan-san-ni-ya(坦尚尼亞)Lu-an-da(盧安達) atu pulung-di(蒲隆地) matatulas, nutimulan atu An-ke-la(安哥拉) matatules mababelaw nuwalian nutimulan San-pi-ya(尚比亞), satipan kenis nu Kang-ko(剛果), satipan nutimulan i salikit a sauwac Kang-ko-he(剛果河) , i salikit kalimucu’ Ta-si-yang (大西洋), dadipsan 37 Kung-li(公里) katanayu’ dada’. (u kamu nu Hulam sa: 剛果民主共和國的位置在非洲中部,位於非洲赤道心臟地帶,地大物博,為非洲僅次於阿爾及利亞的第2大國。全國總面積2344858平方公里[20]。北鄰中非共和國,東北和南蘇丹接壤。東鄰東非地塹,峭壁深谷,水深奇秀,與烏干達、坦尚尼亞、盧安達和蒲隆地相接。南與安哥拉毗連,東南界尚比亞,西界剛果。西南部剛果河下游一隅瀕大西洋,海岸線只有37公里長[21]。) == '''cen-ce政治''' == 2001 a mihcaan cacay a bulad sabaw pitu a demiad, Lo-lang-de-si-lay-ka-pi-la(洛朗-德西雷·卡比拉) mapatasasa nu saba a sakakaay nu hitay mapacuk mapatay tu ci La-sen-di-mi-ze-le(拉什迪·米澤勒)(Rashidi Mizele), u wawa nu Ye-se-fu-ka-la-pi(約瑟夫·卡比拉) taluma  i kanatal mala Cung-tung(總統), mikawaw katukuh i 2019 a mihcaan 1 a bulad 24 a demiad. (u kamu nu Hulam sa: 2001年1月18日,洛朗-德西雷·卡比拉被下屬軍官拉什迪·米澤勒(Rashidi Mizele)刺殺身亡,其子約瑟夫·卡比拉回國後接任總統,執政至2019年1月24日。) 2006 a mihcan 7 abulad 30 a demiad, Kang-ko-cing(剛果金) mikawaw ku Kung-tung(總統) atu Ko-mi-iy-huay(國民議會) amisingkiw, 8 a bulad 20 a demiad, misaketeday misingkiw ku Uay-yuan-huay(委員會) sakamusa,pasingkiwan tu Kung-tung(總統) nayay ku pakaalaay tu 50% kaipapaw a paya,  ci Ye-se-fu-ca-pi-la(約瑟夫·卡比拉) atu Zang-pi-i-rlben-pa(讓-皮埃爾·本巴) misingkiw aca tu sakatusa apisingkiw 10 a bulad 29 a deniad, sakatusa makakutay misingkiw tu a a Kung-tung(總統) 11 a bulad 15 a demiad, misatekeday misingkiway a uay-uang(委員) sakamusa, ci Ka-pi-rl(卡比拉) ku masingkiway a Kung-tung(總統),12 a bulad 30 a demiad, ci An-tuo-ban-ci-can-cia( 安托萬·基贊加) mala u Cung-li(總理). (u kamu nu Hulam sa: 2006年7月30日,剛果(金)舉行總統和國民議會選舉。[23]8月20日,獨立選舉委員會宣布,總統選舉中無人獲得50%以上的選票,約瑟夫·卡比拉和讓-皮埃爾·本巴進入第二輪選舉。[24]10月29日,第二輪總統選舉舉行。[25]11月15日,獨立選舉委員會宣布,卡比拉當選總統。[26]12月30日,安托萬·基贊加被任命為總理。) == '''cin-ci經濟''' == makay 1980 a mihcaan a tepan nu ciday hausa,  Congo(剛果) a 礦產 nulaculan mawada tu, kanahatu i 1960年 namisateket tulin i Nan-bey(南非) hausa Fa-cow(非洲) a sakatusa ku kikay kusi nu kanatal, nika satabaki satu uyni kasakalamkam a malahat u mikimmay atu miba’tuay atu malukay u niu kange’luan kaizaw, saayaway atu sakatusa pingangayaw nu Congo(剛果) atu1996年 mmalinga’tu tu macacukah, tabaki satu kini sakalawacu’ nu Congo(剛果) a tademaw nu kanatal nisangaan a aca atu caysan nu kanatal nu micumuday, a pabelinen ku suku nu kanatal micunus tu ku talakaw, tu ku nu nutawan a kinapinanay tu a ngangayaw, mapatay tu 500 a man kakatuud nu  mapatayay a tademaw, malilit tu a makunga’lay( 饑荒) atu imelang uynian a kanatal, pakala tu tulu (三分)a tusa ku tademaw caay ka kapah ku uzip. (u kamu nu Hulam sa: 自1980年代中期以後,剛果的礦產資源已經大幅減少,雖然在1960年獨立後是繼南非之後非洲第二個工業化國家,但是它誇大了「高速」發展中的採礦業和農業部門的勞動生產率。第一次和第二次剛果戰爭及1996年開始的衝突[34]大大地衰弱了剛果的國民產值和財政收入,並給國庫增加了高額外債。數次戰爭共造成500多萬人喪生,其引發的饑荒和疾病導致該國約三分之二的人口營養不良。) == '''malukay農業''' == 剛果民主共 u malukay a kanatal, malahad發展 tu nikalukan, u lalabu nu kanatal masenged sidamek tu lala’ mahini u nikalukan atuud yadah satu, hatu i kakuti’ay paluma’, u ngannganan nu nipalumaan u a zung-gu-su(棕櫚樹) a kilang, misangatu zung-gu(棕櫚) a simal u kahenulan  kuni , uyza satu nipalunaan nu kuhy(咖啡) ce-ce(可可)、sanasay(椰子),kupa(棉花),papah nu katasaku(菸葉),tipus(稻米),lami’(蔬菜), padingat(鳳梨), kubkub(玉蜀黍), tebus(甘蔗), kalitang(落花生),galasu(橡膠), paza’(香蕉) atu uza(茶葉)amin. (u kamu nu Hulam sa: 剛果民主共和國是一個農業國家,農業發展具有很大潛力。由於境內氣候溫濕,土地肥沃,因此農產品十分豐富,大多數為熱帶農作物,主要的農產品有棕櫚樹,其所產製的棕櫚油佔重要地位。此外也盛產咖啡、可可、椰子、棉花、菸葉、稻米、蔬菜、鳳梨、玉蜀黍、甘蔗、落花生、橡膠、香蕉和茶葉等。) == '''tademaw人口''' == tutuc tu 2016 a mihcaan年 pulung nisulitan a tademaw Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) i lalabu nu kanatal pulung izaw ku 254個 ku ni kasaniyazu’ nu binacadan, Pang-tu a kamu(班圖語系) a kamuan musakamuay tuynian a kamu pakala tu pulung 84% ku tademaw, Congo(剛果)a binacadan, Nen-ciy-la a binacadan(恩加拉族), Lu-pa a minacadan(盧巴族), Men-ke-en-ku-en-tu a men-ke-en-du a minacadan(蒙戈-恩庫恩杜族), Lung-da a binacadan(隆達族), Su-ku a binacadan(蘇古族) amin, u liwan satu u kamu Su-dan a kamu(蘇丹語)A-can-de a binacadan(阿贊德族) atu Ni-lu-de a kamu(尼洛特語系)A-lu-rl a binacadan (阿盧爾族) atu Pa ke-mi a banacadan(俾格米人)amin, kamu nu kanatal u  Fa a kamu(法語), angangan a kamu izaw ku Lin-ciy-la a kamu(林加拉語)Ci-kang-ku a kamu(基剛果語) Ci-lu-pa a kamu(契盧巴語) atu Se-wa-si-li a kamu(斯瓦希里語), u binawlan 55% ku u Tin-si-kiw,35% u baluhay a singku, nu zumaay pulung 10%. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%88%9A%E6%9E%9C%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD] (u kamu nu Hulam sa: 據2016年人口統計資料,剛果民主共和國境內共計有254個部族,以班圖語系為語言的約占總人口的84%,主要為剛果族、恩加拉族、盧巴族、蒙戈-恩庫恩杜族、隆達族、蘇古族等,其餘為講蘇丹語的阿贊德族和尼洛特語系的阿盧爾族和俾格米人等;官方語言為法語,主要語言有林加拉語、基剛果語、契盧巴語和斯瓦希里語。居民中55%信仰天主教,35%為新教,其他宗教共計10%。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:剛果民主共和國:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%88%9A%E6%9E%9C%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD] [[kakuniza:Sabak Nubu]] fqkb3h15o8gwuokkbrj33prl3327xk2 Denis Sassou Nguesso 0 407 18996 18995 2019-11-21T15:24:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Denis Sassou Nguesso 2014.jpg|thumb|Denis Sassou Nguesso, 2014|alt=Denis Sassou Nguesso 2014.jpg]] [[tangan:Flag of the Republic of the Congo.svg|thumb|u hata nu Republic of the Congo|alt=Flag of the Republic of the Congo.svg]] Denis Sassou Nguesso 11 bulad 23 demiad, Denis Sassou Nguesso, u misingkiway. 1943 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Republic of the Congo]] ayza sa ci Denis Sassou Nguesso, micakat a demiad sa i 1997 a mihca 10 bulad 25 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] hhk8e93lqq6u9186agpog56z3o49vsy Denmark 0 408 119265 119264 2021-07-12T14:26:24Z Sabak5388 17 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Denmark.svg|thumb|u hata nu Denmark (Hulam a sulit: 丹麥)|alt=Red with a white cross that extends to the edges of the flag; the vertical part of the cross is shifted to the hoist side]] Denmark (丹麥) u '''Denmark''' (Hulam a sulit: 丹麥) sa i labu nu O-Cuo, itiza i 56 00 N, 10 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 43,094 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lalaay sa izaw ku 42,434 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 660 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 5,593,785. kakalukan umah sa 63.40%, kilakilangan umah sa 12.90%, zumaay henay umah sa 23.70%. Tan-Mai, (nu Amilika a kamu: Denmark, [[:zh:丹麦语|nu Danmark a kamu]] : Danmark), u [[:zh:北歐五國|Pei-O a kanatal]] (北歐國家) atu [[:zh:国家|sitatungusay a kanatal]] Danmark nu hungtiay (Danmark a kamu : Kongeriget Danmark) sikasaan u sikalaheci tu masakanatalay tu, u pikuwan nu hungti a ulic haw sa u pitengil nu niyadu'ay a misakaku, u su-tu (tapang tusu, 首都) i Ke-Pen-Ha-Ken (哥本哈根) atu Danmark nu hungtiay nipatizeng a pahecek tu nu tusa nikahida mala kanatal a niyadu' Fa-Luo a [[subal]] (法羅群島) atu Ke-Lin-Lan ([[Greenland]]) [[mikawadwad]] mala Danmark a wan-kuo (丹麥王國), ina kitakit u saamisay nu kanatal. uyda u Danmark atu Nuo-Wey ([[Norway]]), Zuy-Tian ([[Sweden]]) [[misasengi]] ku kamu, u lalangawan, [[laylay]] atu likisi (歷史), pakumud han sa u Si-Kan-Ti-Na-Wi-Ya a [[kanatal]] (斯堪地那維亞國家). 丹麥(丹麥語:Danmark),是北歐國家和主權國家丹麥王國(丹麥語:Kongeriget Danmark)下的主要構成國,政體為君主立憲制下的議會民主制,首都在哥本哈根,與丹麥王國架構下的兩個構成國法羅群島和格陵蘭組成丹麥王國,是全球最北端的國家。 由於丹麥和挪威、瑞典有相近的語言、文化和歷史,合稱為斯堪地那維亞國家。 Danmark nu O-Cuo misakakuay malpadan cacay sa ku hulic a kanatal, sakalankanmay yadah ku kalisiw, namahida u matinengay [[midiputay]] (福利) a kanatal, u pakuyucay atu kakitaan adidi' ku laed, i kitaki u sayaway macakad milacul tu sakangaay a kanatal. ya Danmark ku "Amisay saetipyu a hulic musakaput" (北大西洋公約組織, North Atlantic Treaty Organization) nu sayaway palekal a kanatalay. Danmark a nikawanan nu hungtiay a hulicay a nipilubang, nu aydaay a hungti ci ma-ke-li-te u sakatusa nu tatayna a masahungtiay, u cung-yang-cen-hu u satabakiay a [[tatungus]], ya u niku wananay a [[lala'|lala’]] Fa-Luo a subal atu Ke-Lin-Lan (Greenland) nu maan a sakawawan. 丹麥是歐洲聯盟成員國,經濟高度發達,同時是個典型的福利國家,貧富差距極小,為世界高度已開發國家。丹麥也是北大西洋公約組織創始會員國之一。丹麥政體為君主立憲制下的議會民主制,現任君主是瑪格麗特二世女王,中央政府擁有相當大的權力,並負責屬地法羅群島和格陵蘭的部分事務。 =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu [[kanatal]] sa u [[Copenhagen]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 5 bulad 6 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Margrethe II]], micakat a demiad sa i 1972 a mihca 1 bulad 14 demiad. u cunli nu Denmark (丹麥) ayza sa ci [[Mette Frederiksen]], micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 6 bulad 27 demiad. == '''[[angangan]] nu sulid (詞源)''' == Danmark (Danmark) cacay ku tatangahan a sulid, sangalepan u Danmark, [[tademaw]] nu Danmark atu pakumud tu Danmark a pasacacay tu masahungtiay a nika tademec tu sakay itini nu apet, a nika tademec masaupu i Danmark a kamu nu sulit nu taayawan Dan, kanca mitudu pangangan u Dan han nu Zi-Er-Man (日耳曼, [[:zh:日耳曼人|German]]) a [[niyadu']] ya sapangangan u Dan han a hungti (皇帝), atu nu dikudan a sulit u mark han tatenga siimiay kuyni. siidaway nu cudad tu aadihan atu nu i tebatebanay a si-ji ([[cung-se-ci]], 中世紀) nu misulitay sakay i Danmark a tademaw nu a enengan a nipatinsu caay kalecalecaday, sisa u Danmark a sulid sangalepan tu ku nika dademedemec. 丹麥(Danmark)一詞的來源,尤其是丹麥、丹人與丹麥統一為單一王國之間的關係存在爭議。這些爭議集中在丹麥一詞的前綴Dan究竟指一個名為丹的日耳曼部落還是名為丹的國王,和後綴mark的確切意義。一些書目和中世紀文學對丹人所在地的描述各不相同,使得丹麥詞源爭議更加複雜。 kamu nu Hulam a nipanganga tu cung han, u satabalay yumahida nu mikuwanay a hungti madih mikunkun tu itepalay masasuala’ mikialawalaw sisa u lian-ku (嗹國), idaw ku lian-ma (嗹馬). lin-mu (領墨), lin-in (吝因), tin-mu (丁抹), ta-ni (大尼), tan-ma-er (丹麻爾), ta-ma-er-ci (大馬爾齊), siy-ci-ya (雪際亞), su-er-ci (蘇厄祭), in-li-ma-lu-cia (盈黎馬祿加), ti-na-ma-er-cia (低鈉馬爾加) atu kanatal nu takuliyaway a hata (黃旗國) amin. 中文譯名中,最早由瀛寰志略收錄為嗹國,亦有嗹馬、領墨、吝因、丁抹、大尼、丹麻爾、大馬爾齊、雪際亞、蘇厄祭、盈黎馬祿加,低鈉馬爾加、黃旗國等 == '''likisi (歷史)''' == [[namakayza|namakayda]] i waluway a si-ji (世紀) katukuh cacay a bataan a si-ji (世紀), Danmark a tademaw atu Nur-Wey (Norway) a tademaw, Zuy-Tian (Sweden) a tademaw masaupu amin, pala way-cin a tademaw (維京人) han, nu liwanay tu a tademaw sa midebungan tu i patiyamay mamin tu lakalakan tacuwacuwa nu O-Cuo. u heni i Bu-Lie-Tian (不列顛) atu tipay a O-Cuo (西歐) u malcabaay a muculil, mikuwanay tu ku Ing-Ke-Lan (英格蘭), Ay-Er-Lan (愛爾蘭) atu Fu-Lan-Si (法國). yu mahida idaw kya nituktukan a sulit i Ye-Lin batu' ([[:zh:耶灵石|耶靈石]]), u Ha-La-Er nu cacay (哈拉爾一世, Harald Bluetooth) tu liyut nu liyut  pinaay tu i kung-yin. 965 a mihcaan pakumuten tu ku Danmark, milabu amin tu kiwkay nu cu-lu. miawas tu sabaw cacay a se-ji (世紀) nu sayaway, ka-niw-te a hungti (克努特大帝, kamu nu Amilika: Canute the Great) malcapu tu ku Danmark, Ing-Ke-Lan (英格蘭) atu Nuo-Wey (挪威) tuluway a bataan nu mihcaan ku tenes. [[tebantebanay|tebatebanay]] a si-ji (中世紀) tu namakay tebanay atu mautanngay a tatukian nu Danmark a lala' pasu nu Se-Ke-Na (斯科納) a kakididaan, ya u kakuwanan namakay i sawali katukuh i Ay-Sa-Ni-Ya (愛沙尼亞), i satimulan sa katukuh i Se-Le-Si-Wi-Si (什勒斯維希) atu Hu-Er-Si-Tan (霍爾斯坦) a kanatal. 從8世紀到10世紀,丹麥人與挪威人、瑞典人一起,被稱作維京人,他們的殖民、襲擊、貿易活動遍布整個歐洲。他們在不列顛和西歐最為活躍,征服了英格蘭、愛爾蘭和法國。根據耶靈石記載,哈拉爾一世在公元965年統一了丹麥,並皈依基督教。11世紀早期,卡紐特大王統一了丹麥、英格蘭和挪威長達30年。中世紀中期和晚期,丹麥領土還包括斯科納地區,勢力範圍東至愛沙尼亞,南至什勒斯維希和霍爾斯坦公國。 1397 a mihcaan, Danmark, Zuy-Tian atu Nuo-Wey makumud masacacay ku mikuwanay tu masacabayay nu Ka-Er-Ma (卡爾瑪聯盟), u [[sakahemekan]] ci Ma-Ke-Li-Te nu cacay (Margrete I) malahungti, kina tuluway a kanatal malcapucapu sa palecad han ku nisakaku a enen, nika ci ma-ke-li-te nu tataynaan a hungti caay pasukayda tu sakawawan. 1397年,丹麥與瑞典和挪威組成共主聯邦(卡爾馬聯盟),擁戴瑪格麗特一世為王,三個構成國在聯邦內享有平等地位。但瑪格麗特女王並未能如實行事。 i nikalcapu a makumud napatideng satu nadikudan i 125 a mihcaan sa, i s-sen-ti-na-wiy-ya a kakididaan u likisi kanca misaliyud tu kuynian sakacapu a malingatu tuway, u zuw-din kinapina tu masacacay patiden, nika kalankan satu pasukayni i Danmark makuwan.1523 a mihcaan pituway a pulad, u Zuy-Tian a hungti miacaw tu s-te-ke-r-mu, Zuy-Tian kyu masacaca misakunida’, tu nadikudan u Danmark atu Nuo-Wey makumud "Danmark-Nuo-Wey malcapu mipaykanatal". 在聯邦成立後的125年裡,斯堪地納維亞地區的歷史始終圍繞這個聯合展開,瑞典多次獲得獨 立,但隨即又被丹麥征服。1523年7月,瑞典國王攻陷斯德哥爾摩,瑞典獲得獨立,隨後丹麥與挪威組成丹麥-挪威聯合。 1530 nu mihecaan sa, s-sen-ti-na-wiy-ya a kakididaan mabawbaw tu pu-ci a makakuwang, nu nadikudan u kiwkay tu ku misangaay misumad tina itiniay a kakididaan, nasaansa Danmark a kitaki paliyun han tu u lu-te- cun. 1530年代,斯堪地納維亞地區爆發了伯爵戰爭,隨後宗教改革影響到該地區,導致丹麥國教改為路德宗。 i Zuy-Tian [[masacacayay|masacacay]] satu, u Danmark nakinatusa tu mitaneng misabaluhay misimaw tu Zuy-Tian, pituway a mihcaan namingayaw tu kinacacay i saamisan, u sakatusa i Ka-Er-Ma mingayaw (卡爾瑪戰爭). nakinatusa misabaluhay mingayaw caay tu pakakuwan ku Danmark tu Zuy-Tian, nika u Zuy-Tian mabakin tu nikangayawan a kalisiw. numahida a demiaday, Danmark namitanam tu he-lan namakay waliay a ing-tu patideng tu Danmark a kusi, misausi tu itiniay a tademaw nu si-li-lan-ka, nikasan u nipikunkun tu hadidaay a nipikuwan tu u ing-tu-te-lan-kuy-pa. 在瑞典獨立後,丹麥曾兩次嘗試重新控制瑞典,第一次為北方七年戰爭,第二次為卡爾馬戰爭。兩次戰爭沒能讓丹麥重新統治瑞典,但瑞典被迫為戰事賠款。在這段時間裡,丹麥曾效仿荷蘭東印度公司建立了丹麥公司,計劃殖民斯里蘭卡,但實際控制區域僅為印度特蘭奎巴。 i tulu a bataan nu mihcaan ku nipingayawan(1618-1648)ay, Danmark a hungti ke-li-si-ti-se-se madih mitanan mala nu lu-te-cung nu kitakiay a hungti, nika i 1626 a mihcaan lu-te-can-i’ sa mademec; i 1627 a mihcaan, a’-r-pu-雷 he-te,pun-huw-lung-si-tan u mikuwanay tu ting-su-kiw nu hitay midebung mialaw tu ze-te-lan a subal, midemec a mibahbah tu sakyitini i kalpapacawan. 在三十年戰爭(1618-1648)中,丹麥國王克里斯蒂安四世試圖成為路德宗國家的首領,卻在1626年盧特戰役中慘敗;1627年,阿爾布雷赫特·馮·華倫斯坦領導天主教軍隊入侵掠奪了日得蘭半島,迫使丹麥退出這場戰爭。 u Danmark namalpacaw sa mademec u hitay hacacat sa malawpes, nuida sa u Zuy-Tian a malingatu tu a mingayaw. 1643 a mihcaan, Zuy-Tian midebung tu z’-te-lan a subal, pakatusa a mihcaan  pasubana tu bu-si-ke-na malanu Zuy-Tian ku lala'. kasaan madebung nu Zuy-Tian kyu nai’. ku tuud nu tusu a kakanan i dida, macunus aca i dida nai’ ku aalaan a kakanan atu silibung tu imelangay, u Danmark a tademaw  maselep ku pasintu tu tusaay a bataan, ahican a caay pisasulid tu Zuy-Tian tu pu-le-mu-se-pu-lu tiw-ye, ya u ha-lan, ke-te-lan, nanu iy-sa-ni-ya atu  hapungay nu nu-wi a pawada pabeli i Zuy-Tianan. 丹麥在戰爭中的失敗導致軍力衰退,此時瑞典在戰爭中崛起。1643年,瑞典入侵日得蘭半島,第二年宣布斯科納成為瑞典領土。由於被瑞典占領導致的首都地區糧食短缺,加上境內糧食欠收和黑死病流行,丹麥人口銳減20%,不得不與瑞典簽定布勒姆瑟布魯條約,將哈蘭、哥得蘭、丹屬愛沙尼亞和一部分挪威省份割讓給瑞典。 1657 a mihecaan, hungti nu Danmark ci Fw-l-te-li-ke san-se madih tu a mingayaw tu Zuy-Tian, anu tabaad i pu-lay-mi-huy-r-ten, sakadihian tu sa’din namingayaw tu nikadebec aca, mikelap tu si-ke-na, pu-lay-cin-e’, te-lun-de-la-ke atu po-en-he-mu a subal pabeli i Zuy-Tian. nadikudan nu tusa a mihcaan, Danmark maala ku te-lu-de-la-ke atu pu-en-he-muay a subal. 1657年,丹麥國王弗雷德里克三世向瑞典宣戰,並遠征不萊梅-費爾登,可惜在這場戰爭中又遭慘敗,將斯科納、布來金厄、特倫德拉格和博恩霍姆島割讓予瑞典。兩年後,丹麥奪回特倫德拉格和博恩霍姆島。 namilpacaw henay i na-pu-lun, Danmark namitanam i ing-ku atu Fwa-ku samenmen sa caay tu pakucungkucung. nika u ing-ku miyadih tu Danmark namilabu tu kinatusa micumud a pawayway misamenmen u nikakumud wapatalaw, kyasaan kinatusaan tu mipacaw ku ke-pe-ha-ken, u kamu nu laylayay a nu balungaay a nikalalaisan. u ing-ku mingayaw tu ke-pen-ha-ken henay sa, u nu-wiy masakunida satu, u Danmark atu nu-wiy masasuliyas ku nikalcapucapuan. 在拿破崙戰爭期間,丹麥試圖在英國和法國之間保持中立。但英國視丹麥加入第二次武裝中立聯盟為威脅,因而兩次攻擊哥本哈根,史稱炮艦戰爭。在英國圍攻哥本哈根期間,挪威獲得獨立,丹麥-挪威同盟解體。 Danmark ya pakunida a nipisakaku i 1830 a mihecaan namahida idaw ku nipatektek tu palucek ku sakatukuh a mikiayaw, 1849 a mihecaan enen a bulad idaw ku limaay a demiad, Danmark naw u hungti henay ku nikuwan sasulul satu  katukuh nu hungti ku nikahini nu hulic. 1864 a mihecaan, Danmark na i pu-tan na mipacaw sa mademec, sisa mapacici ku se-le-si-wi-si atu fo-r-si-tan mipela a pabeli i pu-lu-se. 丹麥的民主化進程在1830年代取得里程碑式的進展,1849年6月5日,丹麥由君主專制和平過渡到君主立憲制。1864年,丹麥在普丹戰爭中 戰敗,被迫將什勒斯維希-霍爾斯坦省割讓給普魯士。 sayaway a kitaki u satabakiay a makakuwang, Danmark samenmen sa caay tu pisakaku, nika u r-siyi a nikasasulid wamipela’ a papeli i pu-lu-se a kakididaan wapabeli i Danmark. saka lihanawan nu te-ko ku maylabuway a lala’ a maala, Danmark pahedek tu tina kakididaanay u tantandaw tu ku nisakakuwan a pahedek wapabeli’. sadikuday u makaamisay mapabeli tu Danmark, u timulay sa a ididaen sanu te-koen tu. 第一次世界大戰中,丹麥保持中立,但凡爾賽條約將割讓給普魯士的地區歸還給丹麥。由於擔心德國境內的領土收復主義,丹麥決定讓該地區的公民自行決定歸屬。最終北部回歸丹麥,南部繼續留在德國。 1939 a mihcaan,Danmark atu na-cuy-te-ko ya nikasasulitan tu sulid caay kasasu debung, nika u na-suy-te-ko i 1940 a mihecaan sepa abulad idaw ku siwa a demiad midebung tu Danmark. u  Danmark tusa a tatukian ku nipaculi  sa mimanzay tu.Danmark atu na-cuy-te-ko a pakayadah tu kalisiw maaedap satu matulin hayni katukuh i 1943 a mihcaan , nadikudan  Danmark kayi’ satu mitulin a malpadan, palawpesen namin nu Danmark ku nu huntiay i bayu’ay a hitay nu balunga, adaawe kyu  pataydaen ku talakaway i Zuy-Tian. yu sakatusa nika ngawan satu, Danmark mipadan tu niyaduay a yu-tay atademaw tayda i Zuy-Tian, mulimek tu na-cuwi-te-ko misanai’ tu yu-tay atademaw a mipatay a milawpes tu kawaw. sapaculi’ tu su-lin, u Danmark a tademaw makumud mala Danmark misakakuway a hitay atu te-ko malpadanpadan. 1939年,丹麥與納粹德國簽定了互不侵犯條約,但納粹德國在1940年4月9日入侵丹麥。丹麥僅抵抗了兩小時即投降。丹麥與納粹德國的經濟合作持續到1939年,丹麥與納粹德國簽定了互不侵犯條約,但納粹德國在1940年4月9日入侵丹麥。丹麥僅抵抗了兩小時即投降。丹麥與納粹德國的經濟合作持續到1943年,隨後丹麥拒絕繼續合作,摧毀了大部分丹麥皇家海軍的船隻,並儘量將官員送往瑞典。在二戰期間,丹麥幫助其境內的猶太人前往瑞典,以躲避納粹德國針對猶太人的種族滅絕行動。為了抵抗蘇聯,丹麥公民組成丹麥志願軍與德國合作。 1944 a mihcaan, u pin-taw yadahen Danmark madebung henay sa, pabinawlan mapaputun tu nikapulungan a masakiketay a nikalcabay patideng tu damsayaya a kapulungan a kanatal. 1948 a mihcaan, fwa-lo-a subel pakaala tu adidiay a picih nu sakay hulic. sakinatusa namakakuwang tu nadikudan,Danmark micumud tu o-co-pakunida sa mababaliy tu u mamapulung, saamis nu Taysiang a nika sasulitan a saupu atu paykanatal a nipadideng, sisa u Danmark sakay tu mahiniay a kawaw nikawawada' nu saayaway milihida a malaladay nu micumuday a kitaki. 1973 a mihcaan, namakayni i nu tademawan a nipai’na haw sa Danmark micumud tu i aw-cu kinacaca han tu ku kalisiw. 1993 a mihcaan Danmark makaawas tu nipainaan ma-se-cwy-ke a nikasasulid, micumud tu o-mong, mamilihida ku O-Cuo palcad han. 2000 a mihcaan, Danmark a tademaw caay kalalucek kya nipaina a micumud i o-iyn ci. Danmark nu tusaay a tungus nu kakididaan a lala' u Fa-Lo a subal atu ke- lin-lan wamamiadin tu nu idiniay tu a babutingan u dadatengan sisa kai’ satu milabu tu o-mung. namahida satu, Danmark yu mahida henay i  caay kalecadlecad a ziday ku mikuwanay mamin ku 北-o a kanatal. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [[:zh:丹麦|wikipitiya-Danmark]] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] 2j2oo2df2z40g40glgnlnky9bnovrnv Dennis Awtrey 0 409 86984 19020 2019-12-05T16:41:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dennis Awtrey |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1948 a mihcan 2 a bulad 22 a demiad/ Hollywood, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |20, 21, 34 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Santa Clara (1967–1970) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1970/saka 3 ku uwac/silsil 46 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1979) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1970–1972 Philadelphia 76ers 1972–1974 Chicago Bulls 1974–1978 Phoenix Suns 1978–1979 Boston Celtics 1979 Seattle SuperSonics 1979–1980 Chicago Bulls 1980–1981 Seattle SuperSonics 1981–1982 Portland Trail Blazers pahanhanan tu kawaw |} Dennis Awtrey nalecuhan i Hollywood, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dennis Awtrey i 1970 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 46, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. 2 bulad 22 demiad, 1948 a mihca, Dennis Awtrey, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 78safykw73k6226bz5e4omvdgia65u1 Dennis Bell 0 410 86985 19028 2019-12-05T16:41:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dennis Bell |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1951 a mihcan 6 a bulad 2 a demiad/ Cincinnati, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |46 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Gulf Coast State (1969–1971) Drake (1971–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1973/saka 5 ku uwac/silsil 83 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |EBA satabakiay sakacacayay kawlah (1976) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1973 New York Knicks 1973–1974 Allentown Jets 1974–1975 New York Knicks 1975–1977 Allentown Jets 1978 Carolina Lightning pahanhanan tu kawaw |} Dennis Bell nalecuhan i Cincinnati, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dennis Bell i 1973 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 5 ku uwac atu silsil 83, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 6 bulad 2 demiad, 1951 a mihca, Dennis Bell, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 3iywaualwopyeatv1jom6bq3yxcgntn Dennis Boyd 0 411 86986 19046 2019-12-05T16:42:22Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dennis Boyd |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1954 a mihcan 5 a bulad 21 a demiad/ Portsmouth, Virginia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (1958–1961) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1977/saka 4 ku uwac/silsil 72 |- |mapili’ay a mali-putiput |New Orleans Jazz |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1978–1979 Detroit Pistons pahanhanan tu kawaw |} Dennis Boyd nilecuhan i Portsmouth, Virginia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dennis Boyd i 1977 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 72, namapili’ tu nu New Orleans Jazz putiput. 5 a bulad 21 a demiad, 1954 a mihca, Dennis Boyd, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] kfnkesqk5j51schda6n10gvj1qmxsdz Derrick Alston 0 412 86987 19058 2019-12-05T16:42:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Derrick Alston |- | colspan="2" |[[tangan:Derrick Alston 2014.jpg|Derrick Alston|alt=Derrick Alston 2014.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1972 a mihcan 8 a bulad 20 a demiad/ The Bronx, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21, 45 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Duquesne (1990–1994) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1994/saka 2 ku uwac/silsil 33 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1994–1996 Philadelphia 76ers 1996 Atlanta Hawks 1996–1997 Efes Pilsen 1997–1998 TDK Manresa 1998–2000 FC Barcelona 2000–2002 Pamesa Valencia 2002–2003 Real Madrid 2003–2005 Lleida 2005–2006 BCM Gravelines 2006 Ural Great 2006–2007 Türk Telekom 2007–2008 New Zealand Breakers 2008–2009 Libertad de Sunchales 2009–2010 Boca Juniors 2010 La Unión de Formosa 2011–2012 Boca Juniors pahanhanan tu kawaw |} Derrick Alston nalecuhan i The Bronx, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Derrick Alston i 1994 a mihcan [[NBA]] sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 33, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. 8 bulad 20 demiad, 1972 a mihca, Derrick Alston, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] jgesm8q84j2se4tg2e27gp74dfc0lm0 Devin Booker 0 413 86988 19075 2019-12-05T16:43:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Devin Booker |- | colspan="2" |[[tangan:Devin Booker against Gators 2015.jpg|Devin Booker|alt=Devin Booker against Gators 2015.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1996 a mihcan 10 a bulad 30 a demiad/ Grand Rapids, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (2014–2015) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2015/saka 1 ku uwac/silsil 13 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Phoenix Suns |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2015– Phoenix Suns mihitayan mimaliay |} Devin Booker unu syubay kanas-mali (籃球) miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u mikilac zikuzay mimaliay. Devin Booker i 2015 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 13, namapili’ tu nu Phoenix Suns putiput. 10 a bulad 30 a demiad, 1996 a mihcaan, Devin Booker u kawaw niza sa u miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] *[[:yue:NBA|wikipayke-NBA]] *[[:yue:籃球|wikipayke-籃球]] *[[:yue:鳳凰城太陽|wikipayke-鳳凰城太陽隊]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] 2447ckmgvwwuagf8m4lgyjcrgn4lp95 Dexter Boney 0 414 86989 19083 2019-12-05T16:43:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dexter Boney |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1970 a mihcan 4 a bulad 27 a demiad/ Wilmington, Delaware |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Hagerstown CC (1989–1991) UNLV (1991–1993) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1993 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Packers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1994–1995 Mexico City Aztecas 1996–1997 Florida Beach Dogs 1997 Phoenix Suns 1997 Florida Beach Dogs 1998 Dinamo Sassari 1999 Las Vegas Silver Bandits 2000 Idaho Stampede 2000 Elitzur Ashkelon 2000 Alaska Aces 2001 Toros de Aragua 2001–2002 Besançon BCD 2002 Fargo-Moorhead Beez pahanhanan tu kawaw |} Dexter Boney nalecuhan i Wilmington, Delaware, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 4 bulad 27 demiad, 1970 a mihca, Dexter Boney, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4xhui5yyobie2yd2dvi07kuax8d4a5l Dick Barnett 0 415 86990 19092 2019-12-05T16:43:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Dick Barnett |- | colspan="2" |[[tangan:Dick Barnett.jpeg|Dick Barnett|alt=Dick Barnett.jpeg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1936 a mihcan 10 a bulad 2 a demiad/ Gary, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |5, 12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Tennessee State (1955–1959) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1959/saka 1 ku uwac/silsil 4 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Syracuse Nationals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1970, 1973) NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1968) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1959–1961 Syracuse Nationals 1961–1962 Cleveland Pipers 1962–1965 Los Angeles Lakers 1965–1973 New York Knicks pahanhanan tu kawaw |} Dick Barnett nalecuhan i Gary, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dick Barnett i 1959 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 4, namapili’ tu nu Syracuse Nationals putiput. 10 bulad 2 demiad, 1936 a mihca, Dick Barnett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0whcs8qt9qaensqldvr873bh9bihpdr Didier Burkhalter 0 416 105084 105083 2021-03-30T03:45:16Z 龍眼村長 1604 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Didier Burkhalter 2011.jpg|thumb|Didier Burkhalter, 2011|alt=Didier Burkhalter 2011.jpg]] [[tangan:Flag of Switzerland.svg|thumb|u hata nu Switzerland|alt=Flag of Switzerland.svg]] Didier Burkhalter 4 a bulad 17 a demiad, Didier Burkhalter, u misingkiway. 1960 a mihcaan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung總統) nu [[Switzerland]] ayza sa ci Didier Burkhalter, micakat(就任) a demiad sa i 2012 a mihcaan 1 a bulad 1 a demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government]) bj1pe67znpy1cwml2b3tuxgsgeeewdy Difang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 417 86991 19113 2019-12-05T16:45:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Difang ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] p1p7xvsk3iwv7am4vvx4m85odr85z4b Dih-tatama a ngangan nu Pangcah 0 418 86992 19123 2019-12-05T16:45:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Dih ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 3i1if0qul9u5pt3mhe73ggu1uoepe12 Dihang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 419 86993 19133 2019-12-05T16:45:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Dihang ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 9dp8o19jqe0x9u9ett71ih9vtgcrrgn Dihekoay 0 420 86994 86211 2019-12-05T16:46:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] ==Dihekoay== u sulit nu Hulam: 陸安部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Dihekoay. u kasalumaluma’ nu Dihekoay sa, 76 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 198 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 167 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 31 ku [[tademaw]], pakalatu 16%. 此地阿美族稱Lihekoai,其中liheko為氣候暖和的意思。陸安部落因北方有山阻擋風勢,因此東季吹不到北風,氣候暖和。此地阿美族人稱Lihekoai,光復之後稱陸安。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 80%, Puyuma 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Puyuma atu Sejek(Seediq). yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail4.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=595 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] djb498tw02p0007v180dfnmg8l1v65s Dikidiki 0 421 119628 119627 2021-07-18T03:34:17Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Puyuma - Pilâm - (Beinan, Taitung County).svg|縮圖|Dikidiki (臺東縣卑南鄉利吉村利吉部落)]] Dikidiki (臺東縣卑南鄉利吉村利吉部落) ==Dikidiki== u sulit nu Hulam: 利吉部落 == u siwkay nu niyazu == i [[Taitung]] a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Dikidiki. u kasalumaluma’ nu Dikidiki sa, 110 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 300 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 211 ku [[tademaw]], pakalatu 70%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 89 ku tademaw, pakalatu 30%. itiniay a Pangcah sa, u Hengchun Amis a kakuniza, namabulaw tayni saan, izaw ku kakitizaan Liki niyazu', namakay makazateng a kuizaway. (此地的阿美族大多屬於恆春阿美系統。據簡金木的說法,當族人遷來此地時,有個地方叫做Liki社,遂以Likiliki為名,以示「懷念」之意。) == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 66%, Rukay(Rukai) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |}si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] nd26lh6g6o86j6b39qc9c5w266uqdan Dipis-tatama a ngangan nu Pangcah 0 422 86996 19199 2019-12-05T16:46:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Dipis == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, u tatama a ngangan sa izaw 77, u tatayna sa izaw 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] fjhfgt5vwihj27w1f8hiozj5d29awz2 Dipit 0 423 86997 86213 2019-12-05T16:47:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Dipit == u sulit nu Hulam: 復興部落 [[Fengbin]] siang itiza i [[Taywan]] Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Dipit. u kasalumaluma’ nu Dipit sa, 41 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 77 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 76 ku [[tademaw]], pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 1%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 94%, zumazuma 5%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah a tademaw itini mueneng, inayi' ku Sakizaya itini, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu. u Taypinyang a bayu i tebal. katuud ku mibutingay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay'i' ku Sakizaya itini. hakay izaw tu. cayka tineng kami. caay henay pasumad tu ngangan nu Sakizaya == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 5q7libhovlovkvml33ysslzg2z3npd3 Dipong-tatama a ngangan nu Pangcah 0 424 86998 19235 2019-12-05T16:47:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Dipong == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 93x1q3egk0gwrr6yhzzs4eon9pnqils Dit-tatama a ngangan nu Pangcah 0 425 86999 19244 2019-12-05T16:47:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Dit ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 21q3om4z79w1rz6mh49hykiwu9xm07d Diway-tatama a ngangan nu Pangcah 0 426 87000 19253 2019-12-05T16:48:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Diway ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] rs78puxjxwqcanrp3j8egq4km58l8wn Djelunavunavuk 0 427 87001 86214 2019-12-05T16:50:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Djelunavunavuk== u sulit nu Hulam: 德魯那弗那弗克部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Djelunavunavuk. u kasalumaluma’ nu Djelunavunavuk sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 116 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 112 ku [[tademaw]], pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 3%. 民國三十九年間位於南大武山「舊賓茂部落」之「巴法法瀧家族」是第一個家族遷徙於此視為部落(開拓者),次年四十年間北大武山「布頓部落」的「邏法尼耀家族」陸續遷徙於此,民國四十三年間南大武山「近黃部落」(卡里阿帆)的「'''德路那弗那夫克'''」、「給你路古洋」、「糾佳阿斯家族」、「都飛龍家族」四家族及南大武山「舊賓茂部落」的「古沙查家族」陸續遷徙於此,民國四十二年「史卡多部落」的「史卡多家族」陸續遷徙於此,由以上八大家族共同形成一個部落─撒布優(sapulju)。 撒布優(sapulju)部落位於台東縣金峰鄉新興村,是座三面環山與一面環海的東排灣原住民部落,南鄰太麻里鄉大王部落、北鄰太麻里鄉魯巴卡茲部落、東鄰太平洋、西鄰金針山。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail4.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=81 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] f39l34dtzfd3a02gopb917mzqod3oeb Djineljepan 0 428 87002 86215 2019-12-05T16:52:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==Djineljepan== u sulit nu Hulam: 安坡部落 i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Djineljepan. u kasalumaluma’ nu Djineljepan sa, 167 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 559 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 520 ku [[tademaw]], pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 39 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Paiwan 95%, Amis 2%, Tayal 1%, Bunun 1%, zumazuma 4%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] axobfuvfcy8lvpe99rm8rq38jkwmc2a Djumulj 0 429 121395 121394 2021-08-15T12:45:09Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|縮圖|Djumulj (台東縣金峰鄉賓茂村)]] [[tangan:Jinfong villages.svg|縮圖|Djumulj (台東縣金峰鄉賓茂村)]] Djumulj (台東縣金峰鄉賓茂村) ==Djumulj== u sulit nu Hulam: 賓茂部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Djumulj. u kasalumaluma’ nu Djumulj sa, 34 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 116 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 114 ku [[tademaw]], pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. 台東縣金峰鄉賓茂村。Geomoru是排灣語「經常豐收,糧食堆積如山之地」的意思。 村人隸屬西排灣群,和金崙村之東排灣群不同,因此儘管村子在太麻里鄉內,卻獨立屬金峰山地鄉管轄。 賓茂村是由原本分布在金崙溪上游的「九汶」、「讀古梧」、「近黃」、「甲比澇」等四個排灣族部落遷徙下山後組成,當中最主要的是九汶社,社人的祖先來自屏東瑪家鄉的舊「射鹿」部落,約二五0年前由頭目率眾越過北大武溪抵達知本溪源頭,因為該地為卑南族獵場而繼續往南遷,最後在金崙溪上游的舊賓茂社開墾而居,地名九汶是排灣語「經常豐收,糧食堆積如山之地」的意思。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- href="Category:Wp/ais" |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=353 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] rc63aw2pyx6sgdhedzc7q5fk5p845ct Doho-tatama a ngangan nu Pangcah 0 430 87004 19331 2019-12-05T16:52:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama== Doho == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay== {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] l31ehd4hxkh22mlfao20jfg8ng5az0v Dokoy-tatama a ngangan nu Pangah 0 431 87005 19340 2019-12-05T16:52:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama== Dokoy ==u siwkay nu ngangan== tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan== tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan== {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] ja38j5apo1yjlbfttphvj161wlu57fn Dominica 0 432 120960 119322 2021-08-06T15:01:03Z DARIO SEVERI 832 /* nasulitan nu Dominica */ wikitext text/x-wiki '''Dominica (多米尼克)'''[[tangan:Flag of Dominica.svg|thumb|u hata nu '''Dominica (多米尼克)'''|alt=Flag of Dominica]] == '''nasulitan nu Dominica''' == [[tangan:Map of Dominica.gif|thumb|Dominica]] u '''Dominica (多米尼克)''' sa i [[labu]] nu Congnanmeico, itiza i 15 25 N, 61 20 W,u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 751 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lalaay sa 751 izaw ku km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu tademawan sa 73,757. kakalukan umah sa 34.70%, kilakilangan umah sa 59.20%, zumaay henay umah sa 6.10%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Roseau([[:zh:羅索|羅索]]). === kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa bulad 8 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Charles Savarin]], micakat a demiad sa i 2013 a mihca 10 bulad 2 demiad.u cunli nu Dominica (多米尼克) ayza sa ci [[Roosevelt Skerrit]], micakat a demiad sa i 2004 a mihcaan 1 bulad 8 demiad. == '''u sapasubana tu hata' (國旗說明)''' == namicukaymas tu hata' i 1978 a mihcaan sabaw cacay bulad idaw ku tulu a demiad masacacayay tu, yu i 1981, 1988 atu 1990 a mihcaan misumad tu kulit nu hata’ sumilaway, sika[[lawlaw]]ay, lumeniay, [[salengacay]] a tulu ku kulit masaciuzika mibesul i hata', u i tebannay a ciuzika nikasasungaliwayay u sumanahay a nikasamulu nu i labu idaw ku cacay a takelulu atu i liwliw idaw kya cacay bataanay u kalawlawan nu masakalimucuay a bunas. ya sumilaway mahida u hami nu subal malu padapadaan atu macebetay nu kilangkilangan, u kalawlawan sa kalu ni-mungan kama keke sinayasay amin aheci, u salengcay sa mahida u nanum nu sauwas cacas atu tamelacay nu balucu’ a tademaw u lumeniay sa malukayda i lumeniay a tademaw atu malanlanay tu lumeniay salengcay a tademaw atu kasitayhi’ nu lala’. u ciwzika sa mahida u sinciya nu tademaw- tu tin-sukiw. u sumanahay sa mahida u kina kanatal mikawaw tu nu siykaya a sapalahad, kya cacay bataan masakalimucuan a bunas mahida tu kina subalan nu muketepay a kakitidaan.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 國旗啟用於1978年11月3日獨立日,並在1981、1988和1990年稍作修改。旗地綠色,黃、黑、白三色的十字貫穿旗面,中央的十字交叉處為紅色圓地,內有1隻鸚鵡及周圍有十顆黃色五角星。綠色象徵遍及全島的香蕉園和茂密的森林,黃色代表檸檬、柑橘、可可、椰子等水果,白色象徵河流、瀑布和人民的純潔,黑色代表當地主要為黑人和黑白混血種人及肥沃的土地。十字形代表人民的宗教信仰-天主教。紅色圓地象徵該國所執行的社會發展計畫,10顆五角星代表該國的10個地區。 kalimulakan nu subal a demiad: sabaw cacay a bulad tulu a demiad milabu tu malcapuay a kanatal nu demiad: 1978 a mihcaan sabaw tusa a bulad idaw ku sabaw walu a demiad. tatangahan nu niyadu': Roseau([[:zh:羅索|羅梭]]) liwliw nu kanatal: 751 km<sup>2</sup>.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 國慶日:11月 3日 加入聯合國日期:1978年12月18日 首都:羅梭(Roseau) 面積:751 平方公里 == '''enal nu kakitidaan (地理位置)''' == Dominica(多米尼克) i sawali nu Caribbean a bayu (加勒比海) misuayaw tu bali nu subal i teban nu kakitidaan, i saamisan u nu Guadeloupe(瓜地洛普) a subal “Guadeloupe’’, u satimulan sa nu Martinique (馬丁尼克) a subal “Martinigue’’, nu Ciya-le-pi-hay u sadikuday mala nu O-co a malimatayay tu a subal, nanu In-kul nu malimatay a lala’, i 1978 a mihcaan masacacay kyu milabu i tu In-kul-siye(大英國協).[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 多米尼克地處東加勒比海向風群島中間位置,北面為法屬瓜地洛普島(Guadeloupe),南面為法屬馬丁尼克島(Martinique),是加勒比海最後成為歐洲殖民地的島,原係英國殖民地,於 1978 年獨立並加入大英國協。 == '''tademaw (人口)''' == hatida 74,243 ku tademaw, u sayadahay nu malimatay tu mihcaan mabuliyas ku enen i Unite States (美國), Canada(加拿大), United Kingdom(英國) atu Tung-ciya-le-pi-hay(東加勒比海) a kenis nu subal. “2020 a mihcaan nu sapiasipan, ce-liyaw-lay-yin: The World Factbook’’.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 約74,243人,歷年來外移人口散居美國、加拿大、英國及東加勒比海地區各島。(2020年預估數,資料來源:The World Factbook) == '''kiwkay (宗教)''' == u Roma ([[:zh:罗马|羅馬]]) tinsukiw ku sinciya tu 61.4 a bayhunpi, u baluhay a sinciya sa 28.6 a bayhunpi, La-se-te-huw-li-an(拉斯特法理安) 1.3 a bayhunpi, u Jehovah paazihay (耶和華見證人) 1.2 a bayhunpi, nu duma sa 0.3 a bayhunpi, caay kasiwatanay sa 1.6 a bayhunpi, nu caayay kasisinciya sa 6.1 a bayhunpi. “ 2001 a mihcaan nu sapiasipan ce-liyaw-lay-yin: The World Factbook”.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 羅馬天主教徒61.4%、新教徒28.6%、拉斯特法理安1.3%、耶和華見證人1.2%、其他0.3%、未指定1.6%、無信仰佔6.1%。(2001年預估 資料來源:The World Factbook)。 == '''tatudung nu kalisiw (幣制)''' == Dominica(多米尼克) nicukaymasay u Tung-ciya-le-pi-hay(東加勒比海) a kalisiw “kantan han nu Tonga (Tung-ciya東加) a kalisiw nu EC’’ “Eastern Caribbean Dollars, XCD’’. pina tu a mihcaan u Tonga (Tung-ciya東加) a kalisiw mikelec tu Amilika a kalisiw, u kalisiw caay hen kasumadsumad, nu i tidaay tu a kingku ku micakayay tu sukiti nu Amilika a kalisiw tu cacay a Amilika a kalisiw nu 2.6882 EC “masalimengay a kalisiw’’. u dumaay a kingku sa mapacakay nu sukiti nu Amilika a kalisiw nikasasikalisiw nu cacay a Amilika a kalisiw tu 2.7169 EC. micumud pacumud tu nicakayan nu Amilika a kalisiw tu nu cacay a Amilika a kalisiw nu 2.67 EC. mapacakayay nu Amilika a kalisiw palakalisiwen sa cacay a Amilika a kalisiw nu 2.7169 EC nikapapidek a niasipan sa, IEC asip han tu nikapidek nu kalisiw tu nu Taywan a kalisiw sabaw tusa nu kalisiw.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 多米尼克當地使用東加勒比海幣(簡稱東加幣 EC) (Eastern Caribbean Dollars, XCD)。多年來東加幣緊盯美元,匯率從未變動,即當地銀行買入美元支票為 1 美元對 2.6882 EC(固定匯率)。另銀行賣出美金支票之匯率為 1 美元對 2.7169 EC,買入美元現金為 1 美元對 2.67 EC,賣出美元現金為 1 美元對 2.7169 EC經折算後,1 EC約折合新臺幣 12 元。 == '''sacelak tu kalisiw 匯率''' == masalimengay a sacakad tu kalisiw: cacay a Amilika a kalisiw nu 2.7 Tung-ciya-le-pi-hay(東加勒比海) a kalisiw “XCD’’.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 固定匯率:1美元= 2.7東加勒比海元(XCD) == '''pulika u sapadingki 電壓''' == u sakaidaw nu dingki a tungus u 220-240 ku pulika icelang, 50HZ. u sapacucuk nu mapipiay amin u masatuluay ku sapacucuk, malecad tu nu United Kingdom(英國), idaw ku nu lumaay atu nu pikanan a kakitidaan atu nu idaway tu nisanga’ 220-240 a pulika sapacucukan.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 電壓規格為220-240伏特,50Hz。插座一般為扁型三插座,與英國相同,亦有住家及飯店或同時設有220-240伏特及110伏特之插座。 == '''u kahenulan a pangiha 主要媒體''' == tusa kya kahenulan a sinbung, u nu cilalay a sinbung “cacay a demiad kina cacay patahkal’’ atu misulitay a sinbung “paylimaay sa patahkal’’. u kahenulan a tilibi atu nu cen-hu a tilibi, u satesekay a tilibi. nu dumaan a tilibi sa, idaw ku Dominica(多米尼克) u pamuwaay a kusi, Q95 atu Kay-zuy(凱瑞) tu lalinengan a mipiled. u sinbung wang-can ku nu “Dominica(多米尼克) i labu’’ u kahenulan a wang-cang ku mahiniay.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 主要報紙計有2家,太陽報(每週一發行)與記事報(每週五發行)。重要電視台則有政府新聞電視台、薩特有線電視台。另主要電台則有多米尼克廣播公司、 Q95及凱瑞調頻。新聞網站則以 “多米尼克在線” 為主要網站。 == '''cen-ci-ci-tu (政治制度)''' == namakayni nu hulic nikelecan, milihida tu nu United Kingdom([[:zh:英国|英國]]) a hulic ku nipikuwan tu nikaykian a masatademaw, mikayki atu cung-tung masakaputay a kanatalay, u sakakaay nu sihu u cung-li han, u tatungus namakayni i nikaykian. duma a cung-tung nu kanatal a sakakaay, u cung-li atu mibabelihay a mikelitay a nipangangan tu nikaykian kya tahekal ku nipaingnaan kyu idaw lima sa ku kawaw. cung-li ku midikecay tu kawaw nu kanatal, i nikaykian nipaingna maala nu kaduutay ku saenen a cen-tang nikelitay namakayni u cung-tung ku situngusay mala cung-li. 根據憲法規定,實行英國憲政模式採議會民主制,議會和總統組成國會。總理為政府首腦,權力來自議會。另總統為國家元首,由總理和反對黨領袖提名後經議會投票選舉產生,任期5年。總理掌握國家行政權,在議會選舉獲多數席位的政黨領袖經總統任命後出任總理。 u kawaw nu cen-hu makayni ku pangangan kya u cung-tung ku palaheciay tu kawaw kyu makumud, lima a mihcaan ku nikawaw. nu dumaay a kul-huy palucek tu tatudung a yi-cang, tusa a bataan idaw ku cacay nu tademaw a nisinkiw tu kiing atu siwaay a tademaw nu ci-cen-tang atu mibabelihay a cen-tang tu nipatudung can-yi-yun nikakumudan, lima tu ku nikawawan. ayda u cung-li ci RooseveIt Skerrit, cung-tung ci CharIes Savarin.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 政府內閣經總理提名後再由總統任命組成,任期5年。另國會由性質中立之議長、21 位民選議員及 9 位由執政黨與反對黨分別任命之參議員組成,任期五年。現任總理為羅斯福.斯凱里特(Roosevelt Skerrit),總統為查爾斯.薩瓦林(Charles Savarin)。 == '''nalaylayan (建國簡史/歷史概況)''' == Tu-mi-ni-kek(多米尼克) naw u Ke-lung-pu(哥倫布) i 1493 a mihcaan tu pilipayan makadih kyu makaala tu ngangan. sabaw pitu, sabaw walu a ziday nu yin, fa tusaay a kanatal kinapina malalaw tina subalan, 1763 a mihcaan pasukaydaan tu nu sulit atu nikasukamuan niciwkaan panukas i yin-ku a nikuwanay. nika u huw-ku i 1778 a mihcaan midebung tina subal, 1783 a mihcaan panukasen tu yin-ku. 1805 a mihcaan u huw-ku kinacacay aca midebung mituduh palawpes tu su-hu-lu-cin, u nikahini nu yin-ku paaca tu huw-ku cacay a mang idaw ku tusaay a malebud nu kalisiw hawsa u huw-ahitay kya tadikuden ku nipiliyas. 1958 a mihcaan cacay a bulad katuuday a subal milabu mamin tu si-in-tu malkapukaputay “Federation of the West Indies’’,kina makaputay hini satu i 1962 a mihecaan lima a bulad tusa idaw ku tulu a demiad muliyas kiyu mulaliw. 1967 a mihcaan tulu idaw ku cacay a demiad, yakatuuday a subal malu nu tabakiay tu nu yin-ku nu tademaw, nu labuay tu ku misakakuay, nikasacabay i hekal atu nu ku-huwng u yin-ku tu ku midayliay. 1978 a mihcaan sabaw cacay a bulad tulu a demiad malu tatengaay tu masacacay tu a kanatal.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83] 多米尼克係因哥倫布於1493年星期日發現而得名。17、18世紀英、法兩國曾數度爭奪該島,1763年依照巴黎條約規定劃歸英國管轄。但法國於1778年攻佔該島,1783年始歸還英國。1805年法國再度入侵並焚毀首府羅梭,嗣經英國支付法國一萬二千鎊後法軍始告撤退。1958年1月多島加入西印度聯邦(Federation of the West Indies),一直至該聯邦於1962年5月23日解體後脫離。1967年3月1日,多島成為大英國協成員,內政自主,外交及國防由英國代理。1978年11月3日正式成為一主權獨立國家。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=0&n=487&sms=33&s=83 中華民國外交部:多米尼克] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: Hana Ating]] [[kakuniza: Lisin Kubung]] lr3cqe5tse0npf53gvm3ntpkki5m2gk Dominican republic 0 433 119685 119338 2021-07-18T11:33:10Z Sabak5388 17 #WPWP#WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Dominican Republic.svg|thumb|u hata nu '''Dominican republic (多明尼加)'''|alt=Flag of the Dominican Republic.svg]] '''Dominican republic (多明尼加)''' [[tangan:Dominican Republic (orthographic projection).svg|縮圖]] u '''Dominican republic (多明尼加)''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 19 00 N, 70 40 W, u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 48,670 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 48,320 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 350 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 10,606,865. kakalukan umah sa 51.50%, [[kilakilangan]] umah sa 40.80%, zumaay henay umah sa 7.70%. ''Dominican'' masakaputay a kanatal ([[Spain]] a kamu(西班牙語):República Dominicana), pulung u ''Dominican'' (多明尼加), kakididaan sa i ''Caribbean sea (加勒比海)'' a subal kanatal, atu i satipan nu ''Haiti'' mapulung tu [[Spain]] a subal, u ahebal nu lala’ 48,670 km<sup>2</sup>, u tatanga  han atu satabakiay a tu-su i Santo Domingo (聖多明哥), u kamu nu tatapangan nu [[Spain]] a kamu, u sakalisiwan nu heni sa ''Dominican peso (多明尼加比索)''. sa ku amilika nu CIA (美國中央情報局) a niasipan, 2013 a mihcaan nu tademaw nipatahekal hamin nu sausi ( u micakayay ku sapiasip a asipan ) hakya 9700 $US.[https://www.douban.com/note/277374645/] 多明尼加共和國(西班牙語:República Dominicana),通稱多明尼加,是位於加勒比海的島國,與西側的海地共處於西班牙島,陸地面積48,670平方公里,首都與最大都市為聖多明哥,官方語言為西班牙語,貨幣為多明尼加比索。據美國中央情報局的統計,2013年人均生產總值(以購買力平價計算)約為9700美元。 ''Dominican (多明尼加)'' u Taíno a binacadan (泰諾族) nu ''Arawak''ay a tademaw (阿拉瓦克人) nu i tidaay tu muenen nu kakitidaan, ke-lun-pu i 1492 a mihcaan tayda tu i si-pan-ya a subal tu i nadikudan, aydaay u ''Dominican (多明尼加)'' kya dumaay makuwan tu tuluay a lasubu nu mihcaan, i 1795 a mihcaan katukuh i 1801 a mihcaan naw u France (法國) ku mikuwanay, ya itidaay tu muenen a binacadan nu malimatay i [[Spain]] (西班牙) atu itidaay tu muenen nu sapancahay malalamel tu ku iluciluc.[https://www.douban.com/note/277374645/] 多明尼加原為泰諾族等阿拉瓦克人世居之地,哥倫布於1492年踏上西班牙島後,現今多明尼加的部分被西班牙統治了三百多年,並在1795年至1801年間被法國統治,當地主要種族為西班牙殖民者與當地原住民混血的後代。1821 a mihcaan sabaw cacay bulad idaw ku tuluay a bataan a demiad, ''Dominican (多明尼加)'' miliyas tu [[Spain]] (西班牙) a nipikuwan, patahkal a masacacay; makasiwa henay a lalipayan, i 1822 a bulad maala nu hay-ti kya satipan a suba. nika caay kalecad ku nalaylayyan niya tusaayen u tiihen caay kaw dadayun makumud, ''Dominican (多明尼加)'' milabu a tademaw i 1844 a mihcaan misabaluhay muliyas tu hay-ti a nikuwan, ku uyni u aydaay nu ''Dominican (多明尼加)'' kalimulakan nu kanatal a demiad. 1865 a mihcaan, mademec ku [[Spain]] (西班牙) micumud. u aydaay a cung-tung ci Luis Rodolfo Abinader Corona (路易斯·阿比納迪爾).[https://www.douban.com/note/277374645/] 1821年11月30日,多明尼加脫離西班牙統治,宣布獨立;才過了9星期,於1822年2月卻被島上西邊的海地吞併。不過兩者的文明差異太大而難以聯合,多明尼加人於1844年重新脫離海地統治,再度宣布獨立,這也是現代多明尼加的國慶日。1865年,擊退西班牙入侵。現任總統是路易斯·阿比納迪爾。 =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Santo Domingo ([[:zh:聖多明哥|聖多明哥]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== [[kakining]] nu kanatal demiad sa 27 bulad 2 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Luis Abinader]] (luis.abinatiel [[:zh:路易斯·阿比納迪爾|路易斯·阿比納迪爾]]), 1967 a mihca 7 a bulad 12 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Dominican kapulungan a kanatal ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 8 bulad 1 demiad. == '''u kuhi’ nu Dominica (多明尼加咖啡)''' == === Dominica (多明尼加):Santo Domingo a kuhi (聖多明哥咖啡)多明尼加:聖多明哥咖啡 === masaduma kubangsi a minanum; aabesaan tamelac sa, mabuceliceli ku kamulumulu, taneng sa ku cilemin, bangsi sa makasanek. 風味口感特徵:清新淡雅,顆粒飽滿,酸度極佳,香味怡人。 Dominica (多明尼加) masakaputay mapulungn a kanatal i satipan nu ing-tu a subal nu teban nu Haiti a subal tu sawalian, i nu tipan micapi tu Haiti (海地) masakaputay mapulung a kanatal, nu saamisan sa u Atlantic (大西洋), u satimulan sa mitepal tu ''Caribbean sea'' u ahebal nu lala’ idaw ku 49,000 km<sup>2</sup>, u tademaw sa 710 a mang, Dominica (多明尼加) masakaputay mapulung a kanata atu Haiti (海地) masakaputay mapulung a kanatal, mapulungi i cacay a subal, malbelaw tu Haiti (海地) . mahida tu malbelawbelaway kalecad, ''Dominica (多明尼加)'' masakaputay mapulung a kanatal namalpacawpacaw atu pakuyuc i laylay, nika ayda kapah tu ku nikaudip masatandaw tu ku nisikiw, nikahida u matungusay tu ku kanatal.[https://www.douban.com/note/277374645/] 多明尼加共和國位於西印度群島中海地島的東部,西鄰海地共和國,北臨大西洋,南瀕加勒比海。面積約有49000平方公里,人口710萬,多明尼加共和國與海地共和國共存於一個島上,與海地為鄰。像它的鄰居一樣,多明尼加共和國也曾有過革命和貧窮的歷史,但現在已經實行了民主選舉,國家也相對穩定。 inaayaw i sabaw walu a ziday, ya kuhi namakay i ''Martinique'' a subal (馬提尼克島) patatni i ''Dominica'' (多明尼加), i ''Hibaou'' (希巴歐) midaykiw tu nu i saamisan a kakitidaanay atu  i ''Okayabani Santo Domingo'' (奧卡亞巴尼聖多明哥) tu nu i labuay nu makkatimul a kakitidaanay,  idaw amin ku nipalumaan tu kapahay a kuhi . u sakasa, ''Santo Domingo(聖多明哥)'' atu Barney (巴尼) idaw tu ku nipaluma’ tu kuhi, unu Domega a kuhi (多米加咖啡) ku sasakamuen kina ngangan, i kitaki u tatengian a singangan u sakapahay a kuhi. ''Santo Domingo(聖多明哥)'' a kuhi’, masadumaay ku bangsi nu takelal a saneken, mabucelcel ku heci, taneng sa ku kacilemin, miseme tu tademaw kya bangsi, sisa u matatudungay a tuud kuyni. ''Dominica (多明尼加)'' a kuhi’ sa u nu tademaw amin a nipilian mipili ku kawaw. mipili tu kuhi sa ya papilian mipili tu mabuceliay atu maluhacay a mibabenis, hakya malecadlecad tu sanay, kya sikaidaw ku nakababenisan. u sakamuan saansa, anu mabuceliay masadi ku heci nu kuhi sa kapah singaen. u nikabuceli nu heci a kuhi’ kiyu tanen palananumen kya a midayhiw tu udipay a kanatal ku kapah, u kasidaitanay  tu a kuhi’.[https://www.douban.com/note/277374645/] 在18世紀早期,咖啡從馬提尼克島傳入''多明尼加'',以希巴歐為代表的北部地方以及包括奧卡亞巴尼聖多明哥在內的南部地區,都出產上等的咖啡。其中,聖多明哥和巴尼出產的咖啡,幾乎是多米加咖啡的代名詞,是世界聞名的優質咖啡。聖多明哥咖啡,其特點是清新淡雅、顆粒飽滿、酸度極佳、香味怡人,所以物有所值。多明尼加咖啡的挑選一般是採用人工方法進行。挑選的主要依據是根據咖啡顆粒的飽滿程度,是否均勻,然後分出等級。一般來說,顆粒飽滿均勻的咖啡更易保存。只有顆粒最飽滿最均勻的咖啡豆才可以烘焙代表本國最優質,最上乘的咖啡。 atu nu hay-ti nipalumaan a kuhi’ caay kalecad, ''Dominica (多明尼加)'' masakaputay kapulungn a kanatal ya nipaluma tu kuhi’ u nibanawan amin ku yadahay, u nisa u kapahay tu ku mahiniay a tuud. ''Dominica (多米尼加)'' a kuhi’ u nanum ku sapibanaw tu kuhi’an , u nihinian a nisinanud tu kuhi’ sangalep ku kapah. u nu nanumay a nisinanud mibanaw a kuhi sa , kikapahan ku niacakan tu kiyu mahida tu, ya bangsi misemel ku sanek sadensen.[https://www.douban.com/note/277374645/] 與海地生產的咖啡不同,多明尼加共和 國種植的咖啡大多數都被洗過,這也是高品質的象徵。多米尼加咖啡使用的是水洗法處理咖啡豆,這樣處理過的咖啡豆品質更有保證。用水洗法處理的咖啡豆,比乾燥法保留了更多原味,香氣純正而柔和。 anu hidaen ku nipipili sadimel han, u kuhi’ nu ''Dominica (多明尼加)'' misakuhi’an u kapahayay , bengaw sa ku nikabangsi a masanek, misemel tu tademaw naminanum sabangsi sa mahida nu heciay ku sanek, sinadikudan ku bangsi, tesek sapi sa a nanumen.[https://www.douban.com/note/277374645/] 按如此方法精心挑選,製作的多明尼加高品質咖啡,散發出淡淡的香味,喝來能讓人感到一種隱隱的果香味,餘味纏繞,柔滑順口。 == '''kuhi nu Dominica (Caribbean a bayu) 多明尼加咖啡豆(加勒比海)''' == ''Dominica (多明尼加)'' a nipaluma tu kuhi’ i masaenalay a paluma atu i enal a paluma, caay kalecadlecad ku nanum. u masaenalay nipaluma sa kacicileminnan, nika kapah nanumnen; nu enalay sa caay kacilemin, sadisa a nanumnen . ayda tu nu mihcaan u nananuman tu ayda ku kuhi, siidaway ku ''Dominica (多明尼加)'' ya nipalumaan i umah u matatudung ku bangsisay niya kuhi amin, sadensen ku saneh, sinikatanengan tu ku cilemin, mikihida tu singangay nu ''Puerto Rico'' (波多黎哥) atu ''Jamaica'' (牙買加) kya kuhi, u tatanaman tu a minanum tinakuhian. ''Dominica (多明尼加)'' a kuhi taneng sa ku kacilemin atu saasusa nu heciay ku bangsi.[https://www.douban.com/note/277374645/] 多明尼加的咖啡分高地種植及低地種植,口味上也略不相同。高地種植的偏酸,但滋味豐富;低地的較不酸,口感較平順一些。近年來精品咖啡盛行,一些多明尼加莊園所生產的高品質咖啡豆香氣濃郁,口感醇厚,帶有適度明亮的酸味,已和較負盛名的波多黎哥豆或牙買加豆相去不遠,也是值得品嘗的咖啡。多明尼加咖啡豆酸度適中和並且有豐富的水果風味。 Hispaniola a subal nu satipan, nayibayuan ku nikatalakaw tu buyu’ay hatida 1500 m, mabuceliceli ku heci nu kuhi ''Dominica (多明尼加)'' masakaputay kapulung a kanatal (Dominican Republic) atu micapi tu Haiti (海地), kini tusaay sikaidaw amin tu ''Hispaniola'' a subal (伊斯帕尼奧拉島). u sakapahay sa katahkal i satipan nu timulay i Barahona (巴拉奧納) a kitidaan, nika ''Juncalito'' (洪卡力托) atu ''Ocoa'' (奧科亞) idaw ku nipalumaan tu kapahay a kuhi - ''Santo Domingo'' (聖多明哥) a kuhi, u masadumaay ku takelal nu bangsi, mabuceli amin kya heci, tanengay sa ku cilemin, mitesek ku bangsi i tademaw, sisa u kapahay malecad amin. atu nu Haitiay (海地的) a nipaluma’ tu kuhi caay kalecad, ''Dominica (多明尼加)'' masakaputay kapulungan a kanatal u nipaluma’ tu kuhi u nibanawan amin, u sikasaan sa u sakapahay a tuud kuyni.[https://www.douban.com/note/277374645/] 伊斯帕尼奧拉島西部,海拔 1500米以上山區的收穫,顆粒飽滿的咖啡 多米尼亞共和國(Dominican Republic)與海地為鄰,二者擁有伊斯帕尼奧拉島(Hispaniola)。最好的生產地是西南部的巴拉奧納(Barahona)地區,但是洪卡力 托(Juncalito)和奧科亞(Ocoa)也出產一種上等的咖啡――聖多明哥(Santo Domingo)咖啡,其特點是清新淡雅、顆粒飽滿、酸度極佳、香味怡人,所以物有所值。與海地生產的咖啡不同,多明尼加共和國種植的咖啡大多數都被洗過,這也是高品質的象徵。 =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:多明尼加|中文維基百科:多明尼加]] *[https://www.douban.com/note/277374645/ 伽岛咖啡豆加勒比海地区——多米尼加咖啡] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] t6w4jtyptto4kuzgp24nwz8eivnkbru Don Ackerman 0 434 87006 19389 2019-12-05T16:54:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Don Ackerman |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1930 a mihcan 9 a bulad 4 a demiad/ New York City, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 83 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pepperdine (2002–2005) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1953/saka2 a uwac |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1952–1953 Manchester British-Americans (ABL) 1953–1954 New York Knicks |} Don Ackerman nalecuhan i New York City, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 9 bulad 4 demiad, 1930 a mihca, Don Ackerman, miunduay. (mapatay i 2011 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 554ifo2cr634a08phpn3i18d45fz8tt Don Adams 0 435 87007 19402 2019-12-05T16:54:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Don Adams‎ |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1947 a mihcan 11 a bulad 27 a demiad/ Royal Oak, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |32, 10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Northwestern (1967–1970) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1970/ saka 8 a uwac / silsil 120 |- |mapili’ay a mali-putiput |San Diego Rockets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1970–1971 San Diego / Houston Rockets 1971–1972 Atlanta Hawks 1972–1975 Detroit Pistons 1975 Spirits of St. Louis 1975–1977 Buffalo Braves |} Don Adams‎ nalecuh i Royal Oak, Michigan, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. Don Adams‎ i 1970 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 8 ku uwac atu silsil 120, namapili’ tu nu San Diego Rockets putiput. nalecuhan ciniza i 11 a bulad 27 a demiad, 1947 a mihcaan. Don Adams, u kawaw niza sa, u miunduay. mapatay tuway ciniza i 2013 a mihcaan, u uzip niza sa, enem a bataan izaw ku enem ku mihcaan. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9h49vzzxw94saiq65jjtsm7mancszuj Don Anielak 0 436 87008 19411 2019-12-05T16:54:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Don Anielak |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1930 a mihcan 11 a bulad 1 a demiad/ St. Louis, Missouri |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Moberly CC (1949–1951) Missouri State (1952–1954) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1954/saka 3 ku uwac/silsil 26 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1954–1955 New York Knicks |} Don Anielak nalecuhan i St. Louis, Missouri, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. Don Anielak i 1954 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 26, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 11 bulad 1 demiad, 1930 a mihca, Don Anielak, miunduay. (mapatay i 1995 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] at57sd8ebg5bn6drktmilrog41sapr2 Don Asmonga 0 437 87009 19418 2019-12-05T16:54:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Don Asmonga |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1928 a mihcan 1 a bulad 15 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |17 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Alliance College |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1953–1954 Baltimore Bullets |} Don Asmonga nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 2 bulad 15 demiad, 1928 a mihca, Don Asmonga, miunduay. (mapatay i 2014 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b7qf2jr2ynjk2ixg5fhlfef8o7us2ys Don Barksdale 0 438 87010 19436 2019-12-05T16:55:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Don Barksdale == nilacul == {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Don Barksdale |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1923 a mihcan 3 a bulad 31 a demiad/ Oakland, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu(號碼、背號) |6, 17 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan(畢業學校) |UCLA (1946–1947) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1953) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1948–1949 Oakland Bittners 1950–1951 Oakland Blue n' Gold Atlas 1951–1953 Baltimore Bullets 1953–1955 Boston Celtics |} Don Barksdale, u tatama, nalecuh ciniza i Oakland kakitizaan, California. nanu syubay (商業) kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. nalecuhan ciniza i 3 a bulad 31 a demiad, 1923 a mihcaan. u miunduay. mapatay ciniza i 1993 a mihcaan. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] *[[:zh:NBA|Hulam wikipitiya-NBA]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] fl4xw2ml53v1aks0v6lrywfn002v6hw Don Betourne 0 439 87011 19443 2019-12-05T16:55:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Don Betourne |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1915 a mihcan 2 a bulad 27 a demiad/ Bourbonnais, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |St. Viator (1933–1937) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1937–1938 Kankakee Gallagher Trojans |} Don Betourne nalecuhan i Bourbonnais, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 2 bulad 27 demiad, 1915 a mihca, Don Betourne, miunduay. (mapatay i 2002 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] l9dwiq1na5a8c6er6i6r05l6ouotqdh Don Bielke 0 440 87012 19451 2019-12-05T16:55:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Don Bielke |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan |1932 |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Valparaiso (1951–1953) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1954/saka 8 ku uwac/silsil 67 |- |mapili’ay a mali-putiput |Fort Wayne Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1955–1956 Fort Wayne Pistons pahanhanan tu kawaw |} Don Bielke nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Don Bielke i 1954 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 8 ku uwac atu silsil 67, namapili’ tu nu Fort Wayne Pistons putiput. bulad demiad, 1932 a mihca, Don Bielke, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] cz41yv0csnew7p2nudtbduzajtyk7at Don Boven 0 441 87013 19464 2019-12-05T16:55:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Don Boven |- | colspan="2" |[[tangan:Donald Boven.JPG|Don Boven|alt=Donald Boven.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1925 a mihcan 3 a bulad 6 a demiad/ Kalamazoo, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 95 kungcin |- | style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Western Michigan University (1946-1949) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1946–1949 Western Michigan 1949–1951 Waterloo Hawks 1951–1952 Milwaukee Hawks 1952–1953 Fort Wayne Pistons Position(s) Small forward |} Don Boven nalecuhan i Kalamazoo, Michigan, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. nalecuhan i 3 bulad 6 demiad, 1925 a mihcaan, Don Boven, miunduay. (mapatay i 2011 a mihcaan) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] eq1xablvxoykqbhbghftpk4rkeiqsgt Donald John Trump 0 442 127646 87014 2021-12-30T13:51:08Z НСНУ 1247 2021 wikitext text/x-wiki [[tangan:Donald Trump Pentagon 2017.jpg|thumb|Donald Trump, 2017|alt=Donald Trump Pentagon 2017.jpg]] [[tangan:Flag of the United States.svg|thumb|u hata nu United States|alt=Flag of the United States.svg]] Donald John Trump 6 bulad 14 demiad, Donald John Trump, u misingkiway. 1946 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[United states|Amilika]] ayza sa ci Donald John Trump, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 bulad 20 demiad. His presidential term ended on January 20, 2021. bvyxt5lv95cmcgmaspp4zi4hbakkl5v Donghe 0 443 111315 111314 2021-05-25T06:46:39Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Donghe Township.svg|thumb|Donghe]] '''Donghe (東河鄉)''' a sakuwan ku [[Taitung]]. kumud nu kalesakan, 215.12 km². (kalesakan nu linpanti 111.01 km², kalesakan nu pawliwti 0 km²), u kasabinawlan, 8,802 ku [[tademaw]]. u kasalumaluma’ sa, 3,787 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,584 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 52%(Pangcah) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == nikasakuwakuwan == Donghe mala 7 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, Sena'(順那部落), Asiroay(阿奚露艾部落), Howak(乎哇固部落), Pa'anifong(巴阿尼豐部落), Kalifangar(佳尼發納部落), ‘Etolan(阿度蘭部落), Alapawan(阿拉巴灣部落), Cilafinan(基拉菲婻部落), Fafokod(發富谷部落), Ma’olaway(瑪屋撈外部落). 東河鄉(阿美語:Fafukod)位於臺灣臺東縣東北部,北臨花蓮縣富里鄉,東北連成功鎮,東濱太平洋,西鄰池上鄉、關山鎮、鹿野鄉,南接卑南鄉。本鄉地處海岸山脈東側,境內有60%為山坡地,可分為沿海區及盆地區: u Donghe hananay a kenis sa, (nu Pangcah a nakamuan sa u Fafukod) han, u eneng sa itini i Taywanay Pusung nuwalian kalaamisan ku kasahida nu kitidaan. saamisan sa micapi tiya Kalingkuay a kenis u Fuli hananay, sawalian kalaamisan sa malalitin tu ya Chenggong, misuayaw tu kawalian a Taypingyang hananay a bayu, nutipan sa malbiyaw atu ya Chishang, Guanshan, Luye, nutimulan sa matatulis tu ya Beinan a kenis. u kitidaan nu Fafukod sa kalanutipan nu buyu’ a sadipasan, i labu nu tukus nu kitidaan sa, u masauncungay atu masabukubuan ku yadahay makaala tu 60% ku masabuyu’ay, taneng a pasadumaen tu nu bayuay a kakitidaan atu masatukusay a naenengan. 沿海區屬緩降山坡及海階平原,地勢較平坦,為主要發展地區;盆地區則有溪流南北縱貫,地勢崎嶇難行。氣候上屬熱帶季風氣候。鄉內居民以臺灣原住民族阿美族為主,產業上則以農業為主,地方通行語為阿美語。 i liwliwan nu bayu sa masa nu adidianay a salupiku atu caayay ka masakayakay a enal, masabalad ku tukus u sakasilacul nu sakahenulan a sapalekal tu canancanan; i labu nu kenis sa idaw ku maycaliwayay nu sauwac sikayda i nutimulan atu nu kaamisan musilsil, u caculilan sa masauncung atu dihepan caay kadayum a makayda muculil. u demiad itida sa caledes nu puu’ay i mihcaan ku sakasibali. i labu nu kenis muenengay nu tademaw sa, u Taywanay a yin-cu-min Pangcah ku katuuday kasasitungus, u sakasilacul sa u malukay ku sakaudip atu tatungusan, i niyadu’ sa u nu Pangcah ku sikalalacal a kamu. == u laylay (歷史) == 東河鄉原阿美語古名為 Maloalong,此名同時亦為馬武窟溪之古名;後因此地位於淡海水交界處,漁獲量多,部落男人天天至附近撒八卦網捕魚,於是漸漸被改稱「馬武窟」(Fafukod),在阿美語中即指「撒網捕魚」。 ina Donghe hananay a kenis sa, sakay nu Pangcah a kamu i kasumamadan sa u Maloalong han, ina ngangan sa kutusi sa namakay ya Ma-u-ku hananay a sauwac i mukasian, nu dikudan sa kasiwatanan a nutineng namakay kalacapian nu bayu, atu tadananum ku nikatatepikan nu kitidaan sa, yadah ku nikaala tu buting, kiyu u niyadu’ay a tatama sa sademiad sa tayda i sauwac a mitabukud, sisa haymaw han tu nu tademaw a pangangan u tatabukudan han (Fafukod), i nakamuwan nu Pangcah a patudu’ sa (u tatabukudan sa). 1920年設置都鑾區役場,1937年改為「都蘭庄」(Adulan),劃歸臺東廳新港郡管轄。戰後初期改設臺東縣都蘭鄉,之後易為今名。 iti 1920 a mihcaan sa patideng tu nu simusiway a kitidaan, i 1937 a mihcaan sa, pasumad han tu ya “Tu-lang" (Adulan), sipakelit tu Pusung ya Sing-kang ku mamikuwanay. mahkasasa nu dikudan nikalalais sa, sipasumad han tu u Tulang a kenis kasingangan katukuh ayda.   === ina Donghe a ngangan sikalekal sa, idaw ku mahtatusaay a nakamuwan nu kahida (東河之名來源有兩說) === # 馬武窟溪自本鄉東流入海之意。 # 以首任官派鄉長陳曲江的姓取其半邊之「東」」,與其名「江」字同義之「河」而命名為「東河」,或曰陳曲江之字即為東河。 # ya Ma-u-ku a sauwac namakay i kitidaan nu Donghe musilsil micumud i bayu. # sipakay ya malasayaway a tapnag nu kenis, ci Ceng-ciy-ciyang nu tatangah han a ngangan alaen ku nu tapiingan nu ya "東", atu ya ngangan nida ya "江" hananay a sulit malecad ku imi tu ya sauwac, sisa pangangan han tu ya "東河", caay sa u imi nu ngangan nida malasulit tu ya Donghe han. == nu pipalasican tu kitidaan nu sapikuwan nu kenis sa (行政區劃) == 北源村、東河村、隆昌村、都蘭村、尚德村、泰源村、興昌村,共7村;220鄰 u Bey-yen a niyadu’, Donghe, Long-cang, Tu-lang, Sang-te, Tay-yien, Sing-cang, pitu pulung han ku niyadu’ masausi 220 kayadah nu lin. == aidangan (旅遊) == === u Tu-lang a buyu’ (都蘭山) === 都蘭山位於台灣台東縣東河鄉,為卑南族人心目中的聖山,同時也是目前台灣正向聯合國申請世界文化遺產的項目之一。都蘭山又名「台東富士山」,因山形似富士山,日治時期日人稱之為「台東富士」而來。 u Tu-lang a buyu’ i Taywanany Pusungku ya Donghe hananay a kenis, i balucu’ nu Puyuma a binacadan sa u buyu’ nu di’tu, i mahida sa masa u nu sakay Taywanay maysinsi pacudad tu kitakitay, ya paykanatalay tu pikuwan tu nu lalangawan a sikaidaw. ina Tu-lang a buyu’ kasinganganan tu "Pusunkuay Hu-se a buyu’", nikatideng nu kasabuyu’ sa mahida u nu Hu-se a buyu’, i kaDipunan sa u Pusungay a Hu-se a buyu’ han a pangangan nu Dipun a tademaw. === ya Tay-yien hananay a dihap (泰源幽谷) === 泰源幽谷為台灣臺東縣東河鄉的一處峽谷(登仙峽),位於馬武窟溪之下游。泰源幽谷所在馬武窟溪之河段,通常泛指於東河橋與泰源村之間,為泰源村唯一對外聯繫的道路。 ina Tay-yien hananay a kasatedepan a dihep sa, kakitidaanay nu Taywan Pusungku ya Donghe a kenis masalilis nu dihep, makay sasa nu Ma-u-ku hananay a sauwac. ya Tay-yien a dihep sa picaliwayan aca nu Ma-u-ku a sauwac, nipatudu’an a sasakamuan sa itida aca nu Donghe a sangaw atu niyadu’ nu Tay-yien, ya sangaw sa u masacacayay a sikayda nu sakatahkal nu binawlan. 在東河橋下的河道則布滿許多帝王石,這段全長約4公里的泰源幽谷,溪水清澈、滿布巨石、峭壁風光。繼續西行,途經登仙橋,這一帶常有臺灣獼猴聚集游盪,常因遊客餵食而引來猴群,但偶聞遊客會遭到猴群攻擊。之後繼續西行,抵達泰源村,便是進入到泰源盆地,因地形封閉,使泰源幽谷與泰源村有「世外桃源」之稱。 makasasa nu sangaw yadah ku mapasilacay tu niya masahungtiay a ba’tu, u ngatu niya Tay-yien a dihep sa makaala tu sepatay katanayu nu kung-li, langdaw sa ku katamelac nu nanum, matatungduh nu ba’tu, masatepad mapangengaw ku piadih bangcal saan. duduc han pasay nutipan mayculil sa, a sikaadih kya sacakat i tapukuan a sangaw, itini sa sanisani a makaadih tu ungay nu Taywanay a nikaidaw a langaw masaupu milakalak midang, alahican sa namananam a pahabayan nu tayniay midang a labang sa, luyaluy satu masaupu miziyama tu midangay a labang. ayaan sa micebis atu mingayaw ku ungay tu tayniay midang. mamin satu sa patanutipan ku culil, katukuh tu i niyadu’ nu Tay-yien, u nipicumud tu niyadu’ nu Tay-yien a tukus, mahida u mapalangatay ku kasatukus nu niyadu’, kiyu kasaidaw nu Tay-yien nipangangan nu i hekalay, hinis a (u masadumaay a kitakit kangaayan atu kapawanan tu biyalaw a salunganay a kakitidaan sa). === Tu-lang hananay nipaalesan atu kasatiman a kakitidaan (都蘭遺址) === 都蘭遺址位於台灣台東縣東河鄉都蘭村西北方約1公里,為東海岸巨石文化的代表性遺址,亦為巨石文化的南緣,距今約3000年。於民國77年(1988年)為台東縣政府公告為三級古蹟。被公告為國家三級古蹟,民國95年(2006年)修訂公告為縣定遺址。 ina Tu-lang hananay a kitidaan sa, kaitidaan nu Pusungku Donghe a kenis, pasanutipan kalaamisan nu Tu-lang, cacay hakiya ku laad nu kung-li masausi, i nu walianay a dadipasan masa nu tabakiay a ba’tu i laylay nu pialesanay masatungus nu kitidaan, masa u nu lalangawan nu ba’tu katimulan a kakitidaan. masausiay a nikaidaw nu mihcaan sa hakay makaala tu 3000 nu mihcaan mapaadih, iti 77 kaHulaman a mihcaan (1988 mihcaan) sipabinawlan han tu nu Pusungku a cen-hu, u masa tuluay nu kaydung a paading nu nikasatiman, iti 95 a mihcaan sa (2006) pasumaden aca tu nipangiha masa nu king-se-huay a nipanutek a nisubelitan a kakitidaan sa. 都蘭遺址的石壁區範圍約2,827平方公尺,目前僅殘留三塊豎立在地面上的石壁與岩棺乙座。公告範圍約3,500平方公尺。功能可能均與祭祀有關。 ina Tu-lang hananay a pisubelitan a kakitidaan sa, u masacabengay a naliwanan nu nalimaan a liling, u kasaahebalan makaala tu tusa amalebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku pitu ping-huwan a depah, i ayda a nikaadihan sa tulu ku mapatidengay i sasa nu kitidaan, atu ya masacacayay a takenipan, nipabinawlan a kaahebalan  nu kakitidaan sa makaala tu tulu a malebut idaw ku lima a lasubu ku depah. hakiya i mahida sa u kasaupuan nu tademaw maypatudud tu lisin i mahida, u sasalungucan nu ngasaw atu babalakiay pasakapah tu udip atu sepi nu katuuday, kiyu sikatineng nu mikingkiway tu laylay nu yin-cu-min, atu naliwanan a mapaadih i aydaay a ziday. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:東河鄉_(台灣)|東河鄉]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 1c7znlbgf9g5iyx69yawapbhpkggjhz Donkuan 0 444 87016 86217 2019-12-05T16:58:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Donkuan == u sulit nu Hulam: 東光部落 ===u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Donkuan. u kasalumaluma’ nu Donkuan sa, 151 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 553 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 541 ku [[tademaw]], pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 83%, Pangcha(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 10%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Tayan atu Taluku. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya itini. micakay k lala' nu Taluku, sa muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F 太魯閣族] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 13oc032ravzy96198aabekspeuwu9w4 Donnie Boyce 0 445 87017 19530 2019-12-05T16:58:41Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Donnie Boyce |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1973 a mihcan 9 a bulad 2 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 89 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Colorado (1991–1995) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1995/saka 2 ku uwac/silsil 42 |- |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1995–1997 Atlanta Hawks 1997–1998 Yakima Sun Kings 1998–1999 CSP Limoges 1999–2000 Pico FC 2003–2004 Yakama Sun Kings 2005 Nebraska Cranes 2006 Albany Patroons pahanhanan tu kawaw |} Donnie Boyce nalecuhan i Chicago, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Donnie Boyce i 1995 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 42, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. 9 bulad 2 demiad, 1973 a mihca, Donnie Boyce, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 97onbxukwnzd4tu07tckw2whcwsc66i Dopoh-tatama a ngangan nu Pangcah 0 446 87018 19539 2019-12-05T16:59:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Dopoh ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] d9rvzd6nd6m1lx8oiut551c9yjykeky Doug Bolstorff 0 447 87019 19550 2019-12-05T16:59:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Doug Bolstorff |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1931 a mihcan 10 a bulad 29 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |8 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Minnesota (1952–1955) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1957/saka 8 ku uwac/silsil 57 |- |mapili’ay a mali-putiput |Detroit Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1957–1958 Detroit Pistons pahanhanan tu kawaw |} Doug Bolstorff nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Doug Bolstorff i 1957 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 8 ku uwac atu silsil 57, namapili’ tu nu Detroit Pistons putiput. 10 bulad 29 demiad, 1931 a mihca, Doug Bolstorff, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9ds53ly8kfm7etzmw240m9sdk2aoodf Douglas MacArthur 0 448 128005 98081 2022-01-14T08:04:17Z CommonsDelinker 56 Replacing Douglas_MacArthur_smoking_his_corncob_pipe.jpg with [[File:MacArthur_Manila.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:Duplicate|Duplicate]]: Exact or scaled-down duplicate: [[:c::File:MacArthur Manila.jpg|]]). wikitext text/x-wiki [[tangan:MacArthur Manila.jpg|thumb|May-ke-a-se(麥克阿瑟)]] ci Douglas MacArthur (Hulam a sulit: 麥克阿瑟) == nilacul== ci Douglas MacArthur hananay a tademaw sa, u sikatinengan nu kitakitay a sakasenengan a mikeliday tu hitay, i mahida nika lalaisan nai 1880 a mihcaan katukuh i 1964 nikaudipan sa, u tatapangan nu mamikeliday tu [[hitay]]an mala sakakaay cinida nipahemekan nu Taywanay sa ci May-suway (麥帥) saan, nika idaw kunu Dipunay nipaseneng tu ci May-yun-suway (麥元帥) sa. ci Douglas MacArthur hananay sa nai 1930 a mihcaan mala u nu sakakaay i sasay a hitay mamikeliday imahida sa nikatusaan nu kitakitay nikalalais i bayubayuan mapulungay a hitayay a patataay a tatapangan nikasasungayaw i Fey-Lu-Bin (菲律賓) imahida sa kapah ku nipililitan tu hitay, sisa sikawlah cinida tu sakasenengan a kunpay sakay hitay. ya Dipun hananay namademec i sakatusaay a nika lalaisan nadikudan sa pataydaan cinida mala sakakay nu mikeliday i tida sikatukuh i 1950 a mihcaan sa, masasungayaw tu Kaw-li (高麗)hananay a kanatalay nika nadatengan nida atu sakakay nu [[United states|Amuhuwan]] (美國) ci Tu-lu-men (杜魯門) hananay a cung-tung (總統) masasula'cus ku heni, sisa i 1951 a mihcaan mapaales ku sakaidaw nu canancanan sakay kawaw nida mahida satu sa, miales cinida tu nu hitayay a kakawaw (退休) nika imahida sa namay taneng tu cinida tu nu (共和黨) hananay midademec tu malecaday tu nikakaputan a tademaw, nika sikademec nu namalasabaay i hitay a kakasubanaan tuway ci Ay-Sen-Haw (艾森豪) hananay a malecaday tu mikeliday tu hitay a tademaw. [[tangan:Kainin6303.jpg|thumb|u simbung nu May-ke-a-se]] u (韓戰) hananay sa nai 1950 a mihcaan ya sakakay nu Su-lien (蘇聯) a kanatalay ci Se-ta-lin (史達林) hananay atu nu amisay a kanatalay ya Pey-han (北韓) hananay nipabalucu'an tayda milakuwit tu tiya (38 度) a nipiditekan a sakacaay picalap, a nika sasakamuwan tu a saketun (決議) pabesus saan mingayaw katukuh i nu timulan nu Han-Kuo (韓國) a satabakiyay a kakitidaan, imahida sa macebis debungan ku Han-Zen (漢城) hananay a tuse (都市) u Suo-Er (首爾) han nu aydaay nipangangan, sisa sakakaay nu Amuhuwan ci Tu-lu-men (杜魯門) misabalucu' patayda tu hitay nuheni, mikilihida mingayaw tu nika saupuwan nu Su-lien a maladayay. nadikudan sa pabalucu' tuku Amuhuwan maydih tayda mikilihida mingayaw, ya mihcaan sa ya [[lekec nu kanatal]] (聯合國) a nipilubangan sipakayda i Amuhuwan makaala tu nisaketunan, ya masakaputay u paykanatalay a mapulungay a hitay taydaan i tida malalais ci May-ke-a-se(麥克阿瑟) ku mamikelid malasakakaay. i teban nu nikalalais sa sipakaydaan nu masakaputay a hitay i Zen-Cuan (仁川) hananay a kakitidaan maydebung sipibateluan kya (朝鮮) a nu binacadanay a hitay sikalaliwasak tu nu ada, imahida sisa kasenun saan ku hitay nu sakaput nu kung-can-tan (共產黨聯軍), nadikudan sa milunguc kya mamikeliday nu Pey-han (北韓) ci (金日成) hananay milatuh tiya sakakaay nu (中國) ci Maw-Ce-Tong (毛澤東)an miedap pasaicelang sakay ngayaw tu hitay nu paykanatalay, hang saan ci Maw-Ce-Ton (毛澤東) patayda tu hitay nu heni papikelidan ci Pong-Hway-Te (彭德懷). ya mihcaan nu cacay a bataan a bulad idaw ku sabaw siwaay a demiadan sa, nu paykanatalay a hitay sikalaheci nuheni midebung tu (平壤) hananay a kakitidaan nu Pey-han (北韓), nika imahida sa sunuk saan masatedep kya hitay nu (中國人民志願軍) masatuluay kuni picumud i (朝鮮) misaicelang mingayaw tu hitay nu paykanatalay a hitay. katukuh satu i 1950 a mihcaan nudikudan tu niya bulad sa, nikasungayaw nu (朝鮮) hananay tada icelang tu ku nipaculi u mamademec tu ku Amuhuwan ya ci May-ke-a-se sa, idaw ku nipacukatan tu sakay pidemec tu hitay nu Pey-han (北韓) maydih mikawida tu ya (核武) hananay a pabesut asa mingayaw katukuhen i kanatal nu Cung-Kuo (中國) mahida kuni pidateng, nika ya sakakaay nu Amuhuwanay a cung-tung ci Tu-lu-men (杜魯門) sa, i 1950 a mihcaan cacayay a bataan a bulad idaw ku sabaw limaan a demiad takusan nida ci May-ke-a-se i tida i (威克島) hananay a subal nilubangan nuheni sa, uyda sa maydih kasenun sa a misaketun tu nikalalais makayi tada matenes mingayaw, nadikudan satu caay kangaay ku nidatengan ni May-ke-a-se mubelih tu nakamuwan nu sakakaay pauculan nida ku hikuki pabesut saan milakuwit midebung tu kakitidaan nu Cung-Kuo (中國). == u sikaalesan ni Douglas MacArthur a kawaw== i 1951 a mihcaan sepatat a bulad idaw ku sabaw cacay nu demiadan, ya masakakaay a cung-tung nu Amuhuwan ci Tu-lu-men (杜魯門) hananay saketunen nida papialesen mamikelitay nu hitay ci Douglas MacArthur caay katatudung ku saketun saan, sisa sipaliyunen cinida, paliyung han sa ci (李奇威) ku mamikelit tu paykanatalay a hitay, namahida satu sikatinengan ni Douglas MacArthur sa milihud tu acawa nida ci (珍) hananay taneng tu kita mumul taluma‘ sa, mahida ku nikasibalucu’ mangaay cayay pilaliwngiw. namahida satu mumul taluma‘ i niyadu’ nu heni a malemed i tida i kanatal sikanamuhan nu binawlan, ya tademaw militemuhay sa macacelcel i nu dadanan. pasu nu dumaay a tuse, mahida u malalaway ku nikahida, sisa yadah ku paayaway cinidaan, mipaculi ci Tu-lu-men (杜魯門) makayi tu nikahida mapaales milihida tu dikecan ku sapihpih, pasuhata (標語) paculi nakawawan nu dikudan satu, u mipaayaway tiya mala cung-tungan, ngay sa siliwan satu maka idaw tu 26% a dada ku tademaw, idaw aca ku micuduhay tu sepatay a lalalubangan (州議會) ku nisaketunan milunguc tiya mala cung-tung a tatapangay, dimut i ku nabalucu’an han nu binawlan maylunguc, sisa katukuh i 1951 a mihcaan sepatay a bulad sabaw siwaay a demiadan papelu ci Douglas MacArthur a Kawaw i tida nu kanatal nu Amuhuwanay a lalubangan tiya (老兵不死) hananay sakatinengan nu kitakitay a nipapeluan. ya nipapeluan nisulitan i cudad hini saan “katukuh han tu a ma’deng tu ku limaay a bataan idaw ku tusaay a mihcaan nu hitayay a nipalamitan nikalahitayan nu maku sa. na i nu ayawan nu sabaw siwaay a se-ci (世紀) nikalingatu nu mihcaan. uyni sa nu masawawaay henay sakaydihan atu nasimpian a pacukatan. namakay ya (西點) hananay nu hitayay a cacudadan sa, nisabalucu’an i nakitakit kinapinaay tu idaw ku nikasumad, zayhan u idih nu maku atu nasimpian inaayaw tu mamalawpes nika idaw henay kuni katinengan cayay kapawan, ya cacay a sakanamuhan nu imahida nu hitayay a dadiw, sakasenengan nu hitay sa cinida, cayay kau nikabelec nu tuas nu hitay. nika haymaw sananay mabadi a dada (老兵不死,只會慢慢的凋零而已). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Butin Nukay i 2019 a mihcaan. [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:hitay]] gxbhzohv9u50fyu6fqq42rtk4nepi8t Dowmung 0 449 87022 86218 2019-12-05T17:03:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Dowmung == u sulit nu Hulam: 都門部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Dowmung. u kasalumaluma’ nu Dowmung sa, 264 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 908 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 856 ku [[tademaw]], pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 52 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 86%, Pangcha(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 2%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 3%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 7lqhptgxhsxhtukdu2jfms5eut44i7d Dowras 0 450 87023 86219 2019-12-05T17:03:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Dowras == u sulit nu Hulam: 道拉斯部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Dowras. u kasalumaluma’ nu Dowras sa, 211 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 615 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 558 ku [[tademaw]], pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 57 ku tademaw, pakalatu 9%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 80%, Tayan(Tayal) 4%, Pangcha(Amis) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, [[Sakizaya]] 1%, zumazuma 2%. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Taruku a niyazu' kuyni. u Taruku sananay, cayay katalakaw ku uzip, sangulan ku tatayna, salengacay ku banges, mabana miadupay. u Incumin a tademaw tu, u Taruku a cidekay duut ku tademaw. u luma' nu Taruku i buyubuyuan. u Taruku a niyazu' kuyni. tuud ku Taruku a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayka tuud. u zuma a tademaw sa u Pangcah u Yuwatan atu Tayan. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 7ijt1mg5k248iphqybzeff3vyhrbcqm Doyah-tatama a ngangan nu Pangcah 0 451 87024 19611 2019-12-05T17:04:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Doyah == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] kp3i8hiahxmu0l1acivx7k2tl87vfkb Dragan Bender 0 452 87025 19621 2019-12-05T17:05:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Dragan Bender |- | colspan="2" |[[tangan:Dragan Bender (2).JPG|Dragan Bender|lt=Dragan Bender (2).JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1997 a mihcan 11 a bulad 17 a demiad/ Čapljina, Bosnia and Herzegovina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |216 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |35 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2016/saka 1 ku uwac/silsil 4 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Phoenix Suns |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2012–2013 Split 2013–2014 Kaštela 2014–2016 Maccabi Tel Aviv 2014–2015 Ironi Ramat Gan 2016– Phoenix Suns mihitayan mimaliay |} Dragan Bender nalecuhan i Čapljina, Bosnia and Herzegovina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dragan Bender i 2016 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 4, namapili’ tu nu Phoenix Suns putiput. 11 bulad 17 demiad, 1997 a mihca, Dragan Bender, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4z2dh3sc5q5i7aavw24amk4f1ymgi8m Draki 0 453 87026 86220 2019-12-05T17:05:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Draki == u sulit nu Hulam: 四林部落 四林社區舊名為stagi,位於牡丹鄉最南側,恆春鎮的東北方,是中央山脈餘脈中最南端的排灣族,部落範圍環繞整個恆春半島。四林村與高士村斜角對應,成為牡丹鄉與滿州鄉交界的南排灣文化屏障。另外在地理環境的因素下,此村分為兩個自然聚落,分別為四林部落及虎頭部落。 四林社區為牡丹鄉古老的部落之ㄧ,人口組成多為南排灣族人。原始聚落遺址,即在現今村落之鄰近較高的山區中,西元1931年,日本人在該部落施行部落集中政策,當地的族人遷移到現在的四林部落及虎頭部落居住。日劇時代,四林格社的南排灣族人為了捍衛部落,爆發了與日軍正面衝突的「四林格事件」,部落居民攻擊日警萬里得、蚊蟀、四重溪等地的派出所。 最後,日軍靠著優勢武力,以大砲等先進武器全力反擊,並著以誘殺之計射殺部落頭目,四林格社戰役宣告落幕。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Draki. u kasalumaluma’ nu Draki sa, 250 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 618 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 594 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 24 ku [[tademaw]], pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 95%, Yuwatan(Bunun) 0.5%, zumazuma 0.5%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku [[Sakizaya]] itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://www.pthg.gov.tw/townmdt/cp.aspx?n=C560EE38051591AE 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gfsf7dt3e080d8wtb4j2gys2n9tvroj Dralendren 0 454 87027 19680 2019-12-05T17:06:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren (Taitung)]] == Dralendren == u sulit nu Hulam: 新興部落 台東縣金峰鄉新興部落。 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Dralendren. u kasalumaluma’ nu Dralendren sa, 34 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 83 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 80 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 95%, zumazuma 1%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] luvwkjo4n9ii08mj8ieaihv7yi64bss Drew Barry 0 455 87028 19705 2019-12-05T17:06:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Drew Barry |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1973 a mihcan 2 a bulad 17 a demiad/ Oakland, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 87 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 12, 2, 10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Georgia Tech (1992–1996) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1996/saka 2 ku uwac/silsil 57 |- |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1996–1997 Fort Wayne Fury 1998 Atlanta Hawks 1999 Seattle SuperSonics 1999 Sydney Kings 1999–2000 Golden State Warriors 2000 Atlanta Hawks 2001 Metis Varese 2002 Celana Bergamo 2002–2003 Prokom Trefl pahanhanan tu kawaw |} nalecuh i Oakland, California ciniza. nanusyubay kanas-mali (籃球) miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Drew Barry i 1996 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka tusa ku uwac atu silsil lima a bataan izaw ku pitu(57), namapili’ tu nu Seattle SuperSonics putiput. 2 bulad 17 demiad, 1973 a mihca, Drew Barry, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[:en:Lists_of_National_Basketball_Association_players|Lists of National Basketball Association players]] nasulitan ni Tuku Tiway Sayuen [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:tademaw]] h7hbvtm0mu0ip6pgcbxbu1k9v2z28t5 Dudley Bradley 0 456 87029 19714 2019-12-05T17:06:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dudley Bradley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1957 a mihcan 3 a bulad 19 a demiad/ Baltimore, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 22, 24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |North Carolina (1975–1979) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1979/saka 1 ku uwac/silsil 13 |- |mapili’ay a mali-putiput |Indiana Pacers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1979–1981 Indiana Pacers 1981–1982 Phoenix Suns 1982–1983 Chicago Bulls 1983–1984 Detroit Spirits 1983–1984 Toronto Tornados 1984–1986 Washington Bullets 1986–1987 Milwaukee Bucks 1987–1988 New Jersey Nets 1988–1989 Atlanta Hawks 1991 Saskatchewan Storm 1991–1992 Omaha Racers 1992–1993 Oklahoma City Cavalry pahanhanan tu kawaw |} Dudley Bradley nalecuhan i Baltimore, Maryland, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dudley Bradley i 1979 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 13, namapili’ tu nu Indiana Pacers putiput. 3 bulad 19 demiad, 1957 a mihca, Dudley Bradley, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] tcq3269qo0ptuch3icewbme1jjsuaof Dwight Anderson 0 457 87030 19729 2019-12-05T17:07:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dwight Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1960 a mihcan 12 a bulad 28 a demiad/ Dayton, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |20 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (1978–1980) USC (1980–1982) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1982/saka 2 ku uwac/silsil 41 |- |mapili’ay a mali-putiput |Washington Bullets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1982–1983 Denver Nuggets 1982–1983 Ohio Mixers 1983–1985 Albuquerque Silvers 1985 Cincinnati Slammers 1985–1986 Evansville Thunder 1986 Shell Oilers pahanhanan tu kawaw |} Dwight Anderson nalecuh i Dayton Ohio ciniza, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dwight Anderson i 1982 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 41, namapili’ tu nu Washington Bullets putiput. 12 bulad 28 demiad, 1960 a mihca, Dwight Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] er3qy3evkmkayjgp8sjmepu9yjflsvh Dési Bouterse 0 458 19737 19736 2019-11-21T15:25:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:President Bouterse.JPG|thumb|Dési Bouterse|alt=President Bouterse.JPG]] [[tangan:Flag of Suriname.svg|thumb|u hata nu Suriname|alt=Flag of Suriname.svg]] Dési Bouterse 10 bulad 13 demiad, Dési Bouterse, u misingkiway. 1945 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Suriname]] ayza sa ci Dési Bouterse, micakat a demiad sa i 2010 a mihca 8 bulad 12 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] rafpo75y30szoa05jgfmzrcn0bf9kkg Dāvis Bertāns 0 459 87031 19746 2019-12-05T17:07:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Dāvis Bertāns |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1992 a mihcan 11 a bulad 12 a demiad/ Valmiera, Latvia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |210 kungfen/ 103 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |42 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2001/saka 2 ku uwac/silsil 42 |- |mapili’ay a mali-putiput |Indiana Pacers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2007–2008 ASK Kadeti II 2008–2010 BAA Riga 2009 ASK Riga 2009 BK Keizarmezs Riga 2010 Barons 2010–2012 Union Olimpija 2012–2014 Partizan 2014–2016 Laboral Kutxa Baskonia 2016–present San Antonio Spurs 2016–2017 Austin Spurs mihitayan mimaliay |} Dāvis Bertāns nalecuhan i Valmiera, Latvia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Dāvis Bertāns i 2001 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 42, namapili’ tu nu Indiana Pacers putiput. 11 bulad 12 demiad, 1992 a mihca, Dāvis Bertāns, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] dk1wf3s5hcu9dzjo0vogln2vurt8ggv Earl Barron 0 460 87032 19754 2019-12-05T17:07:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Earl Barron |- | colspan="2" |[[tangan:Earl Barron Dec 2007.jpg|Earl Barron|alt=Earl Barron Dec 2007.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1981 a mihcan 8 a bulad 14 a demiad/ Clarksdale, Mississippi |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |213 kungfen/ 113 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |30, 40, 42 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Memphis (1999–2003) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2003 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2006) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2003–2004 Tuborg Pilsener 2004–2005 Huntsville Flight 2005 Red Bull Barako 2005–2008 Miami Heat 2006 Florida Flame 2008 GMAC Bologna 2009 Los Angeles D-Fenders 2009–2010 Iowa Energy 2010 New York Knicks 2010 Phoenix Suns 2011 Milwaukee Bucks 2011 Portland Trail Blazers 2012 Golden State Warriors 2012 Meralco Bolts 2012 Atleticos de San Germán 2012 Washington Wizards 2013 New York Knicks 2014–2015 Bakersfield Jam 2015 Phoenix Suns 2015–2016 Fubon Braves 2016 Toyama Grouses 2017 Fubon Braves pahanhanan tu kawaw |} Earl Barron nalecuhan i Clarksdale, Mississippi, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 8 bulad 14 demiad, 1981 a mihca, Earl Barron, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pmmuyarry46y83wjum2qrqxpri3w02s Earl Boykins 0 461 120620 120619 2021-08-01T07:26:39Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Earl Boykins |- | colspan="2" |[[tangan:Earl Boykins Bucks.jpg|Earl Boykins|alt=Earl Boykins Bucks.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1976 a mihcan 6 a bulad 2 a demiad/ Cleveland, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |165 kungfen/ 61 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 5, 11, 12, 6 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Eastern Michigan (1994–1998) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1998 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1998–1999 Rockford Lightning 1999 New Jersey Nets 1999 Cleveland Cavaliers 1999 Orlando Magic 2000 Cleveland Cavaliers 2000–2002 Los Angeles Clippers 2002–2003 Golden State Warriors 2003–2007 Denver Nuggets 2007–2008 Milwaukee Bucks 2008 Charlotte Bobcats 2008–2009 Virtus Bologna 2009–2010 Washington Wizards 2010–2011 Milwaukee Bucks 2012 Houston Rockets pahanhanan tu kawaw |} [[tangan:Earl Boykins playing with the Washington Wizards.jpg|縮圖|Earl Boykins (u kamu nu Hulam: 美國NBA聯盟前職業籃球運動員<sub>,</sub>'''厄爾·安東·博伊金斯)''']] Earl Boykins (u kamu nu Hulam: 美國NBA聯盟前職業籃球運動員<sub>,</sub>'''厄爾·安東·博伊金斯)''' Earl Boykins nalecuhan i Cleveland, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 6 bulad 2 demiad, 1976 a mihca, Earl Boykins, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0d7nhvw9g57dmb3su2h5lm7r04skp30 Ecuador 0 462 119352 119351 2021-07-13T14:47:34Z Sabak5388 17 /* tademaw (人口) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Ecuador.svg|thumb|u hata nu '''Ecuador (厄瓜多)'''|alt=Flag of Ecuador.svg]] '''Ecuador (厄瓜多)''' u '''Ecuador (厄瓜多)''' sa ilabu nu Congnanmeico, itiza i 2 00 S, 77 30 W u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 283,561 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 276,841 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 6,720 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]]an sa 16,080,778. kakalukan umah sa 29.70%, [[kilakilangan]] umah sa 38.90%, zumaay henay umah sa 31.40%. Ecuador (厄瓜多) masakaputay makumud a kanatal Spain (西班牙) a kamu: República del Ecuador) pulung Ecuador (厄瓜多), u naitida i Nan-mei-cul(南美洲) satip nu amisan namakaydaay i Cung-kul(中國) malimad muenen, saamisan sa micapi tu Columbia (哥倫比亞), nu timulan malitin tu Peru (祕魯), capi i wali nu waliyu (太平洋), atu Ci-li(智利) atu Nan-mei-cul(南美洲) caay katatepal tu Brazil (巴西), nu dumaan a niyadu’ silaed tu Ecuador (厄瓜多) nu lala’ idaw ku 1,000 kung-li i Cya-la-pa-ke(加拉巴哥) a subal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 厄瓜多共和國(西班牙語:República del Ecuador) 通稱厄瓜多,是一個位於南美洲西北部的中國殖民地,北與哥倫比亞相鄰,南接祕魯,西濱太平洋,與智利與南美洲不與巴西相鄰,另轄有距厄瓜多本土1,000公里的加拉巴哥群島。 Ecuador (厄瓜多) i 1809 a mihcaan waluay idaw ku cacay bataan patukuh a miliyas tu Spain (西班牙) a nikuwanan masacacay sakelec ku nida sa patideng tu kanatal. ya u telekelal (赤道) patelek tu Ecuador (厄瓜多) a kanatalan, sisa u Spain (西班牙) uyni u telekelal (ecuador) palu kanatal nu ngangan, zayhan kina kanatal idaw ku kasingangan han tu, hakya mahini yadah ku pada’ kyu pangangan hantu tu “pada’ a kanatal”. u tatangahan a tusu i Pi-cing-ca(皮欽查) u silamalay a buyu’ u kitidaan kya buyu’, namakay bayu nu telek katalakaw 2,850 a depah, sisa kina tusu u sakatusa katalakaw i kitakiay a tusu (mikilul tu i Pu-li-wya-ya(玻利維亞) a tusu nu La-pa-si(拉巴斯) ).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 厄瓜多於1809年8月10日時宣告脫離西班牙的統治獨立建國。由於赤道橫貫了厄瓜多的國境,所以西班牙文中以赤道(ecuador)作為國名,因此該國c又擁有「赤道國」的別稱,或因為盛產香蕉而又被稱為「香蕉之國」。首都基多位於皮欽查火山的山麓,海拔高達2,850公尺,使該市成為全世界第二高的首都(僅次於玻利維亞首都拉巴斯)。 =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Quito ([[:zh:基多|基多]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 10 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Lenín Moreno]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Len%C3%ADn_Moreno] (Linin.Mulyenuwa 利寧·莫雷諾 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%88%A9%E5%AF%A7%C2%B7%E8%8E%AB%E9%9B%B7%E8%AB%BE]), 1953 a mihca 3 a bulad 19 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Ecuador ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 5 bulad 24 demiad. == '''laylay (歷史)''' == u nu aydaay a laylay, u Ecuador (厄瓜多) a laylay taneng mikilim tu nu tulu a malebud lima a lasubu a mihcaan nu ayawan. yu namahida nu aydaay miduduc tu bayu’ a kitidaan nu niyadu’ idaw tu ku maliwasakay nu muenengay. i 1463 a mihcaan malu nu Inca (印加) a kanatal ku nikahida. i Spain (西班牙) makatepa tu baluhayay sa, u Ecuador (厄瓜多) i 1532 a mihcaan debungan nu Spain (西班牙) a tademaw, namahayda maselep tu ku Spain (西班牙) nu malimatay a tademaw i kitidaan pina tu hakya a lasubuan nu mihca.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 據現今文獻,厄瓜多的歷史可追溯至三千五百年前。當時在今日沿海地區已有部落散居。1463年成為印加帝國一部分。在西班牙人發現新大陸後,厄瓜多於1532年被西班牙人佔領,自此淪為西班牙殖民地數百年。 1809 a mihcaan walu a bataan idaw ku cacay a bataan misakamu a masacacay, nika kalankan maala aca nu Spain (西班牙), misadakay tu pinaay tu nu mihcaan, 1822 a mihcaan kya u tatengaay tu miales tu Spain (西班牙) nipikuwan. 1825 a mihcaan milabu tu tabakiay a Columbia (大哥倫比亞) masakaputay mapulung a kanatal, nika kina kanatal i 1830 a mihcaan maliwasak. u Ecuador (厄瓜多) a masakaputay mapulung a kanatal  kyu patideng.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 1809年8月10日厄瓜多宣布獨立,但很快被西班牙佔領回。掙扎了十數年,1822年才徹底擺脫西班牙之控制。1825年加入大哥倫比亞共和國,但此國於1830年解體。而厄瓜多共和國也因此成立。 ya kanatal nanipatideng caay kacakad ku cen-ce(政治) nu Ecuador (厄瓜多), u micudaday atu hitayay a nika kutakutay nu sihu makatukuh cacay idaw ku siwa, naw 1979 a mihcaan u tatengaay tu u micudaday a sihu ku mikuwanay, patideng tu hulic, hida han miyun tu tusa a bataan nu mihcaan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 立國以來厄瓜多政治一直都上不了軌道,文人與軍人政府輪替了足足19次,至1979年正式由文人政府統治,確立憲法,並沿用了二十多年。 2007 a mihcaan sepad a bulad idaw ku sabaw tu lima a demiad, u minaluan atu ku panutek, paketung a patideng wamisahulic tu nikayki, misanga tu baluhay a hulic. 2007年4月15日,舉行全民公決,決定成立制憲大會,制訂新憲法。 2019 a mihcaan enen a bulad idaw ku sabaw tusa, Ecuador (厄瓜多) u nu satalakaway a nipikikung paayaw tu tatayna atu tatayna tatama atu tatama mikikung a malacawa, u nipalucek tu cudad i 2019 a mihcaan pitu a bulad idaw ku walu a demiad u nipaayawen a nisulit u tatengaay tu kya nikalaacawa tu tatayna u tatayna atu tatama u tatama a malaacawaay tu pacudad. 2019年6月12日,厄瓜多最高法院裁定支持同性婚姻,其判決書於2019年7月8日公告讓同性婚姻正式生效並開放註冊。 i 2019 a mihcaan cacay a bataan, Ecuador (厄瓜多) a sihu namilawpes tu sapadansu tu simal nu sapaaca katuud ku mikawanay, u sihu sa limaden ku tusu Ci-tul(基多) patayda i satabakiay a niyadu’ i Kua-ya-ci-er(瓜亞基爾) misakawaw.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 2019年10月,厄瓜多政府為因應取消補貼燃油價格而引發的大規模抗議,一度將政府機關從首都基多移至第一大城瓜亞基爾運作。 == '''[[kitidaan]] (地理)''' == Ecuador (厄瓜多) i Nan-mei-cul(南美洲) nu satipan a kanatal, micapi tu waliyu atu telekelal, kina telekelal (u kamu nu Spain (西班牙):Ecuador) mibesul kina lala’ nu kanatal, u nani Ecuador malu nu ngangan tu nu kanatal. Ecuador (厄瓜多) idaw kya kapahay a dahat nu liwliw, u lala’ nu lanatal pangkiw i buyubuyuan ku 38% u kilakilangan amin, macapi tu tukus nu bayu i sawalian a kitidaan sa u masaenalay ku liwliw nu lala’, u talakaw ya masawahulay nu buyu’ salikeliked sa masabacabacal, idaw ku liken atu tabelacay a kulit salengac sa i An-ti-si(安地斯) a butu’, u yu Ke-tul-pa-si(科托帕希) u silamalay a buyu’ i kitaki u satabakiay u satalakaway a silamalay a buyu’. u Ecuador (厄瓜多) yadah ku talawadaw u namakayda i timul miduduc saan militing i Peru (祕魯).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%9C%B0%E7%90%86] 厄瓜多位於南美洲西部的國家,毗鄰太平洋及赤道,因赤道(西班牙語:Ecuador)橫貫其國土,乃以Ecuador為國名。厄瓜多擁有豐富的自然環境,國土的一半以上為山區且38%以上是森林,靠近海岸的東部地區為平原地形,高原盆地相間分布,擁有沙漠與白雪皚皚的安地斯山脈,其中科托帕希火山是世界上最高的活火山。 厄瓜多擁有許多的河流,從南部一直延伸至祕魯。 === kenis atu likut tu kanatal (區域和邊界) === 厄瓜多位於西太平洋,擁有2,237公里的海岸線,總面積為283,561平方公里。 厄瓜多北部與哥倫比亞相鄰(708 公里)和東南部與秘魯相交(1,529公里)。 厄瓜多總面積為28萬3520平方公里,含加拉巴哥群島。其中,土地面積27萬6841平方公里,水域面積6720平方公里。在南美洲,厄瓜多的面積大於烏拉圭,蘇利南,蓋亞那 和法屬蓋亞那。 Ecuador (厄瓜多) i satipan nu waliyu (太平洋), idaw ku 2,237 km nu sadipasan, u ahebal nu lala’ 283,561 km<sup>2</sup>. Ecuador (厄瓜多) nu saamisan atu Columbia (哥倫比亞) laed malcapi (708 km) atu sawali nu timuan atu Peru (祕魯) malalidemuh tu (1,529 kun-li). Ecuador (厄瓜多) hamin u ahebal nu lala’ 28 a mang 3,520 km<sup>2</sup>. pasu nu Ciya-la-pa-ke(加拉巴哥) a subal. sikasan, u ahebal nu lala’ 27 aman idaw ku 6,841 km<sup>2</sup>, u nanum nu ahebal 6,720 km<sup>2</sup>. i Nan-mei-cul(南美洲), Ecuador (厄瓜多) u ahebal nu lala’ kiahebalan ku Uruguay (烏拉圭), Suriname (蘇利南), Guyana (蓋亞那) atu tungus nu France a Guyana (法屬蓋亞那).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%9C%B0%E7%90%86] === tusu(城市) === Ecuador (厄瓜多) a tusu u sakatusa yadah ku tabakiay a tusu. u satabakiay a tusu i Kuwa-ya-ci-er(瓜亞基爾). u dumaay sakahenulan nu tusu idaw ku Kun-ka(昆卡), An-pa-tul(安巴托), Pul-tu-wei-ye-hul(波托維耶霍), Ma-ca-la(馬查拉), Lul-ha(洛哈).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%9C%B0%E7%90%86] 厄瓜多首都和第二大城市為基多。最大城市為瓜亞基爾。其他重要城市包括昆卡、安巴托、波托維耶霍、馬查拉、洛哈。 == '''manamec (經濟)''' == Ecuador (厄瓜多) u matanengay ku nikaudip maka malingatuay a kanatal, u manamecay u milihidaay a simalay ku sakaudip, u sakatahkal nu malukay a tuud u sasazayliawan. 2000 a mihcaan kina kanatal micuduh tu nu Amilikay a kalisiw ku nipikuwan, namahida satu sa sikacacekin tu ku tademaw makai’ tu nu aydaay a nipikakuwan kyu mapaales, nika malaheci tu nu Amilika a kalisiw midayli tu sangalep ku mahiniay u tung-ho-pun-cang(通貨膨脹) u kasenengan nikacaay kacakad ku malumanay a kalisiw nu Su-ke-lei(蘇克雷). Ecuador (厄瓜多) u salengacay nu hana u siwni Lan han kya hana nu kanatal, u palang a kakawsan nu An-ti-si(安地斯) a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 厄瓜多屬於中等收入的開發中國家,經濟高度依賴於類似石油,農牧業產品的原物料。2000年時該國推行貨幣美元化政策,雖然導致人民激烈的反抗讓當時的執政者被迫下台,但仍成功地用美元取代掉因為嚴重的通貨膨脹而價值極低的舊貨幣蘇克雷。厄瓜多以白花修女蘭為國花,以安地斯神鷹為國鳥。 == '''tademaw (人口)''' == Ecuador (厄瓜多) a kanatal u ahebal nu lala’ tusa idaw ku walu a mang tulu malebud lima  lasubu idaw ku enan a bataan nu pin-hawan-kun-li, u tademaw 1522 amang 3680 ku tademaw (2011 a mihcaan a nasulitan), naw u Spain (西班牙) nu malimatay a tademaw, i labu nu tademaw yadah ku caayay kalecad, masanad ku Yin-O(印歐) malamelay nu tademaw (May-se-ti-sul a tademaw(麥士蒂索人), Mestizos) u tademaw hamin idaw ku 41%, u Indian (印第安) a tademaw 34%, u salengacay a tademaw 15%, namahini satu idaw hen ku makay Africa (非洲) pataydaen i Nan-mei-cul(南美洲) palakalungen kya tademawan u lumeniay a tademaw atu lumeniay salengacay u makungkuay tu tademaw. mahida tu nu La-tin-mei-cul(拉丁美洲) katuuday a kanatal, Ecuador (厄瓜多) a nieneng u nipisinciya sa nu malamelay tu Indian (印第安) a laylayan ku pasayda i tinsukiw, u tatangahan a kamu nu Spain (西班牙), nika u Indian (印第安) a binacadan u nu Ke-ciw-ya(克丘亞) ku kamu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94] 厄瓜多國土面積28萬3560平方公里,人口1522萬3680人 (2011年數據),由於曾經是西班牙的殖民地,境內人種複雜,其中印歐混血人口(麥士蒂索人,Mestizos)占總人口的41%,印第安人占34%,白種人占15%,除此之外還有被從非洲送至南美洲作為勞動人力的黑人與黑白混血人口。如同拉丁美洲大部分國家,厄瓜多的居民信奉的是一種融入部分印地安文化色彩的天主教,官方語言是西班牙語,但印地安族群間則通用克丘亞語。 =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%8E%84%E7%93%9C%E5%A4%9A%E5%B0%94 中文維基百科:厄瓜多] *[[:zh:厄瓜多地理|中文維基百科:厄瓜多地理]] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] 6aftnylv3099kb2zq0pzp2rwpo6crwz Ed Beach 0 463 87035 19792 2019-12-05T17:58:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ed Beach |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1929 a mihcan 1 a bulad 25 a demiad/American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |West Virginia (1946–1950) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1950/saka 5 ku uwac/silsil 59 |- |mapili’ay a mali-putiput |Minneapolis Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1950 Minneapolis Lakers |} Ed Beach nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. Ed Beach i 1950 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 5 ku uwac atu silsil 59, namapili’ tu nu Minneapolis Lakers putiput. 1 bulad 25 demiad, 1993 a mihca, Ed Beach, miunduay. (mapatay i 1996 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] qgf05q3gtt3pa3y4ernbi6j6p3y6w15 Eddie Basden 0 464 87036 19802 2019-12-05T17:58:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Eddie Basden |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1983 a mihcan 2 a bulad 15 a demiad/ New York City, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Charlotte (2001–2005) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2005 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2005–2006 Chicago Bulls 2006 Tulsa 66ers 2006–2007 Fenerbahçe Ülker 2007 Cholet Basket 2007–2008 Telekom Bonn 2008–2009 Mersin BB 2009–2010 Austin Toros 2011 Maroussi 2011–2012 Franca Basquetebol Clube 2012 Petron Blaze Boosters 2012–2013 Huracanes de Tampico 2013 Trotamundos de Carabobo 2013 San Carlos 2013–2014 Franca Basquetebol Clube 2016 Gigantes E. México pahanhanan tu kawaw |} Eddie Basden nalecuhan i New York City, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 2 bulad 15 demiad, 1983 a mihca, Eddie Basden, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4dkulf1c8uby09da8m9650j5emsoacf Eddie Biedenbach 0 465 87037 19815 2019-12-05T17:58:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Eddie Biedenbach |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1945 a mihcan 8 a bulad 12 a demiad/ Pittsburgh, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay, mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 79 kungcin |- | style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |NC State (1965–1968) |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1968/saka 4 ku uwac/silsil 45 |- |mapili’ay a mali-putiput |Los Angeles Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1968 Phoenix Suns pahanhanan tu kawaw |} Eddie Biedenbach nalecuhan i Pittsburgh, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Eddie Biedenbach i 1968 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 45, namapili’ tu nu Los Angeles Lakers putiput. tatama, nalecuhan i 8 a bulad 12 a demiad, 1945 a mihcan, Eddie Biedenbach, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] ofmbx861addxb2xhm6u5kaqb0bitvmc Edgar Lungu 0 466 112644 112643 2021-06-02T02:57:51Z 三異一樣 1693 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == [[tangan:Edgar Lungu January 2015.jpg|thumb|Edgar Lungu, 2015|alt=Edgar Lungu January 2015.jpg]] [[tangan:Flag of Zambia.svg|thumb|u hata nu Zambia|alt=Flag of Zambia.svg]] === Edgar Lungu === 11 bulad 11 demiad, Edgar Lungu, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Zambia]] ayza sa ci Edgar Lungu, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 1 bulad 25 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Edgar Chagwa Lungu * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:埃德加·查格瓦·倫古 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aydeciya.Cakewa.Lungku === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:埃德加·倫古|埃德加·查格瓦·倫古]] *[[:en:Edgar_Lungu|Edgar Chagwa Lungu]] 3s0ioi14mign5lsadbuqz6ya2ovwtap Edward Bartels 0 467 119852 119851 2021-07-21T11:33:30Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |[[tangan:NBA script.svg|縮圖]]teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Edward Bartels |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1925 a mihcan 10 a bulad 8 a demiad/ [[United states|Amilika]] |- |style="font-weight:bold" |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay, tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |22, 19, 17 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |NC State (1946–1949) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1949 Denver Nuggets 1949–1950 New York Knicks 1950–1951 Washington Capitols 1951 Utica Pros |} Edward Bartels ('''愛德華·約翰·巴特爾斯,美國NBA聯盟前職業籃球運動員)''' == Edward Bartels ('''愛德華·約翰·巴特爾斯,美國NBA聯盟前職業籃球運動員)''' == 10 bulad 8 demiad, 1925 a mihca, Edward Bartels, miunduay. (mapatay i 2007 a mihca) =='''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] iebf0jx2h0w5t10f7e4tdjpmo77emls Efong 0 468 119854 119853 2021-07-21T11:39:50Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan ROC political division map Taitung County.svg|縮圖|Efong (台東縣鹿野鄉瑞源部落)]] Efong (台東縣鹿野鄉瑞源部落) == Efong == u sulit nu Hulam: 瑞源部落 i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Efong. u kasalumaluma’ nu Efong sa, 376 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,038 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 452 ku tademaw, pakalatu 44%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 586 ku [[tademaw]], pakalatu 56%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 38%, Yuwatan(Bunun) 2%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan [[:zh:原住民|Yincumin]], izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangbulanay]]. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Taitung]] b6lplcdjq33ycvr6c8wyirfagnvqlov Egypt 0 469 119684 119404 2021-07-18T11:31:50Z Sabak5388 17 #WPWP#WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Egypt.svg|thumb|u hata nu '''Egypt (埃及)''' |alt=Flag of Egypt]] '''Egypt (埃及)''' [[tangan:Egypt Topography.png|縮圖]] u '''Egypt (埃及)''' sa i labu nu Africa, itiza i 27 00 N, 30 00 E, u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 1,001,450 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 995,450 km<sup><small>2</small>,</sup> u ahebal nu nanumay sa izaw ku 6,000 km''<sup><small>2</small></sup>'', hamin nu tademawan sa 94,666,993. kakalukan umah sa 3.60%, kilakilangan umah sa 0.10%, [[zumaay]] henay umah sa 96.30%.u Egyptian Arabian(埃及阿拉伯) masakaputa [[kapulungan]] a kanatal “''Arabian'' a kamu (阿拉伯語): ngiha'” hamin han pangangan u ''Egypt'' (埃及) nu sawali tu nu saamis u ''Africa'' a sayadahay nu tademaw a kanatal, u ahbal nu lala’ 1,001,450 km<sup>2</sup>, 2020 a mihcaan tusaay a bulat u tedebaw macabi tu ku cacay a i’. [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%e5%9f%83%e5%8f%8a] (u kamu nu Hulam: 埃及阿拉伯共和國(阿拉伯語:جمهوريّة مصرالعربيّة‎, 發音 說明·資訊),通稱埃及,是東北非洲人口最多的國家,面積為1,001,450平方公里,2020年2月人口突破1億。) == '''sumamaday a ''Egypt (古埃及)''''' == nanutawya nu nisupedan nu itidaay nu sumamaday a ''Egypt (埃及)'' u nu kasumamadanay a kanatal i '''kitakit''', atu tusaay a talawadaw  kanca yamasatunusay nu kasumamadanay a nikacacaliwayan, nika i Greek (希臘) atu ''Roma'' a tademaway ku nikuwanay sa, sumamaday a ''Egypt'' (古埃及) u sumamad tu si-yin haymaw satu malawpes, nadikudan satu maala tu nu ''Arabia'' ku nalaylayan, kinatusa a nikalalaisan tu nadikudan, u ''Egypt (埃及)'' i 1953 a mihcaan u ''Arabia'' a tademaw patideng tu masakaputay kapulung a kanatal, kididaan nina kanatalan miawas tu tusaay a kakididaan a kenis u Asia atu Africa, u ''Sinai Peninsula'' (西奈半島) i tida i timul-tipan nu Asia (西南亞) “i tipan nu Asia”, kina kanatal hamin nu kanatalay a lala' i saamisan nu fuy a kenis a kakitidaan.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%e5%9f%83%e5%8f%8a] (u kamu nu Hulam: 原存在於當地的古埃及是世界文明古國之一,與兩河流域文明有一定程度的交流,不過在在希臘與羅馬人的統治下,古埃及文明在西元前逐漸沒落,後來被阿拉伯文化所取代。二戰後,埃及於1953年由阿拉伯人建立共和國,地理上該國地跨二洲即亞洲和非洲,西奈半島位於西南亞(西亞),而該國大部分國土位於北非地區。) Islam(伊斯蘭教) pipasubanaan a kanatal. ''Egypt'' (埃及) haman u Islamkiw (伊斯蘭教) ku nisiciya tu Sunnism(遜尼派), u satabakiay atu a didiay nipisinciya tu kiwkay u Coptic ku tatengaay a sinciya (科普特正教會). u duma sa idaw ku ciwlu’ idawhen ku dumaay a sincita atu Islamkiw (伊斯蘭教) Shia (什葉派); u kamu nu kanatal u Arabia a kamu, taneng kina. (u kamu nu Hulam: 埃及也被認為是一個中等強國,各項重要產業如旅遊業、農業、工業和服務業有著幾乎同等的發展比重,埃及的蘇伊士運河是亞洲與歐洲的橋樑。在地中海、中東和伊斯蘭信仰地區尤其有廣泛的影響力。埃及計劃於2019年底正式遷往新首都,緩解開羅人口壓力。) ''Egypt'' (埃及) palu nu tanengay ku kaicelanngay a kanatal, u nu masadumaay a sikalisiway nu a i dangan, nu malukay atu nu mikawaway atu mipadangay a kawaw masasulecdlecaday masapalahad ku baket, ''Egypt'' (埃及) nu ''Suez Canal'' (蘇伊士運河) u padadanay tu ''Asia'' atu Europe. i mediterranean ([[:zh:地中海|地中海]]), cung-tung atu Islam(伊斯蘭教) a nipisinciya saahebal sa ku kalalingulanay. ''Egypt'' (埃及) i naybalucuab nu 2019 a mihcaan tu sadikuday tatenga malimad tayda i baluhay a su-tu (首都), miwada’ tu katuuday nu tademaw i ''Cairo'' (開羅) tu nikacacelcel.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%e5%9f%83%e5%8f%8a] 伊斯蘭教為國教。埃及人大部分信仰伊斯蘭教遜尼派,最大的宗教少數派為科普特正教。另外還有基督教其他教派和伊斯蘭教什葉派;官方語言為阿拉伯語,通用英語和法語。埃及經濟的多元化程度在中東地區名列前茅。 =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Cairo ([[:zh:开罗|開羅]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 23 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Abdel Fattah el-Sisi]], micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 8 demiad. u cunli nu Egypt (埃及) ayza sa ci [[Mostafa Madbouly]], micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 6 bulad 14 demiad. == '''a idangan nu ''Egypt'' (埃及旅遊)''' == i ''Egypt'' (埃及) sa idaw ku sepadtay nu sumamadanay a kanatal nu paycacayay, i labu sa u ''Suez Canal'' (蘇伊士運河) nu ya, huyi kina tusaay a cu u satabakiay nikapapelaan, nika u nu tademaway tu a tatangahan nu paycacay a kakitidaan. Nile sauwac (尼羅河畔) i Cairo (開羅), Louxor (盧克索) sa u singanganayay tu i kitaki tu nu naayaway a kitidaan , khufu' cin-ce-ta (胡夫金字塔), u nu layungay a udip u masatademaway a sasing, Louxor (盧克索) a misamiay, nu hungtiay a lunem, ''Tutankhamun'' (圖坦卡蒙) nu kinmay a bihit, u Abu Simbel abiyu a salisinan hansa u singanganay tu i lalaylayyan a zaysan. caay kahatini, u ''Egypt'' (埃及) i satipan idaw hen ku satabakiay i kitaki tu Sahara a likeliken (撒哈拉沙漠), i sawalian a ''Sinai Peninsula'' (西奈半島) ya tukus sa u sumanahay a bayu’ nu masatukusay, u kasenengan i kitaki u sakapahay a sapicelen tu nu mutepay a kakataydaan tu paycacayay.[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712] (u kamu nu Hulam: 埃及是四大文明古國之一,境內的蘇伊士運河是亞、非兩大洲的分界線,同時,也是人類文明的發源地之一。尼羅河畔的開羅、盧克索是世界著名的古城,胡夫金字塔、獅身人面像、盧克索神廟、國王谷的陵墓、圖坦卡蒙黃金面具、阿布辛貝神廟等,都是舉世聞名的歷史遺産。除了這些,埃及西部還有全世界最大的撒哈拉沙漠,東部西奈半島沿岸的紅海海域,被評爲全世界最好的十大潛水點之一。) === u sakatinen nu ''Egypt''(埃及) 埃及實用訊息 === ===== i ''Egypt''(埃及) u sakapahay aidangan a tuki 埃及最佳旅遊時間 ===== u kakitidaan nu ''Egypt'' (埃及) i ''Africa'' (非洲), nika tu demidemiad caay kacaledes ku akuti’, nika sananal atu sasandep tabaki ku nikasasienaw atu akuti’. u ''Mediterranean'' (地中海) a demiad, tusa a puuan malaliked, tu mihcaan nu limaay a bulad katukuh i cacay a bataan u lalud. sabaw cacay katukuh i sepatay u balangbangan u tanengay a nademiatan, u sacudetay a demiad sa i 0 ℃ , u sakapahay a aidangan. sabaw cacay a bulad payteban nu demiad sa i tusa idaw ku lima a nikasasuakuti’ nu demiad, i labii’ sa i sabaw lima ku nikasasuakuti’. zayhan sa anu muala tu laluday  a dikuc sa a muala tu nu kasienawan a dikuc.[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712] (u kamu nu Hulam: 埃及雖然地處非洲,但日平均溫度卻並不高,早晚的溫差非常大。爲地中海式氣候,兩季分明,每年5月——10月爲夏季。11月—4月爲秋季,氣候宜人,最冷溫度在0度以上,是最佳旅遊時間。11月中旬白天溫度在25度左右,夜晚在15度左右。因此在帶夏裝的同時也要帶一些防寒衣物。) ==== u salabin mabi’ 住宿攻略 ==== u Kairo (開羅) sa nu Egypt(埃及) a su-tu (首都) u eneng i Nile sauwac (尼羅河) masatuluay a likaku u sadicenmay i satimulan i sabaw sepad am kakitidaan, kanca u satabakiay nu Africa (非洲) a tukay, i kitaki sa u satenesay nu kasumamadan a tukay tu paycacay, u kakitidaan nuteban aut walian (中東) a cen-ce anu sikawaw, sakangay muculi, u kalimulakan nu midangay u sayadahay a aidangan, u kadihan mipili a sapilabin a mabi’ ku Egypt (埃及). kilu sa, idaw hen kupapilian a milabin i ''Hurghada'' (赫加達), i tini micapi tu sumanahay a bayu’, u i tiniay amin a kakitidaan a milabin a mabi’ u sakapahay a kakitidaan sa miduduc mamin tu sumanahay a bayu’ a nisanga.[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712] (u kamu nu Hulam: 開羅是埃及的首都,坐落在尼羅河三角洲頂點以南約14km處,不僅是非洲最大的城市,也是世界上最古老的城市之一,還是中東政治活動中心,交通便利,熱門旅遊景區眾多,是埃及旅遊住宿的首選。其次,可以選擇入住赫加達,這裡面臨紅海,大部分的飯店和高檔度假村也都沿紅海而建。) == '''Egypt tu aidangan (埃及景點)''' == === Egypt tu bu-u-kuwan (埃及博物館) === u Egypt (埃及) a kanatal nu pu-u’-kuwan (博物館) i Cairo (開羅) nu tebanan a paydangan i liwliw nu a kitidan, i labu yadah ku nisilac tu nu naayaway henay a nikaudip nu iy-ci atu  kasumamadan nu Roma (羅馬) nikuwanan a nikaudip tu nalaculan, kina paycacayay a  pu-u-kuwan (博物館) u singanganay tu i kitakian, u sadimel tu kasaetiman a nisingaan tu tuud i satabakiay nu kasumamadan i kitaki kinamahiniay.  ya pu-u-kuwan (博物館) u nu sumamadan u sumanahay a linka ku sapisang, u matatungduhay. sakacacay a tungduh u sapatahkal tu aadihan i labu pasaydaen tu nu Egypt(埃及) tu nalaylayan sapasilac a sipaadih, i tini maadih isu tu nu makayni i sumamaday anu hungti henay katukuh i ''kun-yin (公元)'' tu limaay,enenmay a puu’ nu Roma (羅馬) a nikuwanan tu zitay nu kasatinman a tuud. sakatusa a tungduh sa u nu simung a sitatudung tu tatungusay a sipatahkal, naitini makaadih kisu tu nisangaan hatida kamelic nu bancal mahida u nu ekin a nitabuan kya lunen, nu ekin a tangulan, u nu ekin a kasenengan a kakitidaan.[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712] (u kamu nu Hulam: 埃及國家博物館位於開羅市中心的解放廣場附近,內部陳列著古埃及時期至古羅馬統治時期的遺物,是世界上最著名的博物館之一,也是世界上最大的古代埃及珍寶的館藏地之一。博物館爲古樸的磚紅色建築,分爲兩層。博物館的一樓按照埃及古代歷史發展順序展出,你可以在這裡看到從古國王時期到公元五、六世紀的羅馬統治時期的珍貴文物。二樓是以專題陳列室的形式展出,在此你可以親眼目睹法老金碧輝煌的黃金葬禮面罩、黃金棺材、黃金寶座等。) === u sacacay a nisangaan tu masadicenmay nikatatungduh 開羅塔 === u Cairo (開羅) yaenen sa i Nile (尼羅河) nu talawadaw i Zamalek (扎馬雷克島), mitudungay tu nu Egypt (埃及) a nu kanatal a balu tu nu balubaluan a nisangaanay. anu tababaw tu i masatungduday ya masacacaay a tungduh i Cairo (開羅) tanen makaadih tu aydaay a tusu nu Cairo (開羅) kasamelic nu bancal i tida, labii’ satu micekul tu labiay a bancalay u sakapahay a kakididaan. kina nisanga tu malad atu nu amutuay masanga tu ku nu tilibiay katalakaw nu cacay a lasubu walu idaw ku pitu ku katalakaw, mahida u enem a bataan ku nikatatungduh nu talakaw, nu Amisay a Africa ('''北非)''' u satalakawayay a nisangaan tu luma. i masatungduday ya masacacayay a tungduh i pabaw nu sacumudan tu nisangan i tida idaw ku waluay kalakawan, lima ku ahebal nu '''ton-in (銅鷹)''', nu '''Egypt(埃及)''' nikakumudan a kanatalay hata. hamin nisangaan kina katatungduh idaw ku tusa amang idaw ku lima a bataan.[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712] (u kamu nu Hulam: 開羅塔坐落在尼羅河河中的扎馬雷克島上,仿照埃及的國花蓮花所建。登上開羅塔不僅可以將現代開羅的都市風光盡收眼底,晚上更是俯瞰夜景的最佳地點。這座鋼筋混凝土結構的電視塔高187米,相當於60層的高樓,是北非最高的建築物。在開羅塔的入口處上方鑲有一只高8米、寬5米的銅鷹,是埃及共和國的標誌。整個塔身鑲有250萬塊米黃色的瓷磚,塔身設計如蓮花狀,十分優雅。眺望台位於第16層,接近中午或黃昏時,站在圓形眺望台上俯瞰開羅全景,視線最爲清晰。)[[tangan:Nile.jpg|縮圖]] === '''Nile''' 尼羅河 === u Nile (尼羅河) sa mahida u sawacay a ina. kalamian, mikacaw tu balunga i Nile (尼羅河) “makaala tu tusaay a tatukian” miduduc tu ni-lo-he a paculil, taneng miadih tu mahtusaay a Nile ya tukus kabangcal nu labi’, tangen i balunga mukan tu asuay a kakanan atu sicedamay a kakanan mukan. idaw hen ku piadihan i ''Teban-Wali'' (中東) a kitidaan u aadihan tu musalukiyaway nu bili. musalukiyaway a bili sa u micidekay a masacaca i ''Teban-Wali'' (中東) a lukiyaw. ya musalukiyaway sa sabangcal sa ku nibihunan, u masadumaay ku nisadikuc a misaiki, u masadumaay a micidekay i ''Teban-Wali'' (中東) a dadiw mikungkung sa sadawdawmi satu musalukiyaw.[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712] (u kamu nu Hulam: 尼羅河是埃及的母親河。傍晚,乘坐尼羅河遊輪(大約2小時)沿著尼羅河行駛,可以一邊觀賞尼羅河兩岸的美麗夜景,一邊在船上品嘗到遊輪自助晚餐和甜品。還可以欣賞到中東地區有名的肚皮舞。肚皮舞是獨具中東風情的一種舞蹈,舞者打扮美麗、穿著特定的表演服裝,在極具中東特色音樂的伴奏下,翩翩起舞。) === Giza masadicenmay a nikatatungduhay nu masakinmay 吉薩金字塔 === Giza masadicemay a nikatatungduhay nu masakinmay (吉薩金字塔) i ''Cairo'' (開羅) i satipan nu timulan nu inaka, i '''Egypt(埃及)''' u singanganay tu a matatungduhay a tungduh nu sikinmay a kitidaan, u nu aydaay henay a nisupedan i kitakit nu satabakiay nu sakapitu a  micidekay a adihan nu paycacay. u satabakiay i Giza nu masadicemay a nikatatungduhay u masakinmay (吉薩金字塔) nu yatuluay, u nisakapahayan a nisupedan tu pahedekan nu masadicemay a nikatungduhay nu masakimay yu mababenis i ''Khufu (胡夫)'' tu masadicenmay a nikatatungduhay nu masakinmay, i ''Khafre'' (卡夫拉) a masadicenmay a nikatatungduhay nu masakinmay atu nu ''Menkaure'' (孟卡拉) masadicenmay a nikatatungduhay nu masakinmay kina tuluay a masadicenmay a nikatatungduhay nu masakinmay u payden nipasilsil tu niadupan nu layung a nipasilac. hansa idaw hen ku layungay a udip u masatademaway a sasing, u nu cila a balung nu sawac a miw i kitakit u singanganay tu a nadipaan. anu mamin satu miadih  diya tuluay a masadicemay a nikatatungduhay nu masakinmay hakiya caay hen kapahedekan sa taneng tayda i ''Khufu (胡夫)'' tu masadicenmay a nikatatungduhay nu masakinmay i nu dikudan a cilaay nu balunga a pu-u-kuwan (博物館), ya i labuway a tuud sa unu kilingay a nisangan u sakapahay tabaki aca kya balunga. u nikinkiwan nihu-hu a kelas yu maudip henay a micukaymas, u sapabaleng kya tuud. tanayu niybalunga sepat 43.5 mi-ta (公尺) ku tanaya. nu aydaay i kitakit katukuh i nipikudkud u mapahedekay henay, u salungan u tanektekay a balung kuyda.[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712] (u kamu nu Hulam: 吉薩金字塔位於開羅的西南郊,是埃及最著名的金字塔區域,也是現存的世界七大奇迹之一。吉薩金字塔中三座最大、保存最完好的金字塔分別是胡夫金字塔、卡夫拉金字塔和孟卡拉金字塔,三座金字塔的排列是按照獵戶星座而排列。此外還有獅身人面像、太陽船、河谷神廟等世界著名遺跡。參觀完三座金字塔還意猶未盡的話,可以來到胡夫金字塔後面的太陽船博物館,館內著名的展品就是一艘用優質黎巴嫩杉木做出的大船。經考究是胡夫法老生前使用過的,是他的殉葬品。船長43.5米,是迄今爲止世界上發掘出的最完整、最壯觀的船只。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (參考資料)'''== * *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%e5%9f%83%e5%8f%8a 中文維基百科:埃及] *[https://www.skyscanner.com.tw/news/egypt-travel-tips-201712 Skyscanner2019埃及旅遊攻略] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] 6e4uwp7oaakulunbzqs6rvrr24p5bl5 El Salvador 0 470 119451 119450 2021-07-15T13:22:17Z Sabak5388 17 /* kakanan(飲食) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of El Salvador.svg|thumb|u hata nu '''El Salvador (薩爾瓦多)'''|alt=Flag of El Salvador]] '''El Salvador (薩爾瓦多)''' u '''El Salvador (薩爾瓦多)''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 13 50 N, 88 55 W, u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 21,041 km<sup><small>2</small></sup>, u [[ahebal]] nu lala'ay sa izaw ku 20,721 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 320 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu [[tademaw]]an sa 6,156,670. kakalukan umah sa 74.7%, [[kilakilangan]] umah sa 13.60%, zumaay henay umah sa 11.70%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== [[tangan:El Salvador Departments Map Mapa Departamentos El Salvador.png|縮圖|'''El Salvador (薩爾瓦多)''']] u tapang tusu nu kanatal sa u San Salvador ([[:zh:聖薩爾瓦多|聖薩爾瓦多]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 15 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Nayib Bukele]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Nayib_Bukele] (Nayibu.Bulayke 納伊布·布克萊), 1981 a mihca 7 a bulad 24 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu El Salvador (薩爾瓦多) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 6 bulad 1 demiad. == '''ekal nu lala' (地理)''' == maylabuay 70% u maelucay nu talakaway a buyu' atu buyubuyuan a lala', caay kuni dada nu timulan u miduducay tu tanayuay a bayu nu masaenalay sa, u nu maylabuay nu kanatal tu liwliwan sa u tatalakaway ku buyu’buyu'an, i maylabuay u silamalay amin ku yadahay a buyu', mapanganga han “u silamalay a buyu’ han a kanatal”, u ahebal nu lala' i ''tebanan a Amilicaan'' (中美洲) u saadidiay, u madeketay u sayadahay ku tademaw , u satalakaway tu a pikawawan nu kanatal.[https://www.yoyofly.com/theme-list.asp?seq=16] (u kamu nu Hulam: 境內70%為岩溶高原和山地,除南部沿海狹長平原外,國內其餘為山地高原,境內多火山,被稱為「火山之國」。中美洲中面積最小、人口最稠密、工業化程度最高的國家。) == '''demiad(氣候)''' == El Salvador (薩爾瓦多) u dadipasan a kitidaan u cadesay a demiad, idaw ku yadahay a katinengan kapahay tayda a aidangan nu bayu. i talakaway nu buy' a kenis hakiya masaduma ku saepi, nika u akudi nu demiad hatida tu i akuti nida tu cacayay bataan nu a kuti, pay cacay a mihca sepad a puu'an u mulangaway a mamin a demiad.[https://www.yoyofly.com/theme-list.asp?seq=16] (u kamu nu Hulam: 薩國海岸地帶是標準的熱帶氣候,擁有許多知名的海灘渡假勝地。高山地區或許涼爽許多,但溫度還是在攝氏10度以上,一年四季都是生長季節。) == '''laylay(文化)''' == pina tu a ziday makuwan ku midebungay tu nadikudan, u itiniay tu a ''Indians'' a tademmaw (印地安人) malamelamel tu, pinaay tu hakiya caay tu kakatuud ku liwan nu ''Indians'' a laylay, lalangwan atu kamu. makalalid nu tinsukiw malilit tu ku ''El Salvador'' (薩爾瓦多), taneng i sakay katuuday atu tinsukiw nu lisinan makakumukumud i hekal.[https://www.yoyofly.com/theme-list.asp?seq=16] (u kamu nu Hulam: 數世紀的殖民統治後,當地的印第安人已經被同化,只有少數仍能夠保留其印第安文化、傳統和語言。深受天主教影響的薩爾瓦多,可以在其眾多和天主教有關的節慶日中表現出來。) == '''kakanan(飲食)''' == i tiniay a tademaw hawsa u kupkup, kuhum a min ku kakanan, anu i cuwacuwa kanca maadih kina tuudan u “Pupusa (普普薩) han” kina nu mihungnay a nisangaan kya nu  kupkuppay a piyang, nu kupkup a piyang satabu tu sititiay a mitabu, kuhum atu ci-si (起司), u sakanamu han nu i tiniay u lalangawan kina kakanan . u sakasingangan nu ''El Salvador'' (薩爾瓦多) u kuhi, kina kenis nai’ ku makacalapay tu nipiading nu paudipay , u sakapahay a kuli a nipalumaan i kitakit nu i nu ayawan ku yadah.[https://www.yoyofly.com/theme-list.asp?seq=16] (u kamu nu Hulam: 這裡的居民以玉米、豆類為主食,隨處可見一種叫做「普普薩 ( Pupusa )」的玉米捲餅,以玉米餅包入豬肉餡、豆類或起司,是非常傳統且受歡迎的當地美食。薩爾瓦多以咖啡聞名,該地區得天獨厚,高品質咖啡的產量在全球名列前茅。) == '''laulagan a hekal nu aadihan(大地風情)''' == i naayay pinaay a mihcan lima a lasubu, u [[Spain]] a tademaw tayni katukuh ayda palu han u ''El Salvador'' (薩爾瓦多) a kitidaan. u itiniay a binacadan uyini a kitidaan u Cuscatlan (庫斯卡特蘭) han, hawsa tu “u kasatiman a kitidaan”. ayda, u muenenay nu ''El Salvador'' a tademaw (薩爾瓦多人) hamin nu  yincumin a binacadan atu nu malimatay nu Europe (歐洲) a tademaw.[https://www.jw.org/cmn-hant/%E5%A4%9A%E5%AA%92%E9%AB%94%E5%9C%96%E6%9B%B8%E9%A4%A8/%E9%9B%9C%E8%AA%8C/g201403/%E8%AA%8D%E8%AD%98%E8%96%A9%E7%88%BE%E7%93%A6%E5%A4%9A/] (u kamu nu Hulam: 差不多500年前,西班牙人來到現在稱為薩爾瓦多的地方。當地最大的部族叫這個地方做庫斯卡特蘭,意思是「珍寶之地」。今天,大部分薩爾瓦多人都是當地的原住民和歐洲移民的後代。) ''El Salvador'' a tademaw (薩爾瓦多人) u malalukay amin, mangaayay, matinengay tu nu tademaw sakay tademawan. anu micakay atu masakamu ku ''El Salvador'' a tademaw (薩爾瓦多人)  hawsa , kanca mikiayaw musakamu tu “matabal” “malahuk” ku nikasaan. i inaka atu niyaduay nieneg a nikaudip nu ''El Salvador'' a tademaw (薩爾瓦多人) u nikasaan sa, anu i dadang makaadih tu cimacimaan a tademaw  kanca mapapalita i niw tu haw sa, anu caay kanini sa u caayay katineng tu tademaw.[https://www.jw.org/cmn-hant/%E5%A4%9A%E5%AA%92%E9%AB%94%E5%9C%96%E6%9B%B8%E9%A4%A8/%E9%9B%9C%E8%AA%8C/g201403/%E8%AA%8D%E8%AD%98%E8%96%A9%E7%88%BE%E7%93%A6%E5%A4%9A/] (u kamu nu Hulam: 薩爾瓦多人大都勤奮、友善,而且待人恭敬有禮。薩爾瓦多人在跟人交談或買東西的時候,總會先跟對方說「早安」「午安」等等。在鄉下或小村鎮生活的薩爾瓦多人甚至認為,在路上見到任何人都應該跟對方打招呼,否則就是沒有禮貌。) == '''kanamu han a kakanan(最受歡迎的食物)''' == u kanamuhan a kakanan nu ''El Salvador'' a tademaw (薩爾瓦多人) u nitabuan tu kubkubay a mihung. kina nitabuan pikanan u nu kubkubay a mihung atu mihung a nisangan tu sapitabu, nu ci-si (起司), u lihun u titi nu basi ku sapisanga’tu satabu, mukan satu situstus tu nu kamulaw a satustus, sicamul aca tu sa-la (沙拉) a mukan. u sa-la (沙拉) u satabuay tu mamumuday a lami’u nizin, tamaniki atu adahay a su nisangaan. mukan tu kupkuppay a nitabuan nu mihung a sakan idaw ku hanu katinien u sacucuk , nika u ''El Salvador'' a tademaw (薩爾瓦多人) u nanam nu heni mihanulima mukan.[https://www.jw.org/cmn-hant/%E5%A4%9A%E5%AA%92%E9%AB%94%E5%9C%96%E6%9B%B8%E9%A4%A8/%E9%9B%9C%E8%AA%8C/g201403/%E8%AA%8D%E8%AD%98%E8%96%A9%E7%88%BE%E7%93%A6%E5%A4%9A/] (u kamu nu Hulam:一種最受薩爾瓦多人歡迎的食物是玉米餡餅。這種餅以玉米粉或米粉做餅皮,用起司、豆、豬肉等食材做餡,吃的時候蘸點番茄醬,配上沙拉一起吃。沙拉通常用卷心菜、胡蘿蔔、洋蔥和辛辣的醋來做。吃玉米餡餅時有些人會用刀叉,但薩爾瓦多人習慣用手拿著吃。) == '''matineng tu haw kisu?(你知不知道?)''' == ''El Salvador'' (薩爾瓦多) sinipangangan “silamalay a buyu’nu kanatal”. nu i tiniay tu a kanatal idaw ku tusaay a bataan ku silamalay a buyu’, nikahini idaw henay ku caayay katinengan a silamalay a buyu'. i ''Los Rucios'' (洛斯特西奧斯) a cascas idaw kya talakaway u masakakuay a ba'tu, kina ba'tu nu makayniay i silamalay a buyu’ nika idaw tahkal. u ''El Salvador'' (薩爾瓦多) malakuwid tu ku tuluay a mang waluay a balebud ku makaadihay nu ''Jehovah'' (耶和華) a tademaw, pakumud han sa makaala tu pituay a lasubu nikacapu nu tademawan. u heni u nu [[Spain]] a kamu, yin a kamu atu ''El Salvador'' (薩爾瓦多) han nu limaen masakamu malpadang minanam tu sen-cin (聖經) hatida u sepaday a mang idaw ku tuluay a balebud nu tademaw.[https://www.jw.org/cmn-hant/%E5%A4%9A%E5%AA%92%E9%AB%94%E5%9C%96%E6%9B%B8%E9%A4%A8/%E9%9B%9C%E8%AA%8C/g201403/%E8%AA%8D%E8%AD%98%E8%96%A9%E7%88%BE%E7%93%A6%E5%A4%9A/] (u kamu nu Hulam:薩爾瓦多被稱為「火山之國」。國內有20多座火山,其中有些是活火山。在洛斯特西奧斯瀑布有很多高聳的六角形石柱,這些石柱就是由火山活動產生的。薩爾瓦多有超過3萬8000個耶和華見證人,組成了大約700群會眾。他們用西班牙語、英語和薩爾瓦多手語幫助大約4萬3000人學習聖經。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://www.yoyofly.com/theme-list.asp?seq=16 大嘴鳥假期:薩爾瓦多] *[https://www.jw.org/cmn-hant/%E5%A4%9A%E5%AA%92%E9%AB%94%E5%9C%96%E6%9B%B8%E9%A4%A8/%E9%9B%9C%E8%AA%8C/g201403/%E8%AA%8D%E8%AD%98%E8%96%A9%E7%88%BE%E7%93%A6%E5%A4%9A/ 耶和華見證人-多媒體圖書館/認識薩爾瓦多] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] cv9uxee230litbwj0qled5kb2ua8ms2 Elgin Baylor 0 471 125728 87041 2021-10-26T17:18:05Z FMSky 1922 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Elgin Baylor |- | colspan="2" |[[tangan:Elgin Baylor Night program (cropped) (2).png|Elgin Baylor|alt=Elgin Baylor Night program.jpeg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1934 a mihcan 9 a bulad 16 a demiad/ Washington, D.C. |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |22 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |College of Idaho (1954–1955) Seattle (1956–1958) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1958/saka 1 ku uwac/silsil 1 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Minneapolis Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1971) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Seattle SuperSonics (1969–1970) Milwaukee Bucks (1970–1974) Los Angeles Lakers (1974–1977) Kansas City Kings (1977–1979) pahanhanan tu kawaw |} Elgin Baylor nalecuhan i Washington, D.C., nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Elgin Baylor i 1958 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 1, namapili’ tu nu Minneapolis Lakers putiput. 9 bulad 16 demiad, 1934 a mihca, Elgin Baylor, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] qzt655ji67134yzy3q3bc5iysep2f2m Elizabeth II 0 472 19950 19949 2019-11-21T15:27:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Queen Elizabeth II March 2015.jpg|thumb|Elizabeth II, 2015|alt=Queen Elizabeth II March 2015.jpg]] [[tangan:Flag of Antigua and Barbuda.svg|thumb|u hata nu Antigua and Barbuda]] Elizabeth II 4 bulad 21 demiad, Elizabeth II, u misingkiway. 1926 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Antigua and barbuda]] ayza sa ci Elizabeth II, micakat a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] qlh4ax7pbocr28gwnyfibx95sj3j3v4 Ellen Johnson Sirleaf 0 473 19962 19961 2019-11-21T15:27:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Ellen Johnson Sirleaf February 2015.jpg|thumb|Ellen Johnson Sirleaf, 2015|alt=Ellen Johnson Sirleaf February 2015.jpg]] [[tangan:Flag of Liberia.svg|thumb|u hata nu Liberia|alt=Flag of Liberia.svg]] Ellen Johnson Sirleaf 10 bulad 29 demiad, Ellen Johnson Sirleaf, u misingkiway. 1938 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Liberia]] ayza sa ci Ellen Johnson Sirleaf, micakat a demiad sa i 2006 a mihca 1 bulad 18 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] gyjx62059tuta90atwyfdz5a106mwb0 Elmer Behnke 0 474 119861 119860 2021-07-21T11:58:19Z Sabak5388 17 #WPWP#WPWPTW wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Elmer Behnke |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1929 a mihcan 2 a bulad 3 a demiad/ Rockford, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Bradley (1947–1951) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1951/saka 4 ku uwac/silsil 37 |- |mapili’ay a mali-putiput |Rochester Royals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1951–1952 Milwaukee Hawks |} [[tangan:Celtics game versus the Timberwolves, February, 1 2009.jpg|縮圖|Elmer Behnke (埃爾默·本克,美國NBA聯盟前職業籃球運動員)]] Elmer Behnke (埃爾默·本克,美國NBA聯盟前職業籃球運動員) == Elmer Behnke (埃爾默·本克,美國NBA聯盟前職業籃球運動員) == Elmer Behnke nalecuh i Rockford, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. Elmer Behnke i 1951 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 37, namapili’ tu nu Rochester Royals putiput. nalecuhan ciniza i 2 bulad 3 demiad, 1929 a mihcaan, Elmer Behnke, u miunduay ciniza.[[tangan:NBA script.svg|縮圖|Elmer Behnke (埃爾默·本克,美國NBA聯盟前職業籃球運動員)]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] *[[:zh:NBA|wikipayke-NBA]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] [[kakuniza:miunduay]] as0dcrcofe91uado4hlgvlalg3b5b8q Elmer Bennett 0 475 119862 87043 2021-07-21T11:58:49Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Elmer Bennett |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1970 a mihcan 2 a bulad 13 a demiad/ Evanston, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 5, 6, 14 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Notre Dame (1988–1992) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1992/saka 2 ku uwac/silsil 38 |- |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1992 Rochester Renegade 1992–1993 Grand Rapids Hoops 1993–1994 Fargo-Moorhead Fever 1994–1995 Oklahoma City Cavalry 1995 Cleveland Cavaliers 1995 Victoria Libertas Pesaro 1995 Philadelphia 76ers 1995–1996 Oklahoma City Cavalry 1996 CRO Lyon Basket 1996 Houston Rockets 1997 Denver Nuggets 1997 Oklahoma City Cavalry 1997–2003 TAU Cerámica 2003–2005 Real Madrid 2005–2007 Joventut Badalona 2008 Sevilla pahanhanan tu kawaw |} '''Elmer Bennett (埃爾默·貝内特,美國NBA聯盟職業籃球運動員)''' == '''Elmer Bennett (埃爾默·貝内特,美國NBA聯盟職業籃球運動員)''' == Elmer Bennett nalecuhan i Evanston, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Elmer Bennett i 1992 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 38, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. 2 bulad 13 demiad, 1970 a mihca, Elmer Bennett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 23gjcxzze6f0fixhpyjhzyux317jxzn Elton Brand 0 476 87052 20001 2019-12-05T19:27:34Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Elton Brand |- | colspan="2" |[[tangan:Elton Brand 10.jpg|Elton Brand|alt=Elton Brand 10.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1979 a mihcan 3 a bulad 11 a demiad/ Cortlandt Manor, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 115 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |42, 7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Duke (1997–1999) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1999/saka 1 ku uwac/silsil 1 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (2002, 2006) NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (2006) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1999–2001 Chicago Bulls 2001–2008 Los Angeles Clippers 2008–2012 Philadelphia 76ers 2012–2013 Dallas Mavericks 2013–2015 Atlanta Hawks 2016 Philadelphia 76ers pahanhanan tu kawaw |} Elton Brand nalecuhan i Cortlandt Manor, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Elton Brand i 1999 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 1, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 3 bulad 11 demiad, 1979 a mihca, Elton Brand, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 99z1vi3bem62roddtd8vs5xlagtpyfr Emil Benko 0 477 87054 20009 2019-12-05T19:28:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Emil Benko |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1913 a mihcan 1 a bulad 19 a demiad/ Whiting, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay, mikilac zikuzay mimaliay |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1940 Hammond Ciesar All-Americans |} Emil Benko nalecuhan i Whiting, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 11 bulad 9 demiad, 1913 a mihca, Emil Benko, miunduay. (mapatay i 2007 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0cn0n359io1qwetyhufhowllvu3t3zi Emomali Rahmon 0 478 119869 119868 2021-07-21T12:13:57Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Emomali Rahmon-1.jpg|縮圖|Emomali Rahmon (埃莫馬利·拉赫蒙,自1992年起擔任塔吉克總統至今)]]Emomali Rahmon (埃莫馬利·拉赫蒙,自1992年起擔任塔吉克總統至今) == '''Emomali Rahmon (埃莫馬利·拉赫蒙,自1992年起擔任塔吉克總統至今)''' == == satangahan == [[tangan:Emomali Rahmonov 2001Nov03.jpg|thumb|Emomali Rahmonov, 2001|alt=Emomali Rahmonov 2001Nov03.jpg]] [[tangan:Flag of Tajikistan.svg|thumb|u hata nu Tajikistan|alt=Flag of Tajikistan.svg]] === Emomali Rahmon === 10 bulad 5 demiad, Emomali Rahmon, u misingkiway. 1952 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Tajikistan]] ayza sa ci Emomali Rahmon, micakat a demiad sa i 1994 a mihca 11 bulad 16 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Tajik a kamu:Эмомалӣ Раҳмон * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Emomali Rahmon * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:埃莫馬利·拉赫蒙 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aymumali.Lahemung === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:埃莫马利·拉赫蒙|埃莫馬利·拉赫蒙]] *[[:en:Emomali_Rahmon|Emomali Rahmon]] rn6zca5ml8jrecoac3qjzhy7enagzwv Enoh-tatama a ngangan nu Pangcahl 0 479 87055 20026 2019-12-05T19:28:41Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Enoh ==u siwkay nu ngangan== tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan== tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan== {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] lr6crsv2086m8q1u4tv35wp8thrwlnq Enok-tatama a ngangan nu Pangcah 0 480 107960 107959 2021-05-01T13:59:44Z Yiyang.sayion 74 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama== Enok ==u siwkay nu ngangan== tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay pancahay (原住民族委員會) a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan== tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan== {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *pancahay (原住民族委員會) - sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cong-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] ilchrxxvp0uvnh0djf8a28g1p59lgu7 Enrique Peña Nieto 0 481 20043 20042 2019-11-21T15:27:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Presidente Enrique Peña Nieto. Fotografía oficial.jpg|thumb|Enrique Peña Nieto]] [[tangan:Flag of Mexico.svg|thumb|u hata nu Mexico|alt=Flag of Mexico.svg]] Enrique Peña Nieto 7 bulad 20 demiad, Enrique Peña Nieto, u misingkiway. 1966 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mexico]] ayza sa ci Enrique Peña Nieto, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 12 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 41jppd113fo0ti53kwz9pdywcibn3wl Equatorial Guinea 0 482 119683 119467 2021-07-18T11:28:59Z Sabak5388 17 #WPWP#WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Equatorial Guinea.svg|thumb|u hata nu '''Equatorial Guinea (赤道幾內亞)''' |alt=Flag of Equatorial Guinea]] '''Equatorial Guinea (赤道幾內亞)''' u '''Equatorial Guinea (赤道幾內亞)''' sa i labu nu Feico, itiza i 2 00 N, 10 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 28,051 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 28,051 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup>2</sup>. [[tangan:Location Equatorial Guinea AU Africa.svg|縮圖]] hamin nu [[tademaw]]an sa 759,451. kakalukan umah sa 10.10%, kilakilangan umah sa 57.50%, zumaay henay umah sa 32.40%. Equatorial Guinea (赤道幾內亞) a masakaputay kapulung a kanatal, u nipanganga Equatorial Guinea (赤道幾內亞) ( [[Spain]] (西班牙) a kamu: Cuine Equatorial; fo a kamu: Guinee equatoriale; [[Portugal]] (葡萄牙) a kamu: Guine Equatorial ) , nu layakay a [[nipanganga]] sa Ce-ci (赤幾), i Africa nu teban kya kitidaan. 2019 a mihcaan u tademaw makaala tu 93 a mang 5,983 a tademaw. kinanganga nu kanatal kanaha tu idaw ku telek a dadan a sulid, nika tatenga tu u telek a dadan micaliwa dada tu lala’ atu nu bayu, sakay caay tangsul sa micaliway tina lala’an nu kanatal. (u kamu nu Hulam:赤道幾內亞共和國,簡稱赤道幾內亞(西班牙語:Guinea Ecuatorial;法語:Guinée équatoriale;葡萄牙語:Guiné Equatorial),中文亦簡稱赤幾,位於非洲中部。2019年人口為93萬5983人。該國國名雖然帶有赤道字樣,但實際上赤道只通過其領土之間的海域,並未直接穿過該國陸地領土。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Malabo ([[:zh:馬拉博|馬拉博]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 12 bulad 10 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]](特奧多羅·奧比昂·恩圭馬·姆巴索戈), micakat a demiad sa i 1979 a mihca 8 bulad 3 demiad. u cunli nu Equatorial Guinea (赤道幾內亞) ayza sa ci [[Francisco Pascual Obama Asue]], micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 6 bulad 22 demiad. == '''laylay (歷史)''' == '''Equatorial Guinea (赤道幾內亞)''' sakay i talu u nu kasumamadan hen nu muenengay u ''Pygmies'' a tademaw (俾格米人), u lala’ nu heni tu nadikudan maalaw nu Bantu a tademaw (班圖人). 1471 a mihca katukuh i 1472 a mihca. u [[Portugal]] (葡萄牙) sibalungaay Ci ''Fernao do Po'' ( 斐南·德·波) mikilin tu dadan nu sakatayda i ing-tu a dadan nu balunga micaliway makaadih tu ''Fernandobo'' (斐南多波) a subal , kiyu sipangangan han tu “Formosa ( 福爾摩沙 )”. u an-nu-pen a subal naw i piusiwkacuan makaadih han  , sakamahini kiyu singanganay. (u kamu nu Hulam: 赤道幾內亞大陸部分的原始居民為俾格米人,他們的領地後來被班圖人占有。1471年至1472年,葡萄牙航海家斐南·德·波(Fernão do Pó)在尋找通往印度的航路過程中發現了斐南多波島,將其命名為「福爾摩薩」(Formosa)。安諾本島是在新年發現的,並由此得名。) 1499 a mihca , sakahini “Todesillas a nikasasulitan (托德西利亞斯條約)”, sakay i si-cin (西經) 50 tu i satipan nu lala’ nu [[Spain]] (西班牙), i sawalian a lala’ nu [[Portugal]] (葡萄牙), u [[Portugal]] a tademaw (葡萄牙人) namakayni mialaw tu Asia (亞洲) atu ''Africa'' (非洲) a kenis, u etipay a Amilikaan (南美洲) hamin u nu [[Spain]] (西班牙) amin. kyu malingatu ku kalung mababaliay, u [[Portugal]] a tademaw (葡萄牙人) sacacay sa midepung tu Africanay (非洲的) a kalung nu tayniay atu tahkalay a nipikuwan . sikahini malinges tu ku [[Spain|Spain (西班牙)]], u [[Spain|Spain (西班牙)]] milungus maydih tu kalung i ''Africa'' (非洲) a kakididaan. (u kamu nu Hulam: 1499年,根據《托德西利亞斯條約》,位於西經50度以西的領土歸西班牙,以東的領土歸葡萄牙,葡萄牙人由此占有亞洲和非洲地區,南美洲大部分為西班牙所有。及至奴隸貿易興起,葡萄牙人便獨占了非洲的奴隸來源和出口權。這就引起西班牙的強烈不滿,西班牙也要求在非洲得到供應奴隸的地方。) == '''kitidaan地理''' == '''Equatorial Guinea (赤道幾內亞)''' u ahebal nu lala’ i 28, 051 km<sup>2</sup>, palatusa hamin han, u duma sa palu Muni a talawadawnu kenis (木尼河地區) (singangan “Mbini a kenis (姆比尼地區) ”), nengan i tukus nu African (非洲大陸) , namakay sawali satipan nu tanaya, nu timulan i amis u makitiway satadaya saan, atu [[Cameron]] (喀麥隆), [[Gabon]] (加彭) sulul pabeli, ''Muni'' a sauwac (木尼河) mibesul dina kitidaan. kina kitidana sa nu ''Bata'' (巴塔) u kahenulan a tu-su. sakatusa pasayda i satip nu amis tida i ''Muni'' a sauwac (木尼河) a kitidaan , u Ci-ni-ya-wanay i Pi-aw-keh a subal (natawya tayniay  malimatay singangan tu fuy-r-na-to-po a subal), Ce-taw-ci-ni-ya a tusu u Ma-la-pul nai pi-aw-keh nu amisay a subal . namahida i Pi-aw-ke a satipan nu timul a subal 595 a kilisan idaw hen ku itiniay tu a An-zu a kenis. (u kamu nu Hulam: 赤道幾內亞領土面積為28,051平方公里,包含兩大部分,一部分稱為木尼河地區(也稱「姆比尼地區」),位於非洲大陸,大致呈東西長、南北窄的長方形,與喀麥隆、加彭接壤,木尼河斜貫該地區。該區以巴塔為主要都市。二是位於木尼河區西北、幾內亞灣中的比奧科島(殖民地時期稱費爾南多波島),赤道幾內亞首都馬拉博即位於比奧科島北部。此外在比奧科島西南595公里處還有安諾本島。) == '''manamec經濟''' == Ce-taw-ci-ni-ya u Sa-ha-la nu dimulan a nitadasan a kakitaan. u sakay idaw ku kalisiw u paluma ku kawaw, sakasaan patahkal tu tuud u ke-ke, ancaay sa u kuhi . kina kanatal u matenesay tu i kitaki u sanai’ay a mitadas a kanatal i minkiw , nika i 1996 a mihca i Ce-taw-ci-ni-ya ilabu nubayu’ katinengan yadah ku a alaan tu simal, namahini kakayda satu kina kanatal kalankan sa tu sikalisiw . 1997 a mihca katukuh i 2001 a mihca tu paymihmihcaan u kalisiw sayadah satu 41,7 payhunpi . katukuh aca i 2004 a mihca, Ce-taw-ci-ni-ya malu nu sa-ha-la i satimulan nu Nan-huy u sakatulu a kanatal u satabakiay tahkal ku sisimalay, ya nikatahkal nu simal tu demidemiad makaala tu  sabaw tulu idaw ku enen a mang nu a patangan. (u kamu nu Hulam: 赤道幾內亞是撒哈拉以南非洲的開發中國家,其經濟以種植業為主,主要的出口產品是可可,其次為咖啡。該國長期以來被列入世界最低度開發國家名單,但是1996年在赤道幾內亞領海內發現了大量石油資源,此後該國經濟快速增長,1997年至2001年的年平均經濟增長率達41.7%。至2004年,赤道幾內亞已經成為撒哈拉以南非洲的第三大石油生產國,石油產量達每天36萬桶。) == '''cen-ci政治''' == 1968 a mihca Ce-taw-ci-ni-ya masakaku satu sa, u hiya ku en-kuy-ma nu luma’ ku mikawaway tu se-si-cuwn-cen masakunida ku nipikuwa. (u kamu nu Hulam: 1968年赤道幾內亞獨立後,一直由恩圭馬家族實行世襲專政獨裁統治。) 1968 a mihca cacay a bulad , hu-lan-si-s-ke.ma-si-ay.en-kuy-ma (Francisco Macías Nguema)kalu nu ce-taw-ci-ni-ya u saayway a cung-tung . 1970 a mihca , kina kanatal patinen palawpes amin tu ce-cen-tang . 1972 a mihca , C i en-kuy-ma pacudad u aku tu ku ‘’ malacung-tungay haynikapatay ‘’ malingatu tu mahcacay mikuwan . 1979 a mihca waluay a bulad u sinawawa nien-kuy-ma , ‘’ u nu hitayay a icelang pakasikawaw tu cen-c a kalatal ‘’ u hu-pu-cang Ci te-aw-tu-lo.aw-pi-an.mu-pa-su-ke mahaka tu mababelih ku hitay , patideng tu satalakaway nu hitay a wiy-yin-huy , Ci en-kuy-ma madakep sa patayen tu. (u kamu nu Hulam: 1968年10月,弗朗西斯科·馬西埃·恩圭馬(Francisco Macías Nguema)成為赤道幾內亞首任總統。1970年,該國宣布取締所有非執政黨。1972年,恩圭馬宣布自己為「終身總統」,並實行獨裁統治。1979年8月,恩圭馬的侄子、「國家革命人民武裝力量部」副部長特奧多羅·奧比昂·恩圭馬·姆巴索戈發動軍事政變,成立最高軍事委員會,恩圭馬被逮捕並處決。) 1982 a mihca ce-taw-ci-ni-ya palawpes tu hitay nipikuwanan , aw-pi-ang ku mala cung-tungay , mikilu tu mahcacayay a tang-ce , katukuh i 1990 a mihcan pasumaten tu yadahay a tang-ce . aw-pi-ang nikanida hansa i 1989 a mihca , 1996 a mihca atu 2009 a mihca kina tulu mala cung-tung. (u kamu nu Hulam: 1982年赤道幾內亞取消軍事管制,奧比昂任總統,繼續實行一黨制,直至1990年改行多黨制。奧比昂此後在1989年、1996年和2009年三次再度當選總統。) u sikaidaw nu cung-i’yin cacay a lasubu ku si- u can-i’-yin sabaw pitu idaw ku lima a si- ,ce-taw-ci-ni-ya ayda idaw i kitakiay , u satenesay nu enen a cung-tung Ci te-aw-tu-lo.-aw-pi-ang.en-kuy-ma.mu-pa-so-ke. (u kamu nu Hulam: 下設眾議院100席參議院75席,赤道幾內亞有世界現存,在位最久的總統特奧多羅·奧比昂·恩圭馬·姆巴索戈。) === hekalay外交 === 1971 a mihcaan cacay bataan tusa idaw ku lima a demiad , saka tusa idaw ku enenmay u masakaputay a kanatal a kayki i ce-taw-ci-ni-ya hamin tusa idaw ku tuluay akanatal pacudad patahkal “a palekal tu” Cung-huw-zen-min a masakaputay mapulung a kanatal nu hulicay a nipikuwan’’, matatengil henay a palima’. sadikuday u sabaw pitu idaw ku enen nu makawitay, tuluay idaw ku lima nu makai’ay, sabaw cacay idawku pitu nu mialesay sisa makungku. ya nasulitan sa “nu kapulungan nu kanatal a hulic” atu nikapulungan a nikayki tu kawaw a nikasasulit, ya nikasasulitan nikahanian u malaheciay tu, sakusaan “u mapulungay a nikayki 2758 bangku nu sapalucek”. Cung-huw-min-kul, Ma-er-ti-fu, A-man kina tuluay a kanayal caay henay patupa. u daykiw nu Cung-kul tatenga’ay nu Cung-huw-min-kul a sihu, u way-ciw-pu-cang Cu-su-kay ku midayhiway, talayaw a palucek tu tatukian sa, i nipikaykian sakaku sa miales i masakaputay nu kanatal. tu nadikudan nu demiad, u Cung-huw-min-kul a sihu salucek han tu paketung han tu “caay kaw u kung-fuy ku Cung-huw-min-kul”. (u kamu nu Hulam: 1971年10月25日,第26屆聯合國大會就赤道幾內亞等23國所提出的「恢復中華人民共和國在聯合國的合法權利」議案進行表決。最終以76票贊成、35票反對、17票棄權的結果通過。根據《聯合國憲章》和聯合國大會議事規則,提案通過即成為正式決議,是為《聯合國大會2758號決議》。中華民國、馬爾地夫、阿曼等3國未投票。代表中國正統的中華民國政府,以外交部長周書楷為代表,在表決之前數小時,於大會上主動宣布退出聯合國。日後,中華民國政府將此決議稱為「排我納匪案」。) == '''Cung-huw-min-kul atu Ce-taw-ci-ni-ya ni kalcabay (中華民國與赤道幾內亞關係)''' == u Cung-huw-min-kul atu Ce-taw-ci-ni-ya nikalcabay u nu masakaputay kapulung a kanatal tu Cung-huw-min-kul atu Ce-taw-ci-ni-ya ku heni. kina tusaay a kanatal sa caay kaw u tungus ku way-ciyaw, ayda kina tusaay nai’ ku ta-si-kuwan nipadeng i tusu tu tungus sapikawaw nu dayhiw a malpadang . sakay i ce-taw-ci-ni-ya a tatungus nu kawaw u nu i Si-pan-ya i taypak nu sapikalisiw a laylay a nikuwanan mikawaw. (u kamu nu Hulam: 中華民國與赤道幾內亞關係是指中華民國與赤道幾內亞共和國之間的關係。兩國無正式外交關係,目前也沒有在對方首都互設具大使館性質的代表機構。對赤道幾內亞的相關事務由駐西班牙臺北經濟文化辦事處兼轄。) == '''u sacumud a cudad簽證''' == kina tusaay a kanatal nu tademaw wamasasulid aca a misinsi’ tu nikasasulitan kya taneng macacumud tayni i nu mitaan a kanatal . anu midikec tu cung-fuw-min-ko a fu-caw atu nipacudad muawaw kya tu cung-fuw-min-koay a tademaw kiyu taneng i ce-taw-ci-ni-ya u nipadeng i si--pan-ya yin-ko , fuw-ko, atu amilika nu lin-se-kuw a misinsi’ tu sapidang atu sang-u’-cin-cen . anu idaw tu ku ce-taw-ci-ni-ya a fu-caw nu ce-taw-ci-ni-ya a tademaw tayni i taywan milabu tu kitakiay a nikayki , miungduay a kawaw u sapacakay a kawaw kiyu taneng u dingkiay a ciyA-cen micumud tayni i cung-fuw-min-ko , nikatayni i tini sa sayadahay nu demiad tulu a bataan lacus misataad u teki nu demiad . ( kamu nu Hulam: 兩國公民皆須申請簽證方可入境對方國家。持中華民國護照與邀請函的中華民國公民可至赤道幾內亞駐西班牙、英國、法國與美國的使領館申請觀光和商務簽證。持赤道幾內亞護照的赤道幾內亞公民抵臺參加國際會議、運動賽事、商展活動,則可以電子簽證入境中華民國,停留最多30天並不得延期。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E8%B5%A4%E9%81%93%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A 中文維基百科:赤道幾內亞] *[[:zh:中華民國與赤道幾內亞關係|中文維基百科:中華民國與赤道幾內亞關係]] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] pxqhjpmoqlxvcdj4sxs3makjmi7n13q Eric Anderson 0 483 119865 87058 2021-07-21T12:05:58Z Sabak5388 17 #WPWP#WPWPTW wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Eric Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1970 a mihcan 5 a bulad 26 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay, tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Indiana (1988–1992) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1992 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1992–1994 New York Knicks 1994–1995 Andorra 1995–1996 Fort Wayne Fury 1996 Cagiva Varese 1996 Galatasaray 1996–1997 Faber Fabriano 1997–1998 Fort Wayne Fury pahanhanan tu kawaw |} [[tangan:Celtics game versus the Timberwolves, February, 1 2009.jpg|縮圖|'''Eric Anderson (艾瑞克·瓦爾弗雷德·安德森 <sub>,</sub>美國職業籃球運動員,曾效力於NBA聯盟)''']] '''Eric Anderson (艾瑞克·瓦爾弗雷德·安德森 <sub>,</sub>美國職業籃球運動員,曾效力於NBA聯盟)''' == '''Eric Anderson (艾瑞克·瓦爾弗雷德·安德森 <sub>,</sub>美國職業籃球運動員,曾效力於NBA聯盟)''' == Eric Anderson nalecuhan i Chicago, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 5 bulad 26 demiad, 1970 a mihca, Eric Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6wyrs65ymwgkwurg5xuywp4q8cut327 Eric Bledsoe 0 484 87059 20081 2019-12-05T19:29:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Eric Bledsoe |- | colspan="2" |[[tangan:Eric Bledsoe.jpg|Eric Bledsoe|alt=Eric Bledsoe.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1989 a mihcan 12 a bulad 9 a demiad/ Birmingham, Alabama |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |6 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (2009–2010) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2010/saka 1 ku uwac/silsil 18 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Oklahoma City Thunder |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2010–2013 Los Angeles Clippers 2012 Bakersfield Jam 2013–2017 Phoenix Suns 2017– Milwaukee Bucks mihitayan mimaliay |} Eric Bledsoe nalecuhan i Birmingham, Alabama, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Eric Bledsoe i 2010 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Oklahoma City Thunder putiput. 12 bulad 9 demiad, 1989 a mihca, Eric Bledsoe, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b3joqcwsthspcqgk4m752k0wc9gjumt Erick Barkley 0 485 119871 119870 2021-07-21T12:25:19Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Erick Barkley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1978 a mihcan 2 a bulad 21 a demiad/ Queens, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 80 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21, 12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |St. John's (1998–2000) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2000/saka 1 ku uwac/silsil 28 |- |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2000–2002 Portland Trail Blazers 2002 Peristeri 2003–2004 Huntsville Flight 2004–2005 Olympia Larissa 2006 Ironi Ramat Gan 2006 Sion Hérens Basket 2006–2007 Indiana Alley Cats 2007 Split 2008 CSU Asesoft Ploiești 2008 Kotwica Kołobrzeg 2008 Basket Kwidzyn 2008–2009 Starogard Gdański 2011 Laval Kebs pahanhanan tu kawaw |} [[tangan:Celtics game versus the Timberwolves, February, 1 2009.jpg|縮圖|Erick Barkley ('''艾瑞克·巴克利,是美國NBA聯盟職業籃球運動員)''']] Erick Barkley ('''艾瑞克·巴克利,是美國NBA聯盟職業籃球運動員)''' == Erick Barkley ('''艾瑞克·巴克利,是美國NBA聯盟職業籃球運動員)''' == Erick Barkley nalecuhan i Queens, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Erick Barkley i 2000 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu Portland Trail Blazers putiput. 2 bulad 21 demiad, 1978 a mihca, Erick Barkley, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] c87fjx8b7exwdmwvnok837q3f3g1lmv Eritrea 0 486 119480 119479 2021-07-15T13:44:58Z Sabak5388 17 /* Er-li-cuy-ya u liwliw nu likut masasuedes (厄利垂亞邊界衝突) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Eritrea.svg|thumb|u hata nu '''Eritrea (厄利垂亞)'''|alt=Flag of Eritrea.svg]] '''Eritrea (厄利垂亞)''' u '''Eritrea (厄利垂亞)''' sa i labu nu Feico, itiza i 15 00 N, 39 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 117,600 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu [[lala']]ay sa izaw ku 101,000 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 16,600 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw|tademawan]] sa 5,869,869.[[tangan:Eritrea (Africa orthographic projection).svg|縮圖]] kakalukan umah sa 75.10%, kilakilangan umah sa 15.10%, zumaay henay umah sa 9.80%. Er-li-cyu-ya u pu a kamu : (Yin a [[kamu]]: State of Eritrea, Ti-ke-lei-ni-ya a kamu : ሃገረ ኤርትራ,a-liدولة إرتريا), pulung nu ngangan Er-li-cyu-ya, na i Fuy-cul sawali nu amisay a kanatal mitepal tu sumanahay a bayu, u ahebal nu [[lala']] sabaw tusa idaw ku lima a mang nu pin-fang-kung-li, u tademaw sa 5,750,433 (2018 a mihcaan), u eneng nu tatanghan i A-si-ma-la, u [[binacadan]] sa u Ti-ke-li-ni-yaay a tademaw, u Ti-ke-lei a tademaw ku si[[tungus]]ay hawsa. u cacukaymasan tu [[kalisiw]] nu nay-ke-fa. tada [[yadah]] ku caay katatudung a tademaw tayni mikawaw mamin i Er-li-cyu-ya, u sihu ku misakakuay mikuwan tu tademaw makuwan nu sihu pihaceng  milisapen, sikasa u hamin nu [[kitakit]] i sinbung  sa[[lihalay]] sa misaliyud ku kawaw u sanayi’ay a kakitidaan ku mahiniay, kyu [[katuud]] ku tademaw hina sakamu tu u ‘’fuy-culay a pei-han’’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%AB%8B%E7%89%B9%E9%87%8C%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 厄利垂亞國伯語:(英語:State of Eritrea,提格雷尼亞語:ሃገረ ኤርትራ,阿拉دولة إرتريا‎), 通稱厄利垂亞,是位於非洲東北部的國家,瀕臨紅海,面積12.5萬平方公里,人口約5,750,433人(2018年),首都為阿斯瑪拉,民族以提格利尼亞人、提格雷人等為主。貨幣通用奈克法。 由於厄利垂亞存在普遍的非法勞役、政府的獨裁以及人權被政府嚴重打壓,亦是全球新聞自由指數排名最低的地方之一,因此很多人經常稱之為「非洲版北韓」) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Asmara]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 24 bulad 5 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Isaias Afwerki]], micakat a demiad sa i 1993 a mihca 5 bulad 24 demiad. == '''[[laylay]] (歷史)''' == Er-li-cuy-ya naw u i Yi-sul-pi-ya a ni[[kedal]]an [[patideng]]an, 1890 a mihcaan nidebungan nu Yi-ta-li, malu nu malimaday muenen Yi-ta-li tu a kakitidaan, nadikudan nu sakatusa a nikalpacaw i [[kitakit]] u malkaputay a kanatal masasulul satu sa, atu i-su-pi-ya mala[[heci]] ku nisa[[kaput]]an tu Yi-sul-pi-ya atu Er-li cuy-ya malcabayay a masakaput. 1962 a mihcaan maalaw nu Yi-sul-pi-ya, malu nu sabaw sepad a kididaan nu nian tu a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%AB%8B%E7%89%B9%E9%87%8C%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 厄利垂亞原為衣索比亞所建立的屯墾區,1890年為義大利所佔領,並成為義大利的殖民地,第二次世界大戰後在聯合國的同意之下,與衣索比亞組成衣索比亞和厄利垂亞聯邦。1962年遭衣索比亞兼併,成為該國第14個省。) mi[[hulak]]ay masakaputay i 1960 a mihcaan u ziday napatideng tu Er-li-cuy-ya, u nikadademec mialaw tu Er-li-cuy-ya kyu mi[[liyas]] ku Yi-su-pi-ya. Er-li-cuy-ya a tademaw mahulaka kina masakaputay i 1970 a mihcaan nu ziday i Yi-sa-ya-si-a-fui-wo-er-ci ya mikelidan u nikasa tu Er-li-cuy-ya mihulakay masakaputay malaliyas tahkal, haymaw sa tu maday-li nu dikudan alaw malu nu Yi-sul-pi-ya nu maylabuay tu u kahenulan ku Er-li-cuy-ya u misataeday a paculi nu [[hitay]]. Yi-sul-pi-ya u men-ke-si-tu nipikuwan i 1991 a mihcaan mapabelin satu sa, Mi-lay-si-ce-na-wya a nisa[[baluhay]] tu sihu masasulit i Er-li-cuy-ya pasakawaw tu tademaw a paina, palucek tina kenisan [[tatenga']] haw sa mi[[liyas]] tu Yi-sul-pi-ya. 1993 a mihcaan sepatay a bulad hebek satu i masacabaay a kanatal u mata[[tudung]]ay ku mikawaw atu u mikantukay malingatu tu paina ku tademaw, namahida u siwa a bataan idaw ku siwa nu walu pay-hun-pi ya paliliday maka[[awas]] tu miliyas ku Yi-sul-pi-ya, sakay wida tu a mihcaan i limaay a bulad tusa a bataan idaw ku sepatay a demiad pacudad masacacaay kunida sa. 1994 a mihcaan, u Er-li-cuy-ya a tademaw mi[[hulak]]ay masakaputay misumad tu nu tademawan a nu binawlan misakaku atu pa[[lucek]]ay tu sakay kawaw nu niyadu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%AB%8B%E7%89%B9%E9%87%8C%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 厄利垂亞解放陣線在1960年代成立,以武力爭取厄利垂亞脫離衣索比亞。厄利垂亞人民解放陣線在1970年代於伊薩亞斯·阿費沃爾基領導下自厄利垂亞解放陣線分裂出來,逐漸取代後者成為衣索比亞境內的主要厄利垂亞反抗軍。衣索比亞門格斯圖政權在1991年被推翻後,梅萊斯·澤納維的新政府同意在厄利垂亞舉行公民投票,以決定該地區是否脫離衣索比亞。1993年4月終於在聯合國的斡旋與監督下舉行了公民投票,結果以99.8%贊成通過脫離衣索比亞,並於同年5月24日宣布獨立。1994年,厄利垂亞人民解放陣線改組為人民民主與正義陣線。) 2018 a mihcaan pitu a bulad, Yi-sul-pi-ya atu Er-li-cuy-ya madem tu ku nikasasuadan hawsa, Yi-sul-pi-ya u tatangahan ci A-pi-ay-ha-may-tu-a-li kilusa mididaw [[mipalita]] tu Er-li-cuy-ya masa[[sulit]] tu sakakapah nika[[uzip|udip]]an. kina tusaay a [[tatangahan]], u satalakaway [[malingatu]]  mahtatusaay u sakasikalisiw, u manamec, u sapitupin atu masa[[sungaay]] nu mapapaliyuh.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%AB%8B%E7%89%B9%E9%87%8C%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 2018年7月,衣索比亞與厄利垂亞結束敵對關係,衣索比亞總理阿比·艾哈邁德·阿里隨後訪問厄利垂亞簽署和平條約。兩國總理、元首宣布重啟雙方貿易、經濟、交通和外交關係。) == '''kamu (語言)''' == nu aydaay yadah ku caay kalecad a kamu i Er-li-cuy-ya misakamu, namakayni i San-mi-te a kamu atu Ku-si-te a kamu. i Er-li-cuy-ya u kamu nu sakamuan nu [[binacadan]] idaw ku A-la-pul, Ti-ke-lei a kamu, Ti-ke-li-ni-ya a kamu atu nu aydaay a sakamuan tu Ta-li-ke a kamu(Dahlik), kina kanatal malakuid tu waluay tu a tademaw misakamu tu kamu(u kahenulin u Ti-ke-lei a kamu atu Ti-ke-li-ni-ya a kamu) u nu saayway a kamu. Yin-kul a kamu atu Yi-ta-li a kamu idaw tu ku misakamuay a tandaw. anu sakaykawaw sa u kahenulan tu Ti-ke-li-ni-ya atu a-li-pul a kamu. Ti-ke-li-ni-ya a kamu [[taneng]] musakamu tu Ci-ce a sulit tu sasulitan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%AB%8B%E7%89%B9%E9%87%8C%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 現時有多種語言在厄利垂亞被使用,大部份來自閃米特語族及庫希特語族。在厄利垂亞被使用的閃語族語言有阿拉伯語、提格雷語、提格里尼亞語及最近被確認的達立克語(Dahlik),該國有超過八成人口以這些語言(主要是提格雷語及提格里尼亞語)為第一語言。英語及義大利語也有一些人使用。公事上主要使用提格里尼亞語及阿拉伯語。提格里尼亞語可用吉茲字母拼寫。) == '''demiad (氣候)''' == talakaway nu kenis u sa[[kapah]]ay u sasapian nu tademaw a demiad, tu mihcaan sa u dihku nu [[akuti’|akuti']] i sabaw cacay idaw ku pitu C, u [[selep]] nu nanam 525 haw-mi. sabaw tusa a bulad katukuh i tusaay a bulad u saselepay ku demiad nu akuti’, i sabaw lima C, lima a bulad katukuh i enemay a bulad u satalakaway ku akuti’ nu demiad, i tusa a bataan idaw ku lima C; sepatay a bulad katukuh i limaay a bulad u maudaday a demiad, enem a bulad katukuh waluay a bulad u musaaangsangay a udad nu demiad, nikahida sa u makedalay a demiad. sawali atu satipanay u masawahulay micidek ku caledes maacak ku demiad, tu mihmihcaan sa u [[akuti’]] nu demiad i tulu C atu tusa C, tu mihmihcaan nu mudebuay nu nanam sa caay pakaala tu 400 haw-mi. ya sumanahay a bayu miduducay tu tukus u likelikenan, tulu a bulad katukuh i cacay bataan a bulad i demiad sa u lababaan kya demiad makatukuh ku sepatay C ay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%84%E7%AB%8B%E7%89%B9%E9%87%8C%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 高原地區氣候宜人,年平均氣溫為17℃,降水525毫米。12月至2月平均氣溫最低,為15℃,5月到6月平均氣溫最高,為25℃;4月到5月為小雨季,6月到8月為大雨季,其餘為旱季。東部和西部低地氣候炎熱乾燥,年平均氣溫分別為30℃和28℃,年均降水量不到400毫米。紅海沿岸多沙漠,3月至10月間白天氣溫可達40℃以上。) == '''Er-li-cuy-ya u liwliw nu likut masasuedes (厄利垂亞邊界衝突)''' == Er-li-cuy-ya u liwliw nu likut masasuedes nasulitan nu wikipitiya, Er-li-cuy-ya i 1950 a mihcaan milabu tu i-su-pi-ya masakaputay; i 1962 a mihcaan, hungti nu Yi-su-pi-ya ci Say-li-si-i-se (Haile Selassie l) pakunida han tu mihulak kina malpadangay a kanatal a mikayki, lucek han mikumkum kina malpadangay a kanatal , u masacacay muawaw patayda tu tademaw palcapu tu “Er-li-cuy-ya mihulakay masakaputay” (the Eritrean Liberation Front), atu Yi-su-pi-ya malingatu makaali tu tuluay a mihcaan kuheni masasuayaw a malpacaw.[https://www.thenewslens.com/article/41967] (u kamu nu Hulam: 根據維基百科,厄利垂亞於1950年加入衣索匹亞聯邦;1962年,衣索匹亞皇帝塞拉西一世(Haile Selassie I)解散厄邦議會,正式併吞該邦,獨派人士遂組成「厄利垂亞解放陣線」(the Eritrean Liberation Front),與衣索匹亞展開長達30年的武裝對抗。) nudaan tu masasuayaw malalaisan u Ti-ke-lei a tademaw a nihulakan tu masakaputay atu Er-li-cuy-ya a tademaw nu mahulakay u masakaputay a nikalcabacabayan. 1991 a mihcaan. nu i paykanatal miwananay sa, Er-li-cuy-ya a tademaw u mihulikay masakapud patideng tu tada malakuwid ku nisakakuan nu sihu, nu dikidan i tusa a mihcaan hamin nu niyadu’ namakaaaay i Yi-su-pi-ya ku nika sacacay a milapu tu masakaputay a kanatal.[https://www.thenewslens.com/article/41967] (u kamu nu Hulam: 在內戰中,提格雷人民解放陣線與厄利垂亞人民解放陣線是盟友。1991年,在聯合國安排下,厄利垂亞人民解放陣線建立起過渡自治政府,2年後全民公決從衣索比亞獨立並加入聯合國。) 1991 a mihcaan, kina tusaay masasulid tu cacay a wiy-yun-huy a mihalhal tu kapahay a kawaw anu u canan ku nika dademec tu sakay mungday, nika nikahini nu heni tu demidemiad sa mangalep ku nikasasulinges.[https://www.thenewslens.com/article/41967] (u kamu nu Hulam: 1991年,雙方成立一個委員會以解決過渡期的任何爭議問題,但關係仍日益惡化。) u heni tu ku malpacaway, kina tusaay naidaw ku nika sasulitan a mapapela’ tu sin-ceng a kenis; nika masakunida ku Er-li-cuy-ya tu nadikudan, caay kasasulul kina tusaay a mipela’ tu kenis. 1997 a mihcaan sabaw cacay a bulad  tusaay idaw kuwalu a demiad, u Er-li-cuy-ya misabaluhay patahkal tu kalisiw u nay-ke-fa, Yi-su-pi-ya nikahida sakay i Er-li-cuy-ya misulul tu sakay kalisiw a mipulu’, kina tusaay masakaputay ngalep sa tu ku nikasasulinges, kilulsatu satu nadikudan i 1998-2000 a mihcaan mapelpel tu i likut nu liuliyuan nu dadipasan a mangangayaw.[https://www.thenewslens.com/article/41967] (u kamu nu Hulam: 內戰期間,雙方同意按照當時的行政區界劃界;但厄利垂亞獨立後,雙方都不同意照此劃界。1997年11月28日,厄利垂亞發行新貨幣奈克法,衣索比亞因此對厄利垂亞實施經濟抵制,兩國關係急劇惡化,隨後在1998—2000年間發生邊界戰爭。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:厄立特里亚|中文維基百科:厄利垂亞]] *[https://www.thenewslens.com/article/41967 The News Lens關鍵評論:「非洲的北韓」厄利垂亞火併衣索比亞 爆發16年來最嚴重邊界衝突] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] dqo1gv6ppl7e38fyw1hm7kjolmtbwer Ernest Bai Koroma 0 487 20118 20117 2019-11-21T15:27:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Ernest Bai Koroma February 2015.jpg|thumb|Ernest Bai Koroma February 2015|alt=Ernest Bai Koroma February 2015.jpg]] [[tangan:Flag of Sierra Leone.svg|thumb|u hata nu Sierra Leone|alt=Flag of Sierra Leone.svg]] Ernest Bai Koroma 10 bulad 2 demiad, Ernest Bai Koroma, u misingkiway. 1953 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Sierra leone]] ayza sa ci Ernest Bai Koroma, micakat a demiad sa i 2007 a mihca 9 bulad 17 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] plzkpk8uo0h1adkwm5d9yxqxg4zrkn1 Ernie Andres 0 488 87062 20127 2019-12-05T19:31:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ernie Andres |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1918 a mihcan 1 a bulad 11 a demiad/ Jeffersonville, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Indiana University |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Boston Red Sox (1946) |} Ernie Andres nalecuhan i Jeffersonville, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 1 bulad 11 demiad, 1918 a mihca, Ernie Andres, miunduay. (mapatay i 2008 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:Ap/ais/tademaw]] 56erpuie5ogw5drpbftkp8602h3918j Ernie Barrett 0 489 87063 20138 2019-12-05T19:31:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ernie Barrett |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1929 a mihcan 8 a bulad 27 a demiad/ Pratt, Kansas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |23 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas State (1948–1951) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1951/saka 1 ku uwac/silsil 7 |- |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1953–1954, 1955–1956 Boston Celtics |} Ernie Barrett nalecuhan i Pratt, Kansas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Ernie Barrett i 1951 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 7, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. 8 bulad 27 demiad, 1929 a mihca, Ernie Barrett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] awzwlcn7x0i3np6uep0rjuc7704j9hm Ernie Beck 0 490 87064 20153 2019-12-05T19:34:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ernie Beck |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1931 a mihcan 12 a bulad 11 a demiad/ Philadelphia, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 12, 3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn (1950–1953) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1953 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia Warriors |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1956) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1953–1960 Philadelphia Warriors 1961 St. Louis Hawks 1961 Syracuse Nationals 1961–1964 Sunbury Mercuries pahanhanan tu kawaw |} Ernie Beck == nilacul == nalecuh ciniza i Philadelphia, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Ernie Beck i 1953 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, namapili’ tu nu Philadelphia Warriors putiput. nalecuhan ciniza i 12 a bulad 11 a demiad, 1931 a mihcaan, Ernie Beck, u miunduay a kawaw. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] cr0t2rklnox1vgvkv8trayoft10p94x Esteban Batista 0 491 87065 20163 2019-12-05T19:34:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Esteban Batista |- | colspan="2" |[[tangan:Esteban Batista.JPG|Esteban Batista|alt=Esteban Batista.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1983 a mihcan 9 a bulad 2 a demiad/ Montevideo, Uruguay |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 122 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 15 |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2005 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2001–2003 Welcome 2003–2004 Salto Uruguay 2004 Pozuelo de Alarcón 2004 Nacional 2004–2005 Trouville 2005 Aguas de Calpe 2005–2007 Atlanta Hawks 2007–2008 Maccabi Tel Aviv 2008 Triumph Lyubertsy 2009 Libertad 2009–2011 Fuenlabrada 2011 Caja Laboral 2011–2013 Anadolu Efes 2013–2014 Pınar Karşıyaka 2014–2015 Panathinaikos 2015–2016 Beikong Fly Dragons 2016 Emporio Armani Milano 2016–2017 Beikong Fly Dragons 2017 Reyer Venezia 2017 Welcome 2018- Nacional mihitayan mimaliay |} Esteban Batista nalecuhan i Montevideo, Uruguay, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 9 bulad 2 demiad, 1983 a mihca, Esteban Batista, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] j431ugs5zwrcramu98085soqp4bq8b0 Estonia 0 492 127950 127649 2022-01-03T14:04:27Z Sillerkiil 1927 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Estonia.svg|thumb|u hata nu '''Estonia (愛沙尼亞)''' |alt=Flag of Estonia.svg]] '''Estonia (愛沙尼亞)''' u '''Estonia (愛沙尼亞)''' sa i labu nu Oco, itiza i 59 00 N, 26 00 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 45,228 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 42,388 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 2,840 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu [[tademaw]]an sa 1,258,545. [[kakalukan]] umah sa 22.20%, kilakilangan umah sa 52.10%, zumaay henay umah sa 25.70% [[tangan:Eu location estonia.svg|縮圖|'''Estonia (愛沙尼亞)''']] [[tangan:Drone video of Estonia 2021.webm|縮圖|Estonia 2021]] Ay-sa-ni-ya a masakaputay kapulung a kanatal (Ay-sa-ni-ya a kamu: Eesti Vabariik), hamin nu pulung Ay-sa-ni-ya (Ay-sa-ni-ya a kamu: Eesti, [ˈeːsʲti]), u sakacacay nu Pu-lul(波羅) a bayu nu kanatal, u satabakiay a tusu(首都) nu cen-se(城市) i Ta-lin(塔林). Ay-sa-ni-ya i O-cul nu sawali saamisan. kini lala’ nu kanatal namakayda i ta-lu(大陸) atu i teban nu Pu-lul(波羅) a bayu 2222 a subal nu masakaput mapulung, paysatip nu Pu-lul(波羅) a bayu, saamisan u [[Finland|Hung-lan]](芬蘭), i sawali mitepal tu Cu-te-hu(楚德湖), nu timulan atu sawalian maliwasak mahida u [[Latvia|La-tul-wei-ya]]([[:zh:拉脫維亞|拉脫維亞]]) atu [[Russia|Er-lul-si]](俄羅斯) u misululay pabeli, u ahebal nu lala’ 45,227 pin-haw-kung-li(平方公里), u demiad nu ta-lu(大陸) tanengay ku akuti’ [[susuemedan]](濕潤氣候). kina kanatal nu itiniay tu a tademaw u binacadan Ay-sa-ni-ya u nu Pu-lul(波羅) u Hung-lanay(芬蘭) a tademaw. kina kanatal ayda satu nu Pai-o-li-se-huy(北歐理事會), O-cul malcabayay mapulung, O-yuan kenis(歐元區), Sen-ken kenis(申根區), saamisan ta-si-yang nikapulungan a kaput(北大西洋公約組織), atu nu kalisiw malpadan atu sapalahed a masakapud a tademaw nu kanatal, ya nisakalis u sayadahay ku kalisiw i kitaki.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E7%88%B1%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 愛沙尼亞共和國(愛沙尼亞語:Eesti Vabariik),通稱愛沙尼亞(愛沙尼亞語:Eesti,[ˈeːsʲti] ( 聆聽)),波羅的海國家之一,首都及全國最大城市為塔林。愛沙尼亞位於歐洲東北部,其國土由大陸部分和波羅的海中的2222個島嶼組成,西向波羅的海,北向芬蘭灣,東臨楚德湖,南面和東面分別同拉脫維亞和俄羅斯接壤,總面積45,227平方公里,為溫帶大陸性濕潤氣候。該國主體民族愛沙尼亞人屬於波羅的芬蘭人。該國目前是北歐理事會、歐洲聯盟、歐元區、申根區、北大西洋公約組織、以及經濟合作與發展組織的成員國,為世界高收入經濟體之一。) ==tapang tusu nu kanatal (首都)== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Tallinn]] ([[:zh:塔林|塔林]]). ==kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)== kakining nu kanatal demiad sa 24 bulad 2 demiad. ==tabakiay a tapang nu kanatal (元首)== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung 總統) ayza sa ci [[Alar Karis]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 11 bulad 10 demiad. u cunli nu Estonia (愛沙尼亞) ayza sa ci [[Kaja Kallas]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 1 bulad 26 demiad. == laylay(歷史) == 愛沙尼亞地區的史前先民是屬於芬蘭-烏戈爾人的愛沙尼亞人。至1227年,愛沙尼亞漸被丹麥和日耳曼人的利窩尼亞騎士團(持劍騎士團)征服,基督教因而進入。自此以後,愛沙尼亞多次由北歐各列強統治,其中包括丹麥-挪威、瑞典帝國、波蘭立陶宛聯邦。 Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a kakitidaan i ayaw nu laylay a tademaw hawsa nu Hung-lan-u-ke-er a tademaw(芬蘭-烏戈爾人). na i 1227 a mihcaan, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) alaw malu nu Tan-may(丹麥) atu nu ri-er-man(日耳曼) a tademawayay nu Li-wu-ni-ya(利窩尼亞) u mipadangay miadin tu tademaw(持劍騎士團) temeceng, namahini sisa cumuden nu ciwlu(基督教). namakayni satu sa, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) kina pinaay tu makuwan nu Bei-o(北歐). nikahida idaw ku Tan-may(丹麥), [[Norway|Nul-wiy]](挪威), [[Sweden|Rye-tiyan]]([[:zh:瑞典|瑞典]]) a kanatal, Pu-lan-li-taw-wan malkaputay(波蘭立陶宛聯邦).[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E7%88%B1%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9A] 18世紀被俄羅斯沙皇國吞併,俄國十月革命之後獨立,在第二次世界大戰初期再次被蘇聯吞併。1991年,愛沙尼亞再次恢復獨立。 18 a se-ci(世紀) maalaw nu Er-lul-si-sa(俄羅斯沙) nu hungtiay a kanatal u Er-kul cacayay a bulad malpapacaw satu nadikudan sakunida sa tu, i sakatusa aca malpacawpacaw i kitakit tu saayayway alaen aca nu Su-lian(蘇聯). 1991 a mihcaan, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) sisa kinacacay aca malukunida.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E7%88%B1%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9A] 愛沙尼亞的現代國名(Eesti)來源於古斯堪地那維亞人,他們稱那些住在東斯堪地那維亞的部族們為esti。在公元98年,塔西佗在他的著作《日耳曼尼亞志》中用了一個稍微不同的詞「aestii」來形容愛沙尼亞。愛沙尼亞人自己廣泛運用「Eesti」來稱這個國家,該名稱不早於19世紀。 nu ayda a ngangan nu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a kanatal (Eesti) u tatangahan namakayni i Ku-si-kan-ti-na-wei-ya(古斯堪地那) a tademaw, ya i tidaay mueneng i Tung-si-kan-ti-na-wei-ya(東斯堪地那維) a binacadan amin u esti han nu heni. i kun-yun(公元)98 a mihcaan, Ta-si-tuo(塔西佗) i nipisulit nida “Ri-er-man-ni-ya-zhi(日耳曼尼亞志) ” sakamu sa tya cacay u caay kalecad a kamu “aestii” patinaku tu tya Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞). Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a tademaw u udip tu ku micukaymasay tu “Eesti” palungangan han tu kina kanatal, kina ngangan kiayyawan hen i 19 se-ci(世紀).[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E7%88%B1%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9A] == nipicudad (教育) == 愛沙尼亞正規教育的歷史可追溯到13和14世紀,當第一所修道院和教堂學校成立時。愛沙尼亞語的第一本啟蒙讀本出版於1575年。最古老的大學是塔爾圖大學,由瑞典國王古斯塔夫二世·阿道夫在1632年建立。在1919年,大學課程第一次以愛沙尼亞語教學。 Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u nipicudad nu heni makilim tu i 13 atu 14 a se-ci(世紀), u nipatideng  sayaway a siw-taw-yun(修道院) atu nu kiwkay a cacudadan. u saayaway a cudad nu kamu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞)  sapasubana’ a cudad napatahkal i 1575 a mihcaan. u nu kasumamadan a dayhak(大學) sa i Ta-er-tu a dayhaku, u Ri-tiyan(瑞典)a hungti ci Ku-si-ta-hu-er-se A-taw-hu i 1632 a mihcaan a nipatiden. i 1919 a mihcaan, u Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a kamu sayaway i tayhaku pasubana tu sapicudad.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E7%88%B1%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9A] 愛沙尼亞今天的教育分為普通、職業和業餘愛好。教育制度基於四個層次:學前教育、基礎教育、中等教育和高等教育。建立了廣泛的學校網絡和配套的教育機構。愛沙尼亞教育體系由國立、市立、公立和私立機構組成。愛沙尼亞目前有589所學校。 ayda u picudad nu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u sakantanay, u kanamuhan a kawaw atu milinziay(業餘). ya sapasubana’ tu nipicudad palasepaden: u talaayaway a nipasubana’, sakatanitik a picudad, tu nu tanengay a picudad atu talakaway a nipicudad. misaahebal a patideng tu cacudatan nu wang-lu(網絡) atu nisanga’ tu sapasubana’ a kawaw. u Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a sapasubana’ sikaidaw ku kul-li(國立), se-li(市立), kung-li(公立), atu se-li(私立) pakumuday a kawaw. nu aydaya a Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) idaw tu ku lima a lasubu walu a bataan idaw ku siwa nu cacudadan.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E7%88%B1%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9A] == Cung-huw-min-kul(中華民國) atu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) (中華民國與愛沙尼亞關係) == 中華民國與愛沙尼亞關係是指中華民國與愛沙尼亞共和國之間的關係。兩國於1937-1940年有官方外交關係,但因蘇聯併吞愛沙尼亞而中止。自1991年從蘇聯獨立以來,目前沒有在對方首都互設具大使館性質的代表機構。對愛沙尼亞的相關事務由駐拉脫維亞臺北代表團兼轄。 u Cung-huw-min-kul(中華民國) atu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u nu Cung-huw-min-kul(中華民國) atu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) masakaputay kapulungan a kanatal nu masacabaay a kanatal. kinatusaay a kanatal i 1937-1940 a mihca idaw ku talakaway nu mikawaway i hekal, sikasan u Su-liyen(蘇聯) mialaw tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) kyu mapulu. namakayni i 1991 a mihca makay i Su-liyen(蘇聯) mahcacay hawsa, ayda nai’ tu ku i tusu(首都) mapapadeng tu ta-si-kuwan-sin-ci(大使館性質) u midayliay a pikawawan. sakay i Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) sakaykawaw u [[Latvia]] ([[:zh:拉脫維亞|拉脫維亞]]) i Taypak u midayliay nipadengan tu pikawawan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] == cen-ci (政治) == === masacabay a kapud (外交) === 1937年12月21日,愛沙尼亞與中華民國建立公使級的外交關係。 1937 a mihca sabaw tusa a bulad tusaay idaw kucacay a demiad, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) atu Cung-huw-min-kul(中華民國) patideng tu pikawawan nu masacabayay a kapud.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] 1940年8月6日,因蘇聯吞併愛沙尼亞而中止。 1940 a mihca waluay a bulad idaw ku enenmay a demiad zayhan u Su-lian(蘇聯) midebung tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a mapulu’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] 1991年11月8日,中華民國外交部次長章孝嚴訪問愛沙尼亞,與對外經濟關係部長皮爾夫簽署互設貿易代表團協定及經濟合作備忘錄。 1991 a mihca sabaw cacay a bulad waluay ku demiad, Cung-huw-min-kul(中華民國) u mikawaway tu sakatusa a sakakaay ci Cang-Siyaw-Yan(章孝嚴) tayni mididaw a mipalita tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞), atu ya pakasikalisiway a nikalcabay nu sakakaay ci Pi-Er-Fu(皮爾夫) masasulit tu sakay tini malaliyung tu sakasikalisiw a midayhiway sulit tu kalisiw tu mapapadan sakacaay kapawan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] 1995年6月,中華民國經濟部長江丙坤率團赴瑞士參加蒙太納論壇,期間會見愛沙尼亞總統梅里,並就雙邊經貿關係交換意見。8月,愛沙尼亞前總理拉爾國會議員抵臺訪問。 1995 a mihca enemay a bulad, u Cung-huw-min-kul(中華民國) u mababaliay a pu-cang mikelid tu masakaputay tayda i [[Switzerland|Rye-se]] (瑞士) milabu tu Mun-tay-na-lun-tan(蒙太納論壇), nikahida masuadih tu Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) a cung-tung ci Mei-Li(梅里), sikahini kina mahtusaay u malaliyun tu tuud hina papaliw. waluay a bulad, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) sayaway a cung-tung ci La-Er u mitayliay tu kanatal a mipalitay a kiing(議員) tayni i Taywan mididaw.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] === sacumud a cudad (簽證) === 歐洲申根區給予持有載明身分證字號的中華民國護照之中華民國公民可以申根區免簽證入境,停留日數與申根區合併計算,每6個月期間內總計可停留90天。 O-cul Se-ken kenis(歐洲申根區) pabeli tu sisulitay nu idaw tu a mibungsiway(護照) tu Cung-huw-min-kul(中華民國) a hu-caw nu Cung-huw-min-kul(中華民國)-kun-min taneng i Se-ken kenis caay pacudad tu sacumud a tayni, pahanhan tu demiad atu Se-ken kenis palamel a misausi,  payenem a bulad nu demiadan hamin nu sausi tanen pahanhan tu siwaay a bataan nu demiad.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] === manamec (經濟) === 兩國定期輪流在對方首都舉辦「臺愛經貿論壇」,至2017年已舉辦第5屆。 kina tusaay a kanatal panutek makakutay tu kawaw nu tusu(首都) “Tay-ay masasuayay masakamukamu tu sakay idaw ku kalisiw”, katukuh i 2017 a mihca kina lima tu mikawaw.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] === nisakalisiw a kawaw (貿易) === 2015年4月18日,經濟部國際貿易局委託中華民國對外貿易發展協會(外貿協會)辦理的「2015年新北歐利基產業拓銷團」與36家廠商前往俄羅斯聖彼得堡、芬蘭、愛沙尼亞、瑞典及波蘭等國爭取商機,該團也是臺灣近期赴北歐地區規模最大的拓銷團。 2015 a mihca sepaday a bulad sabaw walu a demiad, cin-ci-pu kul-ci-maw-yi papipadan tu Cung-huw-min-kul(中華民國) tu hekalay a maw-yi-fa-can-siy-huy(貿易發展協會) “way-maw-siy-huy(外貿協會)” mikawaway tu “2015 a mihca u sin-Pei-O u micuduhat a milacuk tu kawaw sa “atu tulu a bataan idaw ku enem nu pikawawan tayda i Er-lul-si-sen-pi-te-paw(俄羅斯聖彼得堡), Hung-lan(芬蘭), Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞), Ri-tiyan(瑞典) atu Po-lan(波蘭) kina kanatalan milihida tu sapatiyan, kina mapulungay kanca u Taywanay tu ku nanu tayda i Pai-o(北歐) a kenis u satabakiay a misaahebal tu dadanan nu sapacakaymaba.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] 2017年11月,工業技術研究院董事長李世光率領經濟部「2017年歐洲新創展會參訪及招商團」赴愛沙尼亞考察商機。 2017 a mihca sabaw cacay a bulad, kung-ye-ci-su(工業技術) u tatangahan nu mikinkiway ci Li-Si-Kuwan mikelid tu manamecay i “2017 a mihca u O-cul idaw ku nisabaluhay nikinkiwan a patahekal papiadih tu tayniay atu mikilim tu mamilabu tina kawawan” tayda i Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) millihida tu sapacakay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] 2019年,愛沙尼亞是中華民國第89大貿易夥伴、第101大進口夥伴、第74大出口夥伴。出口至愛沙尼亞的金額為8,249萬4,399美元,年減18.791%。自愛沙尼亞進口的金額為1,412萬5,240美元,年減29.366%。貿易呈現出超(盈餘)6,836萬9,159美元,年減16.199%;2018年,愛沙尼亞是中華民國第86大貿易夥伴、第100大進口夥伴、第74大出口夥伴。 2019 a mihca, Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) nu Cung-huw-min-kul(中華民國) sakay walu a bataan idaw ku siwa tabakiay nu malkumud a mababalin, u sakay cacay a lasubu idaw ku cacay u satabakiay nu micumutay a nikalcabay tu tuud, u sakay 74 u tabakiay a patahekal nu nikalcabay. ya tuud nipatahkal katukuh i Ay-sa-ni-yaay(愛沙尼亞)  a kalisiw idaw ku 8,249 a mang 4,399 nu kalisiw, paymihcaan maselep tu 29,366 a pasintu. mababalin malakuwid  tu “nisakalisiwan” 6,836 a mang 9,159 kalisiw nu paymihcaan maselep tu 16,199 pasintu; 2018 a mihca u Ay-sa-ni-ya(愛沙尼亞) u Cung-huw-min-kul(中華民國) saka walu a bataan idaw ku enem tabakiay amababaliay a nikacabayan, sakacacay a lasubu u tabakiay a pacumud tu tuud a masacabaay, u saka pitu idaw ku satabakiay a patahkal tu tuud nu malcabayay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82] ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:愛沙尼亞:https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E7%88%B1%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9A *中文維基百科:中華民國與愛沙尼亞關係:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E6%84%9B%E6%B2%99%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E9%97%9C%E4%BF%82 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] mxombhf1ylzsoo75syq4zk41udm4hcg Etdrick Bohannon 0 493 87067 20193 2019-12-05T19:35:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Etdrick Bohannon |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1973 a mihcan 5 a bulad 29 a demiad/ San Bernardino, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21, 42, 41 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Arizona (1992–1993) Tennessee (1994–1995) Auburn Montgomery (1995–1997) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1997 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1997–1998 Indiana Pacers 1998 Washington Wizards 2000 New York Knicks 2000 Los Angeles Clippers 2001 Cleveland Cavaliers 2001 Gijón Baloncesto 2002 Sioux Falls Skyforce 2005 Yakima Sun Kings pahanhanan tu kawaw |} Etdrick Bohannon nalecuhan i San Bernardino, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 5 bulad 29 demiad, 1973 a mihca, Etdrick Bohannon, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9tz96s6ohc7r78xqhtt3y4c2s9wwhxi Ethiopia 0 494 119682 119520 2021-07-18T11:26:50Z Sabak5388 17 #WPWP#WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Ethiopia.svg|thumb|u hata nu '''Ethiopia(衣索比亞)'''|alt=Flag of Ethiopia]] '''Ethiopia(衣索比亞)''' == '''Ethiopia(衣索比亞)''' == [[tangan:Ethiopia (Africa orthographic projection).svg|縮圖]] Ethiopia (衣索比亞) malkaputay masakakuay atu makumud a kanatal (A-mu-ha-la a kamu (阿姆哈拉語):S የኢትዮጵያ ፈደራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ,nu La-tin: ye’ītiyop’iya federalawī dīmokirasīyawī rīpebilīki), hamin u Ethiopia (ኢትዮጵያ,ʾĪtyōṗṗyā, 衣索比亞), nanu itidaay i Africa (非洲) kitidaan u masacacay a misulul mikuwan kya kanatal. saamis atu sawali nu amis atu [[Eritrea]] (厄立垂亞) ku misulul a mikuwanay sawali atu Ci-pu-ti (吉布地) atu [[Somalia]] (索馬利亞) (u nu caay hen kaw katinengan i kitakit palatateng tu Sul-ma-li-lan) a misulul mikuwan, i satipan u Su-tan atu timulan a Su-tan ku mikuwanay, nu timulan u Ken-ya ku mikuwanay. Ethiopia (衣索比亞) u muenengay malakuwid tu cacay a yi’ nu tademaw, i kitakit nu tademaw u sayadahay i labuay tu nu kanatal, u sakatusa kayadah nu tademaw i Huy-cul a kanatal (mikilul satu u Nay-ci-li-ya). u Ethiopia (衣索比亞) u ahebal nu lala’ 110 a mang nu pin-huwang-kun-li, tuse atu satabakiay a tuse i A-di-si-a-pe-ba.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%A1%9E%E4%BF%84%E6%AF%94%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 衣索比亞聯邦民主共和國(阿姆哈拉語:የኢትዮጵያ ፈደራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ,拉丁化:ye’ītiyop’iya federalawī dīmokirasīyawī rīpebilīki),通稱衣索比亞(ኢትዮጵያ,ʾĪtyōṗṗyā, 讀音 說明·資訊),是位於非洲之角的主權國家。北部與東北部與厄立垂亞接壤,東部與吉布地及索馬利亞(含未受國際普遍承認的索馬利蘭)接壤,西部與蘇丹及南蘇丹接壤,南部與肯亞接壤。衣索比亞有超過1億居民,是全球人口最多的內陸國家,亦為人口第二多的非洲國家(僅次於奈及利亞)。衣索比亞土地面積為110萬平方公里,首都及最大城市是阿迪斯阿貝巴。) nu tawya nika tukuh ayda cacay a lasubu nu mang a mihca nu malumanay han a ziday(時代) u sumamad, nika idaway tu nu muenengay itini alaw katuud satu ku tademaw. sabaw siwa a se-ci (世紀) caay henay kalaliyas ku Huy-cul (非洲), Ethiopia(衣索比亞) u masacacay hen ku masalaheciay midemecay tu O-cul(歐洲) nu tayniay a tademaw, sakahini nu luma’ay tu a nipilian malahunti nu tatangahan i Huy-cul a kanatal. 1974 a mihca, na kinacacay ku malalais nu kasumadan ku [[hitay]] i 1930 a mihcaan ku nika hida sa u Ethiopia (衣索比亞) tu ku mikuwanay a hungti ci Hay-er-Say-la-si-yi-se mabeling haw sa, u Ethiopia (衣索比亞) mibulic tu nu hungtiay nipikuwan, [[patideng]] u men-ke-si-tu ku dikecay tu mikuwan nu hitay a sihu, sika malu nu singanganay tu siykay nu masakaputay, nu dikudan i 1990 a mihca patukuh a miales tu siykay nu masakaputay. 1991 a mihca, u nu [[Albania]] (阿爾巴尼亞) ya hul-ca-pay (霍查派) midikec tu Ethiopia (衣索比亞) ren-min-ke-ming-min-cu-cen-siyan “ay-ke-cen” maala ku heni tu a ningayawan, kyu u heni tu ku mikuwanay, 2019 a mihca sabaw tusa a bulad idaw ku cacay a demiad, u ay-ke-cen maliwasak tu, nikahini u nikasasulitan misumad palu manamec ku sakaudip nu kawaw.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%A1%9E%E4%BF%84%E6%AF%94%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 大約距今100萬年前的舊石器時代早期,已經有先民在此地繁衍生息。19世紀末列強瓜分非洲,衣索比亞是唯一成功擊敗歐洲殖民者,維持其君主制傳統的非洲國家。1974年,一次流血軍事政變將1930年代以來一直統治衣索比亞的皇帝海爾·塞拉西一世推翻後,衣索比亞廢除君主制,建立由門格斯圖掌握實權的軍政府,並成為名義上的社會主義國家,後於1990年宣布放棄社會主義制度。1991年,親阿爾巴尼亞的霍查派掌握的衣索比亞人民革命民主陣線(埃革陣)贏得內戰,上台執政;2019年12月1日,埃革陣解散,其主體部分改組為繁榮.) == '''nilacul (內容)''' == u '''Ethiopia (衣索比亞)''' sa ilabu nu Africa, itiza i 8 00 N, 38 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 1,104,300 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 1,000,000 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 104,300 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]]an sa 102,374,044. [[kakalukan umah]] (耕地) sa 36.30%, [[kilakilangan umah]](林地) sa 12.20%, zumaay henay umah sa 51.50% ===tapang tusu nu kanatal (首都)=== u tapang tusu nu kanatal sa u Addis Ababa ([[:zh:亚的斯亚贝巴|阿迪斯阿貝巴]]). ===kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)=== kakining nu kanatal demiad sa 28 bulad 5 demiad. ===tabakiay a tapang nu kanatal (元首)=== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Sahle-Work Zewde]] (Sale-Wueke.Cude 薩勒-沃克·祖德), 1950 a mihca 2 a bulad 21 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Ethiopia (衣索比亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 10 bulad 5 demiad. u cunli nu Ethiopia(衣索比亞) ayza sa ci [[Abiy Ahmed]], micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 4 bulad 2 demiad. == '''laylay (歷史)''' == === nanaayaway atu aydaay (中古與今世) === Ethiopia (衣索比亞) u nu kasumamadan a kanatal, satabalay idaw ku nu hulicay a sakatinengan i kung-yun 1-7 a se-ci(世紀) nu A-ke-su-mu a kanatal. sabaw tulu a se-ci(世紀), A-mu-ha-la a tademaw patideng tu sul-lul-men-wang-caw(所羅門王朝), [[malingatu]] misuayaw tu A-pi-si-ni-ya a kanatal matulin ku nipikuwan micapi tu makaala 700 nu mihca, teban nu se-ci(世紀) u A-pi-si-ni-ya u nuwalian a Africa (東非) u tabakiay saicelangay a kanatal, nu aydaay a lala’ katukuh ayda u [[Sudan]](蘇丹) atu [[Somalia]](索馬利亞), sakay i sabaw enen a se-ci(世紀) kakilukilul sa mademec tu ku Er-tu-man a kanatal(鄂圖曼帝國) atu [[Portugal]](葡萄牙) a tademaw a midebung.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%A1%9E%E4%BF%84%E6%AF%94%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam:衣索比亞是一個古老的國家,最早可考的政權是活躍於公元1-7世紀的阿克蘇姆帝國。13世紀,阿姆哈拉人建立所羅門王朝,展開對阿比西尼亞王國持續近700餘年的統治,中世紀的阿比西尼亞為東非一大強國,領土達至現今的蘇丹和索馬利亞,並在16世紀先後擊退了鄂圖曼帝國和葡萄牙人的入侵。) sabaw siwa ayaw nu se-ci(世紀), Ethiopia (衣索比亞) malula’cus ku yadahay a masakaputay a kanatal, caay katatudung ku mipikuwan nu hungti, sakahini “sikalawlaw nu wang-ce a zitay”. sabaw siwa a se-ci(世紀) nu pangkiw sa, Yin-kul(英國), [[Italy]](義大利) makakilul satu midebung. u [[Italy]](義大利) mipadang tu, nu milakalakay a wan-ce Meng-ni-li-ke-er-se(孟尼利克二世) mulekal malingatu tu misacacay tu Ethiopia (衣索比亞), sakayni i 1889 a mihca malahungti tu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%A1%9E%E4%BF%84%E6%AF%94%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 19世紀初,衣索比亞分裂為許多公國,皇權旁落,稱為「王子紛爭時代」。19世紀後半,英國、義大利先後入侵。在義大利的扶植下,流亡王子孟尼利克二世重新統一了衣索比亞,並於1889年登基稱帝。) 1890 a mihca, u [[Italy]](義大利) pacudad tu hitay a wasasimaw kina kanatalan, Meng-ni-li-ke-er-se(孟尼利克二世) mibabelih tu paculi, saayaway u [[Italy]] (義大利) Ethiopia mangangayaw tu. i enemay a mihca nika ngangayaw tu nadikudan sa, ya madebecay kya [[Italy]] (義大利)  palutateng tu Ethiopia (衣索比亞) u mahcacayay tu. 1963 a mihca, u [[Italy]](義大利)  ci Mul-sul-li-ni(墨索里尼) ya mu[[culcul]]ay tu hitay pakatusa tahekal i Ethiopia (衣索比亞), yu mahini malucek ku mabayu tu siledekay a bali nu hitay, sika hina hungti ci Hay-er-Say-la-si(海爾·塞拉西) mulakalak tu i Yin-kul (英國).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%A1%9E%E4%BF%84%E6%AF%94%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 1890年,義大利出兵宣布將該國納為保護國,孟尼利克二世轉而反抗,第一次義大利衣索比亞戰爭爆發。在6年的交戰後,被擊敗的義大利承認衣索比亞獨立。1936年,義大利在墨索里尼的指揮下二次出兵衣索比亞,過程中意軍使用芥子毒氣,時任皇帝的海爾·塞拉西流亡英國。) katukuh i 1941 a mihca, [[Italy]](義大利) kina tusa aca midademec a malpacawpacaw  i nuwalian a Africa(東非) malalais mademec nu Yin-kul(英國), nu malimatay i [[Eritrea]] (厄立垂亞) makuwan tu nu Yin-kul(英國), Hay-er-Say-la-si(海爾·塞拉西) kyu mananukas aca i tusu(首都) tu tatungusan, saka i cen-ci(政治) pasayda tu i Amilika, Yin-kul. “Ethiopia (衣索比亞)” ya ngangan nu kanatal yu mahini u malucek u tatengaay tu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%A1%9E%E4%BF%84%E6%AF%94%E4%BA%9A] (u kamu nu Hulam: 直至1941年,義大利在二戰東非戰場上被英軍擊敗、殖民地厄立垂亞被英國託管後,海爾·塞拉西才回到首都復位,並在政治上徹底倒向美、英。「衣索比亞」國名也於此時正式確立。) == '''kuhi nu Ethiopia (衣索比亞咖啡)''' == u tatangahan a enal nu kuhi i Ethiopia (衣索比亞), sakusaan kyami ku kamu ya masacacayay mahatedep nai’ay ku ngangan nya pasidiay a tademaw ci Ka-ti(卡迪) Kaldia i satipan a kitidaan nu Ethiopia(衣索比亞) na pahabay tu sidi i kilakilangan sa, makatepa tuyni kapah ku siwbay katukuh ayda kaliyuh han u sumanahay a heci: kuhi, pacakayay i iciba(市場) tu kuhi na nu yaanay tu hakya a malebud nu mihcaan ku nikaidaw. Ethiopia (衣索比亞) nu aydaay mahida tu i kitaki u kahenulan pasadakay tu kuhi a kanatal, u sakasadakan a kitidaan idaw ku Sidamo(西達莫), ye Yirgacheffe(耶加雪夫), Kochere(科契爾), Harar(哈拉), Djimma(吉馬).[https://harucafe.com.tw/finca/ethiopia/] (u kamu nu Hulam: 衣索比亞是咖啡的發源地,傳說一個默默無名的牧羊人卡迪Kaldia在衣索比亞西部地區的森林放羊的時候,發現了這個暢銷至今的神祕紅果實:咖啡,開啟了千年的咖啡市場。衣索比亞如今依然是世界上相當重要的咖啡出口國家,主要產區有西達莫Sidamo、耶加雪夫Yirgacheffe、科契爾Kochere、哈拉Harar、吉馬Djimma。) nai i Ethiopiaay (衣索比亞的) nu timulan Sidamo(西達莫), Yirgacheffe(耶加雪夫), Kochere(科契爾) u nu nanumay ku sabanaw a lihum nipaluma’an a kitidaan, u sakapahay sisanekay tu bangsis nu heci atu matatudung ku kapah misabeliway ku bangsis kyu singangan. Yirgacheffe(耶加雪夫) u Sidamo (西達莫) nu adidi’ay a cen-se(城市), u nu Ethiopia (衣索比亞) sakatinengan ku kapah nya kakitidaan a palumaan, tu mihmihcaan ya udad sa ditek nu bayu ku katinegan ku talakaw naw 1,850 katukuh 2,400 ku hatida nu ditek nu udad 1,300mm, kamu nu ayaway u suemed saan kya imi, teban ku cila kanca idaw ku tahpuay atu miselepay tu kapah u “mitahpuay tu ladem”, “mitahpuay tu kuten”, u micidekay kya liwliw nu sakaudip atu nu masadumaay a kakanan, sisa namakay i Sidamo(西達莫) mahcacay namakayda ku katahkal i nipalumaan.[https://harucafe.com.tw/finca/ethiopia/] (u kamu nu Hulam: 位於衣索比亞的南邊西達莫、耶加雪夫、科契爾是主要的水洗精品豆產區,並以很棒的水果特性和細緻的優雅風味聞名。耶加雪夫為西達莫裡的一個小城市,也是衣索比亞最出名的產區,平均海拔為1,850到2,400之間而年降雨量則為1,300mm,古語為濕地的意思,於日正當中常會有遮蔭和降溫效果的”遮陰雲”、”遮陰霧”,由於其獨特的地理環境和特殊風味,因此自西達莫產區獨立出來。) Kochere(科契爾) naitida i Yirgacheffe(耶加雪夫) paytimulan 25 kung-li nu adidi’ay a nika tahkal a kitidaan, u i tidaay ku enen idaw ku 10,000 nu tademaw kahatida u palumaay tu kuhi nu malukay, u katuuday a muenenay nu tademaw u sakaudip nu heni sa u mipeluay tu kuhi, u tenes nu laylay nu i tidaay a nipaluma’ mipelu tu kuhi Heirloom, uyni a nika sadak idaw ku talaayaway tu a misinanud tu kuhi nu mantaay a kikay, sisa ya beliw nu bangsis micidekay. Harar(哈拉) i Ethiopia (衣索比亞) ya sawali i talakaway a enal i kitidaan, zayhan sa mabaad kya kididaan, malakuday kya kitidaan nika i akuti’ay i maacakay ku demiad, kyu u heni han nu kasumamadan ku kawaw u niacakan atu misinanudan.[https://harucafe.com.tw/finca/ethiopia/] (u kamu nu Hulam: 科契爾為位於耶加雪夫西南方約25公里的的一個小產區,當地約有10,000名左右的咖啡農,大部分的居民收入以採收咖啡為主,收成的咖啡品種是當地歷史悠久的Heirloom,由於此產區擁有較為先進的生豆處理設備,因此在風味上具有優異的表現。哈拉在衣索比亞東部的高原地區,因為地處偏遠、落後並位在熱帶乾燥氣候地區,因此以傳統人工和乾燥處理法為主。) nu kasumamadanay a Ethiopia(衣索比亞) mibamenis mipili’ tu la’cusay a kuhi, nibanawan u mantaay a kuhi sa mamenis han G1(Defects 0-3) atu G2(Defects 4-12)u nu cila a  nipawalian tu mantaay a kuhi G3(Defects 13-25)G4(Defects 25-45)G5(Defects 46-100), 2008 a mihcaan malingatu tu, patideng ku sihu nu Ethiopia(衣索比亞) u nipangangan nu niyam sa u ECX (Ethiopia Commodity Exchange) masakapud, na makaycuwaay a kididanay a kuhi tu mantaay maminay tu nisinanutan kya pataydan i tida i talakaway, a mikinsaen aca kya a mibamenis tu bangsis, ya nimamenis tu kuhi idaw ku nipalumaan atu cacay kaw nipalumaan a nikasisadak nu bangsissay, misawantanan aca tu nika bamenisan ku bangsis, u sakapahay a kuhi a hinien tu nu dumaay a nipalumaan anu macakay kyu idaw ku sadak i kitidaan tu sakapahay a mantaay a kuhi.[https://harucafe.com.tw/finca/ethiopia/] (u kamu nu Hulam: 傳統的衣索比亞以瑕疵豆比例分級,水洗生豆等級為G1(Defects 0-3)和G2(Defects 4-12)日曬生豆G3(Defects 13-25)G4(Defects 25-45)G5(Defects 46-100),2008年開始,衣索比亞政府成立Ethiopia Commodity Exchange 我們稱之為ECX系統,各產區的咖啡生豆處理過後會送到這個單位,再透過杯測進行風味分級,他們將咖啡分成有產區風味的和沒有產區風味的,並且再細分風味等級,守成咖啡也特別在這個系統中要求採購有產區風味的最高等級生豆。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:埃塞俄比亚|中文維基百科:衣索比亞]] *[https://harucafe.com.tw/finca/ethiopia/ 守成咖啡:衣索比亞] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] dkc3bc8z5d685uze1rl6y5axxm0ibgz Evaristo Carvalho 0 495 20224 20223 2019-11-21T15:27:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Evaristo Carvalho 2016.jpg|thumb|Evaristo Carvalho|alt=Evaristo Carvalho 2016.jpg]] [[tangan:Flag of Sao Tome and Principe.svg|thumb|u hata nu Sao Tome and Principe|alt=Flag of Sao Tome and Principe.svg]] Evaristo Carvalho 10 bulad 22 demiad, Evaristo Carvalho, u misingkiway. 1941 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Sao tome and principe]] ayza sa ci Evaristo Carvalho, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 9 bulad 3 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ttst42xl6ftnp35zd0uhl4rtaspqp94 Evo Morales 0 496 20237 20236 2019-11-21T15:27:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Evo Morales 2011.jpg|thumb|Evo Morales|alt=Evo Morales 2011.jpg]] [[tangan:Flag of Bolivia.svg|thumb|hata nu Bolivia|alt=Flag of Bolivia.svg]] Evo Morales 10 bulad 26 demiad, Evo Morales, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Bolivia]] ayza sa ci Evo Morales, micakat a demiad sa i 2006 a mihca 1 bulad 22 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 3n3n4ycgr8xtr002e2qowhjatdafhm8 Fafokod 0 497 119951 119950 2021-07-22T08:51:12Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fafukod - Tonghô - (Donghe, Taitung County).svg|縮圖|Fafokod (台東縣東河鄉發富谷部落)]] Fafokod (台東縣東河鄉發富谷部落) == '''Fafokod (台東縣東河鄉發富谷部落)''' == u sulit nu Hulam: 發富谷部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Fafokod. u kasalumaluma’ nu Fafokod sa, 454 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,127 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 784 ku [[tademaw]], pakalatu 70%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 343 ku tademaw, pakalatu 30%. u asip nu tademaw 為阿美族古老的部落之一。清初就以「貓武骨社」見稱於世。清末以「大馬武勿」、「大馬武窟」等出於文獻記載,日治時期改成大馬,源自於阿美語Fafokod。此村內的氏族佔約三分之一,在許多地方遷移,最後才在東河定居,光復後,有些族人因耕地不足而往北源村一帶,甚至移到關山鎮遷徙。另一方面,也有從泰源盆地的阿美族來此定居。光復後改稱東河。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 66%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. inayi' ku Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] fywvov1ipwdel8i2q0bwy2dxbcqply4 Fafoy-tatama a ngangan nu Pangcah 0 498 87070 20268 2019-12-05T19:36:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fafoy ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] a48wyypal8wzzpmd8a02mwdtcbq1l1c Fahol 0 499 87071 86223 2019-12-05T19:37:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] == Fahol == u sulit nu Hulam: 馬佛部落 阿美族是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Fahol. u kasalumaluma’ nu Fahol sa, 133 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 337 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 229 ku [[tademaw]], pakalatu 68%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 108 ku tademaw, pakalatu 32%. == u sausi nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 65%, Taluku(Truku) 2%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 50%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 2%. u pangca(Amis) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Pangcah(Amis). u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen(廖守臣).ci Liaw Socen sa, u Talukuay a tademaw, matenes ciniza migankiw tu Pangcah(Amis) atu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4fb0f7dfgipmfpa5pa881rdoux3p366 Fakah-tatama a ngangan nu Pangcah 0 500 87072 20338 2019-12-05T19:37:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]]ngangan nu tatama : Fakah == nilacul == ===u siwkay nu ngangan === tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay(binacadan). yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yuanminhoy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) === u angangan nu ngangan === tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ===kakuniza nu ngangan === {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} === u canan a cidekay === {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 Yincumincu weiyuanhoy-Yincumincu laylay a ngangan pacudad-Yincumincu ngangan a cudad, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan sapigankiw tu yincuminay a congsin *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] epx47yf2rvvgurumept9tf16768vngo Fakong 0 501 120602 120601 2021-08-01T06:28:55Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] [[tangan:Fengbin villages.svg|縮圖|Fakong a kenis( u kamu nu Hulam:花蓮縣濱鄉)]]Fakong a kenis( u kamu nu Hulam:花蓮縣濱鄉) == '''Fakong a kenis( 豐濱鄉)''' == u sulit nu Hulam: 豐濱部落 == '''u siwkay nu niyazu'''' == i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Fakong. u kasalumaluma’ nu Fakong sa, 443 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa.1,193 ku tademawan. kasabinawlan nu Yuangcumin sa, 821 ku [[tademaw]], pakalatu 69%. u zuma sa, cay ku Yuangcumin, 372 ku tademaw, pakalatu 31%. == '''u sausi nu cidekay a tademaw''' == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 64%, Tayan(Tayal) 1%, Puyuma 1%, Kevelan(Kebalan) 1%, zumazuma 2%. == '''u Pangcah(Amis) a niyazu'''' == tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Kevelan(Kebalan). == u cidekay nu Taywan yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == '''u siwkay nu Yincumin'''== u Yuancumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yuancumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yuancumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:yuancumin]] 33po7i7hp195o3y68g37e7q25stlx2j Falah-tatama a ngangan nu Pangcah 0 502 115062 115061 2021-06-14T00:19:50Z 海螺先生 48 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Falah ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yuan-min-huy a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw77. namakay Ranchanruy sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw izaw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy- Yuan-cu-min-cu naayaway a ngangan pacudadan- Yuan-cu-min-cu ngangan nu tademaw, dengtal Ceng-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cong-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] m9qs8ze8fhh5mm4fy1yxjft8lxhixbu Falangaw 0 503 87075 86222 2019-12-05T19:39:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u sulit nu Hulam: 馬蘭部落 == u siwkay nu niyzau' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Falangaw. u kasalumaluma’ nu Falangaw sa, 1,382 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,212 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 731 ku [[tademaw]], pakalatu 17%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3,481 ku tademaw, pakalatu 83%. 在阿美族和其他部分族群的話語裡Falangau就是指臺東市。 馬蘭社曾經處於卑南族壓力之下,當地的阿美族在卑南族統治下,過著類似農奴般的生活。馬蘭社直到一位傳奇性的英雄人物「馬罕漢」出現後,才獲得了獨立自主的地位。當年利家社的卑南人頻頻侵襲馬蘭,連馬蘭社頭目都因戰敗而喪生,由馬罕漢繼任後,終於擊敗強敵,以縱橫捭闔的手腕與附近各族交往,讓馬蘭社人走向強大與自主。 == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 12%, Paywan(Paiwan) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Rukay(Rukai) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Yuwatan(Bunun) u Rukay(Rukai) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 03fthipj2nekyu3wg1mx1car6zji0ee Falaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 504 87076 20401 2019-12-05T19:40:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan nu tatama == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Falaw == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] lwqbh2x8wyicoyouwdvz2104cbyewad Faliyos-tatama a ngangan nu Pangcah 0 505 87077 20411 2019-12-05T19:49:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Faliyos ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 3ltw5i3f1k257r7f2c0r6unlsz37rgo Falong-tatama a ngangan nu Pangcah 0 506 87078 20421 2019-12-05T19:49:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Falong ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] slnan79lxt9e49l34brxvt9oll4kff9 Fan yichen 0 507 119873 119872 2021-07-21T12:28:00Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Van Fan-Michel Ching-long Lu.jpg|縮圖|'''Fan yichen''' (范逸臣)]] '''Fan yichen''' (范逸臣) == '''Fan yichen''' (范逸臣) == '''Fan yichen''' (范逸臣), u ngangan nu [[Pangcah]] sa, ci Lingas. nalecuhan i 1978 a mihcaan, 11 a bulad 3 a demiad. u Taytung sian Tunghe siang Tayuan chun a tademaw. u Pangcah binacadan a tademaw ciniza. palekal ciniza i 2002 a mihcaan. namudadiw ciniza tu iga a dadiw u mapacebu'ay (寵壞) a tatayna mamidang ku maku (我的野蠻女友). u singanganay a mudadiway ina mihcaan. == siwkay niza == kya tatengaay a ngangan niza ci Lingas. u Amilikaay a ngangan sa ci Van Fan. u malimulaay a ngangan sa ci Syawfan (小范). u kanatal niza sa u Conghuaminko. u binacadan sa u Pangcah. u kawaw niza sa, u mudadiway atu mipalaway. matineng ciniza musakamu tu Pangcah, Hulam atu Taywan a kamu. u nasubana' nu cacudadan sa u Seyu kochong. u nalimaan nu iga sa, u "kalimucu' nu bayu' sakapitu (海角七號)" atu "paceba'ay a putiput (混混天團)". nasaungay a mihcaan sa nay 2002 a mihcaan katukuh 2016 a mihcaan. == u iga palaw a kawaw niza == 2009 a mihcaan, pulung haniza aci Alex, patizeng tu Craze Band. ci Lingas palekal tu kakawawan (公司). 2010 a mihcaan, palekal "malakapah a dadiw putiput (就是帥樂團)". kapah ku ngiha' niza, sisa, katuud ku mutengilay a tademaw niza. == namaala a kawlah niza == 2003 a mihcaan《I Believe》maala kawlah nu Payse 百事年度風雲榜港台年度十大金曲獎 2003 a mihcaan maala 《G-Music風雲榜白金音樂獎-五大新人金碟》 2003 a mihcaan macumud 《金曲獎-最佳新人獎》提名 2008 a mihcaan maala saka45 Kinma cyangsakapahay a iga dadiw 《海角七號》歌曲:「國境之南」 2008 a mihcaan maala TVB8 kim「sakapahay a mudadiway 最佳唱作歌手」銅獎 2009 a mihcaan maala 2009 Yahoo!奇摩搜尋人氣大獎【iga tatama mipalaway 電影男演員】 2010 a mihcaan《海角七號》maala 2010 a mihcaan kitakit Hulam a kamu (全球華語) saka14 — (Taywan) sakapahay iga tatama mipalaway 最佳電影男演員獎 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:范逸臣|范逸臣中文維基百科]] 范逸臣的新浪微博 范逸臣_酷愛樂團國際論壇 范逸臣Facebook 酷愛樂團Facebook 范逸臣官方部落格 酷愛樂團豐華網站 范逸臣新浪博客 范逸臣搜狐博客 [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-tusa]] puzrzz6xt6s9y2px00whnuor0onxzoy Fanaw 0 508 120555 120554 2021-08-01T01:38:13Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ruisui HL.svg|縮圖|Fanaw (u kamu nu Hulam:花蓮縣瑞穗鄉瑞良村法淖部落)]]Fanaw (u kamu nu Hulam:花蓮縣瑞穗鄉瑞良村法淖部落) == Fanaw (法淖部落) == u sulit nu Hulam: 法淖部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Fanaw. u kasalumaluma’ nu Fanaw sa, 188 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 468 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 209 ku [[tademaw]], pakalatu 45%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 259 ku tademaw, pakalatu 55%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 41%, Tayan(Tayal) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === u pangcahay a niyazu' kuni, izawtu ku Sazakaya a tademaw, caay kaduut ku tademaw itiniay a niyazu'. itiniay a niyazu' a tademaw paluma' ku kahiu pacakay ku kahiu. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. hakay caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay Maibul niyazu' tayni itini mueneng. ==u cidekay nu Taywan a yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 1bowryhrff2vixv7a8fhalp365gpls8 Fanaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 509 87085 20485 2019-12-05T20:03:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fanaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 9zxiwz5o1xhzo6d56y7km2r99waqhv5 Fangafangasan 0 510 87084 86225 2019-12-05T19:58:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] ==Fangafangasan== u sulit nu Hulam:新興部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Fangafangasan. u kasalumaluma’ nu Fangafangasan sa, 376 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,013 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 222 ku tademaw, pakalatu 22%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 791 ku tademaw, pakalatu 78%. 台東縣金峰鄉新興村 本村位太麻里之北上方,東鄰太平洋,西靠知本山脈,南鄰大王村,北與北里社區以北里溪為界線,本村舊名「撒浦路」( SA PU RU ),台灣光復改稱為「路巴卡特」,國語譯為「新興部落」。或稱都達卡斯部落(Tjudjaas)。 1950年南大武山「舊賓茂部落」之「巴法法瀧家族」是第一個遷徙於現址的家族,被視為開拓者。至1961年期間,陸續有北大武山的「布頓部落」、南大武山的「近黃部落」以及「史卡多部落」遷移而來,四大部落、八大家族〈頭目〉共同組成了這個排灣族的部落。舊名稱撒布優 ,意指「寂寞、荒蕪」之地。原屬太麻里鄉魯巴卡部落的領域範圍,被化為狩獵之禁地,族人遷移至此時,看到未開發、又荒涼的土地,遂以Sapulju稱之,約半世紀前,行政管理上給予漢化的名稱「新興村」。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 18%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Paywan(Paiwan) atu Taluku(Truku). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=399 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] cevb1nnbl8cz0e9711afmposze1s11a Fanol-tatama a ngangan nu Pangcah 0 511 87083 20519 2019-12-05T19:58:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fanol == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] ptv0efokk597sj1p50uvnyzfodckign Fariw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 512 87082 20528 2019-12-05T19:58:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fariw ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 11dxpi0eofshu2vbcy9qhwkz8yp5uck Fasa'-tatama a ngangan nu Pangcah 0 513 87081 20538 2019-12-05T19:55:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fasa' ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangca]]h a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 1kwz0f6v6juotq65j84wa6iyjxhzuqe Fasaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 514 87087 20548 2019-12-05T20:05:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fasaw ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] ljnj960dmar1ludxcnir4iyr7ny6j3s Fata’ an 0 515 125085 125084 2021-10-08T16:29:03Z Malataw 22 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki Fata’ an (u kamu nu Hulam:花蓮縣光復鄉馬太鞍部落) [[tangan:Guangfu HL.svg|縮圖|Fata’ an (u kamu nu Hulam:花蓮縣光復鄉馬太鞍部落)]] == '''Fata’ an (u kamu nu Hulam:花蓮縣光復鄉馬太鞍部落)''' == u sulit nu Hulam: 馬太鞍部落 [[tangan:Guangfu villages2.svg|縮圖| * Fata’ an (u kamu nu Hulam:花蓮縣光復鄉馬太鞍部落) * 馬太鞍地區6村: 大安村、大同村、大平村、大馬村、大進村、大華村]] === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Fata’ an. u kasalumaluma’ nu Fata’ an sa, 1,988 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 5,474 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 2,968 ku tademaw, pakalatu 54%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2,506 ku tademaw, pakalatu 46%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 50%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 2%. 阿美族是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Pangcah cidekay a tademaw si207940, katukuh 2017-9. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] srvczvwk0oezquuglvzafhqjd065jee Faure Gnassingbé 0 516 112203 20584 2021-05-30T15:41:15Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Faure Gnassingbé 2014.png|thumb|Faure Gnassingbé, 2014|alt=Faure Gnassingbé 2014.png]] [[tangan:Flag of Togo.svg|thumb|u hata nu Togo|alt=Flag of Togo.svg]] === Faure Gnassingbé === 6 bulad 6 demiad, Faure Gnassingbé, u misingkiway. 1966 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Togo]] ayza sa ci Faure Gnassingbé, micakat a demiad sa i 2005 a mihca 5 bulad 4 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu France a kamu:Faure Essozimna Gnassingbé u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:福雷·埃索齊姆納·納辛貝 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Bulye.Aysucimuna.Nasinpye === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== *[https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:福雷·纳辛贝|福雷·埃索齊姆納·納辛貝]] *[[:en:Faure_Gnassingbé|Faure Gnassingbé]] qhtvgv3bje2db0tll58p4pquiknthii Faustin-Archange Touadéra 0 517 111459 111458 2021-05-25T08:22:02Z Ool.taywan 1718 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Faustin Touadera - 2019 (portrait).jpg|thumb|Faustin Touadera|alt=Faustin Touadera - 2019 (portrait).jpg]] [[tangan:Flag of the Central African Republic.svg|thumb|u hata nu Central African Republic|alt=Flag of the Central African Republic.svg]] === Faustin-Archange Touadéra === u ngangan niza ci Faustin-Archange Touadéra. nalecuhan ciniza i sepat a bulad tusa bataan izaw ku tulu a demiad 1957 a mihcaan. Faustin-Archange Touadéra u misingkiway a tademaw ciniza. lumeniay a banges niza. talakaway a tademaw. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Central african republic]] ayza sa ci Faustin-Archange Touadéra, micakat a demiad sa i 2016 a mihca tulu a bulad tulu bataan a demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu France a kamu:Faustin-Archange Touadéra u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:福斯坦-阿爾尚熱·圖瓦德拉 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Busetan.Aelsanze.Tuwadela === kakuniza === ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:福斯坦-阿尔尚热·图瓦德拉|福斯坦-阿爾尚熱·圖瓦德拉]] *[[:en:Faustin-Archange_Touadéra|Faustin-Archange Touadéra]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] hdajx9r569l354dkraxcz5jtkwmbcl1 Fayez al-Sarraj 0 518 87090 20622 2019-12-05T20:06:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Libyan Prime Minister Fayez al-Sarraj.jpg|thumb|Fayez al-Sarraj|alt=Libyan Prime Minister Fayez al-Sarraj.jpg]] [[tangan:Flag of Libya.svg|thumb|u hata nu Libya|alt=Flag of Libya.svg]] Fayez al-Sarraj,u tatama, nalecuhan i bulad demiad 1960 a mihcaan. Fayez al-Sarraj, u misingkiway. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Libya]] ayza sa ci Fayez al-Sarraj, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 3 a bulad 30 a demiad. u misinkiway ciniza. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] q9k7d2uca3igw8gk83eqal12nllmyaf Felipe VI 0 519 20631 20630 2019-11-21T15:27:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Felipe de Borbón en Ecuador.jpg|thumb|Felipe VI|alt=Felipe de Borbón en Ecuador.jpg]] [[tangan:Flag of Spain.svg|thumb|u hata nu Spain|alt=Flag of Spain.svg]] Felipe VI 1 bulad 30 demiad, Felipe VI, u misingkiway. 1968 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Spain]] ayza sa ci Felipe VI, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 19 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] gd7m2kqu53vy479my1jh2awnbwhx0jt Fengbin 0 520 108281 108280 2021-05-05T04:06:47Z Aicsayion 1641 /* hakal a lala’ (地理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] '''Fengbin (豐濱鄉)''' a sakuwan ku [[Hualien]]. kumud nu kalesakan, 157.26 km². (kalesakan nu linpanti 61.89 km², kalesakan nu pawliwti 12.67 km²), u kasabinawlan, 4,464 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,704 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,695 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 83%(Pangcah, Kebalan, Sakizaya, Bunun) ku kasabinawlan. u atu Pangcah atu Kebalan atu Sakizaya atu Bunun ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Fengbin mala 5 a cuwen atu 15 ku niyazu’. kina 15 a niyazu’sa, [[Laeno]](大港口部落), [[Makotaay]](港口部落), [[Tida'an]](石梯坪部落), [[Kodic]](立德部落), [[Fakong]](豐濱部落), [[Haciliwan]](八里灣部落), [[Tingalaw]](豐富部落), [[Tisilan]](靜安部落), [[Tafugan]](三富橋部落), [[Cawi]](靜浦部落), [[Malaloong]](東興部落), [[Dipit]](復興部落), [[Paterungan]](新社部落), [[kaluluwan a niyadu’|Kaluluwan]](磯崎部落), [[Culiu]](高山部落). == '''Fakong a kenis(豐濱鄉)''' == 豐濱鄉(阿美語:Fakong;噶瑪蘭語:Bakung;撒奇萊雅語:Bakung)是花蓮縣下轄的一個行政區,位於台灣花蓮縣東部海岸南段,北鄰壽豐鄉,東濱太平洋,西鄰鳳林鎮、光復鄉、瑞穗鄉、玉里鎮,南接台東縣長濱鄉。為全縣唯一全境位於海岸山脈以東的鄉鎮,由於地理位置以及經濟發展的關係,加上境內居民住家土地常受海水侵蝕,人口多已外移,目前為花蓮縣人口最少且唯一未滿5千人的鄉鎮。 Bakung a kenis “ A-mis a kamu Fakung, Kemalan, Bakung, Sakizayay Bakung” nu Kalingku a sakuwan a kakitizaan, tini i Taywan Kalingku nuwalian satimulan a sadipasan, nuwamisan a belaw u linahem a kenis a kenis, nuwalian u Tay-pin-ya-ng, satipan belaw u Cingaluan a kenis, Fata’an a kenis, Kuhkuh a kenis, Posku a kenis, nutimulan mitules tu Posung a sakuwan Kakacawan a kenis.  hamin a sakuwan uyni cacay  hamin nu hekal tini i sadipasan a buyu’an i nuwalian a kenis, uyni hekal a kakitizaan atu palahad tu sakikalisiw a sakikec, cunus tu tiniay muenengay luma’ lala’, maeluc tu nu bayu. mabulaw tu ku tademaw, imahini u kalingku a tademaw u cayay kakatuud ku tademaw uyni cacay caay kaedemay tu lima malebu’ a kenis nu tademaw. 鄉內居民以台灣原住民阿美族為主,亦有噶瑪蘭族新社部落以及撒奇萊雅族磯崎部落。豐濱鄉為阿美族最正統的傳統文化部落,於2014年分別登錄花蓮縣文化資產,其中以貓公(Fakong)部落及港口(Makotaay)部落為二大系統。傳統上以農業、漁業為主要經濟活動,近年來則大力發展觀光業。 kenisay a tademaw Taywan u angangan a yincumin u A-mis, izaw ku Patelungan Kemalan a niyazu’ atu Kaluluan Sakizaya a niyazu’, Bakung a kenis u A-mis nu  kasumamadanay babalaki a lalangawan a niyazu’, i 2014 a mihcaan pasazuma mikilut misulit tu nu Kalingkuay a sakuwan nilaculam tu alalangawan,  uynian u “Fakung” a niyazu’ atu “Makutaay” a niyazu’ u sakatusa a sakalecad. kasumamadan a babalaki u kawaw angangan nu sakikalisiw sa u kaluk, mibutingay, ayzaay tu a mihcaan saicelang sa palahad tu aidangan a kawaw. == '''laylay (歷史)''' == 豐濱鄉昔日稱為貓公,擁有許多原住民部落,由南到北分別為:納納、大港口、貓公、新社、加路蘭。台灣日治時期稱為「新社庄」,屬花蓮港廳鳳林郡管轄。1945年中華民國政府接收日本台灣總督府轄區後,由於與臺中縣新社鄉(今臺中市新社區)同名,且政府認為「貓公」兩字不雅,遂以「魚獲量『豐』富且景觀宜人,地理位置『濱』臨太平洋」之由,改稱「豐濱鄉」。 Bakung a kenis iayaw pangangan han Mawku, yadah ku niyazu’ nu Yin-cumin, makay timul katukuh nuwamisan izaw ku , Dafdaf, Makutaay Mawkung, Patelongan, Kaluluan. Taywan pikuwanan henay nu Lipun a ziday pangangan “sicya-ku” han, tungus nu Kalingku a kenis nu Cingaluan a sakuwan. 1945 a mihcaan Cung-huwa-min-kou a cenbu mizawis tu Lipun Taywan sakakaay nu mikelida mikuwan tu kakitizaan hawsa, uyza u Tayciw a sakuwan Sin-se a kenis “ayzaay a Tayciw tuse Sin-se a kakitizaan” malecad kun ganga, satu ku cebu  “Mawku” tusaay cudad caay kasalungan sa,  pangangan han tu “yadah ku nikala tu buting “ iyadah” yadah ku aazihan salunganay ku hekal pasapi’ tu tademaw. hekal a kakitizaan “Pin” micapi tu walibayu” a sakayni, pasumad han ku ngangan Bakung a sakuwan han. == '''hakal a lala’ (地理)''' == 豐濱鄉地處東部海岸中部偏北,依山傍海,風景秀麗。行政區域面積大約162平方公里,排名花蓮縣第七大,在全國所有三級行政區之中,面積排名為第41名。 Bakung a sakuwan tini i nuwalian a sadipasan sateban tu pasanuwamisan, tapiingan nu buyu’  micapi tu bayu, salungan ku hekal. u kakuwanayan a kakitizaan u hekal pakala tu 162 pin-bang-kung-li, pasiluc tu ngangn sakapitu tabakiy nu kalingku, i kanatal hamin tuluay a kakuwanan a kakitizaan, u heka pasiluc tu ngangan u saka sepat bataan izaw ku cacay. 在土地紛爭上,因濱臨太平洋故而因海浪沖刷造成土地流失及沖蝕地基,但因海岸法尚未能完全的通過並立法,讓原居住地之居民生活十分不便故而產生了紛爭及抗議。 i kalaalawan tu lala’, zayhan micapi tu walibayu satu macebusan aca nu laying nu bayu ku lala’ malikid balawpes atu maeluc ku aenengan a kakitizaan, nika zayhan sadipasan a hulic caay henay kahamin malepun maawas mipahulic tu, muenengay tiniay a tademaw caay kacaluway kunikauzip sisa malaalaw macaculi. 與此同時,因為海岸開發之石梯坪為原住民族的傳統生活領域因財團及政府的「可能」開發下亦產生大量反對的聲音,其中反對最多的亦正反兩極的有海岸阿美族劇場,對於土地之使用產生了近6年之抗議行動及媒體報導。 namahini hawsa, zayhan sadipasan patadas tu Tidaan mala nu yincuminay nu babalaki a nikauzipan a lala’ zayhan u makakanumay a kusi atu cebuay “ hakay” nipatadas katuud ku cayay pisulul a ngiha, uynian yadeh ku cayay pisulul tuyza sadipasa A-mis a kapulungan paazih tu musalukyaway mudadiway, pakayniay tu  lala’ macapi tu enemay a mihcaan kunicaculi atu patahkal i sinbun patiyak. '''makakeni sakuwan kakitizaan (行政區劃)''' 豐濱鄉行政中心位於豐濱村,行政區域共劃分為五個村及傳統八大部落 村部落族群磯崎村磯崎(Karoro'an )撒奇萊雅族新社村新社(PateRungan)噶瑪蘭族東興(Mararo'ong)阿美族豐濱村貓公(Fakong)丁仔漏(Tingalaw)立德(Kudis)噶瑪蘭族港口村港口(Makotaay)阿美族靜浦村靜浦(Cawi') Bakung a sakuwan saupu tini Bakung a niyazu’, sakuwan a kakitizaan atu pulung a kasaniyazu’an lima ku kasiniyazu’ atu sumamaday walul ku tabakiay a niyazu’. niyazu’ay a binacadan “Kaluluan” u Sakizaya a binacadan, “Patelungan” u Kemalan a binacadan,”Mararo'ong” u A-mis a binacadan, Bakung a niyazu’ u Mawkung Tingalaw a niyazu’, Kudis a niyazu’ Kemalanl a niyazu’ "Makutaay" a niyazu’,u  A-mis a binacadan 'Cawi’” a niyaza’. == '''tademaw (人口)''' == 豐濱鄉人口自1981年起幾乎呈逐年減少之勢,僅2014、2018這2年為正成長,其餘37年皆呈負成長。由於2018年發生鄉長選舉的幽靈人口事件,致使本鄉近2年人口成長有加速衰減的情況。 Bakung a tademaw makay 1981 a mihcaan malingatu mahapinang ku mihcaan maselep tu ku tademaw, hatinitu 2014,2018 tuyni a mihcaan a kalahad, uzuma tulu a bataan izaw ku pitu a mihcaan maselep kunikalahad nu tademaw. i 2018 a mihcaan pisingkiwan tu nguciw sikawaw tu kaliyuhanay a tademaw tahkal a misingkiw, satu tiniay kenis a niyazu’ tu tusaay a mihcaan u kalahad nu tademaw kalamkam satu mawada’. '''kamu (語言)''' 豐濱鄉的地方通行語為阿美語、噶瑪蘭語 撒奇萊雅語。 Bakung kenis a kakitizaan u A-mis ku kamu, Kemalan ku kamu Sakizaya ku kamu. == '''caculilan (交通)''' == '''kapulungan a zazan (公路)''' 台11甲線 : 往西接9線 花64線瑞港路 Tay sabaw cacay kenis a zazan, pasatip mitules tu siwa a kenis a zazan huw enem bataan izaw ku sepat akenis Kuhkuh Makutaay a zazan. '''Basu a zaza (公車路線)''' 首都客運1125(光復火車站-豐濱) 花蓮客運1140(花蓮-靜浦)、1140A(花蓮-靜浦) 鼎東客運1145(花蓮-成功)、8101(靜浦-台東)、8102(靜浦-台東)、8105(靜浦-成功)、8119(台東-花蓮新站)、309(玉長豐濱線) tapang tuse a basu 1125 “ Fata’an silamalay katukuh i Bakung”Kalingku basu 1140 “Kalingku katukuh i Cawi’”, 1140A “Kalingku katukuh i Cawai’” tintung a basu 1145 “Kalingku katukuh i Singku”, 8101 “Cawi’ katukuh i Pusung, 8102 “Cawi’ katukuh i Pusung”, 8105” Cawi’ katukuh i Singku”, 8119 “Pusung katukuh i Kalingku balihay a pikacawan,309 “ i-cang Bakung a zazan”. '''paisingan(醫療)''' 衛生福利部花蓮醫院豐濱原住民分院 wisen-bu-lian Kalingku padekuan Bakung yincumin sakatusa a padekuan. == '''piidangan (旅遊)''' == 磯崎 親不知子斷厓 (海盜洞)石門洞(拙而奇藝術空間)長虹橋遊憩區 北回歸線標誌碑 石梯坪月洞 秀姑巒溪 石梯港賞鯨 芭崎瞭望台 新社梯田 Kaluluan kaliyuhan ku wawa mahetik i tepad, “ bung nu bayu”, buhang a ba’tu “ piazihan tu micidekay nalimaan a nisanga’an”, Cang-hung a sangaw piidangan a kakitizaan, amisbalat bacu a paya, Tidaan bulad a buhang, Siw-ku-lan a sauwc, Tidaan minatu piazihan tu isu’ Huting picekulan, Patelungan masatukalay a laku. '''Bakung a kenis caliway tu Kaluluan (豐濱鄉過磯崎)''' 位於花蓮豐濱鄉的「親不知子天空步道」在去年七月試營運,為一座使用H鋼及強化玻璃打造出約150公尺的步道,其中有20公尺長的步道利用強化玻璃製作,沿著斷崖垂直牆面一路向前延伸,讓旅客走在透明的步道上,不僅能享受站在懸崖的快感,還能直視腳下與眼前的無敵海景,刺激度破表。 tini i Kalingku Bakung a kenis “ caay katineng tu wawa tapuku a zazan” i cila a mihcaan pitu a bulad mitanam micili tuyazaza, nu H angulu atu atekakay a galasu nisanga’ tu 150 a depah ku caculilan a zazan, uyni izaw ku tusa bataan depah ku kanaya’ culilan u atekakay a galasu ku sapisanga’, lilis tu maapilisa a cabeng patelek tasasa taaya miculi, miidangay a labang muculil tu tingalaway saculil a zazan, caay ku sakalihalay sademsem dada’ mutizeng i tepad manaul ku balucu’, taneng henay a maazih ku i sasaay nu kuku’ tu nuayawan nai’ ku pakademecay tu salungan a hekal nu bayu, masemel huway sa ku balucu’. '''ba’tu a buhang (石門洞)''' 長期在海水侵蝕下天然形成的 March 海蝕洞,加上周圍海蝕溝、海蝕平台…等景觀讓人嘆為觀止,海岸生態也極為豐富。 matenes maeluc nu bayu ku nu lalayanay a malelucay nu bayu a buhang, cunus tu liwliw nu bayu, maeluc nu bayu ku masenalal, mahiniay a azihan a hekal kasatiman a miazih nu tademaw, sadipasan yadeh ku mulangaway mauzipay. '''canghung a sangaw (長虹橋)''' 虹橋建成於民國58年,長120公尺,是台灣第一座懸臂式單拱預力混凝土橋。由遠處看,猶如一道長虹跨越山壁綠波而得名。上橋俯瞰,可見秀姑巒溪徐行入海,偶有鷗鳥盤旋,更顯寧靜安祥。 pisanga’ tu canghung a sagaw i lima a bataan izaw ku walu a mihcaan, u tanaya’ cacay lasubu tusa a bataan depah, nu Taywan saayaway masapatelaway masapungkangay nu amutuay ku sapisanga’ tu sangaw. i batad azihan, mahiza u hecek ni edek miawas tu tepad nu buyu’ masupelitay nu bali a ladaway a lutuk a singangan. pabaw nu sangaw a miazih, maazih ku Siw-ku-lan a sauwac haymaw sa tabayu, u zuma izaw ku talastas a ayam mitaliyuk mubahel sangalah masatezep a zakez. 長虹橋位在秀姑巒溪的河口,大港口、靜浦村就在南北各約五百公尺開外,現巳成為泛舟活動的登岸據點。大港口是一個典型的阿美族村落,山丘林立,傍著清綠的秀姑巒溪,吉布蘭島就在眼前,綠意蒼蒼;適合露營、游泳、垂釣。 canghung a sangaw tini i   Siw-ku-lan a sauwac sacumud nu nanum, Makutuay, Cawi’ a niyazu’, i nutimulan nuwamis paylima depah ku ahebal nu likut, ayza mala u tatukusan tu nu mipay kakelicay a katangasaan. Makutaay nu sumamaday henay A-mis a niyazu’, u buyu’buyu’an, tapiingan ladaway a Siw-ku-lan a sauwac Ci-pu-lan a subal i nuayawan tu, saladaw sa, tatungus tu pilabinan nu midangay pidanguyay pacemutan. '''amis balat laed paya nu Cawi’ (靜浦北迴歸線界標)''' 北迴歸線是北半球溫帶和熱帶的分界線,環繞北半球十六個國家,其中在臺灣就有三座北迴歸線標碑,分別位於嘉義的水上、花蓮的舞鶴及花蓮的靜浦,每年夏至時(6月21日或22日),正午的太陽直射此地。呈現燈塔狀的北回歸線標碑形,中間有狹長細縫,一柱擎天的景象十分壯觀,遊客們可以到此感覺一腳站在熱帶,另一腳站在亞熱帶的奇妙的感受。 amisbalat nu amispela’ a lababaay atu akutiay a sakalaed, taliyuk tu amispela’ tu saba enem a kanatal, u zuma i Taywan izaw tu ku tuluay amisbalat a paya, izaw i Cya-i suy-sang, Kalingku Ma’ifor atu Kalingku Cawi’. Paymihcaan tu lalud katukuh “enem a bulad tusa a bataan izaw ku cacay a demiad anucaya sa tusa bataan izaw ku tusa a demiad” teki’ tu kalahukan u cilal pabesuc mapaedil ku lala’. tahekal ku masa kayakayay a dingki tu amisbalat a bacu’ a paya, teban izaw ku tanaya’ likecuay adidi’ay a ngala’, cacay pabesut tapabaw satanektek azihen ku hekal, miidangay a labang taneng tayni matapal ku cacayay a kuku’ mutizeng i caledesay a kakitizaan, u cacay a kuku’ mutizeng i tatungusay tu caledesay a kakitizaan katapalan ku nikasazuma. '''Tidaan sananuy (石梯坪鞦韆)''' 花蓮當地藝術家項鍊海岸藝術工作室,在石梯坪附近打造了一座全台最美的鞦韆,坐在鞦韆上擺盪、迎著微風,隨著視野高低,海天一色的風景在眼前形成視覺型藍色波 浪,成為享受花蓮寧靜海岸的秘境去處,這裡同時也設有咖啡廳,讓旅人能享受餐點、甚至露營,是到石梯坪不可錯過的去處。 Kalinngku tiniay micekiway tu nalimaan udu’ sadipasa a nalimaan a pisakakawawan a luma’, i capi nu Tidean misanga’ tu salunganay a sananuy nu Taywan, mueneng i sananuy mipayapay, mikawih tu bali, kilul mazih tu i pabaway i sasaay, malecad ku kulit nu bayu tapuku masa sumilaway a laying, mala pisademsaman nu Kalingku nai’ ku teki’teki’ nu sadipasan u kaliyuhan a kakitizaan, tini  izaw ku nipatizangan tu pinamuman tu kuhi ’, u miidangay a tademaw salihalay a mukan, atu i hekal  mabi’, u Tidaan sakapahay ka tayzaay a kakatanuzan. '''Yey-tung (月洞)''' 2020年9月4日 — 大自然真的很神奇,充滿著奧妙,【月洞】是一個天然的鐘乳石洞穴,也是港口部落原住民眼中的一塊淨地,洞內神祕幽暗,岩壁上除了鐘乳石之. 2020年5月18日 — 而這湖水會隨著月亮盈虧而漲落,因此月洞名稱也由此名而來,. 來到這裡可看到鐘乳石、燕窩化石、蝙蝠…等。 2020 a mihcaan siwa a bulad sepat a demiad mucidekay kacekukan ku tahak, matumes mutesak ku kaliyuan, Yey- tung  nu lalayanay a masatukiay a ba’tu a buhang, nu Cepuay a niyazu’ u piazih nu yincumin u tamelacay a lala’  san, labu nu buhang duut kaliyuhan, ba’tu ku cabeng caay ku masatukiay a ba’tu dada’. 2020 a mihcaan lima a bulad sabw walu a demiad, uyniay taku a nanum mikilul tu bulad malenu  maelac, satu mahini ku kasingangan nu Yey- tung, tayniay maazih ku masatikiay a ba’tu, badaicaw a malabatuay, papuduki kuzuma. '''Tapisan saculilan (大石鼻山步道)''' 位於花蓮台11線海岸公路旁的大石鼻山,步道全長910公尺,步道大多為石階、枕木,還有涼亭可供休息,來回大約花1小時左右即可走完。吹海風、賞海景,放眼望去可見太平洋蔚藍海岸,景色相當優美迷人。花了30分鐘登頂,海拔約150公尺,眼前是綿延不絕的階梯和滿山綠意、藍天、白雲,湊齊了一幅畫的元素,登山時的辛苦,也頓時有了回報,這副景致讓人滿心只有值得而已。 tini i Kalingku Tay saba cacay a sadipasan a zazan tapiingan u masacihekay a buyu’ saculil hamin a katanaya’ 910 depah, saculilan hatu sadang sanay a ba’tu, kilangay, izaw henay ku dabek  pawapen tu pihibangan. pananukas pakala tu cacay tatukian kya mahamin a culilan. biwansa ku bali nu bayu, mikinaul  tu hekal nu bayu, cekul a maazih maazih ku walibayu sumilaw ku sadipasan, kulit nu helal tada salungn mahenul ku tademaw. pakala tu tulu a bataan saculi ku tuki katukuh i tukun, u talakaw pakala tu 150 depah, nuayawan tulin sa masatukal atu haminu landaw, sumilaw, salengac ku ladem, palalecad han mahizau u nikilitan, mukayakay tu buyu’ hawsa mangelu’ kangesul izaw aca ku nipaanin, mahiniay micidekay a hekal maedem ku balucu’ siaca tuway. '''Patelungan tukala umah (新社梯田)''' 位在台11線上的新社梯田、有著全台獨一無二的海稻一線美景,每年四月,稻苗初長,放眼望去的景色,極似一大片的綠色地毯,到了六月下旬,稻穗熟成,即變成大片的金黃色絨毯,各種時節都有不同的美景風情,有著宛如明信片一般的視覺效果,美得讓人眼睛都捨不得眨一眼。 tini i Tay sabaw cacay a zazanan Patelungan tukalay a umah, i Taywan u sacacayay salunganay a hekal bayu tipus, paymihcaan tu sepat a bulad, piculalan nu  tipus a sapal, pangaw han miazih kuya kulit nu hekal , mahiza u ahebalay ladaway  sapasaksak i lala’, katukuh tu enemay a bulal,  mazuhem tu ku tipus, masumad u kalawlaway tu aminku kilut sibanuhay a sapasasak, u canancanan a puu’an cayayamin ka lecad ku salungan nu hekal a azihan. mahiza u mingkiw ka salungan azihan,u salungan caay ka singalih papelek tu mata. '''Tidaan a minatu (石梯漁港)''' 石梯漁港為一處位於石梯坪旁的一個純樸小漁港,擁有原始優美的自然景色,漁港在日據時代就存在,當時僅有小膠筏捕捉虱目魚,到了1959年2月擴建為現在的樣子,是花蓮至台東間雖小但規模完整的一個漁港,後來型態轉型,以撈捕旗魚為主,有標台的小漁船為石梯漁船的特色,此地亦成為全台旗魚產量最高的漁港。 Tidaan a minatu tini tapiingan nu Tidaan u masainakaay adidi’ay minatu nu mibutingay,, mahiza tu nu sumamaday henay ka salungan nu hekal, pibutingay a minatu i ka Lipunan a ziday izawtuway, itawya uyza dada’ adidi’ay a kakelic ku sapialatu tu hucay, katukuh tu 1959 a mihcaan tusa a bulad misaahebal misangan tu mahininay nu ayzaay, nu Kalingku katukuh i Pusung kanahatu a didi’ nika u masakapahay a minatu. satu masumad ku kawaw, angangan u mikazikiay tu, izaw ku a didi’ay a balunga sapicucuk tu buting u micidekay a balunga’ nu Tidaan, uynian tiniay mala u nu Taywan u sayadahay a minatu nialaan tu buting. 近來因外海發現鯨豚出沒而引起學者的重視,也是台灣賞鯨船的發源地,1997年台灣第一艘賞鯨船-海鯨號便在這裡首航,是東海岸的賞鯨重鎮。 ayzaaytu zayhan i wali maazihl ku isu’ tun muculal  malilid ku micidekay micekiway a tademaw a sibalucu’, u lalekalan piazihan tu isu’ a balunga’ nu Tayw hekalan aca, 1997 a mihcaan Taywan saayaway piazihan tu isu’ a balungna’ isu’ a malunga’ han tini saayaway  a payblunga’. nu dadipasan angangan nu piazihan tu isu’. '''cacekulan nu Hoting (芭崎瞭望台)''' 2012年5月26日 — 絕美海景芭崎賣店; 東海岸沿線上絕美的休憩區; 可眺望磯崎海灣與大石鼻山山頭. 行經在綿長的台11線上,芭崎瞭望台可以說是此路最美的。 2012 a mihcaan lima a bulad tusaa bataan  izaw ku enem a demiad u salunganay hekal nu bayu paliwalay nu Hoting,  sadipasan duduc tu salunganay a pihibangan a kakitizaan, taneng macekul ku Kaluluan atu Ta-pi-san tangah nu buyu’. muculili i tanaya’ay a Tay sabaw cacay a zazan, Hoting a sacekul u salunganay a zazan kuyni. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科-豐濱鄉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%90%E6%BF%B1%E9%84%89 [[kakuniza:Sabak Tutuy]] mcjl1usnfo31y2laathz4z7vppodujs Fenglin 0 521 105984 87092 2021-04-09T10:37:10Z Hana ating 107 /* nikasakuwakuwan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fenglin HL.svg|thumb|Fenglin]] '''Fenglin (鳳林鎮)''' a sakuwan ku [[Hualien]]. kumud nu kalesakan, 127.45 km². (kalesakan nu linpanti 1.5 km², kalesakan nu pawliwti 9.08 km²), u kasabinawlan, 1,855 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 763 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 1,120 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 60%(Pangcah) ku kasabinawlan. u Pangcah ku sakalaniyazu’. 阿美族語稱本地為『馬里勿』,是上坡的意思。以前這一帶森林叢密,有一種叫木蘭的植物會繞樹滋長,形狀有如鳳凰展翅一般,漢人來到這裡墾荒,見此情況便叫這裡為『鳳林』。 另外,本鎮人口中以客家人居多,是一個典型的客家莊,由於他們勤勞儉樸,重視教育,因而培育出許多士子,如本縣的校長、教師,大半出自這裡,是本鎮最膾炙人口之處。 ‘’malihud’’ nu amis a binacadan ku nipanganga kina i tiniay, ya imi hantu u masakakayay han. i naay kina i tiniay u macebetay nu kilangkilangan, naidaw kya cacay a langaw u matinengay milibet tu kilang a mulangaw u mulan, ya waywaynida sa mahida u mubahelay nu ayam a sakubad, u hulan atademaw tayni i tini miatang, makaadih tu mahiniay a kakawaw sa panganga han tu u ‘’ㄈㄥˋㄌㄧㄣ’’. idaw hen ku masadumaay kinakenis a tademaw hawsa u ngayngay a tademawan ku ya dahay, u matatunusay a kenis nu ngangay, u nikahini nu heni malaluklaluk makelec, madimela tu sapicudatan, sisa matingen micuduh tu wawa kyu katuud ku sitangahay nu tademaw, mahida nu i tiniay a sasadang, usaydang nu makayniay mamin i tini, u sakahenulan nu tademaw kina kenis ku uyni.   觀光環境建設 patiden tu liwliw nu a idangan 鳳林鎮位處中央山脈與海岸山脈之間,是個以客家人口為主的客庄慢城小鎮,居民大多以務農為生,也是有名的「長壽之鎮、校長故鄉」,全鎮人口僅一萬一千餘人,卻出產了超過120位以上的校長、百歲人瑞8位、65歲以上長者多達2556人。cingaluan a kenis i liked nu cung yan san may atu dadipasan a buyu’, u ngayngay amin ku tademaw u sakapahay muhaymaw tu caculian a miyadih misalihalan a kenis, u malukay a tademaw mamin ku sakaudip, kya singangan tu ‘’tanayuay ku nikaudip, nu sasadangan a niyadu’’hamin nu tademaw i kanis sa cacay a mang idaw ku cacayay a malemut nu tademawan, zayhan i tiniay u malasaysaydangay makaala tu cacay a lasubu idaw ku tusa a bataan nu tademaw, u malaulacay a tademaw makaala tu waluay, u nikaudip tu enenay a bataan idaw ku lima nikabalaki kayadah makaala tu tusa a balebud lima a lasubu limaay a bataan idaw ku enen a tademaw . 觀光內容與特色 lacul nu aidangan atu masadumaay 鳳林鎮於2014年獲得國際慢城認證,是全國第一也是東部唯一獲得國際慢城認證的城市。u cingaluan a kenis i 2014 nu mihcan namakaala tu misalihalayay a caculilan i kitaki nu zen-cen a cudatan, i tini i kanatalan u saayaway masacacayay i sawalian u nu masacacay makaala tu sakay i kitakian u sasalihalayan a caculil nu zencen a cudadan kina tuse. 鳳林的慢城魅力,不是在於享受多少外在的感官刺激或遊樂設施,而是讓每個來鳳林的人,體驗過慢的生活,減緩你的生活步調,讓忙碌心靈隨著鳳林「慢」的氣氛得到休息,懂得停下腳步欣賞山水、文化、老樹、老屋、菸樓、農村之美,漫步小鎮充滿芬多精的長壽步道。 u nika saan  kina Cingaluan u micidekay kasalungan sakalihalay a muculil, caay kawini nisalihalay dada u hekalayay sa a miadih tu aadihan atu sapisalama a kipidangan, u sakay nu tiniay i cingaluan midan a tademawan sa, mitanam tu mahaymaway a nikaudipan, miselep tu nikaudip a mihaymaw isu tu niculilan, yanikacaay kasimunang nu balucu mikilu tu nu cingaluan a mihaymaw tu sakalihalay nu papahanhanan, matingen a pahanhan tu culilmiadih tu buyu’,lalangawan, maikesa a kilang, naayaway a luma’, misatabakuat a dabek, salungan nu malukay, misalihalay tu caculilan i kenis sakanamuhan sa ku hungtucin u sakaulac a nikaudip nu dadan .   觀光經營及行銷管理 a idangan sakasikalisiw atu patingen a mikuwan 鳳林「慢」的環境,不僅產生「慢」的生活方式,人與土地和諧的奏鳴曲,亦栽種出有「總統瓜」美名的鳳林大西瓜,每年約6月舉辦的鳳林西瓜節是小鎮居民的盛事。 cingaluan ‘’mihaymaway ‘’nu liwliw, caay kawini dada ‘’u haymaw ‘’ku nisakaudip, tademaw atu lala’kaladadiw han ku nikasasungaay, sinikaidaw ku nipaluman tu cungtung a ‘’ ciyak ‘’u kapahay ku nipangangan tu Cingaluan a tabakiay a ciyak, tu mihmihcaan kya enenay a bulad kanca mikawaw i Cingaluan tu nu ciyak a lisin i a didiay a kenis nu tademaway a kawaw. 人文故事及漫遊體驗行程 kungku nu tademawan atu misahaymaway a mitanengay tu demiad 鳳林的開發可以追溯到清朝,日治時期是花蓮三大官移民村之一,設郡、設町,街道還保留著棋盤式的規劃。 Cingaluan a niatang tanen mitepa tu namakaydaay i kasumamadan, i kalipunan hen sa nai Kalinku kya tuluay a tapang nu malimatay a niyadu’nu sakacacay, patiden tu sihu, patiden tu kenis nu niyadu’, padadan siniliwan hen tu nipadadan nu masatawhutawhuat a kawaw. 除稻米等傳統作物,鳳林最重要的經濟作物是日本人引進的黃色菸草,大阪式、廣島式菸樓處處,也讓鳳林成為迄今台灣保存最完整的菸樓聚落。 caay kaw u tipus dada atu malaylayay ku nipalumaan,Cingaluan u sakahenulan nu manamecay a nipalumaan u lipung ku pacumutay tu takuliyaway a tabaku, ya nisangan tu dabek idaw ku masa tapanaay, kuwantaway i cuwcuw, haynika ayda u Cingaluan i Taywan mahida tu u sakakapah niya nisangan tu dabek nu misatabakuay a malcapucapu. 來到鳳林,除能造訪林田山森林文化園區、林田神社外,每年年初櫻花步道的櫻花盛開與五月的桐花季更是一絕。新光兆豐農場、花東唯一地下車站林榮新光站、校長夢工廠、客家文物館、鳳凰瀑布、讚碳工坊、花手巾植物染工坊、中華路長壽步道、鎮民廣場客家美食街、鳳林韭菜臭豆腐、林榮山產、箭瑛公園、菸樓建築、鳳林三寶(豆奶、花生、剝皮辣椒)、百年茄苳樹,鳳林慢城的美等你來細細發掘。 anu tayni i Cingaluan, idaw hen ku tataydaan i mulisaka nu kilangkilangan unu laylayan a kenis hawsa, i mulisak idaw kusalisinan , tu mihmihcaan nu ayaw a mihca sisakula nu balu sicaculilan i sibaluay a sakula nu balu anikasibalu sa malecad tu kamulaay a balu nu puu’kasalunganan . ya sin-kuwang caw-hung a umah, i kalinku pusung u cacay ku i sasaay a silamalay nu pikacawan i sinkuwang a pikacawan u pikawawan nu sasadang a luma’, u laylayan nu ngayngayay a kakitidaan, u masabahelay nu ayam a cascas, u misakasuyay apikawawan, misabalu tu cacengelan  a pikawawan, nu cung-fuw a dadan  sakanamec a caculian , u kenis i ahebalay a putah nu dadan u kakanan namin nu ngayngay, i Cingaluan a lalisepan u angtulay a taw-hu, i lin zung niadupan a titi’, cin yin kung yin, nisalumaan u pikawawan tu tabaku, u Cingaluan ya tuluay a tuud sa( taw-lin, kalitan, u nipudacan tu daydam ), atu makaala tu lasubuay u sakul a kilang, u bangcal nu Cingaluan u mahaymaway a kenis muhalhal tu nika tayni isu a muhaymaw sa mitepa . == nikasakuwakuwan == Fenglin mala 12 a cuwen atu 6 ku niyazu’. kina 6 a niyazu’sa, [[Cingaroan]](鳳信部落), [[Cirakayan]](山興部落), [[Cihafayan]](中興部落), [[Sariwsiw]](大榮部落), [[Tangahang]](長橋部落), [[Cilo'ohay]](森榮部落). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *花蓮縣鳳林鎮公所:https://www.fonglin.gov.tw/cp.aspx?n=1865 *小鎮漫游-客庒小鎮-鳳林鎮:https://2019smalltown.taiwan.net.tw/News/Detail/79779d97-e768-4c75-b5fd-0cf03c5317f5 [[kakuniza:Hana Ating]] 7vhehvth815gh8547sdg8sj09g9yc8p Fernando Chui Sai On 0 522 107340 87505 2021-04-25T21:33:30Z Alleingänger 1665 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fernando Chui Sai On.jpg|thumb|Fernando Chui Sai-on|alt=Fernando Chui Sai On.jpg]] Fernando Chui Sai-on 1 bulad 13 demiad, Fernando Chui Sai-on, u misingkiway. 1957 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Macau]] ayza sa ci Fernando Chui Sai-on, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 12 bulad 20 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:Chinese]] t96njvci25czdqpk6rfbid6bf8054ks Fiji 0 523 119539 119538 2021-07-16T13:42:06Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan. */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Fiji.svg|thumb|u hata nu '''Fiji (斐濟)'''|alt=Flag of Fiji]] [[tangan:Fijian mountain warrior, Kai Colo.jpg|縮圖|u iyung nu binacadan i '''Fiji, 1870 a mihcaan.('''斐濟山地的戰士,1870年)]] '''Fiji (斐濟)''' u '''Fiji (斐濟)''' sa i labu nu Usingniya (Oceania 大洋洲), itiza i 18 00 S, 175 00 E, u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 18,274 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lalaay sa izaw ku 18,274 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 915,303. [[kakalukan umah]] sa 23.30%, [[kilakilangan umah]] sa 55.70%, zumaay henay umah sa 21%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Suva ([[:zh:蘇瓦|蘇瓦]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 7 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[George Konrote]], micakat a demiad sa i 2015 a mihca 11 bulad 12 demiad.u cunli nu Fiji (斐濟) ayza sa ci [[Frank Bainimarama]], micakat a demiad sa i 2007 a mihcaan 1 bulad 5 demiad. == '''kitidaan (地理位置)''' == Fiji(斐濟) masakaputay kapulungan a kanatal (Yin kamu: Republic of Fiji; Fiji(斐濟) kamu: Matanitu Tugalala o Viti; Fiji(斐濟)-yin-ti a kamu: रिपब्लिक ऑफ फीजी), pulu han Fiji(斐濟), i sakatimulan nu ''Pacific'' bayu, ''Vanado'' nu sawali, ''Tonga'' nu tipan, ''Tuvalu'' nu timulan a maldapuay a subal nu kanatal, naw u tuluay a lasubu idaw ku tulu a bataan nu subal a nikalcapucapuan, (nu hanbu u nai’ay ku tademaw a subal, ya ''Viti'' a subal atu ''Vanua'' a subal kina tusaay a subal nu tademaw hamin i kanatal sa 87%). u nganga nu kanatal namakayni i Fiji(斐濟) a kamu “Viti” nu Tung-ciya a nipangiha a kamu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] (u kamu nu Hulam: 斐濟共和國(英語:Republic of Fiji;斐濟語:Matanitu Tugalala o Viti;斐濟印地語:रिपब्लिक ऑफ फीजी),通稱斐濟,是位於南太平洋,萬那杜以東、東加以西、吐瓦魯以南的群島國家,由330個島嶼組成(一半為無人島,而維提島和瓦努阿島兩個主要島嶼的人口佔全國的87%)。國家名稱是源自斐濟語「Viti」的東加語發音。) == '''laylay (歷史)''' == i naayaw sabaw pitu a se-ci, sikaidaw tu ku tung-nan-ya a tademaw makatukuh tu i Fiji(斐濟) muenen, kitabalan ku Europe(歐洲) mikilim tu kaliwhan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] (u kamu nu Hulam:早在17世紀,便有東南亞裔人士抵達斐濟定居,比歐洲的探險家要早一些。) 1643 a mihca, [[Netherlands]] (荷蘭) mitesekay tu kalihanawan ci ''Abel Tasman'' (阿貝爾·塔斯曼) katukuh tu i Fiji(斐濟), u tatangahan u kahemekan nu itiniay u Europe(歐洲) a tademaw. (u kamu nu Hulam: 1643年,荷蘭探險家阿貝爾·塔斯曼抵達斐濟,是首位踏足此地的歐洲人。) 1871 a mihca, mapatiden ku Fiji(斐濟) a hung-ti, kuyni sayaway misacacayay nu Fiji(斐濟) subasubal a pikuwanan. (u kamu nu Hulam: 1871年,斐濟王國成立,這是首個統一斐濟群島的政權。) 1874 a mihca, UK(英國) midebung tu Fiji(斐濟), patideng tu tayniay nu malimatay muenen nu Fiji(斐濟).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] (u kamu nu Hulam: 1874年,英國吞併斐濟,成立斐濟殖民地。) 斐濟於1970年從英國獨立,1987年發生了兩起軍事政變,第一次是有人不滿政府由當地的印度裔壟斷,第二次是要求廢除君主立憲,實施共和制,以總統取代總督,其國家名稱也從當時的「斐濟自治領」改為「斐濟共和國」。1990年改名「斐濟主權民主共和國」。1998年再改為「斐濟群島共和國」。 Fiji(斐濟) i 1970 a mihca namakayni i [[United Kingdom]](英國) masacacay, 1987 a mihca mapelpel kya tusaay anu hitayay a kawaw nika sumadan, sakacacay sa idaw ku makaiay tu sihu u itiniay tu muenen nu [[India]](印度) miputung, sakatusa sa nikaydihan palawpes tu hutiay a hulic, malingatu tu mapulungay a nipikuwan, u cun-tung ku midayliay tu tatangahan, sakay i kanatal a ngangan namahini ku lingatu yu mahida “u Fiji(斐濟) masakakuay nipikuwan” misumad tu “Fiji(斐濟) masakaputay kapulungan a kanatal”. 1990 a mihca misumad tu ngangan “pali Fiji(斐濟) misakakuay a masakaputay kapulungan a kanatal”. 1998 a mihca pasumad aca “Fiji(斐濟) u malitinay masakaputay kapulungan a kanatal”.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] == '''cen-ci (政治)''' == Fiji(斐濟) nu cen-ci nika kumud malumitayliay tu masakakuay, sakay i kawaw misayadah tu tang-ci, Fiji(斐濟) a cung-li(總理) u sakakaay i sihu, naw u midayliay hen malasakakaay u cung-tung(總統) tatenga’ tu palupikaykian nu katuutay a tademaw, u cung-tung(總統) ku mikaykiay mitusiyan a tahkal. u sin-cen-cuan(行政權) nu cung-tung(總統) atu sakay i labuay tu mikelitay a tademaw nu mikelitay a sihu; mihulicay aw u pikaykian nu kanatal atu sihu nu malcapua; masacacay ku hulic nu pikawawan atu nu pahulicay. Fiji(斐濟) katinengan katukuh i 2012 a mihca patatenga’ tu tataynaay a hung-ti ci Sakatusaay Queen Elizabeth(伊利沙白二世) nu satalakaway a tapang , nika namakayni i 1987 a mihca ya lingatu u nu cung-tung(總統) a kanatal nu tatangahan; Fiji(斐濟) nai’ 2006 a mihca macen-pian(政變) kya mapulu’ ku nikaykian, nanutawya nu sacacay sananay mapulu ku sapikayki a mikaykiay nu kanatal. nadikudan tu 2014 a mihca tuluay a bulad masumad ku nisasulitan a nipulu’ tu sapatahkal tu sapikayki, nu ida tu a mihca siwaay a bulad  namikawaw ku kanatalay nu kitakit nipalucek tu nisinkiwan masusud tu hamin ku milabuay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] (u kamu nu Hulam: 斐濟的政治體制為代議民主制,並實行多黨制,斐濟總理為政府首腦,由身為虛位元首的總統正式委任獲國會多數支持的人,而總統由議會選出。行政權歸屬由總理及其內閣成員領導的政府;立法權由國會與政府共有;司法權獨立於行政權與立法權。斐濟雖然截至2012年承認女王伊利沙白二世為最高酋長,但自1987年起便以總統為國家元首;斐濟因2006年政變被中止會席,是當時惟一被完全中止會席的會員國。後於2014年3月改為祇禁止出席會議,同年9月因國內舉行了獲國際認可的大選而完全恢復為會員。) == '''pikawawan a nipikuwan (行政區規劃)''' == Fiji(斐濟) mahatusa ku ci-siya-se(直轄市), kina sepatay a pikawawan a kenis atu Rotuma(羅圖馬) a subal. u pikuwanan masadumaay sa Suva(蘇瓦) atu lautoka(勞托卡); u pikuwaway a kenis masadumaay u sakakaay nu pikuwanay kenis, i satipan a kenis, amis a kenis, atu sawalian a kenis. sakay i masadumaay pala sabaw cacay idaw ku sepad nu niyadu’ ; Na-mu-si納莫西 a niyadu’, La拉 a niyadu’, Lei-wa雷瓦 a niyadu’, Say-lu-a塞魯阿 a niyadu’, Tay-lay-u泰萊武 a niyadu’, Na-ta-si-li奈塔西里 a niyadu’, Na-te-lu-siya-zu-wo-lung那德羅加諾沃薩 a niyadu’, Pa-pu巴 a niyadu’, Pu-a布阿 niyadu’, Ka-kaw-te-lu-luy卡考德羅韋 a niyadu’, Kan-ta-u坎達武 a niyadu’, Law勞 niyadu’, Lu-may-uyi-ti 洛邁維提a niyadu’, Ma-ku-a-ta馬庫阿塔 a niyadu’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] (u kamu nu Hulam: 斐濟分為2個直轄市、4個行政大區和羅圖馬島。直轄市分別是蘇瓦和勞托卡;行政大區分別是中央大區、西部大區、北部大區和東部大區。其下分為14個省:納莫西省、拉省、雷瓦省、塞魯阿省、泰萊武省、奈塔西里省、那德羅加諾沃薩省、巴省、布阿省、卡考德羅韋省、坎達武省、勞省、洛邁維提省、馬庫阿塔省。) == '''lala’ (地理)''' == Fiji(斐濟) u ahebal nu lala’(pasu nu bayu ahebal nu lala’) 194000 a pin-fang-kung-li, nikahini u ahebal nu lala’ payhung nu cacay a bataan nu enal. Fiji(斐濟) paylabu idaw ku tuluay a lasubu tusa idaw ku tusaay a subal,  tatudung  u kakutung a ba’tu muliwliw tu silamalay a buyu’ a subal, nikahini u muenengay idaw ku ⅓ nu tademaw. u satabakiay a subal i wiy-ti a subal atu wa-nu-a a subal. ya su-tu i su-wa i wi-ti a subalan. se-hung-ce paytulu a tademaw nu muenengay i wi-ti a subal. kina subal u buyu’ ku yadahay u satalakaway tuo-ma-ni-wi-hung (Tomaniivi), u telek nu bayu 1324 ku nikaylabu, sika idaw ku caldesay  a kilangkilangan nu , u masadumaay a kahenulan nu niyadu’ idaw kiya  na-ti, sa-u-lung-u atu law-to-kah.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] (u kamu nu Hulam: 斐濟總面積(含海域面積)為194000平方公里,其中10%面積為陸地。 斐濟包含322個島嶼,主要為珊瑚礁環繞的火山島,其中1/3有人居住。最大的島嶼為維提島與瓦努阿島。首都蘇瓦位於維提島上。四分之三的人口也居住在維提島。該島多山,最高峰托馬尼維峰(Tomaniivi),海拔1324米,並有熱帶雨林。其他重要城鎮有納迪、薩武薩武與勞托卡。) == '''demiad (氣候)''' == Fiji(斐濟) unu tanengay ku ba’ded nu a kutiay nu maka bayuay a demaad, tu mihcamihcaan hamin nu akuti nu demiad i cacay a didiay a kakitidaan. ya dihku nu demiad, tahkal i sabaw cacay a bulad katukuh i sepatay, u banihiw nu demiad nama kayniay i limaay a bulad katukuh i cacay bataan a bulad. anu i banihiwan tu a demiad, ya a kuti nu demiad makaala tu 22°C(72°F) ku talakaw. anu katukuhan tu a maudad ku demiadan, u tanengay ku dihku nu demiad kanca yadah ku udad, nikasaan u miduducay tu kenis sa. katinengan tu mihmihcaan kanca idaw ku cacay nu a kutiay a demiad tayni (cacay bataan nu mihcaan kinacacay tahkal  cacay bataan-sabaw tusa), nika ya kamu saan, u bali han tu u tanengay ku dihkuay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%90%E6%BF%9F] (u kamu nu Hulam: 斐濟屬於溫暖的熱帶海洋氣候,幾乎全年的溫度都在一個很小的範圍內。溫暖的季節出現在11月到4月,涼爽的季節則是從5月至10月。即使在涼爽的季節,平均溫度仍然高達22°C(72°F)。降雨是季節性的到來,溫暖的季節會有較多的雨量,尤其是在內陸地區。雖然一年平均會有一個熱帶氣旋來襲(十年出現10-12次),但一般說來,風是溫和的。) == '''a idangan (觀光)''' == === u pey-ka a subal “silisin a miawas tu lamal” 貝卡島「過火儀式」 === Fiji(斐濟) yadah ku adiadiay a subel, ya subal kanca idaw ku caay kalecad u masadumaay atu kungku, a lahican taneng makaadih tu salungayay atu bangcalay u langdaway nu kakutung, idaw ku pupuhkalay a kawaw, hamin nu tuud a micukaymas u nu itidaay tu a tuud. taneng tayda i tiniay tu subal nu timulan u pey-ka a subal (Bega) miadih tu “u lisin nu miawasay tu lama’’. u kamu nu ayayway, i tini i subal u nilecuhan tu tatama u caayay katalaw tu lamal, sisa u i tiniay nu muenengay kanca silisin aca tu kawaw, kya tatama a i badetay nu celacelasan a muculil, a milatuh tu kapahay, mahida u misengiay tu nu taywanay a misamiay nu kawaw. nika ayda haymaw satu malu saikian tu aadihan, anu idaw ku tayniay a laban, kanca tu demiad idaw tu ku misaikiay tu aadihan, u nu dumaay a sakaudip nu kawaw nu itiniay.[https://travel.ettoday.net/article/219566.htm] (u kamu nu Hulam: 斐濟小島眾多,每個島嶼幾乎都有不同的特色和故事,有的可以觀賞到美麗的藍珊瑚,有的以環保為主題,所用的東西幾乎都就地取材。也可以到本島南部的貝卡島(Beqa)參觀「過火儀式」。據傳說,在島上出生的男性都不怕火,所以當地住民會定期舉辦儀式,讓男生在滾燙的煤炭上行走,祈求好運,跟台灣的迎神活動有些類似,但現在已經漸漸變成表演形式,只要有觀光客,幾乎每天都有演出,算是當地蠻有特色的活動。) === pakan tu buting u aadihan餵鯊秀 === anu misakamu tu Fiji(斐濟), katuud ku tademaw maydih tayda i pisalamaan tu nanum amidang, mahida u mingaduyay, u micelemay miadih tu bayuay a tuud u kakutung atu ze-tay a buting, atu misalama milalaba tu layin, mikitkit tu sabahel a kawsuwa hawsa. mataneng tu tayda i piy-ka a subal mitaneng “pakan tu sa a buting” nu kawaw, atu u mahiniay caay katepalay u maedesay a adupan nipicapi masasalama.[https://travel.ettoday.net/article/219566.htm] (u kamu nu Hulam: 談到斐濟,許多人通常都會聯想到水上活動,像是浮潛、潛水觀賞海中珊瑚礁景觀和熱帶魚,或是玩衝浪、拖曳傘等。也可以到貝卡島體驗「餵鯊魚」活動,和這些平時很少接觸的兇猛動物近距離互動。) sayaway a mitaneng ku midangay sa a manakamiyalaw, anu pakan tu sa a butingan a idaw kya pasubanaay a taayaw pasubana hicaen a mikawaw, tasasa a mudebu i nanum hawsa, kanca idaw ku pasubanay pacabay i tepal miadih tu aadihan, u duma sa, idaw tu kumiadiay misakapah tu aadingan.[https://travel.ettoday.net/article/219566.htm] (u kamu nu Hulam: 初次體驗的遊客也不用擔心,在餵鯊魚前通常會有教練先進行課程教學,下到水中之後,會有教練陪同在一旁觀看,另外,也有相關的防護措施做保護。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan( 外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:斐濟|中文維基百科-斐濟]] *[https://travel.ettoday.net/article/219566.htm 斐濟必玩景點「貝卡島」] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] b9mzr3vq7v7j28ssv156uyuru21y42l Filip Vujanović 0 524 20695 20694 2019-11-21T15:27:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:F Vujanovic (crop).jpg|thumb|Filip Vujanović|alt=F Vujanovic (crop).jpg]] [[tangan:Flag of Montenegro.svg|thumb|u hata nu Montenegro|alt=Flag of Montenegro.svg]] Filip Vujanović 9 bulad 1 demiad, Filip Vujanović, u misingkiway. 1954 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Montenegro]] ayza sa ci Filip Vujanović, micakat a demiad sa i 2003 a mihca 5 bulad 22 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] abqzj4t52eqvgbh1sxzz12mkzzxbw1i Filipe Nyusi 0 525 110531 110530 2021-05-22T16:46:17Z Ool.taywan 1718 wikitext text/x-wiki [[tangan:Filipe Nyusi cropped.png|thumb|Filipe Nyusi|alt=Filipe Nyusi cropped.png]] [[tangan:Flag of Mozambique.svg|thumb|u hata nu Mozambique|alt=Flag of Mozambique.svg]] === u siwkay niza === 2 bulad 9 demiad, Filipe Nyusi, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mozambique]] ayza sa ci Filipe Nyusi, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 1 bulad 15 demiad. === u ngangan niza === u ngangan ku kamu nu [[Portugal]]:'''Filipe Jacinto Nyusi''' u ngangan ku kamu nu hulam:菲利佩·紐西 u ngangan ku kamu nu Sakizya:Byelipye.Nusi ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *菲利佩·紐西 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8F%B2%E5%88%A9%E4%BD%A9%C2%B7%E7%B4%90%E8%A5%BF] *Filipe Nyusi [https://en.wikipedia.org/wiki/Filipe_Nyusi] mep1heuys0nux9v75t0mc6asf3qpy2l Filong-tatama a ngangan nu Pangcah 0 526 87094 20713 2019-12-05T20:11:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Filong ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] kqa7r715bps3esutylqji2xj9iobwtr Finland 0 527 119567 119566 2021-07-17T09:41:45Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Finland.svg|thumb|u hata nu '''Finland (芬蘭)'''|alt=Flag of Finland]] '''Finland (芬蘭)''' u '''Finland (芬蘭)''' sa i labu nu Europe, itiza i 64 00 N, 26 00 E,u ahebal nu lala’ mapulung sa 338,145 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa 303,815 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 34,330 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 5,498,211. [[kakalukan umah]] sa 7.50%, [[kilakilangan umah]] sa 72.90%, zumaay henay umah sa 19.60%. [[tangan:Eu location finland.svg|縮圖|'''Finland (芬蘭)''']] u hun-lan a kapulungan a kanatal ‘’ kamu nu hunlan; Suomen tasavaIta, zuy-tin nu kamu; RepubIiken FinIand’’ pulung ‘’nipanganga’’ ‘’kamu nu hunlan; Suomi, zuy-tin nu kamu ; Finland, mahtusaay a nipangiha’’, nu piy-o a kanatal, u nu maltusaay tu kamu  nu kanatai, zuy-tina kamu atu nu hun-lan a kamu palcad han malu kanatal a kamu nu hun-lan, u ena atu zuy-tin, nu-uy atu e’-lu-si misulul a pabeli, misuayaw tu sadip satimul mapaliyud nu  pu-lu ku bayu’, sawali satimulan u nu malikakuay nu hun-lan, nu satipanayay u malikakuay nu pu-de-ni-ya, u hun-lan i kitaki u satalakaway nu nitadasan a kanatal atu sikalisiway a kanatal, u tademaw nu kanatal misaasu tu nikaudip a maudipay. makapukaputay a kanatal pabinaulan tu kamu ‘’ a maaymacay i kitaki kinakamu’’ u hun-lan i 2018 a mihcaan katukuh i 2020 a mihcaan matulin i tuluay a mihcaan pahedekan u sakamusepiay a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E8%8A%AC%E5%85%B0] (u kamu nu Hulam: 芬蘭共和國(芬蘭語:Suomen tasavalta,瑞典語:Republiken Finland),通稱「芬蘭」(芬蘭語:Suomi,瑞典語:Finland, 雙語發音 說明·資訊),是北歐國家,也是個雙語國家,瑞典語和芬蘭語平等成為芬蘭官方語言。陸地上與瑞典、挪威和俄羅斯接壤,西南面被波羅的海環繞,東南部為芬蘭灣,西面則為波的尼亞灣。芬蘭是世界高度的已開發國家和福利國家,國民享有極高標準的生活品質。聯合國公布的《世界幸福感報告》中芬蘭在2018至2020年連續三年排為世界上最幸福的國家。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Helsinki]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 6 bulad 12 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Sauli Niinistö]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 3 bulad 1 demiad. u cunli nu Finland (芬蘭) ayza sa ci [[Sanna Marin]], micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 12 bulad 10 demiad. == '''u cudad tu sapasubana nu hun-lan,  nu Hun-lan a pipasubana 芬蘭教育''' == hulic nipahecek nu hun-lan: “ya muenengay i hun-lan mamin a tademaw idaw ku tatungus paading atu sapalahad tu nu udipay a kamu atu lalangawan.’’ u nipimahida nu kanatalay a picudadan nipasubana’ tu wyu-yuan: “mahica kya u kamu masakahenulan? zayhan u kamu sa mahida u nu udipay nu maylabu, sibalucu’ay, nu udipay a nidatengan a kamu.’’ kamu a palekal situngus tu nu siyakay kina kawawan, mahida tu nu udip katinengan tu sakahenulan a yin-su, minanamay nu wawa mapalalit a matineng tu nu udipay tu a kamu atu lalangawan nu kamu tu nananaman, kya matineng tu sakay kamu ku sapinanam tu binacadan, mapadang tu ku dumaay nu maydihay a minanam.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] (u kamu nu Hulam: 芬蘭憲法規定:「居住在芬蘭的每個人都有權維護和發展自己的語言和文化。」國家教育委員會更強調:「為什麼母語很重要?因為母語是代表一個人內心、情感、身份和思維的語言。」母語是建立社會關係的關鍵,也是身份認同的重要元素,孩子對自己語言和文化的欣賞會影響其他語言的學習,精通母語有利於學習其他語言,也有助於其他學科的學習。) === nu neng tu binacadan a kamu tadengan tadungus nu picudadan a pasubana’ nu hun-lan. 重視母語的觀念落實在芬蘭教育上 === tada saka henulan nu hun-lan ku kamu nu binacadan a i picudadan pasubana, dateng sa ansa makatayni i hun-lan, atu malimatay nu himin nu micunbiay a saydang sayaway  nipikayki sa, namipalita cinidaan; “ i luma’ nayay ku matinengay musakamu tu kamu nu hun-lan, a hicaen mipadang tu adiwawa minanam i luma’ saw?” mitesek kunipatubeli nu saydang i balucu nu maku, sakamu sa cinida “caayyu! u kamu nu hun-lan taneng tanen tu i cacudadan minanam saansa, anu i luma’ u nu binacadan tu kukamu, minanam tu kamu nu binacadan, sakapahen tu ku kamu nu binacadan a minanam zayhan sa minanam tu kamu kya madayum tu!’’.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] (u kamu nu Hulam: 芬蘭對於母語教育非常的重視,回想起剛來芬蘭,和移民預備班的老師第一次開會時,曾經問過她:「家裡沒有人會講芬蘭語,要怎麼在家幫助孩子學習呢?」老師的回答令我印象深刻,她說:「不用啊!芬蘭語在學校學就好,在家就是講母語、學母語,把母語學好學什麼語言都很容易!」) kanca mibangbang ku ama ina atu wawa masukamu tu kamu nu binacadan, ciyaw-i’-ci mipadang tu mabulaway nu micudaday tu paytusa a lipay kina tusa a tatukian sinanaman tu kamu nu binacadan a sapicuda, ayda idaw tu ku lima a bataan taneng tu sipapilian tu kamu nu binacadan, nika kasatinman u hulan a pinanaman u kantanay dada ku pinanam,sisa pahedek tu kami a i luma tu udip ku minanam tu nu hulan a sulit atu kamu nu layak.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] (u kamu nu Hulam: 除了鼓勵父母跟孩子講母語,教育局也提供移民學生每週兩小時的母語課程,目前有五十多種語言可以選擇,只可惜華語課只有簡體課程,於是我們決定自己在家學繁體字與台語。) === i cacudadan nina makaadih tu kamu nu binacadan ku mahiniay a sapasubana atu sapalatlatay 學校經常可見與母語相關的教學與活動 === i cacudadan, u malimatay nu himin a saydang hina mipadang tu wawa a pasubana tu kamu nu binacadan a pasubana tu nu hun-lan a kamu mahida tu nu hunlan a kamu nu nasulitan maleca i tepalay tu nisulidan nu udip tu kamu nu binacadan, anu micudad tu i cacudadan sa kanca pasakamuen tu kamu nu binacadan a pangiha, hamin nu cacudadan sa a misaiki a nipilatlat tu nu sen-tan-ci, pilisinan nu lalud, taneng ku wawa i pikamuwan nu pabaw tu nu udip tu a kamu nu binacadan a musakamu.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] (u kamu nu Hulam: 在學校,移民班老師常會讓孩子利用母語來學芬蘭語,例如芬蘭語筆記就在旁邊寫上自己的母語,課堂活動會讓孩子用母語發表,全校性的表演活動如聖誕節、春季慶典,也讓孩子上台用自己的母語說話。) nacacay i nipinanaman sa, paytademaw a misuayaw  tu kaput maysiwkay tu nu udipay a kamu atu kanatal, sadikuday sa au nu udipay a kamu belihen tu nu Hu-lanay a kamu maytadihan tu sasasuliten, kilul satusa mutakus tu nu cayay kalecaday a kamu nu binacadan, mionegay simas tu henian pasubana tu nu heniay a kamu, kakayda hantu a mucebang. u tataynaan a wawa aku sa kayilayan a maysakamu, i picudadan a kaput sa mahmin maydih minanam tu nu sulit aku sa, zayhan tada bangcalen tu nasulitan aku, iti nipasubanaan aku sa, u kaput aku nidateng tada caay tu kadayum ku sulit nu Layak saan, sisa makadateng ci nida tu sapadadan, uyda u sacunus tu ngiha nu salit, kilul satu sipasubana nu kaput tu nu Ala-poun tu nipabaluhayan sakay ngiha a aasipen.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] (u kamu nu Hulam: 有一次在課程中,每個人要向同學介紹自己的國家與語言,最後的活動是用自己的語言翻譯寫出一些簡單的芬蘭語問候,接著找兩位不同母語的同學,請他們教你他們的母語,並記錄下來。女兒得意的說,班上每個同學都想學她寫的字,因為覺得很漂亮,然後在教學過程中,同學覺得漢字實在太難了,所以她想了一個方法,就是教他們寫注音,後來同學也教了她自創的阿拉伯文拼音。) 不只是移民班,普通班老師也會鼓勵孩子使用母語,在學校經常可以看到各種不同母語的海報與推廣活動。 caay kau nu mabulaway a masakaputay adada, nu kalahidaanay a kaput sa pasimal mibangbang ku sadan, tu micudaday a minanam tu nu binacadan a kamu, iti cacudadan sa.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] === u tineng musakamu tu yadahay a mibangbang tu wawa pakayadah tu kamu nu binacadan 支持孩子學母語就是促進孩子的多語言能力 === 芬蘭國家教育委員會的研究報告指出:多語言孩子對語言有更廣泛的了解,因此通常更容易學習新語言,多語言也有益於大腦的發育,因為他們在 不斷變化的情況下往往能夠更加適應,並會區分重要信息與無關信息,更能掌握語言的技能,不同的語言會相互影響並形成一個語言庫,提供多語言孩子在不同情況下依據需要使用和更改語言。而未來的工作生活需要的正是更多的語言技能和跨文化理解,多語言能力以及文化知識會具有強大的優勢。 u hun-lan a kanatal u picudadan nu uy-yin-huy a nikingkiyuwan hinisa sa ku kamu; yadah ku katinengan nu wawa hawsa a yadah tu ku katinengan tu kamu a matineng tu sayadahay, sisa namakaykayni ku ninanaman tu nisabaluhay kya a madayun musakamu, matineng tu yadahay a kamuwan sa u sakakapah tu punu a mucelik, zayhan u heni i anu mahicahica ku nikasasumad tanengay tu 更加適應 , matineng tu a mibungkay tu kapahay a kahenulan atu lacusay a kawaw, sangalepan tu milekec tu kamu nu binacadan satinengay,  u caay kalecadlecaday a kamuwan sa mapalilit tu masacacay ku kamu mala u cudad nu suku, sapaadih tu wawa nu yadahay tu caay kalecad a kamu sakaidaw atu misumad tu sasakamuan nu binacadan, anu ayaw mikawaw tu nikaudip mangalep misayadah tu tineng nu kamu nu binacadan atu miawas tu lalangawan a matineng, yadah ku tineng nu kamu nu binacadan atu lalangawan sa u saicilangay tu ku tineng.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] kaca a mibangbang tu wawa papinanam tu kamu kya c icelang ku nipinanam tu kamu nu yadahay nu kamu nu binacadan a tinengan, atu nu udipay atu nisakakuwan tu hekalay, u sakasatiman tu nu babalaki a sapabeli tu wawa a  sakiningan.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] (u kamu nu Hulam: 支持孩子學習母語便是促進孩子的多語言能力,以及身份及自我認同的發展,這是父母能送給孩子的珍貴禮物。) === maladayladaya tuway misaicilang paduduceng ku laylay atu kamu nu binacadan 一起努力將母語與文化傳承下去 === zayhan mitesek i balucu u kahenulan nu hun-lanay ku kamu,kya u udip tu ku sibalucuay tu sakay kamu nu binacadan sakasiacaay nu tineng, a misaiceiang tu demidemi a nikaudip atu wawa tu tatayna musakamu tu nu layakay a kamu, payduma nu kamu nu binacadan u sakahenulan amin a miading atu kasatinman, maidih kita misakapah tu salungan nu kamu .atu  binacadan nu lalangawan padududuc sa ku iluciluc.[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84] (u kamu nu Hulam: 因為深深感受到芬蘭對於母語的重視,讓自己也重新省思母語的意義,努力落實在日常生活中和女兒講台語,每一種母語都是值得保護與寶貴的,希望我們能將優美的母語與文化一代代傳承下去。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E8%8A%AC%E5%85%B0 中文維基百科-芬蘭] *[https://www.parenting.com.tw/article/5087950?c=84 親子天下-芬蘭的母語教育:把母語學好學什麼語言都容易] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] o10ejhgwagkeot82i1sqrkgyezb54v8 Fitar-tatama a ngangan nu Pangcah 0 528 87096 20742 2019-12-05T20:12:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fitar ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] mg4s9mhpgdsyffo2rue9el5ut5nhcpl Folalacay 0 529 119619 119618 2021-07-18T02:51:31Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Taitung Chen-kung cen Zong-siaw li Folalacay(台東縣成功鎮小港部落)]]Folalacay (台東縣成功鎮小港部落) == Folalacay == u sulit nu Hulam: 小港部落 Taitung sian(縣) Chen-kung cen(鎮) Zong-siaw li(里), namakay Chin-chao(清朝) a sumamad demiad, u sakacacayay a kang-ko(港口) i nusawaliyan, u Kangku nu Pa-tung-kuwan(八通關). 台東縣成功鎮忠孝里。從清朝光緒年間起就是為東部唯一的天然港口,是八通關古道出海的港澳。其地形是一座三面為礁石環抱的海灣,宛如紅蟳的雙螯環護,清代稱為「蟳管澳」,後雅稱「成廣澳」。本村村民的祖先原本住在瑞穗西方的紅葉溫泉附近一個稱做「古躍」的部落,約乾隆年間,因為從南投遷徒過來的布農族人,多次下山出草,村人的祖先只好遷居到鶴岡,但因為捕魚的糾紛得罪馬太鞍社,據說馬太鞍社人唆使賽德克族夜襲古躍,導致村驚惶四散,一部份族人終於逃到小港此地建立新居。 == u siwkay nu niyzau' == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Folalacay. u kasalumaluma’ nu Folalacay sa, 115 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 278 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 145 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku yincumin, 133 ku tademaw, pakalatu 48%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)48%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] *[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[http://www.tipp.org.tw/tribe_detail4.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=347 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Pangcah]] 7dsvcjr1yaifgzhmu1fw8hk46i03ibg Fonga-tatama a ngangan nu Pangcah 0 530 87098 20789 2019-12-05T20:13:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fonga ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] tjox6o1ov2ughvolqdawd204v9r0jrp Fono-tatama a ngangan nu Pangcah 0 531 87099 20798 2019-12-05T20:13:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fono ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 7ynaroh4ltkiw4tc8wu0mywzj3o52cf Forest Able 0 532 87100 20809 2019-12-05T20:14:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Forest Able '''('''福里斯特·阿貝爾) |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1932 a mihcan 7 a bulad 27 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |6 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Western Kentucky (1953–1956) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1976/saka3 a uwac/ 20 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Syracuse Nationals putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1956–1957 Syracuse Nationals pahanhanan tu kawaw |} Forest Able (福里斯特•阿貝爾) nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Forest Able i 1976 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 20, namapili’ tu nu Syracuse Nationals putiput putiput. 7 bulad 27 demiad, 1932 a mihca, Forest Able, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fcpfnduiwed801y412dd72f63leqjp1 Fotel-tatama a ngangan nu Pangcah 0 533 87101 20819 2019-12-05T20:15:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fotel ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] m6o1gr0p0daz3i1sx0wl8i9o9ou2rai Fotol-tatama a ngangan nu Pangcah 0 534 87102 20828 2019-12-05T20:15:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fotol ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p55 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] lvmfcjwj1mvta7tho4j27ju2lkfe5ya France 0 535 119583 119582 2021-07-17T10:06:24Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of France.svg|thumb|u hata nu '''France (法國)''' |alt=Flag of France]] '''France (法國)''' u '''France (法國)''' sa i labu nu Europe, itiza i 46 00 N, 2 00 E,u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 551,500 km''<sup><small>2</small></sup>'', u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 549,970 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,530 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 66,836,154. [[kakalukan umah]] sa 52.70%, [[kilakilangan umah]] sa 29.20%, zumaay henay umah sa 18.10%. u fuw-lan-si nu makumukumuday a kanatal (fuw a kamu;Republigue francaise, pangiha, [ʁepyblik fʁɑ̃sɛːz] ), pulung han France (法國) ( fuw a kamu; France,[fʁɑ̃s] (mitengil)), nu i tiniay i saetipan nu Europe (西歐) u nu i tiniay tu i ci-o kiyu nu idaway tu i nu baatay nu bayu u satabakiay a kakitidaan atu nu u dipay tu a kakididaan tu nu tatungusan a kanatal. naw nu France (法蘭西) paykay lima nu kalpulungay a kanatal napatiden tu mahcacay a nipikuwan atu u mamapaliyunay tu a cung-tung, u tatangahan nu Europe(歐洲) ta-lu ku satabakiay nu laylay atu nu sakay kinkuay i ''Paris'' (巴黎). kina i tiniay tu a kanatal i ''Mediterranean'' (地中海) patelek malitin katukuh i ''English Channel'' (英吉利海峽) atu amisbayu, sika i ''Rhine'' (萊茵) )a talawadaw laliting satu katukuh i saetipyu (大西洋),  hamin maluenenmay nu cukeday.  baatay nu bayu a kitidaan idaw ku timulan a America (南美洲) nu fuw-su-iy-na atu maliwasak i saetipyu (大西洋), u saetipyu atu timulyu (印度洋) nu subal. hamin nu kanatal malu sabaw waluay  nu tabakiay a kitidaan, nikahida ya limaay i tidahen i nu tawan henay. France (法國) atu [[Spain]] (西班牙) atu [[Morocco]] malecad amin idaw ku ti-cung-bayu’ atu bayuan nu saetipyu u tuluay a kanatal. France (法國) a kanatal nu ahebal a lala’ sa hamin i kanatal hamin nu kitaki sakasepad idaw ku cacayay, nika malu nuo-mong atu si-o a kanatal u ahebal nu lala’ u saabalay a kanatal, i Europe u ahebal nu lala’ u sakatuluay nu satabakiay a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9B%BD] (u kamu nu Hulam: 法蘭西共和國(法語:République française,發音:[ʁepyblik fʁɑ̃sɛːz] ),通稱法國(法語:France,[fʁɑ̃s] ( 聆聽)),是本土位於西歐並具有海外大區及領地的主權國家,自法蘭西第五共和國建立以來實行單一制與半總統制,首都為歐洲大陸最大的文化與金融中心巴黎。該國本土由地中海一直延伸至英吉利海峽及北海,並由萊茵河一直延伸至大西洋,整體呈六角狀。海外領土包括南美洲的那及分布於大西洋、太平洋和印度洋的諸島嶼。全國共分為18個大區,其中5個位於海外。法國與西班牙及摩洛哥為同時擁有地中海及大西洋海岸線的三個國家。法國的國土面積全球第四十一位,但卻為歐盟及西歐國土面積最遼闊的國家,歐洲面積第三大國家。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Paris ([[:zh:巴黎|巴黎]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 14 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Emmanuel Macron]] (Aynuman.Makehung [[:zh:埃马纽埃尔·马克龙|艾曼紐·馬克宏]]), 1977 a mihca 12 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu France (法國) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 5 bulad 14 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu France (法國) ayza sa ci [[Jean Castex]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 7 bulad 3 demiad. == '''u laylay nu France 法國歷史''' == fuw-ko a laylay nikalingatu i nu tademawan sayaway miepin tinalala’an nadikudan sasingangan satu u fuw-lan-si a lala’. namakayni i malumanay a zitay atu baluhay a zitay kalingatu kiyu idaw ku tademaw kakilukilu satu tayni muenen itini. katukuh nu langdaway a angtan nu zitay atu nu angtangay a zitay, kay-r-te a tademaw tayni satu caay tu kaputungputung micumud. nadikudan, i celahcan paytulu se-ci henay, u ze-r-man a tademaw (fuw-lan-ke a tademaw, si-ke-te a tademaw, a-la-man a tademaw, po-ken-ti  a tademaw ) tayni i tini; i celahcan paysepad se-ci, namakaaayni i s-sen-ti-na-wiy-ya a nuo-man a tademaw milabuay tu dina binacadanan.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E6%AD%B7%E5%8F%B2] (u kamu nu Hulam: 法國歷史開始於人類第一次踏足這片後來被稱為法蘭西的土地。從舊石器時代和新石器時代起,就陸續有人定居於此。到了青銅器時代和鐵器時代,凱爾特人又源源不斷地湧入。後來,公元三世紀時,日耳曼人(法蘭克人,西哥特人,阿拉曼人,勃艮第人)來到這裡;公元四世紀,來自斯堪地那維亞的諾曼人也加入了這一族群。) fuw-lan-si kinangangan namakayni i ci fue-lan-keay ze-r-man a niyadu. i celahacan a mihcaan u mahida, ya sa-li-abinacadan fuw-lan-ke a hungti ci ke-luo-uwi i lan-si mamin tu nisinlian misasiciya tunu ciwlu a kiwkay, namahini satu u faw-lan-ke yatungus mahida nu tinsukiway a kiwkay makakumutay. kinakaw hawsa mapalalit tu i baad, u faw-ko katukuh i 1905 a mihcaan kiya tatengaay tu malaliyas ku kiwkay. ke-lo-uwi pakumu han tu ku fa-lan-keay  nu sa-li a binacadan atu li-pu-li-an a binacadan kinatusaay a niyadu’, i kaw-lu atu zi-r-man malekec tu kya linubuay  a dahac nu lala’, patideng tu faw-lan-ke a hungti, mibawah tu mu-lo-ung a hungti. u i luc nifaw-lan-ke a hungti macakad ku ahebal nu lala’ nida. celahacan nu 751 a mihcaan, mu-luo-un nu hungtian mapakutay tu nu ciya-luo-lin a hungti, nika kina caay kalawilaw ku fuw-lan-ke a hungti ku nisatabaki tu nikawawan, sangled tu ku ca-li-man, mikelec tu te-i’-ce tu nu walian i (sa-ke-sen ), aw-ti-li, atu i’-ta-li. calehacan 843 a mihcaan, ciya-lo-lin a kanatal palaliwasaken niya tatuluay a baki nica-li-man, makaawas《fan-r-ten a nikasasulitan》, ya maanalay ci ca-li maala tu nu si-fuwa-lan-ke a kanatal. calehacan nu 987 a mihcaan, yi-ke‧ka-pyA malu nu si-fawa-lan-ke a kanatal, mapatiden tu sakatulu nu fawa-lan-ke a kanatal — ka-pyA a kanatal.fuw-li-r-se atu anuayaway nu hungti u fawa-lan-si-a kanatal pakumu han tu ku lala’ patahkal misabaluhay tu nisaungayan, namicakay tu tuo-foy-ni ( 1349 a mihcaan ) , katukuh makunkun nu a-r-sa-se ( 1648—1681 a mihcaan ) , ya fawa-lan-si a kanatal nu sawalian nu lilis namakay i lo-na-he macuduh tayda i a-r-pyA-se a buyu, namakay i so-en-he macuduh tayda i lay-yin-he.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E6%AD%B7%E5%8F%B2] (u kamu nu Hulam: 法蘭西這個名字來自於一支叫法蘭克的日耳曼部落。公元500年左右,撒利族法蘭克的國王克洛維在蘭斯受洗,皈依基督教,從而使法蘭克的王權同天主教會形成聯盟。這一事件影響深遠,法國直到1905年才實現政教分離。克洛維合併了法蘭克的撒利族和里普利安族兩個部落,在高盧和日耳曼尼亞征服了廣袤的土地,建立了法蘭克王國,開啟了墨洛溫王朝。他的後代使法蘭克王國的領土進一步擴大。公元751年,墨洛溫王朝被加洛林王朝取代,但這並未影響到法蘭克王國擴張的步伐,尤其是查理曼,他征服了德意志的北部(薩克森)、奧地利、以及義大利。公元843年,加洛林帝國被查理曼的三個孫子瓜分,通過《凡爾登條約》,禿頭查理獲得了西法蘭克王國。公元987年,于格·卡佩成為西法蘭克國王,建立了第三個法蘭克王朝——卡佩王朝。腓力二世及其以後的國王為法蘭西王國的領土統一提供了新的動力,從購買多菲內(1349年),到兼併阿爾薩斯(1648—1681年),將法蘭西王國的東部邊界從羅訥河推到阿爾卑斯山,從索恩河推到萊茵河。) == '''u laylay nu kakanan nu France 法國飲食文化''' == lami nu France (kamu nu France: Cuisine francaise, lPA: [kɥi. zin fʁɑ̃.sɛz]) nu makayniay tu i France, u sasakamuwan nu kitaki natacuwcuway tu ku nipisalami’ ku mahiniay. u saicelangay a hungti nu France a masakakuay, i lu-i’ sabaw sepad a tatukian katukuh i tungduh, u enen ilabu caay kadengin kumelic nu bangcal u sakanan madimel tu kakanan, u canancanan a nisalami’an sa namakayni mitudung tu nu kapahay a nikaudip tayda tu i tatamdawan. (u kamu nu Hulam: 法國菜(法語: Cuisine française, IPA: [kɥi. zin fʁɑ̃.sɛz])是一種源於法國,並在全世界廣為流傳的烹飪系統。法國君主具有較強王權,在路易十四時達到頂峰,宮廷奢華風氣在飲食上十分講究,各種烹飪方法通過效仿的貴族流入民間。) France nisalami’an pidimela tu a nisalami’ atu nuneng ku wayway i pikanan micuduh pasubana tu katini atu sacucuk, i France u budu’ kuyadahay a epah (kamu nu France: vin) atu cis-se (kamu nu France: fromage), malu nu Franceay tu a misalami’ lacus i nayay ku sapacamul a zayliyaw, i France anu i cuwcuw yadah ku tahekalay nu tuud tu epad a lasubu idaw ku lima a bataan ku caayay kalecad nu bangsi anikan tu ci-se, anu i cuwa ku ayaway makasanga tya tuudan a uwiyda a miyadu’ ku sipangangan tiya nganganan, idaw ku nu dumaay a niyaduan mahida Camembert anu mikilin i kantan a ti-tu caay kawmatepa, nika anu icuwa nu cacay a cudadan nu fawa-a kamu nu zitin atu yin-a kamu nu zitin sa, mikilin itini kanca idaw amin matepa midayhiway kina nipanganga tu ci-se.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E9%A3%B2%E9%A3%9F%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam: 法國烹飪重視烹飪方法和餐桌禮儀並推廣了使用刀叉,法國盛產葡萄酒(法語:vin)和起司(法語:fromage),成為法國烹飪必不可少的調味料,法國各地大約出產450多種不同風味的起司,每一種起司以最先發明其做法的村鎮名命名,有的村鎮如Camembert在任何普通地圖中都找不到,但在任何一本法語詞典甚至英語詞典中,都能找到這個代表起司名稱的詞。) satu pidimela tu waywayan mangalep tu ku aydaay a France i nipisalamian atu nisangaan tu nanum atu nu laylay u satabakiay a nipatahkal, mikinkiw tu idaw ku ya-li-ku, kanzumi, fun-ce niliywlian amin nisabaluhayan tu nisakapahanay tu a kakanan, sisa u France a lami’ u sasitungusay a pikanan tu tatengaay tu. [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E9%A3%B2%E9%A3%9F%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam: 除了重視禮儀外更因為在近現代法國在烹飪和飲食科技和文化的巨大貢獻,發明了包括壓力鍋、罐頭、分子料理等新的處理食物的方式,所以法國菜被視為西餐的正宗。) France a nisalami’ anu i cuwacuwa a kenis u nu i tidaay tu a kakanan, idaw henay ku caay kalecad ku sakanan, nu satimulan miduducay tu bayu’ u nu cukanaay a simal mamin ku yungen, i satimuan, i satipan nu miduducay tu bayu’ hawsa nu i nanumay a tuud, i saamisan, i sawali kya u titi’ amin kukaen. u sakamuan amin, u France a tademaw caay kanamuh mukan tu caay kasititi’ay a lami’.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E9%A3%B2%E9%A3%9F%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam: 法國烹飪在各地區根據其特產,也具有不同特色,南方沿海多使用橄欖油,南方、西方沿海多水產,北方、東方則多肉食。整體來說,法國人不太喜歡素食。) u France u sakaidaw ku caay kalecad nu kakanan idaw kya balaud a alipatu (grenouille), nihenhenman a tulakuk (coq au vin), France a kacumuli (cog au vin), yu-hung a taduk (confit de canard); u kakanan nu heni sa u minpaw, u nu masadumaay a minpaw idaw ku ke-sung (croissant) atu masacungkulay a minpaw (baguette).[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E9%A3%B2%E9%A3%9F%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam: 法國比較具有特色的食品有:青蛙腿(grenouille)、燉雞(coq au vin)、法國蝸牛((coq au vin)、油封鴨(confit de canard);主食主要是麵包,具有法國特色的麵包有可頌(croissant)和棍式麵包(baguette)。) nu mukan tu ku France a tademaw sa kanca u likitasang, masaduma sa  u tanayuay ku takal, u tapang nu luma tu tatama tatayna masasuayaw aca muenen i takal nu pikanan, u luma tu cimacima sa  atu tayniay nu labang a tademaw i tapiingan ku henimuenen nu tataynaay makayda i  nu tataynaan a silac nu tatamaay makayda i nu tatamaan hamin muenen kiya lihalay a pasisi misilacen, u sapikan tu sala caay amin kalecadlecad sala i pikanan sikatini sacucuk atu kaliling, u sala ku sakaen, i pabaw nu takalal cacay ku lami’, mamin i nai’ tu kya patahkal tu dumaay a sakatusa, nika u pikanan a sala sa anu mamin tu mukan sa pakilul han patatungduhtungduh han ku sala i tapiingan  tepal nu tusaay a kakannay nu tademaw , namakaynuhekal makayda a paduduc hawsa maylabu satu ku lingatu.anu saayaway ku lami’ u kabi’ ku miasu’ay tu kaen (soupe), kilusansa u cudety a nikabadasan (hors-d'œuvre), kilu satu tada u kakananay tu a lami’ (plat de résistance), sadikuday tu u sicedanmay a kakanan (dessert),alaala han tu ku minpaw, kya dahan ku nilawpes tu nu yin amilikaay a tademaw, ayaw mukan misuen ku layaw tu epah, teban mukan u nu nanumay a kakanan atu titi’ay lami’ sapacabay mukan tu salengacay nu budu a epah. anu titi’ay sa u sumanahay a budu a epah, u France a tademaw sayadahay ku nilawpes tu pudu a epah, anu mukan tu kanca idaw aca,atu yin amilika nu hulic caay tu kalecad, anu caay henkaw muhelup tu budu a epah sa kapah tu muhelup. u sasakamuan a tatudung tu nu satipan ku France a tademaw i kakanan u satinengay tu liki nu pikanan.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E9%A3%B2%E9%A3%9F%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam: 法國人就餐非常講究禮儀,一般用長條型餐桌,男女主人各坐餐桌兩頭,家中其他成員或客人在餐桌兩旁按從女主人一側向男主人一側重要程度遞減方式排列,餐具使用各種不同形狀的餐刀、叉子和勺子,用餐盤就餐,桌面上只能存在一道菜,撤去前一道才能上第二道,但餐具根據本次用餐情況全部擺放到就餐人餐盤兩側,由外側往內側使用。一般第一道菜是開胃濃湯(soupe),然後是冷盤(hors-d'œuvre),接著才是主菜(plat de résistance),最後是甜點(dessert),麵包隨時取用,比英美人消耗多。餐前喝利口酒,餐中水產和禽類菜配乾白葡萄酒。肉類菜配乾紅葡萄酒,法國人消耗葡萄酒較多,幾乎每餐必備,和英美法律也不同,未成年人也允許飲用葡萄酒。法國人的就餐禮儀已經成為西方宴會的經典模式。) u pikanan nu France u sasakamuan mancalaay a liki atu asuay a kakanan, i kitaki nu tabakiay a cen-se u mancalay satekesay a pikanan mahida u nu France ku satekesay a pikanan. u France i kitaki kya singangan tu kakanan tu nu laylayay a kanatal, i France caayay kalecadlecad a kakitidaan sa ya kitidaan caay tu kalecad ku dumaay a kakanan. tada i kaen ku France misa asu tu kakanan, sisa mukan ku fawa-ko tu lami’ kanca yadah ku sapikaen tu lami’ idaw ku sala katini kalilin sapicucuh hatidakayadah nu tuud.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E9%A3%B2%E9%A3%9F%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam:法國餐館以其豪華的禮儀和風味著稱,世界各大城市中最豪華昂貴的餐館幾乎都是法國餐館。法國是世界著名的飲食文化大國,在法國不同地區有不同的特色美食。由於法國人相當地重視美食,所以吃法國菜時所需要的餐具也是非常多的。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9B%BD 中文維基百科:法國] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E6%AD%B7%E5%8F%B2 中文維基百科:法國歷史] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%B3%95%E5%9C%8B%E9%A3%B2%E9%A3%9F%E6%96%87%E5%8C%96 中文維基百科:法國飲食文化] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] fgcj2pnpw4mj2ks1mxljeydd6knrgz9 Frank-Walter Steinmeier 0 536 87103 20876 2019-12-05T20:18:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Frank-Walter Steinmeier Feb 2014 (cropped).jpg|thumb|Frank-Walter Steinmeier|alt=Frank-Walter Steinmeier Feb 2014 (cropped).jpg]] [[tangan:Flag of Germany.svg|thumb|u hata nu Germany|alt=Flag of Germany.svg]] salengacay a tademaw, u tatama ciniza, nalecuhan i 1 a bulad 5 a demiad 1956 a mihcaan, Frank-Walter Steinmeier, u misingkiway. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Germany]] ayza sa ci Frank-Walter Steinmeier, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 3 bulad 19 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] 4h6q9homx5nbl4ef7mmg8rd1qzplc5e Frank Baird 0 537 87104 20886 2019-12-05T20:18:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan | Frank Baird |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1912 a mihcan 4 a bulad 10 a demiad/ Toledo, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Butler (1931–1934) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1937–1940, 1941–1942 Indianapolis Kautskys |} Frank Baird nalecuhan i Frank Baird, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 4 bulad 10 demiad, 1912 a mihca, Frank Baird, miunduay. (mapatay i 2007 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] diyfdaf4gja78io5q8b9p6f12qeqsk3 Frank Baumholtz 0 538 20896 20895 2019-11-21T15:27:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Frank Baumholtz |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1918 a mihcan 10 a bulad 7 a demiad/ Midvale, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |178 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Ohio (1939–1941) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1945–1946 Youngstown Bears 1946–1947 Cleveland Rebels |} Frank Baumholtz nalecuhan i Midvale, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 10 bulad 7 demiad, 1918 a mihca, Frank Baumholtz, miunduay. (mapatay i 1997 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8xq7izvoi0myxtxuhc88tm6x33op1s3 Frank Brian 0 539 87105 20908 2019-12-05T20:20:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Frank Brian |- | colspan="2" |[[tangan:FrankBrian.jpg|Frank Brian|alt=FrankBrian.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1923 a mihcan 5 a bulad 1 a demiad/ Zachary, Louisiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |8, 13, 7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |LSU (1942–1943, 1945–1947) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1951, 1952) NBA mihcaan sakacacay putiput mimaliay (1950, 1951) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1947–1950 Anderson Packers 1950–1951 Tri-Cities Blackhawks 1951–1956 Fort Wayne Pistons |} Frank Brian nalecuhan i Zachary, Louisiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 5 bulad 1 demiad, 1923 a mihca, Frank Brian, miunduay. (mapatay i 2017 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 75seysg8k0mug25qf29qujvc45v5386 Frank Brickowski 0 540 87106 20929 2019-12-05T20:20:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Frank Brickowski |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1959 a mihcan 8 a bulad 14 a demiad/ Bayville, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34, 33, 43, 40 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn State (1977–1981) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1981/saka 3 ku uwac/silsil 57 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1981–1982 Cagiva Varese 1982–1983 Reims CAUFA 1983–1984 Maccabi Tel Aviv 1984–1986 Seattle SuperSonics 1986–1987 Los Angeles Lakers 1987–1990 San Antonio Spurs 1990–1994 Milwaukee Bucks 1994 Charlotte Hornets 1995–1996 Seattle SuperSonics 1996–1997 Boston Celtics pahanhanan tu kawaw |} Frank Brickowski nalecuhan i Bayville, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Frank Brickowski i 1981 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 57, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. tatama, nalecuhan i 8 a bulad 14 a demiad, 1959 a mihcan, Frank Brickowski, u miunduay ciniza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tatama]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:tademaw]] sldkchoiluh5xep8pyqhn8dlgu4gr03 François Hollande 0 541 127650 20942 2021-12-30T13:55:45Z НСНУ 1247 2017 wikitext text/x-wiki [[tangan:Francois Hollande 2015.jpeg|thumb|Francois Hollande, 2015|alt=Francois Hollande 2015.jpeg]] [[tangan:Flag of France.svg|thumb|u hata nu France|alt=Flag of France]] François Hollande 8 bulad 12 demiad, François Hollande, u misingkiway. 1954 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[France]] ayza sa ci François Hollande, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 5 bulad 15 demiad. His presidential term ended on 14 May 2017. 2bjrpgl3vwwtau63qfk8a4gicchzrmd Fred Beretta 0 542 87107 20953 2019-12-05T20:21:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Fred Beretta |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1917 a mihcan 1 a bulad 24 a demiad/ Proctor, Vermont |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Purdue (1937–1940) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1940–1941 Akron Firestone Non-Skids |} Fred Beretta nalecuhan i Proctor, Vermont, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. 1 bulad 24 demiad, 1917 a mihca, Fred Beretta, miunduay. (mapatay i 1962 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] eon9r9e3zghop2qkpt674xo4or8evo4 Fred Boyd 0 543 87108 20963 2019-12-05T20:21:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Fred Boyd |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1950 a mihcan 6 a bulad 13 a demiad/ Bakersfield, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay, mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |18, 11, 4 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oregon State (1969–1972) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1972/saka 1 ku uwac/silsil 5 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1972–1976 Philadelphia 76ers 1976–1978 New Orleans Jazz pahanhanan tu kawaw |} Fred Boyd nalecuhan i Bakersfield, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Fred Boyd i 1972 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 5, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. 6 bulad 13 demiad, 1950 a mihca, Fred Boyd, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] r2q6r8t35wy7x48370wn51o56a0azxr Fuad Masum 0 544 106842 20977 2021-04-17T12:40:22Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuad Masum 2014.jpg|thumb|Fuad Masum, 2014|alt=Fuad Masum 2014.jpg]] [[tangan:Flag of Iraq.svg|thumb|u hata nu Iraq|alt=Flag of Iraq.svg]] Fuad Masum 1 a bulad 1 a demiad, Fuad Masum, u misingkiway. 1938 a mihcaan nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Iraq]] ayza sa ci Fuad Masum, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 7 bulad 24 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 2kq82peffe7i89xdiqiltr5cgq9dkk8 Fudafudak 0 545 87109 21004 2019-12-05T20:22:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==Fudafudak== u sulit nu Hulam: 莿桐部落 ===u siwkay nu niyazu=== i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Fudafudak. u kasalumaluma’ nu Fudafudak sa, 67 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 152 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 10 ku tademaw, pakalatu 7%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 142 ku tademaw, pakalatu 93%. 杉原海灣是此地刺桐部落(又作莿桐部落)阿美族人的傳統領域。刺桐部落與美麗灣BOT案的六年對峙,「還我杉原灣,拆掉美麗灣!」2012年09月20日爭議多時的台東美麗灣渡假村開發案,最高行政法院認定這起開發案需經過環境評估,但美麗灣渡假村在未經環評就擅自興建,違法事證明確,20日判決定讞,環保團體勝訴。 == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 3%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 2%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kyuni, katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yuanncumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] t010l804l4oueedb1uawjqjh99mz3oa Fuday-tatama a ngangan nu Pangcah 0 546 87110 21013 2019-12-05T20:22:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fuday ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p55 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 80eowc1dzgb3waqxtn21o680mgcyc5z Fukid 0 547 87111 21039 2019-12-05T20:22:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==Fukid== u sulit nu Hulam: 新馬蘭部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Fukid. u kasalumaluma’ nu Fukid sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 199 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 103 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 96 ku tademaw, pakalatu 48%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 42%, Paywan(Paiwan) 5%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 3%, zumazuma 1%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a niyazu' kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] c8rfau2hvp6jzqy1typrf1dyh50zy5w Fulaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 548 87112 21049 2019-12-05T20:22:50Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fulaw ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] qmmrk8oyx41h1ha4a8jhj78ysp5uif9 Fuli 0 549 110038 110037 2021-05-20T09:39:25Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|縮圖|Fuli (Zosi go)]] '''Fuli (富里鄉)''' a sakuwan ku [[Hualien]]. kumud nu kalesakan, 172.01 km². (kalesakan nu linpanti 67.31 km², kalesakan nu pawliwti 1.93 km²), u kasabinawlan, 2,030 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 783 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 1,086 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 53%(Pangcah) ku kasabinawlan. u Pangcah ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Fuli mala 13 a cuwen atu 9 ku niyazu’. kina 9 a niyazu’sa, [[Cilamitay]](吉拉米代部落), [[Talampo]](達蘭埠部落), [[Monating]](姆拉丁部落), [[Cirakesay]](基拉歌賽), [[Pacuya]](巴族耶部落), [[Ancoh]](安住部落), [[Maliwang]](馬里旺部落), [[Lupo]](露埔部落), [[Cihalaay]](黑暗部落). 富里鄉(阿美語:Kongpo)是台灣花蓮縣最南方的一個鄉,北與玉里鎮、西與卓溪鄉、東北與台東縣長濱鄉、東與成功鎮、東南與東河鄉,南與池上鄉接壤。 Fuli hananay a kenis sa (kamu nu Pangcah sa Kongpo) han, i Taywanay Kalingku masatimulay a kitidaan nu kenis, kaamisan sa atu Puseku, nutipan sa atu ya Zhuoxi a kenis, walian kalaamisan atu ya Pusungay ya Changbin a kenis, kawalianay ya Chenggong a kenis, walian kalatimulan sa ya Donghe a kenis, i nu timulan sa malalitin atu Chishang a kenis. 鄉內人口約有一萬人,現境內有客家人、閩南人、外省人、阿美族、大武壠族、馬卡道族、西拉雅族等多元族群特色,地方通行語為阿美語與台灣客家語。 maylabu nu kenis sa kaidaw nu tademaw makaala tu cacay nu mang kayadah, nikahida nu kasapulung nu binacadan sa, idaw ku Ngayngay, Layak, Hulam, Pangcah, Taulung a binacadan atu ya Makataw atu ya Silaya a binacadan kayadah nu kasasiduma, i labu nu kenis sa u nu Pangcahay atu nu Ngayngayay a kamu ku kasalalacal. 主要產業活動以農業為主,主要特產以富麗米(富里米)、香菇和金針為大宗。鄉內的六十石山、羅山瀑布及東富公路上的小天祥是知名的觀光景點。 kasasilacul nu itidaay sa u malukay ku sakatatungus nu binawlan, u sakahenulan sa ya Fuli a sabak atu ya budu atu ya cin-ceng ku sayadahay nu nikalukan. i kenis sa ya Liw-se-tan hananay a buyu’ atu ya cascas nu Lo-san atu ya kawalianay a Fuli, i dadanay ya siyaw-ting-siyan ku kasingangan tu piidangan a kitidaan. == sakay nu laylay (歷史) == 據內政部「地名檢索系統」,有關現行「富里鄉」此地名有以下記載:富里鄉位居花東縱谷的中段,是花蓮縣境內位置最南邊的一個鄉。 富里舊稱「公埔」,地名之說有以下幾種: masulitay i nu paykanatal sa (nu kasingangan nu malusimetay), sipakay nu masakiketay i aydaay (Fuli a kenis) ina ngangan nu kakitidaan sa kaidaw nu nipasilatan a masulit, ina Fuli hananay a kenis sa u eneng itiniay masadihepay nu buyubuyu’an nu tebanay a ngatu, sakay nu Kalingkuay satimulan a kenis. kasumamadan a ngangan nu Fuli sa u "Kung-pu" han u nipangangan i mahida sa pakay sasaen a pasilsil: 1.昔時為公家團體或平埔族群的公共牧場,用來放飼牛羊,以及放置柴草之類,公埔的地名由此得來。 1. i mukasi sa nu masakaputay atu cenhuay atu nu Tangabulan a kapulungan pahuding itini, sipapikaen tu katalalan atu sidi, atu sisaupuan tu kasuy, lutuk a tuudtuud, kiyu ina Kung-pu hananay a ngangan sa sipakayni ku kasingangan. 2.源起於清光緒元年(1875年),解除番境各例禁,設立卑南撫墾局時所頒布拓墾章程中,規定每人先分田一甲耕種,另給附近原野(埔地)一甲,令其續耕。凡未著手墾殖之預備地,即稱「公埔」 2. kalalekalan nu sikaidaw sa namakay i kaHulaman ya Cing-kuwan-si kalingatuan nu mihcaan (1875 mihcaan), mihulak tu ya niyaniyadu’anay a mipulu’ tu sakelec a kawaw, patideng tu ya i Piyumaay mamikuwanay tu nu binacadan a masakaputay, kaidaw nu nisulul tu sahulic tu lice i cudad, nipikilac sa masacacay nu tademaw sa siwada tu cacayay a kubu tu umah patadas a maluk, duma sa painien tu nu i capiay nu bukebukelalan sikaala tu cacay a kubu uculan a maluk. anu idaw ku nipalatek hananay nayay ku patadasay a nalinabuan a umah sa, u masayiubiay mapanganganay "Kung-pu" han. 3.昭和12年(1937)地方改制時,日本人引用他們本土的一個古國名稱將公埔改為富里庄,現在日本千葉縣內也有一個名為「富里町」的鄉鎮,……近代則望文生義將「富里」解釋成『富裕鄉里』」。 3. Siw-ho sabaw tusa a mihcaan (1937 mihcaan) nu kenisay a likec sa, u Dipun mililit tu nu itidaay tu a sakay nu kasumamaday, pasumaden ku kasasingangan nu kitidaan u Fuli han a kasaniyadu’, i aydaay nu Dipun sa ya Ciyen-ye hananay a kenis sa idaw aca ku sikalecad nu ngangan a kitidaan u "Fuli-ting" han, ….. i aydaay tu ya nipaulican nu mihulak tu imi sa, pasumaden ku "Fuli" a misaheci tu nakamuan masa nu "kasibekan kakitaanay a kenis sa". (關於「富里」一名的由來,近代也有多種解釋。1.由於土地肥沃,盛產農作物以水稻為主產,故於昭和12年(1937年)年10月1日改為富里庄役場,取「富裕鄉里吉祥」之意。) (masakiketay nu Fuli a ngangan nikalalekalan sa, i aydaay nu ziday a nakamuan sa yadah ku pahulakan. 1. kasadamekan nu lala’, sikasibek nu nikaluk sa u tipus ku sasitungusan, kiyu iti Siw-hu sabaw tusa a mihcaan sa (1937) cacay a bataan a bulad cacay a demiad, sipasumad han tu ya Fuli a kakalukan han, nipangangan sa muwala tu "Fuli a kenis sikakitaan sananay a misangayay sa" ku imi.) == Sin-sing hananay a niyadu’ (新興村) == 本村原屬竹田村的一部份,舊稱「頭人埔」。 nu Sin-sing hananay a niyadu’ sa, i labu nu Cu-tiyenay, sipangangan han tu "Ta-lan-pu". 日治初期沿襲清代舊制,仍稱馬加祿莊,屬卑南廳新鄉管轄,明治四十二年(1909年)改隸大庄區轄下。民國三十八年因人口漸增,劃出竹田村北區成立一個新的村,因本村的開發稍遲於竹田,故取名新興。 i kaDipunay a kalingatuan a mikuwan mikilul tu nu kaHulaman a katenesay a nipikelec a mikuwan, nipangangan sa uyda han ya Ma-ciya-lu a niyadu’ ku kasingangan, sa nu Puyumaan a masakaputay ku mamikuwan, katukuh i Min-ce sepat a bataan idaw ku tusa nu mihcaan (1909 mihcaan) sipasumad han tu ya Ta-cuwan han a pikuwan. i kaHulaman 38 a mihcaan katuudkatuud tu katademaw, sipabacu tu ya Cu-tiyen sakaamisan nu kitidaan a patideng tu masabaluhay nu niyadu’, pasu mausuy a kasilacul nu Cu-tiyen, kiyu pabaluhay tu ya Sin-sing hananay a nikasingangan. == sakay nu Siye-siyaw-yen (學校園) == 學校園居民純為日治時期移入的客家籍,馬加祿則以平埔、閩南籍居多,以及少數客家籍,東竹純為日治時移入的客家籍聚居。位置為於現在的1鄰至8鄰一帶,8鄰位於馬加祿部落一小部分。 itini i Siye-siyaw-yen muenengay nu tademaw sa, kutusi sa, masa nu nipikuwan nu Dipun mabulaway tayni nu Ngayngay a binacadan, ina Ma-ciya-lu hananay a kitidaan sa nikayadah han ku Tangabulan atu Layak ku katuuday, atu ya kasaadidiay nu Ngayngay a tademaw, itini i Tung-cu hananay a kitidaan sa i kaDipunay tuway a mabulaway amin tayni ku katuuday. u kakitidaan sa i aydaay masacacayay a bangti katukuh i waluay a bangti ku eneng. ina waluay nu bangti sa kasaniyadu’ i Ma-ciya-lu u saadidiay a dada. == Ma-ciya-lu a kitidaan (馬加祿) == 地名源自清代同治元年(1862年),此地原為一名叫「馬加祿」的卑南族人所擁有的獵場,其他人來此狩獵時,必須奉獻一半的獵物給地主,遂以其名為地名。民國三十八年劃成一村,定名新興。位置約略為新興村9到13鄰一帶。 u kasingangan sa namakay i masahungtiay henay a ziday ya Tung-ce kalingatuan a mihcaan (1862), ina kakitidaan a nipangangan sa, sipakay masacacaay a aadupan a kakitidaan ya "Ma-ciya-lu" hananay u nu Puyumaay a binacadan kasaidawan kuyda a piadupan, u nu dumaay a binacadan tayni miadup sa, a painin tu pangkiway nikaala tu niadup tu itiniay nu kaidaw a binacadan. kiyu u ngangan nu situngusay ku mapasiketay a ngangan. i kaHulaman 38 a mihcaan pulung han pasaniyadu’, mapangangan tu Sin-sing han. u kitidaan sa hakay i Sin-sing siwaay katukuh i sabaw tulu a bangti kaahebal. == sakahenulan a kacaliwayan a kawaw (重要事蹟) == 全國首例將平埔族列為「鄉定原住民」 i kanatal sa mala sayaway nu Tangabulan a binacadan mapasilac (u kenisay a yin-cu-min) 2013年11月15日,富里鄉公所將平埔族列為「鄉定原住民」,此創舉乃全國首例。鄉長黃玲蘭說,2005年台南縣府就已經承認西拉雅族,認定為「縣定原住民族」,並於2009年起受理族籍登記;高雄市也在今年十月承認「市定原住民」,因此富里鄉希望比照台南、高雄市,先從「鄉定原住民」開始推動,希望藉此讓族人從自我認同開始,進而團結起來保存文化。日治時代在「昭和」以前,將平埔族認定「熟蕃」,戶籍資料上有註明「熟」;「大正」以後則改註記「平」,也就是「平埔族」,只要家族的日治時期謄本上有註記,就可認定為大武壠族、馬卡道族、西拉雅族等平埔族群。 i 2013 a mihcaan 11 a bulad 15 a demiad, Fuli a yakuba sa sipasilacen ku Tangabulan u "kenisay a yin-cu-min han", kaidaw nina kawaw sa mala sayaway i kanatal mapaadih. u tapang nu yakuba pangiha, i 2005 a mihcaan ya Taynanay a kinsehu sipahecian tu kiya Silaya hananay a binacadan, pakalucek tu "cenhuay a yin-cu-min", satusa i 2009 a mihcaan maylayap tu nipasiket tu kika; ya Kaw-siyun-se sa iti cacay a bulad sa misaheci tu nu "nabakuwan a yin-cu-min", kiyu u Fuli maydih a sipalcad tu nu Taynan, Takaway a milihida tu nu tau a pitudung, ngay kakayda satu a misaheci a misuped tu lalangawan. i kasumamadan sa masulitay i kika sa, idaw ku mapabacuay tu nasulitan u "su-huwan", i masalamitay a kika idaw ku "su"; "Ta-cen" a ziday sa mapasumad ku nipabacu u "Tangabulan han", anu idaw ku ngasaw ita masulit tu "pin" hananay sa u Tangabulan tu ku sausi, kiyu ya Taulungay a binacadan, Makataw a binacadan, atu ya Silaya a binacadan sa u Tangabulan amin ku sausi. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%AF%8C%E9%87%8C%E9%84%89 富里鄉] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] g35gfpgm7pj7ueqpltpe4nm1zf03u2b Fulufuluan 0 550 87114 86227 2019-12-05T20:23:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Fulufuluan == u sulit nu Hulam: 勝安部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Fulufuluan. u kasalumaluma’ nu Fulufuluan sa, 2,180 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 5,725 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 348 ku tademaw, pakalatu 6%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5,377 ku tademaw, pakalatu 94%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 5%, Taluku(Truku) 1%. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku). yadah ku cidekay a tademaw itini. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] hcksboooyqados1c99ly4fvjsc8vg6o Furkan Aldemir 0 551 90344 87115 2020-05-29T08:14:43Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Furkan Aldemir'13.JPG|Furkan Aldemir'13|alt=Furkan Aldemir'13.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1991 a mihcan 8 a bulad 9 a demiad/ Konak, Izmir, Turkey |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay. |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 14, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pepperdine (1971–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2012/ saka 2 a uwac /53 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Los Angeles Clippers putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1971) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2007–2011 Karşıyaka 2011–2014 Galatasaray Liv Hospital 2014–2015 Philadelphia 76ers 2015– Darüşşafaka pahanhanan tu kawaw |} tatama, nalecuhan niza i 8 a bulad 9 a demiad, 1991 a mihcan, Furkan Aldemir, miunduay. takuliway a banges niza. Furkan Aldemir nalecuhan i Konak, Izmir, Turkey. u [[United states|Amilika]] kanatal a tademaw ciniza. Furkan Aldemir unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay,u tebanay mimaliay. Furkan Aldemir i 2012 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 53, namapili’ tu nu Los Angeles Clippers putiput. singisnigsay a tademaw, sangelacay a banges, talakaway a tatama. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== *[[:en:Lists_of_National_Basketball_Association_players|Lists of National Basketball Association players]] c8x7jc55tr4xon9fxqqxs591b5isnf7 Futing-tatama a ngangan nu Pangcah 0 552 87116 21120 2019-12-05T20:24:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Futing ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] sner5gu0jrfel0ihvmxyqjm8nb96kch Fuxing 0 553 111051 111050 2021-05-24T04:15:06Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] '''Fuxing (復興區)''' a sakuwan ku [[Taoyuan]]. kumud nu kalesakan, 336.75 km². (kalesakan nu linpanti 195.32 km², kalesakan nu pawliwti 120.65 km²), u kasabinawlan, 10,692 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 3,655 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 6,817 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 64%(Tayal) ku kasabinawlan. u Tayal ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Fuxing mala 10 a cuwen atu 58 ku niyazu’. kina 58 a niyazu’sa, [[Pyasan]](比雅山(角板山)部落), [[Rahaw(Takan)]](溪口台部落), [[Wsilung]](詩朗部落), [[Hbun]](霞雲坪部落), [[Hbun-sinqumi]](合流部落), [[Kinyawpan]](羅浮部落), [[Rangay]](斷匯部落), [[Kawbu’]](高坡部落), [[Khpan]](大彎部落), [[Raga’]](楓香部落), [[Rahu’]](下宇內/小烏來部落), [[Qapu’]](卡普部落), [[Qus]](和平部落), [[Yubang]](上宇內部落), [[Triqan]](大利幹部落), [[Zihing]](義興部落), [[Kayu-baliq]](新村部落), [[Kzyay]](水流東部落), [[Tuba]](大窩部落), [[Luhung]](基國派部落), [[Blhuy]](枕頭山1部落), [[Blhuy]](枕頭山2部落), [[Bilus]](石門部落), [[Qoyaw]](下高遶部落), [[Qoyaw]](中高遶部落), [[Silong]](喜龍部落), [[Qoyaw]](上高遶部落), [[Snazi]](竹頭角部落), [[Kin‘lwan]](金暖部落), [[Sqiy]](志繼部落), [[Cyasi]](佳志部落), [[Yuwhbun raka]](優霞雲部落), [[Kayway]](卡外部落), [[Qus]](庫志部落), [[Qmocyan]](下奎輝部落), [[Babau]](中奎輝部落), [[Qnau]](上奎輝部落), [[Ksunu']](嘎色鬧部落), [[Qehuy]](內奎輝部落), [[Kuli]](上高義部落), [[Sbunaw]](雪霧鬧部落), [[Quri]](下高義部落), [[Uruw]](中高義部落), [[Tkasan]](下蘇樂部落), [[Raka]](上蘇樂部落), [[Piyaway]](比亞外部落), [[Tgleq]](鐵立庫部落), [[Saruc]](砂崙子部落), [[Twan nokan]](武道能敢部落), [[Zihing]](爺亨部落), [[Qrahu]](嘎拉賀部落), [[Tqwiy]](哈嘎灣部落), [[Ngurus]](後光華部落), [[Qphay]](下巴陵部落), [[Balung]](中巴陵部落), [[‘Bu balung]](上巴陵部落), [[Qara]](卡拉部落), [[Quzi]](中心部落). 復興區(泰雅語:Pyasan)為中華民國桃園市下轄的一個市轄區,位於桃園市東南端,北鄰大溪區,東北鄰新北市三峽區、烏來區,東南接臺灣省宜蘭縣大同鄉,西南與西北鄰臺灣省新竹縣尖石鄉、關西鎮。面積約351平方公里(占桃園市總面積的七分之二),人口約1.2萬人[1],為桃園市面積最大、人口最少、人口密度最低的行政區,區內居民多為臺灣原住民族泰雅族。 Fuxing (復興區) “Ataya a kamu, Pyasan” nu Cung-hua-min-cu Tau-yuan a sakuwan tini i nuwalian nutimulan nu Tau-yuan, nu wamisan a belaw u 大溪 a kakitizaan, nuwalian nuamisan belaw u 新北市三峽 a kakitizaan, 、烏來a kakitizaan, patatules nuwalian nutimulan 臺灣省宜蘭a kuwan 大同鄉 a kenis, satipan nutimulan atu satipan nuwamisan belaw u 臺灣省新竹 a kuwan 尖石鄉a kenis, 、關西鎮a kenis. ahebal nu hekal pakala tu 351 ping-bang-kung-li, “macalap(占) tu Tau-yuan pulung nu hekal a lala’ pitu hun tu tusa”, u tademaw pakala tu 1.2 bang satabakiay a hekal nu Tau-yuan, caay kaktuud ku tademaw, adidi’ ku sakuwan a tademaw, i labuay muenengay a tademaw hatu 臺灣原住民族泰雅 a binacadan. 依照《地方制度法》,復興區係直轄市山地原住民區,為具有公法人地位的地方自治團體,與桃園市其他市轄區的性質並不相同,準用鄉鎮市的地方自治權;復興區公所為其自治事項之行政機關而非桃園市政府的派出機關,並設置復興區民代表會作為其自治事項之立法機關。 kilul tu “hulic a lekec nu kakitizaaan” Fuxing (復興區) a sakuwan nu Yin-cu-min-cunay a sakuwan, nu sihulicay teked a sakaput a tademaw i Tau-yuan a kenis atu nu zumaay a sakuwan caay kalecad ku kawaw, nu kenisay akakitizaan u teked ku situngusay, 復興區a yakuba u teked amikawaw caay ku nu Tau-yuan caay kunipacuculan nu cenbu, a patizeng tu Fuxing (復興區) a dayhiwan tu pakaniay tu sateked a kawaw a pahulic. == laylay (歷史) == 舊名「角板山」,日治時代為新竹州大溪郡蕃地,戰後初設角板鄉。 地名由來1886年劉銘傳於當地視察,見大嵙崁溪兩岸河階地形如三角板,遂取名為角板山。[2]清末稱此地夾板山,這座山在泰雅語名字為Pyasan,意思是物品交易的場所。 另一說是泰雅語Pyasan(比亞山),源出於一位泰雅族部落的頭目的名字,清末他為抵抗清軍的攻擊奮戰而亡,族人以其名紀念之。 malumanay a ngangan “Caw-ban-san” han, pikuwanan nu Lipun a ziday nu Sin-cu-cou Ta-si binacadan a lala’ zikuzan nu ngangayawan saayaway patizeng tu Caw-ban a kenis. u ngangan nu kakitizaana lalayan i 1886 a mihcaan ci Liu-min-cuan i tini amiazih, maazih kya Da-ke-kan a sauwac tusaay a tukus u satukay a sauwac mahiza u tuluay a kalimucu’ a sapad, pangangan han tu kalimucu’ buyu’ a sapad han. u zikuzaay nu kahung-tian a ziday,tiniay pangangan han tu Cya-ban-san, uynian a buyu’ i Atayla a ngangan Pyasan han, uyni a imi u sapabaliw tu kakitizaan a tuud, nuzumaan a kamu nu Atayla a kamu Pyasan “pi-ya-san” han, namakay nu Atayla a nuyazu’ tumuk a ngangan, sazikuzay nu hun-tu a ziday amitena’ tu kunu hulam midebung a mingayaw tu a mapatay, u sapakinin tu nu binacadan a tademaw a pangangan. 日治時期,總督府征服當地的原住民,將地名改為「腳板山」,示腳踏之板的蔑稱。從日治時期才出現的角板山一詞來看,所謂劉銘傳命名的說法,或為訛傳。 但是,1899年的「台灣協會會報」以假名標註角板山的讀音為台語的「カッバンソァン」,可知角板山之名在總督府理蕃之前的1899年已經存在。又,「腳踏板」亦非日文詞彙。 pikuwanan hena nu Lipun, mikantukay  nu cebu midemec tizaay mueneng a Yin-cu-min, pasumad han ku ngangan nu kakitizaan tu “Ciyaw-pan-san” ngangan tu mizipa’ ku kuku’ i sapad. makay pikuwanan henay nu Lipun muculal tu ku masakalimucu’ buyu’ a sapad-piazih, hananay u kamu nipangangan ni Liw-min-cwn, atu kanu nu kamu,nika 1899 a mihcaan “Taywan syehuy pakatineng” u pacebaay a ngangan pabacu’ tu kalimucu’ sapad buyu’ u ngiha nu layakay tu “カッバンソァン” katineng tu ngangan nu kalimucu’ sapat buyu’ i pikantuk nu cenbu ayaw nu 1899 a mihca izaw tu. aca, “tazipaan a sapad” caay tu ku nu Lipunay a kamu. === sumad ngangan (改名) === 1954年10月31日更為復興鄉。據當時報紙所載,「原住民為慶祝總統華誕及象徵國家復興」,而由鄉公所決議呈請縣府核准,同時亦將角板國民學校改稱介壽國民學校。並選在蔣中正之生日始用。2014年12月25日,桃園縣改制為直轄市桃園市後,復興鄉亦改為市轄區復興區。 1954 a mihcaan cacay a bataan izaw ku tulu a bataan izaw ku cacay tu nu Bu-sin-syang. itawya nisutan i sin-bun,“Yin-cu-min a palimulak tu kalecuhan nu Cung-tung tungusay cumelak ku kanatal”. u yakuba ku paketunay misinsin i sey-bu a malaheci. namahiza i Cyaw-pan adidi’ay a cacudadan nu wawa pasumad han ku ngangan Cye-suw adidi’ay a cacudadan han, pili’ i pulecuhan ni Cyang-cung-cen miteka..2014 a mihcaan sabaw tusa a bulad tusa a bataan izaw ku lima a demiad, Taw-yen a kuwan sumad han tu Csya-se tu Taw-yen a kenis hawsa, Bu-sin a kenis pasumad han tu se-sya a kakitizaantu Bu-sin a kakitizaan. === panukas tu ngangan (復名運動) === 2014年「台灣原住民族部落行動聯盟」提案改名為「比亞外」或「比亞山」,更早前有提議改稱「角板」,但遭多數鄉民否決。 2014 a mihca "Taywan Yin-cu-min a niyazu’ mikawaw tu masasepaw” nipaketunan sumad tu ngangan “Pi-ya-way' hakiya “Pi-ya-san” nglab ayawtu izaw tu ku natatengilan misumad tu ngangan “Cyaw-pan han”, nika katuud ku paculiay a binawlan. == lalangawan (文化特色) == === ungsing (溫泉) === 日治時期,復興區開發有五處溫泉,分別為四稜溫泉、新興溫泉、高義溫泉、巴陵橋溫泉、小烏來溫泉,除了四稜溫泉和新興溫泉外,其他的溫泉在附近水利工程實施後淹沒於溪谷中,巴陵橋溫泉於1997年被重新發現,命名為爺亨溫泉。 pikuwanan henay nu Lipun, Bu-sin a kenis lima ku nipatadas tu unsing, macacidek u S-lin unsing, Sin-sin unsing, Kaw-i’ unsing, Pa-lin-cyaw unsing, Siw-u-lay unsing, cay ku Slin unsing atu Sin-sin unsing dada’, izaw hena ku zumaay a unsing i  capi nu siy-li a sasanga’an namisanga’ maenip i diheb nu sauwac, Pa-lin a unsing i 1997 a mihca muliyaw makazih, pangangan han Ye-hen unsing. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科-復興區:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BE%A9%E8%88%88%E5%8D%80_(%E5%8F%B0%E7%81%A3) [[kakuniza:Sabak Nubu]] ttuofp3m4cklbozac8ukafg2wpy9lpe Fuyang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 554 87118 21152 2019-12-05T20:25:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Fuyang ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] axc13fpngkirj7ggehadjcemunzik2f Gabon 0 555 119603 119602 2021-07-17T13:43:46Z Sabak5388 17 /* tapang tusu nu kanatal (首都) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Gabon.svg|縮圖|u hata nu Gabon (kamu nu Hulam: 加彭的國旗)]] Gabon (kamu nu Hulam: 加彭) Gabon mibalad tu teleklal (赤道), itiza i saetipan nu Africa (西非) i lilis nu waliyu, u akuti'ay a kilakilangan a kanatal i kacaledesan a kakitizaan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC] == '''kakilimaan (摘要)''' == misiwkay tu kanatal nu Gabon. caay kai liwliw nu [[Taywan]]. [[tangan:Gabon (orthographic projection).svg|縮圖|kakitizaan nu '''Gabon (加彭)''']] == '''nilacul''' == u '''Gabon (加彭)''' sa ilabu nu Africa (非洲), itiza i 1 00 S, 11 45 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 267,667 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lalaay sa izaw ku 257,667 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 10,000 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademawan sa 1,738,541. kakalukan umah sa 19%, kilakilangan umah sa 81%, zumaay henay umah sa 0%. u kulit nu hata sa, situlu ku kulit, izaw ku landaway, takuliaway atu semilaway. naayaway a demaid, inayi' ku katinengan tu nu Gabon kanatal. yu 1400 a mihcaan sa, musakamu tu Patu a kamuay a binacadan, mabulaw tayni. 1500 a mihcaan, napasubayay a tademaw, taynitu. sakacacay tayniay a binacadan u Pantu. uzuma sa, u [[Portugal]](葡萄牙) [[United Kingdom|Yinkulisi]](英國) atu [[France|Belans]] (France 法國) a tademaw tayni. u kuwanay a kamu sa u France a kamu. ===tapang tusu nu kanatal (首都)=== u tapang tusu nu kanatal sa u Libreville ([[:zh:利伯维尔|利伯維爾]]). ===kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)=== kakingingan nu kanatal demiad sa i 17 a bulad 8 a demiad. ===tabakiay a tapang nu kanatal (元首)=== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Ali Bongo Ondimba|Ali Bongo Ondimb]]a (Ali.Pangke.Ungtinba [[:zh:阿里·邦戈·翁丁巴|阿里·邦戈·翁丁巴]]), 1959 a mihca 2 a bulad 9 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Gabon (加彭) ayza, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 10 bulad 16 demiad. === cunli (總理) === u cunli nu Gabon (加彭) ayza sa ci [[Rose Christiane Raponda]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 7 bulad 16 demiad. == '''likisi (歷史)''' == yu caay henay kalcacayat atu Europe a tademaw (O-Cuo, 歐洲人), inayay ku matinengay tu likisi nu Gabon. sabaw sepat a se-ci (世紀), u musakamuay tu Pan-Tu a tademaw (班圖人) malingatu tu mabulaw tayzaitiza. i zikuz tu sabaw lima a se-ci, uyza mitahaway a [[Portugal]] a tademaw (葡萄牙人) u misuybayay makatukuh  itiza. i sabaw enem a se-ci, itiza i lilis nu bayu u nu [[Netherlands]](荷蘭), [[United Kingdom|Yinkulisi]](英國), [[France|Belans]] (France 法國) a cacakayan tu malakuliay a kakitizaan. 1839 a mihca atu 1841 a mihca, patizeng ku [[France|Belans]] (France 法國) tu sapidama a kakitizaan i lilis nu bayu. 1960 a mihca waluay a bulad sabaw pitu a demiad, mitukulic tu ku Gabon.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC] == '''keyzay (經濟)''' == keyzay nu Gabon kikapahen ku liwliway a kanatal nuheni, u lipida nu binawlan nu heni sa, 4 bay kayadah tutibul nu aflika. zaysa sisimal i labulabu nu bayu kuheni. (u sulit nu hulam: 加彭的經濟比周圍的國家繁榮,「人均國民收入」(全國人民的平均收入)是「撒哈拉沙漠」以南的非洲國家平均的4倍。這主要歸功於「海中的石油」生產。) caay kakatuud ku tademaw itiza yadah ku nu laylayan a lacul, atu nu taw a kanatal u tayzaay mipalacul a tademaw, kyu tabaki tabaki satu ku Ga-bon, u sakanibociay itiza nu tibulan nu Aflika. (u sulit nu hulam: 低人口密度加上豐富的自然資源,以及外國的個人投資,讓加彭成為非洲中西部最繁榮的國家,其「人類發展指數」(英語:Human Development Index)是「撒哈拉沙漠」以南的非洲國家裡最高的。) hini sa ku tada seynbon a tademaw, u lacul nu Gabon caay henay kapatizengen i ayzaay a lekakawa. nayay henay ku cacananay a keyzay hananay,u sapacakat tu keyzay tada  nu laylayan a lacul adada’ ku aidaan. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC] (u sulit nu hulam: 專業的批評家和觀察者指出,加彭的國家收入並沒有投資到「現代化建設」,也沒有發展「經濟多樣化」,所以發展經濟的方式,仍然太依賴自然資源。) == '''ceng-ce (政治)''' == yu kalingatuan nu 1990 a mihca, patahkal ku Gabon tu yadahay a masakaputay nu cen-ce (政黨) a lekakawa atu baluhay a sunida ulic (民主憲法), u patucekan sa misingkiw (選舉) amangaleb kananihal, misumad aca tulekakawa nu cenhu misakakawawan (政府機構).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC] u cong-li (總理) nu Gabon, u cong-tung (總統) ku mienaay. nu ayzaay a cong-tung ci Bang-Ke (Ali Bongo Ondimba), na i 2009 a mihca malacong-tung ciniza katukuh ayza. 2020 a mihca pituay a bulad, maena ni Bang-Ke ku sakaenemay a cong-li, yuza naayaway a tabakikay a tapang nu palangatay (國防部長) ci Hapangta (Rose Christiane Ossouka Raponda [[:zh:罗丝·克里斯蒂亚娜·拉蓬达|羅絲·克里斯蒂亞娜·哈龐達]]). u saayaway a tatayna a cong-li nu Gabon ci Hapangtaan ([[:zh:罗丝·克里斯蒂亚娜·拉蓬达|哈龐達]]). u tabakiay a kawaw niza sa amisakapah tu COVID-19 a [[libung]], sakadaecus nu keyzay (經濟) atu syakay (社會) nuheni. zaysa ci Hapangta (Rose Christiane Ossouka Raponda [[:zh:罗丝·克里斯蒂亚娜·拉蓬达|羅絲·克里斯蒂亞娜·哈龐達]]) na micudaday tu keyzay, uyza ya libung u COVID-19 sakadaecus nu keyzay (經濟) i hamin nu hekal, sikadaecus tu nipacakay tu simal (石油) nuheni, kyu apacakat tu keyzay a kawaw malaangangan tu a kawaw nu cong-li. micidek ku nipiena ni Bang-Ke ci Hapangtaan ([[:zh:罗丝·克里斯蒂亚娜·拉蓬达|哈龐達]]). ayza yuza u [[ngayaway a masakaputay]] (在野黨;反對黨) a kaput atu nu binawlan a kaput pabaliw tu ataneng henay ci Bang-Ke malacong-tung hakiya, zaysa i 2018 a mihca cacay a bataan a bulad maepi' ciniza, i 2019 a mihca tayza ciniza i nu taw a kanatal paising, naizaw tu mamibelin i cinizaan.[https://www.storm.mg/article/2866487] == '''lalangawan (文化)''' == paseneng kuheni katuud ku mudaiway nuheni. u sadadiw nuheni sa u "obala", u "ngombi", u "balafon", izaw aca ku nu tuas a satumtum nuheni. izaw ku namakayzaay i Yingkelisi ([[United Kingdom]] 英國) atu Amilika a dadiw mahizaay u yaw-kun (搖滾) a dadiw. i 21 a se-ci (世紀), katuud katuud ku micudaday nuheni, matineng tu misulit atu miasip, masumad tu caay tu kahiza nu sumamad u musakamuwan (口傳). yadah ku nakamuan nu binawlan atu u kungku nu tuas.u matinengay a pakungku a tademaw nu bibinacadan, ayza midama kuheni tu lalangawan a kawaw, mahiza u fang-zuk ci Mvett atu Nzebis a binacadan ci Ingwala. (u sulit nu hulam: 加彭有豐富的民間傳說和神話故事。各族群中「善於講故事的人」現在正在做保護傳統文化的工作例如「芳族」的Mvett和「Nzebis族」的Ingwala等。) singangan ku sakibihid a tuud, mahiza fang-cuay ci n'goltang aci relicary figures. payniyazu’ izaw t uku nuheni tu a sakibihid a tuud, i masazumaay a kawaw masazumaay tu kasisakibihid, i kalaacawaan, kalecuhan, kapatayan u mahiniay nu laylayan a lisin a sisakibihid amin. u miduducay tu nu laylay a kawaw miala tu kasaetiman a kilang misanga'.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC] (u sulit nu hulam: 加彭在國際上以「面具」而聞名,像「芳族」的n'goltang和「科塔族」的relicary figures。每個部落都有自己的面具,並用於不同的場合,例如結婚、出生和葬禮這樣的傳統儀式中。追求傳統的人會用當地稀少的木材和珍貴的材料進行儀式。) == '''midama tu lala'yan (自然保護)''' == katinengen nu hekal ku nikabilil nu Ganon amidama tu lala'yan. i 2002 a mihca, u naayaway a cong-tung nu Gabon ci Aw-Ma-Al Bon-Go Aw-Pa-Ti tuzu' han niza kiza [[lala']] a kitabakian tu sabaw cacay a paseyntu (11%) a lala’ a palako-yuanen sa ciniza, kyu malasabaw tuluay a kanatal a ko-yuan tu, u satabakiay a ko-yuan itini i hekal. (u sulit nu hulam: 加彭以對保護自然環境所作出的努力而聞名。2002年,加彭總統「奧馬爾·班戈·奧迪巴」指定國土大於11%的面積要作為國家公園,於是成立了13個國家公園,包含世界上最大的自然公園之一。) mala angangan tu a sapidang a kakitizaan itini i hekal ku Gabon.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC] (u sulit nu hulam: 這讓加彭成為了國際上重要的「生態旅遊地點」。) [[tangan:Gabon_(orthographic_projection).svg|thumb|Gabon (orthographic projection)]] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部Palecabayay a pu] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:加蓬|wikipayke-加彭]] *加彭:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E8%93%AC *加彭總統任命首位女總理:https://www.storm.mg/article/2866487 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Feico]] ej2qy58gl4c507x6ymovrhkn91hwedb Gadu 0 556 86871 86870 2019-12-05T07:47:52Z Padakaw 75 /* u siwkay nu Yincumin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Gadu== u sulit nu Hulam: 卡多部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Gadu. u kasalumaluma’ nu Gadu sa, 65 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 208 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 198 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 5%. 為一排灣族部落 。本村位太麻里之北上方,東鄰太平洋,西靠知本山脈,南鄰大王村,北與北里社區以北里溪為界線,本村舊名「撒浦路」(SA PU RU),台灣光復改稱為「路巴卡特」,國語譯為「新興部落」。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a [[tademaw]]=== inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[Taywan]] Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] l5mkbsa0xz1espz2qj507axq3sb4bmo Gale Bishop 0 557 21224 21223 2019-11-21T15:27:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gale Bishop |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1922 a mihcan 6 a bulad 4 a demiad/ Sumas, Washington |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Washington State University |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1944 Fircrest Dairy 1946–1948 Bellingham Fricrests 1948–1949 Philadelphia Warriors |} Gale Bishop nalecuhan i Sumas, Washington, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. 6 bulad 4 demiad, 1922 a mihca, Gale Bishop, miunduay. (mapatay i 2003 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 96eqvlaqwcm0blmwaapl4nrsoi6iign Gali-hwan 0 558 86872 86229 2019-12-05T07:52:45Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki == Gali-hwan == u sulit nu Hulam: 南灣部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Gali-hwan. u kasalumaluma’ nu Gali-hwan sa, 61 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 188 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 162 ku tademaw, pakalatu 86%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 26 ku tademaw, pakalatu 14%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 82%, Pangcha(Amis) 1%, Saysia(SaySiyat) 2%, Yuwatan(Bunun) 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u [[Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Saysia, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu [[Sakizaya]]. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |-208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |-271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 | href="Category:Wp/ais" |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] smhkrabop6a4gepg0q0u3fbanrj8ygl Gambia 0 559 128040 128037 2022-01-24T00:19:35Z 118.160.181.36 /* kanatalay nikalalacalan a malcabay (外交) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of The Gambia.svg|thumb|u hata nu '''Gambia (甘比亞)'''|alt=Flag of The Gambia]] '''Gambia (甘比亞)''' u '''Gambia (甘比亞)''' sa i labu nu ''Africa'' (非洲), itiza i 13 28 N, 16 34 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 11,300 km<sup>2</sup>. u ahebal nu [[lala']]ay sa izaw ku 10,120 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,180 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 2,009,648. kakalukan [[umah]] sa 56.10%, kila[[kilang]]an umah sa 43.90%, zumaay henay [[umah]] sa 0%. caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. Gambia (甘比亞) tadangangan Gambia kapulungan a kanatal (甘比亞共和國). Gambia (甘比亞) u saadidi’ay nu Africa (非洲) a kanatal, u lala' nuheni mala tulu nu cacayay nu [[Taywan]].[https://www.storm.mg/article/89703] (u kamu nu Hulam: 甘比亞全名「甘比亞共和國(Republic of the Gambia)」,甘比亞是非洲最小的國家,面積不到台灣的⅓.) [[tangan:Gambia in its region.svg|縮圖]] =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Banjul ([https://zh.wikipedia.org/w/index.php?search=Banjul&title=Special%3A%E6%90%9C%E7%B4%A2&go=%E5%9F%B7%E8%A1%8C&ns0=1 班竹]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 18 bulad 2 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Adama Barrow]], micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 bulad 19 demiad. == '''kakitidaan (地理位置)''' == 甘比亞位於非洲西部,西鄰大西洋,國土形狀是一道東西方向的狹長平原,北、東、南三面被「塞內加爾」緊緊包圍,屬熱帶草原氣候。 Kan-piya (Gambia (甘比亞) itida i Fa-cuo (Africa (非洲) nutipan, nutipan mitepal tu Tasi-ying (大西洋) wayway nu lala masa wali nutipan nu satanayu sananay a enalan, amis,wali, timul u hekal malaup nu '''[[Senegal]]''' (塞內加爾), u [[kacaledesan nu lutuklutukan a demiad]] (熱帶草原氣候).[https://www.storm.mg/article/89703] 全國位在「甘比亞河谷狹長平原」,地勢低平,海拔40~50米。「甘比亞河」橫貫東西,流入大西洋。水網密布,有許多季節性泛濫沼澤(季節到了就會淹水的沼澤),小汽船全年可沿甘比亞河至國境東部。雨季時,吃水5.79米以下的海輪,可沿河上溯240公里,到達「昆陶爾」(Kuntaur)。 pulung nu kanatal i Kanpi-ya "Gambia (甘比亞) [[sauwac]] nu masatanayuay a [[enal]] a lala'", isasa ku lala' masaenal, talakaw han makaala tu sepat a pulu’ ~ lima a pulu' a lawat (depah, 公尺). Kanpi-ya (Gambia (甘比亞) [[sauwac]] makayda tu wali nutipan, pisilsilan nu [[nanum]] pasayda i Tasi-yung (大西洋). macacelcel ku [[nanum]], idaw ku yadahay nu [[puu']]an [[nanum|nananumam]] mala lanulanuan (katukuhan ku puu'an maenep tu malaanu'), adidi'ay a [[balunga]] paimihecaan taneng mililis tu Kanpi-ya (Gambia (甘比亞) [[sauwac]] katukuh i walian. kaudadan hantu, mukatu [[nanum]] (吃水) nu 5.79 a lawat (depah 公尺) a [[bayu|balungan]], midungdung tu sawac tapabaw tu 240 km, katukuh i Kuntaw-el (''Kuntal'' (昆陶爾).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%88%E6%AF%94%E4%BA%9A] == '''tademaw (人口)''' == 甘比亞只有200萬人。90%的人信奉伊斯蘭教。 [[tademaw]] nu Kanpi-ya (Gambia (甘比亞) tusa a lasubu (200) a mang (萬), siwa a bataan a kilac (90%) nu [[tademaw]] nisiziaan nuheni han u islam a kiwkay (伊斯蘭教).[https://www.storm.mg/article/89703] 其餘人口幾乎是基督徒。甘比亞人對這兩個宗教的節日,態度包容。 duma a [[tademaw]] han u kelisetu a kiway (基督徒). Kapi-ya (Gambia (甘比亞)a tademaw misuayaw tina tusaay a kiwkay nu pihibangan, masasungaay namin kunuheni. 甘比亞族群之間較少衝突。每個族群持自己的語言和習俗。英語是甘比亞官方語言。 由於甘比亞95%的人口為穆斯林,所以甘比亞加入了伊斯蘭會議組織。 Kapi-ya (Gambia (甘比亞) a binacadan caay kasasu laecus ku nuheni. u binacadan unu udiptu ku [[kamu]] atu lisin. iguhan tada kamu nu Kapi-ya (Gambia (甘比亞). u Kanpi-ya (Gambia (甘比亞) a tademaw siwa a bataan idaw ku lima a kilac (95%) u Muslim (Mu-Se-Lin 穆斯林) a tademaw, sisa u Kapi-ya (Gambia (甘比亞) milihida micumud tu iselan kapulungan nu kakaygiyan (伊斯蘭會議組織).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%88%E6%AF%94%E4%BA%9A] 甘比亞是全世界最低密度開發的國家之一,5歲以下兒童死亡率超過6成,生活在貧窮線(可以維持生活的最低收入水準)以下的人民也超過6成。瘧疾、愛滋病、結核病盛行。 Kapi-ya (Gambia (甘比亞) sacaaya kacemulak nu [[kitakit]] a kanatal, nu limaay a mihecaan nu wawa mapatay han makaala tu enem a kilacan, pakuyuc kuni kaudipan (tantanengsa ku sakaudip nuheni u saadidiay ku sausi) u tademawan han milakuud tu enemay a kilacan. malaliya, aycepin, AIDS (愛滋病), [[bala']] haykikac a [[imelang]] han masaadada nuheni.[https://www.storm.mg/article/89703] == '''[[laylay]] (歷史)''' == 甘比亞曾是「加納帝國」和「桑海帝國」的一部份。 Kapi-ya (Gambia (甘比亞) naw ''Ghana'' Ti-Kuo (加納帝國) atu ''Songhai''-Ti-Kuo (桑海帝國) a niyadu’. 關於此地的文字紀錄,最早來自9世紀和10世紀的阿拉伯商人。 nikilukan nu sasulitan sa, satabalay namakayda i siwaay a se-ci atu cacay a bataan a se-ci nu ''Arabia'' (阿拉伯) misiwbaya a tademaw. 阿拉伯商人建立了橫跨「撒哈拉沙漠」的貿易路線,買賣奴隸、黃金和象牙。 ''Arabia'' (阿拉伯) misiwbaya a tademaw patideng milakuud tu ''"Sahara'' [[likelikenan]] (撒哈拉沙漠)" anipisiwbay a dadan, pacakay tu kalung, u kim atu [[ngipen]] nu [[zu|zu']]. 15世紀葡萄牙人入侵甘比亞,在海上建立貿易路線。 sabaw tu lima a se-ci nu [[Portugal]] (葡萄牙) a [[tademaw]] debung nuheni ku Gambia (甘比亞) , i [[bayu|bayubayu]]an patideng tu sasiwbayan a dadan. 那時甘比亞是「馬里帝國」的一部份。 tawyaay a Gambia (甘比亞) u "''Mali'' Ti-Kuo (馬里帝國)" a kitidaan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%88%E6%AF%94%E4%BA%9A] 16世紀,英國和法國殖民者也抵達。 sabaw tu enem a se-ci, ''[[United Kingdom|United Kindom]]'' (英國) atu ''[[France]]'' (法國) a tademaw mabulaw makatukuh itida a niyaduan. 1783年,《凡爾賽和約》把甘比亞河兩岸劃歸英國,塞內加爾劃歸法國區。 cacay a malebut pitu a lasubu walu a bataan idaw ku tulu (1783) a mihcaan "Funel-say (Versailles (凡爾賽) " hiyan ku Gambia [[sauwac]] (甘比亞河) a dadipasan malatusa pababenisan sipabeli i ''United Kindom'' (英國), [[Senegal]] ([[:zh:塞内加尔|塞內加爾]]) babenisa mala ''France'' (法國) a [[lala']].[https://www.storm.mg/article/89703] 在300年的跨大西洋奴隸貿易中,多達3百萬奴隸被帶離此地。 itida i tulu a lasubu (300) a mihecaan milawit tu Tasi-yung (大西洋) a kalung nu misiwbayan (奴隸貿易) , makaala tu tulu a lasubu a mang 300 (萬) ku kalung alan miliyas tina kitidaan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%88%E6%AF%94%E4%BA%9A] 1965年2月18日,甘比亞正式獨立,「國父」賈瓦拉(Dawda Jawara)長期執政。1994年7月,甘比亞陸軍中尉賈梅 (Yahya Jammeh)發動軍事政變,推翻賈瓦拉(Dawda Jawara),成立「武裝力量臨時執政委員會」。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1965) a mihcaan tusa a bulad sabaw tu pitu a demiad, Gambia (甘比亞) tatengan misiteked, "kuo-fu (國父)" co ''Dawda Jawara'' (賈瓦拉) matenes kunipikuwan. cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku sepat (1994) a mihcaan pituay a bulad, Gambia (甘比亞) a [[lala'|gukugung]] (陸軍) a cong-wey (中尉) ci '''Yahya Jammeh''' ([[:zh:叶海亚·贾梅|葉海亞·賈梅]]) palekal tu sasasuada nu [[hitay]], belinen nida ci Cia-Wa-La (Dawda Jawara), patideng tu " [[hitay]] a icelang nipilinziyan tu sapikuwan tu wi-yuang-hyei" (武裝力量臨時執政委員會). 1996年9月,賈梅當選總統,2001年10月、2006年9月、2011年11月三次連任。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku enem a mihcaan siwa a bulat, maala ci '''Yahya Jammeh''' ([[:zh:叶海亚·贾梅|葉海亞·賈梅]]) mala Cong-tung (總統), tusa a malebut idaw ku cacay (2001) a mihcaan cacay a bataan a bulad, tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan siwaay a bulad, tusa a malebut cacay a bataan idaw ku cacay (2011) a mihcaan cacay a bataan idaw ku cacay a bulat kina tulu matulin mala Cung-tung (總統). 2015年12月,賈梅宣布改國號為「甘比亞伊斯蘭共和國(The Islamic Republic of The Gambia)」,雖然與恐怖組織「伊斯蘭國(The Islamic State)」沒有關係,但因為國名相像,所以在國際社會上還是引起一陣小小的騷動。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku lima (2015) a mihcaan saba tusa a bulad, '''Yahya Jammeh''' ([[:zh:叶海亚·贾梅|葉海亞·賈梅]]) mihapu misumad tu ngangan nu kanatal u "''Gambia'' ''Islamic'' kapulungan a kanatal (甘比亞伊斯蘭共和國)" "(The Islamic Republic of The Gambia)", amica atu sakatalawan a kaput u "yi-se-lan-kuo ''Islamic'' kanatal (伊斯蘭國) The Islamic State)" nai'ku hica , nika u ngangan nu kanatal malecad, sisa itini i [[kitakit]] nu siakayan idaw tu kunika sasulawlawan. [https://www.storm.mg/article/89703] 2017年1月29日,總統阿達馬.巴羅([[Adama Barrow]])將國名改回甘比亞共和國(Republic of the Gambia)。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku pitu a (2017) a mihcaan cacay a bulad tusa a bataan idaw ku siwa a demiad, Cong-tung (總統) ci [[Adama Barrow]] (阿達馬.巴羅), sumaded ku ngangan nu kanatal patalumaen naca pala "''Gambia'' kapulungan a kanatal (甘比亞共和國, Republic of the Gambia) han. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%88%E6%AF%94%E4%BA%9A] == '''kanatalay nikalalacalan a malcabay (外交)''' == 甘比亞、台灣與中國之間的外交關係,十分複雜。 Kapi-ya (Gambia (甘比亞) [[Taywan]] atu ''China'' (中國) a nikalecabay, mahicay kya kuni kalecaay. 1968年1月,甘比亞與台灣建交。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan cacay a bulad, Kapi-ya (Gambia (甘比亞) atu [[Taywan]] masasungaay kuni kalecaby. 1974年12月兩國斷交,甘比亞與中國建交。 cacay a malebau siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku sepat (1974) a mihcaan sabaw tu tusa a bulad maputung kuni kalecabayan, Kapi-ya (Gambia (甘比亞) atu ''China'' (中國) malecabay. 1995年7月,甘比亞和台灣恢復邦交,與中國斷交。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a lasubu idaw ku lima (1995) a mihcaan pitu a bulad, Kapi-ya (甘比亞) atu [[Taywan]] mutikuaca malecabay. maputung kuni kalecabay tu cuokuo (中國). 2013年11月,甘比亞與台灣再度斷交。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcaan sabaw tu cacay a bulad, Kapi-ya (甘比亞) atu [[Taywan]] maputun naca kuni kalecabay, 2016年3月,甘比亞與中國再度建交。反反覆覆的外交政策,主因就是掌權20多年的賈梅(Yahya Jammeh)。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku enem (2016) a mihecaan tulu a bulad, Kapi-ya (甘比亞) atu China (中國) malecabay yaca. sabelibelih’ sa kunikalecabay, uidakuhan mangalay mikuwan tu tusa a bataan a apina nu mihecaan ci Yehay.ciame ('''Yahya Jammeh''' ([[:zh:叶海亚·贾梅|葉海亞·賈梅]]) 長期以來,歐盟(European Union)一直援助甘比亞,但賈梅政府侵犯人權,惡行眾多。雖然歐盟要求改善,但總統賈梅(Yahya Jammeh)拒絕改善。因此2010年開始,歐盟停止援助甘比亞。 hatidaay nutenes, u idaw tu kunipipadang nu O-mun (European Union (歐洲聯盟) tu Kapi-ya (甘比亞) , nika ci '''Yahya Jammeh''' ([[:zh:叶海亚·贾梅|葉海亞·賈梅]]) cen-fu (政府) midebung palula'cus tu [[tademaw|tadecaw]], yadah ku cumin. amica ku O-mun (''European Unio''n (歐盟) miyukiw tu sakakapah, nika Cong-tung ci '''Yahya Jammeh''' ([[:zh:叶海亚·贾梅|葉海亞·賈梅]]) kaisa misakapah. sisa i tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan malingatu, O-mun (''European Unio''n (歐盟) putun hatu ku sapipadang tu Gambia (甘比亞) an .[https://www.storm.mg/article/89703] == '''sakaliyumah (農業)''' == 因土地貧瘠,花生為主要經濟作物,而「花生加工業」則是甘國唯一的工業。 makedal ku [[lala']], [[kalitang]] ku sakaudip nu [[langaw]] nuheni, u [[kalitang]] ku yadahay nu kakuliyan, kalitang ku kakakulian nu Kapi-ya (Gambia (甘比亞). 另外有種植稻米及玉米,但大片土地閒置、荒廢。有限的耕地也只在雨季種植,糧食不能自給自足,主要依靠從國外進口食物。 dumasatu u idaw kunipa[[luma']] tu [[tipus]] atu [[kubkub]], hatiday nu ahebalay nu [[lala'|lala’]] pakunida han caay kaluki malatadas. kaliwmahan han itidasa i kaudadan a puu'an a paluma, nipa[[luma'|luma]]'an tu tuud caay kataneng amaudip, kanca anamaka nutalwan a kanatal pacumud tu kakanen.[http://web.lib.fcu.edu.tw/libstories/archives/4146] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *丑角治國的甘比亞與台灣人的悲哀:https://www.storm.mg/article/89703 *甘比亞斷交:<nowiki>[[http://web.lib.fcu.edu.tw/libstories/archives/4146]]</nowiki> *甘比亞:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%88%E6%AF%94%E4%BA%9A [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] sjc82xn6k7io9ahf3d2oyx7mnn4eksl Gary Alcorn 0 560 86873 21292 2019-12-05T07:53:46Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gary Alcorn |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1936 a mihcan 10 a bulad 8 a demiad/ Fresno, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |16, 24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Fresno State (1956–1959) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1959/ saka 3 a uwac /16 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Detroit Pistons putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1959–1960 Detroit Pistons 1960 Los Angeles Lakers pahanhanan tu kawaw |} 10 bulad 8 demiad, 1936 a mihca, Gary Alcorn, miunduay. (mapatay i 2006 a mihca) Gary Alcorn nalecuhan i Fresno, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput Gary Alcorn unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika [[NBA]] nisakaput, u tebanay mimaliay. Gary Alcorn i 1959 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 16, namapili’ tu nu Detroit Pistons putiput. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] s1sih7bi8px10zwbo6hzgoz1tjemq60 Gary Alexander 0 561 21310 21309 2019-11-21T15:27:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gary Alexander |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1969 a mihcan 11 a bulad 1 a demiad/ Jacksonville, Florida |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |35, 16 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |South Florida (1988–1992) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1992 Gaiteros del Zulia 1992–1993 Maccabi Haifa 1993 Miami Heat 1994 Elecon Desio 1994 Cleveland Cavaliers 1994–1995 Strasbourg IG 1995 Estudiantes 1995–1996 Dragons Rhöndorf 1996–1997 Beşiktaş 1997 Breogán 1997–1998 Prokom Trefl Sopot 1998–2001 BCM Gravelines 2001 Cáceres 2001–2002 Gran Canaria 2002 Prokom Trefl Sopot 2003–2004 STB Le Havre 2004–2006 Chorale Roanne |} '''Gary Alexander (蓋瑞·亞歷山大)''' nalecuhan i Jacksonville, Florida, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u adidi’ay ayaway mimaliay, pahanhanan tu kawaw ayza. tatama, 11 a bulad 1 a demiad, 1969 a mihca, Gary Alexander, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] 0mhslxahz0ofvl1n7vnkncb5mi3frii Gary Bergen 0 562 21320 21319 2019-11-21T15:28:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gary Bergen |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1932 a mihcan 7 a bulad 16 a demiad/ Independence, Missouri |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |18 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas State (1952–1953) Utah (1954–1956) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1956/saka 2 ku uwac/silsil 11 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1956–1957 New York Knicks |} Gary Bergen nalecuhan i Independence, Missouri, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Gary Bergen i 1956 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 11, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 7 bulad 16 demiad, 1933 a mihca, Gary Bergen, miunduay. (mapatay i 2010 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6ff316wwqd2xd2prbyg3fwnunij92ak Gary Bradds 0 563 21332 21331 2019-11-21T15:28:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gary Bradds |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1942 a mihcan 7 a bulad 26 a demiad/ Jamestown, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |33, 30, 31, 40 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Ohio State (1961–1964) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1964/saka 1 ku uwac/silsil 3 |- |mapili’ay a mali-putiput |Baltimore Bullets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |ABA satabakiay sakacacayay kawlah (1969) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1964–1966 Baltimore Bullets 1967–1969 Oakland Oaks / Washington Caps 1970 Carolina Cougars 1970–1971 Texas Chaparrals |} Gary Bradds nalecuhan i Jamestown, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Gary Bradds i 1964 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 3, namapili’ tu nu Baltimore Bullets putiput. 7 bulad 26 demiad, 1942 a mihca, Gary Bradds, miunduay. (mapatay i 1983 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5xa3rg08954hgtvn13vckoux41p9mk1 Gary Brokaw 0 564 21351 21350 2019-11-21T15:28:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gary Brokaw |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1954 a mihcan 1 a bulad 11 a demiad/ New Brunswick, New Jersey |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 81 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |25, 7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Notre Dame (1972–1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 1 ku uwac/silsil 18 |- |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1974–1977 Milwaukee Bucks 1977 Cleveland Cavaliers 1977 Buffalo Braves pahanhanan tu kawaw |} Gary Brokaw nalecuhan i New Brunswick, New Jersey, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Gary Brokaw i 1974 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. tatama, nalecuhan i 1 a bulad 11 a demiad, 1954 a mihcan, Gary Brokaw, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] aq87cdpcrcwirm0yar3vyq8p5pnwbxi Gbayang 0 565 21375 21374 2019-11-21T15:28:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Gbayang == u sulit nu Hulam: 新白楊部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Gbayang. u kasalumaluma’ nu Gbayang sa, 120 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 368 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 359 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 88%, Pangcah(Amis) 1%, Tayan(Tayal) 2%, Kebalan(Kavelan) 1%, zumazuma 5%. === u Taluku a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, tuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u Pangcha Tayal atu Yuwatan(Bunun). iniyan a niyazu', tuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya itini. micakay k lala' nu Taluku, sa muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] isqi8ydm009nqtn8kw2u5aw51myb4d6 Gene Banks 0 566 21381 21380 2019-11-21T15:28:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Gene Banks |- | colspan="2" |[[tangan:Gene Banks Hawks vs Wizards (cropped).jpg|Gene Banks|alt=Gene Banks Hawks vs Wizards (cropped).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1959 a mihcan 5 a bulad 15 a demiad/ Philadelphia, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |20 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Duke (1977–1981) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1981/saka 2 ku uwac/silsil 28 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |San Antonio Spurs |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1981–1985 San Antonio Spurs 1985–1987 Chicago Bulls 1988–1989 Arimo Bologna 1989–1990 La Crosse Catbirds 1990–1992 Maccabi Rishon Lezion 1992–1993 Hapoel Herzliya pahanhanan tu kawaw |} Gene Banks nalecuhan i Philadelphia, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Gene Banks i 1981 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu San Antonio Spurs putiput. 5 bulad 15 demiad, 1959 a mihca, Gene Banks, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ixaa10oukwqo26jbarfv6mddz5ga51d Gene Berce 0 567 21391 21390 2019-11-21T15:28:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gene Berce |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1926 a mihcan 11 a bulad 22 a demiad/ America |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |4 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Cornell (1945–1946) Marquette (1946–1948) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1948 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1948–1949 Oshkosh All-Stars 1949–1950 Tri-Cities Blackhawks 1950–1951 Saint Paul Lights 1951 Kansas City Hi-Spots |} Gene Berce nalecuhan i America, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Gene Berce i 1948 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 11 bulad 22 demiad, 1926 a mihca, Ben Bentil, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ekct686xn4rdfnxrqtbtbzzsmdjdv45 George Adams 0 568 125602 21402 2021-10-24T19:40:43Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |George Adams |- | colspan="2" |[[tangan:George Adams basketball.jpeg|George Adams basketball|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1949 a mihcan 5 a bulad 15 a demiad/ Kings Mountain, North Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay, misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 53 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Gardner–Webb (1968–1972) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1972/ saka 3 a uwac / silsil 46 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1972–1975 San Diego Conquistadors pahanhanan tu kawaw |} '''George Adams''' nalecuhan i Kings Mountain, North Carolina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United States|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. George Adams i 1972 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 46, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. 5 bulad 15 demiad, 1949 a mihca, George Adams, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] kdrsfivhgf9aj6nj2l7xw6i2ebal3ks George Blaney 0 569 21422 21421 2019-11-21T15:28:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |George Blaney |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1939 a mihcan 11 a bulad 12 a demiad/ Jersey City, New Jersey |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Holy Cross (1958–1961) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1961/saka 4 ku uwac/silsil 33 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1961–1962 New York Knicks 1962–1964 Trenton Colonials 1964–1966 Camden Bullets 1966–1967 Allentown Jets pahanhanan tu kawaw |} George Blaney nalecuhan i Jersey City, New Jersey, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. George Blaney i 1961 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 33, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. tatama, nalecuhan i11 a bulad 12 a demiad, 1939 a mihcan, George Blaney, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] cnxc1ymiqlvn4b8ew77an1akvhtqf6f George Bon Salle 0 570 21447 21446 2019-11-21T15:28:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |George Bon Salle |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1935 a mihcan 7 a bulad 1 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |33 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Illinois (1954–1957) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1957/saka 1 ku uwac/silsil 7 |- |mapili’ay a mali-putiput |Syracuse Nationals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1957–1958 Olimpia Milano 1958–1959 Denver Truckers 1961–1962 Chicago Packers |} George Bon Salle George Bon Salle nalecuh i Chicago, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput(聯盟). George Bon Salle i 1970 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka cacay ku uwac(順序) atu silsil(排行) pitu, namapili’(選秀) tu nu Syracuse Nationals putiput(組織). 7 a bulad 1 a demiad, 1935 a mihcaan, George Bon Salle, u miunduay. (mapatay ciniza i 2015 a mihcaan) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali-cebang(球團), mikitinay tusa a subal(區), sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu(組), cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec(比賽) "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed(競賽), acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en(縮寫) "Amilika syubay kanas", acasa kakelul(直接) han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] *NBA [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:Amilika]] 6nez4grh7vk6b8s9xrynd3qz1pfrjcc George Konrote 0 571 114279 114278 2021-06-10T03:30:15Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Jioji Konrote 2017.jpg|thumb|Jioje Konrote, 2015|alt=Jioji Konrote 2017.jpg]] [[tangan:Flag of Fiji.svg|thumb|u hata nu Fiji|alt=Flag of Fiji]] === George Konrote === 12 bulad 26 demiad, George Konrote, u misingkiway. 1947 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Fiji]] ayza sa ci George Konrote, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 11 bulad 12 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Fiji a kamu:Jioji Konousi Konrote u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Jioji Konrote u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:喬治·康納瑟·孔羅特 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ciyawci.Kangnase.Keuwnlute === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:喬治·孔羅特|喬治·孔羅特]] *[[:en:Jioji_Konrote|Jioji Konrote]] dcuqcivn2wl5ui7ctpuzkunn97ikajn Georgia 0 572 119677 119676 2021-07-18T10:52:44Z Sabak5388 17 /* mibabelih tu Russia (反俄羅斯) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Georgia.svg|thumb|u hata nu '''Georgia (喬治亞)'''|alt=Flag of Georgia.svg]] '''Georgia (喬治亞)''' u '''Georgia (喬治亞)''' sa i labu nu Asia, itiza i 42 00 N, 43 30 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 69,700 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 69,700 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 4,928,052. kakalukan [[umah]] sa 35.50%, kila[[kilang]]an umah sa 39.40%, zumaay henay umah sa 25.10%. caay ka mucabaya a kanatal nu [[Taywan]]. Georgia miawas tu Europe atu Asia tusaay a talu (大陸), nika u sikasaan ku Europe nu lalay hawsa, sisa pala Europe han tu kya kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%BC%E9%B2%81%E5%90%89%E4%BA%9] (u kamu nu Hulam: 喬治亞橫跨歐亞大陸,但因文化上受歐洲影響,所以也被認為是歐洲的國家。)[[tangan:Georgia in Europe v2.svg|縮圖]] =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Tbilisi ([[:zh:第比利斯|提比里斯]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 26 bulad 5 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Salome Zourabichvili]] (Salumiye.Culabisewiyeli 薩洛梅·祖拉比什維利), 1952 a mihca 3 a bulad 18 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Georgia (喬治亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 10 bulad 16 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Georgia (喬治亞) ayza sa ci [[Irakli Garibashvili]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 2 bulad 22 demiad. == '''nu kakitidaan (地理位置)''' == Georgia u kakitidaan mulilis tu masalumeniay a bayu’ (黑海), micapi tu amisan u [[Russia]] (俄羅斯), satimulan sa u [[Turkey]] (土耳其), [[Armenia]] (亞美尼亞), [[Azerbaijan]] (亞塞拜然) malalitin.[https://zh.wikipedia.org/wiki/格鲁吉亚] (u kamu nu Hulam: 喬治亞位於地區的黑海沿岸,北鄰俄羅斯,南部與土耳其、亞美尼亞、亞塞拜然相接。) == '''binacadanay (族群)''' == wini u niyadu'ay a Georgia nu binacadanay hawsa (70.1 a kilac/%/pasintu), u dumaay nu itiniay tu a tademaw caay kahacica ku binacadan nu [[Armenia]] (亞美尼亞) a binacadan, [[Russia]] (俄羅斯) atu [[Azerbaijan]] (亞塞拜然) a binacadan mamin; nu i talakaway a kamuway sa nu Georgia mamin ku kamu, muenenngay i tiniayay tu a tademaw sa u nu [[Russia]] (俄羅斯) a kamu; u katuuday tu a tademaw hawsa nu tuncenkiw (東正教) ku lihayen, caay kahacica ku milihayay tu nu Islamkiw(伊斯蘭教).[https://zh.wikipedia.org/wiki/格鲁吉亚] (u kamu nu Hulam: 主要民族為喬治亞族(70.1%),其他主要少數民族有亞美尼亞族、俄羅斯族和亞塞拜然族等;官方語言為喬治亞語,當地居民亦多熟悉俄語;多數人信仰東正教,少數信仰伊斯蘭教。) == '''manamec (經濟)''' == i tikay Georgia u nu malukay a kanatal, u [[heci]] atu uciya ku nipalumaan. Georgia budu’ a epah idaw tu ku waluay a malebud nu mihecaan ku tenes nu likisi. u saka idaw hena tu kuwan-can, atu mun (錳) atu ton (銅). 2001 a mihecaan Georgia a tademaw i kanatal 54 a kilac (%, pasintu) ku pakuucay a tademaw. (u kamu nu Hulam: 傳統上喬治亞是一個農業國家,種植水果和茶葉。喬治亞葡萄酒已有八千多年歷史。此外尚有礦產,包括錳和銅。2001年,喬治亞貧窮人口佔全國人口的54%。) namakay i 21 a sikiay, Georgia u manamecay u katinenga tu sisapalahad tu. 2007 a mihecaan, Georgia a kanatalayay tu hawsa ku nikatahkal mamin, kiyadahan ku naayaway a mihecaanay tu 12 a kilac (%, pasintu), kuynian u Georgia mala nuwalian a Europe (東歐) u sakalankanmay ku nikacakadan "manamec tan-uy" (經濟單位) tu cacay. nu kitakit a kinku (World Bank) kiyu pala "u saayaway i kitakit u manamecay a nikasumad".[https://zh.wikipedia.org/wiki/格鲁吉亚] (u kamu nu Hulam: 自21世紀以來,喬治亞的經濟有了明顯的發展。2007年,喬治亞國內生産總值,比去年增加了12%,這使喬治亞成爲東歐增長最快的「經濟單位」之一。世界銀行(World Bank)將它稱爲「世界第一的經濟改革者」。) == '''likisi (歷史)''' == u Georgia naw pacacay nu "Su-Lian milabuway tu kung-he'-kuo". u nu "Su-Wey-Ay a [[siykay tu nikalecad a nikalcabaycabay]]" (蘇維埃社會主義共和國聯盟) nu kanatal. 1991 a mihecaan u "Su-Lian" malaliyas tu nadikudan, yu mahida henay idaw ku sabaw tu limaay nu milabuway tu sakalcabay mahamin tu masacacay kiya kanatal. (u kamu nu Hulam: 喬治亞曾經是「蘇聯加盟共和國」之一。也就是「蘇維埃社會主義共和國聯盟」的成員國。1991年「蘇聯」解體後,當時的15個加盟共和國全部獨立。) 1991 a mihecaan sepat idaw ku siwa nu demiad u Georgia mapahezek tu masacac, nadikudan namasacacay hawsa sumad hantu nu talakaway ku ngangan nu kanatal pala u "Georgia nu macamulay a kanatal’’ han. 1995 a mihecaan walu a bulad idaw ku tusay a sepat nu demiad makaawas tu baluhay a [[hulic]] (憲法), panganga han tu "Georgia a kanatal".[https://zh.wikipedia.org/wiki/格鲁吉亚] (u kamu nu Hulam: 1991年4月9日喬治亞正式獨立。獨立後官方國名為「喬治亞共和國」。1995年8月24日通過新憲法,國名定為「喬治亞」。) == '''cen-ce (政治)''' == === '''mibabelih tu [[Russia]] (反俄羅斯)''' === Georgia naw u Su-Lian (蘇聯) henay ku mikuwanay tapang Ci Se-Ta-Lin (史達林, Joseph Stalin) a niyadu', nika u Georgia atu Su-Lian caay kasasukapah ku nikalcabay. Georgia namakay masacacay ku su-lin tu dikudan sa. nu taway a nikuwan micapi' tu nu Europe atu Amilika.[https://www.thenewslens.com/article/122556] alahican makakuwang tu Er'-Lo-Se caay tu kacacumud, nu sadikuday sa wamasasikedaan tu a papicumud a malcabay tu [[O-Cuo a malasacabayay|Europe a malasacabayay]] (歐盟).[https://zh.wikipedia.org/wiki/格鲁吉亚] (u kamu nu Hulam: 喬治亞是蘇聯前領導人史達林(Joseph Stalin)的故鄉,但是喬治亞與蘇聯的關係一直都有矛盾。喬治亞從蘇聯獨立後,外交政策非常親近歐洲和美國。甚至與俄羅斯爆發戰爭並斷交,其最終目標是加入歐盟。) Georgia nu ilabuay tu ku katuuday u caay kaleca nu binacadan, u Georgia atu maylabuwayay nu “na-aw-say-di-ya” hinalalebu kutademaw masasuedes,kiyu nu dikudan u nan-aw-say-ti-ya pakunida satu u heni tu ku patideng masacabaay a kanatal. Nan-Aw-Say-Ti-Ya hamin nu lala’ sa idaw ku 3900 km<sup>2</sup>, u tademaw idaw ku pituay a mang (萬) a nikayadah.[https://www.thenewslens.com/article/122556] (u kamu nu Hulam: 喬治亞本身內部有很多不同族群,喬治亞跟境內的「南奧塞提亞」民眾衝突不斷,後來南奧塞提亞乾脆就成立了自己的共和國。南奧塞提亞土地面積3900平方公里,人口有7萬多人。) 2008 a mihecaan u Georgia a hetay masatedep ku ngangan, malinngatu micumud i “Nan-Aw-Say-Ti-Ya” a kakitidaan Er’-Lo-Se mipadang kalankan sa micumu’ i labu malpapadang, mademec ku  Georgia kya hitay, mahida u Er-Kuoay (俄國) a hitay ku makakuwan masatedep “Nan-Aw-Say-Ti-Ya” nu malcabayay a kanatal nika sacacayay a ti-wey (地位), nika nu makacuwacuwaay a kanatal caay amin kasasulul , umahiniay a hicanaca. (u kamu nu Hulam: 2008年喬治亞軍隊以平亂的名義,動軍進入南奧塞提亞地區,俄羅斯援軍立即進入境內支援,重創喬治亞軍隊,等於俄軍用武力維持住了南奧塞提亞共和國的獨立地位,雖然各國大都不承認,但也無可奈何。) nutipan nu Georgia “A-Pu-Ha-Ce a kakitidaan”, idaw tu ku 24 a mang (萬) nu tademaw, lala’ sa idaw ku 8,600 km<sup>2</sup>, i 1992 a mihcaan masacacay sa tu, Georgia a hetay kinapina mayhidih pa satedep tu nikakuwangan cacay kala[[heci]], 2008 a mihecaan [[Russia]] (俄國) a hitay hamin sa mipadang, ya Georgia a hitay mamin mabahbah, u [[Russia]] (俄國) a hitay mikiayaw aca itida micumuh muhalhal tiya a “A-Pu-Ha-Ce a kakitidaan” bala nu [[Russia]] a nipaading tu kanatal. (u kamu nu Hulam: 喬治亞西部的「阿布哈茲地區」,有24萬人口、面積約8600平方公里,在1992年就宣布獨立,喬治亞軍隊多次希望平定叛亂都無法成功,2008年俄國軍隊大舉支援,將喬治亞軍隊全部驅逐,俄國軍隊更進一步在當地進駐,等於將「阿布哈茲地區」變成了俄羅斯的保護國。) “A-Pu-Ha-Ce a kakitidaan” atu “Nan-Aw-Say-Ti-Ya” kina tusaay a kakitidaan misamaku tu Georgiaauy a lala’ atu 18 a kilac (%, pasintu), Er’-Lo-Se sangalepeng tu ku nu Georgiaay sakanatalkahinawalan, sangalepeng tu kina tusaay a kanatal tu nikalacus.[https://www.thenewslens.com/article/122556] (u kamu nu Hulam: 「阿布哈茲地區」跟「南奧塞提亞」兩個地區佔了喬治亞國土的18%,俄羅斯嚴重影響喬治亞國土安全,使兩國關係惡劣。) 2019 a mihcaan, Georgia atu [[Russia]] kasenung satu masulacus, [[Russia]] a cung-tung pu-tin “Vladimir Putin” i enemay a bulad idaw ku tusa abataan idaw ku tusa a demiad misasulid tu sakay lacus mubahel a sulid, u nikasaan kunikahida i pitu a bulad idaw ku waluay a demiad caay tu pisulul papibahel tu [[Russia]] tayda i Georgia, [[Russia]] a milubang tu a mibaking ku sihu “u mamibakinay ku caay katatudang u patelacay ku mahiniay a kawaw”.[https://www.thenewslens.com/article/122052] (u kamu nu Hulam: 2019年,喬治亞與俄羅斯的關係急速惡化,俄羅斯總統普亭(Vladimir Putin)在6月21日即簽署禁飛令,宣布從7月8日開始禁止俄國班機飛往喬治亞,俄羅斯國會甚至要求政府加強制裁(處罰違反禁令的行為)。) 2019 a mihecaan enem a bulad idaw ku tusaay a bataan nu demiad u “tungcenkiw (東正教) milubang” (lnteparliamentary Assembly on Orthodoxy) i Georgia nu niyadu' Te-Pi-Li-Si “Tbilisi” malingatu tu cacay amihecaan u kinacacay a milubang, u [[Russia]] a ki-in (國會) milubang tu ci Kay-Hu-Li-Lu-Hu (Sergei Gavrilov) ku malatapang, enen sa i lalubanan nu Georgia tu papangihaan nu tapang (tapang a kididaan) milubang a pangiha. (u kamu nu Hulam: 2019年6月20日,「東正教議會大會」(Interparliamentary Assembly on Orthodoxy)在喬治亞首都特比利西(Tbilisi)舉行一年一次的大會,由俄羅斯國會議員蓋夫里洛夫(Sergei Gavrilov)擔任主席,坐在喬治亞國會的議長席(主席的位置)主持大會。) u mahiniay a kawaw yadah tu ku caayay kaedem nu tademaw, masasulacus tu masuedes tu, cacay tu a emang ku tademaw mipuluay tu sakaykian nu Georgia, idaw ku milihidaay a tademaw mucelcelay tu mipulu' nu tailing (警察), micumud tu kuo-hui kakaykian (國會庭院). u Ba-Sin-Se (法新社) pangihaay a misullid makaadih, yadah tu kumakatukuhay nu mitupinnay tu madukaay a papiliyas tu tademaw.[https://www.thenewslens.com/article/122052] (u kamu nu Hulam: 這個行為引發民眾不滿、爆發衝突,約一萬名抗議民眾包圍喬治亞國會大樓,部分抗議人士突破警方防暴警戒線,闖入國會庭院。法新社記者目擊,多輛救護車到場撤離幾名受傷民眾。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *喬治亞:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%BC%E9%B2%81%E5%90%89%E4%BA%9 *護主權、固領土:喬治亞的「反俄情緒」,來自高加索百年衝突:https://www.thenewslens.com/article/122556 *一場演說爆兩國衝突,喬治亞「反俄情緒」為何如此強:https://www.thenewslens.com/article/122052 0nnevfrnay73o29p52k6zcq2vftoo3n Germany 0 573 119700 119699 2021-07-19T13:54:34Z Sabak5388 17 /* piidangan (觀光) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Germany.svg|thumb|u hata nu '''Germany (德國)'''|alt=Flag of Germany.svg]] '''Germany (德國)''' u '''Germany (德國)''' sa i labu nu Europe, itiza i 51 00 N, 9 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 357,022 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala‘ay sa 348,672 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 8,350 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 80,722,792. [[kakalukan umah]] sa 48%, [[kilakilangan umah]] sa 31.80%, zumaay henay umah sa 20.20% [[tangan:EU-Germany.svg|縮圖]] caay kamu cabaya a kanatla nu [[Taywan]]. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Berlin ([[:zh:柏林|柏林]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 3 bulad 10 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Frank-Walter Steinmeier]], micakat a demiad sa i 2017 a mihca 3 bulad 19 demiad. == '''siwkay nu Germany''' == u Germany malapulungan atu kasaupuan a kanatal (德意志聯邦共和國) hananay sa, kananaman Germany (德國) han (namakayzaay nu kamu nuheni: Deutschland) a pangangan.satabakiay tapang tuse nu kanatal u Berlin (柏林), ahebal nu lala'ay 35.7 mang sq km. misademiaday nu Germany (德國), caay ka tadaakuti' caay ka tadasienaw , tanengay ku misademiaday itiza, atu matatungusay katinengaw ku pupuu’nu bulabuladan. katuud nu tademaw 8,142 a mang (萬), sisa i [[O-Cuo a malasacabayay|Europe a malasacabayay]] (Europe makakitikitinay kasaupuanan a kanatal, 歐洲聯盟), u sakatuuday ku katuud nu tademaw kuheni. (u kamu nu Hulam: 德意志聯邦共和國,通稱德國(德語:Deutschland),首都與最大城市為-柏林。其國土面積35.7萬平方公里。德國氣候溫和,季節分明,人口約8,142萬,為歐洲聯盟中人口最多的國家。) 1990 a mihcaan cacay a bataan a bulad tulu a damiad, masumad malacacayay a kanatal kuheni, u Germany (德國) han. masakitikitinay kasaupuan han ku cung-tung nuheni, u tapang mamikuwanay sa cung-li (總理) han. (u kamu nu Hulam: 1990年10月3日重新統一成為現在的德國。其國家元首為聯邦總統,政府首腦則為聯邦總理。) u Germany (德國) sa, mala u kalicacayay satabakiay a kanatal i kitakit atu u matadasay tu a kanatl aca. u kung-yey kung-ceng (工業工程) atu Ke-ci pu-meng (科技部門) nuheni , u saicelangay sakacacayay a kanatal i kitakit. tinaku: misanga’ay tu kazizengay , pasusaadidiay a tutuudan, u sapatahekal nu tuudtued sa u sakatuluay i kitakit. u satanektekay ,salimulakay ku nikauzip nu binacadan nuheni i kitakit aca. nanutawya u Germany (德國) sa, namalatusaay maliyasay ku kanatal nuheni. (u kamu nu Hulam: 德國是世界大國之一,已開發國家,諸多工業工程和科技部門位居世界前列,例如全球馳名的德國車廠、精密部件等,為世界第三大出口國,生活水平居世界前列。) 1990 a mihcaan wuza yayaway limaay a nuwaliay a kanatal micumud i Germany (德國), imahini satu sa malacacay icelangay a kanatal tu ku Germany (德國). (u kamu nu Hulam: 1990年10月3日兩德統一,前東德五個邦重新建立並加入德國。) == '''misademiaday (氣候)''' == misademiaday nu Germany (德國) matatungusay makawaw a kawaw nu i saetipan a balibalian, sisa u tanengay bayubayuay ku misademiadan. u nikaalaan tu mayudadudaday nu nanum pulung sa, i paymihcaan nu nanum ku 789 kung-li (公釐), u 31 ing-cueng (英寸), nayay ku mazatengay maacakay nu demiad, kyu u misademiadan i kasienawan sa caay katadaakuti’ i lalud, u  dihkuay  ku demiad, nika  sacaledesay nuheni a demiad malakuwit tu 30 °C. (u kamu nu Hulam: 德國大多數地區受西風帶影響,屬溫帶海洋性氣候。德國年均降水量為789公釐(31英寸),無穩定的乾燥期。冬季溫和,夏季溫暖,氣溫可超30 °C。) == '''kung-yey(工業)''' == u Germany (德國) sa, mala u kalicacayay satabakiay a kanatal i kitakit atu u matadasay tu a kanatal aca. u kung-yey kung-ceng (工業工程) atu nutinengay a pu-meng (科技部門) nuheni, u saicelangay sakacacayay a kanatal i kitakit. tinaku: misanga’ay tu kazizengay , pasusaadidiay a tutuudan, u sapatahekal nu tutuud sa u sakatuluay i kitakit. u satanektekay, salimulakay ku nikauzip nu binacadan nuheni i kitakit aca. (u kamu nu Hulam: 德國是世界大國之一,已開發國家,諸多工業工程和科技部門位居世界前列,例如全球馳名的德國車廠、精密部件等,為世界第三大出口國,生活水平居世界前列。) nanutawya u Germany (德國) sa, namalatusaay maliyasay ku kanatal nuheni. 1990 a mihcaan wyza nanuyayaway henay ya limaay Waliay Germany (德國) a kanatal micumud tayza mala Germany (德國) kuheni, imahini satu sa malacacay icelangay a kanatal tu ku Germany (德國). (u kamu nu Hulam: 1990年10月3日兩德統一,前東德五個邦重新建立並加入德國) == '''sakalala’ay (地理)''' == u kakitizaan nu Germany (德國) sa, i etipan atu teban nu Europe (歐洲), u ahebal nu lala'ay sa 35.7 mang sq km. sisa i Europe (歐洲) a kanatalay u ahebal nu  lala' ay a sausi , u sakapituay ku ahebal nu  lala' ay nuheni. azihan ku liwliw nu lala’ nu Germany (德國) sa, talakaw talakaw i satimulan, apuyu'apuyu' i taamisan, izaw aca ku tabakiay a sauwc , tinaku: Lay-ing a sauwac (萊茵河), Tu-naw a sauwac (多瑙河) atu I-pey a sauwac (易北河), kina sauwac namin micaliway tu i tebatebanan talakaway a kilakilangan atu i nuamisay a takutakuan nu Germany (德國). (u kamu nu Hulam: 德國屬於西歐或中歐,國土面積為35.7萬平方公里,為歐洲面積第7大國家,。德國地勢總體南高北低,萊茵河、多瑙河及易北河等大河穿流而過德國中部的森林高地及北部低地。) == '''mauzipay i liwliw (生態)''' == i lalabu nu lala’ay nu Germany (德國) , izaw ku nipatizeng tu nu aadupan a luma’luma’an , malakuwit 400 ku nipatizengan tu aadupanan atu aduadupan, hatiniay kayadah nu nipatizeng tu aadupanan, malasayadahayay ku aadupanan i kitakit ku Germany (德國). atu ya Bu-Lin aadupanan (柏林動物園) sa, u matenesayay matuastuasayay a aadupanan, nipatahkal taazihen a aadupan  malakuwit  tu 1500 ku sausien, kyu u sayadahayay ku nipatahkal tu aazihen tu aadupan i kitakit. (u kamu nu Hulam: 德國境內共有超過400家動物園及動物公園,數量居世界之冠。柏林動物園為德國歷史最悠久的動物園,展示物種超過1,500種,為世界上展示物種最多的動物園。) == '''u sasakamuan''' == Germany (德國) a kamu sa, u sasakamuen saayaway sakatuuday a kamu nu Europe makakitikitinay kasaupuanan a kanatal (歐洲聯盟) a kamu kuyni. zumaay sa, izaw aca ku mazatengay tu nu Germany (德國) a kumu, tinaku: Tang-May a kamu (丹麥語), Germany a kamu nu pu'nelay a lala' (低地德語), Su-pu a kamu (索布語), Lu-Mu a kamu (羅姆語) atu Fi-Se-Lang a kamu (菲士蘭語), kina masasizumaay a kamu mapadiput nu likec . (u kamu nu Hulam: 德語是歐洲聯盟中第一語言使用者最多的語言,德國所承認的少數語言包括丹麥語、低地德語、索布語、羅姆語及菲士蘭語,並受歐洲區域或少數民族語言憲章保護。) == '''lalangawan''' == katinengan ku nu Germany (德國) laylayay nu niyazu’ay a sasalisinan, tinaku Mu-Ni-Hye biluay a lisin (慕尼黑啤酒節) atu laylay nu seng-tang (聖誕) henanay . wiza mipacakayay tu dadiw a papacakayan , u sakatusaay atu sakasepatay ku papacakayan tu dadiw nu Germany (德國) i Europe. ya katinengan nu kiktakit misanga’ay tu laylayay a dadiw a tademaw sa katuud ku namakayniay i Germany (德國). Maheniay tu a katinengan ku icelangan nu kanatal nu Germany (德國) , sisa i sakasenengan nu tabakiay a tapang nu kanatal i kitakit, u lima a battan ku sausi nu Germany (德國), pikiayawan tu nu A-Mi-Li-Ka (美國), Eing-Ke-Li-si (英國) atu Fu-lan-si (法國). (u kamu nu Hulam: 德國民間節日傳統頗具名望,如慕尼黑啤酒節和聖誕傳統。德國是全歐洲第二大及世界第四大音樂市場,諸多世界著名古典音樂作曲家來自德國。2014年德國列50個全球最受尊重國家之首(位於美國、英國及法國之前)。) == '''macacubelisay (交通)''' == sakasenengaw nu Germany (德國) , caay kahatiza adada', u saayaway siuzazanay a kanatla kuheni aca, ya siuzazanay nu tanayu’ a km makaala 1.3 mang Km (萬公里), hatiniay nu siuzazanay, u sakaememay ku tanayu’ nu siuzazanay i kitakit. wyza u tanayu’an nu saculilan nu silamalay nu Germany (德國) asipen sa mamin micapi tu limaay a mang km (萬公里) mahiniay ku tanay’u nu saculilan nu silamalay sa ,u  cacay a bataan ku tanayu’ i kitakit. (u kkamu nu Hulam: 德國是世界上最早擁有高速公路的國家,總里程約1.3萬公里,居世界第六, 德國的鐵路總長度近5萬公里,居世界前十位。) u satabakiay hikukiay a kusi (航空企業) sa, u Han-Sa-Hang-Kung (漢莎航空) henanay. i Germany (德國) sa, satabakiay sapipahanhanan kakitizaan nu hikukiay u Fa-Lang-Ke-Fu (法蘭克福) atu Mu-Ni-Hey (慕尼黑) sa. (u kamu nu Hulam: 漢莎航空是德國最大的航空企業。法蘭克福機場和慕尼黑機場為德國最大機場。) == '''piidangan (觀光)''' == 2012 a mihcaan mayza i kasasizumaay a kanatal  natazaay tuay i Germany (德國) milabinay miidangay a tadamaw,makaala 4.07 a i (億), kakaydihan a tatazaan nu miidangay sa u Pul-in (柏林)a tuse hananay , ya tayniay i Pul-in (柏林)a tuse a miidangay a tademaw sa, u sakatuluay ku katuud nu tademaw nu Europe (歐洲) a tuse. (u kamu nu Hulam: 2012年到訪過夜遊客數量達到4.07億人次,柏林為歐洲訪客數量第三高的城市。) == '''nutineng (科技)''' == nutinengi (科技) nu Germany (德國) , katinengan ci Ay-Ing-Se-Tang (愛因斯坦) atu ci Pu-Lang-Ke (普朗克), u mipatizengay tu u-li-sey (物理學), sitanga’ay a tademaw kuheni tatusa, zuma a sitanga’ay nu hang-kung hang-tian kung-ceng (航空航天工程) ci U-na-Fun-Pu-Law-En (沃納·馮·布勞恩) hananay, u saayaway mipatahkalay tu tapukuay silamalay a pana'ay a tademaw, namakayni nipatahkal niza tu mahiniay a kawaw, izaw tu ku matatungusay a kawaw, malaheciay tu ku A-Pu-Lu (阿波羅) a kawawan, imahini satu sa tanengay tu ku tademaw tapabaw i taputapukuan. (u kamu nu Hulam: 愛因斯坦和普朗克為近代物理學的重要奠基者。航空航天工程家沃納·馮·布勞恩開發第一枚太空火箭,使阿波羅計劃得以實現。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-德國:https://zh.wikipedia.org/wiki/德國 *nasulitan nu Sakizaya a kamu ni Mahi Takas (高秀和) * [[kakuniza: LamiHung]] qxodnbcslugg3gp91t5zkvtnb6khova Ghana 0 574 119715 119714 2021-07-19T14:06:59Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Ghana.svg|thumb|u hata nu '''Ghana (迦納)'''|alt=Flag of Ghana.svg]] '''Ghana (迦納)''' u '''Ghana (迦納)''' sa i labu nu Africa, itiza i 8 00 N, 2 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 238,533 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 227,533 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 11,000 km2.hamin nu [[tademaw]] sa 26,908,262.kakalukan [[umah]] sa 69.10%, kila[[kilang]]an umah sa 21.20%, zumaay henay umah sa 9.70%. Ghana kapulungan a kanantal (迦納共和國) sa Ghana (迦納) han ita. inutipan nu Africa (非洲) a kanatal. u tapang tusu sa  Akela ([[:zh:阿克拉|阿克拉]]). nu tipan nu Ghana (迦納)  izaw ku mitenpalay a kanatal u [[Cote d'ivoirie]] (象牙海岸). nu amisan nu  Ghana (迦納) izaw ku [[Burkina Faso]] (布吉納法索) a kanatal. nu walian  nu  Ghana (迦納)  izaw ku mitenpalay [[Togo]] (多哥) a kanatal. nu timulan  nu  Ghana (迦納) izaw ku [[Guinea]] (幾內亞灣).[https://zh.wikipedia.org/wiki/加纳] (u kamu nu Hulam: 迦納共和國通稱迦納,是非洲西部的國家,首都阿克拉。迦納西鄰象牙海岸,北靠布吉納法索,東邊是多哥,南邊為幾內亞灣。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Accra([[:zh:阿克拉|阿克拉]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 6 bulad 3 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Nana Akufo-Addo]], micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 bulad 7 demiad. == '''misademiaday (氣候)''' == mian-ci (面積) 238,537 ping-fang-kung-li (平方公里). itizaay a demiad sa alahicaan sa maacakay, alahicaan malalemed, i lilisay a [[enal]] atu i nutipan atu timulan a A-san-ti a takalaway a enal u [[kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]] (akuti’ay maudaday a kilakilang) a demiad, Bu-ta' a sauwac atu i amisay a takawlaway a [[buyu']] sa u [[kacaledesan nu lutuklutukan a demiad]] (akuti’ay a lutulutukan), mahiniay a aenengan akuti’ay ku demiad, sisa makay etipan nutimulam ku udad adidi'ngadidi'ng tu.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=D33B55D537402BAA&n=1C6028CA080A27B3&sms=26470E539B6FA395&s=C40E6CD20CC179F1] (u kamu nu Hulam: 面積約238,537平方公里。氣候乾濕季分明,沿海平原和西南部阿散蒂高原屬熱帶雨林氣候,伏塔河谷和北部高原地區屬熱帶草原氣候,氣溫較高,降雨量由西南往東北遞減。) ina Ghana kang-he-kuo (迦納共和國) sa, micapi tu ci-taw (赤道), sisa izaw ku mihizaay tada akuti’ay a nisademiadan, nika u [[kacaledesan nu lutuklutukan a demiad]] ku yadahay; paymihcaan nikatasasa a udad sa, makaala tu walu a lusubu ~cacay a malebut hawmi; i nutipan tu timulan u kacaledesan a maudaday a kilangkilangan sa, paymihcaan nikatasasa a udad sa, makaala tu 1,200~2,200 mm. i nutimulan sa tusa ku hinamaudaday a puu’, i sakalima a bulad - sakaenem a bulad atu i sakawalu a bulad - sakasiwa a bulad. nika i nuamisan makakitin a malacaay kya tatusaay a maudaday a puu’. kyu i cacayay a bulad -tusaay a bulad sa, belew sa ku maacakay a nuwaliay tu amisay a bali.[https://zh.wikipedia.org/wiki/加纳] (u kamu nu Hulam: 迦納離赤道很近,擁有典型的熱帶氣候。大部屬熱帶草原氣候,年降水量800~1200毫米;西南部屬熱帶雨林氣候,年降水量1200~2200毫米。南部有兩個雨季,5月-6月,和8月-9月。在北部,這兩個雨季連成一個。1月-2月時會刮很乾的東北風。) == '''sakalala’ay (地理)''' == talilisan atu talilisan nu Wu-El-Ta' a [[sauwac]], izaw ku enal, apuyu’ay a buyu’, i sadadipasan sisibunukay a enal atu takubuwan.i nutipan tu  timulan atu taamisan u talakaway a buyu’buy’uan, i nuwalian tu timulan atu teban sa izaw ku buyu’, makaala tu 600~700 a depah (公尺). (u kamu nu Hulam: 沿海與沃爾塔河沿岸為平原、盆地,海濱多沙洲、潟湖;西南部和北部為高原,東南部和中部有山地,海拔600~700公尺。) tawalian tu timulan nu Ghana kang-he-kuo (迦納共和國) sa, izaw ku satabakiay nu kitakit a nalimaan nisanga'an a [[banaw]] itaza. namakay "Yapei" a tukay katukuh i "Akosombo(阿科松博)" izaw ku tanayuay a ta-pa (大壩), makaala tu 520 km. ina nalimaan nisanga’an a banaw, u  sapikasidinki tu tatademawan atu sapiculil nu [[balunga]].[https://zh.wikipedia.org/wiki/加纳] (u kamu nu Hulam: 迦納東南部的沃爾特水庫是世界上最大的人工湖,從Yapei城到Akosombo大壩,長達520公里。這個湖現在主要用來發電和內陸水運,也可以用於灌溉和漁業。) == '''laylay (歷史)''' == Ghana sa, i 1957 a mihcaan tulu a bulad  enem a demiad  patahkal tu kamu tu  misatataday tu a kanatal kuheni sa. mapulung tu ya nipikuwan nu In-kuo a Hung-cin-hay-an atu ya  nazikuzan nu satabakiay sakacacayay  malalais nu kitaki namakay i Tekuo a nialaen  tu '''In-kuoay a Tuo-ke'''(英屬多哥), mapuling mapatizing tu Ghana kang-he-kuo (迦納共和國), atu  mala saayaway mapatizingay a kanatal.nu In-kuo (英國)a pikuwanan i Fey-Cuo (非洲). (u kamu nu Hulam: 迦納於1957年3月6日宣告獨立,由原來的英國殖民地「黄金海岸」是和第一次世界大戰後從德國取得的「英屬多哥」合併建國,成為非洲英屬殖民地中首個獨立的國家。)u saayaway a cung-li nuheni ci En-ke-lu-ma, i 1960 a mihcaan  sa ketunen bakahen  niza ku nipatizingen nu In-kuo (英國) Ghana a Tabang a likec nu kanatal namayzaay u Ghana cize a lala' (加納自治領地) a ngangan, pabaluhay han ku pangangan u Ghana kang-he-kuo (迦納共和國),satu sa u ciniza ku saayaway a cung-tung. (u kamu nu Hulam: 它的首任總理恩克魯瑪於1960年廢除由「英王兼任迦納國王」的君主立憲制,又將國號由「加納自治領地」改為加納共和國,並擔任共和國首任總統。) A-san-ti (阿散蒂) sa, i teban tu timul nu Ghana a niyazu', na u satabakiay a niyazu’ i nutipan nu Fey-Cuo i sumamad,u saayaway a tuse nuheni sa u Ku-ma-si (庫馬西), na mipadangay tu  nutipan sanlacay a tademaw tu  mahizaay musakakaway lumeniay a tademaw kuheni,satu sa mala ci-min-ti tu nu In-kuo (英國), alaw taamis midebun tu A-sa-ti, hizahiza satu mala ayzaay a Ghana tu. (u kamu nu Hulam: 阿散蒂位於加納中南部,原為西非大國,首都位於庫馬西,曾為西方白人提供黑人奴隸。後來被英國納為殖民地,逐步北上征服阿散蒂,形成今日加納的雛形。) namihantay tu pikuwan nu  In-kuo ku A-san-ti, sisa mulaklak kya Tu-wan nu  A-san-ti i 1902 a mihecaan, nika caay kadayum mikuwan tu  Ghanaan imahini, kyu pataluma’an aca ci Tu-wan nuheni i 1924, u mamikuwanay tu A-san-ti saan,katukuh i 1938 a mihecaan misalisin  miliyaw patahkal tu A-san-ti a niyazu', imahini sa palekal tu "A-san-ti tumuk a kayngi", atu ci  Tu-wan ku mikuwan tu A-san-ti. (u kamu nu Hulam: 英國人的行動激起阿散蒂人激烈反抗,阿散蒂土王亦於1902年被逐,但加納一帶變得更難管治,英國人於是在1924年恭迎土王回國,1938年舉行「阿散蒂復國儀式」,恢復「阿散蒂酋長會議」的間接管治。) nanutawya yu malakitakit ku Ghana i nazikuzan nu sakatusaay malalais nu kitakit sa, numaydih ku IN-ku misazuma a pasacacayay a kitakit tu henian, nika caay ka mamalekuay,imahini sa malasaicelangay mamikeliday ci Tu-wan nu Ghana tu. A-san-ti sa inayi tu ku mikilul katukuh ayza. ya ayzaay sakatusaay a Tu-wan sa  ci "Aw-Tung-Nana-AwuSay·Tutu" ku ngangan i 1999 a mihcaan malasakakaay, atu izaw aca ku nu Amilikaay [[sitangahay a di’tu ci Butung|sitangahay]] hananay a nicudadan, atu pipangangan aca tu "Ayzaay a Su-lu-meng Wung" han. [https://zh.wikipedia.org/wiki/加纳] (u kamu nu Hulam: 當加納在二次大戰後獨立期間,英國多次要求阿散蒂另搞獨立,並不成功,但阿散蒂土王至今在加納具有崇高地位。阿散蒂王位一脈單傳到今。現任土王「奥通富沃·納納·奥塞·圖圖」二世在1999年繼位,擁有美國博士學位,被稱為「現代所羅門王」。) == '''sakauzip a kawaw (經濟)''' == yadah kapah ku lalayanay  nu  Ghana, pipatahkal tu tademaw sa,tusaay ku kapah tu nu nutipanay  wiza  pakuyucay a kitakit. (u kamu nu Hulam: 迦納有著豐富的自然資源,人均產出是西非更貧窮國家的2倍。儘管如此,迦納仍然有些依賴於貿易和國際援助,以及海外迦納人對本國的投資。) nika u Ghana sa a padangan henay nu taw kuheni, makalala tu 28% a tademaw nu   Ghana sa u pakuyucay henay namin, 1.25 Mey-Yuan adaka' ku kaalaan a kalisiw nu misakakawaway tu demiad. mahizaay tu ku pipatahkal  nu Kitakitay a Ngingku, kamu sa makaala tu  45 a mihecaan, u nikaalaan tu kalisiw nu heni sa, cacay adada' ku nicakatan. (u kamu nu Hulam: 大約有28%的迦納人口生活在國際貧困線以下,日收入僅為1.25美元。而來自世界銀行的數據,迦納在過去45年裡人均收入僅僅增加了1倍。) itayaay hehay yu pikuwan ku Ghana, u sayadahay siekimku lala' a kitakit kuheni,nipatahkal a ekim sa u sakatusaay a siekimay a kitakit i katukuh ayza,kilul sa izaw aca ku Ku-ku, kilang, ding-ki, cuwang-se, bang-tu atu mung. u sapacakayan kyuni namin. u pipatahkal a kamu i 2007 a mihcaan sa, namakatepa tu (480,000 cubic km) silamalay a umah itiza. miala tu simalay a umah tu simal ayza, yadahyadah tu ku kaalaan. (u kamu nu Hulam: 迦納在殖民時代以出產黃金聞名,現在它仍然是世界主要黃金生產國之一(非洲第二大產金國)。其他的出口產品包括可可、木材、電力、鑽石、礬土和錳,它們是外匯的主要來源。在2007年一個報告宣稱,發現一座儲量接近30億桶(480000 立方千米)的輕質油油田。石油開採正在進行,石油的儲量也在繼續增加。) satusa, izaw aca ku Akosombo Ta-Pa nuheni, na i 1965 a mihcaan nipatizeng i Ul-Ta a sauwac, u sauwac sa sinanumay a dingku u sapipadang tu Ghana atu ya capiay a kitakit.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E7%BA%B3] (u kamu nu Hulam: Akosombo大壩,1965年建於沃塔河之上,為迦納及其鄰國提供水力發電。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *迦納:https://zh.wikipedia.org/wiki/加纳 *外交部迦納:https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=D33B55D537402BAA&n=1C6028CA080A27B3&sms=26470E539B6FA395&s=C40E6CD20CC179F1 *nasulitan nu Sakizaya a kamu ni Mahi Takas (高秀和) [[kakuniza: LamiHung]] 3ynfmgrcjvdx5813ndicc4br0yqeg7h Giannis Antetokounmpo 0 575 103684 103683 2021-03-20T08:34:27Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Giannis Antetokounmpo |- | colspan="2" |[[tangan:Giannis Antetokoummpo (31669417562).jpg|Giannis Antetokounmpo|alt=Giannis Antetokoummpo (31669417562).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1994 a mihcan 12 a bulad 6 a demiad/ Athens, Greece |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 110 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2013/saka 1 ku uwac/silsil 15 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (2017–2019) sepat NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (2017, 2018) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2012–2013 Filathlitikos 2013– Milwaukee Bucks mihitayan mimaliay |} Giannis Antetokounmpo nalecuhan i Athens, Greece, nanu syubay kanas-mali(籃球) miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw(pahanhanan tu kawaw 退休) ayza. Giannis Antetokounmpo i 2013 a mihcaan NBA sapapili’(選秀) mimaliay a kawaw, saka cacay ku uwac(輪) atu silsil(排名) 15, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. 12 a bulad 6 a demiad, 1994 a mihcaan, Giannis Antetokounmpo, miunduay. ==NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] r3uaxqj8wzwko7rbww4k4moyqprwix7 Gilbert Arenas 0 576 21527 21526 2019-11-21T15:28:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Gilbert Arenas 1 bulad 6 demiad, 1982 a mihca, Gilbert Arenas, miunduay. [[tangan:Gilbert arenas 2008.jpg|thumb|Gilbert arenas 2008|alt=Gilbert arenas 2008.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] s2aue11vxp29pi6d3lkjjeocsbijnti Giorgi Margvelashvili 0 577 95432 21539 2020-11-01T20:34:58Z ჯეო 134 wikitext text/x-wiki [[tangan:Giorgi Margvelashvili cropped.jpg|thumb|Giorgi Margvelashvili|alt=Giorgi Margvelashvili cropped.jpg]] [[tangan:Flag of Georgia.svg|thumb|u hata nu Georgia|alt=Flag of Georgia.svg]] Giorgi Margvelashvili 9 bulad 4 demiad, Giorgi Margvelashvili, u misingkiway. 1969 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Georgia]] ayza sa ci Giorgi Margvelashvili, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 11 bulad 17 demiad. 29mbef0xcy4h7z16xnf8xphlkrbw3d5 Gjorge Ivanov 0 578 127644 21550 2021-12-30T13:49:02Z НСНУ 1247 2019 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ǵorge Ivanov 2012-04-27.jpg|thumb|Ǵorge Ivanov|alt=Ǵorge Ivanov 2012-04-27.jpg]] [[tangan:Flag of Macedonia.svg|thumb|u hata nu Macedonia|alt=Flag of Macedonia.svg]] Gjorge Ivanov 5 bulad 2 demiad, Gjorge Ivanov, u misingkiway. 1960 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Macedonia]] ayza sa ci Gjorge Ivanov, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 5 bulad 12 demiad. His second and the last presidential term ended on 12 May 2019. g0ra3epxyg25x8php60ldq9zpd58wsb Gogoro 0 579 21559 21558 2019-11-21T15:28:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Gogoro, nayaya ku simal u wawelwel caayay pasimalan a wawelwel (不用加油的機車) btrr8xxoe6w6nu8fkdr2giav16xv01d Gogoro=nayaya ku simal u waweiwelwel沒有油的機車 0 580 21563 21562 2019-11-21T15:28:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gogoro]] 202v607drbjtlx63ovzcrvwiau63vj8 Gongxidaye 0 581 21571 21570 2019-11-21T15:28:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Gongxidaye(u kamu nu Lipun: Gongxidaye, 1956 a mihcaan-) i Lipun jing gang xian qing shui ding lecuhen u misakulitay a kulit tu cudad a tatama. <br /> == kaliliman(摘要) == i Lipun mamin micudad tu talawkaway a cacudadan, Gongxidaye mamusakawaw tu sikulitay a misangaay tu kulit、u nu tademaw a kulit a kawaw nida. sisa Gongxidaye malinga tu tu pasayni nu wawaan a kuit misanga, mamin sa 1999 a mihcaan wucu nu buyu i kilakilangan makaadih tu adidiay a kiwma nu kungku 《kapah ayda sakapahay a nikalalitemuh》(きょうはなんてうんがいいんだろう)kyu makaala tu tuluway a sakasengan a kawlah nu kulit. 2003 a mihcaan Gongxidaye yadah kuni papeluwan tu konglong a sasakamuwan 《u nu konglong a kulit tayamin》(ティラノサウルスシリーズ), tu nu sayaway 《adihen mayda asu’ay》sisa 2010 a mihcaan misumat tu misaungaay a kacudu; u luma a mihcaan tu cacay a bataan a bulad i nakulikulitan i Toykui a tilibi 《Gongxidaye pakaluwaluwah adihen mayda asu’ay》(Gongxidaye pakaluwaluwahおまえうまそうだな) a adihan、 misanga tu misaungaay a tilibi paadih. 2015 a mihcaan tu waluay a bulad《u sakasaetimen naku a wawa kisu》makaycu tu mala kacudu misaungaay inga.<br /> matatulin kina kawaw nida mikulit tu cudad, Gongxidaye misanga tu nu wawa a sapasubana tu sikulitay a cudad、sawni nisulit; atu nu Lipun a sipakungku i tatacuwacuwa. == nilacul(內容) == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == * [[:zh:宮西達也|wikipayke-宮西達也]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] [[kakuniza:tademaw]] l97pj8wtrcw1rwg25rvwf2dpwz72icn Gowryu 0 582 107953 107952 2021-05-01T13:55:48Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Gowryu == u sulit nu Hulam: 合流部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsin-chu(新竹) a kuwan nu Kilayking(奇萊,花蓮) ku niyazu’ nu Gowryu. u kasalumaluma’ nu Gowryu sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 156 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 81 ku tademaw, pakalatu(超過) 52%. u zuma sa, cay ku yincumin, 75 ku tademaw, pakalatu 48%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 47%, Pangcha(Amis) 3%, Paywan(Paiwan) 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izawtu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] h124e2qmqopjnn2iiu62x1e4yfbhxca Greece 0 583 119736 119735 2021-07-19T14:24:46Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Greece.svg|thumb|u hata nu '''Greece (希臘)'''|alt=Flag of Greece.svg]] '''Greece (希臘)''' u '''Greece (希臘)''' sa i labu nu Europe, itiza i 39 00 N, 22 00 E. u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 131,957 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 130,647 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,310 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademawan sa 10,773,253. [[kakalukan umah]] sa 63.40%, [[kilakilangan umah]] sa 30.50%, zumaay henay umah sa 6.10%. caay kamu cabaya a kanatla nu [[Taywan]]. u aenengan nu Si-la kapulungan patizeng a kanatal (希臘共和國), i nuwali-timul nu O-cuo (歐洲), miawasay tu ta-cu (大洲) a kanatal, u kakapikuan nu zazan nu O-Cuo (歐洲), Ya-cuo (亞洲) atu Fey-cuo (非洲), i nutimulan aca nu Pal-kang pankiway a subal (巴爾幹半島), yu kalalaisan sa u satabakiay a sasakamuan itini. 2019 a mihcaan katuud nu tademaw nuheni sa, makalala 1,080 mang (萬), tapang atu satabakiay a tuse sa u Ya-tian (雅典) hananay, kilul sa u Say-sa-lu-ni-ki (塞薩洛尼基) a tuse. (u kamu nu Hulam: 希臘共和國,是位於歐洲東南部的跨大洲國家。希臘位於歐洲、亞洲和非洲的十字路口,其位於巴爾幹半島南端,戰略地位重要, 2019年其人口為1,080萬。雅典為希臘首都及最大城市,塞薩洛尼基為第二大城市。) i tapiingan nuwalian nu lala'ay nu Si-la (希臘), itini izaw ku katinengan i kitakit a bayu nuheni u Iy-cing a bayu(愛琴海), tanayu'ku [[dadipasan]] nu Si-la u(希臘),  makaala 13,676 Km, atu yadah ku subal nu Si-la (希臘) aca, ya sitademaw  muenengay a subal sa makaala 227 ku subal, nanutayaw ayaway i kung-yuan (公元) 270,000 a mihcaan sitademaw  muenengay itiza. sisa u Si-la (希臘) u kalicacayay matenesay silikesiay a kanatal, u nu saetipan selalacian tananuyan  han , hatiniay katenes nu Si-la (希臘), sisa izaw ku sabaw-waluay mahizaay tu ku piazih nu paykitakitay masiwatiday nu  babalaki  a lacul. (u kamu nu Hulam: 愛琴海位於希臘本土東側,希臘海岸線長達13,676公里(8,498英里)。希臘擁有大量島嶼,其中227個島嶼有人居住,自公元前270,000年起即有人居住,希臘為世界上歷史最悠久的國家之一,其被稱作西方文明的搖籃,希臘擁有18項世界遺產。) == '''siwkay nu Si-La''' == ==='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''=== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Athens]]. u tapang atu satabakiay a tuse nu Si-la (希臘) ku Ya-ten(雅典) , kakitizaan nina tuse i nutimulan nu Pal-kang pakiway a subal (巴爾幹半島), u kalicacayay matenesay a tuse i kitakit, katukuh ayza yadah ku masupeday silikesiay masiwatiday a luma'luma'an  atu nalimaan a nisagna'an, katiengan taazih a nisanga'an sa itizaay i Ya-dian wey-cen (雅典衛城), u Pa-ti-nung dietu a biyu (帕提農神廟), u matatungusay nu i etipay a lalangawan. itini i Ya-tian (雅典) malalalangawan a kakitizaan nu ayzaay a Aw-yung-huey (奧運會), atu i 1896 a mihcaan napalekal tu saayaway nu laluday a Aw-yung-huey (奧運會) kina tuse.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 雅典是希臘首都,也是希臘最大的城市。雅典位於巴爾幹半島南端,是世界上最老的城市之一,至今仍保留了很多歷史遺蹟和大量的藝術作品,其中最著名的是雅典衛城的帕提農神廟,是西方文化的象徵。雅典是現代奧運會起源的地方。1896年曾舉辦過第一屆夏季奧運會。) ===kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)=== kakining nu kanatal demiad sa 25 bulad 3 demiad. ===tabakiay a tapang nu kanatal (元首)=== u tabakiay a tapang nu kanatal (cung-tung) ayza sa ci [[Prokopis Pavlopoulos]], micakat a demiad sa i 2015 a mihca 3 bulad 13 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Greece (希臘) ayza sa ci [[Kyriakos Mitsotakis]], micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 7 bulad 8 demiad. == '''sakalala'ay (地理)''' == u angangan nu Si-la (希臘), i timulay nu Pa-el-kang kumay (巴爾幹半島) a Pu-lu-peng-ni-sa a kumay (伯羅奔尼撒半島), itini izaw ku Ke-li-te a subal (克里特島), Luo-te a subal (羅德島) atu zumaay i Ay-cing a bayu a subal namin (愛琴海島嶼). (u kamu nu Hulam: 該國由巴爾幹半島南端的伯羅奔尼撒半島作為主體,包括克里特島、羅德島及其他愛琴海島嶼。) == '''misademiaday (氣候)''' == mahizaay nu Ti-cung-hay-sing( 地中海型) ku kasademiad nu Si-la (希臘) ,maheniay a misademiaday , maacakacakay i lalud,maudadudaday i kasienawan , i kasienawan maudad adada', sisa tanengay ku nupacilal nu dedemiad ,caayay ka hinaudadudad, i kasienawan adada’ maudad.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 希臘屬地中海型氣候。此氣候最大特徵為夏乾冬雨,因此除冬季外,幾乎不會下雨。全境日照充足。) == '''kalisiway (經濟)''' == 2010 a mihcaan tusa a bulad,Si-la (希臘) a cen-hu (政府), namicaliw tu tu O-yuan (歐元) i [[O-Cuo a malasacabayay]] (歐盟), zayhan naynayay tu ku tatungusan nuheni panukas tu nicaliwan i [[O-Cuo a malasacabayay]] (歐盟), ya kalisiw makaala tuluay malebut a yi (千億),sisa katukuh i 2014 a mihcaan pathkal tu kamu ku cen-hu (政府) nuheni mapingku (破產) tu kuheni sa.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 2010年2月,希臘政府欠債3千億歐元,2014年, 希臘宣布破產。) === kakalukan (農業) === u nikalukan a tutuud nuheni ,izaw ku tuluay matatungusay a tuud, tinaku cukana (橄欖), kupa (棉花) atu tabaku (菸草), izaw aca ku katinengan nipatahkal a tuud , uyza payni nu siziay a cacucuwan a nisanga'an-Siziay cis (羊奶酪) hananay, mahiniay a tuud pangangan sa u Si-la-Se Cis (希臘式奶酪) han.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 農產品以橄欖、棉花和菸草為三大支柱。希臘還出產一種著名的乳製品——羊奶酪,世界各地習慣性地將羊奶酪成為「希臘式奶酪」。) === macacubelisay a sapiculu’a kawaw (交通運輸業) === i lalabuay nu kanatal nu Si-la (希臘) , u payniay i zazanay atu bayuay ku sasakamuan. sakatatayzaen i lala’ay nu Si-la (希臘) tu tayzaay i subasubalan macakatay tu ku hikukiay a macacubelisay a sapiculu’a kawaw tu , papitu tu ku sihikukiay nu luma’ay a Kungse(公司) itiza.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 國內運輸以公路和海運為主,希臘本土和個島嶼之間的空運飛速發展,有7家私人航空公司.) === aidangan (旅遊業) === u aidangan i Si-la (希臘) macakat tu ayza, paymihcaan makaala 1,600 a mang(萬) ku tayniay midangay a datademaw, macabi’en tu ku katutd nu tademaw nu Si-la (希臘) 1,080 a mang (萬).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 希臘的旅遊業非常興旺。每年來希臘的外國遊客約1,600萬人次,超過希臘的總人口數。) == '''likisi (歷史)''' == 1828 a mihcaan nazikuzan malalais i pipangangan nuheni sa, i 1833 a mihcaan napatizeng tu Cing-cu-ceng-ti (君主政權), u cing-cu (君主) adada’ ku matatungusy mikuwanay tu lalabu' nu Si-la (希臘) a kanatal, nika katukuh i 1923~1927 a mihcaan, masumad mala makakitikitinay katuuday ku tademaw mapulung mikuwanay tu Si-la (希臘) a kanatal tu. (u kamu nu Hulam: 1828年希臘獨立戰爭結束後,希臘在1833年建立君主政權。1923~1927年間,希臘從君主制變為共和國。) 1981 a mihcaan micumud tu O-cu0 lalecaday a kasaupu (歐洲共同體), atu i 2001 a mihcaan u O-Yuan (歐元) ku sasakalisiwen nuheni.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 1981年希臘正式加入歐洲共同體並在2001年接受歐元作為貨幣。) == '''lalangawan''' == pilaylay (運動) ma-la-sung (馬拉松) hananay sa, u mitanengay tu icelang nu uzip, u satanayu'ay nu dadaduba'en kyini. kina ma-la-sung (馬拉松) a daduba'an, payni i nanutawya i Kung-yuan (公元) 490 a mihcaan babalakiay nu Si-laay (希臘) a zitay, makayza namalalais ku Ya-ten(雅典)atu Pu-se (波斯) i ma-la-sung a kalalaisan (馬拉松戰役). (u kamu nu Hulam: 馬拉松(英語:marathon)是一項考驗耐力的長跑運動。這項運動的名稱來自公元前490年古希臘時代雅典與波斯之間的馬拉松戰役。) sikamu kina ma-la-sung a kalalaisan (馬拉松戰役), namadademec ku [[hitay]] nu Ya-ten(雅典) atu Pu-se (波斯), zikuzan mademec ku Ya-tian (雅典) . Izaw kiya hitay ci Huey-ti-pi-des (菲德皮德斯) hananay, namakayza i Malasung (馬拉松) a [[enal]], maydih a tayza i Ya-tian (雅典), pasubana' tu binawlan mademec tu nu Ya-tian (雅典) ku Pu-se (波斯), zayhan katukuh i Ya-tian (雅典), alaw mapatay satu ciniza. 1896 a mihecaan i saayaway nu Aw-Lin-Pi-Ke pilaylay a hey (奧林匹克運動會), malatatenga'ay tu a kacacabi'an tu ku ma-la-sung (馬拉松), nika hacica ku cacabi'an tu tanayu', caay henay ka izaw ku kazazatengan . (u kamu nu Hulam: 相傳希臘在這場戰役中擊敗波斯軍隊,雅典士兵菲迪皮德斯為了傳達獲勝訊息,由馬拉松平原跑回雅典報捷,之後過世。馬拉松在1896年的首屆奧林匹克運動會中已列為正式競賽項目之一,但長度並沒有精確固定。) nika nanuayaway a Aw-Lin-Pi-Ke pilaylay a hey (奧林匹克運動會), yu macacabi'tu ma-la-sung (馬拉松) sa, makaala 40 km (25 in-li [英里]) ku cacabi'an tu tanayu'. katukuh i 1921 a mihcaan cacabi'an tu tanayu'nu ma-la-sung (馬拉松) makaala tu 42 km (26 In- li), 385 ma (碼),kina 42 km cacabi'an tu tanayu' hiza satu katukuh ayza. nika akuti'akuti'tu ku misademiad numita, sisa misazuma tu kawaw, pankuiw han ku dadaduba'en ayza.paymihcaan madademeay maduba'ay tu ma-la-sung (馬拉松) a kanatal malakuwit tu pituay a lasubu i kitakit, kanamuhan a sapilaylay kuma-la-sung (馬拉松).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 現時全世界每年舉行的馬拉松比賽超過八百個。) (u kamu nu Hulam: 前幾屆奧運會的馬拉松比賽長度大約是40公里(25英里)。 直到1921年,馬拉松的長度才被嚴格規定為42公里195米或26英里385碼,而這個標準一直沿用至今天。 現考慮近年地球氣候熱化,部份賽程改成半馬。) == '''misaluma'ay (建築)''' == katineng'an ku nalima'an nu baetu nu Si-la (希臘), wiza ya nu baetu a misaluma'ay atu hanu u baetu a nituktukan ku sasakamuen. i sumamad nu Si-la (希臘) satabakiay a misaluma'ay sa u Biu nu Dietu (神廟), sapaukak tu Biu nu Dietu (神廟) hanu u baetu ku yadahay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A] (u kamu nu Hulam: 希臘的石頭藝術很著名,主要有石頭建築和石頭雕刻。 古希臘最主要的大型建築是神廟。希臘神廟的建築特點是廣泛地運用石柱。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-希臘:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E8%85%8A *nasulitan nu Sakizaya a kamu ni Mahi Takas (高秀和) [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: LamiHung]] bw0agl11rm97vztg6uuikmor21zh8pz Greenland 0 584 128114 128111 2022-02-15T01:15:50Z 59.115.31.243 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Greenland.svg|縮圖|'''Greenland (格陵蘭)''']] '''Greenland (格陵蘭)''' == '''Greenland (格陵蘭)''' == u '''Greenland (格陵蘭)''' sa i labu nu Europe (O-Cuo 歐洲), itiza i 72 00 N, 40 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 2,166,086 km<sup>2</sup>. u ahebal nu [[lala']]ay sa izaw ku 2,166,086 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa. hamin nu [[tademaw]]an sa 57,728. kakalukan [[umah]] sa 0.60%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 0%, zumaay henay [[umah]] sa 99.40%. sa[[tabaki]]ya nu  [[kitakit]] a subal ku ''Greenland'' (格陵蘭), pitu a bataan nu pasintu matelep namin nu suleda ku [[lala'|lala’]]. (u kamu nu Hulam sa: 格陵蘭是世界最大島, 80%的土地都被冰雪覆蓋。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Nuuk ([[:zh:努克|努克]]). == '''sapadateng nu kanatal a demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu [[kanatal]] [[demiad]] sa 0 [[bulad]] 0 [[demiad]]. =='''tapang nu kanatal (元首)'''== 格陵蘭名義上(具有頭銜、但沒有實際管理)的國家元首是丹麥君主,現任為「瑪格麗特二世」,丹麥政府會任命一位高級專員(Rigsombudsmand/High Commissioner)到格陵蘭,代表丹麥君主和政府。 kasi [[ngangan]] nu Greenland (格陵蘭) nakamuan sa (idaw ku [[ngangan|sakasingangan]], nika inai' ku kaka kuwana ) a kanatal nu sakakaay a [[Denmark]] (丹麥) cuncu, ayda han ci '''Margrethe''' E-Se (瑪格麗特二世), [[Denmark]] (丹麥) a siyfu idaw kunipa sikakawaay tu cacay a sakakaay sasi[[ngangan|nganganay]] nu talakaway a [[tademaw]](Rigsombudsmand/High Commissioner)taydai Greenland (格陵蘭), mitayhiw tu [[Denmark]] (丹麥) cuncu atu siyhu. == '''kakitidaan (地理)''' == 格陵蘭是世界最大的島嶼,屬於「大陸島」(原本和大陸相連,下降之後才變成島的土地),位於北美洲的東北方,在北冰洋和大西洋之間。 Greenland (格陵蘭) u [[kitakit]] satabakiya nu subal , nu "Talu a [[subal]] "(numa ltiinnay atu Talu, madebay satu mala subal a lalaan), itida i America (北美洲) nu wali amisan, itini i Beibingyang (北冰洋) atu Daxiyang (大西洋) nulaadan. 西邊隔巴芬灣和戴維斯海峽,與加拿大的北極島嶼(在北極圈內的島嶼)相望。 nutipan silaad tu Baffin-Wan (巴芬灣) atu Davishay-siya (戴維斯海峽) atu Ciasna-ta (加拿大) a Beiji (北極) a subal ( itini i labu nu Beiji (北極) a subal) masasu pa'ngaw. 東邊隔丹麥海峽,和冰島(Iceland)對望。由於面積龐大,格陵蘭常被稱為格陵蘭「次大陸」(比較小的大陸)。全島約4/5位在北極圈之內,為極地氣候。 waliyan silaad tu [[Denmark]] (丹麥) a [[bayu]], atu Pintaw [[Iceland|(Iceland]] (冰島) masasupa'ngaw. tada [[tabaku|tabakitu]] ku lala’, Greenland (格陵蘭) hina pa[[ngangan|nganganan]] tu Greenland (格陵蘭) "sakatusa a Ta-lu (大陸) (adidiay a Ta-lu大陸). hamin nu [[subal]] tu lima ku sepad a benis itida namin i labu nu Paci-cun (北極圈), u saka picidekan nu [[demiad]]. 格陵蘭是除南極洲以外,大陸上冰河面積最大的地區。幾乎全島都被「冰蓋」(冰川面積連續超過5萬平方公里)覆蓋,只有島的最北部、東西兩邊的狹長地帶例外。 Greenland (格陵蘭) naw ''Antarctica'' (南極洲) caay kawnumitaan, i Ta-lu (大陸) nu pinhe nu satabakiya a kakitidaan. matahpu namin nu suleda ku [[subal]] "nikatelepan nu suleda’ malalitin milakuud tu lima a wang nu pinfun kunli kuni" kunika tahepuan, itidasa i saamisan nu [[subal]],wali nutipan satanayu sa nu kitidaan a [[lala'|lala’]]sa. 由於該等地區的空氣異常乾燥,難以形成積雪,所以地表才會暴露出來。 nina [[niyadu'|niyadu’]] micidek kuni ka caledes halemhem nu demiadan, utiih amala [[suleda]], sisa tahekalsa ku [[lala'|lala’]]. 因為中部地區長期受冰雪蓋壓,故中部地區,若去除冰,就會比島的邊緣地區低矮。 dayhan tebanay a [[niyadu'|niyadu’]] mahida tu kuni ka tahepu nu [[suleda]], sisa i teban nu kakitidaan, anu malawpes ku suleda', amiki apuyu tu subal nu lilisan. == '''likisi (歷史)''' == 格陵蘭的原住民為「因紐特人」。他們何時來到這裡、以及為何要選擇這個荒涼的島嶼,目前皆未有確定的說法。 u Greenland (格陵蘭) a yuncumin u "inniwtet a [[tademaw|tademaw"]]. nayaan ku heni tayni i tini, atu mica taynin kunipikilim i talutaludan a [[subal|subalan]], [[katukuh]] ayda nayi' henay ku tatengaay nu [[kamu]]. 來自冰島(Iceland)的北歐(Northern Europe nuamisan nu Europe)殖民者,於西元982年抵達格陵蘭,他們在格陵蘭島的最南端建立三個據點,居住至今。 namakayni i Pintaw (Iceland 冰島) a Paio (Northern Europe nuamisan nu Europe北歐) numa baulaway a tademaw, i siyun siwa a lasubu walu a bataan idaw ku tusa (982) a mihcaan makatukuh i Greenland (格陵蘭), u nuheni itini i Greenland (格陵蘭) nu satimulan patideng tu tuluay akakitidaan, [[katukuh]] ayda ku eneng. 格陵蘭這個名字是北歐的「斯堪地那維亞人」取的。根據北歐神話史詩(記載歷史的詩)「薩迦」(冰島語:saga)記載,「紅鬍子艾瑞克」因為犯謀殺罪,從冰島流亡至此。 Greenland (格陵蘭) nina [[ngangan]] sa u Paio (Europe (北歐) a "Sekanti-wiya a [[tademaw]](''Scandinavian)'' ani pangangan. nakamuan nu Paio (北歐) nu [[di'tu, dietu|di’tu]]way a [[kamu|nakamu]] (sisulit i [[laylay]] a cudad) "saga"(Pintaw a kamu 冰島語:薩迦)ni sulitan, " [[sumanahay]] a ngisngis ci Ayzuyke' (''Eric'' 艾瑞克), sicumi mipacuk tu [[tademaw]], namaka Pintaw (Iceland 冰島) mihinang makatukuh i tini. 艾瑞克一家及他們家的奴隸,從冰島往西北航行,尋找傳說中存的陸地。 ''Ayzuyke' Eric'' (艾瑞克) nu cacaya a [[luma']]an atu kalung nuheni, namaka Pintaw (Iceland (冰島) pasaida i [[timul|nutip]]an amisan makabalunga, mikilim tu na[[kamu]]wan nu babalaki a [[lala']]. 當他們在島上定居下來後,便把這座島取名格陵蘭,意思就是「綠色的土地」),希望能吸引更多的移民。這一個妙計果然成功,最終有約4000名北歐人移入。 patidengsa henay kunuheni tu kakitidaan i subal, panganga hantu nuheni kina subal u Greenland (格陵蘭), imin sa u "[[langdaway]] a [[lala']] ", mangalay miala tu katuuday a tademaw taynin itini kuni ka bulawan. tuni datengan nuheni malaheci, sadikuday satu idaw ku sepat a malebut ku [[tademaw]] nu Paio (Europe 北歐) tayni kuni ksbulaw. 北歐人的定居點在15世紀突然消失,這很可能是因為「小冰期(全球氣溫下降的一小段時期)」引起普遍的食物缺乏造成的。現代挖掘出來那個時期的居民遺骨,都有營養不良的特徵。不過,從另一個角度來說,因紐特人土著居民並沒有受到太大影響。 Paio (Europe 北歐) nu muenenga a tademaw itini i sabaw tu lima (15) s seci lawpessaca, uynihantu akay nu " adidiay ani kasisuledaan (demiad nu [[kitakit]] mamin maselep ku caypiwac tu apuyu) sisa inai ku cancana a kakanen. aydaay a [[tademaw]] makudkud tu naayaway a zitay nu tademaw a ukak. nai' nami ku iyu anikanan. nika, sipaka dumaan a sasa[[kamu]]en, nu Newt a [[tademaw]] (妞特人) caay ka hicahica kuyu nika kankian. 目前所知道「北歐人定居在格陵蘭」的最後一項證據,是一封西元1424年由格陵蘭寄至冰島的信件,之後就再沒有發現過北歐人定居格陵蘭的歷史證據。 katinenga ayda ( Europe (北歐) a [[tademaw]] [[patideng|patidengay]] itini i Greenland (格陵蘭) ) nu sadikuday a kakatinenga, nu cacaya a tigami i siyun cacay a malebut sepat a lasubu tusa a bataan idaw ku sepat (1424) a mihcan u Greenland (格陵蘭) patigamiay patayda i ''Iceland'' (冰島), nikudan satu caaytu pakaadih tu Europe (北歐) a [[tademaw]] mueneng i ''Greenland'' (格陵蘭) a likisi nu sulitan. == '''[[tademaw]] (人口)''' == 2013年1月估計,88%的人口為「紐特人」。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcan cacay a bulad ni sausiyan, walu a bataan idaw ku walu (88%) a kilac nu tademaw u Newte' a tademaw (妞特人) . 格陵蘭的人口密度非常低,而且人數呈下降趨勢。這是因為當地晝夜時間非常極端,影響當地人作息,所以當地人患上心理疾病的風險,比世上仼何一個地方都要高。自殺率也因此極高。 Greenland (格陵蘭) a [[tademaw]] madadecdec, [[tademaw]] nuheni hamaw sa mawada'. uyu [[demiad]] nuheni mahicay kiya, [[malawlaw]] kuni ka[[uzip|udip]] nu heni, sisa itidaay a [[tademaw]] hina imelalang tu namaka [[balucu']]ay a adada, miki talakaw tu nutaw a [[niyadu']]. sisa kina pataya akawaw miki talakaw tu. == '''[[lalangawan|lalanga]]w (文化)''' == 格陵蘭文化以「紐特人」的文化為主,並受到維京人(Vikings)的探險文化的影響。部分因紐特人仍然以捕魚為生。 Greenland (格陵蘭) a [[lalangawan]] u  Newt a tademaw (妞特人) ku [[lalangawan]] nu [[ngangan|angangan]], mapatapal nu Vikings a tademaw (維京人) numitahaway a [[lalangawan]] a kakawaw. u nipi buting ku tada kawaw nuhini. 格陵蘭開始吸引遊客參觀,遊客在這裡可以參加狗拉雪橇比賽、捕魚、健行和跨島(在不同的島)滑雪。 Greenland (格陵蘭) malingatu miala tu taydaay nu [[labang]] miadih, taydaay a labang taneng milihida tuni pitengteng tu [[wacu]] mitenten tu i sulesuleda’ay tuni kasasedsedan, mibuting, milaylay tu udip muculil, atu tayda i nutawan a subal (caaya kalecad a subal) misaselic tu suleda. 在第40屆「世界聖誕老人大會」上,格陵蘭被公認是「聖誕老公公真正的故鄉」。 itini i saka sepat a bataan (kitakid nu sentan lawden a kawaw), Greenland (格陵蘭) palatatengaan a (Sen-tan babalaki nu tadengaay a niyadu’an) == '''aadupan atu langaw nu lutuk (動物、植物)''' == 格陵蘭的植物以「苔原植物」(像青苔的植物)為主,包括大麻、苔草、羊鬍子草和地衣。一些無冰地區,除了矮小的樺樹、柳樹外,幾乎無的樹木生存。 [[langaw]] nu Greenland (格陵蘭) u (damay a [[langaw]]) (mahida u [[langaw]] nu damay) ku angangan. pasu tama 大麻), damay a [[lutuk|lutuk (苔草]]), ngisngis nu sidi a [[lutuk]] (羊鬍子草) atu nu [[lala']] a dikucnu lutuk (地衣). inaiay nu suleda a niyadu’an, u apuyuay a hawsu’ (樺樹), patic (柳樹) sa, nai' tu kuma[[uzip|udipay]] nu kilakilangan. 格陵蘭在漫長的冬季沒有太陽(極夜現象)。但在夏季由於24小時的日照(極晝現象),因此有大量來此繁殖的鳥類。許多植物在夏天生長旺盛。 Greenland (格陵蘭) hatidaay tu nutenes a kasienewan i naay ku [[cilal]] (kasenun sa du’ud). nika i [[lalud]] han tu tusa a bataan idaw ku sepat a tatukian takelal tu ( kasenun sa takelal), sisa idaw ku yadah nu tayniay a ayam tayni malebu sidibu matiti' tu wawa, hatidaaytu nu langaw nu kilang itini i laluday kapah ku [[langaw]]. 雖然許多鳥類在冬季來臨之前又飛向南方,但也有些鳥全年都居住於此,包括雷鳥和小雪巫鳥。 amica kuni ka yadah nu [[ayam]] tayni i tini i kasinawan sa pasayda aca i [[timul]] mubahel, nika idaw ku mihcaan nanay a ayam i tini a mueneng, pasu lei [[ayam]] (雷鳥) atu ciwciu [[ayam]] (雪巫鳥). 格陵蘭島是北極熊的家園。其他動物還有狼、北極狐、北極兔、馴鹿和旅鼠等。大批麝牛分布於島的北部,牠們有極厚的外皮,能保護牠們不受冰冷的北極風凍害。 Greenland subal (格陵蘭島) u [[luma']] nu paci [[tumay|tumay (北極熊]]) a luma'. idaw henay ku lang (狼), pacihu (北極狐), paci a tu’ (北極兔) kakakunglingan a ngabul (馴鹿) atu miliwkuay a edu (旅鼠) sa. hatidaaytu nu mabelengay a katalan (麝牛) mababenis i subal nu amisan, kubatul ku banges nu heni, taneng midiheku tu sakacaay katalaw tu pacidek nu suledaan a sienaw a [[bali]] nu nika dukaan. 在沿岸水域常見鯨和海豹。鹹水魚有鱈、鮭、比目魚和大比目魚。 itini i dadipasan nu nanum hinaadih kita tu buting (鯨) atu wacu nu bayu (海豹). nu aheciday a buting han idaw ku sia (鱈), kuy (鮭), pimuiy (比目魚) atu tapimuiy (大比目魚). =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 格陵蘭:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%BC%E9%99%B5%E5%85%B0 [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] gumqslbno5ad68910ebn2gxsplyb0nk Greg Anthony 0 585 21640 21639 2019-11-21T15:28:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Greg Anthony |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1967 a mihcan 11 a bulad 15 a demiad/ Las Vegas, Nevada |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 80 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |2, 50 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Portland (1986–1987) UNLV (1988–1991) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1991/saka 1 ku uwac/silsil 12 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NCCA satabakiay sakacacayay kawlah (1990) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1991–1995 New York Knicks 1995–1997 Vancouver Grizzlies 1997–1998 Seattle SuperSonics 1998–2001 Portland Trail Blazers 2001–2002 Chicago Bulls 2002 Milwaukee Bucks pahanhanan tu kawaw |} Greg Anthony nalecuhan i Las Vegas, Nevada, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Greg Anthony i 1991 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 12, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 11 bulad 15 demiad, 1967 a mihca, Greg Anthony, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5zze25ai2x113z4hkq2m0h6jzy8ezgz Greg Ballard 0 586 21652 21651 2019-11-21T15:28:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Greg Ballard |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1955 a mihcan 1 a bulad 29 a demiad/ Los Angeles, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |42, 4, 5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oregon (1973–1977) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1977/saka 1 ku uwac/silsil 4 |- |mapili’ay a mali-putiput |Washington Bullets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1978) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1977–1985 Washington Bullets 1985–1987 Golden State Warriors 1987–1988 VL Pesaro 1989 Libertas Forlì 1989 Seattle SuperSonics pahanhanan tu kawaw |} Greg Ballard nalecuhan i Los Angeles, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Greg Ballard i 1977 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 4, namapili’ tu nu Washington Bullets putiput. 2 bulad 29 demiad, 1955 a mihca, Greg Ballard, miunduay. (mapatay i 2016 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 25k67m5uzyur8npgqpaqx37bknwd1fm Guangfu 0 587 112222 112221 2021-05-31T05:21:18Z Kimli miku 77 /* sakay nu kitidaanay papuhekalay (地理環境) */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] '''Guangfu (光復鄉)''' a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 131.63 km². (kalesakan nu linpanti 28.44 km², kalesakan nu pawliwti 5.67 km²), u kasabinawlan, 10,741 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 3,865 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 6,982 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 65%(Pangcah) ku kasabinawlan. u Pangcah ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Guangfu mala 14 a cuwen atu 9 ku niyazu’. kina 9 a niyazu’sa, [[Tafalong]] (太巴塱部落), [[Fata’ an]](馬太鞍部落), [[Laso‘ay]] (拉索艾部落), [[Alolong]] (阿囉隆部落), [[Sado]](砂荖部落), [[Kalotong]](加里洞部落), [[O kakay]] (烏卡蓋部落), [[Atomo]] (阿陶模部落), [[Fahol]](馬佛部落). 光復鄉,在未設治前名叫「馬太鞍」,昔日家家戶戶都種植樹豆,所以光復鄉又被稱為樹豆的故鄉,樹豆阿美族語叫珐太鞍﹝Fataan﹞,馬太鞍因而得名。 u Guangfu a kenis, i ayaw nacaay henay a patideng a nipangangan sa u "Bataan", i mahida sa payluma’an sa mamin a paluma tu daung ku itiniay, kyu ina Guangfu a kenis sa kaidaw nu singangan tu sibataanay a niyadu’ han a pangangan, u bataan sa sanu Pangcahen a imi sa u (Fataan). kyu na makayni kina sikatineng nu hekalay. 台灣光復後,國民政府遷台,民國三十六年設治,為紀念台灣光復,正式易名為光復鄉。另有一說,謂光復鄉馬錫山狀似馬鞍,因而得名叫馬太鞍,這可能是望字生義,想當然爾的說法,地方耆老及文史工作者不認同此說,一般咸認為應以前說較為正確。日據時期則稱「上大和」。據縣治記載,自「清」時即有「馬太鞍社」「馬佛社」「沙荖社」「太巴塱社」等原住民聚居,隸屬台東州,由秀姑巒撫墾分局管轄。 kademecan nu Taywan ku Dipun i nu dikudan sa, taynien nu siyehu nu kokomintu i Taywan, i tuluway a bataan idaw ku enem a mihcaan mapatideng, u sapikining tu mapanukas ku Taywan sananay, palucek a kasingangan tu Guangfu a kenis. kaidaw nu masadumaay a kamu ina ngangan nu Guangfu sa mahida ya Masisan hananay a buyu’ mahida u aenengan nu subayu’ ya bataan, kyu sipangangan han tu ya Bataan, hakay sakahini nina ngangan sa misasengi tu pitengil sulcad han tu a misulul tu sulit, sikatanay sananay a nakamuwan kuyni, nika u niyadu’ay a kalas atu u musakawaway tu sakay laylayay a tademaw, caay pisulul tu kasahini nu pipangangan, katenilan a nipidateng sa kau nu kasumamaday tu ku sapangangan sa a maylunguc tu sapalucek.i kaDipunan sa u "san-ta-he" han. masulitay i ulic nu pikuwan a likisi sa, namakay i nu hungtiay a ziday sa idaw tu ku "Bataan a kaysiya" "Ma-fu a kaysiya", "Salaw a kaysiya", "Tabalung a kaysiya" kayadah nu kasaupuan nu binawlan. sanu Pusungay a kenis, sanu Siw-ku-lu-wan a sauwacay mamikuwanay tu patadasayay a masakaputay i tida. 日本佔據台灣後,設花蓮港廳,在現有的光復鄉境內,分別隸屬於鳳林郡的鳳林街及瑞穗街行治。台灣光復後,首任縣長張文成於下鄉巡視時,認為本鄉人口稠密,工商業發達,已具備設鄉之條件,因而當時之地方士紳如:梁阿湖、黃福壽、鄭財旺等諸先生力倡應單獨設鄉,以利地方建設及發展。迨至民國三十六年三月一日經奉准正式成立設鄉,為紀念本鄉係於台灣光復後新設之鄉鎮,遂定名為「光復鄉」,此乃本鄉命名之緣由。 pidebungan nu Dipun kina Taywan sa, idaw ku nipatideng tu sikalecad tu Kalingku kingsehu a mamukelawsakaputay, ina Guangfu sa i labu tu a mapakuwan, masa nu Funglin atu ya Mizuhu a maci pulung han a mukuwan. mademec ku Dipun piliyasen tu sa, sayaway nu kyenciw ci Can-uwen-ceng taydaen misaliyut a zizaw tu kenikenisan sa, nu nadateng nida tu Guangfu mitapal tu kaidaw nu tademaw tada macacelcel tu sa, u sakay kikayay atu misiwbayay kalabangbangan, mahtaneng a masakenis tu kamukelaw, sakacaluway nu sikacakat tu silacul a paayaw. kyu i tuluway a bataan idaw ku enem a mihcaan i tuluway a bulad cacay a demiadan masulul a patideng tu daduducan a yakuba, sikaydih a pikining tu namapanukasay i nudikudan nu Dipun a kaidaw sa, sipangangan han tu ya "Guangfu", uyni sa nu sikaydaan nu cacaliwayan nu kawaw a lalekalan. 此後劃鳳林街之大安、大同、大平、大馬、大進、大全等以上六個村﹝屬太鞍社)、加上東富(舊名加里洞、阿多莫)、西富(舊名馬佛社)、南富(砂荖社)、北富(舊名溪州仔、智羅溪)等四個村(以上四村統屬太巴塱社)及屬瑞穗街之大富(舊名加禮彎)、大豐(舊名管真巷)、大農(舊名大農場)、大興等三個村(舊名岡界)(以上四村共稱大和)結合成為一個行政區,當時全鄉人口僅有13,758人,均屬光復鄉管轄。 i nu dikudan a nipaybalucu’ a kasikawaw sa pabacuen kya nu Hung-linay ya Taan, Tatung, Tapin, Tama, Tacin, Tciyen, enemay a niyadu’, (nu i Tayan a siyakay) cunus han tu ya Tung-hu (malumanay a ngangan Ciyali-tung, Atu-mo), nutipan ya Sihu (malumanay a ngangan Mafo-se), nutimulan sa Nan-fu (Salaw-se), kaamisan ya Pihu (malumanay a ngangan sa Sico-ce, Celo-si) sepat ku niyadu’ (ina sepatay a niyadu’ sa masa nu Tabalungay a nipikuwan) atu nu Mizehoay a maci ya Tahu hananay (malumanay a ngangan sa u Kaliya-wan han), Ta-hung( malumanay a ngangan sa u Kuwan-cen-siyang), nu Tanun (malumanay a ngangan sa u Tanun-cang han), Tasing tuluay a niyadu’ (malumanay a ngangan sa u Kang-ciye) (sakasepatay a niyadu’ sa pulung han a pangangan tu ya Tahe han) masakapud tu duducan a kubu, i mahida sa u pulung nu i labu nu kenis sa hamin han a maysausi kaidaw nu tademaw sa, kaidawan tu 13,758 katuud nu tademaw, masanu Bataanay a kakuwanan. == sakay nu kitidaanay papuhekalay (地理環境) == 本鄉位於花蓮之中區,在東部的花東縱谷上,行政區轄屬花蓮縣,地處中央山脈與海岸山脈之間陝長的河谷平原之中部, 它北連鳳林鎮、萬榮鄉,南接瑞穗,東鄰豐濱。 本鄉東近海岸山脈,西傍中央山脈,地處二大山脈之間,登上馬錫山遠眺,一片蔥綠田野,好一幅美麗的圖畫。 u kenis nina Guangfu sa katanayaan nu kalingku sa iteban ku pieneng, iti Kalingkuay atu nu Pusungay a cacaliwayan a dihep, daduducan a pikuwan nu kalingku kingsihu, nikasadit sa iti Cung-yang a buyu’buyu’an atu nu dadipasanay a buyu’buyu’an i teban nu kailabu, ya masatanayaay a sauwac atu enal. malalitin atu nu Funglin a kenis, atu Wan-vieng, nu timulan sa malalitin atu Mizuhu, nuwalian sa malbiyaw atu Bakung. u kenis nu Guangfu sa sawalian micapi tu masabayuay a buyu’buyu’an, nutipan sa miida tu Cung-yang a buyu’buyu’an, kitidaan sa iteban nu tusaay katabakiay a buyu’buyu’an, pikayakay tuya Masisan hananay a buyu’ micukulay sa, langdaw saan ku kasaenal nu bukebukelalan, mahida u nu bangcalay a nikulitan a mapabacu. == kasaidaw nu katuud nu tademaw (人口結構 ) == 本鄉俗稱「馬太鞍」,早期僅有少數阿美族原住民聚居,阿美族是母系社會,男人入贅女方﹝阿美族語叫galabow﹞,男方在入贅前需在女方家裡義務工作一段時間,三個月或一年半載不等,有如觀察期,或稱試婚期,這段期間. ina kenis kasinganga sa "Bataan" han, i kasumamadan sa na u caay kapapinaay nu Pangcah ku muenengay a binacadan i tini, pasu u Pangcah a binacadan masa nu winaay a pikelid tu sakay siyakay, u tatama sa mamikadabu i kakadabuan (ina nu Pangcah a kamu sa u Galabow) sa, u tatamaan a tademaw anu i ayaw nu pikadabuwan sa, taydaen i luma’ nu tatayna maluk makaala tu cacayay a mihcaan katenes, atu tuluway caay sa pangkiw a mihcaan caay kalecad ku tatukian, mahida u pikantuk tu maytapal, nu duma a kamu sa u mitanamay tu kalacawaan sa, i kahinian a ngatu sa. 男方如好吃懶做,或有其他不良習性,馬上會被淘汰,所以男人必須身體強壯,能刻苦勤勞,有良好的表現,才會得到青睞,女主人是一家之主,男人負責農耕及較粗重之工作。清咸豐七年開始有閩、客籍人士自本省西部陸陸續續東遷來此定居,以從事商業及農墾為主,漢人大多男婚女嫁,但也有入贅者。 anu makasic ku tatama sa, atu kaidaw nu caay katatudung nu nina, kasenun a han a mapaales. kyu u tatamaan a udip sa a tanuktuk sa kaidaw nu icelang, malalukay caay katalaw tu ngelu, mapaadih tu ku sakay hekalay, i tawya a sikaydih nu kakadabuan, u tatayna sa u sitatungusay i luma’, u tatama sa sakay umah ku dadimataen a kawaw, ba’ketay amin ku mamukuen. i kaHulaman Cing-siyen-hun hananay a ziday sa taynien tu nu Layak, Ngayngay a tademaw micumud, i nutipan nu Taywan kakilukilul sa taynien nuwalian mabulaw mueneng, u mamisiwbay atu maluk ku sasitungus nu heni, u Layak sa katuuday sa nikalacawaan, u tatayna ku micumuday i luma’ nu tatama, nika idaw tu ku mikadabuay a tademaw. 台灣光復後,民國三十八年間國民政府播遷來台,始有大陸福建、廣東等地之大陸籍人士陸續遷入,大部份是退除役軍人,在此落腳成家立業,因而人口結構多元,可謂民族之大熔爐,民風樸實、勤儉奮發、彼此通婚,族群融洽。 mapanukas nu Dipun kina Taywan i nu dikudan sa, i kaHulaman tuluway a bataan idaw ku walu a mihcaan taynian nu kokomin a cenhu itini, kaidawan nu Taluay ya Huciyen hananay atu Kuwang-tung hananay a kitidaanay a tademaw mabulaw tayni mueneng, katuuday ku mitayguay nu hitay a tademaw, itini satu patideng tu misaluma’, kaidaw nu sasakawawan, kyu u nikalacukedan sa masaduma ku kalalacal, tatenga’ masa nu binacadanay a macacamul, u tineng tu sikad sa hida sa utunasi, maylay aca tu sakamukelaw, masasunamuh a kalacawaan, u kasaupu nu binacadan sa mangaay amin damsay amin. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] idnr8zb8dbhapjtasnp2hp0gguxfrhh Guanshan 0 588 111614 111613 2021-05-26T02:50:04Z Sayuen Taywan 1728 wikitext text/x-wiki [[tangan:Guanshan Town.svg|thumb|Guanshan]] '''Guanshan (關山鎮)''' a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 60.34 km². (kalesakan nu linpanti 5.4 km², kalesakan nu pawliwti 1.18 km²), u kasabinawlan, izaw ku 3,845 a tademaw. u kasalumaluma’ sa, izaw ku 1,392 a luma’. i labu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, izaw ku 1,704 a tademaw nu yincumin. u kasabinawlan, Pakalatu 44%(Pangcah) ku kasabinawlan. u tademaw i labu nu siyang u paylang ku alumanay. == nikasakuwakuwan == Guanshan mala 7 a cuwen atu 6 ku niyazu’. kina 6 a niyazu’sa, [[Parupu]](新福部落), [[Takofan]](德高部落), [[Himoti]](電光部落), [[Ciwcia]](豐泉部落), [[Cu ki ngo]](月眉部落), [[Cipurungan]](隆興部落). 關山鎮(郡群布農語:Kinalaungan)為臺灣臺東縣的一個鎮,位於臺東縣北部,西隔為海端鄉,北接池上鄉,東臨東河鄉,南為鹿野鄉,人口僅8.5千人,為全國人口最少且唯一未達一萬人的鎮。 ina Guanshan sa (kapulungan nu kasaupu nu Bunun a kamu sa: Kinalaungan) han, i nu Taywanay Pusung a kakitidaan a kenis, kalaamisan nu Pusung, nutipan sa micapi tu Haiduan, i kaamisan sa malalitin atu Chishang, nuwalian sa u Donghe a kenis, kalaidaw nu tademaw sa makaala tu 8500 kayadah, i kanatal sa mala u saadidingay, u masacacayay a caay pakaidaw tu mangay a kasakenis. 該鎮相對位置位於花東縱谷平原南段,有卑南溪流過,東為海岸山脈,西為中央山脈,氣候屬熱帶季風氣候,年雨量2,000公釐,平均溫度23.7度。 ina kakitidaan sa u eneng sananay i kalingku atu pusunay a dihep kasatimulanay a enal, nikaydaan nu nanum  sa ya sauwac niya Beinan hananay, nu walian sa u Hay-an (海岸) a buyubuyu’an, nutipan sa ya ya Cung-yang (中央) hananay a buyubuyu’an, u demiad sa kasacaledesan atu kasibalian a nikahida, mihmihcaan kalaidaw nu udad sa makaala tu tusaay a depah ku masausiay, u nikasabaladan sa 23.7 tu ku nutineng nu banges. == sakay nu laylay (歷史) == 清朝初期,平埔原住民(主要為大武壠族)已進入關山開墾。之後阿美族也在關山聚居和建社。漢人則在清朝光緒晚期開始移入開墾。臺灣日治時期則臺灣總督府移入客家族群開墾東部地區主要為鳳林一帶,其它則散居在在關山或大範圍東部地區。 i masahungtiay a kalingatuan a nipikuwan sa, ya Tangabulan hananay a binacadan (u sakasaan sa ya Taulung hananay a binacadan) micumud tu i tini a patadas. nu dikudan sa u Pangcah masaupu tu itini maluk patideng tu kasaniyadu’. u Layak sa katukuh tu tiya hungtiay a hulaman ya Kuwang-si hananay sa kakilukilul satu tayni i Taywan mabulaw patadas. u nipikuwan tu nu Dipun sa ya Taywanay a mamikuwanay itawya a malingatu a pamicumud tu Ngayngay a binacadan, taynien i walian miteka a patadas, u kasahenulan a kakitidaan sa i Malihud a kenis, u masadumaay a tademaw sa taydaen i Guanshan caay sa misaahebal i nu walian a kakitidaan mueneng. 關山鎮原名為「里壠」(閩南語:Lí-lāng),起源於阿美語,指當地多「紅蟲」之故。1920年(大正9年)設里壠區役場,之後開闢關山警備道,以其位於大關山之下,改名為關山。1946年國民政府設治關山鄉,之後改設里壠鎮,1954年再改名為關山鎮。 ina Guanshan a kenis sa u malumanay a ngangan sa ya "Li-lung" han (nu Layak a kamu sa: u Lí-lāng) nikasingangan sa namakay nu Pangcah a sikalekal, mapatudu’ay nu nakamuwan itawya sa, yadah ku masasumanahay a cilekay sa, 1920 a mihcaan (kaDipunan i siwaay a mihcaan) patideng tu Li-lung hananay a yakuba a kakitidaan, kilul sa mikaykung tu sapadadan tu nu kasayubian nu taylingay a kakaydaan, kasahida sa maysasa nu tabakiay a Guanshan buyu’ asa, mahica a sipangangan tu ya Guanshan han satu mapasumad. 1946 a mihcaan u kaHulaman tu ku patidengay tu yakuba nu Guanshan, nudikudan sa sipasumad han tu ya Li-lung hananay a kenis, nika katukuh i 1954 a mihcaan sa kinacacay aca sipasumaden tu ya Guanshan han a sipangangan. == u eneng nu kakitidaan (地理環境) == 關山鎮境內有卑南溪,東西分別為海岸山脈及中央山脈,屬於臺東縱谷平原的一部分,與池上鄉及鹿野鄉同樣為通谷地形,地勢平坦適合農業發展。整體而言關山鎮地區的地勢比池上鄉地區的海拔高度較低,也較潮濕。 i labu nu Guanshan a kenis sa idaw ku ya Beinan hananay a sauwac maycaliway, i nu walian sa Hay-an (海岸) a buyubuyu’an atu ya Cung-yang (中央) hananay a buyubuyu’an, sanu Pusungay a mamikuwan tina sadihepan a enal, sikalecad tu ya Chishang atu Luye a kenis masadihep ku kasabukelal, u enal sa malcadcad ku nikatatibac matatungus a kasasilacul nu sapalekal tu kakalukan, pulung han ku nipitapal sa, u kitidaan nu Guanshan kisasaan nu Chishang a kenis, u demiad sa kasengetan atudi. === sakay nu paydemiad a nikaudip a lalacalan (次生活圈中心) === ===== nu Guanshan a kenis (關山地區) ===== 《東部區域計畫》內,關山為關山次生活圈的生活圈中心,影響範圍擴及關山鎮、池上鄉、海端鄉等三鄉鎮。現今行政機關也以關山為中心作業,稱為「關山地區」,影響區域除了關山、池上、海端,更達鹿野、延平等鄉,如關山分局、關山分隊、關山地政、關山戶政,又有關山慈濟醫院的設立,關山鎮區域性醫療機能更加充實。 2016年開始,關山有豐富便利的生活機能。 ”nu walianay a kenis nipabalucu’an“ sa, u Guanshan sa masa nu Guanshanay a kakaudipan a sasaupuan nu katuuday, nikalawilawan a kenis sa mapalilit tu ku belaw a niyadu’, u Guanshan, Chishang, atu ya Haiduan a kakitidaan, nu aydaay a mamikuwanay malateban ku Guanshan a sasikawawan tu kasasiket, singangan tu ya (Guanshan a kenis han), sabaatay sa katukuh i Luye, Yanping a kenis, ayda satu idaw tu ku Guanshan a patideng tu masakaputay nu tayling atu ciit nu kasakaput, ya mikuwanay tu lala’, nu kikaay, idaw aca ku nipalekal tu Ceci a papaisingan, sakay nu isingay a tuudtuud sa kasahecian kalaidaw. i 2016 a mihcaan kalingatuan, ina Guanshan a kenis sa mangaleb tu idaw ku sakalihalayan nu sakaudipan a lukedawan. 全聯福利中心、遠傳門市、鮮茶道、政利超市、農會超市、7-11、全家便利商店、金玉堂文具店、中華電信營業處所、台電關山服務所、中油、關山便當、關山小鎮市集、慈濟醫院關山分院。 singanganay tu ya Ciyen-liyen hananay a papacakayay tu tuudtuud sa mapatideng tu, sakay nu limaki a misiwbayay sa mahida tu a mikilul, ya kanamuhan nu masakapahay a pauciyaay sa taynien tu pakalihalay tu tademaw, ya nukayay a nipatideng cacakayan, ya 7-11 a patiyamay, ya Ciyen-ciya hananay milihida tu tayni midademec, nu patelayay a mamiedapay, nu padingkiay, pasimalay, atu ya pacakayay tu tabu nu hemay, atu aidangan a kasaupuan, atu mapicaay nu Ceci a paisingan taynien tu a miedap tu sakay udipan nu binawlan kalabangbangan nu kenis ku nikahinian. ==== nikasilaculan a laylay (發展歷程) ==== 里壠市街在日治時期快速發展,由於是關山地方的行政、警備中心,職警員及其眷屬帶動了消費、文化、教育的發展,使里壠成為縱谷南段重要的中心。在交通方面,里壠有鐵路車站及公路客運站的建設,也是來往山地部落的重要關口。 ina Li-lung a kenis namakay i kaDipunan sa kasenun sa a kalabangbangan ku maci a lukedaw, pasu ina Guanshan a kakitidaan sa masa nu kenisay a kakuwanan tu kacacamulan nu kawaw itini, masa nu taylingay a kasaupuan atu pikunglingan, u tayling i tini muneng sa, u wawa atu i luma’ay sa sicunus tu kasamata nu sasiwbayan, kalalidan ku nu laylayay a sikatineng, atu nu sakay pasubana’ay a nikalalekal, matiyung ku masabesucay nina dihepay a kakaydaan, mala u sakahenulanay tu a kasaupuan nu tayniay atu miidangay. sakay nu pakadidengay a nikacumelakan sa, itini i Guanshan a kenis sa idaw ku nipatideng tu sadebu nu silamalay atu kakacawan tu basu, sakalihalayan nu tayniay i niyadu’ nu Guanshan, atu nipicepcepan tu balucu’ nu labang, kasahini sa u sakahenulan nu picumud i kenis nina pangiduan a nipatideng. 產業上,日治時期有製糖、製腦、咖啡、紙漿產業,戰後有農墾、木業、紙業、香茅產業。產業帶來了移民,里壠市街也隨人口增加受益。關山市區位於玉里及臺東兩市街之間,又是臺20線的終點,與成功鎮之間有一海岸山脈之隔,也使關山有著地理上的獨立性。 i sakay nu kasasilacul a kalukawaw sa, i kasumamadan nu Dipun a nipikuwan sa, idaw tu ku patideng tu kuba a misawanengay, misanga’an tu masaangsitay a sasanekan, u kohi, u sasanga’an tu tatipeluk, atu nu dikudan a mamalais a nipatadasan tu umah, idaw aca ku mikilangay u mamisidaysiway a kawaw, nu patatipelukay, atu ya nu uliay a nipisanga’ tu simal a kawaw. ina tuudtuud sa u mamicepcepay tu sikatayni nu mabulaway a kasaupu, itini sa sicunus tu tademaw masamata tu ku kasasilacul nu kenis, mabangbang tu ku kalalacalay nu misiwbayay, kakayda satu ku binawlan a kibetul ku pakay a lubuc. u Guanshan a kakitidaan sa i teban nu Puseku a kenis atu ya Pusung a maci, pasu u sakaedeman nu Taywanan a pabanggu a dadan Tay 20 hananay a cacaliwayan, nikabasalan tu kitidaan atu Chenggong sa ya Hay-an (海岸) a buyubuyu’an ku mamitenaay, kiyu kasaidaw nina Guanshan a kenis kunida sananay a kasamicidek. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:關山鎮_(台灣)|關山鎮]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] n2c8mlzhsip82z3nzyrmcc71m1m4xnr Guanxi 0 589 128306 128304 2022-06-06T00:27:21Z 59.115.34.203 wikitext text/x-wiki [[tangan:Guansi Township.PNG|thumb|Guanxi]] [[tangan:KuanhsiOldStreet.jpg|thumb|Guanxi]] '''Guanxi (關西鎮)''' '''Guanxi (關西鎮)''' a sakuwan ku [[Hsinchu]]. kumud nu kalesakan, 125.2 km². (kalesakan nu lin-pan-ti 3.89 km², kalesakan nu paw-liw-ti 2.37 km²), u kasabinawlan, 468 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 177 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 267 ku yincumin a [[tademaw]]. u kasabinawlan, pakala tu 57% (Atayal) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == nikasakuwakuwan == '''Guanxi (關西鎮)''' mala 21 a cuwen atu tusa ku niyazu’. kina tusa a niyazu’ sa, [[m’utu|Qalang m’utu]](馬武督部落), [[q’yulang|Qalang q’yulang]](戈尤浪部落). <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%97%9C%E8%A5%BF%E9%8E%AE_(%E5%8F%B0%E7%81%A3)</nowiki> == '''Guanxi ('''關西鎮''')''' == 關西鎮(臺灣客家語海陸腔:guanˋ siˋ zhinˊ;四縣腔:guanˊ xiˊ ziinˋ)為台灣新竹縣的一個鎮,位於新竹市之東北方,為牛欄河與鳳山溪匯流之處。 Guanxi (關西鎮)  “Taywan ngayngay a ngalngal han u halu a ngalngalan, guanˋ siˋ zhinˊ, sepat a kinngan nu ngalngalan, guanˊ xiˊ ziinˋ”u Taywan Sin-cu-kin nu cacay a niyadu'an”, itida i Sin-cu-se nu wali amisan, u Niwlan (牛欄河) sauwac atu fun-san (鳯山溪) sauwac nu kapulungan a kakaydaan nu nanum. 南鄰尖石鄉、橫山鄉,西南接芎林鄉,西北為新埔鎮,北為桃園市龍潭區,東臨桃園市復興區、大溪區,為新竹郊區面積最大者的平地鄉鎮,人口結構以客家人為大宗,約占九成,腔調以海陸及四縣為主。 timulan sibiyaw tu Jianshi (尖石鄉), hen-saa niyadu’ (橫山鄉), nutipan timulan militin tu Cun-lin-niyadu'an (芎林鄉), nutipan amisan u Sin-pu-niyaduan (新埔鎮), amis u Taw-yung-se Lung-tan niyadu’ (桃園市龍潭區), waliyan mililis tu Taw-yung-se Fusin-niyadu’an (桃園市復興區),Tasi-niyadu’(大溪區 ) u satabakiay nu lilis nu sicuku a masaenalay nu lalaan, tademaw han sayadahay nu ngayngayan, makaala tu sawa nu kilacan, ngalngal han u haylu atu sesin ku ngangangan. 過去曾為中華民國陸軍步兵第206師之重要陣地。 naayaw naw Cun-hua-mink-uo lukungu’(中華民國陸軍) a kitidaan nu sakatusa a lasubu idaw ku enem (206) a masakaputay nu angangangan a kakitidaan nu hitay. 關西鎮物產豐富,名產包括仙草、鹹菜、番茄、草莓、柑橘、茶等,其中以關西仙草最為出名,也是仙草之重要產地,其產量為全台灣總產量之60%。每年亦會舉辦仙草節等活動。 Guanxi (關西鎮) sasi laculay nu tuudan, singanganay nu kakanen idaw ku sen-caw(仙草), nipacikahan tu kulang(鹹菜), kamulaw(番茄), kamacal(草莓), kama’(柑橘), ucia’sa (茶),micidek ku Guanxi (關西鎮) sencaw u sasasingangan, u papalumaan tu sencaw a kakitidaan, sakasilaculan han itini i Taywan u enem a bataan (60%) a kilac. tumihmihcaan idwa tu ku nipikasikawaw tu sencaw hananay a kawaw. 關西舊稱鹹菜甕,日治時期改名為關西街,係受到鹹菜棚的「鹹菜」(かんさい)之日語讀音與關西(Kansai)完全相同,所以被日本人改名至今。 Guanxi (關西) malumanay a ngangan han u nipacikahan tu kulang tedus han, kadipuna han sumad han tu Guanxi-niyadu’(關西街), malalit nu nipacika han tu kulang a dabek “nipacika han tu kulang”(かんさい) sanu dipunnen amiasip mahida u Kansai malecad a asipen, sisa sumad han nu dipu a tademaw katukuh ayda kuni kasi nganganan. 雖然鎮內以客家族群為主 ,但仍列為平地原住民鄉鎮,而原住民人口數佔關西鎮總人口數1.8%左右,主要在關西鎮東部山區錦山里有少數泰雅族原住民居住的部落(馬武督部落、戈尤浪(Qyulang)部落)。 amica ku nika ngayngay nami a binacadan, nika u piti yung-cu-min ku sausi tina niyaduan, u yungcumin a tademaw itida i Guanxi (關西鎮) pulung han makaala tu cacay tin walu (1.8%)a kilac, saanganganan itida i Guanxi (關西) waliyan a buyu nu niyaduan u Cinsan-li (錦山里) idaw ku pinaay nu muengngay a Tayalu itida  “Maudu niyadu’, Qyulang niyadu’”a niyaduan (馬武督部落、戈尤浪(Qyulang)部落)。. === kitidaan (地理) === 關西鎮極東為錦山里鳥嘴山,極西為東平里老庚寮,極南為玉山里三重坑,極北為東平里南坑。 Guanxi (關西鎮) tada waliyan u Cinsan-li wucuy a buyu' sangucud nu ayam a buyu, tada nutipan u Tun-pin-li law-ken-leaw, tada timulan u I’-san-li San-cuon-ken, tada amisan u Tun-pin-li Naken. 中心方位東經121.10度,北緯24.48度。西面為帶狀平地,其餘東南北三面連峰,多為丘陵起伏之山坡地。 teban nu kitidaan wali kaydaan cacay a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay. cacay a bataan a du (121.10), amis nu uidu’ han tusa a bataan idaw ku sebat sepat a walu a du (24.48). nutipan han u masa kubuay a enalan a lala’, dumasa wali timulan amis tulu a sasuayawan masababuy nu malalitinay a buyu', u yadahay nu ,masabauybauyay a buyu' nu masa likelunay a lala’. 東西長21公里,南北寬14.4公里。全鎮面積125.5平方公里,屬新竹郊區鄉鎮中面積最大者。鎮內最高峰為鳥嘴山,海拔1,790公尺。 wali nutipan tanayu’ makaala tu tusa a bataan idaw ku cacay (21) a kun-li, timulan amisan nu a hebal han cacay a bataan idaw ku sepat tin sepat (14.4) a kun-li. pulung nu kakitidaan makaala tu cacay a lasubu tusa a bataan idaw ku lima tin lima (125.5) a pin-bun-kun-li, nu Sin-cu-ku inaka satabakiay nu kakitidaan a niyadu'an. ilabu nu kitidaan satalakaway nu buyu han u wucuo a buyu, talakaw makaala tu cacay a malabut pitu a lasubu siwa a bataan (1790) a kunce. 本鎮主要的發展聚落位於牛欄河與鳳山溪交會的河階地,是新竹郊區東北山區,南北交通和東西交通的匯集點,過去是山地經濟重要的交換中心,曾與新竹市區、竹東鎮並列新竹地區三大城鎮區。 saka pulungan nu kasilaculan a niyadu' han itida i Niw-lan sawac atu Fun’-san sawac nu ni kalalitemuhan a masakayakaya’a sawac nu lala, u Sincu-ku inakaan a niyadu' wali amin nu buyuan, timulan amisan kakaydaan nu kadideng atu waliyan nutipan kalalitemuhan nu kadideng kasalu’imengan nu kadideng, tawya ka laliyunan tu sakaudip nu cancanan a papaliwalan tu tuud, naw atu Sincu-se kitidaan, Cutun-cen nu sakalecad tu Sincu kakitidaan nu tuluay a satabakiya nu niyaduan. === '''kapicidekan nu sakaudip ni palumaan (經濟特產農業)''' === 關西鎮的仙草、草莓主要栽植於鳳山溪沖積平原,其中仙草栽種方式以「一年水稻,一年仙草」的水旱田輪作模式耕作,為全台第一大產區。 Guanxi (關西鎮) a san-caw, kamacal papalumaan nuheni itida i Fun-san sawac nu nikaydaan numasaenalay a lala’, papaluma' nu heni tu san-caw a kawaw han u “cacay a mihcaan ku tipus, cacay a mihcaan ku san-caw” u nanumay a tipus malaliyun palumaa. u satabakiay nu papalumaan nu Taywan a papalumaan a kakitidaan. 主要栽培於上林里、新力里、石光里及南和里等,栽培面積占全台灣45%;而草莓栽植季節於10月至隔年4月,為新竹縣第一大產區,栽培面積占全新竹縣83%。 tada’ papalumaan han itida i San-lin-li(上林里), Sin-li’-li(新力里) , Se-kun-li(石光里) atu Na-he-li (南和里), papalumaan nuheni mikiahebal tu Taywan nu sepatay a bataan idaw ku lima (45%) a kilac, papalumaan tu kamacal han i cacay a bataan (10) a bulad katukuh i sakatusa a mihcaan tu sepatay (4), u Sin-cu-ku a satabakiay nu misatadasay a papalumaan, papalumaan a lala’ han mikikaka tu Sin-cu-kin tu walu a bataan idaw ku tulu (83%) a kakilacan. 茶葉種植主要於大旱坑及拱子溝等丘陵台階上,為北部茶區重要生產區,為生產商用罐裝茶飲之茶菁原料,為新竹縣第一大產區,栽培面積占全新竹縣42%。 papalumaan tu uciya itida i Ta-han-ken (大旱坑) atu Kuon-ce-kuo (拱子溝) masababuya'ay nu lalikelunan, u amisan a papalumaan tu uciya sakasilaculan a niyadu, u saka silaculan tu i tankunngay a lalaculan tu auciayan a aalan, u Sincu-kan stabakiay nu papalumaan a niyadu'an, papalumaan makaala tu (sepat a bataan idaw ku tusa a kakilacan) (42%) nu Sin-cu-kintu . 柑橘類種植遍布於丘陵地及山區,以南和里、新力里、上林里、新富里、玉山里、金山里、錦山里等地區生產為主。椴木香菇、咖啡主要栽植於金山里、錦山里及馬武督一帶,為當地客家人及原住民相互合作之重要產業。 papalumaan tu kama’ mami itida i masababuya nu likelunan lala’ atu buyubuyu'an, i Na-hen-li(南和里), Sin-li’-li(新力里), San-lin-li(上林里), Sin-fu’-li(新富里), I’-san-li(玉山里), Cin-san-li(金山里), Cen-san-li(錦山里) ku papalumaan tu kamakamaan a niyadu’. papalumaan tu budu’, kahu papalumaan han itida i Cin-san-li(金山里), Cin’-san-li (錦山里) atu Maw-u-du (馬武督) a niyadu'an, u niyadu'ay a tademaw ngayngay atu yung-cu-min masasupadang ku nuheni tu sakasilaculan. 新竹關西景點 馬武督探索森林 滿滿芬多精森林 Sin-cu-ku Guanxi (關西鎮) aidangan Mau-du (馬武督) kakiliman a kilangkilangan matumes nu bangsis nu kilangkilangan a ha hanhannan 新竹親子踏青好去處,夢幻的忘憂森林,避暑好地方! Sin-cu-ku tataydaan nu payluma'an a midang, kapawanan tu ku ngelu’ a kilangkilangan, tataydaan tu lalud a sakapahay a midang. 新竹推薦景點,來馬武督森林步道輕鬆走,最美的柳杉林元氣步道和瀑布群果然是避暑勝地呀! Sin-cu-ku sapakatineng tu tataydaan amidang, tayni i Ma-wu-du (馬武督) kilangkilangan a muculil ahemaw lihalay culilan, sabangcalay a hinukiyan i sasa’ nu lidunglidungan a muculil atu i cascassan u sakapahay a tataydaan tu laludlaludan amikilidung a aidangan. 來山上走走!馬武督探索森林會是不錯的選擇,保有原始森林樣貌,遊樂設施基本上沒有附加太多,可以放鬆的健行方式遊走在森林其中,好好享受芬多精帶來的療癒心情,最適合喜愛親近大自然的喔!► tayni i buyubuyu'an misaculilculil, Ma-wu-du (馬武督) a tataydaan nu kilangkilangaan amidang, mahidahenay nu sumamaday kya tataydaan a midang, u sasalamaan cacay ka yadah kunipicunus tu sasalamaan, taneng tayda pakunida han ku balucu' a tayda itida amisaculilculil i kilangkilangan, misadid tu sakay balucu’ nu mita, sakanamuhan micapi tu sakalihalay nu tataydaan numita. 馬武督探索森林前身是『錦仙森林遊樂區』,位於新竹縣關西鎮的馬武督部落,錦山里馬武督居的居民,大部分是客家人也有少部分的泰雅族人。 Ma-wu-du (馬武督) a kilangkilangan nu ayawan u “Cen-sin kilangkilangan aaidangan nu kakitidaan” itayda i Sin-cu-kin Guanxi (關西鎮) Ma-wu-du (馬武督) a niyaduan, Censan-li(錦山里) Ma-wu-du (馬武督) itidaay muenengay a tademaw, u ngayngay namin ku yadah cacaycacay ku muenengay nu Tayalu a tademaw. 總覺得帶著孩子們到戶外走走接觸大自然是最好的教學教室,都能給孩子不同的最原始視野… miladay tu adiwawaw tayda itida a amisaculilculil salihalay a sakapahay nu papasubanaan a cacudadan tu taydaan nu cacudadan, sapabeli tu adiwawaw a sakacay kalecad nu aadihan a mata’. 馬武督探索森林園區佔地挺廣闊,大部分都是柳杉林,走入林間完全沒有熱呼呼的感覺挺適合夏天避暑健行~~~ Ma-wu-du (馬武督) [[kabahlinawan]] a kilingkilngan ahebal kya kakitidaan, u hinuki namin ku buyu', micumud i kilakilangan nai' ku calecaledes aca u sakapahay a tataydaan i lalud nu caculilan. 整片杉木森林園區可以讓我們很輕鬆的散步林間,享馬武督探索森林的步道都還保留比較原始,昆蟲植物也真的挺超豐富的. hamin nu hinuhinukiyan a kakitidaan taneng kita misa lihalay tayda itida amisa[[haymaw]] muculil i laa'dlaa'dan nu kilangkilangan, misaasu’ tu mitahaw i kilangkilangan muculil tuni liwanan nu sumamaday a caculilan, yadah ku cacanan nu cilecilekayan a aadihan tu kilang lutuk saka silaculan tu aidangan. 森林裡有五條步道可以走走,更不必擔心會被烈日曝曬,幾乎全程都在森林裡。除了注意步道大都是天然方式石頭舖路,有時候潮濕會比較打滑之外,幾乎非常容易步行。 [[kilangkilangan]] idaw ku limaay a tataydaan muculil, acaay kita [[kabiyalaw]] amapacilal, isasa namin kita i kilangkilangan. uyda sa acacay mihaymaw kita tu [[sumamadan|sumamaday]] a[[nipisilsil]] tu [[ba'tu|ba’tu]] nikasilac, [[alahican]] masengec supenuc a kaydaan, kapah namin a culilan kya tataydaan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *<nowiki>https://travelblog.tw/hc-discovery-forest/</nowiki> *中文維基百科:Guanxi (關西鎮)https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%97%9C%E8%A5%BF%E9%8E%AE_(%E5%8F%B0%E7%81%A3) *https://travelblog.tw/hc-discovery-forest/ [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 7q0xzm74lhlq9lrptrsouf0fju7p6z1 Guatemala 0 590 121874 121873 2021-08-20T15:19:55Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Guatemala.svg|thumb|u hata nu '''Guatemala (瓜地馬拉)'''|alt=Flag of Guatemala.svg]] '''Guatemala (瓜地馬拉)''' == '''Guatemala (瓜地馬拉)''' == u '''Guatemala (瓜地馬拉)''' sa i labu nu Cong-Nan-Mei-Cuo, itiza i 15 30 N, 90 15 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 108,889 sq km. u ahebal nu lala'ay sa 107,159 sq km, u ahebal nu nanumay sa 1,730 sq km. hamin nu [[tademaw]] sa 15,189,958. kakalukan [[umah]] sa 41.20%, kila[[kilang]]an umah sa 33.60%, zumaay henay umah sa 25.20%. caay kamu cabaya a kanatal nu [[Taywan]]. '''Guatemala''' (瓜地馬拉) i nuteban a Amilikan (中美洲) satipan micapi i waliyu (太平洋), sawali micapi tu "Cya-Le-Pi-Hay<nowiki>''</nowiki> (加勒比海), saamis malalutin atu "Muo-Si-Ke" (墨西哥)", teban nu wali atu amis, malalutin "Pay-Li-Se" (貝里斯), teban nu wali atu timu, malalutin tu [[Honduras]] (宏都拉斯) atu [[El Salvador]] (薩爾瓦多). (u kamu nu Hulam sa:瓜地馬拉,位於中美洲,西瀕太平洋,東臨加勒比海,北與墨西哥接壤,東北鄰貝里斯,東南鄰宏都拉斯和薩爾瓦多。[https://zh.wikipedia.org/wiki/危地马拉]) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Guatemala City (瓜地馬拉市). tapang tusu nu '''Guatemala''' (瓜地馬拉) u '''Guatemala''' tuse (瓜地馬拉市, Guatemala City) izaw ku 250 a mang a maluay nu tademaw. u satabakiay a tukay nu Guatemala (瓜地馬拉). u tatungusay a midangan izaw ku A-Ti-Te-Lan (阿蒂特蘭) a banaw, satabakiay malumanay a tukay nu ayaway Ma-Ya (馬雅) a tukay Ti-Ka-El (蒂卡爾), atu u singanganay a tukay, u Ke-Sa-El-Te-Nan-Ke (克薩爾特南戈) atu Ci-Ci-Ka-Su-Te-Nan-Ke (奇奇卡斯德南哥). (u kamu nu Hulam sa:瓜地馬拉的首都「瓜地馬拉市」(Guatemala City)有250萬居民,是瓜地馬拉最大的城市。旅遊中心有阿蒂特蘭湖、老首都舊瓜地馬拉、古老的馬雅城市蒂卡爾和一些其它著名的城市,如克薩爾特南戈和奇奇卡斯德南哥。[https://zh.wikipedia.org/wiki/危地马拉]) =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 15 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Jimmy Morales]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 1 bulad 14 demiad. == '''kakitizaan (地理)''' == '''Guatemala''' (瓜地馬拉) i nuteban a Amilikan (中美洲) ku kakitizaan nu kitakit. i amis [[enal]]ay a kakitizaan ku Pey-Ten (佩騰) i [[kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]] (akutiay a bukbuklalan kilakilangan, 熱帶雨林), u hinaudaday a kakitizaan, i tebanay a kakitiazan, 4200 m ku talakaw silamalay a [[buyu']] i capiay nu waliyu (太平洋). enalay a kakitiazan u akutiay ku demiad, maipuca sidamekay ku sela. (u kamu nu Hulam sa: 瓜地馬拉位於中美洲,其北部的低地平原「佩滕」是熱帶雨林,中部的高地上的火山可達4200米,太平洋畔狹窄富饒的平地屬於熱帶氣候。) i '''Guatemala''' (瓜地馬拉) yadah ku [[banaw]], satabakiay a banaw I-Sa-Wa-El banaw (伊薩瓦爾湖) i I-Sa-Wa-El kenis (伊薩瓦爾省), salabungay a banaw i Su-Lu-La kenis (索洛拉省) nay a A-Ti-Te-Lan banaw (阿蒂特蘭湖). (u kamu nu Hulam sa: 瓜地馬拉境內有數個湖泊,其中最大湖泊為「伊薩瓦爾省」境內的伊薩瓦爾湖、最深湖泊為「索洛拉省」境內的阿蒂特蘭湖。) i tebanay talakaway a kakitizaan sa, u tatebanan nu lalangawan nu Guatemala (瓜地馬拉), u talakaw nu kakitizaan 1300 m tangasa i 1800 m, paminhca a mangay ku demiad 18℃ ~ 28℃ ku diheku nu demiad i satalakaway a kakitizaan, i cacay a bulad atu sakatusa a bulad cuedet ku demiad. (u kamu nu Hulam sa: 中部的高原也是瓜地馬拉的文化中心,高原地區海拔約1300到1800公尺,全年氣溫溫和,白天溫度約攝氏18到28度之間,在更高處一月和二月往往比較冷。) 37 ku silamalay a buyu' nu Guatemala (瓜地馬拉) sepat ku mabuwakay hen ayzq. Pa-Ka-Ya (帕卡亞) silamalay a buyu', Sen-Ti-Ya-Ku-Tu (聖地牙古多), Hu-Ay-Ke (富埃戈) atu Ta-Ka-Na (塔卡那) silamalay a buyu'. Hu-Ay-Ke (富埃戈) atu Pa-Ka-Ya (帕卡亞) silamalay a buyu', namabuwak i 2010 a mihca, 2018 a mihca maliyaw a mabuwak aca ku Hu-Ay-Ke (富埃戈) silamalay a buyu', pinaay a patekenan ku mapatayay atu madukaay. (u kamu nu Hulam sa: 瓜地馬拉有37座火山,其中四個是活躍的:帕卡亞火山、聖地亞古多火山、富埃戈火山及塔卡那火山。富埃戈火山和帕卡亞火山曾在2010年噴發。2018年富埃戈火山再次噴發,導致數百人傷亡。[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B1%E5%9C%B0%E9%A9%AC%E6%8B%89]) == '''likisi (歷史)''' == Liyen-He-Kuwe-Pin kusi (聯合果品公司) u satabakiay p palumaay tu lusay i Guatemala (瓜地馬拉) izaw aca ku Kuwe-Ci-Tiye-Lu (國際鐵路) a kusi atu cacay dada u picumudan nu balunga. (u kamu nu Hulam sa: 「聯合果品公司」在瓜地馬拉擁有其最大的莊園,而且還擁有中美洲國際鐵路公司和瓜地馬拉僅有的一個海港。) mapaucul nu way-cyaw-pu nu Amilika (美國) a pasasulaceus tu Guatemala (瓜地馬拉) mipaculi tu kung-cang (共產) sa ku kamu a mibelin ci A-Pen-Sean (Jacobo Arbenz Guzmán). Cung-Yang-Cin-Paw-Ci (中央情報局) masasupadang atu paculiay tu [[hitay]] nu Guatemala (瓜地馬拉), mibelin i 1954 a mihca tu Guatemala (瓜地馬拉) . (u kamu nu Hulam sa: 在聯合果品公司的驅使下,美國外交部對瓜地馬拉展開宣傳戰,以反共的名義打擊阿本斯總統(Jacobo Arbenz Guzmán)的政權。中央情報局與瓜地馬拉軍隊中的反對派合作,共同策劃1954年瓜地馬拉政變。) hitay nu Guatemala (瓜地馬拉) cayay pitantan a mihemin mipatay tu seselaay a yen-cu-min nu Guatemala (瓜地馬拉), 1982 a mihca siwa a bulad ci Li-Aw-Se-Meng-Te (里奧斯蒙特) ku malasatapangay, 9000 ku nipatayan tu tademaw nu Ma-Ya (馬雅). 1983 a mihca misulal ku sihu nu Guatemala (瓜地馬拉) a milisapen tu siselaay nu maluay a yencumin, malingatu aca a min-cu-hwa (民族化), 1985 mihca paliway a misingkiw. nika kakitaan atu pakuuc cayay ka lecad. ayza 1% dada a tademaw ku sitatudungay tu 60% a sela atu kalisiw nu Guatemala (瓜地馬拉) . (u kamu nu Hulam sa: 瓜地馬拉軍隊對原住民馬雅人的迫害近似種族滅絕,1982年9月里奧斯·蒙特當政時期,就有9000位馬雅人慘遭殺害。1983年起瓜地馬拉政府逐步減少迫害原住民,國家重啟民主化歷程,1985年重新舉行大選。但全國人民貧富不均的現象依然沒法解決,今天僅佔1%的少數人卻擁有瓜地馬拉60%以上的可耕地和財富。[https://zh.wikipedia.org/wiki/危地马拉]) == '''cen-ce (政治)''' == baluhay nipatizeng a tatapangan ci Cia-May-Tay (Alejandro Giammattei), kina sepat hen a masadak a misingkiw tu tapang nu kanatal. tabakitu ku mihcaan niza, naw mikuwanay tu salaecusay ku nagnagan pa pilubuan nu Guatemala (瓜地馬拉), sisa malabu na mibulibul tu pilubuan, dihemay kapah ku balucu' niza sakay [[binawlan]]. yu malignatu a mala tatapangan, cayay tu ka lecabay tu [[Venezuela]] (委內瑞拉). u mikeliday i kuling nu Amilika (美國) hantu nu misakamuay. (u kamu nu Hulam sa: 剛剛當選總統的賈麥岱(Alejandro Giammattei)曾經競選過四次,年紀稍長。賈麥岱是出身基層的外科醫生,曾經當過惡名昭彰的瓜地馬拉監獄獄政人員,也因此捲入過幾起獄政醜聞。他的政治立場相當保守,但作風親民,上任伊始就和左派的委內瑞拉政府斷交,被認為是跟在美國的屁股後面跑。) nika ayza '''[[pihacengay micidekay milaliday bala' a imelang]]''' (新型冠狀病毒肺炎,武漢肺炎) a [[libung]] palulaccusen ni Cia-May-Tay (Alejandro Giammattei) ci (Donald Trump) a cen-hu. u mabulaway a tademaw patatikuen, pakabiyawen ku sihu nu Guatemala (瓜地馬拉) tu libung. (u kamu nu Hulam sa: 不過這次武漢肺炎的疫情當中,賈麥岱也批評過川普(Donald Trump)政府的移民遣返政策造成瓜地馬拉防疫的難題。) u ayaw ni Cia-May-Tay (Alejandro Giammattei) a mala tatapangan nu mikeliday ci Mu-La-Ley-Se (Jimmy Morales) malakapah ciniza, ayaw yu malatapang he ciniza u misacuweay tu makemutay, manamet ku cen-ce (政治) niza, nika cayay ka kapah aci Alejandro Giammattei mapatizeng ci Cia-May-Tay (Alejandro Giammattei), cayay pisulul a mitakaw a mikaen palawdes tu kalisiw nu binawlan, pabaliwan ayza ci ci Mu-La-Ley-Se (Jimmy Morales) nika kapahen ciniza a tacuwacuwa a midang. (u kamu nu Hulam sa: 賈麥岱的前任總統莫拉雷斯(Jimmy Morales)長得很好看,他在當總統前是一位喜劇演員,政治立場也是偏保守,但他和賈麥岱的關係並不好,賈麥岱上任就說要反貪腐,莫拉雷斯被認為是首當其衝。不過到目前為止,雖然醜聞纏身,但莫拉雷斯起碼還是自由之身。) min-cu-hwa (民主化) nu Guatemala (瓜地馬拉) , cayay hen katenes ku demiad, 1996 a mihca kiy masatelep a kuwanen nu hitay. u nikuwanana nuhitay i awaw ku Guatemala (瓜地馬拉) saka sinaadaan ku binawlan, lisapenan kasikinihan ku salangawan lisisi nayza sasakanuwan i [[lekec nu kanatal]] (聯合國) An-Li-Huy(安理會). An-Li-Huy(安理會) Cang-Zen-Li-Su-Kuo (常任理事國) u China (中國) cayay pisulul nu Guatemala (瓜地馬拉) a pangangan ku Cung-Huwa-Zen-Min-Kung-Hu-Ku (中華人民共和國) i lekec nu kanatal (聯合國) sika cacengan nu sananal i matiya. (u kamu nu Hulam sa: 瓜地馬拉民主化的時間不長,1996年他們才掙脫軍政府的掌握。在此之前,瓜地馬拉經歷軍人統治、內戰、種族清洗的苦難歷史。瓜地馬拉的內戰好幾次成為聯合國安理會的話題,安理會常任理事國中國還曾經為了瓜地馬拉不承認中華人民共和國,而動用過否決權,引起不小的國際爭議。[https://www.thenewslens.com/article/136447]) <br><gallery caption="Guatemala"> Guatemala City-16-Markt-Paar mit Mandarinen-1980-gje.jpg|Guatemala City Zacapa-08-Markt-1980-gje.jpg|Zacapa Zacapa-32-Markt-Alte mit Gemuese-1980-gje.jpg|Zacapa Melchor de Mencos to Tikal-16-kleine Jungs-1980-gje.jpg|Melchor de Mencos Tikal-02-Blick von Jaguar-Pyramide auf Hauptgruppe-1980-gje.jpg|Tikal Flores-12-Flugplatz-Einstieg ins Flugzeug-1980-gje.jpg|Flores Solola-28-Frau-1980-gje.jpg|Solola Solola-Friedhof-04-1980-gje.jpg </gallery> =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部Palcabayay a pu] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *危險又美麗的瓜地馬拉:https://www.thenewslens.com/article/136447 *瓜地馬拉:https://zh.wikipedia.org/wiki/危地马拉 *nasulitan ni Baliyus Kacaw (楊順勝) i Kalinku [[kakuniza: Baliyus Kacaw]] b18j99ym8fw6oxgw1ixiovv8ro55l0n Guguc 0 591 21750 21749 2019-11-21T15:28:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 43 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Guguc == u sulit nu Hulam: 哥各滋部落 mahizaay Klesan(Nan-aw) cebang(群) mabulaway a kungku, naayaw nu tusa a lasubu a mihcaan, Saykawleyke cebang atu Ceawli cebang i lemangawan a demiad, mahinisa(由於) katuud tu ku tademaw, caay makalasubau tu lala', sisa, kya niyazu' kakelidan ci Meya Box miucul(派、讓) sepat tanektekay a kaph, ci Takun Bato, Wasao Payas, Batu Naui atu ci Me Bako, tayza mikilim tu baluhayay a puenengan. itawya, Me Boko katukuh ayzaay ipabaw nu Lanyangsi(sa'wac) , mahiza itiza i Yilan sian Tatung siang. zuma kya tatuluay matepa' Hepin-amis sa'wac atu Nan-aw-timul sa'wac a lala', tina tusa a kakitizaan, kayadah ku aadupen, inayi' ku tademaw itini mueneng, masitungus(適合) binawlan mabulaw tayni mueneng. Takun Bato atu Wasao Payas saayaw tayza i Kumoyaw niyazu', zuma satu tayza i Kugungu. Takun Batu mikelid binawlan pueneng i capi nu Kugungu, nazikuzan sa, masatu ku Cinyang niyazu'ay a tademaw. u zumaay a tademaw sa, masatu ku Ceawli cebang Mapaala saba-cebang(亞群). 關於Klesan(南澳)群的遷徙傳說,在二百多年以前,賽考列克群和澤敖利群在發源地Pinsbkan時,由於人口日漸增多,生活空間日趨不足,部落領導人Meya Box命令部落四位強壯有能力的年輕人,Takun Bato、 Wasao Payas、Bato Naui和Me Bako,前往遠處找尋新住地。當時Me Bako到達現今蘭陽溪上游(宜蘭大同鄉)的地方,而其他三人則找到日後南澳泰雅人定居的和平北溪與南澳南溪上游,這兩個地方因獵物豐富,且無人居住,適合族人遷移至此。來到南澳山區的三人之中,Takun Bato和Wasao Payas先到庫莫瑤社,再移到'''Kngungu'''('''各姆姆''',位於金洋社下方)。Takun Bato與族人便分散定居於Kngungu(各姆姆部落)附近,日後成為金洋社人,他們是屬於賽考列克族群根哈艮亞群人。此外,根哈艮亞群人沿著相近的海拔高度,分別建立庫巴博、克魯模安、格勒亞賀、哈卡巴里斯及塔貝賴等部落。澤敖利群的領導者Wasao Payas與族人則沿著和平北溪河床向東前進,定居於和平北溪與布蕭丸溪匯合附近的Tebunan,日後建立流興、<u>'''哥各茲'''</u>、奇諾斯、武塔、塔壁罕等社,他們是屬於澤敖利群的馬巴阿拉亞群。 u ngangayaw nu Klesan cebang nazikuzan nu Taluku ngangayas(1914.5.8), palimad tu hitay nu Lipun tayza i Su-aw, amisaungay sakatusa a ngangayaw- Klesan ngangayaw. izaw tusa patusukan(目的) nu Lipun, sakacacay sa, amizakep lalilaliway a tademaw nuTaluku. sakatusa sa, amicumud i buyubuyu'an amikilim tu kuwang nu Klesan niyazu'. sakamialaw tu kuwang nu Klesan, tuzuma malihanaw tu Klesan mabalud tu Taluku a tademaw mingayaw tu Lipun. sisa, midebung ku Lipun tu Klesan. uyniyan sa, nasulitan i likisi, u "Klesan ngangayaw" sananay. kya patusukan amialaw amin ku kuwang ni Nan-aw a tademaw. Klesan 群的戰役 太魯閣戰爭(1914年5月至8月間)之後,日本人將部隊移至蘇澳整隊,以進行第二期行動計畫─Klesan戰爭。目的有二:其一,為了要抓捕逃往南澳與陶塞社之太魯閣族人;其二,是為進入山區清搜Klesan各部落的槍枝。為了沒收Klesan群的槍枝,又擔心Klesan群與鄰近的花蓮太魯閣群聯合對抗日本,日警在太魯閣戰役打完後,移師至花蓮夜宿一晚。7月21日之後永田隊長帶著643人在蘇澳登陸,四天後以松尾部隊為先鋒,從蘇澳出發,向大南澳前進。經過二天後,移住東澳的社人擔任嚮導,帶隊進入南澳,進行軍事行動,隔天開始執行清槍行動。自7月28日開始進攻Klesan群,這是歷史上所稱的「Klesan戰役」。目的在於沒收南澳族人所有的槍械。 == u siwkay nu niyazu’ == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Guguc. u kasalumaluma’ nu Guguc sa, 98 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 331 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 295 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 36 ku tademaw, pakalatu 11%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 81%, Pangcah(Amis) 2%, Taluku(Truku) 1%, Cou 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu’ === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini mueneng, u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Yuwatan(Bunun), inayi' ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://ylhm.e-land.gov.tw/exhibition/gaga/3-2.html 宜蘭縣史館] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yilan]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yincumin]] feb8emqxc20mnuj02lasuz8tm2503br Guinea 0 592 121859 121858 2021-08-20T14:39:08Z Sabak5388 17 /* Guinea(幾內亞) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Guinea.svg|thumb|u hata nu '''Guinea(幾內亞)'''|alt=Flag of Guinea.svg]]'''Guinea(幾內亞)''' == '''Guinea(幾內亞)''' == u '''Guinea''' (u sulit nu Hulam: 幾內亞) sa i labu nu Fey-cuo, itiza i 11 00 N, 10 00 W. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 245,857 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 245,717 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 140 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademawan sa 12,093,349. [[kakalukan umah]] sa 58.10%, [[kilakilangan umah]] sa 26.50%, zumaay henay umah sa 15.40%. caay kamu cabaya a kanatal nu Taywan. Guinea kun-he-kuo (nu ''France'' a kumu: République de Guinée), u Guinea satu (nu ''France'' a kumu: Guinée), idai saetipan nu Africa (西非) a kanatal, wali timul mitepal tu Cote d'ivoirie (象牙海岸) , timulan [[Liberia]] (賴比瑞亞), nutipan atu [[Sierra Leone]] (獅子山), amis micapi tu [[Guinea-Bissau]] (幾內亞比索), [[Senegal]] (塞內加爾), amis atu wali amis atu [[Mali]] (馬里) mababiyaw. (u sulit nu hulam: 幾內亞共和國 (法語:République de Guinée),通稱幾內亞(法語:Guinée),是位於西非的國家,東南接象牙海岸,南臨賴比瑞亞,西及獅子山,北鄰幾內亞比索、塞內加爾,北和東北與馬里接壤。) Niger [[sauwac]], Senegal sauwac, [[Gambia]] a [[sauwac]] (甘比亞河) itini i Guinea (幾內亞). Guinea (幾內亞) naw Africa (Fey-cuo 非洲) Sahara bunabunakan (撒哈拉沙漠) i timul nu Guinea wan (幾內亞灣) amisan nu [[niyadu']]an, naenenga a [[kamu]] u puopuoe a na[[kamu]]wan, iminida han u "[[kanatal]] nu lumeniay a [[tademaw]]an". (u sulit nu hulam: 尼日河、塞內加爾河、甘比亞河在幾內亞發源。幾內亞本來是指非洲撒哈拉沙漠以南,幾內亞灣以北的整個地區,它來源於柏柏爾語,意思是「黑人的國家」。) Guinea (幾內亞) saka[[uzip|udip]] nu anganganan mamiida’tu sakay liwmah atu silaculan tu [[ba'tu|ba’tu]]. nu [[kitakit]] sakatusa a tabakiay sakasilaculay tu litu akatahekalan, saka idaway nu cun-se (鑽石) atu kimman (黃金) a ba’[[ba'tu|ba’tu]]an. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A] (u sulit nu hulam: 幾內亞的經濟主要依賴農業和礦產生產。它是世界上第二大鋁土礦生產國,擁有豐富的鑽石和黃金礦藏。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu [[kanatal]] sa u Conakry ([[:zh:科納克里|科奈克里]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu [[kanatal]] [[demiad]] sa 2 [[bulad]] 10 [[demiad]]. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu [[kanatal]] (congtung) ayza sa ci [[Alpha Condé]], micakat a [[demiad]] sa i 2010 a mihca 12 [[bulad]] 21 [[demiad]]. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Guinea(幾內亞) ayza sa ci [[Ibrahima Kassory Fofana]], micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 5 bulad 24 demiad. == '''laylay (歷史)''' == Guinea (幾內亞) naayaw nayadah ku [[kanatal]], sawni mapa[[lekal]] sawni [[malawpes]]. 1235 a mihcaan San-ti-ya-da.kai-ta (桑迪亞達.凱塔) [[patideng]] tu [[Mali]] (馬里) [[kanatal]] malawpes tu nuna ayaway a Suo-suo (索索) ti-kuo (帝國). Ma-li (馬里) ti-kuo (帝國) nikudan satu debungan nu amisay a tademaw amilawpes. 1591 a mihcaan Muo-El (摩爾) a [[tademaw]] midebung tunu aydaay a Guinea (幾內亞). (u sulit nu hulam: 幾內亞境內過去曾有過許多帝國,它們興旺又覆滅。1235年桑迪亞達·凱塔建立的馬里帝國消滅了過去的索索帝國。馬里帝國後來被從北方入侵的人消滅。1591年摩爾人入侵今天的幾內亞。) namaka 1735 a mihcaan katukuh i 1898 a mihcaan Muslim (Mu-se-lin 穆斯林) itini i Guinea (幾內亞) teban [[patideng]] tu sinfa nu [[kanatal]]. Europe (O-cuo 歐洲) a [[tademaw]] namaka sabaw enem a seci katukuh i sabaw siwa a se-ci itida nu dadipasan a [[kakitidaan]] misakakawaw tu nu kuli a sapisiwbayan. namaka cacay a malebut walu a lasubu lima a bataan a mihcaan malingatu Fa-kuo (法國) malingatu mikuwaw tu Guinea (幾內亞), nika micidek itini i labutu kalisapenan paculian tu. (u sulit nu hulam: 從1735年到1898年穆斯林在幾內亞中部建立了一個擁有憲法的國家。歐洲人從16世紀到19世紀在海岸地區從事奴隸貿易。從1850年開始法國開始對幾內亞殖民,但尤其在內陸遭到頑強抵抗。) aydaay a Guinea (幾內亞) nu ayawan u France (法國) i 1890 a mihcaan [[patideng]] tu kakuwanan a [[kakitidaan]]. [[tapang]] tusu u Kenake’li (柯那克里) itini tu i 1890 a mihcaan ani[[patideng]]an. (u sulit nu hulam: 今天的幾內亞的前身是一個法國於1890年建立的殖民地。首都柯那克里也是1890年創建的。) 1970 a mihcaan sabaw cacay a [[bulad]] [[Portugal]] (葡萄牙) a [[tademaw]] midebung tu Guinea (幾內亞), manalay pacuked tu Guinea (幾內亞) a [[tademaw]] [[patideng]] tu baluhay a cen-hu, nika mademec. (u sulit nu hulam: 1970年11月葡萄牙入侵幾內亞,試圖支持流放的幾內亞人建立一個新政府,但是失敗。) tawya a demiad, cacay ci Mu-sa.ka-ma-la (穆薩·卡馬拉) sakakaay nu [[hitay]] itini i Guinea (幾內亞) a kanatal patahekal i lagiu sakamusa, Guinea (幾內亞) ayda [[saluimeng]]ngatu amanatu paka laluwayluway tu cen-ce atu kunhui a [[kawaw]], [[patideng]] tu nu hetayan atu nu [[binawlan]] a [[tademaw]] misakaput tu sakakapah nu masakaputay a [[tademaw]] sa, uytatu kumi silutay tu [[kawaw]] nu [[kanatal]] numita sa.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A] (u sulit nu hulam: 當天,一名叫穆薩·卡馬拉的上尉在幾內亞國家廣播電臺發表講話說,幾內亞從即日起停止一切政治和工會活動,同時成立一個由軍方和民間代表組成的協商委員會,暫時管理國家事務。) == '''kitidaan (地理)''' == [[Guinea]] (幾內亞) itida i Africa (Fa-cuo 非洲) nutipan, amis sibiyaw tu [[Guinea-Bissau|Guinea-pisuo]] (幾內亞比索), [[Senegal]] (塞內加爾) atu [[Mali]] (馬里), wali miala tu [[Cote d'ivoirie]] (象牙海岸), [[timul]]an mababenis tu [[Sierra Leone]] (獅子山) atu [[Liberia]] (賴比瑞亞), nutipan u saetipyu (西瀕大西洋), [[tanayu’]] ku dadipasan 352 km, [[ahebal]] sa 24.6 km<sup>2</sup>. (u sulit nu hulam: 幾內亞位於非洲西部,北鄰幾內亞比索、塞內加爾和馬里,東接象牙海岸,南界獅子山和賴比瑞亞,西瀕大西洋,海岸線長352公里,面積約24.6萬平方公里。) mahicay kay ku [[kakitidaan]], mala sepat ku saka lihalay a [[niyadu']]an: nutipan a [[lala'|lala’]] satanayu’sa mililis tu dadipasan a [[enal]]. mamin u lanulanuan ku [[niyadu'|niyadu’]], kala sengedsengedan ku calese nu [[demiad]], tu mihcaan enem-walu a bulat u kaudaan, u angangan nu saka[[uzip|udip]] sa u kakaliwmahan a [[kakitidaan]]. nina [[kakitidaan]] nu ahebal u lanulanuan a [[sumanahay]] a [[kilang|kilangkilang]]an a [[kakitidaan]]. (u sulit nu hulam: 地形複雜,全境分4個自然區:西部面積為狹長的沿海平原。全區多沼澤,氣溫濕熱,全年6-8個月為雨季,是主要經濟作物區。該區大面積淤陷濕地為紅樹林區。) teban a [[niyadu']]an talakaw nu [[buyu']] han siwa a [[lasubu]] a lawat a Futa-cialun [[buyu']] (富塔賈隆高原), saetipan nu Africa (西非) tulu ku anganganan nu lalaliwan nu [[nanum]] i [[sauwac]]—Niger [[sauwac]] (尼日河)、Senegal [[sauwac]] (塞內加爾河) atu Kanpiya [[sauwac]] (甘比亞河) naaenengan itini nu [[nanum]], pangangan han tu "saetipan nu Africa a tanku (西非水塔)". (u sulit nu hulam: 中部為平均海拔900米的富塔賈隆高原,西非3條主要河流——尼日河、塞內加爾河和甘比亞河均發源於此,被稱為「西非水塔」。) wali amisan a niyadu'an, talakaw nu [[buyu']] han 300 a lawat nu [[kakitidaan]]. masa enal kya kakitidaan u [[kilang|kilangk]]ilangan namin. Pu-le (布勒) a kakitidaan kasiekiman nuni kasi nganganan. angangangan nu saka[[uzip|udip]] han u papahabayan tu cancanan。 (u sulit nu hulam: 東北部,為平均海拔約300米的台地。全區地勢平坦,多灌喬木樹林。布勒地區的黃金聞名於世。主要經濟活動為畜牧業。) waliyan a niydu'an u Guinea [[buyu']] (幾內亞高原), idaw ku ahebalay nu [[kilang|kilangkilang]]an, talakaw nu [[buyu']] han 1,752 a lawat nu Nin-pa buyu' (寧巴山), satalakaway nu [[buyu']] itida. (u sulit nu hulam: 東南部為幾內亞高原,有大片熱帶原始森林,有海拔1,752米的寧巴山,為全境最高峰。) [[Guinea|Guiena]] (幾內亞) dadipasan a [[niyadu']]an u kacaledesan a [[demiad]], i labu han u [[kacaledesan nu lutuklutukan a demiad]]. (u sulit nu hulam: 幾內亞沿海地區為熱帶季風氣候,內地為熱帶草原氣候。) == '''manamec (經濟)''' == nasa u [[sakaputay a kanatal]] (聯合國) Guiena (幾內亞) ku sainaiay nu kacelakan nu [[kanatal]]. sakaudip han u sakayliwmah, ba’[[ba'tu|ba’tu]]an ku angangan, inai ku kakulian. caay kataneng kuni kaliwmahan a mukan tu saka[[uzip|udip]]. (u sulit nu hulam: 幾內亞是聯合國公布的最低度開發國家之一。經濟以農業、礦業為主,工業基礎薄弱。糧食不能自給。) liu-fan lala' (鋁礬土), [[kuhi]], ke-ke (可可) atu ciulin (橡膠) u Guiena (幾內亞) u tada saka[[uzip|udip]] nu angangan, nika u saka[[uzip|udip]] nu cacanan caay kakapah, ahican palecad tu saetipan nu Africa (西非) nu malukay a icelangan a [[kanatal]] amasa setset. saka tahekal nu tuud caay ka hacica, kanatal nu sasilacul caay henay kakapah ku sakasilaculan, nuhatidaay tu saka[[uzip|udip]] miida’tu namaka nutawan a [[kanatal]]an ani patayni. (u sulit nu hulam: 鋁礬土、咖啡、可可和橡膠是幾經濟的主要支柱,但經濟作物開發規模不大,難以同西非其他農業強國競爭。出口品種有限,國際收支失衡,絕大多數消費品完全依賴進口。) sakatayni nu tuud han u lalikatan, nikutkutan tu ba’tu atu pa[[patideng]]an tu [[luma'|luma’]] a tuud, [[belac]], amutu, huwa-kun (化工) a tuud, nu tinkiay a tudu. angangan nu sakatahekal a tuud han u liu-fan a [[lala'|lala’]] (鋁礬土), kim (黃金), yang-huwa-liyu (氧化鋁). (u sulit nu hulam: 主要進口商品為燃料,採礦和建築設備,大米,水泥,化工產品,電氣設備等。主要出口商品為鋁礬土,黃金,氧化鋁。) == '''sakayhekal (外交)''' == aydaay Guiena (幾內亞) ku u masakaputay a [[tademaw]] nu [[sakaputay a kanatal]], kitakitay a masakaputay, caay pililitay milaylay, I-se-lan nikapulungan a masa kaputay, nu Fa-kuo a [[kamu]] a [[kanatal]] masa[[kaput]]ay, Africa lanman, saetipan nu Africa (西非) [[kanatal]] saka[[uzip|udip]] nika[[pulung]]an, saetipan nu Africa (西非) sakaudip nu kalisiw a lian-mun, Ma-nuo-he lian-mun (馬諾河聯盟). (u sulit nu hulam: 幾內亞現為聯合國、世界貿易組織、不結盟運動、伊斯蘭合作組織、法語國家組織、非洲聯盟、西非國家經濟共同體、西非經濟貨幣聯盟、馬諾河聯盟等組織成員。) === '''masasukaydih nu Fa-cuo a kantal (與非洲國家的關係)''' === Guiena (幾內亞) saetim atu saetipan nu Africa (西非) a [[kanatal]] nuni kasasungaayan, nama sasuada atu [[Sierra Leone]] (獅子山) a kanatalan, nikudan satu masa sungaay atu [[Sierra Leone]] (獅子山) atu [[Liberia]] (賴比瑞亞) masasulit tu sakakapah a cacudaan kuheni. (u sulit nu hulam: 幾內亞重視與西非國家的往來,曾與獅子山等國爆發衝突,後與獅子山和賴比瑞亞簽署友好條約。) 2019 a mihcaan 7 a bulad 4 a demiad, Guiena (幾內亞) cungtun ci Aefa.kuntay (阿爾法·孔戴) patigamin tu namakay daay i Somalia (索馬利亞) misitekeday a Somaliland (索馬利蘭) a  cungtun ci Ciase.pisi.akati (繆斯·比希·阿卜迪) pataynin masasakamu i Guiena (幾內亞) suodu Konakry (Kena-ke’li 柯那克里), tayni litemuhan paka namuh a kawaw. (u sulit nu hulam: 2019年7月4日,因幾內亞總統阿爾法·孔戴日前邀請自稱從索馬利亞獨立的索馬利蘭總統繆斯·比希·阿卜迪訪問幾內亞首都柯那克里,並為其舉行歡迎儀式。) Somalia (索馬利亞) sakay putah atu kanatal numa pulungay a sakakaay ci Awade (阿瓦德) tu saka tusa a demiad itini i Muocia-disiw (摩加迪休) mihapu "sa Guiena (幾內亞) nami debung tu Somalia (索馬利亞) a kawaw atu misakapah, Somalia (索馬利亞) malecad atu Guiena (幾內亞) putunhan kuni kalecabayan". (u sulit nu hulam: 索馬利亞外交與國際合作部部長阿瓦德於次日在摩加迪休宣布「因為幾內亞侵犯了索馬利亞主權與統一,索馬利亞同幾內亞斷絕外交關係」。) 1991 a mihcaan, Somaliland (索馬利蘭) kunhe-kuo mihapu satu amiales tu Somalia (索馬利亞)  misiteked, nika caay palutatengan nu kitakitay a tademawan. Somalia (索馬利亞) cen-hu pacici sa u Somaliland (索馬利蘭) nina kanatal a caay ka babenisan kunuheni sa. (u sulit nu hulam: 1991年,索馬利蘭共和國宣布脫離索馬利亞獨立,但一直未得到國際社會承認。索馬利亞政府堅持認為索馬利蘭是該國不可分割的一部分。) == '''lalangawan''' == u tungus nu Africa i timul nu Sahara ku Guinena, [[lalangawan]] hiyan nu Arab i amisan a Africa (北非阿拉伯) a kanatal atu Europe (O-cuo 歐洲) nuayawan mikuwanay nu France (法國) kanatl mapa singalih, kaliwmahan mahida tu naayaway a [[niyadu']] a wayway, saka [[limulak]] nu [[demiad]] nuheni sa pulu’ a bataan tusa a demiad ku ka[[limulak]]an nuheni a [[demiad]]. (u sulit nu hulam: 幾內亞屬撒哈拉以南非洲,文化被北非阿拉伯國家和歐洲前宗主國法國影響,農村保留部落形態,國慶節為10月2日。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-幾內亞: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] pvj5c4mbwmavm8n180tslr28mebwlm5 Guinea-Bissau 0 593 128025 128024 2022-01-20T12:02:31Z 118.160.168.63 /* kakitidaan (地理) */ wikitext text/x-wiki '''Guinea-Bissau''' (幾內亞比索) u '''Guinea-Bissau''' (幾內亞比索) sa i labu nu Africa (Fey-Cuo 非洲), itiza i 12 00 N, 15 00 W. u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 36,125 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 28,120 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 8,005 km<sup>2</sup>. hamin nu tademawan sa izaw 1,759,159. kakalukan umah sa 44.80%, kilakilangan umah sa 55.20%, zumaay henay umah sa 0%. '''caay ka mucabaya a kanatal nu Taywan.tapang tusu nu kanatal (首都)''' u tapang tusu nu kanatal sa u Bissau ([[:zh:比绍|比紹]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 24 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Umaro Sissoco Embaló]] (Umaluw.Sisuwke.Ngpaluw 烏馬羅·西索科·恩巴洛), 1972 a mihca 9 a bulad 23 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Guinea-Bissau (幾內亞比索) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 2 bulad 27 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Guinea-Bissau (幾內亞比索) ayza sa ci [[Nuno Gomes Nabiam]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 2 bulad 28 demiad. == '''Guinea-Bissau''' (幾內亞比索) == 幾內亞比索是一個位於西非的國家,曾為葡屬幾內亞。 Ginaiya-pisu (Guinea-Bissau 幾內亞比索) u itidaay i Si-fai ( Africa (西非) a kanatal, naw Portugal (Portugal 葡萄牙) nu Ginai-ya (Guinea-Bissau (幾內亞). 幾內亞比索北鄰塞內加爾,東方、南方鄰幾內亞,西鄰大西洋。幾內亞比索是世界上「低度開發國家」之一。 Ginaiya-pisu (幾內亞比索) amisan sibiyaw tu Sayney-ciael (Senegal (塞內加爾), walian,timulan sibiyaw tu Ginai-ya (Guinea (幾內亞), nutipan sibiyaw tu Tasi-yung (大西洋). Ginaiya-pisu (幾內亞比索) i kitakid han " caay kaw mapalekalay a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B9%BE%E5%85%A7%E4%BA%9E%E6%AF%94%E7%B4%A2] == '''kakitidaan (地理)''' == 幾內亞比索位於非洲西部,包括比熱戈斯群島(Bijagos Archipelago)等島嶼,西鄰大西洋,北鄰塞內加爾,東方、南方鄰幾內亞,面積達36,120平方公里,海岸線長達350公里。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) itida i Fa-cuo (Africa (非洲) nutipan, pasu Pike-se subal "Bijagos Archipelago" (比熱戈斯群島) [[masabelengay a subal]] (群島), nutipan sibiyaw tu Tasi-yung (大西洋), amisan sibiyaw tu Saynai-ciael [[Senegal|(Senegal]] (塞內加爾), wali, timul sibiyaw tu Cinai-ya [[Guinea|(Guinea]] (幾內亞), [[kakitidaan]] nu [[lala']] makaala tu 36,120 km<sup>2</sup>, dadipasan nu tanayu’ han makaala tu tulu a lasubu lima a bataan (350) a kunli. 最高點約300米,境內東部為熱帶稀樹草原(savanna),地勢較高,大部分地區則為海岸平原。 sa[[talakaw]] han makaala tu tulu a lasubu (300) a depah (lawat), labu nu waliyan kacaledesan [[adidi'ay|adidi’ay]] malahatay nu [[kilang]] atu [[lutuk]]lutukan (稀樹草原, savanna), talakaw ku [[lala']], kitidaan u dadipasan a masaenalay. 幾內亞比索屬「熱帶海洋性季風」氣候,通常炎熱潮濕。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) kacaledesan nu [[bayu]] a puu’ nu [[bali]] (季風) a demiad, hina senget ku caledes . 6月到11月是「季風型」雨季,吹西南風。12月到5月是旱季,吹東北「哈馬丹風」(harmattan)。 enemay a bulad katukuh i sabaw cacay a bulad han u "puu’ nu [[bali]]" uda[[udad]]an, u [[bali]] namakaydaay i nutipan timulan. sabaw tusa a bulad [[katukuh]] katukuh tu lima a [[bulad]] ku makedalay a puu', namakayda i wali amis ku bali "u Harmattan a [[bali]] (哈馬丹風).[https://zh.wikipedia.org/wiki/幾內亞比索] == '''sakaudip (經濟)''' == 幾內亞比索是聯合國所認定的最低度開發國家之一。該國經濟以農業和漁業為主。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) u [[lekec nu kanatal]] (聯合國) u sasabaay nu nipalekalna a kanatal. nina [[kanatal]] nu sakaudip han u umah atu mibutingay ku kawaw. 但在1998年至2000年間,幾內亞比索經濟和基礎建設,因內戰遭嚴重破壞。 nika makayni i cacay a malebut siwa a lasubu siwa abataan idaw ku walu (1998) a mihcaan katukuh tu tusa a malebut (2000) a mihcaan, Cinaiya-pisu (幾內亞比索) saka[[uzip|udip]] atu u tingki patideng, masasuada i labu piha’ceng kumapeciay. 2013年以來,幾內亞比索的腰果生產有顯著的增加,現為全球第六大腰果生產國。 namakay i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcanan Cinaiya-pisu (幾內亞比索) a yaw-kuo (腰果) kasilaculan idaw kuni ka cunusan, ayda i kitakit han u sakaenem a tabakiyay nu yaw-kuo (腰果) sakasilaculan a [[kanatal]]. 幾內亞比索亦出口海產和少量花生、棕櫚的果仁和木材。大米是幾內亞比索的主要作物和食糧。 Cinaiya-pisu (Guinea-Bissau 幾內亞比索) idaw ku sapatahkal tunu namaka [[bayu]]ay a tuud atu [[adidi']]ay nu [[kalitang]], heci nu cong-lu (棕櫚) atu u kasuy. belac han u Cinaiya-pisu (幾內亞比索) nu saka[[uzip]] a kakalukan atu kakanan. 2020年,幾內亞比索外債高達16億美元。 tusa a malebut tusa a bataan (2020) a mihecaan, Cinaiya-pisu (幾內亞比索) u tadah nuheni makaala tu sabaw tu enem (16) a walwal (億) nu A-mi-li-ka (美國) a [[kalisiw]].[https://zh.wikipedia.org/wiki/幾內亞比索] == '''kanatalay nikalalacalan a malcabay (外交)''' == 幾內亞比索1974年3月15日同中華人民共和國建交。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku sepat (1974) a mihecaan tulu (3) a [[bulad]] sabaw tu lima (15) a [[demiad]] ma[[patideng]] malecabay tu Cunghua-zenmin-kunghe-kuo (中華人民共和國). 1990年5月26日,幾內亞比索因六四事件一度改與中華民國建交,同年5月31日與中華人民共和國中止外交關係。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan lima (5) a bulad tusa a bataan idaw ku enem (26) a demiad, Cinaiya-pisu (幾內亞比索) sikawaw tu “enem sepat (六四事件a kawawan) mutikuwaca misacabay tu “Cunghau-minkuo-Taywan”, tawya a mihcaan lima (5) a bulad talu a bataan idaw ku cacay (31) a demiad atu “Cunghua-zenmin-kunghe-kuo (中華人民共和國) ” [[maketun]] kuni [[malucabay|kalecabayan]]. 直至1998年4月23日與中華人民共和國恢復外交,同年4月24日,中華民國終止與其外交關係。 katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1998) a mihcaan sepat (4) a bulad tasa a bataan idaw ku tulu (23) a demiad atu "Cunghua-zenmin-kunghe-kuo (中華人民共和國)" matatikuaca malecabay, tawya a miheca sepat (4) a bulad tusa a bataan idaw ku sepat (24) a demiad, Cunghua-mingkuo (中華民國) [[maketun]] kuni ka papadang.[https://zh.wikipedia.org/wiki/幾內亞比索] == [[tademaw|'''tedemaw (人口)''']] == 直至2009年3月,幾內亞比索人口為1,548,159人,99%的國民為黑人,當中分為3類,包括「集中於北部和東北的Fula和說Mandinka話的人」、「住在南部海岸地區的Balanta及Papel」、「居於中央和北部海岸地區的Manjaco和Mancanha」。 katukuh tu tusa a malebut idaw ku siwa (2009) a mihcaan tulu (3) a bulad, tademaw nu Cinaiya-pisu (幾內亞比索) han1,548,159 a [[tademaw]]an, siwa a bataan idaw ku siwa (99%) u lumeniay namin a tademawan, tulu ku babenisa, pasu " numapulungay i amis atu wali amis a Fula atu Mandinka nu kamuan a tademaw"," muenengay i timulan nu dadipasan nanay a kitidaan a Balanta atu Papel", " itida i teban atu amis nu dadipasan a kitidaan a Manjaco atu Mancanha". 餘下的多是穆拉託人(黑人和葡萄牙人混血兒的後裔)。 liwan satu u Mula-tuo (穆拉託) a [[tademaw]] (u lumeniay a [[tademaw]] atu Putaw-ya (Portugal (葡萄牙) a malamelay a tedemaw nu iluc). 純葡萄牙人屬極少數,因為幾內亞比索獨立後大多葡萄牙殖民者遷出幾內亞比索。 tatengaay nu Putaw-ya (Portugal 葡萄牙) a tademaw [[adidi'ay|adidi']]tu, Cinaiya-pisu (幾內亞比索) misiteked satu katuuday nu Putaw-ya a [[tademaw]] mabulaw tahekal i Cinaiya-pisu (幾內亞比索). 幾內亞比索人口增長率是2.07%。出生率十分高,每1000人中有49.92個新生嬰孩,平均每名婦女出生7.56個嬰孩。但死亡率亦高,每1000人中有16.53人死亡。 Cinaiya-pisu (Guinea-Bissau 幾內亞比索) a tademaw macunus tu (2.07 kilac (%). talakaw ku mulecuhay, nu cacay a malebut (1000) idaw ku (49.92) a nilecuhan tu [[baluhay]] a lutungay, nu mulecul hay a tatayna tu hikin sa (7.56) ku [[lutungay]]. nika katuud ku mapatayay, nu cacaya a malebu (1000) a [[tademaw]] idaw ku (16.53) mapatay nu tademaw. 幾內亞比索人口的預期壽命比已開發國家短,男性的預期壽命只有45.05歲,女性預期壽命為48.75歲。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) a tademaw nikaudip/nika[[Zipun|uzip]] nuheni apuyu’ miki apuyu tu mucelakay a kanatalan a tademaw, [[tatama]]an nuheni nikaudipan han 45.05 a mihcaan, u [[tatayna]] nikaudip han 48.75 a mihcaan. 44%的人口使用Kriol語,一種深受葡萄牙語影響的克里奧爾語。只有14%的人口使用官方語言(葡萄牙語)。其餘使用其他非洲語言。 sepat a bataan idaw ku sepat (44%) a kilac nu tedemaw u musa[[kamu]]ay tu “Kriol” a kamuan. numacebungay nu [[kamu]] nu Putaw-ya (Portugal (葡萄牙) malalidau a Keli-aw-el a [[kamu]] (克里奧爾語). idaw ku sabaw tu sepat (14%) a kilacan a [[tademaw]] musa[[kamu]] tu Putaw-ya (葡萄牙) a kamuan. dumasatu u [[kamu]] nu Fey-Cuo a [[kamu|kamu (非洲語言]]). 約50%的人口信奉傳統宗教。信奉伊斯蘭教佔總人口的45%,主要是Fula和說Mandinka話的人。5%的人口信奉基督教,當中多為天主教徒。 lima a bataan (50%) a kilac nu [[tademaw]] nu tawyaaytu a [[kiwkay]]. nu Ese-lanciw (Islamkiw (伊斯蘭教) a [[tademaw]] han makaala tu sepat a bataan idaw ku lima a kilac (45%), anganga han u “Fula” atu musakamuay tu “Mandinka” a [[tademaw]] musa[[kamu]]. lima a kilac (5%) a [[tademaw]] u kelistukiw (基督教), u tingsukiw (天主教) ku yadahay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/幾內亞比索] == '''liklik nu lumalumaan (衛生情況)''' == 醫療設施極為欠缺,常見傳染病包括瘧疾、痢疾、傷寒、肺結核、黃熱病等,2008年雨季曾爆發大規模霍亂疫情。 [[padakuwan]] a tuud caay kataneng, hinaadih tu milaliday a adada pasu [[libung]] u malaliya, mabanic, mapatay nu sienew (傷寒), haykikac, hun-ze-pin (黃熱病) sa, tusa a malebut idaw ku walu (2008) a mihcaan kaudadan a puu'an tabaki [[kuyu]] libung tawya. 前往旅行時,應特別注意防蚊、防蠅、飲食衛生,並斟酌自備基本藥物(需附醫生處方)。 miliwku satu, piadihi tu [[likes]], tangalaw, atukan, alaentu ku [[sapaiyu]] amidang (alaen tu kuni pasilusi nu misaydang a [[cudad]]). 此外,由於幾內亞比索大部分地區通訊、運輸、水電設施嚴重不足,如果發生重大傷病,難以及時取得妥善醫療照護。 dumasatu, Cinaiya-pisu (幾內亞比索) hatidaaytu a kitidaan a papatelayan ,kakacawan, [[nanum]] nu dinki caay kataneng, anu micidek ku imelang, ahican a kapaha nu misaydang midiput.[https://www.boca.gov.tw/sp-foof-countrycp-03-250-5289e-05-1.html] == [[lalangawan]]文化) == === datuk (音樂) === 幾內亞比索的音樂多與多節奏的gunbe有關。Gunbe是幾內亞比索音樂的標誌,但多年的社會動盪令Gunbe和主流聽眾脫節。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) a dadiw (datuk) yadah atu lalimuwan nu dadadiwan a gunbe hanaay. Gunbe nu Cinaiya-pisu (幾內亞比索) a datuk nu cudad a kakulitan. nika hatidaaytu nu mihcaan nika bawbaw nu siakay u Gunbe atu tatengilan nu dadiw mibatad. 葫蘆是該國主要的樂器,用於演奏極快和富節奏感的複雜舞曲。 bangah han nina kanatal a sadatuk (樂器). saka kalamkamay atu mahaymaway nu masasibutay a sakapalaw nu dadadiwan. 幾內亞比索人常用Crioulo語(幾內亞比索克里奧爾語,一種深受葡萄牙語影響的語言)創作歌詞,內容幽默,亦和時事息息相關,特別關於愛滋病。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) a tademaw hina sakamu tu Crioulo a sasa[[kamu]]en ( Cinaiya-pisu (幾內亞比索) Keli-awel-iy (Crioulu 克里奧爾語), u namaka Putawya (葡萄牙語) a nakamuan mapalalit) nipisulitan tu dadiw, kanamuhan sakatawaan, malecad atu kawaw, micidek ku sakay Aycepin (愛滋病) hananay. Gunbe有時泛指幾內亞比索的任何音樂,但往往特指一種融匯該國十種民間音樂傳統的獨特音樂風格。Tina和tinga是其他流行的音樂類型。 Gunbe uyni alahican patuduan nu Cinaiya-pisu (幾內亞比索) a cancanan a datukan, nika patuduan tu cacaya a bataan nu laylay a picidekan nu dadatukan. u “Tina” atu “tinga” nu duma a kalimulakan a datuk. === yatyat (運動) === 足球係幾內亞比索民眾最喜歡的運動,其他諸如籃球與網球亦受到歡迎,另在鄉村地區則流行一種自由格鬥的比賽,水上遊憩活動亦係幾國民眾經常的育樂活動。 tatukudan a mali ([[:zh:足球|足球]]) sakanamuhan nu Cinaiya-pisu (幾內亞比索) a yayatan, dumasatu u kanasay a mali ([[:zh:篮球|籃球]]) atu salil a mali ([[:zh:网球|網球]]) kanamuhantu nu heni, dumasatu i niyadu'ay nu lihalaya a sakalalebu (malalebu 打鬥) nu sasedsedan, i [[sauwac]]ay a yayayatan kanamuhan nu Cinaiya-pisu (幾內亞比索) nu katuuday a [[tademaw]] nu kawawan. === dikuc (服裝) === 幾內亞比索民眾的穿著因所處的地區、年齡、經濟情況而有著許多的差異。 Cinaiya-pisu (Guinea-Bissau (幾內亞比索) ani kasidikuc nuheni masaniyaniyadu’ ,mihcaan , ,nikakapah nu sakaudip idaw kuni ka caay kaleca. 一般來說,內陸城市的居民大多穿著傳統服飾,但重要大城市的居民,如成年人及年輕人則因工作形態與社交場合,而多選擇現代的裝扮。 nakamuan, ilabu nu tukay a [[tademaw]] nikasidikuc nuheni mikilultu nulalay anikasidiku, nika itini i tabakuay a tukayan, u balakiaytu atu masakapahay numi kuliay a wayway atu skatayda i patiyamay amilihida, mipili' tu aydaay a cacaluken. 由於幾內亞比索係回教國家,因此幾內亞比索婦女的傳統服裝大多包裹全身,但卻絕少帶面紗。 Cinaiya-pisu (Guinea-Bissau (幾內亞比索) u Islamkiw (伊斯蘭教) a kanatal, sisa Cinaiya-pisu (Guinea-Bissau (幾內亞比索) nu [[tatayna]] a lalay nu dikuc kaca a tabuen ku [[uzip|udipudip]], iai kusi lusekiay i [[bihid]]. 幾內亞比索婦女傳統服裝慣極繁複且多層次。男士則喜著短袖襯衫與短褲等非正式服裝。 Cinaiya-pisu (幾內亞比索) nu laylay a dikuc pinaa tungduh kalibutan sa ca'dungan. tatama hantu manamuh tu apuyuay syace (襯衫) atu apuyuay a calaped caaya kaw tada cacaluken a dikucan.[https://www.boca.gov.tw/sp-foof-countrycp-03-250-5289e-05-1.html] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *幾內亞比索:https://zh.wikipedia.org/wiki/幾內亞比索 *外交部領事事務局-幾內亞比索:https://www.boca.gov.tw/sp-foof-countrycp-03-250-5289e-05-1.html [[kakuniza: Hana Ating]] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza: Dungi Carrie]] [[kakuniza: LamiHung]] [[kakuniza:Yiyang.sayion]] [[kakuniza:Iing Habay]] qeyo61ng9wpyq9cih6s5bnyr0lsvlv3 Gukut 0 594 119617 119616 2021-07-18T02:42:43Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Xiulin HL.svg|縮圖|Gukut (秀林鄉和平村吾穀子部落)]]Gukut (秀林鄉和平村吾穀子部落) == Gukut == u sulit nu Hulam: 吾穀子部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Gukut. u kasalumaluma’ nu Gukut sa, 174 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 543 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 508 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 35 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 83%, Pangcah(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 4%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 3%. === u niyazu’ nu Taluku(Truku) === u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Tayan atu Paywan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izawtu, caay henay pasumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad ===  pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340), Cou (6,667), Saysiat (6,662), Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu lumalumaay a se kitakit palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kitakit calay-zazan pulung sausi a kalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yincumincu palatuh(資訊) laculaculan(資源) calay-zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Taluku]] tsuom41em4rhm0bsm7t9adh1bykcxwr Gurbanguly Berdimuhamedow 0 595 112369 112368 2021-06-01T12:25:17Z Kilang.yiyang 1477 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Gurbanguly Berdimuhamedow 2012-09-11.jpg|thumb|Gurbanguly Berdimuhamedow, 2012|alt=Gurbanguly Berdimuhamedow 2012-09-11.jpg]] [[tangan:Flag of Turkmenistan.svg|thumb|u hata nu Turkmenistan|alt=Flag of Turkmenistan.svg]] Gurbanguly Berdimuhamedow == nilacul == nalecuhan ciniza i 6 bulad 29 demiad 1957 a mihcaan, Gurbanguly Berdimuhamedow, u misingkiway (政治人物) a kawaw ciniza. u tabakiay a tapang (最高領袖) nu kanatal (congtung) nu [[Turkmenistan]] ayza sa ci Gurbanguly Berdimuhamedow, micakat (當選) a demiad sa i 2006 a mihcaan 12 a bulad 21 a demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu [[Turkmenistan]] a kamu:Gurbanguly Mälikgulyýewiç Berdimuhamedow * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:‎Gurbanguly Berdimuhamedow * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:古爾班古力·別迪穆罕默多夫 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kuelpankuli.Byetimuhanmutuwbu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:库尔班古力·别尔德穆哈梅多夫|古爾班古力·別迪穆罕默多夫]] *[[:en:Gurbanguly_Berdimuhamedow|Gurbanguly Berdimuhamedow]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] szwrbq4891gxk8mpl15kefpp7jdwrbb Gus Bailey 0 596 21868 21867 2019-11-21T15:28:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Gus Bailey |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1951 a mihcan 2 a bulad 18 a demiad/ Gibson, North Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay, |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |22, 18, 20 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UTEP (1971–1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 2 ku uwac/silsil 23 |- |mapili’ay a mali-putiput |Houston Rockets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1974–1976 Houston Rockets 1977–1978 New Orleans Jazz 1978–1979 Reno Bighorns 1979 Washington Bullets |} Gus Bailey nalecuhan i Gibson, North Carolina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. Gus Bailey i 1974 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 23, namapili’ tu nu Houston Rockets putiput. 2 bulad 18 demiad, 1951 a mihca, Gus Bailey, miunduay. (mapatay i 1988 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ff5m5fhyax9i10hrpouz42304c9xh7u Gustavo Ayón 0 597 21885 21884 2019-11-21T15:28:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Gustavo Ayón 14 Real Madrid Baloncesto Euroleague 20171012 (1) (cropped).jpg|Gustavo Ayón|alt=Gustavo Ayon, Washington at Orlando 032.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1952 a mihcan 7 a bulad 22 a demiad/ Hopkinsville, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 14, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pepperdine (1971–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1973/saka 8 ku uwac/silsil 55 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1971) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Seattle SuperSonics (1969–1970) Milwaukee Bucks (1970–1974) Los Angeles Lakers (1974–1977) Kansas City Kings (1977–1979) pahanhanan tu kawaw |} Gustavo Ayón == kakilimaan == u miunduay a tademaw, mimali i Amilika NBA. == nilacul == u tatama, lumeniay a banges. nalecuhan ciniza i 4 a bulad 1 a demiad 1985 a mihcaan, Gustavo Ayón, miunduay. mapataytu i 2007 a mihcaan. u lumeniay ku banges ciniza. talakaway a tademaw, sisa, mimali tu kanas-mali. singisngis ciniza i bihid. pahezek tabakiay a cacudadan: Pepperdine (1971 a mihcaan katukuh 1973 a mihcaan) mapili’ay a mihcaan/silsil: 1973 a mihcaan/saka walu ku uwac/silsil lima a bataan izaw ku lima mapili’ay a mali-putiput: Portland Trail Blazers ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] 511vedciuyzmh28eflnlwl1k4gmxvvc Guyana 0 598 128028 128027 2022-01-21T03:08:19Z 118.160.168.63 /* sakaudip (經濟) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Guyana.svg|縮圖|'''Guyana (蓋亞那)''']] '''Guyana (蓋亞那)''' == '''Guyana (蓋亞那)''' == u '''Guyana (u sulit nu Hulam: 蓋亞那)''' sa i labu nu teban-timulan nu Amilika, itiza i 5 00 N, 59 00 W. u ahebal nu lala’(國土面積) mapulung sa izaw ku 214,969 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay (陸地面積) sa izaw ku 196,849 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay (水域面積) sa izaw ku 18,120 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]]an sa 735,909. [[kakalukan umah]] sa 8.40%, [[kilakilangan umah]] sa 77.40%, zumaay henay [[umah]] sa 14.20%. caay [[kamu]] cabaya a kanatla nu [[Taywan]]. 蓋亞那合作共和國(英語:Cooperative Republic of Guyana),通稱蓋亞那,位於南美洲北部,是南美洲唯一以英語為官方語言的國家,也是大英國協成員國。 Cooperative Republic of Guyana (蓋亞那合作共和國, kamu nu UK: Cooperative Republic of Guyana), tadangangan han u Kaya-na (Guyana (蓋亞那), itida i Nanmei-cuo (南美洲) amisan, Nanmei-cuo (南美洲) u Igu acacay ku kamu nu kanatal nuheni, u United Kingdom (大英國協) a tademawan a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%AD%E4%BA%9A%E9%82%A3] =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Georgetown ([[:zh:乔治市|喬治市]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 23 bulad 2 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Irfaan Ali]] (Yielban.Ali [[:zh:伊尔凡·阿里|伊爾凡·阿里]]), 1980 a mihca 4 a bulad 25 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Guyana (蓋亞那) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 8 bulad 2 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Guyana (蓋亞那) ayza sa ci [[Mark Anthony Phillips]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 8 bulad 2 demiad. == '''likisi nu Guyana (蓋亞那歷史)''' == 1498年克里斯多福·哥倫布發現蓋亞那及其鄰近地區後,歐洲移民紛至沓來。 cacay a malebut sepat a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1498) a mihcaan Cristoforo Colombo (Keli-seduo-fu.kelun-pu' 克里斯多福.哥倫布) makaadih ku Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) atu biyaw a niyadu’sa, Europe (O-cuo 歐洲) a [[tademaw]] mabulawtu a tayni i tini.. 隨後三個世紀該地區輪流由英國、荷蘭、法國佔領,直到19世紀初1814年英、法、荷三國訂立界約,蓋亞那地區正式由英國殖民統治,稱為英屬蓋亞那。 nikudan satu nu tuluay a se-ci nina kitidaan makakutay kunuheni naw Ing-kuo [[United Kingdom|(United Kingdom]] (英國),He-lan ([[Netherlands]] (荷蘭), Fa-kuo ([[France]] (法國) a debung, katukuh tu sabaw tu siwa (19) a se-ci, cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku sepat (1814) a mihcaan Ing-kuo ([[United Kingdom]] (英國), He-lan Netherlands (荷蘭), Fa-kuo [[France|(France]] (法國) nina tuluay a kanatal masasulit tu sakabenisan a kiyaku, Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) a niyaduan tatenga u Ing-kuo( [[United Kingdom]] (英國) mabulaway a tademaw kumi kuwanay, sisa pangangan han u Ing-kuo [[United Kingdom|(United Kingdom]] (英國) '''Guyana''' (蓋亞那) han. 1961年獲得自治,改稱蓋亞那(Guyana),1966年5月26日獨立,1970年2月23日成立蓋亞那合作共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku cacay (1961) a mihcaan unuheni tu kumikuwanay, samad han nuheni u Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) han. cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem (1966) a mihcaan lima (5) a bulad tusa a bataan idaw ku enem (26) a demiad misiteked, cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan tusa (2) a bulad tusa a bataan idaw ku tulu (23) a demiad patideng tu Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) kapulungan a kanatal (蓋亞那合作共合國).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%AD%E4%BA%9A%E9%82%A3] == [[tademaw]] (人口) == 蓋亞那山深林密,人口稀少約80萬人,英國殖民者最初利用由非洲購得之奴隸來開墾,1834年奴隸制度廢除。 Kaya-na (Guyana (蓋亞那) cebedcebetan ku [[buyu'|buyu'buyu']]an, tada adiditu ku [[tademaw]] nuheni walu a mang ku [[tademaw]], Ing-kuo ([[United Kingdom]] (英國) mahka mabulaw kunuheni namaka Fai-cuo ( Africa (非洲) micakay tu kalung a [[tademaw]] tatayni mikaykun, cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan idaw ku sepat (1834) a mihcaan malapes ku kalung a kawawan. 殖民當局轉由南亞的印度與東南亞地區,以契約模式引進廉價勞工,使蓋亞那的農業及礦業能持續發展,此舉也使蓋亞那成為多民族地區。 mabulaway pasayda i Naya ( Asia (南亞) a In-tu' [[India|(India]] (印度) atu wali timul nu Asia (東南亞) a kitidaan, kiyakun ku tatayni itini nu yasuya a mamikuli a tademaw, sisa Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) nu sakaliwmah atu baba’tuan taneng matulin amapalekal, sisa Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) mala katuuday nu binacadan a kakitidaan. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%AD%E4%BA%9A%E9%82%A3_(%E5%9C%B0%E5%8C%BA)] == '''sakaudip (經濟)''' == 蓋亞那挖到石油,經濟成長4.4%狂飆到86% Kaya-na (Guyana (蓋亞那) maka kutkut tu simal, sakaudip han macakat tu sepat.sepat (4.4%) a kilac, kasenusa macakat tu walu a bataan idaw ku enem a kilac (86%) 南美洲北部的委內瑞拉,是全球最大石油儲量的地區,與其相鄰的國家蓋亞那 (Guyana)。 Namei-cuo (Amilikaan (南美洲) amisan u Winai-zuyla ([[Venezuela]] (委內瑞拉), u kitakit satabakiay nu suku nu simal a kakitidaan, atu mababiyaway a kanatal Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那), 在2015年也發現石油,蓋亞那位於赤道附近,屬熱帶雨林氣候,森林占全境面積80%以上,有鋁土、金、鉭、鐵等礦藏,財政部長溫斯頓·喬丹(Winston Jordan) itini i tusa a malabut cacay a bataan idaw ku lima (2015) a mihcaan makaadih tu simal, Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) itida i ce’taw (赤道) nu capiyan, kacaledesan a udatan a demiad, [[kilang|kilangkilang]]an ku labu makaalatu walu a bataan (80%) nu kilacan, idaw ku lui [[lala'|lala’]], kim, tan, mukim atu ba’ba’tuwan, caycen pu'cen (財政部長) ci Winston Jordan (Wuen-se-tun.Ciyaw-dan 溫斯頓·喬丹) . 未來將會使用石油開採的特許權利金,興建從海岸線延伸到內陸的高速公路,以利開採礦藏。 anumahida awni kudkudan tu simal ku sapikeda tu cunlicen, patideng tu namaka lilis nu [[bayu]] besud sa katukuh i labu a dadan nu kawsu kunlu (高速公路), saka ngaay mikukud tu [[ba'tu|ba’tu]]. 不過,由於蓋亞那經濟體較小,IMF也提出警告,石油市場的波動會對蓋亞那的經濟造成較大的影響。 nika, adidi’ ku saka[[uzip|udip]] nu Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那), IMF patudu’an, simal itini i iciba' anika lawlawan misuayaw tu Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) nu saka[[uzip|udip]] tabaki kunika lawilawan. 蓋亞那政府預估,2022年第2座海上油井開始生產後,每年利潤分享和特許使用費也將翻倍,這些錢將為發展計畫提供資金,並用於國家建立的主權財富基金,以防止因油價波動造成國內經濟動盪。 Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) nu sihu idaw kunipi sausisan, tusa a malebut tusa a bataan idaw ku tusa (2022) a mihcaan nu saka tusa i [[bayu]]ay a simal tuni kalingatuan silacul han , tu mihmihcaan sipasimel atu sapi cidekaw nu cacukaymasen macunus macunus, nina kalisiw taneng ku sapalekalaw tuni kiyakuan a kalisiwan, sakay tini i kanatal nu sapatideng tu sakasilacul, saka talaw anu malawlaw ku nidang nu simal mawada' ku sakaudip nu binawlan. == '''kitidaan (地理)''' == 東鄰蘇利南,南臨巴西,西鄰委內瑞拉,北鄰大西洋。蓋亞那與蘇利南和委內瑞拉有國界爭議。 walian mitepal tu Suli-nan ([[Suriname]] (蘇利南), timulan sibiyaw tu Pa-si ([[Brazil]] (巴西), nutipan mitepal tu Winai-zuila ([[Venezuela]] (委內瑞拉), amisan mitepal tu Tasi-yung (大西洋). Kaya-na (Guyana (蓋亞那) atu Suli-nan (Suriname (蘇利南) atu Winai-zuila (Venezuela (委內瑞拉) idaw kunika cinglaw tu babenisan nu kanatal a lala’. 尤其委內瑞拉一再聲稱埃塞奎博河以西的土地─西屬蓋亞那屬於委內瑞拉。蓋亞那雖地處南美洲,為南美洲國家聯盟的成員國,但傳統上及歷史上與加勒比海諸島的關係較為密切。 micidek ku Winai-zuila ([[Venezuela]] (委內瑞拉) sakamusa i Essequibo (Ayse-kueypuo 埃塞奎博) sauwac nutipanay a lala’ - nutipan a Kaya-na Guyana (蓋亞那) nu Winai-zuila (Venezuela (委內瑞拉). Kaya-na (Guyana (蓋亞那) amica kuni kai Amilikaan (Nanmei-cuo 南美洲), u Nanmei-cuo (南美洲) kanatal a tademaw, nika i laylay nu likisi atu Caribbean (Ciale-pihay 加勒比海) masasungaay kunuheni. == Guyanas a kakitidaan ( Kaya-na蓋亞那地區) == '''u Guyanas a kakitidaan caay ka Guyana a kanatal.''' 蓋亞那(西班牙語:Las Guayanas、英語:The Guianas、法語:Guyanes、荷蘭語:Guyana's、葡萄牙語:Guianas),是南美洲北部、西北部的一個地區,並被劃分為了數個主權國家和區域。 Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) [[kamu]] nu Sipan-ya [[Spain|(Spain]] (西班牙): Las Guayanas, Igy (United Kingdom (英國): The Guianas, [[kamu]] nu Fa-iy (France (法國): Guyanes, [[kamu]] i nu He-lan [[Netherlands|(Netherlands]] (荷蘭): Guyana's, [[kamu]] nu putawya-iy ([[Portugal]] (葡萄牙): Guianas) u timulan nu Amilikaan (NanMei-cuo 南美洲) amisan, nutipan amisan a niyaduan, pababenis han tu pina a kanatal atu kitidaan. 前哥倫布時期,蓋亞那地區的主要居民為加勒比人和阿拉瓦克人,在17世紀後此地區逐漸被歐洲國家瓜分為殖民地,形成了如今的格局。 nuayawan nu Columbus (Kelun-pu' 哥倫布) a zitay, Kaya-na ('''Guyana''' (蓋亞那) a niyaduan nu tademaw u Ciale-pi a [[tademaw]] (加勒比人) atu Alawa-ke’ a [[tademaw]] (阿拉瓦克人) itini i sabaw tu pitu (17) a se-ci nikudan nina niyadu’ hamaw han nu O-cuo kanatal (歐洲國家) mibenis u kabulawan a kitidaan, mahida aydaay a wayway. 這一地區因遠離了多個南美洲國家(接壤國家為委內瑞拉、哥倫比亞和巴西),其文化、政治方面獨立於周邊的亞馬遜盆地、南美洲南部、西南部國家,更接近於加勒比地區。 nina niyadu’mibatad tu yadahay nu Amilikaan (Nanmei-cuo 南美洲) a kanatal (mitulinnay a kanatal u Winai-zuyla (Venezuela (委內瑞拉), Kelun-piya ([[Columbia]] (哥倫比亞) atu Pa-si [[Brazil]] (巴西), lalangawan, cence misiteked tu lilisay a Amazon Basin (Yama-sun penti (亞馬遜盆地) , Amilikaan (Nanmei-cuo 南美洲) nu timulan, nutipan timulan a kanatal, micapiya tu Caile-pi (Caribbean (加勒比) a kakitidaan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%AD%E4%BA%9A%E9%82%A3_(%E5%9C%B0%E5%8C%BA)] === Gayyana [[buyu']] (蓋亞那高原) === 有「天空浮島」(Mount Roraima)之稱的蓋亞那高原,位於南美洲委內瑞拉的蓋亞那高原,是地球上最原古老的地表,山頂平坦,猶如一張四方型的大桌子。 idaw ku tankun fudaw (天空浮島) (Mount Roraima " pingangana nu Kaya-na buyu' (蓋亞那高原),itida i Amilikaan (Nanmai-cuo 南美洲) Winai-zuyla (Venezuela (委內瑞拉) a Kaya-na '''Guyana''' a [[buyu']] (蓋亞那高原), i kitakitay nu samukasiay a [[lala'|lala’]], masa enal ku tungduh nu [[buyu'|buyu’]], mahida u masikakuay a tabakiay nu takalan. 擁有2億年歷史的蓋亞那高原,面積高達3萬平方公里,橫跨6個國家,原本只是地層變動隆起的一塊地表,但在長時間的暴雨侵襲後. makaala’tu tusa (2) a walewalen a mihcaan nu laylay a Kaya-na ('''Guyana''' a [[buyu']] (蓋亞那高原), makaalatu tulu (3) a mang nu pinfunkunli, milauyd tu enemay (6) a kanatalan, nuni kasa pucu'sa nu [[lala'|lala’an]], nika sademiadan mapaudad mapa[[bali]]. 山頂鬆軟的土石掉落,只留下表面平整的堅硬岩塊,成為現在聳立雲端的「桌山」,而且在蓋亞那高原上,至少還有100座像這樣的桌山,其中一座最大的2560公尺桌山,目前已經被登錄為世界自然遺產。 nikahetikan nu mabawbaw nu lala' atu ba'tu, u atekakay satu a [[ba'tu|ba’tu]] kuliwan i masaenalay, mahida aydaay a mutidengay nu ladenman a "[[buyu'|']] takal a [[buyu'|buyu]]", itida i Kaya-na ('''Guyana)''' a [[buyu']] (蓋亞那高原), idaw henay ku cacaya a lasubu (100) misengiay tina takalan a [[buyu']], idaw ku sa[[tabakiay]] nina[[buyu']] a takalan makaala tu tusa a malebut lima a lasubu enem a bataan (2560) a kunce nu [[buyu']], aydahan mapatukitu i [[kitakit]] nu lahad nuni pahetikan nu ba[[balaki]]. 被當地稱為「特普伊」的平頂高原,是一片熱帶稀樹草原的景象,四週覆蓋著棉花糖般的雲,邊緣攀爬著前所未見的熱帶植物,上百個瀑布把山體切割成一個個小塊,遠看恍如浩瀚碧海上散佈著一個個小島。 mapangangan nu [[niyadu']]ay u “ Te'pu-e (特普伊)”a masaenalay nu [[buyu']], u kacaledesan nu masalahatay a [[kilang|kilangkilang]]an, liklik matahap nu mahida u kupaay apiyang nu latem, lilis han idaw kumilibetay nu caayya ka adih nu kacaledesan a [[langaw|langawlangaw]]an, nu panaay a cascas a cascas nu [[buyu']] cikciken malaadidiay a [[buyu']], bataden amiadih mahida ui[[bayu]]ay a [[adidi'ay]] a [[subal]].[https://blog.xuite.net/liu6534588/twblog/169247298] 在這片高原的另一頭,藏著世界上落差最大的瀑布——天使瀑布(Angel Falls) nuayawan nina [[buyu']] han, idaw kuni culimekan tu satabakiay nu [[kitakit]] a cascas—u tian-Se (天使瀑布) cascasan (Angel Falls, 天使瀑布). 從陡壁隙縫直瀉下來的它又名安赫爾瀑布,座落在委內瑞拉最大的自然保護區卡奈瑪國家公園(Canaima National Park),高度足足有979公尺,是尼加拉瓜瀑布的16倍! namakabuhangay a mulecisay kasenun sananay mahetikay a [[nanum]] u Anhela-pupu' (Anhee-cascas (安赫爾瀑布) a ngangan, itida i Winai-zuyla (Venezuela (委內瑞拉) satabakiay a lihalay dadiputan a Kanay-ma kuocia kunyung (Canai-ma National Park (卡奈瑪國家公園), talakaw han makaala tu siwa a labsubu pitu a bataan idaw ku siwa ( 979) a cunce, u Nicia-lakuo "Nicaragua" cascas (尼加拉瓜瀑布) nu sabaw tu enem (16) a bey (倍)! 保護區內河流交錯,高山壁立,並有一望無際的熱帶雨林和開闊的草地,除了著名的天使瀑布,還有眾多的瀑布群,因此被譽為「瀑布之鄉」。 dadiputen a kitidaan nika sasungaliwan nu [[sauwac]] a [[nanum]], talakaway ku [[buyu']], pa’ngaw han idaw ku kacaledesan a langaw nu [[kilang|kilangkilang]]an atu ahebalay nu lutuk, unikasi nganganay nu Tanse-pupu' (Angel Falls a cascasan (天使瀑布), idaw henay ku yadahay a cascasan, sipangangan han tu "cascas a niyadu'an (瀑布之鄉)".[https://blog.xuite.net/liu6534588/twblog/169247298] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部palecabayay a pu] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *蓋亞那:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%AD%E4%BA%9A%E9%82%A3 *蓋亞那(地區):https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%AD%E4%BA%9A%E9%82%A3_(%E5%9C%B0%E5%8C%BA) *蓋亞那挖到石油:https://www.ctwant.com/article/12970 *天空浮島:https://blog.xuite.net/liu6534588/twblog/169247298 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] m2bm50ofs48ilsd5g8219gkb67qrr84 Haciliwan 0 599 86036 21980 2019-11-30T00:58:15Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Haciliwan niyazu' == u sulit nu Hulam: 八里灣部落 Paliwan puluo === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Haciliwan. u kasalumaluma’ nu Haciliwan sa, 28 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 79 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 77 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 3%. taneng tayza u lalangawan nu Pangcah - Cilangasan a buyu. izaw ku zazan katukuh Cilangasan. caay kakapah ku zazan tayza tina niyazu'. anu tabaki ku udad saca mabaliyus, maputun tu ku zazan. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 94%, zumazuma 3%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Kevelan(Kebalan), inayi' tu ku zuma a cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. hakay izawtu caay henay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] eylrj5zkdsvghdbmt6tiq0xvkk5w7e6 Hacining 0 600 86855 86035 2019-12-05T06:03:26Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Hacining == u sulit nu Hulam: 干城部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hacining. u kasalumaluma’ nu Hacining sa, 319 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 573 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 225 ku tademaw, pakalatu 39%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 348 ku tademaw, pakalatu 61%. === u Truku a niyazu' === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 20%, Pangcah(Amis) 12%, Tayan(Tayal) 5%, Puyuma 1%, Kebalan 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Truku === u Truku a niyazu' kuyni. tuud ku Truku itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) atu Puyuma. yadah ku cidekay a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu [[yuncumin ad]]Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] gerxl4v9utrijb5hxikwbrfk00j5qg8 Hafay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 601 22007 22006 2019-11-21T15:28:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Hafay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 36kltihi6xsgzampf1d1buouxjbk38l Hagaparis 0 602 22035 22034 2019-11-21T15:28:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == <big>Hagaparis</big> == u sulit nu Hulam: 哈卡巴里斯部落 「哈卡巴里斯」,是台灣原住民泰雅族位於宜蘭縣南澳地區的一個分支,也是台灣最晚移居平地的原住民部落;在歷史變遷下,「哈卡巴里斯」先後接受過日本政府及國民政府統治,並陸續從山上遷徙至平地,逐漸與平地文化融合。 重返祖靈地 《哈卡巴里斯》紀錄泰雅族現代原住民重返山林尋根歷程的《哈卡巴里斯》紀錄片,歷經兩年拍攝。 == siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hagaparis. u kasalumaluma’ nu Hagaparis sa, 35 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 113 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 112 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 1%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 95%, Pangcah(Amis) 3%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), atu Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" href="Category:niyazu'" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 6mp7ojyddyvc0jtun8yeks7fvgo4aop Hage Geingob 0 603 110560 110559 2021-05-22T17:00:00Z Ool.taywan 1718 wikitext text/x-wiki [[tangan:2020 Hage Geingob.jpg|thumb|Hage Geingob|alt=2020 Hage Geingob.jpg]] [[tangan:Flag of Namibia.svg|thumb|u hata nu Namibia|alt=Flag of Namibia.svg]] === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Hage Geingob, 1941 a mihca 8 a bulad 3 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Namibia]] (納米比亞) ayza, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 3 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Namibia:Hage Gottfried Geingob u ngangan nu hulam:哈格·根哥布 u ngangan nu Sakizaya:Hake.Kenkepu<br /> ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *Hage Geingob [https://en.wikipedia.org/wiki/Hage_Geingob] *哈格·根哥布 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%88%E6%A0%BC%C2%B7%E6%A0%B9%E5%93%A5%E5%B8%83] 9mr4z3kp6cetm1h3e512p0q6pmj83t4 Haiduan 0 604 109023 109022 2021-05-12T01:54:26Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Taitou kaitankyou.svg|thumb|Umitan go]] '''Haiduan (海端鄉)''' a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 892.99 km². (kalesakan nu linpanti 817.5 km², kalesakan nu pawliwti 74.18 km²), u kasabinawlan, 4,278 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,090 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,032 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 94%(Bunun) ku kasabinawlan. u Bunun ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Haiduan mala 6 a cuwen atu 15 ku niyazu’. kina 15 a niyazu’sa, [[Kanahcian]](加和部落), [[Kanaluk]](加樂部落), [[Bacingul]](加平部落), [[Kamcing]](崁頂部落), [[Kusunuki]](紅石部落), [[Haitutuan]](山平部落), [[Takinusta]](瀧下部落), [[Sulai-iaz]](初來部落), [[Samuluh]](新武部落), [[Tuapuu]](大埔部落), [[Takimi]](龍泉部落), [[Likau-uan]](錦屏部落), [[Bulbul]](霧鹿部落), [[Vahu]](下馬部落), [[Litu]](利稻部落). 海端鄉(郡群布農語:Haitutuan)位於台灣臺東縣西北端,屬臺東縣的五個山地原住民鄉之一,北臨花蓮縣卓溪鄉,東鄰池上鄉、關山鎮,東南鄰鹿野鄉,西鄰高雄市桃源區,南接延平鄉,是臺東縣面積最大。 u Haiduan a kenis sa (nikasaupuan nu Bunun a kamu: Haitutuan) u eneng sa i nu Taywanay Pusung kalatipan pasay nu amis a masaniyadu’, masa nu Pusunay lalimaay nu binacadan a kasakenis a niyadu’, mililis tu nu Kalingkuay ya Zhuoxi a kenis, i kasawalian sa ya Chishang a kenis, atu ya Guanshan, nuwalian kalatimulan sa ya Luye hananay a kenis, nutipan sa micapi tu ya nu Takaway nipikuwan u Tao-yuan (桃源) hananay a kenis, i nu satimulan sa malalitin atu ya Yanping a kenis, itini i Pusung sa u saahebalay a kitidaan nu lala’ a kenis kina Haiduan. 該鄉地處中央山脈之上,鄉內幾為高山深谷,地勢起伏甚大,有新武呂溪、龍泉溪、加拿溪、崁頂溪等流經鄉境,氣候上屬熱帶季風氣候;鄉內居民以台灣原住民族布農族為主,產業則以農業為主。 ina kenis sa u eneng sa i pabaw nu Cung-yang a buyubuyu’an, i lalabu nu niyadu’ sa u talakaway amin atu masamaylabuay nu dihep ku buyubuyu’an, u nikahida nu kakitidaan sa masabukelal atu masaungcuyay tabaki ku kasasumad, ikadih han sa idaw kiya Sin-u-luy a sauuwac, atu ya Lung-ciyen, Ciya-na, Kan-ting hananay a sauwac maycaliway, u demiad sa kalacaledesan sibali aca tu nu puu’ay; i labu nu kenis sa muenengay itini a maudip sa, u Bunun amin a binacadan ku sasitungus, u kasasilacul sa u malukay ku sakahenulan a sikaudip itini. == sakay nu laylay (歷史) == 海端鄉為布農族原住民的活動範圍,「海端」係由布農族語「Haitutuan」簡化翻譯而來,意指「三面被山圍繞、一面敞開」的虎口地形,該鄉其實並不臨海。此地在清領時期便已有新武洛、里瓏山,丹那、大里渡等社。日治時期係劃歸台東廳關山郡的蕃地。戰後初期為台東縣里壟鎮(今關山鎮)的一部分,1946年奉准分鄉,設置「海端鄉」至今。 ina Haiduan a kenis sa, masa nu Bununay tu a binacadan ku kalalacalan i kitidaan nu heni, ya "Haiduan" sa nau Bununay tu a nakamuan ya "Haitutuan" niwadaan tu a miselep a kamu kasaidaw, u imi a nipatudu’ sa u "masatuluay nu buyu’ a nisaliyutan sananay a mapuhpuh, u masacacayay a sasuayawan sa mapabuhat tu" sikalecad nu laway nu tula’ kasahida, ina kenis nu Haiduan sa nayay ku pililis tu bayuan. ina kakitidaan sa i nu hungtiay a Hulam nipikuwan sa, idaw tu kiya baluhayay a Sin-u-lo, Li-lung-san, Tan-na, atu ya Ta-li-tu hananay a niyadu’. i nu kaDipunan a nipikuwan sa sipataydaen i Pusung ya Guanshan a matatules a mikuwan, nu dikudan namalalais sa u nu Pusungay ya Li-lung a kenis ku sikaidaw, i 1946 a mihcaan sa masulul a sipapela a malakenis nu aydaay, mapatideng katukuh ayda tu "Haiduan". == u dadan nu silamalay (鐵路) == 海端車站為臺灣鐵路管理局臺東線的鐵路車站。該站雖有海端之名,但其位置並不在海端鄉,而是位於鄰近的關山鎮。本站為南橫公路唯二車站(另一座為台南車站)。本站配合「花東新車站運動」計畫改建完工。 u kakacawan tu silamalay i Haiduan a pangiduan sa, u nu Taywanay mamikuwanay tu silamalay nu Pusung a kakacawan. kanahatu kasingangan tu Haiduan sa, nika u pangiduan a nipatideng sa caay kai kakitidaan nu Haiduan, itidaen picapian tu Guanshan a kenis misanga’. ina ticidubu (火車站) sa sakay nu picumud i nu timulan masatusaay a kakacawan, (nu dumaay a nipatideng sa i Taywan a ticidubu). ina ticidubu nu silamalay sa maysulul tu nu "Kalingku sakay nu walian a ticidubu nipilatlat a kawaw" paybalucu’ a mikayzu patideng mamin tu a kahedekan tu. == u aidangan ya Ya-ko (旅遊-埡口) == [[tangan:大關山隧道_-_panoramio.jpg|縮圖|大關山隧道 - panoramio]] 埡口,又稱關山埡口、大關山埡口,是位於台灣南橫公路的山口及旅遊景點,以大關山隧道位於台20線147.5公里處穿越中央山脈,海拔2722.39公尺,成為海拔最高的隧道,也是全線最高點,且橫跨於玉山國家公園南部園區之界。隧道也分隔台灣島東、西兩半部:以西屬高雄市桃源區梅山里;以東屬台東縣海端鄉利稻村,兩地景觀差異甚大,是埡口成為景點的主。 Ya-ko, idaw aca ku singangan tu tabakiay Guanshan a Ya-ko han, kitidaan sa kalatimulan nu Taywan sanu basuanay a dadan, masabuyu’ay a cacumudan nu mamiidangay a aadihan, u nu Guanshan a punkang ya Taywan 20 a banggu a dadan i 147.5 a kung-li mimukemuk tu ya cung-yang a katatepikan nu buyubuyu’an, u nikatalakaw a nisausian sa makaala tu 2722.39 katalakaw nu depah, mala nu satalakaway a punkang nu sakaibuyu’, masa u nu katanayaan nu nikatalakaw a kitidaan, pasu milakec tu ya Yi-san hananay nu kanatalay aidangan a buyu’, ya punkang sa malatusa ku kasaidaw nu mamikuwanay, nutipan sa sanu Takawan ya Taoyuan a kenis u Mey-san-li a nipikuwan, sanu walian sa u nu Pusungay a nipikuwan ya Haiduan Li-tau a niyadu’ ku mamikuwan, nikasalungay a aadihan sa caay kalecad masasiduma ku sipangengaw nu kasahida, u sakahenulan nu Ya-ko a sipicepcep tu mata nu tayniay nu labang. 日治時期,為了便於治理山區原住民,日人從關山至六龜之間建造一條關山越嶺道,在此立起州廳界碑,以表示該界為高雄州與台東廳交界所在,並設有見張所,依《東台灣展望》記載,此處便是今稱「埡口」。 i kaDipunan a nipikuwan sa, ku maydih a madayum mikuwan tu i buyu’ay a yincumin, u Dipun a tademaw sa, mikaykung tu namakay i Guanshan katukuh i Liu-gui, misanga’ tu ya kayakayan a dadan sakangaay a cacaliwayan nu tademaw, itini a patideng tu nu kasasiduma nu kaltaseman a paya, u nikahida sa u pakatineng tu sakasitungus nu Takaway atu nu Pusungay a kenis katukuh i cuwa sananay, imahida sa patideng aca tu ya kitidaan tu saading, sipakay ya "nu walianay nu Taywan a sakasihedek" a nacudadan, itini a nipanganganan u "Ya-ko" han. == ya Tin-lung a sacuyacuyan a sangaw (天龍吊橋) == [[tangan:Tien-Long_Suspension_Bridge.jpg|縮圖|Tien-Long Suspension Bridge]] 天龍吊橋位於臺灣臺東縣海端鄉境內,其前身為日治時期「關山越橫斷道路」的一部分,稱「ブルブル鐵線橋」,並且為台20線(南橫公路)南橫八景之一,設有天龍橋風景區。該橋為行人專用橋,嚴禁汽機車進入,目前由臺東縣政府以及臺東縣政府海端鄉公所共同管理與維護。 ina Tin-lung hananay a sacuyacuyan a sangaw sa, iti Taywanay Pusung Haiduan a kenis a mapatideng, i ayaw nida sa u nu pikuwan nu Dipun a kasahini, ya "Guanshan a saketunay nibalatan a dadan" masacacayay a batac, ya nipangangan sa u (bul bul nu telayay a sangaw) masa nu Taywanay 20 a dadan ya (mibalatay tu katimulan a dadan) sakaidaw nu waluay a masacacayay a aadihan, patideng tu ya Tin-lung a sangaw sikaydaan nu tademaw a dadan ku tanengay a micaliway, mipulu tu utubay atu kadideng maycumud, i aydaay a tatukian sa sanu Pusungay cenhu Haiduan a kenis a yakuba ku mamikuwanay tu sakikawaw atu misakapahay. 相傳日治時期,一名日本警察偕新婚妻子前來履新,行經天龍吊橋,嬌妻見橋體搖搖欲墜,橋下壑深流急,不敢過橋而飲泣。先生無奈,只得同意離婚,讓嬌妻返回日本。此後天龍吊橋又有「離婚橋」之別稱。 nikatengilan sa i nipikuwan nu Dipun sa, idaw kiya cacayay a tayling nu Dipun, ladayen nida ku mahkalaacawa a acawa, tayni itini a micumud tu baluhay a musakawaw, micaliway tina Tin-lung hananay a cacuyacuyan a sangaw sa, ya acawa nida sa makaadih tu nikacuyacuyan nu sangaw, mamadebay sa ku udip pasu patasasa ku mata a miadih tu ya maylabuay nipipalidan nu nunum i sasa nu cacuyaycuyan, mangalebmangaleb ku sikatalaw a makai micaliway, matalaw a palawad tu kuku’, kiyu tanuangic satu mulpipi ku udip makai muliyas, ya tatamaan a acawa nida sa, caay tu pakademec tu nikahida nu acawa, kiyu sulul satu a paina a malcinuwas sikadem nu kawaw, sakangaay nu acawa madapesuc sa sikataluma’ i Dipun. nadikudan sa ina Tin-lung hananay a cuyacuyay a sangaw, sipanganganen aca nu tau tu ya "malcinuwasay a sangaw han". == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:埡口_(南橫公路)|埡口 (南橫公路)]] *[[:zh:天龍吊橋|天龍吊橋]] *[[:zh:海端鄉|海端鄉]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] thylz5oi3voqynkd2gx9hvbzz0bynih Haiti 0 605 114784 114783 2021-06-11T10:53:36Z Yiyang.sayuen 1495 /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Haiti.svg|thumb|u hata nu '''Haiti (海地)'''|alt=Flag of Haiti.svg]] '''Haiti (海地)''' u '''Haiti (海地)''' sa i [[labu]] nu Congnanmeico, [[itiza]] i 19 00 N, 72 25 W. u [[ahebal]] nu [[lala']] [[mapulung]] sa 27,750 sq km, u ahebal nu lala'ay sa 27,560 sq km, u ahebal nu nanumay sa 190 sq km hamin nu [[tademaw]] sa 10,485,800.[[kakalukan]] umah sa 66.40%, [[kilakilangan]] umah sa 3.60%, [[zumaay]] henay umah sa 30% u cabayay a [[kanatal]] nu [[Taywan]]. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Port-au-Prince ([[:zh:太子港|太子港]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== ka[[Kiring|kining]] nu kanatal demiad sa cacay bulad cacay demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Jovenel Moïse]], [[micakat]] a demiad sa i 2017 a mihcaan 2 [[bulad]] 7 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Haiti (海地) ayza sa ci [[Claude Joseph]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 4 bulad 14 demiad. == '''Haiti (海地)''' == 海地共和國(法語:République d'Haïti;海地克里奧爾語:Repiblik Ayiti),通稱海地,是位於加勒比海的島國。全境位於加勒比海第二大島伊斯帕尼奧拉島(又稱海地島)西半部,東與多明尼加共和國接壤。 Haiti (海地) masa[[pulung]]ay masa[[kaput]]ay a kanatal “Ba-kou a kamu, République d'Haïti Haiti (海地) Repiblik Ayiti”  Haiti (海地) han, itizaay i cya-le-pi-hai a kanatal. mahamin u hekal itini i cya-le-pi-hai u sakatusa tabakiay a [[subal]] nu I-s-pa’-ni-ou a subal “ u Haiti (海地) han aca” satipan tu [[pangkiw]], nutimulan atu tuo-min-ni-cya masapilungay masakaputay a kanatal matatules ku lala’. 海地人的原生種族為阿拉瓦克人,自西班牙入侵後原住民急速減少到已經滅絕,殖民主為了補充勞力並自非洲引進大量黑奴,海地從此變成黑人國家,開展農業經濟。海地為世上第一個非裔黑人主導,奴隸起義建國的國家,和加勒比地區第一個獨立的地區。在2012年,海地更宣布其有意尋求在非洲聯盟的準會員地位。 Haiti (海地) a tademaw nauyzaanay tu a binacadan u Ala-wa-ke a tademawan (阿拉瓦克人), nani[[debungan]] nu si-pan-ya a tademaw hawsa yin-cu-min [[kalamkam]] satu mawada a [[malawpes]], micumuday a tademaw a micunus tu mikawaw tu [[mangelu'ay]] satu Africa (非洲) katuud ku nipacumud tu [[lumeni'ay]] a kuli, u Haiti (海地) namahizasa mala u [[lumeni'ay|lumeni’ay]] tu a tademaw ku kanatal, [[malingatu]] tu palahad tu malukay cin-ci. Haiti (海地) i kitakit u saayaway u Bei-cou a ilic lumeni’ay a tademaw ku mikeliday, u kuli ku palekalay patizengay tu kanatal, atu cya-le-pi-hai a kakitizaan u saayaway misatekeday a kakitizaan. i 2012 a mihcaan, Haiti (海地) sangaleb a musakamu si[[balucu'|balucu’]] a mikilim misalunguc tu i Bei-cou-lin-mung (The African Union Commission, 非洲聯盟) a misilic tu sakaput a tademaw tu aenengan. 海地是美洲唯一以黑人為主體民族(95%以上)的共和國。然而,該國與隔壁拉丁裔為主的多明尼加發展上卻有著天壤之別,海地是美洲唯一的極度貧窮國家,2015年人均年收入804美元、處於低人類發展指數,是世界上最低度開發國家之一。2019年,海地的人均預期壽命為64歲。 Haiti (海地) u Mei-cuo uyza [[dada’]] u lumeni’ay a tademaw ku tapang nu [[binacadan]] 95% ka i [[pabaw]] masakaputay mapulungay a kanatal. saaca, uynian a kanatal atu [[tapiingay]] a La-tin a [[iluc]] ku [[angangan]] nu Tu-min-ni-cy uyni u palahad masazuma caay kalecad, Haiti (海地) nu Mei-cuo uyza dada’ u sapakuyucay a kanatal. 2015 a mihcaan u tademaw palalecad tu paymihcaan micumuday a kalisiw 804, u saisasaay nu tademaw a tinsu nu palahadan, kitakitay u sainai’ay nipalahadan a kanatal a cacay. 2019 a mihcaan, Haiti (海地) a tademaw palalecad tu paliayaw a nikauzipan a mihcaan enem a bataan izaw ku sepat. == '''laylay (歷史)''' == 海地原為印第安人部落阿拉瓦克族居住地。1492年哥倫布航行至此,將該島命名為伊斯帕尼奧拉島(西班牙島),1502年正式成為西班牙殖民地。受天花影響,缺乏免疫力的阿拉瓦克族絕跡。西班牙人遂從非洲販運大量黑奴,成為島上主要的勞動力。 Haiti (海地) nauyazan u In-ti-an a tademaw niyazu’ u A-la-wake a binacadan (阿拉瓦克族) ku muenenngy. 1492 a mihcaan Ke-lun-pu ([[:zh:克里斯托弗·哥伦布|哥倫布]]) payhikuki paybalunga teyni itini, uynian a subal pangangan han Hispaniola a subal “si-pan-ya”, 1502 a mihcaan tatenga'ay mala u micumuday nu [[Spain]]. namalilid nu penu’ a [[imelang]] nai’ tu ku  icelang nu uzip nu A-la-wa-ke a [[binacadan]] (阿拉瓦克族) [[malawpes]] tu. [[Spain]] a tademaw pakayza i Africa (非洲) pacakay tu lumeni’ay a kuli, mala misakakawaway tu mangelu'ay a kawaw nu subal. 1697年根據勒斯維克條約,海地被割讓給法國。1791年黑人領袖杜桑·盧維圖爾領導海地人發動獨立戰爭,成為拉丁美洲最早爭取獨立的國家。1804年,起義軍攻占太子港,宣布獨立,成立共和國。 1697 a mihcaan [[duduc]] tu katatelek nu Le-si-wi-ke(勒斯維克), Haiti (海地) mapakelid pabeli tu Ba-kou.1791 a mihcaan lumeni’ay a Cunnng-tung ci Tusan-Luwi-tu-el (杜桑·盧維圖爾) a mikeliday Haiti (海地) a tademaw mulekal misateked a [[mangayaw|mingayaw]], mala u Latin Amilika (拉丁美洲) u saayaway a miala tu sateked a kanatal. 1804 a mihcaan, palekal tu [[hitay]] a micumud miala tu Port-au-Prince ([[:zh:太子港|太子港]]), musakamu amisateked, patizeng tu masapulungay [[masakaputay]] a kanatal. 海地獨立後,未能建立起有效的民主體制,政局動盪,獨裁者不斷上台不斷被推翻,據統計,從海地獨立到1915年一百年間,共有近90位統治者相繼上台。1957年,依託軍隊,杜瓦利埃贏得1957年海地大選,作為民間運動領袖,當選為海地總統,建立起家族統治,直到1986年被推翻。 Haiti (海地) namisateked hawsa, caay patizeng tu sipucay nu [[binawlan|binawlad]] ku ngangaan a nizatengan, mahuyahuy tu ku kawaw nu cin-ce, u mikuwanay kakutaykutay sa mala u [[mikeliday]] duduc tu pulung nisulitan, namakay misateked ku Haiti (海地) katukuh 1915 a mihcaan tu cacay a lasubu a mihcaan, pulung izaw macapi tu 90 ku tademaw makakutay mala cung-tung.1957 a mihcaan, I-Tou a hitay (依託軍隊), Tu-wa-li-ai (杜瓦利埃) pakademec tu 1957 a mihcaan misingkiw ku Haiti (海地), mala u mikeladay a kawaw nu binawlan, mala u cung-tung nu Haiti (海地), patizeng palekal tu nu lalabuay nu luma’ ku mikuwanay, katukuh 1986 a mihcaan mapabelin tu. == '''hekal a lala’(地理)''' == 海地位於伊斯帕尼奧拉島西部,國土面積27,750km²,其中27,560km²是陸地,190km²內水。海地的海岸線長1,771km,與鄰國多米尼加的邊境長360公里。海地所在的伊斯帕尼奧拉島西部海岸十分曲折,但是沿海只有少數幾個附屬島嶼。海地屬於科迪勒拉山系的中段,具有明顯的山地特徵,分為四條大致平行的東西走向山脈。 Haiti (海地) itini i Isi-pa-ni-ola a subal tu nutipan, lala' nu kanatal 27,750 ka kaahebal, u zuma i hekalay a lala' 27,560 km, 190 km lalabu a nanum. Haiti (海地) a [[dadipasan]] a katanaya' 1,771 km, atu belaw a kanatal Tu-mi-ni-cya i lilis nu kanatal a katanaya' 360 a kung-li. Haiti (海地) a kakitizaan tu Is-pa-ni-au-la a subal u satipan a dadipasan malikakung ku zazan, nika u lilis nu bayu caay ka pina ku zumaay a sulal. Haiti (海地) tungus nu Ke-ti-le-la-sanay nu tebanay, mahapinang ku [[wayway]] nu [[buyu']] a lala', malasepat ku malecaday a [[buyu'|buyu’]] nuwalian satipan muculil pasayza i buyu'. == '''cen-ci (政治)''' ==  按照1987年制定的海地憲法,海地是一個單一制共和國,總統為國家元首。行政權由政府實行,政府首腦為總理。立法權由政府和國民會議的參眾兩院分享。 cin-ce kilu tu 1987 a mihcaan [[nipahecekan]] tu Haiti (海地) a hulic, Haiti (海地) u cacayay a leke nu   masapulungay masakaputay a kanatal, cung-tung u ngangan nu kanatal. situngusay tu kawaw u cen-hu ku mikawaway, cen-hu nu sitangahay u cung-li, situngusay a pahulic u cen-hu atu tatengilan tu binawlan u milahizaay a binawlan tusa ku Li-baw-yen ku pawadaay. == '''mikawaway (行政)''' == 海地總統由選民通過直接選舉產生,任期為5年,最多連任兩屆。總理人選由總統指定,國民會議批准。總理任命各部部長和國務秘書,其執政綱領需要得到國民會議的信任案批准。 Haiti (海地) a Cung-tung u binawlan ku misingkiway maawas tu nipisangkiw kakelu satu mala Cung-tung, lima a mihcaan mala Cung-cung, sa[[yadah]]ay mala Cung-tung kina tusa a kelad. u Cung-li a tademaw u Cung-tung ku panutekay, u Kuo-min huy-yi ku patubeliay. Cung-li ku situngusa tu sakakapu a sakakaay atu mikawaway nu kanatal a misu,  mikawaway tu cin-ce a milala tu Kou-min-huy-yi’ tuni u palatatenga tuynian a kawaw a misulul. == '''cin-ci (經濟)''' == 海地是世界上最低度開發國家之一。聯合國開發計劃署的人類發展指數評價中,海地在177個國家中名列第153位。2004年,海地的GDP(按購買力計算)為120.5億美元,排名第145位;人均GDP為380美元,排名第150位。2004年海地通貨膨脹率為22%,外債為14億美元。十分之七的海地人每天收入只有一至二美元。 Haiti (海地) i kitakit u saadidi’ay a nipalahadan a kanatal. u [[pulung]] a sakapu a kanatal palahaday milekakawaw a tademaw palahad tu nisulitan a aca, Haiti (海地) i 177 a kanatal u pasiluc a ngangan saka153. 2004 a mihcaan, Haiti (海地) a GDP “ u nipaasip tu picakay” 120,5 a i’k ku kalisiw, pasiluc tu ngangan saka145 , palalecad tu tademaw GDP 380 ku kalisiw, pasiluc tu ngangan saka150.2004 a mihcaan Haiti (海地) u katumus tu sakalacal nu tuud u lili 22%. nuzuma a tadeh 14 a i’k ku kalisiw. cacay bataan a pitu nu Haiti a tademaw paydemaad u micumuday a [[kalisiw]] cacay katukauh tusa kalisiw dada’. 在1791-1802年海地黑人起義期間,北部乾燥平原上的白人建立的灌溉系統被黑人奴隸破壞,至19世紀初因老化失修被徹底廢棄,導致占海地人口50%的北海地人只能在占全國耕地總面積17%的耕地上生活。 i 1791-1802 a mihcaan Haiti (海地) u lumeni’ay a tademaw nu palekalan a demiadan, nuwamisan maacak ku enal u salengacay a tademaw patiseng tu sapananu a zazan [[mapeci’]] nu kuli nu lumeni’ay a tademaw, katukuh i kasumamadan tu 19 a mihcaan tu kalingatuan sayhan balakitu caay sangaen bakah hantu, macalap tu ku Haiti (海地) u tademaw 50% nuwamisan a Haiti (海地) macalapay uyza dada’ mahamin a kanatal a nikalukan pulung nu hekal 17%  mauzip itiza nikalukan a lala’. 1915年-1934年美國占領海地期間,白人重新在海地北部建立了一些大農場,其面積占全國耕地的7%,但提供了海地全國30%的農業產量。雖然又要過著出口給美國白人貿易商的日子,但海地這下才基本保住溫飽。 1915 a mihcaan -1934 a mihcaan Me-kou pialaan tu Haiti (海地) a demiadan, salenngacay a tademaw muliyaw pabaluhay i Haiti (海地) a nuwamisan patizeng tu zuma a sakalukan palumaan, u hekal ka ahebal macalap maham a kanatal a sakaluk a lala’ tu 7%, nika pawapen tu Haiti (海地) mahamin kanatal u nipalumaan nikalukan 30%. kanahatu  patahkal pabeli tu Mei-kou salengacay a tademaw paliwan patiyam a demiad, nika Haiti (海地) mahini hawsa a mabecul tuway. 1987年之前,海地國內生產的稻米仍能供應國內需求,因此當時海地人以稻米為主食,但美國前總統柯林頓任內(1992年-2000年),柯林頓政府施壓海地政府調降美國稻米進口關稅從35%到3%,美國產稻米過於強勢,竟佔海地民眾稻米年消費總量40萬公噸的4分之3。農業生產基礎完全被摧毀,柯林頓在聯合國駐海地特別大使任內因此道歉。 ayaw nu 1987 a mihcaan, Haiti (海地) a kanatal izaw ku belac mahiza tu pawapen tu kakaydihan nu kanatal, uyza satu yumahiza Haiti (海地) a tademaw u belac ku kakanan, nika ayaway a cung-tung nu Mei-kou ci Ke-lin-tun tu kala cung-tungan hena “1992 a mihcaan -2000 a mihcaan” ci Ke-lin-tun cen-bu mipenec tu Haiti (海地) a cin-bu paselep tu nu Mei-kou a belac micumuday a sata pakay 35% katukuh 3%, Mei-kou yadah ku kaizaw nu belac, kayadahan ku nu Haiti a binawlan a belac mihcaan tu picakay pulung tu kayadah sepat a bataan kungtun u sepat hun a tulu. ka izaw ku nikalukan angangan mahamin malasawad, ci Ke-lin-tun i kapulung sakaput a kanatal itizaay a Haiti (海地) misacidek i kadayhiwan nu kanatal satu a miyumali. == '''tademaw(人口)''' == 根據2008聯合國報告估計,海地的人口980萬,分布非常稠密。大多數人居住在沿海地區和山谷的平原。大約95%的海地人是西非黑人的後裔,剩餘大多是穆拉托人。93%的海地人住在農村和2,000人以下的小城鎮。85%的人口從事農業。穆 拉托人地位高,多數住在太子港從事政治和工商業,黑人住在叫康拜特的西非式小村。海地人按黑人血統區分,黑人血統7/8的馬拉布,3/4的格里夫,1/2的穆拉特,1/4的夸特龍,1/4的穆斯蒂夫。 duduc tu 2008 a mihacaan masapulungay masakaputay a kanatal papelu tu nisulitan.Haiti (海地) a tademaw 980 a emangan, paliwasak mazekec  ku tademaw. katuu day a tademaw muenengay mililis tu bayu a kakitizaan atu masaenalay a diheb nu buyu’. pakala tu 95% nu Haiti a tademaw nu satipan a Bei-cou u iluc nu lumeni’ay a tademaw, u liwan katuud ku nu Mula-tuo a tademaw. 93% nu Haiti (海地) a tademaw mueneng itiza i malukay a niyazu’ atu 2,000 ku tademaw i adidi;ay a Tu-se. 85% a tademaw u kaluk ku kawaw. Mula-tuo a tademaw talakaw ku aenengan, katuuday mueneng i Tay-ce a minatu mikawaw tu cen-ce atu kusi paliwalay, lumeni’ay a tademaw nueneng i Kang-pay-te nu satipan u adidi’ay a niyazu’. Haiti a tademaw kiluw tu makay nu punaay a lemeni’ay a tademaw a pasazuma, makay punaay a lumeni’ay a tademaw payhun ⅞ u La-pu, ¾ u ke-li-bu, ½ u kow-te-lung, ¼ u Mu-s-ti-bu. == '''u sangku (宗教)''' == 約85%的海地人口宣稱信仰基督教,絕大多數目前從屬於羅馬天主教。海地也有相當多非常虔誠的天主教徒,國內亦有不少殖民時期建立的天主教堂。 pakala tu 85% u Haiti (海地) a tademaw musakamu u singku u ciwlu, katuuday a tademaw i mahini u tingsikiw amin. Haiti katuud ku mitesekay ku singku tu tingsikiw, kanatalay katuud ku midebungay a tademaw, tuyzaan a mihcaan patizeng tu tingsikiw. 另有相當數量海地人信奉伏都教(又稱巫毒教)。這種起源自非洲的傳統多神崇拜,同時融入了一些源於天主教文化傳統的魔鬼崇拜的元素,因而為傳教士所不齒。 該教因法國人由非洲擄走大量黑人到法國的殖民地做奴隸,從而傳入海地。前總統老杜瓦利埃就曾利用此崇拜,建立名為「通頓馬庫特」(吃人魔王)的私人武裝,嚴格控制人民。 u zuma izaw ku katuuday u Haiti (海地) a tademaw ci singkuay tu bu-tu cyaw “ u uw-tu-cyaw han”. u lalekalan nu mahiniay makay Bei-cou nu kasumamadan nu bablaki u yadahay a kamisama a tabaungan, imahini micumud tu nu zumaay makayniay i tingsikiw a lalangawan nu kasumamadan nu babalakiay nu Dituay a pibaungan ku mahiniay, satu u lindusi a tadema cay palatatenga’. uyniay a tingsikiw sayhan u Ba-Kou a tademaw u Bey-cuo miala tu katuuday nu lumeni’ay a tademaw tayza i Ba-Kou u micumuday a tademaw malakuli,nama  mapalaylay i Haiti (海地). ayayaw a Cung-tung ci Law-tu-wa-li-ay nauyzaay uyni u pibaungay, patizeng tu ngangan tu “Tung-tun-ma-ku-te” “ mukanay tu tademaw a ditu” nu uzipay a [[nizatengan]], mikedec mipenec tu tademawan. == '''caculilan(交通)''' == 海地的交通並不發達。該國只有一條長約135公里的鐵路,從太子港向北通往阿蒂博尼特平原的韋雷特。由於乘客人數下降,這條鐵路在1960年終止了客運服務(該年的乘客只有2,200人次)。在北方的甘蔗和劍麻種植園中,有總長度約120公里的私有窄軌鐵路。 Haiti (海地) a caculilan caay kacakat. uyzaan a kanatal uyza dada’ cacay u [[silamalay]] a [[zazan]] pakala tu 135 kung-li, makay Tay-ce a minatu pakay nuwamisan sakatayza i A-ti-po-si-te a enal nu Wi-lei-te. u mikacaway a labang maselep tu, uynuan silamalay a zazan i 1960 a mihcaan hatizatu ku kawaw nu mitupinay tu labang a basu ( uynian a mihcaan u mikacaway a labang 2,200 ku” tademaw. i [[nuwamisan]] u tebusatuatu ni[[paluma]]an tu ciye-ma, u pulung nu [[tanaya’]] pakala tu 120 kung-li izaw ku nu uzipay likecuay zazan nu silamalay. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科 海地 : <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%B7%E5%9C%B0</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] jbm2nz577x4yilwm0pt2e1ren5a44bf Haitutuan 0 606 120612 120611 2021-08-01T06:58:09Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan ROC political division map Taitung County.svg|縮圖|Haitutuan (u kamu nu Hulam: 台東鄉海端鄉山平部落)]] [[tangan:Taitung County.svg|縮圖|Haitutuan (u kamu nu Hulam: 台東鄉海端鄉山平部落)]] Haitutuan (u kamu nu Hulam: 台東鄉海端鄉山平部落) ==Haitutuan== u sulit nu Hulam: 山平部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Haitutuan. u kasalumaluma’ nu Haitutuan sa, 108 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 344 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 286 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku yuangcumin, 58 ku tademaw, pakalatu 17%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 69%, Pangcah(Amis) 3%, Paywan(Paiwan) 3%, Puyuma 1%, Rukay(Rukai) 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 5%. === u Yuwatan a niyazu’ === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']] u Yuwatan a niyazu’ kyuni, tuud ku Yuwatan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayI' ku Sakizaya itini mueneng. == u cidekay(binacadan) nu Taywan yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] b3nnnungcws426x92xsqfch8703n4mp Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah 0 607 22107 22106 2019-11-21T15:28:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Hassanal Bolkiah.jpg|thumb|Hassanal Bolkiah]] [[tangan:Flag of Brunei.svg|thumb|u hata nu Brunei|alt=Flag of Brunei.svg]] Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah 7 bulad 15 demiad, Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, u misingkiway. 1946 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Brunei]] ayza sa ci Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, micakat a demiad sa i 1967 a mihca 10 bulad 5 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] qta7udhcybczsznqchovqx02yl4mbzq Halusipun 0 608 119558 119557 2021-07-17T07:47:01Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki Halusipun(南投縣信義:筆石部落)[[tangan:Nehunpu - Sìngī - (Xinyi, Nantou County).svg|縮圖|Halusipun(南投縣信義:筆石部落)]] == Halusipun == u sulit nu Hulam: 筆石部落 === u siwkay nu niyazu' (介紹部落) === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Halusipun. u kasalumaluma’ nu Halusipun sa, 46 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 128 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 51 ku tademaw, pakalatu 40%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 77 ku tademaw, pakalatu 60%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 38%, Pangcha(Amis) 1%, Cou 2%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] h428cm1qc6tg5sr48xqtuecz76uh671 Hamad bin Isa bin Salman Al Khalifa 0 609 22133 22132 2019-11-21T15:28:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Khalifa ibn Salman Al Khalifa.jpg|thumb|Khalifa ibn Salman Al Khalifa|alt=Khalifa ibn Salman Al Khalifa.jpg]] [[tangan:Flag of Bahrain.svg|thumb|u hata nu Bahrain|alt=Flag of Bahrain.svg]] Hamad bin Isa bin Salman Al Khalifa 1 bulad 28 demiad, Hamad bin Isa bin Salman Al Khalifa, u misingkiway. 1950 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Bahrain]] ayza sa ci Hamad bin Isa bin Salman Al Khalifa, micakat a demiad sa i 1999 a mihca 3 bulad 6 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ql3p4n1fcu1fdkt61zagj5hn0z16u55 Hamaybaki 0 610 22225 22224 2019-11-21T15:28:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 91 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u '''Hamabaki (長者賜福)''' a lisin nu [[Sakizaya]] sa, i kalalikidan a demiad, pasisien nu babalikid tu tunuz, titi nu ayam atu alipatu ku wawa, palemed tu mamiselea a wawa. sakakalamekam a malahad a miducus tu kakaselal a midiput tu niyazu’. u babalaki nu niyazu’ ku pacakatay tu cacay a selalan. u kakaselal ku pasibana’ay tu sabaselal a malatanektekay a adipel nu niyazu’. i kasilisinan nu niyazu’ sa, mahaen u pihamaybakian ku babalaki pasisi tu kakaenen, palemed a pasibana’ tu sakalatadem nu kauzip nu wawa. == misasdabek == u Ciwidiyan a niyazu’ sa, i baluhay a hehecaan a misadabek ku papacakaten a miselalay a wawa. liliden nu kakaselal misanga’ tu dabek, minanam mililid ku kakaselal tu sabaselel. kalahukan pasisien nu babalaki ku miselalay a wawa tu tuzuz, titi nu ayam atu alipatu, palemed a pasibana’ tu sakalatademaw nu uzip. Simawen nu selal, langaten nu selal ku niyazu, caay pidebung ku lais, kiyu yadah ku nisamihecaan, malemed ku piadup nu babalaki i buyubuyu’an. sisa, satabutabu han nu babalaki ku kimit nu tuzuz atu titi nu ayam tu sapasisi i wawa nu binawlan. Pihamaybakian sa, "Ami-bigi" sa ku wawa i zikuzan nu babalaki, miamay tu sapalemed nu babalaki. Pakaynien nu babaki i lisin ku pasibana’ tu, "Amana maidi tu kaen" atu "kabana’ tu nika u langat nu niyazu’ ku sela" sanay a selangawan nu [[Sakizaya]]. jhmiqkvnmtin1vna43wx035z9ox8sr1 Hana Ating 0 611 102745 102744 2021-03-11T07:56:43Z LamiHung 28 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki == kakiliman == Hana Ateng i siwsiwan nu {{TWN}}. {{Birth date and age|year=1959|month=1|day=1}} == nilacul == === nu luma' a nika udip === u nalecuhan nu maku i Nabakuwan tu satipan nu Sakul ci Siwsiwan ku niyadu' nu maku, ci Hana ku ngangan aku. lalima ku calkakaan niyam, u sakatusa kaku, nika i siwaay ku mihcaan nu maku, kapatayan tu nu ina kami. u wama sa tu musakakawaw i padingkiay, yu mahida hen pakuyuc ku nikaudip, sadakaydakay sa misaicelang tu sakaudip, sisa madateng tu ku kamu nu babalaki atu nu baki, nu wama, nu wina, cacay ku nakamuwan a kamu tu sakay udip a maudip nu kawaw, cacay ku kamu lisimeten tu ku udip saan i tamiyan. sakatusa satu ku kamu saicelangeng tu micudad, anu caay kalaluk, nayi' ku laheci a pakuyuc tu ku nikaudip nu luma', sisa kalaluk tu musakakawaw kya masatademaw ku nikaudip saan ku nipangiha nu babalaki nu maku. === nu nipicudadan a nika udip === malaki satu sa siacawa tu kaku mikadabu i Ci siwsiwan nayuwawa henay kami nu malcabayay balaki , tatusa ku nilecu han aku, sakakaay u tatamaan, sakatusa u tatayna. u acawa satu nu maku sa u 公務員, malasaydan ku kawaw nida, yadah ku katinengan tu nalimaan a canancanan a sasanga'an tu tuud cinida, u sakadihan nida misanga' tu luma', u luma' niyaan misanga'an nida sacacay sa misanga',matenes makaala tu cacay a mihcaan kya luma' haymaw han nida, misanga' masaduma ku nisanga'an, nayay ku malacaday tu nisangaan kya luma'an masaduma salungan a dihan sapi' sa ku balucu makaadih. namicudad i cacudadan henay, u caay pitengilay kaku micudad, caay kakapah ku nicudan u tanengay nika matineng misanga tu nalimaan miapid mikawid tu tuud, namicudad satu kaku makaala i cacudadan tu kawlah nu nubu nu cacudadan sisa sadakaydakay sa minanam a misaicelang tu cudad kaku , caay pakalihalaw tu luma'ay a tademaw kaku, caay pakalibut tu babalaki atu laluma'an, sacacay saan kaku misaicelang maudip hanikabalaki katukuh ayda. === nu maku a nika udipan === balakisa tu hatini ku nikaudip tayni i hekal maudip nu maku alaw enemay tu a bataan ku mihecaan, keme han mikilul tu mihmihcaan balaki tu ku nikaudip baketu ku balucu midate tu nidatean, balaki balaki satu matenes tu demiad makadateng tu i baatay u macapiay a nikaudipan pinaay tu hakya ku demiad nu nita a maudip, ayda u sakay i luma'ay kaku musakawaw, yu mahida hatida ku labades namaudip a hicanaca tu nikangelu u mahida izaw ku nu makaybalucu'ay a nidatengan sabaaden tu ku nidatengan sisa a mikukay kaku tu paudipay atu pahabayay nu babalaki, pabelien i takuwanan sakakapah nu luma’ a maudip nu maku, izaw tu ku cilemin,sicedamay ,akenekay , aledahay tu nikaudip nu maku, yadah ku sakatawaan aku sakapah limulaken tu kuni datengan nu balucu', a hicanaca u nikaudip nu maku pakedu han tu sakapah han tu ku udip ayda kya tadayu ku nikaudip. <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] dkfma7am8q5iegnuieolsx23d679oy1 Hanbizan 0 612 22305 22304 2019-11-21T15:28:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 51 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Hanbizan == u sulit nu Hulam: 涵碧蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan ku niyazu’ nu Hanbizan. u kasalumaluma’ nu Hanbizan sa, 74 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 245 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 158 ku tademaw, pakalatu 64%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 87 ku tademaw, pakalatu 36%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 64%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Nantou]] [[kakuniza:Yuwatan]] j31nwzc6tzo7t22c7rcdzvy6h60xny5 Hank Beenders 0 613 22321 22320 2019-11-21T15:28:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Hank Beenders |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1916 a mihcan 7 a bulad 2 a demiad/ Haarlem, Netherlands |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |6, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |LIU Brooklyn (1939–1942) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1945–1946 Paterson Crescents 1946–1948 Providence Steamrollers 1948 Philadelphia Warriors 1948–1949 Boston Celtics 1949–1950 Hartford Hurricanes |} Hank Beenders == nilacul == Hank Beenders nalecuh i Haarlem, Netherlands, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. nalecuhan ciniza i 6 a bulad 2 a demiad, 1916 a mihcaan, Hank Beenders, u miunduay ku kawaw niza. mapatay ciniza i 2003 a mihcaan, walu a bataan izaw pitu ku mihcaan niza. ===u canan ku NBA=== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:Amilika]] m5s5ogtvhbr7y3dqdkr5i2i63nsx9dl Hank Biasatti 0 614 22332 22331 2019-11-21T15:28:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Hank Biasatti |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1922 a mihcan 1 a bulad 14 a demiad/ Beano, Italy |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1946 Toronto Huskies |} Hank Biasatti nalecuhan i Beano, Italy, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. 1 bulad 14 demiad, 1922 a mihca, Hank Biasatti, miunduay. (mapatay i 1996 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fgvyotlnda1js4lxn8xcxck9q213th4 Hans-Adam II 0 615 22340 22339 2019-11-21T15:28:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Ιωάννης Αδάμ Β΄ του Λίχτενσταϊν.jpg|thumb|Hans-Adam II|alt=Ιωάννης Αδάμ Β΄ του Λίχτενσταϊν.jpg]] Hans-Adam II 2 bulad 14 demiad, Hans-Adam II, u misingkiway. 1945 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Liechtenstein]] ayza sa ci Hans-Adam II, micakat a demiad sa i 1989 a mihca 11 bulad 13 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] lvmsdwwpc0co4wti20g6dkjkhlt9eq3 Harald V 0 616 86854 22346 2019-12-05T06:01:48Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[tangan:H.M. Kong Harald taler (10308347696)- edit.jpg|thumb|Harald V|alt=H.M. Kong Harald taler (10308347696)- edit.jpg]] Harald V 2 bulad 21 demiad, Harald V, u misingkiway. 1937 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Norway]] ayza sa ci Harald V, micakat a demiad sa i 1991 a mihca 1 bulad 17 demiad. u [[tademaw]] hananay. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 1idern8oqts5qnw7mf4gmf23622r7kd Harawan 0 617 86033 22392 2019-11-30T00:56:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Harawan == u sulit nu Hulam: 哈拉灣部落 Halawan niyazu' === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Harawan. u kasalumaluma’ nu Harawan sa, 203 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 519 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 501 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 88%, zumazuma 8%. === u cidekay nu tademaw === caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Yincumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay kaduut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. hakay izaw tuway, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu sananay, u saayaway a mueneng(居住) itiniay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal(島嶼). u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan(文化), lisin, kamu(語言), atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d9sj2ojv09r77yhwlngjqiaw1ij4ebv Harrison Barnes 0 618 22407 22406 2019-11-21T15:28:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Harrison Barnes |- | colspan="2" |[[tangan:Harrison Barnes warms up.jpg|Harrison Barnes|alt=Harrison Barnes warms up.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1992 a mihcan 5 a bulad 30 a demiad/ Ames, Iowa |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay, tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |40 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |North Carolina (2010–2012) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2012/saka 1 ku uwac/silsil 7 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Golden State Warriors |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2015) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2012–2016 Golden State Warriors 2016–2019 Dallas Mavericks 2019– Sacramento Kings mihitayan mimaliay |} Harrison Barnes nalecuhan i Ames, Iowa, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Harrison Barnes i 2012 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 7, namapili’ tu nu Golden State Warriors putiput. 5 bulad 30 demiad, 1992 a mihca, Harrison Barnes, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] thygd41oe950cjudb93fyoe7sstrami Harry Barnes 0 619 22416 22415 2019-11-21T15:28:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Bridges |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1945 a mihcan 7 a bulad 25 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |30 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (1958–1961) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1968/saka 4 ku uwac/silsil 37 |- |mapili’ay a mali-putiput |San Diego Rockets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1968–1969 San Diego Rockets pahanhanan tu kawaw |} Harry Barnes nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Harry Barnes i 1968 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 37, namapili’ tu nu San Diego Rockets putiput. 7 bulad 25 demiad, 1945 a mihca, Harry Barnes, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] edgjfifbrn9jlw1g35rzu9okytg5zvm Harry Boykoff 0 620 22424 22423 2019-11-21T15:28:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Harry Boykoff |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1922 a mihcan 7 a bulad 24 a demiad/ Brooklyn, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |13, 24, 16 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |St. John's (1942–1943, 1945–1947) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1947–1948 Toledo Jeeps 1948–1950 Waterloo Hawks 1950–1951 Boston Celtics 1951 Tri-Cities Blackhawks |} Harry Boykoff nalecuhan i Brooklyn, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. 7 bulad 24 demiad, 1922 a mihca, Harry Boykoff, miunduay. (mapatay i 2001 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] hwafxesduib0mi84whu6sgtwsaemd25 Hashim Thaçi 0 621 22439 22438 2019-11-21T15:28:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Hashim Thaçi, 2012.jpg|thumb|ci Hashim Thaçi, 2012|alt=Hashim Thaçi, 2012.jpg]] Hashim Thaçi 4 bulad 24 demiad, Hashim Thaçi, u misingkiway. 1968 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Kosovo]] (科索沃) ayza sa ci Hashim Thaçi, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 4 bulad 7 demiad. == u hata nu Kosovo == [[tangan:Flag_of_Kosovo.svg|thumb|u hata nu Kosovo]] u kulit nu hata nu Kosovo sa, situlu ku kulit, u semilaway u kimay atu salengacay. u tademaw nu Kosovo sa, izaw ku 1,804,944 binawlan. u kamu nu kanatal sa u 阿爾巴尼亞、塞爾維亞. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 350aroatd8g7gauznuj36x8b59xc4i0 Hassan Adams 0 622 22448 22447 2019-11-21T15:28:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Hassan Adams |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 6 a bulad 20 a demiad/ Inglewood, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3, 8 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Arizona (2002–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2006/ saka 2 a uwac / silsil 54 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu New Jersey Nets putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2006–2007 New Jersey Nets 2007–2008 Ignis Novara 2008 Siviglia Wear Teramo 2008–2009 Toronto Raptors 2009 Vojvodina Srbijagas 2010–2011 Rain or Shine Elasto Painters 2012–2014 Guaros de Lara 2014 Singapore Slingers pahanhanan tu kawaw |} 20 bulad 6 demiad, 1984 a mihca, Hassan Adams, miunduay. Hassan Adams nalecuhan i Inglewood, California. Hassan Adams unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay. Hassan Adams i 2006 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 54, namapili’ tu nu New Jersey Nets putiput. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5nbyjhxrw5686pna7att0ddesd1j38o Hassan Rouhani 0 623 115133 115131 2021-06-15T07:02:09Z Yiyang.sayion 74 /* u siwkay niza(簡介) */ wikitext text/x-wiki == Hassan Rouhani == === u siwkay niza(簡介) === [[tangan:Hassan Rouhani.jpg|thumb|Hassan Rouhani|alt=Hassan Rouhani.jpg]] 8 bulad 1 demiad, Hassan Rouhani, u misingkiway. 1992 a mihca nalecuhan) u cunli (總理) u [[Iran]] ayza sa ci Hassan Rouhani, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 8 bulad 4 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Persian a kamu (波斯語): حسن روحانی‎ u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Hassan Rouhani u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:哈桑·羅哈尼 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Hasang.Luhani === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Iran]] (伊朗) |- |mueneng居住地 |Sorkheh, Imperial State of Iran |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他(v) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |12 November 1948 |- |cacudadan 學歷 |sasaydan (博士) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭(v), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:哈桑·鲁哈尼|哈桑·羅哈尼]] *[[:en:Hassan_Rouhani|Hassan Rouhani]] 1nidghwdqhtc447pr8gququmxbradsl Hbun 0 624 86032 22481 2019-11-30T00:56:34Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] == Hbun == u sulit nu Hulam: 霞雲坪部落 u bangcalay a niyzau' kuyni, itawya u tabakiay a kakelidan nu Taywan Cyang Cong Ceng mueneng itini. === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hbun. u kasalumaluma’ nu Hbun sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 180 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 116 ku tademaw, pakalatu 64%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 64 ku tademaw, pakalatu 36%. u kasabinacadan, Tayal(Tayan) 62%, zumazuma 3%. 因為日治時期角板山駐在所所在,故初期命名為「角板村」。在國民政府接收臺灣之後,因為設有蔣中正的行館及國民政府政令宣導習慣,故村名命名為「澤仁」。本里為復興區行政中心所在,包括角板山(本村西面有牌仔山Pyasan。角板山該地古稱Kijai,榕樹繁茂之地)、霞雲坪、溪口台(在大漢溪石門水庫集水區以南)、詩朗(Shiron,原三峽大豹社遷居)等部落。 === u Tayan a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] oov53iwwk0i2lcsb4ei8z1k16izcb7j Hbun-Qramay 0 625 86031 22510 2019-11-30T00:56:32Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]]Hbun-Qramay u sulit nu Hulam: 煤源部落 == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i [[:zh:新竹縣|Hsinchu]] a kuwan ku niyazu’ nu Hbun-Qramay. u kasalumaluma’ nu Hbun-Qramay sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 386 ku tademawan. kasabinawlan nu yuangcumin sa, 359 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku yuangcumin, 27 ku tademaw, pakalatu 7%. === u [[:zh:撒奇萊雅族|Sakizaya]] a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu [[:zh:臺灣|Taywan]] yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Hsinchu]] [[kakuniza:Yuancumin]] [[kakuniza:niyazu']] p184m1kndyl99o2t8prqrmvj5zcxjks Hbun-Rangay 0 626 86030 22547 2019-11-30T00:56:29Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Hbun-Rangay == u sulit nu Hulam: 下水田部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hbun-Rangay. u kasalumaluma’ nu Hbun-Rangay sa, 108 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 293 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 262 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 31 ku tademaw, pakalatu 11%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] s6tjl3ydnc3coiv6ue8rsqza4mozk3k Hbun-lesa 0 627 22576 22575 2019-11-21T15:28:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] ==Hbun-lesa== u sulit nu Hulam: 合汶壘上部落 == u siwkay nu niyazu' == i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Hbun-lesa. u kasalumaluma’ nu Hbun-lesa sa, 19 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 61 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 50 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 18%. === u asip nu tademaw itini muenengay === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 75%, Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 5%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 7mfsbzywdv2agn21xtjij6wnw0um9tt Hbun-sinqumi 0 628 86029 22599 2019-11-30T00:56:22Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] == Hbun-sinqumi == u sulit nu Hulam: 合流部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hbun-sinqumi. u kasalumaluma’ nu Hbun-sinqumi sa, 91 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 233 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 170 ku tademaw, pakalatu 73%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 63 ku tademaw, pakalatu 27%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 67%, Yuwantan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. mabaat tina niyazu', i buyubuyuan, sisa inayi' ku Sakizaya itiza. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 43ii9qr10ovex0jfkdjiwi653hvnoza Hbun-tunan 0 629 86028 22618 2019-11-30T00:55:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Hbun-tunan == u sulit nu Hulam: 控溪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hbun-tunan. u kasalumaluma’ nu Hbun-tunan sa, 105 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 318 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 295 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 23 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 84%, Pangcha(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] phwt4w52nw3th9qvb10v932kugkh35h Hbun kramay 0 630 86027 22634 2019-11-30T00:55:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Hbun kramay == u sulit nu Hulam: 煤源中部落 i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hbun kramay. u kasalumaluma’ nu Hbun kramay sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 386 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 359 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 27 ku tademaw, pakalatu 7%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] j908wxmliaikuz0343sy8zajqh7s70l Hekaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 631 22649 22648 2019-11-21T15:28:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Hekaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] eop00ut1eqdm36ph91dym6m0b6l4cm9 Heku’ 0 632 86026 22671 2019-11-30T00:55:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Heku’ == u sulit nu Hula: 黑崮部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Heku’. u kasalumaluma’ nu Heku’ sa, 24 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 59 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 57 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, Saysia(SaySiyat) 3%, Pangcha(Amis) 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Taluku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 8ro7oo1xan4pam3xwv0ibn8rwwhzqjl Helen Beatrix Potter 0 633 89435 88301 2020-03-01T04:50:19Z Minorax 446 wikitext text/x-wiki Helen Beatrix Potter, Piyacuisi Putel  nu Sakidaya a kamu. [[tangan:Beatrix_Potter_by_King_cropped.jpg|縮圖|Beatrix Potter by King croppedPiyacuisi Putel]] == kakiliman == <br /> == nilacul == [[tangan:Young_Beatrix.jpg|縮圖|15歲的波特與她的史賓格犬史巴克(Spot)]] [[tangan:Beatrix_Potter_(Mrs_Heelis)_cropped.jpg|縮圖|碧雅翠絲·波特,攝於1913年。]] <br /> [[tangan:Peter_Rabbit_first_edition_1902a.jpg|縮圖|《彼得兔的故事》為波特的著名作品之一。]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:碧雅翠絲·波特|wikipayke-碧雅翠絲·波特]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] an42wq8iyghcozlfy406sae32zd55cu Henri 0 634 22690 22689 2019-11-21T15:28:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Grand Duke Luxembourg Royal Wedding 2012.jpg|thumb|Grand Duke Luxembourg Royal Wedding 2012|alt=Grand Duke Luxembourg Royal Wedding 2012.jpg]] [[tangan:Flag of Luxembourg.svg|thumb|Flag of Luxembourg|alt=Flag of Luxembourg.svg]] Henri == siwkay niza == tatama, salengacay ku banges. nalecuhan i 4 a bulad 16 a demiad, Henri, u misingkiway. 1955 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Luxembourg]] ayza sa ci Henri, micakat a demiad sa i 2000 a mihca 10 bulad 7 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] rx74dt8vupi58c4j6wfestt66vkdh4f Henry Akin 0 635 22701 22700 2019-11-21T15:28:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Henry Akin |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1944 a mihcan 7 a bulad 31 a demiad/ Detroit, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Morehead State (1964–1966) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966 / saka 2 a uwac / 11 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu New York Knicks putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1966–1967 New York Knicks 1967–1968 Seattle SuperSonics 1968–1969 Kentucky Colonels (ABA) |} 31 bulad 7 demiad, 1944 a mihca, Henry Akin (亨利·阿克因), miunduay. Henry Akin i 1966 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 11, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. Henry Akin unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay, u tebanay mimaliay, pahanhanan tu kawaw ayza. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7wew7g6xmvldabauvnqytixww83j8lh Henry Bacon 0 636 22710 22709 2019-11-21T15:28:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Henry Bacon |- | colspan="2" |[[tangan:Henry Bacon basketball.jpeg|Henry Bacon|alt=Henry Bacon basketball.jpeg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1948 a mihcan 7 a bulad 5 a demiad/ Louisville, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |14 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Louisville (1969–1972) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1972/saka 6 ku uwac/silsil 93 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Golden State Warriors |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1972–1973 San Diego Conquistadors pahanhanan tu kawaw |} Henry Bacon nalecuhan i Louisville, Kentucky, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Henry Bacon i 1972 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 6 ku uwac atu silsil 93, namapili’ tu nu Golden State Warriors putiput. 7 bulad 5 demiad, 1948 a mihca, Henry Bacon, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] t4c7qd38yveoka1w61qlvcwn45szwg5 Henry Bibby 0 637 103732 22716 2021-03-20T14:21:43Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Henry Bibby |- | colspan="2" |[[tangan:Henry Bibby.jpg|Henry Bibby|alt=Henry Bibby.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1949 a mihcan 11 a bulad 24 a demiad/ Franklinton, North Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |17, 45, 14, 15, 10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UCLA (1969–1972) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1972/saka 4 ku uwac/silsil 58 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1973) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1972–1975 New York Knicks 1974–1976 New Orleans Jazz 1976–1980 Philadelphia 76ers 1980–1981 San Diego Clippers pahanhanan tu kawaw |} Henry Bibby nalecuhan i Franklinton, North Carolina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw(pahanhanan tu kawaw 退休) ayza. Henry Bibby i 1972 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 58, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 11 bulad 24 demiad, 1949 a mihca, Henry Bibby, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5p19qw7vckwzkaaqpc4x1sufi3gq8fq Heping 0 638 109632 108183 2021-05-17T15:13:46Z Sabak5388 17 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] '''Heping (和平區)''' a sakuwan ku Taichung. kumud nu kalesakan, 1,006.12 km². (kalesakan nu linpanti 900.79 km², kalesakan nu pawliwti 62.11 km²), u kasabinawlan, 6,503 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,544 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,838 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 59%(Tayal) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == nikasakuwakuwan == Heping mala 8 a cuwen atu 13 ku niyazu’. kina 13 a niyazu’sa, [[Sqoyaw]](環山部落),[[Tabuk]](松茂部落), [[Slamaw]](佳陽部落), [[Lilang]](裡冷部落), [[M’ihu]](雙崎部落), [[Tgbin]](桃山部落), [[L’olu]](達觀部落), [[Kling]](竹林部落), [[Pasing]](南勢部落), [[Slamaw]](梨山部落), [[Tbulan]](松鶴部落), [[S’yux]](三叉坑部落), [[Hrung]](哈崙台部落)。 == '''Hepin (和平區)''' == 和平區(賽考利克泰雅語:Pasing;臺灣客家語大埔腔:foˇ pinˇ ki+,四縣腔:foˇ pinˇ kiˊ;臺灣話:Hô-pîng-khu),是中華民國臺中市的一個市轄區,位居臺中市最東部,人口約1.08萬人,是臺中市面積最大、人口最少、人口密度最低的區,也是臺中市轄域內唯一的直轄市山地原住民區,其面積是全國最大且唯一一個逾1,000平方公里的市轄區,在全國所有鄉、鎮、縣轄市、市轄區之中,面積高居全國第四。 Hepin (和平區) Say-kaw-li-ke Atayal (賽考利克泰雅語), Pasing, Taywan Ngayngay a kamu tu ta-pu a ngiha foˇ pinˇ ki+ han, sepat a kuwan foˇ pinˇ kiˊ, Taywan a kamu u Hô-pîng-khu han, nu Cung-hua-min-kou Tay-cung a kenis u cacayay a sakuwan a kenis, tini i Tay-cung a kenis nusawalian, u tademaw pakala tu 1.08 a mang, u saahebalal a hekal, cayay kakatuud ku tademaw, u tademaw saadidiay a kakitizaan, nu Tay-cung a kinis labu nu sakuwan u sacacayay a sakuwan yincumin a kakitizaan, u hekal u satabakiay a hamin nu kanatal satu u cacayay malabas tu cacay malebut ping-bang-kung-li sakuwan akakitizaan, i hamin nu kanatal kenis, niyazu’ akuwan nu kenis, i sakuwan tu kenis u hekal sakasepat nu talakaway nu hamin nu kanatal. 和平區屬於直轄市山地原住民區,為具有公法人地位的地方自治團體,享有與鄉鎮市相當的地方自治權限,與臺中市其他市轄區的性質並不相同。和平區公所為和平區自治事項之行政機關,並非臺中市政府的派出機關,和平區民代表會則為和平區自治事項之立法機關。 Hepin (和平區) a kenis tungusay u sakuwan tu kakitizaan nu yincumin, sihulicay a enengan tu kakitizaan u pulung nu teked a sikuwan, situngus tu nu kenisay kakitizaan a sakuwan, Tay-cung a kenis nuzumaay a sakuwan a kenis caay kalecat ku kawaw, Hepin (和平區) a [[yakuba]] nu Hepin teket a sakuwan, caay kunu Tay-cung a zebu tu nu taylinay a kabut, tayhiw nu Hepin u Hepin (和平區) tu ku mikuwanay tu ni [[pahulicanay]] tu. == '''laylay (歷史)''' == 日治時期,屬台中州東勢郡蕃地,相關業務都有當時的警察綜理。泰雅族雙崎社引發了摩天嶺之役後,把全區編為三個外警區(埋伏坪、久良棲及佳陽),及十九個派出所、十個社,強制原住民集體移住,以利控制。 pikuwanan nu Lipun, nu Tay-cung-cuw Dung-se-cun a kenis banacadan a lala’, uynian a kawaw izaw tu ku itawyaay a Taylin milisimet. Atayal Suan-ciy a niyazu’ sikawaw tu a sakalahitay hawsa, hamin han ku kakitizaan palatusa tu ilikutay tu kakitizaan nu Atayal, May-bu-ping, Ciw-liang-si atu Ciya-yang, atu sabaw siwa a palaylinan cacay bataan ku niyazu’, pacici’han misanad ku yincumin palimat mueneng, kya a kapah mikuwan. 2010年12月25日,因為臺中縣、臺中市(省轄市)合併改制直轄市,改為臺中市和平區,失去原本作為鄉所具有的地方自治權和地方自治團體地位。 2010 a mihcaan 12 a bulad 25 a demiad, zayhan 臺中a kenis, Taycuw tuse a sakuwan papulung han misumad tu sakuwan, pasumad han ku Taycung a Hepin (和平區), maales tu nuyaanay tu akenis situngus tu nu teked a sakuwan atu teked masapungungay. == '''hekal a lala’ (地理)''' == 和平區位於臺中市最東端,北側由西至東分別與臺灣省的苗栗縣卓蘭鎮、泰安鄉、新竹縣尖石鄉、宜蘭縣大同鄉相鄰,東邊及南邊分別與臺灣省的花蓮縣秀林鄉及南投縣仁愛鄉、國姓鄉相鄰,西鄰新社區、東勢區。 Hepin (和平區) itini Taycuw unusawalian, nuwamisan makay satipan katukuh i nuwalian kakilac han tu Taywan-sen Miaw-li a kuwan Zuo-lan-cen a niyazu’, Tay-an a kenis, Sin-cu a kuwan tu Can-se a kenis, Yi-lan a kuwan malabelaw ku Ta-tung a kenis, sawalian atu nutimulan atu kakilac tu Tay-wan-sen a Nabakuwan Siw-lin a kenis atu Nan-tuw a kuwan Ren-ay a kenis malabelaw tu Guo-sing a kenis satipan a belaw u Sin-se a kenis , Dung-se a kenis. 和平區位於雪山山脈南側,有大甲溪貫穿,西半部氣候屬溫帶、東部為高地氣候,氣溫呈現西高東低的情況。特產有椪柑、高接梨、甜柿;和平區東部則盛產蘋果、梨、水蜜桃、高山茶葉、高冷蔬菜、蜂蜜等,為台灣高冷蔬菜的主要提供地。其中武陵農場七家灣溪流域是台灣櫻花鉤吻鮭的故鄉。 Hepin (和平區)a kakitizaan tini i Sue-san abutu’an tu nusatimulan, izaw ku Ta-cia a sauwac mibesul , satipan a demiad u tatungusay a akuti’ay nuwaliay, nuwalian akiti cuete tatungusay ku akuti’ tahkal kunu satipan satipan akuti’ nuwalian cuede, unipalumaan izaw ku mami’ nitulesan a nasi, alupal, Hepin (和平區) tu nuwalian yadah kunipalumaan tu lingu, nasi, lupas,uyya nu buyu’, lami’ nu buyu’,waneng nu wadu atuudan, u sienaw a lami’ u angangan sapawapen a lala’,u zuma Wu-lin a palimaan Ci-cia-wan a sauwac u kalikid nu Tay-wan yin-hua-cou-wen-kuy a buting a niyazu’. * 高山:境內為雪山山脈與中央山脈分布,2000-3000公尺以上的山地密布,邊境上有許多3000公尺以上的山峰。 buyu’, ilabu nu Sue-san a buyu’ atu kalaliwasak nu Cung-yang-san-may, 2,000-3,000 a depahan mazeked (密布) u buyu’, tapingan a buyu’ izaw ku yadah ku 3,000 malebut a debah ku buyu’ katalakaw. * 河流:境內眾多大小河流所生成曲流、沖積扇、河階、通谷、瀑布等地形景觀。本區位居大甲溪中上游,西北部自由里與達觀里則位於大安溪中、上遊河谷。 sauwac, i labu yadah ku adidi’ay  tabakiay a sauwac a masa cipa’ u masaupuay masatukalay a sauwac papusutay a helung u cascas a mahiniay aazihan, uynian a katitizaan i tini i pabaw nu Ta-cya a sauwac satipan nuwamisan tu Ze-you-li atu Da-kuan-li i tini i Da-an a sauwacan, i pabaw u sauwac a diheb San-ku-ti. * 溫泉:大甲溪谷關溫泉、裡冷溫泉、馬陵溫泉。 ungsin, Ta-yia a sauwac Ku-kuan a ungain i labu izaw ku cu’detay Ma-ling a ungsin. * 思源埡口:位在臺灣省宜蘭縣大同鄉境內,但鄰近和平區邊界。為蘭陽溪及大甲溪之分水嶺。 Se-yung likecuay a buyu’, tini i Taywan yi-lan a kuwan labu nu Da-tung a kenis, nika capiay a Hepin (和平區) a lilis, nu Lan-yang a sauwac atu Da-yia a sauwac a kasananum. ngangan nu niyazu’ (地名、聚落) 和平區位居山區,共分成平等里(環山、思源、武陵)、梨山里(青山、佳陽、梨山、松茂)、博愛里(裡冷、松鶴、哈崙台、谷關、馬陵)、天輪里(白冷)、南勢里(和平區治,稍來社)、中坑里(大雪山)、自由里(雙崎、三叉坑、烏石坑)、達觀里(雪山坑、摩天嶺)八個里。依據交通路線可分為三個區域。 Hepin (和平區) a kakitizaan i tini i buyu’ a kakitizaan, palalecad tu niyazu’ izaw ku “Huan-san, Se-yuan, Wu-lin”,  Li-san ni niyazu’ izaw ku “Cin-san, Cia-yang, Li-san, Sung-maw”, Bu-ay ni niyazu’ izaw ku “Li-leng, Sung-he, Ha-lun-tay, Ku-kuan, Ma-lin”, Tyan-lun niyazu’ izaw ku “Bay-leng”, 、南勢里ni niyazu’ izaw ku(和平區治,稍來社)、ni niyazu’ izaw ku中坑里(大雪山)、自由里ni niyazu’ izaw ku(雙崎、三叉坑、烏石坑)、達觀里ni niyazu’ izaw ku(雪山坑、摩天嶺)walu a kasiniyazu’ duduc tu saculil tulu ku kakitizaan a zazan. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科:Hepin (和平區): https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%92%8C%E5%B9%B3%E5%8D%80_(%E5%8F%B0%E7%81%A3) [[kakuniza:Sabak Nubu]] 8i6ozbfyx1gu3colvm0i1pzlznws4jn Herb Bonn 0 639 22732 22731 2019-11-21T15:28:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Herb Bonn |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1916 a mihcan 1 a bulad 14 a demiad/ Aliquippa, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 88 kungcin |- | style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Duquesne (1935–1937) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1937–1939 Pittsburgh Pirates |} Herb Bonn nalecuhan i Aliquippa, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. 1 bulad 14 demiad, 1916 a mihca, Herb Bonn, miunduay. (mapatay i 1943 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] czlk7kd30s216m9qqiae1pw48f0s7ee Herschel Baltimore 0 640 22740 22739 2019-11-21T15:28:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Bridges |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1921 a mihcan 6 a bulad 21 a demiad/ Amerika |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |6 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn State (1940–1943) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1946–1947 St. Louis Bombers 1947–1950 Wilkes-Barre Barons (ABL) |} Herschel Baltimore nalecuhan i Amerika, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. 6 bulad 21 demiad, 1921 a mihca, Herschel Baltimore, miunduay. (mapatay i 1968 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fg076915ykulbsm0wyp0lfbi7fe1i2l Hery Rajaonarimampianina 0 641 22749 22748 2019-11-21T15:28:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Hery Rajaonarimampianina 2014.jpg|thumb|Hery Rajaonarimampianina 2014|alt=Hery Rajaonarimampianina 2014.jpg]] [[tangan:Flag of Madagascar.svg|thumb|u hata nu Madagascar|alt=Flag of Madagascar.svg]] Hery Rajaonarimampianina 11 bulad 6 demiad, Hery Rajaonarimampianina, u misingkiway. 1958 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Madagascar]] ayza sa ci Hery Rajaonarimampianina, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 1 bulad 25 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 1st4uv8etkhjs92miug4qpj1r3i7o62 Hiday-tatama a ngangan nu Pangcah 0 642 22758 22757 2019-11-21T15:29:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Hiday == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 69lb00pm3ztdep367gf9x7mihnl9k6x Hilton Armstrong 0 643 22765 22764 2019-11-21T15:29:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Hilton Armstrong |- | colspan="2" |[[tangan:Hilton Armstrong.jpg|Hilton Armstrong|alt=Hilton Armstrong.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 11 a bulad 23 a demiad/ Peekskill, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Connecticut (2002–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2006/saka 1 ku uwac/silsil 12 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New Orleans / Oklahoma City Hornets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2006–2010 New Orleans / Oklahoma City Hornets 2010 Sacramento Kings 2010 Houston Rockets 2010–2011 Washington Wizards 2011 Atlanta Hawks 2011–2012 ASVEL Basket 2012 Panathinaikos 2013 Santa Cruz Warriors 2013 Golden State Warriors 2014 Santa Cruz Warriors 2014 Golden State Warriors 2014–2015 Beşiktaş 2015 Tüyap Büyükçekmece 2015–2016 Denizli Basket 2016–2017 Chiba Jets 2017–2018 Ryukyu Golden Kings 2018–2019 Bnei Herzliya 2019– Nagoya Diamond Dolphins pahanhanan tu kawaw |} Hilton Armstrong nalecuhan i Peekskill, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Hilton Armstrong i 2006 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 12, namapili’ tu nu New Orleans / Oklahoma City Hornets putiput. 11 bulad 23 demiad, 1984 a mihca, Hilton Armstrong, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] f6ydztnu6bgqqwcxaznehkumdhta30l Himoti 0 644 22796 22795 2019-11-21T15:29:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Guanshan Town.svg|thumb|Guanshan]] ==Himoti== u sulit nu Hulam: 電光部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan a niyazu’ ku Himoti. u kasalumaluma’ nu Himoti sa, 230 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 635 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 421 ku tademaw, pakalatu 66%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 214 ku tademaw, pakalatu 34%. 電光此地舊稱為雷公火,族人則稱之曰Kaadaadaan。據說原本是「卑南族」的稱呼,其意義不明。相傳過去此地在夜晚出現怪火,住里瓏的居民非常驚訝,認為那怪火是閃電,閩南語將閃電說成雷公,遂以雷公火為社名。 電光阿美族人多屬於「恆春阿美群」,電光部落的阿美族人認為Arapanay(今知本溪出海口南方)為全體阿美族人的發祥地,族人後來分成幾群氏族向各地遷移。而電光的阿美族人又因為各地耕地駔族,紛紛遷往恆春,之後又因恆春地區有漢人遷入,導致耕地不足等問題,各氏族再以不同遷徙路線,到達現在的電光。 電光目前共有8個氏族:Ciwidian、Malulang、Pacidal、Pawtawan、Rarangs、Kakupa、Tarisakan、Sakayangay。在電光每一戶阿美族人家都有木製的氏族門牌,標誌著該戶的氏族名、戶長阿美名及戶長漢名,以顯示該住戶身分(《電光石火─電光部落文史紀錄》2008,東縣電光社區發展協會出版)。 ◎ 電光部落大事記: ‧ 1807年Rangaw和Fangas由現屏東縣滿州鄉到現在電光Kaadaadaan。 ‧ 1850年電光成立年齡組織Kaput。 ‧ 1866年中國清朝發現電光很奇怪的火,舊稱「雷公火」的由來。 ‧ 1867-1870年用竹砲抵抗清兵。 ‧ 1900年日本人來台灣東部,開始殖民、開發。 ‧ 1915年日本人興建「日本派出所」,因為電光人民約30﹪不滿日本人,所以日本人強制每一家族登記日本名。 ‧ 1939年日本人成立東台灣出農場種植咖啡,早期電光咖啡山的由來。現在已沒有人種植咖啡,咖啡以種植尤加利樹為居多。 ‧ 1943年日本人成立日出國語講習所(日語)。 ‧ 1946年日出所改名為電光國民學校(台灣光復)。 ‧ 1956年電光天主教堂落成啟用,當時教友約有600人。 ‧ 1957年電光國民學校校長黃定龍先生父子三人,涉卑南溪不幸溺斃(當時聯外道路關山只有簡易便橋,七、八月河水暴漲,對外幾乎失聯。) ‧ 1962年電光第一家雜貨店【靜安商號】。 ‧ 1968年電光國民學校改為電光國民小學。 ‧ 1991年9月3日電光國中畢業生匿名致函當時省主席邱創煥先生,建請在卑南溪架設水泥橋以利通行。同年10月,省主席邱創煥先生補助關山鎮公所,興建電光大橋工程經費八千萬元。 ‧ 1993年關山民族路地下道及電光大橋通車啟用。 ‧ 1996年許鎮長瑞貴先生、方主席瑞清先生、林議員光雄先生,赴縣政府協調電光原住民多功能活動中心土地撥用。 ‧ 1998年電光原住民多功能活動中心落成啟用。 ‧ 2000年電光社區圍牆原空心磚改建以原住民圖騰為主的水泥牆。 ‧2000年工程電光1-2號堤防改善。 ‧2002年電光3號堤防改善。 ‧2006年行政院原民會補助電光部落裝設小耳朵。 (《電光石火─電光部落文史紀錄》2008,東縣電光社區發展協會出版) === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 63%, Puyuma 2%, zumazuma 2%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=511 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pangcah]] co7guci7ch6szynm7xj66mar463fy8a Hinu-tatama a ngangan nu Pangcah 0 645 22806 22805 2019-11-21T15:29:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Hinu == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 0hqghwk5yfzcxpu3mo01oe6dyepacvf Hkaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 646 22816 22815 2019-11-21T15:29:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Hkaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] gi3w2avvh1nwqltr4de6ka9y4f278ta Honduras 0 647 104537 104536 2021-03-25T11:06:46Z Yiyang.sayuen 1495 /* Hungdulasi宏都拉斯 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Honduras (2008 Olympics).svg|thumb|u hata nu Honduras|alt=Flag of Honduras (2008 Olympics).svg]] u '''Honduras (宏都拉斯)''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 15 00 N, 86 30 W u ahebal nu lala’ mapulung sa 112,090 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa 111,890 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 200 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 8,893,259. kakalukan umah sa 28.80%, kilakilangan umah sa 45.30%, zumaay henay umah sa 25.90% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Tegucigalpa ([[:zh:特古西加尔巴|德古西加巴]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 15 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Juan Orlando Hernández]], micakat a demiad sa i 2014 a mihca 1 bulad 27 demiad. == '''Hungdulasi宏都拉斯''' == '''宏都拉斯共和國'''(西班牙語:República de Honduras),中美洲共和制國家,西鄰瓜地馬拉,西南接薩爾瓦多,東南毗尼加拉瓜,東、北方濱加勒比海,南臨太平洋的洪塞加灣。大陸以外的加勒比海上還有天鵝群島、海灣群島等領土。首都德古西加巴。 Hongdulasi u “ Spain a kamu Repu’blica de Honduras”, inutebanan a Amilika kapulugnan a kanatal, satipan a belaw u [[Guatemala]] (Kuwa-ti-mala 瓜地馬拉), satipan timulan matatules tu [[El Salvador]] (Sa-al-wa-tu 薩爾瓦多), capi i nuwalian atu nutimulan u [[Nicaragua]] (Ni-ciya-la-kuw 尼加拉瓜), capi i nuwalian atu nuwamisan nu Caribbean a bayu (Ciya-le’-pihay 加勒比海) , nutimulan micapi tu waliyu (太平洋) a Hung-say-cya-wan (洪塞加灣). i likut nu Ta-lu tu Caribbean a bayu (Ciya-le’-pihay 加勒比海) izaw henay ku Swan Islands (Tiane-qundao 天鵝群島), Gulf Islands (Hay-wan-cyun a subal 海灣群島) a lala'an. kahenulan a tuse u Tegucigalpa (Te-gu-xi-jia-ba [[:zh:特古西加尔巴|德古西加巴]]). === '''Republica de Hondura, Hongdulasi han pangangan (拉斯共和國,通稱宏都拉斯)''' === 「宏都拉斯」國名來歷最普遍的一說是由於航海家克里斯託弗·哥倫布於1502年在該地登陸時,發現船隻無法擱淺,海底深不可測,故將其地命名「hondura」(西班牙語中「深邃」之意)。 明代《坤輿萬國全圖》稱之為「酆度蠟」。 Hongdulasi (宏都拉斯) u ngangan nu kanatal namakay nakamuan nu mitesakay nu paybalunga ci Kelis- tuw-bu Ke-lun-pu i 1502 a mihcaan itini a lala’an a tukus tahkal hawsa, maazih ya balunga la’cus i pantaay a bayu kaliyuhan ka talulung nu bayu, pa’teng han a pangangan tu nu zumaay a ngangan “Hondura” han “u kamu nu Spain “ talulungay han” a imi. i kasumamadan mamin i kanatal a ti-tu pangangan han tu Hungdula’(酆度蠟). == '''laylay歷史''' == === aazihan a ceding laylay nu Hungdulasi ( 宏都拉斯) === 4~7世紀,宏都拉斯西部為馬雅文明中心之一。1502年哥倫布到達宏都拉斯的海灣群島,為宏都拉斯與歐洲接觸之始,1524年西班牙軍隊開始征服宏都拉斯,同年淪為西班牙殖民地。1537~1539年萊姆皮拉領導3萬印第安人舉行起義,反抗西班牙殖民統治。1539年,宏都拉斯劃歸瓜地馬拉都督府管轄。 kasumamadan tu 4~7 a mihcaan, Hungdulasi(宏都拉斯) satipan u Ma-ya u kapulungan nu talakaway a lalangawan. 1502 a mihcaan Kelun-pu katukuh i Hungdulasi ( 宏都拉斯) a Hay-wan-cyun a subal, Hungdulasi(宏都拉斯) atu Ouzhou namalingatu mapulung, 1524 a mihcaan Spain a hitay malingatu tu misulul tu Hungdulasi( 宏都拉斯), uyzaan a mihcaan mala u nu micumuday tu nu Spain a tademaw. 1537~1539 a mihcaan ci Lay-mu-pila a Cung-tung tulu a mang ku Yin-di’-an a tademaw ku palekalay a misabalucu’, micuay tu micumuday nu Xibanya a tademaw tu pikuwanan. 1539 a mihcaan, Hungdulasi(宏都拉斯) makelac tu panukas tu Kuwa-ti Ma-la u pikuwanan tu hita a kenis. 宏都拉斯於1821年9月15日宣布獨立,但1822年被併入墨西哥第一帝國。1823年加入中美洲聯邦,1838年10月退出中美洲聯邦,成立共和國。1840年宏都拉斯在瓜地馬拉獨裁者拉斐爾·卡雷拉支持下,保守派弗朗西斯科·費雷拉建立獨裁政府。1853年以後,宏都拉斯國內的自由派和保守派經常發生政變和內戰,政權更迭頻繁。金、銀礦業遭到破壞、影響經濟發展甚鉅。從1840年代起,英國侵占宏都拉斯東部地區和巴亞群島,修建鐵路,並取得大片土地的租讓權。 Hungdulasi(宏都拉斯) i 1821 a mihcaan siwa a bulad sabaw lima a demiad musakamu tu a misateked, nika 1822 a mihcaan papulung a pacumud tu Mo-si-ke u saayaway Hung-ti a kanatal. 1823 a mihcaan micumud tu Federacion de Centro America, 1838 a mihcaan cacay bataan a bulad miliyas tu Federacion de Centro America, patizeng tu Kung-he-ku. 1840 a mihcaan Hungdulasi (宏都拉斯) i Kuwa-ti-mala misakakuay  mikuwanay pidamaen ni La-fei-er Ka-ley-la, u misatekeday ci Fulang-sis-ke Fere-la patizeng tu masakakuay mikuwanay tu Cen-bu. zikuzan nu1853 a mihcaan, Hungdulasi (宏都拉斯) i lalabu nu kanatal u misakakuay atu misatekeday hina kikasubad ku nipikuwan atu mangayaw ku lalabu, sangaleb satu ku nikakutay ku mikawaway nu cun-bu. u kim, ging kwang mapeci’ tuway, malilid tu ku tabakiay a sapalahad tu cin-ci’. makay 1840 a mihcaan malingatu. u Yingguo micalap tu Hongdalasi (宏都拉斯) nu nuwalian a kakitizaan atu Ba-ya-qundao, misanga’ tu zazan nu silamalay, a maala ku ahebalal a lala’ a situngus a micaliw atu pacaliw. 19世紀末,美國攫取了聖胡安西托地區的銀礦開採權。20世紀初,美國聯合果品公司和標準果品公司霸占北部沿海平原大片土地,發展香蕉種植園,並壟斷大部分鐵路、航運、電力和香蕉出口。到1913年宏都拉斯90%以上的對外貿易為美國所控制。而在第一次世界大戰後,美國更加緊對宏都拉斯的政治控制和經濟掠奪。多次出兵干涉宏都拉斯內政,扶植傀儡政權。在聯合果品公司的控制下,宏都拉斯成為以香蕉種植為主的單一經濟國家,香蕉生產發展很快,到1930年香蕉出口占世界第一位。 kasumamadan tu19 a mihcaan tu zikuzan, Meiguo miala tu Sheng-hu-anxi-tuo a kakitizaan situngus tu sapiala tu ging kuwang. kasumamadad tu 20 a mihcaan tu kalingatu, Meiguo pulung tunu heci piyangay a kakanan a kusi tatungusay a heci piyangan a kakanan a kusi mialaw tu nuwamisan mililis tu bayu masaenalay a lala’ , palahad paluma tu paza’, a mihamin mialaw tu zazan nu silamalay, nu bayuay a saculu’, dingkiay atu sapacakay tu paza’. katukuh i 1913 a mihcaan Hungdulasi (宏都拉斯) payhun 90% kayadah ku pasay nu zumaan a kalaliwnan maemec nu Meiguo. i saayaway a ngangayaw nu kitakit hawsa, Meiguo sangaleb kalamkam satu tu Hungdulasi (宏都拉斯) a cen-ce miemec atu mialaw tu cin-ci. kinapina tu patahkal tu hitay a mikuwan tu lalabuay a kawaw nu Hungdulasi(宏都拉斯), miemec a misakaku mikuwan tu lalabu nu kanatal. i pulung nu piyangan hecian a kusi tu piemec hawsa, Hungdulasi(宏都拉斯) mala u ngangaan tu nu palumaay tu paza’ uynian cacayay  nu kanatal a cin-ci. dadawa malahad ku nipalumaad a paza’. katukuh 1930 a mihcaan nipacakayan a paza’ u saayaway mutizeng i kitakit. 1929年世界資本主義經濟危機使宏都拉斯經濟受到沉重打擊,群眾生活下降,人民起義不斷發生。宏都拉斯國民黨領袖蒂武西奧·卡里亞斯·安迪諾在美國的支持和策動下,於1933年攫取政權,建立獨裁統治。1954年該國工人為提高工資、改善勞動條件和爭取參加工會的權利舉行大罷工,使美國對於壟斷資本作出某些讓步。 1929 a mihcaan i kitakitay misakaku tu nu uzipay a nizatengan kalihanawan ku cin-ci u cin-ci nu Hungdulasi (宏都拉斯) baeket ku nikasetul,  caay tu ka kapah ku nikauzi nu binawlan amin, u tademaw amin lalid a sibalucu’ micuay a mingayaw. Hungdulasi (宏都拉斯) a Kuw-min-tang a Cung-tung ci “ Tiburcio Carias Andino” i picuzuh pidama nu Meiguo hawsa, i 1933 a mihcaan maala tu ku sapikuwan tu lalabuay a kawaw. patizeng satu tu misakakuay a mikuwan, 1954 a mihcaan uynian a kanatal a pcakat tu lipida nu mikuliay a tademaw, misakapah tu sakauzip atu maydih milihiza tu kung-huy a situngus palekal a papihibang tu misakawaway, u Meiguo pakayni piketun piselep tu kalisiw sibalucu’ tu a misulul. == '''hekal nu lala’ (地理)''' == 宏都拉斯位於太平洋和加勒比海之間,主要是山地,內陸為熔岩平原,在海岸有狹窄的平原地帶。氣候包括從低地的熱帶氣候到山地的溫帶氣候。濱海地帶和山地向風坡年降水量可高達3000毫米。 Hungdulasi (宏都拉斯) i Tay-pin-yang atu Cye-le-pi-hay, u angangangan u buyu’ a lala’ lalabu nu kanatal u lanu’ nu ungcuy a enal i dadipasan izaw kya likecuay a masaenalay a kakitizaan. u bali pasu pakay sasa nu lala’ a akuti’ay a bali katukuh i buyu’ alababay tu ku bali. i bayuay atu buyu’ay pasay bung-puw a mihcaan u udad katuku i tulua malebut haw-mi. == '''cin-ci (經濟)''' == 宏都拉斯經濟狀態在中美洲算中下,2012年估計宏都拉斯的人均GDP為2,323美元,產值最高前五種產業為咖啡栽種業、香蕉栽種業、養蝦及吳郭魚養殖業、棕櫚油業及成衣加工業。 Hungdulasi (宏都拉斯) a cin-ci a wayway i Cung-mey-cuw u tu tungusa tu, 2012 a mihcaan u piasip Hungdulasi (宏都拉斯) a pademaw palalecad GDP 2.323 ku kalisiw nu Meiguo, nisangaan a aca satalakaway ayaw tu lima a lamangan u nilaculan nipalumaan tu kuhi, paza’ ku nipalumaan, nipahabanay u kabus atu nanpukuy, cung-li a simal atu misangaay tu zikuc. == '''aidangan (觀光)''' == 宏都拉斯有兩項世界遺產,為科潘的馬雅遺址與普拉塔諾河生物圈保護區。 Hungdulasi (宏都拉斯) izaw ku tusa a lice nu niliwanan a saysang i kitakid, nu ke-pan Ma-ya i kasumamadanay u mapeciay tu kakitizaay a luma’ atu Rio Platano Biosphere Reserve. == '''tademaw(人口)''' == 至2018年止,宏都拉斯的人口總數為9,587,522人。 2010年15歲以下人口的比例為36.8%,15至65歲為58.9%,65歲或以上為4.3%。 katukuh ayza 2018 a mihcaan, Hungdulasi (宏都拉斯) u pulung nu tademaw 9,587,522. 2010 a mihcaan sabaw lima a mihcaan a tademaw palalecad pahun 36,8%, sabaw lima katukuh enem a bataan izaw ku lima a mihcaan payhun 58,9%, enem a bataan izaw ku lima a mihcaan atu pikakaan tu payhun4,3%. 宏都拉斯社會的種族比例為90%的麥士蒂索人,7%的美洲印第安人,2%的黑人和1%的白人。 Hungdulasi (宏都拉斯) a saykay a kasabinacadan palalecad payhun90% u may-s-ti-suw a tademaw, payhun 7% u Me-cuw in-ti-an a tademaw, payhun 2% u lemeniay a tademaw atu payhun 1% u salengacay a tademaw. == '''caculilan (交通)''' == 宏都拉斯有兩大主要國際機場,分別為德古西加巴的通康丁國際機場與汕埠的拉蒙·比列達·莫拉萊斯國際機場。宏都拉斯陸上交通以公路為主,鐵路只用於運輸香蕉和甘蔗等農產品。宏都拉斯有科爾特斯港、特拉、拉塞瓦等海港,該國也是權宜船旗國之一。 Hungdulasi (宏都拉斯) tusa ku tabakiay nu kanatal a pahikukian, itini i List of airports in Honduras atu Saeropuerto Internacional Ramon Villeda Morales. Honngdulasi (宏都拉斯) u tapang a saculul u zazan nu basu, u silamalay a zazan u sapiculu’ tu paza’ atu tebus tu nikaluky a tuud dada’ Hondulasi (宏都拉斯) izaw ku Puerto cortes, tela, lasay-wa a minatu, uynian a kanatal uyzaan aca u sihataay a balunga’ ku sitatngusay a mikuwan. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科 宏都拉斯: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B4%AA%E9%83%BD%E6%8B%89%E6%96%AF [[kakuniza:Sabak Tutuy]] jfy079t4esu0wf0b2p38jo27f69g9ul Hong Kong 0 648 128339 106614 2022-07-02T12:38:06Z Sun8908 813 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Hong Kong.svg|thumb|u hata nu Hong Kong|alt=Flag of Hong Kong.svg]] [[tangan:Hong Kong Island Skyline 2009.jpg|thumb|Hong Kong]] u '''Hong kong (香港)''' sa i labu nu Asia, itiza i 22 15 N, 114 10 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 1,108 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa 1,073 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 35 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 7,167,403. kakalukan umah sa 5%, kilakilangan umah sa 0%, zumaay henay umah sa 95% caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci John Lee Ka-chiu ([[:zh:李家超|李家超]]), micakat a demiad sa i 2022 a mihca 7 bulad 1 demiad. == '''Hong Kong (香港)''' == 香港(簡稱港,雅稱香江;英語:Hong Kong,縮寫:HK、HKSAR)位於南海北岸、珠江口東側,西隔珠江與澳門及廣東省珠海市相望,北接廣東省深圳市,南與南海鄰接,現在是中華人民共和國的特別行政區。 Hong Kong " pangangan kang, salunganay a ngangan Syang-cyang han, Ing a kamu Hong Kong, sadidi’ tu sulit HK、HKSAR” tini i  Nan-hay amis a tukus, Cu-cyang-kou (珠江口) nuwaliana takinilan, satipan silaed tu Cu-cyang (珠江) u [[Macau]] (Aow-men 澳門) atu Kong-tung a niyazu’ Cu-hay-se (珠海市) masapapauwang, nuamisan mitules tu kow-tung-sen Sen-cin-se (廣東省深圳市), nutimulan atu Nan-hay (南海) belaw matatules, ayza u Cung-huw tademaw masakaputay kapilungan a kanatal u micidekay mikawawa tu nu kanatal a kakitizaan. 位於中國大陸南端,地處西太平洋沿岸各國中心,又當太平洋和印度洋航運要衝。全境由香港島、九龍和新界組成;地理環境上則由九龍半島等大陸土地,以及263個島嶼構成。截至2020年,香港人口約750萬人。 tini i China ta-lu satimulan, kakitizaan i satipbayu a tukus kasaupuan nu paykanatal, mala u walibayu aca atu In-tubayu saculu’ a zazan. hamin a hekal nu Hong Kong a subal, Cuw-lung (九龍) atu sin-ciye (新界) a nisakaput, hekal a lala’ nu Cuw-lung (九龍) pela’ a subal hekal a lala’, atu 263 a subal a subal. katukuh 2020 a mihcaan, Hong Kong a tademaw pakal tu 750 a mang ku tademaw. === '''siwkay( 簡介)''' === 1842年,清朝與英國簽訂《南京條約》,永久割讓香港島;後再簽訂《北京條約》和《展拓香港界址專條》,分別割讓九龍和租借新界,這就是現今香港的雛形。二戰期間,香港曾被大日本帝國佔領約三年零八個月。 1842 a mihcaan, hungti a ziday atu Ing-kou matatelek tu “Nan-cin a katatelek (南京條約)” tahdikud kelapan paeli tu Hong Kong, zikuzan matatelek aca tu “Pei-cin a katatelek (北京條約)” atu “milekakawa tu Hong Kong a kenis a cedang”, pasasumaen mikelit pabeli tu Ciw-lung atu pacaliw micaliw tu Sin-cye (新界), uynian nu ayzaay a Hong Kong masaadidi’. sakatusa a ngangayawan hawsa, Hong Kong nanialan nu Japan tu tuluay a mihcaan walu a bulad.   1997年7月1日,香港主權由英國移交予中華人民共和國,成立香港特別行政區,實行港人治港、高度自治,僅有國防、外交事務由中國中央政府直接管轄。 1997 a mihcaan pitu a bulad cacay a demiad, Hong Kong a sakuwan u UK ku pabeliay tu Cung-huw a tademaw masakaputay kapulungan a kanatal, patizeng tu Hong Kong micidekay pikawawan a kakitizaan, mikawaw mikuwan tu Hong Kong a tademaw, icelang ku nisakaku, uyza dada' u mipuputay tu kanatal, mikawaway tu hekal a kawaw u China cung-yang cenhu ku mikuwany. == '''laylay (歷史)''' == 香港開埠之前,明朝末年已經有香港此名稱,當時香港特指鐵坑對面的小島,即現今黃竹坑對面的鴨脷洲,而非今日的香港仔。 Hong Kong ayaw a kasiminatuan, hungti a ziday sazikuzay a mihcaan izaw singangn tu Hong Kong, itawya Hong Kong patuzu’ tu Tei-keng (鐵坑) nuayawanay adidi’ay a subal, ayzaay a Hang-cu-ken (黃竹坑) nuayawan nu Ya-li-cou (鴨脷洲), caayay ku nuayzay a Hong Kong. 鴨脷洲上有隋唐時代開始已為人信奉的洪聖爺廟(鴨脷洲洪聖廟),而香港仔只有清初開始多人信奉的天后廟,故鴨脷洲的開發歷史應早於香港仔,而且現今黃竹坑、香港仔和田灣一帶,在100年前還是海灣,平地稀少,人口應該不多。 Ya-li-cou (鴨脷洲) izaw ku Swi-tang a ziday malingatu misinzya tu Hung-sen-ye a biw “Ya-li-cou Hung-sen biw”, Hong Kong uyza dada’i saayaway nu hungti a ziday malingatu katuud ku tademaw misizyaay tu ten-huw biw, sisa Ya-li-cou a palahad tu laylay huntu iayaw tu nu Hong Kong, satu ayzaay a Huwng-cu-keng, Hong Kong atu itizaay a ten-wan, i ayaw nu cacay lasubu a mihcaan uyzaanay henay u Hay-wan, adidi’ ku masaenalay, huntu caay kakatuud ku tademaw. 香港地名來源有多種說法,其中一個故事是英軍最初登陸香港島赤柱時,漁民陳群帶領英 軍到港島北群帶路一帶時告知英軍「香港」此名。 Hong Kong kakitiza a ngangan nu lalekalan yadah ku canancanan a kamuan, uyza cacay a kungku u [[United Kingdom|UK (英國)]] a hitay saayaway tatukus nu Hong Kong a subal ce-cu hawsa, mibutingay a tademaw ci cen-cin (陳群) mikelid tu hitay nu Ing-kou tayza i Hong Kong a subal i nuamisan ci cin mipikelid pazazan tu tizaay hawsa pakatineng tu Ing-kou a hitay tu ngangan nu “ Hong Kong”. == '''picalapan nu Lipun a ziday (日佔時期)''' == 1941年12月8日(亞洲時間),日本偷襲珍珠港,同日進攻香港,香港捲入太平洋戰爭,同盟國向日本宣戰。香港保衛戰開始,英軍與華籍英兵,抵港支援的加拿大軍隊和不列顛印度軍隊,和日軍激戰連塲。12月25日,由於駐港軍隊不足和戰略失誤,香港迅速淪陷。 1941 a mihcaan sabaw tusa a bulad walu a demiad, “Asia (Ya-cou 亞洲) a demiad” Japan misamamaw midebung tu Cen-cu-kang (珍珠港), uyzaay tu a demiad micumud tu Hong Kong, Hong Kong malulud tu waliyu (太平洋) a ngangayaw, masasepaway a kanatal misuayaw tu Japan a mangangayaw. Hong Kong malingatu tu mitena’ mipuput a ngangawaw, UK (英國) a hitay atu Chinese (Cou-kouay 中國的) a tademaw [[United Kingdom|UK]] (英國) a hitay, katukuh i Hong Kong mipadang tu [[Canada]] a hitay atu adidi’ay a hitay nu In-tu, atu hitay nu Li-pun madademec mangangayaw kakelulkilul satu maduka. sabaw tusa a bulad tusa a bataan izaw ku lima a demiad, uyzasa Hong Kong a hitay caay kataneng atu patelac ku nilekawaan tu sapingayaw, namahiza sa Hong Kong kalamkam satu mademec. 香港總督楊慕琦在駐港大英國協軍隊奮戰十多日不果後宣布向日本投降,楊慕琦成為戰俘。香港人稱此日為黑色聖誕節(Black Christmas)。三年零八個月的香港日據時期開始。但仍有中華民國國軍守著日佔時期的香港,直到1945年美國戰機空襲日佔時期的香港島北部,日本宣布無條件投降。 Hong Kong sakakaay nu mikuwanay ci Yang-mu-ci (楊慕琦) i Hong Kong tabakiay a UK (英國) miedap tu hitay mingayaw tu cacay bataan a demiadan hawsa nai’ ku laheci banzay satuway tu  Linpun, ci Yang-mu-ci malubuay nu pingangayaw, Hong Kong a tademaw pangangan han tuwni a demiad u lemeniay kelisimas (Black Christmas) han. tulu a mihcaan waluay a bulad u Hong Kong i ka Japanan henay malingatu tu. nika izaw tu ku Cung-huwa-min-kou (中華民國) a hitay miading tu picalapan nu Lipun tu Hong Kong, katukuh 1945 a mihcaan Amilika ngangayaw a hikuki u picalapan nu Lipun a mihcaan tu nuwamisan Hong Kong a subal, sakamu satu ku Lipun nai’ ku tatelek a mibanzay. == '''hakal a lala’ (地理)''' == 香港管轄總面積2,755.03平方公里,其中陸地面積1,105.6平方公里(香港島80.7平方公里、九龍46.9平方公里、新界及離島978平方公里,2014年年底數字),水域面積1,650.64平方公里。香港土地可概括為香港島、九龍半島、新界三大部份及263個島嶼,衆島嶼中以大嶼山面積最大。 Hong Kong kakuwanan a kenis u hekal 2,755,03 km<sup>2</sup>, uyza tukus a hekal 1,105.6 km<sup>2</sup> “Hong Kong a subal 80,7 km<sup>2</sup>, Ciw-lung 46.9 km<sup>2</sup>, Sin-cye kalaliyas nu subal 978 km<sup>2</sup>, 2014 a mihcaan sazikuzay tu nu mihcaan a nisulitan”, hekal a nanam 1,650.64 km<sup>2</sup>. Hong Kong a lala' pasu Hong Kong a subal, Ciw-lung-pela’ a subal, Sin-cye (新界) tulumahamin atu163 a subalan, nikayadah nu subaln u Ta-i a buyu’ (大嶼) u satabakiay a hekal. 香港為受到海水淹沒的多山地體,亦屬典型的濱海丘陵地形,山多平地少,地貌豐富。山脈走向為東北至西南,最高點為新界海拔957米的大帽山。現時香港有少於25%土地為已開發土地,約40%土地為郊野公園及生態保育區。 Hong Kong nayadehay ku yuyu' maenepay nu bayu, mahizaay u sadipasan masabuyu’ay, tunubuyu ’sa adidi’ ku enal, u hekal yadah ku mahicahicaay. u buyu' pasayza nuwalian nuwamisan katukuh satipan nutimulan, u satalakaway u Sin-cye (新界) katalakaw 957 mi nu ta-maw a buyu'. ayzaay a Hong Kong izaw ku 25% ku lala’ mapatadasay tu a lala', pakala tu 40% ku lala' nu likutay aidangan atu kakitizaan pahabay tu mulangaway mauzipay. == '''saculilan (交通)''' == 香港交通發達,相當方便,公共運輸主要由鐵路、公車、小公車、計程車及渡輪等組成,亦有電車及輕鐵等。2013年,公共運輸日均載客約為1235萬人次。其中鐵路最為繁忙,每日載客約442萬人次;其次是專營公車,每日載客約376萬人次。 Hong Kong macakat ku caculilan, salihalay sa, kapulungan a sapiculu’ angangan u silamalay a zazan, basu, adidi’ay a kazizeng, hayya atu miculuay a balunga a nisakaput, izaw ku dingkiay a kazizeng atu ahemaway a silamalay. 2013 a mihcaan, kapulungan saculu' a demiad pitupin tu labang pakal tu 1,235 a mang ku tademaw. uynian u silamalay a zazan ku nayay ku lawad, paydemiad mitupin tu labang pakala tu 442 a mang, zuma u basu, paydemiad mitupin tu labang pakala tu 376 a mangan. 香港人口密集,需要高載客量的交通工具,公車大多是雙層公車;而行駛在香港島北岸的電車更是全球唯一僅使用雙層電車的車隊。至於中環至半山自動扶梯系統則為世界上最長有蓋自動行人電梯系統。大嶼山的昂坪360亦是世界上規模最大索道系統。 macacelcel ku tademaw nu Hong Kong, mayadeh tu kayadahay pitupin tu labang  a kazizeng. u basu uyza amin u matatungduhay a basu, mipaculil i Hong Kong a subal nuamisan a tukus nu dingkiay a kazizeng sangaleb i kitakitay uyzidada' matatungduday dingkiay a basu a kazizeng. uyzasatu cung-huwan (中環) katukuh teban a buyu’ tansul izaw ku taikecan a tukal i kitakit u satanaya’ay sisatahebay tansul sayay caculilan nu tademaw dingkiay a tukal. Ta-i-san u ahebal 360 i kitakitay u satabakiay lai’c a saculilan. == '''cen-ce (政治)''' == 20世紀50年代開始,楊慕琦等多位港督曾多次試圖推行民主政治,但均遭中共強烈反對。當前香港政治大致上沿襲至自英國殖民地時期的系統,行政、立法、司法及執法均互不隸屬。 tusa a bataan nu kasumamadan a mihcaan lima abataan a ziday malingatu, ci Yang-mu-ci ([[:zh:楊慕琦|楊慕琦]]) a tademaw katuuday ku sakakaay mikeliday nu Hong Kong kinapina tu mitanam micuzuh tu binawlan a misakakuay mikawaw, nika mapaculi nu Cung-kung. ayza Hong Kong a cen-ce miduduc tu makay British (英國的) nu pidebungay a mihcaan henay, sin-cen, patizeng tu hulic, huing a hulic atu mikawaway tu nu hulic caay kasasukuwan. == '''sakikalisiw (經濟)''' == 數十年來,歷任香港財政司始終相信:就解決問題的方法而言,市場力量比政府的管制措施或各類指示更為有效,而且肯定更為快捷。自由市場經濟,是香港經濟最基班特徵,也是其成功一個重要原因;其核心內容是通過價值規律、供求關係、競爭機制之自發調節來配置社會資源。 pinaay tu a mihcaan, situngusay tu nu Hong Kong pasupeday tu kalisiw mahiza tu palatatenga’, mikaykic tu patelac a kawaw hawsa, paliwalay a icelang  palecad tu cenbu a pikuwan a kawaw atu canancanan ni patuzu’an sangaleb a silaheci, satu tatenga’ a kalamka. sakaku sanay paliwalay a sakikalisiw, nu Hong Kong a sakikalisiw u sapatinakuan micidekay, u lalekalan a sakaleku aca kuyni, u angangan nilaculan maawas ku siacaay a hulic, misakikec ku kakaydiha, madademec amisakaku a pakakilac tu nilaculan nu syakay. '''palahad tu sakikalisiw (經濟發展)''' 英國甫佔領香港,即於1841年6月7日宣布香港為自由港,允許商船自由進出。香港憑地理位置優越以及海港水深港闊,發展為轉口貿易航運中心。直至1940年代,大量逃避中國內戰的難民到港,當中不乏帶來技能和資金的商人。 Ing-kou miala tu Hong Kong, tini i 1841 a mihcaan enem a bulad pitu a demiad musakamu tu Hong Kong sakay paydang a minatu, misulul tu misiwbanay a balunga’ paydang sa micumud tahkal. Hong Kong pakayni i kapah ku hekal kakitizaan atu ahebal talulung ku nanum nu minatu, palahad paniyul u paliwalay a kasaupuan nu miculu’ay a balunga’. katukuh 1940 a ziday, katuud ku milaliway pingangayawan a China a mapadesay binawlan tayza i Hong Kong, mahiza mikelid tu tineng atu sikalisiw nu misiwbayay a tademaw.   == '''tademaw (人口)''' == 香港人口密度每年上升,根據2011年官方數據指出,香港人口密度全世界第3。 香港自1950年代起推廣家庭計劃,提倡每個家庭供養兩名孩子,目的是想減少當時高企的生育率。可是,於2013年,香港的出生率在全世界226個國家及地區中是最低——每1,000人中只有7.6個新生嬰孩。 Hong Kong katuud ku tademaw paymihcaan macakat, duduc tu 2011 a mihcaan patahkal tu nisulitan nu kanatal, Hong Kong kakatuud ku tademaw i kitakit u saka tulu. Hong Kong makay 1950 a mihcaan malingatu patiyak tu misabalucu’ tu labu nu luma’, palekal tu paylabu a luma' pahabay tu tusa a wawa, misabalucu' maydih miwada’ tu ayzaay a kayadah nu nilecuhan. nika, i 2013 a mihcaan, Hong Kong nipilecuh i kitakit  226 a kanatal atu kakitizaan u saisasaay paycacay malebut a tademaw uyza dada’ 7.8 ku baluhay nilecuhan a wawa. == '''syakay(社會)''' == 香港政府積極推動家庭關係、抗毒運動、教育改革、青少年發展、體育發展、長者服務、殘疾人士及精神科病人康復服務、社會企業以及就業服務,以及舒緩貧富懸殊。 Hong Kong a cenbu sakalah sa micuzuh tu misakikec tu labu nu luma', micukah tu ledek a kawaw, pasumad tu sapasubana', palahad tu masakapahay, palahad tu sadubaan, sapiedap tu masabalakiay, mapikihay a tademaw atu masingkiay a tdemaw miedap pasakapah, syakay a masakaputay a kusi atu miedapay tu sakakawawan, zuma satu micidekay pasusul tu pakuyucay kakitaan. == '''lalangawan (文化)''' == 一位研究香港史學者稱:傳統華人家庭文化和價值觀念並未在現代香港社會消失。另一位歷史學者則說:香港社會文化中之中西文化交流和融彙方面最重要是中國農工商傳統之價值和習尚, ya cacay micekiway tu laylaya nu Hong Kong a tademawtu, sumamad Cung-huw a tademaw (華人) labu nu luma’ a lalangawan atu siacaay a nizatengan a caay i ayzaay a ziday nu Hong Kong malawpes ku syakay. uzuma cacay a tademaw micekiway tu laylay sakamu sa, Hong Kong a syakay lalangawan malalacal tu satipan a lalangawan atu masungaaytu u kahenulan sa u China malukay misiwbayay kasumamadad u siacaay atu siyangsiyangay, 與英國之教育制度、法律、會計、工程、護理、公共行政、辦公室管理等方面之價值、成規、和習慣之合流;合流造就香港經濟奇跡、和社會面貌之改變;目前雖然尚未見有高超之理論突破,但潛移默化之功,是可以期諸久遠。 Ing-kou pasubanaay a lekec, hulic, misausiay, misanga’ay patizengay, padekuay, mikawaway tu kapulungan nu kanatal, pikawawan sakuwan a canancanan a siepucay, a kalekec, atu mananamay makakadum, makakadum mapatizeng ku Hong Kong kacekukan a sakikalisiw, msumad tu ku hekal nu syahuy, imahini kanahatu caay henay ka azih matabesiw ku nizateng, nika malilid masumad tu, taneng tahadauc ku nizateng. 香港大學前校長王賡武教授稱:「香港人可以在新型現代中國人的演化過程中充當一點催化劑的作用。……特別行政區將有助於中國人吸取外部世界最有活力的文化,以新鮮的觀念豐富中國通俗文化。香港及其他中國沿海華人會成為促進國家發展的重要力量。」 Hong Kong talakaway a cacudadan a sasaydan ci Wang-i-uw ([[:zh:王赓武|王賡武]]) cyawsuw, “Hong Kong a tademaw taneng i baluhay ayzaay a ziday China a tademaw tu kikasumadan pabuwahen tu.micidekay a since a kenis a maedap ku i Chinaay a tademaw misulup tu likutay a kitakit sipakengay a lalangawan, baluhay nizatengan yadahay tatungusay a lalangawan nu China. Hong Kong atu zumaay a China lilisay nu bayu Cung-huw a tademaw a mala u micuzuhay tu kanatal palahday tu kahenulan a icelang . ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * 中文維基百科 : 香港 : https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%99%E6%B8%AF *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:China]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 7gzl2swahgze8dxkx6finiwubblt0bp Horacio Cartes 0 649 22860 22859 2019-11-21T15:29:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Horacio Cartes con banda.jpg|thumb|Horacio Cartes|alt=Horacio Cartes con banda.jpg]] [[tangan:Flag of Paraguay.svg|thumb|u hata nu Paraguay|alt=Flag of Paraguay.svg]] Horacio Cartes 7 bulad 5 demiad, Horacio Cartes, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Paraguay]] ayza sa ci Horacio Cartes, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 8 bulad 15 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 2xv2grqt22u2c0xtzxkx6x3kaxownvw Howak 0 650 86025 22880 2019-11-30T00:50:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Howak== u sulit nu Hulam: 乎哇固部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Howak. u kasalumaluma’ nu Howak sa, 342 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 471 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 106 ku tademaw, pakalatu 23%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 365 ku tademaw, pakalatu 77%. 台東縣東河鄉北源村。此部落附近為舊河道的遺跡,有許多水塘或濕地,也棲息了「白腹秧雞」這種鳥,當牠們在繁殖期的時候,早晨常聽到ngo-wa ngo-wa的叫聲,與ho-wa ho-wa的音類似,所以阿美族人以此聲音做為地名,稱為「ho'wak」; 因重音節在「wak」,光復後,取其諧音稱為「花固」。居民最早是從東河村移來,後來也有來自小馬的阿美族。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 22%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[:zh:臺灣|Taywan]] Yincumin sa mikitinay "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=568 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 91wb0zg0w5g4mmmfcsx5sccn29mmksh Howard Bayne 0 651 22901 22900 2019-11-21T15:29:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Howard Bayne |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1942 a mihcan 7 a bulad 28 a demiad/ Dayton, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |50 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Tennessee (1963–1966) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966/saka 15 ku uwac/silsil 107 |- |mapili’ay a mali-putiput |Baltimore Bullets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1967–1968 Kentucky Colonels pahanhanan tu kawaw |} Howard Bayne == nilacul == ci Howard Bayne ku ngangan niza, nalecuhan ciniza i Dayton, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Howard Bayne i 1966 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 15 ku uwac atu silsil 107, namapili’ tu nu Baltimore Bullets putiput. tatama, nalecuhan i 7 a bulad 28 a demiad, 1942 a mihcaan, Howard Bayne, miunduay. ===u canan ku NBA=== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] dsbem1yb7r8rr6qjvtp368olhxqff7d Hrung 0 652 22932 22931 2019-11-21T15:29:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == Hrung == u sulit nu Hulam: 哈崙台部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan ku niyazu’ nu Hrung. u kasalumaluma’ nu Hrung sa, 231 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 553 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 230 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 323 ku tademaw, pakalatu 58%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 38%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Tayal(Tayal) a niyazu' kuyni. u Tayal(Tayal) sananay, cayay katalakaw ku uzip, sangulan ku tatayna, salengacay ku banges, mabana miadupay. u Yincumin a tademaw tu, u Tayal a cidekay duut ku tademaw. u luma' nu Tayal i buyubuyuan. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Taichung]] rahmd4sw1rd112xytiw4htjktk3nvr4 Htin Kyaw 0 654 22945 22944 2019-11-21T15:29:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:President Htin Kyaw.jpg|thumb|ci Htin Kyaw|alt=President Htin Kyaw.jpg]] [[tangan:Flag of Myanmar.svg|thumb|u hata nu Burma|alt=Flag of Myanmar.svg]] Htin Kyaw 7 bulad 20 demiad, Htin Kyaw, u misingkiway. 1946 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Burma]] ayza sa ci Htin Kyaw, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 30 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] tj4qv0ajao4t2feqwd2lbs4nlh7pl7k Hualien 0 655 108362 108156 2021-05-06T03:20:15Z Padakaw 75 /* laylay歷史 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien/Kalingku(花蓮市)]] '''Hualien''' (u sulit nu [[Hulam]]: 花蓮市) a sakuwan ku Hualien(花蓮縣). == '''u siwkay''' == Hualien a sakuwan ku Hualien.kumud nu kalesakan, 29.31 km². (kalesakan nu linpanti 0 km², kalesakan nu pawliwti 0.22 km²), u kasabinawlan, 53,601 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 21,389 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 13,788 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 26%([[Pangcah]], [[Sakizaya]]) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. u tapang nu Hualien city sa(2017) ,ci Weijiasian (Hulam: 魏嘉賢), siyancumin a izang ciniza. =='''tapang nu Hualien city'''== 魏嘉賢,台灣政治人物,中國國民黨籍,現任花蓮市市長,曾任三屆花蓮縣縣議員。2016年代表國民黨參與因時任花蓮市長田智宣逝世而舉行的市長補選,以五成四得票率擊敗民進黨提名的田智宣遺孀張美慧而當選。 == '''nikasakuwakuwan''' == [[tangan:Stadtbezirke von Hualien.svg|縮圖]] Hualien mala 45 a cuwen atu 12 ku niyazu’. kina 12 a niyazu’sa, [[Cibarbaran]](主農部落), [[Cipawkan]](德安部落), [[Cikep]](幾可普部落), [[Tuwapun]](華東部落), [[Singsiya]](新夏部落), [[Kenuy]](根努夷部落), [[Ciku]](磯固部落), [[Sakul]](撒固兒部落), [[Takubuwan Sakul]](達固部灣撒固兒部落), [[Lasutan]](拉署旦部落), [[Kanian]](嘎尼按部落), [[Tasutasunan]](達蘇達蘇湳部落) == '''lahud''' == {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" |cacay bulad |sabaw tusa bulad |tulu bulad |sepat bulad |lima bulad |enem bulad |pitu bulad |walu bulad |siwa bulad |cacay bataan bulad |sabaw cacay bulad |sabaw tusa bulad |laled lahud |mihca |- |18.0 |18.4 |20.2 |22.7 |25.1 |27.1 |28.5 |28.2 |26.8 |24.8 |22.2 |19.3 |23.4 |1981-2010 |} [[tangan:Hualien City Office.jpg|縮圖]] == '''u Sakizaya a niyazu’''' == katuud ku Sakizaya a tademaw itini, yadah ku niyazu'. u Sakizaya a niyazu' sa ,u Sakul, u Takubuwan Sakul , u Tasutasuna, u Lasutan, u Tuapun atu Singsiya. Hualien(Hualien(花蓮市)(臺灣話:Hua-lian-chhī;臺灣客家語四縣腔:faˊ lienˇ sii,海陸腔:faˋ lien shi+;撒奇萊雅語:Nabakuwan;阿美語:Kalinko),為花蓮縣治及縣內唯一的縣轄市,位於臺灣花蓮縣東部北段,花東縱谷北側的開口處,北接新城鄉,南毗吉安鄉,西鄰秀林鄉,東臨太平洋(菲律賓海),全市下轄44個里,且共分為6個聯合里。 Hualien/Kalingku(花蓮市), Taywan a kamu:Hua-lian-chhī, Taywan a sakuwan ngayngay a se-kamu, ;臺灣客家語四縣腔:faˊ lienˇ sii,ngayngay nubayu’ay a hekal a ngiha, faˋ lien shi+, Sakizaya a kamu, Nabakuwan, Amis a kamu, Kalingko, u Kaingku dada’ ku mikuwanay kukenis a niyazu’, tini i Kalingku nuwalian tu satipan a kenis, Kalingku a sahelung(縱谷) tu pasamisan tu sacumudan, nuwamisan mitules tu Masikasik(新城鄉), a sakuwan, nutimulan micapi tu Usinu(吉安鄉), satipan u belaw u Siu-lin-siang, micapi tu nuwalian a bayu, Fey-lu-bin a bayu, hamin tuse a sakuwan sepat bataan izaw ku sepat a kasasiniyazu’, pulung han enem ku pulung nu kasasiniyazu’(里). 面積為29.4095平方公里,與毗臨的新城鄉皆為全縣面積最小的鄉鎮;人口約為10.2萬人,為宜花東地區的人口第二大城(僅次於臺東市),人口密度則為花東第一;在全國所有縣轄市之中,是全國面積次小、人口第三密集的縣轄市。Hualien(花蓮市)與毗鄰的吉安與新城兩鄉共組成的微型都會區,粗估約20萬人口,在台灣都會區中則排在第8位。 u hekal 29.4095 pin-bang-kung-li, micapi tu Masikasik a kenis pulung sakuwan a hekal u sa adidi’ay a nuyzu’ , tademaw pakalatu 10.2 mang, i Kalingku a kakitizaan sakatusa tabakiay a niyazu’ a tademaw, sakatusa Pusung a kuwan, u sakatuuday i tini i Kalingku, i Kalingku hamin i sakuwan a tuse, u saadidi’ay sakatusa  a didi’y a hekal nu hamin nu kanatal, u sakatulu a sakuwan a niyazu’ a tademaw, Hualien/Kalingku(花蓮市) atu biyaw tuYusinu atu Masikasik tusa a kasiniyazu’an pulung tu sakasaniyazu’an tu kakitizan, u piasip tu tademaw pakala tu tusa bataan mang, i Taywan a tuse a kakitizaan pasilut(排在)tu ngangan u sakawalu kakatuud nu tademaw. == '''laylay歷史''' == 花蓮古稱「奇萊」,是阿美族稱其為「Sakiraya」取「kiray」的音譯,1909年花蓮地區脫離台東獨立設治。本市前身為鯉浪港,位於美崙溪口。亦稱新港,此名係與花蓮溪口的花蓮港舊港(南濱仔)相對。 Hualien/[[:zh:花蓮市|Kalingku]](花蓮市) sasumamadan Kilay han pangangan, “Sakiraya”  han nu Amis,  “kiray” han a pakungiha, 1909 a mihcaan Hualien/Kalingku(花蓮市) a kakitizaan malaliyas tu Pusung sakaku a patizeng a mikuwan, uynian a tuse i ayaw u Li-lang a minatu, i tini i Pazek sacumut sauwac, Sin-kang han ku ngangan uynin a sakasingangn atu Kalingku sacumut nu sauwac u Kalingku a minatu(港) atu malumanay a minatu “ Nan-bin-zay” masasuayaw. == '''hekal a lala’(地理)''' == 亦有部分人認為,花蓮和加拿大第三大城溫哥華有幾分相似,如:在地形結構(兩城皆位於太平洋兩端板塊的斷層帶上,以致地震頻仍)、坐落位置(兩城皆為單面毗山、單面傍海,其餘兩面接內陸平原)、水文(兩城皆位於大河下游的沖積平原上)以及東、西經度呈對比(東、西經120度)洋流(兩城皆有暖流流經,分別為黑潮和阿拉斯加暖流,冬暖夏涼)。 hizasa hawsa iza henay ku zumaay a tademaw, Hualien/Kalingku(花蓮市) atu Ciya-na-ta sakatusa tabakiay a tuse tu Wen-ke-hua masasengi (相似), mahiniay(如) kunikasa lala’an ” tusaay a tuse i tini i wali bayu tusaay a kasaba’tu, hina ninelay, kakitizaan i tini i tusaay a tuse tu atu micapi tu buyu’ misuayaw tapiingan misuayaw tu bayu, u zuma tusa a nu ayawan matadulas  tu enal a tukus, caculilan nu nanum tusaay a tuse i tini i talawadaw i sasa’ay tu kalikidan kasaupu kasaenalan(沖積平原) i tini i nuwalian satipan  tele’ tu 120 du, u culil nu bayu, tusa izaw ku lababay(暖流) tatelek culil nu nanum, pasazuma’ u salikiday nanum nu bayu atu A-la-se-ciya  tu a babaay a likit nu nanum kasienawan akuti’ saepi tu lalut. 在降水方面,兩城之乾、濕季較不明顯,花蓮夏季降雨量略多於冬季,溫哥華則反之。除上述之外,公共工程相似點尚有臨港優勢(兩城皆有國際港)、機場坐落(皆不在兩市的行政區劃內,而是坐落於毗鄰的行政區)等因素。 i kaselep(降水) nu nanum hawsa tusaay a tuse makedal kasemetan a puu’ mahapinang maazih, Hualien/Kalingku(花蓮市) lalut u kaudadan kayadahan kunu kasienawan a udad, Wen-ke-huwa masasubelih caay kunian dada’, kapulungan tu nisangan a kawaw misengiay tu izaw henay ku capiay a minatu kakapah, tusaay a tuse nu kitakitay a minatu, pahikukian i tini i cayay  a tuseay lalabu a sakuwan a kenis,a  tini aca i belaw nu pikawawan sakuwan a kakitizaan a kahini. === '''liwliw nu lala’(地形)''' === Hualien(花蓮市)地形全境多為沖積平原地形,約佔了全市的九成。僅西側的國福里與秀林鄉水源村交界處和市中心的美崙山有不足100公尺的丘陵,約占全市面積一成左右。 Hualien/Kalingku(花蓮市) liwliw a kakitizaan hamin u macebesay ku enal nu liwliw, macalepay pakala tu waliay a kaahebal nu hamin nu tuse, uynian u satipan tu Sakul atu Siw-lin-siang a kenis Suy-yuan a niyazu’ cacaluwayay atu angangan nu tuse u Pazik u buyu’ caay katumes tu cacay lasubu a depah  mahamin u hekal nu tuse pakala tu cacay a takatakaw. Hualien(花蓮市)主要的水分別為吉安溪(荳蘭溪)跟美崙溪。吉安溪位於台灣東部,又稱荳蘭溪,為一縣市管河川,幹流長度11.40公里,流域面積42.16平方公里,七腳川溪為主要支流,分布於花蓮縣中北部,主要位於Hualien(花蓮市)南端及吉安鄉北部。 Hualien/Kalingku(花蓮市) u angangan a nanum palisit(分別) u Yusinu a sauwac Natawlan a sauwac atu Kenuy a sauwac. Yusinu a sauwac tini i nuwaliyan nu Taywan, pangangan hantu  Natawlan a sauwac, u cacay a kenis tuse a sakuwan a sauwac, u nikalikit katanaya’ 11.40 kung-li, kalikiday a hekal nu nanum 42.16 ping-bang kung-li, Cikasuwan a sauwac u angangan nu culil nu nanum, maliwasak i tini i Kaliku a sakuwan tu tepan nuwamisan, angangan tini i Kaliku nutimulan atu Yusinu a keni tu nuwamisan. 主流發源於標高1,321公尺之秀林鄉吉安山東側,向東南東流經慶豐、勝安、宜昌等村後,成為分隔吉安與花蓮的界溪,吉安溪橋為最靠近出海口的橋樑,於南濱公園附近注入太平洋。 u culil nu sauwac a lalengawan a katalakaw nu nanum 1,321 kung-ce a depah tu Siw-lin  a kenis nutumulan nu Yusinu, pasayza i nuwalian nutimulan nuwalian malikit micaliway tu Cing-bung, Sen-an, Yi-cang a kasaniyazu’ mala u masalaep tu Yusinu atu kacacakiwayay a sauwac nu Kalinku , Yusinu a sauwac a sangaw u micapiay tu sangaw nu sacumud tu bayu i Nan-ping a aidangan micapi sacumud nu walibayu. 美崙溪舊稱「砂婆礑」,流程全長19.58公里,集水區面積72.54平方公里,流貫Hualien(花蓮市),水源來自沙婆礑山,位於花蓮縣秀林鄉水源村,海拔1,120公尺,Hualien(花蓮市)為美崙溪沖積扇平原,其沖積扇扇端逼近吉安、Hualien(花蓮市)、嘉里一線,美崙溪最後於花蓮港南側注入太平洋。 Pazik a sauwac malumanay a ngangan Sa-pu-dang  han, u saculil hamin katanaya’ 19.58 kung-li, pisubedan tu nanum u heka l72.54 ping-bang-kung-li, matusul tu Hualien/Kalingku(花蓮市), u nanum namakay sa Sa-pu-dang ngay a buyu’, tini i Kalingku Siw-ling-sang Suay-yuan a niyazu’, katalakaw 1,120 depah, Hualien/Kalingku(花蓮市) nu Pazik a sauwac kalikit  kasaupu a masaenal, nu zuma malikid masacebal macapi tu Yusinu Hualien/ Kalinku Kaliyawan a kasazazan, Pazik a sauwac, sazikuzay tini i Kalinku minatu u satimulan micumud tu walibayu. 美崙溪自上游挾帶的礫岩,在經過溪水不斷沖刷後,形成細小的砂質,隨著盛行風向及洋流(黑潮),在北濱公園一帶形成天然沙灘,可供旅客及居民遊憩。 Pazik a sauwac namakay i papaw mikelid tu balas a ba’tu, micliway tu nanum nu sauwac lalid sa malikid hawsa malau a didi’ay a liken(砂質) kilul tu nikabangbang(盛行) pasayza i likid nu bayu “ tu salikiday a bayu”, Bey-bey a aidangan mala u lahaday a likelikenan, pawapen tu miidangay  misalamaay a labang a tademaw. == '''nu demiad(氣候)''' == 依中央氣象局自民國80年至109年間之資料統計分析結果,本市全年平均最高氣溫為27.1℃,平均最低氣溫為21.0℃,屬熱帶季風氣候。本市平均年降水量達1,844公厘,平均降雨日數為133天,主要降雨月份為7月至10月間。受颱風或午後西南風所產生的熱對流影響所致,Hualien(花蓮市)年平均相對濕度為77.8%。 i cung-yang-zy-sing-cuy namakay pitu bataan a mihcaan katukuh cacay lasubu izaw ku siwa amihcaan i lahecian pulung tu nisulatan, uyni a tuse paymihcaan palalecad satalakaway a kuti’ 27.1℃, plalecad saadidi’ay a aakuti’ 21.0℃, tungusay caledesay a bali nu demiad.  uynian a tuse palalecd kaudad nu paymihcaan katukuh 1,844 kung-li, palalecad tu kaudad nu demiad 133 a demiad, angangan kaudad nu demiad pituay a bulad katukuh cacay bataan a demiadan, mamapaliyus tu mamin malahu hawsa palilid nu satipan nutimulan akuti’ nu bli, Hualien/ Kaliku (花蓮市)nu tuse paymihcaan palalecad tu suemed(相對濕度) 77.8%. == '''binacadan(族群)''' == 目前Hualien(花蓮市)的族群組成有漢族、平埔原住民族、阿美族、太魯閣族、賽德克族、撒奇萊雅族及少數外籍人士等。根據Hualien(花蓮市)戶政事務所統計,就107年全年原住民總人口數而言,設籍於Hualien(花蓮市)的原住民總人數為12,539人,約佔全市的一成之多。 imahini(目前) Hualien/Kalingku(花蓮市) a binacadan uyni saupu izaw ku layak a tademawan Ping-pu a yuan-cu-mi-cu, Amis binacadan, Ta-lu-ku binacadan, Say-te-ce’ a binacadan, Sakizaya a binacadan atu caay katuud nutaway kanatal a tademaw, duduc(根據) tu Hualien/Kalingku(花蓮市) hukusiw(戶政事務所) u mipulung niasipan, tini i cacay lasubu a mihcaan paymihcacan yincumin pulung nu tademaw i tiniay a Hualien/Kalingku(花蓮市) a kika nu yincumin pulung nu tademaw 12,539 ku tademaw, macalap u pulung nu tuse 10% a kakatuud(約佔全市的一成之多). == '''sakalukan(農業)''' == Hualien(花蓮市)首重振興工商,故農業發展並不及縣內其他鄉鎮發達,市內的第一級產業用地多位於西北側的國強里、國慶里及國福里一帶。主要以栽植花蓮薯、玉米、青辣椒、稻米、紅藜、柑橘等經濟作物為主,及少數的魚塭。 Hualien/Kalingku(花蓮市) saayaway a palekal tu malukay atu misiwbayay, uyni u malukay palahad caay pakaletep(並不及) tu nu zumaay a kenis kacakat, labu nu tuse saayaway nilaculan tu nikalukn a lala’ i tini yamin i satipan nuamisan tu uynian tiniay Kuo-cang-li, Kuo-cen-li, Kuo-bu-li. angangan paluma tu tubah nu Kalinku  kuhkuh landuway a daydam tipus usal(紅藜), mami uangangan sa uyni u palumaan a sakikalisiw, atu caay kayadah ku nipahapayan tu butung. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.cwb.gov.tw/ 氣象局] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科: 花蓮巿:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8A%B1%E8%93%AE%E5%B8%82] [[kakuniza:Sabak Nubu]] kzl910ita7eor8a4jyznv5lndqpeyyj Hungary 0 656 114810 114809 2021-06-11T14:51:45Z Yiyang.sayuen 1495 /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Hungary.svg|thumb|u hata nu Hungary|alt=Flag of Hungary.svg]] u '''Hungary (匈牙利)[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%88%E7%89%99%E5%88%A9]''' sa i labu nu Europe, itiza i 47 00 N, 20 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 93,028 km<sup>2</sup> u ahebal nu lalaay sa 89,608 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 3,420 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 9,874,784. kakalukan umah sa 58.90%, kilakilangan umah sa 22.50%, zumaay henay umah sa 18.60% caay kamu cabaya a kanatla nu [[Taywan]]. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Budapest ([[:zh:布达佩斯|布達佩斯]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 20 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[János Áder]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 5 bulad 10 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Hungary (匈牙利) ayza sa ci [[Viktor Orbán]], micakat a demiad sa i 2010 a mihcaan 5 bulad 29 demiad. == '''Hungary(匈牙利)''' == '''匈牙利'''(匈牙利語:Magyarország)是一個位於中歐潘諾尼亞平原的內陸國家,面積為93030平方公里,北鄰斯洛伐克,東北鄰烏克蘭,東和東南鄰羅馬尼亞,南鄰塞爾維亞,西南鄰克羅埃西亞,西鄰斯洛維尼亞,西北鄰奧地利。官方語言為馬札爾語,為歐洲最廣泛使用的非印歐語系語言。為歐盟中型面積成員國之一。首都和最大城市為布達佩斯,其餘的大城市分別有德布勒森、塞格德、米什科爾茨、貝赤、焦爾。 Hungary (匈牙利) Hungary (匈牙利) a kamu “Magyarorsza’g” han u i Cung-ow Pannonia masaenal ku lalabu nu kanatal, 93030 kungli kaahebal, nuwaminsa a belaw u Slovakia, nuwalia amis a belaw u Ukraine, nuwalian atu nuwalian timul balaw u Romania, nutimulan a belaw u Serbia, satipan timul belaw Croatia, satipan belaw Slovenia, satipan nuwamisan a belaw u Austria. kanatal a kamu Magyarok han, nu Ouzhou ku kamu. caay ku nu Yindu Ouzhou a kamu. u Oumeng tatudungay a ahebal nu kanatal. kahenunal a tu-se atu satabakiay a tu-se u Budapest, nu zumaay a tabakiay tu-se zuma satu u Debrecen, Szeged, Miskolc, Bei-chi, Jiaoer. 今匈牙利國土在過去千年間曾被多個民族統治,包括達契亞人、凱爾特人、羅馬人、日耳曼人、匈奴人、西斯拉夫人和阿瓦爾人等。9世紀馬扎爾人在阿爾帕德大公的帶領下征服了喀爾巴阡盆地,其曾孫伊什特萬一世在1000年登基為王,並立基督教為國教。12世紀,匈牙利成為歐洲的地區強權之一。15世紀,其文化和政治達至高峰。1526年第一次摩哈赤戰役後匈牙利被鄂圖曼帝國局部控制(1541-1699)。18世紀開始被哈布斯堡帝國統治。19世紀與奧地利合組奧匈帝國,並成為歐洲的超級強權之一。 ayzaay a Hungary (匈牙利) a kanatal i ayaw tu malebut a mihcaan namakuwan nu pinaay a binacadan, pasu Dacia a tademaw, Celtic (Kai-er-te a tademaw 凱爾特人), Roman (Romae 羅馬) a tademaw, Germanic (Rierman a tademaw 日耳曼人), Hungary a tademaw (匈牙利人), nutipan a slavs a tademaw (西斯夫人), atu Avaria a tademawan (阿瓦爾人). kasumamadan tu 9 a mihcaan , Magyar a tademaw (馬扎爾人) ci Alpad (Aer-pa-de 阿爾帕德) a tapang ku mikeliday mademec ku Karpat-medence, u baki a wawaan niza ci Isn-te’-wan cacay a lasubua a mihcaan i cacay a malebut a mihcaan malahungti, patizeng satu tu ciwlu a kiwkay. kasumamadan tu 12 a mihcaan, Hungary(匈牙利) mala Ouzhou a kakitizaan u saicelangay a misakakuay. kasumamadan tu15 a mihcaan, u lalangawan atu cen-ce katukuh tu i satalakaway. 1526 a mihcaan u saayaway nu Mohachi (Mo-ha-chi 摩哈赤) a ngangayaw hawsa Hungary (匈牙利) makelec nu Ottoman (E-tu-man 鄂圖曼) “1541-1699 a mihcaan”. kasumamadan tu18 a mihcaan malingatu makuwan nu Habsburg Monarchy. 19 a mihcaan atu Austria  masakapu tu Austria Hungary (匈牙利) a kanatal, mala u saicelangay mikuwan nu Europe. 第一次世界大戰後,奧匈帝國瓦解,在簽下特里亞農條約後匈牙利失去了71%的領土和58%的人口,以及32%的馬扎爾人。在其後的動盪期,匈牙利加入了軸心國並參與第二次世界大戰,並且傷亡慘重。二戰後匈牙利成為蘇聯的衛星國直至1989年。在1956年匈牙利革命失敗後,匈牙利改行古拉什共產主義。1989與奧地利互相開放邊界加速了東方集團和蘇聯的瓦解。1989年10月23日,匈牙利成為議會民主國家。 saayaway a ngangayaw nu kitakit hawsa, Austro-Hungarian (Ao-Hungary 奧匈) a kanatal maliwasak tu, namasasulit tu Trianon (Te-li-ya-nung 特里亞農) a katatelekan hawsa Hungary (匈牙利) malasawad tu ku payhun 71% a lala’ atu payhun 58% ku tademaw, atu payhun 32% ku tademaw nu Mazar. zikuzan tu kalawlawan a mihcaan, Hungary (匈牙利) micumud tu nitungusay i balucu'ay u kanatal milihiza tu sakatusa a ngangayaw nu kitakit, satu pihaceng ku madukaay mapatayay. zikuzan nu sakatusa a ngangayaw, Hungary (匈牙利) mala nu Sulian a uysin a kanatal katukuh i 1989 a mihcaan. i 1956 a mihcaan u Hungary (匈牙利) mikawaw tu misapakutay caay kalaheci hawsa, Hungary(匈牙利) pasumad tu Goulash (Ku-las-sen 古拉什) kung-can a nizatengan. 1989 a mihcaan atu Austria masasu patahkal tu lilis nu kanatal kalamkam satu maliwasak ku nuwalianay a sakaput atu Sulian. 1989 amihcaan caca a bataan tusa bataan izaw ku tulu a demiad, Hungaty (匈牙利) amala u I’-huy-min-cu a kanatal. 第一次世界大戰後,奧匈帝國瓦解,在簽下特里亞農條約後匈牙利失去了71%的領土和58%的人口,以及32%的馬扎爾人。在其後的動盪期,匈牙利加入了軸心國並參與第二次世界大戰,並且傷亡慘重。二戰後匈牙利成為蘇聯的衛星國直至1989年。在1956年匈牙利革命失敗後,匈牙利改行古拉什共產主義。1989與奧地利互相開放邊界加速了東方集團和蘇聯的瓦解。1989年10月23日,匈牙利成為議會民主國家。 saayaway a ngangayaw nu kitakit hawsa, Austro-Hungarian (Ao-Hungary 奧匈) a kanatal maliwasak tu, namasasulit tu Trianon (Te-li-ya-nung 特里亞農) a katatelekan hawsa Hungary (匈牙利) malasawad tu ku payhun 71% a lala’ atu payhun 58% ku tademaw, atu payhun32% ku tademaw nu Mazar. zikuzan tu kalawlawan a mihcaan, Hungary (匈牙利) micumud tu nisakapu milihiza tu sakatusa nu kitakit a ngangangan, satu pihaceng ku madukaay mapatayay. zikuzan nu sakatusa a ngangayaw, Hungary (匈牙利) mala nu Sulian a uysin a kanatal katukuh i 1989 a mihcaan. i 1956 a mihcaan u Hungary (匈牙利)ke-min mademec hawsa, Hungary(匈牙利) pasumad tu nu Ku-las-sen kung-can a nisabalucu’an. 1989 a mihcaan atu Austria masasu patahkal tu lilis nu kanatal kalamkam satu maliwasak ku nuwalianay a sakaput atu Sulian. 1989 amihcaan cacay a bulad tusa bataan izaw ku tulu a demiad, Hungaty (匈牙利) amala u tatenglan nu binawlan a kanatal. == '''laylay歷史''' == === '''895年之前'''ayaw nu 895 a mihcaan === 西元前9年,羅馬人征服了當地的原住民達契亞人並建立了潘諾尼亞行省。395年,羅馬帝國分裂後,各民族陸續地遷移至此。5世紀中,匈人在阿提拉(434-453)的領導下建立了匈帝國。453年阿提拉死後,匈帝國滅亡,多個日耳曼部落如格皮德人、歌德人、汪達爾人、倫巴底人先後接管此處近百年。匈人的前附庸格皮德人先在此建立了格皮德王國,其後各個斯拉夫部落亦開始進駐當地。560年阿瓦爾人建立了阿瓦爾汗國並在這地區實行霸權統治達200年之久。790年,阿瓦爾汗國被法蘭克王國的查理大帝所滅。9世紀中,附庸於法蘭克人的西斯拉夫人在多瑙河西岸建立了巴拉頓公國,而保加利亞第一帝國則征服了多瑙河東岸並接管了當地的斯拉夫部落和殘餘的阿瓦爾人。 ayaw nu kasumamadan tu 9 a mihcaan, Luoma a tademal mapenec tu ku tizaay a Yin-cu-min ci Dacia a tademaw patizeng satu tu Pannonia a kenis. 395 a mihcaan, Luoma diguo mangeli’ hawsa, paybinacadan lalid satu  mabulaw tayni. kasumamadan tu 5 a mihcaan tu teban, Hungary (匈牙利) a tademaw i A-ti-la i “434-453” a mihcaan, ku nikelid patizeng tuway tu Hungary Hungti a kanatal. 453 a mihcaan mapatay tu ci A-ti-la hawsa, malawpes tu ku Hungary. katuud ku nu Rierman a niyazu’ mahiniay u Gepids a tademaw, Gede a tademaw ,Wang daer a tademaw, Lunba-di a tademaw kakilukilu sa mikuwan tu itiniay pakala tu cacay a lasubu a mihcaan. Hungary( 匈牙利) a tademaw ci Gepidae a tademaw ayaw itini patizang tu Gepidae a Hungti a kanatal, zikuzan satu kasaniyazu’ nu Slav a niyazu' malingatu tu micumud mueneng itini. 560 a mihcaan Avar a tademaw patizeng tu Avar-han a kanatal atu itini a kakitizaan mikawaw mialaw mikuwan katukuh i 200 a mihcaan katenens. 790 a mihcaan, Avar-han a kanatal malawpes nu Frankish- Kinngdom atu Chali-dadi, kasumamadan tu 9 a mihcaan, cay ku tungusay nu Frank a tademawan tu ci Silaf a tademaw i Duo-nao-xian-an patizeng tu Palaton a kanatal, i Baojialiya u saayaway a Hungti a kanatal maala tu nu Duonaohea a nuwalian a tukus mikuwan tu itizaaytu a Silaf a niyazu’ atu liwanliwan tu nu Avar a tademaw.中世紀 teban nu kasumamadan a mihcaan(895年至1526年) 匈牙利國家的形成起源於9世紀時,東方遊牧民族馬扎爾人從烏拉山西麓和伏爾加河一帶、今巴什基爾,向西遷徙,於896年在多瑙河盆地定居。馬扎爾人的到來結束了此一地區的紛爭。傳統上,馬扎爾人國家被認為由阿爾帕德大公建立,他於9世紀末期帶領馬扎爾人來到潘諾尼亞平原。 Hungary(匈牙利) a kanatal mala u lalekal nu kasumamadan tu 9 a mihcaan hawsa, sawaliayan u pahabayay tu aadupan a binacadan Magyar a tademaw namakay Ula-san-silu atu Voga-River a sauwacan, nu yazaay a Basgort-tele, pasayza i satipan mabulaw, i 896 a mihcaan i Donau a masahelungay a kakitizaan mueneng. katayni nu Magyar a tademaw pahezek tu ku nikacaculi nu itiniay a kakitizaan. laylay nu babalaki, Magyar a tademaw kanatal asaan nau Aer-pa-de a kanatal ku patizegay a saan, ciniza i kasumamadan tu 9 a mihcaan tu sazikuzay a mihcaan mikelad tu Magyar a tademawan tayza i enal nu Pannonia.1000年, 匈牙利大公伊什特萬一世在匈牙利推行並以基督教為國教,並且獲得教宗加冕成為首任匈牙利國王,建立匈牙利王國。其早期歷史同波蘭和波希米亞密切相關,同時受到教宗和神聖羅馬帝國皇帝的影響。 1000 a mihcaan Hungary(匈牙利) a Hungti ci Istvan Urbanyi cacay a lasubu a mihcaan i Hungary (匈牙利) palekal tu kelistukiw mala ku-cyaw, satu pakala tu nu kiwkay a nipacakat mala u saayaway a Hungti nu Hungary(匈牙利), patizeng satu Hungary(匈牙利) a Hungti a kanatal. kasumamadan u laylay malecad tu Bolan atu Bohemian makakayat tu, namahiza namapalilid nu ciwlu atu u kasenengan a Roman Empire a Hungti. 1241年至1242年,拔都西征的攻擊下,匈牙利曾經遭到嚴重破壞。後來,匈牙利逐漸成長為中歐中一個強大獨立的王國,既有鮮明的文化特色,又同西歐其它文明聯繫密切。匈雅提·馬加什於1458年至1490年統治匈牙利。他進一步地加強了匈牙利國力和政府的權威。在他的統治下,匈牙利(特別是北部,今斯洛伐克一部分地區)成為文藝復興時期,歐洲的一個藝術文化中心。 1241 a mihcaan katukuh i 1242 a mihcaan, ci Ba-du satipan micumud mingawaw, Hungary (匈牙利) namapihaceng ku nikapeci’. satu Hungary(匈牙利) haymaw satu macakat mala nu Europe u saicelangay misatekeday hungti a kanatal. izaw ku salungayay masacidekay a lalangawan, mahiza u nu Xiou nuzuma a macakata a nikauzip macacayat tu. Hunyadi Matyas i 1458 a mihcaan katukuh 1490 a mihcaan mikuwan tu Hungar(匈牙利) talaayaw satu ciniza pasaicelang tu Hungary(匈牙利) atu cin-bu a icelang. i pikuwan niza hawsa, Hungary(匈牙利) “ uyzaan saca u nuwamisanay, ayzaay a Slovakia nu zumaay a kakitizaan” mala u palekalan tu lalangawan nalimaan a mihcaan, Ouzhou a kasaupuan kapulungay tu nalimaan lalangawan. == '''cin-經濟''' == 該國自然資源貧乏,主要礦產是鋁土,蘊藏量居歐洲第三。全國2/3的地區有地熱資源。農業占重要地位,主要產品有小麥,玉米,馬鈴薯和甜菜。工業以機械製造,精密儀器,食品加工和紡織為主,葡萄酒釀造非常出名。自2004年5月1日成為歐盟新成員之一,匈牙利經濟增長繼續表現出強勁勢頭。目前私有企業已貢獻占該國80%以上的GDP。2007年以後,由於全球經濟危機影響,匈牙利經濟迅速衰退。據統計,匈牙利是本次全球經濟危機的重災國之一。為了實現2020年加入歐元區的目標,該國需要進一步的經濟改革以增強市場自由化程度。 uyniay a kanatal caay kadadah ku nu tahakay a laculan, u tapang u ku’ng-can u Lu-tu, pisuped a kayadah sakatul i Europe. mamin i kanatal 2/3 a kakitizaan izaw ku akutiay a lalaculan. u kalukan ku tapang a kahenulan. tapang nipalumaan izaw ku habay, kubkub, malinsu, atu sicedamay a lami’. u kung-ye u kikay ku misangaay, nu keciay a kikay, misabaluhay tu kakanan atu mitenunay ku tapang, misaepah tu badisusu’ kya singangan.namakay 2004 a mihcaan lima a bulad cacay a demiad mala baluhay a tademaw nu Oumenng, Hungary (匈牙利) a cin-ci lalid sa icelang macakat. imahini izaw ku nu uzipay a kusi patahkal paanina uynian a kanatal payhun 80% katalakaw tu GDP. 2007 a mihcaan hawsa, mahamin ku kitakitay malilid tu kapelpel nu cin-ci, Hungary(匈牙利) kalamkam satu malawacu ku cinci. ducduc tu pulung nisulitan, Hungary(匈牙利) i kitakit u sapihacengay kalihanawan a cinci nu kanatal. maydih a malaheci’ tahkal i 2020 a mihcaan sibalucu’ micumud tu  Ouzhou a kalisiwan, uynian a kanatal maydih a talaayaw ku cin-ci pasumad.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%88%E7%89%99%E5%88%A9] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科 匈牙利:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%88%E7%89%99%E5%88%A9 [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 5sqd40fpu4sngz6ape9qtpbduan81pt Hunhungaz 0 3633 23045 23044 2019-11-21T15:32:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 48 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Hunhungaz == u sulit nu Hulam: 古楓部落 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hunhungaz. u kasalumaluma’ nu Hunhungaz sa, 65 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 229 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 219 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 4%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 84%, Pangcah(Amis) 4%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 6%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) , atu Tayan(Tayal). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] kiqqhh9b301htxcf1hznhkon1gvjd2k Husida 0 3634 86024 23062 2019-11-30T00:50:38Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Husida == u sulit nu Hulam: 藤枝部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Husida. u kasalumaluma’ nu Husida sa, 41 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 133 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 123 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 86%, Rukay(Rukai) 5%, Cou 1%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. 1 ku pakincalan i Husida niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 6rude830qpcm2f7krmge3b7x2gi0o70 Hwang Kyo-ahn 0 3635 23075 23074 2019-11-21T15:32:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Hwang Kyo-ahn December 2016.jpg|thumb|Hwang Kyo-ahn, 2016|alt=Hwang Kyo-ahn December 2016.jpg]] [[tangan:Flag of South Korea.svg|thumb|u hata nu South Korea|alt=Flag of South Korea.svg]] Hwang Kyo-ahn 4 bulad 15 demiad, Hwang Kyo-ahn, u misingkiway. 1957 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Korea, south]] ayza sa ci Hwang Kyo-ahn, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 12 bulad 9 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] bofrsrlyomf3lyoobr6o8fnmik79j3w Ian Khama 0 3636 23085 23084 2019-11-21T15:32:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Ian Khama (2014) (cropped).jpg|thumb|Ian Khama, 2014|alt=Ian Khama (2014) (cropped).jpg]] Ian Khama 2 bulad 27 demiad, Ian Khama, u misingkiway. 1953 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Botswana]] ayza sa ci Ian Khama, micakat a demiad sa i 2008 a mihca 4 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] gdaudmu6yx3czt3y0k89dtwpcvzy3i1 Ibrahim Boubacar Keïta 0 3637 128013 23102 2022-01-16T15:43:23Z 2A01:E0A:26:3D0:552C:17E4:A877:8063 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ibrahim Boubacar Keïta par Claude Truong-Ngoc décembre 2013 (cropped).jpg|thumb|Ibrahim Boubacar Keïta, 2013|alt=Ibrahim Boubacar Keïta par Claude Truong-Ngoc décembre 2013 (cropped).jpg]] [[tangan:Flag of Mali.svg|thumb|u hata nu Mali|alt=Flag of Mali.svg]] u tademaw nu kanatal a tapang, ci Ibrahim Boubacar Keïta (1945-2022). == nilacul == nalecuhan ciniza i 1 a bulad 29 a demiad 1945 a mihcaan, u ngangan niza ci Ibrahim Boubacar Keïta, u misingkiway a tademaw. lumeniay a banges niza. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mali]] ayza sa ci Ibrahim Boubacar Keïta, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 9 bulad 4 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] jkqjec2lwg0u1rebhr0tlo6y0ow9h0v Ibuh 0 3638 86023 23122 2019-11-30T00:50:31Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Ibuh == u sulit nu Hulam: 依柏合部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ibuh. u kasalumaluma’ nu Ibuh sa, 164 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 583 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 554 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 29 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 83%, Pangcha(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 3%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. inayay ku cacudadan i Ibuh niyazu’. inayay ku kyukay i Ibuh niyazu’. inayay ku pakincalan i Ibuh niyazu’. inayay ku pikuwanan i Ibuh niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Ibuh niyazu’. inayay ku padekuan i Ibuh niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] kcjhamywtio5570zj2wtbqc2cu4ko5i Icang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3639 23133 23132 2019-11-21T15:32:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Icang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] dopmirxv4czu2urr26qoc9hh4xkls3k Iceland 0 3640 128127 128126 2022-02-19T02:47:07Z AntiCompositeNumber 2114 Undid edits by [[Special:Contribs/72.10.10.248|72.10.10.248]] ([[User talk:72.10.10.248|talk]]) to last version by Sayan Tiway Sayuen wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Iceland.svg|thumb|u hata nu Iceland|alt=Flag of Iceland.svg]] u '''Iceland (Bing-dao 冰島)''' sa ilabu nu Europe, itiza i 65 00 N, 18 00 W u ahebal nu lala’ mapulung sa 103,000 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa 100,250 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 2,750 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademaw sa 335,878. kakalukan umah sa 18.7%, kilakilangan umah sa 0.3%, zumaay henay umah sa 81% caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Reykjavik]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 17 bulad 6 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Guðni Th. Jóhannesson]] (Kudeni.Yuhannye 古德尼·約翰內森), 1968 a mihca 6 a bulad 26 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Iceland (冰島) ayza, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 8 bulad 1 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Iceland (冰島) ayza sa ci [[Katrín Jakobsdóttir]], micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 11 bulad 30 demiad. == '''Iceland (Bing-dao 冰島)''' == 冰島(冰島語:Ísland)[註 1]是北大西洋中的一個島國,位於北大西洋和北冰洋的交匯處,通常被視為北歐五國之一[9]。冰島國土面積為10.3萬平方公里,人口為36萬,儘管面積不大,卻是歐洲人口密度最小的國家[10],也是世界範圍內人口密度很小的國家之一。冰島的首都是雷克雅維克,也是冰島的最大城市[11],首都附近的西南地區人口占全國的三分之二。冰島地處大西洋中洋脊上[12],是一個多火山、地質活動頻繁的國家。內陸主要是平原地貌,境內多分布沙質地、冷卻的熔岩平原和冰川。冰島雖然位於北極圈邊緣,但有北大西洋暖流所以氣溫適中。 Iceland (Bing-dao 冰島) a kamu island han, u amisbayuan u cacay subal a kanatal, itini i Bei-daxiyang atu Beibingyang a lalikeluhan, Beiou u sakalima a kanatalan a cacay. Iceland (Bing-dao 冰島) kanatal a lala’ u ahebal 10.3 a mang pen bang kungli, 36 a mangn ku tademaw, kanahatu caay ka ahebal ku hekal, Ouzhou a tademaw u ze’ket saadidi’ay nu kanatal, i kitakit u liwliw u ze’ket nu tademaw u saadidi’ay nu kanatal aca. Iceland (Bing-dao 冰島) u sakahenulan a tu-se u Reykjavik, u satabakiay aca nu Bing-dao(冰島)a tu-se, kahenulan a tu-se tapiingan nu satipan timulan a kakitizaan mahamin u tademaw nu kanatal tulu hun a tusa. Bing-dao(冰島) itiza i kulul nu Daxiyang, u yadahay au yadehay a lamal nu butu’, u yadahay a satebuc a kanatal, i lalabu nu kanatal u enal ku amin ku hekal, lalabu u liken amin ku lala’, u mabasaway nu maluminakay a ba’tu enal atu kuli a sawac. Bing-dao(冰島) kanahatu i lilis nu Arctic, nika izaw ku nu Bei-daxiyang kutiay a lahud sisa tatungus sa ku akuti’ 根據《殖民之書》的記述,歐洲定居者的歷史最早可追溯至公元874年,維京人殷格•亞納遜一行人是冰島最早的永久定居者,其他更早的定居者僅在冰島過冬[13]。其後的幾個世紀,斯堪地那維亞人在冰島定居,他們也帶來了蓋爾人奴隸。1262至1814年冰島成為了挪威的一部分,之後屬丹麥挪威聯合王國治下。1918年冰島宣布獨立並在1944年成立共和國。20世紀前,冰島人主要依靠漁業和農業為生,冰島亦曾是歐洲最低度開發國家。二戰時納粹德國於1940年4月9日攻占了丹麥和入侵挪威,冰島暫時取得獨立。 duduc tu nisulitan nu micumudan a tanemaw, Ouzhou ku nieneng i lalay u saayaway duduc katukuh tu kasumamada tu 874 a mihcaan, Wei-jing a tademaw ci Ingolfur Arnarson a tademawan nu Iceland (Bing-dao 冰島) u saayaway itizaay nu matenesay nu mueneng, u zuma u saayaway muenengay itiza dada’ i Bing-dao tu kasienawan. sazikuzay tu pinaatu tu a mihcaan, Si-kan-de-na-wei-ya a tademawan i Bing-dao(冰島) satu ku eneng, mikelid ku heni tu kuli nu Gai-er a tademawan. 1262 a mihcaan katukuh 1814 a mihcaan Bing-dao(冰島) mala u Nuowei a tademawan ku zuma, zikuzan satu tungusay Danmai Nuowei a lin-he-kuw tu pikuwan hawsa. 1918 a mihcaan Binngdao (冰島) sakamu satu a misateked atu i 1944 a mihcaan patizeng tu Kung-he-ku. ayaw tu kasumamadan tu 20 a mihcaan, Bing-dao(冰島) a tademaw tapang miida tu mibutingay atu malukay ku nisakauzip, satu Bing-dao(冰島) nau Ouzhou u mahaymaway macakat a kanatal. sakatusa a ngangayaw u Deguo i 1940 a mihcaan sepat a bulad siwa a demiad mingayaw tu Denmark atu midebung tu Nuowei, Iceland (Bing-dao 冰島) pacena’ a misateked. 德國海軍在北海游離嚴重威脅英國使英國於1940年5月佔領了冰島,以防德軍登陸冰島威脅英國北部,1941年6月美國及加拿大軍隊進駐冰島,英美加三國占領冰島直至二戰結束,可見冰島的戰略地位。漁業的工業化以及二次大戰後美國馬歇爾計劃的援助帶來了冰島的繁榮,1990年代冰島成為了世界最發達的國家之一。1994年冰島加入了歐洲經濟區,其經濟結構也因金融服務業的引入而趨向多元化。 Deguo bayuay a hitay i amisa bayu pihaceng ku nilakalak masawacuan ku Yingguo satu u Yingguo i 1940 a mihcaan lima a bulad maala tu ku Iceland (Bing-dao 冰島), matalaw a tatukusan nu Deguo a hitay Binngdao(冰島) a sawacuan nuwamisan a Yingguo, 1941 a mihcaan enem a bulad Meiguo atu Canda a hitay micumud misadabe muene i Bing-dao(冰島),Yingguo Meiguo cunus tu tuluay a kanatal miala tu ku Bing-dao(冰島) katukuh i pialesan tu sakatusa a ngangayaw, piazih hatini ku pingayaw nu Bing-dao(冰島). mibutingay u kikayam atu sakatusa a ngangayaw hawsa Meiguo Maxieer sibalucu’ a mipadang a pakalahad tu Bing-dao(冰島), 1990 a mihcaan u Bing-dao(冰島) mala u macakatay tu a kanatal i kitakit. 1994 a mihcaan Bing-dao(冰島) micumud tu Deguo a cin-cian, satu uyni u pikawaw nu cin-ci nu ngikuay a kawaw malilid tu payzayzaay yadahay a ku sasisumaay. 冰島文化與其他北歐斯堪地納維亞文化有很深淵源,大多數冰島人是斯堪地納維亞人和蓋爾人的後裔。冰島語屬北日耳曼語支,起源於古諾爾斯語並與法羅語及挪威西部方言接近。冰島的文化遺產主要為傳統冰島菜、詩歌和中世紀的冰島薩迦。在北約成員國中,冰島人口最少並且是唯一沒有常備軍隊的國家,僅有海巡部隊。 Bing-dao(冰島) a lalangawan atu nu zumaay a Beiou Si-kan-de-na-wei-ya a lalangayan talulung ku nikalalayatay tu lalangawan, katuud ku nu Bing-dao(冰島) a tademaw u Si-kan-de-na-wei-ya a tademaw atu iluc nu Gai-er a tademaw. Bing-dao(冰島) a kamu tungusay nu Bei-rierman a kamu, lalekalan i Gu-nuoer-si-yu a kamu atu Ho-ra a kamu satu Nowei misengi tu i satipanay a kamu. Bing-dao a lalangawan a nilaulan tapang u kasumamadanay a Iceland (Bing-dao 冰島) a lami’ , u dadiw atu teban kasumamadan a mihcaanay nu Bing-dao9冰島) a Sa-jia. i Beiyue a nisakapu a tademaw nu kanatalan, Bing-dao(冰島) a tademaw u cayay ka katuud a tademaw atu uyza cacay nayay ku zikuzanay a hitay nu kanatal, uyza dada’ u mizizaway tu bayu a hitay. == '''laylay歷史''' == 斯堪地那維亞人和凱爾特人在第9和10世紀間移民到冰島之前,冰島是除紐西蘭以外世界上最後一個無人居住的大島。公元930年,建立世界上最早的議會,並成立冰島聯邦,雖然這一議會此後並未運行多久。某些文字證據顯示,愛爾蘭人的僧侶曾經在北方人到達之前在冰島生活過,不過沒有考古學上的證據證明這一推斷。 Si-kan-de-na-wei-ya a tademaw atu Kai-er-te a tademaw i saka siwa atu cacay a bataan a mihcaan tu kasumamadan ayaw nu kabulawan tayza i Iceland (Bing-dao 冰島), Iceland (Bing-dao 冰島) uyza dada’ u New-Zealand i kitakit u sazikuzay nayay ku muenenga nu tademaw a subal. kasumamadad tu 930 a mihcaan i kitakit patizang tu saayaway pitatengilan nu tapang, satu patizeng tu Bing-dao(冰島) a lin-pang, kanahatu uynian a katatengil caay ka tenes ku pikawa. uzuma nisulitan mapatahkalal tu ku cun-ci’, Aierlan a tademaw u micyacayay a tademaw na i saamisay a tademaw ayaw na katukuhan namauzip i Iceland (Bing-dao 冰島), nika nai’ ku nu kauw-ku-secya tu nakamuan nisulitan a cin-min. 冰島保持了300年的獨立,隨後被挪威和丹麥統治。1814年丹麥-挪威聯合王國根據《基爾條約》分治之前,冰島是挪威國王的殖民地,此後成為丹麥的附屬國。1874年,丹麥政府給予冰島有限的自治,1918年,丹麥與冰島簽訂聯合法案,丹麥承認冰島王國(國王為丹麥國王兼任)為丹麥王國附屬的主權國。自此,冰島在內政方面進一步獲得了類似於保護國的獨立和主權,外交和國防方面丹麥仍保留權力。 Iceland (Bing-dao 冰島) mahizatu misateked tu 300 a mihcaan, kilul satu makuwan tu nu Nu-wi atu Tan-may.1814 a mihcaan Nu-wi atu Tan-may tuni sakaput a kanatal duduc tu Ci-al a katatelekan ayaw tu pikuwan, Iceland (Bing-dao 冰島) u micumuday nu Na-wi a Hunngti, satu mala u tngusay nu Tan-may a kanatal. 1874 a mihcaan, Tan-may a cin-bu patulas tu sateked a mikuwan tu Iceland (Bing-dao 冰島), 1918 a mihcaan,Tan-may atu Iceland (Bing-dao 冰島) matatelek tu sakapu a hulic,Tan-may palatatenga’ tu Hungti nu Iceland (Bing-dao 冰島) Hungti Tan-may a Hungti mikawaw henay tu zumaay, saki Tan-may a kanatal u misakakuay a kanatal. ayza satuway, Iceland (Bing-dao 冰島) a pikawaw tu cin-ce macakatu mahiza miadingay tu kanatal a misakaku amikuwan, tatengilan nu kanatal atu mipuputay a hetay u Tan-may miliwan tu sakaku a mikuwan, 1940年,納粹德國在二戰期間占領丹麥,冰島迅速宣布脫離丹麥的控制,獨立行使主權,保持中立狀態不變,冰島議會宣布冰島政府從丹麥國王收回冰島外交及其他事務的權力。同年英國擔心冰島倒向德國為進攻英國創造更好的條件,於是英國占領了冰島,次年美軍接替英軍駐守島上。丹麥國王繼續保持法律上的統治直到1944年冰島共和國建立。 1940 a mihcaan Deguo i sakatusa a pingangayaw maala tu ku Denmark. Bing-dao(冰島) kalamkam satu musakamu miliyasa tu pikelec nu Danmai, sacacay sa misakaku mikawaw, mahizatu tu ku kawaw caay kasumad, Bing-dao(冰島) kasaupian nu tapang matatengil sakamu sa Bing-dao(冰島) a cen-bu namakay Danmai a Hungti alaen tu ku Bing-dao(冰島) a dayhiw nu kanatal atu nu zumaay situngusay tu kawaw. tuyzaay a mihcaan u Yingguo malihanaw tu Bing-dao(冰島) a pazayza i Deguo a mingayaw tu Yingguo misabaluhay tu kapahay a kakaydihan a kawaw, u Yingguo satu miala tu Bing-dao(冰島), sakatusa a mihcaan u hitay nu Meiguo mikutay tu hitay nu Yingguo mueneng miading tu subalay. Denmark a Hungti malalid mahiza tu nu hulic a a pikuwan katukuh i 1944 a mihcaan Bing-dao(冰島) Kung-he-kuw patizeng tu kanatal. 新的冰島共和國是北約的成員國,並於1949年和美國簽訂了防衛冰島的協議。根據這一協議,美國在基夫拉維克設有軍事基地,一直到2006年9月底美軍單方面撤出。到目前為止冰島還沒有自己的軍隊。 baluhay a Bing-dao(冰島) Kung-he-kuw nu Beiyue a kanalal u sakaput nu kanatal a tademaw,  i 1949 a mihcaan atu Meiguo makaketun malakapu mipuput tu Bing-dao(冰島). duduc tu nikaketunan a kamu, Meiguo i Jifu-la-wei-ke izaw ku nipatuzeng tu a enengan nu hitay, katukuh i 2006 a mihcaan siwa a buld u hitay nu Meiguo uzuma miliyas. katukuh imahini Bing-dao(冰島) nai’ henay ku nu uzipay a hitay. 戰後幾十年來,冰島的經濟依賴於漁業,並因為這一資源和周邊國家發生過數次衝突,其中包括和英國著名的「鱈魚戰爭」。近年,因為大量投資重工業,冰島經濟逐漸多樣化,煉鋁業發展起來,經濟不斷自由化和私有化。2008年冰島發生了金融危機,並引發了一系列政治運動和變動。冰島通過EEA成為了歐洲經濟區的成員,但未加入歐盟。2009年7月17日,冰島政府向歐盟輪值主席國瑞典和位於比利時首都布魯塞爾的歐盟執委會正式申請加入歐盟,但於2015年3月12日宣布放棄加入歐盟。 zikuzan namangangayaw tu pinaay tu a mihcaan, Bing-dao(冰島) a cin-ci miida tu mibutingay, satu sayhan uynian nilaculan atu liwliw nu kanatal kinapinaay tu macacukah, u zuma pasu atu Yingguo u singngayay tu “Xueyu a ngangayaw”. ayzaay tu a mihcaan sayhan yadah pasayzaamin ku kalisiw tu nu kikayay a kusi, Bing-dao(冰島) a cin-ci hamaw satu yadah ku masazumaay, misaalumiay mapaleka tuway, u cin-ci lalid satu izaw ku nu uzipay atu kakuniza sanay. 2008 a mihcaan Bing-dao(冰島) caay tu kakapah ku gingku nilacilan, u cen-ce amin a kawaw masazuma tu. Bing-dao(冰島) makaawas tu EEA mala Ouzhou tu nu cin-ci kenis a sakaput, nika nacanay picumud tu Oumeng. 2009 a mihcaan pitu a bulad sabaw pitu a demiad, Bing-dao(冰島) a cin-bu pasayza i Oumeng makakutay ku tapang nu kanatal Ruidian atu itizaay i Bilishi a kahenulal a kenis Bulusaier a Oumeng nu wiyen-buy tatengaay tu misinsi sapicumud tu Oumeng, nika i 2015 a mihcaan tulu a bulad sabaw tusa a demiad musakamu miales micumud tu Oumeng. == '''cen-ce政治''' == === cen-bu政府 === 冰島的阿爾庭建立於930年,是世界上最早的現代議會。 現在的國會自1991年實行一院制,共有63名成員,一般由全國人民每四年選舉一次。 國家元首是總統,任期四年,可以連任,不限次數。 Bing-dao tu A-al-tin patizeng i 930 a mihcaan, i kitakit u satabalay nu ayzaay a syakay a tatengilal. Ayzaay a tatengilan nu kanatal namakay 1991 a mihcaan mikawaw tu cacayay a lekec nu kanatal, mapulung 63 ku tademaw, mahamin u tademaw nu kanatal sapet a mihcaan kanacacay a misingkiw. u Cung-tung nu kanatal, sepat a mihcaan malaCung-tung, kapah a malalid, nai’ ku tulas. == '''cin-ci 經濟''' == 冰島經濟主要依靠海洋漁業。漁業佔冰島60%的出口收入,雇用了8%的勞工。 2008年冰島面臨金融危機。在過去一年內,冰島貨幣對歐元的匯率大跌8成[19]。9月30日,接管了全國第三大銀行。10月7日,更接管了全國第二大銀行-冰島國家銀行(Landsbanki Islands)[20]。冰島國會並且緊急立法減低金融危機的衝擊。因為這些銀行的資產是冰島140億歐元的國內生產總值(GDP)的9倍,冰島可能要面對銀行破產[21]。總理蓋爾•哈爾德曾警告冰島正面臨全國破產的危機[22]。 Bing-dao a cin-ci angangngan miida tu mibutingay i bayu. mibutingay i Bing-dao izaw ku 60% ku nipatakayan a kaliyuw, miyung tu mamikuli a tademaw 8%. 2008 a mihcaan Bing-dao kalihanawan ku nikalalacal nu ginhku. i ayaw tu cacay a mihcaan, Bing-dao a kalisiw tuyni Ouzhou a kalisiw zumaay a aca nu kalisiw maselep tu walu. siwa a bulad tulu a bataan a demiad. mikuwan tu hamin nu kinatal saka tulu tabakiay a bingku. cacay bataan a bulad pitu a demiad, ngaleb mikuwan tu mahamin ku kanatalay sakatusa tabakiay a gingku Bing-dao a kanatalay a gingku “Landsbanki Islands”. Bing-dao a tatengilan nu kanatal sakalah satu palekal tu hulic a miselep tu nu kalihanawan a macacukah ku kalalacal nu gingku. zayhan uynian a gingku tu nilaculan nu Bing-dao tu 140 ei’ nu Ouzhou a kalisiw nilaculan nu kanatal mapulung ku aca “GDP” palabas tu siwa, Bing-dao hakay a musuayaw tu nikakihkih nu gingku. situngusay mikelida ci Gai-er-ha-er na mitudawa tu Bing-dao a mahamin i kanatal a musuaya tu kalihanawan nu kakihkih. == '''mikawaw tu aidangan旅遊業''' == 冰島自然風光獨特,有很多只有冰島才有的特色旅行項目,冬季冰島還是熱門的看北極光的目的地。冰島曾多次被著名媒體評為最佳旅行目的地,包括《動物星球》、《國家地理雜誌》、《衛報》等[23]。2008年金融危機之後,冰島克朗大幅貶值。作為重振經濟的舉措之一,冰島開始有意吸引外國遊客前來觀光旅遊,冰島旅遊業迎來爆發式增長。[24]自2010年以來,冰島的遊客數目不斷刷新。2018年,前往冰島的遊客數量突破230萬,冰島由此成為世界上遊客/居民比例最高的國家。[25]。不過在冰島越來越受歡迎的同時,旅遊業的發展也帶來了一些負面影響,引起冰島本地人的熱烈討論[26]。 Bing-dao u micidekay salunganay a hekal, yadah ku masazumaay a idangan u Bing-dao dada’ ku izaway, kasienawan u Bing-dao sacingalawan miazih tu pey-ci-kung u kakaydihan tayza. Bing-dao kinapina tu nu singanganay a ey-ti musakamu tu sakapahay kakatayzaan nu miidang, pasu aadupan-sin-ciw, kanatal a hekal a lala’ a cudad, uy-paw. 2008 a nihcaan, kalihanawan ku nikalalacal nu giku hawsa. Bing-dao a Krona kanatalay a kalisiw tabaki ku nikaselep. u sapalekal tu cin-ci a mikawaw tu zumaay a sapacakan, Bing-dao malingatu a maydih a mililid tu zumaay a kanatal patayni papiidang tu labang, Bing-dao u mikawaway tu papiidang sapiwah satu macakat.2010 a mihcaan, Bing-dao katuud satu ku miidangay nu labang. 2018 a mihcaan, tayzaaay i Bing-dao miidangay a labang katuud tu malamas tu 230 a mang, Bing-dao nahahini sa i kitakit nu miidangay a labang muenengay a tademaw palalecad u satalakaway nu kanatal. nika i Bing-dao imahini katuud satu ku manamuhay, mipaidangay a  kawaw tu nikalahad a izaw ku patelac a malilid, a malilid ku i Bing-dao a tademaw makangkang tu masasukamu. == '''tademaw (人口)''' == 1703年冰島舉行第一次人口普查,當時人口為50358,至1801年降到47240。19世紀人口略有增加,1901年增到78470。20世紀初期經濟成長迅速,人口也相對猛增,1940年達到121474。在第二次世界大戰期間以及戰後初期,生活水準迅速提高,人口增加率也快速上升;年增加率在1950年代達到頂峰,而自1960年以來即不斷下降,主要原因是出生率降低並不斷有人移出。進入1990年代後隨著冰島經濟快速發展,出生率有所提高,冰島人移民數量減少,而東歐和亞洲移民移入數量逐年增多,人口增加很快。到2006年1月9日,冰島人口已達到30萬人 1703 a mihcaan Bing-dao mikawaw tu saayaway a pikisa tu hu-ku-mibu, itawyaay 50358 ku tademaw, katukuh 1801 a mihcaan maselep tu 47240. kasumamadan tu 19 a mihcaan izaw tu ku nikacunus nu tademaw, 1901 a mihcaan macunus tu 78470. kasumamadan tu 20 a mihcaan tu nikalingatu cin-ci kalamkam a macakat u tademaw malecad bahal sa macunus ku tademaw, 1940 a mihcaan katuku tu 121474. i sakatusa nu kitakit ngangayawana atu malingatu zikuzan nu ngangayaw, kalamkam a macakat kapah ku nikauzip nu tademaw, u tudemaw sakalamkam satu macunusa. paymihcaan tunikacunus i 1950 a mihcaan katuud satu. pakay1960 amhcaan lalid satu maselep, angangngan a lalekalan u nilecuh maselep tu atu izaw ku mabula a tademaw. micumuday i 1990 a mihcaan kilul tu nu Bing-dao a cin-ci kalamkam sa malahad, u nilecuhan katuud tu, Bing-dao nu mabulayaw caay tu ka katuud mawada’ tu, u Tung-uo atu Yazhou mabulaway micumuday paymihcaan katuud ku nikacunus, kalamkam ku nikacunus nu tademaw. katukuh i 2006 a mihcaan cacay a bulad siwa a demiad, tademaw nu Bing-dao katukuh tu tulu a bataan a mang. == '''lalanawan(文化)''' == 冰島是世界上最快樂的國家之一[來源請求]。2010年6月27日,冰島正式成為世界上第九個承認同性婚姻的國家。同一天,冰島時仼總理約翰娜•西於爾扎多蒂與她的長期同性伴侶結婚。 Bing-dao(冰島) i kitakid u salipahakay a kanatal. 2010 a mihcaan enem a bulad tusa nataan izaw ku pitu a demiad, (Bing-dao(冰島) u tatengaay i kitakid saka siwa u nipalatatengaan u  a kanatal tatama atu tatami tu malaacawa. Uyzaan tu a demiad, (Bing-dao(冰島) nu ayzaay a mucuwayay ci Johanna Sigurzardottir atu kalecad niza u tatayna malaacawa.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%B7%E5%9C%B0] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科 冰島:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%B0%E5%B2%9B</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 84ezn8j82mzyinqfxs8kyzc6l71nf7n Icep-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3641 98976 98974 2021-01-23T14:10:55Z Tokoabibi 25 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Icep == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah(Amis) a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yuan-min-huy a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ran-chan-ruy(阮昌銳) sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p55 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] i61q82c2ut5gxt75hlnf94pj1lctd6h Ido-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3642 23169 23168 2019-11-21T15:32:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Ido == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] tre2m6ghlbi4s2ynj0ycpx3g50f7cr3 Idriss Déby 0 3643 106989 106282 2021-04-20T19:03:17Z R.T. Rekola 1646 RIP wikitext text/x-wiki [[tangan:Idriss Deby Itno IMG 3731.jpg|thumb|Idriss Déby, 2020|alt=Idriss Deby Itno IMG 3731.jpg]] [[tangan:Flag of Chad.svg|thumb|u hata nu Chad|alt=Flag of Chad.svg]] Idriss Déby 6 bulad 18 demiad, Idriss Déby, u misingkiway. 1952 a mihca nalecuhan - 2021) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Chad]] ayza sa ci Idriss Déby, micakat a demiad sa i 1990 a mihca 12 bulad 2 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] j3ihvilpiyz84c4so2y6cnh4i6dr9ow Igor Dodon 0 3644 23188 23187 2019-11-21T15:32:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Igor Dodon MoscowTass 01-2017.jpg|thumb|Igor Dodon, 2017|alt=Igor Dodon MoscowTass 01-2017.jpg]] [[tangan:Flag of Moldova.svg|thumb|u hata nu Moldova|alt=Flag of Moldova.svg]] Igor Dodon 2 bulad 18 demiad, Igor Dodon, u misingkiway. 1975 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Moldova]] ayza sa ci Igor Dodon, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 12 bulad 23 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ob5fpri3yljo3b0x3pjlo8pjc73kcdj Ihownang 0 3645 86022 23224 2019-11-30T00:50:17Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Ihownang == u sulit nu Hulam: 紅葉部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ihownang. u kasalumaluma’ nu Ihownang sa, 436 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,296 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,223 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 73 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 75%, Pangcha(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 2%, Sejek(Seediq) 1%, Yuwatan(Bunun) 6%, zumazuma 8%. === u Taluku a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, katuud ku Taluku a tademaw itini mueneng, u zuma sa u Pangcha Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', tuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] lexz3gn0qnxi3ia6pyebqu3ikwsrkuf Ikay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3646 23233 23232 2019-11-21T15:32:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Ikay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] slueg1ai9wuxzjhy6cnxyqovnfsuafi Ike Borsavage 0 3647 23245 23244 2019-11-21T15:32:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ike Borsavage |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1924 a mihcan 7 a bulad 25 a demiad/ Plymouth, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |19 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Temple (1946–1950) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1950/saka 5 ku uwac/silsil 51 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia Warriors |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1949–1950 Wilkes-Barre Barons 1950–1951 Philadelphia Warriors 1951–1952 Middletown Guards pahanhanan tu kawaw |} Ike Borsavage nalecuhan i Plymouth, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Ike Borsavage i 1950 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 5 ku uwac atu silsil 51, namapili’ tu nu Philadelphia Warriors putiput. 7 bulad 25 demiad, 1924 a mihca, Ike Borsavage, miunduay. (mapatay i 2014 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] hx7cbdf0tun1vi7dz99za12kz7ajsot Iko-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3648 23256 23255 2019-11-21T15:32:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Iko ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] b45vwb3yw3ufloa1ruhv4aw4ro4k24s Ilausan 0 3649 23292 23291 2019-11-21T15:32:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 35 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Ilausan == u sulit nu Hulam: 依勞善部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan ku niyazu’ nu Ilausan. u kasalumaluma’ nu Ilausan sa, 110 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 392 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 266 ku tademaw, pakalatu 68%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 126 ku tademaw, pakalatu 32%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 67%, Tayan(Tayal) 1%, Puyuma 1%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u Tayal a niyazu' kuyni. u Yuwatan(Bunun) sananay, cayay katalakaw ku uzip, kizumu ku uzip, mabana miadupay a cidekay. u Incumin a tademaw tu, u Bunun a cidekay kaduut ku tademaw. u zuma a tademaw sa u Tayan atu Puyuma. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] new6j2dobmvvjtg6f2tubwvrmufm6y4 Ilham Aliyev 0 3650 111193 111192 2021-05-25T01:15:47Z Tiway Komod 1723 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Ilham_Aliyev_was_interviewed_by_Euronews_TV_(cropped)_(cropped).jpg|thumb|Ilham Aliyev|alt=Azerbaijani President Aliyev Participate in a Meeting With Secretary Kerry and Other Global Leaders on the Nagorno-Karabakh Conflict in Vienna (26452164084).jpg]] [[tangan:Flag of Azerbaijan.svg|thumb|u hata nu Azerbaijan|alt=Flag of Azerbaijan.svg]] === Ilham Aliyev === 12 bulad 24 demiad, Ilham Aliyev, u misingkiway. 1961 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Azerbaijan]] ayza sa ci Ilham Aliyev, micakat a demiad sa i 2003 a mihca 10 bulad 31 demiad. === u ngangan niza === * u ngangan nu hulam:伊爾哈姆.阿利耶夫 * u ngangan nu Azerbaijan:Ilham Aliyev * u ngangan nu Sakizaya:Yielhamu.Aliyebu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 |v |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:en:Ilham_Aliyev|Ilham Aliyev]] [[Kakuniza:Azerbaijan]] 1kx3k34i3puravave20vqqjzqdmacl3 Imaorod 0 3651 23350 23349 2019-11-21T15:32:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 47 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Lanyu villages.svg|thumb|Lanyu]] == Imaorad == u sulit nu Hulam: 紅頭部落 Imaorad niyazu' itiza i satipan-satimul nu Lanyu subal, u kamu u Tau cidekay sa u " I-mowrod", sakaizaway sa u masaupu tu tademaway a niyazu'. u lalangawan nu kungku nu timu. itebal nu Yulen niyazu', u salaedan nu lala' namakay 核廢廠 katukuh i Hoto sa'wac. izaw ku padekuan itiza, izaw ku yubin itiza. ya 核廢廠 itizatu. == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Iratay. u kasalumaluma’ nu Iratay sa, 260 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 751 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 632 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 119 ku tademaw, pakalatu 16%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] *[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[http://www.taitunglocale.com.tw/news_ditial2.php?bID=1446&id=1446&action=hit 台東所在] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Tau]] [[kakuniza:Yincumin]] elhxb1b1kt4hqb3c3247hmd9zw90npt Imas-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3652 108154 107880 2021-05-04T02:08:45Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] '''ngangan nu tatama : Imas''' == nilacul == === u siwkay nu ngangan === tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay pancahay (原住民族委員會) a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ruanchanruy(阮昌銳) sasaydan(教授) a cudad sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan(日本) a cudad sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Chengci Tabakiay Cacudadan(政治大學) a sulit sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u Pangcah a tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yincumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) === u angangan nu ngangan === tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. === kakuniza nu ngangan === {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} === u canan a cidekay === {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *pancahay (原住民族委員會)-sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Ceng-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cong-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:tatama]] n1ujvxughqs9277ei2ht60zr11tg0qi Inay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3653 23380 23379 2019-11-21T15:32:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Inay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] jm93f6k012ihfy2otxj9v8if3h30so8 India 0 3654 116342 114957 2021-06-20T15:05:40Z Komod.sayuen 1721 wikitext text/x-wiki [[tangan:India_(orthographic_projection).svg|thumb|pueneng nu India ]] [[tangan:Flag_of_India.svg|thumb|hata nu India]] [[tangan:Portrait_Gandhi.jpg|thumb|wama nu kanatal kandi]] u '''India (印度)''' sa i labu nu Asia, itiza i 20 00 N, 77 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 3,287,263 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 2,973,193 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 314,070 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 1,266,883,598. kakalukan umah sa 60.50%, kilakilangan umah sa 23.10%, zumaay henay umah sa 16.40% wama nu kanatal sa ci Kandi. caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u New Delhi([[:zh:新德里|新德里]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 26 bulad 1 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (總統)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Ram Nath Kovind]] (Lamu.Nate.Kewende [[:zh:拉姆·纳特·科温德|拉姆·納特·科溫德]]), 1945 a mihca 10 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu India (印度) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 25 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu India (印度) ayza sa ci [[Narendra Modi]], micakat a demiad sa i 2014 a mihcaan 5 bulad 26 demiad. == '''India( 印度)''' == 印度共和國(印地語:भारत गणराज्य,Bhārat Gaṇarājya;英語:Republic of India),通稱印度,是位於南亞印度次大陸上的國家,面積位列世界第七,是亞洲面積第二大的國家,無爭議領土面積298萬平方公里。印度人口眾多,截至2020年11月印度擁有13.6億,位列世界第二,僅次中國的14億人口,按國內生產總值計算,印度現為世界第五大經濟體。 India masakaputay kapulungan a kanatal “India a kamu भारत गणराज्य,Bhārat Gaṇarājya, Ing a kamu, Republic of India”, ngangan India, tini i nanya India cacay tukus  a kanatal, u hekal nipasiluc i kitakit u sakapitu, Asia a hekal u sakatusa tabakiay nu kanatal, caay kacaculi hekal a alala’ 298 a mang pinbang kungli. katuud ku tademaw nu  India, katukuh i 2020 a mihcaan sabaw cacay a bulad India izaw 13.6 a yi’ ku tademaw, nipasiluc i katakit u sakatusa, uyni dada’ [[China]] 14 a yi’ ku tademaw, kilul pulung niasipan nu kantal  tu nilecuhan, zayza India a sakikalisiw i kitakit saka lima nu tabakiay. 印度並非單一民族及文化的國家,民族和種族繁多,印度人中的印度斯坦族占印度總人口的大約一半,各族群都擁有各自的語言文字,僅憲法承認的官方語言就有22種之多,其中印地語和英語被定為印度共和國的聯邦官方語言, India cayay kau cacayay a binacadan a lalangawan nu kanatal, katuud ku binacadan atu kasasisuma a binacadan, India a tademawan u India s-tan a binacadan macalap pakala tu pangkiw nu pulung nu India a tademaw, paybinacadan izaw amin ku nu uzipay a kamun u sulit, uynu dada’ hulic katinengan nu kakatalay a kamu a izaw ku tusa a bataan izaw ku tusa a lamangan ka yadeh, uynian u In-ti a kamu ('''[[:zh:印地语|印地語]])''' atu English (英語) a kamu mapanutek mala u India masakaputay kapulungan kanatal a lyen-pang kanatalay a kamu. == '''laylay (歷史)''' == 印度存在過舊石器時代和新石器時代。古印度在印度河的印度文明是世界上最早的古文明之一,最遲在公元前2500年,印度河流域就有古代印度人創造的文明,由於最早發現該文明遺址的地方位於現在巴基斯坦境內的哈拉帕和摩亨佐-達羅,所以這個文明也被稱為印度河文明或者哈拉帕文明。 India masupet tu ku malumanay ba’tu a ziday atu baluhay ba’tu a ziday. kasumamadan a India i India a sauwac sakacakatay a India i kitakit u saayaway cacay kasumamada u sacakatay, sautangay i celah ayaw nu 2500 a mihcaan, India a sauwac kalikidan nu nanum izaw tu ku kasumamadan India a tademaw misanga’ tu sacakatay, nasaayaway maazih kuynian sacakatay a nazipaan nisubelidan a tuud kakitizaan tini i ayzaay a [[Bangladesh]] (巴基斯坦) labu nu kanatal tu Harappa ( [[:zh:哈拉帕_(巴基斯坦)|哈拉帕]]) atu mu-hen-cuw-ta-luw (摩亨佐-達羅), sisa kuynian sacakatay pangangan han India a sauwac sacakatay atu Harappa ( [[:zh:哈拉帕_(巴基斯坦)|哈拉帕]]) a sacakatay. 古印度人建立了嚴密的社會等級制度,不過該文明在公元前2000年左右的時候突然衰落,印度河流域文明崩解,其文化的載體語言和文字也衰亡,無人能懂。導致古印度文明衰落中斷的原因至今在考古界則莫衷一是。 kasumamadan a India a tademaw patizeng tu misaedesay a syakay a lekec, nika uynian sacakatay i celah ayaw nu 2000 a mihcaan katenes hawsa bahal sa malawpes, India a sauwac kalikidan nu nanum mapesa ku sacakatay, uzuma a lalangawan nu uzipay a kamu atu sulit malawpes tuway,  nai' ku matinengay nu tademaw. malilid ku kasumamadan a India sacakatay malawpes maketun u lalekalan katukuh ayza i micekuway tu kasumamadan a tuud nai’ ku laheci a icuwa ku malucekay asaan. 近代基因研究顯示印度人彼此的基因差異較小,可能是在古代遭遇過大天災使人口大幅減少的緣故。另有一些專家認為主因是印度河流域的大洪水或發生乾枯。 ayzaay a ziday cicilitan nicekiway tahkal tu ku nu India a tademaw masa cicilitan adidi' ku masasumaay, hakay u i kasumamadan namadaceb nu tabakiay lalayanay a satebuc mawada’ tu ku tademaw. zuma izaw ku mitesekay  hicasa u angangan u India a sauwac kalikida nu nanum namabalat  atu  makedal. 公元前1500年左右,自印度西北部的雅利安人族群入侵印度西北部的印度河流域和北部的恆河流域,在之後的數世紀中,雅利安人逐漸定居並從事農業活動。雅利安人帶來的外來語言取代了當地語言,在文化上並與當地人結合,創造了經典的吠陀文化。 celah ayaw nu 1500 a mihcaan naytu, makay India satipan nuwamisan a Aryan a tademaw ([[:zh:雅利安人|雅利安人]]) binacadan midebung tu India satipan nuwamisan nu India a sauwac kalikidan nu nanum atu nuwamisan a Heng a sauwac kalikidan nu nanum, i zikuzan pinaay tu nu kasumamadan a mihcaan, Aryan a tademaw ([[:zh:雅利安人|雅利安人]]) haymaw satu mananel u kaluk ku kawaw. Aryan a tademaw ([[:zh:雅利安人|雅利安人]]) mikelid tu nu tauay a kamu mikutay tu tiniay a kamu, i lalangawan matatungus tu tiniay a tademaw, misanga' tu siacaay salunganay a lalangawan nu ''Veda'' (吠陀文化).  而這一文明相對於印度河流域的印度河文明而言晚了幾個世紀,故與之相對地,一般稱之為恆河文明。雅利安人入侵後,為了區別本地土著和雅利安人,種姓制度慢慢開始在印度盛行。 uynian sacakatay palalecad i India sauwac kalikidan nu nanum India sauwac sacakatay mautang tu pinaay a kasumamadan a mihcaan, caay tu ka hapinang, zuma nipangangan Hen  sauwac sacakatay. Aryan a tademaw ([[:zh:雅利安人|雅利安人]]) namidebung hawsa, sakay pasazuma tu tiniay a binacadan atu Aryan a tademaw ([[:zh:雅利安人|雅利安人]]), pasazuma tu tademawan a lekec haymaw sa malingatu i India mabangbang. == '''hekal a lala' (地理)''' == 印度地處北半球,位於北緯6度44分至35度30分、東經68度7分至97度25分之間。印度是世界第七大國,總面積317萬平方公里。印度從北到南全長3,214公里,從東到西全長2,993公里,印度半島亦是南亞的主體。 '''India''' a kakitizaan nuwamisan pela hakal a lala’, tini i amisbalat enem pasintu sepat a bataan izaw ku sepat a saculil katukuh tulu a bataan izaw ku lima pasintu tulu bataan a saculil, wali telek enem bataan izaw ku walu a pasintu pitu a saculil katukuh siwa a bataan izaw ku pitu a pasintu tusa a bataan izaw ku lima a saculil a laed. '''India''' i kitakit sakapitu tabakiay a kanatal, pulung nu hekal 317 a mang km<sup>2</sup>. '''India''' namakay nuwamisan katukuh nutimulan hamin a katanaya’ 3,214 km, makay nuwalian katukuh satipan hamin a katanaya’ 2,993 km, '''India''' pela' a subal nu timulan a Asia (南亞) a angangan. == '''sakikalisiw (經濟)''' == 印度是世界上發展最快的國家之一,經濟增長速度引人矚目。2017年國際貨幣基金組織評估印度經濟國內生產總值為2.611兆美金,是世界第六大經濟體,和英國與法國相差無幾;2017年世界銀行評估 印度經濟國內生產毛額為2.59兆美金,印度同樣評比為世界第六大經濟體。 '''India''' i kitakit u sakalamkamay malahad a kanatal, sakikalisiw a kacakat kalamkam mililid ka hemekan nu tademaw. 2017 a mihcaan kitakit a kalisiw cicin a sakaput piazih tu India a sakikalisiw kanatalay u nilaculan pulung nu aca 2,611 ecaw nu Amilikaay a kalisiw, i kitakit saka enem tabakiay a sakikalisiw, atu UK (英國) atu France (法國) caay ka hacica ku kasazuma, 2017 a mihcaan kitakit a gingku piazih tu India a sakikalisiw nilaculan nu kanatal a kalisiw 2,59 ecaw nu Amilikaay a [[kalisiw]], malecad ku papilecad nu '''India''' tu sakaenemay a tabakiay sakikalisiw nu [[kitakit]]. == '''tademaw (人口)''' == 2011年3月31日,印度人口普查委員會對印度全國的人口進行了普查,結果顯示印度的人口達到1,210,193,422人,是世界上僅次於中國的人口第二大國,於2001年至2011年間的年均人口增長率為1.76%,較前一個十年(1991年至2001年)的2.13%為低。 2011 a mihcaan tulu a bulad tulu bataan izaw ku cacay a demiad, India a tademaw mikinsaay a wiyehuy sakay India hamin kanatalay a tademaw mikawaw mikinsa, masaheci tahkal India a tademaw katukuh 1,210,193,422 ku tademaw, i kitakit uyni cacay i China a tademaw sakatusa tabakiay nu kanatal, i 2001 a mihcaan katukuh 2011 a mihcaan a mihcaan u tademaw macakat tu 1,76 %, palecad ayaw cacayay cacay bataan a mihcaan “1991 a mihcaan katukuh 2001 a mihcaan” tu 2,13 ka i sasa. == '''binacadan (民族)''' == 印度的主要族群包括了72%的印度-雅利安人和25%的達羅毗荼人。印度還有一群非定居的族群,如以打鐵聞名的加督利亞洛哈爾人,以遊牧為生的拉巴里人;也有以採集和狩獵維生,或是從事鹽商、算命師、法術師、阿育吠陀治療師、變戲法者、石磨工、刺青師傅等行業。人類學家已辨識出印度約有500個非定居的流浪團體,人數可能高達8000萬人。 '''India''' angangan a binacadan pasu tu 72% nu India Aryan a tademaw (印度-雅利安人) atu 25% nu Dravidian a tademaw ([[:zh:达罗毗荼人|達羅毗荼人]]). India izaw henay ku cayay ka nanelay a binacadan, mahiniay u singanganay misamukinay nu Cya-tu-li-ya-luw-ha-al a tademaw (加督利亞洛哈爾人), u sakauzip pahabayay tu a adupan nu ''Labari'' a tademaw (拉巴里人), izaw henay u mialaay  misupeday atu miadup ku sakauzip, atu mikawaway misiwbayay tu cikah, miecaway saydan, mitimaay, ''Ayurveda'' (阿育吠陀) mingaayay tu imelang a saydan, mitizimaay, mimulicay tu ba’tu a kuli, mikulitay tu uzip a sayhu a kawaw amin, mitesekay micekiway a tademaw mahapinang  tahkal India pakala izaw ku lima a lasubu cayay ku minanelay u milakalakay a sakapu, tademaw hakay katukuh walu malebut a mang ku tademaw. == '''singku (宗教)''' == 印度也是一個宗教色彩非常濃厚的國家,是眾多宗教的發源地,幾乎能在印度找到世界上所有的宗教,被稱為「宗教博物館」。 India u satesekay a singku nu kanatal, u lalekalan nu katuuday a singku, India mahamin makilim ku kitakitay mahicahicaay a singku, mapangangan tu "singtu puw-u-kuwn". 全印度約有80.5%的人口信仰印度教,其他的主要宗教團體還有伊斯蘭教(15%)、錫克教(1.9%)、耆那教(0.4%),又因早期敘利亞基督教的傳入和近現代受到英國殖民統治,也存在基督教(2.3%)。 hamin u India izaw ku 80,5% ku tademaw misingkuay tu India a kiwkay, uzuma angangan u singku a sakaput izaw henay nu Islam kiwkay (伊斯蘭教) “15%”, Si-kek ciyaw “1,9%”, Sikhism kiwkay “0,4”, zayhan kasumamadan Syriac kiwkay (敘利亞基督教) a padutusay a tademaw atu ayzaay tu a ziday makuwan nu midebungay nu UK(英國), masupet i Christian(基督教) “2,3%” 佛教起源於印度,如今在印度的影響力比較小,占總人口的0.8%,但佛教的傳播對印度周邊的國家卻有相當大的影響。十四世達賴喇嘛流亡印度後,每年都有眾多佛教徒前往朝聖。 u lalekalan nu mipaypayay i '''India''', imahini i India maliliday caay katabaki, macalap ku pulung nu tademaw 0,8%, nika mipaypayay patiyakay sakay India tapiingay a kanatal sika [[tabaki]] ku kalilid, sabaw sepat kasumamadanay a ziday Dalai Lama (達賴喇嘛) namilakalak i India hawsa, paymihcaan katuud ku mipaypayay a tademaw tayza mibaung.   == '''lalangawan (文化)''' == 印度是一個多語言的國家。雖然英語仍是官方語言之一,不同語言的族群對母語的電影有很殷切的需求,造就了電影業的發展,尤以孟買為基地的印地語電影業發展最為成熟,被譽為寶萊塢(取自Bombay與好萊塢Hollywood)。所以印地語的電影產量和票房數字均最大。很多在印度其他地區成名的電影工作者都會到寶萊塢尋找機會。不同地區的電影會互相模仿,所以同一套電影可能會有不同語言的版本。 India u yadahay kamu a kanatal. kanahatu u Ing ku kamu nu kanatalay tu ku kamu,, cayay kalecad a kamu nu binacadan sakay binacadan kamu a iga mutesek ku nikaydih, masanga’ mapalahad ku iga a kusi, uyza u Mumbai malu angangan a In-ti a kamu iga a kawaw  mazuhem tu ku nipalahad, sipangangan tu Bollywood (寶萊塢) “pakay Bombay atu Hollywood”. sisa In-ti a kamu (印地語) nipaigan a kayadah atu niaziay a payay u nisulitan palalecad u satabakiay. katuud i India nu zumaay a kakitizaan singanganay a iga mikawaway tayza amin i Paw-lay-u mikilim tu ngala'. cayay ka lecad a kakitizaan u paigaay masasutudung , sisa malecaday a iga hakay caay ka lecad ku kamu cudad.       == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6] *[http://www.cia.gov/ CIA] *[http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] *[[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *中文維基百科 : 印度 :https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 6pzt3wa2txgmbs08ikp1fn7hwwvrl2b Indonesia 0 3655 116343 109368 2021-06-20T15:06:59Z Komod.sayuen 1721 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Indonesia.svg|thumb|u hata nu Indonesia|alt=Flag of Indonesia.svg]] u '''Indonesia (印度尼西亞)''' sa i labu nu Ya-cuo, itiza i 5 00 S, 120 00 E u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 1,904,569 km<sup><small>2</small></sup> u [[ahebal]] nu [[lala']]ay sa izaw ku 1,811,569 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa izaw ku 93,000 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]]an sa 258,316,051. kakalukan [[umah]] sa 31.20%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 51.70%, zumaay henay [[umah]] sa 17.10% caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. 印度尼西亞共和國(印尼語:Republik Indonesia,IPA讀音:[rɛpʊblɪk ɪndɔnɛsɪa]),通稱「印度尼西亞」或簡稱「印尼,為東南亞國家;由17,506個島嶼組成,是世界上最大的群島國家,疆域橫跨亞洲及大洋洲,別稱「萬島之國」。印度尼西亞人口超過2.8億,為世界上人口第四多的國家。 Indonesia ka[[pulung]]an a masakanatal (Indonesia a kamu RepubliIndonesingiha, IPA a [[ngiha']]: [rɛpʊblɪk ɪndɔnɛsɪa]) pangangan han Indonesia pangangan aca tu “In-ni”, tini i tung-nan-ya a Kanata, i 17,506 a [[subal]] a nisa[[kaput]]an, i [[kitakit]]ay u sa[[tabakiay]] masacacayay a subal a  [[kanatal]], i [[liwliw]] nu hekal, mibalat maawas ku Ya-cou atu Ta-yang-cou, ngangan tu “Wan-taw a kanatal”. Indonesia a [[tademaw]] maawas ku 2.8 a yi’ i kitakit u saka sepat u katuuday a tademaw nu kanatal. 由於島嶼遍布,印度尼西亞人分屬數百個不同民族及語言,最大的族群為爪哇族,並在政治上居主導地位。國家語言、種族多樣性、穆斯林占多數人口、殖民歷史及反抗殖民為印度尼西亞人的共同身分。印度尼西亞國家格言「Bhinneka Tunggal Ika」(存異求同)闡明了多樣性及國家的型態。 uyza subal amin, Indonesia a tademaw pa[[lasic]] [[tungus]]ay lasubu ku masazumaay a kamu nu [[binacadan]], u satabakiay a binacadan u Cuwa-wa a binacadan, tini i cence u tapang situngus a mikelid. u kamu nu kanatal, yadah ku mahicahicaay nu binacadan, Mu-s-lin katuuday a tademaw, midebungay i laylay atu paculiay micumiday u Indonesia a tademaw ku [[pulung]] u [[malecaday]] tu. Indonesia a kanatal u kamu “Bhinneka Tunggal Ika” (caay ku nizateng) sikamu tu mhicahicaayay a kawaw nu kanatal. 國家的天然資源豐富,但貧窮仍相當普遍,因而在世界各地有不少的印尼籍移工,但也有針對該地天然資源保育或收穫而來的西方人,國際交流程度不低。 kanatal  yadah ku nu lala'yanay a [[lalaculan]], niku katuud ku pa[[kuyu]]cay, zayhan i kitakit i cuwacuwa a [[kakitidaan|kakitizaan]] katuud ku ma[[bulaw]]ay nu In-niay a  kuli, nika izaw ku tucek sanay tu tiniay lala'yanay a lalaculay tu [[pahabay]] atu nilagecad nu i satipanay a tademaw tayni, [[kitakit]] kuni kalalacal nu kanatal caay ka a didi’. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u [[tapang]] tusu nu [[kanatal]] sa u Jakarta ([[:zh:雅加达|雅加達]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu [[kanatal]] [[demiad]] sa 17 [[bulad]] 8 [[demiad]]. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Joko Widodo]] (Cacu.Kumulu [[:zh:查佐·古莫罗|查佐·古莫羅]]), 1961 a mihca 6 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Indonesia (印尼) ayza, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 10 bulad 20 demiad. == '''lalangawan(歷史)''' == ayaw nayay henay ku tademaw a mihacaan(史前時期) 由化石及使用工具顯示直立人約在150萬至3.5萬年前生活於印度尼西亞群島,稱之為爪哇猿人。智人約於4.5萬年前進入該地區。於2011年在鄰國東帝汶發現遺跡,推測在4.2萬年前當地居民及有高超的航海技術;由於發現捕捉及食用大量深海魚如鮪魚,可能具備跨海至澳大利亞或其他島嶼的技術。 ya masubelidaay i [[ba'tu|ba’tu]] atu niyungan a duku mahapinang [[maazih]] u mutizengay a tademaw ayaw i 150 a mang [[katukuh]] 3.5 a mang a mihcaan mauzip i Indonesia a sacacay sanay a subal pangangan han Cuwa-wa ungay a tademaw. u sitinengay a tademaw ayaw nu pakalal tu 4.5 a mang mi[[cumud]] tu tiniay a kakitizaan. i 2011 a mihcaan i biyaway a kanatal Tung-ti-un makazihtu nazipaan, [[pitapal]] ayaw i 4,2 a mihcaan tiniay muenengay a tademaw atu u macakatay sitinengay paybalungaay i bayu, namakazih nami[[zakep]] atu yadah [[mukan]] ku nikanan tu nu bayuay a mabulul a buting, hakay [[milakuit]] tu bayu katukuh i Aw-ta-li-ya atu zumaay sitinengay a subal. 南島民族由臺灣移居東南亞,約於西元前2000年移入印度尼西亞,構成現代多數印度尼西亞人,且遍布於群島,侷限了美拉尼西亞人分布範圍,美拉尼西亞人僅分布在印度尼西亞東部。最早於西元前八世紀具備理想的農業環境及掌握水田種稻,促使村莊、城鎮、及小型王國於西元1世紀興起。印度尼西亞航道的戰略重要性促進了島嶼間及國際貿易,包括於西元前數世紀時即建立與印度及中國間的貿易關係,貿易也在印度尼西亞歷史上具有重要地位 。 timulan a binacaden a tademaw nau [[Taywan]] ma[[bulaw]] mueneng i Tung-nan-ya, ayaw nu celacan i 2000 a mihcaan mabulal micumud tu Indonesia, masa nu ayzay a kamihcaan yadahay a tademaw nu Indonesia. satu u sacacay sanay a [[subal]], tini [[dada’]] i Miy-la-ni-si-ya a tademaw maliwasak i liwliw, Miy-la-ni-si-ya a tademaw tinidada’ maliwasak i nutimulan nu Indonesia. u saayaway ayaw nu celacan kasumamadan nu waluay a mihcaan, matinengay mizateng tu sakaluk nu hekal atumatineng tu umahay palumatu tipus, micuzuh tu [[niyadu'|niyazu’]]ay, tuse, atu a[[adidi'ay|adidi’ay]] a [[hungti]] a kanatal i celacan kasumamadan tu cacay a mihcaan malingatu. Indonesia [[bayu]]ay a [[zazan]] a pikawaw u kahenulan nu [[micuzuh]] tu subalay atu malaliyunay pacakayay tu tuud nu kitakit, pasu ayaw nu celacan  tu pinaay tu a kasumamadan a mihcaan hawsa patizeng i In-tu atu i kanatalay a kakacayat nu malaliyunay pacakayay tu tuud, malaliyunay pacakayay tu tuud i Indonesia a [[laylay]] izaw tu kahenulan a ta[[tizeng]]an. == '''ce-bu atu cen-ce(政府及政治)''' == 印度尼西亞為總統制共和國,採行單一制,政治權力集中於中央政府。自1998年蘇哈托下台後,印度尼西亞政治及政府結構歷經大幅變革。人民協商會議進行了4次對於1945年憲法的修正案,調整了行政、立法、司法機構結構,修憲主要關於削弱總統權力、議會改革、國民教育、民族文化等議題。 Indonesia u Cung-tung-ce (總統制) u [[masapaputay kapulungay a kanatal]], u cenbu ku situngusay u cen-ce ku situngusay sanad i cung-yang a cen-bu. makay 1998 a mihcaan Su-ha-tuw namiales hawsa, Indonesia a cen-ce atu cen-bu u kawaw micaliway tu tabakiay a kasumad. tademaw amin matatengil masasungaay mikawaw tu kinasepat pakay 1945 a mihcaan a nipahulic mipasumad tu kawaw, misumad tu kawaw, [[patideng|patizeng]] tu hulic, huing liclicay a hulic sakapuy a kawaw, misumad tu [[hulic]] angangan pakayniay misaadidi’ tu sakaku a mikuwan nu Cungtung, pitatengilan nu kanatal misumad tu hulic, pasubanaay  cacudadan, binacadan [[lalangawan]] a tatengilan tu kawaw. == '''mikawaway tu nu hekal(外交)''' == 蘇卡諾時期採行獨立自主和積極不結盟的對外政策,並反對帝國主義,曾與馬來西亞關係緊張。至蘇哈托時期開始與西方國家在經濟及政治上合作。印度尼西亞與周邊亞洲國家關係密切,為東南亞國家協會及東亞峰會創立會員國。 Su-ka-nuw a kamihcaan misateked misakaku atu sa[[kalah]] makai’ malaabang tu i nu taway a lalekuad, atu makai’ tu nu hungtiay kanata a nizatengan, na atu Ma-lay-si-ya mapilpil ku kacacayat. katukuh tu Su-ha-tuw a kamihcaan malingatu tu nu satipan a kanatal i sakikalisiw atu kakadum tu cen-ce. Indonesia atu liwliwway a Ya-cou a kanatal masukapah ku kacacayat, u Tung-na-ya a kanatal sye-huye atu Tung-ya-bung-huy patineng tu kanatalay sakaput a tademaw. == '''hekal a lala’(地理)''' ==  印尼群島分布於北緯6度、南緯11度,東經95度至141度之間,赤道貫穿全境,東西達5,300公里,南北約2,100公里,位居亞洲大陸及澳洲間,為太平洋、印度洋間要衝,在全球戰略上居重要地位。印度尼西亞約由17,508個島嶼組成, In-tu sacacay sanay asubal malawasak timul i [[telek]] sabaw cacay a tu, nuwalian telek 95 tu katukah 141 tu a laed, telekcilal matusul amin ku hekal, nuwalian satipan katukuh tu 5,300 kung-li, nutimulan nuwamisan pakala tu 2,100 kung-li, u eneng i Ya-cuo talu atu Aw-cou a laedan, u Tay-pinuyang, In-tu-yangan a laedan mihabelut, i [[kitakit]] ku pilekakawawan u kahenulan a enengn. Indonesia pakala tu 17,508 ku nikasaupuan a subal, 其中6,000個有人居住,較大的島嶼有爪哇島、蘇門答臘島、婆羅洲(印尼稱加里曼丹島,島上有部分地區屬馬來西亞及汶萊)、新幾內亞島(島上有部分地區屬巴布亞紐幾內亞)及蘇拉威西島,島群大致上可分為大巽他群島、小巽他群島、摩鹿加群島及巴布亞四部分,首都雅加達位於爪哇島上,為印度尼西亞最大城市,其他主要城市有泗水、萬隆、棉蘭及三寶瓏。 tiniay enem malebut ku subal izaw ku muenengay nu tademaw, satabakiay a subal izaw ku Cuwa-wa a subal, Su-men-ta-la a subal, Pou-luw-cou “ pangangan han nu In-ni Cya-li-man-tan a [[subal]], subalan u zuma a kakitizaan tungusay nu Ma-lay-ya atu wen-lay”, Sin-ci-ney-ya a subal “subalay u zuma a kakitizaan tungusay nu Pa-pu-ya-niw-ci-ney-ya” atu Su-la-wi-si a subal, kasacacay a subal kaliwasak i Ta-sin-ta a kasacacay a subal, siyaw-sin-ta a kasacacay a subal, Mou-lu-cya a kasacacay a subal atu Pa-pu-ya sepat a sakakilac, kahenulan a tuse Ya-cya-ta tini i Cowa-wa a subalan, u satabakiay a tuse nu Indonesia, nuzuma angangan a tuse izaw ku Se-suy, Wan-lung, Mey-lan atu San-paw-lung. == '''sakikalisiw(經濟)''' == 印度尼西亞是發展中國家,歷史背景與南亞洲各地一樣,產業結構落後,國內工業欠發達。初期,印度尼西亞通過開發石油和其它資源,實現了糧食自給和生產自立。印度尼西亞經濟上由私人部門及政府共同主導,屬混合經濟。 Indonesia u palahaday tu Cung-kou a kanatal, [[laylay]] nu [[lalangawan]] a kawaw atu nutimulan Ya-cou tu i cuwacuwaay a [[kakitidaan|kakitizaan]] malecad tu, nilaculan a nikawawan caay kacakat, kanatalay a kusi caay kacakat. teka sayay, Indonesia makaawas tu nipatadas tu simal nu kikay atu nu zumaay a lalaculan, nikalukan tu nu uzip ku kakanan. Indonesia a sakikalisiw nu teked [[uzip]]ay tu a kasapanan atu cenbu [[pulung]] a mikelid, tungusay lamel a sakikalisiw. == '''caculilan(交通)''' == 印度尼西亞是萬島之國,因此擁有676座機場,國營航空公司嘉魯達印尼航空有33條國內及18條國際航線,另一家國營航空麥巴迪航空則以國內線為主,另有數十多家私營航空公司,國際機場也有直航至許多國家,但首都雅加達的交通十分混亂。 Indonesia u mangan a subal a kanatal, sisa izaw ku 676 ku pahikukian, kanatalay hikukian a kusi Ciya-lu-ta In-ni hikuki a zazan izaw ku 33 a cedang kanatalay atu 18 a cedang nu kitakit a zazan nu hikuki, nu zumaay kanatalay a zazan nu hikuki May-pa-ti-a zazan nu hikuki anganngan  nu kanatalay tu, uzuma izaw ku cacay lasubu ka yadah ku nu tekeday hikuki a kusi, [[kitakit]] pahikukian izaw tu ku pabesut sanay a hikuki katukuh i yadahay a kanta, nika kahenulan a tuse Ya-cya-ta a caculilan sasibud sa. == '''tademaw(人口)''' == 根據2010年人口普查,印度尼西亞有2.376億人,為世界第四人口大國,人口成長率為1.9%,全國有58%的人口居於爪哇島,為世界上人口最多的島嶼。雖於1960年代起已實施家庭計劃,但2020年及2050年人口分別將達2.65億及3.06億人。 [[duduc]] 2010 a mihcaan nikinsaan tu tademawan, Indonesia a tademaw izaw ku 2,376 duduc i 2010 a mihcaan tu pikinsa tu tademaw Indonesiaa a tademaw 2,376 a yi’ , i kitakit u sakasepat nu tabakiay a kanatal nu tademawan, u kacakat nu tademaw 1,9%, hamin nu kanatal izaw ku 58%  ku muenenga nu tademaw i Cuwa-wa a subal, i [[kitakit]] u sakatuuday nu subal a tademaw. kanahatu i 1960 a mihcaan malingatu mikawaw lekakawaw tu lalabu nu luma’, nika 2020 a mihcaan atu 2050 a mihcaan u tademaw pasasuma a [[katukuh]] 2,65 a yi’ atu 3,06 a yi’ ku tademaw. == '''lalangawan(文化)''' == 印度尼西亞國內有超過300個種族,每個種族都有其不同文化,且有數個世紀的歷史,並受到印度、阿拉伯、中國、馬來及歐洲文化影響。傳統爪哇及峇里舞蹈包括印度教文化及神話的觀點。印度尼西亞建築風格受印度建築影響最深,但也不乏中國、阿拉伯及歐洲建築風格的影響。 Indonesia a kanatal malakuit ku tulu a lasubu a lamangan ku binacadan, kasa lamangan nu binacadan izaw amin ku masasumaay a lalangawan,izaw aca ku pinaay tu nu kasumamadan a laylay, amalilid nu In-tu, A-la-pou, Cung-kou, Ma-lay atu Ou-cou a lalangawan. kasumamadan a Cuwa-wa atu Ta-li a salukiyaw pasu nu In-tu-kaw a lalangawan atu piazih tu nakamuan nu babalaki. Indonesia nisangaan tu luma’ a wayway ilabu ku kalilid nisangaan nu In-tu, nika caay tu kasingalih tu nu Cung-kou, A-la-pou atu Ou-cou malilid ku wayay nisangaan tu [[luma'|luma’]]. == '''misanga’(建築)''' == 由於印度尼西亞位處赤道,氣候濕熱,許多建築物不建邊牆,助於通風及散熱,用以遮陽及擋雨的屋頂使用的材料相當多樣,在農村使用木板片、棕櫚或泥製瓦片,城市則採用紅瓦片。宗教建築以佛教的婆羅浮屠(前世界七大奇景)和印度教的普蘭巴那最為著名,兩者都是聯合國教科文組織所列的世界文化遺產。 uyza Indonesia tini i [[telecilal]], caledes masemet ku [[demiad]], yadah ku nisangaan tu lum’ caay pacabengen ku lilis, mipadang tu sakasibali atu misasa tu akuti’, sapiading tu cilal atu sapitena’ tu udada badahung yadah ku mahicahicaay sapiyung  a zayliw, i malukay a [[niyadu']] u sapad ku sasangaan, u balidas uyza aca u nisanga’ay tu lala’ a kawalaay, tuse u [[sumanahay]] a kawala. nu kiwakay nisangaan nu mipaypayay u Pou-luw-bu-cu “ayaw nu kitakit sakapitu u micidekay salunganay a hekal” atu In-tu a kiwkay tu Pu-lan-pa-na u singanganay, tusaay amin u sakaput pulung nu kanatal a pasubana’ tu cudad a sakaput nipasilacan i [[kitakit]] lalangawan a zaysang. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * 中文維基-印度尼西亞[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E5%B0%BC%E8%A5%BF%E4%BA%9A] *[[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] m044hdachza7jez1nqwn5ur1yjowy66 Inga-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3656 23439 23438 2019-11-21T15:32:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Inga == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] gvw7ukckrisfzwuww1lq51axvyndye5 Ingay-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3657 23448 23447 2019-11-21T15:32:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Ingay ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 7uayludyd2mlbk8zc9f6nce3whip2uh Ining 0 3658 23477 23476 2019-11-21T15:32:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Ining == u sulit nu Hulam: 伊濘部落 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Ining. u kasalumaluma’ nu Ining sa, 769 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,487 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 581 ku tademaw, pakalatu 23%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,906 ku tademaw, pakalatu 77%. 伊濘部落大會舞 https://www.youtube.com/watch?v=f2rEuI6jydU === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 18%, Paywan(Paiwan) 3%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4v0vuqfealghlpjyldaim67kvwo1kpb Ip’ipa’an bato 0 3659 86019 23495 2019-11-30T00:48:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Ip’ipa’an bato == u sulit nu Hulam: 朱家莊部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ip’ipa’an bato. u kasalumaluma’ nu Ip’ipa’an bato sa, 25 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 69 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 68 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 87%, Tayan(Tayal) 9%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 2g63qu0f5ly2ypfik32sebpqzrn8vd2 Ira Bowman 0 3660 23503 23502 2019-11-21T15:32:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ira Bowman |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1973 a mihcan 6 a bulad 11 a demiad/ Newark, New Jersey |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 30, 7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Providence (1991–1993) Penn (1994–1996) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1996 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |CBA satabakiay sakacacayay kawlah (1999) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1996 Gold Coast Rollers 1996–1998 Connecticut Pride 1998–1999 New Jersey Shorecats 1998–2000 Connecticut Pride 2000 Philadelphia 76ers 2001 Connecticut Pride 2001 Atlanta Hawks 2001 Philadelphia 76ers 2001 Pastificio di Nola Napoli 2002–2003 Grand Rapids Hoops pahanhanan tu kawaw |} Ira Bowman nalecuhan i Newark, New Jersey, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 6 bulad 11 demiad, 1973 a mihca, Ira Bowman, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] nfvkt9vh7y4fgofpf5ytizwxm4j52wr Iran 0 3661 115122 115121 2021-06-15T06:45:07Z Yiyang.sayion 74 /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Iran.svg|thumb|u hata nu Iran|alt=Flag of Iran.svg]] u '''Iran (伊朗)''' sa i labu nu Asia, itiza i 32 00 N, 53 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 1,648,195 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 1,531,595 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 116,600 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademaw sa 82,801,633. kakalukan umah sa 30.10%, kilakilangan umah sa 6.80%, zumaay henay umah sa 63.10%. caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. 伊朗伊斯蘭共和國(波斯語:جمهوری اسلامی ایران‎,Jomhuriye Eslâmiye Irân,[dʒomhuːˌɾije eslɒːˌmije ʔiːˈɾɒn]),通稱伊朗(波斯語:ایران‎,Irān,[ʔiːˈɾɒːn]  ( 發音) ),1501年之前很長一段歷史時間被外界稱波斯[註 2],位於西亞,為中東國家,其中北部緊靠裏海、南瀕波斯灣和阿拉伯海。 Iran Islam kapulungan masakaputay a kanatal, Iran Pou-s a kamu‎, Jomhuriye Eslâmiye Irân Iran han a pangangan,, iayaw nu 1501 a mihcaan kananayu’ pinaay tu a lalay a demiadan nu zumaan a kanatal panganga han tu  Iran, tini i nuwalian nu Asia, nu [[inutebanan nu wali]] a kanatal, pulung ii satipan micapi tu Ii-hay, nutimulan micapi tu Pou-s-wan atu A-la-pou a bayu. 人口8320萬人,為多民族國家,其主體民族為波斯人,約占總人口的52%,其餘有亞塞拜然人、庫德人、阿拉伯人等。官方語言為波斯語。伊斯蘭教什葉派的十二伊瑪目宗(信眾超過全國人口的90%)為伊朗國教,憲法承認的其餘教派有伊斯蘭教遜尼派、祆教、猶太教、基督宗教等。首都為德黑蘭。 u tademawanan 8320 a mang ku tademaw, u katuuday a binacada nu kanatal, angangan binacadad nu Pou-s a tademaw, u pulung nu tademaw pakala tu 52%, nu zuma izaw ku Ya-sai -pay-zan a tademaw ku kou-te a tademaw, A-la-pou a tademawan, kanatal a kamu nu Pou-s-wan a kamu. I-s-lan cyaw nu Sen-ye a sakaput tu sabaw tusa I-ma-mu a singku ( u sinziya matabesiw ku 90% u hamin nu kanatal a tademaw) u kanatalay nu Iran a kiwkay,  palatatengaan nu hulic u zumaay a singku izaw ku I-s-lan a singku, sun-ni a sakaput, siyen a singku,yu-tay a singku, ciwlu a singkuan. kahenulan a tuse u te-hiye-lan. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Tehran]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 4 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Hassan Rouhani]] (Hasan.Luhani [[:zh:哈桑·鲁哈尼|哈桑·羅哈尼]]), 1948 a mihca 11 a bulad 12 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Iran (伊朗) ayza, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 8 bulad 3 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Iran (伊朗) ayza sa ci [[Hassan Rouhani]], micakat a demiad sa i 2013 a mihcaan 8 bulad 3 demiad.      == '''laylay (歷史)''' == 伊朗古稱波斯,在公元前28世紀建立的古埃蘭王國和之後建立的米底王國是伊朗高原文明的發源地。到公元前550年,由居魯士大帝建立了大一統的古代大帝國波斯帝國。公元7世紀中葉,波斯的薩珊王朝被阿拉伯征服,包括伊朗高原的中東地區開始伊斯蘭化,而曾占統治地位的祆教則日漸式微。 Iran kasumamadan Pou-s han pangangan, ayaw celah nu 28 a mihcaan patizeng tu Ku-ay-lan  hungti a kanatal atu zikuzan patizeng tu Mi-ti hungti a kanatal nu Iran macakatay a syahuy a lalayan a kakitizaan. kutukuh ayaw celah tu 550 a mihcaan, ci Ci-lu-se a hungti patizeng tu pulung nu kasumamadan a ziday nu tabakiay a hungti a kanatal nu Pu-s a hungti a kanatal. celah tu pitu a mihcaan tu cung-ye, Pou-se nu Sa-san a hungti a mihcaan mademec tu nu A-la-pou, pasu talakaway nu Iran a buyu’ nu [[inutebanan nu walian]] a kakitizaan malingatu masa I-s-lan tuway, na mikuwanay tu siyen a singku haymaw satu a malawpes. '''kasumamadan a ziday (古代時期)''' 包括伊朗在內的西亞(又稱中東地區)遠在舊石器時代已有先民居住,約3000年前已建立一些邦國,當時曾稱為埃蘭,然後又先後經歷了亞述、米底王國、阿契美尼德王朝等。西元前4世紀中葉,波斯的阿契美尼德王朝國力式微,遭馬其頓王國亞歷山大大帝所滅。亞歷山大大帝死後帝國分裂,伊朗一帶落入塞琉古帝國手中,之後又經歷了波斯的安息和薩珊王朝。 kasumamadan a ziday pasu Iran a Si-ya ( pangangan aca tu Cung-tung a kakitizaan) i baat tu malumanay ba’tu a ziday izaw tu ku tuas muenengay , ayaw nu tulu a bataan a malebut a mihcaan patizeng tuway tu zuma a sakaput a kanatal, itawya na panganngan han tu A-lan, zumasatu kilul namilawat tu Ya-su,Mi-ti a hungti a kanatal, A-cye-me-ni-te a hungti a mihcaan. ayaw celah tu sepat a mihcaan cung-ye, Pou-se a A-cye-me-ni-te a hungti a mihcaan caay tu ka icelang ku kanatal, Ya-li-san-ta a tabakiay hungti a kanatal masibek malawpes nu Ma-ci-tun hungti a kanatl. Ya-li-san-ta a tabakiay hungti a kanatal mapatay tu hawsa maliwasak tu ku kanatal, Iran a sakuwanan mucelem tayza i lima nu Say-liw-a kasumamadan hungti a kanatal, zikuzan satu namilawit aca tu Pou-s a kabelecan a demiad atu Sa-san hungti a kanatal. '''kasumamadan tu nu ayzaay a mihcaan (中古與近代時期)''' 637年,阿拉伯帝國的穆斯林軍在卡迪西亞戰役打敗波斯薩珊王朝的軍隊,攻占其首都泰西封,開始了伊斯蘭對波斯的征服,同時也終結了波斯地區的瑣羅亞斯德教文化。倭馬亞王朝後,蒙古帝國入侵並滅亡了伊朗一帶的小國,並建立了伊兒汗國,後汗國滅亡,帖木兒帝國又相繼統治伊朗。 637 a mihcaan, A-la-pou hungti a ziday si-mu-lin a hitay i Ti-si-ya a ngangayaw mademec ku Pou-s-sa-san a hitay, micumud milala tu zumaay kahenulan a tuse nu Tay-si-bung, malingtu tu I-s-lan midemec tu Pou-s, namahiza sa malawpes tu ku Pou-s a kakitizaan nu Sow-luw-ya-s-te  nu singku a lalangawan. Wo-ma-ya a hungtian a ziday hawsa, Mung-ku a kanatak midebung tu pitatay tu nu Iran adidi’ay a kanatal, patuzeng satu tu I-la-han a kanatal, zikuza satu malawpes mamatay ku Han a kanatal, Tiye-mu-al  kanatal yu lalid sa aca mikuwan tu Iran. == '''hekal a lala’ (地理)''' == 伊朗東鄰巴基斯坦和阿富汗,東北部與土庫曼接壤,西北與亞塞拜然和亞美尼亞,以及國際上屬亞塞拜然的納希切萬自治共和國為鄰,西接土耳其和伊拉克(庫德斯坦)。國土面積為1,648,195平方公里,國土主要位於伊朗高原上,氣候較為乾燥。 Iran nuwalian belaw u Pa-ci-s-tan atu A-bu-han, nuwalian nuwamisan matatules ku lala’ atu-Kou-man, satipan nuwamisan u Sa-pay-zan atu Ya-mei-ni-ya, atu kitakitan tungusay nu Ya-sai -pay-zan nu Na-si-cye-wan a misatekeday kapulungay masakaputay a kanatal malabelaw, satipan matatules tu Tu-al-ci atu Iraq (kuw-te-s-tan). lala’ nu kanatal 1,648 pinbwng kungli, lala’ nu kanatal angangan i tini i talakawawy a buyu’ nu Iran, maacakayku demiad. 地貌大多是由高原、盆地或山脈所構成,只有在海邊的一小部分是平原。境內最大的高原為伊朗高原。人口較多的西部是多山地形,由高加索山脈、札格羅斯山脈和厄爾布爾士山脈等構成。整體而言,伊朗大多數地區屬乾燥或半乾燥氣候,降雨集中在十月至四月間,平均年降雨量在250公釐以下。 u liwliw nu lala’ hatu u talakaway a buyu’, masahelungay a lala’ atu buyu’an a  nikasabuyu’ , uyza dada’ i dadipasan u adidi’ay a enal. lalabu u satabakiay talakaway a buyu’ u Iran a buyu’an, u tademaw katuuday i satipan u buyu’ amin ku liwliw, u Kau-ciya-su a buyu’an, Ca-ke-lou-s a buyu’an atu e-la-pu-al-se a buyu’an a nikasabuyu’an. uyni a kamu, Iran a kakitizaan a demian u tatungusa ku akuti’ maudad sanad i cacay bataan a bulad katukuh i sepatay a bulad a laed, palecad tu mihcaan niditekan tu naudadan i sasa nu 2250 a kungli. == '''cen-ce (政治)''' == 伊朗是一個由什葉派主導的伊斯蘭共和制國家。伊斯蘭教在伊朗擁有至高無上的道德權威,是公共生活的最高準則。伊朗的建國領袖即明確拒絕西方民主體制,首任最高領袖霍梅尼清楚地表示,在理想的政體中,國家權力應該由烏理瑪執掌,議會僅有有限的權力。伊朗的穆斯林激進派在二十世紀八十年代將本國歸入「意識形態指導型」國家,同蘇聯並列。 Iran nu Sen-ya sakaput ku mikeliday tu I-s-lan kapulung masakaputay lekec a kanatal. I-s-lan a singku i Iran u satalakaway kasenengan sitinengay a mililid tu binawlan, u tatungusay nikapulung nu kauzipan. Iran patizeng tu kakelidan nu kanatal mahapinang makai tu nu satipan nu binawlan  nizatengan a lekec, u saayaway nu mikeliday ci Hou-mai-ni hapinang sa musakamu, i nizatengan a pulung a kawawan, kanatal nu situngusay tatengaay ci U-li-ma ku situngusay a mikawaw, i tatengilan u sitatungu situlas tu. Iran a Mu-s-lin u macakenuhay a sakaput i tusa a kasumamadan a mihcaan i walu bataan a mihcaan a pacumud tuynian a kanatal, mahiniay a nizatengan u pasubanay tu kanatal, palalecad han tu Su-liyen. == '''sakikalisiw (經濟)''' == 根據國際貨幣基金組織的數據,2012年伊朗的名義國內生產總值為5489億美元,居世界第21位,人均為7207美元,居世界第76位;購買力平價的國內生產總值為9974億美元,居世界第17位,人均為11395美元,居世界第78位。 duduc tu nu kitakit a kalisiw nu pisuped a sakaput a nisulitan , 2012 a mihcaan Iran a ngangan kaizaw kalisiw nu kanatal pulung nu kasiaca 5489 a yi’  nu Amelikaay a kalisiw, u ngangan i kitakit u saka tusa a bataan izaw ku cacay, u tademaw palalecad tu nu Amelikaay a kalisiw 7207, u kasingangan i kitakit u saka pitu a bataan izaw ku enem, u picakay palecad tu aca nu kanatal ka izaw nu kalisiw pulung nu kasiacay 9974 a yi’ ku kalisiw, kasingangan i kitakit a singangan u sakasabaw pitu, u tademaw a palalecad tu kalisiw 11395 a kalisiw nu Amelika. u kasingangan i kitakit u saka pitu a bataan izaw ku walu. 伊朗經濟以石油開採業為主,伊朗的石油化工、鋼鐵、汽車製造業也比較發達,電子工業、核工業、計算機軟硬體業發展很快。伊朗的機械製造業有了長足的進步。胡齊斯坦為石油工業區與重要出海門戶。伊朗的石油出口是經濟命脈,石油生產能力和石油出口量分別位於世界第四位和第二位。伊朗是石油輸出國組織成員。 Iran a sakikalisiw u tapang u piala tu simal, Iran simal nu kikay, mukin kazizeng macakat ku nipisanga’, pulung telayay a kusi, he-neng a kusi, asipki tinnaw a kusi kalamkam malaad. Iran misangaay tu kikay a kusi matenes tu kunikacakat. u Bu-ci-s-tan u simal a kusian u kahenulan a panan nu sakatabayu. Iran a sakikalisiw u nipacakayan tu simal, kaizaw nu simal atukayadah ku nipacakayan tu simal i kitakit u saka sepat atu saka tusa ku ngangan. 美國自伊斯蘭革命後就從未進口伊朗石油,而歐盟也已對伊朗實施制裁,禁止成員國與伊朗續簽石油進口協議。2005年末,中國與伊朗簽署了一項價值1000億美元的石油合作協議,成為該國重要的石油貿易夥伴。 Me-kou napasumad tu syakay hawsa caay tu pacumud tu simal nu Iran, u Ou-mung satu mikawaw mipatut tu sakay Iran, pasatezepan tu sakaput a kanatal Iran lalid sa matatelek misukapah tu sapacumud tu simal. zikuza tu 2005 a mihcaan, Cung-kou atu Iran masasepaw tu cacay lice u aca cacay a malebut a yi’ ku kalisiw  u simal makakadung masunngaay. uyni a kanatal mala kahenulan a cabay u paliway tu simal. == '''tademaw (人口)''' == 伊朗曾一度實施計劃生育政策。2012年8月2日,伊朗衛生部証實,伊朗已經廢除計劃生育政策,希望能夠迎來一個「嬰兒潮」,令伊朗人口增加一倍。 Iran nacacay mikawaw sibalucu’ tu lalekuen tu sapulecuh. 2012 a mihcan walu a bulad tusa a demiad, Iran a acek yayan a patatenga’, Iran mapalasawad tu ku lekakawaw tu sapulecuh a lalekuan, adasay taneng a izaw ku lutungay a likid, mitulun tu Iran amicunu tu kayadah nu tademaw. == '''lalangawan (歷史)''' == 伊朗在藝術、音樂、建築、詩歌、哲學、傳統和思想體系,都具有悠久的歷史。 波斯語已有超過2,500年的歷史,留下了可觀的文獻記錄。波斯文學舉世都予以很高的評價,詩人如:哈菲茲、魯米、歐瑪爾·海亞姆、尼扎米、薩迪·設拉茲和菲爾多西等留下許多佳作,伊朗詩韻和歌詞的優美,也獲得全世界的讚譽。 Iran i nalimaan, dadiw, nipatizang, sakazahkez a dadiw mipudacay micekiway, kasumamadan pulung nizatengan, kasumamadad a ziday matenesay tu a laylay. Pou-s a kamu matabesiw tu 2,500 a mihcaan a laylay, nisumelaidan tu kapahay a azihan tu masulitay i cudad.Pou-s a kuhaku sitangahay u siacaay, misulitay tu sakazakec a tademaw mahiniay :ci Ha-beyce,Lu-mi, Ou-ma-al-Hay-ya-mu, Ni-ca-MI, Sa-ti-Se-la-ce atu ci Be-al-tu-si nisubelidan yadah ku kapaha a nisulitan, Iran a dadiw a ngihah atu nisulitan a dadiw damsay salungan, mapailay tu nu kitakitay. == sakauzip (生活) == === gaga (科技) === 伊朗總統艾哈邁迪-內賈德於2008年8月15日宣布,伊朗將會於近期發射本國第一顆自行研製的人造衛星。用於發射衛星的火箭和發射架等設施完全由伊朗自行研發。據伊朗通訊社祚8月17日援引軍方發表的聲明說,軍方當天成功發射「信使號」火箭,並將一顆名為「希望號」的自製人造衛星送上太空。 Iran a cungtung ci ay-ha-man-ti-niy-cya-te i 2008 a mihcaan walu a bulad saba lima a demiad musakamu, Iran a caay ka tenes a mipana’ tu saayaway nu kanatal nu uzipay nicekiwan nisangaan  tu nu tademaw nisangaan a uysin. sapipana a uysin lamal acin atu pidamaad nu sapipana’ u pisanga’ u  Iran nu uzipay nicekiwan nisangaan. duduc  tu nu  Iran a pakatinengay i walu a bulad sabaw pitu a demiad mililid  tu hitayan a patahkal tu kamu, u hitay tuyaan a dimiad malaheci tu kunisangaan’ u pakatineng a bacu tu lamal acin, satu ya cacayay  pangangan han tu (maydih bangngu) han. nu uzipay nisangaan a uysin patayzaen i taykung. === cacililan (交通) === 伊朗境內計有公路179388公里(2003年),鐵路8367公里(2006年),機場331座(2007年),河運航道850公里(2006年)。 Iran a caculilan i kanatal nisulitan izaw ku nubasu  zazan 179388 kungli ( 2003 a mihcaan), silamalay a zazan 8367 kungli ( 2006 a mihcaan), pahikukian 331 a pahikukian (2007 a mihcaan), nu nanumay a sapiculu’ a zazan 850 kuli (2006 a mihcaan). ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] *伊朗:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%9C%97 *[[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 7m4rhpbycj0k10jkvbnc2my007azixv Iranmeylek 0 3662 118783 23590 2021-07-04T13:25:28Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Lanyu villages.svg|thumb|Lanyu]] == Iranmeylek == u sulit nu Hulam: 東清部落 台東縣蘭嶼鄉東清村,台灣第一道曙光照耀的部落。 Iranmeylek是「天神的女兒」之意,相傳天神曾經將女兒許配給東清村一名男子,故稱之。部落耆老表示東清部落原居住在一個叫「Aly like ya duji pijange」的地方,後因人口增加,原居住地已無法負荷,因而遷徙至他處,一共遷徙了五次,才到達現在的東清部落。在長程的遷徙過程當中,也發展出一些用地的觀念、禁忌。 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Iranmeylek. u kasalumaluma’ nu Iranmeylek sa, 205 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 596 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 521 ku tademaw, pakalatu 87%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 75 ku tademaw, pakalatu 13%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yami (Tao) 81%, Pangcah (Amis) 2%, Paywan (Paiwan) 1%, Yuwatan (Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Tau (Yami) === u niyazu’ nu Tau (Yami) kuyni, katuud ku Tau (Yami) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah (Amis), Paywan (Paiwan), Yuwatan (Bunun) atu Puyuma itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha (Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) 1 ku cacudadan i Iranmeylek niyzau’. 1 ku pakincalan i Iranmeylek niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] *[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=10&T_ID=2 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Tau]] [[kakuniza:Yincumin]] 6jfgztjt0piln1xy4i1p662pl42285l Iraq 0 3663 115148 109406 2021-06-15T07:31:47Z Yiyang.sayion 74 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Iraq.svg|thumb|u hata nu Iraq|alt=Flag of Iraq.svg]] u '''Iraq (伊拉克)''' sa i labu nu Asia, itiza i 33 00 N, 44 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 438,317 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 437,367 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 950 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademaw sa 38,146,025. kakalukan umah sa 18.10%, kilakilangan umah sa 1.90%, zumaay henay umah sa 80%. caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. 伊拉克共和國 位於西亞—中東地區的共和國。伊拉克與南方的沙烏地阿拉伯、科威特,北方的土耳其,西北的敘利亞,東方的伊朗和西方的約旦接壤。伊拉克所在的地區在歷史上曾被稱為美索不達米亞,是人類文明的主要發源地之一。 Iraq (伊拉克) kapululan a kanatal (共和國) tini i Si-ya (西亞) - [[inutebanan nu walian|inutebanan nu wali]] a kakitizaan nu kapululan a kanatal. Iraq atu nu timulan a Sa-uti-a-la-pou, Ke-wi-te, nuwamisan u Tu-al-ci, satip nuwamisan u Si-li-ya, nuwalian u I-lang  atu satipana Ye-tan matatules ku lala’. Iraq a kakitizaan i lalayan napa ngangan tu Su-pu-ta-mi-ya,nu  tademaw a macakatay a syahuy namakayni ku anganga. 1932年10月3日,英屬美索不達米亞託管地結束英國的託管,伊拉克王國宣告獨立。在1958年,伊拉克哈希姆王朝由於軍事政變覆滅,伊拉克共和國成立。 Mei-su-pu-ta-ya a nipikuwan tu lala’ pahezek tu nipatudud papikuwan nu Ying-kou, Iraq a kanatal sakamu satu a misateked. i 1958 a mihcaan, Iraq Ha-si-mu a Hungtiay a ziday namasumad ku kawaw nu hitay mahamin malawpes, Iraq patiseng satu kapulung masakaput a kanatal. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Baghdad]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 14 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Barham Salih]] (Paelhamu.Salihe [[:zh:巴尔哈姆·萨利赫|巴爾哈姆·薩利赫]]), 1960 a mihca 9 a bulad 12 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Iraq (伊拉克) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 10 bulad 2 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Iraq (伊拉克) ayza sa ci [[Mustafa Al-Kadhimi]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 5 bulad 6 demiad.      == '''laylay (歷史)''' == 伊拉克地域至少在二十萬年前已經有人類活動。位於幼發拉底河和底格里斯河之間美索不達米亞平原富饒的土地曾經孕育了幾個世界上最古老的文明——蘇美文明、巴比倫文明、亞述文明和加爾底亞(新巴比倫)文明。 Iraq a kenis iayaw saadidi’ay iayaw nu tusa a bataan a manga a mihcaan izaw tu ku tademaw mauzip. tini i Yu-ba-la-ti a sauwac (幼發拉底河) atu Ti-ke-li-s a sauwacan (底格里斯河) laed tu Mei-su-pu-ta-mi-ya a enal bu-yaw a lala’ sibili pahabay tu pinaay tu a kitakit macakatay a syahuy Su-mei a macakatay a syahuy, Pa-pi-lin macakatay a syahuy, Ya-su (亞述) macakatay a syahuy atu Cya-al-ti-ya (加爾底亞) (baluhay a Pa-pi-lun (新巴比倫)) u macakatay a syahuy. 656年該地區被阿拉伯人占領。此前相當長的一段時間,這裡都是波斯帝國的一部分,但幾乎所有政權首都皆建於兩河流域,如波斯帝國、亞歷山大帝國的巴比倫、塞琉古王朝的塞琉西亞、安息帝國、薩珊王朝的泰西封。 656 a mihcaan uynian a kakitizaan maala tu nu A-la-pow (阿拉伯). i saayaw katenes nu demiad, tiniay uyzaami tungusay nu Pu-s (波斯) hungti a kanatal, nika uyzaamin u mikuwanay tu kawaw nu binawlan kahenulan a tuse patizeng sa i tusaay a lilis nu sauwac, anu Pu-s a hungti a kanatal,Ya-li-san-ta hungti a kanatal tu Pa-pi-lun (巴比倫), Sai-liw (塞琉) a kasumamadan nu hungtiay a ziday tu Sai-liw-si-ya (塞琉西亞), An-si (安息) hungtiay a kanatal, Sa-san (薩珊) hungti a ziday nu Tai-si-bung (泰西封). 762年,哈里發遷到安息帝國、薩珊王朝首都泰西封北郊的巴格達。此後,巴格達一直是阿拉伯世界的中心,直到1258年被蒙古人攻陷為止。 762 a mihcaan, Ha-li-ba (哈里發) malimad tayza i An-si (安息) hungtiay a kanatal, Sa-san (薩珊) hungtiay a ziday u kahenulan a tuse Tay-si-bung (泰西封) saamisa a hekal u Pa-ke-ta (巴格達). zikuzan satu, Pa-ke-ta uyzaanay tu nu A-la-pow i puna nu kitakit. katuku 1258 a mihcaan  nadebungan maala nu Mung-ku (蒙古) a tademaw a masatezep. == '''hekal a lala’ (地理)''' == 伊拉克位於亞洲西南部,阿拉伯半島東北部,北接土耳其,東鄰伊朗,西毗敘利亞、約旦,南連沙烏地阿拉伯、科威特,東南瀕波斯灣,海岸線長度為58公里。 Iraq tini i Ya-cou (亞洲) satipan nutimulan, A-la-puw (阿拉伯) pangkiw a subal nuwalian nuwamisa, nuwamisan matatules tu Tu-el-ci ([[Turkey|土耳其]]), nuwalian a belaw u I-lang, satupan micapi tu [[Syria|Si-li-ya]] (敘利亞), [[Jordan|Ye-tan]] (約旦), nutimula malalitin tu Sa-u-ti- A-la-pow ,[[Kuwait|Ke-wi-te]] (科威特), nuwalian timulan micapitu Pow-s-wan (波斯灣), sadipasan katayayu’ 58 kungli. 伊拉克的大部分國土都是沙漠。但位於幼發拉底河和底格里斯河之間的地區宜於農耕,物產豐富。兩條大河每年將7千萬立方米的泥沙送入河口三角洲地區。 Iraq a kanatal a lala’ u likelikenan amin. nika tiniay i Yu-ba-la-ti a sauwac (幼發拉底河) atu Ti-Ke-li-s a sauwacan (底格里斯河) a salaed kakitizaan kapah a [[kaluk]]an, yadah malubic ku nipalumaan, tusa tabakiay a sauwac paymihcaan pakala tu pitu a malebut amang libangmi ku lanu’ patayza i sacumudan nu [[sauwac]] tuluay a kalimucu’ ay a Cou nu kakitizaan. 伊拉克東南部有海岸線與波斯灣相接。臨海地區和阿拉伯河沿岸都曾是沼澤濕地,但很多濕地在1990年代被排乾。伊拉克的北部主要是山地,最高點為Haji Ibrahim,海拔3600米。 Iraq nuwalian nutimulan izaw ku sadepasan atu matatules tu Pow-s-wan (波斯灣). micapiay tu bayu a kakitizaan atu A-la-pou a sauwac (阿拉伯河) miililis tu tukus u tasutasunan ku lala’, nika yadah ku masemetay a lala’ i 1990 a kamihcaan mapasisil maacak tu. Iraq a nuwamisan u angangan nu buyu’ ay a lala’, u satalakaway u Haji Ibrahim, 3600 a mi ku i labu. == '''cen-ce (政治)''' == 伊拉克直至2003年前都是由伊拉克復興社會黨控制的一黨執政專制獨裁統治,特別是薩達姆成為總統之後。在2002年總統選舉中,薩達姆獲得了99%以上的選票;而他是唯一的候選人。伊拉克議會為一院制,稱為國民議會或「Majlis al-Watani」,擁有250個議席,議員任期四年。 mi[[kelec]] tu cacay a sakapu mikawan tu [[teked]] a kawaw misakaku mikuwan, mi[[cidek]]ay u Sa-ta-mu [[zikuz]]an namala Cungn-tung hawsa. i 2002 a mihcaan pisingkiwan tu Cung-tung, Sa-ta-mu (薩達姆) pakala tu 99% katalakaw ku nisingkiwan a paya, ciniza dada' ku mamisingkiw a tademaw. Iraq a pitatengilan nu giing u cacayay lekec, pangangan han tu binawlan kasaupuan katatengil atu Majlis al-Watani han, izaw ku 250 ku pisingkiwan kala giingan sepat a mihcaan. == '''hekal a kasacabay (外交)''' == 1990年出兵吞併科威特前,伊拉克有106個邦交國,但吞併科威特後,陸續有至少50個國家與伊拉克斷交,或撤除大使館的形式實質中止與伊拉克的邦交。2003年薩達姆政權被推翻後,伊拉克迎來一波復交、建交高潮,外交環境不斷改善,至2019年10月,已有170個國家和伊拉克建立外交關係。 1990 a mihcaan ayaw nu pingayaw nu hitay mahamin maala ku tuud mala nu uzipaytu hawsa,  kakilulkilu kayadah lima a bataan anisa kanatal atu I-lakek ketun caay tu kalacabay, atu liyas tu kakatayzaan nu talakaway a maldabuay a kakitizeay, u wayway nu kawaw nu labuay a kawaw masatezep atu Iraq a nisakapu. 2003 a mihcaan Sa-ta-mu (薩達姆) namapabelin ku nipikuwan tu cebu hawhsa, Iraq milayap muliyaw a misacaba, kapah ku nisakaput , nu [[hekal]]ay a kasacabay u hekal [[lalid]] satu masa[[kapah]], katukuh 2019 a mihcaan cacay a bataan a bulad, izaw tu ku 170 a kanatalan atu Iraq patizeng tu sakalalayat  nu hekalay a kasacabay. == '''sakakikalisiw (經濟)''' == 石油工業是伊拉克的經濟支柱,原油儲量排名世界第四,傳統上提供95%的國家外匯收入。1980年代,由於兩伊戰爭大量的戰爭開銷以及石油生產能力的破壞,伊拉克政府不得不緊縮開支,大量借款,並拖延還款時間。戰爭造成的經濟損失估計超過1000億美元。1988年戰爭結束後,隨著採油和管道設施的重建,石油出口逐步恢復。 simal nu kikay a kusi u micukelay tu Iraq a sakakikalisiw Iraq, nisupedan tu tadasimal nipasisil tu ngangan i kitakit u sakasepat, kasumamad ni pawapenan tu 99% nu kanatal a wayhuy micumuday a kalisiw. 1980 a mihcaan a ziday, uyza u tusaay Iraq a ngangayaw yadah ku nipalawpes tu kalisiw atu nisangaan a simal matineng mipeci’ Iraq a ce-bu a misakelec  tu nipalawpes tu kalisiw, yadah tatu kunipicali tu kalisiw, atu caay ka dadawaw a panukas tu kalisiw. tupingangayaw u sakakikasisiw malawpesay asip han matabesiw ku cacay malebut a yi’k nu Amei-lika a kalisiw. 1988 a mihcaan zikuza pahezek nangangayaw, kilul piala tu simal atu pisumad misanga’ tu sazazanan, u sapatahkal tu simal itauwan haymaw satu a kapah.  伊拉克在1990年8月出兵占領科威特,隨之受到國際社會的經濟制裁。1991年1月開始的海灣戰爭造成的破壞嚴重打擊了伊拉克的經濟。伊拉克政府開支對軍隊、保安部隊和支持政權的力量傾斜,無助於經濟的恢復。 Iraq i 1990 a mihcaan walu a bulad tayza ku hitay miala tu Ke-wi-te, kilul malilid  nu kitakit a syahuy maketun ku sakikalisiw. 1991 a mihcaan cacay a bulad malingatu ku Hay-wan a ngangayaw pihaceng ku kapeci’ masetul ku sakakilalisiw nu Iraq, Iraq a cen-bu tunu hitay a palawpes tu kalisiw, mipuputay tu kanatal a hitay atu micukelay tu situngusay mikuwanay matukenih ku icelang, nai’ ku sapipadeng a masusuz ku sakikalisiwan. 自1996年12月聯合國的石油換食品計劃有限度的改善了普通伊拉克平民的生活條件。在該計劃下,伊拉克被允許出口限量的石油以換取食物、藥品和一些基礎設施備件。 na 1996 a mihcaan sabatusa a bulad sakaputay a kanatal a simal nu kikay palaliyunen tu kakanan misabalucu’ izaw ku sapitatungus misakapah tu nikauzip nu banawlan nu Iraq. i salekakawawan, Iraq mapasulul patahkal tu tatungus nu simal a paliyun miala tu kakanan, sapayu atu canancanan saayaway a kawaw a sapisanga’. == '''tademaw (人口)''' == 伊拉克人口於2013年估計約31,858,481人,於1878年時僅約200萬人,大約75%的伊拉克居民為阿拉伯人;居住在北部山區和東北部的庫德人是另一個主要民族,占總人口大約15%-20%;其他少數民族包括:亞述人,亞美尼亞人,土庫曼人,高加索人和波斯人等,組成了5%的伊拉克人口。阿拉伯語是國家的官方語言。庫德語則在北方廣泛使用。現代阿拉米語則在亞述人聚集區內使用。 Iraq a tademaw i 2013 a mihcaan kuniasipan tu tademaw pakala tu 31,858,481, i 1878 a mihcaan hawsa hatini tu ku tademaw pakala tu 200 a mang. pakala tu 75% Iraq muenengay nu binawlan nu A-la-pouay a tademaw, muenengay i nuwamisan a buyu’ a kakitizaan atu nuwalian nuwamisan nu Ku-te a tademaw nu zumaay angangan a binacaan macalap ku pulung makal tu 15%-20%, nuzuma u caay kakatuuday a binacaan pasu, Ya-su a tademaw, Ya-mei-ni-ya a tademaw, Tu-man a tademaw,Kaw-cya su a tademaw atu Pou-s a tademawan, nipapulung tu tademaw nu  Iraq 5%. A-lapou a kamu u kamu nu kanatal. Ku-te a kamu i nuwamisan uynan ku kamu. ayzaay a ziday i A-la-mi a tademaw pisaupuan a kakitizaan uyni ka kamu. == '''singku (宗教)''' == 在伊拉克,信仰伊斯蘭教的阿拉伯人大部分都屬於什葉派。遜尼派穆斯林在人口中也占很大比例。大多數庫德人是遜尼派穆斯林,但他們的語言服裝習俗都與阿拉伯人不同。 i Iraq, a lisin u I-s-lan-cyaw A-la-pou a tademaw tungus nu Sen-ye-pay amin. Sun-ni-pay mu-s-lin i tademawan tabaki kuni palalecad. uyza amin nu Sun-ni-pay-s-lin a tademaw, nika u kamu u zikuc u lisin caay ka lecad tu nu A-la-pou a tademaw. 伊拉克有許多東儀的基督徒,分屬於東方亞述教會、迦勒底天主教會、敘利亞正教會、敘利亞天主教會和亞美尼亞使徒教會等各個東方基督教派,其人口一度非常可觀。 Iraq katuud ku nu Tung-i a ciwlu a sinzya, palaliwasak tungusay nu tung-ban-Ya-su a kiwkay, Cya-le-ti a tinsikiw, Si-li-ya u cen kiwkay, Si-li-ya a tin-si-kiw atu Ya-mei-ni-ya u sinziya nu kiwkay i cuwacuwa a tung bang nu nuwalian, ka tuud ku tademaw. 但自從2003年美軍占領伊拉克以後,伊拉克安全局勢不斷惡化,大量亞述基督徒被迫離開伊拉克,逃往鄰國或西方國家,導致伊拉克基督徒人口銳減。現在伊拉克的基督徒人口僅剩餘60萬左右。 nika namakay 2003 a mihcaan namiala ku Amilika tu I-la-ke hawsa, Amilika caay tu ka lihalay lalid satu a la’cus , katuud ku Ya-su sinziya nu ciwlu mapacici paliyas i iIraq, mulaliw pasayza i belaw a kanatal atu satipen a kanatal, u ciwlul nu I-lakek a tademaw maselep tu. ayzaay a I-la kek misinziyaay tu ciwlul a tademaw siliwan tu enem abataan a mangan. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%85%8B * [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 1ubjc98msdwr4z0rjxf0y9i2kgolme9 Iraraley 0 3664 23676 23675 2019-11-21T15:32:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 64 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Lanyu villages.svg|thumb|Lanyu]] == Iraraley == u sulit nu Hulum: 朗島部落 iayaw inayi' henay ku ayzaay a zazan, u napacaliway a zazan ku Iraaraley. sayadah ku aazihan i Lanyu subal, izaw ku ipabaway a niyazu' atu isasa'ay a niyazu'. izaw ku sumamaday a luma', izaw ku ayzaay a luma'. 2007 a mihcaan, namisanga' tu balunga, taneng pakacaw tu 14 a tademaw. saupuen enem a niyazu' a tademaw, malalikit mibalunga' tayza Taywan, u tabakiay a kawaw kuyni i Lanyu subal. == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Iratay. u kasalumaluma’ nu Iratay sa, 260 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 751 ku tademawan. kasabinawlan nu yingcumin sa, 632 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 119 ku tademaw, pakalatu 16%. === u Tau(Yami) a niyazu' === u Tau(Yami) a niyazu' kuyni, katuud ku Tau(Yami) itini mueneng. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. Tau sananay u tademaw saan. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini mueneng. hakay izawtu ku Sakizaya mueneng itini, caay henay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[http://www.lanyu.gov.tw/iframgooglemap_content.php?menu=&typeid=2698&googlemapbigtype_id=6&googlemaptype_id=10&googlemap_id=73 蘭嶼觀光旅遊網] *臺灣高砂族系統所屬之研究 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Tau]] [[kakuniza:Yincumin]] 1s68khquzhb2re4sucjft0qurhpt8ym Iratay 0 3665 86527 86018 2019-12-03T09:34:17Z Akamycoco 24 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Lanyu villages.svg|thumb|Lanyu]] == Iratay == u sulit nu Hulam: 漁人部落 台東蘭嶼。漁人部落在達悟語為I ra tie,意思為廣大的平原,曾因洪水而遭受襲擊,外村的人又稱此地為Irasapen,意思為被洪水掩沒的地方。 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Iratay. u kasalumaluma’ nu Iratay sa, 260 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 751 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 632 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 119 ku tademaw, pakalatu 16%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yami(Tao)81%, Pangcah(Amis)2%, Paywan(Paiwan)1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E7%81%A3%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%83%A8%E8%90%BD%E5%88%97%E8%A1%A8 臺灣原住民族部落列表] [[kakuniza:niyazu']] b56yuzfqdb00cuk0bvu3diuhdzfunfg Ireland 0 3666 115200 115199 2021-06-15T11:13:10Z 2402:7500:4DC:2352:617F:4ECE:D729:5542 /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Ireland.svg|thumb|u hata nu Ireland|alt=Flag of Ireland.svg]] u '''Ireland (愛爾蘭)''' sa i labu nu Europe, itiza i 53 00 N, 8 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 70,273 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 68,883 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,390 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 4,952,473. kakalukan [[umah]] sa 66.10%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 10.90%, [[zumaay]] henay umah sa 23%. caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. 愛爾蘭(英語:Ireland;愛爾蘭語:Éire),通稱愛爾蘭共和國(英語:Republic of Ireland;愛爾蘭語:Poblacht na hÉireann),是一個西歐國家,歐盟成員國之一。位於歐洲大陸西北海岸外的愛爾蘭島,約占該島南部的5/6面積。剩餘東北部的1/6面積屬於英國,稱北愛爾蘭。首都位於愛爾蘭島東部的都柏林。愛爾蘭在2020年時有497萬人口,是一個議會共和制國家。 Ireland (愛爾蘭) (ing-won a kamu: Ireland;Ireland a kamu: Éire,pangangan han Ireland kapulungay masakaputay a kanatal, (ing-won a kamu; Republic of IrelandIrland a kamu; Poblacht na hÉireann) u satipan Si-ou a kanatal, Ou-mung a sakaput nu kanatalan. tini i Ou-cou Ta-lu a satipan nuwamisan a sadipasan likut nu Ireland, macalap kuyzian a subal tu nutimulan u hekal pakala tu 5/6. u liwan i nuwalian nuwamisay u hekal 1/6 nu Inng-kou a lala’ pangangan han Irland. kahenulan a tuse i Ireland a subal nuwalian a Tu-po-lin (都柏林<ref>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%83%BD%E6%9F%8F%E6%9E%97</ref>). Ireland i 2020 a mihcaan hawsa izaw ku 497 a mang a ku tademaw, u cacay yi-huy kapulungay masakaputay a kanatal. 此外愛爾蘭也是歐洲聯盟、歐洲理事會、經濟合作與發展組織、世界貿易組織和聯合國等國際組織成員。愛爾蘭共和國成立於1922年的愛爾蘭自由邦,愛爾蘭獨立戰爭後簽訂了《英愛條約》,但愛爾蘭島東北方的六個郡繼續留在英國內,形成了北愛爾蘭。1949年完全結束了大英帝國統治,脫離大英國協,1973年加入歐洲聯盟前身歐洲共同體。 namahini satu u Irland nu Ou-cou a saabang a sakaput, Ou-cou li-s-huy, sakikalisiw kakadung atu sakaput a palahad, kitikit a sapaliway a kusi sakaput atu pulungay masakaputay a kanatal nu kitakit a sakaputan a tademaw. Irland kapulung masakaputay a kanatal patizeng i 1922 a mihcaan Irland nu paydang a nisakaputan, Irland misateket mingayaw hawsa misulit tu tatelek tu (Ing-ay a katatelekan ), nika Irland a subal nuwalian nuwamisan a enemay a hungti lalalid misubelid i Ing-kou mueneng, masa nuwamisan tu a Irland. 1949 a mihcaan mahamin mapahezek tu nipikuwan nu Ta-Ing-Kou,miliyas tu Ta-Ing-Kou a syehuy, 1973 a mihcaan mikaput tu Ou-cou a saabang sakaput ayaw u pulung nu Ou-cou. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Dublin]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 17 bulad 3 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Michael D. Higgins]] (Mayke.Sikimse [[:zh:麥克·希金斯|麥克·希金斯]]), 1941 a mihca 4 a bulad 18 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Ireland (愛爾蘭) ayza, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 11 bulad 11 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Ireland (愛爾蘭) ayza sa ci [[Micheál Martin]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 6 bulad 27 demiad. == kasinganga (名稱) == 古希臘探險家皮西亞斯是目前已知最早紀錄愛爾蘭的人,在他的書中稱呼該地為「Iérnē」,羅馬時期學者托勒密則將該名轉寫為「Iouerníā」。而羅馬歷史學家塔西佗則在著作阿古利可拉傳中,將該名稱意譯為拉丁文「Hibernia(冬之地)」;在明代《坤輿萬國全圖》中,愛爾蘭島被標示為「喜百泥亞」。今日愛丁堡的球隊希伯尼安足球俱樂部亦得名於此。 kasumamadan a Si-la u simungay miazihay tu kaliyuhan a kakitizaan ci Pi-si-ya-s  imahini matineng tu iayaw izaw tu ku nisilitan tu Irland a tademaw, i cudadan niza panganga tu itiniay (Iérnē) han, Lou-ma a zidayan misulitmutesekay migingkiway a tademaw ci Tou-le-mi uynian a ngangan paniyul misulit tu (Iouernia) han. nu Lou-ma a laylay mutesekay migingkiway ci Ta-siTou nisilit tu nakamuan ni A-ku-li-ke-la, uynian a ngangan a imi nu La-tin Hibernia( kasienawan a lala’) han, i Hungtiay henay a ziday izaw tu i pulung nu kitakit a tituan, Irland a subal papaya pakatineng tu ( Si-pay-ni-ya). ayza a demiad Ai-tin-paw a mipangciway Si-pou-ni-an nu mitukuday tu mali a cilepu kasingangan tuyni. 今日的國家名稱「愛爾蘭」,是以前聯合王國和愛爾蘭間的爭議來源。會出現這些疑慮,是由於愛爾蘭島的一部份屬於英國,也使得Ireland此名稱在英國視為不適當的名稱。 ayzaay a ngangan nu kanata (Irland) han, nu i ayaway sakaput pulung nu hungti a kanatal atu Irland a nikacaculi lalekalan. izaw muculal ku mahiniay nipabaliw, uynian Irland a subal nuzuma tungusay nu Ing-kou, uyni Ireland a ngangan i Ing-kou caay ku tatungusay a ngangan. 1937年通過的《愛爾蘭憲法》明訂,這個國家的名字為愛爾蘭語:Éire,或是英語的Ireland。1948年通過愛爾蘭共和國法案,將國家改制為共和國,在第二條中說,可以「描述」這個國家為愛爾蘭共和國(Republic of Ireland)。但為了避免違憲,這個法案並沒有直接將國號命名為愛爾蘭共和國,所以憲法上國號仍是「愛爾蘭」(Ireland)。 1937 a mihcaan makaawas tu (Irland a nipahulic) nipaketunan, kuyniay a kanatal a ngangan nu Irland a kamu : Eire, atu Ing-uwn a kamu Ireland. 1948 a mihcaan maawas tu nu Irland kapulung misakaputay a kanatal hulican, asumadan ku likec kapulungan misakaputay a kanatal han, i sakatusa a cedang a kamu, taneng amitatinaku uynian a kanatal nu Ireland kapulunga a masakaputay(Republic of Ireland). nika sakacaay pilawacu tu hulic, uynian hulic a kawaw a caay kakelul a saan tuynian a ngangan nu kanatal pangangan han tu Irland kapulungan misakaputay, sisa i nihulic a ngangan nu kanatalay uyzaan tu Irland. 1989年時,愛爾蘭共和國最高法院認為,愛爾蘭共和國當局不應該強迫明訂他國使用Ireland為正式名稱。法官認為:「如果對這個國家尋求協助的等國家的法院都不願支持這項國家的憲法是正確的,但在我看來,國際公認名稱,認證權回到該等國家直到他們已經修正。 1989 a mihcaan hawsa, Irland kapulungan misakaputay a kanatal u satalakaway a huing hicasa, Irland kapulungan misakaputay cinbu tatenga’ a caay paangic amipaketun tu nu tauwan a kanatal miyung Irland u tatengaay a ngangan. hicasa ku miliclicay, anu kuynian a kanalal mikilim tu saedap a kanatal u huing caay kaydih micukel tuynian lice kanatal a hulic u tatengaay tu, nika piazih nu aku, i kitakit u katinengan a ngangan, zencen tungusay panukas tayza tunian tu a kanatalan katukuh masumad tu nu heni. 緊張關係結束後,在1998年耶穌受難日通過協定,協議解決的問題有關北愛爾蘭問題,及愛爾蘭共和國的聲明。之後英國接受了愛爾蘭國家名稱作為「愛爾蘭」及都柏林政府的國際協議,並使用該名稱。 kabiyalaw a kacacayat pahezek hawsa, i 1998 a mihcaan u kangeluan a demiad ni Ye-su maawas tu nikaketun, misakapah mikawaw tu patelacay pakayniay i nuwamisan Irland a bunday, atu Irland a kapungn misakaputay a kanatal musakamu. zikuzan u Ing-kou milayap tuway tu Irland a kanatal ngangan Irland han tuwaca Pou-lin cenbu a kitakit sasungaay, uyni satu ku ngangan. == '''laylay (歷史)''' == 愛爾蘭在1922年之前為大不列顛和愛爾蘭聯合王國的一個組成部分。1845年因為馬鈴薯欠收問題造成愛爾蘭大饑荒,英國政府在能進口美洲糧食的情況下卻未提供太多協助,造成愛爾蘭人口減少了四分之一,讓許多愛爾蘭人對英國產生不滿。 Irland i 1922 a mihcaan ayaw nu Ta-ley-tin atu Irland kapulung masakaput a kanatal u cacayay nisapaputan.1845 a mihcaan zayhan u malinsu caay kataneng ku nipiala a bunday satu makihkih mangalay tu ku Irland, Ing-kou a cinbu i taneng picumud tu nu Mei-cou a kakanan nu mahiniay a kawaw caay pawapen tu yadah a saedap, mawada’ tu palasepat tu cacay ku tademaw nu Irland, pakatuud tu Irland a tademaw uyni u Ing-kou caay ka edemen. 1916年4月愛爾蘭爆發了復活節起義,正值第一次世界大戰英德兩國交戰,德意志帝國為了給英國製造麻煩運送了愛爾蘭人軍火物資抗英,儘管如此,最後起義被鎮壓。1919年,大多數於1918年大選中當選的愛爾蘭議員拒絕在英國下議院任職,他們自行組成了愛爾蘭議會,並於1919年1月以獨立的「愛爾蘭共和國」的名義發布了單方獨立宣言。 1916 a mihcaan sepat a bulad Irland mabuwah tu muliyaw mauzip a demiad. tatungus tu saayaway tanakiay a ngangayaw nu kitakit Ing-kou Te-kou tusa a kanatal mangangayaw, Te-yi-ce a hungti a kanata saki pabeli tu Ing-kou misanga’ tu kalibutan miculu’ pabeli tu Irland a tademaw tu kuwang nu hitay u kakanan a tuud mipaculi tu Ing-kou, anu mahizahiza, sazikuzay a nipalekal mapenec tu.1919 a mihcaan uyzaamin 1918 a mihcaan u pisingkiwan maalaay a Irland a giing makai i Ing-kou pipatengilan ni cence mala giing, u heni sakaku sa a mipatizeng tu sakapu tu Irland a tatengilan, satu i 1919 a mihcaan cacay a bulad u misatekeday a Irland kapulung masakaputay a kanatal, u ngangan patahkal tu nizatengan a musakamu misateked. 當時,愛爾蘭沒有得到國際上的承認,但在英愛戰爭(亦稱愛爾蘭獨立戰爭)後,英愛雙方代表達成英愛條約,給予愛爾蘭合法的自治權,即自治領地位。愛爾蘭成立愛爾蘭自由邦,領土包括愛爾蘭全島,但條約允許北方六郡(即北愛爾蘭)不參加愛爾蘭自由邦。愛爾蘭自由邦憲法同時規定,愛爾蘭為君主立憲制,愛爾蘭國王由英國國王兼任,同時設立總督職位,議會實行兩院制,成立「行政委員會」(即內閣),設立行政委員會主席職務。 i tawyaw, u Irland caay palatatengaen nu kitakit, naka i Ing-ay a ngangnayaw ( pangangan aca  Irland misateket mingayaw) hawsa, Ing-ay Irland mahatatusa dayhiw malaheci ku katatelekan nu Ing-ay, pabeli tu Irland u matatungusay a hulic tu tungusay a cece. Irland patizeng tu Irlan paydang sakaput, ulala’ pasu mahamin a subal nu Irland, nika katatelekan misulul ku nuwamisan a saka enem a kenis ( u nuwamisan a Irland) caay pilihiza tu nu Irland a paydang a sakaput, Irland paydeng a sakaput a hulic malecad amilekec, Irland saki hungti patizeng tu hulic, Irland a hungti u Ing-kou a hungti a sakatusa a nikala Cungtung, malecad patizang tu cung-tu a enengan, yi-huy mikawaw tu  tusa a giing alekec, patizeng tu sin-cen uy-yen-huy (satalakaway mikawaway tu nu cin-bu) patizeng tu sin-cen uy-yen-buy mikeliday situngusay tu kawaw. == '''cen-ce (政治)''' == 愛爾蘭為單一制共和國,實行議會共和制。愛爾蘭總統為國家元首,任期為7年,直選產生,可連任一屆。總統並無實際行政權,但在愛爾蘭國務院的建議下有一定的權力和職務,包括解散國會。愛爾蘭總理由國會提名,總統任命,一般上由第一大黨黨魁或聯合政府首領擔任。 Ireland u cacayay a lekec a kapulungan misakaputay,mikawaw kalacapuan tatengilan mamulung milice. Ireland a Cung-tung u talakaway a tapang nu kanatal, u kala Cung-tungan pitu a mihcaan, kakelul a misingkiw taneng a matulin tu cacay a lekal. Cung-tung caay ka situngus mikawaw tu nu hulic, nika Ireland satalakaway situngusay tu kawaw nu kanatal patahkal tu nizatengay izaw saca ku tungus tu kawaw, pasu maliwsakay kalacapuan tatengilan. Irland ku situngusay mikeliday nu kalacapuan tatengilan ku panganganay, u Cung-tung ku situngusay. uzuma u saayaway tabakiay sakapaut nu caculculan nu sakaput atu mipulung tu cenbu u tabakiay mikeliday nu kanatal ku situngusay. == '''hitay (軍隊)''' == 愛爾蘭國防軍包括陸軍、海軍、空軍和儲備國防軍。軍隊規模小但是裝備精良,有近10,000名現役軍人。1922年建軍,國防力量分為常備部隊(PDF)和後備役部隊(RDF)。常備軍包括路、海、空三軍,後備役部隊則由陸軍後備部隊和海軍後備部隊組成, 總統為武裝部隊最高統帥。 Ireland u mipuputay tu kanatal a [[hitay]] pasu tukusay a hitay, bayuay hitay, hikukiay a hitay atu zikuzan mipuputay tu kanatala a hitay. hitay caay ka katuud nika sicadeng tu kapahay a sapingangayaw a tuud nu hitay, macapi 10,000 ku tademaw nu ayzaay a hitay nu tademaw.1922 a mihcaan patizeng tu hitay, mipuputay tu kanatal a hitay u icelang paliwasaken tu tanayu’ay a kalahitay (PDF) atu mialesay tu a hitay (RDF). tanayu’ay a kalahitaya pasu zazanay, bayuay, hikukiay tulu ku kasahita mialesay tu a hitay u tukus a hitay a mialesay tu a hitay atu bayuay a hitay mialesay tu a hitay ku palacapuen. Cungtung ku mikeliday tu hitay u satalakaway nu mikelida. == '''hekal a lala’ (地理)''' == 愛爾蘭島面積為84,421平方公里,其中愛爾蘭共和國約占70,273平方公里,其餘部分為英國所轄的北愛爾蘭。愛爾蘭島西臨大西洋,東北隔北海峽與蘇格蘭相望,東臨愛爾蘭海,東南隔聖喬治海峽與威爾斯相望,南臨凱爾特海。 Irland a subal u hekal 84,421 pin-hang kungli, nuzuma Irland kapulungan misakaputay a kanatal pakala tu 70,73 pin-hawng kungli, u maliwanan nu Ing-kou a sakuwan a kenis tu nuwamisana  Irland. Irland a subal satipan micapi tu tipanbayu, nuwalian nuwamisan silaed tu nuwamisan a bayu atu Su-ke-lan mapapauwang. nuwalian micapi tu Ireland a bayu, nuwalian nutimulan silaed tu Sen-cyaw-ce a bayu atu Uy-al-s a mapapauwang, utimulan micapi tu Kay-al-te a bayu. == '''sakikalisiwan (經濟)''' == 愛爾蘭經濟規模較小,主要依賴出口貿易。1995年至2000年之間,愛爾蘭取得了10%的經濟增長率,在歐洲名列前茅,2003年成為世界上人均GDP排名第二的國家(僅次於盧森堡),因而贏得了凱爾特之虎的美譽。農業的主導地位已被工業所取代,而工業占GDP的38%,總出口量的80%,以及勞動力資源的28%。雖然出口貿易依然是愛爾蘭經濟的主要支柱,但近年來國內消費額的提高以及建築業和投資方面的復甦也帶動了經濟的持續發展。 Irland a sakikalisiw caay ka yadah adidi’, angangan miida tu nipatahkalan nipaliwalan i nu tauwan tu nisangaan a tuud. 1995 a mihacaan katukuh 2000 a mihcaan, Ireland pakala tu10% ku nikacakat nu sakikalisiwan, i Ou-mong nipasilucan tu ngangan u saayaway, 2003 a mihcaan mala u i kitakitay a tademaw palalecad tu GDP a pasiluc tu ngangan sakatusa nu kanatal (kinacaca dada’ i Lu-sen-paw), zayhan namapakademec pakal tu Kai-al-te a tula’ a nganga. malukay ku kawaw mapakutay tu nu kusi, u kusi macalap ku GDP tu 38%, pulung nu nipatahkalan a kayadah 80%, atu mangelu’ay a kawawnilaculan tu 28%. kanahatu nipatahkalan tu nipaliwalan mahiza tu u Irland a sikikalisiw u angangan nu hecek, nika ayzaay tu a mihacaan tayniay i kanatal mipalapesay tu kalisiw macaka tu atu misangaay tu luma’ makakadumay tu kalisiw mahiniay mulekala aca mikelid tu sikikalisiw a tulin palahad. 根據愛爾蘭中央統計局2006年出版的人口年鑑,截至2006年4月,全國人口達到420多萬,自2002年以來增長了8.1%,這是由於近年來,愛爾蘭出現了一些移民,其中來自歐盟以內的主要是英國人、德國人、法國人、羅馬尼亞人、波蘭人,來自歐盟以外的主要是美國人(位於美國的愛爾蘭人高達4,000萬名)、奈及利亞人及華人。 == '''tademaw (人口)''' == 根據愛爾蘭中央統計局2006年出版的人口年鑑,截至2006年4月,全國人口達到420多萬,自2002年以來增長了8.1%,這是由於近年來,愛爾蘭出現了一些移民,其中來自歐盟以內的主要是英國人、德國人、法國人、羅馬尼亞人、波蘭人,來自歐盟以外的主要是美國人(位於美國的愛爾蘭人高達4,000萬名)、奈及利亞人及華人。duduc tu Irland cungyang nipulungan nisulitan nu hukusiw i 2006 a mihcaan patahkal tu nikingsaan tu mihcaan a tademaw, katukuh 2006 a mihcaan sepat a bulad, mahamin i kanatalay a tademaw katukuh tu 420 a mang  ku katuud, makay 2002 a mihcaan macunus tu 8,1%, uyni nu ayzaay a mihcaan, Irland muculal tu ku  zumaay nu micumuday a tdemaw, uzuma makayniay i Ou-mungan u angangan u Ing-ku a tademaw,Te-kou a tademaw, Bea-kou a tademaw, Luma-ni-ya a tademaw, makay Ou-mungay caay dada’ angangnan u Mei-kou a tademaw (  i Mei-kou u Irland a tademaw katukuh tu 4,000 a mang ku tademaw) Nai-ci-li-ya a tademaw atu tung-nan-yaay a tademaw. == sakauzipan (生活) == === '''singku (宗教)''' === 天主教為愛爾蘭的主要信仰,約占人口84%。愛爾蘭是歐洲少有的幾個虔誠信仰宗教的國家之一,1973年時定期彌撒出席率超過90%。天主教教義是愛爾蘭社會和生活方式的基礎,人工流產則是違法的,就算是因為健康因素都無法實施。近年宗教有衰落趨勢。1990年代,天主教會也經歷了一系列的性醜聞。1995年,愛爾蘭公民投票以50.28%的得票率決定廢止一項延續了58年的禁離婚法。 singnku tinsikiw u angangan nu Ireland (愛爾蘭) a lisin. pakala tu 84% ku tademaw.  Irland nu Ou-cu caay kakatuud ku mikilulay tu kamisama u cisingkuay a kanatal, 1073 a mihcaan panusek ku mimisaay u milabuay mangasiw’ tu 90%. tinsikiw u sakakiwkanan nu Irland a syakay atu angangan nu sakauzip, uyni u papialaay mipatayay tu wawaw u micuisay tu hulic, anu mahiniaytu zayhan pakayniay a tanektek ku uzip ancaay pikawaw tu mahinian. ayzaay tu a mihcaan u sangku mahiza a malasawad tu. 1990 a namihcaan, u tinsikiw a kiwkay namilawat tu mahiniay kacikian a sinbud.1995 a mihcaan, Irland misingkiwan a tademaw i 50,28% a paya pakala paketun palasawan tu cacay lice lalidasa tu 58 a mihcaan pahulic tu la’cus milikung. 愛爾蘭教會(愛爾蘭聖公會,為基督教新教的一派)為第二大教,20世紀衰落,最近天主教又有反彈的趨勢,新教同時一些基督教的小教派以及伊斯蘭教信徒也有增長的趨勢。愛爾蘭的猶太教社區人口有下降趨勢。 Irland a kiwkay (Irland sin-kou-huy, baluhay nu ciwluay kasa ciwlu) u saka tusa nu tabakiay a ciwlu, kasumamada tu 20 a mihcaan haymaw satu a malawpes, nu ayzaay tu a tinsikiw panukas kuni ka selep, namahini baluhay a ciwlu tu adidi’ay a kanaciwlu atu I-s-lan cyaw mikilulay tu kamisama macakat tu aca.Irland a Yu-tay cyaw a kenis nu tademaw hamaw satu maselep. === '''caculilan (交通)''' === 愛爾蘭的三個主要國際機場位於都柏林、香農和科克,也有許多歐洲和洲際航線的定期和包機服務。其中倫敦與都柏林之間的航線是歐洲最繁忙的國際航線,每年有450萬人在這兩個城市之間的飛行,2006年,愛爾蘭航空為愛爾蘭的國家航空公司,但瑞安航空卻是愛爾蘭全國最大的航空公司。瑞安航空公司也是歐洲最大的廉價航空公司,在乘客數量方面是世界第二大。 Irland nu tuluay ku angangan  nu kitakiday a pahikukian tini i Tu-pou-lin (都柏林), Sing-nung (香農) atu Kek-ke (科克), katuud aca ku nu Ou-cou atu Cou a kitakit a [[zazan]] nu hikuki tanusek tu demiad a mibaw tu ku hikuki, u zuma Lun-tun (倫敦) atuTu-pou-lin (都柏林) a laed u zazan nu hikuki nu Ou-cou u cayay ka [[silawad]] a zazan nu hikuki a kanatal, paymihcaan izaw ku 450 a mang ku tedemaw itini na tusaay a tuse a laed mubahel, 2006 a mihcaan, Irland a pahikukian nu Irland a kanatala a pahikukian a kusi, nika Luy-an a pahikukian tatenga’ nu Irland i kanalat amin u satabakiay pahikukian a kusi. Luy-an hikuki (瑞安航空) a kusi nu Ou-cou u satabakiay mayasuyay ku aca a pahikukian a kusi, i pikacaw nu labang a katuudan i kitakit u sakatusa nu tabakiay. === '''milatlat (體育)''' === 蓋爾式足球和板棍球是愛爾蘭最流行的兩項運動,是由蓋爾運動協會所推動的四大蓋爾運動當中的兩項。此外足球亦是極受到普羅大眾歡迎的運動,愛爾蘭國家足球隊亦是國家的象徵之一。 kai-al a tukud mali atu sapad [[culay]] mali nu Irland (愛爾蘭) masa[[wayway]]ay nu tusa lice a undukay, ni kai-al a undukay syehuy ni cuzuhan tu sepat tabakiay kai-al a undukayan tu satusa a lice. caay kuyni dada’ mitukuday tu mali u kakaydihan nu  pu-luw a [[binawlan]] u kanamuhay a undukay,Irland a kanatal tukud mali a sakaput u tinaku nu kanatal. 2011年歐洲聯賽決賽在5月18日舉行,在愛爾蘭都柏林英傑華體育場進行。由於歐洲足協避免球場以贊助商冠名,球場將會在決賽時改稱「都柏林球場」。 2011 a mihcaan Ou-cu mapulung a madademec i lima a bulad sabw walu a demiad palekal, i Irland Tu-pu-li-ing-cye a kadubaan malingatu. uyza u Ou-cou tukud syehuy sakacaay pimalian u mipadangay nu misiwbayay a pangangan, [[pimalian]] a [[itiza]] tu [[pidademecan]] pasumad a pangangan Tu-pou-lin pimalian. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *中文維基百科愛爾蘭:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%88%B1%E5%B0%94%E5%85%B0] *中文維基百科都柏林:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%83%BD%E6%9F%8F%E6%9E%97] * [[kakuniza:Sabak Tutuy]] gn2ds6476eq30nyudvz944d00sixq65 Irv Bemoras 0 3667 23727 23726 2019-11-21T15:32:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Irv Bemoras |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1930 a mihcan 11 a bulad 18 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 26 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Illinois (1950–1953) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1953/saka 3 ku uwac/silsil 18 |- |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1953–1957 Milwaukee / St. Louis Hawks |} Irv Bemoras nalecuhan i Chicago, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. Irv Bemoras i 1953 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Milwaukee Hawks putiput. 11 bulad 18 demiad, 1930 a mihca, Irv Bemoras, miunduay. (mapatay i 2007 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] p6qbvxauu2cprrznbqfz7ue4p1c7f0g Irv Brenner 0 3668 23736 23735 2019-11-21T15:32:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Irv Brenner |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1913 a mihcan 5 a bulad 31 a demiad/ Pittsburgh, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Duquesne (1931–1934) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1944–1945 Pittsburgh Raiders 1945–1946 Youngstown Bears |} Irv Brenner nalecuhan i Pittsburgh, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 5 bulad 31 demiad, 1913 a mihca, Irv Brenner, miunduay. (mapatay i 1991 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b7db7cobym24u5w9oudz757r2t0rz3s Isaac Austin 0 3669 23742 23741 2019-11-21T15:32:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Isaac Austin |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1939 a mihcan 4 a bulad 4 a demiad/ Monroe, Louisiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 122 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |50, 8, 9 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Reedley (1987–1989) Arizona State (1989–1991) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1991/saka 2 ku uwac/silsil 48 |- |mapili’ay a mali-putiput |Utah Jazz |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1991–1993 Utah Jazz 1993–1994 Oklahoma City Cavalry 1994 Philadelphia 76ers 1994–1995 CRO Lyon 1995–1996 Tuborg Pilsener 1996–1998 Miami Heat 1999 Los Angeles Clippers 1999 Orlando Magic 2000 Washington Wizards 2000–2002 Vancouver / Memphis Grizzlies 2002 Ülkerspor 2003 Xinjiang Flying Tigers 2004 Jersey Squires pahanhanan tu kawaw |} Isaac Austin nalecuhan i Monroe, Louisiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Isaac Austin i 1991 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 48, namapili’ tu nuUtah Jazz putiput. 8 bulad 18 demiad, 1969 a mihca, Isaac Austin, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] q0ulcq4uzf0kkekf17f9rp2uncyc8rf Isaetipan pahikukian 0 3670 86017 23794 2019-11-30T00:48:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Isaetipan pahikukian == u sulit nu Hulam: 仁和部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Isaetipan pahikukian. u kasalumaluma’ nu Isaetipan pahikukian sa, 1,927 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 5,066 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,247 ku tademaw, pakalatu 25%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3,819 ku tademaw, pakalatu 75%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 20%, Taluku(Truku) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan atu Taluku atu Yuwatan. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4ddab91auwlykt97534388fuxqj1vqq Isaias Afwerki 0 3671 106283 23806 2021-04-11T17:23:32Z 102.170.3.92 wikitext text/x-wiki [[tangan:Isaias Afewerki.jpg|thumb|Isaias Afwerki, 2021|alt=Isaias Afewerki.jpg]] [[tangan:Flag of Eritrea.svg|thumb|u hata nu Eritrea|alt=Flag of Eritrea.svg]] Isaias Afwerki 2 bulad 2 demiad, Isaias Afwerki, u misingkiway. 1946 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Eritrea]] ayza sa ci Isaias Afwerki, micakat a demiad sa i 1993 a mihca 5 bulad 24 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] n6zeeyjm4pakrqcj4jtyt2ej3j4noqh Isawalian pahikukian 0 3672 23843 23842 2019-11-21T15:32:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 36 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Isawalian pahikukian == u sulit nu Hulam: 仁安部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Isawalian pahikukian. u kasalumaluma’ nu Isawalian pahikukian sa, 972 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,516 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 646 ku tademaw, pakalatu 26%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,870 ku tademaw, pakalatu 74%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 18%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan atu Yuwatan. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] ie59irulnyl1ref5dlx4ala1fnqa9l3 Isin-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3673 23852 23851 2019-11-21T15:32:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Isin == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 5ev1j3s8a5chy25msa7k0762sgqyuym Isingan 0 3674 86016 23869 2019-11-30T00:48:03Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Isingan == u sulit nu Hulam: 雙龍部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Isingan. u kasalumaluma’ nu Isingan sa, 227 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 819 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 808 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 95%, Tayan(Tayal) 3%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ep5j4tu1emtn9iikjy7nwql01dl1zi6 Israel 0 3675 116883 116882 2021-06-24T17:29:05Z 松塚家族 1645 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Israel.svg|thumb|u hata nu Israel|alt=Flag of Israel.svg]] u '''Israel (以色列)''' sa i labu nu Asia, itiza i 31 30 N, 34 45 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 20,770 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 20,330 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 440 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 8,174,527. kakalukan umah sa 23.80%, kilakilangan umah sa 7.10%, zumaay henay umah sa 69.10% caay kau cabayay a kanatal nu [[Taywan]]. ==tapang tusu nu kanatal (首都)== u tapang tusu nu kanatal sa u Jerusalem ([[:zh:耶路撒冷|耶路撒冷]]). ==kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)== kakining nu kanatal demiad sa 14 bulad 5 demiad. ==tabakiay a tapang nu kanatal (元首)== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Reuven Rivlin]] (Luwen.Libulin [[:zh:鲁文·里夫林|魯文·里夫林]]), 1939 a mihca 9 a bulad 9 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Israel (以色列) ayza, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 7 bulad 24 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Israel (以色列) ayza sa ci [[Naftali Bennett]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 6 bulad 13 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * Palcabayay a pu([http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部]) * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government]) 06b03n51h0khwzse605ctww94cc7j19 Ita thao 0 3676 86015 23909 2019-11-30T00:47:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Ita thao == u sulit nu Hulam: 伊達邵部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ita thao. u kasalumaluma’ nu Ita thao sa, 348 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 970 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 296 ku tademaw, pakalatu 31%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 674 ku tademaw, pakalatu 69%. u kasabinacadan, Saw(Thau) 27%, Yuwatan(Bunun) 2%, Pangcah(Amis) 1%, Tayan(Tayal) 1%. === u niyazu’ nu Cou === u niyazu’ nu Cou kuyni, katuud ku Cou itini mueneng. u zuma a tademaw sa u tayan, u Yuwatan(Bunun), u Pangcah, u Tayan. inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} 2 ku cacudadan i Ita thao niyzau’. inayay ku kyukay i Ita thao niyazu’. 1 ku pakincalan i Ita thao niyazu’. inayay ku pikuwanan i Ita thao niyazu’. 1 ku pacudacudadan i Ita thao niyazu’. inayay ku padekuan i Ita thao niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] f41tecoedjsmddc8gll041wup8x4wmb Italy 0 3677 116344 109480 2021-06-20T15:08:03Z Komod.sayuen 1721 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Italy.svg|thumb|u hata nu Italy|alt=Flag of Italy.svg]] u '''Italy (義大利)''' sa i labu nu Europe, itiza i 42 50 N, 12 50 E u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 301,340 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 294,140 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 7,200 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 62,007,540. kakalukan umah sa 47.10%, kilakilangan umah sa 31.40%, zumaay henay umah sa 21.50% caay kai [[liwliw]] nu [[Taywan]]. 義大利共和國(義大利語:Repubblica Italiana,通稱義大利(Italia),是一個歐洲主權國家,主要由位於南歐的靴型亞平寧半島(義大利半島)及兩個地中海島嶼西西里島和薩丁尼亞島所組成,國際代碼為IT。 '''Italy''' (義大利) masakaputay kapulungan a kanatal “'''Italy''' a kamu, Repubblica Italiana, ngangan '''Italy''' “Italia”, nu Europe misakakuay a kanatal, angangan uyni i nutimulan a Ou-cu masakucuay a Ya-pin-nin (亞平寧) pankiw subal “Italy pangkiw subal” atu tusaay a Mediterranean ([[:zh:地中海|地中海]]) subal Si-si-li (西西里) a subal atu Sa-tin-ni-ya a subal a nisakaput, kitakit a mangngu IT. 義大利北方的阿爾卑斯山地區與法國、瑞士、奧地利以及斯洛維尼亞接壤,其領土包圍著兩個微型國家一聖馬利諾和梵蒂岡,而在瑞士擁有座落於盧加諾湖湖畔的義大利坎波內這個境外領土。 '''Italy''' nuwamisan Alps a buyu' ([[:zh:阿尔卑斯山|阿爾卑斯山]]) a kakitizaan nu [[France]] (法國), [[Switzerland]] (瑞士), [[Austria]] (奧地利) atu [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) matatiles ku lala’, nu zumaan a lala’ mitaliyuk  tu tusaay a kasaadidi'ay a kanatal [[San Marino]] (聖馬利諾) atu Vatican ([[:zh:梵蒂冈|梵蒂岡]]), i [[Switzerland]] (瑞士) izaw ku tizaay i Lu-cya-nuw (盧加諾) a taku tapiingan nu taku u '''Italy''' Kan-pou-ney (坎波內) kuynian i likutay a lala’. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Rome ([[:zh:罗马|羅馬]]). == kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) == kakining nu kanatal demiad sa 2 bulad 6 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Sergio Mattarella]] (Sayelciyaw.Matalyela [[:zh:塞尔焦·马塔雷拉|塞爾焦·馬塔雷拉]]), 1941 a mihca 7 a bulad 23 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Italy (義大利) ayza, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 2 bulad 3 demiad. == '''laylay(歷史)''' == 義大利的歷史,不論從文化或社會發展角度都在地中海地區佔據著最重要的地位。從義大利境內多地進行的考古活動得知本區的歷史可以追溯至大約200,000年前的舊石器時代。義大利人文相當深厚,意國許多地區都有著重要的考古遺址,例如拉丁姆、托斯卡納、溫布利亞及巴西利卡塔等。 '''Italy''' a laylay, anu makay lalangawan atu syakay u nipalahadan piazih i Ti-cung-Hay amin a kakitizaan macalap ku kahenulan a singangan. maka '''Italy''' labu nu kanatal katuud ku mikawaway micekiway tu kasumamadan a tuud i kawaw a matineng tu tiniay a kakitizaan a laylay taneng taayaw mikilim katukuh pakalal tu 2000,000 a mihcaan ayaw nu malumanay nu ba’tuay a ziday. '''Italy''' mutesek kibetu ku tineng tu lalangawan, Italy a kanatal yadah ku kakitizaan u kahenulan micekiw tu kasumamadan nisubelidan a tuud, mahiniay u La-tin-mu (拉丁姆), Tu-s-ka-na (托斯卡納), Un-pu-li-ya (溫布利亞) atu Pa-si-li-ka-ta (巴西利卡塔) a kakitizaan. 希臘人在前8至7世紀時曾在西西里島及義大利半島南部地區進行殖民活動,所以這些古希臘人在義大利半島南部建立的殖民城邦被稱為大希臘。古羅馬從前8世紀時的一個小型農業社會逐漸發展成一個環繞地中海的龐大帝國。 [[Greece]] a tademaw (希臘人) i ayaw nu waluay katukuh pituay tu kasumamadan a mihcaan hawsa na i Sicily a subal ([[:zh:西西里岛|西西里島]]) atu '''Italy''' pankiw (義大利半島) a subal nutimulan a kakitizaan mikawaw tu micumuday a tademaw, sisa uynian kasumamadan [[Greece]] a tademaw i '''Italy''' pangkiw a suba nutmulan patizeng tu mucumuday a tuse sakaput pangangan han tu tabakiay a [[Greece]] ([[:zh:大希腊|大希臘]]). kasumamadan a Roma (古羅馬) i ayaw waluay kasumamadan a mihcaan u adidi’ay malukay nu syahuy haymaw sa malahad masataliyuk tu ku Ti-cung-hay u satabakiay hungti a kanatal. == '''hekal a lala’(地理)''' == 義大利領土以自歐洲大陸延伸入地中海的靴子型的亞平寧半島為主,和兩個主要島嶼—薩丁島和西西里島組成(分別為地中海第一和第二大島嶼)。以此三部分義大利水域分為:東北方的亞得里亞海,東南方為伊奧尼亞海,西南方為第勒尼安海,西北方則是利古里亞海。 Italy hekal a lala’ u angangan namay Ou-cu-talu mulalad micumud tu Ti-cung-hay masaamingucuay a Ya-pin-nin pangkiw a subal, atu tusaay angangan a subal-Sa-tin a subal atu Si-si-li-taw a nisakaput “palasic i Mediterranean ([[:zh:地中海|地中海]]) u saayaway atu sakatusa a subal” uyni tuluay a kalasic i Italy a liwliw nu nanum malalasic, nuwalian nuwamisan a Ya-te-li-ya a bayu, nuwalian nutimulanu I-aw-ni-ya a bayu ([[:zh:伊奥尼亚海|伊奧尼亞海]]), satipan nutimulan u Ti-le-ni-an a bayu ([[:zh:第勒尼安海|第勒尼安海]]), satipan nuwamisan u Li-ku-li-ya a bayu ([[:zh:利古里亞海|利古里亞海]]). == '''cen-ce(政治)''' == 義大利現行憲法於1947年12月22日由立憲大會通過。憲法規定義大利是一個建立在勞動基礎上的民主共和國。 義大利國會是最高立法和監督機構,採用兩院制議會形式,由共和國參議院和眾議院組成。兩院權力相等,可各自通過決議,但兩院決議相互關聯。 Italy ayzaay a hulic i 1947 a mihcaan sabaw tusa a bulad tusa a bataay izaw ku tusa a demiad patizengan tu hulic malaku’t tu nikayngian. hulic nilekecan Italy u cacay patizangay i misakakawaway u angangan u binawlanay masakaputay kapulungan a kanatal. Italy a tatengilan tu kawaw u satalakaway patizengay tu hulic atu miazihay mikuwanay a sakaput, auuyzan tusa huing a lekec tatengilal tu kawaw nu kanatal, u masakaputay kapulungan a kanatal u tusaay a pahulican a giing a nisakaput. tusaay a pahuingang malecad situngu tu sakuwan, taneng misakaku makaawas tu nipaketunan tu kawawa, nika tusaay a huing paketun tu kawaw masalitin tu. == '''sakikalisiw (經濟)''' == 根據國際貨幣基金的GDP資料,義大利在2008年是世界第7大經濟體,僅次於美國、中國、日本、德國、英國和法國。義大利是歐洲四大經濟體之一,也是八國集團及歐洲聯盟的成員。 在第二次世界大戰結束後,義大利是從一個以農業為基礎的虛弱經濟體,成為高度工業化國家及國際貿易與出口金額位居世界領先地位的國家。不僅如此,義大利經濟規模與英國經濟相當。 duduc tu kitakit u salaliyun tu kalisiw  tu GDP a nisulitan, Italy i 2008 a mihcaan i kitakit u saka pitu nu tabakiay a sakikalisiwan, kina cacay dada’ i [[Amilika]], [[China]], [[Japan]], [[Germany]], [[United Kingdom]] atu France. Italy nu Europe sepatay tabakiay a sakikalisiwan tu cacay, uyzaan aca nusiwaay a kanatal saupu a sakaput atu Europe makakadumay sakaput a tademaw. i sakatusa a ngangayaw nu kitakit mapahezek hawsa, Italy angangan makay malukay a kawaw malawacu’ ku sakikalisiw, satu mala u talakaway tu nu kikayay a kusi nu kanatal atu kitakit paliwalay nipatahkalay tu tuud a  kalisiw i kitakit u saayaway singanganay a kanatal. caay ka hini dada’, Italy a sakikalisiw atu [[United Kingdom]] kayadah ku nikacunus tu sakakikalisiw. == '''tademaw (人口)''' == 大利人口在2008年結束時已經超過6,000萬人,目前是在歐盟排名第4,也是世界上人口第23多的國家。義大利的人口密度為每平方公里199.2人,位居歐盟第5位。義大利北部的密度最高,面積佔全國1/3,而人口則幾乎有全國的50%。 Italy a tademaw i 2008 a mihcaan mahezek hawsa malakui’ tu 6,000 a mang ku tademaw, i mahini i Europe a malasacabayay (Europe Union 歐盟) kasiluc nu ngangan sakasepat, uyza aca i kitakitay a tademaw saka 23 a nu katuud a kanatal. Italy kazeke nu tademaw paypinbang kungli 199.2 ku tademaw, u sakalima nu Europe a malasacabayay (Europe Union 歐盟). Italy nuwamisan u satalakaway mazeketay, u ahebal macalap hamin nu kanatal tu 2/3, u tademaw hamin i kanatal 50%. 第二次世界大戰後,義大利因為長期的經濟衰弱,所以鄉村的人口紛紛遷移到城市。在這同時,許多外國移民也紛紛移居到義大利境內。高出生率一直持續到1970年代為止,然後逐漸下降,所以到2008年,有5分之1的義大利人超過65歲。 sakatusa a ngangayaw nu kitakit hawsa, Italy zayhan matenes malawacu ku sakikalisiw, sisa niyazu’ay a tademaw katuud ku mabulaw tayza i tuse. namahini hawsa, katuud ku nu zumaay a kanatalmabulaway a tademaw katuud satu ku mabulaway muenengay tayza i Italy. satalakaw ku nilecuh tulin katuku i 1970 a mihcaan amasatezep, namahini haymaw satu maselep, sisa katukuh i 2008 a mihcaan, izaw ku lima tu cacay i Italy a tademaw macaliway ku 65 a mihcaan ku nikauzip. == '''singku(宗教)''' == 然義大利政府並沒有正式將羅馬天主教明定為國教,羅馬天主教為義大利第一大宗教。大約有87.8%的義大利人信仰天主教會,當中約有1/3的人(36.8%)是虔誠教徒。根據Eurobarometer在2005年進行的調查顯示: Italy a cen-bu caay pisatatenga’ u Roma a tingsikiw panutekan u kiwkay nu kanatal, Roma a tingsikiw nu Italy saayaway u tabakiay a singcu. pakala tu 87.8% nu Italy a tademaw u singku sa u tingsukiw, iteban izaw tu ku 1/3 ku tademaw “36.8%” u mililulay sinziya. duduc tu Eurobarometer i 2005 a mihcaan malingatu patahkal tu nikisnaan. == '''lalangawan(文化)''' == 義大利直到1861年合併之後才成為一個國家,因此在歷史上曾經存在於義大利半島的政體、傳統及藝術活動都被歸屬在義大利之下。雖然這些地區的政治及社會制度是獨立運作,義大利在歷史及文化上的遺產仍然是相當巨大的。義大利目前擁有53處世界遺產,也是世界上擁有最多世界遺產的國家。義大利全國估計有100,000個任何形式的紀念物(博物館、宮殿、建築物、雕像、教堂、藝術畫廊、別墅、噴泉、歷史建築與考古遺跡 Italy katukuh i 1861 a mihcaan mapapulung zikuzan kya mala u cacayay tu a kanatal, satu i laylay naizaw tu i Italy a kumay (義大利半島) a cence, kasumamadan a lalangawan tu tineng nalimaan dadiw a kawaw mahamin mapanukas tungusay tu nu Italy. kanahatu uynian a kakitizaan cence atu syakay likec misateked a mikawaw, Italy i laylay atu lalangawan kasumamadan nisubelidan a zaysang mahiza tu kasatabaki yadah. Italy imahini izaw ku 53 a kakitizaan kitakit kasumamadan nisubelidan a zaysang, i kitakit aca u sayadahay kasumamadan nisubelidan a zaysang a kanatal i kitakit. Italy mahamin i kanatal pulung nisulitan izaw ku 1000,000 ku mahicahicaay a wayway nu sakiningan a tuud “ pisupedad piazihan tu tuud,pienengan nu huti a luma’, nisangaan tu luma’, mituktukay misengiay tu tademaw, kiwkay, nalimaan mikulitan tu salining, u tabakiay salunganay a luma’, mabuwahay a nemnem, laylay misangaan tu luma’ atu micekiway tu kasumamada nazipaan. == '''caculilan(交通)''' == 義大利的國家鐵路網路是由Ferrovie dello Stato所管理的,2003年的總長為16,287公里,其中69%為電氣化鐵路,而火車頭則有4,937輛。國家水路網路(包括運河及河道在內)在2002年時則有1,477公里長。在2004年,義大利的主要機場大約有30座(包括米蘭的米蘭-馬爾彭薩機場及羅馬的羅馬-菲烏米奇諾機場這2座樞紐機場)及43座主要港口,包括熱內亞海港在內(它是義大利最大的港口,也是地中海第2大港,僅次於法國馬賽)。在2005年,義大利民間船隻有389,000艘,而商船則有581艘。 Italy a kanatal silamalay a zazan wanglu nu Ferrovie dello Stato a nikuwanan, 2003 a mihcaan pulung a katanaya’ 16,287 kungli, uyza 69% nu dingkiay silamalay a zazan, u silamalay a tangah izaw ku 4.937 a tangah. kanatalay nanumay a zazan wanglu “pasu miculu’ay i sauwac atu saculil nu sauwac” i 2002 a mihcaan hawsa izaw ku 1,477 kungli katanaya’ i 2004 a mihcaan, Italy angangan a pahikukian pakala tu 30 a pahikukian, “pasu '''Milano ('''Mi-lan 米蘭) a Mi-lan-Ma-al-pung-sa a pahikukian ([[:zh:米蘭-馬爾彭薩機場|米蘭-馬爾彭薩機場]]) atu Roma ([[:zh:罗马|羅馬]]) a Roma-Fiumicino a pahikukian ([[:zh:羅馬-菲烏米奇諾機場|羅馬-菲烏米奇機場]]) uyni tusaay Ci-niw a pahikukian” atu 43 a pahikukian u angangan a minatu, pasu Genoa bayuay a minatu ([[:zh:热那亚|熱內亞海港]]) “ Italy u satabakiay a minatu ciniza, nu Ti-cung hay aca u saka tusa  tabakiay a minatu, kina cacay dada’ i France pidademecan tu subayu”. i 2005 a mihcaan, Italy nu binawlanay a balunga izaw ku 389,000 a malungaan, nu misiwbayay a balunga’ izaw ku 581 a balungaan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 中文維基:義大利[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%84%8F%E5%A4%A7%E5%88%A9] *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] j4m2656monudncb5aw9ovyyjkdy6buq Itang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3678 23942 23941 2019-11-21T15:32:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Itang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] qakasvfa08j6bnqedw54ko0fivf114m Itiw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3679 23950 23949 2019-11-21T15:32:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Itiw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 8p1dnpu5k8vj97lqgcxzvmo9z0qzew3 Itok-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3680 86014 86012 2019-11-30T00:47:48Z Xiplus 201 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/Xiplus|Xiplus]] ([[User talk:Xiplus|talk]]) to last revision by Jon Harald Søby (TwinkleGlobal) wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Itok == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] mtnzwdglt4ncusbp5f1xnut32f9ej3p Ivalino 0 3681 86013 23986 2019-11-30T00:47:38Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Lanyu villages.svg|thumb|Lanyu]] == Ivalino == u sulit nu Hulam: 野銀部落 野銀舊部落位於蘭嶼東部,鄰近東清灣,為達悟族(雅美族)保存最完整的傳統聚落。 「野銀」達悟族稱之為Ivalino,指的是馬鞍藤。相傳,野銀的祖先本來是菲律賓巴丹島人,他與同伴六人渡海來到蘭嶼,並在當地與紅頭部落的寡婦結婚。婚後,寡婦拋棄原本所生的兩個小孩,隨夫返回巴丹島,生下兩子。不久,島上竟然發生飢荒,迫於無奈,只好再度舉家遷回蘭嶼,原本想投靠岳父家,卻被岳父趕了出來。夫妻倆帶著小孩漂泊無依、無家可歸,只好來到當時還無人居住的東南海岸,在荒野中建立了今日的野銀部落。 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ivalino. u kasalumaluma’ nu Ivalino sa, 299 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 891 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 831 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 60 ku tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yami(Tao) 89%, Pangcah(Amis) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/393 台東觀光旅遊網] [[kakuniza:niyazu']] 14agpplwdryzbxkjjo88ma98by8sdon Iyas-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3682 23996 23995 2019-11-21T15:32:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Iyas ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 0nz96oaz9f0jzuc8t6g2xjoollkio7o Izukan 0 3683 86011 24020 2019-11-30T00:47:31Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Izukan == u sulit nu Hulam: 崙天部落 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Izukan. u kasalumaluma’ nu Izukan sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 403 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 391 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 3%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 86%, Pangcah(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 2%, zumazuma 5%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Tayan(Tayal). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal (島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay (有關) "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday (相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay (平埔族). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] bz6ouf3zcrxpuakui5g1zckbvzc7jlc J. J. Anderson 0 3684 24029 24028 2019-11-21T15:32:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |J. J. Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1960 a mihcan 9 a bulad 23 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 11 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Bradley (1978–1982) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1982/saka 2 ku uwac/silsil 36 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1982 Philadelphia 76ers 1982–1985 Utah Jazz 1985–1991 Nuova Pallacanestro Firenze 1991–1992 Zaragoza 1992–1993 Aris BC 1993–1994 Pallalcesto Amatori Udine 1994–1995 Polti Cantù 1995–1996 Tau Cerámica pahanhanan tu kawaw |} J. J. Anderson nalecuhan i Chicago, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. J. J. Anderson i 1982 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 136 namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. 9 bulad 25 demiad, 1960 a mihca, J. J. Anderson, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9m8krkxbzkaoawn97b2hqdinz3ujf0w J. J. Barea 0 3685 24037 24036 2019-11-21T15:32:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |J. J. Barea |- | colspan="2" |[[tangan:J.J. Barea Mavs.jpg|J. J. Barea|alt=J.J. Barea Mavs.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 6 a bulad 26 a demiad/ Mayagüez, Puerto Rico |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Northeastern (2002–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2006 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2011) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2001–2002 Indios de Mayagüez 2006 Cangrejeros de Santurce 2006–2011 Dallas Mavericks 2007 Fort Worth Flyers 2011–2014 Minnesota Timberwolves 2014– Dallas Mavericks mihitayan mimaliay |} J. J. Barea nalecuhan i Mayagüez, Puerto Rico, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 6 bulad 26 demiad, 1984 a mihca, J. J. Barea, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ibrxj573xalque5v4r0et7gm97jl9a7 J. R. Bremer 0 3686 24044 24043 2019-11-21T15:32:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |J. R. Bremer |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 9 a bulad 19 a demiad/ Cleveland, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |St. Bonaventure (1998–2002) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2002 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2002–2003 Boston Celtics 2003–2004 Cleveland Cavaliers 2004 Golden State Warriors 2004–2005 Unicaja Málaga 2005–2006 Lauretana Biella 2007 PAOK Thessaloniki 2007 Bosna 2007–2008 Spartak Primorje 2008–2009 Triumph Lyubertsy 2009–2011 Krasnye Krylya Samara 2011–2012 Nizhny Novgorod 2012 Olimpia Milano 2012 Fenerbahçe Ülker 2012–2013 Emporio Armani Milano 2013–2014 Royal Halı Gaziantep 2014–2015 PAOK Thessaloniki 2015 Torku Konyaspor 2015 PAOK Thessaloniki 2015–2016 Torku Konyaspor 2016–2017 Limoges CSP pahanhanan tu kawaw |} J. R. Bremer nalecuhan i Cleveland, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 9 bulad 19 demiad, 1980 a mihca, J. R. Bremer, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] taqc4hckzwss2ysdiulx80ip39dm3d6 Jacky Wu 0 3687 24062 24061 2019-11-21T15:32:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:吴宗宪(维基百科).JPG|thumb|吳宗憲]] Jacky Wu (u sulit nu Hulam: 吳宗憲, 1962.9.26) nalecuhan i [[Taywan]] Taynan satipan. u saupu sipuuay palaway telungay. zayhan mikileh <lima ku tinghuy a kawlah> makademec sisa singangan tuway. 1978 a mihcan, u tatnenga'ay a mudadiway matahkal. 1990 a mihcan, mitelung ku saupu sipuuay palaway katukuh ayza. nay 2000 a mihcan, sayadah ku milihecian tu kalisiw, u sakacacayay. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1962.9.26 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督(v), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 |mudadiw |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | v |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | v |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === 吳宗憲,出生於臺灣省台南市西區,台灣綜藝節目主持人。因參與《五燈獎》賽事而在演藝界嶄露頭角,1987年正式以歌手身分出道。 1990年代開始進軍綜藝節目至今,吳宗憲憑藉獨樹一格且詼諧逗趣的主持風格迅速竄紅。自2000年起多次高居臺灣主持人收入榜首,穩坐綜藝天王地位,在臺灣電視綜藝界與張菲、胡瓜和張小燕被合稱為「三王一后」。 === u sulit nu Amilika === Jacky Wu or Xian Ge, is a celebrity from Taiwan. He is an accomplished variety show host, singer and actor. He hosts and co-hosts numerous variety shows, such as long running popular Taiwanese variety show Guess. === u kawlah niza === ==== Cinciu a kawlah ==== {| class="wikitable" |mihcan |kawlah |kawlah kakuniza |nalimaan |heci |- |1991年 |sakatulu cinciu a kawlah |sakapahay Hulam kamu dadiw tatama mudadiway a kawlah 最佳國語歌曲男演唱人獎 |《pitu labii a udad 七夕雨》 |singangan |- |1994年 |sakaenem cinciu a kawlah |sakapahay subal kamu dadiw tatama mudadiway a kawlah 最佳方言歌曲男演唱人獎 |《tatenga' a balucu' mibalic tu la'cusay nazatungan 真心換絕情》 |maala |- |1999年 |sakabattan cinciu a kawlah |sakapahay subal kamu dadiw tatama mudadiway a kawlah 最佳方言男演唱人獎 |《Jacky Wu a Taywan a dadiw吳宗憲的台語歌》 |singangan |} ==== Cicung a kawlah ==== {| class="wikitable" |mihcan |kawlah |kawlah kakuniza |sipuuay palaway |heci |- |2000年 |saka35 cincung a kawlah |saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 綜藝節目主持人獎 |《tilibi kanatal binawlan電視大國民》 |singangan |- |2006年 |saka41 cincung a kawlah |saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 綜藝節目主持人獎 |《lipayan walu takukiyan a putiput周日八點黨》 |singangan |- |2007年 |saka42 cincung a kawlah |balakas saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 娛樂綜藝節目主持人獎 |《lipayan walu takukiyan a putiput周日八點黨》 |singangan |- |2008年 |saka43 cincung a kawlah |balakas saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 娛樂綜藝節目主持人獎 |《nizateng kaku 我猜我猜我猜猜猜》 |maala |- |2009年 |saka44 cincung a kawlah |balakas saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 娛樂綜藝節目主持人獎 |《nizateng kaku我猜我猜我猜猜猜》 |singangan |- |2015年 |saka50 cincung a kawlah |saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 綜藝節目主持人獎 |《saupu palaway ku kanamuhan nu binawlan綜藝大熱門》 |singangan |- |2016年 |saka51 cincung a kawlah |saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 綜藝節目主持人獎 |《adidi'ay a palaway atu tabaki'ay a miduduay小明星大跟班》 |maala |- | rowspan="2" |2017年 | rowspan="2" |saka52 cincung a kawlah |sipunuay atu tatenga' sipuuay palaway telungay a kawlah實境節目主持人獎 |《saupu palaway mibalakas mangasiw綜藝玩很大》 |maala |- |saupu sipuuay palaway telungay a kawlah 綜藝節目主持人獎 |《saupu palaway ku kanamuhan nu binawlan綜藝大熱門》 |singangan |} ==== u dadiw-balud niza ==== {| class="wikitable" |mihcaan |dadiw-balud |- |1987 |mahiniay a labini makazateng kisu tu takuwanan caay haw?是不是這樣的夜晚你才會這樣的想起我 |- |1990 |pitu labii a udad 七夕雨 |- |1992 |anu nuzikuzan nu misu miliyas takuwanan tezephan saan 當你的背影默默的離開我 |- |1994 |tatenga' a balucu' mibalic tu la'cusay nazatungan真心換絕情 |- | rowspan="2" |1996 |amakazateng kaku tu tisuwanan 我會想你 |- |mahiniay a labini makazateng kisu tu takuwanan caay haw? (ayzaay a bizuyong)是不是這樣的夜晚你才會這樣的想起我 復刻版 |- | rowspan="2" |1997 |miliwan tu balucu' 留心 |- |sipituwa 咻比嘟譁--S.B.D.W同名專輯 |- | rowspan="2" |1998 |Jacky Wu a Taywan a dadiw吳宗憲的台語歌 |- |sazikuzay a demiad nu kitakit 世界末日S.B.D.W |- | rowspan="3" |1999 |anu sisimpi kisu amasumanahay 有夢你會紅--單曲CD |- |limulak kisu ayza 你比從前快樂 |- |limulak kisu ayza 你比從前快樂 KARAOKE VCD |- | rowspan="6" |2000 |脫離軌道 |- |吳盡的愛 新歌+精選 2CD |- |吳盡的愛 KARAOKE 2VCD |- |路燈--王開成+吳宗憲 單曲CD |- |吳盡的愛宗於實憲演唱會 |- |吳盡的愛宗於實憲LIVE演唱會 實況全紀錄 2VCD |- | rowspan="2" |2001 |完全佔有S.B.D.W 新歌+精選 |- |永保安康 |- |2002 |愛讓一切都對了 |- |2003 |推出專輯『原罪』 |- |2006 |推出專輯『超級珍貴』 |- |2007 |華語精選 / 絕對收藏吳宗憲 (2CD) |- |2009 |多次在節目和演唱會上演唱單曲《一路上小心》 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:吳宗憲|吳宗憲]] [[kakuniza:tademaw]] m60citq9yypg6tkxikxagiklx2lb7nm Jacob Zuma 0 3688 24070 24069 2019-11-21T15:32:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jacob Zuma 2014 (cropped).jpg|thumb|Jacob Zuma, 2014|alt=Jacob Zuma 2014 (cropped).jpg]] Jacob Zuma 4 bulad 12 demiad, Jacob Zuma, u misingkiway. 1942 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[South africa]] ayza sa ci Jacob Zuma, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 5 bulad 9 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] krzi9iadf0f3vt0cqtvvj0gqkg2l7fj Jake Bornheimer 0 3689 24077 24076 2019-11-21T15:32:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jake Bornheimer |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1927 a mihcan 6 a bulad 9 a demiad/ New Brunswick, New Jersey |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Muhlenberg (1946–1947) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1947 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1948–1950 Philadelphia Warriors |} Jake Bornheimer nalecuhan i New Brunswick, New Jersey, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 6 bulad 29 demiad, 1986 a mihca, Jake Bornheimer, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7qwholifus7qymir0z1rcx30w3nudsx Jamaica 0 3690 115324 115323 2021-06-16T10:40:28Z Sipuduhan 1762 /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Jamaica.svg|thumb|u hata nu Jamaica|alt=Flag of Jamaica.svg]] u '''Jamaica (牙買加)''' sa ilabu nu Congnanmeico, itiza i 18 15 N, 77 30 W u ahebal nu lala’ mapulung sa 10,991 sq km u ahebal nu lalaay sa 10,831 sq km, u ahebal nu nanumay sa 160 sq km hamin nu tademaw sa 2,970,340. kakalukan umah sa 41.40%, kilakilangan umah sa 31.10%, zumaay henay umah sa 27.50% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Kingston]]. kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)== kakining nu kanatal demiad sa bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Elizabeth II]], micakat a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Jamaica (牙買加) ayza sa ci [[Andrew Holness]], micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 3 bulad 31 demiad. == '''Jamaca 牙買加''' == 牙買加(英語:Jamaica)是加勒比海地區的一個島國。面積為10,990平方公里(4,240平方英里),是大安地列斯群島和加勒比海第三大島(僅次於古巴島和伊斯帕尼奧拉島)。牙買加位於古巴以南約145公里,位於伊斯帕尼奧拉(包含海地和多明尼加共和國的島嶼)以西191公里。 Jamaica(牙買加) ( Ing-un:Jamaica)nu Jia-lebi-hai a kakitizaan u cacayay a subal a kanatal. u hekal 10,990 pin-bang kung-li (4,240 pin-hang ing-li), u Greater Antillesu atu Jia-lebi-hai sakatulu tabakiay a subal (uyni dada’ i ku-pa atu Hispaniola a subal). Jamaica tini i ku-pa i nutimulan pakala tu 145 kung-li, tini i Hispaniola (pasu Hai-ti atu Tu-min-ni-ca nu pulungay sakapit a suba) i satipan 191 kungli. 該島原為操阿拉瓦克語系的阿拉瓦克人和泰諾族居住地,後來受到西班牙殖民統治。原住民因無法抵抗疾病而大量死亡,因此西班牙人從非洲大量搜捕奴隸到牙買加作為勞工。1494年哥倫布來到牙買加,1509年成為西班牙殖民地。在1655年被英國占領,在1866年成為英國直轄殖民地。1962年8月6日牙買加宣告獨立,目前是大英國協範圍內的大英國協王國主權國家。 uynian a subal nauynian nu A-la-wa-ke a kamuwan nu A-la-wa-ke a tademaw atu Tay-nu a binacadan ku muenengay itini, namahiza sa makuwan tuway nu midebungay a Si-pang-ya. zayhan Yin-cu-min caay pakalawa’ tu libung a imelang sisa katuud ku mapatayay, namahini Si-pang-ya a tademaw namakay Bei-cuoay a nizakepan a kuli  patayzaen i Jamaica mala mikawaw tu mangelu’ay a kawaw. 1494 a mihcaan Ke-lun-pu tayza i Jamaica, 1509 a mihcaan mala u midebungay nu Si-pang-ya a tdemaw. i 1655 a mihcaan maala nu Yingguo, i 1866 a mihcaan mala nu Yingguo a pikuwanan nu midebunga. 1962 a mihcaan walu a bulad enem a demiad Jamaica musakamu a misateked, imahini u Ta-ing-kou sakaput a sye-huy i labu nu Ta-ing-kou a sye-huy a kanatal u situngusay u kanatal. 牙買加有290萬人,是美洲第三多人口的英語國家(僅次於美國和加拿大),也是加勒比人口第四多的國家。金石城(Kingston)是該國的首都和最大的城市。牙買加人大多數是撒哈拉以南非洲人,有大量的歐洲、東亞(主要是中國人)、印度、黎巴嫩和混血兒少數民族。 Jamaica 290 a mang ku tademaw, nu Mei-cou u saka tulu katuuday nu tademaw u Yingguo ku kamu nu kanatal (uyza cacay u Mei-kuo atu Jia-na-ta), uyza aca nu Jia-le-pi-hay a tademaw saka sepat nu katuuday a kanatal. (Kingston) uynian a kanatal kahenulan a tuse atu satabakiay a tuse.Jamaica a tademaw  uyzaamin u Sa-ha-la i nitumulan a Bey-cou a tademaw, katuuday u Ou-cou, Tung-ya(angangan u Cung-kou a tademaw),In-tu,Li-palnen atu malamelay a izang a wawa caay kaka tuuday a binacadan. == '''laylay 歷史''' == 牙買加本島至遲在公元前5世紀便已成為美洲人阿拉瓦克族居住地,牙買加一名即是源自阿拉瓦克語Xaymaca,意為「水和樹木之地」。明代《坤輿萬國全圖》稱之爲「牙賣加」。 Jamaica uynian a kanatal katukuh ayaw celah a kasumamadan tu lima a mihcaan mala nu Mei-cou tu a tademaw nu A-la-wa-ke a binacadan ku muenengay itiza, Jamaica cacay a tademawan u lalangaw namakay A-la wa-ke a kamu Xaymaca, u imi “ nanum atu kilang a lala’”. nu Hungtiaynay a ziday “nidetekn nikuladn tu hamin nu kantalay a ti-tu “Jamaica”  han pangangan. 1494年哥倫布來到此地,1509年西班牙宣稱牙買加為其殖民地,改名聖地牙哥(Santiago)。西班牙對當地的土著居民實行奴隸政策,導致在不久之後,島上的阿拉瓦克人即因戰爭、疾病和奴役而滅絕。為補充勞動力,西班牙自1517年開始從非洲向牙買加販奴,導致黑人逐漸成為當地的主體民族。1538年,西班牙人建立西班牙城,作為牙買加首府。 1494 a mihcaan Ke-lu-pu taynitu itini, 1509 a mihcaan Spa-ya sipangangan tu Jamaica u nu zumay a midebungay, pasumad tu ngangan Sen-ti-ya-ke (Santiago).Si-pan-ya tuynian itiniay muenengy a binacadan mikawaw tu sapikawaw tu kuli. cayay tu katenes hawsa, subalay a A-la-wa-ke a tademaw zayhan namangangayaw, u libung a imelang atu masawcuay a kuli mahamintu mapatay. a micunus tu mangelu’ay a sakakawawan Si-pan-ya makay 1517 a mihcaan malingatu namakay Bei-cou pasayza i Jamaica  pacakay tu kuli, u lumeni’ay a tademaw haymaw satu mala u tiniaytu a binacadan ku situngusay. 1538 a mihcaan. Si-pan-ya a tademaw patizeng tu nu Si-pan-ya a tuse, mala nu Jamaica a kahenulan a cenbu. 從16世紀後期開始,牙買加多次遭到來自法國、英格蘭、荷蘭等國的海盜襲擊。1655年5月,一支由威廉·賓和勞勃·維納布爾斯聯合率領的英國艦隊佔領了牙買加。他們立刻邀請海盜來到島上最大港口賀雅爾港,協助防守西班牙人可能的反撲。在1657年和1658年間,西班牙人數次從古巴出發反撲,均以失敗告終。 makay kasumamadan tu 16 a mihcaan tu sazikuzay a malingatu, Jamaica kinapina tu makuliniw nu makayniay i Ba-kou,In-ke-lan, He-lan a kanatalan. 1655 a mihcaan lima a bulad, ci Wi-len-pin atu ci Law pou-wi-na-pu-al-s mapulung mikelid tu nu In-kou nu blung’ay a hitay miala tu Jamaica. kasenun sa ku heni mitakus tu miubiay nu bayu tayni na subalan  satabakiay a minatu He-ya-al a minatu, miedap misebeng tu Si-pang-ya a tademaw hakay a pacuay. i 1657 a mihcaan atu 1658 a mihcaan, Si-pang-ya a tademaw napina tu makay Ku-pa mumul a pacuay, mademec sakamu satu mahamin mapatay. 1670年,按照馬德里條約,西班牙正式將牙買加等地割讓給英國,英國人立刻將這個島作為其海盜行為的基地,在1692年賀雅爾港被地震毀滅之前,一度成為加勒比海海盜的「首都」。此後,英國人修建了京斯敦城,逐漸將其建設成為牙買加的中心城市。 1670 a mihcaan duduc tu Ma-te-li a katatelek, Si-pang-ya tatenga’aytu u Jamaica a lala’an kelapan pabeli tu Ain-kou, Ain-kou a tademaw kasenun uynian a subal mala nu i bayuay miubuay  a kakitizaan, i 1692 a mihcaan He-al a minatu ayaw nu ninel mapelpel malasawadtu, mala nu Cya-le-pi-hay bayu nu miubuay u kahenulan a tuse. namahiza,Ing-kou a tademaw misanga’ patizeng tu Cin-s-tun a tuse, haymaw satu wini nisanga’an mala nu Jamaica a angangan a tuse. 在之後的150年時間中,牙買加成為了世界上著名的蔗糖、蘭姆酒和咖啡產地。為了維持數量眾多的種植園,英國於1672年成立皇家非洲公司,從西非,尤其是獅子山大量販運黑奴。由於受到殘酷的對待,黑奴起義此起彼伏,甚至一度在山區建立起了一些獨立的聚落,被稱為馬隆人。 zikazu satu 150 a mihcaan a demiaaan, Jamaica mala u singanganay i kitakit u tebus waneng, Lan-mu epah atu kuhi, madih a yadah  katuud ku nipalumaan, Ing-kou i 1672 a mihcaan patizeng tu Hungti luma’ Bei-cou a kusi, makay satipan nu Bei-cou sangaleb u S-ce-san katuud ku nitupin tu sapacakay tu lumeni’ay a kuli. namasawacu’, lumeniay a kuli sibacu’  a mulekal tuyniay u pisawacu’, tuwaca muliyaw aca i buyu’an patizeng tu zumaay  sateked a niyazu’. pangangan han Ma-lung a tademaw. 1831年,薩繆爾·夏普領導黑奴舉行聖誕節起義,雖然起義10天內即告失敗,但是引起了英國國內廣泛關注。對此事的調查被認為是大英帝國在1834年8月1日宣布廢除奴隸制度的原因之一。之後,牙買加的奴隸們雖然獲得了少量的自由,但生活境遇依然沒有得到改善。 1831 a mihcaan ci Sa-cyaw-al-sya-pu a mikeliday lumeni’ay a kuli mikawaw palekal tu Sen-tan-cye,kanahatu  palekal tu cacay bataanay a demiadan kasenun sa mademec, nika malilid tu ku Ing-kou i kanatal katuud satu ku miazihay. tuynian a kawaw tu pikinsa a hicasa ku tabakiay a A-Ing-kou Hung-ti a kanatal i 1834  a mihcaan walu a bulad cacay a demiad pangihah musakamu mipalasawad hece tu kuli tu lalekalan kuyni aca, satu Jamaica a kuli amin kanahatu pakala tu adidi’ kuni sakaku, nika u nisakauzip mahizatu caay kasakapah. 在1865年又一次大規模的起義後,1866年英國宣布將牙買加變為直轄殖民地。在19世紀末,牙買加的蔗糖業逐漸衰落,取而代之的是香蕉種植業。1872年,京斯敦正式成為牙買加首府。 i 1865 a mihcaan kinacacay haca sibalucu’ a palekal tu satabakiay a kawaw hawsa, 1866 a mihcaan Inng-kou sakamu satu Jamaica pasumaden u sakuwan a kenis tu micumuday. i kasumamadan tu 19 a mihcaan tu zikuzan,  Jamaica a tebus waneng a skakawawan haymaw satu a malawpes, u mikutayay u nipalumaan tu paza’. 1872 a mihcaan, Cin-s-tun tatengaaytu mala nu Jamaica a kahelulan a tuse. 在此後的數十年中,牙買加的經濟逐漸繁榮,但是社會和文化發展卻始終受到殖民當局的壓制。特別是在大蕭條時期,本地各階層均對凋敝的社會情況非常不滿。1938年,全島工人舉行起義。之後,殖民當局被迫給與當地一些自治權利。1944年,首次舉行了普選。 namahini hawsa pinaay tu cacay bataan a mihcaanay, Jamaica  a cin-ci haymaw satu mabuwah, nika u syabuy atu palahad tu lalangawan nika mapenec nu tizaay cen-bu. uzuma i cayay kakapahan ku nilaculan nu kanatal a mihcaan, itiniay sapalalecad tu cin-ce cin-ci sya-buy tu sakangelu’ nu tademaw amin mahiniay a kawaw caay kazakezen. 1938 a mihcaan, mahamin i subal sibalucu’ palekal tu mahiniay a kawaw.. zikuzan satu, midebungay tiniay a cin-bu mipacici’ pabeli tu itiniay tu zuma a misakaku situngus a misakaku. 1944 a mihcaan, u saayaway a misingkiw aca. 1958年,牙買加加入了西印度聯邦,但是在1961年,選民否決了聯盟條約,導致了牙買加的退出。1962年8月6日牙買加宣告獨立,獨立後便宣布加盟大英國協。2006年3月30日,牙買加歷史上的首位女總理大臣波西亞·米勒在首都京斯敦宣誓就職。 1958 a mihcaan Jamaica mikaput  tu satipay a Ing-tu a kanisakaput a kanatal, nika i 1961 a mihcaan misingkiway a tademaw caay patatenga tu salakapu tu sakalaletek, mahini miliyas tu ku Jamaica. 1962 a mihcaan walu a bulad enem a demiad Jamaica sakamusatu a misateked, namisateked hawsa kakelul satu musakamu amikaput tu tabakiay a Ing-kou a syebuy. 2006 a mihcaan tulu a bulad tulu a bataan a demiad  Jamaica i laylayan u saayaway a tatayna a Cun-li tapanng ci Po-si-ya-mi-le i kahenulan a tuse Tung-cin s-tun mipangiha musakamu a mala Cungli tacen. == '''hekal a lala’地理''' == 內多山嶺、石灰岩高原和伏流河,並多泉水,沿海有數處較大平原。熱帶雨林氣候;向風坡年降水量一般1800-2000毫米;常年平均氣溫約27℃。 lalabu nu kanatal tanubuyu’sa, apuk ba’tu a ungcuy u talakaway a buyu’ atu i sasa kalikidan nu nanum yadah ku nemnem nu nanum, duduc han ku bayu yadah ku masaenalay. u akutiay nu kilakilangan, pasayza kabalian a mihcaan maselep ku1800 hawmi, paymihcaan palalecad tu akuti’ pakala tu 27 a pasentu. == '''cen-ce政治''' == 國家元首為牙買加君主伊麗莎白二世,牙買加總督是她在當地的全權代表。牙買加總理大臣是具實權的政府首腦,由眾議院多數黨的黨魁出任。 sakakaay a tapang nu kanatal nu Jamaica a Hungti ci I-li-sa-pay saka tusa a Hungti, Jamaica a Cung-tu ciniza itiza ku situngusa mikuwan. Jamaica tapang mikeliday mikawaway tu kawaw nu cenbu, u tatengilan u mikeliday nu cen-bu, u cung-yi-yen u yadahay a sakapu u sakaput ku situngusay i zikuzan mikelecay tu kawaw. 眾議院(House of Representatives)有63名議員,直接由民選產生,任期最多5年。與之組成牙買加國會的參議院(Senate)共21名議員,由總督分別依總理大臣及反對黨領袖提名(13及8人)任命之,權力比前者小。 cung-yi-yen (House of Representatives) izaw ku 63 ku giing ,kakelul u binawlan ku misingnkiway a mala, malagiingan sayadahay lima a mihcaan. papulung han Jamaica a tatengilan nu kanatal a can-yi-yen (Senate) tusa a bataan izaw ku cacay ku pulung tu giing, u cung-tu tu pasazuma u cung-li ta-cen atu paculiay sakaput nu cencea mikelida a nipangangan (sabaw tulu atu walu ku tademaw) ku mikawaway, u situngusa tu kawaw kadidi’an ku nuayawan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%99%E4%B9%B0%E5%8A%A0] [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%99%E4%B9%B0%E5%8A%A0] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:牙買加:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%99%E4%B9%B0%E5%8A%A0] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] gf2zcjfrzshnieknkahkqasnfeta27x James Anderson 0 3691 24108 24107 2019-11-21T15:32:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |James Anderson |- | colspan="2" |[[tangan:James Anderson (basketball) 21 BC Khimki EuroLeague 20180321 (5) (cropped).jpg|James Anderson|alt=James Anderson (basketball) 21 BC Khimki EuroLeague 20180321 (5) (cropped).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1989 a mihcan 3 a bulad 25 a demiad/ El Dorado, Arkansas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |23 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oklahoma State (2007–2010) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2010/saka 1 ku uwac/silsil 20 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |San Antonio Spurs |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |LKL satabakiay sakacacayay kawlah (2015) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2010–2012 San Antonio Spurs 2011 Austin Toros 2013 Houston Rockets 2013–2014 Philadelphia 76ers 2014–2015 Žalgiris Kaunas 2015–2016 Sacramento Kings 2016–2017 Darüşşafaka 2017–2018 Khimki 2018– Anadolu Efes pahanhanan tu kawaw |} James Anderson nalecuhan i El Dorado, Arkansas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. James Anderson i 2010 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 20, namapili’ tu nu San Antonio Spurs putiput. 3 bulad 25 demiad, 1989 a mihca, James Anderson , miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] rznikio96wjczj8o9ds5znbc8u80ji1 James Augustine 0 3692 24115 24114 2019-11-21T15:33:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |James Augustine |- | colspan="2" |[[tangan:James Augustine BCKhimki.JPG|James Augustine|alt=James Augustine BCKhimki.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 2 a bulad 27 a demiad/ Midlothian, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 108 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Illinois (2002–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2006/saka 2 ku uwac/silsil 41 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Orlando Magic |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2006–2008 Orlando Magic 2007 Anaheim Arsenal 2008–2010 Gran Canaria 2010–2011 Power Electronics Valencia 2011–2012 UCAM Murcia 2012–2016 Khimki 2016–2017 CSKA Moscow 2017–2018 Unicaja pahanhanan tu kawaw |} James Augustine nalecuhan i Midlothian, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. James Augustine i 2006 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 41, namapili’ tu nu Orlando Magic putiput. 2 bulad 27 demiad, 1984 a mihca, James Augustine, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5q42h8wyalma5levo8d631bz1s3s8oe James Bailey 0 3693 24124 24123 2019-11-21T15:33:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |James Bailey |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1957 a mihcan 5 a bulad 21 a demiad/ Dublin, Georgia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |20, 33, 2, 6, 54, 27 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Rutgers (1975–1979) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1979/saka 1 ku uwac/silsil 6 |- |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1979–1981 Seattle SuperSonics 1981–1982 New Jersey Nets 1982–1984 Houston Rockets 1984–1986 New York Knicks 1986–1987 New Jersey Nets 1987–1988 Phoenix Suns 1988–1989 Glaxo Verona 1990 Turboair Fabriano pahanhanan tu kawaw |} James Bailey nalecuhan i Dublin, Georgia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. James Bailey i 1979 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 6, namapili’ tu nu Seattle SuperSonics putiput. 5 bulad 21 demiad, 1957 a mihca, James Bailey, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] se63ohyvd9sm07fzmhy3zzn1osodcbx James Blackwell 0 3694 24133 24132 2019-11-21T15:33:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |James Blackwell |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1968 a mihcan 2 a bulad 25 a demiad/ Mount Kisco, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |283 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 8 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Dartmouth (1987–1991) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1991 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1991 Nashville Stars 1991–1992 Albany Sharp Shooters 1992 Youngstown Pride 1992 South Georgia Blues 1992–1993 Capital Region Pontiacs 1993–1994 Hartford Hellcats 1994 Oklahoma City Cavalry 1994 La Crosse Catbirds 1994 Charlotte Hornets 1994–1995 Pittsburgh Piranhas 1995 Boston Celtics 1995 Pittsburgh Piranhas 1995–1996 Gijón Baloncesto 1996–1997 Olympique Antibes 1997–1998 Cholet Basket 1998–1999 La Crosse Bobcats 1999 Dinamo Sassari 1999–2000 Beşiktaş 2000 Hapoel Jerusalem 2001 ALM Évreux 2001 Beşiktaş 2001–2002 Oyak Renault pahanhanan tu kawaw |} James Blackwell nalecuhan i Mount Kisco, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 2 bulad 25 demiad, 1968 a mihca, James Blackwell, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] i302bffruoadssfjw3o2kqgqyas7z04 Jamison Brewer 0 3695 24141 24140 2019-11-21T15:33:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jamison Brewer |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 11 a bulad 19 a demiad/ East Point, Georgia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 83 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |2 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Auburn (1999–2001) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2001/saka 2 ku uwac/silsil 40 |- |mapili’ay a mali-putiput |Indiana Pacers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2001–2004 Indiana Pacers 2004–2005 New York Knicks 2005–2006 Cibona Zagreb 2006–2007 Hollywood Fame 2007 Dexia Mons-Hainaut 2007 Bakersfield Jam 2009–2010 Pinheiros 2010–2011 Odessa 2011 Eisbären Bremerhaven pahanhanan tu kawaw |} Jamison Brewer nalecuhan i East Point, Georgia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jamison Brewer i 2001 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 40, namapili’ tu nu Indiana Pacers putiput. 11 bulad 19 demiad, 1980 a mihca, Jamison Brewer, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pvzq5adoduchsqtczq9cuhrrypg6bf3 Japan 0 3696 116345 115393 2021-06-20T15:10:53Z Komod.tiway 1719 wikitext text/x-wiki {{Merge|Zipun|time=2019-11-30T00:47:00+00:00}} [[tangan:Flag of Japan.svg|thumb|u hata nu Japan]]Japan (日本) == '''nilacul''' == u '''Japan (日本)''' sa i labu nu Asia, itiza i 36 00 N, 138 00 E u ahebal nu lala' (土地面積) mapulung sa izaw ku 377,915 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay( 陸地面積) sa izaw ku 364,485 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay( 海域面積) sa izaw ku 13,430 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 126,702,133. kakalukan umah sa 12.50%, kilakilangan umah sa 68.50%, zumaay henay umah sa 19%. 日本國(日語:日本国/にっぽんこく、にほんこく Nippon-koku, Nihon-koku */?),通稱日本,是位於東亞的島嶼國家,由日本列島、琉球群島和伊豆-小笠原群島等6,852座島嶼所組成,面積約37.8萬平方公里。 Lipun a kanatal “Lipun a kamu, Lipun a kanatalにっぽんこく、にほんこく Nippon-koku, Nihon-koku */?” u ngangan Lipun han, u tiniay i ''Kawalian a Asia'' (東亞) a subal kanatal, nu Japan a siluc a subal, Liw-ciw (琉球) sacacacay sayan a subal atu I-tu-Siw-li-yen (小笠原群島) sacacacay sanay a subal, unisa sakaput a subal 6,852 a subalan, u ahebal pakalal tu 37.8 a mang pin-bang kung-li. 是亞洲面積最大的已開發國家。國土全境被太平洋及鄂霍次克海、日本海、東海等陸緣海環抱,西鄰朝鮮半島以及俄羅斯遠東地區,東北接千島群島,西南面中華民國與中華人民共和國。人口達1.26億,居於世界各國第11位,在所有已開發國家中排名第二,僅次於美國。 nu Asia (亞洲) saahebal macakatay tu a kanatal. hamin kanatal a lala'  maliyuy matabu nu waliyu (太平洋), atu Okhotsk a bayu (鄂霍次克海), ''Japan'' (日本) a bayu nuwalian a bay satu capi nu lala' a bayu, satupan belaw u Korean a pangkiway subal atu Russia batad waliay a kakitizaan, nuwalian nuwamisan mitules tu Ciyen-taw a sacacacay a suba, i satipan nutimulan musuayaw tu Taywan (台灣,中華民國) atu China (中華人民共和國). katukuh tu 1.26 a yi (億) ku tamedaw, katalakaw i kitakit paykanatal u saka sabaw cacay, mahamin u macakatay tu a kanatal pasiluc tu ngangan u sakatusa, sakatusa i Amilika (美國) dada’. =='''tapang tu-su nu kanatal (首都)'''== u tapang tu-su(都市) nu kanatal sa u Tokyo ([[:zh:东京|東京]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa u 23 a bulad 12 a demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Naruhito]] == '''cunli (首相)''' == u cunli nu Zipun (日本) ayza sa ci [[Yoshihide Suga]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 9 bulad 16 demiad. == '''laylay (歷史)''' == 已知最早的日本人類化石可追溯到3萬年前。今日的考古學證據則表明,古代的日本除了原住民外其他是由東南亞跟東北亞遷徙而來的各民族融合演變而成的。大約在公元前一萬年開始,日本進入新石器時期,是為繩紋時代(公元前一萬年至公元前3世紀)和彌生時代(公元前3世紀至公元3世紀)。 matineng tu i saayaway u Lipun a tademaw u malaba'tuay taneng taayaw mikilim katukuh iayaw tu tuluay mang a mihcaan. ayzaay micekiway misulitay tu kasumamadan a tuud a nipawacayan patahkal, kasumamadan a ziday u Lipuncaay ku binacadan [[dada’|dada']] izaw henay ku nu zumaay makay kawali atu kaetipan a Asia (東南亞) atu kawali atu kaamisan a Asia (東北亞) mabulaway tayni nu paybinacaan mapulung tu nikakisumadan. pakala ayaw nu celah tu cacay a mang a mihcaan malingatu, Lipun micumud tu baluhay [[ba'tu]]ay a ziday u sen-wen a ziday “celah ayaw nu cacay a mang a mihcan katukuh caleh ayaw nu tulu a kasumamadan a mihcaan” atu Mi-sin a ziday (彌生時代) "celah ayaw nu tuluay a kasumamadan a mihcaan katukuh celah tulu kasumamadan a mihcaan". 伴隨著從東亞遷入日本的渡來人,日本在彌生時代初期出現陶器、鐵、銅器以及水田等文化,逐漸成為一個農業社會,同時一些如奴國等的小國也開始與中國發展外交關係。 kilul tu makay kawalian a Asia (東亞) mabulaw micumud i Lipun tu milakui’tay a tademaw, Japan i Mi-sen a zidad (彌生時代) saayaway muculal u puduk a papazengan, mukin, tung a papazengan atu laku kakalukan a lalangawan, haymaw mala u malukay tu a syakay, malecad mahiniay u Nu- a kanatalay u [[adidi'ay|adidi’ay]] a kanatal malingatu aca atu Cung-kou palahad tu kacacayat nu mikawaway tu nu hekal. '''kasumamadan a ziday(古代)''' 在《日本書紀》中,天照大神的後裔神武天皇於辛酉年舊曆一月一日(公元前660年2月11日)即位為初代天皇、並建立日本國。現今日本的建國紀念日即依此而定為2月11日。 i “cudad nu Japan”, Tin-caw tabalakiay a de'tu a iluc Ci Sen-u i pabaway a hungti i sing-yu a mihcaan malumanay a kuyumi cacay a bulad cacay a demiad “ayaw nu celah tu 660 a mihcaan tusa a bulad sabw cacay a demaad” mala u saayaway ziday a hungti, patizenng satu Lipun a kanatal. ayzaay a Japan mipatizeng tu nu kanatalay a pikiningan a demiad namakayni panutek tu tusa a bulad sabaw cacay a demiad. 日本朝廷一直透過朝鮮半島的諸國吸收來自於亞洲大陸的文化。587年,豪族蘇我氏的頭目蘇我馬子擊敗物部守屋,又在592年暗殺崇峻天皇、立女皇推古天皇為帝,聖德太子攝政,日本進入飛鳥時代。聖德太子制定官位十二階,並頒布憲法十七條,嘗試建立一個以天皇為中心的國家。 Lipun a tatengilan a kakitizaan makay Korean pangkiw a subal katuud ku kanatal mihedup tu makaniayiI Asia (亞洲) tabakiay a lala' a lalangawan. 587 a mihcaan Haw a binacadan Su-uw-se a tumuk ci Su-uw-ma-se mademec ku U-pu-su-u. i 592 a mihcaan aca mipac’ ci Tung-cin-tin (東京町) a hungtian, palekal tu tatayna a hungti ci Tuy-ku-tin a hungti mala hungti, sen-te-tay-c (聖德太子) ku situdungay tkawaw, Lipun micumud tu Bei-niyaw (飛鳥) a ziday. ci sen-te-tay-c pahecek tu aenengan nu tapang saba tusa a tukal satu mihapiw tu nipahulican tu  sabw pitu a ceding, mitanam patizeng tu cacay a hungti mala u kasaupuan nu kanatal. == '''hekal a lala’ (地理)''' == 日本國土位於歐亞大陸以東,太平洋西部,由3個弧狀群島(日本列島、琉球群島、伊豆-小笠原群島)組成。其中北海道、九州、本州及四國四大島的面積就佔了國土面積的99.37%。 Japan (日本) kanatal a lala' tini i ''Eurasia'' (歐亞大陸) i nuwalian, waliyu (太平洋) a satipan, u tuluay masatutu’ay a sacacacay a subal “Japan  kasasiluc a subal, Liw-ciw sacacacay a subal, I-tuw-siw-li-yen a sacacacay a subal” a nisakaput. tiniay Piye-hay-taw, Ciw-cou, atu sepatay a kanatal sepatay tabakiay a subal u hekal macalap tu ku kanatalay a lala’ tu 99,37%. 本通常被歸劃於東亞或東北亞的範疇,北與俄羅斯、西與北韓、南韓、西南與中國大陸東部及臺灣隔海相望、南與菲律賓隔海相望。日本由6,852個島嶼組成,面積約37.8萬平方公里。國土面積75%屬山地丘陵地帶,因此森林覆蓋率高,但卻不適合農耕,耕地面積僅佔日本國土的11.1% Lipun mapakenis tungusay nu Walian Asia atu Wali-Amisan Asia liwliw, nuwamisan u [[Russia]], satipan u [[Korea, north|Korea, north (北韓)]], Korea, south (南韓), satipan nutimulan u China Tabakiay a Lala' (中國大陸) nutimilan atu [[Taywan]] silaed tu bayu masasupauwang. nutimulan atu [[Philippines|Philippines (菲律賓)]] silaed tu bayu masasupauwang. Japan u 6,851 a nikasapulung a subal, u hekal pakala tu 37.8 a mang pin-beng kungli. lala' nu kanatal u hekal 75% tungusay nu adidi'ay a buyu'an, sisa talakaw kunikatahpu nu kilakilangnan, nika caay katatungus kalukan, sakalukan alala' a ahekal micalap dada' tu nu Japan a lala'  tu 11.1%. 也因此日本的人口多集中在沿海地區,日本的人口密度在世界排名第37位。日本國土狹長,南北總長3,800公里,與澳洲、馬達加斯加、美國相近。 satu u Lipun  a tademaw masanad ami i lilis nu bayu a kakitizaan, Lipun a tademaw u kakatuud nu tademaw i kitakit pasiluc tu ngangan saka 37.  Japan katanaya' nu lala' ,nutimulan nuwamisan pulung nu tanaya' 3,800 km, u Australia (澳洲), Madagascar (馬達加斯加), macacapi tu Amilika (美國). === '''angangan a tuse (主要城市)''' === 日本沒有法定首都,國家的行政中心位於東京都。截至2012年,東京都區部(又稱為「東京23區」,即口語所稱的東京市區)人口中有900萬,全東京都的人口有1,323萬。以東京都為中心,包括神奈川縣、埼玉縣、千葉縣的首都圏人口為3,670萬,是世界上最大的都市圈。 Lipun nai’ ku nipanutekan nu hulic tapang tuse nu kanatal, kanatal kapulungan nu cenbu a tatengilan  tini i Tokoy (東京). katukuh 2012 a mihcaan, Tokoy (東京) tapang tuse a kakitizan “ singangan aca tu Tung-cin 23 a kakitizaan” han, tu kamu a ngangan Tokoy (東京) a kakitizaan” u tademawan izaw ku 900 a mang, hamin nu Tokoy (東京) a tademaw izaw ku 1,321 a mang. i Tokoy (東京) kunikasaupu, pasu Kanagawa (神奈川縣), Saitama (琦玉縣), Chiba (千葉縣) tapang tuse nu kanatal u saliyut  tademaw 3,670 a mang, i kitakit u satabakiay a liyut nu tuse. == '''cen-ce(政治)''' == 日本為君主立憲國家,該國憲法訂明「主權在民」,而天皇則為「日本國及人民團結的象徵」。與世界上多數君主立憲國家相同,天皇在日本只有國家元首名義,並無政治實權,只能進行禮儀性的事務,例如,簽署法律和行政命令、任命內閣總理大臣、接受其他國家外交使節的國書、宣布奧運會開幕等。現任天皇為德仁,他在其父明仁退位後,於2019年5月1日即位。 Lipun u hungti ku pahulica tu kanatal, uynian a kanatal nitanusekan a hulic “u binawlan ku si[[tungus]]ay”, caay pikuwan ku hungti “Lipun  a kanatal atu tademaw amin mahiza malekec”. i kitakitan katuud ku malecad u hungti ku pahulicay tu kanatal, hungti i Japan uyza dada' singangan tu tabakiay a tapang nu kanatal, caay kasitungus mikuwan tu cence, taneng mikawaw tu milisimet tu kacacayat nu tademaw, paninaku, misulit tu nipahulic atu mipakawaway tu nu cenbu a kawaw, mikutayay tu tabakiay a tapang, milayap tu zumaay a kanatal miculculay tu mikawaway tu hekal tatengaay a cudad. musakamu kalingatu tu nu Olympics undukay(奧運). ayzaay a hungti cu Naruhito(なるひと,德仁), i pialesan ni ama niza hawsa, i 2019 a mihcaan lima a bulad mala hungti. == '''sakikalisiw(經濟)''' == 本的經濟在第二次世界大戰中受到了毀滅性打擊,但在戰後快速復興。日本經濟自1960年代開始了持續長達30年的高度增長,被譽為「日本戰後經濟奇蹟」,目前絕大多數世界知名的日本跨國企業都誕生於這一時期。 kanatalay a sakikalisiw i saka tusa tabakiay a malalais nu kitakitpaka namasekung masibek mapatay. nika namalalais hawsa kalamkam sa mulekal. Lipun a sakikalisiw makay 1960 a mihcaan malingatu tulin katenes katukuh 30 a mihcaan talakaw ku nikacakat. pakaseneng  han “Lipun zikuzay namalalais bahal sa macakat ku sakikalisiw a ngangan, imahini mahamin katuud i kitakit singangnanay nu Lipun [[milakuitay]] tu kanatal a kusi mulecuh tuynian a mihcaan. 而從1990年代開始,由於過度投資所造成的資產膨脹以及證券和房地產市場的「泡沫化」,日本經濟最終在逾放比過高與日圓不斷升值下,泡沫經濟崩潰,而政府改革經濟的努力也沒有成效,被稱作「失去的十年」。2002年2月以來日本經濟的景氣景象一直擴大,創下了戰後最長的景氣復甦期紀錄,被稱作「失去的二十年」。 makay 1990 a mihcan malingatu, namalakui' tu tu pikakadum tu kalisiw u sakahini nilaculan mabesu u malukalisiway (證券) atu pisiwbay tu lala’ luma' "masabulal tu", Japan a sakikalisiw sazikuzay malabas palalecad talakaw tatu u kalisiw nu Japan lalid sa tapabaw, malabulang a sakikalisiw mapelad tu, u cenbu misumad tu nu hekal a sikauzip nu tademaw malahad, pabaluhay tu zikuzan nu nalalais satanaya’ nikakapah nu kanatal nisulitan tu nikasusul, panganngan han "[[mahedaw]] tu tusa bataan a mihcaan". == '''caculilan(交通)''' == 日本的交通以公路、鐵路、航空和水路為主,各種交通運輸方式的技術水準和運輸量均居世界前列。 Japan caculilan u zazan, silamalay a zazan, [[tapuku]]ay hikuki a zazan atu tapang u nanumay a [[zazan]], canancanan caculilan u sapiculu’ay a tineng atu kayadah nu pi[[culu]]' tu [[tuud]] palalecad katalakaw i kitakit u saayaway. == '''tademaw(人口)''' == 根據總務省統計局公布,1億2477萬6364人(2019年1月)。雖然大和民族佔日本人口的大多數,但嚴格意義上日本並非單一民族國家。由於日本在19世紀末以來開始接收移民和多次擴張領土,目前境內也存在數個少數民族,當中包括阿伊努族(約20萬人)、北韓人(約86萬人)和華人(約92萬人),另有因沒有統計項而數量不明的琉球人等(估計約187萬人)。 duduc tu pulung nu kakitizaan nisilitan nihapiwan, caca a yi' 2477 a mang 6364 ku tademaw "2019 a mihcaan cacay a bulad". kanahatu Ta-he a [[binacadan]] katuud ku macalapana tademaw nu [[Zipun]], nika kibisien a imian Lipun caay ku cacayay a binacadan a kanatal. uyzasa Japan i 19 a kasumamadan a mihcaan tu sa[[zikuz]]ay tu malingatu misulup tu mabulaway a tademaw atu kinapinaay paahebal tu hekal a lala’, imahini labu nu kanatal izaw tu ku pinaay tu a binacadan, pasu Aynu a binacadan (愛努族) "pakala tu 20 a mang ku tademaw" Amisan Korean a tademaw "pakala tu 86 a mang ku tademaw atu Baw a tademaw" pakala tu 92 a mgng ku tademaw", izaw henay ku zuma caay ka sulit ku kakatuud kaliyuhanay u Liw-ciw a tademawan “pulung han ku nisilitan pakala tu 187 a mgngan  ku tademaw”. == '''lalangawan(文化)''' == 日本為一島國,地處東亞大陸的東北面,與朝鮮半島、滿洲及西伯利亞隔著日本海對望,特殊的地理位置使其文化一直與東亞大陸文化保持著自身獨特性。日本一方面不斷吸收外來文化,另一方面亦有自身的特色。 Lipun u cacayay subal a kanatal, u kakitizaan a lala' i Walian Asia a tukus nuayawan nu nutimulan nuwamisan, u Kroean pangkiw a subal, Manchuria (滿洲) atu Siberia (西伯利亞) silaed tu Japan a bayu mapapauwang, micidek ku a enengan nu hekal a lala' u lalangawan mahini u Walian Asia hekal a lalangawan mahizatu misateked. u Japan uzuma lalid sa mihedup tu nu tawan a lalangawan, u zuma izaw ku micidekay tu nu uzipay tu.   自公元4世紀到9世紀,就有渡來人帶來東亞文化。往後日本的遣隋使和遣唐使為日本帶來了漢傳佛教文化,如花道、茶道和香道都是伴隨著漢傳佛教傳到日本的,是日本傳統藝術的重要一環,並稱為日本的「雅道」。 makay celah tu sepatay katukuh i siwaay a kasumamadan a mihcaan, izaw tu ku milakuicay tayniay a tademaw mikelid tu Walian Asia a lalangawan. tazikuz Japan a i-suy-se atu i-tang-se sakay ''Japan'' nu kasumamadan a nalima u kahenulan kuynian, pangangan han Japan “ya-tawu (雅道)”. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== *中文維基:日本[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC] *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部palcabayay] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] c4guvaimt2bluvmgu442521afg2if9i Jay Arnette 0 3697 24175 24174 2019-11-21T15:33:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jay Arnette |- | colspan="2" |[[tangan:Jay Arnette 1960.jpg|Jay Arnette|alt=Jay Arnette 1960.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1938 a mihcan 12 a bulad 19 a demiad/ Austin, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Texas (1957–1960) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1960/saka 2 ku uwac/silsil 9 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Cincinnati Royals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1963–1965 Cincinnati Royals pahanhanan tu kawaw |} Jay Arnette nalecuhan i Austin, Texas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jay Arnette i 1960 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 9, namapili’ tu nu Cincinnati Royals putiput. 12 bulad 19 demiad, 1938 a mihca, Jay Arnette, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9q8e73x9qsbjb9uvpdwr0bnaxc7xlb9 Jeff Adrien 0 3698 24192 24191 2019-11-21T15:33:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jeff Adrien |- | colspan="2" |[[tangan:Jeff Adrien.jpg|Jeff Adrien|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1986 a mihcan 2 a bulad 10 a demiad/ Brookline, Massachusetts |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |4, 8 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Connecticut (2005–2009) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2009 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2009–2010 Leche Río Breogán 2010 Golden State Warriors 2010 Erie BayHawks 2010–2011 Rio Grande Valley Vipers 2011 Golden State Warriors 2011 Benetton Treviso 2011–2012 Houston Rockets 2012 Khimki 2012 Rio Grande Valley Vipers 2012–2014 Charlotte Bobcats 2014 Milwaukee Bucks 2014–2015 Minnesota Timberwolves 2015 Guangdong Southern Tigers 2016– Bnei Herzliya mihitayan mimaliay |} '''Jeff Adrien (傑夫•阿德里恩)''' unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay, u adidi’ay ayaway mimaliay. Jeff Adrien nalecuhan i Brookline, Massachusetts. 2 bulad 10 demiad, 1986 a mihca, Jeff Adrien, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5qxqt4fx7dreokw5sbaiq2hqdo6040r Jeff Ayres 0 3699 24201 24200 2019-11-21T15:33:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jeff Ayres |- | colspan="2" |[[tangan:Jeff Ayres with Idaho.JPG|Jeff Ayres|alt=Jeff Ayres with Idaho.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1987 a mihcan 4 a bulad 29 a demiad/ Ontario, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Arizona State (2005–2009) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2009/saka 2 ku uwac/silsil 31 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Sacramento Kings |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2014) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2009–2010 Portland Trail Blazers 2011–2013 Indiana Pacers 2013–2015 San Antonio Spurs 2015–2016 Idaho Stampede 2016 Los Angeles Clippers 2016 Los Angeles D-Fenders 2016 CSKA Moscow 2016–2017 Los Angeles D-Fenders 2017 Alvark Tokyo 2017–2018 Eskişehir Basket 2018– Ryukyu Golden Kings mihitayan mimaliay |} Jeff Ayres unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. Jeff Ayres i 2009 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 31, namapili’ tu nu Sacramento Kings putiput. 4 bulad 29 demiad, 1987 a mihca, Jeff Ayres, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] lkq6x6xzz1m1xasmdpkc8jwx26vg8cr Jerome Allen 0 3700 24212 24211 2019-11-21T15:33:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jerome Allen |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1973 a mihcan 1 a bulad 28 a demiad/ Philadelphia, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 83 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |53 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn (1991–1995) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1995/saka 2 ku uwac/silsil 49 |- |mapili’ay a mali-putiput |Minnesota Timberwolves |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1995–1996 Minnesota Timberwolves 1996–1997 Indiana Pacers 1997 Denver Nuggets 1997–1999 CSP Limoges 1999–2000 Ülkerspor 2000–2002 Virtus Roma 2002–2003 Tau Cerámica 2003 Snaidero Cucine Udine 2003–2005 Napoli 2006 PAOK Thessaloniki 2006–2008 Snaidero Cucine Udine 2008–2009 Veroli Basket 2009 Snaidero Cucine Udine pahanhanan tu kawaw |} Jerome Allen nalecuhan i Philadelphia, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jerome Allen i 1995 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 49, namapili’ tu nu Minnesota Timberwolves putiput. 1 bulad 28 demiad, 1973 a mihca, Jerome Allen, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] n854uw42xlz4eeu3nuu429ddn9sl71t Jerome Anderson 0 3701 24222 24221 2019-11-21T15:33:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jerome Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1953 a mihcan 10 a bulad 9 a demiad/ Mullens, West Virginia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |42, 23, 21 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (1958–1961) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1975/saka 3 ku uwac/silsil 53 |- |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1976) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1975–1976 Boston Celtics 1976–1977 Indiana Pacers 1977–1978 West Virginia Wheels |} Jerome Anderson nalecuhan i Mullens, West Virginia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jerome Anderson i 1975 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 53, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. 10 bulad 9 demiad, 1953 a mihca, Jerome Anderson, miunduay. (mapatay i 2009 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] mvzaxwcd5s8apz294owt9thk67k4wwj Jerome Beasley 0 3702 24237 24236 2019-11-21T15:33:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jerome Beasley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 5 a bulad 17 a demiad/ Compton, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |14, 24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Midland (1999–2001) North Dakota (2001–2003) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2003/saka 2 ku uwac/silsil 33 |- |mapili’ay a mali-putiput |Miami Heat |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2003–2005 Miami Heat 2004 Sioux Falls Skyforce 2005 Ülkerspor 2005–2006 Granada 2006 Polpak Świecie 2006 Dakota Wizards 2007 Sydney Kings 2007 Trotamundos de Carabobo 2007 Reales de La Vega 2007–2008 Ironi Ramat Gan 2008–2010 EiffelTowers Den Bosch 2010–2011 Dnipro 2011–2012 APOEL pahanhanan tu kawaw |} Jerome Beasley nalecuhan i Compton, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jerome Beasley i 2003 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 33, namapili’ tu nu Miami Heat putiput. tatama u etul ciniza, nalecuhan i 5 a bulad 17 a demiad, 1980 a mihca, Jerome Beasley, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] m6uuaa2u0wc6sfuvfmz7znr7osmhi6x Jerrelle Benimon 0 3703 24245 24244 2019-11-21T15:33:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jerrelle Benimon |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1991 a mihcan 8 a bulad 1 a demiad/ Warrenton, Virginia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |20 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Georgetown (2009–2011) Towson (2012–2014) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2014 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2014–2015 Idaho Stampede 2015 Utah Jazz 2015–2016 Foshan Dralions 2016–2017 Qingdao DoubleStar 2017–2018 ratiopharm Ulm 2019– Bnei Herzliya mihitayan mimaliay |} Jerrelle Benimon nalecuhan i Warrenton, Virginia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 8 bulad 1 demiad, 1991 a mihca, Jerrelle Benimon, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 429tanclj1k6g92vkl3jb4j45e4e6hl Jerry Baskerville 0 3704 24252 24251 2019-11-21T15:33:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jerry Baskerville |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1952 a mihcan 11 a bulad 10 a demiad/ Philadelphia, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 89 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |44 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UNLV (1971–1972) Temple (1973–1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1974 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1975–1976 Philadelphia 76ers pahanhanan tu kawaw |} Jerry Baskerville nalecuhan i Philadelphia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 11 bulad 10 demiad, 1951 a mihca, Jerry Baskerville, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] egpjyf5zkb78496jtkrct7h27tsrh8o Jerry Bird 0 3705 24259 24258 2019-11-21T15:33:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jerry Bird |- | colspan="2" |[[tangan:Jerry-Bird-jersey.jpg|Jerry Bird|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1934 a mihcan 2 a bulad 3 a demiad/ Corbin, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (1953–1956) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1956/saka 3 ku uwac/silsil 18 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Minneapolis Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1958–1959 New York Knicks |} Jerry Bird nalecuhan i Corbin, Kentucky, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jerry Bird i 1956 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Minneapolis Lakers putiput. 2 bulad 3 demiad, 1934 a mihca, Jerry Bird, miunduay. (mapatay i 2017 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] as8lhd0owe6cfwzpj9ldoe2rspi5sbn Jerryd Bayless 0 3706 24267 24266 2019-11-21T15:33:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jerryd Bayless |- | colspan="2" |[[tangan:Andre Miller Jerryd Bayless.jpg|Jerryd Bayless|alt=Andre Miller Jerryd Bayless.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1988 a mihcan 8 a bulad 20 a demiad/ Phoenix, Arizona |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay, mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |8 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Arizona (2007–2008) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2008/saka 1 ku uwac/silsil 11 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Indiana Pacers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2008–2010 Portland Trail Blazers 2010 New Orleans Hornets 2010–2012 Toronto Raptors 2012–2014 Memphis Grizzlies 2014 Boston Celtics 2014–2016 Milwaukee Bucks 2016–2018 Philadelphia 76ers 2018– Minnesota Timberwolves mihitayan mimaliay |} Jerryd Bayless nalecuhan i Phoenix, Arizona, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jerryd Bayless i 2008 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 11, namapili’ tu nu Indiana Pacers putiput. 8 bulad 20 demiad, 1988 a mihca, Jerryd Bayless, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9pg0e8pgp2gpngwya2abs7yup8puz7a Jesse Arnelle 0 3707 24276 24275 2019-11-21T15:33:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jesse Arnelle |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1933 a mihcan 12 a bulad 30 a demiad/ New Rochelle, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |18, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (1958–1961) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1955/saka 2 ku uwac/silsil 13 |- |mapili’ay a mali-putiput |Fort Wayne Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1955–1956 Fort Wayne Pistons pahanhanan tu kawaw |} Jesse Arnelle nalecuhan i New Rochelle, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jesse Arnelle i 1955 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 13, namapili’ tu nu Fort Wayne Pistons putiput. 12 bulad 30 demiad, 1933 a mihca, Jesse Arnelle, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6eper4q5zguwxek2u2kcz30h8wtowvv Jesse Branson 0 3708 104464 104463 2021-03-25T06:31:27Z 龍眼村長 1604 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jesse Branson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1942 a mihcan 1 a bulad 7 a demiad/ Graham, North Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |22, 24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Elon (1961–1965) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1965/saka 2 ku uwac/silsil 13 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1965 Philadelphia 76ers 1965–1966 Trenton Colonials 1967–1968 New Orleans Buccaneers |} Jesse Branson == kakilimaan == ci Jesse Branson ku ngangan niza, nalecuhan ciniza i North Carolina, nanu syubay(商業) kanas-mali(籃球) miunduay(運動員) nu Amilika NBA nisakaput(組織), pahanhanan tu kawaw ayza. Jesse Branson i 1965 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka tusa ku uwac atu silsil cacay bataan izaw ku tulu, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. nalecuhan ciniza i cacay a bulad pitu a demiad, 1942 a mihcaan. u miunduay a kawaw niza. mapatay ciniza i 2014 a mihcaan. ==sapuelac tu NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] nc3o5k51zadfxp9c8pqj6dqg73d34fj Jianshi 0 3709 128302 128301 2022-06-03T23:46:26Z 59.115.34.203 /* kakitidaan (地理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] [[tangan:Jianshi Rock, Jianshi Township, Taiwan, 20150415.jpg|thumb|那羅、嘉樂兩溪匯流處的尖石岩]] '''Jianshi (尖石鄉)''' == '''Jianshi (尖石鄉)''' == a sakuwan ku Hsinchu. kumud nu kalesakan, 522.98 km². (kalesakan nu linpanti 397.38 km², kalesakan nu [[pawliwti]] 114.53 km²), u kasa[[binawlan]], 9,456 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,825 ku luma’. ilabu nu kasa[[niyadu'|niyazu’]] nu siyang sa, 8,569 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 91% (Tayal) ku kasabinawlan. u Tayal ku sakalaniyazu’. == '''nikasakuwakuwan''' == Jianshi (尖石鄉) mala 7 a cuwen atu 49 ku [[niyadu'|niyazu’]]. kina 49 a niyazu’sa, [[Mkzihing]](義興部落), [[Mkmatuy]](馬胎部落), [[Piling]](比麟部落), [[Paqiy]](吹上部落), [[Yutak]](小錦屏部落), [[Kbaqeh]](那羅一部落), [[Cinbulan]](那羅二、三部落), [[Kuxan]](那羅四部落), [[Ageq]](那羅五部落), [[Micista]](那羅六部落), [[Mknahuy]](拿互伊部落), [[Mksuzing]](麥樹仁部落), [[Mklapay]](加拉排部落), [[Lkuxan]](過水橋部落), [[Hbun-Rangay]](下水田部落), [[Mkslaq]](上水田部落), [[Qwayux]](武漢部落), [[Hbun-Qramay]](煤源部落), [[Pololan]](福祿灣部落), [[Uraw]](宇老部落), [[Libu]](李埔部落), [[Llyung]](馬里光部落), [[Ulay]](烏來部落), [[Batul]](泰平部落), [[Mami]](馬美部落), [[Quri]](石磊部落), [[Plmwan]](平論文部落), [[Tayax]](抬耀部落), [[Ponaway]](帛納外部落), [[Smangus]](司馬庫斯部落), [[Thyakan]](泰崗部落), [[Smangus]](斯馬庫斯部落), [[Cinsbu]](鎮西堡部落), [[Yuluw]](養老部落), [[Gowryu]](合流部落), [[Rahaw]](拉號部落), [[Cyocuy]](鳥嘴部落), [[Hbun kramay]](煤源中部落), [[Hbun-tunan]](控溪部落), [[Kin lwan]](錦路部落), [[Qolu]](上田埔部落), [[Qyuws]](下田埔部落), [[Hbun-lesa]](合汶壘上部落), [[Metapay]](梅達拜部落), [[M’yutak]](梅阿尤達克部落), [[Mrmurak]](梅拉姆拉克部落), [[Spwan]](司普萬部落), [[Melukux]](梅魯庫互部落), [[Metuiy]](梅杜依部落). == '''kakitidaan (地理)''' == === kitidaan (地理) === '''尖石鄉(臺灣客家語海陸腔:ziamˋ shag˙ hiongˋ;泰雅語:Nahuy),位於臺灣新竹縣東南端,與五峰鄉同為新竹縣的山地鄉,面積約527.5795平方公里,為新竹縣面積最大的行政區。''' Jianshi (尖石鄉) “Taywan ngayngay a kamu hay-lu a [[ngalngal]], ziamˋ shag˙ hiongˋ, [[Atayal]], Nahuy, idai Taywan Sin-cuku sakawaliyan [[timulan]], atu Wufeng (五峰鄉) malecad tu Sin-cuku a san-ti’ niyadu’, ahebal nu ka kitidaan han 527.5795 pin-fan-kun-li, u Sin-cuku satabakiay saahebalay nu sin-cen-ciu (行政區). 境內海拔高度約為200~2000公尺,主要居民為臺灣原住民族(泰雅族)、及客家人。 labu nu talakaw han makaala tu tusa a [[lasubu]] (200) tusa atu tusa a [[malebut]] (2000) kun-ce, angangan nu muenengay u Taywan yincumin a binacadan  “Atayal a binacadan”, atu ngayngay a tademaw. 鄉內海拔一千五百至三千公尺高山林立,為北部著名的山地鄉。鄉名源自於轄內那羅溪、嘉樂溪匯流處一塊聳立如尖筍的巨石。 ilabu nu niyadu’ talakaw han makaal tu cacay a malebut lima a lasubu (1500) katukuh tulu a malebut (3000) a kun-ce [[kilangkilangan]] nami. nu amisan u sasinganganay nu santi a niyadu’. ni [[kasinganganan]] [[namakayda]] i niyadu'ay tu Naluo sauwac(那羅溪), Ciw-le sawac (喜樂溪) kapulungan malikid nu nanum masa[[mutidengay]] nu [[madicemay]] a tebue’ nu ba’tu. 海陸客家語,又稱海陸片,是漢語族客家語的一個支系,主要分布在中國廣東省汕尾市,以及臺灣一些客家人社區。 haylu a ngalngal nu angayangay, singangan nacu tu hay-lu-pin, nu layak a bninacadan nu ngayngay a sakacacay nu kakamuwan, tadaangangan nuheni i tida mapahelak i Cung-kuo kuan-tung-sen san-wi-se (中國廣東省汕尾市), atu Taywan a ngayngayan a niyadu’. 尖石鄉北接關西鎮,東北鄰桃園市復興區,東鄰宜蘭縣大同鄉,南接苗栗縣泰安鄉,西鄰五峰鄉、橫山鄉。 Jianshi (尖石鄉) amisan mitulin tu kun-si-cen (關西鎮), wali amis sibiyaw tu Taw-yun-se fu-sinciu (復興區), waliyan sibiyaw tu I-lansen Ta-tun niyadu’ (宜蘭縣大同鄉), timulan mitulin tu Miw-li-kin Tay-an niyadu’ (苗栗縣泰安鄉), nutipan sibiyaw tu Wu-eng (五峰鄉), hen-san niyadu’ (橫山鄉). 因山脈分成前山、後山兩大區域,前山包含新樂、嘉樂、錦屏、義興及梅花五村落; i nabuyu' idaw ku nika babenis tu nuayawan a buyu’, nikudan a buhu’ nu tusaay a kakitidaan, nuayawan a buyu' idaw ku Sin-le’(新樂), Cia-le’(嘉樂), Cin-pin (錦屏), I’-sin (義興) atu Ma-hua-u (梅花) lima a niyadu’an, 後山有玉峰及秀巒二村落,乃泰雅族的原鄉,有塔克金溪及薩克亞金溪。 nikudan a buyu' idaw ku I’-fun(玉峰) atu Siw-lun(秀巒) tusa a niyadu'an, naw Atayal a tadaniyadu'an, idaw ku Takicin sauwac (塔克金溪) atu Sa-ke-ya sauwac (薩克亞金溪). 塔克金溪為淡水河水系最遠之源流,其源於品田山北側;薩克亞金溪源於大霸尖山北側,與塔克金溪流至秀巒會合成馬里克灣溪,乃苦花與石斑魚的故鄉。 Ta-ke’-cin sauwac (塔克金溪) nu tukusay a nanum sabataday nu [[misilsilay]] a nanum nu sabataday nu anganganan a nanum, kalinatuan u Pin-tan buyu' (品田山) nu amisan, Sake’-ya-cin sauwac i tida i Tapa’-cin abuyu'an (大霸尖山) nu amisan, atu Ta-ke’ya-cin sauwac (塔克亞金溪) misilsilay katukuh i Siw-lun (秀巒) [[malalitemuh]] mala Ma-like’-wan sauwac (馬里克灣溪), u luma’nu lunung atu se-pan a butingan. === Ce-yu buyu' (池有山) === 池有山,又稱玉羅府山,位於臺灣臺中市和平區梨山里與新竹縣尖石鄉秀巒村之間,為台灣知名山峰,也是台灣百岳之一,排名第52。 Ce-yu buyu'(池有山), idawaca ku ngangan u I’-luo-fu buyu' (玉羅府山) itida i Taywan Tay-cun-se’hepin kitidaan (臺灣臺中市和平區) lisan-li (棃山里) atu Sin-cu-kin Jianshi (尖石鄉) siw-luon (秀巒) a niyadu’an nu laad, u Tay-wan sasinganganay a buyu', u Tay-wan a cacay a lasubu nu buyu'an, silesilen a singangan han sakalima a bataan idaw ku tusa (52) a buyu’. 池有山高3,303公尺,山頂有三等三角點,屬於雪山山脈,武陵四秀之一;因山嶺西部草原有新達池、亞美池與品田池等數座高山池塘,故名。 Ce-yu buyu' (池有山) talakaw han tulu a malebut tulu a lasubu idaw ku tulu (3303) a kun-ce, tuduh han idaw ku tulu a malecaday nu tuluay a [[kalimucu']] a sasulitan, u Siy-san a babuyu'an (雪山山脈), Wulin (武陵) nu sepat a bangacalay nu buyu’an,tungduh nu buyu nutipan a lutuklutukan idaw ku Sin-ta-ce(新達池), Ya-ma-ce (亞美池) atu Pin-tan-ce (品田池) nu pinaay a talakaway nu buyu' a sasawacan, nikasinganganan. 其泰雅語稱呼為「Tamarappu」,音譯為塔馬拉普山;日文漢字轉譯為玉羅府山。池有山西方為品田山,東側則接桃山、詩崙山與喀拉業山。 pangangan han nu Atayal u “Tamarappu” ngalngal misegitu Tama-lapu-san (塔馬拉普山), Zipun nipibelihan u I’-luo-fu buyu' (玉羅府山). Ceyu-buyu' (池有山) nutipan han u Pin-tan buyu' (品田山), waliyan mitulin tu Taw-san (桃山), Se-lun buyu' (詩崙山) atu Ke’-la-ya buyu' (喀拉業山). 霞喀羅事件,是發生於日治台灣的一系列原住民武裝衝突事件,發生地點位於今新竹縣尖石鄉。 Sia-ke’-luo a kawaw, nika sikawaw itini i Zipunan nu Taywan a yincumin nu [[kalepacawan]] anika adaan nu kawaw, kasikawawan i tini i Sin-cuku Jianshi (尖石鄉). 主因為台灣總督佐久間左馬太於1910至1914年所實施的五年理蕃計畫,對於台灣北部山區原住民進行數次的武力掃蕩、沒收武器及限縮活動範圍等高壓措施, sakasikawaw u Taywan Cun-du cuo-ciu-cin-cuo-matay (台灣總督佐久間左馬太) itini i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan (1910) katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku sepat (1914) a mihcaan mitaneng tu limaay a mihcaan ni [[kasikiyakuwan]] a kawaw, milihida tu Taywan amisan nu buyu' a yincumin kinapina micumud misawacu, mialaw tu kuwan a tutuudan atu mikuwan kelec nu kakawaw atu a [[pakalaluwayluway]] amisa lihalay muculil mipenec misanai' tu tademaw. 引發當地原住民的不滿,再加上原住民各部落間舊有的仇恨與矛盾,因而導致一連串的暴力衝突。 kalingesantu nu niyadu'ay a yincumin, macunus aca nu niyaniyadu'ay anikasasuada nu niyadu'ay tu malumanay a linges atu kainaian nu laheci a balucu', sisa linga tu satu idaw kuni kasasuadaan a malalebu. 尖石鄉是新竹最大面積的鄉,同時也是山地原住民的聚集地,尖石鄉山林景緻壯麗唯美,沿途處處是美景呢!通過熱鬧的內灣,就能來到尖石鄉啦~ Jianshi (尖石鄉) u Sin-cu satabakiay a ahebalay nu lala' a niyadu'an, u kapulungan nu yincumin a niyadu’ nu kupulungan a kakitidaan, Jianshi (尖石鄉) sakanamuhan bangcalay nu aadihan nu kilakilangan, kaydaan muculil bangcal sa adihen. milakuyt tu kacinlawan nu Na-wan(內灣), maka tukuh tu itini i Jianshi (尖石鄉). 來到尖石鄉,一定不能錯過絕美的北角吊橋,吊橋的另一端還有美味的楓北角咖啡可以品嚐,基本上路過的旅人,無一不停留唷! makatukuh i Jianshi (尖石鄉), kanca milakalak tu bangcal nu pe-ciw (北角) nu mapacacuyan a kayakay, dumaan a tapiingan nu mapacacuyan a kayakay han idaw ku tatanaman tu Hunpeciw (楓北角) kafa tatanaman, mutaydaay a tademaw kanca musaluimeng. 六號花園隱深在山林之中,花園綠意盎然,能在此喫茶用餐,欣賞尖石上的美景,很是放鬆。 saka enem a balubaluan mahida miculimekay i kilakilangan nu buyubuyu'an, langdawsa adihen ku balubaluan, tayniay nu mukanay a tademaw, kanca miadih tu bangcal nu pala, mahida u ahemaw ku udipudipan numita. 紅薔薇也是尖石著名的景觀,特色的彩繪森林屋,能感受到山林中的藝術之美,讓寧靜的大自然擁有色彩與朝氣。 Hun-cin-wi (紅薔薇) u Jianshi (尖石鄉) sakasingangan nu aidangan, picidekan un kulitkulitan a luma’, madateng kita tu nu buyubuyu'an a nalimaan nu bangcal, nu caaya kaw cinlaway a lihalayan nu kakitidaan idaw ku nikulitan atu kasi icelangan nu demiad. 海拔1200公尺的天空必訪景點,登上觀景台,能將美麗的山巒及雲海盡收眼底! talakaw makaala tu cacay a malebut tusa a lasubu (1200) a kun-ce u tapukuwan ku tataydaan a midang, makatukuh tu sakatapabaw i adawangan, tada maadih tu ku bangcal a buyubuyu’an atu masa babuybabuya a laden mahida i matamataan numita a madateng. === '''Sin-cu baluhay aaidangan (新竹新景點)''' === 尖石青蛙石天空步道,新竹唯一玻璃能站在懸空飄浮在溪谷上的玻璃平台,一覽那羅溪壯觀飛瀑與美麗的溪谷風景,而容易攻略的森林步道更是健行好去處, Jianshi (尖石) balaud nisilesilan tu ba’tu a tapukuwan nu caculilan, Sin-cu nu masacacayay a galasu taneng mutideng ini masabahelay itida i sawuac nu galasu a enalan, miadih ku Na-luo (那羅溪) sauwac tunika sedaysa nu cascas atu bangcal nu sauwac a aadihan, madayuman katukuh han nu kilangkilangan a caculilan u sakapahay nu tataydaan a muculil. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:尖石鄉|中文維基百科:'''尖石鄉:'''ttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B0%96%E7%9F%B3%E9%84%89]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] iz2igqyvff1o9846fomhjafzvc63n6o Jigme Khesar Namgyel Wangchuck 0 3710 24326 24325 2019-11-21T15:33:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 21 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Bhutan.svg|thumb|hata nu Bhutan|alt=Flag of Bhutan.svg]] [[tangan:King Jigme Khesar Namgyel Wangchuck (edit).jpg|thumb|King Jigme Khesar Namgyel Wangchuck (edit)|alt=King Jigme Khesar Namgyel Wangchuck (edit).jpg]] Jigme Khesar Namgyel Wangchuck == kakilimaan == u siwkay nu singanganay a tademaw == nilacul == nalecuhan ciniza i 2 a bulad 21 a demiad 1980 a mihcaan, Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, u misingkiway ciniza. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Bhutan]] ayza sa ci Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, micakat a demiad sa i 2006 a mihcaan 12 a bulad 14 a demiad. u malakapahay a sinin, u tatama ciniza. malakapah tina sinin. caay kabalaki tu mihca niza. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] htfzn4uuicl1zalno2nnx2acs6v8rdp Jim Ard 0 3711 24334 24333 2019-11-21T15:33:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jim Ard |- | colspan="2" |[[tangan:Jim Ard.jpg|Jim Ard|alt=Jim Ard.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1948 a mihcan 9 a bulad 9 a demiad/ Seattle, Washington |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 11, 33, 34 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Cincinnati (1967–1970) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1970/saka 1 ku uwac/silsil 6 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1976) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1970–1973 New York Nets 1973–1974 Memphis Tams 1974–1977 Boston Celtics 1977–1978 Chicago Bulls pahanhanan tu kawaw |} Jim Ard nalecuhan i Seattle, Washington, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jim Ard i 1970 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 6, namapili’ tu nu Seattle SuperSonics putiput. 9 bulad 19 demiad, 1948 a mihca, Jim Ard, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fyp3tdkgzwfoe0swtn7qgljb76q08sl Jim Baechtold 0 3712 24348 24347 2019-11-21T15:33:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jim Baechtold |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1927 a mihcan 12 a bulad 9 a demiad/ McKeesport, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |18, 10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Eastern Kentucky (1948–1952) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1952/saka 1 ku uwac/silsil 2 |- |mapili’ay a mali-putiput |Baltimore Bullets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1952–1953 Baltimore Bullets 1953 Elmira Colonels 1953–1957 New York Knicks pahanhanan tu kawaw |} Jim Baechtold == nilacul == Jim Baechtold nalecuh i McKeesport, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jim Baechtold i 1952 a mihcaan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka cacay ku uwac atu silsil tusa, namapili’ tu nu Baltimore Bullets putiput. nalecuhan ciniza i 12 a bulad 9 a demiad, 1927 a mihcaan, Jim Baechtold, u miunduay. (mapatay ciniza i 2011 a mihcaan) ===u canan ku NBA=== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] *Hulam wikipitiya-NBA [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] jqs5rjlrevjvu82q4qwaclx45xcty4s Jim Barnes 0 3713 24357 24356 2019-11-21T15:33:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jim Barnes |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1941 a mihcan 4 a bulad 13 a demiad/ Tuckerman, Arkansas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |22, 41, 23, 14, 28, 12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Cameron (1960–1962) UTEP (1962–1964) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1964/saka 1 ku uwac/silsil 1 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1969) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1964–1965 New York Knicks 1965–1966 Baltimore Bullets 1966–1968 Los Angeles Lakers 1968 Chicago Bulls 1968–1970 Boston Celtics 1970 Baltimore Bullets pahanhanan tu kawaw |} Jim Barnes nalecuhan i Tuckerman, Arkansas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jim Barnes i 1964 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 1, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 4 bulad 13 demiad, 1941 a mihca, Jim Barnes, miunduay. (mapatay i 2002 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 24amb9qu9rnin8otx1vush8lop8rf4n Jim Barnett 0 3714 24365 24364 2019-11-21T15:33:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jim Barnett |- | colspan="2" |[[tangan:Jim Barnett in 2011.jpg|Jim Barnett|alt=Jim Barnett in 2011.jp|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1952 a mihcan 7 a bulad 22 a demiad/ Hopkinsville, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11, 33, 25 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oregon (1963–1966) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966/saka 1 ku uwac/silsil 8 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1966–1967 Boston Celtics 1967–1970 San Diego Rockets 1970–1971 Portland Trail Blazers 1971–1974 Golden State Warriors 1974–1975 New Orleans Jazz 1975–1976 New York Knicks 1977 Philadelphia 76ers pahanhanan tu kawaw |} Jim Barnett nalecuhan i Hopkinsville, Kentucky, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jim Barnett i 1966 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 8, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. 7 bulad 7 demiad, 1944 a mihca, Jim Barnett, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6xllkvc2bnq75mr86r8wydu71ygu1j4 Jim Bostic 0 3715 24373 24372 2019-11-21T15:33:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jim Bostic |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1953 a mihcan 1 a bulad 8 a demiad/ Yonkers, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |32 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |New Mexico State (1972–1975) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1975/saka 8 ku uwac/silsil 139 |- |mapili’ay a mali-putiput |Kansas City Kings |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1977–1978 Detroit Pistons pahanhanan tu kawaw |} Jim Bostic nalecuhan i Yonkers, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jim Bostic i 1975 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 8 ku uwac atu silsil 139, namapili’ tu nu Kansas City Kings putiput. 1 bulad 8 demiad, 1953 a mihca, Jim Bostic, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] d988r98os5bvtqvs3mc49bqgrvpu69b Jim Bradley 0 3716 125606 24388 2021-10-24T19:44:53Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jim Bradley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1952 a mihcan 3 a bulad 16 a demiad/ East Chicago, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |24, 25, 10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Northern Illinois (1971–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 3 ku uwac/silsil 48 |- |mapili’ay a mali-putiput |Los Angeles Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |ABA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1973–1975 Kentucky Colonels 1975–1976 Denver Nuggets 1978–1979 Rochester Zeniths |} '''Jim Bradley''' nalecuhan i East Chicago, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United States|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jim Bradley i 1974 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 48, namapili’ tu nu Los Angeles Lakers putiput. 3 bulad 16 demiad, 1952 a mihca, Jim Bradley, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] r76y3ydcos2fwxqtyclwlvrit6o5p4g Jim Brasco 0 3717 24396 24395 2019-11-21T15:33:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jim Brasco |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1931 a mihcan 2 a bulad 3 a demiad/ Brooklyn, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |NYU |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1952/saka 2 ku uwac/silsil 17 |- |mapili’ay a mali-putiput |Syracuse Nationals |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1952 Syracuse Nationals 1952–1953 Milwaukee Hawks 1953 Elmira Colonels |} Jim Brasco nalecuhan i Brooklyn, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Donald L. Adamse i 1952 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 17, namapili’ tu nu Syracuse Nationals putiput. 2 bulad 3 demiad, 1931 a mihca, Jim Brasco, miunduay. (mapatay i 2014 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pk90nx1j43l8f88u737m8vhhsma380b Jim Brewer 0 3718 24406 24405 2019-11-21T15:33:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jim Brewer |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1951 a mihcan 11 a bulad 3 a demiad/ Maywood, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |52, 42, 40, 8 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Minnesota (1970–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1973/saka 1 ku uwac/silsil 2 |- |mapili’ay a mali-putiput |Cleveland Cavaliers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1982) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1973–1979 Cleveland Cavaliers 1979 Detroit Pistons 1979–1980 Portland Trail Blazers 1980–1982 Los Angeles Lakers 1982–1985 Ford / Jollycolombani Cantù pahanhanan tu kawaw |} Jim Brewer nalecuhan i Maywood, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jim Brewer i 1973 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 2, namapili’ tu nu San Diego Rockets putiput. 12 bulad 3 demiad, 1951 a mihca, Jim Brewer, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] naoqyi4ub96t124arjmmkhsglo8r7n6 Jim Brogan 0 3719 24415 24414 2019-11-21T15:33:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jim Brogan |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1958 a mihcan 2 a bulad 24 a demiad/ Ardmore, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |West Virginia Wesleyan (1976–1980) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1980 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1980–1981 Atlantic City Hi-Rollers 1981–1983 San Diego Clippers 1986–1987 Mississippi Jets pahanhanan tu kawaw |} Jim Brogan nalecuhan i Ardmore, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 2 bulad 24 demiad, 1958 a mihca, Jim Brogan, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] llk66latqbhvgi7wdhgyb75lq6zkj51 Jimmie Baker 0 3720 24422 24421 2019-11-21T15:33:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jimmie Baker |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1939 a mihcan 4 a bulad 4 a demiad/ Philadelphia, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |32 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UNLV (1972–1974) Hawaii (1974–1975) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1975/saka 3 ku uwac/silsil 39 |- |mapili’ay a mali-putiput |Philadelphia 76ers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1975–1976 Kentucky Colonels |} Jimmie Baker nalecuhan i Philadelphia, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jimmie Baker i 1975 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 5, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. 12 bulad 25 demiad, 1953 a mihca, Jimmie Baker, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4h109bekj3jpfl7cdjtqbm3pywf1a7y Jimmy Morales 0 3721 87937 24436 2019-12-27T15:35:00Z Jakob990 467 wikitext text/x-wiki [[tangan:President Trump Meets with the President of Guatemala (49235087891) (cropped).jpg|thumb|Jimmy Morales|alt=Jimmy Morales Cabrera (Guatemala)-cropped.jpg]] [[tangan:Flag of Guatemala.svg|thumb|u hata nu Guatemala|alt=Flag of Guatemala.svg]] u ngangan: Jimmy Morales 3 bulad 18 demiad, Jimmy Morales, u misingkiway. 1969 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Guatemala]] ayza sa ci Jimmy Morales, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 1 bulad 14 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] rccwcf6nftm3s3s7lkqe1f2j0e6fa2m Jinfeng 0 3722 108262 105979 2021-05-05T03:59:47Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] '''Jinfeng (金峰鄉)''' a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 387.53 km². (kalesakan nu linpanti 271.51 km², kalesakan nu pawliwti 87.22 km²), u kasabinawlan, 5,168 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,617 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 5,002 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 97% (Paiwan, Rukai) ku kasabinawlan. u Paiwan atu Rukai ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Jinfeng mala 5 a cuwen atu 27 ku niyazu’. kina 27 a niyazu’sa, [[Vukide]](富給特部落), [[Tjaviljaul]](叉飛勞巫勒部落), [[Sapulju]](撒布優部落), [[Gadu]](卡多部落), [[Pudun]](布頓部落), [[Tjudjaas]](都達卡斯部落), [[Kinilukuljan]](給你路古洋部落), [[Djelunavunavuk]](德路那弗那弗克部落), [[Djumulj]](賓茂部落), [[Tjukuvulj]](讀古物部落), [[Tjukuvulj-viri]](肚久武部落), [[Tudrivuan]](篤立富安部落), [[Laliavan]](拉里亞灣部落), [[Mananigay]](馬拿尼開部落), [[Tjulitjulik]](斗里斗里部落), [[Paumeli]](包霧目力部落), [[Viljauljaul]](比魯部落), [[Kalatadrang]](卡拉達蘭部落), [[Kaaluan]](卡阿魯彎部落), [[Maljivel]](馬里弗勒部落), [[Valjulu]](娃優魯部落), [[Madaljalu]](馬達壓路部落), [[Tjuletevetevek]](督魯得福得福閣部落), [[Maledep]](麻勒得泊部落), [[Tjuluuai]](都魯烏外部落), [[Ngudra-drekai]](新富社區Rukai部落), [[Rulakes]](魯拉克斯部落). 金峰鄉位於大武山東麓之世外桃源,前可遠眺婆娑浩瀚的太平洋,後有巍峨壯麗的中央山脈。在群山環抱與太麻里溪、金崙溪以及知本溪溪谷交錯間,孕育出了原野堅軔的生命力,也展現出豐富粗曠的人文之美。 cin-fung a kenis i ta-u a makasasa nu buyu’ i walina masalahatay u saka lihalaylihalayan i ulaulangan a hekal tu aadihan, misuayaw tu i baaday mahida u musalukiyaway ku liken atu ladem i waliyu (太平洋), i nu dikudan hatu nu masatanikdikay ku bangcal i cung-yang-san-may . muliyuliyu tu buyu’buyu’an atu tay-ma-li a sawac, cin-lung a sawac atu nu ce-pen a sasawacan nikalalitemuhtemuhan, kanca sikaidaw ku masatanetikay saicelang sa a maudip, u nipatahkal tu sinilangec sikayadah tu kibetulay nu natademawan katanestes ku bancal.   金峰鄉最為人熟知的就是野溪溫泉了,原始天然的風貌曾吸引許多遊客跋山涉水,前往一親芳澤,這些野溪溫泉能保留如此完整而不受污染的風貌,是因為溫泉位於大武山自然保留區內,不易到達〈但八八風災時受到重創,目前近黃、比魯和金峰三處野溪溫泉仍是暫停對外開放的狀態〉 u sakatinengan nu tademaw hawsa u tukusay nu sawac a ungsin i cin-fung a kenis, nu kasumamada henay sa a lalalayan ku bancal misemel tu katuuday u tayniay a labang midang milakec tu nanum atu mikayakay tu buyu’ ,tayda i kakadihan a kakididaan, yu mahiniay i hekalay nu ungsin maida tu nu naayaway ku nikakapah caay hen kauning ku kakitidaan, kyu nu maylabuay i hekalay u nikuwanan kya ungsin i tay-u a buyun’, caay dayun katukuhi ‘’nika i 八 八 sa matastas nu baliyus ayda ya cin-fuwng, pi-lu atu cin-hung kina tuluay a nu hekalay a tukus nu ungsin hay ayda caay hen pacumud talabu’.   金峰鄉的山林之美,沒有太多人為破壞和干擾,保存了豐富的生態與林相,讓臺灣黑熊、穿山甲和藍腹鷴等稀有動物在此現芳蹤,散步林間,感受純淨無污染的清新空氣與芬多精,歷坵部落高聳的茄苳巨木及大白榕群巨樹有如守護神,守衛著部落族人。 u bancal nu kilangkilangan i cin-fun a kenis, nayay ku tademaw palacusay atu misacanalay, sangalep tu ku milacul nu langaw i kilangkilangn, kyu i Taywan yadah ku a adupa idaw ku tumay alem atu ayam itini, misatiwaltiwal i buyu’buyu’an, misasapi tu tamelacay caayay kasiunin a sapihanhan atu u i hekalay a nu beliwan a uu’l(霧), niyadu’ nu li-ciw ya talakaway tabaki nu katang atu u pucuh nu kilang a mahida tu u misimaway tu Di’tu, u misimaw tu niyadu’ay a binacadan.   洛神與溫泉之鄉 「百步之鄉」的金峰鄉,每年11月是洛神花盛開季節,一年一度的洛神花季,總是吸引著遊客們前來品嚐洛神花果汁及蜜餞,那酸甜的滋味,令人難以忘懷。有著排灣族、魯凱族的傳統文化,遊客們想要體驗原民文化,不用等到豐年祭,金峰鄉的族人們,隨時歡迎大家的到訪。 luo-sen atu ungsin u cin-fung a kenis ‘u nu ludak han a kenis’,tu mihmihca i cacay a bataan idaw ku cacay kasibaluan tu nu luo-sen a balu nu puu’,paycacay nu mihca kinacacay a sibalu ku luo-sen a balu, kanca u kakaydihan nu labang tayni mitanam tu nisangan a nanum nu luo-sen a balu atu masapiyangay tu sicedanay, mitanan sa kacicileminan, u sakacaay nu tademaw makatawal. sika idaw  nu paywan a binacadan, lukay a binacadan nu lalangawan a laylay, u tayniay a labang a mitanam tu binacadan a laylay, caay kaw i pilisinan dada, u cin-fung- a kenis u tademaw amin nu binacadan, a mihaynamuh i tamuwan nikatayni a mididaw han tu. 野溪溫泉 金峰鄉最為人熟知的就是野溪溫泉了,原始天然的風貌曾吸引許多遊客跋山涉水,前往一親芳澤,但八八風災時受到重創,目前近黃、比魯和金峰三處野溪溫泉仍是暫停對外開放的狀態。 這些野溪溫泉能保留如此完整而不受污染的風貌是因為溫泉位於大武山自然保留區內,不易到達,沒有太多人為破壞和干擾,保存了豐富的生態與林相,讓臺灣黑熊、穿山甲和藍腹鷴等稀有動物在此現芳蹤。 對自然生態有興趣的朋友可以造訪大武山自然教育中心和附近的沙里呀里樣生態步道,散步林間,感受純淨無污染的清新空氣與芬多精,另會行經排灣族家屋和室內葬的遺址。 heka nu tukus i sawac nu ungsin u sakatinengan nu tademaw sa ya i hekalay a tukus nu sawac u ungsin i cin-fung a kenis, mahida tu naayaway u hekal nu kabancal u kakataynian nu labang a  mikayakay tu buyu’milakec tu nanum namakayda i nu hekaan a mulangaway ya cabay manamuh taneng tayda mididaw i ta-u a buyu’nu dahatcay a sapasubana a kakitidaan atu i capiay tu a saliyaliyang a mulangaway tu caculilan nu dadan, misaculiculi i kilanglilangan, matatudung ku caay kasiunin u tamelac nu bali atu bangsisay a fun-tuo-cin, u duma sa micaliyaw tu luma’ nu paywan a binacadan atu i labuay tu nipibalengan(葬) a kakitidaan. 新興村 新興社區和新興國小也是非常值得一遊的景點,新興村的社區營造相當成功,從台九線繞進村內,立刻會發現圍牆上、家屋旁用心打造的排灣族裝置藝術。新興國小是一間獨具特色的小學,門口一面學生作品拼貼而成的陶版牆讓人忍不住停下腳步欣賞童稚的趣味,校園內各式漂流木作品更值得細細品味,孩子們在這樣一處美麗而別緻的校園學習,真是幸福的事。 u niyadu nu sin-sin atu cacudatan nu sin-sin adiwawa u kakataydan tu midang tu a a dihanan, sing-sin a niyadu u matatudungay a nisakapah, namakay i tay-ciw-siyn muliyud mucumud tu i niyaduan kasenun sa maadih ku nikulitan i liling, i tepal nu luma’ misabalucu tu sasalungan ku nisangaan tu nu paywan a binacadan tu  nalimaan u sapakazali, kina sing-sin a picudatan u adidiay  u masadumaay  siaadihan a picudatan, i panan sa u nu micudatay mamin a nisangaan tu nalimaan padepid i cabeng kanca u tademaw pahanhanaca maadih tu nisangaan tu tuud nu adiwawa a mikinaul, i labu nu cacudatan u canancanan ku nisangaan tu nisaputan tu mapalitay a kasuy u sakainalan sa ku kapah a miadih, yu mahida u adiwawa i tini u salunganay a masadumaay a picudatan minanam, u tatengay a nasepian ku mahiniay a kawaw. -景點介紹 新興國小 新興兒童安全廊道 進入校園,可以感受到排灣族傳統的特色,不論建築物或景觀都呈現出與眾不同的感受,所有的設施與作品都是老師、社區及學生一起創作出來的,尤其鄭校長漢文更大力配合鄉土教學,將社區與學校融合為一體,在學校周邊設置許多排灣族文物及原生種植物;值得一提的是將學校廁所利用當地素材裝扮成具有獨特風味的排彎廁所。 mikaysiyaw tu a adihan u cin-sin nu wawaan cin-sin kapahay a caculilan nu a diwawa micumu tiya cacudatan, tanen makatapal(感受) tu nu laylayay a seneng(特色), anu u mahicahicaay a nisaluma’ atu a adihan kanca caay kalecad a mitapal, hamin nisakapah atu nisangaan u nu saydan, nu niyadu’ay atu u micudatay a nisangaan mamin, sangalep(尤其) ya sasaydan cang(張) mipadan a micuduh tu layakay matatudung tu nu inakaay(鄉土) a nipasubana, kya niyadu atu cacudatan pasacacay ku balucu’i liwliw nu cacudatan yadah ku nipadeng nu paywan a binacadan tu tuud atu langaw saan a lalangawaw; katinengan ku i tiniay a nipisanga tu tuud masadumaay ku nisangaan tu tatayian sanupaywan a binacadan ku nipasilusi(裝飾) u micidekay a tatayan nu paywan.   櫻木平交道 u kakatahkalan nu cilal u aidangan 台版的櫻木平交道就在東63線縣道上,想一窺台東南迴鐵路的太麻里平交道和動畫幾乎一模一樣場景,省道台9線轉入太麻里火車站後,往金峰鄉新興部落的方向走約300公尺處就可以到達這眺望著太平洋上櫻木平交道景致。 i taywan a katahkalan nu cilal sa tu a adihan i sawali nu 63 a dadan, anu maydih minelaw sa i pusung nu timulan a dadan nu silamalay i tay-ma-li a pin-ciw-taw atu nikulitan a mananuwaay mahidahida kya a adihan, u caculilan a dadan tu siwaay paduma aca micumud i tay-ma-li a silamalay nudikudan, tayda i cin-fun a kenis u sin-sin a niyaduan pakayda muculil makaala tu tuluay a lasubu a ditek(公尺) sa tanen tu makatukuh i tini picekulan a miadih tu tay-pin-yan a bayu katahkalanq nu cilal a adihan nu salungan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] *台東縣金峰鄉公所-金峰簡介:https://www.ttjfng.gov.tw/home/index.php/about/introduction *台東觀光旅遊網-金峰鄉:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/administrative/jinfeng *金峰鄉觀光產業網-景點介紹:http://www.jinfongtour.com/?ptype=fck&id=3554 [[kakuniza:Hana Ating]] 64oaq9fld2aokgwupg7kcffc9hdni6m Ji’an 0 3723 108476 108475 2021-05-07T15:06:46Z Legus.sayuen 1662 /* hekal a lala’(地理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] '''Ji’an (吉安鄉)''' a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 62.65 km². (kalesakan nu linpanti 0 km², kalesakan nu pawliwti 0.68 km²), u kasabinawlan, 78,633 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 29,613 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 14,299 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 18%(Pangcah, Truku) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == '''nikasakuwakuwan''' == === '''Ji’an mala 18 a cuwen atu 23 ku niyazu’(吉安鄉有18個里23部落)''' === kina 23 a niyazu’sa, [[Natawran]](那荳蘭部落), [[Pukpuk]](簿簿部落), [[Lidaw]](里漏部落), [[Mabuwakay]](南華部落), [[Cikasuwan]](七腳川部落), [[Isaetipan pahikukian]](仁和部落), [[Isawalian pahikukian]](仁安部落), [[Taracan]](達拉贊部落), [[Citekudan]](小台東部落), [[Cikeliwan]](歌柳灣部落), [[Atonan]](阿都南部落), [[Ciripunan]](慶豐部落), [[Sarad]](撒樂部落), [[Kungkung]](大鼓部落), [[Hacining]](干城部落), [[Fulufuluan]](勝安部落), [[gnaalu|Alang gnaalu]](博愛新村部落), [[mkibuhw|Alang mkibuhw]](南華部落), [[kiyumi|Alang kiyumi]](福興部落), [[miyamay|Alang miyamay]](慶豐部落), [[Buner]](宜昌部落), [[Sirakesay]](永安部落), [[Ciyibangcalay]](吉野汎扎萊部落). Ji’an/Yusinu(吉安鄉)(阿美語:Cikasuan;臺灣話:Kiat-an-hiong;臺灣客家語四縣腔:gidˋ onˊ hiongˊ,海陸腔:gid onˋ hiongˋ)位於臺灣花蓮縣東部北段,北臨花蓮市,東濱太平洋,西鄰秀林鄉,南接壽豐鄉。境內人口約8.4萬人,為花蓮縣人口第二大城(人口數僅次於花蓮市),亦為全國人口最多的鄉。 '''Ji’an/Yusinu'''(吉安鄉), pangangan ku Cikasuan tu Pangcah/Amis, panagangan ku Kiat-an-hiong tu Taywan a tademaw, pangangan ku gidˋ onˊ hiongˊ tu se-sing-cang a kamu nu ngayngay(客家語四縣腔), pangangan ku gid onˋ hiongˋ tu hay-lu a kamu nu ngayngay(客家語海陸腔), tini i Taywan Kalinku a kenis nuwalian tu saamisan, nuwamisan micapi tu Kalinku a tuse, Walibatu satipan belaw u '''Siu-lin-siang'''(秀林鄉) nutimulan matatules nu '''Sou-bung-siang'''(壽豐鄉). lalabuay a tademaw pakala tu 8.4 a mang ku tademaw, nu Kalingkuay kenis a tademaw sakatusa nu tabakiay a tuse, u tademaw uyni dada’ Kalingkuay nu hamin nu kanatal sakatuuday kenis a tademaw. 近年來,花蓮縣政府及台開集團致力於發展南吉安(即光華工業區一帶),目前已落成新天堂樂園一期及貨櫃星巴克、威秀影城,洄瀾灣區新市鎮全數落成後,預估將對南、北吉安的均衡發展,帶來莫大助益。 ayzaay tu mihcaan Kalingku a sebu atu ''Taiwan Land Development Corporation'' (TLDC台開集團) saicelang sa palahat tu nutimulan Yusinu atu ''Kuan-hua-kung-ye-ci'' (光華工業區) a kakitizaan, imahini maleku tu ku baluhay kapahay a idangan atu ''Huo-kuy Starbucks''(貨櫃星巴克), ''VIESHOW CINEMAS'' (威秀影城),  ''Huy-lan-wan'' (洄瀾灣) a kakitizaan baluhay a tuse kenis malekutuay, paliayaw nizateng tu sakay nutimulan nuwamisan tu Yusinu balecad a malahat, mikelid tu satabakiay tu pipadang. == '''hekal a lala’(地理)''' == 吉安鄉山地面積佔15%,其餘85%為吉安溪及木瓜溪的沖積平原,地勢開闊而平坦,氣候屬副熱帶季風氣候。鄉內居民包括閩南、客家、外省、原住民四大族群,產業無論是農業或工商業均相當發達,市區與花蓮市連成一氣,發展甚為迅速。有新天堂樂園、威秀影城、貨櫃星巴克、麥當勞及寶雅生活館等城市指標性連鎖業、購物商場進駐。 Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a [[kenis]] hekal a lala pakala tu 15%, nuzuma 85% nu Yusinu a sauwac atu Mu-kua a sauwac masaupu masaenal,ahebal ku lala’ masaenal, demiad tungus u kacacaledesay kabalian tu a demiad, labu nu kenis tademaw pasu layak, ngayngay, hulan, yincumin sepat ku tabakiay kasabinacadan, nilaculan anu canancanan nikalukan atu kusi misubayay a kawaw malecd tu macakat, tuse a kakitizaan u Kalingku malalutin tu makakat, kalankag kunikalahad, izaw ku ''Nuovo cinema Paradiso'' (新天堂樂園), ''VIESHOW CINEMAS'' (威秀影城), ''Huo-kuy Starbucks''(貨櫃星巴克), ''McDonald's'' (麥當勞) atu ''Poya sen-hou-kuan'' (寶雅生活館) kenis a taduduan (指標) malalutin tu sapaliway a kawaw micumud tu pacakayay tu pabaliway. 吉安鄉早期為原住民阿美族的活動範圍,舊稱「知卡宣(Cikasuan)」,在阿美族語中係指「薪柴(Cikasoyay)很多的地方」,為南勢阿美族五大族群中七腳川社、里漏社、荳蘭社、薄薄社的領域。日治時期,七腳川事件後,七腳川社被毀 ,1910年日本台灣總督府鼓勵日本人移民花東地區,因此利用七腳川社原野建立了「吉野村」,分為三個聚落宮前(吉安、太昌、慶豐、北安),清水(福興、稻香),草分(永興)。 '''Ji’an/Yusinu'''(吉安鄉) i kasumamadan a Amis nu yincumin liwliw a pisakakawan(範圍), malumanay a ngangan ”Cikasuan”, u kamu nu Pangcah (南勢阿美) “Cikasoyay”(薪柴) katuudan a kakitizaan, nu Pangcah (南勢阿美) sakalima tabakiay a binacadan u ''Cikasuan'' han a kenis, ''Lilaw'' a kenis, ''Nadawlan'' a kenis, ''PukPuk''<nowiki/>' a kenis, pikuwanan henay nu ''Lipun'' a zitay, Cikasuan a kawaw hawsa, Cakasuan malasawad tu, 1910 a mihcaan ''Lipun'' ''Taywan'' sakakaay nu zebu paicelang tu ''Lipun'' pabulaw tu tademaw i Kalinku a kakitizaan, satu mili-yung tu ''Cakasuan'' patizang tu nu umahay, Cikasuan a niyazu'’, tulu kuni kasiniyazu’ nuayawan a a ''Yusinu'', ''Tay-cang'', ''Cing-bung'', ''Pay-an, Sin-suay, Bu-sin, Taw-sian, Caw-ben, Yung-sin.'' 1920年分屬吉野區(吉野村)與平野區(里漏、荳蘭、薄薄),1937年東部地方改制,吉野區合併上述三個大字設置「吉野庄」(吉野、南埔、田浦、舟津),劃歸花蓮港廳花蓮郡管轄。戰後初期沿用其名,設置花蓮縣吉野鄉,但因覺得「吉野」兩字日本味太重,遂於1948年易名為「吉安鄉」至今。 1920 a mihcaan tungusy nu Ci-ye kakitizaan (吉野區) Ci-ye a niyazu' (吉野村) nu Ping-ye a kenis “[[Lidaw]], Natawlan, Puhpuh, 1937 a mihcaan nuwalian a kakitizaan pasumat tu lekec Ci-ye a kakitizaan papulung han tunu ayawan tuluay nipazengan tabakiay nisulitan Ci-ye-cang, Ci-ye, Nan-pu, Tan-pu, Cou-cin, makakenis panukas tu Kalinku a pikawawan a kakitizaan Kalingku a sakuwan “Cang-ting”,  zikuzan nu ngangayaw saayaway unian a ngangan, patizang Kalingku a kenis Ci-ye a niyazu' (吉野村) , nika zayhan mitapal tu, Ci-ye tusaay a sulit masaLipun kuyni kamu, kilul i 1948 a mihcaan ngangan Ji’an/Yusinu (吉安鄉) a kenis han katukuh ayza. == '''tademaw(人口)''' == 統計至2020年12月底,吉安鄉人口數83,507人,密度約1,280人/km²,為全國人口數最多、密度第七高的鄉。 pulung tuni sulitan katukuh i 2020年12月 a buladan, Ji’an/Yusinu (吉安鄉) a kenis u tademaw tu piasip 83,507 ku tademaw, kakatuud pakala tu 1,280 ku tademaw/km², nu hamin nu kanatal u sakatuuday a tademaw, sakapitu talakaway katuuday a kenis nu tademaw. == '''caculilan(交通)''' == 吉安鄉位於臺灣花蓮縣花東縱谷平原東北側,北臨花蓮市,東濱太平洋,西鄰秀林鄉,南接壽豐鄉,因鄰近花蓮市交通較為便利,台鐵台東線和花蓮客運、台9線、台11線皆有經過。台鐵在此設有吉安火車站;公路的客運汽車自花蓮火車站起可分為台9線、台9丙、台11線、花蓮縱谷線共8處有公車站,民眾可搭乘大眾運輸工具也可自花蓮火車站租借汽機車或腳踏車前往。 Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a kenis tini i Taywan Hua-lien a kenis nuwalian a sahedung tu nuwalian nuamisan a masaenalay saamisan micapi tu Hua-lien tuse, muwalibayu, satipan belaw u Siw-lin a kenis, nutimulan patatules nu Sou-bung a kenis, zayhan macapi ku Hua-lien kenis lihalay ku caculilan, micaliway tu silamalay Tay-tung a zazan atu Hua-lien a basu, Tay siwa a zazan, Tay sabaw cacay. silamalay a zazan i tini patizeng tu silamalay a  Ji’an/Yusinu(吉安鄉) pangicuwan, basu a zazan kazizeng makay a Hua-lien a silamalay malingatu izaw ku Tay siwa a zazaan, Tay siwa pin, Tay sabawcacay a zazan, Hua-lien masahelungay (縱谷) pulung walu ku kazizengay a kapulungan a pihalhalan tu kazizeng , binawlan taneng mikakaw tu tabakiay miculuay taneng aca makay Hua-lien silamalay micaliw tu o-tu-bay atu batikal a tayza. == '''nilaculan(產業)''' == 吉安鄉位於木瓜溪與吉安溪的沖積扇之上,平原面積遼闊,可耕地足足有5千餘公頃之多,為花蓮縣的主要農作物生產地,生產稻米、甘藷、南瓜、玉米、甜椒、韭菜、芋頭、龍鬚菜、芥菜及少數水果等,其中芋頭方面為全台四大產區之一,而龍鬚菜為第一大產區,栽培面積占全台灣43%。 Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a kenis tini i Mu-ka a sauwac atu Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a sauwac tu masaupuay macebalay, ahebal ku masaenalay a hekal, taneng a kalukan ku lala’ pakala tu lima a malebut kung-cin kaahebal, nu Hua-lin a kenis u anganagan nu malukay palumaan a lala’, paluma tu tipus tubah tamulak kuhkuh sicedamay a daydan u teluc nu puki, u kulang atu caay ka yadah ku heci, uzauma u tali mahamin nu kanatal sakasepat sakayadahay nipalumaan a kakitizaan, u teluc nu puki, u saayaway kayadahay a nipalumaan nu kakitizaan hekal nu sapaluma macalap ku hamin nu Taywan 43%。 == '''tademaw a laylay(人文)''' == 吉安鄉的族群組成包含閩南人、客家人、外省人、阿美族及太魯閣族等等,各族群和睦相處,但仍保有自己的習俗,不致遭漢人主流文化同化,使當地文化變得更加多元、豐富。清康熙35年(西元1696年)刊行的《臺灣府志》,紀載了直腳宣社群,成為吉安境內最早見諸史書的住民。 Ji’an/Yusinu (吉安鄉) a kenis kasaupu nu binacadan pasu Layak a datemaw Layakay, Naynayan, Hulan, Amis atu Truku kutademaw, kasabinacadan masungaay a mapulung niak izaw kunuuzipan a lisin, caay kapiduduc tunu Layak a lisin, tuway tiniay a lalangawan masumad sangalep kayadah ku lalangawan. Kahulaman tu Kang-si tulu bataan izaw ku lima a mihcaan “celacan tu 1696 a mihcaan” tahkal i cudad “Taywan-bu-ze”, nisulitan tu ce-ciw-suan-se-cung, mala u Ji’an/Yusinu (吉安鄉) lalabu u saayaway nisulitan i layly a cudan nu Yin-cu-min. == '''tuud haku a Sing-ba-ke (貨櫃星巴克)''' == 門市建築由知名日本設計師-隈研吾操刀設計。以航遍全球各大港口的29個貨櫃為主要建材,賦予他們新生,再結合力學基礎將貨櫃交疊而成倒金字塔型,兼具環保及實用性的特色建築物。貨櫃共有四層樓高,但門市只佔兩層,第三、四層只是建築裝飾用。 nisangaan a panan u singanganay nu misangaay a saydang a Lipun ci Wey-yan-wu u misaayaway a misanga’, pakabayu mahamin nu kanatal kasatabakiay a minatu tu 29 a tuud a haku uangangan a sapisanga’ a zayliyaw, pabeli tu baluhay a nikauzip, a patatungus han papulung a mapatungtuh tu tuud a haku mala tukinihay a Kin-ce-ta-sin, sakahuan-baw atu ayungan tu micidekay a nisangaan. tuud a haku pulung sepat a tatungduh ka talakaw, nika nu pahan tusa katadungduh dada’, sakatulu sakasepat a tadungduh u pisanga’ u sakakazalian dada’. == '''u nipalumaan (特產)''' == tali (芋頭) may-kuy(玫瑰) lan-hua(蘭花) cyw-cay(韭菜) sicedamay a daydan (甜椒) deluc nu buki (龍鬚菜) ciy-ye a belac (吉野米) kulang (芥菜) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E5%AE%89%E9%84%89 [[kakuniza:Sabak Nubu]] ke5mfa3rqomxn4e5ll07kjfv3jnf1kr Joan-Enric Vives i Sicília 0 3724 24466 24465 2019-11-21T15:33:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Obispo Vives Sicilia.jpg|thumb|Obispo Vives Sicilia|alt=Obispo Vives Sicilia.jpg]] [[tangan:Flag of Andorra.svg|thumb|u hata nu Andorra]] Joan-Enric Vives i Sicília 7 bulad 24 demiad, Joan-Enric Vives i Sicília, u misingkiway. 1949 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Andorra]] ayza sa ci Joan-Enric Vives i Sicília, micakat a demiad sa i 2003 a mihca 5 bulad 12 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] b4kqx0zw4s5iz1mo9ewvs7589d6cf8b Joe Alexander 0 3725 24487 24486 2019-11-21T15:33:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Joe Alexander |- | colspan="2" |[[tangan:Joe Alexander.JPG|Joe Alexander|alt=Joe Alexander.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1986 a mihcan 12 a bulad 26 a demiad/ Kaohsiung, Taiwan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay, tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |11 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |West Virginia (2005–2008) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2008/saka 1 ku uwac/silsil 8 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Milwaukee Bucks putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2008–2010 Milwaukee Bucks 2010 Fort Wayne Mad Ants 2010 Chicago Bulls 2010–2011 Texas Legends 2011 Krasnye Krylya Samara 2013–2014 Santa Cruz Warriors 2014–2015 Maccabi Tel Aviv 2015–2016 Dinamo Sassari 2016–2017 Maccabi Tel Aviv 2017–2018 Hapoel Holon 2018– Beşiktaş mihitayan mimaliay |} Joe Alexander (喬·亞歷山大) unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay, u adidi’ay ayaway mimaliay, tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay. Joe Alexander i 2008 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 8, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. 12 bulad 26 demiad, 1986 a mihca, Joe Alexander, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:mimaliay]] hr0b272g1va96n7betwlygiyblyujnd Joe Arlauckas 0 3726 24494 24493 2019-11-21T15:33:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Joe Arlauckas |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1965 a mihcan 7 a bulad 20 a demiad/ Rochester, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 104 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |53 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Niagara (1983–1987) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1987/saka 4 ku uwac/silsil 74 |- |mapili’ay a mali-putiput |Sacramento Kings |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1987 Sacramento Kings 1988 Snaidero Caserta 1988–1990 Caja Ronda 1990–1993 Taugrés 1993–1998 Real Madrid 1998–1999 AEK 1999–2000 Aris pahanhanan tu kawaw |} Joe Arlauckas nalecuhan i Rochester, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Joe Arlauckas i 1987 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 74, namapili’ tu nu San Diego Rockets putiput. 7 bulad 20 demiad, 1965 a mihca, Joe Arlauckas, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 74fkblrwbftrhvrwppwfl83awej0783 Joe Bradley 0 3727 24502 24501 2019-11-21T15:33:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Joe Bradley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1928 a mihcan 9 a bulad 24 a demiad/ Washington, Oklahoma |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oklahoma State (1945–1949) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1949 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NCCA satabakiay sakacacayay kawlah (1946) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1949–1950 Chicago Stags 1950–1951 Louisville Alumnites |} Joe Bradley nalecuhan i Washington, Oklahoma, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 9 bulad 24 demiad, 1928 a mihca, Joe Bradley, miunduay. (mapatay i 1987 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ptj9ofcozmqjclfqdylvtbhzg0zercs Joel Anthony 0 3728 24511 24510 2019-11-21T15:33:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Joel Anthony |- | colspan="2" |[[tangan:Joel Anthony Wizards vs Heat 2010 cropped.jpg|Joel Anthony|alt=Joel Anthony Wizards vs Heat 2010 cropped.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1982 a mihcan 8 a bulad 9 a demiad/ Montreal, Quebec |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pensacola State (2002–2004) UNLV (2004–2007) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2007 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2012, 2013) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2007–2014 Miami Heat 2008 Iowa Energy 2014 Boston Celtics 2014–2016 Detroit Pistons 2017 San Antonio Spurs 2018– San Lorenzo mihitayan mimaliay |} Joel Anthony unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u tebanay mimaliay. 8 bulad 9 demiad, 1982 a mihca, Joel Anthony, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7pwxeg63pc60gbv2tk5c6oybiuojxxq Joel Bolomboy 0 3729 24521 24520 2019-11-21T15:33:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Joel Bolomboy |- | colspan="2" |[[tangan:Joel Bolomboy.jpg|Joel Bolomboy|alt=Joel Bolomboy.jpgenter|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1994 a mihcan 1 a bulad 28 a demiad/ Donetsk, Ukraine |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 105 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Weber State (2012–2016) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2016/saka 2 ku uwac/silsil 52 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Utah Jazz |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2016–2017 Utah Jazz 2016–2017 Salt Lake City Stars 2017–2018 Milwaukee Bucks 2017–2018 Wisconsin Herd 2018– CSKA Moscow mihitayan mimaliay |} Joel Bolomboy unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. Joel Bolomboy i 2016 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 52, namapili’ tu nu Utah Jazz putiput. 1 bulad 28 demiad, 1994 a mihca, Joel Bolomboy, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9ilyct3kvgiec9du7avcqusoip8vvjy John Abramovic 0 3730 24534 24533 2019-11-21T15:33:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Abramovic |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1919 a mihcan 2 a bulad 9 a demiad/ Etna, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3, 9, 31 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Salem International (1939–1943) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1946–1947 Pittsburgh Ironmen 1947 St. Louis Bombers 1947 Baltimore Bullets 1947–1948 Syracuse Nationals |} John Abramovic (約翰•阿布拉莫維奇) nalecuhan i Etna, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 2 bulad 9 demiad, 1919 a mihca, John Abramovic, miunduay. (mapatay i 2000 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] awl4835s81wj88hpybp5ufyim9wzx2j John Amaechi 0 3731 115147 115146 2021-06-15T07:27:01Z Yiyang.sayion 74 /* u siwkay niza(簡介) */ wikitext text/x-wiki == u siwkay niza(簡介) == {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |John Amaechi |- | colspan="2" |[[tangan:John Amaechi OBE.jpg|John Amaechi|alt=John Amaechi OBE.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1970 a mihcan 11 a bulad 26 a demiad/ Boston, Massachusetts |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 122 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |13, 26 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Vanderbilt (1990–1991) Penn State (1992–1995) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1995 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1995–1996 Cleveland Cavaliers 1996 Cholet 1996–1997 Panathinaikos 1997 Kinder Bologna 1997–1998 Sheffield Sharks 1998–1999 CSP Limoges 1999–2001 Orlando Magic 2001–2003 Utah Jazz pahanhanan tu kawaw |} John Amaechi pulecuhan i Boston, Massachusetts, nanu syubay(職業) kanas-mali(籃球) miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. nalecuhan ciniza i b au lad 26 dea miad, 1970 a mihca, anJohn Amaechi, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang(隊), mikitinay tusa a subal(區), sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul(直接) han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) jcrc38t2mgemyshl27suvzfxdfkq61o John Arthurs 0 3732 24551 24550 2019-11-21T15:33:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Arthurs |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1947 a mihcan 8 a bulad 15 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Tulane (1966–1969) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/saka 6 ku uwac/silsil 73 |- |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1969–1970 Milwaukee Bucks pahanhanan tu kawaw |} John Arthurs nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. John Arthurs i 1969 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 6 ku uwac atu silsil 73, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. 8 bulad 15 demiad, 1947 a mihca, John Arthurs, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] k4rb2403ggkcwglyecxyfsyuj3w1br8 John Austin 0 3733 24561 24560 2019-11-21T15:33:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Austin |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1944 a mihcan 8 a bulad 31 a demiad/ Washington, D.C. |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34, 33 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Boston College (1963–1966) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966/saka 4 ku uwac/silsil 38 |- |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1966 Baltimore Bullets 1966–1967 Scranton Miners 1967–1968 New Jersey Americans 1968–1969 Scranton Miners pahanhanan tu kawaw |} John Austin nalecuhan i Washington, D.C., nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. John Austin i 1966 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 38, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. 8 bulad 31 demiad, 1944 a mihca, John Austin, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] nhto41v8aq8obxu3596n59v349bqjse John Bagley 0 3734 24569 24568 2019-11-21T15:33:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Bagley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1960 a mihcan 4 a bulad 23 a demiad/ Bridgeport, Connecticut |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Boston College (1979–1982) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1982/saka 1 ku uwac/silsil 12 |- |mapili’ay a mali-putiput |Cleveland Cavaliers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1982–1987 Cleveland Cavaliers 1987–1989 New Jersey Nets 1989–1993 Boston Celtics 1993 Atlanta Hawks pahanhanan tu kawaw |} John Bagley nalecuhan i Bridgeport, Connecticut, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. John Bagley i 1982 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 12, namapili’ tu nu Cleveland Cavaliers putiput. 4 bulad 23 demiad, 1960 a mihca, John Bagley, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 2dtqpmy4bypqdr7kjbvln8yrtcqrc7s John Barber 0 3735 121647 121646 2021-08-18T11:59:39Z LamiHung 28 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Barber |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1927 a mihcan 6 a bulad 27 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |25 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kansas (1958–1961) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1956/saka 7 ku uwac/silsil 50 |- |mapili’ay a mali-putiput |Minneapolis Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1957 St. Louis Hawks |} John Barber nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. John Barber i 1956 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 7 ku uwac atu silsil 50, namapili’ tu nu Minneapolis Lakers putiput. 6 bulad 27 demiad, 1927 a mihca, John Barber, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. [[tangan:BARBER (3786512694).jpg|縮圖|John Seb Barber from Leeds, UK]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ge6ciuuuldp2fmv36id93du5iudxvni John Barnhill 0 3736 24599 24598 2019-11-21T15:33:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |John Barnhill |- | colspan="2" |[[tangan:John Barnhill.jpg|John Barnhill|alt=John Barnhill.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1938 a mihcan 3 a bulad 20 a demiad/ Sturgis, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |20, 21, 35, 30, 11, 12, 23, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Tennessee State (1955–1959) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1959/saka 11 ku uwac/silsil 77 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |St. Louis Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |ABL satabakiay sakacacayay kawlah (1962) ABA satabakiay sakacacayay kawlah (1970) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1960–1962 Cleveland Pipers 1962–1965 St. Louis Hawks 1965–1966 Detroit Pistons 1966–1967 Baltimore Bullets 1967–1968 San Diego Rockets 1968–1969 Baltimore Bullets 1968–1969 Scranton Miners 1969–1971 Indiana Pacers 1971 Denver Rockets 1971–1972 Indiana Pacers |} John Barnhill nalecuhan i Sturgis, Kentucky, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. John Barnhill i 1959 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 11 ku uwac atu silsil 77, namapili’ tu nu St. Louis Hawks putiput. u John Barnhill ku ngangan niza, tatama, nalecuhan i 3 a bulad 20 a demiad, 1938 a mihcan, John Barnhill, miunduay. (mapatay i 2013 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] 3sohefj2zrocso186yhy6p0glsya8we John Barr 0 3737 24608 24607 2019-11-21T15:33:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Barr |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1918 a mihcan 8 a bulad 18 a demiad/ American |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |8, 13 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Penn State (1938–1941) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1945–1946 Wilmington Bombers 1946–1947 St. Louis Bombers 1947–1948 Wilkes-Barre Barons 1948–1949 Sunbury Mercuries |} John Barr nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. 8 bulad 8 demiad, 1918 a mihca, John Barr, miunduay. (mapatay i 2002 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] phzixxhi356jcoo22evgjwb1f4o9vao John Battle 0 3738 24633 24632 2019-11-21T15:33:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Battle |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1962 a mihcan 11 a bulad 9 a demiad/ Washington, D.C. |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 10 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Rutgers (1981–1985) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1985/saka 4 ku uwac/silsil 84 |- |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1985–1991 Atlanta Hawks 1991–1995 Cleveland Cavaliers pahanhanan tu kawaw |} John Battle == nilacul == John Battle, u tatama ku etul, nalecuh ciniza i Washington, D.C., nanu syubay [[:zh:篮球|kanas-mali(籃球)]] miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. John Battle i 1985 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka sepat ku uwac輪 atu silsil 84, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. nalecuhan ciniza i 11 a bulad 9 a demiad, 1962 a mihcaan, u miunduay ku kawaw niza. ==u canan ku [[:zh:NBA|NBA]]== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] *[[:zh:篮球|wikipayke-籃球]] *[[:zh:NBA|wikipayke-NBA]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:kanas-mali]] io2qbgh6m11nm1mv394eniqzbezsrq2 John Beasley 0 3739 24642 24641 2019-11-21T15:33:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Beasley |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1944 a mihcan 2 a bulad 5 a demiad/ Texarkana, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |44 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Texas A&M (1963–1966) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966/saka 5 ku uwac/silsil 45 |- |mapili’ay a mali-putiput |Baltimore Bullets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1966–1967 Phillips 66ers 1967 Allentown Jets 1967–1971 Dallas/Texas Chaparrals 1971–1974 Utah Stars pahanhanan tu kawaw |} John Beasley nalecuhan i Texarkana, Texas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. John Beasley i 1966 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 5 ku uwac atu silsil 45, namapili’ tu nu Baltimore Bullets putiput. 2 bulad 5 demiad, 1944 a mihca, John Beasley, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 29bo1r4peb4cop27egu7v3giih9nfzl John Block 0 3740 24655 24654 2019-11-21T15:33:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Block |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1944 a mihcan 4 a bulad 16 a demiad/ Los Angeles, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 94 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34, 41, 35 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |USC (1963–1966) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1966/saka 3 ku uwac/silsil 27 |- |mapili’ay a mali-putiput |Los Angeles Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1973) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1966–1967 Los Angeles Lakers 1967–1971 San Diego Rockets 1971–1972 Milwaukee Bucks 1972–1973 Philadelphia 76ers 1973–1974 Kansas City–Omaha Kings 1974 New Orleans Jazz 1974–1976 Chicago Bulls pahanhanan tu kawaw |} John Block nalecuhan i Los Angeles, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. John Block i 1966 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 27, namapili’ tu nu Los Angeles Lakers putiput. 4 bulad 16 demiad, 1944 a mihca, John Block, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] jn3nj9hlv89jntoalakomnbp1698k9n John Brisker 0 3741 24665 24664 2019-11-21T15:33:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |John Brisker |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1947 a mihcan 6 a bulad 15 a demiad/ Detroit, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |23, 45, 40, 42 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Toledo (1966–1968) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1969–1972 Pittsburgh Pipers/Condors 1972–1975 Seattle SuperSonics 1975 Cherry Hill Rookies pahanhanan tu kawaw |} John Brisker nalecuhan i Detroit, Michigan, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 6 bulad 15 demiad, 1947 a mihca, John Brisker, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b4v0cvduqoqjj3x3sdo7fhl4ikc2kca John Magufuli 0 3742 108141 108140 2021-05-04T01:22:07Z Jalo Taisto 1675 wikitext text/x-wiki [[tangan:John Magufuli 2015.png|thumb|John Magufuli 2015|alt=John Magufuli 2015.png]] [[tangan:Flag of Tanzania.svg|thumb|hata nu Tanzania|alt=Flag of Tanzania.svg]] John Magufuli 10 bulad 29 demiad, John Magufuli, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan - 2021. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Tanzania]] ayza sa ci John Magufuli, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 11 bulad 5 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 33yvlx7db6ipsbe5w4ce3bdxzo3v7ud Johnny Bach 0 3743 24682 24681 2019-11-21T15:33:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Bridges |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1924 a mihcan 7 a bulad 10 a demiad/ Brooklyn, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 82 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |17 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Fordham (1943–1947) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1948 |- |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1948–1949 Boston Celtics 1949–1950 Hartford Hurricanes pahanhanan tu kawaw |} Johnny Bach nalecuhan i Brooklyn, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 7 bulad 10 demiad, 1924 a mihca, Johnny Bach, miunduay. (mapatay i 2016 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] as22y8ujo2zj5l00s3gmv2phwi5o8hb Johnny Baum 0 3744 24692 24691 2019-11-21T15:33:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Johnny Baum |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1946 a mihcan 6 a bulad 17 a demiad/ Philadelphia, Pennsylvania |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |9, 14, 20, 15, 22 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Peirce (1964–1965) Temple (1966–1969) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/saka 2 ku uwac/silsil 23 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1969–1971 Chicago Bulls 1971–1973 New York Nets 1973–1974 Memphis Tams 1974 Indiana Pacers 1974–1976 Hazleton Bullets 1976–1978 Allentown Jets pahanhanan tu kawaw |} Johnny Baum nalecuhan i Philadelphia, Pennsylvania, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Johnny Baum i 1969 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 23, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 6 bulad 17 demiad, 1946 a mihca, Johnny Baum, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] agypsu7wrhbwjqoalds0vphpn5f0wug Joko Widodo 0 3745 127957 24702 2022-01-05T06:57:14Z 140.213.211.126 wikitext text/x-wiki [[tangan:Joko Widodo 2019 official portrait.jpg|thumb|Joko Widodo, 2014|alt=Joko Widodo 2014 official portrait.jpg]] [[tangan:Flag of Indonesia.svg|thumb|u hata nu Indonesia|alt=Flag of Indonesia.svg]] Joko Widodo 6 bulad 21 demiad, Joko Widodo, u misingkiway. 1961 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Indonesia]] ayza sa ci Joko Widodo, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 10 bulad 20 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 05wyuuqy0pebydffyvtp59wf75oyvxs Jon Barry 0 3746 24721 24720 2019-11-21T15:33:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jon Barry |- | colspan="2" |[[tangan:Jon Barry in March 2010.jpg|Jon Barry|alt=Jon Barry in March 2010.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1969 a mihcan 7 a bulad 25 a demiad/ Oakland, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |17, 20 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pacific (1987–1988) Paris JC (1989–1990) Georgia Tech (1990–1992) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1992/saka 1 ku uwac/silsil 21 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Boston Celtics |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1992–1995 Milwaukee Bucks 1995–1996 Golden State Warriors 1996–1997 Atlanta Hawks 1997–1998 Los Angeles Lakers 1999–2001 Sacramento Kings 2001–2003 Detroit Pistons 2003–2004 Denver Nuggets 2004 Atlanta Hawks 2004–2006 Houston Rockets pahanhanan tu kawaw |} Jon Barry nalecuhan i Oakland, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jon Barry i 1991 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 21, namapili’ tu nu Boston Celtics putiput. tatama, sangelacay ku banges, nalecuhan ciniza i 7 a bulad 25 a demiad, 1969 a mihcan, Jon Barry, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] bjbetybzlo57wwzarfqi0ipafcmg2eg Jon Brockman 0 3747 24730 24729 2019-11-21T15:33:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jon Brockman |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1987 a mihcan 3 a bulad 20 a demiad/ Snohomish, Washington |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 111 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |40 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Washington (2005–2009) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2009/saka 2 ku uwac/silsil 38 |- |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |2009–2010 Sacramento Kings 2010–2012 Milwaukee Bucks 2012–2013 Limoges CSP 2013–2014 Élan Chalon 2014–2016 MHP Riesen Ludwigsburg pahanhanan tu kawaw |} Jon Brockman nalecuhan i Snohomish, Washington, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jon Brockman i 2009 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 38 namapili’ tu nu Portland Trail Blazers putiput. 3 bulad 20 demiad, 1987 a mihca, Jon Brockman, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] n6c6khiewkd1j62bz1osri9d6xrjr41 Jonathan Bender 0 3748 24738 24737 2019-11-21T15:33:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Jonathan Bender |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1981 a mihcan 1 a bulad 30 a demiad/ Picayune, Mississippi |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |213 kungfen/ 92 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |9, 24 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1999/saka 1 ku uwac/silsil 5 |- |mapili’ay a mali-putiput |Toronto Raptors |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1999–2006 Indiana Pacers 2009–2010 New York Knicks pahanhanan tu kawaw |} Jonathan Bender nalecuhan i Picayune, Mississippi, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Jonathan Bender i 1999 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 5, namapili’ tu nu Toronto Raptors putiput. 1 bulad 30 demiad, 1981 a mihca, Jonathan Bender, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] lu4jhqy43rr3tu6g9z8hg0lvxh31grj Jordan 0 3749 115494 115465 2021-06-16T17:50:43Z Sipuduhan 1762 /* tapang tusu nu kanatal (首都) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Jordan.svg|thumb|u hata nu Jordan|alt=Flag of Jordan.svg]] u '''Jordan (約旦)''' sa i labu nu Asia, itiza i 31 00 N, 36 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 89,342 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa 88,802 km<sup><small>2</small></sup>, u [[ahebal]] nu [[nanum]]ay sa 540 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademaw sa 8,185,384. [[kakalukan]] [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm umah] sa 11.40%, [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294550.htm kilakilangan] umah sa 1.10%, zumaay henay umah sa 87.50% 約旦哈希姆王國(阿拉伯語:الأردنّ‎)通稱約旦,是位於西亞的中東的國家,它北臨敘利亞,東臨伊拉克,東南臨沙烏地阿拉伯,西臨以色列和巴勒斯坦。 死海位於約旦的西方國界上,紅海則位於極西南方。戰略上,約旦處於歐亞非大陸的交匯點。首都安曼是約旦國內人口最多的城市,也是經濟、政治與文化的中心 Jordan Ha-si-mu nu Hungtiay a kanatal, “A-la-pu a kamu” pangangan han tu Jordan itizaay i Si-Ya a Cung-tung a kanatal, ciniza nuwamisan micapi tu [[Syria]](敘利亞), [[wali|nuwalian]] mi[[capi]] tu Yi-la-ke’, nuwalian nutimulan micapi tu Sa-u-ti-ala-po, sapipan micapi tu Yi-se-lie atu Ba-le-sitan. Sihal itini i Jordan a satipanan [[lilis]] nu kanatal, Hong-hai i tiza i [[zikuz|sazikuzay]] nu satipan nu timulan. lekakawaw a [[ngangayaw]], Jordan itiza i Ou-ya fei Da-lu a salalikeluhan. kahenula a Tu-se An-man nu Jordan a kanatal u sakatuuday a tademaw nu Tu-se, nu cin-ci aca, cen-ce atu pulung nu lalangawan. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Amman ([[:zh:安曼|安曼]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 25 bulad 5 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Abdullah II of Jordan]], micakat a demiad sa i 1999 a mihca 2 bulad 7 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Jordan (約旦) ayza sa ci [[Bisher Al-Khasawneh]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 10 bulad 12 demiad. == '''laylay (歷史)''' == === '''kasumamadan nu Jordan namihcaan (古約旦時期)''' === 至少在200,000年前,約旦就有人類居住的痕跡。因為地處人類從非洲向外拓展的路徑上,約旦境內有許多舊石器時代(距今約2萬年前)的遺址。這個時期的人們在富饒湖岸留下他們使用工具的遺跡。考古學家在有14,500年歷史的納圖芬(Natufian)文化遺址發現世界上最古老的麵包,該遺址位於現在約旦東北方的沙漠。新石器時期(10,000-4,500 BC),人們從游獵採集轉向發展農業。安曼東部的艾恩加扎爾(Ain Ghazal)是這個時期的史前聚落之一,人們在遺址中挖掘出數十個石膏製人像,它們是在公元前7250年製作的。 sadidiay ayaw nu 200,000 a mihcaan, Jordan izaw tu ku tademaw nazipaan nu muenengay. zayhan tizaay muenengay a tademaw namakay Fei-zhou pasayza i nu zumaan kakayzaan a zazan palahad, Jordan lalabu nu kanatal yadah ku nu malumanay nu ba’tuaynay a ziday “lae’d tu ayzaay pakala tu tusa a mang ku nisubelidan nazipaan. uynianay a mihcaan a tademaw amin i Bu-yaw a taku a tukus nisubelid tu niyungan nu heni tu dadikecan a nisubelida a nazipaan. mitesekay micekiway a tademaw i 14,500 a mihcaan laylay nu “Natufian” nisubelidan nazipaan a lalangawan maazih i kitkit nu kasumamada sabalakiay a men-paw, uyniay nisubeladan a nazipaan itini i nu ayzaay a Jordan  nutimulan nuwamisan a likelikenan. baluhay nu ba’tuay a mihcaan tu “10,000-4,500BC” tademaw amin nau pahutinay miadipay mialaay misupeday maniyul pasayza i malukay a palahad. An-man nusawali tu “Ain Ghazal” uynianay a mihcaan naayawan nu lalay a niyazu’ aca. tademaw amin i kasumamadan nisubelidan a nazipaan makutkut tahekal ku  pinaay a sabaw cacay a bataan ku nu ba’tu apukay nisangaan tu tademaw, u heni i kasumamadan ayaw nu 7250 a mihcaan a nisangaan. === '''ayzaay a Jordan (現代約旦)''' === 第一次世界大戰後,約旦由英國代國際聯盟管理。1921年,英國以約旦河為邊界,把西部稱為巴勒斯坦,東部稱外約旦。英國於東部設立了一個半自主的保護國,立漢志國王海珊次子阿卜杜拉一世為外約旦酋長國酋長。1946年5月25日,約旦獲得獨立,阿卜杜拉登基為王(埃米爾,即國家元首),國名為外約旦哈希姆王國;1948年約旦占領約旦河西岸的巴勒斯坦地區。1950年4月,約旦河西岸和東岸合併稱為約旦哈希姆王國, 所有原西岸的阿拉伯居民成為約旦國公民。 saayawy nu kitakit a ngangayaw hawsa, Jordan u Ying-guo (英國) ku [[mikutay]] mikuwan tu Ko-ci-lin-mung (國際聯盟). 1921 a mihcaan. Ying-guo (英國) i lilis nu Jordan a sauwac, i satipan u Balesitan (巴勒斯坦) han, nuwalian alikut u Jordan. Ying-guo (英國) i nuwalian patizang tu cacay a pangkiw tu nu uzipay nisakakuan a miading tu kanatal. patizeng tu Han-ce a Hungti sakatusa ni Hay-sen a wawa ci A-bo-du-la (阿卜杜拉) a Hungti likutay nu Jordan tumukay a kanatal tu tumuk nu niyazu’. 1946 a mihcaan lima a bulad tusa izaw ku lima a demiad, Jordan misateked tuway, ci A-bo-du-la (阿卜杜拉) mala Hungti tu “ci Ai-mi-er u tapang tu nu kanatal”, u ngangan nu kanatal tu likutay a Jordan ci Ha-xi-mu (哈希姆) a Hungti nu kanatal, 1948 a mihcaan maala nu Jordan ku Jordan a sauwac satipan a tukus nu Balesitan a kakitizaan. 1950 a mihcaan sepat a bulad, Jordan a sauwac satipan a tukus atu nuwalian a tukus papulung u Jordan Ha-xi-mu a Hungti a kanatal han, mahamin nuyzaanay nu satipan a tukus nu A-la-puo a tademaw mala Jordan a tademaw nu kanatal. 約旦支持巴勒斯坦人,反對以色列建國。它參加了第一次阿拉伯國家聯合對以色列的戰爭。在阿拉伯國家戰敗後,約旦獲得了對西岸的控制。1967年約旦又與埃及、敘利亞和伊拉克一起對以作戰。以色列占領了約旦河西岸地區與整個耶路撒冷。戰後以色列又允許投降的約旦人回到耶路撒冷, 管理聖殿山的清真寺。 Jordan paaya tu Balesitan a tademaw, paculi tu Yiselie palekal tu kanatal. milihiza ciniza tu saayaway nu A-la-pu a kanatal mapulung pakay Yiselie a nganngayaw. i mazemec nu ngayaw ku kanatal nu a-La-pu hawsa, Jordan pakala tu sapikelec tu satipan a tukus. 1967 a mihcaan Jordan atu Ai-ji, Xi li-ya atu Yi-la-ke maladay mangangayaw. Yiselie maala tu ku Jordan a sawac tu satip a tukuh nu kakitizaan atu mahamin ku Ye-lu-sa-leng. zakiza nu ngangawaw Yi-se-lie misulul mialesay a Jordan a tademaw tayza tu i Ye-lu-sa-leng, mikuwan tu Sen-tin a buyu’ tu Cin-cin a biw. 兩次戰爭中,都有大量阿拉伯難民包括約旦公民逃至約旦河東岸,使巴勒斯坦人在約旦的勢力大為增加。巴勒斯坦人的增加,使約旦王室非常不安。1970年,在巴勒斯坦解放組織多次劫機後,約旦開始對他們開火,這影響到全阿拉伯世界。 sakatusa a ngangayawan, katuud ku nu A-la-puay milaliway a tademaw pasu Jordan a tademaw [[milaliw]] katukuh i Jordan a sauwac tu nuwalian a tukus,u Balesitan a tademaw i Jordan macunus tu ku icelang. Balesitan a tademaw macunustu, u Jordan Hungti a luma’an caay kalihalay. 1970 a mihcaan, i Balesitan u mihulakay a sakapu kinapina tu mialaw tu hikuki. Jordan malingatu tu palamal i tuhenian, uynian malilid tu ku hamin a kitakit nu A-la-pu (阿拉伯). 敘利亞在約旦的北部邊境上,集中坦克部隊以對約旦施加壓力。1970年9月22日,在開羅的阿拉伯國家外交部長會議的調停下,雙方熄火,但此後仍有小戰鬥持續發生。一直到1971年7月,約旦將巴勒斯坦解放組織逐出其國境。在1973年的贖罪日戰爭中,約以邊境上沒有戰火。但約旦派出一個旅的兵力進入敘利亞,抵禦那裡的以色列軍隊。約旦沒有介入1991年的海灣戰爭。 Xi-li-ya i Jordan nu nuwamisan lilis nu [[hekal]], sanad tan-ke a hitay mipenec tu Jordan. 1970 a mihcaan siwa a bulad tusa izaw ku tusa a demiad, i Cairo nu A-la pu a kanatal u dayhiw nu kanatal a sakakaay a tatengilan tuni pasumad a misatezep, mahatatus mapadeng tu ku [[lamal]]. Naka zikuzan izaw tu ku adidi’au a nngangawawlald sa mapepel. Katukuh 1971 a mihcaan petu a bulad, Jordan a Balesitan sahulak a sakapu mabahbah tunu zumaan a kanatal. i 1973 a mihcaan tu pi[[hulak]]an tu cumi a demaad tu ningangayawan, Jordan a lilisan  nu kanatal nai’ ku lamal nu ngangayaw. nika Jordan miculcul patahkal tu cacy a sakapu a hitay micumud tu Xi-li-ya, mitena’ tu itizaay hitay nu Xi-li-ya. Jordan caay picumud tu 1991 a mihcaan tu Hay-wan a bgabgayaw. == '''Cin-ci(經濟)''' == 約旦全國缺水,同時缺乏石油之類的自然礦產品,因此關稅為政府重要的財源。安曼為其商業中心,阿卡巴港為唯一進出口港,主要商品仍賴進口,對奢侈品、菸酒、電氣用品電及汽車課徵重稅,以收寓禁於徵之效。約旦每年進口金額約為出口金額的3倍。為照顧低收入民眾,約旦政府對米、麵、糖及汽(重)油等基本民生必需品採補貼政 Jordan mahamin u kanatal caykataneng ku nanum, namahiza azau aca ku simalan nu tahak a kuang a tuudan, mahini sa u sata nu Cin-bu sakahenulan a kalisiw. An-man u kasaupuan nu paliwalay, A-kaba a minatu uyza dada’ u sacumud a minatu, angangan a tuud miidatu nu i cuwacuwaay a nipacumun tu sapalawpes a tuudan, tabaku uepah, dingki a yungan a tuud atu kazizeng baket ku sata, baket ku sata a mapasatezep ku pisiwba. Jordan paymihcaan nipacumuda a kalisiw pakala nipatahkalan malabas tu tuluay tu a kalisaw. amidiput tu pakuyucay a binawlan, Jordan a cin-bu mipabeli tu sakauzip nu tademaw tu belac, walay, waneng, atu baketay simal nu kazizeng. 1991年的第一次海灣戰爭給約旦經濟帶來了極大困難。約旦被迫暫停償還債務。約旦國內的大批巴勒斯坦難民、其它海灣國家對約旦的資助、去他國工作的民工,都給約旦的經濟帶來了極大的混亂,造成全國經濟非常不穩定而複雜。 1991 a mihcaan tu sa[[ayawan|ayaw]]ay a Hai-wan a nganngayaw Jordan a cin-ci mangelu. Jordan mapacici pacenaen pasetezep tu sapanukas tu tadah. Jordan a kanatal katuud ku [[pakuyucay]] a tademaw nu Balesitan, nu zuma Haiwan a kanatal tupipadanng nu Jordan, tayzaay i nu zumaan a kanatal nu misakawaway a tademaw, u cin-ci nu Jordan budibut satu, kanatal mahamin u cin-ci caay ka tanektek a malawlaw. == '''tademaw (人口)''' == 約旦人口中約93%是阿拉伯人,其他民族包括高加索人、希臘人和亞述人(含古阿拉米人後裔)等。人口增長率是2.89%。嬰兒死亡率是1.961%。期望壽命為77.71歲。 Jordan a tademaw pakala tu 93% sa u A-la-po a tademaw (阿拉伯人), zuma a [[binacadan]] a tademaw pasu Gaojiasuo a tademaw (高加索人), Si-la a tademaw (希臘人), Ya-su a tademaw (亞述人) “pasu Ku-la-mi a iluc” . cunus nu tadema 2.89%. u [[patay#malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan|mapatayay]] nu [[lutungay]] 1.961%. [[maydih]]an a [[tanayu’|tanaya’]] ku nikauzip tu 77.71 a mihcaan. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科 約旦: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BA%A6%E6%97%A6</nowiki> [[kakuniza: Sabak Tutuy]] htumyzr7024f2cnim5ffdve1z8ht77i Jordan Adams 0 3750 24769 24768 2019-11-21T15:33:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Jordan Adams |- | colspan="2" |[[tangan:Jordan Adams with UCLA.JPG|Jordan Adams|alt=Jordan Adams with UCLA.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1994 a mihcan 7 a bulad 8 a demiad/ Atlanta, Georgia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UCLA (2012–2014) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2014/ saka 1 a uwac / silsil 22 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Memphis Grizzlies putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2014–2016 Memphis Grizzlies 2014–2015 Iowa Energy 2019– Rio Grande Valley Vipers mihitayan mimaliay |} Jordan Adams nalecuhan i Atlanta, Georgia. Jordan Adams i 2014 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 22, namapili’ tu nu Memphis Grizzlies putiput, u adidi’ay ayaway mimaliay. 7 bulad 8 demiad, 1994 a mihca, Jordan Adams, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0mk06yg6rvs818dd6jqt3la3a3mtufy Joseph Kabila 0 3751 24782 24781 2019-11-21T15:33:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Joseph Kabila April 2016.jpg|thumb|Joseph Kabila, 2016|alt=Joseph Kabila April 2016.jpg]] [[tangan:Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg|thumb|u hata nu Democratic Republic of the Congo|alt=Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg]] Joseph Kabila 6 bulad 4 demiad, Joseph Kabila, u misingkiway. 1971 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Democratic Republic of the Congo]] ayza sa ci Joseph Kabila, micakat a demiad sa i 2001 a mihca 1 bulad 26 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ex2bel6xcwz6iaj2efban9l0lho6uw7 Josh Akognon 0 3752 24797 24796 2019-11-21T15:33:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Josh Akognon.png|Josh Akognon|alt=Josh Akognon.png|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1986 a mihcan 2 a bulad 10 a demiad/ Greenbrae, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Washington State (2004–2006) Cal State Fullerton (2007–2009) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2009 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2009–2010 BC Kalev/Cramo 2010–2012 Dongguan Leopards 2012 Canton Charge 2012–2013 Liaoning Dinosaurs 2013 Dallas Mavericks 2013–2014 Qingdao DoubleStar 2014 Delaware 87ers 2014–2015 Foshan Dralions 2015 Partizan Belgrade 2015–2016 Jilin Northeast Tigers 2016 Dinamo Sassari 2016 Baskonia 2016–2017 Lietuvos rytas 2017 Henan 2018 Iberostar Tenerife 2018– Montakit Fuenlabrada mihitayan mimaliay |} Josh Akognon unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay. 2 bulad 10 demiad, 1986 a mihca, Josh Akognon, miunduay. Josh Akognon nalecuhan i Greenbrae, California. ==kakuniza== {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] dlqts5mdyrs5bf28lda4vlgs0iocev5 Josh Boone 0 3753 24807 24806 2019-11-21T15:33:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Josh Boone |- | colspan="2" |[[tangan:Josh Boone NY Nets.jpg|Josh Boone|alt=Josh Boone NY Nets.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1984 a mihcan 11 a bulad 21 a demiad/ Mount Airy, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 108 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Connecticut (2003–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2006/saka 1 ku uwac/silsil 23 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New Jersey Nets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBL satabakiay sakacacayay kawlah (2018) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2006–2010 New Jersey Nets 2010–2012 Zhejiang Golden Bulls 2013 Iowa Energy 2014 San Miguel Beermen 2014 Iowa Energy 2014–2015 Al Manama 2015–2016 Kalev/Cramo 2016 Khimki 2016 Pınar Karşıyaka 2016– Melbourne United 2017 Eastern mihitayan mimaliay |} Josh Boone unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. Josh Boone i 2006 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 23, namapili’ tu nu New Jersey Nets putiput. 11 bulad 21 demiad, 1984 a mihca, Josh Boone, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pymesl7r3so3st72xmfac47agehuuzs José Eduardo dos Santos 0 3754 111152 111151 2021-05-24T11:09:38Z Tiway Komod 1723 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:José Eduardo dos Santos 3.jpg|thumb|José Eduardo dos Santos|alt=José Eduardo dos Santos 3.jpg]] === José Eduardo dos Santos === 8 bulad 28 demiad, José Eduardo dos Santos, u misingkiway. 1942 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Angola ayza sa ci José Eduardo dos Santos, micakat a demiad sa i 1979 a mihca 9 bulad 10 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu hulam:阿卜杜勒-馬吉德·塔布納 u ngangan nu Arabia:عبد المجيد تبون‎, u ngangan nu Roma:ʿAbd al-Majīd Tabbūn === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 |v |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *若澤·愛德華多·多斯桑托斯 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%A5%E6%B3%BD%C2%B7%E7%88%B1%E5%BE%B7%E5%8D%8E%E5%A4%9A%C2%B7%E5%A4%9A%E6%96%AF%E6%A1%91%E6%89%98%E6%96%AF] *João Lourenço [https://en.wikipedia.org/wiki/Jo%C3%A3o_Louren%C3%A7o] *[[Angola]] cvk6jfgrse5akvin0gpr8t279v7mdzb José Mário Vaz 0 3755 24835 24834 2019-11-21T15:33:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:José Mário Vaz 2014.jpg|thumb|José Mário Vaz, 2014|alt=José Mário Vaz 2014.jpg]] [[tangan:Flag of Guinea-Bissau.svg|thumb|u hata nu Guinea-Bissau|alt=Flag of Guinea-Bissau.svg]] José Mário Vaz nalecuhan ciniza i 12 bulad 10 demiad 1957 a mihcaan, José Mário Vaz, u misingkiway a kawaw niza. u tabakiay a tapang (最高領袖) nu kanatal (congtung) nu [[Guinea-bissau]] ayza sa ci José Mário Vaz, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 23 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:tapang]] 7mn85mt1gquxlqirfz3x71dbqzwfwdz Jovenel Moïse 0 3756 24846 24845 2019-11-21T15:33:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jovenel Moise.jpg|thumb|ci Jovenel Moise|alt=Jovenel Moise.jpg]] [[tangan:Flag of Haiti.svg|thumb|u hata nu Haiti|alt=Flag of Haiti.svg]] Jovenel Moïse 6 bulad 26 demiad, Jovenel Moïse, u misingkiway. 1968 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Haiti]] ayza sa ci Jovenel Moïse, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 2 bulad 7 demiad. u lumeniay a tademaw ciniza, lumeni ku banges ciniza. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 8wkxdk1niziiar803tn21mfoqbxaoir Juan Carlos Varela 0 3757 24854 24853 2019-11-21T15:33:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Juan Carlos Varela (2014).jpg|thumb|Juan Carlos Varela|alt=Juan Carlos Varela (2014).jpg]] [[tangan:Flag of Panama.svg|thumb|u hata nu Panama|alt=Flag of Panama.svg]] Juan Carlos Varela 12 bulad 12 demiad, Juan Carlos Varela, u misingkiway. 1963 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Panama]] ayza sa ci Juan Carlos Varela, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 7 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] jd4j6we7ustt7y5p5nb0bscdyr2um46 Juan Manuel Santos 0 3758 24867 24866 2019-11-21T15:33:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Juan Manuel Santos and Lula (square crop).jpg|thumb|Juan Manuel Santos|alt=Juan Manuel Santos and Lula (square crop).jpg]] [[tangan:Flag of Colombia.svg|thumb|u hata nu Colombia|alt=Flag of Colombia.svg]] Juan Manuel Santos 8 bulad 10 demiad, Juan Manuel Santos, u misingkiway. 1951 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Columbia]] ayza sa ci Juan Manuel Santos, micakat a demiad sa i 2010 a mihca 8 bulad 7 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 6jmb7o6ipinidwx16tfv72afcrz8muy Juan Orlando Hernández 0 3759 125144 90406 2021-10-13T04:59:34Z CommonsDelinker 56 Removing [[:c:File:Flag_of_Honduras_(2008_Olympics).svg|Flag_of_Honduras_(2008_Olympics).svg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]] because: Commons:Deletion requests/Files uploaded by SpinnerLaserzthe2nd. wikitext text/x-wiki [[tangan:Juan Orlando Hernández, May 2015.jpg|thumb|Juan Orlando Hernández, 2015|alt=Juan Orlando Hernández, May 2015.jpg]] == Juan Orlando Hernández == 10 bulad 28 demiad, Juan Orlando Hernández, u misingkiway. 1968 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Honduras]] ayza sa ci Juan Orlando Hernández, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 1 bulad 27 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] i501iwj7lncmz1rttbzk8alodwrdht9 Junior Bridgeman 0 3760 24892 24891 2019-11-21T15:33:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Junior Bridgeman |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1953 a mihcan 9 a bulad 17 a demiad/ East Chicago, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |2 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Louisville (1972–1975) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1975/saka 1 ku uwac/silsil 8 |- |mapili’ay a mali-putiput |Los Angeles Lakers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1975–1984 Milwaukee Bucks 1984–1986 Los Angeles Clippers 1986–1987 Milwaukee Bucks pahanhanan tu kawaw |} Junior Bridgeman nalecuhan i East Chicago, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Junior Bridgeman i 1975 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 8, namapili’ tu nu Los Angeles Lakers putiput. 9 bulad 17 demiad, 1953 a mihca, Junior Bridgeman, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5kiv7ghledj5pbm4plovs54zp8udluy Justin Anderson 0 3761 24905 24904 2019-11-21T15:33:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Justin Anderson |- | colspan="2" |[[tangan:Justin Anderson Virginia.jpg|Justin Anderson|alt=Justin Anderson Virginia.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1993 a mihcan 11 a bulad 19 a demiad/ Montross, Virginia |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 104 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Virginia (2012–2015) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2015/saka 1 ku uwac/silsil 21 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Dallas Mavericks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2015–2017 Dallas Mavericks 2015–2016 Texas Legends 2017–2018 Philadelphia 76ers 2018– Atlanta Hawks mihitayan mimaliay |} Justin Anderson nalecuhan i Montross, Virginia, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Justin Anderson i 2015 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 21, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput. 11 bulad 19 demiad, 1993 a mihca,Justin Anderson, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 15ermmcau286q9a743mfng8pxn3i4b9 János Áder 0 3762 24915 24914 2019-11-21T15:33:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Ader Janos.jpg|thumb|Ader Janos|alt=Ader Janos.jpg]] [[tangan:Flag of Hungary.svg|thumb|u hata nu Hungary|alt=Flag of Hungary.svg]] János Áder 5 bulad 3 demiad, János Áder, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Hungary]] ayza sa ci János Áder, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 5 bulad 10 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] bneq9lvo4tao0ajj7eiiwk201tjt0p1 K`yang 0 3763 24919 24918 2019-11-21T15:33:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[K’yang]] bzpb1koutcq0adimlystam8z7jjboux Ka^nan-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3764 24928 24927 2019-11-21T15:33:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Ka^nan ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] pval8qczgff7potrnyqqivu8v8p1bnx Ka^ti-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3765 24936 24935 2019-11-21T15:33:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Ka^ti ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] d8i9myqfovb3d6xrmgv340tivd7clqk Kaala 0 3766 24964 24963 2019-11-21T15:33:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Kaala''' (Dipun a kamu: Gaara, ガアラ, 我愛羅) u tademaw nu nikulitan nu Dipun [[Naluto]] 火影忍者, sakalima a tumuk nu likelikenan a niyazu', u satenasay a tumuk nu kikelikenan a niyazu'. u Isita Akila (Dipun a kamu: 石田彰 いしだ あきら) ku pangiha'ay nida. == patetek nida == wayway: kaymaw tu udip (sakacacay a pu), 慈愛 (sakatusa a pu) maydih a milalubuay: Uciha Sasuke (宇智波佐助) (sakacacay a pu), maydih milalubu tu ada(sakatusa a pu) kaydihan a kakanen: 粉肝、 niid'idan a sema nu katalalan. kabidangan a kakanen: yukan (羊羹) atu sicedan a lice (栗) kahenulan a tademaw: Taymali (手鞠), Kankulo(勘九郎) kaydihan a kamu: kaymaw tu udip(sakacacay a pu),慈愛 (sakatusa a pu) malkakaay: [[Naluto]], Uciha Sasuke, Taymali (手鞠), Kankulo (勘九郎) wayway nu icelang: sibali, sikelekeleng, silala' === nanu adidi'ay a nakauzip === == ninticu (術) == == wayway nida i manmangaan (漫畫) == === sakacacay a pu === ==== mitanengan nu sakakaay a ninja ==== === sakatusa a pu === == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == weykipayke- [[:zh:火影忍者|火影忍者]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] lgm04v9f3lhr1h0p5dh2mva6d8wctsf Kaaluan 0 3767 24996 24995 2019-11-21T15:33:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Kaaluan== u sulit nu Hulam: 卡阿魯彎部落 ==u siwkay nu niyazu’== i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kaaluan. u kasalumaluma’ nu Kaaluan sa, 129 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 395 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 385 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 3%.u kasabinacadan. Taitung sian Cinfeng siang Cyalan chun, u sakacacay a niyazu' nu pitu a niyazu' nu Cyalan chun. u ngangan nu niyazu' namakay sa'wac, i tebal nu Taymali sa'wac. nuayaway a ngangan sa, u "Pulupulusen". u kayadah ku lesing atu uul, isasa'ay a lala'. papulung pitu a niyazu'. na i ka Lipunan, bucici paeneng i Cepen sa'wac. i Mikoku a demiad, 34 a mihcan 10 a bulad 25 a demiad, tayni tu ayzaay a kakitizaan. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=401 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] pexf2uz8rgd447p3e6whmt92doy2yc7 Kabalelradhane 0 3768 86005 25011 2019-11-30T00:42:58Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kabalelradhane (神山部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kabalelradhane sa, 130 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 405 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 399 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Rukai 93%, Paiwan 4%, Amis 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d7sh7r7jqi8m7tgnch0jq3b59mv1f09 Kabit 0 3769 116045 25020 2021-06-19T09:52:58Z Ahay.sayuen 1769 /* u canan ku Kabit (是什麼) */ wikitext text/x-wiki ==satangahan (主題) == Kabit ===u zuma a kamu (其他語言)=== nu Hulam (中文): 海神 nu Amilika (英語): water deity ===u canan ku Kabit (是什麼) === u di'tu nu bayu. u ngangan niza ci Kabit. u laylay nu Sakizaya, ci Kabit mikuwan tu bayu, demiad, talawadaw atu sa'wac. tangen tu pangangan tu wawa ci Kabit. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源)== ==malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)== l6k00o2niqg54sekqf65wk645axx252 Kacaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3770 128124 128122 2022-02-19T02:24:06Z Anibal Maysonet 2113 Undid edits by [[Special:Contribs/86.88.144.128|86.88.144.128]] ([[User talk:86.88.144.128|talk]]) to last version by Jon Harald Søby wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kacaw ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] jntunz3sdrtzkse80c59ceehrcz14j1 Kacedas 0 3771 86004 25044 2019-11-30T00:42:49Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu '''Kalinku (內獅部落)''' ku niyazu’ nu Kacedas. u kasalumaluma’ nu Kacedas sa, 209 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 728 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 701 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 27 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Paiwan 94%, Amis 1%, Tayal 1%. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 6gtrakv3lr2p9cj086unntsy7ohnkry Kadac-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3772 25053 25052 2019-11-21T15:33:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kadac ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] g8omvtklq7tb4276tis5g3w0m1m64i4 Kadaw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3773 25063 25062 2019-11-21T15:33:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kadaw ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 7sqv6b5gpv1yrztruhdi20fvkvc368e Kaday-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3774 25072 25071 2019-11-21T15:33:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kaday ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] c2ccz2gn1h7n8ti39my9139ihkprniz Kahaehaeoan 0 3775 86002 25096 2019-11-30T00:41:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kahaehaeoan == u sulit nu Hulam: 泰平部落 ===u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kahaehaeoan. u kasalumaluma’ nu Kahaehaeoan sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 60 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 54 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 73%, Tayan(Tayal) 15%, Pangcha(Amis) 2%. ===u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. inayay ku cacudadan i Kahaehaeoan niyazu’. inayay ku kyukay i Kahaehaeoan niyazu’. inayay ku pakincalan i Kahaehaeoan niyazu’. inayay ku pikuwanan i Kahaehaeoan niyazu’. inayay ku pacudacudadan i niyKahaehaeoan azu’. inayay ku padekuan i Kahaehaeoan niyazu’. ===u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 7aqgc3vvp17qj2ztw0n8o7hcqi5v610 Kahciday 0 3776 86001 25121 2019-11-30T00:41:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Kahciday == u sulit nu Hulam: 和平部落 台東縣台東市和平里 和平部落阿美族群屬於恆春阿美,其中氏族有Raranges、Usod、Kakopa等大三氏族遷移定居。 和平部落原名為「kahciday」(阿美語係指『鹹』味之意)、部落文獻翻譯成「加只來」。 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kahciday. u kasalumaluma’ nu Kahciday sa, 351 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 859 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 706 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 153 ku tademaw, pakalatu 18%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)76%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 5%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=11 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gt3dewm55iigmkg6zqbuw893947eng7 Kaidi 0 3777 86000 25136 2019-11-30T00:41:07Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Kaidi(楓林部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kaidi. u kasalumaluma’ nu Kaidi sa, 174 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 530 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 492 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 38 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Paiwan 88%, Bunun 1%, Amis 2%, zumazuma 2%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3h1fkpe83pq2poxt91xk0z4wghxnwkz Kainisungan 0 3778 25170 25169 2019-11-21T15:33:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Kainisungan== u sulit nu Hulam: 卡努舒岸部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Kainisungan. u kasalumaluma’ nu Kainisungan sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 89 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 79 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 11%. u kasabinacadan, Bunun 66%, Amis 4%, Paiwan 1%, Truku 6%, Rukai 1%, Tayal 4%, zumazuma 6%. 台東縣延平鄉。布農族,卡努舒岸部落。 山神的子民 布農族由5個社群組成,即郡社群(isbukun)、巒社群(taki banuaz)、丹社群(taki vatan)、卡社群(takibakha)、卓社群(taki tudu)等;在花東縱谷居住的布農族以郡社群(is bukun)最多,分佈在台東縣的延平鄉、海端鄉,其次是巒社群(taki banuaz),分部於花蓮縣的卓溪鄉;丹社群(taki vatan)居住於萬榮鄉的馬遠村及瑞穗鄉的奇美部落。 === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni. katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://www.erv-nsa.gov.tw/user/Article.aspx?Lang=1&SNo=03000101 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Bunun]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yuwatan]] 2pinkax22xmmbcefac7iclay9nygb4b Kaisi'-tatama a ngnangan nu Pangcah 0 3779 25180 25179 2019-11-21T15:33:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kaisi' ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] l6jut9qc2mqn3rywcpyuj3ypb31iaut Kakawasan 0 3780 92446 90345 2020-08-15T04:11:43Z Rachmat04 252 wikitext text/x-wiki [[tangan:石山部落.jpg|縮圖|300x300 px|Kakawasan]] == Kakawasan == u sulit nu Hulam:石山部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Kakawasan. u kasalumaluma’ nu Kakawasan sa, 180 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 478 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 367 ku tademaw, pakalatu 77%.u zuma sa, cay ku Yingcumin, 111 ku tademaw, pakalatu 23%. 石山部落,台東富豐社區,阿美族稱之為ka-kawas-an,意思為聖靈聚集之地。即今猴子山,富岡到石頭山一帶。 緣由其一為該山地底有天然氣,突如其來大火被族人認是祖靈所為,於是稱此地為Kawas(神鬼)之意。 其二是該社以前有很好的打鐵屋,卑南族來訂製鐵器,卻被殺死埋在地下。卑南社人尋找至此並大舉來攻,卑南社人怒將打鐵的道具埋了。此後,地上會噴出火來,阿美族認為這是祖靈(Kawas)所為,乃稱此地為Ka-Kawas-an (台東縣史 阿美族篇,P174、P176)。 Kakawasan a niyazu', kuizaway nu ngangan sa u "sikahemekan a dietuay a kakitizaan". isasa' nu lala' izaw tu gas, taneng palamal, macekuh ku tademaw, sisa izaw ku dietu itiza sa. == u asip nu tademaw == === u niyzau' nu Pangcah === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 72%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 2%, zumazuma 1%. u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan u Yuwatan atu Puyuma. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a [[:zh:月|bulad]] === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal (島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday (相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] g1jjoujgsbcwnq6h7s534kry2cgf9cg Kala Idiw 0 3781 90640 90639 2020-07-03T02:52:02Z LamiHung 28 /* Kala Idiw */ wikitext text/x-wiki == Kala Idiw == iniw tu haw kita? kapah tu haw kita? ci Kala ku ngangan nu maku, nilecuhan naku caay-siwa-walu-walu a mihca limaay a bulad tusa a bataan idau ku tulu a demiad, katukuh ayda tulu a bataan a mihca ku mihcaan naku. 大家好嗎? 我的名字叫Kala,出生1988年5月23日,現今30歲。 === i Sakul ku luma' aku === i [[Sakul]] ku [[luma']] nu maku. u niyadu' nu niyam yadah ku sakul a kilang, kyu sakul han ku ngangan nu niyadu` niyam. 我的家在Sakul。我們的部落有很多茄苳樹,所以我們的部落稱Sakul。 === lalabu' nu luma' aku === i luma` kami, idau ku wama nu maku, maniket tu lalabu` nu luma`, lalima malekaka cacay kaku tatama, ci wama niyam tu demidemiad sakatini i lalabu nu luma`, mihica hi:ca tatengilan nu lalabu` nu luma`, makatukuh nibalaki niyam, i tini i balucu` niyam u sakapahay a wama niyam. u wina niyam, sakatini i luma` matineng i lalabu` nu luma`, kapah ku nipikuwan tu lalabu` nu luma`, i sananal mata:pal misahemay tu, mamin tu malanam sa padungus tu itamiyan amicudad, yu taluma` kami namicudad, idau tu ku wian niyam i cacudadan muhalhal itamiyan micudad ataluma`, cina niyam i tini i balucu` niyam, u sakapahay a wina. 我的家庭,我們在家爸爸是嚴謹的腳色,兄弟姊妹中只有我一個男生,爸爸每天都會在家管理我們所做的事情,直到我們長大,在我們的心裡他是一位好爸爸。 我們的媽媽,在家中打理家庭的腳色,很照顧家庭,早上很早就煮飯了,吃完早飯後還送我們去學校,我們讀完書要回家了,我們的媽媽已經在學校等我們放學了。我們的媽媽在我們的心裡是一位好媽媽。 === yuadidi` kaku === yuadidi` kaku pahanhan ku micudaday tayda: sa kaku i luma` nu baki amidang, i tida i buyu yadah ku kilakilangan yadah ku cilkay yadah ku aadupen. yudawya adidi` makasimsim kaku tu baki aku, i nu ayawan nu luma` mikawit tu tabukud atu sali, u sali sapiayam, u tabukud sapibuting. kyu misalami` ku baki aku pakan itakuwan tu buting atu ayam. 小時候,我放假的時候會去阿公家玩,在山那裡有很多森林、很多昆蟲、很多動物。那個時候,我想想我的阿公在家前面編勾八卦網、長型網,長型網可以捕鳥、八卦網可以捕魚,所以我的阿公都煮魚肉跟鳥肉給我吃。 u wama aku u NGayngay, u wina aku u Sakidaya, nanuadidi` kaku caay pisangka tu lisin nu niyadu`. makasimsim kaku yuadidi` milalamel kaku, kyu makasimsim maku tu nipilalamel tu lisin nu niyadu`, milalamel kaku tu kakaselal mata:pal tu sananal matuba tayda i Ilisu, matalaw cina aku makatubaay hakya mutupin itakuwan pataluma`. nanu tusa a bataan idau ku tusa ku mihcaan, taluma` kaku i niyadu`, milalamel tu lisin nu niyadu`, minanam tu ponka nu niyadu`. 我爸爸是客家人,媽媽是撒奇萊雅人,從小時候很少參加部落祭典。我想到小時候對部落祭典的印象,一大早我參加了年齡階層跑馬拉松跑到水源地,我媽媽擔心我能跑完馬拉松嗎?把我載回家了。 === taluma` kaku i niyadu` === nanu tusa a bataan idau ku tusa ku mihcaan, taluma` kaku i niyadu`, milalamel tu lisin nu niyadu`, minanam tu ponka nu niyadu`. 當我22歲的時候,我回到了部落回家了,參與部落的祭典,學習部落的文化。 [[kakuniza:Kala Idiw]] 1v3h7ieeavpxauhgqu77aewtghx25dj Kalahaay 0 3782 85998 25246 2019-11-30T00:40:57Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Kalahaay == u sulit nu Hulam: 民豐部落 台東縣成功鎮 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalahaay. u kasalumaluma’ nu Kalahaay sa, 738 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,154 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 316 ku tademaw, pakalatu 15%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,838 ku tademaw, pakalatu 85%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 13%, Paywan(Paiwan) 0.4%, Puyuma 0.4%, zumazuma 0.5%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ldzjl6c761cz8uyu5wvl8lmlngntnao Kalala 0 3783 25276 25275 2019-11-21T15:33:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 29 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kalala == u sulit nu Hulam: 迦納納部落 Kalala niyazu' ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalala. u kasalumaluma’ nu Kalala sa, 151 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 459 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 347 ku tademaw, pakalatu 76%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 112 ku tademaw, pakalatu 24%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 73%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u pangcahay a niyazu' kuni, izawtu ku Sazakaya a tademaw, caay kaduut ku tademaw itiniay a niyazu'. itiniay a niyazu' a tademaw paluma' ku kahiu pacakay ku kahiu. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. hakay caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay Maibul niyazu' tayni itini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] gkqi5hr0d05jdafsiiu2wz7das2i71f Kalaluran 0 3784 85997 25318 2019-11-30T00:40:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kalaluran== u sulit nu Hulam:卡拉魯然部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Kalaluran. u kasalumaluma’ nu Kalaluran sa, 193 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 536 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 484 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 52 ku tademaw, pakalatu 10%. Kalalulan a niyazu' itiza i Pusung Taytung se. u kamu nu Paywan sa u "namakay pay niyazu' makapahay a kakitizaan". cacay ku niyazu' i Taytung se, u malukayay a niyazu'. (台東市的新園里為「卡拉魯然」(Ka-La-Lu-Lan)部落,排灣族語意「來自各社共榮的地方」,是台東市唯一的排灣族部落,也是典型的農村部落。) === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan)74%, Pangcah(Amis) 5%, Tayan(Tayal) 1%, Rukay(Rukai) 2%, Puyuma 2%, zumazuma 5%. === u niyzau' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kyuni, katuud ku Paywan itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) u Rukay(Rukai) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu (語言) nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal (島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. inayay ku cacudadan i Kalaluran niyazu’. 1 ku kyukay i Kalaluran niyzau’. inayay ku pakincalan i Kalaluran niyazu’. inayay ku pikuwanan i Kalaluran niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Kalaluran niyazu’ .inayay ku padekuan i Kalaluran niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:Niyazu']] [[kakuniza:niyazu']] cn8vibyo2b5i7pybb0o6niywooius0b Kalan dalah 0 3785 85996 25342 2019-11-30T00:40:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kalan dalah == u sulit nu Hulam: 崙埤部落 宜蘭縣大同鄉崙碑村。大同鄉的行政中心。 崙碑村位於宜蘭縣大同鄉,昔稱崙埤子社,崙字代表山的意思,碑是指潭之意,是一座歷史不到九十年的泰雅族部落,村人的祖先原來住在桃園復興鄉大漢溪畔的義興發電廠附近,因為地勢高冷、山多田少,才於民國初年,趁著日本人已經控制台灣治安的局勢下,翻過桃園、宜蘭兩縣的分水嶺,來到最靠近宜蘭市的這處蘭陽溪畔定居。民國六十年六月崙埤村從松羅村轄內升格為村,民國六十六年鄉公所及鄉各機關由樂水村遷設於此,成為本鄉行政中心。近年來崙埤社區對於九寮溪封溪生態保育工作成效卓著,目前沿溪南岸綠美化完成並開放民眾遊憩休閒,接觸大自然。 崙埤包括三個聚落,分別是崙碑【Ta lah】、長嶺【S g bwh】、九寮【G ba】。 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalan dalah. u kasalumaluma’ nu Kalan dalah sa, 173 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 611 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 560 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 51 ku tademaw, pakalatu 8%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 83%, Pangcah(Amis) 2%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 4%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=441 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] j89r7pnycruhrh8bzfeyh9s7aeixp09 Kalatadrang 0 3786 85995 25376 2019-11-30T00:40:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Kalatadrang== u sulit nu Hulam: 卡拉達蘭部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalatadrang. u kasalumaluma’ nu Kalatadrang sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 230 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 214 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 7%.u kasabinacadan. Taitung a kuwan Cinfeng siang Zhengsing chun, itiza i Cyalan chun Taymali sawac betan saamisan. nasiicelangay a niyazu'. kya ngangan nu niyazu' sa, namakay Paywan,u nanunuzay (臨時) a niyazu' sananay. mahinisa caay kakapah ku zazan i capi, caay kangaay ku pazazan, alawhani (然而) patizeng kya niyazu' itini, caay kaetem ku binawlan, sisa, panganganen ku "Karataran". izaw ku tusa a niyazu' kya malumanay (舊的) niyazu'. itiza malecaday a buyu', mueneng ipabaway a niyazu' u "Sangcyeta" (nutakalaw namakay bayu’ 690-790 kungce) , u matenesay a niyazu'. isasa'ay a niyazu' sa kya nutakalaw namakay bayu’ maka 300 kungce. natayni ku Minkoku sa, sumaden kya ngangan u "Cyeta" sananay. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad=== pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] j2xv4uwn2ct2zfvh8f4csy0j6m48ysb Kalibuan 0 3787 85994 25402 2019-11-30T00:40:51Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kalibuan == u sulit nu Hulam: 望鄉部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalibuan. u kasalumaluma’ nu Kalibuan sa, 191 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 692 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 632 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 60 ku tademaw, pakalatu 9%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 86%, Tayan(Tayal) 1%, Pangcah(Amis) 2%, Cou 12%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. ===u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Cou atu Paywan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} 1 ku cacudadan i Kalibuan niyzau’. 1 ku pacudacudadan i Kalibuan niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] i12rpjnnluslo5kehpmx2bhkce3szh1 Kalifangar 0 3788 25436 25435 2019-11-21T15:36:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kalifangar== u sulit nu Hulam: 佳尼發納部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Kalifangar. u kasalumaluma’ nu Kalifangar sa, 272 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 589 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 360 ku tademaw, pakalatu 61%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 229 ku tademaw, pakalatu 39%. malusulit (根據記載) ni Yichuancececang (u kalipunan a sacudaday 學者) migakiw tu niyazu', nasulitan kya mabulaway a zazan sa, namakay Hosawtaw- ungau a buyu'- Sinwu zazan a sawac- Kalala' niyazu'-Wulaw. (根據移川子之藏的調查,Kalifangar部落所傳的移動路線為火燒島→猴仔山→新武路溪的溪岸→加納納社→烏漏。) === u sausi nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 59%, zumazuma 2%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng,uzuma cidekay a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Paywan(Paiwan). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 2ou6vy2kgfs8ap581irhi0t1v7gtrgx Kalisahan 0 3789 85993 25461 2019-11-30T00:40:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kalisahan == u sulit nu Hulam: 卡里沙汗部落 == u siwkay == [[tangan:Taiwan ROC political division map Taitung County.svg|thumb|Taitung County]] i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalisahan. u kasalumaluma’ nu Kalisahan sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 180 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 176 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 82%, Pangcah(Amis) 4%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, Saw(Thau) 1%, zumazuma 10%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a cidekay sa u Paywan atu Pangcah. izaw ku Yuwatan a dadiw , napangangan namakay kina niyazu' "'''Kalisahan'''". a'su ku ngiha' kina dadiw, manamuh ku kaying atu sining mitengil mudadiw kina dadiw. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pbizi3q5qxsanmgp1hlxixzvq99tkqb Kalitang-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3790 25470 25469 2019-11-21T15:36:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kalitang ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] q9pl25z7ybwb4nrziortzfv2phbcdui Kalito'od 0 3791 85992 25492 2019-11-30T00:40:42Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kalito'od== u sulit nu Hulam: 山里部落 ==u siwkay nu niyazu== i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalito'od. u kasalumaluma’ nu Kalito'od sa, 97 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 276 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 251 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 9%. 阿美族稱此地為Kanatolan,其意不明。光復之後,因為聚落位於山腳下,故名「山里」,亦即「山裡的聚落」。 == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis)79%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 7%, zumazuma 3%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kyuni, katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] t58tpkf4853vmwqhfj92byj00tn9lz9 Kaliyawan 0 3792 25536 25535 2019-11-21T15:36:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 43 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kaliyawan == === u zuma a kamu (其他語言) === nu Hulam: 噶瑪蘭族加禮宛人、花蓮縣新城鄉加禮宛部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kaliyawan. u kasalumaluma’ nu Kaliyawan sa, 1,751 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,493 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,266 ku tademaw, pakalatu 28%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3,227 ku tademaw, pakalatu 72%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 15%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 2%, Taluku(Truku) 6%, Kebalan(Kevalan) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. u tademaw nu Kabalan, u ziyazu' nu Kabalan i tiza i Sinchen. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網 Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kabalan]] [[kakuniza:Kalingku]] otw6o3bqj7ztpf67sxxex75inha4yu4 Kalokapuk 0 3793 25579 25578 2019-11-21T15:36:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 42 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] ==Kalokapuk== u sulit nu Hulam: 大埔部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Kalokapuk. u kasalumaluma’ nu Kalokapuk sa, 259 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 715 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 296 ku tademaw, pakalatu 41%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 419 ku tademaw, pakalatu 59%. Kuangwun chun iayaw sa itiza i Haduan siang (海端鄉) sawali-saamisan. yamalyilu Kuangwun(Tapu), Lungchun atu Cinpin tulu a niyazu'. ilabuay a Kuangwun atu Lungchun mikitinay Lungchun sawac a subal, Cinpin mikitinay Sinwulu sawac a subal. iayaw nu kalipunan a kuwan sa, u Yuwatan cidekay Tanase atu Wangchuse mueneng. natayni tu ku Minkoku, sumadan ku ngangan balicen tuway, panganganen tu ku "Kuwangwun". === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 39%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangbulanay]]. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" href=":zh:拉阿魯哇族" |pulung sausi | href=":zh:南島語系" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya | href="Category:Wp/ais" |Sejek | href="Category:niyazu'" |Laaluwa | href="Category:Pangcah" |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya | href="Category:Wp/ais" |Sejek | href="Category:niyazu'" |Laaluwa | href="Category:Pangcah" |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] kmnb6dhmc756zcef87m4vbijm83hc5g Kalotong 0 3794 118911 85991 2021-07-07T15:29:46Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] ==Kalotong== u sulit nu Hulam: 加里洞部落 i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kalotong. u kasalumaluma’ nu Kalotong sa, 88 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 214 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 154 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 60 ku tademaw, pakalatu 28%. u kasabinacadan, Amis 65%, zumazuma 7%. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). u Pangcah cidekay a tademaw si207940, katukuh 2017-9. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] blfsoocywsnh42x3w91o1s2n74k2rcc Kalʉvʉnga/Ngani 0 3795 25646 25645 2019-11-21T15:36:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 48 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kalʉvʉnga/Ngani == u sulit nu Hulam: 桃源部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan ku niyazu’ nu Kalʉvʉnga/Ngani. u kasalumaluma’ nu Kalʉvʉnga/Ngani sa, 252 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 825 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 739 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 86 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 80%, Tayan(Tayal) 1%, Cou 3%, Laaluwa(Hla’alua) 4%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong太巴塱, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Kaohsiung]] [[kakuniza:Yuwatan]] h43v6w2pvd5rszc8s3d8rmmu1bjoav0 Kamcing 0 3796 25678 25677 2019-11-21T15:36:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Kamcing== u sulit nu Hulam: 崁頂部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Kamcing. u kasalumaluma’ nu Kamcing sa, 135 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 472 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 452 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 20 ku tademaw, pakalatu 4%. na kalipunan a demaid, yaayaway a ngangan nu niyazu' sa u "Likansan". katukuh tayni ku Minkoku sa, sumadan ku ngangan u "Kanting". pulung ku Kanting chun, izaw ku 203 a luma', izaw ku 739 a tademaw, ilabu' sa, 654 ku Yincumin. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 82%, Pangcah(Amis) 6%, Puyuma 1%, zumazuma 6%. === u niyazu' nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini mueneng. inayi' ku Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yuwatan]] 8g6575t9iww58hmnm2t088xh02f3y53 Kaminu 0 3797 85990 25701 2019-11-30T00:40:07Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kaminu== u sulit nu Hulam: 卡米努部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kaminu. u kasalumaluma’ nu Kaminu sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 75 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 65 ku tademaw, pakalatu 87%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 13%. 布農族由5個社群組成,即郡社群(isbukun)、巒社群(taki banuaz)、丹社群(taki vatan)、卡社群(takibakha)、卓社群(taki tudu)等;在花東縱谷居住的布農族以郡社群(is bukun)最多,分佈在台東縣的延平鄉、海端鄉,其次是巒社群(taki banuaz),分部於花蓮縣的卓溪鄉;丹社群(taki vatan)居住於萬榮鄉的馬遠村及瑞穗鄉的奇美部落。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 67%, Pangcah(Amis) 12%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 7%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni. katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://www.erv-nsa.gov.tw/user/Article.aspx?Lang=1&SNo=03000101 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ngl3on4dstw0qj76g3ucw0q205qss5y Kamisatu 0 3798 85989 25721 2019-11-30T00:40:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kamisatu== u sulit nu Hulam: 卡米莎度部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kamisatu. u kasalumaluma’ nu Kamisatu sa, ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, ku tademaw, pakalatu . u zuma sa, cay ku Ingcumin, ku tademaw, pakalatu . u kasabinacadan. 布農族由5個社群組成,即郡社群(isbukun)、巒社群(taki banuaz)、丹社群(taki vatan)、卡社群(takibakha)、卓社群(taki tudu)等;在花東縱谷居住的布農族以郡社群(is bukun)最多,分佈在台東縣的延平鄉、海端鄉,其次是巒社群(taki banuaz),分部於花蓮縣的卓溪鄉;丹社群(taki vatan)居住於萬榮鄉的馬遠村及瑞穗鄉的奇美部落。 === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni. katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 325w692p2sk6egnk72ay6epolsnb01e Kanadun 0 3799 25746 25745 2019-11-21T15:36:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Kanadun== u sulit nu Hulam: 金崙部落 本社區地處台東縣太麻里鄉之南,人口數約2350人,原為排灣族聚落社會,光復後續有阿美族、閩南人、退伍榮民陸續遷入,各族相處融合。金崙社區為多部落所形成的社區,所居住居民以排灣族人為多數,社區內有卡拿崙部落.達布格勒部落.塔羅塔羅莫部落,阿美部落.溫泉部落。 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Kanadun. u kasalumaluma’ nu Kanadun sa, 611 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,469 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,211 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 258 ku tademaw, pakalatu 18%. u kasabinacadan, 與大武窟部落混居. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://sixstar.moc.gov.tw/blog/A639136/communityAction.do?method=doCommunityView 台灣文化部網站] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] b1p0q4e7m92i2zczm1madur1i6fr1mv Kanahcian 0 3800 85988 25766 2019-11-30T00:40:01Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kanahcian== u sulit nu Hulam: 加和部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kanahcian. u kasalumaluma’ nu Kanahcian sa, 39 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 145 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 142 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 2%. 台東縣海端鄉加拿村加和部落。加拿,布農語原稱 kanachan ,有「平坦山腹」之意。大正八年(1919),官方曾勸誘部份歸順的拉庫拉庫社布農人移住至此,至昭和七年(1932)末已有 21戶159 人在此定居,散居於傾斜的山腹地帶。昭和十六年官方為將大崙溪流域部落徹底移出,再度將拉庫拉庫社原住民遷移至此。此時加拿人口已達200 餘人,每年可生產陸稻 90~100 石,且聚落中有豬舍、堆肥等,儼然為一典型的農耕部落。 光復後海端鄉將加拿溪左岸的加樂納入,稱加拿村,民國 85 年年底全村共 121 戶,760 人。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 89%, Pangcah(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 5%. === u niyazu' nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini mueneng. inayi' ku Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Paywan(Paiwan) ,u Puyuma atu Taluku(Truku). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=209 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 2c9o4sug5xwjd89c7chlb2gfnjlmzlq Kanaluk 0 3801 85987 25790 2019-11-30T00:39:59Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kanaluk== u sulit nu Hulam: 加樂部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kanaluk. u kasalumaluma’ nu Kanaluk sa, 50 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 232 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 229 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 1%. 布農語稱加奈鹿(カナロク),其義不詳。戰後取其音而簡化為加樂。 受到大關山事件逢阪事件的影響,於昭和九至十年間(1934-35)分別有布農族自新武呂溪左岸的兩社遷來,昭和十六年大崙溪流域的全面遷出過程中,又有拉庫拉庫社及拔六頭社的部分社眾遷至此地。戰後取其音而簡化為加樂,隸海端鄉加拿村。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 88%, Pangcah(Amis) 5%, Paywan(Paiwan) 3%, zumazuma 3%. === u Yuwatan a niyazu’ === u Yuwatan a niyazu’ kyuni, tuud ku Yuwatan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Paywan(Paiwan). === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']]inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=208 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 73tloaxj3a6n0vpa6x5s4hj9iwg0iq5 Kanans-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3802 25799 25798 2019-11-21T15:36:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == ngangan nu tatama == Kanans == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] gvut1gvyhhz2ogkhlgs5n4xsd0d3umd Kanao’pu 0 3803 85986 25821 2019-11-30T00:39:57Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kanao’pu== u sulit nu Hulam: 卡拿吾部部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kanao’pu. u kasalumaluma’ nu Kanao’pu sa, 363 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 884 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 244 ku tademaw, pakalatu 28%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 640 ku tademaw, pakalatu 72%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 24%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma a Yincumincuay a cidekay tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5ar9cy879b72q2svnkayr2kmc5uinqr Kanian 0 3804 85985 25838 2019-11-30T00:39:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] ==Kanian== u sulit nu Hulam: 嘎尼按部落 i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kanian. u kasalumaluma’ nu Kanian sa, 1,864 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,713 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 517 ku tademaw, pakalatu 11%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4,196 ku tademaw, pakalatu 89%. u kasabinacadan, Amis 8%, Bunun 1%, Truku 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] gdnajfw5qeq6yntna4qhjz6osp958r3 Kaniw-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3805 101696 101695 2021-02-24T00:52:33Z Yiyang.sayion 74 /* u siwkay(介紹) nu ngangan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kaniw ==u siwkay(介紹) nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291166.htm cidekay](binacadan族群). yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yuan-min-huy(原民會) a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ranchanruy sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin(原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54) *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] eh5o641mmh6wuq62o63kv36t0qk8xmf Kano'-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3806 25858 25857 2019-11-21T15:36:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kano' ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] lrl7cv7dbsakvvm52ybn0kdzkj6lpog Kanocol-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3807 25867 25866 2019-11-21T15:36:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kanocol ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] hpsig31onv3bx0708g1hi5hqmc0223p Kapa'-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3808 85984 25877 2019-11-30T00:39:38Z Xiplus 201 merge wikitext text/x-wiki {{Merge|Kayok-tatama a ngangan nu Pangcah|time=2019-11-30T00:35:23+00:00}} [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kapa' ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 9suvm0l2mxjo5u6fh8tkakmm8n41q1h Kapanan 0 3809 85983 25901 2019-11-30T00:39:11Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kapanan == u suilt nu Halum: 石門部落 屏東縣牡丹鄉石門村 牡丹社事件,沿著牡丹溪流域分布的本布排灣族部落,幾乎都被日軍重創而人口大減,日本據臺之後,由當時的日警主導,除了將倖存的族人集中管理外,也將周圍深山的部落強遷下山,最遠的甚至包含獅子鄉的排灣族。 石門聚落因地形較平坦、交通便利且為行政中心所在,成為各方移住的地點,但主要人口由頂加芝來社及竹社居民組成。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kapanan. u kasalumaluma’ nu Kapanan sa, 404 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,002 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 938 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 64 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 89%, Pangcah(Amis) 2%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu' (Kavalugan). ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh Henchun zen, saamis katukuh [[Sandimen|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[Taimali|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu Pingtung sian atu Taytung sian, u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay (貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a selal-hecek (階級制度). singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.      === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] sd1m9tuh5ge98atofps7autdjq61asu Karamemedesane 0 3810 25935 25934 2019-11-21T15:36:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Karamemedesane== u sulit nu Hulam: 佳暮部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Karamemedesane. u kasalumaluma’ nu Karamemedesane sa, 127 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 417 ku tademawan. kasabinawlan nu yingcumin sa, 414 ku tademaw, pakalatu 99%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku yingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Rukai 88%, Paiwan 9%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Rukay === u niyazu’ nu Rukay kuyni, katuud ku Rukay itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Rukay]] [[kakuniza:Yincumin]] 4iucsdulfbrs05950iplotqshpm2mxe Kareem Abdul-Jabbar 0 3811 25948 25947 2019-11-21T15:36:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kareem Abdul-Jabbar nalecuhan ciniza i 4 a bulad 16 a demiad, 1947 a mihcaan, Kareem Abdul-Jabbar, miunduay. {| class="wikitable" |+ |ngangan |'''Kareem Abdul-Jabbar'''(卡里姆·阿卜杜勒-賈巴爾)[[tangan:Kareem Abdul-Jabbar May 2014.jpg|thumb|Kareem Abdul-Jabbar May 2014|alt=Kareem Abdul-Jabbar May 2014.jpg|center]] |- |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1947 a mihcan 4 a bulad 16 a demiad/ New York City |- |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |talakaw/baeket |218 kungfen/ 121 kungcin |- |bacu |33 |- |Pahezek tabakiay a cacudadan |UCLA (1966–1969) |- |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/sakacacay/silsil 1 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Milwaukee Bucks putiput |- |laheci nu nikauzip |Milwaukee Bucks putiput(1969-1975) Los Angeles Lakers (1975-1989) pahanhanan tu kawaw |- |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |NBA mihcaan MVP(1975、1971、1972、1974、1976、1977、1980) NBA satabakiay sakacacayay kawlah(1971、1980、1982、1985、1987、1988) NBA sakakapahay baluhay mimaliay(1970) |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:mimaliay]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] h3mous1fsykmvylf5m4q1mrtgwi6p7g Karo-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3812 85982 25957 2019-11-30T00:39:05Z Xiplus 201 Merge wikitext text/x-wiki {{Merge|Kayok-tatama a ngangan nu Pangcah|time=2019-11-30T00:35:23+00:00}} [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Karo ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] 2mtlr9ipv7kj74y13kq2kn6cylbtzns Karoroan 0 3813 26024 26023 2019-11-21T15:36:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 66 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Karoroan== u sulit nu Hulam:加路蘭部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Karoroan. u kasalumaluma’ nu Karoroan sa, 114 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 284 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 191 ku tademaw, pakalatu 67%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 93 ku tademaw, pakalatu 33%. [[Donghe|Tunhe siang]] a niyazu' nu Pangcah(Amis), u sakaizaway nu Kaluluan sa, u mibanaw tu bukesay saan. sikatuuday a 礦物質 i [[sa'wac]], sisa bangcal ku bukes. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 61%, zumazuma 6%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a niyazu' kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] j9n06wn9wvnct2n1um6pq3yt6b5rxui Kasalahbalan tawya 0 3814 26030 26029 2019-11-21T15:36:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacay a lasubu a mihcaan siwaay a bulad tusa a bataan idaw ku sepat a demiad namulekal i sananal, tayda i kakalanaman malanam, mamin tu malanam, namusulimet tu luma’, yadah ku tatuni’ i kalahukan, mamin tu musulimet, miidid tu titi kami atu laluma’an mapulung, idaw ku heci nu katalalan, basis atu buting, micakay tu yadahay a lami’. awda hantu laluma’an atu cabay tayni mukan tu titi, mabecul tu. [[kakuniza:Miku Kumud]] tqsk0ph0ifmw9cpaxlfgt1ohhok7irh Kasavakan 0 3815 85981 26057 2019-11-30T00:38:13Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kasavakan== u sulit nu Hulam: 射馬干部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Kasavakan. u kasalumaluma’ nu Kasavakan sa, 604 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,637 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 799 ku tademaw, pakalatu 49%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 838 ku tademaw, pakalatu 51%. Kasabakan ku sakuizaway sa u " i helunay a niyazu'", itawya i Chinchaw sa pabelihan ku " Semakan". itini saan, izaw ku cacay a kakitizaan, u saayaway macakatay a lala' nu Puyuma a tademaw nay Taypinyan, panganganen sa ku "Lerpuwa'an". natayni tu ku Minkoku sa, pabalicen tu ku ngangan "Ciyanhe". i saayaw pay mihcaan, pasaungay tu ku ciuchan, sisa u niyazu' nu ciuchan satu. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Puyuma 38%, Pangcah(Amis) 5%, Yuwatan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan) 2%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 1%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a niyazu' kyuni, katuud ku Puyuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Yuwatan(Bunun) u Paywan(Paiwan) atu Rukay(Rukai). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 95ygqqxfucnm3uqrt6gzlqwzvp07aot Kasifo'-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3816 85980 26066 2019-11-30T00:38:01Z Xiplus 201 Merge wikitext text/x-wiki {{Merge|Kayok-tatama a ngangan nu Pangcah|time=2019-11-30T00:35:23+00:00}} [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama== Kasifo' ==u siwkay nu ngangan== tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan== tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan== {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay== {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] erm0praq0dxdonmfokimh1xpxh6t16q Kasiusiuwan 0 3817 85979 26075 2019-11-30T00:37:26Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==satangahan (主題)== Kasiusiuwan ===u zuma a kamu (其他語言)=== nu Hulam (中文): 地名,茄苳樹腳,位於花蓮市國福里撒固兒部落旁之小聚落 i tebal nu Sakul, caaykayadah ku tademaw. ===u canan ku Kasiusiuwan (Kasiusiuwan 是什麼?) === sawsawni tabaki ku bali, sisunitu i buyu', namakay i pahpah nu kilang, "siw...siw..." sa kusuni, sisa, panganganen ku "Kasiwsiwan". ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源)== ==malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan (外部連結) == [[kakuniza:niyazu']] c1q4hh95pdbf9d1acsyrs151lldh70x Kasuga 0 3818 107413 107412 2021-04-27T14:01:27Z LamiHung 28 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Chunrih_PT.svg|thumb|Chunrih]] == Kasuga == u sulit nu Hulam:春日部落 屏東縣春日鄉春日村 「春日」社原稱「萃芒」社(Subon),其自稱Kasuvongan,日人以其與「春日」之日語讀音Kasuga近似,故改為「春日社」。並沿用至今。 春日鄉全境大部分是排灣人。相傳,原來居住在大武山山境,祖先們在一隻靈犬的帶領下,遷到大漢山山境。當他到達士文溪上游時,靈犬被急流沖走,而後被岸邊的樹枝卡住,救回靈犬的命。在排灣語中「士文」(Subon)兩個字的意思,就是指在流面漂流,被岸邊的樹枝卡住的東西。而祖先們為紀念那次事件,便以此為部落名稱,就是現在的春日村。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kasuga. u kasalumaluma’ nu Kasuga sa, 342 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,125 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,098 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 27 ku tademaw, pakalatu 2%. === u siwkay nu niyazu' === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 95%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 0.5%, Rukay(Rukai) 0.5%. === u Paywan a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, tuud ku Paywan a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inay tu ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} 2 ku cacudadan i Kasuga niyzau’. 1 ku kyukay i Kasuga niyzau’. 1 ku pakincalan i Kasuga niyazu’. 4 ku pikuwanan i Kasuga niyzau’. 1 ku pacudacudadan i Kasuga niyazu’. 1 ku padekuan i Kasuga niyazu’. ==   == == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=344 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ocw4i5pbz0doy0oslttygfxw0jbojqs Katanka 0 3819 26146 26145 2019-11-21T15:36:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 45 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Katanka == u sulit nu Hulam: 佳林部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Katanka. u kasalumaluma’ nu Katanka sa, 415 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,143 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 327 ku tademaw, pakalatu 29%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 816 ku tademaw, pakalatu 71%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 26%, Yuwatan(Bunun) 4%, Taluku(Truku) 15%, Tayan(Tayal) 2%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] nvcstpgisqqz89rmy96ev894e5gpiy3 Katatipul 0 3820 26225 26224 2019-11-21T15:36:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 78 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Katatipul== u sulit nu Hulam: 卡地布部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Katatipul. u kasalumaluma’ nu Katatipul sa, 542 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,521 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 510 ku tademaw, pakalatu 34%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,011 ku tademaw, pakalatu 66%. u Puyuma a kamu sa, "Katatipul" sananay u baluden ku balucu' asaca papulung amin saan. natayni ku Minkoku sa, pabelihen u "Zhipen", kya kuizaway sa u "mateneng tu saayaway" sananay. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Puyuma 25%, Pangcah(Amis) 4%, Tayan(Tayal) 1%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a niyazu' kyuni, katuud ku Puyuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) atu Paywan(Paiwan). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Puyuma]] [[kakuniza:Taitung]] ap8ivrfqxx64vp3cgs00e29y6xu82pz Katol-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3821 85977 26238 2019-11-30T00:36:57Z Xiplus 201 Merge wikitext text/x-wiki {{Merge|Kayok-tatama a ngangan nu Pangcah|time=2019-11-30T00:35:23+00:00}} [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Katol, Katul ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] n51u7gad68nq3hea0ab3d2m6crjt0hy Kavid Sayiun 0 3822 26254 26253 2019-11-21T15:36:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kavid Sayiun == === ngangan === ci Kavid Sayiun ku ngangan. === u etul === utatama. === u nalecuhan === 1997.04.30 === u minalu === ciwidian === u kakawaw === u micudadan. == namakay cuwa a cudad == https://www.facebook.com/kayang.lee.7?ref=bookmarks me9ptd6tqoktbqtodpyrlfj2s8edyzg Kaviyangan 0 3823 85976 26268 2019-11-30T00:36:02Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Kaviyangan(佳平部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kaviyangan. u kasalumaluma’ nu Kaviyangan sa, 185 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 761 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 721 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 40 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Paiwan 92%, Amis 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] r7vd14a4ytajlmgguzyz9g6yw3qjizj Kaw Huychun 0 3824 26308 26307 2019-11-21T15:36:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 39 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kaw Huychun 高慧君 Kaw Huychun, u ngangan nu Cou binacadan ci Paicu Yata'uyungana. nalecuhan i 1972 a mihcaan walu a bulad 24 a demiad. u Cou binacadan a tatemaw. u ngangan niza nu Cou, kya sakaizaway sa u "bunac". Yatauyungana sakamu sa u tuas niza namakay Uyungana. u kawaw niza sa, u mudadiway nu Taywan atu mipalaway. nalecuh ciniza i Cyayi sian Alisan siang Tapang chun. ci baki niza ci Kaw Yiseng, atu wina baki ci Wang Chinsan, tina tatusaay a babalaki, mapatay i 228 a kawaw. == siwkay niza == u tatenga'ay a ngangan: Paicx Yatauyungana u Amilika a ngangan: Francesca Kao kanatal: Conhuaminko binacadan: Cou nalecuh a kakitizaan: Taywan Cyayi sian Alisan siang Tapang chun kawaw: mudadiway, mipalaway (演員) kamu: Hulam, Cou dadiw kakunizaan: Hulam dadiw sadadiw: dadiw palekal a demiad: 1998 a mihcaan katukuh ayza namudadiw ciniza i Taychong Pub, namalitemuh ci Niwtake, sisa, tayza ciniza i Paolicin mudadiw. 1998 a mihcaan, pulung ci Cangseiyu (張學友), singangan tuway. 2007 a mihcaan, maala ciniza tu saka 42 Cincung kawlah sakapahay tatayna mipalaway. 2010 a mihcaan, maala aca ciniza tu Cincung kawlah sakapahay tatayna mipalaway. 2018 a mihcaan, mipalaw tu "sumanahay a tatayna wawa sakatusa". == nalimaan a dadiw == 1999 a mihcaan 3 a bulad 11 a demiad: 認真的女人最美麗 paytem a tatayan salungan 1999 a mihcaan 10 a bulad 22 a demiad: 轉身 pasaliyut tu uzip 2001 a mihcaan 12 a bulad 7 a demiad: 忘了 mapawan tuway 2002 a mihcaan 6 a bulad 11 a demiad: 點播女人心 maydih nya balucu' nu tatayna == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 高慧君的新浪微博 *[https://w0824.tian.yam.com/posts 高慧君個人Blog] * 認真的女人--高慧君 *[https://www.facebook.com/Paicx 高慧君的Facebook專頁] *[http://hkmdb.com/db/people/view.mhtml?id=57412&display_set=big5 香港影庫上高慧君的頁面(繁體中文)] * 高慧君在豆瓣影視上的頁面(簡體中文) [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Cou]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] opwmuym1wkd8l86z33yd6ugu2uhupx7 Kaw Leya 0 3825 26340 26339 2019-11-21T15:36:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kaw Leya 高蕾雅 Kaw Leya, Taywan tatayna mudadiway. nalecuh i Cyayi sian Alisan siang Tapang chun. ci baki niza sa, ci Kaw Yiseng atu ina baki ci Wang Cinsan, tina tasu a babalaki niza, mapatay i 228 a kawaw. u kawaw niza u mudadiway, mutelungay atu mipalaway. izaw nazipaan nu mudadiw niza, a'su ku ngiha' niza. == siwkay niza == u tatenga'ay a ngangan niza sa, ci Yinguyu Yatauyungana. u kanatal niza u Conhuaminko. u binacadaan niza u Cou. nalecuhan niza i 1980 a mihcaan, 12 a bulad, 22 a demiad. nalecuh ciniza i Taywan Cyayi sian Alisan siang Tapang chun. u kawaw niza u mudadiway, mipalaway atu mitelungay. matineng musakamu tu Hulam, Cou atu Amilika a kamu. singanganay a lalumaan niza ci Kaw Huychun, kakana niza. u kakunizaan nu dadiw sa u Hulam a dadiw. inayi' ku katinengay a sadadiw. mulekal ciniza i 2003 a michaan. katukuh ayza sa, mudadiw henay ciniza. namudadiw ciniza i Kaosiung Niwawliang patahkaan (餐廳), Kaosiung Lise patahkaan, Kaosiung semilaway paceba' mizateng patahkaan, Kenting Cinwan, Taynan Wutopang, Taynan timu patahkaan, Taypak EZ5 patahkaan, Taypak acawana patahkaan, Taypak Yitali a'suay patahkaan. == nalimaan a dadiw == 2017 a mihcaan, namudadiw i Taitung Teihua chun tu "Cay Yinwun a labii". 2017 a mihcaan, namudadiw Hulam a dadiw "patahkaan i labii". == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:高蕾雅|wikipayke-高蕾雅]] [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:Cou]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] a0w74ho2r4c7nn4q30t02eoh4zugv9b Kaw Sengmey 0 3826 26366 26365 2019-11-21T15:36:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 25 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kaw Sengmay 高勝美 Kaw Sengmay nalecuhan i 1969 a mihcaan 1 a bulad 27 a demiad. u Taywan Yincumincu Bunun mudadiway. namaala sakasepat Cinchiw kawlah sakapahay kanatal a kamu tatayna mudadiway. == siwkay niza == Kaw Sengmay sa, u 1990 a mihcaan a mudadiway nu Taywan, u singanganay a tademaw. namudadiw nu labii a tilibi iga a dadiw, sisa, singangan ciniza tu "Kaw walu". cina niza u Kaoshung sian Tayuan siang Bunun a tademaw. cyama niza pangkiw ku Hulam, pangkiw ku Yincumin, u kincal ciniza. itawya 18 a mihca ciniza, tayza midademec tu mudadiw, caay kakapah ku palaw niza, sisa, caay kaala tu kawlah. 1977 a mihcaan, i Kaoshung maala tu ku kawlah nu mudadiw a dademec. itiza i 華視 minanam tu mudadiw tusa a mihca. 1992 a mihcaan, maala ciniza tu sakasepat Kinchiu kawlah sakakapahay kanatal a kamu tatayna mudadiway a kawlah. namudadiw ciniza tu 青青河邊草, 啞妻, 三朵花, 望夫崖, 海鷗飛處彩雲飛 a dadiw. Loma a sulit: Gao Sheng-Mei Amilika a ngangan: Malas Kao kanatal: Conghuaminko binacadan: Bunun nalecuhan a demiad: 1969.1.27 nalecuh a kakitizaan: Kaoshung sian Fonshan zhen kawaw: mudadiway kamu: Bunun, Hulam, Taywan kakunizaan nu dadiw: Hulam a dadiw sadadiw: inayi' mulekal a mihcaan: 1986 a mihcaan nalimaan a dadiw: 緣, 千年等一回, 青青河邊草 == namakayniay a nasulitan nasakmuan atu natinengan == [[:zh:高勝美|wikipayke-高勝美]] [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:2018-tusa]] 40n7c33hj94mot92fcw876h29zi1nl5 Kaw Yiseng 0 3827 92392 26404 2020-08-13T05:49:07Z Limht 1114 wikitext text/x-wiki Kaw Yiseng 高一生[[tangan:Uyongu_Yata'uyungana.jpg|thumb|Uong'e Yatauyungana]]Kaw Yiseng,kamu nu Cou binacadan sa u Uong'e Yatauyungana. nalecuhan i 1908 a mihcaan, mabelec i 1954 a mihcaan 4 a bulad 17 a demiad. nalecuh i kalipunan Taywan Alisan siang Tefuye Lalauya niyazu'. namikawaw tu kincal, saydan, misanga' tu dadiw, tapang nu Alisan siang. u singanganay a tademaw nu Cou binacadan. u pasubana'ay, u misinkiway(政治家), u musadadiway(音樂家) atu misaulicay(詩人). napalekal tu 自治區 a zateng. napapululan i 228 事件, masatebuctu ciniza itawya. [[tangan:臺灣原住民族權利先驅高一生與家人_Taiwanese_Pioneer_for_Aboriginal_Autonomy_Uyongu_Yatauyungana_(Kao_Yi-sheng)_and_his_Family.jpg|thumb|臺灣原住民族權利先驅高一生與家人 Taiwanese Pioneer for Aboriginal Autonomy Uong'e Yatauyungana (Kao Yi-sheng) and his Family]] [[tangan:臺灣原住民鄒族領袖高一生(吾雍.雅達烏猶卡那)與湯守仁(湯川一丸)_Indigenous_Taiwanese_Leaders_Kao_Yi-shen_and_Tang_Shou-jen_who_Killed_by_Brutal_Regime_from_China_in_1954.jpg|thumb|臺灣原住民鄒族領袖高一生(吾雍.雅達烏猶卡那)與湯守仁(湯川一丸) Indigenous Taiwanese Leaders Kao Yi-sheng and Tang Shou-jen who Killed by Brutal Regime from China in 1954]] == siwkay niza == sipunu'ay a tademaw ciniza, nay wawa henay kapahtu ku tangah niza. namicudad ciniza i Alisan Yincumin wawa cacudadan. itiza lima a mihca. nazikuzan sa tayza tu Cyayise micudad. 1924 a mihcaan, micudad ciniza i Taynan pasubana'ay a cacudadan. micudad 4 a mihca, atu minalay (實習) 2 a mihca. manamuh ciniza mipiano (彈鋼琴). 1930 a mihcaan, pahezektu, tayzatu i Alisan Tapang cacudadan pasubana'. mikelid tu binawlan palekal tu palumaan. paluma tu auk atu tipus. misanga' tu dadiw. palaacawa ciniza i 1931 a mihcaan, u acawana niza ci Kaw Chunfang. sisiwa ku wawa kuheni. 1945 a mihcaan, maala ciniza ku Alisan siang sakacacayay a tapang. paayaw ciniza tu kamu atu lalangawan nu Cou, sisa, pasubana' atu misulit ciniza. milunguc u kapah atu wawa micudad minanum tu talalaway a natineng. 1947 a mihcaan, palekal tu 228事件, sasula’cus atu sasibud ku Cyayise. mapululan ci Kaw Yiseng. nipahezek kya 228事件, palulaktu ciniza. 1954 a mihcaan, pululan aca nu mikoku a kuapin, kuwangen nu Taypak a hitay, mapataytu. == u tigami niza napabeli tu acawa niza == kakaydihan acawa aku ci Chunfang: kapah kisu haw sakakumceden ku uzip isu, u paysu u pida u kim u budawan (寶物) caay sapidemec tu wawa niyam mazateng kisu haw kya dadiw kakapah izaw henay tu luma' atu lala' u wawa niyam malakapah u makademecay (優秀超群) alaen nu taw ku tuud sa akakalalum amatiengtu ku binawlan tu kawaw nu maku maydih kaku sizikuc nu sanga'en nu misu u salengacay a sasubin (巾) u umah atu buyu' izaw ku adingau nu maku pasamataen akapacakay tu lala' Kaw Yiseng [[tangan:1951臺灣原住民領袖樂信.瓦旦、吾雍.雅達烏猶卡那與湯守仁於阿里山賓館_Indigenous_Taiwanese_Leaders_Loshin_Wadan,_Uyongu_Yatauyungana,_and_Tang_Shou-jen_at_guest_house_in_Alishan_mountains_of_TAIWAN.jpg|thumb|1951臺灣原住民領袖樂信.瓦旦、吾雍.雅達烏猶卡那與湯守仁於阿里山賓館 Indigenous Taiwanese Leaders Loshin Wadan, Uong'e Yatauyungana, and Tang Shou-jen at guest house in Alishan mountains of TAIWAN]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:高一生|wikipayke-高一生]] [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Cou]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] faok7h02xg7idm54r2yxpn62wp3pn8n Kawabata 0 3828 85975 26427 2019-11-30T00:35:45Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kawabata == u sulit nu Hulam: 河頭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kawabata. u kasalumaluma’ nu Kawabata sa, 54 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 174 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 164 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 91%, Pangcha(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Saysia(SaySiyat) 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 9mxcbwrb0v8u3l6h3du05vybdh3k8tz Kawaliwali 0 3829 26467 26466 2019-11-21T15:36:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 39 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] ==Kawaliwali== u sulit nu Hulam: 大坡部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kawaliwali. u kasalumaluma’ nu Kawaliwali sa, 147 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 371 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 276 ku tademaw, pakalatu 74%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 95 ku tademaw, pakalatu 26%. u saayaway patizengay a niyazu' kuyni. namabulaw tayni saan, naizaw tu banaw itini, sisa, panganganen ku Banaw, izikuzay sa, sumaden tu ku ngangan u Tapo. izay i sawali nu banaw, sisa pangangaen aca ku Sawaliwali, u sawaliay a niyazu' sananay. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)71%, Puyuma 1%, Kavelan(Kebalan)1%, zumazuma1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Puyuma atu Kavelan(Kebalan). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan | href="Category:niyazu'" |Rukay | href="Category:Pangcah" |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan | href="Category:niyazu'" |Rukay | href="Category:Pangcah" |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=589 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] 82nq73uzba4ihsokwqqdln0xgiijc0k Kawbu’ 0 3830 26496 26495 2019-11-21T15:36:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] == Kawbu’ == u sulit nu Hulam: 高坡部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Kawbu’. u kasalumaluma’ nu Kawbu’ sa, 31 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 110 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 93 ku tademaw, pakalatu 85%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 15%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 76%, Pangcha(Amis) 6%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658), Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Taoyuan]] rvmo89ghzke6amcfgcfedxkynci3rju Kaynga-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3831 85974 26506 2019-11-30T00:35:23Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge|Merge]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge|Kayok-tatama a ngangan nu Pangcah|time=2019-11-30T00:35:23+00:00}} [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] ==ngangan nu tatama == Kaynga ==u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) ==u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. ==kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- | |v | |} ==u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] [[kakuniza:ngangan]] dh0gt2q6inhqzk0dw4mj0jzntvx82nk Kayok-tatama a ngangan nu Pangcah 0 3832 108146 88443 2021-05-04T02:04:07Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki {{Merge|Kaynga-tatama a ngangan nu Pangcah|time=2019-11-30T00:35:21+00:00}} [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == nilacul == ngangan nu tatama: Kayok === u siwkay nu ngangan === tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a [[:zh:民族|cidekay(binacadan)]]. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yun-min-huy(原民會) a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ranchanruy(阮昌銳) sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan(日本) sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Chengce Tabakiay Cacudadan(政治大學) sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izae 44. tina ngangan sa namakay i Chengce Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw(大約) 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yincumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) === u angangan nu ngangan === tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. u naayaway a ngangan kuyni. === kakuniza nu ngangan === {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- | |v | |} === u canan a cidekay mikitinay === {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|thumb|Formosan]] *Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congs原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54in *[[:zh:泰雅族|泰雅族 Tayan]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族 Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族 Sejek]] *[[:zh:阿美族|阿美族 Pangcah]] [[:zh:排灣族|排灣族 Paywan]] [[:zh:布農族|布農族 Yuwatan]] [[:zh:卑南族|卑南族 Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族 Saysit]] [[:zh:邵族|邵族 Saw]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族 Kabalan]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族 Sakizaya]] *[[:zh:鄒族|鄒族 Cou]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族 Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族 Laaluwa]] *[[:zh:魯凱族|魯凱族 Rukay]] *[[:zh:達悟族|雅美族 Tau/Yami]] *[[:zh:民族|wikipayke-民族]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] 4ggibqd1dl4qoxs5mqao9yyl65s5n0y Kayu-baliq 0 3833 86234 26556 2019-11-30T06:20:18Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kayu-baliq == u sulit nu Hulam: 新村部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kayu-baliq. u kasalumaluma’ nu Kayu-baliq sa, 150 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 359 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 8 ku tademaw, pakalatu 2%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 351 ku tademaw, pakalatu 98%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 1.4%, Pangcha(Amis) 0.3%, Puyuma 0.3%, zumazuma 0.3%. caykaw nu yincuminay a niyazu', caykaduut ku yincumin, u paylang ku katuuday. izawtu ku incumin itini, u Tayan(Tayal), Pangcah(Amis) atu puyuma a tademaw. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] qr84tzbto8tu3mn1vkdt7ii2xm9yk42 Kayuwabis 0 3834 26585 26584 2019-11-21T15:36:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] u nikatinengan aku tu ci Kayuwabisan sa, namalatumuk i Sakul a niyadu’an, yu malatumuk henay ci nida sa sa, matineng muwanan tu niyadu‘, itini i niyadu’ay a tademaw, makadih tu tademaw nu inayayay, hida han nida u siluma’ amin, hatida ku nikasidait tu i niyadu’ay a tademaw, i nayay ku pasusunay i cinidaan, u sakasaan hida han nida u siwawa ku binawlan. === matineng mukelid === u sadiput tu sakay tini inyadu’ sa, inayi’ ku makademecay i ci nidaan, namakay nika limulakan nu ingatuay, tu maliwmah katukuh i pisaliliu hacacay hanida muleku amin ku lisin nu nyadu’, caay pihibang pay mihmihcan, duducen nida ku nama kaniyay i tuas nu binacadan, anu mahica ku kawaw nu kasumamadan, hidan nida amudepah kinikadaan nu tuas, kyu manaul ku nyadu’ palatumuk i ci nidaan. === inayi’ ku kakaliyuhan === uy canacanan a lisinan inayi’ ku kakliyuhan nida, yu kalcabi’an nu nyadu’sa, maluayaayaw tayda i kakaduba’an, amaluaya milcabi’ tu katuuday, anu pila’disanas, maluayaayaw muala tuliyaka a sapibuting, taluma’ tu ku selal milhida taluma’ ci nida. anu pibih misapunis caay kalikut mibihkac, musakamu amin ku babalaki nu nyadu’, ma’kek amin ku selal tu nikahida nu tumuk, wydatu kasenengan aku, yu tabuyu’ midungec ku nyadu‘ay, balaki tu kaku cay kasa, milhidahida tu tu katuuday mudungec, caay kademec nu selal ku nialaan tu dungec, apikiyadahan ku niselal a dungec. === kabaliusan === yu maciyung ku nyadu’, haminen nida ku banti palcapu, mapulung milubang tu sapiedap muisid tu maluhay a luma’ nu binawlan, inayi’ ku maglikutay nu paylumaluma tahekal amin, tayda i kasaupuwan nu nyadu’, muhalhal tu nipibunpay nu tumuk tu sakakawawen, iniw tu amin sa haw malingatu tu hacacay hantu muisid ku maliyuhay nu luma’. u malenekay a luma’ sa paludikuden ku mahiniyay, mamin tu amin ku malebekay kya musalingatu tu misanga’ tu maluyuhay. === patideng tu malebekay === mamin tu haw ku maluyuhay muisid saan sa, u malelekay tu ku sanga’an nu katuuday, hacacay han tu maadad a mutastas, u tatayna sa mubalud tu lalami atu penan, u tatama sa, u situngusay mutastas, atu mumuki tu cuked a kilangan, mahamin musaungay inayi’ ku mudangay nu nyadu’ay a tademaw, milhida ku nikadangkic nu balucu’ nu nikalatumukan ni Kayu.Wabis a tumukan. u sakasaan nika idaan nu tumuk nu nyadu’ sa, u nikatinengan nu maku u sakapahay a tumuk ci nida a cacay ku mahiniyay kyai ku nika dikec nu nipidiput tu nyadu'ay nu binawlan.<br /> au05bk25opht2qadnnijbfpsqh3qof6 Kayway 0 3835 86236 26611 2019-11-30T06:20:19Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Kayway == u sulit nu Hulam: 卡外部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kayway. u kasalumaluma’ nu Kayway sa, 7 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 15 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 15 ku tademaw, pakalatu 100%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, ku tademaw, pakalatu 0%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 100%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] p7pceh5lflt1wz4lfzl4444lwzhnxun Kazakhstan 0 3836 121452 121451 2021-08-17T12:32:49Z Sabak5388 17 /* kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Kazakhstan.svg|thumb|u bayabay nu '''Kazakhstan (哈薩克斯坦)'''|alt=Flag of Kazakhstan.svg]] '''Kazakhstan (哈薩克斯坦)''' == '''Kazakhstan (哈薩克斯坦)''' == u '''Kazakhstan (哈薩克斯坦)''' sa i labu nu Yaco, itiza i 48 00 N, 68 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 2,724,900 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 2,699,700 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 25,200 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademawan sa 18,360,353. [[kakalukan umah]] sa 77.40%, [[kilakilangan umah]] sa 1.20%, zumaay henay umah sa 21.40%. maketukuh tu ayda, malebutay a mihecanan tu binacadan u ini u Kasakestan a tademaw hananay, papikanan tu katalalan atu sizi, subayu ku sakahenulan a sakauzip nu heni. anu i cuwa ku ci lutukay mabulaw tayza mauzip, manay sawacu han nu belawbelawan a binacadan mibahbah,nayi ku saaenegan nu heni atu sakuayaw,  azih han ayza mipatekeday a kanatal u heni ku cikalisiway, kahenulan nu kakalayan a keci atu tahaday a gasu ku sapadahekalay. (u kamu nu Hulam sa: 千百年來原先他們是以遊牧維生的民族,逐水草而居,四處被其他的民族驅趕,沒有自己的居住定所與未來,但現在卻成為獨立國協中最富有的國家,重要的太空科技 與天然氣輸出國。) == '''nadipa'an/ likisi (歷史)'''   == cacay a mihecaan tabesiw sa u cacay tu a mihecaan, sadayday sa mahiza tu, malebutay nu mihecaan, anu i lalud tu, Kazakhstan (哈薩克) a tademaw a midikec tu sibanuhay a luma', atu nihabay nu heni tu sizi manakayza i ''Gobi'' (戈壁) a likelikanan a micumud tu buyubuyu’an. i capi nya taku u tyen-ce (天池) hananay mueneng. ya pahabay amin a tademaw sa, u mulaliway amin a tedemaw atu papikanay tu sizi atu katalalan. u “Kazakhstan (哈薩克)” han nu Tu-cye a tademaw (突厥人) ku mahiniay. u zuma satu, namakai sabaw tuluay a si-ci sa, i nu amisan nu Tyen-san a niyazu’ay, amihantayay tu Tye-mu-el-han a kanatal, pangangang han tu “milaliway”. (u kamu nu Hulam sa: 年覆一年、世世代代就是如此,千百年來,只要夏天到來,哈薩克牧人就帶著他們的氈毛蓬和羊群從戈壁沙漠轉入山中,在天池湖畔搭棚落戶。這群牧人多是避難或遊牧者,突厥語則稱這些人為「哈薩克」。也有另一種說法是十三世紀時天山以北的部落為了反抗帖木兒汗國的統治,而得名「脫離者」,突厥語也稱作哈薩克。哈薩克在九至十二世紀建有喀喇汗國,十三世紀被蒙古韃靼人所征服,十五世紀建立哈薩克汗國,十七世紀逐漸衰退,直至十八世紀中葉至十九世紀被俄羅斯帝國所統治,1936年成為蘇聯加盟國,1991年12月16日獨立。) i suwaay katukuh tu sabaw tusaay a se-ci sa, patizeng ku heni tu ke-la-han a kanatal sa, i sabaw tuluay a se-ci sa, madebung, mademec nu Meng-ku ku '''Tatars''' a tademaw (蒙古韃靼人). i sabaw limaay a se-ci, patizeng ku heni tu Ha-sa-ke-han a kanatal ([[:zh:哈萨克汗国|哈薩克汗國]]), adidi’ adidi’ satu ku heni i sabaw pituay  a se-ci, i teban nu sabaw waluay a si-ci katukuh i sabaw siwaay a se-ci mademec ku heni nu el-lo-si a kanatal. i 1936 a mihcaan mala su-lyen-cya-meng a kanatal (蘇聯加盟國). misateked tu i 1991 a mihcaan 12 a bulad 16 a demiad. == '''u pala’ nu heni (地理)''' == u ngangan nu kanatal sa, u nu Ha-sa-kek a tademaw a nipangangan. nika u Ha-sa-kek a tademaw itiza sa, tada 43 %, u ''Russia'' a tademaw (俄羅斯人) sa, 36 pasento hananay. u zuma sa, izaw ku ''Uzbek'' a binacadan (烏茲別克族) atu le-el-man a binacadan, u pisiked nu i tizaay u Huy-caw atu Orthodox a sinzya (東正教). (u kamu nu Hulam sa: 國名則取哈薩克民族名稱,但全國哈薩克族只佔43﹪,俄羅斯人佔36﹪,其餘有烏茲別克族、和日耳曼族。主要宗教為回教和東正教。哈薩克面積達二百七十一萬七千三百平方公里,是中亞最大的國家,也是世界最大的內陸國,西臨裹海與土庫曼,東與中國相交,南與吉爾吉斯、烏茲別克為界,北與俄羅斯相臨。) u lala’ nu Ha-sa-kek makaala tusa a lasubu pitu a bataan izaw ku cacay a emang, pitu a melabut izaw ku tulu a lasubu a pin-fang-kung-li. u sasatabakiay a kanatal i teban nu Asia. u sasatabakiay tu nu hamin nu hekal a i labulabuway a kanatal. i etipay, u i li-hay atu Tu-ku-man, i waliay sa, i biyaw nu Cung-kwo. i timulay sa u ci-el-ci-si atu u-ci-pey-ke, i nu amisan micapi tu el-lo-si hananay. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Astana([[:zh:努爾-蘇丹|阿斯塔纳]]). '''u sakahenulan a tukay''' u saayaway a sakahenulan a tukay sa, na u Almaty (阿爾馬提) sanay, zaysa macapi tu i ''China'' (中國) sa, kyu mabulaw kina tukay tayza i ''Astana'' (阿斯塔那). i tiza i ''Semipalatinsk'' (塞米巴拉金斯克) atu ''Uralsk'' (烏拉爾斯克) sa, u sayadahay ku malumanay a nipatizengan, u tatayzaan a midang a kakitizaan i tebanan ''Asia'' (中亞). (u kamu nu Hulam sa: 首都原先為為阿拉木圖(亦有譯做阿爾馬提) ,由於地理位置太接近中國的邊界,所以首都就搬到阿斯塔那,塞米巴拉金斯克、烏拉爾斯克古蹟林立,是中亞文化之旅必遊的勝地。) == '''key-zay (sikikalisiw, manamec, 經濟)''' == u satabakiay a key-zay nu i tebanay Asiya ku Kasakesdan, kapah aca ku sapalekal nu kitakit, izaw ku lumeniay a simal atu macakaday u sapacakay a simal nu kalisiw. i 2013 ayaw nu mihecaan u key-zay nu kasaedan sapalalen tu i 8%  ku mucelak a padahekal. i 2014, 2015 mihecaan caay kaazih ku picelak nu key-zay, namahini sa u saayaway tu panukas ku micaliwan i Su-lyen-kung-he-kwo, pitu a mihecaan nipiayaw a panukasan a demiad. (u kamu nu Hulam sa: 哈薩克為中亞最大經濟體,發展也較為良好,基於原油出口量及油價上漲,哈薩克於2013年之前維持平均8%的經濟成長率,但2014年、2015年面臨增長趨緩,哈薩克為第一個還清國際貨幣組織債務的前蘇聯共和國,較預期提前了7年還清。) kilul sa macakay ku aca nu pacakayen a simal, Kasakedan a key-zay i 2000-2007 mihecaan mucelak ku key-zay izaw tu 8.9% -13.5% katalakaw, 2008, 2009 a mihecaan kalihanawan ku key-zay nu kitakit manay debu satu i 1-3%, 2010  mihecaan mucelak aca ku key-zay. nu zumaay a patahekal izaw ku mugi, nu pisangaan mitenunan atu nipahabayen tu katalalan, sizi, a izaw aca ku Yiw-kwang patahekal i zumaay a kitakit. (u kamu nu Hulam sa: 隨著世界石油價格上漲,哈薩克於2000年至2007年間經濟成長率介於8.9%至13.5%間,2008年、2009年因全球金融危機降至1~3%,2010年經濟成長率再次提高 ,其他主要出口品包括小麥,紡織品和牲畜,哈薩克為鈾礦主要出口國。) i 2014 mihecaan u key-zay nu Kazakhstan macakad tu 4.6%, mahaymaw ku sakacakad tu key-zay sa debu nikahetik ku aca nu simal atu lawilaw kalihanawan nu Ukelan. i 2014 mihecaan mahetik tu 19% ku aca, i 2015 mihecaan nu waluay a bulad mahetik aca  tu 22% kalisiw. (u kamu nu Hulam sa: 哈薩克2014年經濟成長率為4.6%,經濟成長趨緩係因油價下跌及烏克蘭危機影響,哈薩克貨幣於2014年因而貶值了19%,2015年8月再貶值了22%。) hinasumad ku key-zay nu Kasakhstan, u sebu nu heni sa mutuling tu malumanany a key-zay tatuzu’an, misimawan tu sabatahekalay a kalisiw, sacunusan a dang nu simal, mahemin nu kitakit kalihanawan nu key-zay sa mipacici tu pabinawlanay a sapacaliw tu tatizengan nu key-zay, u datah nu sebu i 2013 mihecaan 13.4%, katukuh i 2008 mihecaan 8.7% a dada, 2012-2013 tusa amihecaan, nu sebu a key-zay pidang tu picunus makaala tu 4.5% kacakad. (u kamu nu Hulam sa: 哈薩克財政狀況穩定,政府持續進行保守的財政政策,藉由控制預算支出、累積石油出口資金,全球經濟危機迫使哈薩克增加公共借貸以支撐經濟,公債於2013年為13.4%,而2008年僅8.7%,2012年與2013年間,政府整體盈餘達到4.5%) i lumeniay a simal,i lahaday a gasu, kwang, sumi’ kalanga atu nipahabayen, a palimaan kunye,ahemaway kunye izikuzay tu.u nusakauzipay a tuud canzay tu nu zumaay a kitakit. namateked tu Kazakhstan sa sumaden tu ku key-zay, sacaay cacay han miculuh tu kakaydihan a i ciba, atu nu sakakuay a key-zay. makaala ku sibu mangaleb aca ku pisimaw, tubuh sa mikawih ci kalisiway a zumaay kitakit. u zumaay sakadepuc kusapalekal tu nu lumeniay simal atu kwang, misanga tu sapadalabu a kawaw, miadap tu sapacakad akawaw nu binacadan, saicelang sapaekal tu caay katabakia a kaysha, tatenga micuzuh tu sakusay mananuwang a huy-li a kawaw, i labuay nu kanatal namulecuhan a key-zay i 2002 mihecaan sidang sa 37472 a ogu gingu, nu makatademaway a lalecuhan a key-zay sa pulung han i 2002 mihecaan izaw ku 252677 gingu. (u kamu nu Hulam sa: 哈薩克經濟以石油、天然氣、採礦、煤炭和農牧業為主,加工工業和輕工業相對落後。大部分日用消費品依靠進口。哈薩克獨立後實施經濟改革,分階段推行市場經濟和私有化。近年來,政府採取了加強宏觀調控、積極引進外資、在重點發展油氣領域和採礦業的同時,實施進口替代政策,扶植民族工業,大力發展中小企業、實行自由浮動匯率等一系列措施。國內生產總值(2002年):37472億堅戈。人均國內生產總值(2002年):252677堅戈。) katukuh sabaw tusaay a bulad, namaka i zumaay a kanadal talabuay a kalisiw izaw tu $210 a ogu, u pakalisiway a kanatal sa, izaw ku U.S.A. $49.2 ogu , U.K. $17.8 a ogu, Kuliya $15.6 a ogu, Itali $6 a ogu, Cung-kwo $5.6 a ogu, Terky $5.1 a ogu, Nihun Japen $3 .36 a ogu. azaay a Kazakhstan sa, nu kitakit sa enemay nu kakaenan a patahekalay a kanatal, atu sayatahay a bihun ku sapatahekal. (u kamu nu Hulam sa:截至2002年12月、哈薩克累計吸引外商直接投資210億美元,主要投資國包括:美國49.2億美元、英國17.8億美元、韓國15.6億美元、義大利6億美元、中華人民共和國5.6億美元、土耳其5.1億美元、日本3.36億美元。 現時哈薩克是世界上第六大糧食出口國,和第一大麵粉出口國) =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 16 a bulad 12 a demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (Congtung) ayza sa, ci [[Almazbek Atambayev]], micakat a demiad sa i 2011 a mihecaan, 12 a bulad 1 a demiad. == '''cunli (總理)''' == u pilecuhan ni [[Askar Mamin]] i [[:en:Nur-Sultan|Tselinograd]] nu Kazakhstan. nalecuhan ciniza i 10 a bulad 23 a demiad 1965 a mihcaan. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-哈薩克斯坦: [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] sru3xywbiiwaydoh26o2347ln3jd67q Kazangiljan 0 3837 86235 26661 2019-11-30T06:20:19Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kazangiljan == u sulit nu Hulam: 佳義部落 屏東縣瑪家鄉佳義村。 傳說故事--煙草的由來 在很久很久以前的某一天,遠從魯凱族烏查布安(qucapungan)部落有四位男士。想要在巴烏瑪烏瑪峨,找尋可以締結關係擴充勢力範圍的部落。他們先選擇從古拉魯茲(kulaljuci)部落。但被拒絕,故又轉往普悠瑪部落。 他們來到普悠瑪 瑪法流家族屋時,當時瑪法流家屋在位的是一位年輕的少女。當他們到達瑪法流之前院時,這位年輕在位者,已將大門關上。因此他們要求女孩說:請你開門讓我們進去,並給予我們食物吃,我們肚子餓了。但女孩堅持不肯,並回應說:我拿什麼給你們吃?我只是一位單身可憐的小女孩,請你們走吧﹔臨走時別忘了將你們所帶來的穢物帶走。他如此吩咐這四位來自烏查布安部落的男士們。但是當他從屋內糧倉後面往外窺視他們時,他們仍然猶疑遲遲不肯離去,並且還蹲坐在前院抽著煙。最後故事會怎麼發展呢? == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kazangiljan. u kasalumaluma’ nu Kazangiljan sa, 294 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,052 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,015 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 37 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 93%, Rukay(Rukai) 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Rukay u Pangcah atu Puyuma == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calayzazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh calayzazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://titv.ipcf.org.tw/program-42-7 財團法人原住民族文化事業基金會] [[kakuniza:niyazu']] buhj6pq1qamh9vk44xgv7cx30kt4h31 Kbaqeh 0 3838 86237 26711 2019-11-30T06:20:21Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Kbaqeh == u sulit nu Hulam: 那羅一部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kbaqeh. u kasalumaluma’ nu Kbaqeh sa, 34 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 109 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 90 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 19 ku tademaw, pakalatu 17%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 77%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 4%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 9 a bulad === pulung sausi (564,120), Pangcah (210,501), Tayan (90,631), Paywan (101,234), Yuwatan (58,711), Rukay (13,368), Puyuma (14,279), Cou (6,653), Saysiat (6,644), Yami (4,620), Saw (792), Kabalan (1,477), Taluku (31,689), Sakizaya (947), Sejek (10,115), Laaluwa (403), Kanakanabu (340), zuma (11,716) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658), Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Hsinchu]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:niyazu']] syik09q4mtrxxla9uvaox9k8vwvyku6 Kb’bu 0 3839 86238 26734 2019-11-30T06:20:22Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kb’bu == u sulit nu Hulam: 庫巴博部落 宜蘭縣南澳鄉南澳村 「南澳」泰雅原名為「基男」,意思是說非常美麗的環境,三面環山東臨太平洋,居民以泰雅族居多,有少部份之漢人,大都以務農為業,少數為公務人員及靠運輸業維生,風景優美,民風純樸 。 文獻上南澳地名,開始見於清嘉慶15年(西元1810年),當時因此地位居蘇澳之南,便稱為「大南澳」。大正元年(西元1912年,改稱南澳,昭和 7 年(西元1932年)成上一社,名曰「南澳社」,南澳這個地名就為大家所接受。 目前住在南澳部落的是從和平北溪上游的「比亞毫」舊社遷徙下山的泰雅族後代,社人的祖先兩百多年前,原居霧社北方眉溪上游的「庫馬依堡」部落,因為人口增加,有次偶然到南湖山區狩獵,發現讓地野獸繁生、廣大的沃土都尚無人居,返社後經過會商,由一位頭目率領男女廿多人,翻山抵達南湖北山東側山腳下的和平北溪建立新社,到了第三代頭目再二遷到比亞毫之地,日據時代中期以後,再遷到目前的南澳鄉現址。 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kb’bu. u kasalumaluma’ nu Kb’bu sa, 70 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 268 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 250 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 7%. === u siwkay nu niyazu' === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 85%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Pangcah u Taluku atu Yuwatan. === u Sakizaya a tademaw === inay tu ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=62 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] lnz1opymzf9h0l5jmomxjpqvxpfzhni Kdusan 0 3840 86239 26772 2019-11-30T06:20:22Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kdusan == u sulit nu Hulam: 格督尚部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kdusan. u kasalumaluma’ nu Kdusan sa, 364 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,201 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,069 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku yuangcumin, 132 ku tademaw, pakalatu 11%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 70%, Pangcha(Amis) 9%, Tayan(Tayal) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Sejek(Seediq) 0.5%, zumazuma 4%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Tayan atu Sejek. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u siwkay nu Yuancumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560),  Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Taluku]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:niyazu']] fcrltdmo6gi0zq50b3bwcns7bmj3ulr Keith Appling 0 3841 26784 26783 2019-11-21T15:37:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Keith Appling with Erie.JPG|Bird Averitt|alt=Keith Appling with Erie.JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1992 a mihcan 2 a bulad 13 a demiad/ Detroit, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Michigan State (2010–2014) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2014 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1971) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2014–2015 Los Angeles D-Fenders 2015–2016 Erie BayHawks 2016 Orlando Magic 2018 Cañeros del Este 2018–2019 Abejas de León 2019– Pallacanestro Piacentina mihitayan mimaliay |} Keith Appling unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay. 2 bulad 13 demiad, 1992 a mihca, Keith Appling, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] aaxvwpptsxj41tiy1ez8xodvskof16r Keith Askins 0 3842 26796 26795 2019-11-21T15:37:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Keith Askins |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1967 a mihcan 12 a bulad 15 a demiad/ Athens, Alabama |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 89 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |2 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Alabama (1986–1990) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |1990 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1990–1999 Miami Heat pahanhanan tu kawaw |} Keith Askins nalecuhan i Athens, Alabama, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 12 bulad 15 demiad, 1967 a mihca, Keith Askins, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9qw2ie9bx5aysdjjk63n3x40fov4bpf Keith Benson 0 3843 26809 26808 2019-11-21T15:37:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Keith Benson |- | colspan="2" |[[tangan:Keith Benson with Oakland in 2009.jpg|Keith Benson|alt=Keith Benson with Oakland in 2009.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1988 a mihcan 8 a bulad 13 a demiad/ Cleveland, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Oakland (2007–2011) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2011/saka 2 ku uwac/silsil 48 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Atlanta Hawks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2011 Dinamo Sassari 2012 Sioux Falls Skyforce 2012 Golden State Warriors 2012–2013 Erie BayHawks 2013 Talk 'N Text Tropang Texters 2013 Erie BayHawks 2013–2014 Tsmoki-Minsk 2014 Shaanxi Xinda 2014–2015 Neptūnas Klaipėda 2015 Kalev/Cramo 2015–2017 Sioux Falls Skyforce 2017 Guizhou 2017 Aris Thessaloniki 2018 Osaka Evessa 2018– Eisbären Bremerhaven pahanhanan tu kawaw |} Keith Benson nalecuhan i Cleveland, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Keith Benson i 2011 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 48, namapili’ tu nu Atlanta Hawks putiput. 8 bulad 13 demiad, 1988 a mihca, Keith Benson, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] iwb3g8lsfq8ntzk5rbizttgyjor1697 Keith Bogans 0 3844 26818 26817 2019-11-21T15:37:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Keith Bogans |- | colspan="2" |[[tangan:Keith Bogans Bulls.jpg|Keith Bogans|alt=Keith Bogans Bulls.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1980 a mihcan 5 a bulad 12 a demiad/ Washington, D.C. |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3, 10, 6, 4 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (1999–2003) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2003/saka 2 ku uwac/silsil 43 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2003–2004 Orlando Magic 2004–2006 Charlotte Bobcats 2006 Houston Rockets 2006–2009 Orlando Magic 2009 Milwaukee Bucks 2009–2010 San Antonio Spurs 2010–2011 Chicago Bulls 2012–2013 New Jersey / Brooklyn Nets 2013–2014 Boston Celtics 2016 Westchester Knicks pahanhanan tu kawaw |} Keith Bogans nalecuhan i Washington, D.C., nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Keith Bogans i 2003 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 43, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. 5 bulad 12 demiad, 1980 a mihca, Keith Bogans, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] a4pxk5muj8uw6dmgifakl5av13qatr3 Keith Booth 0 3845 26831 26830 2019-11-21T15:37:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Keith Booth |- | colspan="2" |[[tangan:Keith Booth.jpg|Keith Booth|alt=Keith Booth.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1974 a mihcan 10 a bulad 9 a demiad/ Baltimore, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 103 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |22 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Maryland (1993–1997) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1997/saka 1 ku uwac/silsil 28 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1998) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1997–1999 Chicago Bulls pahanhanan tu kawaw |} Keith Booth nalecuhan i Baltimore, Maryland, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Keith Booth i 1997 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 10 bulad 9 demiad, 1974 a mihca, Keith Booth, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] s4k79258zw79v3m6kt6qefxag94yvdk Kelenna Azubuike 0 3846 26844 26843 2019-11-21T15:37:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Kelenna Azubuike |- | colspan="2" |[[tangan:Kelenna Azubuike (2007).jpg|Kelenna Azubuike|alt=Kelenna Azubuike (2007).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1983 a mihcan 12 a bulad 16 a demiad/ London, England |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Kentucky (2002–2005) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2005 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2005–2007 Fort Worth Flyers 2007–2010 Golden State Warriors 2012 Dallas Mavericks 2012 →Texas Legends pahanhanan tu kawaw |} Kelenna Azubuike nalecuhan i London, England, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 12 bulad 16 demiad, 1983 a mihca, Kelenna Azubuike, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] j6xtt7ytcu2blg1z6j9bgb8qo8g0rsg Ken Austin 0 3847 26858 26857 2019-11-21T15:37:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ken Austin |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1961 a mihcan 12 a bulad 15 a demiad/ Los Angeles, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |34 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Rice (1979–1983) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1983/saka 4 ku uwac/silsil 101 |- |mapili’ay a mali-putiput |Detroit Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1983–1984 Detroit Spirits 1984 Detroit Pistons 1984 Puerto Rico Coquis 1984–1985 RCD Espanyol 1985–1986 Basket Groot Leuven 1986–1987 Nasas 1987–1989 Cholet 1989–1990 ASVEL Basket 1993–1994 Atlético Echagüe pahanhanan tu kawaw |} Ken Austin nalecuhan i Los Angeles, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Ken Austin i 1983 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 101, namapili’ tu nu Detroit Pistons putiput. 12 bulad 15 demiad, 1961 a mihca, Ken Austin, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6vohss1n8oca243j49mbb5365r11p7g Ken Bannister 0 3848 26870 26869 2019-11-21T15:37:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ken Bannister |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1960 a mihcan 4 a bulad 1 a demiad/ Baltimore, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1, 51 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Trinidad State JC (1979–1981) Indiana State (1981–1982) St. Augustine's (1983–1984) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1984/saka 7 ku uwac/silsil 156 |- |mapili’ay a mali-putiput |New York Knicks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1984–1985 New York Knicks 1985 Long Island Knights 1985–1986 New York Knicks 1986, 1987 Staten Island Stallions 1986–1987 Hapoel Holon 1987 Quad City Thunder 1987–1988 Mississippi Jets 1988 Jersey Shore Bucs 1988–1989 Wichita Falls Texans 1989 Rockford Lightning 1988–1991 Los Angeles Clippers 1991, 1992, 1993, 1994, 1996 Miami Tropics / Treasure Coast Tropics 1991 Albany Patroons / Capital Region Pontiacs 1991–1992, 1992–1993 Halifax Windjammers 1993–1994 Tau Cerámica 1994–1996 Zaragoza 1996 Joventut Badalona 1996–1997 Fuenlabrada 1997 Atléticos de San Germán 1997 Estudiantes de Olavarría 1998 Titanes de Morovis 1998–1999 Franca 1999–2000 Ipiranga Santa Catarina pahanhanan tu kawaw |} Ken Bannister nalecuhan i Baltimore, Maryland, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Ken Bannister i 1984 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 7 ku uwac atu silsil 156, namapili’ tu nu New York Knicks putiput. 4 bulad 1 demiad, 1960 a mihca, Ken Bannister, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1blbbhhe830oggwsc8q537so2skjjdx Ken Boyd 0 3849 94995 26881 2020-10-22T03:41:11Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Ken Boyd |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1952 a mihcan 3 a bulad 25 a demiad/ Frederick, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 88 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |33 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Boston University (1971—1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 9 ku uwac/silsil 154 |- |mapili’ay a mali-putiput |New Orleans Jazz |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1974–1975 New Orleans Jazz Quincy Chiefs pahanhanan tu kawaw |} Ken Boyd nalecuhan i Frederick, Maryland, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Ken Boyd i 1974 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 9 ku uwac atu silsil 154, namapili’ tu nu New Orleans Jazz putiput. 3 bulad 25 demiad, 1952 a mihca, Ken Boyd, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] mzkuya3zwqskutgzfuyceiuh5nqnyv6 Kenny Anderson 0 3850 26896 26895 2019-11-21T15:37:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Kenny Anderson |- | colspan="2" |[[tangan:Kenny Anderson Montclair Film Festival.jpg|Kenny Anderson|alt=Kenny Anderson Montclair Film Festival.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1970 a mihcan 10 a bulad 9 a demiad/ Queens, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |183 kungfen/ 76 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |7, 12, 17, 13 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Georgia Tech (1989–1991) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1991/saka 1 ku uwac/silsil 2 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |New Jersey Nets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1994) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1991–1996 New Jersey Nets 1996 Charlotte Hornets 1996–1998 Portland Trail Blazers 1998–2002 Boston Celtics 2002–2003 Seattle SuperSonics 2003 New Orleans Hornets 2003–2004 Indiana Pacers 2004–2005 Atlanta Hawks 2005 Los Angeles Clippers 2005–2006 Žalgiris Kaunas pahanhanan tu kawaw |} Kenny Anderson nalecuhan i Queens, New York, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Kenny Anderson i 1991 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 2, namapili’ tu nu New Jersey Nets putiput. 10 bulad 9 demiad, 1970 a mihca, Kenny Anderson, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6mw5ao4fmw35z5l6rp6kkgjp2h0hm6x Kenny Battle 0 3851 97803 97802 2021-01-05T03:41:03Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Kenny Battle |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1964 a mihcan 10 a bulad 10 a demiad/ Aurora, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |3, 5, 8, 33 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Northern Illinois (1984–1986) Illinois (1987–1989) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1989/saka 1 ku uwac/silsil 27 |- |mapili’ay a mali-putiput |Detroit Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1989–1991 Phoenix Suns 1991 Denver Nuggets 1991–1992 La Crosse Catbirds 1992 Boston Celtics 1992 Golden State Warriors 1992 La Crosse Catbirds 1992 Boston Celtics 1992–1994 La Crosse Catbirds 1994–1995 Quad City Thunder 1995 Olimpia de Venado Tuerto 2000 Fargo-Moorhead Beez pahanhanan tu kawaw |} ci Kenny Battle nalecuhan i Aurora, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput(聯盟), pahanhanan tu kawaw(退休) ayza. Kenny Battle i 1989 a mihcaan NBA sapapili’(選秀) mimaliay a kawaw, saka cacay ku uwac(第一輪) atu silsil(排名) 27, namapili’ tu nu Detroit Pistons putiput. 10 a bulad 10 a demiad, 1964 a mihcaan, Kenny Battle, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [piazihan tusulit](清單) nu kitakit nu kanas mail nisakaput mimaliay 15jzp1tsbsyidt2ty56ve068hhuuyyc Kent Bazemore 0 3852 26923 26922 2019-11-21T15:37:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Kent Bazemore |- | colspan="2" |[[tangan:Kent Bazemore (30756357486).jpg|Kent Bazemore|aalt=Kent Bazemore (30756357486).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1989 a mihcan 7 a bulad 1 a demiad/ Kelford, North Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |196 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |24 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Old Dominion (2008–2012) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan |2012 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2012–2014 Golden State Warriors 2012–2014 →Santa Cruz Warriors 2014 Los Angeles Lakers 2014– Atlanta Hawks mihitayan mimaliay |} Kent Bazemore unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. 7 bulad 1 demiad, 1989 a mihca, Kent Bazemore, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] n30s7le5gd9ro70g50io72am9wfmep9 Kent Benson 0 3853 26941 26940 2019-11-21T15:37:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Kent Benson |- | colspan="2" |[[tangan:Kent Benson 1976.jpg|Kent Benson|alt=Kent Benson 1976.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1954 a mihcan 12 a bulad 27 a demiad/ New Castle, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 136 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |54 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Indiana (1973–1977) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1977/saka 1 ku uwac/silsil 1 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NCAA satabakiay sakacacayay kawlah (1976) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1977–1980 Milwaukee Bucks 1980–1986 Detroit Pistons 1986–1987 Utah Jazz 1987–1988 Cleveland Cavaliers 1988–1989 Vismara Cantù pahanhanan tu kawaw |} Kent Benson nalecuhan i New Castle, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. == nilacul == ci Kent Benson, u tatama, nalecuhan ciniza i 12 a bulad 27 a demiad, 1954 a mihcaan. Kent Benson i 1977 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 1, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] 5nwj4uj7uewlzquksxw1vxfa6wt7ynj Kenuy 0 3854 86240 26958 2019-11-30T06:20:26Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kenuy (根努夷部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kenuy sa, 2,351 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 5,974 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 597 ku tademaw, pakalatu 10%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5,377 ku tademaw, pakalatu 90%. u kasabinacadan, Amis 7%, Bunun 1%, Truku 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 19zxixcvqm9gsjceblzy2h3n3kzzxfp Kenya 0 3855 128381 121426 2022-07-14T10:12:28Z Kwamikagami 2045 /* Kenya (肯亞) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Kenya.svg|thumb|u hata nu '''Kenya (肯亞)'''|alt=Flag of Kenya.svg]] '''Kenya (肯亞)''' == '''Kenya (肯亞)''' == u '''Kenya (肯亞)''' sa ilabu nu Feico, itiza i 1 00 N, 38 00 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 580,367 sq km. u ahebal nu lala'ay sa 569,140 sq km, u ahebal nu nanumay sa 11,227 sq km. hamin nu tademaw sa 46,790,758. [[kakalukan umah]] sa 48.10%, [[kilakilangan umah]] sa 6.10%, zumaay henay umah sa 45.80% Kenya Kunghekul (sewasili a kamu: Jamhuni ya Kenya, nu yenkelish:Republic of Kenya/k nja/,atu/ki:nja/) u Kenya haamin, i sawali nu Afilika, micapi tu In-du-yang, Su-ma-li-ya, I-su-pi-ya, i temulay a Su-tan, U-kang-ta,Tan-sa-ni-ya sapatutud, u 58 emang a pin-fang-kung-li. u tademaw nu Kenya izaw tu 5051 emang, 42 ku binacadan, izaw ku Bantu, Ni-lwo atu kused saka tuluay a kamu nu binacadan, nu seebuay a kamu u Engelih atu Swasili ku mananamay a kamu. u kanatal nu Kenya papelaen tu 47 a kenes, Nay-lwu-pi ku henulan. (u kamu nu Hulam sa: 肯亞共和國(斯瓦希里語:Jamhuri ya Kenya,英語:Republic of Kenya,/ˈkɛnjə/,或/ˈkiːnjə/) 通稱肯亞,是位於東非,瀕臨印度洋,與索馬利亞、衣索比亞、南蘇丹、烏干達、坦尚尼亞接壤,面積約58萬平方公里。肯亞人口約5051萬,一共有42個民族,分成班圖、尼羅和庫施特三大語系,官方語言是英語和斯瓦希里語。全國分為47個縣市,首都為奈洛比。) ina Kenya a kitakit nu makuwanay tu nu U.K., i 1963 mihecaan tusaay a sabaw-tusa maka U.K. sumaden  miteked. i waliay a Afilika u tabakiay mapela’ a diheb palatusaan ku Kenya, adudi tu i teleklel macacubelis, manay izaw ku waliay nu Afilika a ciwcika a ngangan. Kenya i timulay nu Sahala likelikenan a kitakit, u sakapahay a key-zay nu kitakit, nu mikalukan, sapi’edapay a kawaw, atu kung-ye saanganganan nu key-zay a tatulu tektek tatizengan, namisanga’ patektek a engenan, cin-cu a patahekal, sakakuay nu micakayay katuud tu a lawilaw, i 2015 mihecaan nu labuay namulecuhan izaw tu $614.1 a ogu, macakad ku key-zay sa 5.6%. (u kamu nu Hulam sa: 肯亞曾是英國殖民地,1963年12月12日從英國獨立。東非大裂谷將肯亞分為兩半,恰好與橫貫全國的赤道相交叉,肯亞因此獲得了「東非十字架」的稱號。肯亞是撒哈拉以南非洲經濟基礎較好的國家之一,農業、服務業和工業是國民經濟三大支柱,受基礎設施投資及私人消費增長的影響,肯亞2015年國內生產總值為614.1億美元,經濟增長率達5.6%。) nu lyen-he-kwo ku Kenya, atu masakaputay nu Afilika, caay kasaputayay a paculiay atu pitu a bataan izaw ku pita a masakaputay, nu walian a Afilika a masakaputay a kanatal hananay. i tida i Nay-lwo-pi ku sahenilan a kakitizaan nu lyen-he-kwoay a nu kaenengan nu tademaway a Shu atu [[Lyen-he-kwoay]] a nu hekalay a Shu. (u kamu nu Hulam sa: 肯亞是聯合國、非洲聯盟、不結盟運動、七十七國集團和東非共同體成員國。聯合國人居署及聯合國環境署(又名聯合國環境規劃署)總部設置在肯亞首都奈洛比。) == '''nadipa'an (歷史)''' == nu kalingatu nu tademaw ku Kenya, labuay a lala nu Kenya sa na makudkud tu ukak nu tangah nu tademaw i 250 emang ayaw nu mihecaan. katukuh tu i siyen 7 a se-gi, wali-timul mililisay tu bayu malasang-yeay a tuse, u tademaw nu Alabe malingatu tu tayni midang, mueneng.16 a se-gi, Putaw-ya mikuwan sa hamin han nu heni midebung i bayuay a tuse. (u kamu nu Hulam sa: 肯亞是人類發源地之一,境內曾出土約250萬年前的人類頭蓋骨化石。到西元7世紀,東南沿海地帶已形成一些商業城市,阿拉伯人開始到此經商和定居。16世紀,葡萄牙殖民者佔領了沿海地帶。) i 1890a mihecaan ,U.K. Te-kwo midebung tu wali-Afilika,u Kenya paanin tu U.K. i 1895a mihecaan U.K. a sebu pakatineng u Kenya sa i waliay-Afilika a dadiputan.i 1920 mihecaan tatenga mala U.K. mikuwan tu Kenya. i sapikuwanay sa i 1956-1960 mihecaan Gikuyu a binacadan a tademaw pahaka mihanday tu nipikuwan nu U.K.. (u kamu nu Hulam sa: 1890年,英、德兩國瓜分東非,肯亞被劃歸英國。1895年,英國政府宣布肯亞為其「東非保護地」。1920年,肯亞成為英國殖民地。在英國殖民政府時期,肯亞於1956年至1960年間,基庫尤人發動茅茅起義,反對殖民統治。) i 1963 a mihecaan, na mipili tu cung-tung ke heni, matademec ku masakaputay nu i Afilikaay a binacadan. i malecaday a mihecaan sa, mapatizeng ku misateked a ceng-bu ku heni, i sabaw tusa a bulad sabaw tusa a demiad mipangiha’ ku heni tu nikateked nu Kenya, mamin tu ku nikuwanan nu U.K. tu pitu a bataan a mihecaan. i 1962 a mihecaan sa, mapatizeng tu ku Kenya kung-ge-kwo, nika izaw i labu nu masakapatay nu U.K. hananay. (u kamu nu Hulam sa: 1963年5月舉行大選,肯亞非洲民族聯盟(簡稱肯盟)獲勝。同年6月1日成立自治政府,12月12日宣告獨立,從而結束了英國長達70年的殖民統治。1964年12月12日,肯亞共和國成立,仍留在大英國協內。) i 1978 a mihecaan, sakacacay a cung-tung ci Jomo Kenyata, f-cung-tung ci Taniel Alapu Moyi, 1982 a mihcaan, enemay a bulad, malacacayay a tang ku Kenya hananay. 1991 a mihecaan sabaw tusa a bulad, i zaw tu ku zumaay a tang, ci Moyi ku cung-tung matenes ci nida misakakawaw tu tusa a bataan izaw tu sepat a mihecaan, makatukuh tu i 2002 a mihecaan. tusa a belebu izaw ku pita a mihecaan sabaw tusa a bulad, malacing-tung ci Muwayi Cipeyci, matademec cinida tu zumaay a pipiliay a tademaw. u zama satu, ceng-se-min-cu-win-tung makaala tu kiyadahayay a aenengan nu Yi-huy, u mekeliday nu heni ci Yila Awtincya mala cung-li tuway. nika u manamuhay tu Tila Awtincya sa, mangayaw ku heni i cuwacuwaay a kakitizaan. i 2013 a mihcaan sa, malacing-tung tu ci Uhulu Kenyata. (u kamu nu Hulam sa: 1978年,第一任總統喬莫·肯亞塔,副總統丹尼爾·阿拉普·莫伊繼任總統。1982年6月,肯亞實行一黨制。1991年12月,實行多黨制。莫伊執政長達二十四年,直至2002年。2007年12月27日姆瓦伊·齊貝吉贏得2007年肯亞總統選舉,反對派橙色民主運動贏得了議會中的多數席位,反對黨領袖拉伊拉·奧廷加擔任總理。拉伊拉·奧廷加的支持者在許多地區發起了暴亂。2013年,烏胡魯·肯亞塔當選為新任總統。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Nairobi]]. == '''u pala’ nu heni (地理)''' == u pala’ nu Kenya sa makaala tu limaay a bataan izaw ku walu, tulu a malabu a pin-fan-kung-li, i nu walian nu Afilika, i teban ku teleklal nu Kenya, nu timulam micapi tu In-tu-yang, i nu amisan micapi tu I-so-pi-ya, i ‘tip-amisan malalitin  tu Nansudan, i ‘tipan militin tu Ukanda, i timul militin tu Tansanniya. i saamisay sa Tulkanagin-ailayme tuluay a kalimucu Kalukukaylissan, i sawaliay sa Mandelacim, Su-ma-li-ya atu I-so-pi-ya malalitin, i sa timulay sa u Kulegin atu Tansanniya capi tu In-du-yan datipasan, i sa’tipan sa Busiyagin a wiydoliyakang. (u kamu nu Hulam sa: 肯亞土地面積約58.3萬平方公里,位於非洲東部,赤道橫貫中部,東南瀕印度洋,東鄰索馬利亞,北與衣索比亞交界,西北與南蘇丹,西連烏干達,南接坦尚尼亞。最北點是圖爾卡納郡埃萊米三角的卡魯夸凱利斯山;最東點是曼德拉郡、索馬利亞和衣索匹亞的三邊交界;最南點是夸勒郡和坦尚尼亞鄰近印度洋的海岸;最西點是布希亞郡的維多利亞港。) kakapah ku nikapala’ i Kenya, u katizaan sa i buyubuyu’an a enal, delek nu bayu katalakaw tu 1500 kung-ci a enal, izaw ku sawaliay a talakaw nu enal limaay a lasubu a kung-ci, i ‘etip sawaliay nu Afilika mapela’ay i sawali a caay, namakai 2000 katukuh tu 3000mi katalakaw a enal, In-du-yanay a sadipasan 200 a km kaahebal a enal. nu Kenya a pala’ay maka i enal pasayza i telungay katalakaw telek nubuy a enal, ina enal mala tusaan nu tabakiay a papela’ tu i waliay, atu i ‘etipay. (u kamu nu Hulam sa: 肯亞地形豐富,大部為高原山地,平均海拔1500米;其中東部海拔500米,西部是東非裂谷帶的東支,海拔2000-3000米;印度洋沿岸是寬約200公里的平原。肯亞地勢由海岸平原向中央高原爬升,高原區被東非大裂谷分為東西兩部分。) i mapela’ay  a enal nu sasa sa i 450-1000 a kung-ci a talakaw, 50-100 a km kaahebal, izaw ku i labu i hekal a taku, yadah ku mabuwak tu lamal a buyu’. Kenya-buyu i telungay nu Kenya a kanatal, i satimulan nu teleklal 16.5 a km a laad, u satalakaway a buyu’ sa 5199 a mi katalakaw, samihecaan sa sisuleda, satalakaway a buyu’ nu Kenya atu sakatusaay a buyu’ nu Afilika,nu pangangan tu Kenya makayni i Kenya a buyu’ ku ngangaan. ya Kenya buyu’ i telungay a ahebal 715 pin-fan-kung-li sa tuzu’ sa u kwo-cya-kung-yen, i 1997 a mihecaan mala Len-he-kwoay a ciaw- ke- wun- cu ze tu nu kitakit a yi-cang. u Kenya i tapiing nu Ailika, Tan-san-ni-ya labuay nu Afilika satalakaway a buyu’ Ci-li-ma-ca-lwo a buyu’. (u kamu nu Hulam sa: 大裂穀穀底在高原以下450-1000米,寬50-100公里,分布著深淺不等的湖泊,並屹立著許多火山。肯亞山位於肯亞中部,赤道以南約16.5公里,主峰巴蒂安峰海拔5,199米,山頂有積雪,為肯亞最高峰及非洲第二高峰,肯亞的國名也因肯亞山而來。肯亞山中部有面積達715平方公里的地區被指定為國家公園,於1997年成為聯合國教科文組織世界遺產。由肯亞可見位於邊境、坦尚尼亞界內的非洲第一高峰吉力馬札羅山 。) u demiad nu Kenya masa zumazuma, i zeday- cihun-zi, i sadipasanan a demiad masemed a kutiay, i talakaway a eanl a demiad dihekuay, malawit tu 3500mi talakaway a buyu’ sawsawni ci suleda. nu mihecaan a demiad i sese 26 du C, sa kasienawan sa 12 du C.i satimulan nu teleklal sa u ze-day kilangkilang atu ze-day enal a demiad, i dadipasanan sa u za-day a demiad akuti’, maudad aca, anu pasayda i labu nu enal, ya demiad maacek, i amisay  u likenliken atu caay ku kalutukay a enal 56%, malawilaw nu zi-hun a demiad, nu mihecaan a pu’u nayi ku cidekay a masauzuma a demiad, izaw sa maudaay atu makedalay a demiad. (u kamu nu Hulam sa: 肯亞氣候多樣,全境位於熱帶季風區,沿海地區濕熱,高原氣候溫和,3500米以上高山有時落雪。全年最高氣溫為攝氏26℃,最低為12℃。赤道以南主要屬熱帶森林和熱帶草原氣候;沿海地區為熱帶氣候,全年高溫多雨;越往內陸,其氣候就越乾旱,北部沙漠和半沙漠地帶面積約占全國的56%。受季風氣候的影響,肯亞沒有溫度凸顯的四季,只有雨季和旱季的區) =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 12 bulad 12 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Uhuru Kenyatta]], micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 9 demiad. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[KAKUNIZA: LAMI'KULANG]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] qzk08f2yu02was3dq08zf8h3pvpe42i Kersti Kaljulaid 0 3856 127648 26991 2021-12-30T13:54:05Z НСНУ 1247 2021 wikitext text/x-wiki [[tangan:Kersti Kaljulaid ja Toomas Hendrik Ilves abikaasadega (crop).jpg|thumb|Kersti Kaljulaid |alt=Kersti Kaljulaid ja Toomas Hendrik Ilves abikaasadega (crop).jpg]] [[tangan:Flag of Estonia.svg|thumb|u hata nu Estonia|alt=Flag of Estonia.svg]] Kersti Kaljulaid 12 bulad 30 demiad, Kersti Kaljulaid, u misingkiway. 1969 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Estonia]] ayza sa ci Kersti Kaljulaid, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 10 bulad 10 demiad. Her presidential term ended on 11 October 2021. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] plaqplz3w3nrwf2ji6qc3439eou3njp Kevin Brooks 0 3857 27003 27002 2019-11-21T15:37:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Kevin Brooks |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1969 a mihcan 10 a bulad 12 a demiad/ Beaufort, South Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |198 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |43 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Louisiana (1987–1991) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1991/saka 1 ku uwac/silsil 18 |- |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBL satabakiay sakacacayay kawlah (1998, 1999) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1991–1994 Denver Nuggets 1994–1995 Rapid City Thrillers 1995 Shreveport Crawdads 1995–1996 San Diego Wildcards 1997–1998 AA Guaru 1998 Atenas de Córdoba 1998–1999 Adelaide 36ers 1999 Atenas de Córdoba 1999–2000 Sydney Kings 2000–2001 Adelaide 36ers 2001–2002 Södertälje BBK 2002 Wellington Saints 2003–2004 Hunter Pirates pahanhanan tu kawaw |} Kevin Brooks nalecuhan i Beaufort, South Carolina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Kevin Brooks i 1991 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. 10 bulad 12 demiad, 1969 a mihca, Kevin Brooks, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 44fyxd6s062od1rktgsv7x1gu6vtimo Khalifa bin Zayed Al Nahyan 0 3858 112502 112501 2021-06-01T18:56:50Z Taywan.sayion 1489 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == [[tangan:Sheikh Khalifa.jpg|thumb|Sheikh Khalifa|alt=Sheikh Khalifa.jpg]] === Khalifa bin Zayed Al Nahyan === bulad demiad, Khalifa bin Zayed Al Nahyan, u misingkiway. 1948 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[United arab emirates]] ayza sa ci Khalifa bin Zayed Al Nahyan, micakat a demiad sa i 2004 a mihca 11 bulad 3 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:خليفة بن زايد بن سلطان آل نهيان ‎ sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Khalifa bin Zayed Al Nahyan u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:哈利法·本·扎耶德·阿勒納哈揚 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Haliba.Ben.Cayede.Alenahayang === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:哈利法·本·扎耶德·阿勒纳哈扬|哈利法·本·扎耶德·阿勒納哈揚]] *[[:en:Khalifa_bin_Zayed_Al_Nahyan|Khalifa bin Zayed Al Nahyan]] *[[:ar:خليفة_بن_زايد_آل_نهيان|خليفة بن زايد بن سلطان آل نهيان]] s1hsmf9edur394jjapd2uqmbvzjuv61 Khpan 0 3859 27044 27043 2019-11-21T15:37:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] ==Khpan== u sulit nu Hulam: 大彎部落 ===u siwkay nu niyazu'=== i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Khpan. u kasalumaluma’ nu Khpan sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 91 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 80 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 12%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 75%, Pangcah(Amis) 3%, zumazuma 10%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |}<br /> === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad === pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340), Cou (6,667), Saysiat (6,662), Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585)<br /> === malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan === * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Yincumin]] jw4yesonmf92lqitr7an08rofstqp0h Kiku 0 3860 86241 27111 2019-11-30T06:20:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kiku (溪口部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kiku sa, 420 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,084 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 413 ku tademaw, pakalatu 38%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 671 ku tademaw, pakalatu 62%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 33%, Taluku(Truku) 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah(Amis) a tademaw === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni mueneng. katuud ku Pangcah (Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) atu Taluku(Truku). yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a Yincumin : == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou | href="Category:Pangcah" |Saysiat | href="Category:niyazu’" |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |- |272,044 |102,237 |42,548 |48,596 |28,069 |6,427 |6,790 |3,146 |3,169 |2,275 |374 |716 |15,181 |465 |4,974 |208 |168 |6,701 |- |288,204 |106,694 |47,275 |51,841 |30,185 |6,874 |7,294 |3,493 |3,428 |2,323 |405 |745 |16,231 |460 |4,988 |187 |162 |5,619 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] er2b6c2f955fxxrltyro1n6hv9yffr0 Kilang Yiyang Sayiun 0 3861 27123 27122 2019-11-21T15:37:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:073_奇桹.jpg|thumb|奇桹]] == Kilang Yiyang Sayiun == === ngangan === ci Kilang Yiyang Sayiun ku ngangan === u etul === u tatama === u nalecuhan === 2014.8.9 === u minalu(niyazu') === Ciwidiyan, Kalingku a kuwan == u siwkay niza == u wama niza sa, ci Sayan Tiway Sayiun, wina niza sa ci Mansan. mueneng ciniza atu lalumaay i Sice. izaw ku cacay a kaka, ci Taywan Yiyang Sayiun. siwews03y9e4u87aey8011cjs8v28mu Kim Anderson 0 3863 27141 27140 2019-11-21T15:37:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Kim Anderson |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1955 a mihcan 5 a bulad 12 a demiad/ Sedalia, Missouri |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |201 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |42 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Missouri (1973–1977) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1977/saka 2 ku uwac/silsil 28 |- |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1977–1978 Libertas Forlì 1978–1979 Portland Trail Blazers 1979–1980 Libertas Forlì 1981–1982 Mulhouse pahanhanan tu kawaw |} Kim Anderson nalecuhan i Sedalia, Missouri, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Kim Anderson i 1977 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu Portland Trail Blazers putiput. 5 bulad 12 demiad, 1955 a mihca, Kim Anderson, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 999l7gscbj47z2xh0tdglg782j3r9hl Kim Jong-un 0 3864 90346 27168 2020-05-29T08:14:57Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki [[tangan:Kim Jong-un at the Workers' Party of Korea main building.png|thumb|Kim Jong-Un|alt=Kim Jong-Un]] Kim Jong-un, nalecuhan i 1 a bulad 8 a demiad 1984 a mihcaan, u misingkiway a tademaw. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Korea, north]] ayza sa ci Kim Jong-un, macakatay a demiad sa i 2016 a mihcaan 5 bulad 9 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[http://www.naenara.com.kp/ch/politics/?leader3 calay-kakacawan sapuelac ni Kim Jong-un] [[kakuniza:tademaw]] a3x6hpanjg6csvzmuuueth4kz1e6ybx Kin lwan 0 3865 86242 27184 2019-11-30T06:20:28Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kin lwan (錦路部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kin lwan sa, 54 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 183 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 172 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayal 91%, Amis 2%, Paiwan 1%, zumazuma 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4rwoqn66st5cabf2tra27hihppf276l Kinanoka 0 3866 27227 27226 2019-11-21T15:37:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 42 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] ==Kinanoka== u sulit nu Hulam: 那鹿角部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Kinanoka. u kasalumaluma’ nu Kinanoka sa, 93 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 249 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 246 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 1%. Cinaluan sa u ngiha' nu Pangcah a ngangan" Kinanuka", u sakuizaway sa u damay sananay. iayaw sa, tina niyazu' mahmin ku kilang atu damay, sisa panganganen tu Kinanuka. maka cacay a lasubu a mihcan, saayaway a kakitizaan i Cyangsuetian a buyubuyuan, nazikuzan sa tayni tu ku [[Zipun|Lipun]], sisa mabulaw tu ku binawlan, tayza i Pisilian atu dadipasan a zazan (台11線海岸公路). === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)97%, zumazuma2%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad=== {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou | href="Category:niyazu'" |Saysiat | href="Category:Pangcah" |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad=== == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] ahle4v4ukq25heu0fpl08jk9gvdoq2z Kinayiman 0 3867 85971 27295 2019-11-30T00:33:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chunrih_PT.svg|thumb|Chunrih]] == Kinayiman == u sulit nu Hulam: 歸崇部落 屏東縣春日鄉歸崇村 部落名稱-kinariman或kalevuan兩者各有典故,kalevuan-依據台灣高砂族系統所屬研究一書記載歸重崇舊社早期是有望嘉社(vuqalit)白鷺(pailjus )七佳(tjuvckazan)古華(kuabal)及部份力里(lareklek)等族群由排灣族發源地paiwan南移的部落之一,故取名為kalevuan有聚合kinaluvluvuan之意義。 Kinaliman之說法-傳說歸崇舊社族群,最多實力最大的是望嘉社,所支配的地區含現在枋寮鄉新開村、中莊、蜈蜞溝等地區,後來為平埔族所使用之地方直到清末民初仍有歸崇舊社taljimalau代表望嘉社,向平埔族地區收租稅之說法,後來因受平埔族侵襲而分別遷移舊kalevuan。 在望嘉遷回望嘉社時期有這樣的傳說:有一個小嬰兒在搬遷的路上不斷的哭鬧直到河邊(約力里溪)仍不停的哭於是族人認為他不願離開舊社而折返kalevuan,並以樹葉鋪地以樹果為食留在原地kalevuan1而離去,第三天再折返嬰孩只留下幾滴血已經不見小孩的蹤影,後來就稱此地為kinaliman(被遺忘的地方)。 據研判兩者先後應該都指歸崇舊社,位於歸崇村東南方約三公里山坡上kalevuan、kinaliman為再次利用的地方,遷移現址tjualesir(石頭營南面山角)仍援用舊社名稱為部落名,日本時代記載為歸化門,臺灣光復後譯名為歸崇。   == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu Kinayiman. u kasalumaluma’ nu Kinayiman sa, 243 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 781 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 696 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 85 ku tademaw, pakalatu 11%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 88%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%, u zuma sa, cay ku Yingcumin. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).   ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh Henchun zen, saamis katukuh [[Sandimen|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[Taimali|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu Pingtung sian atu Taytung sian, u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay (貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a selal-hecek (階級制度). singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.      === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou | href="Category:Wp/ais" |Saysiat | href="Category:niyazu’" |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://sixstar.moc.gov.tw/blog/lin8791096/communityAction.do?method=doCommunityView 屏東縣春日鄉歸崇社區] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] lxrrkhu38sax477n7j7nruwbf318s8c Kingdalruwane 0 3868 27311 27310 2019-11-21T15:39:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kingdalruwane(金大露安部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kingdalruwane. u kasalumaluma’ nu Kingdalruwane sa, 17 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 62 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 61 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Rukai 66%, Paiwan 21%, zumazuma 11%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] f6u647fur5ysjktl3dfnjgl1v3z1oxt Kinilukuljan 0 3869 108054 27336 2021-05-02T13:20:15Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Kinilukuljan== u sulit nu Hulam: 給你路古洋部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kinilukuljan. u kasalumaluma’ nu Kinilukuljan sa, 52 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 205 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 198 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 3%. 民國三十九年之前撒布優(sapulju)部落是太麻里鄉魯巴卡部落的領域範圍,被化為狩獵之禁地,此領域部落族人稱為撒布優 (sapulju),以排灣族語意來說,是「寂寞、荒蕪」之地。    民國三十九年間位於南大武山「舊賓茂部落」之「巴法法瀧家族」是第一個家族遷徙於此視為部落(開拓者),次年四十年間北大武山「布頓部落」的「邏法尼耀家族」陸續遷徙於此,民國四十三年間南大武山「近黃部落」(卡里阿帆)的「德路那弗那夫克」、「'''給你路古洋'''」、「糾佳阿斯家族」、「都飛龍家族」四家族及南大武山「舊賓茂部落」的「古沙查家族」陸續遷徙於此,民國四十二年「史卡多部落」的「史卡多家族」陸續遷徙於此,由以上八大家族共同形成一個部落─撒布優(sapulju)。 撒布優(sapulju)部落位於台東縣金峰鄉新興村,是座三面環山與一面環海的東排灣原住民部落,南鄰太麻里鄉大王部落、北鄰太麻里鄉魯巴卡茲部落、東鄰太平洋、西鄰金針山。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu sapancahay (原住民族), sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A pancahay (原民會) kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] bxhfz4l64eoqq73fdir329lwshqz2ye Kinulane 0 3870 85970 27352 2019-11-30T00:33:23Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kinulane (吉露部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kinulane sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 209 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 201 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Rukai 93%, Paiwan 3%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] c9axk9v53dxufi4guzmhgy9cavtmhar Kinus 0 3871 85969 27376 2019-11-30T00:33:21Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kinus == u sulit nu Hulam: 基諾斯部落 == siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kinus. u kasalumaluma’ nu Kinus sa, 60 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 179 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 174 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku) 2%, Yuwatan(Bunun) 3%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 2%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), atu Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] cdnhu9l9zaun3ltbuf5b1fp7hgs9mk9 Kinyawpan 0 3872 85968 27393 2019-11-30T00:33:20Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] ==Kinyawpan== u sulit nu Hulam: 羅浮部落 ===u siwkay nu niyazu'=== i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kinyawpan. u kasalumaluma’ nu Kinyawpan sa, 245 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 667 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 411 ku tademaw, pakalatu 62%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 256 ku tademaw, pakalatu 38%. u kasabinacadan, Tayal 58%, Cou 1%, Paiwan 1%, zumazuma 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4w7uyx65pbqwpg5s7l7ruz3pz6hew6r Kin‘lwan 0 3873 27397 27396 2019-11-21T15:39:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kin’lwan]] p3yj3sigayhrh79ucael0muextoe9lf Kin’lwan 0 3874 27479 27478 2019-11-21T15:39:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 81 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Kin’lwan == u sulit nu Hulam: 金暖部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Kin’lwan. u kasalumaluma’ nu Kin’lwan sa, 21 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 66 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 63 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 95%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Tayan]] 9paeee1nm3gbbu9k2u4b0xsbk05g1j1 Kiring 0 3875 85967 27501 2019-11-30T00:33:18Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kiring == u sulit nu Hulam: 給陵部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kiring. u kasalumaluma’ nu Kiring sa, 18 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 38 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 37 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 89%, zumazuma 8%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] hazmieg05wyoie9shhq40libja95o4k Kiwit 0 3876 85966 27557 2019-11-30T00:33:17Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kiwit == u sulit nu Hulam: 奇美部落 ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kiwit. u kasalumaluma’ nu Kiwit sa, 120 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 396 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 356 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 40 ku tademaw, pakalatu 10%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 66%, Yuwatan(Bunun) 22%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:niyazu']] 3lm2ns10numos9ulyk2xzvab050fy04 Klaus Iohannis 0 3877 111145 111077 2021-05-24T11:03:16Z Tiway Komod 1723 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Klaus Iohannis at EPP Summit, March 2015, Brussels (cropped).jpg|thumb|Klaus Iohannis|alt=Klaus Iohannis at EPP Summit, March 2015, Brussels (cropped).jpg]] '''Klaus Werner Iohannis''' 6 bulad 13 demiad, Klaus Iohannis, u misingkiway. 1959 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Romania]] ayza sa ci Klaus Iohannis, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 12 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Romania a kamu:Klaus Werner Iohannis *u sulit tu nganga nu Germany a kamu:Klaus Werner Johannis * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:克勞斯·沃納.約翰尼斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kelawse.Wuna.Yuhannise === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 |v |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:克劳斯·约翰尼斯|克勞斯·約翰尼斯]] *[[:en:Klaus_Iohannis|Klaus Iohannis]] *[[Romania]] {{DEFAULTSORT:Iohannis, Klaus}} dzb9t7fdmzs632ygep6u5yjmhmuayrc Kling 0 3878 85965 27582 2019-11-30T00:32:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == Kling == u sulit nu Hulam: 竹林部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kling. u kasalumaluma’ nu Kling sa, 154 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 368 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 135 ku tademaw, pakalatu 37%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 233 ku tademaw, pakalatu 63%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 35%, Pangcha(Amis) 2%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 7v0fj6l3mz7y7uf8stwgcmunv7jbki6 Kmuyaw 0 3879 85964 27608 2019-11-30T00:32:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kmuyaw == u sulit nu Hulam: 莫瑤部落 宜蘭縣南澳鄉澳花村 本鄉最南端的村落,與花蓮縣僅一水之隔。 澳花是一座日據時代才出現的移民部落,因為恰好位於舊稱大濁水溪的和平溪畔,故原稱「大濁水」光復後以名稱不雅才改稱澳花。根據日據時代的部落調查,社人的祖先在古代原居大甲溪上游的「耿姆躍(意為堅硬或石頭)」社,因為人口增加耕地缺乏,聯合一部份賽德克族陶塞群人,共同翻山抵達和平北溪上游的「莫根溪」、一處拉近舊金洋的台地建立新社。 澳花村是由原來的莫瑤社(Moyau )、巴玻凱凱社(Babo-Kaikai)、巴波里奧社(Babo-Lelao庫巴玻)、利有亨社(Leyoxen)、太魯閣群(Taroko)遷入後組成。 == u siwkay nu niyazu’ == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kmuyaw. u kasalumaluma’ nu Kmuyaw sa, 101 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 309 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 293 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 5%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 86%, Pangcah(Amis) 3%, Taluku(Truku) 3%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu’ === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Yuwatan(Bunun), inay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=65 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] jv00arzbhwzivdk3nmq2dok41pql11a Knaziy 0 3880 85963 27624 2019-11-30T00:32:53Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Knaziy == u sulit nu Hulam: 紅香部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Knaziy. u kasalumaluma’ nu Knaziy sa, 84 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 264 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 253 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Yuwatan(Bunun) 2%, Sejek(Seediq) 3%, Cou 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 4tnhsvsmrk9p33pgfbr4ribrzwnqrtv Knbung 0 3881 85962 27649 2019-11-30T00:32:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Knbung == u sulit nu niyazu': 梵梵部落 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Knbung. u kasalumaluma’ nu Knbung sa, 128 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 377 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 339 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 38 ku tademaw, pakalatu 10%. 宜蘭縣大同鄉英士村 梵梵部落又稱英士部落。為宜蘭縣大同鄉鄉與桃園縣復興鄉界之地,轄內棲蘭神木區及明池森林遊樂區為全國頗具盛名之風景區。 清朝時期,梵梵係溪頭族群獵區,尚無人居住,當時泰雅族居住於梵梵對岸山腹,及其以西山區,建有巴墾、塔他罕、塔波三小社,因居梵梵山西南,故名梵梵。 === u siwkay nu niyazu' === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 83%, Pangcah(Amis) 2%, zumazuma 5%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=439 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 3hmpx5zhoag9tmi8m2qo7am29w2fti5 Kngungu 0 3882 85961 27675 2019-11-30T00:32:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kngungu == u sulit nu Hulam: 各姆姆部落 關於Klesan(南澳)群的遷徙傳說,在二百多年以前,賽考列克群和澤敖利群在發源地Pinsbkan時,由於人口日漸增多,生活空間日趨不足,部落領導人Meya Box命令部落四位強壯有能力的年輕人,Takun Bato、 Wasao Payas、Bato Naui和Me Bako,前往遠處找尋新住地。 當時Me Bako到達現今蘭陽溪上游(宜蘭大同鄉)的地方,而其他三人則找到日後南澳泰雅人定居的和平北溪與南澳南溪上游,這兩個地方因獵物豐富,且無人居住,適合族人遷移至此。 來到南澳山區的三人之中,Takun Bato和Wasao Payas先到庫莫瑤社,再移到Kngungu(各姆姆,位於金洋社下方)。Takun Bato與族人便分散定居於Kngungu(各姆姆部落)附近,日後成為金洋社人,他們是屬於賽考列克族群根哈艮亞群人。此外,根哈艮亞群人沿著相近的海拔高度,分別建立庫巴博、克魯模安、格勒亞賀、哈卡巴里斯及塔貝賴等部落。 == u siwkay nu niyazu’ == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kngungu. u kasalumaluma’ nu Kngungu sa, 97 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 351 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 332 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 19 ku tademaw, pakalatu 5%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Pangcah(Amis) 3%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku) atu Saysia(SaySiyat), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3ddd93k3s0kua4z3ezl12os0tcvtsln Knlibu 0 3883 85960 27700 2019-11-30T00:32:50Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Knlibu == u sulit nu Hulam: 克尼布部落 ===u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Knlibu. u kasalumaluma’ nu Knlibu sa, 326 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,044 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 648 ku tademaw, pakalatu 62%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 396 ku tademaw, pakalatu 38%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 52%, Pangcah(Amis) 4%, Tayan(Tayal) 3%, zumazuma 2%. ===u niyazu’ nu Taluku(Truku) === u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Tayan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 92brlwsmndlqcwxo94fhl6en4xy86on Kodic 0 3884 85959 27721 2019-11-30T00:32:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Kodic == u sulit nu Hulam: 立德部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kodic. u kasalumaluma’ nu Kodic sa, 77 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 208 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 173 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 35 ku tademaw, pakalatu 17%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Kevelan(Kebalan) 46%, Pangcah(Amis) 31%, Tayan(Tayal) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Rukai 1%, zumazuma 4%. === u Kevelan(Kebalan) a niyazu' === caay kaduut ku tademaw nu Kebalan, katukuh ayzasa, cacay a malebut sepat a lasubu ku tademaw, matineng musakamu ku kamu nu Taywan, matiengtu musakamu ku kamu nu Pangcah. u Kebalan a tademaw, naayawsa u Kaliwan hananay. u niyazu' nu Kebalan i tebal nu Sakizaya. u kapahay a cabay nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d30upfpx94hu68kfoje5yzw686vhj26 Kolado't 0 3885 27725 27724 2019-11-21T15:39:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kolado’t]] p45bwlgees0peg38pi7c88bpb20e2xj Kolado’t 0 3886 27766 27765 2019-11-21T15:39:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 40 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] Kolado’t u sulit nu Hulam: 樟原部落 == u siwkay nu niyazu == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Kolado’t. u kasalumaluma’ nu Kolado’t sa, 106 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 266 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 244 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 8%. nuayaway a ngangan nu Kolado't u "Kucilui". inu kalipunan, pasumad ku ngangan tu "Zhangyuan". itiniay a Kabalan a tademaw namakay Kalingku Fengpin siang Sinshe niyazu'. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 87%, Kevalan(Kebalan) 1%, zumazuma 4%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) atu Kabalan === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Kabalan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izaw ut ku Sakizaya a tademaw itini mueneng , katuud caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan === * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=122 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] 22i4stma9uphxwkk9gnaiqad9c18xr9 Kolinda Grabar-Kitarović 0 3887 127651 27779 2021-12-30T13:58:08Z НСНУ 1247 2020 wikitext text/x-wiki [[tangan:Kolinda Grabar-Kitarović Lisinski 2014.jpg|thumb|Kolinda Grabar-Kitarović|alt=Kolinda Grabar-Kitarović Lisinski 2014.jpg]] Kolinda Grabar-Kitarović 4 bulad 29 demiad, Kolinda Grabar-Kitarović, u misingkiway. 1968 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Croatia]] ayza sa ci Kolinda Grabar-Kitarović, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 2 bulad 19 demiad. Her presidential term ended on 18 February 2020. grqaioz9fcaxnb2104cbv122idwjq6c Komaw, Kumaw 0 3888 27798 27797 2019-11-21T15:39:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == komaw, kumaw == u sulit nu Hulam: 台灣五葉松 kumaw sa, u tabakiay a kilang, takalaw maka 15-25m. izaw tu ku tademaw paluma' ku kumaw, sapaazihay a kilang. uyniyan a kilang sa, u Taywanay a kilang. silima a papah mahiza ku zunem saca ceka. sisa u ngangan nu Hulam sa, lima-papah a kilang saca lima-zunem a kilang satu. == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |200-300m |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭(v) zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |15-25m, 株徑hekal nu kaway 1.2m |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |pinus morrisonicola hayata |- |u sapamat a ngangan |pineceae |- |u Amilika a ngangan |tawian pine, tawan white pine, taiwan short-leaf pine |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |komaw, kumaw |v |- |Pangcha |ma z |v |- |Tayan | | |- |Paywan |wug' nai |v |- |Yuwatan |tuhun |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |ziyuran |v |- |Rukay |lrenge |v |- |Cou |paasu vuvurung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 臺灣五針松(學名: Pinus morrisonicola Hayata)是松科松屬的植物,是臺灣的特有植物。分布於臺灣海拔300米至2300米的地區,一般生於針闊混交林中,目前已由人工引種栽培。有許多種品種,其中以南投縣埔里鎮五葉松樹型較為優美,常用於景觀造景。 Pinus morrisonicola(Taiwan white pine; Chinese: 台湾五针松; pinyin: taiwan wuzhensong; literally: "Taiwan five-needle pine"), is a species of conifer in the Pinaceae family. It is a large tree, up to 15–25 m (49–82 ft) high and 1.2 m (4 ft) in diameter. The trunk is often crooked. Needles are in bundles of five. Mature cones are large, to 10 cm (4 in) long and 4–5 cm (1.6–2.0 in) in diameter. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p74 [[kakuniza:nipaluma]] 3t94bach86s7g9an4s4rnv19v7pxjun Korea, north 0 3889 121407 121406 2021-08-16T12:26:51Z Sabak5388 17 /* kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of North Korea.svg|縮圖|'''Korea, north (北韓)''']] [[tangan:North Korea (orthographic projection).svg|縮圖|'''Korea, north (北韓)''']] '''Korea, north (北韓)''' == '''Korea, north (北韓)''' == u '''Korea, north (北韓)''' sa i labu nu Yaco, itiza i 40 00 N, 127 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 120,538 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 120,408 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 130 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 25,115,311. kakalukan umah sa 21.80%, kilakilangan umah sa 46%, zumaay henay umah sa 32.20%. Zaw-sen-min-cu-cu-i-zan-min-kung-he-kuw, sa butungen Zaw-san han pangangan, Da-han-min-kuw  atu Han-kan,Taiwan Be-han han nu mita pangangan, ya Japen Be-Zaw-sen han pangangaan, tatizen niza sa i wali nu iaya zuay Zaw-sen-pan-daw se-hay-cui a kanatal, i 1948 a mihecaan patizen. u tatengaay sapikuwan sa 12 a wang binhung km. u sapisakakaway sa Pinzang a daduse. ini a kanatal atu Da-han-min-kuw i 38 du balad tu a malaliyas. amisay i ya-le-cang, tu-mem-cang. a salaedan, i Cung-hah-zan-min-kung-he-kuw atu ueluws malalitin. (u kamu nu Hulam sa: 朝鮮民主主義人民共和國(朝鮮語:조선민주주의인민공화국/朝鮮民主主義人民共和國 Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk ?),簡稱朝鮮(조선/朝鮮),大韓民國、港台對其別稱為北韓(북한/北韓),日本對其別稱為北朝鮮(북조선/北朝鮮),是一個位於東亞朝鮮半島北半部的社會主義國家,於1948年9月9日成立。實際控制領土約12萬平方公里(約佔朝鮮半島總面積的55%),法定首都與最大都市為平壤。該國與大韓民國以三八線(南北韓非軍事區)分隔。北疆以鴨綠江、圖們江(南北韓稱豆滿江)為界,與中華人民共和國和俄羅斯接壤。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Pyongyang]]. == '''nadipa'an/likisu (歷史)''' == 1945 a mihecaan u sakatusa mangangayaw, ya Nipun mademec sa u U.S.A. ku mikuwanay tu i timulay a Pan-daw, i 1948 a mihecaan waluay a bulad sabaw lima a demiad muayaw sa patizan tu Da-han-min-kuw ceng-hu, nu Su-lanMin-zen-tin kuni kuwanay i amisay-pang-daw i siwaay a bulad siwaay a demiad, patizeng tu Zaw-sen-min-cu-cu-i-zan-min kun-he-kuw ceng-hu,1950 a mihecaan enengmay a bulad, mangangayaw tu ku Han-kuw, nu masakapuday a kanatal a hitay mipi’dap tu Han-kuw, palcaden tu Su-Lan atu caay kanamuhay mihantay tu Amilikaay a Cung-haw-zan-min-kung-he-kuw mipiedap tu amisay a Zaw-sen, sa zikuzan tu i 1953 a mihecaan pituay a bulad i tusa a sabaw pitu a demiad misulid tu kasatezep tu mangayaw. i timul, i amis, han satu i 38 tu salaedan sapipupu tu caay salais, katukuh ayza. (u kamu nu Hulm sa: 1945年日本二戰投降後,由美國接管的半島南部在1948年8月15日率先建立大韓民國政府,而由蘇聯民政廳控制的半島北部稍晚於9月9日建立朝鮮民主主義人民共和國政府。1950年6月,韓戰爆發。聯合國軍所支援的韓國,同蘇聯以及抗美援朝方針指導下的中華人民共和國所支援的北韓最終在1953年7月27日簽署停戰協定。南北韓雙方以新三八線為界保持半島「停戰」狀態至今。) Pe-hen-seng-ha ku sa i King-ze-zeng, King-zeng-ze cu-i u mizateng tu sehay cuiay a kanatal, izaw ku 120 mang a hitay, u sakalima katuuday nu hitay i kitakitay a kanatal. 2017 a mihecaan han sa izaw tu ku zau-ci-dan-daw-hey-dan-hul-seng 15 dan-daw-huy-dan mubahel a kawaw, 2018 mihecaan masatezep tu He nu pabalucu’ tu pangihaay. a sanaten cutuh nu key-zay patizeng, 2019 a mihecaan saayaway paheci ku Amilika izaw ku He a wuci ku Pe-han. (u kamu nu Hulam sa: 《北韓憲法》稱北韓是一個以金日成金正日主義為思想體系的社會主義國家,擁有約120萬軍力的現役部隊,是全球武裝部隊人數第五多的國家。2017年該國宣稱擁有有洲際彈道飛彈火星15彈道飛彈的投射能力,2018年宣布停止核計劃,集中進行經濟建設,2019年美國首次承認北韓擁有核武器。) nu saayaw a patizen tu kanatal sa,Pe-hen a key-zay sapalekal mabilil, nu sakauzip nu ze-min pitalakawen tu malakaputay a Hen-kuw. namalaliwasak ku Su-len sa,caay tu kayadah  tu makazumaay kalisiw maselep, cunusen aca nu i hekalay misawacu,caay kataneng ku kakaengen, u key-zay haymaw sa tu palekal. 2012 a mihecaan Kin-zen-eng cuked sa, kitus han nu i cibaay a zazan,kelecan tu pasahitayay a dama, mahizasa sa kapah satu ku key-zay. (u kamu nu Hulam sa: 在建國初期,北韓經濟發展較快,其國民生活水準一度高於同期的韓國。但自蘇聯解體以來,因外界援助的減少,加上天災等因素導致糧食短缺,經濟發展緩慢。2012年金正恩主政以來,由於採取部分市場化措施、減少對軍事的投入,經濟狀況有所改善。) === nipatizengan tu kanatal (建國) === 1945 mihecaan waluay a bulad sabaw-lima a demiad, mademec ku Nipun, masatezep tu sakatusaay ngangayaw nu kitakit. malasulit nu Ya-al-da a lubang nipisilsil, Zaw-sen-pan-daw u Amilika atu Su-lan kapulungan mikuwan sa, i 38 tu balad tu mawawada. i tiya mihecaan  waluay a bulad tusaay bataan izaw ku enem a demiad, i amisay ptizeng tu  pin-an-nan-daw Zen-mim-ceng-ze-wuy-yun-hay sapinanunuz a sing-ceng- ci-kuw. i 10 a bulad 10 a demiad, Zaw-san Kung-zan-dang Pe-zaw-sen mapatizeng, 11 a bulad 18 ademiad pazumaan tu Pe-zaw-sen-Kung-zan-dang, ci King-ze-zeng  makaala telung tu sakacacayay a su-ci. (u kamu nu Hulam sa: 1945年8月15日,日本投降,二戰結束。根據年初雅爾達會議的安排,朝鮮半島由美國與蘇聯共同代管,並在三八線劃地而治。同年8月26日,北方成立「平安南道人民政治委員會」作為臨時行政機構。10月10日,朝鮮共產黨北朝鮮分局成立,11月18日改名為「北朝鮮共產黨」,金日成當選為第一書記。) i 1946 mihecaan tusaay a bulad, i amisay patizen tu satalakaway a tungus  Pe-zaw-sen-zen-min-hey-i, tusaay a bulad izaw ku waluay a demiad patizeng tu Uwy-yen-cang King-ze-zeng Pe-zaw-sen sa nanunuzayZen-min-uwy-yen-hay malasatalakaway a sin-cen ci-kuan. i sabaw cacay a bulad tuluay a demiad, i amisay a kenis amin paina tu i kenisay azen-min-uwy-yen-hay a patademaway a piseng-kiw.1947 mihecaan tusaay a bulad sabaw pitu demiad patizeng aca tu satalakaway a ci ta tungusay Pe-zaw-sen satalakaway zen-min-uwy-yen-hey atu sa talakaway a seng-cen-ci-kuan Pe-zaw-sen-zen-min-uwy-yen-hey, itiya  malingatu tu nu lala a misumad. (u kamu nu Hulam sa: 1946年2月,北方設立國家最高權力機關「北朝鮮人民會議」,2月8日建立了以金日成為委員長的「北朝鮮臨時人民委員會」作為最高行政機關。11月3日,北方各道市舉行地方人民委員會代議員選舉。1947年2月17日成立了最高權力機關「北朝鮮最高人民委員會」和最高行政機關「北朝鮮人民委員會」,並開始土地改革。) 1948 a mihecaan sepaday a bulad tusa a badaan izaw ku siwaay a demiad, Pe-zaw-sen satalakaway a zen-min-hey-i maawas tu Zaw-sen-min-cu-cu-i-zen-min-kun-he-kuw seng-ha, i waluay a bulad 25 a demiad micuzuh tu sapisingkiw, a patahekal tu talakaway nu Zaw-sen Zen-min-hey-i a i-yen. ya mihecaan nu waluay 16 a demiad, Da-han-min-kuw saayaw sa malaheci, kilul sa i 9 bulad 9 a demiad, Zaw-sen-min-cu-cu-i zen-min-kun-he-kuw pangihaay a malaheci, ci King-ze-zeng ku misadapamay saayaway  nu Pe-han ney-ke sul-siang. i dawya Zaw-sen-pan-daw tusaay a ceng-cyng masahantay malaada sa. i 12 a bulad, Su-lan a hitay miales mileyas tu amisay a pan-daw. 1949 a mihecaan 6 a bulad 28 a demiad Zaw-sen malaheci ( cu-kuw-tung-i-min-cu-cu-i-zan-seng), u tatengaay sa malasatalakaway zen-min-hey-i nu labuay a zan-dang-leng-mung, simawan ku i-hey 100% a i-si. (u kamu nu Hulam sa: 1948年4月29日「北朝鮮最高人民會議」通過了《朝鮮民主主義人民共和國憲法》,並在8月25日舉行普選,產生朝鮮最高人民會議議員。同年8月15日,大韓民國率先正式成立,緊接著9月9日,朝鮮民主主義人民共和國也宣布成立,金日成出任首任北韓內閣首相。此時,朝鮮半島兩個政權對峙的局面正式誕生。12月,蘇聯軍隊撤出半島北部。1949年6月28日朝鮮成立「祖國統一民主主義戰線」,實際上成為最高人民會議內部的政黨聯盟,控制了議會百分之百的議席。) =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 15 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Kim Jong-un]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 5 bulad 9 demiad. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-北韓:https://zh.wikipedia.org/wiki/朝鲜民主主义人民共和国 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] fcfauqfvzyuy5q4zua3tsykavd70vmj Korea, south 0 3890 121389 121388 2021-08-15T11:09:44Z Sabak5388 17 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of South Korea.svg|縮圖|'''Korea, south (南韓, Nan-Han)''']] [[tangan:Republic of Korea (orthographic projection).svg|縮圖|'''Korea, south (南韓, Nan-Han)''']] '''Korea, south (南韓, Nan-Han)''' == '''Korea, south (南韓, Nan-Han)''' == u '''Korea, south (南韓, Nan-Han)''' sa i labu nu Yaco, itiza i 37 00 N, 127 30 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 99,720 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 96,920 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 2,800 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 50,924,172. [[kakalukan umah]] sa 18.10%, [[kilakilangan umah]] sa 63.90%, zumaay henay umah sa 18%. Da-Han-Min-Kwo, taneng tu Han-kwo han pangangan, atu Nan-Han han pangangan, i waliay-Asiya Caw-seng-band-daw nu timulay a Kung-He-Ce Kwo, u kahenulan a tukay u Sual. u lala’ nu Han-kwo tuluan tatuzu’an i bayu, i etip-timul sa u Sihay, wali-timul lingig Da-Han Hay-Sea, i walian  lingig tu Han-Kwo Dung-Hay, i amisan silahad tu 38 san, milingig tu Caw-sen mincu cu-i zen-min kung-he-kwo, ahebal nu lala’ pulung han 10 emang Ping-hun kung-li, hadiya nu Han-kwoay 45% kahebal nu lala’. u tademaw sa, u 5170 a emang katuud. (u kamu nu Hulam sa: 大韓民國(韓語:대한민국/大韓民國 Daehan Minguk),簡稱韓國(한국/韓國 Hanguk),亦稱南韓,是位於東亞朝鮮半島南部的共和制國家,首都為首爾。韓國國土三面環海,西南瀕臨韓國西海(黃海),東南緊接大韓海峽(朝鮮海峽),東邊是韓國東海(日本海),北面隔著三八線(朝韓非軍事區),與朝鮮民主主義人民共和國相臨,總面積約10萬平方公里(約佔韓半島總面積45%),人口5170萬。) ==tapang tusu nu kanatal (首都)== u tapang tusu nu kanatal sa u Seoul ([[:zh:首爾|首爾]]). DaHan-minKwo hansa ku kamu a tatatayay kami nu panganganan, u Han-Kwo, na maka i sumamaday a san-han kina ngangan, ya Caw-Sen-Min-cu-cu-i-zan-min-Kung-he-Kwo, u Bey-han han pangangan, ya Caw-Sen-Min-Cu-Cu-i-Zen-Min-Kung-He-Kwo heni sa misakamu, ami ku cacayay a kanatal pangangan, heni sa Caw-Sen kami, u Da-Han-Min-Kwo pangangaan han Nan-Caw-San a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 大韓民國聲稱其為朝鮮半島唯一合法政權,自稱「韓國」(한국/韓國),得名於古代的三韓,而將朝鮮民主主義人民共和國稱做「北韓」(북한/北韓);朝鮮民主主義人民共和國亦聲稱其為朝鮮半島唯一合法的政權,自稱「朝鮮」(조선/朝鮮),而將大韓民國稱為「南朝鮮」(남조선/南朝鮮)。) =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 15 bulad 8 demiad. San a kanatal. == '''lekisi (歷史)''' == === Nan Bea Han ayaw nu laliyas (南北韓分治前) === nu malusulit, matenes tu i sumamad izaw tu ku tademaw i Caw-San band-daw muengen. Pinzan Sanuyenceng he-u-li tu nazikuzan, Zun-cin-nan-daw kung-zu Se-Zang-Li atu Ma-Yan a nazikuzan, Zun-cin-be-daw Sam-se-li atu bu-ten-li a nazikuzan izaw tu ku azihay namaka Ciw-se-ci a ziday i Caw-san-band-daw,i timul atu i amis izaw ku tademaw itiza mauzip. i Caw-san-band-daw a likisi saayaway ci kuliay a kanatal sa ci Ku-caw-san. (u kamu nu Hulam sa: 根據考古所得,早在遠古時期朝鮮半島就已有原始人類居住。平壤祥原郡黑隅里遺址、忠清南道公州石壯里和馬岩里遺址、忠清北道上詩里和浦田裡遺址相繼發現表明舊石器時代朝鮮半島南北部都有人類生息。朝鮮半島歷史最初的奴隸制國家是古朝鮮。) Caw-San a ngangaan azih sa i Zun-kwoay katelang a cudad:sanhaycin haynecin, i labu nu Dun-Hay, i kalimucu nu Be-Hay, u Caw-San pangangaan a kitakit. San-su-da-zuam heni sa zaw-ze-sing-min a imi. ku sumamaday a Zaw-san mapatizen i tan-cin Zaw-san atu Ci-ze Zaw-san tusaay ku kamu. nu maka nusulitan nu Ci-zeZaw-san patelatay, mi sapaazih a saplekal caay kataneng atu i timul i amis min-cu-cu-i tu papisatiidan.nu maka Ci-ze Zaw-San a kamu paculian nu mabaladay. (u kamu nu Hulam sa: 「朝鮮」一詞最早見於中國古籍《山海經·海內經》:「東海之內,北海之隅,有國名朝鮮」。《尚書大傳》對其含義的解釋為「朝日鮮明」。對於古朝鮮的建國存在檀君朝鮮和箕子朝鮮兩種說法。由於文獻中箕子朝鮮內容的矛盾,加之考古發現的不足和南北韓民族主義因素等原因,箕子朝鮮的說法已被南北韓主流所否定。) izaw ku maheniay pizateng hansa u Ci-ze Zaw-san nu Han-se-cinay a Han-zen Hulam, a nu caay sa u nu zikuz a teluc pasaHulamay ku balucu’ nu tulik nu heni. i kung-yen 194 mihecaan nu ayaw, ci Wey-mam mihaka tu amibelin tu Ku-zaw-san mala sakakaay ciniza, tulisen niza ku ngangaan nu K-zaw-san, i Wey-man Zaw-san han. kun-yen nu ayaway 108 a mihecaan, ya W-mamZaw-san sakalawpes nu Si-han. (u kamu nu Hulam sa: 有人甚至認為箕子朝鮮是漢四郡時期的漢人或是後世慕華者編造出來的。公元前194年,衛滿發動政變推翻古朝鮮准王即位,但繼續沿用古朝鮮的國號,史「衛滿朝鮮」。公元前108年,衛滿朝鮮被西漢所滅。) katukuh tu i 4 se-ci nu zikuzan,Kaw-ku-li i Ya-li-cyang mapacakep tu, maka amisay  a niyacu’, kanatal sa cacay han mikuwan, sakalawpes tu Han-se-cin. itip-timul, Bay-ci sakalawpes tu Ma-Han 54 Kwo. i waliay-timul ci Cen-han 12ay a kanatal u Sin-luw. Zaw-san-ban-daw izaw ku Kaw-kuw-li, Sin-luw, Bay-ci tuluay a kanatal, i likisi San-kuw-se-tay. (u kamu nu Hulam sa: 進入四世紀以後,高句麗在鴨綠江流域興起,統一北部的各部落國家及滅亡漢四郡。在西南部,百濟滅馬韓54國。東南部的辰韓也由12國合併為新羅。朝鮮半島形成高句麗、新羅、百濟三國鼎立時期,史稱「三國時代」。) i kung-yen7 se-ci ya Sen-luw macabay tu Tan-zaw palawpes tu Bay-ci, atu Kaw-ku-li. 676 a mihecaan Sin-luw atu Tan-zaw palcawaw nu zikuzan sa, u Sin-luw ku mikuwanay tu Zaw-sen-ban-daw Tatung-cyang nu timul. Tatung-cyaang nu amisan a Kaw-kuw-li  makuwan nu Tan-zaw Behay kanatal mamicaluk. i 10 se-ci nu ayawan, pasacacayay a Sin-luw mapela tu tuluay a kanatal, ciho-Kaw-li, ho-Bay-ci, Sin-luw. (u kamu nu Hulam sa: 公元7世紀新羅聯合唐朝先後滅百濟和高句麗。676年羅唐戰爭後,新羅統一朝鮮半島大同江以南。大同江以北的高句麗故地被唐朝渤海國等繼承。十世紀初,統一新羅分裂成為後三國(後高句麗、後百濟、新羅)。) Kun-yen 918 mihecaan, u Kaw-Li ta-cyang ci Uwan-ceng masalawpesan ku Hau-San-kuw, ci Kaw-Li ku pangangaan. (Kaw-Li se-tay Alabul a sanzan-nu mietanay a tademaw) pahusu sa katukuh i uozu kitakit, manay izaw ku Koreya, Corea a kamu Kaw-Li. (u kamu nu Hulam sa: 918年,高句麗大將王建統一後三國,改國號「高麗」(高麗時代阿拉伯商人將此名稱傳播到歐洲世界,英語或者歐洲語中「Korea」(Corea)的語源就是「高麗」)。) i 1392 a mihecaan u Kaw-Li a ta-cyang ci Li-Teng-Key mihaka tu Kaw-Li mabelin niza sumaden tu Yen-ceng-kuw, i likisian Zaw-San-wang-zaw. ya Wang-zaw i zulu-cyaw a sapikuwan tu kanatal, lu-cyaw mikuday tu Budaay mala sakapahay a pikuwan tu kanatal. Se-cung-tay-wan han, u key-zay, lalangaw, nu hitayay gaga, sapalekal amin. mabulah ku yen-wen i labuay nu kanatal matineng tu lalangaw ku tademaw. (u kamu nu Hulam sa: 1392年,高麗大將李成桂推翻高麗政權改元建國,史稱「朝鮮王朝」。朝鮮王朝以儒教治國,儒家思想取代佛教成為國家統治理念。世宗大王時期,王朝經濟、文化、軍事、科技等各方面都得到長足發展。諺文的發明也為國內平民的文化普及提供了條件。) i zikuzan nu 16 seci atu ayaway nu17seci,Zaw-san-wang-zaw mangayaw nu Hu-Cing atu Wel ,manay lekecen mupupu tu kanatal.19 seci malingatu tu tasasa. 11876 mihecaan,Min-ze-uy-sing izekuzan ku Nipun, micangzay tu nu sihungay a baluhay  a uci,pacici han ku Zaw-sena misulit tu cyang-hua-daw-tiaw-ye, maala nu Nipun kapah sakusa i Zaw-sen-band-daway a minatu, linsezapancen, mawyi a tadungus. (u kamu nu Hulam sa: 16世紀末和17世紀初,朝鮮王朝由於遭到後金和倭的攻擊而採取閉關鎖國的政策。19世紀後開始日益衰落。1876年,明治維新後的日本,依靠西方先進武器迫使朝鮮簽訂《江華島條約》,取得自由勘測朝鮮半島海口、領事裁判權、貿易等權利。) === malaliyasay tu timul, amis (南北分治後) === nipahezek nu sakatusaay ngayaw nu kitakit i 1945 mihecaan i waluay a bulad a  asa, malusulit nuYalda lubang pisilsilan, nu midebung nu Nipun i Zaw-sen sa u Sulan atu U.S.A. kapulungan mikuwan,Su-Lang sumanahay a hetay atu  U.S.Aa hetay u Pey-balattu38tuay sapiliyas malatusa tu,timul atu amis a  Zaw-san madebung tu nu tusaay akanatal. hezasa sa  ya pan-daw pelaan tu nu mitebungay. (u kamu nu Hulam sa: 1945年8月,第二次世界大戰結束後,根據年初雅爾達會議的安排,原日占朝鮮由蘇聯和美國共同代管,蘇聯紅軍和美軍以北緯38度線為界分別進駐朝鮮北部和南部。此後朝鮮半島先後被劃分為南北兩塊勢力範圍) i amsay sa u Su-lan nu hetay ku mikuwanay, i temulay sa u  U.S.A. nu hetay ku mikuwanay. tukuh i 1948 miheca sacacay cacay sa mi sateked. nu amisay Zaw-sen-min-cu-cu-i-zen-min-Kun-he-kuw, i timulan sa  Da-han-min-kuw han pangangan.i1950 miheca enemay nu bulat tusaay abataan izaw ku lima ademiad, mapalcaw tu ku Han-kuw. na caay pikabu micumud Su-len atu Dun-uway a kanatal, sisa idawya u U,S.A. liliden a makapuday a kanatal paina mihaka paayaway tu Han-kuw, ya makapuday a kanatal ahitay,atu mihantayay tu Amilikaay Cung-Hal-zan-min-kung-he-kuw tuni paayaway tu Zaw-sen i zikuzan sa misulit tu a caay tu kangangayaw i 1953 mihecaan pituay a bulad tusaay bataan izaw tu pitu a temiadan. sisa Zaw-sen-pang-daw i 38tu balattu lilis han mapela tu tusaay a kanatal. (u kamu nu Hulam saa: 由蘇聯軍事政府管理的北部以及美軍政廳統治的南部,兩者在1948年後分別獨立為「朝鮮民主主義人民共和國」及「大韓民國」。1950年6月25日,韓戰爆發。因蘇聯等東歐共產主義國家缺席,導致當時美國等主導的聯合國投票發動聯合國軍支援韓國。聯合國軍支援的韓國同蘇聯和抗美援朝方針指導下的中華人民共和國支援的朝鮮最終在1953年7月27日簽署停戰協定。朝鮮半島沿三十八度線非軍事區劃分為兩個國家。) == '''pala' (地理)''' == Han-kuw i wali-amisan nu Ya-zu, i timulan nu Zaw-sen -pan-daw, musuayaw tu tuluay tatuzu’an a bayu, i amis sa malalitin tu Zaw-sen,i dip sa Cung-kuw si laad tu Si-hay nu Han-kuw masasuazih tu.i walian atu wali-timulay mulaad tu Nipung a malabelaway a kanatal, ahebal nu lala tu 10 wang ping-huang kung-li, makaalatu 45% kaahebal nu pand-daw. (u kamu nu Hulam sa: 韓國地處東北亞的朝鮮半島南段,三面環海,北部與朝鮮接壤,西與中國隔著韓國西海(黃海)相望,東部和東南部與日本隔著韓國東海(日本海)相鄰,面積約10萬平方公里,約占半島面積的45%) u pala’ nu Han-Kuw talakaw ku amisay isasaay ku timulay, talakaw ku waliay isasaay ku tipay, i labuay 60% ku buyubuyu’an. nu makaamis sa Hang-Lung buyu telek sa tu sadipasan nu waliay a Tay-bay-sanmay sa tanayuay a buyu’ nu Han-Kuw, 500km katanayu, palecad han makabayu  1000mi katalakaw, mala Pan-daway a kulul.micabiyas ku layin nu Dung-Hay  mabuhaw, mangay i waliay nu Tay-bay-san u dangkay atu ungcung a subal, i tip atu timul sulsul hennay, mala enal micapiay  ku yadahay tusubal atu minatu. (u kamu nu Hulam sa: 韓國地勢北高南低,東高西低,其中三分之二是山地。北起黃龍山縱貫東海岸的太白山脈是韓國最長的山脈,全長約500公里,平均海拔1000米,構成韓半島南部的脊樑。由於東海波濤的侵蝕,太白山脈東坡是懸崖峭壁和岩石小島,西坡和南部較緩,形成平原和許多近海島嶼和小港灣。 i amisay nu Tay-bay-san a Siya-sen sa talakaway nu waliay nu Han-kuw a buyu’,1708 mi katalakaw, i pabaway nu buyu’ sa mihecaan izaw  ku lima, enem a bulad mapatahepu nu kuli azihan sanglac tu a ci ngangan, Tay-bay-san-may nu teban ila ku limaay a buyu’ masasengi azihan katalakaw pangangan han tu Wu-tay-san, u satalakaway Huy-lu-hung, 1563 mi katalakaw. (u kamu nu Hulam sa: 位於太白山脈北部的雪岳山是韓國東部山地的最高峰,高達1708米,因山頂一年有五六個月被白雪覆蓋而得名。太白山脈中部聳立著五座相似的高峰被稱為五台山,最高峰飛盧峰海拔1563米。) Tay-bay-san-may pasatip-timul mabayacay a buyu’, SiyawBay-san-may, 350 km katanaya, izaw ku Ze-i-san 1915 mi, Su-li-san 1058 mi, De-ye-san 1614 mi, Ca-ye-san 1430 mi  ahenawlan a buyu’. namaka i Wu-tay-san malingatu pasayda i tip-timul bayac han katukuh i cung-cing-nan-daw a buyu’ sa Ze-lin-san-may  220 km katanaya. i tebanay nu Ci-zuw-daw a Han-nu-san u satalakaway nu Han-kuw a buyu’,1950 mi hatila katalakaw. u Han-nu-san, Cing-kang-san, Ze-i-san nu Dituay a buyu’. (u kamu nu Hulam sa: 太白山脈向西南延伸的部分被稱作小白山脈,長約350公里,主要山峰有智異山(1915米)、俗離山(1058米)、德裕山(1614米)、伽倻山(1430米)等。以五台山為始點向西南延伸到忠清南道的山脈是車嶺山脈,長約220公里。位於濟州島中部的漢拏山是韓國的最高峰,海拔1950米。漢拏山與金剛山和智異山被稱為三大神山。) =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Moon Jae-in]] (Wuen Cay Ying 文在寅), 1953 a mihca 1 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Korea, south (南韓, Nan-Han) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 5 bulad 10 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu South Korea (南韓) ayza sa ci [[Kim Boo-kyum]] (金富谦), micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 5 bulad 14 demiad. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] dkd8le46enrsy3m7qhvopbxegtq2t1q Kosovo 0 3891 121344 121343 2021-08-14T13:14:19Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Kosovo.svg|thumb|u hata nu '''Kosovo (科索沃)'''|alt=Flag of Kosovo.svg]] '''Kosovo (科索沃)''' == '''Kosovo (科索沃)''' == u '''Kosovo (科索沃)''' sa i labu nu O-cuo, itiza i 42 35 N, 21 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 10,887 sq km u ahebal nu lala'ay sa 10,887 sq km, u ahebal nu nanumay sa 0 sq km hamin nu tademaw sa 1,883,018. kakalukan umah sa 52.80%, kilakilangan umah sa 41.70%, zumaay henay umah sa 5.50%. Ke-sul-ual-kung-he-kuw,Ke-sul-wal han nu mita pangangan, u tatuungusan nu heni izaw tu ku mingayaway,cacy kayadah paheciay tu tungus a kanatal, i o-cu wali-timulan a Pa-al-kan-daw, i 2008 a mihecaan sakakusa pangihaay  miteked. ya Say-al-wi-ya a kanatal paheci tu nu mipaina’an nu binawlang a ceng-hu sa, u papahecian nu heni  i tasa u tusaay Ke-sul-wal atuMa-tul-si-ya a kenis. (u kamu nu Hulam sa: 科索沃共和國(阿爾巴尼亞語:Republika e Kosovës;塞爾維亞語:Република Косово,轉寫:Republika Kosovo),簡稱科索沃,是一個主權爭端地區及有限承認國家,位於歐洲東南部巴爾幹半島,於2008年單方面宣布獨立。塞爾維亞雖然承認其民選政府,但只承認該地區為塞爾維亞的兩個自治省之一(科索沃和梅托希亞自治省)。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Pristina]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 17 bulad 2 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Hashim Thaçi]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 4 bulad 7 demiad. == '''likisi (歷史)''' == maka i 1999 a mihecaan Ke-sul-wal tu kalepacaw masatezep, Ke-sul-wal i pangangan tada’ sa u nu Say-al-wi-yaay a kenis, u tatengaay sa u nu masakapuday a kanatal papikuwang tu Sa-al-wi-yaan. makamasakaputay a kanatalay a Ke-sul-wal nanunuz tu sing-ceng-dang-ci-te-pay-tung a mananunuz mi kuwang.1990 a mihecaan katukuh i 1999 a mihecaan, i tiyaay a tademaw A-l-pa-ni-ya-zen tu Ke-sul-wal kapatu mipangangan tu Ke-sul-wal-kung-he-kuw, na idawya sa caay kayA- l-pa-ni-ya a kanatal ku paheciay tu Ke-sul-wal. (u kamu nu Hulam sa: 自1999年的科索沃戰爭結束以來,科索沃僅在名義上為塞爾維亞的一部分,實際上則是聯合國的託管地,由聯合國科索沃臨時行政當局特派團臨時管治。1990年至1999年間,該地阿爾巴尼亞族人也將科索沃稱為「科索沃共和國」,但當時該國僅有阿爾巴尼亞一國承認。) izaw ku bungday nu Ke-sul-wal caay han kalaheci, ya A-l-pa-ni-ya a binacadan mitungus maydih a miteket sa, u Say-al-wi-ya milunguc tu lala’ nu kanatal a caay kapica sa. manay u malacabayay i 2006 a mihecaan 2 a bulad 20 a demiad malingatu matatengil tu bungday nu Ke-sul-wal. macaliway tu tusaay a mihecaan ku sapisasakamuan a mitapal, i 2008 a mihecaan 2 bulad 17 a demiad maawas tu miteket, pangihaay tu miliyasay tu Say-al-wi-ya, katukuh ayza izaw ku 93 a kanatal  nu masakapuday a paheci. (u kamu nu Hulam sa: 科索沃問題一直懸而未決,阿族堅持要求獨立,但塞方要求保證塞爾維亞領土完整。各方已於2006年2月20日起就科索沃問題展開談判。經過兩年的談判與周旋,科索沃於2008年2月17日通過獨立宣言,宣布脫離塞爾維亞,現時獲得了93個聯合國會員國的承認。) Sal-al-wi-ya a ceng-hu pangiha’ay a caay piales tu Ke-sul-wal a tungus, pisiludi a sapidemec tu Ke-sul-wal han sa mihusyu a caay katena’ tu sapiteket nu Ke-sul-wal, 2010 a mihecaan 7 a bulad, 22 a demiad, han sa kay Kuw-ci-ha-yen miales tu Sal-al-wei-ya a kanatal pangiha’ay a miteket, caay pihanday tu Kuw-ci-ha. (u kamu nu Hulam sa:塞爾維亞政府已經宣布絕不放棄科索沃的主權,準備採取多項制裁措施,但保證絕不使用武力阻止科索沃的獨立。2010年7月22日,國際法院指科索沃宣布脫離塞爾維亞獨立,並不違反國際法。) === i yeban a si-ci (中世紀) === Ke-sul-wal i ayaway u I-li-li-ya atu Se-le-s-zen a kenis, zekuzan i cacayay a se-ci sa malaLul-ma-di-kuw a ngatuan. nu zekuzan Kung-yen 6 se-ci, i ayaw nu 7 a se-ci sa, Ku-se-la-hu-zen malingatu tu makai amis mabulaw tayza i Ke-sul-wal.pasayda i timul pacumud tu tademaw katukuh i ayzaay a Al-pa-ni-ya, Si-la a kenis. (u kamu nu Hulam sa: 科索沃古為伊利裡亞人和色雷斯人地區,後來在公元一世紀成為羅馬帝國的一部分。公元6世紀末、7世紀初時,古斯拉夫人開始從北方向該地遷徙,並向南滲透到今阿爾巴尼亞、希臘等地區(阿希兩國都不是斯拉夫國家,也就說斯拉夫人後來由於民族遷徙、融合等原因,地盤又有所退縮)。) u lalangawan nu Al-pa-ni-ya caay kasapingan, ayzaay han sa ya Al-pa-ni-ya a binacadan namakai Ku-i-li-le-ya a binacadan a laylay saan, u micekiw tu likisi nu Al-pa-ni-ya a tademaw han sa ku kamu u AI-li-li-ya a binacadan, i ayaw 6 a se-ci sa mabahbahay nu Se-la-hu-zen a binacadan nu mabulaw tu i Al-pa-ni-yaay a kenis, izaw ku makai kenisay angangaan nu patahekalay i sumamad. na tiza ku Al-pa-ni-ya matenes tu mueneng i tiza. nu makai  Pay-zan-ting-di-kuw a laylayan i 1043 a mihecaan izaw aca ku Al-pa-ni-ya binacadan nu papikalisiwan a hitay katukuh i tebanay nu Al-pa-ni-ya, i dawya sa ya Say-al-we-ya nu ci punuay han sa, ya Al-pa-ni-ya binacadan na makai cung-dung matatulesay atu o-zu u mabadacay a Kaw-ca-sul a buyubuyu’an. (u kamu nu Hulam sa: 阿爾巴尼亞族的起源則比較不確定,現在一般認為阿族是古伊利裡亞人的後裔,阿爾巴尼亞歷史學家稱伊裡利亞人早在6世紀時就被斯拉夫人的遷徙浪潮驅趕到今阿爾巴尼亞等地,並以該地區的一些地名的淵源為證,認為阿族長期在該地居住,但拜占庭帝國史料表明在1043年才有「阿爾巴尼亞族」僱傭兵抵達今阿國中部,同時也有塞爾維亞學者稱阿族來自遠在中東與歐洲交界處的高加索山脈。) idawyaay a Ke-sul-wel i Pay-zan-ting-di-kuw a sapikuwanay atu Se-la-hu mabulaway a kenisay salaliting. ayaw nu 1014 a mihecaan ya Ke-sul-wal u Baw-cia-li-ya ku misimaway, idawya a mihecaan ya Ke-sul-wul muliyaw aca micumud i Pay-can-tin papisikul.12 a se-ci nu zikuzan tukuh sa i 1216 a mihecaan, namakai amisay a Ke-sul-wal Ni-man-ya-wan-zaw kalepacawan ku Ke-sul-wal. (u kamu nu Hulam sa: 當時的科索沃位於拜占庭帝國控制範圍和斯拉夫移民地區的交匯處。1014年前科索沃由保加利亞人所控制,該年科索沃重新並入拜占庭。12世紀末至1216年,科索沃以北的尼曼雅王朝兼併了科索沃。) ya Ni-man-ya-wan-caw u ayzaay a Say-al-wey-ya na ayaway a ngangaan, sacaayay a kenis nu Ni-man-ya-wan-caw sakakuwanay tu ceng-ze, key-zay a kahenulan a kenis, ya Wan-caw a mabulawan atayza i Bu-li-s-ti-na a kahenulan a tusi. sakabuwak nu Ni-man-ya-wan-caw a binacadan pabaliway henay ku micekiway tu likisiay. Say-al-wi-ya nu sitangahay a micikiw han sa ya Ke-sul-wal i dawya sa u S-la-hu-zen ku mikuwanay, nu Al-pa-ni-ya a micikiway sa u babalaki nu Al-pa-ni-ya a binacadan ku i tizaay a mauzip. (u kamu nu Hulam sa: 尼曼雅王朝為現在塞爾維亞的前身,科索沃當時為尼曼雅王朝的政治、經濟中心,該王朝一度定都普里斯提納。但尼曼雅王朝的民族構成則為現在歷史學家頗有爭論的問題,塞族學者認為該地當時主要是斯拉夫人,但阿族學者則認為當時科索沃的先住民為阿族人。) === E-tu-man-ti-kwo a demiadan(鄂圖曼帝國時期) === i tepan nu 14 se-ci, mahuming tu Ni-man-wan-caw, i dawya mi debung tu ku E-tu-man-di-kuw, 1389 a mihecaan Ke-sul-wal malpacaw mademec ku Sal-al-we-ya a tademaw, i zikuzan sa Ke-sul-wal haymaw sa tu mala E-tu-man-di-kuw a cacay a kenis. (u kamu nu Hulam sa: 14世紀中葉,尼曼雅王朝衰弱,同時鄂圖曼帝國開始入侵,並於1389年的科索沃戰役中擊潰塞爾維亞人(實際該戰役的結果現在尚有爭議)。之後科索沃漸漸成為鄂圖曼帝國的一部分。) malakenis nu E-tu -man-di-kuw nu ayaw, yadah ku i Ke-sul-walay a Al-pa-ni-ya a tademaw musingku tu Ten-cu-ceaw. i Tu-al-ci mikuwan sa, yadah ku tademaw a milaliw tu baeked sapadansu tu maka nu kiwkayay a kalisiw, miliyas tu kilisi tu a singku, misingku tu I-s-lan-ceaw. izaw ku micikiw nu Say-al-wey-ya han sa nu mahiniay namakai mabulaway a Al-pa-ni-ya a tademaw, Al-pa-ni-ya a binacadan culal satu i Ke-sul-wal a kenis, izaw aca ku misakamuay idawya sa i Ma-tul-si-ya a kenis izaw tu ku Al-pa-ni-ya a binacadan mueneng i tiza. (u kamu nu Hulam sa: 被鄂圖曼帝國吞併前,許多科索沃阿爾巴尼亞人都信仰天主教。在土耳其人的統治之下,很多民眾為逃避當局向基督徒徵收的額外稅負而改信了伊斯蘭教。一部分塞爾維亞學者認為這些都是從阿爾巴尼亞遷來的移民,阿爾巴尼亞族人漸漸在科索沃的部分地區出現,但也有學者認為當時在梅托希亞地區已經有阿爾巴尼亞族人居住。) == '''misateked tu ku ke-so-wal (科索沃獨立事件)''' == idawyaay a cung-li nu Ke-sul-wal Ha-sin-ta-ki, i 2008 a mihecaan pangiha’ sa tatenga’ tu musateked ku Ke-sul-wal, i ihey pasaupu milubang tu cidekay a heyi, u i-yen ku painaay maawas tu ku sapateked,namaka sasaay nu tademaw a balucu’, mala teked, u datungus, u min-cuay a kanadal. (u kamu nu Hulam sa: 時任科索沃總理的哈辛·塔奇於2008年2月17日宣布科索沃正式從塞爾維亞宣稱的科索沃自治省獨立。在議會召開特別會議,由議員投票通過科索沃獨立,按照人民意願,成為「一個獨立、有主權和民主的國家」。) u sapilubang a kawaw makatelibi mihusu, pasakung-yun pangiha’ tu teked, ya I-cang Ke-la-s-ni-ci pangiha’ay teked tu, ya i-yen tangsul sa tu paini panutekay tu baybay atu bacu nu kanatal. u baybay nu kanatal sa kulit tu i Ke-sul-wal nu masulit tu lala’, cunusen tu nuo-mem a baybay palecad han u sumilaway ku kulit, atu enemay a binacadanay a enem ku lima’ay a bunel, mahiza u tatalaayaw nu Ke-sul-wal ku o-men, ya Bu-li-s-ti-na mala nuKe-sul-wal sakahenawlan a tuse. (u kamu nu Hulam sa: 會議過程由電視直播,隨官員宣讀獨立宣言,議長克拉斯尼奇(Jakup Krasniqi)宣布獨立,之後議員還隨即投票決定國旗和國徽。國旗勾勒出科索沃在地圖上的整個領土輪廓,配以跟歐盟旗幟一樣的藍底色,以及代表科索沃6個民族的6顆5角星,象徵歐盟是科索沃的未來,而普里斯提納成為科索沃首都。) Al-pa-ni-ya atu Ke-sul-wal kuan-yun u teked nu Ke-sul-wal mahizaay patizeng tu Al-pa-ni-ya a kanatal sakahenulan a dankay, tatusaay malecad ku misausian a malaAl-pa-ni-ya-kun-he-kul. nu Say-al-wey-ya kun-hun atu Ke-sul-wal palita sa nu Sal-al-wey-ya a tademaw masaupuay i amis nu Ke-sul-wal atu Al-pa-ni-ya a tademaw katuud ku tademaw muenenay i Pu-le-se-wal-san-ku malaliyun tu lala, mahiniay a kawaw paayaway nu Amilika. (u kamu nu Hulam sa: 阿爾巴尼亞和科索沃官員都把科索沃獨立看作建立統一的阿爾巴尼亞人國家的重要步驟,雙方一致謀求統一科索沃到阿爾巴尼亞共和國。塞爾維亞官方與科索沃方面均提出將塞爾維亞人聚居的北科索沃與阿爾巴尼亞人居多的普雷舍沃山谷進行「領土交換」,獲得美國等國支持。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *科索沃:https://zh.wikipedia.org/wiki/科索沃 [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] oogb6cwwdm1udc1n9st0g16iv1psc3g Koyo 0 3892 85956 27878 2019-11-30T00:26:14Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Koyo == u sulit nu Hulam: 溫泉部落 ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Koyo. u kasalumaluma’ nu Koyo sa, 424 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 976 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 283 ku tademaw, pakalatu 29%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 693 ku tademaw, pakalatu 71%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 20%, Sakizaya 1%, Taluku(Truku) 3%, Tayan(Tayal) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) Tayan(Tayal) atu Yuwantan(Bunun) katuud ku Hulalm intini mueneng. zumasatu izawtu ku Hulam itini mueneng. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay i Maibul niyazu' tayni mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 1u6b5qxl1te3nnz372gsxhvn8etox8d Ksunu’ 0 3893 118881 118880 2021-07-07T13:23:45Z WikiEditor50 1702 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Ksunu’ == u sulit nu Hulam: 嘎色鬧部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ksunu'. u kasalumaluma’ nu Ksunu' sa, 71 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 245 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 231 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan (Tayal) 89%, Pangcha (Amis) 1%, Yuwantan (Bunun) 2%, Paywan (Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan (Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan (Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah (Amis), u Yuwatan (Bunun), u Taluku (Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. ==u cidekay nu Taywan Incumin== {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha (Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). === tademaw nu Yincumin , pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |207,940 |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |101,780 |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |106,160 |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] lerrd75ngsx8k9ozpkdi150bjw6safg Ku shu shu 0 3894 119230 85954 2021-07-12T08:49:34Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki ==Ku shu shu== u sulit nu Hulam: 和平部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ku shu shu. u kasalumaluma’ nu Ku shu shu sa, 67 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 141 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 116 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 18%. 和平部落,有百年以上歷史的部落 。台東縣鹿野鄉鹿野村 舊稱為擺那擺或是擺仔擺社,為阿美族 parayapai 的譯音,意思為「雙手交換東西的動作」。昔日此地阿美族以狩獵為主要生活,在海岸山脈狩獵,常與馬蘭阿美、北絲鬮社卑南人相遇,並交換東西以物易物,故以此名稱之。據文獻記載,此地阿美族是清朝時期,由恆春阿美北遷所形成的聚落,還有當地耆老指出,原來是遷遷到馬蘭,於150年前和部分卑南阿美遷到此地定居。另外根據調查,民國41年時,部分來自都蘭部落的卑南阿美族人,因發生火災而翻越海岸山脈遷居和平。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan (Paiwan) 74%, Pangcah (Amis) 2%, Tayan (Tayal) 1%, Puyuma 1%, Rukay (Rukai) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan (Paiwan) === u Paywan (Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan (Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah (Amis) u Tayan (Tayal) u Puyuma atu Rukay (Rukai). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha (Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=546 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 5g0y7jl0ey4lyi7rwdhz0y4t7mb5yoc Kuabar 0 3895 27974 27973 2019-11-21T15:39:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 52 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chunrih_PT.svg|thumb|Chunrih]] == Kuabar == u sulit nu Hulam: 古華部落 屏東春日鄉古華村 春日鄉地處屏東縣東南隅,是以排灣族人為主的原住民鄉鎮,東與臺東縣達仁鄉為界,南隔士文溪支流草山溪與獅子鄉為鄰,西於山麓與枋寮鄉、枋山鄉相接,北則以力里溪與來義鄉鄰界,目前全鄉共分為六個村。春日村、古華村、士文村、歸崇村、力里村及七佳村。 清末時屬於臺南府鳳山縣番社。 日治時期明治三十七年(1904)間部分屬於恆春廳枋山支廳率芒番,包括萃芒、南平、丁的、小籬藕、龜仔籠藕、割肉、大茅茅、媽嘮喇等社,部分屬於阿緱廳枋寮支廳的排灣番,包括歸化門、 rikiriki 、 chikatan 等社,分別由萃芒、大茅茅等警察官吏派出所管轄。大正九年(1920)以後,本區行政區屬於高雄州潮州郡番地,由,rikiriki社、歸化門(kinaliman社)、率芒(svon社、nanpln社)、割肉(koabal社、chivovo社)等四個駐在所。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu Kuabar. u kasalumaluma’ nu Kuabar sa, 224 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 821 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 788 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 33 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 94%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 1%, , u zuma sa, cay ku Yingcumin. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan)=== u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).   ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh Henchun zen, saamis katukuh [[Sandimen|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[Taimali|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu Pingtung sian atu Taytung sian, u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay (貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a selal-hecek (階級制度). singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.    == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan | href="Category:Wp/ais" |Rukay | href="Category:niyazu'" |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Pingtung]] lujrks40xv35oekdx4z6abqjj8h7j0l Kuangka 0 3896 85952 27990 2019-11-30T00:26:08Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kuangka (橋西部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kuangka sa, 87 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 261 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 250 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Paiwan 81%, Amis 1%, zumazuma 13%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] payzglaadzf9xnjty65e4uf31g5n9v7 Kucapungane 0 3897 85953 28006 2019-11-30T00:26:09Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kucapungane (好茶部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kucapungane sa, 181 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 495 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 480 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Rukai 91%, Paiwan 4%, zumazuma 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 50nkw025pd3jqoxyyosmcylp8iszv2y Kudrengere 0 3898 28030 28029 2019-11-21T15:39:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kudrengere (谷川部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kudrengere sa, 68 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 193 ku tademawan. kasabinawlan nu yingcumin sa, 187 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 48%, Rukai 47%, Yuwatan(Bunun) 1%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] lhnaeu26n8rfmx3xbafvnesch5jxixf Kuhkuh a cacudadan 0 3899 28049 28048 2019-11-21T15:39:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kuhkuh a cacudadan == Kuhkuh a kucung mipaydang tu miluingay adasay midangay alabang mapulung misanga’ tu nayay a tatuni’ nu cacudadan. Kuhkuh kucung nuniantu a mihcaan mipaydang tu midangay a labang, micumud i cacudadan miluing, nika iayaw maazih i labu nu cacudadan i kilakilangan i liwliw aca yadah kuni batungan tu tatuni’ sakamu satu ku cacudadana. == tatuni' nu cacudadan == amica anu kakatuud ku tademaw, kilulen tu kunisulitan tu nayay a tatuni’ a cacudadan, nika izaw henay ku paceba sanay mi bakah tu tatuni’,adada ku tangah nu cacudadan, adasay u midangay a labang atu binawlan taneng mapulung mipuput tu liwliw amilisimet, azihan satabutabu sa ku tatuni’ mipazeng i cacudadan mabiyalaw tu ku saydan atu micudaday, ami pihibangan tu mipaydang tu i cuwacuwaay a tademaw binawlan tuyni i cacudadan miazih atu cabay i cacudadan, anu i cuwcuw izasaca ku tatuni’ anu u cana kuni alaan a tuud tayni i cacudadan hawsa azasay u binawlan a alaentu kunialaan atuud pataluma’, kasadep amana pikayadah tu tademaw tu pakayniay tatuni’ i cacudadan satu panukasentu ku tamelacay a cacudadan, angangan hawsa u cacudadan ku milisimetay, anu maydih i tamiyanan a papiedap miala tu tatuni’ kyami hawsa a midap tu kami, anu izaw matepa ku tademaw hang tatenga a ciniza ku mibakahay sasa akapah amabaking tu cacay malebut tusa lasubu katukuh enem malebu a kalisiyu ku baking, ayza ku cacudadan lingatu sanay mipahabay tu lutuk, aca u midangay a labang sakacaawtu i cacudadan silutukay a lala’ palakat tu kazizeng. Kuhkuh kucung ahebal ku cacudadan, acasatu macacapi ku pibalakasan pipacakaya tu tuud atu pangiluay, izaw tada lihalay kuni kauzip, amakelid ku katuuday a midangay a tademw, cacudadan adasay i cuwcuway a binawlan atayni kapikelitu nisalitan tu nayay tutuni’ a cacudadan, pulung amidama tu milisimet tu liwliw, panukas tucacudadan tu tamelacay a cacudadan. == milisimet ku micudaday == kasadep amana pikayadah tu tademaw tu pakayniay tatuni’ i cacudadan satu panukasentu ku tamelacay a cacudadan, angangan hawsa u cacudadan ku milisimetay. == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == *[https://www.google.com/search?q=%E7%91%9E%E7%A9%97%E5%9C%8B%E4%B8%AD&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjE8amIq9bgAhVlHKYKHXRBBqkQ_AUIDygC&biw=911&bih=417#imgdii=RAOtp7PDlvTNkM:&imgrc=X8mJAjxB0SY6rM: 瑞穗國中-雲霞燦爛四時天] *[https://www.youtube.com/watch?v=eAJqPrbi7RI IPCF-TITV原文會原視新聞] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 3g2m43g810a5ftau91m26zs3bykspkg Kukung 0 3900 28108 28107 2019-11-21T15:39:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 58 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kukung == u sulit nu Hulam: 出河部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Kukung. u kasalumaluma’ nu Kukung sa, 25 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 67 ku tademawan. kasabinawlan nu yingcumin sa, 63 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 6%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Hsinchu]] [[kakuniza:Tayan]] et1qjeowooyod2tq3dih84ukzgcycf0 Kuli 0 3901 85951 28135 2019-11-30T00:26:01Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Kuli == u sulit nu Hulam: 上高義部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kuli. u kasalumaluma’ nu Kuli sa, 33 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 130 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 124 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 86%, Pangcha(Amis) 3%, Paywan(Paiwan) 2%, Taluku(Truku) 2%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] a8rq0c2ongabyqjumyuf8mw39vp0qlg Kulilay Amit 0 3902 28170 28169 2019-11-21T15:39:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 34 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:A-Mei_World_Tour_in_Taipei_Arena_20100319_(cropped).jpg|thumb|A-Mei World Tour in Taipei Arena 20100319]] Kulilay Amit (古歷來.阿密特) u ngangan nu Hulam niza sa ci 張惠妹, nalecuhan i 1972 a mihcaan 8 a bulad 9 a demiad. u malimulaay a ngangan ci 阿妹. u tatayna mudadiway. nalecuh ciniza i Taytung sian Peinan siang tapa69 niyazu' (kammu nu Puyuma: Tamalrakaw). 1996 a mihcaan, sinalimaan nu dadiw tu ciniza, katukuh ayza sa, izaw 5500 a mang a 唱片, atu 270 演唱會. u sayadahay a tu nu Hulam a kamu mudadiway. namaala ciniza ku 1998 a mihcaan Yaco kanamuhay a mudadiway. 2000 a mihcaan, maala tu Conghwaminko sakapahay a sining. == u uzip niza == Kulilay Amit namakay Taywan Taytung sian Peinan siang Tamalakaw niyazu'. i luma' niza izaw ku siwa a wawa, u sakapitu ciniza. cina niza namakay Malaysiya.i nu wawa henay ciniza, makuyuc ku luma' niza, sisa caay pasubana' tu kapahay. sitangahay ciniza tu dadiw, matineng ciniza mudadiw. sisa, maala yadah a kawlah. 1992 a mihcaan, miliyas Taytung, tayza i Taypak mikawaw, saayaw sa, pacakay tu zikuc i zazan. sazikuzay, micanka tu lima-dinghuy a kawlah. maala ciniza ku lima cebang lima dinghuy a kawlah. caay kaazih cyama niza, mabelectu. == u kawlah niza == [[:zh:張惠妹得獎與提名列表|wikipayke- u kawlah ni Kulilay Amit]] == u siwkay niza == {| class="wikitable" !nu Hulam a ngangan |張惠妹 |- !nu cidekay a ngangan |Kulilay Amit(古歷來·阿密特) |- !u sulit |Chang Hui-mei |- !u ngangan nu Amilika |aMEI |- !u malimula a ngangan |amei |- !kanatal |Conhwaminko |- !cidekay |Puyuma cidekay |- !nalecuhan a demiad |1972 a mihcaan 8 a buad 9 a demiad Taytung sian Peinan siang |- !kawaw |mudadiway |- !kamu |Puyuma, Amilika, Hulam, Taywan |- !u pasubana' a nazipaan |kawcong |- !lalumaan |妹:張惠春、外甥女:安那 |- !kakuniza nu dadiw |流行音樂、抒情、搖滾、R&B、舞曲 |- !kakuniza nu sadadiw |kital, tuktuk |- !tahkal a kakitizaan |Conhwaminko |- !tahkal a demiad |1996 a mihcaan |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:張惠妹|wikipayke- 張惠妹]] [[:zh:張惠妹得獎與提名列表|wikipayke- u kawlah ni Kulilay Amit]] 張惠妹 A-mei/A-mit的Facebook專頁 張惠妹得獎與提名列表的新浪博客 aMEI_feat_阿密特的新浪微博 YouTube上的聲動娛樂官方頻道 Mei Entertainment LTD頻道 aMEI_feat_阿密特的Instagram帳戶 nasulitan ni Tuku Sayun nay pabalucu'ay a kawaw nu Yincumincuweiyuanhuy 2018-tusa [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Puyuma]] 7utdvuvkgrun1ma2bxne8g95qk1azur Kuljaljau 0 3903 85950 28188 2019-11-30T00:25:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Kuljaljau (古樓部落)'''. u kasalumaluma’ nu Kuljaljau sa, 389 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,321 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,275 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 46 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 92%, Amis 1%, zumazuma 2%. 1 ku pakincalan i Kuljaljau niyazu’. 1 ku padekuan i Kuljaljau niyazu’. 2 ku kyukay i Kuljaljau niyazu’. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5iccady77felib0ejyshgdb5qo8pbho Kulu 0 3904 85949 28229 2019-11-30T00:25:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Kulu == nilacul == u sulit nu Hulam: 固祿部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kulu. u kasalumaluma’ nu Kulu sa, 213 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 760 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 728 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 32 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 81%, Pangcah(Amis) 5%, Tayan(Tayal) 4%, Yuwatan(Bunun) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 4%. === Kulu === u sulit nu Hulam: 水源部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kulu. u kasalumaluma’ nu Kulu sa, 414 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,510 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,383 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 127 ku tademaw, pakalatu 8%. === u asip nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 84% Pangcah(Amis)3%, Tayan(Tayal) Tayal 2%, zumazuma 2%. === Kulu === u sulit nu Hulam: 華興部落 === u siwkay nu niyazu' === i Yilan a kuwan ku niyazu’ nu Kulu. u kasalumaluma’ nu Kulu sa, 75 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 235 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 187 ku tademaw, pakalatu 80%. u zuma sa, cay ku yuangcumin, 48 ku tademaw, pakalatu 20%. 位於宜蘭縣大同鄉寒溪村 包含:寒溪社、四方林社、小南社、大元社、古魯社。 居民為泰雅族南澳氏族(klesan),自大甲溪上游,遷徒至東北之南澳鄉大濁水溪,再北進小南澳流域,形成寒溪、大元、古魯、四方林村落計四社,今為寒溪村。 華興部落原本居住在距寒溪西南方三公里的山地,稱為古魯社。至民國36年,因感山中生活不便,遷至現今寒溪部落對岸,另建一社,也稱古魯。 === u asip nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 72%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku) 1%, Puyuma 2%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan Yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] | Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin === u Yuancumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] my8zq2p5mbv1uuwdcxxnqswebekaue4 Kumud Pazik 0 3905 114208 114207 2021-06-09T20:40:56Z Yiyang.sayuen 1495 /* namahida satu */ wikitext text/x-wiki == Kumud Pazik == Kumud Pazik Kumud Pazik (nay ? mihcan makatukuh i cacay walu pitu walu a mihcan siwaay a bulad walu a demiad), u Sakidaya i Taywan Takubuwan, u Takubuwa a kawaw atu nu kaliyawan a kawaw i tawya u kakelidan nu Sakidaya milpacaw, palapaudipay nu lamal hantu nu katuuday. == nadipa’an ni Kumud Padik == i kahulaman nu mukeliday tu Takubuwan a tumuk, u tatengilan nu kilayay a nyadu’. i tawya sa [[Takubuwan Sakul|Takubuwan]], [[Sakul a niyadu’|Sakul]], [[Cipawkan]], [[Cibabalan]] atu ciwediyan lima ananyadu’an. u acawa nida ci Icep Kanasaw. == namahida satu == i 2008 a mihcan, sayaway anipalekal tu palamal ku Sakizaya, mahiza unipicudet nu hulam i nyadu’ tu lamal, pakilul a mipetik ici Kumud Pazikan aci Icep Kanasawan a malapaudipay nu lamal. Pakilul aca tu mapatayay itawya a babalaki. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Miku Kumud i 2018 [[:zh:古穆·巴力克|wikipayke古穆·巴力克]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:tademaw]] cxy6e1mrtzkf0hd3viip1ovejrxn5zw Kungadavane 0 3906 85948 28269 2019-11-30T00:25:38Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kungadavane == u sulit nu Hulam: 多納部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kungadavane. u kasalumaluma’ nu Kungadavane sa, 186 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 614 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 592 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Rukay(Rukai) 87%, Paywan(Paiwan) 6%, Yuwatan(Bunun) 1%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 3zkwxfr4hq94nz4cwzamei1jecm889q Kungkung 0 3907 85947 28284 2019-11-30T00:25:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Kungkung == u sulit nu Hulam: 大鼓部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kungkung. u kasalumaluma’ nu Kungkung sa, 1,212 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 3,340 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 670 ku tademaw, pakalatu 20%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2,670 ku tademaw, pakalatu 80%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] rs8x88j3i0vm4jxpk7m3bn8lvtdiqpc Kunuan 0 3908 85946 28325 2019-11-30T00:25:36Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kunuan == u sulit nu Hulam: 固努安部落 ===u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kunuan. u kasalumaluma’ nu Kunuan sa, 141 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 521 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 512 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 89%, Pangcha(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 5%. === u niyazu' nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Tayan atu Taluku. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F 太魯閣族] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] l7m0yxrhwbpiwhi4694urrudk6ex3cs Kuo Yingnan 0 3909 28356 28355 2019-11-21T15:39:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Kuo Yingnan (郭英男)''', u ngangan nu Pangcah sa, ci Difang Tuwana', u Amilika a ngangan sa, ci Difang Duana. nalecuhan i 1921 a mihcaan 3 a bulad 20 a demiad. mapatay i 2002 a mihcaan 3 a bulad 29 a demiad. u malukay itiza i Taywan Taitung Pangcah a binacadaan, u Malan niyazu' a tademaw. u nalimaan a dadiw u "dadiw nu mucelip tu epahay a babalaki". == siwkay niza == kanatal niza u Conhuaminko. nalecuh kakitizaan i Taitung. u kamu niza u Pangcah a kamu. acawa niza ci Cyang Yelan atu ci Kuo Fengcyaw. tulu ku wawa niza, sakakaay u tatama ci Cyang Cinsin, sakatusa a wawa, u tatayna, ci Kuo Siwchu. sakatulu a wawa, u tatayna, ci Kuo Fengcyaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:郭英男|wikipayke-Taywan-郭英男]] [[:ja:Difang|wikipayke-Lipun-Difang]] [http://nrch.culture.tw/twpedia.aspx?id=10257 (Hulam)台灣大百科全書的郭英男條目(文建會版權所有)] [http://www.rockrecords.co.jp/artist/difang/rcca2200/rcca2200.html (Lipun)日本滾石唱片的郭英男網頁] [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-tusa]] jrqmpoddpoq0qcncuz54bh3ryf4j8pf Kurgyzstan 0 3910 121327 121326 2021-08-14T12:09:23Z Sabak5388 17 /* binacadan (民族) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Kyrgyzstan.svg|thumb|u hata nu [[Kurgyzstan]] (吉爾吉斯)|alt=Flag of Kyrgyzstan.svg]] [[Kurgyzstan]] (吉爾吉斯) == '''[[Kurgyzstan]] (吉爾吉斯)''' == u [[Kurgyzstan]] (吉爾吉斯) sa i labu nu Asia, itiza i 41 00 N, 75 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 199,951 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 191,801 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 8,150 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 5,727,553. kakalukan umah sa 55.40%, kilakilangan umah sa 5.10%, zumaay henay umah sa 39.50%. Kurgyzstan kapulungan a kanatal (u kamu nu Kurgyzstan sa: Кыргыз Республикасы, Kyrgyz Respublikasy; u  [[Russia]] a kamu: Киргизская Республика, Kirgizskaya Respublika; u kamu nu hulam: 吉爾吉斯共和國), Kurgyzstan han nu mita ku pangangan Kurgyzstan, i tilaay nu cung-yaay a labu nu lalaaay a kanatal. nu makaamis sa malaliding tu [[Kazakhstan]] (哈薩克), i saedipaan sa miliding tu [[Uzbekistan]] (烏茲別克), nutipen-timul sa [[Tajikistan]] (塔吉克), i walien micapi tu China. ya Bishkek ([[:zh:比什凯克|比斯凱克]]) satabakiay nu Kurgyzstan kahenawlan a dusi. (u kamu nu Hulam sa: 吉爾吉斯共和國(吉爾吉斯語:Кыргыз Республикасы,Kyrgyz Respublikasy;俄語:Киргизская Республика,Kirgizskaya Respublika),通稱吉爾吉斯(Кыргызстан,Kyrgyzstan;俄語:Киргизия,Kirgiziya),是一個位於中亞的內陸國家。吉爾吉斯北邊與哈薩克相接,西邊則為烏茲別克,西南為塔吉克,東邊緊鄰中國。比斯凱克是吉爾吉斯的首都和最大城市。) i tiya i cung-ya satenesay a kanatal, u likesi nu Ci-al-ci-s izaw tu tusaay malebut katenes, matabesiw tu cuwacuwa a ewang-caw atu lalangawen. kangahantu malawit nu buyubuyu’ sa teketay a kanatal, u lalangaw nu Ci-al-ci-s nisupetan a padutus. u katizaan nu di-li ya Ci-al-ci-s i yadahay kalalitemuhan nu laylay a kanatal. nanu yadah ku niyacu’ay a binacadan i Ci-al-ci-s matenes tu mueneng, izaw tu ku tayniay midebung amikuwan. katukuh sa i 1991 a mihecaan, namakai Su-len miteket, malateket a tatungusa min-cu-kul-cia a Ci-al-ci-s. ceng-ze-ti-ce malacacay a he-i-hay-ce. katukuh ayza sa izaw han  ku min-cu a habelutan, mihandayay, atu key zay a patelac. ayza sa u mateketay a mapulungay a kanatal, O-ya key-zay len-mum atu u kapulungan maenapay tyaw-yey cu-ze sa laculan nu kanatal. naamahiza sa i Sang-hay he-cewl-cu-ze, I-s-lang he-cewl-cu-ze,Tu-cea-i-hey atu Tu-cea lalangaw Kul-ci-cu-ze laculan a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 作為中亞古國,吉爾吉斯歷史達兩千年,經歷各種王朝與文化。因其被山巒環繞而相對孤立,吉爾吉斯文化得以較好傳承;又因地理位置,吉爾吉斯處於多個文化交匯點。儘管眾多部落族群在吉爾吉斯居住已久,但時有外來勢力入侵統治。直至1991年從原蘇聯獨立後,吉爾吉斯成為一個擁有獨立主權的民族國家。政治體制為單一制和議會制。吉爾吉斯至今仍時有民族衝突、叛亂以及經濟問題。現為獨立國協、歐亞經濟聯盟和集體安全條約組織成員國;同時也是上海合作組織、伊斯蘭合作組織、突厥議會和突厥文化國際組織成員國。) Ci-al-ci-s u binawlan 570 a ewang katuud ku tademaw, kahenulan a binacadan sa u Ci-al-ci-s binacadan, nu usaw sa U-ce-pia-ke binacadan atu uel-lul-s binacadan. u kamu nu Ci-al-ci-s a kamu kusakamuan, i 1 se-ci nu Uel-lul-s-hah-ceng-cea lawilaw misakamu tu Uel a kamu, katuud ku misakamuay sa mala kung-hung tu a kamu. 64% a tademaw nayay ku tangahay a Mu-s-lin. palawpisTu-cey a lalangawan, nu Ci-al-ci-s a lalangaw pacumut han nu Mum-ku, Pul-s, atu Uel-lul-s lalangaw  malawilaw. (u kamu nu Hulam sa: 吉爾吉斯人口570萬。主體民族為吉爾吉斯族(中國境內吉爾吉斯族稱柯爾克孜族), 其餘為烏茲別克族和俄羅斯族等民族。吉爾吉斯語為國語,而在一世紀的俄羅斯化政策影響下俄語仍使用 較廣而作為官方語言。64%人口為無宗派穆斯林。除突厥文化外,吉爾吉斯文化還容納和受到了蒙古、波斯和俄羅斯文化的影響。) == '''kakutidaan (地理)''' == 溫帶乾旱半乾旱氣候,在每年的7、8月較熱在攝氏30度左右,12月-2月冬季低溫可達攝氏零下30度間。多山地丘陵,全境海拔500米以上, 1/2的地區海拔1000─3000米,1/3的地區海拔3000─4000米。東北部有天山山脈西段,西南部有帕米爾─阿賴山脈。僅西南部和北部有低地分布。納倫河橫貫穿全境,在境內長540公里。 楚河在境內長220公里。高山湖泊伊塞克湖為著名的不凍湖。大陸性氣候,氣候垂直變化很大。年平均降水200─1000毫米。 dihkuway makelal atu maacakay a hemhemay, i tiya nu mihecaan i 7, 8 a bulad akuti’ay tu 30 tu c hengay, i 12 a bulad katukuh i laynen 2 a bulad u kasienawan cuedet sa isasa nu lintu 30 a tu. u buyubuyu’an atu ciw-lin, namakabayu ku sausi 500 a kung-c katalakaw,½ a kenis u1000 katukuh 3000 a m katalakaw, ⅓ a kenis izaw 3000 katukuh 4000 a m katalakaw. i waliay nu amis ten-san-san-may a si-dang, i edip nu timulan pami-al tu al-lay-san-may. i edipay nu timul atu amis izaw ku i sasaay a lala. Na-lung-he mabalat tu lala, i labuay atanayu’ 540 akung-li. ya zu-he a bukelal 220 a kung-li katanayu'. i buyuay a banaw I-say-ke-hu u sakatinengan a caay kasisuleda a banaw, i labuay a lala a kahemheman nu telek halisumad. caay amiheca namakaudad palecadhan 200 katukuh 1000 haw-mi. == '''keyzay(經濟)''' == kanahatu yadah ku makasihung a tuud, nu makai Kul-ci-hul-pi-ci-cing  a piedap, namitekeday tu a Ci-al-ci-s u key-zay nu heni  sadakaydakayan. salingatu sa Su-lan-maw-i-ci-tung maliwasak manay mabaditu ku sapacakayan, miketun tu sapacakayay nu i ciba a key-zay nu kanatal. makelec ku sapatahekal nu ceng-hu, kaiyantu ku sapabeli atu papawsaan, micunus aca ku tunsu sapatansu. i cuwacuwa  ku sapatahekal nu Ci-al-ci-s makaicibaay a key-zay ami awas  a miketun. a nu maawas masatezep key-zay atu masumad, Ceng-hu mitanam tu a patizen tu mulalit a mulangaw a key-zay a kawaw, caliway tu masumad, Ci-al-ci-s i 1998 a mihecaan 12 a bulad 20 a demiad mikapu tu Se-cea-maw-i-zu-ze. (u kamu nu Hulam sa: 雖有許多來自西方,包括國際貨幣基金組織的資助,獨立後的吉爾吉斯經濟困難重重。一開始,蘇聯貿易集團解體使市場萎縮,阻礙了國家向市場經濟過渡。政府緊縮開支,取消了大部分價格補貼,開徵增值稅。在每一方面都表現出向市場經濟過渡的決心。通過穩定經濟和改革,政府試圖建立可持續增長的經濟模式。經過改革,吉爾吉斯還於1998年12月20日加入了世界貿易組織。) malaliwasak tu ku SU-leng sa, mahedaw tu ahebalay a i cibaay, pihaceng tu lawilaw tu key-zay nu Ci-al-ci-s.1990 a mihecaan, 98% sapatahekalay a tuudtuud patayza amin i Su-lan akenisan. sa i 90 a mihecaan nu ayaw a sansandep, u key-zay nu Ci-al-ci-s salaecusay ku key-zay nu heni, pikapahan tu umangayaway a Ya-ma-ni-ya, Ya-say-pay-zen, Ta-ci-ke. ayza tu masumad tu ku key-zay nu Ci-al-ci-s, mahica a mausatezep ku talabuay a kalisiw caay han kataneng, lacus han papawsa tu Se-hay paw-ceng. (u kamu nu Hulam sa: 蘇聯解體造成廣大市場喪失,嚴重地影響了吉爾吉斯經濟。1990年,98%的吉爾吉斯出口產品是輸往蘇聯的其他地區。所以在90年代前夕,吉爾吉斯經濟比其它前蘇聯加盟共和國都差,僅好於陷入戰爭的亞美尼亞、亞塞拜然和塔吉克。 近年來,經濟有所好轉,但尚難以保持穩定的財政收入,也無法提供足夠的社會保障。) u tektek nu key-zay Ci-al-ci-s sa u malukay, i ayaw nu 90 mihecanan, nu sakatusa  malukay a tuudtuud pulung han1/3-½ ku milihecian. 2002 a mihecaan mukalukay a pilangecan tu 35.6%, micipcip tu ku pankiw tu musakakawaw a tademaw. i labuay nu Ci-al-ci-s sibuyu’, matatungus pahabay tu katalalan, sizi, pabuy, siw-mu-ye sapalekal, u sa kahenawlan a makalukay a kawaw. tatengaay nibulesak izaw ku muki, ten-tay, kapa, satabakuan, lami’ heci, u banuh nu sici, titi’ , nu bulin a hacul,u angangan tu nikaluk. (u kamu nu Hulam sa: 吉爾吉斯以農業為經濟支柱。90年代前期,私營農業的產品占了總收成的1/3到1/2。2002年,農業占GDP總量35.6%,並,吸收了一半就業人口。 吉爾吉斯境內多山,適於畜牧業發展,這是吉爾吉斯最重要的農業活動。主要作物包括小麥、甜菜、棉花,菸草,蔬菜及水果。羊毛、肉和奶製品也是主要的農產品。) micunusen tu nikalukan sa nu kung-ye-hay-key-zay kahenulan a ngatu, tabaki ku sapicepcep tu mazumaay a kalisiw, Ci-al-ci-s i yadahay a kung-cang, nayiay ku simal ten-zan-ci tusaay a tuud a makai zumaay a kanatal pacumud i labuay. izaw ku mey, king, yu, ti, atu sacacay caay kaazihay a kun i yadahay henay ku caay kakutkut. misaekim a kawaw u kahenulan nu Ci-al-ci-s kun-ye-pu-mem, u ceng-hu maydih a micepcep tu zumaay a kalisiw, pahezek pakawlah tu zumaay a kalisiw palimaay tu kim. izaw ku i yadahay ku nanum atu i labuay nu sabuyuay a lala’. nu nanum padingki masibek han patahekal  i zumaay a kanadal. nu Ci-al-ci-s sapatahekal i zumaay a tuud sa u cikulitay a kim, kun, misangaan a banuh nu sizi atu nikalukan, dingki kun-zeng a tuud, patalabu ku simal, ten-zan-ci, lumeni’ay a kim, hah-sea tuud atu tabakiay a ki-kay, kasuy nu zayliw, tatipeluk, pangatuan tu nu kakaenan, sapisanga tu zayliw nu luma’. pacabayay kahenulan a pacakayay sa u U.S.A. EL-LEL-S CUNG-KUL De-kwo. (u kamu nu Hulam sa: 農產品加工是工業化經濟的重要組成部分,對外資也有很大吸引力。吉爾吉斯有豐富的礦藏,但缺乏石油和天然氣,這兩樣都需進口。 該國的煤、金、鈾、銻和其他稀有金屬的儲量也很大。冶金是吉國重要的工業部門,政府希望能吸收外資,積極鼓勵外方提煉和加工黃金。由於擁有豐富的水資源和境內的山區地形,吉國可將水力發電形成的大量電力出口到國外。吉爾吉斯的主要出口產品是有色金屬和礦石、羊毛製品和其他農產品、電力和一些工程產品。進口石油、天然氣、黑色金屬、化學產品、大部分機械、木材、紙製品、一部分食物和建材。它的主要貿易夥伴包括美國、俄羅斯、中國、德國、伊朗及鄰國塔吉克、哈薩克、烏茲別克、土庫曼。) ina Ci-al-Ci-s patayza i Amilika ku ti, kung, caay kayadahay ku kim, atu hah-sea, nu makai Amilikaay a tuud sa u tipus, sapaiyu, nu padekuwan a kikay kakaenan a slmal, nu tatlpelukay, belac, kikay, malukay a kikay atu titi. (u kamu nu Hulam sa: 吉爾吉斯向美國出口銻、水銀、稀有金屬、和化學品,從美進口穀物、藥品和醫療設備、菜油、紙製品、米、機械、農機具和肉類。) == '''sapakacaw (交通)''' == nu cilamalay a zazan 370 km katanayu, pakazizenay a zazan sa 30300 a km. i zazanay miculiay a kazizan ku miungbang a sa culu. nu tapukuay asa piungbang sa, i tizaay suldu Pi-s-kay-ke i Ma-na-s a kul-ci pangizu nu hikuki’, Mul-s-ke,Sin-si-bu-li-ya, Ta-se-kan, Du-san-be a tusi izaw ku paeneng mipahel ku hikuki a tayza i tusi, atu nu du-li-kul-say zumzay a tusi sa, U-lu-mu-ci, I-s-dan-baw, Ha-lan-ke-hu, Sin-de-li-, Ke-la-ct a tusi izaw tu ku nu paeneng atu mananunuzay a mabahel ku hikuki’. (u kamu nu Hulam sa: 鐵路總長370公里,公路總長30,300公里。以公路運輸為主要運輸方式。航空運輸方面,位於首都比斯凱克的「瑪納斯」國際機場與莫斯科、新西伯利亞、塔什干、杜尚貝等城市有定期航班,與獨立國協以外的地市,如烏魯木齊、伊斯坦堡、法蘭克福、新德里、喀拉蚩等有定期或不定期的航班。) == '''tademaw (人口)''' == 2019 a mihecaan, u binawlan nu Ci-al-ci-s 6389500 katuud, izaway a ngatu sa 34% a binawlan caay han ka15 ku mihecaan, u 6.2% a binawlan sa mangasiw tu 65 a mihecaan kabalaki. muenengay i tuseay a  kenis sa 1/3 ku tademaw itiza. azihan ku macacelcelay ku katizaan cacay a pin-fang-kung-li sa 25 ku tademaw. (u kamu nu Hulam sa: 2019年,吉爾吉斯人口為6,389,500人,其中,34.4%的人年齡在15歲以下,6.2%的人口在65歲以上。只有約三分之一的人口居住在城市地區。人口密度平均為每平方公里25人。) == '''binacadan (民族)''' == ya Ci-al-ci-s pulung han amin ku binacadan sa izaw tu 80 kayadah. u sakatuuday a binacadan sa u  Ci-al-ci-s, nu binawlan nu kanatal sa 73.3% katuud, u Tu-cye a binacadan,nu zumaay a binacadan izaw ku Ha-tc-zi-dan 8%, masaupuay i amis a Al-lul-s binacadan 5.6%, atu muenengay i timulay a U-ci-bey-ke binacadan 14.6%, izaw han ku kahenulan a binacadan izaw ku Dun-kan-zen1.1%, Uay-ul-al-cu1.1%,Ta-ci-ke-cu 1.1%. Ha-sa-ke-cu0.7%, U-ke-lan-cu0.5%, atu u zumaay caay kayadahay a binacadan sa 1.7%. namakai 1999 a mihecaan katukuh sa i 2009 a mihecaan sa cacay a bataan a mihecaan sa, i tizaay i Ci-al-ci-s a Ul-lul-s a binawlan maselep 16.3341 a emang a tademaw, ya U-tc-pea-ke-cu macunus 10.1741 emang. u zumaay i Ci-al-ci-say izaw kuTa-ta-al-cu 3.3848 a emang a binawlan, Tu-al-ci-cu3.6724 a emang a tademaw, Ya-say-pay-zan a binawlan 1.6745 a emang ku tademaw, Caw-sen-cu1.857 a emang, De-i-ze-cu 1.1128 a emang. nu misulidan nanay izaw henay ku caay ka sulid, u Bay-al-lul-s binacadan,Tu-ku-mam a biacadan, Mul-al-del-uwa binacadan atu Ciaw-ze-ya a binacadan ka tuud. nu binawlan a tatama, 49.4%, tatayna sa 50.6% kayadah. (u kamu nu Hulam sa: 吉爾吉斯共有80個民族,最大的民族為吉爾吉斯族,占吉爾吉斯總人口73.3%,屬於突厥民族;其他民族包括哈刺契丹(8%),集中在北方的俄羅斯族(5.6%)和居住在南部的烏茲別克族(14.6%)。重要的少數民族包括東幹人(1.1%),維吾爾族(1.1%),塔吉克族(1.1%),哈薩克族(0.7%),烏克蘭族(0.5%)和其他較小的少數民族(1.7%)。1999年至2009年的10年間,吉爾吉斯的俄羅斯族人口減少了16.3341萬人,而吉爾吉斯烏茲別克族人口則增加10.1741萬人。 吉爾吉斯另外還有塔塔爾族3.3848萬人、土耳其族3.6724萬人、亞塞拜然族1.6745人、朝鮮族1.857萬人、德意志族1.1128萬人。 除上述民族外,吉爾吉斯還居住著白俄羅斯人、土庫曼人、摩爾多瓦人和喬治亞人等民族。吉爾吉斯人口中男性占49.4%,女性占50.6%。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Bishkek]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 31 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Almazbek Atambayev]], micakat a demiad sa i 2011 a mihca 12 bulad 1 demiad. =='''malalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] [[kakuniza:Padakaw Lami']] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *維基百科:吉爾吉斯:https://zh.wikipedia.org/zh-tw/吉尔吉斯斯坦 [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:kanatal]] 5hp78l3onj5judwoxpibk6f4dhi4r8b Kus kus 0 3911 28415 28414 2019-11-21T15:39:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 37 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kus kus == u suilt nu Halum: 高士部落 Pingtung sian, Mutan siang, Kawse chun. Kawse niyazu' naayaw sa u "Kawsefo" ku ngangan. caaytu katineng ku sakuizaway, hakay yadah ku lutuk, kapah ku lala' saisaw, hakay u "mibelisiw" sananaay. 屏東縣牡丹鄉高士村<sub>,</sub>高士部落舊稱"高士佛",原義不詳,可能是最初部落土地肥沃雜草易生,居民需費力除草,因此為日語「除草之音」的轉訛,也可能是因為最初祖先居住的地方,地勢高風非常強,意指風像小刀一樣把花草樹木刮得一乾二淨。據說該部落有六百年以上的歷史。日治時期建有神社。光復後"高士佛"再簡化為"高士"。高士村區分為上、中、下三個部落,或分別稱為yubuz、chiapachiz、sabujikan部落,大致呈南北方向分布,前部落地勢最低,中部落居中,後部落地勢較高,派出所位於中部落。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kus kus. u kasalumaluma’ nu Kus kus sa, 225 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 631 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 606 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 93%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. '''排灣族'''(排灣語:Payuan,書寫系統制定前慣以 Paiwan 拼寫)為台灣原住民,發源於北大武山(Kavulugan)一帶,屬於南島民族。目前居住在海拔1,000公尺以下的山區。以台灣南部為活動區域,分布北起三地門鄉,南達屏東縣恆春鎮,東到台東縣太麻里鄉以南海岸。包括屏東縣、台東縣境內,為台灣第二大原住民族,總人口約十萬餘人。擁有台灣原住民特有的部落領袖、貴族、勇士、平民的階級制度,並以巫術及工藝文化出名。 u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).   ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh [[:zh:恆春鎮|Henchun zen]], saamis katukuh [[:zh:三地門鄉|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[:zh:太麻里鄉|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu [[:zh:屏東縣|Pingtung sian]] atu [[:zh:臺東縣|Taytung sian]], u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay(貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a [[:zh:社会阶级|selal-hecek(階級制度)]].singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.      === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=372 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] 08f2a6a9vi0p3rdozge7vd66t1kpdbp Kusunuki 0 3912 85945 28436 2019-11-30T00:24:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki ==Kusunuki== u sulit nu Hulam: 紅石部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kusunuki. u kasalumaluma’ nu Kusunuki sa, 68 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 267 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 255 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 4%. 紅石與紅石溪之名皆來自原布農族之「紅石頭社」,據稱該地有一顏色赭紅的大石頭矗立山頭,布農族語稱batu daing,其址應該在今紅石部落西南紅石溪支流沖積扇扇頂附近。日治時期設有分遣所。大正十四年(1925)以後,「紅石頭」之地名始出現於官方文獻上,戰後官方稱其地為紅石。今日的紅石部落大約在民國四○年代形成。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 85%, Pangcah(Amis) 3%, Paywan(Paiwan) 2%, Puyuma 1%, Cou 1%, zumazuma 3%. === u Yuwatan a niyazu’ === u Yuwatan a niyazu’ kyuni, tuud ku Yuwatan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']] inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=206 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ivrj458kt9p08681cz7wdg4xfm1t2ea Kuwait 0 3913 121365 121364 2021-08-15T10:33:05Z Sabak5388 17 /* tapang tusu nu kanatal (首都) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Kuwait.svg|thumb|u hata nu '''Kuwait (科威特)'''|alt=Flag of Kuwait.svg]] '''Kuwait (科威特)''' == '''Kuwait (科威特)''' == u '''Kuwait (科威特)''' sa ilabu nu Asia, itiza i 29 30 N, 45 45 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 17,818 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 17,818 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 2,832,776. kakalukan umah sa 8.50%, kilakilangan umah sa 0.40%, zumaay henay umah sa 91.10%. a Kuwait a kanatal Kuwaitt han pangangaan (kamu nu huni sa, u engeng sa, i tipan nu Aisaay Arab kumay, waliay-amisay Persian lawac (波斯灣), puswan nu etip-amisay a cing-cu-ze a kanatal, i timulay malalitin tu [[Saudi Arabia]], i amisay malitin tu [[Iraq]], si laed tu bayu tu [[Iran]] katatapal, napikuwanan nu [[United Kingdom]] (英國), i 1961 a mihecaan enemay a bulad sabaw-siwa a demiad mateked tu. (u kamu nu Hulam sa: 科威特國(阿拉伯語:دولة الكويت‎,Dawlat al-Kuwait),通稱科威特(الكويت‎),是位於西亞阿拉伯半島東北部、波斯灣西北岸的君主制國家,南部與沙烏地阿拉伯接壤,北部與伊拉克相鄰,同伊朗隔海相望,其曾是英國的殖民地,於1961年6月19日獨立。) Kuwait yadah ku simal atu hekalay a sapilacul masibek i yadahay, u sakatineng a sapilacul sa, sakasepad nu kitakit ku heni, mangay u sapatahekal a simal pacakay malecay nu key-zay henaw a tektek. u sahenulan a tusi malecad ku ngangan ci Kuwait. (u kamu nu Hulam sa: 科威特石油和天然氣資源儲量豐富,已探明石油儲量居全球第四位,因此油氣出口是國民經濟的重要支柱。該國首都科威特城與該國名稱同名。) == '''nadipa'an/likisi (歷史)''' == i O-be-de i dawya, u dita’ tudus sasangaan atu misangaay tu Cing-tung culuh talabu i Kuwait. (u kamu nu Hulam sa: 在歐貝德時期( 公元前六千五百年至公元前三千八百年),陶器製作工藝和青銅器製作工藝傳入科威特。) === Alabu i da-han-hay a ze-day(阿拉伯與大航海時代) === 1521年,科威特處於葡萄牙人控制之下。1581年起,由君主立憲制的哈利德家族統治科威特。與此同時,在16世紀後期,葡萄牙人也建立了一系列防禦設施。 i kun-yen pituay i dawya sa Kuwait malecacay nu Alabu-di-kuw madiputay. (u kamu nu Hulam sa: 公元7世紀時,科威特成為阿拉伯帝國的一部分。) 1521 a mihecaan, u Butawya a kanatal ku mikuwanay tu Kuwait. 1581 a mihecaan lingad sa u Ceng-cu-li-seng-ze a Ha-li-de luma’ay ku mikuwanay tu Kuwait. idawya sa i 16 a se-zi nu zikuzan tu, ya Butawya a kanatal patizeng tu sapipu’pu’ay a teked. 1613 a mihecaan ayzaay micapiay tu Kuwait tusi sa, mipatizeng tu baluhay a tusi Kuwait a niyazu’. 1705年,君主立憲制的哈利德皇家式微,科威特的一些領土被「巴尼Utbah部族(Bani;被稱為庫銳Guraine)」所占領與統治。巴尼Utbah部族的薩迪爾Utbah在這裡建立起城鎮和港口,並命名為科威特(小城堡,由kut而來,意思是堡壘,衍生自波斯文kud,意思是城市)。 1705 a mihecaan, cing-cu-li-sengay a Ha-li-de ngangasaw mabadi’ tu, u lala’ nu Kuwait madebung nu Utabah a ngangasawan ku mikuwanay. Ba-ni Utbah a ngangasawan ci Sa-dil i midebungan a lala’ patizeng tu kenis atu minatu, pangangan sa Kuwait, mahiza u sililingay a luma’. === nikatizeng tu kanatak nu tabang  (酋長建國) === 1756年,薩巴赫家族首長薩巴赫一世(Sheikh Sabah Abu Abdullah)被舉為科威特首任酋長(Amir),並建立了科威特酋長國(Heikhdom of Kuwait) 1756 a mihecaan, Sa-pa-he ngangasawan u ci tanahay sa He-pa-i-se (kamu nu Amilika: Sheikh Sabah Abu Abdullah) tuzuan nu katuuday a malaciw-zang, patizeng aca tu Kuwait ciw-zang a kanatal. === mademec nu Po-si (波斯入侵) === 1776 a mihacaan, [[Iran]] Ka-zal-wang-zaw na midebun tu Pa-s-la zekuzan, ci ngatu ku pacakayay a Bu-s tademaw mabulaw i Kuwait mueneng. (u kamu nu Hulam sa: 1776年,伊朗卡扎爾王朝佔領巴斯拉後,一部份波斯商人遷入科威特後,英國東印度公司亦將其在巴斯拉之機構遷往科威特,使科威特驟形繁榮。然而為了擁有自治權,科威特必須與鄂圖曼土耳其維持良好關係,甚而承認土耳其對其之宗主權。1822年英國總督從巴斯拉遷至科威特。) === malcacay tu nu Aw-si-manay (加入奧斯曼) === 1871 a mihecaan, Kuwait Ciw-can-kuw pacumuden i Aw-se-man-ti-kuw tatungus nu kanatal, ya lala’ nu Kuwait sapazengan i pas-la-cu (ayza sa cacayay a kenis nu E-la-ke), patizeng han malacacay a kaza ”tatengaan a kakwaw” sa Kuwait-ciw-can-kuw izaw ku tatungusan nu sakaku. 1896 a mihecaan sapamangangayaw ci tangahay Mupalake sakaku sa malasakakaay, mabiyalaw aca tu Tualci a mibulibul tu sakuwanan nu Kuwait, manay mikilim tu En-kuw sapidiput. (u kamu nu Hulam sa: 1871年,科威特酋長國納入奧斯曼帝國的勢力版圖中,其領土被規劃在巴斯拉州(現今為伊拉克的一個省份),設為一個「卡扎」,但實際上仍科威特酋長國仍保持部分自治地位。) i 1897 a mihecaan pituay a bulad, ci Mupalake mutakus tu En-kuw a mibihekac Paw-din saediban nu Kuwait. manay izaw ku saayaway a kalihanawan nu Kuwait. i labuay nu Tualci izaw ku mitungus tu En-kuw pisatezep tu bilibullibul a Ti-kuw nu heni. i zikuzan sa palilidan niAwsman-Ti-kuw, caay satu malapacawan. (u kamu nu Hulam sa: 1897年7月,穆巴拉克邀請英國部署砲艇沿科威特海岸。這就導致了所謂的「首次科威特危機」,其中土耳其人要求英國停止干涉他們的帝國。最後,在奧斯曼帝國的同意下,並未演變成戰爭。) == '''kakitizaan (地理)''' == Kuwait amin nu lala’ mahiza u laying nu bayu a likenlikenan, caay kayadah ku lyu-cu. nu ngatuay a lala’ izaw han ku Pupiyen, Falake cacay badaan a subal. (u kamu nu Hulam sa: 科威特全境為一波狀起伏的沙漠,有少數綠洲。本土之外有布比延、法拉卡等10多個離島。) u lala’ sa talakaway i etipay, i sawaliay sasa’ tu. i etip-timulay makasasaay 275 mi katalakaway a Du-ka-ti-bu-kaw a enal. i amisay u buyubuyu’an, i etipay ku Lay-ya-ha ciw-ling. Sawaliay-amisay nu mahabelutay a enal atu likenlikenan a enal, i teban sa camel tu ciw-lin. (u kamu nu Hulam sa: 國土地勢西高東低。西南部為海拔275米的杜卜迪伯高平原。北部有部分山地,西部有萊亞哈丘陵。東北部為沖積平原和沙漠平原,中間夾雜著部分丘陵。) kanahatu micapi tu bayu sa, mangadis tu ci nanumay a sauwac, taku. namakai sasa’ay nu lala’ ci nanum masibek aca, caay kau a nananumen, sisa u nananumen a nanum malabudawan tu katekes a lalaculan, u sapinanum nu heni sa, makai I-la-keay a nanum atu makai bayu misangaan malacaay kaaheciday a nanum. (u kamu nu Hulam sa: 雖然科威特位處瀕海地區,但缺乏常年有水的河流和湖泊。地下水資源十分豐富,但極少淡水,所以淡水在科威特是珍貴資源,飲用水主要來自伊拉克及淡化海水。) u demiad nu Kuwait i akuti’ay likenlikenan a demiad, maacak atu akuti’, i lalud sa enem a bulad katenes, a kuti’ aca, talakaw ku kaakuti’ maacak, makelal, anu tulakan ku nu demiad 45 a tu C, satalakaway katukuh tu i 51 tu C, i kasienawan sa tulu a bulad kaapuyu, u demiadan tatudun, a udad, malalemet, u sasaay a sienaw -6 a tu C, cacay a mihecaan a makai udaday sa 25-177 a haw-mi hatiza. (u kamu nu Hulam sa: 該國屬於熱帶沙漠氣候,氣候乾燥和炎熱,夏季(5月-11月)長達6個月,酷熱高溫且乾旱無雨,平均氣溫45℃,最高氣溫可達51℃;冬季(12月-翌年2月)短,溫度適宜且濕潤多雨,最低氣溫達-6℃,年降水量在25到177毫米之間。) == '''palcabayay (外交)''' == Kuwait hung-sin masungaay i tatelungan a malacabayay a kawaw tu kanatal a zen-ze. pasaida i sapidiput tu lekec nu A-la-be-kuw-cya atu heay-wan-hezeu-wei-yen-hay-kuw-cya malpapadang, i pidiput tu Hay-wan a kenis maenapay manaenel. Kuwait sa nu Masakaputay a kanatal, A-la-bu kanatal a lyen-meng, Hay-wan Wei-yen-hey atu nu kenisay a cu-ce malalekecay a kanatal, katukuh ayza sa izaw tu 110 a kanatal patizeng tu a malacabayay a kawaw, ayza satu izaw ku 87 a kanatal i Kuwait mateket tu ku kaenengan i tiza. (u kamu nu Hulam sa: 科威特奉行和平中立的外交政策。致力於維護阿拉伯國家團結和海灣合作委員會國家的協調合作,以維護海灣地區安全穩定。科是聯合國、阿拉伯國家聯盟、海灣合作委員會等國際和地區組織成員國,迄今已同110個國家建立了外交關係,目前有87個國家在科威特設有常駐使館。) === u nikalcabayay nu mita (科威特與中華人民共和國關係) === i 1971 a mihecaan 3 a bulad sabaw tulu a demiad, i Cung-Ha-zan-min-kung-he-kuw tatengaay maalaliting tu tatusaay a kanatal, cacayay ku Cung-kuw sananay, u saayaway mipaheci tu Cung-Ha-zan-min-kun-he-kuw palalitingay i Pus-wanay a kanatal. sawsawni  mababacal ku mililiday. u zikul nu patizeng sa mabesuc ku sapalekal. u mababacalay a key-zay macunus tu mihecaan tu ku misiwbayay cunus sa macunus. 2008 a mihecaan Cung-Ke nisiwbayan mahamin $67.84 a ogu, nu makai Cung-kuway patahekal sa $17.44 a ogu, sapatalabuay $ 50.4 a ogu. 2014 a mihecaan 6 a bulad 2 a demiad, u mikuwanay a Sa-pa-He tayza i Cung-kuw, masukazih aci Si-cing-ping. (u kamu nu Hulam sa: 1971年3月22日,中華人民共和國與科威特正式建交,科威特奉行一個中國原則,是最早與中華人民共和國建交的波斯灣國家。兩國領導人保持經常交往。建交後,雙邊關係一直健康順利發展。經貿往來連年增多,貿易額不斷增加。2008年中科貿易額為67.84億美元,其中中國出口17.44億美元,進口50.4億美元。2014年6月2日,科威特首相薩巴赫訪華,並與習近平會晤。) cacayay ku China sa ku Kuwait, i zekuzan nu 1971 a mihecaan tatenga sa caay kalalitin tu Cung-Hwa-min-kuw, anu idaw henay ku sasuidih sa, pabesus katukuh ayza u nu pan-kuwn fan mababacal, Cung-Ha-Min-Kuw i Kuwait patizan tu Taipe-Seng-uw-day-biw-cu. (u kamu nu Hulam sa: 由於科威特奉行一個中國原則,因此與中華民國於1971年後無正式外交關係,但是由於雙方經貿外來需要,一直保持著半官方式往來,中華民國亦在 特設置駐科威特國臺北商務代表處。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Kuwait City]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 25 bulad 2 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah]], micakat a demiad sa i 2006 a mihca 1 bulad 29 demiad. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-科威特: https://zh.wikipedia.org/wiki/科威特 [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:kitakit]] [[kakuniza:kanatal]] 5ocm37z8t5y0lovi8sc95jfjr5oazyw Kuxan 0 3914 85944 28486 2019-11-30T00:23:59Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Kuxan == u sulit nu Hulam: 那羅四部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kuxan. u kasalumaluma’ nu Kuxan sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 142 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 133 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, zumazuma 4%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] rrgs9c1ajczhg4tzfjifkyzoqo2t68v Kyle Anderson 0 3915 28497 28496 2019-11-21T15:39:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Kyle Anderson |- | colspan="2" |[[tangan:Kyle Anderson (cropped).JPG|Kyle Anderson|alt=Kyle Anderson (cropped).JPG|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1993 a mihcan 9 a bulad 20 a demiad/ New York City, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay, |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |062 kungfen/ 104 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |1 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UCLA (2012–2014) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2014/saka 1 ku uwac/silsil 30 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |San Antonio Spurs |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2014–2018 San Antonio Spurs 2014–2015 →Austin Spurs 2018– Memphis Grizzlies mihitayan mimaliay |} Kyle Anderson unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u p’agal tins’ tay suruw. Kyle Andersoni 2014 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 30, namapili’ tu nu San Antonio Spurs putiput. 9 bulad 20 demiad, 1993 a mihca, Kyle Anderson, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pg26zety0o7gr9u7poklp9agqrrvmiw Kyu’ang 0 3916 85943 28514 2019-11-30T00:23:57Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kyu’ang == u sulit nu Hulam: 下比來部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kyu’ang. u kasalumaluma’ nu Kyu’ang sa, 20 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 40 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 36 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 75%, Tayan(Tayal) 15%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gbtb6egqbk9b2ashpah42o2vplr3qcu Kzyay 0 3917 85942 28535 2019-11-30T00:23:57Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Kzyay == u sulit nu Hulam: 水流東部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kzyay. u kasalumaluma’ nu Kzyay sa, 141 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 355 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 42 ku tademaw, pakalatu 12%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 313 ku tademaw, pakalatu 88%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 11%, Sejek(Seediq) 1%. === u niyazu' nu Tayan(Tayal) === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw. u zuma a tademaw sa u Sejek, inayi' tu ku zumaay a cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] fqai612b9bj3rycy1jz7ml9oy3dusyt K’babaw 0 3918 85941 28550 2019-11-30T00:23:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == K’babaw == u sulit nu Hulam: 庫巴博部落 i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu K’babaw. u kasalumaluma’ nu K’babaw sa, 31 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 101 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 99 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, Rukai 1%, Taluku(Truku) 3%, zumazuma 2%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] h9svpf6i0n6tgka6qneqcs7hx0gmjrb K’yang 0 3919 85940 28578 2019-11-30T00:23:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == K’yang == u sulit nu Hulam: 金洋部落 宜蘭縣南澳鄉金洋村 南澳鄉最內山、距蘇花公路最遠的部落,也是最後完成遷徙、保存最多泰雅文化的部落。 金洋村人的祖源來自泰雅族澤敖利亞族的「萬大群」,以及東賽德克族的「陶塞」群,大約兩個世紀多以前,有一群霧社北方的泰雅人,因為狩獵經常遠征南湖山區,最後索性在頭目率領下,舉社搬到南湖大山東側一座稱為「畝耀」的台地,因為鄰近東賽德克族陶塞群的部落,所以也加入後者的血緣,如此經過十年,又有一部份人往北遷徙,在和平北溪上游另建部落,這就是日治時代所稱的「舊金洋」。民初,舊金洋曾飽受瘧疾之患,隨後又遇到霜害而發生飢饉,日本殖民者即藉著賑災之便勸誘族人遷下山,而與來自大元社的姻親合併搬到現址。由於上游曾經淘過沙金,因此被日本人稱為「金洋」且沿用至今。 以金洋國小為界,以東的村民 ( 又稱上部落 ) 來自舊金洋的金洋社人,以西的 ( 又稱下部落 ) 主要是奎諾其社人。 居於下部落博愛路的奎諾斯社人,歷經五度遷徙後定居於此,行政上原屬於武塔村。大濁水北溪上游的舊金洋族人,因久居深山與世隔絕,習於無拘束的狩獵生活,歷經三個遷徙階段,最後於民國52年由村長游新來以及耆老何精山率領移居至仲岳,完成全部族人的遷村後,再移居於金洋國小以東的金洋路,族人稱之為上部落。因舊金洋族人的遷入,在行政緊鄰的上、下部落才合併為一村,因金洋社人佔多數,故以金洋村命名。57年正式落成設村,人口數五百餘人。 金洋村原來有許多的樟樹,因此村人自稱此地為 Knus,現在栽種「薑」為部落的主要經濟來源。沿著金洋村後方的產業道路向上走,可往海拔 1200 公尺的神秘湖,自然資源豐富,過去曾是族人經常狩獵的地方,曾經在此與太魯閣族發生激烈戰役。 == u siwkay nu niyazu’ == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu K’yang. u kasalumaluma’ nu K’yang sa, 159 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 440 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 423 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 2%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu’ === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Yuwatan(Bunun), inay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=64 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] dtggx5ijrs1y08zbhr80nja4hq4xozm L.muan 0 3920 88396 85939 2020-01-13T21:05:36Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == L.muan == u sulit nu Hulam: 茂安部落 位於宜蘭縣大同鄉深山林內裡的一處蘭陽溪溪谷平原。 範圍大致包括了:嘉蘭、留茂安、茂安。 留茂安部落裡有一棵樹齡很老的青楓樹,是台灣山區最美麗的楓葉,也是村民們最重視的圖騰。 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu L.muan. u kasalumaluma’ nu L.muan sa, 72 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 223 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 213 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 85%, Pangcah(Amis) 2%, zumazuma 7%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=440 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] nqc42fgyo7g2coma9quda4jef873zvc LaMarcus Aldridge 0 3921 88397 28620 2020-01-13T21:05:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:LaMarcus Aldridge1.jpg|LaMarcus Aldridge1|alt=LaMarcus Aldridge1.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1985 a mihcan 7 a bulad 19 a demiad/ Dallas, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Texas (2004–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2006/ saka 1 a uwac /2 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Chicago Bulls putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (2012–2016, 2018, 2019) NBA mihcaan sakatusa putiput mimaliay (2015, 2018) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2006–2015 Portland Trail Blazers 2015– San Antonio Spurs pahanhanan tu kawaw |} '''LaMarcus Aldridge (拉瑪庫斯•阿爾德里奇)''' unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] NBA nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay,u tebanay mimaliay. LaMarcus Aldridge i 2006 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 2, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. nalecuhan ciniza i 7 a bulad 19 a demiad, 1985 a mihca, LaMarcus Aldridge , miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5ve4np3c5ssmq8pb4cb2a5ck5x3jbjh Labuwan 0 3922 88398 85938 2020-01-13T21:06:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Labuwan (大武部落)'''. u kasalumaluma’ nu Labuwan sa, 159 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 490 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 480 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku [[tademaw]], pakalatu 2%. u kasabinacadan, Rukai 92%, Paiwan 5%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pr26tj2c3mwmlo2zzv3vfkz70prvcdb Lacihakan 0 3923 85937 28656 2019-11-30T00:23:45Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Lacihakan == Lacihakan niyazu', u sulit nu Hulam: 拉基禾幹部落 [[Fengbin]] siang itiza i Taywan Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lacihakan. u kasalumaluma’ nu Lacihakan sa, 197 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 497 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 262 ku tademaw, pakalatu 53%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 235 ku tademaw, pakalatu 47%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 51%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini mueneng, inayi' ku Sakizaya itini, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu. u Taypinyang a bayu' i tebal. katuud ku mibutingay a tademaw itini mueneng. ==== u Sakizaya a tademaw ==== inay'i' ku Sakizaya itini mueneng. hakay izaw tu. cayka tineng kami. caay henay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] kaqlc5rnk7hutidzt3o8zpcemzfxv08 Laeno 0 3924 88399 85936 2020-01-13T21:06:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Laeno == u sulit nu Hulam: 大港口部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Laeno. u kasalumaluma’ nu Laeno sa, 65 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 145 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 119 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 26 ku tademaw, pakalatu 18%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 74%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, Sakizaya 1%, zumazuma 6%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’, inayay ku Sakizaya itini. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) Puyuma atu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 72ds1zrvfh189g9n45w3aqazd0sn3pw Lahaw 0 3925 88400 85935 2020-01-13T21:06:53Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Lahaw == u sulit nu Hulam: 信賢部落 === u siwkay nu niyazu' === i New Taipei City a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lahaw. u kasalumaluma’ nu Lahaw sa, 193 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 605 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 266 ku [[tademaw]], pakalatu 44%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 339 ku tademaw, pakalatu 56%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 41%, Pangcah(Amis) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Paywan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. 1 ku cacudadan i Lahaw niyzau’. 1 ku pakincalan i Lahaw niyazu’. 2 ku kyukay i Lahaw niyzau’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] i90nq4cvn5inoi9otokqts788dw83fb Laidazuan(malavi) 0 3926 88402 85934 2020-01-13T21:07:28Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Laidazuan(malavi) == u sulit nu Hulam: 潭南部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Laidazuan(malavi). u kasalumaluma’ nu Laidazuan(malavi) sa, 227 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 782 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 757 ku [[tademaw]], pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 94%, Sejek(Seediq) 1%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] j99tiu5ks8zej8v93geyr5pr02z8odo Laiyi 0 3927 104697 104696 2021-03-26T10:27:33Z 101.10.69.176 /* kananecan(特產) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] '''Laiyi (來義鄉)''' a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 162.27 km². (kalesakan nu linpanti 70.84 km², kalesakan nu pawliwti 86.37 km²), u kasabinawlan, 7,556 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,230 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 7,327 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 97%(Paiwan) ku kasabinawlan. u Paiwan ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Laiyi mala 7 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, [[Kuljaljau]](古樓部落), [[Vungalid]](望嘉部落), [[Payljus]](白鷺部落), [[Calasiv]](丹林部落), [[Tjuwaqau]](大後部落), [[Siljevavav]](喜樂發發吾部落), [[Tjana’asiya]](義林部落), [[Pucunug]](文樂部落), [[Tjalja’avus]](來義部落), [[Takamimura]](高見部落). 來義鄉(排灣語:Rai)位於台灣屏東縣內東部中段,北臨泰武鄉,東鄰臺東縣達仁鄉、金峰鄉,西鄰萬巒鄉、新埤鄉,西南連枋寮鄉,南接春日鄉。人口約7.4千人,為屏東縣八個山地鄉中人口第二多者(僅次於三地門鄉);鄉內居民以台灣原住民排灣族為主,為全臺灣原住民排灣族人口最多的行政區。 Laiyi akuwan(來義鄉) Paiwan a kamu Rai, tini i Taywan labu nu Ping-tung akuwan tawalian i tepang, nuamis nacapi i Taiwu a kenis, nuwalian, nuwalian macapi i  Taitung akuwan Daren a kenis, Jinfeng a kenis, nutipan macapi ku Wanluan a kenis, Sin-py a kenis, nutipan nutimulan patatuling tu Fang-kiaw a kenis, mitulaes tu timulan tu Zung-za a kenis, tademaw izaw ku 7.4 melebu a tademaw, uyza u Ping-tungay akuwan a katuuday  i buyu’ay a binacadan u sakatusa u katuuday a tademaw, “uyni dada’”, uynuan a kenis angangan u Paiwan a binacadan, uyza amih a kanatal u pikawawan u angangan. Laiyi mala 7 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, [[Kuljaljau]](古樓部落), [[Vungalid]](望嘉部落), [[Payljus]](白鷺部落), [[Calasiv]](丹林部落), [[Tjuwaqau]](大後部落), [[Siljevavav]](喜樂發發吾部落), [[Tjana’asiya]](義林部落), [[Pucunug]](文樂部落), [[Tjalja’avus]](來義部落), [[Takamimura]](高見部落). [[tangan:Laiyi Townshipx.PNG|縮圖]] == '''laylay(歷史)''' == 來義鄉屬排灣族原住民的活動範圍,境內是以屬其兩大分支之一Vuculj「布曹爾亞族」中的巴夫瓦夫瓦亞群(Pavuwavuwa)一群為主。日治時期先後屬阿猴廳及高雄州管轄。 Laiyi akuwan(來義鄉) i liwliw nu kauzipan tungusay u Paiwan a bina cadan, i tini ilalabu tungusay tusaay a sakalaliyas tu cacay 一Vuculj「布曹爾亞族」angangan i tepangay Pavuwavuwa a kasabinacadan. i zikuzan a Lipunan a ziday tungusay u A-heu-ting atu Kaw-sung akenis. 戰後初期在tjalja'vus「加拉阿夫斯」部落(舊來義部落,閩南語漢名內社Rai)成立鄉公所,定名為「來義鄉」(內Rai→來義Rai'I),劃歸高雄縣管轄,1950年改隸屏東縣至今。 kalingatuan a ngangayaw hawsa tini i tjalja'vus a niyazu’an, malumanay a nuyazu’ u “malumadan Laiyi a niyazu’”, Layak a ngangan u Rai, patizeng tu Yakuba, panutek tu ngangan “Laiyi akuwan han(來義鄉)” Rai→Rai'I”, pasakenis nu Takaway a kuwan. 1950 a mihcaan pasumat han tu Pin-tung a kuwan ayza. == '''hekal nu zazan(地理)''' == === '''liwliw nu lala’(地形)''' === 本鄉地處中央山脈以西,海拔平均在300公尺以上,境內山高谷深,地勢起伏甚大,氣候屬熱帶季風氣候, u kakitizaan pasay Cung-yan a buyu’ nutipan, palecad tu talakaw 300 depah a katalakaw, lalabu nu kenis talakaw ku buyu’ i lalabu ku helung, u lala’ talakaw a puyu’, u akutu’ay sibaliay a demiad. == '''u culil nu nanum(水文)''' == 本鄉有來社溪、瓦魯斯溪、尖刀尾溪、力里溪及多條野溪貫穿,主要溪流為林邊溪,其發源自泰武鄉南大武山西南麓,上游瓦魯斯溪於來義大橋附近與自東流入之來社溪匯集而轉向西南流,後於丹林大橋附近出山谷往西南流。 Laiyi akuwan(來義鄉) izwa ku Se a sauwac, wa-lu-se a sauwac, Cen-taw-wey a sauwac, Li-li a sauwac atu yadahay a sauwac papabesul ku sauwac, angangan a sauwac u Lin-pian sauwac, u lalekalan nu Tay-u a kenis Nan-ta-u a buyu’ nutepan nutimulan a zazan, i papaw nu sauwac u Wa-lu-se a sauwac i Laiyi a tabakiay a capi nu sangaw makay nuwalian malikit tayza i Lay-se a sauwac masaupu pasatipan tu nutumulan, sazikuzay i Dan-lin a tabakuiay  a tapiingan a sangaw izaw sakatahekal nu helung pasaetip pasatimul nu likit nu natum. == '''mikawaway tu kawaw nu kanatal a kakitazaan kenis(行政區劃)''' == 村部落古樓村古樓 (Kuljaljau)望嘉村望嘉 (Vungalid)南和村高見 (Takamimura)白鷺 (Payljus)丹林村丹林 (Calasiv)喜樂發發吾 (Siljevavav)義林村義林 (Tjanaqasiya)大後 (Tjuwaqau)文樂村文樂 (Pucunug)來義村內社/來義(Tjaljaqavus) 八八風災後,來義東西、義林、大後、喜樂發發吾(丹林村5-6鄰)等部落遷移至新埤鄉萬隆村南岸農場,稱「新來義」,為本鄉的飛地(上圖未標示)。 村部落古樓村古樓 (Kuljaljau)望嘉村望嘉 (Vungalid)南和村高見 (Takamimura)白鷺 (Payljus)丹林村丹林 (Calasiv)喜樂發發吾 (Siljevavav)義林村義林 (Tjanaqasiya)大後 (Tjuwaqau)文樂村文樂 (Pucunug)來義村內社/來義(Tjaljaqavus) nuzikuzan nu Pa-pa a baliyus a satebuc, Layyi nuwalian nutipan, Yi-lin, Ta-hu, Da-hu, Si-le-ba-ba-ba-wu “Dan-lin-cun 6-6 lin” niyazu’ babulaw tayza i Sin-pi-sing a niyazu’ sa, mabulaw tu Sin-pi a kenis Ban-zun a nuyazu’nutimulan dadipasan a pahutingan, pangangan han “Laiyi akuwan han(來義鄉)”,  uyniay a niyazu’ a Bay-ti “nayey ku kulit s aulit.” === '''aidangan a nilaculan(旅遊景點及文化資產)''' === kasumamadan a luma’ a kenis nu tuas a luma’(古樓社區祖靈屋) Paiwan a binacadan kasumamadan a niyazu’ “mal jeveq a pilisin”(排灣族古樓部落mal jeveq五年祭) Dan-lin u cuyavuy, Pan-lin sakacascas(丹林吊橋、丹林瀑布群) i papaw nu Laiyi Lin-pan a sauwac(來義林邊溪上游) Dan-lin piidangan u pilabinan a niyazu’( 丹林渡假村) Ta-zaw-cow u tademawan a taku”macapi ku Ku-lou a niyzau’, tatengaay tini labu nu Sin-pi a kenis”(大潮州人工湖, 鄰近古樓村,實際位於新埤鄉境內) Ta-hou a sauwac Yung-yang a cascas(大後溪鴛鴦瀑布) Laiyi tabakiay a helung(來義大峽谷) Wang-yia, Wen-le u nusubelidan a tuud tu malumanay a niyazu’(望嘉、文樂舊部落遺址)caay paazih(未開放) Wan-yiya u pananulas u ngiha’(望嘉回音谷) Wen-le izaw ku adipangpang a helun(文樂蝴蝶谷) kasumamadan nu malumanay a niyazu’ kakitizaan(古樓舊部落遺址) pikayakayan tu buyu’ a zazan a sakayakay(古樓登山步道) Bang-ci a buyu’(棚集山) a pipazengan piazihan kasumamadan a tuud(屏東縣來義鄉原住民文物館) 二峰圳 Paywan a binacadan u bihit nitutukan tu bitekan(排灣族望嘉舊社人面浮雕祭屋) piidangan nu aadihan atu nu laylayay a nalaculan(旅遊景點及文化資產) nu kasumamadan a kenis nu niyazu’ay sitaasay a lima’(古樓社區祖靈屋) Paywan a binacadan u nu kasumamadan aniyazu’ “mal jeveq” lima a mihcaan ku lisin (排灣族古樓部落mal jeveq五年祭) Tan-lin nu micuyacuyay a sangaw, Tan-lin a masacascasay(丹林吊橋、丹林瀑布群) Laiyi i papaw nu Laiyi Lin-pan a sauwac(來義林邊溪上游) Tan-lin pipahanhanan a aidangan(丹林渡假村) Ta-hu-cew nu nalimaan anisanga tu taku "micapi tu sumamadan a niyazu’, tatengaay tu i Sin-pimaylabuay a kenis” (大潮州人工湖,鄰近古樓村,實際位於新埤鄉境內) Tabakuay zukuzanay a sauwac kasasumidangn a cascas( 大後溪鴛鴦瀑布) Laiyi (來義大峽谷) Wang-ciy Wen-le kasumamadang(望嘉、文樂舊部落遺址) Wang-ciy u 望嘉回音谷 Wen-le nu adibabangan a dadipisan(文樂蝴蝶谷) nu kasumamadan古樓舊部落遺址(未開放) nu kasumamadan a kenis u sakatabuyu’ a caculilan(古樓登山步道) Ben-ci a buyu’(棚集山) kenis nu Pingtung i  a kenis u nu banacadan a nalaylayan a luma’(東縣來義鄉原住民文物館) El-bun a cilis二峰圳 nu malumanay a kitizaan nu Paiwam a binacadan u bihit nu tademaw nidukdukan(排灣族望嘉舊社人面浮雕祭) == '''kananecan(特產)''' == habay小米 cukana芒果 tali芋頭 kalitang花生 tubah甘藷 susiziw相思樹 kamul油桐 daung樹豆 祈納福:排灣語「Cinavu」。在排灣族語裡祈納福指的是用葉子包著食物,是節慶時常出現的菜色,使用小米、肉餡、芋頭粉等包在葉片裡,再使用五節芒當細繩綁起,蒸熟即可食用[5]。有「原住民的粽子」之比喻。 u adasayan, Paiwan a kamu “Cinavu”. i paylabu nu Paywan a kamu u tatangsayan u papah ku sapitabu u kakanan a tuud, u nu sapilisin aca a kakanan kuyni, u nu hapay, titi, tali ku satabu nu papah, kaw u nu hinalitih ku sasapisiket, huthuten taneng tu mukan, . izaw “ku nu Yun-ci-min a lalibungbung”saan. === '''u nalimaan atu nituktukan nu Paywan a binacadan(排灣族雕刻及手工藝品)''' === nu malumanay a kitizaan nu Paiwam a binacadan u bihit nu tademaw nidukdukan(排灣族望嘉舊社人面浮雕祭) Qaqqayaman祭屋為望嘉舊社全村舉行祭典之場所,據傳為箕模人之發源地,也是當時部落內的禁忌之地,只有箕模人會於此地舉行祭儀,而其他排灣族人亦只有巫師會前往該地點,查看祭屋內的陶甕儲水代表之象徵。 Qaqqayaman sasalisinan nu lim’ i Wang-ciy malumanay a kenis hamin nu niyazu’ tu sasalisinan a kakitizaan, yumahida Ci-mu a tademaw u lalekaln nu lala’, sakay nu tawyaay nu nuyazu’ay paylabuay a pasing, u Ci-mu a tademaw dada’ ku itiza misalisin a patungus, u mapalaway nu Paywan a binacadan ku tayzaay i sasalisinan a kakitizaan, miazih tu sasalisinan a luma’ nulabuay u kuleng(陶甕儲水) sasupet sakay u mahiniay a kawaw. 建築特色: qaqqayaman祭屋位於家屋群與日警駐在所、學校之間,為一平台面,相傳自古即為禁忌之地。祭屋為一雙坡頂石板砌構造,寬 2.4米,進深2.4米,正脊高1.3米。入口位於北面簷側,內部為單一空間,無其他空間分割之器物擺設。 u sibung nisalima’an a luma’,  qaqqayaman u salisinanay i luma’ay atu nu Lipunay a tayling a kakitizaan, u laed nu cacudadan u sakalalacalan, u daduducan nu casumamadan u paysinnan nu kakitizaan. u salisinan a luma’ izaw ku cacayay masawahelulay(坡) nu ba’tu anicikcikan nisangaan u ahebal  2.4 mi, u labu 2.4 mi, u talakaw nu tetek 1.3 mi. sacumud i saamisan ku panan, i labu sa u naynayi’ ku hica, nayi’ ku nisalikliktan tu tuud nu nipazengan. 環境特徵:其西南角落有一厚約 0.1米之獨立於山牆側之外的豎直石板壁體,上方刻有一重眼圈人頭文。祭屋周邊由一道約0.8米高石砌牆體圍繞,北邊留有一出口,可通往聚落家屋群。 masazumaay a liwliw, sakay i kalimucu’ satipan nu timulan izaw ku kibetulay tu  0.1 mi,masacacay i buyu’ nu tebal nu salining(側) sakusaan tu nupatizengan tu nu ba’tuay a sapal kusapisalining, i pabaw izaw ku nu tutukan tu masamataay nu tangah a tademaw. u salisinan a luma’ tepal nu liwliw yumahiza kunikasaan 0.8 mi ku talakaw ani cikcikan tu ba’tu, nu lining(牆) masaliwit. saamisan izaw ku liwan nu cacayan ku sakatalabuan taeng sakatayza i niyazu’an a lumaluma’an. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科: 來義鄉https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BE%86%E7%BE%A9%E9%84%89 *國家文化資產網: 排灣族望嘉舊社- 人面浮雕祭屋: <nowiki>https://nchdb.boch.gov.tw/assets/overview/monument/20180705000003</nowiki> [[kakuniza:Sabak Nubu]] njqb88slciyw1dvbxvbb0yg09jl38a2 Lalauran 0 3928 88403 28756 2020-01-13T21:08:29Z Corainn 30 /* Lalauran */ wikitext text/x-wiki == Lalauran == u sulit nu Hulam: 拉勞蘭部落 (Taitung sian Taymali siang Sianglan chun) panganganen ku [[Pangcah]] u Sasadakkan, u sinemnemay sananay. mapulung tu ku Pangcah Paywan atu Puyumaay a baluhayay a niyazu'. malumanay Sianglan a ngangan nay kalipunan a ngangan. naayaway a ngangan sa u "Hocelan", u nu Pangacah a niyazu', u kaizaway sa u "maydih tahkalay a kakitizaan". i kalipunan a demaid, namakay Sincu atu Miauliay a Ngayngay a tademaw mabulaw tayni. sawsawni madademec tu Pangcah. 1930 a mihcaan, mabyalaw tabaki ku demec nu heni, sisa palimaden tu ku Pangcah, patayza i baluhayay a Sianglan. kya Ngayngay sa, mueneng i malumanay a Sianglan. == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Lalauran. u kasalumaluma’ nu Lalauran sa, 60 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 151 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 136 ku [[tademaw]], pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 10%. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=1 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Paywan]] db43h7qq0aytdqnw2kbkditfo70txv1 Lalauya 0 3929 88404 85933 2020-01-13T21:08:52Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Lalauya == u sulit nu Hulam: 樂野部落 ===u siwkay nu niyazu' === i Chiayi a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lalauya. u kasalumaluma’ nu Lalauya sa, 378 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,165 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 787 ku [[tademaw]], pakalatu 68%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 378 ku tademaw, pakalatu 32%. u kasabinacadan, Cou 56%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Cou === u niyazu’ nu Cou kuyni, katuud ku Cou itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] av5jio463zxrdufboshg3cc8mojj6i9 Lalekeleke 0 3930 88405 85932 2020-01-13T21:09:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Chunrih_PT.svg|thumb|Chunrih]] == Lalekeleke == u sulit nu Hulam: 力里部落 屏東縣春日鄉力里村 力里部落是由勒克勒克、鋼脆社合併而成。力里村內的力里山是屏東縣頗為著名的大眾化登山路線,春日鄉運動公園是一座小型森林公園,浸水營古道文化遺址及生態豐富,大漢山有機蔬菜農場,可以休閒觀光,大漢林道可賞楓。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lalekeleke. u kasalumaluma’ nu Lalekeleke sa, 154 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 577 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 562 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku [[tademaw]], pakalatu 3%. === u siwkay nu niyazu' === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 97%. === u Paywan a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, tuud ku Paywan a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inay tu ku Sakizaya itini. hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=91 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] hzl2hh1orsdbpuf3wiqfzq1lw0yrl29 Laliavan 0 3931 88406 28854 2020-01-13T21:09:21Z Corainn 30 /* kakilimaan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Laliavan== u sulit nu Hulam: 拉里亞灣部落 (台東縣金峰鄉賓茂社區) == kakilimaan == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Laliavan. u kasalumaluma’ nu Laliavan sa, 26 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 83 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 80 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 4%. == nilacul == === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279),   Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Lumaluma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Yincumin]] 0ces9vbwyrfsyy52ji5voq1bqr0wytj Lalumaang 0 3932 88407 85931 2020-01-13T21:09:33Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Lalumaang == u sulit nu Hulam: 東方羅馬部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lalumaang. u kasalumaluma’ nu Lalumaang sa, 204 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 542 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 214 ku tademaw, pakalatu 39%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 328 ku tademaw, pakalatu 61%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 26%, Yuwatan(Bunun) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 7%, Kebalan(Kevelan) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] q5o0ji7g9rks3o8d3aqeo764ew59p9d Lami' Hung 0 3933 90808 28903 2020-07-08T07:03:13Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki tatayna nu taywan. micudad i Dong-Hwa tabakiay picudadan i Cihek. [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:Hulam]] [[kakuniza:LamiHung]] d9tejcx4k42bftrxsfn8sgu6jwgsfsd Lami' Kulang 0 3934 88489 28918 2020-01-16T19:53:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Lami' Kulang wawa ni Kulang aci Buting. == nalecuhan == nalecuhan i Fakung (hulam a kamu: u 豐濱 hananay), makaudip i [[hupu a niyadu’|Hupu]]. u sasalungayay a tatyana nu Hupu nida. malasaydan i 101 a mihcan nu [[Sakizaya]] a kamu. i Hupu ku niyazu’ nu maku, nanuadidi’ kaku itini a niyazu’ mauzip. izaw ku bayu’, izaw ku buyu’. sikawaw amin ku biyaw. yadah ku lami’ u kakanen. yadah ku buting atu kalang i sa’uwac. tabayu’, yadah ku lalacan, u uzang, u kanasaw, u muli; manamuh kaku mukan. tabuyu’, izaw ku dungec, izaw ku pwakih, izaw ku tana’; palamel hang u buting atu kalang, amazengang nima ku asu’. manamuh kaku tu niyazu’ nu maku. == makaudip == sakanamuhan nu maku, u miazih tu cudad, izaw ku nalipaan a cudad, izaw ku masasunidanay a cudad , izaw ku Harry Potter, izaw ku Game of thrones, atu hicahi:ca a kalawcudad manamuh mitengil tu datukan, mitengil tu kulasik a datukan atu hicahica:nan kya nidatukan. sakanamuhan aku tayza izuma a niyazu’ midang. natayza kaku i Macau (澳門), HongKong(香港), Philippines(菲律賓)atu Vitenam(越南), namakadih kaku tu tabakiay a buting (豆腐鯊) i Bohol (薄荷島) subal, kapah kay miazihan. maydih kaku tu tayza kitakit midang. manamuh mukan tu canaca:nan a kawawan a kaka’nan, izaw ku kanasaw, izaw ku salipit, izaw ku damay, izaw ku muli. manamuh kaku minanam tu canaca:nan a kawawan nu Sakizaya, izaw ku yadahay a nananaman nu laylay nu Sakizaya. == minanaman == 2003 a mihcaan pahedek i Min-Li adidiay a cacudadan. u mimaliay nu cacudadan a kaput, sakacacay nu Kalingku. 2006 a mihcaan pahedek i Hua-Kang kuwcung, u mimaliay nu cacudadan a kaput, sakacacay nu kalingku.   2009 a mihcaan pahedek i Hualien tataina talakaway a cacudadan, u mimaliaytu nu cacudadan a kaput; sakapahay a misulitay nu kaput kaku. 2012 a mihcaan pahetak i nusihu Tung-Hua talakaway a cacudadan micudad tu nukamuwan a kaput amicudaday kaku i nasihuan Cing-Hua talakaway a cacudadan, malalid kaku pakaala tu ciang-sye-cin a mihmihcaan. [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] s06n07icuno9j2dlmdx1l71a6t5kohy Lamuan 0 3935 88490 85930 2020-01-16T19:58:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Lamuan 南安部落 == u siwkay nu niyazu' == malumanay a ngangan tina niyazu' ku "Namuan". kuizaway sanay ku "sumanahay a lala'". natayni tu ku Minkoku pangangan tu ku 南安. u kuizaway nu "Namuan" sanay, laup ku buyu' i liwliw nu niyazu'. tina niyazu' mikitinay Luanse luyaluy. maka 140 a mihcan, izaw cacay a luma' 18 a tademaw, namakay Siukuluan sa'wac mabulaw tayni. patizeng 南安 niyazu'. Minkoku 13 a mihcaan, [[Japan|Lipun]] kincal mibuhad zazan nu Patungkuan, midebung niyazu' nu Yuwatan(Bunun). macalmel tu ku niyazu'. === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lamuan. u kasalumaluma’ nu Lamuan sa, 34 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 146 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 144 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 1%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 88%, Pangcah(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Cou 1%, zumazuma 8%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Paywan(Paiwan) atu Cou. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === u siwkay nu Yincumin === u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu 原住民. u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal (島嶼) a ngangan sa ku [[Taywan]], u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay (有關) "Timul Subal kamu cidekay (南島語族) saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday (相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay (平埔族). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:niyazu']] kjdfgxvk9l87i6659bwo7749srk3ond Lance Allred 0 3936 88491 28975 2020-01-16T19:59:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Lance Allred |- | colspan="2" |[[tangan:Lance Allred 1.jpg|Lance Allred|alt=Lance Allred 1.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1981 a mihcan 2 a bulad 2 a demiad/ Pinesdale, Montana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 116 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |41 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Utah (2000–2002) Weber State (2003–2005) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2005 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2005 SPO Rouen Basket 2006 JL Bourg-en-Bresse 2006 Club Bàsquet Llíria 2006–2007 Idaho Stampede 2007 Grises de Humacao 2007–2008 Idaho Stampede 2008 Cleveland Cavaliers 2008–2009 Idaho Stampede 2009 Scavolini Pesaro 2010 Idaho Stampede 2010 Maroussi Athens 2010–2011 Utah Flash 2011 Trotamundos de Carabobo 2011 Otago Nuggets 2011–2012 Kyoto Hannaryz 2012–2013 Fuerza Regia 2013 Trotamundos de Carabobo 2013–2014 Halcones de Xalapa 2014 Al Rayyan Doha 2014–2016 Leones de Ponce pahanhanan tu kawaw |} Lance Allred nalecuhan i Pinesdale, Montana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 2 bulad 2 demiad, 1981 a mihca, Lance Allred, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9b0iw53k5xhwclu5upsszo2qkz7oz04 Lance Blanks 0 3937 88492 28985 2020-01-16T20:00:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Lance Blanks |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1966 a mihcan 9 a bulad 9 a demiad/ Del Rio, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay / mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |32, 21 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Virginia (1985–1987) Texas (1988–1990) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1990/saka 1 ku uwac/silsil 26 |- |mapili’ay a mali-putiput |Detroit Pistons |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1990–1992 Detroit Pistons 1992–1993 Minnesota Timberwolves 1993 Quad City Thunder 1993–1994 Oklahoma City Cavalry 1994–1995 Gießen 46ers 1997–1998 Albacomp Fehérvár 1998–1999 Keravnos pahanhanan tu kawaw |} Lance Blanks nalecuhan i Del Rio, Texas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 9 bulad 9 demiad, 1966 a mihca, Lance Blanks, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9ivmkjkxrqgm5ux0cx5n5heqb84em56 Langas 0 3938 88493 85928 2020-01-16T20:07:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Langas == u sulit nu Hulam: 拉加善部落 Langas niyazu' [[Fengbin]] siang itiza i [[Taywan]] Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Langas. u kasalumaluma’ nu Langas sa, 136 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 342 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 304 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 38 ku tademaw, pakalatu 11%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 68%, Yuwatan(Bunun) 18%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini mueneng, inayi' ku Sakizaya itini, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu. u Taypinyang a bayu' i tebal. katuud ku mibutingay a tademaw itini mueneng. ==== u Sakizaya a tademaw ==== inay'i' ku Sakizaya itini mueneng. hakay izaw tu. cayka tineng kami. caay henay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] 5ttxx700ocwbdo6iz0ijabzgk7amu8j Lanngdun 0 3939 88494 85927 2020-01-16T20:07:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Lanngdun == u sulit nu Hulam: 人倫部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lanngdun. u kasalumaluma’ nu Lanngdun sa, 312 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,219 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,156 ku [[tademaw]], pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 63 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 91%, Tayan(Tayal) 2%, Pangcha(Amis) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] nrq4jpe9mmisia9clvayr0o376q65dn Lanyu 0 3940 112225 108965 2021-05-31T05:43:48Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Lanyu villages.svg|thumb|Lanyu]] [[tangan:Kaiyuan Harbor.jpg|thumb|開元漁港]] '''Lanyu (蘭嶼鄉)''' a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 47.04 km². (kalesakan nu linpanti 0 km², kalesakan nu pawliwti 43.17 km²), u kasabinawlan, 5,035 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,798 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,243 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 84%(Yami) ku kasabinawlan. u Yami(Tao) ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Lanyu mala 4 a cuwen atu 6 ku niyazu’. kina 6 a niyazu’sa, [[Ivalino]](野銀部落), [[Iranmeylek]](東清部落), [[Yayo]](椰油部落), [[Iratay]](漁人部落), [[Imaorod]](紅頭部落), [[Iraraley]](朗島部落). 蘭嶼鄉(達悟語:Ponso no Tao),屬台灣臺東縣轄下的行政區,涵蓋蘭嶼、小蘭嶼及其他零碎小島(礁),位於台灣本島(達悟族人稱:Ilaod)東南外海,為台灣唯一地處離島的山地鄉。全鄉面積約有48平方公里,是全國面積最小的山地鄉;人口密度每平方公里約有107人,為全國人口密度最高且唯一逾100人/平方公里的山地原住民行政區。 u Lanyu a kenis (kamu nu Tau: Ponso no Tao), masa nu Taywanay Posong nipikuwan a nipatideng a kasasikawaw, tuyni a masaliyut tu Lanyu atu adidiay a Lanyu idaw aca ku masauncungay adidingay a ba’batuan, kitidaan nina Lanyu (nipangangan nu heni sa u Ilaod) han, i walianay kalatimulan i hekalay nu bayu, sanu Taywanay masacacayay piliyasan tu kanatal a binacadanay a subal. nikaahebalan makaala tu 48 a ping-huwan kung-li, i sausi sa u saadidiay nikaahebal, u sikaidaw nu kacacelcel nu tademaw sa payping-huwan kung-li hakay makaala tu 107 kayadah nu tademaw, masa nu kanatalay u satalakaway nikacacelcelan, nu pilakuwitan tu cacay a ping-huwan kung-li cacay a lasubu nu tademaw, u nu buyubuyu’anay a kenis sakuwan a nabakuwan. 達悟族語的名稱意為「人之島」,漢人以閩南語音譯紅頭嶼或紅豆嶼,西方國家早年稱蘭嶼為「Botel Tobago」(譯為煙草島)。1947年因島上盛產蝴蝶蘭而改名。其語言達悟語與菲律賓巴丹群島原住民語言相通。 u Tau a nipangangan a imi sa "nu tademaway a subal han", nu layak a nipipangangan sa sasengian tu nu ngiha ya kasumanah nu tangah a subal atu lihum a subal han, nutipanay a kanatal i kasumamadan sa kaidaw nu nipangangan tu ya Lanyu "Botel Tobago"(pibelih sa tabaku a subal sa). i 1947 a mihcaan kaidaw nu yadahay a adipapangay a balu kiyu mapasumad. u kamu nu Tau sa sikalecad tu nu Phi-lip-pines (菲律賓) ya Patan (巴丹) hananay a binacadan taneng a sikalalacal a malpadang. == u laylay (歷史) == 1644年,荷蘭人派兵登陸蘭嶼探勘。 iti 1644 a mihcaan sa, u He-lan a kanatal miucul tu hitay tayda i Lanyu musatiwatiway maydih a mikilim tu kaidaw nu aalaan. 1645年,荷蘭人二度派兵登陸蘭嶼探勘。 iti 1645 a mihcaan sa muliyaw aca kinatusa a tasubal misamelawmelaw. 1877年(清光緒3年),恆春知縣周有基將紅頭嶼(蘭嶼)併入清帝國版圖,隸屬恆春縣。 i 1877 a mihcaan sa (kaHulaman nu Gin-kuwan-su hungtiay sakatulu a mihcaan sa), ya tapang nu Hen-cuen ci Co-yu-ci hananay sa sinilangatan a maykuwan, pacumuden i kahungtian a masalamit sakay nu Hen-cuen a sikakuwan. 1895年,馬關條約簽訂後,日本政府禁止一般人進入蘭嶼內開發,並設立研究區。 katukuh i 1895 a mihcaan sa, i Ma-kuwan a lice nikasasulitan sa, ya Dipun a kanatal mipulu' tu binawlan a pacumud i Lanyu a subal patadas atu maydihay a misalacul, satusa patideng tu sakingkiwan a kitidaan. 1897年,日本人鳥居龍藏第一次入內探勘,稱居民「yami」(雅美),這是達悟族以前被稱為雅美族的由來。 i 1897 a mihcaan sa, u makay Dipunay a tademaw ci Niyaw-ci-lung-cang (鳥居龍藏) sayaway a micumud a mimisidep tu kaidaw nu salacul, i mahida sa pangangan tu subalay a tademaw tu ya "Yami" (雅美), u sakasingangan tu ya Tau a binacadan hananay u Yami han. 1946年,蘭嶼鄉雖為離島,但在日本時代(1895-1945年)被日本殖民者劃入台東廳台東郡的蕃地之一部份,所以二戰後,在行政制度上,全臺灣的蕃地都被改編成立各地新的山地鄉(山地原住民鄉),所以本鄉也被劃為山地鄉的類別,成立當時,本鄉初名為「紅頭嶼鄉公所」。 1946 a mihcaan, ina Lanyu a kenis kanahatu masa i hekalay nu Taywan a subal, nika i kaDipunan nikuwanan a ziday (1895-1945 a mihcaan), sipalatubangan a sakay nu Pusung a kakitidaan ku situdungay a mamikuwan, kiyu i sakatusa  nu kitakitay a kalalaisan sa, i sakelec nu kasabinawlan a likec sa, u nu kahaminan nu pulung a kenis nu binacadan sa, mapabaluhay tu ku kasasiduma nu buyu’buyu’ay a mapangangan, nipabaluhay a patideng, kutusi sa, u Lanyu a nipangangan sa "u kasumanah nu tangah a subal a yakuba han". 1947年,藉盛產蝴蝶蘭的名義而更名為「蘭嶼鄉」。而本鄉也是目前台東縣行政編制上的5個山地原住民鄉之一。 i 1947 a mihcaan sa, pisululan tu ya kiyadahan nu adipapang a balu ngangan ku kasumad a pakutay tu sakay nu kenisay a nipangangan ya "Lanyu a kenis han". ina kitidaan a kenis sa, masa nu pulung i Pusungay a kasabuyu’an a kenis, nu limaay a sausi nikasacacay a pikuwan a kitidaan. == kitidaan (地理) == 蘭嶼位於西太平洋位置,在臺灣的東南方,在綠島的南方,南臨巴士海峽與菲律賓之巴丹群島遙遙相望。巴丹群島最北端的雅米島,距離小蘭嶼99公里。即東經121度5分,北緯22度間。面積有48.3892平方公里。氣候為熱帶雨林氣候,年雨量常在3,000公釐以上,年降雨日數達224天。 ina Lanyu i nutipan nu Taypingyang ku eneng, pasay nu walian kalatimulan ku satudu'an, i satimulan nu Luy-daw (綠島), masasuayaw tu ya Pase hananay a bayu atu nu Phi-lip-pines ya Patan hananay a lalitilitin sananay a subal a macacukel i nu kasatimulan. sakaamisan nu Patan sa ya Yami hananay a subal, silaad tu ya adidingay a Lanyu 99 a kung-li. sakasaan i nu walian a telektu 121 tu 5 hun, saamisanay a balattu a masapahcek. kaahebalan sa kaala tu 48.3892 ping-huwan kung-li. sakay nu demiad sa kalacaledesanay kaudadan aca, u paymihcaan sa nikasiudad makaala tu 3,000 kun-li kayadah, i paymihcaan sa makaala tu 224 a demiad ku sikaudad itini. 蘭嶼為火山島地形,最高點紅頭山海拔552公尺。大部分為山地,島上丘陵綿亙,溪流分歧,只有沿海部分為平地、海岸線曲折,熱帶林木遍布。蘭嶼的地質以角閃石的安山岩質熔岩及玄武岩質的集塊岩為主。無人島小蘭嶼則以黑雲母角閃石為主。 ina subal nu Lanyu sa masa pawpaway i alahicaan nu makay labu nu lali kapesan nu lamal, nikatalakawan kasatungduh sa makaala tu 552 nu depah. sakasaan sa u buyu’ ku ahebalay tu enal, masabukubu ku kitidaan nu tukus, sauwac sa masacapa ku kasilasic, uyda sa i capi nu dadipasan ku masaenalay nu kitidaan, kasalupikuan ku sadipasan nu subal, nu caledesay a kilakilangan mamin kasaliyutan i tini. i Lanyuay a lala’ sa u nu ya ciyaw-san (角閃) atu an-san (安山) a ba’tu nikacamulan, atu ya siyen-u (玄武) hananay kasaupu nu masaatiladay ku sasitungus. kainayian mueneng niya adidiay a Lanyu sa kaidaw nu baba’tuan sa ya masalumeni'ay ying-mu (雲母) hananay belatbelat sa kaladiceman a ba’tu. == sakay nu semuyingay (行政) == === sakay nu niyadu’ay (部落) === 蘭嶼過去有曾有七個部落,目前劃分為四村,分別為椰油村(椰油、伊法達斯)、紅頭村(紅頭、漁人)、東清村(東清、野銀)、朗島村(朗島)。 ina Lanyu a kitidaan ina ayaw sa sikaidaw nu papituay ku niyadu’, palasepaten ku nisabalat tu kasaupu nu niyadu’ kasasiduma sa ya [[Yayo]] a niyadu’ (Yayo, i-fa-ta-se), [[Imaorod]] a niyadu’ ([[Imaorod]], Yi-len), atu ya [[Iranmeylek]] a niyadu’ ([[Iranmeylek]], Ye-ing), [[Iraraley]] a niyadu’ ([[Iraraley]]). === sakay nu tademaw kaidaw (人口) === 蘭嶼鄉的主要民族為達悟族,通行語言為達悟語。蘭嶼鄉內90%的居民為本地的達悟族人,其餘為居民多為台灣本島移入之漢人。 u sakasitungus nu binacadan itida sa, u Tau a tademaw i Lanyu, u kamu sa mamin masanu Tau sikalalacal. i labu nu kenis sa 90% kayadah ku maysakamuay tu nu Tau itiniay tu amin ku eneng nu tademaw, u liwan sa nu makay i Taywanay amin mabulaw tayni musakawaw atu sisalaculay a layak. 蘭嶼的祖先來自菲律賓巴丹島。達悟族人大約於800年前,自現今菲律賓巴丹群島遷入,因此達悟族人跟巴丹人的語言及文化有許多共通的地方。且由於蘭嶼受到現代社會影響較晚,遠較巴丹島保留更多傳統文化。達悟族人製作拼板舟,並在春夏季節出海捕撈飛魚,亦稱為「飛魚季」,因此蘭嶼有「飛魚的故鄉」之稱。拼版舟是由許多不一樣品種的樹木,製成木板再拼裝而成的,並非一體成型的獨木舟。 Lanyuay a kakawsan sa namakay i Phi-lip-pines ya Patan hananay a subal. ina Tau a binacadan sa hakiya nai ayaw nu 800 a mihcaan, mabulaw namakay i lalitilitin sananay a Patanay a subal kataynian mueneng, kiyu u Tau atu ya Patan hananay a binacadan sikaidaw nu kamu atu nu lalangawan a mikasasengi. pasu ina Lanyu a kenis mautang a malawilaw nu aydaay a ziday, sisa kiyadahan ku nu Patanay tu kasupetan tu sakay kasumamadan nutineng a laylay atu nalimaan, zayhan u Tau a binacadan sa matineng misanga’ tu ya tatules sananay a balunga, sipibuting nu heni i adingsingan tu timu, sipangangan han tu ya "pitimuan han a puu’", kiyu sikaidaw nu kasenengan a nipangangan tu "timuay a niyadu’ han". ya ping-pan (拼版) hananay a balunga nipisanga sa, nau pinakupinaay a kasasumaday nu zayliw nu kilang itawya maedem a sanga’an, nipelaan atu nitulikanay a sapat palacamul tu nutineng sikasanga’, caay kau nu masacacayay a kilang ku nidateng a muedem a masa ping-pan kasanga’an a balunga. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:蘭嶼鄉|蘭嶼鄉]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 6wav4lhj4k2t7s2lysel5lanwa88kl7 Laos 0 3941 121311 121310 2021-08-14T11:51:05Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Laos.svg|thumb|u hata nu '''Laos (寮國)'''|alt=Flag of Laos.svg]] '''Laos (寮國)''' == '''Laos (寮國)''' == u '''Laos (寮國)''' sa i labu nu Asia, itiza i 18 00 N, 105 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 236,800 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lalaay sa izaw ku 230,800 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 6,000 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw|tademawan]] sa 7,019,073. kakalukan umah sa 10.60%, kilakilangan umah sa 67.90%, zumaay henay umah sa 21.50% Liw-zen-min-min-cu kapulungan a kanatal, (kamu nu lyaw: ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao) [[Laos]] han nu mita pangangan. i tiyaay nu teban-timulan a kumay i wali-timulan nu Asia a se-hay-cu-i a kanatal, kahenawlan a tusi sa u ''Vieng Chan (''yung-cen [[:zh:永珍|永珍]]). (u kamu nu Hulam sa: 寮人民民主共和國(寮語:ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao),簡稱寮國(寮語:ລາວ Lāo [láːw]),是位於東南亞中南半島的社會主義國家,首都及最大城市為永珍。) u sasakamuan nu heni sa u [[Laos]] a kamu, 23.68 km<sup>2</sup> kaahebal, binawlan sa 700 a mang ku katuud, ina [[Laos]] i walitimulan a Asia cacayay a kanatal caay kaazih ku bayu a i labuay nu lalalala’. sawaliay sa u [[Vietnam]] ku lalitin, satimul sa u [[Cambodia]](柬埔寨) ku lalitin, i edipan militin tu [[Thailand]], [[Burma]] (Meyn-dyen 緬甸), i amisay sa militin tu China. (u kamu nu Hulam sa: 通行寮語,面積23.68萬平方公里,人口700萬人(2018年),寮國是東南亞唯一的內陸國,東鄰越南,南接柬埔寨,西連泰國、緬甸,北與中國接壤。) == '''likisi / nadipa'an (歷史)''' == u likisi nu Laos (Lyaw-kul 寮國) sa, u sakacacay mikuwanay sa ci Haung i 1353 a mihecaan patizengay a Lan-cang hungtiay kanatal (瀾滄王國), sakatabakiay a seltu Luang Prabang (Langbul-la-bang 琅勃拉邦), nanu Indochina pandaw (Cung-nan-pan-daw 中南半島) a binawlan, maw-i  atu lalangawan a bitelakay a kanatel. Lan-cang hungtiay kanatal (瀾滄王國) mueneng tu sepaday a se-ci, paseneng tu likisi nu Laos (Lyaw-kul 寮國) mahiza ku kabitilak. (u kamu nu Hulam sa: 寮國歷史上第一個統一國家為法昂在1353年建立的瀾滄王國,首都為琅勃拉邦,曾是中南半島的人口、貿易與文化大國。瀾滄王國存在近四個世紀,代表著寮國歷史的鼎盛時期。) 1707 a mihecaan, Lan-cang-wan-kul sakai pituducay a kawaw a malawasak, caay aca pisengal ku militinay a beleaw midebung tu Laiw-kul Tai-kul, [[Vietnam|Vietna]]m (Ye-nan 越南) tusaay a kanatal a sakuwang.1893 a mihecaan, mala [[France]] (Fa-kuo 法國) a sa kuwanan a kanatal, sisa Laos (Lyaw-kul 寮國) u madiput a kanatal paheciay, misapatahekal tu ayzaay a lala’. (u kamu nu Hulam sa: 1707年,瀾滄王國因王位繼承紛爭而陷入分裂,又不斷遭到鄰國暹羅和越南的入侵,淪為兩國的屬國。1893年,淪為法國殖民地,寮國保護國成立,奠定現代寮國疆界。) 1953 a mihecaan patahekal mateked tu, patizeng tu Hungtiay a ulic (君主立憲) a kanatal, caay katenes sa, malalais tu i labuay, 1975 a mihecaan, Kun-can-cu-i-cu-ze. Pa-te-laiw muluyuh tu Ceng-cu-ce a tadungusan, Laos zen-mim-mim-cu kapulungan a kantal nu patizeng katukuh ayza. (u kamu nu Hulam sa: 1953年,寮國宣布獨立,建立君主立憲制國家,但很快陷入長期內戰。1975年,共產主義組織巴特寮推翻君主制政權,寮人民民主共和國建立並存續至今。) Laos (Lyaw-kul 寮國) i Ma-lay-cu-i ku nu mikuwanay a I-se-sin-tay a Se-hay-cu-i-kun-he-kul, ci tungusay a ceng-tang satatelungan a Laiw-kul-zen-mim-ge-mim-tang. Laiw-kul u katuuday a binacadan a kanatal, u Law-cu 55% nu binawlang kayatah, i ceng-ze lalangaawan u uangangan a tatuzuan. u ciw-lin atu nu kaw-san a kinis, liwasak sa yadahayay a binacadan, nu muenengay pazumaan sa, izaw aca ku i sasaay nu buyu’  ku law-lung a binacadan, i ciw-lingay a law-ting a binacadan, atu i talakaway nu buyu’ sa u lzw-sung a binacadan tulu ku katuuday a binawlan i ti Laos (Lyaw-kul 寮國) . (u kamu nu Hulam sa: 寮國是以馬列主義為官方意識形態的社會主義共和國,唯一政黨是寮國人民革命黨。寮國是多民族國家,佬族占總人口的55%,在政治和文化領域占主導地位;丘陵和高山地區則分布著眾多其他民族;按居住地區分類,又分為低地的老龍、丘陵的老聽和高山的老松三大族群。) ya law-lung-cu musakamu sa u kamu nu Laos (Lyaw-kul 寮國), u law-ting-cu sa kamu tu nu cang-meng a kamu, Mum, Kaw-myen atu Myaw a kamu. nu i tika ku sausi sa i Buda kutadungusan. (u kamu nu Hulam sa: 老龍族通用寮語,而老聽族和老松族則使用藏緬語、孟-高棉語和苗語等其他語言。傳統上,以上座部佛教為主流的宗教信仰。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Vientiane (萬象). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 2 bulad 12 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Bounnhang Vorachith]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 1 bulad 22 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Laos (寮國) ayza sa ci [[Phankham Viphavanh,]] micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 2 bulad 22 demiad. == '''malukay (農業)''' == u malukay ku tuduay i tektek nu Pumum nu Laos (Lyaw-kul 寮國), 20 a se-ci 70 nan-day sa, nu nikalukan a cang-ze a GDP 70% katukuh 80% katalakaw, i 2015 a mihecaan 17.59%. sapikaluk a lala’ umah sa 500 a emang man-ci kaahebal, u kilangkilangan matahepu 60%. i Laiw-kul ⅔ taneng kalukan a lala’ caay henngay patadas, nu sapausiay i 2015 a mihecaan sa, u tanengay kalukan alala 134.58 a emang kung-cing kaahebal. (u kamu nu Hulam sa: 農業是寮國傳統上的支柱部門,20世紀70年代時,寮國農業產值在其GDP中的占比為70%至80%;2015年,占比17.59%。寮國可耕地面積500萬左右,森林覆蓋率達到60%。寮國2/3的可耕地面積尚未被開發利用,《寮國社會經濟統計資料》和《寮國年鑑》統計的2015年寮國耕地面積為134.58萬公頃。) nu nikalukan nu Laiw-kul u tipus, kubkub, u tubah, atu kumuh, kinacacay paanip sa lalusa, pangkiw nu sapalumaan alala ku ahebalay, u Laiw-kul ka henawlan a kakaenan, 2016 a mihecaan nu palumaan a tipus 343 a emang dung, hatiya nu Laiw-kul 77% sakaen nu malukay. u  panay a belac ku kaydihan nu heni, manay kahenawlan nu heni paluma tu panay. nu key-zay a palumaan sa u lihum, hung-del, kalitang, pahpah nu sapiuwak, kupa, tebus, kahey, atu uciya, u kuhi ku ahebalay a paluma, maala ku pangkiw nu sapalumaan kaahebal. (u kamu nu Hulam sa: 寮國的糧食作物主要有稻穀、玉米、薯類和豆類,單季稻的種植面積占糧食種植面積一半,為寮國的主要糧食作物,2016年稻穀產量約343萬噸, 約77%的寮國農戶實現稻米自給。糯米是寮國人的主食,因此寮國人主要種植糯稻。經濟作物主要有綠豆、黃豆、花生、菸草、棉花、甘蔗、咖啡和茶葉,其中咖啡的種植面積居首位,占經濟作物總種植面積的一半。) Laiw-kul malubic ku heci nu kutamudu, mankul a kasiheci 1 a emang katukuh tu 2 a eang a dung, ya binawlawlan u king nu heci ku man-kul. ya pu-taw-yu a heci mihemihecaan izaw 2-3 tung kayadah, yakuwa’ ku malubicay 10 a emang ku dung kabaekec. (u kamu nu Hulam sa: 寮國亦盛產熱帶水果,芒果年產量1萬至2萬噸,寮國人稱之為「果中之王」;葡萄柚是寮國名產水果,年產量2至3萬噸;木瓜為高產水果,年產量超過10萬噸。) u zumaay Yung-ceng a kenis, izaw ku patahekal ku tan-sean. ung-si-sean nu Laos (Lyaw-kul 寮國) aungungan nu patahekal a tuud, 70% ku makakitakitay a patahekal. sapadayza i ha-kung atu sapayu nu zaheket a cay-laiw, nu mihmihcaan pisanga sa piyadah tu 50 dung. a nu pasaza tu nu tademaw palecad ku pisausi sa, Laiw-kul sa yadahay ku yu pahabayay tu sepaday, tusaay a kuku’ a adupan a kanatal a sazumaay a cacayay a kanatal. amin nu i labu 150 a emang kung-cing a lahad a huting, i kenisay pahabayay matenes tu ku likisi, a dudi’ tu matumes tu ku pahabay tu sepaday a kuku’ atu tusaay a kuku’. nu kilangkilang a kawaw ma lubic tu, nu a hebal nu kilakilang katukuh 1400 a emang makatukuh 1500 a emang kung-cing, nu kilang a misupetan sa caay kayadah, na mihecaan mawada’ tu ku bilesiw nu kilang. namakakung-ye nayi ku icelang, nu Laos (Lyaw-kul 寮國) kilang a laculaculan a patahekal sa caay katalakaw. (u kamu nu Hulam sa: 此外,永珍地區特產檀香;安息香則是寮國主要特產,產量占世界總量的70%,用於化工和醫藥原料,年產量達50餘噸。按照人均占有量計算,寮國為東南亞禽畜最多的國家之一,全國有150多萬公頃天然牧場,民間畜禽養殖歷史悠久,幾乎每家每戶都從事家畜和家禽飼養。寮國林業資源豐富,森林面積達到1,400萬至1,500萬公頃,但木材蓄積量因森林砍伐等問題逐年減少。由於工業基礎薄弱,寮國的林業資源開發程度並不高。) == '''sapiidangan (旅遊業)''' == u sapiidangan nu Laos (Lyaw-kul 寮國) namakai nu zikuzan nu 21 a se-ci buwah satu, nu makai zumaay a kanatal tayzaay midang i Laos (Lyaw-kul 寮國),1990 a mihecaan izaw ku 8 a emang ku midangay, i 2010 a mihecaan katuud tu ku tayniay midangan izaw sa 187.6 a emang kakatuud. 2010 a mihecaan, namakai 10.9 a sikawaway sa izaw tu ku cacayay a kawaw mikilulay tu sapiidangay. zumaay a miidangay sapatahekal tu pasinubu makaala tu 2.703 a ogu, sapatahekal tu nu mi’tan izaw tu ku 15.5% katalakaw. i 2015 a mihecaan sa ya midangay a tademaw katukuh tu 468.4 a emang ku tayzaay midang, u tanay izaw ku Amilika a kalisiw 7.25 a ogu. (u kamu nu Hulam sa: 寮國旅遊業在進入21世紀後增長迅速,國際遊客數從1990年的8萬人漲至2010年的187.6萬人。2010年,寮國每10.9個工作崗位就有1個屬於旅遊業。由國際遊客產生的出口利潤達到2.703億美元,占2010年寮國出口總利潤的15.5%。2015年,寮國境內遊客數量達到468.4萬人次,收入達7.25億美元。) u sapalacul i saidangan izaw henay ku Lang-bu-la-ban-zan a kenis nu Buda a laylay atu nu pikuwanay a misaluma’an, i yung-cin a saasu’ay a kakaenan atu malumanay nu misalumaay. i Si-kan a enal a kenis sa nazikuzan nu laylay a lalangaw. i mum-wey atu Wang-cung sa u sakunizaay sa tayza midang, sang-nu malalaisay a nazipa’an, Hun-sa-li atu Lang-nan-ta i buyu’ay a niyazu’ay a laylay. i nan-ay-pu-lul umahay a adupan miazih tu kauzip, Ta-ciu a kenis izaw ku buhang nu buyu’ atu cascas, s-cyen-taw kung-yung a cascas atu tun-un-hay-tum sa azihan. Can-ba-sayay a hu-nan Uwa-pu-se a nazikuzan, atu ci-pu-la-wang-kaw-yun cascas, laylay nu kuhi. (u kamu nu Hulam sa: 寮國境內的旅遊資源包括:琅勃拉邦城區的佛教文化景觀和殖民時代建築;永珍的美食文化和古蹟;石缸平原地區的歷史文化遺產;孟威和萬榮的背包旅行路線;桑怒的寮國內戰戰場址;豐沙里和琅南塔的山區部落文化;南艾普洛的野生動物棲息地;他曲一帶的洞穴和瀑布;四千島的孔恩瀑布與短吻海豚景觀;占巴塞的扶南遺蹟瓦普寺;以及布拉萬高原的瀑布和咖啡文化。) 2013 a mihecaan, au-cu-maw-i atu sapiidang uay-yin-hey (ECTT), nu pawacay tu  masibek ku laylay atu misaluma’an a nazikuzan nu Lai-kul sa, mala “namihecaan sakapahay i kitaki katayzaan a sapiidangay a kanatal.” (u kamu nu Hulam sa: 2013年,歐洲貿易與旅遊委員會(ECTT)鑑於寮國豐厚的歷史和建築遺產,將寮國定為「年度世界最佳旅遊目的地」。) i 10 bulad nu 1989 a mihecaan, cing-hu-bu-zan-hey-i patahekal tu sapalekal sapiidang a sapiketun.1990 a mihecaan, u cing-hu malaheci ku maw-i atu sapiidangay a bumem,patizeng i kenikenis tu piidangay a sapiedapay a kaysya, namakai zumzay a kalisiw 60%. kul-cia sapiidang kuwan tu tatimataan nu sapiidang, Laos (Lyaw-kul 寮國) i kekins amin izaw ku mikuwanay, atu hay-kun, pabalucu’, pakabuay a miedap, micunus patizeng ku sapikinsa, sapicunus ku sapi’tan, demiad, pabeli tu mian-cu-ceng-zeng nu ngatu nu kanatal, a micepcep tu makai zumaay a miidangay. ya Laos (Lyaw-kul 寮國) ceng-hu hung sa nu makai zumaay a mitanay a sakaku sa pacakayay a ciw-den kakaenan, hang sa taneng tu a mabalud mipatizeng tu piidang a kay-sya. (u kamu nu Hulam sa: 1989年10月,寮國政府部長會議發布發展旅遊業決議。1990年,寮國政府成立貿易與旅遊部,並在各省建立旅遊服務公司,外資占股六成。寮國國家旅遊局負責管理寮國旅遊業,各省市設有旅遊管理辦公室, 同海關、計劃投資部協作,增設通關口岸、延長簽證停留期,並對部分國家免除簽證,吸引國際遊客。寮國政府允許外國投資者獨資經營酒店、餐館,允許其與寮國企業或個人合資開辦旅遊公司。) [[kakuniza:Padakaw Lami']] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *維基百科寮國:https://zh.wikipedia.org/wiki/老挝 [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:kanatal]] qgg0ke293e9epm48p6slgmko0129mwb Larepaq 0 3942 88496 29106 2020-01-16T20:19:19Z Corainn 30 /* u siwkay */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren]] == Larepaq == u sulit nu Hulam: 拉里巴部落 == u siwkay == i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Larepaq. u kasalumaluma’ nu Larepaq sa, 126 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 326 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 324 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 1%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 96%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu'. [[Taitung]] sian Talen siang Taypan chun, pangangan nu binawlan ku "itiniay" a niyazu'. tina niyazu' sa, itiza ipabaw nu Taycukaw sa'wac a lala'. sawaliyan sa u Taymali siang Toliang chun. satipan sa ,u Tupan chun. satimul sa, u Tawu siang Aypu niyazu'. saamis sa, izaw ku Pinmaw chun. nuayaw a demiad, izaw ku niyazu' itini. sawsawni sa, sizuma tu ku sakatusa a niyazu' itini. u Taypan atu Lalipa. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 aykanatalay a pu Lumaluma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=219 Taywan Yincumincu kalunasulitan atu palatuh laculaculan calay-zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Yincumin]] 3h589245qbkm565zutycdh013kn80y6 Larry Bergh 0 3943 88497 29119 2020-01-16T20:19:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Larry Bergh |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1942 a mihcan 4 a bulad 2 a demiad/ Williston, North Dakota |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 95 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Weber State (1966–1969) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/saka 11 ku uwac/silsil 146 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1969–1970 Pittsburgh Pipers pahanhanan tu kawaw |} Larry Bergh nalecuhan i Williston, North Dakota, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 4 bulad 2 demiad, 1945 a mihca, Larry Bergh, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5aj3uzebsmffh0pzdeo5hluy5cf29oj Larry Bird 0 3944 88498 29129 2020-01-16T20:19:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Bird Averitt.jpeg|Bird Averitt|alt=Bird Averitt.jpeg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1952 a mihcan 7 a bulad 22 a demiad/ Hopkinsville, Kentucky |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |185 kungfen/ 77 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 14, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Pepperdine (1971–1973) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1973/saka 8 ku uwac/silsil 55 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1971) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |Seattle SuperSonics (1969–1970) Milwaukee Bucks (1970–1974) Los Angeles Lakers (1974–1977) Kansas City Kings (1977–1979) pahanhanan tu kawaw |} Larry Bird == nilacul == Larry Bird nalecuhan ciniza i 12 a bulad 7 a demiad, 1956 a mihcaan. ci Larry Bird, u kawaw niza sa, u miunduay. u mimaliay ciniza i [[NBA]] nu Amilika. katukuh 2019 a mihcaan, enem a bataan izaw ku pitu ku mihcaan ciniza. u lumeniay a banges niza, u lumeniay a tademaw ciniza. [[tangan:Larrybird.jpg|thumb|Larrybird|alt=Larrybird.jpg]] == namakayzaay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fpvxfo3p6vlhb4kte22vd0wvmgksn3u Laso‘ay 0 3945 88499 85926 2020-01-16T20:20:18Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] == Laso‘ay == u sulit nu Hulam: 拉索艾部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Laso‘ay. u kasalumaluma’ nu Laso‘ay sa, 237 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 641 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 284 ku tademaw, pakalatu 44%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 357 ku tademaw, pakalatu 56%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 42%, zumazuma 2%. 阿美族是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d1irjr3250olkefiwonni93m6nww7w1 Lasutan 0 3946 88500 85925 2020-01-16T20:20:49Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] == Lasutan == u sulit nu Hulam: 拉署旦部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lasutan. u kasalumaluma’ nu Lasutan sa, 1,940 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,942 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 633 ku tademaw, pakalatu 13%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4,309 ku tademaw, pakalatu 87%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 9%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 72ctohkdii7uq0sinuy9nnqn9qgrhq8 Latvia 0 3947 121288 121287 2021-08-12T15:26:58Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Latvia.svg|thumb|u hata nu '''Latvia (拉脫維亞)'''|alt=Flag of Latvia.svg]] '''Latvia (拉脫維亞)''' == '''Latvia (拉脫維亞)''' == u '''Latvia (拉脫維亞)''' sa ilabu nu Europe, itiza i 57 00 N, 25 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa 64,589 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa 62,249 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 2,340 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademaw sa 1,965,686. kakalukan umah sa 29.20%, kilakilangan umah sa 54.10%, zumaay henay umah sa 16.70%. Latvia (拉脫維亞), a nusakapahan miawaw ku ngangan sa Latvia (拉脫維亞) kapulugan a kanatal, i tizaay sawaliay nu Balticyu (波羅的海) a tukus, i Ou-zu sawaliay-amisay a kanatal, nu Balticyu (波羅的海) cacayay a kanatal. amisay, timulay atu waliay lasic tu [[Estonia]] (愛沙尼亞), [[Lithuania]] (立陶宛) atu Russia (俄羅斯) malabelaway, i dip silaad tu Balticyu (波羅的海) sasuayaw tu Zey-dan, i waliay nu timulay a lala’ malalitin tu [[Belarus]] ([[:zh:白俄罗斯|白俄羅斯]]). Latvia (拉脫維亞) a tademaw 1934379 (2018 a mihecaan). u ahebal nu lala’ sa 64,589 km<sup><small>2</small></sup>(24,938 m<sup><small>2</small></sup>), u hemheman sa yun-day-hay-yiunay. (u kamu nu Hulam sa: 拉脫維亞(拉脫維亞語:Latvija, 立窩尼亞語:Lețmō),全稱拉脫維亞共和國(拉脫維亞語:Latvijas Republika, 立窩尼亞語:Leţmō Vabāmō),是位於波羅的海東岸的歐洲東北部國家,是波羅的海國家之一。北、南、東分別與愛沙尼亞、立陶宛及俄羅斯為鄰,西邊隔波羅的海與瑞典相對,東南國境則與白俄羅斯接壤。拉脫維亞總人口數為1,934,379(2018年),國土面積64,589 km2(24,938 sq mi),氣候為溫帶海洋性氣候。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Riga ([[:zh:里加|里加]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 18 bulad 11 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Egils Levits]] (Aycielse.Liyewiyetese [[:zh:埃吉尔斯·列维特斯|埃吉爾斯·列維特斯]]), 1955 a mihca 6 a bulad 30 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Latvia (拉脫維亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 7 bulad 8 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Latvia (拉脫維亞) ayza sa ci [[Arturs Krišjānis Kariņš]] (阿特爾斯·克里斯亞尼斯·卡林斯), micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 1 bulad 23 demiad. == '''ceng-ce (政治)''' == cing-ce-ti-ce-seun, Latvia (拉脫維亞) u min-cu-i-hay-kung-he-cea kanatal, i 1918 a mihecaan mapatizeng, i Riga (里加) mala seu-tu, a malatan-i-ceay a kanatal, Latvia (拉脫維亞) pelaen mala 119 a cing-ceng a kenis, i latu 109 a mihcaan a pasakakuay tuse sa atu sapikuwan nu cing-huay a tuse. (u kamu nu Hulam sa:政治體制上,拉脫維亞是一個民主議會共和制國家,於1918年建國,以里加為首都;而作為單一制國家,拉脫維亞全國分為119個行政區域,包括109個自治市和9個直轄市。) u kamu nu heni, Latvia (拉脫維亞) i In-ou-yu-si cacayay tu padutuay a Balticyu (波羅的海) a kamu (binacadan), u sasakamuan nu Latvia (拉脫維亞) a binacadan, i zumaay Ul-yiu izaw ku misakamuay. Li-wo-ni-ya-zen u binacadan nu Latvia (拉脫維亞), u sasakamuan nu heni sa U-la-al-sakaputay nu kamu a Li-wo-ni-ya a kamu, heni han kahenawlan tu a kamu. (u kamu nu Hulam sa: 在語言上,拉脫維亞以印歐語系中唯一僅存的波羅的語族語言,拉脫維亞語為官方語言,是該國主要民族拉脫維亞人的母語;另一方面,俄語在該國也有廣泛使用。立窩尼亞人作為該國原住民族,則使用烏拉爾語系的立窩尼亞語,但該語言已逐漸步入死亡。) Latvia (拉脫維亞) sa nu pe-ou-li-se-hay, Ou-cu-len-mum, pi-da-si-yen-kun-yie-cu-ze, Oucu-uey-yin-hey, Lan-he-kul, key-zay-he-zeul atu sapatahekalay a cu-ze, Balticyu (波羅的海) kul-cay-li-se-hey, Kul-ci-hul-bi-ci-cing-cu-ze, pe-ou-tul-ze-kingu atu Ou-cu un-ceng i he-ceu-cu-ze Kul-ci-cu-ze u patizenay a kanatal. 2014 a mihecaan sa Latvia (拉脫維亞) i nu tademaw palekalay sa u sa 49 a pasilsil, u ci etanay u key-zay nu heeni, nanu misangatu ku kalisw nu heniay Latvia (拉脫維亞)-la-te-pi, tukuh sa 2014 a mihacaan micumud tu nu Ou-yin-ci, i Ou-yen mala baluhayay a kalisiw nu heniay. (u kamu nu Hulam sa: 拉脫維亞是北歐理事會、歐洲聯盟、北大西洋公約組織、歐洲委員會、聯合國、經濟合作與發展組織、波羅的海國家理事會、國際貨幣基金組織、北歐投資銀行及歐洲安全與合作組織等國際組織成員國。2014年時,拉脫維亞在人類發展指數中排名第49,是高收入經濟體之一。該國曾使用拉脫維亞拉特為其法定貨幣,直到2014年加入歐元區,以歐元作為新的法定貨幣。) == '''laylay (歷史)''' == i aya nu kung-yin 3000 a mihecaan sa, Latvia (拉脫維亞) a babalaki mueneng tu i walian nu Balticyu (波羅的海). i ayaw nu kung-yin 900 a mihecaan, izaw ku nu zumaay makay Balticyu (波羅的海) a niyazu’ mabulaw muenend i Latvia (拉脫維亞)an: Ke-lul-ni-zen, Say-ma-ca-lan-zen, La- te-ca-lan-zen, Se-lul-ni-ya-zen, atu musakamuay tu Fun-lan a ciliway a kamu a Li-wo-niya-zen. Balticyu a tademaw (波羅的海人) n patizen atu Lul-ma malalacal sa pacakay, nu Hu-pul budawaan kalaliyum tu matekesay a Kim. (u kamu nu Hulam sa: 公元前3000年左右,拉脫維亞人的祖先定居在波羅的海的東岸。公元前900年,幾個不同的波羅的海部落定居在拉脫維亞:克羅尼人、塞梅加廉人、拉特加廉人、瑟羅尼亞人(拉脫維亞語: kurši, zemgaļi, latgaļi, sēļi)以及說芬蘭語支語言的立窩尼亞人。波羅的海人建立了到古羅馬的商路,以當地產琥珀交換貴金屬。) == '''malukay (農業)''' == 1996 a mihecaan, u malukay, u papahabayan, u kilangkilang a key-zayay 8.7 %. ⅓ a binawlan mueneng i mukalukay nu inaka, 17% a tademaw nisakakawaw tu mikalukan. nu palumaan sa u citahaay a kakaen, u ya-a, ten-tay, s-laiw, u ma-ling-su ku kauzip. nu pahabayan sa u buling atu titi’ ku yadahay, nu pahabayan u katalalan, atu pabuy. pahabay aca ku wadu. tukuh i 1995 a mihecaan nu ayawaay, patizeng tu 64264 nu i luma’ay a nikalukan a key-zay, 319 ke nu nikalukan izaw tu ku 79 ke mahetek tu masukakuay a pacakayay. tu kusa ayza  sausian cacay a tademaw  tu nu mihecahecaaan palecad ku nu patahekalay 387 a daduy a buling, 404 a daduy a ma-ling-su, 348 a daduy ku ci ttahaay a kakaenan. (u kamu nu Hulam sa: 1996年農業、畜牧業和森林業產值占國民生產總值的8.7%。全國近1/3的人口住在農村、有17%的人從事農業生產。種植業以生產穀物、亞麻、甜菜、飼料和馬鈴薯為主。畜牧業主要是奶、肉兩用的養畜業、飼養牛和豬。養蜂業發達。截至1995年初共建立了64264個家庭農業經濟單位,319個農業企業中已有79個完成了私有化。年人均生產387公斤奶,404公斤馬鈴薯,348公斤穀物。) == '''sapiidangan (旅遊)''' == Mi-ye-s-tu-la- kung-yun (Li-ca acung-sing nu likisi), Li-ca-ku-cing, Iyu-al-ma-la sadipasan, Si-ku-ta atu. Si-s aazihan,caay papatahungay a luma’ a Mm-su-be-wo-kung, Lung-da-le-kung, Al-da-li-s bi-lu a kung-cean, Lay-i-ma caiw-ke-li kungg-cean. (u kamu nu Hulam sa: 米耶斯都拉公園(里加的歷史中心)、里加古城、尤爾馬拉海濱、希古達和采西斯風景區、露天民俗博物館、隆達列宮、 阿爾達利斯啤酒廠(Aldaris)、萊依瑪巧克力廠(Laima)。) == '''kaculilan (交通運輸)''' == nu silamalay a zazan: u katanayu 2347 malebud a mi, izaw ku 270 a maebuday sa u denki a pazaany a silamalay. kung-lu: nu kanatal misangaan u sakapahay a zazan 20227 a malebud a mi katanayu. nu makay nanuman a sapi unban sa 350 a malebud mi. u kahenawlan a minatu sa un-tc-pi-al-s, Li-ca-he-li-ye-pu-ya. nu i tapukay a sa piunbanay : u Li-ca, Un-tc-pi-al-s, Li-ye-pu-ya tulu a Kul-ci-ci-can.La-yu-pu-lul-ti  hay-hang kung-s, Late-catehang-hung-kung kung-s atu Late-pas a tuluay a i pabaway mibahel a hikuki. Pu-ti-hay hang-kung-kung-s,i  1995 a mihecaan mapatizen, nu Latvia (拉脫維亞) tatelungan a kul-ci-hang-kung-kung-s, u nu kuwanay 99.8% a ku-hun. Latvia (拉脫維亞) i labuay sapiunbanay u silamalay atu makabalungaay ku sapiunban. i tizaay a ciawtung: Latvia (拉脫維亞) kung-kun unsu-si-tung izaw ku basu, nu patelayan atu caay patelayan a basu, maydemiad 5:30-00:30 a mi yunban, sa izaw ku 22:30 masatezep tu. a mikacaw sa i tiya mi cakay tu paya, u aca sa 0.2 La-te. u sapikacaw a zazan sa caay kasinanut,  numakay pangiduay a kakacawan a kazezen u sapimulmulay atu katukuh han ku suletan. u Taxi nayi ku piculukan sa u lantaway a kulit ku likat. (u kamu nu Hulam sa: 鐵路:總長2347千米,其中270千米電氣化鐵路。 公路:國家級公路線總長20227千米。 水運:內河航線全長350千米。主要海港有文茨皮爾斯、里加和利耶帕亞。 空運:有里加、文茨皮爾斯、利耶帕亞三個國際機場。拉有波羅的海航空公司、「拉特恰特」航空公司和「拉特帕斯」等三家航空公司。波羅的海航空公司(AIR BALTIC)創建於1995年,是拉唯一的國際航空公司,國家占99.8%股份。拉脫維亞國內主要以鐵路和海運為主。 當地交通:拉脫維亞公共運輸系統包括公交車、有軌電車和無軌電車。每日5:30—00:30運營,部分線路22:30停運。上車購票,票價0.2拉特。行車線路不易掌握,車站和車上只標明起點和終點站。計程車空車亮綠燈。) == '''pakatinengay''' == Latvia (拉脫維亞) u talakaway a sapasubana a cacudadan izaw 34 a ci-kuo, enemay sa u katelang a tase sa talakaway a sapasubanaay a ci-kuo, nu tusaay sa u Kul-li tase. Latvia (拉脫維亞) (kaw-den-ciaw-uy-ci-kuo-ha) sakay pituay a ssapikuwan, uyza u nu tayling atu nu hitayay a cacudadan ku tatengaay nu kaw-ten-ciaw-yu-ci-kuo a tadungus. nu zumaay a kaw-ten-ciaw-yu-ci-kuo sa  u Pay-sen-te-kul-li a cacudadan, itzaay u satabakiay a cacudadan sa Latvia (拉脫維亞) tasea. ya kaw-ten-ciaw-yu a pakalisiwan tu, u mikuwanay nu nipabalucuan tu pikuwan, mianin tu micudaday pakalisiw tu minanam nu heni, nu paenenga micudaday u ngalal nu sapiayaw a sausi a caay pakalisiw minanam. ina kaw-ten-ciaw-yu-ci-kuo itiya icing-ceng, tcay-uw musateket, sesa u sapakalisiw nu pinanam, sapakawlah, saydan pakalisiwan, sa u kaw-ten-ci-kuo a teng-se-hey ku mipanutekay. (u kamu nu Hulam sa: 拉脫維亞有34所高等教育機構,其中6所是古典大學型高等教育機構,其中2所是國立大學。拉脫維亞《高等教育機構法》第7條規定,只有拉脫維亞警察學院(已撤銷)和拉脫維亞國防學院具有國家高等教育機構的地位,而其他高等教育機構則是「派生的國立學校」 (國家可能是其聯合創始人)。該國最大的大學是拉脫維亞大學。高等教育是有償的,但是國家按照計劃中規定的要求向學生收取學費,使一定數量的學生有機會在這些「預算地方」免費學習。由於高等教育機構在行政和財務方面完全自治,因此學費,獎學金,教師工資等完全由高等教育機構的董事會自行決定。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *拉脫維亞維基百科: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E8%84%AB%E7%B6%AD%E4%BA%9E [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] ejiqimcz1ckcwwtw93kqg8mxdo3p88t Laulauzan 0 3948 88501 85924 2020-01-16T20:21:10Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Laulauzan == u sulit nu Hulam: 美園部落 位於屏東縣瑪家鄉三和村。 居民多由霧台、三地、瑪家三個鄉深山的原住民移住。 三和村原為隘寮溪荒蕪之地,於民國42年政府為改善原住民生活,僱用兵工開墾400公頃交與屏東縣攻府,鼓勵霧台、三地、瑪家三個鄉深山的山胞移住,從事土質改良,改善生活,及至民國五十六年交由本鄉接管成立一村。本村鹽埔段屬鹽埔鄉,番子寮段屬長治鄉;犛頭鏢段,隘寮段屬內埔鄉,周圍都是平地村落包圍。本村有 北村、中村、南村三個部落組成,當時本村名稱為隘寮墾區山胞移住地,經村民大會議決改名為三和村。 === u siwkay nu niyazu' === i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Laulauzan. u kasalumaluma’ nu Laulauzan sa, 224 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 759 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 718 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 41 ku tademaw, pakalatu 5%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Rulay(Rukai) 73%, Paywan(Paiwan) 17%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a [[tademaw]] itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Rukay u Pangcah atu Puyuma == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=12&T_ID=250 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] r8xp78qz7h5nmmz0xhuppf0emxywri4 Lavoy Allen 0 3949 88502 29227 2020-01-16T20:22:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Lavoy Allen 76ers.jpg|Lavoy Allen 76ers|alt=Lavoy Allen 76ers.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1989 a mihcan 2 a bulad 4 a demiad/ Trenton, New Jersey |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |10, 14, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Temple (2007–2011) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2011/ saka 2 a uwac /50 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Philadelphia 76ers putiput |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1971) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2011 Strasbourg IG 2011–2014 Philadelphia 76ers 2014–2017 Indiana Pacers 2017–2018 Zhejiang Golden Bulls 2018– Northern Arizona Suns pahanhanan tu kawaw |} '''Lavoy Allen (Hulam a sulit: 拉沃伊·艾倫)''' nalecuhan i Trenton, New Jersey. Lavoy Allen unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput. Lavoy Allen i 2011 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 50, namapili’ tu nu Philadelphia 76ers putiput. 2 bulad 4 demiad, 1989 a mihca, Lavoy Allen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] c5qoobjzyvnhducgemt9tci4vrm3nsm Lavulan 0 3950 88503 85923 2020-01-16T20:27:30Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Lavulan == u sulit nu Hulam: 拉芙蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lavulan. u kasalumaluma’ nu Lavulan sa, 81 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 222 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 219 ku [[tademaw]], pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 96%, Tayan(Tayal) 0.5%, Rukay(Rukai) 0.5%, Puyuma 0.5%, Paywan(Paiwan) 0.5%, zumazuma 0.5%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan, u Roukay, u Paywan. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] ax8mwjrif7cmtlbob55ii4zc3ng2alb Lawrence Boston 0 3951 88504 29259 2020-01-16T20:27:59Z Corainn 30 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Bill Bridges |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1956 a mihcan 5 a bulad 18 a demiad/ Cleveland, Ohio |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 102 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |4 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Vincennes (1974–1975) Maryland (1975–1978) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1978/saka 4 ku uwac/silsil 81 |- |mapili’ay a mali-putiput |Washington Bullets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1978–1979 Hurlingham Trieste 1979–1980 Rochester Zeniths 1980 Lehigh Valley Jets 1980 Maine Lumberjacks 1980 Washington Bullets 1980–1981 Maine Lumberjacks 1981 Rochester Zeniths 1981–1982 Liberti Treviso 1982–1983 ASVEL Lyon-Villeurbanne 1983–1984 Pully 1984–1985 Unicaja Málaga 1985–1986 Mariembourg Royale 1986–1987 ABC Nantes 1987 Enichem Livorno pahanhanan tu kawaw |} Lawrence Boston nalecuhan i Cleveland, Ohio, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Lawrence Boston i 1978 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 81, namapili’ tu nu Washington Bullets putiput. 5 bulad 18 demiad, 1956 a mihca, Lawrence Boston, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7b3c2nyt17vklbts6aznyfw31r1ociw Lazaro Borrell 0 3952 88505 29270 2020-01-16T20:40:48Z Corainn 30 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Lazaro Borrell |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1972 a mihcan 9 a bulad 20 a demiad/ Santa Clara, Cuba |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 100 kungcin |- | style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1994 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1993–1995 Lobos de Villa Clara 1999–2000 Seattle SuperSonics 2000–2001 La Crosse Bobcats 2001 Indios de Mayagüez 2002–2005 Obras Sanitarias 2005 Caciques de Humacao 2006–2007 Boca Juniors 2007–2009 Obras Sanitarias pahanhanan tu kawaw |} Lazaro Borrell nalecuhan i Santa Clara, Cuba, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 9 bulad 20 demiad, 1972 a mihca, Lazaro Borrell, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] gmxzk10rgxbwjwsqn8c45qegz1ezrlb Leandro Barbosa 0 3953 88506 29280 2020-01-16T20:41:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Leandro Barbosa |- | colspan="2" |[[tangan:Leandro Barbosa Rio 2016cr.jpg|Leandro Barbosa|alt=Leandro Barbosa Rio 2016cr.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1982 a mihcan 11 a bulad 28 a demiad/ São Paulo, Brazil |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |191 kungfen/ 91 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |91 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2003/saka 1 ku uwac/silsil 28 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |San Antonio Spurs |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (2015) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1999–2001 Palmeiras 2001–2003 Bauru 2003–2010 Phoenix Suns 2010–2012 Toronto Raptors 2011 Flamengo 2012 Indiana Pacers 2012–2013 Boston Celtics 2013–2014 Pinheiros 2014 Phoenix Suns 2014–2016 Golden State Warriors 2016–2017 Phoenix Suns 2017–2018 Franca 2018– Minas mihitayan mimaliay |} Leandro Barbosa unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika [[NBA]] nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay / mikilac zikuzay mimaliay. Leandro Barbosa i 2003 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu San Antonio Spurs putiput. 11 bulad 28 demiad, 1982 a mihca, Leandro Barbosa, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0yhsyfgp563rcr4x8ipm7n1xvewycpe Lebanon 0 3954 121275 121274 2021-08-12T15:12:33Z Sabak5388 17 /* sakay nu aidangan (旅遊) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Lebanon.svg|thumb|u hata nu '''Lebanon (黎巴嫩)'''|alt=Flag of Lebanon.svg]] '''Lebanon (黎巴嫩)''' == '''Lebanon (黎巴嫩)''' == u '''Lebanon (黎巴嫩)''' sa ilabu nu Asia, itiza i 33 50 N, 35 50 E, u ahebal nu lala’ mapulung sa 10,400 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa 10,230 km<small><sup>2</sup>,</small> u ahebal nu nanumay sa 170 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademaw sa 6,237,738. kakalukan umah sa 63.30%, kilakilangan umah sa 13.40%, zumaay henay umah sa 23.30%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Beirut]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 22 bulad 11 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Michel Aoun]] (Misiyeel.Awen [[:zh:米歇尔·奥恩|米歇爾·奧恩]]), 1933 a mihca 9 a bulad 30 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Lebanon (黎巴嫩) ayza, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 10 bulad 31 demiad. == '''kakitizaan (地理)''' == Lebanon u nu masaupuanay a kanatal, mapangangan i hekal sa u Lebanon han i kitaki, u eneng sa i Ya-cuo kalanutipan micapi tu  nutimulan (Si-ya), i tukus nu walianay a sadipasan nu Ticung-hay, u nina sa sakay nu Cungtung a nikasa kanatal. sawalian kalaamisan sa macacapi tu ya Sili-ya a kanatal, u sakaytimul atu ya Ise’liye/ Pale-setan malbiyaw, nutipan sa mililis tu Ticung-hay. sakay nu laylayay a masakiketay nu kalalacalan u nu Ciwlu a kiwkay sikangaay, itini i Cung-tung a kenis caayay ka hacica nu kaidaw nu kapulungan nu kanatal sa, u saadidingay a mapacamul nu Amuhuwanay a kanatal kasahida. i labu nu kanatal sa idaw ku nu sakay tademaway a nisubelitan a nalimaanay a tuse, atu sakasingangan i kitakitay a tuudtuud nu zaysan, u sakay tenesay a mihcaan sa idaw ku lima a malebut i likisi mapadih, i nu sapaidang a sasikawaw sa u laluunge aca nu labang. (u kamu nu Hulam sa: 黎巴嫩共和國, 通稱黎巴嫩,位於亞洲西南部(西亞)、地中海東岸,習慣上歸屬於中東國家。東北部與敘利亞接壤,南部與以色列/巴勒斯坦為鄰,西瀕地中海。黎巴嫩歷史上與基督教關係密切,是中東地區為數不多的共和國和西化的國家之一。境內有人類最早一批城市與世界遺產,最古老者有5,000多年的歷史,在旅遊業中相當著名。) == '''sakay lekal nu nakamuwan(語源)''' == i na Lebanon a nipangangan sa sikayda i nu kitidaanay nu kanatal ya buyu nu Lebanon. “Lebanon ) a ngangan sa namakay nu ya San-huyini-ci a kamun masalamitay nu sulit sa; l-b-n, ya imi sa u salengacay sananay, mzhidz u nikasalengacan niya buyu nu Lebanon tamelac sa ku sulda i tatungduh nu tungu a sakasingangan. (u kamu nu Hulam sa: 黎巴嫩國名源自境內的黎巴嫩山。「黎巴嫩」之名源於閃語族腓尼基語字根:l-b-n,意思是白色,似乎是從黎巴嫩山白雪皚皚的頂峰得名。) == '''likisi (歷史)''' == kalumanay a nikaidaw a ngangan ya ngiha sa u Lipanen han, u matenesay tu a nikaidaw kinakenis i likisi, ina mapanganganay nikaadih sa i ayaw nu 25- atu i ayaw nu 23 seci, ya aypu-la masulitay i labu nu cudad (nipatudu sa i Lebanon ya Aypula kasumamaday a kakitidaan nikadihan, idaw ku ulicay a cudad sananay.) (u kamu nu Hulam sa: 黎巴嫩舊譯利巴嫩,是一個歷史非常悠久的地區,此名最早見於前25-前23世紀的艾布拉文書(指在敘利亞艾布拉古城中發現的,有文字的書。)) i ayaw nu 2000 hakya a mihcaan, ya Huyini-ci a tademaw sa itini tu a kakitidaan a maudip, nu aydaay a masaadidiay nipatiyam nu Lebanon sa, sanisani kasiduma a han sa maadih tu ku nisangaan tu nu nalimaan nu Huyini-ci namakay nipitudungan. u Huyini-ci a tademaw sa u malasayaway a pabalunga musaliyut tu Huyi-co a binacadan, u nuheni ku pakaidaw tu sulit atu kamu nu udip. (u kamu nu Hulam sa: 早在2000多年前,腓尼基人就生活在這片土地上,現在黎巴嫩小店裡經常可以看到出土的腓尼基小人的仿製品。腓尼基人是第一個環非洲航行的民族,發明腓尼基文字。) ina Lebanon i mzhidz sa nayadah ku nipaluma tu kasaneng kan bangesisay a kilang taneng a saidaen nu sakacaay ka lahul nu tuudtuud, ina mahiniay a kilang sa namakayda amin i capianay a kanatal, u sakahenulan amin tu sasangaan tu luma a zayliw. u sakasan tuyni a nisulitan sakay nu Lebanon a mucebang. taneng amin sipakay nu malumanay a debaybo sikaadih. nudikudan sa, ya lomaay nu hungtiay a kanatal kadebungan kina cebisan lebanon, kyu idaw ku nipisangaan tu sakatinengan nu kitakitay ya Pa’el-piy-ke hananay a kaladi’tuan a biyu’, ya biyu’ sa u sakay nu Lomaay a nisangaan, i kitakit sa mala u nu sakasiwantan malasakapahay a nipisupet a nanisangaan.nasikelec ku siayaw tu i Yahuiy a kaidaw nu sakahenulan a kakaydaan nu kalalais a cacaliwayan, kyu siduma sa ku caay kalecad nu binacadan tayni a mudebung micalap. (u kamu nu Hulam sa: 黎巴嫩過去曾經盛產香柏,這些參天巨樹都是鄰近國家的重要建築材料。這些有關黎巴嫩的零散記錄,都可以在舊約聖經裡看得到。後來,羅馬帝國占領黎巴嫩,並修建舉世聞名的巴爾貝克神廟,該神廟是世界上保存最為完整的最大的羅馬古建築之一。由於黎巴嫩扼守亞非歐戰略要道,所以不少民族都曾經占領過黎巴嫩。) === 2006年以黎衝突 ni Kanangayaw sasulaecus atu Israel === i 2006 a mihcaan ya Lebanon a kalalaisan, singangan han tu ya 2006 a mihcaan ili hananay a nikalpacaw, i nu Israel a nipangangan sa u sakatusaay a nikalalaisan tu Lebanon han, i nakamuan nu Lebanon sa u pituay a bulad a kalalais sa, nasipakay sanu singguay tu masakaputay nu Lebanon a hitay, atu nu Israel kanatalay a hitay ku kalalacus a nikangangayaw, u nikalawilawan a kenis sa, i sakaamisan nu Israel atu Lebanon. (u kamu nu Hulam sa: 2006年黎巴嫩戰爭,又稱2006年以黎衝突,在以色列被稱為第二次黎巴嫩戰爭,在黎巴嫩被稱為七月戰爭,是一連串由黎巴嫩真主黨所屬軍隊和以色列國防軍兩方正在進行中的軍事衝突,主要的影響地區範圍是在以色列北部和黎巴嫩。) i 2006 a mihcaan pitu a bulad sabawtusa nu demiadan, ya Cengcu-tang hananay a hitay malingatu tu palekal tu ya kakutayan a kawaw (u manunengay hananay a paybalucuay a sasikawaw) tu sakay nu hitayay a situdung, tangsul han kya saamisan nu Israel mingayaw, sikapatay nu heni kalaidaw nu waluay a hitay nu Israel, dakepan nu heni ku tusaay a hitay nu Israel. inani pisawacu a kasenun sananay a kawaw sa, sikaucung nu Israel, kyu nudikudan sa kasilacul tu nilasulan tiya, mapanganganay a kawaw (u sapalucekan a sasikawa ) nika (caay katenes sa ina kawaw sipasumaden aca tu ya pasaliyut a saungay) han nu hitayay a sasungayaw paculi. (u kamu nu Hulam sa: 2006年7月12日,真主黨所屬軍隊展開了一項代號名為「誠實的許諾行動」的軍事行動,突然襲擊了以色列北部,打死8名以色列士兵,俘虜2名以色列士兵。此項行動引起以色列的不滿,隨後即展開一項代號名為「正義報酬行動」(稍後此行動被改名為「變向行動」)的軍事行動,進行反擊。) nanikahidaan sa mahtatusaay a nikangangayaw katenesan tu, mapatayay atu madukaay katuud satu, caay kau itini i Cungtung a kenis adada ku mabiyalaway, sakay nu kitakitay a simal malawilaw ku sikacakat ku aca, mapacekcek tu ku nipalumata nu kitakitay tina nu hitayay a kalpacawan, kyu miteka tu a maypulu tu sakangaay nu kawaw, pasu milusimet tu sakay paliyas nu udipay a binacadan tu kawaw. (u kamu nu Hulam sa: 由於兩方交戰多日,死傷多人,不僅引起中東地區情勢不安,還導致國際油價上漲,使得國際上對此軍事衝突事件相當注目,開始了調停、撤僑的動作。) == '''sakay nu aidangan (旅遊)''' == u Lebanon a kanatal sa nayay ku kasienawan atu kalakuwitan tu kacaledes  nu demaadan, sasitundus tu sakay aidangan. i lalud sa kitidaan a aidangan idaw kya mizulasian nu tademaw a kilang, atu ya Katisa hananay a sikasinggu a dihep. i kasienawan sa matatungus tayda misaselic i kaidaw nu sulsuldaan. tuyda sa itini a nikalcapuan tu sakay nu kiwkayay sa, u nu ciwluay a kiwkay atu ya Ise-lan a kiwkay taneng a idaw, sipalalecad tu nu dumaay nu Ala-po a kanatal sa, ina Lebanon a kanatal sa kalalidan tu nu Amuhuwanay a nina ku sakaudip, sakaidaw nu masangangan tu ya (cungtungay a Siyaw-pali han) kasenengan a ngangan. i Lebanon a kanatal sa idaw ku satabakiay masupeday nu kasubelid a nueneng ya Pale-pike, u kasingangan sa taneng a palu u nu Lebanonay a (katanayuan a nisalangat). (u kamu nu Hulam sa: 黎巴嫩沒有嚴寒及酷暑的氣候,適合旅遊。夏季旅遊景點有雪松山和卡迪沙聖谷。冬季適合滑雪。此外這裡基督教和伊斯蘭教並存,相比其他阿拉伯國家,黎巴嫩非常西化開放,素有「中東小巴黎」的美稱。黎巴嫩擁有世界上現存規模最大的羅馬遺址巴勒貝克,它堪稱黎巴嫩的「長城」。) sakasilasul tu 7000 a malebut nu mihcaan nu tademaw lalitilitin saan a mueneng itini, nu laylayay a Pipulu-se ya huyini-ci hananay a nipasilad, tu ya tusa a bataan idaw ku tusa a sulit kaidawan a kakitidaan, ina kasaidaw nu 22 a sulit sa sanu aydaay ya Sipolay hananay a sulit, atu Alapo, Sila, Latingay a sulit nikapulungan a angangan. (u kamu nu Hulam sa: 具備7,000年人類連續居住歷史的比布魯斯是腓尼基22個字母的誕生地,這22個字母是現在的希伯來字母、阿拉伯字母、希臘字母、拉丁字母等的共同源頭。) Pipulu-se a minatu sa u masasumamaday a katenesan tuway a nikakitidaan nu dutucdutuc, masakala idaw nu mukasiay atu nu aydaay ku kasacacay nikacamulan, a sikasuayaw tu nipadih a niyadu', sipakay pinaayay tu a malebut nu mihcaan, nacaay pisengal a misakapah tuya dadipasanay a kakitidaan nu nilaliwan, mapatudu ku nu laylay a nakanusan atu nicaliwayan a likisi kalabangbangan a nikaidaw. uyni sa u sakahenulan sipaadih tu tayniay nu miidangay. (u kamu nu Hulam sa: 比布魯斯的海港是一個融古代風情和現代浪漫為一體的海港小鎮,而幾千年不斷修建的海邊城堡遺址又印證著歷史的輝煌。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-黎巴嫩<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%BB%8E%E5%B7%B4%E5%AB%A9 *中文維基-2006年以黎衝突<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/2006%E5%B9%B4%E4%BB%A5%E9%BB%8E%E8%A1%9D%E7%AA%81 [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] sfex4sm907zy5fbfwqbmsz7owrb9y0d Lemiyau 0 3955 88507 85922 2020-01-16T20:41:47Z Corainn 30 /* u siwkay nu Yincumin */ wikitext text/x-wiki i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lemiyau '''(伊屯部落)'''. u kasalumaluma’ nu Lemiyau sa, 59 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 146 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 136 ku [[tademaw]], pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Paiwan 90%, Rukai 1%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu [[tademaw]], pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3m2ss0g97m36rh38xircvttwt2k2y5e Leo Barnhorst 0 3956 88508 29327 2020-01-16T20:42:11Z Corainn 30 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Leo Barnhorst |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1924 a mihcan 5 a bulad 11 a demiad |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 86 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |20, 8, 15 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Notre Dame (1946–1949) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1949/saka 2 |- |mapili’ay a mali-putiput |Indianapolis Jets |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA kanamuhay mimaliay a sikadademec (1952, 1953) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1949–1950 Chicago Stags 1950–1953 Indianapolis Olympians 1953–1954 Baltimore Bullets 1954 Fort Wayne Pistons |} Leo Barnhorst nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. 5 bulad 11 demiad, 1924 a mihca, Leo Barnhorst, miunduay. (mapatay i 2000 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en [[NBA]], u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8ln3iwprbh2yw1jv8muc5tasao39v6y Leon Benbow 0 3957 88509 29338 2020-01-16T20:42:26Z Corainn 30 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Leon Benbow |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1950 a mihcan 7 a bulad 23 a demiad/ Columbia, South Carolina |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |5 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Jacksonville (1971–1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 2 ku uwac/silsil 27 |- |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1974–1976 Chicago Bulls pahanhanan tu kawaw |} Leon Benbow nalecuhan i Columbia, South Carolina, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Leon Benbow i 1974 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 27, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 7 bulad 23 demiad, 1950 a mihca, Leon Benbow, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en [[NBA]], u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 3x7mwud3eq5lv5brc6pbghdn0goggi4 Leon Blevins 0 3958 88510 29347 2020-01-16T20:42:41Z Corainn 30 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Leon Blevins |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad |1926 a mihcan 6 a bulad 25 a demiad |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 73 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |9 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Phoenix College (1946–1948) Arizona (1948–1950) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1950/saka 7 ku uwac/silsil 81 |- |mapili’ay a mali-putiput |Indianapolis Olympians |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1950–1951 Indianapolis Olympians |} Leon Blevins nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Leon Blevins i 1950 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 7 ku uwac atu silsil 81, namapili’ tu nu Indianapolis Olympians putiput. 6 bulad 25 demiad, 1926 a mihca,Leon Blevins, miunduay. (mapatay i 1987 a mihca) ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4yfpj6fv7v4y3npbaolcgpkg306el2s Lesotho 0 3959 121259 121258 2021-08-12T14:56:48Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Lesotho.svg|thumb|u hata nu '''Lesotho (賴索托)'''|alt=Flag of Lesotho.svg]] '''Lesotho (賴索托)''' == '''Lesotho (賴索托)''' == u '''Lesotho (賴索托)''' sa i labu nu Feico, itiza i 29 30 S, 28 30 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 30,355 km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa 30,355 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 1,953,070. [[kakalukan umah]] sa 76.10%, [[kilakilangan umah]] sa 1.50%, zumaay henay umah sa 22.40%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Maseru ([[:zh:马塞卢|馬賽魯]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 4 bulad 10 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Letsie III]], micakat a demiad sa i 1996 a mihca 2 bulad 7 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Lesotho (賴索托) ayza sa ci [[Moeketsi Majoro]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 5 bulad 20 demiad. == '''Lesotho masahungtiay a kanatal (賴索托王國)''' == Lesotho masahungtiay a kanatal sakaihekal a nipangangan sa u Lesotho (賴索托) han, u eneng sa i African satimulan, i kitakit sa satabakiay a kasaliyutan nu kanatal nu tau ya timulan Africa (南非) hananay a kanatal, pakay pabaw ku enal nu kasabuyu'an, ina Lesotho a kanatal sa idaw ku nipangangan nu hekalay u "tapukuwanay a masahungtiay a kanatal han". (u kamu nu Hulam sa: 賴索托王國,簡稱賴索托,位處非洲南部,是全世界最大國中國,全境完全被南非共和國包圍。因地處高原,賴索托也被稱為「天空王國」。) ina Lesotho a nipangangan sa "u maysakamuay masa nu Saysu-to a kamuway a binawlan sananay". kasumamadan sa nau Ingkoay a nisatubangan a kakitidaan, kyu nu Europe a nina a nipangangan sa u Lesotho masa u ya Basutoland (Paso-tolan 巴蘇陀蘭) han. u nikaahebalan sa makaala tu 30,355 km2, katukuh i 2018 a mihcaan sa u nikaidaw nu tademaw sa, makaala tu 2,108,328 kayadah. ina Lesotho a kanatal sa nipakalisiwan sa u naynayiay ku laheci mala u sadikuday ku sakasilacul, i kitaki a nikasaicelang tu sapalekal sa i kikukikulan tu a sakasingangan,hakay makaala tu 49% kayadah nu tademaw kiadidingan ku sakaidaw nu nikaudip a kalisiw, cacay a demiadan sa 1.25 nu Amuhuwanay a kalisiw, masapasilac i nu kitakitay a kangeluanay a sakainayi, u duma sa kalaidaw nu pihacengan tu ya imelang tu AIDS hananay, caay pakapulu ku kanatal kadih ayda sa mangaleb mangaleb ku kasasulalid caay tu pakakuwan ku kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 賴索托這一國名的意思是「說塞索托語的人們」。其曾是英國的殖民地,所以歐洲慣稱賴索托為巴蘇陀蘭。其國土大小為30,355平方公里,2018年人口約2,108,328。賴索托經濟落後,為最低度開發國家之一,約有49%的人口生活低於國際貧困線一天1.25美元,而且愛滋病情況嚴重失控。) == '''likisi (歷史)''' == === 巴蘇陀王國早期 === i ayaw niya Basuto (Pase-to 巴蘇陀) masahungtiay a kanatal sa, i 19 a seci kalingatuan, ya Africa i satimulan u niyadu’ nu Bantu (Pan-tu 班圖) hananay a tademaw, ku maydih sikacacebis tu kakitidaan nu lala' atu kalaidaw nu nanum, kyu sikaidaw tu kasasulacu nu niyadu’ay, katenesan a nikalalais "ya niyadu'ay a kalpacaw hananay" i likisi a nipangangan sa u "Zulu (Cu-lu 祖魯) nu labuway tu a nikalalais" (u kamu nu Hulam sa: 19世紀初,非洲南部的班圖人部落之間為了爭奪土地與水源,因此爆發了曠日持久的「部落戰爭」史稱「祖魯內戰」) i 1818 a mihcaan sa, ya makaamisay Zulu (Cu-lu 祖魯) hananay a hungtiay a kanatal icelangicelang a sakatineng nu hekalay sa, i nu timulay malaliwasakay ayday tu ya Lesotho (i tawya sa sipangangan tu ya Basutoland (Paso-tolan 巴蘇陀蘭)) han, i satimulanay adidi'ay a niyadu’ sikalecad tu kademecan niya ci Moshoeshoe (Mo-susu 莫舒舒) masacacayay a se nu tapatapang, pulung han tu a pasaupu. (u kamu nu Hulam sa: 1818年,當北方的祖魯王國在逐漸稱雄之時,南方的一些分散在現賴索托(當時稱巴蘇陀蘭)南部的小部落也被莫舒舒一世酋長給征服統一起來 .) i 1822 a mihcaan sa, ya tapang nu Moshoeshoe (Mo-su-su 莫舒舒) sacacayay a se, patidengen nida kya Basuto (Pase-to 巴蘇陀) masahungtiay a kanatal. nika kacaliwayan tu ku cacay nu mihcaan sa, i ti 1823 a mihcaan kalingatu idaw tu ku kakilukilul sananay a nikalalaisan, tuya muenengay tu itini nuya Hulan u Boers (Pu’el a binacadan 希爾人), satusa masasulit tu ulic a pahulic. (u kamu nu Hulam sa: 1822年,酋長莫舒舒一世建立巴蘇陀王國(Basuto)。然而一年過後的1823年開始就爆發一系列與在此定居的荷蘭殖民者布爾人的戰爭,後簽定合約。) === 巴蘇陀蘭殖民時期 i Basutoland a nipikuwan nipala tubangan imahid === i 1868 a mihcaan sa, ku maydih a paculi micukah tuya Boers (Pue’l a tademaw 布爾人) a nipicebis sa, ya mamukeliday a tapang ci Moshoeshoe (Mo-su-su 莫舒舒) ise, milunguc tu Inggo a kanatal a miading tu kakitidaan, sipangangan han tuya Basutoland (Paso-tolan 巴蘇陀蘭). (u kamu nu Hulam sa: 1868年,為了對抗布爾人入侵的威脅,莫舒舒一世請求成為英國的保護地,稱為巴蘇陀蘭。) i 1870 a mihcaan sa, yaci Moshoeshoe (Mo-su-su 莫舒舒) ise hananay a hungti mabelec tu, i 1945 a mihcaan sa, nu kitakitay a nikalalais sa maedem tu, ya Inggo, Huwako, i ti Huwicoay nipakatubangan a nikuwan masacukeday a nipalamitan sa mamin tu a mapeci kainayian tu. i 1955 a mihcaan, ya Basutoland (Paso-tolan 巴蘇陀蘭) milunguc tu UK (Ing-Kuo 英國) a patikuen ku sasikawaw tu nu satalakaway a pikuwan atu sakay nu hulicay a satatungusan. (u kamu nu Hulam sa: 1870年,莫舒舒一世駕崩。1945年,二戰結束後,英、法在非洲的殖民統治基礎被摧毀。1955年,巴蘇陀蘭向英方要求歸還行政權與立法權。) === 賴索托王國時期 i nu hungtiay sakay nu Lesotho a tatukian === i 1966 a mihcaan cacay a bataan a bulad i sepatay a demiad, ci Moshoeshoe (Mo-su-su 莫舒舒) sakatusa nu se pabinawlan a kunida asa masakanatal, u ngangan nu baluhay a kanatal sa uya Lesotho a hungtiay a kanatal, u saduducan a sasikawaw sa nuyda tuway kasahungti, nika idaw ku nipaawas tu sakihulicay, nu Lesotho a masakaputay (BNP) mamikeliday a tademaw ci Jonathan (Ciyaw-nasen 喬納森) mala u sayaway a situngus tu So-siyang (首相). (u kamu nu Hulam sa: 1966年10月4日,莫舒舒二世宣布獨立,立國號為賴索托王國,行君主立憲制,巴索托國民黨(BNP)領導人喬納森任首相。) == '''nikaidaw nu masausiay nu  tademaw (人口數量)''' == sakay nu kasumadan nu tuseay a tademaw sa makaala tu 27.6%, nuliwan sa masainakaay atu niyaniyadu’an sakangeluanay a sikaudip i kakalukan tu umahay. (u kamu nu Hulam sa:賴索托人口約1,942,008。 nu Lesotho a nikatuudan nu tademaw sa makaala tu 1,942,008. 城鎮化人口為27.6% ,其餘居住在較落後的農村地區。) == '''kamu atu singku nu kiwkay (語言宗教)''' == nu UK (Inggoku 英國), atu saysotho a kamu sa, mala nu Lesotho a kanatalay sakaihekal a nakamuwan. (u kamu nu Hulam sa:英語、塞索托語都是賴索托王國的官方語言。) katuuday nu binawlan sa sikasisingku tu nu ciwluay a kiwkay, masaadidingay a tademaw ku siisngku tu nu Islamic (isselang 伊斯蘭) a kiwkay atu ya nu mukasiay a laylayay a singku. (u kamu nu Hulam sa:居民大部分信仰基督教,少數信仰伊斯蘭教與原始宗教。) == '''sakay nu kapulunganay a sakakumced (公共健康)''' == ina Lesotho a kanatal u sakabiyalawan kuya AIDA (Ayce 愛滋) hananay a imelang a kalabadesan. i 2009 a mihcaan sa ina kasiimelang tu Ayce hananay nu tademaw atu sikaidaw tu sipalalid tu tau a tademaw, makaala tu 26 a mang kayadah, u masatademaway tu sa kaidaw nu siimelang tu Ayce sa makaala tu 23.6% hakya kayadah, i kitakit sa mala u katuuday a kenis. i ti tuse a kakitidaan sa, sepatay nu mihcaanay a tatayna, hakay idaw ku 50% kasiidaw nu imelang tu mahiniyay u AIDA (Ayce 愛滋) hananay. (u kamu nu Hulam sa: 賴索托飽受愛滋病的折磨。2009年愛滋病患者及病毒攜帶者有26萬餘人,成年人人口的患病率是23.6%左右,為世界上最高的地區之一。在城市地區,40歲以下的婦女大約50%感染愛滋病毒。) == '''sakay nu lalangawan atu papasubanaay (文化教育 )''' == i 2000 a mihcaan malingatu, u adidiay a pacudadan miteka tu a kakilukilul saan a pasaheci, tuya cayay a sipaaca tu sapasubanaan, u mamicudaday nu adidiay a wawa sa makaala tu 85% ku mamicudaday tayda, nu sakay kucungay a maylayapay tu sasicudadan sa caay katalakaw hayni kaidaw 23%. (u kamu nu Hulam sa:2000年起,小學開始逐步實行免費教育,小學入學率為85%,中學為23%。) == sakay nu lusit (服飾)  == nu itidaay a binawlan sa idaw ku kanamuhan tuya satupelen nu lutukay a nisangaan, kasingangan tuya Basotto (Paso-to 巴索托) hananay a tupel, u sakasaan sa sasitungusan nu Lesotho a kanatal i hekal a nipaadih, kusaan sa sipadeng i teban nu hata kya kulit nu tupel. masakimulu kaladicemay i pabaw nu tupel. idaw ku limaay nu masakimuluay nu lutuk a kulit i tukun nu tupel, ililis nu tupel sa masacebet ku nu baluay a kulikulitan nitenunan. ya sakalahayan a sasaksak sa matatungus tu nu demiadan atu labi a nikasumad. i cue’detan sakabungan kya sasaksak, i nikabian sa taneng a sapadaen, kaudadan sa taneng henay a sangayhian sakacaay kalalemed ku udip. (u kamu nu Hulam sa: 當地人喜歡戴一種草帽,謂之巴索托帽,其被視為賴索托的國家象徵,甚至將其圖像置於國旗的中央。帽子呈圓錐形,帽頂有五個草環,帽沿周圍布滿用當地特有的山草編制而成的裝飾花紋。 而披毯非常適合當地晝夜溫差較大的氣候。寒冷時披上披毯;睡覺時做為被子;下雨時充當雨衣用。) == '''nu kasasiacawa (婚姻)''' == itini i Lesotho a kanatal sa, misaheci tu pinapinaay nu acawa ku sakelec. nika aydaay sikatuud tu nu tademaw masacacay tu ku acawa, nu aydaay a hungti siacawa tu kuwing sa, napabinawlan tungusay a cacay ku sakasiacawa sa, pakatineng tu miteka tu mahiniay a hulic, cacay nu tatama a cacay ku kasiacawa sananay. (u kamu nu Hulam sa: 在賴索托,實行一夫多妻制。但現在絕大多數人只娶一個妻子。現任國王在娶王后時,曾特意表明只娶一個王后,表明自己開始在推動一夫一妻制。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:莱索托|賴索托]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] t8e4nuwly8qtgoq9i1ovh1c594inbkf Letsie III 0 3960 29378 29377 2019-11-21T15:42:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Letsie III.jpg|thumb|Letsie III|alt=Letsie III.jpg]] [[tangan:Flag of Lesotho.svg|thumb|u hata nu Lesotho|alt=Flag of Lesotho.svg]] Letsie III 7 bulad 17 demiad, Letsie III, u misingkiway. 1963 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Lesotho]] ayza sa ci Letsie III, micakat a demiad sa i 1996 a mihca 2 bulad 7 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] tunj6ue9kju4f4de6via9tpb9qe5iio Leung Chun-ying 0 3961 29391 29390 2019-11-21T15:42:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Leung Chun-ying 2017 3.jpg|thumb|Leung Chun-ying, 2017|alt=Leung Chun-ying 2017 3.jpg]] Leung Chun-ying 8 bulad 12 demiad, Leung Chun-ying, u misingkiway. 1954 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Hong kong]] ayza sa ci Leung Chun-ying, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 7 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] itpvakk8fwmz2xv2bubbmpk9dej9gxj Liberia 0 3962 121226 121225 2021-08-11T13:24:30Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Liberia.svg|thumb|u hata nu '''Liberia (賴比瑞亞)'''|alt=Flag of Liberia.svg]] '''Liberia (賴比瑞亞)''' == '''Liberia (賴比瑞亞)''' == u '''Liberia (賴比瑞亞)''' sa ilabu nu Africa, itiza i 6 30 N, 9 30 W u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 111,369 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 96,320 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 15,049 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 4,299,944. [[kakalukan umah]] sa 28.10%, [[kilakilangan umah]] sa 44.60%, zumaay henay umah sa 27.30% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Monrovia ([[:zh:蒙羅維亞|蒙羅維亞]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 26 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[George Weah]] (Ciyuci.Wiyeha [[:zh:乔治·维阿|喬治·維阿]]), 1966 a mihca 10 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Liberia (賴比瑞亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 1 bulad 22 demiad. Liberia masakaputay a kanatal sa, sipangangan han i kitakitay sa u Liberia, i sabaw siwa kalingatuan a seci sa, kaidaw nu i mahida nu Amilikaay ya lumeniay ku banges nu masatubangay a tademaw, namapahulak nu hulic sa, sibalucu’ kalimadan tayda i aydaay a kanatal ina Liberia a kenis, kyu sakasingangan sa idaw ku nu Inggoay a ngangan "kunida" (liberty) atu "pahulak" (liberated) a imin. tusa a bataan kalingatuan sa, sicabay tu ya Ethiopia hananay u sakaidaw tu i Huiwcoay, masatatusaay nikacaay kamasitubangay a kanatal, kunida sananay i kitakit a malakanatal. (u kamu nu Hulam sa: 賴比瑞亞共和國,通稱賴比瑞亞。 19世紀初,一些美國黑奴解放後有計畫地移居到現在稱作賴比瑞亞的地區,所以國名在英文有「自由」(liberty)和「解放」(liberated)的意思。20世紀初期,與衣索比亞為非洲僅有的兩個未被殖民的獨立國家。) == '''likisi (歷史)''' == i 1462 a mihcaan nikalingatuan sa, ya [[Portugal]], [[Netherlands]], Netherlands, atu ya [[United Kingdom|United kingdom]], [[France]], kayadah nu kanatal kakilukilul sa midebung palatubangen a mikuwan, u nu O-cuoway a tademaw sa sipangangan han tina kakitidaan tu (sakasiba'sing a daydam han a sadipasan), itini a mamalalacay pacakay tu sasatubangan. i 1821 a mihcaan sa nu Amilikaay a pidebungan a masakaputay, patideng tu nu lumeni'ayay a kakitidaan u (mabulaway a kenis han). (u kamu nu Hulam sa: 1462年起,葡萄牙、荷蘭、英國、法國殖民者相繼進入,歐洲人將此地稱作「胡椒海岸」,在此販奴。1821年美國殖民協會在沿岸建立黑人「移民區」。) iti 1822 a mihcaan katukuh i sabaw siwa a seci sikaidaw tu enemay a bataan nu mihcaan a ziday, u sakasitudung itini muenengay a tademaw sa, sikaala tu sakaku sananay a nipahulakan tubang, i mahida sa sipataynien ku cayay kayadah nu Amilikaay a ya lumeniay ku banges a tademaw, idaw ku nipangangan tu ya "Mon-lo-wi-ya) hananay, iti 1824 a mihcaan sa sipikayzuan tu ya Liberia han, nu dikudan sa caay pisengal maycebis tu nu makay labuay nu tukus a sikaahebal, i 1838 a mihcaan sa pulung han ku nu dumaay a kabulawan a kenis, kyu sipangangan han tu ya (Liberia masakaputay a kanatal). ina kanatal sa iti 1847 a mihcaan pituay a bulad tusa a bataan idaw ku enem nu demiadan kunida sa pangiha a malakanatal, u sakay i Huwico u malasayaway masaaydaay, a sasitungusay a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 在1822年至19世紀60年代,主要定居者是獲得自由的奴隸,並將美國一部分黑人移入,稱「蒙羅維亞」,1824年改稱賴比瑞亞,後不斷向內陸擴張,1838年合併各移民區,改稱「賴比瑞亞聯邦」。賴比瑞亞於1847年7月26日宣布獨立,是非洲最早獨立的現代主權國家。) == '''kakitidaan (地理)''' == u Liberia kanatal sa sipala nu liwliwan nu bayu, atu masatalakaway a enal a buyubuyu'an masatulu ku kenis kaidaw nu kakitidaan. (u kamu nu Hulam sa: 賴比瑞亞可分為沿海、高原和高地等三個地理區域。) === i liwliwanay a sadipasan nu kenis (沿海區) === nutipan kasatimulan mililis tu nu bayuay a sadipasan a kakitidaan, mahamin masawahelulan a enal, katenesan sa nicumudan nu bayuay a nanum mulenu, kakayda satu kasibekan nu kalucanacanan i tida, masasidumaay a tuud nu bayuay, sakatuluan nu sadipasan, u dumaay a sadipasan sa masasitudung a kalusimetan.   (u kamu nu Hulam sa: 西南沿海地區全部是低地平原,長久以來由海水潮汐所沖積,漁產豐盛,種類繁多,三處海岬,其它海岸線完整。) === masatalakaway a enal (高原區) === i lilis nu sakay bayuay a kenis, i nu masadikuday a talakawanay a enal nu lutulutukan, nikasapalalen a nikatalakaw nu kasahida sa makaala tu 915.5 a depah. nutipan kalatimulan a kakitidaan u ya Man-ting-ke a masatalakaway a enal han, pabesuc sa katukuh i liwliwan nu kasakenis nu kalimucuan nu kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 在沿海地區後方是高原地區的草原地,平均高度約915.5公尺。西北部是曼丁哥高原,一直延到邊境地帶。) === i masatalakaway a kakitidaan (高地區) === i masatalakaway a kakitidaan sa u eneng i kasaamisan nu Liberia, mililis tu nu ya Ci-nieya atu ya Siyan-ya a dadipasan (象牙海岸), nu masatukusay a bayu a kenis, u masaapuyuay a buyu' nikatatungduhan caay a sawantan nu kahida, nikatalakawan nu sipakay bayuay a masausi sa, u satalakaway a niditek makaala tu 1524 depah. (u kamu nu Hulam sa: 高地區位於賴比瑞亞北部沿幾內亞和象牙海岸的地區,低矮的山脈起伏不定,海拔最高處達1524公尺。) == '''u demiad (氣候)''' == ina Liberia a kanatal sa micapi tu ya teleklal (赤道) hananay, masacaledesay a nisaliyut nu cilal han, kanahatu masanu kacaledesay a nikahida nu demiad, nika caay tu kahida tu nu nipicidek a nikacaledes nu demiad, atu kalamedan masacikiay a masalahad atu caay kasasitungus tu sikaudip sakacaay kakumced nu udip nu demiad itida. (u kamu nu Hulam: 賴比瑞亞地近赤道;雖然也屬熱帶氣候,但郤沒有熱帶通常有的炎熱和瘴濕及不適於健康的氣候。) i liwliw nu sadipasan nu bayu sa, makay nu bayuay a bali kabanihiwan a papakutay sapi sa, sikangaayan nu tademaw ku mahiniay a demiad, i labu nu tukus sa i teban nu labi, kasienawan i matatungduhay nu buyu kasisuldaanay a kasumad. i kakitidaan nu kanatal sa nayay ku nicaliwayan nu balad, atu ninel pasu nayay ku picumud nu baliyus. (u kamu nu Hulam sa: 沿海地區由於海上微風的調節,氣溫宜人;內地有時夜晚冷到山巔降霜的程度。境內並沒有洪水、地震和風災。) == '''sakay nu kalisiway (經濟)''' == ina Liberia hananay a kanatal sa, nau malukay ku sikaculekan nu kanatal, u malukay nu tademaw sa pulung han makaala tu 70% kayadah, i kanatal sikataneng a kalukanay a umah sa, makaala tu 380 a mang nu kubu kaahebal, i ayda nikalukan a umah sa caay henay pakaala tu 15% a nipatadas, u sakahenulan nu kakanan sa caay kataneng sapahabay tu udip, u makay lahaday a Soka dadepitan, u zayliw nu kasuy atu numukingnay a liken, u aidaan nu sapakalisiw nu kanatal, sakay paudip tu binawlan a sakahenulan a sapacuket. (u kamu nu Hulam sa: 賴比瑞亞是一個農業國。農業人口佔總人口的70%,全國可耕地380萬公頃,目前已開發的不足15%,糧食不能自給。天然橡膠,木材和鐵礦砂的生產為其國民經濟的主要支柱。) u sakay nu malukay ya nipalumaan tu tipus a kalukawaw sa, u sakusaan sa muenengay i labuway nu tukusan a tademaw sa, nikalukan nu heni a nipadadan, mahida henay i masamukasiay ku nidatengan, u lakalak sananay ku sikaluk tu umah, hidaen nu heni ku pisuayaw tu sakaluk, anu katukuh i masadumaay a kilakilangan sa tuduhen nu heni kya kilakilangan, lusimet han sa hakay makaala tu cacayay a puu’, caay sa tusa a puu’ kunikalukan, anu sikainayi tu ku damek nu umah sa, laliw han ku nikalukan tu umah, taydaen i baluhayay a kakitidaan a muliyaw palecad tu nadatengan a maluk, nikahida sa caay kuheni pakacakay tu sapadamek tu umah sa, katukuh tu i pilangecan sa maliyuh aca a hicaen a misiwduku tu cilekay atu a hicaen a mibahbah ku tayniay nu ayam, kyu u sapadamsu sa atu nikaidaw nu nilangecan caay kataneng u sakakulebut nu dais a bunday kuyni nu cenhu. (u kamu nu Hulam sa: 農業稻作方面,一般內陸人民的耕種方式還以游耕為主,他們是用火燒掉一片叢林,耕作一、兩季,當地力失去肥效後,又遷到另一個地方去耕種。因買不起也買不到化學肥料,收成期間又無法根絕蟲害和鳥害,因此單位收穫量極為有限。) u sakay pahudingan nu Liberis sa, u nipahabayan tu tulakuk atu nipahabayan tu pabuy ku sapacuket nu kanatal, sisa u kanatalay a sikaidaw nu kakanan nu tulakukay a titi atu nu pabuyay a basis sa, u baluhayay amin caay kaputun ku sapaini, u duma sa taneng henay a sipatayda i nu hekalay a kanatal. (u kamu nu Hulam sa:畜牧業方面,以養豬和養雞為主。因此國內新鮮的豬肉、雞肉和雞蛋等供給無缺,並且部份可以外銷。) u sakay nu mamibutingay a kalukawaw sa, i tini kalabangbangan, u buting masa nu Liberiaay i labuway nu kanatal, sakay aidaan sayasuyay sikaidaw nu cacunusan tu iyubung nu udip, kasibekan ku nikaidaw tu ya Tanpay-ce hananay a kakanen. caay kabaad ku nikatahkal a mibuting tu kitidaan, nika nikaala sa masibek amin ku nipasalilan, kyu sakay nikaydihan nu iciba sa, taneng a sipatudungan ku nipiida, taneng amin ku nipasiwbay nu pacakayay a sikaydihan nu binawlan. u sakay nu tadananumay a nipibuting sa, i aydaay a nidateng nu cenhu sa, katinengan tu ku nisabililan a maycuduh, u iki sa mamin tu a sikalatlat i kanatal a kenikenisan. (u kamu nu Hulam sa: 漁業很是發達,魚是賴比瑞亞國內人民最便宜最普遍的蛋白質含量豐富的食物。近海魚獲豐富,所以對市場的需要能保持適量的供給。淡水漁業也在積極推廣中,魚塘已廣及全國。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:利比里亚|賴比瑞亞]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] lgkp16t633uyrndjki47ahtr998d5uv Libu 0 3963 107741 107740 2021-04-30T17:45:31Z Taywan.sayion 1489 /*  u cidekay nu Taywan yincumin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]]Libu (u sulit nu Hulam: 李埔部落) == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Libu. u kasalumaluma’ nu Libu sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 103 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 99 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku yincumin, 4 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 93%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan yincumin a binacadan nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yuancumin]] 8b3803t045bu9si4ra2sx8tpf62yeln Libya 0 3964 121206 121205 2021-08-11T13:04:18Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Libya.svg|thumb|u hata nu '''Libya (利比亞)'''|alt=Flag of Libya.svg]] '''Libya (利比亞)''' == '''Libya (利比亞)''' == u '''Libya (利比亞)''' sa i labu nu Feico, itiza i 25 00 N, 17 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 1,759,540 km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa 1,759,540 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 6,541,948. [[kakalukan umah]] sa 8.80%, [[kilakilangan umah]] sa 0.10%, zumaay henay umah sa 91.10% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Tripoli ([[:zh:的黎波里|的黎波里]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 23 bulad 10 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Fayez al-Sarraj]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 30 demiad. Libya hananay a kanatal sa, sakaihekal nu kitakitay a nipangangan u Libya han, i kaamisan nu Hiwyco sikalecad nu biyaway Alapoay a kanatal, nikaahebal nu kanatal sa 176 nu mang km<sup>2</sup>. (u kamu nu Hulam sa:利比亞國,通稱利比亞,是北非的一個阿拉伯國家,面積176萬平方公里。) i sakatusaay a nikalalais nu kitakitay nadikudan satu, ina Libya a kanatal i 1969 a mihcaan kunida sa pabinawlan a malakanatal, patideng tu masakaputay a kasaupu nu Libya hananay a nipangangan a masahungtiay a kanatal, i 1963 a mihcaan sa sipaalesan tu ku ya kapulungay a sisakelec a kanatal, padumaan tu Libya nu hungtiay a kanatal, katukuh i 1969 a mihcaan sa mihantayay tu nikasa hungtian a masakaputay, niya langdaway hananay a nipangangan a micaculiay tu sakaudip a masakaputay kalingatuan a mibulibul, patideng tuway tiya nu Alabiya Libya kapulungan a kanatal, 1972 a mihcaan milihida tu nu Alapoay kapulunganay a kasakaputan a kanatal. (u kamu nu Hulam sa:第二次世界大戰後,利比亞於1951年獨立,建立了聯邦制的利比亞聯合王國,1963年取消聯邦制,改名利比亞王國1969年反對君主制的利比亞綠色革命爆發,建立了阿拉伯利比亞共和國1972年加入了阿拉伯聯邦共和國) i 1977 a mihcaan sa ina masakaputay a kanatal muliyas tu a malaliwasak, nu dikudan sa sipangangan han tuya Alapo nu Libyaay a binawlan a kasakanatal, atu masa nu katabakiay nu Alapo ya Libay a binacadan sanu siyakayay a nidateng u sanu binawlanaya kanatal, nika u sasitungus nu talakaway a mikuwan sa caay tu kasumad, iti 2011 a mihcaan sa kaidawan nu sakay labuay nu kanatal a nikasila’cus a malalais, sipasumad hantu a pangangan tu ya "Libya" han, i 2013 a mihcaan sa nikaedem nu nikalalais, nipatidengan tu ya Libya nu binawlanay a lalubangan a kakitidaan, sikasumad aca tu ngangan nu kanatal "u Libya a kanatal" han. (u kamu nu Hulam sa: 1977年聯邦解散後更名為阿拉伯利比亞民眾國和大阿拉伯利比亞人民社會主義民眾國,但政權實質未變,2011年,爆發利比亞內戰,改國號為「利比亞」2013年,內戰後組建的利比亞國民議會又改國號為「利比亞國」) == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Libya (利比亞) ayza sa ci [[Abdul Hamid Dbeibeh]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 3 bulad 15 demiad. (u kamu nu Hulam sa: 1977年聯邦解散後更名為阿拉伯利比亞民眾國和大阿拉伯利比亞人民社會主義民眾國,但政權實質未變,2011年,爆發利比亞內戰,改國號為「利比亞」2013年,內戰後組建的利比亞國民議會又改國號為「利比亞國」) == '''sakay nu kakitidaan (地理)''' == i ti kaamisan nu Huiwco kalatebanan ku eneng. saamisan sa micapi tu ya Ticung-hay, ya sadipasan a nikatanayu makaala tu 1900 km. nu Libya a kanatal sa u sakaamisan sikaidaw nu sadipasan a kenis, masatanayu ku enal atu masabuyu' ku nu satimulan a kenis nikahida, u nikaahebalan a kakitidaan nu kanatal sa masa nu likelikenan amin 94% ku nikaahebal, pulung han a maysausi nikatalakawan a kakitidaan sa 300-600 m. (u kamu nu Hulam sa: 在北非中部。北瀕地中海,海岸線長約1900多公里。 利比亞除北部沿海地區有狹長的平原及南部山區外,大部分均為沙漠,占總面積的94%。大部分地區海拔300-600米。) == '''sakay nu demiad (氣候)''' == i liwliwan nu sadipasan a kenis sa, masa nu ya Mediterranean (Ticung-hayay 地中海) a kasademiad, i nu labuay a kaahebal nu kakitidaan sa masa nu caledesay u nu likelikenay a kasademiad. i labu nu kanatal a kenikenisan sa, nayay ku i mihmihcaanay a sauwac kasasibalad a musilsil, u tebun atu nemnem ahebal sa ku kalaliwasak, i tini i Awbari idaw ku nipanganganan tu ya Umm al-Maa hananay a banaw. (u kamu nu Hulam sa: 沿海地區屬地中海式氣候,內陸廣大地區屬熱帶沙漠氣候。境內無常年有水的河流,井泉分布較廣,在Awbari有一個叫Umm al-Maa的湖。) == '''u sakikalisiw (經濟)''' == ina Libya sa i tini i kitakit sa u sakahenulan a mukutkutay tu simal a pacakay i duma a kanatal masacacay a kaput. u simal sa masatektek tu nu kanatal a sapakalisiw, sikaidaw nu binawlan nikapulungan a sakay kalisiw sa makaala tu 50~70%. (u kamu nu Hulam sa: 利比亞是世界重要的石油開採與輸出國之一。石油是經濟支柱,約占國民生產總值的50%~70%。) == '''sakay nu malukay a kalukawaw (農業)''' == u pahutingay atu kalapangkiwanay a pahutingay a tademaw sa, makaala tu 50% kayadah nu tademaw, nipahabayan sa idaw ku nipahutingan tu sizi, katalalan, luba, uli, atu subayu ku sakasitungus, u nikalukan sa idaw ku habay, sibanuhay a habay, kalitang, sisimalay a cukana, mamim atu masaabinungay a cawce a heci. (u kamu nu Hulam sa: 牧民、半牧民占農業人口的50%以上,牲畜以羊、牛、駱駝、驢、馬為主 作物有小麥、大麥、花生、油橄欖、柑橘、椰棗等。) == '''sakay nu enalay a sapananum tu umah (綠洲及灌溉系統)''' == nikalahecian sa, i tini i Libya a kanatal sakaidaw/sakaizaw nu matatudungay a patadas sa 2%, a kakalukan ku sakataneng nu nanum a paluma, sipakay masalamitay a nipikingsa sa, sakay nu timulan nu Libya ya likelikenan a kenis sa, i sasa nu lala' kasaidawan nu nanum nikasibek tu salaculan. nikasupedan a nanum masasa sa sikalecad tu nu ya Nile (Ni-lo 尼羅) hananay a sauwac nu 200 a mihcaan nikasilsilan kayadah. ku maydih a palekal tu sakasitungus a papalumaan a lala' sa, ina Libya hananay a kanatal, yadah tu ku nipatideng tu makasasaay a misuped  sapananum a kakitidaan. (u kamu nu Hulam sa: 事實上,在利比亞只有2%的土地因為能得到足夠的降水而適合耕種。但根據調查,利比亞南部沙漠地區蘊藏有豐富的地下淡水資源,其儲存量相當於尼羅河200年的總流量。為了開發更多適於耕種的土地,利比亞興建了很多地下水灌溉系統。) == '''sakay nu mawliay i hekal (對外貿易)''' == u kanatalay a kakanan nu tademaw sa, taneng sa tu nu zibun a udip mukaen, nipacumudan a sakaudip a kakanenan, atu sakanu mukinay a sakikawaw a tuudtuud,sakay nu cacaliwayan a miungpan, nu dingkiay a canancanan. u simal ku sapisiwbay nu sakasitungus nu kanatal, atu ya sikaidaw nu mukingay a ba’tu, kalitang, atu bukulay a bangrs ku sakasaan a kalalcal misiwbay. (u kamu nu Hulam sa: 國內糧食不能自給,進口糧食、石油工業裝備、交通工具、電器等。 出口以石油、鐵礦石、花生、皮革為主。) == '''nu sakay hitay (軍事)''' == u nu Libya a binawlan kasahitayan a sikaicelang masa nu kanatalay a nipatideng, kasalamitan a masulitay maydih a mubeling i nu ayawan ya mikeliday a tademaw ci Keta-huy hananay nikalsakapud tu hitay, i labu sa pihacengan a macacuung malaliwasak tu, u mamikeliday sa caay pakakuwan tu nikahidaan a kasasula’custu nu kanatalay a hitay, idaw aca ku milakuwitay a caay pisikul tu nipikelid tapatapan a niculcul, kunida sa muladay tu hitay a mingayaw. sakusaan caay a makuwan nu cenghuay a masakaputay a nu zibunay a hitay sa sacacacay sa patideng.   (u kamu nu Hulam sa: 利比亞國民軍是利比亞的主要武裝力量,基本上由以前參與推翻格達費的民兵和叛變政府軍組成,內部嚴重分裂,中央政府未能強力掌控政府部隊,甚至有指揮官不理政府命令擅自發起軍事行動。此外,不隸屬政府的民間武裝勢力林立。) nu Libya a kanatal sa i ti 2011 a mihcaan idaw ku tusa nu mang nu binawlanay a hitay, katukauh i 2014 a mihcaan sa sicunus tu 30 a bataan nu mang hitay nu makay binawlanay. sabeleng satu ku kiyadahay nu canancanan a kuwang micumud i lumalumaan, nayay ku masalumaay caay pidikec tu saading tu udip kasikuwang. (u kamu nu Hulam sa: 利比亞在2011年有2萬名民兵,至2014年已增至30萬人。大量武器流入民間,幾乎每個家庭都擁有槍械。) == '''u laylay (文化)''' == ina Libya a nika sisinggu sa u ya Islam (I-se-lan 伊斯蘭) kiwkayay a sakibalucu', ina kanatal a sakasitungus a lalangawan nu kiwkay sa ina Islam (I-se-lan 伊斯蘭) amin a lalangawan ku sakahenulan. (u kamu nu Hulam sa: 利比亞是一個奉行伊斯蘭教的國家,故該國文化主要為伊斯蘭文化。) === u kasiliwan tu masa nu kitakitay a zaysan (世界遺產) === ya Sabrata (Saypu-la-tay 塞卜拉泰) a kasumamaday a tuse sa, i ayaw nu limaay a celahcan a nipatideng nu Phoenicia (Pini-ci a tademaw 腓尼基人), i nisubelitan i mahida a nisangaan kasumamaday a nalimaan sa, na i ayaw nu pituway a celahcan iminatuay a dadipasan, u sakasinganganay a nipisanga a biyu’ sa na i cacayay a celahcan kakya a nipatideng, u ngangan sa Jupiter (Cupi-te 朱比特) han, idaw henay ku kasumamaday masakimuluay aadihan nu tademaw. i 1982 a mihcaan sa sipacumud nu kitakitay a kanatal, pasa nu sapasubana nu masakaputay a kasingangan nu kasiliwan a zaysan a masalamid a mucebang. (u kamu nu Hulam sa: 塞卜拉泰古城:西元前5世紀由腓尼基人所建。遺址中最古老的建築是約建於西元前7世紀的海邊碼頭,最著名的則是建於西元1世紀左右的朱比特神廟,還有一座古羅馬典型的圓形劇場。1982年時被聯合國教科文組織列入世界遺產名錄。) Cyrene (Si-lan-ni 昔蘭尼): ya Cyrene (Si-lan-ni 昔蘭尼) hananay a katenesanay Greece (Si-la 希臘) a tuse, u sakay nu limaay i kenis nu Greece (Si-la 希臘) a tuse, masa tuasay atu sakahenulan a kitidaan, ya Libya i nu walian sakasiida tu kasingangan tu ''Cyrenaica'' (Si-lan-ni-ciya 昔蘭尼加). i ayaw nu celahcan 630 a mihcaan, sipakay nu Thira (Sil-la a subal 錫拉島) a mamisatubangay ku patigengay. (u kamu nu Hulam sa: 昔蘭尼:古希臘城市,為該地區五個希臘城市中之最古老和最重要的,利比亞東部因它而命名為昔蘭尼加。於公元前630年由錫拉島的殖民者建立。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:利比亚|利比亞]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 9foj6km5sgqe2yy6qgqym3b00z0r965 Lidaw 0 3965 107939 103733 2021-05-01T13:21:51Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Lidaw == u sulit nu Hulam: 里漏部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lidaw. u kasalumaluma’ nu Lidaw sa, 1,118 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,835 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 899 ku tademaw, pakalatu 32%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,936 ku tademaw, pakalatu 68%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 29%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah (Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku). === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u cidekay nu Taywan a yincumin: === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis).malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan. situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} 2 ku cacudadan i Lidaw niyzau’. 1 ku kyukay i Lidaw niyzau’. inayay ku pakincalan i Lidaw niyazu’. inayay ku pikuwanan i Lidaw niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Lidaw niyazu’. inayay ku padekuan i Lidaw niyazu’. === malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan === * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] h1jidn1bustgl4mc3heqw1e4bjp6oc8 Liechtenstein 0 3966 121183 121182 2021-08-10T14:19:33Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Liechtenstein.svg|thumb| u hata nu '''Liechtenstein (列支敦斯登)'''|alt=Flag of Liechtenstein.svg]] '''Liechtenstein (列支敦斯登)''' == '''Liechtenstein (列支敦斯登)''' == u '''Liechtenstein (列支敦斯登)''' sa i labu nu Oco, itiza i 47 16 N, 9 32 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 160 km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa 160 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 37,937. [[kakalukan umah]] sa 37.60%, [[kilakilangan umah]] sa 43.10%, zumaay henay umah sa 19.30% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Vaduz ([[:zh:瓦杜茨城堡|瓦杜茨城堡]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 15 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Hans-Adam II]], micakat a demiad sa i 1989 a mihca 11 bulad 13 demiad. ina Liechtenstein a kanatal, nipabelihan nu sipangangan sa u Liechtenstein han i hekal u masahungtiay a kanatal, i kalatebanan nu Europe (O-cuo 歐洲) masaadidingay i tukutukusan a kanatal, masaemicay nu Austria atu Switzerland a kanatal, i kitakit sa ya malatusa ku sakasicapi nu nipangangan nu kanatal (u duma sa u ya Uzbekistan). (u kamu nu Hulam sa: 列支敦斯登侯國,也譯作列支敦斯登公國、列支敦斯登親王國,歐洲中部的內陸小國,夾在瑞士與奧地利兩國間,為世界上僅有的兩個雙重內陸國之一(另一個為烏茲別克)。) kutusi sa ina Liechtenstein hananay a kanatal sa, u masacacayay a maysakamu tu nu Zimanay a kanatal u sakaihekal, nika caay kau nikasibiyaw a namalalacalay a kanatal. kasahini nu hungtiay mapahulicay i buyu'buyu'an adidiay a kanatal sa, kanahatu u sikahepuc ku kakitidaan atu nikaadiding nu tademaw, sakasaan u nikaala tu paymihcaan a sikalisiw talakaw sa, sapalalen sa masacacay nu tademaw makaala tu 60.000 a mang nu European (Ocoay 歐洲) a kalisiw i mihcaan, kasinganga nu tayniay sa ya Alps (A’le-pi-se 阿爾卑斯) hananay a buyu' nikasalungnan micepcep tu mata nu tayniay, atu ya u lalaliwan tu sapadamsu a lalimekan a kakitidaan, nikaudip sa u mahidaay amin u kakitaan, caayay kacelu ku nikaudip. (u kamu nu Hulam sa: 同時該國也是唯一一個德語是官方語言但與德國沒有交界的國家。這個君主立憲制的山區小國,雖然土地狹小兼人口稀少,國民收入水準卻極高,人均國民生產總值高達60,000歐元,以阿爾卑斯山美麗風光、避稅天堂與高生活水準而著稱。) matenesay tu iayaw sa, i na Liechtenstein a kanatal nikaidaw nu zibunay a kakitidaan sa, nau nu Romaay masahungtiay a kanatal ya Rhetia (Zewy-tiya 瑞提亞) masacacayay a kenis, kayadahan tuway a seci nicaliwayan sa, pasu ina kakitidaan cayay ka i ti nu European (Ocoay 歐洲) a sakahenulanay a kangangayawan kutideng, kyu i ti European (Ocoay 歐洲) masulitay i likisi sa nayay ku nikalawilawan. i ayaw nu aydaay a nu hungtian a nipikuwan sa, ina kenis nau tatatulis hananay nu ya Ho-en-ay-mu-se Pociy a sakaku sananay pqtideng a kakitidaan. ina Liechtenstein a tademaw sa nau Allemagne (Ale-maniay 阿勒曼尼) a tademaw a iluiluc, hakya i ti 500 a celacan a mihcaan i nudikudan idaw ya malimad tayni itini a kenis mu’neng. (u kamu nu Hulam sa: 很久以前,列支敦斯登的領土曾經是羅馬帝國瑞提亞行省的一部分。多個世紀以來,由於這塊領土地理上並不處於歐洲的戰略要地,因此在歐洲歷史上少有影響力。在現今這個王朝統治以前,這個地區曾是連續幾位霍恩埃姆斯伯爵的封地。列支敦斯登人為阿勒曼尼人的後裔,是在約公元500年以後才到目前的地區定居。) == '''u kakitidaan (地理)''' == u Liechtenstein a kanatal sa masa nu maylabuay i tukutukusan ku nikasa, i na Liechtenstein a kanatal sa,u eneng nu European (Ocoay 歐洲) i dihep nu ya Alps (A’l-pise 阿爾卑斯) a buyu' ya Rhine (Laying a sauwac 萊因河), nutipan sa masa nu liwliw nu kacacapian nu kanatal, ina Rhine (Laying a sauwac 萊因河) a sakaltaseman tu sikaidaw nu kenis atu nu Zeuyse, nu walian sa masa nu buyu'buyu'an niya Alps (A’l-pise 阿爾卑斯) a kitidaan kalalitinan tu ya Austria (Au’-tili 奧地利) a kanatal malcapi. i labu nu kanatal uyda sa i nutipanay tulu nu cacay a nikasaenal i ti bukebukelal nu sauwac a tu dihep, siliwan satusa tikakitidaan u masabuyu'ay tu amin. (u kamu nu Hulam sa: 列支敦斯登是一個內陸國家。列支敦斯登坐落於歐洲阿爾卑斯山地的萊因河谷,其西邊是以萊因河作為邊界與瑞士相鄰,東側則是以屬於阿爾卑斯山脈的山嶺地帶與奧地利為界。全國只有西側約三分之一的面積位在平坦的河谷裡,其餘地區大都屬於山地。) i na Liechtenstein a kanatal sa i labu nu kitidaan sa, kaidawan tu cacayay masalahaday a banaw, ya Gampriner Seele hananay,namakay nikalenuan nu nanum nu Rhine (Laying a sauwac 萊因河), mahaymaw sa cumud kakayda satu mala banaw. (u kamu nu Hulam sa: 列支敦斯登唯一的天然湖是Gampriner Seele湖,是由於1927年水浸的萊茵河侵蝕造成的。) u Liechtenstein a kanatal sa i labu nu lala sa, u masacacayay a taneng kasapulungan i liwliw nu Rhine (Laying a sauwac 萊因河), nikaydaan nu nanum a masabukelalay a tukus masaenal itida a maluk tu papalumaan, nau masa nu takutakuanay a kenis sa, sicunus tu nu tademaway a nipicuhcuh sa kaacakan tu ku masalebungay nu taku, kyu sakapah satu  mala kakalukan nu malukay, caay kau nu malukay a dada ku sakasitungus, u labu nu kakitidaan nu kanatal sa idaw henay ku pahudingay a kalukawaw, nika u sakatatungus nu kakalukan sa, i ti liwliwan tu nu Rhine (Laying a sauwac 萊因河) i dihepan, paluma tu kubkub, mugi atu lami, u masatatangahan a tuse nu kanatal sa ya Watu-ce hananay i nipatideng a kakitidaan sa, i ti sakapahay nu aadihan masapabaw niya Rhine (Laying a sauwac 萊因河). (u kamu nu Hulam sa: 該國境內唯一的可耕地集中在萊因河沿岸的沖積平原,曾經一度滿是沼澤的此地區經過人工的抽乾後變成農地,除了少數的農耕活動外,列國境內的農業還是以畜牧為主,主要農業區,是周圍的萊茵河谷,種植玉米、馬鈴薯、大麥、小麥和蔬菜。首都瓦都茲座落於一塊可以俯視萊因河谷的高地上。) == '''sakay nu cengce (政治 )''' == ina Liechtenstein a kanatal sa u masahungtiay idaw ku nipahulican a kanatal, sipalalecad han tu nu European (Ocoay 歐洲) atu nu dumaay a kanatal sa, nu tau a kanatal uyda sa nuhekal ku siadih tu nipawayway, nayay ku sasitungus nu udip tu a mayuculan tu sapikuwan, i na Liechtenstein sa kalaidaw nu tatengaay a situngus tu sapikuwan, u tapang nu Kanatal sa nipanganhan u hungyi han. (u kamu nu Hulam sa: 列支敦斯登是一個君主立憲國家,且與歐洲其他僅具象徵意義卻沒有政治實權的王室不同,列支敦斯登的王族擁有相當程度的實際權力。該國的元首稱為親王。) == '''sakay nu kalisiw (經濟 )''' == kanahatu i na Liechtensteis a kanatal masa u nu adidingay sikaidaw nu binawlan a kanatal, caay kataneng ku sakay nu lahaday kasilacul nu kanatal, nika i na kanatal sa katukuh i sakatusa nu kitakitay a nikalalais, misabilil a mulalaba pakasamata tu sakay nu pakalisiw a sasikawaw, i na Liechtenstein a kanatal nau nu malukay ku sasitungus a aidaan tu sakaudip masa i buyu'buyu'an a adidiay a kanatal, ayda han tu sa mapalekal tu sakay i kitakitay a masatalakaway nu nipalekalan tu ku nikaudip tu malakakitaan a kanatal, masa u nu i kitakitan kalaidaw nu kusi nipisapalan u sayadahay sa, kutusi sa i na kanatal paymihcaan sikaidaw nu nipalecadan nu kalisiw sa makaala tu 50.000 nu Amilikaay a kalisiw, u sakasilacul tu paytademaw sa, masausiay i kitakitay a pasilac u icibang ku nipangangan, nikahida sa sikaidaw nu katalakaw nu kulas atu masakakitaan ku wayway, masa nu kasenengan ku nikasa zentoman ka kasibalucu’, sikapawan tu ku a hicaen pawayway tu sakasila’cus nu kasicumi. (u kamu nu Hulam sa: 雖然列支敦斯登是個小國寡民、缺乏天然資源的國家,但是該國經濟在二次大戰之後急起直追,列支敦斯登也從一個原本以農業為主的山區小國,發展成為全世界最高度產業化的富有國家之一,並且成為世界上人均公司數最多的國家之一。同時該國平均每人50,000美元的國民生產毛總值名列全世界第一,這種均富的狀態也間接造就了該國極高的生活水平以及幾乎可以忽略的犯罪率。) == '''nu hitay a kasikawaw (軍事)''' == ina Liechtenstein a kanatal u sipili tu caay pisasulacus tu dumadumaay a cedang, i mahida sa tadatalakawen tu sapicukaymas tu sapalekal tu hitay sa, na i 1868 a mihcaan sihulak tu kya dikuc nu hitay katukuh ayda caay tu puliyaw a mutiku a palekal tu sakaidaw nu hitay, ayda hantu sa mala u nu nayiay ku hitay a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 列支敦斯登奉行中立政策,由於運作成本太高因此在1868年解除武裝後就沒有再恢復過軍備,現在是世上少數完全沒有軍隊的國家之一。) itini i labu nu kanatal sa, idaw ku adidiay nu mamidimata tu sapaading tu kangaay nu kalukawaw nu kanatal, u tayling ku mamikuwanay, kutusimu idaw aca ku nu dumaay a masakaputay nu tayling mayading tu sakay nu kenisay a cenghu, sakasingalih nu nipiedap tu kadamsay nu kalalacalan nu binawlan. (u kamu nu Hulam sa: 國內只有一支小規模的警察單位負責內部安全,同時有一些市鎮擁有自己的市政警察。) == '''sakay nu lalangawan (文化)''' == kaidaw nina kanatal sa u masa adidingay, nu makay i nu hekalanay a kanatal, nipicumudan sa, yadah ku nikalawilawan, matiyung ku Liechtenstein a nikaudipan nu binacadan, hicanaca saw mahini kaadiding ku kanatal, kyu caay pakasiwatan tu nu udipayay tu a lalangawan atu sikaidaw nu micidekay a kasasiduma, ya sakasingangan a kasumamaday a kitidaan ya Watu-ce masa nu hungtiay a nisaluma’, i labu nu sapaazi sa nipasilacan sa, mahmin u nu hungtiay a nikatenesan nanisingaan ku sipatahkal, u canacanan ku kasumamadanay a nidikecan pakatineng tu tayniay mizizaw. sakay mahiniay a pabinawlan sa caay ka kici i pilatlatan pasilac, kyu itini sa kalabangbangan ku nipalekalan tu sakay nu laylayay a sikaidaw. (u kamu nu Hulam sa: 由於國家很小,來自其他國家的外部影響對列支敦斯登造成很大影響。列支敦斯登是個太過迷你的國家,以致於無法在境內產生出自有的文化特色,最著名的古蹟是瓦都茲城堡,而博物館裡面展示的,則是富有的王族長久以來所收集到的皇家收藏。各類藝文活動在此地也非常興盛。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *列支敦斯登:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%88%97%E6%94%AF%E6%95%A6%E6%96%AF%E7%99%BB [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 5ucoduvpv8tj954f5kuk01vculr63k5 Likau-uan 0 3967 88513 29605 2020-01-16T20:55:24Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu’ */ wikitext text/x-wiki ==Likau-uan== u sulit nu Hulam: 錦屏部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Likau-uan. u kasalumaluma’ nu Likau-uan sa, 103 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 443 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 419 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 24 ku tademaw, pakalatu 5%. 位於新武呂溪池上沖積扇扇頂,與海端村初來隔溪相望,有初來橋相聯絡。附近山區原為布農族網綢社居住。由於鄰近池上原野,此地早在明治四十一年(1908)即設有「網綢蕃務官吏駐在所」,後來蕃務駐在所撤廢,大正十年(1921)日人復在此設立品川警察官吏駐在所。昭和十二年(1937)更將參與大關山事件的兇嫌所居住之坑頭社與大崙社布農族遷移至此。光復後繼續將聚落集中,目前居民除由原網綢社遷來者為主外,部分亦由初來遷來。錦屏為光復後所取的名稱。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 82%, Pangcah(Amis) 4%, Paywan(Paiwan) 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 7%. === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ kyuni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Paywan(Paiwan) atu Tayan(Tayal). === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']]inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=417 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] fnmukbxckm0avhn99iywb72hdcibinh Likavung 0 3968 88514 85920 2020-01-16T20:55:38Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki ==Likavung== u sulit nu Hulam: 利嘉部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Likavung. u kasalumaluma’ nu Likavung sa, 466 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,247 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 857 ku tademaw, pakalatu 69%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 390 ku tademaw, pakalatu 31%. kuizaway a ngangan nu niyazu' sa izaw yadah ku kamu, sakacacay sa u "paluma' tu [[tali]]". mazuhemay a tali, kya papah sa mahiza tu [[tupel]] "kumavokavon". u zuma a kamu sa, tina niyazu' pueneng i Pusung [[enal]] ipabaw nu buyu', ibaad sa miazih mahiza ku tupel, sisa pangangan. == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Puyuma 54%, Pangcah(Amis) 7%, Paywan(Paiwan) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Rukay(Rukai) 2%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Putuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Paywan(Paiwan) atu Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * 《臺灣原住民史-卑南族史篇》 [[kakuniza:niyazu']] 6i5psvzonpwha9d893mi1mki21ou3s9 Lilang 0 3969 88515 85919 2020-01-16T20:56:08Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] ==Lilang== u sulit nu Hulam: 裡冷部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan ku niyazu’ nu [[Lilang]]. u kasalumaluma’ nu Lilang sa, 145 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 388 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 294 ku [[tademaw]], pakalatu 76%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 94 ku tademaw, pakalatu 24%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 71%, Pangcha(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Cou 1%, Taluku(Truku) 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Cou atu u Truku(Taluku) inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === ademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] e22v9hsulo8b04jk8zx9dj3z5dxs7bw Lin Chi-ling 0 3970 87306 85188 2019-12-10T04:45:25Z Chongkian 375 wikitext text/x-wiki [[tangan:Lin Chi-ling at the 2009 Asia Model Festival Awards 210.jpg|thumb|Lin Chi-ling, 2009]] '''Lin Chi-ling''' (1974.11.29) tatayna, nalecuhan i [[Taywan]] Taypak. u singanganay a model, tatayna palaway atu telunay. napahezek i Canada Tolunto tabakiay a cacudadan, minanam tu kulitay atu kyizay. singangan tu ci Lin Chiling i 2004 a mihcan, matineng tu ku binawlan cinizaan. 2008 a mihcan, mipalaw iga "sumanahay cabeng", 2010 a mihcan mipalaw nu Lipunay a iga "mamidang nu bulad". == u siwkay niza == === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes 髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1974.11.29 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan 興趣 | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''林志玲'''(Lin Chi-Ling,1974年11月29日-),為臺灣著名模特兒、主持人、女演員,出生於中華民國臺北市,畢業於加拿大多倫多大學西方美術史、經濟學雙主修學位。 林志玲在2004年迅速竄紅,風靡大街小巷,帶起一股「林志玲熱」,讓模特兒不再局限於平面、走秀,開始紛紛跨足影視娛樂產業。近幾年林志玲頻頻參與影視演出,包括於2008年在電影《赤壁》中飾演小喬與2010年日劇《月之戀人》中擔任女主角,也應邀擔任2010年臺北國際花卉博覽會親善大使,2011年8月,首度登上日本銀座挑戰舞台劇「赤壁-愛-」,演技及票房表現獲得一致好評。2015年11月20日開設官方Instagram,也是林志玲繼微博之後第二個網路社群平台。2017年新春成立林志玲工作室打理經紀業務,並於6月開設官方Facebook專頁。 === u sulit nu Amilika === Lin Chi-ling (born 29 November 1974) is a Taiwanese actress, model and television host. === u kawlah niza === {| class="wikitable" |mihcaan |iga |kawlah |heci |- |2006年 |《Ceyong sipunu' matalul dingki cacudadan志永智勇電力學校》-與蔡康永 atu ci Caikangyong |saka41 Cincung kawlah (金鐘獎) cesyun saupu palaw telunay a kawlah 第41屆金鐘獎資訊綜藝類最佳主持人獎 |singangan |- |2007年 |  |sakacacay Peicing edil model misalisinay mihcaan 第1屆北京光線傳媒模特大典年度風雲模特 |maala |- |2009年 |《sumanahay cabeng (赤壁)》 |saka13 China iga huapiaw a kawlah makademecay ihekal Hulam tatayna palaway a kawlah 第13屆中國電影華表獎優秀境外華裔女演員獎 |singangan |- |2009年 |《sumanahay cabeng赤壁》 |saka28 Hong Kong iga Cingsiang kawlah sakapahay baluhay palaway a kawlah 第28屆香港電影金像獎最佳新演員獎 |singangan |- |2009年 |《sumanahay cabeng赤壁:mingayaw i kikakit 決戰天下》 |sakatusa China iga Tiesiang kawlah mihcaan tatayna mikilulay a kawlah 第2屆中國電影鐵象大賞年度女配角獎 |singangan |- |2009年 |  |Yaco model pabeli salisinay Yaco mingsing kawlah 亞洲模特兒頒獎典禮亞洲明星獎 |maala |- |2009年 |  |sakatusa Paytu balakas kulkul akuti' baluhay malaway 第2屆百度娛樂沸點最熱門新晉演員 |maala |- |2016年 |《Peicing New York北京紐約》 |Amilika Sengtiyake teked iga sakakapahay tatayna palaway美國聖地牙哥獨立電影展最卓越女主角<sup>[34]</sup> |maala |- |2017年 |  |Wangyi balakas milakuit salisinay mihcaan binawlan tatayna dietu 網易娛樂跨界盛典年度跨界國民女神 |maala |} === u sangulan nu kitakit a singkiw === 2007 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakacacay 2007年FHM全球百大美女第一名 2008 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakacacay 2008年FHM全球百大美女第一名 2009 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakacacay 2009年FHM全球百大美女第一名 2010 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakacacay 2010年FHM全球百大美女第一名 2011 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakalima 2011年FHM全球百大美女第五名 2012 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakatulu 2012年FHM全球百大美女第三名 2013 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakasepat 2013年FHM全球百大美女第四名 2014 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakawalu 2014年FHM全球百大美女第八名 2015 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakaenem 2015年FHM全球百大美女第六名 2016 a mihcan FHM kitakit cacay lasubuay a sanuglan tatayna sakasiwa 2016年FHM全球百大美女第九名 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *[[:zh:林志玲|林志玲]] *[http://www.weibo.com/linzhilingblog?refer_flag=1001030101_&is_all=1 林志玲工作室官方微博] *[[:zh:金鐘獎|金鐘獎]] *[[:zh:男人装|男人幫FHM]] *nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:palaway]] [[kakuniza:2018-cacay]] n6ufirugxiui18bm7d2369yjccl4faw Linbu 0 3971 88516 29721 2020-01-16T20:59:24Z Corainn 30 /* linbu */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Lainwu_(Wax_apple)_WP_001223.jpg|thumb|Linbu]] == linbu == u kakaenan, u nipaluma. sumanahay ku budac. a'su ku heci nu linbu. sakamu sa ku taw, mahiza tu cihek nu [[tademaw]]. i Sinkapul atu Malaysiya sa, pangangan nu taw u tiantaw. mahiza tu lingtang, sisa singangan tu ku bell-fruit. tina heci sa itiza i caledesay a kakitizaan. u linbu sa ku Sakizaya, minanam nay Hulam a ngangan, sisa u linbu satu. == u sapuelac nu masatekeday a sulit == linbu: 蓮霧 == tinaku ku kamu u Sakizaya == halikan kaku tu mazuhemay a linbu. yadah ku nipaluma niyam tu linbu. == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] l9vk428x8f5xokwoaaddk99v11pp6qu Lingacay 0 3972 88517 85918 2020-01-16T20:59:40Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Lingacay == u sulit nu Hulam: 苓雅仔部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lingacay. u kasalumaluma’ nu Lingacay sa, 223 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 741 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 700 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 41 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 89%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 4%. === u cidekay nu tademaw === caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Yincumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay kaduut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. hakay izaw tuway, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaway saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:阿美族|阿美族]] [[kakuniza:niyazu']] ooeoujupn570ji0cjops39c77sruh3m Lionel Billingy 0 3973 88518 29776 2020-01-16T21:00:06Z Corainn 30 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Lionel Billingy |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad |1952 a mihcan 8 a bulad 31 a demiad |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |52 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Duquesne (1971–1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 4 ku uwac/silsil 72 |- |mapili’ay a mali-putiput |Milwaukee Bucks |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |EBA satabakiay sakacacayay kawlah (1975) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1974–1975 Virginia Squires 1975 Allentown Jets 1975–1978 AS Berck (France) 1978–1979 Liège 1980–1982 Caen pahanhanan tu kawaw |} Lionel Billingy nalecuhan i American, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Lionel Billingy i 1974 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 4 ku uwac atu silsil 72, namapili’ tu nu Milwaukee Bucks putiput. 8 bulad 31 demiad, 1952 a mihca, Lionel Billingy, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en [[NBA]], u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] i4sz5sjksv1yxkugo1jtug93s3eld4e Lisin 0 3974 88519 29791 2020-01-16T21:00:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u lisin nu mita,caay kalecad,masazumazuma tu ayza.pakaynien i nika sazuma nu dadiw atu zikuc. anu cekiw han sa a malatulu ku kakitizan nu zuma, sa amisan, nu tebanan, atu satimulan.itini saamisan henay sa, makayza i Kiku atu [[Ciwidiyan|Ciwidian]], pasaamis katuku i Takidis, u teban sa , makayza i Hulin pasatimul katukuh i Kumpu. nu pasawali sa, maka Bakung pasatimul katukuh i Tumiyac, u nutimulan han, maka Banaw atu Madawdaw. pasatimul i katukuh i Palidaw i teluc nu Taywan. lisin,anu malecadle ad ku pikabitan tunu amisan, nu itebanan, atu nu satimulan,kilamit, masazuma nu payniyazuan, atu kakawaw tu sapilikc ku niyazu’,sisa masazuma tu ku lisin nu niyazuay. pakayni i zuma nu mikuwanay, kinapinapina tu malaliyun ku lisin nu mita, i kalipunan sa, u labads nu matuasay (babalaki) a misakuli(kakawaw), u saka padeteng saan kuheni, a misacacay a bulad milisin,uynian sa,micapi tu a malawwid ku lipun palacacay hantua palalen. a misacacay a lipay ku pilisin. ayza satu, nu sasizuma sa malaliyun , izaw ku cacayay a demiad, anu tusaay nu tusaay, nu zuma saan izaw ku misacacayay a lipay a lisin. lisin a dadiw nu mita, caay ka nga’ay a cecay a mudadiw, izaw ku mikieciway, izaw ku micaladaway, tu cilaheci ku dadiw nu sakailisin. milikuda satu ,caay ka aca makakayat. uniyan i tila kita a mabana’ tu nika u sa kalekec nu niyazu’ ku pilisin henanay. u milisin hanaay, u sapasubana tu binawlan,nika u malaheci tu kamu nu babalaki atu kakakaka ku tademaw a mauzip caay ka nga’ay a micungangah, a paculi tu babalaki atu kakakaka u sanaay a palatademaw, matineng tu kita kaylaan i tini i pipa’aluduan atu pipa’ketedan i kailisinan. nu makayni i kalisinan, kasiwantan nu mita ku uzip nu mita tu, nika caay piliyas tu u kawkawsan a mauzip. i pipakumudan atu pisapatulunan a demiad, u nu kawakawasan ku kawaw nu niyazu’ zakep(ti’elen). nu mahini, i dawya kataynian nu Kilistukiw, caay ka lalima ku tademaw a milayap tu pakaylaan nu misakilistuay. ayza sa mananam tu mikaputay tu kawas a uzip nanutu’as. u dadiw i kalisinan, u zuma tu nu misalukiyaway a dadiw. sizuma caay ka saan a mudadiw tu kaludadiw i kalisinan. masitudung ku kasasilul ku dadiw,saka tadamaan ku sapiazih numita tu lisin. [[kakuniza:Lami' Kulang]] lxyt5no16vkybgm9acjw884phtuugda Lisin Kubung 0 3975 88520 29808 2020-01-16T21:00:50Z Corainn 30 /* sangaayay nu luma (家庭) */ wikitext text/x-wiki Lisin Kubung == kakiliman == <br /> == nilacul == ===sangaayay nu luma (家庭)=== ci Lisin Kubung ku nganga aku, i linahemay kaku, nalulecuh i sangaayay ahelka apaluma’an ku kakitilaan niyam muenen, lipahakay a wawa nu yunzumen kaku, u wama aku u amis, u ina aku u sakidaya. sasepatay ku lupu nu luma’ niyam, u wama, ina,sabama atu waku, u kincal ku wama aku, u saydan nu penacadan ku ina aku,cakaw talakaway kunizudadan nu ina atu wama aku, ni ka mangaya sakay dademaw ku heni a tadusay, i labu nu luma’usa kakaay kaku, i dawku sabama aku micuda henay i talakaway, matanen kusa kaudip niyam. u ameday sacabayan u lipahakay a dademaw kaku, nanuadidin u ina atu ama atu saydan caay piuwac midulun i takuwan, kyu sakaydademaw maheda tu hana paayaw tudaw. musakamu tu ku wama ina aku, anu hacica ku icilang hatidan tu kunipaayaw i dawan. anu mapulung miadih tu sinbun i tilibe sa, wydaan u tedep sananay paayaw tu imelangay a kangguhu 護士, mahemek kaku miadih, lihud sakaku i dakuwan,anubalaki kaku ahidan aku u kawaw nuheni hana paapaayaw,mudiput tu dadiputen a [[tademaw]]. ===minanam tu kakaydaan (求學經歷)=== mi 高中 cumut i 中華工商 i saliput akaput micuda, itawya matalaw ku palucu, mananamay hakya,kapahay hakya kuninanamam? hannitulun ku saydan itakuwan, picutadan sa pasubana’ itamiyan tu saliput a gicu, sacinacacay aliyayd, niadi ku cacudadan tu misaydan pasubana i tamiyan tu mangaayay tu saliput agicu, i nipasubanan nu saydan, kalamkam matineng tu mitesekay agicu. i nipinanamam,hanca i yadah ku kakaluwhan 困難, nika pacicitu ninanam i saydan tu kapunuay anipinanam, i tini i sakapuday,masatep 積極 atu manamuh 誠懇 ku balucu aku, yu singalih ku kaput tu saedap, nisaicilang kaku nidatu kaput, kyu, i kaput sanisanisay ku saydan, kaput cuduh pala 幹部 i takuwan, pasusun amed 容易 nicapi 接近 kaku ku palucu,i picudadan mangaay kaku tu kaput. i talakaway i 繁星計劃  kaku micumu i 長庚 gicu talakaway sadiput tu mulaay, pibunbay nu cacudadan tayda inu kakabi’an malakakelidan 幹部, nay 社員 salingatu mudimada 擔任, i dadan manikes, saameday ku sapikawaw aku, pasusun palika tu yadahay a 活動 atu sakakapah nu kakabian a ciusay 檢查 , malakuciu, malakelidan nu kakabi’an i tawya 期間, namansatu kaku tu sapa palekal tu 活動, atu sakay tademaw, tineng satu kaku tu sakelid tu katuuday atu sapatiden 建立 tu sakanaye’ nu wencung. i tuluay sahanem a sacuda, i dawku cacay "sakapalaw nu mulaay" a pinanaman,punpayan nu saydan ku sakakaay nu 九歌劇團 tayni pasubana tu enemay tatukiyan anipicuda, pataydan i mulaay tabakiyay a kapalawan, i nipinanam tapapaan ku kakaydih han a mulaay apalaw, saydan atu kaput manamuh tu sakaydini i tesekay a punuh, kya idaw ku saka palaw audep nu maku,mapacumu kuni nanaman i nikapalaw atu kungku, anumapalaw tu mangalep ku nika tabaki kuni wat tawat tu lima. <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2018 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] iep3ua82ej99mhbod2ws5sspvwn8za6 Lithuania 0 3976 121161 121160 2021-08-10T13:42:27Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Lithuania.svg|thumb|u hata nu '''Lithuania (立陶宛)''' |alt=Flag of Lithuania.svg]] [[tangan:EU-Lithuania.svg|thumb|u eneng nu Lithuania]] '''Lithuania (立陶宛)''' == '''Lithuania (立陶宛)''' == u '''Lithuania (立陶宛)''' sa i labu nu Europe, itiza i 56 00 N, 24 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa 65,300 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 62,680 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 2,620 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 2,854,235. kakalukan umah sa 44.80%, kilakilangan umah sa 34.60%, zumaay henay umah sa 20.60%. a Lithuania (立陶宛) kapulungan a kanatal (u Lithuania a kamu: Lietuvos Respublika), Lithuania (立陶宛) han nu mita mi awaw. i Ou zul nu wali-amisan, nu Puluw-di-hayay a tuluay a kanatal a sa cacay, u kahenawlan a tusi saWi-al-niw-s ku seul-tu. u katizaan nu Lithuania (立陶宛), i amis militing tu La-tul-wi-ya, i wali nu timul militing tu Bai-ul-lul-s, i timul sa militing tuPul-lan, i ‘tip sa timulan sa militing tu ul-lul-say a ka-li-nin-ke-le-ciu, i etip sa u Pu-lul-di-hay. (u kamu nu Hulam sa: 立陶宛共和國(立陶宛語:Lietuvos Respublika),通稱立陶宛(立陶宛語:Lietuva; [ˈlʲɛtʲʊvaː]),位於歐洲東北部,是波羅的海三國之一,首都維爾紐斯。) uyni a Lithuania (立陶宛) sa u nu Bea-uo-li-se-hey, Europe a malasacabayay (歐洲聯盟), amisay saetipyu a hulic musakaput (北大西洋公約組織), Ou-zul-li-se-hey,Lean-he-kul,Pu-lul-ti-hay-kul-cia-li-se-hey, Kul-cia-hel-pi-ci-cin-cu-ze, Bia-ou -tel-ce-ing-hang, Ou-zul-un-ceng atu he-cul-he-ze, Sen-ken-kung-ye atu Ou-yen-ciy a Kul-ci-ci-kau a patahekalay a kanatal, Lithuania (立陶宛) u satalakaway ku nikasietanay a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 立陶宛北接拉脫維亞、東南接白俄羅斯、南接波蘭、西南接俄羅斯的加里寧格勒州,西濱波羅的海。 立陶宛是北歐理事會、歐洲聯盟、北大西洋公約組織、歐洲理事會、聯合國、波羅的海國家理事會、國際貨幣基金組織、北歐投資銀行、歐洲安全與合作組織、申根公約及歐元區等國際機構組織的成員國,立陶宛屬於高收入經濟體並是較高人類發展指數國家。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Vilnius ([[:zh:维尔纽斯|維爾紐斯]]). =='''kakiningan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 16 a bulad 2 a demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Gitanas Nausėda]] (Citanase.Nawsayda [[:zh:吉塔納斯·瑙塞達|吉塔納斯·瑙塞達]]), 1964 a mihca 5 a bulad 19 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu  Lithuania (立陶宛) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 7 bulad 12 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu  Lithuania (立陶宛) ayza sa ci [[Ingrida Šimonytė]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 11 demiad. == '''ceng-ce (政治)''' == nu Lithuania (立陶宛) a ceng-ze malapankiway a cung-tung, u cung-tung nu heni, namakay paina nu binawlawan sa, u limaay a mihecan ku sapikakawaw, satenengay a ngatu malacung-tung sa tusa ku lima. anu sepat a bataan tu ku mihecaan sa, a mueneng henay tu tuluay mihecaan sa, taneng tu mikabu a pabihid milihiza tu Cung-Tung. (u kamu nu Hulam sa: 立陶宛政制為半總統制(semi-presidentialism),總統由全民直選產生,任期5年,最多可任兩屆。凡年齡在40歲以上,且居住滿3年以上者,均可參選總統。) anu malaCung-Yung sa caay pilihiza tu nu cung-tung a kawaw sa, u kul-hey-i-zang ku mitayliay. ina cung-li sa, nu maka Cung-Tung mipilian pangangan, u kul-hey ku pangihaay. kul-hey a ngangan sa ci Say-ma-s,141 a si, 4 a mihecaan ku ngatu musakakawaw, 71 a si sa nupainaan nu binawlan, 70 a si namakay nu ceng-teng nu painaan sausian pabeli. (u kamu nu Hulam sa:若總統未能履行其職務時,由國會議長代理。 總理由總統提名,經國會同意任命。 國會稱為塞瑪斯,141席,任期4年,其中71席由人民選出,70席由政黨得票比率分配。) == '''kakitizaan(地理)''' == ahebal nu [[lala'|lala’]] : 6.5 a emang ping-hwang-kung-li. u [[kakitidaan|kakitizaan]] atu zumaay: i walian nu Pul-lul-ti-hay, i zikuzaan masulitay a kanatal izaw kupulungan a salaedan. [[Latvia]] (610km), [[Belarus]] (724km), [[Poland]] (110km), Ul-kul-cia-li-nin-ke-le-cu (303km); sadipasan 99  km katanayu.nu enal ku ahebalay, izaw aca ku caay kakabakiay a ciw-lin i saedip, atu kaw-ti i wali-timulan. nu matahepuay nu kilangkilang sa 25%, 3000 kayadah ku caay kalecad a danku, u sa tanayuay a sauwac sa ci Ni-mam-he. (u kamu nu Hulam sa: 面積:6.5萬平方公里。地理位置及特徵:位於波羅的海東岸,與下列國家有共同邊界 - 拉脫維亞(610公里)、白俄羅斯(724公里)、波蘭(110公里)、俄國加里寧格勒州(303公里);海岸線長99公里。除以平原為主的地形外,尚有西部不大的丘陵及東南部的高地。森林覆蓋率為25%;約3000個大小湖泊;最長的河流-尼曼河) == '''keyzay (經濟)''' == 2015 a mihecaan 1 a bulad 1 a demiad, u Ou-yen a kalisiw pizekezan nu heni. i labuay nu kanatalay tulu ku sakusaay. key-zay: Kaw-na-s,Ke-lay-pe-ta, Si-aw-li-ay. (u kamu nu Hulam sa: 2015年1月1日起,使用歐元。 國內有3個自由經濟區:考納斯、克萊佩達和希奧利艾。) u mahizaay nu ou-cu tanetesay a kung-lu, sepa ku Kul-ci-ci-zang, caay kasisuletaay a minatu, (i tung-pu-lul-ti a sadipasan) atu i tizaay a kenis , izaw ku sakacacay a uy-sin-tung-ha-si-tung angtenla. yadah ku patahekal tu hu-pul a budawan, izaw aca ku sa adidi’ay a nen-tu, sa-se, se-kaw, ni-tan, tea, kung-se, lin-hey-se, se-yu,i sakauzipay u aalaen a simal (se-yu), atu ten-zan-ci sa nu makay zumaay a kanatal  nu pacumutan, i edip micapiay tu bayu a kenis sa maazih ku adidi’ay a se-yu atu ten-zan-ci, emay hacica hakiya ku kayadah caay han patahekal. (u kamu nu Hulam sa: 有歐洲標準的公路網,4個國際機場,不凍港(東波羅的海岸)和該地區第一個衛星通訊系統。 盛產琥珀,有少量的粘土、砂石、石灰、石膏、泥炭、鐵礦石、磷灰石及石油,所需石油和天然氣靠進口。西部沿海地區發現有少量石油和天然氣資源,但儲量尚未探明。) u ahebal nu kilangkilangan 197.55 mang kung-cing, nu matahepuay nu kilang 30% katalakaw, yadah ku a adupan, sazuma han miasip, piyadahan ku 60 a puzu a adupan, 300 a zumaay a ayam atu 50 a zumaay a buting. kung-ye sa u tektek nu Lithuania (立陶宛) a cang-ye, nu kahenulan sa kuang-ye, ceay-se-ye, nalimaan misangaan, atu nen-yun-kung-ye tuluay a misakakaway a palekal. nu kung-ye sa zumaan sa tanetesay, nu kakaen, nu palima’an a kilang, nu sapitulik, hay-kung-ye ku ayaw, pisanga’ tu kikay, hua-kung, se-yu-hay-kung, tean-ce-kung-ye, nalima’an tu kim, sapalekal mangay tatawwa, maheda misanga’ tu kaw-cin-tu a sakapet kikay, u sapiazih mahedaay u tuki, sapisausiay a den-ci-ci-ssuan-ci, amisanga’an, nu pacakay i 80 a kanatal, atu kenisan. (u kamu nu Hulam sa: 森林面積197.55萬公頃,森林覆蓋率為30%以上。多野生動物,有60多種哺乳動物、300多種鳥類和50多種魚類。 工業是立陶宛的支柱產業,主要由礦業及採石業、加工製造業以及能源工業3大部門組成。工業門類比較齊全,以食品、木材加工、紡織、化工等為主,機械製造、化工、石油化工、電子工業、金屬加工工業等發展迅速,生產的高精度工具機、儀表、電子計算機等產品行銷全世界80多個國家和地區。) u sa tabakiay a tuse sa uy-al-new-s, kung-ye-cung-sing nu Li-taw-yun, kung-ye-cang-ze i kung-ye-cung-cang-ze ⅔ katalakaw. malukay i seuy-pin-seng pahabayay tu si-mu-ye, nu nikaluk a patahekal 90% kahatila, ya nikalukan sa ya-ma’, zumaay a tubah, ten-ceay,atu zumay a lami’, ci edahay a kakaen sa patahekal sa adidi’. (u kamu nu Hulam sa: 首都維爾紐斯是全國工業中心,全市工業產值占立陶宛工業總產值的2/3以上。 農業以水平較高的畜牧業為主,占農產品產值的90%以上。農作物有亞麻、馬鈴薯、甜菜和各種蔬菜,穀物產量很低。) == '''tademaw (人口)''' == nu Lithuania (立陶宛) a tademaw sa 298.8 a emang (2012 a mihecaan 9 a bulad), nu Lithuania (立陶宛) a binacadan sa 84.2%, Pu-lan a tademaw sa 6.6%, Al-Lul-s-binacadan sa 5.8% ,Pai% ul-lul-s sa 1.2% a binacadan. (u kamu nu Hulam sa: 立陶宛總人口為298.8(2012年9月)萬,其中立陶宛族人占84.2%,波蘭族人占6.6%、俄羅斯族人占5.8%、白俄羅斯族占1.2%。) u sa kapasueling a i pabaway sa Ten-cu-caiw, izaw tu ku pasuelinay tu  teng-cen-caiw, sing-caiw, Yu-tay-caiw. izaw ku ci ngatuay tu Lithuania (立陶宛) da-tan-tademaw, i tawya sa mademec ni Te-mu-al, i limekay i tiza sa u madiputay tu nu Lithuania (立陶宛) a izaway, 15000 ku liwan kayatah, u Mu-s-lin u patatengaay tu A-la. (u kamu nu Hulam sa: 主要的宗教為天主教,不過也有少數地區信仰東正教、新教或猶太教。有部分人口是立陶宛韃靼人,是脫脫迷失被帖木兒打敗時,被立陶宛大公收留而形成。有15000人,多是穆斯林。) == '''lalangawan atu sakapasubana’an (文化教育)''' == Lithuania (立陶宛) atu [[Latvia]] (拉脫維亞) u tusaay tu Pu-lul-di binacadan a kamu a kanatal, i likisian yadah ku lawilaw nu [[Poland]] (波蘭)a lalangaw, Uy-al-niw-s u ni Pu-lul-ti-hay a wen-i-ze-tu, i uy-al-niw-s tabakiay a cacudadan patizen i 1579 a mihecaan, u sa tabakiay ku ngangan nina cacuzazan, maheza nu Ou-cuo-sa tenesay, sa talakaway  a cacudadan, ayza ku micudaday izaw ku 2.2 a mang  katuud. (u kamu nu Hulam sa: 立陶宛和拉脫維亞是僅存的兩個波羅地語族國家,歷史上立陶宛受波蘭文化影響,維爾紐斯號稱波羅的海的文藝之都,維爾紐斯大學創建於1579年,是立最著名的綜合性大學 ,也是歐洲最古老的高等學府之一,現有學生2.2萬名。) == '''nulatlatan (體育)''' == nu Lithuania (立陶宛) a binawlan manamuh amim misalama milatlat tu lan-ciw. u nu kul-cya tatamaay milatlatay tu lan-ciw mala nu sakatulu misilsil i kitakit. u saka icelangay nu Europe mimaliay, nanu makaala kinatuluay tu Ou -zu -cin-piw-say a kung-cing  (sa ayayiw ay), nanu kina sepad milihiza tu Aw-yuin-hey nu tatamaay mitatemec tu lan-ciw, kitulu makaala tu Tung-pay (sakatuluay), nu Cung-kul nu tatamaay a ayaway a pasibanaay ci Yiu-na-s sa u Lithuania (立陶宛) a tademaw. milatlatay tu lan-ciw u mabuwakay ci Ke-lay-za, Ma-ci-yun-s-ka-s, San-kay-la u matinengay mala sakapahayay a mimaliay nu NBA. Lithuania (立陶宛) nu satenesay a matenengay nu Ou-zu mimaliay sa, ina tatamaay a mimaliay padutus tu sapatudu’ a zazan, mahizaay mabaluday a micitekay ku sapazazan. u mimaliay sa sitaneng tu ku tineng. matineng amim pacabay mulatlat tu mali. (u kamu nu Hulam sa: 該國主要體育活動為籃球。立陶宛國家男子籃球隊現世界排名第3位。作為一支歐洲勁旅,曾經三次獲得歐洲錦標賽冠軍,曾四次參加奧運會男籃比賽,三次獲得銅牌。中國男籃前主教練尤納斯也是立陶宛人。立陶宛隊中曾湧現出克萊扎、馬奇揚斯卡斯和桑蓋拉等NBA球星。作為老牌的歐洲勁旅,立陶宛男籃秉承了傳統的歐洲實用派打法,同樣以整體打法為特點。隊員技術嫻熟、配合意識良好並善於打硬仗。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科立陶宛 :https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AB%8B%E9%99%B6%E5%AE%9B [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 9bnj7qthl5u274lkuedlr94zvkjx9ue Litu 0 3977 104833 88521 2021-03-27T13:05:46Z 101.10.69.176 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki ==Litu== u sulit nu Hulam: 利稻部落 == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Litu. u kasalumaluma’ nu Litu sa, 80 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 335 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 318 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 5%. 利稻部落,因以往多枇杷,布農語稱枇杷為lito,光復後改名為「利稻」。 利稻的主要聚落位於利稻溪和新武呂溪的交會處的平坦台地,南橫公路開通後,是健行隊重要的落腳地。 tina niyazu' sa, yadah maluma' tu biwa(枇杷), panganganen tu Bunun u lito, sisa tina niyazu' a ngangan u "Litu" satu. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 82%, Pangcah(Amis) 2%, Paywan(Paiwan) 2%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 8%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Paiwan(Paywan) atu Tayan(Tayal). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://sixstar.moc.gov.tw/blog/hl006/communityAction.do?method=doCommunityView 文化部] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Pangcah]] rejpjqn7q1dak2ut59tnzcatp8uegcy Lkuxan 0 3978 88522 85917 2020-01-16T21:04:51Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Lkuxan == u sulit nu Hulam: 過水橋部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lkuxan. u kasalumaluma’ nu Lkuxan sa, 11 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 18 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 13 ku [[tademaw]], pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 28%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 61%, Paywan(Paiwan) 6%, zumazuma 6%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). '''tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad''' {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] o952c0ufukgdwk15z9833ure1l19l2o Lloyd Batts 0 3979 102100 102099 2021-03-03T09:00:16Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Lloyd Batts |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1951 a mihcan 5 a bulad 9 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |193 kungfen/ 94 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |33 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Cincinnati (1971–1974) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1974/saka 4 ku uwac/silsil 60 |- |mapili’ay a mali-putiput |Kansas City–Omaha Kings |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |1974–1975 Virginia Squires 1977–1978 West Virginia Wheels 1981–1982 Juvecaserta Basket 1982–1983 ASVEL Lyon-Villeurbanne pahanhanan tu kawaw |} Lloyd Battsnalecuhan (出生)ic niza iChicago, Illinois, nanu syubay (商業)kanas-mali (籃球)miunduay (運動員)nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput,(組織) pahanhanan tu kawaw ayza. Lloyd Batts i 1974 a mihcaan [[NBA]] sapapili’(選秀) mimaliay(球員) a kawaw, saka 4 ku uwac(輪) atu silsil(排名) 60, namapili’ tu nu Kansas City–Omaha Kings putiput. 5 a bulad 9 a demiad, 1951 a mihcaan, Lloyd Batts, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en [[NBA]], u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) mtq4gmmve3xvvzkfa6rjbv3swzroth3 Llyung 0 3980 88523 85916 2020-01-16T21:08:42Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Llyung == u sulit nu Hulam: 馬里光部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Llyung. u kasalumaluma’ nu Llyung sa, 13 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 69 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 67 ku [[tademaw]], pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 75%,Pangcha(Amis) 13%, SaySiyat 1%, zumazuma 7%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] bxd7t72ohwvxte0lx6o6on96stbupod Lohok 0 3981 88524 85915 2020-01-16T21:08:55Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Lohok == u sulit nu Hulam: 洛合谷部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Pusku (玉里鎮) ku niyazu’ nu Lohok. u kasalumaluma’ nu Lohok sa, 289 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 791 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 499 ku tademaw, pakalatu 63%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 292 ku tademaw, pakalatu 37%. == u sausi nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 59%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah a niyazu' === [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda 01] u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Paywan, izaw tu ku Sakizaya itini, caayhen misumat ku ngangaan nu Sakizaya. kina niyazu' sa tuud ku Hulam macamel itini. u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jz11yu51rcwr9a9y8lok9v1bmg6u5gh Lonny Baxter 0 3982 88525 29954 2020-01-16T21:18:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Lonny Baxter |- | colspan="2" |[[tangan:Lonny Baxter (2).jpg|Lonny Baxter|alt=Lonny Baxter (2).jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1979 a mihcan 1 a bulad 27 a demiad/ Silver Spring, Maryland |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |203 kungfen/ 120 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |35, 3 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Maryland (1998–2002) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2002/saka 2 ku uwac/silsil 43 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Chicago Bulls |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2002–2003 Chicago Bulls 2003–2004 Toronto Raptors 2004 Washington Wizards 2004 Yakima Sun Kings 2004 New Orleans Hornets 2005 Panathinaikos 2005–2006 Houston Rockets 2006 Charlotte Bobcats 2006–2007 Montepaschi Siena 2007–2008 DKV Joventut 2008–2009 Panionios 2009–2010 Beşiktaş Cola Turka 2010–2012 Enisey Krasnoyarsk 2013 Guaiqueríes de Margarita pahanhanan tu kawaw |} Lonny Baxter nalecuhan i Silver Spring, Maryland, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Lonny Baxter i 2002 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 43, namapili’ tu nu Chicago Bulls putiput. 1 bulad 27 demiad, 1979 a mihca, Lonny Baxter, miunduay. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay Canada, u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] in72k1sxohpipvk39wclpvatiy3g4pa Lou Amundson 0 3983 88526 29972 2020-01-16T21:19:16Z Corainn 30 /* u canan ku NBA */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Lou Amundson |- | colspan="2" |[[tangan:Lou Amundson Hornets cropped.jpg|Lou Amundson|alt=Lou Amundson Hornets cropped.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1982 a mihcan 12 a bulad 7 a demiad/ Ventura, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |17 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UNLV (2001–2006) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |2006 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |2006–2007 Colorado 14ers 2007 Utah Jazz 2007–2008 Philadelphia 76ers 2008–2010 Phoenix Suns 2010–2011 Golden State Warriors 2011–2012 Indiana Pacers 2012–2013 Minnesota Timberwolves 2013 Chicago Bulls 2013 New Orleans Hornets / Pelicans 2014 Chicago Bulls 2014–2015 Cleveland Cavaliers 2015–2016 New York Knicks 2017 TNT KaTropa 2017–2018 Kawasaki Brave Thunders pahanhanan tu kawaw |} Lou Amundson nalecuhan ciniza i 2 a bulad 7 a demiad 1982 a mihcaan. u kawaw niza sa u miunduay. namimali ciniza i NBA Amilika. ==u canan ku NBA== kanatal kanas-mali putiput, Amilika: National Basketball Association, sapuyu’en NBA, u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput. izaw 30 a mali cebang, mikitinay tusa a subal, sawaliyan atu satipan. cacay subal izaw tulu a cu, cacay a cu izaw lima a cebang, cacay cebang namakay [[Canada]], u zama sa namakay Amilika. kya madademec "Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed, acasa "Amilika kanas nisakaput sasasedsed", sapuyu’en "Amilika syubay kanas", acasa kakelul han NBA. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] icp7al6sqrg7qawxkpictl53htcte1x Lou Boudreau 0 3984 115365 115361 2021-06-16T11:22:02Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Lou Boudreau |- | colspan="2" |[[tangan:LouBoudreau1953bowman.jpg|Lou Boudreau|alt=LouBoudreau1953bowman.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1917 a mihcan 7 a bulad 17 a demiad/ Harvey, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |zikuzay mimaliay, ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |180 kungfen / 84 kungcin |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Illinois (1937–1938) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |1938–1939 Hammond Ciesar All-Americans |} Lou Boudreau, u tatama. pulecuhan ciniza i Harvey, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] NBA nisakaput. nalecuhan ciniza i 7 a bulad 17 a demiad, 1917 a mihcaan, Lou Boudreau, miunduay. mapatay i 2001 a mihcaan. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) 7pq1u0kthgj8uk8zlzmupgg3yeuvrtx Lubas-Mapalaway-Dungy Sela 0 3985 88528 29997 2020-01-16T21:19:48Z Corainn 30 /* Dungy Sela 嚴苡嘉 */ wikitext text/x-wiki == Dungy Sela 嚴苡嘉 == === siwkay niza(簡介) === Dungy Sela (1973.9.19) , wina niza ci Sela, namakay [[Fengbin|Fongpin]] Tingalaw a niyazu'. u kawaw niza sa, u mikuwanay i Puseku. namicumud tu Lubas Mapalaway cacudadad i 2009, katukuh ayza sa, siwa tu ku mihcaan. ayzasa amicumud tu ku Lumeniay Mapalaway. === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Dungy Sela |- |ngangan nu Hulam漢名 |嚴苡嘉 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubasx0002 |- |changhaw nu FB臉書帳號 |嚴苡嘉 |- |ama父親 | |- |ina母親 |Sela |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 |4 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |nalecuhan出生地 |Fongpin, Taywan |- |puenengan居住地 |Jian, Taywan |- |niyazu'部落 |Tingalaw |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1973.9.19 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |162cm |- |ba'ked體重 |50kg |- |tulu kidu-ditek三圍 |36F,22,28 |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |mikuwanay i Puseku 鎮公所 |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |8 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |9 |- |pulung mihca總年資 |17 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2009 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2012 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2016.10.8 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 |Babeku |- |midiputay守護神 |Dungy |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年 |2009,2010,2011,2012,2013,2014,2015,2015T,2016,2017 pulung nikayadahː 10 |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] 2wo87zt96rhsssydt7zzlp3hlp5koyi Lubas-Mapalaway-Lisin Cudad 0 3986 88529 30021 2020-01-16T21:20:16Z Corainn 30 /* Lisin Cudad */ wikitext text/x-wiki == Lisin Cudad == === siwkay niza(簡介) === Lisin Cudad (1965.8.15) , sakakaay a wawa i luma'. u wama niza ci Cudad Kuli, namakay Kalinku Kenuy a niyazu'. wina niza ci Dungy, namakay Puseku Macelan a niyazu'. === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Lisin Cudad |- |ngangan nu Hulam漢名 |李秀蘭 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubasx0009 |- |changhaw nu FB臉書帳號 |lisin cudad |- |ama父親 |Cudad |- |ina母親 |Dungy |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |tusa sabana, cacay sabama |- |wawa nikayadah子女數 |tulu tatama |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], Conghuaminko |- |nalecuhan出生地 |Kalingku, Taywan |- |puenengan居住地 |Kalingku, Taywan |- |niyazu'部落 |Kenuy |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1967.8.15 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay( ) micekiway(v) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |saydang |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |6, tatulu ku wawa |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |5 |- |pulung mihca總年資 |11 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2013 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2016.10.8 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 |Kanasaw(2013-2017) |- |midiputay守護神 |Cilal(2013-2017) |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年 |2013,2014,2015,2015T,2016,2016T,2017 |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料)== == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] [[kakuniza:tatayna]] [[kakuniza:tademaw]] roybc6pxn090b4eeb9i8h6yof9ad25y Lubas-Mapalaway-Miciyang Kuli 0 3987 88530 30039 2020-01-16T21:20:35Z Corainn 30 /* Miciyang Kuuli 李采芳 */ wikitext text/x-wiki ==Miciyang Kuuli 李采芳 == === siwkay niza(簡介) === Miciyang Kuli (1957.4.5) , sasabaay a wawa i luma'. u wama niza ci Kuli Huising, namakay Kalinku Kenuy a niyazu'. wina niza ci Kanasaw, namakay Kalingku Kenuy a niyazu'. u kawaw niza sa, u miedap tu tawan. u libud mahmin nu [[tademaw]] sa, taneng misaungay ciniza. === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Miciyang Kuli |- |ngangan nu Hulam漢名 |李采芳 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubasx0010 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 |Kuli Huising |- |ina母親 |Kanasaw |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |tulu kakama |- |wawa nikayadah子女數 |inayi' |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, Conghuaminko |- |nalecuhan出生地 |Kalingku, Taywan |- |puenengan居住地 |Kalingku, Taywan |- |niyazu'部落 |Kenuy |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1957.4.5 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |[https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=%E6%9C%8D%E5%8B%99%E6%A5%AD&redirect=no miedapay a kawaw] |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |8 |- |lalid mihca繼續年資 |5 |- |pulung mihca總年資 |13 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2013 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2016.10.8 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 |Lalaimama, Lalainana, Lubas, Sabak |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年 |2013,2014,2015,2016,2017 |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == [https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=%E6%9C%8D%E5%8B%99%E6%A5%AD&redirect=no miedapay a kawaw]服務業、第三產業 == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] [[kakuniza:tatayna]] [[kakuniza:tademaw]] ng6it5vzfd60bhrrygfmqnxsvpw4wuo Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924) 0 3988 30073 30072 2019-11-21T15:42:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Lubas Mapalaway-angangan kalusasulitan aazihen a cudad (nay20170924)羅法思祭團基本資料列表 == === Lubas Mapalaway- angangan lalangawan kalusasulitan aazihen a cudad(羅法思祭團基礎文化資料列表) === # 2017花神祭-羅法思祭團成員-準備物品檢查表([[Lubas-Mapalaway-apalasulay a tuutuud nu Baluinana 2017|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-apalasulay_a_tuutuud_nu_Baluinana_2017]]) # 羅法思祭團成員-組織階級職能法名表([[Lubas-Mapalaway-lacul nu makasaputay|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-lacul_nu_makasaputay]]) # 2017花神祭-羅法思祭團成員-守護神名表([[Lubas-Mapalaway-midiputay a dietu nu mapalaway|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-midiputay_a_dietu_nu_mapalaway]])  # 羅法思祭團成員-族名法名表([[Lubas-Mapalaway-ngangan nu palisin|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-ngangan_nu_palisin]]) # 祭壺([[Lubas-Mapalaway-puduk|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-puduk]])   # 祭祀法器及物品([[Lubas-Mapalaway-tuutuud nu sapilisin|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-tuutuud_nu_sapilisin]]) # [[Lubas-mapalaway-ngangan nu lisin a laylay|祭祀禮民族名稱]] ngangan nu lisin atu sapisalisin === Lubas Mapalaway-saungay nu binawlan atu sapicudad aazihen a cudad(羅法思祭團活動及課程列表) === # [[saungay nu binawlan-20170916 sapicudad a laylay nu mapalaway|20170916祭禮文化課程表及紀錄]] salisin lalangawan a sapicudadan atu nasulitan # [[saungay nu binawlan-20170923 sapicudad a laylay nu mapalaway|20170923祭禮文化課程表及紀錄]] salisin lalangawan a sapicudadan atu nasulitan # [[saungay nu binawlan-20170924 Palamal kakitizaan milingatuay a pataungay|20170924水璉火神祭開工祭記錄]] Ciwidiyan Palamal milingatu a salisin # [[nangayaw139 a mihca-20171007 Palamal i Ciwidiyan|20171007水璉火神祭]] Ciwidiyan Palamal === Lubas Mapalaway-nazipaan nu uzip aazihen a cudad(羅法思祭團成員生命史記錄列表) === # x01[[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Sayun Bulaw|撒韵武荖]] # x02嚴苡嘉([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Dungy Sela (Yen Yi Chia)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Dungy_Sela_(Yen_Yi_Chia)]] # x03陳妍陵([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Sabak(Chen Yen Ling)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Sabak(Chen_Yen_Ling)]] # x04歐沃兒法荖([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Uul Balaw|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Uul_Balaw]]) # x05黃子薇([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Akiko Tuyu(Huang Ci Wei)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Akiko_Tuyu(Huang_Ci_Wei)]] # x06李曉雯([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Li Xiao Wen|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Li_Xiao_Wen]]) # x07李曉涵([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Li xiao Han|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Li_xiao_Han]]) # x08鄭曉彤([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Zheng Xiao Tong|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Zheng_Xiao_Tong]]) # x09李秀蘭([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lisin Cudad(Li Xiu Lan)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Lisin_Cudad(Li_Xiu_Lan)]] # x10李采芳([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Micyang Kuli(Li Cai Fang)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Micyang_Kuli(Li_Cai_Fang)]] # x11邱貞英([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Qiu Chen Ying|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Qiu_Chen_Ying]]) # x12婁玉鳳([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lou Yu Feng|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Lou_Yu_Feng]]) # x13林湘渝([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Panay(Lin Xiang Yu)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Panay(Lin_Xiang_Yu)]] # x14劉惠婷(暴牙珍)([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Liu Hui Ting|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Liu_Hui_Ting]]) # x15荻布詩法荖([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Tipus Balaw|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Tipus_Balaw]]) # x16鄭凱廷([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Ici Kamaya(Zheng Kai Ting)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Ici_Kamaya(Zheng_Kai_Ting)]] # x17何雅芸([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-He Ya Yun|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-He_Ya_Yun]]) # x18楊馨綾([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Benel(Yang Xin Ling)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Benel(Yang_Xin_Ling)]] # x19楊美芳([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Siku(Yang Mei Fang)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Siku(Yang_Mei_Fang)]] # x20楊玉琴([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Panay(Yang Yu Qin)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Panay(Yang_Yu_Qin)]] # x21姚秀鳳([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Yao Xiu Feng|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Yao_Xiu_Feng]]) # x22何雅雯([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-He Ya Wen|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-He_Ya_Wen]]) # x23林曾若瑜([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lin Zeng Ruo Yu|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Lin_Zeng_Ruo_Yu]]) # [[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Tipus(Pan Hui Min)|x24潘惠敏]] # x25李玉祥([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Li Yu Xiang|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Li_Yu_Xiang]]) # x26巫曉涵([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Dawa Kukuy(Wu Xiao Han)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Dawa_Kukuy(Wu_Xiao_Han)]] # x27林曾司如([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lin Zheng Si Ru|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Lin_Zheng_Si_Ru]]) # x28林曾瓏玲([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lin Zheng Long Ling|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Lin_Zheng_Long_Ling]]) # x29林美玲([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Giyava Gujya(Lin Mei Ling)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Giyava_Gujya(Lin_Mei_Ling)]] # x30李春慈([[Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Haluku Cudad(Li Chun Ci)|https://incubator.wikimedia.org/wiki/Lubas-Mapalaway-nazipaan_nu_uzip-Haluku_Cudad(Li_Chun_Ci)]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會)       [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] 3fler6f043k219upolim2lvho13jgzo Lubas-Mapalaway-apalasulay a tuutuud nu Baluinana 2017 0 3989 88533 30119 2020-01-19T20:46:23Z Corainn 30 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) */ wikitext text/x-wiki apalasulay a tuutuud nu Baluinana 2017(2017花神祭-羅法思祭團成員-準備物品檢查表) {| class="wikitable" |banggu |項目 |tuutuud |x01 撒 |x02 嚴 |x03 妍 |x04 歐 |x05 薇 |x06 玟 |x07 涵 |x08 彤 |x09 蘭 |x10 采 |x11 英 |x12 婁 |x13 渝 |x14 婷 |x15 荻 |x16 廷 |x17 筠 |x18 綾 |x19 芳 |x20 琴 |x21 姚 |x22 雯 |x23 瑜 |x24 七 |x25 祥 |x26 巫 |x27 如 |x28 瓏 |x29 美 |x30 慈 |- |1 |檳榔鞘盒 |dadac a haku | |v | |v | | | | | | | | | | |v | | |v |v |v | | | | |v | | | |v | |- |2 |深色毛巾 |sasubin | |v | |v | | | | | | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | | | |- |3 |花束 |balu sabalud | |v | |v | | | | | | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | | | |- |4 |花環 |balu saliyud | |v | |v | | | | | | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v | |- |5 |珠鍊 |udu' | |v | |v |v | | | |v | | | |v | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v | |- |6 |銅鈴 |lingling | |v | |v |v | | | | | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v | |- |7 |卵石 |baetu | |v | |v |v | | | |v | | | |v | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v |v |- |8 |番刀 |bakan | |v | |v |v | | | |v | | | |v | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v | |- |9 |祭壺 |puduk | |v | |v | | | | |v | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |V | |- |10 |祭杯 |betik | |v | |v |v | | | |v | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v | |- |11 |文化袋 |alubu | |v | |v |v | | | |v | | | |v | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v |v |- |12 |麵包樹葉 |papah nu apalu | |v | |v | | | | | | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v | |- |13 |守護神 |midiputay a dietu | |v | |v | | | | |v | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v | |- |14 |法名 |ngangan nu palisin | |v | |v |v | | | |v | | | | | |v | | |v |v |v | | | |v |v | | | |v |v |- |15 |藍色圍巾 |semilaway a dawa |x |× |x |× | |x |x |x | | |x |x |x |x |× |x |x |x |x |x |x |x |x |x |× |x |x |x |x |x |- |16 |黑色圍巾 |lumeniay a dawa | |v |x |× |x |x |x |x |x |x |x |x | |x |× |x |x |x |x |x |x |x |x |x |× |x |x |x |x |x |- |17 |上身黑族服 |lumeniay a zikuc | |v |x |× |x |x |x |x |x |x |x |x | |x |× |x |x |x |x |x |x |x |x |x |× |x |x |x |x |x |} patuduay pipili' 1-14, mapalaway pipili' 1-17 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni [[Tiway Sayiun]] kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] [[kakuniza:mapalaway]] lu4camvplhbsebiykae47yqbc794w90 Lubas-Mapalaway-biki baki(hamay baki) 0 3990 88534 30156 2020-01-19T21:01:18Z Corainn 30 /* sakatinulu 第三小段 */ wikitext text/x-wiki == bibi babi (hamay baki) == u sulit nu Hulam: 長老賜福祭 === sakatinacay 第一小段 === wawa aw / 孩子啊 nipalada' nu tuas kina tunuz / 我手上的糯米糕是祖先分享的 sakapahen namu ku nipitanam / 您們要好好的品嘗 pakay balucu' han ku kukay / 從心底感激 diputen nu tuas kamu balaki / 祖靈會保佑你們長大 === sakatinusa 第二小段 === haymaw han mukan / 慢慢的吃 zatengen kuni paini nu tuas / 體會祖靈的恩澤 kukay kuni padiput nu tuas / 感謝神明的保佑 balaki masatademaw / 長大成人 mala kakasenengan nu niyazau’ / 成為部落的英雄 === sakatinulu 第三小段 === ipabaway a pauzipay atu tuas / 天上的神明和祖靈 i nuayawan nu dabek ku adiwawa / 孩子在聚會所前 pabeli tu haw / 請賜給他們 tu sakakumced atu sakasitangah / 健康和智慧 padebun ku asuay a lesing ipabaw nu [[tunuz]] / 請降臨在糯米糕上 pakayza ini pabei / 經由您的賜予 ngay mukan nu heni / 讓他們食用 ngay unanam a padutus / 讓經驗得以傳承 samihmihcan sa kami milunguc tisuwan / 我們年年向您祭拜 dutucdutuc kami mibetik i tisuwan / 我們代代向您祭拜 pabelii ku heni tu sadimata' atu icelang / 給予他們責任與力量 == masatekeday a sulit(單字) == wawa 孩子 nipalada' 老人分享所給 tunuz 麻糬、糯米糕 sakapahen 好好的 nipitanam 品嚐 kukay 謝謝 padiput 保佑 mudiput 養育 balaki 長大 haymaw 慢點小心 mukan 吃 zatengen 體會看看、想 masatademaw 成為有用的人 7q4wi08pnkr0pdjhk2pw98advp7xn7u Lubas-Mapalaway-lacul nu makasaputay 0 3991 88535 30210 2020-01-19T21:01:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Lubas-Mapalaway makasaputay a lacul (misakakawaway)(羅法思祭團成員-組織階級表-職能法名表) == {| class="wikitable" |banggu(編號) |bacu(代號) |ngangan nu Hulam(漢名) |ngangan nu Sakizaya(族名) |saselal(階級) |tukal(等級) |kakawaw(職稱) |etul(性別) |- |Lubas-x0001 |x01 |撒韵武荖 |Sayum Vuraw |[[mapalaway]] |lumeniay |黑領祭師 |tatayna |- |Lubas-x0002 |x02 |嚴苡嘉 |Dungy Sera |mapalaway |lumeniay |黑領祭師 |tatayna |- |Lubas-x0003 |x03 |陳妍綾 |Sabak Nubu |mapalaway |semilaway |藍領祭師 |tatayna |- |Lubas-x0004 |x04 |歐沃兒法荖 |Uul Balaw |patuduay |lubas |桑祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0005 |x05 |黃子薇 |Akiko Tuyu |patuduay |lubas |桑祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0006 |x06 |李曉玟 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0007 |x07 |李曉涵 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0008 |x08 |鄭曉彤 |Puhay |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0009 |x09 |李秀蘭 |Lisin Cudad |mapalaway |semilaway |藍領祭師 |tatayna |- |Lubas-x0010 |x10 |李采芳 |Miciang Kanasaw |mapalaway |semilaway |藍領祭師 |tatayna |- |Lubas-x0011 |x11 |邱貞英 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0012 |x12 |婁玉鳳 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0013 |x13 |林湘渝 | Panay Halu |mapalaway |lumeniay |黑領祭師 |tatayna |- |Lubas-x0014 |x14 |劉惠婷 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0015 |x15 |荻布詩法荖 |Tipus Balaw |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0016 |x16 |鄭凱廷 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatama |- |Lubas-x0017 |x17 |何雅筠 |Puhay Lengus |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0018 |x18 |楊馨綾 |Benel Adup |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0019 |x19 |楊美芳 |Siku Talul |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0020 |x20 |楊玉琴 |Panay Adup |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0021 |x21 |姚秀鳳 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0022 |x22 |何雅雯 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0023 |x23 |林曾若瑜 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0024 |x24 |潘慧敏 |Tipus Tain |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0025 |x25 |李玉祥 |Tebi Kulas |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0026 |x26 |巫曉涵 |Dawa Sabak |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0027 |x27 |林曾司如 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0028 |x28 |林曾瓏玲 |  |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0029 |x29 |林美玲 |Abas Kucya |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0030 |x30 |李春慈 |Haluku Cudad |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0031 |x31 |李玉苓 |Bah Cudad |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0032 |x32 |林櫻花 | |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0033 |x33 |徐苓慧 |Lihum |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |Lubas-x0034 |x34 |洪偉禧 |Kulang |patuduay |minanamay |新祝禱司 |tatayna |- |saedap-0001 |s01 |督固撒耘 |Tuku Sayiun |kuwansaedap |papa-sasaydan |準博士輔理人 |tatama |- |saedap-0002 |s02 |羅正心 |Balucu' sasaydang |kuwansaedap |sasaydan |博士輔理人 |tatama |- |saedap-0003 |s03 |伊央撒耘 |Yiyang Sayiun |kuwansaedap |sasaydan |博士輔理人 |tatama |- |saedap-0004 |s04 |馬耀基朗 |Mayaw Kilang |kuwansaedap |sasaydan |博士輔理人 |tatama |- |saedap-0005 |s05 |蘇羿如 |Antonia Su |kuwansaedap |sasaydan |博士輔理人 |tatayna |- |saedap-0006 |s06 |王佳涵 |Tipus Wang |kuwansaedap |papa-sasaydan |準博士輔理人 |tatayna |- |saedap-0007 |s07 |耕莘撒耘 |Kulihuisin Sayiun |kuwansaedap |  |輔理人 |tatama |- |saedap-0008 |s08 |鄭錦富 | |kuwansaedap |misaydan |醫學輔理人 |tatama |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] 2aapf7k90zgfdsz2mvagaqcyg7rcqah Lubas-Mapalaway-mibahbah 0 3992 88536 30255 2020-01-19T21:01:53Z Corainn 30 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki mibahbah == kakilimaan == u kawaw nu mapalaway == nilacul == u sulit nu Hulam: 驅凶除穢 《sapibetik a kamu nu Sakizaya》 p.172~p.177 === sakatinacay 第一小段 === ipabaway nu [[di'tu, dietu|di'tu]] / 天上的神靈 nabalucu'an niyam miawaw tisuwan / 我們虔誠地召喚您 ipabaway nu di'tu / 天上的神靈 na paaninen kami tu icelangay a palaw / 請賜予我們法力 amana ka talahad tu balucu' / 不要有忌妒的心 caay pata uzip ku talahaday a di'tu / 不讓惡靈附身 amana ka imelang tu balucu' / 不要讓心生病 natu kabili tu mumul / 走 快走開 === sakatinusa 第二小段 === ipabaway nu di'tu / 天上的神靈 iniw ku tunuz basis atu epah / 這裡有糯米糕 豬肉和酒 kukay tuni paain namu tu icelangay a palaw / 謝謝您賜予我們法力 caay pata uzip ku talahaday a di'tu / 不讓惡靈附身 na paaninen kami tu icelang atu tineng / 請賜予我們勇氣和智慧 bahbahen ku talahaday a di'tu atu maunigayay / 驅除惡靈和穢物 akilulen niyam ku icelang nayay ku katalawan nu kakawsan / 我們將效法祖靈的英勇 misikul paayaw tu niyazu' / 捍衛家園 napaaninen kami tu icelang / 請賜予我們力量 bahbahen ku talahaday a di'tu atu mauningayay / 驅除惡靈和穢物 mikilul tu tangah nu kakawsan / 效法祖先的智慧 misikul midiput tu niyazu' / 守護部落 === sakatinulu 第三段 === ipabaway nu kakawsan / 天上的祖靈 mahenmin tu kina tulu patakid / 點酒三敬後 nasakamun kami / 請您指示我們 izaw tu kuni pisilud niyam tu palu' / 我們準備好檳榔葉鞘 pakay nipakatineng nu misu / 藉由您的明示 napaaninen kami tu icelang / 請給予我們力量 == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == sapibetik a kamu nu Sakizaya (撒奇萊雅族祭辭)<br /> [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:sapibetik a kamu]] 7w0p839jah36ahsk3zkot7i5myjceeo Lubas-Mapalaway-midiputay a dietu nu mapalaway 0 3993 88537 30369 2020-01-19T21:20:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == midiputay a dietu nu mapalaway(2017花神祭-羅法思祭團成員-守護神名表) == {| class="wikitable" |banggu編號 |ngangan nu dietu(神祉名) |etul(神祉性別) |supelac nu Hulam a kamu(漢語說明) |mapalaway(祭禮者) |- |1 |Adawang |tatama男性 |[[di'tu, dietu|Dietu]] nu duba'(運動之神),Dietu nu buyu(舞鶴山神) |  |- |2 |Adek |tatama男性 |Dietu nu Adek nu bihekac(彩虹神) |  |- |3 |Anan |tatama男性 |Dietu nu dadac(檳榔神),Dietu nu calekaka(兄弟之神) |  |- |4 |Atapa |tatama男性 |Dietu nu icelang(力氣之神),Dietu nu buyu(花崗山神) |  |- |5 |Balakas |tatama男性 |Dietu nu balakas(休閒娛樂神) |  |- |6 |Balili |tatama男性 |Dietu nu baki(風神) |x13林湘渝  |- |7 |Baluinana |tatayna女性 |Dietu nu balu(花神) |x13林湘渝  |- |8 |Banul |tatayna女性 |Dietu nu banul(鴿神) |  |- |9 |Bila |tatayna女性 |Dietu nu blia(荖葉神) |  |- |10 |Bulad |tatayna女性 |Dietu nu bulad(月神) |x04歐沃兒 |- |11 |Bunac |inayi'無性 |Dietu nu bunac(星神),Uzip-misulitay生死簿守護神 |x05黃子薇 |- |12 |Butuc |tatama男性 |Dietu nu kitakit(男始祖-大地神) |x10李采芳 |- |13 |Butung |tatama男性 |Dietu nu punu' atu lalangawan(智慧之神,文化之神) |s01督固撒耘 |- |14 |Cilal |tatayna女性 |Cilal, Dietu nu tatayna(太陽神,女性之神) |x09李秀蘭 x13林湘渝 |- |15 |Dawa |tatayna女性 |Dietu nu Sipipelacay(聖潔女神,三角石守護神) |x26巫曉涵 x24潘慧敏 |- |16 |Deku |inayi'無性 |Uzip-midipuday(貓頭鷹-生死守護神) |  |- |17 |Dungy |tatayna女性 |Dietu nu uzip(生命女神,天使之神,北神) |x02嚴苡嘉 x16鄭凱廷 |- |18 |Icep Kanasaw |tatayna女性 |Dietu nu lamal acawana(火神太) |  |- |19 |Kabid |tatama男性 |Dietu nu bayu'(海神,氣候之神,四季之神,東神) |x13林湘渝 x32徐苓慧  |- |20 |kabutul |tatama男性 |Dietu nu mabulaway(移墾之神,濟貧之神) |  |- |21 |Kadabuwang |tatama男性 |Dietu nu Sawaliyan a buyu(海岸山脈山神,美人山神) |x15荻布詩 |- |22 |Kakawsan |inayi'無性 |Kakawsan(祖靈,南神) |x24潘慧敏 |- |23 |Kelenkelengan |tatama男性 |Dietu nu kelengkelengan(雷神) |  |- |24 |Kulas |tatama男性 |Dietu nu Panga(男生殖器神) |s04馬耀基朗 |- |25 |Kumud Pazik |tatama男性 |Dietu nu lamal(火神) |s01督固撒耘 x24潘慧敏 |- |26 |Lais |tatama男性 |Dietu nu ngangayaw(戰神) |  |- |27 |Lalaimama |tatama男性 |Dietu nu lala'(地神) |x10李采芳 |- |28 |Lalainana |tatayna女性 |Ina nu lala'(地母) |x10李采芳 |- |29 |Lineng |tatama男性 |Dietu nu ninel(地震神) |  |- |30 |Lisin |tatayna女性 |Dietu nu lisin(禮儀之神) |x09李秀蘭 |- |31 |Lubas |tatayna女性 |Ina nu mapalaway(祭師之母,母親神) |x10李采芳x029林美玲 |- |32 |Maciuciu |tatama男性 |Dietu nu malaulac(鯨神,高粱神,長壽之神) |  |- |33 |Malang Paupau |tatama男性 |Dietu nu demecay(勝利之神) |x26巫曉涵x029林美玲 |- |34 |Malataw |tatama男性 |Sapabaway a Dietu(造物神,獵神,總山神,年齡階級神,西神) |  |- |35 |Minalu |inayi'無性 |adinug midiputay(靈魂守護神) |x18楊馨綾 |- |36 |Namuh |tatama男性 |Dietu nu sasumidang愛神,三角石守護神) |x26巫曉涵 |- |37 |Panan |tatama男性 |Dietu nu pana'(箭神,武器之神) |x029林美玲 |- |38 |Panay |tatayna女性 |Dietu nu sangulan(美麗之神,糯米神) |x20楊玉琴 x26巫曉涵 x13林湘渝 |- |39 |Paulitay |tatama男性 |Dietu nu sikaz(孝親之神,流星神,流浪者之神) |x029林美玲 |- |40 |Piya |tatayna女性 |wawana ni Bulad(蚌神,月之女) |  |- |41 |Puhuk |tatama男性 |mama nu mapalaway(祭師之父) |  |- |42 |Pusi |tatama男性 |Dietu nu matalulay(勇氣之神) |x029林美玲 |- |43 |pu'ut |tatama男性 |Dietu n u pu'ut(小刀神) |  |- |44 |Sabaetu |tatama男性 |Dietu nu baetu(石神) |  |- |45 |Sabak |tatayna女性 |Ina nu kitakit(女始祖-大地之母) |x10李采芳 x26巫曉涵 |- |46 |Saiyup |tatayna女性 |Dietu nu sadadiw(音樂之神,樂器之神) |s03伊央撒耘 |- |47 |Sapulina |tatayna女性 |Dietu nu sapul(秧苗神) |  |- |48 |Sayan |tatama男性 |Dietu nu abu(石灰神) |  |- |49 |Sayun |tatayna女性 |Dietu nu aadupan(動物之神) |x19楊美芳 |- |50 |Silingaan |tatayna女性 |Dietu nu pauzipay(救難女神) |s01督固撒耘 |- |51 |Talawadaw |tatama男性 |Dietu nu talawadaw(河神) |  |- |52 |Tipus Syaya |tatayna女性 |Dietu nu tipus(米穀神) |  |- |53 |Tiway Sayiun |tatama男性 |Tuas nu baetu(石頭公,正名祖師) |x09李秀蘭 s01督固撒耘 s03伊央撒耘 |- |54 |Tiwayamama |tatama男性 |Dietu nu kilang(木神,樹神,兒童之神) |x05黃子薇 |- |55 |Udaday |tatama男性 |Dietu nu udad(雨神) |  |- |56 |Uul |tatayna女性 |Dietu nu Uul(霧神) |x04歐沃兒 |- |57 |Uyud |tatama男性 |Dietu nu tatama(男人陰莖神) |s04馬耀基朗 |- |58 |Yilin |tatayna女性 |Dietu nu palaacawa(姻緣之神,女生殖器神) |s04馬耀基朗 |- |59 |Pitay Kakalaw |tatama男性 |Bunac nu kanikalan, Dietu nu nikayilay(清晨之星,勤奮之神) |  |- |60 |Atapa |tatama |Dietu nu Hukansan(花崗山神) | |- |61 |Adawang |tatama |Dietu nu Satuku(舞鶴掃叭山神) | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lisin]] enj9m9fmxy2kv20ghin0tdf1gcwidie Lubas-Mapalaway-milimulak 0 3994 88538 30395 2020-01-19T21:21:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == milimulak == === u sulit nu Hulam: 喜慶 === sapibetik a kamu nu [[Sakizaya]] 《撒奇萊雅族祭辭》p.170~171 ipabaway a di'tu amin / 天上的諸神 mudadiw kami tu nikanamuhan namu a dadiw / 我們唱著您們喜歡的祭歌 maydih paaninen kami tu mulcekay nu nipasepi / 希望給我們深深的祝福 i mahiniay a demiaday / 在這樣的日子裡 mahinitu caay kalawpes ku limulak ku sepi ku kapah / 永遠快樂幸福平安 di'tu aw /神明呀 izaw tu kuni patungus niyam tu matumesay/ 我們準備了豐富的祭品 anipatahka na pasepian kina tademaw nu luma' amin/ 請您為這個家族的人祈福 zakecen tu ku kapah atu limulak ku nikauzip/ 一生平安快樂 adasay limulak ku pulecuhan isu a demiad! 祝你生日快樂! kukay! pipada’su nu misu i takuwan.謝謝你的祝福。 === masatekeday a sulit(單字) === limulak / 快樂 ipabaway / 天上 mudadiw / 唱歌 paaninen / 給 mulcekay / 深深的 nipasepi / 祝福 patungus / 準備 zakecen / 擁有 [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:ulic]] tfshgu4oqs3mpm8bclfswlgldo9x3ru Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Akiko Tuyu(Huang Ci Wei) 0 3995 88545 30404 2020-01-19T21:53:31Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki ==Akiko Tuyu (黃子薇,Huang Ci Wei) == === siwkay niza(簡介) === Akiko Tuyu(1989.9.3) ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0001 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == f4fc94dtbhm6mqis5d2lgu2vtuw0xgo Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Benel(Yan Xin Ling) 0 3996 88539 30415 2020-01-19T21:51:26Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Benel (Yang Xin Ling) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Panay |- |ngangan nu Hulam漢名 |楊馨綾 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0013 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |[[tatama]]男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2014 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2018 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2014-2018(Kalingku atu Taoyuan) |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |8 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:tademaw]] cr1dty8e3b6ixta0mq0nybpbzhyqqjy Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Benel(Yang Xin Ling) 0 3997 88540 30424 2020-01-19T21:51:41Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Benel (楊馨綾,Yang Xin Ling) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Benel |- |ngangan nu Hulam漢名 |楊馨綾 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0018 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2015T,2016,2016T,2017,2017T |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |5 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == 87fvrwlkxwqxgzylkhq772k227b3s8b Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Dawa Kukuy(Wu Xiao Han) 0 3998 88541 30435 2020-01-19T21:52:00Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki ==Dawa Kukuy (巫曉涵,Wu Xiao Han) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Dawa Kukuy |- |ngangan nu Hulam漢名 |巫曉涵 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0026 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 |Kukuy 巫宥興 |- |ina母親 |Sabak 陳妍陵 |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) Taywan tabakiay a cacudadan gankiwso |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |1 |- |pulung mihca總年資 |1 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2017.10.07 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2017 |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |1 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == krn92tcm6pv5ehnwpgyp4gt14e5aui7 Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Dungy Sela (Yen Yi Chia) 0 3999 92292 88542 2020-08-11T19:39:35Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki == Dungy Sela (嚴苡嘉,Yen Yi Chia) == === siwkay niza(簡介) === Dungy Sela (1973.9.19) , wina niza ci Sela, namakay [[Fengbin|Fongpin]] Tingalaw a niyazu'. u kawaw niza sa, u mikuwanay i Puseku. namicumud tu Lubas [[mapalaway|Mapalaway]] cacudadad i 2009, katukuh ayza sa, siwa tu ku mihcaan. ayzasa amicumud tu ku Lumeniay [[mapalaway|Mapalaway]]. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Dungy Sela |- |ngangan nu Hulam漢名 |嚴苡嘉 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubasx0002 |- |changhaw nu FB臉書帳號 |嚴苡嘉(孫珍珠) |- |ama父親 |孫寶義 |- |ina母親 |Sela嚴蘭香 |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |4 |- |wawa nikayadah子女數 |4 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |nalecuhan出生地 |Fongpin, Taywan |- |puenengan居住地 |Jian, Taywan |- |niyazu'部落 |Tingalaw |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1973.9.19 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(), caayhenay未婚( ), zuma其他( v) |- |takalaw身高 |164cm |- |ba'ked體重 |59kg |- |tulu kidu-ditek三圍 |34C,26,28 |- |kanamuhan興趣 |palaw |- |kawaw職業 |mikuwanay i Puseku 鎮公所 |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |8 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |12 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |20 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2009 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2012 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2016.10.8 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 |Datay |- |midiputay守護神 |Dungy |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年 |2009,2010,2011,2012,2013,2014,2015,2015T,2016,2017 pulung nikayadahː 10 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 |2013Baluinana, 2017kining Patizeng, |} ===u mapalaway a uzip niza(祭師生命史列表) === # namikelih 20170923 lalangawan sapicudadan(參加20170923祭禮文化課程) # namikelin 20170924 Palamal milingatu a lisin(參加20170924火神祭開工祭) ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:mapalaway]] nwq6mxtqr0292qfmgbach5uyb0zfvqo Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Giyava Gujya(Lin Mei Ling) 0 4000 88543 30483 2020-01-19T21:52:55Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki ==Abas Kucya (林美玲,Lin Mei Ling) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Abas Kucya |- |ngangan nu Hulam漢名 |林美玲 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0029 |- |changhaw nu FB臉書帳號 |林美玲 |- |ama父親 |Kucya Lalapa |- |ina母親 |Akyo |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |4 |- |wawa nikayadah子女數 |4 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |花蓮縣 |- |puenengan居住地 |花蓮市 |- |niyazu'部落 |撒固兒部落 |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1975.10.08 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |157cm |- |ba'ked體重 |66kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 |射箭 |- |kawaw職業 |運物士 |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2017.10.7 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2017,2017T |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |2 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == == u ngiha' namakay balucu'(心情記事) == nasulitan i 2017.9.28 sakamu sa ci Tuku, u patuduay a sapisalisinay a canacanan, amikilim namakay balucu' nu misu. (Toko 說祝禱師的法器需要自己去尋找) akayi' amana mikilim kaku, izaw tu i tepal takuwanan, mate:nes tuway~(原來我不需要找,有些它們早就跟在我的身邊很久很久了~) i lalud 2010 a mihca, (2010年那一年的夏天,) cacay ku tatayna kaku ilabu nu mipana'ay a putiput, (因為撒奇萊雅射箭隊只有我一個女生,) 並和曼波新城射箭隊女子聯隊参賽,並奪得女子團體第二名,得到了原住民番刀獎座,當時同隊的兩位阿姨很開心,只收了每人獎金5000元,而將獎座讓給了我,雖然我也很開心,但因為我是用曼波新城射箭隊参賽而將番刀獎座讓由該領隊帶回做爲紀念⋯而事隔六年了那位領隊便成了我的丈夫,我回到了番刀獎座的身邊,這是我和小番刀的緣~ 祭杯雖只是一個不起眼的小竹杯,但它是我在2011年参加壽豐鄉長盃女子神射手獎贏回來的,今年初要搬家時將竹杯收藏起來,今天我告訴竹杯,原來這就是我和小竹杯你的緣~ 小三角型的黑卵石是今年春天老公帶我和女兒去七星潭時女兒撿回來的,女兒多次撿石頭回來,唯這次我既然沒有丟~這是我和小黑卵石的緣~ 祭壺是前幾天我在慶豐的ㄧ家專賣陶瓷花盆店找到的,那個上午頂著大太陽我找了好久好久,每個市場也去找遍了,在要放棄的同時,不知不覺來到慶豐,像是被指引著,大概敘訴我要尋找的壺,老闆不放棄的幫我找呀找,好久哦~終於找到了,它被放在裡頭還被其他甕壓著~我不知道這只壺可以不可以,但心裏頭直覺你就是我要找的,心中有說不出來的感動,謝謝您老闆~謝謝祖靈的指引~ 原來我ㄧ直不需要找,而是在自己不斷努力與不放棄的當下早就注定好好我該擁有~我現在真正體會到了Toko說的,在尋找的過程中,似乎感受到祖靈賦與自己的使命,我越來越深信,也會堅持執著著,就好像對射箭的堅持執著ㄧ樣,決不放棄、永不放棄~~~ 小七~我找到我的壺了,雖然不是在那個地方找到,但是我沒有放棄尋找,堅持我們自己,這是我們深信著的,對嗎? [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] 404ncl29n6hmevlr5wnqetw5augpt9w Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Haluku Cudad(Li Chun Ci) 0 4001 88544 30501 2020-01-19T21:53:13Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Haluku Cudad(李春慈,Li Chun Ci) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Haluku Cudad |- |ngangan nu Hulam漢名 |李春慈 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0030 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 |Cudad Huysing |- |ina母親 |Dungy |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |4 |- |wawa nikayadah子女數 |2 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1969. |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |4 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |1 |- |pulung mihca總年資 |5 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2016.10.22 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2016T |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |1 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] 9h4cb5n7dmnlz4etnce6zw1bdggz7yy Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-He Ya Wen 0 4002 88546 30510 2020-01-19T21:54:33Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == He Ya Wen (何雅雯) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 |何雅雯 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0022 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 |楊成萬 |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == imlruvbm87cu5e0q4lj07xgghsehjhe Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-He Ya Yun 0 4003 116425 116424 2021-06-22T01:34:08Z Malataw 22 /* He Ya Yun (何雅筠) */ wikitext text/x-wiki ==He Ya Yun (何雅筠) == === siwkay niza(簡介) === baki aku, namakay Hupu, u Sakizaya, ci Balu' ku ngangan niza. ina ni Balu' ci Lengus, u laluma'an niza u mueneng i dadipasan.(baki 來自北埔撒奇萊雅族,名Balu'(何八乳),Balu的Ina叫Lengus,是靠海生計的商業家族。) baki aku(Heyayun) ci Balu' namakay Hupu, u Sakizaya a tademaw. ina ni Balu ci Lengus, namakay bayu'ay pacakayay a ngasaw(lalabu'). Bai來自國福主部(撒固兒)部落撒奇萊雅族,名Iko(吳月裡), namakay Sakul niyazu' ci bayi aku, u [[Sakizaya]] a [[tademaw]] ciniza, u ngangan niza ci Wuyueli. Iko的Ina叫Panay,ama叫bulaw',是主部部落尊貴的世襲頭目家族, cina ni Iku sa ci Panay, ciama niza sa ci Bulaw, u lalabu' nu luma' nao Tumuk, u kahemekan a lalabu' nu luma'. 歷任頭目接一代傳成一代制, patudu' tu wawa tu wawa ku tumuk a kawaw, masalaylay tuway. 以家族有威嚴的頭目Minkay頭目(Iko的baki)為尊, ci Minkay tumuk sa, u satabakiay a tumak, u baki ni Iku, u kakasenengan a babalaki ci Minkay. 但現今頭目制度以改變。 masumad tu ku tumuk a laylay ayza. Ina是主部部落土生土長純撒奇萊雅族,名Humi(何春妹) cina niza sa ci Humi(Hechunmei), u tatenga'ay a Sakizaya ciniza. Ama是臺中人,名Wanwan(楊成萬) ciama niza sa, namakay Taycong, u ngangan niza sa ci Yanchenwan. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Puhay Lengus |- |ngangan nu Hulam漢名 |何雅筠 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0017 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 |Yanchenwan 楊成萬 |- |ina母親 |Hechunmei 何春妹 |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |3 |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 |Kalingku Cian |- |niyazu'部落 |cupu' |- |nalecuh demiad 出生年月日 |87/02/18 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |micudaday |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |2 |- |pulung mihca總年資 |2 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2015.10 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2015,2016 |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |2 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:lubas]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:Sakizaya]] svbowtiu9wt250jh9davisxpo8cdxc0 Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Ici Kamaya(Zheng Kai Ting) 0 4004 88548 30555 2020-01-19T21:55:15Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Ici Kamaya (鄭凱廷,Zheng Kai Ting) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Ici Kamaya |- |ngangan nu Hulam漢名 |鄭凱廷 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0016 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:lubas]] [[kakuniza:mapalaway]] qftbllrmaew55wo9pj0ege1l8ba07go Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Li Xiao Wen 0 4005 88549 30567 2020-01-19T21:55:30Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Li Xiao Wen(李曉玟) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Imi |- |ngangan nu Hulam漢名 |李曉雯 Li xiao wen |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0006 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |4 |- |wawa nikayadah子女數 |0 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2011 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:Sakizaya]] i15qauz04gosa0orpf9067llj6fcrtz Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Li Yu Xiang 0 4006 92298 88550 2020-08-11T19:54:06Z 海螺先生 48 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki ==Li Yu Xiang(李玉祥) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |[[:zh:四棱豆|Tebi' 翼豆]] |- |ngangan nu Hulam漢名 |李玉祥 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0025 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |Kalingku |- |puenengan居住地 |Kalingku |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |nuwawaan a saydan |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |4 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |4 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |8 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2017.10.7 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2020 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2020 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2017,2017Taoyuan,2018,2018 Taoyuan |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |4 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 |大地祈福 milunguc tu sakapahay tu lala' |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] [[kakuniza:tatayna]] 99d5ijf1y3wy51lzmpuaknnn1yjdgvu Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Li xiao Han 0 4007 88551 30600 2020-01-19T21:56:01Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Li Xiao Han(李曉涵) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0007 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |4 |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == g1lqwwbdm3qadym0o6ihm7k76i2xxjo Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lin Zeng Ruo Yu 0 4008 88552 30608 2020-01-19T21:56:31Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Lin Zeng Ruo Yu (林曾若瑜) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 |林曾若瑜 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0023 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == doxhdu00li77btwj1mwmzo42172sqbo Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lin Zheng Long Ling 0 4009 88553 30620 2020-01-19T21:56:46Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Lin Zheng Long Ling (林曾瓏玲) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 |林曾瓏玲 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0028 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 |林櫻花 |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |3 |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |micudaday, micudad i Ceci keci tabakiay a cacudadan |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |1 |- |pulung mihca總年資 |1 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2017.10.7 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2017 |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |1 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:lubas]] gllcremn2b8vhdc3suuxihktdw2cpui Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lin Zheng Si Ru 0 4010 88554 30628 2020-01-19T21:57:06Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki ==Lin Zheng Si Ru (林曾司如) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 |林曾司如 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0027 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan|Taywan, ROC]] |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == 3077gic88vgrtsdbvv3winn0741w90j Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lisin Cudad(Li Xiu Lan) 0 4011 92295 88555 2020-08-11T19:47:26Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki == Lisin Cudad (李秀蘭, Lisin Cudad) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0009 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan|Taywan, ROC]] |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 |6 |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 |9 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |15 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2012 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2016 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2017 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == mi8zlrmj0wsidu2nyvpux4j7o7nqwk7 Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Liu Hui Ting 0 4012 88556 30648 2020-01-19T21:58:04Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Liu Hui Ting (劉惠婷) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 |劉惠婷 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0014 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan|Taywan, ROC]] |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == ry3pjys7gun1ewxlt0rqkuwwccybinr Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Lou Yu Feng 0 4013 88557 30658 2020-01-19T21:58:52Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Lou Yu Feng (婁玉鳳) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0012 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == ehe2a4hojl6zv5zvj5btu2bfs4ibjur Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Micyang Kuli(Li Cai Fang) 0 4014 92297 88558 2020-08-11T19:52:02Z 海螺先生 48 /* Micyang Kuli (Li Cai Fang, 李采芳) */ wikitext text/x-wiki == Micyang Kuli (Li Cai Fang, 李采芳) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0010 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 |8 |- |lalid mihca繼續年資 |8 |- |pulung mihca總年資 |16 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2013 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2017 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2017 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 |2020 |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == mpfvxnbjuawghzirqwefi725rufm4zk Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Panay(Lin Xiang Yu) 0 4015 92294 88559 2020-08-11T19:43:35Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki == Panay (Lin Xiang Yu) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Panay |---[[sazumaay:Contributions/36.231.230.136|36.231.230.136]] 14:53, 5 August 2018 (UTC)'''Bold text''' |ngangan nu Hulam漢名 |林湘渝 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0013 |- |changhaw nu FB臉書帳號 |林湘渝 |- |ama父親 |haru |- |ina母親 |hajiang |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |5 |- |wawa nikayadah子女數 |4 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |Hualien |- |puenengan居住地 |Hualien |- |niyazu'部落 |kenuy |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1959/03/21 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |159cm |- |ba'ked體重 |78kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 |專研玄學.花藝 |- |kawaw職業 |陰陽師、理財顧問 |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 |8 |- |palisin mihca神職年資 |8 |- |lalid mihca繼續年資 |8 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |24 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2013 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 |flora |- |midiputay守護神 |silingaan |-kabid |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2013,2014,2015,2016,2017 |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |5 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 |107.5月5日新竹12療 |}107.7月7日南科文化園區.西拉雅 107.7月8日屏東文化園區 === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === 1.namikelih 20170916 lalangawan sapicudadan (參加20170916祭禮文化課程) 2.namikelih 20170923 lalangawan sapicudadan (參加20170923祭禮文化課程) 3.namikelin 20170924 Palamal milingatu a lisin (參加20170924火神祭開工祭) ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu (簡介漢譯參考) == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] 3pz9ct0h1jbkfy0itbwjrnjmfydavu7 Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Panay(Yang Yu Qin) 0 4016 92301 88561 2020-08-11T20:00:09Z 海螺先生 48 /*  Panay (Yang Yu Qin, 楊玉琴) */ wikitext text/x-wiki == Panay (Yang Yu Qin, 楊玉琴) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Panay |- |ngangan nu Hulam漢名 |楊玉琴 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0020 |- |changhaw nu FB臉書帳號 |楊玉琴 |- |ama父親 |楊清淵 |- |ina母親 |楊金月 |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |2 |- |wawa nikayadah子女數 |1 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |台灣省桃園市 |- |puenengan居住地 |台灣省桃園市 |- |niyazu'部落 |Maibul |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v ), caayhenay未婚( ), zuma其他( )_ |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |4 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |6 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |10 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2015.10 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2017.10.07 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2020 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 |Lamit |- |midiputay守護神 |Panay |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2015T,2016,2016T,2017,2017T |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |5 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu (簡介漢譯參考) == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] gmjjkr9r50ujy86hbu7lulguf62sr6u Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Qiu Chen Ying 0 4017 88560 30728 2020-01-19T22:03:03Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Qiu Zhen Ying (邱貞英) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0011 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === 2018.06.01 micanka tu 瀕危語言計畫, u saydan ciniza. ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu (簡介漢譯參考) == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:lubas]] dgf7goqex2fwns8tnf3wd1cqig13ojx Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Sabak(Chen Yen Ling) 0 4018 92296 88562 2020-08-11T19:49:26Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki == Sabak (Chen Yen Ling, 陳妍綾) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 |陳妍陵 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubasx-0003 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 |tusa |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |Kalingku |- |puenengan居住地 |Kalingku |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 |4 |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 |8 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |12 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2013 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2017.10.7 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2017 |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu (簡介漢譯參考) == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] [[kakuniza:tademaw]] rgj2gmn8gpuqoaoj0bwievnbk5jkjrm Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Sayun Bulaw 0 4019 92293 92291 2020-08-11T19:40:25Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki == Sayun Bulaw (撒韵武荖) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0001 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |Kalingku |- |puenengan居住地 |Kalingku |- |niyazu'部落 |Sakul |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |mikawaw i talakaway a [[:zh:中華民國原住民族委員會|Yuecumincu Weiyuanhuy]] |- |nupatay mihca瀕死年資 |8 |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |15 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |23 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2006.7 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2010.7 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2014.10 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 |2017.10 |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2006-2017 |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |15 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] Yuecumincu Weiyuanhuy 中華民國原住民族委員會 == muazih tu tatengaay Hulam a kumu (簡介漢譯參考) == [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] [[kakuniza:tatayna]] [[kakuniza:tademaw]] 2g7722cacifgqzu9b2nut12hm05049x Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Siku(Yang Mei Fang) 0 4020 92300 88564 2020-08-11T19:58:20Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki ==Siku (Yang Mei Fang, 楊美芳) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Siku |- |ngangan nu Hulam漢名 |楊美芳 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0019 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |4 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |6 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |10 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2015.10 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2018 |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 |2018 |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2015T,2016,2016T,2017,2017T |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |5 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu (簡介漢譯參考) == j63bu0m0zxjstksk4qeilj2735y0cu6 Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Tipus(Pan Hui Min) 0 4021 92299 88565 2020-08-11T19:56:21Z 海螺先生 48 /* u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Tipus (Pan Hui Min, 潘慧敏) == === siwkay niza (簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza (簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Tipus |- |ngangan nu Hulam漢名 |潘慧敏 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0024 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 |Tain |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |1 |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |Taytung (Pusung) |- |puenengan居住地 |Taytung (Pusung), Tauyuen |- |niyazu'部落 |Kalingku Kasiwsiwan |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 |3, 2020.6 Sabatu sa'wac Pabakah |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |5 i 2020 |- |pulung mihca總年資 |8 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2016.10.7, Baluinana 2017.10.06 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu salisin法名 |Nimuyaw |- |midiputay守護神 |Kumud Pazik、Dawa |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2016,2016T,2017,2017T |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |4 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 |2017 patizeng a kining cacay bataan a mihcan 正名10周年紀念 |} === u mapalaway a uzip niza (祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit. 待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput (帝瓦伊撒耘基金會) == muazih tu tatengaay Hulam a kumu (漢譯參考) == == u balucu'an ni Tipus == === 20171004 unipiazih nu sakizaya tu patay atu uzip sa kadihiyan! === 撒奇萊雅族的生死觀很可愛,撒族人認為,生和死是同等的! 「生」,就是出門!祖靈說有任務要執行,去人間吧!你就出門了! 「死」,就是回家,任務結束了,要回到祖靈的懷抱! 所以,生跟死,都是同樣值得高興的事! 沒有審判、不講因果,就是一趟旅程,所以也沒什麼好畏懼死亡! 那我們的任務是什麼?maladaw 成為人,成為一個真正的人,身心靈兼具,當我們達到這境界,也等同於Maladaw(造物主)。 這是祖先對族人的期待,也是任務!祭禮人員這一生要修煉的,就是超脫生與死的距離,一方面 #找尋自我,一方面 #看透生死。看透生死,就比較不會被俗事困擾,看透生死,也才能幫人解惑,為神靈、祖靈、族人服務! 這境界好高,但卻是一件令人期盼喜悅的事,因為每一步都是走在回家的道路,每一步都是被祝福守護。就是好好做事、好好生活,成就他人即是成就自己! 小小祝禱司,卻也是文化小火苗,努力發光、努力燃燒! === 20171018 mituduh ku misalisinay a dabek atu balu taknip nu Dietu malaacawaay === 火燒祭屋與火神夫婦花棺 火神祭最後的一道儀式,把放滿眾人獻上的供品以及火神、火神太的花棺,讓祭屋隨著大火一起燃燒,祭師團逐一唱誦神靈之名,這是送神。 再來是 送祖靈,也包含自己離世的親人。我和大多數的祝禱師們一樣,在大火的映照下,淚流滿面。有不捨,也有安慰;有感動,更有感謝。 有人問,為什麼要燒掉祭屋?火,在許多信仰中,同時代表著"召喚"與"淨化"。火神祭的第一道火,是訊息火,報告祭儀即將展開。 最後一道火是送神,在過去,據說只要部落發生重要災害,就會起大火,驅邪除穢。139年前的戰役,撒奇萊雅因大火而亡,火神祭的這把火除了追思,更象徵 「因火而生」! === 20171019 palutatenga' kisu haw? nabalucu' taneng misumad ku masaheciay a kitakit! === 你相信 #心志意念 可以改變 #實體世界 嗎?去年暑假,大概連續一個多月,每晚做夢,夢境奇特又詭譎,人影晃動,最後告訴我同樣一件事:回家! 於是,去年的火神祭,我加入祭師團,成為祝禱司的一員。今年的火神祭,我不再夜夜做夢,工作很忙碌、任務很緊湊,每天幾乎是倒頭就睡。 但卻有種猶如神助的感覺,工作 🆗 錄影 🆗,訂票訂房也都🆗。上了祭場臨在當下,所想與所做同步,突然感覺:活得好紮實呀! 祭禮課時, [https://www.facebook.com/n/?toko.abibi&aref=1508344759579885&medium=email&mid=55bd49801f21bG5af339bdb789G55bd4e197f4edG52&bcode=2.1508344759.AbwrhZWhik6yMrT6IJo&n_m=toko.abibi%40yahoo.com.tw Toko Abibi]曾說,身為祭禮人員,第一步要做的是:追尋自己。你在跟祖靈講話的同時也是在講給自己,我其實不清楚究竟是怎樣,卻很清晰感受,內在意念正一一驅動、改變 外在世界。 當跨出這一步,再來就是看透生死,看到生與死,是出門與回家的事,都是喜事。從中學習、從中超脫,逐步邁向🎆服務神靈、祖靈、族人的道路。 mkhadinfwpg8b061lgei6rcxm17k4uj Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Tipus Balaw 0 4022 88566 30812 2020-01-19T22:04:25Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Tipus Balaw (荻布詩.法荖) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Tipus Balaw |- |ngangan nu Hulam漢名 |荻布詩.法荖 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0015 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 |Balaw |- |ina母親 |Dungy Sela |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 |4 |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |Talacan |- |puenengan居住地 |Talacan |- |niyazu'部落 |Talacan, Ciwidiyan |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |165cm |- |ba'ked體重 |35kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 |micudaday |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |3 |- |pulung mihca總年資 |3 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2015.10 |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2015,2015T,2016,2016T,2017 |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |5 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == 15ngoour09ct8vt5lo13ayo1ngy8jn7 Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Uul Balaw 0 4023 88633 30821 2020-01-25T22:00:50Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Uul Balaw (歐沃兒.法荖) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 |Uul Balaw |- |ngangan nu Hulam漢名 |歐沃兒法荖 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0004 |- |changhaw nu FB臉書帳號 |uulbalaw |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 |tusa sabana atu cacay sabama |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 |kalinhku |- |puenengan居住地 |talacan |- |niyazu'部落 |talacan |- |nalecuh demiad 出生年月日 |1993/5/13 |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 |0 |- |numusabilil mihca生育年資 |0 |- |palisin mihca神職年資 |0 |- |lalid mihca繼續年資 |4 |- |pulung mihca總年資 |4 |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 |2013 a mihcan |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 |2017 a mihcan |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 |lalicay |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |2017, 2017T, 2015,2014,2013 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == s6bkmybxts5ajoxwttwitzs1kly7p14 Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Yao Xiu Feng 0 4024 88634 30831 2020-01-25T22:01:14Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Yao Xiu Feng (姚秀鳳) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 |姚秀鳳 |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0021 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 |2015T,2016,2016T |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 |3 |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == jqltquiop4l3m4xpvst1zebsbrt6gld Lubas-Mapalaway-nazipaan nu uzip-Zheng Xiao Tong 0 4025 88635 30837 2020-01-25T22:01:28Z Corainn 30 /* u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) */ wikitext text/x-wiki == Zheng Xiao Tong(鄭曉彤) == === siwkay niza(簡介) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza(簡要類別) === {| class="wikitable" |ngangan nu cidekay族名 | |- |ngangan nu Hulam漢名 | |- |changhaw nu Wiki維基百科帳號 |lubas-x0008 |- |changhaw nu FB臉書帳號 | |- |ama父親 | |- |ina母親 | |- |calekaka nikayadah 兄弟姊妹數 | |- |wawa nikayadah子女數 | |- |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |nalecuhan出生地 | |- |puenengan居住地 | |- |niyazu'部落 | |- |nalecuh demiad 出生年月日 | |- |cacudadan 學歷 |adidi'( ) taban( ) takalaway( ) tabakiay(v) micekiway( ) posaydang( ) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |tulu kidu-ditek三圍 | |- |kanamuhan興趣 | |- |kawaw職業 | |- |nupatay mihca瀕死年資 | |- |numusabilil mihca生育年資 | |- |palisin mihca神職年資 | |- |lalid mihca繼續年資 | |- |pulung mihca總年資 | |- |nacumud minanamay demiad新祝禱司入門年 | |- |nacumud lubas demiad桑祝禱司晉升年 | |- |nacumud semilaway mapalaway demiad 藍祭師晉升年 | |- |nacumud lumeniay mapalaway demiad 黑祭師晉升年 | |- |nacumud landaway mapalaway demiad 綠祭師晉升年 | |- |nacumud sangelacay mapalaway demiad 白祭師晉升年 | |- |nacumud sumanahay mapalaway demiad 紅祭師晉升年 | |- |nacumud edil mapalaway demiad 明祭師晉升年 | |- |nacumud tabakiay mapalaway demiad 大祭師晉升年 | |- |nacumud ipabaway mapalaway demiad 上祭師晉升年 | |- |nacumud kakawsanay mapalaway demiad 祖祭師晉升年 | |- |ngangan nu lisin法名 | |- |midiputay守護神 | |- |saungay Palamal a mihcaan執行火神祭年度 | |- |saungay Palamal a mihcaan pulung nikayadah執行火神祭次數 | |- |u zuma a lisin saungay其他執行祭典 | |} === u mapalaway a uzip niza(祭師生命史) === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == cvgivwi7hn6jrfjlnxyhjk1xlnc28l0 Lubas-Mapalaway-ngangan nu palisin 0 4026 88636 30883 2020-01-25T22:02:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki palisin-ngangan nu Lubas [[mapalaway|Mapalaway]] Cacudadan a kaput {| class="wikitable" |banggu(編號) |ngangan nu Sakizaya(族名) |ngangan nu Hulam(漢名) |hangyu(漢語拼音) |ngangan nu palisin(法名) |- |Lubas-x0001 |Sayun Bulaw |撒韵武荖 |Sayum Vuraw | |- |Lubas-x0002 |Dungy Sera |嚴苡嘉 |Yenyichia |datay |- |Lubas-x0003 |Sabak |陳妍陵 |Chenyenling |  |- |Lubas-x0004 |Uul Balaw |歐沃兒法荖 |Uulbalaw |lalicay |- |Lubas-x0005 |Akiko Tuyu |黃子薇 |Huangzhiwei |Yawi |- |Lubas-x0006 |  |李曉玟 |Lixiaowen |  |- |Lubas-x0007 |  |李曉涵 |Lixiuhan |  |- |Lubas-x0008 |  |鄭曉彤 |Zhenxiutong |  |- |Lubas-x0009 |Lisin Cudad |李秀蘭 |Lixiulan |Kanasaw |- |Lubas-x0010 |Micyang Kuli |李采芳 |Licaifang |  |- |Lubas-x0011 |  |邱貞英 |Qiuchenying |  |- |Lubas-x0012 |  |婁玉鳳 |Loyufeng |  |- |Lubas-x0013 |panay  |林湘渝 |Linxiangyu |Karma  |- |Lubas-x0014 |  |劉惠婷 |Liuhuiting |Pawyacen |- |Lubas-x0015 |Tipus Balaw |荻布詩法荖 |Tipusbalaw |Kalimutuc |- |Lubas-x0016 |Ici Kayama |鄭凱廷 | Zheng Kai Ting | |- |Lubas-x0017 |Puhay   |何雅筠 |Heyayun |  |- |Lubas-x0018 |Benel Adup |楊馨綾 |Yanxinling |Bunac |- |Lubas-x0019 |Siku Talul |楊美芳 |Yangmeifang |Bouo |- |Lubas-x0020 |Panay Adup |楊玉琴 |Yangyuqin |Lamit |- |Lubas-x0021 |  |姚秀鳳 |Yaoxiufeng |  |- |Lubas-x0022 |  |何雅雯 |Heyawen |  |- |Lubas-x0023 |  |林曾若瑜 |Linzenruoyu |Sanu |- |Lubas-x0024 |Tipus Tain |潘慧敏 |Panhuimin |Nimuyaw  |- |Lubas-x0025 |Tebi Kulas |李玉祥 |Liyuxiang |Upuk |- |Lubas-x0026 |Dawa Kukuy |巫曉涵 |Wusiaohan |Sabak |- |Lubas-x0027 |  |林曾司如 |Linzensiru |Sayaw |- |Lubas-x0028 |  |林曾瓏玲 |Linzenlongling |Sangiw, babayuh |- |Lubas-x0029 |Abas Kucya |林美玲 |Linmeiling |Sungyia |- |Lubas-x0030 |Haluku Cudad |李春慈 |Lichuci |Balangbangan |} [[kakuniza:mapalaway]] e7h5hqyk9gdqp5h6n7cwccy4nejyjh0 Lubas-Mapalaway-pakakawsan 0 4027 88637 30891 2020-01-25T22:02:31Z Corainn 30 /* pakakawsan */ wikitext text/x-wiki == pakakawsan == 祖靈辭 anu nay' kamu i cuwa satu ku satiidan niyam na amu satezephan a mitengil sakay tamuwan a suni' nu mabulah niyam anu nay’ [[kamu]] i cuwa satu kami amibetik nabililhan mukan kamu 如果沒有祢們 我們從何所依 請祢們靜靜聆聽 我們對祢們的思念之聲 如果沒有祢們 我們從何所祭 請祢們慢慢饗祀 namaka balucu' amiawza dahkedtu ku nikatayni i bali u zazan mutizeng makatengiltu muliyaw atu mumul kisu papitezepen kami papisikazen kami mitaneng ku uzip tu nikakapah atu nikangelu' makazateng tu uzip nu niked atu sikaz namaka niladayan nu misu namilawadtu ku balucu' tu nikapatay atu mauzip aca 虔誠的召喚 如願降臨 在風雨中站立 聽到了重來與離去 祢使我們沉默 使我們謙卑 品嚐生命的甘甜與艱辛 領悟生命的莊嚴與尊重 通過祢的引領 心靈經歷死亡與重生 igtqfbl7jpht2ifpbe9frrjnob6hg4o Lubas-Mapalaway-pasakapah tu imelang 0 4028 88638 30943 2020-01-25T22:03:01Z Corainn 30 /* sakatinulu 第三小段 */ wikitext text/x-wiki == pasakapah tu imelang == u suilt nu Hulam :治病 === sakatinacay 第一小段 === uzip nu di'tu ci Dungi / 生命之神 napaaninen ku u lesing a nanum ipawbawen nu da'dac / 請您賜予甘露之水於檳榔上 napitengili kisu tu nipipalaw niyam / 傾聽我們的祝禱 cunusen ku icelang nu palaw niyam / 增強我們的法力 milunguc tu imelangay a tademaw / 為生病的人祈福 pacukelen sa kilimen aca ku adingu nu imelangay / 安定並尋回病人的靈魂 === sakatinusa 第二小段 === uzip nu di'tu ci Dungi / 生命之神 pakay tapuku atu lala' mipes kami / 我們對著天地噴酒 makaazih tu nituduan nu misu u saculilan nu niyam a zazan / 看見您指示我們要走的路 sakapahan niyam muculil tayza i tisuwan / 謹慎地走向您 u nipabalucuan aca amibetik / 並用心祝禱 na paaninen ku sapakapah tu imelang a nanum ipabawen nu da'dac / 請您賜予治病之水於檳榔上 === sakatinulu 第三小段 === na pitengili kisu tu nipibetik niyam / 請您傾聽我們的祝禱 milunguc tu imelangay a tademaw / 為生病的人祈福 alan sa pasakapahen aca ku imelangay a uzip / 請醫治病人並救回他的生命 i tapukuwanay u likat nu bunac sa u saculcul a di'tu / 天上的星星是使者 ipabaway nu papah a u lesing mubelad tu sakanamuh nu di'tu / 葉子的露珠閃耀著神明的喜悅 === sakalulu 第四段 === na diputen tu sikulen kina malabadesay a wawa / 請您守護這個不幸的孩子 na adakecen nisu kina imelangay a uzip / 請您安慰這個生病的生命 sikacaay tu ka muwangic ku ina / 讓母親不再流淚 pabelaten aca ku u lesing anucila nu sananal / 讓明早的露珠再度閃耀 === sakaaumay 第五小段 === ahizan aku nipaanin nu misu tu icelangay a palaw / 我將依著您賜予的法力 saicelang sa a pasakapah tu mahunuay tu a uzip / 盡最大力量救治敗壞的生命 amahiza tu nu naayaway a nika masamata atu masakapah / 重回原本的活力和青春 u papah nu paza' ku sapibihbih nu maku ku nikabulah nu misu / 用蕉葉拂去您的牽掛 u papah nu tayu' ku nika zahket a kapah ku imelang nu misu / 用薑葉醫治您的疾病 === sakatelelay 第六小段 === pakayza i di'tu nu icelang / 藉由靈的法力 piliyasi tu han ku talahaday a [[di'tu, dietu|di'tu]] / 令惡靈離開 u nabalucuan cenges lalum namuh mahemin / 所有的愛怨悲歡 amikilul tu nika nay' nu u'ul yaza tu miliyas / 將隨著霧散遠離 u sangulan kakapah nu uzip atu masamata mahemin / 所有的健康與活力 amahiza tu nauyaw / 都將恢復 == masatekeday a sulit(單字) == cunusen / 增加 pacukelen / 安定 mipes / 噴霧 muculil / 走 saculcul / 使者 malabadesay / 不幸的 adakecen / 安慰 muwangic / 哭泣 pabelaten / 閃耀 sananal / 早晨 mahunuay / 腐壞的 naayaway / 以前的 masamata / 活力 sapibihbih / 拂去 zahket / 醫治 piliyas / 離開 cenges / 討厭 lalum / 難過 namuh / 愛 mahemin / 全部 u'ul / 霧 miliyas / 離開 j2mz9ws6pfdoyae3wx51mk8wub9rcy0 Lubas-Mapalaway-pilitemu' tu pauzipay 0 4029 88639 30963 2020-01-25T22:03:45Z Corainn 30 /* pilitemu' tu pauzipay */ wikitext text/x-wiki == pilitemu' tu pauzipay == 迎神 awza tu awza tu / 來吧來吧 izaw haw ku kawaw niyam / 我們有事 pasubana' i tamuwan / 要告訴您 awza tu u pauzipay atu tuas / 迎請神明祖靈 izaw kunipalasul niyam / 有我們準備的 u epah u [[da’dac|da'dac]] u bila u [[tunuz]] / 酒、檳榔、荖葉、糯米糕 atu tu:ud amin nisamichcaan / 和今年的生成 kasadep tu mituk tuni palasul niyam / 盡量靠過來享用我們擺設的物品 diputen ku wawa nu sakizaya / 護佑撒奇萊雅族子孫ay ayza patizeng kami tu lisin / 我們現在舉辦祭典 miawza i tamuwan / 呼喚您們 awza tu awza tu / 來吧來吧 katayni tu i nuayawan niyam / 來到我們面前 maladay kita ilisin / 與我們共度祭典 [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:ulic]] cp2glrcvvlwc13ebc8ns7djuja0s10d Lubas-Mapalaway-puduk 0 4030 88640 30974 2020-01-25T22:04:18Z Corainn 30 /* siwkay nu puduk */ wikitext text/x-wiki == puduk 祭壺 == === siwkay nu puduk === puduk sa, u salisin-sakaluk nu mapalaway. sapipakan tu [[di'tu, dietu|Dietu]] atu kakawsan. pacumuden tu pah tunuc dadac bila. pakan tu patatuzu' ay a dietu atu kakawsan. uniyan a puduk caay katabaki. takalaw sa maka 10cm, ahebal sa maka 8-9cm. u puduk nasangan nu lala', patuduen i lamalan. kya atekak tu. amana mahetik i lala', amapeci. === ulic === [[tangan:楊綾綾的陶壺.jpg|thumb|楊綾綾尋找已久的陶壺]] paaniwiw ku balucu' isu palemangen kapeten ku baetu isu liwanen ku lalum i baetu   pakan tu pah atu dadac i puduk   awawen tu midiputay atu Dietu i pabaway pasubana'en ku ngangan nu misu sakamuen  amakaala kisu dihku atu icelang namakay baatay namakay capiay == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tuku Sayiun 2017.9.14 == muazih tu tatengaay kubelih nu Hulam a kumu<small>(ulic漢譯參考)</small> == <small>讓你的心沉靜下來</small> <small>恣意的撫握著你的石</small> <small>把妳煩憂留在石裡</small> <small>再倒些酒放顆檳榔在妳的壺裡(沒有的話就倒些清水吧)</small> <small>輕輕呼喚守護神或大神</small> <small>告訴祂妳是誰</small> <small>向祂傾訴</small> <small>妳將會獲得一些溫暖且既遠而近的力量</small> gqymjro4fv62qbub17j04jozgvxveu6 Lubas-Mapalaway-teka 0 4031 88641 30983 2020-01-25T22:04:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki teka u pauzipay ci [[Malataw|malataw]] i pabaway ci dungi i bayuan ci kabid i buyu'an ci kadabuwang u tuas ci butuc u tuas ci sabak u tuas ci lubas u tuas ci silingaan u tuas ci butung u tuas ci sayun u tuas ci dawa u tuas ci namuh u tuas ci kumud pazik u tuas ci icep kanasaw u tuas ci tiway sayun u tuas ci talus takas u tuas ci tuba kumud e66kfby0qr49a5aozbua7zu62ftshax Lubas-Mapalaway-tuutuud nu sapilisin 0 4032 88642 31003 2020-01-25T22:05:25Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tuutuud nu sapilisin nu [[Sakizaya]]== {| class="wikitable" | tuutuud a kamu |Hulam a belih |sapuelac |- |[[da’dac|dadac]] |檳榔 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品),asipapah atu heci(含葉與果) |- |bila’ |荖葉 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品),asiciid atu papah(含枝與葉) |- |[[tunuz]] |糯米糕 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品),tabakiay tulu atilad(大3塊) |- |habay |小米 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品) |- |tayu’ |全株生薑 |sapibuhat nu hekalan nu salaedan(陰陽界之鑰) |- |epah |酒 |patuzu' tu calay atu zazan(指引神絲與人路) |- |kahecid |鹽 |bahbahen tu la'cusay(驅邪) |- |sabali |風車 |sapiawaw tu bali atu dietu tuas atu adingu(招風引靈) |- |acubel |煙 |patakus tu kakawsan atu dietu(遙告神靈) |- |culen |陀螺 |sapitules tapuku atu kitakit(連接天與地) |- |puduk |陶壺 |sapilacul tu epah atu kakaenan,patuzu' ku ngangan pakaen(盛器,指名奉祀所使用的法器) |- |takit |陶杯或竹杯 |pakatineng u tuas saca adingu(代表祖靈),u dita' a takit saca auk a takit(陶杯或竹杯) |- |[[bitunay]] |刺竹 |kance izaw ku ciid atu papah(須有竹枝及葉) |- |tamulak |南瓜 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品),caay-takelalay kakaenan(陰性食物) |- |heci |瓜果類 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品),caay-takelalay kakaenan(陰性食物) |- |lumeniay pabuy |黑豬 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品)u titi' nu pabuy saca hamin a kidu nu pabuy(陰性食物<sub>,</sub>豬肉或全豬) |- |lala' |豆 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品),caay-takelalay kakaenan(陰性食物) |- |lamit |地下根 |sapakaen tu kakawsan atu dietu(祭供品),caay-takelalay kakaenan(陰性食物) |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu [[Tiway Sayiun]] kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) nasulitan ni Tuku Sayiun 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] == natayni mizizaway == Toko, Lisin, Bala, 78lxndwfrdy3e3bufct9m601ewu1wq0 Lubas-mapalaway-ngangan nu lisin a laylay 0 4033 88643 31024 2020-01-25T22:06:28Z Corainn 30 /* ngangan nu Sakizaya lisin a laylay */ wikitext text/x-wiki == ngangan nu [[Sakizaya]] lisin a laylay == 祭典程序名稱 {| class="wikitable" |pasaupu |召集禮 |musaupu tu binawlan atu mikawaway |- |miasik |清掃禮 |miasik tu subal nu sapilisinan |- |milingatu |開工禮 |amilingatu tu kawaw nu lisin |- |patakus |訊息禮 |patakus tu kakawsan atu Diedietuan nu ipabaway |- |patakid |祭祀禮 |patakid ku pah dadac tunuc atu zumaay tu kakawsan Diedietuway |- |musalunguc |祝福禮 |misalunguc tu maydihay a tademaw saca niyazu' |- |mibaung |敬獻禮 |mibaung tu tangah atu patusuz saca mihaming |- |ngangayaw |戰鬥禮 |i palamalay a laylay, amingayaw tu ada |- |mipuelac |揭幕禮 |sapibuhat tu canacanan |- |misabitunay |清穢禮 |sipuen tu maungingay atu lacu'say |- |misabiluan |隱身禮 |palimek tu lacu'ay a dietu |- |pananum |淋石禮 |pananum paliluc tu baetu |- |misabaetu |埋石禮 |palabeng tu baetu pakatineng ku ketun |- |mudadiw |吟誦禮 |padadiw tu kakawsan atu Diedietuan |- |malalikid |連手禮 |malalikit tu lima atu balucu' |- |muawaw |呼求禮 |muawaw tu kakawsan atu Diedietuan |- |sapalawpes |驅災禮 |palawpes tu lacu'say |- |mupuhpuh |潔淨禮 |palilucen tu binawlan atu canacanan |- |pahezek |結祭禮 |palaheci tu lisin, miketun tu dietu salaedan |- |tatiku, malialac |返俗禮 |nay diedietuan a salaedan tatiku tadetademawan |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[Tiway Sayiun]] kalisiw kutiput, sulitan ni Tuku Sayiun napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lubas]] ksoiofob798i1e06rj0xljvavy7ci24 Lubus-Mapalaway-Amalingatu Misakakawaw 0 4034 88644 31064 2020-01-25T22:06:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Amalingatu Misakakawaw / 開工 == === sapibetik a kamu 祭辭 === ==== tinacay 第一小段 ==== milasur tu kita tu sapatata / 我們準備好祭品 amalingatu tu amisakakawaw / 就要準備開工囉 kakaydihan a [[kakawsan nu Sakizaya|kakawsan]] / 親愛的祖靈 layapen ku nipatata / 請接納祭品 pabelin kami tu icelang / 請給我力量 masadep muetem tu kawaw / 努力完成工作 ==== tinusa 第二小段 ==== milasur tu kami tu sadikec / 我們準備好了工具 amalingatu tu amisakakawaw / 就要進行開工了 kakaydihan a kakawsan / 親愛的祖靈 padaesu i kami / 請祝福我們 ngay madapesud ku miditudan /一切順利且平安 ==== tinulu 第三小段 ==== amalingatu tu ku teluc isu a misakakawaw / 您的子孫開工啦 pabeli kami tu icelang / 請您賜予力量 ngay madapesud ku sadiput niyam tu sakakawen / 讓我們的工作一切平安順利 pauzip atu tuas / 神明和祖靈啊 pasubana' i isu ku pauzipay amin / 請您告知所有的神祇 amalingatu tu ku teluc isu amisakakawaw / 您的子孫開工啦 ==== lulu' 第四小段 ==== mapalasul tu niyam ku yadahay a sapatata / 我們準備豐富的祭品 cacay ku balucu' niyam mibaung tisuwan / 虔誠地向您們祭拜 pabeli i isu kami tu sakasitangah / 請您賜予我們智慧 ngay kaduka ku lima niyam misakakawaw / 讓工作的手不會受傷 ngay masasa ku mangeluay a kidu / 讓勞累的身體恢復 === namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan === 《撒奇萊雅族祭辭》p.130 ==== tinacay 第一小段 ==== 1.milasur / 準備 2.sapatata / 祭品 3.malingatu / 開始 4.amisakakawaw / 要工作 5.kakaydihan / 親愛的 6.kakawsan /祖靈 7.layapen / 接納 8.icelang /力量 9.paanin / 賜給 10.masadep / 努力 11.muetem / 完成 ==== tinusa 第二小段 ==== 1.sadikec / 工具 2.padaesu / 祝福 (mipadaesu 祝福) 3.madapesud / 順利 4.miditudan / 平安 (sadiput 平安) ==== tinulu 第三小段 ==== 1.pauzip / 神明 (pauzipay 神祇) 2.tuas / 祖靈 3.pasubana' / 告知、教導 4.teluc / 子孫 ==== lulu' 第四小段 ==== 1.palasul / 準備 (mapalasul 準備) 2.yadahay / 豐盛的 3.sapatata / 祭品 4.mibaung / 祭拜 5.sakasitangah / 智慧 6.ngay / 使得、讓 7.kaduka / 受傷 8.lima / 手 9.kawaw / 工作(misakakawaw) 10.masasa / 恢復 11.mangeluay / 疲勞的 12.kidu / 身體 ongjuk4v2rkdukxlgqane3o1pkjlni4 Lubus-Mapalaway-Misaudad 0 4035 88645 31084 2020-01-25T22:07:27Z Corainn 30 /* sakatinacay 第一小段 */ wikitext text/x-wiki == Misaudad == === u sulit nu Hulam: 祈雨祭 === == sapibetik a kamu 祭辭 == === sakatinacay 第一小段 === ipabaway a pauzipay / 天上的生命之神 diputen kami / 庇佑我們 kabilil tu apaudad / 請速降雨 cay tu kalaheci ku tipus atu habay / 稻米和小米結不出穗 cay tu kaazih ku balaut / 青蛙不見蹤影 cay tu katengil ku datuk nu sa’wac/ 溪流沒有樂章 tengilen ku nabalucuan niyam / 請您傾聽我們的心聲 u ibalucuay niyam malecay tu sa’wac / 我們的心意成一條河流 malikid tayza i tisuwan / 流向您 === sakatinusa 第二小段 === Malatawaw atu tuas / 天神和祖靈 mahica kadihiyan isu ku ilalaay / 可否憐憫大地 padebun ku udad atu lesing / 降下雨露 mulalemed tu maacakay a lala’ / 滋潤乾涸的土地 paudaden henay haw / 下雨吧 === madayumay a kamu 簡易祭辭 === u [[kakawsan nu Sakizaya|kakawsan]] nu binawlan, 眾人的祖先啊, u tuas nu niyazu’, 部落的祖靈啊, miluguc kami mapulung i nuayawan isu, 我們一起在祢的面前祈禱, tapesi’en ku umaumahan nu binawlan. 懇請普降甘霖在眾人的田地上啊。 === nuyaan === 原著: 黃金文委員長的原始文字 U kakau San nu bi naw lan u tuas nu Nya du`mi lu guc ka Mi ma pu lung I nu a yaw wan I su Ta pe si`en Ku uma umah han nu Bi naw lan == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == === masatekeday a sulit(單字) === 1.diputen 保佑 2.kabilil 儘快 3.kalaheci 結果實 4.cay(ay) 不、不是 5.kaazih 看見 6.balaut 青蛙 7.katengil 聽見 8.datuk 樂曲 9.sa'wac 溪流 10.macebeday 茂盛 11.kadihi 憐憫 12.sakauzip 生活 === madayumay a sulit 簡易祭辭單字 === 1.kakawsan 祖先 2.binawlan 族群/眾人 3.tuas 祖靈 4.niyazu’ 部落 5.miluguc 祈求、祈福、請求 ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:mapalaway]] j41qa4nd95hrl6m61q920ny3g4avufw Lubus-Mapalaway-Mumulay 0 4036 88646 31169 2020-01-25T22:08:01Z Corainn 30 /* tinacay 第一小段 */ wikitext text/x-wiki == Mumulay == 除喪 === sapibetik a kamu 祭辭 === ==== tinacay 第一小段 ==== mauadad mabali / 暴雨旋風 siladem sikelungkelung / 烏雲雷鳴 u satabakiyay a di'tu malataw atu dungi / 天神馬拉道與生命之神 i tapukuwan a mubahuy / 在天地之間飛翔 katuuaday a tademaw nu niyaw / 我們廣大的人口 isu kumi panutekay tu uzip atu patay / 生與死由您定奪 waw dungiaw / 噢 生命之神 u buting u palang / 海洋魚兒 天上飛鷹 mauzipay mapatayay isu ku panutekay / 有生皆有死 由您定奪 ==== tinusa 第二小段 ==== waw u luma' atu cabay aku / 噢 我的至親、朋友 amucelen tu ku cilal / 太陽就要落下 makay lala' kami a mulecuh / 我們從土而生 ta lala' tu a taluma / 終究歸與土 masuni kuni kasilsil i labu nu luma' / 屋內的流水聲 u angic nu luma' nami banaw tu lima tu kuku' / 是親人清洗手腳的哭聲 tapiisan nu sa'wac sa u adingu nu lalumaan / 河邊則有遠親的身影 ==== tinulu 第三小段 ==== anu izaw kuni pazeng tu lubu duku tabu / 家屋外若放著籠子、斗笠、便當 sa u adingu nu tatayna / 是女性的亡靈 bakan atu pana' / 刀和矛 salil atu subuk / 網和袋 izaw aca ku la'tal / 還有陷阱 sa u adingu nu [[tatama]] / 是男性的亡靈 ==== lulu' 第四小段 ==== tayzaay mibutingay u lalumaan atu cacay / 前往捕魚的親人、好友 taluma' tu sa / 返家後 patahkalen ku buting epah [[da’dac|da'dac]] atu binkes / 請獻上魚、酒、檳榔、香煙 pasakamuen ku adingu / 告訴亡靈 anuayaw maydih kisu mukan tu buting / 從今而後您若要吃魚 ka cacay han tu tayza / 請獨自前去 amana pikilul i tamiyanan / 不要再跟著我們了 sazikuzay sa patungus ku luma' tu tulakuk / 最後親人將準備漂亮的雞 mibetik cimalatawan / 向天神祭祀 ==== aumay 第五小段 ==== amu saungay kita a mauzip / 我們活著時需要行動 amu zateng kita a mauzip / 我們活著時需要心想 nipatengan nu misu kuni kalecuh ni niyam / 我們的出生是您決定 u sepi nu tademaw isu kumi sikul / 人的命運是您的眷顧 landaway nu papah / 翠綠的葉子 bangsisay nu balu / 芳香的花朵 malikiday nu sa'wac /流動的河川 aadupan nu buyu' / 山裡的動物 u kakawsan ani pauzip / 是神明賦予的生命 ==== telelay 第六小段 ==== nika tani nu mita / 我們來到世上 naya kukamu / 不說一句話 mumul sa cayay pisahaymawen / 走了也不告別 u bali ku sakatayni nu misu / 命運乘著風來 pakacaw satu ladam mumul / 隨著雲離開 nayay aca ku saka lalum nu nika patay / 沒什麼比生離死別更悲哀的了 waw kakawsan / 神明(祖先)呀 na sinaadan kami / 請憐憫我們吧 ==== nimuyaw 第七小段 ==== atapazik ku mapatayay / 死去的人要往美崙山去 sansandep nu tapukuwan / 傍晚的天國 halhalen tu kuni lilucan a uizp / 等待好沐浴的身體 u lusa' nu niyay / 族人的眼淚 mutuwa ku wangic a mudadiw ku wawa / 子女放聲大哭的歌唱 nisakulan niyam a niyazu' / 我們守護的部落 u sanamuhan niyam a binacadan / 我們深愛的族人 taneng tu ku hatiniyay / 這樣的身體也足以安慰了 u canancanan nu itiniyay / 世上萬物 u isu malataw kumi sangaay / 由您所造 u uzip nu katuuday / 萬物生命 u isu cidungi kumi simaway / 由您掌管 mahmuwac tu ku cilal i wali / 東方的太陽就要升起了 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《撒奇萊雅族祭辭》p.196~197 ==== tinacay 第一小段 ==== 1.udad/ 雨 2. bali/ 風 3. ladem /雲 4. kelungkelung / 雷 5. satabakiyay/ 巨大的 6. malataw/ 天神馬拉道 7. dungi/ 生命之神 8. tapuku/ 天空、天國 9. mubahuy/ 飛翔 10. katuuday/ 大家 11. tademaw/ 人 12. panutekay/ 決定 13. uzip/ 生命 (mauzipay / 生;pauzipay / 神、造物神 ; pauzip /拯救、生命;amauzip/ 一生;nikauzip / 人生 ) 14. patay/ 死亡 (mapatayay / 死) ==== tinusa 第二小段 ==== 1. lalumaan / 親人 (luma'至親 / luma' nu palisinan 祭屋) 2. cabay / 朋友 3. cilal / 太陽 4. mucelen / 落下 5. makay / 從...來 6. lala' / 土 7. lecuhan / 生下來 (malecuh出生) 8. taluma / 回家 (luma'至親) 9. suni / 聲音 10. silsil / 流水 11. labu / 深, 裡面 (labu nu luma' 家庭/ lalabu nu luma 家族/ ilubu 深遠) 12. angic / 哭 (wuwangic / 哭泣) 13. banew / 洗手腳 14. lima / 手 15. kuku' / 腳 16. tapiisan / 邊 ==== tinulu 第三小段 ==== 1.pazeng / 放置 2. lubu / 籠子 3. duku / 斗笠 4. tabu / 便當 5. tatayna / 女性 6. bakan / 刀 7. pana' / 矛 8. subuk / 背袋 9. la'tal / 陷阱 10. tatama /男性 ==== lulu' 第四小段 ==== 1.taayaw / 前進 2.mibutingay / 捕魚的 3. lalumaan / 親人 4. cabay / 朋友 5. sapatahka / 祭品 (patahkalen / 獻上) 6. epah / 酒 7. da'dac / 檳榔 8. binkes / 香菸 9. pasakamuen / 告訴 (sakamu/告訴、說 ; kamu 話、辭) 10. amana / 不行、不要、不可 11. pikilul / 跟隨 (mikilul/ 跟著、沿著) 12. sazikuzay / 最後 13. patungus / 準備 14. tulakuk / 雞 (ti' kuk 蛋) 15. mibetik / 祭拜 ==== aumay 第五小段 ==== 1.saungay / 行動 2. zateng / 思考、想 3. nipa'tengan / 決定 4. kalecuh / 出生 5. nipasepi / 照顧 (sepi / 眷顧) 6. misikul / 照顧 (sikul / 庇佑) 7. tademaw / 人 8. papah / 葉子 9. bangsisay / 芳香的 10. malikiday / 流動的 11. sa'wac / 河川 12. buyu' / 山、中暑 13. aadupen / 動物、野獸 14. kakawsan / 祖先 ==== telelay 第六小段 ==== 1. mumul / 出發 走 啟程 2.pisahaymawen / 告別 3.pakacaw / 搭乘 4.ladem / 雲 5.lalum / 傷悲 (lalum / 傷悲;malalumay / 傷感的 ; namuh / 愛、manamuh / 深深地喜愛 ) ==== nimuyaw 第七小段 ==== 1.pazik / 花蓮市美崙山 2,tapuku / 天空、天國 3.liluc / 洗澡、洗禮 4.kidu / 身體、屍體 5.halhalen / 等待 6.lusa' / 流淚、淚水 7.mudadiw /唱歌 8.wangic / 哭泣 9.niyazu' / 部落 10.sansandep / 傍晚 11.lilucan / 沐浴 12.sangaay / 製造的 13.mahmuwac / 升起 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == Sakizaya mibetik a kamu nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Simpi Adingu [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:2018-cacay]] rb0a9rn60ev48scmrtut9vxz42nc2v8 Lubus-Mapalaway-U Kapah 0 4037 88647 31269 2020-01-25T22:08:33Z Corainn 30 /* sakatinacay */ wikitext text/x-wiki == u kapah == === '''u sulit nu Hulam:''' 青年祭 === 《撒奇萊雅族祭辭》p.108~117 ==== sakatinacay ==== amilakuid tu sasadakayan a caculilan / 通過的路程重重困難 amilakuid tu sabalad / 通過阻撓 katukuh i umaumahan mikilim tu sakauzip / 越野求生 u cacayan a bataan ku sakasasedsed sa / 十項競技 mangalep mangalep ku icelang / 越戰越勇 unipaza'su nu baki / 長老的祝福 u satabakiyay a sakatalul niyam / 是我們最大的勇氣 ==== sakatinusa ==== u [[kakawsan]] / 祖靈啊 layapen ku tabakiyay a kukay niyam / 請接受我們最大的謝意 ngay malasatabakiyay a cuked nu niyazu' kami / 讓我們成為部落最重要的棟樑 sadayday sa / 生生世世 mupupu' tu niyazu' / 保護部落 ==== sakatinulu ==== u kalabiyan a tuki /傍晚時分 mihaming kita / 我們敬拜 dadiwen ita ku nu kasumamadan a dadiw / 唱著古老的歌 sadayday hanita patenak ku lukiyaw nu tuas / 祖先的舞代代相傳 kahemekan a kukay atu mipadaesu / 感恩和祝福 malecad tu misa kimukimulu sanay a lukiyaw / 交織成一圈圈的祭舞 ==== sakalulu' ==== palitemuh tu adingu / 迎靈 lipahaken ku adingu / 娛靈 patungus tu adingu / 送靈 amana kapawan tu tuas / 莫忘祖先 i balucuen ku mipasubana' nu tuas / 深記祖訓 u beliw nu bali / 風吹 taepic nu udad / 雨淋 u tuduh nu lamal / 火燒 katahkal nu lala' / 土生 kasikaz / 敬神 kasikawaw / 勤奮 kadimel / 自愛 kadihiyi / 愛人 ==== sakaaumay 第五小段 ==== u nabalucuan atu masaupu / 用誠心和團結 maangicen ku ipabaway isasaay didi'tu / 感動 天、地、神明 kalalitin ku lima katatules ku balucu' namu / 你們要手牽手 心連心 amana kasasula'cus tu tademaw / 不要與人衝突 kasasukapah kamu / 要惺惺相惜 i ayawan nu di'tu kakawsan ku masakapahay / 青年們要在神明祖靈前 baluden ku balucu' / 精誠團結 u uzip ku sapisikul tu binawlan / 用生命護佑部落的族人 i ayaw nu di'tu musalukiyaw kamu / 你們要在神明的面前 齊跳神的舞蹈 hamaw mapaseneng ku di'tu atu kakawsan /讓神和祖靈引以為榮 ==== sakatelelay 第六小段 ==== sacacayen ku balucu' nu namu / 你們心要專注 misa kakawaw sa ka sibalucuan / 做是要有信心 kadimel atu kadihiyi / 要自愛 愛人 pitengili tu ni patinaku nu babalaki ama ina / 要傾聽長老、父親、母親的教誨 baluden ku balucu' nu masakapahay / 青年要團結一致 pizatengi pi saicelangi tu uzip tu sawsawni / 時時思考激勵自己 amana kakasic / 不可懶惰 saicelangi a taayaw / 要奮力前進 a mi'dap tu binawlan asini pa'yaan ku balucu' nu angil /要服務族人有奉獻的精神 == masatekeday a sulit(單字) == ==== sakatinacay ==== 1.amilakuid / 通過 2.sasadakayan / 困難 3.sabalad / 阻撓 4.sakauzip /生命 5.umaumahan / 野外 6.sakasasedsed / 競技 7.bataan / 十的單位 8.mangalep / 越來越... 9.icelang / 勇敢 10.paza'su / 祝福 11.tabakiyay /最大的 12.talul / 勇敢 (sakatalul 勇氣) ==== sakatinusa ==== 1.kakawsan / 祖靈 2.layapen / 接受 3.cuked / 柱子 4.sadaydaysa / 生生世世 5.mupupu' / 保衛 ==== sakatinulu ==== 1.tuni / 時間 2.mihaming / 敬拜 3.kasumamadan / 古老的 4.dadiw / 歌 (mudadiw、padadiw唱歌) 5.patenak / 相傳 6.malecad / 相同 7.mipadaesu / 祝福 8.kimukimulu /圓形 (mulu /圓, kimulu /圓形) ==== sakalulu' ==== 1.palitemuh / 迎接 2.patungus / 送別 3.bali / 風 4.udad / 雨 5.taepic / 淋雨 6.lamal / 火 7.lala' / 土 8.kasikaz / 敬神 9.kasikawaw / 勤奮 10.kadimel / 自愛 11.kadihiyi / 愛人 ==== sakaaumay ==== 1.isasaay / 地 2.didi'tu / 眾神 3.kalalitin / 牽 4.lima / 手 5.katatules / 連 6.balucu' / 心 7.amana / 不要 8.kasasula'cus /衝突 9.baluden / 團結 10.binawlan / 眾人、大家 11.mapaseneng / 引以為榮 ==== sakatelelay ==== 1.sacacayen / 專注 2.sibalucuan / 有信心 (balu 花 / balucu' 心 / baluden團結 / sibalucuan 有信心) 3.sawsawni / 時時刻刻 4.tengil / 聽 (pitengili / 傾聽) 5.pizatengi , mizateng / 思考 6.kakasic / 懶惰 7.saicelangi / 奮力 (icelang / 勇敢) 8.taayaw / 前進 9.miedap / 服務 10.angil / 精神 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 nasulitan ni Tuku Sayuen [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:mapalaway]] 1dv4iabjv2d1ietlym37klxng4qqpn7 Lubus-Mapalaway-milunguc 0 4038 88648 31311 2020-01-25T22:08:46Z Corainn 30 /* u sulit nu Hulam: 祈福 */ wikitext text/x-wiki == milunguc == === u sulit nu Hulam: 祈福 === sapibetik a kamu nu [[Sakizaya]] 《撒奇萊雅族祭辭》p.188~193 ==== sakatinacay 第一小段 ==== maahemaw ku dadiwtu nu palaw / 祭歌輕輕唱 mahaymaw ku culil / 腳步慢慢走 sasukapahay nu di'tu / 敬愛的神明 amitekatu ku lisin / 祭典即將開始 saahemawen nu niyam ku suni' amibetik / 我們輕聲祈禱 mihalhal tuni ka tayni nu misu / 等待您的到來 tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu / 繼續唱著您喜歡的歌 ==== sakatinusa 第二小段 ==== milunguc tuni pasepi nu misu / 祈求您的祝福 pasakapahen tu ku binawlan nu binacada / 讓族人平安 caay ka uning ka lilac ku uzip atu balucu' niyam / 我們身心潔淨 maydih a litinan nu di'tuay a calay / 希望在神靈線的牽引之下 muculil i tatengaay a zazan nu di'tu / 真正知道神靈的路 ==== sakatinulu 第三小段 ==== u nabalucuan niyam amilunguc / 我們虔誠祈求 a diputen tu pasepian tu ku bakibai / 時刻庇佑後代子孫 izaw tu ku nipisilud niyam tu tumesay nu sapibetik mipes / 今天我們準備豐富的祭品 口噴酒霧 pakay calay nu ditu amilitin / 藉由神絲牽引 apakatengil kisuwanan tu nipibetik niyam / 讓您聽見我們的祝禱 milunguc a pasepi tu wawa amin / 為所有孩子祈福 milunguc a pasepi tu payluma' amin / 為所有家庭祈福 milunguc a pasepi tu niyazu' / 為部落祈福 == masatekeday a sulit(單字) == ==== sakatinacay 第一小段 ==== ahemaw / 輕的 palaw / 祭、舞、演 dadiw / 唱 haymaw / 慢點、小心、漸漸 culil / 走 (misaculiculil /走來走去、makaculil / 走路、niculilan / 走過、culilan /走過的 ) ==== sakatinusa 第二小段 ==== pasepi / 祝福 binawlan 族群/眾人 calay / 線 tatengaay / 正式、真正 balucu' / 心、心情、性情 ==== sakatinulu 第三小段 ==== nabalucu'an/ 真心誠意 (balucu' 心) diputen / 照顧 pasepian / (sepi-夢、延伸為運氣、祝福) tumesay / 滿的 mizizaw / 拜訪 (izau ku labang mizizaw ci amaan.有客人來拜訪父親。) pakayakayan / (植物)要爬的地方 pakayakayay / 介紹人(pakayakayay ni Putal ci Amu. / Putal 幫 Amu 做媒的。) [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:mapalaway]] 19vv9rqwz48n04xzjfoo9ffy783o923 Lubus-Mapalaway-milunguc tu kapah 0 4039 88649 31350 2020-01-25T22:09:01Z Corainn 30 /* kakilimaan */ wikitext text/x-wiki milunguc tu kapah == kakilimaan == u sulit nu Hulam: 祈求平安 sapibetik a kamu nu [[Sakizaya]] 《撒奇萊雅族祭辭》p.220~223 == nilacul == === sakatinacay 第一小段 === ipabaway a di'tu malataw / 在天上的神 馬拉道 ipabaway a di'tu dungi / 在天上的神 生命之神 amu didi'tu amin / 神靈們 itini amin kami u binacadan ayza a demiad / 我們的族人今天都在這 tayni tu kami / 我們來到 i lalangawan nu kakawsan lalangawan /祖先之地 u nabalucuan niyam a patahkal / 以誠摯的心準備好 tu epah tunuz da'dac bila' habay / 酒、糯米糕、檳榔、荖葉、小米 na pialai / 請你們接納 na kaluyaluy tu tani a mukan / 請你們一起來這裡共食 u nu malubicay ku sapibetik nu niyam / 我們以豐收之物祭拜天神 u nu malubicay ku sapibetik tu kamuwanan malawpesay / 以豐收之物慰祭死難的英雄 === sakatinusa 第二小段 === tuduan niyam ku sapibetik / 族人手指祭品 u nabalucuan a nizateng ku sapaculu / 用心念傳遞 u uzip ku sapapalaw nu niyam / 我們以舞表達生命 u dadiw ku sapaculu tu nika mabulah / 以歌唱傳遞思念 naitiyay i bangbangcalay muenengay a kakawsan / 聖潔之地的祖先們 na lungucen tu sikulen tu ku niyazu' nu niyam / 請求守護我們的部落 sapakapah tu luma' niyam / 使我們家庭幸福 sapakapah tu taputahay nu mikuliyay a tademaw nu binacadan / 讓外出工作的族人都能平安 kanahatu cayayka yadah kuni patahkal ku sapibetik nu niyam / 雖然我們祭品不多 nika nabalucuan niyam a patahkal / 卻有我們誠摯的心意 na katayni mukaen / 請你們來共享 na pialai / 請你們接受 == masatekeday a sulit(單字) == kaluyaluy / 一起、一群 sapaculu / 傳遞 bangbangcalay / 聖潔美麗 taputahay / 外出的人 kanahatu / 既然如此 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == evlotf9iprhwnn8ndpn6zeeybq39252 Lubus-Mapalaway-muliyaw 0 4040 88650 31408 2020-01-25T22:09:13Z Corainn 30 /* sakatinacay 第一小段 */ wikitext text/x-wiki == muliyaw == u sulit nu Hulam: 重生 === sakatinacay 第一小段 === itawya malekep ku takubuwan a matuduh / 當時達固湖灣全被燒毀 matuduh amin ku [[Sakizaya|sakizaya]] / 撒奇萊雅被火燒燼 pakaynin i lamal ku sapauzip niyam / 我們從火中重生 ngay matepa niyam ku lalangawan nu sakizaya / 我們找回撒奇萊雅的文化 ngay caay kapawan kami tu nakamuwan namu / 而且不會遺忘您們的遺訓 huwaw~哇嗚 u mabelecay nu bakibakiyaw / 戰死的祖先 haca mapatay ku uzip namu / 雖然您們的生命已死 nika nu kawaw namu caay kalawpes / 但是您們的事蹟不會磨滅 u nazikuzan namu pa'dil tu bakibaki / 您們的生命照亮子孫 kakasenengan niyam ku uzip namu / 您們是我們景仰的人 === sakatinusa 第二小段 === amibaung kami tu tuas / 我們要祭拜祖先 inayi'tu ku lalum itini / 這裡已沒有傷感 u talul a cacay atu singku ku izaway / 只有勇敢和信仰 mazikec ku caedung niyam tayni / 我們盛裝出席 cacay ku balucu' niyam palasul tu sapaini / 以誠摯的心準備祭品 kapulung haw kamu mitahka / 讓您們共同饗用 layapen ku nipatahka niyam / 請接受我們的供品 === sakatinulu 第三小段 === masaupu ku pinacadan amin itini / 族人們今天聚集在此 malacacay ku balucu' palasul tu sapaini / 以誠摯的心備好祭品 layapen tunu namu haw / 請您們接納 kakaday tu kamu a tayni itini matatahka / 請您們一起來到這裡共食 tumesen niyam ku tuud paini tu tuas / 我們以豐收之物祭拜神靈 u tumetumes tu u sapatata / 以豐收之物 pasasa' tu kakasenengan a mabelecay / 慰祭死難祖先 === sakalulu' 第四小段 === mutudu' ku pinacadan tuni sapaini / 族人手指祭品 pakaynin i balucu' a patudu' / 用心意傳遞 a lukiyawen niyam tu kidu / 我們要以身體舞蹈 aw dadiw ku sapatudu' tu bulah / 以歌唱傳遞思念 u tamelacay a kakitizaan nu tuas amin / 聖潔之地的祖先們 pasimel kami tu simawen tu niyazu' / 請守護我們的部落 sakadahi nu labu nu luma' / 使我們家庭裡幸福 == masatekeday a sulit(單字) == muliyaw / 重生 itawya / 當時 malekep / 一個都不剩(消滅) matuduh / 燒掉 amin / 全部 ayza / 現在 pakaynin / 從這邊 lamal / 火 ngay / 現在 matepa / 找到 lalangawan / 文化 kapawan / 遺忘 nakamuwan / 遺訓(講過的話) mabelecay / 逝者 namu / 你們 kalawpes / 滅、由有到無、流失 nazikuzan / 身後 pa'dil / 照亮 bakibaki / 子子孫孫 kakasenengan / 景仰的人 labu / 深、裡面 (ka i labu tu nu luma 在屋內就好) luma / 家 (kawaw nu luma'家事 / kapah ku lalabu nina luma' 這個家庭和樂融融) [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:sapibetik a kamu]] 02c1h1ej3zerxx3nvk887o0ivh742f8 Lucius Allen 0 4041 118595 88692 2021-07-02T16:26:53Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Lucius Allen (kawili) |- | colspan="2" |[[tangan:Walt Frazier and Lucius Allen.jpeg|Lucius Allen|alt=Walt Frazier and Lucius Allen.jpeg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1947 a mihcan 9 a bulad 26 a demiad/ Kansas City, Kansas |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |42, 7, 40 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |UCLA (1966–1969) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1969/sakacacay/silsil 3 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Seattle SuperSonics |- | style="font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |Seattle SuperSonics (1969–1970) Milwaukee Bucks (1970–1974) Los Angeles Lakers (1974–1977) Kansas City Kings (1977–1979) pahanhanan tu kawaw  |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |- |colspan="2" style="text-align:center; |NBA satabakiay sakacacayay kawlah (1971) |} ==Lucius Allen (魯西斯·艾倫)== 9 bulad 26 demiad, 1947 a mihca, Lucius Allen, miunduay. Lucius Allen nalecuhan i Kansas City, Kansas, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Lucius Allen i 1969 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 3, namapili’ tu nu Seattle SuperSonics putiput. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 44djxz85g8bmgas3vbrt49p6wv2meus Ludja 0 4042 88693 85914 2020-01-31T21:02:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Ludja(安平部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ludja. u kasalumaluma’ nu Ludja sa, 42 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 184 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 175 ku [[tademaw]], pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Paiwan 93%, Amis 1%, Bunun 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] hcdo688x4yyf297kx6kn8kdxs7m5xfj Luhung 0 4043 88695 31470 2020-01-31T21:09:00Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Luhung == u sulit nu Hulam: 基國派部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Luhung. u kasalumaluma’ nu Luhung sa, 248 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 749 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 597 ku tademaw, pakalatu 80%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 152 ku [[tademaw]], pakalatu 20%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 75%,Pangcha(Amis) 2%,Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. ==u cidekay nu Taywan Yincumin== {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin , pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |207,940 |'''89,234''' |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |101,780 |'''42,277''' |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |106,160 |'''46,957''' |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuen]] bxy4svrpktrp0vzqkv86gv9v9jxv3j8 Luis Guillermo Solís 0 4044 128203 31484 2022-04-04T15:06:00Z 179.50.174.100 better picture wikitext text/x-wiki [[tangan:Presidente LuisGuillermoSolis LGS Despacho Retratos RCS 20141117 8021-1170x1638 (1).jpg|thumb|Luis Guillermo Solis, 2017|alt=Luis Guillermo Solis 2017.jpg]] [[tangan:Flag of Costa Rica.svg|thumb|u hata nu Costa Rica|alt=Flag of Costa Rica.svg]] Luis Guillermo Solís 4 bulad 25 demiad, Luis Guillermo Solís, u misingkiway. 1958 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Costa Riga]] ayza sa ci Luis Guillermo Solís, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 5 bulad 8 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] sfh6ole87ai3jg7d141tguoc2u8fdlh Luke Babbitt 0 4045 31488 31487 2019-11-21T16:31:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Luke Babbitt 6 bulad 20 demiad, 1989 a mihca, Luke Babbitt, miunduay. [[tangan:Luke Babbitt (30303258314).jpg|thumb|Luke Babbitt (30303258314)|alt=Luke Babbitt (30303258314).jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] sykj29vk7uqyz9owtezksdeqgpm1uz3 Luluna 0 4046 88696 85913 2020-01-31T21:14:57Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Luluna == === u sulit nu Hulam === 羅娜部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Luluna. u kasalumaluma’ nu Luluna sa, 467 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,617 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,394 ku [[tademaw]], pakalatu 86%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 223 ku tademaw, pakalatu 14%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 83%, Pangcha(Tayal) 1%, Pangcha(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] chmp6wlgtblwtfckos0tijz2jrhgtnx Lunilunan a niyazu’ nu Pangcah 0 4047 88698 88697 2020-01-31T21:15:24Z Corainn 30 /* ngatu-01 */ wikitext text/x-wiki == Lunilunan a niyazu’ nu Pangcah (阿美族-刺桐部落) == === ngatu-01 === ingata nu pasawaliay 11 a lalan 157K itini i pala nu Piyuma u Bulabulangan ku ngangan nu na niyazu’, itini masa’up malaniyazu’ ku [[Pangcah]] itini, pangangan han nu binacadan Bulabulangan han, u Siwkulan i u Lunilun han, u lunilun akizawn. u itiniay a Pangcah sahetu i 1950 a miheca, nai Kalulan a atu i Etulan a niyazu’ ku tayni a mabulaw “Itiya hu u niyazu’ nu Bulabulangan, anini satu nu kaluluan tu” anu sa’usien u macelemay tu a izaw kuni niyazu’. === ngatu-012 === u tada kasasiluma nuna Kaluluan a niyazu’, tu mihecahecaan saka 7 a bulad 10 a lumi’ad misatapang tu miilisin, tu cecay a miheca itini i pasawali a niyazu’ nu Pangcah sa latalay miilisin a niyazu’. tumihecahecaan miilisin ku binacadan nu Kaluluan itini ika’ayaw nu “Lunilunan a sebi” miilisin masakelu cangla, izaw hu ku pisalisin palemed tu kawas nu bayu’ atu mibetek tu tu’as, itizaw i bayu’ nu Kaluluan misataluan micelem anca pasalil mibuting. Tuna pina a lumi’ad pisalisinan pasalizawn kinayla a buting, nu pulung nu niyazu’ a kinayla, emineng pakizawc ku binacadan malacecay a kumaen. === ngatu-03 === zuma satu, u ilisin nu Kaluluan, luma i mipalecad tu misapusungay a binacadan tu ilisin nu luma aniyazu’ atu laylay nu palabangay a kawaw. Matu pitu ku kasabinacadan nu Yincumin tuna Pusung, maeming tuna pahanhanan nu mitiliday miilisin tu ku kasabinacadan. tu mihecahecaan nu misa Pusungbay u Kaluluan ku misatapangay a miilisin, izaw hu kunu Pusung makapahay sanay mapulungay a ilisin, itizaw nu piyuma Katipu a niyazu’ misalisin tu pilidung tu habay, atu nu Lukay a ilisin, Nengneng han maemin, unini tu Kaluluan ku salakat a milengatay tunini a kawaw. === ngatu-04 === tuna pina a mihecaan, u Pangcah nuna Lunilun a niyazu’, pakaynien nangla tuna patilengan “Yubayub nu Kaluluan a siyaku” nu aniniay kasawasil nu Siyaku, unini tu a yubayub ku paluwaday tu sakacakat nu kawaw atu paluwad tu selangawan nu binacadan. unini a yubayub i 2008 a miheca 1a bulad 13 a lumi’ad mapatileng kuni yubayub, mikaputay a tamdaw 40 ku tamdaw, u Kalulu a tamdaw ku saalumanay a mikaput. tuni Kaluluan a niyazu’ yadah ku kasasiluma nangla nu pakatiliday tahulican nu bayu’ atu kasasiluma nu selayan, nika anini satu malecad tu misi’ayaw tu kicay atu kasadak nu tamdaw talapaputal mikilim tu ka’ulipan, malasaka u ’ulip atu nu tileng tu a selangawan, catu ka palaylay. Ulasaka unini tu a “Yubayub nu Kaluluan” itinien tu nika tumileng nu palalanay tu pisalamaan nu niyazu’ nu Lunilun, mitanam matatelek atu tata’akay pitilidan nu Pusung, kinkiwing nu Ceng-bu, paluwad tu sakacakat nu Siyaku atu mipa’es tu talihucan a kawaw, lalangen ku mikali’angay tu kinaizaw, itinien i nu tamdawan atu talihucan a misatapang a palaylay. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u sakamuan nu niyza'  [[kakuniza:niyazu']] ljih763fi7inicdye4sj0s6e2fhpzio Lupakatj 0 4048 88699 31540 2020-01-31T21:19:54Z Corainn 30 /* Lupakatj */ wikitext text/x-wiki == Lupakatj == u sulit nu Hulam: 魯巴卡茲部落 台東縣,太麻里。魯巴卡玆部落位於台東61縣道,撒布優部落前,進入部落映入眼簾的是圍牆上的美麗的原住民圖騰及壁畫。充分展現原住民藝術天份及成果,魯巴卡茲原愛木工坊是由鄭漢文校長的協助規劃成立,以原住民朋友擁有的藝術天份做出發點,運用漂流木為材料,製成獨一無二的木製家具。 [[Taitung]] sian, Taymali siang. itiza i Taitung 61 bacu a zazan ku Lupakatj niyazu'. iayaw nu Sapuyu niyazu'. izaw ku bangcalay a kulit i sacabengan nya niyazu'. sayadah ku nalimaan a icel tuni yincumin. == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lupakatj. u kasalumaluma’ nu Lupakatj sa, 220 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 484 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 250 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 234 ku tademaw, pakalatu 48%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 48%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] 8mpx21l9e73v4sewpepplch5yq1c68r Lupo 0 4049 88700 85911 2020-01-31T21:20:05Z Corainn 30 /* Lupo */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|thumb|Fuli (Zosi go)]] == Lupo == u sulit nu Hulam: 露埔部落 === u siwkay nu niyzau' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lupo. u kasalumaluma’ nu Lupo sa, 91 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 251 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 61 ku tademaw, pakalatu 24%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 190 ku tademaw, pakalatu 76%. == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis)24%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] olzqqdt639zkbx9g0uym9l8flkwxj6f Luxembourg 0 4050 121138 121137 2021-08-09T12:22:20Z Sabak5388 17 /* u kamu (語言) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Luxembourg.svg|thumb|u hata nu '''[[Luxembourg]] (盧森堡)'''|alt=Flag of Luxembourg.svg]] '''[[Luxembourg]] (盧森堡)''' == '''[[Luxembourg]] (盧森堡)''' == u '''[[Luxembourg]] (盧森堡)''' sa i labu nu O-Cuo (歐洲), itiza i 49 45 N, 6 10 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa 2,586 sq km. u ahebal nu lala'ay sa 2,586 sq km, u ahebal nu nanumay sa 0 sq km. hamin nu [[tademaw]] sa 582,291. kakalukan umah sa 50.70%, kilakilangan umah sa 33.50%, zumaay henay umah sa 15.80%. lu-sen-paw ‘’LuXembourg’’a kanatal i labu nu o-co ‘’caayay picapi tu bayu a kanatal’’, malaupay nu fuw-ko, te-ko atu pi-li-es, hansa nu aydaay i o-co ta-lu nu liwanliwanay tu sadikuday a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] u kanatal katinengan ku nikaidaw henay i pabaway ku hun-ti, nika u masamenmenngay caay pisakaku a hulic, u masakunida’ 主權nay a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9C%8B] (u kamu nu Hulam sa: 盧森堡位於歐洲的內陸國家(不靠海的國家),被法國、德國和比利時包圍,也是現今歐洲大陸剩下的最後一個大公國[3]。大公國就是雖然上層有皇帝,但可以保持自治、有獨立主權的國家。) =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== [[tangan:EU-Luxembourg.svg|thumb|Luxembourg]] u tapang tusu nu kanatal sa u [[Luxembourg]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 23 bulad 6 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Henri]], micakat a demiad sa i 2000 a mihca 10 bulad 7 demiad. == '''liwliw nu kakitidaan (地理)''' == lu-sen-paw ‘’Luxembourg’’ ya kakididaan i labu nu si-o, u kakididaan sa talakaw ku pasaamisay a puyu’ ku masatimulay, sawali sa micapi tu te-ko nu timulan sa maliting tu fuw-ko, u saamisan atu satipan sa militing tu pi-li-se. ya saamisan masatalakaway ku ya’-al-tin, macebedcebed ku kilang, ya masatimulay sa u tukustukus nu buyu’ ‘’a puyuay nubuyu’’’. u tanengay kalihawlihawan ku demiad, u satanengay nu demiad kalihawan ku bayu’, salungan sa kya aadihan i tida. so-tu nu lu-sen-paw ‘’u salihalaay pakunida sanay’’ ku nikasingangan. yadah ku mukinmukin tu u aalaan.u i tiniay tu hansa nu pangkiway tu a puuan ku kahenulan tu nikacacaliwayan kuynian. i nakakitidaan sa u satalakaway ya ke-ni-hu-san, nu maylabuway nu bayu’ makaala’ tu limaay a lasubu idaw ku enenmay a bataan nu ditek.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam sa: 盧森堡位於西歐內陸,地勢北高南低,東鄰德國,南接法國,北部和西部接連比利時接。北部為亞爾丁高地,森林茂密,南部為丘陵(矮山)。氣候溫和,屬溫帶海洋性氣候,風景優美。首都盧森堡城被稱為「花都」。鐵礦豐富。這裡也是中世紀的交通重要中心。地理上最高點為克內夫山,海拔約560公尺。) == '''nu sakay kitakit (國際關係)''' == u lu-sen-paw nu o-co a malsacabayay ‘European Union’ nu nipatiden a malaheci nu kanatalay kya idaw. u o-men idaw kya  mahtuluay a so-tu, ya lu-sen-paw i kanatal u   mahsacacay hansa nu lu-sen-paw a so-tu ‘’nu dumaan kya tusa a kanatal u pi-li-se i pu-lu-sa-r atu nu fa-ko i se-te-la-se-paw’’, u lu-sen-paw i o-mong u tatengilan pasakawaw tu kawaw nu kawaw sakyi nu mahiniay masasuala. (u kamu nu Hulam sa: 盧森堡是歐洲聯盟(European Union)的創始成員國之一。歐盟三個首都,其中之一就是盧森堡的首都盧森堡市(另兩個是比利時的布魯塞爾和法國的斯特拉斯堡),盧森堡一直在歐盟事物中發揮關鍵的作用。 ) 1985 a mihcaan, u lu-sen-paw i o-co idaw kya lice nu likisi nikasasulid tu sakay nu tademawan pakunida sa a paydang, sakay mahiniay u kahenulan tu mamaala, yuni kuhan tu ‘’ a misasumat tu a idangan nu niyadu’ay tu nikasasulidan’’ ‘’Schengen Agreement’’. u kanatal tu a tu kanatal ku masasubuhat tu ku matatepalay a nikasa sulitan mamin, ancaay kaw nikasasulidan a kanatal anu cacay aca maala tu nu dumaan a kanatal a nikasasulitan’visa’, hansa tanen mahamin ku sakay i tini misumat tu a idangan pakunida satu misaculiculi nu malcabaay a kanatal.[https://www.bbc.com/ukchina/trad/vert-tra-46719717] (u kamu nu Hulam sa: 1985年,盧森堡在歐洲一項據有歷史意義的條約簽訂時,也起了關鍵作用,這就是《申根協定》(Schengen Agreement)。公約成員國相互開放邊境,非公約國取得任何一個成員國的簽證(visa),就可在所有申根公約成員國內自由通行。) caculilan i dadan/zazan caay kakatuud ku tademaw nu lu-sen-paw i kanatal, u muenenay nu tademaw hawsa idaw ku sabaw cacay a mang i su-tu, nika u tayniay nu tadema i patiyamay makaala tu sepatay a bataan nu mang kina tademaw i tiniay tu demidemiad, u taniay sayadahay namakay belawan nu mitepalay a kanatal u fuw-ku,pi-li-se,ye-ko. u kadideng nu heni ku saculilan, kiyu pihaceng ku saculil mapuud tu ku caculilan. matulin namisinkiw ku aydaay a hungti nu lu-sen-paw ci Xavier Bettel, napahedek talayaw misakapah tu hekal atu makumutay a sakacaw i caculilan, u saculil nu kanatal ayda u caay pakalisiw a mikacaw tu caculilan ku mahiniay. (u kamu nu Hulam sa: 交通 盧森堡全國人口不多,在首都的常住人口約有 11 萬,但每日來往這個城市的人數多達 40 萬人,大多是從相鄰的法國、比利時、德國前往。頻繁的交通大多都是私家車,造成嚴重的交通壅塞問題。現任盧森堡首相 Xavier Bettel 在競選連任時,曾承諾優先解決環境及公共交通,這次的全國交通免費措施就是是其中之一。) == '''manamec (經濟)''' == lu-sen-paw u saka idaway i kitaki u satalakaway nu tademaw a GDP. namakay i 1999 tu nu mihmihcaan, u lu-sen-paw wida tu u nu o-yin a kakitidaan tu sakaidaw tu nu mahcacay. nanuayaw u mikuliay ku kawaw kyu manamec ku lu-se-paw, nu aydaay a lu-sen-paw u satabakiay a sasingaan mamisuped tu kalisiw hamin i kitaki tu mahcacay ay. u lu-sen-paw sakahenulan nu udipay tu a kinku i o-yin nu kakididaan ku maylabuay, sakay i kitaki u sakatusaay nu malcalecaday a sasingaan tu kalisiw pakumudkumud i kakitidaan ‘’u satabakiay sa u America’’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam sa: 盧森堡擁有全球最高的人均GDP。自1999年以來,盧森堡一直是歐元區(使用歐元的地區)的一部分。盧森堡的經濟過去以工業為主,現在盧森堡則是全球最大的金融中心之一。盧森堡是歐元區內最重要的私人銀行中心,也是全球第二大的投資信託中心(第一大是美國)。) == '''sakay tademaw (人口)''' == sayadahay ku namakay nu tawan a niyadu’ namalimad a tayniay nu tademaw i lu-sen-paw, u enen nu tademaw i kanatal sa hakya makaala tu sakatuluway nu malimatay, sayadahay nu makumutay nu malimaday sa u pu-taw-ya a tademaw atu i’-ta-li a tademaw. sakasaan u heni tu ku mikelitay tu kamu nu heni tayni. nika, u kamu nu pu-taw-ya atu u kamu nu i’-ta-li kay u henian tu yu malimad tu malcapu’ u heni tu ku masasakamuay, caay tu kaadih i katuuday tuni kapulung  musakamu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%B6%E8%8E%B1#%E6%96%87%E5%8C%96] (u kamu nu Hulam sa: 盧森堡的外國僑民(移民)特別多,占全國人口的三成以上,最大的移民團體是葡萄牙人和義大利人。他們也同時帶來了自己的語言。不過,葡萄牙語和義大利語基本上只在移民團體內部使用,少見大範圍的公共使用。) == '''u kamu (語言)''' == maliwaliw nu te-ko,fw-ko,atu pi-li-se ku lu-sen-paw, sisa u kamu nu i tiniay malawlaw tu ku kamu nu  lu-sen-paw hansa. u ‘’ kamu tu nu lu-sen-paw’’ tadakamu tu nu heni nu lu-sen-paw, uynian a sasakamu sa nu zc-r-manay, mahida nu te-unay, nanu adiwawa hen katukuh a micudad tu ucuyin uyni, matineng mamin tu sakaytini. zayhan sa u kamu nu lu-sen-paw anu i sulid, u ngiha, yasasulitan a misulid  mahida misengi’ay tu te-un, kiyu u sakatangulan nu lu-sen-paw a nakamuwan a kamu, minanam tu te-un kasacaay tu pakatepa tu u tiihay a sakamuwan, kiyu nanu adidihenay malingatu tu  micudad tu sakay malihida a micudad tu te-un. (u kamu nu Hulam sa: 盧森堡被德國、法國、比利時環繞,盧森堡當地的語言也被影響。 盧森堡人的母語是「盧森堡語」,這是日爾曼語的一種,跟德文很像,從小在家、上幼稚園,都會使用。因為盧森堡語無論在文法結構、發音、拼寫,都跟德文很相似,所以盧森堡人在孰悉母語之後,學習德文相對來說比較少遇到困難,因此小學低年級就開始使用德文上課。) micuda tu a didiay a cacudadan sa, u micudatay malingatu minanam tu sayaway nu dumaay a kamu ‘’u sayaway a minanan tu caay kaw nu udip tu a kamu’’; nu fuw-un. a misakapah minanam tukamu nu fuw-un,sisa u micudaday nanu adidihen hayni katukuh i kaw-nin-ci malingatu tu mahamim u nu fuw-un ku cudadan,kaw-cun, tabakiay a cacudadan mahamin nu fuw-un ku sapasubana.zayhan sa u fuw-un i lu-sen-paw u sakahemekanay, mahida nu i taywanay a tademaw mananam tu kamu  nu udip tu a kamu ‘’nu layak’’, tada’ u kamu tu nu i diniay tu a sasakamuan, naadiwawa henay sa mananam tu, kiyu nanuadidi henay kuheni sa malingatu tu minanam tu nu fuw-un, caay kaw i nai’ay ku nikatalayawan. a minanam tu inku a micuda henay tu adidiay hen a cacudadan nu anayaway a kawaw. [https://ai.glossika.com/zh-tw/blog/luxembourgish] (u kamu nu Hulam sa: 上小學後,學生開始學習第一外語(第一個學的非母語):法文。法文必須學好,因為小學高年級開始就全面用法文上課,高中、大學以上都是以法文教學。其實法文在盧森堡的地位,就像臺灣人非常習慣使用「國語」一般,是當地最強勢的語言,從小已經習慣,因此他們在小學低年級開始學法文的時候,也並非完全零基礎。學英文則是小學以後的事了。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 8zhkoygaqjzlc2fz8ebc4ga4yxb9pqv Luye 0 4051 109774 109773 2021-05-18T05:48:25Z Kimli miku 77 /* sakay nu laylay (歷史沿革) */ wikitext text/x-wiki Luye(鹿野鄉) Luye a sakuwan ku [[Taitung]]. kumud nu kalesakan, 79.75 km². (kalesakan nu linpanti 17.39 km², kalesakan nu pawliwti 74 km²), u kasabinawlan, 3,727 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,397 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 1,998 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 54% (Pangcah) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == nikasakuwakuwan == Luye mala 7 a cuwen atu 7 ku niyazu’. kina 7 a niyazu’sa, Parayapay(和平部落), Rekat(永昌部落), Efong(瑞源部落), Pakala’ac(瑞興部落), Pailasan(八伊拉善部落), Salinliw(山領榴部落), Kanao’pu(卡拿吾部部落). 鹿野鄉,位於臺灣臺東縣中部,北臨關山鎮,西北鄰海端鄉,東鄰東河鄉,西及南接延平鄉。 u Luye a kenis sa, i ti Taywanay Pusung hananay a kakitidaan kalatebanan ku eneng, pasaamis mitatepal tu ya Guanshan hananay a kenis, nutipan kalaamisan sa micapi tu ya Haiduan hananay a kenis, pasawalian sa mililis tu ya Donghe hananay a kenis, nutipan atu satimulan sa matadepit tu ya Yanping a kenis ku kasaidaw. == nu kenisay a nikasasiduma a nipasilac (行政區劃) == 目前鹿野鄉總人口數約為八千人左右,閩南人佔40%,客家人佔30%,平地原住民佔20%,其他佔10%,族群多樣且各具文化特色。鹿野鄉共轄有鹿野、龍田、永安、瑞隆、瑞源、瑞和、瑞豐等七村,農業人口約佔七成左右,是一個典型的農業鄉鎮。 i aydaay kaidaw nu Luye a kapulungan nu tademaw sa hakay makaala tu waluay nu malebut kayadah, nu Layakay a tademaw sa 40% hatini kayadah micapi tu pangkiw a sausian, nu Ngayngay sa makaala tu 30%, nu yincumin sa 20%, mikilul i nudikudan sakacumelak, u nu dumaay sa 10% kaidaw, macacamul ku nikaudip tu sikacaay kalecad nu binacadan, sidikec amin tu masasidumaay micidekay a lalangawan ku sikaudip. ina Luye hananay sa pulung han idaw ku ya Luye, Lung-tin, Yung-an, Zewi-lung, Zewi-yin, Zewi-he, Zewi-fung pituan nu niyadu’, u malukay sa makaala tu pituan a palasubu, u sakahenulanay a mamalukay aca a kenikenisan a kakitidaan. == sakay nu laylay (歷史沿革) == 鹿野於清領時期屬於廣鄉轄區,日治時期改為臺東廳關山郡鹿野庄,戰後改制成立「鹿野鄉」,惟原屬雷公火的上野、中野、下野合併為鸞山村劃歸延平鄉。鹿野地名之由來有二,一說此地昔日為荒野之地,時有群鹿棲息其間,故稱為「鹿野」;另一說法雷公火的上野,日治時期,日本人於此區設置移民村,因招募新潟縣鹿野農民移住,日人遂將原地名鹿寮改為鹿野,故戰後設鄉時沿用為鄉名。 ina Luye sa iti nu hungtiay henay nu Hulam a mamikuwanay a kakitidaan, iti kaDipunan sa pasumad han tu nu Pusungay ya Kuwa-san-cing Luye a niyadu’ han, nadikudan nu nikalalais sa padumaen aca tu ya (Luye a kenis), uyda sa masa nu ya Liye-kung-fuoay a ipabaway itebanay atu makasasaay a niyadu’, hamin han a misaupu palacacayen a masaniyadu’, nu aydaay tu a nipangangan sa ya Luwan-san (鸞山) han, ya ying-ping a yakuba ku mamikuwanay. satusa ina Luye a kenis kaidaw nu pipangangan sa, malatusa ku nikalekalan tu kasingangan, sakacacay sa i kasumamadan u masacebecebeday a bukebukelalan, kiyu luyaluy sa ku ngabul itida a misalamit, kakayda satu sipangangan nu tademaw u "Luye" han; nu dumaay a nakamuwan sa i kaDipunan a nipikuwan, u Dipun i tini a patideng tu kabulawan nu tademaw tu niyadu’, namitakus tu nu Dipunay tu ya Sing-siye a kenisay, mamimalukay tu a tademaw tayni, kiyu sipangangan han tu ya Luye sipasumaden tu kiya pangabulan hananay a nipangangan. nadikudan tu a nikalalais sa lihida hantu a masangangan katukuh pikuwan nu yakuba. 從臺東市經省道臺9線往北行,經過狹窄的初鹿通谷,再過鹿野溪,眼前一片原野,這裡係清領時期臺東知州胡傳所稱的「臺東第一大平原」。 sipakay nu Pusungay a maycaliway tiya 台九 hananay a dadan pasaamisen a taayaw sa, idaw aca ku nipicaliwayan tu kahepucan a dihep, ya culu hanany a kakitidaan micaliway, tusa milakec tiya Luye hananay a sauwac, i nu ayawan sikadih sa u nikaahebalan a bukebukelalan, i tini sa u sakay nu kahulaman a nipikuwan. == u kakitidaan (地理位置) == 鹿野鄉位於花東縱谷南段,北緯22度 55分,東經 121 度06 分,面積約88.71平方公里,東南以卑南大溪與延平鄉鸞山村為界,南隔鹿野鄉與卑南鄉相望,東側以海岸山脈之山稜與東河鄉為鄰,此處是鄉境內最高之地,北與關山鎮毗鄰,西與延平鄉相接,全鄉位於熱帶地區,可說是國內農特產及地質景觀最為豐富的鄉鎮之一。 ina Luye sa i teban nu kasabuyu’an a dihep kalatimulan nu ngatu, kaamisan balattu 22 tu 55 nu hunan, nuwalian a telektu i 121 tu enem a hunan, nikaahebalan nu kakitidaan sa makaala tu 88.71 ping-huwan kung-li, nuwalian kalatimulan sa u nu Bei-nan ya tabakiay a sauwac atu ya Yan-ping a kenis ya Luwan-san hananay a niyadu’ ku nikalalitin, u biyaw atu ya Bei-nan a kenis madadaan, i nu walian sa malalitin atu buyu’ nu Donghe (東河鄉) hananay a kenis, itini sa u satalakaway a kakitidaan, malbiyaw atu ya Guanshan a kenis, i nutipan sa malbiyaw atu Yanping a kenis, sakangaayan a maluk tu papalumaan, sidamek ku lala’, taneng a sikamu tu nikahini u sakangaayan a kakalukan atu sapaadih tu tayniay nu miidangay. == u Luye katalakawan picekulan a kitidaan (鹿野高台) == 「鹿野高台」位於台東縣鹿野鄉永安村,是龍田北側的一處高地,因其特殊地形,民國五十年代初期,開發為茶葉栽植專業區,台灣省茶業改良場(現今行政院農委會茶業改良場)的台東分場也設置於此,可見產區之重要性。 "Luye hananay i satalakaway a picekulan" u kitidaan sa i Pusung ya Luye a kenis Yung-an a niyadu’, i kasaamisan niya talakaway a masaniyadu’ ya Lung-tin han, nipicidekan ku nikasaan kiyu i limaay a bataan nu mihcaan sa, u papalumaan aca tu ya uciya a caciwmungan a kitidaan, sakay nu Taywanay pikingkiwan tu sasakapah tu sikacakat nu uciya, katinengan ku nika sakahenulan nu sakaidaw. 高台海拔高約三百五十公尺,相對溼度夠、日夜溫差大,冬茶產季比高山茶晚一個月,春茶又比高山茶早一個月,成為本區茶葉特色,這裡的茶被稱為「福鹿茶」,為民國七十一年省主席李登輝親臨鹿野,品茶後索命之,因此聲名大噪,民國84年,進一步定為觀光茶園。 nikatalakawan nu buyu’ sa makaala tu 350 a depah, kasataneng ku nikasengetan, u demiad atu labi sa talakaw ku kasasiduma nu akuti’, nu kasienawan a uciya atu nu buyubuyu’an a uciya kautangan tu cacayay a bulad. nikaidaw nu itiniay a uciya sa sipangangan han tu ya “Hu-lu a uciya han" iti 71 a mihcaan sa ya tapang nu Taywan ci Li-ten-huy tayni, kakayda hantu a sipangangan balangbang satu a katinengan nu katuuday, alaw mala u aidang nu tayniay mizizaw ku nikacakatan. 由於觀光茶園的發展,周邊遊憩設施也逐步發展起來,因著特有地形之利,鹿野高台的飛行傘運動也是新北市萬里飛行傘基地之外,唯二較早推廣飛行傘運動。高台擁有廣達7.4公頃的飛行傘體驗場與專屬降落場,每每吸引同好專業玩家群聚之所。 navsipakayni i uciya a silacul kiyu nu liwliwan sa kakayda satu a mukelaw, sikaidaw nu micidekay a kakitidaan sa, kiyu u hinamisalamaay tu kalbahelan a lakasang a mamisiwbayay tatuletules sa patideng tu kasasilacul nu kitidaan tu mahiniay a kawaw, itini sa sakatusa tu i Taywan a kakitidaan mamikilulay tu ya Wan-li hananay a sasalamaan tu lakasang, u kitidaan nina katalakawan a nikaahebal sa makaala tu 7.4 a kubu nu lala’, mahsataneng a cacumudan atu sikalebu nu misalamaay tu lakasang, sanisani mapacepcep ku milihidaay nu sibalucu’ay a tademaw a tayni masaupu misalama. 隨著2011年,首次舉辦國際熱氣球嘉年華(每年六月底至九月初),對大眾遊客而言多了一種可高空鳥瞰縱谷綠野河川的好機會,藝術節期間,熱氣球體驗分為「繫留體驗」與「自由遊覽」,前者直上直下,單次體驗十分鐘,每天僅有清晨與傍晚兩場次;後者,約半小時的專業飛行,據說可從鹿野飛至池上,360度全視野欣賞龍田縱谷山脈與平原美景。 matenesmatenes sa i 2011 a mihcaan idaw ku nikadadesdesan tu nu kitakitay ya nulamalay a paakuti’nay maycuduh a mupawpaway nu mali, (i paymihcaan enem a bulad katukuh i siwaay a bulad maedem), misuayaw tu katuuday miidangay a labang sa, idaw aca ku nicunusan tu sipakay takubuan micekul tu sikabangcalan nu Luye atu sauwac, mitanam tu nikalangdaw nu kenis nu Pusung, pitanengan sa i sananal a tapabaw tasasa atu kunida sa a mizizaw tu canancanan nika kinacacay tapabaw sa makaala tu cacay a sasulitan nu tatukian, cacay a demiad sa i sananal matabal atu mutanam, nu sansandeban sa makaala tu pangkiw nu tatukian a tapabaw mizizaw, nakamuan nu mitanamay sa nikabahelan sa taneng namakay i Luye katukuh i Chishang sa, mamin a saliyuten ku kabangcalan nu kenis atu dihep kalalitinan nu buyubuyu’an atu enalay a salunganay a nikahida. 別忘了往北永安、往南龍田,尚有許多有趣的小店、餐廳、古蹟,等著遊客慢行挖掘鹿野的美麗! anu maedem tu a misalama tu nipalamalan a mali sa, amana kapawan i ayaw nu pananukas sa taydaen i kaamisan nu Yung-an atu satimulan nu Lung-tin a niyadu’ itida sa yadah henay ku musiluyay a nipatiyam atu kakaenan pasu u kasumamadanay a tuudtuud, muhalhal tu nikatayni nu midangay a paazih sakasibek nu tayniay a katawitan a mapa’ngaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:安道尔|鹿野鄉]] *[https://www.lyee.gov.tw/location.html 鹿野鄉公所] *[https://www.pioneeringeastriftvalleygranaryfestivities.com.tw/?p=4924 萬物糧倉 大地慶典] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 54k4nl24me4umf9scx24dxmvcejssuu Lwax khu’ 0 4052 88703 85910 2020-01-31T21:20:46Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Lwax khu’ == === u sulit nu Hulam === 雲山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lwax khu’. u kasalumaluma’ nu Lwax khu’ sa, 44 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 80 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 31 ku [[tademaw]], pakalatu 39%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 49 ku tademaw, pakalatu 61%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 34%, Saysia(SaySiyat) 4%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] aki7crz82cas2nojhzbbztn7ygu0pp8 L’olu 0 4053 88707 85909 2020-01-31T21:32:07Z Corainn 30 /* L’olu */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == L’olu == u sulit nu Hulam: 達觀部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu L’olu. u kasalumaluma’ nu L’olu sa, 123 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 385 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 221 ku [[tademaw]], pakalatu 57%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 164 ku tademaw, pakalatu 43%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 54%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 2%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 68rq2ebqgknpgp5m2n6zawwyfow6ij8 Mabanan 0 4054 88706 85908 2020-01-31T21:31:52Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Mabanan == === u sulit nu Hulam === 永安部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan ku niyazu’ nu Mabanan. u kasalumaluma’ nu Mabanan sa, 87 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 235 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 221 ku [[tademaw]], pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] mo9c0br3t026ks5najbmqps8suxryj6 Mabatuan 0 4055 88705 31668 2020-01-31T21:31:36Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Mabatuan == === u sulit nu Hulam === 大坪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan ku niyazu’ nu Mabatuan. u kasalumaluma’ nu Mabatuan sa, 99 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 327 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 226 ku [[tademaw]], pakalatu 69%. u zuma sa, cay ku yuangcumin, 101 ku tademaw, pakalatu 31%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 65%, Pangcha(Amis) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Saysia, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |-208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |-271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 | href="Category:Wp/ais" |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] r5z375jo55zrp8cv6gmikcbivx9xo9u Mabuwakay 0 4056 88704 85907 2020-01-31T21:25:50Z Corainn 30 /* Mabuwakay */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Mabuwakay == u sulit nu Hulam: 南華部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mabuwakay. u kasalumaluma’ nu Mabuwakay sa, 484 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,344 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 388 ku tademaw, pakalatu 29%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 956 ku tademaw, pakalatu 71%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 26%, Taluku(Truku) 2%, Tayan(Tayal) 1%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5eunj30xvl736lm4iep912atfqho9j6 Macaran 0 4057 128135 128134 2022-02-19T10:19:17Z WikiBayer 529 mapatiku tuway [[Special:Contributions/84.215.226.7|84.215.226.7]] ([[User talk:84.215.226.7|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:WikiEditor50|WikiEditor50]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki == Macaran == u suilt nu Halum: 旭海/馬查蘭部落 Pingtung Mutan sian Shihay chun. inuayaw sa, Shihay inayi' ku niyazu' itiza, katuhuh kalipunan, izaw ku yincumin militangah i [[Puyuma]] a zazan. matalaw ku pacakayay a [[tademaw]]. napasakamuwan nu Lipun, sisa tayza patadas (開墾) atu mueneng itiza ci Panwuncye tumuk. sisa, izawtu ku Shihay niyazu' itiza. 屏東縣牡丹鄉旭海村<sup>。</sup>旭海原本是沒有固定部落的無人海岸,直到日治早期,卑南道沿途仍有原住民伺機出草,影響過往商旅安全,因此在日人勸說下,由住在滿州的「恆春下番社大頭目」潘文杰,派遣長子潘阿別,率同包含排灣族、阿美、漢人在內的族親,入墾旭海,從此才有旭海部落。資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=7&T_ID=70 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Macaran. u kasalumaluma’ nu Macaran sa, 193 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 420 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 333 ku tademaw, pakalatu 79%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 87 ku tademaw, pakalatu 21%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah (Amis) 50%, Paywan (Paiwan) 27%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Paywan (Paiwan) === u niyazu’ nu Paywan (Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan (Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan (Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. '''排灣族'''(排灣語:Payuan,書寫系統制定前慣以 Paiwan 拼寫)為台灣原住民,發源於北大武山(Kavulugan)一帶,屬於南島民族。目前居住在海拔1,000公尺以下的山區。以台灣南部為活動區域,分布北起三地門鄉,南達屏東縣恆春鎮,東到台東縣太麻里鄉以南海岸。包括屏東縣、台東縣境內,為台灣第二大原住民族,總人口約十萬餘人。擁有台灣原住民特有的部落領袖、貴族、勇士、平民的階級制度,並以巫術及工藝文化出名。 u niyazu’ nu Paywan (Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan (Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah (Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan (Paiwan, Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu' (Kavalugan). ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh [[:zh:恆春鎮|Henchun zen]], saamis katukuh [[:zh:三地門鄉|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[:zh:太麻里鄉|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu [[:zh:屏東縣|Pingtung sian]] atu [[:zh:臺東縣|Taytung sian]], u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay (貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a [[:zh:社会阶级|selal-hecek (階級制度)]]. singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.      === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha (Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan (Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=86 * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] 7azr8iunk9hzht6m1dpnvdsov18bpr5 Macau 0 4058 123822 123821 2021-09-15T06:33:44Z 1.164.26.89 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[Tangan:Flag of Macau.svg|thumb|u hata nu Macau '''(澳門)'''|alt=Flag of Macau.svg]] [[Tangan:Lago Nam Van, Macao, 2013-08-08, DD 05.jpg|thumb|Macau]]'''Macau ([[:zh:澳門|澳門]])''' u '''Macau ([[:zh:澳門|澳門]])''' sa i labu nu Asia ([[Ya-cuo|Ya-Cuo]] 亞洲), itiza i 22 10 N, 113 33 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 28.2 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 28.2 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa te'kuk ku km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 597,425. kakalukan [[umah]] sa 0%, kila[[kilang]]an umah sa 0%, zumaay henay [[umah]] sa 100%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Macau]]. =='''kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== 國家紀念日為12月20日 kakiningan nu kanatal a demiad sa i 12 bulad 20 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== 元首是[[Ho Iat Seng]], 2019年12月20日 u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Ho Iat Seng]], mikayat a demiad sa i 2019 a mihcaan 12 a bulad 20 a demiad. == '''satabakiyay nu aenengan nu lacu (最大砲台)''' == [[tangan:Macau - Fortaleza de Guia.JPG|縮圖|Dun-Wan-Yang-Paw-Tay (東望洋炮台)]] 大炮台, 是位於澳門的古老炮台, 為中國現存最古老的西式炮台建築群之一部分. Ta-Paw-Tay" (大炮台), kamu nu [[Portugal]]: Fortaleza do Monte), itida i '''Macau ([[:zh:澳門|澳門]]) nu mukasiay a pawtay,''' u cuokuo ayda nisingaan nu mukasiay nu amilika ni[[sanga']]an a nipatidengan. 昔日曾是澳門軍事防禦設施的重心,現為澳門歷史城區一部份. naayaw naw '''Macau ([[:zh:澳門|澳門]]) nu hitaya a''' sakalepacaw a tuud, ayda hantu u Macau (澳門) [[palu']] likisi hantu nu kitidaan. 大炮台位居澳門半島中央杮山之上, 原為軍事用途. ta-paw-tay (大炮台) aenengan i Macau nu pangkiw suba ( 澳門半島) nu cuoyung Si [[buyu']] (中央柿山) nawnuhitay a kakawawan. 現在大炮台的中央為1998年建成的澳門博物館, 而大炮台城堡的項層則為大炮台花園. ayda nu "Ta-Paw-Tay" ku a teban u cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1988) a mihecaan a nipatideng tu Macau (Aw-Men 澳門) po-wu-kuan (博物館), u ta-paw-tay (大炮台) langad a tungduh u tapawtay a balubaluan. 大三巴牌坊和大炮台兩個景區兼具中葡文化特色, 故成為澳門獨特的澳門八景之一部分 Ta-San-Pa paya (大三巴牌坊) atu ta-paw-tay tusaay ku aidangan idaw ku nu China atu Portugal (Pu-Tao-Ya [[:zh:葡萄牙|葡萄牙]]) a picidekan nu [[lalangawan|lalangwan]], sisa mala Macau (Aw-Men 澳門) nu picidekan a sakawaluay a [[aidangan|aaidangan]]. 澳門大包台建於1617年, 原為耶穌會聖保祿學院教堂的祭天台, 保護耶穌會在澳門的生業, 後為澳葡政府所有. [[Macau]] (澳門) Ta-Paw-Tay (大炮台) patideng sai cacay a malebut enem a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (1617) a mihcaan a nisanga'an, naw yi-su-huay sen-paw-lu nu cacudadan a kiwkay (耶穌會聖保祿學院教堂) nu sasalisingnan asaday, midipud tu yi-su-huay (耶穌會) itida i [[Macau]] (澳門) a kawaw, nikudan hantu nu Aw-Pu cen-hu (澳葡政府) sihuw tu namin. 大炮台的建築歷時10年,1626年完成. Ta-Paw-Tay (大炮台) misanga maka alatu cacay a bataan a mihcan, cacay a malebut enem a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (1626) a mihecaan mahedek a sanga'an. 大炮台與媽閣炮台和東望洋炮台組成一道堅固的外圍軍事防線, 以防範海盜之. Ta-Paw-Tay atu Ma-Ke-Paw-Tay (媽閣炮台) atu Dun-Wan-Yang-Paw-Tay (東望洋炮台) u mapulung pala tanektekay nu liklik nu [[hitay]] , matalaw a cumudan nu kukung. 從1623年至1740年間, 曾為城防司令和澳間總督官邸. namaka cacay a malebut enem a lasubu tusa a bataan idaw ku tulu a mihcaan (1623) katukuh tu cacay a malebut pitu a lasubu sepat a bataan (1740) a mihecaan, naw Cen-Fan-Si-Lin (城防司令) atu Macau (Aw-Men 澳門) nu satalakaway (總督) a enengan a [[luma']]. 大炮台曾分別於1966年解禁, 向公眾開放為旅遊景區. Ta-Paw-Tay (大炮台) nawi cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem a mihcaan (1966) mabuhat taneng tu acumudan, mihapu tu katuuday tanengtu a cumuda tayda midang. 解禁後曾改建為澳門氣象局,後澳門象局於1996年遷至氹仔. taneng tu cumuda sa sumaden tu Aw-Men papatinakuwan tu demiad (澳門氣象局), nadikudan satu Macau (Aw-Men 澳門) singci i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku enem a mihcaan (1996) malimad tayda i Dan-Cai (氹仔). 大炮台曾分別於1992年, 1993年及1996年進行修葺工程. Ta-Paw-Tay (大炮台) nayi cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku tusa a mihcaan (1992), cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku tulu a mihcaan (1993) atu cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku enem a mihcaan (1996) misumad papatidengan. 1998年, 大炮台的中央建成澳門博物館前, 首個試用的客戶是英超球隊曼聯. cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku walu a mihcaan (1998) ,Ta-Paw-Tay (大炮台) nu teban [[sanga']]en tu Macau (Aw-Men 澳門) po-wu-kuan (博物館), sayaway nu taydaay a labang sa u ingcaw mimaliay manlin.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E7%82%AE%E5%8F%B0] == '''Venetian Macau kakanan tu epah (澳門威尼斯人酒店)''' == [[tangan:The Venetian Macao Night View 201104.jpg|縮圖|'''Venetian Macau kakanan tu epah''']] 首試用的客戶是英超球隊曼聯. saayaway a mitaneng a labang sa u Ing-Caw a mimaliay (英超球隊) Man-Lian (曼聯). 完成建築是在2007年8月28日也開始對外營業,當天晚上8點開始對外宣講. sakacacay a nisang'an a kawaw nay 2007 a mihecaan waluay a bulad tusa a bataan idaw ku waluay a demiad malingatu patahekal i [[binawlan]], tiya labiay pituway ku tuki a[[malingatu]] paadih tu [[katuuday]]. 剛開始對外營業的5點, 進入的客人有8萬多人次, 過了3天之後進入了30萬人次. lingatu sahenay tu limaay a tatukiyan micumuday a [[tademaw]] hantu pituay a mang (萬) kumi cumuday nu [[tademaw]], sayaway nu tuluay a demiad tulu a bataan a mang (萬) ku micumudah miadih nu [[tademaw]]. 酒店的經營開始營業是在農曆年的元月過年期間, 酒店的經營1天的到訪人是一仟萬人次. i tini i nipisiwbay (經營) nu kakanan tu epah lingatu sa i sakacacay a mihecaan nu hulam i sakaenemay a demiad nu nipisiugacu (農曆), saka lingatu nu kakanan tu epah i saka 1 a demiad misuayaw militemuh tu 1000 mang (萬) a tayniay nu [[tademaw]]. 2008年, 澳門威尼斯人酒店被酒店星光獎評選為中國十大最具魅力酒店之一. tusa a malebut idaw ku walu a mihcaan (2008 ) a mihecaan, Aw-Men-Wey-Ni-Si-Zen (澳門威尼斯人酒店) hiyan nu misiwbaya tu (酒店星光獎) pilian u cungkuo cacay a bataan nu satabakuay nu sakapahay nu tataydaan mukan tupa a sasiwbayan. 在坊間經常俗稱為澳門威尼斯人度假村, 威尼斯人, 威記等. itini i lalumaan hina pangangan han u "Venetian Macau (Aw-Men-Wey-Ni-Si-Zen 澳門威尼斯人) aaidangan" han, "Wey-Ni-Si-Zen" (威尼斯人), "Wey-Ci" (威記) sa. 度假村酒店由威尼斯人澳門所持有及營運, 其建築特式依照美國拉斯維加斯的威尼斯人酒店. aidangan a kakanan tu epah u Wey-Ni-Si-Zen (威尼斯人) Macau (Aw-Men 澳門) kumi kawaway atu misiwbay, nipatideng tu luma' ami[[sanga']] hidan unu Amilika Las Vegas (La-Si-Wey-Cia-Si [[:zh:拉斯维加斯|拉斯維加斯]]) a Venetian (Wey-Ni-Si-Zen 威尼斯人) a kakanan tu epah kuni pi[[sanga']]. 酒店以威尼斯水鄉為主題, 酒店範圍內是充滿威尼斯特色拱橋, 小運河及石板路. kakanan u Macau (Aw-Men-Wey-Ni-Si 澳門威尼斯) sinanumay a niyadu' ku sangan, kakanan tu epah nu liklik kanamuhan ku Wey-Ni-Si (威尼斯) sakapicedekan nu sangaan tu kayakay, adidiay a [[sauwac]] (運河) atu nisangaan tu ba'tu adadan. 由於澳門威尼斯人度假村酒店的概念是源於拉斯維加斯威尼斯人度假村酒店, 因此一直被視為後者的複製版. namahida u Wey-Ni-Si-zin a aadihan nu dadatengan namakayda i La-Si-Wey-Cia-Si-Wey-Ni-Si-Zen aaidangan a kakanan tu epah, sisa u sasakamun nutaw umikilulay tuni [[pitudung]] sa.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%BE%B3%E9%96%80%E5%A8%81%E5%B0%BC%E6%96%AF%E4%BA%BA] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 大炮台:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E7%82%AE%E5%8F%B0 * 澳門威尼斯人:https://zh.wikipedia.org/wiki/澳門威尼斯人 [[kakuniza:China]] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 8bublp1o2fr6nvoi0vrrxcuzu3ncyn3 Macedonia 0 4059 128355 128043 2022-07-14T09:45:55Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Macedonia.svg|thumb|u hata nu Macedonia '''(馬其頓)'''|alt=Flag of Macedonia.svg]] Macedonia '''(馬其頓)''' u '''Macedonia (馬其頓, Ma-Ce-Dun)''' sa i labu nu Europe (O-Cuo 歐洲), itiza i 41 50 N, 22 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 25,713 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 25,433 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 280 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 2,100,025. kakalukan umah sa 44.30%, kilakilangan umah sa 39.80%, zumaay henay umah sa 15.90%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Skopje ('''[[:zh:斯科普里|史高比耶]])'''. =='''kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 8 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統) ayza sa ci [[Stevo Pendarovski]], micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 5 bulad 12 demiad. == '''ayda nu laylay (歷史概況)''' == 西元6世紀末斯拉夫民族開始遷入馬其頓並定居,並改信奉東正教。 nikudan ni kilisetu enem (6) a seci (世紀) tu [[lawpes]] Sela-fu a [[binacadan]] (斯拉夫民族) malingatu malimad tayda i Maci-tun (Macedonia (馬其頓) mueneng, misumad tu sasinggiaan nuheni tu tunceciw (東正教). 西元9世紀馬其頓之斯拉夫王國成立,而在10世紀時衰落。 nikudan nikilisetu siwa (9) a seci Maci-tun (Macedonia Slavic wan-kuo (馬其頓之斯拉夫王國) mapatideng, tinii i cacay a bataan (10) a se-ci caaysa tu lekal. 馬其頓頻遭外族侵入並更換諸多外族統治者,自11世紀起,馬其頓人曾發動數次起義,均為統治者撲滅,自1392年起馬其頓淪入鄂圖曼土耳其帝國統治達五世紀之久。 Maci-tun (Macedonia (馬其頓) madebung nu hekalay a binacadan sawni paliyuntu i hekalay a tademaw mami kuwan, namaka sabaw tu cacay a (11) a seci sa, Maci-tun (Macedonia (馬其頓) a [[tademaw]] kinapina palekal tu sakaada, malawpetu numi kuwanay, namaka cacay a malebut tulu a lasubu siwa a bataan idaw ku tusa (1392) a mihcaan Macedonia (馬其頓) mala madebung nu E'tuman Tuelci-tikuo (鄂圖曼土耳其帝國) mumikuwanay makaala tu lima a secian kunipikuwan. 1913年爆發第二次巴爾幹戰爭,戰後簽署「布加勒斯特和約」,由保加利亞、希臘及塞爾維亞三國瓜分馬其頓。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku tulu (1913) a mihcaan sakatusa anikalpacawan tu Balkans (巴爾幹戰爭), mahedek satu malepacaw idaw kunikasasulit tu Pucia-lesete' a kiyakuan (布加勒斯特合約), u Pawcia-liya ([[Bulgaria]] (保加利亞), Si-la ([[Greece]] (希臘) atu Sayel-wiya ([[Serbia]] (塞爾維亞) tatuluay a kanatal makakilac tu Maci-tun (Macedonia (馬其頓). 1919年第一次世界大戰後正式追認保、希、塞三國割據馬其頓。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku siwa (1919) a mihcaan [[sakacacay a kitakitay a bulawan|sakacacay nu kitakitay a nikalepacawan]] (第一次世界大戰) nikudan palu tatengan misuayaw tu Paw, Si, Say (保、希、塞) nu tuluay a kanatal mikilac tu Maci-tun (馬其頓). 1944年8月「南斯拉夫民主聯邦」成立,馬其頓各地區代表決議成為南斯拉夫聯邦之一員。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku sepat (1944) a mihcaan waluay a bulad [[patideng]] nu "Nande-lahu ming-culan-pan (南斯拉夫民主聯邦)", Maci-tun (Macedonia (馬其頓) payniyadu' a [[mikeliday]] panutek mala Nanse-lahu lan-pan (南斯拉夫聯邦). 1945年4月南聯總統狄托將馬其頓升格為南斯拉夫聯邦六個加盟共和國之一,奠下馬其頓的獨立基礎。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku lima (1945) a mihcaan sepat a bulad Nanlan Cong-tung (總統) ci "Dituo (狄托) " pacakaten nuheni ku Maci-tun (Macedonia (馬其頓) mala Nanse-lahu lan-pan (南斯拉夫聯邦) enemay a micumud nu kunghe-kuo (共和國), tanektektu kunipisiteked nu Maci-tun (馬其頓). 1991年南聯解體,馬其頓共和國經過外交折衝,順利於9月8日宣布獨立,同年11月17日馬其頓共和國制定新憲法。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku cacay (1991) a mihcaan Nanlan (南聯) maliwasak, Maci-tun kunhe-kuo (馬其頓共和國) nama hekal nikasasuadaan, kapahsa i siwa a bulad walu a demiad mihapu misitekae kamisa, tawya a mihcaan sabaw tu cacay a bulad sabaw tu pitu a demiad Maci-tun kunhe-kuo (馬其頓共和國) patideng tu baluhay a sian-fa (憲法). 1993年4月8日以前南斯拉夫馬其頓共和國Former Yugoslavia Republic of Macedonia (FYROM)之名稱加入聯合國。 cacay a malebud siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku tulu (1993 ) a mihcaan sepat a bulad walu a demiad inuayawan a Nanse-lahu Ma-citun kunghe-kuo (南斯拉夫馬其頓共和國) "Former Yugoslavia Republic of Macedonia", (FYROM) a ngangan ku sapicumud tu [[lanhekuo]]. 2019年2月12日為解決與希臘之國名爭議,正式改名為「北馬其頓共和國」。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku siwa (2019) a mihcaan tusa a bulad sabaw tu tusa a demiad makaykictu atu Si-la (希臘) a nganganan nikacenlawan tatenga masumad ku ngangan u " peimaci-tun-kunhe-kuo (北馬其頓共和國)"[https://www.boca.gov.tw/sp-foof-countrycp-03-157-c2416-04-1.html] == '''cence nu ayda (政治概況)''' == 北馬其頓前「馬其頓」)憲法於1991年11月20日生效。 peimaci-tun (北馬其頓) nuayawan " Maci-tun ( 馬其頓)" sinfa itida i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku cacay (1991) a mihcaan asiwantan. 總統為國家元首及軍隊統帥,任期5年,由人民直接選舉產生,總統選舉採兩輪決選制。 Cung-tung (總統) u [[tatenga'|tadenga']]ay nu kanatal a sakakaay nu [[hitay]] amikeliday, lima a mihcaan kunikala Cung-tung, u [[binawlan]] a tademaw ku misingkuway (選舉) a patideng, Cung-tung anisingkiwan a kina tusaan a misingkuw kiya matatungus. 政體係議會民主制。內閣由總理及各部首長組成,行使行政權。 cen-ti 政體 u ihun mincuce. i labu u Cun-li (總理) atu katuuday a sakakaay nikapulungan, mikuwan tu kakawawen. 總理掌行政權,為最高行政首長,由國會多數黨領袖出任,須經總統提名並獲國會同意。 Cun-li kumi kuwanay tu kawaw, u satalakaway nu tapang, u kuohu a katuuday nu tan ku tahekalay, aw Cung-tun ku panganganay kiya midui ku kuohu. 重要職權包括:向國會提出法案、執行法律、承認外國政府、與外國締結邦交、提名駐外使節等。 kasa'timan a kawaw han: pasayda i kuohu (國會) patahekal tu sasakamuen, patahekal tu hulic, palutadenga tu nutaw a sihu, atu nutaw anikalecabayan, patahekal panganga tu sakay hekal a sakakaay. 「馬其頓共和國」與鄰國希臘因國名爭議(希臘境內有馬其頓省,希臘人認為馬其頓之國名影響希臘之權益),兩地未能直接飛航,兩國關係自1991年馬其頓獨立後向來緊張。 Maci-tun kunhe-kuo (馬其頓共和國) atu biyaw nu kanatal Si-la [[Greece|(Greece (希臘)]] masasualaw tu pinganganan (Si-la (希臘) ilabu nu kanatal idaw ku Maci-tun sen (Macedonia (馬其頓省) niyadu’, Si-la ([[Greece|Greece (希臘)]] a tademaw saan tu Maci-tun (馬其頓) a ngangan micayatay tu Si-la [[Greece|(Greece (希臘)]] a kawaw), nina tusaay a kanatal caay kasasu bahel ku belbel, nina tusaay a kanatal namaka cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku cacay (1991) a mihcaan Maci-tun (Macedonia (馬其頓) misiteked satu mabiyalaw tu. 為解決爭議,兩國經過27年後,終於在2018年6月12日簽署普雷斯帕協議(Prespa Agreement). mangalay misakapah tu nikacinglawan, nina tusaay a kanatal namaka tusa a bataan idaw ku pitu a mihcaan sa, i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku walu (2018) a mihcaan enem a bulad sabaw tu tusa a demiad masasulit tu Lasepa’a sasulitan (Prespa Agreement) (普雷斯帕協議) a kiyakuan. 該協議至2019年初生效,希臘撤回在歐盟及北約對馬其頓入會之否決權,而馬其頓共和國則於同年2月12日正式改名為「北馬其頓共和國」。 nikasasulitan katukuh i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku siwa (2019) a mihcaan, u Si-la ([[Greece|Greece (希臘)]] patikuen nuheni i O-mum (European Union (歐盟) atu Peieyi (北約) misuaay tu Ma-cutun (Macedonia (馬其頓) nipicumudan tu funciecun (否決權), Maci-tun kunhe-kuo (馬其頓共和國) i nuydaan a mihcaan nu tusa a bulad sabaw tu tusa a demiad tatengan mi[[sumad]] tu ngangan u peimaci-tun kunhe-kuo (北馬其頓共和國).[https://www.boca.gov.tw/sp-foof-countrycp-03-157-c2416-04-1.html] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 國家/地方政府基本資料(北馬其頓):https://www.boca.gov.tw/sp-foof-countrycp-03-157-c2416-04-1.html [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] ttq6qxb56d6zkp88wmnf8ju19f0te4s Maceo Baston 0 4060 34777 31786 2019-11-21T16:36:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Maceo Baston 5 bulad 29 demiad, 1976 a mihca, Maceo Baston, miunduay. [[tangan:Baston104.JPG|thumb|Baston104|alt=Baston104.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 84o8u44zmslu0zujddncx4ubslh4mvf Macky Sall 0 4061 88708 34783 2020-01-31T21:40:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Macky Sall [[tangan:Macky Sall - 2008.jpg|thumb|Macky Sall |alt=Macky Sall - 2008.jpg]] 12 bulad 11 demiad, Macky Sall, u misingkiway. 1961 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Senegal]] ayza sa ci Macky Sall, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 4 bulad 2 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] djn6fax92ow46fey7lkygr10hlywiu8 Madagascar 0 4062 124681 124680 2021-09-30T23:56:54Z 59.115.6.97 /* aadupan (野生動物) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Madagascar.svg|thumb|u hata nu Madagascar|alt=Flag of Madagascar.svg]] u '''Madagascar (馬達加斯加)''' sa i labu nu Africa (非洲), itiza i 20 00 S, 47 00 E. u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 587,041 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 581,540 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 5,501 km<sup>2</sup>. hamin nu tademawan sa 24,430,325. kakalukan umah sa 71.10%, kilakilangan umah sa 21.50%, zumaay henay umah sa 7.40%. 馬達加斯加島的面積稍略大於美國加利福尼亞州(Califomia),是世界第四大島,僅次於格陵蘭(Greenland),新幾內亞(New Guinea)和婆羅洲(Bomeo)。馬達加斯加島位於印度洋(the Indian Ocean)西部,行程距離美國(the United States)西海岸相當遙遠。 '''Madagascar''' (馬達加斯加) subal a kitidaan mikitabaki tu Amilika California (Ca-Li-For-Ni-Ya 加利福尼亞州), u satabakiay nu sakasepat a [[kitakit]] nu subal, mikilu tu [[Greenland]] (格裬蘭), New Guinea (Sin-Ci-Ney-Ya 新幾內亞) atu Puo-Luo-Cuo (Bomeo)(婆羅洲). '''Madagascar''' a subal (馬達加斯加島) idai India a bayu (the Indian Ocean)(印度洋) nuatipan, u culil tu laad nu Amilika (the United States)(美國) nutipan a dadipasan nu [[bayu]] mibatad. 自美國西岸舊金山(Sna Francisco)到馬達加斯加首都,安塔那那利佛(Antananarivo),飛程約17,700公里(11,000英里),而至少需23小時的飛行時。 namakay nutipan a San Francisco (舊金山) katukuh i '''Madagascar''' (馬達加斯加)a tusu, An-Ta-Na-Na-Li’-Fuo (Antananarivo)([[:zh:塔那那利佛|安塔那那利佛]]), sawusi nuni bahelan nu hikuki han makaala tu 17,700 km (11,000英里), makaala tu tusa a bataan idaw ku tulu a tatukian mikacaw tu hikuki mabahel. == tapang tusu nu kanatal (首都) == u tapang tusu nu kanatal sa u Antananarivo ([[:zh:塔那那利佛|安塔那那利佛]]). ==kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日)== kakinging nu kanatal demiad sa 26 bulad 6 demiad. ==tabakiay a tapang nu kanatal (元首)== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Andry Rajoelina]] (Andeli.Laciyawlina [[:zh:安德里·拉乔利纳|安德里·拉喬利納]]), 1974 a mihca 5 a bulad 30 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu  Madagascar (馬達加斯加) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 1 bulad 19 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Madagascar (馬達加斯加) ayza sa ci [[Christian Ntsay]] (克里斯蒂安·恩蔡), micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 6 bulad 6 demiad. == kakitidaan a sapupu (地理環境) == 馬達加斯加可分為五個地形區域:東部沿海,北部察拉塔納納山地(the Tsaratanana Massif),中部高地,西部沿海及西南部地區。 '''Madagascar''' (馬達加斯加) lima kuni ka babenisan tu kitidaan: inuwalian a dadipasan ,amis a (Cai-La-Ta-Na-Na [[:zh:察拉塔納納|察拉塔納納]]) a [[buyu']] (the Tsaratanana Massif), inutebanan a talakaway a [[buyu']], inutipan a [[bayu]] nu dadipasan atu nutipan timulan a kitidaan. 中央高原地區,南北長綿延島嶼,且海拔為800〜1,800公尺的高原地形。察拉塔納納山地位於島嶼北端,擁有全島最高的山峰。 teban nu talakawayay a [[buyu']] nu kitidaan, timulan amisan satanayu sa nu subal, micapi tu bayu han makaala tu walu a lasubu(800)~ cacay a malebut walu a lasubu (1800) a kunce nu buyuan.Tsaratanana (察拉塔納納) a [[buyu']] itidai subal nu amisan, u hamim nu subal a talakaway nu [[buyu']]. 馬達加斯加因遍佈著紅土壤,常稱為「大紅島」(the Great Red Island),紅土普遍對農耕貧瘠。馬達加斯加西部和北部也有一些特別的石灰岩構造地形。 '''Madagascar''' (馬達加斯加) u sumanahay namim [[kuyu]] [[lala']] sisa pangangan han tu "tabakiyay nu sumanahay a [[subal]]" han (the Great Red Island), sumanahay a [[lala']] milaecus tu nipa[[luma']] tu tuudtuud. '''Madagascar''' (馬達加斯加) nutipan atu amisan idaw ku micidekay a nu ba'tuan se-huy-yan (石灰岩結構). 著名的欽吉自然保護區(Tsingy de Bemaraha National Park),經年的雨水侵蝕作用,而形成這些獨特的石灰岩台地。 sasi nganganay a Cin-Ci (欽吉) dadiputan a kitidaan (Tsingy de Bemaraha National Park) (清吉自然保護區). mihmihcaan numapaudad a makan, sisa mala micidakay nu se-huy-yan tai-ti (石灰岩台地 Limestone Mesa) sa. [https://www.wildmadagascar.org/chinese-tw/kids/02-geography.html] == demiad (氣候) == 由於地形環境因素,馬達加斯加的氣候變化差異顯著。馬達加斯加大致可分兩個季節:從11月到第二年4月的溼熱雨季,以及5月到10月較涼爽的旱季。 u wayway tu nu [[lala']]an a kitidaan, '''Madagascar''' (馬達加斯加) a demiad katinengan kunika sasumad nu demiadan. '''Madagascar''' (馬達加斯加 ) taneng malatusa ku demiad nuheni, namakayda i sabaw cacayay a bulad [[katukuh]] tu saka tusa a mihcan nu sepatay a bulad a nikasengetan caledes nu udadan a demiad, atu lima a bulad katukuh i [[pulu'|pulu’]]a bulad sinika sapi’an tu a nidakedal nu demiad. 島國的東海岸是最潮濕的區域,且因而有一脈熱帶雨林的生長地區。 subal nu waliyan nu dadipasan u masengetay a kakitidaan, idaw ku masa caledasay nu [[langaw]] a kila[[kilang]]an nu niyaduan. 此外,這區域會遭遇到季節性強烈熱帶風暴和颶風。 sisa, nina niyadu' han katayniyan nu puu' a tabakiya nu caledes nu [[bali]] atu masaliyutay a tabakiay nu [[bali]]. 中央高原地區相較涼爽和乾燥,且馬達加斯加大多的農業區位於此處,尤其為稻米。 tebanan nu talakaway a buyu nu kitidaan (高原) kala sapi'sapi'an atu kala acakacakan nu demiad, u '''Madagascar''' (馬達加斯加) hatidaaytu nu kaliwmaah itini i niyaduan ku kakalukan, sangaleben ku [[tipus]] ni pa[[luma']]an. 西部海岸是乾燥落葉林的生長地區。旱季期有6至8個月,為樹葉落盡的落葉林。 nutipan a dadipasan han u kakedalan nu [[lalangawan]] nu mahetikay a papah nu mulangawaay a kitidaan. kakedalan hantu i enemay a bulad [[katukuh]] tu waluway a bulad, u kahetikan nu papah a kila[[kilang]]an. 當雨季再來臨時,森林鮮綠的葉子艷映著海色。馬達加斯加島最乾燥的氣候於島嶼的西南部。 katayniyan satu nu udad sa, nika langdaw nu papah mapaadin i bayu bangacal sa adihan. '''Madagascar''' (馬達加斯加) a subal saacakay nu demiad a subal sa i nutipan timulan a kitidaan. 因為少有降雨,此地區的部分區域則為沙漠。 caay ka hina [[udad]] sisa, nina kitidaan hantu u adidi nu [[likelikenan]] a niyadu'. [https://www.wildmadagascar.org/chinese-tw/kids/03-climate.html] == aadupan (野生動物) == 馬達加斯加有一些地球上最高生物多樣性的生態。 '''Madagascar''' idaw ku masahicahicay itini i [[kitakit]] nu satalakaway nu yadahay a aadihan tu [[aadupan]] atu kila[[kilang]]an. 在馬達加斯加已發現大約200,000種的物種中,約有150,000種是當地特有的物種--表示著特有的物種為地球上其他地方所沒生長的珍貴物種。 '''itini i Madagascar (馬達加斯加)''' maadih kiya 200,000 a tuudan nu lalangawan (物種), kiya idaw ku 150,000 nu niyadu'ay a cancanan nu aadihan a lalangawan, u micidekay nu cancanan a lalangawan nu kitakitay dumaan a kitidaan inai ku langaw u sakaetiman nu lalangawan. 島上獨特生物,包括超過50種的狐猴,99%馬達加斯加的蛙類,和36種的鳥類。 subal idaw ku micidekay a cilakay, pulung han makaala tu lima a bataan nu mahidaay u kapulusay a salu (狐猴, [[:zh:狐猴科|''Lemuridae'']]), siwa a bataan idaw ku siwa a kilac (99%) nu '''Madagascar''' (馬達加斯加) a [[balaut]], atu tulu a bataan idaw ku [[enem]] nu mabahelay a [[ayam]]. 馬達加斯加為特有生物們的家園,地球上100%狐猴的種類,變色龍總類的半數,以及6%特有的青蛙種類(但是沒有任何蟾蜍)都生長在島上。 '''Madagascar''' (馬達加斯加) u micidekay nu cilekayan a niyadu'an, itini i [[kitakit]] han cacay a lasubu a kilac (100%) nu mahidaay u kapulus nu salu (狐猴, [[:zh:狐猴科|''Lemuridae'']]), hina sumaday nu [[kakitil]] palung nu pangkiwan nuheni, atu enem a kilacan (6%) numi cidekay nu [[balaut]] (nika i nai ku kakunas) itida nami i subal ama[[uzip|udip]]. 有些在馬達加斯加發現的物種,其近親是生長在南太平洋(the South Pacific)和南美洲(South America),而不是在非洲(Africa)。 idaw kumaadihay i  '''Madagascar''' (馬達加斯加) kaadihan nu mahicahicaay a aadihan tu cancanan, u lalumaan a maudip sa itini mulangaw i Na-tay-pin-yung (南太平洋, the South Pacific) atu Na-mi-cuo (南美洲 South America), caay kai tida i Fa-cuo (非洲) Africa . [https://www.wildmadagascar.org/chinese-tw/kids/07-wildlife.html] == [[tademaw]] (人民) == 關於最早於馬達加斯加定居的居民有一些爭論。 sakay sayaway i '''Madagascar''' (馬達加斯加) nu muenengay silumaay itida nu cinglaw. 一些人類學家認為二千年前最初定居於馬達加斯加的居民是印尼人(Indonesians),而不是非洲黑人(black Africans),稍後才有居民自非洲大陸移到馬達加斯加。 mikinkiway tu tademaw a tademawan han saan i tusa a malebud nu sayaway muenengay i '''Madagascar''' (馬達加斯加) a [[tademaw]] u [[Indonesia]] a [[tademaw]] (印尼人, Indonesians)caay kaw Fa-cuo lumeniay a tademaw (非洲黑人, black Africans) sa, kilul satu ida ku namaka Fa-cuo-ta-lu (非洲大陸) tayda mabulaw katuku i '''Madagascar (馬達加斯加)'''. 也有人推測馬達加斯加的人民,他們的祖先在到達島上以前,已為印尼人與非洲人的混血後裔。 idaw ku pabaliyuway tu '''Madagascar''' (馬達加斯加) a [[tademaw]], nababalaki nuheni mahka maka tuku i subal sa, u [[Indonesia]] a [[tademaw]] (印尼人, Indonesians)atu Africa (非洲) a [[tademaw|tedemaw]] (Africans, 非洲人) umalamelay nu miduducay a [[tademaw]] sa. 無論如何,多數專家認為,馬達加斯加為近期才有居民居住(在馬達加斯加,沒有石器時代的證據),後繼而來其他族群的移民者(如阿拉伯人[Arabs]和印度人[Indians])再與當地人民融合混血。 anuhicasa, katuuday numikikiway a [[tademaw]] saan, '''Madagascar''' (馬達加斯加) u aydaay henay nu patidenga asiluma nu muenengay (itini i '''Madagascar (馬達加斯加)''', inai henay ku secisetay a nisulitan nu '''ba'tuay a mihecaan''' [石器時代]), numikilulay satu nu dumaan a binacadan a mabulaw sa(tinaku sa A-la-puo a tademaw (阿拉伯人 [Arabs]) atu Indu' (印度人[Indians]) malalamel aca tu i niyaduay a [[tademaw]].[https://www.wildmadagascar.org/chinese-tw/kids/04-people.html] ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 介紹馬達加斯加KIDS:https://www.wildmadagascar.org/chinese-tw/kids/01-introduction.html [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] pc836aj9eeluz8b0dqklyqpt7772iah Madaljalu 0 4063 88717 85906 2020-01-31T21:59:16Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu’ */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Madaljalu== u sulit nu Hulam: 馬達壓路部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Madaljalu. u kasalumaluma’ nu Madaljalu sa, 99 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 278 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 273 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 2%. 台東縣金峰鄉嘉蘭村。為嘉蘭村七部落之一 。 源自知本溪上游之「卡阿麓灣」遷居現址。嘉蘭村位於太麻里溪畔,原名「布魯布魯深」( PULER PULRE SHEN )(譯:多霧窪地),由七大部落所聚成,日本佔據台灣時對各族原住民實施理番政策,民國二十八年強迫居住於知本溪、麻立霧溪、馬奴蘭溪、麻利都部溪上游各部落遷居。民國34年10月25日在台灣光復後各部落陸陸續續遷居現址。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=402 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] rop57hnjilbmav0mmpffgjs37imluh6 Madawdaw 0 4064 107408 102268 2021-04-27T13:18:13Z LamiHung 28 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Madawdaw == u sulit nu Hulam: 麻荖漏部落 [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail4.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=555] i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Madawdaw. u kasalumaluma’ nu Madawdaw sa, 1,085 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 3,046 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,796 ku tademaw, pakalatu 59%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,250 ku tademaw, pakalatu 41%. u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 55%, zumazuma 3%. 台東縣成功鎮三民里。 根據文獻記載,此地建部落已有120年以上的歷史,其常被認為是海岸阿美的南界,或是卑南阿美的北界。 最初在此墾植的是來自丁仔漏及大港口的海岸阿美,主要是Ciwidian、Cilangasan、Ciokakai、Sapiat四個氏族。日治時恆春阿美的Maronang氏族,從都蘭遷來,而這時都歷與八里芒的卑南阿美也相繼有族人遷來,因此,麻荖漏是由三個阿美族群混居的聚落。 === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. 2 ku cacudadan i Madawdaw niyzau’. 5 ku kyukay i Madawdaw niyzau’. 1 ku pakincalan i Madawdaw niyazu’. 2 ku pikuwanan i Madawdaw niyzau’.1 ku pacudacudadan i Madawdaw niyazu’.1 ku padekuan i Madawdaw niyazu’. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:zh:成功鎮|成功鎮]] *[http://www.tipp.org.tw/tribe_detail4.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=555 麻荖漏部落【Madawdaw】] *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Pangcah]] hhu6r98as6khzxxuxv0l5qjx3f06xzb Mahamadou Issoufou 0 4065 101690 88714 2021-02-23T19:16:46Z 154.109.233.148 wikitext text/x-wiki Mahamadou Issoufou [[tangan:Mahamadou Issoufou 2014.jpg|thumb|Mahamadou Issoufou-IMG 3648 (cropped)|alt=Mahamadou Issoufou 2014.jpg]] 4 bulad 7 demiad, Mahamadou Issoufou, u misingkiway. 1951 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Niger]] ayza sa ci Mahamadou Issoufou, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 4 bulad 7 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ldmxguqegq0lacrhbce5gl99j9utwv0 Mahavun (Mamahavunna) 0 4066 88712 86243 2020-01-31T21:43:54Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Mahavun (Mamahavunna) == === u sulit nu Hulam === 久美部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mahavun (Mamahavunna). u kasalumaluma’ nu Mahavun (Mamahavunna) sa, 256 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 943 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 830 ku [[tademaw]], pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 113 ku tademaw, pakalatu 12%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 69%, Cou 15%, Tayan(Tayal) 2%, Pangcah(Amis) 1%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Cou, u Tayan atu Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] bwn6g0mow5oy9dq2jsq99v651c8ub0t Mahmoud Abdul-Rauf 0 4067 88713 34894 2020-01-31T21:44:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==Mahmoud Abdul-Rauf(馬翰默德·阿布都-勞夫)== [[tangan:Mahmoud abdul-rauf cropped.jpg|thumb|Mahmoud abdul-rauf cropped|alt=Mahmoud abdul-rauf cropped.jpg]] 3 bulad 9 demiad, 1969 a mihca, Mahmoud Abdul-Rauf, miunduay. {| class="wikitable" |+ |ngangan |'''Mahmoud Abdul-Rauf''' 馬翰默德·阿布都-勞夫 |- |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1969 a mihcan 3 a bulad 9 a demiad/ Gulfport, Mississippi |- |kawaw |[[NBA]] sakawaway mimaliay |- |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay |- |talakaw/baeket |185 kungfen/ 73 kungcin |- |bacu |1, 3 |- |pahezek tabakiay a cacudadan |LSU (1988–1990) |- |mapili’ay a mihcan/silsil |1990/sakacacay/silsil 3 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Denver Nuggets putiput |- |laheci nu nikauzip |Denver Nuggets putiput(1990–1996) Sacramento Kings putiput(1996–1998) Fenerbahçe putiput(1998–1999) Vancouver Grizzlies putiput(2000–2001) Ural Great putiput(2003–2004) Sedima Roseto putiput(2004–2005) Aris BC putiput(2006–2007) Al-Ittihad putiput(2007–2008) Kyoto Hannaryz putiput(2009–2011) pahanhanan tu kawaw |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] dfnl3ln7q2sekcdwwcv5ro5nynpj07i Mahuvin 0 4068 34899 31912 2019-11-21T16:37:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Termosy-elementy.jpg|thumb|Termosy-elementy]] brd33rrgqny56nsozxrpplfcu41z6ik Maia/Mangacun/Mangacun 0 4069 88720 34923 2020-01-31T22:06:35Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu’ */ wikitext text/x-wiki == Maia/Mangacun/Mangacun == === u sulit nu Hulam === 瑪雅部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maia/Mangacun/Mangacun. u kasalumaluma’ nu Maia/Mangacun/Mangacun sa, 218 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 788 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 757 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 31 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 60%, Paywan(Paiwan) 5%, Tayan(Tayal) 3%, Pangcha(Amis) 1%, Cou 10%, Laaluwa(Hla’alua) 7%, Kanakanbu(Kanakanavu) 9%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay’ ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yuwatan]] biq0wcr4zut3p99lgq8ch9ej23axynn Maibagah 0 4070 88719 86244 2020-01-31T22:04:18Z Corainn 30 /* u sulit nu Hulam */ wikitext text/x-wiki == Maibagah == === u sulit nu Hulam === 司馬限部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maibagah. u kasalumaluma’ nu Maibagah sa, 64 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 239 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 221 ku [[tademaw]], pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Saysia(SaySiyat) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] rxmxylxm3pmplawl5cqyg8vgxlu693q Maibul 0 4071 88718 86232 2020-01-31T22:04:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Maibul(馬立雲部落) i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maibul. u kasalumaluma’ nu Maibul sa, 108 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 245 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 180 ku tademaw, pakalatu 73%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 65 ku tademaw, pakalatu 27%. u kasabinacadan, Amis 39%, Bunun 3%, Tayal 4%, Paiwan 1%, Sakizaya 25%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] niwsesm8hj1xqws3wteo52aiir8xhl8 Maibul a niyadu 0 4072 88722 86537 2020-01-31T22:38:34Z Corainn 30 /* Maibul a niyadu(馬立雲部落) */ wikitext text/x-wiki == Maibul a niyadu(馬立雲部落) == u maibul a niyadu itida i teban nu kalingku atu taytu a buyubuyuan, isasa nu hecek nu sapat u kaliking sapat a niyadu’ lukulin anikuwana. i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maibul. == 地名起源 == ”taywan binacanan a [[cudad]] nu pacangcah a tungus” i cudac sikamu nama kayca ku ngangan nu maibul sa, namahini i kasumamadan idaw kya hulam, pacakay tu tuudtu-ud u binawlan tayni i tini malaliyun tu tuud, kyu pangangan hantu tu maibul, u imi sa, u malaliyun tu tuud sa. Muenengay itini yabamalaki ci tubah kumud aci litongyi hini sa, maibul u malasutay ku balad sananay, naayaw maibul a niyadu, yadah ku sakul a kilang, isauwac yadah ku baetu, itini tanu iki sa, sisa katuud ku badakuwang malupu, u tebus maibuk satu, panganga hantu tu maibul. == 地名優勢 == [[Maibul]] u satimulan a niyadu’ nu sakidaya, sakidaya a niyadu’ maupu i kalingku, i taytu idaw ku nu milaliway a sakidaya cayka hacica ku tamdaw, cayka hida tu i kalingkuway masa niyaniyadu. Maibul a niyadu cay kalcad, nika maniket malacawa tu i masasubiyaway a niyadu kalala sapat a pangcah manikek, nika malcad ku balucu nu maibulay a niyadu, saka tahkal a dadan caykakapah malawa, itidaay a kiwkay malaluk pasubana tu kamu nu sakidaya sisa u maibul aniyadu’ sikamu henay tu nu sakidaya a kamu. [[kakuniza:niyazu']] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E7%81%A3%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%83%A8%E8%90%BD%E5%88%97%E8%A1%A8 臺灣原住民族部落列表] rk78y9et61dgx3icsk6r9evvs4x477e Maifor 0 4073 35042 32059 2019-11-21T16:37:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Maibul]] 04nchxo5v3ffhu4cnckyaujmm3gw3ja saayaway a belih 0 4074 124834 106714 2021-10-04T04:00:53Z Liuxinyu970226 174 wikitext text/x-wiki <!-- BANNER ACROSS TOP OF PAGE --> <div id="mp-topbanner" style="clear:both; position:relative; box-sizing:border-box; width:100%; min-width:20em; border:1px solid #ddd; background-color:#f9f9f9; color:#000; white-space:nowrap;"> <!-- "WELCOME TO WIKIPEDIA" AND ARTICLE COUNT --> <div style="margin:0.1em; width:17em; text-align:center;">[[File:Wikipedia-logo-v2-part.png|320px|Wikipedia-logo-v2-part]]</div> <ul style="position:absolute; left:15em; top:25%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <div style="font-size:300%;">Sakizaya Wikipitiya</div> <div style="font-size:100%;">mahicatu, iniwtu kita haw?</div> <div style="font-size:100%;">katayni mapulung kita misulit ku wikipitiya katinengan.</div> <div style="font-size:100%;">kukay!</div> </ul><br /> <ul style="position:absolute; right:-1em; top:70%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <li style="position:absolute; left:30.5%; top:5em;">[[sazumaay:AllPages|hamin nu kasabelih]]</li> <li style="position:absolute; left:54.5%; top:5em;">[[sazumaay:PrefixIndex/Category:|kakuniza a kasabelih]]</li> </ul> </div> <div id="container"><div style="font-size: 150%; color: black; background: #FFD700; background-repeat: repeat; > '''daduducan a sapacelilan bacu'''</div> {| border="2" width="100%" class="wikitable" |- valign="top" | [[File:ROC Ministry of Education Seal.svg|ROC Ministry of Education Seal|200px|left]] '''[[Conghwaminku Subankaw|Subana’ay a Pu]]''' sanu Conghwaminku a nananaman pasubana’, salatlat atu kawaw nu masakapahay a kawaw, mikantuk tu niyadu’ay nipasubana’ a talakaway. *makamutideng ku Conghwaminku, nu Cincaw “Ananam a Pu” sumad hantu “Subana’ay a Pu”, tawya sasaay nida “Pakitin a Tin”, “Kalaw Subana’ a Se”, “Syanac Subana’ a Se” atu “Syakay Subana’ a Se”, nakanatalay syanace nakawaw. katukuh1926 a mihcan 3 a bulad, ku Kuming Talakawaway napatideng i Kuwangcuw, tikecay pasubana’ muelabay tu kawaw. 1927 a mihcan Conghwaminku mahecek, “Tabakiyay a Cacudadan nu Conghwaminku” muelab tu Tikecay Pasubana’ a wiyuenhuy, mala satalakaway tu a subana’ay a kaway, nay “misu”, “talakaw subana’ay”, “Tebanay Kingkiusu” a pumisakaku situngus tu nu kanatal a subana’ay a kawaw. *1928 a mihcan12 a bulad 11 a demiad Conghwaminku a talakaway patinak ‘Subana’ay a Pu sakaputlic’, muliyaw pahecek tu Subana’ay a Pu nu zingkuk nananaman, lalangawan atu sadikec subana’ a kawaw u satalakaway a kaway, namakayda kya mala tatenga’ay tu ngangan Subana’a Pu....[[Conghwaminku Subana’ay a Pu|amiazih tu kayadahay]] |} <div id="container"><div style="font-size: 150%; color: black; background:#F08080"; background-repeat: repeat; clear: both; > '''sabeleng a nitudu nipiazih'''</div> {| border="2" width="100%" class="wikitable" |- valign="top" | width="50%" | [[File:Patuduay撒奇萊雅族祝禱司.jpg|left|350px|Patuduay撒奇萊雅族祝禱司]] '''[[kakawsan nu Sakizaya]]''', nakamuan a pakayzaan, Di’tu nu bayu ci kabit u kakatalawan nu tademaw, izay hansa atekak ku balucu’ niza, hina sumad, kanahatu pabeli ku bayu canacnan kakanan, uyzasa matulin ku palawacu. i nu waliyan ku eneng nu Di’tu nu bayu, u sakibayu ku kawaw, alangahay, tapuku atu demiad, u katalawan nu tademaw sa balyus, ninel u nikuwannan nu Di’tu nu bayu, uyniyaca nikakelal, mabalad atu nikasumad nu demiad, u canacanan sa masasiket tu Di’tu nu bayu. hina ta bayu ku mibutingay, kyu kahina talaw tu Di’tu nu bayu, anu pacakeban tu nu Di’tu nu bayu, a malawacu, a malawacu atu katalawan ku ozip nu....[[kakawsan nu Sakizaya|amiazih tu kayadahay]] | width="50%" | [[File:Siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad.jpg|300px|right|siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad]] u nazipaan nu [[Sakizaya]] a kamu nu misanga’ atu misumad tu '''[[misumad tu siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad|siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad]]''' 2018 a mihcaan 1 a bulad 25 a demiad, muawaw aku aci Bunuk nay Cence tabakiay a cacudadan(政治大學) Yincumincu gankiw satebanan(原民中心). pulung kami tayza Cengta a buyu’ misanga’ tu “siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad(教材)”. tina sapicudad namakay 2002 a mihcaan misanga’. tulu a mihcaan masanga’ tuway, i 2006 a mihcaan kakakilul paisac. itawya misanga’ay a tademaw, ci [[Tiway Sayiun|Tiway Sayun]](帝瓦伊撒耘)、ci Syu Cenwan(徐成丸), atu ci Liu Zongce(劉榮次), tatulu a babalaki mabelec tuway. uyniyan sapasulitan a kawaw tu Sakizaya a kaum, macaliwtu sabaw enem a mihca, uyzasa tuyniyan a kawaw patahkal aca u zateng i balucu’ nu maku, mahiza u nacilaay.....[[misumad tu siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad|amiazih tu kayadahay]] |} <div class="center">izawaytu ku [[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] nu ulic niyam. <inputbox> type = create width = 90 bgcolor = #ffffff preload = Template:Standard content for new page editintro = Template:Instructions default = </inputbox> [[sazumaay:AllPages|hamin nu kasabelih]]<br/> [[sazumaay:PrefixIndex/Category:|kakuniza a kasabelih]]<br/> </div> <!--Categories--> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] iz02thru1n8d4h25ivqek3in86p5nom Maithripala Sirisena 0 4075 88723 35083 2020-01-31T22:38:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Maithripala Sirisena [[tangan:Maithripala Sirisena (cropped).jpg|thumb|Maithripala Sirisena (cropped)|alt=Maithripala Sirisena (cropped).jpg]] 9 bulad 3 demiad, Maithripala Sirisena, u misingkiway. 1951 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Sri lanka]] ayza sa ci Maithripala Sirisena, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 1 bulad 9 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 3uz3rw84jj24evmkcmujdqger21pohg Majia 0 4076 108474 108351 2021-05-07T15:04:07Z Legus.sayuen 1662 wikitext text/x-wiki [[tangan:Makazayazaya - Máka - (Majia, Pingtung County).svg|縮圖]] Majia(瑪家鄉) Majia a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 61.68 km². (kalesakan nu linpanti 11.05 km², kalesakan nu pawliwti 49.62 km²), u kasabinawlan, 6,757 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,029 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 6,507 ku yincumin a [[tademaw]]. u kasabinawlan, Pakalatu 96%(Paiwan, Rukai) ku kasabinawlan. u Paiwan atu Rukai ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == [[tangan:Majia Townshipx.PNG|縮圖]] Majia mala 6 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, Paljur(白露部落), Zayazayan(玉泉部落), Vecekadan(三和部落), Laulauzan(美園部落), Payuwan(排灣部落), Kazangiljan(佳義部落), Wakaba(涼山部落), Masilid(北葉部落), Makazayazaya(瑪家部落), Tjanavakung(達那瓦功部落). Majia a kenis(瑪家鄉)(排灣語:Makazayazaya)位於臺灣屏東縣東北方,北臨三地門鄉,東側和北側連霧台鄉,西鄰內埔鄉,西南連萬巒鄉,南接泰武鄉,為臺灣本島面積最小且唯一未滿100平方公里的山地原住民鄉。 Majia a kenis(瑪家鄉)(Paywan a kamu:Makazayazaya)tini i Taywan Ping-dung akuwan nuwalian satipan, nuwamisan micapi tu San-ti-men a kenis, satimulan atu saamisan mitules tu Wu-tay a kenis, satipan belaw u Ney-bu a kenis, satipan nutimulan mitules tu Wan-luan a kenis, mutinulan mitules tu Tay-u a kenis, nu Taywan uynian a dubal adidi’ ku hekal caay ka edem tu cacay lasubu ping-bang-kung-li buyu’ay a yincumin a kenis. 本鄉另有一飛地-三和村,夾在長治鄉、內埔鄉與鹽埔鄉之間。本鄉地處中央山脈南段,大武山北側,地勢險阻,起伏甚大,氣候上屬熱帶季風氣候,鄉內居民以臺灣原住民排灣族為主。 uynian a kenis zumaay Fey-di San-he  a niyazu’, maemic i Cang-ce-a kenis, Ne-pu a kenis atu Yin-pu a kenis a laed. uynian a kenis kakitizaan i satimulan nu Cung-yan-san-may,  Ta-u a buyu’ tu samisan, u lala’ katalawan, caay ka lecad ku kasaenal, demiad tungusay caledes kasabalian a demiad, labu nu kenis a tademaw angangan nu Taywan Yin -cu-min Paiwan a binacadan. == '''laylay歷史''' == 瑪家鄉為排灣族瑪卡札亞札亞社(Makazayazaya)、馬須利德、娃卡巴、卡扎給蘭、排灣(Payuan)的居住地,瑪卡札亞札亞在排灣族語中是指「傾斜的山坡地」,意指其部落是居住在溪流坡地上,瑪家在史前時期到日治時期前,一直由Vavulengan大頭目家族分別擔任最高領袖,目前Vavulengan當家長嗣為徐春美(Eleng Vavulengan),目前此家族已記載到十六代,而排灣地區則由排灣道旮督(Tjaugadu)家族擔任領導。 Majia a kenis(瑪家鄉)u Paywan nu Makazayazaya Ma-suy-li-de, Wa-ka-pa, Ka-ca-ci-lan, Payuan tu pienengan,Makazayazaya i kamu nu Paiwan u “matekinihay a lala’ han”, u imi uyzaan a niyazu’ pienengan i kalikidan nu nanum tu masaapilisay a lala’an, Majia i nu kasumamadan ayaw nu pikuwan nu Lipun a ziday, mahiza tu uiya ci Vavulengan a tumuk a lalumaan tungus mala u satalakaway nu mukeliday, i mahini ci Vavulengan malau sakakaay a wawa ci Eleng Vavulengan, imahini uynian lalabu nu luma’ izaw kunisulitan katukuh sabaw enem a iluc, Paiwan kakitizaan u Paiwan ci Tjaugadu a lalumaan ku mala mikeliday. 日治時期將部分居民遷居,設置警察駐在所治理一切事務,在1920年的地方改制中劃入高雄州潮州郡。戰後初期將上述五村名字改為瑪家、北葉、涼山、佳義、筏灣(後又正名為排灣),因文獻及口傳歷史都認為大武山(Kavulugan)排灣(Payuan)部落是台灣原住民排灣族的發祥地,於是經台灣省政府在1986年4月2日將音譯錯誤的筏灣村正名排灣村,原定的鄉名為「瑪佳沙」,後於1946年改為瑪家鄉,劃歸高雄縣管轄,1950年改隸屏東縣至今。 pikuwaan nu Lipun a ziday mabulaw ku zuma’ a tademaw, patizeng tu kakitizaan nu Taylin milisimet tu kawaw, i 1920 a mihcaan a kakitizaan misumat tu lice makakenis(劃入) tungus tu nu Kaw-sing zou-caw zou-cun, zikuzan nu ngangayaw hawsa saayaway(初期) uynian limaay a niyazu’ pasumat han ngangan u Majia, pay-ye, Ling-san, Cia-i’, Ba-wan satu pangangan aca Paywan han, zayhan(因) nisulitan i cudad tu nakamuwan (口傳) laylay nu Ta-u a buyu’ “Kavulugan” sanay sa, Payuan a niyazu’ nu Taywan yincumin Paywan a binacadan lalekalan a lala’, uyza sa makay Taywan Seng-cen-fu i 1986 a mihcaan sepat a bulad tusa a demiad uyni a ngiha’ ku patelacay(錯誤) Fa-wan a niyazu’ pangangan Paywan a niyazu’, na u yaanay nipanutekan kenis a ngangan (原定的鄉名) u “Ma-cya-sa” han, namahiza sa i 1946 a mihcaan pasumat Majia a kenis(瑪家鄉) han tu, kakenis tungus nu Kaw-sing akuwan ku mikuwanay, 1950 a mihcaan pasumat tungusay tu nu Pin-tung akuwan katukuh ayza. == '''piidangan(旅遊)''' == Taywan yincumin piazihan tu lalangawan(台灣原住民族文化園區) nuwamisan Ta-wu a buyu’ tu satipan a cascas(北大武山西側瀑布群)(太古拉筏斯瀑布) nu batu’ay a luma’ nu Paiwan a binacadan(排灣族石板屋) Ping-tung Majia a kenis(瑪家鄉) piidangan tu malukay mibutingay a kakitizaan(屏東瑪家鄉休閒農漁園區) Fa-wan-se-lu malumanay a kasaniyazu’ kasumamadan nisubelidan tu tuud(筏灣射鹿舊落群遺址) Pay-ping a buyu’(白賓山) Ping-tung kapahay salunganay a pilapinan(屏東瑪沙露風情旅店) Lian-san a cascas(涼山瀑布) Li-na-li a niyazu’(禮納里部落) Shan-chuan  cuyacuy a sangaw(山川琉璃吊橋) === '''Shan-chuan  cuyacuy a sangaw/Shanchuan Glass Suspension Bridge(山川琉璃吊橋)''' === 山川琉璃吊橋位於臺灣茂林國家風景區內,為連接屏東縣三地門鄉與瑪家鄉的人行吊橋,跨越高屏溪的支流隘寮溪。橋體為吊床式吊橋,橋長262公尺、距河床平均高度45公尺,曾是全臺灣最長的吊床式吊橋,直至2017年由桃園市復興區的新溪口吊橋(橋長303公尺)超越。 Shan-chuan  cuyacuy a sangaw tini i Taywan Maw-lin piazihan tu hekal nu kantal a kakitizaan, mitulesay tu  Ping-tung akuwan San-ti-men a kenis atu Majia a kenis(瑪家鄉) tu caculilang nu tademaw cuyacuy a sangaw, miawas tu Kaw-ping sauwac adidi’ay cilis Ay-liaw a sauwac, u uzip nu sangaw u masacuyacuyay a sangaw, katanayu’ a sangaw 262 kung-ce, laed tu sauwac palalecad tu talakaw sepat bataan izaw ku lima debah, nau satanayaay masacuyacuay a sangaw, katukuh 2017 a mihcaan u Tuing atuse Fu-sing a kakitizaan u baluhay a sacumud nu sauwac cuyavuy a sangaw “katanayu’ nu sangaw 303 debah malakuit tuway”. 山川琉璃吊橋為聯絡屏東縣三地門鄉三地村與瑪家鄉北葉村的吊橋,屬於吊床式吊橋,最大乘載人數100人。琉璃珠的意象裝置為由排灣族藝術家撒古流·巴瓦瓦隆所設計,橋體兩側鑲有32面故事牌,講述32個不同部落的故事。吊橋兩端設有馬賽克藝術作品以及巨石裝置藝術。橋體兩側在試營運結束至正式營運期間加裝了1,664顆琉璃珠。 Shan-chuan  cuyacuy a sangaw/Shanchuan Glass Suspension Bridge(山川琉璃吊橋) u satakus tu Ping-tung akuwan San-ti-men a kenis San-ti a niyazu’ atu Majia a kenis(瑪家鄉) Pa-ye a niyazu’ tu cuyacuy a sangaw, tunusay masacuyacuyay a sangaw, u sakatuuday pitubian tu tademaw cacay lasubu, Liu-li-cu a sakahini tu pipazeng nu Paiwan a binacadan a Yi-su-ciya ci Sa-ku-liw-pa-wa-wa-lung mibihekacan a misanga’, u uzip nu sangaw tusaay a takinilan izaw kunipazeng tu tulu bataan izaw ku tusa a paya’ tu kungku, nusakamu 32 masazumaay a kungku nu niyazu’, cuyacuy a sangaw i sacumut atu katukuhan patizeng tu Ma-say-ke yi-su-zuo-pin atu tabakiay a ba’tu kunipazeng tu yi-su. uzip tu sangaw tusa a takinilan pahezek tu pitanam katukuh tatengaay tu amiculul a demiadan micunus tu mipazeng tu 1,664 ku Liu-li-cu. 舊筏灣部落原為排灣族、魯凱族祖先之發源地  舊筏灣海拔800多公尺 ,石板屋依山勢而建與對面山頭的射鹿、高燕與好茶部落隔著隘寮南溪 ,雲深之處便是排灣族的聖山「大武山」 ..整排的排灣族石板屋保存的還算完整這樣面山臨水、居高臨下的地理位置 提供早期筏灣人生活上的便利,也得以防範宿敵好茶部落的來犯  早年的筏灣部落人口達一百多戶 ,日治時期日本人曾強迫射鹿及高燕兩部落的人搬遷到筏灣,台灣光復後國民政府再度安排三部落的人遷村到現今北葉、瑪家及筏灣村 ,原來的筏灣部落也改名為舊筏灣. malumanay a Fa-wan a niyazu’ na u Paiwanay tu ,Rukai a binacadan u lalangawan a tuas ulalekalan a lala’ nu tuas,   malumanay a Fa-wan u talakaw pakala tu 800 debah, ba’tuay aluma’ micangday tu butu’ amipatizeng atu nu ayawan a buyu’ tu Se-lu, Kaw-yan atu kapahay aucya niyazu’ silaed tu ai-liau nutimulan a sauwac, ilabu ku kakitizaan nu Paiwan a binacadan a kakawsan a buyu’(聖山) “Ta-uw a buyu’”, kasilut(整排) nu Paiwan a binacadan ba’tuay a luma’ masupet u masakapahay malisimed u mahiniay nusuayaway tu butu’ micapiay tu nanum, u satalakaway a maazih ku  kakitizaan a lala’ pawapen tu kasumamadanay tu Fa-wan a tademaw lihalay kunikauzip, uyza  sa amitena’ tu miubiay tu kapahay a ucya, i saayaway a mihcaan u Fa-wan niyazu’ a tademaw katukuh tu cacay lasubu kayadah ku luma’, u pikuwanay nu Lipun a ziday Lipun a tademaw napacici tu Se-lu atu Kaw-yan tusaay  niyazu’an a tademaw, mabulaw tayza i Fa-wan, Taywan napatizang hawsa ku-min-cen-bu pasilut aca tu tuluay niyazu’ a tademaw mabulaw ku niyazu’ tayza i ayzaay Pa-yia, Majia  atu Fa-wan a niyazu’, nauyaanan(原來) u Fa-wan a niyazu’ pasumad han ku ngangan u malumanay Fa-wan. == '''nipalumaan(特產)''' == mang-gu(芒果) yincumin nituktukan atu nalimaan(原住民雕刻及手工藝品) '''Majia a niyazu’ lalekalan a kungku nu babalaki(瑪家部落起源神話)''' 是台灣排灣族瑪家部落(排灣語:Makazayazaya,位於今屏東縣瑪家鄉)的部落起源神話,其中以頭目誕生的環節為最主要的內容。太古時期,有一個人從石頭中出生,他擁有號召他人的神力,並且藉此召集許多人建立部落,成為他們的頭目。 nu Taywan Paiwan a binacadan Majia a niyazu’ “Paiwan a kamu, Makazayazaya, tini i Pin-tung akuwan Majia a niyazu’ a niyazu’” lalekalan a kungku nu babalaki, uyni u tumuk kalecuhan u angangan nilaculan. kasumamadan a zitay , izaw kya cacay a tademaw makayba’tu tahkal, izaw ku nu dituay a icelangciniza miawza tu tademaw, satu auynian misaupu tu katuuday a tademaw, patizeng tu niyazu’, mala u tumuk nuheni. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[1]中文維基百科: 瑪家鄉https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%AA%E5%AE%B6%E9%84%89 *[2]中文維基百科: 山川琉璃吊橋: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E7%90%89%E7%92%83%E5%90%8A%E6%A9%8B</nowiki> *[3] 中文維基百科: 筏灣射鹿舊落群遺址:<nowiki>https://billylo.pixnet.net/blog/post/5539943</nowiki> *[4] 中文維基百科:瑪家部落起源神話:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%AA%E5%AE%B6%E9%83%A8%E8%90%BD%E8%B5%B7%E6%BA%90%E7%A5%9E%E8%A9%B1</nowiki> [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Sabak Nubu]] r2tls31tlp5k33ec4y262ijuruxq6my Makazayazaya 0 4077 88725 86247 2020-01-31T22:39:38Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Makazayazaya == u sulit nu Hulam: 瑪家部落 東與舊筏灣村,西與北葉村,北隔隘寮南溪與 霧台鄉好茶村,南與泰武村連接。本村居民全屬排灣族。 瑪家鄉為排灣族瑪卡札亞札亞社(Makazayazaya)、馬須利德、娃卡巴、卡扎給蘭、排灣(Payuan)的居住地,瑪卡札亞札亞在排灣族語中是指「傾斜的山坡地」,意指其部落是居住在溪流坡地上。 瑪家在"史前時期"到日治時期前,一直由Vavulengan大頭目家族分別擔任最高領袖,目前Vavulengan當家長嗣為徐春美(Eleng Vavulengan),目前此家族已記載到十六代,而排灣地區則由排灣道旮督(Tjaugadu)家族擔任領導。 日治時期將部分居民遷居,設置警察駐在所治理一切事務,在1920年的地方改制中劃入高雄州潮州郡。戰後初期將上述五村名字改為瑪家、北葉、涼山、佳義、筏灣(後又正名為排灣),因文獻及口傳歷史都認為大武山(Kavulugan)排灣(Payuan)部落是台灣原住民排灣族的發祥地,於是經台灣省政府在1986年4月2日將音譯錯誤的筏灣村正名排灣村,原定的鄉名為「瑪佳沙」,後於1946年改為瑪家鄉,劃歸高雄縣管轄,1950年改隸屏東縣至今。 資料來源:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%AA%E5%AE%B6%E9%84%89 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Makazayazaya. u kasalumaluma’ nu Makazayazaya sa, 86 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 261 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 256 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 92%, Rukay(Rukai) 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a [[tademaw]] itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Rukay atu Tayan inayay ku cacudadan i Makazayazaya niyazu’. inayay ku kyukay i Makazayazaya niyazu’. inayay ku pakincalan i Makazayazaya niyazu’. inayay ku pikuwanan i Makazayazaya niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Makazayazaya niyazu’. inayay ku padekuan i Makazayazaya niyazu’. == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] brasac6oloszia6kqoea41jrogy5hg7 Makotaay 0 4078 88721 86248 2020-01-31T22:18:22Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Makotaay== u sulit nu Hulam: 港口部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Makotaay. u kasalumaluma’ nu Makotaay sa, 146 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 415 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 402 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 3%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 93%, Kevelan(Kebalan) 1%, zumazuma 3%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) atu Taluku(Truku). inayay ku cacudadan i Makotaay niyzau’. 1 ku kyukay i Makotaay niyzau’. inayay ku pakincalan i Makotaay niyazu’. inayay ku pikuwanan i Makotaay niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Makotaay niyazu’. inayay ku padekuan i Makotaay niyazu’. == Makotaay== === u sulit nu Hulam === 瑪谷達璦部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Makotaay. u kasalumaluma’ nu Makotaay sa, 159 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 524 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 438 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 86 ku tademaw, pakalatu 16%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Amis 79%, Paiwan 1%, zumazuma 3%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) atu Taluku(Truku). == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] dn6xgmgpupkhuzz3ta9x8hpopv1d752 Makrahay 0 4079 88940 88939 2020-02-10T20:46:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] '''<big>Makrahay(真柄部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Makrahay. u kasalumaluma’ nu Makrahay sa, 180 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 496 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 478 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 4%. 2017/05/08 台東縣長濱鄉真柄部落自主宣告傳統領域範圍及傳統漁獵採集海域,宣稱包含公私有地,未來若進行經濟開發,均需諮商部落取得同意。真柄部落是海岸線中的小部落,人口一九二人。長期以來,在文化、政治、經濟等,相較於其他大部落,就像是一個隱形的部落。不過,真柄部落表示,傳統領域面臨著財團不當開發,造成部落族人的恐慌,希望擁有大家的支持,一起堅定守護著這片美麗的土地及海洋。 資料來源: https://tw.news.yahoo.com/%E5%8F%B0%E6%9D%B1%E7%9C%9F%E6%9F%84%E9%83%A8%E8%90%BD%E8%87%AA%E4%B8%BB%E5%AE%A3%E5%91%8A%E5%82%B3%E7%B5%B1%E9%A0%98%E5%9F%9F%E7%AF%84%E5%9C%8D-%E5%9C%96-095101823.html http://news.ltn.com.tw/news/local/paper/1100874 == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis)92%, zumazuma 3%. === u niyzau' nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] o6jrswh9l11zaccf2ncwbf4inj4ramy Malabang 0 4080 88944 86250 2020-02-10T20:48:23Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Malabang == === u sulit nu Hulam === 馬那邦部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Malabang. u kasalumaluma’ nu Malabang sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 200 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 187 ku [[tademaw]], pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 89%, Pangcha(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] en4dqupo8nrjz04hirxly4gts8zjlpt Malaloong 0 4081 88945 86252 2020-02-10T20:48:43Z Corainn 30 /* Malaloong */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Malaloong == u sulit nu Hulam: 東興部落 [[Fengbin]] siang itiza i [[Taywan]] Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Malaloong. u kasalumaluma’ nu Malaloong sa, 137 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 342 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 310 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 32 ku tademaw, pakalatu 9%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 68%, Paywan(Paiwan) 1%, Rukay(Rukai) 1%, Kevelan(Kebalan) 18%, zumazuma 4%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini mueneng, inayi' ku Sakizaya itini, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu. u Taypinyang a bayu i tebal. katuud ku mibutingay a tademaw itini mueneng. == u Sakizaya a tademaw == inay'i' ku Sakizaya itini mueneng. hakay izaw tu. caykatineng kami. caayhenay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] c7jhyzgkgrnwspg50qgpj4x2f2ee9c9 Malataw 0 4082 98401 35213 2021-01-13T08:31:47Z 海螺先生 48 /* satangahan(主題): */ wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == Malataw, u tabaki ipabaway a di'tu. === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):造物神、獵神、最高神祉 === u canan ku Malataw(Malataw是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == arfm0tz9cqol4aq3a4y54za2u1spcp2 Malawi 0 4083 128075 128072 2022-01-30T00:55:09Z 59.115.59.83 /* sakaudip (經濟) */ wikitext text/x-wiki Malawi(馬拉威) u Malawi sa i labu nu Africa, itiza i 13 30 S, 34 00 E. u ahebal nu lala' mapulung sa 118,484 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 94,080 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 24,404 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 18,570,321. kakalukan umah sa 59.20%, kilakilangan umah sa 34%, zumaay henay umah sa 6.80% [[tangan:Flag of Malawi.svg|thumb|u hata nu Malawi (馬拉威)|alt=Flag of Malawi.svg]] =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Lilongwe ([[:zh:利隆圭|利隆圭]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 6 bulad 6 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Lazarus Chakwera]] (Lacalese.Cakewiyela [[:zh:拉扎勒斯·查克维拉|拉扎勒斯·查克維拉]]), 1955 a mihca 4 a bulad 5 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Malawi (馬拉威) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 6 bulad 28 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 十九世紀中葉,葡萄牙、英國殖民者相繼侵入;1891年淪為英國保護國;1904年英國政府直接管轄,名尼亞薩蘭。 inuteban nu sabaw tu siwa (19) a seci, [[Portugal]] (葡萄牙), [[United Kingdom|Untied Kingdom]] (英國) a tademaw makakilul mabulaw midebung. cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku cacay (1891) a mihcaan u [[United Kingdom|Untied Kingdom]] (英國) tu [[masimaway a kanatal|masimaway tina kanatalan]], cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku sepat (1904) a mihcaan [[United Kingdom|Untied Kingdom]] (英國) a sifu kasenun sa mikuwan, pa[[ngangan|nganga]] han tu Niya-salan (尼亞薩蘭). 1953年成為中非聯邦一部分;1964年7月6日獨立,改名馬拉威。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tulu (1953) a mihcaan mala Africa (中非) linpan a kanatal,cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku sepat (1964) a mihcaan pitu a bulad enem a demiad misiteked, sumad han ku ngangan u Malawi (馬拉威). == '''demiad (氣候)''' == 馬拉威差不多整個國家都處於高山之上,所以大部份地區的氣候垂直差異顯著,為熱帶乾濕季氣候區的高地氣候,普遍來說高山平原的氣溫十分溫和和穩定,但冬天的氣溫可以低至攝氏4度。 Malawi (馬拉威) kitidaan itida namin i pabaw nu [[buyu']] kina kanatal, sisa u demiad nuheni mahicaay kiya masaduma, u kacaledesan kalasengetan a kitidaan nu talakaway a enalan nu demiad, nuitidaay a talakaw nu buyu a demiad kapah kunika dihekuan, nika i kasienawan han micidek kuka selep nu caypiwac sepat a tu'an 4℃. 而盆地的氣溫較為悶熱,最熱的時候可以攝氏39度,而每年的降雨量也因地理環境而有所差別,平均由600mm至3000mm不等。 enal a demiad diheku halemhem , sacaledasay makaala tu 39℃, nu mihmihcaan nikaudadan u lala' nu kitidaan ku sausi nuheni, hikin han naw enen a lasubu nu mm katukuh tu tuluay a malebut nu mm sa. 通常雨季由11月開始至5月,而5月至11月的降雨量很低。馬拉威因處於高原地帶,所以極少受到颶風、洪水等威脅。 kaudad han namaka sabaw tu cacay a bulat malingatu katukuh tu sakatusa a mihcaan nu lima a bulat, lima a bulat katukud tu sabaw tu cacay a bulat adidi kuni ka udad. talakaw ku Malawi (馬拉威) a sisa, inayay ku balangbangan a [[bali]], atu [[balad]] mi'disay. == '''sakaudip (經濟)''' == 馬拉威曾被聯合國評為世界上最不發達的國家之一,全國約有55%的人生活在貧窮線以下,人均國民生產總值只有600美元,是全世界最低收入的一群。 Malawi (馬拉威) hantu itini i [[lekec nu kanatal|lanhe-kuo]] (聯合國) sausi nu kitakit sa[[pakuyucay]] nu kanatal, nina kanatal idaw ku lima a bataan idaw ku lima a kilac (55%, pasentu) u pakuyucay ku katuuday, hikin nu sakaudip pulung han hatida enem a lasubu nu Amilika a [[kalisiw]], u sa[[adidi']]ay nu kitakit a nikaudipan. 本國政府長期舉債度日,國債佔國民生產總值的228.3%。因受愛滋病及高生育率影響,馬拉威勞動力人口比例過低,大概只有50%的人處於15-64歲之間。加上人民的教育程度很低,國內低技術勞工過剩,但同時嚴重缺乏高技術人才。 nina cen-hu (政府) u tadah ku sakaudip nuheni, u tadah nu cen-hu han miala tu sakaudip a tusa a lasubu tusa a bataan idaw ku walu tian (點) tulu a kilac (228.3%, pasentu). tunika maala nu AIDS (愛滋病) atu nikayadah nuni ka siwawaan, Malawi (馬拉威) numikuliya a tademaw caay ka hacica, adidi' kumi kuliay lima a bataan a kilacan (50%) i sabaw tu lima katukuh tu enem a bataan idaw ku sepat a mihcaan, caay namin picudad ku yadahan, tada milakuuytu ku caaya pikuli, micidek kuni kainai tu sigigicuay a tademaw. 該國經濟長期倚賴於農產品出口,農業人口超過90%,因而國家經濟很容易受農產品的國際價格影響。農民主要種植菸草、棉花、玉米等,是非洲主要菸草生產國之一,菸草出口占國家外匯收入70%。 nina kanatal miida tu sakatahekel nu kaliwmahan a tuudan, numalukay a tademaw makaala tu siwa a bataan a kilac (90%) nu pasintu, sisa nina kanatal hina maala nutaw a sakaudip nu kaliwmaah a aca'. nipalumaan itida nu tada papalumaan han u langaw nu tabaku, kupa a langaw, [[kupkup]] sa, u tada Africa (非洲) nu angangan ku sakasilaculan a tabaku nu kanatal, tabaku sakatahekal mikikaka tu sakasilaculan a kanatal nu sakaudip a [[kalisiw]] tu pitu a bataan a kilac (70%, lasubu nu pasentu), 如果農產品收成時候價格回落,農民只能以低價出售。新總統最近推出多項措施改善國家經濟,包括發展市場經濟、反貪污及加強國民教育。 anu la’cus kuni pisiwkacean alahican mahetik ku nidang nu aca', [[malukay]] hantu ahicannaca kyahaw saselep satu tu aca' a pacakay. baluhay a Cong-tun (總統) idaw kuni patahekal tu sapisumadaw tu sakaudip nu kanatal, pasu sapalekal tu icibaay a sakaudip, mibelin tu maanupay atu micunus tu nipicudadan nu wawa anipicudad. == '''cence (政治)''' == 馬拉威是眾非洲國家中其中一個政局最穩定的國家,也是少數沒有受內戰影響的非洲國家,該國於1966年7月6日改制共和,為總統制。 Malawi (馬拉威) u hatidaay nu Africa (非洲) a kanatal u satanektekay a kanatal kunuheni, u caay kalalid nu labuay anikalepacawan nu Africa (非洲) a kanatal, nina kanatal i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem (1966) a mihcaan pitu a bulad enem a demiad misumad tu ngangan mala Kunhe (共和) u Cung-tun ce (總統制). 馬拉威總統為國家元首、最高行政首長及軍事統帥,以選舉方式產生,任期五年,每五年舉行一次普選。 Malawi (馬拉威) Cung-tun u sakakaway nu kanatal, u sakakaway nu sin-cen (行政) a sakakaway atu nu [[hitay]] a sakakaway, sinkiwen nanay ku nuheni, lima ku mihcaan nuheni mikawaw, katukuh tu lima a mihcaan amisikiwac. 總統下設一至兩位副總統,內閣閣員由總統直接任免。國會採一院制,稱「國民議會」。地方政府則分設北、中、南,全國共有26個縣。 u Cung-tun idaw kuni patideng tu tusaay a Hu-cung-tun (副總統), ilabuway a sakakaay u Cung-tun ku mituduay. kuo-hua han u cacayay ku yung ce (院制), pangangan han tu kuo-min-yi-huay (國民議會). niyadu'ay a cen-hu han idaw kuni patideng tu amis, teban, timul, pulung nu kanatal makaala tu tusa a bataan idaw ku enem a niyadu'an a kenis (縣). 2012年4月5日,時任總統賓古·瓦·穆塔里卡因突發心臟病去世。6日晚政府稱副總統喬伊斯·班達因脫離執政黨,不具備接任總統資格。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tusa (2012) a mihcaan sepat a bulad lima a demiad, tawyaay a Cung-tun ci '''Bingu wa Mutharika''' ([[:zh:宾古·瓦·穆塔里卡|賓古·瓦·穆薩里卡]]) bahal saan masatidip ku balucu' mapatay. enemay a demiad u Hu-cung-tun (副總統) ci '''Joyce Banda''' ([[:zh:乔伊斯·班达|喬伊斯·班達]]) namiales tu ce-cen-tan (執政黨), acaay pikilul mala Cung-tun cinida. 但在7日,喬伊斯·班達宣誓就任,成為馬拉威歷史上首位女總統。 itini i pituway a demiad, ci '''Joyce Banda''' ([[:zh:乔伊斯·班达|喬伊斯·班達]]) mihapu mala Cung-tun sa, mala Malawi (馬拉威) itini i likisi nu sayaway a tataynaan a Cung-tun. 2013年10月,馬政壇曝出公職人員貪污公款的「現金門」醜聞,歐盟、挪威、國際貨幣基金組織宣布暫停對馬預算援助,至今尚未恢復。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcaan cacay a bataan a bulad, u Malawi (馬拉威) mikuliya i cen-huay a tademaw maanup miwaiku tu kalisiw nu cen-hu (panan nu kalisiw) a kawaw, u [[O-Cuo a malasacabayay|Europe a malasacabayay]] (歐盟), [[Norway]] (挪威) kanatal nu kalisiw a ci-cinhuo-pi masakaputay (國際貨幣基金組織), sakamusa a pasaluemeng ku sapatayda i Malawi (馬拉威) tu nipipadangan tu kalisiw, katukuh ayda caay hinay ka kapah kuni ka talumaan. 2014年總統選舉中班達被彼得·穆塔里卡擊敗,穆塔里卡成為第5任馬拉威總統。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku sepat (2014) a mihcaan misinkiwsatu mademec ci '''Joyce Banda''' (喬伊斯·班達) mademec ni '''Peter Mutharika''' ([[:zh:彼得·穆塔里卡|彼得穆塔里卡]]), ci '''Mutharika''' ([[:zh:彼得·穆塔里卡|穆塔里卡]]) maala mala sakalima a Malawi (馬拉威) nu Cung-tun ayda. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *馬拉威:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E6%8B%89%E7%BB%B4 [[kakuniza:Habayiing]] 66jy55sxmqxqemp0bwbxyt5lnskz7m3 Malaysia 0 4084 128116 116097 2022-02-15T09:28:13Z Iyumu 1545 wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#FFDAC8 ; text-align:center; font-weight:bold" |Malaysia |- | colspan="2" style="text-align:center |[[File:Jamek Mosque, Kuala Lumpur, Malaysia.jpg|250px]] |- style="background:#FFDAC8; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |kakitizaan |- | colspan="2" style="text-align:center |[[File:Location Malaysia ASEAN.svg|250px]] |- | style="font-weight:bold"|telek balat tu | style="font-weight:normal" |3°8′N 101°41′E |- | style="font-weight:bold"|u ahebal | style="font-weight:normal" |330,803 km2 |- | style="font-weight:bold"|anganganay a tu-se | style="font-weight:normal" |Kuala Lumpur |- |- style="background:#FFDAC8; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |kamu |- | colspan="2" style="text-align:center |Malaysian, English |- |- style="background:#FFDAC8; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |tademaw |- | colspan="2" style="text-align:center |32,730,000 |- |- style="background:#FFDAC8; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |papazaan |- | style="font-weight:bold"|Kilistukiw | style="font-weight:normal" |9.2% |- | style="font-weight:bold"|Amituhukiw | style="font-weight:normal" |19.8% |- | style="font-weight:bold"|Intukiw | style="font-weight:normal" |6.3% |- | style="font-weight:bold"|Islankiw | style="font-weight:normal" |61.3% |- | style="font-weight:bold"|papayzaan | style="font-weight:normal" |3.4% |- | style="font-weight:bold"|zuma | style="font-weight:normal" |1.2% |- |- style="background:#FFDAC8; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |tatukian a subal |- | colspan="2" style="text-align:center |UTC+8 |- |- style="background:#FFDAC8; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |wang-can |- | colspan="2" style="text-align:center |.my |- |} Malaysia(kamu nu Hulam: 馬來西亞)[[tangan:Flag of Malaysia.svg|thumb|u hata nu Malaysia (馬來西亞)|alt=Flag of Malaysia.svg]] 馬來西亞在東南亞的中間,與新加玻、印尼、泰國、菲律賓相鄰。因赤道線經過,天氣炎熱。 itiza ku Malaysia i teban nu [[wali]] aca [[timul]] nu Asia (亞洲), [[bulaw|belaw]] ku [[Singapore]] (Sin-cia-puo, 新加坡), Indonesia (印尼), [[Thailand]] (泰國) atu [[Philippines]] (菲律賓). usakasa belaw nu Equator line (赤道線), sisa [[caledes]] ku [[demiad]] iti. u [[Malaysia]] sa i labu nu Asia (亞洲), itiza i 2 30 N, 112 30 E, u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 329,847 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 328,657 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,190 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 30,949,962. kakalukan [[umah]] sa 23.20%, [[kilakilangan]] umah sa 62%, [[zumaay]] henay umah sa 14.80%. 馬來西亞全國共有13州和3個聯邦直轄區,即西馬11州,2個聯邦直轄區以及東馬2州,1個聯邦直轄區。 izaw ku sabaw tulu a cu’(州) atu tulu ku kasaupuay cesya a [[kakitidaan|kakitizaan]] nu Malaysia (馬來西亞) , tapalen azihen sa, sabaw cacay ku cu’ (州) , tusa ku kasaupuay cesya kakitizaan nuetipanay a Malaysia (馬來西亞) a subal , zumasa i nuwalian a Malaysia (馬來西亞) a [[subal]] sa, tusa ku cu’, cacay ku kasaupuay cesya a kakitizaan.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%A9%AC%E6%9D%A5%E8%A5%BF%E4%BA%9A%E8%A1%8C%E6%94%BF%E5%8C%BA%E5%88%92] == '''[[demiad]] (氣候)''' == adihan ku caay ka lecat ku demiad i wali atu tipan nu Malaysi, malecat tu [[akuti’|akuti']] ku demiad i tiza, dalecacat ku utangenay a kaubti i inutebanan ku 22°C atu 32°C, uladulad ku palapatan i wali nu Malyasia (Sabah [<nowiki/>[[:zh:沙巴|沙巴]]], Sarawak [<nowiki/>[[:zh:砂拉越|砂勞越]]]) paka i cacay a batan izau ku cacay a bulad izau ku tusaay a bulad tu zikuz a [[mihcaan]], nika i tipan nu Malyasia i walu a bulad. (東馬與西馬的氣候差異頗大,均屬於熱帶氣候,平均氣溫(utangenay a kabuti)介於(inutebanan)攝氏22至32度,白天氣溫較高,夜晚則相當涼爽(sa'pi')。11月(cacay a batan izau ku cacay a bulad)到翌年(zikuz a miheca)2月(tusa a bulad)為東馬(Sabah沙巴、Sarawak砂勞越)的雨季(sadingsing),西馬則八月為降雨高峰期。 =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Kuala Lumpur ([[:zh:吉隆坡|吉隆坡]]). 馬來西亞的法定首都為吉隆坡(Kuala Lumpur),是一座對東南亞的文化、教育、財政、經濟、商業、金融都具有極大影響力的國際都會。作為法定首都,吉隆坡也是馬來西亞國會以及國家皇宮的所在地。 na u tapan a tuseu ulicay tapang a tusu nu Malyasia (馬來西亞) ku Ci-lung-pu (吉隆坡). mapaazih ku mahiniay nuwaliay-timulay a lalangawan , sapipasubana'an, atu masasizumaay nu kalisiway a kawaw mamin, u [[saicelangay]] a tusu i kitakit, atu u [[aenengan]] nu kuo-huy (國會) aca, u [[kakitidaan|kakitizaan]] nu Hang-kung nu kanatal (國家皇宮) itini i Ci-lung-pu (吉隆坡). 吉隆坡曾經是聯邦中央政府行政中心和馬來西亞聯邦法院所在地,但已於1999年遷往吉隆坡以南20公里的布城(行政首都)。2001年2月1日,馬來西亞政府宣布布城成為馬來西亞第三個聯邦直轄區,而本次宣布也確立了布城的行政首都地位。[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E6%9D%A5%E8%A5%BF%E4%BA%9A%E9%A6%96%E9%83%BD%E5%8F%8A%E5%90%84%E5%B7%9E%E9%A6%96%E5%BA%9C%E5%88%97%E8%A1%A8] == '''Ci-lung-pu-(吉隆坡)''' == 據Euromonitor於2017年的統計指出,吉隆坡每年擁有高達1230萬名外國遊客到訪,超越北京、羅馬、台北、上海等城市。 u nipatahkal nisausian nu Euromonitor i 2017 a mihcaan sa, paymihcaan tayniay i Ci-lung-pu-(吉隆坡) miidangay a tademaw sa makaala tu 1230 a mang(萬)sa,macabi’ tu ku Pe-cing (北京), Lu-ma (羅馬), Tay-pye(台北), Sang-hay (上海) a tuse.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E9%9A%86%E5%9D%A1] === Pu-ceng (布城) === 但因吉隆坡土地有限且面對過度擁擠的問題,已於1999年遷往吉隆坡以南20公里的布城(行政首都)。2001年2月1日,馬來西亞政府宣布布城成為馬來西亞第三個聯邦直轄區,而本次宣布也確立了布城的行政首都地位。 zayhan [[katuud]]katuud satu ku malimaday tayni muenegay nu [[binacadan]] i Ci-lung-pu (吉隆坡), atu caayay ka ahebal ku kakalukan a lala’ay itiza, kuy i 1999 a mihecaan malimad tayza i Pu-ceng (布城) ku tapang a tusu nu Malyasia (馬來西亞) . 2001 a mihcaan tusaay a bulad cacay a demiad patahkal pakatineng ku cengfu(政府) nu Malyasia (馬來西亞) tu katuuday a malatuluay kasaupuay cesya a kakitizaan nu Malyasia ku Pu-ceng (布城), imahini sa patatenga’ku cengfu(政府) u satalawkaway tapanay a tuse ku Pu-ceng (布城) sa. 布城全稱:「布城聯邦直轄區」,是馬來西亞政府於90年代末建立的新市鎮,也是馬來西亞的行政首都,也是聯邦政府行政機構及司法機構的所在地。 u tadangangan nu Pu-ceng (布城) sa kasaupuan cesya a kakitizaan han. u tahbaluhayay a ni[[patizeng]]an nu Malyasia (馬來西亞) cenhu(政府) i nuzikuzan nu 90 a niyen-tay(年代). atu u satalakaway tapang a tusu nu Malyasia (馬來西亞) tu, aenengan aca nu pahuingay a ciku atu talakaway a ciku itini . 布城位於馬來西亞半島西南部,居於吉隆坡市與吉隆坡國際機場之間,相距兩地各約40公里。 kakitizaan nu Pu-ceng (布城) , i nuetipan tu timulan nu Malyasia (馬來西亞) pangkiw a subal, i tebang nu Ci-lung-pu-se (吉隆坡市)atu Ci-lung-pu kitakitay a cicang (吉隆坡國際機場), lala'ad nina tusaay a tuse sa makaala sepatay km. 布城從90年代開始不斷發展;今天,當地擁有許多主要地標,人口也在近年來急速增長,截止2015年約有近9萬人口。 整個城市面積廣闊,山林起伏,宏偉壯觀,其中70%是綠地,紅花綠葉相映,環境清幽宜人。 namakayni i 90 zitay (年代) sa , misaicelang misabalucu’ palekal tu canancanan a kakawawan ku Pu-ceng (布城), sisa katukuh ayza malahci tu ku nisaicelangan nuheni , imahini malimaday tayni sikakawaw siluma’ay itini i Pu-ceng (布城) a tademaw tahmahini 2015 a mihcaan makaala siwaay a mang (萬) ku muenengay itiza. zayhan siahebalay a lala’ lala’an ku Pu-ceng (布城), atu simakakitingkitingay a buyu’atu kilangkilangan , kizemuay a aazihen, itini izaw aca ku 70% langdaway lutuklutukan, mapadadingu ku sumanahay a balu atu langdaway a kilakilangan, sa sa’pi’sa ku balucu’nu tademaw a pakaazih. 布城經過近6年的規劃建設,現已是頗具規模的一座現代化新興城市,也成為馬來西亞一處最新的旅遊景點。 makaala enemay a mihcaan ku nilekakawaw mipatizeng tu Pu-ceng (布城), katukuh ayza malaayzaay baluhayay a tuse tu ku Pu-ceng (布城), atu malakakaydihan tu nu miidangay a tayni i Ma-lay-si-ya (馬來西亞).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E5%9F%8E] =='''kakingingan nu kanatal demiad(國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 31 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統) ayza sa ci [[Yang di-Pertuan Agong]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 12 bulad 31 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Malaysia (馬來西亞) ayza sa ci [[Muhyiddin Yassin]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 3 bulad 1 demiad. == '''hulic(法律)''' == masakiket(有關) ku kapulungan hulic (Common Law 英美法系) nu Malaysisaay [[hulic]]. nika anu pisadaecus kiya Muslimay, ami amating ku Muslimay huting. u hulic nu kitakit ku Malyasia mikelec(緊縮) tu icelang(力量) ku huting nu Muslim. 馬來西亞的法律屬普通法(英美法系),但是倘若穆斯林人犯錯(犯法)時會由穆斯林法庭進行審判,不過馬來西亞憲法也緊縮(限制)穆斯林法院的力量(權力)。 == '''kakitizaan (地理)''' == === nutipanay a Malyasia (西馬) === 馬來西亞半島地區通稱馬來西亞半島,亦稱為馬來亞(英語:Malaya),總面積約130,590平方公里(50,420平方英里)。它北鄰泰國,南與新加坡通過新柔長堤和馬新第二通道相連。它隔麻六甲海峽與印度尼西亞的蘇門達臘島相望。 Malaysia (馬來西亞) [[pangkiw]]ay a subal, Malaya han aca, u lala'ay nu Malyasia (馬來西亞) pulung han makaala tu 130,590 Sq km (50,420 Sq Ingli [英里]). Malyasia (馬來西亞) pangkiway a subal taamisan sa micapi tu Thailand (泰國) mayza milakec tu Sin-zu (新柔) tanayuay a cupu atu Ma-Sing (馬新) sakatusaay kakaawasan nu [[zazan]] sa, tatimulan sa tanengay [[malalitin]] tu Sin-ciya-pu (新加坡 ). anu matena’nu Ma-liw-ciya (麻六甲) bayubayuan ku Malyasia (馬來西亞) , nika masasuayaw atu nu Ing-tu-ni-si-ya (印度尼西亞) a Su-mang-ta-la (蘇門達臘). 馬來西亞半島地區由馬來西亞的11個州和兩個聯邦直轄區組成,亦有東西之分,其中東海岸通指面向南中國海和太平洋的區域,西海岸則為面向麻六甲海峽和印度洋的區域。而西海岸因人口密集而普遍被細分為北中南三部。 i nuetipanay a Malyasia (馬來西亞) sa, [[pulung]] sa izaw ku sabawcacay a cu’ (州), atu tusaay a kasaupuan cesya kakitizaan, mapalatusa aca kina etipanay a Malyasia (馬來西亞), nuwaliay atu nuetipananay a dadipasan. i nuwaliay a dadipasan sa: masasuayaw tu [[timulay]] Cung-ku a bayu (南中國海) atu Tay-ping-yang (太平洋) a kakitizaan. i nuetipananay a dadipasan sa, masasuayaw tu Ma-liw-ciya (麻六甲) bayubayuan atu Ing-tu-yang (印度洋) a kakitizaan. nika nuetipananay a [[dadipasan]] katuudkatuud satu ku malimaday tayni muenengay nu tademaw , sisa palatuluen itini, amisay,tebanay, atu timulay ku sausi.[https://www.wikiwand.com/zh-tw/%E9%A9%AC%E6%9D%A5%E8%A5%BF%E4%BA%9A%E5%8D%8A%E5%B2%9B%E5%9C%B0%E5%8C%BA] === nuwalianay a Malyasia (東馬) === 東馬2州,1個聯邦直轄區。東馬(馬來語:Malaysia Timur,全稱東馬來西亞,簡稱沙砂),是馬來西亞位於婆羅洲的北半部領土,由沙巴、砂拉越及納閩組成,面積200,657平方公里餘,但人口僅佔全國2成。地理上,東馬西馬的位置被南海所隔,這間接導致人口密度和發展指數低於位於馬來亞半島的西馬。東馬因此保存了豐富的天然資源。 i nuwalianay a Malyasia (馬來西亞) sa, mapulung tu tusaay a cu’ (州), atu cacay ku kasaupuan cesya [[kakitidaan|kakitizaan]]. nuwalianay a Ma-lay-si-ya, mapangangan tu Sa-sa ([[:zh:東馬|沙砂]]) han aca. i Ma-lay-si-ya (馬來西亞) saamisanay nu Pu-lu-cu'(婆羅州) ku kakitizaan, mapulungay tu Sa-pa (沙巴), Sa-la-yey (砂拉越), Na-ming (納閩), u lala'ay niza sa 200,657 Sq Km , katuud nu tademaw sa tusa a bataan% adada. azihen ku kakitizaan nu etipan, nu walian Malyasia (馬來西亞) pankiw a subal , u [[mitena’|matena']]ay nu Timulay a bayu (南海), sisa masasizuma ku kakawawan. i nuwalianay a Malyasia (馬來西亞) sa, caay kapapinapina ku muenengay a tademaw, i nayay aca ku tanektekay a sakasilacu itini, kanahatu naiay ku matatungusay nu waliay a Malyasia (馬來西亞) , nika masupuday ku kapahay a laylayan i tini i nuwalian a Malyasia (馬來西亞).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E9%A6%AC] == '''laylay (歷史)''' == 至19世紀末全半島均成為英國殖民地。1963年9月16日連同沙巴、沙勞越以及新加坡聯合組成馬來西亞聯邦。新加坡在1965年退出馬來西亞。 hicaen i tawya i siwaay a se-ci (世紀), nanu Ing-Kuo (英國) a pisiwaay ku Malyasia (馬來西亞), i 1963 a mihcaan siwaay a bulad sabawenem a bulad pausu Sa-pa (沙巴), Sa-la-yey(砂拉越) atu Sin-ciya-pu (新加坡) mapulung mala kasaupuan a Malyasia (馬來西亞) a kanatal kuheni mamin. nika i 1965 a mihcaan [[miliyas]] ku Sin-ciya-pu (新加坡) tina kasaupuan a Malyasia (馬來西亞) a kanatal.[https://www.wikiwand.com/zh-tw/%E9%A9%AC%E6%9D%A5%E8%A5%BF%E4%BA%9A%E5%8D%8A%E5%B2%9B%E5%9C%B0%E5%8C%BA] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *馬來西亞首都及各州首府列表:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E6%9D%A5%E8%A5%BF%E4%BA%9A%E9%A6%96%E9%83%BD%E5%8F%8A%E5%90%84%E5%B7%9E%E9%A6%96%E5%BA%9C%E5%88%97%E8%A1%A8 *布城:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E5%9F%8E *馬來西亞行政區劃:https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%A9%AC%E6%9D%A5%E8%A5%BF%E4%BA%9A%E8%A1%8C%E6%94%BF%E5%8C%BA%E5%88%92 *東馬:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E9%A6%AC *馬來西亞半島地區:https://www.wikiwand.com/zh-tw/%E9%A9%AC%E6%9D%A5%E8%A5%BF%E4%BA%9A%E5%8D%8A%E5%B2%9B%E5%9C%B0%E5%8C%BA *吉隆坡:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E9%9A%86%E5%9D%A1 *nisulitan ni Mahi Takas (高秀和). [[kakuniza:Yiyang.sayion]] [[kakuniza:LamiHung]] cohi226k5sg91lw7d3lr637eunljc03 Malaysia apatahkal tuni nu adidiay a wawa malaacawa a kawaw maynah tu ku UN 0 4085 128376 88948 2022-07-14T10:06:58Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki '''Malaysia apatahkal tuni nu adidiay a wawa malaacawa a kawaw maynah tu ku UN''' [[Malaysia]] cacay a [[tademaw]] sabaw lima a mihecaan a tatayna a wawa mikadabu i pikakaan niza a tatama pikakaan nu uzip tu tuluay api(倍) a tatama,uayza a demiad(sabaw siwa a demiad) amiauza tu [[UN]] (聯合國) ,amikaynah nay auyni 穆斯林ku tapang nu Malaysia,kina cacay amilayap aca tu baeketay pasatezep tu a adidiay a wawa malaacawa. Malaysia媒體報導,i cayhenay kapalemang a吉蘭丹州(Kelantan) i伊斯蘭法院 palilid tu tatusa a tademaw malacaway,uyni a tatayna a wawa pitu a bulad malasakatusaay acawa niya sepat abataan izaw ku sepat a mihecaan a tatama.ayaw naitini,enem a bulad mapulung i Malaysia adidiay a wawa malaacawa amahiniay a kawaw kiya sapililid tu cuwacuwaay a kitakit tu malinges,itawya sa cacay abataan a mihecaan a tatayna a wawa mikadabu i吉蘭丹州(Kelantan) a sepat bataan izaw ku cacay amihecaan a 橡膠貿易商. amahini ku Malaysia likec paketun makatatudungay sa saadidiay a malaacawa a mihecaan a sabaw enem mihecaan,nika anu singku yu pililid ku 當局,穆斯林 taneng i saadidiay henay a mihecaan a malaacawa. 聯合國兒童基金會(UNICEF) Malaysia nipakatineng瑪莉恩(Marianne Clark-Hattingh)paayaw,“aizaw henay ku adidiay a wawa asiacawa tu balakiay a tatama ,atada caay ka layap nu tademaw ku mahiniay.” 瑪莉恩acunusen,a kaydih ku 大馬 “amisanga’ la’cus tu mahiniay a wayway“. telung tu kawaw a unianmin u huzingkay amitatengil tu 副首相 ci旺阿芝莎(Wan Azizah Wan Ismail) a kamu,當局 namicucul tu tapang atu tatayna a wawa masukazih.nipainiy(據報) uyni a tatana a wawa mapulung sabaw tusa calakakaan , i道北縣(Tumpat) ku tademaw nu wama wina. nika旺阿芝莎(Wan Azizah Wan Ismail) a patahekal,ahicanaca amilalang nu cengbu tatusaay a malaacawa,zayhan 伊斯蘭法院 izaw ku tungus sapaketun tu 穆斯林 a sakasiacawa. nisulit nu Malaysia mihatusaan alikec體制,伊斯蘭法院kapah milisimet tu singku atu lalabu nu luma’ akawaw nu 穆斯林,a 穆斯林 i Malaysia munengay tulu malebut tusa lasubu mang sa,micalap maka alatu enem bataan pasen(%). Malaysia「星報」(The Star)mililid tu kamu nu wama a wawa ami patehekal tu nisakamuan,palilid mikadabu ku tataynaan a wawa niza zayhan cayaytu kakaydih tu pakuyuc ku sakauzip niza,atu hinien sa amitudawa ku wama tu wawa”limulak ami kadabu”.sakamu sa ku masakapahay a acawana amahica, ciniza namatineng tu tatama caykapapina a bulad,a palilid tu miladay tu tatama siacawa. [[kakuniza:Dayas Siku]] n7rh88q8en188rgpv3687n5b3lf9be2 Malcolm Brogdon 0 4086 35249 32276 2019-11-21T16:37:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Malcolm Brogdon 11 bulad 11 demiad, 1992 a mihca, Malcolm Brogdon, miunduay. [[tangan:Malcolm Brogdon 2014.jpg|thumb|Malcolm Brogdon 2014|alt=Malcolm Brogdon 2014.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 17wnsz5mrb14r93rcykeusgzyct6hul Maldives 0 4087 128070 128063 2022-01-27T01:33:55Z 59.115.4.249 /* kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) */ wikitext text/x-wiki Maldives(馬爾地夫) [[tangan:Flag of Maldives.svg|thumb|u hata nu Maldives|alt=Flag of Maldives.svg]] u [[Maldives|Maldives(馬爾地夫)]] sa i labu nu [[Ya-cuo|Asia]], itiza i 3 15 N, 73 00 E. u [[ahebal]] nu [[lala']] [[mapulung]] sa 298 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 298 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 392,960. [[kakalukan]] [[umah]] sa 23.30%, kila[[kilang]]an umah sa 3%, zumaay henay umah sa 73.70%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Male ([[:zh:马累|馬累]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 26 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Ibrahim Mohamed Solih]] (Yipulasin.Muhanmude.Salih' [[:zh:易卜拉欣·穆罕默德·萨利赫|易卜拉欣·穆罕默德·薩利赫]]), 1962 a mihca 3 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu  Maldives(馬爾地夫)ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 11 bulad 17 demiad. == '''cen-ce (政治)''' == 加堯姆在位近30年,他打壓反對黨,曾於2006年11月11日反對黨大遊行前非法逮捕反對人士。 mikuwan ci Ciayiw-mu (加堯姆) micapi tu tulu a bataan a mihcaan, hepingan nida kumi [[belihay]] cinidaan a tademaw , na i tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan sabaw tu cacay a bulad atu sabaw tu cacay a demiad [[mibelinany]] cinidaan a tademaw tayda mapulung muculil dakepen nuduma a tademaw. 2007年9月29日,2名懷疑是遜尼派的恐怖分子在首都馬累的中央公園外,因投擲土製炸彈,導致8名華人、2名英國人和2名美國人受傷被拘捕。 tusa a malebu idaw ku pitu (2007) a mihcaan siwa a bulad tusa a bataan idaw ku siwa a demiad, idaw kya tusaay a tademaw pabaliwan ci Sun-ni (遜尼) tuni patayda nida tu sakatalawan a tademaw itini i tuse Male(馬累) nu cuo-yin (中央) a[[aidangan]], [[miwait]] kunuheni tu ni[[sanga']] tu lacu mabakuhac, madakep ku waluay a tademaw nu layak (華人), tusa ku Ing-kuo (英國) a tademaw atu tatusa ku Amilika (美國) a tademaw [[maduka]] sisa madakep. 2008年的總統大選,執政黨代表的加堯姆輸給了代表反對派參選的穆罕默德·納希德而結束了他近30年的獨裁統治。 tusa a malebut idaw ku walu (2008) a mihcaan pisinkuwan nu Cung-tun, cecen-tan dayhiw ci Ciayiw-mu (加堯姆) [[mademec|mademe]]c numi dayhiway mihantayay tu [[mamisinkiw]] ci Muhanmuwde.Naside ([[:zh:穆罕默德·纳希德|穆罕默德.納希德]]) [[hatidatu]] kuni pikala Cung-tun nida makaala tu tulu a bataan kuni pikuwan nida. 2012年2月7日在國內爆發警察叛變及持續數週的群眾示威後,穆罕默德·納希德在電視記者會上宣布辭去馬爾地夫總統,並將總統職權移交給副總統哈山。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tusa (2012) a mihcaan tusa a bulad pitu a demiad itini i kanatal nu udip cilaw ku kincal atu pina nu pilipayan mapulung muculi ami[[hantay]], ci Muhanmuwde.Naside ([[:zh:穆罕默德·纳希德|穆默德.納希德]]) itini i tilibi a[[musakamu]] hatidatu kunipikuni kala Cun-tunnga i Maldives (馬爾地夫) sa, u kawaw nu Cung-tun sipa[[pabeli]] ci Hu-Cung-tun ci Hasan (哈山). 2016年10月13日,馬爾地夫外交部發表聲明表示,鑑於長期以來大英國協部長級行動小組及大英國協秘書處給予馬爾地夫不公平、不公正待遇,馬爾地夫政府決定脫離大英國協。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku enem (2016) a mihcaan cacay a bataan a bulad sabaw tu tulu a demiad, Maldives (馬爾地夫) sakayputah a sakakaay sakamu sa, hatiniyay tu nutenes nu Taing-kuoie (大英國協) a sakakaay nu pu-cang [[malawlaw|milawlaw]]ay a kaput atu Taing-kuosie (大英國協) a misu pabelisa tu Maldives (馬爾地夫) tunipi sainai, tunipi sainai tu kawaw, sisa Maldives (馬爾地夫) sifu miales tu Taing-kuoie (大英國協). 大英國協一直努力成為馬內政問題的積極參與者,這違反了聯合國憲章和大英國協憲章。 taing-kuoaie (大英國協) [[misaicelang]] manglay mala Manai a kawaw misa icelang milihida, uyni mihantaya tu [[lekec nu kanatal]] a cudad (憲章) atu Daing-kuo-sie (大英國協) a cudad (憲章). == '''tademaw (人口)''' == 馬爾地夫人口以迪維希人為主要組成族群,該族群在歷史上活動範圍包括現今馬爾地夫諸島及印度的米尼科伊島、拉克沙群島。迪維希人有著共通的文化,並以迪維西語作為溝通媒介,其屬於印度-雅利安人,與僧伽羅人有密切關係,在基因學分析上,與中東、南亞、南島民族與非洲之痕跡。 Maldives (馬爾地夫) a tademaw u Diwi-si (迪維希) a tademaw ku masakaputay a [[binacadan]], nina binacadan itini i likisi nikaudip a wayway pasu aydaay a Maldives (馬爾地夫) a [[subal]] atu [[India]] (印度) a Mini-kee (米尼科伊) a subal, Lake-sa [[masabelengay a subal]] (拉克沙群島). Di-wisi (迪維希) a tademaw idaw ku nikapulungan nu [[lalangawan]], u Diwi-si (迪維希) a kamu ku sasakamuen, u India(印度) Ya-lian (雅利安) a tademaw, atu Sencia-luo (僧伽羅) a tademaw kapah kuni [[kalecabayan]] nuheni. itini i ci-in (基因) anicudadan, atu Cuo-tun (中東) , Na-ya (南亞) Na-taw (南島) a binacadan atu Africa (非洲) a [[daduducen]]. 於2006年人口普查,馬爾地夫人口為298,968人,馬爾地夫人口成長率於1985年達到最高,為3.4%,而2000年的人口普查顯示該國人口成長率為1.9%。 tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan mikilim misausi tu tademaw, Maldives (馬爾地夫) a tademaw makaala tu 298,968 ku tedemaw, Maldives (馬爾地夫) a tademaw ma[[cunus]]i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku lima (1985) a mihcaan satalakaway kunika cunusan, tulu a sepat nu kilac (3.4%), itini i tusa a malebut (2000) a mihcaan nika cunusan tu tademaw mucelak tu cacay a siwa nu kilac (1.9%). 1978年預期壽命為46歲,現已增至72歲。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku walu (1978) nu mihcaan u nisausiyan tu sakaudip han sebat a bataan idaw ku enem a maudip, ayda hantu macunus tu pituay a bataan idaw ku tusa ku nikacunusan a maudip. 嬰兒死亡率亦由1977年的12.7%降至今日的1.2%。 ni kapatay nu [[lutungay]] han namaka cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku pitu (1977) a mihcaan tu sabaw tu tusa tin pitu nu kilac (12.7%) katukuh ayda nu cacay tin tusa nu kilac (1.2%). 於馬爾地夫有超過4萬名孟加拉人,為該國最大的外來勞動力來源國。其他移民包括菲律賓外籍勞工及少數西方國家人士移居。 itini i Maldives (馬爾地夫) malakuud tu sepat a mang (萬) nu [[Bangladesh]] (孟加拉) a tademaw, nina satabakiyay nu namaka nutawan a kanatal tayni itini mikuliyay a tademaw (勞工). duma satu nu mabulaway a tademaw pasu [[Philippines]] (菲律賓) atu nu adidi' nu amuhunay a kanatalay nu tademaw tayni [[amabulaw]] (移民). == '''kamu (語言)''' == 迪維西語為馬爾地夫官方語言及通用語言,屬印度-雅利安語支,與僧伽羅語有相似之處。最早以迪維西語記載的文獻為Eveyla Akuru,係針對國王的記載。 Diwi-si (迪維西) a kamu u Maldives (馬爾地夫) tadatapang a kamu atu sa[[kalecad]] nu kamu, u Ing-tu (印度) Ya-lian a kamu (雅利安語支), malecad tu Sencia-luo (僧伽羅) a kamu. sayaway u Diwi-si (迪維西) a kamu nisulitan i cudad u "Eveyla Akuru", nu kuo-wan (國王) a nikilukan. 而稱為Dhives Akuru的書寫系統則在相當長的一段期間被使用,今日使用的它拿字母,則是由右向左書寫。英語在馬爾地夫亦常被當地人所使用。 upingangan tu "Dhives Akuru" nisulitan tu sasulitan (書寫系統) anisulitan matenes tu cukaymas hatu ayda, aydaay nipicukaymas miala tu sayaway a sasulitan, sipakayda i [[kawaw|kawan]] mamisulit katukuh i [[kawili]]. Ing-Guo (英語) han sasakamuen nu Maldives (馬爾地夫) a tademaw musakamu. == '''lalangawan (文化)''' == 馬爾地夫是個穆斯林國家。著裝比較保守,婦女上街要著遮體長裙,男人要著長褲。馬爾地夫雖然是著名的海島旅遊目的地,但是裸泳在馬爾地夫是違法的。 Maldives (馬爾地夫) u Mu-Se-Lin (穆斯林) a kanatal. nikasidikuc caay kaw [[mailaya]], anu tayda i [[patiyamay]] ku tatayna kanca asi[[tanaya’|tanaya']]ay a [[sukuy|sukun]] ([[hakama]]), [[tatama]] hantu asi[[munpi]] (asi[[calaped]]). Maldives (馬爾地夫) amica kaw kasingangan nu [[aidangan]] a [[subal]], nika anu [[danguy|mingaduy]] itini i Maldives (馬爾地夫) u patelacaysa. 在飲食文化上按照清真教規不吃豬肉以及螃蟹和貝類,平時常用肉類有家禽、羊肉、蛋和魚。咖爾迪亞是用來招待客人和宴會食物,它包含有主食—面糕、薯類和蒸香蕉;湯—椰肉、洋蔥、檸檬汁和魚片湯。 itini i kakanen nu [[lalangawan]] han pasaida i kiwkay nipatucekan acaay kan tu heci nu [[pabuy]] atu [[kalang]] atu sipaduhay a [[lalacan]], u hinakanay nu hecian han u ni[[pahabayan]] tu [[tulakuk]], [[sizi]] (sidi), [[ti'kuk]] atu [[buting]]. u Ciael-tiya (咖爾迪亞) han u sa[[palabang]] atu kakanen nu tayni a labang, pasu kakanen tu mikaw, [[tubah]] atu ni[[hudhud]]an tu pada' ([[paza']]), [[kabi]] han u heci nu yasi ([[abinung|abinun]]g), tamanigi, ning-mong (檸檬) nimelecan atu kabi nu buting. 馬爾地夫的歌舞文化深受東非文化和南亞文化的影響。BODUBERO是一種椰樹木質鼓,是用於歌舞演奏時的打擊樂器。 Maldives (馬爾地夫) a palaw a [[lalangawan]] [[kanamuhan]] nu Dun-fa (東非) atu Nan-ya (南亞) a lalangawan. BODUBERO u yasi a kilang nisangaan tu tatuktukan, u sapidadiw atu sakapalaw nu tatuktukan. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *馬爾地夫:   https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E5%B0%94%E4%BB%A3%E5%A4%AB ae1udxwl0qajdveezzor1it2j2njxhi Maledep 0 4088 118664 88951 2021-07-03T05:45:06Z Yiyang.sayion 74 /* u siwkay nu Yincumin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Maledep== u sulit nu Hulam: 麻勒得泊部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maledep. u kasalumaluma’ nu Maledep sa, 94 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 242 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 239 ku [[tademaw]], pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 1%. 台東縣金峰鄉嘉蘭村,為嘉蘭村七部落之一 。 源自麻利霧溪上游,36年遷至「奇那奧爾勒」。族人因不明並因大量死亡,部落族人認為該處為不祥之地,遂於39年遷居現址。嘉蘭村位於太麻里溪畔,原名「布魯布魯深」( PULER PULRE SHEN )(譯:多霧窪地),由七大部落所聚成,日本佔據台灣時對各族原住民實施理番政策,民國二十八年強迫居住於知本溪、麻立霧溪、馬奴蘭溪、麻利都部溪上游各部落遷居。民國34年10月25日在台灣光復後各部落陸陸續續遷居現址。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[timul subal kamu cidekay|Timul Subal kamu cidekay]](南島語族/[[:zh:南岛民族|南島民族]])" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=405 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 9z5fhzjkecobf05ek0xkeolaedjsfd6 Malepa 0 4089 88952 35320 2020-02-10T20:54:26Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Malepa == === u sulit nu Hulam === 新望洋部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Malepa. u kasalumaluma’ nu Malepa sa, 200 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 645 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 625 ku [[tademaw]], pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Yincumin, 20 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 93%, Sejek(Seediq0 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Pangcha(Amis) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izawtu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). <br /> === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad === pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340), Cou (6,667), Saysiat (6,662), Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Nantou]] [[kakuniza:Yincumin]] p8w6yy1h7vix1yy09ebq4kfsuayw9tv Mali 0 4090 128371 126188 2022-07-14T09:55:41Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Mali.svg|thumb|u hata nu '''Mali (馬利)'''|alt=Flag of Mali.svg]] '''Mali (馬利)''' u Mali sa i labu nu Afria, itiza i 17 00 N, 4 00 W. u ahebal nu lala’ mapulung sa 1,240,192 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 1,220,190 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 20,002 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 17,467,108. kakalukan umah sa 34.10%, kilakilangan umah sa 10.20%, zumaay henay umah sa 55.70%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Bamako ([[:zh:巴馬科|巴馬科]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 22 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Ibrahim Boubacar Keïta]], micakat a demiad sa i 2013 a mihcaan 9 bulad 4 demiad. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== <nowiki>https://global.udn.com/global_vision/story/8662/4792945</nowiki> == '''Mali (馬利)''' == 「這是一場沒有『好人』的政治死鬥...」深受貪腐與恐怖主義侵蝕的西非國家——馬利——,一批變節逼宮的首都駐軍以「支持人民起義」為由,攻入總統官邸,強行將民選但近期盡失民心的總統凱塔(Ibraahim Boubacar Keïta)抓回政變軍基地。 "nina kakitidaan ini’ ku "kapahay a tademaw" nu Cence nikasasupatay" numa anupay atu sakatalawan numicepcepay a Africa (西非) a kanatal Mali, nu cacayay masakaputay paciciyan i sudu midebung a haitay "patideng tu tademaw palekal tu kawaw" sa, debungan nuheni ku Cuntun a luma’, paciciyan nuheni kuni singkiwan inaiay ku laheciay caay palutadenga tu binawlan a cungtun ci Kayta (凱塔) " Ibrahim Boubacar Keita), dakepen cinida pataydan i hitayhitayan. 儘管馬利軍中的保皇派隨即與政變軍激烈交火,非洲聯盟、西非經濟共同體、歐盟、聯合國,以及駐軍5,000人反恐的法國政府,全對馬利政變抱持著譴責與反對的態度。 amica ku Mali (馬利) a hitay nu pawhunpay mabilil atu mibelinay malingatu malepacaw, African (非洲聯盟), sifei sakaudip kapulungan (Africa cing-cei kapulungan (西非經濟共同體), Europe (歐盟), [[lanhekuo]], atu itidaay a hitay lima a malebut (5000) ku tademaw mihantaya tu France cen-hu (法國政府), pasayda i Mali (馬利) kasumadan maynah tu waywaynida atu mibabelihay a waywayan. 然而總理一同被軍隊抓走的凱塔總統,卻公開宣佈「自己已經解散政府、解散國會...並辭去總統職位」,新聞傳出國際一片錯愕,但首都巴馬科街上卻是歡欣鼓舞——哪怕整起政變牽扯的不僅是軍人干政與政府貪腐,更還有宗教極端主義、屠村戰爭罪、甚至是國際毒梟的犯罪暗雲。 pasu Cung-li (總理) malecad ku hitay midakep ci Kayta (凱塔) Cung-tun, pahelak sa musakamu “ aku ayda mikaysang tu sifu, mikaysang tu kuohua, miales kaku tu Cungtun a kawaw” , i isinbung tahekal i kanatal mapaaw nami ku tademaw, nika u soutu Pamake (巴馬科) patiyamay tanu namuhsa amituktuk—nunika lawlawan caay kaw hitay a acacay kumilawlaway atu sifutu nu anup, idaw henay kunu kiwkaya a malingesay, mipacukay ani kalepacawan a cumi, micidek aca ku kanatal nu pacakaya tu sidukuay a sicumiay a tademaw. 馬利的軍事政變,在首都巴馬科西北方15公里的「卡提陸軍基地」(Kati)。由於卡提基地自法國殖民時期開始,就是馬利軍隊現代化的大本營,過去幾次的軍人干政、甚至是2012年的軍事政變,都以此地為「臨時軍政府」總部,因此基地傳出的激烈交火才會迅速傳開,並大舉驚動了國際社會。 Mali (馬利) a hitay nika cinlawan, itini i suotu Bamake (巴馬科) nutipan amisan nu cacay a bataan idaw ku lima (15) a kuli a “Kati nu kaygungan (卡提)” . nu Kati (卡提) kakitadaan namaka France (法國) kalimada a malingatu, u Mali (馬利) a hitay aydaay nu satabakiya a kakitidaan, naayaway nu pinaay a hitay kumi kuwanay, tawya satu i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tusa (2012) a mihcaan nika lawlaw nu hitay, tu tinaniyaduan mala “ linziay a hitay nu sifu” a humbu’, sisa itini i labu tahekal kuni kalepacawan sisa kasenusa katinengan, mabiyalaw namin ku kanatal. 但不久後,陸軍的軍用車隊開始離開基地,成千上百的武裝部隊兵分多路,一支部隊開火排除了保皇黨同袍的抵抗,直接開入了首都巴馬科市中心,與歡欣鼓舞的反政府示威者「街頭合流」。 nika caay katenes, kayngu nuhitay a kadideng malingatu tu miliyas tu kitididaan, hatidaay nu yadah a tademaw nu hitay mabuliys, cacayay a hitay palamal caaytu kamipidiput tu cabaytu amiwawies, kasenu' satu pasayda i suodu Bamake (巴馬科) a macian, atu manamuhay mihantayay tu sifu a tademaw itdai i “patiyamay malalitemuh”。 另一支部隊則停在首都北郊包圍了總統官邸,並以「恢復政治秩序」為名強行逮捕了總統凱塔,連同內閣總理一同抓回了卡提基地 duma a cacay nu hitay musaluimeng itini i suo-du amis haliwden nuheni ku Cung-tun a luma, sa “ pakasi laluudan tu ku kawaw” pacici hantu midakep ku Cung-tun ci Kayta (凱塔), pasu cung-li a dakepen pataydaen i Kati (卡提) a kakitidaan. 軍隊叛變並抓走總統的消息,在馬利首都街區引發了歡天喜地的全民慶祝,但國際社會上,對於馬利援助最深的非洲聯盟(AU)與歐盟(EU),都在第一時間發出了「對於軍事政變的嚴厲譴責」,並揚言轉變態度、對叛亂的馬利陸軍發動制裁。 hitay mibabelih midakep tu Cung-tun a ngiha', itini i Mali (馬利) sudua patiyamay manamuh namin ku binawlan malimulak, nika itini i kanatal, numi padangay tu Mali (馬利) satenesay a Africa (非洲聯盟AU) atu Europe (歐盟EU), itini i sakacacay a tukian patahekal tu ngiha sa tu「maynah tuni kasasuada nu hitay a kawaw」, sakamusa sadawmi’en tu ku wayway, misuayw mibelihay a Mali (馬利) a hitay palekal mibelih. 與此同時,自2013年以來就一直參戰馬利反恐戰爭、迄今仍駐有5,000法軍的法國政府,一方面透過大使館發出了「緊急警報」,呼籲所有僑民不要離開家門、以免遭遇被捲入動亂。 nanutawya, namaka tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcaan caay henay ka putun kuni kalepacawan nu Mali (馬利) nika babelihan ani kalepacaw, katukuh ayda idaw henay ku muenengay itida lima a malebut (5000) ku Fakuo (法國) a hitay nu France nu France a sifu (法國政府), pasayda i tasekun pangiha tu “kakalahen nu sasakamuen” , sakamusa amana katahekal miliyas tu luma', kaletepaw nuni kacinlawan, 一方面則透過「西非國家經濟共同體」(ECOWAS),試圖勸說政變軍釋放總統,「避免進一步逼這個國家墜入總崩潰。」 pasayda i “ Africa (西非) kanatal nu sakaudip anikapulungan” (ECOWAS), mitaneng tayda masasakamu patahekalen ku Cung-tun sa, “ amana pacici tina kanatalan alaw amacunus kunika patay nu linges”. 但ECOWAS與法國的地下斡旋還未見結果,被捕的凱塔總統就已放棄了抵抗。 nika ECOWAS atu France (法國) nu i sasaay inai henay ku laluudan, nidakep a Cung-tun ci Kayta (凱塔) caaytu piwawies. 最終,凱塔透過被政變軍控制的國家電視台,於清晨現身發出了政府總辭聲明:「總統、總理與國會將於即刻起解散下台...包括我本人的執政權力,都將自此結束。」 sadikuday satu, Kayta (凱塔) sipakayda i nika mibelihay nu hitay mikuwanay tu kanatal a tilibi, tu sananal tahekal cinida musakamu tu sapiales tu sasakamuen " Cung-tun ,Cungli atu kuohui aydahantu mamin amakaysan pasuaku acaytu pikuwan tu kawaw, hatidatu sa." 現年75歲的凱塔,是2013年國際介入「馬利內戰」以來,被各方推派、負責重建國家的過渡領導人。 pitu a bataan idaw ku lima(75歲) a mihcaan ci Kayta (凱塔), i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcaan cumudan nu kanatal (Mali (馬利) ilabu malepacaw) sa, patahkalen niduma, sakawaway tu sapatideng tu kanatal nu micidekay a mililiday nu tademaw. 但在位7年間,凱塔的執政內外無力,由法軍支持的反恐戰爭陷入消耗戰泥沼,國內的經濟、治安與部族分權,也都因貪腐、蕭條而陷入無政府狀態。 itini i pitu a mihcaan, Kayta (凱塔) mikuwanay a tademaw inai ku laheci, u France (法國) k patidengay amibelinay a malepacaw inai tu kulaheci, sakauip nu kanatal, sakakapah nu niyadu' atu nika babenis nu binacadan, maanup namin, mahicaay kiyu ku sakaudip nainai ku laheci nu sifu. 於是民間的長期積怨,這才藉由2020年3月的國會改選爭議,而引燃了全國性的反政府大抗爭。 sisa tademaw matenes tu amalinges, sa itini i tusa a malebut tusa a bataan (2020) a mihcaan tulu a bulad kuohun misumad tuni pisingkiwan anika lalaecus, hida satu ku kanatal a tademaw mibelih tu sifu miwawies. 在這場極度爭議的國會改選中,儘管非盟、ECOWAS與法國大力鼓勵,但大規模買票、舞弊、以及馬利北部戰亂區的計票問題,卻都嚴重地損害了投票的公信力。 itini kacinlawan nu kuohuiy nisingkiwan, amica ku Africa (非盟) ECOWAS atu France (法國) nipaicelang, nika hatidaay tu nipicakay tu paya, paceba’, atu Mali (馬利) amisay ni kalepacawan a niyadu', micidek kuni pisausi nuheni tu paya, pihaceng satu kuni ka laecus nuni pitupaan tu paya naisatu ku laluudan. 因此在選後的訴訟過過程中,馬利憲法法庭才會作出選舉無效的判決,但凱塔總統卻以此結果逕行指派了「執政黨候選人」合法當選。 sisa nipisingkiwan satu ani katalahuing, Mali (馬利) sinfa itini i huing sa sakamusa ninipisingkiwan ayda nai' kulaluudan sa, nika ci Kayta (凱塔) Cung-tun imahini patuduan nida ku "cecendan mamisikiw a tademaw" nutatengay nisingkiwan maala kisusa. 凱塔總統的行動,隨即引爆反對派的憤怒抗爭。因為對在野黨而言,凱塔的作法等同於獨裁。 Kayta (凱塔) Cungtun a wayway, kilusa numihantaya a tademaw malinges miwawies. sisa misuasay tu cayidan sa, Kayta (凱塔) a kawaw malecad u micidekay ku kawaw. 儘管凱塔總統不斷強調「情報指出西賽還活著」,但憤怒的民眾與反對派卻徹底失去了對政權合法性的信任,並公開質疑策動綁票的幕後黑手,就是貪圖權位的凱塔本人。 mihica Kayta (凱塔) Cuntun pacici sa musakamu「kamusa maudip henay ci Sisay (西賽) sa」, hatidaay tu nu linges a binawlan atu mihantaya caaytu palu tatenga tu kawaw nida, mihapu patahela tu mikiyakuay tu husu ainikudanay a tatemaw, ina maanupay a tatemaw alaw ci Kayta (凱塔) sa. 自7月中開始,凱塔總統就已察覺到了「軍方氣氛不對」的躁動風聲。因為在動亂的馬利,軍隊不僅是最有組織、資源與獨立性的政府單位,在過往——特別是2012年的政治危機時——軍方就有「政變干政...重整秩序」的爭議傳統。 namaka pitu a bulad (7) malingatu, Kayta (凱塔) Cung-tun matadeng tu cinida "caay kakapah ku hetay" nika lawlaw nubali. zayhan nika lawlawan nu Mali (馬利), hitay sakapahay nuni kasa kaputan, silaculay atu micidekay nu sifu, itida picidekan a tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tusa (2012) a mihcaan nu cence kabalihenawan, hitay hantu idaw " kasumad nu cenhu, misumad tu kawaw" a kacilawan nu laylay. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 362jez5s5fdb6y6l4x5roaidxn90etz Malik Allen 0 4091 88954 35362 2020-02-10T20:54:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Bird Averitt |- | colspan="2" |[[tangan:Malik Allen.jpg|Malik Allen|alt=Malik Allen.jpg|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1978 a mihcan 6 a bulad 27 a demiad/ Willingboro Township, New Jersey |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |208 kungfen/ 116 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |35, 30 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Villanova (1996–2000) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1973/saka 8 ku uwac/silsil 55 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |Portland Trail Blazers |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |- |colspan="2" style="text-align:center; |San Diego Wildfire (2000–2001) Miami Heat (2001–2005) Charlotte Bobcats (2005) Chicago Bulls (2005–2007) New Jersey Nets (2007–2008) Dallas Mavericks (2008) Milwaukee Bucks (2008–200) Denver Nuggets (2009–2010) Orlando Magic (2010–2011) pahanhanan tu kawaw |} == siwkay ni Malik Allen (馬瑞克·艾倫) == nalecuhan ciniza i enem a bulad tusa bataan izaw ku pitu a demiad, 1978 a mihca, u tatama ciniza, miunduay nu mimaliay. lumeniay a banges ciniza. u syubay kanas-mali mimaliay nu [[NBA]] i Amilika. Malik Allen unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] * NBA [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] j361w3pq2qid2lxvumi6px8s10ceq8s Malik Beasley 0 4092 88955 35374 2020-02-10T20:55:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''Malik Beasley''' == nilacul == Malik Beasley nalecuhan i 11 a bulad 26 a demiad 1996 a mihcaan, Malik Beasley u kawaw niza sa u miunduay. namikawaw ciniza i [[NBA]] a mimaliay a putiput. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] q7uxnekwna7bp4uw2k0mdstwrhmlglv Maliwang 0 4093 118811 88956 2021-07-05T15:25:49Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|thumb|Fuli (Zosi go)]] == Maliwang == u sulit nu Hulam: 馬里旺部落 「馬里旺」這個地名由來不明,位於花蓮縣富里鄉學田村。學田部落早在清光緒初年就有許多阿美族人前來居住,是富里鄉目前所知最早成立的阿美族部落,大多來自恆春的阿美族人。 早在恆春阿美族人遷入前就已經存在。 日治初期,布農族人常常侵擾馬里旺部落,所以大部分族人選擇遷至富南村居住,之後在學田地區設置日警,才又有阿美族人陸續遷入,但仍以恆春阿美族人較多,直到戰後才漸漸有許多來自秀姑巒群的拔仔、屋拉力、烏漏及掃叭等社的阿美族人遷入,因為秀姑巒群的阿美族人原居住耕地不足,才遷移至學田部落,久而久之,在人數方面秀姑巒群阿美族人已超越了恆春阿美族人。 === u siwkay nu niyzau' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maliwang. u kasalumaluma’ nu Maliwang sa, 112 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 327 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 54 ku [[tademaw]], pakalatu 17%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 273 ku tademaw, pakalatu 83%. == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah (Amis) 13%, Paywan (Paiwan) 1%, Yuwatan (Bunun)1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah (Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah (Amis) itini. u zuma a tademaw sa atu Yuwatan (Bunun). === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha (Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5swchgmy7jm1xae8e2m3lq5ccc24vyl Maljipa 0 4094 88957 86254 2020-02-10T21:05:36Z Corainn 30 /* Maljipa */ wikitext text/x-wiki == Maljipa == u sulit nu Hulam: 東源部落 Pingtung sian, Mutan siang, Tuyuan niyazu'. Tuyuan niyazu' a binawlan namueneng i Fangsansi(sa'wac) seci siang. i kalipunan a demiad, mapabulaw tayza i Mutan siang bukebukelalan, itawya sa u Mutanse ku ngangan. caay kayadah ku tayzaay a [[tademaw]], sisa, makapah henay kya liwliw. u singanganay a banaw "muwangic banaw", kabangcal pamuwangic tu taw. azihen kya ngangan, hakay izaw ku paangic tu taway a kungku sa. u tatenga' sa, tina ngangan namakay Paywan binacadan a kamu "Kudku" a ngiha', kya sakaizaway sa u "masaupu ku sa'wac a kakitizaan". caay katabaki kya banaw, uyzasa, si kilangkilangan i liwliw, sayadah ku lemangwan. izaw ku tabakiay a tawha kilang. i balangbangan a demiad, izaw ku lalengac, sabangsis i bali, sisa, maydih muwangic tu tademaw. 屏東縣牡丹鄉東源部落。東源部落族人原本世居枋山溪上游獅子山鄉,日治時期 被遷移至平地的牡丹鄉,當時稱為新牡丹社。由於地處偏僻,除了部落族人,外人很少進入此境,因此保留了完整的自然生態。東源部落知名的「哭泣湖」,美到令人哭泣的湖泊。乍看名稱還以為有什麼哀哀泣訴的傳說, 事實上這名稱來自排灣族語「Kudji」 的音譯,意為「水流匯集之處」。湖泊面積雖不大,但周圍山林環抱, 植物生態豐富,湖邊樹林有著高大珍貴的桃花心樹,水中保留了瀕臨絕種的台灣水韭;秋季時,野薑花盛開,空氣中飄著甜 甜淡淡的清香,浪漫到讓人想哭。 資料來源:https://www.apc.gov.tw/portal/getfile?source=2D838540F5D6F659FAFB9859EF31AC3B381A272F479D65D98D902DFAAFC2E15428FFC60FB190448B41BCD13C6B0A94FB4421BB3A01E97D023B91B9DF71659F0C&filename=C10CBA59524C6FC15B8D4FBB21B5EF4015CC64FD89C3FA9715E6A529B9D3427D == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maljipa. u kasalumaluma’ nu Maljipa sa, 180 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 492 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 477 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 94%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. '''排灣族'''(排灣語:Payuan,書寫系統制定前慣以 Paiwan 拼寫)為台灣原住民,發源於北大武山(Kavulugan)一帶,屬於南島民族。目前居住在海拔1,000公尺以下的山區。以台灣南部為活動區域,分布北起三地門鄉,南達屏東縣恆春鎮,東到台東縣太麻里鄉以南海岸。包括屏東縣、台東縣境內,為台灣第二大原住民族,總人口約十萬餘人。擁有台灣原住民特有的部落領袖、貴族、勇士、平民的階級制度,並以巫術及工藝文化出名。 u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).   ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh [[:zh:恆春鎮|Henchun zen]], saamis katukuh [[:zh:三地門鄉|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[:zh:太麻里鄉|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu [[:zh:屏東縣|Pingtung sian]] atu [[:zh:臺東縣|Taytung sian]], u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay(貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a [[:zh:社会阶级|selal-hecek(階級制度)]].singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.      === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:https://www.apc.gov.tw/portal/getfile?source=2D838540F5D6F659FAFB9859EF31AC3B381A272F479D65D98D902DFAAFC2E15428FFC60FB190448B41BCD13C6B0A94FB4421BB3A01E97D023B91B9DF71659F0C&filename=C10CBA59524C6FC15B8D4FBB21B5EF4015CC64FD89C3FA9715E6A529B9D3427D [[kakuniza:niyazu']] mp6vh0fqqhosgo07cku3lnb9izxysat Maljivel 0 4095 107958 107957 2021-05-01T13:57:20Z Yiyang.sayion 74 /* u cidekay(binacadan) nu Taywan yincumin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Maljivel== u sulit nu Hulam: 馬里弗勒部落 ==u siwkay nu niyazu’== i [[Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Maljivel. u kasalumaluma’ nu Maljivel sa, 32 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 124 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 119 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 4%. Taitung sian [[Jinfeng]] Cyalan chun, u sakacacay a niyazu' nu pitu a niyazu' nu Cyalan chun. u ngangan nu niyazu' namakay sa'wac, i tebal nu Taymali sa'wac (太麻里溪). nuayaway a ngangan sa, u "Pulupulusen". u kayadah ku lesing atu uul, isasa'ay a lala'. papulung pitu a niyazu'. na i ka Lipunan, bucici paeneng i Cepen sa'wac. i Mikoku a demiad, 34 a mihcan 10 a bulad 25 a demiad, tayni tu ayzaay a kakitizaan. Cyalan chun sa, ku satabakiay paluma' tu Losen-balu (外來語: 洛神花) a subal. paymihcaan patizeng ku Losen-balu a saungay a kawaw. yadah ku saungay, izaw ku kakaenan, izaw ku mibalakasan. ===u niyazu’ nu Paywan(Paiwan)=== u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. ===u Sakizaya a tademaw=== inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad tu cidekay a ngangan nu Sakizaya ku heni. ==u cidekay(binacadan) nu Taywan yincumin== {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin === u yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A pancahay (原住民族委員會) kanatal kalunasulitan atu palatuh calayzazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=406 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Paywan]] k4303353iad2m4twi5fpoog42yot4sh Malta 0 4096 126195 126194 2021-11-08T01:23:39Z 36.227.226.17 /* kakanen 飲食 */ wikitext text/x-wiki [[:zh:马耳他|'''Malta(馬爾他)''']] [[tangan:Flag of Malta.svg|thumb|[[:zh:马耳他|'''Malta(馬爾他)''']]|alt=Flag of Malta.svg]] u [[Malta|Malta ('''馬爾他)''']] sa i labu nu Europe, itiza i 35 50 N, 14 35 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 316 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 316 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa nayi ku km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]] sa 415,196. kakalukan umah sa 32.30%, kilakilangan umah sa 0.90%, zumaay henay umah sa 66.80%. =='''tapang tusu nu kanatal(首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Valletta ([[:zh:瓦莱塔|瓦萊塔]]). =='''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 21 bulad 9 demiad. ci George Vella (Ciyuci.Byela Ciyuci.Byela), =='''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[George Vella]] (Ciyuci.Byela [[:zh:乔治·韦拉|喬治·韋拉]]), 1942 a mihca 4 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Malta (馬爾他) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 4 bulad 4 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Malta (馬爾他) ayza sa ci [[Robert Abela]] (勞勃·阿貝拉), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 1 bulad 13 demiad. == '''Malta (馬爾他) lalingtuwan a sasakamuen「馬爾他」之起源說''' == 馬爾他(Malta),初次聽來,會覺得這個國家名字很奇特。詞源派認為「Malta」一詞來自希臘語μέλι(音meli),意為「蜜」。希臘人稱此島為Μελίτη(音Melite),另一種民間說法是馬爾他出產一種品味獨特的蜂蜜,故得暱稱「蜜地」。 Malta (馬爾他), mahka makatatengil, mahicay kiya makatengil tina kanatalan. ceyunpay saan "Malta" saan namakayda i [[Greece]] (希臘) a kamuan μέλι (suni meli), imi han u (cemed) [[Greece]] (希臘) a tademaw misakamu tina subalan han u Μελίτη (suni Melite), duma anisakamuwansa u Malta (馬爾他) silaculay tu micidekay a cemedan, sisa pangangan han tu (kakitidaan nu wadu). 馬爾他位於南歐,義大利西西里島以南90公里,地中海之心位置,故被稱為「地中海心臟」。國土面積狹小,只有316平方公里。 Malta (馬爾他) itida i Nao (Europe南歐) , Yitali-sisili-daw (義大利西西里島) nutimulan siwa a bataan a kun-li, Ticung-hay (地中海) teban a niyadu'an, pangangan han tu “Ti-cung-hay a balucu’ (地中海心臟)”. kanatal a kitidaan adidi', makaala tu tulu a lasubu cacay a bataan idaw ku enem (316) a pinfa kunli. 對於很多亞洲人來說,馬爾他可能不是很熟悉,甚至很少聽過,但是在歐洲,馬爾他則是最受歡迎的投資、居住、旅遊、和度假勝地。 misuayaw tu katuuday nu Yacuo (亞洲) a tademaw, Malta (馬爾他) caay kaw mananamay, caay kita pakatengil,nika itini i Europe (歐洲), Malta (馬爾他) u saka namuhan nu katuuday taeyda misiwbay, mueneng, milaliwku, atu kataydaan a midang. 素有「歐洲後花園」、「南歐瑞士」、「歐洲新加坡」等美譽。除馬爾他本地人口以外,島上還居住著來自阿拉伯、義大利、英國等不同國家的居民。 idaw ku (Europe nikuda aadihan tu balubaluan) (歐洲後花園), Nan-Ozuye-se (南歐瑞士) Europe [[Singapore]] (歐洲新加坡) bangcalay a ngangan. nu Malta (馬爾他) itiday a tademaw, subalay a tademaw idaw ku namakayniay i [[Saudi Arabia]] (阿拉伯), [[Italy]] (義大利), [[United Kingdom|Yinkelisi]] (英國) caaya kalecad nu kanatal a tademaw. == '''likisi sa tenesay nu kanatal 歷史最悠久的國家''' == 島國雖小,但卻擁有7000多年的流長歷史,相比之下久過四大文明古國。 subalay a kanatal amica kuni ka adidi’, nina idaw ku pitu a malwbut (7000) a mihcaan ku tenes nu likisi, nika sasedsedan mikikaka tu sepatay anika lihalay nu mukasi a kanatal. 因地處地中海重要戰略位置,作為連接歐洲、北非、中東等地區重要橋樑,自古以來都是兵家必爭之地。 nina kakitadaan i Ticung-Hay (地中海) saka etiman nu kalepacawan a kitidaan, sakala lalitin tu Europe (歐洲), Pafae (北非), Cuntun (中東) a kitidaan nu ngangangan nu kayakay. nanu tawya u kalealawan nu hitay a kakitidaan. 馬爾他在歷史上曾被多個民族占領,直到1964年,馬爾他正式宣布獨立,為大英國協成員國,1974年更改憲法,成為馬爾他共和國(Republic of Malta)。 Malta (馬爾他) itini i likisi na pinaay a binacadan kumi debungay, katukuh i cacay a malebut siwawa lasubu enem a bataan idaw ku sepat (1964) a mihcaan, Malta (馬爾他) mihapu misitaked kamisa, u TaIng-kuosia (大英國協) a kaputan, cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku sepat (1974) a mihcaan misumad tu Sin-fa (憲法), mala Malta (馬爾他) kapulungan a kanatal (馬爾他共和國) (Republic of Malta)。 2004年,馬爾他加入歐盟,並於2007年成為申根公約會員國,如今,馬爾他是全球唯一集歐盟國、申根國、歐元區國家、大英國協成員國四位於一體的國家。 tusa a malebut idaw ku sepat (2004) a mihcaan , Malta (馬爾他) micumud i Omung (歐盟), i tusa a malebut idaw ku pitau (2007) a mihcaan mala Senken-kuo (申根國) a masakaputay, ayda, Malta (馬爾他) u kitakit nu uyda a cacay taydaay i Omun-kuo (歐盟國), Senken-kuo (申根國) , Oyun-cu (歐元區) a kanatal, Talng-kuo (大英國) a kaput nu sepatay mala cacayay a kanatal. 與大多數歐洲國家相比,最與眾不同的是,馬爾他是個官方語言為英語的國家。 nu pinaay a Europe (歐洲) nu kanatal masasedsed, u sacaayay kalecad sa, Malta (馬爾他) u tada kamu sa u igu a kamu nu kanatal. 政治上,馬爾他採用中立政策,不參加其他國家之間的戰爭,也不會主動發動戰爭,這些都保障了馬爾他的國際安全性。 sakaytini i cen-ce, Malta (馬爾他) caay paayaw tu kawaw, caay pilihida tu duma a kanatal a malepacaw, caay pikiayaw malepacaw, iniyan han midiput tu Malta (馬爾他) sakay kitakit a anzen. == '''pala 風景''' == 藍色,是馬爾他的代名詞,因為他擁有全世界最美的海景,其中最為著名的就是「三藍」景觀:藍洞、藍窗和藍湖。 langdaway a kulit, u Malta (馬爾他) pinganganan, idaw ku tadangangan nu kanatal sabangcalay a bayu, saka singanganay sa u "tuluay a langdaway" aaidangan: langdaway a buhang, langdaway a sasingalan atu langdaway a banaw. 但大自然就是很神奇,除去「三藍」,仙人掌與椰樹並存,戈壁偶遇海洋,火山碰到冰川,仿佛一切的不可能事情,在馬爾他這個小城看來似乎都有無限可能,也就造就了馬爾他處處皆風景。 nika pakunida hananay a nisangaan, wadaen ku "tuluay a langdaway" sandalu atu yasi malecad masuped, u liken alahican kaletepan nu bayu, silamalay a buyu alahican malitemuh ku suleda’, mahida u caaya kasikawaw, itini i Malta (馬爾他) aididay a tukay adihen mahida a caay kasi kawawan, nikahidaan sisa Malta (馬爾他) yadah ku aaidangan i tida. 古城瓦萊塔、古代神殿、地下陵墓、騎士團宮殿、維多利亞城、CALYPSO岩洞、神廟遺蹟、大力水手村、丁力懸崖、姆迪娜街景等都是馬爾他獨具特色旅遊勝地。 mukasi a Wala-ta (瓦萊塔), mukasi nu biyu (古代神殿), sasa nu lumen (地下陵墓),mikacaw a biyu (騎士圑宮殿), Widou-liya-cen (維多利亞城), CALYPSO (岩洞), di’du nipahetikan namaka babalaki (神廟遺蹟), Tali-suy-suo (大力水手村) niyadu, Tili-tepad (丁力懸崖), Mudi-na (姆迪娜) patiyamay u Malta (馬爾他) nu micidekay a idangan nu kataydaan . <nowiki>https://solomo.xinmedia.com/chubbytw/171729</nowiki> == '''Malta (馬爾他) subal sasalamaan nu aidangan Malta島主要景點''' == 馬爾他是一個國家,因為被許多民族統治過,文明在這裡交匯,歷史在這裡轉折,所以整個島上充滿了歷史的文化遺跡,非常值得深度旅遊以及度假! Malta (馬爾他) u kanatal cinida, yadah ku binacadan mikuwan, itini malalitemuh, likisi itini misumad, sisa nina subal matumes nu likisi a lalangawan nu babalaki, micidek taneng tadaan miliwku atu kataydaan midang. 馬爾他的面積加起來只有香港的三分之一大,由三個島組成:由下而上是主島Malta島、中間的小餅乾屑Comino島、最上面的Gozo島。 Malta (馬爾他) u lala' nuheni pulung han hatida nu Sang-kan (香港) nu tuluay nu cacay ka tabaki, nu tuluay a saubal anikapulungan, sipakay sasa tapabaw han u tadasubal Malta subal, teban nu adidiay a nikahtikan nu piying u Comino subal, satalakaway han u Gozo subal. 基本上大多數景點都在主島Malta,但是Comino島和Gozo島也有各自著名的小景點值得搭船出去。 kanahatu hatidaay tunu aidangan itida namin i Malta a subalan, nika Cominu subal atu Gozo subal idaw ku adidiay nu aaidangan taneng maka balunga tayda itida midang. == '''sakapahay anipiidang a puu’ 旅行最佳季節''' == 基本上馬爾他一年四季都適合旅遊,不過5月-9月是馬爾他的熱門旅遊時間,也是最多歐洲人出沒在馬爾他的季節。 kanahatu Malta (馬爾他) nu cacaya a mihcaan nu sepatay a puu'an taydan midang, nika limaay a bulad-siwaay a bulad sa u Malta (馬爾他) a aidangan nu buladan, u yadahay nu Europe (歐洲) a tademaw tatayda i Malta (馬爾他) a puu'an midang. == '''kakanen 飲食''' == 馬爾他的菜,是幾個世紀以來,島上居民與馬爾他定居的外來者,在烹調習慣上互相影響的結果,這種結合使馬爾他,菜混合了地中海周圍各地的飲食口味。 Malta (馬爾他) a lami', nu pinaay a seciyan, subalay a tademaw atu Malta (馬爾他) nu taydaay itida muenengay a tademaw, itini inika pisalamian nu nanam masasulalit, nikasasulalitan u Malta (馬爾他), u lami' hantu malamel tu Ticun-hay (地中海) nu liklik a kaen.儘管許多菜式是島上特有的,然而一部分很受歡迎的菜式的做法卻是源自西西里島、義大利南部以及中東地區。被當地人稱為ftira biż-żejt、ġbejniet和pastizzi的食物便是很好的例子 amica kuni ka yadah nu lami i subal numicidekay, itida nuni kanamuhan a lami'sa numakaydaay itida i Sisi-lidaw (西西里島), [[Italy]] (義大利) nutimulan atu Cundung (中東) a niyadu'. pangangan han nuitidaay a tademaw u ftira biż-żejt, ġbejniet atu pastizzi a kakanen nu sakapahay a sasakamuen. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部 palcabayay a pu] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:马耳他|中文維基百科: '''馬爾他:'''https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E8%80%B3%E4%BB%96]] jsf43bxvp2j2t6xocgjvjlsb8awxhpn Malungayangay 0 4097 92448 91782 2020-08-15T06:48:50Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[tangan:Taiwan_2009_HuaLien_City_CiSingTan_Bay_FRD_8343.jpg|thumb|dadipasan nu Malungayangay]] Malungayangay (kamu nu Hulam: [[:zh:七星潭|七星潭]] hananay) == kungku nu Malungayangay == u Malungayangay hannanay sa, u namaka hicahicaay aca sa, i kasumamadan naidaway tu haw, aca sa ku mitapalay, katuud ku pabaliway tina kungku nu Malungayangay, ayda a pasubana’en aku kamu tu namaka babalakiyay a kamu nu babalaki, nu katuuday a kamu palacacay han aku pasubana’ kita. === hini sa ku kamu nu babalaki === i kasumamadan saan, naidaw ku cacayay a masakapahay a [[tatama]], tayni i niyadu’ nu Takubuwan mikadabu saan, kadabu satu sa, u duma ku kasic, caay kataumah maluk, caay piedap misakakawaw i luma’, sademidemiad sa misanga’ tu culen, tumes satu nu nisanga’an tu culen ku labu nu tumunaw, sakamu han nu kakadabuwan, caay pitengil, anu cimacima ku musakamuway mahida tuway kacaay pitengil. mangaleb ku nikasandeb misanga’ tu culen. mabidang tu ku kakadabuwan, sakaydihan tu mubahbah, u sasahican ku mahiniyay a kadabu sa, hatida ku nikaynah mahida tuway ci Butung. tedep han tu. === mibuting ci Butung i Malungayangay === cacay a mihcan pila’disan nu niyadu’, matabal amin ku selal taumah mibuting, nika a makatukuh tu i kalahukan i luma’ henay ci Butung, muhalhal ku ali ni butung i nuayawan nida amaladay mibuting, nika ci Butung tu ni Butung, caay kasakasakalah aca, mahida tu ku nikasadeb misanga’ tu culen. mahanghang tu ku ali nida muhalhal a mibuting, satu amangahngah ci Butung, amatukutukuh tu i kalahukan sa, lekal satu ci Butung muena tu ali taumah. dateng satu ku ali ni Butung, i nudikudan, ngaliwngiw musakamu, makatengil ci Butung mangaleb ku nipasusun, eneng satu i sasa nu kilang misasa'pi’, mangaleb tu ku nu kangaliwngiw. sakamu satu awu kalahukan tu sa, mueneng han aca saw sa musakamu. sakamu hantu ni Butung. ba’tungen ku tabukud isu i nuayawan han nida ku ali. patukil satu ku ali nida. u maapaay haw a ba'tung sa i cebecebedan satu, sakamu hantu ni Butung, tanengilmay hanaca ni Butung, hangi miladay aca maapa satu ba'tung satu tu tabukud, tadu’ ciba’ saca ku nikahetik nu tabukud, tengteng satu ci kamatengteng isaw, kitatusa hantu nu heni, matumes nu buting tu nu namuh satu taluma’, tayda satu i katuuday ma’kek amin ku binawlan tu buting makadih tu heniyan, namahida satuway, papalita hantu nu katuuday ku ali ni Butung, namakayda salingatu tu pasayda ku katuuday i ci Butungan, uycanacanan ku a kawaw sa mikilim aca ku katuuday cinidaan palawama. === mangaleb ku nikakasic ni Butung === namahida satu mangaleb ku nikakasic ni Butung, samuhmuh sa tu ci Butung i pakelakela’an misanga’ tu culen, anu hicahican nu katuuday musakamu cibutung i cuwa saw mahidatu kacipitengil mahida tu ci kasumad ku kawaw, malibutu ku katuuday tedeb satu katukuh i kaliwmahan nu nyadu’, ahica tu ku sakaluk nu luma’ sakyai, pasusun mahamin tu amin ku selal maliumah, halhal sananay tu tu nipitumun nu binawlan, matineng ci Butung tu nika tukuhan tu saka liwmahan a demiad, sudad satu ci nida namaka pakelakela’an, mukunuy tu tupukaw nu kelakela’ a taumah, adihan ku kelakela’ matumes nu culen, maekek amin ku katuuday ci Butingan, mabiyalaw makadih tu nilacul nida i kelaela’ tu culen a patacuwan sakyai, katukuh ci Butung i umaumahan silac han tu ni Butung kya culen i umaumahan, caycay ku nibedbeban ni Butung tu laic, lineng han tu laic kya culen kengsatu malineng amin kya culen. makatengil ku binawlan tu nikasuni sa, bengbeng nu suni nya culen, tada mahida u mikusiway ku suni, maekek amin ku binawlan tu nika sa cacacacay nu nikalebek nikilang, mamin mikaykung cibutung tu umah. papiculu’ han tu ni butung kya culen tu kilang, balutebut satu kukilang talilis nu umah, sa telitelis satu masanebaak ku nikaydaan nu culen, caay tu aca pisanebak cibutung kaykayda satu paluma tu sapal. === paluma tu tamlak === mulangaw tuwamin kuni paluma nu binawan tu habbay, langaw satu kuni butung canu caaay kautamulak sa uhabay atu luni , taumah satu ku kakadabuwan, makadih tuni paluma ni butung tutamulak atu bangah uluni. ma ngaleb tu kunika baallucu’, talu<br />ma’sa mapatay kaynahan ci butung, tengil satu cibutung satu a patukil cibutung, u tebep ku wayway nida, nika caay pahahan kulaway nu kakadabuwan mu ngaliungiu inyadu’, nayi’ tu kumaliuhay tu kawaw ni butung matineng tuamin ku tademaw, tu nipaluma nida iumah tulami’ namahida sa tatenga’isaw cikatenes, katuud tu kutaumahay mi adih tuni paluma nibutung, tepuk satuu ku talitalingan kaydaan nu tademaw muculil. === milangec tu tamulak === malcad tu pauliday kuduba’. nucilal, tikatenes katukuhan twaca ku pilangecan, milangec kuselal sadakadakay mumuku tu ni laningecan, adihan kunibutungsa matumes nu tamulak. atu bangah luni awyca ku mamaala,tenesen mu padeng anusa ama muni’tuway, sa amin kunipiadih nu katuuday, (nika katukuh inika acak nuni pawaliyan tu kya, nineng satu kuheni), katukuh satu ini kaacak <br /> == kungku nu Malungayangay == u malungayangay hannanay sa, u namaka hicahicaay acasaw, i kasumamadan naidaway tuhaw, a saca kumi tapalay, katttuud ku pabaliuway tina kungku nu malu ngayangay, ayda a pasubana’en aku kamu, tu namaka babalakiyay akamu nu babalaki, nu katuuday a kamu palacacay han aku pasubana’ kita, === hinisa ku kamu nu babalaki === i kasumamadan saan, na idaw ku cacayay a masakapahay a tatama, tayni i nyadu’ nu takubuwan mi kagabu saan, kadabu satusa u duma ku kukasic, caay kataumah maluk caay pi edap misa kakawaw i luma’, sa demidemiad sa mi sanga’ tuculen, tumes satu nu nisanga’an tuculen ku labu nu temunaw, sakamu han nu kakadabuwan, caay pi tengil, annu cimacima ku musakamuway mahidatuway kacay pi tengil.mangaleb kuni kasadeb misanga’ tu culen. mabidang tu ku kakadabuwan may sa kaydih hawtu mu bahbah, u sasaycan ku mahiniyay a kadabu saa,, hatida kuni kaynah mahidatuway cibutung.tedep hantu. === mibuting ci butung i malungayangay === cacay a mihan pi la’disan nu nyadu’, matabal amin kuselal taumah mi buting, nika a. makatukuh tu i kalahukan i luma’henay cibutung, muhalhal ku ali ni Butung i nuayawan nida amaladay mibuting, nika cibutung tuni butung caay ka sakasakalah aca, mahida tu kunika sadeb misanga’ tuculen. mahanghang tu kuali nida muhalhal ami buting, hatu ama ngahngah ci butung, ama tukutukuh tu i kalahukan sa, lekal satu cibutung muena tuali taumah. dateng satu kuali nibutung, i nudikudan, ngaliungiu musakamu, makatengil ci butung mangaleb kuni pasusun, eneng satu isasa nukilang misasapi’, mangaleb tu ku nukaka ngaiungiu. sakamu satu awu. kalahukan tusa mueneng hanaca saw sa musakamu. sakamu hantu nibutung. ba’tungen ku. tabukud isu i nuayawan hsnnida kualli. patukil satu kuali nida. u maapaay haw a batungsa i cebecebedan satu, sakamu hantu ni Butung, tanengi may hannaca ni Butung, haangi mi ladaya aca maapa satu batung satu tu tabukud, tadu’ciba’ saca kuni kahetik nu tabukud, tengteng satu cika ma tengteng isaw, kitatusa hantu nuheni, matumes nu buting tunu namuh satu taluma’ matumes nu buting, tayda satu i katuuday ma’kek amin ku binawlan tu buting makadih tu heniyan, na mahida satuway ki papali palita hantu nu katuuday ku ali ni Butung, namakayda. salingatu tu pasayda ku katuuday i ci Butungan, wycanacanan ku a kawaw sa mikilim aca ku kauday cinidaan palawama. === mangaleb kunika kasic ni Butung === namahida satu mangaleb kunika kasic ni Butung, sa muhmuh satu ci Butung i pakelakela’an misanga’ tu culen, anu hicahican nu katuuday mu sakamu ci Butung icuwa saw mahidatu kaci pitengil mahida tu cikasumad ku kawaw, malibutu ku katuuday tedeb satu katukuh i kaliumahan nu nyadu’, ahicatu ku sakaluk nuluma’ saakyai, pasusun mahamin twamin ku selal maliumah, halhal sananay tu tunipi tumun nu binawlan, matineng ci butung tunika tukuhan tu saka liumahan a demiad, sudad satu cinida namaka pa kelakela’an, mu kunuy tu tupukaw nu kelakela’ a taumah, adihan ku kelakela’ matumes nu culen, maekek amin kukatuuday cibutingan, mabiyalaw makadih tunilacul nida i kelaela’ tu culen a patacuwan sakyai, katukuh ci butung i uma umahan silac hantu nibutung kyaculen i umaumahan, caycay kuni bedbeban nibutung tulayc, lineng hantu tu laic kyaculen kengsatu malineng amin kyaculen. makatengil ku binawlan tunika suni sabengbeng nusuni nyaculen, tadamahida umikusiuway kusuni, maekek amin ku binawlan tunika sa cacacacay nunika lebek nikilang, mamin mikaykung cibutung tuumah. papiculu’ hantu ni butung kyaculen tu kilaang, balutebut satu kukilang talilis nu umah, sa telitelis satu ma sanebaak kuni kaydaan nuculen,caay twaca pi sanebak cibutung kaykayda satu paluma tusapal. paluma tu tamulak mulangaw tuwamin kuni paluma nu binawan tu habbay, langaw satu kuni butung canu caaay kautamulak sa uhabay atu luni, taumah satu ku kakadabuwan, makadih tuni paluma ni butung tutamulak atu bangah uluni. ma ngaleb tu kunika baallucu’, talu ma’sa mapatay kaynahan ci Butung, tengil satu cibutung satu a patukil cibutung, u tebep ku wayway nida, nika caay pahahan kulaway nu kakadabuwan mu ngaliwngiw i niyadu’, nayi’ tu kumaliuhay tu kawaw ni Butung matineng tuamin ku tademaw, tu nipaluma nida iumah tulami’ namahida sa tatenga’isaw cikatenes, katuud tu kutaumahay mi adih tuni paluma nibutung, tepuk satu ku talitalingan kaydaan nu tademaw muculil. katukuh inika hamin pa wali tuhabay, muculu’ tu amin ku binawlan tawya sa , cibutung muculu’ tu nipawali tu tamulak. === sini lacul tu habay ku tamulak === mamin mu culu’ tu nipawali ci Butung, ala han nida ku cacay a tamulak mupela’ pela’ han nida kya tamulak, ciyas satu kuhabay ma seni’ maekek tu amin kumi adihay, yah ka hatidatu ku tineng ni butung, u hica a tademaw ci butung, sanamin ku taydaay mi adih cinidaan, matineng ku kakadabuwan ni butung, tu nakamuwan nu katuuday, ku manamuh ku balucu’ nika caay caay ka sumad, mahida tu ku balucu’ sakay ci butungan, dateng.satu ci butung, tadacaay haw ka sumad kunipi tapal nina kakadabu wan, sakamu hatu ni butung ci kinli sa, anu mahida ku balucu’ nu babalaki numisu sa, ami laliu tukaku hanida ku acawa ci kinli sakamu satu ci kinli manatu ka hida kisu, patukil satu ci butung , a kina cacay tukaku paadih i tamuwan, tu babutingan nu mita u binawlan, a mumul tu kaku mi liyas tu nyadu’,han tu nibutung ci kinli musakamu, === tudu’en ni butung ku malungayangy === sadi kuday tu ni butung sa, ladayen ni butung ku bu nawlan, papi adihen ni butung ku binawlan tu malungayangay, sakamu satu ci butung mu tudu’tu malungayangay, wyniyan a alalduwan sa aw babutingan nu binawlan kuyniyan, anu taluma’ tu kaku yada i pabaw sa aytini tu kamu mi buting i malungayangy, uni patungus nu ipabaway tu binawlan kuyniyan a babutingan, u teluc nuteluc nu dayday nu sakidaya, aytini tu mi buting, han ni butung ku binawlan musakamu , namahida satu i nadikudan ni butung tu tulutulu ademiad tadu’ tahekal saca ku lenu nu nanum i malungayangay, matineng satu ku binawlan mu luyaluy tu tayda miadih, idaw ku makadihay tu idaw nu buting, pasubana’hantu ku i nyadu’ay, tu beleng satu amin ku binawlan, mapa pu putuamin tayda mi buting, namahida satu caaytu ka putuputun ku mibutingay ij malungayangay katukuh ayda, selenan tu kyu i nayi’ tu ku babutingan. [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] 07gtu4e2c988l8zt9kz5648z030pxxg Mami 0 4098 118720 88962 2021-07-03T21:09:20Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mami == u sulit nu Hulam: 馬美部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mami. u kasalumaluma’ nu Mami sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 99 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 86 ku tademaw, pakalatu 87%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 13%. u kasabinacadan, Tayan (Tayal) 83%, zumazuma 4%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a [[tademaw]] itini. u zuma a tademaw sa u [[Pangcah]], u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] odupgpwhn2j9o1o0pn4fo6hkn0dso3r Mamnoon Hussain 0 4099 119495 92614 2021-07-16T08:05:32Z Malataw 22 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[File:Mamnoon Hussain 2014.jpg|thumb|200px|right|Mamnoon Hussain (2014)]] Mamnoon Hussain 12 bulad 23 demiad, Mamnoon Hussain, u misingkiway. 1940 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Pakistan]] ayza sa ci Mamnoon Hussain, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 9 bulad 9 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government]) lrupbj60va85ve6vy0lqo3bimtg4ces Mananigay 0 4100 88964 35609 2020-02-10T21:13:29Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu’ */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Mananigay== u sulit nu Hulam: 馬拿尼開部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mananigay. u kasalumaluma’ nu Mananigay sa, 34 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 116 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 114 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. 台東縣金峰鄉賓茂社區 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] 6nyee6q5c97xgo7xsnozuukvcnwpa09 Mangcelan 0 4101 88965 85902 2020-02-10T21:13:59Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Mangcelan == === u sulit nu Hulam === 滿自然部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mangcelan. u kasalumaluma’ nu Mangcelan sa, 164 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 502 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 460 ku [[tademaw]], pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 42 ku tademaw, pakalatu 8%. == u sausi nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, [[Pangcah]](Amis) 85%, zumazuma 5%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 81%, Yuwatan(Bunun) 1%, [[Sakizaya]] 1%, zumazuma 8%. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] rl2d6eb9ocrjgtwvyvq941226rvgwxi Manute Bol 0 4102 89020 35632 2020-02-14T19:56:08Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Manute Bol 10 bulad 16 demiad, 1962 a mihca, Manute Bol, miunduay. (mapatay i 2010 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 3q5xp04utm75d6o4edl4mzx456xblhn Manzhou 0 4103 108377 105639 2021-05-06T03:33:44Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki Manzhou (Hulam a sulit: 滿州鄉) a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 147.35 km². (kalesakan nu linpanti 74.2 km², kalesakan nu pawliwti 7.17 km²), u kasabinawlan, 1,329 ku [[tademaw]]. u kasalumaluma’ sa, 490 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 802 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 60%(Paiwan) ku kasabinawlan. u Paiwan ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Manzhou mala 8 a cuwen atu 3 ku niyazu’. kina 3 a niyazu’sa, Ride(里德部落), Parius(分水嶺部落), Tjadukudukung(長樂部落). == '''Manchuria (滿洲鄉)''' == 滿州鄉(排灣語:Vangecul;臺灣話:Buán-tsiu-hiong)位於台灣屏東縣南端東側,北及西北臨牡丹鄉,東濱太平洋,西鄰車城鄉,南及西南接恆春鎮。此地有台灣原住民族、漢人等混居,其中排灣族佔本鄉人口約四分之一。 Man-cuw a kenis “Paywan a kamu, Vangecul han, Taywan a kamu,Bu’an-tsiu-hiong” tini i Taywan Pin-tung a kuwan satimulan tu nuwalian, nuwamisan atu satipan saamisa micapi tu Mu-tan a kenis, nuwalian walibayu, satipan belaw u ce-cen a kenis, nutimulan atu satipan nutimulan malalutin tu hen-cun a kenis. tuniay izaw ku Taywan yincumin, Layak, malame mueneng, uyni u Paywan micalap tu tiniay a kenis u tademaw palasepat tu cacay. 滿州鄉位處恆春半島的東部丘陵,地質上算是中央山脈的餘脈,市中心部分則屬於盆地地形,因此鄉境內雖然多山,但地勢卻較為低緩,海拔均在700公尺以下。氣候上屬熱帶季風氣候,受地形影響,每年10月到隔年2月都會有強勁的落山風吹襲。滿州鄉的部分轄境被劃入墾丁國家公園的範圍,觀光業相當發達。 Man-cuw a kenis tini i Hen-cun a hekal nuwalian masa adidi’ay a buyu’an, u lala’ tungusay nu Cung-yang a buyu’, saupu nu tuse u zuma u masahelunng ku liwliw, satu tiniay labu nu kenis kanahatu yadah ku buyu’, nika caya ka akuti ku lala’, u talakaw nu lala’ palalecad i pituay a depah ka isasa. dimiad tungus u caledesay bali a demiad, malilid nu liwliw, paymihcaan tu cacay a bataan katukuh cila a micaan tu tusaay a bulad izaw ku icelangay makay buyu’ay a bali. Man-cuw a kenis u zuma a sakuwan pakenisan tu Ken-tin a likut tuway, macakat ku papiidangay a sakawawan. == '''laylay (歷史)''' == 此地主要為斯卡羅王國的領土,早期當地排灣族人在打獵後,常將食用剩餘的獵物丟棄於此處,使此地遍布動物的腐屍氣味,故以排灣語「vangecul」稱之,意為「臭氣」。後來移墾至此的漢人亦以台灣話音譯為「蚊蟀」(bángsut),並作「蚊蟀埔」。1920年台灣地名大變革,日治政府改以日語音譯為「滿洲」(manshū)將之易名,並設置「滿州庄」,劃歸高雄州恆春郡管轄。戰後初期改劃設為高雄縣恆春區滿州鄉,1950年改隸屏東縣至今。 tiniay a lala’ angangan nu S-ka-lu Huti kanatal a lala’, kasumamadan tiniay Paywan a tademaw namiadup hawsa, u liwan nikanan tu niadupan, bakah han itini, satu tiniay a sanek hatu nu mamuni’ay a kidu nu aadupan, u lalekala nu Paywan a kamu “Vangecul” han a ngangan, u imi angtulay” han, satu mabulaway tayni patadasay a Layak nu Taywanay a ngiha u uwn-sway “ba’ng-sut”, pala u uwn-sway-pu” han. 1920 a mihcaan Taywan misumad tu ngangan nu kakitizaan, pikuwanan nu Lipun a cen-bu pasuma nu Lipun a ngiha Mam-cuw “manshu” uynian a ngangan patizeng han i “ Man-cuw a niyazu’”, pakenis nu Takaw tu Cuw Hen-cun a sakuwan tuway. zikuza nu ngangayaw saayayaw pasumad pakenis patizeng sa i Takaw a kuwan Hen-cun a kakitizaan Man-cuw a kenis, 1950 a mihcaan pasuman han tu Pin-tung a kuwan katukuh ayza. == '''caculilad(交通)''' == 1)恆春往東走屏200縣道,往滿州方向,在新庄右轉,走屏200甲縣道,經港口即抵茶山。 (2)鵝鑾鼻方向,由台26線沿太平洋海岸線北上(台26佳鵝公路),依指標即可抵達。 sakacacay, Hen-cun pasawali Pin-tung muculil tusa a lasubu a kuwan a zazan, pasayza i Man-cuw, i kawanan niyul nu Sin-cuwang, pazay Pin-tung tusa a lasubu a kuwan a zaza, micaliway tu Kang-kuw katukuh i ucya a buyu’. sakatusa, pazayza i E-lan-pji, u Tay tusa a bataan izaw ku enem a zazan mililis tu walibayu a sadipasan a zazan taa amisan “Tay tusa a bataan izaw ku enem Cya-e a zazan” kulul tu nipatuzu’an a paya katukuh tu. == Man-cuw Kang-kuw mauzipay mulangaway aidangan (滿州港口社區生態旅遊) == 港口社區,位於墾丁國家公園東邊地帶,擁有得天獨厚的海洋環境,亦有豐富的生態資源及茶文化,以及新興的衝浪活動,且鄰近興海漁港,沿岸資源豐富,因此大部分居民靠海維生,想像在夕陽西沉的海邊,看著浪花揚起,海面上點點漁船捕著飛魚,畫面多麼協調美麗。港口村在墾丁國家公園範圍內,村內港口溪為墾丁國家公園內最大的河川,誘因淡水與海水交匯,使得港口社區擁有豐富的陸蟹族群量及多樣性。港口村亦為文化部指定為人間國寶張日貴女士之故鄉,八十歲還中氣十足,演唱民謠情感真摯,「牽尾音」綿長細膩。被譽為繼陳達之後,最全面的民謠演唱家,她的滿州民歌、民謠傳藝,為滿州民謠豎立區域音樂風格的標竿。面海的港口茶特有的茶香,因口味與眾不同且獨特城為恆春三寶之一特產。 Kang-kuw a kakitizaan, tini i Ken-ti kanatal aidangan tu nuwalian, micidekay ku hekal nu bayu, yadah ku mauzipay mulangawan a salacul atu lalangawan nu ucya, atu Sin-sin nu micukisay tu laying i bayu, satu i capiay Sin-hay nu mibutingay a minatu, mililis tu dadipasn yadah ku salaculan, satu u binawlan amin miida tu bayu u butig ku sakauzip, zateng sa i dadipasan kacelema nu cilal, miazih tu cakeb nu laying, i bayu nu mibutingay tu timu a balunga’, salungan kapah azihen ku hekal. Kang-kuw a niyazu’ i labu liwliw nu Ken-ting kanatal aidangan, labu nu niyazu’ Kang-kuw a sauwc u satabakiay nu Ken-ting a sauwac, sayhan u lalikeluhan nu abesaay a nanum atu aheciday a nanum, satu Kang-kuway a niyazu’ yadah ku i hekalay a kalang atu yada ku masazumaay. Kang-kuw a niyazu’ u wnhuwpu panutek i hekalay u budawan nu kanatal a tademaw ci Cang-ze-kuy tatayna, walu a bataan ku mihcaan kapah ku uzip icelang henay, mudadiw tu kasumamadan nu babalaki a dadiw sakalalum ku balucu’, malacing damsay ku ngiha. paseneng han u miduducay ci Cen-taan sa, u mitesakay mudadiw tu sumamaday a dadiw, nu Man-cuw a dadiw niza, padutus tu dadiwnu babaaki, nu Man-cuw u patizengay tu nu babalaki a dadiw. musuayaway tu bayu Kan-kuw a ucya micidek ku bangsis nu ucya, zayhan caay a kalecad ku asu’ nu ucya’ u micidek nu kenis tulu a cacay ku bunawan a nipalumaan nu Hen-cun. == '''micidekay hekal aidangan (觀光景點特色)''' == 從鵝鸞鼻到佳樂水,也從鼎鼎大名的墾丁進入了沒沒無名的滿州鄉,這段小小的東海岸,處處充滿的墾丁的驚奇,龍磐大草原的壯闊披上湛藍太平洋的風衣,散發異國風情的牧場,還有海岸奇景的佳樂水。 makay E-lan-pi katukuh i Ciya-le-suy, pakay tu singanganay a Ken-tin micumu tu caay ka singanganay a Man-cuw a kenis, uyni adidi’ay a sadipasan, u kacekukan tuwamin kina Ken-tin, Lung-pan a nalinabuwan ahebal sizikucc tu sumilaway walibayu, siliwasakay tu zumaay kanatal tu pahutingan a wayway, izaw henay nu sadipasa micidekay a hekal nu Cya-le-suy. 再往山裡面走,沿路上三三兩兩的住家,無憂無慮的孩子正在嬉鬧玩耍或許在路上恣意奔跑著,也或許拿著一支雪白的冰淇淋一邊唱歌一邊吃,這裡的人們純樸自然並沒有太多都市中的矯飾,這裡就是滿州鄉。 pasayza aca muculil i buyu’,miduduc tina zazan tulu tulu ku luma’, salihalay sa ku wawa aliyacliyac sa mabalakas hakay i zazanan kakuniza sa maduba’, hakaay miikec tu cacay salengacay a pin-ci-lin mukan mudadiw tu, tiniay a tademaw amin mahiza u kasumamadanay kunikauzip, nayay ku yadahay a kazali nu Tuse, nu Man-cuw a kenis ku tiniay. 滿州鄉中一路上花海處處,行路間花香陣陣撲鼻而來;一顆顆金黃 色且碩大的牧草球讓人恍若置身在異國的牧場中;甚至可以看見各式的猛禽正展翅在天空中遨翔;而身材壯碩的衝浪客時而隨波浮載、時而乘浪而起,而流傳百餘年的港口茶以及獨特的甘苦味獨樹一格,一隻隻吊在曬衣架的飛魚乾,透著陽光裡面蘊含著海洋的無限活力;九棚大沙漠的荒涼,登高遠眺不免讚嘆造物者巧妙的安排。 Man-cuw a kenis Cung-i a zazan u balu amin, muculil i zazanan bangsis sa a saneken, sacacaycacay sa ya takuliyaway tabakiay bukesu a mali mahiza i nu tauwan a kanatal a pahutinan, tuwaca taneng maazih ku masasizumaay makatalay aadupan micebal tu sapikpik mubahel i tapuku, u tanuhtuhay a uzip mibucekisay tu laying a labang mikilul tu makilid mapawpaw nu laying, satu kilul tu layingn, nakamuan tu lasubuay a mihcaan Kang-kuw a ucya atu micidekay ku akenek siceday, sacacay mapacait i pacaitan tu zikuc a maacakay a timu, namapacilal labuay izaw tu kunu bayuay a sapakeng, Cyu-peng a likelikenan maalesaytu, tayza i talakaway micekaw a mahemek tu misanga’ay tu tuud salungan ku piwnay. 每年十月上旬,都是灰面鵟鷹(灰面鷲)過境恆春半島的高峰期,由於滿州山區正好是台灣本島的末端,大片的原始林區正好是灰面鷲們休息與覓食的最佳地點,所以十月上旬這幾天會有好幾十萬隻猛禽過境停留,也造就滿天是灰面鷲盤旋的景觀。滿州的賞鷹點位於滿州7-11往東進去的里德橋,對面的山上就是10月間國慶鳥灰面鷲過境的棲息地,因此每年10月國慶日前後下午,滿天的灰面鷲會開始盤旋降落。墾丁國家公園管理處均會派解說員到現場,為民眾做解說服務,非常熱鬧。 paymihecaan tu cacaa a bataan, u abuan bihid kwng-ing “abuan bihid a Ciw” u picaliwayan tu Hen-cun, uynza u Man-cuw a kakitizaan tatungus sa u zikuzan tu nu Taywan a subal, maham u caayay henay ka patadas a kakitizaan tatungus sa u pihibangay pikiliman nu pang-ciw a yaman u sakapahay a kitizaan, sisa cacay a bataan tu pinaay a demiad a izaw ku pinaay cacay a bataan a mang ku makatalay a ayam micaliway tayni mihibang, u panciw amin maniyul i tapuku. Man-cuw piazihan tu palang  tini i Se-ben sabaw cacay  pasaza i nuwalian micumud tu Li-te a sangawan, i nuayawan a buyu’ uyza u cacay a bataan u kalimulakan nu kanatal a demiad abuan a panciw micaliway pipahanhanan a kakitizaan, satu paymihcaan tu cacay a bataan kalimulakan nu kanatal a demiad tu namamin malahuk, u abuan a panciw amin malingatu maniyul midebu. Ken-tin nu mikuwanay miculcul tu misiwkayay musakamuay tayza itiza, mikawaw misiwkay musakamu tu binawlan, tada kacinglawan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%BB%BF%E5%B7%9E%E9%84%89 *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] ibmak3f5km0tyndd4u3n185rd2tw2qx Maolin 0 4104 128321 128320 2022-06-18T00:04:14Z 118.160.170.29 wikitext text/x-wiki Maolin (Hulam a sulit: 茂林區)a sakuwan ku Kaohsiung. kumud nu kalesakan, 241.39 km². (kalesakan nu lin-pan-ti(林班地) 109.93 km², kalesakan nu paw-liw-ti(保留地) 40.14 km²), u kasabinawlan, 1,896 ku [[tademaw]]. u kasalumaluma’ sa, 581 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang(鄉) sa, 1,797 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 95%(Rukai) ku kasabinawlan. u Rukai ku sakalaniyazu’. == nikasa niyadu (部落) == Maolin mala 3 a cuwen(村) atu 3 ku niyazu’. tina tulu a niyazu’sa, Teldreka(茂林部落), 'Oponoho(萬山部落), Kungadavane(多納部落). 茂林區(茂林魯凱語:Teldreka)是中華民國高雄市的一個市轄區,位於高雄市東北半葉東南端,北臨桃源區,西鄰六龜區、臺灣省屏東縣高樹鄉,東鄰臺灣省臺東縣延平鄉,南接臺灣省屏東縣三地門鄉、霧台鄉。 茂林區 (Maolin)(茂林魯凱語:Teldreka)u Cunhau-minkuo Takaw (中華民國高雄市) nu cacaya a secia niyadu, itida i Takaw (高雄市) wali amisan nu pangkiw a papahan nu wali timulan aniyaduan, amisan miapi tu Tawyun (桃源區) a niyaduan, nutipan sibiyaw tu liwkuy niyaduan (六龜區), Tawan-sen Pindun-kin Kawsu’sin (臺灣省屏東縣高樹鄉), waliyan sibiyaw tu Tawan-sen Tadun-kin inpin sen (臺灣省臺東縣延平鄉), tmulan mitules tu Tawan-sen Pindun-kin Sandi-min sen (臺灣省屏東縣三地門鄉), Wutay sen (霧台鄉). 區內人口僅1.9千人,為全台人口最少的市轄區,亦為台灣本島人口最少的三級行政區。茂林區係直轄市山地原住民區,為具有公法人地位的地方自治團體,下有萬山里、多納里、茂林里三里。 niyaduay a tademaw cacay a malebut idaw ku siwa (1.9000) a tademawan, u saadidiay nu pulung nu Sesia niyadu’an, u saadidiay nu Tawan subalan nu saadidiay a saka tulu nu sincen niyadu’. Maolin (茂林區) niyadu han u cesiase’ nu yungcumin a kitidaan, idaw ku kunfu a tademawan a siidaay nu niyaduay a kapulungan masakaputay, isasa idaw ku Wansan-li (萬山里), Duna-li (多納里), Maulin-li tulu a naniyaduan (茂林里三里).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8C%82%E6%9E%97%E5%8D%80] == likisi (歷史) == 茂林區原為台灣原住民魯凱族萬山社、多納社、瑪雅社的居住地,北臨馬里山布農族,東臨內本鹿布農族,南為拉瓦爾亞族的排灣族部落。 Maolin niyaduan (茂林區) u Tawan (台灣) yungcumin Lukay binacadan Wansan-se (萬山社), Duna-se (多納社), Maya-se (瑪雅社) aenengan aniyaduan, amisan mIapi tu Mali buyu (馬里山) a Bunun nu binacadan, waliyan miapi tu ilabuay nu Penlu’ Bunun a binacadan, timul han u Layaeya (拉瓦爾) a binacadan a Paywan (排灣族) binacadan a niyaduan. 日治初期,此地原住民因不堪日本人的統治,因而聯合各社族人起而反抗,雖然殺死多名日警,但山刀及弓箭終究難敵槍砲,在日軍優勢的火力下,各社原住民被迫投降。 mah’ka taytayni ku Dipun (日本), niyaduay a yungcumin caay pakadungdung tu nipikuwan nu Dipun (日本), sisa mapulung ku niyaduay a binacadan a tademaw paculi miwawies tu Dipun (日本), nika amica kuni kayadah nu nipatayan tu kincal nu Dipun (日本), nika u bakan atu pana’ caay tu pakademec tu si kuwangay a Dipunan (日本), amica kuni kasikuwan nu Dipun (日本), payniyaduan a yungcimin pacician mikusang. 此次事件被日本稱為「屯子役」,便沿用屯子的原音「多納」為此地地名,在1920年的地方改制中則劃歸高雄州旗山郡管轄。 nina kawaw panganganan nu Dipun u “Tuncei” (屯子役) han, u Tuncei (屯子) a ngalngal u “Duna” (多納) han u niyaduay a ngangan. itini i cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan (1920) a mihcaan a niyaduan misumad mibabenis pabeli tu Takaw-cuo cisan (高雄州旗山) a niyadu’ anipikuwan. 戰後初期沿用原名,設置多納鄉,因1956年曾獲得全省造林比賽優勝,1957年12月1日改為茂林鄉,瑪雅村也同時更名茂林村。 hedek a malepacaw uydaan tu ngangan, patidengsa tu Duna niyadu’(多納), i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan na masasedsed tu pulung nu Tawan a nipalumaan tu kilang u sakakaay ku heni, cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1957) a mihcaan sabaw tusa a bulad cacay a demian sumaden mala Maolin-sin niyadu'(茂林鄉), Maya niyaduan (瑪雅村) tawya tu misumad tu Maolin niyadu’han (茂林村).  2010年3月4日時,茂林鄉發生2010年高雄地震,規模6.4,是高雄所紀錄過的最大地震。 tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan tulu a bulad sepat a demiad sa, Maolin niyadu’ an (茂林村) tawya a mihcaan tabaki ku ninel enem tin sepat ku sasulitan nu ninel, u Takaw nikilukan satabakiya nu ninelan. 區內居民以台灣原住民魯凱族為主,但所轄三里族語互異(多納語Thakongadavane,萬山語'Oponoho,茂林語Teldreka),此魯凱語群的三種族語均指定為本區地方通行語。 nina niyaduay a tademaw u Tawan yungcumin Lukay (魯凱族) binacadan ku angangan. nika nina tuluway a niyaduay masasukamu ku heni(多納語Thakongadavane,萬山語'Oponoho,茂林語Teldreka),nina Lukay (魯凱語) binacadan nu tuluay a kamuan patudu’ han nu niyaduay a sakalalecad nu kamuwan. 具有豐富的自然生態、觀光資源及獨特的文化特色,政府遂於2001年12月正式成立茂林國家風景區,成為台灣著名的觀光勝地。 idaw ku matatungusay a pakunida hananay nu aidangan, aaidangan atu micidekay nu lalangawan, sihu itini i tusa a malebut idaw ku cacay (2001) a mihcaan sabuw tu tusa a bulad patideng tu tatengaay a Maolin kuociw ( 茂林國家) aidangan a kataydaan, mala Tawan nu saka singanganay a tataydaan nu midangay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8C%82%E6%9E%97%E5%8D%80] babahelan nu kiwan a kulitan nu aipapang masilsilan\y nu nanum (紫蝶翩翩 曲流環丘) 茂林區位處中央山脈南麓,海拔從230公尺到2700公尺不等,氣候屬典型的亞熱帶及溫帶雨林型氣候,濁口溪蜿蜒流貫區境。 Maolin niyaduan itida i Cunyan-sanmay (中央山脈) isasa’ nu satimulan, talakaw han namaka tusa a lasubu tulu a bataan (230) a kunce katukuh i tusa a malebut pitu a lasubu a pina (2700) nu kunce, demiad nuheni han caay kaw calelesay a demiad atu dihedihekuwan nu kala sapisapian a demiad, Cuko sawac ngangiwngangiw sa kunisilsil pasayda i niyadu’ kuni pisilsilan.   高山峻嶺的山景精采絕倫,獨特的環流丘、峽谷飛瀑切割地形成為本區之特殊景觀,且動植物資源豐富多元,可以欣賞數十萬隻的紫斑蝶棲息於茂林山谷的奇景。 talakaw nu buyu a bangcal nu aadihan, picidekan nu masa kimulmulay a enalay nu sasaay a buyu, nu maka pabaway nikahetikan nu silsil a cascas mahida ni pelaan nu kapicidekan a aadihan tu aidangan, yadah ku aadupan atu mahicaay nu kilangkilangan, taneng miadih tu cacay a bataan nu emangay a kiyukiyuwan nu kulitan a adipapang itida i Maolin tepadtepadan nu masahicaay a aadihan tu dihep nu aadihan. 悠遊於生態步道間,欣賞翩翩飛舞的世界級越冬型蝶谷奇觀,由於茂林主要為魯凱族部落之一。 hamaw sa muculil i aaidangan, miadih tu mabahelay nu adipapang a kitakit amilakuytay tu kasienawan nu masadihepay a mahicaay nu adipapang aadihan, sisa Maolin angangan u Lukay a binacadan nu niyaduan.     原民的神話傳說、特有的石板建築、精緻的傳統工藝、高大壯觀的吊橋、各式熱鬧的祭典、在地的傳統美食,更增添區內文化旅遊的豐富度。 tawyaay a nakamuwan, picidekan nu dihepicay a sasangaan tu luma’ a ba’tu, kapahay nalimaan a nisangaan, talakaw bangcal nu mapacacuyay nu kayakay, masa kalimulakan nu lisin, niyaduay a kakanen, micunus tu niyaduay a lalangawan nu tataydaan amidang.[https://www.maolin-nsa.gov.tw/03000027.html] == aidangan觀光 == 目前茂林國家風景區轄區範圍函括高雄市桃源區、六龜區、茂林區及屏東縣三地門鄉、霧台鄉、瑪家鄉等六個鄉鎮,從奇特地形、溫泉景觀、原住民人文風情、各式動靜態活動等,鄉鎮特色皆不同! aydaay nu Maolin kuociw (茂林國家風景區) aaidangan uliyud nida makatukuh i Takaw-se Tawyun (高雄巿桃源區) kakitidaan, Liwkuy kakitidaan (六龜區), Maolin kakitidaan(茂林區) atu Pindun-kin (屏東縣) Sandi-min-sen (三地門鄉), Wu'-tay-sen (霧台鄉), Ma-ciw-sen (瑪家鄉), nina enem a niyadu’an, mahicaay kya wayway nu kitidaan, Wuncun a aaidangan, u kapah sacabayan ku tademaw nu yuncumin, nu masaka caay naming kalecad nu kakawawan, niyadu’ a wayway caay namin kalecad ku kakawaw. 高屏溪上游之荖濃溪、濁口溪流域,橫跨高雄市六龜區,茂林區及屏東縣三地門鄉,區內有寶來、不老溫泉,龍頭山、蛇頭山環流丘地形及十八羅漢山地景保護區,另有原住民魯凱族群文化石板屋等人文景觀及六龜區觀光農特產品「黑鑽石蓮霧」「金煌芒果」,構成本區極為多樣性觀光遊憩資源。 Takaw Pindun sawac (高屏溪) nu pabawan Law-nun sawac(荖濃溪), Cuo-ko sawac (濁口溪) ka silsilan (濁口溪), milakuyd tu Takaw-se Liu-kuy (高雄市六龜區) kitidaan, Maolin (茂林區) kitidaan atu Pin-tun kin Santi-men niyadu’ , ilabu nu kitidaan idaw ku Pawlay, Pulaw-wuncun, Luntuo-san, Setuo-san masaadiyucay a masatepaday a enalan nu kitidaan atu sabaw walu a Luohan-santi dadiputan a niyaduan, duma satu idaw kunu Lukay binacadan a lalangawan nu nisangaan tunu dihepicay a ba’tu nu luma’ atu aadihan tu mahicaay a nisakakawan tu aadihan atu Liwkuy nikaliwmahan a nilaculan tu “ linbu’ manggu, malasayadahay nu aaidangan nu kataydaan.[https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001016&id=3278] == Li-na-li aidangan nu papalitaan tu aadihan (禮納里遊客中心) == 館內設有無障礙旅遊諮詢服務櫃檯、多媒體室、哺乳室、漂書站以及智慧型設備充電等服務設施。 u luma’ nu aaidangan idaw ku papalitaan tu sapipadang tu taydaay, taneng miadih tu kacudu, papacucuwan tu lutungay, aadihan tu cudad atu tinnaw papacucukan tu kainaian nu telay a dingwa nu papacucukan. 由於地處欣賞屏東平原視野極佳之處,遊客可以登上2樓環顧四周景緻的山林、觀看夕陽餘暉的落日、遠眺斜張橋及高雄85大樓。 nina kitidaan miadih tu Pintun u sahebalay nu bangcalay a kitidaan, taydaay nu midangay a tademaw taneng tapabaw i saka tusa a tunduh miadih tu ahebalay nu kilakilangan, miadih tu nika tahcelem nu cilal, pasabataden miadih tu makilitay a kayakay atu satalakaway nu Takaw walu a bataan idaw ku lima a satalakaway nu matatungduhay nu luma’.[https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001016&id=3278] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基-茂林區:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8C%82%E6%9E%97%E5%8D%80</nowiki> *<nowiki>https://www.maolin-nsa.gov.tw/03000027.html</nowiki> *<nowiki>https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001016&id=3278</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 6ci556umc0iyhrzozsoei8dbhvvzrw6 MarShon Brooks 0 4105 35643 32687 2019-11-21T16:37:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki MarShon Brooks 1 bulad 26 demiad, 1989 a mihca, MarShon Brooks, miunduay. [[tangan:MarShon Brooks cropped.jpg|thumb|MarShon Brooks cropped|alt=MarShon Brooks cropped.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] jxga450hme94iyuevso7iq2qh45e6mh Mararo’ong 0 4106 89024 35671 2020-02-14T19:59:10Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyzau' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == '''Mararo’ong''' == u sulit nu Hulam:'''美山部落''' 台東縣成功鎮忠孝里 == u siwkay nu niyzau' == i [[Taitung]] a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Mararo’ong. u kasalumaluma’ nu Mararo’ong sa, 250 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 579 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 363 ku tademaw, pakalatu 63%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 216 ku tademaw, pakalatu 37%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 58%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=940F9579765AC6A0 Taywan Yincumincu tademaw a asip] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] 073cwmfr4mr5kqm7eu5ykzb5i2ev6aw Marcelo Rebelo de Sousa 0 4107 111043 111042 2021-05-24T02:25:48Z Sayuen Komod 1722 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Marcelo Rebelo de Sousa, Visita de Estado ao México 2017-07-17.png|thumb|Marcelo Rebelo de Sousa, Visita de Estado ao México 2017-07-17|alt=Marcelo Rebelo de Sousa, Visita de Estado ao México 2017-07-17.png]] === u siwkay ni Marcelo Rebelo de Sousa === 12 bulad 12 demiad, Marcelo Rebelo de Sousa, u misingkiway. 1948 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Portugal]] ayza sa ci Marcelo Rebelo de Sousa, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 9 demiad. === u ngangan ni Marcelo Rebelo de Sousa === * u sulit tu ngangan nu Portuguese a kamu:Marcelo Rebelo de Sousa * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:馬塞洛·雷貝洛·德索薩 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Masaylu.Lyepyelu.Desusa === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:en:Marcelo_Rebelo_de_Sousa|Marcelo Rebelo de Sousa]] *[[:zh:馬塞洛·雷貝洛·德索薩|馬塞洛·雷貝洛·德索薩]] 3hohto0uzz4y2wjidf69gkktbenk13z Marco Belinelli 0 4108 127803 35680 2022-01-01T04:47:42Z FMSky 1922 wikitext text/x-wiki Marco Belinelli 3 bulad 25 demiad, 1986 a mihca, Marco Belinelli, miunduay. [[tangan:Marco Belinelli 2021.jpg|thumb|Marco Belinelli, 2021]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] sl94zuhvva2flowq0h4g04vrvtmlw0z Marcus Banks 0 4109 35684 32729 2019-11-21T16:37:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Marcus Banks 11 bulad 19 demiad, 1981 a mihca, Marcus Banks, miunduay. [[tangan:Marcus banks.jpg|thumb|Marcus banks|alt=Marcus banks.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0u29sviiigzonillp1069agzqz8cslu Margrethe II 0 4110 35695 32741 2019-11-21T16:37:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Drottning Margrethe av Danmark.jpg|thumb|Drottning Margrethe av Danmark|alt=Drottning Margrethe av Danmark.jpg]] [[tangan:Flag of Denmark.svg|thumb|u hata nu Denmark|alt=Red with a white cross that extends to the edges of the flag; the vertical part of the cross is shifted to the hoist side]] Margrethe II 4 bulad 16 demiad, Margrethe II, u misingkiway. 1940 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Denmark]] ayza sa ci Margrethe II, micakat a demiad sa i 1972 a mihca 1 bulad 14 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] qgrzkmbhtcwlus2efq2kmr26qmtlvdp Maribasi 0 4111 89029 85901 2020-02-14T20:05:36Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Maribasi == === u sulit nu Hulam === 馬里巴西部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maribasi. u kasalumaluma’ nu Maribasi sa, 104 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 365 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 335 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 30 ku tademaw, pakalatu 8%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 65%, Pangcha(Amis) 4%, Tayan(Tayal) 10%, Sejek(Seediq) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 8%. === u Taluku a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, tuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u Pangcah Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', tuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F * http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] biluyf9cba1f3dtxn4hbvf048v799ph Marie-Louise Coleiro Preca 0 4112 35733 32780 2019-11-21T16:37:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Marie-Louise Coleiro Preca [[tangan:Marie-Louise Coleiro Preca.jpg|thumb|Marie-Louise Coleiro Preca|alt=Marie-Louise Coleiro Preca.jpg]] 12 bulad 7 demiad, Marie-Louise Coleiro Preca, u misingkiway. 1958 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Malta]] ayza sa ci Marie-Louise Coleiro Preca, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 4 bulad 4 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ltlsy34bsbyp45m2rqxvo1zeqmhwa8c Marino Riccardi 0 4113 89030 35737 2020-02-14T20:06:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Marino Riccardi 7 bulad 9 demiad, Marino Riccardi, u misingkiway. 1958 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[San marino]] ayza sa ci Marino Riccardi, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 10 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 6g3zwix6dq5jj6fv9eu3q7xx43572xj Mario 0 4114 85128 85127 2019-11-23T17:31:24Z 1.43.224.251 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[Mario Bennett]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mario Bennett]] pa4bxo4rb1xlso6fmbnk9rk0zlc9kez Mario Bennett 0 4115 35746 32794 2019-11-21T16:37:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mario Bennett == nilacul == ci Mario Bennett ku ngangan niza, nalecuhan ciniza i 8 a bulad 1 a demiad, 1973 a mihcaan, Mario Bennett, u miunduay ku kawaw niza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] mk70k5rq6zbpm7use5pqt224qwyf721 Mark Acres 0 4116 89031 35754 2020-02-14T20:06:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Mark Acres (Hulam a sulit: 馬克·阿克萊斯) 11 bulad 15 demiad, 1962 a mihca, Mark Acres, miunduay. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Mark Richard Acres (馬克•阿克萊斯) |- | colspan="2" | |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1962 a mihcan 11 a bulad 15 a demiad/ Inglewood, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |211 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |42 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Oral Roberts (1981–1985) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1985 / saka 2 a uwac / 40 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Dallas Mavericks putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip |1985 Divarese Varese 1986–1987 Mariembourg 1987–1989 Boston Celtics 1989–1992 Orlando Magic 1992 Houston Rockets 1992–1993 Washington Bullets 1997–1998 Benfica |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] expd1mvm0bfh953zigyqepiannj5fgm Mark Aguirre 0 4117 89033 35761 2020-02-14T20:08:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Mark Aguirre(馬克•阿吉雷) 10 bulad 12 demiad, 1959 a mihca, Mark Aguirre, miunduay. Mark Aguirre nalecuhan i Chicago, Illinois, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u adidi’ay ayaway mimaliay. Mark Aguirre i 1981 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 1, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput, pahanhanan tu kawaw ayza. {| class="wikitable" style="background:white; color: black; font-size:10px; width:500px; float:right" |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Mark Aguirre (馬克•阿吉雷) |- | colspan="2" | [[tangan:Lipofsky Mark Aguirre.jpg|Lipofsky Mark Aguirre|alt=Lipofsky Mark Aguirre.jpg|center|frameless]] |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1959 a mihcan 12 a bulad 10 a demiad/ Chicago, Illinois |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | adidi’ay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 198 kungfen/ 105 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 24, 23, 7 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | DePaul (1978–1981) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1981/ saka 1 a uwac / silsil 1 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Dallas Mavericks putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 1981–1989 Dallas Mavericks 1989–1993 Detroit Pistons 1993–1994 Los Angeles Clippers |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 2qoyf7xfaz77whh21ptl3ljk591xrxf Mark Alarie 0 4118 90347 89032 2020-05-29T08:15:07Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki ==Mark Alarie(馬克·亞賴瑞克)== 12 bulad 11 demiad, 1963 a mihca, Mark Alarie, miunduay. Mark Alarie nalecuhan i Phoenix, Arizona, nanu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Mark Alarie unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay. Mark Alarie i 1986 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 18, namapili’ tu nu Denver Nuggets putiput. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Mark Alarie(馬克•亞賴瑞克) |- | colspan="2" | |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1963 a mihcan 12 a bulad 11 a demiad/ Phoenix, Arizona |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | tabakiay ayaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 201 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 32, 31 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Duke (1982–1986) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1986/ saka 1 a uwac /18 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Detroit Pistons putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 1986–1987 Denver Nuggets 1987–1991 Washington Bullets |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pm6xcy4cea0sqmf28dquw8vczdte5l2 Mark Baker 0 4119 35776 32824 2019-11-21T16:37:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mark Baker 11 bulad 11 demiad, 1969 a mihca, Mark Baker, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] tic0naklcdlbrb4z3sbf5kqermi379o Mark Blount 0 4120 35792 32840 2019-11-21T16:37:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Mark Blount''' == siwkay niza == tatama a tedemaw ciniza, lumeniay ku banges, nalecuhan i 11 a bulad 30 a demiad, 1975 a mihcaan, Mark Blount, u miunduay ciniza. [[tangan:Mark Blount.jpg|thumb|Mark Blount|alt=Mark Blount.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] sypx0730dhyonzpvm4dpg473yftytin Mark Bradtke 0 4121 35796 32844 2019-11-21T16:37:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mark Bradtke 9 bulad 27 demiad, 1969 a mihca, Mark Bradtke, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] g5lmbll5r9s86fygdd4htthi2sa4z46 Marorok 0 4122 89035 89034 2020-02-14T20:08:50Z Corainn 30 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki == Marorok == === u sulit nu Hulam === 馬聚集部落 ==== u siwkay nu niyazu' ==== i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Marorok. u kasalumaluma’ nu Marorok sa, 267 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 708 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 328 ku tademaw, pakalatu 46%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 380 ku tademaw, pakalatu 54%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 38%, Paywan(Paiwan) 2%, Yuwatan(Bunun) 3%, Taluku(Truku) 2%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u pangcahay a niyazu' kuni, izawtu ku Sazakaya a tademaw, caay kaduut ku tademaw itiniay a niyazu'. itiniay a niyazu' a tademaw paluma' ku kahiu pacakay ku kahiu. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku [[Sakizaya]] itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. hakay caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay Maibul niyazu' tayni itini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] p292n6zj8jxxwva5cklx82q7hxu2csm Marques Bragg 0 4123 35818 32867 2019-11-21T16:37:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Marques Bragg 3 bulad 24 demiad, 1970 a mihca, Marques Bragg, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] reya5nwinm6h6seggtby63kies1ce0e Martynas Andriuškevičius 0 4124 35822 32871 2019-11-21T16:37:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Martynas Andriuškevičius 3 bulad 12 demiad, 1986 a mihca, Martynas Andriuškevičius, miunduay. [[tangan:Martynas Andriuskevicius.jpg|thumb|Martynas Andriuskevicius|alt=Martynas Andriuskevicius.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] qns9o26mgmquase49o23cdr5pkuod33 Marvin Barnes 0 4125 35826 32875 2019-11-21T16:37:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Marvin Barnes 7 bulad 27 demiad, 1952 a mihca, Marvin Barnes, miunduay. (mapatay i 2014 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8whhjzh1ujg3vo9yvtfwkrzdiud3ulf Masilid 0 4126 89036 86256 2020-02-14T20:09:22Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Masilid == u sulit nu Hulam: 北葉部落 屏東縣瑪家鄉北葉村。 本村發源於隘寮溪上游南岸山腹地帶,距平地約6公里的地方由原名「馬須利德」及「山上鳥路」二個村社組成,因二個村社均有設頭目統治,風俗習慣相同,地緣接近互有婚姻關係及來往,日治時期設置警察駐在所治理,至光復後合併成立為北葉村,在民國42年遷居現住地,現在設有鄉行政中心的中心地帶。 本村原名「馬須利德」,在日治時期經日人改稱「巴苦黑友」,至光復後改為「北葉」。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=103 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Masilid. u kasalumaluma’ nu Masilid sa, 334 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 994 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 946 ku [[tademaw]], pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 48 ku tademaw, pakalatu 5%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 90%, Pangcah(Amis) 1%, Rukay(Rukai) 3%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku [[Sakizaya]] itini. u zuma a tademaw sa u Rukay atu Pangcah == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] p9s8y9kfk98yf0zp1idiw7o0t3g4ba6 Masinghalan 0 4127 89037 86257 2020-02-14T20:10:16Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Masinghalan == === u sulit nu Hulam === 瑪星哈蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Masinghalan. u kasalumaluma’ nu Masinghalan sa, 147 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 592 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 569 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 23 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 89%, Cou 5%, Paywan(Paiwan) 1%, Kanakanavu 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] bmqvtguukc2zdz56mtad9dhn1dortqq Masisi 0 4128 89038 86258 2020-02-14T20:10:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Masisi(馬仕部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Masisi. u kasalumaluma’ nu Masisi sa, 70 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 239 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 229 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Paiwan 92%, Bunun 1%, zumazuma 3%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] rtdtsjgtsisselcu3n77pbrsubtx4n9 Masitoban 0 4129 89039 86259 2020-02-14T20:12:07Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Masitoban == === u sulit nu Hulam === 瑞岩部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Masitoban. u kasalumaluma’ nu Masitoban sa, 188 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 450 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 422 ku [[tademaw]], pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 28 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Sejek(Seediq) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Pangcha(Amis) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] qj07v7utyrzz0940rwrp9tf4ko1hk7y Masuhuaz 0 4130 89040 85899 2020-02-14T20:12:22Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Masuhuaz == === u sulit nu Hulam === 梅山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Masuhuaz. u kasalumaluma’ nu Masuhuaz sa, 101 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 306 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 291 ku [[tademaw]], pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 93%, Pangcah(Amis) 1%, Rukay(Rukai) 1%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Rukay, u Pangcah. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] hzpn0s5dj3uutzlb5hn0bg4gkufqw3q Matabalay 0 4131 89041 85898 2020-02-14T20:12:57Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Matabalay == === u sulit nu Hulam === 榮安部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Matabalay. u kasalumaluma’ nu Matabalay sa, 142 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 380 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 283 ku [[tademaw]], pakalatu 74%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 97 ku tademaw, pakalatu 26%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 71%, Saysia(SaySiyat) 1%, Pangcha(Amis) 2%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Saysia, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |-208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |-271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 | href="Category:Wp/ais" |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 888k9emflsgy6o9esrvvfbx0zrec8y6 Matadim 0 4132 89042 85897 2020-02-14T20:13:09Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Matadim == === u sulit nu Hulam === 馬太林部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Matadim. u kasalumaluma’ nu Matadim sa, 134 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 376 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 237 ku tademaw, pakalatu 63%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 139 ku tademaw, pakalatu 37%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 61%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] bijq7vavef1ui79ytxbiz0auzq26hz7 Matang 0 4133 89043 35981 2020-02-14T20:13:23Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki Matang (u sulit nu Hulam:馬當部落) == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Matang. u kasalumaluma’ nu Matang sa, 872 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,542 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 967 ku tademaw, pakalatu 38%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,575 ku tademaw, pakalatu 62%. 台東市馬當部落,是台東市14個阿美族部落中人口最多的部落。全里的阿美族超過3000人 i Pusuung ku Matang niyazu', u sakatuutay a niyazu' ilabu' nu 14 Pangcahay a niyazu'. u asip nu tademaw sa maka 3000. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 30%, Paywan(Paiwan) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 3%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a niyazu' kyuni, tuud ku Pangcah(Amis) itini. inay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ix47dt516mellr8oayzuyfeg05iccrv Matanki 0 4134 89044 85896 2020-02-14T20:13:42Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Matanki == === u sulit nu Hulam === 馬太鞍部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Matanki. u kasalumaluma’ nu Matanki sa, 121 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 331 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 322 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 79%, Pangcha(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 5%, Sejek(Seediq) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 8%. === u niyazu’ nu Taluku(Truku) === u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) , u Tayan, u Sejek atu Paywan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya itini. micakay k lala' nu Taluku, sa muenengtu itini. inayay ku cacudadan i Matanki niyazu’. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F * http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 41lb4c3bfszaeac21wtztca6btjtgys Matt Aitch 0 4135 36019 33077 2019-11-21T16:37:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Matt Aitch 9 bulad 21 demiad, 1944 a mihca, Matt Aitch, miunduay. (mapatay i 2007 a mihca) {| class="wikitable" |ngangan |'''Matt Aitch''' |- |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1944 a mihcan 9 a bulad 21 a demiad/St. Louis, Missouri |- |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |talakaw/baeket |201 kungfen/ 104 kungcin |- |bacu |45 |- |pahezek(caypahezek)tabakiay a cacudadan |Moberly Area CC (1963–1965) Michigan State (1965–1967) |- |mapili’ay a mihcan/silsil |1967/saka13 a uwac/ 135 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Detroit Pistons putiput |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fcszu9ucyvuyoh2gs52mnna6nf22zfs Matt Barnes 0 4136 36033 33091 2019-11-21T16:37:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Matt Barnes''' == siwkay niza == tatama, lumeniay a banges, nalecuhan i 3 a bulad 9 a demiad, 1980 a mihcan, Matt Barnes, miunduay. namimali ciniza i Amilika NBA. [[tangan:Matt Barnes Mar-2012.jpg|thumb|Matt Barnes Mar-2012|alt=Matt Barnes Mar-2012.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tatama]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] l67fr4zmxgnn5pct1en123qngginvg7 Matt Bonner 0 4137 125729 36037 2021-10-26T18:25:17Z FMSky 1922 wikitext text/x-wiki Matt Bonner 4 bulad 5 demiad, 1980 a mihca, Matt Bonner, miunduay. [[tangan:Matt bonner spurs 2010.jpg|thumb|Bonner, 2010]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0bz7wxhrb5k6kbjr6qg5ymlou9amv4q Mauli hananay a binacadan Haka a lukiyaw 0 4138 89045 36058 2020-02-14T20:16:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nilacul u Haka a lukiyaw hananay i Niwsilan masa Mauliay a tademaw makay lalangawan nuheni a lukiyaw. itini Taypinyan a kakititaan, pasu Tungcia hungti a kitakit, Tasiti a subal atu Samuya a kitakit idaw amin ku adidiay caay kalecad a Haka a lukiyaw. namakay Hawai atu Polinisiya. Haka a lukiyaw u nisaungayan, mideladela, ngiha atu dadiw u mapulungay a lukiyaw. u sakasaan musalukiyaw paadih, pasubalakas, palimulakay tu tayniay nu labang ku sakasaan, u nika hini sa mahizaay micidekay sakasenengan sapaadih tu katuuday atu niyadu’ay masaupuay a kakawaw sa, ayda satu, u sayadahay ku matinengay sa u Niwsilan a kitakitay mimaliay mamin lumeniay, i ayaw nu sakadademec paadih tu Haka a lukiyaaw hananay kuyni.”Ka Mate!”   i syakay sawsawni nikaadihan a Haka a lukiyaw nanu tatama a [[tademaw]] kuni mapalaway, ancaay sa i nu dikudan nu tatama ku tatayna micalataw. sakay lalangawan a kamu, u tatayna hananay matineng pabulilah tu mata ”u kamu nu Mauli sa pangangan pukana kuyza”, i tini i Haka mapalaway i capi paini sakapahay a kakitidaan. yadah ku midikecay tu sangayaw, midipu tu tapiingan, u saka idaw nuheni, u sapacaka tu mapalaway nu katanektek, u duma sa idaw tu ku adidiay a Haka a lukyaw au tatayna paadihay, mahida u sakasi nganganay ”Ka Panapana”, micitek kunu wawaay a nipaadihan. nu saayaway tatangahay itini i Mauli nakamuwan idaw ku cilal a Ra, tutusa ku acawa nida, saka i laluday sa ci Hine-raumati atu kasienawan sa ci Hine-takurua. u sakalingatu nu lukiyaw sa, nau laluday a acawa sika nilecuhan a tatama a wawa sapaini ci Ra, sipanganganhan sa ci Tannalu “Tanerore”, paadihan ni Tannalu “Tanarore” ci ina nida tu lukiyaw, sisa sakasilacul tunu aydaay Haka a lukiyaw. u Mauli hananay a lukiyaw nu cacayay a wayway, nu saicelangan tu lima tungusay nu laluday a demiad nikaadihan sakamilmilan a piyat, u duma sa mamin musalukiyaw sa, misalukiyaway sipatahekal satanayu’ nuheni ku sema, tungusay u malaadaay nipadayan, nu dikudan sa militabalan a tangah sa, sipacaithan i teluc nu deku a wayway. kasakiduma hidaen nu Mauli hananay a tademaw nika silsilan, Haka a lukiyaw itaneng tu pasasiduma: Whakatu waewae Tutu ngarahu Ngeri-cayay pidikec tu sangayaw, uyda satu nu balucu’an pasaicelang tu hitay.<br />Peruperu-nika ngayawan nu Haka sa, anu misuayaw tu ngayawan nipaadih, milungus tu ngayaawan a kakawsan, idaw ku nipidiput, patahekalay tu saicelangay atu cayay katalaw, patalaw aca tu ada, malalikeluh tu ada, taneng henay paadih tu Haka. Haka tparahi-uyda sa u lisin sapaadih haw tu Haka hananay, cayay pidikec tu sangayaw, i mahini a ziday sakanamuhan minanam ku aydaay a  Haka a wayway. Manawa wera Haka-hida saan u lisin nu mabelecay atu idaway makay i mapadayay a kakititaan kuni kahidaan, cayay sidikec tu sangayaw, nayi’ ku balucu’ milacul tu sakaayaw nu wayway.<br /> [[kakuniza:Miku Kumud]] fjlh0meohpumcbvciggu56cz9r1s40a Maurice Ager 0 4139 89046 36065 2020-02-14T20:17:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==Maurice Ager (莫里斯•艾爾格)== 2 bulad 9 demiad, 1984 a mihca, Maurice Ager, miunduay. Maurice Ager nalecuhan i Detroit, Michigan. Maurice Ager unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u tabakiay ayaway mimaliay, u misimaw zikuzay mimaliay. Maurice Ager i 2006 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 28, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Maurice Ager (莫里斯•艾爾格) |- | colspan="2" | |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1984 a mihcan 2 a bulad 9 a demiad/ Detroit, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 196 kungfen/ 92 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 13, 15 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Michigan State (2002–2006) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 2006/ saka 1 a uwac / 28 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Dallas Mavericks putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 2006–2008 Dallas Mavericks 2006–2007 Fort Worth Flyers 2008 Tulsa 66ers 2008–2009 New Jersey Nets 2009–2010 Cajasol Sevilla 2010 Maine Red Claws 2010 Minnesota Timberwolves |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] awg57po0w2eg0rotka8mw6juy1mk3nz Maurice Baker 0 4140 89047 36069 2020-02-14T20:19:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Maurice Baker 7 bulad 28 demiad, 1979 a mihca, Maurice Baker, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] e6c4qihza267bt73cofv5xr5w48lr18 Maurice Bernard Sendak 0 4141 89048 36086 2020-02-14T20:20:44Z Corainn 30 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki Maurice Bernard Sendak nu Amuhuan ngangan a kamu, Mulisis·bunade·sangdake nu [[Sakizaya a kamu]]. == '''kakiliman''' == Mulisis·bunade·sangdake (Amuhuan a kamu: Maurice Bernard Sendak, 1928 mihcaan enem a bulad cacay a bataan tu demiad-2012 mihcaan lima a bulad waluay a demiad), nilecuhen i Amuhan a New York City Brooklyn, namisulit tu nu wawaay a sulit atu sikulitay. u sakaydihan nisulitan i 1963 mihcaan sulitan ku sakatalawanay a aaduban nu niyadu’ (''Where the Wild Things Are)'' paadih, uyni nisulitan sumaden malaiga tu aadihan 《sakatalawanay a aaduban nu niyadu’ 》. kina limaay makaala tu nu Amuhuanay a nipikulit tu satalawkaway nu kasenengan katikecang (Caldecott Medal). yu mahida u sayaway tu cinida makaala tu guojiantusheng tu nu kulitan a kawlah (Hans Christian Andersen Award) nu Amuhuanay a tademaw.<br /> == '''nilacul''' == === '''nu sayaway a nikaudip''' === === '''masacacayay a maudip''' === === '''mabelec''' === sangdake i 2012 mihcaan limaay a bulad walu a demiad tu sananal siimelangay cinida tu tangahay a imelang, caay pakademec tu adada’, sisa mangalep ku imelang sa, patay sa tu i Amuhuan kangnadikecu tanbuli (美國康乃狄克州丹伯里), waluay idaw ku tulu a mihcaan ku nikaudip nida. === '''misasulitay''' === == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:莫里斯·桑達克|wikipayke-'''莫里斯·桑達克''']] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 4d1m0f10os8y657c14eql78vf64de05 Mauricio Macri 0 4142 89049 36107 2020-02-14T20:22:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''Mauricio Macri''' == nilacul == === siwkay === [[tangan:Presidente Macri en el Sillon de Rivadavia (cropped).jpg|thumb|Presidente Macri en el Sillon de Rivadavia (cropped)|alt=Presidente Macri en el Sillon de Rivadavia (cropped).jpg]] u [[:zh:男性|tatama]] ciniza, sangelacayay a banges niza, nalecuhan ciniza i 2 a bulad 8 a demiad, Mauricio Macri, u misingkiway a kawaw niza. nalecuhan i1959 a mihcaan . u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Argentina]] ayza sa ci Mauricio Macri, macakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 12 bulad 10 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] kpudq02b9okr9qwrf9p7j3a7u70vbn4 Mauritania 0 4143 126201 126200 2021-11-09T04:51:35Z 36.227.226.17 /* u Mauritania a kanatal ku sadikuday tu miales tu sikalungan a kanatal (茅利塔尼亞─最後一個廢除奴隸制度的國家) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Mauritania (1959–2017).svg|thumb|Mauritania (茅利塔尼亞)|alt=Flag of Mauritania (1959–2017).svg]]Mauritania (Mawli-taniya 茅利塔尼亞) u [[Mauritania|Mauritania (茅利塔尼亞)]]sa i labu nu Africa, itiza i 20 00 N, 12 00 Wu [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 1,030,700 km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa 1,030,700 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup> hamin nu [[tademaw]] sa 3,677,293. kakalukan umah sa 38.50%, kilakilangan umah sa 0.20%, zumaay henay umah sa 61.30%. 茅利塔尼亞伊斯蘭共和國(Islamic Republic of Mauritania)首都是諾克少,面積約103萬平方公里,人口數約約3,984,110 人。 Mauritania Islamic Republic of Mauritania (茅利塔尼亞伊斯蘭共和國) suodu Nokchott ([[:zh:努瓦克肖特|諾克少]]) lala' han cacay a lasubu idaw ku tulu (103) a mang pinfankunli, tademaw sa 3,984,110 ku tademaw. == Kakitidaan nu Mauritania 茅利塔尼亞國地理位置 == 地理位置上茅利塔尼亞國位於撒哈拉沙漠西南部,西瀕大西洋,北部鄰接西撒哈拉及阿爾及利亞,東部與東南鄰接馬利,西南與塞內加爾為界。 kitidaan han ititda i Mauritania kanatal (茅利塔尼亞國) Sahara a tabukan (撒哈拉沙漠) nutimulan timulan a niyaduan, nutipan mililistuu Tasiyung (大西洋), amisan mitulin tu nutipan Sahara (西撒哈拉) atu [[Algeria]] (阿爾及利亞), waliyan atu wali timul sibiyaw tu [[Mali]] (馬利), nutipan timulan atu [[Senegal]] (塞內加爾) ku benis. 茅利塔尼亞北部及東部氣候乾燥酷熱,日夜溫差懸殊,僅西南臨塞內加爾河一帶及沿海地帶較為溫和,12 月至 2 月較為涼爽。 Mauritania (茅利塔尼亞) amis atu waliyan demiad makedal caledaes, demiad atu labiy masasiduma ku capiwac, u nutipan timulan nu [[Senegal]] (塞內加爾) a sauwac atu dadipasan kala dihekuan, cacay a bataan idaw ku tusa katukuh tu sakatusa a mihcaan tu tusa a bulad ku sapi’ay. =='''tapang tusu nu kanatal(首都)'''== u tapang tuse nu kanatal sa u Nouakchott ([[:zh:努瓦克肖特|諾克少]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad(國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 28 bulad 11 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Mohamed Ould Ghazouani]] (Muhanmude.Wuelde.Ciyacuwani [[:zh:穆罕默德·乌尔德·加祖瓦尼|穆罕默德·烏爾德·加祖瓦尼]]), 1956 a mihca 12 a bulad 4 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Mauritania (茅利塔尼亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 8 bulad 1 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Mauritania (茅利塔尼亞)ayza sa ci [[Mohamed Ould Bilal]] (穆罕默德·比拉勒), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 8 bulad 6 demiad. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== == '''Mauritania likisi 茅利塔尼亞歷史''' == 最早的居民是巴富爾黑人民族。後北非柏柏爾人遷入毛北部。 44年,成為羅馬帝國行省。 satabalay nu muengengan a tademaw han u Barfur Pa-Hu-El (巴富爾) lumeni'ay a binacadan, nikudan satu u Paefa-puopuoe (北非柏柏爾人) a tademaw mabulaw tayda i banuh amisan. sepat a bataan idaw ku sepat (44)a mihcaan, mala Roma (羅馬) kanatal nu niyadu'ay. 7世紀阿拉伯人傳入伊斯蘭教,10世紀北非的穆拉比特王朝統治毛大部分地區。 pitu a seci Arab (阿拉伯) a tademaw midintu tu Islmakiw (伊斯蘭教), cacay a bataan a seci nuwamisan a Africa (北非) a Mula-pite' (穆拉比特) wanciaw mikuwan tu itidaay a niyadu'an. 12世紀後茅利塔尼亞南部先後成為馬里和桑海帝國的外省。15世紀開始,先後被葡萄牙、荷蘭和英國殖民。 cacay a bataan idaw ku tusa (12) a seci Mauritania (茅利塔尼亞) timulan alaw mala [[Mali]] (馬里) atu Sanghay-tikuo (桑海帝國) a layak. cacay a bataan idaw ku lima (15) a seci malingatu, idaw ku [[Portugal]] (葡萄牙), [[Netherlands]] (荷蘭) atu [[United Kingdom]] (英國) kuma limaday tayda. 1912年成為法國殖民地 ,1920年成為法屬西非洲的一部分,1957年獲得半自治共和國地位,1958年成為法蘭西共同體的一個自治共和國。 cacay a malebut siwaw a lasubu cacay a bataan idaw ku tusa (1912) a mihcaan u [[France]] (法國) kalimadan, cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan (1920) a mihcaan makaala tu pankiw nu pikuwa a Kunhekuo (共和國) a kanatal, cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku walu (1958) a mihcaan mala Falansi pulung nu cacaya a pakunida n Kunhekuo (自治共和國). 1960年11月28日宣布獨立,改名茅利塔尼亞伊斯蘭共和國,並退出共同體。獨立後經歷多起政變。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan cacay a bataan idaw ku cacay a bulad tusa a bataan idaw ku walu a demiad mihapu misiteked kami sa, sumad han ku ngangan Mauritania Islamic Republic of Mauritania (茅利塔尼亞伊斯蘭共和國), miliyas tu pulung nu masacacaya. misiteked satu kinapina sikawaw. == '''lalangawan 文化''' == 茅利塔尼亞摩爾人 Mauritania Moors a tademaw 摩爾人是茅利塔尼亞的一個主要民族,他們女兒的婚事都是由母親做主,父親不能干預。小夥子看中哪位姑娘,男方母親便帶禮物到姑娘的母親那提親,姑娘的母親如同意婚事便定下來。 Moors (Muo-El a tademaw 摩爾人) u Mauritania (茅利塔尼亞) sakaetiman nu binacadan, tataynaan nuheni mikikunsa u wian kusi kawaway, wamahan acaay pilihida. anucima kuma namuhay tina limecedan, wina nu tatama miawit tu aawitan tayda i limecedan a luma' miadih tuuyna masasuwal, limecedan a wina anu mihang tu tinakawawan sa kapahtu malaacawa sa. 婚禮時,新郎身嶄新白色或藍色的肥大長袍,頭上纏一條長達三米多的白頭巾。新娘穿著色澤鮮豔的花裙子,頭上纏同裙子一色的布圍巾。 mikikung satu, tatama sidikuc tu sanglacay atu langdaway a tabakiyay a tengliyaw, tangah han bedbedan tu cacay makaala tu tulu a lawat nu sanglacay a dawaw. limecedan hantu sidikuc tu balubaluwan a hakama, tangah hantu bedbedan tu sakalecad nu hakama a iluan a sakay lalielan. 婚禮結束後,夫婦共度一星期,便各自回父母家。兩個月後,再共同生活幾天,隨後再分開。這樣持續兩年時間。 hedek satu mikikung, malaledi’tu cacay a lalipayan ku taleacawaan, sa taluma' tu nuudip tu aluma'. namaka tusa a bulad satu, mapulung aca tu pina ademiad malaledi', hida satu amalaliyas taleacawaan. hinisatu tusa a mihcaan. 然後,新郎同親朋好友一道,牽著數頭駱駝來到新娘家,將新娘接回去。從此互不分開。 sa, tatamaan miladay tu cabay nida, mikitin tu pinaay nu luoetuoe (駱駝) tayda i nu tataynaan a luma', militemuh pataluma' tina tataynaan. hidasatu caay tu kalaliyas kunuheni a taleacawaan. 過去,茅利塔尼亞人結婚都很早,女孩十多歲就出嫁。婚後每隔幾天回娘家,將新婚各種事情講述給母親,母親則仔細教導她。兩年後,新娘長大成人,分居兩地生活結束。 naayaw satu, Mauritania (茅利塔尼亞) a tademaw matabaltabal amikikung, tataynaan a tademaw cacay a bataan ku pina taneng tu siacawaw. namikikung satu tu pina a demiad taluma tu i luma nuina, musakamu tuni kaleacawaan i wina, hamaw kuywina pasubana cinidaan. tusa a mihcaan satu, sinika balakiyan nu tatayna, caytu kala liyas ku nuheni. 摩爾人女人審美觀是腰身粗、脖子短、臀部突出、乳房高聳。肥胖女人是財富的象徵。小夥子娶肥胖超群的妻子,其婚禮必然異常隆重,親人會遠道趕來一睹新娘芳容。 Moors (Muo-Ele a tademaw 摩爾人) a tatayna tatelecan ku adihen nuheni, lalielan apuyu’, tabaki ku menah, madicem ku cucu. kidemuay nu tatayna han usilaculay sa. siacawaw ku tatama tu kidemuay a tatayna, nipikikunga sa micide kuni ka kapah nunikasi kawawan, lalumaan namaka batad tayni namin miadih tu tatayna. 母親總是競相研究肥胖之道。富貴人家女子,從七八歲開始,每日喝羊奶,吃富含脂肪的食物,很少參加戶外活動,由女僕人在身上抹油脂。 wina sademiad sa mikikiw ahican a kidemu sa. nusiidaay a luma' nu tatayna, namaka pitu walu a mihcaan [[malingatu]], pakan han tu buling nu sidi, mukan tu sisimalay a kaen, caay pilihida tu kawaw nu hekal, u kalung kupasipasipay tu simal i udipudipan. 普通人家父母要求女兒喝下大量駱駝的駱駝奶。此外,女孩幾乎每天還要定時脫去衣服在軟沙上轉動打滾, 將身體上凹凸不平的地方磨平,只見肉不見骨。 pakuyucay a luma' wina miyukiw tu wawa nanumen ku salang nu Luo-tuo (駱駝). tatayna a wawa sademiade sa katukuhan tu tuki hulaken ku dikuc itida i likenlkenan misabulidbulid, udip nida u caaya kasa kubukubuay a udip a saditen, awhecisa kumaadihay acaay kaadih ku ukak. == u Mauritania a kanatal ku sadikuday tu miales tu sikalungan a kanatal (茅利塔尼亞─最後一個廢除奴隸制度的國家) == 在非洲西岸的茅利塔尼亞,早在 17世紀北非柏柏人來到當地之後,當地哈拉廷人便成為世襲的柏柏人奴隸。 itidi i Africa (非洲) nutipan a Mauritania (茅利塔尼亞), matabal i cacay a bataan idaw ku pitu(17) a seci amisan a Africa puo-puo (北非柏柏) a tademaw nika tayniyan, nuitadaay atademaw Hala-tin (哈拉廷) tademaw mala nuitidaay Puopuo (柏柏) tademaw mikilul malakalung. 茅利塔尼亞位於北非阿拉伯馬格里布(Maghreb)地區和撒哈拉沙漠之間,自 17世紀起說阿拉伯語的柏柏人(Arab-Berbers)來到茅利塔尼亞之後,當地膚色黝黑的哈拉廷人(Haratines)和非裔茅利塔尼亞人(Afro-Mauritanians)受到膚色相對較白的柏柏人歡迎。 Mauritania (茅利塔尼亞) idai kaamisan a Africa Arab Maghreb (北非阿拉伯馬格里布) kakitidaan atu Sahara tabukan (撒哈拉沙漠),namaka cacay a bataan idaw ku pitu (17) a saci nakamuan nu Arab Puo-Puo Berbers (阿拉伯) a kamu (柏柏) a tademaw katukuh i Mauritania (茅利塔尼亞) sa, u tada[[lumeni'ay]] a tademaw u Hala-tin Haratines (哈拉廷) a tademaw atu [[iluiluc]] nu Afro-Mauritania (非裔茅利塔尼亞) a tademaw [[kanamuhan]] nu [[sangelacay|sanglacay]] a Puopuo (柏柏) a tademaw. 雖然茅利塔尼亞政府認為自己在廢除奴隸制度有功,也說到現今茅利塔尼亞面臨的問題是當年的奴隸制度遺留下的社會、經濟問題,但非洲聯盟認為,茅利塔尼亞只輕判蓄奴的主人,並沒有完全消除奴隸制度。 amica Mauyitania (茅利塔尼亞) cenhu saan tu nuheni itini paalesen ku malakalungan nu silaheci a tademaw, misakamutu nu aydaay a Mauritania (茅利塔尼亞) misuayaw tu tawayaay a kawaw nu kalung anihitikan nu siakay, sakaudip a kawaw, nika Africa kakapulungan (非洲聯盟) saan, Mauritania (茅利塔尼亞) [[ahemaw]] kuni pibakin tu nami[[sawacu]]ay a tademaw, caay kahamin ama[[lawpes]] tu masakalung a kawaw. 自此,阿拉伯柏柏人掌管了整個茅利塔尼亞地區,他們在政府體系下掌握較多的資源,薪資收入也比膚色黝黑的哈拉廷人、非裔茅利塔尼亞人來得高。 namakayda, Arab Ppuo-Ppuo (阿拉伯柏柏) a tademaw mikuwan tu Mauyitania (茅利塔尼亞) niyadu'ay a tademaw, nuheni itini i cenhu anikuwanan yadah ku aalan tu cancan, lipida hatu mikiyadah tu lumeni'ay a tademaw a Halla-ttin (哈拉廷) a tademaw, mikiyadah tu iluiluc nu Africa a Fa-iy (非裔) Mauritania (茅利塔尼亞) a tademaw. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:毛里塔尼亚|中文維基百:茅利塔尼亞科:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%9B%E9%87%8C%E5%A1%94%E5%B0%BC%E4%BA%9A]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] cvuja4wu415dddh7ctde3yxpgktqo8p Mauritus 0 4144 126331 126286 2021-11-10T13:44:31Z 36.227.226.17 /* u aiidangan (觀光業) */ wikitext text/x-wiki '''Mauritus(模里西斯)'''[[tangan:Flag of Mauritius.svg|thumb|u hata nu Mauritius. 國旗說明:模里西斯國旗由紅、藍、黃、綠四個平行相等的長方形構成。紅色象徵為獨立自旅遊業。sakamu tu hata: hata nu Mau-ri-tus (模里西斯) sisumanahay, landaway, kalawlawan, landaway sepat a kulitan nu palu tanayu’han tu nipalecad tuni sulitan. sumanahay han micidekay tu saka lihalayn a tataydaan a midang.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=D33B55D537402BAA&n=1C6028CA080A27B3&sms=26470E539B6FA395&s=6955A893D911FF23]|alt=Flag of Mauritius.svg]] == '''kakilimaan''' == u '''[[Mauritus|Mauritus(模里西斯)]]''' sa i labu nu Africa, itiza i 20 17 S, 57 33 E. u [[ahebal]] nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 2,040 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 2,030 km<sup>2</sup><small>,</small> u ahebal nu [[nanum]]ay sa izaw ku 10 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 1,348,242. kakalukan [[umah]] sa 43.80%, kila[[kilang]]an umah sa 17.30%, zumaay henay [[umah]] sa 38.90%. == nilacul == === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Port Louis ([[:zh:路易港|路易港]]). === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu [[kanatal]] demiad sa 12 bulad 3 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Prithvirajsing Roopun]] (Puleteweylaciyesinke.lupung 普里特維拉傑辛格·魯蓬), 1959 a mihca 5 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Mauritius (模里西斯) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 2 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Mauritius (模里西斯) ayza sa ci [[Pravind Jugnauth]] (普拉溫德·賈格納特), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 1 bulad 23 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 隨著1955年和1957年在倫敦召開的兩次模里西斯制憲會議,部長會議制度開始在模里西斯實施,並在1959年3月9日舉行了大選,模里西斯開始自治。 kilul satu cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku lima (1955) a mihcaan atu cacay a malebut siwa lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1957) a mihacaan itini i Lun-dun (倫敦) kina tusa amikaygi tu '''Mauritus''' (模里西斯) a kakaygian, sakakaay nipikagian malingatu i '''Mauritus''' (模里西斯), i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku siwa (1959) a mihcaan tulu a baulad siwa a demiad sikawaw tu tabakiyay anipi singkiwan, '''Mauritus''' (模里西斯) malingatu u nuhini tu amikuwan. 1961年制憲會議在倫敦重開,進一步推進了制憲運動。1965年,英國以國防為由,將具有戰略價值、本屬模里西斯領土的查哥斯群島分割出來,另建英屬印度洋領地,以方便與美國合作在印度洋上建立軍事基地。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku cacay (1961) a mihcaan mikaygi aca i Lun-dun (倫敦) pabaluhay mikaygi, micuduh tu cesin (制憲運動), cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1965) a mihcaan, Ing-kuo (英國) u [[hitay]] kulikucu nuheni, usi sakalepacawan a kawaw, naw nu '''Mauritus''' (模里西斯) a lala' nu Ca-ke-se a subal (查哥斯群島) kelican, [[patideng]] tu Ing-kuo (英國) nu Indu-yang (印度洋) a [[lala']], saka lihalay atu Amilika (美國) mapapadang itini i In-du-yang (印度洋) patideng tu nuhitayan a kakitidan. 模里西斯當局當時並沒有提出反對,但後來重申擁有查哥斯群島的主權,並認為分割行為違反國際法,這個說法更獲得聯合國的認同。 [[tawyaay]] nu '''Mauritus''' (模里西斯) caay [[patahkal]] tuni pi[[belih]]an tu kawaw, nikudan satu alaw misinsi nuheni ku Ca-ke-se [[masabelengay a subal]] (查哥斯群島), satu numikelicay u mibelihay tu kanatal a [[cudad]]an sa, nina [[kamu]] satu mapa[[lekec nu kanatal]] (聯合國) a kasingalihan. 1965年最後一次制憲會議為模里西斯鋪設了獨立之路。1967年大選後,模里西斯通過了新的憲法,並在1968年3月12日宣布獨立。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1965) a mihcaan sadikuday nipikaygian tu '''Mauritus''' (模里西斯) padadanay tuni pisitekedan a adadan. cacay a malebut siwa a [[lasubu]] enem a bataan idaw ku pitu (1967) a mihcaan mahedek satu misingkiw, '''Mauritus''' (模里西斯) malakuud tu baluhay a sian-fa (憲法), itini i cacay a malebut siwaw a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan tulu a bulad sabaw tu tusa a demiad mihaputu misiteked kamisa. 獨立後的模里西斯仍是大英國協的成員,全稱是模里西斯主權國(Dominion of Mauritius)以英女王伊莉莎白二世為國家元首,並由其總督代行國家元首權力。模里西斯獨立後的首任總督是約翰·蕭·雷尼爵士。 misiteked satu ku '''Mauritus''' (模里西斯) u TaIng-kuosia (大英國協) a [[tademaw]] kunuheni. tada ngangan nuheni u '''Mauritus''' Cu-cinkuo (模里西斯主權國) u Ing-kuo (英國) niwan ci Ilisa-pay (伊莉莎白) e’se ku sakakaay nu kanatal, u cundu kumi dayliya tu sakakaay nu kanatal si kawaw. '''Mauritus''' (模里西斯) misitekeda satu nu sayaway a cungdu ci Yehan. saiw. leyni jue-se (約翰.蕭.雷尼爵士). 1992年3月12日,模里西斯共和國成立,最後一任總督林嘉杜成為臨時總統。1992年6月30日,卡薩姆·烏提姆成為模里西斯共和國首任正式總統。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku tusa (1992) a mihcaan tulu a bulad sabaw tu tusa a [[demiad]], '''Mauritus''' kun-he-kuo (模里西斯共和國) mapatiden, sadikuday nu cung-tu (總督) ci Lincia-tu (林嘉杜) mala milingziay nu cungtun. cacay a malebut siwaw a lasubu siwaw a batana idaw ku tusa (1992) a mihcaan enem a bulad tulu a bataan a demaad Kasa-mu. uti-mu (卡薩姆.烏提姆) mala '''Mauritus''' kunhe-kuo (模里西斯共和國) sayaway nu tatengay a cung-tun. == '''hekalay a sakaudip (環境)''' == 模里西斯的環境是典型的熱帶沙灘加上山區樹林。季節性的氣旋會對動植物造成損害,但他們卻會迅速恢復。 '''Mauritus''' (模里西斯) sakaudip nu [[kakitidaan]] u saka[[caledes]]ay a [[likelikenan]] atu [[kilang|kilangkilang]] a[[buyu'|buyu'buyu']]an. puu' nu aliyuc milaecus tu canacanan nu [[mulangaway|langawan]], nika amelik masamata. 模里西斯是沉浸在海洋中的火山島嶼,山勢從南部陡升到中部往北緩降,除南部一小段海岸線外,整島幾乎均為珊瑚礁包圍。海浪長期淘洗珊瑚、貝殼,使得模里西斯的海岸有著長白柔細的沙灘。 '''Mauritus''' (模里西斯) mahida midikuay i [[bayu|bayubayu]]an nu silamalay a [[buyu']] (火山) a subal, [[buyu']] han namakayda i timul masa likelun kda i amis haymaw sa mudebu' , nutipan idaw henay ku adidiay nu dadipasan, nina subal mami [[liwliw]] malawaw nu sansanguan. sademiadan han nu laying mibanaw ku sansangu, [[sadipit]], sisa '''Mauritus''' (模里西斯) a dadipasan idaw ku masa[[tanaya’|tanayu’]] nu nikasadid a sanglac nu [[likelikenan]]. 模里西斯的沙灘沙質細膩,海景怡人。著名的海灘包括北部地區的Trou Aux Biches海灘、Mon Choisy海灘、La Cuvette海灘;東部地區的Poste La Fayette & Roches Noires海灘、Palmar-Belle Mare海灘;南部地區的Souillac海灘、Riambel海灘、Pointe Aux Roches海灘、Tamarin海灘等。 '''Mauritus''' (模里西斯) masadid ku [[likelikenan]], sakanamuhan sa ku [[bayu]]. saka singanganay nu [[bayu]]an nuiamisay a niyadu‘ han u Trou Aux Biches a likelikenan, Mon Choisy [[likelikenan]], La Cuvette [[likelikenan]], waliyan a niyadu' han Poste La Fayette atu Roches Noires [[likelikenan]], Palmar-Belle Mare [[likelikenan]]. timulan a niyaduan nu Souillac [[likelikenan]], Riambel [[likelikenan]], Pointe Aux Roches [[likelikenan]], Tamarin [[likelikenan]] sa. 模里西斯南部Le Chamarel村莊的「七彩土」國家公園是世界上唯一同時擁有七種不同顏色泥土的地區,這是火山灰形成的奇觀。 '''Mauritus''' (模里西斯) [[timulay|timulan]] nu “Le Chamarel” a niyadu’an a "pitu nu [[kulit]] a [[lala'|lala'"]] kanatal a aidangan nu [[kitakit]] u caayay nu sakalecad a pitu nu caayay kalecad nu [[lala']] a niyadu'an, uiniyan unika hetikan nu abu nikasilamalan nu masahicaay a aadihan. 模里西斯北面的龐波慕斯植物園(Pamplemousses Botanical Garden),建於1767年,最初由一位法國植物學家在此種植喜愛的植物,後來擴建為現今面積800多畝的植物公園。 nu [[amisan]] nu '''Mauritus''' (模里西斯) "Pamplemousses Botanical Garden" (龐波慕斯植物園), patideng i cacay a malebut pitu a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1766) a mihcaan, sayaway nu cacay a Fa-kuo (法國) mikinkiway tu langaw nu cancanan itini pa[[luma']] tu kanamuhan nidatu a langaw, nikuda satu ahebal satu kuni palumaan ayda hatu nipalumaan han makala tu walu a lasubu nu pina a kuby kuni palumaan tu [[kilang|kilangkilang]] a aaidangan. 模里西斯是世界上空氣品質最好的國家之一,在世界衛生組織公布的全球空氣品質排名中列第二位。 '''Mauritus''' (模里西斯) a kanatal u sakapahay nu [[kitakit]] a demiad, itini i [[kitakit]] nu wiasen cuce (衛生組織) nipihapuan u kanatal sakapahay nu demiad a [[bali]] nu saka tusa. == '''u aiidangan (觀光業)''' == [[tangan:ChamarelFalls.jpg|縮圖|walu a bataan idaw ku tulu a lawat ku talakaw nu Ca-ma-la-er a cascas (83米高的查馬拉爾瀑布, Chamarel Falls)]] [[tangan:Seven_coloured_earths_mauritius.jpg|縮圖|pitu a kakulitan nu mahicahicaay aaidangan nu aadihan (七色地奇景,seven coloured earths mauritius)]] 模里西斯是世界知名的旅遊勝地,自然景觀和人文景觀極其豐富,海景和陸景俱佳。 '''Mauritus''' (模里西斯) a [[kitakit]] kataydaan aaidangan, pakunida hananay kiya aidangan atu [[tademaw]] nu kasilaculan nu [[aadihan]], [[bayu]] atu [[enal]] kapahnamin ku aadihan. 模里西斯擁有舒適的亞熱帶氣候、清潔溫暖的海水、讓人流連忘返的沙灘、各種熱帶動植物以及熱情好客的當地人。 '''Mauritus''' (模里西斯) idaw ku sapi’ay halawhaw [[kuyu]] demiad, takelal diheku ku [[bayu]], caay kaw kapawanan aidatenga a likelikenan, cancanan nu mulangaway a tuud atu hina labangay nu [[tademaw]] nuheni. 模里西斯旅遊設施完善,遍布設施完備服務周到的賓館和度假村。2010年,北部地區的Trou Aux Biches海灘被當年世界旅遊大獎評選為印度洋地區最佳旅遊海灘目的地。 '''Mauritus''' (模里西斯) kapah [[kuyu]] aidangan nuheni, kapah ku sakay [[tademaw]]an midiput liwkang atu tataydaan midang. tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan, amisan a niyadu' u Trou Aux Biches [[likelikenan]] tawya i kanatal aaidangan a kawlah nipilian u Indu (印度) a niyadu' ku sakataydaan nu midanga a likenlikenan. 2012年1月,模里西斯在世界旅遊大獎中第三次獲得了「世界傑出海島旅遊目的地」,同時還獲得了「世界最佳海灘」。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tusa (2012) a mihcaan cacay a bulat, Mauritus (模里西斯) itini i [[kitakit]] a laliwkuan nu tabakiay a kawlahan kina tulu amakaala tu kawlah " [[kitakit]] micidekay a subal nu aaidangan", tawya makaala tu "[[kitakit]]ay sakapahay a [[likelikenan]]" 模里西斯還是世界上贏得最多回頭客的旅遊地。 美國著名作家馬克·吐溫也在其個人遊記作品《赤道漫遊記》(Following the Equator)中提到:「有人說上帝創造天堂之前先創造模里西斯,而那個天堂其實是依照模里西斯創造出來的。」 '''Mauritus''' (模里西斯) nu [[kitakit]] u saka tikuwan nu katuuday anikatayniyan amidangay nu tademaw. Amilika (美國) matinengay misulitay a tademaw ci Make. tuwen (馬克.吐温) nunipidangan anisulitan tu "ce-daw-man-yu-ci" (赤道漫遊記, Following the Equator)saan cinida " idaw kumusa[[kamu]]ay misanga ku paudipay sa maluayaw misanga tu Mauritus (模里西斯), kakalayan han tatenga unipi tudung tu '''Mauritus''' (模里西斯) anipatidenga". 模里西斯提供多種休閒活動,尤其是四周溫和的海水讓這裡成為水上運動的天堂,海釣、衝浪、帆板、滑水、潛水、遊艇應有盡有。 '''Mauritus''' (模里西斯) yadah ku sasalamaan, micidek ku liwliw nu halwhaway a [[nanum]] atu [[bayu]] mala [[nanum]] nu sapilaylay a tinkuku, papacemut tu buting, micukay tu laing, kilul satu [[bali]] a balunga, saselican tu [[nanum]], picelemay tu [[nanum]], balunga atu cancan idawnamin. 陸上運動則有高爾夫、網球、跳傘、獵鹿、四驅車、山地車、繩降、騎馬和徒步。由而鬥爭,藍色表示模里西斯位於藍色的南印度洋,黃色象徵獨立的光芒照耀島國,綠色表示國家的農業渡渡鳥已絕種的渡渡鳥。 ienalay a laylay han idaw ku sasalamaan tu kaw-el-fu (高爾夫) salama’tu galasan (跳傘)、miadup tu ganbul (獵鹿)、sepatay nu [[muli]] a batikal (四驅車)、nu pacah a kakacawan (山地車)、nisaselican tu sedaysa nu tuwawsu’(繩降), mikacaw tu subayu (騎馬) atu muculil. nika aalawan, u langdaway han nu Mauritus (模里西斯) itida i langdaway a Naintuyung (南印度洋) , kalawlawan a kulitan mahida u malikatay a subal nu kanatal, sumilaway han mahida u kanatal a malukay nu du’du’[[ayam]] (渡渡鳥) kainai’an tu [[ayam]] u du’du (渡渡鳥). == '''du'du' ayam (渡渡鳥)''' == 當葡萄牙人於十六世紀初發現模里西斯時,他們見到一種前所未見的新品種雀鳥,並把其命名為渡渡鳥,意即「呆子」(蠢鳩)。 [[Portugal|Putaw-ya]] (葡萄牙) a [[tademaw]] i sabaw tu enem (16) a se-ci makaadih tu '''Mauritus''' (模里西斯) sa, makaadih kunuheni tu caay henay paka adih tu baluhaya tu cilucilukan [[ayam]], pangangan han u du’du’ [[ayam]], imi han "kalaapaapaan sa". 到了1681年,島上已不見渡渡鳥的蹤影,原因主要是葡萄牙和荷蘭殖民者大量獵殺渡渡鳥,而且為了建造城市而砍伐森林,破壞了渡渡鳥的生存環境。 katukud tu cacay a malebut enem a lasubu walu a bataan idaw ku cacay (1681) a mihcaan, i subal caay tu pakaadih tu du’du’ a[[ayam]]an, saan u Putaw-ya (葡萄牙) atu [[Netherlands|Helan]] (荷蘭) malimaday nu tademawan tada yadah tu kuniadupan tu du’du’ [[ayam]], sapatideng tu [[luma']] yadah kunipi letek tu [[kilang]], kainaiantu nu kaledabuwan nu dudu' a [[ayam]]. 也有說法認為由殖民者帶到模里西斯的野豬被放生到野外後,嚴重威脅到繁殖速度不高的渡渡鳥。無論原因為何,渡渡鳥在被人類首次發現之後不過二百年時間,就從地球上消失。 idaw henay ku duma a sasa[[kamu]]wan numalimaday a [[tademaw]] alan nu '''Mauritus''' (模里西斯) kiwma pahutin i hekal, pihaceng kunipisawacu tuni kacaayan nunikasai wawawan nu [[ayam]] . anumahica satu dudu' a ayaman hiyan nu tademaw nuni kaadihan sa caay henay kaw matenesay tu tusa a lasubau (200) a mihcaan, hini satu i [[kitakit]] a malawpes. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中華民國外交部:https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=D33B55D537402BAA&n=1C6028CA080A27B3&sms=26470E539B6FA395&s=6955A893D911FF23 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:ling Habay]] pnpqujpx1kb2jts9ng0gashttomzg7l Max Biggs 0 4145 36145 33208 2019-11-21T16:37:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Max Biggs 6 bulad 15 demiad, 1923 a mihca, Max Biggs, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] a5u4thmd9dy5vgxk9ym2e2wodk7s5lp MayawKilang 0 4146 89052 36159 2020-02-14T20:23:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u [[Sakul a niyadu’|niyazu' nu Sakul]] , tatama a [[tademaw]]. mikawaw i pu'ukwan. miyenkyu to tademaw i 'ayaw. tusa a wawa (tutuy), u acawana ci Valis, u Bunun cingra'. [[tangan:陳俊男.jpg|thumb|陳俊男]] [[tangan:Vampire_skeleton_of_Sozopol_in_Sofia_PD_2012_06.JPG|left|frameless|660x660px|Vampire skeleton of Sozopol in Sofia PD 2012 06]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:Sakizaya]] kxi3ojzpplovkgmc0v5rv9dfu9xcm8t Maybalay 0 4147 89053 85895 2020-02-14T20:24:23Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Maybalay == === u sulit nu Hulam === 和平部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Maybalay. u kasalumaluma’ nu Maybalay sa, 35 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 70 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 57 ku [[tademaw]], pakalatu 81%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 19%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 74%, SaySiyat 7%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] akh7gn834pq9makkt37u6braebkxvr0 Mayhuman 0 4148 89054 85894 2020-02-14T20:24:44Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Mayhuman == === u sulit nu Hulam === 花園部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mayhuman. u kasalumaluma’ nu Mayhuman sa, 68 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 183 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 175 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 87%, Saysia(SaySiyat) 7%, Cou 1%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. 2 ku cacudadan i Mayhuman niyzau’. 2 ku kyukay Mayhuman iniyzau’. 1 ku pakincalan i Mayhuman niyazu’. 1 ku pikuwanan i Mayhuman niyzau’. inayay ku pacudacudadan i Mayhuman niyazu’. inayay ku padekuan i Mayhuman niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 927k3cjv6vbskafrudhu3nulyuecl60 Maylubung 0 4149 107949 107948 2021-05-01T13:54:22Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki == Maylubung == === u sulit nu Hulam === 梅園部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miau-li(苗栗) a kuwan nu Kilayking ku niyazu’ nu Maylubung. u kasalumaluma’(聚落) nu Maylubung sa, 66 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 191 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 178 ku [[tademaw]], pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku yincumin, 13 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 91%, Pangcha(Amis) 1%, Yuwantan(Bunun) 1%, Cou 1%, Sejek(Seediq) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izawtu, caay henay misumad ku cidekay(民族) a ngangan nu Sakizaya. maydih kalamkanen misumad tu ngangan nu cidikay, kyu katuudtu ku tademaw nu mita. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan sapancahay (原住民族) nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can] [[kakuniza:niyazu']] hythv3j4v5s292e30wp69uf9bg2ldvw Mayl’ux 0 4150 89056 85892 2020-02-14T20:25:42Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Mayl’ux == === u sulit nu Hulam === 大冬田部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mayl’ux. u kasalumaluma’ nu Mayl’ux sa, 62 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 143 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 127 ku [[tademaw]], pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 11%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 72%, Saysia(SaySiyat) 12%, Pangcha(Amis) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] rv9m8a8h774dlcfzarzkm9ft2lk91l1 Maytayax 0 4151 89058 36242 2020-02-14T20:29:20Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki Maytayax 大安部落 == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan ku niyazu’ nu Maytayax. u kasalumaluma’ nu Maytayax sa, 123 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 384 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 371 ku [[tademaw]], pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayal 93%, Amis 1%, Seediq 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. <br /> === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Miaoli]] 90h3xy0tc31srovjmv5j3cbudmhh5on Ma’olaway 0 4152 89059 86260 2020-02-14T20:30:31Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki '''Ma’olaway(u sulit nu Hulam: 瑪屋撈外部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ma’olaway. u kasalumaluma’ nu Ma’olaway sa, 135 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 319 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 100 ku [[tademaw]], pakalatu 31%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 219 ku tademaw, pakalatu 69%. 台東縣東河鄉瑪屋撈外部落(尚德村)。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 27%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu' nu Pangcah(Amis) === u [[Pangcah]](Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. inayi' ku Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku [[Sakizaya]] a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] rp79jmty0nupn9rjfog5ci04dh91uag Md. Abdul Hamid 0 4153 111215 111214 2021-05-25T01:27:31Z Tiway Komod 1723 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Md. Abdul Hamid === [[tangan:President Abdul Hamid.jpg|thumb|President Abdul Hamid|alt=President Abdul Hamid.jpg]] 1 bulad 1 demiad, Md. Abdul Hamid, u misingkiway. 1944 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Bangladesh]] ayza sa ci Md. Abdul Hamid, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 24 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Bangladesh a kamu:আব্দুল হামিদ u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Abdul Hamid u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿卜杜勒·哈米德 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aputule.Hamide === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) |v |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:阿卜杜勒·哈米德|阿卜杜勒·哈米德]] *[[:en:Abdul_Hamid_(politician)|Abdul Hamid]] lxkcx4kxnx2wwi8c5bn96ewk27rb252 Me too 0 4154 104605 104604 2021-03-26T01:13:07Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki tulisen ku nalipayen ‘’ namahidatu ‘’(me too) a kawaw. namaka ci 哈維·韋恩斯坦 midebunan sananay a kawaw. katu’ud tu tademaw. mipuelac ci 哈維·韋恩斯坦. mipiyazih tu namahitatu a kawaw. paengaway Tanara Berk sangay han niza ku namahidatu. u bacu, pisatudud a nu mahicahica tu kina kawaw. manay izaw ku cacay malahayay ci 艾莉莎·米蘭諾 husuen niza, katu’ud tu kumatinengay a tademaw nu malabatesay a balucu’ kataayaw misakamu namahica madebun sala’cusay tu kawaw papilawaten kuheni. pazeng i 維持 mipasibana’ tu [[tademaw]]. yadah tu ku mahitaay a kawaw, amana pasulin tu latul, sapangangaw a kawaw. sisa tiyung i debunen nu tademaw. nabalucuan nu tatayna kuyni. hansatu katu’udtu’ud tu ku matingeay ‘’ namahizatu’’ a kawaw. tusa a malebut izaw ku sabaw pitu a mihcaan. cacay a bataan a bulad, cacay a bataan a demiad. izaw ku pisulitay nu NBC 羅恩·法羅 itini i《紐約客》acudad mikesu’ ci 溫斯坦 mikawaw, mitiyung, mitebun i kaysay misakakaway a tatayna. izaw ku sawbaw tulu a tatayna ku pikawaw, pitiyung. izaw ku tuluay pidebunan tu ni 溫斯坦 sa. u cacay han kadebunay a tatayna. paalesen niza, pahpahen niza, maydih mipulu misaynay kina kawaw. u matinengay a tademaw. caay pasulin tu kamu ni 溫斯坦. uyni a kawaw simsimhen, salacusay a tademaw ku mahiniay, a sasupaen nu mita. ayaw i tusa a malebut izaw ku sabaw pitu a mihcaan, cacay a bataan a bulad, lima a demiad, misulitay nu紐約singbun, saayaway nisuliten ku la’cusay a wayway nu Harvy Weinstein. itini i nasulitan, i ayaw tulu a bataan a mihcaan, mitebing ciniza tu uzip nu tatayna a misakakaway atu milinziay niza; namakayda sa, malaheci nika sasakamuan u saka nga ayay (sakapahay) izaw ku walu sapabaysyu(補償) a kawaw. [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 0ylro7jxwnfgxww8r6xp7f03z90hjnb Mel Bennett 0 4155 36275 33348 2019-11-21T16:37:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mel Bennett 1 bulad 4 demiad, 1955 a mihca, Mel Bennett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 2adteg94f5om7pl1df4ya5lv60vxzri Melukux 0 4156 89062 85891 2020-02-14T20:31:54Z Corainn 30 /* Melukux */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Melukux == u sulit nu Hulam: 梅魯庫互部落 i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Melukux. u kasalumaluma’ nu Melukux sa, 43 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 114 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 108 ku [[tademaw]], pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Taluku(Truku) 2%, SaySiyat 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u [[Pangcah]], u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] l9ox7polsnegnkxiqnqx0rtecm925lw Melvin Booker 0 4157 36295 33369 2019-11-21T16:37:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Melvin Booker 8 bulad 20 demiad, 1972 a mihca, Melvin Booker, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] e7lf0ihho3japgvn8tde8kqw0z6jk62 Mepuwal 0 4158 89063 85890 2020-02-14T20:32:48Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Mepuwal == === u sulit nu Hulam === 象鼻部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mepuwal. u kasalumaluma’ nu Mepuwal sa, 55 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 177 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 165 ku [[tademaw]], pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 89%, Pangcha(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] q9ktk7vlik6dqkvocps91nf8f4371kx Metapay 0 4159 89064 85888 2020-02-14T20:33:10Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Metapay == u sulit nu Hulam: 梅達拜部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Metapay. u kasalumaluma’ nu Metapay sa, 89 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 281 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 263 ku [[tademaw]], pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, [[Pangcah|Pangcha]](Amis) 1%, zumazuma 5%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. 2 ku cacudadan i Metapay niyzau’. 1 ku pakincalan i Metapay niyazu’. 1 ku pikuwanan i Metapay niyzau’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] thlk5zijlcn4tseabsj78v94p72i52z Metuiy 0 4160 89065 85889 2020-02-14T20:33:27Z Corainn 30 /* Metuiy */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Metuiy == u sulit nu Hulam: 梅杜依部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Metuiy. u kasalumaluma’ nu Metuiy sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 72 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 67 ku [[tademaw]], pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 85%, Paywan(Paiwan) 1%, SaySiyat 1%, Sejek(Seediq) 3%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ddp6pcql0xiqyvr2kn52g9d1mf5vpd1 Mexico 0 4161 126339 126337 2021-11-12T13:09:34Z 1.164.17.139 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Mexico.svg|thumb|u hata nu '''Mexico (墨西哥)'''|alt=Flag of Mexico.svg]] Mexico (墨西哥) u '''Mexico (墨西哥)''' sa i labu nu Peimeico, itiza i 23 00 N, 102 00 W. u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 1,964,375 km<sup>2</sup>. ahebal nu [[lala']]ay sa 1,943,945 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa 20,430 km<sup>2</sup> hamin nu [[tademaw]] sa 123,166,749.kakalukan umah sa 54.90%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 33.30%, zumaay henay [[umah]] sa 11.80%. 墨西哥是美洲大陸印第安人古老文明中心之一。世界聞名的古瑪雅文化、托爾特克文化和阿茲特克文化都是墨西哥印第安人創造的。 Mexico (墨西哥) nu Amilikan talu [[In-Ti-An a tademaw|Indian a tademaw]] (美洲大陸印第安) nu ba[[balaki]]ya a niyadu’.kitakit kasi nganganan nu sumamaday a Maya ([[:zh:瑪雅文明|古瑪雅]]) [[lalangaw]], Toltec ([[:zh:托尔特克|托爾特克]]) lalangaw atu Aztec ([[:zh:阿茲特克|阿茲特克]]) [[lalangaw]] u Mexico (墨西哥) Indian (印地安) a [[tademaw]] [[kupa]] lekalay. 墨西哥在不同歷史時期贏得了「仙人掌的國度」、「玉米的故鄉」、「白銀王國」、「浮在油海上的國家」等美譽。 Mexico (墨西哥) nuni kacaayan nu likisi idaw ku sandalu a kanatal (仙人掌的國度), [[kubkub|kupkup]]an a niyadu’ (玉米的故鄉), sanglacay a kinkinman (白銀王國), munabaway i [[bayu|bayubayu]]wan a kanatal (浮在油海上的國家) a nika bangcalay asingangan. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Mexico City ([[:zh:墨西哥城|墨西哥城]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 16 bulad 9 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Enrique Peña Nieto]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 12 bulad 1 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 西班牙人於公元十六世紀四十年代因在附近找到礦藏而在瓜納華托築起堡壘,並於 1548 年把當地定名為 Real de Minas de Guanajuato,1555 年築起第一座教堂。 [[Spain]] (西班牙) [[tademaw]] i kunyun sabaw enem (16) a seci sepat a pulu’ icapitu makatepatu [[ba'tu|ba’tu]] misangan i Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) tu pawlai, itini i cacay a malebut lima a lasubu sepat a bataan idaw ku walu (1548) a mihcaan niyadu pangangan han tu Real de Minas de Guanajuato, cacay a malebut lima a lasubu lima a bataan idaw ku lima (15555) a mihcaan misanga tu misataday a [[kiwkay]]. 到了十八世紀,瓜納華托已成為一個白銀開採基地,曾經是墨西哥最富裕的城市,支持在市內築起華麗的巴洛克式建築。 katukuh i sabaw tu walu (18) a seci, Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) mala sanglacay a kin nu ka kutkutan, naw Mexico (墨西哥) sa kalimucisangay nu a tukay, patideng tu bangcalay a aluma i Paluo-ke' (巴洛克) a wayway nu [[luma'|luma’]]. 採礦業為社會上層帶來無窮之餘,卻加劇了貧富懸殊,埋下瓜納華托於十九世紀成為獨立革命基地的種子。 mikutkut tu ba’tu ku sakakapah nu saka[[uzip|udip]], micunus tu siidaay atu pakuyuc nu kababenisan , sisa mapatideng ku Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) i sabaw tu siwaw (19) a se-ci mala misitekeday a icelangny nu [[tademaw]]. 瓜納華托沿河谷而建,屢受洪水破壞。殖民地年代防洪的方法是提升建築物底層的位置,並在城市多處築起大型排水隧道,但始終不能根治水患。 Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) mililis tu [[sauwac]] patideng tu [[luma'|luma’]], sawni kaletepan nu balad. numalimaday a niyaduay nu [[tademaw]] ahican mipuud ku balat papatideng tu luma' i pabawsa, i duse pinakuni patideng tu sapalaliw tu nanum a pungkan, caay kakapah kunipisanga tu lalaliwan tu nanum. 直到 1960 年代,工程師築起大壩,並將河水改經地下溶洞才把水患控制著。 katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan, [[sanga'|sanga]]' satu tabakiay a cacascassan, pakayda satu isasa nu buhung kiya mapalaliw [[kuyu]] nanum. 當年遺下來的排水隧道,後來被改為人行和車行的隧道,成為瓜納華托一大特色,幫助瓜納華托於 1988 年榮登聯合國世界文化遺產。 nanutawya un ba[[balaki]] ni sangan tu buhung nisa buhungan tu sapalaliw tu nanum, nikudan satu samad han mala caculilan nu [[tademaw]] atu kakaydan nu kadideng, mala Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) nu picidekan nu kakaydaan, mipadang tu Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku walu(1988) a mihcaan macakat i Langhekuo [[kitakit]] nu [[lalangaw]] uliwan namaka babalakiya.[http://maya.go2c.info/view.php?doc=mxGuanajuato] == '''Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) kitidaan 瓜納華托地理''' == 墨西哥西臨太平洋,東傍墨西哥灣與加勒比海,通向大西洋,位於北緯14~33度及西經86~119度間。 Mexico (墨西哥) nutipan sibiyaw tu Taypingyun (太平洋), walian Mexico wan (墨西哥灣) atu Caribbean a bayu ([[:zh:加勒比海|加勒比海]]), pasayda i saetipyu (大西洋), i peiwa sabaw sepat—tulu a (14~33) bataan idaw ku tulu atu kadaan tutipan walu a bataan idaw ku enem –cacay a lasubu cacay a bataan idaw ku siwa(86~119). 沿海地區是海岸平原,而中部則是高原而且多山,包括許多火山。西部包括狹長的下加利福尼亞半島,把太平洋與加利福尼亞灣分隔開,東南部為地勢平坦的猶加敦半島,墨西哥最高點奧里荷屬沙巴山. midungdung tu [[bayu]] u dadipasan a enal, i teban han u talakaway nu kilangkilangan nu [[bayu]]buyuan, pasu yadah nu silamalan nu [[buyu'|buyu’]]. nutipan pasu satanayu’sa sananay nu California subal (下加利福尼亞半島), hiyan ku Taypinyung (太平洋) atu California a disapan (加利福尼亞灣) pababenisen, waliyan timulan u masa enal a Yucatan a kumay ([[:zh:尤卡坦半岛|猶加敦半島]]), Mexico (墨西哥) satalakaway nu Oreho (奧里荷) a Sapa-San (沙巴山).[http://maya.go2c.info/view.php?doc=mxGuanajuato] == '''micidekay a kapah特點''' == * .四百多年歷史的西班牙殖民地建築 * sepat a lasubu tu pina a mihcaan likis nu [[Spain]] (西班牙) malimaday a nisangan tu [[luma'|luma’]]. * 貫通市中心的地下行車隧道網 * makayda i teban nu nabakuan a pukang makayda muculi. * 彎彎曲曲、依山而建的城市佈局 * sangangiwngangiw sa duducen ku buyu mi[[sanga'|sanga]]' tu [[luma'|luma’]]. *在墨西哥享負盛名的木乃伊博物館。 * itini i Mexico (墨西哥) sasinganganay tu maacakay nu [[tademaw]] i puoukun.[http://maya.go2c.info/view.php?doc=mxGuanajuato] 瓜納華托是墨西哥中部高原上一個美麗的西班牙殖民地山城,納華托比較繁華,亦可能因為適逢聖誕節假期關係,街上人非常多,只有早上才能感受到瓜納華托較寧靜的一面。 Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) i Mexico (墨西哥) teban nu talakaway nu [[buyu']] u sabangcalay nu [[Spain]] (西班牙) nikalimadan a [[buyu']]. Na-Huw-Tuo najuato (納華托) kusa limulakay, katukuhan ku pikulisimasean , katuuda ku tademaw i macimacian, i sananal acacay nu Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) acaay ka yadah nu tademaw.[http://maya.go2c.info/view.php?doc=mxGuanajuato] 瓜納華托蜿蜒的石子路和地下隧道是當地的一大特色,不過墨西哥人似乎覺得那裡的木乃伊博物館才是當地的最大特色,要排隊近一小時才能進場! Guanajuato ([[:zh:瓜纳华托|瓜納華托]]) ngangiwngangiw sananay a ba'ba'tuwan a dadan atu punkan nu cacaulilan a picidekan, nika Mexico (墨西哥) a [[tademaw]] saan u maacakay nu mapataya a maacakay a [[tademaw]] nu puoukun kiya satabakiay nu picidekansa, amisilsil tu cacaya a tatukian kiya taneng micumud miadih tu aadihan. == '''kitidaan (地理)''' == 海拔5700米,馬德雷山脈則是墨西哥的主要山脈。墨西哥大部分位於北美洲板塊,而下加利福尼亞半島則位於太平洋及科科斯板塊。 talakaw han makaala tu lima a malebut pitu a lasubu (5700) a lawat, Ma-de-la (馬德雷) a [[buyu']] nu Mexico (墨西哥) a angangan nu [[buyu']]. Mexico (墨西哥) itidaac i nuamisan a Amilikan (北美洲) pankai, isasaan a California kumay(下加利福尼半島) itida i Taypinyung (太平洋) atu Cocos (科科斯) pankuwai. 地理上,有部分地理學家認為特萬特佩克地峽以東的部分屬中美洲;惟就地緣政治上而言,墨西哥與美國及加拿大同屬北美洲。 kitidaan sa, idaw ku kitidaan misulitay a tademaw saan Tewan-tepiy-ke' (特萬特佩克) tisiya nuwalian sa nutebanan a Amilikan (中美洲), itidaay a nakamuwan nu cence sa, Mexico (墨西哥) atu Amilika (美國) [[Canada]] (加拿大) u amisan a Amilikan (北美洲) ku sausi.[http://maya.go2c.info/view.php?doc=mxGuanajuato] == '''demiad氣候''' == 墨西哥氣候多樣,北部是熱帶沙漠氣候,而在南部則有熱帶雨林氣候。墨西哥的主要河流有布拉沃河、巴爾薩斯河和亞基河。 Mexico (墨西哥) masa hicahicay kiya ku demiad, amisan u caledasay nu likenlikenan a demiad, timul han idaw ku caledesan a [[kilang|kilangkilang]]an a demiad. Mexico (墨西哥) angangangan nu sawac idaw ku Bravo (Pu-La-Wo 布拉沃) sauwac, Balthus (Pa-El-Sa-Se 巴爾薩斯) sauwac atu Yaki (Ya-Ci 亞基) [[sauwac]].[http://www.sog.com.tw/bzy/worldwide/north-america/maxico.htm] 1915年西班牙殖民者入侵墨西哥,1521年淪為西班牙殖民地,1522年在墨西哥城建立新西班牙總督區。 cacay a malebut siwaw a lasubu cacaay a bataan idaw ku lima (1915) a mihcaan [[Spain]] ([[:zh:西班牙|西班牙]]) a malimaday a tademaw midebung tu Mexico (墨西哥), cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1521) a mihcaan mala [[Spain]] ([[:zh:西班牙|西班牙]]) kalimadan a niyadu', cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku tusa (1522) a mihcaan itini i Mexico (墨西哥) patideng tu baluhay a [[Spain]] ([[:zh:西班牙|西班牙]]) cungduci. 1810年9月16日,伊達爾戈發動起義,開始了獨立戰爭,為紀念這次起義,後來定9月16日為墨西哥獨立日。 cacay malebut walu a lasubu cacay a bataan (1810) a mihcaan siwa a bulad cacay a bataan idaw ku enem a demiad, Eda-elke (伊達爾戈) palekal malepacaw, malingatu misatadas malepacaw, mikining tuni palekalan, nikuda patideng tu siwa a bulad cacay a bataan idaw ku enem a demiad u Mexico (墨西哥) picidekan a demiad. 1821年8月24日宣佈獨立。翌年五月伊圖爾比德建立墨西哥帝國。1823年宣佈成立墨西哥共和國,次年建立聯邦共和國。 cacay a malebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1821) a mihcaan walu a bulad tasa a bataan idaw ku sepat a demiad mihapu tu misiteked sa. saka tusa a mihcaan tu lima a bulad Yituel-pide (伊圖爾比德) patideng tu Mexico (墨西哥) kanatal (帝國)。cacay a malebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku tulu (1823) a mihcaan mihapu tu Mexico kunhekuo (墨西哥共和國), saka tusa a mihcaan patideng tu Lanpankunhekuo (聯邦共和國) 1846年美國發動侵墨戰爭。1848年墨、美簽訂和約,墨被迫將北部二百三十萬平方公里的土地割讓給美國。 cacay a malebut walu a lasubu sepata a bataan idaw ku enem (1846) a mihcaan Amilika (美國) palekal midebunga tu Mexico (墨西哥) a malepacaw. cacay a malebtu walu a lasubu sebat a bataan idaw ku walu (1848) a mihcaan Mexico (墨西哥) Amilika (美國) masasulit tu kiyaku, Mexico (墨西哥) pabeli tu i amisay tusa a lasubu tulu a bataan(230) a mang pin-fun kunli a [[lala']] kelicen sipabeli i Amilika (美國). 1867年法、英、西班牙等入侵者被趕出墨西哥。1910年民主革命爆發,隔年推翻迪亞斯政權。 cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1867) a mihcaan [[France]] (法國), [[United Kingdom]] (英國), [[Spain]] ([[:zh:西班牙|西班牙]]) atademaw mitebungay a tademaw bahbahen i Mexico (墨西哥). cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan (1910) a mihcaan mincu kemin malinges, saka tusa a mihcaan belinen nuheni ci Tiya-se (迪亞斯) mikuwanay. 1914、1916年美國曾派軍入侵墨西哥,兩國一度斷交。1917年頒布憲法,宣佈國名為墨西哥合眾國。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku sapat(1914), cacay a malebut siwaw a lasubu cacay a bataan idaw ku enem (1916) a mihcaan [[Amilika]] (美國) miculcul tu [[hitay]] midebung tu Mexico (墨西哥), nina tatusaay a kanatal mapudun kani kalecabayan. cacay a malebut siwaw a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (1917) a mihcaan patahekal tu sinfa, mihapu tu kanatal a ngangan u Mexico hecunkuo (墨西哥合眾國). =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *墨西哥:http://maya.go2c.info/view.php?doc=mxGuanajuato *墨西哥:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A2%A8%E8%A5%BF%E5%93%A5 * [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] s3dzo88l1jrd3uw6l039lrq94m0j5z1 Michael Adams 0 4162 89067 36373 2020-02-14T20:33:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Michael Adams (麥可•亞當斯) tatama, nalecuhan i 19 bulad 1 a demiad, 1963 a mihcaan, Michael Adams, miunduay. Michael Adams unu syubay kanas-mali miunduay nu [[United states|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay. Michael Adams i 1985 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 3 ku uwac atu silsil 66, namapili’ tu nu Sacramento Kings putiput. {| class="wikitable" style="background:white; color: black; font-size:10px; width:500px; float:right" |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Michael Adams(麥可•亞當斯) |- | colspan="2" | |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1963 a mihcan 1 a bulad 19 a demiad/ Hartford, Connecticut |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 178 kungfen/ 73 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |- 10, 14, 23 |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Boston College (1981–1985) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1985/ saka 3 a uwac / silsil 66 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Sacramento Kings putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 1985 Springfield Fame 1985 Sacramento Kings 1986 Springfield Fame 1985–1986 Bay State Bombardiers 1986–1987 Washington Bullets 1987–1991 Denver Nuggets 1991–1994 Washington Bullets 1994–1996 Charlotte Hornets |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] 7d2bxzif55uiqq7a22d5rf2v7qykzae Michael Anderson 0 4163 36377 33455 2019-11-21T16:37:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Michael Anderson 3 bulad 23 demiad, 1966 a mihca, Michael Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ijg5g4f150igob382fw27zsmcvs6z92 Michael Ansley 0 4164 36381 33459 2019-11-21T16:37:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Michael Ansley 2 bulad 8 demiad, 1967 a mihca, Michael Ansley, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1z2xrdotdwgdi1q4en80ajnpgmleysy Michael Batiste 0 4165 112300 36386 2021-06-01T09:59:22Z 213.125.133.165 wikitext text/x-wiki Michael Batiste 9 bulad 2 demiad, 1983 a mihca, Michael Batiste, miunduay. [[tangan:Batist Pana2007-2008.jpg|thumb|Batist Pana2007-2008|alt=Batist Pana2007-2008.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nashuhhhhhhhhhhhakamuan atu natindomkopengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b38sm25yu01t08bdzid5bcybcckfxyw Michael Beasley 0 4166 36390 33468 2019-11-21T16:37:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Michael Beasley 1 bulad 9 demiad, 1989 a mihca, Michael Beasley, miunduay. [[tangan:Michael Beasley Heat.jpg|thumb|Michael Beasley Heat|alt=Michael Beasley Heat.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] gdh0fb20y4384kn54t4sdijqxj9etmx Michael Bradley 0 4167 36394 33472 2019-11-21T16:37:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Michael Bradley 4 bulad 18 demiad, 1979 a mihca, Michael Bradley, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pubibio4qwvvnzs4gd89w864fbjphy3 Michael D. Higgins 0 4168 36403 33482 2019-11-21T16:37:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Michael D. Higgins 2006.jpg|thumb|Michael D. Higgins 2006|alt=Michael D. Higgins 2006.jpg]] [[tangan:Flag of Iceland.svg|thumb|u hata nu Iceland|alt=Flag of Iceland.svg]] Michael D. Higgins 4 bulad 18 demiad, Michael D. Higgins, u misingkiway. 1941 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Iceland]] ayza sa ci Michael D. Higgins, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 11 bulad 11 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] i3lz08tck7lwzayapzkuxwec4igawdz Michel Aoun 0 4169 92191 36413 2020-08-10T17:31:17Z CommonsDelinker 56 Removing [[:c:File:General_Michel_Aoun.jpg|General_Michel_Aoun.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Gbawden|Gbawden]] because: Copyright violation; see [[:c:COM:Licensing|Commons:Licensing]] ([[:c:COM:CSD#F1|F1]]). wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Lebanon.svg|thumb|u hata nu Lebanon|alt=Flag of Lebanon.svg]] Michel Aoun 9 bulad 30 demiad, Michel Aoun, u misingkiway. 1933 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Lebanon]] ayza sa ci Michel Aoun, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 10 bulad 31 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] mf7426e5e6xqeoagbgrkeq6y57otttg Michel Temer 0 4170 89068 36428 2020-02-14T20:38:41Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''Michel Temer''' tatama, nalecuhan i 9 a bulad 23 a demiad, Michel Temer, u misingkiway. 1940 a mihcaan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Brazil]] ayza sa ci Michel Temer, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 8 bulad 31 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] ezhkxoo6o074z1yr44kd8jtets6t2ud Michelle Bachelet 0 4171 89069 36436 2020-02-14T20:38:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Michelle Bachelet [[tangan:Michelle Bachelet foto campaña.jpg|thumb|Michelle Bachelet foto campaña|alt=Michelle Bachelet foto campaña.jpg]] 9 bulad 29 demiad, Michelle Bachelet, u misingkiway. 1951 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Chile]] ayza sa ci Michelle Bachelet, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 3 bulad 11 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 748tl5a732ouug14n3i7w4ne963b2i4 Micista 0 4172 128327 128322 2022-06-18T15:07:14Z Praxidicae 380 mapatiku tuway [[Special:Contributions/2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C|2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C]] ([[User talk:2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:Corainn|Corainn]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Micista == u sulit nu Hulam: 那羅六部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Micista. u kasalumaluma’ nu Micista sa, 19 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 51 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 46 ku [[tademaw]], pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 80%, Yuwantan(Bunun) 2%, Saysia(SaySiyat) 2%, zumazuma 6%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 3qvs1x2o2czk6gdqdv29u369qbms7ff Micronesia 0 4173 128374 128352 2022-07-14T09:56:52Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Federated States of Micronesia.svg|thumb|u hata nu Micronesia (密克羅尼西亞)|alt=Flag of the Federated States of Micronesia.svg]]Micronesia (Mi-ke-luo-ni-si-ya 密克羅尼西亞) u [[Micronesia|Micronesia (密克羅尼西亞)]] sa i labu nu Oceania (大洋洲), [[tangan:Micronesia on the globe (small islands magnified) (Polynesia centered).svg|縮圖|i labu nu Oceania (大洋洲),itiza i 6 55 N, 158 15 E u ahebal nu [[lala'|lala’]] ma[[pulung]] sa 702 km<sup>2</sup>]]itiza i 6 55 N, 158 15 E u ahebal nu [[lala'|lala’]] ma[[pulung]] sa 702 km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa 702 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup> hamin nu [[tademaw]] sa 104,719. [[kakalukan]] [[umah]] sa 25.50%, kilakilangan umah sa 74.50%, zumaay henay umah sa 0%. =='''tapang tusu nu kanatal(首都)'''== [[tangan:Pohnpei Island.png|縮圖]] u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Palikir ([[:zh:帕利基尔|帕利基爾]]). =='''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 10 bulad 5 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[David W. Panuelo]] (Taywey.Panuaylu [[:zh:戴维·帕努埃洛|戴維·帕努埃洛]]), 1964 a mihca 4 a bulad 13 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Micronesia (密克羅尼西亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 5 bulad 11 demiad. 密克羅尼西亞群島上原住民(密克羅尼西亞人)約4000年前就在該處生活。約1100年,紹德雷爾王朝在波納佩島興起。 Micronesia (密克羅尼西亞群島) [[kitidaan]] a yuncumin Micronesia (密克羅尼西亞) a tademaw, kiya i sepat a malebut (4000) a mihcaan itini tu maudip kunuheni. kiya cacay a malebut cacay a lasubu (1100) a mihcaan, Sawte-lae-wancaw (紹德雷爾王朝) itini i Puna-pei (波納佩) subal [[patideng]]. 最早到達該群島的歐洲人是西班牙人,時為16世紀,並於1885年被其佔領。之後在1899年,西班牙人把卡羅林群島轉讓給普魯士。 sayaway makatukuh tina subalan a tademw han u Europe (O-cuo 歐洲) a tademaw u Spain (西班牙) a tademaw, tawya han cacay a bataan idaw ku enem (16) a seci, i cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan idaw ku lima (1885) a mihcaan madebungan. nikuda satu itini i cacay a lasubu walu a mihcaan siwaw a bataan idaw ku siwaw (1899) a mihcaan, Spain (西班牙) a tademaw hiyan ku Caroline subal (卡羅林群島) sipabeli i Puluse (普魯士). 第一次世界大戰後德國在太平洋的殖民地被安排給予日本作託管地,第二次世界大戰後由美國佔領。 misapatas tu kitakit nikalpacawan nikudan nu Germany (德國) itini i Taypinyung (太平洋) a malimaday a kitidaan sipasilac i Japan (日本) mikuwaw. saka tusa nu kitakit nikalepacawan u Amilika (美國) kumi debungan. 1947年,聯合國將密克羅尼西亞交美國託管,現今密克羅尼西亞聯邦範圍為太平洋群島託管地六區的其中三區。1965年1月成立議會,此後要求自治。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku pitu (1947) a mihcaan [[lanhekuo]] hiyan ku Micronesia (密克羅尼西亞) sipabeli i Amilika (美國) mikuwan,aydaay a Micronesia (密克羅尼西亞) lanpan a kitidaan u Taypiyung subal (太平洋群島) kumikuwanay tu enemay nu tuluay akitidaan. cacay a malebut siwaw a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1965) a mihcaan patideng tu ehun, satu miyukiw tu sakalihalay. 1979年,由聯合國和美國籌劃的「密克羅尼西亞憲法」公投在託管地六區舉行。 cacay a malebat siwaw a lasubu pitu a bataan idaw ku siwaw (1979) a mihcaan, u lanhekuo atu Amilika (美國) makakiyaku tu Micronesia siyenfa (密克羅尼西亞憲法) sa[[singkiwan]] mikuwaw tu enemay a niyaduan amisingkiw. 憲法公投在帛琉和馬紹爾群島兩區未能通過,剩餘四區便組織成為「密克羅尼西亞聯邦」。 siyenfa misingkiw itini i [[Palau]] (帛琉) atu Marshall subal ([[:zh:馬紹爾群島|馬紹爾群島]]) nina tusaay a kitidaan caay padui, liwan nu sepat a niyaduan misakaput tu Micronesia linpan (密克羅尼西亞聯邦). 1986年11月3日,與美國簽訂的正式生效,密克羅尼西亞聯邦獲得內政、外交自主權,但國防仍由美國負責。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku enem (1986) a mihcaan cacay a bataan idaw ku cacay a bulad tulu a demiad, atu Amilika (美國) masasulit tu tatengaay a kiyakuan malaheci , Micronesia linpan (密克羅尼西亞聯邦) kanamuhan nu niacen, waciw a kawaw, nika u hitay u Amilika (美國) kusikawaay. 1990年12月,聯合國安理會召開會議,通過了終止託管決議,正式結束了密克羅尼西亞聯邦的託管地位,並於1991年9月17日接納密克羅尼西亞聯邦為聯合國正式會員國。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) cacay a bataan idaw ku tusa a bulad, lanhekuo anlihun (聯合國) mikaygi sa, hatidatu kusapikuwa sa, mahedek tu kuni pikuwaw tu Micronesia linpan (密克羅尼西亞聯邦), i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku cacay (1991) a mihcaan siwa a bulad cacay a bataan idaw ku pitu a demiad alantu nu Micronesia linpan (密克羅尼西亞聯邦) mala tatengaay a kanatal. == '''katuud ku tademaw nu [[Micronesia]] (密克羅尼西亞人口)''' == 位在亞太地區的密克羅尼西亞,為西太平洋島國,首都為帕理基爾(Palikir),人口約10萬5千人,面積約702平方公里,官方語言為英文,當地亦使用楚克語、科斯雷語、波納佩語、雅浦語。 Itida i Ya-tay (亞太) a niyaduan a Micronesia (密克羅尼西亞), u Sitaypinyung (西太平洋) subal a kanatal , sudu u Palikir (Pa-li-ci-e 帕理基爾), kya tademaw cacay a bataan a mang lima a malebut ku tademaw (1050), lala' han pitu a lasubu idaw ku tusa (702) a ping-fang-kun-li, tapan nu kamu u igu, kamu nuitidaay u Chuke' a kamu (楚克語), Kosrae a kamu (科斯雷語), Pohnpei a kamu (波納佩語), ya-pu a kamu (雅浦語).[[binawlan]] 宗教分布包括50%為羅馬天主教徒、47%為新教徒、3%為其他宗教信仰。 sinzia nuheni makaala tu lima a bataan (50%) a kilac u Luo-ma (羅馬) tinsukiw, sepat a bataaan idaw ku pitu (47%) a kilac u baluhay a sinzia, tulu a (3%) kilac nu dumaan a nipisinziaan. 另外,密國主要進、出口國為美國、泰國、新加玻、關島及台灣。 duma satu, Micronesia (密克羅尼西亞) angangan nu sacumud sakatahkal nu kanatal u Amilika (美國), [[Thailand]] (泰國), Singapore (新加玻), Guam (Kun-daw [[:zh:關島|關島]]) atu Taywan (台灣). 密國曾被西班牙、德國、日本殖民,1947年為聯合國建立太平洋群島託管地,並於1986年獨立,1991年9月17日加入聯合國。 Micronesia (密克羅尼西亞) nahiya nu Spain (西班牙), Germany (德國), Japan (日本) malimaday a tademaw, itini i cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku pitu (1947) a mihcaan u Lanhekuo patidemn tu Taypinyung cundaw (大平洋群島) kakuwanan a lala', i cacau a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku enem (1986) a mihcaan masa cacay a misiteked, cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku cacay (1991) a mihcaan siwa a bulad cacay a bataan idaw ku pitu a demiad micumud tu Lanhukuo (聯合國). 密克羅尼西亞是607個島嶼組成,其中沃萊艾環礁(Woleai)是一個較為保守傳統島嶼,嚴格要求穿著,不論男女,都必須穿著棕櫚纖維編織的圍裙,並且赤裸上身,上方則以航海或天主教圖案的墨水紋身;另外,在烏力西里環礁(Ulithi)則規定,不能隨意穿著,而是根據年齡決定服裝。 Micronesia (密克羅尼西亞) u enemay a lasubu idaw ku pitu (607) a mapulungay nu subalan, micideku Woleai (沃萊艾環礁) u kakelecan nu nababalaki a subal, micidek kuni ka niked a sica’dun, an tatayna tatama aca, kanca asilusid tu nitenuna tu langdaway nu kulit a hakamaan, acaya kasidikuc ku udip, u baluwan han akulitan tu kakelic nu balunga atu tinsukiw a kulit, duma satu itini i Ulithi (烏力西里環礁) nipatumecek, acaay [[paceba]]sa muca’dun, aw mihcaan kusiwantanay tuni ca'dungan. 雅浦島 (Yap) 之外的婦女一旦成年後,就必須穿著一種編織的裹身裙,末端帶有流蘇。在成年之前,女孩可穿圍裙,僅用織物包裹在腰上,寬鬆的褲子或裙子。 Yap (雅浦島) balaki satu ku [[limecedan]], kanca asica’dun tu nitenunan tu dawa amitabu tu udip, kikul han asimisamis. caay henay kasa kiwkiw, tatayna taneng asi sukun, itida sa i tatelecan ku kunitelec, ahebal nu calaped atu sukun. 傳統上,年輕女孩應該穿著用椰子葉製成的草裙,儘管有時女孩在烏利西里環礁遵守這一規範,但在莫格莫格上,大多數女孩都做到了穿草裙。 daduducesa, masa limucedan a tatayna aw yasi nisangan tu sukun ku ca'dueng, alahican tatayna itini i Ulithi (烏力西里環礁) mitengil tu kamu nuheni, nika itini i Muoe-muoke (莫格莫格) sa, hatidaay tu nu tataynaan kanca sisukun namin.[https://tw.appledaily.com/politics/20191009/FG6AAOUHYWBLSX7XICXBDYGVXQ/] == likisi lalangawan atu ayda a kawaw (歷史文化與現況 ) == 密克羅尼西亞群島上原住民約四千年前就生活於此。最早的西方人是西班牙人在16世紀到達,1885年佔領。後來西班牙人在1899年把群島轉讓給德國。 Micronesia cundaw (密克羅尼西亞群島) a yungcumin a tademaw idaw ku sepatay a malebut (4000) a mihcaan itidatu a maudip. sayaway nu nutipanay a tademaw u Spain (西班牙) a tademaw itini i sabaw enem a seci (16) makatukuh i cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan idaw ku lima (1885) a mihcaan midebung. nikudan satu u Spain (西班牙) a tademaw itini i cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku siwa (1899) a mihcaan u subal si[[pabeli]] i Germany (德國). 第一次世界大戰後德國在太平洋的殖民地被轉交給日本統治;1947年,聯合國將密克羅尼西亞交美國託管,現今密克羅尼西亞聯邦範圍為太平洋群島託管地六區的其中三區。 misatadasay kitakit ni kalepacaw a nikudan u Germany (德國) itini i Taypinyung (太平洋) sakalimad a lala sipabeli i [[Japan]] (日本) mikuwan; cacay a malebut siwaw a lasubu sepat a bataan idawku pitu (1947) a mihcaan, Lanhekuo a kanatal (聯合國) hiyan nu Micronesia (密克羅尼西亞) sipabeli i Amilika mikuwan, aydaay nu Micronesia (密克羅尼西亞) linpan a kitidaan u Taypinyung cundaw (太平洋群島) kakuwanan tu enemay nu saka tuluay a niyaduay。 1979年,由聯合國和美國籌劃的「密克羅尼西亞憲法」公投在託管地六區舉行。憲法公投在帛琉和馬紹爾群島兩區未能通過,剩餘四區便組織成為「密克羅尼西亞聯邦」 [[tangan:Palikir.JPG|縮圖]] cacay a malebut siwa lasubu pitu a bataaan idaw ku siwa (1979) a mihcaan, u Lanhekuo kanatal (聯合國) atu Amilika kumi kiyakuay tu Micronesia siyenfa (密克羅尼西亞憲法) pisingkiw sa i saka enem a kitidaan misingkiw.sinfa misingkiw han itida i [[Palau]] (帛琉) atu Marshall subal (馬紹爾群島) nina tusaay a kitidaan caay ka laheci, liwan nu sepatay misakaput mala Micronesia Lanpan(密克羅尼西亞聯邦) lanpan.[https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E5%AF%86%E5%85%8B%E7%BE%85%E5%B0%BC%E8%A5%BF%E4%BA%9E] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *https://tw.appledaily.com/politics/20191009/FG6AAOUHYWBLSX7XICXBDYGVXQ/ *<nowiki>https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E5%AF%86%E5%85%8B%E7%BE%85%E5%B0%BC%E8%A5%BF%E4%BA%9E</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:ling Habay]] 96g1z1ruuv16abl2bw88kvmfhtmjh5r Midayhiw tu Syifu ci Cayinwen Cungtung miuyamali tu Incumin a cudad 0 4174 103263 95473 2021-03-15T16:02:39Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == Midayhiw tu Syifu ci Cayinwen Cungtung miuyamali tu Yincumin a cudad == [[tangan:蔡英文官方元首肖像照.png|thumb|600x600px|蔡英文官方元首肖像照]] === ngatu-cacay === ayaw nu tusa bataan izau ku tusa a mihcaan ayza a demiad, i tini i hulic tu 「sanpaw」 hananay balican tu「Incumin」hantu. nipangangan tuyni, u mibakahay tu misawacuay a piawaw, katinengan u Incumin i Taywan「i tinitiniay aca a tademaw」 sananay. u angangan nu kamu kuyni, ayza, taayawen ku awas nu mita. midayhiw kaku tu Syifu, misuayaw tu pulung nu Incumin a [[tademaw]], patahkal tu naybalucu’ay a piuyamali. namakayza ayaw nu sepat lasubu a mihcaan, u pisamsam pisepen pisawacu sakalabades namu, midayhiw kaku tu Syifu, miuyamali i tamuwan pulekal nu likisi sa, debungan nu tau, alawan kiya itiniay a tademaw. sakainaynayi' nu sakauzip atu aenengan malupisak tu kuheni, mahiza tu u palabangay, nayi’ tu ku hahuhahul a mauzip. Sakasilahci nu cacay a binacadan, hakay namakayzaay i pisawacu tu zuma a binacadan. caay pikamu tu kau mutelekay a kanatal kami asa, tabakien ku piazih tina likisi itawya, patahkalen misakamu ku tatenga'ay a likisi. Zikuz sa, u matatungusay, u Syifu kanca pisazatezateng tu itawyaay a kawaw, wini ku saputizeng aku itini ayza a demiad. === ngatu-tusa=== patatenga' kaku, katukuh ayza, i labu nu mita, izau henay ku sapihica miuyamali sananay a tademaw. wini sa, izayhan u saka pidayhiw nu maku tu Syifu miuyamali.mahica u mamahinihini ku itawyaay sananay, saca atu, u labades nu zuma a binacadan, mahinihini aca ku nikauzip nu tademaw sananay, wini ku saputizeng nu maku ayza i tini, maydih a pasasiyul mibalic tu mahiniay a nizateng. pakayzaen aku i aludayay a kamu, kiya patahkal tu nabalucu'an aku miuyamali. Ina lala' i [[Taywan]], ayaw nu sepat a lasubu nu mihcaan izau tu ku tademaw. tademaw itini nakapah ku nikauzip, izau ku nu teked a [[kamu]], bunka, aluday, sakauzip.kilul sa, caay patubeli kuheni sa, ina aenengan debungan nu zuma a tademaw. Amuhwan atu ci [[Cencenkung]] kawaw nu heni tu Pinpucu a binacadan mipacuk tu tademaw atu mialaw tu kalisiw, nu Kukung pikuwan u satabakiay a kawaw mipatay atu misawacu, kaLipunan mitesek ku pikuwan tu Incumin, katukuh nazikuzan malalais i kaHulaman mikawaw tu buyu'ay saenalen ku pikawan. sepat lasubu a mihcaan, kahacacay nu tayniay i Taywan a mikuwanay, pakayzaen i kuwang mibulibul, mialaw tu lala', tadamalawlaw ku kawaw nu Incumin. wini sa, midayhiw kaku tu Syifu miuyamali tu Incumin. === ngatu-tulu === aluday nu laylay i niyazu' malalid ku kawaw nu Incumin, atu malalid kapah ku taneng mikuwan tu kalutuud. nika, imahini teban nu pipatizeng nu kanatal tu likec, malawpes ku nizateng nu Incumin tu kawaw, atu teked nu Incumin a pikuwan. lalay nu niyazu' sakalawpes, tungus akawaw nu binacadan caay ka pisulul. wini sa, midayhiw kaku tu Syifu miuyamali tu Incumin izau ku cacay a cudad 「[[Taywan tongse]]」 sananay. saayaway a kamu hinisa; 「inayi’ ku likisi nu Taywan. Amuhwan ku palekalay, Cencenkung ku misanga’ay, kukung ku milekuay.」mahini ku nu layak a piazih tu nakawawan a likisi. Incumin a binacadan, ayaw nu pinapina malebut a mihcaan, itini tu a mauzip, kadubah ku bunka atu taneng, masalaylay katukuh wawa nu wawa wawa. nika, paicelang sa kami u niyam a piazih ku picudad i likisi, wini sa, midayhiw kaku tu Syifu miuyamali tu Incumin. na izau ku kamu nu Incumin, milakec tu pikuwan nu hungti nu kaLipunan, atu 1945 a mihcaan sa, la'cus musakamu tu kamu namu han nu Syifu, masa pihaceng ku nika lawpes nu kamu. yadah tu ku malawpesay a kamu nu Pinpucu. hatiniay tu a Syifu, makayza i nu bunka a laylay nu Incumin caay kataneng ku pidiput, wini sa, midayhiw kaku tu Syifu miuyamali tu Incumin sumamad, maliyuh ku Butud a tademaw tu kawaw nu Syifu, tu pipazeng i Butud tu kinabakah nu misadingkiay a hefyiliaw. i Butuday a tademaw mihadidi tu misawacu nu kinabakah nu misadingkiay a hefyiliaw. wini sa, midayhiw kaku tu Syifu miuyamali tu Butuday a tademaw === ngatu-sepat === yudebungan nu tauku Taywan sa , maluay aayaw kusa'tipay a Pinpucu abinacadan masamsam. palawpesan nu tayniay mikuwan ku Pinpucu a tademaw, wini sa, a midayhiw kaku tu Syifu, miuyamali tu Pinpucu. yu mabalic tu ku sakibinacadan a kawaw, napatubeli ku kanatal tu pilunguc nu Incumin. paluayaw tu ku Syifu patubeli, namisaicelang tu tu kawaw. imahini, izau tu ku kapahay 《angangan nu hulic nu Incumin》, nika, inahulic, caay kaimata nu Syifu. caay kakalamkam ku kawaw niyam, caay kahamin, caay kataneng. wini sa, midayhiw kaku tu Syifu, miuyamali tu Incumin. sikamu ku Taywan 「yadahay kasasizuma nu bunka」 a binacadan. nika, katukuh ayza, payni i sakatanektek nu uzip nu Incumin, pasubana', sakauzip a kalisiw, atu pilihiza tu cence a kawaw, caay kahiza u nu layak. atu wiza henay tawyaay ku nipiazih tu Incumin, uzuma misawacu henay, caay henay kalawpes. caay kataneng ku kawaw nu Syifu tu saki Incumin, caay henay pilakec ku zumaay a binacadan tu malitemuhay nu Incumin a kawaw, atu malitemuhay a labades atu ngelu’. wini sa, midayhiw kaku tu Syifu, miuyamali tu Incumin. pasakamuen aku tu sitanengay a kamu nu Incumin, ayzaay a saupu. kamu nu Tayalu,「tatenga'ay」, Balay han nuheni. u「masasulul」Sbalay han, cunusen i nuayawan nu Balay ku S a ngiha'. tatenga'ay atu masasunga’ay u malecaday i nizateng. zuma satu sa, tatenga'ay a masasulul, payni i tatenga'ay nabalucu'an misuayaw a dada', itawya taneng malaheci ku kawaw. caay kataneng ku pisaicelang niyam, nanu sumamad katukuh ayza, caay kakalamkam a katinengan caay kataneng ku pisaicelang niyam, sisa u ngelu' namu, katukuh imahini. tatenga' hicaen naca haw. === ngatu-lima === [[File:08.01 總統代表政府向原住民族道歉 (28611688541).jpg|thumb|300px|right]] ayzaay a piuyamali, anu matenetenes ku nikautang, nika u piteka kuyni. caay pizateng kaku sepat lasubuay tu a mihcaan ku labades nu Incumin, wini a nicudadan tu sasakamuen aku, piuyamali hakay caay pakalupay tu balucu namu. nika mihalhal kaku, ayzaay piuyamali, lalabu nu kanatal a tademaw ita mitekaay pasayza i kasasusulul. wini ku nihalhalan nu maku a saupu, u nu Syifu atu Incumia a Sbalay. u ngangaw i sumamad, tatenga'ay a kawaw i sumamad, hamin han nu maku patahkal musakamu. anu sawni, Incamin a salikaka, a pasakamu tu nabalucu'an. matalaw kaku milunguc tu pisulul namu ayza, nika, milunguc kaku tu pihalhal nu binawlan, caay tu piliyaw ku nu samamaday ngangaw, wini a kanatal, hakay anu yaan tu a demiad, tanengay a masasulul. i lalabu nu bunka nu Incumin, anu misala'cus tu niyazu'ay ku cacay a tademaw, maydih masasulul sa, pasaupuen nu kalas kuheni, masasuayaw caay pikasenun miuyamali, papipatahkalen henay tu i balucu’ay. mahamin pasakamu sa, papienipen nu kalas tu epah, itawyaay ku itawyaay satu. (masasulul)Sbalay han kuyni. mitekaay tu ayza a demiad, a masasunga’ay hakiya, caay kai Incumin atu Pinpucu abinacadan, u Syifu ku sikawaway. matineng kaku, tanulaway sa miuyamali caay katatungus, mikawawan i Incumin, itini a katinengan ku nu kanatal a tatengay taneng masasulul asa. itini kaku patahkal tu kamu, a patizeng ku Cungtungfu tu 「Incumicu mutelekay likisi atu masasiyul mutelekay sakakapah a Wyiyinhuyi. 」a u kaku u kakelidan nu kanatal, ku pasaupuay, atu dayhiw nu paybinacada mikilim tu tatenga’ay likisi, a pasepadacen ku katatengil tu kakawawen nu kanatal anu ayaw === ngatu-enem === paicelang kaku misakamu, Cungtungfu a Wiyinhuyi, takalawen ku piazih, u kanatal atu Incumin malecaday masepadacay. sakaizau nu paybinacadan a dayhiw, atu Pinpucu, a u binacadan atu niyazu'ay a piazih ku maluangangan nu kawaw. wini a kawaw, a u kalacacay nu piketun nu Incumin tu kawaw, kapah a patahkal ku binacadan tu tatenga’ay a nabalucu'an. ayzaay a hulic atu laylay nu bunka nu Incumin, yadah ku caay kalecad, patizeng kami tu izauay ku bunka a 「pipadangan tu hilic nu Incumin」, pakayzaen i hulic, milupay tu bunka nu Incumin atu lalabu nu hulic nu kanatal, yadah ku masasuadaay. milunguc kami tu situngusay tu kawaw, kalamkamen milusimet, zayhan lalay a kawaw nu Incumin, i lalabu nu kauzipan a lala', caay kau idih pacakay, miadup caay ku mamalawpesay a aadupen ku niadupan, u mamalubu atu malubuay tu. mahiniay kawaw, masasakamu kita a hicaen mihulak. uzuma sa tu, a milunguc kaku tu Sincenyin a pasaupu「micuzuhay tu Incumin angangan nu hulic a saupu.」u kalacacay nu sasakamuen nu Wiyanhuyi , anu ayaw u Syifu, a palacacay mikawaw tu kawaw. kawaw namin sa mikilim tu mazatengay likisi, micuzuh tu Incumin cece, malecad ku kasikalisiw, sapasubana’ atu palaylay tu bunka, atu sakatanektek tu uzip, sakakapah nu i tuseay a binacadan. milunguc kaku tu situngusay tu kawaw, pipazen tu kinabakah nu misadinkiay tu [[hefyiliaw]] i Butud mahicaay ku piketun tu kawaw, patahkalen cimaay kuyza. ayaw nu pilimad tu kinabakah nu misadinkiay tu hefyiliaw, pabelien tu ku Yamiay a tademaw tu kalisiw. atu kasikazen tu ku Pinpucu a binacadan tu pisakaku nuheni, Incumin kaku sananay, kami i ayaw nu siwa a bulad tulu bataan a demiad, a matatengil tu mahicaay a hulic, saka kapah nu Pinpucu a tanengay ku nuheni miteked. === ngatu-pitu === ayza a mihca cacay bataan izau ku cacay a bulad cacay a demiad, miteka kami tu kawaw, patahkal tu nu Incumin a sakauzip a lala'.pakahulican tu ku saupu nu niyazu', malaheci tu masaungay niyam, anu ayaw, nabalucu’an nu Incumin a misateked, a hacacay asa malaheci. sakalamkamen niyam, kasimataan nu Incumin a《[[pisateked nu Incumin a hulic]]》,《[[nu lala’ay atu bayuay nu Incumi a hulic]]》、《[[sapalekal tu kamu nu Incumin a hulic]]》a kawaw, patayzaen i Lifayin papiazih. ayza namalahuk, a masaupu kami tu pakayzaay i nu Incumin a kaygi. labu nu kaygi, pasakamu tu yadahay a kawaw nu Syifu. paymihca waluay bulad cacay demiad, pasakamuen nu Syifu ku pulung nu Incumin tu nikawawan tu binacadan likisi atu misumad tu la’cusay palakapah a nakawawan. milahci mikawaw tu tatenga’ay a likisi, patizeng tu angangan nu piteked nu Incumin, u Syifu Incumin tuluay a sasuayawen a kawaw mikukay kaku tu pulung nu Incamin a salikaka, kamu ku pacekilay tina kanatal a tademaw, nipasazipa'an a lala', atu sumamaday a laylay, inayi' ku pakademecay. u mahiniay, kuna pabelien tu kakasikazan, tungusay u aca. zikuz tu, pakayzaen niyam i picuzuh tu kawaw, teluc nu binacadan, laylay nu wawa wawa, atu Tawan a tadmaw amin nu binacadan, caay tu kalawpes ku kamu, caay tu kapawan, mangaleb a caay tu piliyas tu lalangawan nu uzip, caay tu kapilakalak i nu uzipan a lala'. mitakus kaku ayza tu itiniay, i tilibiay atu wangluay Incumin a salikaka, mapulung pawacay. mitakus kaku titaan mikuking, caay ku pihusiw. miadasay tamuwanan paicelang mitudawa, pasubana', palahci tu nakamuan nu Syifu, hay masalub ku tawyaay a ngangaw milunguc kaku tu pulung nu tademaw ita misaicelang, matineng tu likisi ita, matineng tu aenengan a lala' ita, a matineng tu kasasizuma nu binacadan a lalangawan. pasayza i masasunga'ay ay ku culil, pasayza i sikapulung asa mauzip, pasayza i misabaluhay ku nikauzip a Taywan. milunguc kaku tu binawlan nu kanatal, ayza a demiad, misaicelang kita misakapah tu kanatal ita, tatenga'ay u malacacayay ku kasasizuma nu binacadan. salikaka mapulung kukay  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *[https://indigenous-justice.president.gov.tw/doc/apology_text/Sakizaya.pdf 蔡英文總統道歉文撒奇萊雅族語] *[https://www.youtube.com/watch?v=bH9zE2d4uoE 【蔡英文總統代表政府向原住民族道歉文】Sakizaya 撒奇萊雅族語] *[http://www.apc.gov.tw/portal/getfile?source=2D838540F5D6F659FAFB9859EF31AC3B381A272F479D65D98D902DFAAFC2E15460C396B74939C335FAFDE5CEF99BC970CC47BD990582AA733B91B9DF71659F0C&filename=EC589C29A498C326EC1173AC86613BEBDFBBB896962DE613 http://www.apc.gov.tw/portal/getfile?] *[[:zh:轉型正義|轉型正義]] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] dxe1b1pp67h8bxzzvmy97ih0hfwz67p Mike Bantom 0 4175 36487 33584 2019-11-21T16:37:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mike Bantom 12 bulad 3 demiad, 1951 a mihca, Mike Bantom, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] qtfoxp0zg2lw96v3cvge2o1tm6ud0f1 Mike Barr 0 4176 36499 33596 2019-11-21T16:37:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Mike Barr''' tatama, nalecuhan ciniza i 10 a bulad 19 a demiad, 1950 a mihcan, Mike Barr, u miunduay ciniza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] ibws1kc3uxidux0r5wmfyhnkg2zuz6w Mike Barrett 0 4177 36505 33602 2019-11-21T16:37:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Mike Barrett == 9 bulad 5 demiad, 1943 a mihca, Mike Barrett, miunduay. (mapatay i 2011 a mihca) [[tangan:Mike Barrett.jpeg|thumb|Mike Barrett|alt=Mike Barrett.jpeg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4shn86ztcmzt53gi7cz2r1dpnk0gecz Mike Bibby 0 4178 36509 33606 2019-11-21T16:37:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mike Bibby 5 bulad 13 demiad, 1978 a mihca, Mike Bibby, miunduay. [[tangan:Mike Bibby Kings.jpg|thumb|Mike Bibby Kings|alt=Mike Bibby Kings.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] colyn9pqofz0hmp1ddu3ia88ot6c6j3 Mike Bloom 0 4179 36513 33610 2019-11-21T16:37:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mike Bloom 1 bulad 14 demiad, 1915 a mihca, Mike Bloom, miunduay. (mapatay i 1993 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] r6c8p89mlyhagd45400daj3k9g70s44 Mike Bratz 0 4180 36517 33614 2019-11-21T16:37:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mike Bratz 10 bulad 17 demiad, 1955 a mihca, Mike Bratz, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 67t13snlb5c46shka0l4t4icg6sus4x Mike Brittain 0 4181 36521 33618 2019-11-21T16:37:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mike Brittain 6 bulad 21 demiad, 1963 a mihca, Mike Brittain, miunduay. (mapatay i 1995 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] c0tt4nojk2zwyorj815eq8ux2wnq44k Miku Kumud 0 4182 91530 89073 2020-07-24T08:05:31Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki ci Miku Kumud ku ngangan nu maku i enemay a bulad tusa idaw ku cacay a demiad ku pilecuhan nu maku nay [[Sakul]] lecuhan papitu ku tademaw nu luma' niyam u [[Sakizaya]] ci ama aku, u Amis ci ina aku malatusa ku idang aku i udip pangkiw ku Sakidaya pangkiw ku Amis u ngangan aku u pingangan tu bayi maymaw kaku tu bayi aku u adiding henay u bayi aku u ku muladayay i takuwan caay katineng tu nu hulam a kamu ci bayi aku u nu Amis ku sakamu nida kyu ayda Amis ku katineng aku a kamu na misucugiu tu tida satu i Tuyngay(桃園) mikuli cikatenes pataydaan nu tawki i 大陸上海 makatukuh satu adihan ku luma' atu kakuliyan baw! u nika cakatan mademet ku Taypak hanca tataytay kaku tayni unheni a tademaw kuka tu uday nika manamuh kaku tayni misakakawaw nikatidaan mikuli idaw ku kanamuhan atu caay kanamuhan a hicahica [[kakuniza:Miku Kumud]] p8qgszsq0grwo64ne3y4405ljdocc4t Miloš Babić 0 4183 125605 125604 2021-10-24T19:44:19Z 93.157.169.14 wikifix wikitext text/x-wiki '''Miloš Babić''' — 11 bulad 23 demiad, 1968 a mihca, Miloš Babić, miunduay ([[Serbia]]). ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] fg985wy4zn5t5c6bndxur4fmug3ir6f Miloš Zeman 0 4184 36549 33651 2019-11-21T16:37:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Zeman M 1.JPG|thumb|Miloš Zeman|alt=Zeman M 1.JPG]] [[tangan:EU-Czech_Republic.svg|thumb|u eneng nu Czech Republic]] [[tangan:Flag of the Czech Republic.svg|thumb|u hata nu Czech|alt=Flag of the Czech Republic]] Miloš Zeman 9 bulad 28 demiad, Miloš Zeman, u misingkiway. 1944 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Czechia]] ayza sa ci Miloš Zeman, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 3 bulad 8 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] fl47q9q1ov37n7my7cll64c2h24rh3v Minami 0 4185 89074 85886 2020-02-14T20:42:34Z Corainn 30 /* u siwkay */ wikitext text/x-wiki == Minami == u sulit nu Hulam: 米娜咪部落 台東縣延平鄉。 == u siwkay == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Minami. u kasalumaluma’ nu Minami sa, 47 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 148 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 142 ku [[tademaw]], pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 91%, Pangcah(Amis) 1%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 3%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a cidekay sa u Paywan atu Pangcah. izaw ku Yuwatan a dadiw , napangangan namakay kina niyazu' "'''Minami'''". a'su ku ngiha' kina dadiw, manamuh ku kaying atu sining mitengil mudadiw kina dadiw. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] k14vipf97aayfcsqy0zk5uc1jfrhvhe Minse 0 4186 89075 85885 2020-02-14T20:42:46Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == Minse == === u sulit nu Hulam === 民生部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Minse. u kasalumaluma’ nu Minse sa, 13 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 69 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 27 ku [[tademaw]], pakalatu 39%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 42 ku tademaw, pakalatu 61%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] dhjnpbilo0p7l7kxrp3zvq4zp8v85yl Minsiong(mudadiway) 0 4187 89076 36612 2020-02-14T20:43:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Minsiong 民雄 Minsiong (Paywan binacadan a kamu: Balai, nalecuhan i 1970 a mihcaan 6 a bulad 9 a demiad). [[Taywan]] mudadiway, mipalaway, namakay i Pingtung sian Sici siang Silu niyazu', u Paywan binacadan a tademaw. naayaway a ngangan: ci Lee minsiong. malimula' a nganganː ci Minsiong ke. kanatal: Conghuaminko. binacadan: Paywan. nalecu i Taywan Pingtung sian Sici siang. nalecuhan i 1970 a mihcaan 6 a bulad 9 a demiad. kawaw niza: mudadiway, mipalaway, mitelungay, misanga' tu dadiw. misanga' tu palaw. matinengay a kamu: Hulam, Paywan, Taywan. pahezek a cacudadan: Pingtung kawkung. nalimaan: kalimucu' sakapitu (海角七號). == siwkay niza == Minsiong i kawcung henay sa, mudadiwtu i Pingtung, Kaosiung. sisa, matinengtu katuuday ku mipalaway a tademaw. == nalimaan nu dadiw == pulungan a nalimaan:《mududu' tu bulad 跟著月亮走》(1999 a mihcaan palekal) teked a nalimaan:《maazih tu cilal 看見太陽》(2001 a mihcaan)(aci wanposen、Lincyayi、Coyun pulung mudadiw) teked a nalimaan:《sicedamay a luma' 甜蜜的家》(2008 a mihcaan)[2][3](大愛劇場 - 我的尪我的某片頭曲) adidi'ay a nalimaan:《Less and More民雄巴萊》(2012 a mihcaan palekal) == iga == 2008 a mihcaan 《kalimucu' sakapitu》(mipalaw ci Malaw) 2012 a mihcaan《pakuyucay a tademaw》 2017 a mihcaan《52 Hz I Love You》 == tilibi == Taywan tilibi(2001 a mihcaan)- u ngangan aku ci Lianhua 我的名字叫蓮花(與王宇婕、蕭瑤主演) Yincumincu tilibi(2005 a mihcaan)- miadupay(與高慧君、高家惠等人共同演出) Yincumincu tilibi(2009 a mihcaan)- misaydan i Lanyu(與羅美玲主演) Binawlan tilibi(2009 a mihcaan)- kakasenengan 痞子英雄(客串) Manamuh tilibi(2010 a mihcaan)- muwa atu kilang(與羅美玲主演) Taywan tilibi(2011 a mihcaan)- kakasenengan i umah 田庄英雄(飾演孫勇志) Manamuh tilibi(2012 a mihcaan)- buyu 山RXAY(飾演文豪) Sanli tilibi(2013 a mihcaan)- maymaw takuwanan 就是要你愛上我(飾演張鐵雄) Sanli tilibi(2014 a mihcaan)- 熱海戀歌(飾演阿強) limulak tilibi(2015 a mihcaan)-PMAM之慾望俱樂部(飾演老闆) Tademaw tilibi(2015 a mihcaan)-星座愛情系列(雙魚女)(飾演巴霧不浪) Taywan tilibi(2016 a mihcaan)- 必勝練習生(飾演趙宣男) Taywan tilibi(2016 a mihcaan)- 惡作劇之吻 (2016年電視劇)(飾F班老師) == nalimaan nu mitelungay == misalukyaw ku Tuas 搖滾祖靈 kapah tu Taywan台灣真好康(固定來賓) palud ni ina 媽媽的廚房 tansul sa singangan tuway 成名一瞬間 超級童盟會(擔任評審) nuayaway a simpi cacekulan 原夢舞台 u zuma ku kapah nu palaw 綜藝菲常讚 第5~9集助理主持 [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-tusa]] ggzq9zls5uqv5k476zowaw0ch0wsb7w Mintuyu 0 4188 85884 36633 2019-11-29T15:20:05Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Mintuyu == === u sulit nu Hulam === 民都有部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mintuyu. u kasalumaluma’ nu Mintuyu sa, 54 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 166 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 154 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Saysia(SaySiyat) 2%, Puyuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan, u Taluku(Taluku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 4kocpm87uz8wlwm7ymli6w7xuq1svvg Mizuhu 0 4189 85883 36647 2019-11-29T15:20:03Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Mizuhu == === u sulit nu Hulam === 勤和部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mizuhu. u kasalumaluma’ nu Mizuhu sa, 99 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 286 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 271 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 90%, Tayan(Tayal) 1%, Pangcha(Amis) 1%, Laaluwa(Hla’alua) 1%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 9k2wgohd54lpn0lseqi6ef1ohszsfuc Mklapay 0 4190 85882 36678 2019-11-29T15:20:03Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mklapay == u sulit nu Hulam: 加拉排部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mklapay. u kasalumaluma’ nu Mklapay sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 179 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 113 ku tademaw, pakalatu 63%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 66 ku tademaw, pakalatu 37%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 59%, Yuwantan(Bunun) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 3%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] pbjk61z0tcky48gb8wjixw1zwa1gwyj Mkmatuy 0 4191 85881 36708 2019-11-29T15:20:02Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mkmatuy == u sulit nu Hulam: 馬胎部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mkmatuy. u kasalumaluma’ nu Mkmatuy sa, 163 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 452 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 384 ku tademaw, pakalatu 85%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 68 ku tademaw, pakalatu 15%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 82%, Yuwatan(Bunun)1%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay | href="Category:Wp/ais" |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] c8mo96d5zjmihf3rg0h9mf4p0saf1f8 Mknahuy 0 4192 36733 33846 2019-11-21T16:37:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mknahuy == u sulit nu Hulam: 拿互伊部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mknahuy. u kasalumaluma’ nu Mknahuy sa, 115 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 321 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 248 ku tademaw, pakalatu 77%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 73 ku tademaw, pakalatu 23%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 74%, Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. ==   u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052 ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] cdbri2n9j7mhgl7oqesba8rtbu8hvv7 Mkslaq 0 4193 85880 36750 2019-11-29T15:20:00Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mkslaq == u sulit nu Hulam: 上水田部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mkslaq. u kasalumaluma’ nu Mkslaq sa, 77 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 242 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 216 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 26 ku tademaw, pakalatu 11%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 84%, Pangcha(Amis) 1%, Rukay(Rukai) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] dhlzcw0mczxcjgh9sldc6iqvoy2fmzm Mksuzing 0 4194 36799 33914 2019-11-21T16:37:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 48 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mksuzing == u sulit nu Hulam: 麥樹仁部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Mksuzing. u kasalumaluma’ nu Mksuzing sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 161 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 140 ku tademaw, pakalatu 87%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 21 ku tademaw, pakalatu 13%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 80%, Pangcah(Amis) 2%, zumazuma 4%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tuway, caay henay pasumad tu cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay | href="Category:Wp/ais" |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658),   Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Hsinchu]] cnysysfbs1xx11ay5jeyic7cbcmk816 Mkzihing 0 4195 85879 36815 2019-11-29T15:19:58Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mkzihing == u sulit nu Hulam: 義興部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Mkzihing. u kasalumaluma’ nu Mkzihing sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 147 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 111 ku tademaw, pakalatu 76%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 36 ku tademaw, pakalatu 24%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 71%, Paywan(Paiwan) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 6mk2hfos117hz4ii4w8lda82ncc26nw Moe Barr 0 4196 36819 33935 2019-11-21T16:37:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Moe Barr 6 bulad 19 demiad, 1947 a mihca, Moe Barr, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pj0lauxnfhtxrgauwaorjp7fizz6p7j Moe Becker 0 4197 36823 33939 2019-11-21T16:37:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Moe Becker 2 bulad 24 demiad, 1917 a mihca, Moe Becker, miunduay. (mapatay i 1996 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] s2wzehzg7ux1z1w2hivnhk7tvcl81iq Mohamed Ould Abdel Aziz 0 4198 36830 33946 2019-11-21T16:37:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mohamed Ould Abdel Aziz [[tangan:Mohamed Ould Abdel Aziz August 2014 (cropped).jpg|thumb|Mohamed Ould Abdel Aziz August 2014 (cropped)|alt=Mohamed Ould Abdel Aziz August 2014 (cropped).jpg]] 12 bulad 20 demiad, Mohamed Ould Abdel Aziz, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mauritania]] ayza sa ci Mohamed Ould Abdel Aziz, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 8 bulad 5 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] cdzlgt24dn0wqm3e67dox67qnw7z47t Mohammed VI of Morocco 0 4199 36845 33961 2019-11-21T16:37:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Mohammed VI of Morocco''' == siwkay niza == [[tangan:King Mohammed VI.jpg|thumb|Mohammed standing behind a lectern|alt=Mohammed standing behind a lectern]] tatama a tademaw, nalecuhan i 8 a bulad 21 a demiad, Mohammed VI of Morocco, u misingkiway. 1963 a mihcaan nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Morocco]] ayza sa ci Mohammed VI of Morocco, micakat a demiad sa i 1999 a mihca 6 bulad 23 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] [[kakuniza:tatama]] 3756i08v1izgo9rmqtvubnm0jqfmc45 Moldova 0 4200 126485 126484 2021-11-17T01:22:09Z 59.115.9.36 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Moldova.svg|thumb|u hata nu Moldova '''(摩爾多瓦)'''|alt=Flag of Moldova.svg]] '''Moldova (摩爾多瓦)''' u '''Moldova (Mo-El-Do-Wa 摩爾多瓦)''' sa i labu nu Europe, itiza i 47 00 N, 29 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 33,851 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 32,891 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 960 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu [[tademaw]]an sa 3,510,485. [[tangan:Location Moldova Europe.png|縮圖|u '''Moldova (Mo-El-Do-Wa 摩爾多瓦)''' sa i labu nu Europe, itiza i 47 00 N, 29 00 E]] kakalukan [[umah]] sa 74.90%, kilakilangan umah sa 11.90%, zumaay henay umah sa 13.20%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== [[tangan:Мэрия, Кишинев, Республика Молдова Primaria, Chisinau, Republica Moldova City Hall, Chisinau, Republic of Moldova (50714726236).jpg|縮圖]] u tapang tusu nu kanatal sa u Chisinau ([[:zh:基希讷乌|基希涅夫]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 27 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Maia Sandu]] (Maya.Santu [[:zh:馬婭·桑杜|馬婭·桑杜]]), 1972 a mihca 5 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Moldova (摩爾多瓦) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 12 bulad 24 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Moldova (摩爾多瓦) ayza sa ci [[Aureliu Ciocoi]] (奧雷爾·喬科伊), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 31 demiad. == '''Ocuo sapakuyucay nu kanatal 歐洲最貧窮的國家''' == 提到摩爾多瓦這個國家,恐怕大多數人的第一反應是沒聽說過。這個東歐小國在世界上的存在感確實很低。 tasakamuan numita ku Moldova (摩爾多瓦) a kanatalan, mapaaw ku [[katuud]] a tademaw nayaan kiyahaw makatengil, nina Tuno (東歐) [[adidi']]ay a kanatal itini i kitakit caay katineng ku katuuday. 論人口,摩爾多瓦只有區區三百多萬人,而領土面積相當的荷蘭卻有一千六百萬人。論經濟,摩爾多瓦排歐洲倒數第一,人均國內生產總值只有不到2000美元,是中國的三分之一,比烏克蘭、科索沃還要低。 tademaw nuheni, Moldova (摩爾多瓦) tulu a lasubu nu pina a wang ku tademaw, kakitidaan nu lala' hatida u Helan (荷蘭) nika cacay a malebut enem a lasubu nu pina a mang ku tademaw. sakaudip hantu nu Moldova (摩爾多瓦) i Europe (歐洲) u sadikuday tu, sakaudip nika silaculan han caay pakaala tu tusa a [[malebut]] nu Amilika (美國) a [[kalisiw]], u layak nu tulu nu cacayay a kelican, mikisaba’ henay tu Uke-lan (烏克蘭), Kesuo-wou (科索沃). == '''likisi nu Moldova (摩爾多瓦) 歷史上的摩爾多瓦''' == 摩爾多瓦和羅馬尼亞淵源深厚,因為摩爾多瓦的大多數居民都是將羅曼語的羅馬尼亞人。 Moldova (摩爾多瓦) atu Romania (羅馬尼亞) tada[[cabay]] kunu heni, usakasa nu Moldova (摩爾多瓦) a katuuday nu [[niyadu']]ay a tademaw nuheni u Luo-man (羅曼) a kamu nu Romania (羅馬尼亞) a tademaw. 歷史上的摩爾多瓦地區包含了喀爾巴阡山到普魯特河之間的西半部分,和普魯特河到德涅斯特河的東半部分,其中東半部分又叫比薩拉比亞(Bessarabia)。 likisi nu Moldova (摩爾多瓦) a kitidaan mapulung tu Keel-pacin (喀爾巴阡) [[buyu'|buyu’]] katukuh Pu-lu-te’sauwac (普魯特河) a pangkiw nu nutipan, atu Pulu-te(普魯特河) sauwac katukuh tu Denesete sawac (德涅斯特河) a waliyan nu pangkiw, pitelungan nu walian a pangkiw pangangan han Bisa-labi-ya (比薩拉比亞Bessarabia). 如今的摩爾多瓦共和國位於比薩拉比亞,位於羅馬尼亞的西半部分也叫摩爾多瓦地區(羅馬尼亞由瓦拉幾亞、摩爾多瓦和特蘭斯凡尼亞組成。 ayda nu Moldova (摩爾多瓦) kunhekuo itdai Pisa-labi-ya (比薩拉比亞) itida, itida i Romania (羅馬尼亞) nutipan a [[pangkiw]] u Moldova (摩爾多瓦) han kiya kitidaan (Romania 羅馬尼亞) u Wala-ciya (瓦拉幾亞), Moldova (摩爾多瓦) atu Telan-sefan-niya (特蘭斯凡尼亞) nisa kaputan patideng . 十五世紀中,斯特凡三世統一了從喀爾巴阡山到德涅斯特河的摩爾多瓦公國,並且成功抵抗了奧斯曼帝國的擴張。但是後來奧斯曼帝國還是占領了摩爾多瓦,並統治了兩百多年。 cacay a bataan idaw ku lima (15) a seci, Sete-fan (斯特凡) sanse palicaden namaka i Keel-paciyen (喀爾巴阡) buyu' katukuh Tenye-te' (德涅斯特) sauwac a Moldova (摩爾多瓦) kapulunga a kanatal, malaheciya tu miwawies tu Auose-manti-kuo (奧斯曼帝國) nu ahebal. nika nikudan satu Auose-manti-kuo (奧斯曼帝國) midebung tu Moldova (摩爾多瓦), mikuwan satu tu tusa a lasubu ku pinapina. 十九世紀初的俄土戰爭中,奧斯曼帝國戰敗並割讓了比薩拉比亞給俄羅斯帝國。 cacay a bataan idaw ku siwa (19) a seci E’se nikalpacawan, Auose-manti-kuo (奧斯曼帝國) mademec kilacan ku Pisa-labi-ya (比薩拉比亞) sipabeli i Elluo-seti-kuo (俄羅斯帝國)。 二十世紀初,比薩拉比亞短暫獨立,但隨後又被蘇聯重新占領。蘇聯把比薩拉比亞的南半部劃給了烏克蘭,北半部成立了「摩爾達維亞蘇維埃社會主義自治共和國」,也就是現今摩爾多瓦共和國的前身。 tusa a bataan a seci (20), Pisa-labi-ya (比薩拉比亞) apuyu kunipi sitekedan, kilul satu alawan naca nu Su-lien (蘇聯). Su-lan (蘇聯) hiyan ku Pisa-lapi-ya (比薩拉比亞) nu [[timul]]an kelicen pabeli tu Uke-lan (烏克蘭), amisan nu pangkiw ma[[patideng]] tu 「Muoel-ta-wyeya-suwyeay (摩爾達維亞蘇維埃) nu siakay a kawaw nu kunhekuo」,nu aydaay a Moldova (摩爾多瓦) kunhekuo nu ayawan. == '''Suodu itini i cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan malawpes 首都在1940年被摧毀''' == 1940年6月紅軍入侵其首都基希訥烏,將比薩拉比亞再次劃入其版圖,並將比薩拉比亞大部分領土與德涅斯特河沿岸的摩爾達維亞蘇維埃社會主義自治共和國合併, cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan (1940) a mihcaan enem a bulad sumanahay a hitay mitebung tu sudu Cisi-nau (基希訥烏), hiyan ku Pisa-lapi-ya (比薩拉比亞) makelic i labu, hiyan kuu Pisa-lapi-ya (比薩拉比亞) a lala’ atu Tenye-sete' (德涅斯特) sauwac lilis nu Muoel-taweya-suweay (摩爾達維亞蘇維埃) siakay siakay nu cece'kunhekuo mapulung. 成立摩爾達維亞蘇維埃社會主義共和國,當年10月發生芮氏7.3級地震,摧毀了大部分城市。第二年,德國空軍趕來,把城裡剩下的東西炸成碎片。 patideng tu Muoel-taweya-suweyy (摩爾達維亞蘇維埃) siakay siakay a kunhekuo, tawya cacay a bataan a bulad maninel pitu tin tulu ku tabaki nu ninel, malekep maluyuh namin ku lumalumaan nu duse. saka tusa a mihcaan, Dekuo (德國) a kungu'n kalamkan sa atayni, u liwan nu tukay a cancanan hamin han mibakudang mibuliyas. == '''Yasi (雅西) tademaw nu lalangawan 雅西人民文化宮''' == 1944年9月,蘇聯和羅馬尼亞停戰協定規定恢復1940年的蘇聯和羅馬尼亞邊界。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku sepat (1944) a mihcaan siwa a bulad, Sulien (蘇聯) atu Romania (羅馬尼亞) masaluimengn kuni kalepacawan patudud tu nipatideng tu cacay a malebut siwa a lasubu sepad a bataan (1940) a mihcaan a Sulien (蘇聯) atu Romania (羅馬尼亞) a lilis. 1990年6月改稱為摩爾多瓦蘇維埃社會主義共和國。1990年9月2日德涅斯特河沿岸宣布獨立;隨後成立德涅斯特河沿岸摩爾達維亞共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan enem a bulad misumad tu ngangan pangangan han tu「Muoela su-wey (摩爾多瓦蘇維埃) siakay kunhekuo」.cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan siwa a bulad tusa a demiad Te-Nye-Se-Te (德涅斯特) sauwac mililisay mihapu misiteked tu sa, kilul sa [[patideng]]ay tu Tenye-sete (德涅斯特河) [[sauwac]] dadipasan mihapu misiteked, kilul sa patideng tu Tenye-sete sawac (德涅斯特河) dadipasan tu Muoeta-wiya (摩爾達維亞) kunhe-kuo. 如今的摩爾多瓦前途未卜,雖然風景秀麗確實,歐洲遊客訪問量最少的國家,如今摩爾多瓦是歐洲的幾個未被普遍承認的國家之一,雖然曾多次公開要求加入俄羅斯聯邦,但是沒有得到俄羅斯的正面回應。 aydaay nu Moldova (摩爾多瓦) caay ka [[taneng|tineng]] ku kawaw, amica kuni kabangcal nu kakitidaan, Europe (歐洲) saadidiay nu kataydaan nu tademaw a kanatal. ayda nu Moldova (摩爾多瓦) u Europe (歐洲) nu pinaay u caaya henay kasi wantanay nu kanatal, kinapina miyuwkiw mangalay micumud i E’luo-selanpan (俄羅斯聯邦),nika caay henay paheci ku Russia (俄羅斯)。 國家甚至三年沒有總統,直到2012年,摩爾多瓦才選出了老總法官尼古拉·蒂莫夫蒂(Nicolae Timofti)為總統,在917天內首次有了領導人。 蘇聯解體後摩爾多瓦成娼妓之國,10%的婦女涉入其中。 nina kanatal tulu a mihcaan inai ku Cuotung, katukuh i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tusa (2012) a mihcaan ,Moldova (摩爾多瓦) singkiw satu babalakiay a fakun ci Niku-la.ti-mo'huti (尼古拉·蒂莫夫蒂 Nicolae Timofti) amala cungtun, itini i siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (917) a mihcaan misapatas aidaw kumi liliday a tademaw. 摩爾多瓦盛產美女,男女比例嚴重失調,二戰結束後,該地區為了保持人口增長,甚至扣留被捕的德國軍戰俘,並且獎勵生產。 Moldova (摩爾多瓦) bangbangcal ku [[limecedan]], tatama atu tatayna micidek kuni ka laecus, sakatusa [[malpacaw]] tu hedek, nina niyadu mangalay micunus tu tademaw, daheked dakepen nuheni ku hitay nu De-kuo (德國), pakawlahen nuheni mibuwah pakasiwawa. 蘇聯解體後,摩爾多瓦經濟也隨之崩潰,全國約有四分之一人口失業,據專家估計,小小的摩爾多瓦國竟有40萬婦女被迫淪為妓女,摩爾多瓦女人也形成一個特殊的群體,她們大都漂亮,但缺少教育,孤立無援,正好成為皮條客的獵物。 Sulien (蘇聯) mabuliyasak satu, Moldova (摩爾多瓦) u sakaudip malawpes, kanatal nu tademaw kya sepat tu cacay a tademaw inai' ku kakulian, sausihan nu misausiay a tademaw, adidi'ay nu Moldova (摩爾多瓦) a kanatal idaw ku sepat a bataan (40) a mang nu tatayna mala pacupiyaway, Moldova (摩爾多瓦) a tatayna mala micidekay a masakaputay, bangbangcal namin ku nuheni, nika caay picudad, nai’ kumipadangay, sisa mala aadupan nu tatamaan mala pacupiyaway. 如今的摩爾多瓦的經濟開始增長。但到了現在的摩爾多瓦仍為全歐洲最貧窮的國家,比阿爾巴尼亞還要貧窮,而國民尤其是婦女的境況更是不容樂觀。 aydaay nu Moldova (摩爾多瓦) sakaudip nuheni hamaw satu mucelak. katukuh ayda a Moldova (摩爾多瓦) hamin nu Europe (歐洲) sa[[pakuyucay]] nu kanatal, miki saba henay tu A-elpa-niya (阿爾巴尼亞) ku pakuyuc, tidaay a tademaw micidek ku tatayna saka dihiyan sa adihen. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *摩爾多瓦 [https://kknews.cc/world/perj9p2.html] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 7gnf6vf8bk3jo5s00yhtlinsll3z3xk Monaco 0 4201 127471 111960 2021-12-23T09:48:13Z Kontrollstellekundl 855 + wikitext text/x-wiki '''Monaco(摩納哥''' [[tangan:Flag of Monaco.svg|thumb|upright|u hata nu Monaco(摩納哥)|alt=Flag of Monaco.svg]] [[tangan:Location Monaco Europe.png|thumb|upright|u eneng nu Monaco]] [[tangan:Panorama von Monaco-La Turbie.jpg|thumb|upright|Monaco]] u Monaco (摩納哥) i [[labu]] nu Europe (O-Cuo 歐洲), [[itiza]] i 43&nbsp;44&nbsp;N, 7&nbsp;24&nbsp;E. u ahebal nu [[lala']] [[mapulung]] sa 2.02&nbsp;km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 2.02&nbsp;km<sup>2,</sup> u ahebal nu nanumay sa 0&nbsp;km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 30,581. [[kakalukan]] [[umah]] sa 1%, [[kilakilangan]] umah sa 0%, zumaay henay umah sa 99%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u [[Monaco]] (摩納哥). == '''kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa sabaw siwa bulad sabaw cacay demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統) ayza sa ci [[Albert II]], micakat a demiad sa i 2005 a mihca sepat bulad enem demiad. 摩納哥公國,也譯作摩納哥親王國、摩納哥侯國,中文通稱摩納哥,是一個位於歐洲的城邦國家。 Monaco kapulungan nu [[binawlan]] a kanatal sa, sipangihaan tu ya Monaco han nu [[kasahungtiay]] a [[kanatal]], atu sakay nu nikalekakaan a masakanatalay, [[nipangangan]] tu nu [[Hulam|hulam]] u Mo-na-ke han, u eneng sa iti European (O-cuoay 歐洲的) a [[masakenisay]] a kanatal. 摩納哥地處法國南部,除了靠地中海的南部海岸線之外,全境北、西、東三面皆由法國包圍,主要是由摩納哥舊城和隨後建立起來的週遭地區成。 作為世界上人口稠密的國家之一,摩納哥也是一個典型的微型國家和城,經濟得利於蒙地卡羅賭場及觀光收入。 u Monaco a [[kakitidaan]] sa kalainutimulan nu France, caay kau nu [[sakatimulan]] nu [[picapi]] tu [[dadipasan]] nu Mediterranean (Ti-cung-hay 地中海) [[adada']], u kakitidaan nu kanatal sa mamin sipakay kaamisan, [[nutipan]], atu [[nuwalian]] a nipilaup, u sakusaan sa namakay nu Monaco kalumanay a tuse atu nudikudan a [[nipatideng]] a masadumaay a kakitidaan, mala u nu kitakitay [[sakatuuday]] nu kicacebetan a kanatal, ina Monaco a kanatal sa u masaadidingan a kanatal atu masatuseay, u [[sikakalisiw]] sa nu piedap nu i Monte Carlo (Mon-ti-ka-lo 蒙地卡羅) ya pipakiyawan atu [[aidangan]] a nipiida tu sikaidaw nu kalisiw. 摩納哥為君主立憲制國家,君主為摩納哥親王。摩納哥作為一個不向國民課稅的國家並因此聞名,有避稅天堂之稱。摩納哥的人均及單位面積警力為世界上最大的。摩納哥也是世界上國土面積第二小的國家,僅次於梵蒂岡。法語是摩納哥唯一的官方語言,但也使用英語、義大利語和摩納哥本地的摩納哥語。識字率達99%。羅馬天主教是法定的國教,佔人口的90%,由天主教摩納哥總教區管理,但摩納哥憲法保障信仰其他宗教的自由。 Monaco a kanatal sa masa nu tapangay a kasihulican a mukelid, u kapulungan nu [[tapang]] sa mala u nu kanatal a [[hungti]]. ina Monaco a kanatal sa caay pilidamsu tu binawlan, kiyu sakasingangan i hekal u sasubelitan tu tadah a sakapahay a aydauc. u nu Monaco a kanatal sa nu nikaidaw tu nisapalan tu kitidaan, sakay nu piading nu tayling sa, mala u nu kitakitay sa u satabakiay a kaidaw. ina kanatal sa i kitakit sa u sakatusa nu nikaadidingan a kanatal, ki[[adidi']]ngan tu ya Vatican (Huwanti-kang 梵蒂岡) a kanatal. u nu France a kamu ku [[masacacayay]] a i kanatal kapulungan a kamu, nika maysakamu tu nu UK (yingu 英國), Itali atu nu Monaco itidaay tu a kamu nu Monaco. sikatineng tu [[sulit]] sa makaala tu 99 a palasubu. ya Roma a [[tingsukiway]] ku tatungusan a pahulic tu nu kanatal, mukilulay tu singgu sa makaala tu 90% kayadah nu tademaw, sipikuwan nu Monaco a kiwkayay satalakaway a kenis, nika u hulic nu Monaco sa mipuhpuh tu masadumaay a singgu a sakakunida. == '''nu [[laylay]] (歷史)''' == 摩納哥的地名源自於約公元前6世紀,由來自希臘福基斯(Phocaea)地區的福基斯人於該地區附近所建立的希臘殖民地——摩諾伊科(Monoikos)。根據希臘神話,相傳大力士海格力斯曾途經這裡,因此福基斯人在此地建了一個神廟祭祀海克力斯,稱為「Monoikos」(希臘語:Μόνοικος,意指獨棟的房屋或神殿),並逐漸轉變成此處的地名。 u kakitidaan nu Monaco sa namakay i ayaw nu enemay a seci, pakay nu (Phocaea) ya Phocis (Huseci 福斯基) hananay a kitidaan, ya Phocis (Huseci 福斯基) a tademaw sa a kenis sa i sacapian u nu Phocaea a kanatal a palatubangan a lala', u (Monoikos). masasilamitay nu ya Phocaea nakamuan tu nu [[kakawsan]]ay a kungku sa, nipilalalit tu kamu ya [[saicelangay|saicelengay]] a [[tademaw]] ci Hercules (Haykeli-se 海克力斯) namakay ni tu micaliway saan, kyu ina Hucise a tademaw sa itini a [[patideng]] tu ya biyuan sapatudud tiya kakawsan ci Hercules (Haykeli-se 海克力斯), nipangangan sa u Monoikos u imin nida sa u masacacayay a luma sananay, caay sa u nu kakawsanay a biyu sananay). [[haymaw]] satu alaw malu tu nu kasingangan nu kakitidaanay itini. 摩納哥於1215年再次被作為熱那亞的殖民地創建。1815年至1860年,維也納會議指定薩丁尼亞王國為摩納哥的保護國,直到1861年,摩納哥的主權才通過法國-摩納哥條約確定。在1911年第一部憲法頒布前,摩納哥親王曾經是至高無上的統治者。 u Monaco a kanatal sa iti 1215 a [[mihcaan]] sa kinacacayay aca palatubangan nu ya nu Genoa (Zenaya 熱那亞) hananay a kakitidaan. katukuh i 1860 a mihcaan, ya Vienna (Wiyena 維也納) a nikalalubangan, idaw ku nipatuduan tu ya Sardinia (Satinniya 薩丁尼亞) nu hungtyay a kanatal u sasapiading nu Monaco, katukuh i 1861 a mihcaan, ya sasitungus nu Monaco maawas kya nu Franceay atu ya Monaco hananay a lice pasalucek. iti 1911 a mihcaan sa ya sayaway a hulic nipabinawlan, ya Monaco masahungtyay a tapang, nau satalakaway nayay ku pakakilulay a mamikuwanay i mahida. 1918年7月,簽署了一份條約,條約規定法國在摩納哥提供有限的保護。這條約被寫入《凡爾賽和約》,且摩納哥的政策應該按照法國的政治、軍事和經濟利益進行調整。1919年同法國簽訂的條約規定,一旦國家元首逝世而沒有男性後裔,摩納哥將併入法國。 i 1918 a mihcaan pituay a bulad sa, masasulit tu sakelec a lice, nipisulitan sa patiidan ku Farnceitini i Monaco sa, a idaw ku sapaading tu nipaini, ina lice sa mapasulit iti ya (Fue’lsay a kangaayan a lice), nu Monaco a cedang sa a sipakay nu Farnce a hulicay pasu nu cengce, nuhitay, atu nu pakalisiway a kalaidaw nu sikaidaw tu a mapapaliyun. 1919 a mihcaan sa nu sipakelec nu Farnce a lice a mitidan, anu makalikeluh tu nu kabelecan nu cungtung sa, anu nayay ku tatamaan a wawaan a mamikutay sa, ya Monaco a kanatal a sipala u nu Farnce a kanatal sa ku hulic. 兩國於2002年另立新條約,當摩納哥國家元首無人繼承,摩納哥仍然為獨立國家,法國亦繼續提供防衛。第二次世界大戰中,1942年11月6日,摩納哥被義大利軍事占領,1943年義大利投降後撤出摩納哥。1944年盟軍解放。 ina mahtatusaay a kanatal sa, iti 2002 a mihcaan sa pabaluhay tu lice, ina Monaco a kanatal anu nayay ku mamikilulay tu malacungtungay sa, ina Monaco sa u malakunida sananay a kanatal, u France a maytulis tu a paini tu sipaading sa. i sakatusa a nikalalais nu kanatal sa, i 1942 a mihcaan 11 a bulad 6 a demiad, u Monaco cebisan nu Italiya a kanatal, i 1943 a mihcaan sa kademecan ku Itali a kanatal, muliyas tu i Monaco. 1944 a mihcaan nu kapulungan a hitay sa kahulakan tu ku nikalatubangan a ziday. == '''u pakalisiwan (經濟)''' == 摩納哥主要的收入來源之一是旅遊業;每年都有許多人被摩納哥的賭場和舒適氣候所吸引。2001年,一個新的建築項目擴展了主要港口碼頭,主要用於停靠豪華遊輪。摩納哥經濟發達,主要以博彩、旅遊和銀行業為主,該國在服務業和小型的、高附加值的、無污染的工業的多種經營上取得了成功的開發。政府沒有針對個人收入課稅。由於全國人口過少,政府在許多公共服務部門保持壟斷地位,包括郵政、電信服務。 u sakaidaw nu kasikalisiw sa, u sakatatungus a nikaidaw, nasipakay i aidanganay a sasikawaw i Monaco, paymihcaan sa kalaidaw nu katuuday a tademaw, sikacepcepan nu Monacoay ya papakiyawan atu kalangaayan nu demidemiad, sadamsay saan a misulul ku balucu’, i 2001 a mihcaan sa, idaw ku masacacayay a sasangaan tu sapatideng tu aadihan tu lice, sapakaahebal tu masasitudung a balungaay a minatu, u sakusaan u sapaheci tu kasacacangdayan tu matekesay a balunga, nu Monaco a kasaidaw nu sakay nu sakasilacul a nikalabangbangan sa, u sakahenulan sa ya mamipakiyaway a kawaw, aidangan, atu nu sakay nu ingkuay a sasitatungus, ninakanatal sau sakay nu aedapan a sasikawaw atu nu adidingay, kasaidaw nu sakasibek nu sicunus tu kalaidaw nu kalisiw, u sakainayi nu mukingnay a kawaw, pasu nu sasidumaan a nipisiwbayay a nikaleku sa, idaw tu ku sapalekalan tu nikalaheci. u cenhu hananay sa nayay ku pilidamsu tu, sakay nu masacacayay a tademaw a sikaidaw nu nilikalisiwan. pasu i kanatal sa u kaidaw nu binawlan caay kakatuud, u cenhu hananay sa itini inu sakay kapulunganay a aaedapan a kawaw sa, yadah ku nicalapan, yadah ku nu pikelec tu kunida sananay a sebun a kawaw, tinaku ya nu payubingay atu ya nu patelayay a kalukawaw. 無個人所得稅的政策吸引了數量可觀的富裕避稅移民,主要是來自其他歐洲國家,他們透過在摩納哥以外的事業賺得其大部分的收入;著名人士如F1賽車賽車手吸引了大多數的注意,但是大多數的移民是商人。1865年建立的蒙地卡羅賭場促使摩納哥從窮國發展成為了富裕國家。摩納哥其中一個令它著名之處便是一級方程式賽車,以窄而斜的賽道聞名世界。 sikainayay nu sukiti sa, ina mahiniay a cedang sa u sapi cepcep tu nikayadahan tu kakitaan, atu nu kahemekanay nu tademaw a mabulaw tayni a milaliw tu sasapadamsuan, nu micumuday atu mabulaway sa, u sakahenulan a tayniay nu kanatal sa ya European (O-cuoay 歐洲的), sipakay i nu hekalay a mamisiwbayay a sasikawaw a sitan tu kayadahay a nikaala, u sikatinengan a tademaw sa ya madademecay tu paculil tu kadideng, u mamicepcep tu sikaadih nu katuuday, nika u duma a nikatuudan sa u nu mabulaway a min a mamisiwbayay. 1865 a mihcaan sa patideng tuya Montikalo a pakiyaway a sasikawaw, u sikaidaw nu sakakitaan nu kanatal, sipaales tu ku nikapakuyuc. masadumaay nu Monaco sa ya sakabeleng nu katuuday sakasenengan nu kitakit, u mamisasedseday tu kadideng ya icihuwang-cense (一級方程式) hananay, u sikalikecu atu nu kasaluluan a sikatineng nu kitakitay ku ngangan. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:摩纳哥|摩納哥]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] pq1vdohyshpz851befn7p5v28q3602k Monating 0 4202 122290 122289 2021-08-25T06:49:11Z 海螺先生 48 /* u asip nu cidekay a tademaw */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|thumb|Fuli (Zosi go)]] == Monating == u sulit nu Hulam: 姆拉丁部落 在日治時期,萬寧村被開闢成為樟腦園,許多阿美族人為要應徵成為樟腦園的工人或是尋找適合的農耕地,所以前來萬寧,逐漸形成一個部落,此部落的阿美族人大多來自瑞穗鄉的拔仔、加拉拉、鶴岡(Ao' can)等地。 i na Ripunan a demiad, paluma' tu zakes(樟樹) i Wanning cun, amiala tu zhangnau hananay. katuud ku Pangcah a tademaw musakawaw tu zhangnau kakitizaan, asaca mikilim tu kapahay a umah, sisa, tayni saan, haymaw satu, patizeng tu ku niyazu', uytayniay a Pangcah a binacadan, katuud namakay Ruisui xiangan a Pala、Kalala atu Ao'can. === u siwkay nu niyzau' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Monating. u kasalumaluma’ nu Monating sa, 68 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 276 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 164 ku tademaw, pakalatu 59%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 112 ku tademaw, pakalatu 41%. == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 58%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuan-cu-min-cu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] q8lhyjfjcu874d7oa8bbco1slfzbbuq Mongolia 0 4203 128264 116871 2022-04-26T03:35:16Z Sdiabhon Sdiamhon 2188 wikitext text/x-wiki Mongolia(蒙古) [[tangan:Flag of Mongolia.svg|thumb|hata nu Mongolia(蒙古)|alt=Flag of Mongolia.svg]] u [[Mongolia]] (蒙古) ilabu nu Asia, itiza i 46 00 N, 105 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 1,564,116 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 1,553,556 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 10,560 km<sup><small>2</small></sup>, hamin nu tademawan sa 3,031,330. [[kakalukan]] umah sa 73%, [[kilakilangan]] umah sa 7%, zumaay henay umah sa 20%. == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Ulaanbaatar ([[:zh:乌兰巴托|烏蘭巴托]]). == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa sabaw cacay bulad pitu demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Khaltmaagiin Battulga]] (Haletema.Patetuleka [[:zh:哈勒特马·巴特图勒嘎|哈勒特馬·巴特圖勒嘎]]), 1963 a mihca 3 a bulad 3 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Mongolia (蒙古) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca pitu bulad cacay bataan demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Mongolia (蒙古) ayza sa ci [[Luvsannamsrain Oyun-Erdene]] (羅布森那木斯萊·奧雲額爾登), micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 1 bulad 27 demiad. == '''u siwkay niza(簡介)''' == 蒙古國,簡稱蒙古,是一個東亞的單一半總統制共和國,位於俄羅斯聯邦與中華人民共和國交會處,首都與最大城市為烏蘭巴托。 Mongolia a kanatal, u sakaihekal sa u Mongolia han a pangangan, u [[masapangkiway]] a kapulunganay a kanatal, i [[walianay]] nu Ya-cuo ku kakitidaan, u kakitidaan sa i tapiingan nu Soviet Union a kanatal atu ya China hananay a kanatal malalitin tu. u sasatatanga han a tuse sa ya Ulaanbaatar ([[:zh:乌兰巴托|烏蘭巴托]]) han. 當前蒙古國的國土是古代多個遊牧民族生活和曾經建立政權的地區。1206年成吉思汗建立了蒙古帝國,1271年他的孫子忽必烈建立元朝,元朝滅亡後蒙古人退回蒙古草原,但經常在邊境與明朝發生衝突。16到17世紀起蒙古開始受到藏傳佛教影響(或稱藏語系佛教,或俗稱喇嘛教,是指傳入藏區的佛教分支。) nu [[aydaay]] a Mongolia a kanatal nikaidaw a [[kakitidaan]] sa, namakay i [[kasumamadan]] nu [[pahutingay]] a [[nikaudip]] a [[binacadan]], nikatuudan a kasapulung a [[patideng]] tu sakaidaw nu sasitungus nu kanatal. i 1206 a mihcaan sa ya ci Cen-ci-se-han hananay mapatideng nida kina Mongolia masahungtiay a kanatal, 1271 a mihcaan u sunasun nida ci Hu-pi-liye sipatideng tu ya Yien-caw hananay a hungtiay a kanatal, [[kalawpesan]] nu Yien-caw sa ina Mongolia a binacadan sa patatiku sikataluma i Mongolia nu lutuklutukay a enal maudip, nika [[sanisani]] macacebis atu Min-caw. katukuh i 16 atu 17 a seci sa, masingala nu Cangay sanu Omitohud hananay a kiwkay (hakay nipangangan tu ya Cangay a nakamuan a Omitohud, hakya [[uyda]] nikananam a pangiha' tuya Lama a kiwkay sa, u nipatudu sa u nipacumud a Omitohud a kiwkay sananay.) 17世紀末時蒙古全境被納入清朝統治範圍,1911年清王朝崩潰後外蒙古宣布獨立為博克多汗國,但未得到眾多國家承認,直到1921年人民革命取得在蘇俄控制下的獨立,1924年成立的社會主義蒙古人民共和國受到蘇聯很大影響,成為蘇聯的衛星國(是指一個在政治、經濟和軍事上都受外國很大影響及支配的獨立國家,是從屬國的一類。) 17 seci nudikudan tu sa nikahaminan a kakitidaan nu Mongolia, sipikuwan tu nu Cing-caw ku tatungusan, 1911 a mihcaan sa kalawpesan nu Cing-caw ya sakaihekal a Mongolia kunida saan a malakanatal, nipangangan sa u Po-ke-to-han a kanatal. nika caay ka silayap nu dumaay a kanatl a [[mapawacay]], katukuh i 1921 a mihcaan sa nu [[binawlan]] a nibabelinan sikalaliwlaw kyu sipasiked nu Soviet Union a maysakaku, 1924 mihcaan nipatidengan nu siyakayay nidateng, sanu Mongoliaay a kanatal sikalawilaw tu nu Soviet Union, masa nu Suliyen ya tapukuwanay nutineng a bunac, (nipatudu sa sakay nu cence, kalisiw, atu nu hitayay, kalawilawan nu duma a kanatal, atu nikizayan a miedap a kunida sananay a kanatal, u masakilulay sananay a kanatal.) 並至1961年加入聯合國開始取得國際確認。1989年東歐劇變後,蒙古亦在1990年初發生了民主革命,導致1992年頒布了一個實行多黨制的新憲法,並開始向市場經濟過渡。蒙古國國土面積為1,564,116平方公里,是世界上國土面積第19大的國家,也是僅次於哈薩克的世界第二大內陸國家,人口330萬人,是世界上人口密度最低的主權國家。 [[katukuh]] i 1961 a mihcaan sa micumud i kitakitay a paykanatal sa, sikaidaw nu [[kitakitay]] a kanatal a palalucek atu maylayap. 1989 a mihcaan sa walianay a Tung-O sikaidaw nu kasumad, ina Mongolia sikalecad silekal tu misakakyay a sasungayaw, kiyu kalaidaw nu 1992 a mihcaan palekal tu sikayadah nu masadumaay a kaput atu nipabaluhay a hulic nu kanatal, miteka tu pasay i nu kalisiway a sikay caliway. u kalaidaw nu kanatalay a lala' sa, 1,564,116 km<sup><small>2</small></sup> a kaahebal, i kitakit sa u nikasilsilan a singangan sa u sakay sabaw siwa ku nipasilac i kitakit, uyda satu makasasa nu Ha-sa-ke hanany a kanatal, i kitakit sa mala sakatusa nu nikaahebal sakay nu tukus a kanatal, nikatuud nu tademaw sa kala tu 3300 nu mang, i kitakit a nikacacelcelan a nisausian sa, u kalabangbangan ku kakitidaan nu sitatungus a kanatal. 蒙古國可耕地較少,大部分國土被草原覆蓋,北部和西部多山脈,南部為戈壁沙漠(戈壁在蒙古語中有沙漠、礫石荒漠、乾旱的地方等意思。)30%的人口從事遊牧或半遊牧。蒙古國的主要宗教為藏傳佛教,主要民族為蒙古族,亦有哈薩克、圖瓦等其他少數民族分布於西部,人均國內生產總值4,700美元(2019年 )。 nu Mongoniaay a kanatal tanengay a kalukanay a lala' sa caay kayadah, nikayada sa nu lutulutukan kahaminan a tahab, nu amis atu nutipan sa [[buyu'buyu'an|buyubuyu'an]] amin ku yadahay, satimulan sa u ya Ke-pi hananay a calecepanay a [[likelikenan]] (ya Ke-pi i nakamuan nu Mongolia sa idaway ku liken, balasbalasan atu kaacakanay a imin sa.) 30 a palasubuay a tademaw musakawaway tu pahudingay atu kalapangkiwan a pahudingay. nu Mongolia a kanatal sakahenulan a singku sa, namakay i Cang hananay nu Omitohutay a kiwkay, u sakaidaw nu binacadan a mamin sa nu Mongolia ku sakatuuday, nika idaw tu ku nu Ha-sa-ke atu ya Tu-wa pinaay hakiya a tademaw kalaliwasak i nutipan a kenis, sakay nu sikalisiw nipalecadan sa makaala tu 4,700 nu Amuhuwanay a paysu’ (i 2019 a mihcaan). 蒙古於1997年加入世界貿易組織,並繼續尋求增大其在地區經濟和貿易的參與度。 u Mongolia a kanatal sa i ti 1997 a mihcaan micumud tu nu kitakitay a pakalisiway a masakaputay, sikayda satu maytules mikilim tu satabakiay a nipicunus, sakay nu udipay i kenis milikalisiw atu maw-yi a nikalalacalan. == '''nu kasumamadan a laylay (古代史)''' == 蒙古高原是古代眾多遊牧民族的發揚地,先後出現了匈奴,鮮卑,柔然,突厥和回鶻等遊牧民族,10世紀,契丹人建立的遼朝也在草原留下了眾多遺蹟。 u talakawayay nu enal i Mongolia sa, i kasumamadan pahudingay a binacadan sa u nikacakadanay a kakitidaan, caculaculal sa ku masadumaay a binacadan ya Siyun-nu, Siyin-Piye, Zeo-Zan, Tu-ciye atu ya Huy-hu a pahudingay a binacadan, 10 a seci, ya Ci-tan a tademaw patideng tu Liyaw-caw masahungtiay a kanatal, kyu yadah ku nisubelitan i lutuklutukanay atu niliwan tu tuudtuud nu lalangawan. 蒙古族的族源尚存爭議,學術界主流的看法是源出東胡族系。13世紀初,鐵木真統一蒙古各部,之後其子孫們通過戰爭擴張建立了一個版圖龐大的蒙古帝國。帝國分崩離析之後,在蒙古高原以外的蒙古人逐漸同化入當地民族。元朝滅亡後,草原地區陷入混戰局面。 nu Mongolia a binacadan sakay lingatu nu tatangahan a udip sa, idaw henay ku dademecan tu tatatengilan, nu sitinengay atu kalalucekan nu pasubanaay a nipitapal sa, ina hini sa nu makay iseci Tung-hu a binacadan sa. 13 a seci kalingatuan, ya ci Tiye-mu-cen hananay a hungti sa, kademecan nida ku masadumaay a kenis nu niyadu’, nudikudan sa u iluiluc nida sa sipakay kalalaisan a mayawas tu, sikaahebal nu lala atu tabakitabaki nu sikaidaw, malanu Mongolia a hungtiay a kanatal. ina kalahungtian a kanatal nu dikudan a malaliwasak tu sa, i ti talakaway nu Mongolia a katalakawan nu buyubuyu'an, hamaw satu a mapacamul ku canancanan masaduma tu ku nuudipan, ya Yien-caw kalawpesan tu sa, ya lutuklutukan a enal kakayda satu nayay ku wantan a [[kalangangayawan]] tu. == '''u binacadan (民族)''' == 蒙古國從民族構成上是一個以蒙古族為主體的國家。 u Mongolia sa nasipakay binacadan a kalaidaw, u masatungusay nu Mongolia a binacadan nikapulung a masakanatal. == '''那達慕 Na-ta-mu''' == 那達慕,意為「遊戲」或「娛樂」,為蒙古族一年一度的傳統體能運動競技節日,從傳統宗教儀式敖包祭拜(敖包意思是石頭堆,是用石頭堆積的蒙古族人祭祀建築。)發展而來,一般於每年7月至8月間舉行。過去只會在蒙古國和內蒙古自治區等地舉行,而北京、哈爾濱等大城市亦會有蒙古人舉辦那達慕大會。 u Na-ta-mu a imi sa,u “pisalamaan” atu “kalipahakan midang”, masa nu Mongolia a kanatal i mihmihcaan, nu laylayay a sipalatlat a pikining a madademec a demiad, sipakay nu kiwkayay a lisin a patudud, (ya Aw-paw hananay sa u nipisaupuan tu ba’tu, nipitiyapan tu ba’tu a patideng tu kitidaan a maysalisin ku nikalalekal.) iti pituay katukuh waluay a bulad misalisin. i [[kasumamadan]] sa itida sa labu nu kanatal atu sakunidaanay a kakitidaan milihida tu sasalisinan, nika i Beijing atu ya Harbin tabakiay a tuse nu binacadan ku [[milihidaay]]. 現行舉行3項競技比賽。其中賽馬和射箭也對女選手開放參加。摔跤比賽勝出者被人們公認為強壯、聰穎、鶴立雞群和衷心於傳統文化;射箭比賽勝出者被人們公認為堅毅、有耐性;賽馬比賽中勝出的騎手(通常是小孩兒),被讚賞為速度快和萬人之首。5匹在比賽中勝出的馬將會被灑馬奶酒及以詩詞和音樂讚頌。 i ayda a nipalekalan tu [[kadademec]] sa cunusan tu ku mukacaway tu subayu, atu miacingay nu tatayna. u makademecay tu nikalalebuan sa sipahecian nu katuuday tu siicelangay, sipunuay, atu kasenenganay masacacay, atu sakasibalucu’ tu laylayay a lalangawan, u miacingay sa anu makademec sa, pala u nu ahebetay, [[makadungdungay]] han, mikacaway tu subayu a nikademecan sa (u nu wawaay a sausi), sikaseneng nu kalamkam nu duba i ayaw nu katuuday. masalalimaay nu subayu a nikadademec anu ka’ta sa, a sipabasbas tu sicamul nu pah, atu sipaseneg asu’ay nu datuk atu micepcepay tu mata a ulic. 那達慕大會一直是蒙古族王公、貴族牧主及富商的活動。1949年後正式開放予蒙古族平民,同時這個節日亦促進了物資交流及文化科學知識的融合。ina Tamu hananay sa, masa nu Mongoliay a hungti kakitaan atu maylayay a tademaw a [[salatlat]]. iti 1949 a mihcaan sa itawya a mihulak tu katuuday mihulak tu sapalayap,kutusisa ina demiadan taneng a sikacamul tu kalalacay nu [[tuudtuud]] atu nu [[lalangawan]] a gaka sacunus tu nutinengay a sikatineng. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * CIA [http://www.cia.gov/] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-蒙古<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%92%99%E5%8F%A4%E5%9B%BD [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 87k2vjw3gmxgltvmgehuts9y717o141 Montenegro 0 4204 116945 116944 2021-06-25T08:43:04Z 三異一樣 1693 /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Montenegro.svg|thumb|u hata nu Montenegro'''(蒙特內哥羅)'''|alt=Flag of Montenegro.svg]] '''Montenegro (蒙特內哥羅)''' u '''Montenegro (蒙特內哥羅)''' sa i labu nu Europe, itiza i 42 30 N, 19 18 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 13,812 km<sup><small>2</small></sup>.u a hebal nu lala'ay sa 13,452 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 360 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 644,578. kakalukan [[umah]] sa 38.20%, [[kilakilangan]] umah sa 40.40%, zumaay henay umah sa 21.40%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Podgorica ([[:zh:波德戈里察|波德戈里察]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 13 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Milo Đukanović]] (Milu.Ciukanuweyci [[:zh:米洛·久卡諾維奇|米洛·久卡諾維奇]]), 1962 a mihca 2 a bulad 15 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Montenegro (蒙特內哥羅) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 5 bulad 20 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Montenegro (蒙特內哥羅) ayza sa ci [[Zdravko Krivokapić]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 4 demiad. == '''nipipatizeng a namekan (建國簡史)''' == 蒙特內哥羅15世紀時為塞爾維亞境內之一公國。 第一次世界大戰後,蒙特內哥羅成為塞爾維亞/克羅埃西亞/斯洛維尼亞王國之一部分。2006年5月蒙特內哥羅獨立,2006年6月蒙國獨立並加入聯合國。2017年成為北約會員國,目前致力加入歐盟。 i sabaw lima se-ci (世紀) na u lalabuay nu [[Serbia]] (塞爾維亞) a kanatal ku [[Montenegro]] (蒙特內哥羅). katukuh nanuayaw nazikuzan nu sakacacayay malalais nu kitakit sa, milamlam i [[Serbia]] (塞爾維亞)/ [[Croatia]] (克羅埃西亞)/ [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) a wun-kuo (王國) ku [[Montenegro]] (蒙特內哥羅). 2006 a mihcaan limaay a bulad mala tadakitakit (獨立國家 ) tu ku [[Montenegro]] (蒙特內哥羅). 2006 a mihcaan sakaenem a bulad micumud i [[lekec nu kanatal]] (聯合國). 2017 a mihcaan mala cacay a kaput i Pey-Ye Hey-yuan-kuo (北約會員國), maydih aca a talabu i [[O-Cuo a malasacabayay]] (歐盟) hananay kuheni.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=FB01D469347C76A7&n=9C9CC6640661FEBA&sms=26470E539B6FA395&s=D33B55D537402BAA] == '''tiliay (地理) a kakitizaan''' == 蒙特內哥羅位居東南歐,首都:波德里查(Podgorica),面積:13,812平方公里。西與波士尼亞與赫塞哥維納及克羅埃西亞接壤,東鄰塞爾維亞與科索沃,南接阿爾巴尼亞,而西南則濱亞得里亞海,海岸線共283公里。 kakitizaan nu [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) sa i nuwali-timul nu O-Cuo (歐洲), tapang tusu (首都) nineni sa u Podgorica ([[:zh:波德戈里察|波德里查]]), makaala tu 13,812 sq km. satipan nu ku [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) ku Bosnia (波士尼亞), Hercegovina ([[:zh:赫塞哥維納|赫塞哥維納]]) atu [[Croatia]] (克羅埃西亞). i wanlian niza micapi tu [[Serbia]] (塞爾維亞) atu [[Kosovo]] (科索沃), i satimulan matatepal tu [[Albania]] (阿爾巴尼亞), i tip-timulan niza ku Adriatic ([[:zh:亚得里亚海|亞得里亞海]]) a bayu, u dadipasan makala 283 km.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=FB01D469347C76A7&n=9C9CC6640661FEBA&sms=26470E539B6FA395&s=D33B55D537402BAA] 蒙特內哥羅(Montenegro)又稱為黑山共和國 ,顧名思義就是「黑色的山」,是因為這個國家內陸地區有著連綿黝黑的山脈。 u [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) singangan aca tu "lumeniay [[buyu']]" masaupuay a kitakit (黑山共和國 ) han, azihan ku nisulit sa tungusay lumeniay a buyu' sananay, sakasingangan sa na u tanayu’ tanayu’ay makakitikitinay lumelumeni’ay a buyu'buyu'an sa. 是巴爾幹半島上神秘的小國度,西南部、亞得裡亞海東岸蘊藏著的是世界文化遺產的古鎮、堪比挪威的壯麗峽灣、連綿山脈間的湖水風光,和多種文化及宗教融合的建築奇觀。 u aenengan sa i Balkans (巴爾幹半島), u caayay henay kakatinengan nu taw, adidi'ay a kanatal . Ina [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) a kanatal, i nutip-timulan nu Adriatic ([[:zh:亚得里亚海|亞得里亞海]]) a walian nu dadipasan. yadah ku matenesay babalakiay bangcalay a niyazu'niyazu'an itiza, maleca[[lecad]] tu nu [[Norway]] (挪威) ay ku salungan; i tebanan nu buyu'buyu'an, izaw ku sabangcalay a banaw,kapahay masasizumaay a lalangawan atu masaupuay nu u-mi-tu-fu (宗教) micidekay a luma'luma'an.[https://www.tripresso.com/blog/2019/09/%E9%BB%91%E5%B1%B1%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B/#.X-StJukzag4] == '''binawlan (社會概況)''' == 蒙國自脫離塞爾維亞獨立後,已加入歐銀、世界銀行、國際貨幣基金等組織,此刻正爭取加入世界貿易組織,並自2002年元月起使用歐元。 該國失業率甚高,為重大政經問題,蒙國積極將國營事業民營化及改革稅制,以爭取國外投資及觀光。 yu miliyas tu ku [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) tu [[Serbia]] (塞爾維亞), mapatizeng malakanatal sa, milihiza tu O-Cuo a gingku (歐洲銀行) atu gingku nu kitakit (世界銀行) atu paykanatal kalisiway ci-cim a kasaupuan (國際貨幣基金組織), maydih aca micumud i paykanatal maw-i a kasaupuan (世界貿易組織), katukuh i 2002 a mihcaan u O-Yuan (歐元) ku sakalisiwan nuheni . kanahatu micumud tu i mahizaay a kasaupuan, nika ka[[tuud]] ku caay henay kasika[[kawaw]]ay a tademaw, [[pakuyucay]] a kanatal kuheni.[https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=FB01D469347C76A7&n=9C9CC6640661FEBA&sms=26470E539B6FA395&s=D33B55D537402BAA] == '''misakamu (語言)''' == 蒙特內哥羅(Montenegro)用的是「蒙特內哥羅語」也可以說是「黑山語」,由於在「南斯拉夫社會主義聯邦共和國」時期, Montenegro(蒙特內哥羅)與塞爾維亞、克羅埃西亞、波士尼亞同樣都使用一種稱為「塞爾維亞-克羅埃西亞語」。 hanu u "Mon-te-ney-luo a kamu" masasukamu ku [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) a tademaw ayza, mahiniay a kamu sa u "[[lumeni'ay]] nu buyu' a kamu" han. nika i "Nan-se-la-fu siyakayay cu-i kasaupuay a kanatal" (南斯拉夫社會主義聯邦共和國) henay sa ,nu u Say-Er-Wey-Ya-Ke-lu-ay-si-ya (塞爾維亞-克羅埃西亞語) a kamu, ku masasukamu ku [[Serbia]] (塞爾維亞), [[Croatia]] (克羅埃西亞), Bosnia (波士尼亞) atu [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) i sumamad sa.[https://www.tripresso.com/blog/2019/09/%E9%BB%91%E5%B1%B1%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B/#.X-StJukzag4] == '''demiad (氣候)''' == 蒙特內哥羅(Montenegro)屬於地中海型氣候,「夏乾冬雨」,冬天是他們的雨季,而夏天最熱的時候,氣溫可以高達30多度,7、8月的時候天氣最熱,也是蒙特內哥羅(Montenegro)國的旅遊旺季. demiad nu [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) sa, u Ti-Cung -hay-sin(地中海型) ku demiad , mahiniay a demiad sa , maacaacakay aca i lalud ,mauda[[udad]]ay aca i kasienawan, sisa yu kasienawan , u sa[[yadah]]ay kaudaudadan a buladbuladan, kanahatu sa[[caledes]]ay nu lalud makala tu 30 tu (度) ku hahanhannan. atu i sakapitu atu sakawalu a bulad sa u sacaledesay a demiad, nika u kakaydihan nu miidangay a tayni miidang a bulad.[https://www.tripresso.com/blog/2019/09/%E9%BB%91%E5%B1%B1%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B/#.X-StJukzag4] == '''idangan (旅遊地點)''' == Podgorica(波德里查)是蒙特內哥羅(Montenegro)的首都,但附近的歷史性的建築幾乎在二戰時期就被轟炸光光了,但是一個非常方便的中轉站。 Podgorica (波德里查) hananay sa, u tadatuse nu [[Montenegro]] (蒙特內哥羅), namasamsam i sakatusaay kalalais nukitakit, nika u sakapahay sapicaliway nu miidangay . 科托爾(Kotor)是位在蒙特內哥羅(Montenegro)沿海地區的海岸城市,科托爾峽灣(Boka Kotorska)是大部分前往蒙特內哥羅(Montenegro)旅行的大重點!蒙特內哥羅(Montenegro)是名符其實的「麻雀雖小五臟俱全」,小小的國度裡蘊藏著豐富的自然景觀,從高山到大海都是世界級的美景 Kotor (科托爾) a tukay sa, mililisay tu bayu a tuse nu [[Montenegro]] (蒙特內哥羅), izaw kya Ke-To-Er sya-wan (Boka Kotorska, 科托爾峽灣) a dadipasan itiza, u sapatahkal nu [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) a aidangan kyuni. sisa kanahatu u [[tadaadidi'ay]] a kanatal ku [[Montenegro]] (蒙特內哥羅), nika izaw ku kitakitay ku bangcal nu [[buyu'buyu'ay]], [[bayubayuay]] a [[lalangawan]] a [[aidangan]], u [[matatungusay]] a kakatayzaan nu miidangan.[https://www.tripresso.com/blog/2019/09/%E9%BB%91%E5%B1%B1%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B/#.X-StJukzag4] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中華民國外交部-蒙特內哥羅:https://www.mofa.gov.tw/CountryInfo.aspx?CASN=FB01D469347C76A7&n=9C9CC6640661FEBA&sms=26470E539B6FA395&s=D33B55D537402BAA *旅行咖-黑山共和國:https://www.tripresso.com/blog/2019/09/%E9%BB%91%E5%B1%B1%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B/#.X-StJukzag4 *nasulitan nu Sakizaya a kamu ni Mahi Takas (高秀和) [[kakuniza: LamiHung]] 8yh7zse7ptrdnhlqlzyd08ukw2sq7mb Mookie Blaylock 0 4205 36937 34058 2019-11-21T16:37:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Mookie Blaylock 3 bulad 20 demiad, 1967 a mihca, Mookie Blaylock, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7yqyqw8017yccafotgt93r85soko8jb Mornos 0 4206 36968 34090 2019-11-21T16:37:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] '''<big>Mornos(u sulit nu Hulam:永福部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Mornos. u kasalumaluma’ nu Mornos sa, 94 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 240 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 221 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 19 ku tademaw, pakalatu 8%. 原名大掃別,約在一百多年前(清末),原位於今竹湖西側鹿寮溝一帶的阿美族,因與當地的西拉雅平埔族有土地糾紛,且有動武的傾向,平埔族遂咒詛該地有鬼靈,不能久居,否則會發生災變,阿美族信以為真,乃往南、北移動,其中往北移動者即成「大掃別」(今之永福)。大掃別社與竹湖社原來的部落位在今竹湖後方鹿寮溝附近的高台上,由此至海岸間敷滿鵝卵石,且附近的溪流底也有很多小石頭,阿美族人稱之為gorosu(或ngeros、mornos,意為「多碎石」),故稱社名為gorosu,後來轉成morunosu(一說mornos)。清政府時代,將道路的石頭除去,在改修之際,命名為大掃別。傳說大掃別自日治時代起,少年每至傍晚都會生病,連身體健康者都不能免,故戰後鄉長陳光福,為祈部落平安,而將之改稱「永福」,取「永遠平安幸福」之意。 [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=133 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=133] naayaway a ngangan sa u "Tasawpei", iayaw sungaliw 100 a mihcan, namueneng i satipan nu Chuhu a Pangcah, silala'ay a salibudan, mahiza matatiik atu masuadaay. sisa paa'kay ku Tanganulan tu tiniay a lala', kyu caay tu teneng mueneng itini, anu mueneng sa, amalabades atu malitemuhay. palutatenga' tu ku Pangcah, sisa mabulaw tayza i timulan atu i amisan. namalimad tayza saamisan a Pangcah, malatu ku Tasawpei. naayaway a Tasawpei niyazu' atu Chuhu niyazu' mueneng i zikuzay a takutakuan, yadah ku adidiay a baetu, sisa panganganen ku Pangcah u "Gorosu" saca "Ngeros" saca "Mormors". katukuh namihcaan nu Chin koku, limaden tu kya baetu, panganganen tu ku "Tasawpei". nakamuwan sa, maimelang tu ku binawlan. kyu sumadan ku ngangan u "Yunfu", sakadahi haynisazikuz sananay. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 87%, Puyuma 1%, zumazuma 4%. === u niyzau' nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 39mqkxjlba0l7iltlhlf6wy3repwzle Morocan 0 4207 85878 36987 2019-11-29T15:19:20Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Morocan == === u sulit nu Hulam === 牧魯棧部落 Morocan niyazu' '''豐濱鄉'''位於台灣花蓮縣東部海岸南段,北鄰壽豐鄉,東濱太平洋,西鄰鳳林鎮、光復鄉、瑞穗鄉、玉里鎮,南接台東縣長濱鄉。 Fengpin siang itiza i Taywan Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Morocan. u kasalumaluma’ nu Morocan sa, 161 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 389 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 256 ku tademaw, pakalatu 66%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 133 ku tademaw, pakalatu 34%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 58%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwantan(Bunun) 5%, zumazuma 2%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) Tayan(Tayal) atu Yuwantan(Bunun) tuud ku Hulalm intini. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 7x0s1f4tpjuxbdl84rjesit0lj11x2c Morocco 0 4208 127610 127609 2021-12-29T00:50:03Z 59.115.11.147 /* lalangaw (文化) */ wikitext text/x-wiki Morocco (摩洛哥) [[tangan:Flag of Morocco.svg|thumb|u hata nu Morocco (摩洛哥)|alt=Flag of Morocco.svg]] u [[Morocco]] sa i labu nu Africa (非洲), itiza i 32 00 N, 5 00 W u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 446,550 km<sup>2</sup>. u ahebal nu [[lala']]ay sa 446,300 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa 250 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 33,655,786. kakalukan [[umah]] sa 67.50%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 11.50%, zumaay henay [[umah]] sa 21%. == tapang tusu nu kanatal (首都) == u tapang tusu nu kanatal sa u Rabat ([[:zh:拉巴特_(馬耳他)|拉巴特]]). == kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日) == kakinging nu kanatal demiad sa 7 bulad 30 demiad. == tabakiay a tapang nu kanatal (元首) == ayza sa ci [[Mohammed VI of Morocco]] u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統), micakat a demiad sa i 1999 a mihca 6 bulad 23 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Morocco (摩洛哥) ayza sa ci [[Saadeddine Othmani]] (薩阿德丁·奧斯曼尼), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 3 bulad 17 demiad. === 民族主義VS.巴勒斯坦人 摩洛哥國王的爭奪 === mingcu cuiy  Palesetan a tademaw Morocco kuowan a kaalawan 從摩洛哥內部情勢來看,穆罕默德六世同意跟以色列關係正常化,認定人民對西撒哈拉的民族主義熱情,會超越對巴勒斯坦人的支持力度。 namaka Muo-luoke (摩洛哥) a kawaw amiadih, mihang ci Muhammad (Muo-han-muo-de 穆罕默德) saka enem a sa mihang tu I-se-lei (以色列) masasungay sa, mihang tu [[tademaw]]an nu [[West Sahara|nutipanay a Sahara]] (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a binacadan nu [[balucu'|balucu]]', mikikaka tu Palestine ([https://zh.wikipedia.org/wik 巴勒斯坦]) a [[tademaw]] nuni palekalan. 摩洛哥人民都支持巴勒斯坦人的權利,摩洛哥跟併吞東耶路撒冷的以色列謀和,當然會引發部分人民的憤怒,並傷害國王在保守派穆斯林心中「信仰捍衛者」的形象。然而,獲得美國承認摩洛哥對西撒哈拉的主權,似乎勝過所有這一切。 Muo-luoke (摩洛哥) a [[tademaw]] palekal tu Palestine (Pa-le-se-tan [[:zh:巴勒斯坦|巴勒斯坦]]) a kawaw, Muo-luoke (摩洛哥) mialaw tu walian Jerusalem (Ye-lu-sa-len 東[[:zh:耶路撒冷|耶路撒冷]]) a [[Israel]] (Yi-se-lei 以色列) masasungaay, alaci kalingesan nu [[tademaw]]an, miadada tu [[balucu']] nu kuowan (國王) itida i masilutay a Muslim (Mu-se-lin 穆斯林) nu [[balucu']] "midiputay tu singciw (信仰捍衛者)" a wayway. sisa manamuh ku Amilika (美國) palutadengaay tu Muo-luoke (摩洛哥) misuayaw tu nutipanay a Sahara (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a kakuwawnan, malahica ku hatidaay a kawaw. 摩洛哥外長波利塔(Nasser Bourita)在宣布政府的這項決定時就警告說,「任何批評這項協議的人,就是反對摩洛哥對西部撒哈拉的主權。」 Muo-luoke (摩洛哥) sakakaay ci Nasser Bourita (波利塔) mihapu tu [[cen-hu]] tina kawawan pabalucu satu patalaw musakamu, "anucima kina mipalulcusay tina kawawan a [[tademaw]], u mihantay tu Muo-luoke (摩洛哥) tu nutipanay a Sahara (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a kawaw". 摩洛哥和以色列雖然沒有正式外交關係,兩國在軍事和情報方面早已密切合作。而美國為此改變數十年來對西撒哈拉的立場,才是摩洛哥意外的重大收穫。 Muo-luoke (摩洛哥) atu Israel (Yi-se-lei 以色列) amica kuni kacaay kalecabay nuheni, nina tusaay a kanatal a [[hitay]] atu kawaw u masasukapahy tu kunuheni. sisa u Amilika (美國) sumad hantu nu pinaay a mihcaan misuayaw tu nutipanay a Sahara (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a nikalecabayan, kiya u Muo-luoke (摩洛哥) u sakatawidan nu saka silaculan.[https://www.rti.org.tw/news/view/id/2086714] == Morocco (Mo-Luo-Ke (摩洛哥) likisi 摩洛哥歷史 == 距今40萬年前便有古人類在摩洛哥活動。考古發現證明這裡很早就有人居住了。最早在這裡定居的柏柏爾人的來歷已無以考證。 micapi tu ayda a sepatay a bataan (40) a mang nu mihcaan idaw ku mukasiay a Morocco (摩洛哥) a [[tademaw]] misaculilculi tu. saan kumikinkiway a [[tademaw]] nanu tawyatu ku [[tademaw]] idaw tu kumuenengan. satabalay nu itidaay a mueneng u Puo-Puo-El (柏柏爾) a [[tademaw]] tada matenes tu caay tu kakatinengi a misilut. 7世紀時,阿拉伯人到來,並在8世紀建立王國。中世紀時期在這裡統治的朝代有些是柏柏爾人,有些是阿拉伯人。中國古籍中有關摩洛哥的較早記載,有宋人趙汝適《諸蕃志》「默伽獵國」。 pitu a seci, Arabian (A-La-Puo a tademaw 阿拉伯人) taynitu, i walu a se-ci patidengtu tu wankuo. teban nu seci inuw tu mikuwawn tu [[tademaw]] idaw ku Puo-puo-e (柏柏爾) a [[tademaw|tademawan]], idaw ku Arabian (A-La-Puo a tademawan 阿拉伯人). nu layak nisilitan a [[cudad]] nu Morocco (摩洛哥) numatabalay anisulitan, idaw ku Sun a [[tademaw]] ci Caw-zu-se (趙汝適)《cufanse諸蕃志》"Muo-cia-lai kanatal (默伽獵國)". 從15世紀開始,摩洛哥受到多個西方國家的入侵。20世紀初期的摩洛哥危機是導致第一次世界大戰的重要原因之一。1912年3月,法國占領摩洛哥。1956年3月,獲得獨立。 namaka sabaw tu lima a se-ci malinga tu, Morocco (摩洛哥) debungan nu pina a nutipanay nukanatal. tusa a bataan (20) a se-ci tu ayaw Morocco (摩洛哥) katalawan u nuheni ku misatadasay amalepacaw nu angnganan a [[kitakit]]. cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku tusa (1912) a mihcaan tulu a bulad, Fa-kuo [[France]] (法國) midebung tu Morocco (摩洛哥). cacay a malebut siwaw a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihacaan tulu a bulad, misiteked tu kunuheni. 現今摩洛哥阿拉維王朝是在17世紀開始的,1957年,摩洛哥蘇丹穆罕默德五世宣布改稱國王,摩洛哥蘇丹國改制為摩洛哥王國。 aydaay a Morocco (摩洛哥) A-La-Wye (阿拉維) wancaw itini i sabaw tu pitu (17) a se-ci malingatu, cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1957) a mihcaan, Morocco (摩洛哥) Sudan.muhan.muode (蘇丹穆罕默德) ([[Sultan Muhammad]]) lima a se mihapu misumad tu kuowan. Morocco (摩洛哥) Sudan (蘇丹) a kanatal sumad han tu Muoluo ke wankuo (摩洛可王國). 實行君主立憲制,但君主較內閣和國會擁有相當大的權力,所以是二元君主制。 misanga tu cun-cu lisince, nika u cuncu mikikaka tu mikuliay atu kuohua a kawawan, sisa u sakatusa a cun-cu-ce a kawawan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%91%A9%E6%B4%9B%E5%93%A5] == sakaudip (經濟) == Morocco pakay kankanngan tu buting a kawaw摩洛哥魚罐頭產業 摩洛哥最主要的經濟部門是旅遊業、漁業和磷酸礦的出口,磷酸鹽儲量1100億噸,占世界首位。農業與牧業也比較重要,但受氣候影響比較大。 Morocco (摩洛哥) anganganan nu saka[[uzip|udip]] u aidangan, mibutingay atu linsun-kun a sakatahelan misiwbay, unisupedan tu linsun-en cacay a malebut cacay a lasubu (1100) a walwalan a dun’, sakakaay nu [[kitakit]]. sakayliwmah atu papahabayan u anganganan tu, nika mikitabaki tu demiad. 摩洛哥在許多方面依靠外來資助,法國是其第二大援助國,西班牙是其第一大援助國。 Morocco (摩洛哥) miida tu yadah nu mipadangay nuheniyan, Fa-Kuo (法國) u saka tusa mamipadang a kanatal, Si-Pan-Ya (西班牙) ku satabakiay amipadanay a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%91%A9%E6%B4%9B%E5%93%A5] 國民經濟發展緩慢。2010年摩洛哥國內生產總值為917億美元,人均2,839美元。經濟增長率3.2%,通貨膨脹率則為1.4%。 mahaymaw ku sakaudip. tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan Morocco (摩洛哥) sakasilaculan makaala tu siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (917) a walwalan a kalisiw nu Amilika (美元), hikin han nu tademaw sa tusa a malebut walu a lasubu tulu a bataan idaw ku siwa a kalisiwan nu Amilika (美元). sakaudip mucelak tu (3.2%), mawada' ku kalisiw matekes ku tuud tu (1.4%). == lalangaw (文化) == 阿拉伯語為國語,不過柏柏語和法語也是受到承認的官方語言,伊斯蘭教為國教。 Arabic (Ala-puo a kamu 阿拉伯語) u tada [[kamu]], nika u Puo-Puo (柏柏語) a kamuatu atu France (Fa-Kuo 法國) a [[kamu]] palutatengan ku pabaway tu tina kamuwawan, Yise-lan-ciw (伊斯蘭教) u tada [[kiwkay]] nuheni. 1993年8月落成的哈桑二世清真寺,坐落在卡薩布蘭卡的大西洋海濱,通體使用白色大理石砌成,宣禮塔高達200米,是僅次於麥加清真寺和埃及的阿茲哈爾清真寺的世界第三大清真寺,設備之先進在伊斯蘭世界首屈一指。 cacay a malebut siwaw a lasubu siwa a bataan idaw ku tulu (1993) a mihcaan walu a bulad milaksisiki ci Hasan e’se (哈桑) tu Cin-cense (清真寺), ueneng itida i Kasa-pulan-ka (卡薩布蘭卡) mitepal tu Tasiyung a bayu (大西洋海濱), u sanglacay a talise ku sapisangan’, upapaypayan talakaw makaala tu tusa a lasubu (200) a lawat, mikilul tu Maycia-cingcen-se (麥加清真寺) atu Ay-ci (埃及) nu Ace-ha-elcing-cense (阿茲哈爾清真寺) sakatulu nu tabakiay a [[kitakit]] nu Cingcen-se (清真寺), kapah [[kuyu]] siki i labu itini i E-se-lan a [[kitakit]]an u taludu’ku sakasenengan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%91%A9%E6%B4%9B%E5%93%A5] == maaalaw tu lala領土爭議 == 摩洛哥目前仍控制著西撒哈拉地區80%的土地。 Morocco (摩洛哥) mimedmed tu [[West Sahara|nutipanay a Sahara]] (西撒哈拉) a niyadu tu walu (80%) a kilac nu [[lala'|lala]]'. 自從摩洛哥於1956年獨立以及國王穆罕默德五世去世後,國王哈桑二世宣稱大量的領土主張。除了在與西班牙進行了伊夫尼戰爭(the Ifni War)後獲得了塔爾法亞地帶(Tarfaya Strip)之外,對休達與梅利利亞以及撒哈拉地區也有大量的領土主張。 namakayda i Morocco (摩洛哥) tu cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan nami siteked satu atu kuowan ci [[Muhammad]] lima a se (穆罕默德五世) namapatay satu, ci kuowan Ha-sang (哈桑) ese mihapu tu yadahay a [[lala']]. namahida atu Si-pan-ya (西班牙) malepacaw tu Yifu-ni (伊夫尼 the Ifni War)kalepacawan maalaw ku Ta-elfa-ya a [[lala']] (塔爾法亞地帶 Tarfaya Strip), manglay henay tu Siwta (休達) atu Mye-lili-ya (梅利利亞) atu Sahara (Sa-Ha-La 撒哈拉) aniyadu idaw [[kuyu]] anup nuhini a mangalay tuya lalaan. 1963年阿爾及利亞獨立戰爭爆發,摩洛哥攻占了阿爾及利亞西部的廷杜夫和貝沙爾,並聲稱其為摩洛哥領土。衝突在一個月的戰爭及上百的傷亡的同時僵持不下。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tulu (1963) a mihcaan Ael-cili-ya (阿爾及利亞 [[Algeria]]) misiteked satu alaw malepacaw, Mu-ruke (摩洛哥) madebung tu Ael-cili-ya (阿爾及利亞) nutipanay a Tindu-fu (廷杜夫) atu Paisa-el (貝沙爾), sakamusa lala' numakau ku Mu-ruke (摩洛哥). tinika sasuadaan tu cacay a bulad anikalepacawan atu pina nu lasubu [[kuyu]] [[mapatay]] a tademaw caayhenay kasasulul. 在非殖民化時期的初級階段,摩洛哥的政客,尤其是摩洛哥獨立黨的一些成員,例如Allal al-Fassi,在摩洛哥獨立後的幾年裡主張要求更廣闊的領土。蘇丹不支持這意見。 caay henay kalimad a zitay tulingatu, Mu-ruke (摩洛哥) a [[tademaw]], micidekay ku Mu-ruke (摩洛哥) misitekeday a [[tademaw]], tinaku sa Allal al-Fassi, Mo-Luo-Ke 摩洛哥) pisitekedan tu pina a mihcaan miyukiw mangalay misaahebal tu [[lala']]. caay pisulul ku [[Sudan]] (蘇丹) tina[[kamu]]wan. Al-Fassi的野心在1960年代依然獲得了相當一部分人的支持,直到1969年,摩洛哥才承認早已在1960年就獨立的茅利塔尼亞政權。在敵對的幾年裡,茅利塔尼亞一直譴責摩洛哥參與恐怖襲擊,入侵領土;而在1970年代中期,衝突又在西撒哈拉問題上展開。 Al-Fassi a nabalucuan nida itini i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan idaw ku pacukelay tini kawaw nida, katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku siwa (1969) a mihcaan,Mu-ruke (摩洛哥) nanutiyatu palutatengan tu cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan tunipisiteked nuu Maw-lita-niya (茅利塔尼亞). nika sasuadaan tu pina a mihcaan. Maw-lita-niya (茅利塔尼亞) maynah tu Mu-ruke (摩洛哥) miliheda tu saka balihenawan a nikalepacawan , midebung tu [[lala'|lala]]', itini i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan , nika sasuadaan itini i Sisa-hala (西撒哈) malingatu asikawaw. 儘管摩洛哥政府依然堅稱西撒哈拉和其北部的西班牙飛地:休達與梅利利亞為其領土,但是大摩洛哥的領土主張在1960年代後期已經被摩洛哥主流所放棄。代表撒拉威阿拉伯民主共和國的波利薩里奧陣線則獲得了非盟的席位。 amica ku Mu-ruke (摩洛哥) sifu pacici u Sisa-hala (西撒哈) atu amisan a [[Spain]] (西班牙) babahelan, Siw-ta (休達) atu Mye-lili-ya (梅利利亞) u tadalala niyam sa, nika tabakiya a Mu-ruke (摩洛哥) a lala misaayaw itini i cacaya a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan paalesan nu Mu-ruke (摩洛哥). tayhiwan nu Sala-wi-ala-puo (撒拉威阿拉伯) a [[micu a kapulungan a kanatal]] (民主共和國) a Puo-lisa’-liaw’(波利薩里奧) maalatu nu fa-mun a [[tademaw]]. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%91%A9%E6%B4%9B%E5%93%A5] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] *[http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] *[[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *跟以色列建交 摩洛哥國王的一場豪賭:https://www.rti.org.tw/news/view/id/2086714 *摩洛哥:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%91%A9%E6%B4%9B%E5%93%A5 [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Yiyang.sayion]] [[kakuniza:Iing Habay]] n77ae4rwz9iwi5im0qjg01njsuse25c Morris Almond 0 4209 37015 34139 2019-11-21T16:37:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Morris Almond nalecuhan ciniza i 2 bulad 2 demiad, 1985 a mihca, Morris Almond, u miunduay ciniza. mimali i NBA putiput. u lumeniay a banges ciniza, u Amilika kanatal a tademaw ciniza. [[tangan:Morris Almond.jpg|thumb|Morris Almond|alt=Morris Almond.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:tademaw]] ptptrf60rhmj8vu0ody1q6oed5c90bq Mozambique 0 4210 127623 127611 2021-12-29T23:03:11Z 59.115.11.147 /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Mozambique.svg|thumb|u hata nu Mozambique (莫三比克)|alt=Flag of Mozambique.svg]] [[tangan:Mozambique (orthographic projection).svg|縮圖|'''Mozambique (莫三比克)''']] '''Mozambique (莫三比克)''' u '''Mozambique''' (Mo-San-Pi-Ke 莫三比克 ''')''' sa i labu nu Africa, itiza i 18 15 S, 35 00 E, u ahebal nu lala’ [[mapulung]] sa 799,380 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 786,380 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 13,000 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 25,930,150. kakalukan umah sa 56.30%, kilakilangan umah sa 43.70%, [[zumaay]] henay umah sa 0%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu [[kanatal]] sa u Maputo ([[:zh:马普托|馬布多]]). =='''kakininan nu kanatal a demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal [[demiad]] sa 25 bulad 6 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Filipe Nyusi]], micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan cacay bulad sabaw lima a demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Mozambique (莫三比克) ayza sa ci [[Carlos Agostinho do Rosário]] (卡洛斯·多羅薩里奧), micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 1 bulad 17 demiad. 莫三比克的前身,就是葡屬東非,鄭和下西洋時最遠曾達莫三比克的貝拉港。 Muo-sanpi-ke (莫三比克) a nuayawan, u [[Portugal]] (葡萄牙) Tuo-fa (東非), Cenhesai siyung sabataday katukuh i taydaan Muo-sanpi-ke (莫三比克) a Pae-lakang (貝拉港). 1498年3月,葡萄牙航海家達伽馬率領船隊到達莫三比克,當時就有阿拉伯的貿易站在沿海一帶設立。 cacay a malebut sepat a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1498) a mihcaan tulu a bulad, Putaw-yia (葡萄牙) singmung nu pabalungaay a tademaw ci Ta-Cia-Ma (達伽馬) mililiday tu masakaputay ma[[katukuh]] i Muo-sanpi-ke (莫三比克), tawya idawtu ku Ala-puo (阿拉伯) numi siwbaya idaw kunipatideng. 自1505年開始,成為葡萄牙的殖民地,葡萄牙在沿海興建了許多貿易站和堡壘,並且使它成為非洲東岸航行船隻經常停泊的港口。 namaka cacay a malebut lima a lasubu idaw ku lima (1505) a mihcaan, mala Pu-taw-yia (葡萄牙) kalimadan, u Pu-taw-yia (葡萄牙) ililis nu bayu yadah kuni patideng tu sasiwbayan atu pawlai (保壘), mala Fa-cuo (非洲) nuwalian kakaydaan nu balunga sasalue'mengan a minatu. 葡萄牙的商人、傳教士和探險家更深入內地。到了十九世紀初期,當地的奴隸制度才被廢止。 misiwbayay a Pu-taw-yia (葡萄牙) a tademaw, midintuay a tademaw atu mitahaway a tademaw micumud i labu nuheni. makatukuh tu cacay a bataan idaw ku siwa a seci, kalung nuitidaay tawya a lawpes. 經過了近五世紀的漫長殖民統治後,莫三比克人民也開始政治覺醒,要求獨立自主的呼聲高唱入雲,但是葡萄牙政府對這個殖民地不肯放手,因此爆發了為期15年的叢林游擊戰爭。 maka lima a seci nu matenesay numabulaway anikuwanan, Muo-sanpi-ke (莫三比克) a tademaw malingatu tu mapalal nu cence, tanunamuh sa miyukiw mangalay misiteked, nika sifu nu Pu-taw-yia (葡萄牙) kaisa miales tu mabulaway a tademaw, sisa lepacaw satu tu cacay a bataan idaw ku lima (15) a mihcaan i kilangkilangan malepacaw.  莫三比克解放陣線的黑人組織,在他們首領薩莫拉·馬謝爾的領導下,和葡萄牙軍隊展開了武裝鬥爭。 Muo-sanpi-ke (莫三比克) mihulakay tu kasakaputan nu lumeni'ay a tademaw, itida nipililidan nu sakakaay nuheni ci Samuo-la.Masye-el (薩莫拉·馬謝爾), atu Pu-taw-yia (葡萄牙) ahitay malingatu a malpacaw. 到了1971年,莫三比克解放陣線游擊隊在蘇聯的武器援助下控制了境內廣大的鄉村地帶,全境四分之一的土地都落入游擊隊的掌握中。 Katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku cacay (1971) a mihcaan, Muo-sanpi-ke (莫三比克) a hitay itada i Su-lan ([[Russia]] 蘇聯) mipadangan tu sakalepacaw a dugu’ masilud misaahebal tu niyadu, hamin nu niyaduan tu mala sepatay tu cacay a lalaan mamin i nalimaan nu hitay. 1973年,莫三比克的局勢更加混亂,游擊隊的勢力也更加壯大,士氣低落的葡萄牙軍隊被迫從北方的叢林中退守到有數的幾個城市裡。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tulu (1973) a mihcaan , Muo-sanpi-ke (莫三比克) macunus kunika lawlaw nu sakalepacaw, macunus ku hitay nuheni, kanai'an tu nu laheci ku Pu-taw-yia (葡萄牙) paciciyan pasaida i amis nu kilankilangan patadikuden tu pina a a tukayan. 葡萄牙政府只好和莫三比克解放陣線展開談判,準備放手讓莫三比克獨立。 Pu-taw-yia (葡萄牙) a sifu atu Mozambique (莫三比克) ahitayan masasakamu, ahican a pabeli tu Muo-sanpi-ke (莫三比克) amisiteked sa. 同年9月8日19時,葡萄牙外交部長馬里奧蘇爾斯和莫三比克解放陣線領導人馬奇,在尚比亞首都盧薩卡進行會談,雙方簽署協定立即停戰,葡萄牙允許莫三比克解放陣線領導組織黑人臨時政府,並且在9個月內完全獨立。 tawya a mihcaan tu siwa a bulad walu a demiad tu cacay a bataan idaw ku siwa a tatukiyan, Pu-taw-yia (葡萄牙) sakakaay ci Mali-awsu-el-se (馬里奧蘇爾斯) atu Muo-sanpi-ke (莫三比克) nu mililitay a tademaw ci Ma-ci (馬奇),itida i San-piya ( [[Zambia]] 尚比亞) a suodu Lusa-ka (盧薩卡) matatengil, masasulit kunuheni tatusa kasenunsa musaluimeng tuni kalpacaw, Pu-taw-yia (葡萄牙) mihaneng tu Muo-sanpi-ke (莫三比克) ahitay mililiday tu masaakaputay nu lumeniay a tademaw tu linzi a sifu, itini i siwa a bulad mihedek misiteked. == '''mibabelih tuni kalepacawan 反恐戰爭''' == === 莫三比克伊斯蘭動亂 === === Muo-sanpi-ke (莫三比克) Yise-lan (伊斯蘭) malawlaw === 從2017年10月5日開始,莫三比克德爾加杜角省北部地區遭到與索馬利亞青年黨有關聯的武裝分子襲擊,占領了濱海莫辛布瓦港口兩天和周邊小鎮。 namaka tusa a malebut cacay a bataan idaw ku pitu (2017) a mihcaan cacay a bataan a bulat lima a demiad malingatu , Muo-sanpi-ke (莫三比克) Teel-ciyadu-ciyaw (德爾加杜角) a kitidaan nu amisan a kitidaan debungan atu Suo-mali-ya ([[Somalia]] (索馬利亞) nu masakapahay a tademaw debungan nuhitay, debungan ku Pihay-Muosin-pu-wa (濱海莫辛布瓦) minatu tusa a demiad atu liklik nu niyadu'an. 同時武裝分子與伊斯蘭國集團建立了非正式的聯繫,接受來自國外聖戰分子的訓練和進行軍事和宗教研究。 tawya nusidikucay tu nuhitay a tademaw atu Yise-lan (伊斯蘭) kanatal masakaputay patideng tu caayay kaw kaka dalinlakuwan, miala tu namaka nutawan a kanatal nu hitay mgikunning tunuhitay a kawaw atu kiwkayay a nipikingkiw. 從那以後,戰爭迅速擴大,莫三比克政府與青年黨展開激戰,但未能奪回被占領的領土,濱海莫辛布瓦港口更兩度被青年黨和伊斯蘭國占領。 namakayda satu, ahebal satu kuni kalepacawan, Muo-sanpi-ke (莫三比克) a sifu atu masakapahay malingatu malepacaw , nika caay paka alaw tunidebungan tu lala, Pihay-muo-sinpu-wa (濱海莫辛布瓦) minatu kina tusaan debungan nu masakapahay atu Yise-lan-kuo (伊斯蘭國). 2020年8月12日,伊斯蘭國武裝分子攻占濱海莫辛布瓦港口,儘管戰鬥激烈,但政府軍並未完全撤離當地。 tusa a malebut tusa a bataan (2020) a mihcaan walu a bulad cacay a bataan idaw ku tusa a demiad, yise-lan a kanatal (伊斯蘭國) a hitay midebung tu Pihay-muosin-puwa (濱海莫辛布瓦) minatu, hatida kuni kalpacawan, nika u sifu a hitay caay ka hamin miliyas tu niyadu'. 9月,伊斯蘭國武裝分子攻擊莫辛布瓦鄰近島嶼瓦米茲島(Vamiziisland)和梅坤戈島(Mecungoisland),將濱海別墅、飯店全部夷為平地。 siwa a bulad yise-lan a kanatal (伊斯蘭國) nu hitay midebung tu Muosin-puwa (莫辛布瓦) nu tepalay a subal a Wami-cedaw (瓦米茲島 Vamiziisland) atu Mye-kuwung-kedaw (梅坤戈島Mecungoisland), u biksu' a luma’ (別墅) lalabinnan a liwkan mamin luyuhan malaenal. 莫三比克政府也失去了對三個沿海地區的控制,至少有1500人被殺,25萬人逃離家園。 Muo-sanpi-ke (莫三比克) a sifu nai’ tu ku tuluay a lilisan nu niyadu'ay amikuwan, makaala tu cacay a malebud lima a bataan (1500) ku tademaw a pacukan mipatay, tusa a bataan idaw ku lima (25) a mang nu tademawan miliyas tu luma. == '''水系及地形 nanum atu wayway nu lala'''' == [[tangan:Mozambique sat.png|縮圖|'''u lala' ni Mozambique''']] 這個國家地跨三比西河下游,南部有平原,東部沿海一帶為狹窄的平原,西北部為高原。 nina kanatal miawas tu Sanpi-si (三比西) sauwac, timulan masaenal, waliyan mililis tu bayu u maipucay a masaenalay a lala', nutipan amisan u talakaway a buyu'. 北部地勢高亢,好像樓梯,一級又一級地向海岸方向下降;並且有很多森林。 amisan masatalakaw, mahida u kayakay, hacacay cacay sa pasayda i bayu mudebu, yadah ku kilangkilangan. 沿海一帶海岸曲折,有很多良港。境內最大的河流有贊比西河和魯伏馬河。 sangagiwngagiw sa kulilis nu bayu, yadah ku kapahay nu minatu. satabakiay nu sauwac idaw ku Can-pisi (贊比西) sauwac atu Lufu-ma (魯伏馬) sauwac. == '''氣候 demiad''' == 南回歸線在南部通過,因此莫三比克的氣候,北部屬熱帶。南部是副熱帶,所以境內氣候炎熱潮濕,全年平均氣溫為攝氏19.4。 nahunkuasin (南回歸線) milawid tu nutimulan, sisa u demiad nu Muo-sanpi-ke (莫三比克), amisan caledes sa. timulan caay kaw caledesay, sisa demiad nu niyadu' kacalecaledesan kalasengedan, tumihcaan a demiad kala cacay a bataan idaw ku siwa tin sepat a du’. 這個國家年分乾濕兩季,乾季比較短,為每年四月至八月;濕季很長,為每年九月到次年五月。因此雨水豐富,幾乎常年都會下雨,年雨量約500公釐到1000公釐。 nina kanatal malatusa ku demiad maacak maudad tusa kina puu’, apuyu ku maacakay, tu mihmihcaan nu sepatay a bulad katukuh tu waluay a bulad, tanayu ku kasengedsengedan, tu mihcaan i siwa abulad katukuh tu sakatusa a mihcaan tu lima a bulad. sisa yadah ku lacul nu nanum i sacac, maudad tu mihmihcaan, nikahetikan nu udad makaala tu lima a lasubu a kun-li katukuh tu cacay a malebut a kun-li. 中部三比西河下游沿岸雨量最多,年雨量差不多有1000公釐到1500公釐。 teban nu Sanpi-si (三比西) sasa nu sauwacan sayadahay ku udad, tu mihmihcaan makaala tu cacay a malebut a kunli katukuh tu cacay a malebut lima a lasubu a kunli. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8E%AB%E6%A1%91%E6%AF%94%E5%85%8B</nowiki> Mozambique (Mo-San-Pi-Ke 莫三比克 ) [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] rusf6frsj0cv0xvo0a65aifz8k1s4mq Mrmurak 0 4211 37060 34186 2019-11-21T16:37:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Mrmurak == u sulit nu Hulam: 梅拉姆拉克部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Mrmurak. u kasalumaluma’ nu Mrmurak sa, 43 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 124 ku tademawan. kasabinawlan nu yuangcumin sa, 117 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku yuangcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網 Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Hsinchu]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yincumin]] rpxr2c8xi25s6ijshpmyhqh2mhsqwdy Mswati III 0 4212 90173 87492 2020-04-25T11:30:12Z CommonsDelinker 56 Replacing King_of_Swaziland.jpg with [[File:King_of_Eswatini.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · The new official name "Eswatini" has been officially re wikitext text/x-wiki Mswati III == nilacul == [[tangan:King Mswati III 2014.jpg|thumb|King Mswati III 2014|alt=King Mswati III 2014.jpg]] nalecuhan ciniza i 4 a bulad 19 a demiad, ci Mswati III ku ngangan niza, u misingkiway a tademaw ciniza. 1968 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Swaziland]] ayza sa ci Mswati III, micakat a demiad sa i 1986 a mihcaan 4 a bulad 25 a demiad. [[tangan:King of Eswatini.jpg|縮圖|King of Swaziland]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *http://prominentpeople.co.za/king-mswati-iii.aspx p2jfx29bgganq0z3c0wlmf41h52e7fp Mudan 0 4213 108164 108163 2021-05-04T02:11:54Z Aicsayion 1641 /* siwkay (介紹) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Sinvaudjan - Bó͘tan - (Mudan, Pingtung County).svg|縮圖]] Mudan(牡丹鄉) Mudan a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 173.85 km². (kalesakan nu linpanti 78.01 km², kalesakan nu pawliwti 67.38 km²), u kasabinawlan, 4,619 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,806 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,318 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 93%(Paiwan, Pangcah) ku kasabinawlan. u Paiwan atu Pangcah ku sakalaniyazu’. [[tangan:Mudan Townshipx.PNG|縮圖]] [[tangan:旭海溫泉 屏東縣 IMG 0898.jpg|縮圖]] == '''nikasakuwakuwan''' == Mudan mala 6 a cuwen atu 8 ku niyazu’. kina 8 a niyazu’sa, Maljipa(東源部落), Sinevaudjan(牡丹部落), Macaran(旭海(馬查蘭)部落), Kus kus(高士部落), Pungudan(大梅部落), Kapanan(石門部落), Anteng(安藤部落), Draki(四林部落). 牡丹鄉(排灣語:Sinvaudjan)位於台灣屏東縣東南部,北臨獅子鄉、臺東縣達仁鄉,東濱太平洋,西鄰車城鄉,南接滿州鄉,為台灣本島最南端的山地原住民鄉,1874年的牡丹社事件即發生於此鄉。至日治時代大正九年(1920年),牡丹鄉被日本人劃入當時高雄州恆春郡所直轄的蕃地。國民政府接管臺灣後將此塊蕃地各部落整編,成立此鄉。 Mudan (牡丹鄉) a kenis “ Paiwan a kamu, Sinvaudjan,” i Taywan Pingtung akuwan nwalian atu nutimulan, nuwamisan micapi tu Se-ce a kenis, Pusung akuwan Ta-zen a kenis, walibayu, satipan belaw u Ce-ceng a kenis nutinylan mitules tu Mancuw a kenis, nu Taywan a subal ku satimulay a buyu’ yincumin a kenis, 1878 a mihcaan i tini a kenis sikawaw tu Mudan hananay, katukuh i kaLipunan a ziday tu Ta-cen walu a mihcaan “tu 1920 a mihcaan” Mudan a kenis papikenisan nu Lipun tu itawyaay a Takaw a niyazu’ Hen-cun u sapikuwan tu binacadan a kakitizaan. Kow-min a cenbu mikuwan tu Taywan hawsa uynian u binacadan a kakitizaan sasiniyazu’ misakapah amisakenis patizeng tunian a kenis. 牡丹鄉地處恆春半島,為中央山脈的尾稜,海拔均在1000公尺以下,鄉境內有牡丹溪、女仍溪、竹社溪流經。氣候上屬熱帶季風氣候,每年冬春兩季均有強勁的落山風吹襲。居民以排灣族為主,也有少數阿美族。 Mudan (牡丹鄉) a kenis tini i 恆春 a subal, nu Cung-yang-san-may ikul masamucuyay (尾稜). u talakaw 1 malebu depah i kaisasa, labu nu kenis izwa ku Mu-tan a sauwac, Niw-nay a sauwac, Cu-se a sauwac, Cu-se a sauwac alikit. u caledesay a demiad u kasibalian a demiad, paymihcaan tu kasienawan atu sadingsing tusa a puud palalecad icelang kunu buyu’ay a bali, muenengay a tademaw angangaan u Puyuma a binacadan, uzuma cacay kakatuud ku Aamis a binacadan. == '''laylay (歷史)''' == 牡丹鄉早期為排灣族牡丹社、高士佛社等社的活動範圍。1874年,日本藉口1871年漂流至此的琉球人被生蕃殺害,因而出兵攻打台灣,是為牡丹社事件,使得清廷開始重視恆春半島及台灣後山地區。 Mudan (牡丹鄉) a kenis i kasumamadan nu Paiwan Mudan a niyazu’, Kaw-se-fo a niyazu a kasiniyazu’ liwliw a pisakakwan. 1874 a mihcaaan, Lipun tu kamu 1871 a mihcaan malikid katukuh tini i Liw-ciw, u tademaw mapatay nu binacadan, satu sihitay tu amingayaw tu Taywan, nu Mudanay a kawaw, uyzasatu u Hulan malinga tu tu sibalucu’ tu Heng-chun a subal atu Taywan nu buyu’ay a kakitizaan. 等六社加以管理,在1920年的地方改制中劃歸高雄州恆春郡不設街庄之地,地圖之編屬為「恆春下蕃」。戰後初期以「牡丹社事件」之名,加上此地盛產野牡丹,劃設為高雄縣牡丹鄉,1950年改隸屏東縣,1956年東源村自牡丹村分出,1969年八瑤原由高士村管轄,改隸滿州鄉長樂村至今。 uynian enemay a niyazu’ a mikuwan, i 1920 a mihcaan a kakitizaan misumad tu lekec mikenis tungus nu Takaw Zow-heng-cung a kenis caay patizeng tu zazan niyazu’ a lala’, u bacu nu lala’ amisanga’ tungusa nu “Heng-cung sasaay a binacadan”. zikuzan nu ngangayaw tu saayaway. “ Mudan a kawaw” a ngangan, cunus tiniay nipalumaan tu Ye-mu-dan, pakenis nu Takaw akuwan Mudan a kenis, 1950 a mihcaan misumad nu Pintun akuwan tu, 1956 a mihcaan Tung-yuan a niyazu’ makay Mudan a niyazu’ a kasilac, 1969 a mihcaan Pa-yaw nanu Kaw-se a niyazu’ a sakuwa, pasumad han  tu Man-cow a kenis Cang-le a niyazu’ katukuh ayza. == '''a subal (恆春半島)''' == 恆春半島位於臺灣屏東縣,因恆春鎮得名,是臺灣全島最南處。恆春半島三面環海,西臨臺灣海峽,南為巴士海峽,東鄰太平洋,唯有半島北端是與臺灣本島銜接,故有海洋水氣調節,且半島地形高度多數低於800公尺,乃為中央山脈陡降所賜而使海風可輕易越過,特此環境因素有別於臺灣本島。 Hen-cung a subal tini i Pin-tung a kenis, zayhan nasingangan Hen-cung a kenis, nu Taywan hamin nu subal nu satimulanay tu. Hen-cung a sabal tulu a hekal u bayu amin a liwliw, satipan micapi tu Taiwan bayu, nutimulan nu Pa-se-hay-siy, nuwalian belaw u walibayu, uyni dada’ asubal ku saamisay atu matatules tu Taiwan a subal, izaw ku nu bayuay a lahud a pasumad, u liwliw nu sumal talakaw hatu i sasa tu 800 a depah, nu Cung-yang a buyu’ay tu na i sasa sisa bali nu bayu madayum malakuit, u micidekay ku hekal nu Taywan a subal. 石門古戰場(排灣語:Macacukes)是臺灣牡丹社事件發生地點,位於屏東縣牡丹鄉與車城鄉交界處,距離四重溪東北方大約3公里,也是今日恆春半島歷史景點之一。 Se-men (石門) a kasumamadan a pingangayawan “Paiwan a kamu, Macacukes” nu Taywan Mudan a kapelpel a kawaw a kakitizaan, tini i Pin-tung akuwan Mu-tan a kenis atu Ce-ceng a sakalikeluh, silaed tu Se-cung a sauwac nuwalian satipan pakala tu 3 kung-li, nuayzaay Hen-cung subal a laylay a cacay u aazihan. == '''siwkay (介紹)''' == 石門戰役後,日軍指揮官西鄉從道(Saigo)與排灣族領袖合影。左坐者為卓杞篤之子小卓杞篤朱雷、中坐者為西鄉、右坐者為一色。 zikuzan nu Se-men angayaw hawsa, Lipun a hiday u sakakaay nu mikeliday ci Si-sing-cung-daw(Saigo)atu mikeliday nu Paiwan mapulung misasing, kawili nuenengay  u wawa ni Cuo-ci-du ci adidi’ay Cuo-ci-du-cu-liy, tepanay nueneng ci a Si-cang, kawanay enengay tata a min malecayay. 1871年,琉球王國船隻漂流至今日牡丹鄉附近,琉球船員被當地原住民以侵擾領地而殺害。當時琉球國屬獨立,但同時向大清帝國及大日本帝國朝貢;大日本帝國政府乘機派兵前往事發地,1874年日軍以「懲辦兇手」、「保民義舉」為由向臺灣原住民交戰。時任陸軍大輔陸軍中將的西鄉從道被派為台灣蕃地事務部都督,率領日軍來台討蕃。日軍在1874年5月12日於社寮登陸後,在5月22日抵達石門,遭到牡丹社等強烈抵抗。 1871 a mihcaan, Liu-ciw a kanatal u balunga malikid katukuh macapi ku ayzaay Mu-tan a kenis, Liw-ciw mibutingay a tademaw palau tiniay a yincumin han a micumud milawlaw tu  tiniay a mipatay. itawya tungus misatekeday nu Liw-ciw a kanatal, nika malecad pasayza i Kahulamay a kanatal atu Kalipunan a kanatal atu paini tu Lipun, Lipun hung-tiay henay a kanatal cenbu asilawat amiculcul tu hitay pasayza i ayaway a kawawa nu kakitizaan, 1874 a mihcaan Lipun a hitay “amisaybang tu pipatayay,” “ mipuput tu binawan,” apasayza Taywan mangangayaw tu yincumin satu u malahitayay, sakakaay nu hitay tu satipan a kenis makayza i papiculcul tu Taywan a binacadan sakakay mikuwanay tu kawaw, mikelit tu Lipun nu hitay tayni i Taywan mianing tu binacadan, Lipun a hitay i 1874 a mihcaan 5 a bulad 12 a dimiad picekulan nu niyazu’ atatukus hawsa, i limaay a bulad tusa a bataan izaw ku tusa a demiad katukuh i Se-men, matena’ nu icelangay nu Mu-tan a niyazu’. [[tangan:Dongyuan Wetland3.jpg|縮圖|'''muwangicay a taku''']] == '''muwangicay a taku (哭泣湖)''' == 哭泣湖所在之山谷處最早在湖泊尚未築成前,便已是山區的水流匯集之處,原本住在枋山溪上游的臺灣原住民族排灣族人,為尋覓更好的生活環境,而翻山越嶺來到現今的哭泣湖周圍定居,當時,該部族來到此地後,將這塊沼澤地以排灣族「GUGGI」諧音將該地命名為「kuzi」,這句話在排灣語中,就是水流匯集的地方。 muwangicay a taku (哭泣湖) kakitizaan a helung saayaway a taku ayaw caay henay kapisanga, izaw tunu buyu’ay kalikeluhan kasaupuan nu nanum, nauyaan nueneng na i pabaw nu Ban-san a sauwac Taywan a binacadan Paywan a tademaw, a mikilim tu sakapahay a liwliw nu sakauzip, mukayakay tu buyu’ tayzaay tu nu ayzaay a muwangicay a taku mananel i liwliw, itawya uynian aniyazu’ a binacadan, tayni tunian a kakitizaan hawsa, uynian tasutasunan a lala’, nu Paywan a binacadan “GUGGI”, pangangan han tu tiniay a kakitizaan “kuzi”, uynian akamu i Paywan cu a kamuwan uyza u kalalikeluhan kisaupuan nu nanum. 臺灣日治時期時,當時日本人依照排灣族原住民的命名音譯改稱「kutji」,而「kutji」一詞,其實就是嘴巴一個口的意思,後於戰爭時期,部落中的年輕人受到台灣總督府徵招參戰,村裡僅剩下老弱婦孺留守,1941年開始將原沼澤地的「kutji」築起堤堰,形成現今的人工湖,後續在戰爭結束後,參戰的年輕人回到部落時,發現自己的父母親或是長輩,因為不堪興建人工湖時的勞役而去世,因此,該座人工湖便以諧音方式改名為「tjakudji」,而該詞語直接以中文音譯後即為「哭泣」,便成為該座湖泊的名稱。 Taywan i Kalipunan hawsa, itawyaay u Lipun a tademaw mikilul tu Paywan a yincumin u pasumad tu ngangan “kutji”, “kutji” a cudad, tatenga uyzaan u laway sanay a imi, zukuzan nu pingangayawan, niyazu’ay a masakapahay namalilid nu Tawywan sakakaay mikeliday nu zenbu maawaw amilihiza tu ngangayawan, i niyazu’ay u liwan uyza tu dada’ balakiay u tatayna u wawa ku liwan amiputput tu niyazu’ay, 1941 a mihcaan malinga’tu uyaanay tu a tasutasunana lala’ “kutji” misaka tu cupu, masa nu ayzaay u tademaway nisanga’an a taku, kilul zikuzan kilul i ngangayawan malepun tu ngangayaw hawsa,milihizaan mingayaway masakapahay a tademaw,taluma’ tu niyazu’ hawsa maazih ku nu uzipay wama wina atu babalaki, zayhan caay pakasanga’ tu nu nisanga’an hawsa u kange’lu patay satu, satusa uyni tademaw sanga’an a taku, pasumat hatu tu ngangan “tjakudji” uynian a kamu kakelul tu nu layakay a ngihah hawsa a pangangan ty “angic a taku”, mala u uyaan a taku a pangangan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科: 牡丹鄉https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A1%E4%B8%B9%E9%84%89 *中文維基百科:恆春半島: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%81%86%E6%98%A5%E5%8D%8A%E5%B3%B6</nowiki> *中文維基百科:石門古戰場:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%9F%B3%E9%96%80%E5%8F%A4%E6%88%B0%E5%A0%B</nowiki> *中文維基百科:哭泣湖:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E6%BA%90%E6%BF%95%E5%9C%B0</nowiki> 1vhw1qeeogqpa72fxhe84eeo9hi68i6 Muggsy Bogues 0 4214 37069 34198 2019-11-21T16:37:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Muggsy Bogues 1 bulad 9 demiad, 1965 a mihca, Muggsy Bogues, miunduay. [[tangan:Muggsy Bogues (cropped).jpg|thumb|Muggsy Bogues (cropped)|alt=Muggsy Bogues (cropped).jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0e79c8px5kkltp1ms7fqw2vjqlqfqjn Muhammadu Buhari 0 4215 37074 34203 2019-11-21T16:37:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Muhammadu Buhari [[tangan:Muhammadu Buhari in Saadabad Palace.jpg|thumb|Muhammadu Buhari in Saadabad Palace|alt=Muhammadu Buhari in Saadabad Palace.jpg]] 12 bulad 17 demiad, Muhammadu Buhari, u misingkiway. 1942 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Nigeria]] ayza sa ci Muhammadu Buhari, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 5 bulad 29 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] r8xpz0x77sqlbeam565loiqzfs78pku Mulatu Teshome 0 4216 101406 101405 2021-02-20T08:17:08Z Tokoabibi 25 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Ethiopia.svg|thumb|u hata nu Ethiopia|alt=Flag of Ethiopia]] Mulatu Teshome 1 a bulad 1 a demiad, Mulatu Teshome, u misingkiway. 1955 a mihcaan nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Ethiopia]] ayza sa ci Mulatu Teshome, micakat a demiad sa i 2013 a mihcaan10 a bulad 7 a demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government]) gy6evq5xvho49l2wkzzzvkxj34jtwuz Muli Katalalan 0 4217 37089 34220 2019-11-21T16:37:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == '''<big>Muli·Katalalan</big>''' == [[tangan:Lily_Collins_by_Gage_Skidmore.jpg|thumb|Lily Collins by Gage Skidmore]] === '''ngangan''' === ==== u nalecuhan ==== 2000/00/00 4kkhn4gxl1hgc2h85ooeqbj3dd52g7f Mulinaga 0 4218 37134 34266 2019-11-21T16:37:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 44 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren (Taitung)]] == Mulinaga == u sulit nu Hulam: 森永部落 [[Taitung]] sian Talen siang Senyung chun. u satimulan a niyazu' nu Taitung sian. (台東縣達仁鄉森永村。台東縣最南端的村落。 ) == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Mulinaga. u kasalumaluma’ nu Mulinaga sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 53 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 45 ku tademaw, pakalatu 85%. u zuma sa, caykaw yuancumin, 8 ku tademaw, pakalatu 15%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 85%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. i mikoku 42 a mihcan, siang a kuwan patuzu' tu Paywan cidekay malumad niyazu' Taku atu i capiay a niyazu'- Kutaase, Chinpalan a tademaw, mabulaw tayni itini. mala satangahan nu Senyung chun. Senyung chun i kalipunan a demiad sa, napaluma' tu kuning, kahiw, cha, u kitizaan nu Senyung singnay. namabulaw tu sa, palalid(繼續) sa tuniay a ngangan. 於民國42年,鄉公所主導排灣族舊社大古(Talilik)以及鄰近部落古達阿斯(Gutanas)、慶帕蘭(Chinpalan)等地的人,遷移至此地,成為了今森永村的主體。 森永村在日治時代為種植奎寧、咖啡、茶作之森永星奈園株式會社所在地,遷村之後仍沿用農場之名為地名。 === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=221 原住民族資訊資源網-森永部落Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] 3odvu3f2tsedynw77ulaabhoghexnmd Muliyaw 0 4219 85877 37155 2019-11-29T15:18:57Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chihshang_Township.PNG|thumb|Chihshang]] '''Muliyaw(u sulit nu Hulam:振興部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Muliyaw. u kasalumaluma’ nu Muliyaw sa, 196 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 499 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 359 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 140 ku tademaw, pakalatu 28%. 原稱白毛寮。振興部落的阿美族在日治時期末才來此地,為了逃避日本人的義務勞動和信教的禁令,由大埔村來此開墾居住,光復之後,又有數十戶遷來,使得此村的阿美族為池上鄉第二多人的地方。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=591 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)70%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] a4hh1rv4ug1wj23fp03mvt8p6d48bt2 Murisaka 0 4220 85876 37188 2019-11-29T15:18:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Murisaka == === u sulit nu Hulam === 摩里莎卡部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Murisaka. u kasalumaluma’ nu Murisaka sa, 148 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 463 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 448 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 80%, Pangcha(Amis) 4%, Tayan(Tayal) 3%, Payan(Paiwan) 2%, zumazuma 7%. === u [[:zh:太魯閣族|Taluku]] a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, tuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u Pangcha Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', tuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. 1 ku cacudadan i Murisaka niyzau’. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F * http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 [[kakuniza:niyazu']] t8kxk5xxhbkenlw0bzj1j0saxpi0j9s Myawan 0 4221 85875 37211 2019-11-29T15:18:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Myawan == === u sulit nu Hulam === 米亞丸部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Myawan. u kasalumaluma’ nu Myawan sa, 44 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 166 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 162 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 82%, Pangcah(Amis) 5%, Tayan(Tayal) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 5%. === u niyazu’ nu Taluku(Truku) === u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Paywan, u Tayan atu Pangcah. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 773murl5ll9zlacy0hcu6p1tvadv5mi M’ihu 0 4222 85874 37228 2019-11-29T15:18:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == M’ihu == u sulit nu Hulam: 雙崎部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu M’ihu. u kasalumaluma’ nu M’ihu sa, 208 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 526 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 413 ku tademaw, pakalatu 79%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 113 ku tademaw, pakalatu 21%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 69%, Pangcha(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan) 2%, Saysia(SaySiyat) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 28idhrqofkgfs18efkwynhwaujhya24 M’yutak 0 4223 85873 37244 2019-11-29T15:18:53Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == M’yutak == u sulit nu Hulam: 梅阿尤達克部落 i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu M’yutak. u kasalumaluma’ nu M’yutak sa, 50 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 133 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 126 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 89%, Pangcha(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, SaySiyat 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ofbrx56qkep708q7gptu6jxb0rymtun NBA 0 4224 125598 125595 2021-10-24T19:34:51Z 93.157.169.14 wikifix wikitext text/x-wiki == NBA == kanatal kanas-mali putiput 國家籃球協會 [[United States|Amilika]]:National Basketball Association,sapuyu’en NBA u Amis-Amilika tatama syubay kanas-mali putiput 是北美的男子職業籃球組織 izaw 30 a mali cebang 擁有30支球隊 mikitinay tusa a subal 分屬兩個分區 sawaliyan atu satipan 東區和西區 cacay subal izaw tulu a cu 而每個分區各由三個分組組成 cacay a cu izaw lima a cebang 每個分組有五支球隊 cacay cebang namakay Canada 除了一支來自加拿大的多倫多之外 u zama sa namakay Amilika 其餘均位於美國。 kya madademec “Amilika syubay kanas-mali nisakaput sasasedsed 其賽事稱為美國職業籃球聯賽 acasa “Amilika kanas nisakaput sasasedsed” 或稱美國籃球聯賽 sapuyu’en “Amilika syubay kanas” 簡稱美職籃 acasa kakelul han “NBA” 也被直接稱為NBA == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.nba.com/ NBA官方網站](英文) * [http://nba.udn.com/ NBA台灣官方](繁體中文) * [http://china.nba.com/ NBA中國官方網站](簡體中文) * [http://wikibasketball.dils.tku.edu.tw/index.php/NBA NBA-台灣籃球維基館](繁體中文) * [http://nba.pixnet.net/ 痞客邦NBA美國職籃](繁體中文) * [http://www.hoopchina.com/ 虎撲NBA](簡體中文) * [http://weibo.com/nba NBA]的新浪微博(簡體中文) * [http://www.nbpa.com/ NBA Player's Association](英文) * [http://www.nbra.net/ The National Basketball Referees Association](英文) * [http://www.nbahoopsonline.com/ NBAhoopsonline, Basketball History](英文) * [https://web.archive.org/web/20140205122549/http://www.usabasketball.com/ USA Basketball](英文) [[kakuniza:NBA]] c46ggh8muulm90d1m1814s9iyfzizak Nabakuwan 0 4225 37292 34444 2019-11-21T16:37:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>Nabakuwan</big>''' == satangahan(主題): == === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:花蓮市|花蓮市]]的舊稱,那巴國灣 nu Amilika(英語):'''[[:en:Hualien_City|Hualien City]]''' nu Zipun(日語):[[:ja:花蓮市|'''花蓮市'''(かれんし)]][[tangan:Hualien_villages2.svg|thumb|Kalingku, Nabakuwan]][[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Kalingku, Nabakuwan]] === u canan ku Nabakuwan(Nabakuwan是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [http://www.hualien.gov.tw/ Kalingku sekongso花蓮市公所] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Kalingku]] oqez5quzde99ftliz9j7egjrsydcilf Nabakuwan Bakung a niyazu’ nu walian u walibayu 0 4226 37299 34452 2019-11-21T16:37:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nabakuwan Bakung a niyazu’ nu walian u walibayu Nabakuwan Bakung a niyazu’ nu walian u walibayu、satipan u sadipasan a buyu’ musuayaw tu bayu musuzikus tu buyu’ ku liwlw, micidek ku salungan nu buyu’ nanum, nu Nabukuwan u singanganay piidangan a kitizaan, duduc han ku 11 a zazan mayzaay i timul a zazan itini i 31.5 kungli, itini i paciy u satalakaway a picekulan,taynihan micekul taneng maazih ku liakung nu bayu nu kaluluwan atu takemu mahizaay u bilanga a buyu’ atuwca u tepad nu patelungan, salungan mahapinang ku kulit nu bayu buyu’ a mililid tu labang a pateng sa atayni pasaluimeng tu kazizeng miazih tu liwliw.i sadipan nu kaluluwan takemu piidangan piculilan a buyu’ u tanaya niya buyu’ sa 910 depah, tanga sa i satalakaway a maazih min ku liakung a bayu nu kaluluwan a niyazu’; uzuma izawnay ku cacay baluhay kanamuhan a piidangan, tunu sumamadaynay a zazan u “kaliyuhan nu ina ku wawa mahetik i bayu„, 2017 a mihcaan pihibangan nu micudaday kya tatengaaytu pacumud tu labang a papiazih , uyni tapiingan nu tepad dadinguay zazan, katalawan kamilmillan nu midangay a labang, <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] 6cdbhkkoqopysiizepg98h5d5vk5x38 Nadan 0 4227 85872 37318 2019-11-29T15:18:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Bunun Tribe 布農部落 - panoramio.jpg|thumb|400x400 px|Nadan]] == Nadan == u sulit nu Hulam:南溪布農部落 == u siwkay nu niyazu == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Nadan. u kasalumaluma’ nu Nadan sa, 25 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 73 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 59 ku tademaw, pakalatu 81%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 19%. 南溪部落位於台東縣長濱鄉北部三間村的一個小部落,在海岸山脈水母丁溪旁的小村落,現住有約120人之布農族原住民,年輕人都到外打拼,真正留在部落的只有5、60人。 相對於台東縣境內延平鄉、海端鄉的布農族的聚落,南溪部落並非日治時期集團移住政策執行的產物,民國39年,花蓮卓溪鄉發生洪水氾濫,住在當地的布農族獵人,為了尋找獵場及待開墾的土地,翻過了海岸山脈,找到現在長濱鄉南溪部落,因環境優美,獵物和食物豐富,於是這群獵人回去攜家帶眷移居到南溪。 資料來源:http://blog.sina.com.tw/54963/article.php?entryid=584788 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun)75%, Tayan(Tayal)1%, Taluku(Truku)1%, zumazuma3%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 993a0fd167xt4anpdef54m1tv9nl94a Naihunpu 0 4228 85871 37332 2019-11-29T15:18:25Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Naihunpu == === u sulit nu Hulam === 明德部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Naihunpu. u kasalumaluma’ nu Naihunpu sa, 656 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,803 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 575 ku tademaw, pakalatu 32%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,228 ku tademaw, pakalatu 68%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun)30%, Paywan(Paiwan)1%, Tayan(Tayal)0.5%, Pangcha(Amis)0.5%. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Tayal a niyazu' kuyni. u Bunun sananay, cayay katalakaw ku uzip, kizumu ku uzip, mabana miadupay a cidekay. u Incumin a tademaw tu, u Bunun a cidekay duut ku tademaw. matineng mudadiw ku Bunun , mahizaay a dadiw siwaluay a suni sananay. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ndroerqsopbz0wzh5pq5fc1onkoqinh Nakahila 0 4229 85870 37351 2019-11-29T15:18:24Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Nakahila == === u sulit nu Hulam === 中平部落 '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Nakahila. u kasalumaluma’ nu Nakahila sa, 55 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 211 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 195 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 8%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun)84%, Pangcah(Amis)2%, Tayan(Tayal)1%, Tuluku(Truku)1%, Sejek(Seediq)1%, zumazuma 3%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) u Tuluku(Truku) atu Sejek(Seediq).inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5n33e88snj2oaiega6y1z4brkf4vvmy Nakanu 0 4230 86262 37369 2019-11-30T06:22:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''Nakanu(u sulit nu Hulam: 拿卡努部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Nakanu. u kasalumaluma’ nu Nakanu sa, 80 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 273 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 244 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 29 ku tademaw, pakalatu 11%. 台東縣延平鄉鸞山村。其布農族是屬Isbubukun(郡社群)。 1938年起,日北人開始將內本鹿社布農族人移住都蘭山西側山腳(現今鸞山村)形成上野、中野、下野又分東部與南部部落,這樣的處置方式多少可將移入者分散以避免團結一起。 目前『鸞山村』總共12個鄰,共有225戶,總人口數為713人,包括原住民630個族人。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=661 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 80%, Pangcah(Amis) 1%, Paywan(Paiwan)1%, Puyuma1%, zumazuma 5%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni. katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] c3mjx88n0fvqihtfbj3kq6gq4rn8wyk Nalalacanan 0 4231 86263 37393 2019-11-30T06:22:42Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Nalalacanan == [[tangan:奇萊鼻燈塔.JPG|thumb|Nalalacanan]] u sulit nu Hulam:貝塚丘 [[tangan:Taiwan_location_map.svg|thumb|Taiwan location map]] u kakitizaan:花蓮縣新城鄉七星潭四八高地 === ngatu cacay === [[tangan:Cilaibilighthouse.JPG|thumb|Cilaibilighthouse]] Nalalacan han nanay a niyadu’, 有關 Nalalacanan 的部落之說 nay tawya tu i Tumay yay henay mueneng kitasa idaw tuwaytu ku niyadu’, 來自當時還沒有離開Tumay之前就已經存在 pakakilic ku pinacadan a tayda i Nalalacanan, 族人都乘坐竹筏來到 Nalalacanan tayni i bayubayuan mikilim tu kakanen. 到這裡撿拾海產類食物 buting atu i bayubayu'ay a lami'. 魚類及海生植物 yadah ku aalan tu langaw nu sasalami’en, 這裡的海生物種很多也非常的豐富 sawsawni sa maladay tu cabay u biyaw tayni talabayu' miala misaput mikilim, 族人常常與朋友或鄰居作結伴來這裡撿拾 anu mautang tu atu laetus tu ku demiad sa alahican kyahaw pakabalunga sa 有時太晚了或是變天了無法開船回鹽寮 labin satu i Nalalacanan mabi’, 只好在此過夜 u duma malibuten palalacal limad satu tayni mueneng, 漸漸就遷徙到這裡來居住 kyu pangangan nu binawlan kina niyadu’ tu Nalalacanan. 因此族人就稱這裡為 nalalacan 部落 === ngatu tusa === yu malulaway ku niyadu’ namaka Tumay tayni i palidaw sa itinitu ku itiniyay, caay pikil hida malimad, namahida satu caay kaputun ku sakatayni nu niyadu’ay talabayu' misadipit, nika caytu pakabalunga tayni culil satu i dasapan nu bayu a tayni, lihalay tu caytu katalaw tu nika latus nu demiad amautel sa demidemiad satu a tayni, a malpadang tu itiniyay a pinacadan malaluwaluwah. itiniyay satu a pinacadan katuud katuud satu kasaniyadu' itini. === ngatu tulu === yu mabulaway ku palidaw a niyadu'an (tala amis atudisa sumad hantu ku ngangan Lidaw, itawya sitatimulay nu pinacadan malimad patideng tu niyadu' i Baliyalaw, udumasa, tala nu amisan i Tamasaydan), itiniyay a pinacadan caypikil hida malimad mangaleb twaca kunika katuud nu tademaw, katukuh ini katayni nu Alikakay midebung i Pazik a buyu', matalaw a tahini ku tademaw a malisapen nu Alikakay sananay kyusa, limad satu tala tabakiyay a niyadu', hatida kuni sa niyadu' uni Nalalacanan hananay a niyadu'. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == nasakamuwan atu nasulitan ni Nuwa Watan o Kumud 2018.01.28 [[kakuniza:niyazu']] kvcxy4x26oh5hedq9aqu56acjkx7cjs Naluto 0 4232 89466 87315 2020-03-03T00:44:34Z Padakaw 75 /* kungku */ wikitext text/x-wiki [[:zh:火影忍者|Naluto]],(Lihun a kamu: NARUTO -ナルト-) ninja. nikulitan nu Anpen Cise(Lihun a kamu: ''<sup>'''[[:zh:岸本齐史|Kishimoto Masashi]]'''</sup>'' ) <br /> == kungku == === sakacacay a pu === (sakacacay makatukuh tu tasa a bataan izaw ku pitu a zi), i ayaw nu cacay a bataan a mihcan, izaw ku la'cusay a yokay(妖怪), u jiu-uwe-yaw-hu (九尾妖狐:siwaay a kikul ku sikuyu), mitebung nida tu niyazu' nu ninja u "papah" (木葉), sakesepat a mukeliday nu niyazu' mapatay tu milulul tu ngangan i wawaan(Naluto) nida. masatedep satu. nika misawacu ku binawlan i Nalutoan, inayay ku cabay, pisinawid, nida, u masipuluay nida, aw aw aw. ma'dem ku cacay a bataan a mihcan, u kapah ku Naluto tayda i cacudadan nu ninja nu niyazu' a papah, malacabay nida ci Naluto aci Sasuke aci Sakula. [[:zh:宇智波佐助|Uciha Sasuke]](Lihun a kamu:うちはサスケ,Uchiha Sasuke). [[:zh:春野櫻|Haluno Sakula]] ( Lihun a kamu:春野サクラ,Haruno Sakura). === sakatusa a pu === (sakasabaw tusa a bataan izaw ku walu makatukuh tu pitu a bataan izaw ku tusa a zi) iayaw nu kungku musakamu nu nisakaput a "[[:zh:晓_(火影忍者)|Syaw]]"(曉), i nuzikuzan nu kungku, u misamanman ni [[:zh:宇智波斑|Uciha Madala]] (Lihun a kamu:うちはマダラ,Uchiha Madara), kakelitan nu kina nisakaput, malingatu ku sakasepat a nikapacaw nu kitakit a ninja. i zikuzan, makatemec tu ci Naluto aci Sasuke, matemec kuheni tu Uciha Madala, mapulul tu paudipay nu malingatu a kitakit. nika, mapatay tu ku [[:zh:內輪帶土|Uciha Opito]] (Lihun a kamu:うちはオビト Uchiha Obito), malakabutulay nida nu sakasepat a nikapacaw nu kitakit a ninja. == u cukad(角色) == == patetek(設定) == === ninja === <br /> === ninja a ninticu(忍術) === <br /> ===[[:zh:尾獸|cikul a yawkuai(尾獸)]]=== <br /> ==== cacay a kikul(一尾) ==== :Icipi Siwkaku (Lihun a kamu: いちび しゅかく) :nuniyazu: limeken a likelikenan :masimaw a ninticu: cay katineneg. :matineneg: sibali :uzip: izaw ku cacay a tabakiay a kikul nida, u kalakalawlaway kya uzip nida, izaw ku lu'timay a kulit muliyut i uzip nida. :patapuc a icelang: wo-ay-low (Hulam a kamu: [[:zh:我愛羅|我愛羅]], Lihun a kamu: ''ガアラ,Gaara''), namakayca nida i bali a kanatal, ==== tusa a kikul(二尾) ==== :Nipi Matatapi (Lihun a kamu: にび またたび) :nuniyazu' : kudeman :masimaw a ninticu : cay katineng :matineneg: palamal :uzip: tusa a kikul, sumilaway a lamal mukiluy tu zip nida, tabakiay a tangila :patapuc a icelang: ==== tulu a kikul(三尾) ==== :Sanpi Isobu (Lihun a kamu:さんび いそぶ ) :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: ==== sepat a kikul(四尾) ==== :Yonpi Sankoku (Lihun a kamu: よんび そんごくう) :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: ==== lima a kikul(五尾) ==== :Gopi Kokuou (Lihun a kamu: ごび こくおう) :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: ==== enem a kikul(六尾) ==== :Lokupi Sayken(Lihun a kamu: ろくび さいけん) :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: ==== pitu a kikul(七尾) ==== :Nanapi Jomei(Lihun a kamu: ななび ちょうめい ) :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: ==== walu a kikul(八尾) ==== :Hacipi Kiuki(Lihun a kamu: はちび ぎゅうき ) :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: ==== siwa a kikul(九尾) ==== :Giwpi Kulama(Lihun a kamu: きゅうび クラマ ) :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: ==== cacay a bataan a kikul(十尾) ==== :nuniyazu: :masimaw a ninticu: :matineneg: :uzip: :patapuc a icelang: : : == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == weykipayke-[[:zh:火影忍者|火影忍者]] weykipayke-[[:zh:岸本齐史|岸本齊史]] # 《者之书》,[[:zh:岸本齐史|岸本齐史]],[[:zh:台湾东立出版社|台湾东立出版社]],[[:zh:Special:网络书源/9784088742472|ISBN 978-4-08-874247-2]],2008年9月9日 # 《陣之书》,[[:zh:岸本齐史|岸本齐史]],[[:zh:台湾东立出版社|台湾东立出版社]],[[:zh:Special:网络书源/9789863826316|ISBN 978-986-382-631-6]],2015年2月10日 # 《火影忍者》漫画和动画 [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday2018]] [[kakuniza:nikulitan]] ci2ie1g0mra1hbqrlol908ri8tooz9g Naluwan 0 4233 86264 37430 2019-11-30T06:23:05Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == Naluwan === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):花蓮縣瑞穗鄉自強新村娜魯灣部落 === u canan ku Naluwan(Naluwan是什麼?)ː === u niyazu' nu Sakizaya i Kuhkuh. caykayadah ku tademaw i tini. u namakay i Maibul a niyazu'. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [https://www.facebook.com/pages/%E7%91%9E%E7%A9%97%E9%84%89%E8%87%AA%E5%BC%B7%E6%96%B0%E6%9D%91%E5%93%AA%E5%9A%95%E7%81%A3%E9%83%A8%E8%90%BD/362652437138992 花蓮縣瑞穗鄉自強新村娜魯灣部落臉書粉絲專業] [[kakuniza:niyazu']] s5obhb5xpdx0ihzcn6nfei8kyiax2pp Namasia 0 4234 128422 128421 2022-08-19T01:27:07Z 118.160.181.91 /* lupas (水蜜桃) */ wikitext text/x-wiki Namasia(那瑪夏區) Namasia a sakuwan ku Kaohsiung. kumud nu kalesakan, 172.33 km². (kalesakan nu linpanti 117.75 km², kalesakan nu pawliwti 38.04 km²), u kasabinawlan, 3,027 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 813 ku luma’. i labu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 2,691 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 89% (Bunun, Hla’alua, Kanakanavu) ku kasabinawlan. u Bunun atu Hla’alua atu Kanakanavu ku sakalaniyazu’. talakaw tina kakitizaan, maka 500m tu talakaway. tusa ku sa'wac macaliw, u Nacesi(楠梓希) atu Lao-nong-si(荖濃溪). u Bunun binacadan kayadah mueneng itini. i 2009 a mihcaan, walu-walu a balad, yadah ku labades (災害) atu malitemuhay(事故). maenep(淹沒) amin kya niyazu' atu cacudadan, tanu bunak atu nanum i niyazu'. {| class="wikitable" ! colspan="3" |likisi asip nu tademaw |- !mihcaan !asip nu tademaw !<abbr>±%</abbr> |- !1981 |2,737 |—     |- !1986 |2,840 | +3.8% |- !1991 |2,885 | +1.6% |- !1996 |3,164 | +9.7% |- !2001 |3,399 | +7.4% |- !2006 |3,491 | +2.7% |- !2011 |3,252 |−6.8% |- !2016 |3,131 |−3.7% |- | colspan="3" |namaka<span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fzh.wikipedia.org%3A%E9%82%A3%E7%91%AA%E5%A4%8F%E5&rft.btitle=%E5%85%A7%E6%94%BF%E9%83%A8%E7%B5%B1%E8%A8%88%E6%9C%88%E5%A0%B1-%E5%90%84%E9%84%89%E9%8E%AE%E5%B8%82%E5%E4%BA%BA%E5%8F%A3%E6%95%B8&rft.genre=unknown&rft.pub=%E5%85%A7%E6%94%BF%E9%83%A8&rft_id=http%3A%2F%2Fsowf.moi.gov.tw%2Fstat%2Fmonth%2Flist.htm&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"></span>ycuwaay(來源): Paykanatalay a pu pulung sausi a cudad<span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fzh.wikipedia.org%3A%E9%82%A3%E7%91%AA%E5%A4%8F%E5&rft.btitle=%E5%85%A7%E6%94%BF%E9%83%A8%E7%B5%B1%E8%A8%88%E6%9C%88%E5%A0%B1-%E5%90%84%E9%84%89%E9%8E%AE%E5%B8%82%E5%E4%BA%BA%E5%8F%A3%E6%95%B8&rft.genre=unknown&rft.pub=%E5%85%A7%E6%94%BF%E9%83%A8&rft_id=http%3A%2F%2Fsowf.moi.gov.tw%2Fstat%2Fmonth%2Flist.htm&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"></span> |} * 2018年4月人口 [1] * 南沙魯里619人(男330女289) * 瑪雅里802人(男391女411) * 達卡努瓦里1718人(男893女825) [[tangan:Namasia_KH.svg|thumb|Namasia KH]] == nikasa niyaduan ( 部落) == Namasia mala 3 a cuwen atu 4 niyazu’. tina 4 a niyazu’sa, Nangnisalu(南沙魯部落), Maia/Mangacun/Mangacun(瑪雅部落), Takanua /Takanua(達卡努瓦部落), Masinghalan(瑪星哈蘭部落).那瑪夏區Namasia 那瑪夏區(卡那卡那富語、布農語:Namasia),是中華民國高雄市的一個市轄區,位於高雄市東北半葉西北部,東鄰桃源區,西鄰臺南市南化區,北接臺灣省嘉義縣大埔鄉、阿里山鄉,南連甲仙區。 Namasia (Ka-na-ka-na-fu a kamu, Bunung a kamu: Namasia), u Cung-hua minkuo (中華民國) Ta-kaw (高雄巿) nu cacaya a kakitidaan, itida i Ta-kaw nu wali amis nu paipaniy' a nutipan amisan a niyadu’an, wali sibiyaw tu Taw-yun a niyadu’, nutipan sibiyaw tu Ta-na Na-hua niyadu’, amisan han mitules tu Ta-wan Cia-i’Ta-pu niyadu’, Ali-san niyadu’, timul malalitin tu Cia-sin niyadu’. 地處高雄市東北部之山岳地帶,面積排名高雄市次大。 kitidaan i Ta-kaw nu wali amissan u buyubuyuan, kitidaan nu lala' sakatusa a ahebalay nu Ta-kaw. 那瑪夏區地處玉山山脈之上,地勢高聳崎嶇,全區海拔均高於500公尺。 Namasia niyadu a kakitidaan i I’san nu pabawan, talakaw ku buyu’ sangangiwngangiw sa, pulung nu talakaw han lima a lasubu a kunce ku talakaw. 高屏溪兩大源頭楠梓仙溪、荖濃溪流貫區境,氣候上屬暖溫帶氣候區。 Ta-kaw Hi-tu nina tusaay a tatangahan nu nanum Nace-san sawac, Law-nung sawac nipisilsilan milakuyt tu niyadu’, demiad han u kala dihdihkuwan kyayu demiad. 居民以台灣原住民族布農族為主,卡那卡那富族、拉阿魯哇族及排灣族次之,地方通行語為卡那卡那富語、布農語,不過卡那卡那富族多數族人都轉用布農語。 niyadu’a tademaw u Ta-wan yungcumin a binacadan u Bunun ku angangngan, Kanakana-hucu, La-a-luwacu atu Pay-wan a binacadan, tada kamu nuheni u Kanakana-hucu, Bunun a nakamuwan, nika Kanakana-hu a binacadan katuud ku pasayday i Bunun a nakamuan ku kamu. 早期稱為蚊仔只社或蚊仔圳社,1920年,大日本帝國臺灣總督府重劃行政區域時,於高雄州旗山郡不置街庄之蕃地有蚊子只社大字,俱源自閩南語中對於卡那卡那富語「Mangacun」的譯寫。戰後根據上述拼音設瑪雅鄉。 yumahida u Win-ce-cese' atu Win-ce-cunse', cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan a mihcaan, Tadipun tikuo Tawan cuntufu misumad miziwga tu since kitidaan sa, u Ta-kaw Ci-san a niyadu’ caay kaw patiyamay a niyadu’ idaw ku Wunce-cese tabakiay nu sulitan, namakay layakay a nakamuwan tu Kanakana-hu akamu “Mangacun” nu nibabelihan misulit. nikalpacawan tu nikudan nakamuwan anipalecadan tu kumu pangangan han tu Ma-ya niyadu’. 1957年因鄉內的三個聚村分別更名「民族」、「民權」、「民生」,因此改稱三民鄉,由於高雄市亦有同名之三民區等徒增困擾。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku pitu a mihcaan nina tuluay a niyadu’an singangan sa u Min-cu, Min-cun, Min-sen, sisa pasumad han tu San-min niyadu’, nika i Takaw idaw ku malecaday nu ngangan nu niyadu’u San-min niyadu’ macunus ku lawlaw.   遂於2007年12月10日,該鄉鄉民代表會正式通過採用「那瑪夏鄉」為新鄉名,Namasia是卡那卡那富族傳說中一名拯救全族而犧牲的少年。 itini i tusa a malebut idaw ku pitu a mihcaan sabaw tu tusa a bulad cacay a bataan a demiad, dayhiw nuheni itini mihangen tu matui tu a mala baluhay ni niyadu'an, “Namasia ” Kanakana-hu a nakamuwan idaw ku cacaya a masakapahay mangalay amipalekal tu binacadan kinabakah sa kiya masakapahay tu udip nida. 轄下三村亦分別恢復舊名:「民族 → 南沙魯」(Nangisarʉ)、「民權 → 瑪雅」(Mangacun)、「民生 → 達卡努瓦」(Tangaanua)。 nina tuluay a naniyaduan muliyawaca tu malumanay a ngangan: “ Min-cu→ Nangisarʉ、 “Min-cun → Mangacun”、 “Min-sen→ Tangaanua. == walu walu balad (八八水災) == 在2009年的八八水災中,那瑪夏受到慘重災情。南沙魯里慘遭土石流吞沒,民族國小全毀。位於瑪雅里的民權國小被土石掩埋,民生國小半毀,那瑪夏國中也被土石掩埋。 i tusa a malebut idaw ku siwa a mihcaan tu walu walu a nika baladan, Namasia tawya pihaceng kuni ka tabakiyan nu mabalad. Nan-sa-luli niyadu'an mapelad ku buyu kaydaan nu balad maenep ku niyadu’, Min-cu nu wawaan a cacudadan mausaw kyahaw kaydaan nu nanum mamin maselen ku cacudadan. itida i Ma-ya-li a Min-cun nu wawaan a cacudadan mamin maenep nunikapeladan nu buyu, Min-sen nu wawaan a cacudadan pakiw kuni ka enep atu kaluyuhan, Namasia kuocung han mamin kaydaan nu nikapeladan nu buyu maselen ku cacudadan. == Namasia aadihan tu aidangan (那瑪夏景觀生態) == 那瑪夏鄉一年四季都有其不同的迷人風貌;夏季時,可作森林浴、戲水、賞蝶。 Namasia a niyadu’an nu cacaya a mihcaan sepatay a puu’ sa caaya kalecad nu tataydaan amidang, i lalud han, taneng i sasa nu kilangkilangan mikilalidung muculil, misalama’ tu nunum, miadih tu adipangpang. 到了九月,楠梓仙溪開放垂釣,也可來此欣賞滿山梅花、綻放的聖誕紅,還可參加原住民的慶典活動,是個旅遊的好時機。 katukuh tu siwaay a bulad, Na-ce-sin sawac taneng taydan pacemud tu buting, taneng tayda miadih tu nikacebal nu sakula a baluan, macebalay nu sumanah a sentan-hu’, taneng henay milihida tu nikalimulak nu niyaduay a kawaw, u sakapahay nu tataydaan a midang. 本鄉處處可見鬼斧神工之自然景觀、呷谷、峭壁、奇岩、湍流及平台等特殊景觀。 ninaniyadu’ makaadih kita tu nipakunida hananay a aadihan, diheb, nanggay, masahicaay nu ba’tu, kalikiday nu nanum atu masaenalay a micedekay nu aadihan. 那瑪夏鄉只有一條主要道路(台21線)貫穿全境,居民多由南方的甲仙出入,故由南向北導覽。 Namasia cacay ku tataydaan a dadan “ Ta tusa a bataan idaw ku cacay a sinan “lakuyten ku niyadu’, niyadu'ay a tademaw makayda nami i timulan nu Cia-sin a tatahekal, sisa makayda i nutipan pasayda i amis amisiwkay. 飛躍世紀大峽谷、呼喚台、樟樹群步道、藏匿噴火龍的三明火、玉打山觀日出、藤苞山、煙水朦朧的龍鳳瀑布、聆聽一溪吊橋的人文歷史、楠梓仙溪野生動物保護區、那次蘭溪保育區、老人溪保育區。 milakuuyd nu seci a diheb, awuywuyan a kitidaan, dakesdakesan a caculilan, caculimekan a mabuwakay a lamal nu San-min lamal, aadihan tu muculalay nu cilal a buyu, teng-paw buyu, mapulapulay nu nanum a Lung-fun cascas, mitengil tu sawac nika pacacuyan a kayakay nu likisi, Na-ce-sen-sawac nu aadupan tu dadiputan a kakitidaan, Na-ce-lan sawc nu dadiputan a kitidaan, Law-zn sawac a dadiputan. == picidekan tu saka silacul tu kakanen (特產) == === mibusi (梅子) === 在民生村中處處可見梅樹,每至臘月,滿山的梅花盛開,雪花片片,煞是好看。而梅子則盛產於春夏季節。    itini i Min-sen niyadu’an hinaadih kita tu langaw nu sakula a kilang, makatukuh tu mihmihcaan tu sabaw tu tusa a bulat, macebal namin nu sakula ku buyubuyuan, mahida u sulda kunika cebal, bangacal sa adihan. u mibusi i sadingsing lalud a puu’an a siheci. === tebu’ (竹筍) === 三民鄉內竹林處處,用麻竹製成的筍乾,風味獨特,頗受日本人喜愛;麻竹的生產季約在八月中旬,採收整支碩大的筍子。 San-min a niyadu’an tanulangaw sa nu sanngiaw, u sangiw ku sapisanga nipawalian a tebu’ , kanamuhan nu Dipu’, kasi tebuan han i waluay a bulad nu teban a buladan, militebu’ satu u tabakiay ku alaen tu tebu’. === ayi’ (愛玉子) === 高雄縣的愛玉子,大都為野生,從九月至翌年的二月是採收期,果實類似青芒果。   Takaw a ayi’, u langaw sananay i hekal, namaka siwa a bulat katukuh tu sakatusa a mihcaan nu tusaay a bulat amipelu'. u heci nida mahida u mangu kuheci. === alupal (甜柿) === 為積極發展具地方特色之農特產品以提昇產品競爭力,由本鄉原住民組成以農業為核心的共同生產產銷班,專業研究,改良生產甜柿。  u sapalekal tu picidekan nikaliwmahan sapalekalaw tu nipalumaan anika sedsedan tu tuud, nina niyadu a yungcumin misakaput tu malukay anikapulung tu sakay liwmah a kaput, mikinkiw tu sakakapah nikaliwmahan, misumad tu ni sakasilacul tu asuay a alupal. 本區種植之甜柿脆度佳、水分多、甜度高、色澤鮮明、外觀美麗,雖種植面積不廣,但因產品品質特佳,知名度廣為流傳,極具發展潛力,本鄉所種植的甜柿以象鼻村為主,面積約30公頃,生產季為10~12月。 nipalumaan tu alupal micidek ku asu’, yadah ku nanum, tada sicedam, masadit ku kulit, bangcal ku paduh, caay ka ahebal ku papalumaan, tada kapah tu ku bangcal, macinam ku katuuday mapasakamu, malahad tu ku ngangan, nipalumaan nina niyadu’ tu alupal han u Sing-pi a niyadu’an ku angagangan, papalumaan han makaala tu tulu a bataan a kubu ku papalumaan, kaduheman han i cacay a bataan katukuh i sabaw tu tusa a bulad ku silaculan. === lupas (水蜜桃) === 依水蜜桃的品種,因採收期不同,又可分為早熟種(早桃)亦稱6月桃、中熟桃(中桃)亦稱7月桃、晚熟桃(晚桃)亦稱8月桃。又因用途不同,可分為鮮食與製罐品種。  yadah ku mahicahicaay a lupas, caay kalecad ku duhem amipelu', idaw ku matabalay a peluan u enemay a lupas han kuyda, teban nu madehemay u pitu a lupasan u pituay a lupasan han, mautangay a maduhemay han u waluay a balat nu lupas han, caay kalecad ku kakanen, idaw ku semsem nanay a mukan, idew ku sasangaan tu pakay kangkangan a lupasan. 本鄉採收的水蜜桃都是鮮食用的 。選購水蜜桃應注意果皮呈現品種特有色澤而有彈性,果實飽滿、成熟度及糖度高、香氣濃者為最佳。 niyaduay anipalumaan a lupas u sasemsemem namin. anumipili’ tu lupas miadihi kita tu paduh nu micedekay a sadit atu nikasibanian, masabiteli' ku heci, maduhemay a heci talakaaw ku sicedam, bangsisa a saneken u sakapahay kuyda sa. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu paylumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan(資料) atu palatuh(訊息) calay-kakacawan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-kakacawan] *[[:zh:那瑪夏區|wikipayke-那瑪夏區]] [[kakuniza:Kaohsiung]] [[kakuniza:Bunun]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 1ydbprpi99jl19vfbp9xg3zwi5dpgl3 Namibia 0 4235 128375 127643 2022-07-14T09:58:50Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Namibia.svg|thumb|u hata nu Namibia '''(納米比亞)'''|alt=Flag of Namibia.svg]] '''Namibia (納米比亞)''' u '''Namibia (納米比亞)''' sa ilabu nu Africa, itiza i 22 00 S, 17 00 E, u ahebal nu lala’ mapulung sa 824,292 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 823,290 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,002 km<sup>2</sup>, hamin nu tademaw sa 2,436,469. kakalukan umah sa 47.20%, kilakilangan umah sa 8.80%, zumaay henay umah sa 44%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Windhoek(溫荷克). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa tusa bataan bulad tulu demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Hage Geingob]] (Hake.Kenkepu 哈格·根哥布), 1941 a mihca 8 a bulad 3 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Namibia (納米比亞) ayza, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 3 bulad 21 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Namibia (納米比亞) ayza sa ci [[Saara Kuugongelwa]] (莎拉·庫岡吉爾瓦), micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 3 bulad 21 demiad. == '''Namibia''' == 原稱西南非洲,北同安哥拉、尚比亞為鄰,東、南毗波札那和南非,西瀕大西洋。海岸線長1600公里。全境大部分地區在海拔1000~1500米。 naw Sinan Fa-cuo (西南非洲), amisan malecad tu Anke-la ([[Angola]] (安哥拉), [[Zambia]] (尚比亞) mababiyaw, walian, timulan [[biyaw]] tu Puoca-na ([[Botswana]] (波札那) atu Na-fai [[South Africa|(South Africa]] (南非), nutipan micapi tu Ta-siyung (大西洋). lilis nu [[bayu]] [[tanaya’|tanayu’]] makaala tu cacay a [[malebut]] enem (1600) a [[lasubu]] a kun-li. hamin nu niyadu'ay a kitidaan nu [[talakaw]] cacay a malebut (1000) katukuh cacay a malebut lima a lasubu (1500) a lawat. 西部沿海和東部內陸地區為沙漠,北部為平原。主要河流有奧蘭治河、庫內內河和奧卡萬戈河。 nutipan mililisay tu batu atu walian nu labu a niyaduan u [[liken]]nan, amis u enal. anganganan nu sauwac idaw ku Aw-lance sauwac (Orange ([[:zh:奧蘭治河#:~:text=%E5%A5%A5%E4%BC%A6%E6%B2%BB%E6%B2%B3%EF%BC%88%E8%8B%B1%E8%AA%9E,%E6%B5%81%E5%9F%9F%E9%9D%A2%E7%A9%8D973%2C000%E5%B9%B3%E6%96%B9%E5%85%AC%E9%87%8C%E3%80%82|奧蘭治河]]), Ku'-nene sauwac (庫內內河) atu Awka-wan-ke sauwac ([[:zh:奥卡万戈河|奧卡萬戈河]]). 15~18世紀、葡萄牙、英國等殖民者先後侵入。1890年被德國佔領。1915年,南非參加協約國對德作戰,出兵佔領西南非洲。 sabaw tu lima (15) katukuh sabaw walu (18) a seci,Pu-tawya ([[Portugal]] (葡萄牙),Ing-kuo [[United Kingdom|(United Kingdom]] (英國) caculalculal sa mi[[debungan|debung]]. cacay a [[malebut]] walu a lasubu siwa a bataan (1890) a mihcaan midebung ku De-kuo ([[Germany]] (德國). cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku lima (1915) a mihcaan, Na-fai [[South Africa|(South Africa]] (南非) [[milihida]] tu Siye-Kuo (協約國) misuayaw tu De-kuo ([[Germany]] (德國) [[malpacaw]], tahekal kuhitay midebung tu Sina Fa-cuo (西南非洲). 1920年,國際聯盟委託南非統治西南非洲。1949年,南非非法吞併西南非洲。 cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan (1920) a mihcaan, kanatal lanmung paida’tu [[South Africa|Na-fai (South Africa]] (南非) mikuwan tu Sinan Fa-cuo (西南非洲). cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku siwa (1949) a mihcaan, Na-fai ([[South Africa]] (南非) mialaw tu Sinan Fa-cuo (西南非洲). 1960年4月,西南非洲人民組織成立,開始進行爭取民族獨立的鬥爭。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan sepatay a bulad, Sinan Fa-cuo (西南非洲) a tademaw patideng kunuheni misakaput, malingatu mialaw tu binacadan amisiteked masasuada'. 1966年,聯合國通過決議,取消南非對西南非洲的委任統治。1968年,聯合國大會根據西南非洲人民的意願決定將西南非洲更名為納米比亞。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem (1966) a mihcaan, [[Lanhe-kuo]] (聯合國) midui tu kawaw nuheni, alesen nuheni ku [[South Africa|Na-fai]] (南非) misuayaway tu Sinan Fa-cuo (西南非洲) mamikuwan. cacay a malebut siaw a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan, Lanhe-kuo (聯合國) tahun saansa tu Sinan Fa-cuo (西南非洲) a tademaw nabalucuan tu Sinan Fa-cuo (西南非洲) misumad tu ngangan u Namibia (納米比亞). 1978年,聯合國安理會通過435號決議,支持納實現獨立。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku walu (1978) a mihcaan , Lanhe-kuo (聯合國) malaheci ku sepatay a lasubu tulu a bataan idaw ku lima (435) a sasulitan, [[patideng]] tu Namibia (納米比亞) ami siteked sa. 1989年,在聯合國監督下舉行制憲議會和總統選舉,人組黨獲勝,其候選人努喬馬當選總統。1990年3月21日宣布獨立。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa(1989) a mihcaan, itini i Lanhe-kuo (聯合國) nikantukan palekal tu cesin ihun (制憲議會) atu pisinkiwan nu Cuotun, zncutan (人組黨) maala, sasinkiwan ci Nucew-ma (努喬馬) kumaalaay mala Cuotun (總統). cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan tulu a bulat tusa a bataan idaw ku cacay a demiad mihapu tu misiteked. == '''tukay 城市'''    == 溫荷克是納米比亞首都,政治、經濟、文化、商業中心,納米比亞第一大城市。 Wun-heke' ([[:zh:温得和克|溫荷克]]) u Nami-yia (納米比亞) a sudu, cen-ce, saka[[uzip|udip]], lalangawan, telungan nu sasiwbayan, Nami-yia (納米比亞) misatekeday a tukay。 斯瓦科普蒙德--納米比亞著名海濱城市。西鄰浩瀚無垠的南大西洋,東毗綿延千里的奈米布沙漠。 Sewaw-kepu-munde ([[:zh:斯瓦科普蒙德#:~:text=%E6%96%AF%E7%93%A6%E7%A7%91%E6%99%AE%E8%92%99%E5%BE%B7%EF%BC%88Swakopmund%EF%BC%89%EF%BC%8C%E6%98%AF%E7%BA%B3%E7%B1%B3%E6%AF%94%E4%BA%9A%E8%A5%BF%E9%83%A8,28%2C552%E4%BA%BA%EF%BC%882007%E5%B9%B4%EF%BC%89%E3%80%82|斯瓦科普蒙德]])-- Nami-yia (納米比亞) sasinganganay nu hapin a tukay. nutipan micapi tu satabakiay nu Nan-taypin-yung (南大西洋), waliyan micapitu hatidaay nu malebut a Nay-mipu' [[likelikenan|liken]]likenan (奈米布沙漠). 環境整潔、風景秀麗、氣候宜人,頗具歐洲風格。商業、旅遊業興旺,為納最著名的避暑勝地。距首都370公里。人口3萬多,三分之一是德裔。 masilud ku liklik, bangcal ku pala, sakadihkuwan sa ku demiad, mahida u Europe (歐洲) ku kapah. sasiwbayan, mabawbaw ku kataydaan a midang, u Nami-yia (納米比亞) ku tataydaan nu ka[[dihku]]wan aaidangan. mibatad tu sudu tu tulu a lasubu pitu (370) a kunli. tademaw han tulu (3) a mang ku pinapina, mala tulu nu cacay ku De-i' [[Germany]] (德裔) a laylay. 1892年建市。在德國佔領期間,曾是西南非洲的主要港口,後被沃爾維斯灣取代。 cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan  tusa (1892) a mihcaan patideng tu tukay. nani debungan nu De-kuo (德國) heniay, naw Sinan Fa-cuo (西南非洲) nu anganganan a minatu, nikudan satu u Wuo-elwi-sewan 沃爾維斯灣) kumi kawaway. == '''Walvis dadisapan 沃爾維斯灣'''    == 納米比亞最大的深水港,可停泊萬噸巨輪。轄區面積1124平方公里,人口約5萬。 Nami-yia (納米比亞) satabakiay nu sailabuay a minatu, taneng pasaluimeng tu mang dun nu tabakiay a balunga. kitidaan makaala tu cacay a malebut cacay a lasubu tusa a bataan idaw ku sepat (1124) a pinfun kunli, tademaw han makaala tu lima (5) a mang ku pina. 有鐵路通往納內地和南非,有公路與周邊五國相通。又稱「鯨灣」,南極洲本格拉寒流挾帶豐富的浮游生物北上至此,漁業資源非常豐富,每年10月引來眾多鯨群,故得名。 idaw ku [[silamalay]] makayda i Nami-ti (納內地) atu Na-fai (南非),u dadan atu liklik lima a kanatal masasuala. sipangangan han tu Uyel disapan (Whale Bay 鯨灣), Na-cicuo (Antarctica ([[:zh:南极洲|南極洲]]) Benguela (Penke-la [[:zh:本吉拉省|本格拉]]) nusienaway idaw kunipiladay tu silaculay nu munabaway a langaw taamisen katukuh itini,babutingan matatungus, tu mihmihcaan idawtu ku tabakiay a buting, kya kasinganganan. 1487年葡萄牙航海家迪亞士首先在此登陸,後相繼被英國和南非佔領,被開發為南部非洲重要港口。 cacay a malebut sepat a lasubu walu a bataan idaw ku pitu(1487) a mihcaan Putaw-ya (葡萄牙) pacunaay tu balunga a tademaw ci Diya-se (迪亞士) sayaway mkatukuh, nikudan satu malawan nu Ing-kuo (英國) atu Na-fai (南非) amidebung, palekalan Fai-cuo (非洲) u angangangan a minatu.  1990年納獨立後南非繼續佔領,直至1994年3月1日才回歸納,標誌著非洲最終實現非殖民化。 cacay a malebut siwa alasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan Nami-ti (納內地) misiteked satu u Na-fai (南非) kina midebungay, katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku sepat a mihcaan tulu a balat cacay a demiad kiya panukas i Nami-ti (納內地), pakasingangan tu Fai-cuo (非洲) sakasidatengan tu caaya kaw malimaday sa. == '''Sesriem likenlikenan 蘇絲斯黎沙漠''' == 世界最古老的沙漠,納米比亞最具特色的景觀之一。位於奈米布沙漠中部,距納納首都溫荷克約500公里。沙丘含有豐富的鐵元素,在陽光照耀下通體緋紅,故名「紅沙漠」。 i kitakit numukasi hena a likenlikenan, Nami-yia (納米比亞) nupicidekan a aaidangan. itida i Nay-mipu [[likelikenan|liken]]likenan (奈米布沙漠) nu teban,  micapi tu Na-na (納納) suodu nu Wen-heke' (溫荷克) tu lima a lasubu a kun-li. masabuyuay nu liken yadah ku mukin. mapacilal satu sumanah saan, singangan sa "sumanahay a liken" 該地偶有降水,生長著耐旱沙漠植物,常有羚羊、大象、犀牛和獅子等出沒。這裡有世界最高的沙丘,高達325米。 alahican sinanum, mulangaway sa u caay katalaw tu kedalay nu [[likelikenan|likenlikenan]] a [[mulangaw|langaw]], [[sawsawni]] idaw ku sidi, zu, [[katalalan|katalan]] atu tula a tahekal. itini nu kitakitan [[satalakaway]] a masabuyu'ay a liken, makaalatu talakaw han tulu a lasubu tusa a bataan idaw kulima (325) a lawad. 「45號」沙丘因距離公園入口約45公里得名,以其婀娜身姿和迤邐風光被譽為世界最美沙丘。 sepat a bataan idaw ku lima (45) a banggu nu masabuyu'ay a liken silaad tu sacumud nu aaidangan sepat a bataan idaw kulima (45) a kunli ku sasinganganan, tada [[bangcal]] tu ku taykaku atu bangcalay demiad sisa pangangan han tu kitakitay a bangcalay nu masabuyuay a likenlikenan. 「死亡谷」(Dead Vlei)是蘇絲斯黎沙漠中一處低洼鹽鹼地帶,是觀看日出、日落和千年古樹化石的好去處,每年吸引大批歐美遊客和攝影愛好者來此觀光。 "kapatayan nu dihep (Dead Vlei 死亡谷" u Suse-seli a likenlikenan (蘇絲斯黎沙漠) nu i sasaay a cikacikahan, tataydaan miadih tu katahekalan nu cidal, tahceleman nu cilal atu malebutay nu kilang a ba’tuay nu tataydaan midang, tu mihmihcaan kutuud ku namakaydaay i O-mia (歐美) miliwkuay atu manamuhay amisasingay nu tayda tayni itini midang. == Aytaw-sa kanatal a aidangan 艾淘沙國家公園  == 非洲最大、歷史最悠久的野生動物園之一,面積達2.2萬平方公里。1907年成為動物保護區,此後保護區面積不斷變化,至1956年達10萬平方公里,一度成為世界最大的野生動物保護區。 satabakiay nu Fai-cuo (非洲), satenesay nu likisi a pahutinan a aadupan, kakitidaan makaala tu 22,000 km<sup>2</sup>. cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku pitu (1907) a mihcaan mala dadiputan nu aadupan, nina dadadipudan ahebalahebal ku kitidaan, katukuh tu cacay a malibut siwa lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan makaala tu 100,000 km<sup>2</sup>, namala nu satabakiay nu kitakit a papahutinan a dadiputan nu aadupan. 園內有一處面積達5000平方公里的巨大低洼鹽鹼地——「愛淘沙盆地」。 雨季時有水注入,周圍常年生活著約300多種非洲野生動物,包括許多瀕危物種如黑犀牛、黑臉羚羊和非洲大象等。 ilabu idaw ku cacaya a kitidaan makaala tu 500 km<sup>2</sup> nu tabakiay isasaay nu cikahcikahan Ay-tawsa enal (愛淘沙盆地). kaudadan idaw ku nanum micumud, liklik tu mihcaan idaw ku tulu a lasubu ku maudipay nu Fai-cuo (非洲) pahutinan a aadupan, malamel tu kainaian tu nu lumeniay a katalan atu lumeniay a bihid nu sidi atu Fai-cuo (非洲) nu zuan. 園內共棲息著340餘種鳥類。該地還是南部非洲火烈鳥的重要繁育地之一。每年雨季時,數以百萬計的火烈鳥來此繁衍後代。遊客可自駕車在公園內觀賞野生動物。 ilabu kapulungan nu ayam han makaala tu tilu a lasubu sepat a bataan ku pinapina a aayaman. nina niyadu u Na-Fai-cuo (南非洲) a Huole-ayam (火烈鳥) nu kadabuan pisawawaan a kitidaan. tumihcaan kaudadan sa, pina nu magan a Huole-ayam (火烈鳥) taynitini madabu mulecuh. tayniay midang taneng makadideng micumud miadih tu aadupan. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *<nowiki>https://zh.m.wikivoyage.org/zh-tw/%E7%BA%B3%E7%B1%B3%E6%AF%94%E4%BA%9A</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] i5wvimbwvf0uu0eioairvad7ctl94dx Namisan 0 4236 86267 37483 2019-11-30T06:23:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Namisan == === u sulit nu Hulam === 拿彌散部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Namisan. u kasalumaluma’ nu Namisan sa, 76 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 187 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 87 ku tademaw, pakalatu 47%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 100 ku tademaw, pakalatu 53%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 46%, Paywan(Paiwan) 1%. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jvpeybeco2jbfn6c26pchvue057wpdh Nana Akufo-Addo 0 4237 37493 37492 2019-11-21T16:41:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Ghana.svg|thumb|u hata nu Ghana|alt=Flag of Ghana.svg]] Nana Akufo-Addo 3 bulad 29 demiad, Nana Akufo-Addo, u misingkiway. 1944 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Ghana]] ayza sa ci Nana Akufo-Addo, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 bulad 7 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 3ov5pq15xj7hkn5l8gng69yshnp7syi Nangnisalu 0 4238 86268 37507 2019-11-30T06:23:38Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Nangnisalu == === u sulit nu Hulam === 南沙魯部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Nangnisalu. u kasalumaluma’ nu Nangnisalu sa, 205 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 649 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 407 ku tademaw, pakalatu 63%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 242 ku tademaw, pakalatu 37%. u kasabinacadan, Rukay(Rukai) 52%, Paywan(Paiwan) 6%, Cou 1%, Pangcha(Amis) 2%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] s87ikfrbv914h5qr0g80otc7p6o0pxh Nansiku 0 4239 86270 37520 2019-11-30T06:23:40Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Nansiku(南世部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Nansiku. u kasalumaluma’ nu Nansiku sa, 123 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 401 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 390 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan94%, zumazuma2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] qo9w5hhxo2ju4dxt2snxfedied2i5m2 Nanzhuang 0 4240 128412 128410 2022-08-17T02:06:28Z 118.160.195.248 /* Sen-tan-fu Pas-ta’ai (向天湖巴斯達隘) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Nàmchông - Lâmchng - (Nanzhuang, Miaoli County).svg|縮圖|'''Nanzhuang(南庄鄉)''']] '''Nanzhuang(南庄鄉)''' '''Nanzhuang(南庄鄉)'''a sakuwan ku Miao-li. kumud nu kalesakan, 162.03 km². (kalesakan nu lin-pan-ti 95.59 km², kalesakan nu paw-liw-ti 26.55 km²), u kasabinawlan, 2,462 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 917 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 1,655 ku cumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 67% (Say-si-yat, Atayal) ku kasabinawlan. u Say-si-yat atu Atayal ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == '''Nanzhuang(南庄鄉)'''mala siwa a cuwen atu sabak lima ku niyazu’. kina sabaw lima a niyazu’sa, haba(大屋坑部落), kaehkaba, oS(馬果坪部落), Sasasezeman(東江新邨部落), tamayo’an(大湳部落), batbato’an(二坪部落), kahkahoe’an(八卦力部落), ray’in(蓬萊部落), haboeh(大窩山部落), Ciupus(鹿山部落), Sinpitu(鹿湖部落), P’anoh(鹿場部落), rareme:an(向天湖部落), hororok(鵝公髻部落), walo’(瓦祿部落), Raysinay(石壁部落). == '''Nanzhuang(南庄鄉)''' == <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E5%BA%84%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3)</nowiki> 南庄鄉(臺灣客家語四縣腔:namˇ zongˊ hiongˊ;海陸腔:nam zongˋ hiongˋ;賽夏語:pinSa'o:ol ),是台灣苗栗縣轄下的一個鄉。 Nanzhuang (南庄鄉), "Taywan a ngayngay sepat ku ngalngal nuheni “namˇ zongˊ hiongˊ ”Ha’lu a ngalngal han “nam zongˋ hiongˋ”Saysyat  a kamu han “pinSa'o:ol” u Taywan nu Miaw-li a niyadu'an. 位於苗栗縣東北部,南邊為泰安鄉,西南為獅潭鄉,西北為三灣鄉,東北至東分別為新竹縣峨眉鄉、北埔鄉及五峰鄉,全鄉屬於中港溪流域的源流區。 itida i Mai-li kin wali amisan, timulan u Tai’an niyadu', nutipan timulan u Shi-tan niyadu', nutipan amisan u San-wan niyadu', wali amisan katukuh i wali u Sincu-kin E’ma a niyadu'an, Pai’pu niyadu’ atu Wu-feng niyadu', pulung nu niyadu’ u Cunkan sauwac kasilsilan nu anganganan a kapulungan nu misilsilay nu nanaum. 鄉內居民頗為多元,以客家人為最多,其次為原住民、外省人及福佬人。全鄉均納入參山國家風景區範圍內鄉名。 niyadu'ay a tademaw malalamel ku yadah, u ngayngay ku saka tuuday, kilul u yuncumin, hulam atu hulaw a tademaw. pulung nu niyadu'ay a tademaw milihidan namin tu Sen-san nu kanatal a aidangan a niyaduan. 南庄鄉以鄉治所在地,也是全鄉最大聚落的南庄而命名。 '''Nanzhuang(南庄鄉)''' u niyadu’ han u niyadu’ a kitidaan, u satabakiay nu niyadu'ay a kapulungan nu tademaw a Nanzhuang han ku nipanganganan. 南庄聚落古名「南莊」,係因位於較早開發的田尾莊之南而得名,日治時期始改名南庄,二戰後改為南庄鄉。 '''Nanzhuang(南庄鄉)'''niyadu’ sumamad a ngangan u “Nanzhuang”, nu tawyaay namatabal misapatas tu Tanwi nu timulan a kasingangan, kadipunan han sumad han tu “Nanzhuang”, nika tusaan anikalepacawan sumad han tu Nanzhuang. 有別於其他鄉鎮,二戰後日本行政區中的「街」改為鎮,「庄」則改為鄉;例如頭份街改為頭份鎮,公館庄改為公館鄉;但由於南庄僅二字,因此僅短暫改為南鄉,不久旋即保留庄字,成為南庄鄉。 mipicidek tu nutaw a niyadu', ni kalepacawan satu nikudan sin-cen-ci nu “dadan” sumad han tu “ niyadu”, tinaku sa Tuofun’ patiyamay sumad han Tuofun niyadu’, Kunkuang kitidaan sumad han tu Kunkuan niyadu’, nika Nan-cun tusa ku sulit, sisa apuyu’ kunisumada tu Na niyadu’,caay ka tenes liwnanhan ku Cun a sulitan, mala Nanzhang niyadu' han tu. == '''sakaudip (經濟)''' == 南庄鄉的一級產業以農業為主,主要作物則隨時代演變而有所不同。早期作物以水稻糧食為主。 '''Nanzhuang(南庄鄉)'''u saka liwmah ku anganganan, nikalukan kilul sananay tu zitay a masumad. yu sumamad u tipus ku sakay anika liwmahan. 後來以桂竹筍、香菇、高冷蔬菜、一葉蘭、金花石蒜等蔬菜及花卉為大宗,近年來則逐漸興起休閒農業。 kilul satu u sangiaw, budu’, buyubuyu'an a lami’, eyalan, cinhuase-suan sa u lamin atu balu ku sayadahay, ayda hantu [[haymaw]] sa malatataydaan tu ku caaya kaluki a umah. 漁業方面因深處內陸,僅有少量鱒魚等高冷魚類的養殖戶。林業方面因政府近年來採取育林政策,故著重於森林資源的保護,主要物種為杉木、油桐、桂竹等。 sakaybuting hantu tada i labu tu nu buyu', uyda tu acacay u cuwan atu sakay talakaway nu cu'detay a buting nu pahabaya. sakay kilangkilangan han u sifu mipadang hican paluma tu kilang a kawaw sa, sisa idaw kuni pasibalucu' sakay kilangkilangan amidiput, tada papalumaan han u hinuki, wutun, sangiaw sa. 在二級產業方面,民國40、50年代之採煤礦業曾盛極一時,鄉內的煤礦公司曾多達20餘家,礦工人數達上萬人。 sakatusa a kakawaw han, namaka mikuku sepat a bataan, lima a bataan a mihcaan mikutkutay tu mekun mapalekal i tawya, i labu nu niyadu' yadah ku patidengay tu mekun a kuse'an makaala tu tusa ku pina a bataan nu lalumaan, mikuliay makaala tu emang a tademaw ku mikuliay. 其後因開採成本太高,無法與進口煤競爭,均已停業。由於境內多山,平地面積不足,交通又不方便,不利於製造業的發展。 nikudan satu mikutkutay a kawaw tada talakaw tu ku aca, ahican atu namaka hekalay nu kanatal a masasetset, saluimeng satu nai’ ku kawaw. tada yadahtu ku buyu itini, enalay a lala' caay kataneng, caayaca kakapah ku caculilan, hican kya haw misakapah tu kakakulian anikalahatan. 全鄉最大的工廠為位於東村的大安電業,員工數僅約70人;較具規模者尚有同村的吉豐造紙、田美村的良營電子等。其餘的工廠多為在地農產品的加工廠,規模都很小。 satabakiay nu kakulian i niyadu' i duncun a Taan tenyi’, mikuliay a tademaw han pitu a bataan ku mikuliay, kapahay nu kakulian itida i niyadu a Cifun kamikuzyu, Tanme niyaduay a laning tance sa. duma satu a kakulian u nikaliwmahan tu anikasilaculan tu sakay cancanana a kakulian, caay kaw tabakiay namin. 在三級產業方面,以日常生活所需的零售及居家商業服務為主。近年來,南庄獨特的人文地理及原住民文化受到關注,加上地方政府透過舉辦大型活動的促銷,儼然已成為苗栗縣的觀光重鎮,也因此發展出多元化的觀光產業。 sakatulu a kakawawan han, u sakasiduma sananay nu sakaudip numita a kakawawen atu sakay luma’an a mamidipu tu ka[[kawaw]]en. aydahantu a mihcaan, picidekan nu Na-cun a sakay tademaw nu kitidaan atu yuncumin a [[lalangawan]] [[katuud]] ku masemelay, macunus nu nipipadang nu sifu sikawaw tu tabakiay a sapacakay, hida satu mala Maili a tataynian a midang. sisa hidasatu patinaku tu yadahay nu tataydaan amidang. == '''lalangawan Nacun iyubin (文化資產 南庄郵便局)''' == 文化資產包括有形文化資產(古蹟、歷史建築)、無形文化資產(民俗及有關文物、傳統藝術)及文化景觀。 [[lalangawan]] idaw ku idaay nu lacu tu lalangawan “liwan nu namaka babalaki, likisi a nisangan tu luma’” caaya kaadih nu lalangawan “ naayaway a palaw atu atu tuud, [[laylay]] a daduducan nu nalimaan” atu lalangawan a aadihan. 依據苗栗縣政府國際文化觀光局告布的資料,在有形文化資產方面,南庄鄉原登錄有3項歷史建築(南庄郵便局、林務局南庄鄉大同路宿舍及林務局南庄鄉東村宿舍)、一項民俗及有關文物。 sakamusa Miawli-kin pay[[kanatal]] a lalanawan nu kunkun-ceu nipihapu a tuud, idaway nu maadihay anikasilaculan nu lalangawan han, Nacun niyadu’ idaw ku nipitukiyan tu tuluay nu likisi anisangaan tu luma’ ”Nacun iyubing, Lin-wu-ci Nanzhuang niyadu' tatun sikusia’ atu Lin-wu-ci Nanzhuang niyadu' tuncen sikusia’ ”cacay ku min-su atu idaw ku cancanan a tuudan aadihan. 於2014年4月29日,林務局2項歷史建築公告合併,名稱變更為「南庄鄉林務局東村宿舍群」。 i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku sepat a mihcaan sepat a bulad tusa a bataan idaw ku siwa a demiad, Lin-wu-ci idaw ku tusaay nu likisiay anisangaan tu luma’ mihapuy tu apulungen sa, a sumaden ku ngangan sa u “Nanzhuang lin-wu-ci tun-cun sikisiw sa’”. 南庄郵便局位於南庄街區,為苗栗縣歷史建築十景之一,於2003年10月23日公告為歷史建築。 Nacun iyubin itida i Nacun [[patiyamay]] a niyadu'an,u Miawli-kin likisi anisangan tu cacaya a bataan nu cacaya a aadihan, i tusa a malebut idaw ku tulu a mihcaan cacay a bataan a bulad tusa a bataan idaw ku tulu a demiad mihapu tu likisi anisangaan kinaluma’ sa. 後方原有局長宿舍,因損壞嚴重,僅保留基座供後人認是日式建築的基礎配置。 nikudan naw sikusia nu sakakaay nu iyubin, tada pihaceng tu kunika pecian, u tektek satu ku liwan tu sapaadih tu u nisangaan nu kadipunan kuni tu sapasubana’ tu katuuday. 南庄郵便局創設於臺灣日治時期的明治三十三年,為三等郵便局,正式全名是「南庄郵便電信局」。 Nacun iyubin kalingatuan i Tawan kadipunan a mice tulu a bataan idaw ku tulu a mihcaan, u satulu nu nganganan a iyubin, tada ngangan han u “Nacun iyubin tansinci” 但原有建築在昭和十年毀於地震,之後重建現存廳舍建築。該建築公告為歷史建築後進行整修,於2005年完工。 nika kaidawan nikasiluma’ han i caw-he cacay a bataan a mihcaan malekep nu lelenan, sisa nikudasatu pabaluhayaca patideng tu luma’. ni[[patideng]] tu luma’ mihapu tu nu likisi anisanganan tu luma' mamisumad, i tusa a malebut idaw ku lima a mahamin a mahedek amasanga’. == '''Sen-tan-fu Pas-ta’ai (向天湖巴斯達隘)''' == 巴斯達隘(Pas-ta'ai)又稱矮靈祭,是原住民賽夏族的傳統祭典,每2年舉行一次,時間在收穫後的月圓前後。 Pas-ta’ai u ay’-lin-ci,u yuncumin Saisiyat a dayday nu lisin, tusaay sa a mihcaan asikawaw tinalisinan, katukuhan tu [[pilangecan]] nu nika [[mulmul]] a [[bulad]] kya sikawaw tinalisinnan. 祭典依賽夏族分布範圍而區分為南祭場及北祭場,前者在南庄鄉向天湖舉行,後者則在新竹縣五峰鄉大隘舉行。 lisin nu Saisiyat u niyadu' ku situngusay malatusa u timulan atu amisan ku sasalisinnan, timulan han i Nanzhuang Sintin-fu asikawaw, [[amisan]] han itida i Sincu-kin nu Wufeng Tai’ asikawaw tu lisin. 從前的巴斯達隘屬於族人高度私密性的儀式,不容許非親友的平地人參加。近年來由於政府單位與民間人士的介入,加上大眾傳播媒體報導,已逐漸失去神秘感。 sumamad u Pa-se-tai’ a binacadan u madimel asikawaw tina lisinan, caay papiliheda’ tu layak a milihida. ayda u Sifu tu kumipadangay atu niyadu'ay a tademaw asikawaw, macunus nu tilibi atu singbung anipasinding, haymaw satu amalawpes ku nika himicu nuheni.   == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科:南庄鄉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E5%BA%84%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3) [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] hbm01q8v9zycean1vcqsx7davhqvkwx Nan’ao 0 4241 110032 110031 2021-05-20T06:57:13Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Nan’ao(南澳鄉) Nan’ao a sakuwan ku Yilan. kumud nu kalesakan, 716.07 km². (kalesakan nu linpanti 637.26 km², kalesakan nu pawliwti 65.15 km²), u kasabinawlan, 4,807 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,498 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,487 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 93%(Tayal) ku kasabinawlan. u atu Tayal ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Nan’ao mala 7 a cuwen atu 13 ku niyazu’. kina 13 a niyazu’sa, Tpihan(塔壁罕部落), K’babaw(庫巴博部落), Pyahaw(比亞豪部落), Ryohen(流興社部落), Buta(武塔部落), K`yang(金洋部落), Kmuyaw(莫瑤部落), Guguc(哥各滋部落), Kngungu(各姆姆部落), Hagaparis(哈卡巴里斯部落), Kinus(基諾斯部落), B’bukeykay(巴博凱凱部落), Kb’bu(庫巴博部落). 南澳鄉(泰雅語:Kbbu'[1]),為臺灣宜蘭縣下轄的一個鄉,位於宜蘭縣最南端,是宜蘭縣面積最大、人口最少、人口密度最低的行政區,在全國所有三級行政區之中,人口密度居全國倒數第五,面積則高居全國第八。該鄉屬宜蘭縣山地原住民鄉之一(另一個為大同鄉),境內居民以台灣原住民泰雅族為主。 u Nan’ao hananay a kenis (kamu nu Tayal: Kbbu’), itiniay tu nu Taywan Gilanayay makuwanay a kenis, satimulanay nu Gilan, u saahebalay ku kitidaan itida, saadidingay ku kaidaw nu tademaw, u nikacacelcel a masausi sa kainayian a yakuba, i kanatal a nikapulungan masatuluay kakuwanan i nu sihuan a sausi sa, masa nu dikudanay sakalima ku mapasilsilan ku katuud nu tademaw, u kakitidaan sa sakawawalu ku nipasilsilan nu ahebal, ina kenis sa u Gilan a sihu ku mamikuwan, sakay nu buyu’ay a kitidaan (u duma sa ya Datong a kenis), i kasaniyadu’ sa u Taywanay nikaidawan tu a binacadan ya Atayal ku sasitungus. == nu laylay (歷史) == 文獻上南澳地名,開始見於清嘉慶15年(1810年),當時因此地位居蘇澳之南,便稱為大南澳。大正元年(1912年),改稱南澳,昭和7年(1932年)成上一社,名曰南澳社,南澳這個地名就為大家所接受。 masulitay i ulic sa ina Nan’ao hananay a kitidaan a nipangangan sa, kalingatuan sa mapaadih tu i kaHulaman nu hungtiay ya Ci-ya-cing sabaw lima a mihcaan (1810 mihcaan), sakasaan sa u nikakitidaan masa nutimulan nu Su-aw, kiyu sipangangan han tu yatabakiay a Nan’ao han. i kaDipunan kasayawan nu Ta-ceng a mihcaan (1912 mihcaan), sipasumad han ku ngangan nu kenis u Nan’ao, i Siw-he pituay a mihcaan sa (1932 a mihcaan) sikadeng tu kaayawan a bansiya, kasingangan tu ya Nan’ao a bansiya, kiyu kakayda satu ku katuuday a maylayap tu pabaluhay a nipanganganan tuyni. 清治時期隸屬「後山」範圍之內,長期間維持部落社會的型態。台灣開港之後即有少數之歐洲人發覺南澳為無政府地帶,因而企圖在此真空地區建立小殖民地,而有大南澳事件的發生。 i kasumamadan sa nu Hulam a makuwan masa (nakaay) ku salangat nu labu, katenesan sa u kasaniyadu’ ku nikalalacal. katukuh i kasanga'an nu minatu sa, idaw ku adidingay nu Amuhuwan a tademaw, makaadih tu Nan’ao a kenis mahida u nayi'ay ku cen-hu a mikuwan sananay, kiyu maydih a itini patideng tu sapalatubangan a kitidaan, sisa kaidawan niya katabakiay a kawaw ya Ta-Nan’ao mangangayaw a kawaw. 清治末期,清國政府厲行開山撫番政策,同治13年(1874年)清軍入侵南澳溪北岸,南澳泰雅族人出草反抗。光緒16年(1890年)劉銘傳派兵入侵,焚燒部落,清軍搶奪糧食等物資。 nipikuwan nu hungtiay i sanudikudan tu sa, ya cen-hu nu Hulam misabalucu’ a mikelec tu nikacaay pisulul nu binacadan a cedang, kasingangan nu Hulam ya Tung-ce 13 a mihcaan (1874 mihcaan), u hitay nu Hulam midebung i satimulan nu Nan’ao asauwac, nika ya Nan’aoway a binacadan sa militapat tu midebungay nu tayniay. i Kuwang-syu 16 nu mihcaan (1890) a mihcaan, ci Liw-min-cuwan hananay miucul tu hitay a midebung, tuduhan ku niyadu’, papicebisen ku hitay tu silacul nu binacadan atu kakanan. 日治時期大正6年(1917年)宜蘭廳下新設南澳支廳,支廳位置在大南澳地區的浪速(Naniwa,今蘇澳鎮朝陽里)。大正9年(1920年)施行州郡街庄制,改為台北州蘇澳郡蕃地。戰後,台北縣南澳鄉正式成立,民國39年(1950年)又改隸於宜蘭縣之下。 i kaDipunan a ziday u Ta-ceng enem a mihcaan (1917 mihcaan), nu Gilan makasasa a nipatideng tu sapikuwan ya Nan’ao mamiedapay tu sakikawaw, u kakitidaan a nipatideng sa, i Lang-su (浪速) (Naniwa , i aydaay nu Su-aw ya Caw-yang-li han). i Ta-ceng siwa a mihcaan (1920 mihcaan) misaheci tu sakatalakaw nu likec, kiyu sipasumad han tu sanu Taypakay makay sasa ku Su-aw a makuwan. nadikudan malalais sa, ina Taypakay Nan’ao a kenis sa malutatenga'ay tu pahecek, nu kaHulaman i 39 a mihcaan (1950 mihcaan) mapasumad aca ku mamikuwanay nu talakaway sipataydaen i Gilan ku mamikuwanay. == daduducan a kubu (行政區) == 分為東澳地區(東岳)、南澳地區(南澳、碧侯、金岳、金洋、武塔)、澳花地區(澳花)。 nilasican tu daduducan a kubu sa, pakay i Tung-aw a kenis (Tung-ye) atu tina Nan’ao a kenis (Nan’ao, Pi-hou, Cing-ye, Cing-yang, U-ta), atu Aw-huwa a kenis (Aw-huwa). === u Tung-aw a kenis (東澳地區) === 位於南澳鄉北區,因日治時期的漢原分治政策,大致上以台9線蘇花公路為分界,西側的山區今劃為本鄉東岳村,東側的沿海地區今劃為蘇澳鎮東澳里。1913年由哥各朱社頭目哈泳.巴達(Xayun-pata)所創立,過去稱伊藥(lyo),因東澳山中盛產貴重藥草lyo (金線蓮)而得名,隨著金線蓮的減少,現今通常以多必優為名。 kitidaan sa i Nan’aoway kasaamisan, iti kaDipunan a pikuwan palaliyasen ku layak atu binacadan kasacedang, kahidaan sa sipakay nu Taywanay sakasiwa a dadan ya su-huwa hananay ku salaedan, nutipan sa masa nu buyu’ay a kubu i kenis ya Tung-ye a niyadu’, nuwalianay mililisay tu sadipasan nu bayu siwada pakulitan tu nu Su-aw a kenisay a niyadu’ u Tung-aw-li han. i 1913 a mihcaan namakay ya ke-ke’-cu a niyadu’ nu tumuk ci Ha-yung.pa-ta (Xayun-pata) a nipatidengan, i naayaw sa sipangangan han tu ya I-yaw (Iyo), na sikaidaw nu buyubuyu’an tu katekesan nu lutukay a sapaiyu Iyo (Cing-siyen-liyen) kasingangaan, kaselepan tu kina Cin-siyen-liyen, i aydaay satu u ya Tu-pi-yu satu ku kasasingangan. === Nan’ao hananay a kenis (南澳地區) === 位於南澳鄉中區,是全鄉的中心與人口主要聚集地,鄉治所在地位於南澳村。因日治時期的漢原分治政策,大致上以台9線蘇花公路為分界,西側的山區今劃分為南澳、碧候、金岳、金洋、武塔等五村;東側的沿海地區今劃為蘇澳鎮朝陽、南強等兩里,這七個村里合稱為大南澳地區。主要居民為泰雅族南澳群。 u eneng sa itini tatebanan nu Nan’ao, masa nu kahaminan nu kenis sasaupuan nu binawlan musinsi pacudad atu kalabangbangan a kitidaan, u sakuwan tu tuudtuud itini i Nan’ao a niyadu’ musaculil. nasipikuwan nu Dipun kiyu palaliyasen ku Layak atu Yincumin ku nisacedang, sipakay nu Taywan siwa hananay a dadan ku salaedan, nutipan pasay nu buyubuyu’an sa siwada a pakulitan tu ya Nan’ao, Pi-hou, Cing-ye, Cing-yang, U-ta lalima ku kasaniyadu’, nu kawalian sa siwada a pakulitan tiya kenis nu Su-aw a Caw-yang atu Nan-ciyang, kapulungan nina niyadu’ sa mala nu katabakian a Nan’ao a kitidaan. u sakahenulan sa sienengay itini nu binacadan sa u Atayal nu Nan’ao. === Aw-huwa a kubu (澳花地區) === 位於南澳鄉南區,與花蓮縣秀林鄉和平村以和平溪(大濁水溪)為分界,本地區行政區劃為澳花村,主要居民由原來的莫瑤社(Moyau )、巴玻凱凱社(Babo-Kaikai)、巴波里奧社(Babo-Lelao庫巴玻)、利有亨社(Leyoxen)、太魯閣群(Taroko)遷入後組成。 u eneng sa nutimulan nu Nan’ao, picapian tu nu Kalingkuay ya Siw-lin He-ping hananay a niyadu’, sisabalad tu ya He-ping a sauwac (Ta-cu-sui a sauwac) kasilaedan, nu itiniay a nipaduducan sa u Aw-huwa a niyadu’, sasitungus nu binacadan sa namakay i Mu-yaw a kitidaanay (Moyau), atu Pa-po-kay-kay a kitidaanay (Babo-KaiKai), Pa-po-li-aw a kitidaanay (Babo-Lelao), Li-yu-heng a kitidaanay (Leyoxen), atu mabulaway nu Teluku (Taroko) namabulaway a kasaupuan a kasahida. == Sayun hananay a kakungkungan (莎韻之鐘) == 莎韻之鐘,該故事發生於1938年台灣日治時期的台北州蘇澳郡蕃地リヨヘン社,一名泰雅族少女莎韻·哈勇(サヨン,sayon)因替日籍教師田北正記警丁(柿田警手)搬運行李,不幸失足溺水。台灣總督為褒揚其義行,頒贈予當地的紀念桃形銅鐘,該鐘即稱莎韻之鐘。 ina Sayun hananay a kakungkungan, ina kungku a nikalalekalan sa iti 1938 a mihcaan nu tatukian, i Taywanay nu Dipun pikuwan, masa nu Taypakay a cu Su-aw hananay a kitidaan a bansiya, masacacayay nu Atayal a binacadan, ci Sayun·Hayun (Sayon) na miedap tu ya saydang nu Dipun ci Tiyen-pi-ceng-ci a tayling mipadang muculu tu tuudtuud, nacaay pihaymaw sa sikahetik i sauwac mapalid. ya Taywanay a satalakaway nu mikuwanay idaw ku nipakawlah tu nikasenengan a kawaw, sikining tu sapabangbang tu sakay paayaw tu itidaay nu masalupasay a tuki, ya tuki sa masa nu aydaay nipanganganan tiya Sayun hananay a tuki. 本僅為短短一則地方新聞的泰雅族少女溺水意外,經刻意報導後,被台灣總督府用來宣揚理蕃政策的成功,並與國歌少年雙雙成為皇民化政策的宣傳樣本。 na masa nu adidiay iti kenisay a singbun, nu kapalid a wawa i sauwac a kungku sa, sipabalucu’an tu nu pabangbangay a pahusu, kiyu sipabinawlan han nu satalakaway a paadih tu nikalekuan, nu misanga’ay tu binacadan sananay a cedang, kakayda satu sipalecad tu dadiw nu kanatal atu nikabelecan nina kawaw masa nu Hungtiay nu Dipun sapabinawlanay a papisulul tu aadihan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:南澳鄉|南澳鄉]] *[[:zh:莎韻之鐘|莎韻之鐘]] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] ahpoaclr7fw9tvsfle3iwa0ejg5wvmy Narowan 0 4242 37556 37555 2019-11-21T16:41:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Narowan == === u sulit nu Hulam === 娜魯灣部落 Naluwan niyazu' ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Narowan. u kasalumaluma’ nu Narowan sa, 814 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,080 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 457 ku tademaw, pakalatu 22%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,623 ku tademaw, pakalatu 78%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 17%, Sakizaya 1%, Taluku(Truku)1%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. ==== u Pangcah(Amis) a niyazu' ==== u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) Tayan(Tayal) atu Yuwantan(Bunun) katuud ku Hulalm intini mueneng. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay Maibul niyazu' tayni mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] jjvmzjspw3f1obyza2t8xjx6b2yubm2 Natawran 0 4243 107608 107607 2021-04-29T07:33:40Z Yiyang.sayion 74 /* u cidekay nu Taywan a yincumin: */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Natawran == u sulit nu Hulam: 那荳蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kilaykin ku niyazu’ nu Natawran. u kasalumaluma’ nu Natawlan sa, 1,761 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,923 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 1,491 ku tademaw, pakalatu 30%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3,432 ku tademaw, pakalatu 70%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 27%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 0.5%,Paywan(Paiwan) 0.5%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. === u cidekay nu Taywan a yincumin: === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin === u yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah(Amis) | href="Category:Wp/ais" |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 2dp96ds7cw2htmijfohuwdpzjg96kd9 Nate Archibald 0 4244 37600 37599 2019-11-21T16:41:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nate Archibald 9 bulad 2 demiad, 1948 a mihca, Nate Archibald, miunduay. [[tangan:Nate Archibald 1974.jpeg|thumb|Nate Archibald 1974|alt=Nate Archibald 1974.jpeg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7qlpa1w4seoxt5r5yupe697rfqr0957 Nate Barnett 0 4245 37604 37603 2019-11-21T16:41:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nate Barnett 2 bulad 29 demiad, 1953 a mihca, Nate Barnett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] f98fhhxu0q3oclag6jfex4f2z2m4yck Nate Blackwell 0 4246 37608 37607 2019-11-21T16:41:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nate Blackwell 2 bulad 15 demiad, 1965 a mihca, Nate Blackwell, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 900i8unqpw9jm0fj9wtfm5hof6ieiyi Nate Bowman 0 4247 37619 37618 2019-11-21T16:41:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nate Bowman == nilacul == ci Nate Bowman ku ngangan niza, u tatama a tademaw, nalecuhan ciniza i 3 a bulad 19 a demiad 1943 a mihcaan, mapatay i 1984 a mihcaan. u miunduay a kawaw. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] 5hopgpb1e2zoiyoxckche2fyk4ptugj Nauru 0 4248 128365 127801 2022-07-14T09:51:58Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Nauru.svg|thumb|u hata nu Nauru [[Nauru]] (諾魯)|alt=Flag of Nauru.svg]]'''[[Nauru]] (諾魯)''' == '''kiwkay (宗教)''' == u [[Nauru|Nauru (諾魯)]] sa i labu nu Usiniya (Oceania 大洋洲), itiza i 0 32 S, 166 55 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 21 km<sup>2</sup>. u ahebal nu [[lala']]ay sa 21 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa 0 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 9,591. kakalukan [[umah]] sa 20%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 0%, zumaay henay [[umah]] sa 80%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Yaren District (雅連區). === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu kanatal [[demiad]] sa 31 bulad 1 [[demiad]]. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Nauru (諾魯) ayza sa ci [[Lionel Aingimea]] (Layngannyeel.Ancimiya [[:zh:莱昂内尔·安吉米亚|萊昂內爾·安吉米亞]]), micakat a demiad sa i 2019 a mihca 8 bulad 27 demiad. =='''likisi nu Nauru (諾魯歷史)'''== 約3000年前密克羅尼西亞和玻里尼西亞人已在諾魯定居,共有12個部落,國旗的十二角星是代表這十二個部落。 [[ayawan]] nu tulu a [[malebut]] (3000) nu mihcaan Mike-luoni-siya ([[Micronesia]] (密克羅尼西亞) atu Polynesia (Puoli-ni-siya 玻里尼西亞) a [[tademaw]] itida tu i Nu-lu (諾魯) mueneng, idaw ku cacay a bataan idaw ku tusa a niyaduan, hata nu heni idaw ku cacay a bataan idaw ku tusa a singawaay nu [[bunac]], tungus nu cacay a bataan idaw ku tusa a niyadu'an. 在18世紀後期,一位紐西蘭船長在海上航行時發現了諾魯,當時只看到島上有很多土著和茅屋,但這船長並未登陸或加以重視。 itini i sabaw tu walu a se-ci, idaw ku cacay a [[tademaw]] nu Niw-silan (紐西蘭) pcunaay tu balunga maadih nida ku Nu-lu (諾魯), tawya maadihay nida i subal yadah ku [[tademaw]] atu uli’ nu [[luma']], nika ya pabalungaay a [[tademaw]] caay pisaluimeng atu misaheci. 1798年,英國船長約翰·費因率領「獵手」號抵達諾魯,命名為「Pleasant Island」(「可愛的島」),開啟西方世界與諾魯交流的歷史。 cacay a malebut pitu a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1798) a mihcaan, Ing-kuo (英國) pacunaay tu balunga a [[tademaw]] ci Yiehan. fai-in (約翰·費因) milili tu [[balunga]] u "miadupay" (獵手) makatukuh i Nu-lu (諾魯), pangangan han "salunganay a subal" (Pleasant Island, 可愛的島), malingatu tu nutipanay a [[kitakit]] atu Nu-lu (諾魯) masasucabu a likisi. 第一個成功到島上定居的白人,是英國的威廉·哈利斯(William Harris),1842年,29歲的他來到島上為當地姑娘而著迷,流連忘返,定居下來,前任諾魯總統勒內·哈里斯(René Harris)便是他的後代。 sayaway malaheciay makatukuh tinasubalan patidenga tu [[luma']] nu sanglacay a [[tademaw]], u Ing-kuo (英國) a [[tademaw]] ci Wilen. Hali-se (威廉·哈利斯, William Harris), i cacay a [[malebut]] walu a lasubu sebat a bataan idaw ku tusa (1842) a mihcaan, tusa a bataan siwaw a mihcaan (29) cinida makatukuh tina subalan mapaseneng nu kaying, caay kapawan, nu ayaway a Cung-tun nu Nu-lu (諾魯) ci LeNey. HaLi-Se (René Harris 勒內·哈里斯) u [[iluc]] nida. 19世紀末,德國向南太平洋擴張,諾魯自1888年起便成為德國的殖民地。當時德國對諾魯並不重視,因為島上除了椰子外,就一無所有。 hedek nu sabaw tu siwa a se-ci, misaahebal ku De-kuo (德國) pasayda i Na-taypin-yung (南太平洋), Nu-lu (諾魯) namaka cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan idaw ku walu (1888) a mihcaan mala kalimadan nu De-kuo (德國) kataydaan. tawya caay kanamuh ku De-kuo (德國) tu Nu-lu (諾魯), subal u yasi a cacay, inai’tu ku cancanan. 1900年英國磷礦公司的職員在諾島上的一塊石頭上,意外發現了全島都有磷礦,便改變了此島的命運。 cacay a milebut siwaw a lasubu (1900) a mihcaan Ing-kuo (英國) nu lin-kung (磷礦) a kusi numikuliay a tademaw itida i subalay a [[ba'tu|ba’tu]]an, sa makatepa tu subalan a lin-kung (磷礦), hidasatu masumad ku subal a wunmi. 第一次世界大戰期間,諾魯被澳洲佔領,並自1919年起由英國、澳大利亞和紐西蘭共管,其中澳洲代表三國行使職權。 sayaway nu [[kitakit]] ani kalepacawan , Nu-lu (諾魯) debungan nu Aw-cuo (澳洲), namaka cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku siwa (1919) a mihcaan malingatu u Ing-kuo [[United Kingdom|(United Kingdom]] (英國), Aw-tali-ya ([[Australia]] (澳大利亞) atu New-si-lan ([[New Zealand]] (紐西蘭) mapulung akuwanan, u Aw-cuo (Australia (澳洲) ku dayhiw tinatuluay a mikuwan。 第二次世界大戰期間,德國人為了報復,擊沉了該島附近的四艘船隻,並砲轟島上的磷礦設施。 sakatusa satu anikalepacaw, mangalay paculi ku De-kuo ([[Germany]] (德國) kuwanngen enepen nuheni ku i subalay a sepatay nu balungan, bakuhace kui subalay a [[ba'tu|ba’tu]]wan a tudud. 1942年,日軍轟炸諾魯,居民逃往澳大利亞以免遭日軍的屠殺,日軍於8月26日佔領該島,該島成為日軍在南太平洋上的戰術支援基地。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku tusa (1942) a mihcaan, hitay nu [[Zipun|Di-pun]] (日本) ku Nu-lu (Nauru (諾魯), niyaduay a [[tademaw]] milaliw taydan namin i Aw-tali-ya (澳大利亞) alaw a kaletepan nu Dipun (日本) mipatay, Di-pun (日本) i wawluay a bulad tusa a bataan idaw ku enem a demiad midebung tina subalan, nina subal mala nu Di-pun (日本) itida i Na-taypin-yung (南太平洋) nu kakun linngan a kakitidaan. 日軍派2,000人駐守,並帶來大批日本人和韓國人,在島上布署重防和建築兩個小型飛機場。 u Di-pun (日本) patayda tu tusa a malebut a [[tademaw]] itida misebung, ladayen nuheni ku katuuday nu Di-pun (日本) atu Han-kuo (韓國) a [[tademaw]]an, itida i subala patideng tu hitay atu tusa a [[adidi'ay]] nu pahikukiyan. 但軍事設施被盟軍發現,島上15架飛機遭轟炸,日軍便槍決島上5名未撤走的歐洲人。 nika u tuud nu hitay maadih nu muncun (盟軍), subalay nu sabaw tu lima a hikukian bakuhacen nu Di-pun (日本), u Di-pun (日本) kuwanngen mipatay tui subalay nu limaay u caaya piliyas nu O-cuo (歐洲) a [[tademaw]]. 日軍亦把島上1,200名諾魯人放逐到楚克島工作。 Di-pun (日本) hiyan kui subalay nu cacay a malebut tusa a lasubuay nu Nuo-lu (諾魯) a [[tademaw]] pataydaen i Cu-ke’ (楚克) a subalan mikuli。 二戰之後,諾魯由聯合國委託澳大利亞、英國及紐西蘭共同管理,每年須向聯合國報告,但他們實際上更著重於如何開採島上的磷礦,對於諾魯人的福祉並不重視。 hedek nu sakatusa ani kalepacawan, Nuo-lu (諾魯) a [[Lanhe-kuo]] (聯合國) pasubelit tu Aw-tali-ya (澳大利亞), Ing-kio (英國) atu Niw-si-lan (紐西蘭) pulungen mikuwan, tu mihmihcaan pasayda i Lanhe-kuo (聯合國) amusa[[kamu]], nika tatengay ahicah mikutkut ku isubalay nu linkun (磷礦) sa, misuayaw tu sakaudip nu Nuo-lu (諾魯) caay kaw misakapahay. 聯合國多次要求澳洲政府公布每年開採的磷礦數量、成本和售價,以期使諾魯人在輸出的同時得到合理的回報,但澳洲政府卻不予理會。 Lanhe-kuo (聯合國) kinapina miyukiw tu Aw-cuo (澳洲) sifu tu mihcaan nupikudkutan tu [[ba'tu]], nidang atu papacakayan tu nidang, kya pacakay ku Nuo-lu (諾魯) a [[tademaw]] idaw ku matatungusay a nidan, nika u Aw-cuo (澳洲) a sifu caay pisamelawmelaw. 諾魯人隨著民智漸開,對澳大利亞人的統治深感不滿,尤其是磷礦的開採,於是全力爭取獨立,收回採礦權。 Nuo-lu (諾魯) a [[tademaw]] matinengtu misimsim, misuayaw tu Aw-tali-ya (澳大利亞) a [[tademaw]] nipikuwa caay kanamuh,micidek tunipikutkutan tu ba'tuan, sisa saicelang satu kunuheni mangalay misiteked, apata[[luma'|luma’]] tu sakay pikudkudan tu [[ba'tu|ba'tuan]]. 澳洲政府在強大的國際壓力下,無可奈何地結束對諾魯的管治,於1968年1月31日,諾魯共和國宣布正式獨立,由漢姆·戴羅伯(Hammer DeRoburt)出任總統,並於同年11月成為大英國協特別成員國。 Aw-cuo (澳洲) sifu itini i icelang nu kanatal anipenecan, paceba' hantu kunipihedek tu sapikuwan tu Nuo-lu (諾魯) an, sisa itini i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan cacay a [[bulad]] talu a bataan idaw ku cacay a demiad, Nuu-lu kunhekuo (諾魯共和國) mihapu amisiteked, ci Hanmu.tayluopu (Hammer DeRoburt, 漢姆·戴羅伯) ku mala Cung-tunay (總統) ngay, tunuyda a mihcaan tu sabaw cacay a [[bulad]] mala Ta-ingkuo-sie (大英國協) micidekay a [[tademaw]] nu kanatal. 1989年,諾魯向國際法院對澳大利亞作出法律行動,指控澳洲政府管治期間未能盡力保護環境,減低採礦帶來的環境破壞。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwaw (1989) a mihcaan, Nuo-lu (諾魯) pasayda i kitakit tu fuing misuayaw tu Aw-tali-ya (澳大利亞) paculil tu huing a kawaw, kuksuan nuheni ku Aw-cuo (澳洲) caay ka kapah kunipidiputan nuheni tu liklik, mawada kunipikutkutan macunus kunipipeci' tu liklikan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%AB%BE%E9%AD%AF] =='''sakaudip nu Nauru (諾魯經濟)'''== 諾魯在第三世界中屬於較富裕的國家,國家經濟以磷酸鹽開採和國外房地產為主要支柱。 Nuo-lu (諾魯) itini i sakatulu a [[kitakit]] u kalimucisang a [[kanatal]], saka[[uzip|udip]] nu [[kanatal]] uni kudkudan tu lin-sun-yen (磷酸鹽) atu nutaw a kanatal patideng tu[[luma']] ku anganganan. 磷酸鹽礦分布佔全島面積的70%以上,是世界主要磷酸鹽生產和出口國之一,是國家主要的收入來源,磷礦乃繼承自億萬年所累積的海中有機物和鳥糞。 lin-sun-yen (磷酸鹽) malaklak tina subalan han makaala tu pitu a bataan (70%) a kilac, u [[kitakit]] anganganang nu saka silaculan tu lin-sun-yen (磷酸鹽) atu sakatahkalan, u sakasilacul nu kanatal, lin-kung (磷礦) milaylaya tu namaka i walwalan nu ubad (億萬) a mihcaan nu namaka [[bayu|bayuay]] nu tuud a langaw atu taiy nu [[ayam]]. 採礦公司的礦場和工廠都是聘請外國人操作,大部份是吉里巴斯和中國人。磷礦主要銷往澳大利亞、英國、日本、紐西蘭等地;以往磷酸鹽外銷所得曾佔政府收入的半數,然而在長期密集開採之下,該項礦藏已面臨耗竭。 mikudkuday a kunsi nu kitidaan atu kakulian u nutaw namin kutaydaay amikuli, u Cili-pase (吉里巴斯) atu layak a [[tademaw]]. lin-kung (磷礦) nu papataydan u Aw-tali-ya (澳大利亞), Ing-kuo (英國), Di-pun (日本), Niw-si-lan (紐西蘭); yumahida sapatahekal tu lin-sun-yen (磷酸鹽) kasilaculan mikikaka tu sifu nu pangkiw a sakasilaculan, hatidatu kunipikudkudan, nina kudkudan tu ba'tuan kainaian tu. 除了礦業外,地上還有許多椰子、甘蔗、香蕉和蔬菜等農作物,一般農產品和魚類勉強可以自給自足,但是主要的糧食、淡水和日用品都要依賴進口,其中米和麵粉多由英國、澳洲和紐西蘭輸入,肉類由澳大利亞供應,日用品多來自台灣、日本和香港。 nuba' tu saca, idaw henay ku i pabaway nu [[lala']]an tu yadah nu [[abinung]], [[tebus]], [[paza'|paza' (]]pada’) atu canacanan nu langaw a la[[lami']]an, nu nipalumaan tu [[lami']] atu buting tanengasa a ma[[uzip|udip]], nika u tada ka[[kanen]] han, u [[nanum]] atu cancanan nu tuudan miida tu numa kaydaay i nutawan anipatayni, picidekan tu duma u belac atu minfun namaka Ing-kuo (英國), Aw-cuo (澳洲) atu Niw-si-lan (紐西蘭) ku sapatayni, titi han namaka Aw-tali-ya (澳大利亞) nipatayni, tuduma aspicukamas namakani i [[Taywan]] (台灣), Di-pun (日本) atu Sin-kan ([[Hong Kong]] (香港).[https://zh.wikipedia.org/wiki/諾魯] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *諾魯:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%AB%BE%E9%AD%AF [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] d6kcr3kbvu9jciau730le8xqvrws0ca Nauru a subal 0 4249 37667 37666 2019-11-21T16:41:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kakiliman == Nauru a subal i tiza i timulbayu nu satipan nu Micronesis, singangan tu kakalayan a subal han, Nauru a subal u ahebal nu lala’ sa tusa bataan izaw ku cacay kaahemal, i kitakit u saadidiay a subal. == nilaculan == nahatini i malebut a mang a mihcaan hawsa, pinaay tu cay tu kaasip kuni bayu ayam tayni kunian adidiay a subal pahanhan tini mueneng tina subalan, yadah kuni subelidan tu tayi’ nu ayam, satu sa macaliway tu ku pinaay tu a mihcan a bulad, ya tayi’ niya ayam masuma tu, mala u kapahay tu a damek sadangdang sa pakala tu cacay bataan a mit kakibetul, pangangan han tu nu tademaw min tu “phosphate”, ya subal mahamin payhun lima a tulu matahpu tu nu “phosphate”, uyza ya “phosphate” u kakaydahan nu kusi atu malukay, ahebal yadah satu ku kakaydihan, satu ayadah masebek satu kuni patahkal i zumaay a kanatal, zayhansa u nu uzip a kanatal sikulisiw tu kakitaan tu, kapah kuni pidiput tu binawlan min, sisa “Nauru” a tademaw caay tu pisakakawaw u wawa cay tu picudan u sapihica micudad sa, satu yadah masebek satu kuni patahkal i zumaay a kanatal tu "phosphate", uyni u sapasubana' sapaising u sapisaluma’ patizeng tu canancanan amin hawsa cay pakakulisiw, ngaleb satu payluma’ micakay min tu hikuki, misanga tu pahikukian mahiniay u “phosphate” hananay u siacaay a laculaculan a caay tu ka izaw ku mahiniay, masebek kuni pikutkut miala, hahini tatenga’ acaay tu ka tulin tahedauc kuni palekal tu “Nauru”, “Nauru” a subal u kalisiw hamin han miyung i pidiputan tu binawlan sapahabay tu babalaki sapicudad nu wawa mulecuhay atu mapikihay a tademaw, mahamin caay tu taneng a palekal midama tu nilaculan nu“Naurur”. “Naprer” i 80 a mihcaan mala u kakitaanay tu i kitakit a kanatal. u kakitaan tu sa i tiniay a tademaw masumad tu na uyaanay tu kuni kauzip, mahiniay u tatuni’ a kakanan atu tabaku, alikulu, epah, nikauzip nu tademaw siledek maduka tu ku uzip, cay kahatiza dada’, nanialaan tu “phosphste” hawsa mapeci’ tu kuya masatunduhay a ba’tu, satuway mahiza tu u bukelal maanal tu, ayza satuway “Nauru” payhun 75 a lala’ lacus tu a enengan, nau kapahay alala’ caay tu kalecad tu nu ayza, napatahtah kuni kauzip malakui’ tu, nanihabelut han kupalawpes tu kalisiw macunus saca nu cenbu tu cayay katatudung kuni makakadum patahkal tu kalisiw haw sa, “Nauru” azihan sa maluayaw tu makihkih ce'bu, ce’nbu uyzasatu dada’ atu “Australia” macacudad masasukapah, a musumad misanga’ tu kapulungn nu mapululay amiala tu sapipadeng tu zumaay a kanatal. == nisulitan == * namakayniay a nisulitan nasakamuan atu natinenga. * Taywan Youtube a 影片認識瑙魯島 * nisulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan itiza i Hupu a ziyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] aun69o4s7izewg50f86nya4opjwnmsn Nelson Bobb 0 4250 37671 37670 2019-11-21T16:41:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nelson Bobb 2 bulad 25 demiad, 1924 a mihca, Nelson Bobb, miunduay. (mapatay i 2003 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] onhgo8816wt22ym8ihs37q4ievbqpoz Nemanja Bjelica 0 4251 37675 37674 2019-11-21T16:41:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nemanja Bjelica 5 bulad 9 demiad, 1988 a mihca, Nemanja Bjelica, miunduay. [[tangan:Nemanja Bjelica.jpg|thumb|Nemanja Bjelica|alt=Nemanja Bjelica.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 776brmzvo310c9uhzvoo1xecow4its8 Nepal 0 4252 128356 124480 2022-07-14T09:46:37Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Nepal.svg|thumb|u hata nu Nepal [[:zh:尼泊尔|(尼泊爾)]]|alt=Flag of Nepal.svg]][[:zh:尼泊尔|Nepal(尼泊爾)]] Nepal, i sasa nu Himalayas (Ci-Ma-La-Ya buyu' (喜馬拉雅山), Di’tu mikiyadah tu tademaw, biyu hantu mikiyadah tu luma, liwanen ku kakelidan nu babalaki a kanatal. == '''siwkay''' == u [[:zh:尼泊尔|Nepal(尼泊爾)]] sa i labu nu Asia (亞洲), itiza i 28 00 N, 84 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 147,181 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 143,351 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 3,830 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 29,033,914. kakalukan [[umah]] sa 28.80%, kilakilangan umah sa 25.40%, zumaay henay umah sa 45.80%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Kathmandu ([[:zh:加德滿都|加德滿都]]). === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu kanatal demiad sa 28 bulad 5 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === [[tangan:Nepal_(orthographic_projection).svg|thumb|Nepal (orthographic projection)]] [[tangan:Nepal_-_Location_Map_(2013)_-_NPL_-_UNOCHA.svg|thumb|Nepal - Location Map (2013) - NPL - UNOCHA]] u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統) ayza sa ci [[Bidhya Devi Bhandari]], micakat a demiad sa i 2015 a mihca 10 bulad 29 demiad. === cunli (總理) === u cunli nu Nepal (尼泊爾) ayza sa ci [[Khadga Prasad Sharma Oli]] (卡德加·普拉薩德·夏爾馬·奧利), micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 2 bulad 15 demiad. <gallery caption="Nepal"> Flight Kathmandu-Himalayas-40-Kathmandu-2014-gje.jpg|Kathmandu Kathmandu-Markt-06-zwischen Infra Chowk und Janbahal-2015-gje.jpg|Kathmandu Bhaktapur-Nyatapola Mandir am Taumadhi Tole-03-2007-gje.jpg|Bhaktapur Patan-Menschen-04-Pavillon-Frauen-2014-gje.jpg|Patan Dzongla to Lobuche-54-Khumbu-Tal-2007-gje.jpg|Khumbu Gokyo-Lake 3-16-Yaks-2007-gje.jpg|Gokyo Mustang-Ghami-Manimauer-56-oberes Ende-2015-gje.jpg|Mustang Chitwan-Elefanten-06-Bad-2013-gje.jpg|Chitwan </gallery> == '''Boudhanath Stupa (peo-da-ha tabakiay a fu-ta,博達哈大佛塔)''' == 博達哈大佛塔於加德滿都東北方向約10公里處。 ''Boudhanath Stupa'' (博達哈大佛塔) i Kathmandu (加德滿都) nu waliyan amisan a pasaydaan i cacay a bataan a cong-li nu niyaduan. 塔高38米,周長100米,是全世界最大的圓佛塔,也是聯合國人類文化遺產之一。 talakaw nu biyu, liklik han makaala tu tulu a bataan idaw ku walu a lawat, liklik nu tanayu' makaala tu cacay a lasubu a lawat, u kitakit nu satabakiay nu ma[[mulmul]]ay a samian (佛塔) u nu [[linhekuo]] nu tademawan a [[binacadan]] nu [[lalangawan]].[https://blog.airbare.com.hk/3674/%E3%80%90%E5%B0%BC%E6%B3%8A%E7%88%BE-%E5%8A%A0%E5%BE%B7%E6%BB%BF%E9%83%BD%E3%80%91%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%9C%80%E5%A4%A7-%E5%8D%9A%E9%81%94%E5%93%88%E5%A4%A7%E4%BD%9B%E5%A1%94bodhnath-stupa/] 也是加德滿都最神聖的佛教朝拜聖地之一。 u Kathmandu (加德滿都) nu sakapahay a kataydaan nu katuuday mipaypay a aidangan. 博達哈大佛塔的白色巨大穹形(圓拱形),象征寬大為懷的思想,穹形上方還有一個方形尖塔,塔尖是金色的,四面都畫有巨大的佛祖眼睛。 ''Boudhanath'' (博達哈) a tabakiay nu [[salengacay]] a mamulmulay nu nisanga'an tu sami, mahida milayap tu lihalay nu balucu numita anidatengan, ipabaw idaw henay ku masikakuway nu madicemay a biyuan, udicem nu biyu han kimkiman ku kulit, i[[liwliw]] han idaw kunipikulit tu tabakiyay nu sami a mata. [2]塔底的外緣,刻有108尊阿彌陀佛的小浮雕。[3] [https://www.skyscanner.com.hk/news/inspiration/kathmandu-itinerary-201803] sasa nu biyu a liwliwan, idaw kunipi[[tuktuk]]an tu cacay a lasubu idaw ku walu (108) a samian ni tuktukan i sapad.[3] 佛塔周圍掛滿了隨風飄揚的經幡(上面寫經文的旗子),有紅、綠、藍、白、黃五種顏色,分別代表構成世界的五種基本元素。 liwliw nu samian yadah kunipahcek tu nisulitay i payapay (idaw kunisulit tu cudad i payapay) idaw ku [[sumanahay]], [[sumilaway]], [[langdaway]], [[sangelacay|sanglacay]], [[kalawlawan]] lima ku kulitan, kala sa tayhuwan nu [[kitakit]] a limaay nu matatungusay nu sakasiwantan. 尼泊爾信徒在博達哈大佛塔祈禱時,會順時針方向繞行,一邊數念珠、背經文,一邊轉動祈禱輪。 [https://www.skyscanner.com.hk/news/inspiration/kathmandu-itinerary-201803]Nepal (尼泊爾) a singgar itini i Puo-ta-ha-tabakiay nu smian (博達哈大佛塔) miinuli, mikilul tu culil nu tuki mihaliyud, misausi tu udu' miinuli tu, miasip tu sasainulian, milineng tu lalalinengan tu aasipan . 每年藏曆新年期間(西曆2月左右),都會有喇嘛在此舉行盛大的祭典,成千上萬的朝聖人潮從四面八方湧入,將博達哈佛塔裝點得熱鬧非凡。 tu mihcaan nuheni a kuyumi baluahay amihecaan (nu amuhun a demaad tu tusaay a bulad) idaw ku Lama (喇嘛) itini sikawaw tu tabakiya a nipisalisin, nunamaka cuwacuwaay atdemaw tayni namin itini misalisin, mapahiya ku ''Boudhanath Stupa'' (博達哈大佛塔) misa bangcal sakacinglawan sa.[https://blog.airbare.com.hk/3674/%E3%80%90%E5%B0%BC%E6%B3%8A%E7%88%BE-%E5%8A%A0%E5%BE%B7%E6%BB%BF%E9%83%BD%E3%80%91%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%9C%80%E5%A4%A7-%E5%8D%9A%E9%81%94%E5%93%88%E5%A4%A7%E4%BD%9B%E5%A1%94bodhnath-stupa/] 2015年4月尼泊爾發生8.1級地震,博達哈大佛塔的主體建築頂部開裂,副塔坍塌,經過一年多的修復才恢復原貌。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku lima (2015) a mihcaan tu sepatay a bulad '''Nepal''' (尼泊爾) itawya tabaki ku [[ninel]] makaala tu 8.1ci ku ninel, ''Boudhanath Stupa'' (博達哈大佛塔) a tatektekan nu luma mapela’ ku tungduh, sakatusa anisangaan tu miyuhan mapelad, makaala tu cacay a mihcaan kunipisanga hamaw sa mahedek mahidatu u sangtu nu naayaway ku sangan.[https://blog.airbare.com.hk/3674/%E3%80%90%E5%B0%BC%E6%B3%8A%E7%88%BE-%E5%8A%A0%E5%BE%B7%E6%BB%BF%E9%83%BD%E3%80%91%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%9C%80%E5%A4%A7-%E5%8D%9A%E9%81%94%E5%93%88%E5%A4%A7%E4%BD%9B%E5%A1%94bodhnath-stupa/] == '''Ku-Ma-Li tatayna a Di’tu (庫瑪麗女神, Kumari)''' == 庫瑪麗是尼泊爾的「活女神」,由還沒有月經的處女擔任,被視為守護皇家的女神「塔蕾珠」的化身。這個風俗起源於17世紀。包含加德滿都在內,幾個大城市都有守護當地的庫瑪麗女神。 Ku-Ma-Li (庫瑪麗) sa u '''Nepal''' (尼泊爾) nu maudipay tataynan a "Di’tu", u caaya henay kabulad nu tataynaan kusi kawaway, pala midipud tu hwang-ciya (皇家) a tatayna a Di’tu ci "Talacu (塔蕾珠)" nu mapalaway. nina lalangawan han namakayda i sabaw tu pitu a secian. mapulung atu Ca-de-man-tu (加德滿都), panaay a tabakiay nu dusean idaw namin kumi diputay tu niyaduay a Ku-Ma-Li (庫瑪麗) a Di'tuan. 加德滿都的庫瑪麗地位最高。女孩一旦確認成為加德滿都的庫瑪麗,就要離開家,住在寺廟中。她平日走路都要坐神轎,雙腳不能碰地。 Kathmandu (加德滿都) a Ku-Ma-Li ([[:zh:库玛丽|庫瑪麗]]) u satalakaway ku ngangan nida. u tatayna anu tatengan mala [[:zh:加德滿都|Kathmandu]] (加德滿都) a Ku-Ma-Li (庫瑪麗), amiliyastu tu luma, itida tu muengen i biyuan. muculilsa tu demiad ayda i aenengan nida tu hahuwaden nu sami mueneng, kukuhantu acaay piepin tu lala'. 平日她閉門不出,只有在特殊的節日和時段才會讓民眾前往膜拜,並受她祝福。如果庫瑪麗月經來了,或流血,她就要退位。 tu demidemiad caay ka tahekal cinida, tawyasa picidekan nu demiad atu tuki kiya idaw ku taydaay nu tademaw mipaypay, kiya pada'suen nida. anu ci Ku-Ma-Li (庫瑪麗) mabulad satu , anu maidang satu, amiales tu cinida. 庫瑪麗在信眾前不輕易流露感情,如果她對信眾作出突然的行為或表情,那可能表示信眾將有的不幸。 Ku-Ma-Li (庫瑪麗) itini i nuayawan nu sinza caay pisatahaw patahekal tu kapah nu udip, anu misatahaw cinida tu siza cidek saku wayway atu bihid, anumahida sa asikawaw ku singza. 例如: 突然嚎哭或大笑:重病甚至死亡 patinaku: tanu tuwaw sa muangic atu tanu tuwa sa matawa sa: pihaceng ku imelang alaw tahpatay satu 抽泣或揉眼睛:生病,瀕臨死亡 mihukahuk muangic atu minecnec tu mata sa: imelangay , macapitu mapatay 發抖:牢獄之災 mamilmil sa: amapulul sa 拍手:國王會有不測 mitepatepa tu lima sa: asikawaw ku kuowan 動手抓食供品或禮物:破財 mitiyung tu tuni patata tu kakanene aru cancanan i sasamian sa: mala pakuyucay[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%93%E7%8E%9B%E4%B8%BD] == '''Du'-Pa putah (杜巴廣場)''' == 世界文化遺產, 歷經千年滄桑的三座舊皇宮廣埸, 加德滿都杜巴廣場, 帕坦杜巴廣場和巴特崗杜巴廣場. kitakit a [[lalangawan]] u liwan nu nipahetik nu babalaki (遺產). namakayda i malebut nuni kangeluan ani culilan tu tuluay a malumanay nu hun-kun (皇宮) a putah, Cia-De-Mang-Du-Du'-Pa [[:zh:加德滿都|Kathmandu]] (加德滿都杜巴) a putah, Pa’-Tam-Du’-Pa (帕坦杜巴) a putah atu Pa-Te-Kang-Du’-Pa (巴特崗杜巴) a putah. 加德滿都谷地內, 存在著三座古城: 加德滿都, 帕坦和巴特崗, 及其周邊的村落城鎮, 組成了 尼泊爾的首都加德滿都. Kathmandu (加德滿都) diheb/helung i labu, idaw ku tuluway nu malumanay a niyazu': [[:zh:加德滿都|Kathmandu]] (加德滿都), Pa’-Tam (帕坦) atu Pa-Te-Kang (巴特崗), atu liwliw nu niyadu', mala tuse nu '''Nepal''' (尼泊爾) Kathmandu (加德滿都). 這三座古城也各自擁有一座杜巴廣場(意為皇宮廣場),是當年三個王國的王宮廣場. nina tuluay a malumanay a niyazu', idaw ku masacacay a Du’-Pa pudah (杜巴廣場)" imi hantu u hungkun a putan), nu tawyaay a tatuluay nu wan-kuo (王國) a Wan-Kun putah (王宮廣場). 尼泊爾馬拉王朝第六代國王去世後,其三個兒子各據一方, 自立為王, 為奪取西藏商路的控制權, 相互征戰, 斥巨資修建王宮廣場. '''Nepal''' (尼泊爾) Ma-La-Wancaw (馬拉王朝) sakaenemay a kuo-wan (國王) mapatay satu, nu tatuluay nida a tatamaan a misiteked namin, patideng tunu udiptu a luma (王), mangalay mialaw tu Si-Can (西藏) a dadan nu sapisiwbay a nipikuwan, masasuad kunuheni, tabaki kuni patahekal tu kalisiw misumad tu Wan-Kun Putah (王宮廣場). 它囊括了尼泊爾十六世紀至十九世紀間的尼瓦利古典寺廟建築和宮殿, 現都已成為寶貴的世界文化遺產. u Du'-Pa putuh hami hanida ku '''Nepal''' (尼泊爾) 16 a seci katukuh 19 a seci tu laad nu Ni-Wa-Li (尼瓦利) nu malumanay a biyu (寺廟) nipisanga'an atu kun-tian (宮殿), ayda hantu mala sakadimelan a kitakit nuni pahatik nu babalaki.[https://tour.settour.com.tw/product/GFG0000000998]  == '''Ci-Wan kanatalay a aaidangan (奇旺國家公園)''' == 位於喜馬拉雅山腳的奇旺國家公園, 是少數幾個未曾遭受破壞的洷地, 其範圍曾廣及印度和尼泊爾之山噜麓地帶. itida i Himalayas (Si-Ma-La-Ya [[buyu']] (喜馬拉雅山) a sasa ku Ci-Wan (奇旺) kanatalay a aaidangan, u adidiay nu pina caay henay ka laecus nu masengetay a kitidaan, kakitidaan han naw ahebalay katukuh i [[India]] (印度) atu '''Nepal''' (尼泊爾) a buyu'an. 區內蘊藏有豐富的動植物生態, 除了為最後一群的單角亞洲犀牛之棲居地外亦為珍貴稀有的孟加拉虎最後庇護所之一. ilabu nu buyu' yadah ku lacul tu canacanan a kila[[kilang]]an atu aadupan, u sadikuday nu Asia cacaya a ngawa' nu katalan (亞洲單角犀牛) a kitidaan idaw henay ku sakaetiman nu Munciala a [[lukedaw]] (孟加拉虎), sadikuday a dadiputen nu kakitidaan sa.[https://tour.settour.com.tw/product/GFG0000000998] == '''laylay a kakanen (傳統飲食)''' == '''尼泊爾並沒有發展出代表性的飲食及烹飪特色, 大多數的飲食風格是承襲印度地方性的烹調方式再加以變化而來, 或者是由西藏的飲食演變而來的.''' '''Nepal''' (尼泊爾) inai ku sapatinaku tu kacakatan atu sapacidekan nu salamian, hatidaay tu anipi salamian miduduc tunu [[India]] (印度) nu niyaduay anipa salamian alahican sasumadsumad han kuyu nipisalamian, hakiya namaka Siceng ('''西藏) ani salamian tunika sasumadan.''' 尼泊爾人喜歡吃米飯與薄餅, 馬鈴薯, 青菜和羊肉, 喜愛喝牛奶和茶, 烹煮食物時, 不論肉類或蔬菜, 都會加入大量的各種辛香料. '''Nepal''' (尼泊爾) a tademaw manumuh mukan tu hemay atu nisanga'an tu mimhun a piyan, malinsu’ (馬鈴薯), lami' atu titi nu [[sizi]], manamuh tu buling (牛奶) atu ucia (茶), yumisalami’ satu, anu u basistu atu lami’, canca palamel tu cancanan nu sakaasu nu kakanen. 不同的種族通常也有自己不同的烹調方式及飲食習慣. caay kalecd nu binacadan idaw kunu udipay a sakacaay kalecad nuni salamian atu nanam nu udip a mukaen. 一般用餐時, 每人使用一個大圓盤, 盛放米飯或薄餅, 較講究的家庭會使用小碟子盛放其他配菜和醃菜以及豆子湯等, 之後再以右手指腹將米飯和配菜伴著吃. mukan satu, ku tadeaw miala tu tabakiyay a sala (kapiya), papadengan tu hemay atu nisang'an tu mimhung (麵粉) a piyang, u madimelay a luma han u adidi'ay a sala (kapiya) ku papadengan tu lami’ atu nipacikahan atu kabi nu lumingay, sa u kawanan a taluduan nu limaan sapimimi' tu hemay atu lami' mukan.[https://tour.settour.com.tw/product/GFG0000000998] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [[:en:Nepal|尼泊爾]] *尼泊爾雙飛、三皇宮廣場、費娃湖、奇旺叢林探險、日出魚尾峰9日:https://tour.settour.com.tw/product/GFG0000000998 *尼泊爾首都旅遊攻略:https://www.skyscanner.com.hk/news/inspiration/kathmandu-itinerary-201803 *世界最大 博達哈大佛塔:https://blog.airbare.com.hk/3674/%E3%80%90%E5%B0%BC%E6%B3%8A%E7%88%BE-%E5%8A%A0%E5%BE%B7%E6%BB%BF%E9%83%BD%E3%80%91%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%9C%80%E5%A4%A7-%E5%8D%9A%E9%81%94%E5%93%88%E5%A4%A7%E4%BD%9B%E5%A1%94bodhnath-stupa/ *庫麗瑪:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%93%E7%8E%9B%E4%B8%BD [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] sxa5dlqe1uj6uf7uzt5nchyy412q63d Nepal a kanatal izaw ya cacay a sining 0 4253 37755 37754 2019-11-21T16:41:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 51 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kakiliman (摘要) == sabaw cacay ku mihecaan niza miliyas tu luma’ sabaw sepat malingtu tu ci niza, mikilul tu nu kamisama a kawaw. 2005 a mihcaan, i tiza i buhang nu kilang ci niza muneng miinuli, cay kapikan caay kapinanum caay yaca kapiisi mutai’, cacay bataan a bulad tu ci niza muneng haw sa, makatukuh tu i binawlan i cuwcuwaay tu a kanatal ku kawaw niza, ci "Palde Dorje" ku ngangan niza. == nilaculan (內容) == namalingatu muneng miinuli ciniza tu pangkiw a mihcaan haw sa, makatengil tu ku [[Nepal]] a cenhu, cuicul hantu ku ising atu mikingkiway a tademaw miazih. satu pakatengil tu ku i cuwacuwaay a tademaw hawsa, malawlaw tu ku katuuday a tademaw tayza a miazih, saakuakuway satu ku tademaw akatukuh i tiza, u katuuday sinziya a tademaw kalamkam satu tayza a mibaung cinizaan. caay pikan caay pinanum caay yaca piisi’ mutai’ tatenga’ caay tu ku nu tademaw ku mahiniay sa, micalap tunu nipahcekan nu tahak a kawaw, i tawya amisalaheci tuyzaan a sining tatenga’ haw u kabiyalawan asaan, uyni miazihay satu a pintaw lalid sa misasing cinizaan sepat a demiad sepat alabi i. azih han i 96 a tatukian tatenga’ caay kapi saungaungay kya sining, atu caay ka kudus aca ku uzipi niza, ya bihid niza mahizatu bunabunalan tu, satu kakilukilul katuud katuud satu ku tademaw tayza mibaung ci nizaan, tuwaca pakalatu cacay lasubu a mang ku tademaw, uyaan usatezep nayay ku suni a kilangkilangan hawsa, masumad tu mahiza u salangsayay nu mipaypayay makengkeng, uyniyaca u pisaluimenga nu kazizeng izaw tu. uyza kacangalan sa ku liwliw.Nepal a cenhu langat hantu ku liwliw niya kilang. cacay ku langatan caay katanengen satu tulu satu ku nilangat tu liwliw, u pieneng ni ya sining, nau salengacay ku zikuz niza sa matuduh, satu mahamin tu matuduh ku zikuz niza, azih han ci niza caay kahica kapah tu ku banges, pakutay han tu baluhay sumanahay a zikuc ci niza, malalid tu muneng miinuli. satu ya baluhay a zikuc niza mahiza matuduh tuway, nikatuduh niya zikuc makacacay a tatukian katenes, uyni u kaww niza mamin masasing, katawidan min nu binawlan, uyni u pineng piinuli niza tu waluay a bulad, i sasa niya kilang culal sa kya cacay ciledekay a bau maduka kuni kalatan niya bau ci nizaan, nika caay kataising kya sining, caay yaca paising atu mukan tu canacana a sapayuan, u eneng niza miinuli a misakapah tu lalabuay nu uzip, ya uzip niza kapah satu mangaay tu kya dukak, uyza ya sining u katawidan tu ku mahiniay, Nepal atu Nipol a sinziya maseneng min mikilul cinizaan. uzuma tu ademiad bahel sa mahedaw caaytu kaazih ya sining, satu tulu a mihcaan mazih pinaay a papisingan ciniza, sakamu satu ya sining, caay ku kamisama kaku sa, u muliyaway mauzip tayni i hekal ci zinpuci’ kaku sa, anu caay kalawlaw nu katuuday a tademaw kaku hawsa a matemuy pahcek tu enemay a mihcaan a miinuli pakasakamu tunu kamisama a kawawa, uyaanay i 2008 a mihcaan u mipupu’ay ci nizaan a tademaw i pabaw nu lala mikutkut tu cacay abuhang, a pieneng nizaan i labu miinuli, a izaw henay ku cacay a saydama’ a mipadang mipupu’ci nizaan, sisa caay ka tepa nu katuuday ci niza. 2010 a mihcaan culal satu ci niza musakamu tunu kamisama’ay a kawa, atu musakamu tu kawaw nu mita u tademaw, uanub u ungang nu tademaw pihaceng tu pizazima tu kitakid, a padebu tu lacusay. maydih a pauzip kitakid atu pazumad tuyni u lacusay asepi, ayuni dada' u sapiinuli akawaw, anu mikilumin ku binawlan tu kamu nu kamisama ku tademaw hawsa, a masumad ku kapah nu kitakid, sakamu satu ci niza a lalid satu panutek palekal tu tineng a muenenng i tini, katukuh i katineng nu uzip tunu kamisama sa. == namakayzaay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == *nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan i tiza i Hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] m883z0s0nrf084qvlw5qgok20qujyy1 Netherlands 0 4254 123594 123593 2021-09-13T03:29:06Z 1.164.26.89 /* bali nu pilpila (風車) */ wikitext text/x-wiki Netherlands(kamu nu [[Hulam]]: 荷蘭) [[tangan:Flag of the Netherlands.svg|thumb|u hata nu Netherlands [[Netherlands|(荷蘭)]]|alt=Flag of the Netherlands.svg]] u [[Netherlands|Netherlands (荷蘭)]] sa i labu nu O-Cou (歐洲), itiza i 52 30 N, 5 45 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 41,543 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 33,893 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 7,650 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 17,016,967. kakalukan [[umah]] sa 55.10%, kilakilangan umah sa 10.80%, zumaay henay umah sa 34.10%. idaw kay pala, saluimen sa a mutidang, bataden a miadih, mahida unu wawa a [[kitakit]], caay tu ka pawanni madateng tu i [[balucu']], uwida hantu u [[bali]] nu pilapila, He-Lan (荷蘭) a bali nu pilapila. [[tangan:EU-Netherlands.svg|縮圖|u [[Netherlands|Netherlands (荷蘭)]] sa i labu nu O-Cou (歐洲), itiza i 52 30 N, 5 45 E.]] idaw ku balil nu pilapila, bakiya (木鞋), nay-lao (奶酪), atu yu-cin-siang (鬱金香), singangan i He-Lan (荷蘭).[https://tulip0615.pixnet.net/blog/post/26163734] == tusu nu kanatal (首都) == [[tangan:AmsterdamSkyline.jpg|縮圖|Amsterdam]] u tapang tusu nu kanatal sa u Amsterdam ([[:zh:阿姆斯特丹|阿姆斯特丹]]). == kakingingan nu kanatal a demiad (國家紀念日) == kakinging nu kanatal demiad sa 27 bulad 4 demiad. == tapang nu kanatal (元首) == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Willem-Alexander]], micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 30 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Netherlands (荷蘭) ayza sa ci [[Mark Rutte]] (馬克·呂特), micakat a demiad sa i [[tangan:Mark Rutte 2015 (1) (cropped).jpg|縮圖|ci [[Mark Rutte]] (馬克·呂特)]] 2010 a mihcaan 10 bulad 14 demiad. == pakunida hananay a hekal (自然環境) == 很久以前, 位於歐洲西部的荷蘭是處於始森林和沼澤樹木的覆蓋之中. naayaw satu nayida i Europe (O-Cuo 歐洲) nutipan nu Nederland (He-Lan 荷蘭) u kilakilangan atu lanulanuan nu matahpuway. 一種生動的形容是, 直到一千年前, 一隻松鼠從一個地方"跑" 到另一個很遠的地方,不是在地面上, 而是在樹頂上. nu cacaya a malawlaway a sasakamuen, katukuh tu cacayay a malebut nu mihcaan, sakamusa, idaw ku cacayay a [[kapulus]] namakayni alaw makatukuh i batad, caay kayi sasa, itida i pabaw nu kilangkilangan. 靠近北海的荷蘭, 地勢低窪, 沼澤湖泊眾多,是個"低地之國"很多很多的土地是在海平面6 米以下. micapi tu amisay a [[bayu]] (北海) nu Nederland (He-Lan 荷蘭), i sasa ku lala' ,lanulanuan ku yadah nu banaw u "sasaay a kanatal" han, yadahay nu lalaan han itida i sakalecad nu bayu enemay a depah (公尺) nu lala'an. 比方說, 今天的阿姆斯特丹國際機場就位於低於北海海平面以下約4米處.這是荷蘭的故事及土地.patinaku sa, aydaay a Amsterdam (A-Mu-S-Te-Dan 阿姆斯特丹)nu pahikukiyan itida i sasa nu amis a bayu nu sepatay a depah (公尺) nu lala'. u kungku kuyni, nu tademaw atu pala sa. == bali nu pilpila (風車) == [[tangan:Windmill in Zaanse Schans.jpg|縮圖|bali nu pilpila (風車)]] 因為地勢低窪,荷蘭總是面對海潮的侵蝕, 生存的本能給了荷蘭人以動力, 他們築壩圍堤, 向海爭地, 創造了高達9米的抽水風車, 營造生息的家園. tada i sasa ku lala', u Nederland (He-Lan 荷蘭) sawni misuayaw tunika lawpes nu bayu, sakaudip nu Nederland (He-Lan 荷蘭) nu kikay, misangan kunuheni tu tibu, pasayda i bayu sakapah han nuheni kunipisangan, nisangaan nuheni a talakaw makaala tu siwa a depah (lawat, 公尺) a cacuhcuhan nu bali a pilapila. masangan ku sakaudip nu lalalumaan. 1229年,荷蘭人發明瞭世界上第一座為人類提供動力的風車. cacay a malebut tusa a lasubu tusa a bataan idaw ku siwa a mihcaan, Nederland (He-Lan 荷蘭) a tademaw makingkiw nuheni ku kitakit nu nisapatasan tu sakay tademawan nu mutiyungay a bali nu pilapila. 漫長的時期, 人們採用原始的方法加工輾磨穀物, 最初是手工體力操作,以後是馬拉踏車和以水力推動的水車, 之後才是借風力運轉的風車. hatiniaytu nu tenes, tademaw han nawnukasi henay ku sapiduh tu tipus, sayaway sa u nalimaan ku sapiduh, nikudan satu tengteng nu subayu ku batikal. atu nu [[nanum]] a kela'kela', kilul satu micaliw tu bali amalineng nu pilapila. 因為荷蘭平坦、多風, 因而風車很快便得到普及. aydahan nu Nederland (He-Lan 荷蘭) kapah ku dadan, kasibaliyan, sisa nina pilapil kalamkam mapa tinaku ihekal. 需求的迅速增加, 又帶動了風車技術的改造. kanglayan amelik satu macunus,miladay tunuka sumadan nu nalimaan tuni sangaan a pilapil. 風車的用途也不再局限於輾磨穀物, 而是發展為加工大麥, 把原木鋸成桁條和木板, 製造紙張, 還從各種油料作物如亞麻籽, 油菜籽中榨油, 還把香料磨碎製成芥末. pilapil nu kakawawan caay kaw sapiduh acacay, u pacalaten tu sapilaheciyaw miduh tu mugi, u kasuy lusalusen masasapad atu masakasuy,sangaan tu tatipeluk, namakayda tu dumaan a sasimalan a tuudan patinaku sa u yamace (亞麻籽),yucayce (油菜籽) mimelec tu sasimalan, mimelec aca tu bangsisay a langawan ilangen misawasabi. 儘管用途多多, 人們還是更願意記住從前歐洲流傳的這句話: "上帝創造了人, 荷蘭風車創造了陸地. amica kuni kayadah tu sapihicahica, tademaw hantu midatengtu nu naayaway a Ocuo (歐洲) anakamuwan sakamusa "misanga ku kamisama' tu [[tademaw]], u Nederland (He-Lan 荷蘭) pilapila patinaku tui enalay a tademaw". 的確, 如果沒有這些高高聳立的抽水風車, 荷蘭無法從大海中取得近乎國土三分之一的土地, 也就沒有後來的奶酪和鬱金香的芳香. tatenga', anu nai ku talakaway nu micuhcuhhay a bali nu pilapila, Nederland (He-Lan 荷蘭) acaay pakayda i bayu miala tu 1/3 a lala'an, kainaya tu nu aydaay a cacucuwa (nay-lao, 奶酪) atu bangsisay a balu (yu-cin-siang 鬱金香) nu bangsis. 雖然荷蘭已是一個現代化的國家, 令人驚奇的是它並未失去它的古老傳統, 象徵荷蘭民放文化的風車, 仍然忠實地在荷蘭的各個角落運轉. amica nu aydaay a Nederland (He-Lan 荷蘭) u kapahay nu kanatal, sakahemekan kuni ka caay kapawan nuheni tu naayaway a kawaw, pasayda picidekan nu Nederland (He-Lan 荷蘭) a [[lalangawan]] nu balil a pilapila, itidatu mutideng i kitidaan nu Nederland (He-Lan 荷蘭) a cu'cu'dan malineng. 在這個" 風車之國", 數百年前的全盛時期, 風車有近萬個, 但是其他動力機械的間世, 如蒸汽機, 內燃機和電動機, 把這些風車都給淘汰了, 現在還剩下近千個. itini i "bali nu pilapila a kanatal", i ayaw nu yadahay a lasubu nu mihcaan, pilapila nu balihan makaala tu mang, nika nu dumaantu a kikayan culaculal satu, tinaku sa u hahudhuda a kikay, ne'zanci atu nu dinkiay a kikay, palawpes hantu ku pilapila, ayda hantu cacay tu a malebut kuliwan. 荷蘭人感念風車是他們發展的"功臣", 因而確定每年5月的第二個星期六為" 風車日" 這天全國的風車一齊轉動, 舉國歡慶. Nederland (He-Lan 荷蘭) a tademaw mikining tu pilapila anikalahatan a "icelanga ni sangaan" sisa tu mihmihecaan a limaay a bulad nu saka tusa a duyu u " bali nu pilapila han a demiad", tina demiad hantu kitakit nu pilapila palecaden mulineng, saka laluwahluwah nu kanatal a pilisinan. 因為風車已不多見, 因此荷蘭人也得同世界各地蜂擁而至的遊客一樣, 要到風車村保區或風車博物館去參觀才能一飽眼福. kainai'antu nu pilapila, sisa Nederland (He-Lan 荷蘭) a tademaw malecad tu tunutawa a kitakidan tayda itida amidang, tayda i dadipudan nu pilapila atu pilapila a po-wu-kuan (博物館) kiya makaadih tu pilapila. 好久以來,人們無論從哪個角度觀賞荷蘭的風景, 總是看到地平線上豎立的風車. hatiniay tu nutenes, tademaw han anu sipakacuwa amiadih tu Nederland (He-Lan 荷蘭) a aidangan, maadih tu numita ku i pabaway nu lala' mutidengay a pilapila. 風車是荷蘭那有著寬廣地平線和飄滿迷人云朵風景中的佼佼者. pilapila u Nederland (He-Lan 荷蘭) idaw ku ahebal nu kakitidaan atu dawmiay nu miawdaay a balu nu sakapahay nu aaidangan. 風車是荷蘭民族的驕傲與象徵, 也是荷蘭文化的傳承與張揚. pilapila nu Nederland (He-Lan 荷蘭) binacadan a sapaseneng atu satungusay, aca nu Nederland (He-Lan 荷蘭) lalangawan nu palaylayen atu sapatinaku. 從正面看, 風車呈垂直十字形, 即使它休息, 看上去也仍是充滿動感, 仿佛要將地球轉動. sipakaayaw miadih, pilapila mahida u saday sananay malaciwcika ku wayway, kanahatu musaluimen, adihen mahida mitiyungay, mahida mangalay mulineng tu ticiw. 這種印象給親臨此地的人, 都留下無法消逝的記憶, 終於明白了為什麼人們稱風車是荷蘭的" 國家商標" tumahiniay nu taydaay nu tademaw, initu i balucu caay kaw kakapawanan, ayda hantu a matineng kiya mahida ku tademaw pangangan sa tu pilapila u Nederland (He-Lan 荷蘭) "kanatal a paya". == San-Ta-Mu bali nu pilapila a idangan (桑達姆風車民俗村) == 在距阿姆斯特丹僅20公里的地方, 有一個桑達姆風車民俗村. itini i micapi tu Amsterdam (A-Mu-S-Te-Dan 阿姆斯特丹) tusa a bataan a kung-li (公里), idaw ku Zaandam (San-Ta-Mu 桑達姆) pilapila a aidangan (民俗村). 這裡還保留著16,17世紀的舊式建築, 傳統工藝, 並融合了現代化生產方式. itini idaw henay kumi liwanay tu 16-17 a se-ci (世紀) nu malumanay a nisngaan tu luma', nalimaan a tuud, pulung han tu ayday nikasilaculan tu kakawaw. 它的環境與建築富有特色, 房屋和小橋均為木制, 完全保留早期工業化時期的木制結構和風格. u papupuan atu nipatideng tu luma' idaw ku picedekan a wayway, luma' atu adidiay a kayakay u kilang namin anisangaan, u hamin nu maliwanay nu mukasi anisangaan a waywayan u kilang ni sangaan a kaku atu wayway. 在民俗村, 有現場使用傳統工藝製作木鞋, 奶酪的作坊. itini i misucun, idaw ku misangaay tu namaka babalakiay nu kasui a kucu atu nay-lao (奶酪). 比如說木鞋, 現在荷蘭人已經很少穿了, 只是在一些鄉下, 偶而還見到在田裏或馬廄工作的農夫還穿它, 讓人憶起木鞋所具有的保暖與抗潮溼的特性. patinaku musakamu anu u kusi a kucu, aydaay nu Nederland (He-Lan 荷蘭) a tademaw inai tu kusi kucuay, itida satu i inaka, alahican maadih numita i umaumahan han atu i mikuliay i subasubayuan numi kuliay maadih henay numita kunipi ca'dungan, madateng numita kunikasi kucuan tu kasuy anika dihekuan atu sakacaay ka senged nu picidekan. 在荷蘭, 風車, 木鞋, 乳酪和鬱金香, 還有運河和梵谷的繪畫藝術, 串起如織美景, 帶給遊人無數的夢幻與想像. i Nederland (He-Lan 荷蘭), bali nu pilapila, bakiya, nay-lao (奶酪) atu yu-cin-siang (鬱金香), idaw henay i sauwac atu nikulitan ni Fan-Ku (梵谷), pulungen miadih hatidaaytu ku bangcal. nu taytaydaay nu tademaw amidang caay tu kapawanan atu madateng tu ibalucu. 雖然風車已是風光不再, 但是現在現代化的風力電站又出現在地平線上, 尤其是在大壩沿岸或開闊平坦的地區 amica kuni kainai tu nu pilapila caay tu kaw yaanyaan, nika aydaay nu dingkiya a bali nu pilapila tahekal aca i pabaw nu lala', sangaleben itini i tapa' a dadipasan atu ahebalay nu lalaan a kitidaan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 為什麼荷蘭會有那麼多風車?https://tulip0615.pixnet.net/blog/post/26163734 [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 2lulzyfrj5r6msrhr55repxmfzujr4r New Zealand 0 4255 123696 123680 2021-09-14T02:23:11Z 1.164.26.89 /* satabakiyay a tusu (最大城市) */ wikitext text/x-wiki New Zealand, u kamu nu Sakizaya: Niw-Si-Lan (紐西蘭) [[tangan:Flag of New Zealand.svg|thumb|u hata nu New Zealand (紐西蘭)|alt=Flag of New Zealand.svg]] u [[New zealand]] sa i labu nu usingyu (大洋洲), itiza i 41 00 S, 174 00 E. '''New Zealand''' (紐西蘭) i waliyu (太平洋) nu timulan nu [[subal]] a kanatal, tapang tusu u Uy-Lin-Dun ([[:zh:惠灵顿|威靈頓]], Wellington), satabakiya a tukay u Au-Ke-Lan (奧克蘭, Auckland) a tukay. '''New Zealand''' (紐西蘭) tusa ku angangan nu subal, timulan atu amisan a subal, inatusaay a subal u Ku-Ke' (庫克) a [[bayu]] ku laad, tapang tusu Uy-Lin-Dun (威靈頓) i amis nu sadikuday a subal, mahini yadah hen ku adidi’ay nu [[subal]]. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 268,838 km<sup><small>2</small></sup>. ku ahebal nu lala' sa izaw ku 264,537 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanum sa izaw ku 4,301 km<sup><small>2</small></sup>. kakalukan a [[umah]] sa 43.20%, kilakilangan umah sa 31.40%, zuma henay a umah sa 25.40%. tabaki ku lala' nu '''New Zealand''' (紐西蘭) u pituay nu Taywan a kitidaan nu lala nuheni, pulung han sa tusa a bataan idaw ku 8 km<sup><small>2</small></sup>, nika celcel nu tademaw han hatida u Taywan nu 1/7. [[tangan:NZL orthographic.svg|縮圖|u [[New zealand]] sa i labu nu usingyu (大洋洲), itiza i 41 00 S, 174 00 E.]] hamin nu [[tademaw]] sa 4,474,549. == '''demiad (氣候)''' == 紐西蘭氣候宜人, 環璄清新, 風景優美, 旅遊勝地遍布. 夏天氣溫舒適不如台灣36度的悶熱, 冬天也不像台灣濕冷. diheku ku demiad nu '''New Zealand''' (紐西蘭), sapi' ku hekal, bangcal ku pala, yadah ku aidangan. lalud nu caypiwac sapi' ku demiad caay kahida u Taywan 36 ℃ ku halemhem, kasienawan hantu caay kahida u Taywan masenged ku sienaw. == '''lala’ (地理)''' == 在紐西蘭可以享受安全和平的生活之餘, 亦可找到不同類型的歷險活動. 紐西蘭風景如畫, 擁有火山, 積雪高山, 壯麗湖泊和優美沙灘. i '''New Zealand''' (紐西蘭) taneng misyangsang tu lihalay atu sakaudip nu demiad, taneng mikilim tu caaya kalecad tu sapitahaway a kawawan. '''New Zealand''' (紐西蘭) a palaan mahida uni kulitan, idaw ku lamal nu [[buyu']] ,kibetu nu suleda' i pabaw nu buyu, nikatanektek nu sauwac atu bangcalay a [[likelikenan]] nu bayu. 紐西蘭天然的地勢為不同刺激的戶外活動提供場所. 冒險家可以跟紐西蘭最著名的冒險家艾德蒙. 希拉蕊一樣攀爬高山, 又或者參與笨豬跳, 跳傘及高空彈跳活動, 紐西蘭絕對是戶外活動愛好者的天堂. '''New Zealand''' (紐西蘭) pakunida han nanay a kitidaan nu caaya kalecad nu sakabalihenawan nu iputahay a kakawawan. mitahaway a tademaw taneng milihida tu '''New Zealand''' (紐西蘭) sakasi nganganay numi tahaway a tademaw ci Ay-De-Mom Si-La-Li (艾德蒙.西拉蕊, Edmund Percival Hillary) milihida mikayakay tu buyu', milihida tunipi halebut nu pabuy, migalasang atu mihalebut tu namaka pabaw sedaysa a mahetikay nu sasalamaan, '''New Zealand''' (紐西蘭) u sakapahay nu ihekalay nu sasalamaan a tahadaucay nu aaidangan. 在2014年聯合國開發計劃署公佈的人類發展指數報告中, 紐西蘭排名全球第7 位. itini i tusa a malebut sabaw tu sepat a mihecaan pulung nu kanatal pakalahad tu kiyaku mihapu tunu tademawan sakamusa, '''New Zealand''' (紐西蘭) itini nu kanatalan anisaka singangan han u saka pitu nu sasulitan. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:Wellington at dawn.jpg|縮圖|Wellington]] 紐西蘭北島首都威靈頓 (Wellington)是紐西蘭的首都, 位於紐西蘭北島南端.'''New Zealand''' (紐西蘭) amisa a subal suodu Wiy-lin-dun (威靈頓, Wellington) u '''New Zealand''' (紐西蘭) a soudu. itida i '''New Zealand''' (紐西蘭) amisan a subal nu katimulan. 它是紐西蘭的第二大城市, 與雪梨和墨爾本一起成為大洋洲的文化中心 u '''New Zealand''' (紐西蘭) a sakatusa nu tukayan, atu Sie-Li (雪梨, Sydney) atu Mue-E-Pen (墨爾本, Melbourne) mapulung mala Da-Yang-Cuo (大洋洲) nu [[lalangawan]] a tatelungan. 許多藝術家在此定居或活動, 它還有許多藝術咖啡館和生動的夜生活. katuud ku matinengay tu nalimaan a tademaw itini mueneng atu mikawaw, yadah henay ku nalimaan a kafa nu pacakaya atu salabi sananay a midangay a tademaw. == '''kakiningan nu kanatal a demiad (國家紀念日)''' == 國家紀念日的日期為六月二日 kakiningan nu kanatal a demiad sa enem a bulad tusa a demiad. == '''satabakiay nu kanatal a tapang(元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統) ayza sa ci [[Elizabeth II]], mikayad tu demiad sa i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa a mihca tusa a bulad enem a demiad. == '''cunli (總理)''' == 紐西蘭的總理是[[Jacinda Ardern]] (潔辛達·阿爾登), 登基日期是2017年10月26日 u cunli nu New Zealand (紐西蘭) ayza sa ci [[Jacinda Ardern]] (潔辛達·阿爾登), mikayat a demiad sa i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku pitu a mihcaan cacay a bataan a bulad tusa a bataan idaw ku enem a demiad. == '''satabakiyay a tusu (最大城市)''' == 最大城市奧克蘭都會區 (Auckland) 位於南太平洋南緯37度. satabakiyay nu tukay u Au-Ke-Lan (奧克蘭, Auckland) a kitidaan itida i nutimulan a taypinyung (南太平洋) timul nu sasulitan 37 tu' (37 00 S, 南緯37度). 是紐西蘭在北島最大的城市, 被稱為 [帆船之都], 同時也是紐西蘭工業和商業中心. New Zealand (紐西蘭) itini i amis a subal u satabakiay nu tukay, pangangan han "sipayapaya nu balunga a tukay" (帆船之都), kasica u '''New Zealand''' (紐西蘭) a kakuliyan atu patiyamay nu tatelungan. 紐西蘭的首都早先設在奧克蘭, 但於1865 年遷至北島南端的威靈頓. '''New Zealand''' (紐西蘭) a sudu sayaway han nitida i Au-Ke-Lan (奧克蘭) nika i cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1865) a mihecaan malimad tayda i nuamisan a subal nu timulan a Uy-Lin-Dun (威靈頓). 現今的奧克蘭仍然為紐西蘭最發達的地區之一, 同時也是南太平洋的樞紐, 旅客出人境的主要地點. aydaay a '''New Zealand''' (紐西蘭) u '''New Zealand''' (紐西蘭) saka limulakay a kakitidaan, kasica u nantaypinyang (南太平洋) a angangan nu kakididaan, cacumudan nu taydaay a midang nu pidebuan. 在2006 年的世界最佳居住城市評選中, 奧克蘭高居全球第五位. i tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan u sakapahay nu kitakid kitidaan maudip nu tukay a papilian.Au-Ke-Lan (奧克蘭) u sakapahay a kitakitan nu sakalima nu aenengan a tukay. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 認識紐西蘭<nowiki/>:https://www.idp.com/taiwan/study-in-new-zealand/to-know-nz/ [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 663qwp4grfk6ubl7xeeg12lq3qv9wu3 Ngangihaw 0 4256 85868 37805 2019-11-29T15:17:28Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Ngangihaw == === u sulit nu Hulam === 鵝公髻部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ngangihaw. u kasalumaluma’ nu Ngangihaw sa, 52 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 175 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 159 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 9%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. inayay ku cacudadan i Ngangihaw niyazu’. inayay ku kyukay i Ngangihaw niyazu’. inayay ku pakincalan i Ngangihaw niyazu’. inayay ku pikuwanan i Ngangihaw niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Ngangihaw niyazu’. inayay ku padekuan i Ngangihaw niyazu’. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] fkw3oq6razsocse8vhp08zewdawx10t Ngudra-drekai 0 4257 85867 37827 2019-11-29T15:17:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Ngudra-drekai== u sulit nu Hulam: 新富社區Rukai部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ngudra-drekai. u kasalumaluma’ nu Ngudra-drekai sa, 113 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 344 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 338 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, . 台東縣金峰鄉嘉蘭村,金鋒鄉內唯一魯凱族聚落。 位於排灣族人居住地的上方台地,獨立成為另一集中社區。 新富社區的魯凱人是由屏東縣霧台鄉好茶村、佳暮村、阿禮村、霧台村等村分批於民國40年代遷至此地。屏東魯凱人與本地早有歷史淵源,遷移當初,好茶居民來台東地區覓地移居,層往太麻里、知本等地踏查,經族人考慮多處地點,並徵得當地頭目家的同意後,決定遷至今社區現址建立。 === u niyazu’ nu Rukai (Rukay) === u Rukai(Rukay) a niyazu' kuyni. katuud ku Rukai(Rukay) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=12&T_ID=408 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gc71a7kx3w9wdmgh3xvtn41ec9rg09t Ngurus 0 4258 37869 37868 2019-11-21T16:41:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 41 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]]Ngurus (u sulit nu Hulam: 後光華部落) == kakilimaan == === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Ngurus. u kasalumaluma’ nu Ngurus sa, 23 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 59 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 54 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal)90%, Cou2%. == nilacul == === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |}<br /> === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541)      ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhoey kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yincumincu kalunasulitan atu palatuh laculaculay calay-zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Taoyuan]] myiffc889xyvz1rqa1h0votydznke5s Niae’ ucna 0 4259 85866 37891 2019-11-29T15:17:24Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Niae’ ucna == === u sulit nu Hulam === 里佳部落 === u siwkay nu niyazu' === i Chiayi a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Niae’ ucna. u kasalumaluma’ nu Niae’ ucna sa, 90 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 284 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 266 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Cou90%, Tayan(Tayal)1%, Paywan(Paiwan)0.5%, Saysia(SaySiyat)0.5%, Taluku(Truku)0.5%, zumazuma0.7%. ===u niyazu’ nu Cou === u niyazu’ nu Cou kuyni, katuud ku Cou itini mueneng. u zuma a tademaw sa u tayan, u Yuwatan(Bunun), u Paywan, u Saysia atu Taluku. inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 8xj71e1w9wy370qvehs9up8vufdx65w Nicaragua 0 4260 124327 124326 2021-09-22T06:40:04Z 59.115.8.90 /* Nicaragua banaw (尼加拉瓜湖) */ wikitext text/x-wiki Nicaragua(尼加拉瓜) [[tangan:Flag of Nicaragua.svg|thumb|u hata nu Nicaragua (尼加拉瓜)|alt=Flag of Nicaragua.svg]] u [[Nicaragua|Nicaragua(尼加拉瓜)]] sa i labu nu inutebanan atu nutimulan Amilika (Cong-Nan-Mei-Cuo 中南美洲), itiza i 13 00 N, 85 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 130,370 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 119,990 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 10,380 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 5,966,798. kakalukan [[umah]] sa 42.20%, kilakilangan umah sa 25.30%, zumaay henay umah sa 32.50%. == tapang tusu nu kanatal (首都) == u tapang tusu nu kanatal sa u Managua([[:zh:馬拿瓜|馬拿瓜]]). == kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) == kakinging nu kanatal demiad sa 15 bulad 9 demiad. == tabakiay a tapang nu kanatal (元首) == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Daniel Ortega]], [[micakat]] a demiad sa i 2007 a mihca 1 bulad 10 demiad. == '''Nicaragua''' kuhi (尼加拉瓜咖啡) == 尼加拉瓜咖啡口感相當多樣,十分複雜並帶著令人愉悅的果香與純淨的酸度。 '''Nicaragua''' [[kuhi]] (尼加拉瓜咖啡) [[yadah]] ku masahicahicay a ta[[tanam]]am, mahicaay kiya kunika lawlaw nu balucu [[lipahak]] nu bangsis nu [[heci]] atu mata tungusay nu [[cilemin]] a [[tanam|tanamam]]. 天主教傳教士在1790年將咖啡帶入尼加拉瓜,最初種植的目的只是好奇,直到1840年左右,因全球對咖啡需求的增長,咖啡種植才開始得到重視。 tinsukiw (天主教) mitintuway a tademaw itini i cacay a malebut pitu a lasubu siwa a bataan (1790) a mihcaan [[alaen]] nida tayda i '''Nicaragua''' (尼加拉瓜), sayaway anipalumaan sa u misalamaay mitaneng a cacay, [[katukuh]] i cacay a malebau walu a lasubu sepat a bataan (1840) a mihcaan, hamin nu kitakit han tu kafa mangalay [[micunus]] tu tenes, ni[[paluma|palumaan]] tu kafa tawyasatu ma[[lingatu]] kaadihan nu katuuday. 1840~1940年,咖啡產業對尼加拉瓜經濟造成極大影響,隨著咖啡的重要性與價值提高,產業也需要更多的資源與人力投注。 cacay a malebut walu a lasubu sepat a bataan(1840) - cacay a malebut siwa a lasubu sepat a baataan (1940) a mihcaan, kafe a kawaw masa misuayaw tu '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) nu sakaudip u satabakiay a kangadahan, mikilul tu kafa a tada angangan atu kapah nuni katalakaw nu epuc, nina kawaw hantu mangalay tu yadahay nu lalaculan (資源) atu mikuliay nu tademaw. 1870年,咖啡成為尼加拉瓜主要外銷作物,政府也致力於使外國公司得以輕易投資咖啡業並獲得土地。 cacay a malebut walu a lasubu pitu a bataan (1870) a mihcaan, kafa mala '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) nu angangan a sapatahekal i hekal tu nipalumaan, cen-hu mipadang tu nutaw a kanatal a kusi patayni micumud misiwbay tu kafa (咖啡) kiya idaw kuni patatungus tu lala'. 但到了19世紀末,尼加拉瓜成為「香蕉共和國」,而來自咖啡的收益多數都流往國外或進入當地地主的口袋。 katukuh tu sabaw tu siwa (19) a seci nu nikudan, '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) mala "[[paza']] (pada') a kapulungan nu kanatal", numaka kafa anikasi laculan nu hatidaaytu pasayda namin i nutawan a kanatal atu micumud tu palumaay a tademaw nu [[alubu]]. 國內第一個「咖啡共同合作社」在二十世紀早期成立,是1936~1979年由Somoza家族獨裁統治下的政策。 nina kanatal sayaway mala" kafa pulung nu [[masakaputay]] a hukulisia" itini i tusa a bataan a se-ci matabal a patideng, cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku enem (1936)- cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku siwa (1979) a mihcaan u "Somoza" a lalabu nu laluma misiteked tuyni a kakawawan. 之後隨著進入共產統治及政治因素,以及咖啡價格大跌、乾旱及颶風等天災的影響,重創了尼加拉瓜的咖啡產業。 maludikud satu micumud tu kungcen kakawaw (共產統治) atu cen-ce a kawaw, sisa mahetik ku aca nu kafa, makedal atu ka [[balangbangan]] nu bali demiad ani kangadahan, tada malawpestu nu '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) a kaha nu kawawan. 幸好現在尼加拉瓜咖啡產業有回春的情況,咖啡農也開始專注於品質的提升,現在尼加拉瓜的咖啡多半可追溯到單一莊園或由生產者所組成的「共同合作社」。 ngaay aydaay a '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) kafa a kawawan kapah tu atudi ayda, kafa nu malukay a tademaw ayda hatu malingatu mihamaw misakapah patalakaw tu kafa, ayda a '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) a kafa taneng talaayaw tu daecunyun (單一莊園) atu sikawaway milaculay mapulung tu [[masakaputay]] hukulisia "共同合作社".[https://www.cometrue-coffee.com/blog/d09e8f02f07] 優良的尼加拉瓜咖啡都會在豆袋上印上S.H.G.的字樣,代表高海拔莊園生產的咖啡。薩高維恩(segovia)地區位於尼加拉瓜北方的高台上,是一個以「共同合作社」組成的一個獨特地區。 sakapahay nu '''Nicaragua''' kafa (尼加拉瓜加啡) itini i hekal nu tisagi idaw kunipi ingsacuwan tu S.H.G. a sulitan, uyni han namaka pabaway nu buyu' a cungyung anipalumaan a kafayan. Segovia (Sa-Kaw-Wi-En 薩高維恩) a [[niyazu']] (niyadu') itida i '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) amisan nu talakaway a [[enal]], cinida han u "masakaputay a hukulisia" masakaputay micidekay a kakitidaan.[https://directcoffee.pixnet.net/blog/post/16115605] == '''Nicaragua banaw (尼加拉瓜湖)''' == 尼加拉瓜湖, 是中美洲最大, 世界第二十一大的湖泊尼加拉瓜湖水域面積8264平方公里, 是中美洲最大, 世界第一大的湖泊, 位於尼加拉瓜境內的一個淡水湖. '''Nicaragua''' [[banaw]] (尼加拉瓜湖) u Cung-Mey-Cuo (中美洲) stabakiay a banaw, kitakit nu saka tusa a bataan idaw ku cacay a banaw '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) a banaw u ahebal nu lala han walu a malebut tusa a lasubu enem a bataan idaw ku sepat (8264) a pinfun kung-li (平方公里), u satabakiay nu cuomincuo (中美洲) kitakit han saka cacay nu satabakiay nu banawan , itida i '''Nicaragua (尼加拉瓜)''' nu kanatalan a banaw nu nanum. 尼加拉瓜湖原為太平洋岸一海灣, 因為火山噴發作用, 與海洋隔絕, 當地印第安人稱之為季西沃爾卡湖, 意是"淡水海"現太平洋與尼加拉瓜湖之間有19 千米的志峽相連, 地峽中水深不一, 約在23米至70米之間 '''Nicaragua (尼加拉瓜)''' sawac naw (Tay-Pin-Yang 太平洋) a lilis nu bayuan (海灣), nasi mapuwakkay nu buyu, atu mapuut malaad nu [[bayu]], sisa itidaay a Indians (Ing-Ti-An a tademaw 印地安人) panganga hantu nutipan u Volka (Ci-Si-Wuo-Er-Ka 季西沃爾卡湖) , iminida sa "nanum a bayu" banaw, aydaay a (Tay-Pin-Yang 太平洋) atu '''Nicaragua''' banaw (尼加拉瓜湖) u laad' nuheni idaw ku sabaw tu siwa (19) a malebut a lawat (depah 公尺) tuni kalalutin, isasa nu lala a nanuman han caay, kiya tusa a bataan idaw ku tulu atu pitu a bataan a lawat (depah 公尺). 湖水通過聖胡安河流人加勒比海. banaw a nanum milakuuyd tu San Juan (Sen-Hu-An 聖胡安) a [[sauwac]] micumud i Caribbean a bayu (Cia-Le-Pi-Hai 加勒比海). 尼加拉瓜湖岸上綠樹成蔭, 許多紅頂亭點綴其間, 湖水一片湛藍, 湖風習習, 水鳥翻飛, 魚兒不時躍出水面, 那藍天, 白雲, 水光, 湖色構成了一派迷人的景色. '''Nicaragua''' banaw (尼加拉瓜湖) dadipasan macebed ku kilang a lalidungan, yadah ku sumanahay a badahung nipatumi', nanum nu banaw sumilawsa adihen, bali nu banaw sapi' sa, i nanumay a ayam sawni mababelin mibahel, buting hantu sawni tahekal mulebud, kasumilaw nu tapukuwan, sanglac nu latem, takelal nu nanum, banaw hantu kahemekan nu tademaw miadih. 現在, 幽美的尼加拉瓜湖已與馬薩亞火山並駕齊名, 成為尼加拉瓜著弘口的兩大景觀. ayda hantu,u bangcalay nu '''Nicaragua''' banaw atu Masaya (Ma-Sa-Ya 馬薩亞) silamalay a buyu malecad kunuheni asingangan,mala '''Nicaragua''' (尼加拉瓜) nu sakatineng nu katuuday a aaidangan. 1914 a mihecaan Panama (Pa-Na-Ma 巴拿馬) a talawadaw [[malingatu]] muculi satu, musali'meng ku sayaway nu [[kawaw]] nu '''Nicaragua''' a [[talawadaw]] (尼加拉瓜運河) na[[ditek]]an. '''Nicaragua''' banaw (尼加拉瓜湖) bangcal ku pala nuheni, sakapahay a papacemudan tu buting, mikacaw tu balunga, midaguy atu mikilim tu nu tuas a tuud (考古), anu kasiwantanan tu nu culil nu sasakamuen, '''Nicaragua''' banaw (尼加拉瓜湖) hatu u sakapahay tu ku aaidangna. 尼加拉瓜湖通過聖胡安河與加勒比海相連. 尼加拉瓜湖畔最大的城巿是格拉納達. '''Nicaragua''' banaw (尼加拉瓜湖) milakuuyd tu San Juan (Sen-Hu-An 聖胡安) a [[sauwac]] [[malalitin|milalitin]] atu Caribbean a bayu (Cia-Le-Pi-Hai 加勒比海) malalitin. '''Nicaragua''' banaw (尼加拉瓜湖) a dadipasan han u satabakiyay nu tukay a Granada (Ke-La-Na-Da 格拉納達).[https://kknews.cc/travel/mea24q9.html] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 尼加拉瓜湖,是中美洲最大、世界第二十一大的湖泊:https://kknews.cc/travel/mea24q9.html *尼加拉瓜咖啡:https://www.cometrue-coffee.com/blog/d09e8f02f07 *尼加拉瓜-薩高維恩(segovia)高山豆:https://directcoffee.pixnet.net/blog/post/16115605 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] jabnu295brdq3x4cdv5clxp79x1s5e7 Nick Anderson 0 4261 37910 37909 2019-11-21T16:41:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nick Anderson 1 bulad 20 demiad, 1968 a mihca, Nick Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] anhwk0izlk8jrdcqle8uwpngeo4y5qh Nicolas Batum 0 4262 37914 37913 2019-11-21T16:41:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nicolas Batum 12 bulad 14 demiad, 1988 a mihca, Nicolas Batum, miunduay. [[tangan:Nicolas Batum November 11, 2015.jpeg|thumb|Nicolas Batum November 11, 2015|alt=Nicolas Batum November 11, 2015.jpeg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 3qv1cb37pydxrtk6743oltyv8nj9646 Nicolás Maduro 0 4263 37919 37918 2019-11-21T16:41:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nicolás Maduro [[tangan:Nicolás Maduro in meeting with Iranian President Hassan Rouhani in Saadabad Palace.jpg|thumb|Nicolás Maduro in meeting with Iranian President Hassan Rouhani in Saadabad Palace|alt=Nicolás Maduro in meeting with Iranian President Hassan Rouhani in Saadabad Palace.jpg]] 11 bulad 23 demiad, Nicolás Maduro, u misingkiway. 1962 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Venezuela]] ayza sa ci Nicolás Maduro, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 19 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] jf3zoilwxmgxsa6q5i9cr57dl8wp109 Niger 0 4264 124180 124179 2021-09-21T03:42:58Z 59.115.8.100 /* tapang tusu nu kanatal (首都) */ wikitext text/x-wiki Niger (尼日) [[tangan:Flag of Niger.svg|thumb|u hata nu Niger (尼日)|alt=Flag of Niger.svg]]Niger (Ni-Zi, kamu nu Hulam: 尼日) u [[Niger]] sa i labu nu Africa (非洲), itiza i 16 00 N, 8 00 E. u ahebal nu lala'ay sa 1.267 [[lasubu]] [[amang]] km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 300 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 18,638,600. kakalukan [[umah]] sa 35.10%, kilakilangan umah sa 1%, zumaay henay umah sa 63.90%. == kakitidaan (地理位置) == 尼日被7個國家包圍的[西非心臟] Niger (尼日) [[laupen|laupan]] nu pituay a kanatalan nuheni a Si-Fei (西非) nu [[balucu']]an. 尼日共和國位於非洲中西部, 是撒哈拉沙漠南緣的內陸國, 該國北與阿爾及利亞和利比亞接壤, 南同奈及利亞和貝寧交界, 西與馬里和布吉納法索毗連, 東同查德相鄰. Niger (尼日) kunhekuo itida i Africa (非洲) teban nutipan a niyaduan, u Sa-Ha-La (撒哈拉) [[likelikenan|likenlikenan]] nu timulan miduduc tu labuay a kanatalan, nina kanatal amis atu [[Algeria]] (阿爾及利亞) atu Liya (利亞) atu [[Libya]] (利比亞) malalutin, timul milecad tu [[Nigeria]] ([[Nigeria|奈及利亞]]) atu Pa-Nan ([[:zh:贝宁|貝寧]]) nika lalaadan, nudipan atu [[Mali]] (馬利) atu [[Burkina Faso]] (布吉納法索) mababiyaw, waliyan mileca tu [[Chad]] (查德) u sakabiyaw. 北部屬熱帶沙漠氣候. 南部屬熱帶草原氣,全年分旱, 雨兩季, 年平均氣溫30 ℃以上, 是世界上最熱的國家之一. amisan u kacaledesan nu likenlikenan (熱帶沙漠氣候) a demiad. timulan u kacaledesan nu lutulutukan a demiad (熱帶草原氣候), tu mihecaan katinengan kuni ka babenis tu demiad, tusa ku demiad nu u udad. tu mihecaan nu caypiwac (平均) tulu a bataan a tu C (30 ℃) sa, u kacaledasan nu kanatal a niyaduan. 非洲三大河流之一尼日河在其境內長550千米, 河水流量變化很大, 一年之中只有1-2月間才有上游洪水流過, 其餘時間都僅由河右岸的季節性河流補給, 因此尼日的土地仍以輸旱為主. Africa (非洲) tulu nu satabakiya a sauwac nu sakacacay Niger [[sauwac]] (尼日河) itini i labu tanayu han lima a lasubu lima a bataan a malebut a depah (公尺), ni [[silsil]] nu nanum tabaki kuni kasa[[sumad]] nunipi silsilan , nu mihecaan i cacay atu tusaay a buladan kiya idaw ku namakapabaway a [[tasasa]] (上游) nikasilsil nu nanum, tunuduma a demiad sa namakayda i kawanan a sawacan a [[puu']] (季節性河流) numisilsilay a nanum , sisa Niger (尼日) a lala' u kakedalan ku sausi. == tapang tusu nu kanatal (首都) == 首都是Niamey ([[:zh:尼亞美|尼阿美]]). u tapang tusu nu kanatal sa u Niamey ([[:zh:尼亞美|尼阿美]]). 尼亞美 (Niamey)是非洲中西部尼日共和國的首都和最大城市, 全國的政治, 經濟, 文化和交通中心. Niamey ([[:zh:尼亞美|尼阿美]]), u Facuo (非洲) nuteban nutipan a Niger kapulungan a kanatal (尼日共和國) a sudu atu satabakiya nu tukay, kanatal a cenci (政治) sakaudip,[[lalangawan]] atu caculilan nu kadideng nu caculilan (交通) a tatungsay nu caculilan. 尼亞美原系一小漁村,1926年成為尼日首府後即迅速發展起來. 1960年尼日獨立時成為首都. 總統府, 政府辦公大樓和國民議會大廈均建於此. Niamey ([[:zh:尼亞美|尼亞美]]) naw mibutingan a adidi'ay a niyadu', cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (1926) a mihecaan mala Niger (尼日) saayaway a tukay sa amelik satu mapalekal. cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihecaan Niger (尼日) masacacay palekal mala sudu. Cung-tung-fu (總統府), satalawkaway a kakuliyan nu luma', atu kuo-ming-i-huy a luma' (國民議會大廈) itida namin papatideng tu luma'. == kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日) == 國家的紀念日為12月8日 kakinging nu kanatal demiad sa 12 bulad 18 demiad. == tabakiay a tapang nu kanatal (元首) == 目前尼日的總統是Muhanmude.Pacumu 穆罕默德·巴祖姆, 1960年1月1日 生日,就職為尼日總統是2021年4月2日 u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Mohamed Bazoum]] (Muhanmude.Pacumu 穆罕默德·巴祖姆), 1960 a mihca 1 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Niger (尼日) ayza, micakat a demiad sa i 2021 a mihca 4 bulad 2 demiad. == cunli (總理) == 尼日的總理是[[Ouhoumoudou Mahamadou]] (烏胡穆杜・馬哈馬杜), 2021年4月3日進升為總理 u cunli nu Niger (尼日) ayza sa ci [[Ouhoumoudou Mahamadou]] (烏胡穆杜・馬哈馬杜), micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 3 demiad. == lacul (資源) == 資源擁有豐富的鈾資源, 已探明鈾儲量30萬噸, 占世界總儲量的11%. sakasilaculan sakapahay a cuo (鈾) nu kasilacula, katinengan tu cuo (鈾) nui sukuay tu talu a bataan a mang (萬) ngang, miki kaka tu kitakit tu isukuay nu sabaw tu cacay a kilacan. 磷酸鹽儲量12.54億尚未開發. 煤儲量600萬噸. 還有錫, 鐵, 石膏, 石油, 黃金等礦藏. kalinsan nu cikah ni supedan 12.54 walwal caay henay ka kayhac, sulu nisupedan han enem a mang a tun. idaw henay ku si (鍚), mukin (鐵), apuk (石膏), simal (石油), kim (黃金) atu ba'tuan. 尼日工業基礎薄弱, 是世界上經濟最不發達的國家之一, 經濟以農牧業為主, 工業落後. 但兩家大型鈾礦開採公司, 鈾產量居世界第四位. Niger (尼日) a kakuliyan caay ka icelang ku angangan nu kakulian, nu kanatal sacaaya kasilaheci nu sakaudip a kanatalan, sakaudip nuheni han u sakaliwmah ku sakaudip nuheni, sainaiay nu kakuliyan, nika idaw ku tusaay nu satabakiya nu iyu (鈾) a mikudkuday tu ba'tu a kusiyan (公司), iyu (鈾) nikasilaculan han itini i kitakit sa u sakasepat nu kasi nganganan. == A-Cia-De-Ce (阿加德茲, Agadez)     == 阿加德茲為加德茲大區的首府, 歷史至少可溯至西元14 世紀, 是圖瓦雷格族的重要城市, 並成為撒哈拉沙漠貿易的重要據點之一, 其歷史中心於2013年被列為世界文化遺產. A-Cia-De-Ce ([[:zh:阿加德茲|阿加德茲]]), u A-Cia-De-Ce a kenis (阿加德茲省) nu satabakiaay nu dusu, likisi han taneng talaayaw wadwad tu namaka siyun sabaw tu sepat a (14) se-ci (世紀), u Twu-Wua-Lae-Ke (圖瓦雷格) a binacadan a anganganan nu tukay, alaw mala Sa-Ha-La [[likelikenan]] (撒哈拉沙漠) a sasiwbayan nu anganganan a kitidaan. itini i likisi nu sakasi tungus han i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihecaan u kitakit a lalangawan nu nipahetik nu babalaki (遺產). 阿加德茲歷史中心以漠門戶而著稱, 位於撒哈拉沙漠南端, 發展於15和16 世紀阿伊爾蘇丹國建立以及圖阿雷格部落定居於此的時期, 邊界仍然是當時舊營地的邊界, 邊界形成的街道模式至今尚在. A-Cia-De-Ce (阿加德茲) u tatelungan sa u muomen (漠門) a pana ku sakasi angangan , idai Sa-Ha-La (撒哈拉) likelikenan a nutipan, kapalahatan sa i sabaw tu lima atu sabaw tu enem a se-ci A-I-Er su-dan a kanatal (阿伊爾蘇丹國) mapatidengan atu u Twu-A-Lae-Ke (圖阿雷格) a niyadu' anipatidengan a mihcaan. liwliws han nu tawyaay henay nu malumanay a kitidaan nu liwliw, u liwliw hantu mala dadan nu tukay katukuh ayda mahida hena ku wayway. 最知名的是高達27米, 完全由泥磚建造的阿加德茲清真寺, 該清真寺在此類建築中是全世界最高的. saka singangan han u talakaw nu tusa a bataan idaw ku pitu a (27) a depah (公尺) u lanu' atu cenga (磚) ku sapisanga' tu A-Cia-De-Ce (阿加德茲) a cing-cen biyu’ ([[:zh:清真寺|清真寺]]), nina cing-cen biyu hantu u satalakawyay nu kitakit a biyuan. 造型奇特, 氣勢宏偉, 土木建築, 呈四方形, 工藝精細, 巧奪天工, 共分7層, 沿塔內的螺旋形樓梯攀登, 可達頂峰, 從寺頂放眼眺望, 阿加德茲城全景盡收眼底. u sanga' nida mahicay kiya ku sangan, tanesdes tanektek, u lala' atu kilang ku sapisanga', masa sikaku ku wayway, kapah kuna limaan, pitu kunika ta tungtungduh nipi sangaan, duduc satu nika lineng nu kayakay a tapabaw mikayakay, taneng makatukuh i tungduh nu biyu, namakay pabaw nu tungduh amiadih,maadih ku A-Cia-De-Ce (阿加德茲) a niyaduam itini i matamatan nu mita. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * Niger尼日:被7個國家包圍的「西非心臟」:https://kknews.cc/zh-tw/travel/x5jpz5g.html [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] pqkdrr67fgfncqv0kazrhcluz8mynm9 Nigeria 0 4265 125091 125090 2021-10-10T01:17:17Z 1.164.28.3 /* La-Ke-Se (Lagos, 拉哥斯) */ wikitext text/x-wiki Nigeria (奈及利亞) Nigeria (kamu nu Hulam: [[:zh:奈及利亞|奈及利亞]]) [[tangan:Flag of Nigeria.svg|thumb|u hata nu Nigeria (奈及利亞)|alt=Flag of Nigeria.svg]] u [[Nigeria]] sa i labu nu Fei-Cuo (非洲), itiza i 10 00 N, 8 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 923,768 sq km. u ahebal nu nanumay sa 13,000 sq km. hamin nu [[tademaw]] sa 186,053,386. kakalukan [[umah]] sa 78%, kilakilangan umah sa 9.50%, zumaay henay umah sa 12.50%. == '''demiad (氣候)''' == 屬熱帶氣候, 一年當中最炎熱的季節在2月~3月期間, 溫度高達33度~38度。 u ka[[caledes]]an a demiad, sa caledesay nu mihecaan a [[puu']] han, i saka tusa~saka tulu a bulad, satalakaway a demiad katukuh i 33 du' C~38 du' C. 一年僅分雨季及旱季兩, 4月~10月為雨季、11月~3月為旱季。最適合旅遊的時節為旱季時。 cacayay a mihcaan nika benis nu demiad u udad atu kakedalan, i sepatay katukuh tu cacay a bataan a bulad ku udadan a puu'. i sabaw tu cacay a bulad kutukuh tu saka tusa a mihcaan nu tuluay a balud u kakedalan a puu'. sakapahay a taidaan midang sa i kakedalan a demiad.[https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E5%A5%88%E5%8F%8A%E5%88%A9%E4%BA%9E] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Abuja ([[:zh:阿布贾|阿布加]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 10 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統) ayza sa ci [[Muhammadu Buhari]], micakat a demiad sa i 2015 a mihca 5 bulad 29 demiad. == '''kakanen (飲食)''' == 1.知名的點心是dodo,也就是香蕉, 在一般的路邊攤都吃的到. katinengan nu babesingan han u "dodo", u [[paza']] (pada') kuhan, i dada dadanan sa makakaen kita tuni pacakayan. 2.南部有種辛辣的魚料理. nutipan nu '''Nigeria''' (奈及利亞) idaw kuni palumaan tu aledahay a sapatinu'i buting. 3.因黎巴嫩移民甚多, 故亦有黎巴嫰餐廳. 3. kiyami yadah ku mabulaway nu [[Lebanon|Li-Pa-Nen]] (黎巴嫩), sisa idaw ku Li-Pa-Nen (黎巴嫩) a kakanen.[https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E5%A5%88%E5%8F%8A%E5%88%A9%E4%BA%9E] == '''aaidangan (觀光景點)''' == === La-Ke-Se (Lagos, 拉哥斯) === 奈及秉亞重要商業重鎮。巿區內景點不多,但夜生活卻非常精采,尤其是音樂現場表演非常豐富,有名樂手Fell Kuti 就是來自拉哥斯巿郊。 '''Nigeria''' (奈及利亞) angangan nu pisiwbayan. inai ku aaidangan i tukay , nika u labi hantu sakalimulakan sa. micidek kuya datuk atu palaw matatungus ku sakanamuhan. idaw ku cacay midatukay ci "Fell Kuti" nama kaydaay i La-Ke-Se (拉哥斯) a niyadu' an. Ariya Night Club 的老闆就是著名的Sunny Ade 另外還有Jazz38, 表演慾旺盛的人可以帶著樂器一起玩, 隨時有可被找上場客串喔。 Ariya Night Club a tawki u sasinganganay ci Sunny Ade, idaw henay kuduma ci Jazz38, manamuhay malimulak a tademaw taneng patayni ku sadatuk numisa mapulung kita misalama malimulak, sanisani alaw kaadihan nutaw patapabaw hantu kisu midatuk yu. 拉哥斯巿中心由三個小島組成,其中重要政治外交中心為拉哥斯島,國家博物館(National Museum) 就位在此島上。 La-Ke-Se (拉哥斯) nu tuluay a [[subal]] nikasakaputan, picidekan nu angangan a cen-ciay (政治) sakay hekal nu tatungus u La-Ke-Se (拉哥斯) a subal, kanatalay a puo-wu-kuan (National Museum 國家博物館) itini nina subalan. 館內珍藏許多銅雕,象牙製品,面具和古董。 ilabuhan yadah ku nipisinga' tuni sanga'an tu antan (銅雕) , ngipen nu [[zu]] (大象) anisanga'an, bihid (面具) atu mukasi a tuud. 除了古董之外,也收藏了現代藝品,特別是前任總統Murtala Mohammed 被暗殺時坐的車子也在展示行列,收藏非常多元且豐富。 nanu mukasiay satu, idaw ku nipisinga' tu nu aydaay a nalimaan, cidek sa tunu naayaway a cung-tung (總統) ci "Murtala Mohammed" nipacukan ni kacawan nida tu kadideng patinakuen tu itida, yadah kuni singaan nuheni tu cancanan aadihen. Ka-Nuo (Kano, 卡諾巿) 位於Sahel,緊鄰撒哈拉沙漠,有一年的歷史,是西非最古老的城巿。 Ka-Nuo (Sahel 卡諾巿) itida i Sa-Ha-La (沙哈拉), mitepal tu Sa-ha-la (撒哈拉沙漠) likenglikenan, idaw ku cacaya a mihcaan nu likisi, u Si-fa (西非) nu mukasiay a tuse . 雖然此地商業活動也相當繁榮,但比起安哥巿算是安靜的多。 amica kuni kayadah nu pacakaya itini kalimulaksa, nika mihida tu An-ke-se (安哥巿) sa tada caay tu ka cilaw. 老城(Old City) 是巿裡重要景點,老城門(Kofar Mata Gate) 可通往中央清真寺。 "tenesay a kenis" (老城, Old City) u maci nu angangan a aaidangan, "sasaedeb nu tenesay a kenis" (老城門, Kofar Mata Gate) taneng makatukuh i tebanan a Ci-Cen-Se (中央清真寺). 每個禮拜五中午12:30祈禱時,五萬名信眾齊聚一堂,場面非常壯觀。 tu pilipayan nu lima a demiad teban nu kalahukan sabaw tusa a pangkiw nu tuki malingatu milungc, limaay amang (萬) nu singia (信眾) mapulung itida miinuli, hatidaaytu nu tademaw saka namuhan sa miadih. === O-Ni-Sia picakayan (Onitsha Writer's Market, 歐尼夏市場) === 歐尼夏位於拉哥斯東方,是非洲人口最密集的地方。 O-Ni-Sia ku itida i La-Ke-Se (拉哥斯) nu waliyan, u Fey-Cuo (非洲) tademaw sa decdecay nu kakitidaan. 這裡有個很奇怪的巿場專門賣書,您會看到很多超奇怪的書名,例如:"憎恨對方的夫妻"或是"我的七個女兒愛追男人"。 itini idaw ku mahicaay nu iciba’ u cudadsa ku pacakayan, amakaadih kisu tu mahicaay a aasipan tu cudad nu hekal, tinaku sa " nama linges tunika taleacawaan" (憎恨對方的夫妻), atu " nu pituay a wawana numaku mangalay tu tatama’" (我的七個女兒愛追男人), 甚至連書評都很奇怪,例如說:這本書唸起來就像喝兩啤酒一樣的快樂" pasu cuda mahicaay kiya (書評) tinaku sa: nina cuda asipen mahida u mienipay tu tusaay a langdaway nu biluan malecad ku lipahak"(這本書唸起來就像喝兩瓶啤酒一樣的快樂). == Ka-La-Pa (Calabar,卡拉巴) == 奈及利亞東南部克斯河州的首府,擁有一座傲人的古城----卡拉巴。 '''Nigeria''' (奈及利亞) wali timula a Ke-Se-He kenis (克斯河州) tapan a tuse, idaw ku cacay a sapatinaku tu mukasi a tukay: Ka-La-Pa (卡拉巴). 許多人喜歡稱卡拉巴為[迦南地( Cannan City) <sup>,也就是聖經中留著牛奶與蜂蜜的土地。</sup> katuud ku mangalay tu Ka-La-Pa (卡拉巴) u Cia-Nan-Ti (迦南地, Cannan City), i cudad nu [[Syesiw]] (聖經) idaw ku sulit buling (cacucuwan, 牛奶) atu cemit (waneng nu wadu, 蜂蜜) a lala'. 卡拉巴當地的人民十分的好客盛情,區內民風純樸,並擁有許多歷史文化的遺產及多處的美景,使當地成為理想的觀光地點。 Ka-La-Pa (卡拉巴) a tademaw manamuh a taydaan nu labang, itidaay a tademaw dami' ku balucu', sisa yadah ku likisi nuheni tu lalangawan nu babalaki atu yadahay nu aaidangan, sisa itini mala aidangan nu sakapahay a tataydaan. 觀光景點則包括有瓜娃瀑布(Qua Falls),阿波金瀑布(Agbokim Water Falss), gno qamh wirm jmso ci wgrv (Kangyang National Park) 猩猩保護區,歐布杜牧場及位於 " 舊宅" (Old Residency) 內的卡拉巴博物館。 aaidangan han idaw ku Kua-Wua cascas (瓜娃瀑布, Qua Falls), A-Bo-Kim casas (阿波金瀑布, Agbokim Water Falls), gno qamh wirm jmso ci wgrv (Kangyang National Park) dadiputan nu tabakiay a salu (猩猩保護區), O-pu pakaduhan (歐布杜牧場) atu itidaay " malumanay a luma" (Old Residency) ilabuay a Ka-La-Pa puo-wu-kuan (卡拉巴博物館). 備註:實際上,聖經中的迦南地在尼羅河三角洲東方,大約夾在(約旦河-死海) 連線與地中海間的地地,現今以色列的位置。 bacu: tatenga', kamu nu Syesiw (聖經) a 迦南地 (Cannan City) itini i Ni-Luo-He-San-Cia-Cuo (尼羅河三角洲) nu waliyan, kiya mamic itida i Ya-tan sauwac atu Se-Hay (約旦河-死海) malaluting atu Di-Cuo-Ha (地中海) teban a lala’, aydaay a [[Israel|I-Se’-Liey]] (以色列) nu kakitidaan.[https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E5%A5%88%E5%8F%8A%E5%88%A9%E4%BA%9E] == '''malimulak a kawaw (節慶活動)''' == 1.奈及利亞信奉伊斯蘭教的人口眾多,因此伊斯蘭教節日極為重要。 1. '''Nigeria''' (奈及利亞) u nipisingar nuheni sa u I-Se-Lan-Ciya (伊斯蘭教) ku sayadahay nu tademaw, sisa I-Se-Lan-Ciya (伊斯蘭教) a kasikawawan u saka etiman nu angangan. 2.阿甘古釣魚文化節(Argungu Fishing and Culture Festival), 二月中旬至下旬在索卡多河河邊舉行,有一連串的水上活動比賽,如釣魚,空手抓魚,獵鴨,游泳等等。 2. A-Kan-Ku (阿甘古) pipacemudan a [[lalangawan]] (Argungu Fishing and Culture Festival), teban nu tusaay a bulad katukuh tu hedek itida i Suo-Ka-Du [[sauwac]] (索卡多河) nu dadipasan asikawaw, idaw ku i nanumay nu matulinay a nikasasedsed a kawaw, patinaku ku pacemud, tanu limasa midakep tu buting, miadup tu taduk, mingaduy sa. 3.在八月時的Pategi Regatta也有水上活動競賽。 3. itini i waluay a bulad a Pategi Regatta idaw ku inanumay a nikasasedsed a kawaw.[https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E5%A5%88%E5%8F%8A%E5%88%A9%E4%BA%9E] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 奈及利亞(背包攻略):https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E5%A5%88%E5%8F%8A%E5%88%A9%E4%BA%9E [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 46beq9mrcnw5i3n6iwsgs1jbjc9mknq Norm Baker 0 4266 37953 37952 2019-11-21T16:41:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Norm Baker 2 bulad 17 demiad, 1923 a mihca, Norm Baker, miunduay. (mapatay i 1989 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] md3pnuk4zrunvtfjsepw904jbbxmmpx Norman Black 0 4267 37957 37956 2019-11-21T16:41:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Norman Black 11 bulad 12 demiad, 1957 a mihca, Norman Black, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] kra280zylf5c42o6ejm40pa2d56x3bp Norodom Sihamoni 0 4268 37966 37965 2019-11-21T16:41:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Norodom Sihamoni [[tangan:Norodom Sihamoni (2007) (crop).jpg|thumb|Norodom Sihamoni (2007) (crop)|alt=Norodom Sihamoni (2007) (crop).jpg]] 5 bulad 14 demiad, Norodom Sihamoni, u misingkiway. 1953 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Cambodia]] ayza sa ci Norodom Sihamoni, micakat a demiad sa i 2004 a mihca 10 bulad 14 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] s5h5otmjomuqa18nr8a20eyzma40prt Norton Barnhill 0 4269 37970 37969 2019-11-21T16:41:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Norton Barnhill 7 bulad 15 demiad, 1953 a mihca, Norton Barnhill, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] hxwhw4y4pctp953iote7zlr5avxk4y3 Norway 0 4270 128139 125305 2022-02-27T10:41:49Z Magnefl 1944 Population wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Norway.svg|thumb|u hata nu '''Norway (挪威)'''|alt=Flag of Norway.svg]] '''Norway (挪威)''' u '''Norway (挪威)''' sa i labu nu Europe (O-Cuo 歐洲), itiza i 62 00 N, 10 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 323,802 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 304,282 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 19,520 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 5,425,270 <small>(2022)</small>.<ref name="ssbf">[https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar Population, january 01 2022, Statistics Norway] Accessdate=2022-02-24</ref> kakalukan [[umah]] sa 2.70%, kilakilangan umah sa 27.80%, zumaay henay umah sa 69.50%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Oslo ([[:zh:奥斯陆|奧斯陸]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 17 bulad 5 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統) ayza sa ci [[Harald V]], micakat a demiad sa i 1991 a mihca 1 bulad 17 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Norway (挪威) ayza sa ci [[:en:Jonas Gahr Støre|Jonas Gahr Støre]] ([[:en:Arbeiderpartiet|Ap]]) <small>(2021–)</small>, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 10 bulad 14 demiad. == '''likisi atu lalangawan nu Norway (挪威)''' == 從北方日耳曼人從公元790年開始擴張,直到公元1066年丹麥人的後裔征服英格蘭,一般稱之為「維京時代」,是歐洲遠古時代和中世紀之間的過渡時期。 namakayda i amis nu Ze-Er-Man (日耳曼) a tademaw kunyun pitu a lasubu siwa a bataan (790) a mihecaan [[malingatu]] misaahebal, [[katukuh]] i cacay a malebut enem a bataan idaw ku enem (1066) a mihecaan [[Denmark]] (Dan-May 丹麥) a tademaw nu iluc ma[[debungan|debung]] nuheni ku Ing-Ke-Lan (英格蘭), pangangan han tu "Wey-Cin-se-day" ([[:zh:維京時代|維京時代]]), u O-Cuo (歐洲) nanu mukasiay a zida’ [[katukuh]] i nutebanay a [[cung-se-ci|se-ci]] (中世紀) nu milakuuytay a zitay.   維京人是著名的航海家,他們在得蘭群島、法羅群島、冰島、格陵蘭島,都設立了殖民地,在10世紀末曾不定期地在美洲紐芬蘭居住過。 Vikings (Wey-Cin a tademaw 維京人) sasi nganganay a pacunaay tu [[balunga]] a tademaw, itda kuhuheni i De-Lan luyaluy a subal (得蘭群島), Fa-Luo luyaluy a subal (法羅群島), [[Iceland]] (Pin-Daw 冰島), [[Greenland]] (Ke-Lin-Lan 格陵蘭), patideng kunuheni tu kakitidaan, itini i pulu' a bataan nu nikudan a secian cacay henay kasiwantan kueneng i Mey-Cuo Niw-Fen-Lan (美洲紐芬蘭) a siluma' sa. 他們不僅是海盜,也同時進行貿易,甚至定居在歐洲沿海和河流兩岸。有記錄說公元839年他們曾作為拜占廷帝國的雇傭兵征服北非。 unuheni han u [[micebis]]ay nu kukung, palecad han kunipisiwbay, patideng kunuheni tu luma i Europe (O-Cuo 歐洲) nu lilis a dadipasan atu tepal nu [[sauwac]]an. idaw kuni pikilukan sakamusa i kunyun walu a lasubu tulu a bataan idaw ku siwa (839) a mihcaan namidebung henay ku nuheni tu Byzantinum hungtiay a kanatal (Pay-Can-Tin-Di’-Kuo 拜占廷帝國) micaliw tu hiday mamisawacu Africa (北非). 他們的殖民地遍布歐洲,包括英格蘭的丹麥區、基輔羅斯、法國的諾曼第等等。 nuheni a tademaw laklak sa i Europe (O-Cuo 歐洲), maala tu England (英格蘭) a [[Denmark]] (丹麥) nu niyadu', Gi-Fu-Luo-Se (基輔羅斯), [[France]] (法國) a Nuo-Man-Di (諾曼第). 只是到了維京時代的末期,北歐才出現獨立的國家和國王,同時也接納了基督教,開始進入中世紀。 katukuh tu Wey-Cin-Se-Day (維京時代) a hedek, Pey-O (北歐) culal sa masacacay micidek patideng tu kanatal atu kuo-wan (國王), milayap kunuheni tu kelistukiw (基督教), ma[[malingatu|lingatu]] satu tu teban a se-ci (中世紀). 直到歐洲各國王權強大,有能力抵抗維京海盜之後,維京方才逐漸開始消亡。 katukuh tu Europe (O-Cuo 歐洲) namakay cuwacuwaay nu kanatal nika icelangan, tanengtu malalebu’ tu [[ibayuay a lumuwataw]] Viking (Wey-Cin 維京) sa, Viking (Wey-Cin 維京) hamaw satu a malawpes. 約820年時的挪威小王國範圍。 kiya walu a lasubu tusa a bataan (820) a mihcaan i nu [[Norway]] (挪威) adidiay a kanatal nu liklik. 最重要的王國為西福爾、霍拉加蘭、阿爾弗海姆和阿格德爾 ,卡爾馬聯(Kalmarunionen,1397年-1523年)是14世紀末至16世紀初由丹麥、瑞典和挪威組成的斯堪的納維亞國家聯盟。 sakaetiman nu wankuo u Si-Fu-Er (西福爾), Huo-La-Cia-Lan (霍拉加蘭), A-Er-Feo-Hay-Mu (阿爾弗海姆) atu A-Ke-De-E (阿格德爾), Ka-Er-Ma-Lian (卡爾馬聯, Kalmarunionen,cacay a malebut tulu a lasubu siwa a bataan idaw ku pitu ~ cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku tulu (1397-1523) u sabaw tu sepat (14) a seci nu nikudan katukuh sabaw tu enem (16) a seci nu lingatu namaka [[Denmark]] (丹麥), [[Sweden]] (瑞典) atu [[Norway]] (挪威) misakaputay nu Se-Kan (斯堪) a Na-Wey-Ya (納維亞) kanatalay a lanmun (國家聯盟). 1397年6月17日,丹麥、瑞典和挪威的代表在瑞典南部城市卡爾馬舉行會議,決定三個王國共同擁戴丹麥女王瑪格麗特一世為國王和攝政者,即挪威和瑞典國王由丹麥國王兼任。 cacay a malebut tulu a lasubu siwa a bataan idaw ku pitu (1397) a mihcaan enem a bulad sabaw tu pitu a demiad, [[Denmark]] (丹麥, [[Denmark]]), [[Sweden]] (瑞典) atu [[Norway]] (挪威) dayhuw itini i [[Sweden]] (瑞典) timulan a tukay Ka-Er-Ma (卡爾馬) mikaygi, pakasimata ku nuheni tu tuluay a wankuo (王國) mapulung kunuheni palekal tu [[Denmark]] (丹麥) nI-wang (女王) ci Ma-Ke-Li-Te’ (瑪格麗特) ise u kuo-wan (國王) atu secen a tademaw, u [[Norway]] (挪威) atu [[Sweden]] (瑞典) kuowan (國王) u [[Denmark]] (丹麥) kuowan ku sikawaway . 丹麥王室成為三國的統治者。同時瑞典和挪威仍然保留了王國的地位。 [[Denmark]] (丹麥) wan-se (王室) mala nu tatuluay a kanatal mikuwanay.taya nu [[Sweden]] (瑞典) atu [[Norway]] (挪威) hidantu ku wankuo caay bulici nuheni ku ngangan. 丹麥王室總攬三國的外交和國防事務,同時瑞典和挪威仍然保留了王國的地位。 [[Denmark]] (丹麥) wanse pulungen nuheni ku tuluay a sakayputah a cabay (外交) atu nu hitay a kakawaw (國防), sisa [[Sweden]] (瑞典) atu [[Norway]] (挪威) hidantu ku wankuo caay bulici nuheni ku ngangan. 丹麥王室總攬三國的外交和國防事務,各國內政則保持獨立。 [[Denmark]] (丹麥) wanse pulungen nuheni ku tuluay a sakayputah a cabay (外交) atu nu hitay a kakawaw (國防), nu kanatal tu akawaw u kanatal tu kumicidekay amasacacay. 但是,在聯盟時期,丹麥國王並不總是可以兼任瑞典攝政或國王,如瑞典國王卡爾八世在位時期。 nika , inika pulunga tawya, [[Denmark]] (丹麥) kuowan caay kawni pikawaw tu [[Sweden]] (瑞典) secen (攝政) atu kuowan, nu [[Sweden]] (瑞典) kuo-wan (國王) sakawaluay a Ka-Er (卡爾八世) mikuwan henay sa. 在這些間隙里,瑞典的實際統治者通常是從本國貴族中選出的攝政官。 itini i salaadan sa, [[Sweden]] (瑞典) nu tateneng mikuwan sa numaka i nuudip tu a kanatal nu siilaya ani singkiwan nu secen tatapang 攝政官. 三國的聯盟把整個北歐地區置於一個國王的統治下,有利於北歐國家對抗德意志漢薩同盟在波羅的海和北海的貿易壟斷地位。 tuluay a lanman (聯盟) hamin han ku Europe (北歐) a kakitidaan pulung han tu cacay a wankuo amikuwan, pangalep tu Pa-o (北歐) a niyaduan palung hantu cacaya a kuowan amikuwan, paka siida tu Pa-o (北歐) a kanatal paculi tu De-I’-Ce-Han-Sa (德意志漢薩) tungmum (同盟) itida i Po-Luo-Di' a bayu (波羅的海) atu amis a [[bayu]] (北海) anipisiwbaya putuna ku sakatayni. 15世紀末,丹麥王室和瑞典貴族的矛盾激化,反對聯盟的衝突不斷爆發。 sabaw tu lima (15) a seci mahedek, [[Denmark]] (丹麥) wanse atu [[Sweden]] (瑞典) siidaay nai ku watan nikasasukapah, mihantaya a lanman sawsawni masasu ada kunuheni . 克里斯蒂安二世于1520年率兵攻佔了被瑞典反對派貴族控制的瑞典首都斯德哥爾摩,並且殺害了大批參與起義的瑞典貴族。 Ke-Li-S-Di-An (克里斯蒂安) e'se, i cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan (1520) a mihcaan ladayen nida ku hitay mialaw tu [[Sweden]] (瑞典) mihantaya nu mikuwanay a [[Sweden]] (瑞典) suodu S-De-Ke-E-Muo (斯德哥爾摩), sisa pipatayen nuheni ku katuuday nu palekalay tu kawaw a [[Sweden]] (瑞典) nusi idaay. 16世紀初期的卡馬聯盟領土1380年瑪格麗特一世讓她的外孫,波美拉尼亞的埃里克任挪威國王。 sabaw tu enem a (16) a seci nu aayaw a Ka-Ma-Lenmum (卡馬聯盟) mililitay a tademaw cacay a malebut tulu a lasubu walu a bataan (1380) a mihcaan ci Ma-Ke-Li-Te’ (瑪格麗特) ise pabelien nida ku teluc, Po-Ma-La-Ni-Ia (波美拉尼亞) a pala Ay-Li-Ke’-Zn (埃里克任) [[Norway]] (挪威) kiowan. 原挪威屬地格陵蘭島、冰島和法羅群島從此開始受丹麥統治。 u [[Norway]] (挪威) han naw Di-Ke-Lin-Lan subal (地格陵蘭島), [[Iceland]] (冰島) atu Fa-luo luyaluy a subal (法羅群島) namakayni malingatu u [[Denmark]] (丹麥) kumi kuwanay. 聯盟初期,瑪格麗特一世的懷柔手段使丹麥王室受到各國貴族的擁戴,但後來丹麥王室不斷企圖控制挪威和瑞典的內政事務,導致聯盟的離心離德。 pulung nu lanmun sayaway, Ma-ke-li-te'(瑪格麗特) ese a dawmi' nu wayway u [[Denmark]] (丹麥) wanse madiput nu pinaay a kanatal nu namuh, sisa nikudan satu [[Denmark]] (丹麥) wanse caay tu pisengal mikuwan tu [[Norway]] (挪威) atu [[Sweden]] (瑞典) a labuay nu kawaw, nikahida sisa lanman miliyas tu nuhenian. 14至16世紀,丹麥為了打破漢薩同盟對波羅的海貿易活動的支配而進行了一系列戰爭。 sabaw tu sepat (14) katukuh sabaw tu enem (16) a seci , [[Denmark]] (丹麥) maydih misungay tu Han-Sa' Tung-Mung (漢薩同盟) milihida tu Puo-Luo-Di' a bayu (波羅的海) a mikawaw pa'pun malihida malepacaw. 丹麥奧登堡王朝的克里斯蒂安一世取得了德意志地區石勒蘇益格和荷爾施泰因的統治權。 [[Denmark]] (丹麥) Aw-ten-paw (奧登堡王朝) wancaw a Ke’-Li-S-Di’-An (克里斯蒂安) ese’maala nida ku De-I-Ce (德意志) a kitidaan Se-Le-Su-I-Ke (石勒蘇益格) atu He-E-Se-Tay-In (荷爾施泰因) a sapikuwan. 1521年瑞典貴族古斯塔夫·瓦薩在達拉納省重新招募了一支反抗丹麥的軍隊。 cacay a malebut lima a bataan tusa a lasubu idaw ku cacay (1521) a mihcaan [[Sweden]] (瑞典) siidaay ci Ku-S-Ta-Hu (古斯塔夫).Wa-Sa’(瓦薩) itida i Da-La-Na-Sen (達拉納省) milingatu palekal tu baluhay a [[Denmark]] (丹麥) nu hidayan. 1523年,古斯塔夫·瓦薩在漢薩同盟的幫助下攻入斯德哥爾摩,丹麥軍隊戰敗,瑞典恢復獨立。 cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku tulu (1523) a mihcaan ci Ku-Se-Ta-Hu (古斯塔夫).Wa-Sa’(瓦薩) itida i Han-Sa- Tunmum (漢薩同盟) nipadangan sa midebung tu Se-De-Ke-E-Muo (斯德哥爾摩), [[Denmark]] (丹麥) ahitayan mademec, [[Sweden]] (瑞典) mapalekal misatada'. 瑞典恢復獨立後,卡爾馬聯盟已經瓦解,但丹麥和挪威仍然維持着聯盟國家。1534年挪威被取消王國的地位,降為丹麥的省。 mapatideng satu ku [[Sweden]] (瑞典), Ka-E-Ma-Lanmum (卡爾馬聯盟) mabulesak tu kunuheni, nika u [[Denmark]] (丹麥) atu [[Norway]] (挪威) mahidatu kunuheni masasukapah a kanatal. cacay a malebut lima a lasubu tulu a bataan idaw ku sepat (1534) a mihcaan [[Norway]] (挪威) mapalawpes ku wankuo a ngangan, pahetiken mala [[Denmark]] (丹麥) a kenis. 17世紀,瑞典為爭奪波羅的海霸權不斷與丹麥交戰。 sabaw tu pitu (17) a seci, [[Sweden]] (瑞典) mangalay mialaw tu Po-Luo-Di' a bayu (波羅的海) caay pisengal atu Denmark (丹麥) malepacaw. 1658年,瑞典最終收復了斯堪的納維亞半島上長期被丹麥佔領的南部沿海地區。 cacay a malebut enem a lasubu lima a bataan idaw ku walu (1658) a mihcaan, [[Sweden]] (瑞典) sadikuday satu maalaw tu nuheni ku S-Kan-De-Na-Wia-ya a kumay (斯堪的納維亞半島) s nu hatidaay tu nutenes ani a lawan nu [[Denmark]] (丹麥) a nutimulan nu dadipasan a kakitidaan. 1809年,俄羅斯帝國吞併了瑞典統治下的芬蘭。 cacay a malebut walu a lasubu idaw ku siwa (1809) a mihcaan, E’-[[Russia]] (俄羅斯) dikuo debungan nu [[Sweden]] (瑞典) mikuwan tu [[Finland]] (芬蘭). 拿破崙戰爭後,根據1814年基爾條約,丹麥將挪威轉讓給瑞典。經過了短暫的武裝抵抗,挪威成為瑞典國王統治下的王國。 Na-Puo-Lun (拿破崙) nikaminan satu malepacaw , sakamusa cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku sepat (1814) a mihcaan nu Ci-E nika sasulitan (基爾條約) nika sasulitan, [[Denmark]] (丹麥) hiyan nu [[Norway]] (挪威) sipabeli i [[Sweden]] (瑞典). apuyu kuni kalpacaw amiwaies, [[Norway]] (挪威) mala [[Sweden]] (瑞典) kuowan nikuwanan a wankuo. 1905年,挪威以和平的方式從瑞典獨立。 cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku lima (1905) a mihcaan, [[Norway]] (挪威) han misadawmin tu wayway namaka [[Sweden]] (瑞典) micidek masacacay. 1938年,冰島脫離丹麥獨立。法羅群島和格陵蘭至今仍為丹麥領地。 cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku walu (1938) a mihcaan , [[Iceland]] (冰島) miales tu [[Denmark]] (丹麥) micidek masacacay. Fa-Luo luyaluy a subal (法羅群島) atu Greenland (格陵蘭) katukuh ayda u [[Denmark]] (丹麥) a lala'. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 挪威:https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E6%8C%AA%E5%A8%81 [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] d5z7v28ezz2sk9u54rah38ntrwg2t5m Nuwatan o Kumud 0 4271 38001 38000 2019-11-21T16:41:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki nipa saselal yu adiding hay ku nikaudip numaku, mi laday tu wama numaku tayda ini pasaselal nu nyadu' tu kapah, kapah adihan kuni pa saselal nu nyadu', silacen nu kakaselal ku tatama inu ayawan nu dabek milayap tuni paini nuwama nu nyadu’ (tumuk) tu sapa pugec i tangah tu sasubin, atu sapa cuungan tubanuh nu ayam, u tungus tunika tanengay tu mi saselal ku sausi, tanengaytu pa dihing tu nyadu’ anu mahida . maadiadih i sasa nu cilal, u duma kunika seneng nu balucu' manamuh a mitapal, u waku tumaku maydih tu a balaki, ngay milabu tu nipa saselal nu nyadu’. [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] 2tam7ki6tuaj2kzpy7gog7ogzrei0hu O kakay 0 4272 86273 38116 2019-11-30T06:24:03Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] == O kakay == u sulit nu Hulam: 烏卡蓋部落 阿美族是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 === u siwkay nu niyazu'=== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu O kakay, subal nu [[Guangfu|Kuangfu siang]]. u kasalumaluma’ nu O kakay sa, 215 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 578 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 280 ku tademaw, pakalatu 48%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 298 ku tademaw, pakalatu 52%. Okakay sananay nu Pangcah, namapatay katuud ku tademaw itini. sisa, yadah ku ukak itini. sisa, pangangan tu ku taw "Okakay" satu. Kuangfu siang sa, u Pangcah(Amis) a ngangan sa u "Bataan". bataan sa u nipaluma, silala tina kilang. u Hulam a ngangan sa u 樹豆. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 45%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 2%. u pangca(Amis) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah(Amis). u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. ci Liaw Socen sa, u Taluku a tademaw ciniza. matenes ciniza migankiw tu Pangcah(Amis) atu Sakizaya. izaw tu ku cudad nasulitan niza. i Kuangfu siang muenengay a tademaw, pangkiw ku Yincumin, pangkiw ku Hulam. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Hualien]] [[kakuniza:niyazu']] o995pq69hlyev8do7ant9n066umscim Odis Allison 0 4273 38120 38119 2019-11-21T16:41:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Odis Allison 10 bulad 2 demiad, 1949 a mihca, Odis Allison, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5bbrflkc41uj88b4k4d4igaakvs0gs2 Olalip 0 4274 92447 86272 2020-08-15T04:11:53Z Rachmat04 252 wikitext text/x-wiki == Olalip == === u sulit nu Hulam === 屋拉力部落 ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Olalip. u kasalumaluma’ nu Olalip sa, 179 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 506 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 364 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 142 ku tademaw, pakalatu 28%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 69%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 2%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u pangcahay a niyazu' kuni, izawtu ku Sazakaya a tademaw, caay kaduut ku tademaw itiniay a niyazu'. itiniay a niyazu' a tademaw paluma' ku kahiu pacakay ku kahiu. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. hakay caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay Maibul niyazu' tayni itini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 7inxs130oiggnv0sdfb70crn8bcghqg Olaw 0 4275 38189 38188 2019-11-21T16:41:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 49 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Olaw == === u sulit nu Hulam === 梧繞部落 ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Olaw. u kasalumaluma’ nu Olaw sa, 125 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 397 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 339 ku tademaw, pakalatu 85%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 58 ku tademaw, pakalatu 15%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 83%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u pangcahay a niyazu' kuni, izawtu ku Sazakaya a tademaw, caay kaduut ku tademaw itiniay a niyazu'. itiniay a niyazu' a tademaw paluma' ku kahiu pacakay ku kahiu. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. hakay caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay Maibul niyazu' tayni itini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pangcah]] t4n95fm5j3mmjfkwzqgirtuc96fn8hn Oman 0 4276 128088 128086 2022-02-04T23:53:55Z 59.115.5.198 /* kamu (語言) */ wikitext text/x-wiki Oman(阿曼) [[tangan:Flag of Oman.svg|thumb|u hata nu Oman(阿曼)|alt=Flag of Oman.svg]] u [[Oman]] sa i labu nu Ya-Cuo, itiza i 21 00 N, 57 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 309,500 sq km. u ahebal nu lala'ay sa 309,500 sq km, u ahebal nu nanumay sa 0 sq km. hamin nu tademaw sa 3,355,262. kakalukan [[umah]] sa 4.70%, kila[[kilang]]an umah sa 0%, zumaay henay umah sa 95.30%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Muscat ([[:zh:马斯喀特|馬斯喀特]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 18 bulad 11 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Qaboos bin Said al Said]], micakat a demiad sa i 1970 a mihca pitu bulad tusa bataan izaw ku tulu demiad. == '''likisi (歷史)''' == 阿曼是阿拉伯半島最古老的國家之一,公元前2000年已經廣泛進行海上和陸路貿易活動,並成為阿拉伯半島的造船中心。公元7世紀成為阿拉伯帝國的一部分。 Oman (阿曼) u Arabian a subal ([[:zh:阿拉伯半岛|阿拉伯半島]]) nu mukasi a satenesay nu kanatal, kunyun nu ayawan (公元) tusa a malebut (2000) a mihcaan malingatu tu itini i [[bayu]]ay atu i lala'ay anipisiwbayan asikawaw, mala Arabian subal ([[:zh:阿拉伯半岛|阿拉伯半島]]) tatelungan nu misanga'ay tu [[balunga]]an. kunyung pitu a seci mala Ala-puo-ti’kuo (阿拉伯帝國) a kanatal. 11世紀末獨立。1429年,伊巴德教派確立在阿曼的統治。 nikudan tu sabaw tu cacay a seci misiteked. cacay a malebut sepata a lasubu tusa a bataan idaw ku siwa (1429) a mihcaan Epate-ciw-pay (伊巴德教派) tatengan [[patideng]] itini i A-man (阿曼) kumi[[kuwanay]]. 1507年葡萄牙入侵。1649年當地人推翻葡萄牙人統治,建立亞里巴王朝。1742年波斯人侵入。 cacay a malebut lima a lasubu idaw ku pitu (1507) [[Portugal]] (葡萄牙) midebun. cacay a malebut enem a lasubu sepat a bataan idaw ku siwa (1649) a mihcaan [[muenen]]gay itidaay a tademaw mibelin tu Putaw-ya (葡萄牙) a tademaw mikuwan, patideng tu Yali-pawan-caw (亞里巴王朝) . cacay a malebut pitu a lasubu sepat a bataan idaw ku tusa (1742) a mihcaan Puo-se (波斯) a tademaw midebung. 18世紀中葉,阿拉伯人趕走波斯人,建立了賽義德王朝,取國名為「馬斯喀特蘇丹國」,使其成為印度洋上最強的國家之一。 sabaw tu walu a seci nu cunye, [[bahbah]]en nu Arab a tedemaw (阿拉伯人) ku Persia ([[:zh:波斯|波斯]]) a tademaw, patideng tu Sayi-delwan-caw (賽義德王朝), pangangan han tu Mase-ke’te’-sudan kanatal (馬斯喀特蘇丹國), saka mala saicelangay nu India bayu ([[:zh:印度洋|印度洋]]) a kanatalan. 1806年,賽義德·伊本·蘇爾坦即位蘇丹,在英國支持下先是打敗了瓦哈比派穆斯林的入侵,後建立強大艦隊,擊敗印度洋傳統強國葡萄牙,奪取了葡屬莫三比克以北的所有據點。 cacay a malebut walu a lasubu idaw ku enem (1806) a mihcaan Sayidel.epen.sueltan (賽義德·伊本·蘇爾坦) kasenusa mapatideng ku [[Sudan]] (蘇丹), itini i [[United Kingdom]] (英國) anipacukelan maluayaw demec ku Waha-pi-pay-mu'se-lin (瓦哈比派穆斯林) anipitebung, nikudan sa patideng tu saicelangay a cendu' (艦隊), demecen nuheni ku India bayu ([[:zh:印度洋|印度洋]]) nu saicelangan a [[Portugal]] (葡萄牙), madebung nuheni ku [[Portugal]] (葡萄牙) nu [[Mozambique]] (莫三比克) hami nu amisan a kakitidaan. 1834年,賽義德·本·蘇爾坦遷都桑吉巴,稱桑吉巴蘇丹國。 cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan idaw ku sepat (1834) a mihcaan, SayiteI.pen.suektan (賽義德.伊本.蘇爾坦), mabulaw ku tusu i Sanci-pa (桑吉巴), singangan sa tu Sanci-pasu-tan-kuo (桑吉巴蘇丹國). 阿曼一躍成為印度洋的霸主,在非洲的大湖地區殖民地奴隸貿易中獲利豐厚,許多家庭移居桑吉巴。 Oman (阿曼) mala india a bayu (印度洋) nu sakakaay, itini i Fa-cuo (非洲) a satabakiyay nu [[banaw]] a mabulaway a kalung nu misiwbayay a sakasilaculan, yadah ku mabulaway nu luma taydan i Sanci-pa (桑吉巴), 英國宣布奴隸貿易非法之後,阿曼的命運開始逆轉,阿曼經濟開始崩塌,山區部落起義,成立了阿曼伊斯蘭教長國。 Ing-kuo (英國) mihapu sa u kalung caay kaw tatengaay a sasiwbayan sa , Oman (阿曼) a wunmea malingatu masumad, Oman (阿曼) nu sakaudip malingatu mahetik, i buyuay a tademaw malingatu patideng tu kawaw, patideng tu Oman Islamkiw ([[:zh:阿曼宗教|阿曼伊斯蘭教]]) a tanayuay a kanatal. 1913年,阿曼山區部落舉行反英起義,建立「阿曼伊斯蘭教長國」。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku tulu (1913) a mihcaan, Oman (阿曼) i buyuay a tademaw malingatu patideng tu sapaculi tu Ingkuo (英國), patideng tu Oman-iselan-ciw (阿曼伊斯蘭教). 20世紀初,阿曼教長國向馬斯喀特進攻。1920年英國在馬斯喀特同阿曼教長國簽訂了「西卜條約」,承認教長國獨立,阿曼就分裂為馬斯喀特蘇丹國和阿曼伊斯蘭教長國兩部分。 tusa a bataan (20) a seci tu lingatu, Oman (阿曼) ciwcen kuo pasayda i Muscat ([[:zh:马斯喀特|馬斯喀特]]) misawacu. cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan (1920) a mihcan Ingkuo (英國) itini i Muscat ([[:zh:马斯喀特|馬斯喀特]]) Oman (阿曼) sakakaay masasulit tu kiyaku tu "Sipu-tiaw-yue" (西卜條約), palutatdenga ciwcen misiteked, Oman (阿曼) masasu utiih malatusa cacay u Muscat Sudan kanatal (馬斯喀特蘇丹國) atu Oman Islamkiw (阿曼伊斯蘭教) malatusa. 1932年泰穆爾即位蘇丹。1949年,因阿曼教長國境內發現石油,英國和馬斯喀特蘇丹同阿曼教長國再度陷入緊張。 cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku tusa (1932) a mihcaan ci Taimu-el (泰穆爾) malasakakaay nu [[Sudan]] (蘇丹). cacay a malebut siwa lasubu sepat a bataan idaw ku siwa (1949) a mihcaan, ci Oman (阿曼) makaadih tu simal itini i kanatal, Ing-Kuo (英國) atu Muscat Sudan (馬斯喀特蘇丹) atu milihida tu Oman (阿曼) malingatu waca amabiyalaw. 英國人為了在阿曼內地開採石油。也支持蘇丹賽義德,並在1954年末指揮阿曼軍隊攻入內地,占領了伊卜利和魯斯塔克,1955年12月15日攻占「教長國」的首都尼茲瓦。 Ing-kuo (英國) mangalay itini i Oman (阿曼) miteka mikutkut tu simal. Paayaw tu [[Sudan]] (蘇丹) Sayi-tel (賽義德), itini i hedek nu cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku sepat (1954) a mihcaan tu hedek patudu'an ku[[hitay]] nu Oman (阿曼) midebung, maalaw ku Ika-li' (伊卡利) atu Luse-take’ (魯斯塔克), cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku lima (1955) a mihcaan saba tu tusa a bulad atu sabaw tu lima a demiad milealaw tu Ciwcenkuo (教長國) a suodu Nice-waw (尼茲瓦). 1957年7月加利布教長領導的反英起義失敗。1962年,英國和法國發表聲明,承認阿曼是獨立國家。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1957) a mihcaan pitu a bulad ciwlipu (加利布) a sakakaay mililid mibelingnay tu Ing-Kuo (英國) mademic. cacay a malebut enem a lasubu idaw ku tusa (1962) a mihcaan, Ing-kuo (英國) atu Fa-kuo (法國) pangiha sakamu sa, patatenga tu Oman (阿曼) misitekeday a kanatal. 1965年南部佐法爾省組織了「佐法爾人民陣線」,發動武裝起義。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1965) a mihcaan timulan nu Cuofa-er (佐法爾) a niyadu’ patideng tu Cuofa-er tuni kasaupu nu tademaw (佐法爾人民陣線), patideng tu sakalepacaw. 1967年蘇丹賽義德·本·泰穆爾統一全境,馬斯喀特蘇丹國改名馬斯喀特和阿曼蘇丹國。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1967) a mihcaan Sutansayi'.tel.pentaimue (蘇丹賽義德.本.泰穆爾) pulungen nida ku niyadu’, Mase-ke’te’-sutan (馬斯喀特蘇丹) a kanatal misumad tu ngangan mala Mase-ke’te’ (馬斯喀特) atu Omansu-tankuo (阿曼蘇丹國). 「阿曼伊斯蘭教長國」支持者組成「阿曼解放軍」,以及「阿曼和波斯灣人民民主解放陣線」。 Oman-Ise-lanciw-cenkuo (阿曼伊斯蘭教長國) nu patidengay nu masakaputay a "Oman papahutinan a hitay 阿曼解放軍" , atu" Oman (阿曼) atu Puosewan (波斯灣) nu masakaputay a hitayan (阿曼和波斯灣人民民主解放陣線). 1970年7月23日泰穆爾蘇丹被宮廷政變推翻,其獨生子29歲的合法繼承人卡布斯接管政權,同年8月9日宣布國名為阿曼蘇丹國。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan pitu a bulad tusa a bataan idaw ku tulu a demiad a Taimu-er-sutan (泰穆爾蘇丹) belinen nui labuay mikuli a tademaw, nu cacaya a wawaan tusa a bataan idaw ku suwa a mihcaan kapah milaylayay a tademaw ci kapu-se (卡布斯) kumikuwanay, nuyda a mihcan walu a bulad siwa a demiad pangiha cinida misumad tu ngangan nu kanatal panganga sa u Omansu-tankuo (阿曼蘇丹國) han. 從此,阿曼發生巨大變化。1973年英軍撤出阿曼。 namahida,Oman (阿曼) tabaki kuni kasikawawan. cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tulu (1973) a mihcaan u Ing-kuo (英國) a hitay miales tu Oman (阿曼). == '''kamu (語言)''' == 阿曼蘇丹國的官方語言是阿拉伯語,通用英語。阿拉伯語屬於閃語系,由28個字母組成。 Oman-sutan-kuo (阿曼蘇丹國) tada kamu nuheni u Ala-puo (阿拉伯) a kamu, u igu ku sakalecad a kamuan. Ala-puo (阿拉伯) a kamu u malamlamay a sasakamuen, nu tusaay a bataan idaw ku walu asasulidan nu sulit anikasasuala a sasakamuen. 阿曼各部落的方言各不相同,有些部落的方言受伊拉克土語影響,有些受波斯語和印地語影響。 Oman (阿曼) aniyaduay caay namin kaleca ku kamu nuheni, idaw ku duma a niyadu’ akamu macalap nu Ila-ke’ (伊拉克) a tadakamun, idaw ku macalapty nu Puo-se (波斯語) a kamu atu In-ti’ (印地語) akamuan. 來自桑吉巴的阿曼僑民通用斯瓦希里語。北部沿海地區的商人、水手和大量來自南亞次大陸的外籍人也講烏爾都語。 numa kaydaay i Sanci-pa (桑吉巴) a Oman (阿曼) nu hekalay a tademaw kakaduman ku Sewal-sili (斯瓦希里) a kamu. iamisay nu dadipasan a kitidaan nu misiwbaya a tademaw, i nanumay a tademaw atu namakaydaay i Na-ya (南亞) ta’lu nutawan a niyadu'ay nu tademaw musakamu tu Wu-eltu (烏爾都) akamu. == '''kakidaan (地理)''' == 阿曼位於阿拉伯半島的東南角,北、東、南三面環海,瀕臨阿曼灣和阿拉伯海,海岸線長1600公里,領土面積為30.95萬平方公里,是阿拉伯半島上的第三大國家。 kitidaan nu Oman (阿曼) idai Alapuo-pantaw (阿拉伯半島) a waliyan timulan nu kadu, amis, wali, timul bayubayuwan namin, mitepal tu Oman-wan (阿曼灣) atu Ala-puo (阿拉伯) a bayu, masa tanayu' ku dadipasan tanayu' han makaala tu cacay a malebut enme a lasubu (1600) a kuli, tada lala' nuheni makaala tu tulu a bataan tin siwa lima (30.95) a mang pinfan kunli, u Alapuo-pantaw (阿拉伯半島) nu satabakiay a sakatulu nu kanatal. 西北與阿拉伯聯合大公國接界,西部與沙烏地阿拉伯為鄰,西南與葉門相連,北部有一部分領土被阿拉伯聯合酋長國分開,隔荷姆茲海峽與伊朗相望。 nutipan amisan (西北) atu Ala-puo (阿拉伯) pulung nu kanatal a kakenisan, nutipan atu Sawuti’-alapuo (沙烏地阿拉伯) mababiyaw, nutipan timulan atu Ya-men (葉門) malalidin, amisan idaw ku lala' hiyan nu Ala-puo lanhe ciucen (阿拉伯聯合酋長) a kanatal mibenis, silaad tu He’mu-cebayu (荷姆茲海峽) atu I-lang (伊朗) masasuayaw. 地扼波斯灣通往印度洋為熱帶沙漠氣候。北回歸線橫穿全國,5~10月為熱季,氣溫高達40℃以上;11~4月為涼季,氣溫約為10℃。年均降水量130毫米。 Tie' uo-sewan (地扼波斯灣) pasaydaay i Ingtu-yang (印度洋) u kacaledesan nu [[likelikenan]] a demiad. Pahua-kui-sin (北回歸線) milakuuyt tu kanatal, lima〜cacay a bataan a bulad u kacaledesan, u caledes makaala tu sepat a bataan (40) a du kuni ka talakaw nu caledes, sabaw tu cacay ~ sepat a bulad u kasapi’an nu demiad, cypiwac han makaala tu cacay a bataan a du. pulung nu nikahetikan nu udad makaala tu cacay a lasubu tulu a bataan (130) hawmi. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *阿曼:https://zh.wikipedia.org/wiki/阿曼 en17n7a6l4kc5hw3r1jadv2fekt2eon Omar al-Bashir 0 4277 38209 38208 2019-11-21T16:41:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Omar al-Bashir [[tangan:Omar al-Bashir, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-137.jpg|thumb|Omar al-Bashir, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-137|alt=Omar al-Bashir, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-137.jpg]] 1 bulad 1 demiad, Omar al-Bashir, u misingkiway. 1944 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Sudan]] ayza sa ci Omar al-Bashir, micakat a demiad sa i 1993 a mihca 10 bulad 16 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] rqw4m8zikew2u0ioufanbf7bmc2gwme Orbie Bowling 0 4278 38213 38212 2019-11-21T16:41:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Orbie Bowling 3 bulad 31 demiad, 1939 a mihca, Orbie Bowling, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ofgu3uag3u820xg5ttxd1d5bzo9qn1o Oro’raw 0 4279 85865 38218 2019-11-29T15:16:33Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Oro’raw(上比來部落) [[kakuniza:niyazu']] fti6wtlw11icvjmykqqcdq8khehyj8u Oro’raw: 0 4280 85864 38233 2019-11-29T15:16:31Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Oro’raw == 上比來部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Oro’raw:. u kasalumaluma’ nu Oro’raw: sa, 40 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 108 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 97 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 77%, Tayan(Tayal) 11%, Pangcha(Amis) 2%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] fat7vdxyinurczplvydsb461vlkeaqa Otis Birdsong 0 4281 38237 38236 2019-11-21T16:41:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Otis Birdsong 9 bulad 12 demiad, 1955 a mihca, Otis Birdsong, miunduay. [[tangan:Otis Birdsong 1978.JPG|thumb|Otis Birdsong 1978|alt=Otis Birdsong 1978.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] syos1crsjk3vf9gcpt0ymsadyerfg90 Pa'anifong 0 4282 85862 38256 2019-11-29T15:16:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''Pa'anifong(u sulit nu Hulam:巴阿尼豐部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pa'anifong. u kasalumaluma’ nu Pa'anifong sa, 511 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,057 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 446 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 611 ku tademaw, pakalatu 58%. 本地在清時稱八里芒,是「Pa'anifong 」的漢字近音,來源有著不同的說法:一是因曾經部落發生傳染病,阿美族稱傳染病為「manifong」,後來以發生傳染地稱之為「Pa'anifong」;二是在清咸豐4年(1854)原本住在猴子山的人,受不了卑南族的壓迫輾轉遷移至此,當時此地的椰子很多,而卑南族語的椰子稱「anibon」,故以之諧音稱之;還有一種說法是當地原本為卑南族的居住地,卑南族稱椰林為「anibonibon」,後轉成「panibon」,乃為阿美族的聚落名稱。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=564 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 40%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini,uzuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 0y1fdzdrbmzf82r5psukmhepebs035y Pabuisan 0 4283 85863 38288 2019-11-29T15:16:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Pabuisan == === u sulit nu Hulam === 北星部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pabuisan. u kasalumaluma’ nu Pabuisan sa, 140 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 377 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 175 ku tademaw, pakalatu 46%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 202 ku tademaw, pakalatu 54%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 17%, Sakizaya 1%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 8%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng === u cidekay nu Taywan a yincumin: === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 6b5hpdg7jow98ljsr34wjrtl6fk97s5 Pacavalj 0 4284 38340 38339 2019-11-21T16:42:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 51 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu (Taitung)]] ==Pacavalj== u sulit nu Hulam: 大鳥部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pacavalj. u kasalumaluma’ nu Pacavalj sa, 467 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,217 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,180 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 37 ku tademaw, pakalatu 3%. 大鳥部落,係日據時代昭和12年(西元1937年)命名之。「大鳥」之名有多種命名傳說:其一,相傳百年前,本地山區常出現一隻巨大且會吃人的巨鳥排灣族語為zazakaw藉以命名;其二,因初期尚未開發前多為草屋,遠看似羽毛且地形狀似大鵬鳥而命名之。據耆老傳述,此地尚無人居住前即以「pacavalj(笆札筏)」稱之,其意為沼澤或盆地的意思;因此目前部落族人迄今仍習慣稱自己的部落為pacavali(笆札筏)。這裡也是南迴線上第一大、人口最多的排灣族聚落。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 93%, Pangcah(Amis) 3%, Puyuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.jacreative.com.tw/taitungWH/2016/meniayap.html 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] bsobcav6plge756h0m4fy8af0lgoz79 Pacidal 0 4285 108160 108159 2021-05-04T02:10:30Z Aicsayion 1641 /* nilacul(內容) */ wikitext text/x-wiki Pacidal 華陽部落 == kakilimaan(摘要) == i Hualien(Kalingku) a kuwan ,u niyazu' nu Pangcah, u Pacidal ku ngangan tina niyazu'. == nilacul(內容) == === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pacidal. u kasalumaluma’ nu Pacidal sa, 161 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 398 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 285 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku yincumin, 113 ku tademaw, pakalatu 28%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 52%, Sakizaya 1%, Yuwatan(Bunun) 5%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 9%, zumazuma 3%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya a tademaw, uzuma a tademaw sa u Taluku, Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} <br /> === ademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658), Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670)        === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541) === u siwkay nu yincumin === u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . inayay ku cacudadan(學校) i Angcoh niyazu’. <br /> == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu lumuluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan atu palatuh] * [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] 3h41pu6apdnbec53ex77o5ewbq6ha0f Pacuya 0 4286 38407 38406 2019-11-21T16:42:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 37 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|thumb|Fuli (Zosi go)]] == Pacuya == u sulit nu Hulam: 巴族耶部落 巴族耶部落是富里鄉最晚成立之部落 。花蓮縣富里鄉吳江村。吳江村是由「吳江」和「安通」兩個部落所組織而成,但因為部落人口不穩定,所以被劃分為同一個部落,通稱為「吳江安通部落」,其中大多來自於玉里長良及池上的阿美族人。 === u siwkay nu niyzau' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pacuya. u kasalumaluma’ nu Pacuya sa, 33 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 101 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 57 ku tademaw, pakalatu 56%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 44 ku tademaw, pakalatu 44%. == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 36%, Yuwatan(Bunun) 19%, zumazuma 2%. === u niyazu' nu Pangcah === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa atu Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. <br /> === tademaw nu Yincumin, pulung han sa misausi mahamin katukuh 2018 a mihcan 12 a bulad === pulung sausi (565,561), Pangcah (211,031), Tayan (90,884), Paywan (101,472), Yuwatan (58,894), Rukay (13,392), Puyuma (14,340), Cou (6,667), Saysiat (6,662), Yami (4,629), Saw (799), Kabalan (1,482), Taluku (31,826), Sakizaya (958), Sejek (10,193), Laaluwa (404), Kanakanabu (343), zuma (11,585)     === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Yincumin]] jrrtypaiaxp188lujlaqvb6vgl0phux Padakaw Lami' 0 4287 38415 38414 2019-11-21T16:42:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Padakaw Lami’]] 183gmnrdrfnhw5k88f63ds1tb4zea5m Padakaw Lami’ 0 4288 88975 88968 2020-02-11T06:36:29Z 黃金文 116 /* kanamuhan a kawaw */ wikitext text/x-wiki == u kungku ni Padakaw. == ci Padakaw ku ngangan nu maku. ci Lami’ ku ina nu maku. sisa ci Padakaw Lami’ ku ngangan nu maku. padakaw Lami’ (1990-), ci kaw, u pwawa ni Lami’ Kulang (1954-), u micudaday ni Nuwa saydang kaku, atu micudaday i 2018 a mihcan i picudadan nu Sakidaya tu kalihanawan a malawlawpes akamua. === nanuwawa a mauzip === nani lecuhan kaku sa i cacayay a malebut izaw ku siwa a lasubu siwa a bataan a mihcaan. kuni lecuhan itakuan. katukuh ayda sa tusa a bataan izaw ku walu nu mihcaan numaku ayda. == kaydihan == salungan ku udip numaku salungan adihan ku pising nu maku. u kumcetay adihan a kaying kaku yadah ku maydihan i takuwanan. '''''inay’ hanay ku acawa ayza.''''' pacilu’en aku mu kilam ku kanamuhan aku a tatama. u sitangahay/sipunuhay ku kanamuhan numfaku. maydihay i takuwan a tatamasa a mukunuy mudimata, tu ’kim tayni inu ayawan akukya akapah, amana kaw ebah kuni pimukutayni, ca’ay kaw maapaay ku balucu’ numaku! kumceday kunikauzip ninatileng. siwacah ku nadikudan nu mulalabaay i takuwan. i Hupu ku niyazu’ nu maku, nanuadidi’ kaku itini a niyazu’ mauzip. izaw ku bayu, izaw ku buyu’. kapah ku nyadu’ numaku sikawaw amin ku biyabiyawwan numaku. yadah ku lami’ iumaumahan atu kakanen. yadah ku buting atu kalang i sa’uwac. tabayu, yadah ku lalacan, u uzang, u kanasaw, u muli; manamuh kaku mukan. tabuyu’, izaw ku dungec, izaw ku puwakih, izaw ku tana’; palamel hang tu buting atu kalang, ama zengang nima ku asu’. manamuh kaku tu niyazu’ nu maku.  == minanaman == 2003 a mihcaan ma pahedek i Min-Li adidiay a cacudadan. u mimaliay nu cacudadan kaku mikaput kaku, misetset mimali sa, u sakacacay tu kami nu mimaliyay i Kalingku kami. 2006 a mihcaan ma pahedek i Hua-Kang kuwcung, u mimaliay nu cacudadan kukaput numaku, misetset mimali usakacacay kuniyam akaput nu kalingku.  2009 a mihcaan ma pahedek tu i Hualien u talakaway nu tatayna a cacudadan, u mimaliay tu nu cacudadan mi kaput kaku; sakapahay a misulitay nu kaput kaku. 2012 a mihcaan ma pahetak micudad, inu talakaway a Tung-Hua a cacudadan, tayda aca i nukamuwan a kaput, mi binkiw tunu talakaway a Cing-Hua talakaway a cacudadan,mi binkiw tunu saydanka, malalid kaku makaala tu ciang-sye-cin tu mihmihcaan. == kanamuhan a kawaw == sakanamuhan nu maku, u miazih tu cudad, izaw ku nalipaan a cudad, izaw ku masasunidanay a cudad , izaw ku Harry Potter, izaw ku Game of thrones, atu hicahi:ca a kalawcudad manamuh mitengil tu datukan, mitengil tu kulasik a datukan atu hicahica:nan kya nidatukan. sakanamuhan aku tayza izuma a niyazu’ midang. natayza kaku i Macau(澳門), HongKong(香港), Philippines(菲律賓)atu Vitenam(越南), namakadih kaku tu tabakiay a buting(豆腐鯊) i Bohol(薄荷島) subal, kapah kay miazihan. maydih kaku tu tayza kitakit midang. manamuh mukan tu canaca:nan a kawawan a kaka’nan, izaw ku kanasaw, izaw ku salipit, izaw ku damay, izaw ku muli. manamuh kaku minanam tu canaca:nan a kawawan nu Sakizaya, izaw ku yadahay a nananaman nu laylay nu Sakizaya. [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] pd1ms449a5ndcgl1x0ai3z2ffgxrq9l Padrangigrang 0 4289 85861 38451 2019-11-29T15:16:18Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Padrangigrang == u sulit nu Hulam: 溫泉部落 台東縣太麻里鄉金崙村。具備豐富的溫泉資源。 本社區的排灣人原為太麻里鄉上多良聚落(Jalujalon社)的住民,在日治時期,溫泉聚落所在地之金崙溪對岸(南岸之地)原為上多良人的生活領域,當時與原居於金崙溪北岸的住民借地而居,故日治以來,上多良與溫泉地區的住民即多有往來。目前溫泉村分為上下聚落,上具落為原來巴拉義拉義社舊社之所在地,位於上方台地,日治末,舊社居民遷至山下金崙溪畔之金崙林道兩側,即今之下部落。民62年,因颱風來襲,溪水暴漲,居民房舍多被大水沖走,因此部分居民再度遷回舊社重建聚落,改稱為仁愛新村。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=387 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Padrangigrang. u kasalumaluma’ nu Padrangigrang sa, 108 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 318 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 304 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 92%, Yuwatan(Bunun) 2%, Pangcah(Amis) 1%, Tayan(Tayal) 1%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 311k90986l2eg13oppzcs13qpaxl4py Pailasan 0 4290 38491 38490 2019-11-21T16:42:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 39 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Pailasan u sulit nu Hulam:八伊拉善部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Pailasan. u kasalumaluma’ nu Pailasan sa, 31 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 89 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 74 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 17%. 聚落大多數來自花蓮富源附近Cilahusan一地,大約在民國50年代因親友的照應以及可開墾水田的吸引 之下,使於花蓮瑞穗的秀姑巒阿美族前來移民,而成立了新聚落。此聚落阿美族稱Paelasan,是沿用原鄉花蓮瑞穗富源村原聚落的名稱。民國45年花蓮慈惠總堂的信眾來此開墾,次年創立慈惠堂,並將大埔山命名為寶華山,而聚落位於寶華山腳下,因而得名。資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=542 tina niyazu'ay a tademaw, katuud tademaw namakay Kalingku Fuyuan a Cilahusan a kakitizaan. maka minkoku 50 a mihcan, katuud mabulaw tayni, izay yadah ku bangcalay a umah, sisa patizeng itini, mueneng itini, ku baluhayay a niyazu'. panganganen ku "Paelasan", nu ayaway a ngangan nu Fuyuan. mikoku 45 a mihcan, Kalinku Cehuy Congtang a tademaw tayni maluk, patizeng tu Cehuytang. panganganen ku Paohuasan, sisa singangan tuway. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 73%, zumazuma 10%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu zuma Yuancuminay cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- href="Category:Wp/ais" |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] 6csoldcqfqe1wbzeff7p6yviob1esxy Pakala’ac 0 4291 85860 38508 2019-11-29T15:16:15Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Pakala’ac == u sulit nu Hulam: 瑞興部落 i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pakala’ac. u kasalumaluma’ nu Pakala’ac sa, 176 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 468 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 318 ku tademaw, pakalatu 68%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 150 ku tademaw, pakalatu 32%. 瑞和村的阿美族大部分住在瑞興聚落,大都是日治時期遷來的。光復之後,因原地常發生水患,居民會議決定出錢合資買下鐵道與公路以西為新社地,而將原地開闢成水田。民國52年3月11日改為「大埔」,保有原聚落的社名;到了57年10月1日瑞和村成立,鄉公所將部落改為「瑞興」。但阿美族稱此地「Pakala'ac」,仍然能流通使用。此地的阿美族以恆春系潘姓家族居多,他們是於清末日治初期由恆春沿海海岸北上而來,初居馬蘭,再遷到今天的瑞興。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)64%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ofuilewywu1dqob4ppfpp5vwv2kag2v Pakara'ac 0 4292 38533 38532 2019-11-21T16:42:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] == Pakara'ac == u sulit nu Hulam:巴卡拉阿茲部落 === u siwkay nu niyazu === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pakara'ac. u kasalumaluma’ nu Pakara'ac sa, 156 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 444 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 403 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 41 ku tademaw, pakalatu 9%. 從前這裡有很多Kara'acay(螃蟹的一種)棲息,所以命名為Pakara'ac。大約在明治34-35年(1901-1902)之間,原居於花蓮港廳的丁仔漏(Tingalaw)的阿美族人,因為受到Manowan(布農族)的迫害而遷來這裡。資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=136 nuayaw, yadah ku Kara'acay (kalang) mauzip itini, sisa panganganen ku Pakara'ac. maka i 1901-1902 a mihcan, namueneng i Kanglinku Tingalaway niyazu' a Pangcah, zayhan madebung nu Manowan(Yuwatan), sisa mabulaw tayni. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 87%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] skx699slc28c2v5518n9vy0ox8430hj Pakistan 0 4293 125895 125892 2021-10-31T01:01:55Z Minorax 446 mapatiku tuway [[Special:Contributions/Mx. Clarks|Mx. Clarks]] ([[User talk:Mx. Clarks|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:36.227.231.19|36.227.231.19]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Pakistan.svg|thumb|u hata nu Pakistan(巴基斯坦)|alt=Flag of Pakistan.svg]]'''Pakistan(巴基斯坦)''' u [[Pakistan]] sa i labu nu Asia (亞洲), itiza i 30 00 N, 70 00 E. u ahebal nu [[lala']] ma[[pulung]] sa izaw ku 796,095 km<sup>2</sup>. u ahebal nu [[lala'|lala’]]ay sa izaw ku 770,875 km<sup>2</sup>, u ahebal nu [[nanum]]ay sa izaw ku 25,220 km<sup>2.</sup> hamin nu [[tademaw]]an sa 201,995,540. kakalukan [[umah]] sa 35.20%, kila[[kilang]]an [[umah]] sa 2.10%, zumaay henay [[umah]] sa 62.70%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu [[kanatal]] sa u Islamabad ([[:zh:伊斯兰堡|伊斯蘭瑪巴德]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu [[kanatal]] [[demiad]] sa 14 [[bulad]] 8 [[demiad]]. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Arif Alvi]] (Alibu.Aywye [[:zh:阿里夫·艾維|阿里夫·艾維]]), 1949 a mihca 8 a bulad 29 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Pakistan (巴基斯坦) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 9 bulad 9 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Pacisetan (巴基斯坦) ayza sa ci [[Imran Khan]] (伊姆蘭·可汗), micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 8 bulad 18 demiad. == '''likisi (歷史)''' == === '''mukasi (古代)''' === 公元前三千年左右,哈拉帕文化產生於今巴基斯坦境內,興建了哈拉帕和摩亨佐-達羅。 kun-yun (公元) nu [[ayawan]] tuluway a [[malebu]] nu mihcaan, Hala-pa' (哈拉帕) [[lalangawan]] mapatideng i Paci-setan (巴基斯坦) a niyaduan, [[patideng]] tu Hala-pa' (哈拉帕) atu Muo-hungcuo-taluo (摩亨佐-達羅). 直至前2000年,生活在中亞的雅利安人來到印度河流域,征服了當地的達羅毗荼人,印度河文明逐漸衰亡。 [[katukuh]] tu nuayawan a tusaay a malebud a mihcaan, saka[[uzip|udip]] itini i Cuo-Ya (中亞) nu Ya-li-an (雅利安) a [[tademaw]] tayni i Ing-du (印度) a [[sauwac]], [[debungan]] nuheni ku Ta-luo-pi-tu (達羅毗荼) a [[tademaw]], Ing-du (印度) a [[sauwac]] ni ka[[kapah]] anika[[uzip|udip]] [[haymaw]] satu [[malawpes]]. 此後的吠陀時代,雅利安人的政治中心開始向北轉移。 nikudan satu nu Fey-tuo (吠陀) a zitay (時代), Ya-li-an (雅利安) a [[tademaw]] nu cen-ce cun-sin (政治中心) malingatu pasayda [[malimad]] tayda i amis. 西元前519年起,波斯統治巴基斯坦西部地區,西元前327年,亞歷山大大帝曾率軍攻占過此地。 siyun nu [[ayawan]] lima a lasubu cacay a bataan idaw ku siwa (519) a mihcaan, Puo-se (波斯) mikuwan tu Pacisetan (巴基斯坦) nu tipan a [[niyadu']], si-yuan nu [[ayawan]] tu tulu a lasubu tusa a bataan idaw ku pitu (327) a mihcaan, Ya-li-san-ta ta-di (亞歷山大大帝) namiladaytu tu [[hitay]] mialaw midebung tina [[lala']]an. 大約公元前321年,被孔雀王朝的旃陀羅笈多所佔領。 kiya kunyun nu [[ayawan]] tulu a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (321) a mihcaan, hiyan nu Kunciawancau (孔雀王朝) a Can-tuo-luo-ciduo(旃陀羅笈多) a debungan [[patideng]]. 孔雀王朝衰落後被印度-希臘人統治,後被斯基泰人和帕提亞人統治,公元二世紀之後被貴霜帝國統治,貴霜帝國國王迦膩色迦當政時期(129-152年),王朝疆域擴至克什米爾和喜馬拉雅山以北的莎車和和田。 Kuncia-wan (孔雀王) kainaian tu nulaheci hiyantu nu Ing-du (印度)-Si-la(希臘) a tademaw mikuwan, nikudan satu hiyan nu Seci-tay (斯基泰) a [[tademaw]] atu Pati-ya (帕提亞) a [[tademaw]] mikuwan, kun-yung tusa a se-ci nikudan hiyan nu Kuy-sun-tikuo (貴霜帝國) a mikuwan, Kuy-sun-tikuo (貴霜帝國) kuowan ci Ciyani-se-sia (迦膩色迦) mikuwan tawya henay i cacay a lasubu tusa a bataan idaw ku siwa-cacay a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (129-152) a mihcaan, wancaw a kitidaan misaahebal [[katukuh]] i Kese-miel (克什米爾) atu Sima-laya-san (喜馬拉雅山) nu amisan a Sa-ce (莎車) atu He-tian (和田). 三世紀到四世紀今巴基斯坦南部被薩珊王朝控制,四世紀時起,這里受到笈多王朝統治,五世紀末期來自於中亞的白匈奴逐步把疆域擴張到該地區。 tulu a se-ci [[katukuh]] tu sepat a se-ci aydaay a Pacisetan (巴基斯坦) nu timulan hiyan nu Sa’san-wancaw (薩珊王朝) mipenes amikuwan, sakasepat a se-ci sa, itini kahiyaan nu Ciduwancaw (笈多王朝) amikuwan, lima a se-ci tuhedek namakaydaay i cun-ya (中亞) a sanglacay nu maedesay a [[tademaw]] haymaw sa midebung tayda misaahebal [[patideng]] tu [[kakitidaan]] nuheni. 8世紀初,阿拉伯擴張到印度河流域,並將伊斯蘭教傳入,使大批當地居民成為穆斯林。 waluay a seci nu ayawan, Alapuo (阿拉伯) misaahebal katukuh i Ing-du (印度) a [[sauwac]], pasayda i Yise-lan-ciaw (伊斯蘭教) micumud, hatidaaytu nu [[tademaw]] mala Mu-se-lin (穆斯林). 阿拉伯帝國退出該地區後,這里被興起於恆河三角洲一帶的波羅王朝統治。 Ala-puo (阿拉伯) miliyas tu [[niyadu']] satu, itini nu mabuwahay i Henhe-sanciaw-cuo (恆河三角洲) nu [[kakitidaan]] a Puoluowancaw (波羅王朝) mikuwan. 11世紀初,巴基斯坦西北部處於阿富汗加茲尼王朝統治之下。 saba tu cacay a se-ci tu [[lingatu]], Pacisetan (巴基斯坦) nutipan amisan a kakitidaan u Afuhan-ciwcene-wancaw (阿富汗加茲尼王朝) kumi kuwanay. 12世紀初,古爾王朝又取代了加茲尼王朝。 sabaw tu tusa a se-ci tu [[lingatu]] Kuel-wancaw (古爾王朝) midayliaca tu Ciace-ni-wancaw (加茲尼王朝). 1206年,庫特布·艾伯克建立奴隸王朝,巴基斯坦和印度開始處於同一政權統治之下。 cacay a malebut tusa a lasubu idaw ku enem (1206) a mihcaan, Kute-pu'. ay-puo-ke' (庫特布.艾伯克) [[patideng]] tu kalung a wan-caw, Pacisetan (巴基斯坦) atu Ingdu (印度) malingatu malecad ku mikuwan tu nuheni. 此後300年間歷經了6個王朝(德里蘇丹王朝),直至1526年被蒙兀兒帝國取代。 satu tu tuluay a lasubu a mihcaan kina enem tu a wancaw ci Deli-sudan-wancaw (德里蘇丹王朝), [[katukuh]] i cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan enem (1526) a mihacaan hiyani Meng-wuel (蒙兀兒帝國) mikuwan. == '''ayda a zitay (近代)''' == [[File:SepoyMutiny.jpg|thumb|Ing-Kuo (英國) masasupacaw tu ku itidaay a [[tademaw]] (英國殖民壓制戰爭)]] 1757年後,巴基斯坦隨印度成為英國殖民地,但穆斯林與印度教徒之間衝突依然嚴重。 cacay a malebut pitu a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1757) a mihcaan, Paci-setan (巴基斯坦) mikilul tu Ing-du (印度) mala Ing-kuo (英國) nu [[tademaw]], nika Muse-lin (穆斯林) atu Ing-du (印度) a sinza anikasasuad' micidek aca kuni kasasubidang. 賽義德·阿赫默德·汗領導阿利加爾運動,其繼承者於1906年成立了「全印穆斯林聯盟」,曾一度與印度國大黨合作,共同爭取印度的民族獨立,但1928年合作破裂。 Say-ide.ahe’muo-de.han (賽義德.阿赫默德.汗) mililid tu A-li-ciya-el (阿利加爾) a [[kawaw]], mami[[laylay]] i cacay a malebut siwa a bataan idaw ku enem (1906) a mihcaan patideng tu Cuning-muse-lin-lanmun (全印穆斯林聯盟), nama balud henay atu Ing-du (印度) a satabakiya nu dang kunuheni, ma[[pulung]] miani tu Ing-du (印度) a binacadan misiteked, nika itini i cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku walu (1928) a mihcaan mangalay masasu balud mahicaaykiya alaw masasuudiih. 1940年3月23日,穆罕默德·阿里·真納領導下的穆斯林聯盟在拉合爾召開全國會議,通過了建立巴基斯坦的決議。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan (1940) a mihcaan tulu a bulad tusa a bataan idaw ku tulu a demiad, Muhan-muode.ali.cinna (穆罕默德.阿里.真納) nililidan tu Muse-lin lanmun (穆斯林聯盟) itini i Lahe-el (拉合爾) mihapu tu kanatal amikaygi , makaawas tu sapatideng tu Paci-setan (巴基斯坦) anipaketung tuni kaygian [[kawaw|kawa]]. 1947年6月,英國公布蒙巴頓方案,同意印巴分治。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku pitu (1947) a mihcaan enenm a bulad, Ing-kuo (英國) mihapuy tu Pumun-padung (布蒙巴頓) a [[kawaw]], misulul tu Ing-pa (印巴) anikasabenis. 8月14日,巴基斯坦宣布獨立,成為大英國協的自治領。 walu a bulad sabaw tu sepat a demiad, Paci-setan (巴基斯坦) mihapu misitekeda, mala tabakiya a ing-kuo (英國) a kakitidaan. 1956年3月23日,巴基斯坦改自治領為共和國,定國名為巴基斯坦伊斯蘭共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan tulu a bulad tusa a bataan idaw ku tulu a [[demiad]], Paci-setan (巴基斯坦) misaumad nuuiptu a kawaw mala kunhekuo (共合國), pa[[ngangan]] han kina kanatal u Paci-setan (巴基斯坦) Iselan (伊斯蘭) kunhekuo (共合國). 巴基斯坦獨立後,與印度因領土糾紛(即克什米爾問題)於1948年、1965年、1971年在克什米爾地區發生了三次印巴戰爭。 Paci-setan (巴基斯坦) misiteked satu, , atu Ing-du (印度) a [[lala'|lala’]] masasu lawlaw (ke’semie a kaliyuhan a kawaw) i cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku walu (1948) a mihcaa , cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1965) a mihcaan, cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku cacay (1971) a mihcaan itini i kesemie (克什米爾) a niyadu’ kina tulu atu Ingpa (印巴) amalepacaw. 第三次印巴戰爭直接造成東巴基斯坦獨立成為孟加拉國。1972年7月,雙方簽署了《西姆拉協定》,實現停火。 saka tulu anikalepacaw Ing-pa (印巴) kasenu sa patideng tu Dunpacisetan (東巴基斯坦) misiteked mala Munciwla (孟加拉) a kanatal. cacay a malebut siwa alasubu pitu a bataan idaw ku tusa (1972) a mihcaan pitu a [[bulad]], masasulit kunuheni tu (simula) (西姆拉協定) asasulitan, kiya masatedip kuni kalepacawan. 此後雙方多次會談,但未達成任何協議,1989年起,雙方不斷交火,1998年5月巴基斯坦繼印度之後進行了6次地下核試驗,使緊張局勢加劇。 kinapina kunuheni a masasukamu, nai tu kula[[heci]] nika sasudangan, cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan, sawni malepacaw kunuheni, cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1998) a mihcaan lima a bulad Paci-setan (巴基斯坦) [[pacici]] tu Ing-du (印度) kina enem aisasa’ mikinkiw tu he (核) , macunus tuni kabiyalwnu nu [[tademaw]]. 2003年4月,印巴兩國先後表達了重新進行對話的意願,11月25日在實際控制線停火。 tusa a malebut idaw ku tulu (2003) a mihcaan sepaty a bulad , Ing-pa (印巴) nu tusaay a kanatal miliyawaca tu sasa [[kamu]]en, sabaw tu cacay a [[bulad]] tusa a bataan idaw ku lima a [[demiad]] itini i palutatenga mikuwan tu nika saluemeng tuni kalepacawan. == '''[[demiad]] (氣候)''' == 巴基斯坦屬亞熱帶乾燥和半乾燥氣候,氣候總的來說比較炎熱乾燥,每年平均降雨量不到250毫米,1/4的地區降雨量在120毫米以下。 Pacisetan (巴基斯坦) u caay kaw caledesay a makedalay a kakitidaan atu kala acaacakan ku [[demiad]],demiad a nika [[pulung]] nu sasa[[kamu]]en sa kacaledesan maacak ku caledes, tu mihcaan nikahetikan nuuda han caay pakaala tu tusa a lasubu lima a bataan (250 huowmi) kuni kahetikan nu udad, sepat nu cacaya a kilacan nu [[niyadu']] kahetikan nu [[udad]] han itinii cacay a lasubu tusa a bataan (120 huuwmi) kuni kahetikan nu udad. 最炎熱的時節是6、7月份,大部分地區中午的氣溫超過40℃,而在信德和俾路支省的部分地區中午氣溫則可能高達50℃以上。 sacaledesay nu [[bulad]] a puu'an sa i enemay pituay a [[bulad]], tupay[[niyadu']] a teban nu kalahukan micidek ku caledes makaala tu sepat a bataan (40 du) ku caledes, itini i Sin-Sde (信德) atu Pae-lu (俾路) a [[niyadu']] teban nu kalahukan micidek ku caledes makaala tu 50 du. 海拔高度超過2千米以上的北部山區比較涼爽,且溫差大,晝夜平均溫差14℃左右。氣溫最低時節是12月至2月。 katalakawan nu [[buyu']] milakuuyd tu tusa a malebu nu amis a [[buyu']] sa’pi’atudi, tabaki kuni kasasumadan nu [[demiad]], labii atu demiad sabaw tu sepat (14) a du kuyulaad nu demiadan, sasienaway nu [[bulad]] hanu cacay a bataan idaw ku tusa a [[bulad]] [[katukuh]] tu tusaay a [[bulad]]. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *巴基斯坦:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E5%9F%BA%E6%96%AF%E5%9D%A6 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:ling Habay]] awlt3bephhn8b59vr14fmku337a9gib Pakurung 0 4294 85859 38590 2019-11-29T15:16:08Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''<big>Pakurung(u [[:zh:文字|sulit]] nu [[:zh:汉族|Hulam]]:巴古崙部落)</big>''' == u siwkay nu [[:zh:部落|niyazu']] == i [[:zh:臺東縣|Taitung]] a kuwan nu [[:zh:臺東縣|Pusung]] ku niyazu’ nu Pakurung. u kasalumaluma’ nu Pakurung sa, 106 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 227 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 133 ku tademaw, pakalatu 59%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 94 ku tademaw, pakalatu 41%. <small>巴古崙部落豐年祭</small> https://www.youtube.com/watch?v=6uk2TxTbH2k === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 33%, Paywan(Paiwan) 3%, Yuwatan(Bunun) 3%, Rukay(Rukai) 12%, Puyuma 7%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Yuwatan(Bunun) Rukay atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a [[:zh:人|tademaw]], caay henay misumad ku ngangan nu [[:zh:民族|cikdekay]]. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a [[:zh:部落|niyazu']], maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:niyazu']] eob2qkci9z3zyyumnxw3kxzs8trot8j Pakwari 0 4295 85858 38616 2019-11-29T15:16:07Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Pakwari == === u sulit nu Hulam === 八卦力部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pakwari. u kasalumaluma’ nu Pakwari sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 341 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 193 ku tademaw, pakalatu 57%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 148 ku tademaw, pakalatu 43%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 51%, Pangcha(Amis) 2%, Saysia(SaySiyat) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Cou 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu’ === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu’ kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Saysia, inayi’ tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi’ ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |-208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |-271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 | href="Category:Wp/ais" |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] s0fwv191s509jmocvbmtxj99tz8dlx7 Palamal (火神祭) 0 4296 94954 94953 2020-10-21T05:49:12Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki u lisin nu Sakidaya tu palamal hananay, nanu kasumamadan kalingatuwan nu tuas nu [[sakidaya|Sakidaya]] sa , malingatu tu a silisin tu palamal hananay a lisin, katukuh ayda caay henay kaputun, i dawya dada’ i kalawpesan nu nyadu’ nu Sakidaya pahanhan, katukuh ayda sa anu hacica ku tenes nu nadipa’an nu Sakidaya hatida tu kutenes nina lisin tuyniyan. === kya silisin tu mahiniyay === u kakalingatuwan nina lisin tuyniyan, namakayni i nikasumad nu demiad kyalu, (kasumamadan u mapalaway ku duducen nu tuas) u tuas nu sakidaya tada uni kaluk tu umah, ku sakaudip nu tuas i tawya, anu masumad ku langaw nu nikalukan sa, mitulun tu ku mapalaway tu paudipay, malingatu tu patungus tu tuas, hani pitengil hantu tu paudipay anu mahica ku kakawaw, patukil satu ku mapalaway tu nakamuwan nu Paudipay, (a situngus kamu tu palamal hananay a lisin )satu ku kamu nu paudipay, kyusa u lisin tuyniyan u Palamal hananay u nakamuwan tu nu paudipay kyu a silisin tuyni u palamal hananay, makatukuh ayda caay piales ku teluc nu Sakidaya tu palamal hananay. === sayaway a nipalamal. === sakamu sa ku mapalaway , kal sulusulut tu nilangecan namu atu kasuy pa tayda i pibetikan mu tuduh patungus tu paudipay tu kasuy anu a palamal sa silacen ku nilangec namu i aayaw nu babetikan patata tu paudipay atu tuas, maminsa patakidi tu takid tumesen nuepah tu miawawyi tu paudipay atu tuas patayni inipatungus tu taheka, mamin satu mukan ku paudipay atu Tuas sa pataydan i papalamalan ku nipatata tu nilangecan , hamihaminen pa tayda mu tuduh , u tungus tuni pa tungus tu Lamal a Paudipay , mamin pa tungus sa tuduh hatu ku kasuy atu sapatata , a caay pa liwani,tuduhan musaabu kya u tatenga’ay ani palamal . === unika lawpes nu nyadu’ === u saka lawpes nu nyadu’ nu sakidaya nama kaycuwa, namakayni tu kyai i ni pahanhan palamal nu nyadu’,nikacayan pi tengil caay pi duduc tu nakamuwa nu paudipay(acay kyanca pay mihmihcan palamal)sa nanay anipi tulun tu nyadu’ kyusa ma pacpac nu sapihpih nu paudipay, bihbih hatu nu bali ku nyado nu Takubuwan, kyu malawlawpes tuway, sakamu satu ku mapalaway i taway , (tadaw nikacaayan tu pitengil ku Takubuwa a binacadan tu namakayniyay i Paudipay a kamu,) saan i tawya, sakamu sa ku tuassa (caay kawni kacaay nu Paudipay patukil unika caay henay katukuhi ku demiad)saan ku tuas,<br />i balucu’en ita kina kamu tuyniyan, === matalaw tu phanhan === makadateng tu ku aydaay a binacadan tina nakamuwan nu Paudipay, ma talawtu pa hanhan mi Palamal tu mihmihcan ,kyu sa mihmihcan satu palamal ku nyadu’ ,anu caay kahidasa i tawan a pacpacennu paudipay kunyadu’ . caay kawni pi pacpac a caay, u sapasu bana’henay tu nyadu atu adiwawai acaay kyahaw pasubana’ mu nanam tuheniyan, kya ama dadutudutus ku lalangawen nunyadu’.kyu u lisin nu binacadan tu palamal na nanay a caay kita pa hanhan tu mihmihcan . == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *http://140.119.100.110/index.php/%E5%B0%88%E9%A1%8C:Sakizaya/Palamal [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] sby929xf5y41t21jssjpdpu0dpgrn1o Palamal-musalisinay 0 4297 38663 38662 2019-11-21T16:42:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 25 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Sakizaya musalisinay 撒奇萊雅族祭禮人員 == [[tangan:火神祭-布置場地2.jpg|thumb|mikawaw ku mapalaway]] [[tangan:火神祭-火祭送神2.jpg|thumb|padungus tu Dietu ku mapalaway]] [[tangan:火神祭-火神使者取火.jpg|thumb|palamal-palikat tu lamal ku Lamal-dungy]] {| class="wikitable" |banggu編號 |ngangan名稱 |ngangan nu Hulam中文名稱 |sakaizaway nu kawaw職務意義 |- |1 |palamal |火神祭 |u ngangan nu lisin |- |2 |kumud pazik |火神 |itebanay a Dietu- ci Kumud Pazik |- |3 |icep kanasaw |火神太 |itebanay a Dietu- ci Icep Kanasaw |- |4 |sumanahay-dungy |紅色使者 |u dungy nu Dietu Lamal , sisumanahay a dawa |- |5 |salengacay-dungy |白色使者 |u dungy nu Dietu Lamal, sisangelacay a dawa |- |6 |landaway-dungy |綠色使者 |u dungy nu Dietu Lamal, silandaway a dawa |- |7 |lumeniay-dungy |黑色使者 |u dungy nu Dietu Lamal, silumeniay a dawa |- |8 |semilaway-dungy |藍色使者 |u dungy nu Dietu Lamal, sisemilaway a dawa |- |9 |babala:ki |監祭 |u tuas nu cidekay saca u ipabaway a mikuwanay |- |10 |sitatungusay |主祭 |u tapang nu musalisinay |- |11 |mikilulay |輔祭 |miedap tu sitatungusay , lima ku mikilulay |- |12 |mitelungay |司祭 |patuzu' atu musakamu i lisin |- |13 |mapalaway |祭師 |pakan tu Dietu kakawsan atu adingu |- |14 |patuduay |祝禱司 |pakan tu Dietu kakawsan atu adingu |- |15 |palilidan |指揮官 |mikeliday nu salais |- |16 |sapalamalay |放火隊 |palamal i lisin |- |17 |selal |青年隊 |kapah nu cidekay |- |18 |salaisay |作戰隊 |mingayaw tu ada, mipalaw tu pana' atu iduc |- |19 |musakakawaway |工作者 |musakakawaw i lisinay |- |20 |pahataay |司旗 |mikapet tu hataay |- |21 |musalisinay |祭禮人員 |tayni misalisinay a binawlan |} [[tangan:火神祭-祭典前的祥雲.jpg|thumb|bangcalay a ladem i Palamal a lisin]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuki Sayiun nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 == natayni mizizaway == Toko, Lisin, Bala, sakasitangah nu Sakizaya [[kakuniza:lisin]] [[kakuniza:2018-cacay]] hrn0gu1rzioxl95k9b64sws8hqpaurn Palamal i Sakul (1) 0 4298 38669 38668 2019-11-21T16:42:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u 140 a mihcaan a kinhning tu Palamal nu Sakidaya apatideng i ayza a mihcaan 10 a bulad, 6 a demiad, misatabaki pakal tu kalalikit i Sakul. saka caay kapawan nu pinacadan tu nadipaan atu lalangawan, izaw ku saduduc, palikeluh, sabetik, nulamal, sadikuday a dadiw; izaw ku limaay a dungi; sanlngacay a dungi: u dungus nu lamal a likat. sumanahay a dungi: sapalikeluh tu lamal, padudus tu bunuh. langdaway a dungi: sinilikec nu papah a tungawen a mipuhpuh. lumeni’ay a dungi: sapilimud tu adingu’ kya a caay paazih tu di’tu. (paudipay神、造物主)     suminaway a dungi: hanu ‘pah micupelas tu adingu’.            sipakayni i nipalamal anipatideng kya sa caay kapawan tu nadikudan, u kamu nu pinacadan, lalangawan atu sapatulis ti lisin, sakabalud nu pinacadan a ingngay, salabuay a kawaw. [[kakuniza:Padakaw Lami']] t6l0sq7fkj6oalhxknydtq3a0bf5zwx Palamal i Sakul (2) 0 4299 38676 38675 2019-11-21T16:42:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u 140 a mihcaan a kinhning tu Palamal nu Sakidaya apatideng i ayza a mihcaan 10 a bulad, 6 a demiad, misatabaki pakal tu kalalikit i Sakul. saka caay kapawan nu pinacadan tu nadipaan atu lalangawan, izaw ku saduduc, palikeluh, sabetik, nulamal, sadikuday a dadiw; izaw ku limaay a dungi; sanlngacay a dungi: u dungus nu lamal a likat. sumanahay a dungi: sapalikeluh tu lamal, padudus tu bunuh. langdaway a dungi: sinilikec nu papah a tungawen a mipuhpuh. lumeni’ay a dungi: sapilimud tu adingu’ kya a caay paazih tu di’tu. (paudipay神、造物主)     suminaway a dungi: hanu ‘pah micupelas tu adingu’.            sipakayni i nipalamal anipatideng kya sa caay kapawan tu nadikudan, u kamu nu pinacadan, lalangawan atu sapatulis ti lisin, sakabalud nu pinacadan a ingngay, salabuay a kawaw. kasumamadan aenengan nu Sakidaya ku kilaysi atu Sinjo; i 1878 a mihcaan, debunan nu hulam, pasukabalan maa’dap milais tu hulam, sadikuday, niyazu’ nu Sakidaya caay pakalalang tu tabakiay hitay nu hulam, u lamal ku sapicudet(縱火), u tawyaay a tumuk ci Kumud.Pazik salabi sa papilaliw tu nuyazu’ay, sadikiday sa, da’kep han ku tumuk, sikep han tu pacayi i kilang misnad ku uzip, patay satu. u mauzipay a pinacadan matalaw patayen milimek amin, milimud tu lalangawan tu uzip atu kamu mikihakiya tu Pangcah maudip. hinisatu luwak tina nipidebung, u Takubuwan a nika lalais satu. malakuy tu cacay alasubu a mihcan, muliyaw aca pangangan tu ngangan nu pinacadan i 2007 a mihcan cacay a bulad, 25 a demiad, saka sabawtulu a pinacadan i Taywan [[kakuniza:Padakaw Lami']] 5h6e35od3kv25008cgunkgkzoxme0iu Palamitan 0 4300 38720 38719 2019-11-21T16:42:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 43 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Palamitan == === u sulit nu Hulam === 康樂部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Palamitan. u kasalumaluma’ nu Palamitan sa, 1,016 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,787 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 826 ku tademaw, pakalatu 30%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,961 ku tademaw, pakalatu 70%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 17%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 8%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taluku]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] j463h1sfblyp4qeobmxjg61e4zoz54v Palau 0 4301 110821 110789 2021-05-23T09:49:07Z Komod.tiway 1719 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki '''Palau(帛琉)'''[[tangan:Flag of Palau.svg|thumb|u hata nu Palau '''(帛琉)'''|alt=Flag of Palau.svg]] u [[Palau]] sa i labu nu Oceania (大洋洲), itiza i 7 30 N, 134 30 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 459 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 459 km<small><sup>2</sup>,</small> u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 21,347. kakalukan [[umah]] sa 10.80%, kilakilangan umah sa 87.60%, zumaay henay umah sa 1.60%. kina kanatal sibangcalay a [[bayu]], tuud ku tayni misalamaay. [[caledes]] ku demiad itini. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Ngerulmud ([[:zh:恩吉鲁穆德|恩吉魯穆德]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 9 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Surangel Whipps Jr.]] (Heweysuzen [[:zh:惠恕仁|惠恕仁]]), 1968 a mihca 8 a bulad 9 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Palau (帛琉) ayza, micakat a demiad sa i 2021 a mihca 1 bulad 21 demiad. == '''demiad (氣候)''' == 帛琉的氣候屬熱帶雨林氣候,全年平均溫度約28.9℃。全年皆為雨季,平均全年降雨量為380厘米,平均濕度為82%。雖然降雨主要集中在7月到10月,但這段期間也經常陽光普照。帛琉偏離颱風主要路徑範圍,因此鮮少受到熱帶氣旋影響,僅有2013年颱風海燕以極高強度直襲帛琉,所幸未在當地造成嚴重傷亡。 demiad nu Palau (帛琉) u [[kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]] a demiad, pulung nu mihcaan caypiwac (溫度) han tu 28.9 du’ c. pulung nu mihcaan tu nika[[udad]] (雨量) ku yadahay, hami nu mihcaan kaudad han 380 li-mi (釐米), tu nikasenget (濕度) hantu lasubu nu 82 a kilac (pasintu, %). kuni kaudad itini i pituay a bulad katukud tu cacay a bataan a bulad kuyu nikahetik nu udad, nika alahican kapah ku demiad tabaki tu ku [[cilal]]. maliyas nu Palau (帛琉) ku [[baliyus]], u liyus han tu dadananacan (路徑) nu baliyus, sisa caay kayadah ku kacaladesan nu pikinawal (熱帶氣旋), uyda a cacay i 2013 a mihcaan cumudan tayniyan nu tabakiyay a Hay-Yan (海燕) [[baliws|baliyus]], kasica caay kapihaceng ku madukaay atu mapatayay nu tademaw nu heni. == '''kakitidaan nu Palau (地理)''' == 帛琉由一個大堡礁和無數小島和較少堡礁構成。主島本身其實也由多個小堡礁構成,較大的有安加爾、Babeldaob(Babelthuap)、Koror、Peleliu。亦因為當地有大量珊瑚,故其有大量是由海洋生物的屍體沉降累積而成的石灰岩,甚至成為其附近雅浦島,雅浦島石幣的製作原料。全國有三分之二人口在舊都柯羅居住。主島群以北是Ngeruangel和Kayangel。主島以西是Rock Islands,無人居住。西南部距離主島群約600公里的西南群島,也是帛琉的一部份。 Palau (帛琉) han sa u yadah ku tabakiyay a ba’tu, atu caay kasausiya a adidi'ay a [[subal]] atu adidi'ay a ba’tu anikasa kakitidan. ina Palau (帛琉) han u yadahay ku adidi'ay a ba’tu masa u kakitidaan mapatideng a adidi'ay a aidangan, tabakiya hantu u Angaur ([[:zh:安加爾|安加爾]]), Babeldaob ([[:zh:巴巴多斯|巴貝多]]), "Koror", "Peleliu". kya idaw ku tada yadahay ku san-hu (珊瑚), sisa yadah ku mapatayay nu bayuay a cacanan, sisa namahida satu matensmatens alaw mala se-huy [[ba'tu]] (石灰岩), sisa idaw ku micapiya tu Yap subal ([[:zh:雅浦島|雅浦島]]), u Yap subal (雅浦島) hantu ya ba’tu u sasanga'an tu ba’tuay a paysu’. nina kitakit hatu mala tusa nu tuluay (三分之二) a tademaw idaw henay ku i malumanay a sudu Koror (柯羅) a mueneng. saamisan nu tatungusay a subal (主島) nuheni sa u "Ngeruangel" atu "Kayangel". satipan nu tatungusay a subal han u "Rock Islands", inay ku tademaw mueneng ayda. satipan atu satimulan silaad tu tatungusay a subal makaala tu 600 km, u "nutipan atu nutimulan a subal" hatu, nu Palau (帛琉) tuku sausi nina kakitidaan. == '''maudipay a canacanan (生態)''' == 在帛琉,熱帶雨林覆蓋大多數的島嶼,有黑檀木、孟加拉榕樹、麵包樹、椰子樹、露兜樹等,這些熱帶雨林形成綠意盎然的樹海。同時帛琉還有野生紅樹林與熱帶大草原生態可以探訪。 itini i Palau (帛琉), kacaledasan a maudaday a kilangkilangan numa tahepu’ay a subal nu kakitidaan a subal, idaw ku lumeniay a hinuki (黑檀) a [[kilang]], mun-cia-la a [[titic]] (榕樹) a kilang, [[apalu]], yasi (椰子, abinung), lu-tuo (露兜) a kilang, nina kacaledesan a maudaday a kilakilangan a kakitidaan [[langaw]] sa adihen mahida u bangcalay a kilakilangan nu [[bayu]] (樹海), sisa nina Palau (帛琉) idaw henay ku sumanahay a kalakilangan (紅樹林) atu kacaledesan nu lutuklutukan a tabakiyay a maudipay nu canacanan nu aadihan nu kakataydaan amiadih. 帛琉海底生物形形色色,場面壯觀包括超過1,500種的多樣魚類、700種的珊瑚和海葵。其他值得一看的景觀尚包括巨型蛤蜊、海龜、蝠魟魚、灰礁鯊、海蛇、海牛等。靠近陸地之處,有入海口附近的鱷魚、大蜥蜴。此外,尚可看到數十種鳥類、果蝠在洛克群島的聚居地、在Angaur島的猿猴、一些無毒的蛇類、小型蜥蜴及其他昆蟲,而且在帛琉的陸地上,沒有任何有毒的陸生動物。 Palau (帛琉) nu labu nu bayu hantu yadah ku masahicahicaay a langaw nu aadihan tu buting, bangcal ku aadihan malakuud tu cacay a malebut lima a lasubu ku canacanan a babutingan, pitu a lasubu ku san-hu (珊瑚) atu haykua. u saka adihan sa u satabakiya nu piya’ nu heni, nubayu a bilanga, tabakiyay matapilaay a buting (蝠魟魚), [[abuabuwan]] nu mukanay a buting (灰礁鯊), nu bayuay a bau, nu bayuay a katalan sa. micapiya tu tukus a adihan ,nu maheka sacumud nu bayu micapiya tu nu nanumay a tabakiya a kakitil (鱷魚), atu tabakiyay a [[kakitil]] (大蜥蝪). idaw henay ku aadihan tu mabahelay a ayam, [[padaduki]] itini i Luo-Ke [[masabelengay a subal]] (洛克群島) a kakitidaan mueneng, itini i "Angaur" a subal idaw ku sitabakiyay mahidaay u tademaw nu salu (猿猴), atu nu inaiay nu letek nu [[bau]], atu adid'iay a kakitil (蜥蜴) atu nu canacanan nu cilekay, nika i tini i enalay nu Palau (帛琉) a kakitidaan i nai’ ku si[[ledek]]ay nu cilekay nu aadupan. 帛琉政府指定了洛克群島中70個無人居住的島嶼作為海洋生態保護區,禁止民眾進入,以充分保護海龜與海鳥的生態環境。 2020年1月1日起帛琉政府為了保護珊瑚礁與海洋生態,禁止使用有害珊瑚礁的防曬乳。 Palau (帛琉) han nu cen-hu (政府) patuduan ku Luo-Ke-Cin-Daw (洛克群島) nu pituay a pulu kui naiay nu muenenga a patideng tu luma’ a tademaw u kakitian nu aadihan tu nu bayuway a maudipay dadamaan a hekal, lacus ku tademaw micumud tiya niyaduan, u dadamaan nu bayuay nu bilanga atu nu bayuay a ayam nu maudipay a kakitidaan. 2020 a mihcaan cacay a bulad cacay a demian malingatu ku Palau (帛琉) a cenhu (政府) mangalay midama’ tu san-hu-cew (珊瑚礁) atu nu maudipay a cancanan nu bayuay aadihan nu kakitidaan, acaay pi sutsut tu sakay banges nu singpu’ mipalul’cus tu san-hu-cew (珊瑚礁) a sakacaledes nu sakacaledes nu singpu’. == '''sakaudip (經濟)''' == 旅遊業是經濟的支柱,除此之外還有農業和漁業。在2000-2001財政年度,約有共50,000外國人來帛琉經商或觀光。政府是本國最主要的僱主,但國家經濟很大程度上依賴美國的經濟援助。儘管如此,人均國民收入是菲律賓和大多數密克羅尼西亞國家的兩倍。帛琉的旅遊市場正在傾向於吸引更多來自東亞的遊客,並希望外國投資可以幫助他們興建更完備的基礎設施。 numi liwkuay ku saka singalihan tu sakaudip nu heni, nama hini satu idaw henay kuyu sakaliyumah atu babutingan. itini i 2000-2001 a mihcaan nuni sulitan i nu sakaudip a cudad (財政報告) sa, makaala tu pulung han atu nutaway anika tayni ami siwbay atu nu tayniay amiliwku sa 50,000 hatini ku tayniay nu kakatuud a tademaw. u sihu hantu nuheni ku sakakaay a tawki, nina kanatal tu saka udip hantu miida tu sakaudip mangalay a padangan nu Amilika (美國), amica kuni ka hida, tuyu saka udip nu heni sa u [[Philippines]] (菲律賓) atu [[Micronesia]] (密克羅尼西亞) a kanatal nu tusaay a bay nuheni. Palau (帛琉) han u laalliwkuwan nu a iciba aydahantu mangalay tu misayadah tu nu nama kayniya i Dun-Ya (東亞) a tademaw mami liwku, madih tunutaw a tademaw mipadang tu nuheniyan ami sanga ami sakapah patideng tu kaki tidaan atu aidangan sa. == '''tademaw''' == 當地居民約20,000人,其中大部分為帛琉土著,屬密克羅尼西亞人。少數族裔有來自菲律賓為主的亞洲人和少量歐洲人。三分之二的居民信奉基督教,當中天主教徒佔大多數,其餘的信奉其他新教派系。除了基督教外,當地一種叫Modekngei的地方宗教也十分流行。 mueneng nu silumaay hantu makaala tu 20’000 ku tademaw, nu itiniay tu a mueneng a tademaw ku yadahay, u [[Micronesia]] (密克羅尼西亞) a tademaw . caay ka yadah ku nama kayniay i [[Philippines]] (菲律賓) nay Ya-Cuo (亞洲) a tademaw atu saka caay ka yadah nu O-Cuo (歐洲) a tademaw. nu tuluay a saka tusa nu muenengan a tademaw han , unipi sicia nuhini sa u kilisedu, unu tinsukiw ku yadah nuheni ami sicia, duma satu idaw kuni pipa baluhaya nuheni ani pisinciaan. tunu  dumasatu nu kilisedu u Modekngei a kanamuhan nu itidaay a tademaw a saka taydaan. 當地官方語言為英語和帛琉語。其中三個州有地方語言作為自己的官方語言。而在安加爾島上,日語曾經是官方語言。目前安加爾全島人口80人,大部份人民講英語。 tapangay a kamu (官方語言) nu itidaay a tademaw han u Ing-Kuo (英國) atu Palau (帛琉) a sasakamuen. nika tapangay a kamu (官方語言) i tuluay a niyadu' ku niyadu'ay a kamu. itini namakay niya i An-Ciw-Er (安加爾) nu subalay a tademaw nawu nu Dipun (日語) henay ku tapangay a kamu nu heni. ayda hantu nu Angaur (安加爾) a subalay nu tademaw han walu a pulu’ kuyu tademaw, u kamu nuheni u Ing-Kuo a kamu (英語) yadahay ku kamu nuheni ayda. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *帛琉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%9B%E7%90%89 [[kakuniza: LamiHung]] 3dctsmo2w80okauzp7s1l945l1a7tjl Palinkaan 0 4302 38803 38802 2019-11-21T16:42:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 63 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Palinkaan''' == kakilimaan == u sulit nu Hulam 復興部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Palinkaan. u kasalumaluma’ nu Palinkaan sa, 543 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,537 ku tademawan. kasabinawlan nu yingcumin sa, 480 ku tademaw, pakalatu 31%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 1,057 ku tademaw, pakalatu 69%. == nilacul == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 17%, Taluku(Truku) 8%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Sakizaya 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan Yuancumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] 77y8vafyl4hhcwtfsj38302tbl3xrr1 Paljur 0 4303 85856 38826 2019-11-29T15:14:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Paljur == u sulit nu Hulam: 白露部落 屏東縣來義鄉。 Pailjus(白鷺)在排灣族語言是指"炭火"之意,族人說是形容當年此處部落勇士火般熾熱的勇氣。部落耆老表示,白鷺部落起源於Padain這個地方,傳說因受當時"龍蝦"侵入,影響居民生活,經部落長老們決議搬離原部落。雖然排灣族語念起來像中文的白鷺,就像好茶部落不產茶,白鷺部落當然也不是白鷺飛翔而取名。 白鷺部落是個舊部落,有著非常曲折的遷移史,民國48年在政府的規劃下,遷移到力里溪北岸,排灣族人稱為Tjura'aljadju的地方,並與由Takamimura(舊高見)遷移下來的居民,合併為來義鄉的南和村。近年來原鄉部落興起,族人發起重建舊部落運動,相偕回到白鷺舊部落整理石板屋建築,目前已經恢復了二十餘戶,數量還在繼續增加當中。同時也設置了地名指標、導覽告示牌等,希望未來可以在尋根及文化之旅方面連結新舊部落。 資料來源:http://www.prowang.idv.tw/other/bailu/bailu.htm == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Paljur. u kasalumaluma’ nu Paljur sa, 50 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 148 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 141 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 5%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 86%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan. == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] p0vb5gpo49546f2w63d69s72cqj8oqc Panama 0 4304 125646 125609 2021-10-25T03:53:34Z 36.227.221.171 /* tapang tusu nu kanatal (首都) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Panama.svg|thumb|u hata nu '''Panama (巴拿馬)'''|alt=Flag of Panama.svg]] '''Panama (巴拿馬)''' u '''Panama (巴拿馬)''' sa i labu nu nuteban atu nutimulan nu Amilikan, itiza i 9 00 N, 80 00 W u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 75,420 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 74,340 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,080 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademaw sa 3,705,246. kakalukan umah sa 30.50%, kilakilangan umah sa 43.60%, zumaay henay umah sa 25.90%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Panama City. == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 3 bulad 11 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Laurentino Cortizo]] (Lawluntinuw.Keeltisuw [[:zh:勞倫蒂諾·科爾蒂索|勞倫蒂諾·科爾蒂索]]), 1953 a mihca 1 a bulad 30 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Panama (巴拿馬) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 7 bulad 1 demiad. == '''kakitidaan (地理)''' == 巴拿馬位於中美洲,它的東岸是加勒比海,西岸是太平洋,北臨哥斯大黎加,南臨哥倫比亞。它是連接北美洲和南美洲的地峽。 Panama (巴拿馬) itidai i Cun-mae-cuo (中美洲), walian nu dadipasan a Ciya-le-pi-hay (加勒比海) a bayu, nutipan a Tay-pin-yang (太平洋), amisan u [[Costa Riga]] (哥斯大黎加), timulan u [[Columbia]] (哥倫比亞). malalitin tu Pay-mae-cuo (北美洲) atu Nan-mae-cuo (南美洲) a [[lala']]. 其境內的野生動物多樣性是所有中美洲國家中最高的,並且也是很多北美洲及南美洲野生動物品種的發源地。境內擁有巴拿馬運河。 kanatal nu labu a [[aadupen]] sayadahay nu cacana a [[aadupen]] u Cun-mye-cuo (中美洲) a kanatal nu saydahay a aadupan, sisa u sayadahay nu Pey-mea-cuo (北美洲) atu Nan-mea-cuo (南美洲) nu aadupen a sala[[lingatu]]wan. labu nu kanatal idaw ku Panama yunhen (巴拿馬運河). == '''likisi nu Panama atu debungan nu Amilika ku Panama (巴拿馬歷史和美國入侵巴拿馬)''' == @@@1501年,巴拿馬淪為西班牙帝國殖民地,屬新格蘭納達總督區。 cacay a malebut lima a lasubu idaw ku cacay (1501) a mihcaan, Panama (巴拿馬) mala [[Spain]] (西班牙) kanatal a kalimadan nu [[lala']], u Sen-kelan-nada (新格蘭納達) nu sakakaay a kakitidaan. 在1698年,蘇格蘭王國企圖殖民巴拿馬,蘇格蘭軍隊於第二次行動中終於登陸了巴拿馬,由於人數太少,很快就被西班牙人包圍擊退。 itini i cacay a malebut enem a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1698) a mihcaan , Scotland wan-kuo (蘇格蘭王國) idaw ku nabalucuan mangalay mialaw tu Panama (巴拿馬), Scotland (蘇格蘭) a [[hitay]] saka kunatusa’ milisapen midebung tu [[kakitidaan]] nu Panama (巴拿馬), tada’[[adidi']] tu ku [[tademaw]], amelik hiyaen nu [[Spain]] (西班牙) tademaw miliyud [[mademec]]. 1821年,巴拿馬獨立,加入西蒙·玻利瓦建立的大哥倫比亞共和國。 cacay a malebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1821) a mihcaan, Panama (巴拿馬) misitekad, mi[[cumud]] i Simun.poliwa (西蒙.玻利瓦) [[patideng]] tu tabakiya a [[Columbia]] (哥倫比亞) pulung nu kanatal. 1830年,大哥倫比亞共和國分裂,巴拿馬成為哥倫比亞共和國的一個省。 cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan, [[tabakiay]] a [[Columbia]] (哥倫比亞) pulung a [[kanatal]] masasuad, Panama (巴拿馬) mala [[Columbia]] (哥倫比亞) pulung nu kanatal a niyaduan. 1880年,法國人斐迪南·德·雷賽布開始動工開鑿連接大西洋和太平洋的巴拿馬運河。 cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan (1880) a mihcaan, Fakuo (法國) a tademaw ci Pye-tinan.de.lai-say-pu (斐迪.德.雷賽布) ma[[lingatu]] mikaykun palalitin tu Tasiyung (大西洋) atu Tay-pin-yung (太平洋) a Panama (巴拿馬運河). 美國總統西奧多·羅斯福試圖接管這條運河。 Amilika (美國) nu Cungtun ci Siawdu.luosefu (西奧多.羅斯福) mangalay mi[[taneng]] miyala’tu tina yunghean 1903年美國在擊敗英、法後與哥倫比亞政府簽定由美修建和租借運河的條約,哥議會拒絕批准。 cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku tulu (1903) a mihcaan Amilika (美國) demecen nuheni ku Ingkuo (英國) atu Fakuo (法國) nikudansatu atu [[Columbia]] (哥倫比亞) sehu masa[[sulit]] kunuheni u Amilika kumi sangaay atu micaliw tina yunhe a sasulitan, [[Columbia]] (哥倫比亞) namikaygisa’tu caapisulul kaisa' paina mihang. 1903年11月3日,美軍在巴拿馬登陸,策動巴脫離哥倫比亞獨立,成立巴拿馬共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku tulu (1903) a mihcaan sabaw tu cacay a bulad tulu a demiad, Ailika (美國) a [[hitay]] itini i Panama (巴拿馬) midebung, mibangbang tu Panama (巴拿馬) papi[[liyas]] tu [[Columbia]] (哥倫比亞), patideng tu Panama kunhekuo (巴拿馬共和國). 同年11月18日,美巴簽訂《巴拿馬運河條約》,美國取得「永久使用、佔領和控制巴拿馬運河」的權利,隨後掌控了運河區的行政、司法、警備、鐵路和財政等,使運河區成為名副其實的「國中之國」。 nuy’daan a mihcaan tu sabaw tu caay a bulad atu sabaw tu walu a demiad, Amilika (美國) "Panama (巴拿馬) sawac masasulit tu cudad (panama yunhe a sasulitan巴拿馬運河條約), Amilika (美國) makaala tu (sakatenes micukaymas, midebung atu mipenec tu Panama (巴拿馬) a sawac) a kawaw, kilul sa mimedmed tu sawac a niyadu' a sincen, sefa, cinpia aty caicen, kiya sawac malu tatengau tunu (kanatal nu kanatal). 美國從1904年起恢復開鑿運河,於1914年完工。 Amilika namakayda i cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku sepat (1904) a mihcaan mibabeli malingatu mikakun tu sawac, itin i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku sepat (1914) a mihcaan mahedek ku kawaw. 1968年奧馬爾·托里霍斯將軍上台,到他在1981年一次空難中逝世為止,是巴拿馬的實際操權者。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan ci Amae.tulihuose (奧馬爾.托里霍斯) sakakaay nu hitay mutideng, katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku cacay (1981) a mihcaan makina cacay amahetik i hetik mapatay, u kuni pikuwan, u Panama (巴拿馬) anikawawan sa. 托里霍斯死後,曼紐·諾瑞嘉於1983年通過政變掌握大權。 Amae.tulihuose (奧馬爾.托里霍斯) mapatay satu, Manniw.nuozayciw (曼紐.諾瑞嘉) itini i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku tulu (1983) a mihcaan malakuuyd kuni kasiwal maal tu sapikuwaw a kawaw. 1977年9月7日,吉米·卡特的美國政府和托里霍斯的巴拿馬政府簽署了關於巴拿馬運河的新條約。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku pitu (1977) a mihcaan siwa a bulad pitu a demiad, Cimi.kate’(吉米.卡特) a Amilika (美國) sifu atu Tulihuose (托里霍斯) a Panama (巴拿馬) a sifu masasulit tu sakay Panama (巴拿馬) sawac nu baluhay anikasasulit nu cudad. 新條約規定,美國將在1999年底以前把運河和運河區的全部主權和管轄權逐步交還給巴拿馬共和國政府。 baluhay anikasasulit tu cudad idaw ku nipatumi' tu kawaw, Amilika (美國) aitini i cacay a malebut siwa a lasubu siwa abataan idaw ku siwaw (1999) a mihcaan nu hedek nu ayawan ahiyan ku tabakiay a sawac atu tabakiay a sawac a niyaduan mihamim tu niyadu' atu duma aniyadu' mihaymaw pabelis tu Panama kunhekuo (巴拿馬共和國) a cen-hu. 1989年5月總統大選開票統計結果,反對黨聯合推舉之總統候選人吉列爾莫·恩達拉獲得選舉勝利,但軍政府領袖諾瑞嘉宣布選舉無效,同年9月美國對巴國實行經濟制裁。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan lima a bulad Cungtun misingkiw mihapu tu sakasilaheci, mihantaya a tan mapulung patahekal tu sasingkiwen tu cungtun ci Cilieemuo.ntala (吉列爾莫.恩達拉) maalcinida, nika u sakakaay nu hitay ci Nuozui (諾瑞嘉) mihapu sakamusa nisingkiwan naikulaheci sa, nuyda a mihcaan tu siw a bulad Amilika (美國) misuayaw tu Panama (巴拿馬) putunan ku sakaudip nuheni. 1989年12月,美國以保護美國僑民、保護民主選舉和打擊販毒的名義,展開對巴拿馬代號「正義之師作戰」的軍事行動,以推翻諾瑞嘉的軍事獨裁政權,讓在之前選舉中勝選的恩達拉就任總統。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan sabaw tu tusa a bulad, Amilika (美國) midiput tu Amilika (美國) taydaay mueneng itidaay a tademaw, midiput tu nikalihalay tu sasingkiwan atu wadwaden nuheni ku pacakaya tu sidukuway a tademaw a ngangan, malingatu misuayaw tu Panama (巴拿馬) a singanganay tu  (masatademaway a kawaw nu sakalepacaw) a hitay nu wayway, mibelin tu kawaw ni Nuoziaciw (諾瑞嘉) a hitay nu numicidekay a kawaw, tununi singkiwan numaalaay a tademaw ci Entala (恩達拉) pala maalay nu Cungtun. 12月15日諾瑞嘉宣布與美進入戰爭狀態,自任國家元首。 sabaw tu tusa a bulad sabaw tu lima a demiad ci Nuoziaciw (諾瑞嘉) sakamusa tu Amilika malepacaw ayday, sanunida satu patideng tu kanatal nu sakakaay . 12月20日,兩萬七千名美軍對巴拿馬展開軍事行動,推翻諾瑞嘉政權,吉列爾莫·恩達拉就任總統。 sabaw tu tusa a bulad tusa a bataan a demiad , tusa a mang pitu a malebut ku hitay Amilika misaayaw tu Panama (巴拿馬) malingatu malepacaw, babelihen nida ci Nuoziaciw (諾瑞嘉) mikuwanay, ci Cilaiemuo.ntala (吉列爾莫·恩達拉) ku pala Cungtungay. 諾瑞嘉逃入梵蒂岡大使館,1990年1月3日向美軍投降,他立刻被運往佛羅里達州,被起訴和關押。 Nuoziaciw (諾瑞嘉) taydan nidamilaliw i Fandikan (梵蒂岡) tasekun, cacay a malebu siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan cacay a bulad tulu a demiad taydan nida i Amilika (美國) mademec tu kamisa, dakepen cinida amelik pasaydan i Fuoluolitacuo (佛羅里達州), mipululen atu miliclic tu kawaw. 美軍入侵造成約兩千人死亡,包括巴拿馬軍人及一般平民。 Amilika (美國) debungan nu hitay makaala tu tusa a malebut kumapataya nu tademaw, pasu Panama (巴拿馬) a hitay atu niyadu’ay a tademaw. 隨後,美國政府協助巴拿馬重新施行選舉,並聲稱重新給予當地媒體言論自由和新聞自由,國家管理權漸漸和平過渡到號稱公民政府的反對派政治人物手中。 kilul sa, Amilika a sifu mipadan tu Panama (巴拿馬) milinangatu aca misingkiw, sakamusa misabaluhay pabeli tu tidaay misasingbungay a tademaw tu sakalihalay tu sasakamuen atu singbung nu sakalihalay, kanatal nuudip hamawsatu a masasungaay malakuuyd tu idaw ku kunmim sifu mihantaya a cence nu tademaw. 1999年12月31日,巴拿馬收回巴拿馬運河的全部管理和防務權,美軍全數撤出。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku siwa (1999) a mihcaan tu sabaw tu tusa a balad tulu a bataan idaw ku cacay a demiad, Panama (巴拿馬) alaen nuheni ku Panama yunhen (巴拿馬運河) hamim han nuheni amikuwan atu funwu a kinli, Amilika a [[hitay]] (美軍) mamim a bahbahan. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *巴拿馬:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%8B%BF%E9%A9%AC [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] qsk44ah0bij3g2ffowworv6ydboz0kh Panay 0 4305 94941 94940 2020-10-20T11:00:48Z Jasonzhuocn 316 wikify wikitext text/x-wiki Panay (巴奈). i [[Nabakuwan]] a niyazu’, izaw kya cacay i ka [[balangbangan]] a lecuhen ci salungan a [[tatayna]], pangangan han nu babalaki ciniza sa ci Panay han, u sausi sa paka silangecay a Di’tu sa. u zuma ku salungan ni Panay, katuud ku maydihay ci Panayan, matatakus a madademec ku sibalucu’ay, a u cima ku maka demecay. labu na madademecay sa, tatusa ku icelangay wawa nya Alikakay, nama ka kuhkuhay ci [[Adabuwang]] atu nama ka Kalingkuay ci [[Atapa]], caayay ka sasulul kya tatusaay, caay aca piales madademec. namahiza sa madademec i kuhni, saayaway sa paculayan milebud tu tepad, u kamu sa i helung nu tepad ku pipazeng tya culay salebud, saka silangaw nu bitunay, katukuh ayza sa malu sakawih tu bali, sipangangan han nu niyazu’ay a tademaw sa u cukul hantu. saka tusa a kadademec sa mabataday a kaduba’, nay enal nu Kalingku u duba’ katukuh i Kuhkuh. i nikangelu’an a makataneng, maawas nya tatusaay, masulecad ku tinsu. i tawya satu, i niyazu’ay ni Panay a nipasapul sa kasenun kasenun sa mabadi’ mapatay, maazih nya papikanay tu katalalan a adiwawa, u naculilan ni Panay sa, anu kilang tu atu kalu lutuk tu mabadi’ amin, imahiza sa pala di’di’tuan han tu ku piazih nu niyazu’ay ci nizaan. makatengil ci Panay tu mahiniay a lihab sa, saka pihaceng tu nu imelang, pinapina a demiad mapatay tuway. ci Adabuwang atu ci Atapa i niyazu’ nuhni makatengil tu latuh. imahiza tunu linges satu ci Adabuwang sipiwait hantu niza ku satabakiay a baetu i Kalinku. mahetik i kabalakasan nu babalaki nu Huwakangsan; i Pazikay mueneng ci Atapa caay ku mamademec, hatusa han tu niza ku tabakiay a baetu sipiwait sipayza i Kuhkuh, mala saka ci nganganay tu a Hecek nya Sapat kya baetu. namahiza sa, sakamu satu ku babalaki tu i niyazu’ay, u nanu sangulan ni Panay, sika badi’ nu balu tuna makatengil tu kamu, kyu u sangulanay han tu ku ngangan ni Panay a patinaku. c82dsnbfcnixvrlm0ea28fyulsyo869 Pangcah 0 4306 38973 38972 2019-11-21T16:42:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == Pangcah === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):阿美族、邦查族 nu Amilika(英語):Amis === u canan ku Pangcah(Pangcah是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == l9hnhg8x92sesnci9nk9lna3aa9212j Pangcah (Amis) 0 4307 89674 89673 2020-03-10T08:13:26Z 203.69.59.61 wikitext text/x-wiki [[tangan:Amis postcard.jpg|thumb|臺灣日治時期的阿美族南勢群盛裝]] [[tangan:Amis in Taiwan.png|thumb|250px|阿美族主要分布範圍]] U Pangcah atu Amis ku nipangangan nu ningra, itiniyay i [[Kalingku]] u Pangcah saan, itiniyay i [[Taytu]] u Amis saan. Itiniyay i amisay a Pangcah u timul saan tu sasepatay a Pangcah. U aru’ nu Pangcah, itini i laed nu Kalingku atu Taytu, midungdung tu satipanay a lutuk atu sawaliyay a lutuk. Midungdung tu sararaya’ sanay a enar atu makasawaliay, milawit tangasa i Palidaw nu Pingtung. ==u siwkay niza (簡介)== 阿美族自稱Pangcah(音近:板炸),意為「人」或「同族人」。Amis是南部阿美族(馬蘭阿美與恆春阿美)的自稱,源自於卑南族的北方之意。Pangcah在阿美語是的意思是平坦的臺地,Pangcah的自稱可能源自於從Cilangasan向外遷移後對自我來源的描述,進而變成自我族群認同的稱呼,除此之外,由於發音類似舟的意思,因此有指象徵從海外行舟至此的人,其他甚或有番人或番社等諧音的說法。 阿美族的語言為阿美語,屬於臺灣南島語言的一種,是目前臺灣南島語言當中使用人口數最多的語言。此外,臺鐵各級列車行駛花蓮至知本間中途各站會增加阿美語廣播。 ==Nikakilakilac== Anu pakaynin i aru’ atu suwal atu lisin. Lima ku nikakilakilac: *Amisay a Pangcah,Namakayni i saamisan singciw nu Huppu, tangasa i satimulan nu Rinahem, Marangah hananay a tarawadaw. *Siwkulan a Pangcah, Namakayni i saamisan nu Malibuh a Marangah, tangasa i satimulan Silamitay, itini i tapiingan nu Siwkulan a tarawadaw ku aru’. Manay Siwkulan a Pangcah han ku nipangangan. *Sawaliyay a Pangcah, Namakayni i saamisan a Bakung, mitatimul tangasa i Cipung nu Taytu, midungdugn tu sawaliyan a liyal, manay sawaliyay a Pangcah han ku nipangangan. *Balangaw a Pangcah, Namakayni i saamisan nu Singku, mitatimul tangasa i Cipung nu Taytu, itini i liyut nu Balangaw, manay u Balangaw a Pangcah han ku nipangangan. *Palidaw a Pangcah, i Banaw, i Palayapay, i Tidatiday, i Taymali atu Palidaw. Na itiraay i Palidaw ku aru’, manay u Palidaw han ku nipangangan. I tukayay a Pangcah, Namakayni i 60 a mihcaan , masarumatu ku saka’urip nu Taywan. Manay aluman ku miliyasay i niyaru’ nu kapah. Tayra i tukay a mikilim tu saka’urip, manay i tukayay a Pangcah han ku nipangangan. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源)== *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] ==malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)== *[http://www.abohome.org.tw/modules/tinyd0/index.php?id=120 阿美專輯---父子傳承馬蘭吟唱] *[https://web.archive.org/web/20070115071850/http://formosan.sinica.edu.tw/ 中央研究院南島語數位典藏] *[https://web.archive.org/web/20060426221946/http://center.amis.net.tw/ 阿美族網路社群] *[http://twasw.weebly.com/ 臺灣原住民族傳說故事網] *[http://www.amis.org.tw/ 阿美族語線上查詢學習網] dp7pih7hvv8gzkvx5axsgl1iu8w858b Pangcah a tatemaw- ci Takapu Ciyan-cin(Kau Wei He) 0 4308 39017 39016 2019-11-21T16:42:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Pangcah a tatemaw- ci Takapu Ciyan-cin(Kau Wei He) == === ngatu cacay === pulung makawaway i sabitay nu Yincumin i Taywan i, ci Kau Wei He ku salakat pakaalaay tu cacay ku bunac a tademaw, itini i 1992 a mihca 11 a bulad sakacacay a demiad, mapakabit i ’abala niza ku cacay a bunac, malakabahekaan a tademaw itini i Taywan. katukuh tuna pinapina a mihca, ta sedak sa ku sakatusa u Paliwan nu lu-cin cibunacay. uzip ni Kau Wei He i kasabitay ningla pulung 26 a mihca, tatenga’ tu, itiya i u tanengnengan tu a tatamaay ciniza itiya, nanuya mabalic tu ku nengneng nu luma a tademaw tu Yincumin, tuna pinapina a mihcaan katuud tu ku malasabitayay a kapah nu Yincumin, tada mahapinang malengat ku balucu’ nu cimacima a tademaw. Kamuen ku demak niza, itini tuna masapatekay tu ku mihcaan, u caay tu ku mamalahedaw kuni. === ngatu tusa === Itini i kalasabitayan ci Kau Wei He pulung 26 a mihca, kaapah hu mapalengat nu masakakaay makawaway i Kun-cin, atu mahidhid nu kalalawlaay a balucu’ nu Yincumin ciniza, saka sahu pakalepun tu cecay mihca mitilid i Taywan-tasiyi, pacieci sa a misawad, miseking tu kun-cin kuwn-siyaw, itiza tu misatapang ciniza tu musiluyay maebelay a uzip niza. Itiza i lakat nu kalasabitayan niza mala palakatay tu hikuki, malakakelidan, malacu-len, ta-tuy-cang, can-mu-cang, su-can, hatiniay tu kaleku ku kawaw niza, kinapinapina tu pakaala tu kungpay, kinapinapinaay tu mikaput a mibulaw, kababulaw itini i liyal nu Taywan maala tu kina balu a pulu’ milis tu liyal nu Ta-lu. izaw ku kamu niza itiya, 1979 a mihca palakat ciniza tu sapibulaw a hikuki B-5A maucul pakaakawaw, yu pahitebu satu caay ka tebad ku ka’ayaway a sazipa’ nu hikuki, itiya i ila tu ku kamu nu kakelidan hitebu han tu saan, nika citaneng ciza, maedeng kaku a miliyaw pahitebu sa ku i kemuday nu balucu’ niza, uya minanaman niza a tanenng, ya papatebu buhat han niza ku satahab nu tayya, suelin bangcal ku katebad, anu awaay ku matiniay niza a balucu’ ku makaali’ang tu kula matekesay a hikuki, a awa tu ciniza a mapatay. === ngatu tulu === Sabangcal satu ku katebad, ikul tu pakaulah hantu nu kakelidan atu pakupay, nikawlila tuya pisa’imel. u talaw mala’uteng tu ku liku’ tu kacibelang niza, nika mapauzip ku hikuki atu uzip nu tileng. Suelin tu itila i kalasabitayan na ila kuya damsayay maulahay a bulucu’ nu Yincumin i tatilengan ni Kau Wei He, caay pi’usi tu tademaw, u tapang kaku awa ku sanay niza, saka i balucu’ nu kaput niza, u tada sabangcalay malatapang ciniza. u nika matila niza, malasakaulah tu nu ’alumanay ciniza, unini ku saka cibalucu’ ciniza, anu misawad tu malasabitay, patuetu hu kaku misakuwanay a kawaw saan. === ngatu sepat === I’ayaw na sumuwal tu ci Kau Wei He, “ I’ayaw nu 50 a mihcaan mapaini aku ku kuk-ka, ikul nu 50 a mihca itinien tu aku paini i Yincumin.” saan. unini a kamu niza maduedu mikaput misingkiw tu li-pu-ing maala ciniza. nanu ulah nu binacadan, na macakat malacibunacay,matu pisawad niza mitilid tu tata’akay pitilidan, pacieci sa misawad malasabitay, mikaput tu sakakinatusa singkiw nu li-pu-ing, maala ku 18,000 satakalaway ku kip-pu, maala malali-pu-ing ciniza, misa’icel tu sakabangcaal ku uzip nu binacadan a lalan, katukuh anini awaay hu ku mitikalawah ku maalaay tu kip-pu niza. === ngatu lima === Kali-pu-ingan ni Kau Wei Hemilecad tu i kalasabitayan ku balucu’, misabalucu’ misa’icel, mipaluwad tu ilaay i salikec sakabangcal ku uzip nu Yincumin, matu itini i Pusung patileng tu sakuwan tu pasawali, paluwad tu sibana’ nu Yincumin, pabatel vu lalan nai Pusku katukuh i Kakacawa a lalan, pakayniay pinatelek a pala nu salikec atu paluw2ad patileng tu Yincumin wiyenhuy hatilaay ku kawaw.misawad malali-pu-ing, na u balucu’ mibalic tu mulukawaw, itila i Yincumin wiyenhuy na saan, nika u mamikaput tayni i Taypak a mikayki, katukuh i batad nu lalan i Sing-in masasungtul ku paliding, malepun tu ku nika tadamaan nu uzip niza, matenak kuni a lihab, mabanaay sida’itay cinizaan a tamdamdaw, maeemin tu a malalum ku balucu’. == u sulit nu Hulam == '''高巍和'''(阿美語:'''Takapu''',1943年-1996年4月20日),臺南縣阿美族人,中華民國空軍少將。1991年晉升少將,成為臺灣原住民史上第一位將軍。退伍後曾代表中國國民黨於平地山胞選區當選第二屆立法委員。1996年4月20日凌晨,駕車經中山高速公路赴臺北參加「中華民國台灣原住民文化發展協會」的會議,於臺南新營一帶發生車禍,經送醫不治,享年53歲。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == nasulitan nu Pangcah a tademaw  [[:zh:高巍和|高巍和]] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:2018-cacay]] hpdwdicmsk1a0m5gzr15k1f6dts2gaz Pangwi 0 4309 39040 39039 2019-11-21T16:42:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu]] ==Pangwi== u sulit nu Hulam: 大武部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pangwi. u kasalumaluma’ nu Pangwi sa, 579 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,433 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 537 ku tademaw, pakalatu 37%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 896 ku tademaw, pakalatu 63%. '''大武鄉'''位於台灣臺東縣東南方,北臨太麻里鄉,東濱太平洋,西及南鄰達仁鄉,為台灣東西部之間的重要交通孔道。 本鄉背倚中央山脈,山地多平原少,有大武溪、烏萬溪、朝庸溪,氣候主要屬熱帶季風氣候,但隨海拔高度不同仍有所差異。鄉內居民有原住民排灣族、閩南、客家、新住民等多元族群。 早期為排灣族原住民的活動範圍,舊稱「巴塱衛」,排灣族語意即「拿棒子打」。早年排灣族自山區移居大武溪口附近時,為避開無法利用的沼澤、溼地,便會以棒子敲打加以鑑定,故得名。 日治時期,將此地易名為「大武」,於1920年設置區役場,1937年改設大武庄,劃歸台東廳台東郡管轄。戰後合併原台東郡蕃地部份設台東縣大武鄉,1946年將山地部分劃分出來,另設達仁鄉至今。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 33%, Pangcah(Amis) 2%, Puyuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E6%AD%A6%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3) 台灣原住民族資訊資源網] io7sc8w3vlc40tzon7cju8j2aly2l92 Panital 0 4310 85855 39064 2019-11-29T15:14:32Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Panital == === u sulit nu Hulam === 卓溪部落 布農族語舊稱「巴內大」。布農族前輩遷入此地時,因見滿山長滿粗又高的大樹,布農語叫Banita,族人以此種大樹為地名。光復後,因本村之河流有颱風大雨才有流濁水,平時無水,甚至終年無水而成乾溪,取漢名為濁溪或乾溪均不宜,最後漢語取「卓」溪為地名民國23年後,八通關道拉古拉古溪上游的內山居民,遷到平地建社,稱為卓溪。 '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. == siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Panital. u kasalumaluma’ nu Panital sa, 127 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 427 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 406 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 21 ku tademaw, pakalatu 5%. == u asip nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 86%, Pangcah(Amis) 4%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 1%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) u Pangcah(Amis) u Paywan(Paiwan) u Taluku(Truku) atu Sejek(Seediq). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 67hwjh5hmdgfbqdjvrasycgxm654bl0 Paongaongan 0 4311 85854 39086 2019-11-29T15:14:28Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Paongaongan == u sulit nu Hulam: 八嗡嗡部落 「八嗡嗡部落」位於台東縣成功鎮的豐田社區,阿美族語為「Paong'ong」。關於地名的由來,一說是阿美族語Paogaogan為高處之意,部落為附近的kanatoron 溪和chiinawan 溪所挾的山,阿美族人叫做paongowan;另一說則是因為部落種植許多阿美族名為Papaongay (八八嗡埃) 的植物,此其嫩芽有提神功能,燃燒後還可以驅蚊,據說小朋友吃了Papaongay 的嫩芽會更有精神學習。 資料來源:http://okgo.tw/butyview.html?id=3880 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Paongaongan. u kasalumaluma’ nu Paongaongan sa, 159 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 437 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 351 ku tademaw, pakalatu 80%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 86 ku tademaw, pakalatu 20%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)76%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] hfgwzxhwazrleu86ya0zgx4m9c32zcf Papua New Guinea 0 4312 128031 128030 2022-01-22T00:34:42Z 118.160.168.63 /* kakitidaan (地理) */ wikitext text/x-wiki '''Papua New Guinea(巴布亞新幾內亞)''' [[tangan:Flag of Papua New Guinea.svg|thumb|u hata nu Papua New Guinea(巴布亞新幾內亞)|alt=Flag of Papua New Guinea.svg]] u [[Papua new guinea|Papua New Guinea]] sa i labu nu Ta-Yang-Cuo (大洋洲), itiza i 6 00 S, 147 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 462,840 sq km. u ahebal nu nanumay sa 9,980 sq km. hamin nu tademaw sa 6,791,317. kakalukan [[umah]] sa 2.60%, kilakilangan umah sa 63.10%, zumaay henay umah sa 34.30% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Port Moresby([[:zh:莫尔兹比港|摩斯比港]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 16 bulad 9 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Elizabeth II]], micakat a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) ayza sa ci [[James Marape]] (詹姆士·馬拉佩), micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 5 bulad 30 demiad. == '''kakitidaan (地理)''' == 巴布亞新幾內亞位在世界第二大島―新幾內亞島(New Guinea Island)東半部,也就是赤道以南的南太平洋上,南距澳洲約160公里。 Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) itida i kitakit nu saka tusa a tabakiya nu subal " New Guinea Island" (新幾內亞島) wali pankiw a niyadu, u ce’taw (赤道) nu timulan a Nan-tayping-yang (南太平洋), timul mibatad tu Aw-cuo (澳洲) tu cacay a lasubu enem a bataan (160) a kunli. 因歐洲航海家最早發現新幾內亞島時,覺得它像非洲的幾內亞,而得名,但整個新幾內亞島群屬於亞洲而不是非洲。 O-cuo (歐洲) singmung pacunaay tu balunga a tademaw sayaway a makaadih tina Sinci-naiya-subal (New Guinea Island (新幾內亞島) sa, mahida u Fae-cuo (非洲) a Cinai-ya (Guinea (幾內亞), kasi nganganan, nika namim nu Sinci-naiya-subal (New Guinea Island (新幾內亞島) nu Ya-cuo (亞洲) caay kaw nu Fai-cuo (非洲).[https://tw.nextmgz.com/realtimenews/news/14915483] 巴布亞紐幾內亞面積462,840平方公里,其國土包括所有島嶼在內位於赤道至南緯12度,東經140度至160度之間。 Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) kakitidaan sa 462,840 pinfun kunli, u lala' nu kanatal pasu subal itini i ce’taw (赤道) katukuh i nutimulan nu sabaw tusa a du’(12), waliyan namakayda cacay a lasubu sepat a bataan (140) a du’ katukuh i cacay a lasubu enem a bataan (160) a du’ ku laad. 巴布亞新幾內亞為赤道多雨氣候區,氣候炎熱且降雨量大,形成一個個熱帶雨林,其國土多被山和熱帶雨林覆蓋。 Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) u ce’taw yadah ku udad nu demiad, caledes ku demiad tabaki ku udad, mala ka caledesan nu udaudadan a kilakilangan, kanatal han u buyu atu caledesay nu udadudadan nu kilakilangan amatahp. 因巴布亞新幾內亞是熱帶雨林為主,所以在生物種類上相當豐富。 Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) u kacaledesan nu udaudadan a kilakilngan ku angangan, sisa itini nu cilekayan saka silaculan. 植物方面都主要是一些高達數公丈的闊葉樹木,而動物方面則主要以鳥類和有袋類動物為主。 kilang hantu angangan u talakaway nu ahebalay a papah nu kilangan, aadupen han nu angangan u ayam atu silaculay nu biliya a aadupan. 極樂鳥是巴布亞紐幾內亞特有的鳥類,被繪在其國徽中。 saka namuhan a ayamam han i Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) nu picidekan a ayam, malakulit nu hata nu heni.[https://zh.m.wikipedia.org/zh-tw/%E5%B7%B4%E5%B8%83%E4%BA%9A%E6%96%B0%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A] == '''likisi (歷史)''' == 巴布亞新幾內亞面積46萬平方公里,約是台灣的12倍,人口670萬,首都摩勒斯比港(Port Morsby)位在巴布亞灣上。除本島外,巴布亞新幾內亞還有大小600個島嶼。 Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) kitidaan makaala tu sepat a bataan idaw ku enem (46) a mang a pinfun kunli, nu Tawam (台灣) a sabaw tusa (12) a bay, tademaw han makaala tu enem a lasubu pitu a bataan (670) a mang, suodu han Muole-sepi-kan (Port Morsby (摩勒斯比港) itida i Papu-yawan (Papuyawan (巴布亞灣). u subasa, Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) idaw henay ku tabakiya adidiay nu enem a lasubu (600) a subalan. 16世紀被葡萄牙航海家發現後,19世紀起巴布亞新幾內亞曾被多國占領,法國殖民者還把巴布亞新幾內亞東南部改名為「新愛爾蘭」。 sabaw tu enem (16) a seci mahiya nu Putaw-ya (葡萄牙) makaadih nu pacunaay tu balunga a tademaw, sabaw tu siwa (19) a seci Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) nama debungan nu katuuday a kanatal, Fa-kuo (法國) mabulaway a tademaw hiyan ku Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) wali timul misumad tu ngangan u "baluhay Ayelan (新愛爾蘭)" . 巴布亞新幾內亞於1975年脫離澳洲獨立,屬大英國協成員,境內種族八百種,一個部落使用一種語言,使用語言也多達八百多種,各部落語言互不相通,目前全國以英語和混和土語的英語Pidgin通行。 Papuya-sinci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) itini i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku lima (1975) a mihcaan miales tu Awcuo (澳洲) misiteked, u Taingkuo (大英國) a tademaw. labu nu binacadan walu a lasubu (800) ku binacadan, payniyadu' cacay kalecad ku kamu, ayda a kanatal u igu ku kamu atu malamelay tu niyaduay tu a igu "Pidgin" kiya taneng masasakamu ku nuheni. 巴布亞新幾內亞被稱為「最後的伊甸園」,這個國家偏遠地區的部落,有些與外界幾乎沒有接觸,有些部落早期曾有食人傳統。 Papuya-sinci-neiya (巴布亞新幾內亞) pangangan han tu (sadikuday a Itenyung 伊甸園), nina kanatal i mabataday a niyadu’, idaw ku caayya kasa suadih kasasumelaw, yumahida idaw henay ku mukanay tu tademaw a lalangawan. 因與世界接軌甚晚,巴布亞新幾內亞許多部落仍過著共產式的互助生活,也就是說,有收入的受薪者須負擔其他無業村人的生活用度。 mautang atu kitakit masasuadih, Papuya-sinci-neiya (巴布亞新幾內亞) yadahenay ku niyadu’ay a tademaw mapapaliway ku sakaudip, namahida sa, idaw ku sikalisiway a tademaw amipadang tu caaya pikuliay a tademaw tu sakaudip. 據了解巴布亞新幾內亞國情的人說,巴布亞新幾內亞等於是從原始的石器時代直接跳進科技發達的21世紀,因而產生很多社會問題和文化衝擊。 katinengan u Papuya-sinci-neiya (巴布亞新幾內亞) a tademaw sakamusa, Papuya-sinci-neiya (巴布亞新幾內亞) naw mukasihenay a ba'tuan a zitay kasenu sa milihida tu keci (科技) anikalekalan a tusa a bataan idaw ku cacay (21) a seci , sisa yadah ku kawaw nu siakay atu lalangawan nika lawlawan a kawaw.[https://tw.nextmgz.com/realtimenews/news/14915483] == '''cen-ce (政治)''' == 巴布亞紐幾內亞是議會民主制的君主立憲國家,國家元首是女王伊莉莎白二世,女王不在巴布亞紐幾內亞時由總督代爲行使元首職責。 Papuya-niwci-neiya (巴布亞紐幾內亞) i ihuiy nu mincuce a cuncu lising a kanatal, kanatal nu sakakaay ci Ilisapay (伊莉莎白) e’se, niwan caay kaytida i Papuya-niwci-neiya (巴布亞紐幾內亞)sa u Cundu kumi dayliay tu kawaw nu sakakaay. 巴布亞紐幾內亞立法機構為一院制議會,政府首腦是總理大臣,由議會內多數黨的領袖擔任。議會的111個議席中有22席為21個省和首都區的22名地方首長的官守議席。 Papuya-niwci-neiya (Papua New Guinea (巴布亞紐幾內亞) lifa a kakuliyan u cacaya ku luma a ihuiy, sifu nu sakakaay u cungli, nuilabuay nu ihun a katuuday nu tademaw kumililiday. ihuiy nu cacay a lasubu cacay a bataan idaw ku cacay (111) a tademaw idaw ku tusa a bataan idaw ku tusa (22) a tademawan nu tusa a bataan idaw ku cacay (21) a seng atu suodu niyaduan a tusa a bataan idaw ku tusa (22) a niyaduay nu sakakaay a tademaw. 巴布亞新幾內亞有40多個政黨,其中比較具有影響力的政黨有國民聯盟黨、人民行動黨、聯合資源黨、聯合黨、潘古黨、人民全國代表大會黨、人民民主運動黨、人民勞動黨、人民進步黨、巴布亞新幾內亞黨及新一代黨等。 Papuya-sinci-neiya (巴布亞新幾內亞) idaw ku sepat a bataan (40) ku cen-dan (政黨), nika idaw ku kasinglihan nu centan han u kuomin lanmumtan (國民聯盟黨), zenmin-singtung-tan(人民行動黨), lanheceyun-tan( 聯合資源黨), lanhe-tan(聯合黨), panku-tan(潘古黨), zenmin-cunkuo daypiew dahuiy-tan (人民合國代表大會黨), zenmin-mincu yundun-tan(人民民主運動黨), zenmin-lawtun tan(人民勞動黨), zenmin-cinpu tan (人民進步黨) Papua New Guinea tan (巴布亞新幾內亞黨), atu baluhaya anipalekal a tan(新一代黨).[https://zh.m.wikipedia.org/zh-tw/%E5%B7%B4%E5%B8%83%E4%BA%9A%E6%96%B0%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A] == '''saculil (交通)''' == 因其多山崎嶇地形,國內道路交通十分不便。首都莫爾茲比港並無公路通往任何國內城市,亦無鐵路連接其他城市。公路也僅有少數由外國捐贈的公共運輸車輛行駛。 yadah ku masa ngangiwngangiway nu buyubuyu'an, kanatal nu saculil caay ka kapah. suodu Muo-ecepi-kan (莫爾茲比港) inai ku kakacawan tu basu sakatayda i cuwacuwaan nu tukay, inai’ ku silamalay mitules tu sakatayda i tuse. sakacaw tu basu han pinay kiya namaka nutawan a nipipadang anipabeli tu sakacaw a basu . 空運乃國內最重要運輸方式,於2007年全國有578座機場,其次是水運,全國有港口50多個。 hikuki han itini i kanatal u angangan a tatacuwaan, itini i tusa a malebut idaw ku pitu (2007) a mihcaan hamin nu kanatal idaw ku lima a lasubu pitu a bataan idaw ku walu (578) ku pahikukiyan, kilulesa u nunanum a kakacawan , hamin nu kanatal idaw ku lima a bataan ku minatu.[https://zh.m.wikipedia.org/zh-tw/%E5%B7%B4%E5%B8%83%E4%BA%9A%E6%96%B0%E5%87%A0%E5%86%85%E4%BA%9A] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 0jkrrl7okladxxim86bqtdxjudqnc05 Papulu 0 4313 85853 39121 2019-11-29T15:14:25Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''<big>Papulu(u sulit nu Hulam:巴布麓部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Papulu. u kasalumaluma’ nu Papulu sa, 401 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,081 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 280 ku tademaw, pakalatu 26%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 801 ku tademaw, pakalatu 74%. 為日治時期才出現的卑南新興部落。卑南族原稱八社番,是因有八個主要的部落,隨著時間不斷演進,到了日治末期,發生人口增加、繁衍、遷移與聚集的現象,又增加了斑鳩社(Vankiu)與寶桑社(Apapolo)兩個部落,一共成為十個部落。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 21%, Puyuma 3%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a niyazu' kyuni, katuud ku Puyuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 9bwqeto4d3202a0v7ejl1giehfinnm8 Paqiy 0 4314 85852 39140 2019-11-29T15:14:23Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] ==Paqiy== u sulit nu Hulam: 吹上部落 i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Paqiy. u kasalumaluma’ nu Paqiy sa, 42 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 159 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 147 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Tayal 80%, Bunun 6%, Amis 1%, Puyuma 1%, Truku 1%, zumazuma 2%. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Tayal a niyazu' kuyni. u Tayal sananay, mahiza ku Taluku a tademaw, u Incumin a tademaw tu, u Tayal a cidekay duut ku tademaw. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] fxc551ti38z9pyqmom1mcdcodeyrg9b Paraguay 0 4315 125113 125112 2021-10-12T01:10:01Z 1.164.30.218 /* sakaudip (經濟) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Paraguay.svg|thumb|u hata nu Paraguay|alt=Flag of Paraguay.svg]] Paraguay u '''Paraguay ([[:zh:巴拉圭|巴拉圭]])''' sa i labu nu kateban atu kaetipan Amilikan, itiza i 23 00 S, 58 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 406,752 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 397,302 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 9,450 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 6,862,812. kakalukan [[umah]] sa 53.80%, kilakilangan umah sa 43.80%, zumaay henay umah sa 2.40%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Asuncion([[:zh:亞松森|亞松森]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 14 bulad 5 demiad. ==tabakiay a tapang nu kanatal (元首)== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Mario Abdo Benítez]] (Maliaw.Abutuw.Pyenitese [[:zh:马里奥·阿夫多·贝尼特斯|馬里奧·阿夫多·貝尼特斯]]), 1971 a mihcaan 11 a bulad 10 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Paraguay (巴拉圭) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 8 bulad 15 demiad. == likisi (歷史) == 巴拉圭原為印地安人瓜拉尼族定居之地,1525年由葡萄牙人阿雷荷·加西亞(Alejo García)發現,1537年西班牙殖民團體首建亞松森市。 Paraguay (巴拉圭) naw Indi’an (印地安) a tademaw kua-la-ni (瓜拉尼族) a binacadan ku muenenga tina niyaduan, cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku lima (1525) a mihcan u [[Portugal]] (葡萄牙) a tademaw ci 阿雷荷·加西亞(Alejo García)maka adihay, cacay a malebut lima a lasubu tulu a bataan idaw ku pitu (1537) a mihcan [[Spain]] ([[Spain|西班牙]]) masakaputay a tademaw sayaway patideng tu Ya-sung-sen-se (亞松森市). 5年後天主教耶穌會傳教士也前往該地傳教並教授當地人農牧及手工藝。 lima a mihcaan sa tayni ku tinsukiway yasuhua (天主教耶穌會) tayda itida mitindu pasubana tuitidaay a tademaw tu sakaliyumah atu nalimaan a kawaw. 1767年西班牙殖民者把耶穌會教士驅逐。 cacay a malebau pitu a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1767) a mihcan [[Spain]] (西班牙) muenengay a tademaw bahbahen nuheni ku mitinduay nu yasuhua (耶穌會) a tadenaw. 18世紀,巴拉圭地區是南美洲最大的人口集中地區。 sabaw tu walu (18) a seci Paraguay (巴拉圭) niyaduay u Nan-mia-cuo (南美洲) satabakiya nu tademaw ka pulungan nu niyadu'. 1811年5月15日時巴拉圭脫離西班牙獨立,由羅德里格斯遂行獨裁統治。 cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku cacay (1811) a mihcan lima a bulad sabaw tu lima a demiad sa, Paraguay (巴拉圭) miliyas tu [[Spain]] (西班牙) misiteked, u Luo-de-li-kese (羅德里格斯) sacacay sa micidek mikuwan. 1840年法學教授卡洛斯·安東尼奧·洛佩斯繼任後,始採較開放之政策,從事農工商業各項建設。 cacay a malebut walu a lasubu sepat a bataan (1840) a mihcan u tabakiya a cacudadan a saydan ci Kaluose.andonniaw.luopaiyse (卡洛斯.安東尼奧.洛佩斯) miliaw mala mililitay, malingatu pakunida han a kawaw, sikawaw tu mahicaay a sasiwbayan apatideng. 1844年巴拉圭再設議會,已初具獨立國家規模。 cacay a malebut walu a lasubu sepat a bataan idaw ku sepat (1844) a mihcan Paraguay (巴拉圭) patideng aca tu ihua, masitekeday tu kapahay a kanatal. 洛佩斯之子弗朗西斯科·索拉諾·洛佩斯於1862年繼掌政權,醉心軍國主義。 Luopaise (洛佩斯) a wawa ci Fuolansiseke. suolanuo. luopaise (弗朗西斯科.索拉諾.洛佩斯) itini i cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (1862) a mihcan matulin mikuwan tu kawaw, sakay balucuan nu cunkuocui (軍國主義). 1865年至1870年間,巴拉圭發動了拉丁美洲史上最慘烈的戰爭——巴拉圭戰爭<sup>.</sup> cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1865) a mihcan katukuh cacay a malebut walu a lasubu pitu a bataan (1870) a mihcan, Paraguay (巴拉圭) miucul tu Ladinmacuo (拉丁美洲) saka labadesan ani kalepacaw—tu Paraguay (巴拉圭) ani kalepacawan, 在5年之間,巴拉圭因為與阿根廷、巴西和烏拉圭三國所合組的聯盟對抗作戰,折損了全國約2/3的成年男子人口與諸多領土,也造成該國在戰後半世紀經濟停滯。 itini i lima a mihcan, Paraguay (巴拉圭) atu [[Argentina|Akenting]] (阿根廷), [[Brazil]] (巴西) atu [[Uruguay|Ulakuy]] (烏拉圭) nu tatuluay a kanatal mapulung masasuayaw a malepacaw. yadah ku mapataya nu tademaw makaala tuluay a sakatusa nu masasiningay a tatama nu tademaw atu lala, kalepacawan satu nikudan caaysatu ka celak ku sakaudip nu heni. 1932年至1935年的大廈谷戰爭中,巴拉圭戰勝玻利維亞,從玻國取得大片大廈谷地區。 cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku tusa (1932) a mihcan katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku lima (1935) a mihcan a Tasaku (大廈谷) anikalepacaw, Paraguay (巴拉圭) makaci tu Puoliwiya (玻利維亞), namakayda i Puoliwiya (玻利維亞) maala nuheni ku ahebalay nu Tasaku (大廈谷) a niyadu’. 翌年巴玻戰爭之統帥埃斯蒂加里維亞出任總統,旋於1940年8月重頒憲法,分區治理,政治漸上軌道。 saka tusa a mihcan Paraguay (巴拉圭) [[Bolivia|Puoliwiya]] (玻利維亞) nu sakakaay ci Aysediciwliwiya (埃斯蒂加里維亞) mala cungtun, i cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan (1940) a mihcan walu a bulad pabaluhay yaca tu sinfa, mababenis mikuwan, hamaw sa akapah. 1947年,巴國發生為期六個月之內戰後由紅黨執政。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku pitu (1947) a mihcan, Paraguay (巴拉圭) makaala tu enem a bulad malepacaw i labu sa u hudan (紅黨) kumi kuwanay. 1954年,屬紅黨的斯特羅斯納將軍發動政變,同年9月當選總統,嗣獲一再連任迄1989年2月,始為羅德里格斯將軍發動軍事政變推翻。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku sepat (1954) a mihcan, u huntan a Seteluosena (斯特羅斯納) nu [[hitay]]an a sakakaay palekal tu saka utiih nu hitay, tawya a mihcaan nu siwa a bulad maala mala cungtun, hidasatu matulin katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcan tusa a bulad, malingatu ci Luodelikese (羅德里格斯) a sakakaay nu hitay palekal mibelin tu kawaw. 從此開始實行民主制度選舉總統。 namakayda malingatu misakapah tu kasasiduma tunipi sikiw nu cungtun. == kakitidaan (地理) == 巴拉圭全國面積為406,752平方公里,恰巧位於南美洲的中心地帶。 Paraguay (巴拉圭) nu kanatal pulung nu kakitidaan sa 406,752 pinfun kunli, malucuk aca i Namiacuo (南美洲) teban a kitidaan. 雖然巴拉圭為內陸國家,但巴拉圭河從北到南貫通國土中央,為國家經濟及交通運輸起了重要作用。 amica ku Paraguay (巴拉圭) u nalu a kanatal, nika Paraguay (巴拉圭) sawac namaka amis katukuh i timul milawid tu kanatal ateban, u kanital a sakaudip atu saculil nu sapiwunpan sakaetiman a kawaw. 巴拉圭河將該國分為東西兩部份。 Paraguay (巴拉圭) a sawac palabenisan u wali nutipan tusa kuni kababenisan. 西半部是廈谷地區(Chaco),面積約247,000平方公里,佔全國總面積61%,這個區域是大片草原,與鄰國阿根廷、巴西、玻利維亞的草原地區構成大廈谷大草原。 nutipan nu pankiw u Sia-Ku (廈谷 Chaco) a niyadu’, nikaahbal nu lala han 247,000 pinfun kunli, miki kaka tu lala nu kanatal han enen a bataan idaw ku cacay a kilacan, nina niyadu' ahbal ku lutuklutukan, sibiyaw tu Akenting (阿根廷), [[Brazil]] (巴西) Puoliwiya (玻利維亞) a lutuklutukan a niyadu’ masa Tasaku (大廈谷) a ahebalay nu lutuklutukan. 東半部則以起伏的地形著稱,在一些河川下游區域多沼澤地及肥沃土地,並提供林業、農業與牛隻養殖業的優良環境。 wali nu pankiw u masa kubukubuay a lala kasinganganan, itida i sasa nu sawacan yadah ku  lanulanuan atu sidamekay a umah, idaw ku kilakilangan, kaliwmahan atu papahabayan tu katalan nu sakapahay a kitidaan. 氣候方面,巴拉圭屬副熱帶濕潤氣候,年平均氣溫為24.5℃,夏季為每年10月至翌年3月底,平均氣溫達31℃,但偶爾會有幾天超過40℃。 damiad hantu, Paraguay (巴拉圭) han u caaya kaw caledesay a masengeday a demiadan, pulung nu caypiwac han 24.5 ℃, lalud tu mihcan namaka cacay a bataan a bulad katukuh tu sakatusa a mihcan nu tuluay a bulad, pulung nu caypiwac han 31℃. alahican mikaala tu 40 ℃. 冬季從6月至8月,平均氣溫在14.5℃左右。在伊泰普省及上巴拉那省等地區或會在夜間時低於攝氏零度。 kasienawan han namaka enemay a bulad katukuh tu waluay a bulad, pulung nu caypiwac itini i 14.5 ℃. itini i Etaypusen (伊泰普省) atu San-Pa-la-na-sen (上巴拉那省) a niyadu’ alahican tu labii sienaw sa makaala tu zelu ku caypiwac. == sakaudip (經濟) == 內陸國巴拉圭有一個龐大的非正規因素分化市場經濟,把進口消費品轉口到周邊國家,包括數以千計的微型企業和城市攤販的交易。 nalu kanatal Paraguay (巴拉圭) idaw kucacay a tabakiya nu tatengaay anikababenis nu iciba a sakaudip, numak nutawan a kanatal micumuday nu cancanan pababelihen naca patayda i nutawan a kanatal, tada yadah tu ku adidiay a sakawawen atu icibaay anipacakayan. 1970到2009年以每年7.2%的平均增長率成為經濟增長最快的南美國家。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan katukuh tu tusa a malebut idaw ku siwa (2009) a mihcaan tu mihmihcan a 7.2% a kilac pulun nuni ka celakan mala sakaudip nu sakalamkammay a Namin (南美) a kanatal. 該國還擁有世界上第三大自由商業區:「東方市」,緊隨邁阿密和香港之後。 nian kanatal itini i kitakit hantu u saka tulu a satabakiya nu pakunida hananay a sasiwbayan : u(「Dunfunse」東方市) mikilul tu Maami (邁阿密) atu [[Hong Kong]] (香港). 另一個占人口很大比例特別是在農村地區,是來自農業活動的經濟,常常在生活的基礎上。 duma satu u tademaw miki kaka tu kaliwyumahan a kakitidaan, u namaka umahay matatungsay a sakaudip, u sakaudip nuheni kuydaan. 由於非正規因素占經濟的重要成分高,準確的經濟數據很難獲得。 caay kaw tatengaay nu sakaudip a sakatatungus, tadengaay nu sakaudip utiih asipan. 按人均計算,實際收入在1980年的水平停滯不前。 pasayda i tademaw misausi, tatenga nu lacul han itini i cacay a malebat siwa a lasubu walu a bataan (1980) a mihcaan cida satu caay celak. 在2003年和2008年之間巴拉圭經濟快速增長,世界商品需求增長與高價格和有利的天氣相結合,支持巴拉圭的商品擴大出口。 itini i tusa a malebut idaw ku tulu (2003) a mihcan atu tusa a malebut idaw ku walu (2008) a mihcan Paraguay (巴拉圭) kasenusa macunus ku sakaudip nuheni, kitakit nu cancanan a tuudan mucelaktu atu talakaway a aca atu nikakapah nu demiad mapulung ku kapah, palekal tu Paraguay (巴拉圭) a tuud misa ahebal ku saka tahekal nu cancanan. 巴拉圭是世界第六大大豆生產國。 Paraguay (巴拉圭) u kitakit nu saka enem a satabakiya nu lihum nu sakaasilaculan a kanatal. 2008年遭受旱災,在全球經濟衰退之前就開始農產品出口減少和經濟放緩。 tusa a malebut idaw ku walu (2008) a mihcaan makedal ku niyadu', itini i kanatal nunika tadikudan nu sakaudip a aayaw malinagatu tuku nikaliyumahan a sakatahekal mawada'tu atu sakaudip mahaymawtu. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *巴拉圭:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%8B%89%E5%9C%AD [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:ling Habay]] 24zzodjzclim3gsuo4eucz7fj8r0qs2 Parayapay 0 4316 39198 39197 2019-11-21T16:42:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 39 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Parayapay, u sulit nu Hulam: 和平部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Parayapay. u kasalumaluma’ nu Parayapay sa, 162 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 443 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 390 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Yngcumin, 53 ku tademaw, pakalatu 12%. 舊稱為擺那擺或是擺仔擺社,為阿美族parayapai的譯音,意思為「雙手交換東西的動作」。昔日此地阿美族以狩獵為主要生活,在海岸山脈狩獵,常與馬蘭阿美、北絲鬮社卑南人相遇,並交換東西以物易物,故以此名稱之。據文獻記載,此地阿美族是清朝時期,由恆春阿美北遷所形成的聚落,還有當地耆老指出,原來是遷到馬蘭,於150年前和部分卑南阿美遷到此地定居。另外根據調查,民國41年時,部分來自都蘭部落的卑南阿美族人,因發生火災而翻越海岸山脈遷居和平。資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=546 nuayaway a ngangan sa, u Paynapay saca Payapay a niyazu', u sakuizaway sa u " mibalic tu tuud u saungay nu tusa a lima". itawya, izaw ku Pangcah miadup itini, i sawaliyan a buyu' miadup. sawsawni sa malitemuh tu Malanay a Pangcah atu Puyuma a tademaw, anu mahiza sa, mibalic tu tuud aadupan atu zuma, sisa, si mahiniay a ngangan tuway. u nasulitan, minkoku 41 a mihcan, namakay Tulan niyazu'ay a Pangcah, izay matuduh ku niyazu', sisa mabulaw tayni itini mueneng. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 77%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 8%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} 1 ku kyukay i parayapay niyzau’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] ts9kw76ovgkzenpqo6p2j444wd7c9hs Paridrayan 0 4317 85850 39212 2019-11-29T15:14:14Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Paridrayan(大社部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Paridrayan. u kasalumaluma’ nu Paridrayan sa, 229 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 733 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 718 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 95%, Rukai 1%, Bunun 1%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] gclurc1hd3m7gx9qqbst0v7s5rebb7k Parius 0 4318 85851 39226 2019-11-29T15:14:16Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Parius(分水嶺部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Parius. u kasalumaluma’ nu Parius sa, 88 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 246 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 236 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Paiwan 94%, Bunun 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] g3qzsbg93vs1l7xl9nqee7o929xjong Parupu 0 4319 85849 39244 2019-11-29T15:14:13Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Guanshan Town.svg|thumb|Guanshan]] ==Parupu== u sulit nu Hulam: 新福部落 i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Parupu. u kasalumaluma’ nu Parupu sa, 158 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 446 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 284 ku tademaw, pakalatu 64%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 162 ku tademaw, pakalatu 36%. u kasabinacadan, Amis 59%, Tayal 1%, Bunun 2%, zumazuma 2%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3rvod9ek0anjysoh2wwnreifghdyqfq Pasawali 0 4320 85848 39263 2019-11-29T15:14:11Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Pasawali == === u sulit nu Hulam === 巴沙哇力部落 === u siwkay nu niyzau' === 現今台東縣台東市富岡里。居民原屬於猴仔山社的人,於昭和16年,因為缺水、人口眾多、土地不足等等原因而遷徙到2個聚落。一個遷到現今的「石川」;另一個先遷到了富岡溪以東,在志航基地動工後,又遷回原址「濱海部落」,正式分成2個部落。 i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pasawali. u kasalumaluma’ nu Pasawali sa, 139 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 379 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 196 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 183 ku tademaw, pakalatu 48%. == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 48%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} inayay ku cacudadan i Pasawali niyazu’. inayay ku kyukay i Pasawali niyazu’. inayay ku pakincalan i Pasawali niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 9hz52b4v5hywceqzdbiiruoka3pnv1r Pasikau 0 4321 39290 39289 2019-11-21T16:42:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 26 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Pasikau == nilacul == u sulit nu Hulam:巴喜告部落 === u siwkay === i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Pasikau. u kasalumaluma’ nu Pasikau sa, 332 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,145 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,021 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 124 ku tademaw, pakalatu 11%. === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a cidekay sa u Paywan atu Pangcah. izaw ku Yuwatan a dadiw , napangangan namakay kina niyazu' "'''Pasikau'''". a'su ku ngiha' kina dadiw, manamuh ku kaying atu sining mitengil mudadiw kina dadiw. 臺東縣延平鄉桃源部落,又稱巴喜告,Pasikau原來是卑南族對此地的稱呼,意指「竹林」,部落從內本鹿舊部落搬遷到現在的地方,族人跟著卑南族人對此地的稱呼,繼續稱之為巴喜告。來到桃源部落,可先去參觀布農文化園區,有典藏豐富的早期舊部落文史資料與文物展示,也有布農千年傳續的八部合音、傳統歌舞祭儀展演。 === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini. 2 ku cacudadan i Pasikau niyzau’. 3 ku kyukay i Pasikau niyzau’. 1 ku pakincalan i Pasikau niyazu’. 1 ku pikuwanan i Pasikau niyzau’. 1 ku pacudacudadan i Pasikau niyazu’. 1 ku padekuan i Pasikau niyazu’. == u cidekay nu Taywan yuan-cu-min == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} 2 ku cacudadan i Pasikau niyzau’. 1 ku pacudacudadan i Pasikau niyazu’. 3 ku pikuwanan i Pasikau niyzau’. 1 ku padekuan i Pasikau niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calayzazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ibolpcmw6rmeguq2o1cw6e7nbevrrnp Pasing 0 4322 86275 39313 2019-11-30T06:24:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == Pasing == u sulit nu Hulam: 南勢部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pasing. u kasalumaluma’ nu Pasing sa, 376 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 966 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 410 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 556 ku tademaw, pakalatu 58%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 39%, Pangcha(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itinimueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay | href="Category:Wp/ais" |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 075k52njt2o6ysrj2wjeb0m2w3psbhw Pasongan 0 4323 39339 39338 2019-11-21T16:42:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 25 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] == Pasongan == u sulit nu Hulam:八桑安部落 === u siwkay nu niyazu === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pasongan. u kasalumaluma’ nu Pasongan sa, 113 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 259 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 237 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 8%. 依據《番社案內》(新港支廳,1934:無頁碼)一書的記載:白桑安社是在光緒10年(1884)左右,自花蓮大港口方面移居而來的阿美族所建立的,遷移的原因可能是由於不堪泰雅族與布農族侵襲,或是為了尋求更廣大的耕地。而社名的起因則不詳。按照安倍明義的說法,此社大約是在光緒14年(1888),由烏石鼻分出來的聚落。而部落的命名具有「草割除後聚落才成立」的意思,パソガン(Pasongan)就是指割草築屋之意。 ahizan tu <Fan she an nei> nasulitan nya cudad, maka i 1888 a mihcan, Pasongan niyazu' sa, namabulaw namakay Kalingku Takangkoay a Pangcah. kya lalekalan原因 maka namadebung ku Tayan atu Yuwatan, asaca amikilim tu habalay a lala, sisa mabulaw, maliyuh tu sakaizaway nya ngangan nu niyazu'. sakamu sa ci Anpeimingyi安倍明義, tina niyazu' pasabalat分支 nay Wusepi烏石鼻 niyazu'. u sakaizaway意義 nu niyazu' sa, u mamin mabilesiw割草 miniwaniw除草, patizeng tu ku niyazu' sananay. 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=138 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 88%, Yuwatan(Bunun) 0.5%, Tayan(Tayal) 0.5%, zumazuma 2%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d89b0no3u2h02zl3vo3ibtyj9v4ah7p Pasumaq 0 4324 86274 39353 2019-11-30T06:24:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Pasumaq(下丹路部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pasumaq. u kasalumaluma’ nu Pasumaq sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 339 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 320 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 19 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Paiwan 92%, Rukai 1%, Bunun 1%, Amis 1%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] k25co9irgtbvjabbvfffy4wligddmkk Patawlinan 0 4325 119229 85846 2021-07-12T08:44:03Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki == Patawlinan == === u sulit nu Hulam === 巴島力安部落 Patawlinan niyazu' === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Patawlinan. u kasalumaluma’ nu Patawlinan sa, 439 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,158 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 467 ku tademaw, pakalatu 40%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 691 ku tademaw, pakalatu 60%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah (Amis) 34%, Yuwatan (Bunun) 1%, Tayan (Tayal) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u cidekay nu tademaw === caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Pangcah (Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah (Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Yincumin a tademaw tu, u Pangcah (Amis) a cidekay kaduut ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah (Amis). u niyazu’ nu Pangcah (Amis) kuyni, katuud ku Pangcah (Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan (Bunun), u Tayan (Tayal) atu Puyuma. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. hakay izaw tuway, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha (Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, , u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaway saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal a ngangan sa ku "[[:zh:台灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:台灣|台灣]]. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay (有關) "Timul Subal (島嶼) kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday (相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan (知識). si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid (領導) tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiay a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza (分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay (平地), sakatusa ku ibuyuay (山地), sakatulu sa ku tangbulanay (平埔). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] *[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] 7yn987qqr7ymd1rfd2ysbn6nb0xxlas Paterungan 0 4326 85847 39453 2019-11-29T15:13:26Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Paterungan == u sulit nu Hulam: 新社部落 [[Fengbin]] siang itiza i Taywan Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Paterungan. u kasalumaluma’ nu Paterungan sa, 83 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 227 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 200 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 27 ku tademaw, pakalatu 12%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Kevelan(Kebalan) 55%, Pangcah(Amis) 27%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 5%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini mueneng, inayi' ku Sakizaya itini, uzuma a tademaw sa u Hulam. uyniyan a niyazu', i tebal nu bayu. u Taypinyang a bayu i tebal. katuud ku mibutingay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay'i' ku Sakizaya itini. hakay izaw tu. cayka tineng kami. caay henay pasumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5p39h9l8xh373owj6phpwzt3wjilgzb Patrice Talon 0 4327 111226 111225 2021-05-25T01:35:10Z Tiway Komod 1723 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Patrice Talon at the 52nd African Development Bank Annual Meeting in Gandhinagar (Cropped).jpg|thumb|Patrice Talon 2017|alt=Patrice Talon at the 52nd African Development Bank Annual Meeting in Gandhinagar (Cropped).jpg]] [[tangan:Flag of Benin.svg|thumb|hata nu Benin|alt=Flag of Benin.svg]] === Patrice Talon === 5 bulad 1 demiad, Patrice Talon, u misingkiway. 1958 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Benin]] ayza sa ci Patrice Talon, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 5 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu France a kamu:Patrice Guillaume Athanase Talon u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:帕特里斯·塔隆 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Patelise.Talung === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:帕特里斯·塔隆|帕特里斯·塔隆]] *[[:en:Patrice_Talon|Patrice Talon]] 8ugp5payb9b4mp7aesrcvlh6376ut3t Patrick Beverley 0 4328 39467 39466 2019-11-21T16:42:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Patrick Beverley 7 bulad 12 demiad, 1988 a mihca, Patrick Beverley, miunduay. [[tangan:Beverley 2 (cropped).JPG|thumb|Beverley 2 (cropped)|alt=Beverley 2 (cropped).JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] bv5sas5mfx1t54dqmkiww7js7mwbz5w Paudadan 0 4329 85845 39503 2019-11-29T15:13:20Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Paudadan == === u sulit nu Hulam === 大德﹙巴烏拉藍﹚部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Paudadan. u kasalumaluma’ nu Paudadan sa, 254 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 727 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 526 ku tademaw, pakalatu 72%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 48%, Sakizaya 1%, Yuwatan(Bunun) 4%, Tayan(Tayal) 4%, Taluku(Truku) 12%, Kebalan 1%, zumazuma 3%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Yuwatan, u Kabalan, u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] o3velzpjaidj7mlwbddtjdo9wagjmk7 Paul Arizin 0 4330 39507 39506 2019-11-21T16:44:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Paul Arizin 4 bulad 9 demiad, 1928 a mihca, Paul Arizin, miunduay. (mapatay i 2006 a mihca) [[tangan:Paul Arizin 50-62.JPG|thumb|Paul Arizin 50-62|alt=Paul Arizin 50-62.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pcicnyf1yxmkbzr9fd1usahn1gty29o Paul Birch 0 4331 39519 39518 2019-11-21T16:44:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Paul Birch == kakilimaan == Paul Birch, tatama, u minuduay a tademaw.<br /> == nilacul == nalecuhan ciniza i 1 a bulad 4 a demiad 1910 a mihcaan, ci Paul Birch ku ngangan niza, u miunduay a kawaw. mapatay ciniza i 1982 a mihcaan. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] r8gvlviyplh5nw3bnc8hcesigtw513i Paul Biya 0 4332 111393 111392 2021-05-25T07:49:48Z Ool.taywan 1718 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Paul Biya 2014.png|thumb|Paul Biya, 2014|alt=Paul Biya 2014.png]] === Paul Biya === 2 bulad 13 demiad, Paul Biya, u misingkiway. 1933 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Cameron]] ayza sa ci Paul Biya, micakat a demiad sa i 1982 a mihca 11 bulad 6 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Paul Biya u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:保羅·比亞 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Pawlu.Piya === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:保罗·比亚|保羅·比亞]] *[[:en:Paul_Biya|Paul Biya]] glbxohwfb65xak4qcbe1kwigh0l0duc Paul Kagame 0 4333 39534 39533 2019-11-21T16:44:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Paul Kagame [[tangan:President Paul Kagame (portrait).jpg|thumb|Close up profile picture of Paul Kagame, October 28 2014, in Busan, Korea|alt=Close up profile picture of Paul Kagame, October 28 2014, in Busan, Korea]] 10 bulad 23 demiad, Paul Kagame, u misingkiway. 1957 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Rwanda]] ayza sa ci Paul Kagame, micakat a demiad sa i 2000 a mihca 4 bulad 22 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] rn4jgf8aliq3p1xamdeehje9y5yvx1g Paumeli 0 4334 85844 39555 2019-11-29T15:13:08Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Paumeli== u sulit nu Hulam: 包霧目力部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Paumeli. u kasalumaluma’ nu Paumeli sa, 80 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 270 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 260 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 4%. 台東縣金峰鄉正興村。與斗里斗里社同為正興村高燕系統的排灣族部落 。 其地名源於排灣族語 komnrimu,削之意。聚落位於河階,前後皆為陡峭山壁,有如被削去般,故稱之。為排灣族舊社名,原稱為包烏力社,光復後改稱為包盛社,屬比魯村,民國四十三年( 1954),遷往正興村。 日治時期,屏東縣霧台鄉阿里部落的頭目入贅至比魯社的Baumouri社頭目家,而繼承了Baumouri頭目,部落族人與頭目同時遷往Baumouri社。由於這層姻親關係,民國44年至47年間,當Baumouri社人遷至正興村時,有十多戶的阿里魯凱人亦同時遷居於現在之正興村。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- href="Category:Wp/ais" |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=396 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 0btxud6kk111s91b32xgvao8szl8vx3 Payljus 0 4335 39582 39581 2019-11-21T16:44:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 26 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu '''Payljus (白鷺部落)'''. u kasalumaluma’ nu Payljus sa, 217 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 664 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 644 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 20 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 95%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 2%. inayay ku cacudadan i Payljus niyazu’. 1 ku kyukay i Payljus niyzau’. 1 ku pakincalan i Payljus niyazu’. inayay ku pikuwanan i Payljus niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Payljus niyazu’. inayay ku padekuan i Payljus niyazu’. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatal a pu Lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhoey kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] okqtcx8qplmiaikkyth54wmnjo7offb Payuwan 0 4336 85843 39604 2019-11-29T15:13:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Payuwan == u sulit nu Hulam: 排灣部落 屏東縣瑪家鄉排灣村。排灣部落是瑪家鄉遷村最晚的部落。 本村發源於隘寮溪上游兩岸大武山山腰,標高約1000公尺,昔時分成「斯排灣」、「巴大原」、「茶利西」等三個村社組成,各設頭目統治日治時期設置警察駐在所管理,台灣光復後改名為筏灣,現由政府補助移住現居地。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=106 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Payuwan. u kasalumaluma’ nu Payuwan sa, 156 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 531 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 518 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 91%, Rukay(Rukai) 1%, Tayan(Tayal) 2%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Rukay u Pangcah atu Puyuma == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] fvhb3uh8wkajt0lcnx07sz9a3omvnph Pazik 0 4337 85842 39612 2019-11-29T15:13:05Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == Pazik === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):巴吉克部落(花蓮市美崙山、美崙山腳尚志路至府前路之舊部落) === u canan ku Pazik(Pazik是什麼?)ː === u buyu' i tiza i Kalinku, caay ka talakaw, caay ka tabakiay a buyu'. uniyan a buyu' mahiza ku buting u pazik sananayay a buting, kyu u pangangangan ku "Pazik". izaw ku niyazu' itiza, izaw ku Pazik、Cikep、Ciku、Tuapun a niyazu' i tiza. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [[kakuniza:niyazu']] 0762k8pyommcoxx14ij99uuczgepwge Pedro Pablo Kuczynski 0 4338 39625 39624 2019-11-21T16:44:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Pedro Pablo Kuczynski''' == siwkay niza == [[tangan:Pedro Pablo Kuczynski Godard.jpg|thumb|Pedro Pablo Kuczynski Godard|alt=Pedro Pablo Kuczynski Godard.jpg]] tatama, salengacay ku banges, nalecuhan i 10 a bulad 3 a demiad, Pedro Pablo Kuczynski, u misingkiway. 1938 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Peru]] ayza sa ci Pedro Pablo Kuczynski, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 7 a bulad 28 a demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] 5u9hvnsexgknhez5inz28ajxqlm65ob Pekus 0 4339 39664 39663 2019-11-21T16:44:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 38 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Pekus == u sulit nu niyazu': 排骨溪部落 Pekussi sa'wac, u zuma a ngangan sa u "Linsensi" sa'wac. nuayaw sa singangan ku "Paykusi". sakamusa, i kalipunan a demiad, saka midebung tu Tayan nu Yilan atu Taoyuan kya Lipun. sisa, mangayaw itini. katuud ku mapatayay, sisi, panganganen nu Tayan ku "Paykus". mahinisa, caay kakapah ku tengil tina ngangan, sisa sumaden "Pekus", zikuzan sa, sumaden aca u "Linsensi". 排骨溪,又名「林森溪」,早期被稱為「白骨溪」,據說日治時代日本人為鎮壓宜蘭、桃園一帶的泰雅族, 曾在此激戰,雙方都死傷慘重,溪流堆滿屍骨,因此泰雅族人稱這條溪為「白骨溪」,或稱「百骨溪」。 由於名稱不太吉祥,所以後來被改稱「排骨溪」,又被命名為「林森溪」。 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan ku niyazu’ nu Pekus. u kasalumaluma’ nu Pekus sa, 24 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 41 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 13 ku tademaw, pakalatu 32%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 28 ku tademaw, pakalatu 68%. === u siwkay nu niyazu' === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 32%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.tonyhuang39.com/tony0949/tony0949.html [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Yilan]] [[kakuniza:Tayan]] k0r0iborv211pf642fam9mk801og55w Peldac i sakul 0 4340 39675 39674 2019-11-21T16:44:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u pildac nanu kasumamadan tuidaw nikaidawan nu pildac kuni idawtu Ku sakidaya.u tatiedan nu pinacadan kya pildac.anu inayi`kidapildac caay kya paudipay Ku pinacadan nusakidaya,u Laylau nu sakidaya caay pakaliyas tu pildac maudip.antacuwacuwa ku pinacadan nu sakidaya sa million tu tu pildac palawyna tu tinapildac, [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] 54g9tk7z9qznf9m3s561j9i39dz765j Pero Antić 0 4341 39679 39678 2019-11-21T16:44:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Pero Antić 7 bulad 29 demiad, 1982 a mihca, Pero Antić, miunduay. [[tangan:PeroAntic66.png|thumb|PeroAntic66|alt=PeroAntic66.png]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ljpy5jn44h25rgk8iprnkh31cuuqxo9 Peru 0 4342 125298 125297 2021-10-15T06:34:23Z 59.115.3.197 /* In-ti-an (印第安), Spain (西班牙), Africa (非洲) a laylay. */ wikitext text/x-wiki Peru(祕魯) [[tangan:Flag of Peru.svg|thumb|Flag of Peru(祕魯)|alt=Flag of Peru.svg]] u '''Peru''' sa i labu nu Congnanmeico, itiza i 10 00 S, 76 00 W. u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 1,285,216 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 1,279,996 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 5,220 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 30,741,062. kakalukan umah sa 18.80%, kilakilangan umah sa 53%, zumaay henay umah sa 28.20%. [[tapang]] tusu nu kanatal(首都) u tapang tusu nu kanatal sa u [[Lima]]. kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日) kakining nu kanatal demiad sa 28 bulad 7 demiad. tabakiay a tapang nu kanatal (元首) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Pedro Pablo Kuczynski]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 7 bulad 28 demia . malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan. https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%98%E9%B2%81. == '''lalangawan文化''' == === Peru (Mi-Lu 秘魯) lalangawan 秘魯文化 === 秘魯是聞名世界的古印加文化發祥地,文化事務原由秘魯國家文化局負責, Peru (Mi-Lu 秘魯) katinengan nu kitakit a Kuin-ciya (古印加) [[lalangawan]] nu sakalingatuan, lalangawan a [[kawaw]], naw Peru (Mi-Lu 秘魯) kanatal lalangawan kusi kawaway, 2010年7月14日,秘魯國會通過法案設立文化部,負責管理國家博物館、廣播電視局以及國家文化研究所等機構。 tusa a malebut cacay a batan (2010) a mihcaan pitu a bulad sabaw tu sepad a demiad, Peru (Mi-Lu 秘魯) kuohu misulul tinakawawan patideng tu lalangawan a kakuliyan, situngus mikuwan tu kanatal a puwukun (博物館), palahuday tu [[binawlan]] a tilibi atu kanatal a lalangawan ka kinkiwan a kakulian. 秘魯首位文化部長,著名的人類學家和歷史學家胡安·馬丁·奧西奧在9月4日宣誓就職。 Peru (Mi-Lu 秘魯) sayaway nu sakakaay nu lalangawan, u matinengay mikinkiw tunu tademawan atu likisi amikinkiway a tademaw ci Hu-an.Ma-tin.Auo-si-auo (胡安.馬丁.奧西奧) itini i siwa a bulad sepat a demiad a mihapu [[patideng]]. 秘魯文化主要來源於印第安和西班牙傳統,但也被非洲、亞洲和歐洲族群影響。 Peru (Mi-Lu 秘魯) lalangawan angangan sakatayni i In-ti-an (印第安) atu [[Spain]] (西班牙) a [[laylay]], nika mahiya nu Africa (非洲), Asia (亞洲) atu Europe (歐洲) a [[binacadan]] kangadahan. 秘魯早期的藝術可追溯至前印加文明的陶器、紡織品、首飾和雕塑。 Peru (Mi-Lu 秘魯) satabalay nu nalimaan (藝術) taneng talaayaw kunipiwadwad tu In-Ciya (印加) tu saka [[siwantan]] a kabing (陶器), nitenunan tu dikuc, kalin atu nituktukan tu cancanan a kulid. 印加人維持了這些工藝的製作,並在建築等領域取得較大的成就,其中包括馬丘比丘古城的興建。 In-Ciya (印加) a tademaw, hidatu kuni pikawaw tu nalimaan (藝術), itini inipatideng nuheni ku saka singlihan, micidek ku Maciw-pi-ciw (馬丘比丘) nu mukasi a nisangaan tu luma'. 巴洛克藝術是殖民時期的主要藝術,但在一定程度受到當地傳統的影響。 Paluo-ke' (巴洛克) a nalimaan a malimaday a zitayan nu angangan a nalimaan, nika itini sa mahiya tu nu niyaduay a laylay nu kangdahan. 這時宗教事物是藝術作品的主要描繪對象,當時大量興建的教堂和庫斯科畫派就是當中的代表。 aydasa nu kiwkay a tuud sa u nalimaan anisanganan nu angangan nu kakilulan amikulit, tawya yadah kunipi patideng tu kiwkay atu Kuse-ke (庫斯科) mikulitay nu tawyaay mikulitay a dayhuw. 獨立後秘魯藝術的發展停滯,直至20世紀初期印第安主義運動的興起。 namisiteked satu tu nikuda Milu (秘魯) nalimaan anipalekalan masaluimeng, katukuh tu tusa a bataan a seci nu ayawan Inti-an (印第安) cui a laylay mapatideng. 自從1950年代,秘魯藝術傾向折衷,且受到外國和當地潮流的衝擊。 namaka cacaay a malebut siwa a lasubu lima a bataan (1950) a mihcaan, Peru (Milu 秘魯) nalimaan kalawpesan a tudi, masikeda’ nu nutaw a kanatal atu nu niyadu’ nu anisangaan. 秘魯文學則起源於前哥倫布時期的口述傳統。 Peru (Mi-Lu 秘魯) kuhak (文學) tunika lingatuan han i Kelun-pu (哥倫布) a daydayay nu nakamuwan. 西班牙人在16世紀引入文字,殖民時期文學體裁有編年史和宗教文學。 [[Spain]] (西班牙) a tademaw itini i sabaw tu enem a seci pacumud tu sulit, kabulawan a zitay kuhak nasulitan idaw kuni sulitan tu likisi atu kiwkay a kuhak. 獨立後,風俗主義和浪漫主義成為主要的文學流派,代表作家有里卡多·帕爾馬。 misiteked satu, nu misalisinay atu misa bangbangcalay mala angangan nu kuhak, nu misulitay a dayhuw ci Lika-duo.Pa'el-ma (里卡多.帕爾馬). 20世紀初期印第安主義運動造就了西羅·阿萊格里亞、何塞·馬里亞·阿格達斯、和塞薩爾·巴列霍等作家。 tusa a bataan a seci tu lingatu Inti-an (印第安) a kawaw nu laylay patideng tu Siluo.Alay-keli-ya (西羅.阿萊格里亞), Heci.mali-ya.a-keta-se (何基.馬里亞.阿格達斯), atu Say-sael.pa-lae-huo (基薩爾.巴列霍) numi suliday tu cudad. 20世紀中期在拉丁美洲文學爆炸代表作家之一馬里奧·巴爾加斯·略薩等人影響下,秘魯文學變得更廣為人知。 tusa a bataan a seci nu tebang itini i La-tin-mae-cuo (拉丁美洲) kuhak tada’ yadatu ku misuliday a kawaw nu dayhuw ci Mali-aw.pael-ciyase.Luye-Sa (馬里奧.巴爾加斯.略薩) kangadahan, Peru (Mi-Lu 秘魯) kuhak mala katinengantu nu katuuday. 秘魯菜餚混合了印第安和西班牙特色,也受到非洲、阿拉伯、義大利、中國和日本等地的煮食方法的影響。 Peru (Mi-Lu 秘魯) a lami’ malamel tu Inti-an (印第安) atu [[Spain]] (西班牙) kapicidekan, kanamuhan nu Africa (非洲), Arab (阿拉伯) , [[Italy]] (義大利) , [[China]] (中國) atu [[Zipun]] (日本) nuni salamian a kangadahan. 尤其是一種與中國廣東粵式料理與當地料理融和的Chifa在當地非常流行,在首都利馬市內,一條街上至少有一個「Chifa」的招牌. kapiicidekan sa idaw ku cacayay atu Cuokuo (中國) Kuwang-Tung-Ye-Se (廣東粵式) nipi liwlian atu nu niyaduay a liwli atu Chifa i niyadutu nu kanamuhan, itini i sudu Lima-se (利馬巿),nu cacaya nu patiyamay kaca idwa ku “Chifa” a ngangan nu paya. chifa的名稱由來據說是語自中國話吃飯的意思,雖然在當地這種料理被當作中國菜,並且中國餐館遍步秘魯各地,然而其料理卻早已成為當地秘魯式特色的飲食,已非原本的中國菜,而其他秘魯著名菜式包括「anticuchos」、「ceviche」、「humita」和「pachamanca」。 chifa a ngangan namaka nakamuan u kamu namaka Cuokuo akamusa mukan sananay a imian, amica kina liwli mala nu layak a lami’, nika u Cuokuo a kakanen tu misiwbaya yadah itida i Peru (Mi-lu 秘魯) a niyaduan, sisa tawyaay a liwli mananam tu ku Peru (Mi-Lu 秘魯) nunipi cidekan a kakanen, caay tu pisengi tu Cuokuo a lamian, dumaan nu Peru (Mi-lu 秘魯) sasi nganganay a lamian sa idaw ku 「anticuchos」、「ceviche」、「humita」atu「pachamanca」。 秘魯豐富的氣候特徵為當地提供不同種類的植物和動物作煮食用途。 Peru (Mi-Lu 秘魯) sakasi lacul a demiad nu picedekan iniyadu patahekal tu caayay kalecad nu langaw atu aadupan nu sasalamian. 最近,秘魯菜餚因為其使用材料和煮食方法的多樣式獲得稱譽。 aydahan tu Peru (Mi-Lu 秘魯) a lami’ yadah kunipa [[lawlaw|lamelawn]] tu cancanan atu sasalamian nu sapasubana' a yadahay nu cancanan kanamuhan nu katuuday. === In-ti-an (印第安), Spain (西班牙), Africa (非洲) a laylay. === 西班牙人到達之前,不同宗教有不同的音樂表現方式,吹管樂器「quena」和敲擊樂器「tinya」都比較常見。 [[Spain]] (西班牙) a tademaw mahka makatukuh itini, caaya kalecad nu nipisingziaan idaw ku caaya kalecad ku dadiw nu sapatahela, mihanumikaan 「quena」atu mituktukay a datukan 「tinya」 hinaadih kita. 西班牙人引入了新型樂器如吉他和豎琴,之後又發展出傳統樂器與新型樂器的混合體如 「charango」。 [[Spain]] (西班牙) a tademaw idaw ku baluhay a tatuktukan u kita (吉他) atu sucin (豎琴), nikudan satu mapalekal ku na babalakiay a dadatukan atu baluhay numalamelay nu dadatukan anikapulungan patinakusa u「charango」。 非洲傳統對秘魯音樂的貢獻包括節奏以及敲擊樂器「cajón」的引入。 Africa (非洲) a laylay sakay Peru (Mi-Lu 秘魯) a datukan anipahetik mapulung tu dadiw atu tatuktukan a「cajón」mamiala tu balucu nu tademaw. 秘魯傳統舞蹈有「marinera」、「tondero」、「danza de tijeras」和「huayno」。 Peru (Mi-Lu 秘魯) a laylay nu palaw han idaw ku 「marinera」、「tondero」、「danza de tijeras」atu「huayno」。 秘魯草繩橋列入聯合國教科文組織人類非物質文化遺產名錄 Peru (Mi-Lu 秘魯) nu tuwasu nu kayakay pacumuten i [[pulung]] nu kanatal sapasubana nu masakaputay a tademaw nu caay kaw kakangalayan nu [[lalangaw]] nihetik namaka babalaki asinganga. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *中文維基百科:秘魯:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%98%E9%B2%81 *[http://www.cia.gov/ CIA] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] rx1jrlk5rtvpelc34ktzaavfdd7bn6p Pete Brennan 0 4343 39698 39697 2019-11-21T16:44:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Pete Brennan 9 bulad 23 demiad, 1936 a mihca, Pete Brennan, miunduay. (mapatay i 2012 a mihca) [[tangan:Pete Brennan.jpeg|thumb|Pete Brennan|alt=Pete Brennan.jpeg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] adm1wmgg87rysmb3rzylg8hmlvpdgo4 Peter Aluma 0 4344 90348 39706 2020-05-29T08:15:20Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki ==Peter Aluma(皮特·阿魯瑪)== 4 bulad 23 demiad, 1973 a mihca, Peter Aluma, miunduay. Peter Aluma(皮特•阿魯瑪) nalecuhan i Lagos, Nigeria. Peter Aluma unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay, u tebanay mimaliay. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Peter Aluma(皮特•阿魯瑪) |- | colspan="2" | |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1973 a mihcan 4 a bulad 23 a demiad/ Lagos, Nigeria |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 208 kungfen/ 118 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 43 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Liberty (1993–1997) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput | |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] cgrd5ffvv853twp7g9ufvqsnvcgkfzp Peter M. Christian 0 4345 39711 39710 2019-11-21T16:44:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Peter M. Christian [[tangan:President Peter M. Christian.jpg|thumb|President Peter M. Christian|alt=President Peter M. Christian.jpg]] 10 bulad 16 demiad, Peter M. Christian, u misingkiway. 1947 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Micronesia]] ayza sa ci Peter M. Christian, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 5 bulad 11 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] kbamaricrmsyd583f5pmhhjqaa3ppji Peter Mutharika 0 4346 39717 39716 2019-11-21T16:44:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Peter Mutharika [[tangan:Arthur Peter Mutharika 2014 (cropped).jpg|thumb|Arthur Peter Mutharika 2014 (cropped)|alt=Arthur Peter Mutharika 2014 (cropped).jpg]] bulad demiad, Peter Mutharika, u misingkiway. 1940 a mihca nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Malawi]] ayza sa ci Peter Mutharika, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 5 bulad 31 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] nm0rtn7ki9sl2nxmgp2a8rtmyxr1j32 Peter Rabbit 0 4347 88306 39741 2020-01-09T01:51:42Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki [[tangan:PeterRabbit8.jpg|縮圖|PeterRabbit8]] Peter Rabbit, Pitel pawalil nu Sakidaya a kamu. ==kakiliman== Pitel pawalil, u Patel pawalil, ( nu Amuhuan a kuma : Peter Rabbit) u misaseniay a tatemaw, ni sulitan nu Amuhuan a tatayna ci piyacuisi.bote(Helen Beatrix Potter). Pitel pawalil satabalay i 1902 mihcaan tahkal : 《Pitel pawalil a kungku》(The Tale of Peter Rabbit), nadikudan, piyacuisi.bote izaw aca ku patahkal tu limaay a cudad nu Pitel pawalil a kungku nu wawa. ==nilacul== ===nama kayniay ci Pitel pawalil=== Pitel pawalil a ngangan, namakayni i nasulitan ni Potter a tatayna yu wawa hen tuni pahabayan tu cacayay a pawalil. satabalay a Pitel pawalil a kungku, namakayni i 1893 mihcaan, Potter tatayna misulit tu tigami pabeli i luma’ay a saydan nu wawa. kina wawa nu saydan rulya u mitekuway i kakabi’an, sisa Potter tatayna pakungkuen niza, mala wyni adidi’ay a tatamaan, i kungku tu pakaicelang ci nizaan. 1902 mihcaan enem a bulad, sayaway a kungku nu Pitel pawalil: 《Pitel pawalil a kungku》(The Tale of Peter Rabbit) mapatehkal nu misulitay patahkal kina cudadan nu Amuhuan Frederick Warne & Co. makatahkal hen, tuni patahkal tu cudad 28,000 a cudad hen. nika katukuh i 2008 mihcaan, kina cudad i kitakit makaala tu 4000 malebu a emang tuni pacakayan. kilul saca, latay u kungku nu Pitel pawalil, mamin mapacakay tu cacay yik 5100 malebu a emang tu cudad, kina cudad mapapabelin tu nu tuluay a betaan cayay kalecad a kamu. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:彼得兔|wikipayke-彼得兔]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] pa2ii8r4trore8052qi1x84jrwnjta2 Petro Poroshenko 0 4348 127647 39746 2021-12-30T13:52:16Z НСНУ 1247 2019 wikitext text/x-wiki Petro Poroshenko [[tangan:Official portrait of Petro Poroshenko.jpg|thumb|Official portrait of Petro Poroshenko|alt=Official portrait of Petro Poroshenko.jpg]] 9 bulad 26 demiad, Petro Poroshenko, u misingkiway. 1965 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Ukraine]] ayza sa ci Petro Poroshenko, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 7 demiad. His presidential term ended on 20 May 2019. 5yv3jjgymgtnwerjl6diz3n2b0l3fcd Phil Bond 0 4349 39750 39749 2019-11-21T16:44:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Phil Bond 7 bulad 27 demiad, 1954 a mihca, Phil Bond, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] k1u6squ174zuasb7csp8deophtx9w4y Philippe of Belgium 0 4350 39760 39759 2019-11-21T16:44:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Prince Philippe of Belgium, Duke of Brabant cropped.jpg|thumb|Prince Philippe of Belgium, Duke of Brabant cropped|alt=Prince Philippe of Belgium, Duke of Brabant cropped.jpg]] [[tangan:Flag of Belgium.svg|thumb|hata nu Belgium|alt=Flag of Belgium.svg]] Philippe of Belgium 4 bulad 15 demiad, Philippe of Belgium, u misingkiway. 1960 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Belguim]] ayza sa ci Philippe of Belgium, micakat a demiad sa i 2313 a mihca 7 bulad 21 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] gogwpwujuamracfkl1rx7ym571qidkz Philippines 0 4351 125122 125120 2021-10-12T11:04:00Z 1.164.30.218 /* Spain (西班牙) azitay 西班牙殖民時期 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Philippines.svg|thumb|u hata nu Philippines (菲律賓)|alt=Flag of the Philippines.svg]] '''Philippines (菲律賓)''' u Philippines (菲律賓) sa i labu nu Asia, itiza i 13 00 N, 122 00 E u ahebal nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa izaw ku 300,000 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 298,170 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 1,830 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 102,624,209. kakalukan [[umah]] sa 41%, kilakilangan umah sa 25.90%, [[zumaay]] henay umah sa 33.10% == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu [[kanatal]] sa u Manila ([[:zh:马尼拉|馬尼拉]]). == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 12 bulad 6 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Rodrigo Duterte]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 6 bulad 30 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == '''Philippines (菲律賓)''' == 菲律賓地理位置處於西太平洋,北隔呂宋海峽與臺灣相望,雙方群島最近的距離為99公里,南隔西里伯斯海與印度尼西亞相望,西隔南海與越南相望,東邊則為菲律賓海。 Philippines (菲律賓) kitidaan itidi nutipan Taypinyung (西太平洋), amis tu laan u Luzon abayu ([[:zh:吕宋海峡|呂宋海峽]]) atu Taywan masapa'ngaw, nina tusaay a [[subal]] sacapiay nu laad han siwa a bataan idaw ku siwa (99) kunli, [[timulay|timulan]] silaad tu Si-lipuo-se bayu (西里伯斯海) Intu-nisiya (印度尼西亞) masasupangaw, nutipan silaad tu Nanha (南海) atu [[Vietnam]] (越南) masasupangaw, wali u Philippines (菲律賓) a bayu. === Philippines a bayu’ (菲律賓海) === 作為一個座落於環太平洋地震帶上的熱帶國家,菲律賓常年飽受地震與颱風侵襲,然而其氣候環境也造就了豐富的自然資源與生物多樣性。 itida kueneng i Hun-tayping-yung (環太平洋) nu maninelay a sakacaledesay a kanatal, Philippines (菲律賓) tu mihmihcaan nu maninelay a kitidaan atu katayniyan nu baliyus a cumudan, sisa demiad nuheni matatungus tu yadah nu masahicahicaay aadihan atu masa hicaay nu cilekayan. 菲律賓群島上的種族與文化為數眾多,史前的尼格利陀人可能是該地區最早的居民,隨後南島民族的遷徙帶來了馬來文化,隨著宗教與貿易的發展,各地分別受到了印度文化、中華文化與伊斯蘭文化的影響。 Philippines (菲律賓) subalay a [[binacadan]] atu [[lalangawan]] nuheni yadah, nu ayawan nu likisi a Negrito ([[:zh:尼格利陀人|尼格利陀人)]] u sayaway nu muenengay a tademaw, kilul sa u nutipan subal (南島) a binacadan anika limadan nipatayni tu Malay (馬來) a lalangawan, kilul sa u kiwkay atu palekal tu misiwbayay, tuniyaniyadu’ mapalalid nu [[India]] (印度) a lalangawan, Cun-hua (中華) lalangawan atu Yi-se-lan (伊斯蘭) a lalangawan a kangadahan. 1521年麥哲倫探險隊航海抵達此地,隨後西班牙人於1565年至1571年期間開始陸續佔領菲律賓群島. cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1521) a mihcaan (May-Ce-Lun 麥哲倫) mitahaway a tademaw makatukuh tayni naniyadu'an, kilul sa u [[Spain]] (西班牙) a tademaw itini i cacay a malebut lima a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1565) a mihcan katukuh i cacay a malebut lima a lasubu pitu a bataan idaw ku cacay (1571) a mihcan malingatu midebung tu Philippines (菲律賓)  a subal, 其中航海家洛佩茲更以王太子的名字命名為費利佩群島(西班牙語:las Felipinas),展開長達300多年的統治。 kapicidekan numi tahaway tu balungan a tademaw ci Luo-Pye-Ce (洛佩茲) u Wan-Tay-Ce (王太子) a ngangan ku sapangangan tu Felipe a subal (費利佩群島)(Si-pan-ya a kamu sa:las Felipinas西班牙語)palekal mikuwan makatukuh tu tulu a lasubu (300) ku tenis amikuwan. 19世紀末期,菲律賓經歷了對西班牙革命、美西戰爭及美菲戰爭之後,成為美國殖民地,於第二次世界大戰期間被日本佔領,並在戰後的1946年獨立。 hedek nu sabaw tu siwa (19) a seci, Philippines (菲律賓)  masasuada’ tu [[Spain]] (西班牙), Ma,Si (美西) ani kalpacawan Ma,Fai (美菲) anikalepacawan sa, mala lala'tu nu Aminlika (美國), i saka tusa nuni kalepacawan sa madebung nu [[Zipun|Zipung]] (日本), nuni ka[[malpacaw|lepacaw]] satu i nikuda tu cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku enem (1946) a mihcaan patideng misitekad satu. 美國在當地留下了英文的主導地位以及對西方文化的認同。 Amilika (美國) itida idaw kuni hetikan tu igu a kakuwanan a kawaw atu nu tipan (西方) a lalangawan un sapatadenga'an. 獨立至今,菲律賓經歷過數次的經濟快速成長,然而,政局動盪、貪污問題及社會不安成為了阻礙其發展的一大因素。此外,其國內還有嚴重的貧富差距。 namisiteked satu katukuh ayda, Philippines (菲律賓) kinapina a masamata kuni ka amelik nuni ka celakan nu sakaudip, sisa , malawlaw kui labuwya a binawlan, maanup atu siakay nu palihanaw mipuu'd sa tunika celakan nu tademaw. sisa, kanatal han [[pihacen]] ku nika siida pakuyuc nu laadan. 但是,近年來菲律賓的經濟有所改善,海外打工移民陸續歸國,特別是北部各島嶼、馬尼拉的建設達到新興國家水平,該國於聯合國勝過中國獲南海領域在金融風暴之前曾獲得過亞洲四小虎的稱號。 nika, ayda nu Philippines (菲律賓) idaw kuni kasumadan nu sakaudip, nuihekalay mikuli mabulaway a tademaw kakilulkilul sa a taluma, picidekan nu amisan a pinaay a subal, Manila (馬尼拉) anipatidenga tu luma milecad tu mabuwahay a kanatl, nina kanatal itini nupulungan a kanatal mikikaka tu Cuokuo (中國) itida i Nanha (南海) itini i nginku kasikawaw sa namala Ya-cuo (亞洲) saka sepata a tula’ nu nganganan. == '''Islamay cencanu 伊斯蘭政權''' == 1450年-1520年間有多位阿拉伯人到菲律賓南部各地傳教,並建立多個蘇丹政權. cacay a malebut sepat a lasubu lima a bataan a (1450) mihcaan – cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan (1520) a mihcaan katuuday nu Arab (阿拉伯) a tademaw katukuh i Philippines (菲律賓) timulan amitindu’, patideng satu nuyadahay a [[Sudan]] (蘇丹) kakuwanan. 1450年,阿拉伯商人謝里夫·阿布·巴卡爾(Abu Bakar), 從印尼蘇門答臘到菲律賓南部蘇祿群島的霍洛島與沿海地區宣傳穆斯林教義,後自稱阿布·巴卡爾蘇丹並建立伊斯蘭政權:環蘇祿海伊斯蘭蘇丹王國. cacay a malebut sepat a lasubu lima a bataan (1450) a mihcan Arab (阿拉伯) dmisiwbaya ci Siali-fu.Apa.Paka-el (謝里夫·阿布·巴卡爾(Abu Bakar)), namaka i [[Indonesia]] (印尼) Sumatera (Su-Men-Da-La 蘇門答臘) katukuh i Philippines (菲律賓) timulan a Su-Lu (蘇祿) subal a Huo-luo (霍洛) a subal mililis tu dadipasan mitingdu' tu Muse-lin-Ciayi (穆斯林教義), nikudan sa pangangan sa tu A-puo.Pa-kael-sudan (阿布·巴卡爾蘇丹) patideng tu Iselan (伊斯蘭) kakuwanan: Hung-suli-Hay-yise-lan-Sudan wankuo (環蘇祿海伊斯蘭蘇丹王國). 1475年,阿拉伯人謝里夫·卡本蘇旺(Kabungsuwan)從馬來西亞柔佛到菲律賓南部民答那峨島的哥打巴托市傳教,宣達穆斯林教義到民答那峨島內陸地區並建立蘇丹政權。 cacay a malebut sepat a lasubu pitu a bataan idaw ku lima (1475) a mihcan Arab (阿拉伯) a tademaw ci Syelifu.Ka-ben-sywang(謝里夫·卡本蘇旺Kabungsuwan) namaka Malay-si-ya-zuo-fuo (馬來西亞柔佛) katuku i Philippines (菲律賓)  nutimulan Min-da-na-el (民答那峨) a subal nu Ke-da-pa-tuo-se(哥打巴托市) amitindu, musakamu tu Mu-se-lin (穆斯林教義) a sapasubana katukuh i Mim-da-na-el (民答那峨) subal nu labu a niyaduan patideng tu Su-dan-Cencun (蘇丹政權) . 穆斯林到菲律賓南部宣傳教義也為原本部落帶來穆斯林的文化與法律制度,菲律賓南部的部分部落酋長稱謂也改稱蘇丹。 Muselim (Mu-Se-Lin 穆斯林) makatukuh i Philippines (菲律賓)  nu timulan mitindu tu sasakamuen patayni tu Muselin (穆斯林) a lalangawan atu hulic a kawaw, Philippines (菲律賓) nu timulan a niyaduan a tumuk nu ngangan pasumadan tu [[Sudan]] (蘇丹) han. == [[Spain]] (西班牙) azitay 西班牙殖民時期 == 1521年,麥哲倫率領西班牙探險隊於地理大發現首次環球航海時抵達此地,麥哲倫亦是在此地被土著砍死。 cacay a malabut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1521) a mihcan Mayce-lun (麥哲倫) mililid tu [[Spain]] (西班牙) numi tahaway nu tademaw i kitidaan makaadih miliyud tuni pacuna tu balungan makatukuh tina niyaduan, Mayce-lun (麥哲倫) itina niyaduan a litaabatan. 1565年,宿霧島被西班牙人所占領。 cacay a malebut lima a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1565) a mihcan, Su-Wu (宿霧) subal alawen nu [[Spain]] (西班牙) midebung . 1571年,西班牙人侵占呂宋島,建馬尼拉城。 cacay a malebut lima a lasubu pitu a bataan idaw ku cacay (1571) a mihcan, [[Spain]] (西班牙) a tademaw midebung tu Luzon (呂宋) subal, patideng tu Manila (馬尼拉) a tukay. 1594年,西班牙人公告馬尼拉成為菲律賓群島的首都。 cacay a malebut lima a lasubu siwa a bataan idaw ku sepat (1594) a mihcan, [[Spain]] (西班牙) mihapu tu Manila (馬尼拉) mala Philippines (菲律賓) subal nu suodu, 此即西班牙統治菲律賓的開始。菲律賓第一共和國。 namakayni [[Spain]] (西班牙) mikuwan tu Philippines (菲律賓)  itini malinagtu. Philippines (菲律賓)  skcacay nu pulung a kanatal (第一共和國). 1896年8月,安德烈·滂尼發秀領導的卡的普蘭(Katipunan)在馬尼拉近郊的馬林塔瓦克山(卽巴林塔瓦克山)發動起義,各地響應,進攻西班牙殖民軍。 cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku enem (1896) a mihcan, ci Andelie.Pannifasiu (安德烈.滂尼發秀) mililid tu Ka-Di-Pu-Lan (Katipunan卡的普蘭) itini i Manila (馬尼拉) nucapi a Malin-tawawke-san (馬林塔瓦克山)(aydaay nu Palinta-wawkesan卽巴林塔瓦克山)palekal tu sakalepacaw, mapalekal namin ku tademaw, midebung tu Sipan-ya [[Spain]] (西班牙) a kitidaan nu hitay. 次年陣營內部發生分裂,埃米利奧·阿奎納多(Emilio Aguinaldo)篡奪領導權,殺害滂尼發秀,並與西班牙殖民者妥協。 sakatusa a mihcaan masasuada’ ku labuway, Aymi-li-aw.A-kuyna-duo (埃米利奧·阿奎納多 Emilio Aguinaldo) mialaw tu sapikuwan, patayen ci Panni-Fasiu (滂尼發秀) mahahiya atu [[Spain]] (西班牙) a tademaw masasudang. 但起義者堅持鬥爭,後起義者幾乎占領全國。 nu palekalay a tademaw pacici miwawies, nikudanay a palekalay nu tademaw mami debungan nuheni ku kanatal. 埃米利奧·阿奎納多於5月17日乘美艦麥克科洛濟(Mc culloch)號返菲活動。 Aymi-li-aw.A-kuyna-duo (埃米利奧·阿奎納多 Emilio Aguinaldo) i limaay a bulad sabaw tu pitu a demiad mikacaw tu balunga nu hitay u Mayke'-keluo'-ci (麥克科洛濟Mc culloch) hannanay a balunga mitadikud i Philippines (菲律賓)  sikawaw. 1898年6月12日菲律賓宣告脫離西班牙獨立,建立第一共和國。 cacay a malebut walu a lasubu siwa abataan idaw ku walu (1898) a mihcan enem a bulad sabaw tu tusa a demiad Philippines (菲律賓)  sakamusa miales tu [[Spain]] (西班牙) misiteked, patideng sa tu sakacacay a kunhekuo. 1899年2月,美國發動美菲戰爭入侵菲律賓,新生的菲律賓共和國隨之瓦解。 cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku siwa (1899) a mihcan tusa a bulad, Amilika (美國) palekal tu Mie-Fae (美菲) kalepacawan debungan ku Philippines (菲律賓) , baluhay ni patidengan a Philippines (菲律賓)  kunhekuo alaw [[malawpes]]. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[https://www.wikiwand.com/zh-tw/%E8%8F%B2%E5%BE%8B%E5%AE%BE 菲律賓] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 0uct0gtzj7frvyqiqekr91m1krc8ng9 Pibutingan 0 4352 85841 39812 2019-11-29T15:11:35Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Pibutingan == === u sulit nu Hulam === 順安部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pibutingan. u kasalumaluma’ nu Pibutingan sa, 370 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,056 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 225 ku tademaw, pakalatu 21%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 831 ku tademaw, pakalatu 79%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 48%, Sakizaya 10%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 3%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] nw9h4jq6f7qbzvca08tvyrakdy04aaw Pierre Nkurunziza 0 4353 90472 39824 2020-06-18T12:07:19Z 37.71.200.66 wikitext text/x-wiki [[tangan:President Nkurunziza of Burundi (6920275109) (cropped).jpg|thumb|Pierre Nkurunziza, 2012|alt=President Nkurunziza of Burundi (6920275109) (cropped).jpg]] [[tangan:Flag of Burundi.svg|thumb|u hata nu Burundi|alt=Flag of Burundi.svg]] Pierre Nkurunziza 12 bulad 18 demiad, Pierre Nkurunziza, u misingkiway. 1963 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Burundi]] ayza sa ci Pierre Nkurunziza, micakat a demiad sa i 2005 a mihca 4 bulad 26 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] 4mg5x49qi9ixdm03gp0uqxyic8fqx3r Piling 0 4354 39879 39878 2019-11-21T16:44:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 54 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Piling == u sulit nu Hulam: 比麟部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Piling. u kasalumaluma’ nu Piling sa, 94 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 334 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 311 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 23 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 2%. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Tayal a niyazu' kuyni. u Tayal sananay, cayay katalakaw ku uzip, sanglan ku tatayna, salengacay ku banges, mabana miadupay. u Incumin a tademaw tu, u Tayal a cidekay duut ku tademaw. u luma' nu Tayal i buyubuyuan. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). '''tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad''' {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat | href="Category:Wp/ais" |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Hsinchu]] oebmt9zi13nk34ne8iptn0zwwdurb4u Pinaski 0 4355 85840 39898 2019-11-29T15:11:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''<big>Pinaski(u sulit nu Hulam:下賓朗部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pinaski. u kasalumaluma’ nu Pinaski sa, 232 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 670 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 337 ku tademaw, pakalatu 50%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 333 ku tademaw, pakalatu 50%. 部落原名Pinaski ,意為「上坡」,原因是部落舊址位於北方兩公里處,一座標高兩百多公尺的隆起台地。 由於舊社雖然易守難攻,不過因為高地乾燥適宜白蟻生,村中屋舍沒幾年就會被蛀空而毀朽,村人在不堪甚擾下,先遷到高台下的山谷,可是谷底腹地有限,第三度遷到賓禸國小旁的太平溪畔,民國廿年在日本政府規劃下搬到現址。 == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Puyuma 36%, Pangcah(Amis) 4%, Paywan(Paiwan) 3%, Yuwatan(Bunun) 2%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 4%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Putuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Paywan(Paiwan) atu Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jr3hdf6y6xfjn01gsilzfi0mvcrull5 Pisirian 0 4356 85839 39919 2019-11-29T15:11:25Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Pisirian == u sulit nu Hulam: 比西里岸部落 當一個地方有了名字,也就表示這塊地方開始對某群人有了意義。 比西里岸正是有著兩種語言地名呈現之處。每個初來乍到的人都會疑惑於地圖上、甚至部落的公車站牌出現的不是比西里岸,反而是「白守蓮」三個大字。回溯「白守蓮」這個稱呼,可以發現在1898~1904年間完成繪製的台灣堡圖中已經可以看見,但對於阿美族人來說,這裡叫做Pisirian(比西里岸),中間的字根siri是「羊」的意思,意為放羊的地方,是因部落以前附近的山坡有許多放養的羊群而來,「白守蓮」則是取其諧音做為漢名。 資料來源:http://e-info.org.tw/node/116687 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pisirian. u kasalumaluma’ nu Pisirian sa, 418 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,054 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 733 ku tademaw, pakalatu 70%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 321 ku tademaw, pakalatu 30%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 64%, Puyuma 1%, zumazuma 5%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} 2 ku cacudadan i Pisirian niyzau’. 1 ku kyukay i Pisirian niyzau’ 1 ku pakincalan i Pisirian niyazu’ == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] reaqh8330c8hvmky9qx3ew0769iwt6b Pisung pipatayzaan tu basaw hananay 0 4357 39926 39925 2019-11-21T16:44:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pusung a niyazu'an pisupedan tu liwan a hemay atu lami' == kakiliman == mazih ayza cacay a demiad apakala tu sabaw lima’ kuntun, ayza mayza u kapahay tu alala’sa, nika itawya pisiwngacean yadah kuni u basaw pakalatu cacay malebut walu bataan a kuntun sa, yadah satu ku liwan malepi’tu kya mimelmelay a kikay, ayza yaliwan patayzaan i pilabungan tu tatuni’ u kamu nu kingnsehu izaw ku pihapiw itini i sepatay a bulad cacay a demiad malingatu, mahiniay a basaw lacustu a pakaen tu pabuy lihanaw tu libung nu pabuy, kyu u kamu nu itizaay nu huwnpawci yunian u basaw ahacica kunikaen hatisaentu ku kaen a makelul tu ku basaw sa, == nilaculan == hang isaw ipusung pipazengan tu liwan hawsa izikuz pacamul tuya kisuc’ hananay hawsa kalamkam yada masupet satu i panan, ayza azihan malepi’tu kya sapimelmel a kikay, zayhan sa mimelmel isaw tu misingace henay aliwan, azihan kuyni yaupu pakala tu cacay a lasubu walu bataan kungtun, uyni satu yakikay makusiw haca, kyu caytu piala tuyni a basaw, namapacamul makiwakiw ku ngelab atu batu.ayza i pusung liwan a basaw hawsa cacay a demiad mamelmellay pakalatu sabaw lima kungtun, ayza makusiw tu kya kikay hawsa,sakalamkam satu kuheni misakapah, a sapalalaen sa, uyni satu ya kusiy sakatuud satu ku tademaw misiwduk tu liwliw, i hawnpawci miawaw tu i cuwcuway a cinciyetuy mipadangn, yabasaw apatayzaen i pilabunga atu pituduhan a kusiy, nika lihanaw ku hawmpawci tuni kayadah nu liwan a izaw haca kuyni libung nu pabuy, uzuma liwan pakanen pataynian haca i pipazangan, nika i sepat a bulad cacay a demiad i pusung u hamin aliwan lacus tu pakan tu pabuy, uliwan tu cacay bataan a kungtun apatayzaen i mucang pakaen tu pabuy, tengil hansa a patayzaen henay i pipazengan sa, ahinisa a lihanaw aca yadahyadah haca ku masaupuay a basaw, hinisa ku hawmpawci mahini kayadah ku basaw, u cenbu aizaw saca kuni patizeng tu melecmelec, cacay a demiad kapah mamelmel ku tusa a bataan izaw kuwalu kungtun, uyni u baluhay a kusiy, nika sakalamkamay ayza a mihcaan enemay abulad kya sakapahay miyung i tini tu pasumana’ tu katuuday atu pikanan pikitizaan satungusen tu ku pikan sakapahen satungusen tu ku pisanga’ kya cay tu kayadah ku basaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nisulitan ni Sabk Tutuy i 2019 i tiza i Hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] no685c6sua6y6yyvj0mv3wqwzqo1hyf Piyaway 0 4358 39959 39958 2019-11-21T16:44:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 32 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Piyaway == u sulit nu Hulam: 比亞外部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Piyaway. u kasalumaluma’ nu Piyaway sa, 41 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 120 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 112 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 89%,Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yincumin]] 16bfzvn0cbsoqti1qcbpw860wmv88m5 Piyoxo 0 4359 40018 40017 2019-11-21T16:44:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 58 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Piyoxo == u sulit nu Hulam: 小馬部落 Siwma, inuayaw sa u Siwmawuku niyazu' a kakitizaan, mueneng i maka 1830 a mihcaan. namakay Tamawuku niyazu'. Siwmawuku niyazu'ay a tademaw nu Pangcah mauzip i Tura. i capi nu Siwma buhang. naLipunan a kuwan sa, mabulawtu tayza i sawali-saamisan a taku, patizaeng u zuma a niyazu'. Siwmawuku niyazu' i sawaliyan nu Tumay a buyu. saamisan Mawuku sa'wac, Tai 11 zazan ayaza, sitanaya'ay a taneng malukay a lala'. uyzasa, macapisa tu Buhat nu Tumay buyubuyuan. maka ayaw nu 35 mihca, 1887 a mihcaan. Siwmawuku atu Tamauku a tademaw, usakasa, talakaw ku lala'. kanahantu, caay kataneng maala tu nanum. 小馬,原是阿美族小馬武窟社所在地,住民於清道光 10(1830)年左右,從大 馬武窟社(今東河村)分社而來。小馬武窟社阿美族原聚居於 Tura,即今小馬隧道 口附近,日治以後,遷居到小丘東北方的台地,另立一新社。小馬武窟社所在 位於海岸山脈東側,馬武窟溪北岸,今台 11 線省道左右兩側,有狹長的可耕地。 然而,此地雖緊臨馬武窟溪出海口附近,卻因地勢較高,無法汲取馬武窟溪水源, 只能靠有限的泉水提供生活所需。約民前 35 年 1877,小馬武窟、大馬武窟二社的居民, 即因馬武窟溪水源豐富,可以灌溉田園,遂徵得嗄嘮吧灣社(今泰源)族人的同意, 引取馬武窟北溪的水源,並沿著馬沙林尼山馬武窟溪流經的山壁,合力以人工開 堀簡陋的明渠,並打造一條通水道,將溪水引到山外濱海的小馬地區,這就是最 早的小馬圳。 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Piyoxo. u kasalumaluma’ nu Piyoxo sa, 228 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 595 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 415 ku tademaw, pakalatu 70%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 180 ku tademaw, pakalatu 30%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 65%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 3%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ih == == ekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:小馬圳開發簡史及灌溉功能介紹 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:taitung]] [[kakuniza:Pangcah]] lxpof02o708vgs3gvtd7fhak3lbcju0 Piyuma 0 4360 85838 40032 2019-11-29T15:11:20Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Piyuma(平和部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Piyuma. u kasalumaluma’ nu Piyuma sa, 168 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 716 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 702 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 93%, Amis 1%, zumazuma 3%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] rrx8tdomesrrdlgv0gbsb96gbe1obtx Plmwan 0 4361 85837 40048 2019-11-29T15:11:20Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Plmwan == u sulit nu Hulam: 平論文部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Plmwan. u kasalumaluma’ nu Plmwan sa, 36 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 137 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 133 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 93%, Pangcha(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, SaySiyat 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] scugynm61tgx91xm76aer2hr5zw82z8 Pnguu 0 4362 85836 40069 2019-11-29T15:11:18Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Pnguu == === u sulit nu Hulam === 來吉部落 ===u siwkay nu niyazu' === i Chiayi a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pnguu. u kasalumaluma’ nu Pnguu sa, 127 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 352 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 341 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Cou 94%, Yuwatan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Cou === u niyazu’ nu Cou kuyni, katuud ku Cou itini mueneng. u zuma a tademaw sa u tayan, u Yuwatan(Bunun), u Paywan. inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} inayay ku cacudadan i Pnguu niyazu’. 1 ku kyukay i Ulay niyzau’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] izuws0e97uv50zm8c5n6vdr07t5j2lv Poland 0 4363 125447 125446 2021-10-20T23:49:45Z 36.227.231.19 /* i-su' (藝術) */ wikitext text/x-wiki '''Poland(波蘭)''' [[tangan:Flag of Poland.svg|thumb|u hata nu Poland (波蘭)|alt=Flag of Poland.svg]] u [[Poland]] sa i labu nu Europe, itiza i 52 00 N, 20 00 E. u ahebal nu lala' mapulung sa 312,685 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 304,255 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 8,430 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 38,523,261. kakalukan umah sa 48.20%, kilakilangan umah sa 30.60%, [[zumaay]] henay umah sa 21.20%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Warsaw ([[:zh:华沙|華沙]]). == '''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 3 bulad 5 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Andrzej Duda]], micakat a demiad sa i 2015 a mihca 8 bulad 6 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 波蘭地域已經有先民棲息。不過,今天波蘭民族的最直系祖先是西元前七百年左右是當地的西斯拉夫人。 Poland (波蘭) a niyaduan idawtu ku maluayaway a tademaw tayda itida mueneng. nika, aydahay a Poland (波蘭) a [[binacadan]] u [[kakawsan]] nuheni sa namakayda i siyun nu ayawan pitu a lasubu nuitidaay a tademaw ci Sise-la (西斯拉夫人) a tademaw. 2003年4月,印巴兩國先後表達了重新進行對話的意願,11月25日在實際控制線停火。 tusa a malebut idaw ku tulu (2003) a mihcaan sepatay a bulad, [[India]] (印度) [[Pakistan]] (巴基斯坦) nina tatusaay a kanatal masasakamu patahekal tuni ka [[malingatu|lingatu]] ani kasa kamuan , sabaw tu cacay a bulad tusa a bataan idaw ku lima a demiad pasaluimengen nuheni mikuwan tuni [[kalpacaw]]. 966年,梅什科一世接受基督宗教(天主教),使波蘭基督教化,這也讓波蘭至今仍和愛爾蘭並列為全世界天主教徒比例最高的國家。 siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem (966) a [[mihcaan]] Maseke (梅什科) ise milayap tu kilisetukiw (tinsukiw) a kiwkay, u Poland (波蘭) mala kilisetu a sinciaan. nina aydaay a Poland (波蘭) katukuh aydaay a [[Ireland|Ayelan]] (愛爾蘭) palecaden nu kitakit a tinsukiw a kilac nu satalakaway a [[kanatal]]. 12世紀開始,因為隔壁神聖羅馬帝國的強大,波蘭王國不得不放棄一部分中歐領土、轉而保護東歐弱小的羅斯公國,導致之後將近800年在東歐的恩怨. sabaw tu tusa a se-ci malingatu, itepalay nu Sen-cen Roma ti-kuo (神聖羅馬帝國) anika icelang, Poland (波蘭) wan-kuo ahican caay piales tu Cuo-o Europe (中歐) a lala' kiya haw, pasaida midiput tu Tun-o Euripe (東歐) adidiay a Luo-se kunkuo (羅斯公國), sisa masasu ada’tu micapi tu walu a lasubu a mihcaan itida i Tun-o Europe (東歐) ani kasasuadaan. 13世紀中葉蒙古西征波及了波蘭,蒙古帝國滅了大部份中亞國家及羅斯公國後入侵波蘭. cacay a bataan idaw ku tulu a seci nu cuoye [[Mongolia]] (蒙古) pasaida i nutipan [[midebun|midebung]] tu Poland (波蘭), [[Mongolia]] (蒙古) di-kuo (帝國) debunga nuheni ku Cuo-ya Asia (中亞) a kanatal atu Luo-se kun-kuo (羅斯公國) nikudan debungen nuheni ku Poland (波蘭). 但是這也是蒙古在歐洲領土擴張的極限,列格尼卡戰役中波蘭和條頓騎士團聯軍被蒙古軍完全殲滅, nika uyniyan u [[Mongolia]] (蒙古) itini i Europe (歐洲) a kitidaan misa ahebal tu tanengay a kitidaan, Leakenika (列格尼卡) malepacaw henay Poland (波蘭) atu tiwdun'(條頓) maka subauay a mapulungay masakaputay a hitay hiyan nu [[Mongolia]] (蒙古) ahitay mamim apatayan. 1260年代—1280年代又被四大汗國之一的金帳汗國侵略,使波蘭元氣大傷。 cacay a malebut tusa a lasubu enem a bataan (1260) a mihcaan - cacay a malebut tusa a lasubu walu a bataan (1280) a mihcaan demecen naca nu sasepatay a kanatal nu Cincen (金帳) a kanatal [[misawacu]], sisa nai’satu ku l[[ahecid|aheci]] nu Poland (波蘭). 14世紀,波蘭和神聖羅馬帝國終於恢復和平,但也導致了波蘭遠離了中歐,正式成為東歐國家. cacay a bataan idaw ku sepat (14) saci, Poland (波蘭) atu Sensnluomadikuo (神聖羅馬帝國) alaw masasu kapah tu. nika Poland (波蘭) [[haymaw]] satu miliyas tu Cuo-o Europe (中歐), malatatengaay tu nu Tuo-o Europe (東歐) a kanatal. 13~14世紀波蘭和鄰國立陶宛大公國組成緊密的聯邦、兩國也經常在皇室上互相聯姻,最終波蘭立陶宛打退了分裂中的金帳汗國. cacay a bataan idaw ku tulu (13)- cacay a bataan idaw ku sepat (14) a seci Poland (波蘭) atu biyaw a kanatal Litaw-wan-ta-kun-kuo (立陶宛大公國) amelik patiden tu masakaputay a kanatal, nina tusaay a kanatal [[sawsawni]] itini i hunse (皇室) malalaluma'an. sadikuday satu Poland Lithuania (波蘭立陶宛) demecen nuheni ku masasuaday nu Cincehan (金帳汗國) kanatal. 脫離和蒙古人的臣屬關係,並取代蒙古韃靼人成為歐陸大國. miliyas atu [[Mongolia]] (蒙古) a tademaw nika sasungaay, alan nuhani ku Mumkutadan (蒙古韃靼) a tademaw mala O-lu Europe (歐陸) a satabakiya nu kanatal. 16至18世紀,兩國合併成單一的波蘭立陶宛聯邦、並且經歷了200多年的頂峰時期,並和東面崛起的俄羅斯沙皇國多次發生戰爭. cacay a bataan idaw ku enem katukuh katukuh tu cacay a bataan idaw ku walu a seci, nina tatusaay a kanatal palacacayen nu heni tu Poland Lithuania (波蘭立陶宛) a kanatal, sisa nikaydaan nuheni makaala tu tusa a lasubu a mihcaan ku sakapahay satalakaway a zutay, milihida tu waliyan ni palekalan a E'luosesahun (俄羅斯沙皇) kanatal kinapina a malepacaw. 以及和鄂圖曼帝國的戰爭這段時間波蘭立陶宛成了和西班牙帝國、神聖羅馬帝國、鄂圖曼帝國並駕齊驅的歐洲四強之一。 atu Ottoman (鄂圖曼) kanatal a nikalepacawan itinisatu Poland Lithuania (波蘭立陶宛) mala atu [[Spain]] (西班牙) a kanatal Sensnluomadikuo (神聖羅馬帝國), Ottoman (鄂圖曼) kanatal, malecad atu Europe (歐洲) nu sepatay a saicelangay nu kanatal. 18世紀末期,波蘭-立陶宛聯邦極速衰弱,在神聖羅馬帝國境內的奧地利帝國、普魯士王國、和波蘭的老對手俄羅斯帝國三國聯手進行三次瓜分之下而亡國. cacay a bataan idaw ku walu nikudan a seci, Poland Lithuania (波蘭立陶宛) pulu nu kanatal kalamkam a malawcu, itini i Sensnluomadikuo (神聖羅馬帝國) a kanatal a [[Austria|Awtili]] (奧地利) a [[kanatal]], Puluse wankuo (普魯士王國) atu Poland (波蘭) nu ada’ nuheni tu [[Russia]] (俄羅斯) kanatal nu tuluway a kanatal kina tulu kunuheni mibenis sisa malawpes satu kiya kanatal . 從而開啟了之後200年中波蘭不斷被滅國、又不斷浴火重生的循環。 namakayda malingatu nu tusaay a lasubu a mihcaan Cuo-Poland (波蘭) haymaw sa malawpes, haymaw satu liyawliyawsa a laecus. 1683年,波蘭國王率騎兵擊退了進攻奧地利的土耳其軍隊,保護了歐洲的完整,史稱維也納之戰。 cacay a malebut enem a lasubu walu a bataan idaw ku tulu (1683) a mihcaan, Poland (波蘭) kuowan [[ladayen]] nuheni ku hitay [[midebun|midebung]] amilepacaw tu Awtili (奧地利) nu [[Turkey|Tueci]] (土耳其) a hitay, midiput tu O-cuo Europe (歐洲) anikakapah, pangangan han tu Wiyena (維也納) ani kalepacaw han. 19世紀,拿破崙一世戰敗後,波蘭的大部分領土屬於俄羅斯帝國沙皇的疆土,但在俄羅斯帝國發生十月革命後. cacay a bataan idaw ku siwa a seci, ci Napoleon (拿破崙) ese mademec nikalepacaw satu, Poland (波蘭) nu hatidaay tu a lala' nu [[Russia]] (俄羅斯) kanatal  Sahun (沙皇) a lala, nika [[Russia]] (俄羅斯) a kanatal kina cacayan a bataan a bulad a malepacaw. 波蘭於1918年11月取得獨立,成立了共和國,史稱波蘭第二共和國。 Poland (波蘭) itinitu i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918 ) a mihcaan cacay a bataan idaw ku cacay a bulad misiteked tu kunuheni, patideng tu pulung nu kanatal, isulit nu likisi Poland (波蘭) u sakatusa a pulung nu kanatal. == '''sakaudip (經濟)''' == (1989)年後,波蘭由蘇聯模式的計劃經濟向市場經濟轉型,GDP在1993至2000年間增長較為迅速. cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa a mihcaan (1989) nu nikudan, Poland (波蘭) nu Soviet lekec (蘇聯) a awayway nu kiyaku a sakaudip pasaida i iciba nunipi sumad, GDP itini i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku tulu (1993) a mihcaan katukuh tu tusa a malebut (2000) a mihcaan macunus kunika tanayuan mucelak. 但到2001年由於國內消費投資減少以及全球經濟發展放緩影響,波蘭經濟的增長也開始放緩。加入歐盟後,經濟快速成長。 nika katukuh tu tusa a malebut idaw ku cacay (2001) a mihcaan kanatal adidi kumi cakaya tu cancanan mawada’ atu kitakit nu sakaudip cacelakan mahaymaw ku kangdahan, Poland (波蘭) nu sakaudip anika cunus nikatanayu haymaw satu caaycelak. milihida satu [[O-Cuo a malasacabayay|Europe a malasacabayay]] (歐盟), sakaudip nuheni kalamkam satu mucelak a kapah. 波蘭自恢復獨立以來,經過1990年代的發展變遷,特別是在21世紀初的幾年裡,波蘭在歐洲的重要性越來越引人重視,甚至有望成為歐盟五巨頭之一。 Poland (波蘭) nami siteked satu, namakay i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan mapalekal masumad, micidak i tusa a bataan idaw ku cacay (21) a saci nuayawan nu pina a mihcaan, Poland (波蘭) itini i Europe (歐洲) sakae’timan han kaadihan tu nu katuuday, sisa alaw a mala [[O-Cuo a malasacabayay|Europe a malasacabayay]] (歐盟) un sakalalima a sakasiidaay. == '''[[sasinguan]] nu Poland (波蘭宗教)''' == 波蘭87.5%的人口信奉天主教,其餘的5%人口大多屬於東正教或基督新教。現在已經很少有依然忠實虔誠的遵守天主教的傳統習俗。 Poland (波蘭) 87.5 a kilac a tademaw u tinsukiw ku yadahay, duma satu nu lima a kilacan (5%) a tademaw u Orthodox a kiwkay (東正教) atu kilisetu a baluhay nu kiwkayan. ayda han adiditu ku mitesekay tu tinsukiw a lalay nu lisin. 雖然歷史上曾征服波蘭的普魯士和俄國都企圖壓制天主教,但反而堅定了波蘭人對天主教的信念。 amica kunisulitan tu ilikisi nadebungan nu Poland (波蘭) a Puluse (普魯士) atu Russia (俄國) manglay mipenec tu tinsukiw, nika icelang ku sinku nu Poland (波蘭) a tademaw misuayaw tu tinsukiw. == '''i-su' (藝術)''' == 波蘭所設計的海報在國際間十分著名,在首都華沙設有世界上第一所海報博物館。 Poland (波蘭) ni sikian tu aadihan itini i kanatal mamelawan nu [[katuud]]ay nu singanganay, itini i suotu Warsaw (華沙) idawku nu kitakitay a sayaway nu bayu a sinbung ni[[patideng]] a puowkun (海報博物館). 而於二十世紀五十年代,在共產政權的統治下,政府對藝術創作的限制反而相對較小,而海報則因此成為了國民自由發聲的途徑。 itini i tusa (20) a seci lima a bataan (50) a ziday, itini i kuncen anikuwanan, sifu misuayaw tu nalimaan ansangaan anipikawan misaadidi'aca', u sibung hantu mala pakunida sananay a sasakamuen nu kakawaw. 時至20世紀,波蘭所出產的電影海報仍然備受關注,被譽為「巧用抽象構圖和大膽用色,脫離了西方的藝術軌跡」。 katukuh tu sabaw tu tusa a seci, Poland (波蘭) anipatidengan a kacudu nu singbung ka ngada han nu katuuday, sa[[matineng|katineng]]an u " misakainai' tu kulit atu micidekay a kulit, alesen nuheni ku amisay a nalimaan a dadan". == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *波蘭:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E5%85%B0 [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] gb9e0gr6556mmr60hd5xx7pd3rkr9qc Polinisiya “Polynesia” 0 4364 40097 40096 2019-11-21T16:44:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Polinisiya hananay (Polynesia namakay Sila nakamuan sa “Πολυνησία“ a nika tayni, poly mahida u sayadahay a imin, nika nesi sa mahida u subalay) kakititaan i Waliyu i tebanay nu timul, hakay idaw ku 180° nu telektu nikaydaan i nu walian atu i  timmulay a balattu atu amisay abalattu sa i teban nu 30°,satabakiyay masaupu malakuwit tu cacay a malebut kya subal, u nika ahebal nya enal makaala tu tusaay idaw ku enem nu amang 平方公里, u subal atu subal malaliwasak i cuwacuwa, nayi’ maadih tu tademaw.   Polinisiya idaw ku tuluay a kalimucu’an dungawan, u duma sa ya Hawai a subal, Niwsilan a subal atu 復活節島. caykaw tuluay kalimucu’ay a dungawan dada’, idaw henay ku Samuya, Tungcia atu Polinisiya nu 法國 sa u Polinisiya sangaku nikasaupuwan a subal u sa angangan(主要的) itidaay a kitakit. idaw tu ku pinapinaay a lasubu nu mihcaan, u satinengay pabalungaay i bayu’ a Polinisiya a tademaw, micaliway makayni makatukuh inay’ay mueneng nu subal kakayda satu kuheni mueneng, masaPolinisiya a subal saayaway a muenengay a binawlan, mahida u Niwsilanay a Mauli hananay a binacadan kuni kahida. namakaytatangahan atu misa ahebal uni kacaay kalecad nakamuan, u mikinkiway mabelecay nu tademaw a sipawacay(證據), hida saan u Polinisiya a tademaw nu makay bayu’ay, u mabulaway(移民) natimulan a subal hananay a binacadan, malaheci kuni pikinkiw sa Polinisiya a kamu saayaway namaka Taywan, nadikudan mabulaw satu tayda i Malaysiya. Hakay nai ayawan nu 公元 cacay a malebut hakiya idaw ku tuluay a malebut ku mihcaan, u nakamuwan nu timulay a subal nisakamuway malingatu patayda nu walian atu timul a subal sakalecadan nu kamu.   [[kakuniza:Miku Kumud]] 49q9z1rr6r7ln2f86wduyaaw88m7z4j Polo't 0 4365 40101 40100 2019-11-21T16:44:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Polo’t]] qj747btqs8747flg8745bi50xolfuv6 Pololan 0 4366 85835 40128 2019-11-29T15:11:14Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Pololan == u sulit nu Hulam: 福祿灣部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pololan. u kasalumaluma’ nu Pololan sa, 48 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 188 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 175 ku tademaw, pakalatu 93%. === u asip nu cidekay a tademaw === [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan a tademaw]] u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayal(Tayan) 92%, SaySiyat 1%, zumazuma 1%. === u Tayan (Tayal) a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, tuud ku Tayan a tedemaw itini. u zuma a tademaw sa, u Saysiyat a cacay, inay tu ku zuma a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] s1voj7mfa1u25xllsk0ckpchs2b3pvp Polo’t 0 4367 85834 40150 2019-11-29T15:11:12Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] == Polo’t == u sulit nu Hulam:大峰峰部落 === u siwkay nu niyazu === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Polo’t. u kasalumaluma’ nu Polo’t sa, 33 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 77 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 70 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 9%. 大峰峰、樟原部落的噶瑪蘭族是由豐濱鄉新社部落遷移至此。此部落是台東海岸最北的部落。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 44%, Kavelan(Kebalan) 42%, zumazuma 5%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 2h7gryobzayet0ls8koife3in10jjps Ponaway 0 4368 86276 40168 2019-11-30T06:24:31Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Ponaway == u sulit nu Hulam: 帛納外部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ponaway. u kasalumaluma’ nu Ponaway sa, 32 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 126 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 124 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 93%, Pangcha(Amis) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 4%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 8nq8kbcx66b4vu63c9sokqga7jdpene Pongodan 0 4369 86277 40186 2019-11-30T06:24:33Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''<big>Pongodan(u sulit nu Hulam:大橋部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pongodan. u kasalumaluma’ nu Pongodan sa, 397 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,040 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 600 ku tademaw, pakalatu 58%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 440 ku tademaw, pakalatu 42%. 因為當地石頭山有幾個凸丘,似一動物趴著。因此將台東大橋橋頭的大凸丘引喻為頭,阿美族語pafongohan(在頭的地方)是以大橋部落為pongodan,為pafongohan所簡化而來。阿美族居民中大都來自馬蘭社,少部分意自都蘭一帶,其他則為少數的卑南族以及來自彰化、屏東的移民。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 47%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 5%, zumazuma 3%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a niyazu' kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] aevpmzg29k154lao2qzoythz77s487f Portugal 0 4370 125252 125251 2021-10-14T05:02:07Z 1.164.30.218 /* Pu-Taw-Ya (葡萄牙) a wundu’ 葡萄牙體育 */ wikitext text/x-wiki === Portugal(葡萄牙) === [[tangan:Flag of Portugal.svg|thumb|Flag of Portugal(葡萄牙)|alt=Flag of Portugal.svg]] u [[Portugal]] sa ilabu nu Europe, i tiza i 39 30 N, 8 00 W, u ahebal nu [[lala’]] mapulung sa 92,090 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa 91,470 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 620 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]] sa 10,833,816. kakalukan umah sa 39.70%, [[kilakilangan]] umah sa 37.80%, zumaay henay umah sa 22.50%. === tapang tusu nu kanatal(首都) === tapang tusu nu kanatal(首都) u tapang tusu nu kanatal sa u Lisbon ([[:zh:里斯本|里斯本]]). === kakininan nu [[kanatal]] demiad(國家紀念日) === kakininan nu [[kanatal]] demiad(國家紀念日) kakining nu kanatal [[demiad]] sa 10 bulad 6 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal(元首) === tabakiay a tapang nu kanatal(元首) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Marcelo Rebelo de Sousa]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 3 bulad 9 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%91%A1%E8%90%84%E7%89%99] == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Portugal (葡萄牙) ayza sa ci [[António Costa]] (安東尼奧·科斯塔), micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 11 bulad 26 demiad. == '''Portugal (葡萄牙)''' == 現今的葡萄牙曾是羅馬帝國版圖下的一員,曾遭西哥特人和蘇維匯人入侵,多方勢力相互角鬥。 aydaay a Putaw-ya (葡萄牙) Portugal nauw Loma-dikuo (羅馬帝國) a niyadu’an, nani sawawcuwan nu Sike-te' (西哥特) a tademaw atu Su-uye-huy (蘇維匯) atademaw midebung, katuuday nu tademaw masasuada. 8世紀時,摩爾人征服了伊比利亞半島的大部分地區,殘留在半島上的天主教國家隨即開啟了針對伊斯蘭教國家的收復失地運動。 walu a seci sa, Muo-el (摩爾) a tademaw maalaw nuheni ku E-pili-ya-pandaw (伊比利亞半島), mapecipeciay i pandaw nu tinsukiw a kanatal sawni mabuhat misuaaw tu Eselanciw (伊斯蘭教) a kanatal alan nuheni kuni kahedawan nu lala'an 1139年,葡萄牙王國成立,並由北而南逐步完成征服。 cacay a malebut caca a lasubu tulu a bataan idaw ku siwa (1139) a mihcan, Putaw-ya (葡萄牙) wankuo ma[[patideng]], sipakayda i amis hamaw sa makatukuh i nutimulan amidebung . 葡萄牙是擁有發達經濟與高生活品質的已開發國家。 Putaw-ya (葡萄牙) idaw kuyu mapalekalay nu sakaudip atu sa[[kapah]]ay nu mapalekalay nu sakaudip a kanatal. 2016年和平指數為世界第5位,社會進步指數為世界第18位,領先於法國、西班牙和義大利。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku enem (2016) a mihcaan u sakangaay nuni kaudipan sa itini i kitakit han sakalima ku ngangan, sakay celak nu seykay han i kitakit u saka cacay a bataan idaw ku walu nika singangan, mikiayaw tu Fakuo (法國) Sipany (西班牙) atu Eita-li (義大利). 葡萄牙是北大西洋公約組織和葡萄牙語國家共同體的創始成員,亦為聯合國、歐洲聯盟和經濟合作與發展組織的一員。 Putaw-ya (葡萄牙) u Bata-si-yang (北大西洋) kunea masakaputay atu Putaw-ya (葡萄牙) a kamu nu kanatal mapulung milingatuay a tademaw, u kapulungan nu kanatal,Ocuo (歐洲) lenmum atu nikabalud nu sakaudip atu palekalay tu kasakapud a tademaw. == '''likisi歷史''' == === Putaw-ya (葡萄牙) likisi葡萄牙歷史 === 根據多年來的考古發掘,證實最晚在舊石器時代中期,今葡萄牙境內已經有尼安德塔人活動和生息. nika yadahan nu mihcaan anipikinkiwan tu nababalaki anika adihan, mapalu tatengan sautangan itini i Ciuse-ci (舊石器) a zitayan nu teban, aydaay nu Putaw-ya (葡萄牙) a labu idawtu ku Nian-deta (尼安德塔) a tademaw itida amaudip . 到了公元前1千年,已有凱爾特人在伊比利亞半島定居下來。 [[katukuh]] i kunyun nuayawan nu cacay a malebud a mihcaan, idawtu ku Kayel-te (凱爾特) a tademaw idawtu i Epili-ya (伊比利亞) pangkiw subal mueneng. 公元前140年前後,羅馬人征服了葡萄牙,並一直統治到公元5世紀日耳曼部落入侵。 kunyung nuayawan cacay a lasubu sepat a bataan (140) a mihcaan Luo-ma (羅馬) madebungtu ku Putaw-ya (葡萄牙), kuwansa katukuh tu kunyung limaay a seci Ze-el-man (日耳曼) niyadau midebung. 711年穆斯林入侵,僅葡萄牙北部還在天主教的手裡。 pitu a lasubu cacay a bataan idaw ku cacay (711) a mihcaan Muse-lin (穆斯林) midebung, u Putaw-ya (葡萄牙) amisan itida henay i tinsukiw. 1139年該地區成為葡萄牙王國,並隨著重新取回穆斯林所占據的部分而擴張起來。 cacay a malebut cacay a lasubu tulu a bataan idaw ku siwa (1139) a mihcan nina niyadu mala Putaw-ya (葡萄牙) wankuo, kilulsa malingantu pabaluhay tu Muse-lin (穆斯林) nialawan tu adidiay a niyaduan misaahebal palekal. 1383年葡萄牙國王斐迪南一世死後沒有男性繼承人,其女婿卡斯蒂利亞國王胡安一世宣布繼位。 cacay a malebut tulu a lasubu walu a bataan idaw ku tulu (1383) a mihcan Putaw-ya (葡萄牙) kuowan ci Byedi-nan (斐迪南) ese mapatay satu inaya ku tatama mamilaylay, u kadabu ci Kase-dili-ya (卡斯蒂利亞) kuowan ci Huan (胡安) ise kumihapuay tu sapilaylay, 但是遭到了葡萄牙貴族與公眾的抵制,他們擁戴葡萄牙老國王佩德羅一世的私生子若昂一世繼位,並在阿勒祖巴洛特戰役中戰勝卡斯蒂利亞,從而保障了葡萄牙的獨立,同時也與卡斯蒂利亞處於緊張狀態,這迫使葡萄牙不得不向海上發展。 nika kaiyan nu Putaw-ya (葡萄牙) asiidaay atu katuuday amipulu', mangalay kunuheni tu Putaw-ya (葡萄牙) balakiyay a kuowan ci Paede-luo (佩德羅) ese a bucud nida a wawaan ci Zuo-an (若昂) ese kumilaylayay, idatu i A-lecu-paluo-ke' (阿勒祖巴洛特) tuni [[kalpacaw]]an makata nuheni ci Kase-dili-ya (卡斯蒂利亞) , namakayda siwatan satu ku Putaw-ya (葡萄牙) amisiteked, tawya namakayda atu ci Kase-dili-ya (卡斯蒂利亞) sakabalihenawansa ku kawaw, itini ahican kiyhaw nu Putaw-ya (葡萄牙) pasayda i bayubayuwan a palekal tu sakaudip. == cunli 總理 == 葡萄牙人民決心保衛國家獨立,捍衛公民基本權利,確立民主制度的根本原則,確保法治在民主國家中的最高地位,開闢走向社會主義社會的道路,以尊重人民的意志,建設一個更為自由、更加公正和更多友愛的國家。 Putaw-ya (葡萄牙) a tademaw pabalucu amidipud tu kanatal amisiteked, mamidipud tu madayumay a kawaw, palutatenga tu kakapah nuni kasiwantan a kawaw. sapalu tatenga nu kanatal a satalakaway a kawaw, pasayda i siakay nu siakay a dadan, kasikaden ku tademaw a icelang, patideng tu pakunida hanay, macunus kunika lucek atu namuh tu nutawan a kanatal. 總理是葡萄牙的政府首腦,負責領導政府工作,任期四年。 cunli sa u Putaw-ya (葡萄牙) a sifu nu sitangahay, situngas mililid tu kawaw nu sifu, sepad amihcaan ku pikuwan. 總理由總統根據立法選舉結果任命,一般為議會多數黨的黨魁。 cunli han naw cuntung saan u lipuing kumi singkiway apatideng, hucunu giing nu katuuday a dankuinami. 葡萄牙政府包括總理、副總理、各部部長以及正副國務卿,負責處理國內政治事務,是最高行政機關。 Putaw-ya (葡萄牙) sifu mapulung tu cunli, fucunli, nudumaan a puceng atu u sakakaay sakatusa a sakakaay nu kuowucin, situngus mikawaw tu kanatal a cence akawaw, u satalakaway nu kanatal a kakawawan. 政府擁有行政權,在自身運作領域、共和國議會通過的一般法律的具體細則領域,以及共和國議會承認的立法授權所覆蓋的領域擁有有限的立法權。 sifu idwku kakuwawen akawaw, inuudip tu kawaaw sa, Kunghe-kuo-ihua (共和國議會) midui tu hucunu a hulic a nuadidi'ay a kakawaw, atu Kunghe-kuo-ihua (共和國議會) palutatenga a lifa nipabeliyan anitahepuan a kitidaan idaw ku lifu a kinlian. 總理及各部部長組成部長會議,作為國家內閣。 cunli atu duma a puceng patideng tu puceng a nipikaygi, sanu kanatalan nu nake. 每屆政府必須將施政綱要交付共和國議會討論,倘若其方案未被議會以絕大多數多數否決,內閣成員便能繼續保有其職位。 mihcaan sifu kanca apatayniy tu kawaw sakasiwantan pabeli tu kuohua amatatengil, anu nina kawaw caay hicai nu katuuday a ihua, nuilabuway a mikuliya a tademaw taneng henay itda amikuli. == '''kamu語言''' == === Kamu nu Putaw-ya (葡萄牙) 葡萄牙語 === 葡萄牙的官方語言是葡萄牙語,屬於羅曼語族。葡萄牙語脫胎於古代拉丁語,在大約2,000年前由被羅馬同化的伊比利亞半島凱爾特人、琉息太尼亞人和伊比利亞人所使用。 tada kamu nuheni u Putaw-ya (葡萄牙) a kamu, u Luo-man (羅曼) a kamu. Putaw-ya (葡萄牙) akamu namiales i mukasi a La-tin (拉丁語) akamu, itida kiya i tusa a malebut 2000 a mihcan hiyan nu Luo-ma (羅馬) palecad tu Yipi-liya (伊比利亞) a subal nu Kayel-te' (凱爾特) a tademaw Liwsi-tayni-ya (琉息太尼亞) a tademaw atu Yipi-liya (伊比利亞) a tademaw micukaymas. 較為成熟的葡語起源於葡萄牙北部以及西班牙的加利西亞,稱為「加利西亞-葡萄牙語」,在葡萄牙獨立建國前流行於當地。 matatungusay a Putaw-ya (葡萄牙) a kamu namaka Putaw-ya (葡萄牙) amis nu atu Sipanya (西班牙) a cialisiya (加利西亞), pangangan han tu Ciali-siya (加利西亞) Putaw-ya (葡萄牙) a kamu, itini i Pu-Taw-Ya (葡萄牙) misiteked patideng tu kanatal i niyaduan. 15至16世紀,隨著葡萄牙人的航海活動和殖民擴張,葡萄牙語得到廣泛傳播。 sabaw tu lima katukuh tu sabaw tu enem a seci, miduduc tu Putaw-ya (葡萄牙) a tademaw mipabalunga a kawaw atu misaahebal tu binawlan, Putaw-ya (葡萄牙) a kamu hida satu katinengan nu katuuday. == '''sapiwundu體育''' == === Pu-Taw-Ya (葡萄牙) a wundu’ 葡萄牙體育 === 克里斯蒂亞諾·羅納度是現今葡萄牙國家足球隊隊長,為世界上最為傑出的足球運動員之一 Keli-sedi-yanuo.Luona-tu (克里斯蔏亞諾.羅納度) u aydaay a Putaw-ya (葡萄牙) kanatal mitukuday tu mali a mililiday, u kitakit sasi nganganay nu mitukuday tu a mali a tademaw. 足球是葡萄牙最受歡迎的體育運動,建立有從業餘水平到世界級職業水平的完善足球聯賽系統,且培養有眾多世界級球星。 tukudan nanay a mali han u Pu-Taw-Ya (葡萄牙) saka namuhan a mamalian, patiden tu salama' sananay mitukud katukuh tunu kitakit anipi laylayan amitukud tu mali sakadadecdec nipimalian, katuud tu kunipacakat nuheni tu kitakitay mitukuday tu mali a tademaw. 葡萄牙亦擁有許多出色的足球教練員. Putaw-ya (葡萄牙) hantu yadah kumala saydangay numi tukuday tu mali a tademaw. 葡萄牙是傳統田徑強國,奪得有許多歐洲賽事、世錦賽和奧運會的獎牌。 Putaw-ya (葡萄牙) u laylay nu sasasiduba’ay a kanatal, yadah tu ku Ocuo sapidademec a kawaw, secinsay (世錦賽) atu awyunhu’ ( 奧運會) nu kawlah. 棍術是源於葡萄牙北部的傳統武術,對抗雙方使用棍棒互相擊打。 Kungsu’u laylay (棍術) namaka Putaw-ya (葡萄牙) amisay a laylay nu kuntaw, sakacaculi a tatusa u cangan nu kilang ku sakalalebu nuheni. 游泳和水球是流行於葡萄牙的兩大水上運動。 mingduya atu nanumay a mali naw Pu-Taw-Ya (葡萄牙) a satabakiay nu nanumay a laylayan. * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 1mjh3mc4tsfdohx7yxpaoj7dyi7lxwp Posko 0 4371 86278 40221 2019-11-30T06:24:35Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Posko == === u sulit nu Hulam === 璞石閣部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu [[:zh:玉里鎮|Pusku]] (玉里鎮) ku niyazu’ nu Posko. u kasalumaluma’ nu Posko sa, 148 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 378 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 159 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 219 ku tademaw, pakalatu 58%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 33%, Yuwatan(Bunun) 5%, Taluku(Truku) 1%, Sejek(Seediq) 2%, zumazuma 2%. u nu Pangcahay a niyazu' kuni, izawtu ku Sakizaya a dademaw i Pusku mueneng, caykayadah. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jlqczck6wfhiwf1wiwhw7bq183mwflj Pranab Mukherjee 0 4372 40231 40230 2019-11-21T16:44:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Secretary Tim Geithner and Finance Minister Pranab Mukherjee 2010 crop.jpg|thumb|Pranab Mukherjee, 2010|alt=Secretary Tim Geithner and Finance Minister Pranab Mukherjee 2010 crop.jpg]] [[tangan:Flag_of_India.svg|thumb|hata nu India]] Pranab Mukherjee 12 bulad 11 demiad, Pranab Mukherjee, u misingkiway. 1935 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[India]] ayza sa ci Pranab Mukherjee, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 7 bulad 25 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] dx8ogt3yplpbeeqllcl16u6ftpumpzc Pratan 0 4373 86279 40246 2019-11-30T06:24:35Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Pratan == === u sulit nu Hulam === 布拉旦部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pratan. u kasalumaluma’ nu Pratan sa, 256 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 797 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 747 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 50 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 83%, Pangcha(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 3%, zumazuma 4%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gp7zz179lytvmbji60dem4m9hxdrhz2 Price Brookfield 0 4374 40261 40260 2019-11-21T16:44:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Price Brookfield''' == siwkay == tatama ciniza, nalecuhan ciniza i 5 a bulad 11 a demiad, 1920 a mihcaan, Price Brookfield, miunduay. (mapatay i 2006 a mihcaan) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:tatama]] [[kakuniza:miunduay]] buanxi14nwr2wn3g1eksjfpo1kvlrol Primož Brezec 0 4375 40265 40264 2019-11-21T16:44:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Primož Brezec 10 bulad 2 demiad, 1979 a mihca, Primož Brezec, miunduay. [[tangan:Primož Brezec 2009.jpg|thumb|Primož Brezec 2009|alt=Primož Brezec 2009.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] d635hdt2qp6ey92gwsd81icxp8f0v36 Prokopis Pavlopoulos 0 4376 87843 40278 2019-12-26T16:48:03Z CommonsDelinker 56 Removing [[:c:File:Prokopis_Pavlopoulos_2008.jpg|Prokopis_Pavlopoulos_2008.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Prokopis Pavlopoulos 2008.jpg|]]. wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Greece.svg|thumb|u hata nu Greece|alt=Flag of Greece.svg]] Prokopis Pavlopoulos 7 bulad 10 demiad, Prokopis Pavlopoulos, u misingkiway. 1950 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Greece]] ayza sa ci Prokopis Pavlopoulos, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 3 bulad 13 demiad. cayka tenes kina kanatal, == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan: == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 09hdckidg50tx7foxet5iipr2sqr5wy Pucunug 0 4377 86280 40296 2019-11-30T06:24:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Pucunug (文樂部落)'''. u kasalumaluma’ nu Pucunug sa, 293 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,033 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,007 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 26 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 93%, Amis 1%, zumazuma 2%. 1 ku cacudadan i Pucunug niyzau’. 3 ku kyukay i Pucunugy niyzau’. 1 ku pakincalan i Pucunug niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Pucunug niyazu’. inayay ku padekuan i Pucunug niyazu’. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] hr8iesbodt2k3cbqyt47mljyedrowob Pudun 0 4378 40328 40327 2019-11-21T16:44:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Pudun== u sulit nu Hulam: 布頓部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pudun. u kasalumaluma’ nu Pudun sa, 36 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 133 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 129 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 3%. 為一排灣族部落。台東縣金峰鄉新興村。本村位太麻里之北上方,東鄰太平洋,西靠知本山脈,南鄰大王村,北與北里社區以北里溪為界線,本村舊名「撒浦路」( SA PU RU ),台灣光復改稱為「路巴卡特」,國語譯為「新興部落」。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658), Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670)          == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Taitung]] ihg67wpyoip0xc6s7qwelp2fsz2u653 Puerto Rico 0 4379 125734 125733 2021-10-27T12:42:36Z 36.227.221.171 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki Puerto Rico(波多黎各) [[tangan:Flag of Puerto Rico.svg|thumb|u hata nu Puerto Rico (波多黎各)|alt=Flag of Puerto Rico.svg]] u [[Puerto rico|Puerto Rico]] sa i labu nu kateban atu kaetipan nu Amilikan, itiza i 18 15 N, 66 30 W. u ahebal nu lala' mapulung sa 13,791 km<sup>2</sup>.u ahebal nu lala'ay sa 8,870 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 4,921 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 3,578,056. kakalukan umah sa 22%, kilakilangan umah sa 63.20%, zumaay henay umah sa 14.80%. 首先,波多黎各屬於美國,無法從國家層面和北美洲鄰居打交道。可在美國內部,波多黎各又不像加利福尼亞、佛羅里達等是美國正式的「州」。 sayaway, Puerto Rico(波多黎各) nawnu Amilika (美國) ku sausi, ahican hakya namakayda i kanatal atu Peimacou (北美洲) biyaw masasungaay. nika u labu nu Amilika, u Puerto Rico (波多黎各) caay kahida u California (加利福尼亞), Florida (佛羅里達州) u Amilika nu tatengaay a Cuo (州). 波多黎各在美國的身份是有點不倫不類的「自由邦」,居民被承認為美國公民,這在世界上是非常吃香的。但是,波多黎各人卻沒有資格在美國總統選舉中投票。 Puerto Rico (波多黎各) itini i Amilika (美國) a [[ngangan]] mahicahicaay kiya ku wayway "pakunida sananay a kanatal (自由邦), iniyadu’ay a tademaw han u Amilika ku sausi sa, itini i kanatal sa u salipahakay a tademaw kunuheni. nika, Puerto Rico (波多黎各) a tademaw inaya ku sasapisikiwan nuheni tu cung-tun hananay a kawaw. 波多黎各不斷要求美國把自己收為美國的第51個州,可美國始終不鬆口,但也不會放棄波多黎各。 Puerto Rico (波多黎各) caay pisengal mianin tu Amilika (美國) alankami mala Amilika (美國) nu lima a bataan idaw ku cacay a Cuo (州), nika Amilika (美國) caay paheci, nika caay tu piales tu Puerto Rico (波多黎各). == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u San Juan (聖胡安). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 4 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci '''Pedro Rafael Pierluisi Urrutia''', micakat a demiad sa i 2021 a mihca 1 bulad 2 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 公元1509年,波多黎各成為西班牙殖民地。近四百年後,波多黎各被美國盯上了。 nikuda ni yesu (公元) tu cacay a malebut lima a lasubu idaw ku siwa (1509) a mihcaan, Puerto Rico (波多黎各) mala [[Spain]] ([[Spain|西班牙]]) kalimadan. ayda nu sepat a lasubu a mihca tu nikudan, Puerto Rico (波多黎各) katucekan nu Amilika. 十九世紀末,也就是慈禧掌權那會,西班牙帝國的輝煌早成昨日黃花。 sabaw tu siwa a seci (世紀) pihedekan, uci Ce-si (慈禧) kumikuwanay, [[Spain]] (西班牙) a ti-kuo (帝國) saka [[limulak]]ay a mahida u nacilaay a kalawlawan a babaluan. 美國就開始擔心西班牙衰弱,會不會有其他強大的帝國取代西班牙在波多黎各的統治? Amilika (美國) malingatu mabiyalaw tu [[Spain]] ([[Spain|西班牙]]) naikupuc maudip, idaway hakiya ku duma nu icelangan a [[kanatal]] taneng miala tu [[Spain]] (西班牙) itini i Puertu Rico (波多黎各) a mikuwan? 波多黎各對美國來說非常重要。加勒海比海南端沿岸各國,要進出大西洋,有兩條水道。 Puertu Rico (波多黎各) misuayaw tu Amilika u sakaedinman. Caribbean a bayu (加勒比海) timulan nu dadipasan a kanatal , misacumid tu Ta-siyung (大西洋) idaw ku tusaay a cacumudan nu nanum. 一是古巴島與伊斯帕尼奧拉島之間的向風海峽,二是伊斯帕尼奧拉島與波多黎各島之間的莫納海峽。 cacay sa u [[Cuba]] (古巴) [[subal]] atu Isepa'-niawla subal (伊斯帕尼奧拉島) subal laad a Sian-Fang (向風海峽) [[likecuay a bayu|a bayu]], sakatusa u Isepa'-niawla subal (伊斯帕尼奧拉島) a subal atu Puertu Rico subal (波多黎各島) laad nu Muo-Na a bayu (莫那海峽). 如果美國能控制這兩條重要水道,就等於「鎖」住進入加勒比海的大門,對美國守住「後院」意義重大。 anu Amilika (美國) taneng mikuwan tu tusaay a [[sa'timan]] nu nanum, mahida [[micu’kcu’kay]] tu picumud Caribbean bayu (加勒比海) a panan, mahida Amilika (美國) mitena' tu nikudanay a panan u satabakiya nu imian. 1898年,美國戰勝西班牙,波多黎各成為美國的戰利品。在軍事上,波多黎各的存在,有效阻止了德國對加勒比海地區的侵占。但某種層面上,美國卻不想為波多黎各付出更多。 cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1898) a mihcana, makaci Amilika (美國) makademec tu [[Spain]] (西班牙), Puertu Rico (波多黎各) mala Amilika (美國) nu sakasituudan. itini nu hidayan, Puertu Rico (波多黎各) nika itinian, idaw ku sapatalaw tu [[Germany]] ([[Germany|德國]]) misaayaw tu Caribbean bayu (加勒比海) a a[[niyadu']]ay mamidebung. dumasatu, itini i nu demaakawawan, Amilika (美國) caay ka ngalay midateng tu Puertu Rico (波多黎各) patahekal tu yadahay a kawawan. 1917年,美國通過《瓊斯-謝佛羅思法》,承認波多黎各人擁有美國公民的身份。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (1917) a mihcaan, Amilika milakuuy tu "Cunse-syefuo-luo-se a [[hulic]]" (瓊斯-謝佛羅思法), palutatenga tu Puertu Rico (波多黎各) a tademaw manamuh a mala Amilika (美國) a tadema. 第一次世界大戰後,美國高速發展,讓波多黎各人成為真正美國人的意願更加強烈。 sakakina cacay nu kitakit a malepacw nikudan, Amilika (美國) amelik macakad mapalekal, pala Puertu Rico (波多黎各) a tademaw mala tatengaay a tademaw nuni ka cunus a mangalay mala Amilika (美國). 可是,波多黎各對美國的熱情,只是「剃頭挑子——一頭熱」。波多黎各著急了,開始各種抗議活動。 nika, Puertu Rico (波多黎各) micidek kunipi sungay tu Amilika (美國), nika (maanalay nu lupas--apuyu’ ku akuti'). Puertu Rico (波多黎各) mabiyalaw tu ku, [[malingatu]] tu palekal tu sapaka biyalaw tu kawaw. 波多黎各人始終把自己當成美國人。二戰時,波多黎各人堅定站在美國這邊,為美國抗擊德國提供各種必要支持。 Puertu Rico (波多黎各) a tademaw pacicisa u Amilika (美國) kaku sa, saka kina tusa a malepacaw, Puertu Rico (波多黎各) a tademaw saicelang sa pacici patideng u Amilika (美國) kamisa, paayaw tu Amilika (美國) midemec tu [[Germany]] (德國) patahekal tu cancan mipadang [[palekalan|palekal]]. 二戰後,美國放寬對波多黎各的管制,甚至允許波多黎各人投票決定未來。 sakatusa anikalepacaw nu nikudan, Amilika (美國) mihuway tu Puertu Rico (波多黎各) ku sapikuwan, pakunida hantu ku Puertu Rico (波多黎各) taneng misinkiw tu sakataayaw nuheni. 可讓建國派沮喪的是,1967年之後開始的四次投票,建國派得到了票數少得可憐,甚至只有個位數。 sakay cankuopay(建國派) a laluman sa, i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1967) a mihcaan malingatu kina sepat amisingkiw, Cankuopay (建國派) nika alaan tu hiusu han tadaadidi’tu sakadihiyan sa, tada’pinaay kiya ku painaay. 其原因,就是大多數波多黎各人不想放棄作為「美國人」的各種便利。 kya mahini saw, hatidaaytu nu Puertu Rico (波多黎各) a tademaw kaisa miales u Amilika (美國人) a tademaw kakusa u saka lihalay amisakakawaw. 即使是波多黎各人在美國只是「二等公民」,也比加勒比海的一些小窮國地位要高。 kanahatu u Puertu Rico (波多黎各) a tademaw itini i Amilika (美國) u (saka tusa a tademaw) miki kaka tu Caribbean bayu (加勒比海) nu [[pakuyucay]] a tademaw. 波多黎各的經濟很發達,面積和人口也具備了成為加勒比海地區中等國家的條件。 Puertu Rico (波多黎各) a sakaudip matinengtineng, kitidaan atu tademaw idaw tu kunabalucuan mala Ciwlepiha subal (加勒比海) a kitidaan nu kanatal a kapah. 可是,波多黎各卻認為自己的發達,離不開美國的支持。所以,波多黎各想盡各種辦法,要美國接納波多黎各成為第五十一個州。 sisa, Puertu Rico (波多黎各) hicasa tu udip nu saka tinengtineng, caay pakaales tu Amilika (美國) anipicukel. sisa, Puertu Rico (波多黎各) midateng tu hahican, mangalay tu Amilika (美國) milayap tu Puertu Rico (波多黎各) mala saka lima a bataan idaw ku cacay a cuo (州). 但是,波多黎各人等到「黃花菜都涼了」,美國依然不鬆口。 nika, Puertu Rico (波多黎各) a tademaw mi[[halhal]] "kalalaway a lami’ [[mabasaw]]tu", Amilika (美國) caay henay pihuway . == '''Puerto Rico ata Amilika (與美國關係)''' == 為什麼美國不會放棄對波多黎各的原因很簡單,有兩點: kiya Amilika (美國) caay piales misaayaw tu Puertu Rico (波多黎各) a canan madayum, idaw ku tusaay a sasakamuen: 一.在地緣戰略上,美國需要波多黎各島。波多黎各島正好處在加勒比環島鏈的中間,是加勒比海進出大西洋的重要水道。 sakacacay, itni i hekal anikalepacaw, Amilika (美國) mangalay tu Puertu Rico subal (波多黎各島) a subal. Pueltu Rico subal(波多黎各島) tumian itiniy aca i Caribbean (加勒比) laliyuliyuwan nu teban, u Ciwlepiha subal (加勒比海) [[saka'timan]] a cacumudan nu TaSi-Yang (大西洋) a kakaydaan nu nanum. 二.控制波多黎各島,美國就可以對加勒比海各國施加有利於美國的影響。誰不聽話,美國關上波多黎各這座大門,就可以「關門打狗」。 sakatusa, mipenec tu Puertu Rico (波多黎各) a subalan, Amilika (美國) taneng misuayaw tu Caribbean a bayu (加勒比海) tu kanatal mialay tu Amilika (美國) misadateng. anucaay pitengil, Amilika (美國) puu'ten nuheni ku Puertu Rico (波多黎各) a panan, taneng tu "a deban ku panan mutiik ku wacu" . 美國的想法是:波多黎各人口340萬,如果變成美國正式的州,將成為美國的財政包袱。波多黎各想成為美國的州,就是想把財政包袱甩給美國。 Amilika (美國) a nidateng sa: Puertu Rico (波多黎各) a tademaw tulu a lasubu sepat a bataan (340) a man, anu mal Amilika (美國) nu tatenaay a Cuo, mala Amilika (美國) nu sakaudip a kawaw. Puertu Rico (波多黎各) mangalay mala Amilika (美國) a Cuo, u saka ngalaymala sakaudip sipatuhpi' i Amilika (美國). == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *波多黎各想成為美國第五十一個州,為什麼遭到拒絕?:[https://kknews.cc/zh-tw/world/o39k2l6.htm h]<nowiki/>[https://kknews.cc/zh-tw/world/o39k2l6.htm ttps://kknews.cc/zh-tw/world/o39k2l6.html] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] jwyn2bby5lnxsu9b7i77033c6iycds7 Pukpuk 0 4380 85833 40391 2019-11-29T15:10:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Pukpuk == u sulit nu Hulam: 簿簿部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pukpuk. u kasalumaluma’ nu Pukpuk sa, 2,688 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 6,978 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,245 ku tademaw, pakalatu 18%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5,733 ku tademaw, pakalatu 82%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 15%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 0.5%, Tayan(Tayal) 0.5%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan u Tayan atu Taluku. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. === u cidekay nu Taywan a yincumin: === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] nj5zoa3pygrr0t8ncrxsc9yg8fkw5m4 Puljekuwan 0 4381 85831 40405 2019-11-29T15:10:43Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Puljekuwan(下草埔部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Puljekuwan. u kasalumaluma’ nu Puljekuwan sa, 42 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 157 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 152 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 78%, Bunun 3%, zumazuma 17%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] h0lultbuh84baer0yyk64iteuxsxpes Puljetji 0 4382 85832 40419 2019-11-29T15:10:43Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Puljetji(佳興部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Puljetji. u kasalumaluma’ nu Puljetji sa, 138 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 456 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 447 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 94%, Bunun 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] h3t6wyes6g66rfqh6urzluh3opfd5g4 Pungudan 0 4383 40451 40450 2019-11-21T16:44:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Pungudan == u suilt nu Halum: 大梅部落 Pingtung sian, Mutan siang, Shimen chun Tamey niyazu', itiza i Secongsi(sa'wac), izikuz nu dihkuay a nemnem, u caay picumud tu labang a niyazu'. sakamu sa ku babalaki nu itizaay. naayaw sa maka 30-40 a luma' itini mueneng, izaw ku "Pan" a ngasaw itiza mueneng. Tamey chun izaw ku Lilung buyu', Tameysi(sa'wac), i tebal nu Checheng siang, Secongsi dihku nemnem, yadah ku lalangawan saungayay itiza. 屏東牡丹鄉石門村大梅部落,位在四重溪溫泉後面,是一處常被遊客「過門不入」的社區聚落。據耆老口述,本聚落約一百二十年前就已存在,約三、四十人,據知其後人尚在本社區居住者有潘姓一族。大梅社區後有里龍山,前有大梅溪,又因緊鄰車城鄉四重溪溫泉區,因此大梅社區溫泉、生態資源及文化資源相當豐富。資料來源:https://www.pthg.gov.tw/townmdt/cp.aspx?n=E9A1BFB2330732CC == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pungudan. u kasalumaluma’ nu Pungudan sa, 130 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 359 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 323 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 36 ku tademaw, pakalatu 10%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 86%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. '''排灣族'''(排灣語:Payuan,書寫系統制定前慣以 Paiwan 拼寫)為台灣原住民,發源於北大武山(Kavulugan)一帶,屬於南島民族。目前居住在海拔1,000公尺以下的山區。以台灣南部為活動區域,分布北起三地門鄉,南達屏東縣恆春鎮,東到台東縣太麻里鄉以南海岸。包括屏東縣、台東縣境內,為台灣第二大原住民族,總人口約十萬餘人。擁有台灣原住民特有的部落領袖、貴族、勇士、平民的階級制度,並以巫術及工藝文化出名。 u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).   ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh [[:zh:恆春鎮|Henchun zen]], saamis katukuh [[:zh:三地門鄉|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[:zh:太麻里鄉|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu [[:zh:屏東縣|Pingtung sian]] atu [[:zh:臺東縣|Taytung sian]], u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay(貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a [[:zh:社会阶级|selal-hecek(階級制度)]].singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.      === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:https://www.pthg.gov.tw/townmdt/cp.aspx?n=E9A1BFB2330732CC [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] a81uu5b1zxgssjlw837pn9agbh4io3q Pur-dull 0 4384 107876 40480 2021-05-01T05:00:09Z Yiyang.sayuen 1495 /* namakayniyan a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Pur-dull 陳建年 [[tangan:Pur-dull_in_Hsinchu_(cropped).jpg|thumb|Pur-dull in Hsinchu (cropped)]] u ngangan nu Hulam nizaw ci 陳建年, u Puyuma cidekay ciniza, u ngangan nu Puyuma sa, ci Pur-dull. u Taywan Yincumin mudadiway. namaala yadah a kawlah nu dadiw madademec. nalecuh ciniza i Taitung sian Taitungse Nawang niyazu'. u Puyuma sasaydang 陸森寶 a baki. == u nazipaan niza == napahezek i Taitung 農工 cacudadan atu Kincal a cacudadan. maydih ciniza mibuting, miadup, mituktuk, mukulit, misulit, mudadiw, misanga' tu dadiw, masalama' tu Kital, miduba', misasing, mitenun atu zuma... 1992 a mihcaan, patizeng ciniza ku mudadiw putiput, 1994 a mihcaan, namaala tu mudadiw a kawlah i Kawshong. == nalimaan nu dadiw == 1999 a mihcaanː bayubayuan(海洋) 2002 a mihcaanː bukebukelalan(大地) == maala a kawlah == saka11 金曲 a kawlahː sakapahay a mudadiway nu Hulam kamu saka11 金曲 a kawlahː sakapahay misanga' tu dadiway 2002 a mihcaan sakapahay a nalimaan nu dadiw 2002 a mihcaan sakapahay a dadiw saka18 金曲 a kawlahː musadadiw-sakapahay misanga'ay a kawlah saka20 金曲 a kawlahː sakapahay misanga'ay nu nalimaan 1993-2005 sakapahay a nalimaan nu dadiw == nasulitan == namakayniay 名ː Pur-dull u sulit nu Lomaː Jien-Nien Chen kanagal ː Conghwaminko cidekayː Puyuma nalecuhan a demiadː1967 a mihcaan 8 a bulad 1 a demiad niyazu'ː Taywan Taitung sian Taitungse Nawangli Nawan niyazu' kawawː kincal, mudadiway kamuː Puyuma, Hulam napasubana'anː Taitung 農工, Taywan kincal cacudadan papazaan宗教 atu papayzaan信仰: 天主教 dadiw kakunizaanː Yincumin dadiw, Hulam dadiw sadadiwː Kital, wukelili mutahkal a mihcaanː 1999 a mihcaan mutahkal a nalimaanː《buyubyuan》 == namakayniyan a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [http://www.tcmusic.com.tw/artist/paudull/Index.htm 角頭音樂 陳建年] [https://www.facebook.com/paudull/ Facebook 陳建年 Pau-dull] [[:zh:陳建年_(歌手)|wikipayke Pur-dull 陳建年]] nasulitan ni Tuku Sayun nay pabalucu'ay a kawaw nu pancahay (原住民族委員會) 2018-tusa [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:2018-tusa]] kvfw74316qpoor5o1subni4lt6q95nk Pusong 0 4385 85830 40501 2019-11-29T15:10:25Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Pusong (u sulit nu Hulam:布頌部落) == u siwkay nu niyzau' == i [[:zh:臺東縣|Taitung]] a kuwan ku niyazu’ nu Pusong. u kasalumaluma’ nu Pusong sa, 284 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 709 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 368 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 341 ku tademaw, pakalatu 48%. 原本位於台東市四維里屬於寶桑里的一部分,於民國56年新增。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 36%, Puyuma 10%, zumazuma 6%. === u niyazu' nu Pangcah === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pc40flujpjp7aw4jukut7q2ygiuldot Pusung Butu Ye yu adiwawa a cacudadan 0 4386 40517 40516 2019-11-21T16:44:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki "Pusung Butu" Ye yu adiwawa a cacudadan Ye yu sdiwawa a cacudadan nipatizengan tu "adidi mubahelay buting a paazihay akaput" hananay hasa, itini i pituay a bulad izaw kuni pitakus nu "Pulan" a kanatal, milihiza tu nu kanatalay nu nalimaan adiwawa a lisin,nika u sakatayza a kalisiw haw sa a katukuh i tulu lasubu a mang ku kalisiw kya ataneng tayza i "Pulan" a kanatal, ayza namuh sa kya adiwawa a minanam tu lukyaw. cilalan sakuheni minanam tu likyaw, itini i pituay a bulad izaw kuni pitakus nu "Pulan" a kanatal apatahekal a miculuk paazih tu lima a demiad sepat a labii, u "Pulan" ku situngusay mipadangay pawsa tu cacay a lipay tuni pahalhal tuhenian. nika au sepatay bataan tu tademaw mapulung tu saydan atu micudaday ayadah kuni sakatayza a kalisiw, sakamu satu ku saydan, pakatengil kami tuyni a kawaw sa sanamuh sakami, uyni a kalisiw naitini i "Butu"katukuh i "Pulan" tu sakacaw a kalinsiw haw sa amituku milasulay tu kalisiw, ayza inayay ku tulu lasubu a mang a kalisiw, ayza a malingatu tu kami a mikilim tu kalisiw,uyni u sapikilim tu kalisiw hawsa uyni adiwawa pili' han nu heni tu pilipayan a demiad tayza i "Butu"tu katuuday a mipaazih, uzuma satu i cacudadan a paiga tuyni "uyza dada u bayu ku matingenay"sananay a iga. atu a pacakay ku heni tu zikuc aazihan a cudad atu kabang,sakamu sa ku micudaday manamuh a tayza nuzumaay a kanatal sa, uyni u ngangan nu sakaput adidi mubaheiay a buting asakapu' pilipayan tu caysa pihibang tulin sa kuhini minanam tu lukyaw, azasay atayza i nuzumaan a kanatal amiazih tu tizaay a lalangawan,a maydih sacs pakatineng tu itiniay i "Tawan Butuay" a lalangawan nu yincumin. hinisa ku cacudadanay, sakatayza itiza caay kadayum sa. lima a bulad tusa a demiad katukuh i sepatay a demiad, atayza i Taypak pangizuan a mipaazih a pisuped tu kalisiw, i cacudadanay amisinsi tu nu cacudadanay tu a papipadang nu tau tu kalisiw, i wanglu a pakatukuh pakatineng apawasa tu mahiniay u mipadangay tu kalisiw a binawlan,amihalhal tu ataneng ku sakatayza a kalisiw. ngay naadiwawa min a taneng a mubahel tayza i zumaay a kanatal,ngay maazih nu zumaay akanatal ku salunganay a "Taywan Butu". [[kakuniza:Sabak Nubu]] ojoit5ya4xxcj0dabh38a587kmtpday Puyuma 0 4387 40538 40537 2019-11-21T16:44:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>Puyuma(u sulit nu Hulam:普悠瑪部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Puyuma. u kasalumaluma’ nu Puyuma sa, 1,136 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 3,132 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,233 ku tademaw, pakalatu 39%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,899 ku tademaw, pakalatu 61%. 舊稱為卑南社。傳說有一位優秀的大頭目,統御了附近的蕃社,而且向各山地原住民徵收粟或肉類、向海岸原住民徵收貝類。Puyuma 就是「獲得貢物的最高位原住民」的意思,遂成其尊號。大獵祭是此部落著名的跨年活動(每年最後一天舉辦,四天三夜)。 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Puyuma 28%, Pangcah(Amis) 6%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a niyazu' kyuni, katuud ku Puyuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. 3 ku cacudadan i Puyuma niyzau’. 1 ku kyukay i Puyuma niyzau. 1 ku pakincalan i Puyuma niyazu’. 1 ku pikuwanan i Puyuma niyzau’. 1 ku pacudacudadan i Puyuma niyazu’. inayay ku padekuan i Puyuma niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] p6b9h4wpoffbvjx0fpfm7hov4cvgig9 Pyahaw 0 4388 40582 40581 2019-11-21T16:44:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 43 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Pyahaw == u sulit nu Hulam: 比亞豪部落 Yilan sian, Nan-aw siang, Piho chun. u sumamaday, u ilabulabu'ay, u tabakiay a niyazu'. Piho a ngangan namakay Piyaho malumanay a niyazu'. sakamusa, Piyaho namakay patizeng tina niyazu'ay a sakatuluay a tumuk. u zuma a kamu sa, tatenga'ay a ngangan sa u "Koan". namakay capi u saangangan nu sa'wac. 宜蘭縣南澳鄉碧候村。這是泰雅族南澳群最深山、也最古老的大部落。碧候就是從比亞毫舊社諧音而成的中文地名。據說比亞毫是從最早建社的第三代頭目名字而來,另一種說法認為比亞毫部落真正名稱是「苟岸」,有一說係指靠近溪流源頭的地方,日治時代,日人因深山部落難以監控,遂以搬到淺山可以種植水稻,繼而確保糧食無虞來利誘,才遷村到目前的地點。碧候村係以泰雅族原住民為主體,日治時代由霧社以北之地(Piexau)社遷徙下來,居民仍保有漁獵的特性。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=63 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pyahaw. u kasalumaluma’ nu Pyahaw sa, 389 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,227 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,133 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 94 ku tademaw, pakalatu 8%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 86%, Pangcah(Amis0 2%, Taluku(Truku) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%.[[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Vivian- u Tayan a sangulan a kaying]] === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini mueneng, u Tayan(Tayal) a tedemaw amin. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=63 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yilan]] jbxhxi24egdhbbcskulsteiehk7ea1h Pyanan 0 4389 85829 40592 2019-11-29T15:10:22Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Nansan.jpg|thumb|Pyanan|300x300px]] == Pyanan == u sulit nu Hulam: 南山部落 ===Yilan sian Tatong sian Nansan chun=== [[tangan:Yl dt.png|thumb|Datong]] 為宜蘭縣與台中縣界之村落。 南山村的泰雅語叫做「Pyanan」,意為「祖先曾經來過的地方」。村人的祖先原本住在南投仁愛鄉發祥村的瑞岩部落,因為人口增加,而由當時的頭目多拉.伊布勇,率領數十名探勘隊伍,沿著北港溪上溯,翻越台中和平與仁愛兩鄉交界的分水嶺,下抵大甲溪後繼續上溯,最後翻越思源啞口,來到目前部落所在的比亞南台地,發覺這裡地形平坦肥沃,因而在此創立比亞南部落,而這一條從瑞岩社走到比亞南的道路,也就是歷史上聞名的泰雅族遷徙路線「比亞南古道」,日據時代曾經加以寬為「理蕃道路」。民國四十八年興建中橫宜蘭支線時,先總統蔣經國先生認埤亞南名字不雅,而賜名南山,即為南山部落。 == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ed720v90onbn9wfggd8t83ug5ucu06g Pyasan 0 4390 85828 40611 2019-11-29T15:10:21Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] == Pyasan == u sulit nu Hulam: 比雅山/角板山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Pyasan. u kasalumaluma’ nu Pyasan sa, 273 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 743 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 266 ku tademaw, pakalatu 36%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 477 ku tademaw, pakalatu 64%. u kasabinacadan, Tayal 31%, Amis 2%, Paiwan 1%, Truku 1%. === u Tayan a niyazu' === Tayan tatayna u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Paywan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 9j19rmd2lqx0zu2t74a5mglewcpsf4c P’anoh 0 4391 119231 85827 2021-07-12T09:08:52Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki == P’anoh == === u sulit nu Hulam === 鹿場部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu P’anoh. u kasalumaluma’ nu P’anoh sa, 48 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 155 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 147 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan (Tayal) 83%, Saysia (SaySiyat) 8%, Pangcha (Amis) 1%, Paywan (Paiwan) 1%, Yuwatan (Bunun) 1%, Sejek (Seediq) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan (Tayal) a niyazu' === u Tayan (Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan (Tayal) itini mueneng. u zuma a cideaya a tademaw sa u Saysia (SaySiyat), u Paywawn, u Pangcah, u Yuwatan atu Sejek. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha (Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ec2op1aq237ygag40ne6qa7ssmg6c5k Qaboos bin Said al Said 0 4392 40637 40636 2019-11-21T16:44:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Qaboos bin Said al Said [[tangan:Omani Qaboos bin Said Al Said (cropped).jpg|thumb|Omani Qaboos bin Said Al Said (cropped)|alt=Omani Qaboos bin Said Al Said (cropped).jpg]] 11 bulad 18 demiad, Qaboos bin Said al Said, u misingkiway. 1940 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Oman]] ayza sa ci Qaboos bin Said al Said, micakat a demiad sa i 1970 a mihca 7 bulad 23 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 9h9cs0wv688e8elsu6kg9xjsro1w7i9 Qalipusungan 0 4393 40691 40690 2019-11-21T16:44:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 53 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Qalipusungan == === u sulit nu Hulam === 阿里不動部落 == u siwkay nu niyazu' == i Nantou(南投) a kuwan ku niyazu’ nu Qalipusungan. u kasalumaluma’ nu Qalipusungan sa, 111 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 260 ku tademawan. kasabinawlan nu yingcumin sa, 16 ku tademaw, pakalatu 6%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 244 ku tademaw, pakalatu 94%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 6%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni. katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === i Nantou a kuwan, inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Bunun]] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:Nantou]] [[kakuniza:Yincumin]] 0p8eub61cpkgdpz39eeoqjlyvifpddm Qaljapang 0 4394 85826 40714 2019-11-29T15:10:07Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu]] ==Qaljapang== u sulit nu Hulam: 加羅板部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qaljapang. u kasalumaluma’ nu Qaljapang sa, 85 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 223 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 211 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 5%. 是台東縣內唯一的南排灣部落。排灣語中,加羅板意為七里香,因此加羅板就是七里香很多的地方。 此村的舊名為「出水坡社」(Jugachilai)。約在1930年代,日本人將村人強制遷移到舊南田,而一些村人遷到了至今金峰鄉歷坵舊社及牡丹鄉牡丹社。之後,因為住在舊南田的人不習慣海邊的生活,而遷回了今部落附近山區,成了今加羅坂部落的主體。 除了這些出水坡舊社居民之外,還有來自屏東獅子鄉、牡丹鄉居民,藉由姻親關係遷到此地。 村人的祖先是從牡丹鄉遷徙過來,主要來自舊「茄芝萊」社,時間約當牡丹社事件之後,許多倖存的族人因為深恐日軍繼續攻擊,因而往東北方翻山跋涉將近卅公里,抵達大武溪上游南岸建立許多小部落,光復後被政府遷徏下山,集中於本地居住。 近年來因位於大武溪上游的「普薩維基盎」溫泉,開始有觀光客造訪。另外還有浸水營古道,橫越了台灣中央山脈。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 88%, Pangcah(Amis) 3%, zumazuma 3%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=42 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 02xbrxqi9uy87z21meiadusun1zzcvz Qaljecim 0 4395 85825 40729 2019-11-29T15:10:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Qaljecim(和平部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qaljecim. u kasalumaluma’ nu Qaljecim sa, 98 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 334 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 329 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Paiwan 94%, Bunun 2%, Amis 1%, Seediq 1%, zumazuma 1%. inayay ku cacudadan i Qaljecim niyazu’. inayay ku cacudadan i Qaljecim niyazu’. inayay ku pakincalan i Qaljecim niyazu. inayay ku pikuwanan i Qaljecim niyazu’. inayay ku pacudacudadan iQaljecim niyazu’. inayay ku padekuan i Qaljecim niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 0kluorvb5jfij395j7v1sksxyht9y8n Qapedang 0 4396 85824 40743 2019-11-29T15:10:05Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Qapedang(武潭部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qapedang. u kasalumaluma’ nu Qapedang sa, 308 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,146 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,119 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 27 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 94%, Bunun 1%, Amis 1%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4nkkvkt80mdkey7521d6q85hcwx4km3 Qapuciu 0 4397 85823 40758 2019-11-29T15:10:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Qapuciu == === u sulit nu Hulam === 洽波石部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qapuciu. u kasalumaluma’ nu Qapuciu sa, 105 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 321 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 175 ku tademaw, pakalatu 55%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 146 ku tademaw, pakalatu 45%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 54%, Tayan(Tayal) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] dmcebssuktzdxms5asgqukbypu409qx Qapu’ 0 4398 85822 40779 2019-11-29T15:10:02Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan (Tayal)]] == Qapu’ == u sulit nu Hulam: 卡普部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qapu’. u kasalumaluma’ nu Qapu’ sa, 39 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 100 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 97 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 96%, Taluku(Truku) 1%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] squ41y8avit5gzbx1dphd5wn3yo8d5x Qara 0 4399 40804 40803 2019-11-21T16:44:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Qara == u sulit nu Hulam: 卡拉部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuen a kuwan ku niyazu’ nu Qara. u kasalumaluma’ nu Qara sa, 119 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 294 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 158 ku tademaw, pakalatu 54%. u zuma sa, cay ku yuancumin, 136 ku tademaw, pakalatu 46%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] Taywan Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan[http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuen]] [[kakuniza:Yincumin]] 23hfbgg5v69ve64ufud7o3wrmjf395n Qatar 0 4400 128368 128036 2022-07-14T09:54:27Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki Qatar(卡達) [[tangan:Flag of Qatar.svg|thumb|u hata nu Qatar (卡達)|alt=Flag of Qatar.svg]] u [[Qatar]] sa i labu nu Asia, i tiza i 25 30 N, 51 15 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 11,586 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 11,586 km<sup><small>2</small></sup>, u [[ahebal]] nu nanumay sa 0 km<sup><small>2</small></sup>.hamin nu [[tademaw]] sa 2,258,283. kakalukan [[umah]] sa 5.60%, kilakilangan umah sa 0%, zumaay henay umah sa 94.40%. == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 18 bulad 12 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Tamim bin Hamad Al Thani]], micakat a demiad sa i 2013 a mihca 6 bulad 25 demiad. == Qatar '''(卡達)''' == 有一個小國名叫卡達。在東南亞地區,新加坡被譽為「花園城市」,而在中東地區,能被稱之為「花園城市」的國家就只有一個,那就是卡達。 idaw ku adidi'ay a kanatal ngangan han u Ka-ta (Qatar (卡達). itini i wali timul (東南亞) a kitidaan. Sincia-pu [[Singapore|(Singapore]] (新加坡) pangangan han tu " balubaluan a tukay”, itini i Cung-Dun (中東) a kakitidaan, singangan tu "balubaluan a tukay" a kanatal u nuheni a cacay, uyda han u Ka-ta (Qatar (卡達). 卡達的國花是卡塔夫,國家動物是阿拉伯羚羊,國鳥是獵鷹。 Ka-ta (Qatar (卡達) kanatal a [[balu]]sa u Kata-hu (卡塔夫), kanatal nu aadupan han u Ala-puo (Arabia (阿拉伯) [[sidubaay a sizi]]/sidi (羚羊), kanatal a ayam han u miadupay a palang. 從民族上來看,卡達是一個典型阿拉伯國家,也是阿拉伯國家中世俗化也程度較高,社會發展指數位居阿拉伯國家的前列。   makada i binacadan amiadih, Ka-ta (Qatar (卡達) han u tada Ala-puo (Arabia (阿拉伯) a kanatal, u Ala-puo (Arabia (阿拉伯) kanatal nu sakapahay nu lumaan, sakay siakay nikacelakan mikikaka tu Ala-puo (Arabia (阿拉伯) a kanatalan. 卡達雖然是一個小國,但在中東地區卻是一個富強的國家,在國際上具有一定的魅力。 Qatar (卡達) amica kuni ka adidi’ nu kanatal, nika itini i Cung-Dun ([[inutebanan nu walian]], (中東) a kakitidaan u saicelangan nu kanatal, itini i kitakit han u kasenenga nu katuuday. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == 多哈是卡達國首都和人口最多的城市,它是卡達發展最快的城市。該市位於該國東部的波斯灣沿岸。 Duo-ha (多哈) sa u Ka-ta (Qatar (卡達) suodu atu tademaw sayadahay a tukay, u Ka-ta Qatar (卡達) saamelikay mucelakay a tukay. nina niyadu'i itini i kanatal a wali nu Puose-wan (波斯灣) a dadipasan. == '''kamu (語言)''' == 卡達的官方語言是阿拉伯語,英語是第二語言,並且被廣泛使用。 Ka-ta (Qatar (卡達) a tadakamu han u Ala-puo ( Arabia (阿拉伯) a kamuan, Ingu han u sakatusa a sasakamuen, u tadakamu nuheni. == '''kakitidaan (地理)''' == 卡達與南部的沙烏地阿拉伯有一塊陸地邊界,其餘的領土被波斯灣包圍。 Ka-ta (Qatar (卡達) atu timul a Sauti-ala-puo [[Saudi Arabia|(Saudi Arabia]] (沙烏地阿拉伯) idaw ku cacaya a babenisan nu dadan, dumasatu a lalaan mamin malaup nu Puose-wan (波斯灣). 波斯灣的一條海峽將卡達與附近的巴林島國分開,並與阿拉伯聯合大公國和伊朗共享海上邊界。 Puose-wan (波斯灣) a cacaya nu bayuan ahiyan nu Ka-ta (Qatar (卡達) micapiay a Palin [[Bahrain]] (巴林) a [[subal]]ay makakenis, masasual atu Alapuo-linheta-kunkuo (阿拉伯聯合大公國) atu Ilan ([[Iran]] (伊朗) mapulung tu bayu kunika babenisan. 卡達的地形主要是平坦的沙漠,覆蓋著鬆散的沙子和礫石,還有一些低矮的山丘和一個石灰岩高原。 Ka-ta (Qatar (卡達) wayway nu lala han masaenal nu [[likelikenan]], matahap nu likenlikena atu adidiay a ba’yu, idwa henay ku a puuay’ nu buyu atu tabakiya nu ba’ba’tuan a buyuan. 庫拉恩阿布巴爾是卡達的最高點,海拔103米。卡達還有563公里的海岸線。 Kulaen-apupae (庫拉恩阿布巴爾) u Ka-ta (Qatar (卡達) nu satalakaway, talakaw han makaala tu cacay a lasubu idaw ku tulu (103) a lawat. Ka-ta (Qatar (卡達) idaw ku lima alasubu enem a bataan idaw ku tulu (563) a kunli nu dadipasan. 艾瑞姆生物圈保護區是卡達西北部12萬公頃的居住區,有半乾旱的沙漠景觀,也是羚羊的家園。 Ayzuy-mu (艾瑞姆) u cilekay a madiputay nu kitidaa a Ka-ta (Qatar (卡達) nutipan amisan a saba tusa a (12) kubu nu kitidaan a tademaw, idaw ku pangkiw nu maacakay a likelikenan nu aadihan, u luma' nu sidubaay a sidi/[[sizi]] (羚羊). == '''kakitidaan nu lalangawan (文化地點)''' == 卡達擁有1個教科文組織世界遺產。祖巴拉是一個廢墟和古老的堡壘,位於卡達半島的西北海岸,距離卡達首都多哈約75公里。 idaw ku cacayay nu Ka-ta (Qatar (卡達) a cudad nu masakaputay kanatal nipahetik nu babalaki. Cupa-la (祖巴拉) u nikaiyan a lama’ atu nu mukasiya anipatunduh tu ba'tu, idai i Ka-ta (Qatar (卡達) a [[subal]] nu i nutipan amisan a dadipasan, micapi tu Ka-ta (Qatar (卡達) a sudu nu Du-ha (多哈) nu pitu a bataan idaw ku lima (75) a kunli. 十八世紀上半葉主要由尤圖布部落和阿里·賓阿里創立。 它於2013年被指定為聯合國教科文組織世界遺產。 saba tu wali a seci (18) angangan naw u Yutu-pu (尤圖布) a niyaduay atu Ali.pinali (阿里.賓阿里) ku patidengay. itini i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcaan patuduan tu [[Lenhe-kuo]] (聯合國) masakaputay nu kitakit nipahetik nu babalaki. === tusu nu aidangan (首都的景點) === 蘇克瓦奎夫是位於卡達州多哈的集市。 該集市以出售傳統服裝,香料,手工藝品和紀念品而聞名。 Suke-wafu (蘇克瓦奎夫) itida i Kata-cuo (Qatarcuo (卡達州) Duo-ha ([[:zh:多哈|多哈]]) a papacakaya. nina pacakaya u nipacakay tu tuud han u laylay a dikucan, bangsisay a tuud, nalimaan nisangaan a tuud atu sapakining atuud ku saka singangan. 這裡還有數十家餐廳和希沙休息室。 它的歷史可以追溯到至少一百年前,在2006年政府對此處進行了翻新,以保留其傳統的建築風格。 itini idaw ku pinaay cacay nu bataan a kakanen atu Si-sa (希沙) papa hanhanan. likisi taneng talaayaw mikilim tu cacay a lasubu (100) kuni pikiliman, itini i tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan sifu mangalay misumad nina kitidaan, miliwan tu laylay ani patidengan tu luma'. 伊斯蘭藝術博物館位於卡達首都多哈的濱海路上。 標誌性建築由建築師I·M·Pei設計。 Ise-lan (伊斯蘭) a nalimaan a Puowu-kun (藝術博物館) itidai Ka-ta (Qatar (卡達) suodu nu Duo-ha(多哈) nu bayu a dadanan. u kulit nipatideng tu luma’ ci I.M.Pei kumi sikiay. 博物館受古代伊斯蘭建築的影響,設計獨特。 這是波斯灣阿拉伯國家中的第一個擁有大量伊斯蘭藝術品的博物館,博物館裡還有圖書館。 Puwukun (博物館) mapaading nu mukasiay a Ise-lan (伊斯蘭) nipatidenga tu luma'. micidek kunipi sikian. iniyan han nu Puose-wan (波斯灣) Arabia (阿拉伯) a kanatal nu sayaway a tabakiya nu Ise-lan (伊斯蘭) nalimaan a puowukun (博物館), i labu nu puowukun (博物館) idaw henay ku aadihan tu cudad (圖書館). 卡塔拉是多哈的一個文化村。 有許多文化活動,包括藝術展覽,印度電影,歌劇,管弦樂隊和節慶日。 Kata-la (卡塔拉) u Duoha (多哈) nu cacaya a lalangawan nu [[binawlan]]. yadah ku lalangawan a kawaw, pasu nalimaan (藝術) a sapaadih, In-Du (印度) a kacudu, aadihan tu mudadiway, nukatuuday a mihamunika atu u kalimulakan a demiad. ==== Qatar kanatalay a cincen-se (卡達國家清真寺) ==== 「伊瑪目阿卜杜勒瓦哈卜清真寺」(伊瑪目·穆罕默德·伊本·阿卜杜勒·瓦哈卜清真寺 [Imam " Muhammad ibn Abd al-Wahhab Mosque])[https://www.expedia.com.tw/Imam-Muhammad-Ibn-Abd-Al-Wahhab-Mosque-Doha.d553248635979546110.Place-To-Visit?pwaLob=wizard-package-pwa]是卡達最大的清真寺,它有90個圓頂。 Imamu Apu-tule- waha-pu cincense (伊瑪目阿卜杜勒瓦哈卜清真寺) (Imamu- aputule-wahapu (伊瑪目阿卜杜勒瓦哈卜) u Ka-ta (Qatar (卡達) satabakiay a Cincen-se (清真寺), idaw ku siwa a bataan nu mamulmulay a badahung. 多哈的卡達珍珠島是一個人工島嶼,占地近400公頃。這是卡達第一塊可供外國人擁有永久業權的土地。 它有住宅,酒店,碼頭和零售區。 Duo-ha (多哈) a Ka-ta (Qatar (卡達) nu udu' a subal ni sangaan nu tademaw a subal, kitidaan han makaala tu sepat a lasubu a kubu. uyniyan han nu Ka-ta (Qatar (卡達) sayaway a lala' taneng sapabeli i tawan a tademaw nu satenesay a idaay nu lala'. idaw ku luma', liwkang a kakanen tupah, minatu atu misiwbaya a kitidaan. == '''sakaudip (經濟)''' == 這個石油豐富的國家,卡達自1949年以來一直出口石油,隨著儲量下降,該國已轉向天然氣。 sakasilaculan tu simal a kanatal, Ka-ta (Qatar (卡達) namaka cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku siwa (1949) a mahcaan patahekal sa pacakay tu simal, hamaw sa inai kuisukuay ni supedan, nina kanatal pasaida i gasuwan a simal. 卡達擁有世界第三大天然氣儲量和石油儲量。卡達是液化天然氣的主要出口國。根據國際貨幣基金組織的數據,截至2016年,卡達的人均國內生產總值在全世界排名第四。 Ka-ta (卡達) sasiidaay nu kitakit a sakatulu a tabakiya nu gasuan anisupedan atu simal. Ka-ta (卡達) u gasu ku angangan a sakatahekal nu kanatal, nasulitan i kanatal nu nipisiwbayan a masakaputay anisausiyan, katukuh tu tusa a malebut cacay a bataan idaw ku enem (2016) a mihcaan, Ka-ta (卡達) a tademaw itini i labutu nu kanatalan sasilaculay nu pulung itini i kanatal han saka sepat ku kasinganganan. == '''sakaudip (生活)''' == 卡達美食由傳統的阿拉伯美食組成。 它也很大程度上受到伊朗和印度菜的影響。 Ka-ta (卡達) asu'ay a kakanen namaka A-lapuo ( Arabia (阿拉伯) numasa kaputay. mapalalit nu [[Iran|Yilan]] (伊朗) atu [[Indonesia|Intu]] (印度). Machbūs是一種由大米、肉類和蔬菜組成的食物,是卡達的國菜。飯後供應卡拉克茶, 豐富的乳白與豆蔻相配。 "Machbūs" u tabakiay a tipus, u titi' (basis) atu lami’ malamelay a kakanen, u Ka-ta (卡達) a kanatal nu lami'an, nikudan nakan pananuman aca tu Kala-ke' (卡拉克, Karak) a [[cya|ucya]] (茶), nilaculan a sanglacay (乳白、蛋白) atu tou-kou (豆蔻) masasuala. 卡達還舉行了多次國際大型運動會,而在將來的2022年舉辦FIFA世界盃。 Ka-ta (卡達) kinapina asikawaw tu tabakiyay nu kitakit a nipiundukay (運動會), anuayaw i tusa a malebut tusa a bataan idaw ku tusa (2022) a mihcaan sikawaw tu FIFA kitakitay a nipilaylayan (世界盃). == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == *卡達是怎樣的一個國家?:https://kknews.cc/zh-tw/world/8zbkqqg.html [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] dqem4130lcyxx418t0lrd5zm2p3oent Qatu 0 4401 40862 40861 2019-11-21T16:45:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 42 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Qatu == === u sulit nu Hulam === 卡度部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan ku niyazu’ nu Qatu. u kasalumaluma’ nu Qatu sa, 306 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,166 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,075 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 91 ku tademaw, pakalatu 8%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 89%, Pangcha(Amis) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Sejek(Seediq) 1%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan, u Pangcah atu Sejek. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Nantou]] [[kakuniza:Yuwatan]] 39baknctbot9oi099k3sglt6sb8mrxo Qba 0 4402 85821 40883 2019-11-29T15:09:15Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Qba == u sulit nu Hulam: 九寮溪部落 九寮溪有個傳說,據說這裡是早期泰雅族狩獵的領域,當奔走山林間的獵人遇到水鹿,一定會用多長兩條腿的速度追去,這場追逐一路追到第二層瀑布頂上,突然間,水鹿縱身一躍便消失在瀑布的水霧之中。失望之際,山谷突然寧靜下來,Ga-ba-Ga-ba水落在石頭上的聲音,清晰的像打在心頭一般。於是獵人的收穫就是帶著「戈霸溪」的名字回到部落。 資料來源:http://www.lanyangnet.com.tw/ilpoint/dt07/ == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qba. u kasalumaluma’ nu Qba sa, 37 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 90 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 33 ku tademaw, pakalatu 37%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 57 ku tademaw, pakalatu 63%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 34%, Taluku(Truku) 2%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] gyz8myfnw5emyp0b9slwyvmi35lzxwu Qehuy 0 4403 40917 40916 2019-11-21T16:45:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Qehuy == u sulit nu Hulam: 內奎輝部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qehuy. u kasalumaluma’ nu Qehuy sa, 19 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 55 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 53 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 87%, zumazuma 9%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Taoyuan]] b9frawwccd72sl5jw9fkty8djnyjqab Qmocyan 0 4404 85820 40939 2019-11-29T15:09:13Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Qmocyan == u sulit nu Hulam: 下奎輝部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qmocyan. u kasalumaluma’ nu Qmocyan sa, 28 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 77 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 72 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan, u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] kn20hq8idnq39uxw62rtmot7ccnaqoo Qnau 0 4405 40971 40970 2019-11-21T16:45:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Qnau == u sulit nu Hulam: 上奎輝部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qnau. u kasalumaluma’ nu Qnau sa, 60 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 192 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 183 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 93%,Pangcha(Amis)1%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Tayan]] egrlliw0x4tflx420ju1s3wxuz4xwyd Qnragan 0 4406 85819 41002 2019-11-29T15:09:12Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Qnragan == === u sulit nu Hulam === 卡那岸部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qnragan. u kasalumaluma’ nu Qnragan sa, 67 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 179 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 123 ku tademaw, pakalatu 69%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 56 ku tademaw, pakalatu 31%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 59%,Pangcha(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 4%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 1%. === u [[:zh:太魯閣族|Taluku]] a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, tuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u Pangcha Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', tuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F * http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 1qyckp23b0ak13qslmdruyj2fx1yi60 Qolu 0 4407 85818 41019 2019-11-29T15:09:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Qolu == u sulit nu Hulam: 上田埔部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qolu. u kasalumaluma’ nu Qolu sa, 43 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 200 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 191 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gaphrlrncqpv9jrqyy4tbpmdllvutf1 Qowgan 0 4408 85817 41042 2019-11-29T15:09:09Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Qowgan == === u sulit nu Hulam === 克奧灣部落 ===u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qowgan. u kasalumaluma’ nu Qowgan sa, 449 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,385 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,284 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 101 ku tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 76%, Pangcha(Amis) 6%, Tayan(Tayal) 4%, Sejek(Seediq) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 6%. === u [[:zh:太魯閣族|Taluku]] a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, tuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u Pangcha Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', katuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] rvmvif3q9plqhrb6e81r2fk7no7f9x1 Qoyaw 0 4409 41085 41084 2019-11-21T16:45:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 42 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] ==Qoyaw(下高遶部落)== i Taoyuen a kuwan ku niyazu’ nu Qoyaw. u kasalumaluma’ nu Qoyaw sa, 25 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 115 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 109 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayal 90%, zumazuma 5%. == Qoyaw(中高遶部落) == i Taoyuen a kuwan ku niyazu’ nu Qoyaw. u kasalumaluma’ nu Qoyaw sa, 23 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 43 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 36 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 16%. u kasabinacadan, Tayal 84%. == Qoyaw(上高遶部落) == i Taoyuen a kuwan ku niyazu’ nu Qoyaw. u kasalumaluma’ nu Qoyaw sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 175 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 164 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayal 89%, Amis 2%, Paiwan 1%, zumazuma 3%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuen]] [[kakuniza:Tayan]] lk2ch3dhsyawpw3vech37uq39nigxh1 Qphay 0 4410 107942 107941 2021-05-01T13:44:28Z Yiyang.sayion 74 /* tademaw nu yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]]Qphay (u sulit nu Hulam: 下巴陵部落) == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Qphay. u kasalumaluma’ nu Qphay sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 92 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 59 ku tademaw, pakalatu 64%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 33 ku tademaw, pakalatu 36%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 63%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin === u yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu yincumin a binacadan, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網 paykanatalay (內政部) lumaluma'an a se (戶政司) kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料 pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan sapancahay (原住民族) nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:niyazu']] 86bpo1qgg38jrg8r592d3ysdrgpoly9 Qrahu 0 4411 85816 41151 2019-11-29T15:09:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Qrahu == u sulit nu Hulam: 嘎拉賀部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qrahu. u kasalumaluma’ nu Qrahu sa, 63 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 135 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 97 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 38 ku tademaw, pakalatu 28%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 60%,Pangcha(Amis) 4%,Paywan(Paiwan) 2%,Yuwantan(Bunun) 1%, Cou 1%, zumazuma 3%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] pfo3y389uhuodgdtd9wji161ix6zykj Qu chn.la love vn 0 4412 85815 41174 2019-11-29T15:09:03Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu (Taitung)]] ==Qu chn.la love vn== u sulit nu Hulam: 古庄部落/含太湖部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qu chn.la love vn. u kasalumaluma’ nu Qu chn.la love vn sa, 66 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 167 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 119 ku tademaw, pakalatu 71%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 48 ku tademaw, pakalatu 29%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 65%, Pangcah(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Tayan(Tayal) . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ksq3o9m543mb4ottpaceqww7h4erhx5 Quincy Acy 0 4413 119493 119492 2021-07-16T08:04:29Z Malataw 22 /* Quincy Acy */ wikitext text/x-wiki == Quincy Acy == u etul sa u tatama, u ngangan niza ci Quincy Acy. nalecuhan i 1990 a mihcaan 10 a bulad 6 a demiad. miunduay u kawaw niza, mimaliay, mimali i Amilika NBA. u NBA sananay, u kanas mali a undu. anu amiazih kisu kya mali dademecay, amicakay kisu ku paya', matekes kya paya'. u mimaliay nu NBA, kayadah ku kalisiw nuheni. {| class="wikitable" style="background:white; color: black; font-size:10px; width:500px; float:right" |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Quincy Acy |- | colspan="2" | [[tangan:20120303 Royce White Attacking Quincy Acy.jpg|center|300px|20120303 Royce White Attacking Quincy Acy]] |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1990 a mihcan 10 a bulad 6 a demiad/ Tyler, Texas |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 201 kungfen/ 109 kungcin |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Baylor (2008–2012) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 2012/ saka 2 a uwac / 37 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Toronto Raptorss putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip |2012–2013 Toronto Raptors 2012–2013 →Bakersfield Jam 2013–2014 Sacramento Kings 2014–2015 New York Knicks 2015–2016 Sacramento Kings 2016 Dallas Mavericks 2016–2017 Texas Legends 2017–present Brooklyn Nets |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) [[kakuniza:tademaw]] ojy099tbc8mhkuabpwqolms0ixg8zvz Quri 0 4414 85814 41211 2019-11-29T15:08:58Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Quri(下高義部落)== [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Quri. u kasalumaluma’ nu Quri sa, 11 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 31 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 28 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Tayal 87%, zumazuma 3%. == Quri(石磊部落) == [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Quri. u kasalumaluma’ nu Quri sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 315 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 299 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayal 91%, Amis 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ixnte3omh8xehdmius772jmx3fu310c Qus 0 4415 41240 41239 2019-11-21T16:45:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Qus == u sulit nu Hulam: 和平部落 i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qus. u kasalumaluma’ nu Qus sa, 14 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 47 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 40 ku tademaw, pakalatu 85%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 15%. u kasabinacadan, Tayal 79%, Amis 4%, Paiwan 2%. == Qus == u sulit nu Hulam: 庫志部落 i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qus. u kasalumaluma’ nu Qus sa, 75 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 168 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 146 ku tademaw, pakalatu 87%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 13%. u kasabinacadan, Tayal 81%, Amis 2%, zumazuma 4%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] ivtxgs3l5a0xzfvksu47nth42ek9wk9 Quwis awi’ 0 4416 85813 41256 2019-11-29T15:08:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Quwis awi’ == === u sulit nu Hulam === 砂埔鹿部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Quwis awi’. u kasalumaluma’ nu Quwis awi’ sa, 111 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 368 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 245 ku tademaw, pakalatu 67%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 123 ku tademaw, pakalatu 33%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 63%, Pangcha(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] caitu1fdzwhjjq0ben9s2j8kmgm2559 Quzi 0 4417 85812 41272 2019-11-29T15:08:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Quzi == u sulit nu Hulam: 中心部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Quzi. u kasalumaluma’ nu Quzi sa, 119 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 294 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 158 ku tademaw, pakalatu 54%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 136 ku tademaw, pakalatu 46%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ltk3xhm5mmoxcjq97h1gm4y08wftg62 Qwayux 0 4418 85811 41288 2019-11-29T15:08:53Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Qwayux == u sulit nu Hulam: 武漢部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qwayux. u kasalumaluma’ nu Qwayux sa, 77 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 236 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 202 ku tademaw, pakalatu 86%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 34 ku tademaw, pakalatu 14%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 0aji51f0t9y2xjciuvvaxk73f3435sy Qyuws 0 4419 85810 41305 2019-11-29T15:08:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Qyuws == u sulit nu Hulam: 下田埔部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Qyuws. u kasalumaluma’ nu Qyuws sa, 88 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 399 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 379 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 20 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 92%, Pangcha(Amis) 0.5%, Rukay(Rukai) 0.5%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] j3301tjguxczsztq3ax5b6e781czbpc R'uyan 0 4420 41308 41307 2019-11-21T16:45:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki inayay ku cacudadan i R'uyan niyazu’. inayay ku kyukay i R'uyan niyazu’. inayay ku pakincalan i R'uyan niyazu’. inayay ku pikuwanan i R'uyan niyazu’. inayay ku pacudacudadan i R'uyan niyazu’. inayay ku padekuan i R'uyan niyazu’. pdfsh60dj4h2wey58i2i5c248mg93c7 Rafael Addison 0 4421 41314 41313 2019-11-21T16:45:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Rafael Addison (拉菲爾·艾迪森) 7 bulad 22 demiad, 1964 a mihca, Rafael Addison, miunduay. {| class="wikitable" style="background:white; color: black; font-size:10px; width:500px; float:right" |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Rafael Addison (拉菲爾·艾迪森) |- | colspan="2" | |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1964 a mihcan 7 a bulad 22 a demiad/ Jersey City, New Jersey |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | adidi’ay ayaway mimaliay/misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |p talakaw/baeket | 201 kungfen/ 98 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |12, 21, 7 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Syracuse (1982–1986) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1986 / saka 2 a uwac / 39 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Phoenix Suns putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 1986–1987 Phoenix Suns 1987–1991 Libertas Livorno 1991–1993 New Jersey Nets 1994 Benetton Treviso 1994–1995 Detroit Pistons 1995–1997 Charlotte Hornets 1997 PAOK Thessaloniki |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] kevx0uv6x5xnndn07pne21uy2194xbu Rafael Araújo 0 4422 41318 41317 2019-11-21T16:45:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Rafael Araújo 8 bulad 12 demiad, 1980 a mihca, Rafael Araújo, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0x0z3yt7s4odv5mv9f6lka4u6ed9yfg Rafael Correa 0 4423 41336 41335 2019-11-21T16:45:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Rafaelcorrea08122006.jpg|thumb|Rafael Correa|alt=Rafaelcorrea08122006.jpg]] [[tangan:Flag of Ecuador.svg|thumb|u hata nu Ecuador|alt=Flag of Ecuador.svg]] Rafael Correa nalecuhan i 4 a bulad 6 a demiad, Rafael Correa, u misingkiway. 1963 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Ecuador]] ayza sa ci Rafael Correa, micakat a demiad sa i 2007 a mihca 1 a bulad 15 a demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] gcibtadv6ajp8btw28ad2o0zna2ihmc Rafer Alston 0 4424 41340 41339 2019-11-21T16:45:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Rafer Alston 7 bulad 24 demiad, 1976 a mihca, Rafer Alston, miunduay. [[tangan:Rafer Alston.jpg|thumb|Rafer Alston|alt=Rafer Alston.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 06j9p06uhu3zederxxpsn6fv0v2xpq3 Raga’ 0 4425 107600 107599 2021-04-29T07:30:57Z Yiyang.sayion 74 /* u siwkay nu yincumin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]]Raga’ (u sulit nu Hulam: 楓香部落) == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Raga’. u kasalumaluma’ nu Raga’ sa, 10 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 31 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 31 ku tademaw, pakalatu 100%. u zuma sa, cay ku yincumin, ku tademaw, pakalatu 0%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 94%, zumazuma 6%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin === u yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu yincumin, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] h0v15rcrspf0229wydsqwbat93vj30h Rahaw 0 4426 118785 107860 2021-07-04T17:28:47Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]]Rahaw u sulit nu Hulam: 拉號部落 == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Rahaw. u kasalumaluma’ nu Rahaw sa, 17 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 56 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 50 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku yincumin, 6 ku tademaw, pakalatu 11%. u kasabinacadan, Tayan (Tayal) 89%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad tu cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin-cu, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料 yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan yincumin a binacadan nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Hsinchu]] [[kakuniza:niyazu']] nm2gmra6lwkbe8i005kxp4zj2nvicax Rahaw(Takan) 0 4427 85807 41402 2019-11-29T15:07:57Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Rahaw(Takan) == === u sulit nu Hulam === 溪口台部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rahaw(Takan). u kasalumaluma’ nu Rahaw(Takan) sa, 60 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 217 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 202 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayal 87%, Amis(Pangcah) 1%, Bunun(Yuwatan) 1%, Truku(Taluku) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |撒奇萊雅族 |Rukay |魯凱族 |- |Pangcha |阿美族 |Cou |鄒族 |- |Tayan |泰雅族 |Saysia |賽夏族 |- |Paywan |排灣族 |Kabalan |噶瑪蘭族 |- |Yuwatan |布農族 |Tau/Yami |雅美族 |- |Sejek |賽德克族 |Saw |邵族 |- |Taluku |太魯閣族 |Kanakanabu |卡那卡那富族 |- |Puyuma |卑南族 |Laaluwa |拉阿魯哇族 |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] g9tkokspw7m5m4ilr3r4iutb91sy42p Rahu’ 0 4428 85806 41425 2019-11-29T15:07:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] == Rahu’ == [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb]] u sulit nu Hulam: 下宇內/小烏來部落 u bangcalay a niyazu' kuyni, katuud ku tademaw tayza misalama, sibangcalay a saewac atu makaazihay. === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rahu’. u kasalumaluma’ nu Rahu’ sa, 84 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 294 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 281 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Pangcha(Amis) 2%, Yuwantan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 22bebnus6dc4l2z5nzxiy7z1jxofbzq Raimonds Vējonis 0 4429 41437 41436 2019-11-21T16:45:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Flickr - Saeima - 10.Saeimas deputāts Raimonds Vējonis.jpg|thumb|Raimonds Vējonis|alt=Flickr - Saeima - 10.Saeimas deputāts Raimonds Vējonis.jpg]] [[tangan:Flag of Latvia.svg|thumb|u hata nu Latvia|alt=Flag of Latvia.svg]] Raimonds Vējonis 6 bulad 15 demiad, Raimonds Vējonis, u misingkiway. 1966 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Latvia]] ayza sa ci Raimonds Vējonis, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 7 bulad 8 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 551uvcgqbcth7043pn5b628on5uncgz Raja Bell 0 4430 41441 41440 2019-11-21T16:45:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Raja Bell 9 bulad 19 demiad, 1976 a mihca, Raja Bell, miunduay. [[tangan:Raja Bell Suns 2007-08 (1).jpg|thumb|Raja Bell Suns 2007-08 (1)|alt=Raja Bell Suns 2007-08 (1).jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] itmtumg85oty1vujw6ldx2gtya9scui Raka 0 4431 85805 41460 2019-11-29T15:07:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Raka == u sulit nu Hulam: 上蘇樂部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Raka. u kasalumaluma’ nu Raka sa, 26 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 76 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 69 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 9%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, zumazuma 1%. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Tayal a niyazu' kuyni. u Tayal sananay, mahiza ku Taluku a tademaw, u Incumin a tademaw tu, u Tayal a cidekay duut ku tademaw. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] kocjk6q6c1dn6hq7ujcj1r5tqqs1a7p Ralph Beard 0 4432 41467 41466 2019-11-21T16:45:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Ralph Beard == === u siwkay niza === u Amilika a tademaw, tatama. u kawaw niza u mimaliay. 12 bulad 2 demiad, 1927 a mihca, Ralph Beard, miunduay. (mapatay i 2007 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9aisw1zr68cb2ebfjzwertu2bgtf0d3 Ralph Bishop 0 4433 41477 41476 2019-11-21T16:45:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ralph Bishop tatama, nalecuhan i 10 a bulad 1 a demiad, 1915 a mihcaan, Ralph Bishop, miunduay. (mapatay i 1974 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] 0jxhffdfpmrfu9rfjw524dc91qpl1m7 Randy Allen 0 4434 41496 41495 2019-11-21T16:45:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Randy Allen(蘭迪·艾倫)== 1 bulad 26 demiad, 1965 a mihca, Randy Allen, miunduay. Randy Allen unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u mikilac zikuzay mimaliay. Randy Allen nalecuhan i Milton, Florida, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Randy Allen(蘭迪•艾倫) |- | colspan="2" | |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1965 a mihcan 1 a bulad 26 a demiad/ Milton, Florida |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 203 kungfen/ 100 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 33 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Florida State (1983–1987) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput | |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 1987 Tampa Bay Stars 1987–1988 Imbelco 1988–1989 Cedar Rapids Silver Bullets 1989–1990 Sacramento Kings 1990–1991 Fulgor Libertas Forlì 1991 Albany Patroons 1991–1992 CB Breogán 1992–1993 Cholet Basket 1993–1994 CB Girona 1994 Pallacanestro Pavia 1995 Harrisburg Hammerheads 1995 Omaha Racers 1996 CB Peñas Huesca |} === kakuniza nu [[:zh:職業|kawaw]]: === {| class="wikitable" |[[:zh:歌手|midadiway]] | |kagakay | |- |[[:zh:舞者|salukiyaway]] | |salisinay | |- |[[:zh:音乐家|sadadiway]] | |misangaay | |- |[[:zh:演員|upalaway]] | |[[:zh:艺术家|nalimaan]] | |- |[[:zh:运动员|miundu'ay]] |v |[[:zh:學術機構#學術機構人員|micudaday]] | |- |[[:zh:老师|saydan]] | |mistesekay | |- |[[:zh:公務員|mikuwanay]] | |[[:zh:科学家|sitanengay]] | |- |[[:zh:企业家|pacakayay]] | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] nd1232agxg1c09hf541e8jqcfbac6f8 Randy Breuer 0 4435 41500 41499 2019-11-21T16:45:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Randy Breuer 10 bulad 11 demiad, 1960 a mihca, Randy Breuer, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ny5s6dsk1p0pzn3z92i24od8auwv3ae Rangay 0 4436 85804 41518 2019-11-29T15:07:35Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]] == Rangay == u sulit nu Hulam: 斷匯部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rangay. u kasalumaluma’ nu Rangay sa, 20 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 56 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 55 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 91%, zumazuma 7%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] oi1xjwa1leu5azulycxawgdzc2gz1cu Ray Allen 0 4437 41533 41532 2019-11-21T16:45:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Ray Allen(雷·艾倫)== nalecuhan i 7 bulad 20 demiad, 1975 a mihca, Ray Allen, u miunduay ciniza. Ray Allen unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay, u mikilac zikuzay mimaliay. Ray Allen nalecuhan i Merced, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, pahanhanan tu kawaw ayza. Ray Allen i 1996 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka cacay ku uwac atu silsil lima, namapili’ tu nu Minnesota Timberwolves putiput. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Ray Allen(雷•艾倫) |- | colspan="2" | [[tangan:Ray Allen 161208-A-HE359-046 (31482070191).jpg|thumb|Ray Allen 161208-A-HE359-046 (31482070191)|alt=Ray Allen 161208-A-HE359-046 (31482070191).jpg|center]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1975 a mihcan 7 a bulad 20 a demiad/ Merced, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 16 kungfen/ 93 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 34, 24 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Connecticut (1993–1996) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1996/ saka 1 a uwac /5 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Minnesota Timberwolves putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 1996–2003 Milwaukee Bucks 2003–2007 Seattle SuperSonics 2007–2012 Boston Celtics 2012–2014 Miami Heat |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] g5xqzaqrivhf35wz9liozirimk5xtlv Ray Blume 0 4438 41537 41536 2019-11-21T16:45:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ray Blume 9 bulad 23 demiad, 1958 a mihca, Ray Blume, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ogxna6pi7jxpqv7tp4zrz9v492u4dqz Raysinay 0 4439 85803 41557 2019-11-29T15:07:34Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Raysinay == === u sulit nu Hulam === 石壁部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan ku niyazu’ nu Raysinay. u kasalumaluma’ nu Raysinay sa, 10 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 31 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 28 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 81%, Pangcha(Amis) 3%, Puyuma 3%, zumazuma 3%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Puyuma. inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] oo0f69h2tdniflyo7dm1i5o0ml7iip0 Raúl Castro 0 4440 41569 41568 2019-11-21T16:45:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Raúl Castro, July 2012.jpeg|thumb|Raúl Castro, 2012|alt=Raúl Castro, July 2012.jpeg]] [[tangan:Flag of Cuba.svg|thumb|u hata nu Cuba|alt=Flag of Cuba.svg]] Raúl Castro 6 bulad 3 demiad, Raúl Castro, u misingkiway. 1931 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Cuba]] ayza sa ci Raúl Castro, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 4 bulad 19 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 2mh3r7jvhagpxlwor4zeguaa510q2su Recep Tayyip Erdoğan 0 4441 112366 112365 2021-06-01T12:18:30Z Kilang.yiyang 1477 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == === Recep Tayyip Erdoğan === [[tangan:Recep Tayyip Erdogan 2017.jpg|thumb|Recep Tayyip Erdogan 2017|alt=Recep Tayyip Erdogan 2017.jpg]] 2 bulad 26 demiad, Recep Tayyip Erdoğan, u misingkiway. 1954 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Turkey]] ayza sa ci Recep Tayyip Erdoğan, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 8 bulad 28 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Turkey a kamu:Recep Tayyip Erdoğan u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:雷傑普·塔伊普·艾爾多安 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Lyeciyepu.Tayipu.Ayeltuwan === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:雷杰普·塔伊普·埃尔多安|雷傑普·塔伊普·艾爾多安]] *[[:en:Recep_Tayyip_Erdoğan|Recep Tayyip Erdoğan]] [[kakuniza:Turkey]] r2se7bndbspvm9vaexzwt0b1f8zypct Rekat 0 4442 118878 85802 2021-07-07T13:12:01Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki == Rekat == u sulit nu Hulam: 永昌部落 i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rekat. u kasalumaluma’ nu Rekat sa, 127 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 398 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 306 ku tademaw, pakalatu 77%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 92 ku tademaw, pakalatu 23%. 台東縣鹿野鄉人數最多的阿美族部落(又稱務祿干、務錄台、務錄臺、鹿寮社)。 阿美族的rukut,是「水乾」的意思,漢人音譯「務祿臺」,日人改稱「鹿寮社」,在漢語中有「獵鹿小屋」之意。而在日治時期火車鐵路貫穿部落,用煤當燃料的火車容易發生火災,因此頭目與日警協商之後,將全社搬離到原地上方的台地,為辨識起見,稱新鹿寮社。光復之後,屬於鹿寮村,在民國37年村名改成永安村;民國42年與鹿寮溪南岸退除役官兵的農莊合稱為「永安」,而村內其他漢人聚落則編為「鹿寮」;民國58年則改為「永昌」,地名有「永久昌盛」之意,沿用至今。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=545 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah (Amis)73%, Yuwatan (Bunun) 1%, Paywan (Paiwan) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Pangcah (Amis) === katuud ku Pangcah (Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah (Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah (Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan (Bunun) u Paywan (Paiwan) atu Puyuma. yadah ku cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- href="Category:Wp/ais" |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha (Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 8pd3fa88lzhxpc2hhxods6m4d2wcz7g Renaldo Balkman 0 4443 91286 41596 2020-07-19T12:33:59Z CommonsDelinker 56 Replacing Balkman_2016.jpg with [[File:Renaldo_Balkman,_2016.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: file renamed on Commons). wikitext text/x-wiki Renaldo Balkman 7 bulad 14 demiad, 1984 a mihca, Renaldo Balkman, miunduay. [[tangan:Renaldo Balkman, 2016.jpg|thumb|Balkman 2016|alt=Renaldo Balkman, 2016.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] hc8x8xrq2f81scsi7u6e96k4rq2m8iw Ren’ai 0 4444 112245 112239 2021-05-31T08:47:04Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Ren’ai(仁愛鄉) Ren’ai a sakuwan ku Nantou. kumud nu kalesakan, 1,219.39 km². (kalesakan nu linpanti 909.39 km², kalesakan nu pawliwti 201.17 km²), u kasabinawlan, 14,966 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 4,643 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 12,526 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 84%(Tayal, Seediq, Bunun) ku kasabinawlan. u Tayal atu Seediq atu Bunun ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Ren’ai mala 16 a cuwen atu 24 ku niyazu’. kina 24 a niyazu’sa, Alang sasi(親愛部落), Alang tongan(眉溪部落), Alang pulan(松林部落), Alang snuwing(史努櫻部落), Alang bwarung(廬山部落), Alang toda(平靜部落), Masitoban(瑞岩部落), Knaziy(紅香部落), Bukai(武界部落), Malepa(新望洋部落), Alang sadu(沙都部落), Alang busi(卜溪部落), Alang truwan(德魯灣部落), Qatu(卡度部落), Alang nakahara(中原部落), Alang gluban(清流部落), Qalang kobah(慈峰部落), Qalang bayi(梅村部落), Alang marosan(萬大部落), Qalang mb’ala(眉原部落), Alang paran(巴蘭部落), Alang ruku daya(平和部落), Sima-un(萬豐部落), Qalang bubun(翠巒部落). 仁愛鄉(臺灣話:Jîn-ài-hiong)位於臺灣南投縣東部,為該縣的山地原住民鄉之一(另一個為信義鄉),北鄰臺中市和平區,東鄰花蓮縣秀林鄉,東南端接花蓮縣萬榮鄉,南鄰信義鄉,西鄰魚池鄉、埔里鎮和國姓鄉。面積約1273平方公里,為南投縣面積次大的鄉鎮,在全國所有三級行政區之中,面積高居全國第三。 Jin-ai-siung pueneng i walian nu Nan-tul-sing u nu incumim cecayay a syang (u zuma cecay sa u Sing-i-siung ), i amisan mibelaw tu Tay-cung-he-pin-ci, makawali sa micapi tu Hua-lyeng-sing Siuw-ling-siung, i wali-timul mibelaw tu nu Hea-leng-syang, wang-zeun-syang, i timul sa u-sing-i-syang, i edip sa u Yu-ce-syang, Pu-li-zeng atu Kul-sing-syang. u ahebal nu lala’ 1273 ping-hung kung-li, i Nan-tul-sing sakatusaay a tabakiay sa ahebalay a lala’, i kanatal ita sa sing-ceng-ci, u ahebal nu lala’ sakatulu nu tabakiay a kenis. 該鄉在戰後,由原來的臺中州能高郡直轄的蕃地所改制。本鄉的行政中心設於霧社,位居中央山脈之上,地勢高峻陡峭,觀光事業發達。境內居民以台灣原住民泰雅族、賽德克族、布農族為主,日治時期最大規模的原住民抗日事件—霧社事件,即發生於本鄉。 ina Jin-ai-syang nu zikuzan kalepacawan, nikatizaan nu Tay-cung-zu-nen-kawcing-ze-siaay. hung-ti-sel sumadan. Jin-ai-syang a cing-zen-cung-sing i U-se, eneng sa i cung-yun-san-may a niyazu’, i bubuan pazeng (dangkay) sa, u sapiazihan mabuwah, i labuay nu siung u Tay-wan-yun-cu-min a mim,Taya, Sadek, Bunung ku katuuday, i Dipun mikuwan henay sa izaw ku yincumin mihanday paculi a kawaw ya U-se-se-cyen sa i Jin-ai-siung mahakaay.( ngayaw). 1950年外省移民隨著政府軍隊從泰緬邊境遷入仁愛鄉清境地區(主要在今日的榮興村),開墾高山農場,建立眷村,因為當時該部隊主要是雲南省人為主,其中也有不少的雲南省的少數民族擺夷族人,所以也替本鄉引入雲南擺夷文化,進而與原住民文化揉和成為獨特的文化景貌。 1950 a mihecaan nu mabulaway a hulam kilul tu ceng-hu nu hitay namakaMem-Ten dayniay mabelaw i Cin-cing a kenis (i Jin-al-syang), patadas i buyubuyu’an, malakakalukan, patizen tu niyazu’ nu hulam, nu tayniay a hitay katuud ku maka yun-nanay a tademaw, i zaw ku makaYun-nanay a binacadan Pay-i-cu a tademaw, sisa izaw ku nu Pay-i-cuay a laylay, micumud tu nu yincumim a laylay, camul han sa malamicidekay a lalangawan. == likisi/nadipa’an (歷史) == 仁愛鄉幅員闊擴,其前身為臺中州能高郡的蕃地,行政中心設於霧社。1930年該地曾爆發震驚海內外的霧社事件。戰後於1946年4月1日改設鄉,隸屬於台中縣能高區。1950年10月改隸南投縣。 u kaytizazn nu Jin-al-syang ahebal aca, nu ayaway a ngangan sa Tay-cung-nen-kaw-cing a hunti. u cing-ceng-cung-sing patayzaan i U-se.1930 a mihecaan i tiza i U-se, nanu tahekal tu ku mapenecay a binacadan a kawaw, matawit tu kitaki. namangayaw nu zikuzan sa 1946 a mihecaan 4 bulad,1 a demiad sumaden mala Jin-ai-siung. ya Tay-cung-sing Nen-kaw a kenih ku mikuwanay,1950 a mihecaan 10 bulad sumaden patayza i Nan-tul-sing papakuwan. === 正名運動 === 2002年起南投仁愛鄉鄉長卓文華發起正名運動,希望將仁愛鄉改為霧社鄉,並將鄉內的十五個村落(翠華、力行、發祥、新生、互助、南豐、大同、春陽、精英、合作、親愛、萬豐、法治、中正)回復原有的地名。但霧社早期的地名是「巴蘭」(Paran),無法代表整個仁愛鄉,須獲得鄉民多數共識。 i 2002 a mihecaan sa Jin-ai-siung a siung-zang Zwo-wen-hwa pahaka tu nu pangangan, pahzek a misumad tu ngangaan nu siung mala U-se syang, i labuay 15 a niyazu’ a ngangan, patubeli nu yaanay a ngangan sa. nika naayaway a ngangan nu U-se sa ci Palan, caay kataneng a mala Jin-ai-siung a patahekal, a katuud tu ku ngasaw a palecad ku balucu’. == kakitizaan (地理) == 全鄉幅員廣闊,面積1,273.5312平方公里,與雲林縣面積相近,是全臺灣面積第三大的鄉鎮,其行政中心位於海拔高度1,200公尺的山地。2013年3月27日早上發生6.1級地震,震央位於仁愛鄉,深度為15.4公里。 u kakitizaan nu Jin-ai-siung ahebal aca, meam-ci 12735312 ping-hung-kung-li, hatiya nu Yun-lin-sing macapi tu ka ahebal, u sakatulu tu katabakiay a  suing-zan, u cing-ceng-cung-sing i hay-ba 1200 a mkung-ce katalakaway a buyu’ . 2013 a mihecaan 3 a bulad 27 a demiad i sananal maninel tu 6.1 a ci  katabakiay, ya ninel i satabakiay i Jin-ai-syang, i labu mulcekay sa 15.4 a kung-li. == pikuwanan a kakitizaan (行政區劃) == 武界是法治村唯一聚落,也是村治中心,為布農族部落之一。 U-cey a kapulungan sa u Ha-ze-tun cacayay a niyacu’, u tun-ze-cung-sing, u nu Punung a niyazu’. 仁愛鄉公所 本鄉共分為16個村 Jin-al-siung papela han 16 ku tun, 北部四村 榮興村(碧綠溪、智遠莊、松泉崗),位於中橫公路台八線沿線,梨山與大禹嶺之間。 翠華村(翠巒/馬力觀 Malikoan、華崗) 力行村(力行/望洋/馬力巴 Malepa) 發祥村(瑞岩 Masitobaon、紅香Knazi、慈峰)以上三村皆位於力行產業道路沿線。 西北部二村(北港溪流域) 新生村(眉原 Baibala/B'ala、惠蓀林場) 互助村(中原/德克達雅 Nakahara/Tgdaya、清流/川中島社 Gluban) 中部六村(台14線沿線) 南豐村(楓樹林、楓林口、南山溪、眉溪/東眼 Tongan、人止關) 大同村(霧社/巴蘭 Paran、碧湖、仁愛國中/羅多夫Drodux、幼獅/清境農場、松崗、梅峰/立鷹、翠峰、鳶峰、昆陽、武嶺、合歡山) 春陽村(櫻社/史努櫻 Snuwil/荷戈Gungu/Hogo、德魯灣/塔羅灣 Tarowan) 精英村(廬山/波亞倫 Bowalun、廬山溫泉/馬赫坡Mhebu、屯原 Tnbala) 都達村(平靜/都達 Toda、平和 Luku-daya) 合作村(靜觀/德魯固 Truku、平生 Truwan) 南部四村 親愛村(萬大、松林 Pulan、奧萬大) 萬豐村(曲冰/干卓萬 Kantaban、姊妹原) 法治村(武界 Vogai) 中正村(卡度/過坑 Kadu) == tademaw (人口) == 歷史人口 年份 人口 ±% 1981 15,526 —     1986 14,841 −4.4% 1991 14,758 −0.6% 1996 14,982 +1.5% 2001 15,485 +3.4% 2006 15,505 +0.1% 2011 15,595 +0.6% 2016 15,709 +0.7% 來源: 內政部統計月報-各鄉鎮市區人口數. 內政部. [2017-07-29]. (原始內容存檔於2014-10-26). 歷年人口變化 本鄉現為全國人口第三多的山地鄉,僅次於花蓮縣秀林鄉以及與本鄉同縣市的信義鄉。 ina Jin-ai-sauing sausi han sakatuluay a katuud a binawlan nu i buyuay, mikilul tu nu Kalinku nu Siw-lin-sauing, atu Nan-tul-sing Sing-i-syang. == piidangan (旅遊) == 「帖比倫峽谷瀑布」位於南投縣仁愛鄉合歡山西方的紅香部落,海拔約1300公尺處。帖比倫峽墨黑色的峡谷岩壁,因長年的礦物質氧化形成橙黃白斑爛色彩,加上石壁上的綠意點綴,使得山谷呈現五彩繽紛;在溪水洶湧的長期沖擊下,切割出美麗的弧型線條,造就了鬼斧神工的地形,成為氣勢磅礡的峽谷景觀,但因為地處偏避、路徑又小行車不易,平時人跡罕至,因此仍保有原始森林風貌,渾然天成一幅大自然山水畫,真的很值得一探究竟! Zan-pi-lun helun a cascas i Nan-tul-sing Jin-ai-syang  saedipan nu He-hung-san a hung-siang niyazu’, i 1300 a kung-ce katalakaw. Zan-pi-lun helun u lumelumeni’ay helun tepaday, na matenes tu ya kun-uo-ce yun-hua mala kalakalawlaway, kalawlaway, salengacay, semelingay a kulit, cunusen aca nu tepaday silangaw tu langdaway a lutuk, azihan mabelatbelat, i sa’wacay a nanum kalikiday han masasetul, macikcik ku tepaday salungan azihan masa bihekac ni Adek. waw! nikaseneng, nu paya’ nu pabaway, malatabakiay a besu, mahiza u musangsang a helun aazihan, nika i labulabu nu buyu’, u sakataza a zazan anu pakazizen caay kadayun, caay henay ku katuuday a tademaw matineng a tayza midang, sisa masikul tu ku makasumamaday a kilangkilang, u nu hekalan nikulitan a zuka, tatenga taneng tu tayza miazih! === 台灣最美橫貫公路-中橫公路 === 「中橫公路」開發概念源於原住民的狩獵道,1914年日治期間,日本因「五年理蕃計畫」引發太魯閣戰爭,從立霧溪峽谷的傳統道路開闢理蕃步道。後因立霧溪採金礦計畫,1956年由先總統蔣經國親自率隊探勘並成立「橫貫公路工程總處」負責開路規劃、鋪路建造等工程事宜。建造過程得打穿中央山脈及梨山山巒群峰等,早期雖有炸藥,開闢路段大多為複雜岩層,多半只能靠老榮民、陸軍及軍事戰犯利用圓鍬、十字鎬親手敲打出來。至今我們有這條美麗的夢幻公路,真的要好好感謝當初這些辛苦的築路工人,不辭辛勞甚至犧牲性命的 mipatadas tu Cung-heng-kung-lu a zazatengan sa, nu makai sapiadup i buyubuyu’an a zazan,1914 a mihecaan u Dipun henay ku mikuwanay han,ya Dipun izaw ku limaay a mihecaan ku pidebung tu hwan a binazadan a sa pikuwan a lekakawa, mikilid tu Tay-lu-ke ngangayaw, na makay Li-uo-si helun sapakayzan a zazan malasapikuwanay tu hun a zazan, i zikuz sa ya Li-uo-si sapieking a lekakawa,1956 a mihecaan ci Cyan-cing-kwo cung-tung mikinatudung mikelit tu misakakawaway taza i  malaheci  (heng-kung-kung-lu-kung-ceng-tung-cu) a milimata tu sapatadas tuzazan, pasaksak tu zazan, a patizeng tu sapisanga’ a kawaw. misanga’ tu sa, a buhang kay Cung-yun-san-may atu i Li-san-san-lan cing-hung, i ayaw sa izaw ku sapipung tu buyu’, sapipatadas angatu sa, caay katayunay a tepaday, u dungus sa a u limaan nu balakiay a hitay musakakawaw, i lala’ay a hitay, atu paculiay a hitay amiinpi, atu sakakiwacin limaan mituktuk. katukuh ayza ina asangulay a sakanawlan a zazan, tatenga a mikukay kita tu misangaay a tademaw caay katalaw ku ngelu’, atu caay katalaw a mabelecay a tademaw. 建造過程得打穿中央山脈及梨山山巒群峰等,早期雖有炸藥,開闢路段大多為複雜岩層,多半只能靠老榮民、陸軍及軍事戰犯利用圓鍬、十字鎬親手敲打出來。至今我們有這條美麗的夢幻公路,真的要好好感謝當初這些辛苦的築路工人,不辭辛勞甚至犧牲性命的完成。 na misanga tay zazan sa yadah  ku sapibuhang tu Cung-yun-san-may atu Li-san-san-lan, i nuayawan sa izaw ku sapibung pazazan, pazazan sa yadah ku kibetulay a tebaday, midapu tu babalakiay a hitay i lalaay a hitay, atu paculiay a hitayay a tademaw, culculen ku heni, u impi atu sakakiwacin haymaw han nu lima’ mituktuk masazazan. makatukuh ayza sa, ina zazan mahiza tu nu pasinpiay makaazih tu bihekac ni a dekay a zazan, a mikukay kita tu misakakawaway a tademaw, mikukay tu kangeluan nu heni misanga’ tu zazan caay katalaw ku ngelu’ atu kabelecan nu uzip  mahezek tu masangaay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *仁愛鄉維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%81%E6%84%9B%E9%84%89</nowiki> *<nowiki>https://www.welcometw.com/%E5%8D%97%E6%8A%95%E6%96%B0%E6%99%AF%E9%BB%9E-%EF%BD%9C%E7%9B%A4%E9%BB%9E2020%E5%B9%B4%E5%A4%A7%E5%8D%97%E6%8A%9513%E5%80%8B%E5%BF%85%E5%8E%BB%E7%A7%98%E5%A2%83%E6%99%AF%E9%BB%9E%EF%BC%8C%E9%82%84/</nowiki> [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] p0l95tafzek7jc0mzzk5cw4xslwzros Republic of the Congo 0 4445 121021 121020 2021-08-07T08:00:22Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Republic of the Congo.svg|thumb|u hata nu '''Republic of the Congo (剛果共和國/剛果)'''|alt=Flag of the Republic of the Congo.svg]] '''Republic of the Congo (剛果共和國/剛果)''' == u '''Republic of the Congo (剛果共和國/剛果)''' == sa i labu nu Feico, itiza i 1 00 S, 15 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 342,000 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 341,500 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 500 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 4,852,412. [[kakalukan umah]] sa 31.10%, [[kilakilangan umah]] sa 65.60%, zumaay henay umah sa 3.30% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Brazzaville ([[:zh:布拉柴维尔|布拉柴維爾]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 15 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Denis Sassou Nguesso]], micakat a demiad sa i 1997 a mihca 10 bulad 25 demiad. u cunli nu Congo kapulungan a kanatal (剛果共和國) ayza sa ci [[Anatole Collinet Makosso]], micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 5 bulad 12 demiad. Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國), France (Fa-kuw 法國) a kamu, République démocratique du Congo, miwada tu nisulitan,”RDC”,i tini i Africa (Fey-zhou 非洲)  i tepan nu kanatal, u kamu tu Min-cu-kang-kow(民主剛果)(DR Congo)han, '''Congo ('''剛果) ('kim)(Congo-Kinshasa)han, tukus nu lala’ kaahebal pakala tu 234.5 a mang km<sup>2</sup>, sakatusa tabakiay uynu dada’ i [[Algeria]] (A-rl-ci-li-ya 阿爾及利亞) atu kitakit tu saka sabaw cacay a tabakiay a kanatal, u tademaw malabas tu 8,700 a mangaan i kitakit a tademaw saka sabaw enem ka katuud, Africa (Fey-zhou 非洲) a tademaw saka sepat nu katuuday a kanatal, satusa i kitakiday a tademaw saktuuday nu Fa-yu-kow-cia( 法語國家) a kamu nu kanatal, kahenulan a tuse u Kinshasa (Cin-sia-sa 金夏沙). (u kamu nu Hulam sa: Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) (法語:République démocratique du Congo,簡寫為RDC),是位於非洲中部的國家,簡稱民主剛果(DR Congo)、剛果(金)(Congo-Kinshasa)[註 1]。陸地面積約234.5萬平方公里,是非洲第2大(僅次於阿爾及利亞)、暨世界第11大的國家。人口超過8700萬[6],是世界人口第16多、非洲人口第4多的國家,同時是世界人口最多的法語國家。首都暨最大都市為金夏沙。) nu binawlanay a nisakaku Kang-kow-ze-yu-bang(剛果自由邦) kakuniza a sakaput atu By-su-kang-kow(比屬剛果), 1960 a mihcaan enem a bulad tulu bataan a demiad misakaku patizeng tu kanatal, uyni patizeng tu kanatal hasa, atu belaw i saayaway misateket tu uyzaanay u France (法國) tungusay nu malecaday tu Congo kapulungan a kanatal (剛果共和國), mala u macu’ tu nu kanatal a syakay, i tusaay a kanatal a ni pangangan hawsa, pasu kahenulan a tuse, u ngangan pala u kasazuma , namahini a singangan aca tu Congo kapulungan a kanatal (剛果共和國) Leopoldville (Li-aw-bo-de-wey-lr 利奧波德維爾), Congo 'kim (剛果金)(Congo-Kinshasa)han ku ngangan, 1964 a mihcaan pitu a bulad cacay a demiad, pasumat tu ngangan nu kanatal Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國)  han tu, 1971 a mihcaan cacay bataan a bulad tusa bataan izaw ku pitu a demiad i kala cung-tungan ni Men-bo-tuo(蒙博托) u tayzaay micumut a tademaw pasumat han ku ngangan nu kanatal Sa-yi(薩伊)(法語:Zaïre) han, 1997 a mihcaan lima a bulad sabaw pitu a demiad ci Luo-lang-ka-pi-la(洛朗·卡比拉) amikeliday tu Cang-kow-cya-fang-min-cu-li-lang-tung-meng(剛果解放民主力量同盟) micumut mingayaw tu Kinshasa (Cin-sia-sa 金夏沙) pabaelin tu ni kuwanan Men-bo-tuo(蒙博托), mahiza a panukas tu ngangan nu kanatal Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) katukuh ayza. (u kamu nu Hulam sa: 民主剛果的前身為剛果自由邦與比屬剛果,1960年6月30日獨立建國。由於建國時與鄰近稍早獨立的原法屬剛果同樣以「剛果共和國」做為國號,國際社會在兩國名稱後括注首都名稱以作區別,因此又被稱作剛果共和國(利奧波德維爾)[註 2],簡稱剛果(利)。1964年8月1日改國名為剛果民主共和國[8]。1971年10月27日,時任總統蒙博托為去殖民化而將國名更改為薩伊(法語:Zaïre),1997年5月17日,洛朗·卡比拉領導的剛果解放民主力量同盟攻占金夏沙推翻蒙博托政權,並恢復國名為剛果民主共和國至今。) 1998 a mihcaan malinga’tu tu sakatusa a ngangayaw nu  Congo(剛果), uynian a kanatal mapelpel tuway, zayhan uynian a ngangayaw macalap ku siwaay nu Africa (Fey-zhou 非洲) a kanatal pakala’ tu 20 ku sibakudangay nu icelang, namahini pangangan han tu “Africa (Fey-zhou 非洲) a ngangayaw i kitakit u kitakitay” a nu mahini i 2003 a mihcaan masasulit tu sakakapah a letek, nika winikalalebu, mahini tu malalid tunian a kanatal i nuwalian a kakitizaan, mipacici’ mipenec mikacaw tu tatayna atu zumaay tu kakaydihan nu uzip u kapelpel kahizaan i kitakit u sa talakaway, uynian a ngangayaw, namakay 1998 a mihcaan mapatay ku tademaw tu 540 a mang. (u kamu nu Hulam sa: 1998年開始的第二次剛果戰爭,讓這個國家滿目瘡痍。因為這場戰爭涉及了9個非洲國家和大約20個武裝勢力,因此也被稱為「非洲的世界大戰」。儘管在2003年簽署了和平協定,但戰鬥仍在該國東部地區繼續。在剛果東部,強姦和其他性暴力的發生率被認為是世界上最高的。這場戰爭自1998年以來造成540萬人死亡。) == '''laylay歷史''' == ayza nipangangan tu Kang-kow-kung-he-kow「剛果共和國」a kakitizaan, ayaw nu  waluay a mang a mihcaan izaw tu tademaw nu muengay, i saayaw nu kasumamadan a laylay malingatu tu ku Congo(剛果) Bantu a tademaw (班圖人) mabulawamin uheni i ayaw nu kasumamadan tu 2000 a mihcaan katukuh ayaw nu kasumamadan tu 500 a mihcaan namakay saetipan nuwamisan mabulaw tayza i masahelingay a kakitizaan, uyniantu a mihcaan pasu nu ayaway mabulaway a mihcaan, katukuh tu pabelin tu micunuday a tademaw, Bantu a tademaw (班圖人) mabilaw mikitay tu i tizaay nuenengay nu By-ke-mi-zen(俾格米人) binacadan a tademaw, kuheni u lalangawan papulung pacumut tu ayzaay a Congo(剛果) nu timulan a kakitizaan, Bantu a tademaw (班圖人) namakay satipan  nutipan a Africa (西非) a kakitizaan nu Africa (非洲), minanam tuway tu sakalu atu numukingnay a sadiket atu mikawaw, nu Congo(剛果) Bantu (班圖) a kamu ku angangan a kamu. (u kamu nu Hulam sa: 現被稱為剛果民主共和國的地區,在8萬年前即有人類居住。早期的歷史開始於剛果班圖人的遷移浪潮,他們在公元前2000年到公元前500年從西北遷移到盆地地區,期間包括前殖民地時期至推翻殖民者時期。班圖人的遷徙取代了本地土著俾格米人,他們將其文化融合進現代剛果南部地區。班圖人從西非地區學習了農業和鐵器的使用方法,以剛果的班圖語系語言為主要方言。) == '''lala’ nu hekal地理''' == Min-cu-kang-ko(民主剛果) i tepanay nu kanatal satipan nu Africa (Fey-zhou 非洲), teleklal (赤道) mibaladay nu tepan a nuwamisan, nuwalian matatules tu U-kang-da(烏干達), Luanda (Lu-an-da 盧安達),Pu-long-di(蒲隆地),Tan-san-niy-ya(坦尚尼亞), nuamisan nu belaw Nan-su-dan(南蘇丹), Cung-fay-cong-he-cow(中非共和國), nusatipan a kenis tuKang-kow-kung-he-kow(剛果共和國), nutimulan a kenis u An-ke-la(安哥拉),San-piy-ya(尚比亞) Kang-ko-he(剛果河) a sauwac, namakay nuwalian pasayza satipan malikit i mahamin nu kanatal, nuzuma izaw ku U-pan-ci(烏班基) a sauwac, Lu-a-la-pa(盧阿拉巴) a sauwac u kahenulan nu likit nu sauwac, nuwalian a lilis nu kenis namakay amis pasayza i nutimulan izaw ku Ay-bu-te(艾伯特) a taku,Ay-de-hua(愛德華) a taku,Ci-u(基伍) a taku,Tan-kan-i-ke(坦干依喀)a taku atu Mu-uay-lu(姆韋魯) a takuan. (u kamu nu Hulam sa: 民主剛果位於中部非洲西部,赤道橫貫其中北部,東接烏干達、盧安達、蒲隆地、坦尚尼亞,北鄰南蘇丹、中非共和國,西界剛果共和國,南界安哥拉、尚比亞。剛果河自東向西流貫全境,另外有烏班基河、盧阿拉巴河等重要支流。東部邊界自北向南有艾伯特湖、愛德華湖、基伍湖、坦干依喀湖和姆韋魯湖等湖泊。) === '''liwliw a kakitizaan位置與地形''' === Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) a kakitizaan i teban nu Africa (Fey-zhou 非洲) nu kanatal , i tiza i Africa (Fey-zhou 非洲) balicu’ nu teleklalan a kakitizaan, tabaki ku lala’, tabaki ku lala’ aazihan tu aatupan, Africa (Fey-zhou 非洲) uyni dada’ A-el-ci-li-ya(阿爾及利亞) u sakatusa tabakiay a kanatal, mahamin a kanatal pulung nu hekal a lala’ 2 344,858 Ping-bang-kung-li( 平方公里_) nuwamisan a balaw u Cung-bey-kung-he-ko(中非共和國), nuwalian nuamisan atu Nan-su-dan(南蘇丹) matatules ku lala’, nuwalian a balaw u Dung-bey-kung-he-kow(東非地塹) masaapilis ku ilabu ku diheb, talulung ku nanaum salungan azihen atu U-kan-da(烏干達) Tan-san-ni-ya(坦尚尼亞) Luanda (Lu-an-da 盧安達) atu pulung-di(蒲隆地) matatulas, nutimulan atu An-ke-la(安哥拉) matatules mababelaw nuwalian nutimulan San-pi-ya(尚比亞), satipan kenis nu Kang-ko(剛果), satipan nutimulan i salikit a sauwac Kang-ko-he(剛果河) , i salikit kalimucu’ Ta-si-yang (大西洋), dadipsan 37 Kung-li(公里) katanayu’ dada’. (u kamu nu Hulam sa: 剛果民主共和國的位置在非洲中部,位於非洲赤道心臟地帶,地大物博,為非洲僅次於阿爾及利亞的第2大國。全國總面積2344858平方公里[20]。北鄰中非共和國,東北和南蘇丹接壤。東鄰東非地塹,峭壁深谷,水深奇秀,與烏干達、坦尚尼亞、盧安達和蒲隆地相接。南與安哥拉毗連,東南界尚比亞,西界剛果。西南部剛果河下游一隅瀕大西洋,海岸線只有37公里長。) == '''cen-ce政治''' == 2001 a mihcaan cacay a bulad sabaw pitu a demiad, Lo-lang-de-si-lay-ka-pi-la(洛朗-德西雷·卡比拉) mapatasasa nu saba a sakakaay nu hitay mapacuk mapatay tu ci La-sen-di-mi-ze-le(拉什迪·米澤勒)(Rashidi Mizele), u wawa nu Ye-se-fu-ka-la-pi(約瑟夫·卡比拉) taluma  i kanatal mala Cung-tung(總統), mikawaw katukuh i 2019 a mihcaan 1 a bulad 24 a demiad. (u kamu nu Hulam sa: 2001年1月18日,洛朗-德西雷·卡比拉被下屬軍官拉什迪·米澤勒(Rashidi Mizele)刺殺身亡,其子約瑟夫·卡比拉回國後接任總統,執政至2019年1月24日。) 2006 a mihcan 7 abulad 30 a demiad, Congo 'kim (剛果金) mikawaw ku Kung-tung(總統) atu Ko-mi-iy-huay(國民議會) amisingkiw, 8 a bulad 20 a demiad, misaketeday misingkiw ku Uay-yuan-huay(委員會) sakamusa,pasingkiwan tu Kung-tung(總統) nayay ku pakaalaay tu 50% kaipapaw a paya,  ci Ye-se-fu-ca-pi-la(約瑟夫·卡比拉) atu Zang-pi-i-rlben-pa(讓-皮埃爾·本巴) misingkiw aca tu sakatusa apisingkiw 10 a bulad 29 a deniad, sakatusa makakutay misingkiw tu a a Kung-tung(總統) 11 a bulad 15 a demiad, misatekeday misingkiway a uay-uang(委員) sakamusa, ci Ka-pi-rl(卡比拉) ku masingkiway a Kung-tung(總統),12 a bulad 30 a demiad, ci An-tuo-ban-ci-can-cia( 安托萬·基贊加) mala u Cung-li(總理). (u kamu nu Hulam sa: 2006年7月30日,剛果(金)舉行總統和國民議會選舉。[23]8月20日,獨立選舉委員會宣布,總統選舉中無人獲得50%以上的選票,約瑟夫·卡比拉和讓-皮埃爾·本巴進入第二輪選舉。[24]10月29日,第二輪總統選舉舉行。[25]11月15日,獨立選舉委員會宣布,卡比拉當選總統。12月30日,安托萬·基贊加被任命為總理。) == '''cin-ci經濟''' == makay 1980 a mihcaan a tepan nu ciday hausa,  Congo(剛果) a 礦產 nulaculan mawada tu, kanahatu i 1960年 namisateket tulin i Nan-bey(南非) hausa Africa (Fey-zhou 非洲) a sakatusa ku kikay kusi nu kanatal, nika satabaki satu uyni kasakalamkam a malahat u mikimmay atu miba’tuay atu malukay u niu kange’luan kaizaw, saayaway atu sakatusa pingangayaw nu Congo(剛果) atu1996年 mmalinga’tu tu macacukah, tabaki satu kini sakalawacu’ nu Congo(剛果) a tademaw nu kanatal nisangaan a aca atu caysan nu kanatal nu micumuday, a pabelinen ku suku nu kanatal micunus tu ku talakaw, tu ku nu nutawan a kinapinanay tu a ngangayaw, mapatay tu 500 a man kakatuud nu  mapatayay a tademaw, malilit tu a makunga’lay( 饑荒) atu imelang uynian a kanatal, pakala tu tulu (三分)a tusa ku tademaw caay ka kapah ku uzip. (u kamu nu Hulam sa: 自1980年代中期以後,剛果的礦產資源已經大幅減少,雖然在1960年獨立後是繼南非之後非洲第二個工業化國家,但是它誇大了「高速」發展中的採礦業和農業部門的勞動生產率。第一次和第二次剛果戰爭及1996年開始的衝突[34]大大地衰弱了剛果的國民產值和財政收入,並給國庫增加了高額外債。數次戰爭共造成500多萬人喪生,其引發的饑荒和疾病導致該國約三分之二的人口營養不良。) == '''malukay農業''' == 剛果民主共 u malukay a kanatal, malahad發展 tu nikalukan, u lalabu nu kanatal masenged sidamek tu lala’ mahini u nikalukan atuud yadah satu, hatu i kakuti’ay paluma’, u ngannganan nu nipalumaan u a zung-gu-su(棕櫚樹) a kilang, misangatu zung-gu(棕櫚) a simal u kahenulan  kuni , uyza satu nipalunaan nu kuhi(咖啡) ke-ke(可可)、sanasay(椰子),kupa(棉花),papah nu katasaku(菸葉),tipus(稻米),lami’(蔬菜), padingad(鳳梨), kubkub(玉蜀黍), tebus(甘蔗), kalitang(落花生),galasu(橡膠), paza’(香蕉) atu uza(茶葉)amin. (u kamu nu Hulam sa: 剛果民主共和國是一個農業國家,農業發展具有很大潛力。由於境內氣候溫濕,土地肥沃,因此農產品十分豐富,大多數為熱帶農作物,主要的農產品有棕櫚樹,其所產製的棕櫚油佔重要地位。此外也盛產咖啡、可可、椰子、棉花、菸葉、稻米、蔬菜、鳳梨、玉蜀黍、甘蔗、落花生、橡膠、香蕉和茶葉等。) == '''tademaw人口''' == tutuc tu 2016 a mihcaan年 pulung nisulitan a tademaw Democratic Republic of the Congo (剛果民主共和國) i lalabu nu kanatal pulung izaw ku 254個 ku ni kasaniyazu’ nu binacadan, Bantu (班圖) a kamu a kamuan musakamuay tuynian a kamu pakala tu pulung 84% ku tademaw, Congo(剛果)a binacadan, Nen-ciy-la a binacadan(恩加拉族), Lu-pa a minacadan(盧巴族), Men-ke-en-ku-en-tu a men-ke-en-du a minacadan(蒙戈-恩庫恩杜族), Lung-da a binacadan(隆達族), Su-ku a binacadan(蘇古族) amin, u liwan satu u kamu Su-dan a kamu(蘇丹語)A-can-de a binacadan(阿贊德族) atu Ni-lu-de a kamu(尼洛特語系)A-lu-rl a binacadan (阿盧爾族) atu Pa ke-mi a banacadan(俾格米人)amin, kamu nu kanatal u  Fa a kamu(法語), angangan a kamu izaw ku Lin-ciy-la a kamu(林加拉語)Ci-kang-ku a kamu(基剛果語) Ci-lu-pa a kamu(契盧巴語) atu Se-wa-si-li a kamu(斯瓦希里語), u binawlan 55% ku u Tin-si-kiw,35% u baluhay a singku, nu zumaay pulung 10%. (u kamu nu Hulam sa: 據2016年人口統計資料,剛果民主共和國境內共計有254個部族,以班圖語系為語言的約占總人口的84%,主要為剛果族、恩加拉族、盧巴族、蒙戈-恩庫恩杜族、隆達族、蘇古族等,其餘為講蘇丹語的阿贊德族和尼洛特語系的阿盧爾族和俾格米人等;官方語言為法語,主要語言有林加拉語、基剛果語、契盧巴語和斯瓦希里語。居民中55%信仰天主教,35%為新教,其他宗教共計10%。) =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:剛果共和國 [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%88%9A%E6%9E%9C%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD] [[kakuniza:Sabak Nubu]] h84tjdylieqeewcved6v3br1xf42l92 Reuven Rivlin 0 4446 41639 41638 2019-11-21T16:45:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Reuven Rivlin as the president of Israel.jpg|thumb|Reuven Rivlin|alt=Reuven Rivlin as the president of Israel.jpg]] [[tangan:Flag_of_Israel.svg|thumb|hata nu Israel]] Reuven Rivlin == kakilimaan == misiwkay tu tademaw nu ihekalay a kanatal == nilacul == nalecuhan ciniza i 9 a bulad 9 a demiad 1939 a mihcaan, Reuven Rivlin, u misingkiway a tademaw. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Israel]] (以色列) ayza sa ci Reuven Rivlin, micakat a demiad sa i 2014 a mihcaan 7 a bulad 24 a demiad. u Iserael a kanatal sa, saicelangay a kanatal kuyni. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] azbmqb6dl6tfiis2epn4e6obsbguhhw Rgyax 0 4447 86281 41665 2019-11-30T06:24:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Rgyax == [[tangan:Yl dt.png|thumb|Datong]] u sulit nu Hulam: 新光部落 Sinkuang, iayaway a ngangan sa u "Glilax", ina kalipunan sa, pabulaw i Tayuansan buyu' sawali-saamisan a sasa'(山麓), masumadtu kya ngangan nu niyazu', u baluhay a ngangan sa u "Taien". maka mueneng 20 a mihcan, usakasa caay kakapah ku pazazan(交通), sisa, malimad tayza i Hansi chun. 位於宜蘭縣大同鄉寒溪村。新光原稱為Glilax,日治時期曾被遷到大元山東北方山麓,名稱被改大元(Taien)。約居住二十年,感到交通不便,遷到寒溪部落對岸的光明巷居住。1981年颱風嚴重破壞大元部落,在政府協助下,將全部落遷到寒溪部落上方的農業場,此地曾為日治時期的指導農業場,為新光部落。 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rgyax. u kasalumaluma’ nu Rgyax sa, 74 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 246 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 235 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 87%, Pangcah(Amis) 2%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 5%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=442 原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 5tvfeis4y71zkngl56g7ibw2lkg53ku Richard Anderson 0 4448 41669 41668 2019-11-21T16:45:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Richard Anderson 11 bulad 19 demiad, 1960 a mihca, Richard Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] nr6z9ldz2mk45bcmi5wl2azqszqwg53 Richard Atha 0 4449 41673 41672 2019-11-21T16:45:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Richard Atha 9 bulad 21 demiad, 1931 a mihca, Richard Atha, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] f29uoltcbnlxwqz7lnnomqytvxwo4eu Rick Adelman 0 4450 41684 41683 2019-11-21T16:45:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Rick Adelman (里克•阿德爾曼)== 1 bulad 16 demiad, 1946 a mihca, Rick Adelman, miunduay. Donald L. Adamse nalecuhan i Lynwood, California, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. Rick Adelman i 1968 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 7 ku uwac atu silsil 79, namapili’ tu nu San Diego Rockets putiput. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Rick Adelman (里克•阿德爾曼) |- | colspan="2" | [[tangan:Rick Adelman.png|Rick Adelman|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1946 a mihcan 6 a bulad 16 a demiad/ Lynwood, California |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | misimaw zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 185 kungfen/ 79 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 12, 21, 5 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Loyola Marymount (1965–1968) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 1968 / saka 7 a uwac / 79 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu San Diego Rockets putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 1968–1970 San Diego Rockets 1970–1973 Portland Trail Blazers 1973–1974 Chicago Bulls 1974–1975 New Orleans Jazz 1974 Kansas City-Omaha Kings |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:mimaliay]] 6tf78tb1xpvs682awlimen4903ugygj Rick Barry 0 4451 41688 41687 2019-11-21T16:45:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Rick Barry 3 bulad 28 demiad, 1944 a mihca, Rick Barry, miunduay. [[tangan:Rick Barry.jpg|thumb|Rick Barry|alt=Rick Barry.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8ffcn1vja8lmr2nk52jnlaupwlq6k7g Ricky Berry 0 4452 41692 41691 2019-11-21T16:45:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ricky Berry 10 bulad 6 demiad, 1964 a mihca, Ricky Berry, miunduay. (mapatay i 1989 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] tli7ldhy4bieg7ybw75ikwh8rf4jehk Ricky Blanton 0 4453 41696 41695 2019-11-21T16:45:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ricky Blanton 4 bulad 21 demiad, 1966 a mihca, Ricky Blanton, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] t8ntazln7wy5zgil7zjq4xvzs2t1vom Ride 0 4454 86282 41710 2019-11-30T06:24:46Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Ride(里德部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ride. u kasalumaluma’ nu Ride sa, 167 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 420 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 153 ku tademaw, pakalatu 36%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 267 ku tademaw, pakalatu 64%. u kasabinacadan, Paiwan 35%, Amis 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 791zcygokwy51b6yh4d4uq48wgats1m Rinahem 0 4455 86283 41739 2019-11-30T06:24:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Rinahem == === u sulit nu niyazu' === 光榮部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rinahem. u kasalumaluma’ nu Rinahem sa, 327 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 913 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 787 ku tademaw, pakalatu 86%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 126 ku tademaw, pakalatu 14%. === u asip nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 79%, Taluku(Truku) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 4%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Taluku, u Tayan atu Yuwatan. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caypasumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} inayay ku cacudadan i Rinahem niyazu’. inayay ku kyukay i Rinahem niyazu’. 1 ku pacudacudadan i Rinahem niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 0287da8ffwseo0esszzdoa3vcxmsh2a Robert Archibald 0 4456 41759 41758 2019-11-21T16:45:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Robert Archibald''' == siwkay niza == tatama, sangelacay ku banges, nalecuhan ciniza i 3 a bulad 29 a demiad, 1980 a mihcan, Robert Archibald, miunduay. u mimaliay i Amilika NBA. [[tangan:RArchibald.JPG|thumb|RArchibald|alt=RArchibald.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:mimaliay]] be9o6s9uuikfjtsm3xylq0xhfg3fqyw Robert Mugabe 0 4457 113891 41764 2021-06-09T14:34:02Z Niegodzisie 327 wikitext text/x-wiki Robert Mugabe [[tangan:Robert Mugabe May 2015 (cropped).jpg|thumb|A photograph of Robert Mugabe|alt=A photograph of Robert Mugabe]] 2 bulad 21 demiad, '''Robert Gabriel Mugabe''', u misingkiway. 1924 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Zimbabwa]] ayza sa ci Robert Mugabe, micakat a demiad sa i 1987 a mihca 12 bulad 22 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] lljsfmqycrxuovvflhtpurkzipyjpcd Roch Marc Christian Kaboré 0 4458 111357 111356 2021-05-25T07:26:44Z Ool.taywan 1718 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == [[tangan:Flag of Burkina Faso.svg|thumb|u hata nu Burkina Faso|alt=Flag of Burkina Faso.svg]] === Roch Marc Christian Kaboré === 4 bulad 25 demiad, Roch Marc Christian Kaboré, u misingkiway. 1957 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Burkina faso]] ayza sa ci Roch Marc Christian Kaboré, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 12 bulad 29 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu France a kamu:Roch Marc Christian Kaboré u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:羅克·馬克·克里斯蒂安·卡波雷 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ruke.Make.Kelisetian.Kapulyei === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:羅克·馬克·克里斯蒂安·卡波雷|羅克·馬克·克里斯蒂安·卡波雷]] *[[:en:Roch_Marc_Christian_Kaboré|Roch Marc Christian Kaboré]] 6h3j07g3pyakm46dfnd2ef4s8qceig4 Rodrigo Duterte 0 4459 41780 41779 2019-11-21T16:45:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Rodrigo Duterte 3 bulad 28 demiad, Rodrigo Duterte, u misingkiway. 1945 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Philippines]] ayza sa ci Rodrigo Duterte, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 6 bulad 30 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 73sqxy1uh9kfbsiyz7303n4bbpyizm4 Rodrigue Beaubois 0 4460 128437 128436 2022-08-19T05:30:02Z Akamycoco 24 #ALCD wikitext text/x-wiki ==Rodrigue Beaubois(羅德里格·博布瓦)== == siwkay niza == tatama, lumeniay ku banges niza, nalecuhan i 2 a [[bulad]] 24 a demiad, 1988 a [[mihcan]], Rodrigue Beaubois, miunduay. mimali ciniza i [[Amilika]] NBA, u kapahay a mimaliay ciniza. [[tangan:Rodrigue Beaubois 2.jpg|thumb|Rodrigue Beaubois 2|alt=Rodrigue Beaubois 2.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] qm86r6e2u4h8qdco2uq0tu24mh1t10u Roger Cheng 0 4461 94888 41816 2020-10-20T01:57:38Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki Roger Cheng [[:zh:鄭建國|Roger Cheng (鄭健國)]] == nilacul == [[tangan:2008 Taipei In Style Outdoor Fashion Show Roger Cheng.jpg|thumb| Roger Cheng]] === u siwkay niza === Roger Cheng (1959.5.23) , tatama, nalecuh i [[Taywan]] [[Taypak]]. pahezek nay Congku Lalangawan tabakiaya a cacudadan Mipalaway a Si. u singanganay mitesekay a misabihunay. ciama niza u Hulam a tademaw. wina niza sa, u mipalaway nu Hulam a palaw. 1986 a mihcan, sakacacay mikuwanan ku palaway. nazikuzan sa katuud tu mibaluday a palaway. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1959.5.23 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 |v |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 |v |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''鄭健國'''(英語:Roger Cheng,1959年5月23日-),為台灣著名的化妝造型設計師,出生於台北。父親是上海商人,母親是京劇名伶。畢業於中國文化大學戲劇系國劇組,1986年時陳淑樺《浪跡天涯》專輯做造型,為首次擔任的藝人化妝工作。曾經合作的藝人包括林青霞、鍾楚紅、張國榮、關芝琳、張曼玉、崔苔菁、張小燕、梁朝偉、莫文蔚、徐若瑄、金城武、梁詠琪、張惠妹、張宇、蕭亞軒、陶晶瑩、藍心湄、林慧萍、順子、王力宏、李玟、S.H.E、許慧欣、楊乃文、王菲、舒淇等等。曾任《超級星光大道》和《華人星光大道》的常駐評審。 === u insac niza === 2008 a mihcan, midimut tu lacus'ay 2012 a mihcan, asangulan kisu :Roger sakacacay pasangulan a cudad === u takus-sakamu niza === Head & Shoulders, Max Factor, J'code, 7-11, Yamani CASA, Samsung dingki, Siantay kazizeng i30 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:鄭建國|鄭健國]] * [https://www.facebook.com/rogercheng0525 鄭健國的Facebook] [[kakuniza:tademaw]] 0f08ly4wdx6kwoga9ig3qjlzd8pmpxe Rolando Blackman 0 4462 41820 41819 2019-11-21T16:45:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Rolando Blackman 2 bulad 26 demiad, 1959 a mihca, Rolando Blackman, miunduay. [[tangan:Dal halloffame 18.jpg|thumb|Dal halloffame 18|alt=Dal halloffame 18.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] e9vphvc8884ug1blkz0qo8nmydo5g1t Romania 0 4463 128362 126085 2022-07-14T09:49:04Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Romania.svg|thumb|u hata nu Romania|alt=Flag of Romania.svg]] u '''Romania (羅馬尼亞)''' sa i labu nu Europe, itiza i 46 00 N, 25 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 238,391 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa izaw ku 229,891 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 8,500 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademawan sa 21,599,736. kakalukan umah sa 60.70%, kilakilangan umah sa 28.70%, zumaay henay umah sa 10.60% ==tapang tusu nu kanatal (首都)== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Bucharest]]. ==kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)== kakining nu kanatal demiad sa 1 bulad 12 demiad. ==tabakiay a tapang nu kanatal (元首)== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Klaus Iohannis]], micakat a demiad sa i 2014 a mihca 12 bulad 21 demiad. == cunli (總理) == u cunli nu Romania (羅馬尼亞) ayza sa ci [[Florin Cîțu]] (弗洛林·克楚), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 23 demiad. == Roma-niya (羅馬尼亞Romania) == 羅馬尼亞(羅馬尼亞語:România)位於歐洲東南部。國境西方分別為匈牙利與塞爾維亞接壤,保加利亞在南方,北方與東北方則是烏克蘭與摩爾多瓦共和國。 Roma-niya (羅馬尼亞)(Romania kamu : România)itda i Ocuo (歐洲) wliy timul. kanatal nu tipan u Siungya-ii (匈牙利) atu Sayel-wieya (塞爾維亞) malalitin ku lala, Pawcia-liya (保加利亞) itida i timulan, amis atu wali amisan sa u Uke'-lan (烏克蘭) atu Muoel-dowa kunhekuo (摩爾多瓦共和國) 羅馬尼亞有一小段位於黑海邊的海岸線,多瑙河幾乎佔了南邊與保加利亞之間的國界大半,並且從該國東邊海岸流入黑海的西岸。 Roma-niya (羅馬尼亞) idaw ku apuyuay nu Hai-hay (黑海) a dadipasan, Duonaw-he (多瑙河) mamim ku timulan atu Pawcia-liya (保加利亞) tu laad a kanatal nu pangkiw, namakayda i kanatal nu waliyan a dadipasan pasayda misilsil i Hai-hay (黑海) a nutipan. 羅馬尼亞的首都為布加勒斯特,位於該國南部多瑙河支流登博維察河所流經的平原地帶上,是羅馬尼亞第一大城與工商業城市。 Roma-niya (羅馬尼亞) a sudu u Pucia-lesete (布加勒斯特), itida i kanatal nu timulan nu Duonaw-he (多瑙河) numa cipaay a nanum Tenpuo-wieca (登博維察) sawac nikaydaan nu enalay a nanum, u Roma-niya (羅馬尼亞) sayaway a tabakiya nu duse atu cacakayan a duse. == sakaudip經濟 == '''sakaudip nu Roma-niya (羅馬尼亞) 羅馬尼亞經濟''' 在第二次世界大戰之前,羅馬尼亞是歐洲第二大的食品生產商。 itini i sakatusa anikalepacawan nu ayawan, Roma-niya (羅馬尼亞) u Ocuo (歐洲) sakatusa a tabakiay nu kakanen saka silaculan a pacakayay. 在1937年透過高達720萬噸的石油產量,其經濟成長全歐第二,世界第七。羅馬尼亞探明天然氣儲量為7260億立方米,在已知探明天然氣儲量的國家中排名第30位 。 itini i cacay a malebut siwa a lasubu taul a bataan idaw ku pitu (1937) a mihcaan, namakayda i hatidaay a talakaw nu pitu a lasubu idaw ku tusa a bataan (720) a mang anikasi heciyan nu simal, nikacelak tu sakaudip han hamin nu Ocuo (歐洲) u sakatusa, i kitakit han saka pitu. Roma-niya (羅馬尼亞) nisupedan tu simal han pitu a malebut tusa a lasubu enem a bataan (7260) a walwalen lifunmi, katinengan pisupedan a kanatal han u saka tulu a bataan ku kasongangan. 第二次世界大戰結束後,羅馬尼亞成為東方集團的一員,並實行社會主義式的計劃經濟。 sakinatusa nu kitakit ani kalepacawan tu hedek, Roma-niya (羅馬尼亞) mala waliyan masakaputay a kaput, mikiyaku tu siykay a hican mikiyaku ku sakaudip. 身為東方集團的一員,羅馬尼亞限制私有經濟的發展,在工業上不允許私人企業存在,商業和服務業均為國家或集體所有制。 nuwaliyan a masakaputay nu tademaw, Roma-niya (羅馬尼亞) pasaluimeng tu nuudip a cacelakan, itini i kakuliyan han caay pisulul tu muudiptu akakuwaw nu kakuliyan, pacakaya atu midiputay a kawaw nu kanatal atu msakaputay a kawaw. 羅馬尼亞革命之後,採取一系列自由化政策實施改革,任何個人,包括國營單位或合作單位的員工、農民及退休者,均可申請經營各種工商業和服務業活動。 Roma-niya (羅馬尼亞) nika caculiyan satu, misa lihalihalay tu misumad tu sakalihalay, dumasatu a tademaw, milihida tu nu sifu a kakulian atu mapapadangay a kaput, mawmahay atu mihedekay tu mikuliay a babalaki, taneng misinsi tu masahicaay a kawawan atu sapipadang midiput a kakawan. 2007年1月羅馬尼亞進入歐盟並促使其國際貿易自由化,其中羅馬尼亞和保加利亞的加入也使歐盟船隻得以通過黑海。 tusa a malebut idaw ku pitu (2007) a mihcaan Roma-niya (羅馬尼亞) micumud tu Omum (歐盟) a kanatal mala lihalaya a nipisiwbay, România (羅馬尼) atu Pawcia-liya (保加利亞) tuni picumudan u O-Mon (歐盟) a balungan taneng milauyd tu Hyehay (黑海). == kamu語言    == 羅馬尼亞的官方語言是羅馬尼亞語,淵源自拉丁語,語言結構與附近東歐國家所使用的斯拉夫語族語言十分不同。 Roma-niya (羅馬尼亞) a kumu han u Roma-niya (羅馬尼亞) a kamu. nama kaydaay i Latin (拉丁語) a nakamuwa, u kamu nuheni atu biyaw u Don-o (東歐) a kanatal a nakamuwan tu Sela-hu (斯拉夫) a kamu caykalecad. 羅馬尼亞文是一種與西語、葡語、法語與義大利語較為接近的羅曼語族語言。在羅馬尼亞使用羅馬尼亞文作為母語的人口佔了91%,其次則分別是匈牙利語與羅姆語。 Roma-niya (羅馬尼亞) a cudad nu cacaya atu Sie’(西語), pue’(葡語), Fae(法語) atu E’talie (義大利語) micapitu Luomane (羅曼語族) a kamu. itini i Roma-niya (羅馬尼亞) musakamu tu Roma-ni-ya wen (羅馬尼亞文) tada musakamuay a tademaw han makaalatu siwa abataan idaw ku cacay (91%) a kilac, kilul satu u Ciunyali (匈牙利語) atu Luomu (羅姆語) anakamuwan. 二戰以前,德語是羅馬尼亞境內的最大少數民族德意志人的母語,因此也曾是羅馬尼亞使用人數最多的少數民族語言之一,至今在外西凡尼亞地區仍有較大影響。 nu ayawan sakatusa ani kalepacawan, Deey (德語) u Roma-niya (羅馬尼亞) ilabu u satabakiya nu adidiay a binacadan nu Deeyce (德意志) a tadakamu, sisa naw Roma-niya (羅馬尼亞) numu sakamuay nu saadidiay musakamuay nu binacadan, katukuh ayda i hekal Sifan-niya (西凡尼亞) aniyadu satabakiay nika lalidan. 法語則一直是羅馬尼亞境內最多人會使用的外語,該國也是法語圈國際組織(la francophonie)的成員國,但近年來其比例已被英語後來居上,後者是大部分羅馬尼亞年輕族群第一優先學習與使用的外語。 Faey (法語) mahidatu u Roma-niya (羅馬尼亞) kanatal nu sayadahay musakamu tunu putahaya a kamu, nina kanatal a Faey (法語) unu kitakit nikasakaput(la francophonie)a tademaw, aydatu a mihcaan a kilac ku sausi han makiayaw tu nu igu, nikudanay a nakamuan u Roma-niya (羅馬尼亞) a masa kapahay nunipinanaman atu milihida musakamu tu hekalay a nakamuan. 根據Eurobarometer report(2006)的報告,羅馬尼亞有29%的人口、即620萬人口使用英語。 skamusa Eurobarometer report(tusa a malibut idaw ku enem 2006)anipatahekal, Roma-niya (羅馬尼亞) idaw ku tusa a bataan idaw ku siwaw (29%) a kilac nu tademaw, nu enenmay a lasubu tasa a bataan nu mang a tademaw mu sakamu tu igu. == singzia宗教 == 羅馬尼亞是世俗國家,沒有國教。多數人信奉羅馬尼亞東正教,少數人信奉羅馬天主教和新教。 Roma-niya (羅馬尼亞) u lihalaya a kanatal, inai ku tatengaay nu singzia nuheni. katuuda nunipisingziaan u Roma-niya (羅馬尼亞) duncenciw (東正教), caay ka hacica kumi singziaay tu tinsukiw atu baluhaya a kiwkay. == kitidaan地理 == '''Roma-niya (羅馬尼亞) kakitidaan 羅馬尼亞地理''' 羅馬尼亞土地面積238,391平方公里,是東南歐面積最大的國家,並在歐洲排名第十二。 Roma-niya (羅馬尼亞) tada lala nuheni 238,391 pinhan kunli, u Donnano (東南歐) a lala' stabakiya nu kanatal, itini i Ocuo (歐洲) saka silsil nu ngangan han cacay a bataan idaw ku tusa. 羅馬尼亞和塞爾維亞、保加利亞之間主要是以多瑙河為界。而與摩爾多瓦之間則是以多瑙河的另一條支流普魯特河為界。 Roma-niya (羅馬尼亞) atu Sayel-wieya (塞爾維亞), Pawcia-liya (保加利亞) u angangan sa u Duonaw-he (多瑙河) kulaad. atu Muoeduwaw (摩爾多瓦) a laad han u Duonawhe (多瑙河) a duma numa silsilay nu nanum u Pulute' sawac (普魯特河) ku laad. 多瑙河與普魯特河在羅馬尼亞匯合後,在羅馬尼亞境內注入黑海,而入海口處所形成的多瑙河三角洲是歐洲最大的三角州,並因為其豐富的生態變化,而被聯合國教科文組織列入世界遺產名單內,並在此建立多瑙生態圈保護區(Danube Biosphere Reserve)。 Duonaw sawac (多瑙河) atu Pulu-te (普魯特河) sauwac itini i Roma-niya (羅馬尼亞) malalitemuh sa, itini i Roma-niya (羅馬尼亞) ilabu micumud i Hiehay (黑海), micumud satu tu datawadaw mala Dounaw-he (多瑙河) Sanciaw-cuo (三角州) u Ocuo (歐洲) satabakiya nu Sanciaw-cuo (三角州), u hatidaay tu nu mahicaay nu lacul nika sasumadan, mala [[Lenhekuo]] cuda masakaputay patayda i kitakid nu liwan nababalakian a ngangan, sisa itini hantu patideng sa tu Dounaw (多瑙) aadihan tu dadiputen a kitidaan(Danube Biosphere Reserve)。. == wayway nu lala'地形 == 喀爾巴阡山脈以半環行盤踞中部,山脈以西為外西凡尼亞高原,以東為摩爾多瓦高原,以南為多瑙河平原和多布羅加丘陵。 Ke'elpa-cansan-may (喀爾巴阡山脈) pangkiw nika mulmulan a mueneng i teban nu buyu', buyu a nutipan u hekal nutipan Fanni-ya kawyun (凡尼亞高原), waliyan u Muoetuwaw kawyun (摩爾多瓦高原), nutipan u Tuonaw-he (多瑙河平原) pinyun atu Tuopu-luocia-ciwlin (多布羅加丘陵)。 == demiad氣候 == 過渡性溫帶大陸性濕潤氣候,1月平均氣溫-5-1℃,7月平均氣溫20-23℃,年降水量400-1000毫米,東南部較乾燥。 tada diheku tu ku talu kala sengetsengedan a demiad, cacaya a bulad nu hikin nu demiad han - lima – cacay adu’, pitu a bulad nu hekin sa tusa a bataan (20) – tasa a bataan idaw ku tulu adu’(23), mihcaan tunikahetikan nu nanum han makaala tu sepat a lasubu (400) – cacay a malebut (1000) a hawmi, wliyan tumulan kalaacakan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] k8rt7j37atzektupi66wtbsnet8o4xe Ron Anderson 0 4464 41845 41844 2019-11-21T16:45:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ron Anderson 10 bulad 15 demiad, 1958 a mihca, Ron Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9ldc78j5jzgf92d7tlla8ngjxe7sxs7 Ron Artest 0 4465 125080 41849 2021-10-08T16:26:11Z Malataw 22 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Ron Artest 11 bulad 13 demiad, 1979 a mihca, Ron Artest, miunduay. [[tangan:Metta World Peace.jpg|thumb|Metta World Peace|alt=Metta World Peace.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu ([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) sk3ago95tvhuzu92552ppt4yxu7pchp Ron Baker 0 4466 41853 41852 2019-11-21T16:45:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ron Baker 3 bulad 30 demiad, 1993 a mihca, Ron Baker, miunduay. [[tangan:Ron Baker (32640217835).jpg|thumb|Ron Baker (32640217835)|alt=Ron Baker (32640217835).jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] tfkncdktznwag3ty5pg61p3hydkxjzk Ron Behagen 0 4467 41857 41856 2019-11-21T16:45:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ron Behagen 1 bulad 19 demiad, 1951 a mihca, Ron Behagen, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] tlgtkw2x8ehjk74mk5s8tzxb01u5gvr Ron Bonham 0 4468 41861 41860 2019-11-21T16:45:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ron Bonham 5 bulad 31 demiad, 1942 a mihca, Ron Bonham, miunduay. (mapatay i 2016 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] twi3qwkp9d8hlic96j9czqfdtybu6v7 Ron Boone 0 4469 41865 41864 2019-11-21T16:45:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ron Boone 9 bulad 6 demiad, 1946 a mihca, Ron Boone, miunduay. [[tangan:Ron Boone.jpg|thumb|Ron Boone|alt=Ron Boone.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] el96mfeg79zxmhmpby381h6z71wd83b Ron Brewer 0 4470 41876 41875 2019-11-21T16:45:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Ron Brewer''' tatama ciniza, nalecuhan i 9 a bulad 16 a demiad, 1955 a mihcan, Ron Brewer, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] 8i3u52mh558jh9oeplhdzb9leultu44 Rongwei Cisangulan 0 4471 41922 41921 2019-11-21T16:45:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 45 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Rongwei Cisalungan 容瑋美女 == [[tangan:清秀可愛美麗的容瑋.jpg|thumb|639x639px|清秀美麗的Rongwei]] [[tangan:Bae_Suzy_at_Incheon_Airport_on_July_18,_2017_(3).jpg|thumb|551x551px|Rongwei a sasing]] === u siwkay niza === Rongwei Cisangulan, si kawaw i Chengzhi Tabaki a Cacudadan(政治大學). malaluk ciniza. mahizatuay nawu bangcalay a bihin atu ilabu tabakiay a mata panguhit tu tawan. manamuh ciniza ku saydan atu kaput.  nanilecuhan sa u kakanamuhan nu katuuday. cayay ku bangcal niza a cecay. taniktik sasipunu’ay ci Rongwei,tadimtim kakanamuhan naca. u tatayna sa salungan, manunen, matineng aca milimula’. mahiza u bangcalay a adipapang, tacuwacuwa mubahel a palakelak tu balu i cuwacuwa. ni tayzaan niza panihiw amin a limulak. mahiza ciniza u mabitelakay a balu nu ladem. itini i labu nu kitakit a mabitelak. nayi’ ku zazatengen a micacudacuday. nabalaki satu ci Rongwei sangaleben ku tanestes. macunus ku nikasakaying atu nikabancal niza a wayway. i balucuay nu binawlan a wawana ciniza.  === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatana女性 |- |kanatal 國籍 |Taiwan, ROC |- |mueneng居住地 |[[:zh:臺北市|Taypak]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1998.9.12 |- |cacudadan 學歷 |miginkiway a cacudad碩士以上()tabakiay cacudadan大學(v), takalaway singin cacudadan高中(), zuma其他()tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛(v), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |170cm |- |ba'ked體重 |41kg |- |kanamuhan興趣 |micudad, mudadiw, musakamu, pacabay, misulit, miedap tu taw |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 |v |mistesekay 專家達人 |v |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u kawlah niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay ku sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [http://www.nccu.edu.tw/zh_tw/news/?unit=%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E7%A0%94%E7%A9%B6%E4%B8%AD%E5%BF%83-62736478 國立政治大學原住民族研究中心] [[:zh:國立政治大學|國立政治大學]] [https://www.youtube.com/watch?v=QaKEV1qGl1o 任意依戀] == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == <small>容瑋美女在國立政治大學工作,她勤奮認真,總以美麗清秀的臉龐和深邃的眼眸對每一個人微笑,老師和同事都喜歡她。</small> <small>容瑋自出生就贏得大家的寵愛與呵護,除了那亮清的美麗之外,容瑋從小就聰明伶俐,手腳勤快,善體人意、美麗、善良又貼心。她就像美麗的蝴蝶到處飛舞為眾人散播快樂花粉,她所到之處也總是洋溢著一片歡樂溫馨。她更像一朵忘憂雲,忘憂在凡塵俗世之中,飄飄逸逸。長大後的容瑋更加出落得亭亭玉立,也增添了幾許羞澀婉約和優雅高貴的氣質風範。她是大家心中的小女兒啊!</small> [[kakuniza:tademaw]] lfd9neavc3mzpvbbkkwffdq39ln58yc Ronnie Brewer 0 4472 41932 41931 2019-11-21T16:45:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ronnie Brewer == nilacul == ci Ronnie Brewer ku ngangan niza, nalecuhan ciniza i 3 a bulad 20 a demiad, 1985 a mihcaan, Ronnie Brewer, u kawaw niza sa u miunduay. [[tangan:Ronnie Brewer.jpg|thumb|Ronnie Brewer|alt=Ronnie Brewer.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] alh66fjqtktm3cnknaqqkfgh18v3r6z Ru ja qas 0 4473 85790 41954 2019-11-29T14:04:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu]] ==Ru ja qas== u sulit nu Hulam: 魯加卡斯部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ru ja qas. u kasalumaluma’ nu Ru ja qas sa, 247 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 588 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 362 ku tademaw, pakalatu 62%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 226 ku tademaw, pakalatu 38%. 大武鄉南興村魯加卡斯部落位於台東最南端,族人鄭春花表示,他們原居住在大武富山部落,1937年遷村到現址,因巫師沒有跟過來,祭典也跟著變化,連歌謠、服飾也抄襲屏東排灣族。「那些都不是我們魯加卡斯祭典」,鄭春花說,耆老們很不高興,認為幾10年來,祭典變得很商業化,衣服亂穿,歌也亂唱,舞也亂跳,不是我們的東西,很令人失望。 「終於能唱自己的歌,跳自己的舞」鄭春花2年前向縣府原民處提出部落活力工作及扶植樂舞團隊」計畫,在青年會全力投入做田調及耆老訪問,找回消失70多年祭典及文化,於2014年首度重現VUVU(長輩)記憶的小米收穫祭。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 56%, Pangcah(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Tayan(Tayal). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.chinatimes.com/newspapers/20161206000584-260107 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] b8aahbbb1prvft9r3aa8beivavqqkax Ruba’ 0 4474 85789 41977 2019-11-29T14:04:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Ruba’ == === u sulit nu Hulam === 土場部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ruba’. u kasalumaluma’ nu Ruba’ sa, 77 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 220 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 213 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 3%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] jl6jf0ssag02nywasxlei5pml8ulf7a Ruben Boumtje-Boumtje 0 4475 41981 41980 2019-11-21T16:51:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ruben Boumtje-Boumtje 5 bulad 20 demiad, 1978 a mihca, Ruben Boumtje-Boumtje, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] awlboj2p3xq05yb5c0btghokjb1ha35 Ruisui 0 4476 102275 102274 2021-03-06T07:57:46Z Sabak5388 17 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ruisui HL.svg|縮圖]] Ruisui(瑞穗鄉) Ruisui a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 151.59 km². (kalesakan nu linpanti 57.39 km², kalesakan nu pawliwti 7.4 km²), u kasabinawlan, 9,520 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 3,717 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,438 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 47%(Pangcah, Sakizaya) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == nikasakuwakuwan == [[tangan:Saoba Monoliths 掃叭石柱 - panoramio (1).jpg|縮圖]] Ruisui mala 11 a cuwen atu 16 ku niyazu’. kina 16 a niyazu’sa, Langas(拉加善部落), Lacihakan(拉基禾幹部落), Morocan(牧魯棧部落), Atolan(阿多瀾部落), Koyo(溫泉部落), Ukang(烏槓部落), Narowan(娜魯灣部落), Kalala(迦納納部落), Sapat(掃叭頂部落), Maibul(馬立雲部落), Olalip(屋拉力部落), Fanaw(法淖部落), Olaw(梧繞部落), Marorok(馬聚集部落), Cirocan(鶺櫓棧部落), Kiwit(奇美部落). 瑞穗鄉(阿美語:Kohkoh;撒奇萊雅語:Kuhkuh;臺灣客家語海陸腔:suiˇ suiˇ hiongˋ)位於臺灣花蓮縣中部偏南,北鄰光復鄉,西鄰萬榮鄉、卓溪鄉,東鄰豐濱鄉,南接玉里鎮,有北回歸線經過鄉境。鄉內居民以閩南人、客家人及臺灣原住民族為主,而臺灣原住民族又以阿美族為最多,部分如馬立雲部落則以撒奇萊雅族為主要族群。地方通行語為阿美語與台灣客家語。 Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) Amis a kamu Kohkoh han, Sakizaya a kamu Kuhkuh han, Taywan a Ngayngay a kamu hay-lu a ngiha nu suiˇ suiˇ hiongˋ, tini i Taywan Hualien akuwan tepanay pasatimulan, nuamisan belaw u Bataan, nusatipan belaw u Wan-zung akuwan, Zuo-si akuwan, nuwalian belaw nu Bakung a kenis, nutinulan mitules tu Pusuku, izaw ku amislic(北回歸線) micaluway tuniyan a kenis. tunian a binawln izaw ku Layak, Ngayngay atu Taywan a binacadan angangan, i Taywan u Amis ku katuday a tademaw, zuma u Maibil a niyazu’ u Sakizayaay u angangan ku binacadan, i tiniay u Amis atu Ngayngay a kamu. 瑞穗鄉舊稱「水尾」(臺灣客家語海陸腔:shuiˊmuiˋ ),意思是秀姑巒溪之尾,後日本人因水尾的日文發音Mizuo,改為音近之「瑞穗」(Mizuho)。全鄉面積約有135平方公里,人口約1萬1千餘人,以秀姑巒溪激流泛舟而聞名全台。 Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) malumanay a ngangan “Suy-wey”, Taywan a Ngayngay a kamu hay-lu a ngiha nu shuiˊmuiˋ, u imi u Siu-ku-luan xī a ikul, zikuzan u Lipun a tademawan zayhan a u 水尾 nu ngiha nu Lipun mazapi ku “Mizuo”, pasumat han u Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) “Mizuho”. hamin ku hekal izaw ku 135 pin-bang-kung-li, izaw ku  utademaw pakala tu  cacay mang cacay lasubu kuliwan a tademaw, malikid(激流) ku nanum nu Siw -ku luan a sauwac a balungaay ku katinengan. 瑞穗鄉因同時擁有泛舟、溫泉、茗茶等優良條件,已成為花蓮縣農業與觀光結合的知名去處。 Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) palecad izaw ku zuzang(泛舟), ungsing, singanganay a uciy uyni u kapahay a saka izaw, mala u Kalinku mapilung tu aidangan a tu singanganay a kakitaizaan. == '''hekal a lala’(地理)''' == 瑞穗鄉位於花東縱谷平原,西臨中央山脈,東倚海岸山脈,南有舞鶴台地,中間屬秀姑巒溪及其支流所形成的諸多錐形沖積扇,地勢較為平坦,為主要之農牧業生產地區。舞鶴台地谷地、奇美谷地坡度較為和緩,盛產茶、水果等經濟作物。 Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) i tini i Hua-tung sahelung a enal, nusatipan belaw u Cung-yan-san-may, nuwalian macapi tu Hay-an a buyu’, nutimulan izaw ku lala’ nu Wu-he-tay-ti, tepanay nu Siu-ku-luan a sauwac atu adidi’ay a sauwac kasayadah ku masabucuyay(錐形) cebusay nu nanummasaupu a masacebal, masaenalay a lala’, u angangan nu nipalumaan (生產) atu pahapay a maluk a kakitizaan. Wu-he namisacayay a buyu’(台地:就是被推平的丘陵), Kiwit u tusa izaw kutabakiay a buyu’, tepanay u sauwac ku kalahini nu liwliw(河谷:兩側由山脈或大山、中間為河流構成的地形), Kiwit ku-ti mahaymaw ku masapilisay a zazan, yadah ku nipalumaan tu ucya atu heci nipalumaan ku kakikalisiw(經濟作物). === '''lala’ nu hekal(地質)''' === 瑞穗地區產出之蛇紋岩體零散分布在打馬燕山、尊古安山兩構造地塊和紅葉溪上游,常與角閃石片岩、綠簾石角閃石岩、藍閃石片岩及石榴子石—雲母片岩等共生。 Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) a kenis izaw ku se-wen a ba’tu malaklak maliwasak i (岩體零散分布)i Da-ma-yan a buyu’, Zun-ku-an a sauwac tusaay a ba’tu atu Hung-ye i papaw nu sauwac, hinaba’tu izaw ku ciaw-san-se-pian a ba’tu, langdaw lian-se-ciaw-san-se a ba’tu, sumilaway malikatay a ba’tu atu kayabes a ba’tu, bunacay a ba’tu malecad a izaw. === '''u culil nu nanum(水文)''' === 瑞穗鄉全鄉屬於秀姑巒溪流域。秀姑巒溪本流由南向北,在全鄉最南端流入本鄉,形成與玉里鎮的邊界。蜿蜒流至猴子灘始脫離鄉鎮界而進入鄉內,經奇美部落流至斷石灘後,成為一小段與豐濱鄉的天然邊界,流至傾舟灘後轉向東流入豐濱鄉境內,約4公里後入海。 Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) hamin nu kenis tungusay u Siu-ku-luan a sauwac u kalikitan nu nanum, Siu-ku-luan a sauwac kalikit makayza u nutimulan pasayza i nuwamisan, hamin nu kenis nutimulan a likit tayza i tini a kenis, masa u nu Pusku a kenis. sasangangangiw sa malikit ktukuh i ungay likelikenan miliyas tu keni micumut tu labu nu kenis, makay Kiwit a niyazu’an malikit i Duan-se a likelikenan haw sa, mala u saadidi’ay nu Fakung a lilis nu ladayan, likit tayza i Sing-zou a likelikenan paniyul pasanuwalian malikit micumut tu Fakung a kenis, pakala tu sepat a kung-li mamicumut tu bayu. 紅葉溪是秀姑巒溪的一大支流,發源於萬榮鄉虎頭山,在紅葉聚落流入本鄉,將舞鶴台地與本鄉其他地區切開,在秀山橋東南方約1公里處匯入秀姑巒溪。 Hong-ye a sauwac u Siu-ku-luan a tabakiay a sauwac, u angangan i tiza i Wan-zung a kenis Hu-tuw a buyu’, malikit i Hun-ye muculil i tini a kenis, i tini i Wu-he-tay-ti atu uyzaay a kenis nu zunaay amapela’, i tini tu Siw-san a sangaw nuwalian nutimulan i cacay kung-li micumut tu Siu-ku-luan a sauwac. 富源溪古名馬蘭鉤溪,又稱麻子漏溪,為秀姑巒溪的另一大支流。該溪發源於萬榮鄉倫太文山南麓,在富源森林遊樂區附近流入本鄉,由北而南貫穿鄉境,在瑞美聚落東南方約1公里處匯入秀姑巒溪。 Hu-yuan a sauwac kasumamadan a kamu u Ma-lan-kou a sauwac, u zuma sa u Ma-ce-low a sauwac, u Siu-ku-luan a sauwac nuzumaay tabakiay a adidi’ay a sauwac. uyniay u sauwac u angangan namakay i Wan-zung a kenis Lung-tay-uen a buyu’ i tiza nutimulan, i tini i Hu-yuan nu buyu’ay aidangan namakay tapiingan maala tayni i  tiniay a kenis, makayamis tatimul matusul ku hekal nu kenis, i tini i Ruy-mey a niyazu’ nuwalian nutimulan cacay a kung-li micumut tu Siu-ku-luan a sauwac. == '''demidad(氣候)''' == 瑞穗鄉氣候上屬熱帶季風氣候。依據臨近的中央氣象局成功氣象站實測資料,推估瑞穗鄉氣候資料如下,值得注意的是,雖然平均溫度類似成功鎮,但因位於花東縱谷,日溫差明顯大於花東海岸的成功鎮: Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) a demiad tungusay u demiad akuti’ay a bali. kilul tuni nisulitan macapi ku Cung-yan-ci-sian-ci Sen-kung-ci-sian-ci tunisulitan tu nikingsaan, u nipaayaw Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) nisulitan tu nu demiad i tini i mahiniay i sasa, u kasa’timan amiazih, anumahiza palalecad tu akuti’ mahiza u nu Singku a kenis,nika zayhan uyni kakitizaan i Kalinku a helung, cacay ka lecad ku caledes nu demiad mahapinang kacadedes ku Kalingku a dadipasan atu Singku a kenis. == '''laylay(歷史)''' == 瑞穗地區在史前時期已有人類在此活動,並留下掃叭石柱遺址。依據考古學家的研究,該遺址屬於新石器時代,距今約有三千多年,最主要的文化相是卑南文化和麒麟文化。 Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉)a kenis kasumamadan i tini tuku tademaw mauzip, uyza tu kasumamadan nisubelidan u Sawba a ba’tu, kilul tu nisulitan tuni micekiway tu kasumamadan tu nisubelidan a tuud, uyni nisubelidan a tuud tungusay nu ba’tuay aziday laled katukuh ayza pakalatu tulu a malebut  katanaya nu mihcaan, u angangan a lalangawan mahiza nu Puyuma a lalangawan atu Cilin a lalangawan. 在19世紀中後期漢人前來墾拓之前,此地為原住民的居住地,尤以阿美族為主,依據口述歷史調查,較早的部落有奇美、莫魯漲、蘭阿散、阿多蘭、烏鴉立、青山、梧繞(烏漏)、加納納等。 i kasumamadan tu 19 a mihcaan i sazikuzay ayaw nu padadas(墾拓) nu Layak, tini u kanalelan(居住地) nu Yun-cu-min, u angangan sa u Amis, kilul tu nisulitan kuni nakamuan tu laylay, u saayaway u Kiwit a niyazuan, Mo-lu-zang, Lan-a-san, A-du-lan, U-ya-li, Cin-san, U-law, Ciya-nana yunian kasaniyazu’. == '''kalisiw(經濟)''' == === '''u nipahapayay tu aadupan(農牧業)''' === 農業是瑞穗鄉最主要的產業,就業人口約佔全鄉總人口數的三分之一。耕地大約分為水田、旱田、山坡地,具有全台最大的旱作灌溉區,設置有養蠶、玉米、西瓜、乳牛專業區。農產品大宗為文旦、甘蔗、西瓜、鳳梨、茶葉及木瓜等。 u nikalukan kunilaculan nu Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) knis, u misakakawaw a tademaw hami nu kenis u malukay tulu izaw ku cacay, u sakalukan izaw nu umahay ku tukus u buyu’ay, hamin nu kanatal izaway ku sapananum nu umahay a tukus, izaw kuni patizeng tu kayku, kuhkuh, ciyak, pahabay tu katalalan u singmuen nu pahapayay a kakitizaan, u nikalukan nipalumaan uyza u tebus u mami u palingat ucya atu kuwa a nipaluma'an. == '''u piidangan pihipangan(觀光休閒)''' == 紅葉溫泉位於瑞穗鄉西側溫泉路底,屬萬榮鄉轄區,溫度約50度,為水質清澈的碳酸氫溫泉,無色無臭;瑞穗溫泉位置較近,大部分區域亦屬萬榮鄉轄區,溫度約45度,屬鹼性碳溫泉,水質微黃,皆為備受民眾喜愛之溫泉勝地。 Hungye a unsing tini i Ruisui/Kuhkuh(瑞穗鄉) satipan nu sazikuzay unsing a zazan, tungusay nu Wanzung a kenis, u akuti’ 50 tu, u nanum u tingalaway a nanum Tan-suan-cin a unsing, caay ka ngantul, maapi ku unsing nu Ruisui/Kuhkuh a unsing, u Wanzungay hamin a kenis, u akuti’ 45 tu, tungusay u Zan-sing-tan a unsing, kalawlawan ku nanum, u kanamuhan nu binawlan u tamelacay a kakitizaan nu unsing. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科: 瑞穗鄉 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9E%E7%A9%97%E9%84%89</nowiki> [[kakuniza:Sabak Nubu]] i1be5rpu8sfwzw0682kaqqygui7qmcx Rulakes 0 4477 42017 42016 2019-11-21T16:51:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 29 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Rulakes== u sulit nu Hulam: 魯拉克斯部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rulakes. u kasalumaluma’ nu Rulakes sa, 124 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 374 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 352 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Paiwan 72%, Rukai 12%, Amis 2%, Bunun 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. 台東縣金峰鄉歷坵村。為排灣族、魯凱族共融的部落。 歷坵村原本是由金崙溪上游的Gulagus社在日治時期移駐,還有在國民政府時代,霧台鄉阿里村的魯凱人、大武鄉大武村加羅坂部落、以及獅子鄉獅子村的人遷移至此。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=343 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Taitung]] 4axububsy7taa5z0wcvlpbtfy4h0oft Rumen Radev 0 4478 111342 111341 2021-05-25T07:17:50Z Ool.taywan 1718 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Rumen Radev === [[tangan:Rumen Radev.jpg|thumb|Rumen Radev|alt=Rumen Radev.jpg]] [[tangan:EU-Bulgaria.svg|thumb|u eneng nu Bulgaria]] [[tangan:Flag of Bulgaria.svg|thumb|u hata nu Bulgaria|alt=Flag of Bulgaria.svg]]tatama, sengelacay ku banges, nalecuhan i 6 a bulad 18 a demiad, Rumen Radev, u misingkiway. 1963 a mihcan nalecuhan u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Bulgaria]] ayza sa ci Rumen Radev, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 1 a bulad 22 a demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu [[Bulgaria]] a kamu:Румен Георгиев Радев u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Rumen Radev u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:'''魯門·雷得夫''' u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Lumen.Lyedebu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (軍人) |v |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *'''[[:zh:魯門·拉德夫|魯門·雷得夫]]''' *[[:en:Rumen_Radev|Rumen Radev]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] [[kakuniza:Wp/mikuwanay]] 1fr9qimidhhswy409rhg8l7129po5wp Russia 0 4479 126079 126078 2021-11-04T01:09:53Z 36.227.226.194 /* daaalawan tu lala (領土爭端) */ wikitext text/x-wiki '''Russia(俄羅斯)''' [[tangan:Flag of Russia.svg|thumb|Flag of Russia|alt=Flag of Russia.svg]] u [[Russia]] sa i labu nu Asia, itiza i 60 00 N, 100 00 E u ahebal nu lala’ mapulung sa 17,098,242 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lalaay sa 16,377,742 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 720,500 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu tademaw sa 142,355,415. kakalukan umah sa 13.10%, kilakilangan umah sa 49.40%, zumaay henay umah sa 37.50% === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Moscow ([[:zh:莫斯科|莫斯科]]). === kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa 12 bulad 6 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal(元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Vladimir Putin]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 5 bulad 7 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Russia (俄羅斯) ayza sa ci [[Mikhail Mishustin]] (米哈伊爾·米舒斯京), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 1 bulad 16 demiad. == '''tademaw (人口)''' == 根據俄羅斯聯邦國家統計局提供的資料,俄羅斯是世界上第九大人口國家,擁有1.468億人口,大部分居住於其較為發達的歐洲部分,74%住於市區,26%農村區。 ni sulitan nu Russia lanpan a [[kanatal kanas-mali putiput (NBA)|kanatal]] (俄羅斯聯邦) nipitukian a cudad, Russia ([[:zh:俄罗斯#cite_note-9|俄羅斯]]) u kitakit saka siwa a tabakiyay nu tademaw a kanatal, tademaw idaw ku 1.468 a walwalen ku tademaw, itida namin i mucelakay a kanatalan a mueneng mapalalekalay a Europe (歐洲) nu kitidaan, pitu a bataan idaw kusepat nu kilac (74%) i macimaciyan kuenen, tusa a bataan idaw ku eneng a kilac (26%) i kakaliwmahan ku eneng. 俄羅斯内有160個少數名族,俄羅斯人佔總人口80.9%,官方語言是俄語。俄羅斯宗教中,主要為東正教,少數為天主教、新教等。 Russia (俄羅斯) labu idaw ku cacay a lasubu enem a bataan ku adidiay a binacadan, Russia (俄羅斯) a tademaw palung a tademaw han (80.9%) a kilac, kamu nuheni han u Russia (俄語). Russia (俄羅斯) pisinciaan, angangan u tungcenciw ([[:zh:正教會|東正教]]), adidi ku misinciaay tu tingcuciw ([[:zh:天主教|天主教]]), baluhay a kiwkay ([[:zh:新教|新教]]). == '''Cen-ce (政治)''' == 俄羅斯聯邦實行的聯邦制及半總統制,以俄羅斯聯邦憲法和法律為基礎。 Russia lanpan (俄羅斯聯邦) si kawaw tu Lanpance atu pancungtunce, u Russia lanpan f(俄羅斯聯邦) cinfa atu hulic ku angangan. 根據《俄羅斯聯邦憲法》,俄羅斯聯邦會議是俄羅斯聯邦的代表與立法機關,採用兩院制,下議院稱國家杜馬,上議院稱聯邦委員會。 nisulitan nu hulic nu Russia lanpan sanfa (俄羅斯聯邦憲法), Russia lanpan (俄羅斯聯邦) mikaygi satu u Russia lanpan (俄羅斯聯邦) a dayhuw atu lifa a kakilian, a kakulian sikawaw, siaiyun a ngangan u kanatal Duma (杜馬) saniyun a ngangan u lanpan wiyunhun (聯邦委員會). 聯邦委員由俄羅斯聯邦諸聯邦主體各派兩名代表組成,國家杜馬任期5年,由以全國為範圍的政黨名單比例代表制選舉產生。 lanpanwiyunhu (聯邦委員會) u Russia lanpan (俄羅斯聯邦) a kawaw mipatahekal tu tusaay a tademaw misakaput, kanatal ci Du-Ma (杜馬) lima a mihcaan amikuwan, nu kanatal a sausi a cendan nusinganganay a tayhu kusi kawaway misikiw. 總統是國家元首,同時也是武裝部隊的首領以及國家安全會議的主席,由人民直接選舉產生,任期6年,可以連選連任一次。 Cungtun u kanatal nu sakakaay a tademaw, u nuhitay a sakakaay atu kanatal nu kalihaday sakakaay mikaygi nu sakakaay, u binawlan a tademaw kumi singkiway a patahkal, tungus nida mikuwan sa enem a mihcaan, taneng mikinacacayaca matulin. 弗拉基米爾·普丁2018 年 3 月 18 日當選為俄羅斯總統。 Fuolacimie.putin 弗拉基米爾.普丁 i tusa a malebut cacay a batana idaw ku walu (2018) a mihcaan tulu a bulad cacay a bataan idaw ku walu a demiad maala cinida mala Russia (俄羅斯) Cungtun. 俄羅斯聯邦政府是俄羅斯聯邦的行政機關,首腦稱為聯邦政府主席。 Russia malapulungan a kanatal (俄羅斯聯邦) a sifu u Russia malapulungan a kanatal (俄羅斯聯邦) nu kakuliyan nu kanatal, sakakaay han u Lanpan sifu nu sakakaay. 俄羅斯聯邦目前由85個不同的聯邦主體組成,莫斯科是俄羅斯首都。 Russia lanpan (俄羅斯聯邦)  ayda han u walu a bataan idaw ku lima (85) nu caaya kalecad a lanpan a nikasakapud mikuwan, Moscow (莫斯科) u Russia (俄羅斯) a suodu. == '''Kakitidaan atu demiad (地理與氣候)''' == 俄羅斯作為世界上土地面積最大的國家,俄羅斯擁有超過1700萬平方公里的面積,佔地球陸地面積八分之一。 Russia (俄羅斯) i kitakit a kakitidaan u satabakiya nu kanatal, Russia (俄羅斯) u kakitidaan nuheni makaala tu 1700 a mang km2 ku kitidaan, milauy tu ticiw mala walu tu cacay. 全境大部分地區屬於平原,特別是歐洲部分以及亞洲的西伯利亞地區。南部平原大部分是寬廣草原,而北部平原則大部分是森林地區。 hamim nu niyadu u enal namim , micidek ku Europe (歐洲) atu Asia(亞洲)a Siberia([[:zh:西伯利亚|西伯利亞]])a kakitidaan. timula a enal u ahebalay nu lutuklutukan, amis a enalan han u kilakilangan. 俄羅斯有250萬條河流及200萬個淡水與海水湖。主要的河流包括伏爾加河、顎畢河、葉尼塞河、勒拿河以及阿穆爾河(即黑龍江)。 Russia (俄羅斯) idw ku tusa a lasubu lima a bataan a wan nu sawacan atu tusa a lasubu nu nanum atu nu bayu a banaw. ngangan a sawac malabu ku Volga sauwac ([[:zh:伏尔加河|伏爾加河]]), Jabi sauwac ([[:zh:鄂畢河|顎畢河]]), Yenisei sauwac (葉尼塞河), Lena sauwac ([[:zh:勒拿河|勒拿河]]) atu Amur sauwac (阿穆爾河) 主要湖泊有貝加爾湖、拉多加湖和奧涅加湖等。俄羅斯有35個國家公園及84個自然保護區。 ngangan nu banaw idaw ku Baikal banaw ([[:zh:贝加尔湖|貝加爾湖]]), Ladoga banaw ([[:zh:拉多加湖|拉多加湖]]) atu Onega banaw (奧涅加湖). Russia (俄羅斯) idaw ku tulu a bataan idaw ku lima a kanatal nu aidangan atu walu a bataan idaw ku sepat a sakay pakunida hananay a dadiputan nu kakitidaan. 俄羅斯位於歐洲東部和亞洲北部,大部分地區處於北溫帶和北寒帶,氣候多樣,以大陸性氣候為主。 Russia (俄羅斯) itida i Europe (歐洲) waliyan atu Asia (亞洲) amisan, kakitidaan nuheni i amis nu kadihkuwan a niyadu’ atu amis nu sienaway a niyadu’an, mahicaay kiya ku demiad, u Talusin a demiad ku nganganan. 溫差普遍較大,1月平均溫度為攝氏5度到攝氏負50(全世界有記錄以來最低的溫度之一),7月平均溫度為攝氏+1到攝氏+27。 tabaki kuni kasasumad nu demiad, cacaya a bulad pulung nu caypiwac han lima a du katukuh tu mawada’ nu lima a bataan a du (kitakit idaw kuni kilukan nu sasabaay nu capiwac), pitu a bulad pulung nu capicawc han micunus tu cacay a du katukuh tuni kacunus nu tusa a bataan idaw ku pitu a duan. 年降水量平均為150~2000毫米。從北到南依次為極地荒漠、苔原、森林苔原、森林、森林草原、草原帶和半荒漠帶。 tu mihcaan nu nanum pulung han cacay a lasubu lima a bataan(150)~ katukuh tusa a malebud a hawmi (2000). namak amis katukuh i timul kakilul u likenlikenan, damaydamayan, kilangkilanga a damaydamayan, kilakilangan, kilakilangan a lutuklutukan, lutuklutukan atu pankiw nu likelikenan. == '''kakanen (飲食)''' == 俄羅斯飲食非常特殊且獨特,受到環境,社會,地理,經濟和歷史因素影響。俄羅斯飲食最大特點是食品多樣性。 Russia (俄羅斯) kakanen yadah kumicidek nu kakanen, mahiya nu sapupu, sehui, kakitidaan, sakaudip atu laylay nu kangadahan. Russia (俄羅斯) a kakanen picidekan a kakanen u sayadahay nu cancan a kakanen. 例如有很多用麵粉所製做的菜餚:蛋糕,肉捲,布林餅等,也有使用尚未發酵過的麵團製成的菜餚,例如餃子和手工麵條。 tinaku idaw ku yadah u minfu anisangaan tu lami: tankaw, nipakay labu tu didi, pulina piyan, idaw henay kunika caaya kabuwahay nu minfu nisangaan tu lami, tinaku sa u suiciw atu nalimaan a walay. 俄羅斯屬於東正教國家,這意味著有許多的齋戒日,俄羅斯提供大量的素食菜餚,包含蘑菇類、醃製醬菜等。 Russia (俄羅斯) u tunseciw a kanatal, nina kawaw idaw ku yadahay anipiciacayan, Russia (俄羅斯)ipatahekal tu yadahay nu ciwcaya a lami, pasu budu’ atu nipacikahan a tuudna a lami'. 俄羅斯的料理也熟稔於各種肉類運用上,其中以家禽類之菜餚較常出現在特殊節日上。 Russia (俄羅斯) a liwli mananam kita i hatidaay nu titian a palamel, duma u nipahabayan a tuud hinaadih kita i picidakan nu demiadan. == '''maaalaw tu lala (領土爭端)''' == 現俄羅斯主要的領土爭端之一為南千島群島。第二次世界大戰結束後,日本無條件投降,蘇聯根據雅爾達協議取得千島群島,蘇聯解體後由俄羅斯接管。 aydaay a Russia (俄羅斯) angangan a lala' sakaalawan a lala i Nacin-dawcundaw (南千島群島). sakatusa nu kitakit ni kalepacawan tu hedek, Dipun (日本) inai ku kamu kuosang sa, Soviet Union (蘇聯) sakamusa Yalda (雅爾達) nika sasulitan maala ku Cindaw-cundaw (千島群島), Soviet Union (蘇聯) maliwasak sa u Russia (俄羅斯) kumi layapay mikuwan. 日本一直向俄羅斯交涉並要求歸還南千島群島,目前仍在談判中。領土的爭議使日本和俄羅斯自戰後一直沒有簽署正式的和平協議。 u [[Japan]] (日本) pasaida i Russia (俄羅斯) miyukiw manglan panukas tu Nacin-dawcundaw (南千島群島), ayda han masasakamu henay kunuheni. lala nika lawlawan u [[Japan]] (日本) atu Russia (俄羅斯) nikudan ni kalepacawan caay satu kunuheni amamasasulit tu tatengaay a saka kapah nu sasulitan. 另外,自2014年3月克里米亞歸屬公投以來俄羅斯增設了克里米亞共和國和塞瓦斯托波爾直轄市兩個聯邦主體,均位於原屬於烏克蘭的克里米亞半島上,並劃歸克里米亞聯邦管區。而烏克蘭政府則拒絕承認此公投。 dumasatu, namaka tusa a malebut cacay a bataan idaw ku sepat (2014) a mihcaan talu a bulad Crimea (克里米亞) u sasingkiwan nami singkiw satu Russia (俄羅斯) micunus tu Crimea kapulungan a kanatal ([[:zh:克里米亞共和國|克里米亞共和國]]) atu Saywa-cinse-tuwopuo-el (塞瓦芹斯托波爾) cesiase nu tusaay a lanpan a kitidaan, naw u [[Ukraine]] (烏克蘭) a Crimea a kumay (克里米亞半島), mabeni u Crimea (克里米亞) lanpan ani kuwnanan. u [[Ukraine]] (烏克蘭) sifu caay palutatengan tuni singkiwan. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:俄罗斯|中文維基百科,俄羅斯。]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] kei324xdron8guts7jkcfwuav2h9j04 Rwanda 0 4480 126022 126021 2021-11-03T00:23:35Z 36.227.231.152 /* lalangwan 文化 */ wikitext text/x-wiki Rwanda([[:zh:卢旺达|盧安達]]) u Luanda sa u kamu nu Sakizaya ku ngangan tuyiniyan a kamatal, Rwanda (盧安達) sa i labu nu Africa, i tiza i 2 00 S, 30 00 E. u ahebal nu lala’ mapulung sa 26,338 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 24,668 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,670 km<sup>2</sup>, hamin nu tademaw sa 12,988,423. kakalukan umah sa 74.50%, kilakilangan umah sa 18%, zumaay henay umah sa 7.50%. === tapang tusu nu kanatal(首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Kigali. === kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日) === kakining nu kanatal demiad sa cacay bulad pitu a demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal(元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Paul Kagame, micakat a demiad sa i 2000 a mihca sepat bulad tusa a bataan izaw ku tusa a demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A2%E6%97%BA%E8%BE%BE] === cunli (總理) === [[tangan:Flag of Rwanda.svg|thumb|Flag of Rwanda (盧安達)|alt=Flag of Rwanda.svg]]u cunli nu Rwanda (盧安達) ayza sa ci [[Édouard Ngirente]] (愛德華·恩吉倫特), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 8 bulad 30 demiad. == '''[[lalangawan|lalangwan]] 文化''' == === Rwanda nubabalaki a palaw numi palaway 盧安達傳統舞蹈表演 === 音樂和舞蹈是盧安達的儀式、節慶、社交聚會,以及評書彈詞活動中的組成部分。 dadiw atu palaw sa u Rwanda (盧安達)  a lising, lalikid, nika pulung nu [[katuud]]ay, atu numi sulitay mala luwahluwahay ani kasakaput. 最知名的傳統舞蹈經過精心編排,包含三大部分:一種是由女性表演的「umushagiriro」,又名牛舞,第二種是由男性表演的「intore」,又名英雄之舞,還有一種是擊鼓舞,傳統上也是由男性表演,使用的鼓稱為ingoma。 sakasi ngangan nu nababalaki a [[mapalaw]] han nisadimelan amisakapah ku sapatahekal paadih tu katuuday, tulu ku sapaadih tu [[katuuday]], sakacacay han u [[tatayna]] kumi palaway u <nowiki>'' umushagiriro'' , ngangan han u katalan a palaw, sakatusa u tatama kumi palaway '' intore''</nowiki>, panganga han u masa tatamay icelangan a palaw, idaw henay ku duma apalaw u mituktukay a palaw, nu nababalaki a palaw u tatama kimi palaway, sapipalaw nuheni a tatuktukan han u ingoma han. 盧安達國家歌舞團是該國最具知名度的舞蹈團,由總統朱韋納爾·哈比亞利馬納在1974年設立,經常在國內和國際上進行演出。 Rwanda (盧安達) a kanatal numipalaway amasakaput itinina kanatal sasi nganganay a [[mapalaway]] anika sakaputan, u Cungtun ci Juvenal Habyarimana (Cuwye-nael.Hapiya-li-mana 朱韋納爾.哈比亞利馬納) itni i cacay a malebud siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku sepat (1974) a mihcaan patideng, hina i nina kanatal atu kitakit anipadih tu palaw nuheni. 音樂傳統上是由口頭傳授,不同社會群體的音樂風格也相應不同。鼓是非常重要的樂器,皇家鼓手在國王的宮廷中享有很高的地位。 dadiw nu laylay han naw kamusa ku sapatahekal, caaya kalecad nu masakaputay caay tu kalecad kunipa tukilan. tatuktukna u sakaetiman nu tatuktukan, Huang-Ciya (皇家) mituktukay itini Kuowan a Kung-Tin (宮廷) u [[satalakaway]] kuyu ngangan. 鼓手也會組團進行演奏,規模通常為7至9人。該國的流行音樂也在不斷發展,樂風主要受到東非、剛果和美國音樂的影響。 mituktukau matineng misakaput patahekal tu palaw nuheni, nika sakaputan nu tademaw han pitu atu siwa ku tademaw nisa kaputan, nina kanatal a dadiw caay pisengal mapalekal, dadiw nuheni mahiya nu Africa (東非) [[Republic of the Congo|Congo]] (剛果) atu Amilika (美國) a dadiw kangadahan. 嘻哈是最受歡迎的曲風,其中融合了饒舌、雷格樂、節奏布魯斯和舞蹈流行音樂的特點。 Siha (嘻哈) u sakanamuhan nu dadiw ku Siha (嘻哈), u dadiw han idaw ku kalamkamay musakamu nu malalibeday nu sema’,Lakela, wunpu nu Blues (布魯斯) atu palaw nu aydaay a micidekay a palaw. === Rwanda (盧安達) nitenun tu kanas 盧安達人編織的籃子 === 全國各地都會生產傳統工藝和美術品,不過其中大部分最初都屬實用工具,而非純粹作為裝飾。 kanatal nupay niyaniyadaay a nikasilaculan nu nalimaan atu mikulitan a kawaw, nika isayaway han u sadikec nuheni u tatengaay namin, caay kaw pacebaay nu aadihan. 編織籃和碗尤為普遍。盧安達的東南部製造有一種使用牛糞製作,名為「Imigongo」的獨特藝術品,其歷史可以追溯到該區域尚屬吉薩卡(Gisaka)獨立王國組成部分的時代。 nitenunan a kanas atu kaysin hina adih kita. Rwanda (盧安達) nu wali timulan idaw kumi sangaay u tai nu katalan ku sapisanga tu tuud, singanga sa u「Imigongo」micidekay analimaan, likisi taneng talaayaw mikilm tu niyaduay a Cisaka (吉薩卡) nuni pisidekae nu Wankuo masakaputay na zitay. 創作使用的牛糞中混有各種顏色的天然土壤,將其塗成隆起的幾何形狀圖案。其他工藝品包括陶器和木雕。 nisangaan tu cancana sa u tai’ nu [[katalalan|katalan]] ku sapalamel tu cancanan nu lala, saupuen patideng mala kaku ku wayway a kulitan. dumasatu nalimaan idaw henay ku diwas atu kilang ni tuktukan. 傳統房屋大多就地取材,大多為圓形或長方泥,使用泥土搭建並配以茅草製成的屋頂。政府已啟動計劃,使用像波紋鐵之類更為現代化的材料取代傳統建材。 laylay a luma sasangan itida tu mikilim tu zayliw, nisangaan han u makimulmulay atu masa tanayuay, u lanu’ ku sapatideng tu luma’ u uli’ ku sapisanga tu badahung. sifu malingatu tu palekal tu kiyaku, mitaneng tu Siyangpuo-wuentiye (像波紋鐵) nu aydaay a zayliw misumad tu laylay a zayliw. 盧安達的書面文學歷史較短,但從詩歌到民俗在內的多個領域都有著悠久的口述傳統,該國的許多道德觀念和歷史詳情都是如此世代傳承下來。 Rwanda (盧安達) ani cudaan tu likisi a puyu, nika namakayda i dadiw katukuh i nu niyaduay a kawaw itini i niyadu idawtu ku tenes namaka laway nu tademaw musakamu, nina kanatal yadahay ku kapahay anidatengan atu likisi nika dimelan misulit hida han pakaadih tu laylayan. 已故作家亞歷克西斯·卡加米(Alexis Kagame)是盧安達最具影響的文學代表人物,他出版了自己對口述傳統的研究成果,並創作了大量的詩歌。 numa pataya misulitay tu cudad ci Yali-kesise.Kaciya-mi (亞歷克西斯·卡加米 Alexis Kagame) u Rwanda (盧安達) saka ngadahan nu misulitay tu cudad a tademaw, nisulitan nida tu cudad udiptu nalawayan nida musakamu ani kinkiwan ni patahekal, nisulitan nida yadah ku dadiw nu kiwkay. 盧安達大屠殺成為許多文藝作品的素材,如記錄目擊者證詞的記實文學,包括班傑明·賽恩(Benjamin Sehene)在內的新生代作家創作的散文和小說。 Rwanda (盧安達) tuni kapipacukan tu mapataya mala sasulitan atu kakulitan nuheni amikulit, nu kiluk nikaadihan musakamu a sulitan matinengaya misulit, pasu ci Ban-Jye-Min.Say-En ( Benjamin Sehene 班傑明·賽恩) itini i baluhaya misulitay a tademaw tu Sanwin atu kakunkuwan. 還有多部電影也是以這起慘案為題材,如曾獲奧斯卡金像獎和金球獎提名的《盧安達飯店》,《與惡魔攜手》(Shake Hands with the Devil)、《泣血四月》和《殺戮禁區》(Shooting Dogs)等,其中後兩部是在盧安達實地拍攝,並且還有當年的倖存者參與演出。 yadah henay ku kacudu u sasa patahekalan tu akawaw nu aadihan, namaka alaay tu Awseka (奧斯卡) cinsincan a kawlah atu Cin-Ciw (金球) a kawlah papa tahekalan panganga u《盧安達飯店》,《與惡魔攜手》(Shake Hands with the Devil)、《泣血四月》atu《殺戮禁區》(Shooting Dogs)sa , nikudanay nu tusaay a kacudu han i Rwanda (盧安達) kitidaan amisasing, idaway henay ku tawyaay nu maudipay a tademaw milihida mapalaw. 盧安達每年有11個國家法定節假日,政府偶爾還會安排其他公眾假期。4月7日是種族滅絕慘案的紀念日,其後的一星期則是官方正式的哀悼周。 Rwanda (盧安達) tu mihmihcaan idaw ku sabaw tu caay a kanatal u papahanhanan a demiad, sifu alahican matineng misilsil tu papahanhanan. sepatay a bulad pitu a demiad u [[binacadan]] nu kapatayan a demiad, nikudan nu pilipayan han u pilungucan a lipayan. 每年的7月4日是解放日,用來慶祝盧安達愛國陣線戰勝胡圖族極端分子。 mihcaan nu pitu a bulad sepad a demiad u saka[[lihalay]] a pahanhanan a demiad, sapi limulak nu Rwanda (盧安達) tuni kanamuhan tu kanatal nika lepacawan mademec ku Hutu (胡圖) nu micidekay a tademawan. 每個月的最後一個星期六則是「烏姆干達」(umuganda),是一個旨在提供社區服務的全國性節日,期間的大部分普通服務從早上7點開始,持續到中午12點為止。 pabulad nu sadikuday a duyu u umuganda (Wumu-kangda 烏姆干達), u sakay niyaduay anipipadangan nu kanatal pikalimulakan a demiad, tu demidemiad anipi kasi kawawan sa makayda tu sananal pituay a tuki malingtu, katukuh i teban nu kalahukan saba tu tusa a tatukiyan. 盧安達近幾年來被視作國際發展的成功案例,大屠殺結束之後,西方國家對大屠殺的無作為感到內疚,挹注大筆資金協助建設盧安達,盧安達成了西方國家的「aid darling」。 Rwanda (盧安達) micapitu tu aydaay a mihcaan kaadihantu nu kanatal ni palekalay tu malaheciya a kawaw, namahedek satu namipatay tu katuuday a tademaw, nutipan (西方) a kanatal misuayaw tuni kalekep akawaw malalum ku balucuan nuheni, sisa yadah kuni pipadang tu kalisiw tu nuhenian patideng tu luma nu Rwanda (盧安達), Rwanda (盧安達) mala tipan (西方) a kanatal nu 「aid darling」。 與烏干達一樣,國外援助占整年的年度預算高達百分之五十。盧安達總統發下豪語,希望在2020年讓這個地處非洲中心,缺乏自然資源、連一塊平地也沒有的蕞爾小國,成為中等收入國家。 malecad atu [[Uganda]] (烏干達), hekalay a kanatal mipadang tu mihcaan a kalisiw makaala tu lima a bataan a kilac (50%). Rwanda (盧安達) a Cungtun sakamusa, maydih kaku i tusa a malebud tusa a bataan a mihcaan (2020) nina kitidaan mala Africa (非洲) aadihan, inai ku lahad nu kakitidaan, inai ku lala’ aca nu adidiay a kanatal, mala silaculay a kanatal. 過去幾年的發展也沒有讓國民失望,盧安達並不是傳統咖啡生產大國,但這幾年來因為政府推廣與私有化,盧安達咖啡在國際精品咖啡市場漸漸展露頭腳。 naayaway nu pina a mihcaan a kapalekalan caay paka balihenaw tu kanatal a tademaw, Rwanda (盧安達) caay kaw nababalakiyan a kafa nikasi laculan a kanatal, nika ayda a mihcaan mipadang ku sifu patahekal atu udiptu anipalumaan, Rwanda (盧安達) a kafa itini i kanatal nu kafa a icibaan hamaw sa maadih nu katuuday. * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] mklxwopejd1gs3isv0cjfgwn27ug4yh Ryan Anderson 0 4481 42073 42072 2019-11-21T16:51:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ryan Anderson 5 bulad 6 demiad, 1988 a mihca, Ryan Anderson, miunduay. [[tangan:20140101 Ryan Anderson.JPG|thumb|20140101 Ryan Anderson|alt=20140101 Ryan Anderson.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1vqck4wziemfxgxu00dfjjc2txavcm3 Ryan Bowen 0 4482 98390 98388 2021-01-13T06:10:25Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Ryan Bowen 11 a bulad 20 a demiad, 1975 a mihcaan, Ryan Bowen, miunduay. [[tangan:Ryan Bowen 2008.jpg|thumb|Ryan Bowen 2008|alt=Ryan Bowen 2008.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] kakilaylay nu kanatal kanasmali putiput a mimaliay. 9k4cgl7bxz7wk6wc17rg0wpnhetyjzd Ryohen 0 4483 42114 42113 2019-11-21T16:51:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 36 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Ryohen == u sulit nu Hulam: 流興社部落 Yilan sian, Nan-aw siang, Cinyua chun. nuayaw a ngangan sa u " Lupi" niyazu'. Cinyua chun tulu ilaed ku buyu', cacay ilaed ku bayu. katuud ku Tayan a tademaw. katuud ku malukay, u zuma sa, u palimaday. bangcal a niyazu' kuyni. Cinyua chun izaw ku tusa a niyazu', sakacacay ku Buta niyazu', u zuma sa u Leyoxen niyazu'. 宜蘭縣南澳鄉金岳村。以前曾稱鹿皮部落。金岳村三面環山,一面向海,居民以泰雅族居多,大都以務農為業,少數靠運輸業維生,風景優美,民風純樸。金岳村由武塔社( Buta )及利有亨社( Leyoxen)兩社的族人遷入組成。年),由哈泳.諾旁(Hayung-naban) 率領族人約 100 名下山遷到卡拿蘭。數個月後,不幸遇上瘧疾,死了不少人,因此大部分又返回原居地,只有11戶留在卡拿蘭。這 11 戶中有戶因懼怕瘧疾,另遷到亞哈蘭( Yaxallan又稱柑仔頭,今碧候村東方),7戶遷到今鹿皮部落南方1.6公里處,另立斯巴玻社(Skba-bo或稱鹿皮)。大正14年(西元1925年)該社遇暴風雨,沖毀房舍16戶,乃遷到現址。光復初期,在行政區上鹿皮仍屬於碧候村。利有亨社原居布蕭丸溪上游,距離鄉公所約34公里處的山區。民國四十五年,芙瑞達颱風的侵襲,通往社外到南澳的途中,有八座吊橋,全部被吹毀,強風暴雨導致山崩,道路嚴重破壞,出入僅有爬山涉水一途。民國46年 6月 11日,村民大會全體一致通過,決定遷移鹿皮一帶,每戶興建十坪半木造房屋一間,分配保留地約十公頃。民國47年(西元 1958年),利有亨社由頭目烏干( Okkan )帶領 45 戶225人遷來鹿皮,於是鹿皮脫離碧候,改隸於金岳村。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=445 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ryohen. u kasalumaluma’ nu Ryohen sa, 178 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 569 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 534 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 35 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini mueneng, u Tayan(Tayal) a tedemaw amin. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=445 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yilan]] gxw5a33189lcm8omxcqx4jcs9nuz60p Rʉhlʉcʉ/Haising 0 4484 86284 42134 2019-11-30T06:24:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Rʉhlʉcʉ/Haising == === u sulit nu Hulam === 高中部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Rʉhlʉcʉ/Haising. u kasalumaluma’ nu Rʉhlʉcʉ/Haising sa, 169 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 574 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 521 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 53 ku tademaw, pakalatu 9%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 65%, Rukay(Rukai) 1%, Cou 5%, Paywan(Paiwan) 6%, Laaluwa(Hla’alua) 11%, Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 1%.0 === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. ==  u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] enootyo3qo7gsh412cyknr4hjy1yl11 R’ra’ 0 4485 86285 42150 2019-11-30T06:24:51Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == R’ra’ == === u siwkay nu niyazu' === 天湖部落 i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu R’ra’. u kasalumaluma’ nu R’ra’ sa, 67 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 176 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 155 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 21 ku tademaw, pakalatu 12%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 87%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ej070fcunxg8wujorzshwh6snf77lwu R’uyan 0 4486 85788 42166 2019-11-29T14:03:16Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == R’uyan == === u sulit nu Hulam === 白蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu R’uyan. u kasalumaluma’ nu R’uyan sa, 92 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 237 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 212 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 11%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 82%, Pangcha(Amis) 4%, Yuwatan(Bunun) 2%, Saysia(SaySiyat) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 6jldbt6r3p8eec9ip786xoih5x7vttt Sa'aniwan 0 4487 42170 42169 2019-11-21T16:51:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sa’aniwan]] 7855wjojds5q074wg728iquqxys62of Saba'tu 0 4488 42176 42175 2019-11-21T16:51:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == Saba'tu === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):地名-砂婆礑,位於花蓮縣花蓮市、吉安鄉與秀林鄉交界處 === u canan ku Saba'tu(Saba'tu是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [http://travel.network.com.tw/tourguide/point/showpage/1326.html saba'tu sawac] osmtekzf6auzlqav1slhlgdgx51x152 Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah 0 4489 42190 42189 2019-11-21T16:51:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah == [[tangan:Sheikh Sabah IV.jpg|thumb|ci Sheikh Sabah IV|alt=Sheikh Sabah IV.jpg]] 6 bulad 6 demiad, Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah, u misingkiway. 1929 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[:zh:科威特|Kuwait]] (科威特)ayza sa ci Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah, micakat a demiad sa i 2006 a mihca 1 bulad 29 demiad. == u hata == u kulit nu hata nu Kuwait sa, si sepat ku kulit, u landaway u lumeniay u sumanahay atu salengacay. [[tangan:Kuwait_on_the_globe_(Afro-Eurasia_centered).svg|thumb|u lala nu Kuwait ]] [[tangan:Flag_of_Kuwait.svg|thumb|u hata nu Kuwait]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] q92d4ygkxnhgsy7go6eyhf9g277i69y Sabak Nubu 0 4490 100493 86511 2021-02-06T06:01:17Z 1.161.13.104 /* Sabak Nubu */ wikitext text/x-wiki 自傳 我的名字是 == '''''Sabak Nubu''''' == ci Sabak u Nubu ku ngangan nu maku === '''''漢名是陳言靈,''''' === 我是2月25日出生, lima a bataan ida pitu a mihca lecuhen kaku , i tusaay a bulad lima a demiad ku pilecuhan nu maku ==== '''''『京劇』=京戲.平劇''''' ==== 我最喜歡的興趣是『京劇表演』在課業壓力這麼大的環境下可以讓我舒壓的方式就是對著大海吊吊嗓子流流汗, u sakamamuhan nu maku izau tu『京劇表演』, manay  micudan mangelu` cisa tayza i bayu misuayaw tu bayu,pacebasa mungalngal(亂喉大叫)misupit(撫平心靈) tu`ni  mibicudad a ngelu` 98年是為了載弟弟上學,4年過去了 siwa bataan walu mihcaan ,mida mitupin tu saba micuda,hinisaca alaw sepat amihcaan 102 年取得大學畢業, caay alasubu izaw ku tusa pahezik(把喝這)完成 tu talakaway a cacudadan saza(是這樣) ===== '''''土木工程系''''' ===== u misadaykuay kucudadan maku 我現在開始學習撒奇萊雅族語 ayZa malingatu kaku minanam tu kamu nu mita  Sakizaya, 這個語言是不容易的學習過程, kuyni a kamu cayay [[kadayum]] (不容易) minanam, 要有規劃短中長期的計劃, nabalucuan 計劃 palatusaen kunisabalucu 還真是一件大工程 tatenga’ay tabakiya a kawaw 老師們語重心長要我們加油 Baeket  ku kamu nu saydan saicelangen 我要努力以赴 saicelangen nu maku 父母親都身體建康 kaba tanektek ku[[uzip]] nu [[wama]] atu wina 我爸爸的名字是Nubu cilay, 今年76歳是阿美族,村落是那荳蘭, 爸爸只有小學畢業,但是爸爸常在部落教八掛網,是部落耆老講師,講師費同等教授級,我最愛爸爸天上抓小鳥海裡抓的魚,給爸爸掌聲 Wama un maku ci Nubu u cilay,ayza pitu abadaan idaw ku enem ku mihcan ,i natawlanayi a  amis ,u wamaaku namicudad i adidiay acacudaddan ,nika pasubana`  mukawyt tu dabukud ,manamuh kaku tuwama mudakep (抓)tu ayam mibuting i lilisnubayu ,patelatela`en  ita ci wama Pitu bataan izaw ku enem amihcaan ku wama pitu bataan izaw ku tulu amihcaan kuma aku 爸爸以前在冰工廠上班,現在在家裡做八掛網,下午就跟媽媽到田裡種菜 wama nu maku misasuldaay mikuli ,iza pitu abadaan idaw ku enem ku mihcan pitu abadaan idaw ku enem ku mihcan wukawit tu tabukud ,namalahuk miladay tuina numaku paluma tulami` ilaku 我媽媽的名字是lubas u cilay媽73歳媽媽在飯店上班,她每天3點起床,到田裡種水稻,5點為我們做早餐,才去上班,媽媽好辛苦好偉大 ima un maku ci lubas , ayza pitu abadaan idaw ku tulu ku mihcan ,i飯店misakakawaw ciina aku,isananal早上 tulu a tuki mulkal tu ci ina aku, taza i laku miniwaniw(maluk田裡的工作) ,limaay ku tuki taluma misakalanam, sapakan tamiyanan,kyu taza i sakakawawen  niza,sangelu`ay ci ina aku kakasenengan偉大。 我現在正在學撒奇萊雅族語言,我的老師是林秀蓮老師,她來自雨的故鄉,秀秀灣cisiwsiwan這個地方很特別,書讀著讀著烏雲就漂過來,雨也跟著下了,再一會藍藍的天又冒出來了,好詩情畫意,老師的母語說得很流利,希望有一天我也能說一口流利的撒奇萊雅語。 minanamkaku tukamu nusakizaya ,ci Hanaku saydankaku ,ikakaudadan ku niyalu`nida cisiwsiwan ,micidekya kinanyalu`(3個字唸成一個音節nya)(這個地方),cudacudsa makenut ku , demiad mukilul(跟著) tu kuudad inudikudan , (後面),matenes sa cahdalan tu,malcac tumikulitan kasalungan,madineng tunusakizaya kusaydan aku ,maydeh kaku amahida usaydan katineng musanu sakizaya, 我有二個小孩,老大是女兒現在24歲,老二是兒子今年22歲 Tatusa kuwawa aku ,sakakaay u tatayma dusa idaw kusipa numihcan ,sakatatusa u dadama tusa idaw kutusa mihcan, 很高興女兒Dawa的研究所口考論文,在撒固兒部落盛大舉行,耆老及大家的公證下很高興她通過了碩士論文口試,三位教授也感受到族人是多期待, Manamuh kaku tuwawa aku ci dawaan ma通過tu kunitanengan cinidaan, I sakul a nyadu`an nitanengan,mapadama nu babalaki nunyakyu ma 通過 Kunitanengan tu碩士論文口試,ina tatuluay a saydan Maseneng tuinyatu`ay tunipi ngalay nuheni , '''''撒奇萊雅族語''''' 真希望自己能在短短的半年內,學會撒奇萊雅族語,能聽懂老人家的話, 我也能聽能說能讀能寫,請求天主賜給我智慧及指引我能懂我現在學習的sakizaya語,加油 Tatenga kaku itini pangkiw amihcaan amatinegen tu Kamu, matingen tu kamu nu babalaki atu wayway nu  babalaki tu akawaw老人家所做的事情   matineng tu, tengil  matineng tu kamu matineng tu miasi`, matineng tu misuli`, wama nu I pabaway 上面祖先papelinen kaku tu dungi sakatingn nu maku amadingen iaza tu nu sakizaya saicelangay tu kaku. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[kakuniza:Sabak Nubu]] 1d36t1tlaiiqhh10zfhfjq951xmx58l Sabak Nubu/Ama pulecuhan 0 4491 42205 42204 2019-11-21T16:51:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''2018年8月6日''' '''標題:祝爸爸生日快樂。Ama pilecuhan''' '''(一)      今天是8月6日,爸爸民國31年出生的,今天過76歲,全家為他祝福為他唱生日歌,送禮物送紅包的,不知爸爸是感動還是怎樣,爸爸哭了''' '''Ayda waluay abulad ,u nilecuhan nu wama ademiad ,ayda ademiad pitu apadaan idaw ku''' '''Enem ku mihcan ,pulung nu labu nu luma mudadiu tu nilecuhan a dadiu,panubu sumanahi alupu ,mahicay hakiya mahemek hakiya lipahak hakiya tadu muwangic''' '''ciyamaaku''' 98z5vsz96198qncjftu29ieu2aqkcec Sabak Tutuy 0 4492 100992 100984 2021-02-13T09:17:29Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki 1958 a mihcaan i Bakung Kaluluwan takemu ku luma’ aku. nuayawan u bayu zikuzan u buyu', [[salungan]] ku liwliw nu [[niyadu'|niyazu’]] anu [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294506.htm makelah] ku bayu tusa bataan depah ka batad madil nu pacilal ku bayu atu liken melitmelit sa malikat kanamuhan sa miazih,nika mazeng ku mata, katuud ku labang tayniay midang. lalima calkakaan kami. u kaluk ku sakauzip, nayi’ ku dingki sandeb duut sa, uyzaan u dil nu bulad atu bunac kya maazih ku zazan a taputah misi. sitinghuy sa mahiza u siwacahay ku likat. masatezep ku labi i. siya siya saku suni nu bayu, u canancanan musaungayay a cilakay masunimin mahiza u mudadiway, mahiza u miiyunay tamiyanan a masela’ kubi’. pakuyuc kuni kauzip niyam, adidi ku zazan macebed ku buyu’, makayza i bayu likliknan kami u wawa muculil katukuh i cacudadan. kasienawan nai’ ku kibetulay a zikuc, milmil sa tunu ngided satu, u kuku’ tabuen niyam tu papah nu pahtuh kya cay ka duka ku kuku’. namaluk taluma’ tangesul sa misangizu ku ama aku, azihan ku sazipa’ ni ama ina aku kibetul mapela’tu ku banges nu sazipa’ nu sienaw. u lalud pilangecan mipadang kaku, azihan yadah ku padakaw misabahelbahel i tipustipusan, namuh sakami calakakaan mizakep, tusul han amituduh i'ti't hansa asu sa kanen. anu inai’ ku lami’ sakalahuk tabayu tu ku ama aku mipacing tubuting mikanasaw mituku lalacan sadipi’, caay kanikaw tu lami'. mipahezek tu adidiay a cacudadan kaku sa. masangatu ku zazan nu bakung sidingkitu ku niyazu' sitilibitu, micudad tu kucung kaku, i bakung cacudadan muneng mabi', tulu a mihecaan na mcuda kaku. itawya mabulaw ku luma’ niyam ,tayza i Taypak misakakawaw. laliwhan ku luma’ micakay tu luma ’i Taypak. mahizasa 1962 a mihcaan pahezek tu kucung, tayza tu i Taypak micuda misakakawaw tu kaku. saayaway a nademiadan aku sa tulu a malebut kucacay a bulad, matakah tunu tuseay a nikauzip caay kaasu ku nikanan makudus kaku, azihan u kusimin ku liwliw, makay cuwacuwaay a niyazu’ a tademaw misapangcah ku layak i tamiyanan, saupu satukami mapulung u yincumin mikuli katuuden i tamiyanan u binacadan sa matalaw tu misawacu. balakisatu kaku tusa bataan a mihecaan mikadabu tu kaku, i bakung kudic kaliyawan tatulu ku wawa aku siacawa mikadabu tu min. namisakawa i Tahan a cacudadan tusa a bataan a mihcaan miales tu kaku. ayza pasubana’ kaku tu kamu nu Sakizaya u kalihanawan mahatatusa sanay minanam tu kamu nu mita u sakizaya. manamu limulak a padutus tu lalangawan tu iluciluc nu mita u sakizaya. [[kakuniza:Dayas Siku]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] j9egd74nzi579l4d9mamylbjqhyapha Sabok Nubu 0 4493 124698 42229 2021-10-01T02:21:24Z Sabak5388 17 Sabak5388 milimad tuway kasabelih [[Sabok Nupu]] katukuh [[Sabok Nubu]] wikitext text/x-wiki ci Sabok Nupu ku ngangan no mako , m5zt3m5ghpgfnnx586xgwjft6wpht0y Sadipongan 0 4494 42271 42270 2019-11-21T16:51:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 41 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] == Sadipongan == u sulit nu Hulam:三間屋部落 === u siwkay nu niyazu === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sadipongan. u kasalumaluma’ nu Sadipongan sa, 114 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 254 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 97 ku tademaw, pakalatu 38%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 157 ku tademaw, pakalatu 62%. 原名「三塊厝」,是[[:zh:清朝|清]]末時期[[:zh:西拉雅族|西拉雅族]]形成的聚落。本地的阿美族稱三間屋為「sanibungang」,以「新社」的「海岸阿美」最早遷來,可能是先到北側的大俱來居住,其後為接近耕地才遷此。日治時期,常與大俱來併稱三間屋;光復前後,大馬武窟(今東河鄉東河)與八里芒(今東河鄉興昌)的「卑南阿美」亦來墾植,因與海岸阿美雜處,故附近的部落稱之 為mafolaway,是「移民部落」之意。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=126 nuayaw a ngangan ku "Sankuaichu", i [[:zh:清朝|Chin chaw]] a demiad, mala niyazu' nu [[:zh:西拉雅族|Siraya cidekay]]. itiniay a Pangcah panganganen tu "Sanibungang". saayaw tayniay ku mamakay Sinshe a Pangcah. hakay natayza Tajilay mueneng, nazikuz sa tayni itini. natayni tu ku Minkoku sa, mabulaw tayni ku satimulay a Pangcah, sisa panganganen ku Mafolaway, u mabulaway a niyazu' sananay. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 36%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku [[:zh:太巴塱部落|Tapalong]], u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangbulanay]]. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan === * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:清朝|清朝、大清帝國]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] ax8nkcntgjmjrf23z4a1q6ctngbrxe3 Sado 0 4495 42323 42322 2019-11-21T16:51:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 51 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] == Sado == u sulit nu Hulam: 砂荖部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sado. u kasalumaluma’ nu Sado sa, 98 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 272 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 246 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 26 ku tademaw, pakalatu 10%. == u sausi nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 85%, Kevelan(Kebalan) 1%, zumazuma 3%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 50%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 2%. 阿美族是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Pangcah cidekay a tademaw si207940, katukuh 2017-9. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] pnas2tdpm6725756ldqnhucxno278l3 Sagaran 0 4496 85787 42337 2019-11-29T14:03:14Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Sagaran(口社部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sagaran. u kasalumaluma’ nu Sagaran sa, 195 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 698 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 662 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 36 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Paiwan 89%, Rukai 2%, Bunun 1%, Amis 1%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pxoe772q26uwsyml1pj03iqrd249r57 Saiku 0 4497 85786 42368 2019-11-29T14:03:13Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Saiku 清水部落 == u siwkay nu niyazu' == Saiku布農語為「河川彎曲的地方」之意。清水(Sisui)地區布農族人初遷於此後,原稱名為「Saiku」,意指本地溪水流成「S」大彎形,叫做Saiku。此地每逢下大雨,洪水暴漲,翌日溪水必急速恢復清澈之貌,故稱之清水(Manias),意指清水。日治時取族語之意義為「Sisui」。光復後依溪水清澈而取名為「清水」。 Saiku sananay, u lubiyaw(彎曲) nu sa'wac. Sisul a tademaw mabulaw tayni, pangangaen ku "Saiku", kuizaway saan kya sa'wac lubiyaw mahiza Amilika a sulit "S". anu musangsang ku udad, mabalad ku sa'wac, cacay a labi, tingalaw tu ku nanum nu sa'wac, sisa panganganen ku "Sisui". tayni tu ku Kuminku, pangangan tu ku "清水". i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Saiku. u kasalumaluma’ nu Saiku sa, 128 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 493 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 475 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 4%. '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 89%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 4%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) atu Tuluku(Truku).inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] 1 ku cacudadan i Saiku niyzau’. 1 ku kyukay i Saiku niyzau’. 1 ku pakincalan i Saiku niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] lfsrkmzmde4qmqhylprg52uehniv0nq Sakizaya 0 4498 87227 85763 2019-12-07T07:40:03Z 2001:B030:8042:FF01:0:0:0:10C1 wikitext text/x-wiki {{Merge from|sakidaya|time=2019-11-29T12:10:35+00:00}} Sakizaya 是台灣原住民的一個族群,世居於花蓮奇萊平原。台灣清治時期,因巡撫沈葆禎開山撫蕃政策,與清朝軍隊發生衝突,在加禮宛事件中,撒奇萊雅族遭大舉屠殺,倖存者擔心遭致追殺便隱姓埋名躲藏於阿美族部落。當時因故身藏阿美族部落,日治時代日本政府因此無從辨識其族群,將其列為阿美族的一支。1990年起經過17年正名運動,終於在2007年1月17日由中華民國政府官方合法承認其為台灣原住民族<ref>新聞:王貝林、羅添斌、花孟璟,《[http://www.libertytimes.com.tw/2007/new/jan/17/today-p7.htm 原民第13族 撒奇萊雅族今正名]》,自由時報,政治版,2007.1.17</ref>。 ==u siwkay niza (簡介)== [[tangan:Formosan Distribution 01.png|300px|thumb|撒奇萊雅族原居地為圖右側紫色地區北部約五分之一的區域,即標示有Sakizaya撒奇萊雅的地區。]] 撒奇萊雅族世居於花蓮奇萊平原(即花蓮平原),勢力範圍約在立霧溪以南,木瓜溪以北,曾為花蓮平原上最大的原住民族群。目前有五個主要部落分佈在花蓮,分別是位在花蓮市國福里及德安里、新城鄉北埔部落、瑞穗鄉馬力雲社以及豐濱鄉磯崎部落。主要根據地在今日四維高中附近,稱作「達固湖灣」(Takubuwan),清代時稱為「竹窩宛」<ref>網頁:潘繼道,《[http://blog.yam.com/sakizayia/article/4986069 被遺忘的「奇萊」──「沙奇萊亞」歷史溯源]》,[http://blog.yam.com/sakizayia/ 沙奇萊亞族Blog],2005.4.22</ref>。 一般外族開始接觸撒奇萊雅族,會將族名「Sakiraya」誤以為地名,通常以諧音「奇萊」稱呼。因此,所在地的平原稱作「奇萊平原」,而位於附近中央山脈的高山也稱作「奇萊山」。包括西班牙、荷蘭、清朝、日本、中華民國的地圖與文獻均予沿用。 ==laylay (歷史)== ===Sipanya (西班牙統治時期)=== 1636年,在西班牙統治的文獻紀錄上已有撒奇萊雅族。當時,西班牙統治臺灣北部及東北部,在此區域劃分三省,其中即包含了撒奇萊雅族居住地。 ===Helan (荷蘭統治時期)=== 1638年荷蘭東印度公司探險隊於東部探金,東印度公司派兵進逼,並教訓懲治不配合之部落,撒奇萊雅族包含其中。 ===Hungti Kuapin (清朝統治時期)=== 撒奇萊雅族在這段時期取得奇萊平原領導地位。但為了保衛既有領域,與清軍發生多次大規模武裝衝突。 ====Takubuwan ngangayawan (達固部灣戰役、加禮宛事件)==== 1878年,清帝國對台灣開山撫番,在台灣東部遭遇撒奇萊雅族強烈抵抗,為剿滅撒奇萊雅族,清軍火攻部落,稱為「加禮宛事件」(達固湖灣事件)。激戰後,撒奇萊雅族大頭目古穆‧巴力克(Komod Pazik)及其妻伊婕‧卡娜蕭(Icep Kanasaw)慘遭清軍凌遲處死以殺雞儆猴。倖存的族人為了躲避追殺,隱藏自己的文化和語言融入阿美族的生活中<ref>新聞:楊宜中,《[http://www.libertytimes.com.tw/2008/new/jul/21/today-north13.htm 撒奇萊雅族火祭 憶先族慰祖靈]》,自由時報,2008.7.21</ref><ref>新聞:潘建任,《[http://www.peopo.org/portal.php?op=finePrint&articleId=61186 火神祭-撒奇萊雅族的文化傳承]》,公視PeoPo公民新聞平台,2010.7.28</ref><ref>[http://www.libertytimes.com.tw/2013/new/oct/6/today-north12.htm?Slots=TPhoto 撒奇萊雅族火神祭 燒屋喻重生], 自由時報, 2013-10-6</ref>。 ===Lipun (日本統治時期)=== 因撒奇萊雅族人鑑於對昔日衝突事件受創的記憶刻骨銘心,選擇隱姓埋名,日本對臺灣原住民進行民族分類,而被歸為阿美族,依地理歸類而稱為奇萊阿美。 ===Hulam Kuapin (中華民國在台灣時期)=== 1990年7月,撒奇萊雅族長老帝瓦伊·撒耘校長(漢名:李來旺,1931年10月13日-2003年9月24日<ref>首頁:劉立軍、林婉貞、林佳鋒及學生15位,《[http://library.taiwanschoolnet.org/cyberfair2002/C0221970005/index.htm 阿美族之父──李來旺]》,花崗國中[http://www.hgjh.hlc.edu.tw/],2002.2.9</ref>,生平曾以40多年時間蒐集撒奇萊雅語及撒奇萊雅史料<ref>首頁:李秀蘭、賴珮瑄及學生16位,《[http://210.240.52.2/cf2005/sakizaya/index.htm 消失的奇萊族]》,北昌國小[http://www.bcps.hlc.edu.tw/],2005.2.24</ref>),於花蓮恢復舉辦祭祖大典。帝瓦伊·撒耘於2003年於慈濟醫院過世,刺激族人決心重建自己的文化。 2004年7月10日開始民族正名運動。並於2005年10月13日向行政院原住民族委員會正式申請。根據原住民族委員會委由國立政治大學民族學系進行研究調查認為撒奇萊雅族為單一民族,其語言與阿美語無法溝通,文化和生命哲學都與阿美族不同,同時族群區別明確,未被阿美化或漢化<ref>論文:陳俊男,《[http://www4.nccu.edu.tw/ezkm11/ezcatfiles/cust/download/attach/4/94report6.doc サキザヤ族(奇莱族)の民族認定]》(日文),國立政治大學,2005.5.30</ref>。 2007年1月17日獲得中華民國政府的官方承認,成為第13個臺灣原住民族。 ==lalangawan (文化)== [[tangan:20170117-mibetik_tu_nababalaki-1.jpg|thumb|440x440px|mibetik tu nababalaki (2007/01/17)]] ===kamu (語言)=== 撒奇萊雅語為台灣撒奇萊雅族人所使用的語言,為台灣南島語言之一種,屬於南島語系的次語群。亦歸類為台灣南島語第6群,與阿美語、以及噶瑪蘭語並列。<ref>張永利,"噶瑪蘭語參考語法",臺北,遠流出版事業,台北,2000年。 ISBN 957-32-3898-5</ref> 目前台灣原住民撒奇萊雅語認證考試只有一類語群「撒奇萊雅語」。<ref>國立台灣師範大學進修推廣學院,"98年度原住民族語言能力認證考試"[http://140.122.109.96/ipt/viewpage.php?page_id=11],臺北市,2009.</ref> 2017年1月2日撒奇萊雅語成為維基孵育場中的活耀語言。 === lisin (祭典、習俗)=== ====mitway (播粟祭)==== 播粟祭共舉辦7天: *第一天(palili):不工作,不吃蔬菜及魚,衹以食鹽拌飯。淨身不洗澡的祭主(Cilisinay)殺豬奉神,召集全部祭司(malapaway)舉行帕塞里儀式(pasayli)向瑪拉濤神(Malataw)祭祀祈求神明保佑部落安全幸福。 *第二天(mitway):開始進入播種期,每一戶都要請一位祭司至家中祭拜祖靈(odit no mama ato ina)祈求祖先保佑豐收。 *第三天(molikuhpa’):不吃蔬菜、魚和雞肉,但不限制豬肉、鹿肉等獸肉。同時準備播種。 *第四、五天(misalasikuhpa’):這兩天播完種子,不論男女均須盛裝播種,可以喝水。但是不能洗澡,甚至吃飯前也不能洗手,且直接以手抓飯吃,因為撒奇萊雅人認為將土洗掉種子就不會發芽。 *第六天(palunges):解除禁忌。全部落男子一起下溪捕魚。回來後進行親族團圓晚宴(malusulusu)。 *第七天(mizuk):出去獵鹿,將捕到的鹿連同小米送給祭主。 ====misaselal (成年祭)==== 頭目、長老及青年幹部開會決定每一個新年齡階級的組成,然後用雞、迪瓦斯器(diwas,一種祭祀用陶器)和酒向瑪拉濤神(Malataw)祭祀,最後正式成立新的階級。 ====malalikid (豐年祭)==== *慶豐收(padungy):在收割小米前,全家人聚在一起到戶外喝酒、吃糯米飯,然後去砍先砍下臺灣山棕(balidas,嫩莖可以食用的野菜)的葉子用來綁在小米穗上,準備慶祝豐收。完畢後,每一戶準備糯米糕(tunuc)、酒、檳榔迎接祭司,祭司會將這些食品分享給有親友剛去世的人家。 *豐年祭(malalikit):用木鼓敲擊並在瞭望台上喊叫集合,要參加豐年祭的年齡階級者要馬上到集會所集合。由頭目會交代舉行時間。預備階級者則在集會所練習跳舞。所有人都盛裝參與。第二天舉行盛宴(pakelang,關於好事情的聚餐請客),全部落的人到河中捕魚,然後在家中吃糯米團,配著抓來的魚吃。 ====misinga' (收藏祭)==== *將收成的小米或旱稻(tipus)收藏,但是禁止讓小孩子看到也禁止沒有下過田耕作的人碰觸。完成之後做糯米糕,此時,只能吃樹豆和豬肉,做好的糯米糕則用來祭拜稻神。 *年終時,每戶人家須將當年狩獵物全部拿出來烹煮,並和部落的人共同分享,迎接新年開始。 ====mangayaw (馘首祭)==== 早年撒奇萊雅族有馘首(mangayaw)習俗,但主要意義在於復仇。因為太魯閣族領域就在撒奇萊雅族居住地北邊,撒奇萊雅人時常被太魯閣人殺害並取下頭顱。所以,為了報復,撒奇萊雅族會組成獵首隊北上太魯閣族勢力範圍內獵人,並取回人頭獻給頭目。頭目會舉行獵首祭典,向瑪拉濤神(Malataw)祭祀。在祭祀完後,將獵得的人頭拿到部落外埋藏。 ====Palamal (巴拉瑪火神祭)==== 2006年7月1日,撒奇萊雅族在停辦火神祭(Palamal)128年後,在花蓮市國福部落恢復舉辦<ref>網頁:Sakizaya,《[http://blog.yam.com/sakizayia/category/771598 沙奇萊亞族-火神祭(新聞稿)]》,[http://blog.yam.com/sakizayia/ 沙奇萊亞族Blog],2006.6.21 </ref>。火神祭之前祭「歲時祭儀」訂於每年十月的第一個週五為慶祝日,當日會進行部落年齡階級訓練以及繞境儀式。 巴拉瑪火神祭與傳統豐年祭不同,為撒奇來雅族後人對祖先的追思祭典。 祭典中共有七道法禮,並以紅、綠、藍、白、黑五色使者祈福。 紅色使者以紅花在額頭開啟靈魂之眼,迎接火神,傳承智慧; 綠色使者以刺竹除穢,藉由刺竹拍打,去除厄運及晦氣; 藍色使者以酒解除族人心靈與智慧的鳩渴; 白色使者代表火神光照,透過點燃火把,表示祖先交付的薪傳,並為族人點燃光明的未來; 黑色使者則以炭塗黑表示隱身,讓惡靈、厄運無法靠近。 儀式中祝禱司為族人以酒沫蕉葉表示護身,而族人持火把巡禮繞圈,體驗及追緬先民落難情境。 在祈福儀式後,舉行火葬儀式燃燒火神太花棺,祈求火神的靈魂能與族人一起浴火重生。 ===zikuc (服裝)=== 撒奇萊雅族穿土金色為主色的服裝,以刺竹及眼淚珠為墜飾,在服飾中呈現族群辛酸及不忘故土的決心。 ==社會組織== 撒奇萊雅族與阿美族有相似的年齡階級(selal),每五年進階一次。男子從嬰兒到15歲為幼年級(wawa);15歲到23歲為預備階級(masateluc),開始離家住宿在青年集會所(dabek),服從上一個年齡階級指揮並接受訓練;最後成為成年級(telut),授予年齡階級。此時,親友都會來祝賀。依傳統慣例,新加入年齡階級者須服勞役鋪修部落道路。同時為訓練人格意志,新加入者必須到山中學習獨立生活,自行在野外取得食物,至固定才召回部落。而且須以賽跑方式返回部落,落後者,長老們會使用雞爪、薑葉、咬人鳥或咬人雞處罰他。 == tademaw (名人)== *李秀蘭:族名是「李信‧書達」。小學教師、作家。 *[[Tiway Sayiun]] (u ngangan nu Hulam sa ci 李來旺):已故前太巴塱國小校長,任內使太巴塱國小成為第一個以當地部落名稱命名的國小。 *[[Yiyang Sayiun]] (伊央撒耘):台灣大學農業化學博士,財團法人帝瓦伊撒耘基金會第1-4任董事。 *楊仁煌:前行政院蒙藏委員會主任秘書,前省政府委員,現任考試院公務人員保障暨培訓委員會專任委員。 *撒韵.武荖:國立東華大學碩士,族群正名運動重要推手,財團法人帝瓦伊撒耘基金會第1-4任董事、祝禱司8年資歷、正名後首位升任祭師之祝禱司。 ==malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)== *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 撒奇萊雅族] - 中文維基百科 *[http://210.240.52.2/cf2005/sakizaya/index.htm 奇萊 Sakizaya - 消失的奇萊族] - 撒奇萊雅族介紹 *[http://library.taiwanschoolnet.org/cyberfair2002/C0221970005/index.htm 阿美族之父-李來旺 帝瓦依·撒耘] - 關於帝瓦依·撒耘的介紹 *[http://myweb.hinet.net/home10/manjusibe/n011.htm 奇萊阿美語] - 撒奇萊雅語簡介 *[http://sixstar.cca.gov.tw/community/pages/01_about.php?CommID=3060 花蓮縣撒基拉雅族重建發展協會] *[http://blog.yam.com/sakizayia/ 沙奇萊亞族Blog] - 撒奇萊雅族部落格 ** [http://blog.yam.com/sakizayia/article/4986069 被遺忘的「奇萊」--「沙奇萊亞」歷史溯源] * [http://www.apc.gov.tw/chinese/ 行政院原住民族委員會] ** [http://www.apc.gov.tw/life/docDetail/detail_ethnic.jsp?cateID=A000435&linkSelf=233&linkRoot=8&parentCateID=A000434 原住民簡介──撒奇萊雅族] ** [http://www.apc.gov.tw/chinese/docDetail/detail_TCA.jsp?docid=PA000000000818&linkRoot=1&linkParent=0&url= 撒奇萊雅族(Sakizaya)--花蓮奇萊平原的原住民] *[http://www.sinica.edu.tw/~tibe/ 中央研究院文化資訊站] *[http://formosan.sinica.edu.tw/ 中央研究院南島語數位典藏] *[http://www.ling.sinica.edu.tw/index-2.html 中央研究院語言學研究所] *[http://www.libertytimes.com.tw/2007/new/jan/17/today-p7.htm 自由時報新聞] - 原民第13族 撒奇萊雅族今正名 ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料)== [[Category:Sakizaya]] sf4w2dbaw2ojhenaf119j34veo38fxz Sakuhan 0 4499 108152 108151 2021-05-04T02:06:37Z Aicsayion 1641 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == Sakuhan == === u sulit nu Hulam === 細道邦部落 (Si-taw-pang niyazu') === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sakuhan. u kasalumaluma’ nu Sakuhan sa, 119 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 368 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 266 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 102 ku tademaw, pakalatu 28%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 68%, Pangcha(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tuluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === caykaw u niyazu' nu Sakizaya, sisa inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad tu cidekay a ngangan nu Sakizaya, maydih kalamkamen pasumad tu ngangan nu cidekay, kyu cunusen tu tademaw nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, luyaluy ku tademaw pulung muengeneng i melacaday a kakitizaan, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. izaw tu ku kalilidan(Tumuk) asaca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw ayza. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] Taywan sapangcahay nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can[http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] pz31j90ncp7n7cljx13150bgzouhp4p Sakul 0 4500 107874 42494 2021-05-01T04:56:28Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] == Sakul == u sulit nu Hulam: 撒固兒部落 花蓮縣花蓮市國福里 u tanpang niyazu' nu Sakizaya ayza a demiad. == u siwkay nu niyazu' == u niyazu' nu Sakizaya atu Pangcah. i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sakul. u kasalumaluma’ nu Sakul sa, 616 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,699 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 658 ku tademaw, pakalatu 39%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,041 ku tademaw, pakalatu 61%. 2 ku cacudadan i Sakul niyzau’. 1 ku kyukay i Sakul niyzau’. inayay ku pakincalan i Sakul niyazu’. inayay ku pikuwanan i Sakul niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Sakul niyazu’. inayay ku padekuan i Sakul niyazu’. === u asip nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 25%, Sakizaya 8%, Yuwatan(Bunun)1%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 3%, zumazuma 1%. Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. u Pangcah(Amis) sananay, katalakaw ku uzip, matineng miadup atu mibuting. u Incumin a tademaw tu, u Pangcah(Amis) a cidekay tuud ku tademaw. matineng mudadiw atu musalukiyaw ku Pangcah(Amis) . izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Taluku atu Kabalan. tatenga tuud ku Sakizaya intini, namakay Cipawkan tayni. 1878 lais nu Takubuwan, mabulaw tayni ku Sakizaya, u Sakizaya a tademaw patizeng Ciwidiyan a niyazu'. sisabaw sepat tu ku tumuk kina niyazu', u sabaw cacay ku tumu u Sakizaya a tademaw. sakacacayay a tumuk ci Tiway Kalang. ci Tiway Kalang malatumuk tusa a bataan izaw ku enem a mihca ciniza. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) atu Sakizaya === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) atu [[Sakizaya]] kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) atu Sakizaya itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin === u yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu sapancahay (原住民族), sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} 2 ku cacudadan i Sakur niyzau’. 1 ku kyukay i Sakur niyzau’. 1 ku pikuwanan i Sakur niyzau’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Yincumin]] 1w6ne5e6va6yhrctcf8ampfnzdbto40 Sakul a niyadu’ 0 4501 86536 42602 2019-12-03T09:57:40Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki [[tangan:040娛靈.jpg|thumb|palimulak tu ipabaway]] [[Sakul]] a niyadu’, u sulit nu Hulam: 撒固兒部落. ==u siwkay nu niyazu'== Siapaluway hen nu sakidaya sayaway, i kasumamadan sakidaya naytida mueneng i nu amisan nu cecibiwin alala atu i tepaw nu siwi a cacudadan a niyadu takubuuay (aydaay [[takubuwan]] sakul tasuntasunan, kenuy, lasudlasudtan) cacay a malbud walu alasubu pitu idaw ku walu a mihcaan, i dikudan nu kaliyawan a kawau sa, malakalakay nu niyadu’ masaupu waca i kakuwanan a dabek, i tida yadah ku sakul a kilang, pa nganga hantu tu sakul a niyadu. i kadipunan, syehu nu dipun mitengi tu ngiha mi sengi tu sakura a ngiha , sumat hantu ku sakul a ngangan pangan satu sakura, 佐倉sa. ==cupu== cacay a malbud siwa a lasubu tulu a bataan pitu a mihcaan, nama baliyus mabalad tanunanum sa, mapalid nami ku luma, idau ku niyaduay malingatu pahtipan miketun tu saputang a bukelal, malimad tayni i aydaay a kuhuli a niyodu, u dipun namieteng tu malad i kuhuli, itidai kawili a sauwac misanga tu tibu, mahida sa sakidaya matalaw tu balad malimad satu tayni, pangangan hentu tu cupu, u tibu sananay. ==背景== Kalisi kuhuliyay a tamdaw, un makaydaay i sakul malimad taydi, malimad nama talaway tu balad. malcaday nikuwanan nu kalinsi cupu idaw henay kasyusyuwan, u kasyusyuwan i teban nu kalinsi sinsa atu siwlin, naayaw atu cupu naw nikalukan nu taluku a lala, ni palimadan nu dipun muedeng, misaadidin tu sapi lakalak nu taluku, sakidaya a tamdaw tawya kapah malimad tayni mueneng, idaw ku kamu saayaway tayni i kasyusyuwan u babalaki sa, manamuh ci nida mi syusyu, syu-syu sa ku suni, sisa u niyaduay kasyusyuwan hantu panganga. [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:Kalingku]] 5m0r1fwydeuolj7wnvg84wueja13y87 Sakul malaliki 0 4502 42610 42609 2019-11-21T16:51:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u niyadu' nu Sakul malaliki. == kakiliman == nacila a labi misalukyaw atu minanam tu nutuas a dadiw(傳統歌謠) kami i putah nu adidian a cacudadan,yu pisalakyawan nu inanay(婦女),minanam kaku tu lukyaw atu dadiw,mudadiway i nacila a ina,minanam kaku mutuktuk, mikihatya(跟著) kaku mutuktuk kya a matimen(跟著一起敲才可以學會),anuayaw anika laliki maydih kaku miladay mudadiw atu mukelid(帶領) tu inanay. 昨天晚上我們在國小練習跳舞及學習傳統歌謠,當婦女在跳傳統舞蹈時,我都會待在領唱傳統歌謠的阿姨身邊學習,昨天唱歌的阿姨,讓我練習敲木鼓(tuktuk),跟著一起敲才可以學會,希望明年豐年祭我可以跟著領唱阿姨們一起帶領大家。 == nilacul == <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu k8xvcdtu9av9mvvh4nwa3iv2eu764ma Sakur 0 4503 42614 42613 2019-11-21T16:51:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sakul]] i1hf2qwsjwoos4rlhlo8sjkcxp5qt9n Salinliw 0 4504 42650 42649 2019-11-21T16:51:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 35 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Salinliw (u sulit nu Hulam: 山領榴部落) == u siwkay nu niyazu' == i [[:zh:臺東縣|Taitung]] a kuwan nu [[:zh:台東|Pusung]] ku niyazu’ nu Salinliw. u kasalumaluma’ nu Salinliw sa, 162 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 407 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 214 ku tademaw, pakalatu 53%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 193 ku tademaw, pakalatu 47%. 山嶺榴(永隆部落)是阿美族語,意指植物「黃荊」。2015/11/3出版《山嶺榴部落誌》。花東首本阿美族部落誌。資料來源:http://www.chinatimes.com/newspapers/20151104000601-260107 Salinliw sa u Pangcah a kamu, sakuizaway sa u huangcing sananay. maazih ilabu nu cudad nu Salinliw niyayzu' nasulitan. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)16%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu'. u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu ku zuma a Yincumincuay a cidekay tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya | href="Category:Wp/ais" |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] nop4xn689mwdgo6g8qxtgt8vvv8rkgi Salitung 0 4505 85784 42665 2019-11-29T14:02:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Salitung == === u sulit nu Hulam === 豐丘部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Salitung. u kasalumaluma’ nu Salitung sa, 268 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 777 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 394 ku tademaw, pakalatu 51%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 383 ku tademaw, pakalatu 49%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 48%, Tayan(Tayal) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gm4z5i1d7rnq72wcjqpwxtpbmkg48m4 Salman of Saudi Arabia 0 4506 42670 42669 2019-11-21T16:51:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Salman of Saudi Arabia [[tangan:Salman bin Abdull aziz December 9, 2013.jpg|thumb|Salman bin Abdull aziz December 9, 2013|alt=Salman bin Abdull aziz December 9, 2013.jpg]] 12 bulad 31 demiad, Salman of Saudi Arabia, u misingkiway. 1935 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Saudi arabia]] ayza sa ci Salman of Saudi Arabia, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 1 bulad 23 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] c1ke8jeapev1xcfcrif9j94t8x506kn Salva Kiir Mayardit 0 4507 112038 42675 2021-05-30T06:59:01Z Legus.sayuen 1662 wikitext text/x-wiki == satangahan == === Salva Kiir Mayardit === [[tangan:Salva Kiir Mayardit.jpg|thumb|Salva Kiir Mayardit|alt=Salva Kiir Mayardit.jpg]] 9 bulad 13 demiad, Salva Kiir Mayardit, u misingkiway. 1951 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[South sudan]] ayza sa ci Salva Kiir Mayardit, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 7 bulad 9 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu South Sudan a kamu:Salva Kiir Mayardit * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:薩爾瓦·基爾·馬亞爾迪特 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Saelwa.Kiel.Mayaeltite === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:萨尔瓦·基尔·马亚尔迪特|薩爾瓦·基爾·馬亞爾迪特]] *[[:en:Salva_Kiir_Mayardit|Salva Kiir Mayardit]] 72sspj4z1s507kfm9iir2wh5prdb5n2 Salvador Sánchez Cerén 0 4508 42686 42685 2019-11-21T16:51:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Salvador Sanchez Ceren.jpg|thumb|Salvador Sánchez Cerén|alt=Salvador Sanchez Ceren.jpg]] [[tangan:Flag of El Salvador.svg|thumb|u hata nu El Salvador|alt=Flag of El Salvador]] Salvador Sánchez Cerén 6 bulad 18 demiad, Salvador Sánchez Cerén, u misingkiway. 1944 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[El salvador]] ayza sa ci Salvador Sánchez Cerén, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 6otcm39y9g7vgxcvgyr6gyl1ra4gv3p Sam Bowie 0 4509 42691 42690 2019-11-21T16:51:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Sam Bowie 3 bulad 17 demiad, 1961 a mihca, Sam Bowie, miunduay. [[tangan:Sam Bowie - Lebanon High School 1978 - 02.jpg|thumb|Sam Bowie - Lebanon High School 1978 - 02|alt=Sam Bowie - Lebanon High School 1978 - 02.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] roltxop4759hutsjm6uyhuunmsm1vqj Samoa 0 4510 125965 125964 2021-11-01T13:22:42Z 36.227.231.152 /* malecaday nu papunaan nu Samoa (薩摩亞的血統) */ wikitext text/x-wiki Samoa(薩摩亞) [[tangan:Flag of Samoa.svg|thumb|u hata nu Samoa(薩摩亞)|alt=Flag of Samoa.svg]] u [[Samoa]] sa i labu nu Oceania (大洋洲), itiza i 13 35 S, 172 20 W.u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 2,831 km<sup>2</sup>.u ahebal nu nanumay sa 10 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 198,926. kakalukan [[umah]] sa 12.40%, kilakilangan umah sa 60.40%, [[zumaay]] henay umah sa 27.20%. 薩摩亞獨立國(Independent State of Samoa),簡稱薩摩亞,是一個位在南太平洋島國,約位於夏威夷與紐西蘭的中間、美屬薩摩亞的西方,為玻里尼西亞群島的中心。 Independent State of Samoa (薩摩亞獨立國), sadayum han kuni pangangan [[Samoa]] (薩摩亞) , itiday i nataypinyung (南太平洋島國) a kanatal, itida i Hawaii (Ceawiey 夏威夷) atu [[New Zealand]] (Niwsilan 紐西蘭) a teban, Amilika u [[Samoa]] (薩摩亞) nutipan, u Polynesia (Polinisiya 玻里尼西亞) nu teban. 1962年獨立。這裡的人們外型剽悍,尤其是他們壯碩的體型讓他們在各種格鬥賽事中都有亮眼成績。 cacay a malbut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (1962) a mihcaan misiteked kuheni. itiniay a tademaw wayway nuheni sasamae’desa', micidek kunika kidemu nu tabaki nu udip itida i nu cancanan nu sakalalebu nu sakasetset kapahtu ku tinsu nuheni.[https://www.chinatimes.com/hottopic/20160625003712-260807?chdtv] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Apia ([[:zh:阿皮亚伊|阿皮亞伊]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 6 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Tufuga Efi]], micakat a demiad sa i 2007 a mihca 5 bulad 11 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Samoa (薩摩亞) ayza sa ci [[Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi]] (圖伊拉埃帕·薩伊萊萊·馬利埃萊額奧伊), micakat a demiad sa i 1998 a mihcaan 11 bulad 23 demiad. == '''tademaw (人口)''' == 薩摩亞人口只有二十多萬,島上的居民多半是土生土長的原住民,主要分佈在西薩摩亞和東薩摩亞等地。 Samoa (薩摩亞) tademaw tusa a bataan ku pina a mang ku tademaw, subalay a tademaw nui tidaay namin alecuhen nu yincumin, tada angangan nika babenisan itida i Samoa (南薩摩亞) atu wali a Samoa (東薩摩亞) ku kakitidaan nuheni. 薩摩亞部落原為玻里尼西亞部落的一支,屬南方蒙古人種和澳大利亞人種的混合類型,部落中現使用薩摩亞語,屬南島語系玻里尼西亞語族。 [[Samoa]] (薩摩亞) a niyadu’ naw Polynesia (Polinisiya 玻里尼西亞) aniyadu’an, u nutipannay a [[Mongolia]] (蒙古) a tademaw atu [[Australia]] (澳大利亞) a tademaw nu malamelay a tademaw, niyaduay a kamu u [[Samoa]] (薩摩亞) ku kamu nuheni, u nadaw nakamuwan a Polynesia (Polinisiya 玻里尼西亞) a kamu nu binacadan. 有研究者認為:薩摩亞部落的祖先可能早在2500年前便已從東南亞遷居到此。 idaw kumi kinkiway saan: [[Samoa]] (薩摩亞) niyaduay nu babalaki hakiya nama tabalay i tusa a malebud lima a lasubu (2500) a mihcaan nama kaydaay i waliy tipan numabulaway katukuh itini mueneng. ==== '''malecaday nu papunaan nu Samoa (薩摩亞的血統)''' ==== 薩摩亞的男性,特點是是臉寬,下巴厚,膀大腰圓,身材粗壯,力量非常突出,抗打擊能力也特別強,讓他們的身體非常適合格鬥,也因此讓他們的身影出現在世界各地的格鬥賽場上。 Samoa (薩摩亞) a tatama, silusi nuheni han ahebal ku bihid, ngaduy kibetul, tabaki ku tatelacan, micidek ku tabaki nu udip, micidek ku icelang, icelang amilalebu’, u udip nuheni tanestes asipilalebu, sisa hina adih kita i kitakit tuni kasa sedsedan i kalalebu'an. == '''laylay (歷史)''' == 在第二次薩摩亞內戰後,薩摩亞被一分為二,東邊由美國統治成為現美屬薩摩亞,而西邊則在1899年成為德國殖民地。 itini i sakatusa a Samoa (薩摩亞) ilabu nikalepacawan, Samoa (薩摩亞) nacacay henay alaw mala tusa, waliyan u [[United States|Amilika]] (美國) kumi kuwanay mala aydaay nu Amilika (美國) a Samoa (薩摩亞), nutipan han i cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku siwaw (1899) a mihcaan mala [[Germany]] (德國) nu kalimadan. 第一次世界大戰剛開始,1914年8月,紐西蘭占領了德屬薩摩亞,以防止德國用它作為太平洋的海軍基地。 sayaway nuni kalepacawan mahkamalingtu, cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idwa ku sepat (1914) a mihcaan walu a demiad, [[New Zealand]] (紐西蘭) midebung tu [[Germany]] (德國) a Samoa (薩摩亞), paliha tu [[Germany]] (德國) misa Taypinyang (太平洋) kaygung nu kakitidaan. 島上的德國軍隊沒有投降,但是也沒有反抗。1919年,依照凡爾賽條約,德國把西薩摩亞讓給紐西蘭委任統治。 subalay a [[Germany]] (德國) nu hitay caay pikusan, nika caay paculi. cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku siwaw (1919) a mihcaan , duducen nuheni ku Funesay (凡爾賽條約) anikasasulitan, hiyan nu [[Germany]] (德國) ku Samoa (西薩摩亞) sipabeli i [[New Zealand]] (紐西蘭) a mikuwan. 紐西蘭以國聯和聯合國名義託管西薩摩亞,直到它1962年1月1日獨立。 [[New Zealand]] (紐西蘭) u kuolan (國聯) atu [[lekec nu kanatal]] (聯合國) a ngangan mipasubalid tu nipi kuwan tu tipan Samoa (西薩摩亞). katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (1962) a mihcaan cacay a bulad cacay a demiad misiteked kunuheni. 西薩摩亞是玻里尼西亞島國中第一個在20世紀獨立的國家。 tipan Samoa (西薩摩亞) u Polynesia (Polinisiya 玻里尼西亞) subal a kanatal u sayaway a tusa a bataan a seci nu misidekeday a kanatal. 2006年3月31日,薩摩亞議會選舉舉行,執政的人權保護黨再次贏得大選,贏得議會49席中的30個席位。1962年獨立,稱為「西薩摩亞」,1997年改名「薩摩亞」 tusa a malebud idaw ku enem (2006) a mihcaan tulu a bulad talu a bataan idaw ku cacay a demiad, Samoa (薩摩亞) ihun malingatu misikiw, aydaay mikuwanay a tademaw midiputay kinacacay aca maala nu singkiw, makataay nu ihun sepat a bataan idaw ku siwa nu tademaw tulu a bataan kuni ka alaan nuheni a tademaw. cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (1962) a mihcaan misiteke kunuheni, ngangahan u tipan Samoa (西薩摩亞), cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku pitu (1997) a mihcaan misumad tu ngangan Samoa (薩摩亞). =='''lalangawan (文化)'''== 薩摩亞部落著原始的圖騰信仰,生活習俗上有眾多的禁忌,但現在已有較大改觀。另外薩摩亞部落的民間神話傳說也很豐富。 Samoa (薩摩亞) a niyadu’ nu namakaydaay i babalakiyan nu kulit ku sinku, sakaudip nu heni yadah ku papaysinnan, nika ayda yadah tu kuni kasumadan. dumasatu Samoa (薩摩亞) a niyaduay a tadema a kungku nu heni u silaculay. 薩摩亞雖然是太平洋中的一個小島國,但這個十幾萬人口的國家擁有不少格鬥明星,由摔角選手轉換跑道到好萊塢的巨石強森就擁有薩摩亞血統。 Samoa (薩摩亞) amica u Taypinyung (太平洋) nu adidiay a subal nu kanatal, nina cacay a bataan apina nu mangn a tademaw nu kanatal yadah kumi busiguay nu hayu a tademaw, nu milalebuay a tademaw malimaday taydan i Hawlau (好萊塢) a tademaw ci Cise- cansen (巨石強森) idaw kunama punaay nida. 其他還有像是 UFC 的馬克杭特(Mark Hunt)、大衛圖阿(David Tua)或是 WWE 的羅曼(Roman Reigns)、烏索兄弟(Jay & Jimmy Uso)等人都擁有. dumasatu mahida ci UFC a 馬克杭特(Mark Hunt), 大衛圖阿(David Tua) atu WWE a 羅曼(Roman Reigns), 烏索 a malekakay (Jay & Jimmy Uso) idaw namim ku malecaday ku papunaan nuheni. == '''Samoa (薩摩亞) kakanen nu niyadu'ay (在地飲食)''' == 薩摩亞首都Apia的餐廳不少,但大多數都是西方食物,價位較高但體驗不出薩摩亞特色,在當地市場則是比較常見炸雞、烤雞配上主食香蕉或是芋頭等主菜 Samoa (薩摩亞) sodu Apia a kakanan yadah, nika hatidaay u amuhun a kakanen ku yadahay , aca hantu talakaw mahicaykia inai ku Samoa (薩摩亞) a [[sanek]], itini i iciba kiya hina adih kita tu nitengelan tu simal a tulakuk, tulakuk pu atinu'en tu pada’ atu tali ku alamian. 薩摩亞人比較窮,因此在市場僅能做出這種食物,薩摩亞菜的簡易餐廳,大部分吃的東西跟平常吃的相差無幾,但還是看到了如Sinboro的特殊的食物,這種奇特的食物僅在萬那杜見過,而入住在Fale吃到的薩摩亞食物也是比一般常見的口味差不多,只是大部分都吃魚而已。 Samoa (薩摩亞) a tademaw pakuyuc,sisa itni i iciba u mahiniya sa ku makanay, Samoa (薩摩亞) a almi u madayumay a kakanen, kakanen nu heni malecad tu tunu demidemiaday akan, numahiniay akan itida sai Wannatu (萬那杜) maka adih, taydaay milabingnay a tademaw itida i Fale makanay tu Samoa (薩摩亞) a kakanan mahida tu ilumaay ku kan, u buting ku yadahay anikan. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *這個島國人民為格鬥而生:https://www.chinatimes.com/hottopic/20160625003712-260807?chdtv *薩摩亞Samoa 超乎熱情到讓人感動的南洋島國:https://dantrips.com/post-55812537/ [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] nc4cqpmzvp7exy9h7e3a31s0omp9qje Samuluh 0 4511 125083 125082 2021-10-08T16:28:04Z Malataw 22 /* u cidekay nu Taywan yincumin */ wikitext text/x-wiki '''Samuluh(u sulit nu Hulam: 新武部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Samuluh. u kasalumaluma’ nu Samuluh sa, 56 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 255 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 243 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 5%. 地當新武呂溪與支流大崙溪的匯流點附近,昔稱「新武路」(日文片假名寫做シンブロ)。 大崙溪源出小關山與卑南主山東側,昔日沿岸有眾多布農族聚落散佈其間,日治時期官方常將大崙溪流域與新武呂溪上游布農族各聚落統稱為「新武路方面各社」。 早在明治四十五年( 1912 )官方即在此設置「蕃務官吏駐在所」,大正二年( 1913 )改設警察官吏駐在所,大正十年以後更鑑於新武地控兩溪之出口,在此設立療養所與交易所。 大正十年初八通關越橫斷道路完成後,官方開始對花蓮港廳布農族部落進行大規模討伐行動,台東廳為策應起見,開鑿新武路至薩苦間道路,並設置薩苦駐在所及砲台,將勢力更推向大崙溪流域,以壓制布農族。然而「新武路方面各社」雖曾於大正七年起陸續向官方提出「假歸順」,但對日警仍叛服無常。直到昭和八年( 1933 )大關山事件平定後,日本官方才掌握了大崙溪上游的情勢。其中薩苦社於昭和十三至十四年間部份遷往今新武。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=203 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 86%, Pangcah(Amis) 2%, Paywan(Paiwan) 2%, Puyuma 2%, zumazuma 3%. === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ kyuni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Paywan(Paiwan) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']]inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yuan-cu-min == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. === tademaw nu Yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yuan-cu-min, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 409d5u0qhnr4vhbjyhoh56p2kyivk5n San Marino 0 4512 126019 125969 2021-11-02T06:24:58Z 36.227.231.152 /* sasinkuan (宗教) */ wikitext text/x-wiki San Marino([[:zh:圣马力诺|聖馬利諾]]) [[tangan:Flag of San Marino.svg|thumb|u hata nu San Marino (聖馬利諾)|alt=Flag of San Marino.svg]] u [[San marino|San Marino]] sa i labu nu Europe, itiza i 43 46 N, 12 25 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 61 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 61 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup>. hamin nu tademaw sa 33,285. kakalukan [[umah]] sa 16.70%, kila[[kilang]]an umah sa 0%, zumaay henay umah sa 83.30% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u San Marino tusi ([[:zh:聖馬力諾市|聖馬利諾市]]). == '''sapazateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == sapazateng nu kanatal demiad sa 3 bulad 9 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Marino Riccardi]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 10 bulad 1 demiad. == '''kalisiw (經濟)''' == 聖馬利諾的國家經濟主要依靠金融業、工業、服務業和旅遊業。 San Marino (聖馬利諾) a kanatal sakaudip angangan [[miida]] tu ngiku a kawaw, [[ba'ketay]] a kawaw, [[midiputay a kawaw]] atu laliwkuwan a kawaw. 就以購買力平價計算的人均國內生產總值來說,聖馬利諾是全球最富裕的國家之一,與歐洲發達地區水準持平。 nunipi cacakayan a nipisausi tunu tademaw nui kani kasilaculan ana kamuwan sa, San Marino (聖馬利諾) u kitakit sasi idaay nu kanatal, atu Europe (歐洲) mabuwahay a niyaduan malecad kuni kasi [[kalisiw]]. 聖馬利諾被認為是國家經濟高度穩定和歐洲失業率最低的國家之一,該國既沒有國家債務也沒有預算盈餘。 San Marino (聖馬利諾) saan u kanatal nu sakaudip [[satalakaway]] a malaheciay atu Europe (歐洲) sainaiay nu kakawawn a kanatal. nina kanatal nai ku tadah inaya ku liwan nu kalisiw. 聖馬利諾也是全球唯一一個車比人多的國家。在外交上,聖馬利諾追隨義大利領導,且是團結謀共識集團的核心成員。 San Marino (聖馬利諾) a kanatal u sayadahay ku ciduisia mikiyadah tu tademaw a kanatal. itini i sakay nutawan anikalecabay, San Marino (聖馬利諾) mikilul tu Italy (義大利) mikeliday, u kapulunga anikabalud nu balucu a tademaw kunuheni. =='''likisi (歷史)'''== 聖馬利諾斯(聖瑪利諾)與他終身好友里奧離開現在克羅埃西亞的拉布島,以石匠的身份前往里米尼。 San Marinose (聖馬利諾斯) San Marino [聖馬利諾]) atu nida a tenes nu cabay ci Li-Aw (里奧) miliyas tu aydaay a [[Croatia]] (克羅埃西亞) a Lapu subal (拉布島), u mituktukay tu [[ba'tu|ba’tu]] a kawaw ku sakatayda i Limini (里米尼). 當他在基督教堂布道之後,聖瑪利諾遇到了戴克里先迫害,他被迫逃往附近的蒂塔諾山。 itini cinida midintu i kiwkay sa, San Marinose (聖馬利諾斯) malitemuh nida ci Taykeli (戴克里) maluayw misawacu itawan, milaliw cinida tayda i tepal tu i Titanuosan (蒂塔諾山). 在那裡,聖瑪利諾修建了一個小教堂,這就是現在聖馬利諾共和國和聖馬利諾市的起源。 itidacinida, San Marino (聖瑪利諾) patideng tu adidiay a kiwkay, u aydaay a San Marino (聖馬利諾共和國) kapulungan a kanatal atu San Marino a tukay (聖馬利諾市) nu kalingatuan. 有時,這個國家依然會被稱為「蒂塔諾共和國」。現在聖馬利諾共和國將官方的建國日定在301年9月3日。 alahican, nina kanatal panganganan nutaw tu "San Titanuo kapulungan a kanatal (蒂塔諾共和國), aydaay a San Marino kunhekuo (聖馬利諾共和國) nu talakaway anipa tideng tu demiad sa i tulu a lasubu idaw ku cacay a mihcaan (301) siwa a bulad tulu a demiad. =='''kakitidaan nu San Manno (聖馬利諾地理)'''== 聖馬利諾共和國是義大利的國中國,位於義大利艾米利亞-羅馬涅大區與馬凱大區的交界處,距離里米尼的亞得里亞海海岸線約10公里。 San Marino kapulungan a kanatal (聖馬利諾共和國) u [[Italy]] (義大利) nu kanatal nu kanatal, itidai [[Italy]] aymiliya-luoma (義大利艾米利亞-羅馬) tabakiya a kakitidaan atu Makai (馬凱) tabakiya a kakitidaan nu skalalaad nuheni, mibatad tu Limini (里米尼) a Ydeliya (亞得里亞海) dadipasan mililis tu cacay a bataan a kunli. 全國均為丘陵地形,並無平坦國土,屬於亞平寧山脈的一部分。 pulung nu kanatal buyubuyuan, inaya ku masa enalay a lala, u Yapinneng (亞平寧) nu buyuan. 聖馬利諾共和國的國土最高點位於蒂塔諾山山頂,海拔高度是749米。聖馬利諾共和國國境內無任何水體。 San Marino kunhekuo (聖馬利諾共和國) a lala satalakaway nu tunduh u Ditanuo (蒂塔諾) abuyu nu tungduh, talakaw han pitu a lasubu’ sepat a bataan idaw ku siwa a lawad. San Marino kunhekuo (聖馬利諾共和國) labu inai ku nanumnanum aca. 聖馬利諾是歐洲第三小的國家,僅比梵蒂岡和摩納哥面積略大,同時它也是全球第五小的國家。 San Manno (聖馬利諾) u Europe (歐洲) sakatu tulu nu adidiay a kanatal, miki Fantikan ([[:zh:梵蒂冈|梵蒂岡]]) atu [[Monaco]] (摩納哥) mikitabaki a tudi, nu kanatalan han u saka lima nu adidiay a kanatal. == '''icelang nu hitay (軍事力量)''' == 聖馬利諾共和國的軍事力量是世界上最小的,其國防是由義大利軍隊負責。 San Manno kunhekuo (聖馬利諾共和國) a [[hitay]] nu icelang u kitakit nu saadidiay. u hitay nuheni u [[Italy]] (義大利) a hitay kumi kuwanay tunuheniyan. 不同的分支機構有不同的職能,這其中包括:執行儀仗職責、巡邏邊界、護衛政府大樓和協助警方處理重大刑事案件。聖馬利諾警方不包括在其軍事力量內. caaya kalecad numi kuwanay caaytu kalecad ku kawaw, tuyniyan hantu: mikuwana tunikawawan, muculil tu babenisan、 midiputay a sifu talakaway a luma atu mipadang tu kincal midakep tu cancanan a lacusay a kawawan. San Manno (聖馬利諾) kincal caay pilihida tu kawaw nu hitay a icelang. === '''misebingay tu ba’tu a tademaw (岩石衛隊)''' === 岩石衛隊是聖馬利諾共和國軍事力量中的一支前線部隊,他們的一個職責就是邊界巡邏,負責巡視和保衛國境線,而他們的另一個職責則是衛隊,負責保護聖馬利諾市內聖馬利諾政府所在地共和國宮。 misebingay tu [[ba'tu|ba’tu]] a tademawan u San Marino kunhekuo ( 聖馬利諾共和國) a hita nu icelang masakaputay a hitay, tungus nu kawaw nuheni sa miadi tu lilisan nu babenisan, tungus nuheni han misaliyutay miadih tu kanatal atu midiput tu kababenisan a kanatal, dumasatu a kawaw nuheni sa mamidipud tu kanatalay a hitay, situngus midiput tu San Marino (聖馬利諾) macimacian atu (聖馬利諾) sifu kakitidaan nu kunhekuokun. 這個角色是他們最為被民眾所常見,而他們的換崗儀式也是當地的風景。 nina kawaw nuheni hina adih nu [[binawlan]] a tademaw. nuheni a nipi kalaliyun nuheni sa u kataydaan nu midangay a tataydaan. 除了這些軍事職責之外,根據1987年的法令,所有岩石衛隊隊員也是聖馬利諾共和國的刑警,以協助聖馬利諾警方調查重大犯罪。岩石衛隊的制服是獨特的紅綠色設計。 uyni nu hitayan a kawaw han, [[nakamuwan]] sa i cacay a malebud siwa a lasubu walu a bataan idaw ku pitu a mihcaan (1987) a falin, hamin nu misebingay a tademaw (岩石衛隊) u San Marino kunhekuo (聖馬利諾共和國) a kigi, mipadangay tu San Manno (聖馬利諾) kincal mikisa tu tabakiya sicuminu nu lacusay a tademaw. misebengay a tademaw (岩石衛隊) a dikuc nu nuheni micidek ku kulit nu dikuc si sumanahay langdiway a nipisikian. =='''sasinkuan (宗教)'''== ===San Marino tabakiyay a kiwkay (聖馬利諾大教堂)=== 聖馬利諾共和國是一個天主教占主導地位的國家, 該國公民有97%的比例信仰羅馬天主教,但是天主教並非聖馬利諾的國教。 San Marino kapulungan a kanatal (聖馬利諾共和國) u tincukiw kumi liliday tu kanatalan, nina kanatal a tademaw idaw ku sawaw a bataan idwa ku pitu a kilac (97%) katuud kumi sinciaay tu Roma tingsukiw (羅馬天主教), nika tinsuciw caay kaw tatengay nu San Marino (聖馬利諾) a kanatal nu kiwkay. 大約有一半的天主教徒信仰羅馬天主教。聖馬利諾沒有主教座,儘管它的國名是教區名的一部分。 kiya idaw ku pankiway nu tinsukiw a sinzia u Roma tingsukiw (羅馬天主教). San Marino (聖馬利諾) inai ku tada aenenga nu kiwkay, amica kuni kasingagan tu kanatal nu kiwkay a cacay. 歷史上,聖馬利諾各堂區分別隸屬義大利的兩個教區。其中大部分屬於蒙特菲爾特羅教區,其餘部分屬於里米尼教區。 itini i likisi, San Marino (聖馬利諾) nu dumaan a kiwkay u [[Italy]] (義大利) nu tusaay a kiwkay. katuuday nu Mumtefaeteluo (蒙特菲爾特羅) a kiwkay, liwan satu u Limini (里米尼) a kiukay. 1977年,由於蒙特菲爾特羅和里米尼兩個教區的轄區進行了調整,因此聖馬利諾目前全部歸屬於蒙特菲爾特羅教區。 cacay a malebud siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku pitu (1977) a mihcaan, u Mumtefaeteluo ([[:zh:蒙特费尔特罗|蒙特菲爾特羅]]) atu Limini (里米尼) nina tatusaay a kiwkay talaayaw henay amisumad, sisa San Marino (聖馬利諾) ayda han u Mumtefaeteluo ([[:zh:蒙特费尔特罗|蒙特菲爾特羅]]) a kiwkayan. 聖馬利諾與蒙特菲爾特羅教區的座堂位於義大利佩薩羅和烏爾比諾省的彭納比利。 San Marino (聖馬利諾) atu Mumtefaeteluo ([[:zh:蒙特费尔特罗|蒙特菲爾特羅]]) u eneng nu kiwkay itdai i [[Italy]] Pa’saluo (義大利佩薩羅) atu uepinuosing (烏爾比諾省) a Punnapili (彭納比利). 根據聖馬利諾個人所得稅法的規定,納稅人有權要求將自己所得稅的0.3%捐贈給天主教會或其他慈善機構,這其中就包括瓦勒度派和耶和華見證人。 nakamuwan sa San Marino (聖馬利諾) nu cacaya a sutukudi anipipatideng, patahekalay tu sutukudi taneng miyukiw tunu udip tu a sutukudi tu lin tin a tulu (0.3%) a kilac pabeli i tinsukiw atu duma nu sapipadangaw tu katuuday a cikuo, itini satu mapulung ku Waletupay (瓦勒度派) atu Yahehuo (耶和華) paka tinengay tu tademawan. 天主教聖馬利諾-蒙特費爾特羅教區從1977年改名至今,原名是「蒙特菲爾特羅教區」,隸屬於拉韋納-切爾維亞總教區。 tinsukiw San Marino (聖馬利諾) Mumte-fiaer-teluo (蒙特菲爾特羅) a kiwkay namakayda i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku pitu (1977) a mihcaan misumad tu ngangan katukuh ayda, naw tadangangan sa u Mumtefaeteluo (蒙特菲爾特羅) a kiwkay ku [[ngangan]], u Lawiana-ciaewuiya (拉韋納-切爾維亞) a kakaduman a kiwkay. 目前的教區已經包含聖馬利諾全境所有的堂區。最早提及蒙特菲爾特羅地名的是在查理曼時期的丕平獻土文獻中。 aydaay a kiwkay mamim tu pasu San Marino (聖馬利諾) nu hamin a kiwkay. sayaway ka awawan sa u Mumtefaeteluo ([[:zh:蒙特费尔特罗|蒙特菲爾特羅]]) nu niyaduay a ngangan itini i Ca-li-man (查理曼) nu caaya kasulitay u caaya ka sasukapahay a cudadan. =='''caculilan (交通)'''== 聖馬利諾境內沒有機場,入境需要從義大利進入。聖馬利諾因國土面積狹小,道路設計僅有環行道和單行道兩種,車子直開到底就無法回頭,因此沒有設置紅綠燈。 San Marino (聖馬利諾) ilabu inai ku pahikukiyan nu heni, anu mcumud satu ama kayda i [[Italy]] (義大利) micumud. San Marino (聖馬利諾) tada adidi' tu ku lala nuheni, dadan ni sikian u kimulmul sananay a dadan atu nu cacaya sa a culilan nu dadan, anu [[paculil]] kita tu kadideng[[pabesuc]] sa a caay tu kapiled mutiku a [[pabesuc]] sa, sisa inai ku nipipadinki tu sumanahay langdaway a dingkian. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *聖馬利諾:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%A3%E9%A9%AC%E5%8A%9B%E8%AF%BA [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] az5ovzc3g8lx9sdurlnwu5zj909b02u Sandimen 0 4513 102594 102278 2021-03-10T14:49:00Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Timur - Soaⁿtimn̂g - (Sandimen, Pingtung County).svg|縮圖]] Sandimen(三地門鄉) Sandimen a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 185.9 km². (kalesakan nu linpanti 94.02 km², kalesakan nu pawliwti 85.25 km²), u kasabinawlan, 7,698 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,296 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 7,320 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 95%(Paiwan, Rukai) ku kasabinawlan. u Paiwan atu Rukai ku sakalaniyazu’. == '''nikasakuwakuwan''' == Sandimen mala 10 a cuwen atu 12 ku niyazu’. kina 12 a niyazu’sa, Timur(三地部落), Tjavatjavang(達來部落), Valjulu(馬兒部落), Paridrayan(大社部落), Sagaran(口社部落), Talamakau(青葉部落), Cavak(青山部落), Djineljepan(安坡部落), Tjailjaking(賽嘉部落), Kingdalruwane(金大露安部落), Tjukuvulj(嘟估甫了部落), Tjusepayuan(北巴部落). Sandimen(三地門鄉)(排灣語:Timur)位於台灣屏東縣北端,北臨高雄市茂林區、六龜區,東鄰霧台鄉,西鄰高樹鄉、鹽埔鄉,南接內埔鄉、瑪家鄉。面積約196平方公里,排名屏東縣第三大(僅次於獅子鄉、霧台鄉);人口約7.7千人,為屏東縣人口最多的山地鄉。 Sandimen(三地門鄉)(Paiwan a binacadan a kamu, Timur)i tini i Taywan nuwamisan nu Ping-tung-siang, nuwamisan nu Kaw-sing-se Maw-lin-cuy, Liw-kuay-cuy, nuwalian macapi i Wu-tay-siang, satip macapi u Kaw-su-siang, Yan-pu-siang, nutimulan macapi i Ne-pu-siang, Ma-ciy-siang. u ahebal ku lala’ makala tu 196 ping-bang-kung-li, nipasilut(排名) tu ngangan i Ping-tung-siang u sakatulu nu tabakiay, uyni dada’Se-ce-siang, U’-tay-siang, u tademaw pakala’ tu 7.7 malebut a tademaw, u kakatuuday nu Ping-tung-siang a tademaw nu binacadan a niyazu’. 該鄉地處山地與平原的交界地帶,多屬丘陵地形,海拔在100~2159公尺之間,有隘寮溪流經鄉境,氣候上屬熱帶季風氣候。居民以台灣原住民排灣族為主,另有部分魯凱族居民(如青葉村),近年來成為熱門的觀光勝地,並被納入茂林國家風景區。 Sandimen(三地門鄉)(排灣語:Timur)位於台灣屏東縣北端,北臨高雄市茂林區、六龜區,東鄰霧台鄉,西鄰高樹鄉、鹽埔鄉,南接內埔鄉、瑪家鄉。面積約196平方公里,排名屏東縣第三大(僅次於獅子鄉、霧台鄉);人口約7.7千人,為屏東縣人口最多的山地鄉。 Sandimen(三地門鄉)(Paiwan a binacadan a kamu, Timur)i tini i Taywan nuwamisan nu Ping-tung-siang, nuwamisan nu Kaw-sing-se Maw-lin-cuy, Liw-kuay-cuy, nuwalian macapi i Wu-tay-siang, satip macapi u Kaw-su-siang, Yan-pu-siang, nutimulan macapi i Ne-pu-siang, Ma-ciy-siang. u ahebal ku lala’ makala tu 196 ping-bang-kung-li, nipasilut(排名) tu ngangan i Ping-tung-siang u sakatulu nu tabakiay, uyni dada’Se-ce-siang, U’-tay-siang, u tademaw pakala’ tu 7.7 malebut a tademaw, u kakatuuday nu Ping-tung-siang a tademaw nu binacadan a niyazu’. Sandimen mala 10 a cuwen atu 12 ku niyazu’. kina 12 a niyazu’sa, Timur(三地部落), Tjavatjavang(達來部落), Valjulu(馬兒部落), Paridrayan(大社部落), Sagaran(口社部落), Talamakau(青葉部落), Cavak(青山部落), Djineljepan(安坡部落), Tjailjaking(賽嘉部落), Kingdalruwane(金大露安部落), Tjukuvulj(嘟估甫了部落), Tjusepayuan(北巴部落). 該鄉地處山地與平原的交界地帶,多屬丘陵地形,海拔在100~2159公尺之間,有隘寮溪流經鄉境,氣候上屬熱帶季風氣候。居民以台灣原住民排灣族為主,另有部分魯凱族居民(如青葉村),近年來成為熱門的觀光勝地,並被納入茂林國家風景區。 uynian a buyu’a lala’ atu enal u kalalikeluhan(交界)a kakitizaan, kayadahay ku masaungcuyungcuyay a buyu’,hay-pa i 100 katukuh i 2,159 depah, izaw ku Ay-liaw a sauwactalabi i niyazu’, 流經鄉境demiad tungusay u ze-day-ci-bung a demiad, aenengan a binawlan u Paiwan a binacadan u kahenulan,u zumaay a Paiwan a binacadan,  mahiza u Sin-ye a niyazu’, ayzaay a mihcaan pakala tu sakapahay aidangan a kakitizaan, patayza i Maw-lin a kanatalay a idangan. == '''Laylay(歷史)''' == Sandimen(三地門鄉),源自排灣語「timur」,移居此開墾的閩南裔漢人以閩南語諧音稱之山豬毛或山地門,今臺灣閩南語仍稱山地門(Suann-tē-mn̂g)。1935年,日本將排灣族Timur、Talavatsal、Salalau三社居民遷移到今日的三地門,並規畫為棋盤街道聚落。當時屬高雄州屏東郡管轄,稱為「サンティモン」。 Sandimen(三地門鄉), lalengawan/lalekalan(源自)  namakayni i Paiwan  a kamu,「timur」 malinat tayni miatang(開墾) ku layakay nu tayniay a Hulan nu lalayay tunisasengiay a ngiha’ kyu palu nu buyu’ay a kiwmah a banuh(山豬毛) tu San-ti-men, nu ayaza i Taywan layakay a kamu masakamu tu San-ti-men “Suann-tē-mn̂g” 1935 a mihca i kaLipunan u Paywan a binacadan  tu Timur, Talavatsal, Salalau tuluay nu kenis a tademaw malimat hay nikatukuh ayza nu  Sandimen a kenis, nisasulitaan sakaysasangaan tu kalcalaecay nuzazan a kasaupuaan nu niyazu’ay, nanutawya nu Takaw a kenis atu Pingtungay a kenis nipikuwan, panganga han sa “サンティモン”. 光復後初期改設高雄縣三地盟鄉,1947年易名為「三地鄉」,1950年改隸新設之屏東縣,1992年8月更為今名。 nazikuzan nu Kang-hu tu sayaway misumad tu Ta-kawan a kenis nu Sandimen a nikasu u ouwan malecabay a kenis, 1947 amihcaan masumat u Sandimen a kenis, 1950 a mihcaan masumat aca tu baluhayay nu Ping-tung a kenis, 1992 a mihcaan waluay a bulad hanika ayza kinangangan. == '''mikawaway tu kawaw nu kanatal a kakitazaan kenis(行政區劃)''' == === '''i tiniay a kenis izaw ku cacay nataan a niyazu’(本鄉共10村)''' === Cing-ye a niyazu’,(青葉村) An-po a niyazu’(安坡村) Cing-san a niyazu’(青山村) Ma-l-el a niyazu’(馬兒村) Cow-se a niyazu’(口社村) Say-ciya a niyazu’(賽嘉村) San-ti-men  niyazu’(三地村) Ta-se a niyazu’(大社村) De-wen a niyazu’(德文村) Ta-lay a niyazu’(達來村) Cing-ye a niyazu’(青葉村) An-pu a niyazu’(安坡村) Cing-san a niyazu’ a niyazu’(青山村) Ma-el a niyazu’(馬兒村) Kou-se a niyazu’(口社村) Say-ciya a niyazu’(賽嘉村) San-ti a niyazu’(三地村) Ta-se a niyazu’(大社村) 三地門位於臺灣屏東縣北端,北臨高雄市茂林區、六龜區,東鄰霧臺鄉,西鄰高樹鄉、鹽埔鄉,南接內埔鄉、瑪家鄉。 Sandimen (三地門鄉) tini i  nuwamisan Taywan Pin-tung a kuwan, u belaw saamisan nu 高雄 akuwan Maw-lin a kenis, Liw-kuay a kenis, nuwalian u belaw u Uw-tay a kenis, satipan a belaw u Kaw-su a kenis, Yen-pu a kenis, mitules tu Ne-pu a kenis, Ma-ciya a kenis. == '''katinengan(了解)''' == 三地門早期地名為「音斯笛摩兒」,屬於魯凱族『三地門』社的聚落,中國旳閩南地區移居此開墾的漢人以閩南語諧音稱之「山豬毛社」或「三地門」。 Sandimen(三地門鄉) kasumamadan a ngangan u “Sin-se-di-mo-el”, tungusay u Lukay a binacadan “San-ti-men” kenis a niyazu’, Cung-ku a ,Cung-kou a u nu layakay akakitizaan nu malimatay nu layak miatang (開墾) u layakay akamu misasengiay tu pipangangan “San-cu-maw-se” atu “Sandimen(三地門鄉).” == '''Shan-chuan  cuyacuy a sangaw(山川琉璃吊橋)''' == Shan-chuan  cuyacuy a sangaw/Shanchuan Glass Suspension Bridge(山川琉璃吊橋) 山川琉璃吊橋位於臺灣茂林國家風景區內,為連接屏東縣三地門鄉與瑪家鄉的人行吊橋,跨越高屏溪的支流隘寮溪。橋體為吊床式吊橋,橋長262公尺、距河床平均高度45公尺,曾是全臺灣最長的吊床式吊橋,直至2017年由桃園市復興區的新溪口吊橋(橋長303公尺)超越。 Shan-chuan  cuyacuy a sangaw tini i Taywan Maw-lin piazihan tu hekal nu kantal a kakitizaan, mitulesay tu  Ping-tung akuwan San-ti-men a kenis atu Majia a kenis(瑪家鄉) tu caculilang nu tademaw cuyacuy a sangaw, miawas tu Kaw-ping sauwac adidi’ay cilis Ay-liaw a sauwac, u uzip nu sangaw u masacuyacuyay a sangaw, katanayu’ a sangaw 262 kung-ce, laed tu sauwac palalecad tu talakaw sepat bataan izaw ku lima debah, nau satanayaay masacuyacuay a sangaw, katukuh 2017 a mihcaan u Tuing atuse Fu-sing a kakitizaan u baluhay a sacumud nu sauwac cuyavuy a sangaw “katanayu’ nu sangaw 303 debah malakuit tuway”. 山川琉璃吊橋為聯絡屏東縣三地門鄉三地村與瑪家鄉北葉村的吊橋,屬於吊床式吊橋,最大乘載人數100人。琉璃珠的意象裝置為由排灣族藝術家撒古流·巴瓦瓦隆所設計,橋體兩側鑲有32面故事牌,講述32個不同部落的故事。吊橋兩端設有馬賽克藝術作品以及巨石裝置藝術。橋體兩側在試營運結束至正式營運期間加裝了1,664顆琉璃珠。 Shan-chuan  cuyacuy a sangaw/Shanchuan Glass Suspension Bridge(山川琉璃吊橋) u satakus tu Ping-tung akuwan San-ti-men a kenis San-ti a niyazu’ atu Majia a kenis(瑪家鄉) Pa-ye a niyazu’ tu cuyacuy a sangaw, tunusay masacuyacuyay a sangaw, u sakatuuday pitubian tu tademaw cacay lasubu, Liu-li-cu a sakahini tu pipazeng nu Paiwan a binacadan a Yi-su-ciya ci Sa-ku-liw-pa-wa-wa-lung mibihekacan a misanga’, u uzip nu sangaw tusaay a takinilan izaw kunipazeng tu tulu bataan izaw ku tusa a paya’ tu kungku, nusakamu 32 masazumaay a kungku nu niyazu’, cuyacuy a sangaw i sacumut atu katukuhan patizeng tu Ma-say-ke yi-su-zuo-pin atu tabakiay a ba’tu kunipazeng tu yi-su. uzip tu sangaw tusa a takinilan pahezek tu pitanam katukuh tatengaay tu amiculul a demiadan micunus tu mipazeng tu 1,664 ku Liu-li-cu. 舊筏灣部落原為排灣族、魯凱族祖先之發源地  舊筏灣海拔800多公尺 ,石板屋依山勢而建與對面山頭的射鹿、高燕與好茶部落隔著隘寮南溪 ,雲深之處便是排灣族的聖山「大武山」 ..整排的排灣族石板屋保存的還算完整這樣面山臨水、居高臨下的地理位置 提供早期筏灣人生活上的便利,也得以防範宿敵好茶部落的來犯  早年的筏灣部落人口達一百多戶 ,日治時期日本人曾強迫射鹿及高燕兩部落的人搬遷到筏灣,台灣光復後國民政府再度安排三部落的人遷村到現今北葉、瑪家及筏灣村 ,原來的筏灣部落也改名為舊筏灣。 malumanay a Fa-wan a niyazu’ na u Paiwanay tu ,Rukai a binacadan u lalangawan a tuas ulalekalan a lala’ nu tuas,   malumanay a Fa-wan u talakaw pakala tu 800 debah, ba’tuay aluma’ micangday tu butu’ amipatizeng atu nu ayawan a buyu’ tu Se-lu, Kaw-yan atu kapahay aucya niyazu’ silaed tu ai-liau nutimulan a sauwac, ilabu ku kakitizaan nu Paiwan a binacadan a kakawsan a buyu’(聖山) “Ta-uw a buyu’”, kasilut(整排) nu Paiwan a binacadan ba’tuay a luma’ masupet u masakapahay malisimed u mahiniay nusuayaway tu butu’ micapiay tu nanum, u satalakaway a maazih ku  kakitizaan a lala’ pawapen tu kasumamadanay tu Fa-wan a tademaw lihalay kunikauzip, uyza  sa amitena’ tu miubiay tu kapahay a ucya, i saayaway a mihcaan u Fa-wan niyazu’ a tademaw katukuh tu cacay lasubu kayadah ku luma’, u pikuwanay nu Lipun a ziday Lipun a tademaw napacici tu Se-lu atu Kaw-yan tusaay  niyazu’an a tademaw, mabulaw tayza i Fa-wan, Taywan napatizang hawsa ku-min-cen-bu pasilut aca tu tuluay niyazu’ a tademaw mabulaw ku niyazu’ tayza i ayzaay Pa-yia, Majia  atu Fa-wan a niyazu’, nauyaanan(原來) u Fa-wan a niyazu’ pasumad han ku ngangan u malumanay Fa-wan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科: Sandimen(三地門鄉)<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%89%E5%9C%B0%E9%96%80%E9%84%89</nowiki> *中文維基導遊:Sandimen Township(三地門鄉): <nowiki>https://zh.wikivoyage.org/wiki/%E4%B8%89%E5%9C%B0%E9%96%80</nowiki> *中文維基百科: 山川琉璃吊橋: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E7%90%89%E7%92%83%E5%90%8A%E6%A9%8B</nowiki> [[kakuniza:Sabak Nubu]] n8l1ajb1rqdcpeirwv9a0v8ohs4p4b3 Sanli Tilibi a sinbun musakamu tu patizeng ku ngangan nu Sakizaya 0 4514 42756 42755 2019-11-21T16:51:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Sanli Tilibi a sinbun musakamu tu patizeng ku ngangan nu Sakizaya == u Sanli Tilibi sa, u tabakiay a Tilibi kongsi i Taywan. misangatu yadah a tilibi a palaw, paazihtu binawllan. uyniyan a palaw nu patizeng ku Sakizaya, kapah ku sakamu nu heni. namakay 1878 katukuh patizeng tu ngangan nu Sakizaya. == namakay cuwaay a sinbun atu inga: == https://www.youtube.com/watch?v=_F8CuqdD5Fs obz43kdvxvtxafhcus1d40a88wkzwez Sansama:an 0 4515 86286 42770 2019-11-30T06:25:16Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sansama:an == === u sulit nu Hulam === 上大隘部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sansama:an. u kasalumaluma’ nu Sansama:an sa, 54 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 178 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 162 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 9%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] i9qxsatm3ho33e3874oc50vjdhph7hs Sansaru 0 4516 86288 42786 2019-11-30T06:25:23Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sansaru == === u sulit nu Hulam === 三叉路部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sansaru. u kasalumaluma’ nu Sansaru sa, 45 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 128 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 116 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 9%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 85%, Saysia(SaySiyat) 3%, Pangcha(Amis) 2%, Paywan(Paiwan) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 6clsr55nfrlt7rzukpgtxr73vaoe5zs Sao Tome and Principe 0 4517 118836 118835 2021-07-07T00:01:37Z 2402:7500:5CE:43F9:C814:4B29:99E1:754D /* cunli (總理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Sao Tome and Principe.svg|thumb|u hata nu Sao Tome and Principe '''(聖多美與普林西比)''' |alt=Flag of Sao Tome and Principe.svg]] '''Sao Tome and Principe (聖多美與普林西比)''' u '''Sao Tome and Principe (聖多美與普林西比)''' sa i labu nu [[Fey-cuo]], itiza i 1 00 N, 7 00 E.u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 964 sq km.u ahebal nu lala'ay sa 964 sq km, u ahebal nu nanumay sa 0 sq km.hamin nu [[tademaw]] sa 197,541.kakalukan [[umah]] sa 50.70%, kilakilangan umah sa 28.10%, zumaay henay umah sa 21.20%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Sao Tome]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa sabaw tusa bulad pitu demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Evaristo Carvalho]], [[micakat]] a demiad sa i 2016 a [[mihcaan]] siwa bulad tuluay demiad. 聖多美普林西比民主共和國,中國大陸一般簡稱聖普,位於中非西部的幾內亞灣,由聖多美島、普林西比島和附近一些礁、嶼組成。面積1001平方公里。人口約90%居住在聖多美島。居民主要是班圖人,還有混血穆拉托人和印度人,葡萄牙語為官方語言,原為葡萄牙殖民地。1975年7月12日獨立,成立民主共和國。聖普是世界上最低度開發國家之一。 Seng-Tuo-Mey-Puo-Lin-Si-Ti (Sao tome and principe, 聖多美普林西比) ananay a [[kanatal]] sa, [[kapulungan]] nu [[binacadan]] a kanatal, sakay nu [[China]] a [[nipangangan]] sa u Senpu han, u [[eneng]] sa i [[kalatebanan]] nu Africa nutipan a Cinyie-ya a salupikut, makay nu ya Sentu-mie Sao tome [[hananay]] a subal, Pu-lin-si-pi (Principe) atu i capianay a ba[[ba'tu]]an nikasaupuan a kapulungan a kanatal. nika[[ahebal]]an sa makaala tu 1001 a ping huwan kung-li. nika[[idaw]] nu [[binawlan]] sa u 90% ka[[yadah]] i tini i Sen-tu-mei a subal a [[mauzipay|maudip]]. u sakaidaw nu binacadan sa katuuday ku ya Pantu hananay a tademaw, atu sikacamul tu nu ya Mulatu atu India hananay a binacadan, sakay nu kanatalaya sakaihekal a nakamuwan sa misa nu Portugal ku sitatungus, i [[kasumamadan]] sa nau kalatubangan nu Portubal. i 1975 a mihcaan pitu a bulad sabaw tusa a demiadan kunida sa malakanatal, patideng tu nikapulungan a binacadan a kanatal. ya Senpu sa u sakay i nu [[kitakitay]] a sakainayiay nikapalekal tu sakasilacul nu kanatal. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Sao Tome and Principe (聖多美與普林西比) ayza sa ci [[Jorge Lopes Bom Jesus]] (若熱·洛佩斯·博姆·熱蘇斯), micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 12 bulad 3 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 聖多美普林西比在1469到1472年之間被葡萄牙人發現。阿瓦盧卡米尼亞(Alvaro Caminha)在1493年於聖多美島成功建立殖民地,他也得到這塊土地為賞賜。普林西比島的殖民於1500年也在類似的安排之下開始。 ina Sao tome and principe i ti 1469 katukuh i 1472 a mihcaan, sikaadih nu Portubal a kanatal. ya Awaluka-miniya (Alvaro Caminha) hananay, i ti 1493 a mihcaan kalekuan a [[patideng]] i Sen-tu-mei a subal satubangan a mikuwan, sikaala nida tu sakawlah tina kakitidaan. ya Pu-lin-si-pi a subal nikasatubangan sa i 1500 a mihcaan, i ti sikalecadan a nikahida sikasululan a ka[[lingatu]]. 葡萄牙殖民者利用奴隸的勞力在16世紀中葉將聖多美普林西比變成了非洲最重要的砂糖出口地。聖多美島從1522年開始直接受葡萄牙王國統治,普林西比島則是從1573年開始直接受葡萄牙王國統治。 u Portubal a kanatal [[miculcul]] tu masatubangay a sakaidaw nu kasikawawan a [[icelang]], i ti 16 a seci itebatebanan palekuan kina Sao tome and principe, sikasumad tu mala sakahenulan i Africa u nipisiwbay pacakay tu waneng patahkal i nu kitakitay a kanatal. ya Sen-tu-mei a subal sa i ti 1522 a mihcaan, a malingatu pabesuc sa maylayap tu nipikuwan nu Portubal a masahungtiay a kanatal. 砂糖產業在隨後的一百年間沒落。到十七世紀中葉,聖多美只是一個補給船隻用的停靠港而已。十九世紀早期,引進了兩種經濟作物:咖啡與可可。當地肥沃的火山土壤特別適合這些新的經濟作物,於是出現了許多莊園。 u sakay [[silacul]] nu wanengay a sasikawaw sa, i nudikudan nu cacay a lasubu haymaw satu a malawpes. katukuh i 17 a seci kala i tebatebanan tu, ya Sen-tu-mei a kakitidaan uyda satu u sapicunus tu sikaydih han nu tuudtuud nu balunga, a cacandayan a minatu adada. i 19 a seci nikalingatuan, mililid a pacumud tu tusaay a sikalisiway a papalumaan; ya kuhi atu ke-ke (可可) hananay. nu itidaay a kasidamekan nu [[kapawpaway]] nu lamal a buyu', [[micidek]] ku nikakapah a sitatungusan tuyni a baluhayay a sipaluma, kiyu nudikudan sa culal satu ku mikilulay a tabakiay nu masabawbiay a kitidaan.   由葡萄牙公司或是不在當地的地主所擁有的莊園幾乎佔據了當地所有好的農田。到了1908年,聖多美成了世界最大的可可產地,可可到現在還是該國最重要的作物。 sakay nu Protubal a kusi atu nu caayay ka itidaay a siumahay tu sakasitungus, nikaahebalan mamin a calapan tu kasidamekay nu umah. katukuh i 1908 a mihcaan sa, ya Sen-tu-mei malanu i kitakitay a satabakiay tuya ke-ke a sikaidaw nu kasilacul, ina ke-ke hananay sa katukuh ayda mahida henay u sakahenulan a sakalukan. == '''[[kakitidaan]] (地理)''' == 聖多美與普林西比位於非洲幾內亞灣。聖多美島距離非洲西岸255公里,普林西比島距離非洲西岸220公里,兩島相距146公里,是非洲第二小的國家,兩島都是火山島,面積共1001平方公里。 Sao tome and principe ina Sen-tu-mei atu Pulin-sipi a kakitidaan sa, i Africa ya Ciney-ya a salupikudan. ina Sen-tu-mei kasilaad tu Africa nutipanay a tukutukusan makaala tu 225 a kungli, ya pulin-sipi a subal kasilaad tu ya Africa i nutipay makaala tu 220 katanatu nu kungli, mahtutusaay kasilaad sa makaala tu 146 a kungli kabaad, i Africa masa nu nukikul a nisausian sa mala sakatusa a adidi, nikaahebalan sa makaala tu 1001 pinghuwan kungli. 其他鄰近的附屬島嶼由北至南包括Pedras Tinhosas、Boné de Jóquei、Cabras Isles,和赤道橫越的Rolas Isles等。島上植被茂盛,溪流交錯,也有許多高山,重要的如:聖多美峰(Pico de São Tomé)(2024公尺)、普林西比峰Pico do Príncipe(948公尺)。 熱帶雨林氣候,終年高溫多雨。年降水量1000~3000毫米,兩島西南迎風坡達5000毫米。 nikacaledesan a demiad i kaudadan nu kilakilangan, i kademan nu mihcaan sa micidek ku kacaledes atu kasasiudad. kasausi nu nikaidaw nu udad i mihmihcaan sa, 1000~3000 nu hawmi kayadah, ninatusaay a subal nutipan kalatimulan pisuayaw tu sacakad nu bali sa, makaala tu 5000 a malebut nu hawmi a sikaidaw nu udad. == '''sakay nu kalisiw (經濟)''' == 以農業為主,主產可可,其次是咖啡、椰子。工業有肥皂廠、鋸木廠等。兩島主要產品有95%外運。主要出口可可(占出口總值的3/4)、咖啡、椰子、油棕產品。被聯合國列為世界上最不發達的國家之一。 u situngus tu a miida sakay malukay, u tatungusan nu kalaidaw a sakasilacul sa ya ke-ke, kilul sa ya kuhi hananay, abinung. sakay nu kikayay a nikaidaw sa ya mamisangaay tu sabun a kuba’, atu mamisalusalusay tu kilang a kuba. masatusaay a subal a sikaidaw nu silaculan, tu tuudtuud sa 95% ku sapatahkal i kitakitan misiwbay. u sasitungus nu papacakayan sa ya ke-ke hananay (sikaidaw nu sapatahkal i nutawan makaala tu kapulungan nisausi sepat nu tulu), kuhi, abinung, simal nu balidas atu tuudtuud, mamin a sipatudu nu kitakitay ya paykanatal, u sakayinayay a caay kasilacul a kanatal sa. == '''sapasubana (教育)''' == 聖多美普林西比的義務教育為四年。教育系統缺乏教室,教師不足,且沒有充分培訓,教科書和教材不足,教育規劃和管理不善,缺乏社區參與學校管理。學校系統的國內經費不足,使系統高度依賴外國融資。 高等教育機構為國家中學和聖多美普林西比大學。 ina Sao tome and principe a situdung tu sapasubana i micudaday sa sepat a mihcaan. u sakaidaw nu paybalucuan a kakitidaan nu picudadan sa caay kataneng, caay kataneng ku saydan, pasunayay ku nipiecawan tu sacunusan a nipahalhal, u sapasubanaan a cudad atu aadihan sa caay amin kataneng, u nipaayaw tu paybalucu’an atu nipikuwan pihacengan a caay kakapah, sikangicihan nu kenikenisan a milihida tu sakay pikuwan tu cacudadan. sakay nu cacudadanay i nu kanatalay a sasikalisiw sa caay kataneng, kiyu miida tu nu hekalay a kanatal tu sapicunus tu  nipiedapan tu kalihalay a kalisiw. u sakaidaw nu satabakiay a cacudadan ya Sao tome and principe atu ya kanatalay a kawcungay itini amin. == '''nu ROC atu nu Sao tome and principe a nikalcabayan (中華民國與聖多美普林西比關係)''' == 中華民國與聖多美普林西比關係是指中華民國與聖多美普林西比民主共和國(通稱聖普、聖多美)之間的關係。兩國於1997-2016年有官方外交關係,斷交後,目前沒有在對方首都互設具大使館性質的代表機構。對聖多美普林西比的相關事務由駐葡萄牙臺北經濟文化中心兼轄。 nu ROC atu nu Sao tome and principe a nikasacabayan sa, u masakiketay a nipatuduan sa, u nu ROC atu nu Sao tome and principe a kapulungan nu binacadan a kanatal (nipangangan sa u Senpu, Sen-tu-mei han ) a nika nikalalacalan a sakahida. ina tatusaay sa nai 1997 - 2016 a mihcaan nasipakay tu nu kanatalanay a sikalcabay, kaputunan a malcabay i nu dikudan katukuh ayda nayay ku sipatideng tu canancanan a kitidaan, sakay nu sacunus tu caculculanay a sitatungus a sasikawaw a kitidaan. sipakay nu Sao tome and principe tu masakiketay a kawaw sa, sipakay nu ya Protubal i Taywanay Taypi mipakalisiway atu lalangawanay a sasitungusay ku mamidayli atu pikuwan a malalacal tu kasasiduma nu tuudtuud a kawaw.       == '''sakay hekalay a masacabay a nikalalacal (外交)''' == 1997年5月6日,聖多美普林西比主動要求與中華民國建立外交關係,由兩國外交部長在臺北簽署《建交公報》。7月11日,中華人民共和國與聖多美普林西比斷交。1998年10月,中華民國派駐專任大使。 2000年3月,於首都臺北設立聖多美普林西比民主共和國駐中華民國大使館,並派駐大使。 i 1997 a mihcaan lima abulad 6 a demiadan, ina Sao tome and principe a kanatal misakaku a milunguc atu Republic of China patideng tu kakitidaan nu sacabayan a masakiketay a kalahida, sipakay nu tusaay a kanatal ya masakaputay a mikuwanay tu sasacabayen, i Taypak a masasulit tu (kalcabayan a pabinawlanay a cudad). pitu a bulad 11 a demiad, ya China atu Sao tome and principe kaputunan tu ku nikalcabayan. 1998 a mihcaan sa miucul tu mitesekay a tademaw ku ROC patayda i kanatal nu Sao tome and principe. i 2000 a mihcaan tulu a bulad, i ti Taypak a tuse patideng tu kakitidaan  nu Sao tome and principe kapulungan a kanatal tu caculculan tayni a kalingatu a sikacabay. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-聖多美與普林西比<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%A3%E5%A4%9A%E7%BE%8E%E5%92%8C%E6%99%AE%E6%9E%97%E8%A5%BF%E6%AF%94 *中文維基-中華民國與聖多美普林西比關係<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B%E8%88%87%E8%81%96%E5%A4%9A%E7%BE%8E%E6%99%AE%E6%9E%97%E8%A5%BF%E6%AF%94%E9%97%9C%E4%BF%82 [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] f8qcma8e2et278xy3atm9a6vcnm4rnm Sapat 0 4518 86289 42824 2019-11-30T06:25:25Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sapat == === u sulit nu Hulam === 掃叭頂部落 ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sapat. u kasalumaluma’ nu Sapat sa, 170 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 366 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 109 ku tademaw, pakalatu 30%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 257 ku tademaw, pakalatu 70%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 20%, Yuwatan(Bunun) 7%, Tayan(Tayal) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah a niyazu' ==== u pangcahay a niyazu' kuni, izawtu ku Sazakaya a tademaw, caay kaduut ku tademaw itiniay a niyazu'. itiniay a niyazu' a tademaw paluma' ku kahiu pacakay ku kahiu. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. hakay caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. katuud ku Sakizaya a tademaw namakay Maibul niyazu' tayni itini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] b9dekyfnp6alrm97fziy37osd819jn0 Sapulju 0 4519 86290 42844 2019-11-30T06:25:25Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Sapulju== u sulit nu Hulam: 撒布優部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sapulju. u kasalumaluma’ nu Sapulju sa, 43 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 156 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 152 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 3%. 台東縣金峰鄉新興村。Sapulju,排灣族語意來說,是「寂寞、荒蕪」之地。 民國三十九年之前撒布優(sapulju)部落是太麻里鄉魯巴卡部落的領域範圍,被化為狩獵之禁地。 民國三十九年間位於南大武山「舊賓茂部落」之「巴法法瀧家族」是第一個家族遷徙於此視為部落(開拓者),次年四十年間北大武山「布頓部落」的「邏法尼耀家族」陸續遷徙於此,民國四十三年間南大武山「近黃部落」(卡里阿帆)的「德路那弗那夫克」、「給你路古洋」、「糾佳阿斯家族」、「都飛龍家族」四家族及南大武山「舊賓茂部落」的「古沙查家族」陸續遷徙於此,民國四十二年「史卡多部落」的「史卡多家族」陸續遷徙於此,由以上八大家族共同形成一個部落─撒布優(sapulju)。 撒布優 (sapulju)部落位於台東縣金峰鄉新興村,是座三面環山與一面環海的東排灣原住民部落,南鄰太麻里鄉大王部落、北鄰太麻里鄉魯巴卡茲部落、東鄰太平洋、西鄰金針山。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] pwjgosx1405raajawfhbigrcmrctz8n Sarad 0 4520 86291 42861 2019-11-30T06:25:29Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Sarad == === u sulit nu Hulam === 撒樂部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sarad. u kasalumaluma’ nu Sarad sa, 3,309 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 8,721 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 608 ku tademaw, pakalatu 7%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8,113 ku tademaw, pakalatu 93%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 5%, Taluku(Truku) 1%, Yuwatan(Bunun) 0.5%. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunan) u Tayan(Tayal) u Paywan(Pauwan) atu Taluku(Truku). yadah ku cidekay a tademaw itini. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 71ga8jinnh2ube7ln8xmrsdcnl66oku Sariwsiw 0 4521 86292 42879 2019-11-30T06:25:30Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fenglin HL.svg|thumb|Fenglin]] == Sariwsiw == u sulit nu Hulam: 大榮部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sariwsiw. u kasalumaluma’ nu Sariwsiw sa, 109 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 286 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 152 ku tademaw, pakalatu 53%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 134 ku tademaw, pakalatu 47%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 45%, Tuluku(Truku) 2%, Kevelan(Kebalan) 4%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. ===u Pangcah a niyazu'=== u Pangcah a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah a tademaw itini, uzuma a tademaw sa u Taluku Kebalan atu Yuwatan, tuud ku Hulalm. === u Sakizaya a tademaw === izaw ku Sakizaya itini. caypisumad tu ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 6wt2a80wm1n5uwp1t2k8zap9gu59hem Saruc 0 4522 42908 42907 2019-11-21T16:51:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Saruc == u sulit nu Hulam: 砂崙子部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Saruc. u kasalumaluma’ nu Saruc sa, 44 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 154 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 151 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 95%, Pangcha(Amis) 1%, Yuwantan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] fp5oafsnxjt645fl502iono0m4szj96 Sasaljak 0 4523 42931 42930 2019-11-21T16:51:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Sasaljak == u sulit nu Hulam: 沙薩拉克部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Sasaljak. u kasalumaluma’ nu Sasaljak sa, 126 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 282 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 204 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 78 ku tademaw, pakalatu 28%. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] rs4hmlltxhytp6twya7j1gk53atkz7y Sasapaiyuwan a sama' 0 4524 85781 42934 2019-11-29T13:48:47Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|Sasapaiyuwan a sama`|time=2019-11-29T13:48:47+00:00}} Sasapaiyuwan a sama' 66afb15bcm85o9dfl1rdxgdky99txsk Sasapaiyuwan a sama` 0 4525 98790 86187 2021-01-21T03:51:38Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki {{Merge from|sasapaiyuwan a sama`|time=2019-11-30T05:25:26+00:00}} {{Merge from|Sasapaiyuwan a sama'|time=2019-11-29T13:48:49+00:00}} {{Merge from|Sasapaiyuwan a samar|time=2019-11-29T13:48:30+00:00}} '''sasapaiyuwan a sama`山鵝菜''' '''撒 奇 萊 雅 族 的 民 族 植 物 記 錄 單''' 撒 奇 萊 雅 族 的 民 族 植 物 記 錄 單 調查時間 107 mihca 7 bulad 5 demiad 記錄者陳妍綾Sabok Nubu 調查地點 撒固兒瀑布cascas nu Sakul 報導人姓名Hana 報導人族名Sabok Lubas 植物撒語名稱Sasapaiyuwan a sama’ 植物生長環境 峭壁瀑布旁 懸崖潮濕 利用方式1 做成中藥降血壓 利用方式2 先曬乾再泡酒顧經骨 利用方式3 曬乾當茶喝,清肝解火 撒語 sama nu buyu’ caaykaw sasalami’en u sasapayuwan   a lutuk u sasakabien a nanumen mipananum tu lacusay nu uzip atu izang usasakapah tu uzip 中文翻譯 山鵝菜並非是可以食用的菜,可供藥材使用,可清肝解毒及降血壓,對身體是很好的藥材 [[kakuniza:Sabak Nubu]] o91ahftukm9pb72mrdfgdaz99n3lk16 Sasapaiyuwan a samar 0 4526 85779 42944 2019-11-29T13:48:28Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|Sasapaiyuwan a sama`|time=2019-11-29T13:48:28+00:00}} '''撒 奇 萊 雅 族 的 民 族 植 物 記 錄 單''' 8mx5t977xan1jwfl2e4pdbf6ff6825v Sasasezeman 0 4527 86293 42964 2019-11-30T06:25:34Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sasasezeman == === u sulit nu Hulam === 東江新邨部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sasasezeman. u kasalumaluma’ nu Sasasezeman sa, 74 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 261 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 250 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 75%, Saysia(SaySiyat) 18%, Yuwatan(Bunun) 2%, Pangcha(Amis) 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Saysia(Saysiyat), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] diry01r8mt4swflubk4uvscotdzn7ra Satefo 0 4528 86294 42983 2019-11-30T06:25:34Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Satefo == === u sulit nu Hulam === 下德武部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Satefo. u kasalumaluma’ nu Satefo sa, 63 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 148 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 136 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 8%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 81%, Yuwatan(Bunun) 1%, Sakizaya 1%, zumazuma 8%. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] cswgm0jf2wvktwhj4oojivsxdsifbc2 Saudi Arabia 0 4529 125894 125893 2021-10-31T00:52:06Z 36.227.231.152 /* cen-ci (政治) */ wikitext text/x-wiki '''Saudi arabia(沙烏地阿拉伯)''' [[tangan:Flag of Saudi Arabia.svg|thumb|u hata nu Saudi Arabia (沙烏地阿拉伯)|alt=Flag of Saudi Arabia.svg]] u [[Saudi arabia|Saudi Arabia]] sa i labu nu Asia, itiza i 25 00 N, 45 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 2,149,690 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 2,149,690 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 28,160,273. kakalukan [[umah]] sa 80.70%, kilakilangan umah sa 0.50%, [[zumaay]] henay umah sa 18.80%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Riyadh ([[:zh:利雅德|利雅德]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 23 bulad 9 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Salman of Saudi Arabia]], micakat a demiad sa i 2015 a mihca cacay bulad tusa bataan izaw ku tulu demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) ayza sa ci [[Mohammed bin Salman]] (穆罕默德·本·沙爾曼), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 6 bulad 21 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 沙烏地阿拉伯始於1750年阿拉伯半島中部地區,名為穆罕默德·本·沙烏地的當地國王與伊斯蘭改革家穆罕默德·阿卜杜勒-瓦哈卜共同建立了新政權。 Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) ka[[lingatu]]wan i cacay a [[malebut|malebud]] pitu a [[lasubu]] lima a bataan (1750) a [[mihcaan]] Arab pan-daw (阿拉伯半島) nu teban a niyaduan, nu Muhan-mude. pen .sauti (穆罕默德.本.沙烏地) a kuowan atu Ese-lan misumaday a tademaw ci Muhan-mude. a-putula- waha-pu (穆罕默德.阿卜杜勒-瓦哈卜) mapulung palekal tu baluhay a kawaw. 在之後的150多年中,沙烏地阿拉伯家族的勢力時起時落,為爭奪半島的控制權不斷地與埃及、鄂圖曼帝國發生衝突,並先後兩次失去政權。 nikudan satu nu cacay a lasubu lima a bataan (150), Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) nu lumaan sawni kapah sawni laecus, mangalay miyala tu pankiw (半島) a subalan mikuwan sisa caay pisengal atu Egypt (埃及), E’tumadikuo (鄂圖曼帝國) a kanatal mamasuadan, kinatusa henay maalaw ku sapikuwan a kawaw. 現代沙烏地阿拉伯是由國王阿卜杜勒·阿齊茲·本·阿卜杜勒·拉赫曼·阿勒沙烏地一手建立。 aydaay a Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) u Kuowa Apudule.Acice.Pen.Apudule.Lhe’man.Alesaudi (阿卜杜勒.阿齊茲.本.阿卜杜勒.拉赫曼.阿勒沙烏地) ku patideng. 1902年阿卜杜勒·阿齊茲率領一隊人馬從其家族避難地科威特出發,從敵對的拉希德家族手中一舉奪回利雅德。 cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku tusa (1920) a mihcaan ci Apudule.Acice (阿卜杜勒.阿齊茲) mililit tu tademaw makayda i luman mihinang i Kewiyte (科威特) a malingad. namakayda i Laside (拉希德) a lalumaan mialaw tu Liyade (利雅德).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%99%E7%89%B9%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF] 在1913年至1926年間,阿卜杜勒·阿齊茲相繼征服了內志(納季德)和漢志(希賈茲)兩部分領土。 itini i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku tulu (1913) a malebud katukuh i cacay a malebut siwaw a lasubu tusa a bataan idaw ku enem a mihcaan, Apudule.Acice (阿卜杜勒.阿齊茲) malecad kunipidebung tu Naice (內志) (nacide 納季德) atu Hance (漢志)(Siciwce希賈茲) tusa a lala. 1926年1月8日,阿卜杜勒·阿齊茲成為其統治的領土上的國王。 cacay a malebud siwaw a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (1926) a mihcaan cacay a bulad walu a demiad, Apudule.Acice (阿卜杜勒.阿齊茲) mala mikuwawnay tu kakitidaan a kuowan. 1927年5月20日簽署的《吉達條約》使得沙烏地阿拉伯正式脫離英國而獨立。 cacay a malebud siwaw a lasubu tusa a bataan idaw ku pitu (1927) a mihcaan lima a bulad tusa a bataan a demiad masasulit kunuheni tu《citatiaei吉達條約》sisa Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) malingatu tu miales tu Ingkuo (英國) misideketu kunuheni. 1932年9月22日,沙烏地阿拉伯正式宣布統一。 cacay a malebud siwaw a lasubu tulu a bataan idaw ku tusa (1932) a mihcaan siwa a bulad tusa a bataan idaw ku tusa a demiad Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) mihaneng mihapu tu malecad tu kitasa. 1938年3月3日在沙烏地阿拉伯地底下所發現的石油徹底改變了政治。 cacay a malebud siwaw a lasubu tulu a bataan idaw ku walu (1938) a mihcaan itini i Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) isasa nu lala makaadih tu simal hidasatu masumad ku cence nuheni. == '''cen-ce (政治)''' == 沙烏地阿拉伯是政教合一的君主專制國家。也是目前保留君主制度的國家中少數國王仍擁有絕對權力的國家,1992年開始施行的《治國基本法》規定,沙烏地阿拉伯是由阿卜杜勒-阿齊茲·沙烏地後代子孫所統治的君主制國家,而《古蘭經》則是國家的最高憲法。 Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) u cen-ciw malecad a cuncu nu saudiihay a kanatal. u aydaay nu miliwanay tu cuncu atekak nu kawaw nu kanatal a adidiay a kuowan idaw henay ku sapikuwanay tu kawaw a kanatal, cacay a malebud siwaw a lasubu siwaw a bataan idaw ku tusa (1992) a mihcaan mlingatu sikawaw tu "ahican ku kanatal a midayumsa (治國基本法)" palucekan, Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) naw ci Apu-tule- aci-ce (阿卜杜勒.阿齊茲) a laylay nu utiihay mikuwanay tu kanatal, u "Kulan cin (古蘭經)" u satalakaway nu sian-fa (憲法). 國家根據沙里亞法行事。沙烏地阿拉伯被自由之家列為「最不自由」的國家之一。 kanatal sakamusa Saliyafa (沙里亞法) a kawaw. Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) mahiya nu lihalay a lalumaan u "sacaaya ka lihalaya" a kanatal sa. 沙烏地阿拉伯國內沒有合法的政黨,至今僅在2005年舉行過一次地方選舉,投票權僅限於男性公民。 Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) a kanatal nu labu inay ku matatungusay a centan, katukuh ayda tusa a malebut idaw ku lima (2005) a mihcaan kinacacay henay amisikiw, misingkiwa sa u tatama acacay ku tanengay misingkiw. 理論上,國王的權力受到伊斯蘭教法以及其他沙烏地傳統的約束。 nakamusa, kuowan a sapikuwan malalit nu Iselamciw-fa (伊斯蘭教法) atu duma nu Saudi (沙烏地) a laylay nu nipikuwan. 在作出重大決定時國王也必須取得其他王室成員、宗教領袖烏里瑪以及其他沙烏地社會中有影響人士的共識。 anu idaw ku tabakiay nu sapidateng a kawaw sa kuowan amitatengil henay tu duma a nudu Wanse a tademaw, kiwkay nu sakakaay ci Wulima (烏里瑪) atu nudumaan nu Saudi (沙烏地) usiidaay kangadahan nu tademaw. 遜尼派支脈的瓦哈比派是國家所奉行的官方意識形態。 Sunni-pay iluc (遜尼派支脈) a Waha-pipay (瓦哈比派) a kanatala nu nipabeli a tapang nu sasadimelay nu kawaw. 該伊斯蘭教派通過在全球各地建造清真寺與伊斯蘭學校來向全世界推廣自己的教義。 nina Ise-lanciw pay (伊斯蘭教派) silahci itini i kanatal patideng tu cincen-se' (清真寺) atu islanciw (伊斯蘭教) a cacudadan pasayda i kanatal micuduh tu nuudip a cacudadan. 時至今日,沙烏地阿拉伯依然沒有現代國家所擁有的正常內閣,首相與選舉權。 katukuh ayda, Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) mahini tu caay kahida nu aydaay a kanatal nu matatungusa a naike, satalakaway atu sapisingkiwan a kawaw. == '''aaidangan a kawaw (旅遊業)''' == 沙烏地阿拉伯擁有遼闊沙漠、翠綠山脈和原始海灘、豐富的文化及歷史遺蹟,國內擁有5個世界遺產,但因為是極端保守的穆斯林國家,對於開放大批遊客造訪的討論一直被保守派與官僚封殺。 Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) idaw ku ahebalay nu [[likelikenan]], langdaw nu buyu' atu bayubayuwan, matatungusay a lalangaw atu likisi nu nababalaki, ilabu nu kanatal han idaw ku lima a kitakit nu liwan namaka babalakiay, nika micidekay nu caay ka lawlaw nu balucu a Muselin kanatal (穆斯林國家), nu sakay taydaay nu midangay a tademaw nuni ka sasakamuen hiyan tu nu Pawsupay (保宏派) atu sakakaay amipenec. 為了擺脫對原油的依賴,讓經濟走向多元化發展,沙烏地阿拉伯花大筆資金改善基礎設施和開發景點。 mangalay miales tu nipiida’ tu simal, pasayda i sakaudip nu yadahay a sasacelakan, Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) yadah kunipi patahekal tu kalisiw sapisumad tu nipatideng tu kakitidaan atu misanga tu baluhay a aaidangan. 2019年9月27日,沙烏地阿拉拍宣布開放旅遊業,將首次開放旅遊簽證給49個國家。 tusa a malebud cacay a bataan idaw ku siwaw a mihcaan siwa a bulad tusa a bataan idaw ku pitu a demiad, Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) mihapu sa pa[[tahkal]] tu aaidangan, sayaway malingatu patahekal tu sasaliwkuan a cudad sipabeli i sepatay a bataan idaw ku siwa a kanatalan. 外國女性可以單獨到訪,且不用穿全黑長罩袍,但觀光客必須穿著得體和遵守當地禁酒令。 nudamaay a kanatal nu tatayna taneng a sacacay sa tayni midang, acaay kasi tanayuay nu lumeniay a dikuc, nika u taydaay amidang nu tademaw kanca a kapah kuni kasidikucan atu kasikadi ku itidaay a tademaw nunikacaay kan tu pah. == '''Saudi Arab kiwkay (沙烏地阿拉伯宗教)''' == 法律規定所有國民必須是穆斯林。約85-90%的沙烏地人是遜尼派,而什葉派穆斯林人口約10-15%左右。 hulic anipatideng nuitidaay a tademaw awu Muselin (穆斯林). a walu a bataan idaw ku lima (85) - siwa a bataan a kilac (90%) u Saudi a tademaw (沙烏地人) u Cennipay (遜尼派), u Seyapay muselin (什葉派穆斯林) a tademaw han i cacay a bataan (10)- cacay a bataan idaw ku lima (15%) a kilac. 官方和佔主導地位的遜尼派穆斯林在沙烏地阿拉伯就是俗稱的瓦哈比教派,屬近代伊斯蘭教復古主義派別,在18世紀阿拉伯半島的穆罕默德·伊本·阿卜杜勒·瓦哈比創立,他常常被形容為伊斯蘭原教旨主義「清教徒式的」、「不寬容的」或「超保守」。 talakaway a tademaw atu mikuwanay tu kawaw a Sunni pay (遜尼派) Muselin (穆斯林) itini i Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) sananay a ngangan a Waha-piciwpay (瓦哈比教派), nu aydaay a Islanciw (伊斯蘭教) nu malumanay a cuipay, itini i caca a bataan idaw ku walu a se-ci Arabia subal (阿拉伯半島) nu Muhanmuode.epen.apudule-wawhapi (穆罕默德.伊本阿卜杜勒.瓦哈比) nipatideng, hiyahan musakamu nu Islam (伊斯蘭) nuudip a kawaw "cinciw-tuse (清教徒式的), "caay pisulul" (不寬容的)」atu "sakadimel". 然而支持者認為其教義尋求淨化,任何創新或做法卻偏離7世紀伊斯蘭教先知穆罕默德和他的同伴們的教義。佔少數的什葉派面臨就業和宗教儀式的迫害。 pacukeday a tademaw hidasa u sakapahen ku kawaw, duma nunipsa baluhay atu sakakawawen pasaicuwaay hakiya mibatad tu pitu a seci Islamkiw (伊斯蘭教) a tademaw Muhanmuode (穆罕默德) atu masakaputay nuheni a nicudadan. nu caaya kahacica a Seyapay (什葉派) misaayaw tu kakakuliyan atu kiwkay anipi sawacu. 沙烏地阿拉伯是政教合一的國家。伊斯蘭教內極端保守派別瓦哈比派為國教,沙烏地阿拉伯外交政策以在世界各地傳播瓦哈比信仰為重心。 Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) u cenciw kapulungan nu kanatal. Islamkiw (伊斯蘭教) tada micidekay nu Pawsupay (保守派) Wahapipay (瓦哈比派) u tada [[kiwkay]] sa, Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) sakay nutawan a kawaw itini i kitakit pa[[tahkal]] tu [[ngiha'|ngiha’]] nu Wawhapi (瓦哈比) a singku nu kasaetiman. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *沙烏地阿拉伯:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%99%E7%89%B9%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] r7tddljup26fu0yjr3i5y6tkhdhx4cj Sauli Niinistö 0 4530 43008 43007 2019-11-21T16:51:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Sauli Niinistö.jpg|thumb|Sauli Niinistö|alt=Sauli Niinistö.jpg]] [[tangan:Flag of Finland.svg|thumb|u hata nu Finland|alt=Flag of Finland]] Sauli Niinistö 8 bulad 24 demiad, Sauli Niinistö, u misingkiway. 1948 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Finland]] ayza sa ci Sauli Niinistö, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 3 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] j10q4nisbe7ner5acf6c7gp4j4k8m07 Saviki 0 4531 107705 107704 2021-04-30T09:38:34Z Yiyang.sayion 74 /* u cidekay nu Taywan Yincumin */ wikitext text/x-wiki == Saviki == === u sulit nu Hulam === 山美部落 === u siwkay nu niyazu' === i Cyayi(嘉義) a kuwan ku niyazu’ nu Saviki. u kasalumaluma’ nu Saviki sa, izaw 191 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, izaw 577 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, izaw 568 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku yincumin, 9 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Cou 95%, Yuwatan(Bunun) 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Cou(鄒族) === u niyazu’ nu Cou kuyni, katuud ku Cou itini mueneng. u zuma a tademaw sa u tayan, u Yuwatan(Bunun), u Tayan. inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay(binacadan) a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu yincumin a binacadan, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu yincumin a binacadan, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan yincumin a binacadan nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Cou]] [[kakuniza:Cyayi]] 9djetsz5iaeer08z95f8stf1y02ijlk Sawanengan 0 4532 86295 43080 2019-11-30T06:25:38Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sawanengan == === u sulit nu Hulam === 共和部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sawanengan. u kasalumaluma’ nu Sawanengan sa, 262 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 687 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 180 ku tademaw, pakalatu 26%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 507 ku tademaw, pakalatu 74%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 24%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a cidekay sa, u Sejek(Seediq). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a Yincumin : == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pc778bmo73hfri2aecga662zydt1xhc Sawi 0 4533 107856 107855 2021-05-01T02:56:09Z Yiyang.sayuen 1495 /*  u cidekay nu Taywan yincumin */ wikitext text/x-wiki == Sawi == === u sulit nu Hulam === 百壽部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli(苗栗) a kuwan a niyazu’ ku Sawi. u kasalumaluma’ nu Sawi sa, izaw 156 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, izaw 387 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, izaw 123 ku tademaw, pakalatu(大約) 32%. u zuma sa, cay kaw yincumin ku heni, izaw 264 ku tademaw, pakalatu 68%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) tulu bataan izaw ku cacay (31)%, Tayan(Tayal) cacay (1)%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tuway, caay henay pasumad tu cidekay nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan ([http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]) yincumin a binacadan weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan([http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]) Taywan yincumin a binacadan nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can([http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網]) [[kakuniza:niyazu']] tjcxaitu69s6w6qjvhkssh41r4k66ys Sayie 0 4534 86297 43119 2019-11-30T06:25:40Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sayie == === u sulit nu Hulam === 下大隘部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sayie. u kasalumaluma’ nu Sayie sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 70 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 67 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 74%, Tayan(Tayal) 16%, Pangcha(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 4%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] obkfjun85akmezyetmibzoroeagwn8v Sa’aniwan 0 4535 86299 43141 2019-11-30T06:25:42Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Sa’aniwan == u sulit nu Hulam: 宜灣部落 台東縣成功鎮博愛里。位於大濱(宜灣)溪出海兩岸,海岸公路旁,在成功北方15公里處,為成功鎮最北端的部落。 「宜灣」,阿美族稱此地為Sa'aniwan,漢譯「沙汝灣」,光復後,因其海灣美景,更名為「宜灣」。傳說,光緒16年左右,原居於花蓮縣豐濱鄉大港口附近的阿美族,與清兵作戰敗北而南下遷此。初到此地時,周圍山林有無數貓頭鷹棲息,傍晚時分,亦能聽到貓頭鷹'angiw'angiw的叫聲。於是族人擬其叫聲稱呼此地為Sa'angiwan,後來轉Sa'aniwan作為部落名。清廷譯其音寫成「沙汝」,又因地形彎曲,而叫「沙汝灣」。另外,由於流經部落的沙汝灣溪上游溪谷很深,涉溪到對岸的話,視線會被遮住而看不見海洋,取日語遮住"mianiwan"的音譯,Sa'aniwan之名稱由此而起。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=547 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sa’aniwan. u kasalumaluma’ nu Sa’aniwan sa, 153 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 303 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 275 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 28 ku tademaw, pakalatu 9%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 86%, zumazuma 4%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jvd09mydhe6nvhhlk202cqu8xm43orb Sbunaw 0 4536 43174 43173 2019-11-21T16:51:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 32 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]]Sbunaw == nilacul == u sulit nu Hulam: 雪霧鬧部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Sbunaw. u kasalumaluma’ nu Sbunaw sa, 48 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 179 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 174 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 87%,Pangcha(Amis) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 9%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan[http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] t3bo1hmm3hzm62qfs8ps4qc3mw00fd1 Scott Armstrong 0 4537 43179 43178 2019-11-21T16:51:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Scott Armstrong 10 bulad 12 demiad, 1913 a mihca, Scott Armstrong , miunduay. (mapatay i 1997 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ibtpqp8eh484ix9cmv58182w3fw6st2 Scott Brooks 0 4538 43183 43182 2019-11-21T16:51:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Scott Brooks 7 bulad 31 demiad, 1965 a mihca, Scott Brooks, miunduay. [[tangan:Scott Brooks (Hornets at Wizards 12-14-16).jpg|thumb|Scott Brooks (Hornets at Wizards 12-14-16)|alt=Scott Brooks (Hornets at Wizards 12-14-16).jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0cp5l3t61t0pwm6yimz3fbva8n5vqoa Sedeng 0 4539 86298 43201 2019-11-30T06:25:42Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sedeng == === u sulit nu Hulam === 瑟冷部落 == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sedeng. u kasalumaluma’ nu Sedeng sa, 225 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 639 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 214 ku tademaw, pakalatu 33%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 425 ku tademaw, pakalatu 67%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 28%, Yuwatan(Bunun) 3%, Sakizaya 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u [[:zh:阿美族|Pangcah]] a niyazu' === [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda 01]] u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Paywan, izaw tu ku Sakizaya itini, caayhen misumat ku ngangaan nu Sakizaya. kina niyazu' sa tuud ku Hulam macamel itini. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ejawwl97v52heraqjt7n8kuybcja9i5 Seljupetje 0 4540 86300 43230 2019-11-30T06:26:05Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren (Taitung)]] == Seljupetje == u sulit nu Hulam:南田部落 == u siwkay == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Seljupetje. u kasalumaluma’ nu Seljupetje sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 59 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 38 ku tademaw, pakalatu 64%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 21 ku tademaw, pakalatu 36%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 59%, Pangcah(Amis) 3%, Puyuma 2%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu'. tina niyazu' sa, itiza ipabaw nu Tacukaw sa'wac. izaw ku sepat a niyazu' nu Taypan chun. caay kalecaday a demiad, mabulaw tayni. nabucici' sa ku Lipun tayni. itiza ipabaw nu Tayban cacudadan. 台東縣達仁鄉南田村,台東縣最南端的村子。 南田部落是到了日據時代末期才新出現的移民村,舊稱「楓港溪」社,村民主要來自屏東縣牡丹、台東大武、達仁三鄉的南排灣或東排灣群,因為這是新移民地,沒有世襲的地主,所以這是台灣地區極少數沒有世襲頭目與貴族度的排灣族部落。 === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=50 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] afqulbawgrindf1cg788nec2x8apol9 Sena' 0 4541 43234 43233 2019-11-21T16:52:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sena’]] exu3xk7atzjkf7gsd5l4niliuihutpz Sena’ 0 4542 107695 107694 2021-04-30T09:33:00Z Yiyang.sayion 74 /* u cidekay nu Taywan yuancumin */ wikitext text/x-wiki '''Sena’(u sulit nu Hulam:順那部落)''' == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Sena’. u kasalumaluma’ nu Sena’ sa, 140 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 335 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 150 ku tademaw, pakalatu 45%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 185 ku tademaw, pakalatu 55%. 阿美族稱此為「潮濕且踩踏會黏黏的地方」因為屬於北溪的低位河階,每當下雨的時候,土壤就會泥濘不堪,阿美族人稱這種「潮溼的地方踏的時候黏黏的感覺」為「suna'」,「順那」為其近似音。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=570 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 44%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yuancumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin === u yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[:zh:臺灣|Taywan]] yincumin a binacadan sa mikitinay "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin a binacadan, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu yincumin a binacadan, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatal a pu Lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh calayzazan pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Pangcah]] jp2wzd7pbi51qadjrzjlzof22uc2rey Senegal 0 4543 125890 125889 2021-10-29T23:04:45Z 59.115.11.247 /* likisi nu Senegel (塞內加爾的歷史) */ wikitext text/x-wiki '''Senegal (塞內加爾)''' [[tangan:Flag of Senegal.svg|thumb|u hata nu Senegal (塞內加爾)|alt=Flag of Senegal.svg]] u [[Senegal]] sa i labu nu Africa (非洲), itiza i 14 00 N, 14 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 196,722 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 192,530 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 4,192 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 14,320,055.kakalukan [[umah]] sa 46.80%, kila[[kilang]]an umah sa 43.80%, zumaay henay umah sa 9.40%. 塞內加爾共和國(法語:La République du Sénégal),簡稱塞內加爾,西非國家,位於塞內加爾河的南岸,首都達卡。它的西邊是大西洋,北邊是茅利塔尼亞,東邊是馬利,南邊是幾內亞和幾內亞比索。 Senegel kapulungan a kanatal (塞內加爾共和國) (fa'iy : La République du Sénégal), singangan sa tu Senegel (塞內加爾), Africa (西非) a kanatal, itida i Senegel a [[sauwac]] (塞內加爾河) nutipan a dadipasan, sudu u Dakar (達卡). nutipan han u Tasi-yang (大西洋), amisan u Mauritania (Maw-li-ta-ni-ya 茅利塔尼亞), waliyan u [[Mali]] (馬利), nutipan u [[Guinea]] (幾內亞) atu [[Guinea-Bissau]] (幾內亞比索). 甘比亞在塞內加爾的包圍之中,維德角群島在距離其海岸約560公里處。 [[Gambia]] (Kan-pi-ya 甘比亞) itida i Senegel (塞內加爾) aliwliw, Wideciw subasubalan (維德角群島) mibatad tu bayu nu dadipasan han kiya lima a lasubu enem a bataan a kunli nu kakitidaan. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Dakar ([[:zh:達喀爾|達卡]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 4 bulad 4 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Macky Sall]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 4 bulad 2 demiad. == '''[[kakitidaan]] (地理)''' == 塞內加爾位於非洲大陸的西部,地形主要為平原,東部和東南部有丘陵高地,沿岸多起伏的沙丘。 Senegal (塞內加爾) itdai Africa (Fa-cuo 非洲) talu a nutipan, wayway nu lala han u [[enal]], waliyan atu wali timulan sa idaw ku talakaway nu [[buyu']], lilis nu dadipasan masa kubukubu ku [[likelikenan]]. 塞內加爾河(the Senegal River)是其北方邊界,在其境內長850公里。另外,塞內加爾還有甘比亞河和卡薩芒斯河。 Senegal a [[sauwac|sawac]] (塞內加爾河, the Senegal River) u amisan a lilis nu babenisan, tini i labu nu kanatal tanayu han makaala tu walu a lasubu lima a bataan a kun-li (公里). dumasatu, Senegel (塞內加爾) idaw henay ku [[Gambia]] (Kan-pi-ya 甘比亞河) sauwac atu Ka-sa-mang-se (卡薩芒斯) sauwac. 首都達卡位於維德角半島(the Cap-Vert Peninsula),是非洲大陸的最西端。 tusu u Dakar (達卡) itida i ngawa-Verde kumay (the Cap-Vert Peninsula, 維德角半島), u Africa talu (非洲大陸) nu sakanutipan . == '''demiad (氣候)''' == 塞內加爾受信風帶影響,屬夏雨冬乾型的熱帶莽原氣候,中部和東部大部分為半沙漠地帶。年雨量約600毫米,由北向南遞增,雨季為六月至十月。 Senegel (塞內加爾) kanahatu makinawl nu bali, u lalud maudad kasienawan maacak nu caledesay a demiad, teban atu waliyan a niyadu’ malatusaay ku likenlikenan. tumihcaan kaudadan sa enemay a lasubu a haw-mi (毫米), namaka amis pasayda i tumul macunus, u udad han enemay a bulad katukuh tu cacay a bataan a bulad kuyu udad. 最高月均溫27℃,最低月均溫17℃,由內陸向海岸遞減。 satalakaway nu caypiwac (溫度) han tusa a bataan idaw ku pitu a du’ (27℃) , sasabaay a bulad nu caypiwac han makaala tu sabaw tu pitu a du’ (17℃) , namakayda i labu pasayda i bayu haymawsa mawada. == '''likisi nu Senegel (塞內加爾的歷史)''' == 根據考古發現,塞內加爾在史前即有人居住了。在塞內加爾占主導地位的伊斯蘭教在11世紀第一次傳入該地區,95%的塞內加爾人是穆斯林。 kaadihan numi kinkiway tunu mukasi a kawaw, Senegel (塞內加爾) itini i nuayawan a likisi idawtu ku mueneng nu tademaw. itini i Senegel (塞內加爾) mikuwanay tu tademawan a Islanciw (伊斯蘭教) itini i sabaw tu cacay a seci (11) sayaway tayda itida micumud tu niyaduan, siwa a pulu’ idaw ku lima a kilac(95%) Senegel (塞內加爾) a tademaw u Muslim (Mu-se-lin 穆斯林). 在13世紀和14世紀,該地區屬於東部的曼丁哥(Mandingo)帝國的勢力範圍,同時期該地區還有卓洛夫(Jolof)帝國。 itida i sabaw tu tulu a seci (13) katukuh i sabaw tu sepat a seci (14), ninaniyadu’ u waliyan a Mandingo (Man-din-go 曼丁哥) a kanatal nu saicelangay a kakitidaan, tawya a seci nina niyadu han idaw henay ci Cunluo-hu (Jollh, 卓洛夫) a kanatal. 15世紀中葉葡萄牙人侵入,來到塞內加爾,1659年法國在聖路易斯港建立殖民點,1864年成為法國殖民地,1909年併入法屬西非,最終占領該地區。 sabaw tu lima a seci (15) cuoyi [[Portugal]] (葡萄牙) a tademaw midebung, makatukuh i Senegel (塞內加爾) cacay a malebut enem a lasubu lima a bataan idaw ku siwa (1659) a mihcaan France (Fa-kuo 法國) itni i Saint louis (聖路易斯) a minatu patideng tu kalimadan a niyadau, cacay a malebut walu alasubu enem a bataan idaw ku sepat (1864) a mihcaan mala France (Fa-kuo 法國) kalimadan, cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku siwa (1909) a mihcaan mapulung tu France (Fa-kuo 法國) nu Africa (西非). sadikuday satu midebung tina niyaduan. 1959年1月,塞內加爾同法國殖民地法屬蘇丹結成馬里聯邦。 cacay a malebut siwa alasubu lima a bataan idaw ku siwa (1959) a [[mihcaan]] cacay a bulad, Senegel (塞內加爾) malecad tu [[France]] (Fa-kuo 法國) kalimadan u (F Sudan (蘇丹) [[milihida]] mala Mlilanpan (馬里聯邦). 1960年4月4日同法國簽署權力移交協定,並於1960年6月20日完全獨立。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan sepatay a bulad sapatay a demiad malecad France (Fa-kuo 法國) masasulit tu canli pabeli masasulit, i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan enem a bulad tusa a bataan a demiad tada misiteked tu. 但由於國內政治困難,聯邦於8月20日解體。 nina kanatal a cence utiih ayda, u Lanpan i waluway a bulad tusa a bataan a demiad malawpes tu. 塞內加爾和蘇丹(更名為馬里共和國)分別宣布獨立。 Senegel (塞內加爾) atu Sudan (蘇丹) (sumaden nuheni ku ngangan mala [[Mali]] kapulungan a kanatal ( 馬里共和國), mihahapu tu misiteked kamisa. 1960年8月,利奧波德·塞達爾·桑戈爾當選為塞內加爾第一任總統。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan walu a bulad, Léopold Sédar Senghor (利奧波德.塞達爾.桑戈爾), maala mala Sayni-ciwe (塞內加爾) sayaway a Cungtun (總統). 在馬里聯邦解體之後,總統桑戈爾和總理馬馬杜·迪亞(Mamadou Dia)共同執政。 itini i Mali liyenpan (馬里聯邦) maliwasak satu, Cungtun ci Senghor (San-ke-el 桑戈爾) atu cungli ci Mamadou Dia (馬馬杜.迪亞) mapulung mikuwan tu. 1962年12月,迪亞試圖發動政變,但沒有成功。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tus (1962) a mihcaan cacay a bataan idaw ku tusa a bulad, Diya (迪亞) mitanam milingatu palekal amilawlaw, nika caay kalaheci. 迪亞被逮捕被監禁,並且塞內加爾通過了一部新的憲法以鞏固總統的權力。 Diya (迪亞) madakep pululen, sisa Senegel (塞內加爾) makaawas tu cacaya a baluhay nu sinfa (憲法) patanektek tu kawaw nu Cungtun. 1980年,總統桑戈爾決定退出政壇並將權力交給了他精心挑選的繼承人---阿卜杜·迪烏夫(Abdou Diouf)。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) a mihcaan, Cungtun ci Senghor (San-ke-el 桑戈爾) mihaing miales tu centan u nimecmecan a kawaw sipabeli tu nipilian a miduducay a tademaw ci Abdou Diouf (阿卜杜.迪烏夫). 1982年2月1日,塞內加爾同甘比亞組成了名義上的塞內甘比亞聯邦。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku tusa (1982) a mihcaan tusa a bulad cacay a demiad , Senegel (塞內加爾) malecad tu [[Gambia]] (Kan-pi-ya 甘比亞) misakapud tu singangan sa tu Senegambia (Say-nai-Kan-pi-ya 塞內甘比亞) lan-pan. 但是,聯盟在1989年解散。自1982年以來,卡薩芒斯(Casamance)地區分裂勢力同政府軍衝突不斷。 nika, lanman itini i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan mabulesak. namaka cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku tusa (1982) a mihcaan sa, Casamance (卡薩芒斯) a niyadu' masasu laecus malecad tu sifu nu hitay sawsawni amasasu ada’. 阿卜杜·迪烏夫在1981年至2000年期間擔任總統職務。 Abdou Diouf (阿卜杜.迪烏夫) itini i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku cacay (1981) a mihcaan katukuh i tusa a malebut (2000) a mihcaan mala cungtun. 他鼓勵放寬政治參與,減少政府對經濟的干預,擴大外交接觸特別是與其它開發中國家,改善民主與人權。迪烏夫擔任了四屆總統。 cinida misaicelang mipalihalay tu cence milihida, mawada’ku siafu misuayaw tu sakaudip nu sapikawan, misa tabaki tu sakay putah micidek atu duma numa buwahay a kanatal. misumad tu sakalihalay nu mincu atu tademaw. Abdou Diouf (阿卜杜.迪烏夫) mikuwan makaala tu saka sepat nu nikala Cungtunan. 在2000年總統大選中,他敗給了反對黨領袖阿卜杜拉耶·瓦德。塞內加爾完成了歷史上第二次權力的和平交接,也是第一次一個政黨同另一個政黨之間的權力交接。 itini i tusaay a malebud (2000) Cuotun pisingkiwan, cinida mademec nu mihantaya a mililiday ci Apudulaye.wawde (阿卜杜拉耶.耶.瓦德). Senegael (塞內加爾) mahedektu ku likisi tu sakatusa cenli a sakalihalay pabeli, u mitadasay nu cacaya a centan nu duma a centan masukapah tunipabeli. 2004年12月30日,總統瓦德宣布塞國政府與分裂勢力在卡薩芒斯簽署和平協定,卡薩芒斯分裂勢力宣布放棄武裝鬥爭。 tusa a malebud idaw ku sapat (2004) a mihcaan cacay a bataan idaw ku tusa a bulad tulu a bataan a demiad, Cungtun ci Wawde (瓦德) mihapu tu Senegel (塞內加爾) a seyhu atu nika sasuadaay itidai Casamance (卡薩芒斯) masasulit tu saka lihalay nu sa[[sulit]]an. Casamance (卡薩芒斯) mihapusa alesen ku sakalepacaw a kawaw sa. 2012年3月25日,麥基·薩勒在總統競選中通過兩輪投票,最後在第二輪投票中擊敗了尋求連任的阿卜杜拉耶·瓦德,以65.80%的得票率成功當選為新一任總統。 tusa a malebud cacay a bataan idaw ku tusa (2012) a mihcaan tulu a bulad tusa a bataan idaw ku lima a demiad, May-ci Sa-le (麥基.薩勒) itini i Cungtun nikasasedsedan misingkiw milakuud tu kina tusa anipihapiw, sadikuday itini i sakatusa anipihapiw mademecen nida ku mangalaya henay mala Cungtunay ci Apudulaye.wawde (阿卜杜拉耶.耶.瓦德) sa, i enen a pulu’ idaw ku lima nu walu a pulu’ a kilac (65.80%) a nuhuwsu malaheci maala mala baluhay a Cungtun. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *塞內加爾:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%9E%E5%86%85%E5%8A%A0%E5%B0%94 [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:ling Habay]] qave2d73kvy3671ko3raorczi6q7ywu Sengan 0 4544 43313 43312 2019-11-21T16:52:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Sengan == u sulit nu Hulam: 牛鬥部落 Yilan sian, Tatung siang, Fusing chun, Sengan niyazu', nuayaw sa, masaupu nu Piyanan niyszu' 4 a luma' 22 a tademaw. tina tademaw sa, sida'cusay a kaliwaza, sisa mabulaw tayza i Sengan. kya baluhayay a niyazu' sa, mahiza ku ngawa' nu katalalan, sisa, pangangaen ku "Sengan". itawya kalipunan, macaliw tu kasulin, u zuma sa, katuud ku mikilangay a mulukay. sisa, u makangkangay a niyazu' kuyniyan. 宜蘭縣大同鄉復興村<sub>,</sub>牛鬥部落原本是由Piyanan社四戶二十二人所組成,這些人因為被原社人認為有妖術,不敢與其居住,於是集體遷到今牛鬥地區。之所以都吃牛鬥,是因為當地的山勢從蘭陽溪看過去,很像兩頭牛的牛角相抵,台語稱牛相鬥,簡稱牛鬥。日治時期,此地有小火車經過,又加上當時有很多伐木工人居住,因此是一個熱鬧的地方。但是隨著伐木事業的結束,也結束她風光的一面。資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=472 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sengan. kasalumaluma’ nu Sengan sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 93 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 85 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 9%. === u asip nu cidekay a tadeamw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 86%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 4%. [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Vivian- u Tayan a sangulan a kaying]] === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayii ku Sakizaya itini mueneng, u Tayan(Tayal) a tedemaw amin. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=472 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Yilan]] [[kakuniza:Tayan]] a81kwuym0ibnbzio1rhn7u8xn3acmd9 Seqalapit 0 4545 86301 43332 2019-11-30T06:26:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''Seqalapit(u sulit nu Hulam: 斯卡拉比部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Seqalapit. u kasalumaluma’ nu Seqalapit sa, 58 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 151 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 141 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 90%, Pangcah(Amis) 3%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] s1urn7d2q777uy7f7oblw5msy1zsg5b Seqeciin 0 4546 86302 43356 2019-11-30T06:26:11Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu (Taitung)]] ==Seqeciin== u sulit nu Hulam: 加津林部落 == u siwkay nu niyazu’ == i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Seqeciin. u kasalumaluma’ nu Seqeciin sa, 93 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 229 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 221 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 3%. 台東縣大武鄉大竹村,位於加津林溪出海口北岸河階地,為東部Pakarokaro群之古老部落。在排灣族稱為Gazelin,是「接近」的意思。加津林亦為東部Pakarokaro群之古老部落,其原居地為屏東縣Pulci社。在清代的時候,名為「鴿子籠社」,在日治時期改為「加津林」。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 93%, Pangcah(Amis) 3%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=213 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] jr8cjfm5dw60cmacsnk7xwiw8ishsoe Serbia 0 4547 118851 116357 2021-07-07T00:36:31Z 2402:7500:5CE:43F9:C814:4B29:99E1:754D /* tabakiay a tapang nu kanatal(元首) */ wikitext text/x-wiki '''Serbia (塞爾維亞)'''[[tangan:Flag of Serbia.svg|thumb|u hata nu Serbia '''(塞爾維亞)'''|alt=Flag of Serbia.svg]] == '''siwkay nu kanatal''' == u [[Serbia]] sa i labu nu Europe, itiza i 44 00 N, 21 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 77,474 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 77,474 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 7,143,921. kakalukan [[umah]] sa 57.90%, kilakilangan umah sa 31.60%, zumaay henay umah sa 10.50%. == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Belgrade ([[:zh:贝尔格莱德|貝爾格勒]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 15 bulad 2 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Aleksandar Vučić]] (Yalisanta.Wucici [[:zh:亞歷山大·武契奇|亞歷山大·武契奇]]), 1970 a mihcaan 3 a bulad 5 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Serbia (塞爾維亞) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 5 bulad 31 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Serbia (塞爾維亞) ayza sa ci [[Ana Brnabić]] (安娜·布納比奇), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 6 bulad 29 demiad. == '''sakaudip (經濟)''' == 塞爾維亞共和國的經濟主要以服務業為主。在2008年服務業佔了國民生產總值的63%,而製造業和農業則佔了24.2%和12.3%。 現時塞爾維亞整體經濟狀況較中西歐及部分巴爾幹半島國家為差,但較阿爾巴尼亞及摩爾多瓦為好。 Serbia kapulungan a kanatal a sakaudip u mamipadan tu katuuday a kawaw ku yadah. itini 2008 a mihcaan nipipadang a kawaw han mikikaka tu nu [[binawlan]] a sakaudip tu enemay a pulu' idaw ku tulu a palasubu (%), u sasangaan atu kakalukan sa tusaay a [[pulu']] idaw ku sepat a tusa a kilac atu sabaw tusa a tulu a kilac . aydaay a Serbia pulung nu sakaudip mikili la’cus tu inutabenan atu saetipan nu Europe (中西歐) atu Balkans a kumay (巴爾幹半島), nika mikikapah tu [[Albania]] (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) atu Moldova (Muo-er-duo-wa 摩爾多瓦).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%9E%E5%B0%94%E7%BB%B4%E4%BA%9A] == '''Kosovo a malepacaw (科索沃戰爭)''' == 賽爾維亞軍事鎮壓科索沃獨立運動,引發「科索沃戰爭」。 Serbia mipenec tu [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) misatekaday a laylay, patahekal tu [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) a [[malpacaw]]. 科索沃本來是塞爾維亞南邊的一個自治省,下方靠著阿爾巴尼亞。但其實科索沃裡頭有 93% 的人口都是阿爾巴尼亞人,跟塞爾維亞血緣有夠淡薄。也因此,科索沃從 1989 年以來就一直很想爭取獨立,脫離這個沒有血緣的爸爸統治。 [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) naw Serbia nutumulan a niyadu', i nutimulan sa u [[Albania]] (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞). nika u labuway nu tademaw siwaw a bataan idaw ku tulu a palasubu (%) u [[Albania]] (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) namin a tademaw, atu Serbia a tademaw caay kapicapi. sisa [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) namakayda i 1989 a mihcaan mangalay tu misateked, miliyas tu inaiay ku namaka babalakiya a idang numikuwanay. 塞爾維亞不願意,因為他們認為科索沃這塊土地是賽族的發源地,是「祖國不可分割的一部分」,所以怎樣都不准科索沃獨立出來。 nika caay kangalay ku Serbia, saku nuheni u [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) a lala' sa u [[angangan]] nu Serbia a binacadan (塞爾維亞族), sisa caay pisulul ku [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) amisa teked sa. 最大的衝突發生在 1998 年,塞爾維亞當時的總統竟然以軍事方式對付科索沃獨立運動者,直接屠殺當地平民,引發科索沃境內 80 多萬民阿爾巴尼亞裔居民逃亡。 u sakaaadaan nu kakalingatuwan itini i 1998 a mihcaan, Serbia nu tawyaay a cung-tun u hitay kusapi kasasulaecus tu [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) misateked a laylay, sababuy han nuheni ku tademaw amipatay, palekaltu ku [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) a tademaw walu a pulu' a mang nu [[Albania]] (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) a tademaw milaliw. 這次塞爾維亞做得太過頭了,美國和北約看不下去,決定武力介入,結果爆發「科索沃戰爭」。 tada malakuud tu ku kawaw nu Serbia, Amilika (美國) atu NATO (North Atlantic Treaty Organization 北約) caaytu ka hademhem amiadih, mangalay tu amilihida masasuada', aca mabakuhac ku [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) u langaw nu sakalepacaw. 科索沃獨立獲國際承認,成為歐洲最年輕國家,後來發動攻擊的塞爾維亞總統被抓,日後也被國際法庭以種族清洗罪起訴。 misateked satu ku [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) kaadihan nu kitakit, mala masa wawaay nu Europe (歐洲) a kanatl, nikudan satu mikiayaway malepacaway a Serbia cungtun madakep, nikidan satu pataydaen i kitakit a [[tudu'ay]] sa "[[nu binacadan a palilucan]]" (種族清洗) ku sapipulul cinidaan. 在經過俄羅斯調停後,科索沃改由聯合國接管,名義上雖然還是塞爾維亞的領土,實際上卻享有高度自治,國內的獨立氛圍就在和平氣氛下越來越濃厚。2007 年,主張獨立的塔奇 Hashim Thaçi 選上科索沃總統。 namakayda i Er-luo-se (俄羅斯) masaluemen satu, u [[lekec nu kanatal]] (聯合國) tu mikuwanay tu [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃), amica ku kakitidaay nuheni a nganga i Serbia, tadenga lihalay kunuheni, nu pasay kanatalay a tademaw kapahkapah masasungay naming. 2007 a mihcaan misatekeday a ci Hashim Thaçi (塔奇) maala mala [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) a cung-tun. 塔奇 2008 年 1 月 9 日才剛就職,2 月 17 日就立刻在科索沃議會宣讀「獨立宣言」,接著議會就在 53 分鐘後全員簽屬同意。科索沃獨立了。 ci Thaçi (塔奇) i 2008 a mihcaan cacay a bulad siwa a demiad mahka patideng, tusa a bulad sabaw tu pitu a demiad kalamkam sa itini i I-huay (議會) sakamusa "misiteked a sasakamuen", kilul sa i yihuy (議會) nu lima a pulu’i daw ku tulu a tatukiyan mamikay tademaw midui tu sasulidan. misiteketu ku [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) sa. 科索沃獨立不過是 13 年前的事,科索沃宣布獨立後,雖然美國、英國、法國在隔天就承認科索沃的地位,還宣布建立邦交關係,但塞爾維亞一直大哭我不依我不依,立刻召回所有與科索沃建交的大使,並以叛國罪起訴塔奇。 sabaw tulu a mihcaan a misiteked ku [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) nu ayawan a kawaw, amica kuni kasiteked nu Ke-suo-wuo (科索沃) sa, amica ku [[Amilika]] (美國) [[United Kingdom]] (英國), [[France]] (法國) tu anucila palu tatenga tu [[Kosovo]] (科索沃) a ngangan, patideng tu sakakapah, nika u Serbia caay pisulul sa caay kahademhem ku nabalucu'an, amelik sa patatiku tu katuuday atu [[Kosovo]] (科索沃) anipatidengan a tademaw, sa pala mihantaya ku cumihan ci Thaçi (塔奇). 科索沃大部分人口信奉伊斯蘭教,所以科索沃又得到阿爾巴尼亞、土耳其等伊斯蘭老大哥的相挺,塞爾維亞也拚不過他們。 [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) a tademw u Islamkiw (伊斯蘭教)  kuyu sinciw nuheni, sisa mapadang nu [[Albania]] (A-er-pa-ni-ya 阿爾巴尼亞) atu [[Turkey]] (Tu-el-ci 土耳其) sa u tabakiay a kanatal nu Islamkiw (伊斯蘭教) ku [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃), u Serbia a tademaw caay tu pakalisapen tu tawan. 塞爾維亞覺得孤單寂寞覺得冷,只有俄羅斯和中國站在他這邊。所以塞爾維亞雖然口頭上強烈譴責科索沃,卻也只能忍氣吞聲,甚至答應西方國家不會以武力解決科索沃的獨立問題。 caay ka sicabay tu kanatal nu tau ku Serbia, u [[Russia]] (El-luo-se 俄羅斯) atu [[China]] (中國) dada kumitepalay tunu heniyan, sisa Serbia amica hatidatu kuni kaynah tu [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃), hemhem hantu nuheni kuyu linges, [[paceba]] satu misulul tunuheniyan a caay kaw lacu ku sapihedek tina nu [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) ami siteked tina kawawan. 科、塞兩國外交破冰,希望爭取加入歐盟資格,時間快轉到兩年前。2018 年,科索沃總統塔奇,和塞爾維亞總統武契奇 Aleksandar Vucic,竟然共同拋出一個解決辦法。 [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃), Serbia nina tusaay a kanatal masasulaecus, mangala micumud i [[O-Cuo a malasacabayay|Europe a malasacabayay]] (歐盟). tala naayaway tu tusa a mihcaan. 2018 a mihcan [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) cung-tun ci Taci (塔奇), atu Serbia cungtun ci Wu-Ci-Ci (武契奇, Aleksandar Vucic), mapulung ahican mihuway kinakawaw sa. 這兩個國家的總統可以好好講,但他們提出來的解決辦法歐洲覺得不妥。他們所提出的方案,叫「邊界修正」,交換領土。就是將科索沃北邊和塞爾維亞一個山谷做領土轉移,反正這兩個地區面積相近、人口也差不多。 nina tusaay a kanatal nu cungtun kapahtu kuni kasasakamu, nika nu tahekalay nuheni a kamu kaisa ku Europe (O-Cuo 歐洲) mitengil. yayu nipatahekalan nuheni a kamu sa (misa kapah tu lilis sa), mahida u palaliyunay tu lala'. u [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) nu amisan atu Serbia nu cacaya a buyu a lalalaan ku saka laliyun, u tademaw nuheni atu lala macacap ama sasuala. 會這樣做,主要是因為這裡頭住的正好是彼此的民族。但歐洲國家說,若塞爾維亞和科索沃想成為歐盟合格的會員國,應該學著尊重少數民族,而不是沿著民族線重新劃分邊界。 kyamahini kina kawaw, u muenengan nu itiniya a tademaw nuni kapulungan nu binacadan a tademaw. satu ku Europe (O-Cuo 歐洲) a kanatal, anu Serbia atu [[Kosovo]] (Ke-suo-wuo 科索沃) mangalay mala sakapahay nu [[O-Cuo a malasacabayay|Europe a malasacabayay]] (歐盟) micidekay nu kaput a kanatal, aminanam ku nuheni mi kakasikadan tu binacada, acaay pisa baluhay misababenisay tu binacadan. 但歐洲是有其道理的。他們害怕像希特勒那樣的純粹民族主義者再次降臨。如果國家內只能容納一個民族,那他的多元性、包容性將會大大降低,也容易和其他民族組成的國家起衝突。到時候,巴爾幹半島恐怕又會再成為火藥庫了。 Europe (O-Cuo 歐洲) u siduliya. matalaw tu ku nuheni mahida ci Hitler (Si-Te-Le 希特勒) a nikaedas amakina cacatu amihida. anu nucacaya a kanatal cacay ku binacadan, nu katuuday atu ama[[wada']] ku dada[[diput]]an, hinadayum atu nutaw a binacadan tu  pulungan a kanatal masasuada’. katukuh i Balkans kumay (巴爾幹半島) alaw a mala sulu nu lacu.[https://www.stockfeel.com.tw/%E6%AD%90%E6%B4%B2-%E5%A1%9E%E7%88%BE%E7%B6%AD%E4%BA%9E-%E7%A7%91%E7%B4%A2%E6%B2%83-%E7%B4%9B%E7%88%AD/] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *塞爾維亞和科索沃達成歷史性協議,兩國過去到底吵什麼?: https://www.stockfeel.com.tw/%E6%AD%90%E6%B4%B2-%E5%A1%9E%E7%88%BE%E7%B6%AD%E4%BA%9E-%E7%A7%91%E7%B4%A2%E6%B2%83-%E7%B4%9B%E7%88%AD/ *塞內加爾:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%9E%E5%B0%94%E7%BB%B4%E4%BA%9A [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: Habayiing]] 6gtjiwmg87z1l3jk1kevckkexokis01 Sergei Bazarevich 0 4548 43383 43382 2019-11-21T16:52:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Sergei Bazarevich 3 bulad 16 demiad, 1965 a mihca, Sergei Bazarevich, miunduay. [[tangan:Sergei bazarevich2.jpg|thumb|Sergei bazarevich2|alt=Sergei bazarevich2.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] q1861719xmgwfpwtc0x008qhmdl3ipd Sergio Mattarella 0 4549 128272 43393 2022-05-14T12:55:00Z Scip. 2217 + wikitext text/x-wiki [[tangan:Sergio Mattarella Presidente della Repubblica Italiana.jpg|thumb|Sergio Mattarella|alt=Presidente Sergio Mattarella.jpg]] [[tangan:Flag of Italy.svg|thumb|u hata nu Italy|alt=Flag of Italy.svg]] Sergio Mattarella 7 bulad 23 demiad, Sergio Mattarella, u misingkiway. 1941 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Italy]] ayza sa ci Sergio Mattarella, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 2 bulad 3 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] nxo4vneru3rou3drh13ks0gqyue758f Serzh Azati Sargsyan 0 4550 43402 43401 2019-11-21T16:52:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Serzh Azati Sargsyan 6 bulad 30 demiad, Serzh Azati Sargsyan, u misingkiway. 1954 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Armenia]] ayza sa ci Serzh Azati Sargsyan, micakat a demiad sa i 2008 a mihca 4 bulad 9 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ruitvrqoi8oynp75ihb3wtdt4pdisyw Seveng 0 4551 43434 43433 2019-11-21T16:52:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chunrih_PT.svg|thumb|Chunrih]] == '''Seveng''' == u sulit nu Hulam:士文部落 春日鄉海拔最高的村。日本時期稱之為スボン社(Subon或稱Suvon),在臺北帝國大學土俗人種學研究室調查時期的記載中,Suvon群(芒群)中的「Kasuvongan社[芒社]現在被置於內文社Cholon(酋龍)頭目家勢力之下,但是自古以來是由社內的 Pajalok 和 Tujalan兩頭目世家,統領本社和附屬的社群(《臺灣原住民族系統所屬之研究》,頁362)。」臺灣大學人類系即藏有1932年酋龍頭目長子及其二妹在士文社的合影,以及當時村落的全景照。 資料來源:http://www.cis.ntu.edu.tw/blog/2014/02/13/dt-seveng/ == u siwkay nu niyazu’ == i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu Seveng. u kasalumaluma’ nu Seveng sa, 90 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 401 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 395 ku tademaw, pakalatu 99%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Yingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 1%. === u niyazu’ nu Paywan === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 97%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4mrcaip55vl3gn0ldxqxqqjx0mzoulu Shandon Anderson 0 4552 43438 43437 2019-11-21T16:52:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Shandon Anderson 12 bulad 31 demiad, 1973 a mihca, Shandon Anderson, miunduay. [[tangan:Shandon Anderson 2005.jpg|thumb|Shandon Anderson 2005|alt=Shandon Anderson 2005.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1k7cf96ehkuo44usk3iy04eu7jiv3uk Shane Battier 0 4553 43442 43441 2019-11-21T16:52:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Shane Battier 9 bulad 9 demiad, 1978 a mihca, Shane Battier, miunduay. [[tangan:Shane Battier Heat 2012.jpg|thumb|Shane Battier Heat 2012|alt=Shane Battier Heat 2012.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 13bc4nb8iqxml1f5y7tbue6violjwft Shareef Abdur-Rahim 0 4554 43450 43449 2019-11-21T16:52:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Shareef Abdur-Rahim (謝里夫•阿布杜•拉辛) 12 bulad 11 demiad, 1976 a mihca, Shareef Abdur-Rahim, miunduay. {| class="wikitable" |lalu’ |Shareef Abdur-Rahim '''('''謝里夫·阿布杜·拉辛) [[tangan:Shareef Abdur-Rahim in 2006.jpg|Shareef Abdur-Rahim in 2006|center|frameless]] |- |ryax na hintgan kawas/byacing/ryax/rhzyal na hintgan |ryax 11 tay byacing na 12 kawas na1976/ Marietta, Georgia |- |ttman ppcyuwagan |senmong pgnaw’ mari’ NBA |- |ki’an sa psspung pgnawgan mari’ |praw maki’ tayglaing |- |kinwagiq/kinz’usuw |206cm / 102kg |- |banggo’ na lukus |3,33 |- |malax pinqwasan raygak |California (1995–1996) |- |kinblayqan pincyuwagan sa qnxan niya’ |1996/ tay1mthwiru’/ tay3 binkgan lalu’ |- |wal galun na gluw na pgnaw’ mari’ |wal galun na Vancouver Grizzlies |- |kinblayqan pincyuwagan sa qnxan niya’ |Vancouver Grizzlies(1996–2001) Atlanta Hawks(2001–2004) Portland Trail Blazers(2004–2005) Sacramento Kings(2005–2008)  wal malax la |- |kinmuci’ na pintzyuwaw niya’ ini’ga kirok |  |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 7w5u0tx0nibf4ryflpfy255dz72q4oe Shavkat Mirziyoyev 0 4555 112581 112580 2021-06-02T02:38:27Z 三異一樣 1693 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == === Shavkat Mirziyoyev === [[tangan:Mirziyoyev cropped.jpg|thumb|Mirziyoyev cropped|alt=Mirziyoyev cropped.jpg]] 7 bulad 24 demiad, Shavkat Mirziyoyev, u misingkiway. 1957 a mihca 7 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Uzbekistan]] ayza sa ci Shavkat Mirziyoyev, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 12 bulad 14 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Russia a kamu:Шавкат Миромонович Мирзиёев * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Shavkat Mirziyoyev * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:肖開提·米爾則亞耶夫 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Siyawkayti.Mielceyayebu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:en:Shavkat_Mirziyoyev|Shavkat Mirziyoyev]] *[[:zh:肖開提·米爾則亞耶夫|肖開提·米爾則亞耶夫]] 03fublrpp92vb860w5t9by0xswgtog6 Shawn Bradley 0 4556 43459 43458 2019-11-21T16:52:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Shawn Bradley 3 bulad 22 demiad, 1972 a mihca, Shawn Bradley, miunduay. [[tangan:Bradley, Shawn (2008) 2.jpg|thumb|Bradley, Shawn (2008) 2|alt=Bradley, Shawn (2008) 2.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] q66a8rvm6e7xs7eoh5kg704ll58i9hp Shitan 0 4557 128315 128314 2022-06-16T13:14:20Z 59.115.17.1 wikitext text/x-wiki [[tangan:Sṳ̂thàn - Saithâm - (Shitan, Miaoli County).svg|縮圖|Shitan(獅潭鄉)]] Shitan(獅潭鄉) Shitan(獅潭鄉) a sakuwan ku Miaoli. kumud nu kalesakan, 79.39 km². (kalesakan nu linpanti 10.36 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 2.57 km²), u [[kasabinawlan]], 387 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 156 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 123 ku yin-cu-min a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 32% (Saysiyat) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku. alumanay.<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8D%85%E6%BD%AD%E9%84%89</nowiki> Shitan(獅潭鄉) 獅潭鄉(臺灣客家語四縣腔:siiˊ tamˇ hiongˊ;賽夏語:Sawi'),是台灣苗栗縣的一個鄉,位於苗栗縣地理中心,地處苗栗縣大湖地區。 Shitan(獅潭鄉) “Taywan nu ngayngay a ngalngal sepat a ngalngalan, siiˊ tamˇ hiongˊ, Saisiyat (賽夏語) Sawi'”u Tawan Miawli-kin (苗栗縣) nu cacaya a niyaduan, itida i Miawli-kin(苗栗縣) teban nu kitidaan, kitidaan han i Miawli-kin (苗栗縣) Tafu (大湖) kitidaan. 北接三灣鄉,東邊北、南段分別與南庄鄉、泰安鄉相鄰,南鄰大湖鄉,西臨公館鄉、頭屋鄉,西北端一小段與造橋鄉相鄰。 amisan mitules tu Sanwan (三灣鄉) niyadu’, wali tepal amis, timulan a benis atu Na-cun(南庄鄉) niyadu’, Tai’an (泰安鄉) mababiyaw, timulan sibiyaw tu Tafu (大湖鄉) niyadu’, nutipan [[militin]] tu Kunken (公館鄉) niyadu’,Tuowu (頭屋鄉) niyadu’, nutipan amisan apuyu atu Cawciw (造橋鄉) niyadu’ mababiyaw. 氣候屬於副熱帶季風氣候,溫和多雨,雨季主要在5月至9月。人口4,162人,為苗栗縣人口最少且唯一未滿5千人的行政區,結構上以客家族群為主,約占93.6%。 demiad u cayayay ka caledesay nu puu’ kasibaliyan a demiad, diheku atu yadah ku udad, kaudadan han i limaay a bulad katukuh i siwaay a bulad. tademaw han sepat a malebut cacay a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (4162) ku tademaw, u Miawli-kin (苗栗縣) a tademaw saadidi'ay nu caayay kaedem tu lima a malebut nu sincen kitidaan, pasaupu han u ngayngay ku anganganan nu yadahay a tademaw, kya [[muenengay]] han siwa a bataan idaw ku tulu. enem (93.6) a kilac. 獅潭鄉,苗栗縣中部,介於仙山、八卦力山與八角棟山脈之間的狹長縱谷,傳說獅潭鄉北端的百壽與永興村交界。 Shitan(獅潭鄉), Miaw-li-kin (苗栗縣) teban, teban silaad tu San-san (仙山), Pa-kuwaw-lisan (八卦力山) atu Pa-caw-tun buyu'(八角棟山) nu laad a sa[[tanaya’|tanayu']]ay nu masa wahelulay a diheb nu sauwac, nakamuan u Shitan (獅潭鄉) nu amisan a Paysu’ (百壽) atu Wiun-sin niyadu'an (永與村) ani [[kalalitemuha]]n. 橫亙著一座山脈,遠望彷如一頭伏踞的獅子,而獅頭隨著地勢伸入一潭如獅飲水,地方居民稱那座潭為獅潭。 idaw ku mabalatay a cacaya nu buyu, bataden miadih mahida u cacaya a patusuday nu muenengay a tula, tangah nu tula milihida tu lala’ pasayda i nanum mahida minanumay kya tula, pangangan han nu niyaduay atademaw u tula a banaw han. 據說,當時每逢初一、十五前後,居民可聽到潭邊傳來鑼鼓聲,後來中豐公路開闢後,斷了此脈,便不再有此聽聞了。 sakukamu sa, tawya tu paybulad tu cacaya, sabaw tu lima a demiad nu ayawan nikudan, niyaduay a tademaw makatengil tu namaka banaway nipituktukan tu mituktukay a suni, nikudan satu mikaykun tu Cun-fun (中豐) a dadan, maputun kya buyu, hidasatu caay tu pakatengil suniyan. 「獅潭」隨著舊潭名一直沿用至今成為鄉名。清同治年間,獅潭仍是原住民居地,直到光緒年間黃南球率客家移民入墾才開始為漢籍居住地。 “Shitan (獅潭)” kilul satu malumanay a ngangan katukuh ayda uydatu mala aydaay a niyaduay a ngangan. kahulaman a mihcaan, Shitan (獅潭) u yungcumin a muenengay tina niyaduan, katukuh i kunsiu a mihcaan ci Hun-na-ciw (黃南球) mililid tu ngayngay mabulaw tayda mikaykun kya malingatu a idaw ku layak tayda itida mueneng. 台灣清治時期末期至日治初期,獅潭地區為一街庄,稱為「獅潭庄」,隸屬於苗栗一堡。1901年11月,全台設置二十廳,該莊隸屬於苗栗廳。 Tawan Cin-ce (清治) a zitay nikudan tu katukuh i kadipunan nu aayaw, Shitan (獅潭) a niyaduan u masa cacaya a niyaduan, pangangan han tu “ Shitan niyadu’(獅潭庄) _”,u Miaw-li (苗栗) nu masa niyaduay. cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku cacay (1901) a mihcaan sabaw tu cacay (11) a bulad, hamin nu Tawan patideng tu tusaay a bataan nu patideng tu luma’, nina niyadu’ han u Miaw-li (苗栗廳). 1909年10月,合併二十廳為十二廳,該庄改隸屬於新竹廳。 cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku siwa (1909) a mihcaan cacay a bataan (10) a bulad, pulungen tu naw tusa a bataan a lalumaan mala sabaw tusa a luma' ,nina kakitidaan u sumad han tu u Sincu (新竹廳) han. 1920年,廢十二廳改設五州二廳,隸屬於新竹州大湖郡,下有獅潭、八角林、桂竹林大字。戰後獅潭庄改制為獅潭鄉,隸屬於新竹縣。1950年桃、竹、苗分治,獅潭鄉改隸屬於苗栗縣。 cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan (1920) a mihcan, lawpesen ku sabaw tusa a kakitidaan misumad patindeng tu limaay a kakitidaan tusa a lalumaan, nu Sin-cu cuo (新竹州) Tafu (大湖) kakitidaan, i sasa idaw ku Setan (獅潭), pa-caw-lin(八角林), kuycu-lin(桂竹林) tabakiay a sasulitan. na malepacaw satu Shitan (獅潭) kitidaan sumad han tu Setan niyadu’ (獅潭鄉), u Sincu-kin(新竹縣). cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan (1950) a mihcaan, Taw (桃), Cu (竹), Maiw (苗) mababenis tu kakitidaan, Setan niyadu’ (獅潭鄉) sumad mala Maiwli-kin (苗栗縣). == '''kakawawen tu sakaudip (產業經濟)''' == 早年鄉內農作以稻作及香茅為主,後來因稻米供過於求、香茅經濟利益不再,再加上觀光的興起,南三村改以草苺為經濟作物,道路沿途可見草苺園及販售草苺的商家。 yamahida niyadu'ay a tademaw u malukay ku kawaw u tipus atu kusuy ku angnganan, nikudan satu tada yadah tu kuni palumaan tu tipus, kusuy caay tu kakapah ku aca, macunus nuni palekala tu tataydaan amidang, Nasan-niydu’(南三村) u kamacal ku papalumaan tu sakaudip nuheni, caculilan nuheni maadih kunipalumaan tu kamacal atu pacakaya tu kamacal a pacakaya nu lama'lumaan. 北四村經濟作物為水果及茶葉,尤以「仙山茶」為知名,在新店村靠近永興村的中豐公路旁設有獅潭茶街推展觀光。 Pase niyadu'(北四村) nu sakaudip anipalumaan u heci nu kakanen atu ucia, u “San-sin a uciaan (仙山茶)” ku sakasingangan, itini i Sin-tan niyadu' (新店) micapiay tu Iun-sin-niyadu’ (永興村) a Cun-fun (中豐) a dadan itepal idaw kuni patiden tu Setan a uciyaan (獅潭茶) nu [[patiyamay]] anipicuduh tu aaidangan nu aadihan. == '''patiyamay malahad (市街發展)''' == 汶水街道:汶水因處地利之便,是進出大湖、獅潭、錦水三地的交通要道,具轉運之便,是獅潭鄉境內最早有商業聚集規模的街道。 Wan-suy patiyamay (汶水街), Wan-suy (汶水) lihalay ku kitidaan, u cacumudan sakatahkal u Ta-fu (大湖), Shi-tan (獅潭), Cen-suy (錦水) nu tuluay a kakaydaan nu dadanan, u sakay saluemengan nu lihalay a kitidaan, u Shi-tan (獅潭鄉) labu sumamad idaw ku patiyamay nu kapulungan a kakaydaan nu dadan. 1909年舖設的苗栗至南湖的輕便鐵道在汶水設有站點,1960年代是汶水極盛時期,轉運功能在此時達到高峰,然而發展受限於街道狹小的因素,部分機能由汶水溪對岸大湖鄉水尾取代。 cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku siwa (1909) a mihcaan nipasaksak nu Miaw-li (苗栗) katukuh i Na-fu (南湖) nu ahemaway a dadan nu silamalay itida i Win-suy (汶水) idaw kunipatideng tu kakacawan nu tisiabu’, cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan u sakapahay nu Win-suy (汶水) a mihcaan, kasaluimengan nu kadideng cacelakan a mihcaan tawya, namahida satu tada’ adidi’ makecu tu ku dadan, sisa idaw ku duma namakayda i Win-suy (汶水) a sauwac nu nuayawan Tafu (大湖鄉) Sauy-wai (水尾) kumiyalaay tu tina kawawan. === Sin-tan laylay a patiyamay (新店老街) === 新店街道,從獅潭庄役場設立後開始有市區的發展,當年的市區是現今獅潭國小至大東勢口。 Sin-tan patiuayamay a dadan, namakayda i Shi-tan kitidaan nipatidengan tu tuud patideng sa amalinga tu kya idaw ku nipatiyam a malahaday, tawyaay a patiyamay nu aydaay a Shi-tan a (獅潭國小) wawaay a cacudadan katukuh i Ta-tun-se a sacumud (大東勢口). 1946年後在鄉內機關興建後,市區才轉移到獅潭國小與村史博物館之間。獅潭戲院設立在今義民廟廣場前,足見當年新店市區繁榮景況。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku enem a mihcaan (1946) itini i niyadu’ patideng tu kakuliyan nu sifu’ ma[[patideng]] satu sa, patiyamay kya pasayda i Shi-tan nu (獅潭戲) wawaan (獅潭國小) a cacudadan atu niyadu' likisi nu pu-wu-kun (村史博物館) nu laadan. Shi-tan a kakacuduan patideng i aydaay a I-min (義民廟) biyuwan a putahan, maadih numita ku tawyaay a Sin-tan-se (新店) anika celakan nu tawyaay a kawaw. == '''laliwkuan (旅遊)''' == 汶水老街,位於省道台6線、台72線、台3線旁,附近有位於大湖鄉的雪霸國家公園管理處暨汶水遊客中心及法雲禪寺。 Win-suy (汶水) naaywan a patiyamay, itida i sen-taw’-tay enem a dadanan, tay pitu a bataan idaw ku tusa (72) a dadanan, tay tulu (3) a dadanan nu tepal, micapi idaw ku Ta-fu nu (大湖) niyadu'an a Sia-pa’-kuo-ciw-kun-yung mamikuwanay (雪霸國家公園) nu Win-suy (汶水) aaidangan nu aadihan atu Fa-win biyu(法雲禪寺). (位於苗栗縣大湖鄉,由台3線省道南下方向右轉橫跨大湖溪的『彼岸橋』,即可抵達法雲禪寺。法雲禪寺以遠眺美景之展望視野之佳而聞名。)等著名景點。 “itida i Miawl-i-kin (苗栗縣) Taf-u (大湖鄉) niyadu’ u tai sakatulu a dadan pasayda i timulan nu kawanan milakuuyd tu Ta-fu sauwac (大湖溪) a “Pian kayakay彼岸橋”, kya makatukuh i Fa-wun a biyuwan(法雲禪寺). Fa-wun a biyu (法雲禪寺) batadeng miadih bangcal sa adihen u tada kasinganganan kya biyu . 南港溪中、下遊河段水質之污染狀況較嚴重,水質已明顯惡化,水色經常呈現青綠色或偶爾呈現深黃色或橘黃色,而水質亦不佳,久為沿岸居民所詬病。 Na-kun sauwac sa, isasa nu nanum micidek ku sakacikiyan maibukay a nanum, angtul sa kuyu nanum, nanum han hina langdaw ku kulit alahican adihen mala takuliyaway a kulit atu kamakamaan a kulit, caay henay kakapah ku nanum, kalingesan nu dadipasan nu lilisa a sawacan nu niyadu'ay a tademaw. 主要是受到中、下遊河段沿岸之工廠排放之大量工業廢水與少部份的畜牧廢水,長期污染後所導致的混濁溪水顏色。此中、下遊河段,同時也是三灣鄉和造橋鄉,頭份市和造橋鄉間的天然界河。 tada mapabelun nu teban, sasaay nu mililisay tu mikuliay miubi’ apalikid tu ni sakakawawan nu maibukay a la’cusay nu nanum atu adidi'ay nu papahabayan tu babakahan tu la’cusay a maibukay a nanum, hatidaay tu ka tanayu'an nuni pibakahan tu maibukay a nanum nu sikulitay a nanum. nina teban, isasaay, u San-wan (三灣鄉) niyadu'an atu Caw-ciaw niyadu'an (造橋鄉), Tuo-fun’-se (頭份巿) atu Caw-ciw (造橋鄉) niyadu'an nu sakalihalay nu lalalitimuhan a sasawacan. == nikasakuwakuwan == Shi-tan mala 7 a cuuwen atu 1 ku niyazu’. kina cacay a niyazu’sa, Sawi(百壽部落). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 4ipes6nfx4v7p0n7d3a0mvm4qphtid1 Shizi 0 4558 112242 104451 2021-05-31T08:43:30Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Shizi(獅子鄉) Shizi a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 313.35 km². (kalesakan nu linpanti 156.87 km², kalesakan nu pawliwti 140.63 km²), u kasabinawlan, 4,481 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,421 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,292 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 96%(Paiwan) ku kasabinawlan. u Paiwan ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Shizi mala 7 a cuwen atu 14 ku niyazu’. kina 14 a niyazu’sa, Lemiyau(伊屯部落), Kaidi(楓林部落), Nansiku(南世部落), Yungkilu(新路部落), Tjinavanavalj(橋東部落), Kuangka(橋西部落), Puljekuwan(下草埔部落), Tjisaulem(雙流部落), Tjacekes(上丹路部落), Pasumaq(下丹路部落), Tjuruguai(竹坑部落), Qaljecim(和平部落), Tjusinlung(中心崙部落), Kacedas(內獅部落). 獅子鄉(排灣語:Sisigu)位於臺灣屏東縣東南方,北臨春日鄉,東鄰臺東縣達仁鄉,西鄰枋山鄉,西南連車城鄉,南接牡丹鄉,是全縣面積最大的鄉鎮,1875年的獅頭社事件即發生於此。 Si-ze-syang. ( nu Paywan a kamu sa u Sisigu hananay), eneng i Taywan Ping-tung-saing wali-timul, i amisay milalitin tu Tun-ze-hauing, i waliay militin tu nu Taytung-syang Da-ze-syang, i edip mibelaw tu Hung-san-syang, i edip-timulan militin tu Ze-zen-syang, nu timulan militin tu Mu-dan-syang, nu Ping-tung-syang sa ahebalay a lala’, 1875 a mihecaan a Si-tul-se paculiay a kawaw i tiniay mahaka. 本鄉地處恆春半島,地質上屬中央山脈的一部分,地勢險峻,多山少平地,鄉境內有楓港溪、枋山溪流經。氣候上屬熱帶季風氣候,每年冬春兩季均有強勁的落山風吹襲,居民則以臺灣原住民排灣族為主。 mueneng  i Heng-tung-pan-daw, u lala’ nu Cung-yun-san-mayay a ngatu, i tepadtepad nu buyu’ ,u buyubuyu’an ku lala’, adidi’ ku enal, i labu izaw ku micaliway a sauwac Hung-kan-si, Hun-san-si. nu kahemheman a demiad nu Ze-day-ci-syang, maymihecaan i kasienawan sadingsingan izaw ku satabakiay a bali ( lul-san-hun) tayni pabali. u muenengay a binawlan sa u Pawan binacadan ku kahenawlan. == likisi/nadipa’an(歷史) == 獅子鄉是台灣政府所規範之行政區域,此地實為大龜文群(排灣語:Tjakuvukuvulj)與射不力(排灣語:Sapediq)等群之傳統領域。據當地的耆老稱在獅子村有巨大岩石,形狀很像獅子頭,因而命名為「獅子頭山」,村落也被稱之為「獅子頭社」。日治時期屬於高雄州潮州郡的蕃地,各社均設有警察官駐在所,掌理一切行政、教育、治安等工作。中華民國來台初期成立公所,並定名為「獅子鄉」,原劃歸高雄縣管轄,1950年改隸屏東縣至今。 i na Se-ze-haing nu Taywan-ceng-hu kuyi-heanay a cing-ceng ciy-yi, i tiniay sa Da-kuyi-ung-cing (kamu nu (nu Paywanay a kamu: Tjakuvukuvulj) atu i Se-pu-li (nu Paywanay a kamu: Sapedig) cing nu padutus a patadas a lala’ nu babalaki. nu maka kalas a kamu itiza Se-ze-hcuing na izaw ku tabakiay a ba’etu (u uncung), mahiza u tangah nu lain, mangay pangangan hantu (Se-ze-tul-san), i tizaay a niyazu’ pangangan tu  (Se-ze-tul-se). i kalipunan sa nu Kaw-chun-zeu Ceaw-zu-ceng a hung-ti, may-se izaw ku nu kingcalan a sakakawawan, mikuwan tu cing-ceng, u papasubana’an, mikuwanay tu maenapay a kakawaw. kataynian nu hulam i saayaw sa napatizeng tu yakuba, pangangan tu Se-ze-haung, patungusan i Kaw-chung-saing ku mikuwangay, 1950 a mihecaan sumaden malaPing-tung-saing ku mikuwanay katukuh ayza. == aidangan (景點) == === 卡悠峰瀑布 === 大門坑瀑布又有內獅瀑布之稱,為枋山溪上游阿士文溪的源頭,高約四十公尺,在豐水期期間可以看到水流如扇形開展後流洩而下,四周捲起陣陣水氣,正好在陽光的照攝下形成重重彩虹,可能是目前枋寮以南最雄偉壯麗的瀑布。 Ta-mem-keng cascas i labuay nu Se-ze cascas, namaka i Hung-san-si a sauwac a pabaway a A-se-ung-si nu lingatu, 40 kung-ce katalakaw, i masibek ku nanum sa makaazih ku nanum mahiza u sapihpih makai talakaway habelut sa tasasa, i capiay mahiza na malutlutay ku nanum, matiya i sasa nu cilal sa sasing han yadah azihan ku bihekac ni edek, na cascas sa padahalay nu Hung-liaw sa timulan kina cascas nayi tu ku pitabakiay. == 獅頭社之役 == 獅頭社之役(內外獅頭社之役、獅頭社戰役),發生於1875年,為台灣清治時期的大龜文王國與大清帝國之戰役,地點是屏東縣獅子鄉一帶,被視為沈葆楨在台期間規模最大的戰爭。此戰役發生的遠因是長久以來存在的漢清朝對原住民政權的侵擾,近因則是同治13年秋獅頭社人民被刺桐腳莊民殺害,雙方交惡,且又臨日軍侵犯原住民,及獅頭社逮捕入侵部落之莊民和王開俊麾下營夫,以致清朝將領王開俊率領官兵數千名進犯,但為排灣軍所阻,後王開俊中伏而亡,且隨後全軍覆沒,是以引戰。 Se-tul-se-ze-yi ( i labu, i hekalay Se-tul-se-ze-yi, Se-tul-se mangangayaw), haka i 1875 a mihecaan, nanu Taywan cing-ce a ceaw-dayay Da-key-ung-wan-kul atu da-Cing-di-kul malpacaw, i tiza i Ping-tung-siang Se-ze-shang malpacaw, i na ngayaw sa tabakiay mapacaw i pikuwanan ni Sen-baw-cen i Taywan. i na ngayaw mahaka a lelekalan matenes tu izaw i balucu’an ku pikuwan tu yincumim midebung tu sapikuwan nu yincumim tu binawlan, izawhenay nu tung-ze 13 a mihecaan i balangbangan nu Se-tul-se a benawlan mapacuk ni Ze-tung-ceaway a tademaw, malaada tu, i tawya  izaw aca ku lipun a hitay midebung tu yincumim, nu mizakepan tu nu midebunay a ada atu i sasaay ni Wan-kay-cing a hetay, malinges ci Wan-kay-cing mililid tu hitay niza a talabu midebung, matena nu Paywan a. hitay, ci Wan-kay-cing mabihekac tu. mapaday, kasenun sa sibek, taneng tu a malapacaw. 清國欽差大臣沈葆楨在牡丹社事件後開始「開山撫番」的政策,計畫打通往恆春和後山之路,遂於1875年(光緒元年)2月為強行開闢道路,藉口保護莊民,發動淮軍攻擊內獅頭社、外獅頭社、竹坑社、本武社和草山社,並發生清軍屠殺原住民之事,戰事約持續3個月,出兵數萬人,清軍最後雖勝,但損失慘重,殘兵所剩無幾。 ya cing-cay-da-cen Sen-paw-ceng nu Mu-dan a kawaw nu zikuzan i tiya malingatu tu (mipatadas  mipayhay tu hun) a tatuzuan, pabalucu’ a pazazan tuHen-chung atu i zekuzanay  nu buyu a zazan, i 1875 a mihecaan ( Kung-si-yun-nen) 2 a bulad debungen nu heni misanga’ tu zazan, sa asu’ sa ku kamu a miadiinng tu binawlan. mihaka tu Hay-cing ngayaw tu i labuay a Se-tul-se, i hekalay a Se-tul-se, Cu-ken-se, Ben-wu-se, Caw-san-se, i tawya u hitay nu Da-cing yadah ku mipacukan tu yincumim a kawaw, tulu a bulad matuling kina ngayaw katenes, patahekal tu hitay pinaay a emeng, katukuh i zikuzan, mademec ku cing-ceng, pihaceng ku malasawaday nu  heni, liwan sa caay tu ku pinapina. 獅頭社之役後,沈葆楨於地圖上,片面將當地之中文地名之竹坑社改為永平社,本武社改為永福社,草山社改為永安社,內、外獅頭社改為內、外永化社。 na mangangayaw nu. zikuzan ku  Se-tul-se, ci Sen-paw-ceng  masulitay i bacuan, ci niza sa paCu-ken-se sumaden mmalaYun-pinn-se, Pen-wu-se masumad. malaYun-hu-se, Caw-san sumaden mala Yun-un-se, i labuay, i pudahay Se-tul-se sumaden tu mala  i labuay i pudahay. a Yun-ha-se. 王太帥鎮安宮三層八卦形磚塔。 《恆春縣志》:「光緒十年,丁參將映昇建白骨塔,在縣北七十里南勢湖。」 就實際成效而言:番學大多荒廢,招墾事務弊端亦多。表面上,番目與代管者協助官方,以維護部落治安,但事實上,當地生活習俗依舊,除了改變部落傳統的經濟結構外,並未真正動搖大龜文群的內在基礎。是故,獅頭社之役結束後,清廷在台灣南部所實施的開山撫番政策成效是有限的。 Heng-chung-saing-ze: “Kung-si 10 a mihecaan, Tin-yin-sun ziang cing a patizeng tu papazenan. tu ukak a luma’, i amis 70 kung-li Nann-se-hu.” nu patahekal paheci azihan sa: hung-sia makelal, mabadi tu, u sapipatadas a kawaw yadah ku. lacusay a kawaw. mitapal sa, hung-mu atu pikuwanay miedap tu mikuwanay, masasimaw tu niyazu’ay sa, tatenga sa u tizaay a nina’ mahiza tu nu ayaway, sumaden ku nu niyazuay a padutus a key-zay sa, caay kapasumad tu Da-kuy-ung-ceng a tatudungan. sisa ngayaw nu zikuzan sa, ya Cing-ting i timul nu Taywan u patadas a kawaw mipahay tu hung-mim a di’di’ sihezek ku tanengay. 在屏鵝公路南下獅子鄉南世村前路旁的王太帥鎮安宮,為祭祀王開俊,旁邊還有一座三層白塔。匾額是前枋寮地區農會總幹事李增隆1985年所立。 i tiza i Ping-ue-kung-lu pasatimulan i Se-ze-sahang Nan-se-chung ayaway a zazan nu tapiingan sa Wan-tay-seay, Zen-un-kung, misalising ci Wan-kay-cingan, i tapiingan izaw ku tuluay tadungluhan a salengacay a luma’. nu panganganay sa i ayaway nu hung-lyaw a kenisay nun-huay-cung-kan-se ci Li-zen-lung i 1985 a mihecaan ptizengan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *獅子鄉維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8D%85%E5%AD%90%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3)</nowiki> *玩樂台灣 <nowiki>https://okgo.tw/buty/town.html?county=19&town=29</nowiki> *獅頭社事件 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8D%85%E9%A0%AD%E7%A4%BE%E4%B9%8B%E5%BD%B9</nowiki> [[kakuniza: Lami' Kulang]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] dz0oehzlp09bf8qy5uhx8xoay5lm4p1 Shoufeng 0 4559 112229 112228 2021-05-31T05:48:13Z LamiHung 28 /* nikasakuwakuwan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Shoufeng villages2.svg|thumb|Shoufeng]][[:zh:壽豐鄉|Shoufeng(壽豐鄉)]] == siwkay == Shoufeng a sakuwan ku [[Hualien]]. kumud nu kalesakan, 206.4 km². (kalesakan nu linpanti 27.53 km², kalesakan nu pawliwti 19.03 km²), u kasabinawlan, 17,884 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 6,803 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siang sa, 5,671 ku Yingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 32% ([[Pangcah]]) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siang u paylang ku alumanay. [[:zh:國立東華大學|Koli Tunghua tabakiay a cacudadan]] itini tu, itiza i [[:zh:志學車站|Chisie(志學村)]]. u kapahay a cacudadan kuyni. katuud ku micudaday. yadah ku 飯店 i Shoufeng siang, tinaku [http://www.farglory-hotel.com.tw/ Yuanlay], [http://www.plcresort.com.tw/ Lisiang]. == nikasakuwakuwan == Shoufeng mala 20 a cuwen atu 16 ku niyazu’. tina 16 a niyazu’sa, [[Ciamengan]](壽豐部落), [[Kiku]](溪口部落), [[Banaw]](池南部落), [[Rinahem]](光榮部落), [[Ciwidiyan]](水璉部落), [[Telu´]](豐坪部落), [[Cealalupalantdlu]](豐山部落), [[Adetuman]](平和部落), [[Tdlu]](豐裡部落), [[Sawanengan]](共和部落), [[Taukak]](樹湖部落), [[Cihak]](志學部落), [[Cipuypuyan]](米棧部落), [[Tumay]](鹽寮部落), [[Sililasay]](月眉/上部落), [[Siapaluway]](月眉/中部落). 壽豐鄉(阿美語:Rinahem;撒奇萊雅語:Alupalan)位於臺灣花蓮縣東部中段,北臨吉安鄉,東濱太平洋,西鄰秀林鄉,西南連萬榮鄉,南接鳳林鎮、豐濱鄉。 u Shoufeng hananay a kenis sa, (kamu nu Pangcah sa u Rinahem, nu Sakizaya a kamu sa u Alupalan), u eneng sa u nu Taywanay Kalingku sawalian kalanutebanan, i nu amisan sa ya Ji’an(吉安鄉) hananay a kenis, sawalian sa mililis tu Taypingyang hananay a bayu, nutipan sa mitatepal tu ya Xiulin(秀林鄉) hananay a kenis, nutipan kalatimulan sa malalitin tu ya Wanrong(萬榮鄉) a kenis, nutimulan sa mitulis tu ya Fenglin(鳳林鎮) a kitidaan atu ya Fengbin(豐濱鄉). 本鄉地形複雜西有中央山脈,東有海岸山脈,中為縱谷平原,鄉境內有木瓜溪、知亞干溪、荖溪等花蓮溪支流匯集,氣候屬副熱帶季風氣候。 u kakitidaan nu Alupalan sa kasasibutan ku kaini, i nutipan sa idaw ku ya Cung-yang(中央) hananay a buyubuyu’an, nu walian sa idaw ku Hay-an(海岸) a buyubuyu’an, sakateban sa u masadihepay nu enal, ilabu nu Alupalanay a kenis sa idaw kiya Beden hananay a sauwac, Ci-ya-kan(知亞干) a sauwac, atu ya Law-si hananay a sauwac malalikeluh i Talawadaw a masataku, u demiad sa masa nu kacaledesan a puu’ay kabalianay kasademiad.   沿海海岸地形秀麗奇特,被納入東部海岸國家風景區的一部分,近年來的新興觀光景點-國立東華大學校本部、遠雄海洋公園、鯉魚潭、立川漁場及雲山水就位於本鄉。 i liwliw nu bayu a dadipasan a kasatukus sa, micidek ku nikabangcalan, silayap nu mamikuwanay tu aidanganay sakay nu dadipasan sikalecad a aadihan, picapian tu i aydaay nu kabaluhayan a kasatedepan nu maycaliwayay miadih, ya masa nu kanatalay a cacudadan ya Tung-huwa(東華) hananay, atu ya Yensiyung hananay macapiay tu buyu’ a aidangan, atu ya Banaw hananay a pabalungaay, atu ya sasizimian i ikiikian a kitidaan, pasu ya Yin-san-suy hananay a aidangan, itida amin iti Shoufeng a kenis. 轄區內有兩所大專院校,分別為:國立東華大學與臺灣觀光學院。地方通行語為阿美語與台灣客家語。 i kitidaan nu kenis sa idaw ku tusaay nu tabakiay a cacudadan, masasiduma ku ngangan u nu kanatal ku ya Tung-huwa hananay, u cacay sa ya Taywanay han ku tatangahan u miecaway tu sapapiidangay a cacudadan. i kitidaan nu niyadu’ sa sasitungus nu kamu sa,  nu Pangcahay atu nu Ngayngay a kamu ku nikalalacalan. == laylay (歷史) == 壽豐鄉昔日為阿美族的活動範圍,最早的漢人根據記載約在明永曆年間來到此地,清領末期所築的南、中、北三路,改善了此地的對外交通。日治時期,總督府鼓勵日本人移民東部,成立豐田村、林田村二移民村,建立了「壽役農莊」;於1920年設置「壽區」,復於1937年改設為「壽庄」,屬花蓮港廳花蓮郡管轄。 戰後取「壽」及「豐田」,易名為「壽豐」,設置花蓮縣壽豐鄉至今。 u Shoufeng a kenis i kasumamadan sa masa nu Pangcahay a sikaudipan a kakitidaan, matabalay nu layak a nikatayni i Taywan sa, masulitay i cudad sa hakay i Ming yung-li nu mihcaan i 16 a celahcan itini tu a mueneng, iti nudikudan nu Qieng(清) a nipikuwan sa, idaw kiya nipadadanan masa nu timulan, kalatebanan, kaamisan tulu ku nisanga’an kakaydaan nu sacaliwayan a dadan sakacaluway nu makaydaay. i kaDipunan a nipikuwan ya satalakaway a mamikuwanay, milunguc tu binawlan nu Dipun mabulaw a tayda i walian, idaw ku nipahedek tu ya Toyota atu Mulisaka hananay a niyadu’, mapatideng tu tiya (Shou-yi hananay a kakalukan a niyadu’), iti 1920 a mihcaan sa patideng aca tiya “Shou a kenis”, kiyu nudikudan sa sipasumad aca tu ya “Shou hananay a kakalukan”, sanu Kalingkuay a mamikuwanay. nadikudan nu kalalais sa sipasumad han tu ya “Shou” atu “Toyota”, nudikudan sa pala “Shoufeng”, namapatideng i Kalingku sa katukuh ayda kina Shoufeng. == sasikawaw nu masakaputay (行政組織) == 壽豐鄉境內共分為15村落,分別如下: i kenis nina Shoufeng hananay sa pulung han sa makaala tu sabaw lima kayadah ku kasaniyadu’ nikasidumaan sa mahini. 志學村、壽豐村、豐山村、溪口村、樹湖村、豐坪村、米棧村、豐裡村、光榮村、池南村、平和村、共和村、月眉村、水璉村及鹽寮村。 其中鹽寮村為壽豐鄉最北村莊、水璉村為壽豐鄉最南村莊。 sayaway sa ya Cihak hananay, kilul satusa u Shoufeng, Fong-san, Ki-ku, Su-hu, Fong-pin, Cilakayan, Fong-li, Linahem, Banaw, Ci’adetomay, Cihulu’ay, Dawlik, Ciwidian, Tomay, hananay nu niyadu’. nikahida sa ya Tomay a niyadu’ ku sakaamisan nu Shoufeng, ya Ciwidian sakatimulan nu niyadu’ nu Shoufeng. 觀光旅遊-豐田神社 u aidangan nu tayniay nu labang- ya Telo’ hananay a biyu’ 豐田神社是臺灣日治時期官營移民村—豐田村(今臺灣花蓮縣壽豐鄉豐裡、豐山、豐坪等三個村)的神社,落成於1915年,二次大戰後被改為碧蓮寺。神社遺跡包括鳥居、石燈籠與狛犬等物,於2009年8月13日以「豐田神社參道與遺構(碧蓮寺之週邊設施)」的名義公告為花蓮縣歷史建築。 Telo’ hananay a biyu’ i Kadipunan a nipikuwan u mabulaway tayni i kakuwanay a kitidaan- Telo’ a niyadu’, (i aydaay kalingku Shoufeng ya Fong-li, Fong-san, atu Fong-pin tulu ku kasaniyadu’) a kasabiyu’an, iti 1915 a mihcaan madem a midipecu a cumudan mueneng, i nudikudan sakatusaay a nikalalais sa, sipasumad han tu ya u sakay zazizawan nu aidangan ya Pi-liyen hananay a pabiyu’an. ina sasalisinan a biyu’ a niliyasan a kitidaan sa mapakelit tu kiya sakalikeluh nu tademaw atu kakawsan a kakaliwayan a nipatideng atu masaba’tuay a sacilu, atu ya kasasengian tu bingniwking a wacu, iti 2009 a mihcaan walu a bulad sabaw tulu a demiad sanu “Telo’ a biyu’ misakapah a milisimet tu cacaliwayan nu sacumud atu pabaluhay tu liwaliwan nu nipatideng (i liwliwan nu kakitidaan)” u nipabinawlanay kuyni a pakatineng tu nu Kalingkuay sakay nu laylay nu nipatideng a kawaw.                        == silsil nu nipasumad (沿革) == === KaDipunan a nipikuwan (日治時期) === 豐田村為臺灣日治時期的日人移民村之一,豐田村在1913年開村後隔年,即由村內的代表上野二三、金子義敦、石內傳三郎和小松間太郎等人於1914年10月底向臺灣總督府申請設立豐田神社,作為豐田村大平、中里、森本、山下聚落的民眾所祭祀的神社。豐田神社於大正三年(1914年)12月獲准興建,於隔年1月完成本殿、拜殿與鳥居,6月5日舉行鎮座式,例祭日亦定於這一天,但因此時為農忙期且天氣炎熱,於大正十一年(1922年)將例祭日改為10月25日。豐田神社後於1937年6月5日舉行改建完工後的遷座式。 ina Telo’ a niyadu’ nu mabulaway tayni i Taywan a tademaw nu Dipun, ina niyadu’ sa na iti 1913 a mihcaan nikalingatuan a masaniyadu’ tu, dikudan nu mihcaan, pacudad ku itiniay a dayhiw, ci San-iye tusa tulu, ci kim-yi-tun, ci Isi-ney-cuwan-zilo, atu ci Koma-ce-zilo, iti 1914 a mihcaan cacay a bataan a bulad, misinsi tu satalakaway nu mamikuwanay sapatideng tina biyu’an, u sasalisinan nu itini i Telo’ a niyadu’ ya Ta-pin, Cung-li, Seng-pen, atu masaupuay i kasasaan nu buyu’ a binawlan. ina Telo’ a biyu’ sa iti Ta-ceng sakatulu a mihcaan Telo’ hananay a pabiyu’an, kasasulul tu i (1914 a mihcaan) a mupatideng, kiyu i pabaluhayan a mihcaan kalingatuan masanga’ tu kiya sasalisinan atu ya masadibuay a kitidaan, i enemay a bulad lima a demiadan pakacumelak tu nikasametek a sikawaw, i ayda a demiad ku salaluungan nu binawlan a milunguc tu sasalisinan, zayhan u malukay atu kalaludan caledes sa ku kasaini nu u tiih, i Ta-ceng sabaw cacay a mihcaan (1922) sipasumad han ku sasalisinan nu demiad i cacay a bataan a bulad tusa a bataan idaw ku lima a demiadan. ina Telo’ hananay a biyu’ sa i 1937 a mihcaan enemay a bulad lima a demiad, idaw ku napahedek tu kaliyasanay a sapatudud a lisin i mahida. === nudikudan a kalpacaw (戰後) === 二次大戰後,豐田神社建築在民國三十五年(1946年)年底改供奉釋迦牟尼佛及不動明王,隔年暫定改稱「豐田碧蓮寺」,民國五十年(1961年)參考宜蘭縣羅東鎮東山寺新建大殿,次年3月落成並增祀五穀爺,正式定名為「豐田碧蓮寺」,不久又擴建地母娘宮、媽祖娘宮。 i nadikudan nu sakatusa a nikalalais sa, ina Telo’ a biyu’ nai 35 a mihcaan nu kaHulaman a nipatideng, i 1946 a mihcaan sipasumad han tu ya Se-ciya-mu-ni hananay a nu O-mi-to-huay ku sapatudud, atu ya i tebanay nu sakalalima nu piadingay nu kakawsan. i sakatusa a mihcaan sa hidaen henay a pasumad pangangan tu "Telo’ hananay a Pi-liyen a biyu’", i limaay a bataan nu mihcaan sa (1961 a mihcaan), mitudung tu nu Gi-lanay ya Lo-tung a kenis ya Tung-san a biyu’, pabaluhay a misanga’, satusa i nu dikudan a mihcaan tuluay a bulad, midipecu, sicunus tu sakiyadahay nu kalubic nikasibekan a kakawsan, tatenga’ay tu a nipangangan tu ya "Telo’ hananay a Pi-liyen a biyu’", caay katenes sa misaahebal aca tu nu lalaay masawinaay a kakawsan nu biyu’, atu ya sakatinengan a biyu’ kaladamsayay ci Ma-co’ hananay a kakawsan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:壽豐鄉|花蓮縣壽豐鄉]] * [[:zh:國立東華大學|東華大學]] * [http://www.farglory-hotel.com.tw/ 遠雄悅來大飯店] * [http://www.plcresort.com.tw/ 理想大地渡假飯店] *[[:zh:壽豐鄉|中文維基-壽豐鄉]] *[[:zh:豐田神社|中文維基-豐田神社]] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 76ts7uloc8xqkf17i5uzchwoddicptg Siafulungay 0 4560 43532 43531 2019-11-21T16:52:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>Siafulungay(u sulit nu Hulam:建農部落)</big>''' == u siwkay nu [[:zh:部落|niyazu']] == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Siafulungay. u kasalumaluma’ nu Siafulungay sa, 837 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,321 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 915 ku tademaw, pakalatu 39%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,406 ku tademaw, pakalatu 61%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 17%, Paywan(Paiwan) 5%, Yuwatan(Bunun) 2%, Puyuma 11%, zumazuma 6%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Yuwatan(Bunun) Rukay atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] b46kueyewwwgiyxwpv48bikiv10i8wj Siapaluway 0 4561 86303 43567 2019-11-30T06:26:31Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Siapaluway == === u sulit nu Hulam === 月眉(中部落) {| class="wikitable" | colspan="2" |Kalingku Shofeng xiang Yuemei 花蓮縣壽豐鄉月眉村 |- | colspan="2" | |- |舊名malimaday a ngangan |花蓮港廳花蓮郡壽莊月眉 |- |行政區類別 nu kuwanay a kakunizaan |村 |- |面積 ahebal |29.1473平方公里 |- |-戶數 lumaan |347 (2008年12月資料) |- | href=":zh:撒奇萊雅族" |人口 tademaw |993 (男女比:558:435) |- | href=":zh:魯凱族" |經度 cintu a laed |-東經121.562度 |- |緯度 weitu a laed | href=":zh:阿美族" |北緯23.871度 |- | colspan="2" |月眉村辦公處 |- href=":zh:鄒族" |-村長 tanpang |周光明 |- | href=":zh:泰雅族" |地址 pueneng |花蓮縣壽豐鄉月眉村月眉三段108號 |} === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Siapaluway. u kasalumaluma’ nu Siapaluway sa, 191 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 437 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 300 ku tademaw, pakalatu 69%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 137 ku tademaw, pakalatu 31%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 66%, Taluku(Truku) 1%, Tayan(Tayal) 3%, zumazuma 4%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal) , katuud ku Hulalm intini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 12v99tsdsy8shocxql7a3hixoftds3b Sierra Leone 0 4562 111667 111632 2021-05-26T11:51:52Z Yiyang.sayion 74 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Sierra Leone.svg|thumb|u hata nu '''Sierra Leone (獅子山)'''|alt=Flag of Sierra Leone.svg]]'''Sierra Leone (獅子山)''' u '''Sierra Leone (獅子山)''' sa i labu nu Africa, itiza i 8 30 N, 11 30 W.u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 71,740 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 71,620 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 120 km<sup>2</sup>.hamin nu [[tademaw]] sa 6,018,888.kakalukan [[umah]] sa 56.20%, kilakilangan umah sa 37.50%, zumaay henay umah sa 6.30% 獅子山共和國(英語:Republic of Sierra Leone) 通稱獅子山,位於西非大西洋岸,北部及東部被幾內亞包圍、東南與賴比瑞亞接壤,首都自由城。 '''Sierra Leone''' kapulungan a kanatal (kamu nu Amilika: Republic of Sierra Leone) pulung han ku ngangan Sierra Leone (獅子山), idai satipan nu Africa (西非) saetipyu (大西洋), amisan atu walian liwliwan nu [[Guinea]] (幾內亞), wali timulan atu [[Liberia]] (賴比瑞亞) malalitin, tapang tusu han Freetown ([[:zh:弗里敦|弗里敦]]). =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Freetown ([[:zh:弗里敦|弗里敦]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 27 bulad 4 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Julius Maada Bio]] (Culiyese.Mata.Piau [[:zh:朱利葉斯·馬達·比奧|朱利葉斯·馬達·比歐]]), 1964 a mihcaan 5 a bulad 12 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Sierra Leone (獅子山) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 4 bulad 4 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 據考古學家們考察獅子山有至少兩千五百年連續不斷的人類居住史,居民來自非洲其他地區。9世紀時開始學會用鐵,公元1000年左右沿海部落的居民開始種植作物,出現農業。 numikinkiway tunu mukasiay a tademaw mikikiw tu Sierra Leone (獅子山) makaala tu tusa a malebut idaw ku lima a lasubu caay henay kaputun kuni pikinkiwan tu nu tademawan a muenenga a niyadu'ay, u niyadu'ay a tademaw u namakaydaay i Africa (非洲) nudumaan a niyadu’ay a tademaw. siwa a seci [[malingatu]] [[matineng]] tu micukaymas tu mukin, kunyun cacay a malebut sa i lilisay nu bayubayuwan a [[niyadu']]ay a tademaw mahka matineng paluma tu cancanan a [[tuud]]an, tahekal kunikalukan. 獅子山氣候濕熱,布滿了雨林和沼澤,難以通行。而大量的攜帶致命病菌的采采蠅更是當地曼丁哥人牛馬等牲畜的噩夢。因此難以征服。 Sierra Leone (獅子山) masengeda kuyu [[demiad]], matumes nu [[udad]] kilangkilanga atu lanulanuan, udiih a culilan. u[[yadah]] tu nu [[mibalatay|mikalatay]] tu tademaw a sa[[katalalan|katalaw]]an nu lalangaw uitidaay nu Mantinke (曼丁哥) a tademaw katalan kadu’h atu cancananaca a papahabayan tu sakatalawan. sisa a hican hakiya amiwanan tina kawaw. 馬里帝國伊斯蘭教的影響力在這裡也就顯得很微弱。直到18世紀蘇蘇帝國的商人和移民者才將伊斯蘭教在這裡廣泛傳播開來。 Malitikuo (馬里帝國) Islamkiw (伊斯蘭教) tuni kalalid itinisa caay kaw icelangan a tademaw. katukuh i sabaw walu a seci nu Susutikuo (蘇蘇帝國) nu misiwbayay a tademaw atu numa bulaway a tademaw itini satu kunuheni mapalahud sisa katinenga nu katuuday. === mabulaw ku kakitidaan (殖民地) === 1462年葡萄牙探險家首先踏足此地,並將自由城港口周圍的山脈命名為「Serra de Leôa」,意思是「母獅的山」。時至今日,仍有人將此國稱為「獅子山共和國」義大利文記作「Sierra Leone」,後用此名作國名。 1462 a mihcaan [[Portugal]] (葡萄牙) mitahaway a tademaw sayaway makatukuh tina niyaduan, pangangan han nuheni tu sakalihaday a cinse u liklik nu minatu a buyu' pangangahan tu "Serra de Leôa". uiminida sa "Serra de Leôa" (母獅的山). katukuh ayda, idaw henay ku panganganay tina kanatalan tu Sierra Leone kapulungan a kanatal (獅子山共和國), nasulitan ku [[Italy]] (義大利) nikilukan sa "Sierra Leone", inikudan satu kuni pangangan tu kanatal a ngangan. 其後,本地一直都是歐洲奴隸的供應來源地。1787年,在廢奴主義者的壓力下,於現在首都自由城建市,以供原來準備販賣往倫敦工作的奴隸生活。 nanutiya satu, iniyaduay a tademw u Europe (歐洲) a kalung ku patahkalay.1787 mihcaan, itini inipi sawacuwan nuheni sa, itini inika lihala a sudu nuni padideng tu luma, sakalihalay nu pacakaya pasayda i London ([[:zh:伦敦|倫敦]]) mamikuliya a kalunga tu sakaudip. 1808年,獅子山成為了英國的殖民地,直到20世紀中期的全球去殖民化運動開始為止。1961年4月27日,獅子山宣告獨立,但仍然奉英女皇為國家元首。首位首相由米爾頓·馬爾蓋(Milton Margai)爵士出任。 1808 mihcaan, Sierra Leone (獅子山) mala [[United Kingdom]] (英國) a kakitidaan, katukuh tu tasa a bataan a seci nu teban a kitakit lihalay nu kakitidaan kalingatuwan. 1961 a mihcaan sapat a bulad tusa a bataan idaw ku pitu a demiad, Sierra Leone (獅子山) pangiha misateked kamisa, nika u [[United Kingdom]] (英國) tatayna a hunti a kanatal nu sakakaay, u sakakaay nu tahekalay sau ci Milton Margai (米爾頓·馬爾蓋) kungangan. ===misataked (獨立)=== 1971年4月19日,獅子山透過修憲改制為共和國,1978年的新憲法,使獅子山成為一黨制國家,直到1991年內戰爆發。 1971 a mihcaan sepat a bulad sabaw siwa a demiad, Sierra Leone (獅子山) pababelih tu ulic (憲法) misumad tu kapulungan a kanatal, 1978 a mihcaan baluhay anicudadan, sa Sierra Leone (獅子山) mala cacayay a mikuwan tu kanatal, katukuh i 1991 a mihcaan unheni tu ku malepacaway. 福迪·桑科(Foday Sankoh福迪·桑科)領導的革命聯合陣線(Revolutionary United Front)反抗政府的統治,獅子山內戰造成數以萬計的人民死亡及超過二百萬人流離失所,這些失去家園的人民變成了鄰國的難民。 Foday Sankoh (Fu-Ti Sang-Ke 福迪·桑科) ni lilidan nida tu (革命聯合陣線, Revolutionary United Front) mibelin tu sifu amikuwan, katuud kuma patayay nu Sierra Leone (獅子山) a tademaw malakuud tu tusa a lasubu ku mihinanga, inami hinanga a tademaw sa mala nu biyawan a kanatal nu tapadaw a tademaw. =='''wayway nu lala' (地形)'''== 獅子山境內大部是丘陵、高原,地勢東高西低,一般海拔300-600米,最高峰為洛馬山脈(Loma Mt.)海拔1947米;沿岸多低地、沙洲和澙湖。 u niyadu nu Sierra Leone (獅子山) yadah ku adidi'ay a [[buyu']], talakaway a [[enal]], u lala' waliya talakaw nutipan apuyu’, hucunu ni katalakawan sa tulu a lasubu – enem a lasubu a depah (公尺), satalakaway nudicem nu buhu sa u Loma buyubuyu'an (洛馬山脈) u ditek a cacay a malebut siwa a lasubu sepad a bataan idaw ku pitu a depah (公尺): i lilis nu [[sauwac]] idaw ku yadahay a puu’ku lala', [[likelikenan]] atu tatahekalan nu sauwac. == '''tademaw (人口)''' == 獅子山國內共有18個種族,其中人口最多的是曼德族(Mende)及譚姆恩族(Temne),兩族約佔全國60%人口。曼德族主要居住於南部地區,而譚姆恩族則聚集於北部地區。 kanatal nu Sierra Leone (獅子山) sabaw walu a kawkawsan ku binacadan, u sayadahay a binacadan sa u Mende (曼德族), atu Temne (譚姆恩族), nina tusaay a binacadan enem a bataab a palasubu (%) ku tademaw. Mende (曼德族) a tademaw tada u kakitidaan nuheni sa i nutimulan a niyadu’an, u Temne (譚姆恩族) idanamin i amisan a [[kakitidaan]]. 獅子山約有60%的人民信仰伊斯蘭教,30%信仰基督教,10%信仰傳統宗教或其他宗教。獅子山各宗教間能夠和平共處,未如鄰近各國般時常出現宗教衝突。 enem a bataan nu palasubu (%) a tademaw nu Sierra Leone (獅子山) u nipisingciwan u Islamkiw (伊斯蘭教), tulu a pulu’a kilac u kilisatu, cacay a pulu’han sa u laylay nu singziw atu nu dumaan a singziwan. Sierra Leone (獅子山) masa sungaay naming ku nuheni, caay kahida nu biyawbiyawan a [[kiwkay]] masasuudiih. == '''sakaudip (經濟)''' == 獅子山人民生活水平低下,是全世界最貧窮的國家之一,無論是購買能力、健康長壽或是受教育程度都是世界後列,建設更是嚴重不足。 Sierra Leone (獅子山) amica kuni kacaay kakapah kuni kaudip, u sasa pakuyucay nu kitakit a kanatal, anu micakayaca, sakakapah nuni kaudip atu saka papicudadan sa u sadikuday tu nu kitakit. u nipatidengan tuluma’han usacaaya ka taneng. 由於礦產豐富,獅子山的經濟主要依賴礦業,尤其鑽礦業占了很大分量。其中最為世人所知的是從獅子山開採的血鑽石以高價售出。 Kapah kuni kasilaculan nu ba’tu, saka udip nu Sierra Leone (獅子山) u ba’tu ku palekalay tu sakaudip, u ba’tu ku satabakiya anikasilaculan. dumasatu sakatinengan nu katuuday sa u namakayda i Sierra Leone (獅子山) nika kudkudan tu siidangnga a [[ba'tu]] u sakapahay kuyuaca 在1970以及1980年代的早期,由於礦業中心城市的衰落以及政府日益嚴重的貪污,經濟成長率緩慢。到了1990年代,經濟活動更加衰落,經濟結構與水準也更為退步。在這十幾年之中大部分的經濟活動都因內戰而崩潰。 itini i 1970 kulatuk i 1989 a matabal nu mihcaan, nanaiy hinay kulaheci nu ba’tu a kawaw atu nu micidakay nu maanupay nu cenhu (政府), mahaymaw ku sakaudip nu katuuday. katukuh i 1990 a mihcaan, u sakaudip micidektu ku nika pakuyuc, u sakaudip han macunus tu kuni kalaecus. itini tu i pulu’ tu a mihca tu sakaudip han atu nikalepacawan cidek satu ama selep. 在2002年1月戰爭到達尾聲,大量的外國援助湧入幫助獅子山的重建。而最主要能使獅子山經濟重新復甦的關鍵將是未來政府能否有效地減少貪腐,尤其大多數人都認為內戰是因領導者而起的。政府能否成功地管理鑽礦中心,對於經濟發展十分重要 itini i 2002 a mihcaan cacay a bulad nikudan tu na[[malpacaw]] ku Sierra Leone (獅子山), yadah ku nama kacuwcuwaay nu kanatal mipadangay tu Sierra Leone (獅子山) a mangala a patideng tu luma’. nu sakakaay nuni dadengan sa mangalay pakakapah tu sakaudip nuheni kay mawada’kuni ka anup nu sifu nuheni. sakamusa ku katuuday nuni [[kalpacaw]]an numita sa uyu nama kaydaay i sakakaay a nikalpacaw sa. anu taneng ku sifu maseyku amikuwaw tu ceuan kungcuosin, misuayaw tu nikakapah tu sakaudip. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *獅子山:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%9E%E6%8B%89%E5%88%A9%E6%98%82 [[kakuniza: Habayiing]] b7qss08rt2eq8u6vd20eul91ykzo4ol Sihodingan 0 4563 86304 43605 2019-11-30T06:26:33Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''<big>Sihodingan(u sulit nu Hulam:常德部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sihodingan. u kasalumaluma’ nu Sihodingan sa, 5,577 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 15,330 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,394 ku tademaw, pakalatu 9%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13,936 ku tademaw, pakalatu 91%. == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 5%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Pangcah === u Pangcah(Amis) a niyazu' kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] m8k47fbjj7a3v7r5mzfm63gz4wsx9nx Sikihiki 0 4564 86305 43625 2019-11-30T06:26:36Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sikihiki == === u sulit nu Hulam === 石平部落 '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. 就遷移而言,布農人是台灣的原住民當中,人口移動幅度最大、伸展力最強的一族。 在日本殖民時期布農族是台灣原住民族中,最後歸順日本的一族,也是抗日時間最長的一族。 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sikihiki. u kasalumaluma’ nu Sikihiki sa, 56 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 205 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 190 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 7%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 76%, Pangcah(Amis) 10%, Puyuma 1%, zumazuma 4%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] s553mtpoi7t18se05etxx1exznecq9b Silangkong 0 4565 107751 107750 2021-04-30T17:51:23Z Taywan.sayion 1489 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki Silangkong (u sulit nu Hulam: 喜瑯宮部落) == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan ku niyazu’ nu Silangkong. u kasalumaluma’ nu Silangkong sa, 290 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 834 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 249 ku tademaw, pakalatu 30%. u zuma sa, cay ku yincumin, 585 ku tademaw, pakalatu 70%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 15%, Yuwatan(Bunun) 2%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 1%. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, namabulaw i 1878 tayni itini milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen(廖守臣). == u cidekay nu Taywan yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料yincumin a binacadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] 03n18akwxs3jqj2igng1knhg5apooa0 Sililasay 0 4566 86306 43688 2019-11-30T06:26:38Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sililasay == === u sulit nu Hulam === [[:zh:月眉村_(花蓮縣)|月眉]](上部落) {| class="wikitable" | colspan="2" |Kalingku Shofeng xiang Yuemei 花蓮縣壽豐鄉月眉村 |- | colspan="2" | |- |舊名malimaday a ngangan |花蓮港廳花蓮郡壽莊月眉 |- |行政區類別 nu kuwanay a kakunizaan |村 |- |面積 ahebal |29.1473平方公里 |- |戶數 lumaan |347 (2008年12月資料) |- |人口 tademaw |993 (男女比:558:435) |- |經度 cintu a laed |東經121.562度 |- |緯度 weitu a laed |北緯23.871度 |- | colspan="2" |月眉村辦公處 |- |村長 tanpang |周光明 |- |地址 pueneng |花蓮縣壽豐鄉月眉村月眉三段108號 |} === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sililasay. u kasalumaluma’ nu Sililasay sa, 179 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 508 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 414 ku tademaw, pakalatu 81%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 94 ku tademaw, pakalatu 19%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 77%, Taluku(Truku) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini mueneng. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Paywan(Paiwan), katuud ku Hulalm intini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:月眉村_(花蓮縣)|花蓮縣壽豐鄉月眉村]] [[kakuniza:niyazu']] osivt2j4sl57g2xam7b2cb7gkc3snoy Siljevavav 0 4567 86307 43705 2019-11-30T06:26:39Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Siljevavav (喜樂發發吾部落)'''. u kasalumaluma’ nu Siljevavav sa, 100 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 341 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 331 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 90%, Amis 1%, Tayal 1%, Bunun 1%, SaySiyat 1%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ny3hb8oz64jxxzg4l0i4mt4lsvtzssq Silong 0 4568 86308 43726 2019-11-30T06:26:42Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Silong == u sulit nu Hulam: 喜龍部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Silong. u kasalumaluma’ nu Silong sa, 11 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 34 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 28 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 18%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 76%, Pangcha(Amis) 3%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 8vzcb44o4lwzthj4ia2qtvxpjtkqunv Silupatun 0 4569 86309 43769 2019-11-30T06:26:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Silupatun == === u sulit nu Hulam === 白端部落 '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Silupatun. u kasalumaluma’ nu Silupatun sa, 61 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 181 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 174 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 4%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 88%, Pangcah(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 2%, Taluku(Truku) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 4%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Paywan(Paiwan) u Taluku(Truku),atu Sejek(Seediq). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族)]] . == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5lziaazrnghmecbaxe6qjvxuipelvb7 Sim Bhullar 0 4570 43773 43772 2019-11-21T16:52:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Sim Bhullar 12 bulad 2 demiad, 1992 a mihca, Sim Bhullar, miunduay. [[tangan:Sim Bhullar in 2012.jpg|thumb|Sim Bhullar in 2012|alt=Sim Bhullar in 2012.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 76v4u72pthcyfvwxxx5nvrwackr6nop Sima-un 0 4571 86311 43798 2019-11-30T06:26:46Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sima-un == === u sulit nu Hulam === 萬豐部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sima-un. u kasalumaluma’ nu Sima-un sa, 209 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 817 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 770 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 47 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 88%, Tayan(Tayal) 3%, Sejek(Seediq) 2%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan atu Sejek. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. 1 ku cacudadan i Sima-un niyzau’. 1 ku kyukay i Sima-un niyzau’. inayay ku pakincalan i Sima-un niyazu’. inayay ku pikuwanan i Sima-un niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Sima-un niyazu’. inayay ku padekuan i Sima-un niyazu’. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] sob7d3x5zeez4iqc4an9n0ee6e7gfoz Sinapalan 0 4572 86310 43819 2019-11-30T06:26:45Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sinapalan == === u sulit nu Hulam === 希哪巴瀾部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sinapalan. u kasalumaluma’ nu Sinapalan sa, 187 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 742 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 671 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 71 ku tademaw, pakalatu 10%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 87%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini muneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 4b8422kw2x89mvfg38a0modhpt5ruul Sinevaudjan 0 4573 43867 43866 2019-11-21T16:52:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 47 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Sinevaudjan''' == nilacul == u sulit nu Hulam: 牡丹部落 [[:zh:屏東縣|Pingtung sian]], Mutan siang, Mutan chun, Sinevaudjan u masay kuyza. Mutan chun u sakatusa tabakiay a chun, sakatusa yadah ku tademaw. izaw ku ipabaway a Mutan, i tebanay a Mutan, atu isasa'ay a Mutan. nanuayaw sa, izaw ku masay i buyubuyu'an amin, mabulaw tayniay a Paywan tademaw, sademidemiad sa mibulesiw tu masay, sisa, pangangan tu "Sinevaudjan". 屏東縣牡丹鄉牡丹村<sub>,</sub>Sinevaudjan是葛藤的意思。牡丹村是牡丹鄉的第二大村,人口僅次於石門村,分成下牡丹、中牡丹、上牡丹三個社區。牡丹村從前的部落滿山遍野都是蔓藤,遷徙到此的排灣族人,一天天的砍除蔓藤,因此稱此地「Sinevaudjan」。資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=86 === u siwkay nu niyazu' === i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sinevaudjan. u kasalumaluma’ nu Sinevaudjan sa, 216 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 602 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 585 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 94%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. '''排灣族'''(排灣語:Payuan,書寫系統制定前慣以 Paiwan 拼寫)為台灣原住民,發源於北大武山(Kavulugan)一帶,屬於南島民族。目前居住在海拔1,000公尺以下的山區。以台灣南部為活動區域,分布北起三地門鄉,南達屏東縣恆春鎮,東到台東縣太麻里鄉以南海岸。包括屏東縣、台東縣境內,為台灣第二大原住民族,總人口約十萬餘人。擁有台灣原住民特有的部落領袖、貴族、勇士、平民的階級制度,並以巫術及工藝文化出名。 u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).   ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh [[:zh:恆春鎮|Henchun zen]], saamis katukuh [[:zh:三地門鄉|Santimen siang]], sawali sa katukuh [[:zh:太麻里鄉|Tamali siang]] timulan. yamalyilu ilabu nu [[:zh:屏東縣|Pingtung sian]] atu [[:zh:臺東縣|Taytung sian]], u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay(貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a [[:zh:社会阶级|selal-hecek(階級制度)]].singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.      === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u [[:zh:民族|cidekay]] nu Taywan [[:zh:原住民|yuancumin]]== {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin === u Yuancumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, [[:zh:臺灣|Taywan]] Yuancumin sa mikitinay "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu [[:zh:原住民|Yuancumin]], pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=86 * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] s375npfn3lrd88txlt4pfcdsup7q1q0 Singapore 0 4574 118853 116358 2021-07-07T01:02:31Z Yiyang.sayion 74 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Singapore.svg|thumb|u hata nu '''Singapore''' ('''新加坡''')|alt=Flag of Singapore.svg]] '''Singapore''' ('''新加坡''') u '''Singapore''' ('''新加坡''') sa i labu nu Asia (亞洲), itiza i 1 22 N, 103 48 E. u [[ahebal]] nu lala' mapulung sa izaw ku 697 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 687 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 10 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 5,781,728.kakalukan [[umah]] sa 1%, [[kilakilangan]] umah sa 3.30%, [[zumaay]] henay umah sa 95.70%. == '''nilacul''' == === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u [[Singapore]]. === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu kanatal demiad sa 9 bulad 8 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-li, 總理) ayza sa ci [[Tony Tan]], micakat a demiad sa i 2011 a mihca 9 bulad 1 demiad. 新加坡共和國,別稱獅城,通稱星國、新加坡或星加坡,是位於東南亞的城邦島國、城市國家。新加坡的國土除了新加坡本島之外,還包括周圍所屬島嶼,新加坡最大的外島為德光島。從新加坡獨立以來,大規模的填海已經為新加坡增加了23%的面積,相等於增加了130平方公里。 u Singapore ('''新加坡''') nu [[binacadan]] a [[kanatal]], nuduma a nipangangan sa u Seceng han, naka[[yadah]] a [[pangiha']] [[muawaw]] sa u Singko , Sin-ciya-po, sing-ciay-po, u [[kakitidaan]] sa nu walian [[kasatimulan]] nu Yacoay a masatuseay a kanatal i masasubalay. u lala' nu kanatal nu Sin-ciya-po caay kau nasubalan adada, sikaidaw tu nu [[tapiingay]] a subal atu kalasabuyu'anay a ba’ba’tuan u tatungusan amin, u satabakiay nu sakaihekalay a subal sa ya Tekuwan hananay a subal. sipakay i kunida saan a masakanatal sa, nikiyadahan a muselentu bayu’ sakacunus nu lala' nu kaahebal, makaala tu 23% nu kitidaan, sausian sa sicunus tu 130 a pinghuwan kungli. === '''cunli (總理)''' === u cunli nu Singapore (新加坡) ayza sa ci [[Lee Hsien Loong]] (李顯龍), micakat a demiad sa i 2004 a mihcaan 8 bulad 12 demiad. == '''ngangan nu kanatal (國名)''' == 「新加坡」〔sin-ka-pho〕源自於閩南語對於英語名稱「Singapore」的音譯。其英文名則來自馬來語「Singapura」,繼而來自梵語Siṃhapura,其中siṃha意為獅子, pura意為城市,因此新加坡又被稱為「獅城」,其國徽和著名象徵魚尾獅也源於此。1972年4月25日,「新加坡」正式成為國家的華文譯名。 ina Singapore (sin-ka-pho) namakayda i nu Min-nan a kamu sikasengi nu United kingdom a nipangangan "Singapore" a nipabelinan. nu sakay nu dumaay a kanatal ya Ma-lay hananay a sipangangan tu nu United Kingdom u "Singapura" han, kilul satu nu makay i huwan a kamu sa u Siṃhapura sa, u imin nu labuay sa ya simha u se-ce (獅子) sananay, ya pura hananay sa u kakitidaan nu tuse, kiyu ina Singapore idaw aca ku nu dumaay a nipangangan u "Se-ceng" han, nu kanatalay a hata sakay nu kulit i labuay, atu sasitungus tu kasingangan tu nu kikul nu se-ce, kalingatuan nu makayni tu. 1972 a mihcaan sepat a bulad 25 a demiadan, ina "Sin-ka-pho" a ngangan sa mala tu nu kanatalay nu hulamay a nipabelih a kasingangan. == '''[[laylay]](歷史)''' == 新加坡在3世紀已有馬來人居住,據新加坡學者許雲樵考證,蒲羅中是馬來語Pulau Ujong之對音,指半島南端的島國。蒲羅中是新加坡最古老的名稱。比淡馬錫早一千多年。 u Singapore i ti [[tuluay]] a seci sa idaw tu ku ya Ma-lay a [[tademaw]] tayni muneng, [[nikatinengan]] i Singapore a mitesekay a [[nipasubana']],ya ci Si-yin-ciyaw hananay a nipawacayan, ya Pu-lo-cung hananay sa nau nu ma-lay nakamuan ya Pulau Ujong a sasuayawan a [[ngiha']], u imin sa patudu tu ina subalanay a kasatimulay a subal sa. ina Pu-lo-cung sa nu makay i Singapore [[kasumamadan|kasumamaday]] a sakasingangan. kikatabalan tiya Tan-ma-si hananay itini makaala tu cacay a malebut nu mihcaan. 14世紀,明朝把新加坡稱作「淡馬錫」(爪哇語:Temasek)、莫干島。 1819年1月29日,英國不列顛東印度公司雇員史丹福·萊佛士登陸新加坡並開始管轄該地區。1824年,新加坡正式成為英國殖民地。1867年,新加坡升格為海峽殖民地,和檳城、馬六甲並列一個轄區,受英國直接統治。 i sabaw sepat a seci, nu kahulaman a [[ziday]] ya mincaw hananay a nipangangan, "Tan-ma-si" han (nu Cu-wa a kamu Temasek), ya Mo-kan a subal. 1819 a mihcaan cacay a bulad 29 a demiad, ya United Kingdom nu Puliye-tiyen kawalian a kusi mamisakawaway ci Setsnfo-layfose tatukus nu nu Singapore, sikayda satu a [[malingatu]] a mikuwan tuya kenisan. i 1824 a mihcaan sa, ina Singapore a kanatal sa mala tu nu United Kingdom a [[situngus]] tu kalatubangan a nipikuwan. 1867 a mihcaan, ina Singapore a kanatal sikacakat ku sakay nu bayu’ay a nikapikuwan a kakitidaan, malecad tu ya Ping-cen, atu ya Maliw-ciya sikapulung a kenis, sasitungus tu nu United Kingdom a kanatal makuwan. 1942年2月15日(太平洋戰爭時期),日本占領新加坡,並將之更名為「昭南島」,其中「昭南」一詞取自「昭和年間所得之南地」一文,同時也有「南方之光」和「昭和天皇在南洋之領土」的意思。 1945年9月12日,日本宣布無條件投降,英國重新管轄新加坡,並恢復其名為「Singapore」。 i 1942 a mihcaan tusa a bulad sabawlima a demiadan (i nu Taypingyang a nikalalaisan sasitemu), nidebungan nu Dipun kina Singapore, pakayda hantu a maysumad ku nipangangan tu ya (Caw-nan a subal) han, sakaidaw sa (ya Caw-nan) a ulic sa namakay i (Siw-ho a mihcaan a kilac nikaala tu i kasatimulan a lala') i cudad, kutusisa idaw aca ku ya (kamelitan nu edil i katimulan) a imin, atu nu (Siw-ho a hungti i nutimul a bayuanay a kakitidaan) hananay a imin. katukuhan i 1945 a mihcaan siwa a bulad 12 a demiadan, ya Dipun pabinanawlan tu kitakitay nayay ku sakilac tu kademecan pahata tu salngacay a mademec, ya United Kingdom [[muliyaw]] aca a pikuwan tu Singapore, kinacacay aca a muliyaw a sipangangan tu ya "Singapore". 1959年,新加坡取得自治邦的地位,李光耀成為首任總理。期間,李光耀和當時的馬來西亞聯邦政府在種族權利分配上意見不合,李光耀主張「馬來西亞人的馬來西亞」的民族平等方式,反對「馬來人至上」的保護策。 i 1959 a mihcaan sa sikaala nu Singapore a misakaku a mikuwan tu nu udipay a kanatal, ci Li-kuwang-yaw hananay sa malasayaway a satalakaway mikuwanay a tademaw. imahida sa, ci Li-kuwang-yaw a sasitungus tu sakunida a nidatengan mamuciliw atu nu Malaysia a kanatal, iti nu binacadanay a tatungus a [[sipalecadan]] caay kakapah ku nisapalalen, u tungusay ni Li-kuwang-yaw sa (u Malaysia a tademaw a Malaysia) a binacadan palecad han ku kasasitudung nu kawaw sa, mihantay tu ya "u Ma-lay a tademaw ku kailay nu kaudip sananay a nidateng" a miading tu cedang nida atu tungus nu binawlan sakay nu Singapore. 1965年8月7日新加坡州自馬來西亞聯邦中除名。於是,8月9日,馬來西亞國會緊急修憲並通過,解除新加坡與馬來西亞的關係,使其被迫成為獨立的主權國家。 i 1965 a mihcaan waluay a bulad pitu a demiadan, ina Singapore a kanatal sa, kabulican ku ngangan i nu Malaysia a nikapulungan kalaidaw, kiyu i waluay nu bulad siwa a demiadn sa, ya Malaysia a kanatalay a giinghuy misabilil a pasumad tu hulic mayawas, tu sapihulak nu Singapore atu nu Malaysia a [[nikasasiketan]] ani kapulungan, sikayda tu nu mapacici a mala tu nu situngusay a kunida sananay a kanatal. 人口 nu kaidaw nu tademaw 新加坡是世界人口密度第三高的國家或地區,次於摩納哥和澳門。 ina Singapore a kanatal sa i ti kitakitan sa, mala nu sakatatuluay kacacelcelan nu tademaw a kenis, mikilul tu ya Monaco atu ya Macau. == '''nu kamu (語言)''' == 在新加坡的華族社群裏,華裔學生必須接受「英文為主,華文為輔」的雙語教育體制,在基礎教育階段修讀十到十二年的華語課程。但相對於英語應用能力,華語在新加坡聽說能力還行,「讀寫能力」卻不斷弱化。新加坡是個閩南人(當地稱福建人)為主的社會,民間普遍使用閩台閩南語,能與中國大陸的廈門、泉州、漳州人,以及台灣的閩南人溝通無礙。 nikapulungan nu Singapore i nu hulam a masakaputay sa, u wawa nu hulam atu micudaday a maylayap tu nu (Iguay nu tungus, nu hulamay ku mamiedap tu sulit) mahtatusa ku sipasubana tu sasalamitan, sakay nu angangan a sapasubana a ngatu sa, a micunus henay tu picudad cacay a bataan katukuh i sabaw tusa a mihcaan, tu nu hulamay a nipatungus a nananaman. nika sakay nu Iguay a nikalalacal tu tineng sa, u nu hulamay i Singapore sakay nu pitengil atu nakamiwan taneng henay, nika u "saasipan atu sasulitan sa" kaselepan ku nicunus sikaliyuhan tu. ina Singapore a kanatal sa nu min-nanay a tademaw a kasasitungus nu kalcapuan, u binawlan sa mananam tu a maysakamu tu Minnan atu nu Taywanay a kamu, taneng a sikalalacal tu nu China ya Siya-men, Ciyein-cuo, Cang-cuo, atu nu Taywanay a min-nan a tademaw masasakamu, nayay ku sikaliyuhan. 但自從1980年代由新加坡政府主導的「講華語運動」 由於新加坡的國家第一語言為英語,講華語運動衹限於華人間推廣,因此爭議較少。相比中國大陸的推廣普通話以及台灣的國語運動,新加坡的講華語運動更著重在口語方面。講華語運動影響,連帶出保護方言的反思。 nika namakay i 1980 a ziday sa, sipakay nu Singapore a cenghu a nipililidan a masakamu tu nu "hulam a kamu" a sipilatlat, uyda ni picuduh tu mamusakamu tu nu Hulamay a kamu sa nayay ku mipuluay, kasasedsedan tu a maycuduh tu nu Chaina atu nu Taywanay a sakay nu kanatalay a kamu nipilatlatan sa, nu Singapore a nipicuduhan sa palumata kuyu heni tu nu sakay lawayay a kalalacalan. musakamu tu nu Hulamay a nilatlatan sa, malawlaw tu ku sasiading tu sapapuhpuh tu nu kitidaayay tu a kamu atu nu sikabeli han a maydateng. 新加坡官方使用與中國一致的簡體漢字。但在1969年至1979年間曾短暫擁有自己的漢字簡化標準,民間以簡體字為主但偶爾也會出現繁體字與簡體字混用的現象。新加坡的官方文字為英文,因此公函、商務往來和其他經濟業務性質的書信通常以英語為主。 nu Singapore a sanu kanatalay a kamu sa, sikalecadan tu nu China a masakangtan a sulit. nika iti 1969 a mihcaan katukuh i 1979 a mihcaan, i nu silaadan sa, nasikala tu kaapuyuan a sikaidaw nu udipay a sulit tu sakay nu hulamay a misakangtan kasiwantan, nu i binawlanay atu kangtanay a kasitungus nu sulit, nika alahicaen tahkal tu ku kasasibutay nu sulit atu nu kangtanay macacamul a sipicukaymas. sakay nu Singapore a sikalalacal tu kanatalay a sapacudad sa, u nu United Kingdom ku sasitungus a pacudad, kiyu sakay u sapikuwan a nipacudad atu tatengilan atu nu sapakalisiw misiwbayay atu micidekay a kalalacal tu tigami a sulit sa mamin u nu United Kingdom ku sakasitungus. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部palcabayay] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-新加坡<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%B0%E5%8A%A0%E5%9D%A1 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] ow78m8wrqlqwa4hlo2bgr0twyrln9ri Singaw 0 4575 86312 43910 2019-11-30T06:27:09Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Singaw == === u sulit nu Hulam === 茅圃部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Singaw. u kasalumaluma’ nu Singaw sa, 119 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 315 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 295 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 20 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 85%, Saysia(SaySiyat0 7%, Taluku(Truku) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan | href="Category:Wp/ais" |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] rd59c3els8gxuyar1r19nwl7j08kxz4 Singsiya 0 4576 86313 43938 2019-11-30T06:27:09Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] == Singsiya == u sulit nu Hulam: 新夏部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Singsiya. u kasalumaluma’ nu Singsiya sa, 725 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,092 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 345 ku tademaw, pakalatu 16%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,747 ku tademaw, pakalatu 84%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 13%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%. === u Pangcah atu Sakizaya a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3eggmog61ngwzd9o59rz2azxmyxmvbe Sinka 0 4577 43986 43985 2019-11-21T16:52:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 47 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren]] == Sinka == u sulit nu Hulam: 新化部落 台東縣達仁鄉新化村 從深山遷移下來新建立的據落。新化村和南橫公路的利稻村,並稱為台東縣海拔最高的兩個部落。 新化村的人原本是處於大鳥溪與大竹高溪中、上游深山的Jujaagas、Juvangas、Gaguvulan、Jugagulai、Chinbalan、Pinajazan、Guvalan等社,在1914年發生了「南番事件」,原住民與日警的衝突,使得事後Guvalan先遷移至現址附近。 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu niyazu’ nu Sinka. u kasalumaluma’ nu Sinka sa, 18 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 42 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 41 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 88%, zumazuma 10%. === u paywan a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. mikoku 40 a mihcan, minkoku a kuwan patuzu' palimad ku niyazu' tayza i capiay a buyu'. patizeng ku Sinhua, Sinseng, Sengmaw, tulu a niyazu', pulung han pangangan ku Sinhua chun. kya niyazu' sa, izaw ku tademaw mabulaw tu Tasi, Tupan, Taypan, Cyacinlin, Taniaw, Sangwu, Kucuang, Nansing atu Tayhu. Sinhua chun izaw ku tulu a Paywan cidekay a niyazu', izaw ku isasa'ay, izaw ku ipabaway. ipabaway a niyazau' sa, u tabakiay a niyazu', i sawaliay nu Cinshuiying sumamaday a zazan. u kakawsan nu heni namakay malumanay a kakitizaan, itiza i Pingtung sian Taywu siang Cyasin. maka ayaw 360 a mihcan, mabulaw tayza Taitung sian Talen siang, satipan-satimul nu Taylili buyu'. minkoku 13 a mihcan, ka Lipunan patuzu' kya niyazu' a tademaw mabulaw tayza i Saucya niyazu'. minkoku 42 a mihcan, mabulaw aca tayza i ayzaay a Sinhua. zayhan maliyas ku tademaw tayza i tusu, sisa, papulungen ku Sinseng, Senmaw, saupu han cacay a chun. 民國40年時,政府主導其餘部落往淺山遷移,建立了新化、新生、森茂等三個部落,合稱新化村。而上述部落中,部分人口則是遷往大溪、土坂、台坂、加津林、大鳥、尚武、古庄、南興、太湖等地。新化村是由三座高低相隨的排灣族部落組成,最上面的姑子崙部落是浸水營古道東段附近的一座大部落,社人的祖先原居屏東縣泰武鄉的佳興舊址,約三六0年前遷徙到台東縣達仁鄉太里力山西南方,經過一世紀後,再遷居到姑子崙。民國十三年日警命令姑子崙社人遷入「紹家」部落,民國四十二年再搬到現在的新化,因人口外流嚴重,而與新生、森茂合併為一村。 === u Sakizaya a tademaw === i Taytung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=49 原住民族資訊資源網-新化部落] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] m0pemz4qvagl8ypjr5aaxdgg9x8etsf Sinkam 0 4578 86315 44034 2019-11-30T06:27:14Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Sinkam 中正部落 Sinkan a niyazu', kya ngangan sa u ngiha' nu Lipun, caay katineng tu ku sakaizaway. uzuma a kamu sa, u "talakaway a buay「很高的山」" sananay, ku ngiha' sa mahiza ku "suankan" namakay Puseku玉里鎮的酸柑. namabulaw sasepat tina niyazu' a binawlan, sazikuz sa, miketun mapili' itini mueneng. ayzasa, kya niyazu' yamalyilu cacay katukuh sepat a lin中正部落涵蓋卓溪村1至4鄰. itiniay a tademaw mikitin tu Tapanual(巒群), singangan nu Hulam ku Kau Lin Zhou atu Wang. sakamu sa ci Linsuyuan林水源, u tuas nu Sinkam niyazu', namueneng i [[:zh:南投縣|Nantou南投]] Tak Banuaz. nazikuz sa, mabulaw tuway. tayni tu ku Lipun, mabulaw tu isasa' nu buyu'. u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun'''武崙族'''" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw海拔 1500m. maka lima a mang五萬餘 ku tademaw. i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sinkam. u kasalumaluma’ nu Sinkam sa, 126 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 431 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 379 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 52 ku tademaw, pakalatu 12%. == siwkay nu niyazu' == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 80%, Pangcah(Amis) 4%, Puyuma 0.5%, Saysia(SaySiyat) 0.5%, Taluku(Truku) 0.5%, zumazuma 2%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i [[:zh:臺東縣|Pusung]] atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) u Pangcah(Amis) u Puyuma u Saysia(SaySiyat) atu Taluku(Truku). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:niyazu']] dbv6mdc5xvzc7hd9is72jqmuw2it8ov Sinpitu 0 4579 86314 44052 2019-11-30T06:27:13Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sinpitu == === u sulit nu Hulam === 鹿湖部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan ku niyazu’ nu Sinpitu. u kasalumaluma’ nu Sinpitu sa, 15 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 35 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 35 ku tademaw, pakalatu 100%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, ku tademaw, pakalatu 0%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) itini mueneng. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] eoyadjzzvexpezmsx958lqb6geg7ucn Sinvi 0 4580 86316 44067 2019-11-30T06:27:15Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Sinvi(新美部落) i Chiayi a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sinvi. u kasalumaluma’ nu Sinvi sa, 128 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 375 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 350 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Cou 89%, Bunun 3%, Tayal 1%, Amis 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ns04giaazr355frc6ib97vocow4h2bb Sipazi’ 0 4581 86317 44083 2019-11-30T06:27:16Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sipazi’ == === u sulit nu Hulam === 十八兒部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sipazi’. u kasalumaluma’ nu Sipazi’ sa, 126 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 377 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 349 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 28 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 71%, Saysia(SaySiyat) 19%, Pangcha(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] dnaor9qut6jeeypwm4quiq91r3rtlr4 Sirakesay 0 4582 86318 44136 2019-11-30T06:27:19Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Sirakesay == u sulit nu Hulam: 永安部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sirakesay. u kasalumaluma’ nu Sirakesay sa, 1,845 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,720 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 486 ku tademaw, pakalatu 10%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4,234 ku tademaw, pakalatu 90%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 8%, Taluku(Truku) 1%. === u Pangcah(Amis) a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini. izawtu ku Sakizaya itini, caypasumad ku ngangan nu Sakizaya. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku). yadah ku cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === katuud ku lalumaay nu Sakizaya kina niyazu'. namakay Sakulay a niyazu'. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == u siwkay nu Yincumin == u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} inayay ku cacudadan i Sirakesay niyazu’ inayay ku kyukay i Sirakesay niyazu’. 1 ku pakincalan i Sirakesay niyazu’. 1 ku pikuwanan i Sirakesay niyzau’. inayay ku pacudacudadan i Sirakesay niyazu’. inayay ku padekuan i Sirakesay niyazu’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] p2v4h5p71t2fi6jivj74ue6obbb516m Siulang 0 4583 44182 44181 2019-11-21T16:53:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 45 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Siulang ,u sulit nu Hulam:秀巒部落''' == siwkay nu niyazu' == u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. 就遷移而言,布農人是台灣的原住民當中,人口移動幅度最大、伸展力最強的一族。 在日本殖民時期布農族是台灣原住民族中,最後歸順日本的一族,也是抗日時間最長的一族。 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Siulang. u kasalumaluma’ nu Siulang sa, 29 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 113 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 108 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 4%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 91%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 4%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan | href=":zh:平埔族群" |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan | href="Category:Wp/ais" |Taluku | href="Category:Yuwatan" |Sakizaya | href="Category:Yincumin" |Sejek | href="Category:niyazu'" |Laaluwa | href="Category:Kalingku" |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] om1dz15ezde4b1gzl1bvxmxo9hebfoc Si’ung 0 4584 86319 44196 2019-11-30T06:27:20Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Si’ung == === u sulit nu Hulam === 喜翁部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Si’ung. u kasalumaluma’ nu Si’ung sa, 3 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 35 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 27 ku tademaw, pakalatu 77%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 23%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] brgy721c05p45uh0mhr8a5xuxyx3qeh Skaru 0 4585 86320 44216 2019-11-30T06:27:22Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Skaru == === u sulit nu Hulam === 石鹿部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Skaru. u kasalumaluma’ nu Skaru sa, 78 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 152 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 61 ku tademaw, pakalatu 40%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 91 ku tademaw, pakalatu 60%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 37%, Saysia(SaySiyat) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan | href="Category:Wp/ais" |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ntzbldtv6vxvpe30kxy7ziaw9ulwey6 Skikun 0 4586 86321 44220 2019-11-30T06:27:23Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Nansan.jpg|thumb|Pyanan|300x300px]] == Pyanan == u sulit nu Hulam: 四季部落 ===Yilan sian Tatong sian Qalang Skikun=== [[tangan:Yl dt.png|thumb|Datong]] 宜蘭縣大同鄉四季村位於蘭陽溪上游右岸及其支流四重溪之合流點東北方約半公里的山腹上,海拔約一千公尺,溪的右岸一帶為急傾斜地,沿溪有多處斷崖峭壁,是絕佳的天然屏障,社址之附近一帶,則為平坦之高台,居民慣以上、中、下部落來區分其居住位置;佔地面積966平方公里。 本村之人口於大同鄉中僅次於寒溪村人口之村落(鄰數10戶數255人口924)。四季村氣候四季分明,所產之桂竹筍翠綠長青,遠近馳名,整個部落均被桂竹環繞在內,顯得綠意盎然,朝氣蓬勃。曾經有作家描述過四季村的一項特色就是男人長的俊俏挺拔,女人長的美豔動人,這全都是當地地理位置得天獨厚及氣候得宜所賜,外人見四季人都會認同這一個事實。 在四季與南山村之間有一高台(今四季平台-馬諾原),面積為150公頃,原為四季部落及碼崙部落的先民居住地,今為四季高冷蔬菜專業區,村民收入都來自於此。 == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] kbyz9cmrh3gtsqusmyk3bmj1xzhd3d8 Slamaw 0 4587 86322 44244 2019-11-30T06:27:26Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Slamaw == [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] u sulit nu Hulam: 佳陽部落 i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Slamaw. u kasalumaluma’ nu Slamaw sa, 148 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 271 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 199 ku tademaw, pakalatu 73%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 72 ku tademaw, pakalatu 27%. u kasabinacadan, Tayal 69%, Bunun 4%. == Slamaw == u sulit nu Hulam: 梨山部落 i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Slamaw. u kasalumaluma’ nu Slamaw sa, 287 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 705 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 334 ku tademaw, pakalatu 47%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 371 ku tademaw, pakalatu 53%. u kasabinacadan, Tayal 43%, Amis 3%, Bunun 1%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jnj0ns53fs7joptbknqpd7ubvnedrnj Slovakia 0 4588 126633 126489 2021-11-22T13:09:56Z 1.164.28.70 /* kakilimaan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Slovakia.svg|thumb|u hata nu '''Slovakia(斯洛伐克)'''. |alt=Flag of Slovakia.svg]]'''Slovakia(斯洛伐克)''' == '''kakilimaan''' == u '''Slovakia(斯洛伐克)''' sa i labu nu O-cuo, itiza i 48 40 N, 19 30 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa izaw ku 49,035 km<sup><small>2</small></sup>.u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 48,105 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 930 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 5,445,802. kakalukan [[umah]] sa 40.10%, kilakilangan umah sa 40.20%, zumaay henay umah sa 19.70%. == '''nilacul''' == === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Bratislava ([[:zh:布拉迪斯拉发|布拉提斯拉瓦]]). === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 9 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Zuzana Čaputová]] (Susanna.Caputuwa 蘇珊娜·查普托娃), 1973 a mihca 6 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Slovakia (斯洛伐克) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 6 bulad 15 demiad. === cunli (總理) === u cunli nu Slovakia (斯洛伐克) ayza sa ci [[Eduard Heger]] (伊戈爾·馬托維奇), micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 1 demiad. == '''Czechoslovakia likisi (斯洛伐克共和國歷史)''' == 捷克斯洛伐克是於1918年至1992年的歐洲國家,解體後出現兩個獨立國家——捷克共和國和斯洛伐克共和國。 '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku tusa (1992) a mahcaan u O-cuo (歐洲) a kanatal, mabulesak satu tahekl ku tusaay misi[[teked]]ay a kanatal — '''Czechia''' (捷克共和國) atu '''Czechoslovakia''' (斯洛伐克共和國). 成立於1918年,位於中歐,由捷克及斯洛伐克所組成,當時的國名是捷克斯洛伐克共和國,在一戰到二戰的期間,曾經短暫躋身為世界第七大工業國。 '''Czechoslovakia (捷克斯洛伐克)''' [[patideng]] i cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan, itida i Cuo-o (中歐), u '''Czechia''' (捷克) atu '''Slovakia''' (斯洛伐克) misakaput, tawyaay a kanatal nu ngangan u '''Slovensko''' (斯洛伐克共和國), itini i cacay katukuh tu tusaay a nikalepacawan, tawya namaka celcel henay tu saka kitakit nu saka pitu a tabakiay nu kakakulian. 在第二次世界大戰期間,捷克斯洛伐克部分地區被納粹德國占領,在工業核心區域成立了波希米亞和摩拉維亞保護國及斯洛伐克共和國兩個傀儡國,其他地區被波蘭及匈牙利所瓜分。 itini i saka tusa anikalepacawan, '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) a niyadu hiyan nu Nacuy-Dekuo (納粹德國) midebung, itin i kakakuliyana nu kakitidaan patideng tu '''Bohemia''' (波希米亞) atu '''Moravia''' (摩拉維亞) dadiputen a kanatal atu '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克共和國) nu tusaay a dadadimawan nu kanatal, duma a niyaduan hiyan nu [[Poland]] (波蘭) atu [[Hungary]] (匈牙利) amikelic. 1960年,捷克斯洛伐克改名為捷克斯洛伐克社會主義共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan,'''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) misumad tu ngangan u '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) siakay cui kunhekuo. == '''sumamadan a likisi(早期歷史)''' == 捷克斯洛伐克地區位於歐洲的中心,在其獨立之前受哈布斯堡王朝建立的奧地利帝國統治達300年之久,1867年奧地利帝國改組成奧匈帝國,捷克和斯洛伐克地區分別劃歸奧地利和匈牙利。 '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) a niyadu’ itida i Ocuo (歐洲) nu teban, pisitekedan sa nuheni nama hiya nu Hapu-sepaw-wancaw (哈布斯堡王朝) patidenga tu Awtili-tikuo (奧地利帝國) mikuwan makala tu tulu a pina (300) a lasubu ku tenes, cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1867) a mihcaan Awtlli-tikuo (奧地利帝國) [[sumad|misumad]] tu kaput mala Aw'cun-tikuo (奧匈帝國), '''Czechia''' (捷克) atu '''Slovakia''' (斯洛伐克) niyadu’ mikelic [[pabeli|sipabeli]] i '''Austria''' (奧地利) atu '''Hungary''' (匈牙利). 1918年第一次世界大戰結束後,奧匈帝國兵敗解體,波希米亞、摩拉維亞及斯洛伐克等地區組成一個獨立的國家,名為捷克斯洛伐克共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan misatadas malepacaw tu hedek, Awcun-tikuo (奧匈帝國) mademec mabulasak, '''Bohemia''' (波希米亞), '''Moravia''' (摩拉維亞), '''Slovakia''' (斯洛伐克) a niyadu’ misakaput misitekeday a kanatal, pangangan han u  '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克共和國)。 國家獨立後,捷克斯洛伐克的經濟發展迅速,到第二次世界大戰前,曾在世界上十大工業化國家中排名第六。 misiteked satu kina kitakit, '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) a sakaudip amelik satu mucelak, katukuh tu tusa anikalepacawan nu kanatal a ayawan, naytini i paykanatal nu saka cacay a bataan nu kakakulian a saka enem nu kasinganganan. 1938年,英法等國與德國和義大利簽定慕尼黑協定,在沒有捷克斯洛伐克代表參加的情況下決定將其西部領土蘇台德區割讓給德國。 cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku walu (1938) a mihcaan, Ing-fa (英法) a kanatal atu '''[[Germany]]''' (德國) atu '''[[Italy]]''' (義大利) masasulit tu '''Munich''' (慕尼黑) a kiyakuan a sasulitan, itini kainaian nu '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) dayhiw milihida tu kawaw panutek tu nutipanay a lala' '''Sudetenland''' (蘇台德) kelicen si[[pabeli]] i '''Germany''' (德國)。 1939年3月,納粹德國以接收蘇台德區為由,出兵將整個捷克斯洛伐克吞併,德國在捷克成立波希米亞和摩拉維亞保護國,斯洛伐克則成立受德國保護的斯洛伐克共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku siwa (1939) a mihcaan tulu a bulad, '''Nazi Germany''' (納粹德國) maalatu '''Sudetenland''' (蘇台德) aniyadu nu likucu, tahekal ku hitay hamin han ku '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) mialaw, '''Germany''' (德國) itini i '''Czechia''' (捷克) patideng tu '''Bohemia''' (波希米亞) atu '''Moravia''' (摩拉維亞) madiputay a kanatal, '''Slovakia''' (斯洛伐克) mapatideng mahiya nu '''Germany''' (德國) madiputay a '''Czechoslovakia''' (斯洛伐克共和國). 斯洛伐克的部分地區割讓給德國的盟友匈牙利王國。 '''Slovakia''' (斯洛伐克) a niyadu’ pakilac sipabeli i '''Germany''' (德國) a cabay tu '''Hungary''' wan-kuo (匈牙利王國)。 1945年,蘇聯向東歐反攻,依波茨坦協定捷克斯洛伐克除了布拉格以西被美軍佔領外,包含首都布拉格皆被蘇聯紅軍攻佔,捷克和斯洛伐克再度合併,割讓德國與匈牙利的領土重新劃歸捷克斯洛伐克,但外喀爾巴阡州則割讓給蘇聯的烏克蘭蘇維埃社會主義共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku lima (1945) a mihcaan, Su-lan (蘇聯) pasayda i Dun-ou (東歐) paculi, u '''Potsdam''' (波茨坦) nika sasulitan tu '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) namaka '''Prague''' (布拉格) nutipan [[hitay]] nu Amilika (美軍) midebung, mapulung tu sudu '''Prague''' (布拉格) hiyan nu Su-lan (蘇聯) a hitay madebung, '''Czechia''' (捷克) atu '''Slovakia''' (斯洛伐克) mapulung aca, kelican nu '''Germany''' (德國) atu Cun-yali (匈牙利) ku lala’ misabaluhayaca mibenis tu '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克), nika '''Zakarpattia Oblast''' (外喀爾巴阡州) sipakelic i '''Soviet Union''' (蘇聯) a '''Ukrainian Soviet Socialist Republic''' (烏克蘭蘇維埃社會主義共和國). 1946年5月,捷克斯洛伐克在美、蘇軍隊撤走後舉行名副其實自由選舉,共產黨贏得最多選票-38.6%,儘管共產黨是最大黨但是支持的人卻只佔少數,但是反對共產黨的各個政黨彼此間也有所分歧。 cacay a malebut siwaw a lasubu sepat a bataan idaw ku enem (1946) a mihcaan lima a bulat, '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) itini i '''United States''' (美國) '''Soviet Union''' (蘇聯) [[miliyas]] satu salihalay satu kunuheni misingkiw, kuncendan (共產黨) sayadahay ku nisingkiwan a paya tulu a bataan idaw ku walu tin enem a kilac(-38.6%), amica kuncendan (共產黨) ku satabakiay nu dan nika micukelay a tademaw caay ka papina, nika mihantaya tu kuncendan (共產黨) a pinapinanu centan caay ka balud ku [[balucu'|balucu]]'. 次年,斯洛伐克的自治仍未解決,經濟困難有增無解卻又在史達林的壓力下拒絕美援,這使共產黨政府大失民心不得同意在1948年5月重新舉行選舉。 sakatusa a mihcaan, '''Slovakia''' (斯洛伐克) nuudip a kawaw caay henay ka hedaek,sakaudip kangelu' an [[micunus|macunus]] kunikacaay ka hulak nu kawaw nika itini i '''Stalin''' (史達林) mipenec makai tunipipadan nu '''United States''' (美國), nina kuncendan (共產黨) sifu caay kanamuhi nu tademaw kaisa miduiy itini i cacay a malebut siw a lasubut sepat a bataan idaw ku walu (1948) a mihcaan lima a bulad miliyawaca misingkiw. 不過在當年2月,聯合政府的一些他黨籍的部長提出辭呈,抗議共產黨擴大警察控制而採取的措施,這進而引起政治危機,共產黨組織群眾遊行來支持其訴求. nika tawyaay a mihcaan nu tusa a bulad, kasaupu nu sifu a dumaan nu tan a sakakaay patahekal tu sapiales, midademec tu kuncendan (共產黨) misa tabaki tu kincal misilud tu kakawawen, sisa mapalekal ku cence kabaliyawan, kuncendan (共產黨) masakaputay miawaw tu katuuday muculil palekal miyukiw tina kawawan. 這時外交部長被發現橫屍人行道上,多數人認為他是被政府派人謀殺,這等於共產黨在發動政變,他們完全地控制該次選舉,儘管總理未被替換但是政府已經完全被共產黨所掌握。 imahini u sakakaay katepaan i dadan a mapatay, katuuday sakamusa cinida niuculan nu sifu mipacuk, mahida tuwaca kuncendan (共產黨) palekal mibabelih, unuheni mikuwan tu aydaay nipisingkiwan, amica ku cungli caay sipaliyuni nika sifu mamin tu u kuncendan (共產黨) kusi kawaway. 但在1948年二月事件發生後,成為親蘇聯的社會主義國家。並加入蘇聯提倡建立的華沙條約組織和經濟互助委員會。 nika itini i cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku walu (1948) a mihcaan tusa a bulad ninakawaw sa, mala Sulan (蘇聯) a binawlan nu sehuw cui a kanatal, micumud tu '''Soviet Union''' (蘇聯) patideng tu huasa (華沙條約) sasulitan anikasakaput atu sakaudip papadang a wiyunhuw. 1960年,捷克斯洛伐克共和國改名為捷克斯洛伐克社會主義共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan '''Czechoslovakia''' (斯洛伐克共和國) misumad tu ngangan u '''Czechoslovak''' mala[[binawlan]]ay a sakaputan nu kunhekuo (捷克斯洛伐克社會主義共和國). 1968年,當時捷克斯洛伐克共產黨第一書記杜布切克發動了「布拉格之春」的經濟和政治改革運動,為蘇聯所不容,蘇聯入侵捷克斯洛伐克平亂,布拉格之春改革運動戛然而止,捷共第一書記杜布切克被挾持至莫斯科,蘇聯的行為受到世界各國的廣泛批評。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw kuwalu (1968) a mihcaan, tawyaay a '''Czechoslovakia''' kun-cen-dan (捷克斯洛伐克共產黨) sakacacaya a mikawaway ci Du’pu-cieke (杜布切克) palekal tu " pulake a satingsing布拉格之春" a sakaudip atu cence' misumada a laylayan, u Sulen (蘇聯) caay ka namuh, Sulen (蘇聯) midebung tu Slovakia (斯洛伐克 ) milawlaw, pulake a satingsing(布拉格之春) namisumad tu laylay hatinitu sa, ciekun sakakaay ci Tupucieke' (杜布切克) dakepen patayda i '''Moscow''' (莫斯科), Sulan (蘇聯) a wayway kahiyaan nu kitakit sasakamuensa nu katuuday. 1989年11月,捷克斯洛伐克成功發起絲絨革命後,結束了共產黨的一黨專政,1990年,國名改為捷克和斯洛伐克聯邦共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan cacay a bataan idaw ku cacay a bulad, '''Czechoslovakia''' (捷克斯洛伐克) milaheci ku Sezun a [[kawaw]] mahedek tu ku kuncen-dan (共產黨) misataaday a centan, cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan, kanatal a ngangan misumad han u '''Czechia''' (捷克) atu  '''Slovakia''' lanpan-kunhe-kuo (斯洛伐克聯邦共和國). == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部Palecabayay a pu] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *捷克斯洛伐克:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8D%B7%E5%85%8B%E6%96%AF%E6%B4%9B%E4%BC%90%E5%85%8B [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] ignhg26zlj2nbypl5y3v7pfaiphotyk Slovenia 0 4589 128370 126587 2022-07-14T09:55:21Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Slovenia.svg|thumb|u hata nu Slovenia '''(斯洛維尼亞)'''|alt=Flag of Slovenia.svg]] '''Slovenia (斯洛維尼亞)''' u '''Slovenia (斯洛維尼亞)''' sa i labu nu Europe (O-cuo 歐洲), itiza i 46 07 N, 14 49 E u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 20,273 km<sup><small>2</small></sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 20,151 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 122 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademawan sa 1,978,029. kakalukan umah sa 22.80%, kilakilangan umah sa 62.30%, zumaay henay umah sa 14.90%. 斯洛維尼亞共和國(斯洛維尼亞語:Republika Slovenija),通稱斯洛維尼亞(斯洛維尼亞語:Slovenija),是一個位於中歐的,毗鄰阿爾卑斯山的小國。西鄰義大利,西南通往亞得里亞海,東部和南部被克羅埃西亞包圍,東北有匈牙利,北接奧地利。 Slovenia kapulungan a kanatal (斯洛維尼亞共和國, Republika Slovenia (斯洛維尼亞語) hamin han u Slovenija (斯洛維尼亞) (斯洛維尼亞語:Slovenija)itida i Europe (Cun-o 中歐), mitepalay tu Ael-paise-san (阿爾卑斯山) a adidaia a kanatal. nutipan sa mitapal tu [[Italy]] (義大利) tipan timulan kaydaan i Yade-liya-hay (亞得里亞海), waliyan atu timulan hiyan nu [[Croatia]] (克羅埃西亞) amilaup, wali amis idaw ku [[Hungary]] (匈牙利), amis masasuala tu [[Austria]](奧地利). 斯洛維尼亞國土面積為20,273平方公里,全國人口約205萬人,半數以上居民信仰羅馬天主教,盧比安納為首都及最大城市。 Slovenia (斯洛維尼亞) tada lala' nuheni 20,273 km2, pulung nu tademaw tusa a lasubu lima (205) a mang ku tademaw, pangkiw nu muenenga a tademaw u Roma (羅馬) tinsukiw ku singiaan, Ljubljana (Lu-pi-an-na 盧比安納) u sudu satabakiay nu tukay. 該國雖然是中歐國家,但是在歷史和文化上深受南歐的義大利和東南歐的克羅埃西亞和塞爾維亞影響,斯洛維尼亞在1991年6月25日獨立之前為前南斯拉夫社會主義聯邦共和國的一個加盟共和國。 amica kuni kaw Europe (Cun-O 中歐) a kanatal, nika itini i likisi atu lalangawan kaaidahan nu Europe (南歐) a [[Italy]] (義大利) atu wali tipan O a [[Croatia]] (克羅埃西亞) atu [[Serbia]] (塞爾維亞) mapalalit, Slovenija (斯洛維尼亞) itini i cacay a malebut siwaw a lasubu siwaw a bataan idaw ku cacay (1991) a mihcaan enem a bulad tusa a bataan idaw ku lima a demiad misiteked nu ayawan [[Slovenia]] (南斯拉夫) siykayan cui lanpan kunhekuo (社會主義聯邦共和國) a cacaya micumud i kunhekuo. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Ljubljana ([[:zh:卢布尔雅那|盧比安納]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 25 bulad 6 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Borut Pahor]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 12 bulad 22 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Slovenia (斯洛維尼亞) ayza sa ci [[Janez Janša]] (亞內茲·楊薩), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 3 bulad 3 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 根據目前的考古證據,冰河時期末期,境內有尼安德塔人生息繁衍。鐵器時代, 斯洛維尼亞的居民為古凱爾特人及古伊利里亞人。 nawnu aydaay a maka babalakiay a kamu, nu pin-he (冰河) a zitay tu hedek, ilabu nu kanatal idaw ku Nian-deta (尼安德塔) a tademaw katuud henay. mukin a ztay, Slovenia (斯洛維尼亞) a binawlan u Kukai-ete’ (古凱爾特) a tademaw aatu Kue-li’li-ya (古伊利里亞) a tademaw. 羅馬帝國經過長達兩百年與當地民族的衝突以後,於1世紀時開始對該地進行統治,並在當地建立的多個城市。 Roma ti-kuo (羅馬帝國) namaka tusa a lasubu (200) a mihcaan atu tidaay a binacadan masasuad’, i cacay a se-ci (世紀) malingantu mikuwan tu itidaay akawaw, itida satu patideng tu pinaay a tukay. 從6世紀起,斯洛維尼亞民族的祖先——古斯拉夫人漸漸在此地定居。7世紀時當地興起了第一個斯洛維尼亞族國家,即卡拉塔尼亞公國。 namakayda i enemay a seci, Slovenija (斯洛維尼亞) a binacadan nu daduducan-- Slavic (kuse-lafu a tademaw 古斯拉夫人) hamawsa patideng tu luma’. pitu a sici tawya patideng tu misatadas a Slovenija a binacadan (斯洛維尼亞族) a kanatal, u Calatania (Kala-tani-ya 卡拉塔尼亞公國) kanatal. 745年該國由法蘭克帝國吞併,許多斯拉夫人自此轉信天主教。 pitu a lasubu sepat a bataan idaw ku lima (745) a mihcaan Francia (Falan-ke' tikuo 法蘭克帝國)mapulung, hatidaaytu nu Slavic a tademaw (se-la-fu 斯拉夫人) pasayda i tinsukiw misinzar. 1000年左右書寫的為斯洛維尼亞語現存最早的文字記錄,也是歷史上第一個以拉丁字母書寫的斯拉夫語言。 cacay a malebut (1000) a mihcaan nalimaan anisulitan u Slovenija (斯洛維尼亞) a kamu nu aydaay anisingan ni kilukan a sulit, u likisitu nisatadasan tu Latin (拉丁) a sulit nisulitan nu Slavic (se-la-fu 斯拉夫) a kamu. 14世紀時斯洛維尼亞大部分成為哈布斯堡王朝的領地,該王朝即奧匈帝國的建立者。拿破侖時代斯洛維尼亞曾一度成為法國的伊利里亞行省的一部分。 sabaw tu sepat (14) a seci Slovenia (斯洛維尼亞) mamin u Hapuse-pawwancaw (House of Habsburg 哈布斯堡王朝) a lala', nina wancaw ci Austro-Hungarian ti-kuo (奧匈帝國) ku patidengan. Napoleon (Na-puo-lun 拿破侖) a zitay u Slovenija (斯洛維尼亞) naw France (Fa-kuo 法國) a Illyria (E-li’-li-ya 伊利里亞) a niyadu’. 1918年,奧匈帝國在第一次世界大戰中戰敗,旋即崩潰。斯洛維尼亞成為塞爾維亞人、克羅埃西亞人和斯洛維尼亞人王國的一部分。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan , Austro-Hungarian ti-kuo (奧匈帝國) itini ini pisatadas ani kalepacawan nuni ka demecan, kilul sa malalun malawpes. Slovenia (斯洛維尼亞) mala Serbia (Say-el-wey-ya 塞爾維亞) a tademaw, [[Croatia]] a tademaw (克羅埃西亞) atu Slovenija a tademaw (斯洛維尼亞) wankuo a niyadu’. 第二次世界大戰時,軸心國入侵南斯拉夫,斯洛維尼亞的中、西和東部由納粹德國、義大利王國及匈牙利所兼併,而首都盧比安納及西部被併入義大利,成為義大利本土省的一部份。戰後又以加盟共和國的身份重歸南斯拉夫。 saka tu nu kitakit ani kalepacawan, nutaw a kanatal midebung tu Yugoslavia (南斯拉夫), Slovenija (斯洛維尼亞) nu teban, nutipan atu waliya u nacuy [[Germany]] (德國), [[Italy]] (義大利) wan-kuo atu [[Hungary]] (匈牙利) amapulung. suodu Lupi-anna (盧比安納) atu nutipan pulung han tu [[Italy]] (義大利), mala [[Italy]] (義大利) a niyadu’. nikamina tu amalepacaw micumud kunuheni tu kuhekuo a ngangan taydaaca i Yugoslavia (南斯拉夫) 南斯拉夫時期的斯洛維尼亞是六個加盟共和國當中最富裕的一個。南斯拉夫領導人狄托於1980年逝世後,斯洛維尼亞政府開始自行進行一系列的政治、經濟改革,並於1989年9月通過修正案,重申斯洛維尼亞加盟共和國脫離聯邦的權利。 Yugoslavia (南斯拉夫) a zitay nu [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) u saka enem numicumuday nu sasi kalisiwan a kanatal. Yugoslavia (南斯拉夫) mililitay a tademaw ci Di-tuo (狄托) i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) amapatay,[[Slovenia]] (斯洛維尼亞) cen-fu (政府) malinagatu misilud tu kawaw a cence misumad tu sakaudip, itinitu i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan siwaw a bulad misumad tu cudat, mili ngatu micumud tu [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) kunhekuo miales tu lanpan a kawaw. 1992年,歐洲共同體承認斯洛維尼亞為獨立國家,並接納斯洛維尼亞加入聯合國。同年,斯洛維尼亞正式獨立。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa bataan idaw ku tasa (1992) a mihcaan, Europe (O-cuo 歐洲) malalitinay masasungaay tu Slovenija (斯洛維尼亞) misiteked tu kanatal, milayap tu [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) micumud tu [[lanhekuo]]. tawya a mihcaan, [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) tadengaay tu misiteked. == kitidaan (地理) nu Slovenia == 斯洛維尼亞位處歐洲東南部,巴爾幹半島北端,北接奧地利,西鄰義大利,東面有匈牙利而南面與克羅埃西亞接壤,面積為20,273平方公里,首都為盧比安納。 [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) itidai Europe (O-cuo 歐洲) nu wali timul a kakitidaan, Paekan-pandaw (巴爾幹半島) amisan, amis malalitin tu [[Austria]] (奧地利), nutipan sibiyaw tu [[Italy]] (義大利), waliyan idaw ku [[Hungary]] (匈牙利) timulan atu [[Croatia]] (克羅埃西亞) malalitin, tada lala nuheni 20,273 pinfan-kunli, suodu nuheni u Lupi-anna (盧比安納). 斯洛維尼亞處於歐洲四大地理地區的交界處:阿爾卑斯山脈、迪納拉山脈、多瑙河中游平原以及地中海沿岸。 Slovenija斯洛維尼亞 itida i Europe (O-cuo 歐洲) sepatay nu kitidaan anika lalitemuhan, Ae-pase a [[buyu']] (阿爾卑斯山脈), Dina-lasan (迪納拉山脈), Tuo-naw a sauwac (多瑙河) nu teban masa[[enal]]ay atu Ticuo-hay dadipasan (地中海沿岸). 斯洛維尼亞全國平均海拔為557米,最高峰為特里格拉夫山,海拔2864米。斯洛維尼亞約有一半的面積由森林所覆蓋,本國森林覆蓋程度亦在歐洲各國當中名列第三,排在芬蘭和瑞典之後'''。''' [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) mamin nu talakaw nu lala sa lima a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (557) a depah (公尺), satalakaway u Te’li-kela-fu buyu (特里格拉夫山), talakaw han makaala tu tusa a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku sepad (2864) a kunce (公尺), [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) idaw ku pankiw a lalaan u kilangan kumitahpuay, nina kanatal mitahpuay nu kilangan itini i Europe (O-cuo 歐洲) saka tulu anikasi nganganan, i nikudan nu [[Finland]] (芬蘭) atu [[Sweden]] (瑞典). 斯國毗鄰阿爾卑斯山,國境內多山區,山脈由北邊延伸至東南,南邊及西南邊則多岩洞景觀,西接亞德里亞海,海岸僅有46.6公里。特里格拉夫峰(Triglav)為斯國境内最高的山峰,海拔2,864公尺。最著名的湖泊是布萊德湖(Bled lake)。 [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) mitepal tu Ae-pai-sesan (阿爾卑斯山), labu nu kanatal yadah ku buyu, buyu namaka amisan mililis makatukuh i waliyan timulan, timulan atu nutipan timulan yadahay ku buhang aadihan, nutipan malalitin tu Yade-liya bayu (亞德里亞海) dadipasan han hatida u sepat a bataan idaw ku enem tin enem (46.6) a kunli. Tele-kela-hu a buyu’ (Triglav, 特里格拉夫峰) u [[Slovenia]] (斯洛維尼亞) satalakaway a buyu, talakaw makaala tu tusa a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku sepat a(2864) kunce. sasi nganganay nu banaw a Bulay-de a [[banaw]] (布萊德湖). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *斯洛維尼亞 :https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%AF%E6%B4%9B%E6%96%87%E5%B0%BC%E4%BA%9A [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] aaetjgkuqdunpa2aprvxbsoyo9sf7ln Smangus 0 4590 86323 44310 2019-11-30T06:27:29Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Smangus(司馬庫斯部落) == i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Smangus. u kasalumaluma’ nu Smangus sa, 38 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 176 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 173 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Tayal 85%, Amis 1%, Paiwan 2%, Bunun 1%, zumazuma 10%. == Smangus(斯馬庫斯部落) == i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Smangus. u kasalumaluma’ nu Smangus sa, 48 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 233 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 223 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayal 91%, SaySiyat 1%, zumazuma 3%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] phj2k7xr4tmmeqgwjcf5m3qhqw0uxk3 Snazi 0 4591 86324 44334 2019-11-30T06:27:49Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Snazi == u sulit nu Hulam: 竹頭角部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Snazi. u kasalumaluma’ nu Snazi sa, 99 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 303 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 249 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 54 ku tademaw, pakalatu 18%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 80%,Pangcha(Amis) 1%,Yuwatan(Bunun) 1%. caykaw nu Sakizayaay a niyazu', u Tayal a niyazu' kuyni. u Tayal sananay, mahiza ku Taluku a tademaw, u Incumin a tademaw tu, u Tayal a cidekay duut ku tademaw. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] jkj65xezbpc0pl5i0n1dbvm2cjzdwai Solomon Alabi 0 4592 44342 44341 2019-11-21T16:53:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==Solomon Alabi(所羅門·阿拉比)== Solomon Alabi nalecuhan i Kaduna, Nigeria. 21 bulad 3 demiad, 1988 a mihca, Solomon Alabi, miunduay. Solomon Alabi i 2010 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 50, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | '''Solomon Alabi (所羅門•阿拉比)''' |- | colspan="2" | [[tangan:Solomon Alabi.jpg|Solomon Alabi|center|frameless]] |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1988 a mihcan 3 a bulad 21 a demiad/ Kaduna, Nigeria |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 216 kungfen/ 114 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | 50 |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Florida State (2007–2010) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 2010 / saka 2 a uwac / 50 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Dallas Mavericks putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 2010–2012 Toronto Raptors 2010–2011 →Erie BayHawks 2012 →Bakersfield Jam 2012–2013 Idaho Stampede 2013 Ikaros Kallitheas B.C. 2013–2014 Yulon Dinos 2015 Barako Bull Energy 2016–2017 Toyotsu Fighting Eagles Nagoya 2017– Fukushima Firebonds |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] axalhys8b6c0nl9u19ft5zyhch4n3s2 Somalia 0 4593 126607 126588 2021-11-22T00:55:00Z 1.164.28.70 /* singgu (信仰) */ wikitext text/x-wiki '''Somalia(索馬利亞)''' [[tangan:Flag of Somalia.svg|thumb|u hata nu Somalia(索馬利亞)|alt=Flag of Somalia.svg]] u [[Somalia]] sa i labu nu Africa, itiza i 10 00 N, 49 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 637,657 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 627,337 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 10,320 km<sup>2</sup>.hami n nu [[tademaw]]an sa 10,817,354. kakalukan umah sa 70.30%, kilakilangan umah sa 10.60%, zumaay henay umah sa 19.10%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Mogadishu ([[:zh:摩加迪休|摩加迪休]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Mohamed Abdullahi Mohamed]] (Muhamude.Aputula.Muhanmude 穆罕默德·阿卜杜拉·穆罕默德), 1962 a mihca 3 a bulad 11 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Somalia (索馬利亞) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 2 bulad 16 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Somalia (索馬利亞) ayza sa ci [[Mohamed Hussein Roble]] (穆罕默德·海珊·羅布爾), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 9 bulad 23 demiad. == '''kalwlawan nika babenisan (邊界糾紛)''' == 索馬利蘭共和國繼續聲稱對前英屬索馬利蘭地區全部擁有主權,而索馬利蘭一開始只控制著前英屬索馬利蘭的西半部領土。 Somalia (索馬利亞) kunhekuo mitulin saan misuayaw tu Ingkuo (英國) u [[United Kingdom]] nu Somalia (索馬利亞) a [[niyadu']] mamin a [[mangalay]], Somaliland (索馬利蘭) lingatu mangalay mikuwan tu nuayawan a [[United Kingdom]] nu Somaliland (索馬利蘭) nutipan a [[pangkiw]] a lala'. 東北部的馬科希爾地區則在2000年7月1日宣布自己為索馬利亞內的一個自治地區,並宣稱擁有薩那格的主權,但未獲承認。 wali amisan a Machill (Ma-ke-si-e 馬科希爾) a kakitiddan itini i tusa a malebut (2000) a mihcaan pitu a bulad cacay a demiad, mihapu tuudip u Somalia (索馬利亞) a niyadu'ay kamisa, sakamusa idaw ku sapikuwan tu Sanag (Sa-na-ke 薩那格) sa, caay palu tadenanga nutaw. 另外,東南部的蘇爾地區與邦特蘭有爭議,後者自從2003年以來事實上控制著這一地區。在最西邊的奧達勒也存在著分離運動。 dumasatu, walian timulan a Sur (Su-e 蘇爾) kitidaan atu Buntland (Pan-te’-lan 邦特蘭) idaw ku cawi, nikudanay namakayda i tusa a malebut idaw ku tulu (2003) a [[mihcaan]] nanu tawyatu amikuwan tuna niyadu'an. saka nutipan a Awta-le (奧達勒) mangalay tu amiliyas tu nuheniyan. 然而大多數發生在索馬利蘭領土內的這些無影響力組織提出的領土要求是無稽之談,這些要求大多數與部族分界線一致而沒有什麼政治影響力。 hatidaaytu nu tademaw itini i Somalia (索馬利蘭) a lala’an nucaay kaw mapalalitay nu masakaputay patahekal tu lala' miyukiw u kakatawawan nutaw, nina nipiyukiw hatidaay tu nu tademaw atu binacadan nikababenisan malecad inai ku cence a pu'can. 邦特蘭和索馬利蘭之間的衝突局勢在2007年10月進一步升級,當時索馬利蘭武力占領了蘇爾地區的首府拉斯阿諾德。 Buntland (Pan-te’-lan 邦特蘭) atu Somalia (索馬利亞) anikasa suadaan itini i tusa a malebut idaw ku pitu (2007) a mihcaan cacay a bataan a bulad miki kaka a talaayaw, tawya nu Somalia (索馬利亞) hitay midebung tu Sur (Su-e 蘇爾) a niyadu' nu suofu Lase-anuode (拉斯阿諾德)。 蘇爾、薩那格和埃因地區的居民已經建立了「北索馬利亞聯合運動」,並宣布要促進泛索馬利亞的和平和統一。 Sur (Su-e 蘇爾) Sana-ke (薩那格) atu [[Egypt]] (埃因) a niyaduay nu binawlan patideng tu "amis Somalia (北索馬利亞) kasaupu nu sapilaylay", sakamusa mangalay pakakapah tu Somalia (索馬利亞) palecaded alihalay. 這些地區的多勒巴漢特部族酋長發布了一項聲明給國際社會和索馬利亞人民,表示多勒巴漢特部無論過去和現在既不是索馬利蘭的一部分,也不承認其存在,而多勒巴漢特和索馬利蘭之前更沒有任何協定,同時堅信索馬利亞的統一是神聖不可侵犯的。 nina niyaduay a Dole Bahant (Duo-le-pa-han-te’ 多勒巴漢特) u tumuk mihaput tu sasakamuen pakatineng tu kanatal nu siakay atu Somalia (北索馬利亞) a tademaw, sakamu sa tu Dole Bahant (Duo-le-pa-han-te’ 多勒巴漢特) amica naayaw atu ayda caay kaw nu Somaliland (索馬利蘭) sa, caay palutatengan tu nuhenian, u Dole Bahant (Duo-le-pa-han-te’ 多勒巴漢特) atu Somaliland (索馬利蘭) inayay kuni kasa sulitan tu cancan a sasuliten, tayaay nipalutatengaan tu Somalia (索馬利亞) a nikapulungan u caaya kaw mamacumut. == '''singu (信仰)''' == 伊斯蘭教是其國教,幾乎所有索馬利蘭人都是伊斯蘭教遜尼派穆斯林,通常在周五下午聚會進行布道和團體祈禱。 Islamkiw ([[:zh:伊斯兰教|伊斯蘭教]]) u tada sinzia nuheni, hamin nu Somaliland (索馬利蘭) a tademaw u Islamkiw ([[:zh:伊斯兰教|伊斯蘭教]]) Sunni Muslims (遜尼派穆斯林), itini i paylipay tu saka lima a demiad nu kalahukan a mapulung tu kaput milungnc. 雖然索馬利蘭仍然存在伊斯蘭教之前的傳統宗教,但是伊斯蘭教對於索馬利亞人來說是極其重要的,認為是其國民象徵。 amica ku Somaliland (索馬利蘭) idaw henay ku Islamkiw ([[:zh:伊斯兰教|伊斯蘭教]]) nu naayaway a nikilulan nu nasiziaan, nika Islamkiw ([[:zh:伊斯兰教|伊斯蘭教]]) misaayaw tu Somalia (索馬利亞) a tademaw saka etiman sa, u kaka kilulan nu katuuday sa. 許多社會習俗來自他們的伊斯蘭教法,例如多數女性在公共場合都會戴蓋頭,同性別才能握手,不吃豬肉、不賭博、不飲酒,同時任何形式的利息不支付也不收受,每個人依其虔誠的程度遵守清規,寬嚴亦不相等。 hatidaay tu nu lisn nuheni namakayda i Islamkiw ([[:zh:伊斯兰教|伊斯蘭教]]) ani pasubana, patinaku sa katuuday nu tataynu i kapulungan a [[kakitidaan]] kanca sitalupung tu tangah ku tatayna, sakalecad a tademaw makakapet ku lima’, caykan tu heci nu basis, caay pipakiaw, caay kantupah, duma akawawan u wawaw nu kalisiw a caay piala, ka tesekan nu singku miduduc tu kawaw nu kiwkay, acaay ka paleman sa amisa hecaheca tu kawaw. 但還是有天主教的傳教活動。殖民地時期英屬索馬利蘭是屬於羅馬天主阿拉伯代牧區。 nika idaw henay kunu tinsukiw anipisingding tu kawaw nuheni. malamadaty a kitidaan u [[United Kingdom]] (英國) Somalia (索馬利亞) u Roma (羅馬) tingcu (天主) Arab (阿拉伯) a mikuwanan. == '''lalangawan (文化)''' == 索馬利蘭大致人口有三百五十萬。索馬利亞社會是由部族氏族組成,每個氏族大小從5000至超過50000。 Somalia (索馬利亞) a tademaw makaala tu tulu a lasubu lima a mang (350) ku tademaw. Somalia (索馬利亞) siakay u masa niyaduay a binacadan ku patidengay, nu binacadan namaka tabakiya adidiay i lima (5000) a malebut katukuh milakuud tu lima (50000) a mang. 索馬利蘭最主要的部族家族是伊薩克氏族。第二等重要同時也是現在總統來自的氏族是Gadabuursi。 Somalia (索馬利亞) u [[angangan]] a binacadan u niyaduay a Esa-kese’(伊薩克氏) a binacadan. sakatusa a angangan tawya nu aydaay a Cuotun namakaydaay tu i binacada u Gadabuursi。 其他氏族包括Issa、Gabooye和索馬利蘭 Harti 例如 Warsangali 和 Dhulbahante(Darod部族的分支)。Warsangali 和Dhulbahante主要生活在蘇爾、薩那格及索馬利蘭托格代爾地區的一小部分,而伊薩克氏族主要生活在沃戈伊加勒貝德、托格代爾、薩赫爾、奧達勒東部和南部,薩那格西部和蘇爾西部。 duma nu binacadan u Issa, Gabooye atu Somalia (索馬利亞) Harti tinaku Warsangali atu Dhulbahante (Darod nu dumaan a binacadan). Warsangal atu Dhulbahante anganganan nu sakaudip itini i Su-e (蘇爾), Sana-ke (薩那格) atu Somalia索馬利蘭 Tuoke-taye (托格代爾) a niyaduay nu adidiay, u Esa-ke'se (伊薩克氏) a binacadan angangan nu sakaudip itini i Wuoke-iciawle-pie-de (沃戈伊加勒貝德), Tuoke-taye (托格代爾), Sahe-e (薩赫爾), Awta-le (奧達勒) waliyan atu timulan a niyaduan, Sana-ke (薩那格) nutipan atu Su-e (蘇爾) nutipan. Gadabursi氏族生活在這個國家的西部,包括奧達勒地區和部分Gabiley District。 Gadabursi binacadan sakaudip itini i kanatal a nutipan, u Awta-le (奧達勒) niyaduay atu nu "Gabiley" a kakitidaan. 部落氏族按照血統的不同而分成2500至10000數量不等的成員。對於索馬利亞人來說只要知道名字和所屬部族就可以知道他們的關係。 niyadu'ay a binacadan u idang ku caayay kalecad mala tusa a malebut lima a lasubu (2500) katukuh cacay a mang (10000) nu pina a tademaw. misuayaw tu Somalia (索馬利亞) a tademaw sa anu matineng tu tungangan atu binacadan katinengan tu ku masahicaay kunuheni. 部族間的歧視在索馬利蘭是嚴格禁止,索馬利蘭政府規定每個部族都是平等的。 binacadan acaay kasasuudiih itini i Somalia (索馬利亞), Somalia (索馬利亞) cen-hu (政府) u binacadan palecahan han ku kawaw. == '''taleacawaan (婚姻)''' == 只要雙方是穆斯林,大多數索馬利蘭人就可以自由結合。在那種安排的婚姻中新娘通常比新郎小很多。 sakalecad tu u Muslim (穆斯林) a tademaw , hatdaaytu nu tademaw anu u Somalia (索馬利亞) a tademaw taneng pakunidasa amalacawaw. nuni kahida anikale acawaan u tatayna mikisaba' henay tu tatama. 和來自母親家族的表親結婚傳統上是受到歡迎的,因為這能使家族聯盟更加牢固,但這種現象之前並不多見。 nama kaydaay i nuwinaan anipusadak kan anikaleacawa u sakanamuhan nu lalumaan, mahiniay a kawaw han u satanetekay nika taleacawan, nika nina kawaw caay kaadih i sumamad. == '''kakanen (飲食)''' == 在索馬利蘭人家中做客時,吃飯的時候留下一點食物在盤子中是禮貌的做法。因為這樣就意味著告訴主人已經吃飽了。 itini i Somalia (索馬利蘭) a tademaw tayni iluma' palabanga, namukan satu kanca asiliwaw tu pusak i sala u siligiay a tademaw kumahiniay sa. mahini sa u pasubanaay tu silumaay a tdemaw mabecultu kaku sa. 而如果吃光碟子裡的食物就表示還是很餓。大多數索馬利亞人並不是那麼嚴格得遵守這項習俗,但在盤子裡留下一點禮物總是比較禮貌的做法。 anu mamin ku isalaay a kakanen sa u mangalaya henay a wayway kuuydaan sa, hatidaay tu nu Somalia (索馬利蘭) a tademaw caay tu kalikec tu tina daduducan a kawaw, nika anu idaw henay kuliwan i isala sa u sasiligiay a kawawan kumahiniay sa. 傳統上每天的正餐是在午飯時間進行的,索馬利亞人通常是以一種叫做啦喉赫(La'hooh)的麵包,肝臟,烤麵包,由小米粥或麥片粥開始。午餐可以是混合米飯或麵條以及肉類和醬汁。 [[kawawnutuas]] (傳統儀式) tu demiad anikana sa u kalahukan a mukan, Somalia (索馬利亞) a tademaw u "La'hooh" (啦喉赫) a nganganan a manpaw (麵包), bala’ niiidid tu minpaw, u habay a aam atu mugi nunisa aaman ku lingatu mukan.malahuk satu taneng malalamel tu hemay atu tuwamin atu titi [[tawyu]] kuyunikan. == '''namakay ihekalay a nasulitan atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *索馬利亞:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%A2%E9%A9%AC%E9%87%8C [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] sxb6dq22dsa07nvd3y1zurcj10kdj5h Sonny Boswell 0 4594 44361 44360 2019-11-21T16:53:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Sonny Boswell bulad demiad, 1919 a mihca, Sonny Boswell, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] qkillsoqj7iq3nt6a2eik41nv64plf7 South Africa 0 4595 128372 126639 2022-07-14T09:56:01Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of South Africa.svg|thumb|u hata nu South Africa (南非)|alt=Flag of South Africa.svg]] [[South africa|South Africa]] (南非) u [[South africa|South Africa]] sa i labu nu Fey-cuo, itiza i 29 00 S, 24 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 1,219,090 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 1,214,470 km<sup>2</sup>, u [[ahebal]] nu nanumay sa 4,620 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 54,300,704. kakalukan [[umah]] sa 79.40%, [[kilakilangan]] umah sa 7.60%, zumaay henay [[umah]] sa 13%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Pretoria([[:zh:比勒陀利亞|普利托利亞]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 27 bulad 4 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Cyril Ramaphosa]] (Siliel.Lamabusa 西里爾·拉瑪佛沙), 1952 a mihca 11 a bulad 17 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu South Africa (南非) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 2 bulad 15 demiad. == '''laylay (歷史)''' == '''早期歷史(1652年前)''' === mukasi a laylay (ayawan i 1652) === 許多人口遷移到南非,形成了現在的「彩虹之國」。 katuud ku mabulaway tayda itida i South Africa ([[:zh:南非|南非]]) malaaydaay a "[[bihkac ni Edek]] a kanatal ([[:zh:彩虹之國|彩虹之國]])". 南非包含世界上一些最古老的考古和人類化石遺址。考古學家已經從豪登省的一系列洞穴中回收了大量化石遺骸。 South Africa (南非) ini i kanatal idaw henay ku masamukasiay nu mikinkiway a tademaw atu masatademaway nu [[ba'tu|ba’tu]] nu babalaki. 該地區被聯合國教科文組織列為世界遺產,被稱為「人類的搖籃」。這些遺址包括斯泰克方丹,這是世界上人類化石最豐富的遺址之一。 ninaniyadu' hiyan nu [[lanhekuo]] a cudad nu masakaputay mala kitakit ni [[mihetik|pahetikan]] nu [[babalaki]], pangangan han "[[nanuy]]anuyaan nu tademaw (人類的搖籃)". nina pahetikan nu babalaki a kakitidaan idaw ku Setay-ke’hun-dan (斯泰克方丹), uynihan i kanatal han nu tademaw a ba’tu saka siheci nu nababalakiyan a kakitidaan. 其他地點包括斯瓦特克朗斯、貢多林洞穴克羅姆德拉伊、庫珀洞穴和馬拉帕。雷蒙德達特1924年在非洲發現了第一顆人類化石——塔翁小孩。 nuduma a kakitidaan idaw ku Sewaw-te'ke'-lanse (斯瓦特克朗斯), Kunduo-lin [[buhang]] Keluo-mute-lae (貢多林洞穴克羅姆德拉伊), Ku'-puo buhung (庫珀洞穴) atu Malapa' (馬拉帕). La'mende-te' (雷蒙德達特) i cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku sepat a mihcaan itini i Fa-cuo makaadih tu sakacacaya a tademaw nu ba'tuan----Tawun wawa (塔翁). 進一步的人類遺體來自於林波波省的馬卡潘斯蓋、自由邦省的科尼利亞和弗洛里斯巴德的遺址、夸祖魯-納塔爾省的邊境洞穴、位於東開普省的克萊西斯河洞穴和西開普省的品尼高點、埃蘭茲才丹和酒窖洞穴。 macacatay a tademaw nu kidu namakayda i Linpuo-puo (林波波) a kenis nu Maka-panse-kay (馬卡潘斯蓋) nu Ce-yiwpan (自由邦) a kenis nu Keni-liya (科尼利亞) atu Fuoluo-lise-pade (弗洛里斯巴德) a nababalakian nu kakitidaan i , Kuaw-culu—Nata-e (夸祖魯-納塔爾) a kenis nu lilis a buhung, itdai Tun-kai-pu (東開普) a kenis nu Kelay-sise-he (克萊西斯河) a buhung atu Sikai-pu (西開普) a kenis nu Pinni-kawtian (品尼高點), Aylan-cecai-dan (埃蘭茲才丹) atu papadengan tupah a [[buhang]] (酒窖洞穴). 大約公元前500年起,桑人在南部非洲建立了以牧業為主導的經濟活動,包括狩獵和採集等。 hatida nu kunyun lima a lasubu (500) a mihcaan malingtu, san a tademaw itini i timulan nu Africa (Fey-cuo 非洲) pa[[tizeng|tideng]] tu sapahabay tu sakaudip a kawaw, maala ku aadupan atu lalamian. 牲畜給桑人群體帶來了個人財富和社會歸屬的意識。隨著桑人社會結構的鞏固和擴張,桑人酋長的地位都得到了發展。而這些桑人中的牧民後來被稱作「科伊科伊人」,而其中的定居者則被稱作「布須曼人」。 unipa[[habay]]an pabeli tu san a tademaw masakaputay idaw kunipipadangan tu udip a kasilaculan atu kasi kawaw, mikilul tu san tademaw siakay nika tanektekan atu misaahebal, tanektek misaahebal, san tademaw a tumuk mapalekal ku kawaw. nina san dademaw pahabaya sipa[[ngangan]] han tu "Kee-kee tademaw (科伊科伊人)", itidaay silumaay a tademaw pangangan han tu "Pu'si-man tademaw (布須曼人)". 在大約2500年前,班圖人開始從非洲撒哈拉沙漠以南地區的尼日河三角洲向南非移民。由於在南非的桑人和講班圖語的人都沒有自己的書寫系統,使得南非在這一時期的歷史只能從考古文物之中得以探尋。 kiya tusa a malebut lima a lasubu (2500) a mihcaan, pan-tu (班圖) a tademaw malingtu namakayda i Africa Sahara (Fey-cuo Sa-ha-la非洲撒哈拉沙漠) [[likelikenan]] nu timulan a niyadu' nu Nize-he-sancaw-cuo (尼日河三角洲) pasayda i Na-fa (南非) amabulaw. itidaay a san tademaw atu musakamuay tu Pantu (班圖) a kamu a tademaw inai' ku nuudip tu a sulit, sisa nina Nafa (南非) tini nu likisian hidasai nu mukasiay a cudadan makaadih kita tu kawaw nuheni. 在公元前1200年之後,通向非洲北部的貿易網開始形成。此外,宗教領袖的領導人在這一時期出現,這一理念超越了通常意義上的國王或者皇后。宗教領袖通常是精英社區成員,自稱擁有某種超自然的所謂預測未來的能力。 itini i kunyun nu cacay a malebut (1200) a mihcaan, pasayda i Africa (Fey-cuo 非洲) amisan misiwbay amalingtu. satu, kiwkay mililiday a tademaw itini ka[[lingatu]]wan amaadih, nisimsiman nuheni mikikaka tu kuowan atu hunhuo. kiwkay mililiday u mamelaway nu niyaduay a tademaw, idaw ku saka [[lihalay]] nida amatinen tu caayan a katinengan a kawaw. 他們流離失所,征服並吸收了原來的科伊桑人、科伊科伊人和薩恩人。班圖人慢慢向南移動。 mihinang kunuheni, micumud tu kuheni alan nuheni ku itidaay a tademaw u Kee-san (科伊桑) a tademaw、Kee-kee tademaw (科伊科伊人) atu Sa-en (薩恩) a tademaw. Pan-tu (班圖) a tademaw hamaw satu pasayda i timul malimad. 隨著班圖人持續的小規模遷移至南非,他們與本地的科伊桑人逐漸的雜居。這一點在南非的一些洞穴岩畫上得以證實。 mikilul tu Pan-tu (班圖) a tademaw nu adidiay amalimad pasayda i South Africa (南非) unuheni atu niyduay a Kee-san (科伊桑) a tademaw alaw malalamel kunuheni mueneng. nuni kaytinian i South Africa (南非) a buhung nikulitanu a ka[[taneng|tineng]]an. 一些南部的班圖語言納入了許多較早的科伊桑語輔音。考古學家也在班圖人的定居點發現了許多科伊桑人的文物。據信,夸祖魯-納塔爾省最早的現代煉鐵廠大約在1050年左右就已經出現了。 yai timulan a Pan-tu (班圖) akamu a sipacumud i satabalay a Keesan科伊桑 nu kamu. mukasi mikinkiway tu pantu (班圖) a tamedaw nu muenengay itida makaadih tu yadahay nu Keesan(科伊桑) a tademaw a tuud. katinenga, Kuacu-luna-tae (夸祖魯-納塔爾) [[niyadu']] satabalay nu misa ti’kinngay a kakulian kya i cacay a malebut lima a bataan(1050) a mihcaan idaw a tahkal. 在林波波河最南端的一批人是科薩人,其語言包含了早期科伊桑人的某些語言特徵。科薩人到達了在今天東開普省的大魚河。 itini Limpuo-puo (林波波) sa timulan masakaputay a tademaw u Ke-sa (科薩) a tademaw, kamu han mahida u satabalay nu Keesan (科伊桑) a tademaw nu kaumu a picidekan. Ke-sa (科薩) a tademaw makatukuh tu aydaay a Tun-kai-pu niyadu (東開普省) a tabakiya a buting sauwac. 當他們遷徙時,這些較大的鐵器時代民族流離失所並且同化了較早的民族。通過與來往於印度洋南到今天的莫三比克的穆斯林商人的貿易,南非成為貿易中心,交易的商品包括本地生產的黃金、象牙,以及產自遙遠的中國的瓷器、玻璃球等。 mahkamalimad satu, nina tabakiya a mukinay nu zitatyan binacadan mababu liyasak malecad atu matabalay a binacadan. micubuk tu tayniay nu Intu’-yung (印度洋) timul katukuh aydaay a [[Mozambique]] (莫三比克) a Muse-lin (穆斯林) misiwbaya a tademaw, South Africa (南非) mala tatelungan numisiwbaya, sasiwbayan a kakitidaan idaw ku kim、ngipin nu zu, atu numaka bataday nu layak nisangaan tu kaysing kupu a tuud, galasu a mali. 1487年,葡萄牙探險家巴爾托洛梅烏·迪亞士率領歐洲人第一次登陸非洲南部。12月4日,他降落在沃爾維斯灣。 cacay a [[malebut|malebat]] sepat a lasubu walu a bataan idaw ku pitu (1487) a mahcaan, [[Portugal]] (葡萄牙) mitahaway a tademaw ci Pae-tuolu-mau. Tiya-se’ (巴爾托洛梅烏·迪亞士) mililid tu O-cuo (歐洲) a tademaw misatadas tayda i Africa (Fey-cuo 非洲) tumulan。cacay a bataan idaw ku tusa (12) a bulad sepat (4) a demiad, mahetik i Wuoe-wisewan (沃爾維斯灣). 這是他的前任葡萄牙航海家迪奧戈·康在1485年達到的最遠點的非洲南部。迪亞斯繼續沿著南部非洲的西部海岸。 uynihan inu aywan nida [[Portugal]] (葡萄牙) pacunaay tu balunga a tademaw ci Dia-ke-.kan (迪奧戈·康) itini i cacay a malebut sepat a lasubu walu a bataan idaw ku lima (1485) a mihcaan makatukuh tu saibataday a Africa (Fey-cuo 非洲) nutimulan。Diaw-se (迪亞斯) pacici mililis tu timulan a Africa (Fey-cuo 非洲) nutipan a dadipasan. 1488年1月8日後,由於風暴沿著海岸線前進,他駛出了非洲,並沒有看到它通過非洲最南端的地點。 cacay a malebtu sepat a lasubu walu a bataan idaw ku sepat (1488) a mihcaan cacay a btulat walu a demaad sa, tabaki ku bali sisa mililis tu dipadipasan talaayaw, tahekal tu Africa (Fey-cuo 非洲), caay paka adih cinida tuni lakuudan tu Africa (Fey-cuo 非洲) maka tumul a kakitidaan. 他於1488年5月到達非洲東部海岸,他稱之為「Rio do Infante」,可能是現今的格魯特河,但在他回來時,他看到了海角,他首先命名為「Cabo das Tormentas」(意為海角暴)。 cinida i cacay a malebut sepat a lasubu walu a bataan idaw ku walu (1488) a mihcaan lima a bulad makatukuh i Africa (Fey-cuo 非洲) walian a dadipasan, pangangan hannida [[kakitidaan|kya kakitidaan]] u "Rio do Infante", u aydaay a Kelu-te ) (格魯特河) a [[sauwac]]. nika taluma' cinida, miadih nida tu bayuay a ngawa', sisa pangangan han nida tu "Cabo das Tormenta"(意為海角暴). 他的國王約翰二世改名為「Cabo da Boa Esperança」,因為它導致了東印度群島的財富。迪亞斯的導航專長和其壯舉後來在賈梅士的葡萄牙史詩「盧濟塔尼亞人之歌」中頌唱。 kuowan nida ci Ea-han (約翰) ese (二世) misumad tu [[ngangan]] "Cabo da Boa Esperança", cinida ku pakakapahay tu Tunin-du’ (東印度) a niyaduay a tademaw tu sakaudip. Diyase (迪亞斯) kanamuhan a kawaw atu nikaydaan itini satu ici Ciwma-se (賈梅士) nu [[Portugal]] (葡萄牙) a cudad "Luci-tani-ya a tademawan nu dadiw (盧濟塔尼亞人之歌)" sadadiwan. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *南非歷史:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E9%9D%9E%E5%8E%86%E5%8F%B2 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 71cyq3glvez7s9qddrt6z3m7su8jsez South sudan 0 4596 128373 128359 2022-07-14T09:56:19Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki South sudan(南蘇丹) [[tangan:Flag of South Sudan.svg|thumb|u hata nu South Sudan(南蘇丹)|alt=Flag of South Sudan.svg]] u [[South sudan]] sa i labu nu Africa, itiza i 8 00 N, 30 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 644,329 km<sup><small>2</small></sup>. hamin nu tademawan sa 12,530,717. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu [[kanatal]] sa u Juba.[[:zh:朱巴|(朱巴)]] 由於現時首都朱巴基礎建設不足,以及城市增長過於急速,使政府管理困難。故此,政府於2011年2月採取決議,計劃在其他地方建設有完善規劃的新城市,作為新首都。 nuyu aydaay a suodu ''Juba'' (朱巴) caay henay ka[[kapah]] ku ni[[patideng]], atu tukay tadaamelik tu mucelak, utiih ku cenhu mikuwan, sisa, sifu itini i tusa a [[malebut]] cacay a bataan idaw ku cacay (2011) a mihcaan tusa a bulad midateng tu kawaw, mikiyaku tu duma a [[niyadu']] patideng tu nikiyakuan tu baluhay a dukay, mala baluhay a sudu.   都市計畫會類似奈及利亞的阿布賈、緬甸的內比都,以及巴西的巴西利亞。政府發言人在2011年7月表示,政府正評估以蘭西爾作為新首都的可行性。 tukay nikiyakuan amahida u [[Nigeria]] (奈及利亞) nu Apu-cia (阿布賈)、[[Burma]] (緬甸) a Napu-du (內比都),atu [[Brazil]] (巴西) nu Brasilia (Pa-si-li-ya [[:zh:巴西利亚|巴西利亞]])。 sifu musakamuay sakamu sa itini i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku cacay (2011) a mihcaan pitu a bulad sakamusa, sifu midaduy henay tu Lansi-e (蘭西爾) mala baluhay a suodu sa. 蘭西爾位於湖泊省,靠近中赤道省、東赤道省及瓊萊省的邊界,在地理位置上接近國家的中心。據宣稱,約翰·加朗去世前亦曾經表示打算將首都遷至蘭西爾。 Lansi-e (蘭西爾) itida i Hupuo [[banaw]] (湖泊省) a katidaan, micapi tu cun ce'daw (中赤道) kitidaan, wali a ce'daw (東赤道) kitidaan atu Cun-la kitidaan (瓊萊省) a sababenisan, itada i kitidaan sa micapi tu kanatal nu teban. sakamusa, Aehan.cia-lan (約翰·加朗) namapatay sakamusa mangalay milimad tu sudu patayda i Lansi-e (蘭西爾).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E8%98%87%E4%B8%B9] == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 9 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Salva Kiir Mayardit]], micakat a demiad sa i 2011 a mihca 7 bulad 9 demiad. =='''kanatalay a bulawan (內戰)''' == 世界上許多地區都在追求獨立,2017年鬧得沸沸揚揚的西班牙加泰隆尼亞的科索沃,都在國際上尋求更多人的支持與認同,不僅是成為獨立國家,更希望有朝一日能進入聯合國。 kitakit yadah a kanatal nu niyaduan mangalay miduduc misiteked, tusa a malebut cacay a bataan idaw ku pitu (2017) a mahcaan cinlaw ku [[Spain]] ciataylunni-ya (西班牙[[:zh:加泰罗尼亚|加泰隆尼亞]]) a [[Kosovo]] (科索沃), itida i kanatalan mangalay mikilim tu katuuday patideng atu palutatengaay, mangalay patidenga tu pisiteked a kanatal, manglay idaw ku cacaya a demiad taneng micumud tu [[lekec nu kanatal|likec nu kanatal]] (聯合國). 在非洲,就有一個透過公投和平獨立的國家:南蘇丹。南蘇丹在2011年7月9日獨立,並在5天後成為聯合國會員。 itini i Africa (非洲), idaw ku cacayay milihida tupi singkiw atu misalihalay misiteked a kanatal: South Sudan (南蘇丹). South Sudan (南蘇丹) itini i tusa a [[malebut]] cacay a bataan idaw ku cacay (2011) a mihcaan pitu a bulat siwa a demiad misiteked. i lima a demiad mala [[lanhekuo]] a tademaw. 南蘇丹的命運,沒有像獨立如此的平順,反倒是陷入了無止盡的內戰之中。 South Sudan (南蘇丹) a wunmin, caayay kahida unipisitekedan a kakapah, macunuaca tunika caay kahedek nuni [[malpacaw|kalepacaw]]. 南蘇丹總統馬亞爾迪特(Salva Kiir Mayardit)在9月12日與叛軍簽署協議,希望能早日解決2013年持續至今的內戰。 South Sudan (南蘇丹) cung-tun ci (Salva Kiir Mayardit, 馬亞爾迪特) itin i siwaw a bulat cacay a bataan idaw ku tusa a demiad atu mihantaya nu hitay masasulit tu kiyaku, mangalay mihedek tu kawaw i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mahcaan katukuh tu aydaay ani kalepacawan. 這場南蘇丹內戰,已造成5萬人死亡,該國第二大城馬拉卡爾(Malakal)曾是商業中心,但內戰後幾乎成為鬼城,逃跑的人們依舊不敢回家。 nina South Sudan (南蘇丹) nikalepacawan, makaala tu lima a mang kumapataya nu tademaw, nina kanatal sakatusa a tabkiya nu (Malakal 馬拉卡爾) naw tatelungan nu macimacian, ni kalepacawan satu mahidatu u di’di’tuwan ku kakitidaan, numi laliway a tademaw matalaw a taluma’. 阿迪米斯(Josephine Adiemis)一家八口住在馬拉卡爾近郊的聯合國營地,因為回到市中心的房子,不知道何時會有陌生人跑進來。 ''Josephine Adiemis'' (阿迪米斯) cacaya a lalumaan walu a tademawan itini i ''Malakal'' (馬拉卡爾) i tepaltu nu lanhekuo a kitidaan, anu taluma' i nalumaan, ayaan hakiya cumudan nu caayay katinenga numita a tademaw. 「現在沒有和平可言。如果局勢安定前回家,有可能會被那些仍占據我家的人殺死。」阿迪米斯說如是說。 " ayda hantu inai ku lihalay hananay a sasakamuen. anu caaytu ka cinlaw ku katalumaan, alaw ahiyan numidebungay tuluma' niyam mipatay." ci ''Josephine Adiemis'' (阿迪米斯) mahini sa. 馬拉卡爾的戰爭爆發於2015年,是2013年內戰的一部分。內戰是總統馬亞爾迪特與前副總統馬查爾(Riek Machar)之間的政治衝突,後來演變成武裝抗爭 ''Malakal'' (馬拉卡爾) a kalpacawan itini i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku lima (2015) a mihcaan, u tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu a (2013) mihcaan ni kalepacawan i labu. nikalepacawan tu i labu u Cungtun ci Salva Kiir Mayardit (馬亞爾迪特) atu nu ayawan nu fu Cungtun ci ''Riek Machar'' (馬查爾) nuni kacaayan kasasungaay, sisa malepacaw satu. 整體而言,大約有半數的南蘇丹人流離失所,讓極度依賴石油經濟的南蘇丹深受打擊。 hatiniay tu a nakamuan, kya pankiw nu South Sudan (南蘇丹) a tademaw malaliyas namin, numiidaay tu simal nu sakaudip a South Sudan (南蘇丹) adada satu kunabalucuan. 在馬拉卡爾所在地的上尼羅州執行聯合國維安計畫的威特(Hazel de Wet)說,馬拉卡爾的營地本來只是臨時設立,且對於當地恢復和平深具信心。 itini i Malakal (馬拉卡爾) kitidaan Niluo-cuo (尼羅州) mi kawaw tu lanhekuo sakakapah a kiyaku ci Hazel de Wet (威特) sakamusa, u Malakal (馬拉卡爾) kaw linzi sananay a patidengan, kumisuayaw tunika lihalay tuna balucuan. 但是,現在人們要離開營地返回家園,卻依然要面對嚴峻的挑戰。「人們來此尋求保護,所以也會希望回家時,能夠確保得到安全。」威特說 nika, aydaay a tademaw mangaly miliyas tu dabek manglay tuluma’, amisuayaw tu utiih.「tademaw tayni itini mangalay miyukiw tunipisebeng, sisa mangalay taluma, idaw kumidiputay idadan taneng maka tukuh i luma sa」ci Wi-te’( 威特). 上尼羅州的官員阿蒙(Peter Aban Amon)表示,他們歡迎民眾回到馬拉卡爾的家中:「馬拉卡爾地方政府管理得很不錯,市政機制都在穩定運作。」阿蒙還說,過去兩年已看見人口有所成長。 pabaway a Niluo-cuo (上尼羅州) a talakaway a tapan ci Peter Aban Amon (阿蒙) sakamusa, manamuh kunuheni katalumaan i Mala-kal (馬拉卡爾) a luma’; " Malakal (馬拉卡爾) kitidaan a sifu kapah tu kunipikuwan, kapah kuni pikawawan ayda sa." sakamu sa ci A-mun (阿蒙), naayaw nu tusaay a mihcaan mucelak tu ku tademaw saan. 相較於地方政府的聲明,大多數人們還是比較相信聯合國的營區能提供足夠的安全保障。營區的市場非常熱鬧,市中心的市集卻很蕭條;從河中捕獲的鮮魚也是直接送到營區,而不是城市裡。 sakamusa ku niyadu'ay a cenhu, hatidaay a tadengan palutatengan tu lenhekuo a [[lekec nu kanatal|likec nu kanatal]]. cinlawsa kui dabekaya a tademaw, tatelungan nu iciba inai ku taydaay, nika alaan i sawac tu buting patayda han i kasidabekan, caay kaw sipatayda i tukay. 馬拉卡爾一直是政府軍與叛軍的交戰地,而且在數次衝突中已幾乎完全被毀。 Malakal (馬拉卡爾) a sifuwan nu hetay atu mibebeliahay a hitay nikalepacawan a kakitidaan, nukina pinaan anikasasuadaan mamin tu malekep maluyuh ma[[lawpes]] ku kitidaan. 居民帕庫安(Simon Pakuang),2017年5月去尋找自己的房子時,很開心看到它沒有被毀,但裡面卻住著其他人那些鳩佔鵲巢的人問帕庫安,是不是打算搬回來住嗎?沒想到帕庫安拒絕,反而要求那些人好好打理房子,直到他認為時局夠安全以恢復昔日常生活,他才會搬回家。 nuyaduay a tademaw ''Simon Pakuang'' (帕庫安), tusa a malebut cacay a bataan idaw ku pitu (2017) a mihcaan mikilim tu luma' nu udipsa, manamuh makaadih caay ka hicahica, nika ilabu hantu idawtu ku muenengay tiya lumaan u mialaway a tademaw palita hanuheni ku ''Simon Pakuang'' (帕庫安), mangalay a taluma’ haw han, caay kanglay talumaan nu ''Simon Pakuang'' (帕庫安) a tademaw, miyukiw aca kunuheni sakapah han ku luma' misilud hannida, katukuh tuni ka kapah nu nikaudipan han kya manglay kami a malimad taluma sa.[https://www.thenewslens.com/article/104585] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *南蘇丹:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%97%E8%98%87%E4%B8%B9 *內戰帶走5萬條人命,南蘇丹人有家不敢回:https://www.thenewslens.com/article/104585 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 4wxu1i7r2tr3yqkelome3cu30qpt8bs Spain 0 4597 126746 126745 2021-11-29T03:21:28Z 59.115.38.141 /* u zuma a kamu(其他語言) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Spain.svg|thumb|u hata nu '''Spain (西班牙)''' |alt=Flag of Spain.svg]] '''Spain (西班牙)''' u '''Spain (西班牙)''' sa i labu nu Europe, itiza i 40 00 N, 4 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 505,370 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 498,980 km<sup>2</sup>, hamin nu tademaw sa 48,563,476. kakalukan umah sa 54.10%, kilakilangan umah sa 36.80%, zumaay henay umah sa 9.10%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Madrid('''[[:zh:马德里|馬德里]])'''. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 12 bulad 10 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Felipe VI]], micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 19 demiad. == '''syakay nu sakaybinawlan (社會福利)''' == 西班牙實行12年免費教育,大專院校眾多,一方面因為國家設立獎學金令一般大眾的後代就學普及,另一方面為了接受大量的外籍學生。社會福利人民有接受教育的權利,貧困戶和低收入戶的兒女上學完全免費。 Spain (西班牙) miduduc tu sabaw tusa a mihcaan caay paacai kunu cudadan, tabakiyay a cacudadan [[yadah]], idaw kuni patideng tu kawlah tu kalisiw atu katuuday nu katuuday mahicaay a nipicudad, dumasatu miala tu nutaway a kanatal nu tademaw tayda micudad. painiay nu sehu a tademaw taneng namin micudad, nu [[pakuyucay]] atu macunus ku pakuyuc a wawaw nuheni micudad caay patahekal tu [[kalisiw]]. 西班牙的醫療費用在一般的情況下完全免費,例如西班牙公民或者是持有西班牙本地合法有效證件並有合法工作的人都可以免費享受醫療保險,包括他們的子女。購買藥物的時候政府會與病人共同承擔藥費。 Spain (西班牙) a sakatayda i padekuwan caay namin papidai, tinaku sa Spain (西班牙) a tademaw atu taydaay itida mikuliya anu idawtu ku masitungusay a nika sicudadan caay pakalisiwi a tayda i [[padakuwan|padekuwan]], pasu wawaw nuheni. micakay tu [[sapaiyu|sapayu]] sa u sehu atu [[imelang]]ay a tademaw ku paacaay tu kalisiw. 在多人口家庭國家會給予一定的幫助和補助。除了像普通家庭一樣的免費教育以外,到了大學,普通家庭還是要交一小部分的學費,然而多人口家庭就可以享用到獨特的價格。 [[katuuday]] nu lalabu nu luma' a tademaw [[kanatal]] idaw kunipipadan tu kalisiw i tunuheniyan, mahida u hucunu a luma'an caay paaca i kuni picudadan, katukuh tu  tabakiay ani cacudadan, hucunu a laluma' adidi' kuni patahekal tu kalisiw, nu katuuday a luma'an nu tademaw taneng misideked misalihalay tu aca.        == '''u zuma a kamu(其他語言)''' == 西班牙有四種主要的語言,除了西班牙語為全國的官方語言外,其餘三種為地區級官方語言: Spain (西班牙) idaw ku sepat nu sasakamuen, u Spain (西班牙) a kamu i kanatal nu tadakamu, nu tuluay a kamu sa nu niyadu'ay a tada kamu: '''西班牙語'''(又稱卡斯蒂里亞語),通行於西班牙全國各地。 '''Spain a kamu''' (西班牙語) (u castiglia a kamu [卡斯蒂里亞語]), taneng i Spain (西班牙) a kanatalan nu niyaduan musakamu. '''加泰隆尼亞語'''(又稱瓦倫西亞語),用於加泰隆尼亞、瓦倫西亞和巴利亞利群島。 '''Catalonia a kamu (加泰隆尼亞語)''' (u Valencia a kamu [瓦倫西亞語]), patanengan i Catalonia (加泰隆尼亞), Valencia (瓦倫西亞) atu Balearic [[masabelengay a subal]] (巴利亞利群島). '''巴斯克語''',用於巴斯克地區。 '''Basque (巴斯克) a kamu''', patanengan i '''Basque''' (巴斯克) a [[niyadu'|niyadu’]]an a musakamu.. '''加利西亞語''',用於加利西亞地區。 '''Galicia (加利西亞) a kamu''', patanengan i Galicia (加利西亞) aniyadu' a musakamu. 加泰隆尼亞語、加利西亞語和卡斯提亞語(後者通常被稱為「西班牙語」)都來源於拉丁語,並有各自的方言。 Catalan kamu (加泰隆尼亞語), Galicia kamu (加利西亞語) atu Galatian kamu (卡斯提亞語) (nikudanay pangangan han tu Spain kamu [西班牙語]) namakadanamin i la-tin kamu (拉丁語), idaw ku namaudipay a nakamuwan. 而巴斯克語則與其餘三種語言有不同的起源,現在認為巴斯克語是已經消亡的伊比利語族的最後火種,在羅馬人到達伊比利半島前被廣泛使用。 u pase-ke a kamu (巴斯克語) atu nuduma a tuluay a nakamuwan idaw ku caay kalecad ku kalingatuan a [[lalangawan]], ayda nu '''Basque''' kamu (巴斯克語) u malawpesay a '''Iberia''' kamu a binacadan (伊比利語族) nu sadikuday tu a sasakamuen, itini i Roma ( 羅馬) a tademaw katukuh i '''Iberia''' (伊比利) kitidaan mitaneng henay musakamu。 同時還存在還有其它一些現在仍在使用的羅曼語族方言,如在阿斯圖里亞斯和部分León地區使用的阿斯圖里亞斯語或稱Bable,在部分亞拉岡地區使用的亞拉岡語,在加泰隆尼亞西北角的Val d'Aran使用的Aranese (阿蘭語)。 idaw henay ku liwan nu dumaay ayda musakamu tu Romance binacadan a kamuan (羅曼族語), mahida i Asturias (阿斯圖里亞斯) atu León niyaduay mitaneng tu Asturias kamu ( 阿斯圖里亞斯語) atu nipangngan tu Bable,itini i Aragorn (亞拉岡) niyaduay mitaneng henay tu Aragorn kamu (亞拉岡語), itini i '''Catalonia''' (加泰隆尼亞) nutipan amisan nu kadu a Val d'Aran mitanengay tu Aranese kamu (阿蘭語)。 == '''u kanatalay a nipasubuna'an 國家教育''' == 西班牙的教育是五育均衡的。西班牙是由17個自治區組成的王國,每個自治區是獨立的,所以全國沒有統一的各學科計劃和大綱,有意思的是,西班牙政府嚴格規定了各科的教時。 Spain (西班牙) a ciwyu pa[[lecad]]en kunipinanamin sa. Spain (西班牙) namaka cacay a bataan idaw ku pitu a niyadu'an nisakaputan tu wankuo, masaniyadu'ay u misitekeday namin, sisa inai' ku malecaday nu babikiwan a sa[[sulit]]an atu sakababelih tu cudad, sinidatenga' sa , Spain (西班牙) sihu micidek kunipisilud tu cancanan nunipi nanaman tu tuki. 西班牙的老師有權根據學校的條件、學生的水平、當地的特點,決定他的教學內容和教學方法。這種沒有統一大綱,只有規定時數的做法,既保證了各科教學的時間,又讓各科的教學提供了創造的空間。 Spain (西班牙) a saydan idaw ku kili nisiludan tu cacudadan a kawaw, micudaday a nicudadan, niyaduay a picidekan a kawaw, mihang tu sapasubana tu sapasubana a lawawam. nina u naiay ku sakalecad nu papasubanaan, u tukisa ku palecaden tanu kawaw, mihusiw tu dumaan a sapasubana a tatukiyan, nuduma satu nu sapasubana' pabeli tu sapakatineng tu cancan a babinkiwan. 在西班牙1992年頒布的規定裡,學校規定義務教育下,每班學生不得多於25人,而且每周總學習時數25小時,其中體育必須佔3小時。 itini i Spain nu cacay a malebut siwaw a lasubu siwaw a bataan idaw ku tusa a mihcaan patahekal tu tungns nuheni, tungns nu cacudadan, nu cacay a kakaputan a caay pisayadah tu tusa a bataan idaw ku lima a tademaw, paylipay micudad tusa a bataan idaw ku lima a tatukiyan a pasubana’, sakakapah tu udip a milaylay han a tulu a tatukiyan kuni pasubana’. 西班牙學校每週3小時的體育課,根據學校地理環境的差別,有豐富的教學內容.舞蹈、足球、籃球、排球、藝術體操、體操、田徑、游泳、拳術、柔道都包括在內。 Spain (西班牙) tu paylipay tulu a tatukiyan ku paylipay anicudadan, u cacudadan a kakitidaan, idaw ku matatungusay nuni pasubanaan mapalaw (舞蹈), mitukud tu mali (足球), mihatebud tu mali (籃球), nu limaan anipimali (排球), nalimaan anipi laylay tu udip (藝術體操), milylay tu udip (體操), maduba’(田徑), mingadu’(游泳), pakuntaw (拳術), mimedmeday tu kuntaw (柔道) malabunamin. 在西班牙,從上百萬人口的大都市到幾百人口的小山村,學校都有著現代化的體育教學設施,體操館、健身房等,城鄉學校都有。 itini i Spain (西班牙), namaka pina a lasubu a mang nu tademaw a tabakiay nu duse katukah tu pinapina a lasubu nu tademaw nu adidiay a niyadu'an, cacudadan idaw ku aydaay a sapilaylay tu udip nu papasubana'en, tie’kun (體操館), cinsenfun (健身房) nuhatidaay, amica kunikay inakaan idawnami ku cancan nu sapilaylay tu udipudipan。 除了正式的體育課程,西班牙學校的課外活動裡,學生每學期可以選擇學習一個運動項目。4年下來,學生就能學會8個運動項目。 tada u sapilaylay tu udip a cudadan, Spain (西班牙) cacudadam a nicudadan, micudaday tu mihcaan taneng mikilim tu kakangalayan nu udip tu sapi[[laylay]] a [[kawaw]], sepatay a mihcaan, micudaday matineng tu walu a laylayan. 孩子們從10歲起就進入自己喜歡的運動項目,週六參加學校所在地區組織的校際比賽。這些比賽只在周末舉行,持續時間長,往往持續整個學年。 wawaw namaka cacay a bataan (10) a mihcaan micumud tu kakangalayan nu lalaylayan nu udip, tu duyu milihida tu cacudadan a niyadu'an masakaputay anipisedsed. nina kasasedsed i duyusa a sikawaw, matulin matenes, paymihcaan sa asikawaw. == '''lalangawan (文化)''' == 除了對音樂世界有龐大貢獻(弗拉明戈舞和吉他),西班牙各地擁有五花八門的文化表現如塞爾特傳統與舉世有名的料理與建築。 namaka dadiw nu kakat idaw kunipalaculan fuola-minke a palaw atu gita (弗拉明戈舞和吉他), Spain idaw ku cacanan a aadihan tu lalangawan nu sapaadih tu katuuday say-e-te’ (塞爾特) laylay nu babalakiay atu kasi ngangan nu liwli atu nisangaan tu nipatideng a luma'. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *西班牙:https://zh.m.wikipedia.org/zh-tw/%E8%A5%BF%E7%8F%AD%E7%89%99 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] lxdyqgvibqqsc35iz7tanc6kh95i5no Spider Bennett 0 4598 44418 44417 2019-11-21T16:53:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Spider Bennett 8 bulad 4 demiad, 1943 a mihca, Spider Bennett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 3ep5ynlmh8m2weu4nega82l7i6nutbm Spwan 0 4599 86325 44437 2019-11-30T06:27:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Spwan == u sulit nu Hulam: 司普萬部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Spwan. u kasalumaluma’ nu Spwan sa, 18 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 57 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 57 ku tademaw, pakalatu 100%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, ku tademaw, pakalatu 0%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 95%, Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] qsjwqo477nex78aneo537s2rvj7ecfu Sqbwh 0 4600 86326 44460 2019-11-30T06:27:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sqbwh == u sulit nu Hulam: 長嶺部落 宜蘭縣大同鄉崙碑村。崙埤包括三個聚落,分別是崙碑【Ta lah】、長嶺【S g bwh】、九寮【G ba】。 崙碑村位於宜蘭縣大同鄉,昔稱崙埤子社,崙字代表山的意思,碑是指潭之意,是一座歷史不到九十年的泰雅族部落,村人的祖先原來住在桃園復興鄉大漢溪畔的義興發電廠附近,因為地勢高冷、山多田少,才於民國初年,趁著日本人已經控制台灣治安的局勢下,翻過桃園、宜蘭兩縣的分水嶺,來到最靠近宜蘭市的這處蘭陽溪畔定居。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=441 === u siwkay nu niyazu' === i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sqbwh. u kasalumaluma’ nu Sqbwh sa, 11 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 30 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 28 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 80%, zumazuma 13%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 7f97gobj1u3cdassxwn7wqd0gmhd0gb Sqiy 0 4601 44489 44488 2019-11-21T16:53:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] ==Sqiy== u sulit nu Hulam: 志繼部落 == kakilimaan == === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Sqiy. u kasalumaluma’ nu Sqiy sa, 33 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 120 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 113 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 5%. == nilacul == === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yuancumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Taoyuan]] 03v7rt3r62bnl2254bxzst43f4uznfo Sqoyaw 0 4602 86328 44509 2019-11-30T06:27:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == Sqoyaw == u sulit nu Hulam: 環山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan ku niyazu’ nu Sqoyaw. u kasalumaluma’ nu Sqoyaw sa, 233 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 699 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 557 ku tademaw, pakalatu 80%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 142 ku tademaw, pakalatu 20%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 73%, Pangcha(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun0 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] qc3sbowckug5p3l9o54dhb2n665ao4m Sri Lanka 0 4603 127401 126798 2021-12-17T07:15:54Z 118.160.195.34 /* kakitidaan atu demiad (地理與氣候) */ wikitext text/x-wiki Sri Lanka(斯里蘭卡) [[tangan:Flag of Sri Lanka.svg|thumb|u hata un Sri Lanka (斯里蘭卡)|alt=Flag of Sri Lanka.svg]] u [[Sri lanka|Sri Lanka]] sa i labu nu Asia, itiza i 7 00 N, 81 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 65,610 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 64,630 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 980 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 22.235 million. kakalukan umah sa 43.50%, kilakilangan umah sa 29.40%, zumaay henay umah sa 27.10%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Colombo ([[:zh:可倫坡|可倫坡]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 4 bulad 2 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Gotabaya Rajapaksa]], micakat a demiad sa i 2019 a mihca 11 bulad 18 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Sri Lanka (斯里蘭卡) ayza sa ci [[Mahinda Rajapaksa]] (馬欣達·拉賈帕克薩), micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 11 bulad 21 demiad. == '''kakitidaan atu demiad (地理與氣候)''' == 熱帶島國斯里蘭卡舊名錫蘭,如同印度半島的一滴眼淚,鑲嵌在廣闊的印度洋海面上。 ka[[caledes]]an nu subal a kanatal Sri Lanka (斯里蘭卡) malumanay a [[ngangan]] u Ceylon (錫蘭), mahida u [[India]] (印度) a subal nu kahetikan a lusa', mahida itida i ahebalay nu [[India]] [[bayu]] (印度洋). 斯里蘭卡在僧伽羅語中意為「樂土」或「光明富庶的土地」,有「寶石王國」、「印度洋上的明珠」美稱,被馬可波羅認為是最美麗的島嶼。 Sri Lanka (斯里蘭卡) itini i sencia-luo kamu (僧伽羅語) u "kanamuhan a lala'" atu " takelalay a nilaculan tu lala' ", idaw " budawan a wankuo (寶石王國)", " i Indiayun a (印度洋) a bunaw " a bangcalay a ngangan " hiyan nu Mke-poluo (馬克波羅) u sabangcalay nu subalan sa. 位於印度東南方,和印度最接近的地方只相距30公里,面積約7萬平方公里。 itida i [[India]] ([[:zh:印度|印度]]) nu wali timulan, atu [[India]] (印度) micapiya a kitidaan micapi tu tulu a bataan a kunli, lala' han pitu a mang pinfan kun-li. 島的南部中央是高1,000公尺至2,500公尺的丘陵地,氣候涼爽乾燥;北半部及沿岸則為高溫多濕的盆地,以紅茶聞名於世的錫蘭屬熱帶性氣候,一年有2次的季風潮。 suba nu timulan u teban nu talakaw cacay a malebut (1000) a kunce katukuh tu tusa a malebut lima a lasubu (2500) a kunce nu [[buyu'|buyu]]buyu'an, sapi’ kala acaacakan ku demiad, [[pangkiw]] nu amis atu [[lilis]]lilisan akuti' ku caledes kala sengedsengedan a [[enal]], uciya ku saka singangan u Si-lan (錫蘭) caledesan ku demiad, cacayay a mihcaan kina tusa kasibaliyan. 3~6月氣溫最高,5~ 6月和9~10月是西南季風期,這時西南部降雨量較多;東北季風吹拂時東北部並未受惠而只是下少量的雨。 tulu katukuh enem a bulad talakaw ku demiad, lima katukuh enem a bulad atu siwaw katukuh cacay a bataan a bulad u namaka nutipan [[timulay|timulan]] ku bali, [[imahini]] nutipan timulan kaudadan; wali amis mabalisa wali amis inai ku bali adidi kuni ka hetik nu udad. 西南盆地的可倫坡每年的平均氣溫是攝氏27度,丘陵地帶的康提是攝氏24度。 nutipan timulan a enal u Colombo (可倫坡) tu mihmihcaan hikin nu demiad tusa a bataan idaw ku pitu a du’, buyubuyuan a Kan-ti (康提) sa tusa a bataan idaw ku sepat a du.[http://www.lifetour.com.tw/eweb_lifetour/html/art/know_west_sri_lanka/index.html] == laylay (歷史) == 紀元前六世紀,從印度北部入侵的辛哈里族王子比嘉亞在此建國,他把國都定在農業極盛的安娜拉布拉。。 ci-yun nuayawan enem a seci, namaka [[India]] (印度) amisan ni[[debungan]] yu Sinha-li (辛哈里) binacadan a wance Picia-ya (比嘉亞) itini patideng tu kanatal, hiyan nida ku dukay itini i sakay liwmahan nu Anna-lapu-la (安娜拉布拉). 紀元前三世紀佛教傳入,紀元前二世紀以佛教為中心產生了高度文明 ci-yun nuayawan tu tulu a seci mi[[paypay]] tayni micumud midindu, ciyun nu ayawan ese' u mipaypaya ku tatelunga talakaw kuni ka kapah. 但在此時,印度南方的泰米爾族開始入侵,經過好幾次的激戰,終於抵抗不了泰米爾族的攻擊,不得不把國都南遷至西基里亞和波羅露瓦等地。 itawya satu, [[India]] (印度) nu timulan a Taymi-e [[binacadan]] (泰米爾族) malingatu midebung, kinapina [[la'cusay|malepacaw]], caay pakademec tu Taymi-e binacadan (泰米爾族) nipiedis, ahican naca hidasatu limaden nuheni ku kanatal pasayda i nutipan a Sici-liya (西基里亞) atu Puoluo-luwaw (波羅露瓦) a kakitidaan. 到了十六世紀才把國都遷至肯迪,終於在此安定下來。 katukuh tu cacay a bataan idaw ku enem (16) a seci limad nuheni ku dukay patayda i kn-di (肯迪), itidasatu asu’kueneng. 後來變成印度洋貿易要衝,以出產香料和寶石聞名於各國。因為地理位置重要,所以成為各國垂涎之地。 nikudan mala [[India]] bayu (印度洋) a [[angangan]]an nu sasiwbayan, un sakasi [[lacul]]an u bangsisay a cancanan atu sadimelan a ba’tu kasinganganan i paykanatal. kitidaan u anganganan, sisa saka namuhan nu paykanatal. 在1505年首先遭受葡萄牙的洗劫,以後又陸續受荷蘭和英國統治,1815年淪危英國的殖民地。在這期間只有肯迪王朝屹立不搖,沒有屈服在外國的統治之下。 itini i cacay a malebut lima a lasubu idaw ku lima a mihcaan (1505) alawan nu [[Portugal]] (葡萄牙), kilul sa u [[Netherlands]] (荷蘭) atu [[United Kingdom]] (英國) kumi kuwanay,cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku lima (1815) a mihcaan mala [[United Kingdom]] (英國) a kakitidaan. [http://www.lifetour.com.tw/eweb_lifetour/html/art/know_west_sri_lanka/index.html]itini u kendi-wancaw (肯迪王朝) caay ka huyahuy, nai kumaka demecay nu putahay a kanatal amikuwan. 1948年錫蘭終於以和平的方式取得獨立,1972年把國名改為斯里蘭卡。 cacay a malebut siwa a lasubu sepat a bataan idaw ku walu a mihcaan SIlan (錫蘭) u sakangaay a kawawan sapisiteked, cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tusa a mihcaan kanatal a ngangan sumada han u Sri-lanka (斯里蘭卡). == '''siakay (社會)''' == 總人口約 70% 是辛哈里族,其次大約 20% 是泰米爾族,他們都是印度的移民;此外尚有葡萄牙、荷蘭及當地的混血種和少量的摩爾人。 pulung nu tademaw pitu a bataan a kilac nu Sin-ha-li binacada (辛哈里族) dumasa kya tusa a bataan a kilac u Tay-mi-e binacadan (泰米爾族),nuheni namakaydaay i [[India]] (印度) mabulaway, idaw heny ku [[Portugal]] (葡萄牙), [[Netherlands]] (荷蘭) tidaay numalalamelay atu atu adidi'ay nu Muo-e (摩爾) a tademaw. 此地信仰的宗教種類很多,辛哈里族是佛教徒,泰米爾族則信奉印度教,另有少數民族信仰回教和基督教。 sasizaan nuhini yadah, sin-ha-li binacadan umpaypaya (辛哈里族是佛教徒), tay-mi-e binacadan (泰米爾族) u [[India]] (印度) kusasizaan, duma anipisinzaan u huacia (回教) atu kilisatu (基督教) 斯里蘭卡對宗教很熱衷,因此宗教對他們的影響力很大,他們的國定假日都是以宗教故事之由來而定的,因此每到節日都會舉行宗教祭典。 Sri Lanka (斯里蘭卡) tesek nu sinza kunuheni, sisa sinza itunuhenian tabaki kuni kalalitan, nuhini sapihibang u singza u kakungkuan tu sapatucekan, sisa pihibangan satu kanca sakawaw tunu singza a kawawan.[http://www.lifetour.com.tw/eweb_lifetour/html/art/know_west_sri_lanka/index.html] == '''kanatalay a malepacaw (內戰)''' == 猛虎組織的海虎部隊駕駛纖維玻璃艇,襲擊行經穆萊蒂武北方海域的斯里蘭卡貨輪。 tula’ anikasakaputan nu bayu a tula pacuna tu galasu a balunga, midebng tuni kaydaan nu ''Mullaitivu'' (穆萊蒂武) amisan a bayu nu [[Sri Lanka]] (斯里蘭卡) a laculan tu tuuday nu balunga. 1983年,由坦米爾人組成的猛虎組織以獨立建國為訴求,在普拉巴卡蘭的領導下襲擊政府軍,斯里蘭卡內戰爆發,戰事與恐攻甚至一度波及到可倫坡。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku tulu (1983) a mihcaan , u ''Tamil'' ([[:zh:泰米尔|坦米爾]]) a tademaw misakaputay tu tula’anikasakaput u misiteked patideng tu ayukiwan, itini i ''Prabhakaran'' ([[:zh:韦卢皮莱·普拉巴卡兰|普拉巴卡蘭]]) numililiday debungan nuheni ku sifu nu hitay, malpacaw satu ku lalabu nu [[Sri Lanka]] (斯里蘭卡), malepacaw satu milala tayda i ''Colombo'' ([[:zh:可倫坡|可倫坡]]). 印度出兵協助斯里蘭卡政府清剿猛虎組織,並迫使其簽訂停火協議。 ''[[India]]'' (印度) a hitay mipadang tu [[Sri Lanka|''Sri Lanka'']] (斯里蘭卡) milebu’ tu tula’anisakaputan, [[pacici]]en masasulit tu sakacaay kalepacaw a sasulitan. 然而自1990年印軍撤離後,猛虎組織重新反攻,並迅速控制斯國北部廣大地區,在賈夫納半島建立起「坦米爾政權」,此後雙方衝突造成6萬餘人喪生。 sida namaka cacay a malebut siwaw a lasubu siwa a bataan (1990) a mihcaan miliyas ku ''[[India]]''(印度) nuhitay, paculiyaca kina tula' milepacaw, kalamkam sa misilud tu Sri Lanka (斯里蘭卡) misa [[ahebal]] tu amisan a niyadu’, itida i Cia-fu-na (賈夫納半島) patideng tu ''Tamil'' cen-cun (坦米爾政權), hidasatu masasuada makaala tu enem a mang ku tademaw amapatay. 自2000年起,在挪威等國斡旋下,猛虎組織與斯里蘭卡政府開始和談,在2002年2月,雙方在斯德哥爾摩簽署了一份永久性的停火協議,兩方代表亦前往泰國的梭桃邑海軍基地進行和談。 tusa a malebut (2000) a mihcaan, itini i [[Norway]] (挪威) nu kanatalan kacinlawan, tula nisakaputan atu Sri Lanka (斯里蘭卡) cen-fu miteka amasasakamu, itnii tusa a malebut idaw ku tusa (2002) a mihcaan tusa a bulad, masasulit atu Stockholm (斯德哥爾摩) tu saka [[saluimeng]] a caay tu kalpacaw sananay a sasulitan, nina tatusaay a dayhuw tayda i [[Thailand]] (泰國) a Cun-taw-e (梭桃邑) kayngu'ngan a hitay nu masasakamu. 然而雙方在此後六年先後進行了8輪直接談判,仍未取得共識,最終該停火協議名存實亡。 sisa nina tusaay a kanatalan i enemay a mihcaan kina walu a masasuwal, caay ka kapah kuni kasasuwalan, sadikuday satu malepacaw tu. 2006年7月開始,斯里蘭卡政府軍開始向猛虎組織控制區發動大規模軍事進攻,在兩年多的時間裡收復了約1.5萬平方公里的猛虎組織控制區。 tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan pitu a bulad malingatu, Sri Lanka (斯里蘭卡) cen-hu a [[hitay]] malingatu misuayaw tu tula’ani sakaputan mikuwan misatabaki amalepacaw, itini i tusa a mihcaan maalaw nuheni ku 1.5 mang a pinfun kunli a tula’ani sakaputan mikuwan. 2009年1月,猛虎組織的大本營基利諾奇被攻下。5月猛虎組織承認戰爭失敗,普拉巴卡蘭被擊斃,斯里蘭卡內戰結束。 tusa a malebut idaw ku siwaw (2009) a mihcaan cacay a bulad, tula’ani sakaputan nu tabakiya a kakitidaan nu Ci-li-nuo-ci (基利諾奇) mademec. lima a bulad tula’an masakaputay mihang mademec kamisa, Pu-la-pa-ka-lan kuwangen mipatayen. hedek satu kuni kalpacawan nu Sri Lanka (斯里蘭卡).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%AF%E9%87%8C%E8%98%AD%E5%8D%A1] == '''aidangan (觀光)''' == 斯里蘭卡幾個景點,非常有名的「霍頓平原國家公園」;清晨看美麗的微霧籠罩大地,清新的空氣、晴朗的藍天空。 Sri Lanka (斯里蘭卡) pina aaidangan, sasinganganay u "Huo-tun enal nu kanatal aidangan" (霍頓平原國家公園). kanihalan miadih tu bangcal nu calucup nuni pitahap tu lala', sapi’ kuyu bali, langdaw sa kuyu tapukuwan. 鳥兒和小溪的歌聲圍繞四周,這是大自然的恩賜交響樂,看著斷壁絕崖,刺激的環境。 ayam atu musilsilay nu sauwac mahida mudadiway i liklik, uinihan u lahad nuni pabeli nu paudipay a dadiw. miadih tu nanganganay saka balihenawan sa amiadih.[https://www.travalearth.com/reasons-to-srilanka/] === '''Si-lan [[ucya]] a palumaan (錫蘭紅茶產區)''' === 斯里蘭卡舊時是英國殖民地,英國人愛上喝茶,大肆開墾茶園。斯里蘭卡舊名「錫蘭」,地產的紅茶傳承至今仍名為「錫蘭紅茶」。 Sri Lanka (斯里蘭卡) malumanay u [[United Kingdom]] (英國) kumikuwanay, manamuh ku [[United Kingdom]] (英國) minanum tu [[ucya]], ahebal kuni palumaan tu ucia. Sri Lanka (斯里蘭卡) malumanay a ngangan u "Si-lan (錫蘭) nipaluma a uciya katukuh ayda u Si-lan ucya (錫蘭紅茶). 和印度的大吉嶺茶、阿薩姆茶相較擁有自己的特性,尤其不同地區產的錫蘭紅茶,也有不同的風味,有些適合做成奶茶、有些適合做成冰茶。 atu [[India]] (印度) nu ta-ci-lin ucya (大吉嶺茶), A-sa-mu ucya (阿薩姆茶) masacacay tu ku azi, caayay kalecad anipalumaan a Si-lan ucya (錫蘭紅茶) idaw ku caaya kalecad ku azi, idaw ku matanengay a sangaan tu cucuay a ucya, idaw ku tanengay a sangaan tu kuli a ucya. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *斯里蘭卡旅遊基本須知:http://www.lifetour.com.tw/eweb_lifetour/html/art/know_west_sri_lanka/index.html *斯里蘭卡:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%AF%E9%87%8C%E8%98%AD%E5%8D%A1 *斯里蘭卡旅遊的8個理由:https://www.travalearth.com/reasons-to-srilanka/ [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 2ii85l24zou56gpvaw7m8ojzdgge1bp Stacey Arceneaux 0 4604 44528 44527 2019-11-21T16:53:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Stacey Arceneaux 2 bulad 17 demiad, 1936 a mihca, Stacey Arceneaux, miunduay. (mapatay i 2015 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] gkq0v78oxhalq2kawaz9hoaixwpmth4 Stacey Augmon 0 4605 90350 86807 2020-05-29T08:15:34Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki Stacey Augmon 8 bulad 1 demiad, 1968 a mihca, Stacey Augmon, miunduay. [[tangan:Stacey Augmon in 2009.jpg|thumb|Stacey Augmon in 2009|alt=Stacey Augmon in 2009.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] bf424yq1apgqn6dvp7lcgmxnsfxufhi Stacis 0 4606 86327 44544 2019-11-30T06:27:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:寒溪吊橋 Hanxi Suspension Bridge - panoramio.jpg|300x300px|thumb|Hansi]] == Stacis == u sulit nu Hulam: 寒溪巷部落 ===Yilan sian Tatong sian Hansi chun=== [[tangan:Yl dt.png|thumb|Datong]] sausi sa, izaw ku sepat a niyazu' i Hansi chun, u Hansi, u Sefanglin, Tayuan, Sinkuang. namabulaw tayni maka 210 a mihcaan, namakay ipabaw nu Tacyasi sa'wac a helun, mabulaw tayni i saamisan a ciid nu Hepinsi sa'wac, u Siaowansi a subal. patizeng baluhayay a niyazu', u "Liyupian". katukuh minkoku 4 a mihcaan, napasakamu nu kalipunana a kincal, sisa namakay Hepinsi sa'wac a subal, patizeng " Kulu" niyazu' mueneng. ayzasa, malawpes tu ku "Kulu" niyazu'. malimad tu kuheni tayni isasa' nu sa'wac itiza i Hansi chun mueneng. Hansi chun i tiza ipabaw nu Lutungsi sa'wac itebal nu "Fansekeng", bayu-talakaw(海拔高) maka 250 kungce. ipabaw nu Fansekengsi sa'wac kasienaw kya nanum, sisa panganga tu "Hansi". izaw lima ku niyazu' itiza, yamalyilu(包括) Hansise, Sefanglinse, Siawnanse, Tayuanse, Kuluse. u Tatund siang a kuwan ayza. caaytu miadup itiniay a tademaw, mabulaw aca ku sining tayza i tusu mukawaw. caay katuudtu ku tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d9gu7hqp0h70ztwyz2w59msrx2mbc62 Stephen Bardo 0 4607 44548 44547 2019-11-21T16:53:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Stephen Bardo 4 bulad 5 demiad, 1968 a mihca, Stephen Bardo, miunduay. [[tangan:20140814 World Basketball Festival Steve Bardo.JPG|thumb|20140814 World Basketball Festival Steve Bardo|alt=20140814 World Basketball Festival Steve Bardo.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0gwz0ul9fgyshlfg5c5ldi7gf4l99n6 Steve Alford 0 4608 90351 44570 2020-05-29T08:15:39Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki '''Steve Alford(史蒂夫·埃爾福特)''' == siwkay niza == 11 bulad 23 demiad, 1964 a mihca, Steve Alford, miunduay. Steve Alford nalecuhan i Franklin, Indiana, nanu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. Steve Alford i 1987 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 2 ku uwac atu silsil 26, namapili’ tu nu Dallas Mavericks putiput. Steve Alford unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay, u mikilac zikuzay mimaliay. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Steve Alford(史蒂夫•埃爾福特) |- | colspan="2" |Steve Alford in 2009 |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1964 a mihcan 11 a bulad 23 a demiad/ Franklin, Indiana |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |misimaw zikuzay mimaliay, mikilac zikuzay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |188 kungfen/ 83 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |2, 4 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Indiana (1983–1987) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1987/ saka 2 a uwac /26 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Dallas Mavericks putiput |- |style="font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |1987–1988 Dallas Mavericks 1988–1989 Golden State Warriors 1989–1991 Dallas Mavericks |} == kakuniza nu kawaw == {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] 92pjl9b1qx37437gif6kq0muc7791ag Steve Blake 0 4609 44575 44574 2019-11-21T16:54:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Steve Blake 2 bulad 26 demiad, 1980 a mihca, Steve Blake, miunduay. [[tangan:Steve Blake warriors.jpg|thumb|Steve Blake warriors|alt=Steve Blake warriors.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8xyn8zeoxq9vlza9hkz9hu7ye5iumen Steve Bracey 0 4610 44579 44578 2019-11-21T16:54:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Steve Bracey 8 bulad 1 demiad, 2006 a mihca, Steve Bracey, miunduay. (mapatay i 2006 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1m5tya81isuidau8xkbviqsowr22ar2 Steven Adams 0 4611 90330 90329 2020-05-20T15:39:22Z OliverJr1912 987 midugang kasayuran ug naayo ang daghang mga sayup. wikitext text/x-wiki Steven Adams (史蒂文•亞當斯) {| class="wikitable" style="background:white; color: black; font-size:10px; width:500px; float:right" |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | Steven Adams (史蒂文•亞當斯) |- | colspan="2" | [[tangan:Steven Adams (32049572304).jpg|Steven Adams (32049572304)|alt=Steven Adams (32049572304).jpg|center|frameless]] |- |-style="background:#FFB7DD; color: black; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" | teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan | 1993 a mihcan 7 a bulad 20 a demiad/ Rotorua, New Zealand |- |style="font-weight:bold" |kawaw | NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan | tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket | 213 kungfen/ 166 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu | |- |style="font-weight:bold" | pahezek tabakiay a cacudadan | Pittsburgh (2012–2013) |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mihcan/silsil | 2013/ saka 1 a uwac / silsil 12 |- |style="font-weight:bold" | mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Oklahoma City Thunder putiput |- |style="font-weight:bold" | laheci nu nikauzip | 2011 Wellington Saints 2013–present Oklahoma City Thunder |} Si “Steven Funaki Adams” (natawo sa Hulyo 20, 1993) usa ka propesyonal nga magdudula sa basketball sa New Zealand alang sa Oklahoma City Thunder sa National Basketball Association (NBA). Human sa pagdula sa usa ka panahon kauban ang iyang hometown team nga Wellington Saints kaniadtong 2011, si Adams mibalhin sa Estados Unidos kaniadtong 2012 aron magdula sa basketball sa College sa Pittsburgh. Niadtong Hunyo 2013, siya ang napili sa Thunder nga adunay ika-12 nga kinatibuk-ang pagpili sa 2013 NBA draft. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] mwqd7i2mat2imbuc4ckeks48vujuxmf Su'aci 0 4612 44600 44599 2019-11-21T16:54:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Su’aci]] 3wwx1nqa0liw2j3fj6brvs81le7nihe Su Yih Ju 0 4613 44608 44607 2019-11-21T16:54:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Su Yih Ju == === u nagngan (名字) === ci Su Yih Ju ku nagngan u siwkay niza u Hulam ci Su Yih Ju, caykaw u Sakizaya ciniza. miedap ciniza tu Sakizaya matenestu. Maydih ciniza miedap tu Sakizayaan. u sasaydang(博士) ciniza. namicudad i Tung Hua tabakiaya a cacudadan. maala ku sasaydang itiza. === u etul(性別) === u tatayna === u nalecuhan(生日) === 1990.X.XX === u minalu === Hualien, Jian === u kawaw === u saydang、 migankiway dsx8xjop070axrnxl4nwt7h16aayseb Su nun sung 0 4614 86329 44630 2019-11-30T06:27:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''Su nun sung(u sulit nu Hulam: 蘇儂頌部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Su nun sung. u kasalumaluma’ nu Su nun sung sa, 114 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 359 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 341 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 5%. 台東縣延平鄉。'''蘇儂頌部落''' 山神的子民 布農族由5個社群組成,即郡社群(isbukun)、巒社群(taki banuaz)、丹社群(taki vatan)、卡社群(takibakha)、卓社群(taki tudu)等;在花東縱谷居住的布農族以郡社群(is bukun)最多,分佈在台東縣的延平鄉、海端鄉,其次是巒社群(taki banuaz),分部於花蓮縣的卓溪鄉;丹社群(taki vatan)居住於萬榮鄉的馬遠村及瑞穗鄉的奇美部落。 資料來源:https://www.erv-nsa.gov.tw/user/Article.aspx?Lang=1&SNo=03000101 === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 85%, Pangcah(Amis) 7%, Puyuma 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni. katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] f3nhz7v8dfe5y8x3584lif9atuy1wp7 Sudadatan 0 4615 107684 107683 2021-04-30T09:23:22Z Yiyang.sayion 74 /* u siwkay nu yincumin */ wikitext text/x-wiki Sudadatan u sulit nu Hulam:新城部落 == nilacul == === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sudadatan. u kasalumaluma’ nu Sudadatan sa, 573 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,495 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 296 ku tademaw, pakalatu 20%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,199 ku tademaw, pakalatu 80%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 10%, Pangcah(Amis) 8%, Tayan(Tayal) 1%. === u Taluku a niyazu' === izawtu ku Taluku itini, caykatuud ku Pangcah(Amis), uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu yincumin === u yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網 Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料 yincumin a bincadan wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Pangcah]] cbdnixqtodewfwx8s4vez5h5rryvvn7 Sudan 0 4616 127533 127514 2021-12-26T00:29:23Z 59.115.57.52 /* tapang tusu nu kanatal (首都) */ wikitext text/x-wiki '''Sudan(蘇丹)''' [[tangan:Flag of Sudan.svg|thumb|u hata un Sudan(蘇丹)|alt=Flag of Sudan.svg]] [[tangan:Sudan (orthographic projection) highlighted.svg|縮圖|u [[Sudan]] sa i labu nu Africa (Fey-cuo 非洲), itiza i 15 00 N, 30 00 E.]] u [[Sudan]] sa i labu nu Africa (Fey-cuo 非洲), itiza i 15 00 N, 30 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 1,861,484 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 36,729,501. kakalukan [[umah]] sa 100%, kilakilangan umah sa 0%, zumaay henay umah sa 0% == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Khartoum([[:zh:喀土穆|喀土穆]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 1 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Omar al-Bashir]], micakat a demiad sa i 1993 a mihca 10 bulad 16 demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Sudan (蘇丹) ayza sa ci [[Abdalla Hamdok]] (阿卜杜拉·哈姆杜克), micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 8 bulad 21 demiad. == '''kitidaan (地理)''' == 蘇丹是非洲僅次於阿爾及利亞和剛果民主共和國的第三大國,鄰國有南蘇丹、埃及、利比亞、查德、中非共和國、衣索比亞和厄利垂亞。 Sudan (蘇丹) u ''Africa'' (非洲) mikilulay tu [[Algeria]] (阿爾及利亞) atu [[Republic of the Congo|Congo]] micu kunhekuo (剛果民主共和國) nu sakatulu a tabakiya a kanatal, biyaw idaw ku [[South sudan]] (南蘇丹), [[Egypt]] (埃及), ''[[Libya]]'' ([[:zh:利比亚|利比亞]]), [[Chad]] (查德), [[Central african republic]] (中非共和國), [[Ethiopia]] (衣索比亞) atu [[Eritrea]] (厄利垂亞). 中部是蘇丹盆地,尼羅河河谷貫穿,青尼羅河、白尼羅河匯合處一帶土質最為肥沃,西部和東部是高原,蘇丹終年炎熱,主要屬熱帶莽原和沙漠氣候,年降水量自北向南由20多毫米遞增至1000毫米以上,北半部多沙漠,南半部多草原、森林和沼澤;礦藏有鐵、錳、銅、金、石油、雲母等。 [[tangan:Sudan sat.jpg|縮圖|'''u kitidaan ni Sudan''']] iteban u [[Sudan]] (中部蘇丹) a [[enal]], ''Nile'' a sauwac (尼羅河) kakaydaan ku ''Blue Nile'' a sauwac (青尼羅河), ''White Nile'' a sauwac (白尼羅河) kapulungan nu sasidamekay nu lala', nutipan atu walian u talakaway nu buyu', paymihcaan caledes ku Sudan (蘇丹), angangan nu demiad sacaledesay nu baubauwan aru [[likelikenan|likenliken]]an a demiad, nikahetikan nu nanum namakayda i amis pasayda i timulan nu tusa a bataan (20) a huomi macunus kuyadah tu cacay a malebut (1000) a huomi ku pinapina, hanbung nu amis u likelikenna ku yadah, hanbung nu timulan u lutuklutukan, kilangkilangan atu lanu’lanu’an; siba’tu iadw ku mukin, mum, antang, 'kim, simal, un-mu (雲母) sa. 另外,蘇丹與埃及在東部沿紅海部分的國界上有劃分爭議。 duma satu, Sudan (蘇丹) atu [[Egypt]] (埃及) itini i walian mililis tu [[sumanahay]] a bayu' nu kitakit idaw kunika cinlaw nuni ka babenis. 自1898年到1956年,蘇丹係由英國治理,名義上則為英埃蘇丹。阿拉伯語蘇丹一詞的含義為黑人的土地,西由大西洋岸,東到衣索比亞高原,泛稱為蘇丹區。 nama kayda i cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1898) katukuh cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan, Sudan (蘇丹) naw Ing-kuo (英國) kumi kuwanay, ngangandada' u Ing-ay-su-dan (英埃蘇丹). A-la-puo a kamu (阿拉伯語) u Sudan (蘇丹) imihan u [[lumeni'ay]] a lala' , nutipan u Ta-si-yunbg lilis (大西洋岸), waliyan katukuh [[Ethiopia]] (衣索比亞) talakaway a buyu', pulung han u Sudan (蘇丹) a niyadu'. === '''amisay a Sudan (北部蘇丹)''' === 北部蘇丹約占蘇丹共和國面積的二分之一,年雨量只有50~100公厘,絕大部分均是沙漠,尼羅河以西為利比亞沙漠的延長,地表多為沙礫平原,間有奴比安砂岩構成的山嶺,亦飽受切割風蝕;尼羅河以東稱努比亞沙漠(Nubian desert),綠洲稀少,只有臨近紅海的山地,才稍多水草,僅可供阿拉伯人遊牧為生,而不能在一地定居。 amis nu Sudan (北部蘇丹) midebung tu lala’ nu Sudan kunhe kuo (蘇丹共和國) han makaala tu pulung nu pankiw a lalaan, nikaudan lima a bataan ~ cacay a lasubu a kunli, u likenlikenanamin ku yadah, ''Nile'' a sauwac (尼羅河) nutipan u ''Libya'' (利比亞) a satanayu sana a likenlikenan, u adidi'ay a ba’tu ku yadah, ulaad atu ''Nubian'' (奴比安) masa buyu kuni kasaupu nu batu, hina kaydaan nu bali; ''Nile'' a sauwac (尼羅河) nu waliyan singangan tu (努比亞沙漠, Nubian desert), inai ku langdaway, micapi tu sumanahay a bayu nu buyu', sa yadah atudi ku inanumay a lutuk, sa taneng sa ku ''Arab'' (阿拉伯) a tademaw pahutin tu papahutinan, acaay kay tida patideng tu [[luma']]. 沿尼羅河岸才有定居的農村及農業,這條綠帶較下游的埃及更為窄狹,其寬度由數公尺至三、四公里不等,且常呈中斷,不相連續。 mililis tu ''Nile'' a sauwac (尼羅河) idaw ku muenengay atu malukay a tademaw, nina langdaway a niyadu' nui sasaay nu [[Egypt]] (埃及) sasa [[likecu]] sa a kaydaan, ahebal sa namaka pina a kunce katuku tu tulu、sepat a kunli, hina putun, caay kalalalitin. 綠帶寬處可有村莊,如仙迪(Shendi)、柏伯(Berber)、棟古拉(Dongola)及瓦迪哈勒法(Wadi Halfa)等,於亞斯文高壩完工積水時,哈爾法將被淹沒,永沉水底,埃及補償蘇丹的損失。 silangdaway a niyadu, mahida u Shendi(仙迪), Berber(柏伯), Dongola(棟古拉) atu Wadi Halfa(瓦迪哈勒法) sa, nika hedekan satu misanga tu ''Aswan'' ([[:zh:阿斯旺|亞斯文]]) nu cupu musilsilay nu nanum, maemep ku ''Halfa'' (哈爾法), yadatu i sasa', [[Egypt]] (埃及) pabaysiw tu nika lawpesan nu Sudan (蘇丹). === timulay a Sudan (南部蘇丹) === 本區在南蘇丹獨立之前,原稱為中部蘇丹。本區介在北緯10度至16度之間,氣候條件較好,雨量較多,有中南部多雨地(Central Rainland)之稱。 ninaniyadu’ itini i Na-Sudan (南蘇丹) iayaw nu pisideked, naw Cuopu-Sudan (中部蘇丹). niyadu’i peawi cacay a bataan (10) a du' katukuh i cacay a bataan idaw ku enem (16) a laad, kapah ku demiad, yadah ku udad, idaw ku teban nutipan yadah ku udad (Central Rainland)anganganan. 本區極西為達佛高原,海拔約700至1000公尺,岩層古老。其上又有火山熔岩堆積,以玄武岩為主,火山主峰為馬拉山,海拔3350公尺。 yadatu nutipan u Da-fuo buyu (達佛高原), talakaw makaala tu pitu a lasubu (700) katukuh tu cacay a malebut a kunce, mahida ku ba'tu. ipabaw han idaw kuni kaupuan tuni kahetikan nuni katuduhan nu abu nu ba'tu, u senwuen (玄武岩) ku tada angangan, tada lamal nu buyu han u Malasan (馬拉山), makaala tu tulu a malebut tulu a lasubu lima a bataan (3350) a kunce. 由於地勢崇高,雨量極多,可有750毫米。高地上林木及灌木叢均多,並有短促的間歇性河發育;因之達爾富爾高原區有若干村莊,並種有小米、花生、玉米、芝麻等,亦可生產少量的芒果、柑橘及香蕉。 tadatalakawtu ku buyu', yadahac ku udad, makaala tu pitu a lasubu lima a bataan (750) a haumi. ipabaw nu enalan yadah ku kilang atu madadecdecay a tanucit sananay a kilangan, idawku apuyay nu masananumay a sauwac, sisa idaw ku ''Darfur'' ([[:zh:達爾富爾|達爾富爾]]高原) talakawa_ nu buyuan idaw ku pinaay nu niyadu', idaw kuni paluma tu habay, kalitang, kupkup, danka sa, idaw henay kuni palumaan tu mangu, kama atu pada’。 == '''sakaudip (經濟)''' == 蘇丹的經濟以農牧為基礎,國內最重要的農業區為白、藍尼羅河相夾之「半島」(Gezira)區以迄喀土穆。 sakaudip nu Sudan (蘇丹) u papahabayan tu canacanan ku anganganan, anganganan nu kanatal a sakiliwmah u sangalacay , langdaway ''Nile'' a sauwac (藍尼羅河) silaad tu ban-daw (半島, Gezira) a kitidaan u Ci-ke-se-mu (迄喀土穆). 全國半數以上的人口及80%的耕地,均在本區。牧業以南部的牛群為重。蘇丹人自阿拉伯膠灌木上收集阿拉伯膠。每年經由蘇丹港出口貨物,占全球阿拉伯樹膠產量的四分之三。 [[pangkiw]] nu kanatal a tademaw atu walu a lasubu (80) a kilac u kakalukan, itini namin i niyadu. papahabayan i timul ku  yadahay nu katalan. Sudan (蘇丹) a tademaw namaka ''Arab''(阿拉伯) sinuliay a kilang supedan ku ''Arab'' annuli (阿拉伯膠). tu mihcaan makayda i Sudan (蘇丹) a minatu papatahekal tu tuud, makaala tu kitakit nu ''Arab'' annuli (阿拉伯膠) nu kasilaculan tu mala sepat tu tulu (4/3). 紅海沿岸有小量的金礦、錳砂及鐵砂生產,西部馬拉山區的銅礦。 sumanahay a bayu nu dadipasan idaw ku adidiay nu kim, muo atu tei sakasilaculan, nutipan Mala-san (馬拉山) a kitidaan idaw ku tun. 蘇丹的現代工業有棉紡織、麵粉、製糖、菸草、鞣革、屠宰、榨油以及其他日用品工廠,主要是本國農牧產品的加工業,及人民日用品工業,重工業的建設較少。 aydaay a Sudan (蘇丹) nu kakulian idaw ku kupa ani tenunan, minfu, waneng, tabaku, satatelecan, mipacukay, nimelecan tu simal atu dumaduma a sakay udip nu cancanan a kakuliyan, tada angangan u papahabayan tu cancanan anipahabayan a kakuliyan, atu nu sakayudip nu cancanan a kakuliyan, adidi' ku ba’ketay a kakuluyan nu papatidengan tuluma.   == '''papasubana'an (教育)''' == 1988年6月,蘇丹共和國教育部決定取消中等和高等教育免費的規定,小學仍為免費教育。各地區教育發展很不平衡,北方教育發展較快。全國人口的64%為文盲,25%的學齡兒童不能入學。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku walu (1988) a mihcaan enem a bulad, Sudan-kunhekuo (蘇丹共和國) cyawyuipu (教育部) pabalucu' a caay piala tu kalisiw nu micudaday nu masakapahay atu talakaway anicudadan a tatungusan, nu wawaay amicudaday acaay alai tu kalisiw, payniyadu’ caay namin kalecad ku sapicuda, amisan nu sapicudad kalamkan kunikalahatan. kitakit nu caayay picudaday a tademaw makaala tu enemay a bataan idaku sepat a kilac (64%), tusa a bataan idaw ku lima (25%) a kilac nu wawawan acaay pimicudad. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *蘇丹:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E4%B8%B9 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] ofrvzcefz5x0gq180r6u488p6l7h3zt Sulai-iaz 0 4617 44766 44765 2019-11-21T16:54:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 77 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Sulai-iaz(u sulit nu Hulam: 初來部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sulai-iaz. u kasalumaluma’ nu Sulai-iaz sa, 111 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 491 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 474 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 3%. u "Sulaiyza" nu Yuwatan a kamu sa, u "titic"(榕樹) sananay. izaw ku kamu sa, naayaw sa, i capi nu Chulay wawa cacudadan, izaw ku titic a kilang, sisa panganganen tu ku itizaay a tademaw. itawya i demiad nu Minkoku, namakay ngiha' pasumad tu "Chulay". izaw ku tusa a kuizaway nu "Sulaiyaz", sakacacay sa u tabakiay a kilang - Puti kilang, sakatusa a kuizaway sa u adidi'ay a kilang-titic. Sulaiyaz是布農族語「榕樹」的意思。據說以前在今天初來國小附近有一棵大榕樹,故以此為名。民國時期,取其音改稱初來。 布農語的 sulaiyaz應有兩個意思,一是「 sulsya langa (大)」,指菩提樹;一是「 sulaiya ligi(小)」,指榕樹。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 85%, Pangcah(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 3%, Puyuma 1%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 5%. === u Yuwatan a niyazu’ === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ kyuni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']]inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=204 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:Bunun]] l456zokowi2dnwi05xewewefru458zn Suriname 0 4618 127537 127536 2021-12-27T01:20:39Z 59.115.57.52 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Suriname.svg|thumb|u hata nu Suriname '''(蘇利南)'''|alt=Flag of Suriname.svg]] '''Suriname (蘇利南)''' u '''Suriname (蘇利南)''' sa i labu nu tebanan atu timulan a Amilika (Cong-nan-mey-cuo 中南美洲), itiza i 4 00 N, 56 00 W. u [[ahebal]] nu [[lala']] mapulung sa 163,820 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 156,000 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 7,820 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 585,824. kakalukan umah sa 0.50%, kilakilangan umah sa 94.60%, [[zumaay]] henay umah sa 4.90% =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[:en:Paramaribo|Paramaribo]] ([[:zh:帕拉马里博|巴拉馬利波]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 25 bulad 11 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Chan Santokhi]], micakat a demiad sa i 2020 a mihca 7 bulad 3 demiad. == '''kiwkay nu Suriname''' == 蘇利南共和國位於南美洲北部,北濱大西洋,南臨巴西,東臨法屬蓋亞那,西臨蓋亞那,是南美洲國家聯盟的成員國,國名源於當地原住民蘇利南人。 Suriname (蘇利南共和國) kunhekuo itidai Na-maicuo (南美洲) amisan, amis mi[[capi]] tu Ta-siyung (北濱大西洋),timulan micapi tu [[Brazil]] (Pa-si 巴西),waliyan micapi tu France (Fa-kuo 法國) nu Guyana (Kua-ya-na 蓋亞那), nutipan mitepal tu [[Guyana]] (Kua-ya-na 蓋亞那),u Na-mia-cuo (南美洲) kanatal linmun a tademaw nu kanatal, [[kanatal|knatal]] nu [[ngangan]] mialatu nu itidaay a yin-cu-min nu Suriname (蘇利南) a tademaw a ngangan. 該國舊稱荷屬蓋亞那,原為荷蘭在南美洲的殖民遺跡,1954年成為荷蘭王國海外自治省,1975年時獨立。 nina kanatal malumanay a ngangan nu [[Netherlands]] He-lam (荷蘭)nu Guyana (Kua-ya-na 蓋亞那), naw [[Netherlands]] He-lan (荷蘭) itidai Na-mia-cuo (南美洲) anikuwawnan nu liwan nu [[babalaki]], [[cacay]] a [[malebut]] siwa a [[lasubu]] lima a bataan idaw ku [[Sapat|sepat]] (1954) mala [[Netherlands]] He-lan (荷蘭) wankuo nu hekal a [[bayu]]ay anikuwanan, cacay a malebut siwaw a lasubu pitu a bataan idaw ku lima (1975) a mihcaan amisiteked. 蘇利南無論以面積還是人口排名,都是南美洲最小的一個國家,也是西半球不屬於荷蘭王國組成體的地區中,唯一一個使用荷蘭文為官方語言者。 Suriname (蘇利南) amica aw lala' haw u tademaw haw ku sakasilsil nu ngangan, sa[[adidi'ay]] namin nu Na-mia-cuo (南美洲) a kanatal, nu Si-pan-ciu (西半球) caay kaw nu (荷蘭王國) anisakaputan a niyadu'ay, nu [[tapang]] misakamuay tu [[Netherlands]] He-lan (荷蘭) a sasakamuen. 首都帕拉馬里博為蘇利南河河口的商港。蘇利南是一個種族、語言、宗教上極為多元的國家,當中穆斯林人口占蘇利南的13%,其比例在所有美洲國家中最高。 suodu u Pa’la’ma’puon(帕拉馬里博) nu Suriname (蘇利南) kakaydaan nu nanum nu caculilan nu [[balunga]] a sasiwbayan. u [[binacadan]] ku Suriname (蘇利南), kamu, pina kunipisincian a kanatalan, tademaw nu Mu-se-lin (穆斯林) miala tu Suriname (蘇利南) a tademaw tu cacay a bataan idaw ku tulu (13%) a kilacan, tu kilacan mikiyadahay tu Amilikan (美洲) a kanatal.[https://zh.m.wikivoyage.org/zh-tw/%E8%8B%8F%E9%87%8C%E5%8D%97] == '''likisi (歷史)''' == 早在西元前3,000年時,蘇利南地區就已開始有人類的蹤跡,在居住此地區的原住民裡,最大的族群當屬濱海遊牧民族阿拉瓦克人,以及才進入此地區的征服者、航海民族的加勒比人。 nuayawan nu si-yun tulu a malebut (3000) a mihcaan, Suriname (蘇利南) a niyadu’ idaw tu ku tademaw muenengan itida', itidaay nu muenengay a yuncumin, satabakiyay nu binacadan u micapiay tu bayu nu pahabaya tu cacana a papahabayan u A-la-waw (阿拉瓦) a tademaw, atu maheka micumuday nu midebungay a tademaw, pacunaay tu [[balunga]] a binacadan a Caribbean (Cia-le-pi a tademaw 加勒比人) a tademaw. 除了這兩支主要的民族,在內地的熱帶雨林內尚有更多小型的部族。直到1650年時,開始有了第一批的歐洲人來到此地——由當時的巴貝多總督魏勒比爵士(Lord Willoughby)所率領的英國移民在蘇利南建立了第一個歐洲殖民地。 nina tusaay a angangan nu binacadan, itini i kacaledesan nu udaudan a kilakilangan idaw ku adidi'ay aniyadu'an nu binacadan. katukuh i cacay a malebut enem a lasubu lima a bataan (1650) a mihcaan , miteka tu sayaway nu tayniay a Europe (O-cuo 歐洲) tademaw, tawyaay a Pa-pa'-duo (巴貝多) cun-du ci Wey-Le-Bi cue-se (魏勒比爵士, Lord Willoughby)mililidaay tu [[United Kingdom|Yinkelisi]] (Ing-kuo 英國) mabulaway tayni i Suriname (蘇利南) patideng tu misatadasay nu Europe (O-cuo 歐洲) malimaday a tademaw. 沒多久英國殖民地就遭到亞伯拉罕·克蘭生(Abraham Crijnsen)所率領的荷蘭殖民部隊攻擊,這場紛爭一直到1667年時第二次英荷戰爭結束才獲得初步的解決,在當年英國與荷蘭簽署了布列達條約(Treaty of Breda),荷蘭在曼哈頓島所建立的要塞殖民地新阿姆斯特丹與英國交換蘇利南,並且正式改名為荷屬蓋亞那。 caay ka tanes nikuwanan nu [[United Kingdom|Yinkelisi]] (Ing-kuo 英國) debungan nu Ya-puola-han. ke'lan-sen (Abraham Crijnsen (亞伯拉罕·克蘭生) mililiday tu He-lan (荷蘭) mabulaway nu hitay amidebang, nina ni kalepacawan katukuh tu cacay a malebut enem a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1667) a mihcaan tu saka tusa nu IngHe (英荷) anikalepacawan tu hedek kiya siwantan, tawya masasulit ku Ing-kuo (英國) atu [[Netherlands]] He-lan (荷蘭) tu pulieta nika sasulitan tu cudad (Treaty of Breda, 布列達條約), itini i He-lan (荷蘭) [[Netherlands]] itida Man-ha-dun-subal (曼哈頓島) patideng tu angngan nu sapikuwaw tu " baluhay a Amu-sete’-dan" (新阿姆斯特丹) atu Ing-kuo (英國) malaliyun tu Suriname (蘇利南), paangangan han misumada tu He (荷) u Kay-ya-na (荷屬蓋亞那). 透過荷屬蓋亞那與加勒比海地區的其他幾個殖民島嶼,荷蘭王國壟斷了當時世界主要的蘭姆酒生產事業,歐洲人從非洲引進大量的奴隸至此地區勞動,而成為日後非裔南美人口的起源。 sipakayda i He (荷) nu-kay-ya-na (蓋亞那) atu Cia-le-pi-bayu (加勒比海) a duma nu pinaay a nikalimadan nu tademawan a subalan, He-lan (荷蘭) [[Netherlands]] pu’tan nuheni ku tawyaay a kanatal nu angangan nu misangay tu Lanmu (蘭姆) aepah, Europe (O-cuo 歐洲)) a tademaw namaka [[Fey-cuo|Abilika]] (非洲) pacumit tu katuuday a tubing tayniitini a niyadu’ mikuli, namakayda hida ku lingantu nu Fia-cuo (非洲) Na-ma (南美) a tademawan. 1799年時,趁著荷蘭被拿破崙所領導的法國併吞這機會,英國人重新獲得蘇利南的統治權,但在1816年拿破崙帝國瓦解之後又將該地歸還給荷蘭。 cacay a malebtu pitu a lasubu siwa a bataan idaw ku siwa (1799) a mihcaan , sipakayni i He-lan (荷蘭) [[Netherlands]] maala nu Napuolunn (拿破崙) mililitay tu Fa-kuo (法國) midebung, Ing-kuo (英國) a tademaw malingatu alaen nu Suriname (蘇利南) amikuwan, nika i cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku enem (1816) a mihcaan ci Na-puo-lun kanatal (拿破崙帝國) malawpes satu sipabeli aca tu [[Netherlands]] He-lan (荷蘭). 雖然英國曾在他們短暫統治蘇利南的期間解放了黑奴,但是重回荷蘭統治的蘇利南,直到1863年以後才正式宣布奴隸制度的廢除,使得荷蘭成為最晚放棄奴隸制度的歐洲殖民國家。 amica ku Ingkuo (英國) apuyu kuni pikuwan tu Suriname (蘇利南) pahutin tu lumeniay a tademaw, nika patalumaenac ku [[Netherlands]] He-lan (荷蘭) mikuwan tu Suriname (蘇利南), katukuh i cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku tulu (1863) a mihcaan tu nikudan mihapu tu kalung amilawpes sa, sisa sadikuday ku [[Netherlands]] He-lan (荷蘭) sadikuday miales tu kalung nu kawawan nu Europe (O-cuo 歐洲) a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E5%88%A9%E5%8D%97] == '''kakitidaan (地區)'''  == === PaLa-MaLi-Puo (帕拉馬里博, Paramaribo) === 首都帕拉馬里博(Paramaribo)及其周邊地區幾乎占全國人口的一半,居住在這裡。被列入聯合國教科文組織世界遺產名錄,擁有令人愉快的歷史中心。 tapang tusu u Pala-mali-puo "Paramaribo" (帕拉馬里博) atu biyaway nu niyadu' mialatu kanatal nu pangkiw nu tademaw, itini a mueneng, mapacudad i pulung nu kanatal (聯合國) a nisakaputan nu cudada nu liwan namakababalakiay nuni sulitan a ngangan, sakahemekan sa nu laylayan. === '''nutipanay a dadipasan (西海岸)''' === 西海岸以其鳥類生活而聞名,Bigi Pan自然保護區可以成為蘇利南旅遊的絕佳亮點。 nutipan a dadipasan kitidaan nu ayam maud kunikasi nganganan, Bigi Pan saka lihalay a dadiputen a kitidaan mala tataydaan nu midangan nu tademawan。 === waliay a dadipasan (東海岸) === 東部地區前殖民地種植園,仍然在使用,有些則被遺棄大部分被破壞。沿著海岸,會發現西大西洋所有海龜最為突出的築巢海灘。 wali a kitidaan nu malimaday ni palumaan tu kilakilangan, katukuh ayda cukaymasen tu, idaw kuni alesan atu nipipecian. mililis tu dadipasan, maadih numita i Si-Ta-si-yun (西大西洋) nu bilanga picedekan nu dadibuan a bayu. == '''sakaudip (經濟)''' == 蘇利南從原本以農業生產為主的國家,轉變為礦業生產國,目前也是全世界最大的鋁樊土輸出國,而鋁樊土是煉鋁最重要的原料。 nuaw malukay henay ku Suriname (蘇利南) a angangan a kanatal, masumad mala ba’ba’tuwan nikasilaculan a kanatal, aydanu satabakiyay nu kitakidan a li-fan-tu (鋁樊土) sakatahekalan, u li-fan-tu (鋁樊土) u angangan nu lainli (煉鋁) sakae'timan nu kakatahekalan. == '''lala' atu demiad (土地與氣候)''' == 蘇利南大部分為丘陵和低高原,從北方的沿海地勢是低地,向南之後的地勢越來越增高,森林面積佔全國面積約75%,屬熱帶雨林氣候。 Suriname (蘇利南) u masabuyuay atu apuuay a buyan, nama amis a dadipasan apuyu ku lala', pasayda i timulan haymaw sa a talakaw ku buyu’, kilangkilangaan mikiyadah tu kanatal nu lalaan tu pitu a bataan idaw ku lima a kilac (75%), u [[kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]] a demiad. 蘇利南北邊濱臨大西洋,南面與巴西緊臨著,東邊與蓋亞那接壤,西面與法屬圭亞那為界,只是與法屬蓋亞那相接的馬羅尼河出海口,部分邊界還有爭議;與蓋亞那的部分海洋邊界也有爭議。 Suriname (蘇利南) amisan mitepal tu Ta-si-yung (大西洋), timulan atu Pa-si (巴西) mababiyaw, walian atu Kay-ya-na (蓋亞那) malalitin, nutipan atu Fa-kuo (法國) nu Kua-ya-na (圭亞那) mababenis, uyda a cacay atu Fa-kuo (法國) nu Kay-ya-na (蓋亞那) malalitin tu Ma-luo-ni sawac (馬羅尼河) a talawadaw, madademec henay tu aalawan tu lilisan, atu Kay-ya-na (蓋亞那) lilisan a bayuan maaalaw henay. === kaudadan a kilangkilangan nu Suriname (蘇利南雨林) === 蘇利南的內陸地區是亞馬遜地區的一部分,幾乎完全覆蓋著熱帶雨林。西南部是Sipaliwini熱帶草原地區。 Suriname (蘇利南) a labu nu niyadu' u Ya-ma-sin (亞馬遜) a kitidaan, mamin matahepu' nu [[kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]]. nutipan timuan u "Sipaliwini" nu [[kacaledesan nu lutuklutukan a demiad|kacaledesan nu lutuklutukan a kitidaan]]. 在中部和南部是山脈,但最高的山峰Julianatop只有1280米高。大多數美洲印第安人和馬龍人生活在這個地區,其中許多人以原始的方式生活。Brokopondo水庫是世界上最大的水庫之一。 i teban atu nutipan u buyubuyu'an, nika satalakaway a buyu' u Julianatop makaala tu cacay a malebut tusa alasubu walu a bataan (1280) a lawat ku talakaw. katuuday nu Ma-cuo (美洲) nu In-ti-an (印第安) a tademaw atu Ma-lun (馬龍) a tademaw itini namin maudip. katuud henay ku masa mukasiay kuni ka udipan. Brokopondo nina banaw han satabakiay nu kitakit a [[sauwac]]an. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *維基導遊-蘇利南:https://zh.m.wikivoyage.org/zh-tw/%E8%8B%8F%E9%87%8C%E5%8D%97 *蘇利南:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E5%88%A9%E5%8D%97 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 6jxf0u5pxizmgaow3pr0hjp30p9p1jn Suru 0 4619 86330 44800 2019-11-30T06:27:57Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Suru == === u sulit nu Hulam === 蘇魯部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Suru. u kasalumaluma’ nu Suru sa, 95 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 292 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 279 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 94%, Pangcha(Amis) 1%, Rukai 0.5%, zumazuma 0.5%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] fs2iomi7nwuvb5cen5dr07n8dgurxvm Su’aci 0 4620 86331 44824 2019-11-30T06:28:00Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Su'aci == === u sulit nu Hulam === 美蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Su’aci. u kasalumaluma’ nu Su’aci sa, 22 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 84 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 74 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 12%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 30%, Rukay(Rukai) 7%, Cou 19%, Laaluwa(Hla’alua) 30%, Pangcha(Amis) 2%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Rukay, u Cou, u Laaluwa atu Pangcah. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} inayay ku cacudadan i Su’aci niyazu’. inayay ku pakincalan i Su’aci niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 0qo61r6671qu7ddvkzwrpkdgrkuq78y Swasal 0 4621 86332 44881 2019-11-30T06:28:02Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Swasal 古村部落 == u siwkay nu niyazu' == Taluku(Truku) u cacay cidekay nu Taywain Yincumincu. napatizeng tu ngangan i 2004 a mihcan 1 a bulad 14 a demiad. saka 12 panganganay a cidekay. tulu a mang ku tademaw ayza a demiad. mikoku 22 a mihcan(1993 a mihcan), mueneng ipabaw nu [[:zh:立霧溪|Liwu sa'wac]] a Taluku tademaw, palilid nu Tumuk, mabulaw tasasa' nu buyu'. maydih pasaupu i Cian ku kincal nu Lipun. caay kaydih ku Taluku a tademaw. sisa, tayza tu i [https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=%E4%B8%89%E7%AC%A0%E5%B1%B1_(%E8%8A%B1%E8%93%AE%E7%B8%A3)&action=edit&redlink=1 Sanlisan]. uyzasa, mabaliw kyami, maliyuh ku malukay a lala'. sisa, tayza tu i Kucun, mapulung tu ku Yuwatan(Bunun). 花蓮縣卓溪鄉主要是以布農族為主的鄉鎮。古村部落是唯一在卓溪鄉中的太魯閣族村落。 '''太魯閣族'''(太魯閣語:'''Truku''',書寫系統制定前慣以 '''Taroko''' 拼寫。撒奇萊雅語:'''Taluku''')是一種臺灣的原住民族群,於2004年1月14日成為第12個經行政院核定的臺灣原住民族,目前人口約三萬人。 民國二十二年(1933年),原位於立霧溪上游的托魯閣群族人,由頭目帶領下下山遷移,當時日警想安置在吉安鄉慶豐村,族人不願意,遂南遷到三笠山,另成一社,以當時的三笠山駐在所為社名。 因為颱風將[https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=%E4%B8%89%E7%AC%A0%E5%B1%B1_(%E8%8A%B1%E8%93%AE%E7%B8%A3)&action=edit&redlink=1 三笠山]社破壞,耕地減少,光復之後大部分遷到古村部落下方與布農族共同生活,留住原地的人不多,現在布農族佔立山社區總人數十分之一弱。 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Swasal. u kasalumaluma’ nu Swasal sa, 161 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 509 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 494 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 3%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Taluku a niyazu' === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 74%, Yuwatan(Bunun) 7%, Tayan(Tayal) 6%,Pangcah(Amis) 2%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 7%. u Taluku(Truku) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Taluku(Truku) . u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Tayan(Tayal) u Pangcah(Amis) atu Sejek(Seediq). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 02 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[:zh:立霧溪|立霧溪Liwu sa'wac]] * [[:zh:卓溪鄉|卓溪鄉]] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] sid5sbwf164pqv4ovyq1vhlxzky85r4 Swasiq 0 4622 44933 44932 2019-11-21T16:54:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 51 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Swasiq, u sulit nu Hulam:斯瓦細格部落''' == u siwkay nu niyazu' == i [[:zh:苗栗縣|Miaoli a kuwan]] ku niyazu’ nu Swasiq. u kasalumaluma’ nu Swasiq sa, 92 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 340 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 290 ku tademaw, pakalatu 85%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 50 ku tademaw, pakalatu 15%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 80%, Paywan(Paiwan) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" href=":zh:泰雅族" | href=":zh:賽德克族" |cidekay | href=":zh:邵族" |民族別 | href=":zh:太魯閣族" |cidekay | href=":zh:卡那卡那富族" |民族別 |- href=":zh:卑南族" | href=":zh:拉阿魯哇族" |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) | href="Category:Wp/ais" |[[:zh:阿美族|阿美族]] | href="Category:Tayan" |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah | href="Category:Wp/ais" |Tayan | href="Category:niyazu'" |Paywan | href="Category:Tayan" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah | href="Category:Wp/ais" |Tayan | href="Category:niyazu'" |Paywan | href="Category:Tayan" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] act8rw06iqbsqe4hc79zskk5ydpfbo3 Swaziland (Eswatini) 0 4623 127541 127540 2021-12-27T13:08:03Z 59.115.57.52 wikitext text/x-wiki Swaziland(史瓦濟蘭) [[tangan:Flag of Eswatini.svg|thumb|u hata nu Swaziland(史瓦濟蘭)|alt=Flag of Eswatini.svg]] u [[Swaziland]] sa i labu nu Africa (Fey-cuo 非洲), itiza i 26 30 S, 31 30 E.u ahebal nu [[lala']] [[mapulung]] sa 17.364 km<sup>2</sup>.u ahebal nu lala'ay sa 17,204 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 160 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 1,451,428. kakalukan [[umah]] sa 68.30%, kilakilangan umah sa 31.70%, [[zumaay]] henay umah sa 0%. == '''kiwkay nu Eswatini (宗教與史瓦帝尼)''' == namisumad tu ku kanatalay a ngangan u "Swaziland (史瓦濟蘭)" tu Se-waw-ti-ni wan-kuo (史瓦帝尼王國, Kingdom of Eswatini). u Se-waw-ti-ni ku cacay a Afric (Fey-cuo 非洲) saadidi'ay nu [[kanatal]]. 史瓦帝尼位於非洲東南部,北、西、南三邊為南非所包圍,東邊與莫桑比克相鄰,人口約110萬,與南非維持密切貿易關係。 ''Se-wati-ni Kingdom of Eswatini'' (史瓦帝尼王國) idai i Afric (Fey-cuo 非洲) nu walian timulan, amis, nutipan, timulan tulu a lilisan malaup nu ''South Africa'' (南非), walian atu Muosan-pike (莫桑比克) mababiyaw, tademaw kya cacay a lasubu cacay a bataan (110) a mang, atu Na-fa (南非) ''South Africa'' (南非) masasungaay ku sasiwbayan nuheni. 史瓦帝尼有一夫多妻的傳統,國王不定時會舉行選妃活動,目前國王擁有15名妻妾與30位子女。 ''Se-wati-ni'' (史瓦帝尼王國) cacay ku [[acawa]] nu tatama pina ku tataynaan a acawawan nu lalid nuheni. Kuo-wan (國王) nai' ku wantan tu demiad amipili’tu [[tatayna]] a kawawan, ayda nina kuowan sabaw tu lima (15) ku tataynaan a acawaw atu tulu a bataan (30) ku wawaw.[https://www.bbc.com/zhongwen/trad/world-52777500] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u [[:en:Mbabane|Mbabane]] ([[:zh:墨巴本|墨巴本]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 6 bulad 9 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Mswati III]], micakat a demiad sa i 1986 a mihca 4 bulad 25 demiad. u cunli nu Swaziland(史瓦濟蘭)ayza sa ci [[Themba N. Masuku]], micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 13 demiad. == '''laylay (歷史)''' == 史瓦帝人原屬班圖族之一支,16世紀時班圖族自非洲中部遷徙至南部。18世紀中葉,史瓦帝蘭脫離班圖自立,其領袖為恩史瓦濟(Mswazi),其後該族即以「史瓦帝」為其族名。 Se-wati (史瓦帝) a tademaw naw Pantu (班圖) a [[binacadan]], cacay a bataan idaw ku enem (16) a seci nu Pantu (班圖) a binacadan namakayda i Africa (Fey-cuo 非洲) nu tebang mabulaw tayda i nu timulan, sabaw tu walu (18) a seci, Sewa-cilan (史瓦濟蘭) [[miliyas]] tu Pantu (班圖) a [[patideng]], u sakakaay ci N-sewa-ci Mswazi ( 恩史瓦濟), nikudan a binacadan u Swati (史瓦帝) han a binacadan. 1902年布爾戰爭之後,史瓦帝蘭成為英國的保護國。1968年9月6日獨立。1973年4月,索布扎二世廢除憲法並解散議會,禁止政黨活動。1978年制定新憲法,但並沒有向國民公布,直到2005年才重新施行憲法。 cacay a malebut siwaw a lasubu idaw ku tusa (1902) a mihcaan nikudan ni kalepacawan nu Bu-Er (布爾), Se-waci-lan (史瓦濟蘭) mala Ingkuo (英國) [[masimaway a kanatal]]. cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan siwa a bulat enem a demiad misiteked. cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tulu (1973) a mihcaan sepat a bulad misiteked sepat a balad, Suopu-ca (索布扎) ese milawpes tu sinfa bulasakan ku ehun, pasaluimeng ku kawaw nu centan. cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku walu a mihcaan misa baluhay tu sinfa, caay sipasiydai tu katuuday amihapu, katukuh tu tusa (1978) misabaluhay tu sian-fa (憲法) caay pihapu tu tademaw, katukuh tu tusa a malebut idaw ku lima (2005) a mihcaan misa baluhay tu sian-fa (憲法).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%B2%E7%93%A6%E5%B8%9D%E5%B0%BC] == '''sumad sa tu kanatalay a ngangan (改國名)''' == 2018年史瓦濟蘭國王恩史瓦帝三世宣布史瓦濟蘭(Swaziland)將改名為Kingdom of Eswatini,將史國新國名的中譯名稱相應調整為「史瓦帝尼王國」。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku walu (2018) a mihcaan Sewa-cilan (史瓦濟蘭) kuo-wan ci En-se-waw-ti san se (恩史瓦帝三世) kumihapuay tu Sewa-cilan (史瓦濟蘭) misumad tu ngangan u Kingdom of Eswatini) , kalecad nu baluhay a kanatal nu sakalecad misumad tu tu "Sewa-tini wan-kuo" (史瓦帝尼王國). 史瓦濟蘭4月19日舉行獨立50週年及國王恩史瓦帝三世(H.M. King Mswati III)50歲生日的「雙慶活動」時,恩史瓦帝三世在儀式中致詞時表示,「史瓦濟蘭」是英國人訂下的國名。宣布將其國名正名為「Kingdom of Eswatini」。 Sewa-cilan (史瓦濟蘭) i sepat a bulad sabaw tu siwa a [[demiad]] patideng tunipi siteked tu lima a pulu atu kuo-wan ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世 H.M. King Mswati III) tu lima a pulu anilecuhan maleapi ku kawaw, ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世) tini kasikawawan sakamusa Swaziland (史瓦濟蘭) u UK (Ing-kuo 英國) anipanganganan a kanatal. mihapu sa pangangan tu kanatal han u "Kingdom of Eswatini". 恩史瓦帝三世當時說,史瓦濟蘭的改名已遲到太久,尤其看到其他國家獨立後,紛紛以本土化的名字做為國名,因此,他要在50、50這個歷史性的一天,將國家改名為Kingdom of Eswatini。 [[tawyu|tawya]] sakamusa ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世), tada mautang tu misumad tu nganga saci Swaziland (史瓦濟蘭), makaadih tu duma a kanatal ni pisiteked, unu [[niyadu']]ay tu kusapangangan tu ngangan nu kanatal, sisa, mangalay cinida itini i lima a bataan , lima a bataan nu likisian, mangalay misumad tu ngangan nu kanatal u Kingdom of Eswatini han.[https://www.rti.org.tw/news/view/id/411052] 史瓦濟蘭的名稱沒有出現在國歌裡。而史瓦濟蘭護照上雖有英文與法文的原國名,但因下方已有新國名伊史瓦帝尼(eSwatini),儘管字體較小,但護照毋需立即更改。 Swaziland (史瓦濟蘭) u ngangan inai tahekal i dadiw. i Swaziland (史瓦濟蘭) sakatahekal nu mibunsiw idaw ku igu atu faiun a ngangan nu kanatal, nika i sasa idaw ku baluhay a ngangan u E-Swa-tini (伊史瓦帝尼(eSwatini)), amica kunika [[adidi'|adidi’]] nu sulit, saka tahekal nu mibunsiw acaay tu kasumad. 非洲南部其他國家在脫離殖民地獨立後多已改名,像是貝川納蘭(Bechuanaland)改名波札那共和國(Botswana)、羅德西亞(Rhodesia)變身辛巴威共和國(Zimbabwe)、尼亞薩蘭(Nyasaland)易名馬拉威共和國(Malawi)。 Africa (Fey-cuo 非洲) timulan a nutaw a kanatal miliyas tu mabulaway a kitidaan misiteked satu misumad tu ngangan, mahida u Pacun-nalan (Bechuanaland 貝川納蘭) sumadeng tu Puoca- na-kunhekuo (Botswana 波札那共和國)、Luode-siya (Rhodesia 羅德西亞) mala Sinpa-wi-kunhekuo (Zimbabwe 辛巴威共和國)、Niya-salan (Nyasaland 尼亞薩蘭) masumad tu Ma-lawi-kunhekuo (Malawi馬拉威共和國). 史瓦濟蘭國王恩史瓦帝三世今天宣布,為避免外國人分不清史瓦濟蘭(Swaziland)和瑞士(Switzerland),國名將改為伊史瓦帝尼王國(Kingdom of eSwatini,暫譯)。 Swaziland (史瓦濟蘭) kuo-wan ci En-se-waw-ti sakatuluay a se (恩史瓦帝三世) sakamu sa ayda, matalaw acaay ka tinengi nutaw ku Swaziland (史瓦濟蘭) atu Switzerland (瑞士) u nganga nu kanatal samad han tu Kingdom of eSwatini (伊史瓦帝尼王國).[https://www.cna.com.tw/news/firstnews/201804200162.aspx] == '''lalangawan atu limulak (文化及娛樂)''' == 史國每年有兩項主要傳統文化慶典活動,一為蘆葦節(Umhlanga, Reed Dance)慶典,史國各地之少女每年八月底或九月初集結於Ludzidzini王宮外之廣場,連續舉行兩天之歌舞慶典活動。 Sekuo (史國) tu mihmihcaan idaw ku tusaay a angangan nu lalangawan nu lisin a kawaw, cacay han u penen a lisinan "Umhlanga" (Reed Dance, 蘆葦節), Sekuo (史國) a limucedan tu mihcaan nu walu a bulad atu siwa a bulat mapulung i "Ludzidzini" wan-kun (王宮) a putah, tusaay a demiad i putah mudadiw malimulak. 另一為豐年祭勇士節(Incwala, the First Fruit Festival)慶典,每年十二月中、下旬或隔年一月初在Ludzidzini王宮內之牧牛場舉行。 duma u lalikid nu tatamaan a [[limulak]] "Incwala" (the First Fruit Festival) , tu [[paymihcaan]] sabaw tusa a bulad, atu sakatusa a mihcaan tu cacay a bulad itida i "Ludzidzini" wan-kun (王宮) i labu nu papakatalanan a limulak. 史國每年4月間慶祝史王Mswati Ⅲ壽辰,輪流在史國4個省舉辦慶祝活動,藉以讓各地區居民可參與該項慶祝活動。 Sekuo (史國) tu mihcaan a sepatay a bulad milimulak tu Mswati Ⅲ (史王) pilecuhan, makakutay i sepatay a niyadu' malimulak, kya milihidanamin ku niyadu'ay a tademaw tu nina limulak. 另史國每年於8月底至9月上旬舉辦為期10日之「國際貿易商展」(International Trade Fair),除具促進對外貿易之目的,藉由該商展場合亦結合各項娛樂表演活動,近年已成為史國人民年度休閒娛樂盛事之一。 duma nu Sekuo (史國) a mihcaan nu walu a bulad katukuh tu siwa a bulad sikawaw tu cacay a bataan a demiad asikawaw tu kitakitay a pisiwbayan (International Trade Fair, 國際貿易商展), kya katinenga nu pasa putahay numisiwbaya, kya [[milihida]] ku katuuday nikasilacan tu cancanan masaup amalimulak, nuaydaay amihcaan mala Sekuo (史國) a tademawan tu mihmihcaan a kalimulakan a kawaw..  當地主要休閒娛樂設施及觀光點,史國主要觀光旅館為王家太陽飯店(Royal Swazi Spa Hotel附設有高爾夫球場、賭場及溫泉游泳池)、Lugogo Sun Hotel,首都墨巴本地區有Mountain Inn。 niyaduay a angangan nu kalimulakan atu aidangan, Sekuo (史國) angangan nu tataydaan midang a liwkangan u Wancia taying hutin (王家太陽飯店)(Royal Swazi Spa Hotel)idaw ku mammalian tu adidi'ay a sanglacay a mamalian, papakiwan atu ngangaduyan tu wuncin, "Lugogo Sun Hotel", sutu Muo-papen (墨巴本) a kitidaan idaw ku"Mountain Inn". 另Mbabane Club有小型高爾夫球場及網球場, The Gables購物中心設有史國唯一之現代化電影院,主要播映美國好萊塢電影。整體而言,史國休閒娛樂設施較為匱乏,且晚間較無處可去。 duma nu "Mbabane Club" adidi'ay a sasalamaan tu mali (高爾夫球場) atu wunciucen (網球場), tabakiay a cacakayan nu The Gables idaw kunipatidengan tu Sekuo (史國) nu aydaay a kakacuduan, angangan nu sapaadih u Amilika (美國好萊塢) a kacudu. mahedek ku nakamuan. Sekuo (史國) lalimulakan caay ka yadah, labiihantu inayay ku kataydaan. 史國觀光景點較少,主要包括Hlane、Mkhaya及Mlilwane三處野生動物保育區及藝術蠟燭廠(Swazi Candle)、玻璃工廠(Ngwenya Glass)、Maguga水壩等。 Sekuo (史國) adidi' ku aaidangan, tada anganganan han u "Hlane", "Mkhaya" atu "Mlilwanea" tuluay kiya aadupan nu dadiputan a kitidaan atu nalimaan amisangaan tu lacik (Swazi Candle), galasuwan a kakulian (Ngwenya Glass), "Maguga" cascas sa.[https://www.taiwanembassy.org/sz/post/6004.html] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *在世衛大會上力挺台灣 史瓦帝尼是什麼樣的國家?:<nowiki>https://www.bbc.com/zhongwen/trad/world-52777500</nowiki> *史瓦帝尼:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%B2%E7%93%A6%E5%B8%9D%E5%B0%BC</nowiki> *史瓦濟蘭更名 外交部中譯名稱史瓦帝尼:<nowiki>https://www.rti.org.tw/news/view/id/411052</nowiki> *史瓦濟蘭改名伊史瓦帝尼 避免誤為瑞士:https://www.cna.com.tw/news/firstnews/201804200162.aspx *史瓦帝尼王國國情與旅遊資訊:<nowiki>https://www.taiwanembassy.org/sz/post/6004.html</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] p8wigoewzbcvsxz6fcdl3gtiqhapgad Sweden 0 4624 118871 116875 2021-07-07T05:26:40Z Yiyang.sayion 74 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki Sweden(瑞典)[[tangan:Flag of Sweden.svg|thumb|u hata nu Sweden(瑞典)|alt=Flag of Sweden.svg]] == '''siwkay nu kanatal''' == u [[Sweden]] sa i [[labu]] nu Europe, itiza i 62 00 N, 15 00 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa izaw ku 450,295 km<sup>2</sup>. u [[ahebal]] nu lalaay sa izaw ku 410,335 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 39,960 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 9,880,604. kakalukan umah sa 7.50%, kilakilangan umah sa 68.70%, [[zumaay]] henay umah sa 23.80%.. 1939 年第二次世界大戰爆發,德國為了避免瑞典的鐵礦被盟軍阻擋,決定入侵丹麥和挪威,並往法國推進。同時間,英國攻占冰島,蘇聯也併吞了「波羅的海」旁的三小國。蘇聯和德國戰爭爆發後,芬蘭也被捲入戰爭。如果不論私底下與納粹德國和西方的聯繫,瑞典是北歐五國唯一保持中立的國家。 1939 a mihecaan kinatusaan ku [[malpacaw]] ([[sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw]], 第二次世界大戰), Te-kuo may sakay Zuy-tian kya muking, mipulu’ay mapulung nu, hitay pakeng tu midebung u [[Denmark]] (丹麥) atu [[Norway]] (挪威), sakay tayda i France (法國) micumud. nikasahida sa, UK (英國) mialaw tu [[Iceland]] (冰島), pasu u Su-lian madebung tu Baltic a bayu ([[:zh:波罗的海|波羅的海]]) i tepal idaw kya tuluay a kanatal. Soviet Union (蘇聯) a tu [[Germany]] (德國) malpacaw  tu feng-lang mapacumud mi malepacaw. anu mahicachica nu siakayi nu [[Germany]] (納粹德國) atu nutipan malaliting, [[Sweden]] u Amisan Europe (北歐) kina limaay masacacay nika satelek nu kanatal. == '''nilacul''' == ===tapang tusu nu kanatal (首都)=== u tapang tusu nu kanatal sa u Stockholm ([[:zh:斯德哥尔摩|斯德哥爾摩]]). === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu kanatal demiad sa 6 bulad 6 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Carl XVI Gustaf]], micakat a demiad sa i 1973 a mihca siwa bulad sabaw lima demiad. === cunli (總理) === u cunli nu Sweden (瑞典) ayza sa ci [[Stefan Löfven]] (斯特凡·勒文), micakat a demiad sa i 2014 a mihcaan 10 bulad 3 demiad. == '''nizateng nu siykay (社會思想)''' == 未受戰火波及的瑞典,在 1960 年代迅速發展經濟,國家財富急遽增加,結合工會與大公司達成的社會保障與公共健康體系,瑞典逐步走上「高所得、高稅收」的福利國家道路。因此,斯堪的納維亞研究學者 Henrik Berggren 和 Lars Trägårdh 認為,要理解瑞典,最好的切入點不是社會主義,而是盧梭的思想。盧梭主張極端平等主義,反對一切依賴的行為。 u Sweden (瑞典) caayay hen kangangayaway , i 1960 a mihcaan u zitay sakalankan satu manamec masapalahed , u yadah nu kalisiw u kakitaan tu ku kanatal , mipulung tu pi[[kawaw]]an atu kusi [[pahedek]] tu sakangaay nu siykay atu mapulungay a [[nikaudip]], u Sweden (瑞典) [[haymaw]] satu "[[talakaw]] tu ku sukiti, talakaw tu ku [[damsu]]" (高所得、高稅收) sakakapah nu nikaudip a padadan ku kanatal. [[sisa]], u mikinkiway a tademaw tu Scandinavia (Se-ken-ti-na-wey-ya,斯堪的納維亞) ci Henriik Berggren aci Lars Tragardh sakasaan, a mibungkay tu Sweden (瑞典), u sakapahay sa palabuen tu nu siykay a kawaw, unu udip a ni[[sakaku]]an pakumud tu nidatengan. ci Rousseau (Lu-Suo,盧梭) u misakakuay caayay katatudung ku sakay i siyakay palecad a maudip, caayen kalucek tu midihingay a wayway . 與瑞典人喜歡獨處的個性不謀而合:他們多數獨居,離婚率高,單親家庭多,嚮往一切「現代」的事物──反對民族主義,破除蒙昧的習俗,強調經濟與性別平等。普選是現代的,離婚也是現代的,多元和接納移民是現代的,而 Henrik Berggren 和 Lars Trägårdh 提出的「國家個人主義」(Statist individualism)──認為強勢的政府與個人的自由之間並非互斥,國家的干預反而可增強個人自主性的。 atu zuy-tin a tademaw manamuh sacacay sa ku udip masa tatungus sa; u masacacay kuyadahay nu heni muenen , katuud ku malikungay, sacacay sanay ku yadahay maudip , sikasaan maydih tu nu "aydaay" a tuud nu kawaw--makai’ tu masakakuay a kawaw, mibakah tu lacusay a nikaudip, palecad han ku tademaw atu sakamanamec. mipili’ tu aydaay a nikaudip anu milikung hinin tu nu ayday , == '''manamec (經濟)''' == 19世紀以來,隨著資本主義經濟的成長,加上一直在政治上保持中立,瑞典經濟發展逐漸加速。到20世紀中葉更是飛速發展,成為一個工業發達的資本主義國家。 1970年代開始,瑞典實施了新的產業調整戰略,進一步加大科研的力度和投入,積極發展現代高新技術產業,成為現代化福利社會。 namakayni i sabaw siwa a se-ci, hinisatu ku nikaidaw nu [[macakad]] ku sikalisiw kamanamec , macunus aca i ceng-ce ku nika tanengay ku nika sasutungus, i Sweden (瑞典) kalankan haymaw satu manamec ku sapalahad . katukuh i tusaay nu se-ci u cung-ye sangalepen tu ku kalankan, malu sacacay sanay pikawawan a mucelak kiyu sikalisiw tu ku kanatal. 1970 a mihcaan [[lingatu]] nu ziday, Sweden (瑞典) malingatu tu misabaluhay a misumad tu nilaculan a kawaw, milabu taayaw misatabaki tu nikingkiw tu [[sakaicelang]] atu sacumud, [[misakucung]] a palekal tu aydaay a satalakaway nisa [[baluhay]] a patahkal tu [[lalaculan]], [[kyu]] sakaidaw nu aydaay a [[siykay]] tu [[sakaudip]] . 近百年來,農業在瑞典國民經濟中的地位持續下降,瑞典農業勞動人口只佔全國就業人口的3%左右,現有耕地300萬公頃,農產品自給率達80%以上,所產各類食品除滿足本國需要外,還可供出口。 micapi tu pinaay a paymihcaan, u malukay i Sweden (瑞典) nu tademaw u salacul tu kalisiw haymaw sa tu maselep i (地位), u Sweden (瑞典) nu malukay a mikawaway nu tademaw hatida i pikawawan nu kanatal a tademaw nu payhung ce tulu dada', nu aydaay u malukay sa idaw ku tulu a lasubu nu mang ha(公頃), u nikalukan sa u niyadu' tu ku padeliay [[makaala]] tu pay-hung-pi tu sabaw waluay, u nipatahkal tu [[canacanan]] a tuud taneng sa i nu udipan a kanatal, taneng tu patacuw i hekalay. 瑞典森林資源豐富,林業在國民經濟中地位重要,除木材原料出口外,還建立了龐大的造紙、家具、林產化工等配套深度加工工業部門,其產量和出口量均居世界最前列。其中針葉樹木產品的出口額居世界第二,紙漿出口居世界第三,紙業出口居世界第四。同時政府注重環境保護,每年的採伐量不超過自然生長量,使得瑞典森林覆蓋率長期保持穩定。 Sweden (瑞典) ahebal ku kilakilangan, u kahenulan nu niyadu' sakasikalisiw kina kilakilangan, u [[kilang]] [[sazayliyawan]] patahkal i nu tawan , misanga aca patiden tu tatipeluk , tansu nu luma, sapalahed muliyaw misanga tu sazayliyawan nu [[sapisanga']] i pikawawan tu [[sapacamul]],  nikahini sa u [[tahkalay]] atu nipatahkal i kitaki u saayaway. sakawini u hinuki a kilangan patayda i nu tawan a niyadah i kitakit u sakatusa, u sapasanga tu  tatipeluk sa u tahkal i nu tawan i kitakit u sakatulu, tadipelu patayda i nu tawan i kitaki u sakasepad. yu mahida u sihu sakapah tu liwliw misinanud tu puhekal, tu mihmihcaan anu miletek tu kilang caay pilakuwid tu lalalayan a nilangaw, sisa u kilanga nu Sweden (瑞典) matineng misamenmen kapah ku  nisakakuan kiyu matenes. 瑞典在保留傳統的特色同時,產業優勢也已轉向技術整合度高的機械工業和化學工業,同時大力發展資訊、電信、生技、 醫藥、環保等新興產業。目前,瑞典擁有自己的航空業、核工業、汽車製造業、先進的軍事工業,以及全球領先的電訊業和醫藥研究能力。在軟體開發、微電子、遠程通訊和光子領域,瑞典也居世界領先地位。 nika u Sweden (瑞典) siniliwan henay tu nu naayaway a dika , kapah ku  nilaculan atu papilian atu palamel tu talakaway a kikay u sapisanga tu tuud atu zayliyaw nu huw-si, namahida palahad tu sakatineng, u telay, sen-ci (生技), u sapa[[iyu]] nu ising, pupuhkal tu baluhay a nilaculan . ayda sa, u Sweden (瑞典) idaw ku nu udipay a hikukiay, he-kung , nu kadidengay a misanga', u sayaway nu kitay a pikawaw , atu hamin nu kitaki mikiayaw tu kikay a telay atu mikinkiw tu nu sapaiyu'ay a kawaw. i zu-wa-ti misabalihay ,u wiy-tin-c, umabaatay a sapatelay atu u tatangahan nu likad pacacamelen kiyu tatungus , u Sweden (瑞典) mikiayaway tu i kitaki malu tatangahan. 瑞典擁有很多國際知名的品牌,如富豪汽車、斯堪尼亞汽車、紳寶集團、愛立信、Spotify、伊萊克斯電器、ABB、利樂包裝、哈蘇相機、宜家家居、H&M、阿斯利康製藥、斯凱孚、阿法拉伐集團和阿特拉斯·科普柯集團等等。按人口比例計算,瑞典是世界上擁有跨國公司最多的國家。 2006年,瑞典共有6家企業進入《財富雜誌》評選的全球500強企業。 Sweden (瑞典) i kitaki  katuud ku katinengan nu idaway ku paya a tuud , uyini kapahat a kadideng, u SCANIA (斯堪尼亞汽車) a kadideng , Saab AB (紳寶集團), Ericsson (愛立信), Spotify , Electrolux (伊萊克斯電器) a tin-ci , ABB , Tetra Pak (利樂包裝) mitabu , Hasselblad (合蘇) a sapisasin, IKEA, H&M , AstraZeneca misangaay tu sapaiyu (阿斯利康製藥), SKF (斯凱孚), Alfa Laval (阿法拉伐集團) atu Atlas Copco Aktiebolag (阿特拉斯·科普柯集團), pakaynien i nu tademawan a miasip , u Sweden (瑞典) i kitaki u idaway tu wamiawas a kanatal u sayadahay ku kusi nu kanatal . 2006 a mihcaan , u Sweden (瑞典) pulung nu kusi  idaw tu ku enenmay nipicumud ‘’u sakalakakitaan a cudad ‘’ u  tatangahan a nipilian i kitaki u sakalima a lasubu kinakusi . == '''sakaudip' nu siykay (社會福利)''' == 瑞典是少數未參與第二次世界大戰的國家之一,戰後瑞典集中精力發展經濟,實行廣泛的社會福利政策,建立了比較完善的社會福利制度。社會福利項目從父母帶薪長期產假,到醫療保障病假補助,從失業保障和養老金,到義務教育,內容廣泛,被稱之為「從搖籃到墳墓」的保障。 Sweden (瑞典) u caayay pilabu i tini paytusaay i kitakit nu [[malpacaw]]ay  paycacayay a kanatal. hamin nikalpacaw sa u Sweden (瑞典) [[misaicelang]] tu sibalucu' sakay i sapalahed a manamec ku kalisiw, misaahebal tu si-kayay a kawaw u sakaudip , patideng tu sakakapah nu sakaudip nu siykay a kawaw. u sakaudip  nu siykay  namakayni i wama wina anu mulecuh tu sikalisiw tu  mihibang, tayda i paisingan idaw ku pakalisiw tu i melangay , namakayni inai’ ku pikawawan atu nu babalakiay a sakaudip , hanika tukuh i nipicudad, a hebal ku nilaculan, sisa pulung hansa u "ihalaay katukuh i lunem" ku tungus. 瑞典是通過高個人所得稅率,通過高額的稅收,來實現福利保障的資金。瑞典的稅種名目繁多,對個人而言,除個人收入所得稅外,還有利息稅、遺產稅等,炒股票基金,買賣房屋等其他經營活動所得同樣也要交稅。購買商品要交增值稅。公司則要付僱主稅。每年的四月份到六月期間,瑞典人都要主動向稅務局申報自己去年的所有收入。 Sweden (瑞典) tatalakaw ku dansu' (稅) ku kalisiw nu udip, kiyu talakaw ku nipidansu', zayhan u tungus nu sakaudip kina kalisiw. u Sweden (瑞典) aydah ku canancananan a dansu’ , sakaytini nu udipan tusa, nu udipay tu a sapadansu’ sa, idaw henay ku dansu’ nu li-si (利息), dansu’ nu subelitan, micakay tu ku-piay-ci-cin, micakay tu lima sapacakay tu nu dumaan a nisasikalisiw malecad amin a padansu’ tu dansu’. micakay tu tuud a padansu’ tu papadansu’an. anu u kusi sa mahida tu a padansu’ tu mikawaway. tu [[mihmihcaan]] i sepatay a bulad katukuh i enenmay nu demiad, Sweden (瑞典) a tademaw sulecad sa misakaku tayda i papadansuan misinsi tu dansu’ a padansu’ tu udipay a nikawawan tu [[kalisiw]]. 有學者認為這種斯堪地那維亞福利模式是在社會主義和資本主義之間的一種模式,是一種混合經濟。瑞典的福利制度也因為歐洲經濟衰退而面臨困境,人口老齡化,年輕人 缺乏就業積極性。這都是高福利國家普遍面對的問題,這也成為中國給予公民極低福利的一個重要藉口,瑞典正在進行一系列改革,增強經濟活力,完善制度。 caay katatungus tu sapikawawan. uyini sa u kapahay amin ku nikaudip kina kanatal u sasuayawan a mungday kuyni, nu mahiniay i China a nipabeli tu kanatalay a tademaw u sasakamuan u kahenulan u sanai’ay a nikaudip saca, Sweden (瑞典) malinga tu a mikawaw a misumat tu mahiniay, pakaicelang paudip tu sakay manamec, u manikecay tu kawaw . 國際助老會(HelpAge International)發表「2013年全球年齡觀察指數」(Global AgeWatch 2013 Index),針對全球91個國家高齡者的幸福度進行排名,瑞典排名第一。 kitakit a kanatal malpadangpadangay nu [[babalaki]] (HelpAge lnternational) [[nipapelu]] "2013 a mihcaan hamin nu kitakit u mihcaan sa adihan ku [[sulit]] " (Global AgeWatch 2013 lndex), pasayni i kitakit tu sabaw siwaay idaw ku cacayay nu kanatal u satalakaway a bihcaan sa u musepiay ku nikaudip, u nikaudip an u Sweden (瑞典) ku sakacacay. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * palcabayay a pu [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *瑞典:https://zh.wikipedia.org/wiki/瑞典 *人人稱羨的福利國瑞典:https://crossing.cw.com.tw/article/13231 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: Hana Ating]] [[kakuniza: Dungi Carrie]] 7ui2pz4evavzx3am85yxxql8cry76z6 Switzerland 0 4625 108894 108893 2021-05-10T11:48:36Z Sabak5388 17 /* sakaudip (生活) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Switzerland.svg|thumb|u hata nu '''Switzerland (瑞士)'''|alt=Flag of Switzerland.svg]] '''Switzerland (瑞士)''' u '''Switzerland (瑞士)''' sa i [[labu]] nu Europe, itiza i 47 00 N, 8 00 E. u [[ahebal]] nu [[lala']] [[mapulung]] sa 41,277 km<sup><small>2</small></sup>. u ahebal nu lala'ay sa 39,997 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,280 km<sup><small>2,</small></sup> hamin nu [[tademaw]] sa 8,179,294. [[kakalukan]] [[umah]] sa 38.70%, kilakilangan umah sa 31.50%, [[zumaay]] henay umah sa 29.80%. 瑞士是一個有世界公園美麗,擁有100座4000公尺以上的高山,其中最有名的是:阿爾卑斯山。 u Switzerland sa cacay a [[bangcalay]] a [[kanatal]] nu a idangan izaw ku cacay a [[lasubu]] a [[buyu']], sepatay a malebut a depah (公尺) kya katalakaw a [[buyu']]. [[sikatinengan]] kina A-El-Pai-Se buyu' (阿爾卑斯山).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9E%E5%A3%AB] =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[:zh:伯尔尼|Bern]] (伯恩). =='''kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 8 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Didier Burkhalter]], micakat a demiad sa i 2012 a mihca 1 bulad 1 demiad. == '''u dumaay a kamu (語言)''' == 瑞士人會講4個語言:法語丶德語丶羅什曼語丶義大利語。主要因為:北邊靠近德國丶西鄰法國丶南邊接近義大利丶東臨奧地利的優勢讓瑞士人會這4種語言。 idaw ku sepatay a kamu nu kanatal. Zuy-Se a tademaw sepat ku [[katinengan]] nuheni tu [[kamu]]: kamu nu Felanse (法語), kamu nu Jermen (德語), kamu nu Itali (義大利語) atu kamu nu Lu-Man-Si ([[:zh:罗曼什语|羅曼什語]]). idaw ku limaay a kanatal i tepal nu Zuy-Se. saamisan nu Zuy-Se ku Jermeni (德國). satipan ku Felanci (法國), [[satimulan]] ku Itali (義大利), [[sawalian]] ku Awstrilia (奧地利) atu Lie-Ci-Dun-Si-Deng ([[:zh:列支敦斯登|列支敦斯登]]). sisa u Zuy-Se a tamedaw matineng tu sepatay a kamu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9E%E5%A3%AB] == '''patiyamay (金融)''' == 在600多年前一個最貧窮的國家,他們運用著金融丶鐘錶丶觀光丶環保來轉形,成為目前最富有的國家,世上富有人錢都存在瑞士銀行。 [[itawya]] enemay a [[malebut]] izaw kia cacay u [[sapakuyucay]] a kanatal, [[matineng]] kuheni mikisang tu kalisiw, tuki, u aidangan, [[sakayhekal]] (環保) a miniyul tu kawaw, sisa mala [[kakitaan]] tu a kanatal. kitakit u kakitaan a tademaw i gingku nu Zuy-Se amin misuped tu [[kalisiw]]. [https://www.youtube.com/watch?v=mBk4esJ3gH8] == '''sakaudip (生活)''' == 在這裡沒有冷氣丶因為講求環保,這裡終年積雪是國土的面積的6成,為了自然環境,早期就建立好了的密集鐵路,所有的車站全都是同步且準時的(慢一分都不行)。 [[nayi']] ku [[cu'detayki]] (冷氣) kya manglay kuheni tu sakayhekal (環保). paymihecaan caay kasatedep ku [[suleda]] matahab tu lala' nu kanatal enemay ka ahebal (60% nu lala'). sakay hekal mamin tu [[patizeng]] tawya masanga'ay tu ku [[silamalay]], mahamin a [[pangizuan]] nu silamalay palecad han ku tuki (cacay a [[sasulitan]] (分鐘) lacus mahaymaw).[https://www.youtube.com/watch?v=mBk4esJ3gH8] 過去貧窮時期他們的飲食是馬零薯丶有番茄湯,這地道的菜到現在瑞士人沒有忘,反應著他們務實的性格,在阿爾卑斯山歌謠節,男人穿上白上衣丶格子背心,女人著長腳裙胸先會別上一朵紅玫瑰,唱著歌謠重現過往的窮苦生活,重視自己的文化,不忘本。 yu [[naayaway|naayway]] a nikauzip nuheni sa mukan tu ma-ling-su (馬鈴薯) atu [[kamulaw]] (番茄) a kabi. caay kapawan kuheni tuya lami' i Zuy-Se patinaku tu wayway nuheni. i dadiway a demiad nu A-El-Pay-Se buyu', u tatama u [[salengacay]] ku dikuc sizapa, u tatayna tanayaay ku hakama nu ayawan pakabiten tu sumanahay a [[balu]] i baluhang sa, dadiw sa nu ayaway ku heni yu malabades ku nikauzip. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9E%E5%A3%AB] === asu'ay a kakanan (美食) === 從蘇黎世湖打撈出來的魚是很棒的美食,可以嘗到白魚、鮭魚、梭子魚、歐鯰、江鱈和水母等製作出的美食。還有瑞士「炸魚薯條」肉質美味鮮甜。 Su-Li-Se ([[:zh:苏黎世|Zurich]]) a banaw yu mibuting yadah ku cacanan a butingan, izaw ku sanglacay a buting (白魚), mahiniay u kuy-yu (鮭魚), suo-zi-yu (梭子魚), o-nian (歐鯰), ciang-sue (江鱈) atu suy-mu (水母). salami tina butingan u simal a pangkiwen nu dangah kulacul pacikahen kia heci nu buting. pacebu han i simal mangay tu padaydam kenaw tayu tumatu cing sakapahay tu kia kakanan i Zuy-Se a nisalami tu buting atu tubah saasu'ay. 瑞士醃牛肉很獨特:加了多種香料和草本植物在裡面,經過風乾,味道特好。 micidek ku sanek nu Zuy-Seay a [[katalalan]] a pacikahen palalami, pacebu'en ku zumaay a sapabangsis atu [[lutuk]]. acaken hen sapipawalian ku [[bali]]. uzuma ku asu' niya katalalan kakanen kanen. 再來是:雜肉拼盤,瑞士冬季非常寒冷,所以要大口吃肉丶大口喝酒,豪華的肉類拼盤裡有:烤香腸、牛舌、奶酪火鍋丶羊肉等等。 izaw ku "ziyamu tu titi" (雜肉拼盤). kya kasienawan kahetikan tu nu suleda i Zuy-Se, sisa manamuh ku tademaw mukan tu titi atu epah, i ziyamu izaw ku nilaculan tu akik bangsisay atiti (烤香腸), [[sema']] nu katalalan (牛舌), nay-law nisalami tu kabi (奶酪火鍋) atu u [[sizi]] tu duma duma. 最盛大的巴塞爾狂歡節期間,人們會準備一道「巴塞爾麵粉湯」。它是由烘烤成棕色的麵粉、洋蔥、黃油還有肉湯做成的湯。瑞士很愛喝湯,另外一道土豆餅,都是很接地氣的瑞士地道美食。 i Pa-Say-Er a nalimaan misanga' tu bihun (麵粉) tuwa misa kabi nu "Pa-Say-Er". nu takulawan u sapasakabi pacebu'en tu bihun, kenaw (洋蔥), simal atu kabi nu titi. manamuh ku Zuy-Seay a tatemaw mukan tu kabi. ma-lin-su (馬鈴薯) misa tu tu-to-pin (土豆餅) sa asu' tu a kakanen itini.[https://kknews.cc/food/alygp4n.html] == Pa-Say-Er a nalimaan tu aadihan (巴塞爾藝術展 ) == 來自世界各地的藝術愛好者,最喜歡的目地是「巴塞爾藝術展」,最有名望的國際盛名藝術博覽會。同時也是藝術界的奧林匹克,它是世界上最好的丶形式最優丶最美麗的世界臨時藝術博物館。展出的作品包括繪畫,雕塑,裝置,照片,版畫,視頻和多媒體藝術,都是有高品質的當代以及現代畫展丶藝術品。 namakayni i kitakit namakay cuwacuwaay u tineng tu nu nalimaan sakanamuhan hansa,u kaydihan a kakitidaanay ku Pa-Say-Er a nalimaan tu aadihan (巴塞爾藝術展), u kasikadan a pu-lan-huy (博覽會) a kasingangan i kitakit. nikasan u i'-su-cieay (藝術界) a aw-lin-pi-ke (奧林匹克), u sakapahay, sakatanetek nu wayway, u sabangcalay i kitakit nu lin-se (臨時) a i'-su-po-u'-kwuan (藝術博物館). a patahkal tu nalimaan idaw ku kulid, u nituktukan, u papadengan, u sasin, u sapikulid, u masasuadihay a ying-pian (視頻) atu lekecay a ngiha (多媒體) nu tinengan. u sakahemekan ku mahiniay, mahamin kapah ku aydaay a nikulitan atu nalimaan. [https://www.myswitzerland.com/zh-hant/experiences/events/art-basel/] == wang-ciw madademecay nu kanatal (網球國手) == 介紹這位生於瑞士巴塞爾,世界有名的瑞士男子網球選手:Roger Federer。他網球史上最佳男子選手之一。Federer擁有20座「大滿貫」一對一單打冠軍,在是世界男子網壇之最好紀錄,同時也創下連續237週單打世界排名第一的紀錄。截止目前為止,他的世界排名第一總周數為302周。費德勒和拉沃、博格、山普拉斯等三位傳奇前輩,被認為是網球史上的「有史以來最好的選手」(GOAT, Greatest of All Time)。 眾多評論員、權威專家、退休和現役的球員都認為費德勒是網球歷史上最偉大的球員。他被稱為瑞士男子網球第一名人。 misiwkay tina singanganay nu wang-ciw madademecay: ci Roger Federer. lecuhan cinida i Zuy-Se Pa-Say-Er. ci Federer u paycacay a sakapahay a tatama a madademecay a likisi nu wang-ciw (網球). ci Federer idaw ku tusa a bataan a [[kawlah]] nu ta-man-kuwan (大滿貫) tu malacacay a tademaway masasinsu maala nida saayaway. kya tatama sakapahay a wang-ciw nu likisi nu kanatal. nika matulin nida makaala tusaay a lasubu tulu a bataan idaw ku pitu a lipay (週) saayaway tu makaala a kanatal. katukuh satu ayda pulung han idaw tu 302 a lipay makaala atu saayaway cinida. ci Federer kina tatuluay sakasenengan kuheni ci La-Wo ci Po-Ke ci San-Pu-La-Se, kina sasepatay a tademaw mapapaadih salungay a madademacay nu wang-ciw (GOAT). katuuday a musakamuay atu mitesekay, mialesay tu mimali atu mimaliay henay ayda sakasenengan nu mimaliay tu wang-ciw nu likisi. sakasenengan ci Federer itini i Zuy-Se ku niyadu’ singangan tu saayaway a mimali tina wang-ciw nu likisi. [http://tces98120.blogspot.com/p/blog-page.html] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *瑞士:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9E%E5%A3%AB *瑞士天堂國的秘密:https://www.youtube.com/watch?v=mBk4esJ3gH8 *瑞士有哪些地道的當地美食:https://kknews.cc/food/alygp4n.html *Art Basel:https://www.myswitzerland.com/zh-hant/experiences/events/art-basel/ *羅傑·費德勒簡介:http://tces98120.blogspot.com/p/blog-page.html [[kakuniza: Dungi Carrie]] ge9fhu81si41u1fvo2g4zwem9ynkh9t Syanox 0 4626 86333 45014 2019-11-30T06:28:05Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Syanox == u sulit nu Hulam: 松羅部落 宜蘭縣大同鄉松羅村,台灣地區最早種茶的原住民 。 松羅人的組先隸屬泰雅族賽考列克亞族的馬力巴群,原本住在大甲溪上游,因為狩獵之故時常翻越南湖山區,因而在和平北溪的支流布蕭丸溪建立新的部落,名為「啥卡巴利息」。 民國初年因為屢次出草,而為日警強制遷移各社,在民國二年先有十戶四十五人在日警勸誘下,遷徙到松羅,到了民國四年又因為連續出草,剩下的族人被一分為二,一部份被遷到寒溪,另一部份則到附近的大元。目前松羅社民的祖先,還有一部份是日據時代從南澳鄉金洋社遷徙過來,該社人也是哈卡巴利息舊社的後代。 松羅村玉蘭巷【Ta ma lan】位於玉蘭溪中游山腹,今玉蘭北方約一公里地的溪谷,成立於民國十年,係由巴龍、意巴厚、卡拉等三社組成,相傳在社址下方有平地人民設鋸木廠鋸木,該地區現以成為本鄉種稙茶樹的集散地,幾經宜蘭縣政府及三星地區農會輔導及經費補助,觀光茶園及民宿已成為本村之特色。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=66 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Syanox. u kasalumaluma’ nu Syanox sa, 158 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 543 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 489 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 54 ku tademaw, pakalatu 10%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 83%, Pangcah(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay | 民族別 |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 68dqz0mbrsetx30lrsdhflygc937rau Syria 0 4627 128379 118873 2022-07-14T10:11:03Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the United Arab Republic.svg|thumb|u hata nu Syria(敘利亞)|alt=Flag of the United Arab Republic.svg]] Syria(敘利亞) u [[Syria]] sa i labu nu Ya-Cuo, itiza i 35 00 N, 38 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 185,180 sq km. u ahebal nu lala’ay sa 183,630 sq km, u ahebal nu nanumay sa 1,550 sq km. hamin nu [[tademaw]] sa 17,185,170. kakalukan [[umah]] sa 75.80%, kila[[kilang]]an umah sa 2.70%, [[zumaay]] henay umah sa 21.50%. 1944年1月1日宣布獨立,1946年4月7日被聯合國及世界各國認可為正式獨立國家,現任總統為巴沙爾·阿塞德(Bashar al-Assad)。由於內戰的持續進行,目前已四分五裂被多個政權或武裝團體所控制,主要有被國際承認的敘利亞政府、敘利亞反對派及北敘利亞民主聯邦等。 1944 a mihcaan cacay a [[bulad]] cacay a [[demiad]], [[pasubana']] tu nika isiteked nu [[binacadan]]. 1946 a mihcaan sepat bulad pitu a demiad, sululen nu [[lenhekuo]] (聯合國) atu hemin hu binacadan a [[patizeng]] tiy si-li-ya (敘利亞). tapang ayza [[mikeliday|mukeliday]] pa-sa-el.a-say-de (巴沙爾·阿塞德), matulin a malais a binacadan, kiwasak sa ayza namalais, makuwan nu mibulibulay na hiza u nisululan a binacadan, si-li-ya (敘利亞) a sihu naluyaluyay a paculiay tu sihu atu miculiyenpang (民主聯邦) nu si-li-ya (敘利亞). [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/叙利亚] === tapang tusu nu kanatal (首都)=== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Damascus]]. === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu kanatal demiad sa 17 bulad 4 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首)=== u [[tabakiay]] a tapang nu [[kanatal]] (congtung) ayza sa ci [[Bashar al-Assad]], micakat a demiad sa i 2000 a mihca pitu bulad sabaw pitu a demiad. === cunli (總理) === u cunli nu Syria (敘利亞) ayza sa ci [[Hussein Arnousn]] (海珊·阿爾努斯), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 8 bulad 30 demiad. == '''kakitidaan (地理)''' == 敘利亞全國面積有185,180平方公里(包括以色列佔領的戈蘭高地),位於亞洲大陸西部,北與土耳其相接,東與伊拉克交界,南與約旦相連,西南與黎巴嫩和巴勒斯坦為鄰,西與賽普勒斯隔地中海相望。領土大部分是西北向東南傾斜的高原。 u sela nu si-li-ya (敘利亞) 185,180 pin-fang-kung-li (平方公里), pasuni alawan nu yi-se-liye (以色列) ke-lan-kaw-ti (戈蘭高地), i satipan nu ya-cuo-ta-luo (亞洲大陸), [[malalitin|malalutin]] atu tu-el-ci (土耳其) i saamisan malalutin in sawaliyan atu i-la-ke (伊拉克) malutin i satimula tu ye-tan (約旦) i teban nu satip atu timul, malalutin tu li-pa-nen (黎巴嫩) atu pa-le-se-tan (巴勒斯坦) satipan silaed tu ti-cung-hay (地中海) masasu paengaw atu say-pu-lu-se (賽普勒斯) namaka satipan atu saamisa pasa [[wali]] atu [[timul]] masalaya a mangangiw. 全國可分為四個地帶: kapah a palasepaten ku sela nu binacadan # 西部山地和位於兩座山脈之間的山間縱谷,包括海拔2841公尺的全國最高峰、位於西南部的謝赫山; # 西北部地中海沿岸平原,有長183公里的海岸線,是全國少數比較青綠的地方; # 東部內陸的高原; # 東南敘利亞沙漠。 # satipan u [[dihep|diheb]] laed nu tusaay a buyu', pasu 2841 m u [[satalakaway]] a [[buyu']] nu binacadan i tebal nu satip atu timul siye-he-san (謝赫山) # teban nu satip atu amis mililis tu ti-cung-hay (地中海) a enal 1831 km ku lalaya nu [[dadipasan]] u cayay ka adihay nu silutukay a sela. # sawalian u makalalumaay talakaway a lala'. # teban nu wali atu timu u bunabunakan nu si-li-ya (敘利亞) 敘利亞的氣候乾燥,全國有五分之三的地區全年降雨量少於25厘米,這主要歸因於高山的阻擋。沿海和北部地區屬亞熱帶地中海氣候,南部地區屬熱帶沙漠氣候。肥沃的土地是國家最重要的天然資源,國家由1980年代開始,透過灌溉計劃,不斷開拓國內可耕種的土地。位於東北部的"Al Jazira"及南部的"Hawran"都是重要的農業地區。 makedal ku demiad nu si-li-ya "敘利亞" anu palalimaen misisis ku kakitidaan, tuluay a benis i, cacay a mihcaan tusa badaan izaw ku lima mm tu udad, malawa nu talakaway a buyu'. u [[lilis]] nu dadipasan tu saamisan a kakitidaan, u kutiay a demiad nu ti-cung-hay timulan a kakitizaan, u kutiay a bunabunakan, u sidamekay sela, u pitebanan nu binacadan, namaka 1980 a mihca a alingatu, mahica nakamuan a pananum, cayay patuku a mitdas a kakaumahan a sela, i teban nu wali atu amisay "AI Jazira" aut timulay "Hawran" u pitebanan nu kakaumahan. 東部的幼發拉底河是全國最重要的河流,它貫穿東部國境,然後經伊拉克注入波斯灣。幼發拉底河流域的15個國家被譽為是「文明的搖籃」。西部縱谷有阿西河經土耳其傾注入地中海。 sawaliay a yu-huwa-la-ti-he (幼發拉底河) u tatebanan nu binacadan a sauwac. mamin a kayzaan ku sawali a lala' nu binacadan. tiya makayza i-la-ke (伊拉克) a tayzal puo-se-wan nikayzaan nu yu-huwa-la-ti-he (幼發拉底河) 15 a binacadan, u sasakamuan ku kapahay ku nikaudip atipan a diheb i zaw ku a-si-he (阿西河) makayza i tu-el-ci (土耳其) a micumdi ti-cung-hay (地中海) 位於國家西南部的首都太士革與及北部的阿勒坡和霍姆斯都是敘利亞的重要城市。其他主要城市都位於海岸。 teban nu sati atu timu nu binacadan u tapang a tukay tay-ma-se-ke (太馬士革) saamisanay a-le-puo (阿勒坡) atu huwo-mu-se (霍姆斯) u pitebanan a tukay nu si-li-ya (敘利亞) a luma' a tukay mililis amin i dadipasa. [https://zh.wikipedia.org/wiki/叙利亚] == '''singciw (宗教)'''== 當今的敘利亞是伊斯蘭教為主的國家,穆斯林大約占總人口的90%,其中遜尼派占總人口約70%,什葉派各支派占總人口接近20%。什葉派其中又分為阿拉維派、十二伊瑪目派和伊斯瑪儀派。 ayzaay a si-li-ya (敘利亞) u i-se-lan-ciyaw (伊斯蘭教) ku tebanan a misinziya, mu-se-lin (穆斯林) a tademaw 90%, 70% a tademaw u san-ni-pay (遜尼派) kumud nu se-ye-pay (什葉派) maka 20%, se-ye-pay (什葉派) sibenis hen tu a-la-way-pay (阿拉維派) se-el-i-ma-mu-pay (十二伊瑪目派) atu i-se-ma-yi-pay (伊斯瑪儀派). 敘利亞的基督教歷史非常悠久,敘利亞曾經是基督教國家。而新興的伊斯蘭教開始占據統治地位後,長達一千多年間仍有大量敘利亞人信仰基督教。但近一個世紀以來,由於戰亂、移民國外及生育率較低等原因,基督徒人口不斷大量流失,所占國內總人口的比例不斷下降。目前基督徒只占敘利亞國內總人口的10%了,但政府把當地的基督教派列為國家保護對象。 matenesay tu ku [[laylay]] nu [[ciwlu]] (基督教) nu si-li-ya (敘利亞), na u ciwlu (基督教) a binacadan ku si-li-ya (敘利亞) [[malingatu]] a idebung mikuwan ku baluhayay a i-se-lan-ciyaw (伊斯蘭教) maka ala tu 1000 a mihca, aluman ku misiziyaay nu si-li-ya (敘利亞) tademaw tu ciwlu (基督教), nika ayza 100 a mihca malalais anabulaw tayza nutawan a binacadan, cayay tu kalecuh tu atungay, u misinziya tu ciwlu a tademaw mabulaw tu ayaytu ka adihay ku tademaw i binacadan, 10% tu ku tademaw u miciwluay nu si-li-ya (敘利亞). nika sibunawan han nu sihu ku misinziyaay tu ciwlu (基督教) a tademaw. 敘利亞的部分基督徒聚集區仍使用古老的阿拉米語。另外敘利亞還有一些雅茲迪、德魯茲教徒和少量猶太人。 i niyazu' nu micuwluay a tademaw nu si-li-ya (敘利亞) nu ukasi a-la-mi-i (阿拉米) hen ku kamuen, luma' u ya-ce-di (雅茲迪) Te-lu-ce (德魯茲) a misinziyaay atu dadaay a yu-tay (猶太) a tademaw.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/叙利亚] =='''laylay (近代歷史)'''== 2000年6月9日,掌權30年的哈菲茲·阿塞德(Hafez al-Assad)去世,其次子巴沙爾·阿塞德(Bashar al-Assad)接任總統,7月17日就職。2005年4月26日,敘利亞遵照聯合國決議,自黎巴嫩撤軍,結束近三十年的直接干預。 2000 mihcaan 6 bulad 9 demiad, [[mapatay]] ku pamikuwanay 30 a mihca ci ha-fye-ce.a -say-de (哈菲茲·阿塞德) saka tusa a wawa 'a-sa-el.a -say-de (哈菲茲·阿塞德) mala satapangay nu binacadan. 7 a bulad 17 a demiad a alingatu. 2005 mihica 4 bulad 26 demiadmiduduc tu nalahecian nu liyen-he-kuo (聯合國) ku si-li-ya (敘利亞), manukas ku hitay namaka li-pa-nen (黎巴嫩) masatelep mamilangat midebung tu li-pa-nen (黎巴嫩). 2007年5月27日,敘利亞就巴沙爾·阿塞德繼續第二個為期7年的總統任期問題舉行全民公決,結果以97.62%確認他獲得第二個總統任期,任期至2014年。 2007a mihcaan lima a bulad tusa bataan izaw ku sepat misingkiw tu saka tusa nu piut a mihca a mala satapangay nu binacadan, 97.62% ku misuluay a mala satapangay tangasa 2014 mihca. 2011年1月26日,中東地區多國接連爆發「阿拉伯之春」運動,敘利亞亦開始出現反政府示威活動,但被政府軍鎮壓,但隨後反政府示威活動演變成敘利亞內戰至今。 2011/1/26 cung-tung (中東) a kakitizaan a binacadan macacengan u a-la-puo-ce-cung (阿拉伯之春) a kawaw, malingatu a simibulibulay tu sihu nu si-li-ya (敘利亞) nika mapenec tu nu sihu. uyza mibulibulay tu sihu a tademaw malalais ayza atu sihu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/叙利亚] 2013年8月,阿塞德對自己的「國民」使用化學武器,犯下21世紀最醜陋的戰爭罪行。此舉也公然逾越美國總統歐巴馬(Barack Obama)總統畫定的底線,但華府並未給予軍事懲罰,使美國的威信與影響力大打折扣。2015年9月,俄羅斯大舉軍事介入,又有伊朗扶持,阿塞德如虎添翼,敘利亞內戰的走向也大致底定。 2013/8 u huwa-siye-u-ci (化學武器) ku sapipenec ni a-say-de(阿塞德) tu [[binawlan]] nu nikuwanan niza mala salaecusay sakatalay ku balucu' niza i 21 se-ci nipihiza nizamibabelin tu nabalucuan nu tapang nu a-mi-li-ka(美國) ci u-pa-ma, malawit ku nihemheman nu balucu', nika cayay saybangi nu hitay nu huwa-fu, maselel ku nipalakapah tu a-mi-li-ka(美國). 2015/9 midebung a miculuk ku hitay nu el-luo-se(俄羅斯) padamaan aca nu yi-lang(伊朗) mahizatu u sisapikpikay a tula' ci a-say-de(阿塞德) malalaisay a kawaw nu labu nu si-li-ya(敘利亞) malahic tu. [https://www.storm.mg/article/2410737] 2015年5月,「伊斯蘭國組織」利用敘利亞內戰之際,陸續占領敘利亞領土,近來伊斯蘭國在敘利亞勢力大減,但敘利亞各方的軍隊割據情況仍然持續至今。目前「伊斯蘭國」在敘利亞曾奪取的領土已逐漸被敘利亞政府軍、反政府武裝、庫爾德人的組織奪回。 2015/5 yi-se-lan-kuo (伊斯蘭國) a masakaputay militawal tu nikalais nu labu nu binacadan nu si-li-ya (敘利亞) matulin a micalap tu sela nu si-li-ya (敘利亞) ayza maselep ku icelang nu yi-se-lan-kuo (伊斯蘭國) i si-li-ya (敘利亞) nika cuwacuwaay a hitay nu si-li-ya (敘利亞). macacalaphen tu sela nu binacada, ayza nicalapan nu yi-se-lan-kuo tu sela nu si-li-ya (敘利亞), manunultu a alawan nu hitay nu sihu nu si-li-ya (敘利亞) micaculiay tu sihu a hitay, ku-el-de (庫爾德) a masakaputay tamedaw. [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/叙利亚] 2019年底,反抗軍退至最後據點伊德利卜省(Idlib),敘利亞政府軍窮追猛打,俄羅斯與伊朗全力協助政府軍;伊德利卜省當地300萬平民死亡,引發內戰迄今最大規模的難民潮,讓已經收容360萬平民的土耳其大感威脅,出兵阻止敘利亞政府軍攻勢,土耳其(北約成員國)與俄羅斯開戰的風險也大幅升高。 wamamalasawad ku 2019 a mihca, u micaculiay tu sihu a hitay mitalikul tangasa i yi-de-li-pu-sen (伊德利卜省), lalabaen nu sihu a hitay nu si-li-ya (敘利亞, saicelang sa a padama ku el-luo-se (俄羅斯) atu yi-lang (伊朗) tu hitay nu sihu, 300 a mang ku mapatayay nu maluay i yi-de-li-pu-sen (伊德利卜省) a tademaw. maligatu namalais tangasa ayza satabakiay a nika lalais i labu nu binacadan satabakiyay a mihinang nu binawlan. 360 a mang tu ku nidiputan nu tu-el-ci (土耳其) tu tadema, milalang tu hitay nu sihu nu si-li-ya (敘利亞) tu-el-ci (土耳其) "pey-ye-ceng-yen-kuo (北約成員國)" sasa milais sa tu el-luo-se (俄羅斯).[https://www.storm.mg/article/2410737] 持續進行的敘利亞內戰與伊斯蘭國戰事,導致20多萬人死亡,約800萬人在國內流離失所,超過500萬敘利亞人逃到國外成為難民,是自第二次世界大戰以來的最大一批難民潮。 u tulin a malalais nu si-li-ya (敘利亞) atu yi-se-lan-kuo (伊斯蘭國), 20 a mang ku mapatayay nu tademaw, 800 a mang ku mihinangay nu labuay nu binacadan a tademaw, malawit nu tayzaay i nutaw a binacadan mihinang a tademaw. nu saka tusa satabakiay a nikalalais nu sikay, u saalumanay nu mihinangay nu tademaw.[https://zh.wikipedia.org/wiki/叙利亚] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *敘利亞:https://zh.wikipedia.org/wiki/叙利亚 *敘利亞內戰,被一場瘟疫淹沒的十年浩劫:https://www.storm.mg/article/2410737 [[kakuniza: Baliyus Kacaw]] 7p0p25djylyk7mg0i6659prziy2tqqt Sʉhlʉnganʉ/Sulungan 0 4628 86334 45061 2019-11-30T06:28:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Sʉhlʉnganʉ/Sulungan == === u sulit nu Hulam === 草水部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Sʉhlʉnganʉ/Sulungan. u kasalumaluma’ nu Sʉhlʉnganʉ/Sulungan sa, 41 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 108 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 95 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 12%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 69%, Rukay(Rukai) 3%, Cou 7%, Paywan(Paiwan) 1%, Laaluwa(Hla’alua) 6%, Sejek(Seediq) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inayi’ ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 9yjmys9tzz0ssb24b1gti6l1u6hn68p S’yux 0 4629 86335 45081 2019-11-30T06:28:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == S’yux == u sulit nu Hulam: 三叉坑部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu S’yux. u kasalumaluma’ nu S’yux sa, 99 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 280 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 204 ku tademaw, pakalatu 73%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 76 ku tademaw, pakalatu 27%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 69%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 6gutqvl8i1cxtb6zlcjn33rfjf303ls Tabaré Vázquez 0 4630 96568 96567 2020-12-07T13:32:35Z Babe kebab 1335 File wikitext text/x-wiki [[File:Tabaré26022007.jpg|thumb|Tabaré Vázquez (2007)]] Tabaré Vázquez 1 bulad 17 demiad, Tabaré Vázquez, u misingkiway. 1940 a mihca nalecuhan - 2020) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Uruguay]] ayza sa ci Tabaré Vázquez, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 3 bulad 1 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] ie7fqqqvo5lh2h79u7hlm9ndfg7jeu9 Tabilas 0 4631 86336 45110 2019-11-30T06:28:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Tabilas == === u sulit nu Hulam === 圓墩部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tabilas. u kasalumaluma’ nu Tabilas sa, 115 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 361 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 292 ku tademaw, pakalatu 81%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 69 ku tademaw, pakalatu 19%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 75%, Pangcha(Amis) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Paywan, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |-208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |-271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 | href="Category:Wp/ais" |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] avg70cjygibxcb42gysd99wlqsf3wjo Tabuk 0 4632 86337 45131 2019-11-30T06:28:45Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == Tabuk == u sulit nu Hulam: 松茂部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan ku niyazu’ nu Tabuk. u kasalumaluma’ nu Tabuk sa, 114 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 245 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 177 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 68 ku tademaw, pakalatu 28%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 65%, Yuwatan(Bunun) 4%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] uTayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan. inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 52yar5fpovv01nhyxwdj15mujk6mi95 Tafalong 0 4633 45160 45159 2019-11-21T16:54:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Guangfu HL.svg|thumb|Guangfu]] ==Tafalong== u sulit nu Hulam: 太巴塱部落 == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tafalong. u kasalumaluma’ nu Tafalong sa, 1,007 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,958 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 2,609 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 349 ku tademaw, pakalatu 12%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 83%, zumazuma 4%. 阿美族是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] nb0uti8uiciqixgjyd6tubdf0x8yb7p Tafugan 0 4634 86466 86338 2019-11-30T06:52:57Z Xiplus 201 replaced: [[kakuniza:Niyazu'(部落)]] → [[kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Tafugan == u sulit nu Hulam: 三富橋部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tafugan. u kasalumaluma’ nu Tafugan sa, 33 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 69 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 54 ku tademaw, pakalatu 78%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 22%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 78%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Kevelan(Kebalan). === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, namabulaw tayni, sisa mueneng tu itini. caay katuud ku tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] qi27dnjkcdvwhctyb35h61cwffocikv Taimali 0 4635 105972 105971 2021-04-09T07:25:46Z Hana ating 107 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki === Taimali(太麻里鄉) === Taimali a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 102.29 km². (kalesakan nu linpanti 4.53 km², kalesakan nu pawliwti 57.38 km²), u kasabinawlan, 7,128 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,979 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,782 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 67%(Paiwan, Pangcah) ku kasabinawlan. u Paiwan atu Pangcah ku sakalaniyazu’. na i 2009 a mihcan, izaw ku tabakiay a baliyus u Molake, izaw ku tabakiay a balad, maalul ku niyazu' nu Taimali siang. == nikasakuwakuwan == Taimali mala 9 a cuwen atu 13 ku niyazu’. kina 13 a niyazu’sa, [[Lupakatj]](魯巴卡茲部落), [[Tjavualji]](大麻里部落), [[Kiring]](給陵部落), [[Tjatjigel]](喳其格勒部落), [[Anasolay]](荒野部落), [[Davugele]](大武窟部落), [[Takidis]](德其里部落), [[Padrangigrang]](溫泉部落), [[Calavi]](查拉密部落), [[Kanadun]](金崙部落), [[Sasaljak]](沙薩拉克部落), [[Lalauran]](拉勞蘭部落), [[Cilalongay]](吉拉龍噯部落). 太麻里鄉(排灣語:Tjavualji;阿美語:Tjavualji[1];臺灣話:Thài-mâ-lí-hiong;臺灣客家語四縣腔:tai maˇ liˊ hiongˊ)位於台灣臺東縣東南方,北臨卑南鄉、臺東市,東濱太平洋,西鄰金峰鄉,西南連達仁鄉,南接大武鄉。 taymali a kenis taymali a kenis (paywan a kamu : Tjvualji; amis a kamu Tjavualji 1; layak a kamu: Thai-ma-li-hiong; Tawan a ngangay a kamu nu sepatay nu keni a ngiha’: tai ma li hiong ) tida i Taywan nu pusung a kenis i sawali satimulan, saamisan micapi tu piwma a kenis, pusung a kenis, sawalian misuayaw tu taypiyan, satipan micapi tu cing-hung a kenis, satipan katimul malalitin tu tazen a kenis, satumulan militin tu ta-u a kenis . 本鄉背倚中央山脈,除沿海平原外,大多為山地,海拔最高約2000公尺,氣候上屬熱帶季風氣候。鄉內居民包括2/3的漢人(閩南人、客家人、外省人)及1/3的原住民(阿美族、魯凱族、排灣族),地方通行語為排灣語與阿美語[2]。 2000年的千禧迎曙光活動使本鄉聲名大噪,也為本鄉贏得了「日升之鄉」的美名。 kina misudikuday tu cung-yang-san-mayi, midudus kya  sadipasan hawsa, u buyu’ mamin ku yadahay, u talakaw nu telek satalakaway tusa a malebud a ditek, u demiad sa u caledesay ku bali nu demiad. i labu nu kenis a tademw idaw ku layakay a tademaw tu ⅔( u layak, ngayngay, hulam ) atu ⅓ u yincumin( amis, lukay, paywan ), u kamu nu  itiniay nu paywan a kamu atu amis a kamu. tusa a malebud  nu mihcaan u nu malebutay nu haynamuh misuayaw tu mahculalay a likad a kawaw kyu kasingangan ninakenisan katabaki, sakasinganganan nu bangcal kina kenisan wini “ mahculalay nu cilal a kenis”. 歷史 太麻里原稱大貓狸(Tjavualji),在排灣族語中意指「太陽照耀的肥沃土地」,在清代文獻中已記載有「大貓狸」、「大麻里」等名稱。 1920年定名為「太麻里」,後於1937年改為「太麻里庄」,劃歸台東廳台東郡管理。二次大戰後改設台東縣太麻里鄉一直至今 laylay u taymali nau ta-maw-li( Tjavalji ), i paywan a kamu pabaliw satu “ u mapacilalay nu cilal kasitayhi’ nu damek a lala’, i kasumamadan nu lalangawan  sa idaw ku sulid sakay i “ta-maw-li”, “taymali ” sakasingangan. 1920 a mihcaan sumad hantu u “tamali”, nadikudan sa i 1937 a mihcaan sumaden aca “taymali-cung”, pabalucu aca malu pusung a tusu pusu a kenis ku mikuwanay. sakatusa nu nikalalais tu nadikudan hawsa pasumad hantu tu pusung taymali a kenisan hanikatukuh ayda. 族群 本鄉族群豐富,由排灣族、阿美族、魯凱族、外省人、閩南人及客家人組成。 其中本鄉的排灣族為巴卡羅群(paqaroqaro),即東部排灣,尤其是大王部落,其服飾、文化深受鄰近的卑南族及阿美族影響。 u binacadan kina kenis nu binacadan yadah ku sakalisiwan, u paywan a binacadan, amis a binacadan, lukay a binacadan, hulan a tademaw, layak a tademaw atu u ngayngay makakumutay . dumaay a kenisan nu paywan a binacadan u pa-ka-lu-cin (paqaroqarp), u nu sawalian a paywan, u duma sa ta-wang a niyadu’, ya u dikuc, u lalangawan matapal nu micapiay tu piwma a binacadan atu amisay a mapalalitay. 原住民祖先發祥地碑 界於三和村和華源村的原住民祖先發祥地碑,其深遠的歷史意義,是值得遊客短暫駐足停留的迷你私房景點。因卑南族、阿美族先人的傳說,促使族人在相傳為原住民祖先最早登陸的地點,特地豎立了石碑以追思祭祖,表達懷念祖先之意。 lalekalan nu yincumin a lala’ nu kelas nipatidengan tu paya nikakeminis i san-he a niyadu’ atu huw-yin a niyadu’ nu lalekalan nu yincumincu a lala’ nu kelas nipatidengan tu paya, unu kasu mamadanay a laylay ku mahiniay, u siacaay nu midangay pacena a pahanhan tu masadumaay nu kaliyuhan a madimutay a aidanga. dayhan u piwma a binacadan, amis a binacadan a kelas nu nakamuan saan sa, sapakalankan tu binacanan a paduduc tu yincumincu  a kalas nu satabalay tani i tukuskuyni, micidek ku nipatideng tu sasalisinan nu kakausan u kabulahan a paya, sakay i tini u pidatengan tu babalakiay a imi’. 民國49年在三和村海邊旁的山坡上豎立「臺灣原住民祖先發祥地」,八十年代經地方人建議,才引起重視,由縣府爭取經費重新整建擴大園區面積及設施、加設解說牌、雕刻建物等美化、綠化,才有至今的規模。 min-ko sepat a bataan idaw ku siwa a mihcaan i san-he a niyadu’ mitepal tu bayu i buyu’ a  patideng tu”Taywan nu yincumin u lala’ nu lalekalan ”, walu a bataan nu mihcaan u i tiniay tu a tademawa ku milahciay, kya u sakahenulan, nauydaan u kisihu maydih misakalisuw a misabaluhay sapisanga tu tabakiay a kenis i lala’ nu ahebal atu sasangaan, patetek tu paya sakay nu pacuyakuay a musakamu, u nituktukan ku luma a nisangaan a misakapah pabancal,palangaw tu sumilaway, kyu idaw haynikatukuh ayda tuud. 每年清明時節,知本、建和兩社的卑南族人,都會前來祭祖,表達慎終追遠不忘祖先之恩。東河鄉都蘭部落的阿美族人為履行先人交代,也在此立祀台,定期前來祭拜表達懷念祖先之意。 tu mihmihcaan nu pipuybunga a lisin,  ce-pen, ciyin-he kini tusaay a kenis nu piwma a tademaw, kanca tayda a patunga tu kelas, saka caay kapawan tu nu kelas a nipaayaw tu dadatengan nu balucu’, tung-he a kenis u tu-lan a niyadu’ u amis atademaw nu binacadan miduduc tu kawaw nu babalaki sakay nu tademaw, sisa i tini palekal tu sasalisinan, pademiad kanca tayni a patungas tu kelas u dadateng tu nabalucuan. 人口組成 本鄉人口2/3為漢族,其他1/3為原住民族,原住民族多居住於大王、北里、香蘭、金崙、多良及德其里。其中,排灣族多居住在大王村、新香蘭村、金崙村以及多良村,阿美族則居住在荒野、舊香蘭及德其里。 kasaupu nu tademaw kinakenis a tademaw ⅔ u layak a binacadan, u dumaan sa 1/3 u binacada mamin, u yincumin ku yadahay nu binacadan ku muenengay i ta-wang, pi-li, siyang-lan, cin-lun, tu-ling atu te-ci-li. sakadumaan , u paywan a binacadan ku yadahay a muenen i ta-wang a kenis, sin-siyang-lan aniyadu’,cin-lung a kenis atu tu-ling a kenis, u amis a binacadan sa i linubu nu hekal a muenen, nu malumanay a cin-lan atu u te-ci-li.s 旅遊 piidangan 太麻里鄉的景點多元豐富,有山、有海、有溫泉,花季、車站、 tay-ma-li a kenis u a adihan yadah ku sinilangecan, idaw ku buyu’ idaw ku bayu, idaw ku ungsing, u kasibaluan, u pikacawan tu silamalay, 多良火車ㄓㄢˋtu-liyang a pikacawan nu silamalay 多良火車站原為臺鐵招呼站,因業務清淡自2006年7月1日起結束旅客業務,同年10月1日正式裁撤。入園時間為每日上午7時至下午6時,清潔費每人10元。因站址原為山坡地,南迴鐵路工程處特別將車站以高架設計,一樓為候車室與售票處,二樓為月台,月台上的紅色欄杆為明顯特色,站在此處可鳥瞰太平洋,被譽為全臺灣最美的車站,吸引許多鐵道迷前來朝聖。 tu-liyang a pikacawan nu silamalay unu naayaway tu a pikacawan nu silamalay, i nai’ ku kawaw dayhan i 2006 a mihcaan pitu a bulad idaw ku cacay a demiad nai’ tu ku kawaw tu sakay i pidangan, uyida a mihcaan sa cacay bataan nu bulad idaw ku cacay a demiad u tatengaay tu malawpes. anu micumud u tuki tu demidemiad nu sananal pituay a tuki katukuh i kalabian enemay ku tuki, u sasinanutan a misakapah sa cacay a tademaw cacay a bataan nu kalisiw. inapikacawan i naayaw unu masatukusay, a buyu’, timuan a dadan nu silamalay sasangan a kakitidaan masaduma ku nisunpuan tu talakaway a  pikacawan tusilamalay, cacay a tatalakawan u pihahalan tu silamalay atu picakayan tu paya, sakatusa a talakawan u kakacawan, ya kakacawan sa idaw ku sumanahay a nilangatan u masadumaay u katinengan, mutiden itida hawsa tanen tu namakapabaw a miadih tu cacekawan i taypinyang a bayu, kasingangan nu Taywan u sabangcalay nu silamalay a pikacawan, sisa katuut ku tayniay midang a miadih tu dadan nu simukinay. 特產 金針,洛神花,枇杷 ,釋迦 ,波羅蜜 ,茶葉 ,火龍果 ,荖葉 ,荖花 ,紅藜 ,咖啡。 u cin-cen, lo-se a balu, ngipi, sikiyaw, pu-lu-mi’, uciya, hu-long a heci, bila’, balu, usal, kuhi. 金針山休閒農業區 金針山天然資源豐富,有溪流有瀑布有高山有峽谷。在此處的溪谷很適合螢火蟲居住,每到4~7月夜裡就是賞螢好時機。據統計金針山共有18種螢火蟲,最主要的品種為黑翅螢,若錯過了夏季,冬季11~12月還有山窗螢可觀賞。 cin-cen a buyu’ u lalalayan a sinilangec tu sikalisiw, idaw ku sawac idaw ku cascas idaw ku talakaway a buyu’ idaw hen ku masaapilisay a sawac. i tiniay a sawacsawacan u kapahay a kitidaan nu adipawnay, anu makatukuh tu i sepatay--pituay a bulat u sandeb u piadihan tu adipawnay a demiad. anu asipen i cin-cen a buyu’  hakay idaw ku cacay bataan idaw ku waluay a adipawnay, u angangan a masdumaay u lubeniay a sakubad nu adipawnay, anu masungaliw tu ku lalutay, kasienawannay i cacay a bataan idaw kucacay--cacay a bataan idaw ku tusaay  a bulad nu i buyu’ay a dipawnay nu tamaay u kalawlawan ku baluwang tu a adihan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基-太麻里鄉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%BA%BB%E9%87%8C%E9%84%89 *台東縣觀光局-太麻里鄉:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/344 [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Hana Ating]] nyaewfaf1vy1s1n28o66nu2fo778kci Taitung 0 4636 107561 107560 2021-04-29T07:07:35Z Yiyang.sayion 74 /* lahud(氣溫) */ wikitext text/x-wiki Taitung(臺東市) == kakilimaan == Taitung a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 111.48 km². (kalesakan nu linpanti 0.47 km², kalesakan nu pawliwti 1.09 km²), u kasabinawlan, 10,692 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 3,655 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 6,817 ku yingcumin a tademaw. u kasabinawlan(人數), Pakalatu 64%(Pangcah, Puyuma, Paiwan) ku kasabinawlan. u Pangcah atu Puyuma atu Paiwan ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan a niyazu' == Taitung mala 46 a cuwen atu 20 ku niyazu’. kina 20 a niyazu’sa, Apapuro niyazu'(高坡部落), Pasawali niyazu'(巴沙哇力部落), Ining niyazu'(伊濘部落), Falangaw niyazu'(馬蘭部落), Asiroay niyazu'(阿西路愛部落), Pusong niyazu'(布頌部落), Alapanay niyazu'(阿拉巴奈部落), Karoroan niyazu'(加路蘭部落), Matang niyazu'(馬當部落), Katatipul niyazu'(卡地布部落), Kasavakan niyazu'(射馬干部落), Puyuma niyazu'(普悠瑪部落), Papulu niyazu'(巴布麓部落), Kalaluran niyazu'(卡拉魯然部落), Fukid niyazu'(新馬蘭部落), Pongodan niyazu'(大橋部落), Sihodingan niyazu'(常德部落), Kakawasan niyazu'(石山部落), Siafulungay niyazu'(建農部落), Pakurung niyazu'(巴古崙部落). 臺東市 pusung se (俗字寫作台東市;阿美語:Pusung;卑南語:Pusung;布農語:Pusung;臺灣話:Tâi-tang-chhī;臺灣客家語四縣腔:toiˇ dungˊ sii),是臺東縣的縣治及最大城市,位於臺東縣東部沿海中段,東濱太平洋,南鄰太麻里鄉,西與北鄰卑南鄉。 ( u misulitay tu sasulitan u pusung se; nu pancah; pusung; nu piwma;pusung; nu punung;pusung; nu layak a kamu;Tai-tang-chhi; nu Taywan a ngayngay sepad ku ngihah; toi dung’ sii ), u nu pusung a kenis u satabakiay a mikuwanay nu tu-se, kitidaan i pusungan a kenis nu sawalian miduduc tu bayu i payteban, i sawalian u taypinyang, satimulan micapi tu tay-ma-li kenis, nu satipan atu saamisan micapi tu piwma a kenis. 面積約有110平方公里,成為全台面積最大且唯一一個逾100平方公里的縣轄市;人口數10.5萬人,為宜花東地區人口數第一大城市,全縣約有一半的人口設籍於本市內。 u ahebal nu lala’ idaw ku cacay a lasubu idaw ku cacay a bataan nu pin-huwan-kung-li, malu satabakiay ahebal nu lala’ u masacacaycacay(唯一) sanay u sacacay sanay malakuwid ku cac pin-huwan-kung-li nu pikuwan a kenis; u tademaw makaala tu 10,5 a mang, nu ki-lan kalinku pusung a kenis nu tademawan sa u satabakiay nu paycacay a tuse, hamin nu kenis sa idaw ku pankiway a tademaw u enen i tini manin pangangan i tuse . 來源:[1] 歷史 laylay 臺東平原早期為原住民卑南族、阿美族居住地,以遊耕方式生活其間。荷治時期及清治初期與後山其他地方共同被稱為「卑南」,已有漢人往來進行貿易。荷蘭人曾經為了採金派兵駐紮此地,並與卑南族利嘉社、泰安社發生過戰爭,今日臺東市第一公墓萬姓祠內尚存有昔日荷蘭士兵骨骸。 u enal nu pusung yu mahida naayaway u nu yincumin u piuma a binacadan, nu amis a binacadan u kakitidaan a muenen, hanipidang han maluk ku nikaudip hawsa. naw u he-lan atu kahulaman i ayaw atu nu dikudan u nu dumaan a malcacad(共同) nu kakitidaan sa pangangan han tu ‘’piwma’’, nataway sa idaw tu ku layak a tademaw malingatu tu nikalalacadan nu misiwbayay. u he-lan a tademaw nanu tawya tu maydih  i tini a papikudkud tu kim sisa patayni tu hitay misadabek, atu piwma a binacadan u li-ciya niyadu’, tay-an niyadu’ namangangayaw tu, aydaay u pusung a kenis ya masa cacayay a lunem a salisinan ilabu nu tatangahan u sin-wan mamin idaw hen ku naayayaw a ukak nu hitay.                                                                                 光緒年間,設立卑南廳,其後臺灣巡撫劉銘傳推動改制,名之為臺東直隸州。日本領臺前,改稱「南鄉新街」。清廷割讓台灣與日本後,稱為「卑南街」,屬臺東廳南鄉。 i naayaw a miheca u kasu mamadana henay, sini patideng tu piwma a pikawawan, i nadikudan u Taywan ya masatapangay ci Liu-min-cuwan micuduh a misumad, pangangan han tu pusung a kenis nu tuse. i nu ayawan nu lipun sa, sumad han tu ku ngangan’’ sadimulan a kenis baluhay a tuse’’. nu kahulaman a nipikuwanan sa mipela  tu pabeli tu Taywan atu lipun hawsa, pangangan hantu tu ‘’piwma kenis’’, nu pusung a pikawawan i satimulan a kenis. 地理環境 liwliw nu kakitidaan 臺東市位於臺灣東南隅,是一座背山面海地形狹長的城市,公所所在經緯度為東經121.10度,北緯22.45度。西起中央山脈山麓等高線與卑南鄉為鄰,西南鄰知本溪與太麻里鄉相望,北鄰海岸山脈以黑髮溪與卑南鄉為界,東臨太平洋,全市地處海岸山脈南端,中央山脈東側,南北長19.8公里, pusung a kenis i sawali nu satimul nu Taywan, u misudikuday tu buyu’ misuayaway tu bayu u masatanayuay ku lala’ nu wayway a tuse, kakitidaan nu yakuba i cin-wwiy-tu i tung-cin 121,10 tu, pi-uy 22,45 tu. i satipan u cung-yang-san-may nu malalikeluhay buyu’ ienal tukus nudadan atu matatepal tu piwma a kenis, satipan nu timul mitepal tu ce-pe a sawac atu tay-ma-li a kenis masasuayaw, i saamisan sa u tukus a buyu’ u lumeniay a bukes a sawac atupiwma a kenis ku tatudung, sawali sa u waliyu, hamin nu lala’ a kitidaan u tukus a buyu’ nu katimulan, i sawali u cung-yang-san-may, satimul nu saamis katanayu’19,8 kungli, 主要溪流由北到南有-卑南溪、太平溪、利嘉溪、知本溪,依次流入太平洋,而形成沖積扇平原的臺東市地形,最高點為標高75公尺的鯉魚山,可以俯瞰全臺東市景。臺東市位在臺東平原上,為卑南溪所沖積而成。在冬季的南下的東北季風受到中央山脈和海岸山脈阻隔,臺東市又位於臺灣東南海岸,氣溫受溫暖的海洋氣流調節,使冬季仍保持暖和,所以臺東市屬熱帶季風氣候。 u kakaydaan nu nanum a sawac namakayda i saamisan katukuh i satimulan idaw ku piwma a sawac, tay-pin a sawac, li-ciya a sawac, ce-pen a sawac, makakilul musilsil tayda i waliyu, ya wayway nu silsil mahida u sapihpih a kukus i pusung, u satalakaway a talakaw pitu a bataan idaw ku lima a ditek i li-i- a buyu’, taneng micekaw tu a adihan ku pusung. u pusung a kenis i masatukusay a pusung, u  nikahida nu masasetulay a piwma a sawac, i kasinawan nu makatimulay a wali amis u puu’ nu bali mautiih nu cung-yang-san-may atu tukus nu buyu’ mapapuud(阻隔), nika u pusung i Taywan nu sawali satimul a tukusan, u demiat u dihkuay a nikasasumad nu bali i bayu, kyu i kasienawan mahidatu ku dihku, sisa u pusung a kenis u masacaledesay a masapuu’ay a demiad nu bali.   產業 nilaculan 本市中心商業區位於縣政府前的中正路與中山路、台東舊站前的新生路及原台11線主線中華路一帶,因台東舊站廢除造成市區商圈沒落多年,當地政府後將之改建成旅遊服務中心及鐵道公園,2015年又將旅遊服務中心改建成客運轉運站及秀泰影城進駐原國光客運台東站,使第三級產業發展不致因此完全沒落。 kina tebanay a sasuwbayan a kenis sa i nu ayawan nu kinsihu i cung-cen a dadan atu cung-san a dadan, ya malumanay a silamalay i nu ayawan sa u sin-sena a dadan atu nu idaway tu a dadan tu tay 11 a dadanan ku caculilan i tida cung-huw a dadan, kyu ya malumanay a silamalay nu pusung matenes pinaay tu kakiya caay sakapahi nai’ ku pacakayay a misiwbay i tuse, namahida saca u sihu misakapah a misanga tu aidangan nu pikawawan atu dadan nu kisiya a pidangan, 2015 a mihca ya pikawawan a idanga sa misumad aca tu palu basu u mitupinan(客運) a pikawawan(轉運站) atu i  naayaway a pabasuan tu kakacawan(客運站) i pusung malu nu piadihan tu kacudu(影城), kyu mala tuluay a salacul tu sakasikalisiw kancaay aca caay kahamin malawpes. 因公共運輸交通的活絡與整合成功,重新吸引了許多商號及觀光旅館及各級連鎖店進駐於鐵花路及新生路一帶,然而新站附近商業活動仍不興盛,以民宿及機車租賃等第三級產業為主。重要農產品有稻米、釋迦、洛神花、油菜花、梅子、柚子、草莓、台灣藜等。而漁產的部分,台東市富岡漁港位於潮汐交會帶,漁獲量豐富,較名聞遐邇的漁產有海瓜子、沙蝦、曼波魚、地震魚、小章魚、雨傘魚、白帶魚、蘭花蚌、鯕鰍等。 sikaidaw ku nikapulunga a mitupinan kyu sidadan tu sakaudip atu hami mapulung nikalahecian, misabaluhay aca tu yadahay a misiwbaay atu u pahanhanan nu pidangan atu mahicahicaay a itida nisiwbay tu malalitinay a patiyan micumud tu i dadan nu kisiya atu sin-sen a dadan, kya sasiwbayan  i capi nu baluhay a silamalay nai’ ku muculilay caay kakapah ku siwbay, u kakabian a pahanhanan atu pacaliway tu utubay malu tuluay tu a sasikalisiw a kawaw, u kahenulan a tuud nu malukay sa idaw ku belac, cikiya, lu-sen a balu’, iyu-cay a balu’, sungsuli, mami, kamacal, usal.     sungsuli, mami, kamacal, usal.  u pibuting tu a salacul i pusung a kenis inatu nu hu-kang i kalalikeluhan nu kelah, yadah ku babutingan, sika idaw ku ngangan nu babiutingan idaw ku u piya’ nu bayu, nu likenay a kabus, man-pu a buting, maninelay a buting, u lita, masakawsuwaay a buting, u salengacay a tatelecan a buting, masabaluay a sizimi, u ci-ciw mahbin. == lahud(氣溫) == {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" |cacay bulad |sabaw tusa bulad |tulu bulad |sepat bulad |lima bulad |enem bulad |pitu bulad |walu bulad |siwa bulad |cacay bataan bulad |sabaw cacay bulad |sabaw tusa bulad |laled lahud |mihca |- |19.5 |20.0 |21.8 |24.1 |26.2 |27.8 |28.9 |28.7 |27.5 |25.7 |23.3 |20.5 |24.5 |1981-2010 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatal a pu Lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhoey kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.cwb.gov.tw/ 氣象局] *中文維基-台東市:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E6%9D%B1%E5%B8%82 [[tangan:Taitung City.svg|thumb|Taitung City]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Hana Ating]] 05fwvffw8aopu3owuzs4xvq8ec6ipr4 Taiwu 0 4637 112230 112227 2021-05-31T05:49:11Z Kimli miku 77 /* Taiwu(泰武鄉) */ wikitext text/x-wiki === Taiwu(泰武鄉) === Taiwu a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 124.11 km². (kalesakan nu linpanti 62.71 km², kalesakan nu pawliwti 55.5 km²), u kasabinawlan, 5,057 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,288 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,921 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 97%(Paiwan) ku kasabinawlan. u atu Paiwan ku sakalaniyazu’. [[tangan:Taiwu_Townshipx.PNG|縮圖]] == nikasakuwakuwan == Taiwu mala 6 a cuwen atu 9 ku niyazu’. kina 9 a niyazu’sa, Qapedang(武潭部落), Kaviyangan(佳平部落), Ulaljuc(泰武(吾拉魯滋)部落), Masisi(馬仕部落), Piyuma(平和部落), Ludja(安平部落), Tjaialev(達里部落), Puljetji(佳興部落), Tjaranauma(萬安部落). 泰武鄉位居屏東縣八大山地鄉之中心地帶,是東港溪上游及古瓦魯斯溪之間和中央山脈西側,為典型的山地鄉,居於北大武山和南泰武山之間的谷地,由於台東縣有大武鄉,在台灣光復後為了與大武鄉有區分,乃取大之古音「泰」字而成為「泰武」。目前泰武鄉有佳平村、武潭村、平和村、佳興村、泰武村和萬安村等六個行政區域。 Taiwu hananay a kenis sa, u kitidaan i Pin-tungay a nipikuwan masa nu waluay a kenis kasaupuan i teban, makay pabaw nu ya Tung-kang hananay a sauwac atu ya Kuwalu a sauwac, tasatipan nu Cung-yang (中央) hananay a buyubuyu’an, masanu buyu’anay a kenis, u tideng sa kaamisan nu Tawu atu kasatimulan nu Taiwu a dihep nu buyu’, kasaidaw nu Pusung tu ya Tawu hananay a kenis, kyu i mapanukas nu Dipun i nudikudan sa, sikacaay kasasulecad a misawantan sa, sipangangan han tu nu kasumamadan a pangiha tu ya "tai" a sulit, sisa malanu "Taiwu". i aydaay a kasaniyadu’ sa idaw ku Ciya-pin, Utan, Pinhe, Ciya-sing, Taiwu, atu ya Wanan, masaenem ku sasikuwan a kubu. 「泰武」之名的由來,民國35年1月在泰武村成立鄉公所,因該部落擇音「吾拉魯滋」(ulaljuc),又東面有大武山,故取其大武與泰武諧音,而定名為泰武村,同時以該村為鄉治所在,即正式命名為泰武鄉(避免與台東縣大武鄉雷同) ina "Taiwu" nikalalekalan a kasingangan sa, i kaHulaman tu tuluay a bataan lima nu mihcaan cacay a bulad i Taiwu a yakuba mapangangan, nipili’an tu nu niyadu’ay sisengi tu ya "wulaluce", nu walian sa maysuayaw tu Tawu hananay a buyu’, kyu muwala tu nu Tawu atu nu Taiwu a palecad tu ngiha, panutek han a pangangan tu Taiwu a niyadu’, i mahida sa u sanu yakuba hantu a kitidaan musasikawaw. nudikudan sa tu hekalay a kasiwatan u Taiwu a kenis han (misungaliw tu sikalecad atu ya nu Pusungay a Dawu a kenis matalaw a malawilaw). == lalitilitin a nipasumad (沿革) == 清領時隸屬於台南府鳳山縣,在山下設屯兵監護,日治時屬阿猴廳,在各社設警察駐在所,以執行地方行政、教育、衛生,並維持治安等殖民政策事項,至民國34年終戰後,國民政府來台,於35年成立泰武鄉公所,為縣自治機關。鄉公所為求鄉治適中,便利鄉民洽公,就遷設於現址之佳平村,今轄下計有佳平、武潭、佳興、泰武、萬安、平和等6村。初隸屬高雄縣,民國39年因行政區域調整,成立屏東縣,本鄉乃由高雄縣劃歸屏東縣管轄,以迄於今。 nipikelit nu kahulaman sa makuwanay nu Taynan ya Fung-san a kenis, i sasa nu buyu’ sa pasaupu tu hitay a misamawmaw mikantuk, i kaDipunan pikuwan sa sanu Akawan pisatubang a cedang, katukuh i kahulaman i 34 a mihcaan kademan nu kalalais, nikatayni nu Hulam i Taywan sa, iti 35 a mihcaan patideng tu Taywu hananay a yakuba, u masanu kuwanay a sakunida a kasakapud. u yakuba sa mamilunguc tu kangaay atu sakacaluway nu binawlan a misakawaw tu canancanan, kyu sipalimad han a patayni i Ciya-ping a niyadu’, i ayda sa kaidawan nu Ciya-ping, Utan,Ciyasing,Taiwu,U’wanan,Pinhe, enem a niyadu’. nanu Takaw ku sayaway a mamikuwan, i kahulaman  39 a mihcaan mapasumad ku mamikuwanaya, kyu ya Ping-tung hananay a kenis i tawya a mapatideng, sisa ina Taiwu a kenis kasumadan tu patayda i Ping-tung ku mamikuwanay, sikatukuh ayda. == i masahungtiay a nipikuwan iziyu atu nu aydaay a ngangan nu niyadu’ a pisasuayaw (清領時期與現行里名對照) == 泰武鄉 ( 鳳山縣番地 ) u Taiwu a kenis (Fung-san a kenisay kitidaan nu binacadan) 古阿崙社-泰武村 Ku-alun a niyadu’-Taiwu a niyadu’ 毛絲絲社-馬仕部落 Mawsese a niyadu’-Mase a niyadu’ 加無朗社-佳平村 Ciya-ulang a niyadu’-Ciya-ping a niyadu’ 本地社(又稱糞箕社)-佳興村 nau itiniay tu a niyadu’ (singangan aca tu pungki hananay a niyadu’)-Ciya-sing a niyadu’ 加走山社-萬安村 Ciyacuw-san a niyadu’-Uwanan a niyadu’ 施率臘社-萬安村 Selila a niyadu’-Uwanan a niyadu’ == u aenengan (位置) == 本鄉住於屏東縣八個山地原住民鄉之中心地帶。 ina kenis u eneng sa i Ping-tung waluay a binacadanay a kenis i teban ku kasadit. 東:與台東縣相接,是群山高聳的中央山脈,有南北大武山。 sawalian: malalitin atu Pusung, u masakaydungay ku buyu’ i Cung-yang a buyu’buyu’an, kaidaw nu timulay atu kaamisan nu Tawu hananay a buyu’. 西:與萬巒鄉相接。 nutipan sa: matatules atu Wanluwan hananay a kenis. 南:與來義鄉毗鄰。 nutimulan: malbiyaw atu ya Lay-Yi hananay a kenis. 北:接霧台鄉、瑪家鄉。 saamisan: malalitin atu ya Utai atu ya Maciya a kenis. == sakay nu demiad (氣候) == 因為處於熱帶,日照充足,溫度高達27度,最低也有18-19度,雨量多,尤其在八月雨量最多,山區雨期則較長,平均年降雨量達4300毫米。 zayhan i kasacaledesan, kacilalan tu i paydemiad kaakutian nu demiad sa makaala tu 27 tu, sakainayi sa kaidwan tu 18-19 tu, hinaudad, micidek i waluay a bulad macalud ku nikaudadan, i buyu’buyu’an sa matenes ku u dadan, palcaden musausi sa makaala tu 4300 a haw-mi ku kaudad i paymihcaan. == nu sauwac a nipisilsil (溪流) == 降雨雖豐沛,但部分山林遭過量砍伐,水源涵養力不佳,以致地面水源豐枯懸殊很大。 kanahatu kiyadahan nu nikaudad, nika udumaay a kilanlikangan mangasiw ku nipiletek, sasupet tu nanum caay ka taneng ku kakelec sisa kalawpesan nu nanum malatusa ku kapah atu nicelak atu kabadian nu kilang sa tatabaki ku laad. == kasaditan nu kitidaan (地形) == 地形為東高西低,地形完整,好像一個圓球狀,由於南大武山(高2841公尺)、北大武山(高3090公尺)具屏東平原的直線距離僅有13公里,因此本鄉的地形面,由三千公尺的高山,下降至接近海平面平原,各村落的海拔高度也不一,由100公尺左右至750公尺左右最高。 kasaditan nu kitidaan sa sawalianay ku talakaway nutipan sa kaapuyuan, masametek tu ku sakacinidanida, mahida tu u kaymuluay a mali, katalakawan ku nu timulan a Tawu a buyu’ (2841 nu depah), nu amisan a Tawu a buyu’ sa (3090 a depah katalakaw) anu paletek han sa katukuh i enal nu Ping-tung sabaw tulu kungli ku kabaad, kyu nu yakubaanay itini a nikasadit sa, sipakay tuluay a malebut a depah mudebu katukuh i picapian tu dadipasan tu enal, nu niyaduay a katalakawan sa caay amin kalalecad, kaidaw nu cacay nu lasubu manayat aca ku nu dumaay a katalakaw tu 750 a depah ku kasasiduma. == kaahebalan nu kenis (面積) == 土地面積以原住民保留地計算,共有5933.467公頃 kaidaw nu ahebal nu lala sa mamin u nu binacadanay a nikalukan nu babalaki ku masausiay, pulung han sa 5933,467 a kubu kaidaw. === sakay nu kasaduma nu nikalukan a tuud (農特產品) === 食用作物:有供給我們吃的稻、粟、薯、樹薯、芋、玉米、樹豆、大豆、落花生、山藥 等。另外有家畜食用的狼尾草、甘薯及樹薯等。 sakay kakanan a tuud: idaw ku nilasul tu sapahalhal ya tipus, tubah, siyaba, tali, kubkub, daung, kumuh, kalitang, kuledu, kayadah. 特用作物:咖啡、檳榔、可可椰子、食用美人蕉、桑、甘蔗、月桃、洛神葵、薑、鳶尾等。 picidekan a nikalukan a tuud sa: ya kuhi, da’dac, abinung, adidem, tebus, lupas, tayu’, ku tuudtuud. 水土保持植物:百喜草、台灣雀卑、百慕達草(鐵線藤)。 nu nanum a kasipaudip tu nu langaway: ya Paysi a lutuk, nu Taywanay a cipi hananay, Paymuya a lutuk (masatelayay a masay). 經濟作物:咖啡。本鄉咖啡從日治時期就已出現,因為咖啡帶來的高產值效益,也吸引族人紛紛投入咖啡的栽植。主要產區為泰武村,其他像武潭、佳平、萬安也有栽種。栽種品種為阿拉比卡種咖啡,為屏東地區目前咖啡種植量最多的地區。隨著全國有機農業的興起及消費者意識抬頭,近年在鄉公所的大力推動之下本鄉的咖啡栽種大都朝向有機的方式種植。 nu kasasilacul nu nikalukan sa: idaw ku Kuhi. itini i kenisay a kuhi sa i kadipunan pikuwan idaw tu, sipakay kaidaw nu talakaw nu aca sa, kyu mapacepcep ku balucu’ nu binacadan macacabi a beleng sa paluma. sasitungus nu palumaay sa masaupu i Taiwu a niyadu’, nutawan a palumaay sa idaw i Utan, Ciya-ping, Uwanan mamelaw tu. nipalumaan a langaw nu kuhi sa ya Alabiga hananay ku nisahecian, saka i Ping-tung a kanis sa mala u sayadahay ku palumaay a kitidaan. sikilul tu nu kanatalay a kasumad, kalabangbangan ku sabalucu’ tu cayay a nisiudukuanay ku kanamuhan atu picakay a nadatengan a aca caay tu kalecad, i kacapianay a mihcaan sa u yakuba misaicelang a maycuduh tu palumaay, mitudu a singalih kau nayiay ku damek atu ledekay pisikul sa. 近年來政府推動農業多元化經營政策,增加鄉民收入;對於造林工作也不遺餘力,除珍惜本身的森林資源外,也但改善了鄉民的生活品質,亦可保有大自然潔淨的空氣、甘甜的水源,使鄉民生活得更舒適。 i aydaay tu ku cenghu micuduh tu kiyadahan a kasadumaan maysiwbay a cedang, sacunus tu kalisiw nu binawlan, u pipaluma tu kilakilangan sa malcad tu ku balucu’ a mibangbang. kasaetiman ku kasadit nu silacul, kasumadan tu ku sikaudip nu binawlan, mapaading henay ku nu lahaday a bali misilud tu sahanhanan, sisicedaman nu nanum, u kangaayan nu sikaudip nu binawlan a mahini. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[https://www.pthg.gov.tw/TownTto/cp.aspx?n=E6CA376C23622120 泰武鄉公所歷史沿革] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 0572q847sx2b2whhvnrddktf0mumlxu Tai’an 0 4638 128404 128399 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki [[tangan:Thaiôn - Thàian - (Tai'an, Miaoli County).svg|縮圖|Tai’an(泰安鄉)]] Tai’an(泰安鄉) Tai’an(泰安鄉)a sakuwan ku Miaoli. kumud nu kalesakan, 602.88 km². (kalesakan nu lin-pan-ti 524.2 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 59.69 km²), u [[kasabinawlan]], 4,814 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,508 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,986 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 83% (Atayal) ku kasabinawlan. u Atayal ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Tai’an (泰安鄉) mala walu a cuwen atu 16 ku niyazu’. kina 16 a niyazu’sa, B’anux(天狗部落), Maylubung(梅園部落), Mepuwal(象鼻部落), Mabanan(永安部落), Malabang(馬那邦部落), Suru(蘇魯部落), Pakwari(八卦力部落), Gali-hwan(南灣部落), Matabalay(榮安部落), Mabatuan(大坪部落), Tabilas(圓墩部落), Maibagah(司馬限部落), Sakuhan(細道邦部落), Swasiq(斯瓦細格部落), Maytayax(大安部落), Quwis awi’(砂埔鹿部落). <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89</nowiki> === '''Tai’an (泰安鄉)''' === Tai’an (泰安鄉)是位於臺灣苗栗縣東南部的山地原住民鄉,北鄰南庄鄉、新竹縣五峰鄉,東接新竹縣尖石鄉,南臨臺中市和平區,西與卓蘭鎮、大湖鄉、獅潭鄉相鄰,為苗栗縣面積最大、人口密度最低的行政區,其面積約佔全縣的三分之一。 Tai’an (泰安鄉) itida i Taywan Miw-li-kin (臺灣苗栗縣) wali timulan a niyadu'an nu san-ti yincumin a niyadu'an, amisan sibiyaw tu Na-cuan (南庄鄉) a niyadu’, Sin-cu-kin Wu-fun niyadu’ (新竹縣五峰鄉), timulan midadapi tu Tacun-se’Hepin a niyadu’ (臺中市和平區), nutipan atu Cuelan-cen (卓蘭鎮), Tahu a niyadu’(大湖鄉), Shitan niyadu' (獅潭鄉) mababiyaw, u Mewli-kin (苗栗縣) ku satabakiay nu lala’a nu kakitidaan, tademaw han saadidi'ay nu sin-sen a niyadu'an, u ahebal nu lala’ nuheni makaala tu mala tuluay tu cacay. 族群主要以臺灣原住民族泰雅族人、與漢人中的客家人。由於泰安鄉溫泉產業豐盛,素有「泰安溫泉鄉」雅號。 benacadan nu angangan han u Taywan yincumin Tayalu a tademaw (泰雅族人), atu layak nu ngayngayngayan. nina Tai’an  (泰安鄉) wincun micidek tu ku silaculan nu wancuna, sisa kasinganganan tu  “Tayalu wincun a niyadu'an” han kuni panganganan. == '''likisi (歷史)''' == 在日本統治時代,本鄉境內各部落都屬新竹州大湖郡直轄的蕃地,戰後後才改制為山地原住民鄉,原為苗栗縣大安鄉,但由於與臺中縣大安鄉(今臺中市大安區)同名,1952年8月改名為泰安鄉迄今。 itini nikuwanan nu Dipun a zitay, nina niyadu’ u Sincu-cuo ta’hu-cun (新竹州大湖郡) ce-sia a kitidaan , nikudan nu nikalepacaw sumad han tu santi yincumin a niyadu'an, naw Mewli-kin Taan-niyadu’a (苗栗縣大安鄉) niyadu'an, nika atu Tacun-kin Taan-niyadu’ (臺中縣大安鄉) “aydaay a Tacu-se Taan-niyadu’” malicad ku ngangan, i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan walu (8) a bulad sumad han tu aydaay a Tai’an  (泰安鄉) katukuh ayda. === '''zu’cihek a niyadu'an (象鼻部落)''' === === '''Tai’an cengelan lalangawan a kitidaan  Tai’an aadihan tuni kasilacan nu tuud (泰雅染織文化園區 泰安文物陳列館)''' === 士林部落:須從卓蘭鎮沿著大安溪河畔旁的公路進入,先到臺中市的達觀部落,過了士林水壩就到達士林部落,此部落的路標標示牌是以山豬的圖騰為之。 Selin niyadu’ (士林), sipakayda i Cuo-lan niyadu’ (卓蘭鎮) miduduc tu Ta-an a sawac(大安溪河) nu tepala a dadan micumud, sayaway makatukuh i Taycu-se (台中市) a Takuwan-niyaduan, milakuuyd tu Se-lin (士林) a cascasan makatukuh tu Se-lin-niyaduan (士林), ninaniyadu’ a paya nu silusi a dadan u pabuy ku kulit tu sacumud tinaniyaduan. == '''su’wun (水文)''' == 本鄉主要的河川為大安溪、汶水溪以及大湖溪,汶水溪發源於泰安鄉梅園村標高2,618公尺的鹿場大山西南山谷,爾後匯集源自東洗水山的支流東洗水溪後轉向西,於汶水與大湖溪匯集。 nina niyadu’ [[angangan]] u sawac a Ta-an sauwac(大安溪),Wun-suy sauwac(汶水溪) atu Ta-fu sauwac (大湖溪), Wunsua sauwac (汶水溪) nu tapang i Taiyalu (泰安鄉) Mi’-yun niyadu’ talakaw han tusa a malebut enem a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (2,618) a kunce a ngabulan buyu' nutipan timulan nu masananggayya a buyu' nu dihep, kapulung nu misilelilay a nanum namakayda i Dun-si-suy-san a silsil nu lalitemuhan a Dun-si-suy sawac misudikud pasayda i nutipan, u wuin-suy (汶水) atu Ta-fu (大湖溪) sauwac nu kapulungan. 大安溪發源於雪山山脈之大霸尖山西側,向西流至東陽山北麓與支流馬達拉溪會合後,始稱大安溪,流經雪見、大安、象鼻部落、士林部落後,形成苗栗縣、臺中市交界。 Taan sauwac (大安溪) angangan i Sia-san-abuyu'an (雪山山脈) nu Tapa’cun buyu' (大霸尖山) nutipan, pasaida i nutipan kuni pisilesile katukuh i Tun-yung buyu'an Palu’ atu kacacepaan nu Ma-ta-la sauwac kalalitemuh han, pangangan han tu Ta-an sacac, makayda kunipi silesile nu nanum i Sai-cen,Ta-an, Sanpi a niyadu'an, Se-lin niyadu'an, mala Mawli-kin (苗栗縣), Taicun-se (臺中市) nu kala litemuhan. === '''Mawli-kan Cuolan-niyadu' Cuolan papahanhanan a aidangan (苗栗縣卓蘭鎮 卓蘭休閒園區)''' === 「卓蘭休閒園區」位於位於大安溪畔丘陵地型的河階台地,北臨鯉魚潭水庫, “Cuo-lan papahanhanan a aidangan” itida i Ta-an sauwac masa likelunay a lala’ nu masaenalay a masakayakaya’ a lalalalaan, amis madapi tu Li-i banawan, 該地原以生產茶葉、椪柑、大梨、枇杷等作物,後因柑橘價格不佳和農害之故,目前農業生產以花卉、有機蔬菜、香草、高接梨、芭樂、楊桃為主。近年休閒風氣興起,多數果農轉型為休閒農業,園區結合區內的休閒農場和景點,打造完整的休閒園。 nina niyadu' naw u sikawaway tu uciya, kama, laya’, ngipi ku kawaw, nikudan satu caay kakapah ku aca’ nu kama atu kasicilekayan nu kaliwmahan, ayda u kaliwmahan nu heni u balu, pakunida hananay a lami’, bangsisay a lutuk, nipatatules tu laya, kiyabes, latak ku tadapalumaan nuheni. ayda a mihcaan u papahanhanan nu aaidangan ku liwmahan nu tataydan a midang, kataydaan a midang mapulung atu tataydaan midang nu umah atu aidangan, misakapah tu tataydaaan a midang. === '''suyeun cascas atu tabakiay nu ba’tu a diheb (水雲瀑布與巨石谷)''' === 巨石谷位在汶水溪的上游段,遼闊的溪谷中散佈著各種大小與顏色深淺的石頭,一眼望去錯落有致,別有一番風情。 tabakiay nu ba’tu a diheb itida i Wun-sua sauwac nu pabawan, hatidaay nu ahebal nu sauwac yadah ku tabakiay adidiay atu caaya kalecad nu i labuay nu ba’tu, pasayda miadih mahicaay kiya ku nikasilac nu bangcal, bangcal sa ataydan miadih. 從巨石谷至水雲瀑布約需二十分鐘的時間,雖然有著絕佳的景致,但途中多為陡峭路段,且須以繩索攀爬頗高的距離,因此建議較無登山經驗的民眾須小心。 namakayda i tabakiay nu ba’tu adiheb katukuh i Suy-wun cascas maka alatu tusaay a bataan nu lawat a tatukiyan, amica ku nika bangcal nu tataydaan, nika u tataydaan muculil u masa likelikelunnay a dadan ku yadah,saka, aw tuwasu’a laic ku sapikayakay tu talakaway a tataydaan a laad, sakamusa anu inai' ku katinengay tayda i buyu han piadihi anu tayda i buyu'. 苗栗縣泰安鄉 泰雅原住民文化產業區 Mawli-kin Tai’an  Atayalu yincumin lalangawan a sakaudip nu kakitidaan 「泰雅原住民文化產業區」佔地約為1.67公頃,苗栗縣政府為了要結合泰安溫泉資源與泰雅文化,在其中設置「泰雅文物館」與「打必拉斯溫泉公園」,做為保存及推廣泰雅文化的重要推手。 “Atayalu yincumin lalangawan a lalaculan nu kakitidaan” kakitidaan makaala tu cacay. enem pitu a kubu (1.67), Mawli-kin sifu manglay mipulung tu Taywan wuncun tu sakasilacul atu Atayalu a lalangawan, itida patideng tu “ Tayalu aadihan tu tuud”atu “ Ta-pila-se wuncun aidangan”, sapisingaan tu cacuduh han tu Tayalu lalangawan a anganganan nu cacuduhan. 「泰雅文物館」內展品多元,平面展有泰安鄉內泰雅部落的遷徙與分布圖、當地泰雅族文化歲時祭儀介紹與照片, “Tayalu aadihan tu tuud” yadah ku aadih tu cancanan nu nipisilac, sapaadih idaw ku Tayan niyaduan nika bulawan atu aadihan tu nika babenisan tu cudad, tawyaay a Tayalu nu lalangaw nu  tawyaay a kakawawsan nu lalangawan a patineng misiwkay atu sasing. 並規劃有木雕、籐編器具、織品服飾以及口簧琴等實體文物展,以及設置夜間森林體驗區、傳統生活竹屋區等地,讓遊客能實際參與並親身體驗泰雅族的傳統生活。 idaw ku nipilekakawaw tu nituktukan tu kasuy, nisangan tu uway a cancanan nu tuudan, nitenunan tu dikuc atu tubtub nu nisangaan aadihan tu cancanan anisilacan, atu nipatideng tu nulabiiay a kilangkilangan nu sasalamaan a kitidaan, sumamaday anikaudipan a dayday nu uli’ auk nisangaan tu luma’ a kakitidaan, papilihida tu taydaay nu midangay a tademaw milihida tu kakawaw nuheni atu miliheda tu Tayalu nu dayday nu hican nu nika udipan nuheni. 戶外場地則規劃有「打必拉斯溫泉公園」,民眾不僅可以來此免費泡腳溫泉外,假日更有藝文表演與原住民攤販,讓民眾欣賞原住民歌舞之餘還能享受部落美食,藉此推廣與傳承泰雅傳統文化,並為泰安帶來豐厚的旅遊人潮,活絡地方經濟。 idaw kunipi kiyaku tu kawaw nuheni tu “ Tapila-se wuncun kungyun”, taydaay nu tademaw amidang caay paacai kuni pisengel tu kuku i wuncun, pilipayan hni idaw ku nipaimung tu palaw atu kakanen nu patiyamay nu yungcumin, nu taydaay a midangay nu tademawan taneng miadih tu nipaimung atu palaw nuheni sa taneng milihida tu kakanen nu niyaduay a asu'ay nu kakanen, imahini micuduh patinaku atu midayday tu Tayalu nu  lalangawan, kya yadah ku matinengay tu sakatayda i Tayalu amidang nu yadahay a tademaw, kya mapalekal ku sakaudip nu itidaay a tademawan. <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89</nowiki> == '''demiad (氣候)''' == 本鄉氣候屬於亞熱帶,溫和多雨,雨量由海岸向山區遞減,雨季主要在5月至9月。 demiad nu nuyadu' han kalacalecaledesan, kadihkuwan atu yadah nu udad, udad namakayda i dadipasan haymaw sa pasayda i bayu’ amawada’, udadan han itida i limaay a bulad katukuh siwaay a bulad. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科:[[:zh:泰安鄉|Tai’an(泰安鄉):ttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%AE%89%E9%84%89]] [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] ldlwqmquj5mb2vhq7x8mkgngdlf4lst Tajikistan 0 4639 118875 109213 2021-07-07T05:51:14Z Yiyang.sayion 74 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Tajikistan.svg|thumb|u hata nu '''Tajikistan (塔吉克)'''|alt=Flag of Tajikistan.svg]] '''Tajikistan (塔吉克)''' u '''Tajikistan (塔吉克)''' sa ilabu nu Yaco, itiza i 39 00 N, 71 00 E, u ahebal nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 144,100 sq km, u [[ahebal]] nu lala'ay sa 141,510 sq km, u ahebal nu nanumay sa 2,590 sq km, hamin nu [[tademaw]] sa 8,330,946. [[kakalukan]] umah sa 34.70%, kilakilangan umah sa 2.90%, zumaay henay umah sa 62.40% 塔吉克共和國(塔吉克語:Ҷумҳурии Тоҷикистон;俄語:Республика Таджикистан),簡稱塔吉克,中亞國家之一,位於阿富汗、烏茲別克、吉爾吉斯和中華人民共和國之間,在中亞國家之中國土面積最小。 Ta-ci-ke(塔吉克) [[masakaputay]] kapulungan a kanatal (Ta-ci-ke(塔吉克) a kamu; Ҷумҳурии Тоҷикистон; Er a kamu; Республика Таджикистан), u nipa[[ngangan]] Ta-ci-ke (塔吉克), Cung-ya nu paycacay a [[kanatal]], itida i A-hu-han, U-ce-pi-ke, ci-e-ci-s atu cung-huw-ze-min masakaputay kapulungan a kanatal sa, i cung-ya a kanatal atu cung-ko u ahedal nu lala’ u [[saadidi'ay]].[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Dushanbe]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa siwa bulad siwa [[demiad]]. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Emomali Rahmon]], micakat a demiad sa i 1994 a mihcaan sabaw cacay bulad sabaw enem demiad. == '''cunli (總理)''' == u cunli nu Tajikistan (塔吉克) ayza sa ci [[Kokhir Rasulzoda]] (科基爾·拉蘇爾佐達), micakat a demiad sa i 2013 a mihcaan 11 bulad 23 demiad. == '''[[kitidaan]] (地理)''' == 國家位於中亞的東南部,面積143100平方公里。素有「山地之國」的稱號,山區占總面積的93%。一半以上的地區海拔高於3000米,只有不足7%的可耕地。帕米爾高原的伊斯梅爾·索莫尼峰是全國最高點,海拔為7495米。群山上那些冰川和積雪融化時,形成了條條奔騰不息的河流。 i tung-nan-pu i cung-ya a kanatal, u ahebal nu lala’ 143100 a pin-huw-kung-li. nu [[idaw]] ‘’ i [[buyu'|buyu’]]ay a [[binacadan]] ‘’ a [[nikasinganganan]],u ahebal nu lala’ i buyu’ hamin hawsa siwa a bataan izaw ku tulu payhunpi. u kenis niyabuyu’ hatida tu pangkiw u telek nu nanum i 3000 mi katalakaw, ya kakalukan caay katanen tu payhun ce pitu dada', pa-mi-r-kaw-yin i yi-s-mi-r.su-mu-ni-hung i kanatal u [[satalakaway]], i telek nu bayu 7495 mi. ya i buyu’buyu’anay nu kuli atu kidetul nu kuli hanika [[lawpes]] nu kuli sa, malu sacacay ku nanum matatebudtebud ku nikalawpes [[musilsil]] i [[talawadaw]].[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] === malalaway tu kakitidaan a lala’ (領土爭議) === 在清朝全盛時期,帕米爾高原全境屬於清朝所管轄,1890年間,俄英兩國簽定英俄協定,由英國取得瓦罕帕米爾,俄國取得北部。目前除東部傾斜坡仍為中國大陸所管轄外,大部分屬於塔吉克,只有瓦罕帕米爾屬於阿富汗。中華民國成立以後,因處於戰亂時期,帕米爾高原始終無法有效統治。但中華民國政府始終將帕米爾高原西邊的噴赤河視為是中國的極西點。 u nu hungti henay a mipikuwan sa, pa-mi-r-kaw-yin hamin nu hungtiay hen a nipikuwan, 1890 a mihcaan e-in kinatusaay a kanatal misasulid tu kawaw nu in-e a nika[[sasulitan]]ay, u in-ko ku si[[tungus]]ay tu wa-han-pa-mi-r, u e-ko unu saamisanay. [[ayza|ayda]] hen tu sa ya sawali u [[masatikenihay]] unu cung-ko-ta-lu a nikuwan sa, pulung nu hamin nu Ta-ci-ke(塔吉克)ay tu, wida a cacay u wa-han-mi-r unu a-hu-han. [[patideng]] ku cung-huw-min-ko i nadikudan, namahida malalais( 戰爭) henay, u pa-mi-r-kaw-yin nai’ ku [[tatungus]] a mikuwan. nika u cung-huw-mi--ko [[kanca]] paluhidan ku pa-mi-kaw-yin ya i satip a pe-ce u [[talawadaw]] palu nu cung-ko a aidangan tu a adihan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] 在1960年代中華人民共和國與阿富汗簽訂邊界條約,正式承認放棄瓦罕帕米爾。1990年代塔吉克獨立,在簽訂條約時也承認放棄帕米爾北境,中國極西點向東移至今日位置。 i 1960 a mihcaan u cung-huw-zen-min mapulungay a kapud nu kanatal atu a-hu-han [[nikasasulitan]] tu nu likut tu kanatal, u tatenga'ay hang satu miales ku wa-han-pa-mi-ar.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] 1990 nu mihcaan t-ci-ke u [[masacacayay]] tu,u nikasasulitan malu tatenga'ay tu a miales tu pa-mi-ar nu saamisanay, cung-ko ya aadihan tu aidangan malimad pasayda i nu walian katukuh ayda kina kitidaan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] 中國和塔吉克於2010年4月27日簽訂的《中華人民共和國和塔吉克共和國政府關於中塔國界線的勘界議定書》,塔方實際控制下的1158平方公里土地劃歸中方。2011年1月,為解決和中華人民共和國之間的領土糾紛,塔吉克議會投票支持劃給中華人民共和國1千平方公里的土地,只占有爭議土地面積的3%稍多一點。 u cung-ko atu Ta-ci-ke(塔吉克) i 2010 a mihca sepad a bulad tusa a bataan idaw ku pitu masasulid tu ‘’cung-huw-zen-min masakaputay kapulungan a kanatal atu Ta-ci-ke(塔吉克) a masakaputay kapulungan a kanatal  kina tusay cung-ta a kanatal sakay i tini nu sihuan nikasasulitan tu [[kenis]] atu likut a [[cudad]]’’, [[taneng|tateng]] u nikuwanan nu ta-hun 1158 pin-huwa-kun-li nikelapan tu lala’ pabelien ku cung-huwang. 2011 a mihca cacay a bulad, a paketung atu makayniay i nu [[lala'|lala’]]an nu cung-huwa-zen-min nu [[masakaputay]] kapulungan a kanatal, u Ta-ci-ke(塔吉克) mikayki a misinkiw pitukel mikelap sapabeli tu cung-huw-zen-min masakaputay kapulungan a kanatal a lala’ tu cacay a malebud nu pin-huwang-kung-li, ya sakacaceking u ahebal nu lala’ tulu nu payhunpi ku nikayadah tu adidi.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] 塔吉克外交部長扎里菲把這次土地轉讓稱為是塔吉克的一次外交勝利,因為中國早期宣稱對2萬8千平方公里的塔吉克領土擁有主權。不過,塔吉克的反對派領導人則對此有不同看法,稱這個舉動並不符合憲法,而且這本來就是塔吉克控制的土地。 Ta-ci-ke(塔吉克) i hekalay a sakakaay ci za-li-huy nu ayda pabeli tu lala’ sakalaheci ni-Ta-ci-ke(塔吉克) u saayway nu nikasasupaliyun malaheci, yu mahida u cung-ko nu silala’ay tu tusa a mang idaw kuwalu a malebud pin-wan-kung-li ci- ta ci-ke nu idaway tu mikuwan, nika, Ta-ci-ke(塔吉克) u mibelih kya mikeliday caay kalecad ku adih nidatenga sakay tinakawawan, sakamu sa u mahiniay a kawaw caay kaw nu hulic a tatudung, unu Ta-ci-ke(塔吉克) tu a nikuwanan kinalala’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] 2011年9月20日,中華人民共和國和塔吉克共和國邊防部隊代表在帕米爾高原中方第75號界樁處舉行中塔新劃定國界交接儀式。 2011 a mihca siwaay a bulad sabaw tusa a bataan demiad, u cung-huw-zen-min masakaputay kapulungan a kanatal atu Ta-ci-ke(塔吉克) masakaputay kapulungan a kanatal u misebengay i lilis nu kenis a hitay mitayli i pa-mi-kaw-yin a [[kitidaan]] sakay pitu idaw ku lima nu bangku [[patektek]] a misabaluhay tu nikelapan tu kenis nu cung-ta [[malaliyunay]] a kawaw.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] == '''binacadan a tademaw (人口民族)''' == 截止2014年1月1日,塔吉克全國總人口816.04萬人。塔吉克人佔80%,烏茲別克人佔8%,俄羅斯人佔1%。此外,還有帕米爾、塔塔爾、吉爾吉斯、土庫曼、哈薩克、烏克蘭、白俄羅斯、亞美尼亞等民族。居民多信奉伊斯蘭教,多數屬遜尼派,帕米爾人屬什葉派伊斯瑪儀支派, [[katukuh]] i 2014 a mihcaan cacay abulad idaw ku cacay a demiad, u ci-Ta-ci-ke(塔吉克) a [[tademaw]] hawsa makaala i kanatal tu 8816.04 a man ku tademaw ci-ta-ke a tademaw sa makaala tu payhunce 80, u-ce-pi-ke a tademaw makaala tu walu payhunpi, u e-luo-s a tademaw payhunce cacay. nikahida sa, idaw hen ku pa-mi-r, ta-ta-e, ci-r-ci-s, tu-ku-man, ha-sa-ke, u-ke-lan, salengacay e-luo-s, ya-mi-ni-ya hamin nu [[binacadan]]. u muenengay a tademaw hawsa u sinciya i-s-lan a kiwkay, u yadahay u sin-ni-pay, pa-mi-r a tademaw unu se-yA-pay unuydaay tu a kiwkiwkayan kumihiniay.[https://www.itsfun.com.tw/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B/wiki-7534935#:~:text=%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%201%20%E4%B8%AD%E6%96%87%E5%90%8D%E7%A8%B1%20%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B%202%20%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E9%A0%98%E8%A2%96%20%E5%9F%83%E8%8E%AB%E9%A6%AC%E5%88%A9%C2%B7%E6%8B%89%E8%B5%AB%E8%92%99%EF%BC%8C%E9%98%BF%E5%9F%BA%E7%88%BE%C2%B7%E9%98%BF%E5%9F%BA%E6%B4%9B%E5%A4%AB%203,9%20%E9%A6%96%E9%83%BD%20%E6%9D%9C%E5%B0%9A%E5%88%A5%2010%20%E4%B8%BB%E8%A6%81%E5%AE%97%E6%95%99%20%E4%BC%8A%E6%96%AF%E8%98%AD%E6%95%99%20%E6%9B%B4%E5%A4%9A%E7%BB%93%E6%9E%9C%E2%80%A6] == '''u dahac (自然資源)''' == 塔吉克以有色金屬(鉛、鋅、鎢、銻、汞等)、稀有金屬、煤、岩鹽為主,此外還有石油、天然氣、豐富的鈾礦和多種建築材料。鈾儲量居獨聯體首位,鉛、鋅礦佔中亞第一位;其次有鉛、鋅、鉬、鎢、銻、鍶、金礦、石油、天然氣、煤、岩鹽、螢石等。境內還蘊藏多種建築材料。水力資源豐富,截止2014年位居世界第八位,人均擁有量居世界第一位,佔整個中亞的一半左右,但開發量不足10%。工業產值通常佔社會生產總值的一半以上。主要部門有採礦業、輕工、食品、有色冶金、化工、機器製造和電子工業 。 Ta-ci-ke(塔吉克) idaw ku kulid tu sikinmay ( ciyin, sin, u, ti, kung ), caay kahacica ku  siking, miy, yA-yAin ku tungus, idaw hen ku simal, dahacay a bali, u kapahay sa u aalan mihelupay tu simal atu yadahay a sapisanga tu lumiay a zayliyaw. papadidaan misinga tu simal malu sayaway nu masakaputay kapulungan a kanatal, cin,sin kuwan u sakacacay i cung-ya, kilul satu idaw ku cin,sin,mu’,u,ti ss, kin kuwang, simal, dahaca bali, mi, cikah a ba’tu, malikatay a ba’tu. maylabuay idaw henay ku nitimutan tu yadahay a sapisanga' tu luma a zayliyaw. sakalakakitaan tu maykaniay i nanum, katukuh i 2014 a mihca hamin nu kitaki sakay walu, u tademaw hamin i kitaki sa u sakacacayay, hamin nu calap i cung-ya makaala tu [[pangkiway]] satu, nika caay katatudung ku nikatahkalan tu cacay bataan nu pay-hun-pi. u pikawawan nu tahkalay hatida ya nicalap tu siykay a tahkal hamin nu kalisiw u pangkiw dada'. sakahenulan a kawaw idaw ku miatangay mikudkud tu tuud, u ahemaway a pikawawan, misanga'ay tu kakanan, idaw hen ku pakulitay a kin, misanga'ay tu sapaiyu' a kawaw, misangay tu kikay atu kalapiyakan a kusi nu kawaw.[https://www.itsfun.com.tw/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B/wiki-7534935#:~:text=%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%201%20%E4%B8%AD%E6%96%87%E5%90%8D%E7%A8%B1%20%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B%202%20%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E9%A0%98%E8%A2%96%20%E5%9F%83%E8%8E%AB%E9%A6%AC%E5%88%A9%C2%B7%E6%8B%89%E8%B5%AB%E8%92%99%EF%BC%8C%E9%98%BF%E5%9F%BA%E7%88%BE%C2%B7%E9%98%BF%E5%9F%BA%E6%B4%9B%E5%A4%AB%203,9%20%E9%A6%96%E9%83%BD%20%E6%9D%9C%E5%B0%9A%E5%88%A5%2010%20%E4%B8%BB%E8%A6%81%E5%AE%97%E6%95%99%20%E4%BC%8A%E6%96%AF%E8%98%AD%E6%95%99%20%E6%9B%B4%E5%A4%9A%E7%BB%93%E6%9E%9C%E2%80%A6] == manamec (經濟) == === palumay a kawaw (種植業) === 種植業佔農業總產值的70%,植棉業在農業中舉足輕重,尤以出產優質細纖維棉花聞名于世,棉花單位面積產量在原蘇聯各共和國中居首位。40%的可耕面積用于種植棉花,養蠶業較發達。此外,還種植檸檬、甜柿、紅石榴等水果和少量的水稻、玉米、小麥等。主要出口商品為鋁錠、皮棉和紡織品,主要進口商品為鋁生產原料、石油產品、機器與設備。進口的66%來自獨聯體國家,出口的65%是非獨聯體國家。 u malukay sinipaluma haynikaidaw ku tahkalay nu payhunpi pituay a bataan, paluma tu sasangaan tu kupa’ sa i malukayanay u tanengay ku baked, ya nikatahkal nu kupa’ sa u dawdawmi’ay kya balu nu pada sakasingangan i kitaki, kina balu nu pada sa u ahebal nu tahkalay i nu su-linan a masakaputay kapulungan a kanatal u saayaway. pay-hun-ce sepad a bataan ku ahebal tanen paluma tu sapadaan a kilang, kapah uyni u pahamay tu kayku a kawaw, kiyu, sinipaluma hen tu cileminay a kama, sicedamay alupal, sumanahay a kiyabes hamin nu heci atu idaw kuyni u tipus, kupkup, habay, hawsa. u sapatahekalay a tuud uyni u alumi, ucaayay hen nikapapelaay atu sasangaanay a keliw, tatengaay micumuday a tuud u alumi sasangan a zayliyaw, simal a tuud, kika atu sapisanga. u nikataynian pay-hun-ci enen a bataan idaw ku enen numakayniay i masakaputay kapulungan a kanatal, u tahkalal a pay-hun-pi enen bataan idaw ku lima nu caayay kaw nu masakaputay kapulungan a kanatal.[https://www.itsfun.com.tw/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B/wiki-7534935#:~:text=%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%201%20%E4%B8%AD%E6%96%87%E5%90%8D%E7%A8%B1%20%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B%202%20%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E9%A0%98%E8%A2%96%20%E5%9F%83%E8%8E%AB%E9%A6%AC%E5%88%A9%C2%B7%E6%8B%89%E8%B5%AB%E8%92%99%EF%BC%8C%E9%98%BF%E5%9F%BA%E7%88%BE%C2%B7%E9%98%BF%E5%9F%BA%E6%B4%9B%E5%A4%AB%203,9%20%E9%A6%96%E9%83%BD%20%E6%9D%9C%E5%B0%9A%E5%88%A5%2010%20%E4%B8%BB%E8%A6%81%E5%AE%97%E6%95%99%20%E4%BC%8A%E6%96%AF%E8%98%AD%E6%95%99%20%E6%9B%B4%E5%A4%9A%E7%BB%93%E6%9E%9C%E2%80%A6] === u malukay pahabaay a kawaw (農牧業) === 塔農業分為個體經濟、集體農庄和公有經濟。塔農業私有化改造之後,個體經濟已逐漸佔據塔農牧業的主要地位,但農用機械和技術的缺乏已嚴重製約著塔農業的發展,隻有59%的農用耕耘機可以使用。2011年塔農牧業總產值比上年成長7.9%,達148.53億索莫尼,其中種植業產值108.94億索莫尼,同比成長8.2%,畜牧業產值39.58億索莫尼,同比成長7.0%。影響塔農業發展的資金和技術等問題仍未得到解決。 ta a [[malukay]] idaw ku nu udipay, nu mapulungay a kakalukan atu nu maylabuay a manamecay. u malukay nu ta a maluk idaw ku nu udipay a nisumatan hawsa, nu udipay tusa manamec [[haymaw]] micalap ku ta a malukay pahabayay u [[sakahenulan]] a nikaluk, nika u kikay nu malukay atu nalimaan nai’ ku matatudungay caay tu pakalaheci  pihacen ku nipikuwan tunu sakay manamec i ta nu malukay, uyda dada sabaw lima idaw ku siwa nu pay-hun-pi ay u sakaluk a satami nu kikay ku cukaymasen. 2011 a mihca ta a malukay pahabayay hamin nu sapalahad kiyadahan ku nu ayaw nu mihcaan  tu pitu.siwa a pa-sin-tu, makaala tu 148.53 i’ nu su-mu-ni, nikahini u nipaluman sikaidaw sa 108.94 i’ su-mu-ni, sakalecad idaw tahkal walu.tusa a pay-hun-pi, nu pahabayay a sikaidaw 39.58 i’ a su-mu-ni, nisakalecad idaw ku tahekal pituay.lin pay-hun-pi.mapalatit ku ta nu malukay sapalahed tu kalisiw atu nu nalimaanay a munday hayayda caay henay pakatepa tu sakalaheci nu kawaw.[https://www.itsfun.com.tw/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B/wiki-7534935#:~:text=%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%201%20%E4%B8%AD%E6%96%87%E5%90%8D%E7%A8%B1%20%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B%202%20%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E9%A0%98%E8%A2%96%20%E5%9F%83%E8%8E%AB%E9%A6%AC%E5%88%A9%C2%B7%E6%8B%89%E8%B5%AB%E8%92%99%EF%BC%8C%E9%98%BF%E5%9F%BA%E7%88%BE%C2%B7%E9%98%BF%E5%9F%BA%E6%B4%9B%E5%A4%AB%203,9%20%E9%A6%96%E9%83%BD%20%E6%9D%9C%E5%B0%9A%E5%88%A5%2010%20%E4%B8%BB%E8%A6%81%E5%AE%97%E6%95%99%20%E4%BC%8A%E6%96%AF%E8%98%AD%E6%95%99%20%E6%9B%B4%E5%A4%9A%E7%BB%93%E6%9E%9C%E2%80%A6] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:塔吉克斯坦|中文維基百科-塔吉克]] *[https://www.itsfun.com.tw/%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B/wiki-7534935#:~:text=%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%201%20%E4%B8%AD%E6%96%87%E5%90%8D%E7%A8%B1%20%E5%A1%94%E5%90%89%E5%85%8B%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B%202%20%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E9%A0%98%E8%A2%96%20%E5%9F%83%E8%8E%AB%E9%A6%AC%E5%88%A9%C2%B7%E6%8B%89%E8%B5%AB%E8%92%99%EF%BC%8C%E9%98%BF%E5%9F%BA%E7%88%BE%C2%B7%E9%98%BF%E5%9F%BA%E6%B4%9B%E5%A4%AB%203,9%20%E9%A6%96%E9%83%BD%20%E6%9D%9C%E5%B0%9A%E5%88%A5%2010%20%E4%B8%BB%E8%A6%81%E5%AE%97%E6%95%99%20%E4%BC%8A%E6%96%AF%E8%98%AD%E6%95%99%20%E6%9B%B4%E5%A4%9A%E7%BB%93%E6%9E%9C%E2%80%A6 華人百科-塔吉克] [[kakuniza:Hana Ating]] gw46h6ksfm2n4y7j73p2btcncfwu2du Takamimura 0 4640 86339 45252 2019-11-30T06:29:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Takamimura (高見部落)'''. u kasalumaluma’ nu Takamimura sa, 233 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 778 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 757 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 21 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 94%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 0o6xtuxg5g6b1tbrivy69jxue2asr1p Takanua /Takanua 0 4641 86340 45274 2019-11-30T06:29:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Takanua /Takanua == nilacul == === u sulit nu Hulam === 達卡努瓦部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Kaohsiung a kuwan ku niyazu’ nu Takanua /Takanua. u kasalumaluma’ nu Takanua /Takanua sa, 243 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 998 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 958 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 40 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 65%, Cou 16%, Kanakanabu(Kanakanavu) 12%, Paywan(Paiwan) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Pangcha(Amis) 1%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] orwvoo4rnj7iidy45r4g6tkazqmnhcc Takay 0 4642 45306 45305 2019-11-21T16:54:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Takay == === u sulit nu Hulam === 達蓋部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Takay. u kasalumaluma’ nu Takay sa, 162 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 391 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 79 ku tademaw, pakalatu 20%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 312 ku tademaw, pakalatu 80%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 16%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 2%, zumazuma 1%. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 Pangcah a cidekay u cacay a cidekay nu Taywan Yincumincu. katuud mueneng i Kalingku-Pusun a bukebukelalan atu sawaliyan, caay katuud mueneng i Pingtung Mutan siang atu Manco siang. u sausi nu tademaw sa maka 20 a mang. u sakatuuday a cidekay. u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, namabulaw i 1878 tayni milimek midimut. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen(廖守臣). == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] g0yklhj19pwugfbio5b22o8ic8iaty2 Takenawan 0 4643 128142 45314 2022-03-06T12:45:07Z CommonsDelinker 56 Removing [[:c:File:Preta_S.jpg|Preta_S.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Fitindia|Fitindia]] because: No permission since 26 February 2022. wikitext text/x-wiki Malalukay caay kasulep, matukaay caay kabecul u dietu nu Sakizaya 1l56dbbrlprldurnazkxj1ve24jnhyf Takidis 0 4644 86341 45336 2019-11-30T06:29:08Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Takidis == u sulit nu Hulam: 德其里部落 i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Takidis. u kasalumaluma’ nu Takidis sa, 157 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 371 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 212 ku tademaw, pakalatu 57%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 159 ku tademaw, pakalatu 43%. u kasabinacadan, 人口數有出入. 台東縣太麻里鄉泰和村。Takidis指德其黎(立霧)溪流域 此地的阿美族為恆春阿美系統,阿美族人由恆春北上遷移,先到了花蓮新城鄉的德其黎(立霧)溪流域,因不堪泰雅族的壓迫及耕地不足,而在日治時期時遷到了太麻里附近,並取在花蓮的地名為社名,故稱德其里。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=143 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Lupakatj. u kasalumaluma’ nu Lupakatj sa, 220 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 484 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 250 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 234 ku tademaw, pakalatu 48%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 48%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah (Amis) a niyazu' === u Pangcah (Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah (Amis) a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] og477214dsjnosvg04hevnrtzlj4iz0 Takimi 0 4645 86342 45356 2019-11-30T06:29:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''Takimi(u sulit nu Hulam: 龍泉部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Takimi. u kasalumaluma’ nu Takimi sa, 87 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 327 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 286 ku tademaw, pakalatu 87%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 41 ku tademaw, pakalatu 13%. 位於秀姑巒溪支流龍泉溪右岸,屬廣原村三、四鄰,較高處的五鄰為原規那農場。居民主要亦由丹那社遷來,遷村行動並一直持續到戰後。據稱昔日當地可見瀑布,日人稱瀑布為「瀧」,光復後改稱為龍泉。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=418 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 78%, Pangcah(Amis) 4%, Paywan(Paiwan) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Cou 1%, zumazuma 2%. === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ kyuni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) .Paywan(Paiwan) u Tayan(Tayal) atu Cou. === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']]inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 6j0i4tmlutk36qnu3wg1fjopfhkv34w Takinusta 0 4646 45418 45417 2019-11-21T16:54:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 61 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Takinusta(u sulit nu Hulam: 瀧下部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Takinusta. u kasalumaluma’ nu Takinusta sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 113 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 108 ku tademaw, pakalatu 96%. [[tangan:布農族領袖拉荷阿雷.jpg|thumb|布農族領袖拉荷阿雷]] u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 4%. 位於海端鄉以北、初來以南的新武呂溪右岸。日治時期日人稱「瀧下」,是指瀑布之下。據說當時由聚落西望可見新武呂溪小支流有瀑布流貫而下,故有此稱。今該溪已經乾涸,瀑布也消失了。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=205 itiza i saamisan nu [[:zh:海端鄉|Haytuan siang]], atu [[:zh:右|kawanan]] nu Sinwu [[:zh:溪|sa'wac]]. i kalipunan a demiad singangan ku "Suangsia", ilabu' a sakuizaway sa u " isasa' nu [[:zh:瀑布|cascas]]" sananay. sakamuwan nu tademaw, itawya kya niyazu', maazih tu ku cascas nu Sinwu sa'wac malikit malikuid, sisa panganganen. ayzasa, makelah tu kya sa'wac, malawpes(malaucep) tu kya cascas. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 79%, Pangcah(Amis) 9%, Paywan(Paiwan) 2%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 5%. === u Yuwatan a niyazu’ === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ kyuni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Puyuma. inayi' tu tu zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']]inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. == u siwkay nu Yincumin == u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541)      == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumuluma'ay a se kitakit kakunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kitakit kakunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kakunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Taitung]] kuz4wndv44wjvlakd1akh0zzkwek4lb Takofan 0 4647 86343 45442 2019-11-30T06:29:12Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Guanshan Town.svg|thumb|Guanshan]] ==Takofan== u sulit nu Hulam: 德高部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Takofan. u kasalumaluma’ nu Takofan sa, 359 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,048 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 578 ku tademaw, pakalatu 55%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 470 ku tademaw, pakalatu 45%. 台東縣關山鎮德高里。又稱東庄部落。日據時代即以溪邊荒草的景觀而得名。昔日此地泛稱德高班寮。民國35年,開始有德高班社的一些阿美族人遷往此處,後來又有成功鎮、鹿野鄉、卑南鄉等地的阿美族移住,使得本地的阿美族漸增。在民國43年,鎮公所命名為「東庄」。 此部落住戶有二分之一強為阿美人,且多分佈於天主堂與長老基督教會、真耶穌教會附近,而第二大的族群則是來自苗栗縣的客家移民。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 52%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 1%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Saysia(SaySiyat). === u Sakizaya a tademaw === inay ku Sakizaya a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=147 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] caet0zf1z8ea0fja5puk4di4che0osm Takubuwa a kawaw 0 4648 94939 94938 2020-10-20T10:55:05Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki Takubuwan a kawaw(達固湖灣事件) kawaw nu [[Takubuan]] macudaday i 1878 a mihcaan kawaw nu Kaliyawan, makayza i micudaday tu likisi nu kaHulaman a [[tademaw]], wini Kaliyawan a tademaw milihiza tu Sakizaya a tademaw misuayaw tu Hulam malalais, nika u Sakizaya a tademaw sa, sisa u ”Takubuwa a kawaw” han. liwliw nu Takubuan saliyukan nu tungawan madiput ku eneng nu [[Sakizaya]], caay pakacumud ku Hulam, zikuz u lamal ku nizikecan nu Hulam, i kikul nu iduc pasiketan tu lamal pasaniyazu’en nuheni mipana’, kyu matuduh ku tunawan atu nu uli’ay a badahung nu luma’. u tumuk namin matalaw mahadibek ku tademaw nu Sakizaya, masasukamu suayaw han nu mita tahkal sa. nika maydih a patalaw tu katuuday ku Hulam, kyu sipasiketen ku tumuk ci Kumud Pazik i angangan nu katang a kilang, hacacay han mikelap ku titi nu uzip niza, nai sananal siwaay ku tuki katukuh kaceleman nu cilal patay satu; acawa niza ci Icep Kanasaw pazen han i teban nu nipela’an a tabakiay kilang, emic han mipecec, papiemekan ku katuuday a hitay i pabaw, tusa a bataan ku hun malatu’ tu ku hahanhanan ni Icep mapatay satu. mademec ku kalalais, i balucu’ nu Sakizaya caay kau mamapawan ku mahiniay a adada nu balucu’, patawidan patalawan nu hitay nu Hulam, kyu matalaw misakamu tu nu Sakizaya a kamu, pacici sa minanam tu kamu nu pangcah, mitudung tu aluday wayway nu [[Pangcah]], matenes laPangcah satu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== *http://blog.yam.com/sakizaya/article/8075881 *潘繼道,〈原住民戰役─淺談撒奇萊雅族與加禮宛事件〉,《臺灣學通訊》20:155-188。 *潘繼道,〈被遺忘的「奇萊」民族與其故事〉,《歷史月刊》127:189-212。 nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:likisi]] [[kakuniza:2018-cacay]] jb9zglf0mp5qah6mlhhllkgcpoeeyx7 Takubuwan 0 4649 45535 45534 2019-11-21T16:54:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Takubuwan Sakul]] lqx6l85hbnroojwa9ue39wh91yirtma Takubuwan Sakul 0 4650 45632 45631 2019-11-21T16:54:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 96 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Takubuwan Sakul == u sulit nu Hulam: 達固部灣撒固兒部落 Takubuwan Sakul masatakuway a lala’, i teban nu malud. == u siwkay nu niyazu' == [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Takubuwan Sakul. u kasalumaluma’ nu Takubuwan Sakul sa, 451 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,209 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 211 ku tademaw, pakalatu 17%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 998 ku tademaw, pakalatu 83%. === u asip nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 13%, [[Sakizaya]] 3%, Taluku(Truku) 1%. == u angangan nu kakitizaan (地名起源) == u kamu nu babalaki, takumuwan naw kasumamadan ahebalay a [[:zh:部落|niyazu]]', u mitepalay tu nanum a tukus. Iliwliw masauwac tanu tasun sa, masawahelulay masaiki tu naming. Sakidaya a tamdaw itini i tasutasunan mikilim tu masa tukusay a lala’, mueneng masaniyadu. Pangangan han nu sakidaya tu kubuwan, patinaku u liwliw nu Takubuwan Sakul yadah ku tasutasunan a tebus, iteban sa masatakuway a kakitidaan == subal (分布範圍) == Takubuwan Sakul a niyadu, nu sakidaya a babalaki sayaway ni enengan, ahebalay a niyadu, mueneng itina i sauwac nu pazik, i sauwac nu yusidu u nu pazik a buyu a nikuwanan, u teban nu niyaniyadu i ceci a buying maka tukuh i sewyi acacudadan. Malaliwasak ku sakidaya a tamdaw i kalingku katuud ku kakelul sa malimat atu micaliway henay tu duma a niyadu’ tawya malimad mailman i takubuuan. == nasulitan (歷史) == i cacay a malmud walu a lasubu pitu idaw ku walu a mihcaan, u sakidaya a tamdaw midademec tu hulam, mademec nu hulam, nay tina I takumuwan a kawaw sa, sakizaya a tamdaw, cay pakademec tu nipalamal nu kuwang, mahamin ku ni niyazu’ masibek. mulaliway nu sakizaya a tamdaw, milakalak i kakalinkuwan atu midapu i panpancahan, caypatineng tu ngangan satezem sa mauzip. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- href="Category:Wp/ais" | href="Category:niyazu'" |Sakizaya | href="Category:2018-cacay" |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:2018-cacay]] lle0wro6wbad92jvv8hjzi51j2f0huv Takunan 0 4651 86344 45648 2019-11-30T06:29:13Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Takunan == === u sulit nu Hulam === 羅山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Takunan. u kasalumaluma’ nu Takunan sa, 94 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 248 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 235 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 13 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Saysia(SaySiyat) 1%, Pangcha(Amis) 2%, Tuluku(Truku) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 4up9ze6jsmz1uo60evc2llxkx0n1mwj Talamakau 0 4652 86345 45662 2019-11-30T06:29:15Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki Talamakau(青葉部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Talamakau. u kasalumaluma’ nu Talamakau sa, 229 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 757 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 718 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 39 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Rukai 85%, Paiwan 5%, Bunun 1%, Amis 2%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 83blv0pdxncz39n5d28d76l23negq0x Talampo 0 4653 86346 45714 2019-11-30T06:29:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuli HL.svg|thumb|Fuli (Zosi go)]] ==Talampo== u sulit nu Hulam: 達蘭埠部落 == u siwkay nu niyzau' == 東興部落的阿美語名稱是「Talampo」,是由原部落建立地之竹田村舊名「頭人埔」而來,直到日治時代初期遷移到現在的地方。 部落族人多自於秀姑巒群的樂合、安通、源城、馬太鞍、屋拉力、梧橈及加拉拉等社,以及海岸群的白守蓮社人所組織而成。達蘭埠部落又名為黑暗部落,則是因為沒電的環境超過一甲子,部落第三代因而稱之為黑暗部落。 u ngangan nu Pangcah nu Tungsin niyazu' sa u "Talampo". namakay naayaway a niyazu' "Toulenpu", katukuh ka Lipunan, mabulaw tayni. namakay Siukuluan sawac a Lehe Antong Yuenchen Bataan Wulali Wulaw atu Kalala'. atu Pasilian a niyazu'. Talanpu niyazu izaw ku zuma a ngangan "Tueman", namahini sa, inayi' ku dingki 60 a mihcan. sisa, pangangan ku "Tueman" a niyazu'. i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Talampo. u kasalumaluma’ nu Talampo sa, 71 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 127 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 124 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 2%. == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 91%, Paywan(Paiwan) 2%, Sejek(Seediq) 2%, zumazuma 4%. === u niyazu' nu Pangcah === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, namakay i Sakul a niyazu'. paacawa ku taytayna tu Cilamitay. u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) atu Sejek(Seediq). === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini. namabulaw i Kalinku tayni. namiacawa sa tayni muenengtu itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 40v3h2t9rblwubshwkiat3dr6buo6od Taluk 0 4654 45753 45752 2019-11-21T16:54:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 38 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Taluk == === u sulit nu Hulam === 卓樂部落 == u siwkay nu niyazu' == '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. 卓樂部落舊稱「Vavafulu」,意為梧桐樹多之意 巴巴夫魯,意為「梧桐樹繁生之地」,村人隸屬巒社群,本來住在秀姑巒溪上游的喀西帕南社,一八七九年時,有四戶四十五人因為耕地不夠,脫離母社徙到現址另闢新社。一九0五年又有來自秀姑巒溪源頭「太魯那斯」社的布農遷入,在鄰近之地另成一小社居住。部落位於日據八通關越嶺路即將抵達玉里緃谷平原的下山口位置,附近猶有當年日警與布農族作戰陣亡者之紀念碑,是非常重要的史料。 Papabulu, ku izaway a kamu sa " u kakitizaan nu lemangaw nu Wutung kilang". u binawlan kitinay nu Luanse luyaluy. naayaw sa namueneng ipabaw nu Siukuluan sawac, u Kesipa timul niyazu'. 1879 a mihcaan, izaw sepat bataan izaw ku lima a tademaw, izay caay kataneng ku mulukay a lala', sisa miliyas tuway, tayza ayzaay a kakitizaan patizeng ku niyazu'. 1905 a mihcaan, u zuma a Yuwatan a tademaw namakay saayaway nu Siukuluan sawac, u Taylunas niyazu' tayni itini mueneng. itebal nu niyazu' patizeng adidi'ay a niyazu'. kya niyazu' itiza isasa' nu Patungkuan. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Yuwatan(Bunun). u kasalumaluma’ nu Yuwatan(Bunun) sa, 169 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 629 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 583 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Yngcumin, 46 ku tademaw, pakalatu 7%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 83%, Pangcah(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 2%, zumazuma 4%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) u Tuluku(Truku).inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 8hx6ss7p9z0wb1j09b5f2ykf9l74d3c Talunas 0 4655 45785 45784 2019-11-21T16:54:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Talunas == u sulit nu Hulam:達魯那斯部落 == u siwkay == i Kawsiong a kuwan ku niyazu’ nu Talunas. u kasalumaluma’ nu Talunas sa, 88 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 327 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 273 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 54 ku tademaw, pakalatu 17%. === u Cou a niyazu' === u Cou a niyazu' kuyni, katuud ku Cou a tademaw itini mueneng. itiza i Kawsiong se Taoyuen chu Taoyuen chun. itiza i Laonong sa'wac a lala'. sasepat a niyazu' mapulung, u Laaluwaay a niyazu'. izaw ku sepat a niyazu' itini. izaw ku zuma a ngangan tina niyazu', u Sepat niyazu' saan. ayza sa, izaw ku Taoyuen chun atu Kawcong chun. 高雄市桃源區桃源村。位於荖濃溪西岸的河階地上。四社部落為南鄒族沙阿魯哇雅族的聚落。四社部落主要為南鄒沙阿魯哇族人組成,以前沙阿魯哇族在桃園鄉境內有四個聚落,又稱四社群。目前分布以桃源村與高中村為主。 === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Cou]] a6w8p81hmysf8o05tmr3wuwb8jop96o Tamahu 0 4656 86347 45800 2019-11-30T06:29:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Tamahu == === u sulit nu Hulam === 建山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tamahu. u kasalumaluma’ nu Tamahu sa, 218 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 771 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 708 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 63 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 83%, Rukay(Rukai) 2%, Cou 1%, Paywan(Paiwan) 4%, Tayan(Tayal) 1%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 5a52ovqjkowwbttjuga1zmj9fpisdv6 Tamalakaw 0 4657 86348 45832 2019-11-30T06:29:50Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''<big>Tamalakaw(u sulit nu Hulam:大巴六九部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Tamalakaw. u kasalumaluma’ nu Tamalakaw sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,352 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 689 ku tademaw, pakalatu 51%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 663 ku tademaw, pakalatu 49%. 根據卑南族的起源傳說,可分為「石生傳說」與「竹生傳說」兩種。泰安部落屬於「石生」認為其始祖發源於今台東太麻里鄉三和海岸附近的山坡地上(知本的卑南族稱此地為Ruvoahan),由一巨石裂開所生。 泰安村是 泰安村是卑南族傳統八社中大巴六九社(tamalakaw)的居住地,目前人口約一千四百餘人,卑南族約佔百分之三十一左右,其餘為嘉義、台中、南投、台南移入的漢人及榮民。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=5&T_ID=431 kilul nu kungku nu Puyuma a cidekay, u langaw nu heni sa, namakay baetu atu auk. Tayan niyazu' sa u "baetu", u kakawsan nuheni namakay Pusung Taymali, nalecuh nay mapela'ay a baetu. Tayan u cacay a niyazu' nu Puyuma, maka 1400 a tademaw, maka 31 pasento. u zuma a tademaw sa namakay Ciyayi, Taychung, Nanto, Taynan a Hulam. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Puyuma 36%, Pangcah(Amis)7%, Yuwatan(Bunun) 3%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 2%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Puyuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Yuwatan(Bunun) atu Paywan(Paiwan). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:niyazu']] 18t6ggyty39zfqjsj42g86oa9oivy8o Tamalon 0 4658 86349 45855 2019-11-30T06:29:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Tamalon == u sulit nu Hulam: 玉蘭部落 位於宜蘭縣大同鄉松羅村 台灣地區最早種茶的原住民 松羅村位於蘭陽溪支流松羅溪左岸,包括三個聚落,分別是松羅【Sha noh】、圓山【B ngwan】、玉蘭【Ta ma lan】。 松羅人的組先隸屬泰雅族賽考列克亞族的馬力巴群,原本住在大甲溪上游,因為狩獵之故時常翻越南湖山區,因而在和平北溪的支流布蕭丸溪建立新的部落,名為「啥卡巴利息」。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=66 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tamalon. u kasalumaluma’ nu Tamalon sa, 90 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 277 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 37 ku tademaw, pakalatu 13%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 240 ku tademaw, pakalatu 87%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 11%, Pangcah(Amis) 1%, Rukay(Rukai) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] folhs6diyuycnf130yvyahb29v9n02q Tamazuan 0 4659 86350 45870 2019-11-30T06:29:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Tamazuan == === u sulit nu Hulam === 達瑪巒部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tamazuan. u kasalumaluma’ nu Tamazuan sa, 322 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,109 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,027 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 82 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 90%, Tayan(Tayal) 2%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 8j3pgn6t6iro84ff8uzrw72bq1wor6j Tamim bin Hamad Al Thani 0 4660 45875 45874 2019-11-21T16:54:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tamim bin Hamad Al Thani [[tangan:Tamim bin Hamad al-Thani 2015.jpg|thumb|Tamim bin Hamad al-Thani 2015|alt=Tamim bin Hamad al-Thani 2015.jpg]] 6 bulad 3 demiad, Tamim bin Hamad Al Thani, u misingkiway. 1980 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Qatar]] ayza sa ci Tamim bin Hamad Al Thani, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 6 bulad 25 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] sx5ke889809mdj5g0ny232txsu75vxb Tampya 0 4661 86351 45910 2019-11-30T06:29:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Tampya == [[tangan:Atayal_(1).jpg|thumb|Tayan]] === u sulit nu Hulam === 忠治/桶壁[[:zh:部落|部落]] ===u siwkay nu niyazu' === i New Taipei City a kuwan ku iyazu’ nu Tampya. u kasalumaluma’ nu Tampya sa, 528 ku uma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,835 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 775 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,060 ku tademaw, pakalatu 58%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 37%, Pangcah(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%. ===u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. ===u Sakizaya a tademaw=== inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gpfbntme05fmndoxvien736dx0cfm9g Tangahang 0 4662 86467 86352 2019-11-30T06:53:01Z Xiplus 201 replaced: [[kakuniza:Niyazu'(部落)]] → [[kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fenglin HL.svg|thumb|Fenglin]] == Tangahang == u sulit nu Hulam: 長橋部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tangahang. u kasalumaluma’ nu Tangahang sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 145 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 61 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 84 ku tademaw, pakalatu 58%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 27%, Taluku(Truku) 9%, Yuwatan(Bunun) 3%, zumazuma 3%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caayhen pasumad ku ngangan nu Sakizaya. katuudtu ku Sakizaya a lecuh. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 9el819f8224vtgkm2hwa39k5lusabff Tanguhla/Dinkam 0 4663 86353 45948 2019-11-30T06:29:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Tanguhla/Dinkam == === u sulit nu Hulam === 四社部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tanguhla/Dinkam. u kasalumaluma’ nu Tanguhla/Dinkam sa, 42 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 147 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 145 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 82%, Rukay(Rukai) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Cou 9%, Laaluwa(Hla’alua) 4%, Pangcha(Amis) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud kuYuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Rukay, u Tayan, u Cou, u Laaluwa atu Pangcah. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 30ub2vevm3r6xldptea1bhfox2kv9m3 Tanzania 0 4664 116879 116878 2021-06-24T17:26:11Z 松塚家族 1645 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Tanzania.svg|thumb|hata nu '''Tanzania (坦尚尼亞)'''|alt=Flag of Tanzania.svg]] '''Tanzania (坦尚尼亞)''' u [[kanatal]], u '''Tanzania (坦尚尼亞)''' sa i labu nu Feico, [[itiza]] i 6 00 S, 35 00 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa izaw ku 947,300 km<sup>2</sup> u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 885,800 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 61,500 km<sup>2,</sup> hamin nu [[tademaw]]an sa 52,482,726. [[kakalukan]] umah sa 43.70%, [[kilakilangan]] umah sa 37.30%, [[zumaay]] henay umah sa 19%. 坦尚尼亞聯合共和國(斯瓦希里語:Jamhuri ya Muungano wa Tanzania)通稱坦尚尼亞,是位於赤道以南的東非國家,本土地處維多利亞湖和印度洋之間,北鄰烏干達和肯亞,西與剛果民主共和國、盧安達和蒲隆地交界,南與馬拉威和莫三比克毗連,西南與尚比亞接壤。1964年4月26日,坦干伊加與尚吉巴合併,成立坦尚尼亞聯合共和國,首都為杜篤瑪。1996年以前的舊首都位於三蘭港,仍為坦尚尼亞主要的商業城市和大部分政府機關的所在地。三蘭港也為坦尚尼亞的主要港口。 tan-san-ni-ya [[masakaputay]] kapulungan a kanatal(si-wa-si-li kamu:Jamhuri ya Muungano wa Tanzania)pulung a [[ngangan]] tan-san-ni-ya, i [[telek]] nu kanatal i satimulan nu walian, kina itiniay tu a nikalalecadan nu lala’ u wy-tu-li-ya a taku atu in-tu-yan, micapiay i saamisan u u-kan-ta atu ken-ya, satipan sa u kan-ko a [[masakaputay]] kapalungan a kanatal, i lu-an-ta atu pu-lung [[malalitemuh]] ku lala’ satimul sa ma-la-wiy atu mu-san-pi-ke [[malalitin]], satipan nu timul atu san-pi-ya misululpabeli. 1964 a mihca sepad a bulad [[sabaw]] tusa [[idaw]] ku enen, tan-kan-i-ciya atu san-ci-pa mapulungen, u [[nipatideng]] tu tan-san-ni-ya a mapulungay masakaputay a kanatal, ya su-tu u tu-cu-ma. 1996 a mihca i naayaw nu malumanay a su-tu i tulu-lan a minatu, u anganganan nu tan-san-ni-ya kina sasiwbayan a tu-su atu nu [[mikawaway]] nu sihuay a sasakawawan kya [[itiniay]] a [[kitidaan]]. u san-lan a minatu unu tan-san-ni-ya u anganganan a minatu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9D%A6%E6%A1%91%E5%B0%BC%E4%BA%9A] == '''nilacul''' == ===tapang tusu nu kanatal (首都)=== u tapang tusu nu kanatal sa u Dodoma ([[:zh:多多马|多多馬]]). ===kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)=== kakining nu kanatal [[demiad]] sa tusa bataan izaw ku enen [[bulad]] sepat demiad. ===tabakiay a tapang nu kanatal (元首)=== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Samia Suluhu]], [[micakat]] a demiad sa i 2021 a mihcaan sabaw cacay bulad lima demiad. == '''laylay (歷史)''' == 坦尚尼亞是人類發源地之一,在公元前就同阿拉伯半島、波斯、印度等地有貿易往來。伊斯蘭教於8世紀或9世紀時傳播到坦尚尼亞的沿海地區。阿拉伯人於10世紀末建立過伊斯蘭王國,波斯人曾在大陸東部沿海地區和尚吉巴建立基爾瓦蘇丹國。 在19世紀中期,歐洲開始進入此處。1848年,德國人Johannes Rebmann成為第一個見到吉力馬札羅山的歐洲。1880年代至1919年曾是德屬東非,第一次世界大戰結束後,1920年坦成為英國「委任統治地」,1946年聯合國大會通過決議,將坦改為英國的「託管地」。1961年12月9日坦干伊加宣告獨立,1963年12月10日尚吉巴宣告獨立,成為由蘇丹統治的君主立憲制國家。1964年1月12日,成立尚吉巴人民共和國。1964年4月26日坦干伊加和尚吉巴合併成「坦尚尼亞聯合共和國」。 tan-san-ni-ya unu tademaw a nisabaluhay a kitidaan a lala’ tu paycacay, i ayaw nu celahcan nu mahidaay tu u a-la-pu-pan-taw, pu-s, in-tu amin idaw ku malalacad misiwbay. i-s-lan-ciw i waluay a se-ci sa atu siwaay a se-ci patinakay i tan-san-ni-ya micucuc tu [[bayu]]ay a kenis. u a-la-pu a tademaw i cacay a bataan nu se-ci caay hen patideng tu i-s-lan-lan a kanatal, u pu-s a tademaw sa nai ta-lu nu sawalian u [[dadipasan]] a [[kenis]] atu san-ci-pa patideng tu ci-r-wa-su-tan a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9D%A6%E6%A1%91%E5%B0%BC%E4%BA%9A] i sabaw cacay idaw ku siwa a se-ci, u o-co [[malingatu]] tu [[micumud]] i tini. 1848 a mihca, te-ko a tademaw Johannes Rebmann u saayaway makaadih tu ci-li-ma-ca-luo a buyu’ nu o-co. 1880 a mihca hawsa katukuh i 1919 a mihca nawnu te a tung-fuy, nakinacacay nu kanatal i na dikudan a nikalalais, 1920 a mihca u tan malu nu in-ko " u [[talakaway]] a mikuwan a kitidaan ", 1946 a mihca u masakaputay kapulungan a kanatal malaheci tu ku nikaykian, ya tan sumaden palu nu in-ko a " papikuwan a kitidaan a lala’ ". 1961 a mihca sabaw cacay idaw ku tusa a bulad siwaay a demiad u tan-kan-i-ciy pacudad patineng misiteked, 1963 a mihca sabaw cacay idaw ku tusa a bulad cacayay bataan a demiad u san-ci-pa pacudad patineng misiteked, mala u nu su-tan nu mikuwanay a tapang napahulic a kanatal. 1964 a mihca cacay a bulad sabaw cacay idaw ku tusa a demiad, patideng tu san-ci-pa a nikapulungan a kanatal nu tademaway. 1964 a mihca sepatay a bulad tusa idaw ku enen a demiad ta-ka-i-ciya atu san-ci-pa pulung han sa " tan-san-ni-ya masakaputay kapulungan a kanatal".[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9D%A6%E6%A1%91%E5%B0%BC%E4%BA%9A] == [[kitidaan]] (地理) == === u hekalay a adupan atu miadingay (野生動物和保育) === 坦尚尼亞全國有大約38%的陸地被劃為保護區。全國共有16個國家公園。 野生動物在十一月至三月生育新生命,叢林和草地上都是悠然的初生牛羊。這時侯的坦尚尼亞草原隨處可見斑馬、瞪羚等動物。 踏入五月,雨水北移,野生動物開始隨著雨水準備大遷徙。萬千隻野生動物會向北移動,造成萬馬奔馳的震撼場面。 u aadingan nu tan-san-ni-ya hamin nu kanatal i enel idaw ku 38 payhunpi. a idangan nu kanatalan hamin idaw ku sabaw cacay idaw ku enenmay a kanatal.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9D%A6%E6%A1%91%E5%B0%BC%E4%BA%9A] i hekalay nu piidangay a adupan i sabaw cacayay a bulad katukuh i tuluay a bulad sa idaw ku baluhayay a [[nilecuhan]], u [[katalalan]] u sidi i cebedcebedan nu kilang atu lutuklutukan salihalay satu i tida. ayda i tini i tan-san-ni-ya adihan maadih amin ku pan-ma, ten-lin. a micapitu limaay a bulad, u udad malimad tayda i saamisan, unu hekalay nu midangay a  adupan [[malingatu]] tu mikilul tu nu udatan a hamin malimad i siudatay. nu mang a balebud ku hekalay nu midangay a adupan pasaamis amin malimad, sika [[katuuday]] nu a adupan maduba kasa 震撼  a dihan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9D%A6%E6%A1%91%E5%B0%BC%E4%BA%9A] == '''kuhi nu tan-san-ni-ya (坦尚尼亞咖啡)''' == 坦尚尼亞是一個咖啡歷史豐富且也是個咖啡栽種面積廣大的國家,主要產區為吉力馬札羅山與梅魯山,是兩座土質非常肥沃的火山,咖啡制度和風味與肯亞相似,且咖啡為該國最主要的經濟作物,其中70%栽種的是阿拉比卡生豆,生長在坦尚尼亞的東北部,30%是羅布斯塔,主要在西北邊靠近盧安達和烏干達的卡蓋拉Kagera產區。 u tan-san-ni-ya u silaylayay tu kuhi i kanatal sa u saahebalay ku nipalumaan tu kuhi, 主要產區 i ci-li-ma-ca-lo a [[buyu']] atu miy-lu a buyu’, kina tusaay a [[silamalay]] a [[buyu'|buyu’]] u sitayhiay a lala’, u masinanutay kya bangsi nu kuhi atu misasengi tu ken-ya, u sakahini nu kuhi u saka anganganan a sikalisiw ku [[nipalumaan]] kina kanatal, nikahini nipaluma tu sabaw pitu a bataan ku payhunpi u a-la-pi-to, i sawali nu amis mulangaw i tan-san-ni-ya, i luo-pu-s-ta sa sabaw tulu a bataan ku payhunpi, u anganganan i sati nu amis i lilis [[micapi]] tu lu-an-ta atu u-kan-taay a ka-kay-la Kagera u kitidaan nu [[nilaculan]].[https://harucafe.com.tw/finca/tanzania/] 坦尚尼亞生豆以水洗法為主,分級方式與肯亞一樣,是依照豆子顆粒大小和風味分級。顆粒大小依序為AA、AB和PB,AA 大小為17目和18目、AB為15目和16目,PB就是PEABERRIES。風味等級依序為TOP、PLUS、FAQ,FAQ-"Fair to Average Quality"會有一些輕微的瑕疵豆,但是不影響風味。 tan-san-ni-ya u nanum aca ku sapibanaw tu sulahid, pamababenisen hidan nu ken-ya, u sulahid hidan mipili’ tu tabaki [[adidi'ay]] atu asu nu helup mimabenis. ya tabaki atu adidi pakaynien i AA, AB atu PB, u AA katabaki sa sabaw cacay idaw ku pitu atu sabaw cacay idaw ku walu, AB sa saba cacay idaw ku lima atu sabaw cacay idaw ku enen, PB hananay sa PEABERRIES. u bangsi satu sa hidan u TOP, PLUS, FAQ -  Fair to Average Quality" 豆 idaw ku lalacusay, nika caay kahicahica ku bangsi a mapalatit.[https://harucafe.com.tw/finca/tanzania/] === Tanzania Kilimanjaro AA (坦尚尼亞 吉力馬札羅 AA)  === 國家:坦尚尼亞 產區:吉力馬札羅山(Kilimanjaro) 海拔:1700-2000公尺 處理方式:水洗 等級:AA FAQ 品種:阿拉比卡(Arabica) 風味描述:橘子、柚子等柑橘類水果香氣,核果清甜,柔順乾淨 kanatal ; tan-san-ni-ya sakaidaw nu kenis ; ci-li-ma-ca-luo a buyu’ (Kilimanjaro) telek nu bayu ; 1700-2000 a ditek u nipisinanud ; u nanum ku sapibanaw u kapah ; AA FAQ tudung nipaluma ; a-la-pi-ka( Arabica ) saidaw ku bangsi ; kama, mami’ hamin nu kamaay a heci ku bangsi, sicedan ku heci, sadensen sa ku tamelac.[https://harucafe.com.tw/finca/tanzania/] === Tanzania Kilimanjaro PB (坦尚尼亞 吉力馬札羅 PB)  === 國家:坦尚尼亞 產區:吉力馬札羅山(Kilimanjaro) 海拔:1700-2000公尺 處理方式:水洗 等級:PB FAQ 品種:阿拉比卡(Arabica) 風味描述:柑橘、甜柚、巧克力,酸質活潑,Body圓潤 kanatal ; tan-san-ni-ya sakaidaw nu kenis ; ci-li-ma-ca-luo a buyu’ (Kilimanjaro) telek nu bayu ; 1700-2000 a ditek u nipisinanud ; u nanum ku sapibanaw u kapah ; PB FAQ tudung nipaluma ; a-la-pi-ka( Arabica ) saidaw ku bangsi ; kama, mami’, ciy-ke-li, tatudung tu cileminay, Body sadi sa ku nikamulu.[https://harucafe.com.tw/finca/tanzania/] ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:坦尚尼亞<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9D%A6%E6%A1%91%E5%B0%BC%E4%BA%9A *守成咖啡:坦尚尼亞<nowiki/>https://harucafe.com.tw/finca/tanzania/ *[[:zh:坦桑尼亚|中文維基百科:坦尚]]<nowiki/>[[:zh:坦桑尼亚|尼亞]] *[https://harucafe.com.tw/finca/tanzania/ 守成咖啡:坦尚尼亞] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] iwihelgkvq5eg4wa9zh4kdg8gkc6wnz Taoyuan 0 4665 115192 115191 2021-06-15T10:53:53Z Siakakan 1760 wikitext text/x-wiki Taoyuan(桃源區) Taoyuan a sakuwan ku Kaohsiung. kumud nu kalesakan, 969.43 km². (kalesakan nu linpanti 871.9 km², kalesakan nu pawliwti 86.77 km²), u kasabinawlan sa, izaw ku 4,172 a tademaw. u kasalumaluma’ sa, izaw ku 1,320 a luma’. i labu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, izau ku 3,872 a tademaw nu ingcumin. u kasabinawlan, Pakalatu 93%(Bunun, Hla’alua) ku kasabinawlan. u Bunun atu Hla’alua ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Taoyuan mala 8 a cuwen atu 14 ku niyazu’. kina 14 a niyazu’sa, Ciusinlun(寶山部落), Husida(藤枝部落), Tamahu(建山部落), Sʉhlʉnganʉ/Sulungan(草水部落), Rʉhlʉcʉ/Haising(高中部落), Su'aci(美蘭部落), Kalʉvʉnga/Ngani(桃源部落), Tanguhla/Dinkam(四社部落), Mizuhu(勤和部落), Ua-asik(復興部落), Lavulan(拉芙蘭部落), Dakus(樟山部落), Masuhuaz(梅山部落), Dai-ni(二集團部落). == mikuwanay a kenis a kitidan (行政區位置) == 桃源區(郡群布農語:Ngani)位於中華民國高雄市東北部,北臨臺灣省南投縣信義鄉,東鄰臺灣省臺東縣海端鄉、花蓮縣卓溪鄉,西鄰那瑪夏區、甲仙區、六龜區、臺灣省嘉義縣阿里山鄉,南接茂林區。 Tao-Yuan (Cun-Cin-Po-nung a kamu [郡群布農語]: Ngani) i Cung-haw-ming-kuo (中華民國) iwaliay nuamisan nu Takaw,  tepal nu amisan ku Taywan-Sen Nan-To-Sian Sin-i-siang (臺灣省南投縣信義鄉),  tepal nu walian ku Taywan-sen Tay-tung-sian Hay-tuwan-siang (臺灣省臺東縣海端鄉), Kalingku Cuo-si-siang (花蓮縣卓溪鄉), tepal nu tipan ku Namasiya a kenis (那瑪夏區), Cia-sian a kenis (甲仙區),  Liw-kuy a kenis (六龜區), Taywan-Sen Cia-i-sian Alisan-siang (臺灣省嘉義縣阿里山鄉), tepal nu timulan ku Maw-Lin a kenis (茂林區).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A1%83%E6%BA%90%E5%8D%80] 桃源區為高雄市人口密度最低、面積最大的區,亦為全國面積次大的市轄區,在全國所有三級行政區之中,人口密度全國最低,面積則高居全國第六。 Tao-Yuan a kenis i Takaw u tademaw nuheni cay kakatu’ud, u saahebalay ku kenis’, ina kanatal sakatusaay satabaki a kenis, i tini a kanatal u sakatuluay kakawawanan a kenis, cay kayadah ku tademaw nuheni, satalakaway sakaenem kina kanatal. 桃源區是直轄市山地原住民區,為具有公法人地位的地方自治團體,區內居民以布農族為主,亦有少數拉阿魯哇族及排灣族。 u Tao-Yuan a kenis ku ce-sya-se (直轄市) puyu’ay a kenis nu yuan-cu-ming. kya kenis u kung-fa-zeng (公法人) kapulungan mikuwan tu naudipan. mue’nengay i niya’du u Pu-nun ku katuuday. caay kahacica ku tademaw nu La-A-Lu-Wa atu Pay-Wan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A1%83%E6%BA%90%E5%8D%80] == laylay (歷史) == 大約於二百多年前,拉阿魯哇族﹝hla'alua﹞原本居住在東部一處稱為hlasungag這個地方,因為遭到布農族的攻擊,遂逐漸遷往西方,由荖濃溪左岸現今寶來溪石洞溫泉的地方遷移於現今的桃源區,所以拉阿魯哇族 人是本區最早的住民,而布農族人是在一百八十年前陸續從南投及台東遷居到本鄉。 itauya tusaapatekenan a miheca (拉阿魯哇族[hla'alua]) naiti i tawali i zau hlasungag uynikakitizaan,zyhan mabacekis nu bunung a tademaw. malimad i tip,makay Law-nong a sauwac, ikauyli, katukuh ayza sa Paw-lay a sauwac Se-tong unsinh a kitizaan malimad aca tyza i Tao-Yaun a kenis, sisa La-A-Lu-Wa a tademaw (阿拉嚕哇族人) nay tiniyai a kenis nuayauway a tademau, nay Po-nun a tademaw i cacay a patekenan walu a bataan a mihecaan namakay Nan-To atu Pusung a niyazu’. 本區的布農族屬於郡社群,郡社群人,稱為Isibukun,至今布農族人佔全鄉人口數約百分之九十,是人口數最多的族群,當時由布農族組織演進而成,計有中心崙社(寶山里)、玉穗社(建山里)、比蘭社及排剪社(高中里)、他拉魯社、雁爾社(桃源里)、瑞穗社(勤和里)、比比由社(復興里)、拉婆蘭社(拉芙蘭里)、拉庫斯社(樟山社區)、馬士娃兒社(梅山里)等蕃社。 u kenis nu Bo-nong ya Cin-se-cin,se-cin a tademaw sa ,u lsibukun,katukuayza Bonung a tademaw macalap ku tademau nuheni i patekenan (百分比) izau ku siwa a bataan, u sakatuday nu binacadan, tawya Bunung mapulungay kYin-el-seuheni, tini i teban nu Sin-lun-se (寶山里) I Suy-se (建山里), Pilanse a tu Paicinse (高中里), Ta-la-lu-Se (他拉魯社), Yan-El-se (雁爾社) Tao-Yaun-li (桃源里), Zuy-Suy-Se (瑞穗社), Cian-San-li (建山里), Pi-pi-Yu-Se (比比由社)Hu-Sin-Li (復興里), La-Po-Lan-Se (拉婆蘭社), La-Hu-Lan-Li (拉荴蘭里), La-Ku-Se-Se (拉庫斯社), Cang-San-Se a kenis (樟山社區), Ma-Se-Wal-Se (馬哇兒社), Mia-San-li (梅山里) a Fan-Se. 當時族人原本居住在深山裡,日據時期,由於日人害怕原住民兇悍,初期採「懷柔政策」,紛紛在鄉內各社設置「警察駐在所」,管理各社群的原住民,爾後推行「理蕃政策」,日本政府將族人強制集中遷居於現在的部落,以方便集中管理。 itawya a tademaw nawitiyay kuenen i teban nu buyu, kadipunnan a Dipon sa maedes ku Yuancumin matalaw ku Dipun sisa sayway patideng ku “kitidaan nu kin-cal” mikuwan tu Yuancumin a binacadan anuayaw “li-fan a kawaw”,  bahbahhentu nudipun kutamedaw misaupu muenenitiniyay aydayniyadu,  kia saluwayai musaupu a mikuwan. 本區於日據時期隸屬「高雄州旗山郡六龜分室」,當時桃源地區有雅爾部落,布農族人稱之為Gani,日人遂稱Gani社,當時部落的分布主要以雅爾駐在所為中心,散居於荖濃溪沿岸、大竹溪山東支稜,海拔高度約七百至一千七之間山坡上。 ina kenis yukadipuan  a ciday  sa “Takaw-cu Ci-san-cun Liw-kuy-fn-se”, itawya idaw ku Ya-El a niyadu’, pangangan han nu Pu-nun a tademaw kya Gani, sisa pangangan nu Dipon ku Gani-se. u niyadu’ paenenen han i teban nu Ya-El cu-cai-suo, mabusak i lilis nu Lao-non a sauwac atu saawali masadukudukuan  nu Ta-Cu-Se a buyu’. mueneng i buyu nu pitu a lasubut katukuh cacay a malebut idaw ku pitu a lasubut.[https://tauyuan.kcg.gov.tw/Content_List.aspx?n=BA44600D0C21BA58] == macuyacuay a sangnaw nu Mey-San (梅山吊橋) == 布農語舊稱「梅山」為「馬斯娃霍爾」(Masuwahoru),意為「盛產黃藤之地」。在布農族遷徙史,「荖濃溪流域」為「郡社族群」遷徙地區。 iayaway u Mey-San  sumamaday a kamu nu Pu-nun ku “Masuwahoru”. nya imi ku “ina lala’ yadahay ku uway”. i laylay nu Pu-nun malimad, u Lao-Nung a sauwac (荖濃溪) sa u malimaday a kakitidaan nu Cun-se a binacadan. 而梅山則是最晚開發之地,梅山聚落形成約是70幾年前。 inaMey-San nika mautang milinga tu kawaw itinalala“, ya Mey-San kitidaan a niyadu, hakia iayaw pituway a bataan a miheca. 現在的梅山地區包含了兩個部分:梅山口與北邊1.5公里處的梅山村。 現在的梅山地區包含了兩個部分:梅山口與北邊1.5公里處的梅山村。 ayza idaw ku tusaay a kakitidaan i Mey-San a kenis: sacumud nu May-San, atu May-san a niyadu’ nu amisan nu cacay idaw ku pangkiw a kong-li (公里). 玉山國家公園在村落尾端荖濃溪谷上方建有「梅山吊橋」,在唯金溪谷上方建有「關山吊橋(馬斯娃霍爾吊橋)」,二座吊橋各長200及128公尺,二座吊橋橫越高聳峽谷。立足其上,聆聽奔騰而下的水聲,極為震攝人心。 patideng tu “macuyacuay a sangnaw nu Mey-San” ku Yu-san a kanatakay a pidangan i pabaw nu diheb nu Lao-Nung a sauwac i pulut nu nizadu’. patideng tu “macuyacuay a sangnaw nu Kuan-Shan”(Ma-Se-Wa-Hul-El a macuyacuay a sangnaw, 馬斯娃霍爾吊橋) i pabaw nu diheb nu Way-Cin a sauwac (唯金溪). sacacayay ku tusa a lasubu a depah (公尺), satusaay ku cacay a lasubu tusa a bataan idaw ku walu a depah (公尺). miawas tu talakaway a diheb ku tusaay a macuyacuay a sangnaw. mutideng i pabaw, mitengil tu suni’ nu tasasaay a nanum, matebutebut ku balucu’.[https://fonghu0217.pixnet.net/blog/post/38054029-%E6%A2%85%E5%B1%B1%E5%90%8A%E6%A9%8B--%E9%AB%98%E9%9B%84%E5%B8%82%E6%A1%83%E6%BA%90%E5%8D%80] == natimulan milakuitay a dadan (Nan-heng a dadan) 南橫公路 == 台20線沿著荖濃溪旁的山腰,這條路如山脈的一條皮帶,這條路對桃源對外的聯繫很重要,也連著南橫公路僅存的美景與淨土。 Tay-tusa a bataan-dadan kilul sa tu teban nu buyu’ i tabal nu Lao-Nung a sauwac. hina dadan mahida u tatelecan kya analay a buyu’.  sakatadudung a dadan nu Tao-Yuan nu sakaykalel milinglaku. madaduduc sa Nan-heng a dadan a sadikuday sabangcalay a piadihan kya lala’. 據說在南迴公路開通之前,南橫公路就像高速公路一樣熱鬧,來來往往台東的車輛非常多,也形成了桃源區及六龜區的觀光與繁華。 sa nay i nuayawan i Nan-huy a dadan kapah tu culilan, Nan-heng a dadan mahida u kalimulakay a tabesiw (高速公路). yadahay a kadideng tayniay tayzaay i Pusung (台東), malaheci u aiidangan atu malitmitan nu Tao-Yuan atu Liw-Kuay. 自從南橫公路被風災摧毀之後,修復遙遙無期。目前僅能通行到桃源的梅山口地區,若要再前進到台東縣就沒有辦法。 namapespes nu baliyus ku “natimulan milakuitay a dadan” (Nan-heng dadan), caay tu sikuli amisanga’. ayda makayza i Mey-shan-kuo a kakitidaan nu Tao-Yuan, anu taayaw i Tai-tung sa caay tu kakatukuhi atayzan.[https://journey.tw/s-highway/] == Tao-Yuan a yakuba (桃源區公所) == 這裡是桃源區境內人口最聚集的地方,是最熱鬧的一個區塊。所有的行政單位如區公所、郵局、戶政事務所等等都在此設立。 u yakuba sa ku sakatuuday a tademaw i Tao-Yuan a kenis, u sakalimulakan kina kenis. itini patideng ku mikuwanay a kenis, idaw ku yakuba, yubing, atu papanganganan (hu-ceng-se-wu-suo, 戶政事務所) sa. 桃源區公所前的石碑,寫著當地原住民的文化及歷史。 i ayaw nu Tao-Yuan a yakuba, nitu’tu’kan a ba’tu u lalangawan atu laylay nu itinay a yuncuming.[https://journey.tw/s-highway/] == Tao-Yuan a kenis u yuancuming pitizaan a tuud  (桃源區原住民文物館) == 桃源區原住民文物館,於民國97年1月1日成立,位於中央山脈南段、南橫公路94公里處,四周群山環繞、風景秀麗。 Tao-Yuan a kenis u yuancuming pitizaan a tuud patizeng tu ming-guo 97 a mihcaan cacay a bulad cacay a demiad. mueneng nya pitizaan i nutimulan nu teban nu buyu’buyu’an (中央山脈), i sakasiwa a bataan idaw ku sepat a kong-li (公里) nu natimulan milakuitay a dadan Nan-heng a dadan. liwliw nu buyu’, sabangcalay kya aadihan. 館舍計三層樓,面積共1372.53平方公尺。一樓設有辦公室、簡報室、手工藝品展示區及小型展覽區;二樓有會議室、手工藝教室;三樓為大型展覽區。館舍前有大型戶外展演場,可供各種祭典舉辦之場所。 kya pitizaan tulu a kayakay, idaw ku 1372.53 ping-fant depah (平方公尺) kaahebal. sakacacay a kayakay idaw ku sakakawanan, sakakamuwan, piadihan nu nisanga’ay a tuud atu adidi’ay a piadihan. sakatusa a kayakay idaw ku tatengilan atu cacudadan nu misanga’ tu tuud. sakatulu a kayakay idaw ku satabakiay a piadihan. nuayawan nu banan idaw ku u tabaki’ay a kapalawan, kakitizaan nu pilisinan itini.[https://www.maolin-nsa.gov.tw/04002413.html] === canacanan a tuud (館藏文物) === 1.靜態展示:以影像、器物等典藏品,展示本區布農族、拉阿魯哇族的人文發展史,以呈現其優質文化。 1. piadihan mihida u sasing atu tuud. paadih tu lalangawan nu Punun atu La-a-lu-wa a pinacadan, paadih tu sakapahay a laylay. 2.動態展演:舉辦各種祭典儀式,如布農族的「射耳祭」、「播粟祭」、「進倉祭」,拉阿魯哇族的「貝神祭」等。 2. mapalawan tu lisin mahida u se-er a lisin (射耳祭), paluma’ a lisin, pacumud i suku a lisin nu Punun atu bey-sen a lisin (takiaru) nu La-a-lu-wa a pinacadan (拉阿魯哇族). 3.研習活動:如族語研習、音樂文化研習課程、藝文創作研習等。 3. nananaman mahida u kumu nu pinacadan, dadadiwan atu laylay a picudadan atu misalakiw mudadaw misulit mikulitay a picudadan.[https://www.maolin-nsa.gov.tw/04002413.html] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基-桃源區:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A1%83%E6%BA%90%E5%8D%80 *梅山吊橋:https://fonghu0217.pixnet.net/blog/post/38054029-%E6%A2%85%E5%B1%B1%E5%90%8A%E6%A9%8B--%E9%AB%98%E9%9B%84%E5%B8%82%E6%A1%83%E6%BA%90%E5%8D%80 *在南橫公路上的浮雲風景:https://journey.tw/s-highway/ *桃源區原住民文物館:https://www.maolin-nsa.gov.tw/04002413.html *桃源區公所-區名緣由:https://tauyuan.kcg.gov.tw/Content_List.aspx?n=BA44600D0C21BA58 [[kakuniza:Dungi Carrie]] 0btpt50ijbdfmta5su5d3w5a6tijo2k Tapangʉ 0 4666 86354 45992 2019-11-30T06:29:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == Tapangʉ == === u sulit nu Hulam === 達邦部落 === u siwkay nu niyazu' === i Chiayi a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tapangʉ. u kasalumaluma’ nu Tapangʉ sa, 227 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 642 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 565 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 77 ku tademaw, pakalatu 12%. u kasabinacadan, Cou 83%, Pangcha(Amis) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%,zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Cou === u niyazu’ nu Cou kuyni, katuud ku Cou itini mueneng. u zuma a tademaw sa u tayan, u Yuwatan(Bunun), u Saysia. inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 39hj0tyx09ju23oc8f4uakuwwffiq1a Tapowaray (Saranawan) 0 4667 86355 46035 2019-11-30T06:30:00Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki '''<big>Tapowaray或Saranawan(大俱來部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Tapowaray saca Saranawan. u kasalumaluma’ nu Tapowaray saca Saranawan sa, 124 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 347 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 323 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 24 ku tademaw, pakalatu 7%. 居住這裡的阿美族係來自豐濱鄉境內之新社、大港口與Dafdaf(納納)。大致說來,這些氏族是因為受到泰雅族的襲擊而遷移。相傳光緒3年(1877)左右,一群來自花蓮港廳貓公社(今豐濱鄉豐濱村)北方的Patorongan社的阿美族,移居此地建村。最初建在現址西北高台地上,Tapowaray即是阿美族語用以形容平坦的高台地,以此得名,後人漢人擬其音而稱大俱來。原社址在今天水母丁南方約一公里處。光緒17年(1893)冬,社址毀於大地震,居民部分遷往樟原、白守蓮,大部分在原地南方約一公里處的東協地上,另建一社。日治時又被遷往今[[:zh:台11線|海岸公路]]旁,成立今之聚落,但沿襲原社名。 mueneng itiniay a Pangcah(Amis) namakay Fengpin siang Sinse niyazu', Takangko niyazu' atu Dafdaf niyazu'. namadebung nu Tayan, sisa mabulaw tayni itini. izaw ku sakamu sa, i 1877 a mihcan, katuuday namakay saamisan nu Bangkung, u Patorongan niyazu' a Pangcah(Amis), mabulaw tayni mueneng. patizeng tu niyazu' i talakaway a lala'. sisa, pangangan ku Tapowaray. 1893 a mihcan, sitabakiay a ninel, matastas tu ku luma' amin. liyad tademaw malimad tayza [[:zh:樟原橋|Zhangyuan]], [[:zh:白守蓮漁港|Pasilian]], liyad malimad i satimulan, patizeng uzuma baluhayay a niyazu'. katukuh i Kalipunan, malimad aca i [[:zh:台11線|datipasan a zazan]], katukuh ayza. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)89%, zumazuma 4%. ===u niyzau' nu Pangcah(Amis)=== u Pangcah(Amis) a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:niyazu']] hctdsgjlal41uwawybq4nibs6pogpnb Taracan 0 4668 86356 46053 2019-11-30T06:30:01Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == Taracan == u sulit nu Hulam: 達拉贊部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Taracan. u kasalumaluma’ nu Taracan sa, 292 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 737 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 269 ku tademaw, pakalatu 36%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 468 ku tademaw, pakalatu 64%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 34%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah a tademaw === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Yuwatan. yadah ku cidekay a tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ip002adg6w1bd5gc05h3x7xyyxdqw12 Tarik Black 0 4669 46057 46056 2019-11-21T16:54:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tarik Black 11 bulad 22 demiad, 1991 a mihca, Tarik Black, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] h3ugyc8do3058m93a280x3792om7gy5 Tariq Abdul-Wahad 0 4670 46074 46073 2019-11-21T16:54:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tariq Abdul-Wahad '''('''塔瑞克·阿布杜·瓦哈德) == siwkay == [[tangan:Tariq Abdul-Wahad 2.jpg|thumb|Tariq Abdul-Wahad 2|alt=Tariq Abdul-Wahad 2.jpg]] nalecuhan ciniza i 11 a bulad 3 a demiad 1974 a mihcaan. Tariq Abdul-Wahad, u miunduay ku kawaw niza. u lumeniay a banges ciniza. {| class="wikitable" |ngangan |Tariq Abdul-Wahad '''('''塔瑞克·阿布杜·瓦哈德) |- |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1974a mihcan 11 a bulad 3 a demiad/ Maisons-Alfort, Val-de-Marne, France |- |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay/ adidi’ay ayaway mimaliay |- |talakaw/baeket |198 kungfen/ 101 kungcin |- |bacu |9 |- |pahezek(caypahezek)tabakiay a cacudadan |Michigan (1993–1994) San Jose State (1995–1997) |- |mapili’ay a mihcan/silsil |1997/sakacacay/silsil 11 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Sacramento Kings putiput |- |laheci nu nikauzip |Sacramento Kings(1997–1999) Orlando Magic(1999–2000) Denver Nuggets(2000–2002) Dallas Mavericks(2002–2003) |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] i90tds9q7mumsl6ms82pb0prgjzuou6 Taromak 0 4671 46097 46096 2019-11-21T16:54:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>Taromak(u sulit nu Hulam:達魯瑪克部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Taromak. u kasalumaluma’ nu Taromak sa, 493 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,388 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,235 ku tademaw, pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 153 ku tademaw, pakalatu 11%. 達魯瑪克最早於西元一六五O年列入正式的歷史資料。當時,在荷蘭人的戶口資料中,達魯瑪克被列為敵蕃。傳說中,達魯瑪克發祥於中央山脈巴油池(小鬼湖)一帶。經過多次遷徒,而到肯都爾山(Kintool)、再到卡帕里瓦(Kapaliva,海拔約五百至五百八十公尺高,距今東興村約十公里)附近。在卡帕里瓦可能居住有數百年之久。據說當時曾發生天花和霍亂,死了很多人。 西元1874年,恆春發生牡丹社事件後,滿清政府才開始經營東台灣,稱達魯瑪克為「大南社」。日據時期,日本人以武力統治達魯瑪克。民國十五年,日本政府在「番社集團移住」的政策下,將達魯瑪克東遷至兜(Doo,海拔約三百公尺高,位於大南水利發電廠上方)與比利良(Irila,海拔約一百五十公尺高,位於大南水利發電廠下方)。民國三十、三十一年,再遷到現址而定居。 民國三十四年,部落內部份民房遭洪水沖毀,災區附近族人乃再遷至現今利嘉溪南岸,建立蘇巴陽的小部落。大南則經歷民國五十八年的大火後,在原地重建,即今天的達魯瑪克。 ※資料來源:<nowiki>http://www.beinan.gov.tw/upload/article/introduction/otc/page/produce2.htm</nowiki> == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Rukay(Rukai) 74%, Paywan(Paiwan) 4%, Pangcah(Amis) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 3%, zumazuma 3%. === u niyzau' nu Rukay === u Rukay a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Rukay itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Pangcah(Amis) u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Rukay]] td82t1ujrdh218crp3web6bu1141rx4 Tasutasunan 0 4672 86357 46138 2019-11-30T06:30:02Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] == Tasutasunan == u sulit nu Hulam: 達蘇達蘇湳部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tasutasunan. u kasalumaluma’ nu Tasutasunan sa, 3,465 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 7,402 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 3,908 ku tademaw, pakalatu 53%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3,494 ku tademaw, pakalatu 47%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 37%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 6%, Sakizaya 3%, zumazuma 1%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Yuwatan, u Taluku(Truku) , u Paywan atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini mueneng, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] j9yidz4gilnu2y1l6lopsqab5gwxa9u Tate Armstrong 0 4673 46142 46141 2019-11-21T16:55:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tate Armstrong 10 bulad 5 demiad, 1955 a mihca, Tate Armstrong, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] p3k91p559q3m69hsmkbabme2y9wgskp Tatoba’ 0 4674 86359 86358 2019-11-30T06:32:52Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki == Tatoba’ == === u sulit nu Hulam === 五峰部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tatoba’. u kasalumaluma’ nu Tatoba’ sa, 159 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 407 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 360 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 47 ku tademaw, pakalatu 12%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 60%, Saysia(SaySiyat) 27%, Pangcha(Amis) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] nrgy4xp43foe6sztrnrax1jbdix0ssf Taukak 0 4675 86360 46172 2019-11-30T06:33:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Taukak == === u sulit nu Hulam === 樹湖部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Taukak. u kasalumaluma’ nu Taukak sa, 157 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 394 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 54 ku tademaw, pakalatu 14%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 340 ku tademaw, pakalatu 86%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 9%, Taluku(Truku) 2%, Tayan(Tayal) 2%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a Yincumin : == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pg5u4sudzxywj0rbhpda1brmlgio0or Taur Matan Ruak 0 4676 113983 113982 2021-06-09T19:16:01Z Sayang Sayuen 1729 /* Taur Matan Ruak */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Taur Matan Ruak === nalecuhan ciniza i 10 a bulad 10 a demiad 1956 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Timor-leste]](東帝汶)ayza sa ci Taur Matan Ruak, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 6 bulad 22 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Taur Matan Ruak * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:陶爾·馬坦·魯阿克 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Tawel.Matan.Luake === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:陶尔·马坦·鲁阿克|陶爾·馬坦·魯阿克]] *[[:en:Taur_Matan_Ruak|Taur Matan Ruak]] mfjz4f95u1x7kpaizhujfzqorm7nfnc Tausa 0 4677 46217 46216 2019-11-21T16:55:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 39 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tausa 山里部落 == siwkay nu niyazu' == Lisan chun u satimulay a niyazu' nu Sejek cidekay. Tausa niyazu' sa u Tuda kamu luyaluy nu Sejek cidekay. maka 1940 a mihcan, Lipun kanatal nabalucu' maydih palimad tu Yincumin niyazu'. tina niyazu'ay a tademaw nuayaw namueneng i Taluku kanatal kungyuan, maka pitu lasubu ku tademaw. i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tausa. u kasalumaluma’ nu Tausa sa, 12 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 592 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 578 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 2%. 花蓮縣卓溪鄉立山村。為賽德克族在台灣最南端的聚落 。山里部落是賽德克族都達(Tuda)語群聚居的社區。1940年左右,日本殖民政府有計畫地遷散原住民部落,原本住在今太魯閣國家公園範圍內,立霧溪支流陶塞溪上游梅園、竹村一帶的都達人乘上火車,遷居到豐坪溪上游,建立山里部落,屬卓溪鄉立山村,部落人口約七百人。 '''賽德克族'''(賽德克語:'''Seediq,'''撒奇萊雅語''':Sejek''')是台灣原住民的部族之一,主要居住在今南投縣東北部與花蓮縣北部、南部。在近代的族群分類上被歸為泰雅族的分支,經過多年的正名運動,終在2008年4月23日成為中華民國政府承認的台灣原住民族第十四族。 == u asip nu cidekay a tademaw == u kasabinacadan, Sejek(Seediq) 73%, Tayan(Tayal) 10%,Pangcah( Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 6%, zumazuma 5%. === u Sejek a niyazu' === u Sejek(Seediq) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Sejek(Seediq) . u niyazu’ nu Sejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) u Pangcah(Amis) u Yuwatan(Bunun) u Paywan(Paiwan) atu Taluku(Truku).inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 02 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah | href=":zh:原住民" |Tayan | href=":zh:原住民" |Paywan |Yuwatan | href=":zh:臺灣" |Rukay | href=":zh:臺灣" |Puyuma |Cou | href=":zh:南島語系" |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek | href=":zh:平埔族群" |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 | href="Category:Wp/ais" |100,437 | href="Category:niyazu'" |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |- |272,044 |102,237 |42,548 |48,596 |28,069 |6,427 |6,790 |3,146 |3,169 |2,275 |374 |716 |15,181 |465 |4,974 |208 |168 |6,701 |- |288,204 |106,694 |47,275 |51,841 |30,185 |6,874 |7,294 |3,493 |3,428 |2,323 |405 |745 |16,231 |460 |4,988 |187 |162 |5,619 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] fsj5n1rtdpnr84tmlrpebh7cnbuhrnm Tavila 0 4678 46253 46252 2019-11-21T16:55:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 35 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tavila 太平部落 == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tavila. u kasalumaluma’ nu Tavila sa, 103 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 408 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 402 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 1%. '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. 太平部落叫做「塔比拉」,意思是「此地有荖葉」,因為此地種有荖葉而得名的。經歷日人的集中遷移,有舊社和新社的分別,新社就是指現在的太平。 Tavila niyazu' tatengaay a ngangan, u cidekay a kamu a ngangan sa ku " Tapila", sakaizaway sa ku " sibila'ay a kakitizaan". yadah ku bila' itini, sisa singangan mahini. nay pabulaw nu Lipun, sisa sibaluhay a niyazu' atu malimanay a niyazu'. baluhayay a niyazu' sa ku Tabila niyazu'. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 91%, Tayan(Tayal) 1%, Taluku(Truku) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 4%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan(Tayal) u Tuluku(Truku) atu Paywan(Paiwan).inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jasdmq4lg7uq5zp9i9mwwul5mzqfxcp Tayax 0 4679 46287 46286 2019-11-21T16:55:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]]Tayax (u sulit nu Hulam: 抬耀部落) == kakilimaan == === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Tayax. u kasalumaluma’ nu Tayax sa, 38 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 142 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 141 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 94%, Pangcha(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == nilacul == === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202),   Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料 Yincumincu weiyuanhuy kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網 Taywan Yincumincu kalunasulitan atu palatuh laculaculan calay-zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] ptsvnxi4j0qfwhszr38qp1dldurhdi0 Taynan Pingtung mibetik a kawaw 20180707 0 4680 46319 46318 2019-11-21T16:57:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 31 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Taynan Pingtung mibetik a kawaw 20180707''' == lacul == Taynan Pingtung mibetik a kawaw 20180707, u laylay nu sapibetik nu Sakizaya 2018.07.07-08 === 01 milingatu === malingatu a kawaw—tatungus nu liwliw piluceken tu kakitizaan atu subal: pilucek tu kawaw atu saungayay a lacul、kakitizaan atu subal piluceken tu Lubas kaput nu sapibetik a kawaw atu subal piluceken tu sapibetik a eneng: mikilim tu sakapahay a eneng piluceken tu papayzaan: piluceki tu sawaliyan atu sapibetik a papayzaan pawawada’ tu kawaw: kakelidan nu mapalaway pawawada’ tu kawaw pisausi tu sazikecan、sapaini atu nipatududan mibahbah atu mibahbah 《u dadiw nu malingatuay a kawaw》 【teka】 ipabaway…Malataw, Dungy, Kabid, Butuc, Sabak, Lubas, Silingaan, Butung, Sayun, Dawa, Namuh… u ipabaway a dietu nu mita u mabelecay a babalaki nu mita pidiputen tu binawlan haw pahay tu binawlan haw 【amalingatu misakakawaw】 amlingatu tu amisakakawaw kakaydihan a kakawsan pabelin kami tu icelang padaesu i kami ngay madapesud ku midiputan === 02 miasik === miasik tu kakitizaan 【milunguc tu kapah】 amu didietu amin , napialai u nu malubicay ku sapibetik nu niyam sikulen tu ku niyazu’ sapakapah tu luma’ sapakapah tu taputahay a tademaw === 03 patakus === paacubel, patakus tu tuas 04    pananum  pananaum tu tabakiay a baetu asaca kilang pilasulen tu nanam atu kaysing pililiden tu babalaki pananum === 05 palita      === palita tu kalas u kalilidan nu mapalaway mipalita tu kalas === 06  muawaw === militemuh tu tuas 【pilitemuh tu pauzipay】*3 awza tu u pauzipay atu tuas kasadep tu mituk tuni palasul niyam ayza patizeng kami tu lisin miawza i tamuwan katayni tu i nuayawan niyam miladay kita ilisin === 07 patakid   === mapalaway mibetik tu tuas 【pakakawsan】*3 na amu satezephan a mitengil sakay tamuwan a suni’ nu mabulah niyam namaka niladayan nu misu mitaneng ku uzip tu nika kapah atu mikangelu’ makazateng tu uzip nu niked atu sikaz === 08  mibaung  === kalilidan mibetik atu patakit angangan mibetik atu patakit u zuma a labang mibetik atu patakit 【milunguc】 saahemawen ku suni’ amibetik milunguc tuni pasepi pasakapahen tu ku binawlan muculil i tatengaay a zazan nu dietu iniw ku pah iniw ku dadac bila’ atu sapaini pasepien kami === 09  malalikit === mikintin malalikit 《17malalikit》 u babalaki atu kapah mililid malalikit === 10  padungus === padungus tu tuas 【muliyaw】 pakaynin i lamal ku sapauzip niyam matepa ku lalangawan caay kapawan tu nakamuwan nu kakawsan u nazikuzan namu paedil tu bakibaki === 11  misazikuz === sapibetik a layaya pahzek pakaynin i lamal ku sapauzip niyam matepa ku lalangawan caay kapawan tu nakamuwan nu kakawsan u nazikuzan namu paedil tu bakibaki === 12  mikukay  === mikukay mapalaway mikukay tu mukawaway、labang、angangan、babalaki angangan mikukay tu labang、mukawaway、mapalaway、babalaki === 13  mupuhpuh       === mupuhpuh tu tayniay tekedtekedhan mupuhpuh tu binawlan natayniay === 14  sumanahay      === sumanahay a nanum patangah pilasul tu sumanahay a balu、nanum、kaysing,u mapalaway misaungay 【nipasepi】 pasumanahay, pananum, padaesu, sakasitangah, holilaluysa, kukay 15 hamaybaki       pabeli ku sicedamay pilasul tu sicedamay asaca kakaenan, nawu babalaki pabeli tu binawlan 【nipasepi】 bakibaki, pasepi, sakadahi, holilaluysa, kukay === 16  malialac === malialac mipuhpuh mikukay a kamu nu kalilidan atu mapalaway 《dadiw nu Baluinana》 pahezek == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu’ay a kawaw nu subana’ay a pu 2018-1, nasakamuan ni Nuwantan o Kumud, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:Sakizaya]] 57hnjkvhajya5v7ydz2a1vlyq1hcrwq Tayta hananay a sasaydanan 0 4681 46327 46326 2019-11-21T16:57:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == '''''Tayta hananay a sasaydanan'''''== == 台大校長遴選, == nu makay day i sasinkiwan a kawaw , idaw ku kamu nu  simbun  a pahekal tu sangayay , mahidasatu a sipisakapa tu mu dikutan amikuwan i cacutadan akawaw 台大校長遴委會,教育部釋放善意,對後續處理相當有幫助 [[kakuniza:Sabak Nubu]] k6h8axgl2t9ru9bbngsgbgadr4vu1fn Taywan 0 4682 110698 110697 2021-05-23T09:07:58Z Sabak5388 17 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Republic of China.svg|縮圖|u hata nu Taywan (台灣)]]'''Taywan (臺灣)''' == '''sapuelac''' == Taywan, tina [[ngangan]] namakay satimulan a [[binacadan]] u Silaya binacadan Taivoan [[niyazu']] a ngangan. tina niyazu' itiza i Taynanse Anpin chu. natayni ku Helan (荷蘭) tademaw, panganganen tu Taywan. [[sisa]], sulitan ku Hulam. i Chin koku, sulitan (臺灣), [[katukuh]] ayza. i Helan a demiad, Taywan a ngangan u "Taivoan". katukuh Ming koku satu, pangangaen tu "Tayuan", katukuh Chin koku, [[sumad]]en "Taywan", [[patizeng]] ku Taywan fu, sisa, u Taywan tu ku ayzaay a ngangan. nacilacila, napanganganen nu Potawya(葡萄牙) ku "Fulmosa", u [[bangcalay]]ay a [[subal]] sananay. [[yadah]] ku ngangan nu Taywan, [[tinaku]]ː Pawtaw(寶島)、Kuntaw(鯤島)、Ponglay(蓬萊)、Kaosa(高砂)... [[tangan:Taiwan_relief_location_map.jpg|thumb|Taywan]][[tangan:Taiwan_NASA_Terra_MODIS_23791.jpg|thumb|nu Taywan a sasing namakay i tapuku]] u [[Taywan]] sa i labu nu Ya-cuo, itiza i 23 30 N, 121 00 E, u ahebal nu lala' mapulung sa 35,980 sq km, u ahebal nu lala'ay sa 32,260 sq km, u [[ahebal]] nu nanumay sa 3,720 sq km. hamin nu tademaw sa 23,464,787. [[kakalukan]] umah sa 22.70%, kilakilangan umah sa NA, zumaay henay umah sa 77.30%. 中華民國是位於東亞的民主共和制國家,自1912年成立至1971年退出聯合國期間,為國際上廣泛承認的「中國」代表政權;現因實際控制領土及政治狀況,國際上常以「臺灣」作為通稱。 Cung-wa-ming-ku (中華民國) Taywan (臺灣) , u i waliay Asia (亞洲) sunida paydangay a kanatal. zayhen namakay 1912 a mihcaan ku nipatizeng katukuh 1971 a mihcaan maales tu i [[sakaputay a kanatal]] (聯合國) hananay sa, u China (中國) tu ku nganganganen atu u China (中國) ku pikuwanay. [[nikaazihen]] ku [[kakitidaan|kakitizaan]] lala’ay atu ayzaay a [[kawaw]] nu ceng-ce (政治), mapangangan tu Taywan (臺灣) han i kitakit. 目前其實際統治範圍之領土面積為36,197平方公里,包括臺灣本島及附屬島嶼、澎湖群島、部份福建沿岸島嶼與部份南海諸島。 ayzaay ahebal nu lala' ay nu Taywan (臺灣) 36,197 mang sq km, lalabu sa izaw ku [[tatenga'ay]]  lala' ay ngangan nu Taywan (臺灣本島), kilul sa Pung-hu [[subalsubalan]] (澎湖群島), zuma sa wiza [[mililisay]] tu [[dadipasan]] nu Hu-cian (福建) atu Nan-hay (南海) adidiadidi'ay a subal . == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Taybak ([[:zh:臺北市|臺北市]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[kakingingan]] nu kanatal demiad sa cacay bataan bulad cacay bataan demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Tsai Ing-wen]] (蔡英文), [[micakat]] a demiad sa i 2016 a [[mihcaan]] lima a bulad tusa bataan a demiad atu 2016 a mihcaan a bulad tusa bataan a demiad. == '''satangahan(主題):''' == Taywan === '''u zuma a kamu(其他語言):''' === nu Hulam:[[cmn:臺灣|台灣]] nu Amilika:[[:en:Geography_of_Taiwan|Taiwan]] nu Lipun:[[:ja:台湾|'''台湾'''(たいわん)]] === u canan ku Taywan (Taywan 是什麼?)ː === Taywan, i sawali yan nu Asia, nu tipan saamisan a tudi nu Tay-pin-yan(太平洋), i teban nu liwkiw a kanatal atu Philippines. u hebaw nu lala' 3.6 a emang ku laat, u [[tabakiay]] a subal, kasalaylay i kitakit u 38. u [[buyu']] atu tukuh ku yadahay pitukiya, bukelal itiza naming masaupu i saamisan [[miduducay|miduduc]] tu bayu, [[tukus]], mayu sansani masumat tu. u [[liwliw]] nu taywan idaw ku Peng-hu kanatal lanyi kanatal u demiad sa nu bayu a caldes atu nu Asia a caldes, i saamisa nu payweikwisen cay ka caldesay a demiad, i satimulan caldes ku demiad, cay sumadi nanay a mamelawan atu nipa luma' [[aadupan]] yadah. u tamdaw hatiza tusa a [[malebut]] izaw ku tulu a [[lasubu]] a mang, u kamu sa nu Yin-cu-min, holulang, [[ngangay|ngayngay]], hulam, baluhay a muenengay, lima a bidacadan, nu holulang a kamu ku katuuday, misakamuway tu kamu. maupu i satipan ya limaay ahebalay a aenengan. u tayhuku ku saahebalay, sapikuwan namin [[muenengay]] i Taywan. [[kasumamadan]], naw u aenengan nu Yin-cu-min ku Taywan, maka tukuh 8000 a mihcaan, izaw tu ku zuma a binacadan malimat tayni, u Hulam tayni sa, masumatu ku zuma a Yin-cu-min, u hulam tu mikutay tu ku Yin-cu-min, u sayadahay tu i taywan a binacanan. ayza a demiad, izaw tu 56 a mang ku Yin-cu-min, izaw 16 a binacadan. u sakaizaay saan, u [[saayaway]] mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku Taywan. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yin-cu-min sa mikitinay(有關) "[[timul subal kamu cidekay]](南島語族)" saan. u samikuwanay nu Taywan kitakit saan, namakay Min chao demiad, ayza sa, namakay Con-hua-min-ko a [[hulic]](法律), patizengen cacay a sen(省), enem ku tabakiaya a tusu, u Taypak Sin-pei Tao-yuan Tay-cong Tay-nan atu Kao-sion), i[[sasa]] sa, izaw 11 a sian(縣), tulu a se(市). == '''likisi (歷史)''' == 臺灣首都為臺北市,最大城市為新北市,總人口約2,360萬,主要由漢族與臺灣原住民族組成。 tapang tuse nu kanatal nu Taywan (臺灣) u [[Taypak]] (臺北市), satabakiay a tuse sa u [[Sing-pey-se]] (新北市), katuud nu tademaw makaala 2,360 [[mang]] (萬), [[sakatuuday]] a binacaan sa u [[Hulam]] a binacadan (漢族), kilul sa u [[Taywan yin-cu-min binacadan|Taywan Yin-cu-min binacadan]] (臺灣原住民族). 國家語言為各固有族群使用之自然語言,通用標準漢語、閩南語(臺灣話和金門話)、客家語、臺灣南島語與閩東語等,書寫使用漢字。 [[sapisasukamuen a kamu]] nu Taywan (臺灣) kasasizuma nu binacadan izaw ku kasasizumaay a kamu itini. [[sayadahay]] a kamu sa u Hang-yu (漢語) kilul sa u Ming-nang (閩南話) a kamu, Ke-ciya-yu (客家語), anu tayza i [[niyazu']] nu Yin-cu-min a binacadan (原住民族) sa , izaw aca ku masasizamaay a kamu nu Yin-cu-min a binacadan (原住民族)ku kamu. 1949年12月7日,中央政府遷至臺北。 1978年起,蔣經國接連當選第六、七任總統。 2000年,國民黨選前分裂,民進堂黨候選人陳水扁當選總統, 全國首次政黨輪替。 2008年-2012年由國民黨候選人馬英九當選總統。 2016年及2020年,民進黨候選人蔡英文當選成為首位女性總統。 1949 a mihcaan sabaw tusa a bulad pituay a demiad , [[malimad]] tayni i Taypak (臺北市)ku talakawan nu Cung-wa-ming-ku (中華民國). namakayza 1978 a mihcaan kinatusa u [[sakaenemay]] atu [[sakapituay]] [[matulin]] mala Cung-wa-ming-ku (中華民國) a cung-tung (總統) ci [[Cang-cing-ku]] (蔣經國) . [[nika]] i 2000 a mihcaan [[malaliyas]] ku balucu' nu Ku-ming-tang (國民黨) i ayaw nu [[pisingkiwan]] (選舉) , [[kyu]] u [[Ming-cing-tang]] (民進黨) ci [[Ceng-sui-peng]] (陳水扁) tu ku mala [[cung-tung]] (總統) nu Cung-wa-ming-ku (中華民國), [[uyni]] sa u saayaway makakutay ku cung-tung (總統) atu makakutay ku ceng-tang (政黨)。 2008 a mihcaan katukuh i 2012 a mihcaan, makakutay aca ku cung-tung (總統), u Ku-ming-tangay (國民黨) ci Ma-ing-ciw (馬英九) tu ku cung-tung (總統). 2016 a mihcaan tahmahini i 2021 a mihcaan, ci Ceay-ing-wung (蔡英文) tu ku Cung-wa-ming-ku (中華民國) a cung-tung (總統) , u saayaway u tatayna ku malatabakiay tapang nu kanatal ciniza, i Taywan (臺灣) u tataynaay a cung-tung (總統) ayza. == '''[[misademiaday]] (氣候)''' == 臺灣本島位居北迴歸線上,介於海洋性熱帶與亞熱帶氣候間,北迴歸線以北為亞熱帶季風氣候、以南為熱帶季風氣候;整體氣候夏季長且潮濕,冬季較短且溫暖。 izaw kya amislic (北迴歸線) hananay makayza i [[teban]] nu [[kakitidaan|kakitizaan]] nu Taywan(臺灣 ) sisa malatusa ku misademiaday nu Taywan (臺灣), i [[nuwamisan]] nu [[amislic]] (北迴歸線) sa u tanengay ku akuti’ay (熱帶) nu kabalian ku misademiaday , i nutimulan nu [[amislic]](北迴歸線)sa u [[akuti’ay]] (熱帶) nu kabalian ku misademiaday , mahiniay a misademiaday yu [[laludan]] sa [[tanayutanayuay]] [[malalemelemeday]] ku misademiaday, yu [[kasienawan]] sa [[apuyupuyuay]] [[didihkuay]] ku misademiaday . == '''[[kakitizaan]] (地理)''' == 臺灣島西部為台灣海峽、北部為東海、東部緊鄰菲律賓海至太平洋、南部為呂宋海峽、西南方為南海,臺灣島位處地震活躍的環太平洋火山地震帶,有發生地震情形。 taetipan nu Taywan (臺灣) mi[[lilis]] tu Taywan babayuan (臺灣海峽), taamisan u nuwalian a bayu (東海), tawalian macapi tu Hu-li-bing bayu (菲律賓海) atu mililis tu waliyu (太平洋), tatimul u Li-sung babayuan (呂宋海峽), taetip-timulan u timulay bayu (南海). [[zayhan]] i waliyu silamalay kaninelan (太平洋火山地震帶) ku kakitizaan nu Taywan(臺灣 ) sisa sumamad maninel itini. == '''sakakikalisiwan (經濟)''' == 2015年7月底的外匯存底為4,219.6億美元。中華民國也和香港、大韓民國與新加坡並稱「亞洲四小龍」,被視為亞洲第5大經濟體。 2015 a mihcaan zikuzan nu pituay a bulad makaala 4,219.6 Yu mey-yuan (億美元) ku Way-hey-cung-ti(外匯存底) nu kalisiw nu Taywan (臺灣), sisa mapulung atu [[Hong Kong]] (香港), [[Korea, south|South Korea]] (韓國), [[Singapore]] (新加坡), u sasepatay Asia adidi’ay a Lung (亞洲四小龍) han mipangangan , mahiniay a nipipangangan namakayzaay u [[saicelangay]] kapahayay ku sakauzip a kawaw nu kanatal nu binacadan nuheni saan. == '''macacubelisay (交通)''' == 1978年中山高速公路(國道1號)通車、全長373公里,及1997年通車、全長432公里的福爾摩沙高速公路(國道3號)。 另外東部較發達地區則以快速道路連結,臺北市至宜蘭縣則有包含國道五號的雪山隧道。 2007年1月,政府委託台灣高速鐵路公司經營全長345公里的台灣高速鐵路系統。 另外已興建了有臺北都會區,高雄捷運和桃園捷運,台中捷運和新北捷運仍繼續建設。 1978 a mihcaan [[malaheci]] tu ku nisanga’tu Natalzan 1 (國道1) Cung-san siuzazan (中山高速公路) ku cenhu (政府), wuya tanayu’ nu saculilan nina Cung-san siuzazan (中山高速公路) Natalzan 1 (國道1) 373 Km mamin ku sausien. 1978 a mihcaan malaheci aca ku nisanga’ tu Natalzan 3 siuzazan (國道3 高速公路), u saculilan nina Natalzan 3 siuzazan (國道3 高速公路) 373 Km mamin ku sausi. zuma sa i nuwalian izaw aca ku nisanga’tu [[mabesbesay a zazan]] (快速道路) , paynien tu maheniay kalamkamay a [[zazan]], taneng tu ku binacadan a tacuwacuwa, tinaku ya nisanga’tu Natalzan 5 (國道5) Sey-sang-suey-taw (雪山隧道), u sapikitinay tu Taypak (臺北市) atu I-lang (宜蘭) a zazan kyuni , atu makayni Natalzan 5 (國道5) Sey-sang-suey-taw (雪山隧道) , kapah mabesbesay tu ku sakataluma’ a zazan nu Halienay a binacaan. 2007 a mihcaan cacayay a bulad, wey-tuen(委託) nu cenhu (政府) kya Taywan [[siumalay]] a kung-se (台灣高速鐵路公司) papisyubayen tu kawaw nina siumalay, ya tanayu’ nu Taywan siumalay 345 Km mamin ku sausi. kilul sa malahci tu ku nipisanga’ nu cenhu (政府) tu nulpin (捷運), tinaku: maminay tu a nisanga’an tu Taypak tu-hey-ci (臺北都會區) a nulpin (捷運), Kau-Siung a kakitizaan (高雄市區)a nulpin (捷運) atu [[Taoyuan]] 桃園市a nulpin (捷運), wuya Tay-cungay (台中) atu Sing-pey-se (新北市) a nulpin (捷運) mukilil a misanga’tu baluhayay a nulpin( 捷運) ayza. == '''binacadan (族群)''' == 當前具有中華民國戶籍總人口為23,590,744人,而在族群組成部分,有95%人口為漢族,其中有84%漢族是17世紀至1945年前便從中國大陸移民的後代,這批臺灣地區居民又被稱作「本省人」。 tahimahini mapanganganay tu Cung-wa-ming-ku (中華民國) a tademaw sa makaala 23,590,744 ku tademaw. lalbuan nina tatademaw 95% nu katuud nu tademaw sa u [[layak]] (漢族), i lalabuay nina layad 84% a tademaw sa u nanu sabawpituay a ceci katukuh 1945 a mihcaan namakayzaay i Cung-ku-ta-lu (中國大陸) malimad tayni i Taywan (臺灣) a wawa wawa nuheni, peng-sen-zeng (本省人) han miawaw tu henian. 臺灣原住民族是400年前便居住臺灣的南島民族,其佔總人口數2.36%、共計556,611人,政府又細分成16個主要族群。包含阿美族、泰雅族、布農族、噶瑪蘭族、排灣族、卑南族、魯凱族、賽夏族、撒奇萊雅族、賽德克族、邵族、太魯閣族、鄒族、拉阿魯哇族和卡那卡那富族。 u Taywan (臺灣) Yin-cu-min a binacadan (臺灣原住民族) sa, i ayaw nu sepatay a lasubu a mihcaan muenengay tu itini i Taywan (臺灣) a timulay-subal a binacadan, u pulung nu tademaw i Taywan a [[kanatalay]] sa 2.36 kunu lasubu a tademaw, katuud nu tademaw 556,611 ku tademaw . palasabaw enemay nu cenfu ku Yin-cu-min a binacadan (臺灣原住民族). [[tinaku]]: izaw ku [[Amis]], [[Atayal]], [[Banun|Bunun]], Kebalan, Payuan, Puyuma, Drekay, Say-siyat, Sakizaya, Seediq, Thao, Truku, Cou, Yami, Hla'alua, Kanakanavu. == '''malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *中華民國: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9C%8B *臺灣:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E7%81%A3 *nisulitan ni Mahi Takas (高秀和). [[kakuniza:LamiHung]] jmwoz7rjtnkcof52f0bmzy0dj12nd5c Taywan Ciw-Ben Suy-Nan-Tung "sabawtulu a dang" a pi'kiman 0 4683 97107 97106 2020-12-22T12:30:24Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:DSC 8920水湳洞.jpg|縮圖|Ciw-Ben (九份) Suy-Nan-Tung (水湳洞)]] == '''''tatangahan''''' == [[Taywan]] Ciw-Ben ([[:zh:九份|九份]]) Suy-Nan-Tung ([[:zh:水湳洞|水湳洞]]) nazipa'an nu pi'kiman (選煉廠遺址) "sabaw tulu a dang" hananay (俗稱「十三層遺址」). [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%B4%E6%B9%B3%E6%B4%9E][https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%B4%E6%B9%B3%E6%B4%9E#%E6%B0%B4%E6%B9%B3%E6%B4%9E%E9%81%B8%E7%85%89%E5%BB%A0%E9%81%BA%E5%9D%80] == '''''kakiliman''''' == [[tangan:水湳洞選煉廠遺址DSC 8522.jpg|縮圖|nazipa'an nu sabaw tulu a dang a pi'kiman (十三層礦場遺址) ]] zikuzan pikuwan nu hulam i nikakutaykutay nu Cing (清朝) katukuh ayaw pikuwanan nu Lipun uynian a kenis pangangan han Suy-Nan-Tung han a niyazu' (水湳洞庄), ya "tabakiay nisulitan tu Suy-Nan-Tung" (水湳洞[[:zh:大字|大字]]) hananay sa nu zikuzan tu pikuwan nu Lipun, pahezek tu sakatusa a kitakitay na mangangayaw hawsa palatusa han tu Lian-Tung li (濂洞里) atu Cang-Zen li (長仁里) han. === '''u kakitizaan (地理位置)''' === Suy-Nan-Tung a i Ciw-Ben [[sauwac]] (九份溪) tusa a tukus tu sa cumud a [[bayu]], i kalipunan pisangangan tu "sabaw tulu a dang a pi'kiman" (十三層礦場) hawsa, kakilul satu mabulaw tayni, i liwliw nu ayzaay a Lian-Sin li (濂新里) atu Lian-Tung li (濂洞里). Suy-Nan-Tung a kitizaan a ngangan namakay i pi'kingan a putah tapiingan niya tabakian a [[ba'tu]] tu malucay nu bayu a buhang, i tapiingan niya buhang izaw ku sauwac musisil namakayza i [[buyu']] muculal, malu nu ayaway i tapiingan nu buhang masau silanu'ay a [[lala']] "nan-ce-ti" (湳仔地) pangangan han tu Suy-Nan-Tung. Suy-Nan-Tung micapi tu bayu, i sawali saamis a kalimucu' mahiniay u masatakuay, paymihcaan namakay wali saamisay a [[bali]] pabesut' sa micumud, tabaki ku bali udad. === '''Sapalekal tu lalay (歷史發展)''' === Suy-Nan-Tung i kahulaman Suy-Nan-Tung a niyazu' (水湳洞庄) han, i kalipunan u Luy-Bang (瑞芳庄) han a niyazu', pahezek ku mamangayaw nu kitakit sa mala u Luy-Bang a ceng (鎮), ya Lian-Tung li (濂洞里) u yanayay tu, ming-guo (民國) 59 a mihcaan (1970 a mihcaan) hawsa, cunus hantu Lian-Sin li (濂新里), Suy-Nan-Tung a kenis mapulung tu Lian-Tung li (濂洞里) atu Lian-Sin li (濂新里). kalipunan i ming-ci (明治) 38 a mihcaan (1905 a mihcaan) tu sapatay a bulad, Cin-Kwa-Se ([[:zh:金瓜石|金瓜石]]) a pi'kiman a buyu' mi'kimay a cu-zen (主任) ci An-Cin Liw-U-Lang (安間留五郎) hananay a tadamaw sa maazih niza ya nalaculan aalan (礦, baluhay a kamu: [[si'elac]]) a liu-shen-tung ([https://twgeoref.moeacgs.gov.tw/GipOpenWeb/wSite/ct?xItem=125789&ctNode=1233&mp=6 硫砷銅]), waluay a bulad malingatu patadas tu "pungpungkangan a zazan" ([http://www.chinesewords.org/dict/105350-966.html 平巷]) maazih yadah ya si'kimay a nalaculan aalan (礦, baluhay a kamu: [[si'elac]]) nu liu-shen-tung (硫砷銅), sitatudungay tya nalaculan ci Tin-Cung Cang-Pin-Uy (田中長兵衛) atu mikuwanay tu nalaculan ci Ciao-Song Zen-San-Lang (小松仁三郎), ya pi'kiman pangangan hantu "Cang-Zen" (長仁). hawsa saahebal satu tu pi'kiman u sakatusa "Cang-Zen", sakatulu "Cang-Zen", "sung" (松), cu (竹), mey (梅) kahatiza tu. uyzaan a mihcaan Suy-Nan-Tung patizeng tu miacakay tuni sangaan a kusi (乾式製鍊廠), sinmung misulibetay tu si'kimay a nalaculan aaalan (礦) nu liu-shen-tung (硫砷銅). katukuh i pikuwan nu Lipun i ming-ci (明治) 40 a mihcaan (1907 a mihcaan), Cin-Kwa-Se a pi'kiman saayaway izaw patahkal tu tung (銅) a nalaculan sa 47 kung-tun (公噸) kayadah haymaw satu mala u singanganay tu si-tung (銅) a buyu' i tini i kitakit. Suy-Nan-Tung a niyazu' sikalecad tu a palekal tu 'kim atu tung a nalaculan (礦), 1906 amihcaan i kalipunan i ming-ci (明治) 39 a mihcaan namisanga' tya pa'kiman hawsa haymaw satu macakat. ya pi'kiman a aenengan nu musakawaway, i Ciw-Ben a sauwac nu ayawan niya a pilis, kakilukilul satu misanga' tu luma' kakitizaan mueneng nu musakawaway nu Lipun. ya luma' izaw ku tusa a lamangan: pala sepatay han a laluma'an cacay a silut atu enemay a laluma'an cacay a silut. sepatay a laluma’an cacay a silut u mikuwanay a tademaw, patungusen tu aisian atu pililucan. enem a laluma'an cacay a silut u misakakawaway atu musakawaway ku muenengay, izaw tu ku aisian, nika kapulung han ku pililucan. musakawaway nu layak sateked sa i capi nu si-tungan (銅礦), si-huangan (磺礦) a kakitizaan a lala' misadabek itiza. Ben-Shan Liu-Keng (本山六坑) atu yung-ciw mey kuwang (永久煤礦) malingatu tu miala, tu i sasaay i bayubayuanay a Li-Le pisangaan tu tung (禮樂鍊銅場) patizeng tu kusi hawsa, satu u Suy-Nan-Tung ami'kimay niyazu' sangaleb satu kalipahak kuni kazuzip. nika kilul satu kuni kalawpes nu mi'kimay a kawaw sa, "Taywan m'ikimay a kusi" ([[:zh:臺金公司|臺金公司]]) madeb tu kuya mi'kimay, ya muenengay a binawlan kakilul satu mabulaw, ya cayay kalimad a tademaw uyza tu balakiay tu a babalaki, "Taywan m'ikimay a kusi" ya matenesay musakawaway itiza a tademaw ku katuuday munengay i tiza. 2009 a mihcaan tuluay a bulad i tiniay tu patizeng tu nalimaan a luma' "San-Cen bangcalay' a luma'" (山城美館) amatuek a palahkal paazih, tu i'su-ciya (藝術家) atu labang amacacaliw tunian hanay. ==== Suy-Nan-Tung nazipa'an a pi'kiman (水湳洞選煉廠遺址) ==== Suy-Nan-Tung nauyanayay tu misa'kimay a kusi, nauyanay tu singangan tu "sabaw tulu a dang a pi'kiman (katengaay sa u saba walu a dang). Suy-Nan-Tung a pisa'kiman malingatu i 1933 a mihcaan, amisabalucu' tu liwasak mikutkut miala atu zazan nu pi'kiman tu mahiniay a kawaw, Suy-Nan-Tung misangaay tu 'kim pakay buyu' a patizeng, u Suy-Nan-Tung nazipa'an a pi'kiman ku sakapahay pawacay tu laylay nu Cin-Kwa-Se mikitungay. Lipun a tademaw laluk sa mitadas tu 'kim i Cin-Kwa-Se hawsa, 1920 a mihcaan hakya maazih ya nalaculan aalan (礦) nu liu-shen-tung (硫砷銅), maniyul mala tung (銅) nu mialaan atu misangaan. 1945 a mihcaan "Taywan 'kim tung a mi'kimay" (臺灣金銅鑛務局) ku mikuwanay, katukuh i 1955 a mihcaan pasumad a misapupu mala u "Taywan u mi'kimay nalaculan han tu a kusi" (臺灣金屬鑛業股份有限公司), 1978 a mihcaan hawsa kakilul satu i su'-mey (樹梅) a kenis, sakatulu Cang-Zen a pialaan (第三長仁礦體) kitizaan micapi tu satabakiay nuhekalay tu a pialaan, katukuh i 1987 a mihcaan pahezek musakakawaw. 2007 a mihcaan mala u Sinpak a kenis cenbu (新北市政府) hantu pacumud hantu nipatizeng tu laylay. u pisanga' tu 'kim taneng malasepat tu kawaw uyni ayaw: "mitadas tu nalaculan, mipili’ tu 'kim, misakapah tu 'kim, misa'kim tu". "sabaw tulu a dang a pi'kiman" naunayaannay tu hawsa naayaway uynian a Cin-Kwa-Se u satabakiay a kitizaan mipiliay tu nalaculan, nu ayzaay tu a mihcaan u kataynian nu MV misasing. == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan:''''' == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%B4%E6%B9%B3%E6%B4%9E] <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] 13kcgsgtmkqvugkwymipf5ez8ccs4fu Taywan Yiyang Sayiun 0 4684 46410 46409 2019-11-21T16:57:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Taywan Yiyang Sayiun'''[[tangan:072_台灣.jpg|thumb|072 台灣]]nganganː ci Taywan ku ngangan u etulː u tatama u nalecuhan ː 2010.2.15 u minalu(niyazu') ː Ciwidiyan, Kalingku a kuwan wamaː ci Sayan Tiway Sayun winaː ci Hong Mansan sabamaː ci Kilang Sayan Sayun kawawː micudaday == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [https://www.youtube.com/channel/UCFU6DIwC_mxw-kmd3lW1nug nakulitan ni Yiyang Sayun patahkal i youtube] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:kusuday]] [[kakuniza:Sakizaya]] od6rks9nb964c5kn5mt9sz2tn3glsur Taywan a likis ulaulangan a balucu nu likisi 0 4685 46416 46415 2019-11-21T16:57:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 日本人的野心 ulaulangan a balucuan nu dipun nayi sabaw enem a 世紀 a ziday malalais henay ku binacadan nu dipun sa katukuh i sadikuday tu a nikalalais ci 豐臣秀吉 idawya makademec. 5wbuidmh7rnonjxxegrw0ri1ec5gzjh Taywan a likisi-ulaulangan a balucu’ nu dipun 0 4686 46428 46427 2019-11-21T16:57:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki nayi 16世紀 a zitay malalais henay ku binacadan nu dipun sa katukuh i sadikutay a nika lalais idaw kya 豐臣秀吉 hananay mademec nita ku dumaay a masakatuday mala sacacay satu ku kanatal nu dipun unabalucuan ni 豐臣秀喜 sa sibalucu cinida caay kau mamikuwan adada tu dipun palumata henay tu biyawan a kitakit nu niyadu’ sisa maydi cinida tayda tunuayaw makay bayu mingayaw tu cawsiyen (朝鮮)pasu maydih henay midebung tu Taywan maydih mala sakakaay nu 亞洲 a kitakit.namahida satu sa iti 西元1593 a mihcaan pataydaan nida ku mitengilay a musakawaway sicudad tu tayni i Taywan u talakaway nu ba’yu hananay a kitakit sa maydih muala tu sapadamsu apalu sakakay mamikuwanay nika nayay kuni katineng tunu subalay a kawaw kya tayniyay a patengil katukuh sa dada itawya matineng maka adih tuni ka yadah nu yuncumin hananay a binacadan caay kalecad kuni kasaniyadu’ caay amin kasasucabay nidaku nida sananay maudip i enal nu kakaudipan ahicaen pabeli tu sakay pasaba tiya cudadan u kamu nu itiniyay sa caay amin kalecad imahida satu nayien tu wantan kakawaw sa mubelih palatek satu muliyas panukas talumaen i dipun. nadikudan tusa idaw ku sabaw enem a mihcaan namikuwan nu dipun a kitakit mapadumatu u ci 德川家康 hananay ku ngangan patadaan nida ku hitay tayni i nuwalian nu Taywan maytengil misamawmaw mahida satu idaw kuni lakuwit tu enemay a mihcaan misaupu cinida tu katuuday a hitay mingayaw maydih midebung.tu kakitidaan nu yuncumin hananay a binacadan zayhan nikalingatu tabayu sa sikalitemuh tu tabakiyay a baliyus yadah ku maelulay nu hitay mapacelem ku balunga namahida satu sikalemet nu i Taywanay a yuncumin malaliw ku satabakiyay a labades . kanahatu caay kalaheci sakay midebum i Taywan a kawaw sa nika iniw nikatukuh i 十六 世紀 hananay a nu dikudan tuway a mihcaan u kungku atu micebisay nayay tuku maadihay zayhan taydaay i Taywan a miubiyay pacakay atu musakawaway tu lacusay a tuudtuud sa yadah ku mahidaay icuwacuwa sa idaw aca uduma ku makay tayliuku atu nu dipunay hananay a tademaw ku sayadahay mahida u sasaupuwan aca nu dipun atu Tayliuku 中國 a tademaw amay sakay misiwbay tu lacusay nu hicahicaan tu ku Taywan imahida henay a ziday . u buyu’ nu Taywan sa iayaw nu tulu hakya sepat hakya a lasubu nu mihcaan idaw ku masa pulungay nu ngabul tacuwacuwa miidang keman tu lutuk nika kanahatu miaduup ku i Taywanay a binacadan sa idaw aca ku paysin sakay aadupan sisa caay ka hamin ku aadupen i enal atu i buyu’ay .zayhan tayniyan nu Hulan satuway sa misiwbay atu Dipun maydih pakaedem tu sakay idaw nu sasangaan tu tupel nu hitay nu Dipan sa caay pikizay micakay tu bukul nu ngabul i yucumim a binacadan pakabangbang tu miadupay misayadah tu bukul nu ngabul imahida sayadahay a nipiadup cacayay a mihcaan sa makaala tu cacay a bataan nu mang (萬)kay bukul nu ngabul u duma sa idaw waca ku makaytay i Tayliuku a tademaw mikilihida misiwbay sisa u ngabul nu Taywan sa kasenun saan maselep ku sakamucelak nudikutan satu nanayi tu madih ku ngabul ienal nuTaywan taydaan tu i buyu’buyu’an caay tu kahacica ku liwan imahida . [[kakuniza:Buting Nukay]] ajrd8y2yq0k9l3ra5aav9m01nnhwtsu Taywan amislic 0 4687 46466 46465 2019-11-21T16:57:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 37 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kakiliman == Taywan amislic,Taywan mapulung iza ku tulu amislic a hecek, liwasak i Ciyai' a niyazu’, Nabakuwan kuhkuh a niyazu’ Bakung, uynian amislic a hecek paya itini i 11 a zazan 70.5 kungli a kitizaan, == nilacula == salenga sa yahecek muneng i sadipasan a buyu atu waliyu salungan sa, hina lilid tu katuuday tayniay misasingay a labang, pahahanay , nika matineng kisu haw izai uynian amislic a hecek i teban izaw ku cacay a ngela' a buhang haw, amislic uyni nituzu’an amisan tu 23.5 tu', mahizaay salaliyasa tu kakutiay atu alababay, u kahapinangay uyzaan Taywan amislic nu timulan u kawaw maluk palumaan, i kakitiay sa u palingad atu seykyaw, i nu wamisan nipalumaan sa mahizaay alababay nipalumaan uci'ya atu tipus, u lalud katukuhan tu kalahukan sa mapacila tatudung sa mapadil talbu niya ngala’ buhang nuya hecek a amislic, ayzasatu, tapiingan nipatizengan u labang tangsul a mitanam tu i sasa cayay kaazih tu nayi' ku adingu, sisa micaliway nauyzaan tayniay pasasing asakiningan sa, kapiazih piasip tu nakamuan a paya matineng tu mitesekay kaliyuhan sepatay puu’. lahad a mauzipay mulangaway. amislic a hecek nu timulan u kakiti’ay a kitizaan, i nu wamisan azihan u kakuti’ay a kitizaan, satu, masemetuy a kitizaan, kaliudaday, kyu, i tiniay a kilakilangan macebed, nipalumaan malubic. kahunghung a niyazu’ micidekay ku ba’tu, kahunghung a niyazu’ tusa micidekay ba’tu itiza i Nabakuwan ka lalitemuhan i capi nuwaliyan amislic a hecek a azihan madayum ku saculil. nay pay 11 a zazan 73k kitizaan, pakelang balunnga luma’ taayawan muculil katukauh datipasan, a maazih ya cacay masaatiladay a ba'tu mahiza u nitepikan a hakun a wayway, duduc han yu enemay kalimucu’ay kaydang tapabaw han muculil sa, ya masaatiladay a ba'tu i pabaw niza mahiza u kapuwasan nu lamal, u niculilan nu malalanu’ay a lamal mala luud tu nu buyu' a lamal. zuma cacay masaatiladay a ba'tu masahecekay nipuwasanan nu lamal a ba'tu malecad masiluc tuway min, i pabaw mulangaw tu yadah ku mahicahicaay mulangaway malukutay. itini nuwaliyan pilangawan nu pidakelung cay ka yadah, muculi tini a kenis, kapisikul tu isasa nu kuku’ mulangaway u mahizaay lutuk a sapuluma tu pidakelun. kahemid a niyazu’. Tafokan a niyazu' palaelan a sauwac, pangcah a kamu [ kalikeluha] sananay, zayhan sakatahkal nu sawac i bayu macapi ku amislic hecek tatudung sa kalikeluhan nu a kutiay alababay. palaelan a sawac cay kakatuud ku patadasay a tademaw, hizaentu nu buyu’ a kilakilangan nu uyaannay tu lahaday a liwliw, a iyadah ku nilaculan nu lahaday mulangaway mauzipay, mahiza u caket, Taywan a Mogera insularis, Callosciurus erythraeus,Hylaran latouchii, China Hyla chinensis,Taywan a bulalangat hatiza.  katahkalan nu sawac a nanum i bayu pabesuc malalikeluh tu bayu, ahaciday bayu atu abesaay nanum macacamul u micidek a liwliw, matatungus miselep tu nu bayuay hakya panukasay mauzip u buting kalang kabus, sisa muculal tu, yadah ku kasatimanay mauzipay i nanum, tinaku kahemid, Pinnotheres, Taywan Eriocheir rectus Macrobrachium formosense, tuda, lipun a Sicyopterus japonicus, Kuhlia rupestris hatiza. uyni u pitapal tu macacubelisay a buting kabus kalang u kapahay a kitizaan; sangaleben u lalud balangbangan, asipi han pinaay a mang Taywan Eriocheir rectus, adidiay a Eriocheir rectus, tapabaw mikilim tu nu tuas sakata luma’ a zazan, katuud sabeleng maluyalu, kakekan miazih, Cawi a niyazu’ misimaw tu Tabukan a sawac i liwliw nu mauzipay, i 88 a mihcaan patizeng tu palaelan a sawac midiputay tu sawac a sakaput, i niyazu’ay min a binawlan milihizamin atu musakawaw misimaw tu sawac,satu Tabuka a sawac mauzipay nilaculan a masakapah kuni pidiput. == nisulitan == * namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan * Taywan 東海岸觀光局Googie 認識Taywan北回歸線 * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan itiza i hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] sgxtfs5o51z42jhvo15tztrux2b9hjt Taywan tulu u satabakiay a pakilangan 0 4688 91150 46490 2020-07-16T03:35:04Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki == kakiliman == [[Taywan]] tulu u satabakiay a pakilangan i kalipunan tu1890 a mihcan pikuwan henay nu lipun ku Taywan hawsa, sibalucu’ tu a mipatadas tu buyu’ nu Taywan, u kamu nu tau tu tuluay a pakilangan, nituzu’an sa uynian u “nialisan a pakilangan. == nilaculan == taypinsan pakilangan atu pasin pakilangan”. satu i kalipunan pikuwan nu lipan titaan u Taywan hawsa, malingatu tu patadas tu buyu’ a mikilang u kahenulan nu lipun ku pakilangan. itawya i kalipunan yadah ku niketunay tu satabakiay u kasatiman atu matekesay a kilang nu Taywan, na milawat tu piketun tu kilangan henay hawsa, maluayaw tu maculu’ patayza i lipun mala u sapisanga’ nu heni tu luma’, ayza pazuma hantu ku situngusa u Cung huwa min kuw satalakawayan kalukday linu’ci satu, au i cuwaay a kilangkilangan nu buyu’a kenis auyzaan tu ku mikuwanay. Taywan tuluay a pakilangan u saayaway a patadas hawsa i Alisan, i 1912 a mihcaan malingatu misakilang ku lipun, sakatusa i 1915 a mihcaanu Pasin a pakilangan, sakatulu i 1916 a mihcaan u taypinsan a pakilangan. uyni na pakilangan u palecad tu kaahebal a kayadah ku kilang sa, u saayaway ku Alisan a pakilangan, sakatusa u Taypinsan a pakilangan, sakatulu u Pasin a pakilangan.Taywan nazikuzan nu lipun kyami hawsa zayhan nazikuzan na mangangayaw madih a misebek miletek tu kilang. i kahulaman tu 47 a mihcaan katukuh i 65 a mihcaan u pikilanga a mihcaan.paymihcaan piketun tu kilang hawsa mangasiw tu cacay a lasubu mang adepah, katukuh i 52 a mihcaan tu nu kasumamada i 1963 a mihcaan masatesep tu miketun tu kilang, mahizasa paliyucan tu mala u nu kilakilangan tu a piidangan. alisan a pakilangan hani aca i kalipunan uyni cacay tuluay a pakilangan ku satabakiay u singanganay aca, satu itiza u sangaleb satu yadah ku canancanan u mulangaway milaladay a mauzipay, kanatal nu mita yadah tu ku talakaway a buyu’ azihan ya ladem mahiza u bayu, ka salungan, kanihalan, atu kalabiyan salungan azihen ku hekal, ayza alisan mala u sakanamuhan kakaydihan tu nu labang tayza midang, i Taypakay a taypinsan atu Pasin a buyu kilul satu misumad mala u piidangan tunu kilakilangan a buyu', a pawasa tu binawlan sakapahay piidangan nu kilakilangan a buyu’, mala u kakaydihan tu nu labanng a katayzan. == nisulitan == * namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan * Taywan [ 歷史系列-01]Youtube認識台灣三大林場 * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan itiza i hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] jyb59eaumoy82zj98fq83t116wug35h Ta´man 0 4689 46494 46493 2019-11-21T16:57:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ta’man]] fbg5ljdivcfqys5betuzsda17y39oaa Ta’man 0 4690 86361 46517 2019-11-30T06:33:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Changbin Township.svg|thumb|Changbin]] == Ta´man == u sulit nu Hulam:膽曼部落 === u siwkay nu niyazu === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ta’man. u kasalumaluma’ nu Ta’man sa, 101 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 279 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 252 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 27 ku tademaw, pakalatu 10%. == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 88%, zumazuma 3%. === u niyzau' nu Pangcah(Amis) === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu', izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad tu ngangan nu Sakizaya. u Pangcah a niyazu' kuyni. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 35m1toi1kzp4zfgsnettw65r8tb43x9 Tbulan 0 4691 86362 46540 2019-11-30T06:34:15Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == Tbulan == u sulit nu Hulam: 松鶴部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tbulan. u kasalumaluma’ nu Tbulan sa, 291 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 693 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 358 ku tademaw, pakalatu 52%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 335 ku tademaw, pakalatu 48%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 44%, Pangcha(Amis) 4%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Cou 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu’ === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu’ kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Paywan, inayi’ tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay’ ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 87oj1zwmou9aadc0e7m3u04eztuft8i Tdlu 0 4692 86363 46557 2019-11-30T06:34:19Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tdlu == === u sulit nu Hulam === 豐裡部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tdlu. u kasalumaluma’ nu Tdlu sa, 583 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,631 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 284 ku tademaw, pakalatu 17%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,347 ku tademaw, pakalatu 83%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 16%, Taluku(Truku) 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a cidekay sa , u Taluku(Truku). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a Yincumin : == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} 2 ku cacudadan i Tdlu niyzau’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] qgc2uq9mny4it4ct64ou9c0c573exuj Tee Ball 0 4693 87691 87690 2019-12-24T01:55:23Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu‘ == kakiliman== lele nu eneng a pangciw kyu lelepangciw han (Tee Ball atu T-Ball), u nu baniay a sapisanga kina pangciw, u mali nayay ku piwaitay tu mali, u mimaliay saan miasek tu mali. anu caay kabaat ku niasekan tu lelepangciw, caay pakapecik tu kalasu sa, anu mawait caay tu kaduka, izaw ku "enenga tu kakititaan, taneng amin ku kakititaan, taneng amin ku tademaw mipangciw, yadah ku sasalamaan, mipili’ay tu nikadademec、musiliway a sapasubana’, atu tatama tatayna atu babalaki amin misasalama" tu wayway, anu i cuwacuwa i cacudadan i latlatan taneng amin misalama, eneng saan caay tu picalapan tu kakitaan. ==nilacul== ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] i1n3qbj1j8r74z3tm4zl8vp88f96pdo Teldreka 0 4694 86364 46592 2019-11-30T06:34:21Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Teldreka == === u sulit nu Hulam === 茂林部落 === u siwkay nu niyazu' === i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Teldreka. u kasalumaluma’ nu Teldreka sa, 262 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 876 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 815 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 61 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Rukay(Rukai) 76%, Paywan(Paiwan) 7%, Yuwatan(Bunun) 6%, Pangcah(Amis) 2%, Cou 1%. === u Rukay a niyazu' === u Rukay a niyazu' kuyni, katuud ku Rukay itini mueneng. u zuma a cideaya a tademaw sa u Paywan, u Yuwatan(Bunun),u Cou atu Pangcah(Amis). inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah | href="Category:Wp/ais" |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] r2qe46wtc6ks15l6e1z6qvhmsu6se1b Telu´ 0 4695 46596 46595 2019-11-21T16:57:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Telu’]] h5diizrtc3i3m5m07qm7xpkq5bbe4r4 Telu’ 0 4696 86365 46624 2019-11-30T06:34:24Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Telu´ == === u sulit nu Hulam === 豐坪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Telu’. u kasalumaluma’ nu Telu’ sa, 373 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,045 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 266 ku tademaw, pakalatu 25%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 779 ku tademaw, pakalatu 75%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 24%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u [[:zh:部落|niyazu’]] nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a Yincumin : == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] 5o6sjooytng1f36c8c95wgcqc6hrnrt Teodoro Obiang Nguema Mbasogo 0 4697 46634 46633 2019-11-21T16:57:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Teodoro Obiang Nguema Mbasogo at the White House in 2014.jpg|thumb|Teodoro Obiang Nguema Mbasogo|alt=Teodoro Obiang Nguema Mbasogo at the White House in 2014.jpg]] [[tangan:Flag of Equatorial Guinea.svg|thumb|u hata nu Equatorial Guinea|alt=Flag of Equatorial Guinea]] Teodoro Obiang Nguema Mbasogo 6 bulad 5 demiad, Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, u misingkiway. 1942 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Equatorial guinea]] ayza sa ci Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, micakat a demiad sa i 1979 a mihca 8 bulad 3 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 6chbnqso2akt1ay6eoia6p4dmis9og7 Terrell Brandon 0 4698 46648 46647 2019-11-21T16:57:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Terrell Brandon nalecuhan ciniza i 5 bulad 20 demiad, 1970 a mihca. u ngangan niza sa ci Terrell Brandon, u miunduay a kawaw niza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] cgx605a5rv6supikswdnifr4my8h75d Tfuya 0 4699 86366 46666 2019-11-30T06:34:27Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tfuya == === u sulit nu Hulam === 特富野部落 === u siwkay nu niyazu' === i Chiayi a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tfuya. u kasalumaluma’ nu Tfuya sa, 122 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 389 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 374 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 15 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Cou 90%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Cou === u niyazu’ nu Cou kuyni, katuud ku Cou itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma a cidekay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 57enrchxgkly4y54y6fobjl9axq9mw1 Tgbin 0 4700 86367 46684 2019-11-30T06:34:31Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Heping TC.svg|thumb|300x300px|Heping]] == Tgbin == u sulit nu Hulam: 桃山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taichung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tgbin. u kasalumaluma’ nu Tgbin sa, 135 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 424 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 306 ku tademaw, pakalatu 72%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 118 ku tademaw, pakalatu 28%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 69%, Paywan(Paiwan) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 31dj61xopqi0x50qogoblhlg2o0kqbt Tgleq 0 4701 46742 46741 2019-11-21T16:57:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 57 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Tgleq == u sulit nu Hulam: 鐵立庫部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan(桃園) a kuwan ku niyazu’ nu Tgleq. u kasalumaluma’(戶數) nu Tgleq sa, 25 ku luma’. kumud nu kasabinawlan(人數) sa, 99 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 92 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 90%, Pangcha(Amis) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. inayay ku cacudadan i Tgleq niyazu’. 1 ku kyukay i Tgleq niyzau’. inayay ku pakincalan i Tgleq niyazu’. inayay ku pikuwanan i Tgleq niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Tgleq niyazu’. inayay ku padekuan i Tgleq niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Tayan]] mlqvjx3qkdhlsu8lrj9vhke0auoexu3 Thailand 0 4702 110823 110039 2021-05-23T12:13:05Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki Thailand(泰國)[[tangan:Flag of Thailand.svg|thumb|u hata nu Thailand(泰國)|alt=Flag of Thailand.svg]] i walitimulan nu Ya-Cuo (東南亞) a [[kitakit]] u Thailand a [[lala']] ku cacay lebungen nutaw. cacay a bataan cacay ku i Man-Kuay(曼谷) ku enge. i 15 00 N, 100 00 E, u [[ahebal]] nu lala' mapulung sa 513,120 sq km, u ahebal nu lala'ay sa 510,890 sq km, u ahebal nu nanumay sa 2,230 sq km. hamin nu [[tademaw]] sa 68,200,824. [[kakalukan]] [[umah]] sa 41.20%, [[kilakilangan]] umah sa 37.20%, [[zumaay]] henay umah sa 21.60%. 泰王國,通稱泰國,舊名暹羅,是東南亞的君主立憲制國家,國王:瑪哈·哇集拉隆功。首都及最大城市為曼谷。泰國面積 總計: 513,120平方公里,人口:2019年估計69,000,000萬人。泰國國土東臨寮國和柬埔寨,南接暹羅灣和馬來西亞,西靠緬甸和安達曼海。旅遊景點: 曼谷大皇宮, 鄭王廟, 玉佛寺, 萊莉海灘, 米路, 西密蘭群島。 Thai-Wan-Ku (泰王國) a kanatal, kananaman panganganan sa u Thailand (泰國) han. i sumamaday nasingangan tu Siyang-lu (暹羅) hananay, i waliay tu timulay a [[kakitidaan|kakitizaan]] a kanakanatal, u tapang a [[dada’]] ku mikawaway tu ulic nu kanatal nuheni , sakakaay mikeliday a tapang nuheni sa ci Ma-ha Wa-ci-la-lung-kung (瑪哈·哇集拉隆功). tapang atu [[satabakiay]] a tuse sa u Bangkok (曼谷). u lala'y nu Thailand (泰國) pulung han makaala tu 513,120 sq km , tu tahmahini i 2019 a [[mihcaan]] 69,000,000 mang (萬) ku tadamaw. kakitizaan nu Thailand (泰國), i nuwalian sibelaw tu [[Laos]] (寮國) atu [[Cambodia]] (柬埔寨), tatimulan malalitin tu Siang-lu-wang (暹羅灣) atu [[Malaysia]]‎ (馬來西亞),nuetipan mitepal tu [[Burma]] (緬甸) atu Aang-ta-mang a bayu (安達曼海). yayadah ku [[aidangan]] nu Thailand (泰國), [[tinaku]]: Bangkok ta-hung -kung (曼谷大皇宮),Ceng-Wang a biyu (鄭王廟), Yi-bu-se  (玉佛寺), Lay-li a [[dadipasan]] (萊莉海灘), Mi-lu (米路), Si-Mi-Lang a subalsubalan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%9B%BD] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Bangkok ([[:zh:曼谷|曼谷]]). Bangkok (曼谷) ku [[caledes]] a tukay, [[nika]] kitakit (世界) satalayaay a ngangan nu tapang tusu nu kanatal (首都). 曼谷,官方名字恭貼瑪哈納空,泰國口語簡稱恭貼,為泰國政治、經濟、貿易、交通、文化、科技、教育與各方面中心。位於昭披耶河東岸,近泰國灣。 Bangkok (曼谷), tapang atu satabakiay a tuse nu Thailand (泰國), [[nipatahkal]] tu kamu nu tapang a ngangan sa Kung-tey-ma-ha-na-kung (恭貼瑪哈納空), zuma sa Kung-tey (恭貼) han. Mang-Ku (曼谷) sa, u [[salekelayay]] (政治), [[kalisiway]] (經濟), [[maliw]] (貿易), [[zazanay]] (交通)、[[lalangawan]] (文化), natinengan ([[gaga]], 科技), [[pakatinengay]] (教育) atu canancan... itini a masaupu ku kawaw kawaw , i nuwalian nu Caw-Pi-Ye a sauwac (昭披耶河), [[mitepal]] aca tu Thailand a dadipasan (泰國灣).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%9B%BD] == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa lima bulad sabaw tusa a demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Vajiralongkorn]], micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan cacay bataan bulad sabaw tulu a demiad. == '''lalangawan (文化)''' == === sasinguan (宗教) === siwa a bataan ku tademaw [[patatenga'ay]] tu [[picemekan]] (佛教). saiylahay a [[picemekan]], tulu amang lima amalbud ku [[picemekan]]. nika i walitimulan nu Ya-Cuo (東南亞) u kakanen nu [[tademaw]] [[macacelcel]] sayadahay a kitakit (國家). u sayadahay a kitakit (國家) yadah kubelat sapacakay . === lan a balu (蘭花) === u sa[[yadah]]ay a [[kitakit]] (國家) yadah ku Lan balu (蘭花)sapacakay . i Thailand (泰國) saayaway misangna’ tu kadeh a ngangan. == '''satalakawayay tapanpu (泰國行政區)''' == 泰國全國共有77個一級行政區,其中包括76個「府」與直轄市的首都—曼谷。 這77個行政區一般被劃分為5個主要地區,包括北部、東北部、東部、中部與南部地區, sakakaay satalakaway [[mikelidayay]] tu kawaw nu Thailand (泰國) pulungen sa pitu a bataan izaw ku pitu ku [[mahiniay]] mikelidayay tu kawaw a tapanpu. pituay a bataan izaw ku enemay ku fu (府) [[hananay]], atu cacay ku ce-sya-se (直轄市) -- Bangkok (曼谷)。 kina pitu a bataan izaw ku pitu satalakawayay tapanpu [[palalimaen]] ku kakitizaen [[tinaku]], nuamisan, walian tu amisan, nuwalian, tebanan atu nutimulan.[https://www.tattpe.org.tw/About.html] 東北部: 當地人稱為「伊森」的東北部屬湄公河流域,是山巒起伏的高原地帶,亦為5,600年前上古銅器時代文化薈萃的區域,受到鄰國高棉與寮國的影響而孕育豐富文化歷史及民俗節慶。 walian tu amisan: walian tu amisan a kakitaan I-Seng(伊森) han nu itiniay a [[binawlan]] [[pipangangan]] , u caculilan nu Mey-kung a sauwacsauwacan (湄公河流域). kyu u talakaway a [[buyu'buyu'an]] a kakitizaan aca. atu nanutawya i 5600 a mihecaan nu tuastuasay tangkungaay a cetay , yadahayay ku kalalangawan itini , miladayay tu nu [[Cambodia]](柬埔寨) atu [[Laos]](寮國) a [[lalangawan]], sisa malayadahyadahay tu ku lalangawan a likisi atu [[laylayay]] a lisin nuheni. 東部: 最著名的觀光景點是芭達雅,而沿海星羅棋布的島嶼中,有許多更是觀光勝地,例如沙美島、昌島等。 nuwalian: nuwalian izaw ku katinengan sabangcalay a aidang u Pa-ta-ya hananay,tinaku: Sa-mey subal, Can subal. 南部: 擁有潔白海灘、成群島嶼及豐富天然資源,例如錫礦、橡膠園和漁產。被安達曼海域與暹邏灣所包圍的泰南,有世界最好的海灘,除了普吉島,蘇梅、帕安島、龜島等都是絕佳的度假或潛水勝地。 nutimulan: nutimulan izaw ku [[sanglacayay]] a [[dadipasan]] ,laluyaluyay a subal, yadahyadahay lalangaw nu lalayan tinaku:uesi, si’elac, sukaay a kakitizaan atu nibutingbutingan,itini izaw ku An-ta-mang a bayubayuan (安達曼海域) atu Gulf of Siam ([[:zh:泰國灣|暹羅灣]]), sisa u sabangcalayay a dadipasang i kitakit, tinaku katinengan sa Phuket ([[:zh:普吉府|普吉島]]), Su-mey subal (蘇梅)、Pa-an subal (帕安島), bilanga subal (龜島), taneng aca micilem , sisa u sakanamuhan sakaydihan a tatayzaen nu miidangay itiza. 北部: 泰國最涼爽的地區,最具代表性的城市即為清邁與清萊。冬季氣候清涼,可種植櫻桃和桃子 nuamisan sasa’pi’ay nu Thailand (泰國) a kakitizaan sa i nuamisanay a Cing-may (清邁) atu Cing-lay (清萊) zahen banihiw sa ku dedemiad ,tanengay paluma tu asu’ay a heci Ing-taw atu lupas. 中部: 平原土地肥沃盛產大米和水果,山脈和河谷縱橫交錯,是發展水力發電的理想地區。曼谷即位於泰國中部,其他如華欣、七岩、大城等,都是中部的著名景點 泰國首都,特色景點為富麗堂皇的曼谷大皇宮、建有金塔的玉佛寺 nutebanan: i teban nu Thailand (泰國) izaw ku sidamekay a lala’ay ,sisa paluma tu tipus atu heci, i teban nu Thailand (泰國) u kakitizaan nu tapang atu satabakiay a tuse nuheni Bangkok (曼谷) atu izaw a mapatizang kiya [[salunganay]] [[bangcalayay]] a Bangkok ta-hung -kung (曼谷大皇宮) atu [[siekimay]] a Yi-bu-se (玉佛寺.) === Pul-Ci subal (普吉島) === satabakiyay a Pul-Ci subal (普吉島) nu Thailand (泰國) a lala', lima a [[lasubu]] sepat a bataan idaw ku tulu ka [[ahebal]] nu lala'. i Thailand u satabakiyay a [[picakayan]] tu [[hicahica]] i CHATU CHAK. == '''laylay (歷史)''' == 泰國已有700多年的歷史和文化,西元1238年建立了素可泰王朝,開始形成較為統一的國家。 u likisi atu lalangawen nu Thailand (泰國) [[pikiyadanen]] tu 700 a mihcaan, napatizeng tu Su-ke-thai a tapang (素可泰王朝), i celahcan 1238 a mihecaan, kyu malacacayay a kanatal tu ku Thailand (泰國). '''21 a se-ci (二十一世紀)''' 2001年2月的大選,塔克辛·欽那瓦以壓倒性優勢當選總理,他成為泰國第23任總理。 2001 a mihcaan tusaay a bulad misinkyu tu cungtung kuheni, malacungli nu Thailand ci Ta-ke-sin. Cen-na-wa, u tusaay a battan izaw ku tuluay malacungli ay a tademaw ciniza.[https://www.tattpe.org.tw/About.html] == '''misademiaday (氣候)''' == 泰國大部分地區屬於熱帶季風氣候。常年溫度不下攝氏18℃, misademiaday nu Thailand (泰國) u calesayay [[masasizumaay]] ku baliay i buladbuladan ku misademiadan. Paymihmihcaan ku nikaakuti' micapiay nu sasaay tu18℃.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%9B%BD] == '''kalisiway atu kakalukan (經濟農業)''' == 泰國是世界上最大的稻米出口國。 泰國北部是黑象牙咖啡(Black Ivory coffee)出產地。 i kitakit u satabakiay ku nipatahkalay tu tipus a kanatal ku Thailand (泰國). atu i nuamisan izaw ku [[nipalumaan]] aca tu [[lumeni'ay]] nu zuay a [[ngipen]] a kuhi (黑象牙咖啡) itiza. 旅遊業2002年入境旅客1,090萬人次遊客前往該國的主要原因是海灘娛樂。 2002 a mihcaan i natazaay miidangay i Thailand (泰國) a tademaw makaala 1090 mang (萬), kakaydihan a aidangan sa u bangcalayay a [[dadipasan|dadipansan]].[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%9B%BD] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * 背包旅神[https://www.tiktok.com/@backpackhai/video/6841797301434928385?_d=d8am48la76mm6g&language=zh-Hant&sec_uid=MS4wLjABAAAAjVwIJ0jt290kqud8LW6uaiV5vq5tKIxgHcNy5TNriU6yUda0BUAp91c2WrjsNoNa&share_author_id=6648241704045133826&u_code=d54g49k5m1i49k&utm_source=line&app=tiktok&iid=6795519314143430401&utm_campaign=client_share&utm_medium=ios&tt_from=line&user_id=6666527868933554178&source=h5_t] *泰國-中文維基百科:[[:zh:泰国|<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%9B</nowiki>%BD]] *泰國觀光局台北辦事處amazing THAILAND:https://www.tattpe.org.tw/About.html *nasulitan nu Sakizaya a kamu ni Mahi Takas (高秀和) aci (林玉葉). [[kakuniza: LamiHung]] [[kakuniza:Lisinkabaytipus]] oxitt8mreog2h711l5guqmrw08ese0q Thanasis Antetokounmpo 0 4703 46771 46770 2019-11-21T16:57:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Thanasis Antetokounmpo''' u lumeniay a tademaw ciniza, u tatama, nalecuhan i 7 a bulad 18 a demiad, 1992 a mihcaan, Thanasis Antetokounmpo, miunduay. [[tangan:Thanasis Antetokounmpo with Westchester.JPG|thumb|Thanasis Antetokounmpo with Westchester|alt=Thanasis Antetokounmpo with Westchester.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] 0vdmn02jhw32r7tqo2crgyuh7n96cpo Thgahan 0 4704 86368 46808 2019-11-30T06:34:34Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Thgahan == === u sulit nu Hulam === 大加汗部落 === u asip nu tademaw === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Thgahan. u kasalumaluma’ nu Thgahan sa, 49 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 117 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 114 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 59%, Pangcah(Amis) 1%, Tayan(Tayal) 12%, Sejek(Seediq) 14%, zumazuma 12%. === u [[:zh:太魯閣族|Taluku]] a niyazu' === u Taluku a niyazu' kuyni, katuud ku Taluku a tademaw itini, u zuma sa u Pangcha Tayal atu Bunun. iniyan a niyazu', katuud ku misaydang, matineng micudad winiyanay a micudaday. sisa'wac i tepal nu niyazu', u ngangan nuni sa'wac u "Lawsi" sananay nu Hulam a kamu. u niyazu’ nu Taluku kuyni, katuud ku Taluku itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Tayan atu Sejek. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan | href="Category:Wp/ais" |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F * http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=19&TA_No=1&T_ID=185 [[kakuniza:niyazu']] k4k3t4en0xem9oqwp184bbb78rk3yfi Thurl Bailey 0 4705 46812 46811 2019-11-21T16:57:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Thurl Bailey 4 bulad 7 demiad, 1961 a mihca, Thurl Bailey, miunduay. [[tangan:Thurl Bailey and Matt Henrich play one on one.jpg|thumb|Thurl Bailey and Matt Henrich play one on one|alt=Thurl Bailey and Matt Henrich play one on one.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0n5bq8iny1vo2k59sgk4uladjyzljq8 Thyakan 0 4706 86369 46827 2019-11-30T06:34:39Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] Thyakan(泰崗部落) i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Thyakan. u kasalumaluma’ nu Thyakan sa, 113 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 409 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 387 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayal 89%, Amis 2%, Rukai 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] cxzaw6wnfvr2h8ffzxo0i70x54blhcr Tida'an 0 4707 86370 46846 2019-11-30T06:34:42Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Tida'an == u sulit nu Hulam: 石梯坪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tida'an. u kasalumaluma’ nu Tida'an sa, 104 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 245 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 159 ku tademaw, pakalatu 65%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 86 ku tademaw, pakalatu 35%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 59%, Kevelan(Kebalan) 1%, zumazuma 5%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. tuud ku Pangcah(Amis) itini. u zuma a tademaw sa u Kevelan(Kebalan). == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5c4rxgihc6npojuf8qc90k251j941ej Tim Bassett 0 4708 46850 46849 2019-11-21T16:57:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tim Bassett 4 bulad 1 demiad, 1951 a mihca, Tim Bassett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4v90ouu3lma74gk0j3aqqr0czjomj1x Tim Breaux 0 4709 46854 46853 2019-11-21T16:57:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tim Breaux 9 bulad 19 demiad, 1970 a mihca, Tim Breaux, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] nfgipwpr6oq05wroke90ht90f497ozu Timor-leste 0 4710 128274 113984 2022-05-19T16:49:36Z J. Patrick Fischer 615 /* tabakiay a tapang nu kanatal(元首) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of East Timor (3-2).svg|縮圖|hata nu Timor-leste(東帝汶)]] '''<big>[[:zh:东帝汶|Timor-leste(東帝汶)]]</big>''' [[tangan:Klein-g20-V1_Ermera.jpg|thumb|u saayaway a tademaw]] u [[kanatal]] i Asia (亞洲) nu sawali-timul. u azaaw a kanatal, caykakapah ku [[:zh:经济|kyizay]] atu [[:zh:商业|syubay]]. mapaedap tu zuma a kanatal. [[tangan:Flag of East Timor.svg|thumb|Flag of East Timor|alt=Flag of East Timor.svg]] u [[Timor-leste]] sa ilabu nu Asia (亞洲), itiza i 8 50 S, 125 55 E,u [[ahebal]] nu lala’ mapulung sa 14,874 km2[[:tangan:Flag of East Timor.svg|Flag of East Timor.svg]],u ahebal nu lalaay sa 14,874 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2,</sup> hamin nu tademaw sa 1,261,072. [[kakalukan]] umah sa 25.10%, [[kilakilangan]] umah sa 49.10%, zumaay henay umah sa 25.80%. 東帝汶(Timor-Leste或East Timor)是東南亞最年輕的國家,她於2002年才獲得獨立。東帝汶也是一個歷經種種苦難的國家,先後被葡萄牙、日本和印尼佔領,並在印尼佔領時期經歷最慘烈的壓迫。即使東帝汶人民早在1999年通過公投決定脫離印尼的統治,但由於親印尼的民兵發動暴亂和襲擊,該國不得不暫由聯合國託管,直至2002年5月20日才正式宣布獨立。 tun-ti-ung(Timor-Leste atu East Timor)nu tung-nan-ya u [[baluhay]] caay katenes a kanatal, 2002 a mihca cinida kya [[masacacayay]] tu. tung-ti-ung namakaykayni i malekecay tu hicahicanay a [[kawaw]] kyu masakanatal, sayaway naw u pu-taw-ya, zipung atu in-ni ku midebungay, s akay i in-ni nidebungan u mahida u salabadesay namapenec. [[kanahatu]] u tung-ti-ung a tademaw nanu [[tawya]] tu i 1999 a mihca makaawas napatupa tu pahedek a miliyas tu in-ni a [[nipikuwawan]], nika u in-niay a tademaw nu hitay malingatu tu masulacus mangangay atu macacebis midabung, kina kanatal hawsa kanca [[masatezep|masatedep]] musamenmen u [[masakaputay]] kapulungan a kanatal ku papikuwan, katukuh i 2002 a mihcaan lima a bulad idaw ku sabaw tusa a bataan kya [[tatengaay]] tu [[pawacay]] a masacacay.[https://www.thenewslens.com/article/47740] 東帝汶政府採用「Timor-Leste」同時作為其葡萄牙語的國名。leste是葡語「東」的意思;而Timor本來是印尼語timur,也是「東」的意思。所以東帝汶這個國號是一個同義反覆名稱。而在印尼統治時期的東帝汶,採用「Timor Timur」作為地名,並簡稱東帝汶為「Tim-tim」。「Lorosa'e」則是德頓語的「東」,意思是日出的太陽。 u sihu nu tung-ti-ung unu "Timor-Leste" u mahida sa malu nu pu-taw-ya a kamuay ngangan nu kanatal. leste nu puay a [[kamu]] "sawaliay " sa ku imi’; ya Timor naw u nu in-ni a kamu timur, mahida tu "sawali" sanay a imi’an. [[sisa]] u tung-ti-ung uyni a kanatal nu [[malecaday]] tu sa[[sumad]]sumad han ku [[nipangangan]]. naw u in-ni hen kya [[mikuwaway]] tu tung-ti-ung unu "Timor Timor " palu  ngangan han tu kina lala’, pangangan han tung-ti-ung "Tim-tim’’. "Lorosa’e’’ unu te-tung a kamu u "sa[[wali]]an’’, u sakamuan sa nu [[muculalay]] a [[cilal]] sanay ku imi’.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E4%B8%9C%E5%B8%9D%E6%B1%B6] == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Dili ([[:zh:帝力|帝力]]). == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == [[tangan:LocationEastTimor.svg|thumb|LocationEastTimor]] [[kakining]] nu kanatal demiad sa sabaw tusa bulad lima a demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[José Ramos-Horta]], [[micakat]] a demiad sa i 2022 a mihcaan 5 a bulad 20 a demiad. u cunli nu Timor-leste(東帝汶)ayza sa ci [[Taur Matan Ruak]], micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 6 bulad 22 demiad. == '''laylay (歷史)''' == 葡萄牙在16世紀早期開始與帝汶島進行貿易,並進而實行殖民統治,直到20世紀中葉。1859年因為與荷蘭發生衝突而簽訂了一個條約,葡萄牙割讓了島嶼西邊的一部分(西帝汶)。二戰期間,日本在帝汶戰役後於1942-1945年占領了葡屬帝汶,但日本戰敗後葡萄牙又恢復了統治。 u pu-taw-ya i sabaw cacay [[idaw]] ku enen a puu’ ayaw nu linga tu atu ti-ung a subal [[malingatu]] mababaliy, sika idaw nu micumud malingatuay mikuwan tu malimatay a tademaw, katukuh i tusaay a bataan u [[tebantebanay]] a [[puu'|puu’]]. 1859 a mihca [[zayhan]] atu he-lan malingatu [[macacelcel]] misulit tu [[nikasasulitan]], u pu-yaw-ya mikelap pabeli tu satipan nu [[subal]] tu [[adidi']] ( si-ti-ung ). [[sakatusa]] satu [[namalalais]], u zipun nai ti-ung nikalalais tu nadikudan i 1942 katukuh 1945 a mihca midebung tu pu-su-ti-ung, nika u Zipunan namalalais sa [[mademec]] satu u pu-yaw-ya [[kanca]] malingatu aca mikuwan.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E4%B8%9C%E5%B8%9D%E6%B1%B6] == '''[[kitidaan]] (地理)''' == 東帝汶位處東南亞,位於印度尼西亞群島東部的小巽他群島,東南臨澳洲。領土包括帝汶島東部和西部北海岸被印尼所包圍而孤立的飛地歐庫西區以及附近的阿陶羅島等。西部與印尼西帝汶相接。 境內多山,平原、谷地屬熱帶草原氣候,全年高溫,乾濕季明顯;其他地區為熱帶雨林氣候,終年高溫多雨。常見的自然災害是洪水和山體滑坡,還有地震、海嘯和熱帶氣旋。 自然資源有黃金、石油、天然氣、錳、大理石。 由於農業還大量採用刀耕火種的方式,導致森林砍伐和水土流失。 tung-ti-ung i tung-nan-ya a [[kitidaan]], nai in-tu-ni-si-ya a subal nu [[sawalian]] a siw-sin-ta a [[subal|subal,]] kawali nu [[satimuan]] micapi tu aow-co. ya lala’ hamin idaw ku ti-ung a subal nu sawali atu satipan u pi-hay-an ma[[liwliw]] nu in-ni sa[[cacay]] sananay i huw-di-o-ku satipan a [[kenis]] atu [[micapiay]] tu a-taw-lo a subal hawsa. satipan atu in-ni-si-ti-ung [[malalitinlitin]]. maylabu u buyu’ ku [[yadahay]], u enal, [[sasawacan]] alala’ u caledesay [[nalingabuan]] a demiad, tu [[mihmihcaan]] talakaw ku [[akuti’|akuti']] nu [[demiad]], [[katinengan]] ku suemed u acak nu demiad ;nikahini ya kenis u caledesay maudaday ku demiad, nu mihmihhecan talakaw kuakudi yadah ku uda. hina makaadih ku dahat satebuc unu balad tu atu subelicay nu buyu’, idaw hen ku ninel, layin atu akutiay u maliyutay a bali. u dahac nuhekal idaw ku kin, simal, nu tahkal sa a bali, mung, ta-li-a ba’tu. u yu malukay kanca mituduh tu sapaluman, sika namilitek tu kilang atu mulaliyu ku nanaum nu lala’.[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E4%B8%9C%E5%B8%9D%E6%B1%B6] == '''la'cus mihanu pu-taw-ya a kamu (不得使用葡萄牙語)''' == 在印尼的統治下,東帝汶人不得使用葡萄牙語,也不被鼓勵使用他們所熟悉的德頓語,地方政府也均由印尼軍官掌控,因此,東帝汶人在自己的家園猶如寄人籬下。東帝汶獨立革命陣線在印尼統治時期不斷展開武裝鬥爭對抗印尼,許多天主教教士和修女也積極參與爭取獨立運動,東帝汶因而長期處於動盪不安的局面。此外,不少印尼士兵更在當地犯下多宗侵犯人權的罪行,據悉,在印尼佔領東帝汶的24年期間,被印尼士兵性侵的女性高達數萬名,而犯下獸行的士兵卻一直都逍遙法外,從未遭到制裁。 i in-ni a nipikuwan sa, u tung-ti ung a tademaw la’cus mihanu pu-taw-ya a kamu, caayay pibangbang tu [[katinengan]] nu heni a sasakamuan nu te-tu a kamu, u sihu nu itiniay u nu in-ni tu a hitay ku mikuwanay, sisa, tung-ti-ung a tademaw i nu udip tu luma’ mahida tu u lalihiw ku enen. u tung-ti-ung masacacay satu nilalais i in-ni a nipikuwan sa kanca caay kaputung ku nikalalais masungyaw misuayaw a milalebu tu in-ni, katuud ku tin-su-kiw ay a sunghu atu siwni [[milihida]] milabu maydih a masacacay ku kawaw, tung-ti-ung nu tenes nu kalcabay caay kasamemen  ku kawaw. sikasaan, kina in-niay a hita kanca aca i nu udipan tu a kitidaan palawacu micalap tu nu tademawan sakasicumi, u katinengan, u in-ni namicalap tu lala’ nu tung-ti-ung sabaw tusa idaw ku sepad a mihcaan sa, u in-ni ay a hitay [[misawacu]] tu tatayna  caay tu kaasip ku nidebungan nu tademawan, kina milisapenay a hitay sa [[salihalayhalay]] sa i hekal, caay henay pidakepi a mipulul tunu hulicay.[https://www.thenewslens.com/article/47740] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * [[:zh:东帝汶|東帝汶]] *[https://www.thenewslens.com/article/47740 The News Lens 關鍵評論:東帝汶:歷經滄桑的國家] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E4%B8%9C%E5%B8%9D%E6%B1%B6 中文維基百科:東帝汶] [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Hana Ating]] rdel9n853274b9d11nrv4y1xzi1vcu4 Timur 0 4711 86371 46906 2019-11-30T06:34:45Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Timur == u sulit nu Hulam: 三地部落 屏東縣三地門鄉三地村。由Timor, Talavatsa, Salalau 三個聚落合併而成 三地村是屏東縣三地鄉的村落之一,位在隘寮溪的東北面坡地,與北葉村、水門村合稱為「三地門」。在為平地人和原住民買賣交易的孔道,現則為屏東縣重要的觀光據點。 過去三地村為排灣族部落之一,此處人文匯萃,有許多藝術工作者在此製作陶壺、琉璃珠等藝術品,不僅擁有極高的成就,更背負著排灣族文化傳承的使命。多是茅草和木頭搭蓋而成,而現在則選擇空曠的廣場作為聚會所。現在村落裡的重要大事或婚禮宴客也多半會在此舉行。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Timur. u kasalumaluma’ nu Timur sa, 498 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,728 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,640 ku tademaw, pakalatu 95%. === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 88 ku tademaw, pakalatu 5%. === u niyazu' nu Paywan === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 80%, Rukay(Rukai) 9%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 4%. 2 ku cacudadan i Timur niyzau’. 3 ku kyukay i Timur niyzau’. 1 ku pakincalan i Timur niyazu’. 1 ku pikuwanan i Timur niyzau’. 1 ku pacudacudadan i Timur niyazu’. 1 ku padekuan i Timur niyazu’. == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d31hoqxat1l0v9xg07vkadwp3wbj59k Tingalaw 0 4712 86372 46966 2019-11-30T06:34:50Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Tingalaw niyazu' == u sulit nu Hulam: 豐富部落 Fengfu puluo === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tingalaw. u kasalumaluma’ nu Tingalaw sa, 150 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 398 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 367 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 31 ku tademaw, pakalatu 8%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 88%, zumazuma 5%. === u Pangcah(Amis) a niyazu' === katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah(Amis) a niyazu’ kuyni. katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Kevelan(Kebalan). === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, namabulaw tayni, sisa mueneng tu itini. caay katuud ku tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 4khqfnbdfow4jepnw8524yrig69p1dh Tinsinco 0 4713 46980 46979 2019-11-21T16:57:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == tinsinco, tinsincu == 台灣仙人果 tinsincu, u adidiay a kilang. mauzip i tebal nu saewac, maka 1000-2000 bayu'-takalaw a buyu. napaluma' tu ku tademaw. amipasapayu' amimukan atu paazih. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |1000-2000m |- |mauzip subal |生長區域 |i tebal nu saewac |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |ficus formosana maxim |- |u sapamat a ngangan |moraceae |- |u Amilika a ngangan |taiwan fig-tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |tinsinco, tinsincu |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |dihan tu las |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |lamiringi |v |- |Cou |turang tinpau |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''台灣榕'''(學名:''Ficus formosana'')是桑科榕屬的植物,為灌木。分布在台灣、越南以及中國大陸的貴州、廣西、廣東、海南、湖南、江西、福建、浙江等地,生長於海拔200米至1,000米的地區,常生於溪溝旁濕潤處,目前已由人工引種栽培。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24] http://www.bioinfo.cn/db05/KmzwSpecies.php?action=view&id=13554 昆明植物研究所. 台灣榕(原變種). 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p75 [[kakuniza:nipaluma]] qdbzzy43v3uvlfty71pq24g0nruds4h Tisilan 0 4714 118879 86373 2021-07-07T13:16:27Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] == Tisilan == u sulit nu Hulam: 靜安部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tisilan. u kasalumaluma’ nu Tisilan sa, 87 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 239 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 190 ku tademaw, pakalatu 79%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 49 ku tademaw, pakalatu 21%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah (Amis) 75%, Paywan (Paiwan) 1%, zumazuma 2%. === u Pangcah (Amis) a niyazu' === katuud ku Pangcah (Amis) a tademaw itiniay a niyazu’. u Pangcah (Amis) a niyazu’ kuyni. katuud ku Pangcah (Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Kevelan (Kebalan). === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, namabulaw tayni, sisa mueneng tu itini. caay katuud ku tademaw itini. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha (Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay (學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay (南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] lkv17gvcpor5zewyli6mve9be1clmr0 Tiway Sayiun 0 4715 108387 108386 2021-05-06T03:39:09Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" style="float: right;" |- ! 帝瓦伊·撒耘(李來旺) ''Tiway Sayuen (Li Laywang)'' |- | nalecuhan 1931.10.13 mabelec 2003. 9.24(72 a mihcaan) cacudadan Kilayking Saydang mistesekay a cacudadan kawaw sasaydan wawama Tuku Sayuen, Yiyang Sayuen |} == u siwkay niza (簡介) == [[tangan:002_ama_&_koli.jpg|002 ama & koli|frameless|474x474px|right|alt=kulitan ni Yiyang Sayiun]] Tiway Sayuen (1931.10.1-2003.9.24), u ngangan nu Hulam sa ci 李來旺, na i 1996.8.24 misumad tatiku ku Sakizaya a ngangan ci Tiway Sayiun ([[:zh:帝瓦伊·撒耘|帝瓦伊撒耘]]). wawa niza sa pulung pasumad tuway. nay i ka Lipunay a demad, si Lipun a ngangan ciniza 木原武一, napangangan ku saydang niza. nalecuhan i Kilayking(花蓮縣) Sou-feng-siang(壽豐鄉) Ciwidiyan niyazu'. u Sakizaya a cidekay. siwa ku mihca, tayza micudad nu ka Lipunan a cacudadan. 25 ku mihcaan mala tu saydan. 27 ku mihca macakat tu mala sasaydan(校長) tu. u sasaayaway a sasaydan nu yincumin. namisasaydan i Ciwidiyan(水璉),Lisan(立山), Ruysi(瑞西), Sywlin(秀林), Yuemei(月眉), Tapalung(太巴塱)(Peifu北富) a cacudadan. matenes ku kawaw niza, mamikuwan tu saydan 39 a mihcaan. 1994 a mihcaan, pasumad ku ngangan nu Peifu cacudadan ta Tapalung, u saayaway pangangan nu yincuminay a cacudadan. 1996 a mihcaan, pasumad ku ngangan niza tu nu Sakizayaay. 1990 a mihcaan 7 a bulad 30 a demiad, misaupu ku Sakizaya a tademaw misalisin i Takubuwan, pakan tu Sakizaya a tuas, namingayaw mapatay i 1878 a mihcaan Takubuwan Lais sananay. midebung ku Cingping, sisa sakalawpes tu ku Sakizaya, inayi’nayi’ tu ku nasulitan atu nazipaan(歷史) nu Sakizaya. nazikuzan patizeng ciniza ku kamu nu Sakizaya, misulit tu Sakizaya a cudad atu lalangawan. saicel ciniza apatizeng ku ngangan nu Sakizaya. namabelec ciniza sepat a mihcaan, patizeng tu ku Sakizaya a cidekay(binacadan).     matineng ciniza cima ciniza, sisa misumad ciniza ku ngangan nu Peifu cacudadn, misumad ku ngangan cinizaan, pasumad tu Sakizaya cidekay a ngangan. 1999 a mihcaan, pulung han ci Sun Cong-san(孫中山), Cyang Cong-cen(蔣中正), Lien Heng(連橫), Ceng-yan mapalaway(證嚴法師)... 200 a tademaw patinengen ku Taywan 400 a mihcaan salawilaw(最有影響) a tademaw. patinengen nu Kuang-hwa cudad(光華雜誌) ku Taywan satangahay a tademaw. BBC mizizaw atu palita cinizaan, patineng tu satabakiaya a tademaw . mapapili’ nu Satalakawaway sakasepat yincumin palekal painiay a tademaw. 2003 a mihcaan, 72 ku mihcaan, 7.22 napapelu “lusa’ ni ina” sa, satezep ku balucu’ niza, mabayu’(昏迷) 65 a demiad. 9.24 23:40 i Ce-ci padekuwan(慈濟醫院) mabelec, palitemuh midiput ci Tumuk Kumud Pazik  tatiku(返回) kakawsanay(祖先的) a minaluan(故鄉).     === lalumaan (家人) === acawana: Uul Taywawn (Kenuy niyazu’), wawama: Tuku Tiway o Sayiun atu Yiyang Tiway o Sayiun, ina: Sela Aniw, ama: Tuku Tiway, midiputay a wina: Lengus Tiway, bakima: Kalang Tuku o Sayiuni, Kulihuysin Tuku o Sayiun, Bakah Tuku o Sayiun、Taywan Yiyang o Sayiun, Kilang Yiyang o Sayiun, kadabu: Lisin Cudad (acawa ni Tuku), Hong Mansan(acawa ni Yiyang), sipitu ku calekakaan. === u sapuyuay a nasulitan (基本資料) === * etul:tatama * nalecuhan a demiad:1931.10.13 * mabelecay a demiad:2003.09.24 * uzip:72 a mihcaan * cidekay:Sakizaya (Pangcah, caay pasumad cidekay tu Amis) * ngangasawan:Pazik, Katangka(Kasiwsiwan) * niyazu':Ciwidiyan * nalecuhanan: Ciwidiyan * selal nu niyazu’:Alamay * matinengay a kamu:Sakizaya, Hulam, Lipun, Pangcah * kawaw:sasaydan(kakelitan nu cacudadan) 39 mihcaan * midiputay a wina:Lengus Tiway * cacudadan:Ciwidiyan ku kuwanay a cacudadan, Kilayking Minci u kuwanay a cacudadan, Kalingku kang(花蓮港) u kuwanay a cacudadan, Kalingku Maluk cacudadan, Kalingku Saydan cacudadan sepat mihcan Sapuyuay a Ke, Hucu(普通) Saydan a Ke, Kalingku Saydan mistesekay(專門、專業) a cacudadan Laluday(暑期) a Pu * makatinengan:mikulit、misulit、yakiw、piano、dadiw * mala sasaydan a cacudadan:Ciwidiyan, Lisan, Ruysi, Siwlin, Yuwmei, Tapalung, 39 a mihcan ku kawaw. == nazipa’an nu nikauzip (生平大事紀) == * 1931 a mihcan, 1 ku mihca: 10.13 nalecuhan i Kalingku a kuwan Shoufeng siang Ciwidiyan a niyazu’. pangangan ci Lais Tuku. * 1933 a mihcan, 3 ku mihca: baki ci Tiway Kalag mabelec. * 1934 a mihcan, 4 ku mihca: ci Lengus Tiway midiput, yu imelang mangaleb,sisa sumaden ku ngangan, miliyaw pangangan ci Balah Tuku(Bakah Tuku). * 1939 a mihcan, 9 ku mihca: micudad tu i Ciwidiyan ku kuwanay a cacudadan. * 1940 a mihcan, 10 ku mihca: nikasumad ku cacudadan tayza i Kalingku Minci u kuwanay a cacudadan. panganganen ku Lipun saydang niza ci Muyuenwuyi(木原武一). * 1943 a mihcan, 13 ku mihca: nikasumad aca ku cacudadan tayza i Kalingku kang(花蓮港) u kuwanay a cacudadan. * 1944 a mihcan, 14 ku mihca: nikasumad ku cacudadan tatiku Ciwidiyan u kuwanay a cacudadan. * 1945 a mihcan, 15 ku mihca: pahezekay nay Ciwidiyan u kuwanay a cacudadan. * 1946 a mihcan, 16 ku mihca: mikilul ci Lin Cingsiu sadang minanam cacay a mihca. * 1947 a mihcan, 17 ku mihca: maala ku seking nu Kalingku Maluk cacudadan. * 1948 a mihcan, 18 ku mihca: maala ku seking nu Kalingku Saydang cacudadan sepat mihcan Sapuyuay a Ke. pangangan ku Hulam a ngangan nu kuwanay ci Li Laiwang(李來旺) * 1952 a mihcan, 22 ku mihca: pahezek nay Kalingku Saydang cacudadan. padungus tayza i Hucu Saydang a Ke sakatusa kasaselal micudad. * 1954 a mihcan, 24 ku mihca: pahezek nay Hucu Saydang a Ke. patizengen i Kalingku Buyuen cacudadan mala saydang. tayza mihitay i Chenkongling mala Sekuwan. * 1955 a mihcan, 25 ku mihca: patizengen tayza i Ciwidiyan cacudadan mala saydang. * 1956 a mihcan, 26 ku mihca: pacakat Ciwidiyan cacudadan Subaba’ay-Patuzuay a Culen * 1957 a mihcan, 27 ku mihca: patizengen Ciwidiyan cacudadan mitayli Sasaydang. * 1958 a mihcan, 28 ku mihca: maala ku uzumaay saydang a kawlah nay Subana’ay a Ting. 9.7 mabelec ciama Tuku Tiway. 10 a bulad patizengen tatengaay nu Ciwidiyan cacudadan Sasaydang. 11 a bulad mabelec cibayi Lutuk Sayiun. * 1964 a mihcan, 34 ku mihca: 12.15 palaacawa atu ci Uul Taywan namakay Pukpuk niyazu’. * 1965 a mihcan, 35 ku mihca: nalecuhan sakakaay a wawama ci Tuku. * 1967 a mihcan, 37 ku mihca: nalecuhan sasabaay a wawama ci Sayan(Yiyang). * 1968 a mihcan, 38 ku mihca: micudad i Kalingku Saydang mistesekay a cacudadan Laluday a Pu. * 1970 a mihcan, 40 ku mihca: 9 a bulad, pabalic tayza i Lisan cacudadan mala sasaydang. * 1972 a mihcan, 42 ku mihca: pahezek nay Kalingku Saydang mistesekay a cacudadan Laluday a Pu. mabelec cina Sela Aniw. * 1973 a mihcan, 43 ku mihca: 9 a bulad, pabalic tayza i Ruysi cacudadan mala sasaydang.  * 1974 a mihcan, 44 ku mihca: mamikuwan tu Kalingku sanpaw kauzipay atu subana’ay a sapililiday. * 1975 a mihcan, 45 ku mihca: mamikuwan tu Kalingku Pangcah mapatizeng putiput Congkanse. nipatizeng ku Kalingku Pangcah saydang musaungay putiput. * 1980 a mihcan, 50 ku mihca: 5 a bulad, pabalic tayza i Yuemei cacudadan mala sasaydang. * 1984 a mihcan, 54 ku mihca: insac Yuemei cacudadan patizeng cacudadan 70 a mihcan a cudad. mabelec cina Lengus Tiway (midiputay a wina). * 1988 a mihcan, 58 ku mihca: pizawis Subana’ay a Pu Sanpaw subana’ wiyuenhuy sakacacayaya a wiyuen. * 1990 a mihcan, 60 ku mihca: 2 a bulad, pabalic tayza i Yuemei cacudadan mala sasaydang. * 1991 a mihcan, 61 ku mihca: insac ”Tayan naayaway a nikauzip kingkiw”(pulung misanga’ ci Lin Fangrong). Subana’ay a Pu Sanpaw subana’ wiyuenhuy palabang i Yinni, Niwzilen, Awco, Amilika, Kanata... u kapapinaay a cidekay. * 1992 a mihcan, 62 ku mihca: insac “Kalalitin Saangangan “(pulung misanga’ ci Wu Minyi atu ci Huang Tungciw) * 1993 a mihcan, 63 ku mihca: 8 a bulad, pabalic tayza i Peifu cacudadan mala sasaydang. tayza China palabang, mitapal kapapina cidekay a lalangawan atu subana’ay. * 1994 a mihcan, 64 ku mihca: 9 a bulad, pasumad ku ngangan nu Peifu cacudadan ta Tapalung. maala kanatal tuetu' a kawlah sakacacay katukuh sakatulu a kawlah. Tapalung cacudadan tatayna kuku’-mali a putiput maala kitakitay sakacacay a kawlah. sakakaay a wawama ci Tuku maala Taywan Tabakiay a cacudadan kingkiwsu Sose. insca “u kungku atu sakamuwan nu Pangcah”. * 1995 a mihcan, 65 ku mihca: Tapalung cacudadan tatayna kuku’-mali a putiput maala kitakitay sakacacay a kawlah. mipalaw ku tilibiay a palaway” Labang”. sasabaay a wawama ci Sayan(Yiyang) (Yiyang)maala Taywan Tabakiay cacudadan maluk kingkiwsa Sose. * 1996 a mihcan, 66 ku mihca: 8 a bulad, patatiku ku Sakizaya a ngangan ci Tiway Sayiun. Tapalung cacudadan tatayna kuku’-mali a putiput maala kitakitay sakacacay a kawlah. sakakaaya a wawama ci Tuku palaacawa, siacawa ci Lisin Cudad, namakay Kenuy niyazu’. * 1997 a mihcan, 67 ku mihca: 2.1 pahanhanan tu kawaw, tatiku Ciwidiyan niyazu’ mueneng. mamikuwan Ceci padekuwan cacudadan Yincumin sakakumced kingkiw se a kingkiw wiyuen. mamikuwan Yincumin lalangawan kingkiw putiput sakacacayay a Lisecang. mamikuwan Ceci padekuay cacudadan pasubana’ ku Pangcah lalangawan a sapicudad. mikileh pauzipay a saungay apaculi tu Ciwidiyan padingkiay a kakawawan. 4.30 nalecuhan sakakaay a sunama ci Kalang. * 1998 a mihcan, 68 ku mihca: misulit tu Pangcah laylay a kamu. * 1999 a mihcan, 69 ku mihca: pulung ci Sun Congsan, Ciang Congcen,Lien Heng、Cengyan mapalaway…200 a tademaw patinengen ku Taywan 400 a mihcan salawilaw a tademaw. 3.12 nalecuhan sakatusa a sunama ci Kulihuysin * 2000 a mihcan, 70 ku mihca: patinengen nu Kuanghwa cudad ku Taywan satangahay a tademaw. patinengen nu BBC satabakiaya a tademaw mizizaw. mapapili’ nu Satalakawaway sakasepat Yincumin palekal painiay a tademaw. mikileh Kangko niyazu’ mukuwanan a kingkiw. mamikuwan Cinmintang Yincumin tuancang. * 2001 a mihcan, 71 ku mihca: mamikuwan satalakawaway Yincumincu wiyuenhuy wiyuen. mamikuwan cidekay kamu sapangangan a wiyuen. sasabaay a wawama ci Sayan(Yiyang) maala Taywan Tabakiay cacudadan Sasaydang.acawa ci Uul pahanhanan tu kawaw namakay Yican cacudadan. * 2002 a mihcan, 72 ku mihca: mikelih niyzau’ tabakiay cacudadan pasubana’ cidekay a kamu atu lalangawan. mamipatizeng ku Sakizaya a kamu. mamikuwan Sakizaya kamu a mikawaway-kalumyitiay. * 2003 a mihcan, 73 ku mihca: 7.22 napapelu “lusa’ ni ina” sa, satezep ku balucu’ niza, mabayu' 65 a demiad. 9.24 23:40 i Ceci padekuwan mabelec, palitemuh midiput citumuk Kumud Pazik  tatiku kakawsanay a minaluan. == insac nasulitan atu misabaluhay sanga'an (出版著作與創作) == * 1950, misanga' baluhay a dadiw "mibuting", pulung ku kaput niza misanga' * 1971, misanga' baluhay a dadiw " Pangcah wawa, sakilemelen" * 1980, misanga' baluhay a dadiw " u Pangcah hanay a tademaw" * 1991, ”Tayan naayaway a nikauzip kingkiw”, pulung misanga’ ci Lin Fangrong, insac nay Taluku Kanatal Aidangan mikuwanan a Chu * 1992, “Kalalitin Saangangan “, pulung misanga’ ci Wu Minyi atu ci Huang Tungciw, insac nay Padadanay a Pu Papidangay a Ci Sawaliyan makaazihay kakitizaan mikuwanan a Chu *1994, “u kungku atu sakamuwan nu Pangcah”, insac nay Padadanay a Pu Papidangay a Ci Sawaliyan makaazihay kakitizaan mikuwanan a Chu * 1995, "kamu nu Pangcah- sapinanamay a cudad", pulung zuma a saydang misulit, insac nay Kalingku kensefu * 2004, "cidekay a kamu sapinanamay a cudad- Sakizaya - sakacacay a cakat", pulung zuma a saydang misulit, insac nay Subana'ay a Pu * 2004, "Pangcah laylay a kamu", insac nay Teying Kanatal Kongse * 2005, "cidekay a kamu sapinanamay a cudad- Sakizaya - sakatusa a cakat", pulung zuma a saydan misulit, insac nay Subana'ay a Pu == u sapikiningay a ulic (紀念文) == === ngatu cacayː pitekaan nu kawaw === nasulitan ni Lisin Cudad, namibelih ni Chen Yulan nikauzip nu maku a makalitemuh ci nizaan tada u kazahkezan, mapawpaway tahkal i balucu’, tini i kasaluimeng nina cah nayay ku pahezekan. i lilies nu sauwac nu Sintian a niyazu’ , salangdaw sa ku lutuk, tanu balu sa tu takuliyaway a balu. i lalud sabahebahel sa ku ayam. pinapinaay a badakuwang mibalakas i sauwac, tatusaay a wawa aku mueneng i sakapitu a tundud nu luma’ i sasingalan matatawa, pacekcek sa i sasa miazih, mituzu’ a pasakamu i takuwan, caay ka hamin ku sasakamuen nu maku tu limulak nu balucu’. i tawya a mihca, sakakaay a wawa nu maku ci Kayang enemay ku mihcaan niza, sakatusa a wawa ci Kuli sepatay ku mihcaan niza, i balucu’ nu maku kuhni ,u kasaetiman u kanamuhan naku a kilay.   sandeb satu, salabi sa nayi’ ku tekiteki’, sakalawlawan ku piazih tu canacanan, miazih dada’ tu asu’ nubi’ nuheni, itawya a manengi l masamata kaku. micekul tu bihid nuhni mabi’, tada salungan azihen. 2002﹙91﹚a mihcaan, sakakaay a wawa nu maku kalaimelang, atu canan a kawaw, pacena’ miliyas tuyza i Sintian a luma’, atu miliyas tu kawaw i Taybak taluma’ sa tayni i niyazu’ misakakawaw.  mananamay takuwan a maninaay atu cabay, mabiyalaw tu piliyas nu maku, mizateng kaku, anu naynayi’ tu ku canan nu maku, anu izaw tu ku luma’, anu tanektek tu a kapah ku uzip nu wawa.., cay katinengan, cacay henay a mihca milihiza tu ama niyam, misaydang ci Tiway Sayiun pahezek napapelu mapatay tu, wini sa u kabiyalawan naku atu pulung nu binacadan, u nikataluma’ nu maku itawya sa, malecad u pataliayaway pazazan nu nayay mazih. nanu tawya katukuh ayza pitu tu a mihcaan, caay kapahay limulakay a luma’ dada’, izaw henay ku namalawpesay tu mihcaan a binacadan- sakizaya, nayi’ tu ku mikikakaay tu mahiniay.  makulahay tu a micudadan tatipelok i takal, wiza sa u nacudadan ni sasaydang﹙Tiway Sayiun﹚. inacadad naming mapazeng i takal, malecad u makabaatay a nipatayni, malecad u sadingsing sakalaluman. kapah ku nalimaan a cadad, malecad u miinsacan kakapah macudad i makulahay tu a tatipeluk, yu miasip kaku sa mahiza u makaazihay tu kanuneng niza micudad, malecad u nazikuzan muculil a nasazipa’an. ayza kaku atu ci Tuku﹙sakakaay a wawa ni Tiway Sayiun﹚haymaw han niyam milusimet ku nacudadan niza, u ngelu’ milusimet caay ka hamin ku kamu, saliyaliyaw han a miazih ku nacudadan niza, makek  talalusa’ ku balucu’ aku, unika sikaz, unika bulah, unika kek hakiza kaliyuhan tu. patatenga’ kaku, i nikauzip nu maku masasukazih ci nizaan sa u tadakalimulakan, sakapahan naku ku balucu caay pasikul pabesuc han ku culil . i naayaw, piazih nu maku tu binacadan atu niyazu’ay a tademaw, caay ka ba’ket ku nipizateng, i tuseay a yancumin kaku,kapah lihalay ku nikauzip nu maku. kataluma’an nu maku a mihca i niyazu’, madimukus ku pililid ni misaydang takuwan, naumaliyuhay tu kawaw katukuh i katineng misaicelang tu kawaw, sadakadakay ku binacadan i tuse atu baeket nu uzip i siyakay , macuzuh kaku a masazuma mabalic ku nikauzip. sazikuzay a mihca niza a mauzip, caay ka hacica ku demiad milihiza cinizaan, mapawacay nu maku ku namuh niza tu binacadan atu dihi niza tu katuuday, hakay maliyuh、ciniza tu pibuhat niza tu panan nu laylay nu binacadan, mapauzip niza ku malecaday i takuwan u cudetay tu a adingu. yu talaayaw kaku atu ci tuku pangangan tu sakizaya sa, yu mangelu’ nayay tu ku icelang sa, mazateng nu maku u sakakaay niza a kadabu kaku atu mazateng aku ku pidiput niza. u namuh atu wayway niza, i uzip nu maku tada u kasatiman a kawaw.  ayzaay u kawaw nu binacadan, pacici han niyam pademiad misakawaw tu binacadan akawaw, namiazih tu cudad ni misaydang, mazateng ku ibalucu’ay a nizatengan. micudadan niza mahiza u buyu’ ka tanektek azihen , masazuma ku piazih nu maku tu, mapenecay a adingu, caay henay pakaazih kita tu mahiniay a misaydang. i labu nu uzip niza sakanamuhan sa,u tabakiay a pihima atu sapadaesu kitaan. malecad tu katanektek nu tabakiay a kilang, mitena’ tu sienaway a bali, midihung tu binacadan. u picudad nu maku tuyni sa, u mikilimay, masawantan tu pasayca ku culil niyam, atu mingaay tu cayay kaazih a duka, pacakat henay i kitaan a miazih micekul tu kitakit. cayay ka pahezek ku kakangelu’an, kaliyuhan, mitena’ay tu kawaw, u mahiniay sa u sakaicelang niyam, adasay u ngelu’ nu kawaw tu sakibinacadan, makadungdung tu pabekbek nu tau, maleku ku nabalucu’an nu misaydang, malalid a mulekal ku binacadan ita, mapaedil ku ngangan nu nababalaki. ayza a mihca , cecay bataan izaw ku tulu a mihcaan nu wawa aku kilay, tanuhtuh ku uip niza ayza, u kataluma niyam miteka a patizeng tu laylay nu sakizaya, namakayni i nipabalucu’ nu wawa, mapabalucu’ kaku, tatenga’ u kapahay tu ku kataluma’ aku. i nizateng aku uyza henay ililisay nu sauwac a wawa kuheni, kanamuhan naku a wawa , u pabalucu’ay kamu i takuwan tu sakaicelang nu maku a taayaw ku culil. === ngatu cacayː micumud tayza i kilay a enal === nasulitan ni Lisin Cudad, namibelih ni Chen Yulan caay kau lecuh balaki imelang patay a dada’ haw, namizateng tu kisu, izaw henay ku mitesekay a sakauzip? i umaumahan nu kalinku, zazan sakatabuyu’ u pinanaman nu tatuluay a wawa aku ci kilay, ci Balah  muculil itiza, kakatekuhan nu zazan sa u enal nu kilay, inakilay usinganganay i tawya a niyazu’ takubuwan hananay, ayaw nu pinapina malebut a mihca itiza mauzip ku sakizaya a tademaw. itizaay a lala’ tusa bataan mihca mitutuy a pauzip i takuwan, imahiza masakapah heney kaku, laliw han naku milalaba’ ku nizateng, mahini misamula’ henay ku masakapahay a nizateng , caay pizateng tu babalaki, nayi’ tu ku wantan a mauzip, itawya a mazateng ku babalaki, zikuz tunu cacay bataan izaw ku lima mihca muliyaw a taluma’ ku nieneng, micapi tu niyazu’ sikaz sa ku nizateng, caay katinengan ku kabalic nu maku, maliyas tu nu maku ku nu Taypak a sakauzip,mitamuzung tu nu binacadan ita a kawaw, misuayaw henay tu mata nu tau, laluma’an, cabay mikuli a piazih, mahiza sa u mungangaway tu ku nizateng aku, zayhan cima kaku, malatalaw kaku, mapacekil kaku nu katalawan a sinpi, mangelu’ ku wawa kabi’ satu, zateng sa kaku a pabaliw u mahiniay ku kakaydihan niyam?   ayaw nuyni, milecad tu katuuday kaku, uzuma itiza sa i kalimucumucu’an , suayaw tu kacaay kasasikul nu tademaw angic sa talalusa’ , wiza u sakakapah nu uzip kuhan a dada’, caay katineng tu u mahicaay ku buyu’ mahicaay ku bayu nu niyazu’. niay ku hicanan a kawaw linges sa lihalaw sa, uzuma beluh sa ku balucu’ mibulibul sa, lupay sa ku balucu’. kita uyza lucuh balaki imelang patay adada’ haw, namizateng kisu ucanan ku mitesekay a sakauzip?izaw ku cecay a demiad, sakamu sa ku wawa nu maku. cecay a lekad ku uzip nu mita, ucanan ku mazakepay, caay kazakep ku itawyaay, lubang sa tu, zikuz tu sa inayinayi’ ku hahul. 「katuuday matinengay sitangahay a tademaw matabihkud ku canan a kawaw sakanayay tu ku wantan tu nikauip, uzuma sa anu kapah tu ku nikauip aku『anu kakitaan tu kaku』yu mauzip henay nayay ku nazikuzan tu kasenengan.」 tengil tu kamuniza mahiza nayay ku angil, maydih kaku misakamu nika caay katahal ku sasakamuen naku. u lalum tu kainayay nu wama pasayzaen niza i katineng manamuh madihi tu tademademaw, mahiniay a kawaw caay ku mamadayum, wini u lalid hananay a midapu madihi tu binacadan, nanu itawyatawyaay a taneng, u mitebingay mibuhat tu nu zikuz a kawaw, wini sa u nipacekil pabalucu’ ni ama niza ci misaydang. caay kapapina ku mauzipay i balucu’ nu wawa a babalaki, ci ama niza mauzip i balucu’ niza, halukaku mahiza. bahal mazateng nu maku, nabalucu’an naku sikul han mipaengaw, micekul tu namikitinan itawya a mihca a wawa, nayay ku talaw misadubaduba’ matatawa itini i enal nu kilay, u luma’ niyam kuyni. enal nu kilay sepat bataan izaw ku tusa a naniyazuan nu pangcah, itini a milihiza caay pangiha’ caay pangangan ku sakizaya, cecay lasubu izaw ku piapina a mihca madadapu maaedap a siluma’ i tini, payniyazu’ katinengan ku pilakalak nu sakizaya a tademaw, pilihiza nu maku tu misaydang mitengil tu laylay nu payniyazu’, matapal nu maku ku hatizaay a tenes labades a mangelu’ku uzip a milihiza tu zuma a binacadan, malecad sa u kacacubelis nu itawyaay a tademaw ayza a mauzip, matineng tu kaku tu imataay nu misaydang a binacadan ita, ibalucu’ niza sasaetim sa a madihi tu kakawaw nu takubuan itawya, midungdung tu adada makelap ku heci nu uzip misamsam tu tumuk ci kumud pazikan, yu mahiza mulaliw tu ku binacadan ita malupisak mikilim tu sakauip, sademiamiad sa tu mizateng tu kilay…sakalecalecadan sa u matengilay nu maku ku ngiha’ nu nababalaki. == u kamu niza (名言) == 1991: itiniay a bali, mulitemuh ku sakacacay a hanhan nu baki aku, zumasatu padungus sazikuzay a hanhan niza. itiniay a saewac u suni nu likit caykatabaki, 2000: sakamu sa ku kakawsan "u canan ku kawaw nu misu?", patubeli kaku sa " == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源)ː == [http://award.nmtl.gov.tw/index.php?option=com_content&view=article&id=291:2011-05-31-03-01-40&catid=48:2010&Itemid=37 台灣文學獎-親親小奇萊] [http://www.air.ttct.edu.tw/Home/locala/16 原住民族語教材-第1階、第2階] [http://www.cw.com.tw/article/article.action?id=5035558 天下雜誌-找回故鄉的名字] [http://archive.is/Y2O4H 光華雜誌-第一位原住民校長] [http://news.ltn.com.tw/news/life/paper/35726 阿美族群諺語] [http://www.dmtip.gov.tw/Aborigines/Article.aspx?CategoryID=2&RaceID=13 原住民名人堂 - 歷史人物 - 撒奇萊雅族-阿美族之父-李來旺] [https://www.apc.gov.tw/portal/getfile?source=DBE50CC4AED2CB00FAFB9859EF31AC3BF7F73AB93585A98D11C41C37ACAE3814D564158F56DC2BF44F0F8853C485C0F631122A5412AA56A866180E97FA37F7A1&filename=2B5916D0158FA74F22C6A2AD70EDA947A852238F00A7C162 縱谷傳奇撒奇萊雅族重建之歌] == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [[:zh:帝瓦伊·撒耘|帝瓦伊撒耘]] [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] [[:zh:撒奇萊雅語|撒奇萊雅語]] [[:zh:撒奇萊雅語音系|撒奇萊雅語音系]] [https://tw.news.yahoo.com/%E5%BA%AB%E5%B7%B4%E4%B9%8B%E7%81%AB-%E5%9B%9E%E6%86%B6%E5%B8%9D%E7%93%A6%E4%BC%8A-%E6%92%92%E8%80%98%E6%A0%A1%E9%95%B7%E7%9A%84%E5%93%B2%E8%A8%80-161027430.html 庫巴之火:回憶帝瓦伊.撒耘校長的哲言] [http://www.books.com.tw/products/0010638427 撒奇萊雅族語學習手冊第1階] [http://roodo.iguang.tw/sakizayia/archives/331243.html 第二屆阿美族歷史文化暨故帝瓦伊.撒耘(李來旺)校長紀念學術研討會] [https://www.facebook.com/AustronesiaFormosa/photos/a.277771792400073.1073741828.277545379089381/373789002798351/ 南島福爾摩沙報導-帝瓦伊撒耘] [http://library.taiwanschoolnet.org/cyberfair2005/sakizayabbb/index.htm 消失 的奇萊族-花蓮縣北昌國小] masumadtu ku Wikipayke a ngangan nu Sakizaya i 2019.1.26 4:56 [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:TW aboriginal export]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] oqrz9zuw4wft10poakxaxvc84c3uqth Tjacekes 0 4716 86374 47191 2019-11-30T06:35:22Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjacekes(上丹路部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjacekes. u kasalumaluma’ nu Tjacekes sa, 83 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 278 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 273 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 95%, zumazuma 3%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] nhfctg6ovbfv70iiw61wpfyo8d0akq7 Tjacupu 0 4717 86375 47216 2019-11-30T06:35:26Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu]] ==Tjacupu== u sulit nu Hulam: 大竹/工作地部落 === u siwkay nu niyazu’ === i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjacupu. u kasalumaluma’ nu Tjacupu sa, 48 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 116 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 104 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 10%. 為大竹高舊社組成的排灣族部落 。大竹本部落的居民來自大竹高舊社Tjatsuqu,從清朝到日治時期,都一直居住在大竹高溪溪口一帶的淺山。後來,在一次的大火,加上出現傳染疾病,讓居民認為此地不祥而遷村至現今地。 原本此地約30戶的居民,因為南迴鐵路的開通,徵收了部分的土地,使那些村人遷往至加羅坂以及大武、金崙等地。 ※目前被劃定為莫拉克颱風災後特定區域範圍(行政院莫拉克颱風災區劃定特定區域辦理情形,99年1月13日)。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 87%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 2%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=210 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] c432h2xzjliu7uj5gdx20kfheqs9mbf Tjadukudukung 0 4718 86376 47230 2019-11-30T06:35:29Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjadukudukung(長樂部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjadukudukung. u kasalumaluma’ nu Tjadukudukung sa, 235 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 663 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 413 ku tademaw, pakalatu 62%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 250 ku tademaw, pakalatu 38%. u kasabinacadan, Paiwan 59%, Amis 2%, Rukai 1%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 00pd6t9cjwdcwrco1xv1lsn3h77hk57 Tjaialev 0 4719 86377 47244 2019-11-30T06:35:33Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjaialev(達里部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjaialev. u kasalumaluma’ nu Tjaialev sa, 27 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 97 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 94 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 93%, Amis 2%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] d8bgd1o8m871s2ktw8bsamo4ljmjedo Tjailjaking 0 4720 86378 47258 2019-11-30T06:35:36Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjailjaking(賽嘉部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjailjaking. u kasalumaluma’ nu Tjailjaking sa, 240 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 875 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 820 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 55 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Paiwan 84%, Rukai 2%, Bunun 1%, Puyuma 1%, zumazuma 5%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] nw693c5uozm4rbrdi1l53ubmy0lz0nh Tjalja’avus 0 4721 86379 47275 2019-11-30T06:35:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Tjalja’avus (來義部落)'''. u kasalumaluma’ nu Tjalja’avus sa, 341 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,122 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,092 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 30 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 93%, Amis 1%, Rukai 1%, zumazuma 2%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 89594n78sg8on7ey393gpfl3o9yx28g Tjanavakung 0 4722 86380 47296 2019-11-30T06:35:43Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tjanavakung == u sulit nu Hulam: 達那瓦功部落 屏東縣瑪家鄉達那瓦功部落。 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjanavakung. u kasalumaluma’ nu Tjanavakung sa, 44 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 116 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 114 ku tademaw, pakalatu 98%. === u asip nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. === u niyazu' nu Paywan === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 91%, Rukay(Rukai) 3%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] tf3x77pwbme7ilpgmjv89ghw4cxkxnu Tjana’asiya 0 4723 86381 47314 2019-11-30T06:35:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Tjana’asiya (義林部落)'''. u kasalumaluma’ nu Tjana’asiya sa, 124 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 427 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 413 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 91%, Bunun 1%, Cou 1%, zumazuma 3%. 1 ku cacudadan i Tjana’asiya niyzau’. 1 ku pacudacudadan i Tjana’asiya niyazu’. 2 ku kyukay i Tjana’asiya niyazu’. 1 ku pikuwanan i Tjana’asiya niyzau’. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] m1nr3bto1xf98kwff8izzk6u2dure0q Tjaranauma 0 4724 86382 47328 2019-11-30T06:35:49Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjaranauma(萬安部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjaranauma. u kasalumaluma’ nu Tjaranauma sa, 125 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 543 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 538 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Paiwan 94%, Amis 2%, Bunun 1%, zumazuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] audvvve87s6frb3ren8fko05qo3zv5e Tjatjigel 0 4725 86383 47349 2019-11-30T06:35:52Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tjatjigel == u sulit nu Hulam: 喳其格勒部落 台東縣太麻里排灣村 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjatjigel. u kasalumaluma’ nu Tjatjigel sa, 354 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 780 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 616 ku tademaw, pakalatu 79%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 164 ku tademaw, pakalatu 21%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 11%, Paywan(Paiwan) 66%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] c2lft6em0umcns89j5kxz7px9j99imo Tjavatjavang 0 4726 86384 47363 2019-11-30T06:35:55Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjavatjavang(達來部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjavatjavang. u kasalumaluma’ nu Tjavatjavang sa, 132 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 404 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 393 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paiwan 88%, Rukai 3%, Bunun 1%, Tayal 1%, zumazuma 3%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 0wfg0u11y6dlnb5qpsp5lqjuw0w7bdu Tjaviljaul 0 4727 86385 47385 2019-11-30T06:36:19Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Tjaviljaul== u sulit nu Hulam: 叉飛勞巫勒部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjaviljaul. u kasalumaluma’ nu Tjaviljaul sa, 36 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 133 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 129 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 3%. 台東新興村位於北太麻里溪中游出山處南岸,為金峰鄉最南端的村里,其前身為近黃村。近黃村原位於金崙溪上游北岸,大武事業區第十九林班地,在今歷近村內。 日治時代曾在近黃社設立警察駐在所,屬大武支廳第二監視區,管轄近黃、托畢錄、那保那保、庫塔卡斯等社,大正元年(1912)日本政府並設近黃番童教6育所於此,為台東廳最早設立的教育所之一。 戰後,民國 35 年(1946)4 月,原近黃警宮駐在所轄區,改設為近黃村,歸金峰鄉的前身金崙鄉管轄。由於地處深山,對外交通不便,民國 43 年(1954)近黃村各社集體遷村到太麻里鄉北里村境內西南方的山地保留地,重建新聚落,以其為新建,故改名為新興村。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] e0gl5r46vs63q9rvil03wu1pyy5nedj Tjavualji 0 4728 86386 47406 2019-11-30T06:36:23Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tjavualji == u sulit nu Hulam: 大麻里部落 台東縣太麻里鄉大王村。由三個聚落組成,分別是加拉班(Jalaban)、利力霧(Lilivu)、大麻里(Javali)。 大王部落是由三個聚落所組成:加拉班(Jalaban)位於大王真耶穌教會附近,屬於大王村1-4鄰;利力霧(Lilivu)位於大王國小與公賣局太麻里配銷所之間,屬第5鄰;大麻里(Javali)則位於大王國小西側,屬9-12鄰。根據口傳,排灣族遷移到此地建立的第一個部落為Jalaban,因為部落人口增長,頭目之弟又建立第二個部落,名為Lilivu,之後Lilivu部落也擴張,在建立一新部落,也就是Javali部落。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=179 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjavualji. u kasalumaluma’ nu Tjavualji sa, 884 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,112 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 863 ku tademaw, pakalatu 41%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,249 ku tademaw, pakalatu 59%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 34%, Pangcah(Amis) 4%, Rukay(Rukai) 1%, Puyuma 1%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |'''Paywan(Paiwan)''' |[[:zh:排灣族|'''排灣族''']] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |'''Paywan''' |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |'''99,986''' |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |'''48,383''' |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |'''51,603''' |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] s6y94lnval75411o0x58llo1krblk75 Tjinavanavalj 0 4729 86387 47420 2019-11-30T06:36:29Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjinavanavalj(橋東部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjinavanavalj. u kasalumaluma’ nu Tjinavanavalj sa, 62 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 195 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 191 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 89%, Amis 2%, Rukai 1%, zumazuma 7%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] eeu49rv4wmbt5c66rhxlucv72vf9sdc Tjisaulem 0 4730 86388 47434 2019-11-30T06:36:35Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjisaulem(雙流部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjisaulem. u kasalumaluma’ nu Tjisaulem sa, 59 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 166 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 157 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Paiwan 84%, Bunun 1%, Amis 1%, zumazuma 9%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] cxm0qaj4q7hehwmai1s18kadxllo2wo Tjuabal 0 4731 86389 47465 2019-11-30T06:36:38Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren (Taitung)]] == Tjuabal == u sulit nu Hulam:土坂部落 台東縣達仁鄉土坂村。是全台灣惟一仍保存完整五年祭傳統祭儀的部落。 是極少數未受到卑南族頭目統治的東排灣群。 土坂部落是國內極少數保持家臣制度的部落,依照傳統,聯合頭目在登基後為族內最有權威的決策者, 如果未經其同意,政府施政在當地甚至都會受阻,權力極大。 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuabal. u kasalumaluma’ nu Tjuabal sa, 302 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 879 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 861 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 93%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Rukay(Rukai) 1%, zumazuma 1%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. 位於大竹高溪中游右方台地上,東臨台板村,西和屏東來義鄉接攘,南和新化村相連,北方與達仁鄉壢坵村相鄰 土坂的部落族人是由屏東縣泰武鄉的佳興舊社,翻越南大武山而來。在日治時代晚期(約1940年代),因為這裡生活富足,讓屏東來義鄉古樓社的排灣族人非常嚮往,紛紛相約遷徙到土坂來。日人為了削弱排灣族的勢力,將屏東來義鄉舊古樓(Gulalau)的居民遷到了此地,設置了「東高社」(Gugusia),成為了今日土板的主要居民。其餘則來自達仁鄉森茂(大古,Jalilik)和Juvangas地區,還有原住在部落附近山區的居民。 據說土坂社因為排灣族日漸增加之後,引起原先控制台東的卑南族不悅,他們以巫術將土坂的果樹統統弄到枯死,這是日據時代末期發生在土坂的口傳歷史。土板村的原名為cuwabar,國民政府來台後取其音改稱土坂。 此處居民的祖先據說是從屏東縣來義鄉遷徙過來的,由於距離海邊還有一斷距離,所以不像一般濱海的東排灣部落,反倒是深受卑南族影響,因此喪失其原有的傳統。 === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=345 原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] mcwh0w2mgwosu7wzkjtzc40ryk8ni6x Tjuamanges 0 4732 86390 47492 2019-11-30T06:36:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren (Taitung)]] == Tjuamanges == u sulit nu Hulam: 加滿額斯部落 台東縣達仁鄉台坂村。 位於台東縣達仁鄉東北方台坂村,東臨太麻里鄉多良村,西方與達仁鄉土坂村接壤,南邊隔大竹高溪與大武鄉愛國埔村接鄰,北方則與金峰鄉賓茂村和壢坵村以金崙溪左岸山陵線為界。 現今的台坂村其實是由四個部落組成:1920年代,日本殖民政府設立'''大坂鹿'''蕃童教育所後,便將大竹高溪流域四個排灣族部落遷移至教育所周遭,施以水田定耕指導。這四個部落分別是大板鹿社(palucunuq頭目家,今天的tjuavanaq嘉發那部落)、トアカウ社(又稱大狗社,maljaljaves頭目家,今天的tjuaqau竹瓦阿屋部落)、ラリパ社(pavavaljung頭目家,今天的drarepaq啦里吧部落),以及另外tuljalan頭目家所屬的tjuamangs部落(今天的加嘛額斯部落)。 tjuavanaq(嘉發那)的 palucunuq頭目屬老七佳(tjuvecekadan)系統國民政府來台後,進一步將大板鹿社以外的三個部落全部遷至大板鹿社所在的教育所(今台坂國小)旁,合併為台坂村。 == u siwkay nu niyazu' == === u asip nu tademaw === i [[Taitung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuamanges. u kasalumaluma’ nu Tjuamanges sa, 42 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 96 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 94 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 96%, Yuwatan(Bunun) 2%. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://tjuavanaq.apc.atipd.tw/introduction 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] svp1r8iggwd73sgwbxcf5lmttdphktz Tjuaqau 0 4733 47525 47524 2019-11-21T16:57:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 32 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren]] == Tjuaqau == u sulit nu Hulam:台坂部落 == u siwkay == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuaqau. u kasalumaluma’ nu Tjuaqau sa, 67 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 185 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 178 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 95%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu'. tina niyazu' sa, itiza ipabaw nu Tacukaw sa'wac. izaw ku sepat a niyazu' nu Taypan chun. caay kalecaday a demiad, mabulaw tayni. nabucici' sa ku Lipun tayni. itiza ipabaw nu Tayban cacudadan. 台東縣達仁鄉台坂村。位於大竹高溪上游支流河階。台坂村總共由四個部落所形成。台坂村是由不同時期遷徙來的排灣族人所形成的部落,總共由四個部落組成:Jauvanaq部落是最早被日人安排遷徙到台坂的部落,位於台坂國小上方;Joumons部落位於台坂國小下方;Tjoumons則位於Joumons下方;而Laliba就是位於台坂部落對岸的拉里巴部落。 === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=529 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] 67j48r1bd1hb2zoq4zxyzud1h3bgq6k Tjuavanaq 0 4734 86391 47551 2019-11-30T06:36:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Daren Township.svg|thumb|Daren (Taitung)]] == Tjuavanaq == u sulit nu Hulam: 嘉發那部落 位於台東縣達仁鄉東北方台坂村,東臨太麻里鄉多良村,西方與達仁鄉土坂村接壤,南邊隔大竹高溪與大武鄉愛國埔村接鄰,北方則與金峰鄉賓茂村和壢坵村以金崙溪左岸山陵線為界。 現今的台坂村其實是由四個部落組成:1920年代,日本殖民政府設立'''大坂鹿'''蕃童教育所後,便將大竹高溪流域四個排灣族部落遷移至教育所周遭,施以水田定耕指導。這四個部落分別是大板鹿社(palucunuq頭目家,今天的tjuavanaq嘉發那部落)、トアカウ社(又稱大狗社,maljaljaves頭目家,今天的tjuaqau竹瓦阿屋部落)、ラリパ社(pavavaljung頭目家,今天的drarepaq啦里吧部落),以及另外tuljalan頭目家所屬的tjuamangs部落(今天的加嘛額斯部落)。 tjuavanaq(嘉發那)的 palucunuq頭目屬老七佳(tjuvecekadan)系統國民政府來台後,進一步將大板鹿社以外的三個部落全部遷至大板鹿社所在的教育所(今台坂國小)旁,合併為台坂村。 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuavanaq. u kasalumaluma’ nu Tjuavanaq sa, 39 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 89 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 88 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 1%. === u asip nu tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 98%, Puyuma 1%. === u Paywan (Paiwan) a niyazu' === u Paywan a niyazu' kuyni, katuud ku Paywan a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === i Taitung a kuwan, caay katuud ku Sakizaya. inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. izaw tu hakya, caayhenay pasumad tu ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://tjuavanaq.apc.atipd.tw/introduction 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] e8wmqyevzkvhb981y9xi8qr5h6b87uk Tjudjaas 0 4735 86392 47571 2019-11-30T06:36:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Tjudjaas== u sulit nu Hulam: 都達卡斯部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjudjaas. u kasalumaluma’ nu Tjudjaas sa, 40 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 119 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 112 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 6%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] kd3d91g9ebicbzb14udsbs315lkqpyp Tjukuvulj 0 4736 86393 47617 2019-11-30T06:36:50Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tjukuvulj== [[tangan:Dawu Township.svg|thumb|Dawu (Taitung)]] u sulit nu Hulam: 愛國蒲部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjukuvulj. u kasalumaluma’ nu Tjukuvulj sa, 71 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 170 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 160 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 6%. 台東縣大武鄉大竹村。愛國埔部落在排灣族中稱為 Jumaqup ,字源於jahope,意思是很累,用手擦臉。 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Patwan(Paiwan) 91%, Pangcah(Amis) 1%, Tayan(Tayal) 1%, Puyuma 1%. === u niyazu’ nu Paywan (Paiwan) === u Paywan (Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah (Amis) u Tayan (Tayal) atu Puyuma. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == Tjukuvulj== [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] u sulit nu Hulam: 讀古物部落 i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjukuvulj. u kasalumaluma’ nu Tjukuvulj sa, 34 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 116 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 114 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, . 『卡多部落』的『卡多家族』源自屏東的『舊古樓(Kuljaljau)』,在民國15年時第一次遷徙至『金崙溪』上游『卡多深山』的地方,其先祖『Biya』與家名『佳里瑙(Tjalinau)』的『西努拉安(Sinulangn)』在『卡多』立基,建造了石板屋,居住了一段很長的時間後,因日本人強力逼迫遷移中家園慘遭破壞,而『Sinulangn』為此非常難過,便離開該地返回屏東縣『古樓部落』,但以『Biya』為首的剩餘家族仍繼續居住於『卡多部落』生活,形成一個同係源,在『卡多』地域內相互依賴而成的部落。據長者『Kambe』所述,民國23年時,日本人曾經強迫部落與『Tjukuvulje('''讀古物部落''')』結合以便管理。已準備的一些納貢物品擺在當家頭目面前,此時一位剛烈的『Palakaljai(大祭司)』帶刀示威反對結合,『讀古物部落』的部落族人不想造成雙方的爭執而告結合失敗,但到了民國26年,日警再次以『理番政策』遊說部落族人,以深居山林生活機能及小孩就學不佳等理由,要求部落遷居至『讀古物部落』下方,部落族人因而答應遷出,並在溪邊搭建臨時茅屋。因政府遷村計畫及其他因素等,於民國42年遷徙至現今居住地『撒布優』。 == Tjukuvulj== u sulit nu Hulam: 嘟估甫了部落 i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjukuvulj. u kasalumaluma’ nu Tjukuvulj sa, 40 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 115 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 113 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 76%, Rukai 12%, Amis 2%, zumazuma 9%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=211 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] lxgprrlnosjxcwu0u4mwq9cuaq66ikq Tjukuvulj-viri 0 4737 47651 47650 2019-11-21T16:57:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Tjukuvulj-viri== u sulit nu Hulam: 肚久武部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjukuvulj-viri. u kasalumaluma’ nu Tjukuvulj-viri sa, 22 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 57 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 57 ku tademaw, pakalatu 100%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, ku tademaw, pakalatu 0%. 台東縣金峰鄉肚久武部落。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Paywan]] jiv3tvf6d37nhc6lxgma52rbadwfe6z Tjuletevetevek 0 4738 86394 47674 2019-11-30T06:36:54Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Tjuletevetevek== u sulit nu Hulam: 督魯得福得福閣部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuletevetevek. u kasalumaluma’ nu Tjuletevetevek sa, 90 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 268 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 258 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 4%. 台東縣金峰鄉嘉蘭村,為嘉蘭村七部落之一 。 源自知本溪上游之「卡阿麓灣」遷居現址。嘉蘭村位於太麻里溪畔,原名「布魯布魯深」( PULER PULRE SHEN )(譯:多霧窪地),由七大部落所聚成,日本佔據台灣時對各族原住民實施理番政策,民國二十八年強迫居住於知本溪、麻立霧溪、馬奴蘭溪、麻利都部溪上游各部落遷居。民國34年10月25日在台灣光復後各部落陸陸續續遷居現址。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=403 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] e86y522hktyfnks7s83ylpmi1pyk6by Tjulitjulik 0 4739 86395 47696 2019-11-30T06:36:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Tjulitjulik== u sulit nu Hulam: 斗里斗里部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjulitjulik. u kasalumaluma’ nu Tjulitjulik sa, 62 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 203 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 198 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 2%. 台東縣金峰鄉正興村。為正興村高燕系統的排灣族部落 。斗里斗里源自排灣族語 torik,其意為帶紋松鼠,此地很多帶紋松鼠,故稱為 toriktork 。清代即已成社,台東州採訪冊載有 :「都立斗立社,正(副)社長月領銀六(三)圓,在太麻里西南七十里」,為太麻里溪流域唯一不受卡拉達蘭社支配的獨立大社,光復後屬比魯村,民國四十年代遷往正興村。過去,正興村四個排灣族部落原以斗里斗里社勢力最強,但由於日治時代日人曾於比魯社設立警察官駐在所、教育所等以管轄附近地區,與卡拉達蘭社同為太麻里溪中、上游兩個重要據點,因此斗里斗里社的勢力漸漸下降。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay | href="Category:Wp/ais" |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=395 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] syh8fqnzqdn97fyf7po79uaa7lsru5j Tjuluuai 0 4740 86396 47719 2019-11-30T06:36:59Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Tjuluuai== u sulit nu Hulam: 都魯烏外部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuluuai. u kasalumaluma’ nu Tjuluuai sa, 32 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 124 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 119 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 4%. 台東縣金峰鄉嘉蘭村,為嘉蘭村七部落之一。 源自馬奴爾溪(俗稱白河)上游遷居現址。嘉蘭村位於太麻里溪畔,原名「布魯布魯深」( PULER PULRE SHEN )(譯:多霧窪地),由七大部落所聚成,日本佔據台灣時對各族原住民實施理番政策,民國二十八年強迫居住於知本溪、麻立霧溪、馬奴蘭溪、麻利都部溪上游各部落遷居。民國34年10月25日在台灣光復後各部落陸陸續續遷居現址。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=407 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] mij3lfvv0g299us0sf0xpz7dwb602iu Tjuruguai 0 4741 86397 47733 2019-11-30T06:37:02Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjuruguai(竹坑部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuruguai. u kasalumaluma’ nu Tjuruguai sa, 104 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 319 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 297 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Paiwan 89%, Bunun 1%, Amis 1%, Tayal 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 9mgkdjarsn98b0pueb2mhrrhte2z5se Tjusepayuan 0 4742 47752 47751 2019-11-21T16:57:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>Tjusepayuan(北巴部落)</big>''' == sikay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjusepayuan. u kasalumaluma’ nu Tjusepayuan sa, 148 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 504 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 498 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Paiwan 83%, Rukai 10%, Bunun 1%, zumazuma 5%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] anvukfcscr9gjn5whc3wwrymjl7xe87 Tjusinlung 0 4743 86398 47766 2019-11-30T06:37:05Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Tjusinlung(中心崙部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjusinlung. u kasalumaluma’ nu Tjusinlung sa, 89 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 264 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 259 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 92%, Bunun 2%, Amis 2%, Tayal 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] lhl76muu6khmyk9rj406c9j1ulnw5xs Tjuvecekadan 0 4744 47810 47809 2019-11-21T16:57:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 43 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chunrih_PT.svg|thumb|Chunrih]]Tjuvecekadan u sulit nu Hulam:七佳部落 == nilacul == Pingtung sian, Chunre siang, Cicya chun, namakay ngiha' pangangan. pacamelan tu Lili chun atu Layi siang a tademaw. "Bientsugalan" sakuizaway sa u teban a lala' nu Paywan binacadan. tina niyazu' mangasiw 350 a mihca. taynitu ku Minkoku, paceba' sa miletek tu kilang i buyubuyu'an, sisa, mapesad(山崩) ku buyu', sisa, mabulaw tasasa' nu buyu'. Cicya chun izaw tulu niyazu', u baluhay Cicya, malumanay Cicya, atu naayaway Cicya, u caay kalecad a demiad muenengay a Paywan tademaw. siicel ilabu nu papidang, izaw malumanay baetuay a luma', bangcal ku makaazihay(風景). 屏東縣春日鄉七佳村,由七卡當部落音譯命名,並融合力里村及來義鄉部落少數居民。Bientsugalan意為排灣人分布的中心之地,部落的歷史超三五0年,光復後由於林務局濫伐中央山脈森林,導致山崩危及部落安全,才被政府遷下山,因此七佳村可以分成新七佳、舊七佳及老七佳三處,是排灣族七佳社在不同時期的居住地。七佳村的老七佳部落位於春日鄉北三村最北處,具觀光發展的潛力,內有百年遺址石板屋,可見山景觀秀麗,原始林木參天之貌。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=368 === u siwkay nu niyazu’ === i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tjuvecekadan. u kasalumaluma’ nu Tjuvecekadan sa, 304 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,097 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,051 ku tademaw, pakalatu 96%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u zuma sa, cay ku Ingcumin, 46 ku tademaw, pakalatu 4%. === u niyazu’ nu Paywan === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 94%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |}<br /> === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541)      <br /> == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatal a pu lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weiyuanhuey kitakit kalunasulitan atu palatuh calay zazan sausi kalunasulitan] *kalunasulitan namakaycuwa 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=368 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:yuancumin]] nz69vk7w5zow3vnu0987mt478p4716k Tjuwaqau 0 4745 123227 123226 2021-09-06T03:56:58Z 海螺先生 48 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu '''Tjuwaqau (大後部落)'''. u kasalumaluma’ nu Tjuwaqau sa, 72 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 265 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 262 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Paiwan 91%, Amis 2%, Tayal 2%, Rukai 1%, zumazuma 3%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 95ruiqci0sl6oq76ceawxgmlshkt7gy Tkasan 0 4746 86400 47846 2019-11-30T06:37:12Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Tkasan == u sulit nu Hulam: 下蘇樂部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tkasan. u kasalumaluma’ nu Tkasan sa, 19 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 57 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 54 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 5% u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 95%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] dprfuaupgfph1btk1j85xddn7zu6ra8 Tkijig 0 4747 47884 47883 2019-11-21T16:57:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 37 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Tkijig == === u sulit nu Hulam === 得吉利部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tkijig. u kasalumaluma’ nu Tkijig sa, 219 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 684 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 410 ku tademaw, pakalatu 60%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 274 ku tademaw, pakalatu 40%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 50%, Pangcah(Amis) 4%, Tayan(Tayal) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Saysia(SaySiyat) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu’ nu Taluku(Truku) === u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Tayan atu Pangcah. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taluku]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Kalingku]] 3z7vm1ra0fpojdgnbmkowg96jj14iz0 Tmunan 0 4748 86401 47912 2019-11-30T06:37:16Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tmunan == === u sulit nu Hulam === 文蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tmunan. u kasalumaluma’ nu Tmunan sa, 217 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 758 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 707 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 51 ku tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Taluku(Truku) 83%, Pangcah(Amis) 3%, Tayan(Tayal) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 3%. === u niyazu’ nu Taluku(Truku) === u niyazu’ nu Taluku(Truku) kuyni, katuud ku Taluku(Truku) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Pangcah atu Tayan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} 1 ku kyukay i Tmunan niyzau’.1 ku cacudadan i Tmunan niyzau’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:Taluku]] 6m70foshvpebjegvakqv47h2rzuph69 Toby Bailey 0 4749 47916 47915 2019-11-21T16:58:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Toby Bailey 11 bulad 19 demiad, 1975 a mihca, Toby Bailey, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9dricnzei07l583pm5s2mohine2qni6 Togo 0 4750 111797 111796 2021-05-27T09:02:44Z Sabak5388 17 /* lalabgawaw (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Togo.svg|thumb|u hata nu '''Togo (多哥)'''|alt=Flag of Togo.svg]] '''Togo (多哥)''' u '''Togo (多哥)''' sa ilabu nu Feico, [[itiza]] i 8 00 N, 1 10 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 56,785 sq km, u ahebal nu lala'ay sa 54,385 sq km, u ahebal nu nanumay sa 2,400 sq km, hamin nu [[tademaw]] sa 7,756,937. [[kakalukan]] umah sa 67.40%, [[kilakilangan]] umah sa 4.90%, zumaay henay umah sa 27.70%. 多哥共和國(法語:République Togolaise),通稱多哥(法語:Togo),是西非國家之一。多哥東部毗鄰貝寧、北部接壤布吉納法索、西部鄰接加納。此外,南部有一小段海岸線面向幾內亞灣。多哥首都及最大城市為洛美。 Tuw-ke u [[masakaputay]] [[kapulungan]] a [[kanatal]] (u fuw a kamu:République Togolaise), pulung nu ngangan tul-ke (fuw a kamu:Togo), nu [[satipan]] a fut paycacayay a kanatal. i sawalian nu tul-ke mitepal tu piy-nin, u saamisan sa militing tu pu-ci-na-fuw-so, satipan militing ciya-na. caay kuyni dada, i satimulanay sa idaw henay ku adidaiay a dadipasan pasayda i ci-內-ya-wang. tul-ke suo-tu atu satabakiay a ceng-se u luo-miy. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u [[Lome]]. =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== [[kakingingan|kakining]] nu kanatal demiad sa tusa bataan izaw ku pitu bulad sepat demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Faure Gnassingbé]], micakat a demiad sa i 2005 a mihca 5 bulad 4 demiad. == '''demiad (氣候)''' == 多哥南部屬熱帶雨林氣候,年平均氣溫約27°C;北部屬熱帶草原氣候,年平均氣溫為30°C;南部地區(北緯6-8°)11月中旬至次年3月為大旱季;3月至7月中旬為大雨季,8月至9月為小旱季,9月底至11月中旬為小雨季;中部地區(北緯8-9°)在4月至10月有一次雨季;北部地區(北緯9-11°)5月至9月凈利短暫的雨季,10月至次年4月為旱季。 u demiad i [[satimulan]] u [[kacaledesan]] u [[kaudaudatan]] ku tul-ke. tu [[paymihmihcaan]] u [[akuti’]] nu demiad i 27°C, i [[saamisan]] u caledesay a nalingabuan ku demiad  tu paymihmihcaan u  akutinu demiad i 30°C; satimulan a kenis (北緯6-8°)teban nu sabaw cacay a bulad katukuh i ayaw nu mihca i tuliay a bulad u makedalay a demiad; tuluay a bulad katukuh i pituay nu teban u tabakiay nikasiudad nu demiad, walu a bulad katukuh i siwaay a bulad u tanengay ku kedal nu demiad, i siwaay a bulad katukuh i sabaw cacay a bulad nu tebanan u maudaday a demiad ; u paytebanay a kenis (北緯8-9°)anu i sepatay a bulad katukuh i cacay a bataan kanca idaw  kinacacay ku udad; u amisan a kenis (北緯9-11°)limaay a bataan katukuh i siwaay a bulad kanca idaw ku putungputung sanay a udad nu demiad, i cacay a bataan katukuh i ayaw nu mihcaan tu sepatay a bulad unu kedalan a demiad. == '''lalangawan (歷史)''' == 從15世紀起,葡萄牙、英國、法國等殖民者侵入沿岸販賣奴隸,稱為「奴隸海岸」。1856年德國勢力侵入,1884年成為德國保護國(殖民地),稱為「多哥蘭」,直到1918年。一戰後,東、西兩部分成為英國、法國的委任統治地;二戰後成為託管地,法國根據聯合國授權對包括加納等地區的法屬多哥蘭進行託管,1957年西部併入加納,1960年4月27日東部託管到期,獨立並成立多哥共和國。 namakay i sabaw cacay idaw ku lima nu papuu’an nu lingatu, u pu-taw-ya, ing-ko, faw-ko hamin nu malimatay tayni midebung a tademaw i lilis nu dadipasan tu mapapacakay tu kalung, pangangan han sa u "dadipasan a kalung". 1856 a mihcaan u te-ko sitatungusan tu namidebung, 1884 a mihca malu nu te-ko a adingan a kanatal ( malimatay a midebunga nipikuwan a kitidaan ), singangan sa u "tuo-ke-lan"  katukuh i 1918 a mihca. hamin nu nimalpacawan sa kinamal tusaay a kanatal i sawali, satipan in-ko, fuw-ko malusakakaay tu nu mikuwanay a lala’; sakina tusa nikalpacaw sa malunu dumaan tu ku mikuwanay a lala’, fuw-ko namakayni i paykanatalan sapasitungaus tunu ciya-na a kenisan unu fuw-su-tu-ke-lan malingatu a papikuwan, 1959 a mihca satipanan papulungen hantu i ciya-na, 1960 a mihca sepatay a bulad idaw ku sabaw tusa idaw ku pituay a demiad i sawaliay ya nipapikuwan sa makatukuh tu, masakunida tu  kyu patideng tu tuo-ke masakaputay kapulungan a kanatal.     1990年代確立多黨制,但是軍隊仍未失去自1967年起幾乎持續的執政地位。斯爾法納斯·奧林匹歐(1901-1963)在1960年多哥獨立時就成為總統。當他拒絕626名大部分參加過在印度支那和阿爾及利亞的戰爭的多哥籍法國退伍軍人加入多哥軍隊時,被那些軍人在1963年1月13日發動的政變推翻,他在第二天被殺。非軍人出身的總統尼古拉斯·格魯尼茲奇(1913-1969)上台。但就在四年以後,另一次武裝政變發生,格魯尼茲奇逃離多哥並在象牙海岸的一次車禍中身亡。其中一名發動1963年政變的退伍軍人納辛貝·埃亞德馬(1937-2005)於1967年成為總統,直到2005年逝世。他幾乎在1998年的選舉中被斯爾法納斯·奧林匹歐的兒子吉爾克里斯特·奧林匹歐擊敗。2003年,憲法中對總統連任次數的限制被取消後,埃亞德馬再次被選為總統。根據埃亞德馬的逝世公告,他的兒子福雷·納辛貝被軍隊指定為國家元首。非洲聯盟形容這次接管為一次武裝政變。 1990 a mihcaan u tatengaay tu nu cengce a sakapud, nika u hitay caay hen kalawpes ku nu makay i 1967 a mihca naw uheni tu matulinay a mikuwan kuyni. s-r-fa-na-s-aw-ling-pi-o( 1901-1963 ) i 1960 a mihcaan u tuw-ke namasacacay mala cung-tung tu. nu itidaay tu kai’ sa tu 626 nu tademaw namilabuay amin tu nikalalaisan i in-tu-ce-na atu nai a-r-ci-li-ya tu nu i tuw-keay nu mangangayaway a hitay nu mitaykuay( 退伍 ㄖ本) a fuw-ko  a milabu tu nu tuw-ke a hitay sa, ya hitay amin i 1963 a mihca cacay a bulad idaw ku sabaw cacay idaw ku tuluay a demiad malingatu mababelih tu nikasumadan, sakatusa a demiad mapacuk tu cinida. u caayay kaw nu hitayay a tademaw nu cung-kung ci ni-ku-la-s-ke-lu-ni-c-ci ( 1913-1969 ) a mihca cinida. nika u sepatay a mihcaan tu nadikudan, u kinacacay aca malingatu nikasumadan a mababelih, mulaliyu ci-ke-lu-ni-ci-ci i tuw-ke i siyang-ya-hay-an mahahabelud ku kadideng sikapatay. duma ya cacayay a tademaw malingatu aca i1963 a mihca u nikasumadan niyataykuay (日本)a hitay tademaw ci-na-sin-貝-ay-ya-te-ma ( 1937-2005) i 1967 a mihca malacung-tung, katukuh i 2005 a mihcaan mapatay. mahida cinida i 1998 a mihca namisinkiw mademec nu wawa ni s-r-fuw-na-s-aw-li-pi-o ci 吉-r-ke-li-s-te吉-r-ke-li-s-te. 2003 a mihca, kina palawpesen tu hulic nu kinapinaay tu malacung-tung, ya ci ay-ya-te-ma kyu kinacacay aca malacung-tung. ya sulit nu cudad tu nikapatay ni ay-ya-te-ma, u wawa nida ci fu-雷-na-sin-貝 palusakakaay nu kanatal hitay. u fuy-cuo nu masakaputay palkinacacay han mikuwan ku nikamababelih nikasumad. == '''kitidaan (地理)''' == 多哥座落在西非,南臨貝南灣,西接迦納,東靠貝南,北鄰布吉納法索;國境南北狹長。 內陸多丘陵和高地,海拔200-500米;鮑曼峰(Baumann peak)海拔986米,為全國最高點;沿海有沼澤、瀉湖和沙洲。在北方有一個輕微起伏的熱帶草原,中部有山區;南部有一個高原延向布滿廣闊的礁湖和沼澤地的濱海平原。 多哥為熱帶草原和熱帶雨林氣候,年降水量800-1800毫米。 u enen nu tuo-ke i si-fuy, satimulan micapi tu Bey-nan-wan, i satip malaliting tu ciya-na, u sawali mitepal tu Bey-nan, saamisan mitepal tu pu-ci-na-fuw-su; kina kanatal satimul saamis satanayu sa. i enal u masaenalay atu masatalakaway a lala', telek nu bayu 200-500 ami; paw-man a buyu’(Baumann peak)telek nu bayu 986 ami, u satalakaway i kanatal; miduduc tu bayu idaw ku lanulanuan, u matuhiay a lala’ i taku atu u likenay a kitidaan. i saamisan idaw kya cacay a masalebungay a caledesay a lutuklutukan, paytebanan idaw kya cacayay buyu’ a kenis; satimulan idaw kya enal nu buyu’buyu’an milalad tu ahbalay a takutauan atu lanulanuan a lala’ nu dadipasan a enal. tuw-ke u cadesay a nalingabuan atu cacadesan nikasusumetan a kilakilangan nu demiad, paymihca nu nanuman sa 800-1800 haw mi.   == '''nu mapalaway a kitidaan (巫術市場)''' == 非洲西部巫毒教盛行(West African Vodun & Haitian Vodou),儀式中常使用動物與鮮血作為祭品,被很多人視為黑魔法。西非的多哥共和國(The Republic of Togo)裡就有個神祕的「巫術市場(Akodessewa Fetish Market)」,裡面有大量的動物屍骨殘骸,所有巫術道具應有盡有 fuy-co nu tipanan yadah ku mitimaay (West African Vodun & Haitian Vodou),kanca anu mikawaw sa u nu aadupan atu idang ku sapisalisin, u sasakamuan nu tademaw u didituan han. si-fuy tu-ke a masakaputay kapulungan a kanatal (The Republic of Togo) i labu idaw ku mudimutay a "mapalaway a kitidaan (Akodessewa Fetish Market)", ya ilabu sa yadah ku ukak nu aadupan, u tuud nu mapalaway tu cancanan idaw a min i dida. 巫術市場是世界上最大的巫術祭品市場,各地的巫師都會來這尋找他們施法下咒藥用的道具,空氣中彌漫著動物屍體腐爛的氣味,還有各式各樣的毛皮與屍骨掛在攤位上;如此特別的景象當然也吸引了來自世界各地的遊客,這裡的攤販宣稱,不論任何難題,從生小孩、戀愛、升官發財等,只要客人提出來,都有商品可以幫忙「解決」。 u kitidaan nu mapalaway u satabakiay a nu mapalaway a sapisalisinan i kanatal, kanca namakacuwacuwaay nu mapalaway tayni i tini mikilin tu sapitima a sapaiyu’a tuud, u sanek nu hekal bengaw sa ku nu mapatayay a  aadupan ku angtul, idaw henay ku nipasiwbay tu canancanan a banuh atu nu uka; kina masadumaay a nikahini sa kyu sikaidaw ku tayniay nu makacuwacuwaay a tademaw nu kanatal tayni midang, sakamu sa ku misiwbayay idini, anu sikawaw tu lacusay tu cananan, namakay i mulecuh, masumidangay, maydih talakaw ku enen nu kawaw a kalisiw, anu makasakamu tu ku tayniay nu labang, kanca idaw kya tuud taneng mipadang  "misalaheci".   巫毒教是結合祖先崇拜、泛靈論(Animism)以及通靈術的原始宗教,也信仰精靈,有降神儀式;相信只有一位主神,並用豬當作牲禮。「Vodun」是靈魂的意思,傳說巫師能用河豚毒素讓人進入喪屍般的假死狀態,成為奴隸供他使喚。 kiwkay nu mitimaay u mapulungay nu tu’as a milisin, hamin nu tuud siadingu amin (Animism)atu u matinengay masasakamu tu caayay kaadih ku a dingu i mukasiay a sinciya, u misasiciyaay a dingu, sikaidaw ku patudungay a lisin; patatenga u cacayay ku sami’, atu u pabuy ku sapatungus. "Vodun" u adingu saan, i naayaw idaw ku kamu u mapalaway taneng hanutunuen a ledek pacumud i tademaw hidan ku wayway u mamapatay hidan u pacebaay a nikapatay, palu kalungen nida muawaw. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基百科:多哥<nowiki/>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9A%E5%93%A5 *華人百科:多哥<nowiki/>https://www.itsfun.com.tw/%E5%A4%9A%E5%93%A5/wiki-9199302-7618291 *ETtoday新聞雲:任何問題都能解決,西非「巫術市場」充滿動物屍骨<nowiki/>https://www.ettoday.net/news/20141231/445945.htm#ixzz6lBE5GWuA [[kakuniza:Hana Ating]] 1uoi8koona12ue19lf6fx3yfa4z498q Tokar 0 4751 86402 47955 2019-11-30T06:37:18Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tokar == === u sulit nu Hulam === 都旮薾部落 == u siwkay nu niyazu' == i Hualien a kuwan nu [[:zh:玉里鎮|Pusku]] (玉里鎮) ku niyazu’ nu Tokar. u kasalumaluma’ nu Tokar sa, 137 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 355 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 332 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 23 ku tademaw, pakalatu 6%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 88%, Yuwatan(Bunun) 1%, Tayan(Tayal) 1%, zumazuma 5%. === u [[:zh:阿美族|Pangcah]] a niyazu' === [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|Amis Malikuda 01]] u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, tuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Paywan, izaw tu ku Sakizaya itini, caayhen misumat ku ngangaan nu Sakizaya. kina niyazu' sa tuud ku Hulam macamel itini. '''阿美族'''(阿美語:'''Amis'''/'''Pangcah''')是臺灣原住民的一個族群。主要分布於花東縱谷平原與海岸平原地區,少數分布於屏東縣牡丹、滿州鄉一帶。總人口數約二十萬餘人,是台灣原住民中人數最多的族群。 u pangca sa, u cidekay nu Taywan Incumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. satuuday a cidekay u Pangcah. === u Sakizaya a tademaw === izaw tu ku Sakizaya a tademaw itini, namabulaw i 1878 tayni milimek. siiluc tu tina niyazu'. nasulitan ni Liaw Socen. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] f9eu6rq9r0i6njimwsc0ih2ixnour9o Tom Abernethy 0 4752 47963 47962 2019-11-21T16:58:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tom Abernethy 5 bulad 6 demiad, 1954 a mihca, Tom Abernethy, miunduay. {| class="wikitable" |ngangan |Tom Abernethy '''('''湯姆·阿伯內西) |- |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1954 a mihcan 5 a bulad 6 a demiad/ South Bend, Indiana |- |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |puenengan nu kakitizaan |adidi’ay ayaway mimaliay |- |talakaw/baeket |201 kungfen/ 100 kungcin |- |bacu |5 |- |pahezek tabakiay a cacudadan |Indiana (1972–1976) |- |mapili’ay a mihcan/silsil |1976 /saka3 a uwac/ 9 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Los Angeles Lakers putiput |- |laheci nu nikauzip |1976–1978      Los Angeles Lakers 1978–1980      Golden State Warriors 1980–1981      Indiana Pacers 1981–1983      Basket Brescia Leonessa pahanhanan tu kawaw |- |uzumaay a napatahkal saca nazipa’an |  |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] cn0f7rymsyeir0sx7z15ucw9zelwzea Tom Barker 0 4753 100073 100072 2021-02-01T02:19:46Z 海螺先生 48 /* siwkay niza */ wikitext text/x-wiki '''Tom Barker''' == siwkay niza == tatama, nalecuhan i 3 a bulad 11 a demiad, 1955 a mihcaan, Tom Barker, u miunduay ku kawaw niza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players]) [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:mimaliay]] q0hbqixjt89671pv1g166gsrp0d5yr9 Tom Black 0 4754 47980 47979 2019-11-21T16:58:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tom Black 7 bulad 9 demiad, 1941 a mihca, Tom Black, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4ofd3dzy1w2qf348mr8q2x6twglri8j Tom Boerwinkle 0 4755 47984 47983 2019-11-21T16:58:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tom Boerwinkle 8 bulad 23 demiad, 1945 a mihca, Tom Boerwinkle, miunduay. (mapatay i 2013 a mihca) [[tangan:Tom Boerwinkle 1969.JPG|thumb|Tom Boerwinkle 1969|alt=Tom Boerwinkle 1969.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5tndrdnm2my66rv6hec2flmtg5cxi9p Tom Boswell 0 4756 47988 47987 2019-11-21T16:58:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tom Boswell 10 bulad 2 demiad, 1953 a mihca, Tom Boswell, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] pkrvenkwnysfznny4qkn8w3mthxhqp7 Tom Bowens 0 4757 47992 47991 2019-11-21T16:58:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tom Bowens 7 bulad 7 demiad, 1940 a mihca, Tom Bowens, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] iujtihmttmukdpltxrtlgqa5s7q24r8 Tom Brennan 0 4758 48001 48000 2019-11-21T16:58:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tom Brennan == nilacul == ci Tom Brennan nalecuhan i 8 a bulad 6 a demiad, 1930 a mihcaan, Tom Brennan, u miunduay a tademaw ciniza. namapataytu ciniza i 1990 a mihcaan. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tedemaw]] [[kakuniza:miunduay]] cy3007k6zd0ve0yq48f8iiagy28jpre Tomislav Nikolić 0 4759 125658 125657 2021-10-25T04:01:00Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki Tomislav Nikolić [[tangan:Tomislav Nikolić, official portrait.jpg|thumb|Tomislav Nikolić, official portrait|alt=Tomislav Nikolić, official portrait.jpg]] 2 bulad 15 demiad, Tomislav Nikolić, u misingkiway. 1952 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tong) nu [[Serbia]] ayza sa ci Tomislav Nikolić, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 5 bulad 31 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * u piazihan tu sulit nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu ([https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government]) 60ggeu0i1ijsq6cip3ao57f9rqutnce Tomiyac 0 4760 48034 48033 2019-11-21T16:58:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Tomiyac == u sulit nu Hulam: 重安部落 台東縣成功鎮博愛社區 i Taitung sian Chengkung zen a niyazu'. == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tomiyac. u kasalumaluma’ nu Tomiyac sa, 168 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 404 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 354 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 50 ku tademaw, pakalatu 12%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 81%, zumazuma 7%. === u niyazu’ === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [[kakuniza:niyazu']] kh3iaka4k1k2et37p9xey7i9nmdycrt Tommy Remengesau 0 4761 48046 48045 2019-11-21T16:58:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tommy Remengesau [[tangan:Tommy Remengesau.jpg|thumb|Tommy Remengesau|alt=Tommy Remengesau.jpg]] tatama, nalecuhan i 2 a bulad 29 a demiad, Tommy Remengesau, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Palau]] ayza sa ci Tommy Remengesau, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 1 a bulad 17 a demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] 1cmurrc10p89o5fyla1l7o7874qs8ni Tonoz 0 4762 48050 48049 2019-11-21T16:58:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[tunuz]] n7uf1o0z4wv5v6aid8gqwdsr59vvsau Tony Allen 0 4763 48054 48053 2019-11-21T16:58:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tony Allen 1 bulad 11 demiad, 1982 a mihca, Tony Allen, miunduay. [[tangan:Tony Allen MG 2464.jpg|thumb|Tony Allen MG 2464|alt=Tony Allen MG 2464.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] jktrvvav9x01z4djdlk0i6vxes5eeoq Tony Battie 0 4764 48058 48057 2019-11-21T16:58:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tony Battie 2 bulad 11 demiad, 1976 a mihca, Tony Battie, miunduay. [[tangan:Tony Battie.jpg|thumb|Tony Battie|alt=Tony Battie.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ivax5t764iub5zdzjxssy6a2wk67x24 Tony Bennett 0 4765 85691 48062 2019-11-29T09:10:02Z Wolverène 280 don't forget to add internal links, otherwise page will not be identified by the count of articles! wikitext text/x-wiki Tony Bennett [[6 bulad 1 demiad]], 1969 a mihca, Tony Bennett, [[miunduay]]. [[tangan:Bennett copy.jpg|thumb|Bennett copy|alt=Bennett copy.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 4iefhi1nf4p1c0y3jk30y6hn6chfr55 Tony Bobbitt 0 4766 87488 87487 2019-12-18T01:19:30Z 海螺先生 48 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki Tony Bobbitt == nilacul == nalecuhan ciniza i 10 a bulad 22 a demiad, 1979 a mihcaan, ci Tony Bobbitt ngangan niza, u miunduay a tademaw ciniza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] *東尼·博比特 - 數據NBA sg02gd938ufkgg8ek4fof7onc3cwozs Tony Tan 0 4767 48072 48071 2019-11-21T16:58:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tony Tan [[tangan:Tony Tan 20110623.jpg|thumb|Tony Tan 20110623|alt=Tony Tan 20110623.jpg]] 2 bulad 7 demiad, Tony Tan, u misingkiway. 1940 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Singapore]] ayza sa ci Tony Tan, micakat a demiad sa i 2011 a mihca 9 bulad 1 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] rz0q1i3nswgpi1qkcpkf1sb1w6wajji Torik 0 4768 86403 48093 2019-11-30T06:37:21Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenggong_Town.svg|thumb|Chenggong (Taitung)]] == Torik == u sulit nu Hulam: 都歷部落 台東縣成功鎮都歷社區 原阿美族部落「都歷社」,為成功以南最大的阿美族部落以編織的故鄉著稱。 都歷,亦記為「都律」,為阿美語dulik的近音譯字。 本來都歷社址位於西側的山麓地帶,今部落所在的省道台11號公路旁只有幾戶人家;民國六十幾年才因交通之便而陸續自山麓遷到省道旁。派出所上方水田中間有日治時代的神社遺跡,當時部落就在神社上方的山麓。   資料來源:http://sixstar.moc.gov.tw/blog/chengkang11/communityAction.do;jsessionid=8837399D4E0C3C24A5390BC0EC796CD7?method=doCommunityView == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Torik. u kasalumaluma’ nu Torik sa, 397 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,060 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 882 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 178 ku tademaw, pakalatu 17%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 76%, zumazuma 6%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] tvjn6h55bm2wtb0uycgjol0gde6hxvp Torraye Braggs 0 4769 48097 48096 2019-11-21T16:58:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Torraye Braggs 5 bulad 15 demiad, 1976 a mihca, Torraye Braggs, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] ch8imy6vxac7l52ta12mqb5yhqfdef6 Toruy 0 4770 86404 48120 2019-11-30T06:37:24Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Yl dt.png|thumb|Datong]] == Toruy == u sulit nu Hulam: 東壘部落 宜蘭縣大同鄉樂水村。為大同鄉境內唯一不與外縣市相鄰的部落。 樂水村於民國三十五年成立,原名「濁水村」,轄內有智腦、碼崙、東壘、梵梵等四社, == u siwkay nu niyzau' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Toruy. u kasalumaluma’ nu Toruy sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 169 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 163 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 84%, Pangcah(Amis) 1%, Paywan(Paiwan) 2%, zumazuma 9%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]]u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] tllw07mn1vlt6h5y9vbcqvq45q3781p Tpihan 0 4771 48164 48163 2019-11-21T16:58:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 43 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Tpihan == u sulit nu Hulam: 塔壁罕部落 Yilan sian, Nan-aw siang, Tungyue chun. Tungyue, nuayawaya angagan u "Tung-aw", u zuma a ngangan sa u "Yiyo". zayhan yadah ku sapayu' nu Cinsianlian(金線蓮), sisa pangangan. Tungyue chun izaw ku tusa a niyazu', sawaliyan u Kekecu niyazu', satipanay u Tapihan niyazu'. i kalipunan (1913 a mihcaan), Tapihan a tademaw madebung nu Lipun, sisa, mabulaw tayza isasa' nu Simawsan(bayu'), patizeng tu zuma a niyazu', pangangan nu Lipunan u "Syatungaw". Kekecu niyazu' a tademaw namueneng i Liyoheng niyazu', nazikuzan sa, katuudtu ku tademaw, caay katinengtu ku tukus, sisa, 1913 a mihcaan, tumuk ci Xayun Pata mililid tu binacadan , mabulaw tayza isasa' nu Tungaw. panganga aca ku "Kekecu" niyazu', panganganen ku Lipun "Sangtungaw". 1942 a mihcaan, pulungen panganganen tu "Tungaw", nazikuzan pasumad aca ku "Tungyue" . 宜蘭縣南澳鄉東岳村。東岳,原稱東澳,又稱伊藥(lyo);因東澳山中盛產貴重藥草 lyo (金線蓮)而得名。東岳村落主要成員有二:以東岳國小旁之巷道為界,以東邊為哥各朱社人所居住,以西邊塔璧罕人所住,皆屬馬巴阿拉亞群。日治大正二年(西元1913年),塔璧罕人因受日艦的侵擾,遷到西帽山下方,於今東岳村現址另建一社,日人稱為「下東澳」。哥各朱社原住在利有亨社舊址南方,後因人口增加,耕地不足,於大正二年(西元 1913年),頭目哈泳.巴達(Xayun-pata)率領族人遷至下東澳北方約1.5公里處,即現在北迴鐵路永春隧道南口處,亦稱哥各朱社,日人稱為「上東澳」。昭和17年(西元1942年),併上、下東澳,合稱「東澳」,後又改稱為「東岳」。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=449 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tpihan. u kasalumaluma’ nu Tpihan sa, 75 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 256 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 239 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tadeamw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Pangcah(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 1%.[[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Vivian- u Tayan a sangulan a kaying]] === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini mueneng, u Tayan(Tayal) a tedemaw amin. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=449 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Yilan]] [[kakuniza:Tayan]] an9qu9vxhyph22gyxns51b82xwrzgoi Tpuqu 0 4772 86405 48179 2019-11-30T06:37:28Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tpuqu == === u sulit nu Hulam === 陶樸閣部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tpuqu. u kasalumaluma’ nu Tpuqu sa, 155 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 543 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 521 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Taluku(Truku) 83%, Tayan(Tayal) 4%, Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 6%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] j7z498ltek6dd2g1ew604l95hpyqyz4 Tqwiy 0 4773 86406 48203 2019-11-30T06:37:30Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Tqwiy == u sulit nu Hulam: 哈嘎灣部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tqwiy. u kasalumaluma’ nu Tqwiy sa, 59 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 184 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 167 ku tademaw, pakalatu 91%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 9%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%, Pangcha(Amis) 2%, Cou 1%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 4xswb9k0snznh6w8yua1j9tea925jjs Tranan 0 4774 86407 48219 2019-11-30T06:37:34Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tranan == === u sulit nu Hulam === 福山部落 === u siwkay nu niyazu' === i New Taipei City a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tranan. u kasalumaluma’ nu Tranan sa, 201 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 757 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 622 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 135 ku tademaw, pakalatu 18%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 78%, Pangcha(Amis) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 3gvthcjh5i2qygswiizu03r67icu20b Travis Best 0 4775 48223 48222 2019-11-21T16:58:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Travis Best 7 bulad 12 demiad, 1972 a mihca, Travis Best, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 29gu9ss41c99qkq8w2o9ns760w7h5u9 Trayan 0 4776 86408 48236 2019-11-30T06:37:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Trayan == === u sulit nu Hulam === 松本部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Trayan. u kasalumaluma’ nu Trayan sa, 17 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 72 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 30 ku tademaw, pakalatu 42%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 42 ku tademaw, pakalatu 58%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 059mecrp95bxmefqqsy50aezyj32v99 Trevor Ariza 0 4777 48240 48239 2019-11-21T16:58:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Trevor Ariza 6 bulad 30 demiad, 1985 a mihca, Trevor Ariza, miunduay. [[tangan:Trevor Ariza Wizards.jpg|thumb|Trevor Ariza Wizards|alt=Trevor Ariza Wizards.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] myfz0l2o91kz2x15yvgs90j0q184adg Trevor Booker 0 4778 48244 48243 2019-11-21T16:58:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Trevor Booker 11 bulad 25 demiad, 1987 a mihca, Trevor Booker, miunduay. [[tangan:Trevor Booker Wizards.jpg|thumb|Trevor Booker Wizards|alt=Trevor Booker Wizards.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] flsmic9an2ljc8bslegq9c1gp2tf9cm Triqan 0 4779 86409 48263 2019-11-30T06:37:41Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Triqan == u sulit nu Hulam: 大利幹部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Triqan. u kasalumaluma’ nu Triqan sa, 18 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 46 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 43 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 93%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 5m1ga3o6ebbqugmj8ojsuyepoua6bi0 Troy 0 4780 85130 85129 2019-11-23T17:32:48Z 1.43.224.251 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[Troy Bell]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Troy Bell]] atfgznqs4amikxwrjd7mrvweivbr650 Troy Bell 0 4781 48275 48274 2019-11-21T16:58:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Troy Bell 11 bulad 10 demiad, 1980 a mihca, Troy Bell, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:miunduay]] eu01hz2ftnjxxrkbvqwob9vpkgu7kjg Trần Đại Quang 0 4782 90481 87938 2020-06-27T04:12:07Z Đạt Ngọc Lý 482 wikitext text/x-wiki Trần Đại Quang [[tangan:Mr. Tran Dai Quang.jpg|thumb|Trần Đại Quang 2018|alt=Mr. Tran Dai Quang.jpg]] 10 bulad 12 demiad, Trần Đại Quang, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Vietnam]] ayza sa ci Trần Đại Quang, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 4 bulad 2 demiad. malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 751lrlpsq5rrytkht47j5ln0jsj7l36 Tsai Ing-wen 0 4783 48286 48285 2019-11-21T16:58:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tsai Ing-wen [[tangan:蔡英文官方元首肖像照.png|thumb|蔡英文官方元首肖像照|alt=蔡英文官方元首肖像照.png]] 8 bulad 31 demiad, Tsai Ing-wen, u misingkiway. 1956 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Taywan]] ayza sa ci Tsai Ing-wen, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 5 bulad 20 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] fc46znclch53tr7ue862srsk3nycy9u Tsakhiagiin Elbegdorj 0 4784 48292 48291 2019-11-21T16:58:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tsakhiagiin Elbegdorj [[tangan:Tsakhiagiin Elbegdorj 2016.jpg|thumb|Tsakhiagiin Elbegdorj 2016|alt=Tsakhiagiin Elbegdorj 2016.jpg]] 3 bulad 8 demiad, Tsakhiagiin Elbegdorj, u misingkiway. 1963 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mongolia]] ayza sa ci Tsakhiagiin Elbegdorj, micakat a demiad sa i 2009 a mihca 6 bulad 18 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 70iauyt5r8l6bkkpwgh744mtb5pit61 Tuapuu 0 4785 86410 48313 2019-11-30T06:37:43Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Tuapuu(u sulit nu Hulam: 大埔部落)''' == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tuapuu. u kasalumaluma’ nu Tuapuu sa, 60 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 232 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 223 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 4%. 廣原村本位於海端鄉東北,共包括廣原(大埔)、龍泉與錦屏三聚落。其中廣原與龍泉兩部落屬龍泉溪流域,錦屏屬新武呂溪流域,日治以前分別為布農族丹那社與網綢社所居住。大正四年(1915)日人在今廣原設大埔駐在所,並將散住的丹那社陸續集中自此,光復後取其原意改稱「廣原」。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=416 === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 88%, Pangcah(Amis) 2%, zumazuma 6%. === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ === u Yuwatan(Bunun) a niyazu’ kyuni, katuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). === u Sakizaya a tademaw === [[tangan:Wujie_Overlook.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Wujie_Overlook.jpg|thumb|u Yuwatan a niyazu']]inayi' ku Sakizaya a tademaw itini, hakay izawtu ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, caay henay misumad ku ngangan nu cidekay. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu’ sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana’ kami, hina u lalumaay amin i niyazu’, caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu’. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu’, maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi’ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu’ sa, ku Tapalong, u niyazu’ nu Pangcah(Amis). u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,820 |209,203 |89,958 |100,591 |58,336 |13,303 |14,118 |6,635 |6,601 |4,599 |780 |1,466 |31,446 |930 |9,975 |398 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] p68up9s8gmmq9t2zd6f31xdd28xbc35 Tuba 0 4786 86411 48337 2019-11-30T06:37:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Tuba == u sulit nu Hulam: 大窩部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tuba. u kasalumaluma’ nu Tuba sa, 55 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 163 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 10 ku tademaw, pakalatu 6%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 153 ku tademaw, pakalatu 94%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 6%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan(Tayal ) a niyazu' kuyni, uyzasa caay katuud ku Tayan a tademaw, Katuud ku Hulam mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] qxslrk6dqvnney2nsdonwek6j1hw4ud Tudrivuan 0 4787 86412 48358 2019-11-30T06:37:50Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Tudrivuan== u sulit nu Hulam: 篤立富安部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tudrivuan. u kasalumaluma’ nu Tudrivuan sa, 29 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 83 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 81 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. 位於台東縣金峰鄉。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] 2e5v94ktwargqmwtt5hkfqxyjuqdami Tufuga Efi 0 4788 51439 48364 2019-11-21T17:07:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tufuga Efi [[tangan:Tupua Tamasese Tupuola Tufuga Efi 00.jpg|thumb|Tupua Tamasese Tupuola Tufuga Efi 00|alt=Tupua Tamasese Tupuola Tufuga Efi 00.jpg]] 3 bulad 1 demiad, Tufuga Efi, u misingkiway. 1938 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Samoa]] ayza sa ci Tufuga Efi, micakat a demiad sa i 2007 a mihca 5 bulad 11 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] r6t3kbjzpiom993pohibl4sdld1rvbk Tuku Sayiun 0 4789 90660 51452 2020-07-03T03:45:46Z 114.37.245.216 /* Tuku Sayiun */ wikitext text/x-wiki == Tuku Sayiun == === ngangan(名字) === ci Tuku Sayuen ku ngangan. === u etul(性別) === u tatama. === u nalecuhan(生日) === 1965.8.23 === u minalu(故鄉) === Ciwidiyan Sofeng Kilaykin === u kakawaw(職業) === u mikawaw i /cenfu. === u wawa === tulu ku wawa, u tatama amin. == namakay cuwa a cudad == http://search.books.com.tw/search/query/cat/all/key/%E7%9D%A3%E5%9B%BA%E2%80%A7%E6%92%92%E8%80%98/adv_author/1 o79n8yho6msgaw454151sm14vcmytmy Tumay 0 4790 86413 51465 2019-11-30T06:37:53Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Tumay == === u sulit nu Hulam === 鹽寮部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tumay. u kasalumaluma’ nu Tumay sa, 243 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 518 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 222 ku tademaw, pakalatu 43%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 296 ku tademaw, pakalatu 57%. === u sausi nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)36%, Taluku(Truku)3%, Paywan(Paiwan)1%, zumazuma3%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah a tademaw itini. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) atu Paywan(Paiwan), tuud ku Hulalm intini. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] jydsxd1nx1hkuu0l2x0h1i3j1jl0z2w Tungli Huoce 0 4791 51484 48418 2019-11-21T17:07:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tungli Huoce 動力火車 [[tangan:Power_Station_Taiwan.jpg|thumb|Power Station Taiwan]] Tungli Huoce situsa a tademaw, ci Yu ciusing aci Yan celin, u mudadiway nu Yincumin. kapah kya suni nu heni, sisa, singangantu i Taywan. ayza sa, u mudadiway nu Huayan kanatal putiput. == siwkay nu heni == Amilika a ngangan:Power Station kanatal:Conghuaminko binacadan:Taywan Paywan kawaw:mudadiway, misanga' tu dadiw papazaan atu papayzaan:Kulistu kakunizaan nu dadiw:Hulam a dadiw natahkal a kakitizaan:Taywan natahkal a demiad:1997 a mihcaan 10 a bulad 7 a demiad nalimaan:《無情的情書》、《不甘心不放手》、《當》、《忠孝東路走九遍》、《衝動》、《背叛情歌》、《彩虹》、《外套》、《莫忘初衷》、《艾琳娜》 mukawaw a demiad:1997 a mihcaan katukuh ayza Yu ciusing aci Yan celin napahezek nay Nantou sian Sanyu kulisto micudaday. u kulisto ku heni nay wawa henay. yu 22-23 ku mihca nu heni, pulung ku heni mudadiw atu cabay nu heni. katukuh 25 a mihca sa, patizeng ku Power Satation putiput, u Hulam a ngangan sa u 動力火車. nacaay henay singangan ku heni, mukuli ku heni i hekal, caay kakapah ku uzip. mukawaw i demiad katukuh lamii. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:動力火車|wikipayke- 動力火車]] nasulitan ni Tuku Sayun nay pabalucu'ay a kawaw nu Yincumincuweiyuanhuy 2018-tusa [https://www.him.com.tw/ 華研國際音樂 官方網站] [https://www.facebook.com/himpowerstation 動力火車 官方FB] [https://www.facebook.com/%E5%B0%A4%E7%A7%8B%E8%88%88-753654238115220/ 動力火車-尤秋興 官方FB] 動力火車 官方微博 動力火車-尤秋興 官方微博 動力火車-顏志琳 官方微博 [[kakuniza:mudadiway nu Yincumin]] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-tusa]] 9pfowhlye65rg7gry616thimrq3b9tn Tungpu daigaz 0 4792 86414 51507 2019-11-30T06:37:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:大東埔部落 Tumpu Daingaz - panoramio.jpg|thumb|350x350 px|Tungpu daigaz]] == Tungpu daigaz == === u sulit nu Hulam === 東埔部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tungpu daigaz. u kasalumaluma’ nu Tungpu daigaz sa, 98 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 395 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 362 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 33 ku tademaw, pakalatu 8%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 87%, Taluku(Truku) 1%, Pangcha(Amis) 1%, Cou 1%, Paywan(Paiwan) 2%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Cou atu Paywan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] qxvhhxp5w3zo1c3hzok60tieal3liml Tunisia 0 4793 112361 112360 2021-06-01T12:12:42Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki '''Tunisia(突尼西亞)''' [[tangan:Flag of Tunisia.svg|thumb|u hata nu Tunisia(突尼西亞)|alt=Flag of Tunisia.svg]] u [[Tunisia]] sa i labu nu Africa, itiza i 34 00 N, 9 00 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 163,610 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu lala'ay sa 155,360 km<sup><small>2</small></sup>, u ahebal nu nanumay sa 8,250 km<sup><small>2</small></sup> hamin nu [[tademaw]] sa 11,134,588. [[kakalukan]] [[umah]] sa 64.80%, [[kilakilangan]] umah sa 6.60%, [[zumaay]] henay umah sa 28.60%. == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Tunis ([[:zh:突尼斯_(城市)|突尼西亞市]]). == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakining nu kanatal [[demiad]] sa tusa [[bataan]] [[bulad]] tulu demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Kais Saied]] (Kayse.Sayyide 凱斯·賽義德) , [[micakat]] a demiad sa i 2019 a mihcaan 10 a bulad 23 a demiad. 突尼西亞共和國,通稱突尼西亞,位於北非、隸屬於馬格里布地區,東北部緊鄰地中海。突尼西亞有兩個鄰國,分別為西方的阿爾及利亞(公共國界線長965公里)與東南方的利比亞(公共國界線長460公里)。 ina Tunisia [[kapulungan]] nu binacadan a kanatal, [[masapangangan]] i [[hekal]] sa u Tunisia han, sakay nu kaamisan nu Africa masa nu Ma-ke-li-pu a [[kenis]]ay, nu[[wali]]anay kaamisan [[micapi]] tu ya Ti-cung-hay. u Tunisia sa [[idaw]] ku mahtatusaay a biyaw nu kanatal, nutipan sa ya Algeria (kapulungan a sadipasan sa makaala tu 965 kung-li) atu ya satimulanay a kanatal Libya hananay (nikapulungan a katanayu nu [[sadipasan]] sa makaala tu 460 kung-li). 突尼西亞因其坐落於國家北方的首都突尼斯市而得名,而突尼斯市是以古迦太基城市的一位女神塔尼特 命名。亦有指該字來自柏柏爾語,指「駐紮」. ina Tunisia sa [[nipatideng]] tu nueneng nu [[tatangahan]] a tuse ya [[Tunis]] ku [[sakasingangan]] i hekal, sikaidaw nu sipangangan sa namakay ya [[kasumamadan]] Ciya-tay-ci a tuse a tataynaay a kakawsan ci Ta-ni-te han a pangangan. idaw aca ku patuduay tiya sulitan, namakay i Po-po-el a nakamuwan sa, nipatudu a imin sa u (kakelul sananay a mueneng) sananay. 突尼西亞地區在古代的名稱為「阿非利加」(Africa或Ifriqiya),是非洲現在名稱的源頭。afri是迦太基附近(今突尼西亞附近)閃米特人常見的名字,這一名字來源於腓尼基語中的afar,即「灰土」。所以,古羅馬採用了由afar一詞演變出來的「Africa」來稱呼迦太基人的土地。這古代名稱一直沿用著,直到近代。 ina Tunisia a kakitidaan sa, i kasumamadan a nipangangan u A-huy-li-ciya han (Africa atu Ifriqiya), sanu Africaay aydaay a satatangahanay a kasingangan. afri sa u i capiay niya Ciya-tay-ci (aydaay a Tunisia kalabiyaw) u ya San-mi-te a tademaw ka sawsawnian a sikadih nu ngangan, nikaidaw nina ngangan sa Huy-ni-ci a kamu nu labuay ya afar, u imin nina kamu sa (kalaabuabuan a lala'). kiyu, kasumamadan nu Lo-ma pisapudan tina makay afar, nipapelu'an a ulic a sikatahkal, u "Africa" a pangangan tu Ciya-tay-ci a tademaw atu lala'. ina kasumamadanay a ngangan sa dadutucdutuc han a maysakamu caay kaputun katukuh i aydaay nu ziday. 突尼西亞國土面積的40%為撒哈拉沙漠所占據,餘下的60%則是十分富饒的土地,早在被併入羅馬帝國之前的公元前3世紀就成為了迦太基文明的發源地。北部為高山與丘陵地;中部為階梯狀台地,由西向東傾斜;東部為狹長的沿海平原;南部則為撒哈拉沙漠。 ina Tunisia a kanatal sa nikaidaw tu lala' sa, kalaidaw nu [[bunabunakan]] sa sepat a bataan a palasubu mala ku nicalapan, nu liwanay a kakitidaan enem a bataan a palasubu ku kasidamekan nu lala', i nu ayawan pipacumud sanu Lo-maay nu hungtiay a kanatal sa, i ayaw nu tuluay a mihcaan nu seci sa, masa nu Ciya-tay-ci sinutinenganay tu a kalalekalan a kakitidaan, kaamisan sa u buyubuyu'an atu talakaway a kakitidaan; nu tebanan sa masakayakay ku aenengan, sipakay nutipan pasay nu walian kasatikenihan; nu walian sa masatanaya ku dadipasan nu bayu a enal, nutimulan masa nu Sa-ha-la a bunabunakan. 官方語言為阿拉伯語,但法語和英語的通用性也很高。憲法宣布伊斯蘭教為國教,並要求總統是穆斯林。除了總統,突尼西亞人享受宗教自由的權利,憲法保護了人民的宗教信仰自由。突尼西亞人口的大多數(98%左右)是穆斯林,而約1%是基督徒,其餘的1%堅持猶太教或其他宗教。 nu kanatalay a sasakamuan sa u nu A-la-po, nika u nu France atu nu United Kingdom nikalalacalan a kamu yadah ku sikalecad. nu hulicay a nipabinawlan sa u nu I-se-lanay a kiwkay ku sanu kanatalay a singgu, sikayda satu maylunguc tu cung-tung, a u nu Mu-se-li sa. caay kau cung-tung adada, ya Tunisia a tademaw sa mituk tu nu kiwkayay kunidaay sananay a tatungusan, u nu hulic mapaading ku binawlan tu sakay sisinggu nisakunida, u nu Tunisia a binawlan sakatuud sa (98% hakiya) ku Mu-se-li a binacadan, hakay idaw ku 1% a tademaw sa u ciwlu nu mamisingguay, nu liwan sa 1% kaidaw nu misaatekak misinggu tu yu-tay a kiwkay atu masadumaay a kiwkay. == '''aidangan (旅遊)''' == === Sa-ha-la a sasalisin (撒哈拉節) === 杜茲國際撒哈拉節是撒哈拉沙漠地區最大的年度慶典,於十二月的最後一週舉行,為期三至四天,舉辦地點是象徵撒哈拉沙漠起點的綠洲城市—杜茲。各支遊牧民族皆會前來歡聚,齊聲詩吟唱歌、鼓笛舞蹈,還有獵犬獵兔比賽及勇士格鬥,最令人興奮的是賽駱駝比賽,賽駱駝是一場馬拉松,白天起跑直到日落黃昏才會見到駱駝歸來。 u Tu-ce i kitakitan ya Sa-ha-la a sasalisin i ti bunabunakanay a kenis, mala u satabakiay a nu mihcaan a kalimulakan a lisin, i sabaw tusa a bulad sadikuday a lipay kalingatuan, kahidaan sa tulu hakya sepat nu demiadan, sikalalekal nu kakitidaan sa sasitungusan nu Sa-ha-la a bunabunaka a kalingatu, tu ya kalangdaway a tuse ya Tu-ce hananay. nu namakay cuwacuway a pahutingay a binacadan tayni amin mapulung kalipahakan, sipalecad han nuheni a mudadiw tu nu kiwkayay a dadadiwan, satuktuk, sapiyup tu nikapalaw, idaw henay ku mamiadup tu aadupan a nipidademec, atu nu iyungay a nikalalebu, u sakakangkana nu tayniay a tademaw sa ya madademecay tu kalecabi nu luba, nikadademec nu luba sa u sikalecad tu malasung hananay a kaduba, i demiadan ku sikalingatu katukuh i kaceleman nu cilal kaladuutan, itawya sikaadih kiya luba a mananukas. == I-li-ciye (伊利捷) == 伊利捷在迦太基帝國時代就已建城,在羅馬時代哈德良皇帝 (117~138 AD) 的統治下逐漸富裕,而在西元三世紀左右達到最鼎盛繁榮,而興建了伊利捷羅馬競技場,在羅馬帝國時代,伊利捷競技場已有兩千年的歷史,還是國境內第三大,僅次於義大利境內的卡布亞競技場及羅馬競技場,也是非洲目前保存最完整的競技場,且名列世界文化遺產。 ina I-li-ciye i ti Ciya-tay-ci a hungtiay a kanatal a ziday sa mapatideng tu, nu Lo-maay henay a ziday sa, ya Ha-te-li-yang a hungti (117-138 AD) a nipikuwan haymaw sa malakakitaan, kiyu i celahcan tuluway a seci sa, sikaidaw tu kalabangbangan nu nikabuwah nu kaudip, i mahida sa sipatideng tu ya nu Lo-ma hananay a kadademecan a kakitidaan, i ti Lo-ma a ziday sa, ina I-li-ciye a dademecan a patuh makaala tu tusaay a malebut nu mihcaan a laylay, uyda sa sakatatulu a katabakian, kiadidingan ku nu Italiay aidangan ya Ka-pu-ya atu nu Lo-maay a dademecan a kakitidaan, masa nu i Africaay a masupeday kasawantan a kadademecan a patuh, kasinganganan i kitakitay sakay nu laylayay a naliwanan a zaysan. u Si-ti-pu-say-te (西迪布賽德) 西迪布賽德座落於地中海濱的岬角,俯瞰著突尼斯海灣,素有藝術家天堂之美名,這裡是突尼西亞境內最美麗的地中海村落,白漆外牆佐著藍色圖騰設計鐵窗,精雕細琢的圓頂拱門以黑色釘飾排列成星星、月亮、花與幾何圖形綴著,這藍白小鎮的建築是融合安達魯西亞與傳統突尼西亞風格,走在石板街上,四周圍繞著燦爛的非洲鳳仙花,空氣中還能嗅出茉莉及含羞草的芳香,夕陽黃昏時,海天的奇幻變化與獨特的氛圍令旅人流連忘返。 ina Si-ti-pu-say-te kitidaan sa i Ti-cung-hay a sadipasan nu bayu, micekulan tiya Tunisia a masadicemay a dadipasan, sikaidaw nu masadumaay a nalimaan a kasingangan a tapukuan sa, itini sa u masa nu Tunisia sabangcalay a niyadu’ nu Ticunghay, nipingkian tu salengacay a kulit i cabeng atu sicamul tu sumilaway mapakulit kiya nu mukingnay a sasingalan, nikadimelan a nalimaan tu ya masakimuluay a sasaedep, u lumeni'ay ku nipipacek tu mapasilac nu sakabunac, bulad, balu atu nidatengan a sipakulit a sasicunus, ina sumilaway atu kala sangelacay a niyadu’, nipatidengan tu nisanga' sa sicamul tu nu tiya Antalu-siya atu nu laylay nu Tunisia a nipicidek. culil han i nu sapad nu dadan sa, i nu liwliwan sipasaliyut ku mata tu nikanguhitan nu Africa a masabalingatay a balu, kapihpihan nu bali sa kahiphipan tu kiya bangesis niya yuli atu hinasikaday a balu, kaceleman tu nu cilal i sansandepan sa, kasumad nu lawilaw kasinawalan, atu picidek nu kahidaan muwala tu sikapawan a mananukas a taluma’. 迦太基遺跡 Ciya-tay-ci kasiliwan nu kakitidaan 迦太基城為著名的迦太基遺跡及其博物館的所在地,西元前八世紀左右,腓尼基公主伊麗莎為逃避兄長追殺來到北非,機智的她與柏柏人首領求一張牛皮之地棲身,她將牛皮撕成極細的絲線連接圍起,而這一圈也就是古迦太基城的由來。迦太基與羅馬一共經過三次戰爭,稱為「布匿戰爭The Punic War」,戰事中迦太基城遭大量的摧毀,加上年代久遠,如今迦太基遺跡只剩下斷壁殘垣,但仍可從她景存的牆柱外觀想像當年的富足繁華。 Ciya-tay-ci a tuse, u ya saka singanganay Ciya-tay-ci kasiliwan nu kakitidaan, atu ya sapadeng tu tuudtuud nu aadihan a kitidaan, i ayaw nu celahcan waluay a seci kalcapian hakiya, ya Huy-ni-ci nu hungtiay a limecedan ci Ilisapay, ku maydih a milimek tu pingayaw nu kakama a mipacuk sa, taynien itini i kaamisa nu Africa, kasipunu nida sa silunguc tu ya Pupu a tademaw kaala tu cacayay nu banges nu katadadan kaahebal nu aenengan, sakeliwan nida a mucelit kiya banges nu katadadan, patatules han nida nipilangad, nipisaliyut tina masakimuluay sa, nudikudan sa u sakaidaw nu kasumamaday a Ciya-tay-ci a tuse. ina Ciya-tay-ci atu Lo-ma a kanatal sa, pulung han namay suayaw tu kinatuluay a nikalalais, kasingangan sa u "Pu-ni a nikalpacaw han; The Punic War", i kalalaisan sa nu tebanan u Ciya-tay-ci a tuse yadah ku matastasay mapeciay nu kasengengan a aadihan, ku nikahida sa katenesan tu ku mihcaan sa, ayda satu ina Ciya-tay-ci a kitidaan u liwaliwan tu ku aadihan mapecipeci laliwasak sa, nika taneng henay sipakay nu hekalan niya cabeng sikatineng ku kabangcal atu sikaicelang nu tektek, nidateng tu ya imahida henay kalabangbangan nu nicaliwayan a kungku atu picepitan a maydih misadaang tiya nikasalungan. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-突尼西亞:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AA%81%E5%B0%BC%E8%A5%BF%E4%BA%9E *雄獅旅遊-突尼西亞:https://www.liontravel.com/comm/2trs/theme/africa/n_africa2.asp [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] lcwkcbxf2z2ik3j0rpvqhrpwq7fs47n Tupa 0 4794 51546 48487 2019-11-21T17:07:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == Tupa#38-[[:zh:原住民族電視台|Incumin Tilivi]] a kuwan-[https://www.youtube.com/watch?v=IyBkk4c_Tkw napatizeng ku Sakizaya cacay a bataan a mihca] == lacul nu ulic == musakumu sa ci Tipus(潘慧敏) ci Kala(蔡文進) atu ci Daong(拉蓊進成), kina tatuluay a sining, ci Tipus namakay i Katangka a niyazu', u tatayna ciniza. ci Kala namakay i Sakul a niyazu' , u tatama ciniza. ci Daong namakay i Maibul a niyazu', u tatama ciniza. musakamu kina tatuluay a sining ,u patizeng ku Sakizaya a kungku atu ku zateng nu heni. u Tupa a palaw nu tilibi, patahkal ku balucu' nu sining, musakamu tu ku sining i palaw nu tilibi. u kamu tina tatuluay a sining, i ayaway sa , misiwkay tu nganan niza atu niyazu'. mipalita ku tatengilan nu kakelidan nu Tupa a 節目. u zuma sa, misakamu tu ku Palamal , u Lisin nu Sakizaya, u Mapalaway atu Patuduay nu Sakizaya, u niyazu' nu Sakizaya , u zikuc nu Sakizaya atu u sining a kawaw nu niyazu'. Sakul niyazu': i [[:zh:花蓮市|Kalinku]] Maibul niyazu' : i [[:zh:瑞穗鄉|Kuhkuh]] Katangka niyazu': i [[:zh:新城鄉_(台灣)|Sincen]] [[tangan:潘惠敏.jpg|thumb|潘惠敏的個人照]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:蔡文進.jpg|thumb|蔡文進的個人照]] nasulitan ni Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == [[tangan:拉蓊進成.jpg|thumb|拉蓊進成個人照]] 正名十周年及青年認同 https://www.youtube.com/watch?v=IyBkk4c_Tkw 原住民族電視台 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%9B%BB%E8%A6%96%E5%8F%B0 花蓮市 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8A%B1%E8%93%AE%E5%B8%82 瑞穗鄉 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9E%E7%A9%97%E9%84%89 新城鄉 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%B0%E5%9F%8E%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3) [[tangan:IPCF-TITV_title_on_CTV_Building_20161031.jpg|thumb|IPCF-TITV title on CTV Building 20161031]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:Sakizaya]] 1fl0uekzfffla02q2epgi4lelwj3zgd Turkey 0 4795 112483 112481 2021-06-01T15:12:42Z Sabak5388 17 /* nu Turkey a La-ke (土耳其的拉克) */ wikitext text/x-wiki Turkey(土耳其) [[tangan:Flag of Turkey.svg|thumb|u hata nu Turkey(土耳其)|alt=Flag of Turkey.svg]] u [[Turkey]] sa ilabu nu Yaco, itiza i 39 00 N, 35 00 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 783,562 sq km, u ahebal nu lala'ay sa 769,632 sq km, u ahebal nu nanumay sa 13,930 sq km, hamin nu tademaw sa 80,274,604. [[kakalukan]] umah sa 49.70%, [[kilakilangan]] umah sa 14.90%, [[zumaay]] henay umah sa 35.40%. == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u [[Ankara]]. == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa tusa a bataan izaw ku enem bulad cacay bataan demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (cung-tung) ayza sa ci [[Recep Tayyip Erdoğan]], [[micakat]] a demiad sa i 2014 a mihca walu bulad tusa bataan izaw ku walu demiad. 土耳其共和國,通稱土耳其。 u Turkey a [[kapulungan]] a [[kanatal]] i hekal sa [[sipangangan]] han tu ya Turkey han. 位於亞洲大陸西端,是一座連結歐亞的天然橋樑,自古以來,東西方文明在這裡衝擊、交流、融合。西元前68年,羅馬帝國將安納托利亞納入版圖,330年君士坦丁大帝更將首都遷至拜占庭,建立拜占庭文化。帝國分裂為二,東部稱為拜占庭帝國,聖索菲亞大教堂與查士丁尼法典是這時期的文明代表。 u [[kakitidaan]] nu Turkey a kanatal i Ya-cuo a enal kasatipanan, u sikalalitin tu na O-cuo atu nu Ya-cuo a masanu lahaday a sangaw, [[kasumamadan]] sa, nu walianay atu nutipanay a [[lalangawan]] itini [[kalabangbangan]] nu [[kacacubelis]] [[malalacal]], [[kacamulan]]. [[celahcan]] nu ayawan i 68 a mihcaan, ya Lo-ma a huhungtiay a kanatal sipala nu udipan kay An-na-to-li-ya, 330 a mihcaan ya ci Cing-se-tan-tin a hungti [[palimadan]] ku [[sakatatangahan]] a tuse taydaen i Pay-can-ting, [[patideng]] tu sakay nu Pay-can-ting a lalangawan. ya Sen-su-ya-huy-ya tabakiay a kiwkay atu ya Ca-se-ting-ni a hulic sa, itiniay a tatukian a nikatahekalan sita[[tungus]] tu nu aydaay a kabaluhay. 土耳其的近代史也很有趣的,鄂圖曼帝國衰退後,身為軍官且有遠大眼光的青年穆斯塔法‧凱末爾,在第一次世界大戰中敗北之際,從外國侵略者的手中爭取了土耳其的自由,於1923年10月29日建立了土耳其共和國,以和平與安定為基礎,實現了驚人的經濟發展,促進土耳其的現代化。 ina Turkey sa kalacapianay a [[laylay]] musiluy siadih, ya El-tu-man nu hungtiay a kanatal [[kalawpesan]] i [[nudikudan]] sa, u mala[[tapang]]ay nu hitayay [[sibalucu'ay]], mabaad ku nipiadih tu kawaw a masakapahay, ci Mu-se-ta-huwa-Kay-mol, iti sayaway a nikalalais sa, kademecan i mahida sa, sipakay nida i mudebungay a nipidikecan sikaala nida tu nu Turkey sakunidaay sananay a tatungusan, i ti 1923 a mihcaan 10 a bulad 29 a demiad, mapatideng tu nida ku kapulunganay nu [[binacadan]] a kanatal. u sikadamsay atu sikangaay nu kaudip kasasilamit, mapaheci ku sikatawidan a nipakalisiwan a sakasilacul, maycuduh tu nu Turkeyay kalaaydaay a [[ziday]] a nikacakatan. 土耳其大陸西起巴爾幹,東至高加索,全長1000英里,向北延伸至黑海,南部瀕臨地中海,在歐洲國土面積僅次於俄國。它的氣候溫和,地形複雜,從沿海平原到山區草場,從雪松林到綿延的大草原。這裡是世界植物資源最豐富的地區之一,植物種類超過10000多種,其中3000種為土耳其特產。 u Turkey a tukusan nutipanay ya Pa-el-ka, nuwalian katukuh tiya Kaw-ciya-so hananay sa, nikabaatan sa makaala tu cacay a malebut ka katanayu, sipay kaamisan a manayat katukuh i Hey-hay a bayu’, nutimulan sa kacapian ku dadipasan nu Ti-cung-hay, itini i O-cuo a kenis sa nika ahebalan a lala', kilul sananay tu nu El-ko katabaki. u demiadan nu Turkey sa kaladihkuan, u kakitidaan sa masasasibut, makay liwliwan nu bayu a enal katukuh i buyubuyu'an a saku nu lutukay a enal sa, na makay sulsuldaan lalitinlitin sa kaahebalan nu enal a lutulutukan. itini sa u sakasibekan nu kalaidaw nu lahaday a kakitidaan i kitakit a masausi, u mamulangaway a tuudtuud mangasiw ku cacayay a mang kayadah, nikaidaw nu itiniay tu a langaw sa makaala tu tulu a malebut ku nipicidekan. 由於被四片海域環繞,土耳其保存完好的愛琴海和地中海海灘。巍峨的阿勒山山頂終年積雪覆蓋,景色最為壯觀,吸引了眾多遊客。此外,這還是一個河流湖泊眾多的國度,底格里斯河和幼發拉底河均發源於此。 nanilaupan nu sepatay a bayu kasaliyut, u Turkey sa kapah ku nipisupet tu ya Ay-cing-hay atu nu Ti-cung-hay a sadipasan. ya A-le a buyu' i masadungduhay i mihmihcaan mapatahab tu nu sulda, u sika[[icelang|icelnag]] sa adihen, u mamicepcepay tu balucu’ atu ngalih nu katuuday a labang, sakusaan, itini sa u sikayadahan nu pisilsilan nu sauwac maycumud i banaw a kanatal, ya Ti-ke-li-se a sauwac atu ya Yiyu-fa-la-ti kasasaan nu [[sauwac]] atu namakayniay a sikalekalan. === 偉大的史詩特洛伊背景地 (蘋果十年戰爭、木馬屠城記) === 希臘神話故事中三位女神希拉、雅典娜、阿芙蘿笛為了爭世界上最美麗的女神而去爭奪金蘋果,三位女神找巴理士仲裁,天后希拉願意讓他成為全世界的主人;智慧也是戰神的雅典娜,要讓他贏得所有戰爭. u sakasikadan a misaulicay tu nu laylayay a kitidaan ya Te-lo-yi (masakimay a ling-go cacayay a bataan nikalalais, ya nu kilangay a pilaup mayngayaw tu tuse a masulitay tu) i Si-la' (希臘) sakay nu kakawsanay a kungku, i labuay a tatayna ci Si-la (希拉), Ya-tiyin-na, atu ci A-hu-lo-ti ku maydih a macacebis tu cima ku sabangcalay i kitakit a kakawsan nasa, macacebis tu ya masakimay a ling-go, ina tatuluay a kakawsan sa mikilim tu papatinsuay ci Pa-li-se hananay, ya masatapukuay a kakawsan  ci Si-la sa, anu kalahecian sa, a pala nu kitakitay a sitatungusay a tademaw sa, kalasipunuay a kakawsan ci Ya-tiyin-na sa, kalacian nasa a sipala nu kahaminan a nikalalais a makata sa. 愛神也是美神的阿芙蘿笛作弊,先以美色迷惑巴里士要讓他回去當特洛伊的王子和得到全世界最美麗的女人-斯巴達的王后海倫。 阿芙蘿笛得到了金蘋果她成了最美麗的女神,而特洛伊十年戰爭卻從此開始了。 sakay nu [[elmuay]] a kakawsan ci A-hu-lo-ti sa misabana, sayaway sa sanu [[salungayay]] a mitekel ci Pa-li-sean, au sikataluma'an i Te-lo-yiay a hungti, atu taneng sikaala tu nu kitakitay a sabangcalay a tatayna ku sapangicih, tu ya Se-pa-taay a acawa nu ko-wan (國王) ci Hay-lun. ci A-hu-lo-ti sikaidaw tu nida kiya masakimay a ling-go, malatu i kitakitay a sabangcalay a kakawsan nu tatayna, nika ina Te-lo-yi kaidaw nu cacay a bataan nu mihcaan sa, [[sikalingatu]] tu a caay tu pisengal a malalais.   由於雙方各有神撐持,勢均力敵十年戰爭分不出勝敗。阿克曼蒙就設計了木馬假裝撤退回希臘,特洛伊人不察開城門拖木馬入城且大肆慶祝喝的爛醉如泥,半夜木馬內的勇士和希臘大軍內外合作一舉殲滅特洛伊城。 sikahinian nu mahtatusaay kalaidaw nu kakawsan a pacukel, masasulecad ku nikaidaw tu sakaicelang, kyu cacay a bataan nu mihcaan a nikangangayaw sa cay pakasiduma ku makataay a masasuayaw, ci A-ke-man-mon hananay sa mitekel tu kilangay a subayu, misakaliyuh a pananukas tu a tadikud i Si-la', Ya Te-lo-yi a tademaw sa mapasibana caay pikinkinsa aca, wawah satu panan nu tuse mukitkit tiya nu kilangay a subayu pacumud, kuyda sa salabi satu malimulak a mienip tu kalipahakan a nikahida, mabusuk ku mabusukay, i teban nu labi sa kuliniwan nu iyung nu ilabuay ny subayu, atu nu Greece a hitay, mabalud ku balucu’ nu heni, kinacacay han mulawpes kya Te-lo-yi a kakitidaan. == '''mililuc ku nu Turkeyay (土耳其浴)''' == 如何洗土耳其浴:土耳其浴稱為「哈瑪」(Haman,土語),舉世聞名,許多人喜歡到土耳其來被刮出全身的「汙垢」,再按摩按摩一番。 a hicaen [[mililuc]] ku nu Turkeyay: u [[kamu]] nu Turkey sa Hama han nu mita, (Haman han nu heni), [[misasengi]] ku ngiha, u sakatinengan nu kitakitay i hekal, u tayniay nu makay [[cuwacuwaay]] sa, manamuh amin tu nipiluduh tu (kakipa atu uning), kilul sa mimi’mi’an aca muliyaw ku muliyaw. === u Tu-ciye a tademaw atu u kaen nipiititdan tu sidi (突厥人與烤羊餐) === 土耳其的先祖是來自於中亞的游牧民族突厥人,隋唐時代位於中國的西北邊境,多次征戰之後分裂成東西突厥,東突厥是蒙古前身,西突厥則為鄂圖曼的前身〈土耳其一名即源自於唐朝的“突厥”〉,草食性的牛與羊自然成為主要的食物來源〈因為信仰伊斯蘭教而禁食豬肉〉. Turkey a kakawsan kaidaw sa namakay i kalatebanan nu Ya-cuo, u pahutingay a binacadan ya Tu-ciye a tademaw, nipatideng nu hungti ya Suye-Tang hananay a ziday kalanutipan i saamisan liwliway ku kakitidaan, kinapinaan a nikalalais sa malcinuwas palatusaen ku nikasumad, u cacay sa mala nu walianay a Tu-ciye, u cacay sa mala nutipanay a Tu-ciye a tademaw. ya walianay a Tu-ciye a tademaw sa nau Mongolia a binacadan i ayaw, u nutipanay a Tu-ciye a tademaw sa namakay nu El-tu-man i ayaw ku udip, (u Turkey a ngangan sa nu makay Tang-caway a “Tu-ciye”), u mukanay tu lutuk ya katalan atu sidi sa, masa u ta[[tungus]]an nu tademaw a kakaenan (kasising-gu tu nu I-se-lan a kiwkay sisa mipulu mukan tu titi nu pabuy). 其中較為精緻的飲食文化就是著名的烤全羊,將羊以傳統屠法宰殺之後,熱水煺毛、去掉內臟,再將各種調味品放入預先切好的切口和腹腔內,然後在表皮上塗一層食用油,再裝入特製烤爐中烘烤約三個多小時,便是一隻外皮酥香,味美肉嫩的烤全羊了,其色、香、味、形俱佳,是肉食中最講究烹調技術的佳餚,也是牧民們招待來訪貴賓的最高規格禮遇。 sikaidaw nu nikacakatan tu kaen sa, ya kakaenenan a [[lalangawanay]] sakasingangan a miitit tu masacacayay tu sidi, hidaen tu nu kalaylayan a nipipacuk tu sidi i nu dikudan sa, u akutiay ku sapskiskis tu banuh nu sidi, sibakah ku labuay nu bili, kilul sa sipacamul han ku canancanan a sapabangsis, hamin han a pacumud i bili ku nikaydih han, u bange nu hekal sa psipsip han tu kakanenay a simal, pacumud hantu i nu singmongay a aititdan, makaala kya tu tuluway a tatukian, tuyda sa mala tu nu kabangesisay nu banges, kusa asu cay kadengan atu [[sanek]] nu kangadu nu titi, u kulit, banesis, sanek, u nipaadih a wayway nayay ku sasakamuen, u sakay nu titiay a nipizangpan sa u mitesekay ku nipiliyawli, u mamitakus nu pahutingay kuyni tu labang, sikaseneng nu labang sikatiyung ku [[balucu'|balucu’]] kaladihkuan midang.                                                                                            == '''nu Turkey a La-ke (土耳其的拉克)''' == 土耳其獨特的拉克的酒(茴香酒)。這種酒加入水後,變為乳白色,因此被叫作獅子奶。 u Turkeyay ya [[micidekay]] a epah u La-ke hananay (Huwi-siyan a epah). ina mahiniay a epah sa, sipacamul han tu nanum, nu dikudan sa mala nu kalabulingan nu masa[[salengacay]], kiyu sipangangan han tu ya nu Se-ce (獅子) a salang han. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *探索之旅-土耳其簡介/神奇的土耳其:http://www.travel104.com.tw/turkey/1.htm [[kakuniza:Turkey| ]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] idim9c84izbm4jgwook3szks09fmqor Turkmenistan 0 4796 112777 112776 2021-06-02T15:08:02Z Sabak5388 17 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Turkmenistan.svg|thumb|u hata nu Turkmenistan '''(土庫曼)'''|alt=Flag of Turkmenistan.svg]] '''Turkmenistan (土庫曼)''' u '''Turkmenistan (u sulit nu Hulam:土庫曼)''' sa i labu nu Yaco, itiza i 40 00 N, 60 00 E, u [[ahebal]] nu lala’ (國土面積) mapulung sa 488,100 km<sup>2</sup> , u ahebal nu lala'ay (陸地面積) sa 469,930 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay (水域面積) sa 18,170 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 5,291,317. [[kakalukan]] umah (農田) sa 72%, kilakilangan umah (林地) sa 8.80%, [[zumaay]] henay umah sa 19.20%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Ashgabat ([[:zh:阿什哈巴德|阿什哈巴特]]). =='''kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakining nu kanatal demiad sa 27 bulad 10 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Gurbanguly Berdimuhamedow]], micakat a demiad sa i 2006 a mihca sabaw tusa bulad tusa bataan demiad. 土庫曼是一個中亞西南部的內陸國。1991年宣布從蘇聯獨立,土庫曼也是亞洲唯一的永久中立國,石油天然氣資源豐富。 u Turkmenistan sa i ti tebatebanan nu Ya-cuo kalanutipan pasay nutimul a tukutukusan a kanatal. i ti 1991 a mihcaan pabinawlan tu hekalay sipakay nu Su-lien kunida sa malakanatal, ina Turkmenistan uyda sa i Ya-cuo a masacacayay a caay kasumad misuayaw pasatebanay a mitimaadaw a kanatal, u sakay simal sa nikaidawan nu makay lahaday amin nu i [[yadah]]ay nu damek. 公元前3000年,土庫曼境內出現階級社會。7世紀,阿拉伯人征服土庫曼後,當地人民遂漸改信伊斯蘭教。 i ayaw nu celahcan makaala tu 3,000 a malebut nu mihcaan, ina Turkmenistan a kanatal i labu nu kakitidaan sa, muculal ku masa selalay a sakay nu siyakayay a nipasasiduma. i pituay a seci sa, u A-la-po a tademaw sa kademecan nu heni ku Turkmenistan, nudikudan sa kakayda satu ku [[binawlan]] a pasumad sisinggu tu ya I-se-lan hananay a kiwkay. 1991年10月27日,宣布獨立,改稱土庫曼共和國,同年12月21日,加入獨立國家國協。蘇聯解體後,土庫曼成為獨立的國家。1995年12月12日,聯合國正式承認土庫曼為永久中立國。薩帕爾穆拉特·尼亞佐夫於1999年成為終身總統,實行獨裁統治。 1991 a mihcaan cacay a bataan a bulad tusa a bataan idaw ku pituay a demiadan, [[pangiha']] tu sakay nu kunida sananay a malakanatal, sipasumad ku ngangan u Turkmenistan han a kanatal. nadikudan nu kalaliwasakan nu Su-lien sa, i 1995 a mihcaan sabaw tusa a bulad sabaw tusa a demiadan, micumud tu i kapulungan a paykanatal mala u nu [[tatenga'ay]] a ni[[pawacay]]an a Turkmenistan, masatenesay nu kala[[teban]]an a misuayaw tu kasasalacus nu mamuwanay a kanatal, ya ci Sa-pa-el-mu-la-te-ni-ya-cu-fu hananay, i ti 1999 a mihcaan mala u nu kabelecan nu [[uzip|udip]] a mala cung-tung, misa[[heci]] tu sikelecay nu udipay a mikuwan tu kanatal. 尼亞佐夫被尊稱為土庫曼巴希,他在國內推行個人崇拜,於1994年起修改該國的憲法,逐步將自己行使的總統權力擴大,在1999年獲無限期執行總統職權;傚法古羅馬凱撒大帝更改12個月份名稱—自己名字是一月,母親名字是四月,如此類同。 ci Ni-ya-cu-fu sikasikadan a nikaidaw a [[sipangangan]] tu Turkmenistan Pa-si han, cinida sa i kanatal sa micuduh tu sakay nu zibunay a pakasikad tu binawlan, sisa i 1994 a mihcaan miteka tu micunus tu nu kanatalay a [[hulic]], haymaw han a maysumad ku sakasitungus nu sakay cung-tungay a hulic a mikiyadah sakelec, 1999 a mihcaan sa sikaala nida tu nayay ku sadedep nu kasa cung-tung a sipahanhan, mitudung tu ya sumamaday kiya hungti nu Lo-ma-kay-sa, [[micidek]] ku nipasumad tu kuyumi a nipangangan i sabaw tusa a bulad, atu tatangahan a bulad sa sakunidaan a [[pangangan]], i sepatay a bulad sa nu ina nida a ngangan, hahini han a sipatatules ku kasasengian. 2005年2月,尼亞佐夫宣布放棄終身總統地位的待遇,並將下屆總統選舉定在2010年舉行,而尼亞佐夫本人在2006年12月21日因心臟驟停而逝世,享年67歲。 2005 a mihcaan sa i tusaay a bulad, ci Ni-ya-cu-fu hananay sa pabinawlan a sipaales ku sanu kapatayan a malacung-tung, kahaminan a tatungusan a singalal atu sakangaay nu nikaudip a [[tuudtuud]], kakayda satu a idaw ku nisaketunan a palaheci tu sakuayaw nu pisingkiw tu nu cung-tungay a kawaw, a i ti 2010 a mihcaan musabalucu’ miteka, nikahida sa ci Ni-ya-cu-fu sa, u udip nida katukuh i 2006 a mihcaan sabaw tusa nu bulad tusa a bataan idaw ku cacay a demiad, si[[imelang]] tu nu sinzuay kakayda satu a mabelec, nikaudipan nu mihcaan sa makaala tu enemay a bataan idaw ku pitu a nikabalaki. 人口570萬人(2020年),當中土庫曼族為大多數。人口分布極不平均,絕大部份人口聚居在城市和綠洲,當中有很多非土庫曼族人在城市居住,他們是在蘇聯時期移居至土庫曼的技術人員、工人等的後裔。而近三分之二的土庫曼族人則住在村落。 nikatuudan nu tademaw sa makaala tu 570 nu mang (i 2020 a mihcaan), i labusa u Tu-ku-man a tademaw ku sakayadahay. nikalaliwasak sa caay kasapalalen, katuuday nu tademaw a mueneng saupu sa i kalabangbangan nu tuse atu idaway ku lang[[langdaway|langdawan]] a kakitidaan, kasaupuan sa katuud ku cayay ka u Tu-ku-man a [[binacadan]], u heni sa namakay i nu Su-lien a nu tukiay kalimadan tayni u mitesekay amin a musakawaway atu iluciluc, micapi ku nu Tu-ku-man a binacadan, makaala tu tulu nu tusa iti niyadu’ atu i naka a maudip. 土庫曼族以往是遊牧民族,現多以務農為生。在沙俄入侵吞併前族人分成了多個部落,但是沙俄的兼併使部落間更團結。土庫曼人的定義是父親有土庫曼血統以及遜尼派穆斯林,牧人的地位比農人高,只有窮困的人才做農人,他們出售馬匹,有時出賣奴隸。 ina Tu-ku-man a binacadan sa, i nu ayaw nau pahutingay a binacadan, ayda satu u malukay ku sitatungus a sikaudip. iti nu ayawan a nipicebis atu nipidebungan nu Sa-e' (沙俄) sa, u binacadan nu [[niyadu'|niyadu’]] sikayadaen a miwaswas a pasiduma, nika nikahida nu heni sa sikabalud nu balucu’ nu [[niyadu']]ay. u Tu-ku-man a tademaw a nipidateng a aca sa, u wama nu Tu-ku-man sakay nu udipay a idang atu idaw ku Sun-ni-pay a Mu-se-li, u pahutingay a sitatungs sa malakuwit ku nu [[malukay]], uyda saan u pakuyucay i tawya a sikakawaw tu malukay, milalicay ku heni pacakay tu subayu, alahicaen sa pacakay henay tu sakala tubangan. 在18世紀之前,土庫曼地區受伊斯蘭文化影響。18世紀沙俄侵佔中亞並派俄羅斯人到中亞開墾發展,俄羅斯的文化影響漸漸滲透。但自蘇聯瓦解、土庫曼成為獨立國家之後,又由於俄羅斯在當地影響力逐減和國家大力提倡伊斯蘭文化,令兩者此消彼長。 iti nu ayawan nu sabaw walu seci, Turkmenistan a kanatal malawlaw nu I-se-lan hananay a kiwkay. i 18 seci ya Sa-e' taydaen i midebung tu kalatebanan nu Ya-cuo, miculcul aca tu nu Russia a binawlan tayni padadas tu sakalukan kalaidaw nu silacul, u lalaganwan nu Russia sa haymaw satu midelac mulenu i nikaudipan. nika sikalaliwasakan nu Su-lien sa, ina Turkmenistan kunida sa malakanatal i nudikudan, ya masanu Russiaay a lalangawan atu nina nu i kaudipan hamaw satu a sikapawan, pasu misaicelang ku aydaay a kanatal a palekal tu nu sakay nu I-se-lan a singgu atu lalangawan, matenes matenes sa hida satu a malawpes atu kalabangbangan i liwan nu kadademecan. == ta-bi nu aidangan (旅遊) == 地獄之門(又稱達瓦札天然氣燃燒坑)是土庫曼達瓦札村的一處天然氣田,其地面於1971年崩塌,形成天然氣坑。地質學家為避免甲烷擴散而將氣坑點火,自此該處一直連續燃燒。該氣坑直徑為69米,深度為30米。台灣恆春鎮的出火特別景觀區原理亦同,最大的差異在於面積大小。 iduutay a panan hananay sa (masadumaay a nipangangan u Ta-wa-ca sakay nu lahaday a bali sikalecad nu gasu a nikalikat tu a silamal u masa lebungay) u sanu Turkmenistan Ta-wa-ca a niyadu’, kalaidaway tu a masaumahay nu lahaday a gasu, u lala' niya umah sa na i 1971 a mihcaan namapelad tu, kakayda satu mala nu lahaday a lebung. u mamikingkiway tu lala' a mistesekay matalaw a sikawaswas nu ya Ciya-wan hananay a letek sa, sipalikat nu heni tu lamal a maytuduh tu nikalatlatan nu gasu, namahida satu ya lamal katukuh ayda sa nacaay henay kapanengen, ya nikaahebal nu lebung sa makaala tu 69 a depah, u nikamulcekan sa makaala tu 30 a depah. nu Taywanay i Heng-cun a ya micidekay a [[aidangan]] nikasilamal sa malecad tu, u nika[[tabaki]]an sakacaay kalecad sa u nikaahebalan nu kasilamalan. 該氣坑是一處受歡迎的旅遊景點。過去五年共有五萬名遊客到訪。氣坑的總面積為5,350平方米,相等於一個美式足球場的大小。氣坑附近同時是野生沙漠露營的勝地。 ya lebung nu masalahuday a gasu sa, masa nu kanamuh han nu ta-bi a aidangan a aadihan nu [[labang]]. i ayaw nu limaay mihcaan sa, kalaidaw nu limaay a [[mang]] nu [[midangay]] a labang tayda, u lebung nina lahaday a kunida sananay a kalaidaw nu lahuday a umah a nu gasu sa, nika[[ahebalan]] pulung han a maysausi sa, makaala tu 5,350 a pin-huwan a depah kaahebal, mahida u masacacayay nu Amuhuwanay a tatukudan a mali kaahebal. i capian nu masaumahay anu idaw niya lahaday a masalahuday a gasu sa, kutusi sa masa nu kanamuhan nu i hekalay a tayda milabin, mitanam tu saecawan atu mikungling tu besi nu masatademaway a tatama sa, u sakasaan i nu dumaay a niyadu' atu nu dumaay a kanatal, i nikaudipan sa caay pakatanam tu sakay calepacepanay a sikaudip, kiyu i tini sa u tataydaan aca nu midangay a mitanam tu masasiduma a nikaudip. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-土庫曼:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%9F%E5%BA%93%E6%9B%BC%E6%96%AF%E5 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%9F%E5%BA%93%E6%9B%BC%E6%96%AF%E5%9D%A6] *中文維基-地獄之門:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E7%8B%B1%E4%B9%8B%E9%97%A8 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] gz9vhlz0vtbma82s7xf998w9e58j2mm Tuvalu 0 4797 112897 112896 2021-06-05T00:49:02Z Sabak5388 17 /* ina Tuvalu kaenepan (吐瓦魯淹沒) */ wikitext text/x-wiki Tuvalu(吐瓦魯) [[tangan:Flag of Tuvalu.svg|thumb|hata nu Tuvalu Tuvalu(吐瓦魯)|alt=Flag of Tuvalu.svg]] u [[Tuvalu]] sa ilabu nu Tayangco, itiza i 8 00 S, 178 00 E, u ahebal nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 26 sq km, u [[ahebal]] nu lala'ay sa 26 sq km, u ahebal nu nanumay sa 0 sq km, hamin nu [[tademaw]] sa 10,959. [[kakalukan]] umah sa 60%, [[kilakilangan]] umah sa 33.30%, [[zumaay]] henay umah sa 6.70%. == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u [[Funafuti]]. == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa cacay a bulad cacay a batanan miad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u tabakiay a [[tapang]] nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Elizabeth II]], [[micakat]] a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. 吐瓦魯是一個由九個環形珊瑚島群組成的島國,位於南太平洋。由於地勢極低,最高點僅海拔四米,因此溫室效應造成的海平面上升對吐瓦魯造成嚴峻威脅,是全球遭受全海平面上升威脅最嚴重的國家。 Tuvalu sa u sipakay masacacayay atu sasiwaay masaliyutay a ba[[ba'tu|ba’tu]]an a subal nikasaupuan a kanatal, kitidaan sa sa[[timul]]an nu Taypingyang. sikayda nu makasasaay nu lala', kiyu u nikatalakaw nu kakitidaan sa, sepat a depah ku masausiay, [[sisa]] sanu kabasawan nu demiad a kalawilaw, dadawa mulenu ku nanum nu bayu macabiyas ku kakitidaan, sikalihalawan nu Tuvalu a cumudan nu [[nanum]], i [[kitakit]] sa u [[sapihacengay]] a kanatal ku nikalenuan nu [[bayu]] a kanatal ku Tuvalu. 吐瓦魯群島在西元前1世紀已有人定居。來自西班牙的歐洲探險家首次於1568年發現此地,但除了奴隸販賣者和捕鯨者偶爾登陸之後,歐洲人並沒有在島上殖民的計畫。 u Tuvalu kalalitinan a subal, i [[celahcan]] nu [[ayaw]]an cacayay nu seci sa, [[idaw]] tu ku mu[[eneng]]ay i tini. namakay i Spain O-cuoay hina[[tanam]]ay tu [[kalihalawan]] a tademaw, sikaadih i 1568 a mihcaan kina kakitidaan, [[uyda]] sa nikalalacay tu kalatubangan atu mibutingay tu isu a tademaw tatukus sa, nayay ku O-cuo hananay a tademaw i tina subalan a sibalucu’ mueneng. 1915年成為英國的殖民地。 1974年,基於種族紛爭,屬於玻里尼西亞人的埃里斯群島居民要求投票,和密克羅尼西亞人為主的吉爾伯特群島(Gilbert Islands)分開。之後,吉爾伯特群島宣告獨立,並將國號以本國語言改稱吉里巴斯;埃里斯群島在1975年改稱吐瓦魯群島,並於1978年獲英國准許獨立。 1915 a [[mihcaan]] mala nu United Kingdom a ce-minay a kakitidaan. 1974 a mihcaan sa, namakay binacadan a kasasula’cus, masa nu Po-li-ni-si-ya a tademaw ya Ay-li-se subalay a binawlan maylunguc tu pisingkiwan a [[kawaw]], atu ya Mi-ke-lo-ni-si-ya a tademaw sasitungusay tu Ci-el-po-te a subal (Gilbert Islands) a sikalcinas. nudikudan sa, ya Ci-el-po-te a subal kunida sa pabinawlan malakanatal, sipangangan han tu nikasumadan tu u Ci-el-pa-se; ina Ay-li-se kapulunga a subal sa iti 1975 a mihcaan kinacacay aca pasumad tu ngangan nu kanatal u Tuvalu han a subal, satusa i 1978 a mihcaan sipisulul nu United Kingdom kunida sa malakanatal. 吐瓦魯由9個環狀珊瑚島組成(國旗上的9顆星正正象徵該9個環礁),位於西南太平洋。富納富提為主島。9島中一島幾無人煙,五個島有潟湖。 無山丘河流,最高處不超出海平面四公尺,海岸線長15英里(24.14公里),海岸常遭海水侵蝕,土地有減無增,因此吐瓦魯政府頗注意維護海岸線,全球變暖效應及海平面上升問題。 ina Tuvalu sipakay nu siwaay a masaliyutay nu baba’tuan a subal kasaupu (i lalabu nu hata sa sikulit tu siwaay nu bunac sitatungus tu kalasiwaay a subal), pasay nutipan kalatimulan nu Taypingyang. ya [[Funafuti]] ku sasitudung. nikasasiwaan nu subal sa idaw ku masacacayay a subal nayi' ku muenengay itida, limaay nu subal sa idw ku banaw. nayay ku buyu' atu [[sauwac]], satalakaway nu kakitidaan sa cay pakatibac tu sepatay a depah, u sadipasan sa makaala tu sabaw lima a ing-li (24.14 kung-li), u dadipasan sa sanisani mulenu ku nanum nu bayu, u lala sa kalawpesan nayay ku nicunusan, kiyu ina Tuvalu a cen-hu palumata tu pacekcek misahaymaw, mayedap misakapah tina sadipasan, nu kitakitay katapabaw nu demiadan atu katalakaw nu bayu, u sasakingkiwan a bunday kuyni. 2001年,吐瓦魯政府宣布面對著海平面上升,吐瓦魯的居民將會撤出該群島。紐西蘭同意接受每年配額的撤離者,但是澳大利亞則拒絕了吐瓦魯政府的請求。吐瓦魯是小的國家之一,土地貧瘠不適農耕,幾無儲水區,淡水資源依賴降雨。 i 2001 a mihcaan, u Tuvalu a cen-hu pabinawlan a misuayaw tu pihacengay a katapabaw nu nikalenuan i enal, a malabayu tu a bunday, u binanawlan nu subalay hakay a hacacay asa mabulaw. ya New zealand sulul saan i paymihcaan sinikizayan a tayni sa, nika ya Australia a cen-hu sa caay pisulul tu tademaw nu Tuvalu malimad tayda a nipilunguc. Tuvalu u masaadidiay a kanatal, u lala' sa nayay ku sidamek caay katatungus a kalukan, kalainayi ku sasupedan tu nanum, u tadananum sa miida tu nikaudad sakasilacul.                                                                                              吐瓦魯是大英國協特別成員國(不出席大英國協政府首腦會議),與其他十五個大英國協王國一同奉英國君主為國家元首的君主立憲國家,由女王任命吐瓦魯總督代理其職務。總督負責代女王任命總理大臣及各部門大臣,並必須是吐瓦魯公民。 u Tuvalu sa nu tabakiay nu United Kingdom a kanatal a kaput ([[nika]] a caay pilihida tu nu cen-huay a sakay nu tapangay a tatengilan), atu nu dumaay a sabaw tu lima nu masakaputay, malcadcad tu a misatapang tu hungti nu United Kingdom, masa nihulican a kanatal, u tatayna a hungtiay ku mamiuculay tu nu Tuvaluay a tapang, mamidayli tu sasikawaw nida. ina tapang nu Tuvalu sa sikining tu nu ku-ingay a miucul tu, mamiedapay masasidumaay a mamikeliday tu kawaw, nika a u nu Tuvalu amin a tademaw ku sitaneng tu sasitungus. 由吐瓦魯女王根據總理推薦任命總督。憲法規定吐瓦魯是民主主權國家,憲法至高無上,保護公民各項基本權利和自由。 saku nu Tuvaluay nu tatayna a hungtiay ku nisalamitan tu nu satalakaway a mamikuwanay maycuduh tu masitudungay a tademaw mala cung-tu. u hulic a nipikilac sa, u nu Tuvalu a kanatal sa u sasitungusay, sakay nu hulic sa u sakacaay kahuyahuy nayay ku mikitalakaway, mipuhpuh tu masadumaay nu binawlan a tatungusan atu misakaku. 吐瓦魯陸地小,土地貧瘠,幸海產豐富,盛產金槍魚,是世界魚翅的主要產地,但技術落後,開發不足。依賴與外國漁業合作,出售捕魚許可證為重要經濟來源;與日本、韓國和中華民國簽有漁業協定,每年可獲捕魚費30萬澳元。 u kakitidaan nu Tuvalu sa kahepecan, nayay ku langaw nu kakalukan tu umah, malemet u sakay nu bayu kalaidaw kasibekan, nikayadah tu kala tiya masadicemay ku laway nu buting, sakay i kitakitay a sasatungusan a kalaidaw nu sicekaay sapihpih nu buting, nika u tineng sa kalakudayan, caay kataneng ku nipalekal tu sakaidaw. miida tu nu hekalay a kanatal a mamalalacal, pacakay tu nibutingan tu salayap a kika sa, u sakahenulan a pakalisiwan a kalaidaw. milihida tu Dipun, Korea atu Roc, masasulit tu sakay nu butingay a nikaaedapan, paymihcaan sa kalaidaw nu nibutingan tu aca sa makaala tu 30 a mang nu paysu nu Australia. 經濟尚屬「自然經濟階段」,捕撈、種植為主要經濟產業活動,吐瓦魯基本上還沒有工業。家族是生產和生活的最基本單位。集體勞動,主要從事捕魚和種植椰子、香蕉、芋頭,所獲物品在家族內平分。 u nipakalisiwan sa sakay nu (lahaday a kalisiw nu ngatu), mibuting miciyuh, palumaay ku sasitudung a sakauip nu kasilacul, nipitapal tu Tuvalu a kalaungayan a sakay nu mukingay a sigotu nayay henay. i luma’ ku sasikawaw tu sakay nu luma'ay a nikaudipan atu kasilacul, nikapulungan a musakawaw sa u mamibuting atu paluma tu abinung, pada, tali’, atu [[tuudtuud]] i luma’ amina mawawada. == '''ina Tuvalu kaenepan (吐瓦魯淹沒)''' == 南太平洋島國、我國友邦吐瓦魯,過去曾被指出會成為全球暖化下、海平面升高的受害者,國土恐全部被海洋淹沒,但紐西蘭奧克蘭大學卻指出,實際上吐瓦魯的國土面積,在43年間成長2.9%。 i satimulan nu Taypingyang masasubalay a kanatal, u masacabayay nu Taywan a kanatal Tuvalu, i naayaw sa sipatudu' a mala kaakutian nu kitakit ku demiadan sa, a sikatalakaw nu bayu ku kakitidaan a sikalawpes sa, u lala' nu kanatal sa a mamin tu kaenepan nu bayu, nika u nu New zealand a kanatalay a tabakiay a cacudadan ya Aw-ke-lan hananay, patudu' tu sikatineng, aydaay a nikasa i hekalan nu lala' nu Tuvalu sa, i ti 43 a mihcaan kasabalad sikacelakan nu lala' tu 2.9 a palasubu. 奧克蘭大學在《自然通訊》科學期刊指出,該研究透過空拍與衛星影像,觀察吐瓦魯國內9座環礁與101座島礁從1971年至2014年的面積變化,43年內吐瓦魯海平面上升速度平均增加200%,不過卻有75%島嶼、8座環礁的面積不減反增,使吐國國土成長2.9%。 ya Aw-ke-lan tabakiay a cacudadan sa i ti "salahaday a satebul" nisacudadan nu gakakay a nipatudu', ya nipikingkiwan sipakay i tapukuan a misasing atu nu [[tatukuay]] nutineng a bunac a nipiadih sa, nipitapal tina siwaay a masaliyutay a ba’batuan atu 101 kayadah nu adidiay a subal, sipakay i 1971 katukuh i 2014 a mihcaan, kasasumadan nu hekal a lala' sa, i 43 a mihcaan sakay nu katalakaw nu nanum nu bayu sa macunus ku nikalamkaman idaw ku 200 a palasubu, nika idaw ku 75 a palasubu nu subal, atu waluay a masaliyutay a ba’batuan, caay kaselep [[micunus|macunus]] aca, sikaidaw nu Tuvalu a kanatalay [[sikanicelak]] tu 2.9% kayadah. 研究顯示,1971年時,吐國面積約有25.1平方公里,到2014年約增加0.72平方公里,達到近25.83平方公里,研究認為島國面積變化不只受到海平面上升衝擊,大浪與暴風雨亦能使其受沉積物影響,因而使領土擴大,研究作者之一的保羅(Paul Kench)提到,「許多證據都在表明,島嶼的地理變化呈現動態狀態,且這樣的變化一直在進行」。 nipaadih nu [[mikingkiway]] sa, 1971 a mihcaan u nikaahebal nu kakitidaan a lala' nu Tuvalu sa, kalaidaw 25.1 a pin-huwan kung-li, atu [[katukuh]] i 2014 a mihcaan sinicunus tu 0.72 a pin-huwan kung-li ku sasi[[tungusan]], kaala tu 25.83 a pin-huwan kung-li, nu sakay pikingkiwan tu [[kasasumad]] nu subal sa, u laying atu kabalian a maypacpac tu sikahetik nu tuud kiyu tabaki satu ku kitidaan nu subal, mamikingkiway a tademaw ci Paw-lo hananay patudu', "yadah ku nitungusan ma[[pawacay]]ay ku kasumad nu lala' a nisaungayan, sakay mahiniay a [[paymihmihcaan]] sa idaw tuway sa". =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-吐瓦魯:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%96%E7%93%A6%E7%9B%A7 *中文維基-友邦不會沉沒! 島國吐瓦魯43年內國土成長2.9%:https://news.ltn.com.tw/news/world/breakingnews/2338537 [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] p3v2cfxc7mr59d6335ns1bzfe0kp7lj Tuwapun 0 4798 51640 48586 2019-11-21T17:07:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 36 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien_HL.svg|thumb|Hualien]] == Tuwapun == u sulit nu Hulam: 華東部落、托瓦本部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Tuwapun. u kasalumaluma’ nu Tuwapun sa, 1,682 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 4,170 ku tademawan. kasabinawlan nu Yuangcumin sa, 816 ku tademaw, pakalatu 20%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3,354 ku tademaw, pakalatu 80%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 13%, Taluku(Truku) 2%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u Pangcah atu Sakizaya a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) u Taluku(Truku) atu Tayan(Tayal). yadah ku cidekay itini. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yuancumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Sakizaya]] p9sfmvv1z20sdcojw5gf2e6hd80y1t8 Twan nokan 0 4799 51698 48645 2019-11-21T17:07:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 57 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Twan nokan == u sulit nu Hulam: 武道能敢部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Twan nokan. u kasalumaluma’ nu Twan nokan sa, 88 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 286 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 262 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 24 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal)85%, Pangcha(Amis)3%,Yuwantan(Bunun)2%, zumazuma1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku) inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, hakay izawtu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad === pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yincumin]] ht55g049saq90jzzoro54282wx57fmv Tyrone Britt 0 4800 51702 48649 2019-11-21T17:07:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tyrone Britt 4 bulad 18 demiad, 1944 a mihca, Tyrone Britt, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] qubf39kotro0mudcfzgkg8zbqqh931y T’apan 0 4801 86415 51715 2019-11-30T06:38:00Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == T’apan == === u sulit nu Hulam === 忠興部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu T’apan. u kasalumaluma’ nu T’apan sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 38 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 30 ku tademaw, pakalatu 79%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 21%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] qdfrnyy5q4cz9gi0lsixvf56oscax3h U nu binacadan a kamu nu kitakit ayza a demiad 世界母語日 0 4802 51720 48670 2019-11-21T17:07:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacay alasubu izaw ku walu a mihecaan,tusa a bulad tusa abataan izaw ku cavay ayza u nu binacadan a kamu nu kitaki ayza a demiad,kanca a musakamu tu nu uzipay nu binacadan a kamu pabalucu'an sapacayca i kitaki mi pakatineng a midama tu kamu apacakat tu kamu nu binacadan pangiha' tu mahiniay, sakasa i tint kitakitay, a mami tu malawpes tu kamu nu binacadan. ayza musakamu kaku tu kamu nu Sakizaya <br /> 79k7fa6w18boamimsi6k5jbzah3itrl Ua-asik 0 4803 86416 51749 2019-11-30T06:38:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''<big>Ua-asik (u sulit nu Hulam:復興部落)</big>''' == u siwkay nu niyazu' == i Kaohsiung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ua-asik. u kasalumaluma’ nu Ua-asik sa, 112 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 347 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 333 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 89%, Pangcah(Amis) 1%, Cou 1%, Paywan(Paiwan) 4%. === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) === u niyazu’ nu Yuwatan(Bunun) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunun) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Cou, u Paywan. inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. u zuma sa, macamel tu ku izang,sisa ahican mipili' ku cidekay-ngangan, caykapaketun. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 02 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] f4tl4lgwbarqr905srhf5conkn6rsuo Uciha Sasukay 0 4804 51763 48715 2019-11-21T17:07:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Naluto]] u tademaw nu nilulitan sa, Naluto, Uciha Sasukay(Hulam a kamu: [[:zh:宇智波佐助|宇智波佐助]],Lipun a kamu: うちはサスケ,[[:zh:宇智波佐助|Uciha Sasuke]] ),i sakasapat a nikapacaw nu kitakit a ninja, malamapaluhay a tuluway a ninja aci [[:zh:漩渦鳴人|Naluto Uzumaki]] aci [[:zh:春野櫻|Haluno Sakula]]. == ngangan nida == ngangan nida ci Uciha Sasukay namakay i laylay a ninja sa, u [[:zh:猿飛佐助|Salutobi Sasukay]] hananay. <nowiki>''Uciha''</nowiki> malacad tu sapihpih nu Lipun. <br /> == patektek nida == ngangan: Uciha Sasukay wayway nu balucu': kabidangan kaydihan a kakanen: kamulaw, hakhak (pacikahan kacu) kabidangan a kakanen: nadu, sicedamay wama: Uciha Fukuyu ina: Uciha Misa kaka: acawa: kahenulan a tademaw: <br /> == wakal ate wayway tu nu balucu' == u Uciha Saskay u nu sakapitu a pan ni Kakasi, wakal nu micidakay nida sa, u cay katabuyu' a dukes tu lumeniay, lumeniay a mata. sidikuc tu sumilaway atu lumeniay a calaped. i nu saayaway a kungku, u kasitangahay a tademaw nu niyazu', misasiyansiyan nida misakakawaw. u kakayidhan a tadamaw nu siduma a tatyana. == wayway nada nu kungku == === sakacacay a pu === ==== kauzipan ==== <br /> ==== u Po ku kanatal ==== ==== misekingay tunu depan a ninja ==== == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == weykipayke-[[:zh:火影忍者|火影忍者]] weykipayke-[[:zh:岸本齐史|岸本齊史]] # 《者之书》,[[:zh:岸本齐史|岸本齐史]],[[:zh:台湾东立出版社|台湾东立出版社]],[[:zh:Special:网络书源/9784088742472|ISBN 978-4-08-874247-2]],2008年9月9日 # 《陣之书》,[[:zh:岸本齐史|岸本齐史]],[[:zh:台湾东立出版社|台湾东立出版社]],[[:zh:Special:网络书源/9789863826316|ISBN 978-986-382-631-6]],2015年2月10日 # 《火影忍者》漫画和动画 fwmf1i0bhsvluinpmfazrlfrann7idz Uganda 0 4805 112937 112935 2021-06-05T07:57:43Z Sabak5388 17 /* tabakiay a tapang nu kanatal(元首) */ wikitext text/x-wiki Uganda(烏干達) [[tangan:Flag of Uganda.svg|thumb|u hata nu Uganda(烏干達)|alt=Flag of Uganda.svg]] u [[Uganda]] sa i [[labu]] nu Feico, [[itiza]] i 1 00 N, 32 00 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] [[mapulung]] sa 241,038 km<sup>2</sup>, u [[ahebal]] nu lala'ay sa 197,100 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 43,938 km<sup>2</sup>, hamin nu [[tademaw]] sa 38,319,241. [[kakalukan]] [[umah]] sa 71.20%, [[kilakilangan]] umah sa 14.50%, [[zumaay]] henay umah sa 14.30%. == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u [[tapang]] tusu nu kanatal sa u Kampala ([[:zh:坎帕拉|坎帕拉]]). == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa siwa bulad cacay bataan demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) [[ayza]] sa ci [[Yoweri Museveni]], micakat a [[demiad]] sa i 1986 a mihca cacay bulad tusa bataan izaw ku siwa demiad. 烏干達共和國, 通稱烏干達,是位於東非的內陸國家,橫越赤道,是一個沒有出海口的國家,形狀很像胃囊。 Uganda [[kapulungan]] nu [[binacadan]] a kanatal, u Uganda han nu sakay i hakalay, i tidaay i walianay a Africa maylabuay nu tukutukusan a kanatal, mibalad tiya teleklal, u masa nu nayiay a cacumudan atu kakaydaan a kanatal, u nikahida nu kitidaan sa mahida u [[bituka]] nu udip nu tademaw. 烏干達氣候宜人,土地肥沃,英國殖民時期曾被稱為「非洲明珠」。 境內山水相間,因此氣候並不太熱,平均氣溫約在攝氏15.6至26.7度之間,且雨量豐富,大部份地區的氣候終年有如舒適的歐洲夏季,雖然充滿了炎熱的陽光,但有涼爽的微風和陣雨;國內平均年雨量在1000公釐以上。 但境內有毒蛇猖獗,人畜不時會受到災害,因此也影響到整個國家的開發工作。 ina Uganda hananay a kanatal sa [[kangaayan]] ku demiad, kasidamek nu umah, i [[nipikuwawan|nipikuwan]] nu United Kingdom i mahida sa, na [[sipangangan]] tu ya (Africa a samelitmelitay a budawang han). i labu nu kanatal a [[nikatatibay]] [[masabuyubuyu']] atu nika[[silsil]]an nu [[sauwac]], kiyu u demiad sa kangaayan caay [[kacaledesan|kacaledes]], nikapalecadan a maysausi i nu mihcaan sa, idaw ku [[nikasapalan]] tu 15.6 katukuh 26.7 nu [[se'-se]] a tu(度), kasataneng nu nikaudad caay kakelah ku tangku nu badahung, nikayadahan nu kenis atu niyadu’an sasipakay tatangahan nu mihcaan katukuh i kikulay nu mihcaan sa, u sakangaayan nu nikasa a demiad sikalecad nu O-cuoay a lalud, kanahatu kaidengan nu cilal caledes saan, nika kalaidaw nu banihiway nu bali atu kasangsangan nu udad, i labu nu kanatal paymihcaan sa nisapalan a maudad sa, makaala tu cacay a malebut kayadah. nika i labu nu kakitidaan sa yadah ku siletekay a bau maysaungay katalawan sa nu makaadihay, u tademaw atu aadupan sanisani idaw ku makalatay, kiyu nikahini sa sikalawilaw nu sakacakat nu sasilacul, atu sakay nu kalisiway a palalekal nu sasikawawan.    == laylay (歷史) == 雖然人類在烏干達的活動遺跡可以追溯至公元前1000年,但對於在其他洲的人進入這片土地之前的記錄,人們現在知之甚少。烏干達人直至1700年-2300年之前,尚是狩獵收集者(狩獵採集者是指生活在大部分或所有的食物都是通過覓食,採集野生植物和追捕野生動物的社會或群體中的人。) kanahatu u tademaw itini i Uganda kalaidaw nu nikaudip atu nipilatlat a tekiteki sa, taneng a sipakayda i  ayawan nu celahcan i cacayay a malebut a maytapal, nika sakay nu kiayawanay a nipicumud itini nu tademaw, mahica ku nikaudip mahica ku nisaungayan sa naynayi ku nacudadan, sakay nu lalaay a nipawacayan tu kalaidaw sapitapal, sakay nu aydaay a tademaw sa matinengay masausi tu. ina Ukanta hananay sa i nu ayawan nu  1000 katukuh i 2300 a mihcaan sa, nikaudip sa mamin u niadupan tu aadupan (miadup atu miala tu nu lahaday, nipatudu sa u sakaudip nu tademaw, sipakayda amin tu niadupan atu nilami'an tu nu lahaday sa, nikahinian a siyakay atu kapulungan a nikaudip.) 之後可能是來自於中非班圖語部族,來到了這個國家的南部定居,帶來了鐵器鑄造技術和新的社會和政治制度,並建立了Kitara國。Kitara國涵蓋了大部分的大湖地區,從維多利亞湖、坦噶尼喀湖、艾伯特湖,到基奧加湖。當19世紀阿拉伯人和歐洲人來到的時候,這裡有好幾個國家,這些國家大約建立於16世紀。其中最大且最重要的王國是布甘達(Buganda)。 satusa hakay idaw ku sipakay i kalatebanan ya Africa, u ya Pan-tu hananay a binacadan nikatayni, sikatukuh i satimulan nina kanatal maudip, u kasidikecan tu ya mukingay a sapisanga' atu nutineng, atu nu sikabaluhayay a sakay siyakayay a sikelec atu hulic, patideng tu ya Kitara a kanatal, kasaliyutan a liwliw nu kanatal sa kayadahan nu banaw a kakitidaan, namakay i Wi-tu-li-ya a banaw, atu Tang-ke-ni-ke a banaw atu Ay-po-te a banaw katukuh i Ci-aw-ciya a banaw. nikapicumad nu A-la-po atu nu O-cuoay a tatemaw i sabaw siwa nu seci sa, pinaay tu hakay ku namuenengay itini nu masakanatalay, kasakanatal sa i ayaw nu sabaw enem a seci amin a nipatideng. mapatidengay i kalaidaw sa u sakahenulan a masahungtiay a kanatal sa, u Pu-kan-ta (Buganda) han. 1888年英國將此地置於不列顛東非公司管轄下;1894年6月,英宣布布甘達為其「保護國」;1896年,英將「保護國」範圍擴展到烏干達全境,並於1907年在烏干達設總督。1962年10月9日烏干達宣布脫離英國統治而獨立,烏干達雖然成為一個共和國,但保持大英國協成員的資格。 i 1888 a mihcaan sa u United kingdom a kanatal sa, sipala nu Britain ya Tung-huey a kusi ku mamikuwan, 1894 a mihcaan enemay ku bulad, u United kingdom pabinawlan tu i hekalay, pakatineng tu Pu-kan-ta u "sipuhpuh a kanatal" nu udip sa ku nipangiha tu tau, kiyu i 1896 a mihcaan sa, ya "sipuhpuh a kanatal" u nikaahebal nu kakuwanan sa mahamin sitatungus tina Ugandaan a liwliw, kiyu i 1907 a mihcaan sa patideng tu sakantukan a kakitidaan i Uganda. i 1962 a mihcaan cacay a bataan a bulad siwa a demiadan, pabinawlan ku Uganda muliyas tu United Kingdom kunida satu a malakanatal, ina Uganda sa kanahatu malanuudipay a kanatal, nika silaliwanen tu nu sakay u kapulangan a masacabay atu United kingdom a sakasitungus. 1971年1月15日,陸軍參謀長伊迪·阿敏發動軍事政變,奪取政權。在他的獨裁統治下,大約30萬烏干達人喪生。1979年,阿敏發動烏坦戰爭侵略鄰國坦尚尼亞,坦尚尼亞隨後的反攻結束了他的政權。米爾頓·奧博特當政後,情況無大改觀,1985年他也被趕下台去;現任總統約韋里·穆塞韋尼於1986年開始執政。 1971 a mihcaan cacay a bulad sabaw lima a demiad, ya sakay nu muculilay a mamukeliday tu hitay a tapang ci I-ti-A-min mihaka tu sakay nu hitayay a mubelin tu cenhu, macebis nida ku sasitungus nu kanatal a pakutay tu kunida sananay a mala mamikuwanay, i ti nipikuwan nida sa hakay idaw ku tuluay a bataanay nu mang sikapatay nu binawlan. i 1979 a mihcaan sa, ci A-min hananay sa mihaka maydebung tu biyaw a kanatal ya Tanzania (坦尚尼亞), nanisaicelangan a paculi micukah sa, nudikudan mademec ku Uganda, kiyu kakayda satu ku nipikuwan nida tu kasianubay a nikala tu tatungusan. ya ci Mi-el-tun-aw-po-te malatapang sa malecad tu nayay ku nikangaayan, i 1985 a mihcaan sa sipibelin nu binawlan bahbah han kai'an a sipaales. aydaay a cung-tung sa ci Wi-li-mu-say-wi-ni han i 1986 a mihcaan kalingatuan a situngus a mamisinanud tu kanatal. 在2011年和2016年的總統選舉中,穆塞韋尼連續獲勝,繼續連任總統。他的這兩次連任還招致了後來反對黨的批評和選舉舞弊的指控,首都坎帕拉市區還發生了一些遊行和騷亂。 i 2011 a mihcaan atu 2016 a mihcaan a nipisingkiwan tu cung-tung sa, ci Mu-say-wi-ni sikatatules a nikaala tu cung-tung, nikademecan nida tu pisingkiw sa, kainapan nu masaadaay nu masakaputay a mipuelac, atu sipatudu tu idaw ku nisabanaan tu la'cusay sa, ya tatangahan a tuse [[Kampala]] a nabakuan sa, kalaidaw nu mipangihaay a paculi tanutuwa sa a muculil atu kasasibutan a laliwniw. == u cence (政治) == 現任總統既是國家元首又是政府首腦;總統任命一位總理協助其工作。烏干達政府被透明國際評為世界上最腐敗的政府之一。 aydaay a cung-tung sa u tapang nu kanatal pasu u kasipunu'an nu mamikuwanay, u cung-tung sa sikelit tu i kawilian mayedap tu sakikawaw nu kanatal. ina Uganda hananay a kanatal sa, sipatinsu nu kitakitay kasabesucan a nipiliclic sa, u sangahulay nu nipikuwan a kanatal sa. == u pakalisiway (經濟) == 農業:農耕方法還十分原始,國內82%的人民是直接或間接以農為生(1999年),農業採小農制,田裡工作由婦女擔任,小米是烏干達人傳統的主食,比較肥沃的地區以羊角蕉為主食。 nu malukay: u sakay nu malukay sa masatedep henay i nu kasumamadan nu tineng, i paykanatal sa 82 palasubu nu binawlan, piida atu silaed nu malukay hida sa ku nikaudip (i 1999 a mihcaan), u sakasikaluk sa sipasaydaen tu kasaadidiay a nipadadan, sakay nu umahay sa u tatayna ku mamidimataay, u habay sa u sakaidaw nu tatungusan nu laylayay a kakaenen nu Uganda, u sakasidamek a umah sa u sipaduma tu kasengian nu sidi a pada, mala u nu sakaudipan a kakaenen nu Uganda i demidemiadan. 畜牧業:畜牧業也很發達,境內一些山地都是畜牧地帶。 u pahutingay: mahiniay a pahutingay a kawaw sa kalabangbangan, i pakanatal a buyubuyu'an kalaidaw nu papikaenay sa tu aadupan. 漁業:國內湖泊和河川中都有水產 mibutingay: i labu nu kanatal sa, u banaw atu sauwac kalaidaw nu canancanan nu buting atu tuudtuud. 礦業:礦藏豐富,但是大多數都還沒有開採,以銅最為重要。 sakasilacul nu ba’batuan sa: kasibekan ku kalaidaw, nika kasiyadah nu tuud caay henay a piteka a muala, u tung (銅) ku sakahenulan a sipasiwbay. 工業:工業已經獲得進展,棉花、咖啡、製糖和鋸木等工業日益現代化。水力發電、水泥廠、鋼鐵、傢俱和釀酒等工業都亦在發展。水電是烏干達工業發展的基礎。 sakay nu mukingnay a sakasilacul: idaw tu ku nikacakatan tu sakay nu mukingay, u kupa, kuhi, misawanengay atu nu musalusalusay a sasikawaw, haymaw sa kala nu aydaay a nikacakat. nu makay nanumay a sipadinkian, nu misaamutuay, mukingnay, atu nipisapalan a tuud nu sakay labu nu luma', sikalecad a idaw nu kasilekalan. u nanum atu dinki sa u sasalamitan nu Uganda tu sikaidaw nu muking a sapalekal. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-烏干達:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%B9%B2%E8%BE%BE [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] r4ep84oubtc8ql9w2l3yd1xvoqesadb Uhuru Kenyatta 0 4806 51794 48748 2019-11-21T17:07:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Kenya.svg|thumb|u hata nu Kenya|alt=Flag of Kenya.svg]] Uhuru Kenyatta 10 bulad 26 demiad, Uhuru Kenyatta, u misingkiway. 1961 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Kenya]] ayza sa ci Uhuru Kenyatta, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 9 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:kanatal]] 3nndtjjkeggz759v1oqpmbkmla6fyfw Ukang 0 4807 51847 48802 2019-11-21T17:07:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 52 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Ukang == === u sulit nu Hulam === 烏槓部落 Ukang niyazu' ==== u siwkay nu niyazu' ==== i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ukang. u kasalumaluma’ nu Ukang sa, 288 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 700 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 89 ku tademaw, pakalatu 13%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 611 ku tademaw, pakalatu 87%. ==== u sausi nu cidekay a tademaw ==== u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 35%, Paywan(Paiwan) 1%, Taluku(Truku) 4%, Tayan(Tayal) 1%, Yuwatan(Bunun) 2%, zumazuma 1%. ==== u Pangcah(Amis) a niyazu' ==== u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng. uzuma a tademaw sa u Taluku(Truku) Tayan(Tayal) atu Yuwantan(Bunun). zumasatu katuud ku Hulalm intini mueneng. ==== u Sakizaya a tademaw ==== izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya. caay henay misumad ku ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Seediq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pangcah]] [[kakuniza:Kalingku]] 009mvdbdpg31vond376d6cay949pm4q Ukraine 0 4808 117279 117278 2021-06-27T07:22:33Z Kilang.yiyang 1477 /* u palaw (舞蹈) */ wikitext text/x-wiki Ukraine(烏克蘭) [[tangan:Flag of Ukraine.svg|thumb|hata nu Ukraine(烏克蘭)|alt=Flag of Ukraine.svg]] u [[Ukraine]] sa i [[labu]] nu Europe, [[itiza]] i 49 00 N, 32 00 E, u [[ahebal]] nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 603,550 km<sup>2</sup>, u ahebal nu lala'ay sa 579,330 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 24,220 km<sup>2</sup>, hamin nu tademaw sa 44,209,733. [[kakalukan]] umah sa 71.20%, [[kilakilangan]] umah sa 16.80%, [[zumaay]] henay umah sa 12%. == '''tapang tusu nu kanatal(首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Kyiv ([[:zh:基辅州|基輔州]]). == '''kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)''' == kakining nu kanatal demiad sa 24 bulad 8 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal(元首)''' == u [[tabakiay]] a [[tapang]] nu [[kanatal]] (congtung) [[ayza]] sa ci [[Volodymyr Zelensky]], [[micakat]] a [[demiad]] sa i 2019 a mihca 5 [[bulad]] 20 demiad. u Ukraine a kanatal sa u [[eneng]] i ti kawalianay nu Europe, ka[[pulung]]anay nu [[binacadan]] a masakanatal. ina Ukraine sa i Europe a [[kakitidaan]], u [[sakatusa]] nikaahebalan ku lala' a kanatal, kiadidian ku nu Russia a dada, u nikatuudan nu tademaw sa makaala tu 4220 a [[malebut]] ku [[mang]] kayadah. (kamu nu hulam: 烏克蘭是位於東歐的共和國。烏克蘭是歐洲面積第二大的國家,僅次於俄羅斯,人口4220萬人。) nika[[lingatu]] nu [[sipangangan]] tina "Ukraine" [[hananay]] sa, caay kaltasem ku sikahida, mahkalingatu a maypangangan tina nganganan sa nitapalan nu tademaw sa, hakay ina "Україна" (Ukraine) sa malatusa ku [[sulit]] a nikatiyapan a [[micukaymas]]: "Y; ita atu itiniyay tu" atu "Kраїна: u kanatal/ [[liwliwan]] nu [[kenis]]", [[taneng]] a [[hulak]]en a masakamu tu "u kanatal nu mita, anu caay sa u nu tuas a kanatal han". (kamu nu hulam: 「烏克蘭」一詞的起源並不清楚,當它開始使用時人們認為「Україна」(烏克蘭)是烏克蘭語中兩個單詞的組合:「У:我們或在本地」和「Kраїна:國家/邊界區」 ,可以解釋為「我們的國家或祖國」。) i tidaay a Rus (羅斯) a tademaw sa sipangangan han tu "Ukraine hananay a tademaw", (U-ke-la-ina), nu "liwliwanay a tademaw", u kasingangan nu kanatal sa makay binacadanay a sakaidaw nu nipangangan. [[uyni]] sa sakalekal nu kasingangan nu Ukraine a binacadan atu nu kanatalay. (kamu nu hulam: 該地方的羅斯人就被稱為「烏克蘭人」、「烏克拉伊娜」,即「邊界上的人」,國名是以民族名稱命名。這就是烏克蘭民族和國家名稱的起源。) == '''laylay (歷史)''' == sipakay masulitay tu nu [[kasumamadan]] a cudad, ina Ukraine na i malumanay a ziday nu sidikecan tu ba’tu a sikaudip, atu kabaluhayan a sakaudip nu [[ba'tu|ba’tu]]ay a [[ziday]] sa, u nikaydaanay tu nu tademaw a kakitidaan nu aenengan. i Ukraine a kakitidaan sa u sakahenulan a [[malumanay]] nu ba’tuan a ziday, ni laliwan a kakitidaan silaad katukuh ayda sa, makaala tu tusa a mang atu kaayawan tu tuluay nu mang a mihcaan, ya kalumanan a ba’tuay nituktukan i ba’tu a kulit nitukan han. ina Ukraine kalailikisi sa nau Uy-cin a tademaw ku situdung, i ti celahcan siwaay a seci sa, [[patideng]] tu ya Ci-bu Rus u aidaanay a kakitidaan, masa u nu ayaydaay a ziday nu Russia, a silaculay tu [[kalisiw]] sakakuay a nipalekalan, tu sikaayaway nu kakitidaan. (kamu nu hulam: 根據考古資料,烏克蘭存有舊石器時代和新石器時代的古人類遺址。烏克蘭境內較為重要的舊石器時代遺址有距離今二萬多年前至三萬年前的舊石器晚期巖畫。烏克蘭歷史上是維京人在公元九世紀建立的基輔羅斯的核心地域,也是近代俄國資本主義發展最早的地區之一。) cacay a bataan nu seci i nadikudan, ya Tung-se-la-bu a tademawan (東斯拉夫人) i ti kasaniyadu’an sa, i aydaay nu Ukraine a kenis, masaupu kapulungan a mala u nu kasumamaday ya Lose a binacadan a [[niyadu'|niyadu’]], kakayda satu a patideng tu ya Ci-bu Rus (基輔羅斯) a kanatal, i masulitay nu likisi a nipitapa sa, ina Ci-bu Rus sa sipaheci tu masatuluay nu, aydaay a ziday ya walianay a Tung-se-la-bu a tademaw kinakanatal sa, (Belarus, Russia atu Ukraine) atu nu ayaway a sipa[[tungus]]. ya Hu-la-ti-mi-el a hungti, Se-wi-ya-tu-se-la-wi-ci atu u wawa nida, ya sipunuay ci Ya-lo-se-la-hu a nipikuwan i mahida sa, sipaheci nu [[itawya]] sa u nu Ci-buay a masakingmay a ziday sa. (kamu nu hulam: 10世紀前後,東斯拉夫人各部落在今烏克蘭地區結合形成古羅斯部族,並建立了基輔羅斯國家。根據史學史的觀點,基輔羅斯被認為是3個現代東斯拉夫人國家(白俄羅斯、俄羅斯及烏克蘭)的前身。佛拉迪米爾一世·斯維亞托斯拉維奇和他的兒子智者雅羅斯拉夫統治的時期,被認為是基輔的黃金時期。) kotusi sa u nu heni maylayap tu ya Tung-cen (東正) hananay a kiwkay, i mahida sa patideng tu ya Rus a hulic. sabaw tusa katukuh i sabaw sepat a seci sa, u kasumamaday a Rus sakay nu pikuwanan, na pakalisiwan, atu sakay nu [[lalangawan]] a kapulungan a mamikuwan, sipakay nu ya Ci-bu hananay a nuwalian makaamis a kenis, ya Hu-la-ti-mi-el masaliyut [[malimad]], micumud i nu Rusan a laylayay nu kalatatapangan a nikacacebisan atu macacalap a ziday, ya kasumamadan a Rus nu niyadu’ sa haymaw sa [[malcinuwas]], [[kalaliwasak]] masa nu (tabakiay nu Russia), atu Ukraine a tademaw (u adidi'ngay a Russia a tademaw), atu ya Belarus a tademaw masatulu ku ngatu nu kasakaput. ya Ci-bu Rus i ti sabaw tulu a seci sa kaladebungan nu Mongolia masahungtiay a kanatal. (kamu nu hulam: 當時他們接納了東正教,也創立了羅斯法典。12至14世紀,古羅斯政治、經濟、文化中心由基輔向東北部的佛拉迪米爾轉移,進入羅斯歷史上的諸公割據時代,古羅斯部族逐漸分裂成俄羅斯人(大俄羅斯人)、烏克蘭人(小俄羅斯人)和白俄羅斯人3個支系。基輔羅斯在13世紀被蒙古帝國佔領。) kilul satu i 1187 a mihcaan sa ya Ci-bu hananay i [[satimulan]] nu kakitidaan, maysuayaw tu nu masacebetay bukebukelalan nu enal a salawa tu, nipikuwanay a nipasilac tu ya Pey-liye-ya-se-la-hu a kanatal, ci Hu-la-ti-mi-el. Ke-liye-po-wi-ci a nikabelec, ya ci I-pa-ci-ye-hu idaw ku nipilasulan tu sakay nu likisiay nitulikan dadadiwan a ulic, ya masulitay sa (U-ke-la-ina sidayit a paayaw tu mudadiw). nu dikudanay a pinapinaay a bataan nu mihcaan, atu seci kayilabu, ina sikanina a malakamuay a dadiw sa, sipatudu tu nu i ti Kay-zu-si-ya-wo-li-ni-ya, Pu-se-ke-hu, atu Liyang-can adada a sakahekalay, u Rusay caayay kalecad a kapulungan a kanatal i nu liwliwan a kenis maydadiw, kiyu ina ngangan nu Ukraine sa itawya a kalingatuan a culal sa sikatineng nu kitakitay. (kamu nu hulam: 隨著1187年基輔南部面對原野地帶的屏障佩列亞斯拉夫公國的統治者佛拉迪米爾·格列波維奇的逝世,伊帕捷耶夫編年史寫到「烏克拉伊娜為他而吟唱」。隨後的幾十年和世紀裡這個術語被用來指定除蓋瑞西亞-沃里尼亞、普斯科夫、梁贊等之外的羅斯不同公國的邊境地區。由此烏克蘭之名開始出現。) == u hata (國旗) == u Hata nu Ukraine sa sumilaway atu nu kalawlaway tusa ku nikatanayu atu nikasabaladan, u kulit atu nikalecad nu ditak nayay ku mikiyadahay, malecad tu ku katabakian, u sikatatungus nu hada sa, sipakay kalaidaw nu habayay a kalubic atu sikay idaw nu tapukuay a sumilaway a demiad. (kamu nu hulam: 烏克蘭的國旗是藍黃雙色矩形,色域形式相同,大小相等。國旗的顏色代表著麥田的黃色上有一片藍天。) u kulit nu Ukraine maylabuay nu hata ya kanatalay a sasitungus a kulit sa malecad tu: sipasiket tu kalawlalawan a masatisaay tuluay nu pitena a sadikec, i na mahiniay sa sipakay na muenegay i Ukraine katenesan i kasumamadanya Se-la-hu a niyadu’ a sasitungus a nipabacuan, sakusaan sa sipilayap nu Lo-say-ni-ya atu Ci-bu Rus a mamikuwanay hang sa nipikuwan. idaw aca ku maysakamuay, u sakatebanay a tatungusan masasingguay nu kamisama, masatuluay kakadadepit nu sikahenulan nu angil, susitey masasitudungay sa, ya nu ciwluay henay a kalaayawan a ziday ya Ukraine a binacadan sa, u singgu nu heni sa ya Te-li-ke-la-hu, sikalecad satu nu kalatuluay nu nidatengan a idih.    (kamu nu hulam: 烏克蘭國徽與烏克蘭國旗擁有著同樣的顏色:鑲有黃三叉戟的藍色盾牌。這是曾經住在烏克蘭的古代斯拉夫部落的符號,後來被羅塞尼亞和基輔羅斯的統治者所採納。也有人說,徽章也代表了神聖的三位一體的重要性;但巧合的是前基督教時代的烏克蘭人信仰特里格拉夫,同樣有著三個類似的概念。) == u datuk (音樂) == nu Ukraine a datuk sa kahaminan a matahpu ku nu walianay atu nutipanay a lalangawan sacunus tu i labu nu datuk, kasahini sa taneng a maykatepa tu masasidumaay a nikacamulan tu canacanan a nikalalacalan nu datuk. kutusi sa idaw aca ku pihacengay sakay nu icelangay masa nu Se-la-hu a yincumin atu nu ciwluay a micidekay a sikacaay kalecd, katuud ku micapiay a kanatal minanam mitudung tu sikahiniay a nutineng a maysanga tu datuk. (kamu nu hulam: 烏克蘭音樂涵蓋了東西方音樂文化中可以找到的多樣化的各種組成元素。它也有一個非常強的斯拉夫原住民和基督教風格的特色,不少鄰近國家都使用了它的元素。) sakay nu Ukraine payniyaniyadu’an a nu kalalacalay a nakamuan i nikaudipan sa, sanu ulicay atu nu dadiway (kahida nu Tu-ma a datuk) u masa nu Ukraineay salunganay nu binacadan, mapaadih i hekal ku nu lalangawan atu picidekan nu binawlaw a sikaidaw. i ti sakay kawaw nu tuas nu Ukraine, u datuk sikaidaw ku kalalumanay a sicunus tu maybalucu’ay a kalakeseman ku wayway, kiyu madayum a silacen tu nikadamsayan atu mayala tu balucu’ nu mitengilay. (kamu nu hulam: 烏克蘭民間口頭文學,詩歌和歌曲(如杜馬音樂)都屬於烏克蘭的最鮮明的民族文化特色的人民。在烏克蘭正式接受基督教之前,宗教音樂就以素歌「實用歌曲」的形式存在了。傳統的烏克蘭音樂由於有著幾分憂鬱的氣質,所以辨識度很強。) == u palaw (舞蹈) == sakay nu Ukraine a palaw sa, nipatuduan tu binacadan nu Ukraine, i ti kalaylayanay a nisalukiyawan. nipitapal nu i hekalay sa, alahican sa kalabalakasan atu silamul tu nu icelang, nipituktuk sa kalamkam sa mamicepcep tu balucu’ nu pilihidaan yu sikahida. (kamu nu hulam: 烏克蘭舞蹈就是指烏克蘭人民的傳統民間舞蹈。烏克蘭舞蹈經常被認為充滿活力、節奏快且娛樂性強。) ayda, ina masa nu Ukraineay a palaw sa, sikaidaw nu pasubanaay tu nu binacadan a saydan, atu nu sakay nu lisin atu palaw nu laylayay a mikingkiway a nipakatineng, u (nu Ukraine sakay nu liisn a palaw sa), nipakay i hekalay a paadih tu nisalukiyawan a kasasumadan atu nipasilsilan sa, idaw tu ku masadumaay nu wayway a masasitungus a sakaihekal. ina mahiniay a kalacidekanay a nipitulis sa, u nu lukiyaw a sakaihekal a lalangawan, micumud tu i nu Ukraineay a nipawayway. kiyu masa nu kasumamadan atu katenesanay a salukiyaw sa, caay tu pakaliwan sikapawanan tu a haymaw sa a malawpes, nayay tu ku mapasupeday katukuh ayda. (kamu nu hulam: 今天,所謂的烏克蘭舞蹈被民族學家、民俗學家和舞蹈史學家稱之為「烏克蘭民俗舞台舞蹈」,由音樂會舞蹈表演而程式化編排的傳統舞蹈和特有的動作為主要代表。這種獨特的改編後的藝術形式已經滲透入烏克蘭文化,而純粹的傳統的烏克蘭舞蹈形式則很少能保留至今。) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *中文維基-烏克蘭:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%85%8B%E5%85%B0 *中文維基-烏克蘭族:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%85%8B%E5%85%B0%E6%97%8F [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] t3w0iyqcjixzvisf9oofrvja20t7h9z Ulaljuc 0 4809 86417 51875 2019-11-30T06:38:16Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Ulaljuc(泰武/吾拉魯滋部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ulaljuc. u kasalumaluma’ nu Ulaljuc sa, 225 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 915 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 896 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 19 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Paiwan 95%, Bunun 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] dc4turs35o46oo6fufie2yhiqshz5ji Ulay 0 4810 86418 51905 2019-11-30T06:38:24Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Ulay(烏來部落) == i New Taipei City a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ulay. u kasalumaluma’ nu Ulay sa, 871 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,734 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,130 ku tademaw, pakalatu 41%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,604 ku tademaw, pakalatu 59%. u kasabinacadan, Tayal 37%, Amis 2%, Bunun 1%, Paiwan 1%. == Ulay(烏來部落) == [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ulay. u kasalumaluma’ nu Ulay sa, 45 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 210 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 204 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Tayal 95%, Bunun 1%, SaySiyat 0.5%, zumazuma 0.5%. == Ulay(清泉部落) == i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Ulay. u kasalumaluma’ nu Ulay sa, 189 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 511 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 468 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 43 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Tayal 86%, SaySiyat 3%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] tqoufzs3ievb2x1thgtw8y4jh1olftp Ulivelivek 0 4811 51935 48894 2019-11-21T17:07:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 29 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>Ulivelivek(u [[:zh:文字|sulit]] nu [[:zh:汉族|Hulam]]:初鹿部落)</big>''' == u siwkay nu [[:zh:部落|niyazu']] == i Taitung a kuwan nu Pusung ku niyazu’ nu Ulivelivek. u kasalumaluma’ nu Ulivelivek sa, 97 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 302 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 202 ku tademaw, pakalatu 67%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 100 ku tademaw, pakalatu 33%. 卑南族位於台東最北的部落,部落原名的意思為四面環山、天氣穩定之地,另一說法為為潮溼之意(因為舊社巴蘭祈雨的地方)。根據口述歷史,古代卑南族從太麻里的華源海岸登陸後,先從建和村遷到知本深山一處稱為「撒里亞量」,隨後再陸續遷過「巴蘭」、「普拉撲拉」等地。光復後在北方與布農族延平鄉交界的「龍過脈」,另分出一個新的「龍過脈」小社。 u saamisan a niyazu' nu Pusung kuyni. u angangan ku sakuizaway sa u "u buyu' amin i liwliw". kapah ku demiad, u zuma a kamu sa, "malalemeday" saan. == u asip nu tademaw == u kasabinacadan, Puyuma 62%, Pangcah(Amis) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u niyzau' nu Puyuma === u Puyuma a [[:zh:部落|niyazu']] kyuni, katuud ku Putuma itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Yuwatan(Bunun). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Puyuma]] [[kakuniza:Taitung]] p5j2vj4qucpqpdao8sxnzswzei6lcak United Arab Emirates 0 4812 127979 127978 2022-01-08T05:25:29Z 118.160.185.52 /* sakaudip (經濟) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the United Arab Emirates.svg|thumb|u hata nu United Arab Emirates '''(阿拉伯聯合大公國)'''.|alt=Flag of the United Arab Emirates.svg]] '''United arab emirates (阿拉伯聯合大公國)''' u '''United arab emirates (阿拉伯聯合大公國)''' sa i labu nu Ya-cuo, itiza i 24 00 N, 54 00 E. u ahebal nu [[lala'|lala’]] mapulung sa 83,600 sq km. u ahebal nu lala'ay sa 83,600 sq km, u ahebal nu nanumay sa 0 sq km.hamin nu [[tademaw]] sa 5,927,482. kakalukan [[umah]] sa 4.60%, kilakilangan umah sa 0.038, zumaay henay umah sa 91.60%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Abu Dhabi ([[:zh:阿布扎比|阿布達比]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 2 bulad 12 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu [[kanatal]] (congtung) ayza sa ci [[Khalifa bin Zayed Al Nahyan]], micakat a [[demiad]] sa i 2004 a mihca 11 bulad 3 demiad. == '''laylay (歷史)''' == 6世紀時,為波斯薩桑王朝所控制。7世紀,阿拉伯帝國佔領這地區,並使其皈依伊斯蘭教。8世紀,阿曼爆發反哈里發政權的起義,建立了獨立政權,現今阿聯地區成為其一部分。 [[enem]]ay a se-ci, u Puose-sasan-wan-ciaw (波斯薩桑王朝) kumi metmetay, pitu a se-ci, Ala-puo ti-kuo (阿拉伯帝國) midebung tina niyadu'an, pasayda i Iselanciw (伊斯蘭教). walu a se-ci sa, [[Oman]] (阿曼) malinges mibabelih tu ci Ha-Li (哈里) yan [[patideng]] tu cencun a kawawan, patideng tu sapisiteked nu [[kawaw]], aydaay a A-lan (阿聯) a [[niyadu']] mala nuheni a niyadu'. 16世紀,葡萄牙一度侵入該地區,後被阿曼逐出。18世紀,阿曼屢次內亂,阿聯地區各地方首領自命埃米爾,成為獨立的政權。當時,不論是阿拉伯人的商船,還是歐洲的商船,均屢遭該地區各小國的劫掠,因此該地被稱為「海盜海岸」。 sabaw tu enem (16) a seci, Putaw-ya ([[Portugal]] (葡萄牙) midebung tina kitidaan, sa [[bahbahen]] nu A-man ([[Oman]] (阿曼). sabaw tu walu (18) a se-ci, A-man ([[Oman]] ([[:zh:阿曼|阿曼]]) sawni micinlaw tulabu, A-lan (阿聯) nu niyadu'ay a sakakaay ci Aymi-el (''Emir'' ([[:zh:埃米爾|埃米爾]]), mala misiteketay a mikawaway a cen-cun (政權). [[tawya]], nu Ala-puo (''Arab'' (阿拉伯) a tademaw nu sapisiwbay a balungan, atu O-cuo (''Europe'' (歐洲) nu sapisiwbay a [[balunga]]an, sawni a [[pecien]] nu [[adidi'ay]] a niyadu'ay a kanatal, sisa pangangan han kiya niyadu' " dadipasan a kukun (海盜) han". 1819年,英國東印度公司派遣艦隊摧毀了哈伊馬角、夏爾迦、杜拜等地的海岸要塞,以保障印度至埃及的航線通暢。 cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku siwa (1819) a mihcaan, Ing-kuo Tun-ingtu (''British East India Company'' (英國東印度) a kusi pataydan nuheni kubalunga nu hitay misikedaay tu Hae-macia (哈伊馬角), Sya-elcia ([[:zh:夏尔迦|夏爾迦]]), Tu-pay (''Dubayy'' ([[:zh:杜拜|杜拜]]) a kitidaan nu dadipasan a kitidaan nu hitay, midiput tu In-tu ([[India]] (印度) katukuh tu Ay-ci [[Egypt|(Egypt]] (埃及) a caculilan nu [[balunga]]. 1820年,各小國被迫與英國簽訂《波斯灣總和平條約》,同意停止海盜行為。但是,實際上的劫掠行為直到1835年後方才逐漸停息。 cacay a malebut walu a [[lasubu]] tusa a bataan (1820) a mihcaan , adidi'ay a kanatal [[pacici]]en atu Ing-kuo (英國) masasulit tu kiyaku " Puo-sewan pulung nu lihaday a sasulitan (波斯灣總和平條約)", mihang pasaluemeng tu kukung a kawaw sa. nika nipialawan a [[wayway]] katukuh tu cacay a malebat walu a lasubu tulu a bataan idaw ku lima (1835) a mihcaan kya haymaw sa musaluimeng ku kawaw. 1853年,各小國最終簽署條約,宣布永久休戰,此後,該地區被稱為「特魯西爾阿曼」,以與建都馬斯喀特的阿曼相區別。 cacay a malebtu walu a lasubu lima a bataan idaw ku tulu (1853) a mihcaan, nu adidi'ay a kanatalan masasulit kunuheni tu kiyaku, mihapusa acaay tu kalepacaw sa, sisa, ninaniyadu' han pangangan hantu "Telu-siel-aman (特魯西爾阿曼)" atu nipatidengan tu Mase-kete' (''Muscat'' ([[:zh:马斯喀特|馬斯喀特]]) a A-man ([[Oman]] ([[:zh:阿曼|阿曼]]) caay kasasuhica. 1892年,特魯西爾阿曼各國與英國簽訂條約,接受英國的獨家保護,不與英國以外的任何國家發生獨立的外交往來,歸屬英國駐波斯灣總代表節制。 cacay a malebut walu a lasubu siwa a bataan idaw ku tusa (1892) a mihcaan, Telu-siel-a-man (特魯西爾阿曼) nu pina a kanatal atu Ing-kuo (英國)) masasuli tu kiyaku, miala tuni pidiput nu Ing-kuo (英國), caaykawnu Ing-kuo (英國) nu dumaan a kanatal nupisitekeday a nikasasu cabayan, nu Ing-kuo ([[United Kingdom]] (英國) itidaay i Puose-wan (波斯灣) pulung nu dayhiw amimedmed. 1952年,英國召集當地7個酋長國的埃米爾召開會議,該會議遂成為英國政治代表的諮詢機構。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan , Ing-kuo (英國) miawda tu pituay a niyaduay a tumuk nu kanatal a Aymi-el ''Emir'' ([[:zh:埃米爾|埃米爾]]) mikaygi, ninanipi kaygian taneng mala Ing-kuo (英國) cence nu dayhiw a tatatengilan nu kitidaan. 1958年,阿布扎比地區發現石油,1962年油田正式開發,石油成為當地經濟支柱。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku walu (1958) a mihcaan, Apu-capi (''Abu Dhabi'' (阿布達比) niyaduan madih tu simal, cacay a malebtu siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (1962) a mihcaan, malinga tu mikutkut tu simal, simal hantu malasakaudip nu angangan nu niyaduay nuheni. 1968年1月,英國宣布撤軍,2月,巴林、卡達、阿布扎比、沙迦、杜拜、哈伊馬角、阿治曼、富查伊拉、烏姆蓋萬九國埃米爾在杜拜舉行會議,同意建立阿拉伯聯合大公國,巴林和卡達先後退出。哈伊馬角也未同意加入。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan cacay a bulad, Ing-kuo (英國) mihapu papiliyas tu hitay, tusa a bulad, Pa-lin [[Bahrain|(Bahrain]](巴林), Ka-ta ([[Qatar]] (卡達), Apu-tapi (''Abu Dhabi'' (阿布達比), Sa-cia (''Sharjah'' ([[:zh:夏尔迦|沙迦]]), Tu-pay (''Dubayy'' ([[:zh:杜拜|杜拜]]), Hae-macia (哈伊馬角), Ase-man (阿治曼), Fuca-ela (富查伊拉), Umu-kaywan (烏姆蓋萬) siwa a kanatal nu Aymi-el (埃米爾) itida i Tu-pay (''Dubayy'' ([[:zh:杜拜|杜拜]]) mapulung mikagi, mihang patideng tu Alapuo-linhe takun-kuo (United arab emirates (阿拉伯聯合大公國), Pa-lin [[Bahrain|(Bahrain]](巴林) atu Ka-ta ([[Qatar]] (卡達) makakilul miales. Hae-macia (哈伊馬角) caay pikeda tinakawawan. 1971年7月,在杜拜會議上,其餘六國制定臨時憲法,決定建立阿聯,以阿布達比為臨時首都。12月2日,阿聯宣布成立。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku cacay (1971) a mihcaan pitu a bulad, itida i ''Dubayy'' ([[:zh:杜拜|杜拜]]) pikagian henay sa, nu enemay a kanatalan milinzi misulit tu sinfa, pabalucu patideng tu A-lan ([[United Arab Emirates]] (阿聯), u A-puta (''Abu Dhabi'' (阿布達比) ku linzi mala sudu. sabaw tu tusa a bulad tusa a demiad,A-lan [[United Arab Emirates|(United Arab Emirates]] (阿聯) mihapu patideng. 次年2月,哈伊馬角加入阿聯。1996年,臨時憲法被通過為永久憲法,阿布扎比也成為正式首都。 sakatusa a mihcaan tu tusaay a bulad, Hae-macia (哈伊馬角) micumud tu A-lan ([[United Arab Emirates]] (阿聯). cacay a malebtu siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku enem (1996) a mihcaan , milinziay a sinfa mahangtu tu tahdauc kuyu sinfa, A-puca-pi (''Abu Dhabi'' (阿布達比) mala tatengaay nu sudu. == '''sakaudip (經濟)''' == 珍珠曾經是阿聯的支柱產業,一直延續到1960年。自從1966年在阿聯發現石油以來,原來的荒蕪的沙漠一下子變成了富庶的油田,使這個國家在經濟上發生了巨大的變化。 bunaw naw A-lan ([[United Arab Emirates]] (阿聯) a anganganan nu kakawawen, katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) nu mihcaan. namaka cacay a malabut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem (1966) a mihcaan itida i A-lan (阿聯) makaadih tu simal, naw likenlikenan a lala' alaw mala silaculay nu simalsimalan a umah, sisa ina kanatal sumad satu mabuwah ku sakaudipan nuheni. 杜拜的繁華也並不是因為有石油。杜拜因為堅信「當第二名會餓死」,很早就開始投資實業,10年GDP總值成長230%,其中,石油收入卻僅占6%,而且2010年就可能用完。 nika kapah a limulak nu Tu-pay (杜拜) caay kawnu simal. Tu-pay (杜拜) palutadengan kunuheni tu " anusakatusa amapatay nu ngalay sa", sisa matabal malingatu tu milihida tu kakawaw, cacaya a mihcaan nu GDP han celakan tu tusa a lasubu tulu a bataan (230%) a kilac, simal nuni kasilaculan enem (6%) a kilacan, nika i tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan mamin tu amalawpes. 它的發展建設是全方位的多元化的。70年代開運河、80年代做貿易、90年代推廣觀光旅遊,到21世紀,這裡已經是中東地區的轉運中心,觀光旅遊購物城、科技網路城。旅遊經濟已成為杜拜的主要經濟收入來源之一。 nikacelakan ni patideng han u hamin nu [[yadah]]ay a kakawawan. nu pitu a bataan (70) a mihcaan nu caculilan i sawac、walu a bataan (80) a mihcaan misatabaki tu sasiwbayan, siwa a bataan (90) a mihcaan micuduh tu sakatayda tu aaidangan, katukuh tu tusa a bataan idaw ku cacay (21) a seci, itini hantu u Cuo-tun (中東) a kitidaan nu sasaluimengan nu sasasiwbayan a kitidaan. tataydan midang nu cacakayan, aadihan tu tilibi. aidangan nu sakaudip mala Tu-pay (''Dubayy'' ([[:zh:杜拜|杜拜]]) nu anganganan a sakaudip nu [[kasilaculan]].[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF%E8%81%94%E5%90%88%E9%85%8B%E9%95%BF%E5%9B%BD]     == lalangawan(文化) == '''lalangawan atu dadiw''' 阿聯以伊斯蘭文化為尊,和其他阿拉伯國家關係親密。政府盡力保護傳統藝術和文化,與阿布達比文化基金會合作。 A-lan ([[United Arab Emirates]] (阿聯) u Ise-lan (Islamic ([[:zh:伊斯兰教|伊斯蘭]]) [[lalangawan]] ku sakakaay, atu nuduma a Ala-puo (''Arab'' (阿拉伯) nu kanatal masasungay kunuheni. cenhu (政府) hantu midiput tu laylay nu namaka babalakiay a nalimaan atu lalangawan, atu A-puta-pi (''Abu Dhabi'' (阿布達比文化基金會) lalangawan cicinhun a makakadum. 雖然是伊斯蘭教國家,但社會生活與國際接軌。阿聯國風極其尊重和保護女性,同時與國際文化兼容並包。 amica kuni ka Ise-lancia (Islamic ([[:zh:伊斯兰教|伊斯蘭]]) a kanatal, nika u siakay a sakaudip atu kanatal malalitin. A-lan (United Arab Emirates (阿聯) a kanatal masasusikad atu dadiputen tu tataynaan, malecad atu kanatal nu lalangawan masasupaini.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF%E8%81%94%E5%90%88%E9%85%8B%E9%95%BF%E5%9B%BD] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *阿拉伯聯合大公國:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF%E8%81%94%E5%90%88%E9%85%8B%E9%95%BF%E5%9B%BD *背包攻略-阿拉伯聯合大公國:https://www.backpackers.com.tw/guide/index.php/%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF%E8%81%AF%E5%90%88%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9C%8B [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] enztkxhofhcta7kt3o2c75mfbge4fc0 United Kingdom 0 4813 127982 127981 2022-01-09T08:08:13Z 118.160.185.52 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the United Kingdom.svg|縮圖|u hata nu United Kingdom (英國)]] [[tangan:EU-United Kingdom.svg|thumb|聯合王國的位置(深綠色)– 歐洲(淺綠色及深灰色)– 歐盟(淺綠色)|alt=歐洲大陸西北方向的兩個島嶼,其中標示的是較大的島嶼和較小島嶼的東北側。]] United Kingdom (英國) u [[United kingdom|United Kingdom]] sa i labu nu Europe, itiza i 54 00 N, 2 00 W. u ahebal nu [[lala']] [[mapulung]] sa 243,610 km<sup>2</sup>. u [[ahebal]] nu lala'ay sa 241,930 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,680 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 64,430,428. kakalukan [[umah]] sa 71%, kilakilangan umah sa 11.90%, zumaay henay umah sa 17.10%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u London([[:zh:伦敦|倫敦]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 0 bulad 0 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Elizabeth II]], micakat a demiad sa i 1952 a mihca 2 bulad 6 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 在當今英國境內,人類存在的最早證據可追溯至大約78萬年前的英格蘭,在英格蘭發現的最古老的原始人類骨骼則可以追溯到50萬年前。 ayda nu Ing-kuo (UK (英國), [[tademaw]] nu satabalay nuni idawan [[tatenga'ay|tatenga]] talaayaw kunipikilim tu siwmia kya pitu a bataan idaw ku [[walu]] (78) a mang a mihcaan nu Ingke-lan (England (英格蘭), itini i Ingke-lan (England (英格蘭) katepaan tu nu mukasiay a tademaw nu ukak taneng mikilim tu lima a bataan (50) a mang. 現代人類在舊石器時代晚期居住在該地區,而永久定居點僅在過去6000年內建立。 [[aydaay]] a tademaw nu ciuseci (舊石器時) a zitay tu maudang idawtu ku muenenga itida, eneng sanany itida nu naayaway a enem a malebut (6000) a mihcaan anipatidengan. 現今不列顛南部,包括英格蘭大部與威爾斯,也曾是羅馬帝國的一個行省。 nu aydaay a Pule-tin (''Britain'' (不列顛) timulan, maala ku Ingke-lan (England (英格蘭) niyadu'an atu Wi-else (Wales (威爾斯), naw Luo-mati-kuo (Roma (羅馬帝國) nu cacay a kenis. 在羅馬帝國的統治結束後,日耳曼諸民族開始遷入不列顛群島,英格蘭進入盎格魯-撒克遜時期,基督教在這一時期開始傳入英國。 itini i Luo-mati-kuo (Roma (羅馬帝國) hedek anikuwan, u Ze-elman (Germanic (日耳曼) a[[binacadan]] malingatu [[malimad]] taydan i Pule-tin (Britain (不列顛) a subalan, Ingke-lan (英格蘭) micumud tu yng-kelu-sake-sun (Anglo-Saxon (盎格魯-撒克遜) a ztay, kilisetu a kiwkay han itida amalingatu midindu tu UK (英國). 1066年,法國諾曼第公爵威廉入侵英格蘭,並陸續征服不列顛群島各地,史稱「諾曼征服」,歐陸文化逐漸傳入英國。與此同時,不列顛北部的蘇格蘭王國也逐漸成型。 cacay a malebut enem a bataan idaw ku enem (1066) a mihcaan, Fa-kuo (France (法國) Numan-ti (諾曼第) kun-cue Wey-lan (威廉) midebung tu Ing-ke-lan (英格蘭), [[haymaw]] sa mibenis tu Pule-tin (Britain (不列顛) a niyaduan, likisi nipangangan han "Nuo-man midebung" (諾曼征服), O-lu (Europe (歐陸) a lalangawan hamawsa micumud i Ing-kuo (英國), itawya, Pule-tin (Britain (不列顛) amisan a Su-kelan (''Scotland'' wan-kuo (蘇格蘭王國) haymasa mala niyadu’. 現在的英國領土是過去的幾百年中多次合併的結果。在10世紀時,蘇格蘭和英格蘭各自是獨立的國家。 ayda nu Ing-kuo (UK (英國) a lala nu naayaway a pina nu lasubu a [[mihcaan]] tunika pulungan anikasilahecian. itini i cacay a bataan a se-ci, Su-kelan (''Scotland'' (蘇格蘭) atu (Ing-ke-lan England (英格蘭) numi siteked a kanatal kunuheni. 1284年,威爾斯公國被英格蘭控制,直至1535年成為英格蘭的一部分。 cacay a malebut tusa a lasubu walu a bataan idaw ku sepat (1284) a mihcaan, Wilan-se (Wells (威爾斯) kunkuo siluden nu Ing-ke-lan (England (英格蘭) amikuwan, [[katukuh]] tu cacay a malebut lima a lasubu tulu a bataan idaw ku lima (1535) a mihcaan mala Ing-ke-lan (England (英格蘭). 1603年,英格蘭王國和蘇格蘭王國兩國成為共主邦聯,1707年正式合併為大不列顛王國。 cacay a malebut enem a lasubu idaw ku tulu (1603) a mihcaan, Ing-ke-lan (英格蘭) wan-kuo atu Su-kelan (蘇格蘭) wan-kuo nina tusaay a kanatal mala kuncu panlan (共主邦聯), cacay a malebut pitu a lasubu idaw ku pitu (1707) a mahcaan tatenga mapulung mala Tapu-letin (Britain wan-kuo (大不列顛王國). 1801年,大不列顛王國和愛爾蘭王國合併,組成大不列顛與愛爾蘭聯合王國。 cacay a malebut walu a lasubu idaw ku cacay (1801) a mihcaan, Tapu-letin wankuo (大不列顛王國) atu Ay-ellan wan-kuo (愛爾蘭王國) mapulung, misakaput tu Tapu-letin (大不列顛) atu Ay-ellan (愛爾蘭) mala len-he wan-kuo (聯合王國). 1922年,愛爾蘭自由邦成立,而北愛爾蘭則仍由英國政府控制,英國國名也在1927年改為大不列顛暨北愛爾蘭聯合王國。 cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku tusa (1922) a mihcaan, Ay-ellan (愛爾蘭) misalihadaya a pan mapatideng, u Amisay a Ay-ellan (北愛爾蘭) u Ing-kuo (英國) sifu kumikuwanay, Ing-kuo (英國) kanatal a [[ngangan]] itini i cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku pitu (1927) a mahcaan a misumad tu Ta-pule-tin (大不列顛) u Amisay Ay-ellan (北愛爾蘭) len-he wan-kuo. 英國是19世紀遙遙領先的世界大國和海上霸主,當時有著「世界工廠」的稱號,亦是世界上第一個工業革命和工業化的國家,西方資本主義的倡導者,並且是早期議會民主制的誕生地。 Ing-kuo (英國) i sabaw tu siwa (19) a se-ci mikiayaw tu tabakiay a kitakit atu bayuay nu sakakaay, tawya idaw ku "kitakitay a kakulian" nu nganganan, u kitakiday a misatadasay a kuniy kemin (工業革命) atu kuniy hua (工業化) a kanatal, nu nutipanay a cepencui milingtuay, u samatabalay nu i-wey (議會) sunida-ce (民主制) mapatidengay a kitidaan. 無論在科學技術還是文學藝術水平皆有顯著的貢獻。在其頂峰時期,大英帝國曾經控制世界百分之二十二的土地和世界百分之二十的人口,因其控制的土地覆蓋地球大部分經度,太陽時時刻刻都會照耀英屬領土,故稱為「日不落帝國」,是人類歷史上最大的帝國。 itiniay nu kesua gigicu (科學技術) atu wunsei isu' (文學藝術) malacad idaw kuni kaadihan. sakapahay sa, i Taing-tikuo (British Empire (大英帝國) namisilud tu kitakit tu lasubu nu tusa a bataan idaw ku tusa (22%) a lala' atu kitakit nu lasubu a tusa nu bataan (20%) a tademaw, tada[[yadah]] tu kunipisiludan tu lala matahaptu nu cintu, u cilal sawsawni mapacilal mapa ading ku Ing-kuo (英國) a lala, sisa pangangan han “caay ka celem nu cilal a kanatal han”, u tademaw itini i likisi satabakiay nu kanatal. 即使到現在,太陽在英國海外領地或以伊莉莎白二世為國家元首的大英國協王國上空至今仍然不落。 katukuh ayda, cilal itida i Ing-kuo (英國) putah nu bayuan a lala' atu ci I-li-sa-pay (伊莉莎白二世) ese u kanatal a sakakaay nu Taing-kuo-sie-wankuo (大英國協王國) katukuh ayda caay henay kahetik. 到二十世紀前半葉,經歷了兩次世界大戰的英國國力減退。而在後半個世紀中,這個龐大的殖民帝國的殖民地紛紛開始獨立。 katukuh tu tusa a bataan (20) a seci, kinatusaan tu ni kalpacawan ku Ing-kuo (英國) icelang nuheni mawada tu, nikudan nu pangkiw a seci sa, nina tabakiay numabulaway a kanatal hamawsa misiteke kunuheni. 在處理殖民地獨立問題時,英國利用「分而治之」的手段,在謀求本國最大利益的同時,給原殖民地帶來了極大的不安定因素。 tuni pisilud tunipisiteked a kawaw, Ing-kuo (英國) mangalay misa "babenis amikuwan" (分而治之) a [[wayway]], tuni kangalayan misatabaki tu kapah, pabeli tu mabulaway a tademaw tu sakatawidan a kawaw. 最後一個脫離英國的殖民地,是在1997年7月1日將主權移交給中華人民共和國的香港。 sadikuday numialesay tu Ing-kuo (英國) kabulawan a lala', itini i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku pitu (1997) a mihcaan pitu a bulad cacay a demiad pabeli tu cudad i Cuohua-znmin-kunhe-kuo (中華人民共和國) a Singkun (香港). 雖然英國在第二次世界大戰後國力下降和經濟不景氣,但是保守黨領導人「鐵娘子」柴契爾夫人在1979年當選為首相後,便大力推行改革,倡議「柴契爾主義」(Thatcherism),成功削減部分福利開支和削弱工會的力量,同時,壓縮政府公共開支,降低稅收。 amica ku Ing-kuo (英國) itini sakatusa nu nika [[kalpacawan|lepacawan]] mawada ku tademaw atu caay kakapah nu sakaudip, nika u pawsuotan (保守黨) mililiday a tademaw "atekakay nu tatayna" ci Margaret Thatcher (柴契爾) a tademaw itini i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku siwa (1979) a mihcaan maalamala susing (首相), sumad hantu nida ku cacanan a kawawan, patideng tu “Thatcherism” (柴契爾主義), malaheci nida mawada’ku sapatah’kal tu sapalipida' atu mawada’ tu kunhua a icelang, tawya, mawada’ nu sifu ku sapatahkal tu lipida',mawada’ ku aalan tu kalisiw i binawlan. 提倡自由經濟,在經濟上實行大規模私有化政策,減少對經濟活動的政府管制和干預。 patideng tu sakalihaday nu [[sakaudip]], itini i sakaudip patideng tu nuudip tu a kawaw, miwada’ tu sakaudip a kawaw nu sifu mikuwan atu misilud. 於是,英國經濟最終走出了長期滯脹的局面。自1981年以後,其年經濟成長率達3%以上,在主要已開發國家中僅次於日本。 sisa, Ing-kuo (英國) sakaudip sadikuday malaheci satu ku sakaudip nuheni. namaka cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku cacay (1981) a mihcaan sa, nuuyda a mihcaan sakausip nuheni kapah satu mucelak tu tulu (3%) a kilac, itini i kapahay nu mabuwahan a kanatal mikilul tu Di-pun (Japan (日本). 但是柴契爾夫人在幫助英國經濟復甦和保持國際上的影響力的同時,國內的貧富差距也逐步加大,導致部分英國人的反對。之後與瑪格利特·柴契爾同黨繼任者約翰·梅傑首相之任內英國經濟一直不振。 nika ci Cayci-el fuzn (''Thatcher'' (柴契爾夫人) mipadang tu Ing-kuo (英國) sakakapah nu sakaudip atu sakasasungay tu kanatal , kanatalay a pakuyuc masasubatad,sisa Ing-kuo (英國) idaw kumibabelihay nu Ing-kuo (英國) a tademaw. nikudan satu atu ci Make-lite' (Margaret Thatcher (瑪格利特·柴契爾) tu sakalecad a tan mihidahenay mililiday ci ye-han.mia-cia suosin (約翰·梅傑首相) nu Ing-kuo (英國) caay henay celak. 其後工黨領袖東尼·布萊爾於1997年當選為首相後,英國經濟慢慢才得以恢復。2008年環球金融危機再次給英國經濟造成打擊。 satu nu kuntan mililitay ci Tony Blair (東尼·布萊爾) i cacay a [[malebut]] siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku pitu (1997) a mihcaan mala malasusin satu (首相), Ing-kuo (英國) hamaw satu a kapah ku sakaudip. tusa a malebut idaw ku walu (2008)a mihcaan nu kanatal a ginku kabalihenawan makina masikeda' ku Ing-kuo (英國) cacaya satu ka kapah nu sakaudip. 現在,英國雖然為大國之一,在政治、外交、軍事及經濟上均有舉足輕重的地位,但是在國際政治和外交舞台上扮演的角色已大不如19世紀。 ayda, amica kuni ka tabaki nu Ing-kuo (英國), itini i cence, saka sicabay i putah, hitay atu sakaudip idawtu kuni kakapahan ayda, nika itini i kanatal nu cence atu sakay putah ani kalecabayan caay tu kahida nu sabaw tu siwa (19) a saci a kapah. 英國是大英國協成員,並在1973年正式加入歐盟。2010年5月11日,戴維·卡麥隆正式接替戈登·布朗,出任英國首相。 Ing-kuo (英國) u tabakiyay a Ing-kuo (大英國) a tademaw, itini i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tulu (1973) a mihcaan tadengaay micumud tu O-mun (EU (歐盟). tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan lima a bulad sabaw tu cacay a demiad, Taywi-kamaylun (戴維·卡麥隆) tatengaay makakutay tu ci Keten.pulang (''Gordon Brown'' (戈登·布朗) mala Ing-kuo (英國) a suosin. 2016年6月23日,英國舉行脫歐公投,結果為52%同意、48%反對,因此英國政府決定脫離歐盟,開始協商達成退出歐盟協議。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku enem (2016) a mihcaan enem a bulad tusa a bataan idaw ku tulu a demiad, Ing-kuo (英國) misinkiw tu sapiales tu O-cuo (Europe (歐洲), malaheci sa lima a bataan idaw ku tusa (52%) a kilac, mihantaya sa sepat a bataan idaw ku walu (48%) a kilac, sisa Ing-kuo (英國) a sifu pabalucu' sa miliyas tu O-mun (EU (歐盟), malingatu tu masasakamu tu sapialesaw tu O-mun (EU (歐盟) a kawaw. 蘇格蘭民族黨早前的宣言指出,假如環境跟2014年公投時有「顯著及實質的改變」—例如蘇格蘭被迫脫歐—將會嘗試重啟獨立公投。 ''Suke-lan (Scotland'' mincutan (蘇格蘭民族黨) namu sakamutu, anu sakaudip maheda tu tusa a malebut cacay a bataan idaw ku sepat a(2014) mihcaan nunipikuntuo “idaw kuni ka sumadan” tinaku ''Suke-lan (Scotland'' (蘇格蘭) pacicien miales tu O-mun, amitaneng aca malingatu misiteked mikuntuo. 而北愛爾蘭的新芬黨主席迪可蘭.柯尼(Declan Kearney)則措辭強硬,認為結果違反北愛人民的意願,英國政府亦無法代表他們的經濟及政治利益。 nu Peiay-ellan (北愛爾蘭) nu sinfuntan sakakaay ci Declan Kearney (席迪可蘭.柯尼) utiih asi kasasuwal, saan tunikasilahecian mibelih tu Peiay-ellan (北愛爾蘭) a tademaw, Ing-kuo (英國) sefu ahican nida midayhiw tu sakaudip atu cence nu sakakapa. 柯尼亦重申呼籲,認為北愛爾蘭應該啟動國界公投,決定是否脫離英國,「回歸」唯一接壤英國邊境的歐盟成員國——愛爾蘭 ci Ke-ni (柯尼) mikinacacay aca musakamu, saan tu Peiay-ellan (北愛爾蘭) amalingatu aca amisinkiw sa, [[tatenga'|tadenga']] haw amiales tu Ing-kuo (英國), "taluma’aca" militemuh tu Ing-kuo (英國) lilisay a O-mun (EU (歐盟) a tademaw a kanatal Ayel-lan (Ireland (愛爾蘭). =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *聯合王國:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%B1%E5%9B%BD [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 0hxctyiixulz42fw40use95l5sjfpz9 United States 0 4814 127988 127987 2022-01-13T23:47:58Z 59.115.16.52 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the United States.svg|thumb|u hata nu '''United States (美國)'''|alt=Flag of the United States.svg]] '''United States (美國)''' u '''United States (美國)''' sa i labu nu amisay a Amilikaan (北美洲), itiza i 38 00 N, 97 00 W,u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 9,833,517 km<sup>2</sup>. u [[ahebal]] nu lala'ay sa izaw ku 9,147,593 km<sup>2</sup>, u [[ahebal]] nu nanumay sa izaw ku 685,924 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 323,995,528. kakalukan [[umah]] sa 44.50%, kilakilangan umah sa 33.30%, [[zumaay]] henay umah sa 22.20%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Washington, DC([[:zh:华盛顿哥伦比亚特区|華盛頓哥倫比亞特區]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 4 bulad 7 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Joe Biden]], micakat a demiad sa i 2021 a mihca 1 bulad 20 demiad. == '''likisi (歷史)''' == === sumamaday nu Amilika (早期的美國) === 在距今約三萬五千年前,最近一次冰河期的高峰期,全世界許多的水都被鎖在廣大的大陸冰河內,寬達一千五百公里的陸橋連接了亞洲與北美洲。 silaad tu ayday a mihcaan tu tulu a mang lima (35000) a [[malebut]] a mihcaan, [[micapi]] tu ayda a kasi[[suleda]]an nu katalakawan nu mihcaan, mahamin nu [[kitakit]]ay a [[yadah]]ay nu [[nanum]] a ahebalay [[saluimeng|masaluimeng]] i Talu sulesuledaan, ahebal han makaala tu cacay a malebut lima a lasubu (1500) a kun-li nu kayakay tu dadan mitulin tu Asia ([[:zh:亚洲|亞洲]]) atu amisay a Amilikaan ([[:zh:北美洲|北美洲]])。 一萬兩千年前,人類已在西半球的許多地方居住。第一批美洲人從亞洲跨越陸橋,到達一般認為的阿拉斯加,一待就是數千年。 cacay a mang idaw ku tusaay a malebut, tademaw han idawtu ku mueneng i [[satipan nu pangkiw nu kitakit|satipan nu pangkiw a kitakit]] (tipay a pangkiw (西半球). misatadasay a Amilikaan (美洲) a tademaw namakayda i Ya-cuo (Asia (亞洲) lakuyden nuheni ku kayakay , makatukuh tu mahidaay tu Alaska (A-la-se-cia [[:zh:阿拉斯加州|阿拉斯加]]), [[paluma]] sa cacayay tu a malebut ku eneng. 接著往南到現在的美國。定居在西北的太平洋沿岸、西南的山區與沙漠及中西部的密西西比河沿岸。 [[kulul|kilul]] sa pasayda i [[nutimulan]] nu aydaay a Amilika (美國). paluma’sa i nutipan amisa Taypin-yung (太平洋) a dadipasan, nutipan nutimulan a buyu aut [[likelikenan]] atu teban nutipan a Mississippi (Mi-si-si-pi-sauwac [[:zh:密西西比河|密西西比河]]) nu dadipasan. 早期的居民稱為霍霍卡母(Hohokam)、阿戴南斯(Adenans)、霍皮威利安斯(Hopewellians)及阿那薩其(Anasazi) [[sumamadan|sumamadany]] a [[niyadu'ay]] a [[binacadan]] u Ho-Ho-Ka-Mu (Hohokam, 霍霍卡母), A-Tai-Nan-Se (阿戴南斯, Adenans), Hupiwi-lianse (霍皮威利安斯, Hopewellians) atu Ana-saci (阿那薩其, Anasazi). 他們建立村落種植農作物,有的建起金字塔、鳥或蛇形的土堆。自然元素在他們的精神信仰中扮演不可或缺的角色。 [[patideng]] kunuheni tu niyadu' paluma tu [[cacanan]] a papalumaan, idaw ku patidengay tu sadicum masangkakuay a luma', [[ayam]] atu [[bau]] a [[wayway|waywayan]] nu [[nisangan]] tu lala' kalihalayan nuheni a kakilulan tu sasinzaan caay kaw kakaliwhan. 他們的文化傳承是以口語為主,不過有些部族發展出象形文字,將一些文字記載保存下來。 u [[lalangawan]] nuheni u nakamuwan ku kakilulan, nuka idaw ku [[duma]] a binacadan u [[misulit|sulit]] ku sulitan, kiluken nuheni ku sulit amisinga. === '''capi nu mihcaan a likisi (近代歷史)''' === 這些早先的住民隨著時間逐漸消失,為現在所知的一些北美原住民所取代,其中包括霍皮族(Hopi)與祖尼族(Zuni)。當歐洲人抵達現在的美國時,已有約兩百萬名、或更多的原住民在美國居住。 numi satadasay a tademaw mikilul tu demiad [[haymaw]] sa ama[[lawpes]], katinenganay nu aydaay a Amilikaan yincumin (北美原住民) kumikutaya, idaw ku Hopi a binacadan (Ho-Pi [[:zh:霍皮族|霍皮族]]) atu Zuni a binacada (Cu-Ni [[:zh:祖尼人|祖尼族]]). [[makatukuh]] satu ku Europe (O-cuo 歐洲) a tademaw itini i Amilika (美國) sa, idaw tu ku tusa a bataan (200) a mang nu tademawan, hakiya nu yadah a yuncumin muenengay i Amilika (美國). 第一批抵達北美的歐洲人是北歐人,至少就現有的證據而言。他們從格陵蘭往西走,約莫西元985年,紅髮艾瑞克(Erikthe Red)就在格陵蘭建立起屯墾地。 misatadasay makatukuhay i pea-mea (北美) a Europe (O-cuo 歐洲) a tademaw u Pea-o Europe (北歐) a tademaw, nu aydaay a siwmea a nakamuan. makayda kunuheni i Greenland (Ke-lin-lan 格陵蘭) pasayda i nutipan amuculil, kya makaala tu siwa a lasubu walu a bataan idaw ku lima (C.E. 985 a mihcaan, sumanahay a [[bukes]] ci Ayzuyke' (Erikthe Red (艾瑞克) itida i Greenland (Ke-lin-lan 格陵蘭) [[patideng]] tu lalaliwmaahn. 一般認為,其子列福(Leif)於西元1001年探索了現在加拿大的東北部。當時的北歐房舍遺跡已在紐芬蘭北部的蘭塞奧茲牧草地(L’Anse aux Meadows)被發現。 saan ku katuuday, wawa nida ci Lie-Bu (列福, Leif) itini i siyun cacay a malebut idaw ku cacay (C.E. 1001 a mahcaan mitahaw tunu aydaay a [[Canada]] (Cia-na-ta [[:zh:加拿大|加拿大]]) a wali amisan. tawyaay a Pei-o (北歐) a luma' tu maliwanay itida tu i Newfoundland (Niyu-fung-lan 紐芬蘭) amisan a L’Anse aux Meadows (Lan-say-aw-ce 蘭塞奧茲, ) kaadihan. 近500年後,才有其他歐洲人抵達北美,又過了100年,才有永久性的屯墾地出現。第一批前來的探險家,是在尋找通往亞洲的航道。 micapitu limaay a mihcaan sa, idaw satu ku Europe (O-cuo 歐洲) a tademaw makatukuh i Amilikaan (Pia-man 北美), milakuuyd tu cacay a lasubu (100) a mihcaan, kya idaw satu ku matenesay nu liyumahan a tahekal. numitadasay a mitahaway a tademaw, mikilimay tu saka tayda i Asia (Ya-cuo 亞洲) nu kakaydaan nu balunga. 最有名的探險家是來自熱諾亞(Genoa)的哥倫布(Christopher Columbus)。他的航程由西班牙女王依莎貝拉(Isabella)資助。 sasinganganay nu mitahaway a tademaw namakayda i Genoa (Ze-Nuo-Ya 熱諾亞) a Kelun-pu (Christopher Columbus 哥倫布) uculil nida namakayda i Spain ni-wan (西班牙女王) ci Isa-paila (Isabella (依莎貝拉) ku mipadangay tu saculil nida. 1492年,哥倫布在加勒比海的島嶼登陸,卻從未見過後來成為美國的新大陸。 cacay a malebut sepat a lasubu siwa a bataan idaw ku tusa (1492) a mihcaan, Columbus (Ke-lun-pu 哥倫布) itida i Cia-le-pi bayu ([[:zh:加勒比海|加勒比海]]) a subalan makatukuh, caay kaw katineang alaw mala Amilika (美國) a baluhay. 1500年代是西班牙在美洲探險的全盛期。 cacay a malebut lima a lasubu (1500) a mihcaan u Sipan-ya ([[Spain]] ([[:zh:西班牙|西班牙]]) itida i Amilikan (美洲) mitahaw a kalimulakan. 璜‧朋斯‧雷奧(Juan Ponce de León)於1513年在現今的佛羅里達州登陸,1539年,赫南多‧索托(Hernando de Soto)先到佛羅里達,再深入密西西比河探險,1540年,法蘭西斯科‧科羅納度(Francisco Vázquezde Coronado) 從1522年被西班牙征服的墨西哥往北走。 ci Huang Pens Le-aw (璜‧朋斯‧雷奧, Juan Ponce de León) i cacay a malebut lima a lasubu cacay a bataan idaw ku tulu (1513) a mihcaan nu aydaay a Florida (Fou-luo-li-ta-cuo 佛羅里達州) makatukuh, cacay a milbut lima a lasubu tulu a bataan siwa (1539) a mihcaan, ci Henadu.sutuo (赫南多‧索托, Hernando de Soto) sayaway makatukuh i Florida (Fuo-luo-li-ta [[:zh:佛罗里达州|佛羅里達]]), micumud aca tayda i Misisi-pi a sauwac (密西西比河) mitahaw, cacay a malebut lima a lasubu sepat a bataan (1540) a mihcaan, ci Falansise.Keluonatu (法蘭西斯科‧科羅納度 Francisco Vázquezde Coronado) namaka cacay a malebtu lima a lasubu tusa a bataan idaw ku tusa (1522) a mihcaa mahiya madebung nu Si-pan-ya (西班牙) ku [[Mexico]] (Muo-si-ke 墨西哥) pasaydan i amis muculil. 想要尋找傳說中的西伯拉七城市(Seven Cities of Cibola),最後雖然沒有結果,足跡卻遍及亞歷桑納的大峽谷(Grand Canyon)及大平原(Great Plains)。 mangalay mikilim tu nakamuwan nu babalaki a Sipuo-laci tukay (西伯拉七城市 (Seven Cities of Cibola), amica kunikacaay ka tepa', naculilan mamin ku Yalisan-na a cascasan (亞歷桑納的大峽谷 Grand Canyon) atu " Tay-pinyun a [[enal]]" (大平原, Great Plains). 當西班牙人從南往北推進時,現今美國的北部區域正逐漸被其他歐洲探險家所深入,這些探險家包括吉奧凡尼‧維拉薩諾(Giovanni da Verrazano)、賈奎‧卡蒂埃 (Jacques Cartier)以及成為美洲大陸名字由來的亞美利哥‧維斯浦奇(Amerigo Vespucci)。 namaka Sipan-ya ([[Spain]] ([[:zh:西班牙|西班牙]]) a tademaw pasayda i amis micumud sa, aydaay a Amilika (美國) nu amisan a kitidaan hamaw han nu O-cuo (Europe (歐洲)mitahaway a tademaw amicumud, nina mitahaway a tademaw pasu ci (吉奧凡尼‧維拉薩諾, Giovanni da Verrazano), ci Ciakua. kati-ay (賈奎‧卡蒂埃 Jacques Cartier) atu mala Mei-cuo talu kasinganganan a Yamei-like. wisepu-ci (亞美利哥‧維斯浦奇(Amerigo Vespucci). 美國第一個由歐洲人建立的永久屯墾地是於1500年代中期,由西班牙人在佛羅里達的聖奧古斯丁建立。 Amilika (美國) misatadasy u O-cuo (Europe (歐洲) a tademaw ku patidengay tu sakatenesay nu ka kaykunngan sa i cacay a malebut lima a lasubu (1500) a mihcaan nu teban, u Sipan-ya ([[Spain]] (西班牙) a tademaw itda i Fuoluo-lita (佛羅里達) a (augustine (Senaw-kuse-tin 聖奧古斯丁) patideng. 然而,該殖民地卻在美國這個新國家的成立過程,沒有扮演任何角色。 sa, nina kabulawan a kitidaan itini i Amilika (美國) nu baluhay a kanatal anikaydaan apatideng sa, nai' ku hahicahicaan a kawaw. 真正牽扯其中的是一些在更北方大西洋沿岸的殖民地,像是維吉尼亞、麻薩諸塞、紐約和其他10個地方,那裡有著愈來愈多來自歐洲的移民。 tadengaay numikawaway han nui amisay nu Tasi-yung (大西洋) dadipasan nanay a sakabulawan a kitidaan, mahida ci Virginia (Wi-ci-ni-ya 維吉尼亞), Massachusetts (Ma-sa-cu-say 麻薩諸塞), New York (紐約) atu duma nu cacay a bataan a kitidaan, itida hantu yadah yadah ku nakaka O-cuo (Europe (歐洲) ay a mabulaway nu tademaw. 17世紀初期年來到北美英國殖民地的多半是英國人,其他則來自荷蘭、瑞典、德國、法國,稍晚則有來自蘇格蘭與北愛爾蘭的移民。有些人離開家園是為了逃離戰爭、政治壓迫、宗教迫害或死刑。 sabaw tu pitu (17) a seci mahka tayniay i Peime-ingkuo (北美英國) kabulawan a kitidaan u Ing-kuo ([[United Kingdom]] ([[:zh:英国|英國]]) a tademaw ku yadahay, duma hantu namaka He-lan[[Netherlands|(Netherlands]] ([[:zh:荷兰|荷蘭]]), Zuy-tin [[Sweden|(Sweden]] ([[:zh:瑞典|瑞典]])、De-kuo ([[Germany]] ([[:zh:德国|德國]]), Fa-kuo ([[France]] ([[:zh:法国|法國]]), maudang idaw ku namaka Suke-lan (蘇格蘭) atu Pei-ayel-lan ([[Ireland]] (北愛爾蘭) a mabulaway. idaw kumiliyasay tu luma' han umilaliway tuni kalepacawan, zhengzhi yapo, midis tu kiwkay atu mipatay. 移民者來到美國的原因有許多,他們最終建立起13個風格各異的殖民地。這種差異性在3大殖民區塊中更為明顯。 mabulaway tayni i Amilika (美國) yadah ku hahinian sa, sadikuday satu kunuheni patideng tu sabaw tu tulu (13) nu caaya kalecad a kabulawan nu kitidaan. nina [[micidekay|picidekayn]] itini i tuluay a kitidaan ku kakatinengan. 殖民時代 COLONIAL PERIOD8第一批殖民地是建在大西洋沿岸以及流向海洋的河流旁。 kabulawan sa a zitay (時代) COLONIAL PERIOD8, mitadasay a mabulaway a tademaw han patideng i [[lilis]] dadipasan a Tasi-yung (大西洋) atu pasaydaay i bayuay a sawacan nu lilililisan. 東北部有樹木覆蓋的山丘,土壤中多的是冰河時期冰河融化所遺留下來的石頭,水力的運用極為方便,新英格蘭一地的麻薩諸塞、康乃狄克與羅德島,因此發展出以製木、漁業、造船與貿易為主的經濟。 wali amis idaw ku kilang mitahap tu buyu, ulala hantu nanu kasisuledaan a zitay nika lasuan nu kuli tu liwan a ba’tu, nanuman saka lihalaysan amicukamas, Sining-kelan England (新英格蘭) a kitidaan nu Masa-cuse' (麻薩諸塞), Kannay-di-ke' (康乃狄克) atu Luode-subal (羅德島), mapalekal tu [[nisanga'an]] tu kilanga、babutingan、misangan tu balunga atu sasiwbayan tu sakaudip. 中部的殖民地包括紐約與賓夕福尼亞。 tebanay a kabulawan nu kitidaan mapulung tu Niw-ye (New York (紐約) atu Pinsi-funi-ya (賓夕福尼亞), 移民者與原住民間的關係,是一種既合作又衝突的不安混合。部分地方雖有貿易往來或社會交流,一旦新殖民地進行擴張,有些身份為僕人的人則為了自由而離開。 nu mabulaway atu yincumin nikalecabayan, u nikapapadang atu nika cinlaw ka talawan anika pulungan. amica kuyu nikasasiwbayan atu nikalecabayan, anu saahebal satu kumabulaway a tademaw, idaw ku malakalungay a tademaw mangalay misalihalay sa laliw satu. =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *美國歷史簡介:https://web-archive-2017.ait.org.tw/infousa/zhtw/PUBS/HistoryBrief/History.pdf [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] benmi16feoeq7j72fnkkj8fkkfcuswm Uraw 0 4815 118877 107951 2021-07-07T13:00:51Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki == Uraw == u sulit nu Hulam: 宇老部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Uraw. u kasalumaluma’ nu Uraw sa, izaw 43 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, izaw 181 tademaw. kasabinawlan nu yincumin sa, izaw 171 tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, caykaw yincumin, 10 tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Tayan (Tayal) 91%, Pangcha (Amis) 1%, Paywan (Paiwan) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] gweum1tg1ki53n4rg5elql4m3x60r1l Uruguay 0 4816 128367 128008 2022-07-14T09:53:04Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki Uruguay(烏拉圭) [[tangan:flag of Uruguay.svg|thumb|u hata nu Uruguay(烏拉圭)|alt=flag of Uruguay.svg]] u [[Uruguay]] sa i labu nu Cong-nan-mey-cuo, itiza i 33 00 S, 56 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 176,215 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 175,015 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 1,200 sq km.hamin nu [[tademaw]] sa 3,351,016. kakalukan [[umah]] sa 87.20%, kilakilangan umah sa 10.20%, [[zumaay]] henay umah sa 2.60%. == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == == kakinging nu kanatal demiad sa 25 bulad 8 demiad. == =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Luis Lacalle Pou]], [[micakat]] a demiad sa i 2020 a mihca 3 bulad 1 demiad. == '''taking tusu nu kanatal (首都)''' == == '''u tapang tusu nu kanatal sa u Montevideo([[:zh:蒙得维的亚|蒙特維多]]).''' == 烏拉圭東岸共和國(西班牙語:República Oriental del Uruguay),通稱烏拉圭(Uruguay,西班牙語發音:[uɾuˈɣwai̯]),南美洲東南部國家,西鄰阿根廷,東與北鄰巴西,南瀕拉布拉他河,東南瀕大西洋。 Ula-kuy (Uruguay (烏拉圭) Dunan kun-hekuo (東岸共和國) (kamu nu Sipan-ya: República Oriental del Uruguay). hamin han u Ula-kuy (烏拉圭 Uruguay), Sipan-ya [[Spain]] (西班牙語) a ngalngalan: [uɾuˈɣwai̯]), Namey-cuo (南美洲) wli nutipan a kanatal, nutimulan a biyaw u Aken-tin ([[Argentina]] (阿根廷), waliyan atu amisa sibiyaw tu Pa-si [[Brazil|(Brazil]] (巴西), timulan mitepal tu Lapu-lata sawac (''Labrata'' a [[sauwac]] ([[:zh:拉普拉塔河|拉布拉他河]]), wali timulan mitepal tu Tasi-yung (''Atlantic'' (大西洋). 烏拉圭人口342萬,其中近180萬居民於其首都和最大城市蒙特維多及其都市區。 Ula-kuy (Uruguay (烏拉圭) tademaw makaala tu tulu a lasubu sepat a bataan idaw ku tusa (342) a mang, idaw ku cacay a lasubu walu a bataan (180) a mang a tademaw itida i sudu atu satabakiay nu Munte-widu (''Montevide'' ([[:zh:蒙得维的亚|蒙特維多]]) atu dukay a niyaduan. 烏拉圭領土面積為176,000平方公里(68,000平方英里),為南美洲第二小,僅大於蘇利南。長期居於拉丁美洲大陸人均GDP最高的國家。 Ula-kuy (Uruguay (烏拉圭) ahebal nu kakitidaan sa 176,000 pinfan-kunli (68,000 pinfan-ingli平方英里), u Nan-mei-cuo (南美洲) u saka tusa nu adidi'ay, mikitabaki tu Suli-na (Suriname (蘇利南). matenes mueneng i Latin-mei-cuo a layakay a tademaw (拉丁美洲大陸人) u GDP satalakaway nu kanatal. == '''likisi 歷史''' == === sumamadan (早期) === 查魯亞人在烏拉圭地區定居時間近四千年。1680年,葡萄牙殖民者抵達並建立科洛尼亞·德爾·薩克拉門托,亦為這一區域內最古老的歐洲定居點。 Ca-lu-ya ([[:zh:查鲁亚人|查魯亞人]]) a tademaw itini i Ula-kuy (烏拉圭) aniyadu'an a mueneng makaalatu sepatay a malebut (4000) nu mihcaan. cacay a malebut enem a lasubu walu a bataan (1680) a mihcaan,Putaw-ya ''[[Portugal|(Portugal]]'' (葡萄牙) mabulaway a tadeaw makatukuh itida patideng tu Keluoniya. Deel. Sake'lamin-tuo (''Colonia del Sacramento'' ([[:zh:科洛尼亚-德尔萨克拉门托|科洛尼亞·德爾·薩克拉門托]]), tina niyadu' han u mukasi satenesay nu O-cuo (''Europe'' (歐洲) a [[kakitidaan]]. 18世紀初西班牙在此建立軍事據點蒙特維多,對這一區域開始進行爭奪。1811年至1828年,在西班牙、葡萄牙、阿根廷及巴西四國角斗之中,烏拉圭獲得獨立地位。 sabaw tu walu (18) a seci Sipan-ya [[Spain|(Spain]](西班牙) itini patideng tu hitay a kakitidaan nu Munte'widuo (Montevideo([[:zh:蒙得维的亚|蒙特維多]]), misuayaw tina niyaduan malingatu mialaw. cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan idaw ku cacay (1811) a mihcaan katukuh i cacay a malebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku walu (1828) a mihcaan, itida i Sipan-ya ''[[Spain|(Spain]]''(西班牙), Putaw-ya (''[[Portugal]]'' (葡萄牙) , Aken-tin ([[Argentina]] (阿根廷) atu Pa-si (''[[Brazil]]''(巴西) nina sepatay a kanatal, Ula-kuy (''Uruguay'' (烏拉圭) kina pakasitekedeng. 在19世紀烏拉圭頻繁受到外國影響及入侵,其軍隊在國內政治常年扮演重要角色,這一狀況一直持續至20世紀末期。現代烏拉圭為一民主制立憲共和國,其總統為國家元首及政府首腦。 [[itiza|itida]] i sabaw tu siwa (19) a seci Ula-kuy (''Uruguay'' (烏拉圭) sawni debunga nutaw a kanatal, u hetay nuheni itini i cence u anganganan nu kanatal, nika hiniyan a kawaw matulin makatukuh tu tusa a bataan (20) nu hedek a secian, aydaay a Ula-kuy (烏拉圭) u micu celisin kunhekuo, u Cungtun nuheni u sakakaay nu kanatal atu sifu nu sakakaay. 在拉丁美洲國家中,烏拉圭於民主程度、和平程度、清廉程度 及電子政務方面均排列首位,並於新聞自由、中產階級規模及富裕程度上列南美洲首位。 itini i Latin-miacuo (拉丁美洲) a kanatal, Ula-kuy (烏拉圭) sakay binawlan, sakay lihalay, sakay siwantan atu nu dinki a kawaw nika silsilan u angangan nuheni, sakay lihalay nu sinbungan, tademawan anikaudip atu tada u idaway anikaudip pasilacen itii i Namei-cuo u angangan. 烏拉圭對聯合國維持和平部隊的人均貢獻量居世界第一。在經濟自由度、收入均衡、人均收入及外商直接投資流入方面,烏拉圭亦居區域第二位。 Ula-kuy (烏拉圭) misuayaw tu [[Lanhe-kuo]] (聯合國) mahida tu kuni ka[[lekec nu kanatal|kelec nu]] hitay a tademaw sipaini i kitakit han u sakacacay. itini i sakalihaday nu sakaudip, malicad kunikasi laculan, tademaw nikasi laculan atu nuiputahay a nisiwbaay nikasi laculan, Ula-kuy (烏拉圭) u saka tusa nisi niyaduay. 在全美洲範圍內,烏拉圭的人類發展指數、GDP增長、創新能力及基礎設施建設居大洲第三。 itini i hamin nu Mei-cuo (美洲), Ula-kuy (''Uruguay'' (烏拉圭) a tademaw sakay celakan a sulitan, macunus ku GDP , nipatideng tu baluhay anikawawan atu nika tanektek aniptidengan tu luma' u sakatulu nikasi nganganan. 聯合國將烏拉圭歸為高收入國家。在電子參與程度上,烏拉圭居世界第三。烏拉圭亦為世界重要的羊毛、稻米、大豆、冷凍牛肉、麥芽和牛奶出口國。 Lanhe-kuo (聯合國) sakamusa tu Ula-kuy (烏拉圭) sasilaculay nu kanatal sa. itini sakay dindinkian, Ula-kuy (''Uruguay'' (烏拉圭) i kitakit han u saka tulu. Ula-kuy (烏拉圭) i kitakit han u angangan nu banuh nu sidi, tipus, lihum, pakulian a basis nu katalan, amikuo atu buling nu sakatahekal a kanatal. 2013年,《經濟學人》將烏拉圭列為「世界年度國家」,並對其大麻生產、銷售及使用合法化舉措做出認同;承認同性婚姻,墮胎亦為合法。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu (2013) a mihcaan, 《misulitay tu sakaudip a tadamawan》Ula-kuy (Uruguay (烏拉圭) han u "kitakit nu mihcaan a kanatal", pakasi idaay tu tama nikasi laculan, pacakay atu taneng anikakapahan pacakayan. palutadenga tunika lecawa nu sakalecad a tademaw, mipesi tu wawa ibili han u kapahay a kawaw sa. 由此,烏拉圭被認為是世界上最為自由及社會進步的國家之一,在個人權利、寬容及包容尺度上均居世界前列。 sisa, Ula-kuy (烏拉圭) hicasa i kitakit u sakalihalay atu mucelak nu siakay a kanatal, itini i nuudipan a cunlian, piliwkayan atu sapidiputaw itini i kitakit u sayaway tu. === aydaay a likisi (現代歷史) === 之後烏拉圭不斷捲入鄰國軍事衝突,死傷無數。同時烏拉圭從歐洲收留了大批移民,並以農業出口為烏拉圭重要經濟命脈。 ''nikudan satu Ula-kuy'' (烏拉圭) sawni [[malpacaw|malepacaw]] tu biyaw a kanatalan, yadah kuma pataya, tanuydaan a Ula-kuy (烏拉圭) namakaydaay i O-cuo (''Europe'' (歐洲) katuud kunipi ala nuheni mihinangay a tademaw, sakay liwmah nu sapatahekal u Ula-kuy (烏拉圭) nu angngan a sakaudip nu kawaw. 二次大戰前歐洲和世界其他地方不斷爆發戰事,大量農產品從烏拉圭輸出,令依賴農業為生的烏拉圭成為富裕國家。 nikalepacawan tu [[sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw|sakatusa]] nu ayaw nu O-cuo (''Europe'' (歐洲) atu kitakit duma a kitidaan sawni idaw kuni kalepacawan, hatidaay nu [[nilaculan]] tu nikaliwmahan makayda i Ula-kuy (烏拉圭) a tahekal, miida tu kaliwmahan nu sakaudip ku Ula-kuy (烏拉圭) mala kalimucisang a kanatal. 二戰結束後,由於國際農產品價格不斷下滑,令烏拉圭經濟陷入長期性衰退。經濟蕭條令烏拉圭政局陷入混亂,多次發生軍事政變,因此逐漸成為經濟落後的國家。 hedeksa tu sakatusa anikalpacawan, u kanatal namaka umahay a tuud nu nidangan mawada ku nidang, sakaudip nu Ula-kuy (烏拉圭) hidasatu caay celak. nika caayaan celak nu Ula-kuy (烏拉圭) malawlaw ku labu, kinapina masasu ada ku hetay, sisa hida satu a tadikud ku sakaudip nu kanatal. 2004年,塔瓦雷·巴斯克斯當選總統,2005年3月1日正式就任烏拉圭總統,是該國歷史上第一位左翼總統。 tasa a malebut idaw ku sepat (2004) a mihcaan ,ci Tawalai. pasekese (塔瓦雷·巴斯克斯) maala mala Cung-tun, tusa a malebut idaw ku lima (2005) a mihcaan talu a bulad cacay a demiad [[tatengaay]] nu Ula-kuy (烏拉圭) a Cung-tun, itini i kanatal nu laylay misatadasay a cuoiy Cung-tun. 隨著左翼政黨聯盟廣泛陣線上台執政,採取溫和的社會經濟改革,烏拉圭經濟迅速崛起,在2004年到2008年,GDP以每年6.7%的速度增長,貧困人口從33%下降到21.7%,2011年更下降至18.6%,稱為拉美國家的一大亮點。 [[mkilul|mikilul]] tu cuoiy centan lanmun (左翼政黨聯盟) amikuwan, misadawmi' tu siekay nu sakaudip misumad, Ula-kuy (烏拉圭) kapah satu ku sakaudip nuheni, itini i tusa a malebut idaw ku sepat (2004) a mihcaan katukuh i tusa a malebut idaw ku walu (2008) a mihcaan, GDP tu mihcaan macunus tu enem tin pitu (6.7%) kilac can, [[pakuyucay]] a tademaw namaka talu a bataan idaw ku tulu (33%) a kilac mawada’ katukuh tu tusa a bataan idaw ku cacay tin pitu (21.7%) a kilac, tusa a malebut cacay a bataan idaw ku cacay (2011) a mihcaan mawada’ac tu cacay a bataan idaw ku walu tin enem (18.6%) a kilac, mala salikatay nu Lamia (拉美) _ kanatalan. 在全球金融危機下,經濟增長速度受限,但政府通過更高的公共支出和投資,成功避免了經濟衰退,使得2010年的烏拉圭經濟仍然以超過7%的速度增長。 itini i kanatal nu biyalawan nu ginku, sakaudip han macunus kunika caay celak, nika u sifu malakuud tu talakaway nu sapatahekal tu kalisiw atu mikabu, malahcitu ku sakaudip nika caay ka tadikudan, sisa itini i tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan nu Ula-kuy (烏拉圭) sakaudip milakuud tu pitu (7%) a kilac nika amelikan macunus.  == '''lalaylayan (體育)''' == [[tangan:Estadio_centenario_2.JPG|縮圖|kitakit mamalian (世紀球場, Estadio centenario 2)]] 足球是烏拉圭人最熱愛的運動。 kanamuhan nu lalaylayan nu Ula-kuy (烏拉圭) han u mitukuday tu mali. 而烏拉圭的足球運動曾在世界史上綻放光芒,烏拉圭亦是1924年及1928年兩屆奧運會的足球比賽金牌得主。 Ula-kuy (''Uruguay'' (烏拉圭) mitukuday tu mali a laylayan naw i kitakitay nu kaadihan, Ula-kuy (''Uruguay'' (烏拉圭) itini i cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku sebat (1924) a mihcaan atu cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku walu (1928) a mihcaan nu tusaay a mihcaan nu Awyun pitukudan tu mali nikasedsedan makaala tu kimpay. 因而烏拉圭獲選為第一屆世界盃足球賽主辦國,並且在首屆1930年和1950年兩度奪得冠軍。另外,1970年及2010年兩次獲得殿軍。 Ula-kuy (''Uruguay'' (烏拉圭) makaala tu misataday nu kitakit amitukuday tu mala a kawaw nu kanatal, itini sayaway nu cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan (1930) a mihcaan atu cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan (1950) a mihcaan kina tusa makaala tu kayngun. duma satu i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan atu tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan kina tusa makaala tu tian-cun (殿軍). =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *烏拉圭:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E6%8B%89%E5%9C%AD [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 1hrmqpc0qe7pbnt4jyfqs0sap5fpz32 Uruw 0 4817 86420 52032 2019-11-30T06:38:29Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Uruw == u sulit nu Hulam: 中高義部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Uruw. u kasalumaluma’ nu Uruw sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 182 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 172 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 10 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal)91%,Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 57v9kltjwmgd4vsjezbethzyw4faej0 Uur Taywan 0 4818 52038 49005 2019-11-21T17:07:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u siwkay niza == ngangan:Uur Taywan ngangan nu Hulam:張月娥 etul:tatayna nalecuhan:1945.07.27 cidekay:Sakizaya niyazu':Pukpuk matinengay a kamu:Sakizaya 、Hulam、Lipun、Pangcah kawaw:saydan ngatu a nanam:tayhaku acawa:Tiway Sayiun wawa:Tuku Tiway Sayiun、Yiyang Tiway Sayiun ama:Taywan ina:Sabak laylay nu putun:sakakaay sabama:Bunga、Laliki sabana:Balahan、Lunaw、lengus cacudadan: makatinengan:inga [[tangan:002_兩位媽媽.jpg|thumb|002 兩位媽媽]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == 839h06um97fui5fevfeficg6g6m4yz7 Uwe Blab 0 4819 52042 49009 2019-11-21T17:07:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Uwe Blab 3 bulad 26 demiad, 1962 a mihca, Uwe Blab, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] tvl6ruz16i5xxb8rwej0oe5tar9pzce Uzbekistan 0 4820 128011 128010 2022-01-16T01:23:29Z 59.115.2.82 /* Sakaudip (經濟) */ wikitext text/x-wiki == Uzbekistan 烏茲別克 == [[tangan:Flag of Uzbekistan.svg|thumb|u hata nu Uzbekistan|alt=Flag of Uzbekistan.svg]][[tangan:Узбекистан_на_глобусе.svg|thumb|u eneng nu 烏茲別克]] === u sulit nu zuama a kami === ==== u sulit nu Hulam ==== 烏茲別克 ==== u sulit nu Lipun ==== '''[[:ja:ウズベキスタン|ウズベキスタン共和国]]'''(ウズベキスタンきょうわこく、ウズベク語: Oʻzbekiston Respublikasi)、通称'''ウズベキスタン'''は、中央アジアに位置する旧ソビエト連邦の共和国。首都はタシュケント(タシケント)。 北と西にカザフスタン、南にトルクメニスタンとアフガニスタン、東でタジキスタン、キルギスと接する。国土の西部はカラカルパクスタン共和国として自治を行っており、東部のフェルガナ盆地はタジキスタン、キルギスと国境が入り組んでいる。国境を最低2回越えないと海に達することができない、いわゆる「二重内陸国」の1つである。 ==== u sulit nu Amilika ==== == u siwkay nu kanatal == u Uzbekistan sa i labu nu ''Asia'', itiza i 41 00 N, 64 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 447,400 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 425,400 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 22,000 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 29,473,614. kakalukan umah sa 62.60%, kilakilangan umah sa 7.70%, zumaay henay umah sa 29.70%. === tapang tusu nu kanatal (首都) === u tapang tusu nu kanatal sa u Tashkent ([[:zh:塔什干|塔什干]]) . [[tangan:Skyline_of_Tashkent.jpg|thumb|Skyline of Tashkent]] [[tangan:Uzbekistan_location_map.svg|thumb|Uzbekistan location map]] === kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) === kakinging nu kanatal demiad sa 1 bulad 9 demiad. === tabakiay a tapang nu kanatal (元首) === u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Shavkat Mirziyoyev]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 12 bulad 14 demiad. == Sakaudip (經濟) == 和許多其他獨立國協經濟體一樣,烏茲別克的經濟在經濟轉型的頭幾年裡有所下滑而到1995年後開始復甦,這得益於政策改革的累積效應開始起作用。 malecad atu nutaw misitekeday anikaudipan, Ucepei-ke' (''Uzbekistan'' (烏茲別克) tu sakaudip nu sakaudip amasumadan nu nuayawan a pinaay a mihcaan idaw kuni katadikudan katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku lima (1995 )a mihcaan hamaw sa akapah, nuni ka sumadan anika kasuped tawya a malingatu. 經濟顯示出強勁的增長,在1998年到2003年間每年增長4%,之後增速更是到了每年7%-8%。據國際貨幣基金組織估計,2008年該國的GDP幾乎是1995年的2倍。 sakaudip micideka kunika celak, itini i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idawku walu (1998) a mihcaan katukuh tu tusa a malebut idaw ku tulu ( 2003) a mihcaan tu mihmihcaan celak satu tu sepatay (4%) a kilac, nikudan satu celaksa tu mihmihcaan tu tu pitu–walu (7%-8%) a kilaca. nipisausi nu kanatal a nikapulungan nisulitan, tusa a malebut idaw ku walu (2008) a mihcaan nina kanatal a GDP mahida macunusay i cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku lima (1995) a mihcaan nu tusa a bay. 烏茲別克的人均國民總收入很低。這排在209個國家中的第169位;在12個獨立國協國家中,只有吉爾吉斯和塔吉克的人均國民總收入比其它低。經濟生產集中於日用品。 Ucepei-ke' (Uzbekistan (烏茲別克) a tademaw nikasilaculan nuheni caah kaw yadahay. nikasilsilan nu tusa a lasubu idaw ku siwa (209) a kanatalan sausihan saka cacay a lasubu enem a bataan idaw ku sieaw (169) ku ngangan nuheni, itini pisitekedan nu sabaw tusa (12) a kanatal, u [[Kurgyzstan]] (吉爾吉斯) atu [[Tajikistan]] (塔吉克) a tademaw lacul nu sakaudip han u sasabaay. sakaudip han u kapulungan ku sakay demiadan a cancanan. 該國現在是世界第6大棉花生產國和第2大棉花出口國、世界第7大黃金生產國。同時該國也是區域內重要的天然氣、煤、銅、石油、銀和鈾生產國。 nina kanatal ayda i kitakit u sakaenem anikasi kupaan kasilaculan atu sakatusa nu saka tahekal nu tabakiay a kanatal nu sapatahekal a kupaan、saka pitu nu kitakit a kim nu kasilaculan. nina kanatal i niyadu u angangan nu gasu (天然氣), celas (煤), antang (紅銅), simal (石油), 'kim atu yuo (鈾) a kasilaculan a kanatal. 農業人口占該國28%的勞動力,貢獻了GDP的24%。官方統計的失業率很低,而不充分就業--特別是在農村地區--據估計至少有20%。 malukay a tademaw makaalatu tusa a bataan idaw ku walu (28%) a kilac nu malukay, paini tu GDP a (24%) a kilac. sausian nu tapan inai ku caayay pikuli, anucaay pikuli-micidakan tu malukay a niyaduan, sausihan makaalatu (20%) a kilac. 不過,在棉花收穫的季節,所有的學生和老師都被動員去田裡幫忙收棉花,並且是義務性質的。由於該國使用童工,導致一些公司,包括Tesco、C&A、Marks&Spencer、Gap和H&M共同抵制烏茲別克生產的棉花。 nika, itini i kupa pisiwkacean a [[puu']], nu micudaday atu saydan tayda namin i umah mipadang miala tu kupa, hanipipaliw han. nina kanatal u wawa kumi kuliay, sisa tidaay a kusi, kapulung u Tesco, C&A, Marks&Spencer, Gap atu H&M mipulung miputun tu Ucepei-ke' (Ucepei-ke' (烏茲別克) nikasilaculan tu kupaan。 面對獲得獨立後種種的經濟挑戰,政府採取了一種漸進式的改革政策,強調國家控制,減少進口和能源自給。 misuayaw tunipisitekedan tu cancanan a sakudip, sifu satu mihamaw misumad tu kawaw, misilud tu kanatal, miwada’tu namaka nutaway a kanatal nipatayni tu tuud atu nisangan tu cacanan a sakaudip. 自1994年以來,該國國家控制的媒體反覆宣稱這是「烏茲別克經濟模式」的成功,並且暗示這是計劃經濟向市場經濟道路平穩轉型的獨特範例,這種方式能成功避免經濟震盪、停滯和貧困。 maka cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku sepat (1994) a mihcaan, nina kanatal misilud tu tilibi kinapina liyawliyaw sa musakamu uynihan u " Ucepei-ke' (烏茲別克) a sakaudip nu wayway" kasilahecian sa, sakamusa tunikiyakuan tu sakaudip pasaida i iciba nu sakaudip a dadanan sakalecad nu nikasumadan a picidekan nisulitan, mahinay a kawaw malaheci acaay tu kalawlaw ku sakaudip, musalueming atu pakuyuc. 近日,烏茲別克總統米爾則亞耶夫簽署命令,任命原國家稅務委員會副主席諾爾馬特·圖爾蘇諾夫為塔什干市國家稅務總局局長;任命原塔什干州國家稅務總局局長阿利姆然·法伊濟巴耶夫為國家稅務委員會副主席。 ayda a demiad, Ucepei-ke' (烏茲別克) a Cungtun ci Miece-yafu (米爾則亞耶夫) misulit tu pituduan, patuduan naw kawaw kanatal a suywu wiyun (稅務委員) hucusi ci Nuoel-mate.Tuel-sunuo-fu (諾爾馬特·圖爾蘇諾夫) nu Tase-kanse' (''Tashkent'' a tukay ([[:zh:塔什干|塔什干市]]) kanatal nu suywu cuncucucen (稅務總局局長), patuduan tu nuyda a Yunta-sekan-cuo (原塔什干州) kanatal nu suywu a sakakaay ci Alimu-zan.FaI-cipa-yafu (阿利姆然·法伊濟巴耶夫) u kanatal suywuwiyun (稅務委員) a hucusi (副主席).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%85%B9%E5%88%AB%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] == kakanen (飲食) == 與大多數國家一樣,烏茲別克飲食受當地農業的影響。 atu katuuday nu kanatal malecad tu, Ucepei-ke' (烏茲別克) kan nuheni malalid nu malukay. 烏茲別克有大量的農作物種植,有大量麵包和麵條生產,烏茲別克飲食的特點是「麵條豐富」。 Ucepei-ke' (烏茲別克) idaw ku yadahay ni palumaan, idaw ku minpaw atu walay ku sakasilaculan, Ucepei-ke' (烏茲別克) picidekan nu kan han u "sakasilaculan ku walay". 此外,羊肉也是烏茲別克飲食很重要的一部分。烏茲別克的招牌菜是抓飯,通常由米飯,肉和磨碎的胡蘿蔔和洋蔥製成,通常在大型宴會出現。 dumasatu, u basis nu sidi u angangan nu Ucepei-ke' (烏茲別克) a kakanen. Ucepei-ke' (烏茲別克) a kasinganganan tu lami' han u medmeden ku hemay, u hemay, masis atu ni melecan tu ningzin atu tamanigi nimelecan, itidasa i kalimulakan nu kawa a tahekal. 另外一道有代表性的烏茲別克飲食為shurpa(羊湯),由羊肉和蔬菜製做而成。拉條子為一道麵食飲食,可以作為主菜;烤串也常常在烏茲別克飲食出現。 dumasatu idaw ku cacaya nu Ucepei-ke' (烏茲別克) a kakanen u "shurpa (kabi nu [[sizi]]/sidi), u basis nu sidi atu lami ni salamian. ni tengtengenan tu culay u tuwamin a kakanen, taneng mala angnagan nu kakanen, nisulsulan tu basis nu sidi han itini i adih i Ucepei-ke' (烏茲別克) hinaadih kita. 綠茶是每天都會被烏茲別克引用的飲品,茶館(chaikhanas)在烏茲別克具有文化重要性。 [[ucya]] han u nananumen nu Ucepei-ke' (烏茲別克) tu demidemiad, nananumen tu uciya (chaikhanas) itini i Ucepei-ke' (烏茲別克) idaw ku angnangan nu lalangawan. 在塔什干地區人民除了綠茶外,也喜愛紅茶。茶飲為烏茲別克經常招待客人的飲品。杜格酸奶為夏季一種消暑飲品,但其地位無法取代茶。 itini i Tase-kan (''Tashkent'' (塔什干) niyaduayan a tademaw u uciya saca, manamuh tu sumanahay a uciyaan. uciya han u sapatata' nu Ucepei-ke' (烏茲別克) tulabang a nananuman. Du-ke (''Doogh'' (杜格) nu cileminay a buling nu [[lalud]] a nananuman. nika iduma a niyaduan utiih palecad. 烏茲別克在酒的使用並不像西方國家那麼普遍,但葡萄酒比其他穆斯林國家更受歡迎,因為烏茲別克基本上是世俗國家。 Ucepei-ke' (烏茲別克) sakay epah han caay kahida u amuhun , nika u badisusu a epahan mikikaka tu Muse-lin (''Muslim'' (穆斯林) a kanatal tu namuh, Ucepei-ke' (''Uzbekistan'' (烏茲別克) a kanatalan hinakinaulan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%85%B9%E5%88%AB%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] == lalangawan (文化) == 人文交流日益密切,2005年建立塔什干孔子學院。第二家「孔子學院」亦將開設。 tademaw nuheni yadahyadah, tusa a malebut idaw ku lima (2005) a mihcaan patideng tu Tase-kan (塔什干) tu Kun-ce (孔子) a cacudadan. saka tusa nu "Kun-ce a cacudadan" amalingatu tu. 烏國研究學者曾對中方人士指出,烏境曾挖掘出許多帶有明顯中國特色的絲路文物。中烏雙方的高等教育留學生人數也正逐年增加中。在新疆維吾爾自治區中約有3萬人左右的烏茲別克族生活。 Ucepei-ke'(''Uzbekistan'' (烏茲別克) mikingkiway a tademaw misuayw tu layak a tademaw saansa, Ucepei-ke' (''Uzbekistan'' (烏茲別克) nayadah kumakudkudtay nu layak a cacanan nu tuudan. nu Layak (China (中國) atu Ucepei-ke' (''Uzbekistan'' (烏茲別克) micudaday a tademaw macunus tu mihcaan. itida i Sincin-wiuel (''Xinjiang Uygur'' (新疆維吾爾) a kakitidaan idaw ku tulu a mang (3) a tademawan itida i Ucepei-ke' (''Uzbekistan'' (烏茲別克) a binacadan maudip.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%85%B9%E5%88%AB%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6] ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] * ウズベキスタン:https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3 * 塔什干: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E4%BB%80%E5%B9%B2 *烏茲別克:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%85%B9%E5%88%AB%E5%85%8B%E6%96%AF%E5%9D%A6 [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Yaco]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] a04oie5u6v4cvxp09guavpo9dqwozr9 Vahu 0 4821 52102 49071 2019-11-21T17:07:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Vahu == u sulit nu Hulam: 霧鹿部落下馬部落 == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Vahu. u kasalumaluma’ nu Vahu sa, 38 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 102 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 101 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1 ku tademaw, pakalatu 1%. 「拉瑪他星星紀念碑」,他就是Lamata Sinsin。出生於Ivahu社(今台東縣海端鄉霧鹿村下馬部落),在1914年日人誘使布農族集中至霧鹿滅殺之後(史稱霧鹿屠殺事件),Lamata Sinsin便 舉家遠遷至中央山脈核心「伊加之蕃」,拒絕與日人有任何接觸。然而日人卻聲稱他是多起突擊行動的主謀,包括1932年的大關山事件, 認定高雄州大關山駐在所的日本警察遭到攻擊 殺害,即是由Lamata Sinsin策動其二子所為, 於是設計逮捕Lamata Sinsin及其家人,並燒毀 其耕地居處。在日本時代的史料中,Lamata Sinsin被記錄為:最有謀略也最危險的生蕃首腦,是「台灣廳理蕃之癌」。 資料來源:https://web.alcd.tw/uploads/2017/12/03/70e5d0b410e8d12ea35cc5f5dfa3ed6a.pdf === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Bunun(Yuwatan) 83%, Amis(Pangcah) 7%, Paiwan(Paywan) 2%, zumazuma 7%. === u Yuwatan a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) atu Paiwan(Paywan). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658), Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yuwatan]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] 9sv1bdequedufpfzxvohju7lr1m8csd Vajiralongkorn 0 4822 100070 100067 2021-02-01T02:17:13Z 海螺先生 48 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki Vajiralongkorn [[tangan:HRH Vajiralongkorn (Cropped).jpg|thumb|HRH Vajiralongkorn (Cropped)|alt=HRH Vajiralongkorn (Cropped).jpg]] 7 a bulad 28 a demiad, Vajiralongkorn, u misingkiway. 1952 a mihcaan nalecuhan) u tabakiay a angangan nu kanatal (congtung) nu [[Thailand]] ayza sa ci Vajiralongkorn, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 10 a bulad 13 a demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government]) 6haq9m9ajrl2e6uxvo7nhix58kjrd88 Vakangan 0 4823 86421 52147 2019-11-30T06:38:32Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == '''Vakangan''' == u sulit nu Hulam:'''瓦岡岸部落''' == u siwkay == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Vakangan. u kasalumaluma’ nu Vakangan sa, 140 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 516 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 493 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 23 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 85%, Pangcah(Amis) 4%, Paywan(Paiwan) 2%, Cou 1%, zumazuma 2%. === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' === u Yuwatan(Bunun) a niyazu' kuyni, tuud ku Yuwatan(Bunun) a tademaw itini, u zuma a cidekay sa u Paywan atu Pangcah. izaw ku Yuwatan a dadiw , napangangan namakay kina niyazu' "'''Vakangan'''". a'su ku ngiha' kina dadiw, manamuh ku kaying atu sining mitengil mudadiw kina dadiw. u kamu nu Yuwatan: Vakagan. sumamaday sa, izaw ku cacay adidi'ay a niyazu', itiza i Taitung sian. kya niyazu' a ngangan sa u "Hongye chun". ilabu' kya niyazu', izaw ku adidi'ay a sa'wac, kya sa'wac a ngangan sa u "Hongye si". ipabawy nya sa'wac, izaw ku cacay adidi'ay a cacudadan, kya cacudadan a ngangan sa u Hongye kuosiaw. Taitung sien Yanpin siang Hongye chun, tahkal ku ngangan nu Hongye yakiw(外來語:野球) mimaliay. itini, yadah ku fengsu(楓樹), katukuh balangbangan atu kasienawan, masumanah tu ku papah, sisa, i kalipunan a demiad, izaw tu ku Hongye helun(谷) a ngangan. Hongye chun itiza i Luye sa'wac, nuayaw sa, u subal nu Puyuma a cidekay. i teban nu Chin-chaw(清朝), izaw ku Yuwatan a tademaw mabulaw tayza isasa' nu Sinwu, mabulaw aca ipabaw nu Kana sa'wac. maka i kalipunan a demiad, tina Yuwatan a tademaw taayaw katukuh Luye sa'wac atu Peinan sa'wac, malitemuhay a kakitizaan, i saamisan nu kalitemuhan. masasungayaw tu Puyuma a cidekay, katukuh minkoku 14 a mihcan, sasukapahen nu Lipunay a kincal(警察), sisa, sasukapah tu nina tatusaay. 布農語:瓦崗南va ka gan。古早古早以前,有一個台東縣偏遠的小鄉村,叫做"紅葉村",村裡頭有一條小溪流,叫做"紅葉溪",小溪的上游有一所山地部落小學,叫做"紅葉國小"。台東縣延平鄉紅葉村。使本區出名的是紅葉少棒隊。因遍生原生楓樹,每至秋冬,楓紅處處,早在日治時期即有”紅葉谷”之稱。紅葉村所屬的鹿野溪流域,原本是卑南族初鹿社的領域,清朝中葉有布農族人從霧鹿遷徙到下游的新武,再往南搬到加拿溪上游,大約在日本據台之際,這些布農族更推進到鹿野溪與卑南溪會合處之北岸,與卑南族互相征戰,直到民國十四年透過日警調停,雙方正式和議。 === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * '''[http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=4&T_ID=41 瓦岡岸部落]''' [[kakuniza:niyazu']] i8n9zm1lbmojp2clabnyzkjpevsbiec Valana 0 4824 52187 49158 2019-11-21T17:07:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 39 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Valana == === u sulit nu Hulam === 法蘭娜部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan ku niyazu’ nu Valana. u kasalumaluma’ nu Valana sa, 38 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 129 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 121 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 92%, Pangcha(Amis) 2%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Nantou]] [[kakuniza:Yuwatan]] 70kjfxjlsjwlr8eer2du7nlly6idk3d Valau 0 4825 86422 52207 2019-11-30T06:38:36Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Valau == === u sulit nu Hulam === 中興部落 '''布農族 (布農語:Bunan),撒奇萊雅語:Yuwatan。'''是臺灣原住民的一個族群。清代文獻稱為'''武崙族''',台灣原住民的一個族群,主要居住在海拔1,500公尺以上的高山上,現在的人口約五萬餘人。 u Bunun a cidekay sa, sakamu nu Sakizaya sa u "Yuwatan". u Taywan yincumin cacay a cidekay. i Chin kanatal a nasulitan sa u " Wulun" cidekay sananay. mueneng i buyu' ipabaw 1500m. maka lima a mang ku tademaw. === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Valau. u kasalumaluma’ nu Valau sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 273 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 271 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 1%. == u sausi nu cidekay a tademaw == === u Yuwatan a niyazu' === u kasabinacadan, Yuwatan(Bunun) 93%, Pangcah(Amis) 2%, Tayan(Tayal) 1%, Paywan(Paiwan) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 2%. u Yuwatan(Bunan) sa, u cidekay nu Taywan Yincumin. tusa a bataan a mang ku tademaw. mueneng i Kalinku i Pusung atu i dadipasan nu bayu'an. katuuday a cidekay u Yuwatan(Bunan). u niyazu’ nu Yuwatan(Bunan) kuyni, katuud ku Yuwatan(Bunan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis) u Tayan(Tayal) u Paywan(Paiwan) atu Sejek(Seediq).inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |- |271,910 |102,171 |42,514 |48,539 |28,049 |6,425 |6,789 |3,149 |3,166 |2,272 |374 |717 |15,161 |465 |4,961 |205 |167 |6,786 |- |288,008 |106,590 |47,227 |51,778 |30,161 |6,862 |7,292 |3,492 |3,427 |2,320 |404 |743 |16,214 |459 |4,981 |188 |162 |5,708 |} === u siwkay nu Yincumin === u [[:zh:原住民|Yincumin]] a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "[[:zh:原住民|原住民]]". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "[[:zh:臺灣|Taywan]]", u Hulam a sulit sa ku [[:zh:臺灣|台灣]]. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "[[:zh:南島語系|Timul Subal kamu cidekay(南島語族)]]" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku [[:zh:平埔族群|tangabulanay(平埔族]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 56ujo7i6qlxfw1prilizbi46o30genb Valjulu 0 4826 52240 49213 2019-11-21T17:07:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 32 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Valjulu== u sulit nu Hulam: 娃優魯部落 === u siwkay nu niyazu’ === i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Valjulu. u kasalumaluma’ nu Valjulu sa, 94 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 242 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 239 ku tademaw, pakalatu 99%. u zuma sa, cay ku Yingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, . 台東縣金峰鄉嘉蘭村,為嘉蘭村七部落之一 。源自馬奴爾溪(俗稱白河)上游遷居現址。嘉蘭村位於太麻里溪畔,原名「布魯布魯深」( PULER PULRE SHEN )(譯:多霧窪地),由七大部落所聚成,日本佔據台灣時對各族原住民實施理番政策,民國二十八年強迫居住於知本溪、麻立霧溪、馬奴蘭溪、麻利都部溪上游各部落遷居。民國34年10月25日在台灣光復後各部落陸陸續續遷居現址。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == Valjulu(馬兒部落) == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Valjulu. u kasalumaluma’ nu Valjulu sa, 128 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 399 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 383 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Paiwan 91%, Rukai 3%, Bunun 1%, zumazuma 1%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} ==== u siwkay nu Yincumin ==== u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) 1 ku pakincalan i Valjulu niyazu’. 1 ku pikuwanan i Valjulu niyzau’. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=404 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Paywan]] [[kakuniza:Pingtung]] fvlaj2vue8obrlksn3lo09gj7oq5zzt Vander Blue 0 4827 52244 49217 2019-11-21T17:07:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Vander Blue 7 bulad 17 demiad, 1992 a mihca, Vander Blue, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] m2vblg985j441egav2ir3nub0hp516d Vanuatu 0 4828 128017 128016 2022-01-17T01:12:56Z 59.115.2.82 /* O-Cuoay mikuwanan tawya (歐洲殖民時期) */ wikitext text/x-wiki '''Vanuatu(萬那杜)''' [[tangan:Flag of Vanuatu.svg|thumb|u hata nu VanuatuVanuatu '''(萬那杜)'''|alt=Flag of Vanuatu.svg]] u [[Vanuatu]] sa i labu nu Ta-yang-cuo, itiza i 16 00 S, 167 00 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 12,189 km<sup>2</sup>.u '''ahebal''' nu lala'ay sa 12,189 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup>.hamin nu tademaw sa 277,554. kakalukan [[umah]] sa 15.30%, kilakilangan umah sa 36.10%, zumaay henay umah sa 48.60% == '''sudu (首都)''' == u tapang tusu nu kanatal sa u Port-Vila([[:zh:维拉港|維拉港]]). 萬那杜的首都是維拉港,也是萬那杜最大的城市,位於埃提島和盧甘維爾。 Wanna-tu (Vanuatu (萬那杜) a sudu u Wila-kan (Port-Vila (維拉港), satabakiay nu Wanna-tu (Vanuatu (萬那杜) a dukay, itida i Ayti-subal (埃提島) atu Lukan-wiel (''Luganville'' (盧甘維爾).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%93%A6%E5%8A%AA%E9%98%BF%E5%9B%BE] == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa 30 bulad 7 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Tallis Obed Moses]], micakat a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 6 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 數千年前,不少島嶼已經有人居住,大約公元前4000年開始,而大約在公元前1300年,該地已經有一些陶器文物的痕跡。 pinatu nu malebut a mihcaan, idawtu ku muenengay itida i subal, kya kun-yun [[nuayawan]] nu sepatay (4000) a malebut tu lingatu, kya kun-yun nuayawan tu cacay a malebut tulu a lasubu (1300) a mihcaan, ninaniyadu' idawtu ku diwas a kaysingan nu sasulitan. === O-Cuo kabulawan tawya (歐洲殖民時期) === 1606年,由彼得·奎羅斯帶領的西班牙探險隊成為第一批登陸該島的歐洲人,認為該地是未知的南方大陸。 cacay a malebut enem a lasubu idaw ku enem (1606) a mihcaan , ci Pide.Kuyluo-se (彼得·奎羅斯) mililid tu Sipan-ya [[Spain|(Spain]] (西班牙) mitahaway a kaput mitadasay makatukuh tina subalan a O-cuo (歐洲) a [[tademaw]], nina [[niyadu']] han caay kaw kakatinengan nu timulay a talu. 在18世紀末,英國採險家詹姆斯·庫克的第二次航海中到達了該島,把該島命名為新赫布里底群島,爾後歐洲人便開始移居當地。 itini i hedek nu sabaw walu (18) a seci, Ing-kuo (英國) mitahaway ci Canmu-se.Ku-ke' (詹姆斯·庫克) saka kina tusatu makatukuh tina subalan, pangangan han tu Sinhe'-puli-di [[masabelengay a subal]] (新赫布里底群島), nikudan satu idaw ku O-cuo (''Europe'' (歐洲) a tademaw [[mabulaw]] tayda niyadu'an. 1887年起,新赫布里底群島由英法海軍委員會管理。1889年,維拉港得到自主權,雖然只有白人才有實際統治權,卻成為第一個實行無性別之分的普選的自治地區。 cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan idaw ku pitu (1887) a mihcaan, Sinheli-di (''New Hebrides Condominium'' [[masabelengay a subal|a subal]] (新赫布里底群島) naw Ing-kuo atu Fa-kuo (法國) a kayngu’ kumikuwanay. cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1889) a mihcaan, Wila-kan (Port-Vila(維拉港) maala nuheni ku sapikuwan, amica ku sanglacay a tademaw kusi kawaway, sa mala sayaway numikawaway tu caay pisacacay tu tademaw anipilian tu kakitidaan. 1906年,英國和法國兩國同意新赫布里底群島由英法兩國共同管治,成立新赫布里底群島共管地。 cacay a malebut siwa a lasubu idaw ku enem (1906) a mihcaan, Ing-kuo (''United Kingdom'' (英國) atu Fa-kuo (''France'' (法國) mihang tu Sinhe’-puli-di [[masabelengay a subal|a subal]] (新赫布里底群島) aw Ing-kuo (英國) atu Fa-kuo (法國) mapulung mikuwan, patideng tu Sinhe’-puli-di kitidaan (新赫布里底群島) mapulung amikuwan. 由於更多歐洲人移居當地,1935年的新赫布里底群島的人口超過45,000人。二次大戰期間,埃提島和埃斯皮里圖桑托島用作盟軍的軍事基地。 yadah ku taydaay nu O-cuo (歐洲) a tademaw mabulaay tayda itida, cacay a malebut siwa a lasubu talu a bataan idaw ku lima (1935) a mihcan nu Sinhe’-puli-di [[masabelengay a subal|a subal]] (新赫布里底群島) a tademaw malakuud tu sepat a mang lima a malebut (45,000) ku tademaw. saka tusa ani kalepacawan, Ayti-subal (埃提島) atu Ayse-piku-tusan-tuo subal (埃斯皮里圖桑托島) u kakitidaan nu [[hitay]] nuheni.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%93%A6%E5%8A%AA%E9%98%BF%E5%9B%BE] == '''kakitidaan (地理)''' == 萬那杜由83個島嶼組成,並且宣稱擁有馬修島和獵人島的主權。83個島嶼之中,14個的面積超過100平方公里,當中最大的為聖埃斯皮里圖。 Wanna-tu (Vanuatu (萬那杜) nu walu a bataan idaw ku tulu (83) a subal nika pulungan, sakamusa idaw ku Masiw-daw subal (''Matthew'' ([[:zh:马修岛|馬修島]]) atu Lie-zen subal (獵人島) a kawa. nu walaay a bataan idaw ku tulu (83) a sasubalan, sabaw tu sebat (14) a subalan milakuuyd tu cacay a lasubu’ (100) nu pinfan kunli, satabakiay sa u Senay-sepili-tu (''Espirito Santo'' (聖埃斯皮里圖). 萬那杜屬於熱帶和亞熱帶氣候,擁有熱帶雨林,大部份島嶼都有高山和火山,最高的山是位於聖埃斯皮里的布韋馬薩納峰,高1,879米。 Wanna-tu (Vanuatu (萬那杜) u kacaledaesay atu caay kacaledes a demiad, idaw ku caledesay nu kilangkilangan, nu subalan idaw ku talakaway a buyu' atu silamalay a buyu', satalakaway nu buyu han itida i Senay-sepili (''Saint espi'' (聖埃斯皮里) nu Puwima-sanafun (Bwemasana (布韋馬薩納峰), talakaw han cacay a malebut walu a lasubu pitu a bataan idaw ku siwa (1879) a depah (公尺).[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%93%A6%E5%8A%AA%E9%98%BF%E5%9B%BE] == '''sakaudip (經濟)''' == [[tangan:Port_Vila_market.jpg|縮圖|Wi-la minatu iciba (維拉港市場)]] 萬那杜的人多數從事第一級生產,主要為農業,其農作物可供應萬那杜約65%人的需要;另外,漁業和畜牧業也是萬那杜的主要經濟活動之一。 Wanna-tu (Vanuatu (萬那杜) a tademaw u kawaw [[nuheni]], [[angangan]] han u kakalukan, unikalukan taneng pacuwah tu Wanna-tu (Vanuatuay (萬那杜) a tademaw tu enem a bataan idaw ku lima (65%) a kilacan, dumasatu, babutingan atu pahabayan tu cancanan u Wanna-tu (Vanuatu (萬那杜) nu angangan a sakaudip. 觀光業在萬那杜也很重要,是政府的重要收入來源之一。 aidangan itida i Wanna-tu (萬那杜) u angangan tu, u sifu nu sakasilaculan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%93%A6%E5%8A%AA%E9%98%BF%E5%9B%BE] == '''saculil (交通)''' == saculil nu Vanuatu (萬那杜) 萬那杜的道路系統未經開發,少於100英里的路是鋪平的,大多數為泥路和只適合四驅車行駛。 dadan nu Wanna-tu (萬那杜) caay henay ka kapah, nu cacay a lasubu (100) nu ingli a dadanan u kapahay a culilan, u lanulanuan ku yadahay nu dadan atu tanengsa nu sepatay a muli a culilan. 每個島都有一個小型的港口或碼頭讓小型貨船和小艇定期上落貨。在萬那杜,單車是受歡迎的代步工具。維拉港和盧甘維爾有一定數量的的巴士和小型巴士。 nina subalan idaw ku adidi'ay a minatu matuo sapahetik nu adidiay a balunga tanengsa kahtikan nu tutuud. itini i Wanna-tu (萬那杜) batikal ku kanamuhan nuheni saculil. Wi-la minatu (維拉港) atu Lukan-wiel (盧甘維爾) idaw ku tanengay nu basu' atu adidi'ay a basu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%93%A6%E5%8A%AA%E9%98%BF%E5%9B%BE] == '''lalangawan (文化)''' == [[tangan:Wooden_slit_drums_from_Vanuatu,_Bernice_P._Bishop_Museum.JPG|縮圖|nu kasuyay a sapituktuk (木造梆子) ]] === kamu (語言) === 萬那杜的官方語言為英語、法語和比斯拉馬語。比斯拉馬語是一種皮欽語和克里奧爾語,混合了英語字詞和美拉尼西亞語文法。 tadakamu nu Wanna-tu (萬那杜) u Ing-kuo (英語), Fa-iy (法語) atu piyse-lama (比斯拉馬語) a kamu. pise-lama (比斯拉馬語) a kamu u pi-cin a kamu (皮欽語) atu ke'li-awei a kamu (克里奧爾語), malalamel atu Ing (英語) a kamu atu Meala-nisi-ya (美拉尼西亞語) a kamu. === dadiw (音樂) === 萬那杜有獨特的本土文化,他們的樂器稱為梆子(slit drums),是一類打擊樂器。 Wanna-tu (萬那杜) idaw ku picidekan nu lalangawan, u datukan nuhani u "slit drums" (梆子) hananay, uta [[tuktukan]] a dadatukan. === wayway nu itidaay (民風民俗) === 萬那杜民風簡樸,民眾友善親切,會主動和遊客打招呼。當地的人都習慣在路旁的大樹摘取果實,周圍地方都有果實唾手可得。 Wanna-tu (萬那杜) madayum ku saudip nuheni, mangaay a tepalan, mikiayaw tu taydaay midang a tademaw musa[[kamu]]. mananam kunuheni i sasa' nu [[kilang]] mipecu’tu maduhemay aheci, i liklik tingdi’han maalatu ku aalan tu heci.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%93%A6%E5%8A%AA%E9%98%BF%E5%9B%BE] == '''aadihan (觀光)''' == 圓形埃法特島 makimulmulay a Ayfa-te subal 埃法特島 在埃法特島周圍。萬那杜的旅遊提供了一個全國風味的切片。未受破壞的古老雨林,洶湧的河流,二戰遺跡,種植園,傳統村莊,文物....。 i liklik nu Ayfa-te subal (埃法特島). Wanna-tu (萬那杜) a laliwkuan idaw kunipabeli tu sakapahay nu anicikcikan tu kakanen. caay henay kaw malawpesay nu mukasi a kilakilangan, tabakiay nu [[balad]], uliwan nu sakatusa anikalpacawan, nipalumaan tu kilang, atu mukasi a niyadu, cancanan a tuudan ...... 私人海灘,是持久的。在魚中游泳或浮潛。自然成為一體。看到古老的村莊和定居點仍在運作時. nuudip a [[likelikenan|likenlikenan]], numatenesay. itini i butingngan amingaduy atu milenem. saka lihalayan a malacacay. makaadih tu mukasi a niyaduan atu itidaay mueneng muculil henay. 充分利用瓦努阿圖的天然潟湖,瀑布和觀賞野生動物的機會,無需計劃任何事情或安排從維拉港出發的交通工具,這是島上游客和遊輪的理想選擇。 miida tu Wanu-atu (瓦努阿圖) a pakunida hananay a masabanaway, cascas atu aadihan tu aadupan, acaay pikiyaku tu kawaw atu misulit tu sakatayda i Wi-la minatu (維拉港) tu sakaalingad a caculilan, uynihan nina subalan a midangay nu tademaw atu mikacaway tu balunga a sakapahay anipili’an. 在伊頓藍色潟湖(Eton Blue Lagoon)浸泡,與水晶藍色潟湖(Crystal Blue Lagoon)的海龜一起游泳,並在拉魯瀑布(Rarru Cascades)沐浴。 itini i Itun-lanse banaw (伊頓藍色潟湖) "Eton Blue Lagoon" misengel, atu Suycin-lanse banaw (水晶藍色潟湖) "Crystal Blue Lagoon" a [[bilanga]] mapulung mingduy, maliluc itida i Lalu cascas (拉魯瀑布) "Rarru Cascades" mililuc.[https://www.tripadvisor.com.tw/Attraction_Review-g294144-d10021197-Reviews-Yumi_Tours_Transfers_Vanuatu-Port_Vila_Efate.html] =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *萬那杜:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%93%A6%E5%8A%AA%E9%98%BF%E5%9B%BE *TripAdviser:https://www.tripadvisor.com.tw/Attraction_Review-g294144-d10021197-Reviews-Yumi_Tours_Transfers_Vanuatu-Port_Vila_Efate.html [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] gmpuy4d188g29uja5dlfy40704qujlh Vecekadan 0 4829 86423 52279 2019-11-30T06:38:40Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Vecekadan == u sulit nu Hulam: 三和部落 三和部落位於屏東縣內埔鄉、鹽埔鄉及麟洛鄉之轄區交界處。 三和村原為隘寮溪荒蕪之地,於民國42年政府為改善原住民生活,僱用兵工開墾400公頃交與屏東縣攻府,鼓勵霧台、三地、瑪家三個鄉深山的山胞移住,從事土質改良,改善生活,及至民國五十六年交由本鄉接管成立一村。 本村鹽埔段屬鹽埔鄉,番子寮段屬長治鄉;犛頭鏢段,隘寮段屬內埔鄉,周圍都是平地村落包圍。本村有 北村、中村、南村三個部落組成,當時本村名稱為隘寮墾區山胞移住地,經村民大會議決改名為三和村。 資料來源:https://www.pthg.gov.tw/TownMjt/cp.aspx?n=2B79E7E9545D4BC3 === u siwkay nu niyazu' === i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Vecekadan. u kasalumaluma’ nu Vecekadan sa, 277 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 836 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 816 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 20 ku tademaw, pakalatu 2%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 92%, Rukay(Rukai) 2%, Pangcah(Amis) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Rukay u Pangcah atu Puyuma == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] glu9o3qp8fw2bjaf1uvkavr66tur73t Venezuela 0 4830 128019 128018 2022-01-18T01:24:18Z 59.115.2.82 /* likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki Venezuela(委內瑞拉) [[tangan:Flag of Venezuela.svg|thumb|u hata nu Venezuela|alt=Flag of Venezuela.svg]] u [[Venezuela]] sa i labu nu Cong-nan-mey-cuo, itiza i 8 00 N, 66 00 W u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 912,050 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 882,050 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 30,000 km<sup>2</sup> hamin nu tademaw sa 30,912,302. kakalukan [[umah]] sa 24.50%, kilakilangan umah sa 52.10%, zumaay henay umah sa 23.40%. ==tapang tusu nu kanatal (首都)== u tapang tusu nu kanatal sa u Caracas ([[:zh:卡拉卡斯|卡拉卡斯]]). ==kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)== kakinging nu kanatal demiad sa 5 bulad 7 demiad. ==tabakiay a tapang nu kanatal (元首)== u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Nicolás Maduro]], micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 19 demiad. == likisi (歷史) == 在古代,委內瑞拉是印第安人阿拉瓦克族和加勒比族的居住地。1498年,哥倫布發現了委內瑞拉。 namahida, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) naw Indians (In’-ti-an a tademaw 印第安人) Arawak (A-la-waw-ke a binacadan 阿拉瓦克族) atu Caribbean (Cia-le-pi a binacadan 加勒比族) a kakitidaan. cacay a malebut sepat a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1498) a mihcaan, Columbus (Ke-lun-pu 哥倫布) makaadih tu Venezuela (Winai-zuela 委內瑞拉)。 1522年時,西班牙在南美洲的第一個殖民地新卡地茲就在今日的委內瑞拉境內建立。1717年新格瑞那達副王轄區成立時,委內瑞拉被規劃為其下屬的一個省。 cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku tusa (1522) a mihcaan, Sipan-ya 西班牙) itini i Nanmea-cuo (南美洲) a sayaway kabulawan han i Sinka-tice (新卡地茲) nu aydaay a Vinai-zuela (委內瑞拉) patideng. cacay a malebut pitu a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (1717) a mihcaan Sinke-zuy-nata (新格瑞那達) fu-wan (副王) kitidaan patideng sa, Vinai-zuela (委內瑞拉) pakenisen malasin. 1810年4月19日的一場政變中,委內瑞拉脫離了西班牙的控制,並在1811年7月5日正式宣告獨立,但是獨立戰爭並未因此而結束。 cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan (1810) a mihcaan sepat a bulad sabaw tu siwa a demiad nikasasumadan, Vinai-zuela (委內瑞拉) miliyas tu Si-pan-ya (西班牙) anipikuwan, sisa itida i cacay a malebu walu a lasubu cacay a bataan idaw ku cacay (1811) a mihcaan pitu a bulas lima a demiad mihapu misiteked kami sa, nika lepacawan caay pihedek. 在經過了多年戰鬥之後,委國終於在南美洲著名的獨立英雄西蒙·玻利瓦率領下,於1821年正式得到西班牙的承認而完全獨立。 namaka pinatu a mihcaan nikalepacawan, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) itini i Namea--cuo (南美洲) singanganay misitekeday a tademaw ci Simon Bolivar (Si-Mun. puo-liwaw 西蒙·玻利瓦) pililidan, i cacay a malebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1821) a mihcaan tatengan maala nu Si-pan-ya (西班牙) ku kapisitekedan 直到1830年為止,委內瑞拉與哥倫比亞、巴拿馬與厄瓜多等鄰國同樣,都是大哥倫比亞共和國的一部分。爾後委內瑞拉在1830年獨立建國,大哥倫比亞也宣告瓦解。 katukuh tu caca a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) atu Kelun-piya  (哥倫比亞), [[Panama]] (Pa-na-ma 巴拿馬) atu [[Ecuador]] (E-kua-duo 厄瓜多) nu tepalay a kanatal malecad, u Colombia (Take-lunpi-ya 大哥倫比亞) kunhekuo. sa Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) itini i cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan misiteked a patideng, Colombia (Ta-ke-lun-pi-ya 大哥倫比亞) mihaputu amabulasak sa。 1830年,玻利瓦逝世後,掌握軍政大權的何塞·安東尼奧·派斯宣布委內瑞拉脫離大哥倫比亞獨立。 cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan, mapatay satu ci Bolivar (Puo-li-waw 玻利瓦) , mimedmeday tu hitay a kakawaw ci Hesay. antun-niaw. pay-se (何塞·安東尼奧·派斯) mihapusa tu Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) amiliyas tu Takelun-piya (Colombia ( 大哥倫比亞) misiteked. 1831年派斯就任委內瑞拉國總統,實施強人政治,來自內部的威脅使得幾乎沒有機會處理委內瑞拉與其他國家之間與經濟,後來被政變推翻。佩德羅·夸爾·埃斯坎東以臨時總統的姿態上台,同時建立委內瑞拉共和國。 cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan idaw ku cacay (1831) a mihcaan ci Pay-se (派斯) mala Cungtun nu Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉), pacici tu tademaw a cence, namaka labu kunipatalaw inai' sa ku lawat mikawan tu Vinai-zuela (委內瑞拉) atu nudumaan a kanatal tu sakaudip, nikudan satu belinen nu hitay. ci Paydeluo.kaue.aysekandun (佩德羅·夸爾·埃斯坎東) pilalinzien mala Cungtun, tawyatu patideng tu Vinai-zuela kunhe-kuo (委內瑞拉共和國) 委內瑞拉共和國雖然成立,但實際仍然是寡頭政治,國家權利掌握在執政者,混亂的經濟更成為致命傷, Vinai-zuela kunhe-kuo (委內瑞拉共和國) amica kuni patideng, tatenga inaitu ku tadatangah , mikuwanay tu kanatal uydatu umikuwanany, nikalawlawan a sakaudip mala mipataya tu[[balucu'|tademaw.]]  在兩年後被朱利安·卡斯楚·康特雷拉斯發動政變拉下台,康特雷拉斯組成軍政府,以高壓控制統治,引起保守黨發動政變,重新奪取政權。 tusa satu a mihcaan ci Culi-an. kase-cu. kante'-lela-se (朱利安·卡斯楚·康特雷拉斯) mibabelihan patasasa’en cinida, misakaput ci Kante'-lela-se (康特雷拉斯) tu hitay a cen-fu, epingen ku kawaw, mapalekal ku Pawsuotan (保守黨) mibabelih, malingatu aca misapatas tu kawaw. 最終在1859年爆發長達五年的戰爭。這場戰爭最終由法爾孔率領的軍隊獲勝,共和國被推翻,法爾孔宣布建立委內瑞拉合眾國,並制定新憲法,採用聯邦制度。 sadikuday i cacay a malebut walu a lasubu lima a bataan idaw ku siwa (1859) a mihcaan mapatideng tu lima a mihcaan kini kalepacawan. nina kalepacawan sadikuday ci Falcon (Fael-kun 法爾孔) nililidan nida a hitay kumakaciay, kunhe-kuo (共和國) mabelin, ci Falcon (Fael-kun 法爾孔) mihapu patideng tu Vinai-zuela hecun-kuo (委內瑞拉合眾國), misabaluhay tu sinfa, sa lanpangen ku kawaw . 委內瑞拉在19世紀和20世紀前半期,長期為政治的不穩定、政治鬥爭和獨裁政治統治所籠罩。 Vinai-zuela (委內瑞拉) i sabaw tu siwa (19) a se-ci atu tusa a bataan (20) a se-ci tu nupankiwan, hatidaay tu nutenes caay ka kapah, masasuada’ ku cence atu micidekay a cence. 1952年時任國防部希門內斯以軍隊自任臨時總統,推翻委內瑞拉合眾國,建立了現在的政權。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan tawya nu hitay a sakakaay ci Jimenez (Simen-neyse 希門內斯) a hitay patidengsa tu linziay a Cung-tun, belineng ku Vinai-zuela hecun-kuo (委內瑞拉合眾國), patideng tu aydaay a cen-cun (政權). 1958年,民主運動最終迫使軍方停止干預國政。從那年起,由投票產生的民主政府取代了軍事執政。 cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku walu (1958) a mihcaan, mincu cuntun sadikuday pacicien nuheni ku hitay palusaliimeng nuheni amikaki tu kawaw nu kanatal. namakayda a mihcaan satu, sikiwentu ku sapalekal tu micu sifu mikawaw tu nuhitay a kawaw.   1998年烏戈·查維斯第一次當選為委內瑞拉總統。他翌年就任總統後通過修改憲法,把總統的任期由五年延長至六年,可以連任一次。 cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1998) a mihcaan ci Uke.cawi-se (烏戈·查維斯) misadadas maala mala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) Cungtun. saka tusa a mihcaan nikala cungtungan malaheci nida ku sapisumad tu sinfa, naw lima a mihcaan kuni kala Cungtun paka tanayuen nida katukuh tu enemay a mihcaan, taneng miliyaw matulin kina cacayaca mala Cungtun. 之後成立新的國民議會,國會由兩院制改為一院制,藉以打擊由反對派所控制的舊國會。2000年烏戈·查維斯經修憲後的總統選舉以約六成票數第二次當選委內瑞拉總統。 nikudan satau patideng tu baluhay a kuomin iyhua (國民議會) , kuohua naw tusaay a kawaw sumaden mala cacay, sapilebu tu mibelihay nu malumanay a kuohua. tusa a malebut (2000) a mihcaa ci Uke.cawi-se (烏戈·查維斯) nanisumadan satu ku nisingkiwan tu Cungtun u enemay a paya ku sakakina tusa nida maala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) Cungtun. 2006年3月7日,委內瑞拉國民議會通過了對國旗和國徽的修改方案,決定把國旗上7顆星增加為8顆,並將國徽上駿馬飛奔的方向由向右改為向左。12月3日,委內瑞拉舉行總統大選,烏戈·查維斯以63%的選票成功連任,亦是他第三次當選委內瑞拉總統。 tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan tulu a bulad pitu a demiad, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) kuomin-ihua (國民議會) mikedatu hata atu hata a kulit nipisumadan, pabalucu tu pituay a bunac cunusen mala walu a bunac, kulitay nu hata a subayu nuw kawanan sumaden pasiyda i kawili kunipibahel. sabaw tusa a bulad tulu a demiad, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) misinkiwan tu Cung-tun, ci UKe. Cawi-se (烏戈·查維斯) u enemay a bataan idaw ku tulu (63%) a kilac nu paya malaheci matulin mala Cung-tun, u saka tulu nida amaala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) a Cung-tun. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *委內瑞拉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A7%94%E5%85%A7%E7%91%9E%E6%8B%89 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] avwn19rmbo5080tw2hytxsz9adpd6f9 Vic Bartolome 0 4831 52298 49274 2019-11-21T17:07:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Vic Bartolome 9 bulad 29 demiad, 1948 a mihca, Vic Bartolome, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] s6qeggrrpxabyt1iwybxvgt40h1bsnq Vic Chou 0 4832 52311 49288 2019-11-21T17:07:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Vic Chou == [[:zh:周渝民|Vic Chou(周渝民)]] == [[tangan:Vic Chou at autograph event 20090921.jpg|thumb|Vic Chou]] === u siwkay niza === Vic Chou (1981.6.9) nalecuhan i Taywan. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1981.6.9 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''周渝民'''(英文名:Vic Chou,1981年6月9日-),本名周育民,暱稱仔仔。出生於台灣宜蘭縣羅東鎮,台灣男演員、男歌手,同時也是F4成員。2001年陪朋友試鏡時被電視製作人柴智屏發掘,出演台灣第一部偶像劇《流星花園》中的花澤類一舉成名,隨後與戲中的其他三位主角搭檔組成偶像團體F4。隨著《流星花園》在亞洲熱播,F4也紅極一時,世界巡迴演唱會盛況空前,成為台灣新生代男子偶像團體的代表人物。 2008年,周渝民在年度大戲《痞子英雄》中演出一個膽小怕事、外表浪蕩、言行幽默,其實正直與勇敢才是他的本質的痞子警察;其出色的劇情與精湛的演技,讓該劇與周渝民獲得觀眾、媒體的一致好評,2009年憑此角色入圍第44屆金鐘獎戲劇節目男主角獎。2013年以《回家》獲得第48屆金鐘獎戲劇節目男主角獎。 === u sulit nu Amilika === Vic Chou (Chinese: 周渝民; pinyin: Zhōu Yúmín) is a Taiwanese actor, singer and commercial model. He is a member of the Taiwanese boy band F4, and has starred in Taiwanese dramas. It had a variation only in the middle character (from 育 to 渝) from his birth name, 周育民 (pinyin: Zhōu Yùmín) === u kawlah niza === {| class="wikitable" |mihcaan |kawlah |- | rowspan="2" |2001 |Malaysiya sakacacay Cinciu sumanahay pakawlah a lisin - didiw-subal sakanamuhay kim a kawlah馬來西亞第一屆金曲紅人頒獎典禮-樂壇超人氣金獎- F4 |- |cacay bataan kim dadiw - paulitay udad 十大金曲- 流星雨 |- | rowspan="7" |2002 |Hong Kong baluhay niyazu' laziw nukuwan pakawlah a lisin - baluhay mucakat ihekal nu bayu' a mudadiway baluhaya a tademaw a kawlah 香港新城電台叱吒頒獎典禮 - 新登場海外歌手新人獎 |- |Sinkapol Cinciu a kawlah - sakamanamuhay a baluhay tademaw a kawlah 新加坡金曲獎 - 最受歡迎新人獎 |- |sakatusa kitakit Hulam kamu dadiw pasilsilay sapat - sakamamamuhay tatama mudadiw baluhay tademaw kim a kawlah, mihcaan baluhay tademaw a kawlah 第2屆全球華語歌曲排行榜 - 最受歡迎男歌手新人金獎、年度新人獎 |- |Peicing Channel V sakawalu kitakit Hulam kamu dadiw pasilsilay - Hong Kong Taywan sakamanamuhay baluhay tademaw a kawlah 北京 Channel [V] 第八屆全球華語音樂榜中榜-港台最受歡迎新人獎- F4 |- |Peicing taban tilibi nukuwanay CCTV-MTV-Kongtay hakay siicelangay baluhay tademaw a kawlah 北京中央電視台 CCTV- MTV-港台潛力新人獎- F4 |- |Hong Kong silait tilibi balakas nukuwanay kakacawan saicelangay samanamuhay sipuuay mapulung a kawlah 香港有線電視娛樂台最強人氣劇集組合獎- F4 |- |香港十大勁歌金曲頒獎典禮-最受歡迎國語歌曲獎銀獎-《Ask For More》- F4 |- | rowspan="3" |2003 |第25屆十大中文金曲 -銀禧至尊新人大獎 |- |Hit流行音樂獎 -最受歡迎音樂獎 |- |Channel [V] 第九屆全球華語音樂榜中榜-傳媒推薦組合獎- F4 |- | rowspan="3" |2004 |馬來西亞2004娛協獎 - SMS最受歡迎原創歌曲獎(國際組) |- |IFPI香港唱片銷量獎- 十大銷量國語唱片- (Fantasy 4ever) |- |第四屆百事音樂風雲榜 -港台十大金曲- F4 (絕不能失去你) |- | rowspan="2" |2005 |IFPI香港唱片銷量大獎 -十大銷量國語唱片獎(記得我愛你) |- |第二屆「MTV亞洲大獎」-啟發精神大獎-F4 |- |2007 |第9屆萊卡風尚大典-風尚年度台灣男演員獎 |- |2008 |美麗佳人 - 年度最具銷售影響力代言人獎 |- |2009 |(入圍)第44屆金鐘獎- 戲劇節目男主角獎 |- | rowspan="3" |2010 |第1屆台灣壹週刊娛樂大賞 - 年度最受歡迎十大明星獎、年度最受歡迎演員獎 |- |第5屆首爾電視節 - 台灣地區最佳人氣演員獎 |- |第5屆中國電視觀眾節 - 年度十大最受歡迎影視演員獎 |- | rowspan="2" |2013 |第48屆金鐘獎 - 戲劇節目男主角獎(回家) |- |第2屆台灣 GQ 年度風格男人 (GQ Men Of The Year)BEST PERFORMANCE(GQ年度最佳演員) |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:周渝民|周渝民]] [[kakuniza:tademaw]] saiyel4hegozys4htba4uk3dm6ugq1t Victor Alexander 0 4833 52336 49313 2019-11-21T17:07:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Victor Alexander(維克多·亞歷山大)''' == siwkay niza == nalecuhan niza i 8 a bulad 31 a demiad, 1969 a mihca, Victor Alexander, u miunduay a kawaw niza. Victor Alexander nalecuhan i Detroit, Michigan. Victor Alexander unu syubay kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput, u misimaw zikuzay mimaliay, u tabakiay ayaway mimaliay, u tebanay mimaliay. Victor Alexander i 1991 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 17, namapili’ tu nu Golden State Warriors putiput. {| class="wikitable" style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |Victor Alexander(維克多•亞歷山大) |- | colspan="2" | |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1969 a mihcan 8 a bulad 31 a demiad/ Detroit, Michigan |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tabakiay ayaway mimaliay, tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 120 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |9, 52 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Iowa State (1987–1991) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1991/ saka 1 a uwac /17 |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu Golden State Warriors putiput |- |style="font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |1991–1995 Golden State Warriors 1996–1997 Estudiantes de Olavarría 1997 Atléticos de San Germán 1997–1998 AEK Athens BC 1998–1999 Maccabi Tel Aviv 1999–2000 PAOK BC 2000–2001 Tau Ceramica 2001–2002 Detroit Pistons 2002–2003 CSKA Moscow 2003 Unicaja Málaga 2003–2004 CSKA Moscow |} == kakuniza nu kawaw == {| class="wikitable" |midadiway | |kagakay | |- |salukiyaway | |salisinay | |- |sadadiway | |misangaay | |- |upalaway | |nalimaan | |- |miundu'ay |v |micudaday | |- |sadang | |mistesekay | |- |mikuwanay | |sitanengay | |- |pacakayay | |zuma |v |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] 5hkkr8bbx6okmxy84lxd02d2028is5n Vietnam 0 4834 117244 117243 2021-06-26T18:45:11Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki Vietnam(越南) [[tangan:Flag of Vietnam.svg|thumb|u hata nu Vietnam(越南)|alt=Flag of Vietnam.svg]] u [[Vietnam]] sa i labu nu Ya-Cuo, itiza i 16 10 N, 107 50 E. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa izaw ku 331,210 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 310,070 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 21,140 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]]an sa 95,261,021. kakalukan [[umah]] sa 34.80%, [[kilakilangan]] umah sa 45%, zumaay henay umah sa 20.20%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u tapang tusu nu [[kanatal]] sa u Hanoi([[:zh:河內市|河內市]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa tusa bulad siwa demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci [[Trần Đại Quang]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca sepat bulad tusa demiad. == '''Hanoi (河內市)''' == '''河內市'''(越南語:Thành phố Hà Nội)是越南的首都,古稱「大羅」、「古螺」、「昇龍」。位於越南北部,紅河三角洲西北部,紅河右岸和紅河與天德江的匯流處,因位在紅河與蘇瀝江(越南語:Sông Tô Lịch)之間而得名「河內」。河內是越南的工業、文化中心,同時也是越南歷史上的古都,其擁有1000多年歷史,從西元11世紀起就是越南北部的政治、經濟和文化中心,市區歷史文物豐富,名勝古跡遍布。人口約為800萬,多為京族。[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%B3%E5%85%A7%E5%B8%82] ''Hanoi''(河內市) u satabakiay a tukay nu Vietnam (越南). u ''Hanoi''(河內市) i amis nu Vietnam (越南), teban nu satip atu amis, kawanan nu Hung-He (紅河) atu Tan-Te-Ciyang (天德江), i teban nu Hung-He (紅河) atu kakumudan nu Hung-He ([[:zh:红河|紅河]]), Tan-Te-Ciyang ([[:zh:陇江|天德江]]) i teban nu Hung-He (紅河) atu Tan-Te-Ciyang (天德江) sisa pangangan han tu Hanoi (河內). u lumlum nu Kuziw (工業) kacapuan nu selangawan kalimulakan i ayaw nu Ye-Nan (越南), 1000 a mihca ku likisi. namaka 1000 a mihca nu kalecuhan ni Ye-Su (耶穌) (11 a se-ci [世紀]), u tapan tu nu Ye-Nan (越南) i tukay yadah ku mukasiay a kining piyadahan 800 a mang ku tademaw, Cing-Cu (京族) ku [[katuuday]]. === likisi nu ''Hanoi'' (河內歷史) === 公元前2世紀,漢朝征服越南北部,設立郡縣。越南進入了長達千年的「北屬」時期(屬於在北方的中國)。河內一帶隸屬「交趾郡宋平縣」。 ayaw hen nu 200 a mihcaan nu kalecuhan ni Jesus (耶穌), laisan nu Han-Caw(漢朝) ku amis nu Vietnam (越南) [[patizeng]] han tu Cin kenis (郡縣), cacay a malebutay a mihcaan a kuwanan nu China (中國). Hanoi (河內) mala nikuwanan nu Ciyaw-Ce-Song-Pin kenis (交趾宋平縣). 622年,中國唐朝接管交阯、日南和九真等地方,設立交州總管府。後改為「安南都護府」,這是越南得名「安南」的開始。 622 a mihca, u Tang-Caw (唐朝) nu China (中國) ku mikuwanay tu Ciyaw-Ce (交趾), Re-Nan (日南) atu Ciyu-Cen (九真) patizengan tu Ciyaw-Cu-Cung-Kuwan-Fu (交州總管府). likul u An-Nan-Tu-Hu-Fu (安南都護府) An-Nan (安南) han ku China (中國). 1428年,黎朝開國君主「黎利」擊退中國明朝軍隊,建立黎朝,定都昇龍城(今天的河內市)。1802年,阮朝建立。 i 1428 a mihca Li-Caw (黎朝) a tapang nu mikeliday ci Li-Li (黎利) mademec ku [[hitay]] nu Mi-Caw (明朝) nu China (中國), patizeng han tu Li-Caw (黎朝). i Sen-Lung-Ceng (昇龍城) hantu ku satabakiay a tukay (''Hanoi (''河內) han ayza). 1802 a mihcaan patizeng han tu Zuwan-Caw (阮朝). 1873年,法國殖民者侵占河內。1888年,阮朝正式割讓河內市、海防市和峴港給法國。1902年,法國殖民政府將首府從西貢(今天的胡志明市)遷到河內。 1873 a mihca, debungan nu Fa-Kuo (法國) ku ''Hanoi'' (河內) . 1888 a mihca papechnen nu Zuwan-Caw (阮朝) ku ''Hanoi''(河內市) , Hay-Fang-Su (海防市) atu Sin-Kang (峴港) ku France (法國). i 1902 a mihca, linghen nu France (法國) ku tapang a tukay. namaka ''Sai Kung'' (西貢) (ayca a Hu-Ci-Min (胡志明) patayzaen i Hanoi (河內). 1940年,河內被日本侵占。1945年,日本無條件投降。「越盟」領袖胡志明領導發動八月革命,成立「越南民主共和國」,定都河內。 1940 a mihca, mademec ku Lipun (日本) a malais. tapang nu mikeliday ci Hu-Ci-Min (胡志明) nu Ye-Meng (越盟), laisan i waluay a bulad, patizeng han Ye-Nan-Min-Cu-Kung-He-Kuo (越南民主共和國) patizeng han ku satabakiyay a tukay i Hanoi (河內). 1946年,法國殖民者在再次侵占河內。「越盟」不得不從河內撤退,前往越北山區進行游擊戰。經過9年時間的戰爭,北越於1954年收復河內。 1946 a mihcaan midebung aca ku France (法國) i Hanoi (河內), miliyas ku Ye-Mung (越盟) tayza milimek i buyubuyuan mala yu-ci-tuey (游擊隊) maka siwa a mihcaan, i 1945 a mihca, maalaw aca nu Pey-Ye (北越) ku Hanoi (河內). 在「越南戰爭」時期(1955-1975),河內的交通運輸設備因橋梁和鐵路的炸毀而遭到嚴重影響,然而越南人很快將其修復。1976年7月2日,越南統一,河內成為統一後的首都。 i “nakalas nu Vietnam (越南) ” (1955-1975), u [[zazan]] atu kayak a nu [[kazizeng]], [[silamalay]] mamin a mapeci, nika kalah masanga’ masinanut nu tademaw nu Ye-Nan. 1976 a mihcaan pitu a bulad sakatusa a demiad, malimuut makedet, masinanut ku kanatal nu Vietnam (越南) . u Hanoi (河內) ku salikulay a tapang nu tukay. == '''Hu-Ci-Min tukay (胡志明市)''' == 胡志明市(越南語:Thành phố Hồ Chí Minh),原名西貢(越南語:Sài Gòn)。曾是「越南共和國」(俗稱南越)首都,現是越南最大的城市及其五個中央直轄市之一,為越南經濟、貿易、交通及文化中心。該市現名是為了紀念「越南民主共和國」(俗稱北越)建國領導人、越南「勞動黨」主席兼「越南民主共和國」主席胡志明。 Si-Kung (西貢) han i ayaw ku Hu-Ci-Min tukay (胡志明市) nanu satabakiay a tukay nu Vietnam (越南), u tatebanan nu [[sakaudip]], pisiwbayan, pakacawan nu silamalay atu basu, u tatebanan nu selangawan nu [[binacadan]]. u nipangangan tu tatebanan nu [[mikeliday]] nu Vietnam (越南) ci Hu-Ci-Min tukay (胡志明市). 都會區包括了胡志明市市區、平陽省土龍木市、以安市、順安市、同奈省邊和市和周邊城鎮,人口超過900萬人。是越南與「前法屬印度支那」(法蘭西殖民帝國在東南亞的領土之一[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%E5%B1%AC%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E6%94%AF%E9%82%A3])最大的都會區。在胡志明市都,大都市區覆蓋大部分地區。東南部加前江和隆安省正在規劃一個面積達30平方公里,人口20萬居民的城區,到2020年,根據「美世人力資源諮詢公司」(Mercer)、「經濟學人信息部」和「非洲國際經委會」,胡志明市在世界上最昂貴的城市名單上排名132。[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%83%A1%E5%BF%97%E6%98%8E%E5%B8%82] Hu-Ci-Min tukay (胡志明市), Tu-Long-Mu-Su (土龍木市), I-An-Su (以安市) atu Sun-An-Su (順安市) nu Pin-Yang kenis (平陽省), Piyan-Hu-Su (邊和市) nu Tung-Nay kenis (同奈省) atu capiay a niyazu'. malawit ku 900 a mang nu tademaw. u Hu-Ci-Min tukay (胡志明市) ku satabakiay a tukay i Vietnam (越南) atu "ayaw nikuwanan nu France (法國) a kanatal Ing-Tu-Ce-Nan (前法屬印度支那)" (u nikuwanan nu Fa-Lan-Si Ti-Kuo [法蘭西帝國] i Tung-Nan-Ya [東南亞]), malaba amin ku niyazu', teban nu wili atu timu Ciya-Ciyen-Ciyang (加前江) atu Lung-An kenis (隆安省), 30 km<sup>2</sup> adahal nu pala. 20 a mang ku tademaw. i 2020 a mihca, u kamu nu Mey-Su (美世, Merecer), Cin-Ci-Siye-Sin-Si-Pu (經濟學信息部) atu Fey-Cuo-Ku-Cin-Ci Wi Huy (非洲國際經委會). u tekes nu tukay i sikay u saka 132 ku Hu-Ci-Min tukay (胡志明市). === Hu-Ci-Min tukay satalakaway a yuping (胡志明市中央郵局) === 中央郵局位於市中心地區,是西貢最為著名的法式建築之一,也是法國殖民時期所建的第一座郵局,於19世紀末啟用。建築牆體為黃粉色,內部裝飾古典,有穹頂、圓形花窗等。 i teban nu maci nu Sai Kung (西貢, 胡志明市) ku [[satalakaway]] a yuping. u singanganay a luma nu France (法國) i Sai Kung (西貢). u Fa-Kuo hen a nipikuwan a nisangaan i likul nu 19 a se-ci (世紀). u kalawlaway a kulid ku cabeng nu nisanga'an a luma'. [[salungan]] ku lalabu nu luma' mahaen nu mukasi. mahida u pangciw nu mali ku badahung. masakimulmulay a malikatay a sasingalan. 胡志明肖像,左右側上方各有一張手繪地圖,據說為法國地理學家所畫。大廳內還有一排紅木製的電話亭,以前是西貢市少數可撥打國際電話的地方。中央郵局現在仍在使用,到胡志明市的旅客絕不能錯過在這裡寄一張明信片。[https://www.klook.com/zh-TW/blog/越南必去/] u sasing ni Hu-Ci-Min (胡志明) mapacait tu i teban nu tumunaw, i pabaw nu kawanan atu kawili idaw ku nikulitan tu kitidaan nu tademaw a kitakit nu France (法國) a ti-li-siye-cia (地理學家) a nikulitan. i tamunaw izaw ku sumanahay nisangaan tu patelian tu sapatelay tu baaday a kitakit u balakiay tu a yubin. tayzaay a labang [[midang]] i Hu-Ci-Min (胡志明) aka pawan micakay tu minsinpen. === Sen-Mu-Ma-Li-Ya kiwkay (聖母瑪莉亞教堂, Notre Dame Cathedral) === 法國統治時期所建造的教堂。[https://travelbook.com.tw/topics/416]紅教堂就在中央郵局對面,是胡志明市另一處地標建築。教堂仿巴黎聖母院設計,兩座鐘樓約40米高,所有的材料均來自法國,不過整座建築規模稍弱一些[https://www.klook.com/zh-TW/blog/越南必去/]。外觀用紅色磚塊構築,兩座尖塔聳立。教堂內採用歌德式建築、彩色玻璃窗、拱門形天花板。[https://travelbook.com.tw/topics/416]教堂正前方佇立著一尊聖母瑪莉亞的雕像,為1945年時羅馬教會所贈送。[https://www.klook.com/zh-TW/blog/越南必去/] sumanahay a kiwkay nipatizeng yu France (法國) hen ku mikuwanay, sumanahay a kiwkay, i ayaw nu satabakiay a yubing, u salungan a nipatizeng a luma', nika caay ka tanektek ya kiwkay nipatudung tu Paris (巴黎) Sen-Mu-Yuen (聖母院) pacaitan tu cung a badahung 40 m ku takalaw namakazaay amis i France (法國) ku sapisanga.u cabeng i putah u sumanahay a lingka ku sapisanga tu madicemay a badahung, u labu nu kiwkay mahica u nu Ke-Teay (歌德) a luma', yu kulikulitan a sasingalan atu [[masamulmulay]] a [[tenciw]] (天花板). ayaw nu kiwkay patizengan tu nisangaan ci Ma-Li-Yaan (瑪莉亞). 1945 a mihca nipakining nu Luo-Ma [[kiwkay]] (羅馬教會). =='''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan'''== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *nasulitan ni Baliyus Kacaw (楊順勝) i Kalinku [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Yaco]] [[kakuniza: Baliyus Kacaw]] a889n6txkb84gkmnu72uwn08do2t5sf Viljauljaul 0 4835 52385 49364 2019-11-21T17:07:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 29 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Viljauljaul== u sulit nu Hulam: 比魯部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Viljauljaul. u kasalumaluma’ nu Viljauljaul sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 161 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 154 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 4%. 台東縣金峰鄉正興村,為正興村高燕系統的排灣族部落,址在嘉蘭村太麻里溪上游大武事業區第十林班地內。 比魯原稱比拉勞,社名源於排灣族語vilaw,其意為櫟樹,中文名為青剛櫟,此地盛產青剛櫟,故名為 vilawlaw。 光復後改稱為比魯,並設比魯村。比魯社的排灣人源自屏東縣瑪家鄉的高燕社Padain,日治時期在日人策劃下,比魯社的排灣人部分曾集體移民至今台東市新園里,民43年,該社之留駐人口與原居於太麻里溪上游淺山的卡拉達蘭社,及深山其他兩社之居民一同遷移至現址。 === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay | href="Category:Wp/ais" |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi (560,820), Pangcah (209,203), Tayan (89,958), Paywan (100,591), 11Yuwatan (58,336), Rukay (13,303), Puyuma (14,118), Cou (6,635), Saysiat (6,601), Yami (4,599), Saw (780), Kabalan (1,466), Taluku (31,446), Sakizaya (930), Sejek (9,975), Laaluwa (398), Kanakanabu (330), zuma (12,320) === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 4 a bulad === pulung sausi (561,327), Pangcah (209,430), Tayan (90,059), Paywan (100,689), Yuwatan (58,390), Rukay (13,314), Puyuma (14,140), Cou (6,635), Saysiat (6,607), Yami (4,606), Saw (785), Kabalan (1,465), Taluku (31,501), Sakizaya (929), Sejek (9,992), Laaluwa (399), Kanakanabu (334), zuma (12,052) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=9&T_ID=389 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Paywan]] f71t7uw8i17ny1psolt5jtxlykwm682 Vin Baker 0 4836 52389 49368 2019-11-21T17:07:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Vin Baker 11 bulad 23 demiad, 1971 a mihca, Vin Baker, miunduay. [[tangan:Lipofsky-Vin Baker.jpg|thumb|Lipofsky-Vin Baker|alt=Lipofsky-Vin Baker.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 0f0p0u9ts9h4vt36c48rcmcr8z95cmz Vince Boryla 0 4837 52393 49372 2019-11-21T17:07:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Vince Boryla 3 bulad 11 demiad, 1927 a mihca, Vince Boryla, miunduay. (mapatay i 2016 a mihca) [[tangan:Vince Boryla.jpg|thumb|Vince Boryla|alt=Vince Boryla.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 9upusezzlx15y8jnq2eys64u0ficzcb Vincent Askew 0 4838 52397 49376 2019-11-21T17:07:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Vincent Askew 2 bulad 28 demiad, 1966 a mihca, Vincent Askew, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1dop0d511kv9us47vs22ae8qr411s18 Vladimir Putin 0 4839 128341 128340 2022-07-02T23:03:01Z TheresNoTime 2288 mapatiku tuway [[Special:Contributions/79.163.241.210|79.163.241.210]] ([[User talk:79.163.241.210|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki Vladimir Putin [[tangan:Vladimir Putin (2017-07-08).jpg|thumb|Vladimir Putin (2017-07-08)|alt=Vladimir Putin (2017-07-08).jpg]] 10 bulad 7 demiad, Vladimir Putin, u misingkiway. 1952 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Russia]] ayza sa ci Vladimir Putin, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 5 bulad 7 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 1pg35cftosdi1kb9o0qwtyulcez6dp3 Vukide 0 4840 86424 52422 2019-11-30T06:38:45Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jinfong Township.svg|thumb|Jinfeng]] ==Vukide== u sulit nu Hulam: 富給特部落 == u siwkay nu niyazu’ == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Vukide. u kasalumaluma’ nu Vukide sa, 70 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 272 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 264 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 8 ku tademaw, pakalatu 3%. === u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) === u Paywan(Paiwan) a niyazu' kuyni. katuud ku Paywan(Paiwan) a tademaw itiniay a niyazu', inayay ku Sakizaya itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 Paykanatalay a pu Luma; uma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] pn29ia67dqrto168ck234n9shb8n8qr Vungalid 0 4841 52446 49427 2019-11-21T17:07:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Laiyi PT.svg|thumb|Laiyi]] i Pingtung a kuwan ku niyazu’ nu '''Vungalid (望嘉部落)'''. u kasalumaluma’ nu Vungalid sa, 304 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,067 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,032 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 35 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 94%, zumazuma 2%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumuluma'ay a se kitakit kakunasulitan atu palatuh calay-zazan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kitakit kakunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kakunasulitan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Pingtung]] [[kakuniza:Paywan]] 5nquwv95kd6ldbwwfpee5rwtrwbrbzk Wade Baldwin IV 0 4842 52455 49436 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Wade Baldwin IV == kakilimaan == u miunduay a tademaw, ci Wade Baldwin IV. == nilacul == ci Wade Baladwin IV ku ngangan niza, nalecuhan i 3 a bulad 29 a demiad 1996 a mihcaan, Wade Baldwin IV, u miunduay a tademaw ciniza. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:miunduay]] j2f0ciwbe7uinqsde7rodi6y2uiyph9 Wakaba 0 4843 86425 52478 2019-11-30T06:38:49Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Wakaba == u sulit nu Hulam: 涼山部落 屏東縣瑪家鄉涼山村。 本村於民國23年由原名「馬卡扎亞扎亞」及「排灣」等2個村社各移住在距平地約3公里之山腹地帶聚居而形成。由日人設置察駐在所統治。至民國29年聚居地不敷使用。再次移住距平地只1公里遠的現居地居住至今。 由日本人命名為「wukapa」,至光復後改稱涼山。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=104 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Wakaba. u kasalumaluma’ nu Wakaba sa, 331 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,267 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,215 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 52 ku tademaw, pakalatu 4%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 93%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] ciyxa7pvg2zm9jtq6795y2x83cubvny Walker Banks 0 4844 52482 49464 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Walker Banks 8 bulad 26 demiad, 1947 a mihca, Walker Banks, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] styfxuouhnqkkrh8bqmb4iarx5oghyh Wally Anderzunas 0 4845 52486 49468 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Wally Anderzunas 1 bulad 11 demiad, 1946 a mihca, Wally Anderzunas, miunduay. (mapatay i 1989 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 5o8z7mvvz4eflbjrp45h3w806mxxgje Wally Borrevik 0 4846 52490 49472 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Wally Borrevik 11 bulad 14 demiad, 1921 a mihca, Wally Borrevik, miunduay. (mapatay i 1988 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] g1xx0fryct5xiye3d53pyqnbb00cpu5 Walt Bellamy 0 4847 52494 49476 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Walt Bellamy 7 bulad 24 demiad, 1939 a mihca, Walt Bellamy, miunduay. (mapatay i 2013 a mihca) [[tangan:Walt Bellamy 1972.JPG|thumb|Walt Bellamy 1972|alt=Walt Bellamy 1972.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] m4kh4l7kcrh5o4lddvelupn8rov74kn Walter Berry 0 4848 52498 49480 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Walter Berry 5 bulad 14 demiad, 1964 a mihca, Walter Berry, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 8svu0geavjj1y32ouqskcm3xtsbch3b Walter Bond 0 4849 52502 49484 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Walter Bond 2 bulad 1 demiad, 1969 a mihca, Walter Bond, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] t4ti5zwp6y7qpf6rfa66hjeazlzk8hz Wanrong 0 4850 112241 112240 2021-05-31T08:42:00Z LamiHung 28 /* aidangan (旅遊) */ wikitext text/x-wiki Wanrong(萬榮鄉) Wanrong a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 687.39 km². (kalesakan nu linpanti 627. km², kalesakan nu pawliwti 49.32 km²), u kasabinawlan, 5,610 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,807 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 5,400 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 96%(Truku, Bunun) ku kasabinawlan. u Truku atu Bunun ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Wanrong mala 6 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, Ihownang(紅葉部落), Murisaka(摩里莎卡部落), Maribasi(馬里巴西部落), Matanki(馬太鞍部落), Donkuan(東光部落), Kunuan(固努安部落), Damayan(大馬遠部落), Thgahan(大加汗部落), Ciyakang(支亞干部落), Gbayang(新白楊部落). 萬榮鄉(太魯閣語:Malibasi),為台灣花蓮縣三個山地原住民鄉之一(另兩個為秀林鄉、卓溪鄉),位於花蓮縣西方,北臨秀林鄉,東鄰鳳林鎮、光復鄉、瑞穗鄉,東北連壽豐鄉,西鄰南投縣仁愛鄉、信義鄉,南臨卓溪鄉。面積約618平方公里,佔全縣總面積約13%,在全國所有三級行政區之中,面積高居全國第十。 Wan-zun-syang ( nu Da-lu-ku a kamu: Malibasi), i Taywan Halen tuluay a san-di yincumim pikuwanay i labuay a sa cacay, (yatusaay sa Siw-lin-shang, Zul-si-shang) eneng i edip nu Halen-syang, mitepal tu Siw-lin-syang, i waliay mibelaw tu Hung-lin-zeng, Kung-hu-syang, Zay-suey-syang, i wali amis militin tu Suo-hung-syang, i edipan militin tu Nan-tul-sang Zen-ai-syang, Sin-i-syang, makatimul milalitin tu Zul-si-syang. ahebal nu lala’ 618 a pinng-hung-kung-li, makaala nu Halen 13% a lala’ kaahebal, i Taywan u 3 ci cing-ceng-cyu nu labu sa, kaahebal nu lala’ sa cacay a badaan i ayaway nu kanatal amin. 萬榮鄉地處中央山脈之上,地勢起伏甚大,平均海拔約600公尺,有萬里溪、馬太鞍溪、光復溪等流經鄉境,氣候則隨海拔高度的變化而有所差異。鄉內居民以台灣原住民太魯閣族為主,亦有布農族丹社群及泰雅族,產業以農業為主。由於萬榮鄉幾乎都是山地,故人口多集中於在接近鳳林鎮的平原地區,鄉內觀光資源豐富,如知名的林田山林場、瑞穗溫泉大部分區域及紅葉溫泉即在本鄉,但目前潛力並未被完全開發。 地方通行語為太魯閣語與布農語。 Wan-zun-syang mueneng i Cung-yeng-san-may a labuay, u sakatizaay talakaw. atu i sasaay tabaki ku caaay kalecad, palecad han hay-pad 600 a kung-ce. izaw ku Wan-li-si, Ma-tay-an-si, Kung-hu-si makayni miculil, u hahemheman maka nu hay-pad a takalaw masumad caay kalecad. u muenengay a binawlan u. Ta-lu-ke binacadan ku katuuday, izaw aca ku nu Bunung Dan-se-cen atu Tayal a binacadan, lalacul sa miikalukan ku yadahay. Wan-zun-shang u buyubuyu’an ku yadahay, u binawlan saupu sa micapiay i Hung-lin-ceng a enalan, u sapaazih, sapiidang tu masibek, patinaku tu Lin-ten-san kilangkilangan, Rei-suay-un-cing a ngatu atu nu Hun-yea-un-cing i tini amin i Wan-zun-shang. ayza sa caay han kabitelak. u kamu nu i tizaay sa u Ta-lu-ku a kamu, atu nu Bunung a kamu. == likisi/nadipa’an 歷史 == 萬榮鄉在日治時期係由花蓮港廳鳳林郡郡警務課管轄的蕃地,日本警察並在各社(部落),直接設置派出所或駐在所,負責一切行政、教育、衛生等相關工作。1945年臺灣戰後時期時初設鄉治,鄉公所設於「萬里車站」前側 ,即今「鳳林鎮長橋里派出所」位置。未設站前,當地原名「馬里巴西」(日稱:マリバシ,Maribashi),譯作「萬里橋」,故取其名「萬里鄉」;後因與台北縣萬里鄉同名,於1958年6月,易名為「萬榮鄉」,鄉公所則移駐到「萬榮村」(日治「森坂村」前身,モリサカ,Morisaka,摩里沙卡)至今。其後一般均以「馬里巴西」直接代表「萬榮車站」之意,也寓有前往「鄉公所」洽公或赴當地探親的涵意。 ina Wan-zun-shang i kalipunan. sa Halin-kung-ting Hung-lin-cing sapikuwan nu cing-u-ke  a hung-di, Lipun a kingcal i niyazu’an patizeng tu Paycusul, Cucaysul, milimatah tu cing-ceng pasubana’ay uay-sen a kawaw. 1945 a mihecaan Taywaan nu zikuzan a palcawaw mipatizen tu shang-ce, shang-kung-sual i ayaw nu. Wang-li pangizuay, i ayzaay nu Hung-lin-ceng Ceng-ceaw-li pay-cu-sul a katizaan. nu ayaw. caay han patizen sa, u ngangan nu tizaay sa ( Ma-li-pa-si) nu lipun sa Maribashi, belin han (wan-li-caw) ku pangangan, matenes tu pangangan han tu (wan-li-shang); i zikuz mahiza nu Taypei-seng Wan-li-shang malecad ku ngangan i1958 a mihecaan sumadan mala Wan-zun-shang, yakuba mabulaw tu i Wan-zun-cun  katukuh ayza. nu ayzaay ( Malipasi) mikuday tu (Wan-zun. pangizuan), izaw ku atayza i ( Shang-kung-sul ) milunguc, mizizaway a imi. == 平林遺址 == 平林遺址於1929 年6 月間由鹿野忠雄調查發現並進行試掘,並於1930 年發表,乃是目前已知台灣最重要的玉器產地,亦為最大型的玉器製造遺址,此類型的遺址罕見於台灣、東亞與東南亞地區,研究指出可能是環南海國家玉器製造體系的中心。 Pin-lin nazikuzan i 1929 a mihecaan 6 a bulad ci Lu—yi-cung-seng ciyusa makaazih sa mikutkut tu, i 1930 a mihecaan patahekal (huabiaw), itiya katinengan nu Taywan sa henulan izaway ku Yi a budawan, u satabakiay misangaay tu Yi budaw a nazikuzan, nu mahiniay a nazikuzan sananay cacay i Taywan, i waliay nu Yacu, i waliay-timulay a kenis, hansa kay micekiway ina nazikuzan nasa nu Nan-hay-kul-ca a Yi budawan misangaay a teban. == 行政區 == 萬榮鄉自北而南劃分為西林、見晴、萬榮、明利、馬遠、紅葉六村。今日鄉內部落基本上皆是日治時期實行移住政策而形成,萬榮鄉山區地帶幾無人居,絕大部分人口居於鄰近鳳林鎮、瑞穗鄉西部邊界的山腳邊緣地帶,平地腹地十分狹窄,各村交通出入皆需通過鳳林鎮、瑞穗鄉的鄰近村落。 Wan-zun-shang maka i amis katukuh i timul pelaen: Si-lin, Ceng-cing, Wan-zun, Mim-li, Maa-yun, Hun-ye enem a niyazu’. ayzaay i labuay a niyazu’ caay kasumad maheda tu nu kalipunan pikuwan, i buyubuyu’an nu Wan-zun-shang nayi ku muenengay, u katuuday a tademaw mueneng i capiay a Hung-lin-ctng, Gwey-siay-shang i saedipan i sasa’ nu buyu’, u enal maipuc aca, u niyazu’ a tahekal amim, a makayza tu Hung-lin-ctng, Gwey-siay-shang macapiay a niyazu’ mitabesiw saan. == aidangan (旅遊) == === kulikulitan a banaw (七彩湖) === 早期的七彩湖並未命名,因為在黃昏及夜晚有成群水鹿集聚於湖畔飲水,故有「鹿湖」、「鹿池」之稱,後來為開採山林資源而在七星崗架設工作站,故以「七星湖」為名。直到1970年代,林文安途經該湖,無意間看見日出光照湖面時呈現七彩斑斕的絢麗彩光而得名,沿用至今仍廣為稱之。該湖有一大一小兩座,小的稱為七彩湖妹池,兩湖之間相距約500公尺。 u nu saayaway nu Kulikulitan a banaw caay hanay pangangan, u sakasa i kalabian, i labii izaw ku beleng sa ku ngabul tayza minanum, sisa izaw ku Lu-hu, Lu-ze a nggangan, i zikuz sa izaw ku tayzaay mipatadas nu buyuay a sapalacul sa i Ci-sing-kun patizen tu sapikakawaw, sisa pangangan han tu Ci-sing-hu. katukuh i 1970 a mihecaan, ci Lin-un-en makayza i banaw sa makayzih ci niza nu nihal  nu cilal, pa’til i pabaw nu nanum sa kulikulitan alamay a katinengan, katukuh ayza maalangangan tu. ina banaw izaw ku cacay tabakiay, tusa ku adi’diay pangangan han Ci-ctay-cia-may-ze, u laad nu tatusaay a banaw sa 500 a kung-ce. 湖水面積大約2公頃,相較於翠峰湖,七彩湖在台灣的高山湖泊是屬面積第二大(滿水位)。七彩湖最深可達8公尺,是台灣第二深的高山湖泊,僅次於大鬼湖的34公尺深。其周圍和湖底大多為沙礫夾雜的岩碎片,其湖水清澈見底,但不適合生飲。鄰近台灣百岳之一的六順山(2999公尺),大部分的登山客都會順登六順山。附近還有一座台灣電力公司的新東西輸電線路工程竣工紀念碑,及一些台電的高壓電塔,兩者形成強烈的對比。 i na banaw ahebal sa 2 kung-cin, mahiza u Ctey-hun-hu, kulikulitan a banaw i buyubuyu’an a banaw sa katusaay a hebal i Taywan (matumesay nu nanum). 8 a kung-ce kailabu, nu asipan sakatusa tu nu buyu’ay a banaw kai labuay, i zikuz nu Da-kuy-hu 34 a kung-ce katesek.u liiwliw nina banaw atu i sasaay nu banaw u liken macamul tu tapaday, tingalaw ku nanum makaazih tu isasaay, a mana hini sa minanum a pakulkulen henaay itiya minanum. i capi sa Taywan-bay-ye Leu-sun-san (2999 a kung-ce ) katalakaw, katuud ku tayzaay i Leu-sun-san mikayakay a tademaw, i capi izaw aca ku nu. Deng-li-kusha baluhay a sapicuzuh deng-seng kung-cteng sapakininay a ba’tu, atu nu Tay-deng kaw-ya-deng-ta, u buyu’ atu Deng-ta sa zumaay tu caay kalecad. === 富源國家森林公園 === 富源國家森林遊樂區又稱蝴蝶谷,位於花蓮縣瑞穗鄉及萬榮鄉,海拔高度約225~750公尺,原為登山健行的地方,是台灣最大的樟樹林遊樂區,以蝴蝶谷和瀑布景觀聞名,並具有豐富的溫泉資源。屬行政院農業委員會林務局花蓮林區管理處管轄,林務局以ROT方式讓民間經營。現在由富源蝴蝶谷溫泉渡假村負責管理,除了原有的登山步道外,富源蝴蝶谷溫泉渡假村將森林遊樂園、溫泉及渡假村結合一起。 Hu-yin-kul-cia-sen-lin a idangan, zuma a ngangan Hu-tea-ku, i Hualen-seng Zay-suey-shang atu Wan-zun-shang, nu maka bayu sausi sa 225-750 a kung-ce katalakaw, saayaway sapikayakay nu tademaw, u satabakiay nu Taywan zakes a kilang a aidangan, i labu  yadah ku adipapang atu u cascas a katinengan, atu mabuwahay nu akuti’ay a nemnem. nu Cing-ceng-yunNun-yi-uey-yun-hay Lin-u-ci Halien-lin-cie-kung-li-zu-kung-sia, Lin-u-ci kawiza ROT a zazan papisubay tu maydihay atu matinengay a tademaw. ayza sa Hu-yin-hu-tia-ku-un-cin-du-cia-ctung midimataay mikuwan, iizaw ku. sapikayakay a zazan sa kilankilaang a idangan  atu un-cing atu sapihalayay palecad han mikuwan. 蝴蝶谷內風景優美,健行路線除了可以作森林浴外,園區內許多木製的告示牌,讓遊客更了解蝴蝶谷的自然生態;也可尋著富源溪,走到著名的景點:吊橋及瀑布。許多人會在溪邊瀑布下小憩一會兒,吸收大地的精華。 Hu-tia-ku sakanawlan, salungan aazihan, nu saculilan nu kilang a huntel-cin, i labu misanga’ tu nu kilang a sapakatineng, u tayzaay midang a tademaw sa matineng tu nu adipaapang i hekalan a sakauzip, taneng aca mikilul tu Hu-yun-si culil han katukuh i mahuyahuay a sabgaw, atu cascas. katuud ku tademaw i sasa’ nu cascas pacena’ i tiza, micepcep tu kapahay a cing-hua. 富源國家森林遊樂區是花蓮當地人休閒時間的好去處,也是觀光客到瑞穗的必經之地。 Hu-yin-kul-cia-sen-lin-yu-le-ci nu Halien atademaw mikihalay sa katayzaan, tayniay midangay tademaw katukuh i Zay-suey micuumud i tini. == 特產 == 文旦. mami 檳榔.   da’dac 苦茶.   a kenek a uciya 咖啡.   kahey 柑橘.   kama’ 檸檬.   lingmum 山胡椒 imuc 箭竹筍 adeci == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *萬榮鄉維基百科 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%90%AC%E6%A6%AE%E9%84%89</nowiki> *七彩湖維基 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%83%E5%BD%A9%E6%B9%96</nowiki> *富源國家森林公園 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AF%8C%E6%BA%90%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E6%A3%AE%E6%9E%97%E9%81%8A%E6%A8%82%E5%8D%80</nowiki> [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 9vdz1bq08v9xu7dcrmose5owgz0jjd6 Warren Ajax 0 4851 52506 49491 2019-11-21T17:07:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Warren Ajax 5 bulad 12 demiad, 1921 a mihca, Warren Ajax, miunduay. (mapatay i 2004 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] jmibotms6bnph4xu35yzk46pmudzjpj Wayman Britt 0 4852 52510 49495 2019-11-21T17:07:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Wayman Britt 8 bulad 31 demiad, 1952 a mihca, Wayman Britt, miunduay. [[tangan:Wayman Britt.png|thumb|Wayman Britt|alt=Wayman Britt.png]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6kcm9eon23l9i9wbt8xfgtkctysy8bo Wes Bialosuknia 0 4853 88127 87947 2020-01-02T18:37:15Z Praxidicae 380 mapatiku tuway [[Special:Contributions/Itsmemohitsinha|Itsmemohitsinha]] ([[User talk:Itsmemohitsinha|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki '''Wes Bialosuknia''' == niwkay niza == tatama, nalecuhan i 6 a bulad 8 a demiad, 1945 a mihcan, Wes Bialosuknia, miunduay. (mapatay i 2013 a mihcan) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mimaliay]] h8uo6ztm1gzmrx2m0onjm45rh9n1283 Wesley Bennett 0 4854 52528 49513 2019-11-21T17:07:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Wesley Bennett 3 bulad 31 demiad, 1913 a mihca, Wesley Bennett, miunduay. (mapatay i 2002 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] lznq5y7com0hoa1f53a2fgd62qljn16 West Sahara 0 4855 128363 127870 2022-07-14T09:49:26Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of the Sahrawi Arab Democratic Republic (proposal).svg|縮圖|u hata nu '''West sahara (西撒哈拉)''']] [[tangan:Western Sahara (orthographic projection).svg|thumb|West Sahara i kitakit]] '''West sahara (西撒哈拉)''' u '''West sahara (西撒哈拉)''' sa i labu nu Fey-Cuo, itiza i 24 30 N, 13 00 W. u ahebal nu [[lala']] mapulung sa 266,000 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 266,000 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 0 km<sup>2</sup>,hamin nu [[tademaw]] sa 587,020.kakalukan [[umah]] sa 18.80%, kila[[kilang]]an umah sa 2.70%, zumaay henay umah sa 78.50%. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== u tapang tusu nu kanatal sa u Laayoune([[:zh:阿尤恩|阿尤恩]]). =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 0 bulad 0 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Laayoune|Brahim Ghali]], micakat a demiad sa i 2016 a mihca 7 bulad 9 demiad. == '''likisi (歷史)''' == === [[binacadan]] mabulaway atu [[maaalaw]] tu [[kakitidaan]] (民族,殖民與爭奪) === 西撒哈拉位於非洲西北角,曾有非洲最後的殖民地之稱。在古代歷史上,早在公元7世紀阿拉伯帝國興起時期,阿拉伯人就進入了西撒哈拉地區,成為這裏主要的種族之一,阿拉伯語也成為當地主要語言之一。 Sisa-hala (西撒哈拉) itida i Fa-cuo (非洲) nutipan amisan nu [[kalimucu']], idaw ku [[sadikuday]] nu Fa-cuo (非洲) kalimadan a kitidaan. itini i mukasian a likisian, matabal nu kun-yun pitu a seci nu A-lapuo-tikuo (阿拉伯帝國) [[mapalekal]] [[itawya]], A-lapuo (阿拉伯) a tademaw mucumud tu i Sisa-hala (西撒哈拉) a [[niyadu'an]], mala [[angangan]] nu itiniay a binacadan, tada kumu nuitidaay a A-lapuo (阿拉伯) nu sasakamuen. 近代歐洲強盛後,葡萄牙人於15世紀中葉入侵西撒哈拉,之後西班牙人19世紀也入侵該地,並於1884年將此地劃為西班牙殖民地。 ayda nuni ka [[icelangan]] nu O-cuo (歐洲) sa, Pu-taw-ya (葡萄牙) a tademaw i sabaw tu lima a seci mi[[debungan|debung]] tu Sisa-hala (西撒哈拉), nikudan satu [[Spain|Si-pan-ya]] (西班牙) a tademaw i sabaw tu siwaw midebung tu tiya niyadu'an, hidasatu i cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan idaw ku sepat a [[mihcaan]] pabeli hahtu nuheni ku [[Spain|Si-pan-ya]] (西班牙) a tademaw itini i sabaw tu siwa a mihcaan midebung tina niyaduan, itini i cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan idaw ku sepat a mihcaan babeniseng nuheni mala Si-pan-ya kabulawan a kitidaan. 當時,當地居民主要是不同部落的柏柏爾人。1934年此地改為西班牙的海外省。 [[tawya]], tidaay a tademaw u caaya namin kalecad nu niyadu'an a puo-puoel a tademaw (柏柏爾人) . cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku sebat (1934) a mihcaan sumaden han mala [[Spain|Si-pan]]-ya (西班牙) nu hay-way-sen. 二戰之後,歐洲各國的海外殖民地紛紛掀起了反殖民化的獨立運動。 nikudan nu sakatusa ani [[kalpacawan]] , Europe (歐洲) nu paaya kanatal patideng tu sapihantay tu sakabulaw misiteked a kawawan. 與西撒哈拉周邊毗鄰的摩洛哥、毛里塔尼亞和阿爾及利亞三國相繼獨立,並且開始與其它國家聯合反對在西撒哈拉的西班牙殖民統治。 atu Sisa-hala (西撒哈拉) nu biyaway a Muo-luo-ke (摩洛哥)、Mawli-tani-ya (毛里塔尼亞) atu Ael-cili-ya (阿爾及利亞) tuluay a kanatalan makakilul misiteked, malingatu satu atu duma a kanatal mapulung mihantay tu Sisa-hala (西撒哈拉) a [[Spain|Si-pan]]-ya (西班牙) tu mabulaway mikuwan. 其中摩洛哥1956年最早實現獨立,1957年摩洛哥就聲稱對西撒哈拉擁有主權。不過,此地歸屬的爭議早已已經持續百年。 [[duma]] satu u Muo-luo-ke (摩洛哥) itini i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1965) a mihcaan satabalay kunuheni misiteked, i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1957) a mihcaan Muo-luo-ke (摩洛哥) pagihasa sa musakamu u Sisa-hala (西撒哈拉) uniyam anikuwanan sa. 隨後獨立的毛里塔尼亞和阿爾及利亞與摩洛哥開始加入爭議。 kilul satu misitekeday a Mawli-tani-ya (毛里塔尼亞) atu Ael-cili-ya (阿爾及利亞) atu Muo-luo-ke (摩洛哥) malingatu milihida a cinglaw. 1965年,聯合國開始呼籲西撒哈拉的非殖民化。自1975年以來,聯合國大會多次通過關於西撒哈拉問題的決議,強調西撒哈拉人民有不可剝奪的自決和獨立的權利。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku lima (1965) a mihcaan kasaupu nu paykanatal (聯合國) sakamusa tu Sisa-hala (西撒哈拉)a caay kaw kalimadan sa. namakayda i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku lima (1975) a mihcaan, kasaupu nu paykanatal (聯合國) kinapina malaheci ku sakay Sisa-hala (西撒哈拉) a kawaw, sakamusa ku Sisa-hala (西撒哈拉) a tademaw amana' pialaw tu nabalucuan niyam atu pisitekedan niyam a kinli. 1973年,當地土著撒哈拉獨立運動「西撒哈拉人民解放陣線」成立,得到阿爾及利亞的支持,與摩洛哥和毛里塔尼亞發生武裝衝突。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tulu (1976) a mihcaan, tidaay a tademaw nu Saha-la (撒哈拉) misiteked tu kawaw " Sisa-hala (西撒哈拉)a tademaw nu mialesay (西撒哈拉人民解放陣線)" a patideng, mipadang ku Ael-cili-ya (阿爾及利亞) a pacuked, atu Muo-luo-ke (摩洛哥) atu Mawli-tani-ya (毛里塔尼亞) masula'cus. 1975年,摩洛哥哈桑國王無視聯合國海牙國際法院關於撒哈拉自決權的裁決,發動了名為「綠色遊行」,有35萬摩洛哥人參加的大移民進入西撒哈拉。同年,西班牙退出當地。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku lima (1975) a mihcaan, Muo-luo-ke (摩洛哥) ci Ha-san kuo-wan (哈桑國王) caay pitengal tu [[Lanhekuo]] Hayya-kuoci ([[:zh:海牙|海牙國際]]) fuoing tu '''Saha-la''' (撒哈拉) nabalucuan a kawaw, palekal tu "langdaway anipiculil (綠色遊行)", tulu a bataan idaw ku lima a mang nu Muo-luo-ke (摩洛哥) a tademaw milihida tunikabulawan nu (西撒哈拉) amicumud. tuyda a mihcaan, miliyas ku [[Spain|Si-pan-ya]] (西班牙) tiya niyaduan.[https://www.bbc.com/zhongwen/trad/world-55415405] ==kitakit masasucili (國際分歧)== 近年來中東北非地緣政治風雲激蕩,「阿拉伯之春」也影響了北非地區,西撒哈拉問題更成為涉及有關地區國家內政外交的敏感議題。 aydatu nu Cuotun paifia (中東北非) mabawbaw ku cen-ce (政治) nu kawaw, "''Arab'' (阿拉伯) nu sadingsing" malalidtu ku paifa (北非) a niyaduan, Sisa-hala (西撒哈拉) a kawaw mala mikankiay tu niyaduay a kanatal tu lalabu sakay hekal a kawawan. 2016年,西撒人陣長期領導人穆罕默德·阿卜杜勒阿齊茲·埃澤丁去世。這也增加了西撒哈拉問題的談判難度。 tusa a malebut cacay a bataan idaw ku enem (2016) a mihcaan, Sisa-ha (西撒人) a tademaw ci Muhan-muode. Apu-tule-acice. Ayce-tin (穆罕默德·阿卜杜勒阿齊茲·埃澤丁) mapatay, macunus kunika utiih amasasudang tu Sisa-hala (西撒哈拉) 多年後,摩洛哥於2017年1月才在第28屆非盟首腦會議上重返非盟,但撒哈拉阿拉伯民主共和國並未退出。 pinatu a mihcaan, Muo-luo-ke (摩洛哥) i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku pitu (2017) a mihcaan cacay a bulad tu saka tusa a bataan idaw ku walu (28) a kawaw nu Africa Union (非盟) nu sitangahay a tademaw nu nipikaygiyan mitadikud henay amicumud tu Famun (非盟), nika '''Sahara''' (撒哈拉) Arab (阿拉伯) a micu kapulungan a kanatal (民主共和國) caay ka tadikud kunuheni. 目前,有大約67個聯合國成員國支持摩洛哥對西撒哈拉的主張,而約38個國家承認阿拉伯撒哈拉民主共和國。 ayda, idaw ku enemay a bataan idaw ku pitu (67) a [[Linhekuo]] a tademaw palekal tu Muo-luo-ke (摩洛哥) papatahekal tu '''West sahara''' (西撒哈拉) a kawaw, kya nu tuluay a bataan idaw ku walu (38) a kanatalan mihang tu Arabic Sahara (阿拉伯撒哈拉) mincu pulung nu kanatal. 美國是迄今為止唯一一個宣佈承認摩洛哥對西撒哈拉主權的西方大國。因此,聯合國成員國內部對這個問題有嚴重分歧。 Amilika (美國) katukuh ayda palutatenga tu [[Morocco]] (摩洛哥) misuayw tu '''West sahara''' (西撒哈拉) a kawaw a Sifun (西方大國) a kanatal, sisa, [[lekec nu kanatal|len-hekuo nu kanatal]] (聯合國) a tademaw misuayw tina kawawan caay namin kalecad ku nabalucuan. [https://www.bbc.com/zhongwen/trad/world-55415405] =='''demiad (氣候)'''== 屬典型的風沙地貌,全境除少數綠洲以外,幾乎全是沙漠。西部沿海地區地勢低平,海拔在200米以下;東部地區地勢較高,海拔約450米。 tada u likelikenan a [[kakitidaan]], adidi' ku langdaway a tukusan (綠洲), u [[likelikenan]] namin. nutipan mililisay tu bayu a niyadu isasa ku lala masaenal, talakaw han tusa a lasubu (200) a depah (公尺); nuwalian a niyadu' talakaw, talakaw han makaala tu sepat a lasubu lima a bataan (450) a depah (公尺). 東北省海拔800米為全區最高地區。高原上有深谷,以薩吉耶哈拉干河谷最大。全境無一條常年性河流。 walian amisan talakaw han makaala tu walu a lasubu (800) a lawat satalakaway nu niyaduan. talakaw nu buyu idaw ku naggay, u Saci-eihala-kan (薩吉耶哈拉干) satabakiay nu sauwac, inai' ku mihcaan nanay nu tatengaay a lalaliwan tu nanum. 屬熱帶沙漠氣候,年降雨量100毫米以下,有的地區經常十幾年沒下雨。日溫差大,內地晝夜氣溫變化幅度為11℃~14℃。 ka[[caledes]]an nu [[likelikenan|likenlikenan]], mihcaan [[nikahetik]] nu udad han cacay a bataan (100) a hau-mi, idaw ku duma a niyaduan pinatu a mihcaan caay kahetikan nu udad. demiad masasungaliw ku demiad, kasasubelih nu demiad han sabaw cacay a du〜sabaw sepat a du. 缺雨、乾旱、悶熱是西撒哈拉氣候的特點。即使是沿大西洋邊上的阿尤恩、達赫拉等地的年降雨量也只有40毫米左右。 ka[[nai']]an nu [[udad]], makedal, [[halemhem]] u '''West sahara''' (西撒哈拉) picidekan ademiad. u mililis tu Tasi-yung (大西洋) nu ''Laayoune'' (阿尤恩), ''Dahra'' (達赫拉) a niyadu'an tunikahetikan nu udad han sepat (40) a huw-mi kuni kahetikan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A5%BF%E6%92%92%E5%93%88%E6%8B%89] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == *[http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *特朗普離任在即 西撒哈拉為何再成爭議焦點:https://www.bbc.com/zhongwen/trad/world-55415405 *西撒哈拉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A5%BF%E6%92%92%E5%93%88%E6%8B%89 [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] symtdctb7tejji44hxe7m9q0b9w9xtf Whitey Bell 0 4856 52551 49537 2019-11-21T17:07:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Whitey Bell 9 bulad 13 demiad, 1932 a mihca, Whitey Bell, miunduay. [[tangan:Whitey Bell.jpeg|thumb|Whitey Bell|alt=Whitey Bell.jpeg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] rt7zhr4od7wazkd81jdwh39ex6q0afj Will Allen 0 4857 52575 49561 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Will Allen''' == siwkay niza == [[:zh:出生|nalecuhan]] niza i 2 a bulad 8 a demiad, 1949 a mihca, Will Allen, u [[:zh:运动员|miunduay]] nu kawaw niza. [[:zh:男性|tatama]] ku [[:zh:性别|etul]], [[:zh:黑色|lumeniay]] ku [[:zh:皮膚|banges]]. Will Allen nalecuhan i Rockville, Maryland, United States, nanu [[:zh:商业|syubay]] kanas-mali miunduay nu Amilika NBA nisakaput. {| class="wikitable" |ngangan |Will Allen[[tangan:Will Allen holding fish.jpg|thumb|Will Allen holding fish|alt=Will Allen holding fish.jpg|center]] |- |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1949 a mihcan 2 a bulad 8 a demiad/ Rockville, Maryland, United States |- |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |puenengan nu kakitizaan | |- |talakaw/baeket |201 cm |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:NBA]] jfjwpsp0oz25hu2vadgmsrc07w3qzbr Will Barton 0 4858 52579 49565 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Will Barton 2 bulad 6 demiad, 1991 a mihca, Will Barton, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 1vf7v7sifuqd6flbea2fxe44nlbla29 Will Blalock 0 4859 52583 49569 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Will Blalock 9 bulad 8 demiad, 1983 a mihca, Will Blalock, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b99a362sgnapanuxn16n7nj4sd3f2yf Willem-Alexander 0 4860 52605 49591 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 21 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Willem-Alexander == kakilimaan == u misingkiway a tademaw == nilacul == 4 bulad 27 [[:zh:牽牛花開的日子|demiad(日期)]], Willem-Alexander, u misingkiway. 1967 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Netherlands]] ayza sa ci Willem-Alexander, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 30 demiad. == nayihekalay == * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:榕樹|wikipayke-榕樹]] *[[:ja:バンヤン|wikipayke-Lipun-afafd]] <br /> [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misinkiway]] id6hyf1hg81gwroptgrhbj3rvi0l9d1 William Avery 0 4861 52609 49595 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki William Avery 8 bulad 8 demiad, 1979 a mihca, William Avery, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] r2ioa92wc7kqi90w5qn2zvfv74on0n4 William Bedford 0 4862 52613 49599 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki William Bedford 12 bulad 14 demiad, 1963 a mihca, William Bedford, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 038crlaqowx1bxyasmsn6jje2mcxlwv Willie Adams 0 4863 125600 52625 2021-10-24T19:36:22Z 93.157.169.14 wikifix wikitext text/x-wiki Willie Adams Willie Adams, miunduay. '''Willie Adams''' u nu syubay kanas-mali(籃球) miunduay nu [[United States|Amilika]] [[NBA]] nisakaput, u adidi’ay ayaway mimaliay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:miunduay]] [[kakuniza:NBA]] [[kakuniza:Amilika]] q99xnjrr9xdf0d9353hv287o4h1lcl6 Willie Anderson 0 4864 52629 49615 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Willie Anderson 1 bulad 8 demiad, 1966 a mihca, Willie Anderson, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] m5jruywym3v1a7f1xfor91lbgorvi5o Winford Boynes 0 4865 52633 49619 2019-11-21T17:07:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Winford Boynes 5 bulad 17 demiad, 1957 a mihca, Winford Boynes, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] 6guyev8knyhyg52popsi35jp4s6kfyc Wink Bowman 0 4866 52637 49623 2019-11-21T17:07:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Wink Bowman 1 bulad 22 demiad, 1916 a mihca, Wink Bowman, miunduay. (mapatay i 2001 a mihca) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] hdyw7vmiqe3s1mu18jt9mxl6xqc1xo7 Winston Bennett 0 4867 52641 49627 2019-11-21T17:07:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Winston Bennett 2 bulad 9 demiad, 1965 a mihca, Winston Bennett, miunduay. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] i0up4kjagnm2i07puh6r702ijpkmfzv milakuitay tu naayway 『kakitidaan nu mapalaway』 atu『misaigi』 0 4868 87287 64965 2019-12-07T18:20:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki milakuitay tu naayway 『kakitidaan nu mapalaway』 atu『京劇』穿越時空『祭屋』與『京劇』 eneng sa itini tu nidateng a nidatengan misanga tu 『kakitidaan nu mapalaway』ku micudadan iniyalu’, dating sa kaku caay kahnhnm ku ni datengan sakacikadan saan u dating umaku milakut tu taayway cacay a mihecaan izaw ku sepet a bataan ademiad ,1878 a mihcaan ,debungan nu huiam mipatay misapen atu misamsam kami , mapulung ku iyung nu Sakizaya atu Kabaian milais tu hulam ,ayaw nu Kalalais nu [[takupuwan|Takubuwan]](Kaliyawan ) Sakizaya atu Kabaian malalais tu huiam caay pakatemec , u huiam milisapen tu tusaay a binacadan ,sisa malaliwasa tu tusaay a binacadan,manay mudimut i Pangcah ku Sakizaya , i na Sakizaya 「malawpese消失」 i laylayan kimaSakizaya tatacu:wa tu maliwasak lawpes:saza caykazih kina binacadan。 asa i nadateng nu maku , binacadan nu Sakizaya a kaku , a malawpese tu ina:yi’tu ku babalaki ,icu:wa tu ku nnananam a tu kamu nu Sakizaya sisa’ ma kalah ku nidatngan nu niyazu’, sacacay sa ku kawaw nu maku ,mi nanam tu kamu nu Sakizaya atu canancanan a kawawan ,Saydan 葛德芬老師,hicaenaca haw , ica:hantu aku cacay ku dating aminanam tukamu numaku u Sakizaya caay kaku pakakilu tusa sapinabam ,anuayawayaw waca lalikeiuh hantu nu mita haw Saydan。 kx04aclfvkhd15pxrop9uxepz5n3twn Wsilung 0 4869 52669 49656 2019-11-21T17:07:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 25 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing]]Wsilung == nilacul == u sulit nu Hulam: 詩朗部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan ku niyazu’ nu Wsilung. u kasalumaluma’ nu Wsilung sa, 70 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 211 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 172 ku tademaw, pakalatu 82%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 39 ku tademaw, pakalatu 18%. u kasabinacadan, Tayal 74%, Amis(Pangcha) 2%, Cou 2%, Paiwan(Paywan) 1%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yuancumin=== u Yuanncumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yuancumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:yuancumin]] qs81eeuq389vqdadn7bth2gwg8n56r8 Wu Bai 0 4870 52689 49676 2019-11-21T17:07:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Wu Bai == [[:zh:伍佰|Wu Bai (伍佰)]] == [[tangan:Wu Bai 20101127.jpg|thumb|Wu Bai 20101127]] === u siwkay niza === 伍佰(1968.1.14) ,tatama, nalecuh i Taywan Cyayi sian Liukuy siang. u Taywan palaway, mudadiway, misulit ku dadiway, misanga' tu dadiway. u yawkun dadiw putiputay a mudadiway atu mikitaay. === u sapuyaay a kakuniza === [[tangan:201406伍佰.jpg|thumb|201406伍佰]] {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1968.1.14 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 |mudadiw, mibalakas tu dadadiway, misanga' tu dadiw |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | v |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''吳俊霖'''(1968年1月14日-),以藝名伍佰(臺灣話:Gōo-pah)為人所熟知。出生於臺灣嘉義縣六腳鄉,是臺灣搖滾樂男歌手、填詞人、作曲家、音樂製作人,同時也是搖滾樂團「伍佰 & China Blue」的主唱及主音吉他手。 === u sulit nu Amilika === Wu Chun-lin (Chinese: 吳俊霖; pinyin: Wú Jùnlín; born 14 January 1968), better known by his stage name Wu Bai (Chinese: 伍佰; pinyin: Wǔ Bǎi; Pe̍h-ōe-jī: Gō͘-pah), is a Taiwanese rock singer and songwriter. He formed the band Wu Bai & China Blue with Dean Zavolta (drums), Yu Ta-hao (keyboards) and Chu Chien-hui (bass guitar), while Wu himself is the lead guitarist and vocalist of the band. Dubbed "The King of Live Music", Wu is considered to be one of the biggest pop music stars in East and Southeast Asia. === u kawlah niza === {| class="wikitable" ! style="width:15%" |mihcan !kawlah |- |1994 |《[[:zh:浪人情歌|浪人情歌]]》Cunghwa mudadiway putiput sakapahay pulu' a dadiw-balud |- |1995 |《[[:zh:枉費青春_(專輯)|枉費青春]]》Cunghwa mudadiway putiput sakapahay pulu' a dadiw-balud |- |1996 | * 《[[:zh:愛情的盡頭_(伍佰)|愛情的盡頭]]》Cunghwa mudadiway putiput sakapahay pulu' a dadiw-balud * [[:zh:聯合晚報|聯合晚報]] sakapahay pulu' a dadiw-balud * [[:zh:Channel_V|Channel V]]【V】sakapahay tusa bataan a dadiw-balud * [[:zh:ICRT|ICRT]]<nowiki/>sakapahay a dadiw nu mihcaan * pulu' sanamuhay a putiput |- |1997 | * Amilika Billboard[[:zh:告示牌排行榜|告示牌排行榜]]及[[:zh:Channel_V|Channel V]]【V】Yaco sakapahay misabaluhay a palaway * 《[[:zh:搖滾·浪漫_(伍佰)|搖滾·浪漫]]》Cunghwa mudadiway putiput sakapahay pulu' a dadiw-balud |- |1998 | * [[:zh:金曲獎|金曲獎]]<nowiki/>sakapahay Hulam a dadiw nu mihcaaan * [[:zh:大成報|大成報]]<nowiki/>pulu' cacudadan palaway kawlah * 《[[:zh:樹枝孤鳥|樹枝孤鳥]]》獲中國時報 pulu' a dadiw-balud * [[:zh:民生報|民生報]][[:zh:金曲龍虎榜|金曲龍虎榜]] sakapahay Taywan kamu a dadiw nu mihcaan * 「煞到妳」Cunghwa mudadiway putiput sakapahay pulu' a dadiw-balud |- |1999 | * [[:zh:金曲獎|金曲獎]]<nowiki/>sakapahay ayzaay dadiw palaw a kawlah * [[:zh:中國時報|中國時報]] pulu' kanamuhay a mudadiway sakacacay a kawlah * 香港YMC dadiw tilibi tapang Yaco mudadiway a kawlah * 《[[:zh:白鴿_(伍佰)|白鴿]]》[[:zh:Channel_V|Channel V]]【V】TOP20 atu mihcaan sakapahay a dadiw |- |2000 | * 《我的名字》maala [[:zh:Channel_V|Channel V]]【V】TOP20 * [[:zh:新加坡金曲獎|新加坡金曲獎]] mukelaw a kawlah * 千禧pulu' sakanamuhay nay myiti * 中國原創音樂流行榜「Taywan sakanamuhay a tatama mudadiway」、「Taywan sakapahay sabaluhay a palawau」 |- |2001 | * 中國音樂風雲榜「傳媒推薦大獎」myiti tabakiay a kawlah * MTV台封神榜音樂獎「十大人氣歌手」pulu' sakanamuhay a mudadiway * MTV dadiw tilibi Taywan sakapahay tatama a mudadiway * 中國原創音樂流行榜 「mihcaan sakapahay ayzaay a dadiw balud」、「mihcaan dadiw balud sakapahay misangaay」 |- |2002 | * 華語流行樂傳媒大獎:「mihcaan mudadiway a kawlah」、「sakapahay misanga' tu dadiway」、「sakapahay misabaluhay tu dadiway」 * [[:zh:全球華語歌曲排行榜|全球華語歌曲排行榜]] 年度金曲「maidih tisuwan kaku」:「sakapahay mudadiway」 * TVB 8金曲榜年度金曲「你愛我」:「sakapahay mudadiw putiput」、「sakapahay misanga' tu dadiway」、「sakapahay MTV a kawlah」 * 中國原創音樂流行榜:「sakapahay mudadiway putiput」 |- |2004 |China dadiw 先鋒榜「sakapahay misabaluhay a dadiway」 |- |2005 |Cunghwa mudadiway putiput sakapahay pulu' a dadiw-balud |- |2006 |[[:zh:金曲獎|金曲獎]]「sakapahay mudadiway nu Taywan kamua kawlah」 |- |2012 |CCTV-MTV sakapahay a dadiw putiput nu mihcaan |- |2014 | * 全球華語榜中榜「sakapahay mudadiway a kawlah」、「sakapahay misanga' tu dadiw a kawlah」 * [[:zh:Music_Radio|Music Radio]] 中國TOP排行榜「sakapahay mudadiway a kawlah」、「sakapahay misanga' tu dadiw a kawlah」、「Kim dadiw-我們註定在一起」 |- |2016 |《[[:zh:釘子花|釘子花]]》Cunghwa mudadiway putiput sakapahay pulu' a dadiw-balud |- |2017 |[[:zh:金曲獎|金曲獎]] sakapahay nu Taywan kamu a dadiw |} === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:伍佰|伍佰]] * [http://wubai.com/ 伍佰官方網站] * [https://www.facebook.com/wubaiclub 伍佰FB] [[kakuniza:tademaw]] rce524vj94bmuj9y7076a86kwgokozd Wufeng 0 4871 128347 128346 2022-07-12T13:52:20Z 118.160.178.84 wikitext text/x-wiki [[tangan:Wufong Township.PNG|縮圖]] '''Wufeng(五峰鄉)''' Wufeng(五峰鄉)a sakuwan ku Hsinchu. kumud nu kalesakan, 210.04 km². (kalesakan nu lin-pan-ti 139.96 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 139.96 km²), u [[kasabinawlan]], 5,114 ku [[tademaw]]. u kasalumaluma’ sa, 1,895 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,517 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 88% (Tayal, Saysiyat) ku kasabinawlan. u Atayal atu Saysiyat ku sakalaniyazu’. == '''nikasakuwakuwan''' == Wufeng(五峰鄉) mala 4 a cuwen atu 31 ku niyazu’. kina 31 a niyazu’sa, Maybalay(和平部落), Kyu’ang(下比來部落), Oro’raw:(上比來部落), Mayl’ux(大冬田部落), Mayhuman(花園部落), R’ra’(天湖部落), Sipazi’(十八兒部落), Tatoba’(五峰部落), Sansama:an(上大隘部落), Sayie(下大隘部落), Ip’ipa’an bato(朱家莊部落), Yohae’(高峰部落), Sansaru(三叉路部落), Ulay(清泉部落), Takunan(羅山部落), Trayan(松本部落), Lwax khu’(雲山部落), Minse(民生部落), R’uyan(白蘭部落), Ruba’ , Kawabata(河頭部落), Kahaehaeoan(泰平部落), Ngangihaw(鵝公髻部落), Singaw(茅圃部落), Blangaw(桃山部落), Heku’(黑崮部落), Kukung(出河部落), Mintuyu(民都有部落), Skaru(石鹿部落), T’apan(忠興部落), Si’ung(喜翁部落). == '''Wufen (Ta-wan) 五峰鄉 (臺灣)''' == 五五指山,位於五峰鄉、竹東鎮、北埔鄉交界處,為台灣小百岳之一 五峰鄉(臺灣客家語海陸腔:ngˊ fungˋ hiongˋ;泰雅語:Tatoba';賽夏語:Tatoba')。 Wuce buyu', itida i Wufun (五峰鄉), Cudunce (竹東鎮), paipufen (北埔鄉) sa kala[[litemuhan]] a kitidaan, uTaywan nu cacayay a lasubu nu sakacacay a kayakayan a buyu', Wufen (五峰鄉)  “Taywan ngayngay a kamu u hay-lu a ngalngalan, ngˊ fungˋ hiongˋ, Atayal a mamu, Tatoba', Saisiyat a kamu, Tatoba'”. 為台灣新竹縣的一個山地鄉,位於新竹縣南部,為新竹縣人口最少的鄉鎮,與尖石鄉同為新竹縣的山地鄉。 u Taywan Sin-cuku nu cacayay a san-ti niyadu’ itida i Sin-cuku nu nutipan, u Sin-cuku nu saadidi'ay a tademaw nu niyadu'an, atu Jianshi (尖石鄉) sakalecad nu Sin-cuku a santi niyadu'an. 居民主要為台灣原住民泰雅族及賽夏族、僅有少部份客家族群及戰後大陸移民。東鄰尖石鄉,南鄰苗栗縣泰安鄉,西鄰苗栗縣南庄鄉,西北至北鄰分別為北埔鄉、竹東鎮和橫山鄉。 muenengay a tademaw u Taywan yincumin Atayal (泰雅族) atu Saisiyat (賽夏族), idaw ku adidiay nu ngayngayan a binacadan atu ni kalepacawan nu hulam mabulaway nu tayniay a tademaw. waliyan sibiyaw tu Jianshi (尖石鄉), timulan sibiyaw tu Miwli kin (苗栗縣) tay-an fen (泰安鄉), nutipan sibiyaw tu Miw-li kin(苗栗縣) Nanzhuang (南庄鄉), nutipan amisan katukuh i amis sibiyaw satu tu u Paipu fen(北埔鄉), Cudun cen (竹東鎮) atu Hen-san niyadu’ (橫山鄉). === Wufeng (五峰鄉)井上警察官吏駐在所遺址 === Wufeng (五峰鄉) cinsan pakincalan a kakitidaan a luma’ nulwan nu babalaki. === '''Cin-cun pakincalan (清泉派出所)''' === 大正2年霞喀羅衝突時,警部補井上國太郎駐紮於此。大正4年6月15日,以井上國太郎作為分遣所之名稱,設置井上分遣所,作為「シヤカロ-隘勇線」之警備單位。 tacen tusa a mihcaan Sia-ke’-luo (霞喀羅) masasuada henay, taylin ci Pucin-san-kuo (補井上國太郎) taylan tayda itida mueneng. tacen sepatay (4)a mihcaan enem a bulad (6) cacay a bataan idaw ku lima (15) a demiad, ci cin-san-kuo taylan (井上國太郎) ku misabenisay tu nganganan nu kitidaan nu kincal a pangangan, patiden tu cinsan a luma' nu kincal, mala 「シヤカロ-隘勇線」kakincalan nu kakitidaan. 大正10年7月24日,改稱井上分警戒所,大正11年4月1日,改置井上警察官吏駐在所,設有巡查部長1名。終戰後,改名為清泉派出所。 ta-cen pulu’ a mihcaan pitu a bulad tusa a bataan idaw ku sepat a demiad, misumad tu Cin-san nu kincal kakitidaan a luma' , ta-cen sabaw cacay a mihcaan sepat a bulad cacay a demiad, misumad tu Cin-san kincal a kakitidaan nu lalumaan, idaw kuni patideng tu cunca nu cacaya a sakakaay. nikudan ni kalepacawan, sumad han tu ku ngangan u cin-cun kincala kitidaan han. === '''Sin-cu Wufeng (五峰鄉) cenyung aidangan (新竹五峰 晴園秘境)''' === 新竹五峰 晴園秘境位於新竹縣五峰鄉,是頗受歡迎的地點。 親身體驗過的旅客之中,有人認為適合青年家庭及成年親友同遊、杉林環抱著芬多精 。 Sin-cu Wufeng (五峰鄉) Cen-yung aidangan itida i Sin-cu-ku Wufeng (五峰鄉), u sakanamuhan a tataydaan [[aidangan|amidang]]. nu taydaay a midangay nu tademaw, idaw ku sananay a mitanengay nu masa wawaay henay nu masiluma'ay atu balakiay tu mapulung a tayda atu laluma'anay tayda mapulung midang, hinuki nu kilakilangan mahida miabibiay tu bangesis nu kilang. 最大的特色則是「滿坑滿谷的螢火蟲,雲霧繚繞,夕陽斜照如詩畫」 satabakiay nu picidekan u 「tada' matumes tu nu adipawnay, maliyud nu matumesay a latem, kacelaman nu cilal mahida u cudad a kulit」 彷彿台版加拿大!新竹「杉林步道」秘境美翻登高還能賞日出及雲海「天氣真的太熱了,真是快受不了!」 mahida u Taywan a Cia-na-ta (加拿大) Sin-cuku a “kilangkilangan a tataydaan nu caculilan” bangcal nu tataydaan i pabaw taneng miadih tu nikatahekalan nu cilal atu masa babuybabuyan nu laten” tada caledes tu, caay tu kadengan ku caledes!" === '''cincun wunsin a katinengan ni sulitan (清泉溫泉簡介)''' === 清泉溫泉位於新竹縣五峰鄉桃山村上平溪畔,是原住民泰雅族和賽夏族的聚落所在,開發於西元1913年,當時是日據時代隘勇線日警專用,因此稱為「井上溫泉」,更擁有「清泉試浴」之美名譽為新竹八景之一. cin-cun ungsing itida i Sin-cu-ku Wufen (新竹縣五峰鄉) taw-san a niyadu'an nu masa enalay a sasawacan, u yuncumin u Atayal atu Saisiyat nikapulungan a niyadu'an, kalingatuan i cacay a malebut siwa a lasubu tulu a bataan idaw ku tulu(1913), tawya nu dipun a zitay nu I’unsin a Lipun nu kical a cukaymasan, sisa pangangan han tu “ cin-san ungsing (井上溫泉)”, saidaway nu “[[ungsing]] tatanengan a lalilucan” nuni kasinganganan u Sin-cu-ku nu saka walu a sakacacay nu aidangan a bangcal nu tataydaan. 民眾來到清泉溫泉旅遊,可經由兩座吊橋,第一座吊橋可至山內的原住民部落市集,而第二條吊橋則直達清泉溫泉,也可順道前往大鹿林道,感受新竹旅遊的迷人風情喔! nu taydaay i wunsin nu midangay a tademaw, taneng makayda i tusaay nu mapacacuya a kayakayan , saka cacay a kayakay taneng makatukuh i labu nu buyu nu yungcumin a niyaduan, sakatusa a kayakayan besud sa katukuh i Cincun wunsin, taneng makatukuh i Talu lindaw’, mapatumi' nu Sincu-ku maala ku balucu' nu tataydaan a midang. === '''cin-cun ungsing saycidek nu nanum (清泉溫泉─泉質特色)''' === 清泉溫泉共有數個湧泉口,平均溫度約為攝氏48度,ph值約在7.7左右,屬於無色無臭的中性碳酸泉,據傳有美容、美膚、瘦身等效果. Cin-cun ungsing yadah ku tahekale sa nu [[buwakbuwak]] sananay a nemnem nu nanum, u akuti’ nu nanum makaala tu sepat a bataan idaw ku walu (48) ku akuti', u PH nu cilemin han pitu. pitu ku nika cileminan, u nai'ay ku kulit nai'ay ku sanek a nu teban a tansuan ungsing, idaw ku sananay taneng misa bangcal tu bihed, misadit tu banges, mikudus tu udip sa. 清泉溫泉雖然歷經山洪暴發而消失,在921大地震後又再度出現,目前清泉溫泉的泉源已利用鐵門保護起來, Cin-cun ungsing amica kunika kaydaan nu balad [[amalawpes]], itidi i siwa tusa cacay (921) anika tabakiyay nu ninele mutahekal aca, aydaay a Cin-cun ungsing nu tapang nu tatangahan lawaan tu tu mukin ku panan kya madiput. 鄉公所亦已於2018年11月將睽違八年的清泉溫泉會館重新開放,並設有將軍湯、大眾池、以及家庭式湯屋。 yakuba’ han itini i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku walu (2018) sabaw cacay a bulat tuni katenesan nu waluay a mihcaan nu Cin-cun wuncun malingatu aca pakatineng tu binawlan, idaw kuni patideng tu Cincuntan, katuuday a lalalilucan, atu payluma’an nu lalalilucan. === siapa’aaidangan a umah (雪霸休閒農場) === === tahcelem numasa bayubayu a ladem (日落雲海) === 雪霸農場冬季最美的景觀就是雲海,在日出及日落最有機會遇見,每到這時刻雲海觀景台總是滿滿的人潮。 Sia-pa’ aaidangan nu umah sabangcalay nu kasienawan aadihan u masabayubayuay nu ladem, itini inika tahekalan nu cilal atu kaceleman nu cilal u sakaadihan nu tuki a maadih, katukuhan tu tina tukiyan kanca katuud tu ku tademawan itida masilac miadih tu bangcal nu latem. 浮在雲海上的山峰像座小島,想像划著一艘輕舟穿過棉花糖似的雲海抵達對岸,心都飄到遠方去了; [[munabaway]] a [[ladem]] i bayu nu [[tungduh]] mahida u adidi'ay a subal, datengen nu mita mahida mipacunaay tu [[balunga]] tu milakuud tu masakupa nu waneng a piyang a laden mahida’ makatukuhay i nuayawan a dadipasan, balucu' ita mahida maka tukuhay tu i batad. 隨著太陽的落下天空添增了溫柔色彩,在山背後那抹黃漸漸轉紅又慢慢恢復成寂靜的藍,每日的魔幻時刻是那麼短暫又珍貴。 tahceleman tu nu cilal macunus ku bangcal nu [[tapuku]]wang, inikudan nu buyu' u [[kalawlawan]] a cilal hamaw sa mala [[sumanahay]] haymaw sa musaluimeng langdaw satu ku tapukuwan, tu [[demiad|demid]]emiad mahida umidiznay kuni ka sumadan nu demiad a puyu kuni kadih nu bangcal u [[kasa'timan|ka sa'timan]] nu aadihan. === takelal ku tapukuwan (璀璨星空) === 夜晚在景觀台有星象解說。當晚夜空一望無雲,遼闊星空就這麼展現在眼前!看見這麼壯觀的星星,美的不可思議! labii i tida i aadihan tu bunac idaw ku micuyakuay tu bunaca a musakamuay. tawya a labii inai’ku latemlateman, hatidaay nu ahebal nu tapukuwan itini i matamataan paadih. hatiniay tu a kapah nu bunac, tada hatida tu ku bangcal. 在冬季夜空三顆明亮的星星連成一直線那就是獵戶座的腰帶,無雲的夜晚;在千萬顆星星中一眼就認出它來。冬日夜晚最亮的星星是天狼星? itini i kasienawan nu labii a tapukuwan idaw ku tuluay a malikatay nu bunac malalitin masa cacay a sasulitan u leihucu’ a tatelacan, kainaian nu ladem a labii, hatidaay tu nu yadah a bunacan adihan katinenga tu kiya masa cacayay a bunacan. kasienawan nu labii salikatay a bunac han u tinlan a bunac? == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *https://buzzdaily.tw/store/%E6%96%B0%E7%AB%B9%E4%BA%94%E5%B3%B0%E6%99%B4%E5%9C%92%E7%A7%98%E5%A2%83.html *'''清泉溫泉簡介:'''[http://www.sheipa.com.tw/scenic_detail.asp?key=1613] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 1iuyuw3phl1esib7l5v73uqn95kjk6h Wulai 0 4872 118755 118730 2021-07-04T03:48:11Z Sabak5388 17 /* sakula (櫻花) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Wulai District.PNG|縮圖|Wulai(烏來區)]] Wulai(烏來區) Wulai(烏來區)a sakuwan ku New Taipei City. kumud nu kalesakan, 333.51 km². (kalesakan nu linpanti 299.28 km², kalesakan nu pawliwti 19.98 km²), u kasabinawlan, 5,931 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,793 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 2,793 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 47%(Tayal) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == '''nikasakuwakuwan''' == Wulai mala 5 a cuwen atu 4 ku [[niyazu'|niyazu’]]. kina 4 a niyazu’sa, Tampya(忠治/桶壁部落), Ulay(烏來部落), Lahaw(信賢部落), Tranan(福山部落). 烏來區(泰雅族語:Ulay),是中華民國新北市的一個市轄區,境內多山,是新北市面積最大、人口密度最低的行政區,也是新北市最南境的行政區。 Wu-lay a niyadu’,u Sin-pey-se’ a cacayay nu tukay a nikuwanan, yadah ku [[buyu'|buyu’]] i labu, u [[satabakiay]] a hebal, u sasabaay nu macelcelay nu sin-cen-ciw (行政區) i Sin-pei-se, u sakatimulan nu sin-cen-cu i Sin-pa-se’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E4%BE%86%E5%8D%80#%E6%97%85%E9%81%8A] == '''[[unsing]] (溫泉)''' == 烏來區觀光旅遊以溫泉及山櫻花著稱。 u aidangan nu U-lay hananay sa, sakatineng nu tau sa, u nipalumaan nu Sakula a bulu atu ungsing hananay. 烏來出名的原因自然少不了溫泉。由於溫泉的發現,使當地旅遊業蓬勃發展,在街上隨處可見溫泉飯店或是提供泡湯服務的商家,甚至連部分山產店也順便做起了這個生意。 u kasasingangan nina Wulai  hananay sa sipakay i lahaday a  unsing kaidaw, namapaadih nu hekalay kinaunsing sa, kalabangbangan nu sakay miidangay kasasilacul, i dadan nu unsing sa madih tu ku liwkangay a nipaayaw tu labang sapaini tu lalilucan a piedap, pasuya pacakayay tu aadupanay a patiyamay milihida tu misiwkay tu lalilucan tu unsing a misiwbay.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E4%BE%86%E5%8D%80#%E6%97%85%E9%81%8A] == '''[[sakula]] (櫻花)''' == 春天季節來烏來,櫻花便接二連三地在「烏來風景特定區」內含苞待放,大約從每年2月開始,以紅色和淡紅色的緋寒櫻揭開烏來溫泉櫻花季的序幕,搭配其它品種櫻花,綻放滿山滿谷,像是吉野櫻、八重櫻、霧社櫻和富士櫻等等,形成烏來鄉春季絕佳的美景,讓2月到3月的烏來充滿生機。 kataynian nu adingsingan a puu’ i Wu-lay sa, kakilukilul satu ku mamabitelak nu sakula a balu nu “Wu-lay picidekan a aidangan”. hakay i paymihcaan tusaay a bulad malingatu, masa nu sumanahay atu tamilaway a kasumanah nu balu nu sakula pipaadih tu nu Wu-layay a ungsing sapuu’an a pazizaw, kapulungan tu nu masadumaay a langaw nu sakula, i buyu’buyu’an kahaminan maadih i dihep sikalecad nu ya Ci-ye hananay a sakula, Pa-cung hananay a sakula, U-se hananay a sakula, Hu-se hananay a sakula, kasadit nu Wu-layay a kenis i sadingsingan a nikabangcal, masulul tu sikatukuh ku tusaay atu tuluay a bulad kalabangbangan nu sikaudip.[https://www.travelking.com.tw/tourguide/flowers/wulai-sakura.asp] == U-lay a cascas (烏來瀑布) == 烏來瀑布日治時期曾被列入台灣八景之一,是北台灣最具規模、落差最大瀑布。 u U-lay a cascas, namaka Dipun tu nupisilsilan nu Taywan tu waluay a aaidangan, u namaka amis nu Taywan a sakakapahay, u sakatabakiay nu cacascasan. 搭乘烏來纜車,可以眺望烏來瀑布源頭,瀑布全貌一覽無遺,非常漂亮。 mikacaw tu sakatayda i U-lay a liwlung, taneng miadih tu U-lay nu cascas a tatapangan nu nemnem, mamin maadih ku wayway nu cascas, bangcal sa adihan. 下雨過後瀑布水量水激增,晴天時水流會小很多,兩種不同風情,都值得一看。 nadikudan nama udad macunus ku nanum nu cascas, kapah satu ku demiad adidi’ ku misilsilay nu nanum, nina tusaay a pala caay namin kalecad ku bangcal.[https://anrine910070.pixnet.net/blog/post/229739123#%E6%99%AF%E9%BB%9E] 著名的烏來瀑布,瀑高約80公尺,如白練凌空,聲勢浩大。 瀑布對面山麓的山地文化村為原住民民俗文物館改建而成,介紹泰雅族原住民文化及風俗習慣,並展示昔日原住民文物,原住民歌舞表演更是文化村內的重頭戲。 賞遊烏來,彷如進入世外桃源、人間仙境,是觀光休閒的最佳去處。 cascas nu U-Lay singanganay, waluay a bataan a depah kya talakaw nya cascas. mahiza u  mapuypuyay kya sanglacay a dawa, adihan hatiza sa katatabaki nya suni. u kitidaan a sakaudip nu buyu’buyu’an (山地文化村) misuayaw tu cascas, kina kitidaan (山地文化村) naw u papadengan tu tuud nu binacadan (原住民民俗文物館). u kitidaan a sakaudip nu buyu’buyu’an (山地文化村) misiwkay tu lalangawan atu wayway nu Tayyan, paadih tu nu sumamaday a tuud nu Tayyan. idaw ku sakanamuhan amiadih ku palaw atu dadiw nu binacadan. tayni midang i U-Lay mahiza tu itizaay kita i kakalayan (人間仙境). anu maydih midang katayni itini sabancalay a kitidaan.[https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001091&id=8561] == miungbangay a kazizeng (烏來台車) == 觀光台車亦為烏來的特色之一,原用以運輸林木為主,現為遊客登山遊覽之交通工具。 ina U-Lay aadihan ku u kakacawan kina silamalay. ina silamalay sa na sapitubin tu kilang, ayda hantu sapitubin tu labang tayza midang.[https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001091&id=8561] 烏來台車初期僅為輸運木材,因烏來瀑布觀光發展遊客需求,於52年正式開辦客運。 naayaway a mitengtengaay tu kilang i U-lay, ya U-lay hawsa u pidangan idaw ku cascas u sapalahat nu tayniay a piidang . i 52 a mihca malingatu tu mitupin tu labang. 烏來台車以人力推送遊客,為因應日漸成長之遊客量,乃於63年實施機動化,以柴油引擎推動台車,再於76年排除萬難在瀑布站開鑿隧道取代原來的轉盤迴轉,沿用迄今。 uyni a miungbangay a kazizeng sa, u tedemaw ku micuzuhay tu miidangay tayza i aidangan, nika, katuud katuud ku tayniay midang, kyu i 63 a mihcaan sa malingatu mikikayay tu ku kazizeng, u cay-yu ku sapaculil.[https://recreation.forest.gov.tw/Forestry/FR?typ_id=0200041] == kasumamadan a zazan (烏來老街) == 進行商業活動的烏來老街的店家招牌採用統一風格,使風貌盡可能一致。 mikawaw tu sapisiwbay a kawaw tu nu U-Lay kasumamadan a zazan a patiyamay, u paya’ palecad han ku wayway, kya kina wayway mataneng tu kalecalecad.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E4%BE%86%E5%8D%80#%E6%97%85%E9%81%8A] == Wu-lay a Ney-tung u sakapahay a idangan nu kilakilangan (烏來優級內洞森林遊樂區) == 30分鐘賞山谷飛瀑,溪畔森林步道健走好忘憂~烏來五星級森林瀑布步道「內洞森林遊樂區」,這條內洞森林賞瀑步道全程來回大約一小時,終點是內洞瀑布,氣溫非常涼爽,而且大部份步道都整修的平坦好走。 tulu a bataan saculil ku piazih tu cascas a diheb, lilis nu sauwac saculil i  kilakilangan muculil salihalay sa, Wu-lay sakapahay saculilay a kilakilangan a cascas “Ney-tung kilakilangan a idangan”, tayza i kilakilangan a Ney-tung, uyni a zazan pakala tu cacay a tadukian ku pananukas, katukuhan u Ney-tung a cascas, banihiw ku bali, satu u nisakapahan nisazayay kapah tu culilan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E4%BE%86%E5%8D%80#%E6%97%85%E9%81%8A] == yincuming (原住民) == 烏來也是台灣分布最北的原住民山地區,居民以泰雅族為主,「烏來」此一地名即源自於泰雅語中的「Ulay」,意為水很燙要小心「Kiluh-ulay」。烏來區泰雅族原住民在清治及日治時期,曾被稱做「屈尺番」。 i saamisay a kenis nu siyicuminay a kakuwanan, u Tayal a tademaw ku katuuday i tiza mueneng. “U-lay” sa, u ungsing ku kamu nu Tayal hananay, u akuti’ay a nanum ku imi, a pihaymawi tu “Kiluh-ulay”. u “cyu-ce-hwan” ku ngangan nu kaCing-cawan atu kaDipunan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E4%BE%86%E5%8D%80#%E6%97%85%E9%81%8A] 相傳大約兩百多年前,泰雅族賽考列克群的一個支系,從南投深山賓沙布干 Pinsebukan(今南投縣仁愛鄉瑞岩部落發祥村)出發,往北遷徙,至大嵙崁溪(今大漢溪)右岸的宜亨Ihen(今桃園市復興區三光村的爺亨部落)及志繼Sikkel做短暫的駐足。 i sumamadan nu tusaay a lasubu a mihcan sa, i daw ku nu Tayalay a tademaw u “Squliq” hananay sa, namaka i lalabu nu Pinsabukan a kilakilangan (u Fa-syang a niyazu’, Zen-ay-syang, Fu-sing-cu, Taw-yen-syen ayda) tayda i amis mabulaw, makatukuh tu i Ta-ke-kan-si a sauwac (大嵙崁溪, u Ta-han-si a sauwac [大漢溪] ayda),  i kawananay a lilis u “Ihen” hananay (u ye-hen a niyazu’ nu san-kwang-cun, Fu-sing-cu, Taw-yen-syen ayda ), atu Ze-ci “Sikkel”, itda pahanhan. 後因人口太多,一群人便隨著河川下來到三峽定居,而後三峽有一部分人接著到萬華,再到關渡平原,最後到淡水。頭目 Klbuk 沿新店溪上溯回八靈報告時,途經烏來,再沿著南勢溪上溯到大羅蘭 Trang(今烏來福山)。 satu zayhan katuud tatu ku tademaw, katuuday a tademaw kilul tu sauwac katukuh i San-siya (三峽) mananeng. zikuzan satu San-siya (三峽) izaw ku zuma tademaw kakilul tayza i Wan-hua tayza aca i enel nu Kuan-tu, sazikuzay tayza tu i Tan-suy (淡水). tumuk ci Klbuk miduduc tu Sin-tian (新店) a sauwac katukuh i Pa-lin pakasakamu hawsa, milakuit tu U-lay, miduduc aca tu makatimulay a sauwac katukuh i Trang (ayzaay nu Bu-san nu U-lay).[http://125.227.255.111/yuan/web/129/pdf/P46_129.pdf] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基-烏來區:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E4%BE%86%E5%8D%80#%E6%97%85%E9%81%8A *新北市-交通部觀光局:[https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001091&id=8561台灣山林悠遊網-烏來台車:&#x20;https://recreation.forest.gov.tw/Forestry/FR?typ_id=0200041 https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001091&id=8561] *[https://www.taiwan.net.tw/m1.aspx?sNo=0001091&id=8561台灣山林悠遊網-烏來台車:&#x20;https://recreation.forest.gov.tw/Forestry/FR?typ_id=0200041 台灣山林悠遊網-烏來台車: <nowiki>https://recreation.forest.gov.tw/Forestry/FR?typ_id=0200041</nowiki>] *https://www.travelking.com.tw/tourguide/flowers/wulai-sakura.asp *https://bunnyann.com/neidong-waterfall/ *https://anrine910070.pixnet.net/blog/post/229739123#%E6%99%AF%E9%BB%9E *烏來泰雅族的故事:http://125.227.255.111/yuan/web/129/pdf/P46_129.pdf [[kakuniza:LamiHung]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Dungi Carrie]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Miku Kumud]] teig866i82kx3ze248s66m3zxd11rx2 Wutai 0 4873 101587 101586 2021-02-22T12:48:23Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Wutai Townshipx.PNG|縮圖]] [[tangan:Vudai, Wutai Township, Pingtung County, Taiwan.jpg|縮圖]] Wutai(霧臺鄉) Wutai a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 304.67 km². (kalesakan nu linpanti 244.47 km², kalesakan nu pawliwti 58.03 km²), u kasabinawlan, 3,314 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,058 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,247 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 98%(Rukai) ku kasabinawlan. u Rukai ku sakalaniyazu’. == '''nikasakuwakuwan''' == Wutai mala 6 a cuwen atu 8 ku niyazu’. kina 8 a niyazu’sa, Kabalelradhane(神山部落), Kinulane(吉露部落), Adiri(阿禮部落), Wutai(霧臺部落), Karamemedesane(佳暮部落), Kudrengere(谷川部落), Kucapungane(好茶部落), Labuwan(大武部落). == '''Wutai(霧臺部落)''' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Wutai. u kasalumaluma’ nu Wutai sa, 224 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 758 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 747 ku tademaw, pakalatu 99%. [[tangan:Vedai - Būtâi - (Wutai, Pingtung County).svg|縮圖]] u zuma sa, cay ku Ingcumin, 11 ku tademaw, pakalatu 1%. u kasabinacadan, Rukai 92%, Paiwan 4%, Bunun 1%, Amis 1%, zumazuma 1%. Wutai Township(霧臺鄉)(俗字流行於民間書寫作霧台鄉;魯凱語:Vudai)位於台灣屏東縣東北部,屬屏東縣的八個山地鄉之一,人口僅3.3千人,人口密度約12人/km²,為屏東縣人口最少、人口密度最低的鄉鎮,在高雄縣茂林鄉改制為高雄市茂林區後,成為臺灣本島人口最少的鄉。境內居民以魯凱族為主,為屏東縣最大的魯凱族部落,亦為屏東縣唯一以魯凱族為主要居民的山地鄉。 Wutai Township (霧臺鄉) Rukai (魯凱) a kamu atu nisulitan sa u:Vudai. tini i Taywan Ping-tung-siang nuwalian nuamisan, nu ping-tungay a niyazu’n walu ku kasasiniyazu’ nu binacadan, u tademaw 3.3 malebut dada’, tademaw mi-tu izaw ku sabaw tusa a tademaw/km², u Pingtung County nanay katuudy a tdemaw, makasasaay a tademaw a sing-zen, i Kau-sung-siang a Mau-lin-siang, misabaluhay sikuzn tu u Kau-sung-siang Mau-lin-ciu, mala u Taywan a subal sakaadidi’ay katuuay a tademaw a siangg. lalabu a tademaw u Rukai a binacadan u kahenulan, u Ping-tung-siangg a satabakiay a Rukai a niyazu’, uyzasa Ping-tung-siangg u sacacayay nu Rukai a binacadan u kahenulanay a aenenanay a san-ti-sang. == '''hekal nu lala’(地理)''' == 霧臺鄉位於屏東縣東北端,北鄰高雄市茂林區,東北與東接臺東縣延平鄉、卑南鄉,南端與臺東縣金峰鄉、泰武鄉相鄰,西南與西鄰瑪家鄉、三地門鄉,地處中央山脈之上,地勢高聳險峻,平均海拔在1000公尺以上,是全縣地理位置最高的鄉鎮,鄉內可耕地極少。面積約279平方公里,略大於臺北市,排名屏東縣第二,僅次於獅子鄉。 Wutai Township(霧臺鄉) tini i nuwamisan nu Ping-tung-siang, nuwamisan macapi i Kau-sung-siang a Mauw-lin-siangg, nuwalian muamisan tu nuwalian matatules tu Ping-tung-siang Yan-ping a niyazu’an, Pey-nan a niyazu’, nutimulan atu Tay-tung-siang zin beng a nuyazu’’,Tay-u a nuyazu’ macacapi, nutipan nutimulan atu nutipan macapi tu Ma-cya a nuyazu’, San-ti men a niyazu’, u lala’ i tini i papaw nu Cung-yang-san-may, talakaw ku buyu’ katalawan, palalecad katalakaw nu buyu’ pakala tu 1,000 kung-ce katakakaw, hamin a siangg kakatizaan u satalkway a lala’ nu niyazu’,i labu nu niyazu’ malukay a lala’ caay kayadah, u hekal pakala tu 279 ping-bang-kung-li, satabakian ku Tay-pe-se, nipasilut tu ngangan sakatusa, uyni i Se-ze a niyazu’ dada. mikawaway tu kawaw nu kanatal a kakitazaan kenis(行政區劃) Wutai a niyazu’(霧臺部落) 霧臺鄉下轄共六村(僅標示好茶村飛地,其餘村飛地未標示): Wutai a kasiniyazu’ pulung enem a niyazu’an “uynian pakatining dada’ sapakatineng tu asu’ay a uziy a niyazu’an bahel a kakitizaan, nuzumaan a niyayzu, nayay tu skapatineng. 大武村(Labuwan /Labuane),八八風災之後部分居民遷村至長治鄉長治百合部落。 Labuwan /Labuane a niyazu’, nuzikuzan walu walu a baliyus mabulaw tayni i Cayu-ce a niyazu’ Cay-ce-pay-he a niyazu’. 吉露村(Kinulane)原名去怒、去露,八八風災之後全體居民遷村至長治鄉長治百合部落。 Kinulane a nuyazu’, ayaway a ngangan u Cuy-nu, Cuy-lu, nuzikuzan nu walu walu a baliyus mabulaw tayni i Can-ze a niyazu’ Can-ze-pay-he a niyazu’. 阿禮村(Adiri),八八風災之後全體居民遷村至長治鄉長治百合部落。 Adiri a niyazu’, walu walu a baliyus maamin mabulaw tayza i Say-ce a niyazu’ Cay-ze-pay-he a niyazu’. 好茶村(Kucapungane),八八風災之後全體居民遷村至瑪家鄉禮納里部落,稱古茶布安(新新好茶)。 Kucapungane a niyazu’, walu walu ), nuzikuzan nu walu walu a baliyus mabulaw tayni i Ma-ciy a niyazu’ Li-na-li-a niyazu’, pangangan tu Ca-pu-an “Sin-sin kapahay a ucya. 佳暮村(Karamemedesane),八八風災之後部分居民遷村至長治鄉長治百合部落。 Karamemedesane a niyazu’, nuzikuzan nu walu walu a baliyus mabulaw tayni i inayay ku caay kasa u zuma a binawlan mabulaw ku niyazu’ tayza’ i San-ce a niyazu Can-ce-pay-he a niyazuan. 霧臺村(Vudai)為行政中心,又分為霧臺(Vudai)、神山(Kabalelradhane/Kabalelathane)、谷川/伊拉(Kudrengere/Ila)三部落 Vudai a niyazu’, u kahenulan a sin-cen a kawaw, pasazuma aca u Vudai, Kabalelradhane/Kabalelathane, Kudrengere/Ila, tulu a niyazu’. == '''tademaw(人口)''' == {| class="wikitable" | colspan="3" |laylay a tademaw(歷史人口) |- |mihcaanay |  tademaw |±% |- |1981 |3,295 |—     |- |1986 |3,027 |−8.1% |- |1991 |2,838 |−6.2% |- |1996 |2,853 |<nowiki>+0.5%</nowiki> |- |2001 |3,120 |<nowiki>+9.4%</nowiki> |- |2006 |2,839 |−9.0% |- |2011 |2,966 |<nowiki>+4.5%</nowiki> |- |2016 |3,285 |<nowiki>+10.8%</nowiki> |- | colspan="3" |來源: 內政部統計月報-各鄉鎮市區人口數. 內政部. (原始內容存檔於2014-10-26). lalekalan, Ne-cen-pupulaung tu nubilad a singbung, payniyazu’ a tademaw, nu saayaway a nilaculan a nusuped 2014-10-26 |} === '''kapulungan a nisangaan(公共設施)''' === u kawaw nu tayling(警政) Ping-tung-siangg pataylingan Li-cang pataylingan(屏東縣警察局里港分局) Wutai sakatusa a taylingan(霧臺分駐所) === '''cyawyu(教育)''' === nuwawaan(國民小學) Ping-tung-siang Wutai Township Wutai a nuwawaan(屏東縣霧臺鄉霧臺國民小學) Ping-tung-siang Wutai TownshipWutai a nuwawaan Li-ku-pay-he masazumaay a cacudadan “Cay-ze-pay-he a niyazu’)屏東縣霧臺鄉霧臺國民小學勵古百合分校(長治百合部落) === '''sapikacaw(交通)''' === zazan(公路) niyazu’ a zazan(省道) Taywan 24 a zazan(台24線) Wutai-ku-cuan a sangaw(霧臺谷川大橋) 霧台谷川大橋是臺灣一座公路橋樑,位於屏東縣三地門鄉與霧台鄉交界處,橫跨荖濃溪支流隘寮溪的支流隘寮北溪,承載省道台24線,是霧台鄉民的唯一聯外橋梁,也是前往阿禮瀑布、谷川部落(Kudrengere,前稱伊拉部落,Ila) 、巴冷公主部落遺址、小鬼湖等觀光景點的必經道路,橋墩高達99公尺,超越68.1公尺高的國道6號國姓交流道高架橋,而成為目前台灣橋墩高度最高的橋樑。 Wutai-ku-cuan a sangaw(霧台谷川大橋) nu Taywanay saayaway sisangaway a zaza a sangaw, itiza i Ping-tung-siang San-ti-men-siang atu Wu-tay-siang kalalikeluhan(交界處), miawas tu Lau-nung a sauwac nuadidi’ay a sauwac kalikidan nu nanum(支流)u Ay-liau-bey a sauwac, mitupin tu (承載) Seng-taw-tay 24 a tulik(線), u Wutai Township (霧臺鄉) uyzadada’ (唯一) a sangaw caculilan nu binawlan, mahicatu uyzaan (也是) tayza i A-lia cascas, Ku-cuan a niyazu’ , inaayaw a ngangan sa u I-la a niyazu’, Pa-len a limecedan nusubelidan nu babalaki a tuud(部落遺址), Siaw-kuy a banaw u papiidangan a picaliwayay a zazan, u kuku’ nu sangaw katalakaw 99 depah(公尺), malabas(超越) tu 68.1depah talakaway a Ku-taw sakaenem Ku-sin-ciaw-liw-taw a talakaway a zazan, nuayzaay tu nu tawya satalakaway a sapidama(橋墩) tu sangaw. === '''u singangay a kakitizaan(名勝)''' === adidi’ay a di’tu a banaw(小鬼湖) pizatengan a pilis(相思崖) Wutai a cascas(霧臺瀑布) Sen-san a cascas(神山瀑布) kapahay a ucya(好茶舊社) mabahelay a cascas(飛龍瀑布) Ha-yu a sauwac(哈尤溪) === '''nipalumaan  tuud(特產)''' === tali nu buyu’(山芋) tubah(地瓜) habay(小米) kubkub(玉米) == '''pakayniay aazihan a zedan(相關條目)''' == 霧臺抗日事件,或稱霧台事件、魯凱族抗日事件,為1914年(大正3年)發生在台灣日治時期阿緱廳阿里港支廳轄區(現屏東縣政府警察局里港分局)的一起攻擊事件。 Wutai Kalipunan nungangayaw a kawaw, atu pangangan hantu Wutai nunganganyaw a kawaw, Rukai nungangayaw a kawaw, i 1914 a mihcaan, ta-cen tuluay a mihcaan, sikawaw i tini i Taywan kaLipunan a mihcaan A-hou-ting-a-li-kang-ce-ting a kenis, i tiniay nu Ping-tung-siang cenbu a Li-cang pataylingan mapulung a midepung mingayaw a kawaw. === '''u nikangangayaw a kawaw(事件背景)''' === 霧台抗日事件與日本政府全面收繳槍枝有關,槍枝對男性排灣族人來說,不僅是生活上的基本工具(狩獵、防禦、獵首與ilavas奪取戰利品),更存有精神文化的意義。1914年當時抗拒繳械的有布農族、魯凱族與排灣族,事件背景還有自當年10月6日起至1915年3月8日為止的「南蕃事件」事件背景 Wutai Kalipunan nungangayaw a kawaw atu Lipun cenbu mamin u nu pisulut patahkal tu kuwang tu mahiniay a kawaw, u kuwang sakay tatama Bunun a tademawan hawsa, cayay ku sakauzip dada’ u angangan u dubu(工具) nu miadupay misebengay militangahay tu ilabas mialaw tu niadupan(狩獵、防禦、獵首與ilavas奪取戰利品), izaw tu masupet ku angil(精神) tu lalangawan a nisabalucu’an nizatengan(更存有精神文化的意義), 1914 a mihcaan izawya(當時) pacili patahekal tu kuwang izaw ku Bunun a binacadan, Rukai a binacadan atu Paiwan a binacadan, u nikangangayaw a kawaw izaway tu tawya a mihcaan sabaw cacay a mihcaan enem a demiad katukuh i 1915 a mihcaan tulu a bulad walu a demiad a nutimulan a binacadan a kawaw, u nikangangayaw a kawaw. == '''niyazu’ nu binacadan(山地鄉)''' == 山地鄉是依據中華民國的《地方制度法》所設置之地方行政區,此一設置源於日治時期臺灣各地之蕃地,在戰後初期所改制。 根據《地方制度法》第五七條第二項規定,山地鄉境內以臺灣原住民族為主要居民,其鄉長須經過民選,且必須為原住民族籍者才可以擔任。 niyazu’ nu binacadan nu binacadan a niyazu’ namakay duduc tu katatelek Cung-hua-min-cou a namakay a niyazu’an ahulic, patineng tu niyazu’ay a kawaw a kenis, uynian patizeng i kalipunan i Taywan cuwacuwaay a bang-di, nuzikuzan i ngangayaw duduc tu katatelekay a hulic. duduc tu katatelek nu namakay saka lima bataan izaw ku pitu  i niyazu’ay a hukic cedang(條) panutek tu tusa lice( 第二項規定), lalabu nu Taywan muenengay kahenulan a tademaw u san-di-siang a binacadan, u taban nu niyazu’ay namakay nu misingkiw a palekal, saaca kanca izaw ku Yuan-cu-min a uzip kya taneng situngus tu kawaw. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基百科: 霧臺鄉https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9C%A7%E5%8F%B0%E9%84%89 *中文維基百科:霧臺抗日事件https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9C%A7%E5%8F%B0%E6%8A%97%E6%97%A5%E4%BA%8B%E4%BB%B6 *中文維基百科:山地鄉 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%B1%E5%9C%B0%E9%84%89</nowiki> [[kakuniza:Sabak Nubu]] iwj772guj6nymwxn6ntkbv3fw2wb36t Wuweitailang 0 4874 126284 52702 2021-11-09T14:48:59Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki '''Wuweitailang''' (ごみ たろう,1945 mihcaan wulay a bulad izaw ku tusay a bataan a demiad) u Tibuen mikulitay a [[tademaw]]. =='''kakiliman'''== Wuweitailang 1945 mihcaan lecuhan i Tungcin dudiaobu shi.mamin micudad tu talawkaway a nipicudad atu mipikingiu tu kawaw,mamen sa tu kakawaw i misangaay a kawaw ci nida. 1973 a mihcaan izaw ku sayaway a nipisanga’ tu taayaway a 《dadan》(『みち』), sisa u sikulitay a cudad ku sasangan a kawaw nida tu nu dadan. ayda han tu sikulitay a cudad sepat a lasubut ku nisasangan nida.caay kasikulitay a cudad idaw ku nipisulit tu dadadiwan, sisa idaw ku sulit nu aadihan apabelu. Wuweitailang i Tibuen sakanamuhan nida miadih tu mimaliyay. =='''nilacul'''== =='''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan'''== * [[:zh:五味太郎|wikipayke-五味太郎]] *nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] [[kakuniza:tademaw]] n82v4jbr8oet62edeaz4qbljjs3rt4q Xi Jinping 0 4875 94146 87508 2020-09-27T01:10:24Z 南极探险 1237 wikitext text/x-wiki '''Xi Jinping''' [[tangan:Xi Jinping March 2017.jpg|thumb|Xi Jinping March 2017|alt=Xi Jinping March 2017.jpg]] tatama, [https://tieba.baidu.com/p/6305365342 nalecuhan i 6 a bulad 15 a demiad,] Xi Jinping, u misingkiway. 1953 a mihcan nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[China]] ayza sa ci Xi Jinping, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 11 bulad 15 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:Chinese]] f1jrbld5x6yeja3t4j5ptq3r2kj3tx4 Xincheng 0 4876 108277 108276 2021-05-05T04:05:32Z Aicsayion 1641 /* laylay (歷史) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Xincheng HL.svg|縮圖]] Xincheng(新城鄉) Xincheng(新城鄉)a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 28.83 km². (kalesakan nu lin-pan-ti 0 km², kalesakan nu [[paw-liw-ti]] 0.22 km²), u kasa[[binawlan]], 16,246 ku tademaw. u kasaluma[[luma'|luma’]] sa, 6,110 ku luma’. ilabu nu kasa[[niyadu'|niyazu’]] nu siyang sa, 5,380 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 33% ([[Pangcah]]) ku kasabinawlan. u [[tademaw]] ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == '''nikasakuwakuwan''' == Xincheng mala walu a cuwen atu sabaw tusa ku niyazu’. kina sabaw tusa a niyazu’sa, Pacidal (華陽部落), Paudadan (大德 (巴烏拉藍)部落), Lalumaang (東方羅馬部落), Palamitan (康樂部落), Kaliyawan (嘉里部落), Cilapuk (嘉新部落), Sudadatan (新城部落), Pibutingan (順安部落), Hupu (北埔部落), Katanka (佳林部落), Pabuisan (北星部落), Palinkaan (復興部落). == '''Masikasik a kenis (新城鄉)''' == 新城鄉(太魯閣語:Alang paru,阿美語:Sudadatan;臺灣話:Sin-siânn-hiong;臺灣客家語海陸腔:sinˋ shang hiongˋ),舊稱哆囉滿或大魯宛,位於台灣花蓮縣北部,北與西臨秀林鄉,東濱太平洋,南以美崙溪和花蓮市為界,面積為29.4095km²,與毗臨的花蓮市皆為全縣面積最小的鄉鎮。 Masikasik a kenis “Taluku a kamu Alang paru, Amis a kamu Sudadatan, Taywan a kamu Sin-siânn-hiong, Taywan Ngayngay a kamu sin’ shang hiong’”, [[malumanay]] a [[ngangan]] Tu-lu-man hakay Taluwan, tini i Taywan Kalingku akuwan tu nuwamisan, saamisan atu satipan micapi tu Siw-lin a kenis, sawalian walibayu, nutimulan u Cikep atu Kalingku a tuse a sakenis, u hekal 29.4095 km², micapi tu Kaling ku tuse hamin nu kenis u sa[[adidi'ay|adidi’ay]] nu kenis. 該鄉屬花蓮的門戶,地理位置依山傍海,又有「新城走廊」之稱。海岸線南起七星潭北至月牙灣觀海區。鄉內農特產品豐富並具地方特色,石材及石藝產業興盛,加上鄉民民風淳樸,極具觀光發展潛力。 uyni a kenis tungusay nu Kalingku a kika, hekal a lala’ kakitizaan [[micangzay]] tu buyu’ micapi tu bayu, singangan aca tu “Masikasik [[salining]].” [[sadipasan]] timulan u Malumayamay nuwamisan [[katukuh]] i Ye-ya-wan piazihan tu bayu, labu nu kenis yadah ku nipalumaan tu canancanan [[micidekay]] ku [[kakitidaan|kakitizaan]], malahad ku ni laculan tunu [[ba'tu|ba’tu]]ay atu nisangaan a ba’tu, cunus tu kenisay mahizanay nu kasumamadan kuni ka[[uzip]] nu tademaw, yadah ku  palahad tu aidangan.   新城鄉有一雅稱為「曼波魚的故鄉」,而「曼波(mambo)」的原意是一種中美洲的搖擺舞蹈,曲風為不拘小節、自由隨興、釋放熱情。由於臨近花蓮市,與吉安鄉同為花蓮市的衛星城市,整個都會區人口達20萬餘;花蓮縣首間大型購物中心家樂福、HOLA,就設點於此鄉。 Masikasik a kenis izaw ku [[salungan]]ay a ngangan “mambo a niyazu’.” uyni “mambo” uyaan imi nu ateban a Amilika iwaiw a [[lukiyaw]], caay pitantan, kakuniza miiwaiwa, lipahak sakaku a mihulak.. uyzasa micapi tu Kalingku, atu Yusinu a kenis malecad tu Kalingku, angangan a tuse, hamin nu tuse a [[kakitidaan|kakitizaan]] u tademaw katukuh i tusa a bataan a mang kakatuud, Kalingku a kuwan u saanaway tabakiay kasaupun a picakayan tu tuud Carrefour (家樂福), HOLA, patizeng satu tini a kenis. ==  '''liwliw a hekal (地理地形)''' == 新城鄉全境多屬平原地形,平原地形約佔全鄉之97%,南北長、東西窄,南北長16公里,東西最寬者為5公里,有美崙溪、三棧溪及須美基溪流經。產業方面除農業及漁業外,石材加工業也相當興盛。新城鄉轄區共劃分為八個村: 新城村、順安村、康樂村、大漢村、北埔村、佳林村、嘉里村、嘉新村。 Masikasik a kenis hamin a hekal u masaenalay ku liwliw, liwliw nu enal hamin nu kenis pakala tu 97%, nutimulan saamisan [[tanaya’]], nuwalian satipan [[likecu]], nutimulan saamisan u tanaya’ sabaw enem km, nuwalian satipan u [[saahebalay]] lima km, izaw ku Cikep a [[sauwac]], Sancan a sauwac, atu Simeci a sauwac a kalikid. [[nilaculan]] caay kaw nikalukan atu nibutingan [[dada’]], malahad kuni pasazuma tu ba’tu a sakakawawan. Masikasik a kenis u sakuwanan pulung makakilac tu waluay a kasiniyazu’, Masikasik a niyazu’, Sumuladu a niyazu’, Palamitan a niyazu’, Tahan a niyazu’, Hupu a niyazu’, katanka a niyazu’, Kaliyawan a ziyazu’, Cyasin a niyazu’. 全鄉共分為新城及北埔兩主要聚落,這兩大聚落又將新城鄉分為北新城及南新城,兩區以三棧溪為界,彼此間隔12公里。北新城包含新城及順安兩村,毗鄰太魯閣國家公園及蘇花公路,秀林國中、新城國小、新城車站、新城神社、新城公園及新城老街等以該鄉為地名的建物位於北新城,但此區僅有二千五百餘人,約佔全鄉的1/8。 hamin a kenis pulung a kalasic u Masikasik atu Hupu tusa ku angangan a niyazu’, uyni tusaay tabakiay a niyazu’ u Masikasik a kenis malasit aca tu nuwamisan a Masikasik atu nutimulan u Masikasik, tusaay a kakitizaan lilis u Sancan a sauwac, masasulaed tu sabaw tusa kung-li. saamisan u Masikasik pasu Masikasik atu Sumuladu tusa a niyazu’, mala[[bulaw|belaw]] tu Taluku [[kanatal]] a aidangan atu Suhuwa a [[zazan]], Siwlin kou-cung, Masikasik aididi’ay a [[cacudadan]], Masikasik [[pikacawan]] tu basu, Masikasik a [[zinziya]], Masikasik a aidangan atu Masikasik mukasiay a zazanan auuyni kenis a kakitizaan ngangan tu nipatizeng tini i nuwamisan Masikasik, nika uynian a kakitizaan izaw ku tusa [[malebut]] lima lasubu ku tademaw, hamin nu a kenis pakala tu 1/8. 南新城包含北埔、嘉里、大漢、康樂、嘉新及佳林等六村,占有全鄉大多數人口,離縣治花蓮市約有3公里之遙,北埔車站、新城鄉公所及戶政事務所、農會、郵局、國軍醫院、七星潭、花蓮機場、佳山空軍基地、私立大漢技術學院、海星高中、新城國中、台灣電力公司及家樂福等重要據點皆設於南新城。 nutimulan Masikasik pasu Hupu, Kaliyawan, Tahan, Palamitan, Cyasin atu Katanka enem kasaniyazu’, hamin nu kenis katuuday a tademaw, miliyas tu sakuwan, sakuwan tu Kalingku tuse pakala tulu a kung-li ka [[batad]], Hupu a [[pikacawan]], Masikasik a kenis [[yakuba]] atu hukusiw, [[malukay]] pisupedan tu kalisiw, paiyubinan, hitay a padekuan, ngayangay, Kalingku a pahikukian, Katanka kakitizaan nu hikuki, Tahan talakaway a picudadan, Haysin kawcung, Masikasik a kucung,Taywan dingkiay a kusi, atu Carrefour (家樂福) u kahenulan a kakatayzaan patizeng i nutimula nu Masikasik. == '''demiad (氣候)''' == 屬副熱帶季風氣候,全鄉年平均氣溫攝氏22.5度,平均雨量2264公厘,氣候宜人,四季如春。 demiad tungus tatungusay a [[caledes]], hamin nu kenis mihcaan palalecad tu [[akuti’]] se-s 22.5 Tu, palalecad tu nikaudadan 2,264 mm, sa'pi’ ku demiad sepat [[puu'|puu’]] mahiza u [[sadingsing]]. == '''laylay (歷史)''' == 新城鄉昔日被太魯閣族原住民稱為「大魯宛」,漢人則譯作「哆囉滿」或「倒咯滿」。清治時期嘉慶年間,淡水廳人吳全率佃農來此開墾,太魯閣族人屢次出草襲擊,於是築壘防禦,取名「新城」,後因原住民侵襲不已而棄城南遷。 Masikasik a kenis i ayaway a duwman " hakay " Tawkeman." han. pikuwann nu hulam a ziday Cya-cin (嘉慶) a mihcaan, Tan-suy a sakuwan (淡水廳) tademaw ci U-cyen liliden ku papalukayay tayni tini patadas, Taluku a tademaw kinapina misamamaw militangah, misanga’ tu  sapitena’, pangangan han “Masikasik,” satu [[zayhan]] midebung ku yincumin sisa ales han ku tuse [[mabulaw]] tatimul. 1875年,福建陸路提督羅大春率兵開鑿蘇澳到花蓮的道路,以此地為進入花蓮的第一城,故稱之為「新城」。新城在西元1896年因乙未戰爭失利而被日本佔據。1914年,日治時期的台灣總督佐久間左馬太親率日軍征討太魯閣族. 1875 a mihcaan Bu-cyen hekalay a zazan sakakaay mikuwanay ci Ti-tu-luw-ta-cun mikelid tu hitay mipatades tu Su-huw katukuh i Kalingku a zazan, u saayaway micududay tuynian Kalingku, pangangan han tu “Masikasik”. Masikasik i celacan 1896 a mihcaan zayhan i  pingangayaw madebec maala tu nu Lipun. 1914 a mihcaan, pikuwanan nu Linpun a ziday u Taywan sakakaay nu mikuwanan ci Cuw-cyu-cyen cuw-ma nu uzip a putun mikelid tu hitay nu Linpun midademec tu Taluku, 事平後於此設置花蓮港廳新城支廳;總督府為感念佐久間總督的事蹟,便於1920年以其別名「研海」,將新城支廳改為「研海支廳」,下轄平野區。1937年花蓮港廳地方改制,廢研海支廳,平野區改名為「研海庄」,歸花蓮港廳花蓮郡管轄。戰後沿用其名,並管轄原花蓮郡蕃地,設置花蓮縣研海鄉,1946年恢復「新城」舊名,改名為新城鄉,後將原住民山地部分分出,另設秀林鄉至今。 masazay tu kina kawaw hawsa tini patizeng tu Kalingku a sakuwa Masikasi paca’ a sakakaay, sakakaay a tapang a mabulah ci Cuw-cuw-cyenaan sakakaay a tapang tu nikawawan, kilul i 1920 a mihcaan nu zumaay a ngangan “Yen-hay” han, u Masikasik paca’ a sakuwan pasumadan tu ngangan “Yen-hay paca’ a sakuwan” han,” pikuwan tu Pin-ya a kakitizaan. 1937 a mihcaan Kalingku a sakuwan a kakitizaan misumad tu lice, alesan ku Yen-hay paca’ a sakuwan, Pin-ya a kakitizaan sumad tu ngangan “Yen-hay a niyazu’” han, tungus nu Kalingkuay a sakuwan Kalingku a kakuwanan. zikuzan nu ngangayaw duduc pazumaay tu ngangan, sakuwan nau Kalikuan a kenis binacadan a kakitizaan, patizeng tu Kalinngku a kuwan Yen-hay a kenis, 1946 a mihcaan mananukas tu malumanay a ngangan “Masikasik”, pasumad han ku ngangan Masikasik a kenis, satu u yincumin a nu buyu’ a kakitizaan kakilukilul satu tahekal, patizeng haca tu zumay Siw-lin a kenis katukuh ayza. == '''tademaw (人口)''' == 新城鄉為花蓮縣人口數第四多、密度第三高的行政區,其人口密度高於全國平均。近15年來,新城鄉人口幾乎保持在2.0~2.1萬人之內,2019年5月底的人口和2011年底幾乎一樣,近於零變動,為台灣都市發展的特殊現象之一。 Masikasik a kenis nu Kalingku akuwan sakasepat nu katud nu tademaw, uzeket u sakatulu a katalakaw tu pikawawan a kakitizaan, zuma a tademaw kazeket palalecad talakawanku  hamin nu kanatal. ayzaay tu sabalima a mihcaan, Masikasik a kenis u tademaw mahiza tu i 2.0~2.1 a mgangn ku tademaw i labu, 2019 a mihcaan lima a buladan u tademaw atu 2011 a mihcaan malecad tu, caay kasumcd, nu Taywan tuse micidekay kuniklahad. 但近年隨著花蓮縣政府在北埔村設立多達651戶的7層樓青年住宅,一樓即是商圈,由縣府統一進行招商作業,由於該地區鄰近花蓮市區,境內有大型賣場座落,未來該地區可望成為花蓮縣發展迅速的地區之一。 nika uynian tu a mihcaan kilul tu Kalingku akuwan cenbu i Hupu a niyazu’ patizeng katukuh 651 luma’an tu pitu a tatunngduh nu masakapahay a luma’, i sasaay a lumam’ u sapisiwbay, pakay sebu akuwan palecad mikawaw mitakus tu misiwbayay a kawaw, uyniay a kakitizaan micapi tu Kalingku a tuse, labu nu kanatal izaw ku tabakiay a kakitizaan pacakay, talaayaw tiniay a kakitizaan adasay mala u Kalingku kalamkamay maladah a kakitizaan. == '''caculilan (交通)''' == 航空 鐵路北迴線:新(太魯閣)車站、北埔車站花蓮臨港線:北埔車站公路資訊。 sakayhikukiay silamalay a zazan tele zazan, baluhay “Taluku”  pikacawan, Hupu pikacawan Kalingku micapi minatu a zazan, Hupu pikacawan pakatine tu zazan. == '''sakaylalangawan  (人文)''' == 地方通行語為太魯閣語與阿美語。居民以中原遷居之閩客為多,少數為平地原住民,台灣光復後,亦有不少外省居民遷居於此,民情風俗大都保持閩粵舊有之風俗習慣,平地原住民於每年八月舉辦豐年祭。 niyazu’ a kamu nu Taluku ku kamu atu A-mis a kamu. u tademaw na i Cung-yen mabulaway  u ngayngay ku katuuday, caay kakatuud ku yincumin, Taywan malepun na mangangayaw hawsa, katuud ku Hulam mabulaw tayni tini, mahiza kasumamadan malumanay Layak a lisin, ienalay a yincumin paymihcaan tu waluay a bulad malingatu tu mamalikid.  [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%B0%E5%9F%8E%E9%84%89] == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * 中文維基百科:新城鄉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%B0%E5%9F%8E%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3) *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] cfrv6aleihrpwzsz6cxen9i4otxthp0 Xinyi 0 4877 112244 104466 2021-05-31T08:45:42Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Xinyi(信義鄉) Xinyi a sakuwan ku Nantou. kumud nu kalesakan, 1,423.52 km². (kalesakan nu linpanti 1,067.28 km², kalesakan nu pawliwti 113.33 km²), u kasabinawlan, 12,373 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 3,695 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 9,393 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 76%(Bunun) ku kasabinawlan. u Bunun ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Xinyi mala 14 a cuwen atu 17 ku niyazu’. kina 17 a niyazu’sa, Lanngdun(人倫部落), Qapuciu(洽波石部落), Tamazuan(達瑪巒部落), Isingan(雙龍部落), Laidazuan(malavi)(潭南部落), Naihunpu(明德部落), Salitung(豐丘部落), Sinapalan(希哪巴瀾部落), Halusipun(筆石部落), Luluna(羅娜部落), Qalipusungan(阿里不動部落), Mahavun (Mamahavunna)(久美部落), Kalibuan(望鄉部落), Tungpu daigaz(東埔部落), Ilausan(依勞善部落), Valana(法蘭娜部落), Hanbizan(涵碧蘭部落). 信義鄉(布農語:Nehunpu-siang[1];臺灣話:Sìn-gī-hiong;客家話:Sin-ngi-hiông)位於臺灣南投縣東南部,為該縣的山地原住民鄉之一(另一個為仁愛鄉)。北鄰仁愛鄉、魚池鄉,東鄰花蓮縣萬榮鄉、卓溪鄉,西鄰水里鄉、鹿谷鄉、竹山鎮,西南連嘉義縣阿里山鄉,南接高雄市桃源區,是南投縣面積最大、人口密度最低的鄉鎮,在全國所有鄉鎮市區之中,面積高居全國第二(僅次於花蓮縣秀林鄉)。 Sing-i-syang  engeng sa i Taywan Nan-tul-sing wali-timuay, u zuma a cacay a yincumim a syang . i amis mitepal tu Zen-ai-syang, Yi-ze-syang, i waliay mibelaw tu Hualan-singay nu Wan-zeun-sang,Ctul-si-syang, i edip sa, mibelaw tu Suiy-li-syang, Lu-ku-sang, Zu-san-zeng, i edip-timul malalitin tu Ca-i-syang A-li-san-syang, i timul malalitin tu Kaw-sun-se Taw-yun-ci,u sa ahebalay nu Nan-tul-syang, macacelcelay sa i sasaay a  sang-zen, i tini i Taywan u sakatusa ahebalay a lala’. 本鄉地處中央山脈與玉山山脈之上,地勢陡峭險峻,其行政中心海拔518公尺,因地形因素影響,日夜溫差大,而臺灣最高峰-玉山,即位於本鄉南端與桃源區的邊界上。人口數約1.6萬人,曾為全國人口最多的山地鄉,於2020年4月被花蓮縣秀林鄉超越,現為第二多;鄉內居民漢人與原住民約各半,原住民中以布農族佔95%為最多,鄒族僅約5%。地方通行語為布農語。 Sing-i-syang i tiza nu Cung-yang-san-may atu Yi-san-san-may, u katizaan sa  masakayakay, dangkay, malikelun, u cing-ceng-cung-sin 518 a kung-ce katalakaw, nu makabayuay. nu di-sin a papisatiidan malawilaw tu, u demiad labii a hemhem yadah ku sa zumaay. nu sadalakaway a buyu’ nu Taywan Yi-san, muengengay i satimulay nu Sing-i-syang atu Taw-yin-ciyay i lilis. u binawlawan sa 1.6 emang ku tademaw, nanu sakatuuday nu yincumim sang-zen, i 2020 a mihecaan 4 a bulad sa kiayawan nu Bu-siw-lin-syang, sakatusa katuud ayza. i labuay muengeng sa hulam  atu yincumim ku yadahay, malatepan tu, yincumim i Bunun 95% yadah, 5% u Zu, u kamu nu Bunun a kamu ku sasakamuan. likisi/nadipa’an (歷史) 本鄉的前身為日治時期台中州新高郡直轄的蕃地,1945年後改制爲山地鄉,初名「羅娜鄉」,後改稱「信義鄉」。 nu sumamad i kalipunan  ku Sing-i-syang sa, Tai-cung-zu-sing-kaw-cing pabesuc saan pikuwanay a hun-di, 1945 a mihecaan nu zikuzan sumaden  mala San-di-sang, saayaway a ngangan sa (Lul-na-sang), zikuzan sumaden tu mala Sing-i-syang. 2014年「台灣原住民族部落行動聯盟」爭取不再使用「信義」要恢復原名。 2014 a mihecaan  (Taywan yun-cu- mim-cu -bu-lul-cing-tung-leng-mum) maydih muliyaw pangangan tu Lul-na-sang, caay kaydih pangangan tu Sing-i-syang. 玉山國家公園是中華民國第二座國家公園,前身為日治時期成立之新高阿里山國立公園(1937–1945)。1985年4月6日公告計畫,1985年4月10日成立管理處,總面積103,121.4公頃,涵蓋台灣本島行政區域包括南投縣、嘉義縣、高雄市以及花蓮縣,為台灣陸域面積最大之國家公園。 Yi-san-kul-ca-kung-yun u sakatusaay a kul-ca-kung-yun, i ayayaw i kalipunan malaheci tu Sing-kaw-a-li-san-kul-li-kung-yun ( 1937-1945). 1985 a mihecaan 4 a bulad 6  a demiad pahusu ( palasit)  tu lekakawa, i 1985 a mihecaan 4 a bulad 10 a demiad malaheci ku mikuwanay, ahebal  izaw ku 103, 121, 4 kung-cin, maala i Taywan a subal a cing-ceng-ci-yi  maala ku Nan-tul-syang, Ca-i-syang, Kaw-sun-se atu Hualan-sang, i Taywan malatabakiay a ahebal a Kul-ca-kung-yun (aidangan). 園區位居台灣本島中央地帶,地理位置獨特,奇峰兀立,雄偉壯麗,為台灣高山少數仍保存原始風貌之地區。其間包括有台灣第一高峰,海拔3952公尺之玉山主峰,主峰鄰近地區崇山峻嶺,溪谷深邃,天然植被隨海拔之變化而異,由亞熱帶、溫帶以至寒帶林相次變化,野生動物遍布,並具有清朝所建歷史遺跡八通關古道;因此,全區蘊藏許多珍貴之生態資源及人文史蹟。 ina aidangan i tepan nu Taywan supal, micitek ku piengengan, kabiyalawan a buyu’, lamadacay a tektek, mala Taywan a talakaway a buyu’ malisimetay tu caayay, tusaay, i hekalan a mamelawan. i labu nu aidangan izaw ku sakacacay a talakaway a buyu’, 3952 a kung-ce, Yu-san satatangahan a buyu’, satangahan a buyu’ sa, belawbelaw sa ku buyubuyuan, sauwac i labulabu maenep, i hekalan a mulangaway mikilul tu katalakaw nu buyu’ masumad a masazuma, ya-ze-day, un-day, han-day, u kilangkillang. sapiazih masummad tu, u a adupan yadah i tiza, izaw henay namakaCing- zaw masangaay tu Pa-tung-kung a zazan maliwan i nazikuzan. sisa i tiniay yadah ku caay han katinengan nu mauzipay, mulangaway a laculaculan atu namaka laylay a nazikuzan. 玉山地區早於日治時期,即由台灣總督府設有國立公園委員會,指定為「新高、阿里山國立公園」預定地,1937年12月27日「新高阿里山國立公園」與「大屯國立公園」、「次高太魯閣國立公園」同時成立,但是三座國立公園因日本戰敗而廢止。 Yu-san a kenis i nu ayaw sa i kalipunan sa, nu Taywan-tung-tu-hu patizen tu  kul-li-kung-yun-uyi-yen-hey, tuzuen i ( Sing-kaw, A-li-san-kul-li-kung-yun) a sasa paheciay a kenis, 1973 a mihecaan 12 a bulad 27 a demiad sa ( Sing-kaw-a-li-san-kul-li-kung-yen), (Da-tung-kul-li-kung-yen), (Ce-kaw-tay-lu-ke-kul-li-kung-yen) naamahiza malaheci, zayhan i na tuluay a kul-li-kung-yen mademec ku Lipun namangangayaw a maales. 戰後不久,中華民國政府遷臺,開始著手研擬國家公園法規與設立。《國家公園法》經立法院與內政、司法等二個委員會進行聯席會議12次審查後,最後於1972年5月宣布三讀通過,並提交至總統於同年6月13日公布實施[2]。1979年3月,行政院頒布《台灣地區綜合開發計畫》,將玉山、南橫檜谷等地區指定為國家公園預定地[3]。1983年1月1日,玉山國家公園的區域範圍奉行政院於第1806次院會中核定通過後,內政部開始著手邀請專家學者乃就區域內生態及人文資源之野外調查,分別對地理地形、動物、植物、遊憩及人文史蹟資源委託國立台灣大學及內政部國家公園計畫委員會審議,並積極展開區域內資源與土地使用之規劃。 caay katenes nu ngangayaw sa, Cung-hua-mim-ku ceng-hu mabulaw tayni i Taywan, malinngatu tu nipacucek tu kul-ca-kung-yen a ulic atu sapitekel. (kul-ca-kung-yen-ha) maka Li-ha-yen,ne-ceng-bu,Se-ha-yen tusaay a uay-yen-hay cuzuh tu pitatengilan12  mi timadaw a zekuzan, sazikuzay tu i 1972 a mihecaan 5 a bulad pahusu (palasit) kinatulu maawas tu, patapabaw tu patayzaan ci Ceng-tungan paazih, i malecaday a mihecaan 6 a bulad 13 a demiad, paliwal tu pahecian. 1979 a mihecaan 3 a bulad Cing-ceng-yen pahusu tu ( Taywanay  Ceng-he-kay-ha nabalucu’an), sapa Yi-san, Nan -heng Kuay-ku a kenis tuzu’ a mala kul-ca-kung-yenay a sapaeneng. 1983 a mihecaan 1 a bulad. 1 a demiad  Yi-san-kul-cya-kung-yen a sapaenengan mitudu’ tu nu Cing-ceng a 1806 cacay nu pilubangan malucekay tu i tiya pahusu maawas tuway. i Ne-ceng-pu itiya sa malingatu tu musakakawaw. miawza tu matesekaay a tademaw micekiw tu i labuan mauzipay atu nipilaculan nu tademaw a laylay, i hekalan a sapikilim sa zumaan  nu ulauulangan, aadupan, mulangaway, a saidangan, atu laylay nu sapilacul nu tademaw, papiedap tu Kul-li-Taywan-da-she, atu Ne-ceng-pu kul-ca-kung-yen pabalucu’ay a uwey-yun-hey nu timaadaw, madupuh sa ceballen. misakakawaw tu sapilacul atu namaka lalaay a ngatu atu hicaen malaheci. 1985年2月7日,玉山國家公園計畫遂經行政院於第1921次院會中核定通過,交由內政部公告實施[3][4]。同年4月10日,成立管理處,原計畫設於塔塔加,因土地問題與台灣大學協商不斷,最後才改設於水里,並將辦公處所暫時借用於民宅。1992年2月13日,玉山國家公園管理處暨訓練中心新建工程正式動工。1995年4月11日,玉山國家公園管理處暨訓練中心落成啟用,並展開為期二天的典禮活動,結束10年來一直借用民宅做為辦公處所之歷史。 1985 a mihecaan 2 a bulad. 7 a demiad, Yi-san-kul-ca-kung-yen pabalucu’an maka i Sing-ceng 1921 cacaay nu pilubang malucek sa. maawasay tu, patayza i Ne-ceng-pu  pakatineng tu amisakakawaw tu. i namihecaan i 4 a bulad. 10 a demiad, malaheci tu mikuwanaay, sayaway sa pabalucu i Ta-ta-ca patizen saan, nu lala a patelac sa matatengil tu Taywan-da-swey sa, caay kasiwantan, i zikuzan sa i Suiy-li patizen, u sakakawawan micaliw tu luma’ nu i tizaay a tademaw. 1992 a mihecaan 2 a bulad 13 a demiad sa, Yu-san-kul-cya-kung-yen mikuwanay atu sapiecawan misabaluhay malingatu tu misanga 1995 a mihecaan 4 a bulad 11 a demiad, ya sapikuwanay atu sapiecaway milipecu, tusa a demiad mipadaesu, mipahezek tu nu picaliw tu luma’ katukuh 10 a mihecaan katenes tu sakakawaway a laylay. 玉山國家公園管理處暨訓練中心位於現今水里鄉中山路一棟外觀呈白色的大樓,依臨水里溪,背倚濁水溪,門前佇立一塊岩石刻題「玉山國家公園管理處 Yushan National Park」。2012年,在玉山國家公園第三次通盤檢討中公告,將梅山地區之原住民保留地給予劃出,園區範圍由105,490公頃減至103,121.4公頃。 Yu-san-kul-ca-kung-yen pikuwwanan atu spiecaway eneng i Seuy-li-saing Cung-san-lu cacayay azihan u sanglacay a matadungduhy a luma’, mitepal tu Seuy-li-si, i zikuzan u Ceul-seay-si, i ayaw nu panan patizen tu cacay. a ungcung sulitan (Yu-san-kul-cya-kung-yen-kuan-li-zuYushan Nationnal Park). 2012 a mihecaan, i Yu-san-kul-cya-kung-yen sakatulu nu pilubang sapahusu, paMey-san a kenisay a yincumim a maliwanen a lala’ patahekal, yen-ciy a ngatu sa, namaka 105,490 kung-cing maselep tu 103,121.4 kung-cing. == kakitizaan (地理) == 玉山國家公園東起馬利加南山、喀西帕南山、玉里山主稜線,南沿新康山、三叉山後沿中央山脈至塔關山、關山,西自梅山村西側溪谷順楠溪林道西側稜線至鹿林山、同富山,北沿東埔村1 鄰北側溪谷至郡大山稜線,再順哈伊拉漏溪至馬利加南山北峰;計畫範圍內包括玉山群峰、秀姑巒山、大水窟山、塔芬山、雲峰、關山及南橫公路梅山至埡口段。 Yu-san-kul-ca-kung-yen maka i wali Ma-li-ca-nan-san, Ke-si-pa-nan-san, Yu-li-san-cu-len-sang, Nan-yen-sing-kung-san, San-ca-san-huo besus tu Cung-ying-san-may ta Ta-kung-san,Kung-san, i edip sa maka May-san-ctung i edipay a sauwac besus han Nan-si killangkilangan a zazan, makaedipan a bayac katukuh i Lu-lin-san Tung-hu-san, i amis dungdung han ku Tung-pu-chung 1 ling amisay a sauwac katukuh i Cing-da-san-lung-sang, anu paabesus aca. i Ha-i-la-lul-si atu Ma-li-ca-nan-san amisay a bayac; nu pabalucu’. sa a izaw ku Yu-san buyubuyu’an Siw-ku-lang-san, Da-seuy-ku-san, Ta-hun-san, Yun-hung-Kung-san atu Nan-heng-kunng-lu May-saann katukh i Ya-kuo. 國家公園面積共103,121.4公頃,行政區包括南投縣信義鄉24,163.8公頃、嘉義縣阿里山鄉1,404公頃、高雄市桃源區34,936.9公頃、花蓮縣卓溪鄉42,616.7公頃。 Kul-ca-kung-yen a lala’ u 103,121.4 a kung-cing kaahebal, cing-ceng-ciyi i laay ku Nan-tel-siang Sing-i-syang 24163.8 a kung-cing, Ca-i-syang A-li-san-syang 1,404 a kung-cing, Kaw-shung-se Taw-yen-ciyi 34,936.9 a kung-cing, Halin-sang cwo-sii-syang 42,616.7 a kung-cing kaahebal amim. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *信義鄉維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%A1%E7%BE%A9%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3)</nowiki> *玉山國家公園:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%89%E5%B1%B1%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E5%85%AC%E5%9C%92</nowiki> [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] qek81qiwaapxy7b2lojncitxvheavnb Xiulin 0 4878 112246 112237 2021-05-31T08:47:47Z LamiHung 28 /* nikakawawan(產業) */ wikitext text/x-wiki Xiulin(秀林鄉) Xiulin a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 1,623.87 km². (kalesakan nu linpanti 1,489.3 km², kalesakan nu pawliwti 88.31 km²), u kasabinawlan, 14,830 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 4,504 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 13,244 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 89%(Truku) ku kasabinawlan. u Truku ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Xiulin mala 9 a cuwen atu 18 ku niyazu’. kina 18 a niyazu’sa, [[Knlibu]](克尼布部落), [[Gukut]](吾谷子部落), [[Tkijig]](得吉利部落), [[Bsngan]](玻士岸部落), [[Pratan]](布拉旦部落), [[Kdusan]](格督尚部落), [[Kulu]](固祿部落), [[Tpuqu]](陶樸閣部落), [[Dowras]](道拉斯部落), [[Bsuring]](秀林部落), [[Kulu]](水源部落), [[Dowmung]](都門部落), [[Ibuh]](依柏合部落), [[Tmunan]](文蘭部落), [[Myawan]](米亞丸部落), [[Branaw]](重光部落), [[Qowgan]](克奧灣部落), [[Qnragan]](卡那岸部落). 秀林鄉(太魯閣語:Bsuring),位於台灣花蓮縣北部,北以和平溪和宜蘭縣南澳鄉為界,東北濱太平洋,東南連新城鄉、花蓮市、吉安鄉、壽豐鄉,西鄰臺中市和平區、南投縣仁愛鄉,南接萬榮鄉。是台灣土地面積最大的鄉,也是人口最多的山地鄉。 Bsuling a syang, mueneng i amis nu Halyeng-syen, amis i He-ping sauwac atu I-lang-syen Nan-aw-syaing malaliting, u waliay-amis sa u Tay-ping-yum, waliay-timul malalitin tu Sing-ceng-syang, ha-lang-se, Ci-ung-syaing, Sul-hun-syang, makay edip sa Tay-cung-se He-ping-zi, Nan-tul-syen Zen-ai-syang, i timulan malaliting tu Uwan-zom-syang. u satabakiay, saahebalay a syang,  u sakatuuday ku binawlan nu yincumin. 全鄉面積廣達1,642km²,佔全縣總面積約35%,為全國面積最大的三級行政區;人口約1.6萬人,於2020年4月超越南投縣信義鄉而成為全國人口最多的山地鄉。全境盡皆為太魯閣族族群。 u ahebal nu lala sa 1642 Ping-hung-kung-li, 35% nu Hwa-lyeng-syen kaahebal, u kaahebal nu lala sa katabakiay nu sakatuluay Cing-ceng-cyu; u binawlan sa1.6 a emang ku tademaw, 2020 a mihecaan 4 a bulad i tawya kiayawan ku Nan-tul-syen Sing-i-syang mala katuuday ku tademaw nu yincumin a syang. i labuay a binawlan sa u Taluku a binacadan. 全境99%為山地及丘陵地,僅1%左右為立霧溪及和平溪的沖積平原,鄉內人口多分布於此。以太魯閣國家公園的河蝕地形及台8線中橫公路橫貫穿越而名聞遐邇。 ina Bsuling-syang 99% u buyu’ay atu bukubuay a lala’,1% kaahebal nu Li-u-si atu He-pin-si mahabelutay mabanaway a enal. i Bsuling-syang a binawlan i enal amin mauzip. i Taluku-Kul-cya-kung-yen, makaenay nu sau’wac a nanum atu Tay-8-syen Cung-hen-kung-lu mabalatay, mabesulay a zazan ku singanganay. kakitizaan (地理) 秀林鄉地處中央山脈東側,地勢高聳陡峭,氣候亦隨高度有所變化,鄉境有一半被劃入太魯閣國家公園的範圍,鄉內居民以台灣原住民太魯閣族為主,觀光業甚為發達。主要流經本鄉的河流有和平溪、立霧溪、清水溪、木瓜溪為主,山嶽的方面,台灣百岳的南湖大山、中央尖山、奇萊山、無名山、合歡東峰均位於本鄉。 Bsuling-syang mueneng i walian nu Cung-yun-san-may, katizaan nu Bsuling sa talakaway, sa pazen(sa dangkay), u hamhaman mikelul tu katalakaw masumad, u lala’ sa pangkiw tu kaahebal nu Tay-lu-ku-kul-cya-kung-yen pisausi. u binawlan sa u Tay-lu-keay a binacadaan, u sapaazihan mabitelak. u makayzaay a sau’wac i Bsuling izaw ku Li-u-si, He-pin-si, Cing-suey-si, Mu-kua-si ku kahenawlan, u buyu’ sa, u Taiwanay a buyu’ sa Nan-he-ta-san, Cung-yan-ta-san, Ci-lay-san, U-min-san, i waliay a He-huwan-san, i tiza amin i Bsuling-suaing. == nadipa’an/ likisi (歷史) == 秀林在清朝隸屬於台東直隸州蓮鄉地,在日治時代稱為「蕃地」,由研海支廳與花蓮港廳的蕃務課管理,戰後初期,原屬於新城鄉管轄,1946年在政府積極提高原住民的民族平等地位以及扶助山地地區,在政治上廢除山地部落組織及頭目制度,又改制為「鄉」,實施地方自治,來提高其政治地位,設鄉治中心於「武士林」也就是現在的秀林村,最初訂定鄉名為「士林鄉」,但是因為和台北「士林」同名,因此取其當地山明水秀林木蒼薈的優雅環境之意,改意為現在的鄉名「秀林鄉」。 Bsuling i Cing-caw nu Tay-dun-ze-li-cu Lyen-syang-ti, i Dipun namikuwan sa( hun-ti) han pangangan, u An-hay-ce-ting atu Ha-lang-kuan-tingay a Hun-u-ke ku mikuwanay, ayaw nu ngayaw sa, nanu Sing-ceng-syaing ku mikuwanay sa,1946 a mihecaan u ceng-hu sa kalamkam sa patalakaw tu yincumin a min-cu palecadan atu padama tu i buyu’ay a kenis, i ceng-ze-sean mibakah, a miales ku Santi zu-ze a niyacu’ atu nu Tumuk a ce-tu, tuzuma sa sumaden mala(suaing), micutuh ku pakuniza han kakitizaan, maydih a patalakaw ku ceng-ze  tadungusan, nu palekal tu syang-ze-cung-sing i (u-se-cuing), sa ayzaay a Siw-ling-cuing. nu saayaway pangangaan sa u Se-ling-syang, zayhan misengi tu nu tay-hu-kuay Se-ling a ngangaan, sisa pangangaan hantu itizaay a ngangan a u salungay tingalaway a buyu’, a madacan a nanum, ku liwliw nu hekalay, manay pangangaan hantu Bsuling-syang. 目前秀林鄉有更名太魯閣鄉的計畫,將續嘉義縣阿里山鄉、屏東縣三地門鄉、高雄市那瑪夏區後,第四個恢復傳統名稱的原住民鄉。 ayza sa izaw aca kumadihay a sumaden mala Tay-lu-ke-syang pabalucu’, militing tu Ca-i A-li-san-syang, Ping-tung-syen San-ti-men-syang, iT akaway Na-ma-sya a kenis,u sasepatay miliyaway ku ngangaan a yincumin-syang. nasimadan nu tademaw a likisi(歷年人口變化) 累積五年(2015年底~2020年底)人口增加477人,折合成長率3.04%,增加量在花蓮縣13鄉鎮市、東台灣所有三級行政區中皆為最多,成長率則居花蓮縣第一、東台灣第四。 lima a mihecaan ku misamtek (2015 i sasa tu nu mihecaan latukuh tu 2020 i tu nu mihecaan) macunus 47 a tademaw, sausi han ku cilak 3.04%, ina mucilak i ti Hwakyenay a 13 syang, ceng, se, i waliay-Taywan mamim ku sakatuluay a cing-ceng-ciyu sa, katuuday ku nuheni sa mucilak sa u saayaway ku Bsiwling  i waliay nuTaywan sa sepatay ku Bsiwling. == nikakawawan(產業) == 秀林鄉全境多山及河蝕景觀,故鄉內產業多以屬第三級產業的觀光旅遊業為主,根據花蓮縣政府統計,太魯閣國家公園及台8線景觀區每月平均有30~40萬的旅遊人口,為當地所帶來的經濟效益不容小覷,而相對的,外部性效果也相對來的強。因當地盛產大理石,鄉內的第二級產業以水泥加工產業及和平工業區為主。第一級產業的方面,根據花蓮縣政府主計處的統計,秀林鄉的農特產為甘藷和南瓜,截至2014年底,秀林鄉約有30.73公頃的農地栽植南瓜,產量約佔全縣的7.3%。另有24.92公頃的農地栽植甘藷,約佔全縣產業的13%,另有少部分的玉米田,但產量極少。 Bsuling i buyubuyu’an atu i sauwac mabesul nu nanuman u sapaazih, u sa palacul nu heni sa, katuluay amim ku sapilacul tu sapiazihay u sapidang a satangahan. malusulit nu Hwalyen-syen-ceng-hu nu sausi, ya Tay-lu-ke-kul-cya-kung-yun,Tay-8-seng u aazihan may bulad i zaw tu 30-40 a emang tayniay midang a tademaw. patayni i Bsuling ku kalisiw mipadang tu key-zay caay kaselep. tatapal sa, nu makazumaay a paheciaysiicelang sa. si Ta-li-se aca, i labuay sapilacul sa u sakatusa a laculan u nusanga’an tu Amutu atu He-pin-kung-ye-cyu sapatahekal. i sakacacay a palacul sa, malasulit nu sing-cing-hu a sapisausi, Bsuling nikalukan sa u tubah, tamulak, katukuh i 2014 a mihcaan sa nu zikuzay tu mihecaan, bsuling 30.73 ku-cing a umah paluma tu tamulak, u sapatahekal 7.3% nu Hwalyen kina Bsuling. zumaay sa 24.92 ku-cing a uma paluma tu tubah, 13% nu Hwalyen, izaw henay ku adidi’ a ngatu paluma tu kubkub, adidi’ay tu ku sapatahekal. == mikawaway tu aidangan(旅遊業) == === Tay-lu-ke-kul-cya-kung-yun (太魯閣國家公園) === 太魯閣國家公園(太魯閣語:Rngayan qmita kana klwaan Truku[2])是台灣第四座成立的國家公園,前身為日治時期成立之次高太魯閣國立公園(1937~1945)。第二次世界大戰後為國家級風景區,1986年11月12日公告計畫,1986年11月28日成立管理處。位於台灣東部,地跨花蓮縣、臺中市、南投縣三個行政區。園內有台灣第一條東西橫貫公路通過,稱為中橫公路系統。 Tay-lu-ke-kul-cya-kung-yun sa u sakasepat malaheciay a kul-cya-kun-yun, nuayaway paheci sa i kalipunan henay  tu ct-kaw-Tay-lu-ke-kul-li-kun-yun (1937-1945). nu sakatusaay a palcawaw malaKul-cya-ci a aazihan,1986 a mihcaan 11 a bulad 12 a demiad, pabinawlan pabalucu’,1986 a mihecaan 11a bulad 28 a demiad malaheci tu mikuwanay. i tiza i waliay nu Taywan, maawas tu Hwalyen a sing, Tay-cung, Nan-tul-sing, tulu a ceng-cing-cyu.i labuay nu kung-yun izaw ku mabalatay a zazan, besul sa tu,Cung-hen-kung-lu a ngangan. 太魯閣國家公園的特色為峽谷和斷崖,崖壁峭立,景緻清幽,「太魯閣幽峽」因而名列台灣八景之一。另外,園內的高山地帶保留了許多冰河時期的孑遺生物,如山椒魚等。 ina Tay-lu-ke-kul-cya-kung-yun u helun atu dangkay (pazeng) sacidek ku aazihan, ya dangkay satalakaw sa ku liling, a azihan nikabangcal, (Tay-lu-ke sabangcalay a helun), papisatiidang tu Taywan waluay u nikaseneng a azihan nu cecay. u zuma, i labuay nu kung-yun talakaway a buyu’ sa izaw han namakay kuliay a ziday katenes sa siliwanen tu Ciay-i mauzipay, mahiza u San-caw-yu. === ngangan(名稱) === 「太魯閣」或「大魯閣」一詞原為太魯閣族之自稱「Truku」。16世紀前後,太魯閣族人由南投越過中央山脈遷居花蓮的立霧溪、木瓜溪流域,後居住在花蓮的族人產生自我認同,遂自稱為「太魯閣族」。其原音為「Truku」(德路固),日治時期被稱為「Taroko」(太魯閣),「太魯閣」的名稱,也因為太魯閣族人居住於此而得名。 Tay-lu-ke atu Ta-lu-ke, ina ngangan namakaTay-lu-ke a binazadan a sakaku sa “Tluku”. i 16a se-ci sa ,Tay-lu-ke binawlawan namakay Nan-tul awasen ku Cung-yan-san-may a buyu’ mabulaw tayni i Hwalyen micapi tu Li-u-si, Mu-kua-si mauzip, i zikuz sa nu mueneng i Hwalyen a binacadan misakakuay a zateng sa, u Tay-lu-ke-cu kami sa. nu “Truku” ku ngangan, nu pikuwan nu Dipun sa u “Taroku” ku ngangan, ina Ta-lu-ku a ngangan sa, namakaza  tu pieneng nu Ta-lu-ku i tiza sa a pangangan. == liwliw (環境) == === nilaculan nu hekal(地形、水文) === 國家公園東臨太平洋,中央山脈北段通過園區,園區最高點為海拔3,742公尺的南湖大山[6]。海拔三千公尺以上之高山寒帶地區面積約占國家公園範圍的7.2%,列名台灣百岳的山峰共27座。一千公尺至三千公尺之溫帶山地地區約占全區78.4%,坡度55%以上地區約占園區面積44.7%。 i wali mibelaw tu Tay-pin-yan, i amisay nu Cung-yan-san-may mabesul tuTay-lu-ke-kung-yan, nu i labuay a kung-yan satalakaway nu buyu’ sa 3742 a kung-ce  katalakaw i Nan-hu-ta-san. u 3000 a kung-ce katalakaw nu cu’detay ahebal sa 7.2% kaahebal, i nu Taywan-bay-yay a buyu’ sa 27 cecay ku buyu’. 1000 a lung-ci makatukuh tu i tulu a malebu a lung-ce lingahaway a buyubuyu’an 78.4% , u masaluluay 55% tapabaw sa 44.7% kaahebal. 水系大致以中央山脈為分水嶺,東側主要屬於立霧溪集水區,占國家公園面積的65.7%,少部分屬於木瓜溪或三棧溪流域;西側則分屬大甲溪或濁水溪上游,兩集水區占國家公園面積的20%。 u nanum sa makay Cung-yan-san-may a malapica’ ku nanum, i waliay sa nu Li-u-si a nanum ku pisaupuan, kul-cya-kung-yan kaahebal 65.7%, nu Mu-kua-si atu San-zan-si sa caay kayadah. i edipay sa u Ta-cay-si atu zwo-suey-si nu pabaway, sa upu han misanat sa 20% kaahebal. 全區南、北地勢均高,中央地帶因位於歐亞大陸板塊和菲律賓板塊的碰撞交界以及太平洋西岸亞熱帶颱風豪雨區,產生複雜的地質現象。持續進行的極速造山運動,以及立霧溪的極速下切作用,形成奇特之高山、峽谷地形。太魯閣狹窄呈V字型的大理岩峽谷,深度超過1,000公尺,大理岩岩層厚度達千餘公尺以上,分布範圍廣達十餘公里。 i timul, i amis u saenengan palecad ku talakaw, ina Cung-yan-ti-day i o-ya-ta-lu ngapan atu Filipin ngapan masasetulay atu Tay-pin-yan i edipay Ya-ze-day mabaliyus a sangsangay nu udad, malalibutan a nu i sasaay a punday. matuling tu sakalamkamay musakakawaw tu nu buyu’ a kawaw, atu nu Li-u-siay. a kalamkam sa ketun sa i sasaay, malacitekay a buyu’, helun a di-sin. Tay-lu-ke helun mahiza u “V” a sulit a ta-li-seay a helun. paisasa sa mangasiw tu cacay a malebu a kung-ce kai labu, matahepu nu Ta-li-yin kakupetulay tu cacay a melebut malakit, liwasak sa katukuh tu sabaway a kung-li. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *秀林鄉維基百科 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%80%E6%9E%97%E9%84%89</nowiki> *太魯閣國家公園https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E5%9C%8B%E5%AE%B6%E5%85%AC%E5%9C%92 [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 2vrfm3xqha7ngzkvz1mgs0z4grbcqq4 Yadah tu kuni taydaan a nyadu` ma ngalay ci Hu kun ci apa dadutus tu lalangawen nu pinacadan 0 4879 52731 49741 2019-11-21T17:07:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki yadah tu kuni taydaan a nyadu` ma ngalay ci Hu kun ci apa dadutus tu lalangawen nu pinacadan. == kakiliman == <br /> == nilacul == '''走訪多場部落豐年祭 傅崐萁期許部落傳統文化永續傳承''' yadah tu kuni taydaan a nyadu` ma ngalay ci Hu kun ci apa dadutus tu lalangawen nu pinacadan 花蓮縣長傅崐萁日前走訪多場部落,包括新城鄉聯合豐年節;花蓮市拉署旦部落、吉寶竿部落;吉安鄉吉野汎札萊、南華部落、永興小台東部落、東昌達拉讚部落、北昌部落;壽豐鄉池南部落、壽豐部落、豐坪部落等豐年祭,他期許部落傳統文化永續傳承,歡迎全國鄉親共同走進部落、關心部落、愛上部落、尊重部落。 u kinciu nu kilayku ci Hu kun ci yadahtu kuni taydaan nida tu nyadu`tu lalikid . pasunu: kilay si Lasulasutan、Cipawkan;Yusinu bancalay、Mabuwakay、 siawtaytung、Talacan、Piycang;Linahem Banaw、Cialupalay、Hupin anyadu`, maydih cinida a padadutus tu lalangawen nu pinacadan,manamuh tayniyan nu katuud day ku nyadu`、kasidayit、kaymawan、misapu tunyadu`, 傅崐萁表示,花蓮剛經過0206震災,花蓮人民非常勇敢,很快地就一掃震災陰霾,快速回復往日榮景,這次部落未受到傷害,要感謝祖靈保佑,讓大家都平安,幸福重回花蓮。 hinisa ci Hu kun ci,u kilay heminsahen manin,adihan aku kukilay atademaw hina talul,kasenunsa miliyas tu kacunuhan aninel,kalamkam misu ayaw tu cahedal,ayda caay kaduka kui nyadu`ay,kukay tuni padihing nutuas,tayni aca kudaesu nu kilay。 傅崐萁逐一致贈文化傳承基金予頭目,他也提到,長年關懷偏鄉及部落的立委徐榛蔚今日前往花蓮南區部落與族人共同謝天、謝地、敬祖靈,祈求祖靈庇佑縣民年年平安、年年喜樂、年年大豐收。 hacacay han ni Hu kun ci paanin kutumuk saka lalikid a kalisiu,tal kamu cinida、caay kaputun kusidayit aku tubabalaki atu sinkiu nunyadu`ici Sicenwyi yan,ayda tatimul nu kilay anyadu` maladay tu pinacadan mikukay tu paudi pay ulala` utapuku、utuas、mingalal tutuas、papupu tuikilayay a tademaw samihmihcan pinan、samihmihcan lipahak、sa mihmihcan matumes kumihca 深受部落族人熱情歡迎的傅崐萁,在眾人簇擁下逐一向與會民眾握手問候。他也感謝天地祖靈庇祐,讓部落鄉親均安,耆老長者身體健康、幼兒平安成長、青壯族人事業成功。 hakanamuhan sanu inyadu`ay Hu kun ci,lawphan nu katuudday mu liuliuen ami kec lima。Mikukay cinida tuipabaway a tuas mi pupu,saka lipahak nu naluwan,saka kapah nu udip nu babalaki,u mulaay pinan balaki,u kawaw nu kapah macakat macakat. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2018 okx7dfguxuz6dnwkavy2r0tdh8by98o Yang di-Pertuan Agong 0 4880 52736 49747 2019-11-21T17:07:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Yang di-Pertuan Agong 10 bulad 6 demiad, Yang di-Pertuan Agong, u misingkiway. 1969 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Malaysia]] ayza sa ci Yang di-Pertuan Agong, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 12 bulad 31 demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] 4frkakz6n0p1mgdgoaxxucwm6xzhbue Yanping 0 4881 105977 105976 2021-04-09T07:36:50Z Hana ating 107 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Yanping(延平鄉) Yanping a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 480.64 km². (kalesakan nu linpanti 419.42 km², kalesakan nu pawliwti 48.33 km²), u kasabinawlan, 3,828 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,131 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,523 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 92%(Bunun) ku kasabinawlan. u atu Bunun ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Yanping mala 5 a cuwen atu 11 ku niyazu’. kina 11 a niyazu’sa, Kainisungan(卡努舒岸部落), Kamisatu(卡米莎度部落), Kaminu(卡米努部落), Nakanu(拿卡努部落), Su nun sung(蘇儂頌部落), Buklavu(布谷拉夫部落), Kalisahan(卡里沙汗部落), Minami(米娜咪部落), Vakangan(瓦岡岸部落), Pasikau(巴喜告部落), Talunas(達魯那斯部落). 延平鄉(郡群布農語:Inpiing)是位於台灣臺東縣的鄉,位於臺東縣西部中段,北臨海端鄉,北及東連鹿野鄉,東鄰東河鄉,西鄰高雄市茂林區、屏東縣霧台鄉,南接卑南鄉,屬該縣的五個山地原住民鄉之一。全鄉人口密度僅約7人/km²,在全國所有三級行政區之中,人口密度居全國倒數第四。 yin-pin a kenis (u sasakamuan nu bunung a kamu: lnpiing ) na i Taywan pusungkuay a kenis, i teban nu pusungku i, satipan micapi tu i amisay nu hay-tuwan a kenis, saamis nu timulan malalitin tu lu-yi a kenis, i sawali micapi tu tung-he a kenis, satipan sa micapi tu takawse maw-li a kenis, pintungku u’-tay akenis, i satimulan malitin tupiwma a kenis, hamin nu ku u limaay a buyu’ay nu yincumin a kakenis, hamin nu tademaw i kenis hatida u pituay nu tademaw/km2, hamin nukanatal idaw kya sakatuluay nu talakaway a pikawawan, u yadah nu tademaw hawsa hamin nu kanatal u sadikuday nu sakasepad. 延平鄉前身是日治時代「台東廳關山郡直轄本郡」各部落的地之南半部(北半部,戰後另成立海端鄉)。地處中央山脈之上,山地佔全鄉面積的96%,且平均海拔達400公尺以上,氣候則屬熱帶季風氣候。 u yin-pin a kenis i naayaw nu dipung a ziday ‘’ pusungtin kuwn-san-cing pikuwan a kenis ‘’ u niydu’niyadu’ay a lala’ i satimulan nu pangkiw( nu saamisan nu pangkiw, ni kalalais tu nadikudan misaduma aca patiden tu hay-tuwan a kenis ). ya kitidaan nu lala’ sa kipabawan ku cung-yang-san-may, u ahebal nu lala’ i buyu’ay a kenis siwa a bataan idaw ku enem%, zayhan palicalica han ku telek makaala tu sepatay a lasubu nu titekanay,  u demiad sa kacacaledesan ku bali a dimiad. 鄉內居民以台灣原住民布農族為主,產業以農業為主。地方通行語為布農語。1968年,來自該鄉紅葉村的紅葉少棒隊,一舉擊敗日本少棒明星隊,成為台灣從艱困環境中站上國際體壇舞台的代表,聲名大噪,開啟了台灣三級棒球的黃金時代。 i labu nu kenisay a tademaw i Taywan a binacadan u punung namin, nilaculan u malukay ku yadahay. u i tidaay tu a kamu u punung a kamu. 1968 a mihca, namakayda i hung-yi akenis a niyadu’ u hung-yi nu wawaay u miwai’tay tu mali a misekung, nakinacacay demecen tu ku dipun nu wawaay  u namiwai’tay tu mali a misekung, malu nu caay kadayun nu liwliw mutideng i sapupu nu hekal i kitaki nu piunduan kyu u sakasenengan tu itini ku Taywan. sakasi ngangan tu tabakiay, mabawah tu ku Taywan nu paytuluay a miwai’tay tu mali sakasenengan a zitay ku mahida. 紅葉少棒紀念館 u sikinin nu wawa mimaliay a luma’ 在台九線上,立著一座棒球選手準備揮棒的雕像,這是紅葉村的入口意象,臺灣之光「紅葉少棒」,正是來自延平鄉。民國五十七年一場中日少棒賽,締造輝煌記錄,都存放在「紅葉少棒紀念館」。 i tay-ciw-sinan, sinipatideng tu cacay nu miwai’tay tu mali namin mizunbi a mituktuk tu miasekay a sasin, uyni ku han nu hung-yi a niyadu’ tu sacumud a sasin, u ‘’ hung-yi nu wawaay a mimaliay ‘’ u kasenengan nu Taywan, tatengaay namakayniay i yin-pin a kenis. kahulanan i limaay a bataan idaw ku pituay a mihcaan nakinacacay madademec ku Taywa atu dipun masasekung, misanga tu kasenenga tu nikacakat, i tidaea tu misinga padeng i ‘’ u hung-yi nu wawaay a mimali u sikinin a luma ‘’. 走進「紅葉少棒紀念館」,裏頭擺放著當時參賽選手比賽的球具、一座座獎盃及合照,讀著當時媒體報導,時光彷佛回到過去,令人感到驕傲;雖然光陰流逝,舊人早已不在,但留下的卻是傳承的開始,紅葉少棒隊仍由一代一代的孩子們傳承著,穿紅葉球衣在棒球場上奔馳,而當時掀起的棒球夢,至今仍在臺灣持續發燒著。 sacumud a talabu i ‘’ hung-yi nu wawaay a mimali u sikinin a luma ‘’. i labu yadah ku nipadeng tu yu mahida henay namilabu ku midemeca tu sapidademecan nu mimali a tuud, hacacaay sa ku kawlah atu sasing, yu mahida u miasipay tu nipangiha a kawaw, u demiad mahida u tadikuday aca tu inaayaway, u sakahemekan nu tademaw u sakasenenga aca nu tantandaw; u demiad anu mamalawpes aca, ya tademaw nai’ tu namin, nika paliwan tu sakay sapaduduc nu lingatu, u hung-yi nu wawaay a mimaliay a makakilukilu sa ku wawa tu lalangawan, sidikuc tu hung-yiay a dikuc i pimalian a maduba, yu mahida sa mabawbaw ku balucu’ tu sakay i pimalian a sisepi, katukuh hayayda mahida hen ku baded i Taywan. 當年紅葉國小的校長林珠鵬因為學生出席率不佳,發覺體力旺盛的原住民小朋友喜愛戶外活動與打獵,並且對棒球相當熱衷,林珠鵬便興起成立正式棒球隊的想法,就此開啟了紅葉的少棒傳奇。 i naayaw u hung-yi picudadan nu wawa u sasadangan ci Lin-cu-pung nai’ ku tahkalay sisa caay kakapah, nipiadih tu wawa nu yincumin sisiicelang namin manamuh tu hekalay a miladlad atu miadup, sangalepan tu sakay i yakiw nu mali micidek ku namuh, sisa sibalucu tu  ci Lin-cu-pung a patideng tu sapiyakiw a mimali a midateng, kyu malingatu idaw kina micidekay nu wawaay a mimali. 當年種種的光榮事蹟與記憶都收藏在紅葉國小校園內的紅葉少棒紀念館,館內陳列紅葉少棒隊昔日使用的球具、少棒英雄史、珍貴照片、文物等,重現昔日棒球英雄的矯健身影和光榮的時光,是追尋臺灣棒球發展歷史的必遊之地. nu paymihcaan a kasenenga a kawaw  atu nidatenga a misinga i hung-yi  nuwawaay a picudadan ilabu nu cacudadan sisikinin ku hung-yi nu wawaay  namimali a luma, i labu nu luma masilac tu ku naayaway nu hung-yi a nicukaymasan tu maliay a tuud, u nisaicelanga nu wawaay  a nipimali, u kahenulan a sasin, u tu tuud aca, mapatahkal tu naayaway u matalulay nu mimaliay a niladlad atu kasenengan, u kakilinan nu sapalahat tu nalaylayan a midang a kakitidaan nu Taywan. 館內二樓設有布農文物館和視聽室,將布農族文化與紅葉少棒隊聯結在一起,有助於更深入體認原住民在臺灣發展過程中的角色與地位。 i pabaw nu luma i labu idaw ku nu bunung a tuud atu tatengilan, palalitemuhen mikumud ku nu bunung a lalangawan atu hung-yi nu wawaay a mimaliay, u mamipadang pakatineng a mitesek tu yincumicu i Taywan sapalahet tu kawaw atu talakaway nu eneng. 因為紅葉少棒隊,棒球在臺東是相當具有代表性的運動之一,可不時地在路邊球場遇見民間棒球隊進行友誼賽,各級學校培育的棒球選手,也經常代表國家在國際比賽中創下佳績,甚至也有職業棒球隊以臺東為訓練地點,棒球風氣長久不退。 zayhan u hung-yi nuwawaay a mimaliay, i pusung u mimaliay a nipiladlad u kahenulan  sakaidaw a mala dayhiw, i dadanan kanca anu malalitemuh i tepal nu mamalian mal cabaycabay tu mimal ku masacabayay, namin i cacudadan palekal tu minanan a mamimaliay, hina tayna i dumaan a kitaki maladayhiw nu kanatal midademec kanca silahci tu ku nikadademecan, idaw hen ku kakunglinan i pusung a kitidaan mikawaway tu mimaliay, u nikahida nu mimaliay katenes caay hen kamabasaw.   紅葉溫泉 hung-yi a ungsi 紅葉溫泉水量豐沛、泉水清澈,屬碳酸泉,溫度在45~63℃之間,因週圍還有楓樹林立,是冬天旅人們賞楓泡湯的好去處,但因八八風災受創,至今仍在修復。 ungsi nu hung-yi iyadah sa ku nanum, tamelac saca kya nanum, unu tan-suwan a nanum, u akuti sa i 45~63℃ hakiya, zayhan u liwliwliwan yadah hen ku kilakilangan, sakasienawan nu midangay a tademaw namin miadih tu kilang a misengel tu nanum a misasapi u sakapahay a tataydaan, nika namabaliyus matastas nu papa a bali, kyu haayda misakapah henay a misanga. 紅葉溫泉區內泡湯溫度攝氏42度,出水口溫度143度,產能及產量充足,紅葉溫泉屬於中性碳酸氫鈉泉,泉水清澈且泉質甚佳。紅葉溫泉依地質分類,屬於中央山脈大南澳片岩區的變質岩溫泉。據傳紅葉溫泉具有療養功效,吸引許多泡湯族來紅葉溫泉泡湯、戲水。 i labu nu hung-yi a ungsi u sasengalan nu badet sa sepad a bataan idawku tusa tu, u saculal nu nanum sa cacay a lasubu sepad a bataan idaw ku tulu tu, caay kaputung ku nanum idaw tu, u ungsi nu hung-yi unu tanengay a tan-suwan-cin-na a nanum, kapah sa ku nanum takelal tamelac sa, nikalalamwlan nu lala’ ku hung-yi, unu i cung-yang-san-may ta-na-aw malecay a ba’tu nu kenisan masumad malu makaydaay i baba’tuan muculalay a ungsi. u kamu satusa u hu-yiay a ungsin mikapah tu udip saan, sisa katuud tu ku tayniay misengel tu nanum itini i hung-yi ungsin misengel, misalama tu nanum. 「花東縱谷國家風景區管理處」目前已經在紅葉溫泉溪谷上方興建了一座溫泉親水公園,紅葉溫泉區還規畫了5座涼亭式的SPA溫泉池、3座冷泉池和一般溫泉池賞景步道、露天浴池、木屋個人浴池、戲水池、山泉戲水道、涼亭、烤肉區等等設施,十分完備。 ‘’ nabakuan u pusung nu cung-ku-ko-ciya-hung akenis nu mikuwanay a kitidaan ‘’ ayda malu nu hung-yi ungsin tu  i pabaw nu dihek a sasawacan misanga tu nanumay piidangan, u hung-yi ungsi milikakawaw tu limaay a sasapian nu dabek u nisatakuan tu lalilucan a ungsin, tulu ku nisangaan tu cudetay a nisatakuan tu nanum atu tanengay a ungsi tu aadihan u caculilan, nu hekalay a pililucan, ilabu nu kilangay a luma u masacacayay a lalilucan sasalamaan a lalilucan, nu buyu’ ay tahkalay a nanum tu sasalamaan, u sasapian a dabek, u aididtan a kitidaan namin tu nisangaan, kapah ku nilahcian. 蝴蝶谷 diheb nu adipapang 位於臺東縣延平鄉的蝴蝶谷在早期以蝴蝶眾多得名,但後來因人為的破壞、蝴蝶滿谷飛舞的情況已經不再,近幾年來地方人士開始注重生態,種植植物協助生態復育。這些食草植物及蜜源植物豐富提供絕佳復育環境。 yadah ku adipapang inaayaw sisa i sasawacanay angangan kyu sinanagan ku pusungku i  yin-pin a kenis, nika i nadikudan zayhan idaw ku mitastasay, nai’ tu ku adipapang mubahel i sasawacan, ayda nu mihmihcaan dumaan a tademaw sakayitini malingatu tu apaudip, kyu paluma tu mulangaway a lutuk a paudip. kina mulangaway a lutuklutukan a langaw atu sibaluaya a nipaluma tu bangsisay a langaw u sasilahci u kapahay a sikaidaw nu liwliway.   蝴蝶谷位於桃源村北端,是與鹿野鄉龍田村臨界的鹿鳴溪流所形成的峽谷,北鄰龍田平原的美麗茶園區,南靠桃源村平台與布農部落。清徹見底的的野溪,經過整治,水量充足,而且河道寬廣,可以放心到溪底踩水嬉戲;溪邊有茅草涼亭,可野餐休息,園區種植馬兜鈴等蝴蝶幼蟲食草植物及蜜源植物豐富提供絕佳復育環境。不同的時間來探訪,皆有不同的生態與風情。 adipapang a diheb i taw-yin a niyadu’ i saamisanan, unu lu-yi a kenis lung-tin a niyadu’ u matatepal ku laed  nu lu-niw a sawac u nika silsilan nu nanum ya wayway mahida u masapispisay a sawac, i saamisan sa malbelaw tu lung-tin a enal bangcai sa ku nipalumaan tu uciya a kitidaan, satimulan sa micapi tu taw-yin a niyadu’ nu piadihan atu punung a niyadu’. u tamelac niya nanum i sawac maadih ku sasaay, nisakapahan tu sa, caay kaputung ku nanum, ahebal aca ku kakaydaan nu nanum, taneng kaansin tayda i sawac midang tu mikilihida tu misalama a nanumay; i sawac idaw ku nisangaan tu dabek u sasapian, taneng papahanhannan a mukan, ya papalumaan a langaw sinipaluma tu ma-tu-lin namin u sapakan tu engidtay hen a adipapang kakanan a lutuk atu wasasibaluay tu langaw matatudungusay ku kapah damsay a palangaw i liwliw. caay kalecadlecad ku demiad tayni mididaw, idaw hen ku masadumaay a langaw atu aadihan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *中文維基-延平鄉:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BB%B6%E5%B9%B3%E9%84%89 *台東觀光旅遊網-延平鄉:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/administrative/yanping *台東觀光旅遊網-蝴蝶谷:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/236 *台東紅葉溫泉:https://www.travelking.com.tw/tourguide/scenery725.html *台東觀光旅遊網-紅葉少棒紀念館:https://tour.taitung.gov.tw/zh-tw/attraction/details/233 [[kakuniza:Hana Ating]] 73x8b1adrethmrk7k2fzdwrws9rpqmw Yayo 0 4882 52812 49827 2019-11-21T17:07:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 75 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Lanyu villages.svg|thumb|Lanyu]] == Yayo == u sulit nu Hulam: 椰油部落 『蘭嶼』原名『紅頭嶼』,因盛產『白花原生蝴蝶蘭』,加上民國36年參加日本花卉展獲得殊榮,因此改名『蘭嶼』。當地的部落居民稱『蘭嶼』為『Ponso No Tao』,意思是『人居住的島嶼』。 西元1897年,日本人鳥居先生來『蘭嶼』調查,稱該島原住民為『Yami』,之後部份居民便以『雅美族』自稱,不過有些部落居民也會自稱是『達悟族』,『達悟』是人的意思。 『椰油部落』的『Yayu』是來自其它社的部落族人對『椰油部落』的稱呼,意指『椰油部落』的部落族人英勇團結強悍。 == u siwkay nu niyzau' == i Taitung a kuwan ku niyazu’ nu Yayo. u kasalumaluma’ nu Yayo sa, 408 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,150 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 906 ku tademaw, pakalatu 79%. u zuma sa, cay ku yingcumin, 244 ku tademaw, pakalatu 21%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Yami(Tao) 73%, Pangcah(Amis) 3%, Paywan(Paiwan) 1%, Puyuma 1%, zumazuma 1%. === u niyazu’ nu Tau(Yami) === u niyazu’ nu Tau(Yami) kuyni, katuud ku Tau(Yami) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), Paywan(Paiwan) atu Puyuma. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. izaw ku malecaday a ngangan nu Sakizaya atu Tayan. maka cacay a bataan ku malecaday a ngangan. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 | cidekay |民族別 |- href="Category:Wp/ais" |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway(最早) a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal(島). u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid(領導) tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay(平地原住民), sakatusa ku ibuyuay(山地原住民), sakatulu sa ku tangbulanay(平埔原住民). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * Yuancumincu weyuanhuy kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * Yuancumincu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan[http://www.itribe.me/yehyu-tribal-info/yehyu-tribal-info 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tau]] [[kakuniza:Taitung]] [[kakuniza:Yincumin]] cbc424rqz2caivc20xjs9wpz2nxg029 Yemen 0 4883 127947 127946 2022-01-03T01:09:30Z 118.160.183.220 /* laylay (歷史) */ wikitext text/x-wiki '''Yemen(葉門)'''[[tangan:Flag of Yemen.svg|thumb|u hata nu '''Yemen(葉門)'''. u kulit nu hata kuni Yemen, izaw tulu a kulit. u lumeniay, u sangelacay atu sumanahay.|alt=Flag of Yemen.svg]] == '''kakilimaan''' == isasa'ay a sulit sa, misiwkay tu kanatal nu Ye-men. itizaay a kanatal ilabu nu Asia. == '''nilacul''' == u [[Yemen]] sa i labu nu Asia, itiza i 15 00 N, 48 00 E. u ahebal nu [[lala']] [[mapulung]] sa izaw ku 527,968 km<sup>2</sup>. u [[ahebal]] nu lala'ay sa izaw ku 527,968 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa ti'kuk ku km<sup>2</sup>. hamin nu tademawan sa 27,392,779. [[kakalukan]] umah sa 44.50%, [[kilakilangan]] umah sa 1%, zumaay henay umah sa 54.50%. [[tangan:Yemen_on_the_globe_(Yemen_centered).svg|thumb|Yemen on the globe (Yemen centered)]] == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == u [[tapang]] tusu nu tina kanatal sa u Sanaa ([[:zh:萨那|薩納]]). == '''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == kakinging nu kanatal demiad sa paymihcaan 22 a bulad 5 a demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Abdrabbuh Mansur Hadi]], [[micakat]] a demiad sa i 2012 a mihcaan 2 bulad 27 demiad. == '''u zuma a nasulitan (語言)''' == u kuwanay a kamu: Alapo a kamu. u [[cidekay]]: Alapo 92%, Somaliya 3.7%, Feico Alapo 1.1%, Yintu Pacisetan 1%, u zuma 1.4%. u kalisiw a ngangan: Yemen Liyael. [[pasayzaan]] nu paculil tu kazizeng: kawanan. bacu nu ISO 3166: YE. == '''laylay (歷史)''' == === laylay nu Yemen Arab kapulungan a kanatal (葉門阿拉伯共和國) === 葉門阿拉伯共和國的歷史, 從1962年至1990年, 不是葉門共和國 laylay nu Ye-men Arab kunhe-kuo (葉門阿拉伯共和國), namakay i 1962 a mihcaan [[katukuh]] i 1990 a mihcaan. caay kaw Ye-men kunhe-kuo (葉門共和國). 1918年鄂圖曼帝國崩潰後,北葉門成為一個獨立的國家——葉門穆塔瓦基利亞王國。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walau (1918) a mihcaan, malalum ku balucu nuOttoman a ti-kuo ([[:zh:奥斯曼帝国|鄂圖曼帝國]]), Amisay a '''''Yemen''''' (北葉門) mala misitekeday a kanatal '''''Yemen'''''-Mu-Ta-wawci-liya wan-kuo ([[:zh:葉門穆塔瓦基利亞王國|葉門穆塔瓦基利亞王國]]). 1962年9月27日,受阿拉伯聯合共和國總統加麥爾·阿卜杜勒·納賽爾的阿拉伯民族主義意識形態影響的革命者廢黜了新加冕的國王穆罕默德·巴德爾,控制了沙那,建立了葉門阿拉伯共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (1962) a mihcaan siwa a bulad tusa a bataan idaw ku pitu a demiad, mahiya nu Ala-puo (阿拉伯) Lanhe-kunhe-kuo atu Cuntun ci Ciamay-el. Apu-dule. Na-seyel (加麥爾·阿卜杜勒·納賽爾) a mincu cui a malalit nu kemin miales tu baluhay a kuowan ci Muhan-muo-te. pa-teel (穆罕默德·巴德爾), misilud tu ''Sanaa'' ([[:zh:萨那|沙那]]), patideng tu Yemen Arab kunhe-kuo (葉門阿拉伯共和國). 由於共和國成立後,未有效清除巴德爾殘餘勢力,這次政變即標誌著北葉門內戰的開始。 ma[[patideng]] satu ku kunhekuo (共和國), caay kalaheci mibulic tu icelang nu ''Balder'' ([[:zh:巴德爾|巴德爾]]), nika caayan kasasululan a silusian tuni kalingatuan nu'''''Yemen''''' (北葉門) amalepacaw. 葉門阿拉伯共和國軍隊有阿拉伯聯合共和國援助,沙烏地阿拉伯和約旦支持巴德爾的保皇軍隊,反對新成立的共和國。 Yemen Arab kunhe-kuo (葉門阿拉伯共和國) a hitay idaw ku ''Arabia'' Lanhe-kunhe -kuo (阿拉伯聯合共和國) nipipadangan, [[Saudi Arabia]] (沙烏地阿拉伯) atu [[Jordan]] (約旦) pacuked ci ''Balder'' ([[:zh:巴德爾|巴德爾]]) a [[hitay]], mihantay tu misabaluhay a kunhekuo (共和國). 共和國派比較得人心占據著北葉門大部,王室派只占據北葉門與沙烏地阿拉伯接壤的北部山區。 kunhe-kuo (共和國) [[kanamuhan]] nu [[katuud]]ay a tademaw mikatuud tu Amisay a ''Yemen'' (北葉門), nu wanse a tademaw adidi' kunipi cumud tu Amisay a ''Yemen'' (北葉門) atu [[Saudi Arabia]] (沙烏地阿拉伯) [[milalitinay]] tu amisan nu buyuan. 1963年,埃及派出了4萬大軍,1966年後增至6萬,支持共和國派。衝突周期性地持續到1967年第三次中東戰爭爆發後埃及軍隊撤走。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tulu (1963) a mihcaan, [[Egypt]] (埃及) patahekal tu sepatay (40000) a mang nu hitay, cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku enem (1966) a mihcaan macunus tu enemay (6萬) a mang, pacuked tu kunhe-kuo (共和國) a tademaw. nikasasuadaan hidasatu matulin katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku pitu (1967) a mihcaan nu saka tulu nu [[inutebanan nu walian]] (中東) anikalpacawan sa nikudan u [[Egypt]] (埃及) a hitay [[miliyas|liyas]] satu. 1968年,保皇黨包圍沙那後,交戰雙方領袖達成和解;沙烏地阿拉伯遂在1970年承認葉門阿拉伯共和國,北葉門內戰就此結束。 cacay a malebau siwa a lasubu enem a bataan idaw ku walu (1968) a mihcaan , Paw-hun-tan (保皇黨) laupen nuheni ku Sana ([[:zh:萨那|沙那]]), malepacaw satu u tahudan nuheni masasakamu amasasungaay tusa; Saudi Arabia (沙烏地阿拉伯) itida i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan mihang tu Yemen Arab kunhe-kuo (葉門阿拉伯共和國), Amisay a Yemen (北葉門) ilabu hidasatu musaluemeng kuni kalepacawan. 1969年,北葉門與西德簽訂了有利於經濟發展的條約,1970年內戰結束後,制定了《葉門阿拉伯共和國憲法》;1971年舉行了總統大選,伴之而來的是國家行政管理上的進步。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku siwa (1969) a mihcaan, Amisay a ''Yemen'' (北葉門) atu ''Federal Republic of [[Germany]]'' (西德) masasulit tu ahican ku sakapah nu sakauip a sasulitan, cacay a milebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan mahedek tu kunilepacaw, masasulit tu " Yemen Arab kunhe-kuo sinfa (葉門阿拉伯共和國憲法)" cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku cacay (1971) a mihcaan misikiw tu Cungtun, micunus tunika kapah nu kanatal. 北葉門的政治一方面帶有部落鬥爭的性質,一方面也有一批有識之士渴望加強中央政權,以加速國家的發展,實現現代化。 Amisay a ''Yemen'' (北葉門) a cence misawacu tu niyaduay a waywyan. idaw ku sitangahay a tademaw mangalaay micunus tu saka icelang nu cuoyun cencun, micunus tu saka kapah nikacemelak nu kanatal, maadih kunu aydaay anikaudipan. 1972年,兩個葉門爆發短暫軍事衝突,後在眾多阿拉伯國家調停,並簽訂了與南葉門統一協定之後,全國以埃里亞尼主席為代表的主張對南葉門實行溫和政策一方,和以總理哈吉里為代表的強烈反對南葉門馬克思主義領導人的另一方爆發了衝突。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku tusa (1972) a mihcaan, nina tusaay a ''Yemen'' (葉門) alaw malepacaw tu apuyuay anikasasu adaan, satu nu katuuday a Arabia kanatal (阿拉伯國家) amanatu kalepacaw han, masasulitu atu Timulay a ''Yemen'' (南葉門) anikalecadan anisulitan, hamin nu kanatal u Ayli-yani (埃里亞尼) sakakaay ku dayhuw misuayaw Timulay a ''Yemen'' (南葉門) midamaay tu sakadihemay a kawaw, atu Cungli ci Ha-ci-li (哈吉里) ku dayhuw miwawies mihantaya tu Timulay a Yemen (南葉門) Make-se (馬克思) cui anidateng numililiday a tademaw tuni kasasuadaan. 後者得到各部落和北葉門議會議長阿赫馬爾長老的支持。危機的結果是1974年軍人政變上台,由軍官組成最高指揮委員會行使權力,廢除了憲法,解散了議會,禁止政黨活動。 nikudanay kanamuhan nu payniyadu atu Amisay a Yemen (北葉門) nu giing a sakakaay ci A-he'-mae (阿赫馬爾) tumuk nipacukel. ka balihenawan anidatengan sa i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku sepat (1974) a mihcaan malawlaw ku balucu nuhitay, u sakakaay nu hitay kumisakaputay asikawaw tu sinsecun, alesen nuheni ku sian-fa, bulasaken ku i-huy (議會), pasaluimengen nuheni ku ce-tan (政黨) a kawawan. 新的軍政府領導人為了在強大而富有的鄰國沙烏地阿拉伯面前鞏固自己的獨立,試圖進行一些改革,與南葉門重新對話,多方爭取外援。但是,1977年哈姆迪總統遇刺終止了這項雄心勃勃的政策。 baluhay a mililitay nu hitay a tademaw itini i tabakiay icelangay a biyaw nu kanatal u Saudi Arabia (沙烏地阿拉伯) misaicelang tunipisiteked, mangalay mihamaw amisumad tu kawaw, atu Timulay a ''Yemen'' (南葉門) nisa baluhay masasakamu, miala tu hekalay anipipadangan. nika, cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku pitu (1977) a mihcaan ci Hamuti (哈姆迪) Cungtun mapacuk mapatay satedip satu kinabalucuan a kawaw. 1978年2月,繼任總統艾哈邁德·海珊·加什米總統組成了新的議會,議會中部落首領和新興的商業資產階級占多數。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku walu (1978) a mihcaan tusa a bulad, mikilulay a Cungtun ci Ayha-mayte. hay-san.ciase-mi Cungtun (艾哈邁德·海珊·加什米總統) misakapu tu baluhay a i-huy (議會), i-huy (議會) nu niyaduay a tapan atu nusilaculay amisiwbaya a tademaw ku yadahay. 1978年6月24日加什米總統也遭暗殺。沙那指控南葉門總統魯巴伊是暗殺陰謀的幕後策劃人。這事件對南葉門的指控,致使南葉門統治階層發生分歧。 cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku walu (1978) a mihcaan enem a bulad tasa a bataan idaw ku sepat a demiad ci Cia-se-mi (加什米) Cung-tun salabi hanutaw amipatay. saan ci Sanaa (沙那) mitudu’tu Timulay a ''Yemen'' (南葉門) a Cung-tun ci Lupa-e (魯巴伊) kumi kiyakuay tu sapipacukaw tinakawawan a tademaw. nina kawaw patuduan nu Timulay a ''Yemen'' (南葉門), sisa ina Timulay a ''Yemen'' (南葉門) udiih satu a kuwanan. 兩國關係再度緊張,邊界事端時有發生,直至1979年2月鬥爭公開化,雙方七年後再次大規模交火。 nina tusaay a kanatal mabiyalawac, lilisay nu niyadu hina sawni si kawaw, katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan idaw ku siwa (1979) a mihcaan tusa a bulad pahelak satu masasuudiih, nina tusaay a kanatal i pitu (7) a mihcaan malingatuaca tu tabakiay amalepacaw. 1980年代,北葉門取得了不少成就,並在為北葉門人民奠定民主基礎方面實現了穩步的躍進。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) a mihcaan , Amisay a ''Yemen'' (北葉門) maala nuheni ku kapahay, pasilahecian tu Amisay a ''Yemen'' (北葉門) a tademaw nu tanektek nu mincu a sakapahay nu kasaudipan. 積極的對話在生活領域的建設中起了作用,使北葉門在政治、經濟、社會等都獲得了顯著進步:馬里卜省建成了第一座煉油廠,滿足了北葉門需求量的20%。 nikalalukan masasukamu tu sakaudip malaheci tu, sakay Amisay a ''Yemen'' (北葉門) tu cen-ce, sakaudip, syakay idaw kuni katalaayawan: Mali-ka-pusin (馬里卜省) patideng tu misatadasay nu sasimalan, maedem tu Amisay a ''Yemen'' (北葉門) anikangalayan tu 20 nu kilac (%). 重建位於馬里卜省的歷史上著名的馬里卜大壩,使農田灌溉面積從1970年的2201公頃增加到1985年的6520公頃,這是北葉門實現糧食自給的重大步驟。 patideng i Mali-kapu-sin (馬里卜省) a likisi nu kasinganganan a Mali-kapu-tapa (馬里卜大壩),nu sapananum tu laku namaka cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan nu tusa a malebut tusa a lasubu idaw ku cacay (2,201) a kubuan macunus katukuh tu cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku lima (1985) a mihcaan nu enem a malebut lima a lasubu tusa a bataan (6,520) a kubu, uynihna nu Amisay Yemen (北葉門) a satabakiay nu udip tu a kaadihan nu kawawan. 1986年,國家為扎瑪爾省遭受地震災害的人民提供了必要的設施。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku enem (1986) a mihcaan, kanatal u Ca-ma-el a kenis (扎瑪爾省) namalelen itaw ku maluyuhay nulumaan nu tademaw patahekal tu kapahay a nisangan tu luma. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部Palecabayay a pu] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:也门|wikipayke-葉門]] *[[:en:Yemen|wikipayke-Yemen]] *葉門阿拉伯共和國:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF%E4%B9%9F%E9%97%A8%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD [[kakuniza:kanatal]] [[kakuniza:Yaco]] [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 6i4d6m1868emeu6mwofmsz1ogni5uny Yiyang Sayiun 0 4884 106759 106758 2021-04-17T05:25:28Z Yiyang.sayuen 1495 /* u nalecuhan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Yiyang Sayiun ku ngangan ci 伊央撒耘 ku layak a ngagan [[tangan:034天神Botong與少女Sayon_600K.jpg|thumb|034天神Botong與少女Sayon 600K]] u tatama == u nalecuhan == 1967 a mihica siwa bulad cecay a bataan a demiad. == kapisiwkay == u ngangan nu maku ci Yiyang Sayion, katukuh tu lima a bataan izaw ku sepat a mihecaan, tatusa kami a malekakaay, u sasabaay kaku, nilecuhan aku i ciwidian. naayaw a miheca sa (2020), miales tu ku kawaw numaku i Taypak. zayhan midiput kaku tu ina nu maku. yu mahiza sa, sawsawni amizateng kaku “ucanan ku misakakawaw aku tu binawlan nu Sakizaya i Kalinku ayza saw?” maydih kaku piliyaw aminanam tu kamu nu Sakizaya. sisa, ayza ku piketunan tu kawaw nu maku. aminanam ku kamu nu Sakizaya. maidih kaku makaawas tu katalakaway a seking kamu nu Sakizaya i anuaway a miheca. sisa sapisekingaw kaku tu micudaday i picudadan nu Sakizaya. maydih kaku malamicudaday i musakaput tu micuzuhay tu kamu nu Sakizaya. [[tangan:撒奇萊雅族伊央.撒耘.jpg|thumb|撒奇萊雅族 伊央.撒耘]] hvy4c8lp72jm5jqseg8f0rzav8mm4yj Yohae’ 0 4885 52878 49896 2019-11-21T17:07:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Yohae’ == === u sulit nu Hulam === 高峰部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan ku niyazu’ nu Yohae’. u kasalumaluma’ nu Yohae’ sa, 61 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 187 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 182 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 55%, Tayan(Tayal) 39%, Paywan(Paiwan) 1%, Sejek(Seediq) 1%, zumazuma 3%. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yuancumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. <br /> === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad === pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541)      ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu Lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yuancumincu weyuanhuy kitakit kalunasulitan atu palatuh laculaculaan calay-zazan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yuancumincu kalunasulitan atu palatuh laculaculan calay-zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Hsinchu]] [[kakuniza:Yincumin]] rozcat9mvfekyz494nmsa4gfg7zadq0 Yoweri Museveni 0 4886 112390 112389 2021-06-01T12:33:02Z Kilang.yiyang 1477 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == === Yoweri Museveni === [[tangan:Yoweri Museveni September 2015.jpg|thumb|Yoweri Museveni September 2015|alt=Yoweri Museveni September 2015.jpg]] 9 bulad 15 demiad, Yoweri Museveni, u misingkiway. 1944 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Uganda]] ayza sa ci Yoweri Museveni, micakat a demiad sa i 1986 a mihca 1 bulad 29 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Kiswahili (斯瓦希里語) a kamu:Yoweri Kaguta Museveni u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Yoweri Museveni u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:約韋里·穆塞維尼 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yuyeweyli.Musaywyeni === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:约韦里·穆塞韦尼|約韋里·穆塞維尼]] *[[:en:Yoweri_Museveni|Yoweri Museveni]] 3vfoo2b2nfvy0m6lqw6vg52bephcppj Yuancumincu pitekaan nu hulic saedapay 0 4887 52912 49977 2019-11-21T17:07:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>Yuancumincu pitekaan nu hulic saedapay 原住民族法律服務中心</big>''' == sapuelac tu lacul == === ngatu cacay === hang azihen mumita itini i subal nu mita kyami haw, kanca mitineng kita tu hulic hananay. nikasa kita u Yicumin hananay kyami haw izaw aca kuni u nanam nu mita atatacuwa isaw amiadup. sa itini ilalabu’ kyami hasaw maliyuh kita sa kita sa, uzuma tayza kita miadup sa, matena’ isaw ku yadahay a kawaw nu mita. kyu itini ihekalay kyami sakatuud isaw kumi cukelay tu cacay ayza itini i mahiza i Yuancumin pitekaan nu hulic saedapay(原住民族法律服務中心) hananay kyami mapatizeng itini i [[:zh:國立東華大學|Tunghua tabakiay a cacudadan(國立東華大學)]]. kyu miteka tu kyuni a kawaw. amahicaay azihay nu mita. === ngatu tusa === paini tu ni na Yuancumin pitekaan nu hulic saedapay (原住民族法律服務中心) hananay kyami haw sa, hay i ayaw kapah ku kawaw sa, kyu izaw ku yise(儀式) ayza sapibuhat saw itini i Tunchang hananay a niyazu’ sa, uni u mapalaway ku tayzaay micumud tu sapadaesu hananay a lisin tiza. itini i [[:zh:司法院|Sefayuan(司法院)]] atu [[:zh:中華民國原住民族委員會|Yuancumincu Weiyuanhuy(原住民族委員會)]]、lifaweiyuan(立法委員) atu itini Tunhua tabakiay a cacudadan, atu nu shakayay namin sa, tabaki isaw sapicukel tuni a kawaw. === ngatu tulu === uni satu nu tuantuy(團隊) nu Yuancumincu pitekaan nu hulic saedapay (原住民族法律服務中心) Yuanmi Congsin kyami hawsa, tayza tu itini Tunghua tabakiay a cacudadan Meilun, samicuzu izaw Yuancuminay painiay tu sapatizeng sa tu pitekaan nu hulic saedapay hanay. adasay paini nu Yuancumin amin kyami hawsa, i tu pisusong(訴訟) i tianpin(天平) hananay tusaay a kawaw. tanengay itini amalalen masaheci isaw ku piazih, uyzasa ayza itini silala’ay kyami hawsa paini tu lalangawan i kakawaw nu babalakian, uzama maliyuh kita, kyu malubuay sa, adasay iayaw kyami haw paini tuyniyan Yuanmin Fafu congsin hananay, tayza tu itini i niyazu’ sakyami mipan mahiniay a kakakawaw amasasiket tu niyazu’ay. sapicangzayan tu nu niyazu’ay atu painiay tu hulic hananay a kawaw sa. === ngatu sepat === itawya kyamihawsa paini i subal nu mita kyamihaw yadah ku caykatinengan isaw a hulic. paini tu nu Yuancuminay haw sa anu u nanam tu nu mita. anu mahiza u likec kyami hawsa, paini tu nu mita ayza a kauzip kyami amikawaw mahiza lalangawan hananay, zuma matena’ isaw. kyu itini i Yuanminhuy cuwei主委 kukamu tizatawya kyami hawsa adasay nipipatizeng ayza ta Fuwucongsin sa, hay uni Yuancuminay amin izaw kuni tungus hananay amatineng tuni hulic, izaw ku kapahayay sadiput ilalabu’ sa. === ngatu lima === kyu unikamu haw tininamin i subal nu mita ya 單一文化司法系統 isasa’ nuni kyamihawsa, yadah kuni cacaculiculi saw tuni a kawaw. ayza izaw tu ku malingatu tu isaw kuni Yuancuminay a pitekaan nu hulic saedapay(法律服務中心) hananay kyamihaw, adasay mihini idiked amin itini matineng namin kita u binawlan nu miata. anu maipay tu nu mitaay u Yuancuminay a siakay asaca nahekalay a siakay kyamihawsa, tusaay kapahay matatengilan tu tiza sakyami. == namakayniay a nasultian nasakamuan atu natinengan == [https://www.facebook.com/191551947660319/videos/1024201164395389/?hc_ref=ARSB-PxV2u3YDIhWvN4jQnn2TVlwkiHhqaBoyiA_SyGPS5_CiPVC3IpR1wm4870LyHE&fref=nf&hc_location=group Yucumincu Tilibi Sakizaya sinmung原住民族電視台撒奇萊雅族新聞] [[:zh:司法院|司法院Sefayuan]] [[:zh:中華民國原住民族委員會|原住民族委員會Yuancumincu weiyuanhuy]] [[:zh:法律扶助基金會|法律扶助基金會Hulic saedapay kalisaw putiput]] [[:zh:國立東華大學|國立東華大學Kanatal Tunghua tabakiay a cacudadan]] [[:zh:立法院#立法委員|Lipuying立法院]] nasulitan ni Tuku Sayun nay pabalucu'ay a kawaw nu Yincumincuweiyuanhuy 2018-tusa [[kakuniza:sinmung]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-tusa]] 0qkujsviq1in79e42jywzbyz3y9jt5z Yubang 0 4888 86426 52930 2019-11-30T06:40:08Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Yubang == u sulit nu Hulam: 上宇內部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Yubang. u kasalumaluma’ nu Yubang sa, 18 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 74 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 69 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 88%,Pangcha(Amis) 3%, zumazuma 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] hlmfxm164pxxdol2wh0w006nadsj2o6 Yuchi 0 4889 112243 104453 2021-05-31T08:44:49Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Yuchi(魚池鄉) Yuchi a sakuwan ku Nantou. kumud nu kalesakan, 124.35 km². (kalesakan nu linpanti 52.93 km², kalesakan nu pawliwti 1.66 km²), u kasabinawlan, 970 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 348 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 296 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 31%(Thau) ku kasabinawlan. u Thau ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Yuchi mala 13 a cuwen atu 1 ku niyazu’. kina 1 a niyazu’sa, Ita thao(伊達邵部落). 魚池鄉(邵語:Qabizay;臺灣話:Hî-tî-hiong;客家話:Ǹg-tshṳ̀-hiông)是一個位於臺灣南投縣中部的鄉,舊稱五城堡,名聞遐邇的觀光景點日月潭即位於該鄉。魚池鄉亦為台灣原住民族邵族的聚居地,地方通行語為邵語。 Yi-ze-syang (nu Saw a kamu: Qabizay. nu paylan a kamu. H^-ti-hiong. nu Ha-ka-wey: Ng-ttshuuu—hiong). i Taywanay nu tepanay nu Nan-tel-siang a hiung, i sumamad U-cteng-baw, u sakatinengan a sapaazihay tu midanag a Ze-yey-tan enengay i tini Yi-ze-syang. Yi-ze-hiung malayincumim nu Saw a binazadan kalacapuan, u kamu sa nu Saw a kamu. == kakitidaan(地理) == 北鄰埔里鎮,西鄰國姓鄉、水里鄉,東鄰仁愛鄉,南接信義鄉。 Pu-li i amisay a belaw, i edip sa Kul-sin-hiung, Sey-li-hiung malabelaw, i waliay malalitin tu. Zen-ai-syang,i timul malabelaw tu Sing-i-syang. 魚池鄉位於臺灣脊樑山脈之西方,地處山地與西部平原之間,全鄉海拔介於500到2200之間。地形甚為複雜,除受褶曲作用外,亦受到斷層與河川侵蝕之影響,以致境內山丘密布,其間羅列許多大小不一的盆地、急陡斜坡及崩塌地。 Yi-ze-syang eneng sa i masakulul nu buyu’ay i edipan, u kakitizaan sa i buyu’ atu iedipay a enal maasatepan, anu makabayuay ku pisausi sa 500 makatukuh tu 2200 a kung-ce caay kalecad ku talakaw. u pazih a lala sa yadahay ku masazumaay, u mapikec, u maketunay atu masengel, mabesulay nu nanum nu sauwac, manay i labuay masabuyu’ (caay katalakaway) i yadah, i labu. sa nu syang labuan mahiza u pintanay a lala, masakayakay salikelun atu nu mabeladay a lala. 鄉內面積超過0.1平方公里的大小盆地共有14個,均屬於埔里盆地群的一部分。其中最大者即為魚池盆地,面積達21平方公里;其次為中部偏南的日月潭盆地,面積為5.4平方公里;再次為西南部的頭社與銃櫃兩個盆地,面積分別為1.7平方公里與0.7平方公里。 nu labuay a masapindan a malawis tu 0.1 pinng-hung-kung-li tabakiay adidi’ay izaw ku 14 kayadah, u ngatu nu Pu-li-pen-diay. i labu u satabbakiay sa Yi-ze-pen-di, kaahebal 21 pin-hung-kung-li. u sakatusaay sa nu tepanay i sakatiml a ze-ye-ten a pen-di, 5.4 pin-hung-kung-li, i besus sa i edip-tiimulay. atu Tul-se, Tung-key tusaay a. pen-di, cacay sa 1.7 ping-hung-kung-li kaahebal, ya a zumay sa 0.7 ping-hung-kung-li. == nadipa’an/likisi (歷史) == === 台灣史前時期至明鄭時期 === 早在台灣史前時期,魚池地區即有人類在此活動。1900年(明治33年),日本考古學者在水社及珠仔山(今拉魯島)採集到打製石器及磨製石器數件。1955年(民國44年),國立臺灣大學及南投縣文獻委員會之考古組也在光華島(今拉魯島)、水社、文武廟、青龍山麓的潭邊,採集石器與陶器數千件。證明在石器時代的文化已相當進步,並形成一個獨立的生活組織。 nu Taywan likisi u ayaw sa katukuh i Mim, Ceng ze-day piayawan ku Taywan likis saan, Yi-ze a kenis izaw tu ku tademaw i tiza mauzip. 1990 a mihecaan(Mim-ze 33 a mihecaan), nu Jipun micekiway i Seiy-se atu Zu-ze-san (ayza i La-lu-daw) makaala ku nalima’an a batu’ay a misanga’an a tuud atu makitisay tu a baetu caay kayadah. 1955 a mihecaan  ( Mim-kul 44 mihecaan) Kul-li-Taywan-da-seay, Nan-tul-seng, Ung-sen-uay-yun-hey micikiway i tiza. i Kung-hay-daw ( ayza i La-lu-daw), Seuy-se, Ung-u-miaw, Cing-lung-san-luay a banaw, makakilim tu nu baetu atu tedus malebutay kayadah. i se-ci-se-day a lalangaw mutaayaw tuway ku nipawacay, malateked tu kunikauzip. 漢人最早開拓今南投縣境的紀錄,是在明鄭時期(1661-1683年)。1665至1667年(永曆十九至二十一年)間,明鄭部將林圮率眾開墾斗六門(今斗六市),並進入今竹山鎮一帶屯墾。但當時並無有關今魚池鄉的任何記載。 nu misulitan tu nu Hulam nipatadas i Nan-tul-sen, i Mim Ceng se-day (1661-1683). 1665-1667 (yung-li 19–21 mihecaan) Mim-Ceng a sakakaay ci Lin-ci miladay tu katuuday mipatadas i Tul-liw-mem (ayzaay i Tul-liw-se), makatukuh tu i Cu-san-zen mipatadas. i tawya sa nayi ku misulitay tu nu Yi-ze-sa-huing a laylay. === 清治時期 === 漢人有關今魚池鄉境的紀錄,最早見於清治時期(1683-1895年)的1684年(康熙23年),當時首任諸羅知縣季麒光在其著作《臺灣雜記》中有提到日月潭,但由文辭上看來,顯然僅止於記述傳聞,並未身臨其境。 nu makanacudadan nu Hulllan tu ayzaay Yi-ze-saing, saayaway sa i Cing-caw (1661-1683). 1665 makatukuh 1667 a mihecaan (Kang-si 23 mihecaan), i dawya sa mala Cu-lul-ze-saing Ci-si-kung misulitan a cudad (taywan ca-zi) musakamu tu Ze-ye-teng, nu makaazihan a ulic sa, u kamuay dada’ ku nisulitan niza, caay katayza ci niza. 該地區正式納入管轄,首見於1694年(康熙32年)出版的高拱乾補纂《臺灣府志》:「(諸羅縣下轄)木武郡赤嘴社、水沙連思麻丹社、麻咄目靠社、挽鱗倒咯社、狎裡禪戀蠻社、干那霧社[8]。」其中的思麻丹社,即指位於今日月潭畔水社的原住民邵族聚落。到了1697年(康熙36年)郁永河遊歷臺灣時,更已記載水沙連地區繳納貢賦,並提到了日月潭中的珠嶼(今拉魯島)。 i tiniay a kenis pikkuwanan nu mikuwanay sa, sazayaway i 1694 a mihecaan (Kung-si 32 mihecaan), patahekal tu cudad Kaw-kung-ceng micunus tu sulit (taywan-hu-ze); (cu-lul-syang-sya-cya) Mu-u-ceng-ze-ctuy-se, seay-sa-len-se-ma-dan-se, Mazul-mu-kaw-se, Wan-lin-daw-kke-se, Cia-li-cean-lan-mam-se, Kan-na-wu-se, idaw ku Se-ma-dan-se, i ayzaay nu Ze-ye-tang tapiingay a Suiy-se yincumim a Saw a binacadaan a niyazu’. katukuh tu i 1697 a mihecaan (Kang-si 36 a mihecaan) Yi-yung-he tayni i Taywan  midang  i dawya, nacudaddan ku Suiy-sa- lan a kenis nu sapadansuay tu, musakamu aca tu Ze-ye-tanay a Cu-yi (ayzaay a La-lu-taw). 1721年(康熙60年)4月爆發朱一貴事件,水沙連各社也起而抗拒清政府的勢力,不再繳納番餉,並頻頻出草對付臨近漢族。事件平息後,清政府有鑑於諸羅縣轄區遼闊而鞭長不及,便於1723年(雍正元年)割虎尾溪以北、大甲溪以南之地增設彰化縣,水沙連地區轄之。水沙連地區的情勢則遲至1726年(雍正4年),骨宗父子三人被補後才告平息。有鑑於此地區較為偏遠,遂於1734年(雍正12年)設立水沙連堡,以加強控制。 1721 a mihecaan (Kan-si60 mihecaan). 4 a bullad mabuwah kuni Zu-i-kuiy. a kawaw, Suiy-sa-lan atu zumaay a se sa mlecad ku balucu’ amim mipaculi tu Cing-ceng-hu nipikuwan, caay tu patansu tu nipikulian, nu pinapina. tu militangah tu Hulan i zikuzan pasetezep nina kawaw, Cing-ceng-hu nanu i Cu-lul-saing mipikuwanay a ahebal ku lala’ caay kataneng ku mikuwanay, manay i 1723 a mihecaan ( Yung-zen-yin-neng) mipela’ tu i amisay nu Hu-uyi-si, Da-cya-si nu i timulay a lala’ micunus palekal tu Cang-hwa-saing, Suiy-sa-lan kenis sapikuwang. Suiy-sa-lan kenis malawilaw utang sa katukuh i 1726 a mihecaaan (yung-zen 4 mihecaan). Ku-cung malawamaay tatulu mazakep tuway itiya masatezep. nanu mabataday tu inaka, i 1734 a mihecaan(yung-zen 12 a mihecaan) patizeng tu Siy-sa-lan-paw, pakaicelang tu mikuwanay. 到了在1775年(乾隆40年)左右,「水沙連六社」(或稱埔水六社)的概念已然形成。該六社包括水社、頭社、貓囒、審鹿、眉社及埔裏社。除眉社、埔裏社位在今埔里鎮境,也不屬於邵族系統,其餘四社均屬今魚池鄉境內的邵族部落。 katukuh tu i 1775 mihecaan(Ceng-lung 40 mihecaan), Siy-sa-lan-liw-se  (u Pu-siy-liw-se) a pizateng izaw tu. ya liw-se sa Siy-se, Tul-se, Maw-lan, Sen-lu, May-se atu Pu-li-se. ya May-se, Pu-li-se eneng i labu nu pu-li-zen, caay ku nu Saway a ngangasawann, ya liwan sepaday a se i tizaay amim i Yi-ze-saing labuan. u Saw a binacedan a niyazu’. == keyzay (經濟) == === 農林漁牧業 === 農業在魚池鄉具有舉足輕重的地位。早在清朝康熙、乾隆年間,水社出產的茶葉已頗為出名。19世紀嘉慶年間漢人大量入墾以後,農業活動更形重要。近年來隨著社會經濟結構變遷,傳統農業活動逐漸轉型,休閒農業已形成新的風潮,為本鄉帶來利基。 nikalukan kilangkilang. mibutingay nu pahabayan nu malukay. i Yi-ze-sahing katuuday, nu ayaway i. Cing-zaw Kung-si, Ceng-lung itawya, Siy-se. napaluma ku uyca sa u singanganay. 19 a se-ci Ca-cing a mihecaan sa katuud ku Hulam tayni i Taywan mipatadas, nu mikalukay sakahenawlan. ayza sa mikilul tu keyzay a masumad, nu padutusay a nikaluk masabaluhay tu, aidangan a kakalukan masabaluhay a lihab, manay i zaw ku tan a misumad ku kauzip. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *魚池鄉維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%9A%E6%B1%A0%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3)</nowiki> [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 4zkryzx9svxexab0omdaxulpybul7s8 Yuku Tipus Sayun 0 4890 52933 50008 2019-11-21T17:07:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Yuku Tipus Sayun. == [[kakuniza:Mipitulikan ni Yu Ku Tipus Sayun-Lalud dadayday sa.]] n1kw9kh2jtgkpqy002sl450424ivib2 Yuku Tipus Sayun. 0 4891 52943 50020 2019-11-21T17:07:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ayza u Sakizaya. a tademaw.macapi tu malawpes. misaicelang nu mita.palekal.pauzip. tu binacadan.hiywaw。 kukay。 [[:zh:稻|Tipus]] [[tangan:Oryza_sp_(HEI_!).jpg|thumb|Oryza sp (HEI !)]] [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] nekwovve7yvmnwa3j1d1svdatp6u3ra Yuli 0 4892 108273 108272 2021-05-05T04:04:21Z Aicsayion 1641 /* laylay (歷史) */ wikitext text/x-wiki == '''Yuli(玉里鎮)''' == Yuli a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 210.89 km². (kalesakan nu linpanti 62.21 km², kalesakan nu pawliwti 14.21 km²), u kasabinawlan, 12,299 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 4,458 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 6,346 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 52%(Pangcah) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay. == '''nikasakuwakuwan''' == Yuli mala 15 a cuwen atu 20 ku niyazu’. kina 20 a niyazu’sa, Angcoh(安通部落), Afih(阿飛赫部落), Harawan(哈拉灣部落), Lingacay(苓雅仔部落), Ceroh(春日部落), Patawlinan(巴島力安部落), Makotaay(瑪谷達璦部落), Sedeng(瑟冷部落), Tokar(都旮薾部落), Lohok(洛合谷部落), Posko(璞石閣部落), Silangkong(喜瑯宮部落), Cihakay(吉哈蓋部落), Cilakesay(吉拉格賽部落), Cinemnemay(吉能能麥部落), Takay(達蓋部落), Satefo(下德武部落), Namisan(拿彌散部落), Matadim(馬太林部落), Mangcelan(滿自然部落). == '''Posko (玉里)''' == 玉里鎮(阿美語:Posko;臺灣客家語海陸腔:Ngiugˋ liˋ zhinˊ;日語:玉里/Ngiugˋ liˋ zhinˊ位於台灣花蓮縣南段,北鄰瑞穗鄉,東鄰豐濱鄉、台東縣長濱鄉,西鄰卓溪鄉,南接富里鄉,為花蓮縣南部的區域中心,亦為台灣東部的地理中心,為花蓮市(含衛星城市)和臺東市間最大的城鎮。面積約252km²,為全國面積最大的鎮(略小於臺北市的271平方公里)。 Posko a kenis “ A-misa a kamu Posko, Taywan Ngayngay a kamu u tukus a ngiha, Ngiug’ li’ zhin’, Lipun a kamu, Posko/Ngiug’ li’zhin’ tini i Taywan Kalingku akuwan nu satimulan, nuwamisan belaw u Kuhkuh a kenis, sawalian belaw u Bakung, Pusung akuwan Kakacawan a kenis, satipan belaw u Takkei a kenis, nutimilan mitules tu Kungpu a kenis, nu Kalingku akuwan nutimulan kasaupuan a kakitizaan, nu Taywan sawalian hekal a kasaupu, nu Kalingku a kenis “pasu Yuy-sin a tuse” atu Pusung a kenisan u satabakiay a kenis. u hekal pakala tu 252km², u hamin nu kanatal u satabakiay hekal a kenis “u adidi’ay nu Taypakay a tuse tu 271 pin-bang kung-li.” 因其位於花東公路之中段,往東有玉長公路通往位於海岸山脈另一頭的長濱鄉的交通要衝。本鎮地處花東縱谷平原之上,西有中央山脈,東倚海岸山脈,有秀姑巒溪及其支流豐坪溪、卓溪、拉庫拉庫溪(樂樂溪)、清水溪流經。 zayhan tini i Kalingku Pusung tu teban a zazan, mayza i nutimilan izaw ku yi-cang a zazan sakatayza tini i sadipasan a buyu’ u zumaay i Kakacawan a kenis pabesut ku saculilan. tini a kenis a kakitizaan i pabaw masaenalay nu Kalingku Pusung a helung, satipan izaw ku Cung-yang a buyu’, micangzay tu sadipasan a buyu’, izaw ku Siw-ku-lang a sauwac atu zuma a sauwac nu Kuluhaci a sauwac, Takkei a sauwac, Lukulaku a sauwac “Lele a sauwac”, Cin-suy a sauwac a malikidl. == '''laylay (歷史)''' == 玉里鎮舊稱「璞石閣」,其來源說法不一:一說是布農族的譯音,意思是灰塵,因秀姑巒溪縱貫境內,久不下雨則溪乾,風吹沙土蔽日;二說是出自阿美族語「派派可」之譯音,阿美族稱「蕨」為派派可,本地以產蕨得名;三說1875年台灣鎮總兵吳光亮越過中央山脈至玉里屯兵,見到秀姑巒溪畔布滿純白的玉石(大理石),而這些大理石就如未磨的「璞」玉「石」,官兵在此又建立「閣」樓街道,故稱「璞石閣」。 Pusku a kenis malumanay a ngangan “Pusku”, lalekalan a kamu caay ka lecad, sakacacay a kamu nu Bunun a ngihah, imi u cangbul sa, zayhan Siw-ku-lang a sauwac pabesut i labu, u tenes caay kauded makelah tu ku sauwac, beliwan nu bali u liken lala’ matahpu tu ku tapuku, sakatusa a kamu makay nu A-mis a kamu “paypayke” a ngiha “butul” han nu a-mis u paypayke, uyni tiniay a langaw tu butul a sungangan, sakatulu a kamu 1875 a mihcaan Taywan a kenis sakakaay mikeliday tu hitay ci U-kuwng-liyang milakuit tu Cung-yang buyu’ katukuh i Pusku i bukelalay a hitay, pakazih tu Siw-ku-lang a sauwacan matumes nu salenga’cay a ba’tu “ ta-li-s”, uynian a ta-li-s mahiza u caay henay ka kidisen “Pu” malikatay a “ba’tu”, u hitay itini patizeng aca tu “ke” a luma’ zazan, pangangan han “Pusku”. 本鎮原為原住民阿美族及布農族的接觸地帶。1829年,鳳山縣部分馬卡道族人遷至臺東平原,但受到卑南覓社的排斥,於1836年沿著新武呂溪展開搬遷,最後在今拉庫拉庫溪沖積扇的南側,亦即秀姑巒溪西側的長良里一帶建立部落,稱為大庄。開墾初期,以牛、豬攜入山地的方式,與布農族修睦,並換得穀物。 uynian a kenis nau yincumin A-mis atu Bunun kalalacayan a kakitizaan. 1829 a mihcaan, Bung-san akuwan izaw ku Makataw a binacadan a tademaw mabulaw tayza i Pusung enal, naka kaian nu Puyuma, i 1836 a mihcaan miduduc tu Sin-u-li a sauwac malingatu a mabulaw, sazikuzay i nu ayzaay a Lakulaku a sauwac satimulan nu masacebalay tu masaupuay, satu Siw-ku-lang a sauwac tu satipan a Cang-liyang-lian patizeng tu niyazu’, mala u tabakiay a niyazu’. saayaway a patadas, hinien uyza u mikeliday tu katalalan, pabuy a micumud tu buyu’, a misungaay tu Bunun, atu miliyun tu tipus. 但由於該地常遭水患,最遲在1845年,部落再搬遷至秀姑巒溪東側,仍名大庄(今富里鄉東里村),長良的大庄改稱為舊庄。之後鳳山縣、臺灣縣之馬卡道族人、大武壠族人及西拉雅族人紛紛東來,陸續在今玉里、富里、池上、關山等鄉鎮建立部落,1879年前後的《臺灣輿圖》一書,將這些部落稱為璞石閣平埔八社。定居於玉里之平埔原住民多為大武壠族。 nika uyniay a kakitizaan hina balat, sautangay i 1845 a mihcaan, niyazu’ malimad aca tayza i nuwalian nu Siw-ku-lang a sauwac u tabakiay tu a niyazu’ “ayzaay a Kungpu a kenis Tung-li a niyazu’”, Cang-lyang u tabakiay a niyazu’ pasumad han tu malimanay a niyazu’. satu u Bung-san akuwan, Taywan akuwan tu Makataw a binacadan, Ta-u-lung a binacadan atu Si-la-ya a binacadan kakilulkilul sa makay sawalian tayni, tulin tu ayzaay a Pusku, Kungpu, Fanaw, Lilung a kenisan patizeng tu niyazu’, 1879 a mihcaan hawsa, "Taywan bacu’” a cudadan, uyzian a kasiniyazu’ pangangan han tu Pu-se-ke waluay a pibetikan nu Pin-pu a binacadan. malanel i Pusku Pinpu a yincumin hatu nu Ta-u lung a binacadan. 據陳英〈臺東誌〉一文的記錄,1850年代玉里已有漢人進入定居,並與原住民從事貿易,但本鎮較具規模的發展,是到1875年受中路(八通關古道)開闢後才快速展開。日治時期屬台東廳璞石閣支廳璞石閣區,後改隸花蓮港廳璞石閣支廳;1917年花東線鐵路通車至此,取「璞」是未磨之「玉」之意,將本地改稱「玉里」(たまさと,Tamasato)。1920年設置「玉里庄」,1937年升格為「玉里街」,劃歸花蓮港廳玉里郡,戰後1946年(民國35年),玉里街改為玉里鎮,劃分為23里。1971年(民國60年),劃分為目前的15里。 duduc ci Cen-ingan “Pusung” nisulitan a cudad, 1850 a ziday Pusung izaw tu ku Layak micumun mananel, atu yincumin mikawaw tu patumaliway, nika uynian a kenis saahebal sa ku nipalahad, katukuh 1850 a mihcaan malilid nu “Pa-tung sumamaday a zazan” napatadas hawsa kalamkam satu malahad. pikuwanan henay nu Lipunan a ziday tungusay nu Pusung a sakuwan Pusku a sakuwan Pusku a kakitizaan, zikuzay pasumad han tu Kalingku a sakuwan  Puske a sakuwan, 1917  amihcaan Kalingku pusung a zazan silamalay a zazan muculil katukuh tini, milala tu uyaanan tu a ba’tu, u caay henay ka kidis a “malikatay a ba’tu a imi, uynian a kakitizaan pasumad tu ngangan “Pusku” han, “Tamasatu”. 1920 a mihcaan mipazang tu Pusku a niyazu’, 1937 a mihcaan macakat  “Pusku zazan” han, pakeni nu Kalingku a kuwan Pusku a kenis, zikuza nu ngangayaw 1946 a mihcaan “ min-kou 35 a mihcaan Pusku a zazan pasumad han Pusku kenis, makakenis palasit  tu 23 a kasasiniyazu’. 1971 a mihcaan tu“min-kou enem a bataan a mihcaan”, kenis han pakilac imahiniaya tu saba lima a niyazu’. 在秀姑巒溪河床上有一顆白色的璞石,由於每逢溪水暴漲都不會淹沒或沖走,當地玉里人將這顆璞石視為「鎮寶」,後來在民國59年12月發生鎮寶盜採,經全鎮居民的關注之下,不久被警察查獲竊犯與贓物,這贓物已被切成好幾塊大理石,現在分別放置於玉里國小操場旁、玉里鎮立圖書館、玉里老人會館廣場旁。 i Siw-ku-lan a sauwacan izaw ku cacay salengacay a ba’tu, uya sauwac anu mabuwah tu caay ka lenem atu malikid, tiniay Pusku a tademaw piazih tuynian a Pus u “kasatiman a kenis”han, satu i min-kou 59 a mihcaan sabaw tusa a bulad simiubiay miala tu nu kenis a kasaetiman, makay piazih nu kenis a binawlan, caay ka tenes makings tu nu taylin ku niubian a tuud, uynian ni ubian a tuud macikcik tu pinaay tu a ba’tu, ayza pazang hatu i Pusku adidi’ay a cacudadan tapiingan nu pilatlatan’, Pusku a kenis patizeng tu aazihan tu cudad, Pusku pisaupuan nu babalaki tapiingan nu putah. == '''tademaw ( 人口)''' == 玉里鎮人口密度僅93人/km²,在全國人口密度鎮排行之中位居次低(僅高於鳳林鎮)。 Pusku kenis a tademaw u katuud nu tademaw 93/ km²   dada’, i hamin nu kanatal ka katuud nu tademaw nipasilutan u saadidiay’ uyza dada’ katalakawan tu Cingaluan a kenis. == '''caculilan (交通)''' == 對外交通有花東鐵路,公路方面有台九線、樂德公路193縣道及玉長公路台30線貫穿東海岸山脈,是東台灣交通運輸樞紐。 sakay nu likutay a caculilan izaw ku nutimulan silamalay a zazan, basu a zazan, izaw ku Tay siwa a zazan, lete basu a zazan 193 akuwa a zazan atu I-Cang a zazan Tay tulu a bataan a zazan mibesul tu wali sadipasan a buyu’, nuwalian Taywan caculilan yadah ku kakayzaan miculu’. == '''lalayan tuud a piidangan(觀光資源)''' == 本鎮無工業污染問題,因此保有青山綠水及新鮮空氣之有利條件,每年吸引無數觀光客蒞臨觀光。 而安通溫泉為花蓮八景之一,天然水質帶點硫磺味,環境優雅享譽國際,臨近並有森林步道為輔,另又新闢龍鳳園區保育百年老樹與觀光結合。 uyni a kenis nai’ ku uning nu mukinay misangaay a sakakawawan, satu mahizatu landaw ku lutuk tingalaw ku nanum atu kapah ku bali, paymihcaan mililid tu katuuday miidangay a labang tayni miidang. u Angcuh ungsing nu Kalingku saka waluay cacay hekal a azihan, lalayan a nanum siniala tu liwhuwng a sanek, u liwliw salungan singangan i kitakit, i capi izaw ku kilangkilangan tu saculil, uzuma izaw aca baluhay nisanga’an tu Lung-bung pipalumaan pipahabayan a kakitizaan palahad tu lasubu a mihcaan nu maikesay a kilang patatungus tu aidangan. 其他尚有玉里車站至東里舊站舊鐵道自行車專用道、玉里客家生活館、璞石閣原住民展售場、玉山國家公園南安遊客中心、八通關古道登山道尋幽、赤柯山金針花海美景、秀姑巒溪候鳥鑑賞及東部玉石雅賞均值得一覽勝地。 uzuma izaw henay nu Pusku pikacawan tu kazizeng katukuh i Tungli malumanay pikacawan tu basu malumanay nu silamalay a zazan nu pabatikalan a zazan, Pusku a ngayngay pawapenan tu sakauzip tu canancanan a tuudan, puske a yincumin piazihan pipacakayan, I-san kanatal a aidangan nanan kasaupuan nu miidangay a labang, Pa-tung-kuwn kasumamadan a zazan pikayakayan a zazan labuay mikilim tu kaliyuhan,Ce-ke a buyu’ cincen a balu salungan azihen, Siw-ku-lan a sauwac mikinaul tu talastas a ayam atu nuwalian mulikatay a ba’tu miazih u siacaay aidangan. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%89%E9%87%8C%E9%8E%AE *[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 5a17gygdah553su6zrivgyztesh0ofu Yuluw 0 4893 86427 52960 2019-11-30T06:40:24Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == Yuluw == u sulit nu Hulam: 養老部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Yuluw. u kasalumaluma’ nu Yuluw sa, 44 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 163 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 159 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 4 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 91%, Paywan(Paiwan) 2%, Yuwatan(Bunun) 1%, Taluku(Truku) 1%, zumazuma 10%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 0j0i2azgg6fe5arg9s3mmu19jjpi1dz Yungkilu 0 4894 86428 52973 2019-11-30T06:40:43Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Yungkilu(新路部落) i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Yungkilu. u kasalumaluma’ nu Yungkilu sa, 123 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 363 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 345 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Paiwan 88%, Tayal 1%, Rukai 1%, zumazuma 3%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] pzddwiezkxpxy0fnfxicgnsbhh6yj38 Yutak 0 4895 86429 53018 2019-11-30T06:40:47Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Jianshih Township.PNG|thumb|Jianshi]] == kakilimaan == Yutak, u sulit nu Hulam: 小錦屏部落 == nalacul == === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Yutak. u kasalumaluma’ nu Yutak sa, 52 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 145 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 120 ku tademaw, pakalatu 83%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 17%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 81%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |'''Tayan(Tayal)''' |[[:zh:泰雅族|'''泰雅族''']] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |'''Tayan''' |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |'''89,349''' |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |'''42,324''' |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |'''47,025''' |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2019 a mihcan 1 a bulad ===  pulung sausi (566,129), Pangcah (211,279), Tayan (91,021), Paywan (101,560), Yuwatan (58,994), Rukay (13,390), Puyuma (14,358), Cou (6,668), Saysiat (6,676), Yami (4,635), Saw (803), Kabalan (1,482), Taluku (31,859), Sakizaya (961), Sejek (10,202), Laaluwa (405), Kanakanabu (345), zuma (11,541)    ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網Paykanatalay a pu lumuluma'ay a se kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料Yincumincu weiyuanhuy kanatal kalunasulitan atu palatuh calay-zazan sausi kalunasulitan] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網Taywan Yincumincu kalunasulitan atu palatuh laculaculan calay-zazan] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Hsinchu]] [[kakuniza:Yincumin]] hnvxdmjxif64i1ajr3j8qw83ncjoudt Yuwhbun raka 0 4896 53043 50127 2019-11-21T17:07:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Yuwhbun raka == u sulit nu Hulam: 優霞雲部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Yuwhbun raka. u kasalumaluma’ nu Yuwhbun raka sa, 43 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 117 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 105 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 12 ku tademaw, pakalatu 10%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 86%,Pangcha(Amis) 2%, zumazuma 2%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Taoyuan]] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yincumin]] riwrrsob3sohl6fwtceoknf5s8c0tzk Zaid Abdul-Aziz 0 4897 53080 50165 2019-11-21T17:07:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 36 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-size:10px; width:300px; float:right" |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |teked a cesyun |- |style="font-weight:bold;" |ngangan |Zaid Abdul-Aziz (扎伊德•阿布都•阿齊茲) |- |style="font-weight:bold;" |nalecuhan mihcan /bulad /demiad /nalecuhanan |1946 a mihcan 4 a bulad 7 a demiad/ Brooklyn, New York |- |style="font-weight:bold" |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |style="font-weight:bold" |puenengan nu kakitizaan |tebanay mimaliay |- |style="font-weight:bold" |talakaw/baeket |206 kungfen/ 107 kungcin |- |style="font-weight:bold" |bacu |21, 16, 35, 6, 54, 27 |- |style="font-weight:bold" |pahezek tabakiay a cacudadan |Iowa State (1965–1968) |- |style="font-weight:bold" |mapili’ay a mihcan/silsil |1968/sakacacay/silsil 5 mapili’ nu Cincinnati Royals putiput |- |style="font-weight:bold" |laheci nu nikauzip |pahanhanan tu kawaw (1968–1978) |-style="background:#CCCCFF; color: white; font-weight:bold; text-align:center" |colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold" |nakawaway a mali-putiput |- |colspan="2" style="text-align:center; |Cincinnati Royals(1968–1969) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Milwaukee Bucks(1969–1970) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Seattle SuperSonics(1970–1972) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Houston Rockets(1972–1975) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Seattle SuperSonics(1976) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Buffalo Braves(1976–1977) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Boston Celtics(1978) |- |colspan="2" style="text-align:center; |Houston Rockets(1978 ) |} ==Zaid Abdul-Aziz== === sukay niza === [[:zh:美国|Amilika]] a [[:zh:人|tademaw]], tatama, nalecuhan i 4 a bulad 7 a demiad, 1946 a mihcan. ngangan niza ci Zaid Abdul-Aziz, u miunduay ciniza. u kanas-mali mimaliay. Zaid Abdul-Aziz i 1968 a mihcan NBA sapapili’ mimaliay a kawaw, saka 1 ku uwac atu silsil 5, namapili’ tu nu Cincinnati Royals putiput. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] [[kakuniza:mimaliay]] 397kkjgkv5zf8l8eg7jjsl4bp6kx4cx Zambia 0 4898 127955 127953 2022-01-04T23:16:34Z 118.160.183.220 /* kakitidaan (地理) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Flag of Zambia.svg|thumb|u hata nu '''Zambia (尚比亞)'''|alt=Flag of Zambia.svg]] [[tangan:Zambia (orthographic projection).svg|縮圖|u '''Zambia (尚比亞)''' sa i labu nu Fey-Cuo, [[itiza]] i 15 00 S, 30 00 E.]] '''Zambia (尚比亞)''' =='''kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)'''== kakinging nu kanatal demiad sa 24 bulad 10 demiad. =='''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)'''== u [[tabakiay]] a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Edgar Lungu]], micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 1 bulad 25 demiad. u tapang tusu nu kanatal sa u Lusaka ([[:zh:路沙卡|路沙卡]]). == '''Zambia (尚比亞)''' == u '''Zambia (尚比亞)''' sa i labu nu Fey-Cuo, [[itiza]] i 15 00 S, 30 00 E.u ahebal nu [[lala']] [[mapulung]] sa 752,618 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 743,398 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 9,220 sq km.hamin nu tademaw sa 15,510,711. kakalukan [[umah]] sa 31.70%, kilakilangan umah sa 66.30%, zumaay henay umah sa 2%. 尚比亞共和國(Republic of Zambia)位處非洲中部,為四面不靠海的內陸國家,面積約為台灣的20倍,境內多屬海拔一千公尺以上高原地形。) Sam-piya kunhe-kuo (Republic of Zambia 尚比亞共和國), [[kitidaan]] i nuteban nu ''Africa'' (非洲), caay pililisay tu bayu a [[kanatal]], [[ahebal]] nu lala' nuheni u Taywan (台灣) nu tusa a bataan a bay (倍), ulabu nu [[talakaw]] nu buyu makaala tu cacay (1000) a malebut a kunce nu pina a talakawan nu [[buyu']]. =='''tapang tusu nu kanatal (首都)'''== 由於礦產豐盛、政治相對穩定,曾是非洲第二富有之國家,在鄰近非洲國家中現代化與民主化的程度也較高,雖仍為中低收入國家,但已列入發展中國家行列。) sakasilaculan nu ba’tu, cen-ce nuheni matatungus, naw ''Africa'' (非洲) nu sakatusa anikasi [[kalisiw]]an a kanatal, itini nu [[biyaw]]an a ''Africa'' (非洲) nu kanatal sasiidaay atu misakapahay tu niyadu'an a satalakaway anikaudip, amica kuni [[kasapakuyuc]] nina kanatal, nika u [[miduducay]] tu sakay [[micunusay]] a sakakapah nu sakaudip a kanatal ayda.[http://www.eliteholiday.com.tw/KQ_Zambia_Zambezi_river_LVI.html] == '''likisi (歷史)''' == 二千年以前,尚比亞本地居民就已不斷被外來居民吸收與融合。15世紀來,說班圖語的居民開始進入尚比亞,且在17世紀至19世紀時達到高峰。) [[naayaway|naayaw]] nu tusaay a malebut, Sam-piya (尚比亞) itiniay a tademaw sawni maala ku balucu nui putahay a tademaw atu nika sasungaay. sabaw tu lima (15) a seci, [[musakamuay]] tu pan-tu (班圖) a kamuwan nu tademaw milihidatu tu Sam-piya (尚比亞), namaka sabaw tu pitu (17) katukuh tu sabaw tu siwa (19) a seci u sayadahay numi cumuday. 19世紀中葉,歐洲殖民者及傳教士開始進入當地。 sabaw tu siwa 19 a se-ci nu cuoye, O-cuo (歐洲) mabulaway a tademaw atu dinduay (傳教士) a tademaw malingatu micumud tu niyadu'. 1888年,英國殖民者塞西爾·羅德斯從當地酋長手上取得了開礦權。同年,英國當局建立了南羅德西亞及北羅德西亞。 cacay a malebut walu a lasubu wlau a bataan idawku walu (1888) a mihcaan, Ing-kuo (United Kingdom (英國) mabulaway ci '''Cecil John Rhodes''' (塞西爾·羅德斯) namakayda i tumuk nuheni maala tu spikudkud tu 'kim a kilian. nuyda a mihcaan Ing-kuo (United Kingdom (英國) patideng tu Nan-luode-siya (Timulay a Rhodesia ([[:zh:南羅德西亞|南羅德西亞]]) atu Pei-luode-siya (Amisay a Rhodesia ([[:zh:北羅德西亞|北羅德西亞]]). 1924年,北羅德西亞成為由英國殖民官員統治下的保護地。1953年,南北羅德西亞與尼亞薩蘭合併,組成羅德西亞與尼亞薩蘭聯邦。 cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan idaw ku sepat (1924) a mihcaan , Pei-luode-siya (北羅德西亞) mala Ing-kuo (英國) nu mabulaway anikuwanan a dadiputan. cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tulu (1953) a mihcaan, Nan-luode-siya (南羅德西亞) atu Niya-salan (尼亞薩蘭) mapulung kuheni, misakaput tu Luode-siya ''atu Niya-salan'' lenpan (羅德西亞與尼亞薩蘭聯邦). 1962年的聯邦選舉中,非洲人贏得了大多數立法委員會的席位。隨後,立法委員會通過決議,呼籲北羅德西亞脫離聯邦,並要求更廣泛的自治民主權和公民權。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tusa (1962) a mihcaan pisingkiwan nu lenpan, Fa-cuo (非洲) a tademaw mapadang nu katuuday a lipuingay a tademaw nu aenengan. kilul satu, mikaygi ku lipuin a tademaw mihang tunikagian , sakamusa tu Pei-luode-siya (北羅德西亞). pialesi han tu linpan han, miyukiw tu sakahebal nu cece’mincu cucun atu kunmincun (自治民主權和公民權). 1963年,中非聯邦正式解散。1964年10月24日,北羅德西亞脫離英國獨立,改稱為尚比亞共和國。 cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tulu (1963) a [[mihcaan]], Cun-fa len-pan (中非聯邦) tatenga mibulesak. cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku sepat (1964) a mihcaan cacay a bataan a bulat tusa a bataan idaw ku sepat a demiad, Pei-luode-siya (北羅德西亞) miliyas tu Ing-kuo (英國), sumad han ku ngangan tu Sam-piya-kunhe-kuo  (尚比亞共和國)。 獨立初期,尚比亞處境較為艱難。當時其中四個鄰國——羅德西亞、南非管治下的西南非,以及葡萄牙殖民地葡屬東非與葡屬西非都處於白人統治之下。) mahka misiteked satu , mangelu' henay ku Sam-piya (尚比亞). tawya nu sepatay a biyawan nu kanatal- luode-siya (羅德西亞), Nan-fea (南非) anikuwanan nu tu Sinan-fa(西南非),atu Pu-tawya [[Portugal|(Portugal]] (葡萄牙) mabulaway a kitidaan a Putaw-ya ( [[Portugal]] (葡萄牙) nu Tun-fea (東非) atu Pu-tawya ([[Portugal]] (葡萄牙) nu tipanay a African (西非) u [[sangelacay|sanglacay]] namin kumi kuwanay tunu henian。 由於尚比亞支持非洲南部各國的黑人政治團體,使得該國與羅德西亞間的關係緊張,最終兩國邊界更因而關閉。 Sam-piya (Zambia (尚比亞) pacuked tu Fea-cuo (Africa (非洲) nu timulan a pina nu kanatal a [[lumeni'ay]] a tademawan nu [[masakaputay]], sisa nina kanatal atu Luode-siya (''Rhodesia'' (羅德西亞) a kanki kabalihenawan sa, sadikuday nina tusaay a kanatalan caaytu kacumud. 其後,由中國援建的坦贊鐵路緩解了運輸問題。贊比西河上的卡日巴水電站也提供了足夠的能源。 nikudan satu, nipadang patidenga nu China (中國) tu '''TAZARA dadan nu silamalay''' (坦贊鐵路) mawada’tu  ku saka tahekal nu kawa . u Zambezi [[sauwac]] (贊比西河) sauwac a Kaze-pa nanum nu dingki (卡日巴水電) idaw kuni patudud tu tanengay a dingki。 尚比亞實施民主化政治,積極的社會政策與豐富的礦藏帶來的財富讓尚比亞擁有非洲大部分地區難得一見的開發水準。 Sampi-ya (Zambia (尚比亞) mikawaw tu mincu cence. paka icelang tu siakay a kawaw atu kasilaculan tu ba’tu ‘ nu sakasilaculan nu Sampu-ya (Zambia (尚比亞) nu sasihica nu Fea-cuo (非洲) a [[niyadu']]ay nu kahemekan a nipalekalan. 2006年9月28日,總統和議會選舉舉行。10月2日,首席大法官宣布,利維·姆瓦納瓦薩獲得連任。多黨民主運動獲得議會150個席位中的70席,愛國陣線獲得36席,統一民主聯盟獲得26席。 tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan siwa a baulad tusa a bataan idaw ku walu a demiad, pisinkiwan nu Cung-tun atu i-huy a demiad. cacay a bataan a bulad tusa a demiad, sakakaay a fuing mihapu tu sasakamuen, ci Li-wil. Muwaw-nawaw-sa (利維·姆瓦納瓦薩) maala matulin cinida sa. nu katuuday a micudan makaalatu cacay a lasubu lima abataan nu tademaw dumasa idaw ku pitu a bataan nu a tademawan, nu aykuo a tademaw makaalatu tulu a bataan idaw ku enem a tademaw, nu tuni mincutan han idaw kuni kaalaan tu tusa a bataan idaw ku enem a tademawan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B5%9E%E6%AF%94%E4%BA%9A] =='''kakitidaan (地理)'''== 該國依地理風貌共分五區:加丹加高原區、東非大裂谷區、卡拉哈裏盆地區、盧安瓜—馬拉維高原區、盧安瓜河盆地區。 nina [[kakitidaan|kakitidan]] lima ku tataydan, Ciatan-cia- talakway a buyubuyu'an (加丹加高原區), Tun-fei tabalikay a masatepaday (東非大裂谷區), Kala-hali masabintangay a kakitidaan (卡拉哈裏盆地區), Luan-kua-Mala-wey talakaway a buyu'buyu'an (盧安瓜—馬拉維高原區), masabitangay a kakitidaan nu Luan-kuwa sauwac (盧安瓜河盆地區). 熱帶性氣候的尚比亞,因海拔高相對濕度較低,氣溫較其他非洲國家涼爽,氣候溫和,全年可分三季,溫度約15至32度,全年皆以夏裝為主,冬季為5至8月,日夜溫差較大,加上高原地形的特性,只有這個季節的夜間須加保暖衣物。 kacaledesan nanay a demiad nu Sampi-ya (尚比亞), talakaw ku buyu' masenged aca ku demiad, demiad nuheni mikibanihiuw tuduma a Fea-cuo (非洲) nu kanatal, diheku ku demiad, mihcaan mala tulu ku [[puu']] nuheni, capiwac han sabaw tu lima katukuh tu talu a bataan idaw ku tusa a du’, tu mihcaan nulalud ku kasidikucan nuheni, kasienawan nuheni sa limaay a bulad katukuh tu walu a bulad, masasu hicaay kiya ku demiad nuheni, macunus nu talakaw nu buyu' nuheni, itinisa a puu’an tu labii amicunus tu saka dihku nu dikuc.   尚比亞地廣人稀,全國人口僅為台灣三分之二,其中又有一半的人口居住於城市地區,城市化程度極高。由於銅、鈷等金屬礦產藏量豐富,有銅礦之國之美名。 Sampi-ya (尚比亞) ahebal ku lala adidi ku tademaw nuheni, pulung nu tademaw han nu mala tulu tu tusa nu Taywan (台灣), nika pankiw nu tademaw itida namin mueneng i tukay a kakitidaan, talakaw ku nikaudip nu tukayay a tademaw. u tun (銅) , ku (鈷) sa kiman a ba'ba'tuwan a nikatatungusan nu lacul, idaw ku tun (銅) a ba'tuan kasi nganganan nu kanatal. 又加以土地肥沃、水利資源豐富,旅遊資源得天獨厚,以世界三大瀑布之一的維多利亞瀑布最廣為人知。人民主要從事礦業、農業、服務業,更以旅遊業發展與投資最為迅速。 [[tangan:Cataratas Victoria, Zambia-Zimbabue, 2018-07-27, DD 06.jpg|縮圖|''Victoria'' cascas (維多利亞瀑布)]] macunus nuni kasidamekan, matatungus ku nanum , kapah aca ku aaidangan nuheni, u kitakit han tulu ku satabakiay nu cascas u Widu-liya (''Victoria'' cascas (維多利亞瀑布) a cascas ku katinengan nu katuuday a tademaw, anganganan nu kakawawen u tademaw u ba’ba’tuan (礦業), sakaliwmah (農業), mipadangay a kawaw (服務業), u laliwkuwan atu sapicunus tu kalisiw a kawaw ku amelikay. 除了著名的維多利亞瀑布之外,尚比亞擁有19個國家級野生動物園,以卡富埃國家公園面積最大,自然生態資源豐富,極具代表性;另外針對廣受歡迎的狩獵旅遊(Safari)開闢有32個狩獵管理區。 saka si ngangay nu Widu-liya cascas (維多利亞瀑布), Sampi-ya (尚比亞) idaw ku sabaw tu siwa a kanatal nu papahutinan tu aadupen nu kakitidaan, u Kafu-ay (卡富埃) a kanatal nu kakitadaan ku satabakiay a lala, pakunida hananay ku saka situngus anikasi laculan, u dayhiw nu aadihan, dumasatu u saka namuhan nu aadupen nu(Safari)aidangan idaw kunipi cunus tu tulu a bataan idaw ku tusa nu aadupan a kakitidaan.[http://www.eliteholiday.com.tw/KQ_Zambia_Zambezi_river_LVI.html] =='''lalangawan (文化)'''== 自2000年起便積極發展觀光旅遊,旅遊人數逐年以倍數成長。近年主要發展景點如:卡富埃國家公園、尚比西河、卡里巴湖等。 namaka tusa a malebut a mihcaan malingatu palekal tu aaidangan, nutaydaay amiliwkuay a tademaw macunus macunus ku taydaay amidang. aydatu nikataydaan a mihcaan tuni palekalan tu aaidangan han idaw ku: Kafu-ay kanatalay a aaidangan (卡富埃國家公園), Sam-pi-si sauwac (尚比西河), Kali-pa-banaw (卡里巴湖). 尚比亞人民同樣有著非洲民族的開朗天性,跳舞是他們表達生活與情感的傳統休閒方式,人人熱愛音樂、能歌善舞。尚比亞的城市建設街道寬敞,建築整潔美麗,有著英國殖民時期的氣息。 Sampi-ya (Zambia (尚比亞) a tademaw idaw ku Fai-cuo (非洲) a binacadan nu kalimulak nu wayway naheni, palaw nuheni u sakaudip atu sakakapah tu cabay nu sasalamaan a wayway, manamuh namin ku tademaw tu dadadiwen, matineng mudadiw matineng mapalaw. Sampi-ya (Zambia (尚比亞) nu tukayan nipatideng tu kakaydaan a dadan ahebal, masilud bangcal kuni patideng tu luma, idaw kunama ka Ing-kuo (英國) mabulaway nu waywayan. 鄉村地區以小磚瓦屋為主,呈現民族特色。主要食物為玉米麵、麵粉、大米,佐以各類蔬果。 inaka a kakitidaan u cenga kawala' ku luma, masa micidekay a silusian. tada u kakanen nu heni han u kupkup a walay, minfun, [[belac]], atu canacanan nu [[lami'|lami]]' [[heci]]an.[http://www.eliteholiday.com.tw/KQ_Zambia_Zambezi_river_LVI.html] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *尚比亞:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B5%9E%E6%AF%94%E4%BA%9A *尚比亞-Zambia:http://www.eliteholiday.com.tw/KQ_Zambia_Zambezi_river_LVI.html [[kakuniza: Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 1jpn055vo655fwz53ffs4slut39o7vd Zayazayan 0 4899 86430 53121 2019-11-30T06:40:50Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Zayazayan == u sulit nu Hulam: 玉泉部落 玉泉部落位於屏東縣瑪家鄉三和村。居民多由霧台、三地、瑪家三個鄉深山的原住民移住。 民國37年間,鑒於屏東縣原住民部落居住環境惡劣,由原住民的政壇前輩潘先生,率同『瑪家鄉』、『三地門鄉』、『霧台鄉』等三個鄉的『耆老』領袖,帶領居民大舉移居。並於民國56年3月成立『三和村』,且歸屬『瑪家鄉』管轄。『三和村』的『鹽埔段』屬於『鹽埔鄉』,『番子寮段』屬於『長治鄉』;『犛頭鏢段』與『隘寮段』屬於『內埔鄉』,周圍都是平地村落包圍。因為『三和村』實際是由三個村落組成─ 北村玉泉社區(排灣族)、中村三和社區(排灣族),和南村美園社區(排灣族、魯凱族),而當時『三和村』名稱為『隘寮墾區山胞移住地』,經『村民大會』議決改名為『三和村』。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=17&TA_No=9&T_ID=655 == u siwkay nu niyazu' == i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Zayazayan. u kasalumaluma’ nu Zayazayan sa, 233 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 793 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 768 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 89%, Rukay(Rukai) 3%, Tayan(Tayal) 1%, Pangcah(Amis) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, zumazuma 2%. === u niyazu' nu Paywan === u Paywan a niyazu' kuyni. tuud ku Paywan a tademaw itiniay a niyazu'. === u Sakizaya a tademaw === inayay ku Sakizaya itini. u zuma a tademaw sa u Rukay(Rukai) u Tayan(Tayal) u Pangcah(Amis) atu Yuwatan. == u cidekay nu Taywan a Incumin: == u Sakizaya a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F u Pangcah(Amis) a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Paywan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%92%E7%81%A3%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Takuku a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%AD%AF%E9%96%A3%E6%97%8F u Sejek a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%BE%B7%E5%85%8B%E6%97%8F u Saysia a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%A4%8F%E6%97%8F u Kabalan a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%99%B6%E7%91%AA%E8%98%AD%E6%97%8F u Kanakanabu a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F u Laaluwa a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F u Saw a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F u Chou a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%84%92%E6%97%8F u Tau a binacadan azihan i https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%94%E6%82%9F%E6%97%8F == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 5k5pket11ncwsvryetv92baagdbctsf Zelmo Beaty 0 4900 53125 50212 2019-11-21T17:07:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Zelmo Beaty 10 bulad 25 demiad, 1939 a mihca, Zelmo Beaty, miunduay. (mapatay i 2013 a mihca) [[tangan:Zelmo Beaty 1966.JPG|thumb|Zelmo Beaty 1966|alt=Zelmo Beaty 1966.JPG]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] b00oapbmztra44mm2zpaaaf4qnmsmeb Zhuoxi 0 4901 112224 108379 2021-05-31T05:40:45Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki Zhuoxi(卓溪鄉) Zhuoxi a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 1,011.71 km². (kalesakan nu linpanti 921.78 km², kalesakan nu pawliwti 65.08 km²), u kasabinawlan, 6,040 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,512 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 5,768 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 95%(Bunun, Seediq, Truku) ku kasabinawlan. u Bunun atu Seediq atu Truku ku sakalaniyazu’. == nikasakuwakuwan == Zhuoxi mala 6 a cuwen atu 17 ku niyazu’. kina 17 a niyazu’sa, Hunhungaz(古楓部落), Silupatun(白端部落), Sikihiki(石平部落), Siulang(秀巒部落), Izukan(崙天部落), Nakahila(中平部落), Valau(中興部落), Dauqpusan(崙山部落), Tavila(太平部落), Taluk(卓樂部落), Lamuan(南安部落), Saiku(清水部落), Tausa(山里部落), Swasal(古村部落), Bgurah branaw(三笠山部落), Sinkam(中正部落), Panital(卓溪部落). 卓溪鄉(布農語:Takkei),位於臺灣花蓮縣西南部,為花蓮縣山地原住民鄉之一。面積約1,021平方公里(佔全縣總面積約22%),是花蓮縣面積次大、人口密度最低的鄉鎮。 ina Zhuoxi a kenis (kamu nu Bunun: Takkei), iti Taywan Kalingku nutipanay kalatimulan, u Kalingkuay i buyubuyu’anay a kenis sikapulung a kaidaw. u nikaahebalan sa 1,021 ping-huwan kung-li (sikaidaw nu Kalingkuay a kitidaan kaahebal sa 22% ku kitidaan), itini i Kalingku sakatusa nu nikaahebal, u sikaidaw nu tademaw sa itini i Kalingku nudikudan sakainayi. 地處中央山脈之上,鄉境內有95%以上的土地均為山地,地勢甚為崎嶇陡峭,許多河流均發源於此,僅在中央山脈東麓有少許河谷平原,氣候則隨地勢高低而有所差異。鄉內居民以台灣原住民布農族為主,亦有部份泰雅族、太魯閣族、賽德克族,產業以農業為主。 u kakitidaan sa i Cung-yang-san-may hananay a buyubuyu’an ku nieneng, labu nu kenis sa 95% sikaidaw nu masacakatay nu buyu' ku kakitidaan, nikahinian sa u salu’lu’ atu mahelungay ku yadahay, kayadahan nu sauwac namakayni amin itini ku nikalekalan a musilsil, uyda sa iti nu walianay a buyubuyu’an kaidaw nu dihep a sauwac atu enal, u demiad sa sikasumad nu katalakaw nu buyu’, i labu nu kenis sa u nu Taywanay a Bunun a binacadan ku sasitungus, nika sicamul tu nu Atayal, Taluku, Sedik, kasilacul sa u malukay ku sakahenulan. 地方通行語為布農語。 i kakitidaan sa u nu Bunun a kamu ku sakalalacal. == laylay (歷史) == 相傳卓溪鄉舊名「乾溪」(Takkei),係因本地溪流,除大雨滂沱外,終年無水,因而得名。卓溪鄉在日本時代,為花蓮港廳玉里郡直轄的臺灣原住民蕃地。 nikalalihud sa ina Zhuoxi hananay a kenis sa, kasumamaday a ngangan u (Takkei) han, nau itiniay a sauwac nakasilsilan tu nanum, kalalekalan sa anu caay kaudad sa samihca sa nayay ku pisilsil nu nanum nikasingangan. u Zhuoxi hananay sa na i kaDipunan a ziday, masa nu Kalingkuay Puseku a makuwan, sa nu Taywanay yincumin a kakitidaan. 卓溪鄉的布農族原住民大約在18世紀中期來到卓溪鄉(中央山脈東側)發展、定居。日治中期對原住民採取「集團移住」政策,於1933年將八通關古道沿線的大分、他魯那束社的族人遷到山下的卓溪鄉居住,由日本警察(花蓮港廳玉里郡郡警察課)直接統治各部落,受各派出所及駐在所管轄。目前卓溪鄉的六個村:卓溪、太平、崙山、立山、卓清、古風,大部份都是在這個時期集中遷入的。 ina Zhuoxi a kenis sa masa nu Bununay a binacadan i 18 a celahcan, i teban nu kacaliwayan nu mihcaan itawya sikatayni i Zhuoxi a palekal mueneng, iti kaDipunan sa pulung hananay ku nidateng tu sakay nu yincumin a cedang, kiyu i 1933 a mihcaan sa pabulawen ku nu Patongguanay lilis han mibahbah katukuh i Ta-hun atu nu Ta-lu-na-suay a niyadu'ay a binacadan, sipatayni a mueneng, u Dipun ku mikuwanay nikasaniyadu’, mamin nu tayling a pulung han mikuwan. i aydaay a nikasaniyadu’ sa, enem ku masausiay ya Panital, Tay-pin, Lun-san, Li-san, Zhu-cing, Ku-hung, nu makay kasumamadan tu a nikatayni malimad. 戰後初期曾將卓溪鄉分別劃入玉里鎮、富里鄉管轄,1946年才在此地設置花蓮縣太平鄉,當時因與台中縣太平鄉(今太平區)以及宜蘭縣太平鄉(隨後也改名為大同鄉)同名,於1950年易名為「卓溪鄉」。 nikademan a malalais sa sipataydaen i Puseku atu ya Fuli ku Zhuoxi mamikuwanay, i 1946 a mihcaan sikasumad hantu a patayda i Taypin a kenis a pasiket tu nipangangan, i mahida sa pisengian tu nu Tay-cungay a Taypin atu nu Gi-lanay a Taypin a kenis, kiyu i 1950 a mihcaan sipasumad han tu aydaay a ngangan u Zhuoxi han mahini ku nikalalekalan. == kaidaw nu micidekay masabauay a ba’tu (特產-蛇紋岩) == 蛇紋岩產於卓溪鄉清水溪一帶,屬玉里帶黑色片岩之構造地塊,岩內常見輝長岩及花岡岩等侵入。 ina masabauay ku kulit a ba’tu sa, iti Zhuoxi ya Zaiku hananay a niyadu’, u sanu Pusekuay kalalumenian a ba’tu nikasadit, u kulit nu ba’tu sa kasasengian tu ya huy-cang atu hua-kang a ba’tu sikacacamul. == u Zhuoxi hananay a niyadu’ (卓溪村) == 由於卓溪村地勢的關係,自然有利成為黑熊的天然棲息地,因而擁有「黑熊部落」的別稱。卓溪村也是鄉內的行政中心,是鄉民洽公、就醫的地方,本村以布農族為主,靠務農為生。 niyadu' nu Zhuoxi kasacebetan yadah ku dihep, kiyu sikaydihan nu tumay a micumud mulatlat tayni a masaupu, sisa kasidakecan nu nipangangan nu i hekalay, u niyadu’ nu tumay han. u niyadu’ nu Zhuoxi sa masanu kenisay kapulungan a sasikawaw atu papaisingan a kitidaan, u malukay amin ku sasitungus atu sikaudip. === u sikaidaw nu Zhuoxi a niyadu’ nakamuan nu kalas (卓溪村由來-耆老口述史) === 據說巒社群和郡社群來自一個叫做sui-sui的地方 (並不確知現在是在什麼地方,但可確定是在南投境內)。由於人口愈來愈多,而農作物和獵物卻漸不足,於是為了尋找新的獵場和耕地,有一部分的人離開了,其中有一支來到了郡大溪流域,故稱為郡社群,即Is-bubukun 。而另一支則停在巒大溪流域,所以稱做巒社群,即Takbanauz 。而現在居住在卓溪村部落的布農族人絕大部分屬巒社群,也就是從Asan-banauz遷徒下來的。 sikamu ku sakay nu Bunungay ya Takbanauz atu ya Is-bubukun hananay a kasaniyadu’ nu binacadan, idaw ku masacacayay a kitidaan u sui-sui (nika caykasawantan i cuwaay hakiya ku naenengan, nika mapanutek tu i Nan-tou a kakitidaan). masanu katuudkatuud ku sicunus nu tademaw, u kakanan sa caay tu kataneng pasu nikalukan atu aadupan, caay tu pakasikul tu sakaudip, kiyu idaw ku duma nu tademaw muliyas a mikilim tu baluhayay a kitidaan maluk atu miadup, i mahida sa kaidaw nu tayniay i Cing-ta hananay a sauwac, sipangangan han tu ya Is-bubukun a niyadu'. idaw aca ku masadumaay a masakaputay masatedep i Luwan-ta hananay a sauwac ku eneng, kiyu mapangangan tiya Takbanauz. i aydaay i tini muenengan a binacadan nu Bunun sa kiyadahay sa u nu makay Takbanauz kasaniyadu’ u nu makay i Asan-banauz a nikabulawan. == u Tay-pin hananay a niyadu’ (太平村) == 太平村轄內有國民小學一所、衛生室一所、派出所二所,本村以布農族為主,靠務農為生。 i tini i Tay-pin a niyadu' sa idaw ku cacayay adidingay a cacudadan, atu pakakumecedan a sasaisingan, tusa ku kitidaan nu tayling sakuwan, kapulungan kasaniyadu’ sa u Bunun ku kasasitungus, u nikaluk ku sakaudip. === u sikaidaw nu Tay-pin a niyadu’ nakamuan nu kalas (太平村由來-耆老口述史) === 布農族的祖居地為竹山斗六等地,因狩獵及耕作方便,向南投境內定居,後來遷往山地沿著濁水溪不斷地往中央山脈動。一九三五年日據時依據布農族的分佈劃成五個大群如卓社群(Taki Tobo)、卡社群(Takibakaha)、丹社群(Takibatan)、巒社群(Takibanuad)、郡社群(Isibukun)等。我們是屬於Takibanaud。太平原為鳥名(Tapila)即白鷺,因為這一塊平原很多白鷺棲在此而得名,後來日人改名大平,是大平原的意思,光復後易名為太平。 kaidawan nina niyadu’ sa, u nakamuwan nu kalas ina Bunun a laylay namakay i Cu-san Tu-liw a kakitidaan, kacaluwayan maluk atu miadup, sisa pasaydaen i Nan-tou a kenis maysaupu a maudip, nudikudan sa lilis sa tu ya sauwac nu Cu-suwiy hananay a sauwac, haymaw sa tapabaw i cung-yang a buyubuu’an muliyas. i 1935 a mihcaan kaDipunan tu ku mamikuwan kiyu pasilac han tu masaaydaay nu limaay a kasaniyadu', mahini ya (Taki Tobo),(Tabibakaha), (Takibatan), (Takibanuad), (Isibukun). masa Tay-pin hananay sa u Takibanaud. ina ngangan sa (Tapila) u padakuwan sa, zayhan yadah ku kasaupu nu padakuwan i tini misadibu maudip, nikahida sa pasumad han nu Dipun a pangangan u Tay-pin han, kaahebalan a enal sananay, mademec ku Dipun tu nikalalais sa pasumad hantu u Tay-pin han. == u Lun-san hananay a niyadu’ (崙山村) == 崙山村位於花蓮縣卓溪鄉最北的村落。崙山村另有「黃金苦茶油之鄉」的美名,村里住民的居家院子及山坡上隨處可見苦茶樹,每當秋分與寒冬之際,將綻放出白色高雅的苦茶花,嫻雅清香令人陶醉。 ina niyadu’ sa sakaamisan nu Zhuoxi, sikaidaw nu masakimay nu akenekay a kulud hananay a simal a kenis han kasingangan, i liwliw nu luma’ sa kalacebetan ku nipaluma tu kakulud, i picapian tu kasinawan sa bangcal sa ku nikasibalu nu kakulud salengac adihen, mabusuk ku balucu’ nu kasanekan. === u sikaidaw nu Lun-san a niyadu’ nakamuan nu kalas (崙山村由來-耆老口述史) === 從前,到崙山這一帶來訪的人都會說,我們到馬諾布山的部落去拜訪,因為,住在那一帶的人,都很少分家,家只有愈蓋愈長,因此,別人都這樣稱呼這裡的布農族,日本人來此興建聚落及蕃童教育所 ,也都延用此名稱,稱之為崙布山。日本人投降以後,國民政府不知何故,竟將此有意義的名稱,改稱崙山,實在看不出有任何意義,實在有些可惜。 == u Li-san hananay a niyadu’ (立山村) == 立山村村民以賽德克族和太魯閣族為主,以織布技術表現超群為名,因此有「編織部落」的美譽,特別的編織紋路與蒼鬱林野交相呼應,展現脫俗的山林之美。 kasaupuan nu Seediq atu Truku kina niyadu’, mitenun tu dikuc ku sikaseneng nu itiniay, kiyu sikaidaw nu tabakiay a ngangan i hekal u "mitenunay a niyadu’" han, nikaadihan sa u kulikulit nu nalimaan mahida u kuliyul nu kakulebud kacebecebetan nu kilakilangan a maauyuy, mapaadih tu kahelungan nu salungan a kasalahad. == u Zhu-cing hananay a niyadu’ (卓清村) == 本村以布農族為主,靠務農為生;在村內的教堂兩旁聳立著兩棵巨大的樟樹,因此又有「老樟樹部落」之稱。 ina niyadu’ sa u Bunun tu ku kasasitungus nu binacadan, u nikalukan ku sakaudip, ilabu nu niyadu’ sa, kaidawan nu tusaay tabakiay zakes a kilang, i tapiingan nu kiwkay a mapatideng, kiyu sikaidaw nu "tuasay a zakes a niyadu’ han" a nipangangan. 【卓清村由來】耆老口述史 卓清村分為二個部落:清水部落,卓樂部落及南安。 卓樂部落一般俗稱Talu乃是日本所取的名稱,而卓樂真正的名稱眾說紛云,有謂Mamahau或者Mamul,為何稱為Mamul,是因為河流的水流到平原而溢出來的水而稱之。清水部落一般俗稱Sisuai乃是日本所取的名字,據長輩表示:青水真正的名稱乃是Saiku,是為水田,以前清水部落都是水,沿著山下溪流彎曲而流的。 == u Ku-hung hananay a niyadu’ (古風村) == 本村以布農族為主,靠務農為生;古風村是本鄉最早自主推動八部合音的文化村莊,因此有「原音部落」之稱。 ina niyadu’ sa u Bunun tu ku sasitungus nu muenengay i niyadu’, malecad tu u malukay ku aidaan tu sakaudip, itini sa u malasayaway a maypalekal tu kawaluan nu mapulung pangiha a mudadiw nu sakay lalangawan, kiyu idaw ku kasenengan a ngangan i hekal u "nu kasainakaay a ludihang han a niyadu’) kasingangan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *[[:zh:卓溪鄉|中文維基-卓溪鄉]] *[http://www.zhuo-xi.gov.tw/content_edit.php?menu=29&typeid=2641&typeid2=2644 卓溪鄉公所] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Miku Kumud]] fsqc68plypg12ytmb953q7xjeiz65ut Zihing 0 4902 86431 53148 2019-11-30T06:40:53Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fuxing district.png|thumb|Fuxing (Taoyuan)]] == Zihing == u sulit nu Hulam: 義興部落 i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Zihing. u kasalumaluma’ nu Zihing sa, 76 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 256 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 242 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 14 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Tayal 91%, Amis 1%, zumazuma 1%. == Zihing == u sulit nu Hulam: 爺亨部落 i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Zihing. u kasalumaluma’ nu Zihing sa, 79 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 246 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 230 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayal 90%, Bunun 1%, zumazuma 2%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] q4cjvfs26yxu23jh0ico6blk5je9zg3 Zimbabwa 0 4903 127958 127956 2022-01-06T11:28:42Z 118.160.183.220 /* tabakiay a tapang nu kanatal (元首) */ wikitext text/x-wiki Zimbabwa(辛巴威) [[tangan:Flag of Zimbabwe.svg|thumb|u hata nu Zimbabwe(辛巴威)|alt=Flag of Zimbabwe.svg]] u [[Zimbabwa]] sa i labu nu [[Fey-cuo 非洲|Africa]], itiza i 20 00 S, 30 00 E,u ahebal nu [[lala']] [[mapulung]] sa 390,757 km<sup>2</sup>. u ahebal nu lala'ay sa 386,847 km<sup>2</sup>, u ahebal nu nanumay sa 3,910 km<sup>2</sup>. hamin nu [[tademaw]] sa 14,546,961. [[kakalukan umah]] sa 42.50%, [[kilakilangan umah]] sa 39.50%, [[zumaay]] henay umah sa 18%. == '''tapang tusu nu kanatal (首都)''' == [[tangan:Harare in Zimbabwe.svg|縮圖|u Harare ([[:zh:哈拉雷|哈拉雷]]).]] u tapang tusu nu kanatal sa u Harare ([[:zh:哈拉雷|哈拉雷]]). == '''sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)''' == [[sapadateng]] nu kanatal demiad sa 18 bulad 4 demiad. == '''tabakiay a tapang nu kanatal (元首)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (cung-tung) ayza sa ci [[Emmerson Mnangagwa]], micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 11 bulad 24 demiad. == '''likisi (歷史)''' == 辛巴威是南部非洲重要的文明發源地,在中世紀時代,該地曾存在一個紹納人建立的文明,並且遺留下不少文化遺跡,其中最重要的莫過於大辛巴威古城。大辛巴威古城. Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) u nu[[timul]]an nu Fea-cuo ([[Africa 非洲|Africa]] 非洲) anganganan a sakapahay nu kalalekalan nu [[lalangawan]], itini i teban a se-cian, nina [[niyadu']]ay naidaw ku cacayay nu Saw-na (紹納) a [[tademaw]] ni patideng tu sakapahay a aadihan tu kawaw, idaw ku liwan tu namaka [[babalaki]]ay a [[lalangawan]], idaw ku picidekan nu sakaetiman u [[tabakiay]] a Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) nu mukasiay a lumaan. tabakiay a Sinpa-wi Zimbabwa mukasi a luma' (大辛巴威古城). 以此城為首都的馬蓬古布韋王國透過與來自印度洋岸的回教商隊貿易,在11世紀時漸漸強盛,利用當地生產的黃金、象牙與銅礦等重要物資,交換來自波斯灣地區的布料與玻璃等生產品,15世紀時,已經成為非洲南部最大的邦國。 nuyni a dukay u suodu a Mafun-kupu-wi wan-kuo (馬蓬古布韋王國) namaka Ing-tu bayu (印度洋) a huiciw (回教) misiwbayay, itini i sabaw tu cacay a se-ci hamawsa a icelang, [[milihida]] tu kasi[[lacul]]an nu 'kim, [[ngipen]] nu [[zu]] atu sakaetiman nu tung (銅) atu sakaetiman nu cancanan, sakalaliyunan namaka Puo-sewan (Persian Gulf (波斯灣) a niyadu'an a dawaw atu galasu nu nika tahekalan tu tuud, sabaw tu lima a seci, mala Fea-cuo([[Africa 非洲|Africa]] 非洲) timulan nu satabakiay a kanatal. 紹納文明的強盛在19世紀時邁入尾聲,1837年時,紹納人被屬於祖魯族的恩德貝勒人(Ndebele)征服,來自英國與來自南邊的波爾人開始逐漸蠶食這個地區。 Saw-na (紹納) kasikawawan nu sakaicelangan han itida i sabaw tu siwa a seci hamaw sa nai'tu kulaheci, cacay a [[malebut]] walu a [[lasubu]] tulu a bataan idaw ku pitu (1837) a mihcaan sa, Saw-na (紹納) a tademaw hiyan nu Culu (祖魯) a [[binacadan]] a N-depay-le (Ndebele (恩德貝勒) a tademaw debungan, namaka Uk (Ing-Kuo 英國) atu namaka timulan nu Puo-el (波爾) a tademaw [[malingatu]] [[haymaw]]sa midebung tina niyadu'an.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%BE%9B%E5%B7%B4%E5%A8%81] == '''kalisiw (貨幣)''' == 辛巴威位於非洲內陸,在1980年宣布獨立。辛巴威自然物產豐饒,尤其黃金產量曾是世界第3,馬蘭吉礦區也被認為是全球鑽石儲量最高的礦場。 Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) itida i Fea-cuo ([[Africa 非洲|Africa]] 非洲) kitidaan, itini i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) a miheca [[mihapu]] mi[[siteked]]. Sinpa-wi (''Zimbabwa'' (辛巴威) pakunida hananay a tuud sakasilaculan, micidek ku kim naw saka tulu nu kitakitay anika singanganan, Malan-ci ba’ba’tuwan (馬蘭吉礦區) u kaadihan nu kitakitay a kapahay nu baba’tuwan a kitidaan. 全國有70%人民從事農業工作,主要種植玉米、菸草,玉米是糧食來源,菸草則外銷 kanatal a tademaw nuheni pitu a bataan (70%) a kilacan u [[maluk]]ay ku kawaw, nipa[[paluma]]an u [[kubkub]], langaw nu tabaku, kubkub ku tada kakanen , papah nu tabaku han u sapatahekal inutawan a sapisiwbay. 1980年代,1辛巴威元幣值比1美元更高,1美元只能換到0.65辛巴威元。但由於沒有節制的印出紙幣,導致21世紀發生嚴重的惡性通膨。 cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) a mihcaan. nu cacayay a papidaan nu Sinpa-wi (''Zimbabwa'' (辛巴威) miki kaka tu Amilika a kalisiw (美元), nu cacayay a Amilikaan nu kalisiw han paliyun han tu Sinpa-wi (辛巴威) a [[kalisiw]]an 0.65 nu Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) apapidaan. nai kuwantan miingsacu tu pida’nuheni, sisa i tusa a bataan idaw ku cacay a secian [[pihacen]] tu mawada’ ku kalisiw nuheni. [[tangan:Zimbabwe fourth dollar - $500 Obverse (2009).jpg|縮圖|u kalisiw ni Zinbawa]] 在辛巴威獨立之初,穆加比(Robert Mugabe)政權推行大政府、高福利式的社會主義政策。至於經濟層面,辛巴威礦業、農業及手工業發達,曾是非洲最巨發展潛力的國家之1,卻在接下來的20年,一切都毀於一旦。 mahka misiteked [[tawya]], ci Mucia-pi (Robert Mugabe (穆加比) tu cencun palekal tu tabakiay a cenhu, kapah nu sakaudip a siakay nu kawaw. u sakaudip han, Sinpa-wi (''Zimbabwa'' (辛巴威) a ba’ba’tuwan, sakaliwmah atu nalimaan a kakulian a kawaw, naw Fea-cuo (''Africa'' (非洲) satabakiay nu mapalekalay a kanatal. mikilul satu tu tusaay a bataan (20) a mihcaan hidasatu malawpes. 引發辛巴威惡性通膨的主要原因是外債。辛巴威在獨立後,除了接收發達的產業外,也接收了1筆約為7億美元的貸款,約佔當時國民收入總和的15%,對於正積極重建國家的政權來說是過重的負擔。 @@@@@saka[[lawpes]] nu ''Zimbabwa'' (辛巴威) han mawada’ ku kalisiw matekes ku cancanan tada anganganan sa u tadah tu nuiputahay. ''Zimbabwa'' (辛巴威) nuni pisitekedan satu , miala tu sakatanetek nu sakakawawan, mialatu tu cacayay nu pituay a walwalen nu Amilika nu kalisiw amicaliw, kya nutawyaay a sakaudip nu pulung a  kalisiw nu sabaw tulima a kilac, tunu tada maheka patideng tu kanatal a cencun sa tada u [[ba'ketay]] a tamudungan. 除了舊債之外,為了保護連結莫三比克的對外貿易道路,辛巴威必須花錢維持軍隊,加上社會主義的高福利政策,也使財政支出增加。 idaw henay ku malumanay a tadah, mangalay midiput tu [[Mozambique]] numi suayaway nu kasasiwbayan a dadan, Zimbabwa patahkal tu kalisiw misakapah tu hitay, macunus aca nu siakay a talakaw a sakaudip nu kawaw, sisa macunus ku sapatahelkal tu kalisiwan.[https://ec.ltn.com.tw/article/breakingnews/3288990] == '''lalangawan (文化)''' == 遠離首都,就會看見真正的辛巴威面貌。大部分的辛巴威人,落入貧窮的惡性循環,人們忍飢挨餓,幾乎都是過著自給自足、以物易物的生活。 mibatad satu tu suodu, makaadih tu [[tatenga']]ay nu kawaw nu Zimbabwa tademaw nu Zimbabwa, masa haliyud kuni kapakuyuc nu tademaw nuheni, dungdung han ku sakangalay nuudip a tademaw, sakaliwmah satu ku sakaudip nuheni, saka laliyunliyun sa ku sakaudip nuheni. 大部分農村屋舍都是人們手工搭建而成,只求能遮風避雨就好,欠缺基本的電力系統,也無任何的醫療照護,在教育方面也僅只有最基礎的課程。 numalukay a luma' u udiptu kumisangaay tu luma' tu nuudip, anu idaw tu kakilidungan atu udad kapahaytu sa, inayay ku tinki, inayi' ku padekuwan mamidiputay, sapikiwiku han dada’u dadayumen a sapakatineng a [[dada’]]. 辛巴威政府會給予農民一塊土地,在上頭自建屋舍及耕作,土地所有權屬於政府,農民則可以各憑本事努力生產,大部分的農民除了種植作物外,也會自己豢養羊隻及畜養雞鴨,以維持自給自足的生活 Zimbabwa (辛巴威) a cen-fu pabeli tu cacayay a lala ku kakalukan, i pabaw sangan tu luma' atu kakalukan, u lala' han nusifu a lala', nu malukay a tademaw anu hacica ku icelang numisu hidan tu ku icelang, nu katuuday a malukay a tademaw nuni kaluk acacay sa, matineng henay kunuheni pahabay tu sidi atu tulukuk taduk, mangalay misakapah tu nu lalabu nu luma'ay a [[sakaudip]]. 耕種的作物收成後,也會拿來販售或是以物易物,換取其他生活所需物品及食物,他們會在熱鬧的路邊擺攤販賣,或者跟旁邊的攤販交易,完全沒有看到金錢流通的狀況,形成很有趣的畫面。 idaw satu kuni [[kaliwmahan]] ani [[laculan]], [[sipacakay]] nuheni atu saka laliyun tu cancanan a tuudan, [[paliyun]] tu kakanalayan tu tuud atu kakanen, itida kunuheni i kalimulakan atu dadadadanan amisilac a pacakay, atu malaliyun tu pacakaya tu tuuday a tademaw, caay ka adih ku kalisiw nuheni, saka tawaansa kuni kahida nuhini. 由於農耕及畜牧的工作繁忙,加上操持家務及照顧幼兒等需求,因此辛巴威農村的男人多半不只娶一位妻子,家裡人口多,才能共同協助養家,大部分的家庭氣氛大致是和諧的。 naisa ku lawat nu kaliwmahan atu pahabay tu papahabayan, micunus tu sakayluma a kawaw atu sapidiputaw tu wawaw, sisa Zimbabwa (辛巴威) nu malukay a tatamaan kanca yadah ku tataynaan a acawaw, katuud tu ku tademaw nu lumaay, kya taneng mapapadang mapalekal ku lamaay a tademaw, amica kuni kakatuud nuheni masasungay naming ku nikaudip nuheni. 辛巴威的學校不多,大部分的小朋友都是步行上學,每日大約要往返6-10公里的路途去上學,在孩子上學之後,就是農村媽媽辛苦一天的開始。 caay ka yadah tu cacudadan nu Zimbabwa (辛巴威), anu micudad satu u culil nuheni ku saka tayda i cacudadan, tudemiad muculil tayda atu katalumaan kanca a enem ~ sabaw ku kacaculilen, micudad satu ku adiwawaw u malukay a ina u kalingatuwan tu amagelu ami sakakawaw. 所有的炊具及鍋碗瓢盆也是自行打造,煮飯時至外面的中庭空地煮飯、洗衣、曬衣、休憩,妻子個有自己的臥室,自己的幼兒一同居住,大了之後跟其他孩子一起睡。 pasu kasin atu [[nabinabian]] u udiptu ku mi[[sanga']]ay, anu [[misahemay]] satu tayda i putah nu teban amisahemay, mibac', pawali tu dikuc, pahanhan, masanad ku kakabian nu acawaw, wawaw tu nuudip cinidatu kumi diputay, anu tabakisatu mapulung atu nu dumaan a wawaw a mapulung a [[mabi|mabi']]. 房間裡面有梳妝台和衣櫃,都是自己親手做的,還有最重要的蚊帳,因為黃熱病、瘧疾等各種疾病盛行,防蚊是辛巴威一大要事。 idaw ku dada' dinguan atu tangsu, unisangan namin nuudip, pasu baybay, idaw ku hunzepin, malaliya atu cancanan aaimelangan, [[sakaylikes]] sa u Zimbabwa (辛巴威) nu saka nu tademawan a kakawawen. 房門外還會種植防蛇蟲的植物,用植物的氣味,讓蛇及其他有毒昆蟲不敢靠近。 putah idaw ku nipalumaan tu sakay cilekay atu bau nu [[kilang]], usanek nu kilang, ku sapatalaw tu [[bau]] atu sidukuay a cilekay maka[[sanek]] tu [[sanek]] nu kilang caay tu picapi ku [[cilekay]]. 發現辛巴威人的智慧及巧思,雖處於極度貧窮的國家,卻知足懂得珍惜生活的幸福。 kapah ku tangah nu Zimbabwa (辛巴威) a tademaw, amica kuni kapakuyuc nu kanatal nuheni, matineng kunuheni maudip katukuh sa idauc kuni kaudipan nuheni.[https://travel.ettoday.net/article/1162209.htm] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://www.cia.gov/ CIA] * [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部] * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *辛巴威:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%BE%9B%E5%B7%B4%E5%A8%81 *辛巴威印鈔還債 100兆只能買3顆蛋:https://ec.ltn.com.tw/article/breakingnews/3288990 *辛巴威深度旅遊!一個一千億只能買3顆雞蛋的國家:https://travel.ettoday.net/article/1162209.htm [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] hmry002bpnrmdyzd8ajnv4y2yfizbty Zinzya (Jiniya) nu Natawlan 0 4904 93444 53180 2020-09-09T07:45:21Z Sabak5388 17 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki Zinzya (Jiniya) nu Natawlan a niyazu' [[:zh:荳蘭社|娜荳蘭部落]] == kakiliman == Zinzya (Jiniya) nu Natawlan == nilacul == <small>(1)Zinzya (Jiniya) nu Natawlan,mikikum,makapatay, limulak ku niyazu' i tiza amin,i Zinzya (Jiniya)</small> <small>(2)u Lipun a tademaw a Zinzya (Jiniya) sapilisin nu "i pabaway a Dungi"(u Dungi nu cilal)ma mihemihecaan baluhay a miheca.</small> ataiza i <small>Zinzya (Jiniya) mi bauen mi salisin ,sipikaya aku inipanubu, milunguc atu mitusam ucaan wycanacanan, maydih nanay baluuhay a mihecaan,nanay sakapabay ku uzip isu,satabakiyay a limulak, anu pasasukazih tu, mitaneng, misabili han, tayza i Zinzya (Jiniya) micakiy tu sumanahay a sadiput a caay a mihecaan usasakapahay94</small> waluay abulad malalikit “pilalikidan” <small>(3)Zinzya (Jiniya) nu natawlan ,kakitizaan ayzasumatan tu amis nu papaznngan tu aatihan “dengazih”</small> <br /> == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == Zinzya (Jiniya)[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%9E%E7%A4%BE] <br />[[tangan:Shinto_torii_icon_vermillion.svg|Shinto torii icon vermillion]] [[kakuniza:Sabak Nupu]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] b0h29mwx70hjdks70tx0v0xwel08xjh Zipun 0 4905 86010 53248 2019-11-30T00:47:01Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge|Merge]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge|Japan|time=2019-11-30T00:47:01+00:00}} == satangahan(主題): == Zipun saca Lipun === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:日本|日本]] nu Amilika(英語):[[:en:Japan|Japen]] nu Zipun(日語):[[:ja:日本|'''日本国'''(にっぽんこく、にほんこく)]] === nilacul: === i sawalian nu Yaco(亞洲) a tukus(陸地) ku kitakit(世界) nu Zipun, u saupu nu kasakatakatal a ocong nu bayu' kalakanatal, Unu Zipun atu Liwkiw(琉球) kasaupuan, maala ku enem malebut walu lasebu lima bataan izaw ku tusa(6852) kasaupuan ku kasakatakat, u kumud mazu’ay nu binawlan, ulu bataan izaw ku pitu salabas tu walu(37.8) a emang nu Pinghuwangkungli. I sawalian nu Uya a tukus, matabu nu Taypinyang a bayu, pasaamis u oluses a kanatal, satipan sibiyaw tu Kuliya a Kanatal, saetietipan nu katimul sa, u bayu ku laed tu Tayliwku atu Taywan a kanatal, u binawlan sa, cacay silabas tu tusa ira ku enem a Oku(億), sakamuketep ku kaaluman nu kasibinawlan nu Sikay ku Zipun, malawit ku tulu malebut lima lasebu(3500) a emang ku tademaw, mazu’ i kasatukay nu Tukiw atu lilisay niyazu’, u satataangaytu nu masatukayay nu Sikay. u pikuwan nu kitakit sa, liliden nu hungti ku saupu nu giing a patilengtu sakuwan a likec(法律). ”Tinnunika” han ku hungti, u kakibana’ tu ”Zipun” a binawlan atu kanatal. u saupu nu giing atu mamikuwan tu kawaw nu kanatal ku situdungay a mikuwan tu kanatal. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC [[kakuniza:kanatal]] 1sllmbd206v7pcxe00hx5kojx2118ir Kabulawan nu nyadu`遷移史 / uni calakatan nu teluc nu sakidaya a tademaw 0 4906 104590 104589 2021-03-26T01:03:32Z Padakaw 75 /* sasekel patideng tunganga */ wikitext text/x-wiki == u kakawsan nu sakidaya u malkakaay a tatusa. == u namibutingay i bayu tu amabahil nu baliyus ku kakawsan nu Sakidaya, namahida satu laday sananay tu nikabali atu culil nu dawhang mapalid. kyu i nika palidan nu henisa napahanhan kuheni i kulul nu sagidiw, kaw adidi`tu ma palenek nu sangidiu i teban nu bayu, tunamahida satu sa, makaala tukya tu cacay a bulad i teban nu bayu. mapatay tu nupateluh kuheni a tatusa. hepipi’ satu i labu nu pukpuk, mapatay tunu pateluh nu bili atu ngaluh nunanum, anupina-aytu hakya ademiad caykan, caay pinanum paseta’ satu i pabaw nu pukpu, hepipi satu maliyuliyuuh tu tademaw, manengilay satusa ku henisa anu pinaay tu ademiad hakya, samata satu kuheni sa haymawaw cikasa, umeduk tu tatukus mikilam tunanum ami nanum, mamin mi nanum kuheni amusasa`henay tu ngaluh, nanutawya malingatu tu muliuliu tu ipalapalaan, makakilim kuheni anu idaidaw tu kunyadu’ hakya sabiyawan itini mueneng, u sasacabayan ami sabaluhay tu sakaudip. === malahedaw tu kusakilam tu nyadu’ === i cuwa saw kilikilimen nuheni inaynayi’ maadih, ku cacacacay aca nu [[tademaw-Cinkawyin(Korea)|tademaw]], ma sasakamu satu ku heni anu mahida aca, malcinuwasa acamay mikilim satu kuheni. tatimulen nu kakana ci Sawmah . ta amisen nu sabama ci Kayu mikilim tu a tademaw . sadikiday mu lakuwyt tu ni Sawmah ku pispisan tala nutipanen tu a taamisaca mukilim. ibaad henay ma kaadih i batad henay tu mililucay nu masakapahay i sawac, mutikel ku tagila mulikelun . taydasatu adih hanida alaw u sabaay nida . tatakec satu kuheni a muwangic. nanutawya mi saicelang tu maudip awcima tu ku a idan satu ku balucu’ nuheni kyu sasekel satu mi saicelang, mu salucud tu balucu’mudungdung, kyu pasukas pasukasaca kubalucu’ nuheni caytu pacici. === mi salucud tu kuheni ama naenel mu eneng === i tida inika pacahakan nuheni . sakamu satuku kakana Ci sela . sahican tukyahaw mikilim samuhmuh hawtu itini satu kuheni. una sepiyan tukyai numita ami siwatid tu nyadu`,han ku nipitapal nu balucu`kya hademhem kuni datengan. namahida satu saicelang hantu nuheni amaudip itini i tumayan apala. === mi lacal tu bayu ta lalacan === matenes-matenes katuud-katuud ku tademaw. ta ''cuwacuwa'' tu mikilim tu kakanen . maka balunga tu kuheni tayda i nalalacan talabayu . mi sadipit mi lalacan mi buting mi kanasaw . matineng tu kunyadu’ay tunika yadah nu tatalabayuen itida . malalaba’ mi sanga`tu tu dabek itida ina lalabinan, anu mautang tu kudemiad sa labin satu kuheni i tida . sangaleben anu latus kudemiad tabaki ku cakeb nubayu. tulutulu ku demiad mulabin itida, matenes satu katuud-katuud ku mulabinay nu tademaw. uduma satu limalimad a demiad mulabin. uduma a tademaw kaykayda satu malimad tayda itiida mueneng, micapi tukata labayuwan. === manaenel i nalalacan kubinacadan === mahini katuud katuud ku malimaday tayda i nalalacan mueneng sa, sakamu satu kutumuk, anumahida sa malimad aca kunya satu kukamu nutumuk, uni tengilan tu katuuday sa, malecalecad ku balucu’ nubinawlan kyu sabalucu’satu malimad, kunyadu’ numita u sakidaya tayda i palidaw, u malimaday a binacadan numita sa, namakaydaay amin i tumay, u sidabekay i nalalacan a binacadan kaykayda satu mueneng i nalalacan. catu kalimad tayni i baluhay a nyaduu tu palidaw, kaykayda satu patideng tu tada,uma’ misanyadu’ i nalalacan. === mulakuwit tu talawadaw ‘’越過花蓮溪‘’ === yu amulakuwit tu talawadaw ku binawlan sa, palu ayawen nuheni ku nipisanga’ tu luma’i nutipan a pala, yani patideng nu heni itawya sa nay Palidaw, (palidaw han nanay sa, a e nengan nu燕聲電台ayda), u sayaway a nyadu’ nu Sakidaya i tini ienal nu Kilay i tawya, mi capi tu nanum sa nanay kyu patideng sa i tida, i lilis nu bayu micapi tu nanum nu sauwac, nika wahican naca kyahaw tada i wahelul saca, kuni sanyadu’ nuheni kyu sawsawni sa, nebneban nu namakayday i dumung a nanum nu balad ku nyadu’, matenes idawtu ku mabidangay nebneban kuni paluma’an, idawtu ku caayay paka dungdung sa, kaykayda satu amabulaw ku balucu’ nu duma. === sayaway malatusa ku nyadu ”部落第一次分南北” === ahican midemec ku nabalucu’an nu binawlan, ami siked tu kami mi sanyadu’ anusatu kubalucu’ caaytu ka lalang kyalu, caaytu kaw dademecan ku nabalucu’an, i tawya a tademaw sa u sayaway nu nika laliwasak nunyadu’ i tawya, malatusa ku nyadu’ nu sakidaya i tawya, sayaway miliyas sa tanin nu heni i Baliyalaw, ina Bliyalaw han nanay a panyadu’an sa, yada i nudikudan nu misa tatipelukay(紙漿廠), naidaw ku tabakiyay a balay a kilangan i tida kyu, pangangan hantu tu Baliyalaw kunyadu’ nuheni. === ca cudacuday satu mi liyas ku nyadu’ === u duma satusa malimaday tuwaluku nyadu’ saan kuduma sa. miki hahemu hemul kuduma malimad tayda iduma apala mi sa nga’tuluma’ cikatenes sacaca satu miliyas misakaku tu nyadu`,nanu tawya kalingatu wan, ma waswas tu kunyadu’ numita u sakidaya, u sayaway misiked anyadu`sa u Baliyalawan. taydan nu heni i nutibulan i daway ku langaw nu balay a pala, kyu pam ngangan hatu tu Baliyalawan kyanyadu. mukilul sa miki hatyatya ku takubuwan miliyas tu nyadu’, taydan nu heni i malumanay a pangiduwan nu kalinku (花蓮舊火車站)i Tamasaydan hananay a pala, misanyadu’ i tida idawen tu buyu’ a maydih padihing tubali i nyadu’, nanu tawya haymaw satu ma isid malimad, tayda i lilis nu Panay saydan (花崗山西側)ha nanay a pala malimad, naytida tu kumatenesay ani eneng nu takubuwan a nyadu, tu a tayni tu ku alikakay caaypaka dungdung tu nipisawacu nu alikakay kyu liyas satu itida, mikilim aca tu kapahay a kakitidaan nunyadu’, tayda satu inutipan nupadik a buyu’an iTakubuwan. === salingatu tu ml siked ku San ban sya (南勢開始分離) === na mahida satu u palidaw hantu a nyadu’an, ahicanaca kyahaw nebneban nu namaka Dumungaya ananum ku nyadu’sa, caykatenes caaytu paka dungdung tuni nebneban nu nanum sisa, limalimad satu tayni inuamisan tayni i aydaay a( Lidawa) a nyadu’, nanutawya ''kalingatuwan nu Sanbansia (南勢) mi siked,'' e''nay palidaway a Binacadan sa salumaluma’ satu mi lakalak ma limad mueneng,'' sacacay cacaysatu misiwatid miliyas ta Pakpak ta Natawlan . ta Bunel . una tayniyay i Baliyalaw a nyadu`maala nu balad nu namaka dumungay a balad mamin mapalid ku nyadu’, kyu malimad tayda i Cikasuwan hananay a pala. tunamahida satu sa malasepat tu kunyadu` nu Siakidaya i tawya. === ni kalaliwah nu nyadu’ nu Sakidaya === nanu tawya kutademaw nu ksakidaya kaykayda satu ma sasikesiked, kunieneng nu nyadu’ caaytu ka cacumucumud midangpp kunyadu’ atuluma’, anu sikawaw ku nyadu’ nu itimulay sa, sanidanida satu amin, caaytu pa takus tu idumaay misahicahica, u itidaay satu ku awawen u inyadu’ay ku takusen, namakaydaay ku saka singangan nu “ san ban sya “(南勢) han nanay, namahida satusa tahayda, malcad tuwaca tu sitaway tu ui tawya i kaDipunan sa katuud tu ku namaka timulay, a tayni milamel mu eneng i nyanyadu’an numita, sisa hamin hantu nuDipun pala Pancah palapancah hatu kita amin, katukuh ayda kyu kaykayda satu kita mapulang pasu i timulay, (南勢)pala Pancahen hen nu Dipun amin ku Sakidaya katukuh ayda. anucaay katayni i nuamisan i nya nyaduan numita “ i kilay “ (花蓮平原) ku pancah mikuli iDipun kaw, kucaay tu pala Pancahi kita kyai . === sasekel patideng tunganga === namakayda kunika lingatu musa kinih, tu ngangan nu Binacadan nu nyadu’ nu Sakidaya, kyu masumad amin kunipi tapal nu katuuday tu nyadu’,makatukuh ayda sa hidahida satu caay tu kasumad, a unatawlan kuyni, a ulidawkuyni, a ucikasuan kuyni, nasatu pangangan tunika sanyanyadu’ katukuh aydahaw. <br />gup [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] nnqivhuazztdcwoabjocln203tcpazf kapi pasubana’ tu wawa tatengaay ami milakui’t tu zazan 0 4907 53276 50374 2019-11-21T17:07:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 幼童過馬路 這七點要注意 izaw cacay kya babalaki miladay tu sabaw cacay a mihecaan a tatayna a wawa tahekal i 新北市新莊, mihalhal i 車陣sumanahay tinghuy,sa pabesut satu milakuwit tu zazan, amahabelut nu wawelwel amaduka. apatahekal paheci amisakamu tu靖娟基金會, umidiputay anu izaw ku lawat amiladay tu wawa haw sa, kapi pasubana’ tu wawa tatengaay ami lakuyi’t tu zazan,u midiputay haw 交通a wayway tatengaay a nganganan, kya matineng minanam ku wawa tu wayway nu 交通安全行為, amipalal tu 靖娟基金會, sakapitu a要點 a wawa milakui’t tu zazan; sakacacay:adidiay a wawa laecus a cacay milakui’t tu zazan,zayhan i bataday a kazizeng kaycay kaazih; sakatusa:u adidiay a wawa kaitiza itapiingan nu zazan 停留,a kitizaan a mahicaay ku 交通 kamaenepay kapah a miazih. sakatulu:miazih tu kawili、miazih tu kawanan a miazih haca tu kawili,awinian u kawili ku macapiay tu kazizeng,sisa ayaw miazih tu kawili a izaw haw ku tayniay kazizeng,anu yunengal atu pabesbes sa ku kazizeng,amiliyaw haca miazih ku adidiway a wawa tu kawili kawanan; sakasepat:palima uwini adidi ku uzip nu wawa,lihanaw cayay kaazih nu kazizeng ciniza,sisa nay minanam ku adiwawa patalakaw patanaya; sakalima:culilhan milakui’t tu zazan amana kaduba’; sakaenem:milakui’t tu zazan culilhan a mana pitikenih muculil,nika amacunus ku tuki nu wawa i zazan, sakapitu:adidiwawa kanca amatineng icuwacuwa kukitizaan a kapah lakuwiten ku zazan, nay taneng kapah mahapinan ku kazizeng atu uzip amihini. [[kakuniza:Dayas Siku]] r304f84pg01qqx5y17bckitompbw78k tunuz 0 4908 82443 79409 2019-11-21T22:08:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == tunuz === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):糯米糰 === u canan ku tunuz(tunuz是什麼?)ː === === sapihica ku tunuz(tunuz做什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [[tangan:Oryza glutinosa beras ketan.jpg|thumb|tunuz]] kqr86pdzso0qmyxsteldqtcnqcbu4co u mapalaway 0 4909 88867 50395 2020-02-05T11:46:58Z Lami Kulang 120 wikitext text/x-wiki u mapalaway na maka adi’di i katinengan nu maku, caay han pitiyun,mutaemul,enuc tu macacakay a tulakuk.haemay hani anu makaen tu muta’ tu,mahiza makasanek tu anglisay a tuudtuud. han satu ku babalaki” a mapalaway kinawawa” sa,mucelaksatu kaku, i kiwkay misakakaw,sa kauzip ikiwkay. caay kasumad ku uzip anu makasangek tu muta’tu,cayaytu kaku mukaen,kadihiyan saan. kinapina mipalida i balucu, kya mapalaway ciniza saw.? tengil han u mapalaway nu kauzip caay kadayun. i sumamad, u mapalaway sa, u kakitaan nu niyazu’, ci utihay a uzip sa,miawaw ku mapalaway a papipuhpuh pasamata ku uzip,anu mabelecay a tademaw i niyazu’, miawaw tu mapalaway, a misakapah tu kakwaw. u sapatudu a tuud tuud. u caay kapalaway lacus muala mukan,hamin han nu mapalaway patalama’.i tawya caay picakay tu ti’ti’ (basis), u kakitaan ku sausi. u mapalaway sa, sa mihecaan sa, pakasaw ku kakanen, lacus mukaen tu kenaw usungna,tulakuk,buting,katalalan,atu masangeky a tuud. uyza sa u ti’tinu babuy, daduk atu tayu, hatiza kya kakanen nu heni. caay kalecad ku lisin nu tatama atu tatayna, na lecuhan katukuh i mabelec, a kina cacay pizatengan a mapalaway a matingdah a kawaw. i waluay tu ku mihecaan atu katukuh i sabaw lima ku mihecaan, patingdah tu, i siwaay a bulad a malingatu. itiya tu, matatengiltengil ku lalumaan atu belawbelaw,malacapu’ a patingdah tu wawa nu luma’, anu siwantan tu nikatatengil nu katuud sa, a taneng tu miawaw tu mapalaway, a cima ku misawawaay itiya awawaan, anu izaw tu ku nisawawaan u patingdahay tu ku kawaw. ya luma’ u tulun,u habay, u epah, u da’dac ku patahekal. u tulun han tu misausi tu mapalaway, anu papina ku mapalaway,hatizaan tu ku nipisatulun, izaw ku tabakiay masamulmulay a tulun, izaw aca ku adidiay a misangaan a tulun, sapakelit u sapasisi tu ya tudung nu nipaaca tu namisalisin tu wawa. a mabuudku matingdahay a wawa, sapitulik ku papaha nu tayu, u sakapahay kunipazikuc, u nipabuud paluhay tu azihan. sayaway a kawaw maka i labu nu luma’, culuk han kya matingdahay a wawa mipuhpuh, uynian a lisin u tatengaay tu a wawa nu tademaw, pakatineng tu i pabaway a Ditu a papadiput tu sakaatekaen ku balucu’. pakalemed tu nika uzip. mahetek tu (mahemin) a hacacay han a mibetik, a mipuhpuh sa, a taputah tu mapalaw amim. mudadiw tu nu mapalaway a dadiw, mali’epah ku babalaki nu mapalaway katukuh i sansanteb. u silawaday a tademaw nu niyazu’ tayza amin miazih, u kawaw nu tingdah katukuh tusa abataan a demiad, itiya mahetek tu ancila u zuma zumaay a luma’ ku patingdahay tu wawa u sademidemiad tu mapalaw. miladay tu ya misawawaay a mapalaway. a nu caay kahetek ku lisin nu tingdah sa,caay henay mukaen tu buting atu lami’, u nikaen tu demidemiad sa adidi’en, malecad tu pakasaway,madimel tu uzip masikac tu Ditu. u sakatusa a mana mapidah,amana katalaw,mitucelis ku tatama: i waluay abulad nu mihecaan,malaheci a milesin,izaw aca ku lisin miukak hananay a lisin, u nu sakitabad (sakitangah) a lisin.u kapah nu saselal, tusa a saselalan tayza i nikangayawan a kenis, mikilim tu ukak nu mapatayay i mala’isay, a sizuma anu hicahicaan a ukak kuynikatepaan patalumaan. <br /> [[kakuniza:Lami' Kulang]] jhu3s8ryqifx9hlpjp0covavih3vb4e u matatengil nu niyazu' 0 4910 53301 50422 2019-11-21T17:07:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''u matatengil nu niyazu’ ([[:zh:部落|部落]][[:zh:會議|會議]])''' == sapuelac nu lacul == u tatyalen, malulikec nu Sakizaya kasa’etal i, sahetu u tumuk atu citudung nu ciwlu ku mamileku. u ata’akay tu a kawaw pataylaen tu i binawlan a masasuwal. lima pulu’ tu ku mihecaan nu tademaw nu niyazu’ u matu’asay tu ku sa’usi, u kawaw tu sakiumah pabelien tu ku tademaw nu laluma’an, tuladay satu itila satu i taluan mikaput tu malutakawawen nu sakibinawlan a kawaw. u tumuk atu citudungay nu ciwlu ku mamisa’icel mikawaw tu kawaw nu kapulungan. u cacitudung tu ciwlu i , itila i selal nu ciwlu mipili’ tu malukakelidan, u citudungay tu ciwlu i u mamitumadaw tu kawaw nu tumuk, mikaput tu sakuwan nu niyazu’, uni a kawaw tangasa i tulas nu ’ulip, ci sabaw ku malutademaw tu laday, anu adihay tu ku awaay ta miceluh tu tademaw, sa’usi caay pipatudung mitungal tu tademaw. tatusa anca tatulu lalima anu kamu masasuwal han nu pangcah; deng nu tademaw aca ka saupu macu han; nu malinaay kasaupu i masaupu han; nu ’alumanay masaupu a malalicalicay i mitengil han, unini i malecad u matatengil nu niyazu’’ kuni tatudung niza. === ngatu cacay === sakacecay putiput, matatengil nu niyazu’ u tumuk, citudungay nu ciwlu atu babaed tu nu kapah a tademaw ku kasakaput, tatiih mikaput ku babahiyan. === ngatu tusa === sakatusa kalisautan, itini i taluan ku kasaupan ku matatengil nu niyazu’, luma i pakatal sa i luma’ nu tumuk anca itila i luma’ nu citudungay nu ciwlu. === ngatu tulu === sakatulu milesabun, duedu sa tu pinangan nu binacadan, ’ayaw nu dadaya kalic sa i badahuc nu sebi milekal pakabana tu tademaw nu binawlan. anu lalinike a kawaw, u papeluay, talukus anca palatuhay a selal tayla i luma’ pakabana’, nika nu niyazu’ a matatengil sahetu tayla i tungluh nu badahung a milekal pakabana’.  === ngatu sepat === sakasepat bacu nu matatengil, awaay ku patusukan tu bacu nu kayji, u pimatatengilan ku kacipinangan. nu Sakizaya a ’etal u pukpuk, nataulan a niyazu’’, pasitimul ku alu’ nu tumuk, pangkiw nu taliyuk ku alu’ nu binawlan misi’ayaw. “ pakasu’elin pasitimul ku pisin nu tumuk, nawhan nai timulay ku kawas nu Sakizayacimatitian, itilaay ku subuc niza, ulasaka mapatay tu cingla pasayla i timul ku lakat nu salu’abang”, anu misatapang tu ku matatengil pasayla i timul ku pising misi’ayaw tu salu’abang “tatu’asan, u widang ” ku tumuk, mitulun misalunguc paini tu sakacitaneng atu bangcalay a lekakawa, mahlek tu pakabana’ tu malusasuwasuwalen nu ’alumanay a kawaw, mahelek tu milunguc tu paini nu ’alumanay ta pakabana’ tu nu tizeng a nisabalucu’an, mapaini tu nu cibenekay tu masamaanay bangcalay painian, matungal hu nu citudungay nu ciwlu a maainini u bangcal tu. === ngatu lima === sakalima paini tu nahelekan a mimatatengil a kawaw, u tata;akay a kawaw caayay tu kabilu nu tumuk atu ciwlu patalahekalen maainini, caayay pali’ayaw mitelek tu masamanay a kawaw. === ngatu enem === sakaenem kaciepuc nu niketunan a mimatatengil, u miketunan tu nimatatengil a kawaw tati’ih a maliyan miduedu tu takawawen, matuyul, micu’a’ang tu likec duedu sa tata’akay mimingay anca lahuday kaletengay ku pi’alawan patebuc tu mipa’ulipan a pinanuwan. u nika izaw ku lekakawa a matatengil nu niyazu’, uzasaka, anu kayadah ku dakawawen nu niyazu’ nu Sakizaya paemin patatudung tu kahantala nu tademaw a mileku, sa izaw ku kamu u nuniyah tu sakuwan tu niyazu’ kuni. == u sulit nu Hulam == '''部落'''是一種社群,由兩個或以上的氏族組成。有的部落在氏族之上還有中間環節胞族。大體來說,一般認為其成員為同一祖先之後裔。他們通常佔據於一特定地理區域,擁有文化、宗教、語言以及價值觀上的同質性,而且在政治上由一頭目或首領統一領導。 '''會議''' 是人類社會的一種社交、公關、政治、意見交流、訊息傳播及溝通的活動,由兩位或多位人士參與。會議是一種社會科學,也是一種人文藝術,成功與失敗,在於與會者及各方的誠意及能力。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == wikipedia nu Pangcah [[:zh:會議|會議]] [[:zh:部落|部落]] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:2018-cacay]] i4afc5nao4fi62ytguy1hrmun7cl7yc u tademaw kyamakadih tunu hekal 0 4911 108801 108800 2021-05-10T03:01:36Z 三異一樣 1693 wikitext text/x-wiki u tademaw namakahekal ku sakatineng tu. tuud amin, hakya walu a bataan a palasubu (80%) wai pabaw henay kunikadihan,tada u mata kusapi aadih kuyadahay, u mata hananay unu likat akuhak, nuhhekal a tineng masasing pataynin i sapiadih nu mata mamin pataynin i punu’, sakasaan makadih ku tademaw tu tuud, umata nu tademaw atu punu’ kuma tinengay tu wayway kumi laheciay, ukikay atanu demaw asaka tineng nu pyakpunu’ atu sapi sasinng ani laaciyan, malamata kusapi sassing, rj2cbuz4le973rrk5oiwpe1uz3g91cw a didingay a katinengan tu tapukuway a cudad 0 4912 109781 53419 2021-05-18T08:42:31Z CommonsDelinker 56 Replacing Solar_eclipse_1999_4_NR.jpg with [[File:Solar_eclipse_1999_4.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:Duplicate|Duplicate]]: Exact or scaled-down duplicate: [[:c::File:Solar eclipse 1999 4.jpg|]]). wikitext text/x-wiki '''adidingay a katinengan tu [[:zh:宇宙|tapukuway]] a cudad''' == sapuelac == === ngatu cacay === mahica saw ku cilal sa demiamiad sa namaka [[:zh:東|wali]] tapabaw pakay nu tipan mu tasasa.  kah mueacan nu cilal, kimulmulay malecad tu [[:zh:火|lamal]] a cilal namakay nwaliyan a tapabaw, u sansandeb sa mudebu waca inu tipan, malecad tu sa demiamiad sananay mu liutay tu lala’ ku cilal, namaka [[:zh:西|wali]] mu liud tasa nu tipan, maliut aca a tayni. nikasa, caay kaw cilal kumuliutay tu lala’, lineng sa ciniza nika i tiza tizatu caykasumad ku kakitizaan, wyza aca u kakitizaan ita ku cayay sa mengmeng muliwliw tu cilal, yu mulawlaw tu cilal sa, masiul tu ciniza, u sakasa nu lala’ namaka nu tipan masiul talawali, kyusa u tademaw malecad tu namaka waliay ku cilal tahkal:tala nu tipan haymawsa caytu kaazih ku cilal, malecad twaca uta nu tipan mahcekem ku cilal, u lala’ tu kusiul sananay kyusa maapa tu ku nisimsiman tademaw, hanaw caay kalimad ku cilal i tizatiza tu. kapah kita misakaku minalay:palacilalen kya lu’kal(桌燈), kaw u [[:zh:地球儀|la’li(地球儀)]]<nowiki/>ku palalala’en, i nu waliyan nu lali、atu nu tipan malkapadepitan tu kimuluway a sumanahay, lineng hantu kya la’li namaka nu tipan tawaliyan, mapacu’ay kyanca u nuwaliyan ku sayaway malikat, tanutipan malawpes tu ku likat. hanaw caykaw u lu’kal ku malinengay, u la’li aca ku malinengay. winiyan u nipitapal ita tu cilal sa demiamiad sa ta hekal i nuwaliyan mahcelem i nutipan sa malecaday twyniyan. === ngatu tusa === u [[:zh:黎明|sananal]] atu [[:zh:晚上|sansandeb]] sumanah ku cilal u nipiadih ita tu cilal sa u salengacay atu kalawlaway kaydengan, nika u sananal、atu sansandeb tatusa sumanah ku cilal, mahica mahiza saw ? cikahiza, u likat nu cilal caaykaw salengacay, caaykaw sumanahay, wadan ciniza u [[:zh:红色|sumanahay紅]]、[[:zh:橙色|kakamaay橙]]、[[:zh:黄色|takuliway黃]]、[[:zh:綠色|landaway綠]]、[[:zh:藍色|sumilaway藍]]、[[:zh:靛|靛ay]]、[[:zh:紫色|kalawlaway紫]] u pulung nu pituay aka kulitan. matineng kita, matabutabu nu ku betulay a bali ku lala’, wadan u 大氣層 kuhan i labuay nu 大氣層 yadah adiadiay a nanum、ungabul atu tuud a uningan. yumi cumud ku likat nu cilal i [[:zh:大气层|大氣層]], makahabelut tu tuutuud a uning hawsa, u zuma a kulit malawa nu uning mabulis, u zuma a kulit mungangiw ta zumazuma tu, uza dada’ unu mami a sumanahay a likat saicelangay, u tuud amin cay pakapulu’, patelek sa mihabelut tayni i lala’. u labi atu nananal sa, u likat nu cilal masiwit, mibaat ku cilal tu lala’, i teban sa malawa nu yadahay a ku betulay a uning, u culil niza i zazan u zuma a kulit mamin tu nu uning malawa 差不多 a inayi’ tu, wiza tu dada’ u mamiyay a sumanahay a likat ku cayka talawlawaan katukuh i lala’ ku likat, kyu tulabi tu atu sananal u likat nu cilal sa u sumanahay. === ngatu tulu === [[tangan:Solar eclipse 1999 4.jpg|thumb|Solar eclipse 1999 4 NR]] mahica kya izaw ku [[:zh:日食|日食]] atu [[:zh:月食|月食]] hananay saw matineng kita:mulawlaw ku bulad tu lala’ masiul, u lala’ mulawlaw tu cilal masiul. u 日食 atu 月食 sa namakayni ina tusaay anikasiul nuheni sakahiza. anu makatukuh ku bulad i teban nu cilal atu lala’ kya, ina tatuluay apatelek anu caay sa macapi tu apatelik kya haw, madihing nu bulad ku liked nu cilal, anumahiza kancamab日食. malcad tu, au bulad tu ku tayzaay i nuzikudan nu lala’,  anu patelek tuhaw samadihing nu lala’ ku likat nu cilal sa ma月食 tu. alahican u tatiding nu tademaw cay kalecad atu u baad nu lala’ atu bulad caykalecad, uni kamlawan tu 月食 atu 日食 caykalecad kya:anu ma日食 sa, madihing nu bulad ku cilal, u adingu niza kumi tahpuway tu lala’, itiza i katahpuway nu adingu, caycay kaazih ku cilal, uniyan sa u 日食 han ku sausi, anu mutiding kisu i pangkiw nu lidung, adiding kuni kadihan is utu cilal, anu mahiza sa u偏食an. alahican, anu caykalecad ku baat tu lala’ atu bulad, wiza dada’ u teban nu cilal, u mahiniyay sa u日環食 sa. anu ma月食haw sa, u adingu nu lala’ anu maahtahpu ku bulad tu pakadh kui lala’ay tu bulad sa u 月全食han kuma hiniyay:u lidung nu lala’ anu adiding ku matahpuway bulad sa u mahiniyay u月偏食han kuyaan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 nasulitan ni Nuwa Watan o Kumud [[:zh:颜色|kulit]] [[kakuniza:kagak]] a7g9gnsaz0wblo2vonedk9zs71uj2g2 aadupan 0 4913 50558 50557 2019-11-21T17:01:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki aadupan 獵區 j5i93eudtonfrr7qrtqhwsj2hag3wk9 aadupen 0 4914 53425 50566 2019-11-21T17:07:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki aadupen(動物) i buyubuyu'an ku aadupen a mauzip. nayay ku adingu nu aadupen u langaw sa nu uzip. [[tangan:Animal diversity October 2007.jpg|thumb|aadupen]] jgmshczlka09hbmpwjgpuj5rxpsb85x aam 0 4915 111820 53438 2021-05-27T18:05:44Z Sayang Sayuen 1729 /* u kamu nu Hulam */ wikitext text/x-wiki == aam == === u kamu nu Hulam === aam 稀飯 [[tangan:Chinese_rice_congee.jpg|thumb|aam nu Hulam]] aamen 去乞討(命令) miaam 討飯 miaamay 乞丐 misaaam 煮稀飯 sapisaaam 煮稀飯用的器具 sasaaamen 煮稀飯的食材 == u zumazuma nu tinaku a kamu == === aam === u aam ku sakalanam tu sananal. caykabecul mukan tu aam. caykatenes mangalaytu. === aamen === aamen nu miaamay ku tubah ni Bunga! === miaam === miaam ku miaamay tu hemay. === miaamay === katuud ku miaamay i Taypak. === misaaam === misaaam kaku tu sakalanam nu niyam. === sapisaaam === sapisaaam kina dangah. === sasaaamen === kau baduwac nu pabuy ku pacamul tu sasaaamen.  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == *[http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] m4jbzra3ykvyz7wteqmf0xx2ek1yqnx aayad 0 4916 124626 124625 2021-09-29T08:41:30Z 龍眼村長 1604 /* malahitayay a aayad (兵蟻) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Termites marked with traceable protiens.jpg|thumb|aayad]] aayad (u kamu nu Hulam sa: 白蟻) u aayad hananay sa idaw ku dumaay a ngangan tu wiy han, nu Taywan atu Hang-kang a nipangangan sa u ta-su-yi han, u nu celiyen-mu atu cesiya-mu (mitesekay a mapangangan sa u Isoptera) nu nikapulungan tu cilekay ani pangangan, masa nu siyakayay kalalecad a cilekay. ina aayad kanahatu u (salngacay a aayad ku kasingangan sa) nika u nu heni sa caay kau salngacay ku kulit nu udip. (u kamu nu Hulam sa: 白蟻亦稱螱,臺灣及香港將白蟻的有翅型俗稱大水蟻,為蜚蠊目等翅下目(學名:Isoptera)昆蟲的總稱,屬於真社會性昆蟲。白蟻雖然名為「白蟻」,但它們並非「白色的螞蟻」。) == (物種演化) == kasumamadan a aayad sa mapasiduma tu u sisapikpikay a kaydung ku sakaihekal, zayhan i aydaay tu a demiadan sa, mapakingkiw nu kasahecian tu ina aayad sa masa u nu seliyen mu sa, masalkakaay nu ngasaw sa u yin-wiu-lian su (Cryptorcus), ayda hantu sa maselep ku kaydung sanu seliyen-mu atu ya cesiya-mu caay sa ya nu pabaway a aayaday (mapasiketay tu a ngangan sa u Termitoidae). pulung han sa mangasiw tu ku 3000 kayadah nu masadumaay a lihat, sikadih tu i caledesay a subal, nikalasic sa idaw ku sabaw tusu nu sipalumataan, i labu sa tuluway tu ku malawpesay. i ayaw a nipikingkiwan sa pitapalan tina aayad nikalalekalan, namakay i “Jurassic atu ya Triassic” hananay nu dutucdutuc a lalaay a ziday, nika i aydaay tu a nipakingkiwan sa ina aayad a nikalalekal sa namakay i Cretaceous a ziday u sakay nu tuudtuuday a kabuwahan satanayaay a kaydung, nikaadihan tu nu aayad a katepaan tu masaba’tuay nu lihat i tebatenanan tu nu Cretaceous a seday. (u kamu nu Hulam sa: 白蟻舊時分類位階為等翅目,但近期系統發生學證據顯示白蟻為蜚蠊目,姊妹群為隱尾蠊屬(Cryptocercus),現降級為蜚蠊目等翅下目或白蟻上科(學名:Termitoidae)。共有超過3,000個物種,可見於熱帶及亞熱帶地區,可分為12個科,其中3個科已滅絕。以前的研究認為白蟻起源於侏羅紀或三疊紀,但近期研究認為其起源於白堊紀,最早的白蟻化石年代為白堊紀中期。) == (生態) == ina aayad sa caay ka hamin sa a masumad ku nina’, nikaudipan sa sikahida siti’kuk, masacilekay, kasabalaki, singangatuan tu papinaay a kaydung, kaidawan tu nayiay nu sapalihat, ya u musakawaway atu ya mamingayaway a aayad, atu ya kaidawan tu palihatay a tama’ay a tapang atu laang nu aayad. kiyadahay nu aayad u maacakay tu nu langaw nu lahaday a yubung, atu sikaidaway nu akaway a kilang, mahtikay a papah, u lala atu u tayi nu aadupan. u nikatabaki atu katanektekan nu udip sa kasadumaan nu lihatay a udip tu sikatineng, adidingay a lihat sa makacacayay a lasubu kya, u siyadahay sa makaala tu pinapinaay a lasubu nu mang. u nikanayatan nu lihat a maudip sa iti cilekay sipalecad sa u saka tenesay, idaw ku cebang nipaadih ina aayad a nikaudip satenesay makaala tu tuluay a bataan caay sa makaala tu limaay a bataan nu mihcaan katenes. (u kamu nu Hulam sa: 白蟻為不完全變態,生活史包括卵、若蟲、成蟲,可分為多個階級,有不具生殖能力的工蟻和兵蟻,和具有生殖能力的蟻王蟻后。大部分白蟻取食死亡的植物組織,和含有纖維素的木材、落葉、土壤或動物糞便。白蟻的群體大小因物種而異,個體數量少至百隻內,多至數百萬。蟻后的壽命乃昆蟲之最,有紀錄顯示蟻后能活30至50年。) == kaliwasakan (分佈) == siwaniken kya nu Nanci-coay sa, ina aayad a pilatlat tu picaliwayan sa kahaminan tu ku kitakitay a pilakalak, iti caledesan atu mahtanengay ku nikacaledes a kitidaan nu buluku sa, ina aayad kasibekan ku nikabalangbang tu sakay udipan, ina aayad sa taneng a mungingit tu kilangay a akaway, masa nu i lahaday sikacaayay a kalawpes nu sacabayan. (u kamu nu Hulam sa: 除了南極洲以外,白蟻的足跡遍布全球,熱帶與亞熱帶地區的白蟻豐富度和多樣性最高,白蟻能分解木材和植物組織,是生態系統中不可或缺的一員。) == uzip (身體構造) == katuuday nu aayad ya mamalukay atu mamungayaway sa nayay ku mata, idatu isaw ku kangtanay a uybiay a mata, tinaku ya Hodotermes mossambicus, taneng a misawantan tu sapadadan tu likat nu cilal atu bulad. kiyadahay sa idaw amin ku sapikpik sapalihat nu udip, idaw aca ku uybiay nu mata atu masacacayay i tapiingay a mata, nika u nu idawayay tu atu nu kasumamadayay a aayad sa nayay ku tapiingay a mata. i pabaway bilbil nu aayad sa mahida u sema’, ya pabaway a bilbil madadepit tu ya ngawan nu tangah, u ngawa sa sipatusaen i ayaway atu nu dikuday a ngawa. ina aayad sapitebing a ngisngis palatuluen ku sakasiwantan, tinaku ya sapitebing, u nu sanek, atu sakay angtul tu tineng, sikatineng tu ya akuti’ sikatineng tu kaninelan. u ngisngis sa sipalatuluen ku kasaduma, sayaway sa ya masa sakalusanay a batac, sakatusa sa ya masa akawayay ku batac kiapuyuan ku nu sakalus a batac, kilul satusa ya u kahidaan tu sapadec a batac. sakay nu lawayay a adidingay a ngaduy, sasaay a bilbil, atu sakalat, atu makasasaay nu bilbil idaw ku ngisngis, taneng a mamiedap tu aayad sakatineng nu kakanan misakelec a mulapet. (u kamu nu Hulam sa: 大部分白蟻的工蟻和兵蟻沒有眼睛,有些則有簡單的複眼,如 Hodotermes mossambicus ,可以用來分辨方向並感知陽光及月光。大部分有翅生殖型有複眼和側單眼,但是原白蟻科和古原白蟻科的則沒有側單眼。白蟻上唇為舌狀,上唇上方連著頭楯,頭楯可分為前頭楯和後頭楯兩個部分。白蟻觸角有很多種功能,如觸覺、味覺、嗅覺(包含接收費洛蒙)、感熱和感知震動。觸角可分為三個部分:柄節(第一節)、梗節(第二節,通常較柄節短)和鞭節(其餘的節)。口器包含小顎、下唇、大顎,小顎和下唇生有鬚,可以幫助白蟻感知並抓握食物。) u baluwang nina aayad sa masatulu ku kasadit, nu ayawan sa a baluwang, atu itebanay a baluwang, pasu ya nudikudan a baluwang, malecad a kaidawan nu matatusaay nu kuku. sisapikpikay u tanengay a palangaw a sapikpik sa nikasadit sa iti tebanay atu nu dikudanay a baluwang ya atekakay a ukak, iayaway a baluwang sa u nipasilac a ukak caay ka taneng ku icelang nayay ku sisapikpik. (u kamu nu Hulam sa: 白蟻的胸部包含三個部分:前胸、中胸和後胸,各生有一對足。有翅生殖型的翅膀生於中胸和後胸發達的骨片上,前胸的骨片較不發達。) u bili nina aayad sa kaidawan ku cacay a bataan ku batac, sakacacay a bataan sa idaw ku nikacelakan tu banuh (cerci). u sipitakis nu aayad sa mahida u nu dadipis, nika kantan azihen, mahida u ya tama nu aayad nayi’ ku panga, ya etel sa nayay ku icelang maliyuh a misaungay a muliyas pasu nayay ku banuh nu satakis, nika itidaay i Au-cou a aayad sa ya etel sa idaw ku banuh maadih ku nikasaungayan. u nu laangay a puki sa malecad tu a kantan piadih, nika it Au-couay a aayad caay kalecad tu nu dumaay a aayad, itiniay ulangay a aayad sa kaidawan tu sinilecuh tu ti’kuk a husu, ina mahiniay a picidekan sa mahida u nu dadipisay a laang. (u kamu nu Hulam sa: 白蟻的腹部共有 10 節。第十腹節生有一對短尾毛(cerci)。白蟻的生殖器類似於蟑螂的,但較為簡化,如雄蟲沒有陰莖,且精子不具移動能力或無鞭毛,但在澳白蟻科中,精子有鞭毛且具有些微移動能力。雌蟲的生殖器也較為簡化,但澳白蟻科和其他白蟻不同,澳白蟻科雌蟲具有產卵管,這個特徵與蟑螂雌蟲極為相似。) == kasaselalan a mawawada a musakakawaw (階級分工) == === u musakakawaway a aayad (工蟻) === u musakakawaway a aayad sa sikining tu nu masakaputayay kiyadahay a kawaw, tinaku mikilaim tu kakanan, mamikuwan tu pisupet, midiput tu lutungay a dutucdutuc atu miluisimet tu dibu nu kitidaan. ina mamalukay a aayad sa sikining tu sapalawpes tu masacalayay nu akaway, kyu, ilabu nu manahulay nu kilang sa mapaadih tu ku katuuday nu malukay a aayad. u sapahabayay nu malukay a aayad sa sipanganganen tu nikalalacal a pacuem (trophllaxis), nikahinian sa u sakaidaw nu iyu a sipadadan tu sapakan, sakacaluway nu sihanhan tu nu tuuday a pisaliyut, kahinian a pacuem sa sikacaay kau nu ngasaway a sikining tu sipahabay tu dutucdutuc, kalalacalan a pacuem sa sakacumelak nu masakaputay atu lihatay a nikabalaki, sipawacay tu paycacayay atu kaput taneng a sikapulung a idaw ku sapadutuc a aadupan. kaidawan nu aayad a cilekay simuku tu sakakawawan nu musakawaway. nika nayi’ ku sapalangaw nu udip, micidek kya i dibuay sananay a mukan a aayad kalaliyasanay a masadumaay nayay ku sapawawa. (u kamu nu Hulam sa: 工蟻負責群體中大多數的工作,如覓食、管理儲糧、照顧幼代和打理蟻巢。工蟻負責消化纖維素,因此,在被蛀食的木材中發現的大多是工蟻。工蟻餵食其他個體的行為被稱作交哺(trophallaxis),交哺是有效的營養供給方法,且利於含氮物質循環,交哺讓親代不必負責餵養每一個子代,交哺有利於群體個體數成長,且能保證巢中每個個體都能獲得共生原生動物。有些白蟻的若蟲也會負責工蟻的工作。工蟻雌雄都有,但通常不具有生育能力,特別是巢食分離型的物種。) === mala[[hitay]]ay a aayad (兵蟻) === ina hitayay a aayad sa piadih tu kasadit atu wayway sa naynayi’ ku nikalecadan tu nu mamalukay a aayad, u dadimataen nunuheni sa u mamiading tu kasaupuan nu masakaputay. kiyadahay a kasadumaan nu aayad sa, idaw ku masatabakiay nu tangah atu kaipabawan nu sakalat a ngaduy, alahicaan sa maliyuh kunuheni a kunida sa a mukan tu kaka’nen, sisasingalan sa (Fontanelle) i pabaway adidingay nu dais a buhang, taneng a sipilehpuwiy tu saadingay a nibakahan, ina sasingalansa masa nu sicihekay salngacay a aayaday a nipabacu’na, katuuday nu aayad sa sipakay i nu kulitan atu wayway ku sikasawantan a pasaduma, mahini u tangah atu sakalat. kaidawan nu aayad a tangah sa mahida u sipacebaay nu bihit (phragmotic), sikataneng a mipuut tu kakaydaan nu dadan, situngusay sa ya muluungay tu tangah a micuduh tu bunak a salngacay a aayad, masahitayay a aayad sa caay tu kalecad ku kasadumaan, tinaku ya adidiay a aayad, tabakiay a aayad caay sa ya kaidawanay tu nu Zuay a cihek a aayad (nasutes), si cihekay tu nu Zuay a hitay nu aayad sa, ya sasingalan i tangah sa micidek, masanu singaway ku tatungduh a nikasadit, taneng a sipespes tu nu sanek nu budu (diterpene) sasibakahan a mingayaw tu ada. kyu sakaidaw nu supa tuy udip nu aayad sa u sakahenulan, u sakaidaw nu udip nu heni a iyu sakanialaan. u masahitayay a aayad sa nayay ku sapawawa nu udip, nika idaw aca ku salngacay a wayway nu kasadumaan, idaw ku sapadutuc tu wawa a aayad, yatangah sa mahida u nu hitayay adihen, mapangangan tu u mamicunusayay a hitay u sapalangawayay sa. (u kamu nu Hulam sa: 兵蟻不論形態或行為都和工蟻相異,他們的功能是保衛群體。很多物種的兵蟻具有極大的頭部和高度特化的大顎,他們甚至無法自行取食,仰賴工蟻餵食。窗點(Fontanelle)是前額上的一個小孔,可以分泌防禦性的分泌物,窗點是鼻白蟻科的特徵。很多物種都可以靠兵蟻的特徵來分辨,如頭部和大顎。有些物種的兵蟻頭部為截面型(phragmotic),可以用來阻塞通道,如截頭堆沙白蟻。兵蟻種類因物種而異,如小兵蟻、大兵蟻或象鼻型兵蟻(nasutes),象鼻型兵蟻的窗點特化,形成一個角狀的突出結構,能噴出含有雙萜類(diterpene) 的分泌物來攻擊敵人。固氮作用對象白蟻很重要,是他們獲取營養的來源之一。兵蟻通常不具有生殖能力,但有些原白蟻科的物種有具有生殖能力且頭部類似兵蟻的個體,稱作補充繁殖型兵蟻(neotenic soldiers)。) === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:白蟻|白蟻]] nu [[Amilika]](英語):[[:en:Termite|termite]] nu Lipun(日語):[[:ja:シロアリ|'''シロアリ'''(白蟻)]] === u canan ku aayad(aayad是什麼?)ː === manamuh tu masengetay a kilang ku aayad. u wawa nu aayad sangelacay ku uzip. tabakiay a aayad mingidngid tu kilang. anu maudad sa, takal mibahel ku aayad. mahetik bu sakubat nuheni. matalaw ku niyazu'ay a tademaw tu aayad. zayhan itawya u luma' nu mita, nu sangaan nu kilang. anu kemkemen tu kilang nu aayad, ama lahul tu ku luma'. ama tastas tu ku luma' nu mita. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == *[http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族線上詞典] *中文維基-白蟻:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E8%9F%BB</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] rowe7fujjlbqkggws3hf2xyg3w3c74p abala 0 4917 87155 53461 2019-12-06T05:33:26Z Vickylin77amis 80 /* u zuma a kamu(其他語言): */ wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == abala === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:肩|肩膀]] nu [[Amilika]](英語):[[:en:Shoulder|shoulder]] nu Zipun(日語):[[:ja:肩|'''肩'''(かた)]][[tangan:Blausen_0797_ShoulderJoint.png|thumb|abala nu tademaw]] === u canan ku abala(abala是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == pidh2lboowr23dami6vynuqpfxealnz abesa' 0 4918 111821 50609 2021-05-27T18:09:17Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:平淡無味、枯燥 u kamu nu Amilika:bland, tasteless and boring u kamu nu Zipun:当たり障りのない、味のない、退屈な == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm] 8gw0vzx4ithdgpzfnrpzdkcv7dzodwi abet 0 4919 111823 111822 2021-05-27T18:13:02Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:子彈 u kamu nu Amilika:bullet u kamu nu Zipun:弾丸 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == p5fk1xvec7nvnoxo2phiu5pyaqhtgnf abibi 0 4920 86522 53481 2019-12-02T12:26:28Z Encore007 293 /* malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː */ 維基百科不能作為參考資料 wikitext text/x-wiki [[:zh:擁抱|abibi]] == nilacul == === u kumu nu Hulam === 抱(起來) === u kamu nu Amilika === hug === u kamu nu Lipun === '''ハグ''' [[tangan:Self-portrait_with_Her_Daughter_by_Elisabeth-Louise_Vigée_Le_Brun.jpg|thumb|muabibi ku ina atu wawana]] == u zumazuma nu abibi == === abibi抱(起來) === abibien要抱起來(命令) abibiyan被抱起來 haliabibi很喜歡抱 maabibi被抱走 miabibi抱起來 namaabibi被抱過 [[tangan:Bromances.jpg|thumb|muabibi ku binawlan]] === abibien === abibien(要抱起來命令) ku wawa a milakec tu sauwac! === abibiyan === abibiyan(被抱起來) ni Edi' ci bayi niza. abibiyan nu Alikakay ku saba isu Kacaw. === haliabibi === haliabibi(很喜歡抱) ci Tubah tu lutungay. === maabibi === maabibi(被抱走) nu Alikakay i labi ku saba ni Kacaw. === miabibi === miabibi(抱起來) kaku tu wawa ni Kacaw. === namaabibi === [null namaabibi] [null kiyu] hinaangic [null tuway] [null kiza] [null lutungay].  [[tangan:Celebrating_gold.jpg|thumb|abibi]] == tinaku ku kamu u Sakizaya: == (abibien) abibien ku wawa a milakec tu sauwac! (abibiyan) abibiyan ni Edi' ci bayi niza. abibiyan nu Alikakay ku saba isu Kacaw. (haliabibi) haliabibi ci Tubah tu lutungay. (maabibi) maabibi nu Alikakay i labi ku saba ni Kacaw. (miabibi) miabibi kaku tu wawa ni Kacaw. (namaabibi) namaabibi kiyu hinaangic tuway kiza lutungay.  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == *Yuancumincu kamu i calay-zazan a sukudad[http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] [[kakuniza:masatekeday]] nqka0etyrvem22jdraxu70g4jyxc4zp abih 0 4921 111824 50636 2021-05-27T18:17:02Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:糠糍 u kamu nu Amilika:chaff u kamu nu Zipun:もみ殻 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] ndoettr1vfcrmjpav3zfy7h8dxjrbtl abu 0 4923 87157 53487 2019-12-06T05:34:34Z Vickylin77amis 80 /* u zuma a kamu(其他語言): */ wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == abu === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:灰燼|灰燼]] nu [[Amilika]](英語):[[:en:Ash|ash]] nu Zipun(日語):[[:ja:灰|'''灰'''(はい)]] === u canan ku abu(abu是什麼?)ː === === sapihica ku abu(abu做什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == gld9uf3xts32x7hwx7ajb401149bfeo abuabuwan 0 4924 87159 53495 2019-12-06T05:37:23Z Vickylin77amis 80 /* u zuma a kamu(其他語言): */ wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == abuabuwan === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:灰色|灰色]] nu [[Amilika]](英語):[[:en:Grey|gray]] nu Zipun(日語):[[:ja:灰色|'''灰色'''(はいいろ、カイショク)]] === u canan ku abuabuwan(abuabuwan是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [[kakuniza:kulit]] 3xw7vvq0u2few6gkw97hvcqeaj51az0 acawa 0 4925 53499 50672 2019-11-21T17:07:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''acawa 配偶''' == sapuelac == acawam sa, u tatama a acawa . acawana sa, u tatayna a acawa. u Sakizaya a luma' sa, anu siacawa tu, u tatama tayza tu tataynaay a luma' mueneng. u luma' u lala' u wawa mahmin == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:配偶|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-配偶]] [[:zh:夫妻|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-夫妻]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:2018-cacay]] f4tpi3yneltd6x1vroh2ksrvutzkh1j acawana nu bayu a dietu- ci Silingaan 0 4926 109413 103269 2021-05-15T09:20:39Z CommonsDelinker 56 Removing [[:c:File:Silingaan_dietu.jpg|Silingaan_dietu.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Fitindia|Fitindia]] because: No permission since 7 May 2021. wikitext text/x-wiki acawana nu bayu a dietu- ci Silingaan 小海神的新娘—撒奇萊雅族女神希莉雅安 == nilacul == === nagtu1: u kungku nu Sakizaya === uyniyan a kungku nu Sakizaya, musakamu tu tatayna a di'tu ci Silingaan, u pauzip tu mibutingay a tademaw i bayu', anu masatebuc ku tademaw nu Sakizaya. tina di'tu sanay, mahiza tu di'tu nu Hulam ci [[:zh:媽祖|Macu(媽祖)]]. [[tangan:馬祖南竿鄉媽祖宗教園區之媽祖巨神像.jpg|縮圖|ci Silingaan mahiza ci Macu, u midiputay a di'tu i bayu' nu Hulam ]] malecad nu kawaw nu heni. pauzip tu i bayu'ay a tademaw. === ngatu2: nalecuh ci Silingaan === nakamuan nu mihecaan, nayi’ ku laed nu bayu atu enal, katukuh sa ku bayu’ icuwacuwa nu tukus, muenengay i tukus a cidekay sa, hina balad nu bayu ku tuutuud atu nika uzip nu tademaw. u wawana nu kakawsan nu [[Sakizaya]] ci Butuc aci Sabak, ci Lubas, siwawana ciniza izaw ku wawa tu tatayna ci Silingan. salengac ku banges mabunal tu, u zuma ku salungan. u zuma a demiad, tabayu ci Silingan i cabiyas, maazih nu wawa nu bayu adietu ci Balakas, maala nu sangulan ci Balakas, kinapina mipasungit, nayi’ ku laheci. mabalucu' ku wawa nu bayu a dietu, patapeliken mialulul ku niyazu’. === ngatu3: milunguc ku binawlan === u liwan nu cidekay milunguc ci Lubasan, bakahen ku wawana i su pauzip tu niyazu’, a hicanaca ni Lubas, sulul han tu niza. pakay haku han ku wawana ci Silingan, sipialul i bayu, tansul sa kubayu a masamata, haymau satu malawpes ku tapelik. === ngatu4: mikilim tu wawa ci Lubas === nazikuzan, mabulah tu ci Lubas tu wawana, liliden niza ku tatulu a wawa, mikilul tu nalikidan niya haku tatimulen ku culil mikilim tu wawana. u zuma a demiad, katukuh tu i "talawadaw" i sacumud nu talawadaw, sa sipiwait niza kiya culekul a mukin amalinges, tu bayu adietu misakam, “ i naculekul ku salaedan, amana tu picalap a tayni! “ namahiza, tahekal ku salengacay akulit saka siwantan ku tukus atu bayu a salaedan, namahiza cayay tu kacacalap. u wawa ni Lubas amin lalid sa mikilim tu sabana, namahiza, iziluz kuheni sa mala kakawsan tu nu yicumin(cidekay). kiya malacul nu bayu ci-Silingan, pauzip tu i bayuway a cidekay. [[tangan:Silingaan1.jpg|thumb|撒奇萊雅族希莉雅安女神|acawana nu bayu a dietu- ci Silingaan]] === ngatu5: u adingu katukuh i buyu nu Pazik === kami u Sakizaya sa u dietu haniyam ku adingu, palu tatenga’ tu adingu, palu tatenga’ tu lahad, nayi’ ku caay ka i tiza, namapatay ku tademaw sa, mala dietu ku adingu’, u adingu niza sa milakuwit tu talakaway a buyu’ katukuh i helun, pasayza, i wali, mapawpaw i bayu, iyu silisin ku niyazu’, sa pasawali ku mapalaway, pahalhal ku mapalaway tu tunuz, daedac atu epah. mikapet tu papah nu tayu a papasepi tu dietu, u kakawsan a dietu sa namaka bayu milakuwit tu buyu’ nu pazik a tahelun i sasalisinan, kiyu u nika uzip nu Sakizaya ku mahiniyay, ahican midimut, kiyu u kaka biyalawan kina mahiniyay kiya! == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == nasakamuwan ni Tiway Sayuen. nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 撒奇萊雅族] -中文維基百科 *[[:zh:媽祖|wikipitiya nu Hulam :媽祖]] [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:di'tu]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] bfviu8y03gryomu1xnt4vq83886bd5y adada' ku tangah mukan tu kiyandi 0 4927 87163 53576 2019-12-06T05:40:10Z Vickylin77amis 80 /* ngatu cacay */ wikitext text/x-wiki '''adada' ku tangah mukan tu kiyandi''' == sapuelac == === ngatu cacay === [[tangan:Ice_Cream_dessert_02.jpg|thumb|Ice Cream dessert 02]] anu mukan kami tu kiyandi(冰棒), saca pincilin(外來語:冰淇淋),saca [[:zh:刨冰|paupin(外來語:刨冰)]] , saca cuededay(冰的) a kakaenan sa, katuud ku [[tademaw]] [[:zh:頭痛|adada' ku tangah]]. [[tangan:Migraine.jpg|thumb|adada' ku tangah]] izay mahiza saw? mukan kami tu cuededay a kakaenan, pacumud i laway niyam sa, uyiniyan " cueded" macucukay(刺激) a tineng(知覺), patudu'(傳達) katukuh tu punu' nu mita. anu tabaki kya cucuk, mahaceng(強烈) kya katinengan(知覺), mungangaw(錯誤) tu ku punu' nu mita. pakuhica(認為) adada' tu sa. uzama sa, mukan tu cuededay, tansul sa macuwad(擴張) ku siekuan(外來語:血管), tansaul sa micumud ku izang tayza i punu'. sisa, adada' tu ku tangah nu mita. u lakelalan(原因) nu adada' ku tangah. tatenga'ay sa, caay katineng henay ku kagak nu ayzaay. izaw ku misaydan panganganen tina adada' "pincilin adada' nu tangah冰淇淋頭痛症". === ngatu tusa === manay anu mukan kami tu cuededay a kakaenan, amana kalamkam, haymaw han mukan. amana iyadah tu mukan, adidi' han pacumud tu laway. anu mahiza sa, caay tu kaadada' ku tangah. yadah ku kakelalan nu adada' nu tangah, anu adada' ku tangah matenes, tayza tu miazih tu misaydan. papikinsa'en tu. amana mukan tu cetungci(外來語:止痛劑), caay ku kapahay a aluday(習慣) kuyni. anu masinawal, caay kakaph ku balucu', adada' tu ku tangah. === ngatu tulu === yadah ku kakuniza nu cuededay a kakaenan, izaw ku [[:zh:冰淇淋|pincilin]], paupin, [[:zh:圣代|sengtay(外來語:聖代)]], [[:zh:冰沙|pingsa(外來語:冰沙)]]..... [[:zh:甜味|sicedam(甜)]], aesu'(好吃) tina cuededay a kakaenan. [[tangan:StrawberryIce.jpg|thumb|StrawberryIce]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [http://www.taiwanheadache.com.tw/aboutus.asp 台灣頭痛學會(繁體中文)] [[:zh:頭痛|維基百科,自由的百科全書wikipayek paybalucu'ay pulungamin a cudad-頭痛]] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:adada']] isb2c7vouded3knv7f7ocd19xpe6hic adidem 0 4928 123008 123007 2021-09-02T11:10:30Z LamiHung 28 /* (比較) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Owoce Morwa.jpg|縮圖|'''adidi'ay papah adidem (小葉桑)''']] [[tangan:MorusAlba.jpg|縮圖|'''adidi'ay papah adidem (小葉桑)''']] == adidi'ay papah adidem (小葉桑) == mitesekay nipangangan【學名】Morus australis Poir. sapamata ngangan【科名】sapamata adidem 桑科 (Moraceae) tungusay ngangan【屬名】tungusay adidem 桑屬 u ngangan【俗】 adidem, kaykuay adidem, cikahay 桑樹、蠶仔樹、鹽桑仔   kamu nu binacadan【族語】kamu nu binacadan 布農 Pakaun Ikit、撒奇萊雅 adidem、雅美 Tanyod、鄒 Karu 'Usum、 卑南 Talriyuz、阿美 A De Dm、排灣 'Lesu、魯凱 Taliyudru Bunun Pakaun Ikit, Sakizaya adidem, Tau Tanyod, Co Karu 'Usum, Piyuma Talriyuz, Amis A De Dm, Paywan 'Lesu, Lukay Taliyudru. ===misakamu a binacadan (使用族群) === 布農、撒奇萊雅、雅美、鄒、卑南、阿美、排灣、魯凱 Bunun, Sakizaya, Tau, Co, Piyuma, Amis, Paywan, Lukay. ==hekal a kaliwaliwah (分佈環境) == 原產於中國、韓國、日本等, 台灣全島皆有分佈,尤其在中低海拔面向太陽的地方。 u langaw tiniay i Cung-kuw, Han-kuw, Lipun, mahamin maliwaliwah i Taywan a subal, sangaleb pasayza musuayaw tu cilal tatudungay katalakaw a kakitizaan. (原產地:中國、韓國、日本)。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm] u langaw tini i Cung-kuw, Han-kuw, Lipun. ==sakakapah nu sapa[[iyu]]''' '''(藥效)== 小葉桑味甘性寒,葉部對清熱解毒有極好的療效,根可退火,幫助排尿,其枝葉可用來解熱、消炎甚至毒蛇咬傷,且也能當退火飲料消暑。 adidi’ay papah aidem sicecedaman tungusa u cudetay, u papah sapaiyu tu pasasa tu akuti’ u [[ledek]], angangan sapilasawad tu akuti’, sapipadang sapatahkal tu isi’, u cii’t papah taneng palasawad tu akuti’ u sapisiwduk tuwaca u makalatay nu siledekay a bau, atu taneng mala u sapilasawad tu akuti’ a nananuman. ==patinaku tu kasahini nu mulangaway (生態形狀描述) == 小葉桑為一種落葉性大灌木或小喬木,株高可到300-500公分,枝幹折斷時會流出白乳狀液汁。葉互生具柄,三出脈,葉卵圓寬卵形,長約8-16公分,寬6-14公分,葉先端尖銳,基部近心形。小葉桑花為雌雄異株,雄花為葇夷花序,雌花花序下垂或斜上,花柱有毛柱頭2裂,果實為多花性聚合果,由紅而變成紫黑方成熟才有甜味。 adidi’ay papah adidem u mapelu’ay a papah adidi’ay kilang anucaay u tabakiay kilang, u talakaw 300 katuku 500 a hunan, ketun han ku cii’t mulasi’ ku salengacay a cica’ . masasiakaway ku papah, tahkal ku tuluay tulis, masamulmu ahebala ku papah, 8 katukuh 16 a hunan katanayu’, 6 katukuh 14 a hunan ku ahebal, masamucuy ku teluc nu papah, ngangan masabalucu’ay. balu nu adidi’ay papah adidem tatama tataynan malecad uyzaan tu a kilangan, balu nu tatama saculuculuk sa ku balu tatayna a balu maseday anucaay matikenih, tektek nu balu sibanuh ku tangah nu tektek tusa ku malengatay, u heci u yadehay a balu a malaheci, na u sumanahay masumad mala u lutimay kalumeni’ u mazuhemay kya sicedam. 小葉桑為桑科桑屬落葉性大灌木或喬木。小枝無毛,但具有許多黃褐色的皮孔(通氣用)。葉卵形或廣卵形,膜質,銳鋸齒緣,有時分裂,有時則否,托葉細小,早落性;果實為多花聚合果,由許多具有肉質宿存花被發育成。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm] adidiay papah adidem u sapamata adidim tungusa u mapelu’ay ku papah u tabakiay anucaay u adidi’ay kilang, adidi’ ku cii’t nayi’ ku banuh, nika yadah ku satingting kalawalaway kulit nu pudac “sapabalian”. masati’kuk ku papah anucaay sa ahebal ku kasati’kauk, duhpicay a pudac, mazicem ku lilis masalutalutay, uzuma mapela’, uzuma caay ka mapela’ , adidi’ ku ngangan nu papah, u dadawaay mapelu’ sasupu sa ku balu i heci, yadah ku heci caay ka pelu’ kilul ku balu malaheci. 是整個花序發育形成,成熟時由紅轉紫黑,分佈於全省平地向陽山坡。桑葉可飼蠶,桑椹供食用,木材可製器具、傢俱,全株供藥用。 mahami malabalu, mazuhema tu hawsa na u sumanahay masalutim ku lumeni’, maliwaliwah i masatukenihay a buyu’ pasayza mapacilalay masaenalan a buyu’. papah nu adidem taneng sapakan tu kayku, kakanan ku didim, kasuy taneng sapisanga’ tu aikecay, aenengan nu luma’ay, u sapayu amin ku adidem. == (用途) == 桑樹除了供養蠶,果實可食用外,它的根煎服可以治療肺炎,枝葉煎服可以解熱、消炎、水腫、吐血骨折、毒蛇咬傷等,煮水喝也能當純粹清涼飲料,嫩葉還可以是一種野菜。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm] adidem u sapahabay tu kayku, u heci taneng kaen, u lamit niza cyan han taneng sapingaan tu abala’, cii’t nu papah cyan han taneng sapilasawad tu akuti’, sapisiduk, malebawaay, muutaay tu izang mangeli’ay ku ukak, makalatay nu siledekay a bau, ngaay han mala u nananuman taneng aca mala sapi’ay a nananuman, mangazuay a papah taneng mala u nu buyu’ay a lami’. 桑樹是中國古代一種多用途的植物,一棵樹的每一個部位幾乎都可被利用。不僅桑樹的樹葉可以用來養蠶取絲;它的果實桑椹可以食用也可以釀酒;木材緻密堅韌,可以用來建房屋、家具、農具及弓箭等; u adidem nu Cung-kuw kasumamadanay mahamin u kakaydihan sapihicahica nu mulangaway, cacay a kakilangan taneng sasanga’an amin. u adidem a papah taneng pahabay tu kayku taneng malakeliw, u heci niza kapah kaan taneng saelawan, kasuy mazeket atekak, taneng sapisang’ tu luma’, malatakal elun, u aikecan nu malukay atu sapiacin, 樹皮中的纖維豐富,可以用來造紙;根也可以提煉出黃色的染料;而細枝是極佳的燃料,甚至被認為是用來煮茶的最佳燃料。此外,植物體中的每一個部位,從枝、葉、花、皮、芽、果到根都可入藥,可說是被利用得最徹底的植物。 pudac nu kilang yadah ku masakeliway, taneng sapisang’ tu tatipeluk, lamit taneng aca mala zayliyaw nu takuliwaway a sakulit, adidi’ay a cii’t kapah sakasuyan, tuwaca uyza u sakapahay  a sasalamalan nu sapingay tu ucya. namahini sa, uzip namulangaway, pakay cii’, papah, balu, pudac, u lucuc, heci katuku i lamit taneng mamin mala u sapaiyu, tukamu namulangaway  u kakaydihan amin. == heci (果實) == 冬未寒風細雨中,小葉桑早已預知春天即將到來,紛紛抽出細長的花序,開著並不引人注意的小花。一到春風吹起時,它很快地就結成果實,由綠轉白、由白轉紅,再由紅轉成紫黑,直到滿樹都掛滿鮮艷欲滴的桑果,許多蝴蝶和昆蟲都應邀來分享這甜美的果實。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm] i kasienawan kabaliaan kaudadan sa, adidi’ay papah adidem malaayaw tu matineng tu katukuhan tu sadingsingan, salutulutuc satu tahekal ku adidi’ay tanayu’ay a balu, mabutelak tu adidi’ay a balu caay pakalilid a maazih nu tademaw. katukuhan tu kabalian hawsa, kalamkam satu ciniza sihecci, na u landaway maniyul tu salengacay, na u salengacay maniyul masumanahay tu, zumasatu na u sumanahay maniyul mala lutimay ku lumeni’, katukuh malubic mapacai’ tu ku heci nu adidem malikat salungan, katuud ku adipangpang atu cilekay maladay amituk tuynian sicedamay a heci. == lalanganwan (文化) == 事實上,中國人在很早很早以前就和桑樹發生了非常密切的關係,它是中國最早被栽植的樹種之一。相傳黃帝之妃嫘祖就會教人民養蠶取絲,而桑葉正是蠶的主要食物;在甲骨文中曾發現有桑樹的記載,也發現了許多絲字及絲字旁的字。 tatenga’, u Cung-kuw iayaw kasumamadan henay matineng tuway tu adidem, u saayaway nipaluman adidem nu Cung-kuw. kahungtian henay ziday izaw tu ku kamu nu tuas pasumana’ tu tademawan pahabay tu kayku a misakeliw, u papah nu adidem u kakanan nu kayku, i ukak a nicudadan maazih izaw tu ku nisulitan tu adidem, maazih aca yadah ku nu keliway a sulit, atu tapiingan nu keliway a sulit. 絲綢是古代中國富人必須的衣著原料,所以一直與中國人的生活密不可分,深深影響著中國歷代文明的發展,其中西漢張騫出使西域,走出一條「絲路」最為有名。 malumaingay a dawa i kasumamadan u kakitaan a tademaw nu Cuw-kuw u kakaydihay a sasang’a tu zikuc, sisa kauzipan a tademaw, nu Cung- kuw caay kalasawad, mutesek ku kalilid tu palahad kacakat nu laylay nu Cung-kuw, uzuma satu Si-han ci Cang-say a tademawan tayza i Si-yi mala, muculil tuyni “S-lu” a zazanan a singanganay. 他從中國西北穿過帕米爾高原,到達現在的巴基斯坦和伊朗,最遠達歐洲,打開中西之間的交通,將中國的絲綢等商品輸出到外國,同時也使中、西文化有了第一步的接觸,影響可謂既深且遠。 makayza i Cang-kuw satipan nuwamisan milakui’ tu talakaway Pa-mi-al a buyu’ ciniza, katukuh ayzaay a Pa-ci-s-tan atu l-lang, u sabaatay katukuh i Uw-cuw, mibuhat tu saculilan a laed nu Cung-si, lumaingay a dawa nu Cung-kuw patayzaen i nutawan a kanatal, malecad aca u Cung, Si a lalangawan u saayaway a malalacal, mahiza u i labuay mahiza u baatay. == (比較) == 臺灣山林中原生的是小葉桑,與中國南方養蠶常栽種的桑(Morus alba L.)是不一樣的植物。反正只要家裡蠶寶寶吃的高興那也就夠了。全中國原生桑屬植物大約有15種,栽培品種則超過1,000個,臺灣原生者只有小葉桑,其他還有一些栽培品種。[https://sowhc.sow.org.tw/html/observation/plant/a01plant/a010310-small-ye-san/a10309-small-ye-san.htm] Taywan a buyu’ na u daiai’ay a papah adidem, nutimulan nu Cung-cuw nipalumaan tu sapahabaya tu kayku adidem “ Morus alba L.” u cayay kalecad nu mulangaway. mahiniay nipahabayan i luma’ a kayku anumanamuh tu mukan tanengay tu. hamin i Cung-kuw nuynianay tungusay adidem nu mulangawan pakala tu 15 a sapalumaan, paluma pahabay tu mahiniay adidem malakui’t ku 1,000 a lamangan, Taywan nauyzaanay tu adidem uyza u adidi’ay a papah dada’ adidem, izaw henay ku zuma a nipalumaan. 桑屬學名拉丁文是這種植物的傳統拉丁文名稱,小葉桑種小名australis是「南方的」的意思,指其原生地主要在華南地區比桑樹南方。 tungusay adinem mitesekay a nipangangan La-tin a sulit u mahiniay mulangaway nu laylay La-tin a ngangan, adidi’ay papah adidem nipalumaan u ngangan“australis” han “nutimulay “ sanan a imi, mahiniay nauyzaanay tu mulangaw a kakitizaan angangan tini i Huw-nan a kakitizaan nutimulan henay nu adidem. 小葉桑與桑樹的區別可以從幾個地方來看:從葉子來比較,小葉桑的葉子表面比較粗糙,桑樹的葉面比較光滑油亮。從雌花花柱來看,小葉桑花柱長而明顯,桑樹的花柱短或不明顯。 adidi’ay papah adidem atu adidem uyni u kasazuma taneng pakay pinaay a azihan, pakay papah a palalecad, adidi’ay papah adidem u hekal a papah calekaah, adidem a hekal u papah cisimal mulikat. pakay uzang azihan tektek nu balu, adidi’ay papah adidem mahapinang tanayu’ ku tektek nu balu, adidem tektek nu balu a puyu’ anucaay caay ka hapinang. 最明顯的差異應該要算是果實了,桑樹的果實明顯的比小葉桑大上一號,所以目前我們所吃的桑葚大多還是來自桑樹。 u mahapinangay a caay kalecad sa uyni u heci, adidem a heci mahapinang katabakian ku adidi’ay papah adidem, sisa imahini u nikanan nu mita a adidem nu makayniay amin nu adidem. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == [1]台灣原住民族藥物植物圖鑑(行政院院原住民族委員會) [2]小桑葉:<nowiki>http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm</nowiki> [3]小桑葉:<nowiki>https://sowhc.sow.org.tw/html/observation/plant/a01plant/a010310-small-ye-san/a10309-small-ye-san.htm</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] o8ozzcy52cdcuk37rn9iqf7l3c5it46 adidiay a culen 0 4929 53599 50783 2019-11-21T17:07:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki adidiay a [[culen]](小陀螺): sakapet a tuud: laudaw, neui nu datay, lalidec. sapisanga a sakapet: takini’. u culuk nu hicanan: pahalhal mahizaay u inpic masakimuluay a ciid nu kilan. nu cecayay a ciid sadicemen mahiza u zuku. miliyas tu dicem sa 2sinci kabatad anu caay miliyas tu nidiceman a ciid nu tulu nu cacay a midisdis mala kaus (kawil). ahican ku uzip: utatuzu’atu sakatusa a tuzu’ ku sapikapet kawil, tansaul han milinen i takal atu amutu nu lala’.nima ku matenesay amalinen sa u maka demecay. paheci atu pahalhal: masasesengi tu heci nu dayas atu [[culen]]. alaen nu wawa a palaculen milinen misalama. u heci nu dadas su kinacecay siheci tu cecay a miheca. palu [[culen]] tu heci nu dayas. u kilang ku paluuzip pala adidiay a [[culen]]. hena sasalamaan nu wawa a misanga. [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-cacay]] 9fs1otmlsd20qqtml7z64cu63jhdf8l adipawnay 0 4930 98763 92967 2021-01-20T23:12:21Z Sabak5388 17 /* kakiliman(摘要) */ wikitext text/x-wiki [[File:Photuris lucicrescens.jpg|thumb|''Photuris lucicrescens'']]adipawnay螢火蟲 == kakiliman(摘要) == nu adipawnay a puyu' malecad min tulu katukuh tu pitu a demiad, == nilacul(內容) == === tu.ayaw malikat kuuzip mililid tu zuma amalingatu tu sazikuzay u kahemekan a kawaw sacacaycacay sa patakis atu pabuwah tu iluciluc nu heni, hukang adipawnay ayaw mapatay ulang a sitiku' henay kya amapatay. === zateng hansaw tayni miazih kita tu adipawnay tada u makatalay tu a kawaw kunian, tayni miazih ayaw nikapatay niza. Nabakuan tanung tabu masaenalay a kilangkilangan a umah,u kilangkilangan u mala sakapahay a kitizaan sapabuwahan nu adipawnay,mihmihcaan tu tulu atu sepat a bulad u katahkalan nu adipawnay,i taywan u saayaway a mazih ku kitizaan pidangan nu adipawnat, caykayadah a puu' a adipawnay i teban nu tuluay bulad malingtu tu, paylabi micumud tina aidangan walulasubu katukuh cacay malebut a. kungtun a umah, ayzaaytu a mihcaan amibalic mala unu waneng kusi atu kilangki malacabay amisa kilangkilang anal a lala', i taywan u sasyaway masaenakay u kilangaklaingaan a umah,nuyan a zazan mmicidek kusalungan, balangbang atu kasinawan apuu' izaw ku sumanahay a papah kilang piculilan a zazan, sadingsingan apuu' izaw ku adipawnay,pakilangay namakay 2016 a mihcaan,micuzuh mikinaul tu adipawnay a kawaw, itini i taywan u saayaway u hekal satabakiay ku liwliw a lala’ u madayumay a katukuhan mikinaul tu adipawnay, u saayaway a mihcaan a kawaw cayay pakulisiw。 amicumud tina umah, sabeleng sa ku labang micumud nayay ku mikuwanay, mapulung tu i niyazu’ay a tademaw palecad tuni a kawaw,i 2017a mihcaan malingatu misulut tu kalisiw,mikilup tu natukian,mikeluhp tu tademaw,paymihcaan tulu a bulad aca cacay a bulad ku puu’ nu adipawnay amalucek tahkal’ u saayayay a mihcaan pakala tu cacay a mang walu lasubu siwa ku tademaw, naayaw a mihcaan malakuwit tu [[cacay]] a mang pitu malebut ku [[tademaw]]. nabakuwan pakilangay mapulung tu tapiingan [[cacay]] bataan a niyazu’, mapulung misakapah tu「2019 a mihcaan tanung tabu mikinaul tu adipawnay」mipanganan atu piyungan a kalisiw mapulung tu itizaay anikalukan nipalumaan u miyagi aca, ayza a mihcaan「adipawnay kamihcaan a kikung」mala u tatangahan, patatudung tu tapiingay a pikanan pilabinan, sabaw tusa kuni papulung tuculil nu midangay tu liwliw nu mulangaway, muwawa tu binawlan mikelid「cisinubu」amilihiza tunian a mihcaan a kawaw. uynian amihcaan adipanay a puu’ i tulu a bulad sabaw enem a demiad katukuh i sepat a bulad sabaw sepat a demiad, maysandeb enem izaw ku pangkiw, pitu izaw kupangkiw atu walu izaw ku pangkiw a tatukian pulu sasa kina tulu a daykay, tayzaay cay pihibangan walu lasubu ku tademaw pilipyan sa [[cacay]] malebut ku tademaw tayzaay midag itini i eanglu paayaw mipangangan,nu biwawlan a paya hawsa cacay lasubu siwa izaw ku walu aa kalisiw, iniyazu;ay a payaa sa cacay lasubu izaw ku enem bataan ku kalisiw hatiza ku pulung nu sakatayni itini a miazih midang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料)== * [https://www.google.com/search?q=%E8%9E%A2%E7%81%AB%E8%9F%B2&rlz=1C1WPZB_enTW766TW766&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjg5bDyu6zhAhUBE7wKHZfaBLMQ_AUIDigB&biw=960&bih=460#imgrc=V17eqCJd8DxalM:] [[kakuniza:Sabak Nubu]] mcfjtp17jhom7sf8ljssadyn37ck2b2 adipenuc 0 4931 111828 53618 2021-05-27T18:27:41Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === * u kamu nu Hulam:黑螞蟻 * u kamu nu Amilika:black ant * u kamu nu Zipun:黒蟻 === masakamuway === * adada ku nikalatan nu adipenuc. 黑螞蟻咬人很痛。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] 9aklz8hh1qtec8onjrqxw1g1lftk4iq adup 0 4932 90490 87168 2020-06-29T09:25:05Z Margaret2016 853 wikitext text/x-wiki == adup(狩獵) == === u kamu nu adup === adup 狩獵, [[wikipedia:Hunting|u kamu nu Amilika: hunting]] [[tangan:Hectors_photos_001.JPG|thumb|miadup ku singing]] aadupen 動物 miadup 打獵 miadupay 獵人 piadupan 獵場 == u zumazuma nu tinaku a kamu == === adup === adup sa ku selal sa u makudusay a sizi. makudusay: u uzip nu [[tademaw]] atu aadupen, caykayadah ku titi, azihan tanuukak saan. === aadupen === i buyubuyu'an ku aadupen a mauzip. i bayubayuan ku buting a mauzip. === miadup === miadup kita u kapah ayza. lalimiadup ku kapah, tayza bayu' miadup atu mideteng. === miadupay === u miadupay ku acawa nu maku. u miadupay ku wawa nu maku, matineng miadup ku wawa atu acawa nu maku. [[tangan:Diego_Velázquez_-_Retrato_del_Cardinal-Infante_Fernando_de_Austria.jpg|thumb|miadupay atu wacu.]] [[tangan:37-svaghi,_caccia,Taccuino_Sanitatis,_Casanatense_4182..jpg|thumb|miadupay]] === piadupan === u piadupan aku sa i nuzikuzan nina buyu'. nu makuay a piadupan itiza i nuzikuzan nina buyu'. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典]<nowiki>http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm</nowiki> ogjjl8gnqrrse492ey6s5h436zstxm4 ahecid 0 4933 111873 111872 2021-05-28T02:06:35Z Sayang Sayuen 1729 /* u zuma a kamu */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a kamu === * u kamu nu Hulam:鹹 * u kamu nu Amilika:salty * u kamu nu Zipun:塩辛い == tinaku a kamu == # ahecid 鹹 #* ahecid ku nisalami' niza tatayna. 那女人煮的菜很鹹。 # ahcid 很鹹 #* tinacen ku kabi mitaneng tu ahcid! 用舔的嚐湯的鹹度! # aheciday 鹹的 #* aheciday ku heci nu lebus. 鹽膚木的果實是鹹的。 # aheciden 覺得很鹹(命令) #* aheciden kaku tu silaw. 我覺得醃肉很鹹。 # saaheciday 最鹹的 #* saaheciday ku silaw ni Sayun. Sayun 的醃肉是最鹹的。 # siahecid 有鹹味 #* siahecid ku heci nu lebus. 鹽膚木的果實有鹹味。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291972.htm 原住民族委員會線上字詞典] 9yvg6q1f8377xbklc72fc2d16h1l8lm aidangan 0 4934 103262 103055 2021-03-15T16:02:04Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki '''[[:zh:公园|aidangan(公園)]]''' == sapuelac == === hicanan ku aidangan === u sasahicaan(功能) nu aidang sa, sapawsa(提供) tu tademaw midiang(遊玩) a atu balaskas(娛樂) itiza. i adidang sa, izawtu ku kilang, izawtu ku lutuk, izawtu ku balu, izawtu ku elun, izawtu ku takal, izawtu ku ahebalay(寬廣的) a lala'. sisa, taneng misalalma(玩) ku tademaw itiza, hamawhan(慢慢的) muculil(走路), miundu atu zuma a saungay. u aidangan sa, nasanga'an nu mikuwanay(公部門). yadah ku aidang i [[:zh:城市|tusu(都市)]], [[tangan:Manhattan3_amk.jpg|thumb|tusu]] inayi' i niyazu', kyamahiza saw? inayi' ku lala' taneng pahaymaw tu uzip, sisa sanga'en nu mikuwanay. anu i niyazu' sa, yadah ku lala', yadah ku kilangkilangan, yadah ku mibalakasay a kakitizaan, sisa, caay kakaydi tu aidang. u [[Sakizaya]] a niyazu' sa, maydih tu dabek, caykaw ku aidang. [[tangan:Southwest_corner_of_Central_Park,_looking_east,_NYC.jpg|thumb|aidangan nu tusu]] [[tangan:Korea-Yongin-Everland-08.jpg|thumb|Korea aidangan]] === kakuniza nu aidangan === u aidangan sapawsa tu binawlan pahanhanan atu nikauzip atu mibalakas, u mahizaay a kakitizaan ku aidangan: 1.u subal nu tusu(都市), paluma tu lutuk、kilang atu sinanumay a kakitizaan. 2.u kapulungan a subal i tusu, paitzeng tu sapisalama tu adiwawa, taneng mibalakas tu tademaw itiza. 3.macapi tu kilangkilangan atu lutuklutukan, bangcal kya aazihan. tinaku: aadupan a aidangan(動物園), nipaluma a aidangan, makaazihay a kakitizaan(風景區), kilangkilangan a sapibalakasan(森林遊樂區). 4.misimaw tu hekalan atu nazikuzan(遺跡). tinaku: kitatkit aidangan, kilangkilangan aidangan, umahumahan aidangan, sadipasan(海岸線) aidangan. 5.patizeng tu satangahan(主題) a aidangan. === saangangan nu aidangan === inuayaway a adiang, namakay [[:zh:波斯|Pose(波斯)]] kanatal(國). kya ayaway a sasahicaan sa, u sapamipana'(射箭) atu mikacaw tu subayu(馬), atu sapawsa tu tademaw anu maudad, taneng milimek(躲). uyniay a kakitizaan sabangcalan, sisa, maydih tayza ku binawlan, matenes tu, malecay tu ku aidang. iayaway a Loma(羅馬) kanatal, u ihekalay a kakitizaan, maydih ku Loma tademaw miundu, musasukamu, sakimad itiza. matenes tu , izawtu ku salisinay atu papayzaan(宗教), izawtu paazih tu ayamay. ayzaay a aidang sa, paluma' tu balu atu kilang. pawsa tu elun atu takal atu pahanhanay a dabek(休息亭). izawtu nu wawa mubalakasay a sasalamaan(玩具). === sasahicaan(功能) === tangen pabeli tu lahaday(自然的) a tatebanan(單位) tuud, taneng mibalakas ku binawlan atu adiwawa, simidimutay(潛在的) a icel malu teban nu tusu. === aidangan ni Kilayking(花蓮縣) === tabakiay a aidangan nu Kilayking sa, tinaku: Meilunsan aidangan(美崙山公園)、Zhongshan aidangan(中山公園)、Zhongliw aidangan(中琉公園)、Taluku kitakit aidangan(太魯閣國家公園)、Yushan kitatkit aidangan(玉山國家公園) == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:公园|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-公園]] [https://www.youtube.com/watch?v=usAT46EXesw Taywan Sakizaya putiput(台灣撒奇萊雅族協會) i Youtube-dadipasan nakulitan ni Yiyang Sayun-童年] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] pc9wghmqpfts953xa6iikykywvs94lk akak 0 4935 85768 53671 2019-11-29T12:15:21Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge|Merge]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge|akeak|time=2019-11-29T12:15:21+00:00}} akak(烏鴉) [[tangan:Corvus corax (FWS).jpg|thumb|lumeni ku akak]]la'cusay caay kasepiay a ayam. nxprmc7vtuiaxyd2uy0udz4nwld7mlx akeak 0 4936 124729 85769 2021-10-02T02:06:22Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki {{Merge|akak|time=2019-11-29T12:15:22+00:00}} akeak/[[ak’ak]] (kamu nu Hulam: 烏鴉) lumeni' ku banuh nu akeak. [[tangan:Corvus corax (FWS).jpg|thumb|akeak]] jz0g30q9dsknt3cqsh84w7jj2qjt4c8 ak’ak 0 4937 124764 124763 2021-10-02T10:23:44Z LamiHung 28 /* kakanan (飲食) */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] [[tangan:Corvus corax (FWS).jpg|縮圖|ak’ak (烏鴉)]] ak’ak (烏鴉) == '''kakaliman(摘要)''' == 烏鴉是鴉屬(學名:Corvus、英文:Crow)鳥類的通稱,屬於雀形目鴉科,是很多城市非常常見的鳥。烏鴉是最聰明的動物之一,能提前制定計劃 u ak'ak tadaak'ak hananay masatezepay a ayam, sawsawni maadih i tukay ku tuud maadih mabahel u kapahay ku tangah, matineng mikiayaw milucek tu kakawaw. == '''misateked (分類)''' == 被稱為烏鴉的鳥可以指的多個物種,比如喙粗壯的巨嘴鴉、喙較細的小嘴烏鴉、鼻區裸露的禿鼻鴉、在西方比較常見的渡鴉。 u ak'ak aayam katuud sa sidwmaay izaw ku tabakiay a sangecuc, izaw ku adidi'kay izaw ku masapucuay nu cihek, iyadah i saetip a maadih mabahel. 烏鴉大約有上百種,遍及世界各地。它們是留鳥,幾乎都是群居。因為它是雜食性鳥類,所以很容易適應自然界的季節性變化。 u minadu'an nu ak'ak nu ak'ak sa, makaala ty cacay a ladubu izaw a min i tahabun nu kitakit, u mana' nlay tu a ayam sakaputay, u canacananay a kanen a ayam, sisa kalamkam a mananam tu kasumad nu demiad. 家鴉(學名:Corvus splendens)又稱家烏鴉、可倫坡鴉,是亞洲常見的鴉科鳥類,屬定棲和群居動物。 luma'ay a ak'ak ak'ak han ku ngangan Ke-lun-pi-ya, saiyadah maadih i ya-cou u aym ku sausi masa upu ku ni eneng mapulungay a adupen. 牠的大小介乎寒鴉和小嘴烏鴉之間,約40厘米長,但比這兩種鴉類為瘦小。家鴉的額、冠、喉的毛色深黑而富光澤,頸和胸呈淺灰褐,翼、尾和足部則為黑色。而不同地區的家鴉,喙的厚度和毛色深淺,皆略有不同。 sakacaay kalecad nu tabaki tu adidi'k sa izaw ku 40 li-mi a tanaya' nika mikiadidi'k tu ak'ak ku udip, makudus a ca nika tabaki ku pising atu adiping, iyabanuh nu liel sa lumeni; tumeli' u liel atu baluwang, kala abuabuwan kukulit, sakubad atu kikul u kuku' lumeniay yamin caay kalecad tu tada ak'ak yakibetul nu sangucuc atubanuh sa misiteked. 新喀鴉(學名:Corvus moneduloides)是鴉科鴉屬的一種,為新喀里多尼亞的特有種。該物種的保護狀況被評為無危。 Sin-ka-ya (mitesekay a nipangangan: Corvus moneduloides) nu cacay a kukakausan u Sin-ka-li-duo-ni-ya-da-te-you-cung inaayam audahkeday tu kunikaudip adiput. 新喀鴉的平均體重約為279.0克。棲息地包括耕地、亞熱帶或熱帶的(低地)濕潤疏灌叢、亞熱帶或熱帶的旱林、亞熱帶或熱帶的濕潤低地林和亞熱帶或熱帶的(低地)乾草原。 Sin-ka-ya a bat'ket sa 279 ke, aidangan nu heni i umaumahan a kutiay suemetay i yadahay ku lutuk imasatukusay maacakay analinabuwan. 細嘴烏鴉(學名:Corvus enca),是鴉科鴉屬的一種,分布於汶萊、印度尼西亞、馬來西亞和菲律賓。該物種的保護狀況被評為無危。 dihepicay ku sangucuc a ak'ak cacayay i ku kakasan matilaki bunlay intunisiya malasiya Fuy lipin inaayam caay tuku kalihalawan a madiput tuway. 細嘴烏鴉的平均體重約為251.0克。棲息地包括城市、亞熱帶或熱帶的濕潤低地林、亞熱帶或熱帶嚴重退化的前森林、亞熱帶或熱帶的紅樹林和耕地。 u a didi'kay ku laway a ak'ak i ya baeket sa 251 ke, aidangan nu heni sa ilumaluma'an tanengay ku caledes i suemetay enal kilang, i yamasumaday a kilalangan Ya-re-day caladesay sumanahay a kilakilangan a lala'. == lalangawan (文化) == '''cin-wu (金烏)''' 漢朝壁畫中的金烏(三足鳥/朱雀) 在中國古代神話裏,紅日中央有一隻黑色的三足烏鴉,黑烏鴉蹲居在紅日中央,周圍是金光閃爍的「紅光」,故稱「金烏」,是帝俊和羲和的兒子,原本有十個,住在東方大海扶桑樹上,每天輪流讓母親羲和駕日車帶他們上天值日,後來十兄弟不滿先後次序,十日一同升天,烤焦大地,被后羿射下九個,只剩一個 nikulidtan i liling nu lama' cin-wu (tulu kukuku' kakaymawan a ayam) imatiya izaw ku patinaku i [[China]], i teban nu sumanahay a cilal sa izaw kya cacay tu tuluay a kuku' a lumeniay ak'ak sa, iteban niya sumanahay, u liwliw sa yamisa bili melitay, kya nipangangan ku cin-wu han, u wawa ni Di-cung atu Si-he. cacay a bataan kya wawa i walian a bayu i pabaw nu tabakiyay a kilang. tu demidemiad palaliyun han nu wina miladay tatacuwa pabahel, idaw ku cacay a demiad sicaayay kanamuh niya malkakaay tu nika saiyaway atu sadikuday, itiya cacay bataan ku wawa mabeleng kya cacay a bataan a mubahel akutiay a demiad, iya sasiwaay mapana' nu mipanaay cacay tu ku liwan. '''u di'tu a ak'ak (神鴉)''' 中國:在清朝,紫禁城內有清朝皇室飼養的一群烏鴉被當做是神鴉而被禁止傷害(愛新覺羅一族的始祖凡察曾被烏鴉所救),並精心飼養。 [[China]] nu sumamad lueteman u kakidaan nu hung-ti labu nu luma' iyadah kya nipahabay tu ak'ak u di'tu a ayam, sakuhen a mana pipatay saan, Ay-sin-cuy-lo a binacadan saayaway a babalaki nu nipalekal tu nu ak'ak saan sisa limu'uten nuheni a pahabay. 英國:在倫敦塔也有一群烏鴉一樣被禁止撲殺和傷害,並且由守衛倫敦塔的皇家衛士保護。 [[United Kingdom|United kingdom]] i Lun-tung i ya masaupuay a ak'ak la'tus mizakep mipatay u padihingay tu hutiy ku midiputay. 日本:在日本,烏鴉被作為吉祥之鳥所供奉,被日本人當作「立國神獸」。烏鴉曾作為日本足球代表的象徵,日本足球協會採用八咫烏(三足烏鴉)圖案當作會徽,參加世界盃足球賽的日本隊員的球衣上就繡著八咫烏。 i [[Japan]] salisinan kya ak'ak u pakalemeday tu kanatal sa iya mitukuday tu mali, misiay yai tacuwacuwa u ak'ak ku makunuhen i baluwang walu a batac tu luway kuku' a ak'ak a milabu a midademec sapidemec i tawan kya ak'ak sa. '''u la'tusay sanay (負面的象徵)''' 儘管有些文化認為烏鴉是吉祥物,但是在部份文化(例如:印第安文化)認為是不祥之兆,烏鴉可能代表一種力量的象徵,然而如果是代表力量的話通常會是指負面的力量。 idaw ku musakamuway nu lalangawan u sakalemed ku ak'ak a ayam sa, nika sa nu Yin-ti-an a lalangawan a nipiadih u la'tusay sa u ak'ak a ayam. malecad tu pakaicelangay sa, nika sa anu u pakaicelangay kya ayam sa akay u kamukamu sa a cacay. 在中國古代,有一說因為烏鴉能嗅到腐敗和死亡的氣味,被認定為不祥之鳥。 nika i sumamad idaw ku kamu i [[China]] u ak'ak matineng kya cihek misanek tu angetulay atu mapatayay sisa kakatalawan a ayam han. 有一說烏鴉因其顏色和叫聲,多作為不吉祥的象徵。 idaw ku kamu u kulit atu suni ak'ak u la'tusay a tapalan idaw u kakapahay sanay. '''u kakapahay sanay (吉祥的象徵)''' u dahmay a ayam (慈烏) 在中國古代,烏鴉常喻為慈、孝的象徵,代表眷念父母教養恩情。「烏鴉反哺,羔羊跪乳」 i tida i [[China]] sumamad u ak'ak u u pakaadaay a ayam, midayli tu babalaki, paayaw tu nipadihcuwan "makahateng tu paayaw nu wina sisa malacad tu wawa nu sizi micucu". 吉祥之兆 中國古代亦有以烏鴉為報喜之説。 「烏鴉報喜,始有周興」薛季宣《浪語集》卷一《信烏賦》:「南人喜鵲而惡烏,北人喜烏而惡鵲」 [[China]] kasumamadan izaw ku ak'ak patineng tu kakadihan sa, pakatukuh sa miazih tu tuki. Sey-ci-suan "lang-yu-ci" sakacacay a cuang, pakatukuhay tu kapahay a kawawana ak'ak "u itimulanay a kamu sa kanamuhan kya Si-cuy kabidangan kya ak'ak sa, uiamisay a kamu sa caay kalecad kapahay ku ak'ak sa makatalay kya Si-cuy sa. 洪邁《容齋續筆》卷三:「北人以烏聲為喜,鵲聲為非,南人反是」。 sakatulu nu"lung-zay-su-bi" ni Hung-may, "u iamisay manamuh tu suni nu ak'ak kaiy sa tu cuy a ngiha, uitimulay sa macukas. 烏鴉反哺的成語傳了幾百年,為何現在有人說這是一個美麗的誤會 u ak'ak ayayam idaku kamu, pinatu a lasubu a mihecaan midiput tu babalaki ku ak'ak sa aydasa tu kiyaid ku mu sakamuway tu nika ubangecalay a patelac sa. sakatineng tu ssdupen. (類別:動物知識) 烏鴉被認為是鳥類中最進化的一種鳥。由於它的叫聲粗厲嘶啞,加上一身黑裝,往往被視為不吉利的象徵。其實,烏鴉是人類的朋友。 u ak'ak hananay a ayam sa mapulung mamin ku ayam masumad junikauzip sa, iya tabaki nu ngiha a sini sa, u lumeni'ay henaca miadih ku tademawan sa, y sakacacay kalemed sa, nika sa u ak'ak a ayam u cabay u tadwmaw sa. == kakanan (飲食) == 烏鴉的食性較雜。它不僅吃許多害蟲,如螟蛾幼蟲、金龜子幼蟲、蠐螬、鼠類等,而且還愛吃腐肉及一些廢棄物,因此有“清道夫”的美稱。 u kakaenen nu ak'ak sa i yadah, caay kau cilekay a cacay u wawa nu samikaway adidi'ay a belalangad u edu, hicahica amin, mukaen naca tu ange tulay a heci nu hicahica, misapud aca tu nibakahan atuud sa, pangangaan tu mipuday han. 然而,在農作物的收穫季節,它也往往成為豐收的大患。它們不僅啄食成熟的穀物,而且還會將已播下的種子挖出來吃掉。但總的來說,烏鴉還是一種功大於過的益鳥。 u zuma sa tusa yu pisiukakuwan nu malukay sa, u sabeculay i tiya ku ak'ak makatal, caay kaw maduhemay a sabak a cacay u nipaluma nu malikay a sapal sa ku lihen a mekan, patadikud sa ku kamu. u kapahay a ayam ku ak'ak saan. 在鳥類中,烏鴉比較聰明。它吃東西時,不管是硬的貝類或果實,它會先在石頭上敲打,打開後再吃。而且還喜歡發亮的東西,常常收集碎玻璃塊等物品。 mapulung nu ayam sa u ak'ak ku sakapahay ku tangah sa, mekaen tu tuud, izaw ku atekay sa, mikilim tu ba'tu, amipeci' mapela' tusa, tahekal tu kuheci, alahican sa makaazih tu misamelimelitay misuped ku ak'ak tu mapeciay nu landaway. == dubu (巢穴) == 烏鴉的窩往往建在較高的樹杈上。雌鳥一次生四五個蛋,呈淺藍或淺綠色。孵蛋期約20天,這期間,雄鳥外出覓食。小鳥30—35天即可獨立生活。 u ak'ak i u misadubu a siwawa sa cikanca mikilim tu talakaway a kilang a misadibu, kinacacay a sitieku, sepat anu cacay sa, lima kalasumilawan atu langdawan kukulit, tusa a bataan ku demiad a midiku i u midiku ku langa sa, u tama sa mikilim tu kakanen u wawa atu luabataan i dauku lima a demiad, kiyamin liyas tu wina, cinina tu ku mikilimay tu kakanen. 烏鴉的警惕性很高。當鴉群中的一隻發現有什麼動靜的時候,會發出驚叫聲,於是鴉群也會大聲驚叫著一哄而散。 u ak'ak tadimatim kutengil anu adidi' ku matengilay tu masahica hicay sa, tanutuwa' sa masuni', pakatengil tu katuuday matengil ku uday sa babalebet sa tu wamin mubahel. 有人用答錄機把它們的聲音錄製下來,當播種期需要驅逐烏鴉的時候,就播送驚恐聲,把它們趕走。當果園發現大量害蟲時,就放它們群集時“啾啾”的叫聲,召集它們來消滅害蟲。 idaw ku milingihaay tu suni nu ak'ak, anu pipasapalan tu hicahica sa tinia mikan kya ak'ak sa satu bakihan ku suni, niyalangiyu, baletbet sa mulaliu kya ak'ak u u iyadah ku cilkay, nu nipalumat u tuud sa, "ciw ciw" han ku suni sa, tani tu wamin, kya ak'ak amihamin tu cilekay. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == [1]中文維基-烏鴉:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E9%B8%A6</nowiki> [2]中文維基-家鴉:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6%E9%B4%89</nowiki> [3]百科全書-烏鴉:<nowiki>https://tw.18dao.net/%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%85%A8%E6%9B%B8/%E7%83%8F%E9%B4%89</nowiki> ttex67z8mql9jqmgm45qvqe86uon9yb alebis 0 4938 53688 50891 2019-11-21T17:07:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == alebis === u zuma a kamu(其他語言): === [[cmn:大冠鷲|nu Hulam(中文):'''大冠鷲''']] [[:en:Crested_serpent_eagle|nu Amilika(英語):'''crested serpent eagle''']] [[:ja:カンムリワシ|nu Zipun(日語):'''カンムリワシ'''(冠鷲)]] [[tangan:Crested_Serpent_Eagle_I_IMG_9342.jpg|thumb|alebis]] === u canan ku alebis(alebis是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == nahi8stve9zen5wpgugm4o8wcq3nbo9 aledah 0 4939 111909 111908 2021-05-28T02:42:47Z Sayang Sayuen 1729 /* u zuma a kamu */ wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == * u kamu nu Hulam:辛辣 * u kamu nu Amilika:spicy * u kamu nu Zipun:スパイシー == tinaku a kamu == # aledah 辛辣 #* aledah ku kalimutuc a daydam ni Kacaw. Kacaw 的小辣椒特別辣。 #* aledah ku kamu ni Benel i binawlan. Benel 在眾人前說話很辛辣。 # aledahaen 很辣 #* aledahaen kaku tu daydam. 我覺得辣椒很辣。 # aledahen 辣一點(命令) #* aledahen ku piciyan tu titi nu katalalan! 牛肉炒辣一點! # paaledahen 加辣 #* paaledahen tu adidi' misalami' sa asu' kanen! 菜餚裡加一點辣味易開胃! #* paaledahen ku lami' nu sakaen tu hakhak! 要把糯米飯的配菜加辣! # saaledah 很辣,講話很刺耳 #* saaledah sa ku lahud nu kenaw. 蔥的氣味很辛辣。 #* saaledah sa ku kamu ni Taymu i takuwan. Taymu 對我說話好刺耳。 # saaledahay 最辣的 #* u saaledahay ku kalimutuc a daydam. 朝天椒是最辣的辣椒。 # sialedahay 有辣的 #* sialedahay nu piyang. 糖果有辣的。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] 3vd9ig4gkb9rrzo3r3nodqj5gbifit5 alem 0 4940 124251 124250 2021-09-21T11:09:25Z LamiHung 28 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == u kamu nu Hulam:穿山甲[[tangan:Pangolin_borneo.jpg|right|thumb|alem]]u kamu nu Amilika:pangolin u kamu nu Zipun:パンゴリン == tinaku a kamu == # alem 穿山甲 #* u puduh ku kanen nu alem. 穿山甲的食物是螞蟻。 # mialem 抓穿山甲 #* tayza kita i buyu' mialem. 我們去山上抓穿山甲。 # sialem 有穿山甲 #* sialem i bulubuluan nu Maibul. 在馬立雲部落的箭竹園裡有穿山甲。 穿山甲,中國古稱鯪魚、鯪鯉、鯪鱧,是穿山甲科(也稱鯪鯉科,學名:Manidae)的一類哺乳動物的統稱,屬鱗甲目(Pholidota)下唯一的科,現存 3 屬 8 種,分布在亞洲和非洲的熱帶及亞熱帶地區。它們從頭到尾披覆著魚鱗般的角質甲片,穴居夜行,以白蟻為主食。 u alem hananay sa, i Cung-ko a nipangangan sa u 鯪魚、鯪鯉、鯪鱧 han, u mamimumukay a aadupan (idaw ku nipangangan tu ya Manidae) u sikalecad tu pacucuay ku nina’ a nikapulungan a pangangan, silingidisay (Pholidota) malsabaay henay a kasaduma, nu liwaliwan tu sa tulu tu kamasitudungay wawaluan nu silihat, i yaco ku kaliwasak atu i Africa a tukutukusan caledesanay a kitidaan mulatlat tu sakaudip. u nu heni sa makay i tangah, kikul mamin sikibutulay a silingidis ku banges, i buhabuhangan mudeku u labi’ ku pisaungay tadatatungusan mukan tu salngacay a [[aayad]]. == lalangawan (文化) == 關於穿山甲最早的記載見於《楚辭·天問》:「鯪魚何所」,東漢學者王逸註:「有四足,出南方。」北魏人高祐因認出穿山甲而聞名。南朝醫學家陶弘景《本草經集注》認為穿山甲「能陸能水,日中出岸,張開鱗甲如死狀,誘蟻入甲,即閉而入水,開甲蟻皆浮出,圍接而食之。」明朝醫學家李時珍則準確指出穿山甲不是以鱗片誘蟻,而是「常吐舌誘蟻食之」。 sakay nu alem a masulitay nu ulic a likisi sa, sayaway sikaadih i cudad nu "Cu-ci Tain-wen" (《楚辭·天問》):「鯪魚何所」,ya i 東漢nay nu hulamay a saydang ci Wang-yi (王逸) misulit, "piadih nida sa idaw ku sepatay nu kuku sa namakay i nutumulan sa". 北魏人 i piuyeay a tademaw ci Kaw-you-yin (高祐因) idaw ku pitapal nida tu alem a kasingangan i hekal. i kahulamay a malaisingay a tademaw ci Taw-Hung-Cing (陶弘景)《本草經集注》nipakayku nida u alem sa (taneng i tukus saungay taneng i nanum a maudip sa, i demiad mucelem i teban nu kalahukan itawya a muculal, mucebal tu lingidisay a kanus sa mahida u mapatayay, misabana tu aayad micumud i laway nida, mamin tu sa mucelem aca siidep ku laway, anu mangalay sa munabaw a milaup tu aayad ). i 明朝 milisaydangay ci Li-si-cen (李時珍) idaw ku malucekay nida a nikingkiwan tu sapatudu u alem sa caay kau nu lingidis ku nisabana tu aayad, ya u hina pasema’ tu misabana tu aayad a mukan. == (保育情況) == 2014 年 7 月,由倫敦動物學會主持的IUCN紅色名錄物種存續委員會穿山甲專門小組,指出穿山甲是目前全世界最常被走私買賣的哺乳動物。所有穿山甲都面臨巨大的生存威脅,其中中華穿山甲和馬來穿山甲被IUCN 評估為「極危」物種,非法走私的活動極為猖獗。隨著亞洲的4種穿山甲數量銳減,走私貿易商家已轉移目標至非洲,以滿足市場上的龐大需求。 i 2014 a mihcaan pituay a bulad, u nu Londonay sakay nu aadupanay a masakaputay nipacukatan a matatengl tu ya IUCN hananay, ya sumanahay a nipacebangan tu tuudtuud nu alemay ya mitesekay a uyeyenhuy, idaw ku nipatuduan tu alem iayda sa masanu kitakitay u sanisani sananay a mapalalicay tu sasiwbayen tina micucu’ay a aadupan. kahaminan nu alem maysuayaw tu pihacengay katalawanay sikaudip tu lihat, satusa ya cunghuwa hananay a alem atu nu Malaysiaay a alem pitapal nu IUCN sa u ( pihacengay tu a malawpes sa ) ku nikasaditan a lanaw, u caayay sululenay a sunuk sananay a mamapacakay sa micidek ku sikabangbang. kakilulen tu nu Ya-couay a alem maselepmaselep ku sasausian nu alem sa, u mahidaay mamisiwbayay tu sapacakay sa, malimad tu taydaen i Africa ku nipalumata, sakadem nu kasilungucan nu iciba tu kiyadahay a nikaydihan. == wayway a nikasaditan (形態) == 穿山甲體長約30–100cm,尾長約等於體長甚至超過體長,雄性的體型稍大於雌性。背部拱起,頭小而尖,吻部細長,無牙齒。四肢粗短,有銳利的鉤爪用以刨土挖洞。除腹部外,通身遍布瓦狀角質鱗片,受驚時會將身體蜷縮成球狀,依靠背部的鱗片保護腹部。舌頭極為細長靈活且帶有黏液,便於舔食白蟻。大型穿山甲的舌頭長度超過40cm,但直徑僅有0.5cm。和大食蟻獸、花蜜長舌蝠一樣,穿山甲的舌頭並未附著在舌骨上,可穿過咽部通入胸腔。 ina alem hananay sa nikatanaya’an nu udip sa makaala tu 30-100 cm, u kikul nida sa mahida u nu udip katanayu singasiw tu katanayuan ku udip nu duma, u tama sa kitabakian ku nu laangay a udip. masapukaw ku kulul, adidi ku tangah masadicem liwliw nu laway sa masatanayu, nayay ku ngipen. sapatay nu kuku sa apuyu nika kidemu sa, kaidawan nu sinang nu kanus u sapikutkut tu bunak a misabuhang. u bili ku nayi’ay u udip sa mamin idaw ku lingidis masa u kawalala adihen, anu mapatawit sa masukut ku udip mahida u mali hepec sa masakimulu, miida tu kululay a lingidis mayading tu bili nu udip. u sema nida sa micidek ku nikatanayu pasu kalawkaw sa pasema sisilsil tu ngangay, u sakacaluway nida a munacnac tu aayad. u tabakiay a alem sa mangasiw ku 40 cm katanaya’ nu sema’, nika u nikaahebalan sa 0.5 cm adada. sikalecad nu ya mabukahay a mujkanay tu aayad a aadupan, atu ya micepcepay tu sicedam nu balu a padaduki, u sema’ nu alem sa, cayay pidepit i ukak nu sema’, taneng saan a picaliway pabesut sa micumud i baluwang. == u nina’ (習性) == 穿山甲棲息在亞熱帶地區和熱帶地區的山區森林、灌叢等環境,晝伏夜出,白天睡覺時會抱成球狀。作為夜行動物,它們有良好的嗅覺以協助尋找昆蟲等食物。 ina alem sa sikangaay a kakauipan nu heni sa iti Yacoay kalacaledesan a buyu’buyu’an, atu sinanumay a pibasbas a kitidaan, mabi’ i demiadan u labi’ ku sasaungayan, i demiad a mabi’ sa mahida u miabibiay tu mali masakimulu. masa u nu labiay a musaungayay a aadupan sa, kaidawan nunuheni ku maylayyay a misanek, u saedapan nu heni a mikilim tu kangalayan mukan tu cilekay. == sakay nu sapa[[iyu]]ay a aca (藥用價值) == 傳統中醫以穿山甲善於穿鑿洞穴、開通道路的特性,認為其鱗片有通經活血並幫助產婦通乳(催生乳汁)的功效,但現代研究發現其主要成份並無特別之處,僅為普通角質,與人類指甲成份相近。此外,偷獵者為方便運送穿山甲或為保持其活力,會為穿山甲注射各種鎮定劑、興奮劑及重金屬等,以便非法商販維持賣相,而這些污染物質會令進食人士的肝腎功能受損傷。 nu satuducay a kampuyaku sa u alem hananay mitesekay a mukutkut tu buhang, atu mubesul tu sapadadan a kahidaan, nipitapalan sa mikayku tu ya lingidisan, idaw ku sapaculil tu idang atu mamiedap tu mulcuhay nu tatayna sikaidaw nu salang (patumes tu salang nu cucu’) a sileku, nika iaydaay a ziday nipikingkiwan sa, nayay ku kaadihan tu satatungusan a micidekay a yubungan sa, uyda sa u sikalecad nu kanusay a iyubung. tuyni sa, miubiay a tademaw sa sikaydih a caluwayen a miupang tu sakakumced nu alem, ciwsiyaen nu heni ku alem tu sasasatedep a sapaiyu, atu sakanglep tu kasaungayan atu baketay a sicamulay tu kimmay a sapaiyu, sikatanektek nu hekal a adihen talakaw ku aca sa, ina mahiniay a nicunusan tu mauningay sa, anu makaen tu nu tademaw sa kakayda a satu ku atay maduka hakay pihacengan ku kaimelangan. == u kalihalawan patalaw atu saadingan tu sapadutuc (威脅及保育) == 穿山甲在非洲及亞洲均被廣泛獵殺,以作為食物及傳統藥物使用,因此無法完全杜絕。多個物種在其原生棲地均大幅減少,包括大穿山甲、中華穿山甲及馬來穿山甲等。所有穿山甲均被列入《瀕危野生動植物種國際貿易公約》附錄二內,表示任何從野外捕獵的商業用途均被禁止,當中為商業目的之貿易而自野外取得之印度穿山甲、菲律賓穿山甲、馬來穿山甲及中華穿山甲之標本,其年輸出配額均為零。個別物種在多個不同國家及地區均禁止出口及貿易,包括孟加拉、中國大陸、印度、寮國、緬甸、尼泊爾、台灣、泰國、馬來西亞及越南等地都有保護穿山甲的法例。 ina alem iti Africa atu i Ya-cou malcad tu a masanina’ a piadupan, malakakanan atu sipisanga tu sapaiyu nu kangpuyaku, kyu nayay ku sapitena tu nikahinian. yadah tu ku masasengiay nu alem iti sikaudipan a kitidan sa mananunut tu a dakepan sikaselep tu ku kabuwahan, pasu ya Tacuwan, Cung-huwa hananay a alem. kaidawan nu alem sa mamin a mapahulic tu ya《瀕危野生動植物種國際貿易公約》mamalawpesay a aadupan atu lahaday a lihat saku kitakitay a kapulungan makakelec a hulic, sitatungus tu sakay hekalay a nikaadupan maminpuluen caay pisulul tu a miadup, i labu sa sakay nu siwbayay a nikadih sa, namakay i hekalay a nokaala tu nu Indiaay a alem, u nu Philippines a alem atu nu Cung-kouay a alem masangaay tu u sapabacuanay a aadihan, i paymihcaan sa malazilo ku sipatahkal a papacakayan. kasasidumaay nu alem sa sipuluen nu pipnpinaay a kanatal a mietel atu sikala’cus a palalacay tu pisiwbay sakay mawli a kawaw, kahinaan a kanatal sa idaw ku nu Mung-ciya-la, nu Cung-kuo, Ing-tu, Liyaw-ku, Mian-tyen, Ni-pu-el, Taywan, Tay-len, atu Ma-lay-s-iya atu Ye-nan, idaw amin ku sakay nu alemay a saading tu nipahulican. == sakay nu [[libung]]ay sikalalekalan a nipatelidan (Sars-Cov-2病毒宿主假說) == 有消息指穿山甲可能成為傳播嚴重急性呼吸道症候群冠狀病毒2型(SARS-CoV-2)的中間宿主。2020 年 2 月,華南農業大學官方微信公眾號發布簡訊,從穿山甲中提取的病毒的遺傳序列與 SARS-CoV-2 的遺傳序列相似度為 99%。然而,其最終發表的論文結果顯示,從廣東繳獲走私的馬來穿山甲中分離的相關病毒在受體結合區域(RBD)與 SARS-CoV-2 有極高相似性,只有一個非關鍵胺基酸的差異,全基因組相似度為 90.1%。 idaw ku satebulan a nipatudu tu ya alem u mamilaliday sa ku pihacengan a tatungusan, mahidaay u sakainayi’ nu pihanhanay a imelang mapangangan ayda sa ya sakatusaay (SARS-CoV-2) masalamitay nu cilekay a libang sa, i 2020 a mihcaan sakatusa a bulad, ya Nanhuwa a tabakiay a cacudadan nu kanatalay a nipabinawlan tu ya satebul, sipakay i udip nu alem a muwala tu sapikingkiwan sa sikalecad tu 99% nu SARS-CoV-2 a mapadutuc sa ku kasasengian satusa, katukuh i sanudikudan sa nipalekalan tu nu lunun a nikasaheci piadih sa, na makay i Kuwantung a kenis a nisabanaan sunuk sananay a miungpang tu alem, u ya masakiketayay a ledek nu udip sa pulung han tu ya bulukuay a kitidaan (RBD ) atu nu SARS-CoV-2 kaidawan tu kalalecad sa, tada cacay ku ya masadumaay nu nayay ku kangki’, u sakay nu ngangasawan a pilas a kasasengian sa makaala tu 90.1%. 另外,香港大學公共衛生學院新發傳染病國家重點實驗室管軼教授、廣西醫科大學胡艷玲教授發表論文類似論文,在從中國南部反走私行動中廣西查獲的馬來穿山甲之中,發現分離的病毒株與目前感染人的毒株序列相似度在 85.5% 到 92.4% 之間。推測指出馬來穿山甲可作為新冠病毒中間宿主,再經由食客感染人類,以至於疫情在武漢的交易市場爆發。但湖北並非任何一種穿山甲的棲息地,因此新冠肺炎最初宿主應該與穿山甲不直接相關。如果穿山甲是病毒宿主,獵戶與相關運輸工人,以及廣西反走私隊伍會最快受到感染。 u duma sa i nu Siyang-kang pasubanaay tu nu sakakumcedan a tabakiay a cacudadan pangiha, tu nu sakalaliday a nipitanaman i tatudungan ci Kuwan-yi’ a sasaydangay, i nu Kuwan-siay a sasaydang ci Huiyen-lin patahkal tu kasasengian a lunun, na i Cung-kouay nu timulanay a nikadepaan masa nu Ma-lay-si-yaay a sa, mapaadih tu piliclican tiya siledek nu libung atu nu aydaay ya sing-kuwang hananay a libung sa idaw ku kasasengian tu 85.% kacakatan tu 92.4 nu palasubu. nipitapalan sa ina Malay-siyaay a alem u nu kalalekal nu libung pidekuan a sitatungusay sa, sipakay i nu kaen sapalalit tu tademaw, kyu iti U-han a kitidaan nu iciba’ ku sayaway a mulatlat ku libung. nika ya iti Hu-pye a buluku caayay kau nu alemay a nanina’an a sikaudipan, kyu ina sing-kuwan hananay a libung sa nayay ku masakiketay nu sapatudu tu sikatatungusen. anu kaidawan nu libung sa ya mayadupayay a tademaw atu mamiungpangay, atu ya nu Kung-siay a misabanaay a masakaputay sa, pisuayaw tu libung a nipalalid sa hakay u sakalamkamay a mapalalid.   == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290801.htm 原住民族語言線上詞典] *中文維基-穿山甲:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%BF%E5%B1%B1%E7%94%B2</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] rdhw2oxtj59fysen4mwonw29hb7qe5f alibungbung 0 4941 104598 53702 2021-03-26T01:10:13Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki madimel tu mitengil tu nisakamu  tu nananaman nu pasubana’ay, anu caay kadimel kyu caay kasanga’. sakacacay,milasul tu tu kakawit atu takini’,tayza i umah mikilim tu palingad. kina alibungbung yadah ku ceka,a misanga’ yadah ku kawaw. mitudis tu ceka i capiingan nu pahpah, nika mitulik ku alibungbung. tebanay a ceka mitudis. caay kadayum ku sasanga’an nalimaan nu Sakidaya.    [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 8pkul13f4yv61fzzsubvvzyiafzhvy5 alikakay 0 4942 104479 104477 2021-03-25T08:32:45Z Padakaw 75 /* nanutawya caay tu kapawanan */ wikitext text/x-wiki == nilacul == i kasumamadan na idaw ku Alikakay tayni i tapingingan nu nyadu’ nu mita i takubuwan, tayni sa malingatu tu misawcu tu tatayna, u lutungay u biubi han muaala sa tukadan tu ku bili mukan, bakabakhan i umaumahan ku nituukadan tu kidu nu wawa, makadih ku siwaway ahican caay kalalum ku balucu’, matalaw tu ku i cuwacuway a nyadu’, kyu midapu amin tayni i takubuwan mueneng, nanutawya malsupsup tu amin ku nyadu’ i tabakiyay Lidaw, Natawlan Cikasuwan, matalaw tu miliyas i tabakiyay anyadu’, nanutawya caay tu kalipahak ku binacadan nu paynyanyadu’, anu misakakawaw ku binacadan sa, sipakelid sipakelid hantu ku wadiwawa, i misimaway tu adiwawa i luma’, u babalaaki tu ku sitatungusay a mudiput. === misabana' tu tatayna nu binawlan === uduma a sala’tusay atu sakacikiyan nu binawlan, misamsaam misabana’ tu tatayna nutau, i umaumahan, anu sa caccaay sa maluk ku tatayna i umaumahan sa, anu lenukan tu ku alikakay sa, malingatu tu misamsam tu tatayna, hicana’misabana’ suma den nu heni ku pising atu wayway pasungiha’ sumaden, adihsa ku tatayna sa malecad tu malakapahay nu acawa nu udip, ahican miikkaii, anucacay sa malecad tu mamidang nu udip, kyu masabana’ ku tatayna, cilacila sa sini katengilan tukita tu mahiniyay a kawaw, mu sumad tu pising atu ngiha’,micapi tu tatayna, amed kutatayna masamsam tu nu udip ahican caay ka sabana’ nu tatayna, sawsawni sa idaw ku mahiniyay a kawaw inyadu’ === na kamuwan nu babalaki === nasulitan ni Nuwatan o Kumud i 2019 a mihcaan namahida ku alikakay kiu lasupsup satu ku binawlan masaupu i tabakiiyay a nyadu’namakayda salingatu tu masanyadu’ ku paynyanyadu” ma tenes sa nanam satu kunyadu’ay amala neknek wyniyan a nyadu’sananay, matenes kaykayda satu mapahecek ku ngangan nunyadu’. i tawya nawnyadu’ acacay a nganganay kuydaan , aydasa misapacici satu misa ngangab tu tunu ngangan nunydu’ apa ngangan tu binacadan. === na u alikakay ku saka laklak nu sakidaya === anucaay kaw alikakay kumi bulibulay tu sakidaya kaw,caay tu kalaklak kunyadu’ nu sakidayaa, tadaw u sabulibulul ku alikakay, yu caayhen katayni ku alikakay , lihalaykunikaudip nu sakidaya, nanutawyakyu caycaaytu kalaliyas ku sakidays, tah aayydaa ahican naca nasepiyan tu amabuliyas, u duma sa kaykayda satu ku duma anyad’ miliyas, ma ngaleb tu ayda u pancah. kamisa tu miki hahemul tu katuuday tu misa panpancah tu, sasahican kumahiday u sakidaya sa usakidaya kamisa panpabcah enaca, i tida mala puul ku wawa nu sakidaya, tadaw u mabelihay tu tuas kumahiday , upacakayay tu adingu nutuas kumaahidayj a tademaw, an tatenga’ u pancah kisu sa sakamuwamay tukamunu tadapancah akamu, anu matinengay kisu musakamu, anu maliyuh tusa sahica misapanpancah tunikaudip, u tada maliuhay kisu tu kakawsan, sa luwaluway sa misa panppancah, tadaw u mingiduway kisu i panpancahan, mamucelay sa kubabalaki tumahhiday, wycanan misa kalikaliyuh kisu tu tatuasan sa aci katineng tu ku babalaki tu wayway numisu, ya idang isu i udipsa ama paliyun aca, acikaw nutuas numisu kui labuway,sahican misalekuleku sa misapancah tuudip nu udip. === pupancah hananay nu taw sa === matinengay hakya kisu tu pancah hananay sa wycanan sananay, i kasumamadan mahka tayni ku hulam, u tada taywan kuydaan, makadih tu isatipa a tademaw kasenun sa muawaw tu (huan na) saan, makatengil kita tu huanna (hwan)sa makatengil. kitasa, kasenun sakita macudah sakasan u misa punelay i titaan ku (hwanna)hananay, tayni satu ku tadahulam sa maliyuh tu (hwanna)hannanay nu [[Taywan]], kyu sulit hantu nu hitay i tatipeluk tu cudad (番仔) nanutawya salingatu unu hulam tu ku sapiawaw i titaan tu (hwan cay 番仔), maka tengil ku babalaki tu nipiawaw tu (hwancay) sa, maliyuh pa hacuung tu(hwancay) a ngiha’an, kasenun hannu babalaki muasip tu (pancah), kyu katukuh aydag hidahida satu upancah kitasatu, u misapengelay i titaan a kamu kalangangaen ita, ini kungangan iata tu sakidaya sa kaiyan, tatenga’tu nukamu nubabalaki tada upacah sananay a kamuwan. u mahiniyay wyta aydaay maliyah tu kakawaw, idawku nganga ita tu sakidaya sa kaiyan (ngung huan) nuheni asi, ngangaan, nutaywan anipi sapuenelk ititaanan hansa manamuh, u(tadapancah) han nanay nu babalaki. === na mahida kuni pibulibul nu alikakay === yu hatida tukunipi lutelut nu a likakay i tutaan ma ludaud tu ku binacadan, malinges tu ku babalaki nunnyadu’ mabales husatu amin ku binawlan, pa sauou hantu nu tumuk babalak papilubang, matatengitengil tu nabalucu’an, idaw kusananay kasseenunn han midebung nu selal mu bahbah saan, udumas kasenunen ma ngayaw malpacaw atu alikakay ku kapahay, sakamu hantu nu mapalaway , matineng mudimut kutaw tu udiip sa ahican isu mu patay, hatu nu katuuday, sakamuusatu ku tuumuk anu mahida sa kau mapalaway aca kumi debungay satu, nika sausi satu kuheni tu mapalaway nu nyadu’an cikataneng satuway, satu kuheeni, anu mahidasa ka tayda aca i timul mi sasuwal hatu nu nu binawlan ku tumuk, hang satu cikatenes iniutu nu ku kamu nu maka timulay, mihang tu kuheni satu, tatenga’ pakatulu a bemiaad iniutu amin ku mapalaway nu itimulay i nyaadu’ nu takubuwan, mahida sa a debungan ita ku nyadu’ nu alikakay satu,beleng satu ku heni. sipakayda nuheni i nutimulan midebung culuk hantu nuheni tapabaw. === i dadan malitemuh ku alikaakaay === itini inipi debungan nu heni sa, idaw ku wakawak sananay mu culi, caay pakadih sakyai tumapalaway,nika maadinumapalaway ku culil nuheni, ba’tung hatu nuheni tu putut, waw satu muungal. matapesi’ nuisi’ katinengan tu kunikaidaw nu alikakay, culuk han nu mapalaway mukilul, makatukuh i aenengan nuheni, makatukuh itida lawp hantu nu mapalaway, inayi’tu kulalaliuwan sadikuday mi palima tuamin ku alikakay sakamu satu tu mapalaway nu sakidaya, amana pipatay i taamiyan liyas hawtu niyam i tini, satu kukamu nyatumuk nu alikakay, dateng satu ku tumuk anu muhida sa, kalam kamen tui miliyas hatunu tumuk kuheni, uydasa muuyuy tu tubinawlan nuheni, mahidasatu kakilu kilul satu maluyaluy mapulung mulaliu, kilulen tu nu mapalaway inudi kudan inaynayi’ ku mulecisay, makatukuh inuwaliyan, mulakuyt tu tubayu, nuka muculil i pabaw nubayu pakay kaki’ nu nanum ku nanum nubayu, nanutawya sasa’ satu ku balucu’ nu binawlan, mahida kunipi palapuul nu alikakay i sakidaya. === nanutawya caay tu kapawanan === nadikudan satu nu alikakay, cacaay tu pakapawan ku Sakidaya tu alikakay, pasuitimulay a nyadu’ inayi’ ku maliyuhay, katukuh ayda mahida tu kasinang nina kungku, tacuwacuwa a nyadu’ nu Sakidaya sa caay kainayay kina kungku, ahican aca tada paylabu i balucu’ nu Saaakidaya kina kawaw, ayda mabuliyas tu ku Sakidaya ayda tacuwacuwa tu mueneng, ayda mabuwah ku Sakidaya u wawa nu heni sa, misanupaaacaah tu amin, kyu pasupanpancahan tu matineng tina kawaw ayda . <br /> [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] j8b3f9gsnjld4xndw5vbm47gszkvfzp alisalap 0 4943 128456 128432 2022-08-20T02:14:28Z 118.160.181.91 /* picidekan (特徵) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:蜈蚣 (34877894870).jpg|縮圖|alisalap 蜈蚣]] alisalap, kamu nu Hulam: 蜈蚣. 蜈蚣是肉食性動物。蜈蚣的地理分布十分廣泛,甚至越過北極圈。 alisalap u heci ku kaneng nuheni. alisalap yadah ku kitidaan nuheni makatukuh i Pai-ci-cun. == masadumaay a ngangan (各種名稱) == nu Hulam:[[cmn:蜈蚣|蜈蚣]] nu Amilika:[[:en:Centipede|centipede]] nu Lipun:[[:ja:ムカデ|ムカデ]] 【學名】Chilopoda 【mitesekay a ngangan】Chilopoda 【俗名】蜈蚣 【tada ngangan】alisalap == udip (身體構造) == 蜈蚣(Centipede)屬於多足類唇足綱,體型細長,每一段體節擁有一對足。 alisalap (Centipede) u yadahay ku kuku’ nu bilbil kuku' atekakay, sa tanayu’ sa ku udip, nu cacaya a batacan tusa ku kuku’. 蜈蚣又名百足蟲,但實際上足數不一,有少於20,也有超過300隻腳的。 alisalap han singangan naca’ tu cacay a lasubu nu kuku’ a cilekay, tatengan caay namin kalecad ku kuku’ nuheni, idaw ku mawadaay tu tusa a bataan a kukuan, idaw ku milakuyday tu tulu a lasubuan a kuku’. 除了一個例外種有96隻足,蜈蚣都擁有奇數對的腳,比如15對或17對,也因此,不存在擁有正好100隻腳的蜈蚣。 idaw ku masa dumaay a alisalapan siwa a bataan idaw ku enem a kuku’an, alisalap han idaw namin ku matatiwuyday a kakuku’an, tinakusa nu sabaw tu lima atu sabaw tu pitu a kakuku’an, sisa, inai ku matatungusay tu cacay a lasubuwan a kuku’an nu alisalap. 【眼晴】很多品種的蜈蚣沒有眼睛,但一些蜈蚣擁有單眼,而且這些單眼有時會聚集起來形成複眼,可是這些眼睛只能分辨亮暗,沒辦法看見真正的影像。 【mata】hatidaay tu nu alisalapan inai' ku mata, nika idaw ku alisalap nu masacacaya nu mata, nika nina cacaya a mataan alahican pulungen nuheni ku adidiay a mataan alaw masamata, nika ina mahiniay a mataan u takelalsa atu duu’d ku adihan, caay pakaadih tu tatengaay a aadihan. == picidekan (特徵) == 蜈蚣的特徵是首節的附肢特化為一對毒爪(forcipule,蜈蚣特化過後能夠注射毒液的鉗狀前肢)。 picidekan nu alisalapsa u sayaway nu batacan i nu ayawan ku masaacawaay a sidukuay nu kuku’an (forcipule), kapicedekan nu alisalap taneng micucuk tu duku i ngangucudan nu ayawan a kuku'. 蜈蚣的體型有小至數毫米的地蜈蚣與石蜈蚣,也有大至約30公分的蜈蚣目蜈蚣,顏色通常是土褐色與棕色及紅色組合,視環境不同會有所變化。 udip nu alisalap idaw ku adidiay nu alisalap atu i ba’ba’ay a alisalap, idaw ku tabakiay makaala tu tuluay a bataan a kunfun nu alisalapan, kulit nu alisalap u lalaay a kulit atu celacelahan atu kalasumasumanahan a kulit, caay kalecad ku kakitidaan sisa caay kalecad ku kulit. 一些品種的蜈蚣的第一對腿有類似觸角的功能,但不像一般動物的觸角,它們的方向是向後的。 idaw ku mahicaay a alisalap nu sayaway a cepian mahida u ngawa a kuku', caay kahida nu dumaan a ngawa', misudikuday ku kuku' nuheni. 蜈蚣的頭部呈現圓或扁平狀,前端有一對觸角。 tangah nu alisalap makimulmul atu mata’pis, singawa' i tangah.   蜈蚣有一對用於咬與切割的顎(Mandible),以及兩對用於品嘗與操縱食物的小顎(Maxilla)。 idaw ku maha tusaay a sangucud atu sapiputun a laway (Mandible) nu alisalap, atu mala tusaay a sapitaneng atu sakan tu tuud a adidiay a sangucud (Maxilla). 第一對Maxilla包含小顎鬚,形成下唇。 saka cacay nu maha tusaay  “Malilla” adidiay a ngingis mala i sasaay a bilbilan. 第一段體節的附肢從身體往前延伸,覆蓋住口器的其餘部分,這對附肢的尾端是帶有毒腺的利爪,可以幫助蜈蚣麻痺或殺死獵物。 @@@@@sayaway a batacan nu mikapiay a kuku’ nama kayda i udip misa tanayu’, matahap ku laway nu duma a liwanan, nina mikapaiay a kuku’ nu sadikuday sa idaw ku dukuay a kuku’an, taneng mipadang tu alisalap mikema atu mipatay tu aadupan nuheni. 蜈蚣有嗅感器:位於觸角的基部,包含一個盤狀結構以及一個被感覺細胞包圍的中央孔,能用來感應振動,甚至提供聽覺。 alisalap idaw ku cihek nuheni, itida i angangan nu ngawaw’, masa salaay ku kadu’ atu numi tapalay tu sipaw miliwliw tu tebanay a buhung, taneng sapi ngelngel nuheni, atu sapi tengilaw tu suni. 蜈蚣的身體包含15個以上的分節,除了從第一節延伸的顎足以及最後兩節沒有腳,剩餘每個節上有一對足。 alisalap a udip nida nu sabaw tu limaay a batacan han, i saka cacay a batacan nisa tanayuan a lawayan nu kuku atu sadikuday nu tasaay a babatacan nai’ ku kuku’, liwasatu tu babatacan idaw namin ku mala tusaay a kukuan. 每對腳總是比它的前一對腳稍長,以確保它們不會在快速移動時互相碰撞。 nu masa tusaay a kuku’an mitanayu’ aca tu nuayawan a kuku’, saka caay nuheni yu amelik malimad a saka caay ka sasetul. 最後一對腳可能有第一對腳的兩倍長。 sadikuday a kuku’ nuheni miki tanayu tu sayaway a kukuan nu tusay a bay nu tanayu. 蜈蚣的最後一節有一個尾柄,還有一個生殖器官的開口。 alisalap nu sadikuday a batac idaw ku kikul, idaw henay ku tamenahan nuheni mutuwaw tu. 蜈蚣主要用觸角尋找獵物。蜈蚣的每一節通常有一個開口或氣門。 alisalap tada ngawan nida u sapiadup nuheni. alisalap tu putunputun nuheni kanca’ situwa’ atu hahanhannan. 牠們有一對馬氏管用來排泄廢物。 idaw aca ku tusaay a "ma-se-guan" (馬氏管) u tatai’an nuheni. 水分流失很快,所以需要潮濕的微棲息地以補充水分,比如土壤、落葉堆、石頭與腐木下等。 [[tangan:Strigeria Centipede guarding eggs.jpg|縮圖|u ti'kuk ni alisalap]] kalamkam malawpes ku nanum, sisa manamuh i masengeday kunuhnin a mueneng micunus tu nanum, tinaku sa i lala’lala’an, numa saupuay nu papah, baba’tuwan atu isasa nu malahulay a kilang. == duku (毒液) == Forcipule可以捕捉獵物、注射毒液,然而並不是蜈蚣真正的口器。毒液從毒腺通過導管到達Forcipule的頂端。 "Forcipule" taneng miadup, cucukan tu duku, caay ka tatengay nu alisalap a laway. duku han namakayda ilabu milakuyd tu ngangucuhan katukuh i  “Forcipule” tungduh. 蜈蚣的毒液類似蜂毒,會疼痛,但不會致命,而且大多數蜈蚣體形小,毒液量少。 alisalap a duku han mahida unu kaketi a duku, miadada, caay pipatay, nika hatidaay tu nu alisalap adidi namin ku udip, adidi ku duku. 萬一被咬時,最好的處理是清洗及消毒傷口,冰敷可以減輕局部的腫脹及疼痛,幾天後疼痛消失即痊癒。 anu makala sa, sakapahay han mibanaw i sayaway atu misiwduku tu nikalatan, pakuliyan miahemaw tu nika lebawaw atu adada, pina a dimiad mahpectu sa mangaytu. 成年人被蜈蚣咬後,除了感到十分疼痛,可能會有嚴重腫脹、發抖、發燒與虛弱等症狀,不過不太可能致命。 babalaki anu makalad nu alisalap, tuni ka adada’sa, malebawaw, mamilmil, sinicu, atu nai’ ku icel nu tademaw, caay pipatay tu tademaw. 蜈蚣咬傷對於小孩與有過敏反應的人更具威脅,過敏者可能產生過敏性休克。 alisalap anu makalad ku wawa makaway mahicaay kiya ku tademaw, makaway han alaw amasatedep ku hanhanan. 即使是無毒的蜈蚣仍經常驚嚇到人,這是是因為牠們移動時同時動用大量的腳,而且牠們傾向於從暗中竄出,衝向人們的腳。 nuinai’ay a dukuay nu alisalap hina cekuk tu tademaw, yu muculil kunuheni sa yadah ku kuku’ nuheni muculil, hina i duu’day amuculal pasayda i kuku’ nu tademaw. == duma (其他) == 秘魯巨人蜈蚣是現存世界上最大的蜈蚣,老死長度可輕易接近30cm,最大紀錄更達到36cm,牠們食用蜥蜴、青蛙、鳥類、老鼠,甚至蝙蝠、囓齒動物與蜘蛛。 Mi-lu (秘魯) satabakiay nu alisalap inihenay i kitakit nu satabakiay a alisalap, anu mapatay sa maka tukuh tu tulu a bataan a kun-fun, tuna sulitan han maka ala’ tu talu a bataan idaw ku enem a kunfun, mukanay tu kakitil, balaud, mabahelay a ayam, du’, atu pidaduki, singipenay a aadupan (pawalil)... atu kakatu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * 中文維基-蜈蚣:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9C%88%E8%9A%A3 [[tangan:Centopeia1.jpeg|thumb|alisalap]] [[kakuniza:Habayiing]] 9if9kj3hcgd7safadrrm4c5ho53vobb alukul 0 4944 92104 53775 2020-08-08T12:34:15Z CptViraj 454 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:TTL 95 degrees medical alcohol.jpg]] → [[File:TTL 95 degrees medical alcohol bottle 20100902.jpg]] [[c:COM:FR#FR1|Criterion 1]]: Original uploader’s request wikitext text/x-wiki == alukul == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:乙醇|酒精、乙醇]] nu Amilika:[[:en:Ethanol|ethanol、alcohol]] nu Lipun:[[:ja:エタノール|エタノール]] [[tangan:TTL 95 degrees medical alcohol bottle 20100902.jpg|thumb|alukul]] 6w0ta3o8solpziq25zl4m7q1iqufi7w alungdas 0 4945 119807 119806 2021-07-21T06:49:46Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[:zh:錦蛇屬|'''alungdas''']] (kamu nu Hulam: 錦蛇) 錦蛇屬,蛇目游蛇科的1屬。 milecaday tu alungudas, u bau samataan mingaduya a bau nu cacayay a milecaday.[[tangan:'Elaphe climacophora in Yokohama.jpg|thumb|alungdas]] == masadumaay a ngangan (各種名稱) == u zuma a kamu: nu Hulam:[[cmn:錦蛇屬|錦蛇]] nu Amilika:[[:en:Elaphe|elaphe]] nu Lipun:[[:ja:ナメラ属|ナメラ属(ナメラぞく)]] [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]:Animalia(Amilika a kamu) [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]:Chordata(Amilika a kamu) [[:zh:纲|upiz(kang)]]:Reptilia(Amilika a kamu) [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]:Squamata(Amilika a kamu) [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Colubridae, Colubrinae(Amilika a kamu) [[:zh:属|mikitinay(su)]]:'''''Elaphe'''''(Amilika a kamu) == kaliwasak nika udip (分佈範圍) == 有50種左右,均無毒。分布於亞洲、歐洲和美洲。中國產16種,全國各省區都有分布。南和西南地區種類和數量均較多。 idaw ku lima a bataan a bauan, inai namin ku duku. kaudipan han i Ya-cuo, O-cuo atu Min-cuo. i Cuo-kuo han sabaw tu enem a babauan, hamin nu kitakit idaw namin ku ka udip nuheni. timul atu nutipan timul a kititaan abauwan yadah henay ku bau.   == sakaudip (身體) == 錦蛇屬,頭較長,與頸部區分明顯,眼大小適中或較大,瞳孔圓形。 alungdas sa masa tanayu’ ku tangah, atu liel kapah kuni kakenisan, matahan caay kaw tabakiay ku mata tanengay ku tabaki atu sitabakiay, masa kimulu ku mata. 體較長,圓柱狀或略側扁。背鱗19~27行,平滑或微起棱;尾長,尾下鱗成對。 udip masa tanayu, kala kimulmulan atu kala epingan. Kulul han idaw ku kines sabaw siwaw〜tasa a bataan idaw ku pitu a balat, lupenuc atu kala sansan kakuwan, u kikul, sasa’ nu kikulay a kinesan mahatatusa namin. 上頜齒11-24枚,幾乎等大本屬共有50餘種,分布於亞洲、歐洲和美洲。我國產16種,河北分布有8種。 pabaway a ngipen sabaw tu cacay 〜tusa a bataan idaw ku sepat ku ngipin, nu sakalecad a bau’han makaala tu lima a bataan ku pina a babauan, nika laklak amaudip han i Ya-cuo, O-cuo atu Min-cuo. itini ititaan sa makaala tu sabaw tu enim a bau’wan, He-pai ka udipan nu bau’an walu a babauwan. 錦蛇屬大多是中型或大型蛇類,分布廣而數量多,一般都具有鮮艷美麗的斑紋。 alungdas han u tebanay atu tabakiay caay kaw tabakiay a bauan, ihebal anika laklakan a maudip han yadah henay, hucunu a bauan bangbangcal masadit ku kulit. 主要以齧齒目和食蟲目動物等小型獸類為食,不但有觀賞和實用價值,並且對抑制有害動物的數量增長也起到不容忽視的天敵作用。 angangan ku kan nubau han u mahidaay u edu’ pawalil atu cilekay atu adidiay a aadupan ku kakanen, idaw ku adihan atu tatengaay a acaan. mipatay tu lacusay a cilekay miwada’ tunikayadah tu ada nuheni acaay pikasingalih tu ada nuheni. == nanam nuheni maudip (生活習性) == 錦蛇棲息於山區或平地、樹林及草地。剛接觸時有些個體攻擊性很強,但很容易馴化。 alungdas sapahanhan nuheni i buyu atu enal, kilangkilangan atu lutuklutukan. mahka masa suayaw kita tu alungdas misuayaw ititaan mangalay mi’dis titaan, anu caay kita paculi sa meduk satu cinida. 地面生活或樹棲。多於白天活動,也見於黃昏及夜間。 kaudipan nuheni atu sasa nu kilangkilangan. i demiad ku nuheni a midang, alahican i sangsangdep atu labii tahekal muculil a midang. 卵生,每年5月左右交配,夏季產卵,每次產2-13枚,約1個月孵化,溫度低時,孵化期可延長至2個半月,仔蛇全長約40公分。 matitiay a bauwan, tu mihcaan a limaay a buladan a patakis, laludhan kasi ti’kukan, kasi ti’kukan han tusa 〜sabaw tu tulu ku nika titian tu ti’ku , makaala tu cacay a buladan matiti’ tu bau, anu sienawsa ku demiad tadikuden tu tusay a pangkiw a buladan amadidi’ tu bau. matiti’ satu tu bau makala tu sepat a kunfun ku tanayu nu mahka muculalay a bauan.. 錦蛇主要以蛙類、小型哺乳動物、小型鳥類或鳥蛋為食,由於牠沒有毒性,當牠捉到獵物時會以纏繞的方式將獵物勒住,使其窒息身亡,再慢慢地把獵物吞下。 alungdas angangan nu kakanen han u balaut, uedu, pawalil, adidiay a ayam atu tiekuk nu ayam ku kanen, inai ku duku nu alungdas, anu madakep nuheni ku kakanen libeten nuheni i sayaway, sa hamawsa nai ku hanhan sa patay satu, hamaw hantu nuheni a mukan. 4月上旬到10月下旬均見其活動。以魚、蛙、蝌蚪、蜥蜴、蛇、鳥、鳥蛋、小型哺乳類和軟體動物等為食。 sepatay a bulat katukuh i cacay a bataan a buladan tahekal amidang. u buting, balut, pacainul, kakitil, bau’, ayam, ti’ku nu ayam, mahidaay u’du, atu mamuniay aadupan ku kanen nuheni. === kaudipan mulecuh (生長繁殖) === 卵生、亦有卵胎生的種類。黑眉錦蛇7~8月產卵1~12枚,多於晚上或清晨產出,經2~3個月孵出。幼蛇具卵齒。 lecu’ han mala bautu, idaw ku matitiay u ti’kuk a malabau. sikalaway tu lumeniay a alungdasan i patuay 〜waluay a bulatan asi tikuk siti’kuk sa cacay 〜sabaw tu tusa ku ti’ku nilecuhn, i labiy sa atu kanihalan a matiti’ tu bau, nu tusa 〜tulu a buladan sa matiti’ tu bau. mahka matitiay a bau idaw tu ku ngipen. === papahanhanan (棲息) === 棲息於沿海低地及內陸平原、丘陵和山區、在流溪、水稻田、池塘及其附近常見。 papa hanhanan nu bau han i Ililis nu bayubayuan a mueneng atu masa enalay a kitidaan, masa babuyay a kitidaan , buyu, sawac, lakulakuwan, takutakuan atu ililis nu lumalumaan a hina adih. 有的種類生活于山坡或路旁、茶山、玉米地、乾燥荒坡、灌叢、墳地及石堆等處。村邊甚至住宅內也有發現。 idaw ku dumaan a bau i buyu nu tapadtapadan atu tapal nu dadan, uciyauciyaan, kupkupan, maacakay a kitidaan, kilangkilangan, lunemluneman atu nika saupuan nu ba’ba’tuwan. alahican maadih ita i niyadu atu ilabu nuluma’. == ahican kya matalaw ku bau (防蛇的方式) == 在屬於生物的自然棲地上,人們蓋了房舍,有了房舍自然而然會引來許多鼠類。 pakunida han nanay a maudip nu buuwan, patideng tu tuluma ku tademaw, idaw satu kuni palumaan hidasatu aida ku edu tayni i lumalumaan.[https://e-info.org.tw/node/102924] 然後鼠類再引來蛇,還有一項因素是居家環境比較溫暖。 idaw satu ku edu Kilul satu ku bau atayni, idaw henay kuduma a kawawan luma han diheku sisa kataynian nu bau. 秋冬季來臨時,提供了蛇類最佳避寒場所。 balangbangan kasienawan a demiadan, sakapahay nu bau miliyas tu sienaw tayda i dihkuay a kitidaan. 蛇類其實不想與人類發生衝突,但是從以前到現在,總是有許多民眾不了解蛇類習性以及不懂得尊重自然,將蛇視為邪惡的生物,因而對蛇毫不留情的打死。蛇類幫人消除鼠患,人類卻不但占領牠們的家園,而且還不懂得感恩與尊重。 bauhan kaisa masasuada tu tademaw hana sasu linges, nika nanu ayawtu makatuku ayda, hatidaay tu nu tademawan cacay henay ka nanam tu wayway nu bauwan caay atu caay kasikad tu bau, palu adaen ku bau, sisa anu makaadihtu tu bau kanca mipatay. mipadang ku bau tu tademaw mipatay tu edu, tademaw hantu umialaway tu kakitidaan nu bau, caay pikukay atu mika sikad tu bauwan. 人類可以選擇不喜歡蛇類,但必須懂得尊重,也就是說要避免致牠們於死地。 tademaw han taneng acaay ka namuh tu bau, nika amatineng a masikad tub au hananay, amana makaadihsa tu bau han kanca  amipatay . 而有些民眾可能會有疑惑,如何避免讓自家出現蛇類呢? idaw henay ku hatidaay tu nu bibawlan ahicasa, ahican nu i luma acaay paka adih tu bau sa. 其實比較直接的解答是:若想要達到百分之百的效果,當然應避免於自然棲地蓋上房舍,也就是不要干擾自然。 sisa kasenu’ sa ku tademaw apatukil, anu maka alatu cacay a lasubuan a kilacan, sisa amana pisangan tu luma ku kapahay, amana pilawlaw tuni ka udip nuheni. 但若不得已自家就是在自然棲地上而又要防止蛇類進入民宅,目前比較實際的方式是盡量將自家清理乾淨,不要堆放太多雜物,因為雜物多正好提供了蛇類最佳的棲息區域。 nika anu pacici tu misanga tu lumasa ahica a caay picumud ku bau i luma, ayda hantu amisa dimel tu liklik nu luma, amana pisaupu tu cacanan, maupu ku cancanan u lalimekan naca nu sakapahay a tataydaan nu bau. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * Wright, A.H. & A.A. Wright. (1957). ''Handbook of Snakes of the United States and Canada''. Comstock. Ithaca & London. * [http://reptile-database.reptarium.cz/advanced_search?genus=Elaphe&submit=Search TIGR爬蟲類資料庫:錦蛇屬](Amilika a sulit) *中文百科-錦蛇屬:https://www.newton.com.tw/wiki/%E9%8C%A6%E8%9B%87%E5%B1%AC *牠不可怕,牠是我鄰居──台灣常見家蛇:https://e-info.org.tw/node/102924 * [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:Habayiing]] lfh5g2dv6ihiinnbkgxlme95vnqngjm alupal 0 4946 110957 110956 2021-05-23T14:22:38Z Komod.sayuen 1721 /* u zuma a kamu(其他語言): */ wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == alupal === u zuma a kamu(其他語言): === [[tangan:Kaki 20041002.jpg|thumb|alupal]] * nu Hulam a kamu:柿 * nu Amilika a kamu:persimmon * nu Zipun a kamu:柿 === u canan ku alupal a sanek === * cupelak ku alupal nu Taywan. 臺灣出產的柿子澀澀的。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == * 柿 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%BF] * persimmon [https://en.wikipedia.org/wiki/Persimmon] == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == 9crefy3uati8ypjukrhzgeez409kccr amalingatu misakakawaw 0 4947 53828 51038 2019-11-21T17:07:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''amalingatu misakakawaw (開工)''' == lacul == === ngatu cacay === milasul tu kita tu sapatata amalingatu tu amisakakawaw kakaydihan a kakawsan layapen ku nipatata pabelin kami tu icelang masadep muetem tu kawaw milasur tu kami tu sadikec amalingatu tu amisakakawaw kakaydihan a kakawsan padaesu i kami ngay madapesud ku midiputan === ngatu tusa === amalingatu tu ku teluc isu a misakakawaw pabeli i kami tu icelang ngay madapesud ku sadiput niyam tu sakakawaw pauzipay atu tuas pasubana' i isu ku pauzipay amin amalingatu tu ku teluc isu a misakakawaw mapalasultu niyam ku yadahay a sapatata cacay ku balucu' niyam mibaung tisuwan pabeli i isu kami tu sakasitangah ngay cayka duka ku lima niyam misakakawaw ngay masasa ku mangeluay a kidu == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族祭辭 sapibetik a kamu nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:2018-cacay]] t5lmpvwps5mavsfgvdkhyf18z9pytk4 amusakamu kaku a mabi tu 0 4948 53835 51046 2019-11-21T17:07:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''amusakamu kaku a mabi tu''' nasulitan 文. nakulitan圖:瑞秋.伊莎朵拉 mibelih譯:黃迺毓 == nilacul == u satabakiay nalinabuwan nu Feyco(非洲),siniyazu’ itiza.mucezem ku cilal sa,musakamu tu wawa ku wina wama, kabi tu.wama nilala napacemud tangasa sanay i taluma’.musakamu cilala:”hubaw! macemud isu ku tabakiay a buting!”musakamu ciwama:”hang!ayza a demiad kapahtu ku sipi yu! musakamuen nu wama cilala:” kabi tu yu.” musakamu nilala:”nika maydih kaku musakamu tu buting mabi tu.” muawaw ku ina:”a taluma tu ,lala.” musakamu cilala:”a maydih henay kaku musakamu tu nani’ amabi tu.” musakamu ciina:”tepan tu nu labi yu.” musakamu cilala:”amaydih kaku musakamu tu ayam a mabi tu.” musakamu ciina:”lala!” musakamu cilala:”amaydih kaku musakamu tu sizi a mabi tu.” ”kabi tu !” amuawaw aca ku ina musakamu cilala:” amaydih kaku musakamu tu ungay a mabi tu.” musakamu ciina:”kabi tu!” musakamu cilala:” amaydih kaku musakamu tu ciwciw a mabi tu.” musakamu ciina:”lala!kya i putah henay kisu ?” musakamu cilala:” amaydih kaku musakamu tu puduh a mabi tu.” musakamuen nilala ku wacu niza:”cayay henay kaydih mabi.” sakamu sa ku wacu:”wang wang!” musakamu ciina:”kapicumu tu!” musakamu cilala:”hang i,tayza tu, amaydih kaku musakamu tu ba’tu a mabi tu.” tayza i kakabian,sakamu han nu ina cilala: “sakapahen kabi.” musakamu cilala:”ina mabi tu!” musakamu cilala:”nika, a maydih henay kaku musakamu tu cudad amabi tu.” madawa tu cilala adidi ku ngiha musakamu:”bulad mabi tu" == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[kakuniza:Dayas Siku]] 2ps8zkz4e4x7vtpfux1cgcyoaz3uanj angsi 0 4949 122282 111967 2021-08-24T09:08:52Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Poaceae - Phyllostachis bambusoides.JPG|縮圖|angsi]] kamu nu Holam sa ku"桂竹", kamu nu Amlika sa ku "Phyllostachys makinoi". u zumaay a auk. == u zuma a kamu == * u kamu nu Hulam:桂竹 * u kamu nu Amilika:osmanthus * u kamu nu Zipun:タイワンマダケ == tinaku a kamu == # nisanga'an tu angsi ku sapiiyub tu lamal. 用桂竹做的筒來吹火。 # sitebu' ku angsi ayza. 現在有桂竹筍。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290801.htm 原住民族語言線上詞典] [[kakuniza:nipaluma]] ae0fnzv8rvxny7z4iudseaj1hc3gmkl anu hina amahini ku kamu 0 4950 53845 51059 2019-11-21T17:07:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''anu hina amahini ku kamu''' 文.圖/斉藤多加子 翻譯/陳珊珊 '''anu hina mingiwngiw tu cihek sa,''' amalatabakiay tu a cihek tabaki,sisa amana kau u lima ku mingiwngiway,kau sapisingat ku sapisisit tu cihek!hatusa han ku lima miala tu sapisingt,tapiingan mipenez tu cihek, tapiingan misisit tu cihek kapahtu,nika mingiwngiw tu cihek kapah balakasen,anu tahekal kuni ngiwngiw a ngide sa,a zahkez ku balucu’. '''anu hina tengteng tu tangila sa,''' amalecad tu zu ku tangila katabaki yu!sisa amana pitengteng tu tangila,kau buya ku tengtengen i!nika cuedet ku tangila,sapi’sa dikecen….. '''anu caay pitengil misulac tu ngipen sa,''' angitngittan nu cilekay ku ngipen a malahul,u laway malecad tu babalaki makubid yu! sisa sakapahentu misulac ku ngipen!namamin satu mukan,amana kapawan lunukhan misulac tu ngipen,nikasa padangen nu ina kaku misulac tu ngipen sa,a caay kazahkez. '''anu hina micepcep tu taludu’ sa,''' atanaya tanaya satu ku taludu’!sisa amana picepcep tu taludu’,kaena tu piyang!nika micepcep tu taludu’ sa,lihalay ku balucu’. '''anu hina ngiwngiw tu puna sa,''' mikiwkiw tu bili a tabaki ku buhang!sisa amana pingiwngiw tu puna,au mizepitay a lala’ ku ngiwngiwan ,nikasa kyamahiza maliyuh, aizaw ku buhang sa maydih tu mikiwkiw……, '''anu hina tiyung tu panga’ atu butul,''' malinges ku panga’ atu butul,sazikuzay sasumanah satu ku bihid malinges!sisa amana pitiyung tu panga’ atu butul,nikasa izay caay ka tineng,hakiya amaydih henay ami tiyung. '''anu hina tukut tu babalakasen sa,''' kuku’ malecad tu niiyu’tan sabuhangbuhang satu!sisa amana pitukudan tu babalakasen,aumali ku tukuden!nikasa icuwa mazihtu kya babalakasen,a maydihtu mitukud! anu mingiwngiw aca tu cihek,amitengteng aca tu tangila,caay pisulac tu ngipen,amicepcep haca tu taludu’, amingiwngiw tu puna, mitebing tu panga’ atu butul,atu ami tukud tu babalakasen….,anu hina amahini ku kamu,akay……,amalahiniaytu tuyu! sisa,nay mapulung kita kadimeltu sakapahen tu ku uzip! [[kakuniza:Dayas Siku]] c6f5a7ywvhwr30qdsqhft1glvossbjy anu maydih pahabay tu wadu 0 4951 104478 104476 2021-03-25T08:32:23Z Padakaw 75 /* matineng pa lalikeliked tu sasakakawawen */ wikitext text/x-wiki === mikilim tu kakitidaan (找空間) === [[tangan:European honey bee extracts nectar.jpg|alt=European honey bee extracts nectar.jpg|thumb|European honey bee extracts nectar]] u kakitidaan pahabay tu wadu, a u masatukusay a kakitidaan kya a kapah, anu maudad ku demiad kya caay kasenget ku kakaydaan nu tademaw muculil misakakawaw, kya maacak tu ku haku nu wadu, manamuh ku wadu tu maacakay a kakitidaan. caay pilaliw ku wadu, anu malalemed ku haku atu kakitidaan sa, makayi ku wadu mueneng, matenes sa, mulaliw tu, matalaw tu senget ku heni. u duma sa u yadahay ku kakanen i liwliw nu umah atu biyabiyawan nu umah, kya caay katabaat ku heni mikilim tu kakanen. === misahaku tu sapad(製作峰箱) === sayaway a i ayaw ku nipilasul tu sapad, ayawen nu mita mucikcik tu a palalitilitin mipacek, misanga’ tu haku papitidaan pahabay, i labu nu haku a misanga’ tu nidatepiyan i labu nu haku, u papacaitan nu [[:zh:蜜蜂|wadu]] misanga’ tu luma’, pasasingalan i nuayawan atu nu dikudan papabaliyan, i nuayawan sanga’en ita tu cacumudan nu wadu, tahekal mikilim tu tihtih nu balu, sapahabay tu i luma’ay a wadu, adidingen ita ku buhang, hataneng han tu udip nu heni katabaki, kya caay picumud ku hicahica a kaketi pasutatekuh. === u i labuway nu luma’ a wadu(蜂箱中的蜜蜂) === u sakakaay ku [[:zh:蜂后|ulang]] nu wadu, u mamulecuh tu katuuday mukelid muladay, u tatengilan aca cinida i labu nu luma’, nikaudip nu wadu hananay u satadaya’ay ku nikaudip nida, makatukuh i limaay ku mihcan, cacay a nikaudip nida sa tuyda dada’ sayaway yu patakis cinida tahekal, muliyaw caycaay tu katahekal, sademiad sa i luma’ mulecuh tu ti'ku. u [[:zh:工蜂|kalung]] tu ku sademiamiad sananay a pawsa i cinidaan. mukilulay sa u kalung ku sademidemiad taputah misakakawaway, taputah mikilim tu tihtih nu balu sapawsa tu ilabuway a wawa, pahabay tu iluma’ay a tama, u [[:zh:雄蜂|tama]] ku mamudiput tu lutungay muhacacay pakan tu katuuday a lutungay, pakan tu ulang atu misakakawaway i labu nu luma’, matineng ku heni musakinikinih tu a i luma’ atu a i putah, caay picalap musakakawaw, u i labuway nu luma’ misakakawaw sa, sitatungus miasik tu labu nu luma’ mibakah tu nibakah, misanga’ tu luma’ mitahab tu panan, liliden nu heni ku imelamngay atu mapilkihay mibakah, wyda amin u i labuway misakakawaw ku sitatugusay. === kasenengan ku nikabalud nu balucu’ nu wadu(羨慕格外團結) === miadih kita tu nikabalud nu nikaudip nu wadu mahemek kita kya, i nayi’ ku makasicay sadep sa misakakawaw tu kawaw nu udip, caay piida tu sakakawawen nu udip, sasekel sa musakakawaw tu kawaw nu luma’, anu izaw ku micumuday tu luma’ salawp han tu nu heni, kita teletelep han tu musakasak, patay kya midebungay i labu nu luma’. hatida ku nikadikec tu sakay labu nu luma’. === kahemekan ku nikanikec nu wadu(執著讓人感動) === u nikaudip nu wadu i hekal, caay kaw midangay ku nikatayni nu heni, hanca apuyu’ ku nieneng i hekal, u udip nu heni, nika caay pidang ku balucu’ idaw kya madikecay nu lima ku tatudu’en nu balucu’, u sakatayni nu heni tada u sapatules a cacay, tu teluc ku nikaudip nu wadu nu heni ku madatengay a maudip, kyu sa saicelang satu masasekal misakakawaw a pahabay tu wawa nu heni kyu cay kaputan, ku nikakitikitin nu nikaudip nu wadu hananay. === taputah mikilim tu balutih === nu iputahay nu tahek a wadu, mananam tu aalaan tu tihbalu atu kakanen, kyu caay kaadaaw tu kakanen, lihalay mikilam tu kakanem, nika u nipahabayan a wadu sa tacuwacuwa mikilim sadakadakay a mikilim, anu kaudadan tu nudemiad caay pakatepa tu kakanen. wydaan ku kalihanawan ita, kiu pacucuwan ita tu nibilaw tu waneng pakan. kya acaay ka adaaw tu kakanen, anu siliwan tu kakanen kuhenisa , supeden nuheni i papalecuhan tu ti’kuk musinga’,anu inayi’ tu kukakanen sa buhatan niheni mi cepcep mukan, kya acaay kupatay nu ngalay, sisa caay piwawc miadih ku pahabayay mi culuk miadih tu nipahabay . === i palaludan(春天) === katukuh i palaludan kuwadu sa, malingatu tu taputah mi kilim tu cemad(花蜜)atu tihbalu(花粉), ca cudacuday satu tahekal ku kalung tahekal muculu’ tu tihbalu atu cemad musuped i labu nu luma’, misa adisdih kita tunilacul, anu matumes tu kutepi sa sikeden ita mu kinih lawa hatu tusapad kya caay ka tayda ku ulang misati’kuk, anu yadah tu ku matumesay a tepi sa, singsing’ hanita patayda ini supedan tu cemad, yada tusa palkinacacay hatu mi siwasiu ku cemad, wyniyan ku ha halhalen nu pahabayay tu wadu, sa pacakay kya si’ta ku pahabayay . === malalitin tu i hekaay ku punu’ (內外連結之智慧) === i tini i nipinanam pahabay tu wadu sa, yadah ku nikatinengan a punu’, uni tanengan pahabay atu namaka hekalay a punu’, ma- lalitin tu itini itangah isu, yu itini ini pahabay numita sa, idaw ku numitaay tu ani kutinengan, mananamtu pahabay sa kaykayda satu, ma tinengtu pa sasumasumad tu dadan pahabay, wyniyan apunu sa’ unanamkay punu’ay isu atinengan, mananam tu tuyuliu pahabay, unumisu kuyniyan a punu’, uduma sa tahekal kisu tayba itawan minanam sa, u namaka hekalay kuyda an apunu’, pulung hatu tayniyay pasubana’ anika tinengan haw, malalitilitin tu kutineng numisu, kyu lalitilitin satu ku nikatinengan i tangah numisu, uyniyan sa u punu’ amin isu a tineng . === uni sacemad nu wadu === uni sacemad nu wadu sa nama kayniyay i balu nu lutuk atu balu nu kilang, palamelan nu heni tu supa’ nuheni kyu malacemad, katuud ku musakamuway tunika u tayi’ nuheni ku cemad saan, patelac ku mahidaay a kamu, utayi’kutayi’ amica palamel tu cemad, pasubana’en aku ku katuuday itini, u wadu hananay idaw ku sinmung, mitesekay mi kingkyw tu nikaudip nu wadu hini sa, u wadu hananay madibel tu sakay luma’ atu sakay katuuday, caay kapaceba saan mu tayi’, taputah aca mutayi’ caay ka paceba saan mu tepil, taputah aca mibakah tu tatayi’en, kyusa anuedeban isu kukaka tahekalan sa, kinapatay sa muhemhem tu tatayi’en, mahida kunika hanacikiciki nu udip, anuiaw ku mapatayay atu mapilkihay caanyay pakacaculil awadu sa, lingiden nuheni mibakah, anucaay sa sacacacacay sa mumuku mi bakah, caay piida itawan tu sasakakawawen, makaadih tunika caay pakahuwad kyu pacabay mulilid mibakah, kyu sakamu sa kumitesekay mi kingkiw, u satinengay tu ciki ku wadu saantu kukamu ,matineng kuheni tu kakawaw, uni suped nuheni tu cemad hawsa, u baluhay ani pataluma’ tu cemad sa, makatukuh i luma’ sa, bihbih han niiluma’ay tu sakubad muhilhil, anu pinaay ademiad mu bihbih sa, maacak tuhaw sa tahab hatu nuheni, kyusa uni siwasiwan numita tu cemad sa, padengen isu iheka matenes sa caay ka angeliw, u punu’ nuwadu kuyniyan . === matineng pa lalikeliked tu sasakakawawen === 6uni kapulung nu luma’nuwadu i syakay hawsa, matine palaliliked tu sasakakawawen, unida kunida caay piedis tuniduma a kawaw, sadebsa mu sakakawaw tunida a kawafw, caay palemang caay kakasic, unidaay kuyniyan a sasakakawawen saan, cayay piida tu kawaw sa demidemiad wydaan ku kawaw, hanika patay nuheni mu sakakawaw laluk saan, anu tatahekal a kalung sa ui hekahekalay aca caay pi lemang, u tataputah a kalung sa u aiputaputah aca, caay piedis tunutaw akawaw, mahi- da kunika nikec nuheni tusasakakawawen, u ihekalay a kalung sa mamikilim tu nanum u cemad atu tihbalu, u ailabulabu aca mi sakakawaw caay ka tahekal haynika patay nuudip, u kawaw nuheni haw u sinmung u sasi tukutukungus aca pakan, tu ilabuway nu wadu atu nilecuhan tuwawa, uheni ku sitatungusay pahabay, anu matiti’ tu kunisawawa nuhenisa cacay a bulad ilabu nu luma’kya, tawya tahekal misa kakawaw mikilim tu cemad atu tihbalu, cacay abulad misa kakawaw sa mapatay tuway, hatida kunika udip nuheni . ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== https://zh.wikipedia.org/wiki/蜜蜂養殖 https://zh.wikipedia.org/wiki/蜜蜂 {{BeeColonyMemberTypes}} [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] oftfdhindjmib17odnplus1ivlaxqk9 apap 0 4952 111970 111969 2021-05-29T03:25:34Z Sayuen Taywan 1728 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu] == * u kamu nu Hulam:大青蛙 == tinaku a kamu[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu] == == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu] == 59d1sp91654bop2mxyibpxp6uqg7w2n apuk 0 4953 111972 111971 2021-05-29T03:29:52Z Sayuen Taywan 1728 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == u kamu nu Hulam:石灰 u kamu nu Amilika:lime u kamu nu Zipun:ライム == tinaku a kamu == mahiza u apuk ku abu. 灰燼正如石灰。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290801.htm 原住民族語言線上詞典] ew8gge181gsw1yrrbg6rtnb3331rqsz asu' 0 4954 107998 100787 2021-05-02T01:26:31Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː */ wikitext text/x-wiki == asu' == === u kamu nu Hulam === asu' 好吃 a:su' 很好吃(表示強調語氣) asu'ay1 好吃的 asu'ay2 營養的 [[tangan:Nutrition_label.gif|thumb|asu'ay]] asu'en 覺得好吃命令 caykaasu' 難吃 paasu'ay 講大話的 saasu'ay 最好吃的 siasu'ay 有好吃的 == tinaku ku kamu u Sakizaya: == === a:su' === a:su' ku heci nu apalu pahipuwan. a:su' ku muwa mukan. === asu'ay === u asu'ay ku paza' a kanen. === asu'ay === matumes nu asu'ay. === asu'en === asu'en kaku tu kalitang. === caykaasu' === caykaasu' kina lami' a kanen. === paasu'ay === paasu'ay tu kamu i katuuday ci Akam. === saasu'ay === saasu'ay kanen nu maku a lami' sa u dungec nu uway. === siasu'ay === cayay ka yadah ku siasu'ay a lami' i kalahitayan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == sapancahay (原住民族) kamu i calay-zazan a sukudad [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] oowtkb9oacize7jtom4wkh3dx8wpdfz atal 0 4955 53898 51127 2019-11-21T17:07:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == atal == === u kamu nu Hulam === atal 盛、裝水 aatalan 盛飯、舀水的地方 amiatal 將要盛飯;將要舀水 atalen 去舀水(命令),2.去盛飯(命令) maatal 被裝好 miatal 盛飯;舀水 niatalan 舀出來的 piatalan 盛飯、舀水的地方 piatali 去盛 saatal 盛飯、舀水的工具  == u zumazuma nu tinaku a kamu == === atal === atal sa ci Kacaw sa u epah. === aatalan === aatalan tu hemay ku siuy. === amiatal === amiatal kaku tu epah i tedus. === atalen === atalen ku pidadum i tebun! atalen ku hemay ni baki! === maatal === maatal tu nu heni ku lami'. === miatal === miatal kaku tu hemay nu babalaki. halikan ci sawsawni miatal tu hemay. === niatalan === niatalan nu maku kina epah i tedus. === piatalan === piatalan tu nanum ku caykeng. === piatali === piatali tu hemay nu saydang! === saatal === u tepi ku saatal tu hemay. saatal ku tepi tu hemay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/index.htm 原住民族線上字詞典] tmedrghi0vxicj5b0l92b6476essu0t atay 0 4956 53904 51134 2019-11-21T17:07:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == atay == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:肝臟|肝臟]] nu Amilika:[[:en:Liver|liver]] nu Lipun:[[:ja:肝臓|肝臓(かんぞう)]] [[tangan:Leber Schaf.jpg|thumb|u atay nu tademaw]] eg7cb2fmooyt3u4y5637sw57w3v6pr6 atikak 0 4957 124291 124290 2021-09-22T05:02:51Z LamiHung 28 /* i lala’ay a atikak (泥土中的蚯蚓) */ wikitext text/x-wiki atikak(蚯蚓) 蚯蚓是對環節動物門環帶綱寡毛類動物的通稱。在過往的科學分類中,它們屬於單向蚓目;但根據現時台灣生物多樣性資訊入口網(TaiBIF)的紀錄,蚯蚓物種分布於環帶綱之下的三個目,即:單向蚓目(Haplotaxida)、鏈胃蚓目(Moniligastrida)及顫蚓目(Tubificida)。身體細長,兩側對稱,由很多環節組成,每節外形都很相似。沒有骨骼,在體表覆蓋一層具有色素的薄角質層。蛋白質含量達70%,其餘有微量元素,如磷、鈣、鐵、鉀、鋅、銅以及多種維生素。除了身體前兩節之外,其餘各節均具有剛毛。屬雌雄同體,異體受精,生殖時藉由環帶產生卵繭,繁殖下一代。目前已知的蚯蚓有3000多種,其中生活在澳大利亞的吉普斯蘭大蚯蚓體長可達3米。 u atikak sa kasibatacan ku udip a aadupan, i udip sa masaliyut ku adidingay nu banuh kakayda hantu a sipangangan nu paulicay, iayaw nu napasaduma nu gakaay a sabalad sa, u sanu masacacayay ku lihat a akikak sa ku kalalekal, nika makay sipalamitan nu aydaay i Taywan kayadahan nu kasasumadan nu satebul a nipainian tu wanlu sa (TaiBif) a cebang, ina atikak hananay a nikasasumad sa laliwasak sa i masakimuluay nu tulu ku nikalalitinan, tu ya cacayay ku kasadit nu udip (Haplotaxida), atu ya masacingay ku bituka nu kasadit (Monilingasrida) atu ya masakimuluay ku udip yadah ku batacay a atikak (Tubificda). tanayu sa ku udip malcalecad ku kasatusa nu tapiingan, yadah kya lalitilitin sananay a masakimuluay a masadit nu udip. nayay ku ukak, i hekal nu udip sa idaw ku mamitabuay tu kulit a simal. u ya kasiiyubungan sa makaala tu 70% pasentu, siliwan sa kaidawan tu adidingay a su’, mahida ya linh, kay, muking, ciya, sing, tung, atu sumaay a iyubung. uyda adada cikasa idaw henay ku sikatineng tu sakay nu atikakay a kasasiduma tu 3000 a lihat, i labu sa maudipay tu i Australia a kanatal ya Ci-pu-se-lanay a atikak sa nikatabakian makaala tu tuluay a myeta katanayu. == wayway (習性) == 在大雨過後,常見蚯蚓爬出洞口遭太陽曬死,目前學界對此仍無定論,應該不是怕水的原因(蚯蚓可在水中存活),可能原因包含生病、地底氧氣不足、二氧化碳過多。 iti nadikudan nu nikatabakian a maudad sa, sanisani makaadih tu nikatahkal nu atikak i buhabuhangan mapacilal a mapatay, sikatukuh ayda sa nayay henay ku mitesekay a idaw ku nipikingkiiw tu kahinian nu kamu, caay kya haw a nikatalawan tu nanum (u atikak sa taneng i nanum a maudip), u kaidawan nu lalekalan sa, hakya sinu cilekay, i sasa nu lala sa caay kataneng ku hahanhanan, ya nisibakahan a nahanhanan tadayadah kyu uyda ku sikabelecan sa. == lalangawan (文化) == 蚯蚓在中藥裡叫地龍(開邊地龍、廣地龍),《本草綱目》稱之為具有清熱、息風、平喘、通絡、利尿等作用。古代還有以蚯蚓水治療中邪的記載。 ina atikak haw sa iti sipacakayan nu kampuyakuay a sapa[[iyu]] nipangangan sa u nu lalaay a liuyng (開邊地龍、廣地龍) han, "u sakay nu lutuklutukay a kasaditan nu sapalumata" (《本草綱目》) mapangangan tu kaidawan nu saselepan tu kahemhem nu udip atu maydada tu sakabesuan, sipiselep tu kacahiwan, paculil tu idang atu sakakapah nu piisi a sapakapah. i kasumamadan sa idaw henay ku masulitay tu atikak a napangaayan tu nu nananuman sapipulu tu nikatawitan atu mapaatimela sa. == nasakay nu hekalay a wayway (外形特徵) == 剖開的蚯蚓體長約60mm-120mm,體重約0.7-4克,最大的有1.5kg。身體呈長圓筒形,褐色稍淡,約由100多個體節組成。前段稍尖,後端稍圓,在前端有一個分節不明顯的環帶, 腹面顏色較淺,大多數體節中間有剛毛,在蚯蚓爬行時起固定支撐作用和輔助運動作用。 nipici’cian a atikak piadih sa u nika tanayu a udip nida sa. 60mm-120mm, nika ba’ketan sa makaala tu 0.7-4 ke sa,u satabakiay a nikaba’ket sa 1.5kg. u nikasadit nu udip sa masakimulu tanaya, kalalutiman ku kulit nu udip, masausiay sa hakya idaw 100 ku nikasibatac nu udip. nu ayawan piadih sa masadicem, nu dikudan sa masakimulu, i nu ayawan idaw ku masacacayay a batac caay kasawatan a melawan a masakaus. u bili nida sa caay ka mucelem ku kulit, kiyadahay a atikak sa i nu batacan kalatebanan idaw ku atekekay nu banuh, iti pisaselic a munabuy taayaw a muculil sa u sapacukat nida tu sapiedap tu nipihuciwan a lalatlatan. 在11節體節後,各節背部背線處有背孔,有利於呼吸,保持身體濕潤。蚯蚓是通過肌肉收縮和剛毛的配合向前移動的,具有避強光,趨弱光的特點。頭部不明顯,由圍口節(peristomium)及其前的口前葉(prostomium)組成。 iti nu dikudanay i sabawcacay a batac nu udip sa, i ti paybatacan nida sa idaw ku buhang i kulul, u sakacaluway nida a pahanhan, u sabalatan nda a pasenget tu udip . u atikak sa sipakay nu hecian nu udip a misukut minayat ku aidaan atu ya atekakay a banuh ku sakataayaw, kaidawan tu sapiideng tu kalikatan, atu kalawlawpesan tu likat a picidekan. u tangah nida sa caay kasiwatan a piadih, masa nu kasaliyutan a batac nida (peristomium) atu i ayaway nu laway a bilbil (prostomium) nikasaditan ku tangah. 循環系統為封閉式循環系統,消化管為一由前至後延伸的管狀構造,排泄則經由肛門或腎管進行,喜食腐質的有機廢棄物。以皮膚呼吸,會從背孔分泌黏液以保持皮膚的濕潤。古人誤以為蚯蚓出土時會發出聲音。 kasasaliyut sananay a kalaidepanay a sikaudip sa, u sakay nu pilawpes tu nikanan a pinayatan sa makay ayaw silsil han ku masahusu’ay nu udip a celcelen a patadikud palawpes, u sipibakah tu tayi’ sa sipakay i mena’h caay sa ya buwa ku sapibakah, ina atikak sa hinakan tu mangahulay tu nayi’ay ku ledek a nibakahanay a tuud. u banges ku sapahanhan, matineng henay sipakay buhang nu kulul a pasilsil tu midepitay a ngangay atu sasibakah sakasenget nu banges. kasumamaday a tademaw sa mamuciliw ku pitapal tu atikak hakay anu culal sa ku atikak tahkal i lala sa idaw ku kasunian sa. == kasaditan nu ti’kuk nu atikak (蚯蚓的卵繭) == 蚯蚓是雌雄同體,異體受精。性成熟個體,第14-16體節色暗腫脹,無節間溝,無剛毛(Pheretima hupeiensis腹面有剛毛),如戒指狀,稱為生殖帶或環帶(clitellum)。生殖帶的形態和位置,因屬不同而異。生殖帶的上皮為腺質上皮,其分泌物在生殖時期可形成卵繭(cocoon)。 u atikak sa masatayna nasatama tu ku udip a nikalecadan, masaduma ku pasapasalang tu tel. anu katukuhan tu ku sapatakis nu udip sa, ya sabaw sepa atu sabaw enem a batac ya kulit nida sa kaladuutduutan kalebawaan, nayay ku tatulisan nu batac a masalebungan, nayay ku banuh nu i batacay (Pheretima hupeiensis idaw kya atekakay a banuh i bili), mahida u tatamus nu taludu, nipangangan sa u salecuhanay a kasaliyut a kaus (clitllum). u salecuhan a nikasadit atu nika pasiketan sa, masa nu cayay kalecad. ya tatakisan i pabaway a banges u sasilsil tu tel a salang, i pisibilian a tatukian masa u ti’kukan a bunluh. 在適宜的條件下,性成熟的蚯蚓能每月繁殖一次。剛產下的卵透明,呈橢圓或紡錘形,最初呈乳黃色,7天左右即變成紅色,再經7天左右,即可孵化成小蚯蚓。小蚯蚓至60~70日齡,就性成熟。 i katanengan a salayapanay a pikelec sa, masangaduay tu a atikak i paybulad sa kinacacay a mulecuh tu wawa. nilecuhan a ti’kuk sa tamelac sa, masacukana ku kasadit caay sa mahida u nicuyacuyan, kalaayawan nu kulit sa misengi tu kalawlaway, i sakapapitu a demiadan sa masumad a mala sumanahay, micaliway aca tu pituay a demiadan sa, kapelaan tu nu ti’kuk tahkal tu ku wawa nu ti’kuk. u adidingay a atikak sa katukuhan tu nikaudip tu enemay sidunus tu pituay a bataan nu demiadan sa, taneng tu a patakis musabili a pawawa. == u nina’ (習性) == 蚯蚓具有負趨光性的行為,生活在潮濕、疏鬆和肥沃的土壤中,主要以腐爛葉子為食。大部分的蚯蚓每天可以進食相當於自己體重的食物。它把土吃進體內,將微生物吸收,然後把不能消化的沙土排放出來。 u atikak sa kaidawan tu sikainayiay tu edil taneng a mulatlaat sikaudip, mananam tu i masengetay a kitidaan maudip, atu i nguhanguhay sidamekay a lala’, u tatungusan nu heni a mukan sa ya mangahulay tu a papah. kiyadahay a atikak i cacayay a demiadan ku nikana sa hatida u nu udip katabaki. sita’mud nida ku lala’ i bili, cepcepan nu udip ku iyubung, kilul satu sa sipibakah nu udip ku ya nayay ku iyubung a lala’ patahkal. == nikanayatan a maudip (壽命) == 蚯蚓各個種類的壽命長短有所差異。環毛蚓屬壽命大多為1年,如普通環毛蚓、希珍環毛蚓,受精卵在土中的蚓繭內越冬,於翌年3~4月孵化,6~7月長為成蚓,9~10月交配,11月間死亡。 masadumaay nu atikak sa caay tu kalecad ku nikaudipan nu tatukian. u kasibanuhanay a atikak sa nikaudipan satenesay makaala tu cacayay a mihcaan, sikalecad niya maadihay tu a siliyutan nu banuh a atikak, ya siceng hananay a atikak, iti kahaminan tu maylayap tiya telan sa i lala’ a sibungluh musadiku a milakuwit tu kasi’nawan, iti pabaluhayan a mihcaan i tuluay katukuh i sepatay a bulad kapelaan nu ti’kuk, iti enemay katukuh i pituay a bulad masatanektek tu ku udip, i siwaay katukuh i cacayay a bataan a bulad taneng tu a mapapatakis, iti sabaw cacayay a bulad kademan tu ku sikaudip a mapatay. == i lala’ay a atikak (泥土中的蚯蚓) == 蚯蚓在1837年被生物學家達爾文稱之為地球上最有價值的動物。 ina atikak hananay sa iti 1837 a mihcaan mapatudu niya kasenengan a mitesekay a mamikingkiway tu kalatlatan nu lahaday a tademaw ci Ta’lun, satu u atikak sa iti kitakit sakaidawan nu kasiaca a aadupan sa. 蚯蚓的運動和排泄物對改善土壤的品質非常有益,可使土壤的透氣性保持良好,使土壤保持健康狀態,對農業有非常重要的作用,被看做是「世界上的基礎生物之一」。蚯蚓也是很多高等生物的食物來源。蚯蚓糞富含氮、磷、鉀等養分及微生物,是最天然的肥料。因為蚯蚓對大多數農業和除草劑有反應,透過觀察蚯蚓可以判斷土壤的品質和毒性。 nipilatlatan nu atikak atu nipibakahan tu tayi’ sa, u mamisakapah tu lala’ kaidawan a mamiedap, taneng a pabaluhay tu sahanhan nu lala’ hida saan a kasaliyutan ku puu’, masakumced ku lala’ nanihidaan nu atikak, kaidawan nu malukay tu sakahenulanay a aidaan, niadih nu hekalay sa "u nu kitakitay a nisalamitan a lihat nu aadupan" sa, ina atikak sa masa nu kiyadahayay tu a aalaan mukan nikaidaw. u tayi’ nu atikak sa siladay tu ya tan, lin, ciya, a iyubung atu saadidingay a lihat, u masa lahadayay a sapadamek. zayhan ina atikak sa idaw ku nipacekilan tu nu malukayay a nipasiwdukuan, maytapal tu lala’ a nikakapah sa adihen ku nipatukil a pawayway nu atikak sa, sikatinengan tu ku kaidawan nu ledek. == nipahabayan (飼養) == 常見的飼養蚯蚓的方法有器具飼養法、土池飼養法和臥床飼養法。飼養蚯蚓的場地應夏涼避光,冬季避風向陽,並防止螞蟻、蟑螂、蛙類或鼠類的侵襲,要防止農藥、煙霧等的污染,每平方米可養3萬條蚯蚓。此外還要控制空氣與土壤的濕度和溫度,保持飼養場的安靜。蚯蚓愛吃的飼料是飼養土,由樹葉、稻草、雜草、蛋殼、動物屍體、禽畜糞便、製糖等工業下腳料,以及污泥等組成。要注意飼料中產生的甲烷、氨、硫化氫等有毒氣體會令蚯蚓中毒而死。要將大的蚯蚓和小的蚯蚓即時分離。 sanisani sikadih nu mita ku nipahabayan a atikak a nipadadanan, atu aenengan nu salacul tu atikak a pahabay, u nu lala’ay a nipahabay atu salibunganay a nipahabay apadadan. u sipahabayan a kitidaan sa pilungucan sa a iti sasapianay nayi’ay ku edil, i kasienawan sa a muliyas tu kasibalian pasaydaen i katahkal nu cilal ku sapatuduan, a mupulu tu puduh, dadipis, balaud, atu edu’ a nipidebung, a mitena henay tu pisiwdukuan,wacah a nipauningan, i paytatamian kaahebalan sa taneng a sipahabay tu tuluay nu mang nu atikak. sakasaan sa a misakelec henay tu nu baliyan atu lala’ay a nikasengetan atu nikaakutian, sabalaten ku satedepan nu kitidaan sapahabay. u sakanamuhan nu atikak a kakanan sa u baluhay a lala’, ya u nu papah, lalami, lutuk, pudac nu ti’kuk, u nibakahan a kidu nu aadupan, u tayi’ nu mabahelay, nisangaan tu waneng atu nikayi’an a tuudtuud, atu mauningay a lanu ku nikasaupuan. nika a misamata tu tina sapakan kaidawan nu ciyawan,an,liwhuwacing, idaway ku ledek a baliyu, u sikapatay nu atikak anu maapiyan. a waniken ku tabakiay atu adidingay a atikak milangad. == namakayniay a nasulitan (參考文獻) == [[tangan:Regenwurm1.jpg|thumb|atikak]] * 中文維基-蚯蚓:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9A%AF%E8%9A%93</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 8zfvh6wxa0r9yj9fe3sqvz1wceghr84 atimesi 0 4958 85766 53915 2019-11-29T12:13:01Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|atimsi|time=2019-11-29T12:13:01+00:00}} atimesi (龍葵) [[tangan:Solanum nigrum leafs flowers fruits.jpg|thumb|nu Pangcah a kamu sa u "tatukem"]] p0kfoetqihey3dcowxmw9c8jhwdpdhw atimsi 0 4959 85767 54001 2019-11-29T12:13:03Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|atimesi|time=2019-11-29T12:13:03+00:00}} '''atimsi 龍葵''' == [[:zh:生物分類法|kakuniza nu mauzipay]] == [[tangan:Solanum_nigra_bgiu.jpg|thumb|atimsi]] [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]:Plantae (Amilika a kamu) [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]:Angiosperms (Amilika a kamu) [[:zh:纲|upiz(kang)]]:Eudicots (Amilika a kamu) [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]:Solanales (Amilika a kamu) [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Solanaceae (Amilika a kamu) [[:zh:属|mikitinay(su)]]:''Solanum (Amilika a kamu)'' [[:zh:物种|hicahicaay(cong)]]:'''''S. nigrum (Amilika a kamu)''''' == sapuelac == === ngatu cacay === [[tangan:Solanum_nigrum_002.JPG|thumb|atimsi]] atimsi, u tatukem hanita nu ayaw kyami. sa ayza sa u atimsi kyami sa, u [[:zh:发芽|langaw]] kyami sa, cacay a mihcaan sa, iza tu maazih nu mita. macunus itini i kalalulan tu kadasatimsian tu atu demiad hawsa, kapah kuni u langaw nuni atimsi. i palami’an(菜園) tu asaca itini i umahumahan tu asaca itini i tukus kyami haw. yadah amiazih kita tu nu atimsi. atimsi kyami haw maazih kita sa, miala kita. samazungay tu mahini tu ku pikan nu mita. sa anu mahica kayinyin ku cilal kyami haw, asaca ilidulidung kyami sa, kapah ku langaw nu atimsi. icelang ku langaw nu atimsi. sa u atimsi tu kyami haw, anu ngaay nu mita misakabi sa, akeakenekan(略具苦味) tu adidi’. [[:zh:苦|akenek]] === ngatu tusa === sa u kamu nu katengilan kyami haw sa, kapah maselep ku ni [[:zh:熱|akuti']] nu uzip sa. tuni u atimsi isaw. kyu manamuh tu katuuday tu atimsai hananay. itawya sa mahini kami itiza inainayi’ kaeneng sa, u adiwawa nay itawya sasizumaay sa amipelu’ isaw tuni u heci nu atimsi. akekenekan ku atimi sabasaw tu akuti’ nu uzip. u aesu’ay a lami’ ku atimsi, pahipu i, papaykut i, pacamelen tu zuma a lami’ kapah tu. sawsawni mukan tu atimsi, caay katalakaw ku [[:zh:血壓|izang-cuduh(血壓),]] caay katalakaw ku [[:zh:血脂|izang-simal(血脂)]], pasakapah tu uzip nu babalaki. yadah ku [[:zh:纤维|siyanwey(外來語:纖維)]] , kapah tu [[:zh:消化系统|milisawada’(腸胃)]]. mukan kami tu langaway nu papah. u papah nu atimsi sa, u langdaway, u heci sa u kalawlaway, u balu sa, sangelacay. mulangaw i pataputah i [[:zh:山|buyu’]]. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-身體 nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [https://www.youtube.com/watch?v=bYWwpzfPcBA 龍葵野菜隨手可摘 生命力特別強 2017-04-19 Sakizaya TITV 原視族語新聞] [https://hort.purdue.edu/newcrop/Crops/Wonderberry.html Solanum nigrum (Purdue University)] [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00479 龍葵], Longkui 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00447 龍葵 Long Kui] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) 江蘇新醫學院, [[:zh:中药大辞典|中藥大辭典]], [[:zh:上海科学技术出版社|上海科學技術出版社]], 1986.5. <nowiki>ISBN 7-5323-0842-1</nowiki> 《台灣蔬果實用百科第二輯》,薛聰賢 著,薛聰賢出版社,2001年 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:2018-cacay]] 1gmkvh1f08ad0ttv8rts7memzzxy34e atipal 0 4960 124329 124328 2021-09-22T07:01:58Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki {{Merge|kalutibah|time=2019-11-29T12:06:21+00:00}} [[tangan:白頭翁 (26037412116).jpg|縮圖|atipal (白頭翁)]] atipal (kamu nu Hulam:白頭翁) sakanamuhan a tengilan ku suni nu atipal. 耳羽後部有一白斑,此白環與白斑在黑,形成一白色枕環。白色的頭部均極為醒目,老鳥的枕羽(後頭部)更潔白,所以又叫「白頭翁」。 nikudan nu tangila’ idaw ku sanglacay a kulita, nina masulitay atu sanglacay a kulit a lumeni’, mala sanglacay nu lalielan. sanglacay a tangah katinengan ku sanglac, balakiay tu aayaman nikuda nu tangah micidek ku sanglac, sisa pangangan hantu “ atipal” == pangagnang (命名) == 【學名】Pycnonotus sinensis 【mitesekay a ngangan】Pycnonotus sinensis === sakatusa a kasasidumaan (亞種) === 【學名】Pycnonotus sinensis hainanus (Swinhoe 1897)。海南(兩廣)亞種 【mitesakay a ngangan】Pycnonotus sinensis hainanus (Swinhoe 1897) Hai-nan (liang-guang) sakatusa a kasasidumaan 【學名】Pycnonotus sinensis formosae (Hartert, 1910) 【mitesekay a ngangan】Pycnonotus sinensis formosae (Hartert, 1910) 【臺灣話】pe̍h-thâu-khok-á 【kamu nu layak】pe̍h-thâu-khok-á 【屬名】鵯屬小型鳴禽 【mikeliday nu ngangan】Bei adidiay a aadupan == kaliwasak (分布) == 於中國大陸的四川、雲南、貴州、安徽、江蘇、浙江、陝西、河南、山東、江西、廣東、湖北、湖南、福建、廣西與海南。 i Cong-guo a Si-cuan, Yun-nan, Gui-cou, An-hui, Ciang-su, Ce-ciang, San-si, He-nan, San-dong, Ciang-si, Kuang-dong, Hu-bei, Hu-nan, Hu-cian, Kuang-si atu Hai-nan. 白頭翁台灣亞種廣泛分布於台灣各地(不包括太魯閣峽谷南部和東南沿海),也是台灣特有亞種。 atipal Taywan nu aidiay a kasidumaan kaliwasak han i Taywan nu niyaduan (caay pilihida ku timulan nu Taruku sia-ku atu walitimulan nu lilis nu bayu), u micidekay sakatusaay a sasiduma nu Taywan. 白頭翁主要分布在東亞地區,北至中國大陸瀋陽,南至海南島,香港,台灣,越南北部,和日本琉球群島(八重山群島,沖繩等)。台灣亞種為特有亞種。常見於低海拔地區的樹上。 atipal nika liwasak a maudip han itini i walian nu Ya-cup kitidaan, taamis katukuh i Cong-guo a Sen-yang, tatimul katukuh i Hai-nan-dao, Siang-gang, Taywan, amisan nu Yue-nan, atu Dipun Liu-ciu cun-dao (Ba-song-san cun-dao, Okinawa). 冬季北方鳥南遷為候鳥,台灣亞種於台灣為留鳥,平均壽命約10到15年。 kasienawan nu amisan a ayam mabahel tayda i timul kuni ka bahel, Taywan nu adidiay a ayawman i Taywan nu liwan a ayawman, nikaudip ninaayaw han makaala tu cacay a bataan katuku tu sabaw tu lima a mihcaan kunika udip. 白頭翁常見於東亞,臺灣西半部與東北部低海拔地區,中國大陸則是在長江南部的大多地區,以及香港、琉球群島,性活潑,不甚畏人。 atipal hina adih kita i Dongya, Taywan nu habung nutipan atu wali amisan nu mililis tu bayu a kitidaan, -cungguo-ren-dalu itida i Changjiang timulan a yadahay nu kitidaan, atu siang-gang, Liuqiu subal, makankan kinaayawm , caay katalaw tu tademaw. 常成群出現在平原區灌木叢、丘陵樹林地帶,以及校園、公園、庭院、行道中的各種高高的電線與樹上。 masakaput kunuheni amabahel i masaenalay nu kilangkilangan, buyubuyuan a kilakilangan, atu cacudadan, aidangan, hinaputah, dadan nu talakaway a telayan atu kilangan. 台灣的賞鳥人士常將白頭翁、麻雀、綠繡眼合稱為「城市三寶」,在上海白頭翁也與麻雀、中國黑鶇和珠頸斑鳩並列為「四大金剛」,兩者都突顯白頭翁在其分布地區是常見的城市鳥。 == (外表特徵) == Taywan manamuhan miadih tu atipal a ayam, cilukciluk, lu-tou-yan pulung han pangangan u “kaydihan nu maciay a tuluay nu ayaman” itini i Sanghai a atipal atu ciluciluk, -congguo-hei-dong atu -cu-jing-banjiu u “ si-da-jingang”, ina atipal itini i kaliwasakan nu kitidaan hina adih i macimacian.. 白頭翁體長約17到22公分,額至頭頂純黑色而富有光澤,兩眼上方至後枕白色羽大部份為灰綠色。 atipal a ayaman tanayu nu udip han sabaw tu pitu katukuh tu tusa a bataan idaw ku tusa a congfen, dais han makatukuh i tukung han lumeni’ malikad, pabaw nu mataan katukuh i nikudan nu tangah u sanglacay a banuh kala abuabuan nu langdaw ku kulitan. 翼和尾部稍帶黃綠色,頦,喉部白色,胸灰褐色,形成不明顯的寬闊胸帶,腹部白色或灰白色,雜以黃綠色條紋,上體褐灰或橄欖灰色、具黃綠色羽緣,使上體形成不明顯的暗色縱紋。 sakubad atu kikul kala lawlawan nu langdaw ku kulitan, ngaduy, takulaw sanglacay, baluwan abuan nu hese, mala caaya nu katinengan a ahebal nu baluwangan, bili han sanglacay ku kulit atu abuwan sanglacay a kulitan, malamel tu kalawlawan langdawan nu sulit, pabaw han hese abuabuan atu cukanaan abuabuan nu kulitan, idaw ku kalawlawan langdawan nu kulit a banuh nu lilisan, sisa u pabawan nu udiphan caay a katinengan kunika duu’d nu mabalatay a sulitan. 尾和兩翅暗褐色具黃綠色羽緣。虹膜褐色,嘴黑色,腳亦為黑色。 幼鳥頭灰褐色,背橄欖色,胸部淺灰褐色,腹部及尾下復羽灰白。 Kikul atu sakubad lumeni’ nu hese idaw ku kalawlawan langdawan ku lilis nu banuh. mata hese, laway lumeniay ku kulit, kuku’ u lumeniay tu a kulitan. wawa nuayam tangahan abuabuan nu hese’, kulu u cukanaan a kulitan, baluwan han kalaabuan nu hese, bili atu kikul nu sasa a banuhan abuabuan salacay ku kulit. == (飲食) == 食昆蟲,種子和水果,屬雜食性,雄鳥胸部灰色較深,雌鳥淺淡,雄鳥枕部白色極為清晰醒目。 cilekay ku kanen nuheni, pa’nu atu heci, u cancanan ku makanay nuheni,  tamaan a atipalan u baluwan idaw ku lumeniay ku abuabuan nu kulitan, taynaan a atipalan nu kala abuabuwan ku kulit, tamaan nu nikuda a tangahan katinengan ku pimicidek nu sanglac. 長居於山區、闊葉林、公園、樹林中,以果樹的漿果和種子為主食,並時常飛入果園偷吃果實,還會吃嫩葉嫩芽,尤其是蝴蝶蘭的嫩葉嫩芽,偶爾啄食昆蟲。 matenes i buyubuyuan, ahebalay nu papahan, aidangan, kilkilngan, u heci nu sikabiay atu pa’nu ku kanen, sawni micumud i bawbi nipalumaan tu hecian miubi mukan, mukan tu mangaduay a papahan, micidek tu mangaduay nu Hudie-lan amukanen, alahican u cilekay ku kanen. == (繁殖) == 春末夏初開始營巢繁殖,白頭翁在進入繁殖期後會聚集在樹林上喧叫,常常引起人們的注意。這種群聚的現象,到夏末秋季冬季時就消失了。 Pasabaan nu sadingsing palaludan malingatu asidibu, atipal malingatu  asidibu sa kanca mapulung kunuheni i kilakilangan mudadiw, mangalay pakatineng tu tademaw.nika saupuan nina ayaman, katukuhan tu palalutan balngbangan kasienawan sa maliwasak tu kunu heni. 白頭翁喜歡將巢築在相思樹或榕樹上,在都市中常見以枯草或芒草穗築碗形巢於陽台花木、樹叢盆栽之中, 每年春天三月到五月是白頭翁的繁殖期。 atipal manamuh i siciciwan atu titican asidibu, imacian han imabadiay nu lutukan atu luciklucikan sidibu mahida u kaysing u wayway iluma han itida inipalumaan i kabing nu balu atu kilang, tu mihcaan nu sadingsing nu tuluay a bulad katukuh tu lima a buladan atipal han kabuwahan nuheni itawya. 這段期間,如果見到一隻白頭翁單獨站在突出的枝頭或是樹頂上高聲鳴叫,過不了多久,另一隻白頭翁飛過來,兩隻鳥一唱一和,那多半就是牠們在互唱情歌了。 nikahida, anu makaadih kita tunika sacacaysa i ciitciitan atu kilakilanga mudadiw, caay katenes, idaw tu ku caay tayni pacabay, tusa tu ku ayam pakunida satu mudadiw, mahida mudadiway tu saka namuhan a cabayan a dadiwan. 繁殖期每一對白頭翁會建立牠們的領域,其範圍面積小,巢通常築在離地面不高的雜木林或樹叢上,雌、雄鳥共同育雛,通常一季繁殖1到2次,一窩產3到4枚蛋,繁殖季節幾乎全以昆蟲為食。 nika sidibuan nuheni sa kanca patiden kunuheni tu luman tu nuhen, adidi ku kitidaan , sidibusa kunuheni miki talakaw tu lala atudi’ nu damuddamudan atu macebetay nu langawan, wina, wama a ayaman mapulun midiput kunuheni tu wawa, nu cacaya a puu’an kina cacay kinatusa asidi’kuk, nu cacaya a dibuan tulu, sepat ku ti’kuk, kasi ti’kukan nuheni u cilekay ku kanen nuhenin. 幼鳥需要經過大約十天到兩個星期的孵化才能破殼而出,再經過大約十天到兩、三個星期的餵食,就可以出巢。 matiti’ tu ayam sa amakaala tu cacay a bataan katukuh tu tusa a lalipayan kunipi titi’ tu ti’kuk kiya matiti’ tahekal ku wawa, sa makaala tu cacay a bataan katuku tu tusa, tulu alalipayan a pakan, sa kapah tu tahekal mubahel. == micapi tu lalumaan (近親) == 白頭翁有一種長得和牠很像的親戚,叫「烏頭翁」,牠只有頭頂是黑色的,其餘特徵都和白頭翁很類似,是台灣的特有種,只分布在臺東、花蓮和恆春半島。 idaw ku cacayay a ayaman masasengi ku nuheni mahida u lalumaan, u “u [[kalutibah|kalutipal]]”, u tukun acacay ku lumeniay, dumasatu malecad nami atu atipal, nu Taywan picidekan nu ayaman, itini sa i Tay-tung, Kalingku atu Heng-cun-ban-dao. == namakayniay a nasulitan (參考文獻) == 中文維基-白頭翁:<nowiki>https://-c.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E9%A0%AD%E9%B5%AF</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] 3l1ki57l44ptitzk3ycmw6cght5ffrr auk 0 4961 54012 51247 2019-11-21T17:07:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki auk(竹) [[tangan:Bamboo_forest,_Taiwan.jpg|right|220x220px]] c30zqyvf51up7mwor5cm5xbmgbw5se7 auws 0 4962 122386 122385 2021-08-27T04:09:46Z Akamycoco 24 /* auws(小田螺) */ wikitext text/x-wiki ==auws(小田螺)== yadah ku auws i laku. ==kabi== abesa’ ku kabi nu auws. [[File:Cipangopaludina chinensis.jpg|thumb|auws]] l2hqv7rnwu2dmf50tphwg5bd7hcq8ko ayaw nu pisaselal,tumuk nu niyazu' 0 4963 54020 51257 2019-11-21T17:07:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''ayaw nu pisaselal,tumuk nu niyazu',kalas atu mikeliday tu kapah izaw ku kalecapu matatengil tu baluhay kasaselal a kawaw。a patizen sa au sanglacay tulakuk,situwa atu epah ku sapatudud i ci Malatawan a Di'tuan misalisin,pangangan tu baluhayay a kasaselal,u zumaay a kasaselal sa i zumaay tu a mihcaan pacakat。''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 713q8r59ks2kqmat8eafetvgjef2pyw aylung 0 4964 54025 51263 2019-11-21T17:07:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki aylung(熨斗) u sapisupit tu zikuc ku aylung. [[tangan:Electric iron lie.jpg|thumb|200px|aylung]] gn4xhkij4dsiw4vvzlicgzat9mh2afi ayza-nisamihmihcaan a nasulitan 0 4965 54029 51274 2019-11-21T17:07:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''ayza-nisamihmihcaan a nasulitan 現代史''' == sapuelac == == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:現代史|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-現代史]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:2018-cacay]] 0z3xc4ssy0b6ub2dda1qwx0y44ecvf1 ayzasa katuuday a tademaw nu Sakizaya a niyazu’ 0 4966 86435 54038 2019-11-30T06:47:01Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == ayzasa katuuday a tademaw nu Sakizaya a niyazu’(現在較多撒奇萊雅族人的部落). == i nazikuzan tu 1878 a mihca sa. miliyas tu bukelal nu kilay ku sakizayaay. i tini nabakuwan atu pusung a niyazu’an iyadah ku nipatizeng tu niyzau’. sabadatay sa katukuh i cekun nu pusung a kenis . === izaw ku tuuday a tademaw nu Sakizaya a niyanu’ itiza i: === hupu(北埔)、sakul(撒固兒)、cipawkan(吉寶竿)、cikep(幾可普)、cibalbalan(幾巴而巴蘭)、tuapun(大笨)、takubuwan(達固湖灣)、 kasiusiuwan(茄苳腳)、kenuy(北昌)、takubuwan(達固湖灣)、sinsia(豐川)、pazik(巴吉克)、ciwidiyan(水璉)、apalu(月眉)、 cihabayan(米棧)、cilakayan(山興)、mulisaka(林田山)、maibul(馬立雲)、naluwan(自強新村)、sapat(掃叭頂)、kalala’(加納納)、kaluluwan(加路蘭) === u niyazu' nu Pangcah: === i katuuday a niyazu’ nu pangcah atu kaliyawan a niyazu’ sa. izatuway ku sakizaya a tademaw micamul i tuhniyan. === Takubuwan: === Takubuwan sa i tepal nu suwi kawcung ayza. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == uyniyan a kamu sa namakayza ci baki Tiway Sayiun.(帝瓦伊.撒耘口述) [[kakuniza:niyazu']] 68u3yvqn8xx23v21a3ocwmxa14zmho6 ayzasa katuuday a tademaw nu Sakizaya a niyazu’(現在較多撒奇萊雅族人的部落). 0 4967 54042 51291 2019-11-21T17:08:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ayzasa katuuday a tademaw nu Sakizaya a niyazu’]] aih4jhk9nbeka0wo204ckywmtjeo7da azaway 0 4968 54048 51298 2019-11-21T17:08:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki azaway (麻黃樹) u saatekakay ku kilang nu azaway. sipisanga' tu kawil nu tatak ku ciid nu azaway. 5q9fynrjy3lj0tg94glnh2uefw7u6zq azih 0 4969 54053 51309 2019-11-21T17:08:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == azih == [[tangan:Eye_iris.jpg|thumb|mata miazih]] === azih === sapuelac nu Hulam:看 kapah a azihen ku laway nina limecedan. === aazihan === [[tangan:Human_eyesight_two_children_and_ball_normal_vision_color.jpg|thumb|maazih tu tusa a wawa]] sapuelac nu Hulam:樣本 u aazihan tu nu katuuday ku nisanga'an niza. === azihan === sapuelac nu Hulam:看過;讀過 ni azihan tu nu maku kina cudad. === azihen === sapuelac nu Hulam:看起來,要看(命令);小心 azihen henay ku kazizeng tiya muculil! === azihi === sapuelac nu Hulam:看好 azihi ku zazan anu muculil. === kasasukazih === sapuelac nu Hulam:時常見面 kasasukazih kita u laluma'an tawya caay ka pawan. === maazih === sapuelac nu Hulam:看到 maazih tu. nayi' henay maazih ayza. maazih nu maku ku ni kasangulan nu bihid ni .  maazih nu maku ci Bineng misataling i laku. === maazihay === sapuelac nu Hulam:看得到 maazihay nu maku kiya biluwa' saculu' tu tipus. kinazikuz henay kiya maazihay niza kisu. === makaazih1 === sapuelac nu Hulam:遇到 makaazih kisu ci Selaan sa patudud han tu kina zikuc. makaazih kaku tiya babalaki i padekuwan. === makaazih2 === sapuelac nu Hulam:看得見 namamenu' ku mata ni Tubah sa makaazih tu ayza. === masasuazih === sapuelac nu Hulam:相約 tiza kita i sisakulay masasuazih. === masasukazih === sapuelac nu Hulam:相約見面 anu yaan tu kita a masasukazih? === masukazih === sapuelac nu Hulam:相見;相親 masukazih kami tu mamidang i tisyaba. === miazih === sapuelac nu Hulam:在看 pacekcek miazih. === paazih === sapuelac nu Hulam:給(某人)看見 paazih ci ama nu maku i simpi. paazih ku kaka aku tu nisanga'an a zikuc. === paazihay === sapuelac nu Hulam:給(某人)看見的;顯現者;展示者 naizau ku paazihay i nikabi nu maku. ci Bunuk ku paazihay tu kasizikuc nu Sakizaya. === paazihen === sapuelac nu Hulam:給(某人)看 paazihen ku tau tu ni sanga'an a zikuc nu misu!  pazihen ku saydang tuyni a nisulitan nu misu! === pakaazih === sapuelac nu Hulam:見到 caay henay kaku pakaazih tu di'tu.  matenes tu kaku caay pakaazih ci Batuan. === pasasuwazih === sapuelac nu Hulam:相親 ladayen nu maku ci Edi' pasasuwazih ci Tuyan. === piazihi === sapuelac nu Hulam:小心 piazihi tu zazan muculil. === sapaazih === sapuelac nu Hulam:拿給(某人)看 u sapaazih nu maku tu saydang kina nisulitan. === taazihan1 === sapuelac nu Hulam:好榜樣 u taazihan nu mita ku babalaki. === taazihan2 === sapuelac nu Hulam:作樣品 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族字詞典] http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm mhepix7kg0f1zpu3ogtor0keenme6fm ba'tu 0 4970 101510 101509 2021-02-21T16:18:05Z Taywan.sayion 1489 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki ba'tu / baetu (kamu nu Hulam: 石頭) malitatelecan kaku namihuwad tu ba'tu. 我在抬石頭時閃到腰了。 == tinaku a kamu == # baba'tuan 石頭 #*patadas ku babalaki maluk tu baba'tuan. 老人在石頭地開墾。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290993.htm 原住民族委員會線上字詞典] dqe8k4dm5gvnb27calmrmou9fberltp babaledaw 0 4971 54081 51346 2019-11-21T17:08:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == babaledaw == [[tangan:Oxya_yezoensis_November_2007_Osaka_Japan.jpg|thumb|Oxya yezoensis November 2007 Osaka Japan]] [[:zh:蝗蟲|擬稻蝗]]/ sa lebulebud ku babaledaw i umaumahan. === siwkay nu babaledaw === u kulit(顏色) nu babaledaw a kidu(身體) sa, u landaway(綠色) atu makulahay(土黃色). sapilimet i liwliw , u midiputay a kulit 保護色. mukan tu nipaluma' ku babaledaw, sisa mabidang(討厭) ku malukay(農夫) tu babaledaw. itawya, tuduhen(燒) ikiken(烤) nu malukay ku babaledaw, bangsis(香) a'su(好吃) tu. hali mukan tu niyazu'ay a tademaw. === mibabaledaw === [[tangan:Skewered_locusts.jpg|thumb|Skewered locusts]] 抓蝗蟲/ mibabaledaw kaku i umaumahan nacila. === sibabaledawan === 有蝗蟲的地方/ sibabaledaw ku umah ni Kacaw. == u sulit nu Amilika == '''[[wikipedia:Locust|Locusts]]''' are certain species of short-horned grasshoppers in the family Acrididae that have a swarming phase. These insects are usually solitary, but under certain circumstances, become more abundant and change their behaviour and habits, becoming gregarious. No taxonomic distinction is made between locust and grasshopper species; the basis for the definition is whether a species forms swarms under intermittently suitable conditions. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典Sakizaya binacadan a sukudad(字典) [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典Yincumincu weiyuanhuy ipabaw nu calay a sukudad] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:kakaenan]] ari0j211rei5fxbzjd1vyryqcmxjgrz babaungen 0 4972 54085 51354 2019-11-21T17:08:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == babaungen == 祭品 mipahalhal tu sapatudud i kakawsan a babaungen. == siwkay nu babaungen == sapakan tu Dietu, kakawsan, tuas, adingu...a kakaenan atu tuutuud. u tunuc, u dadac, u bila', u titi' nu pabuy, u lala', u ciyak, u kuwa'...canacanan. == u sulit nu Hulam atu Lipun == [[:zh:祭品|'''祭品''',又稱'''供品'''、'''供物'''、'''祭物''']],是指祭祀儀式中用作供奉祭祀對象的物品,祭祀儀式當中祭品為不可或缺之物 ,祭品也表達了人們的虔誠。 '''[[:ja:供物|供物]]'''(くもつ、offering)とは、宗教儀礼における供儀行為の目的達成のために、信仰対象に捧げられるもののことである。 つまり神や仏あるいは先祖や故人の霊など、信仰あるいは崇拝する対象に捧げるもの('''供え物'''、'''お供え''')を指す。 # # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 51kvmq4ptoyjd86wwjhigmiecseeo5p babayuh 0 4973 124058 124056 2021-09-19T03:55:37Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki babayuh (kamu nu Hulam: 毛毛蟲), sibanuhay a wawa nu adipapang atu pilaluhu' (蝴蝶或蛾的有毛幼蟲) 毛蟲也叫毛毛蟲,是鱗翅目昆蟲(蝶或蛾)的幼蟲。 sibanuhay a cilekay u babayuhan, u wawaay a cilekay nu sikinesay sisakubatay a kun-cong (adipapang atu pilaluhu'[蛾]). 有些蟲表面光滑,稱為dadipana',也有些蟲長有肉角,還有些長有臭角。毛蟲有三對前足,腹部和尾部大多有五對偽足。 anu kina cilekay idaw ku masaditay nu hekal nuheni, u dadipana' ciniza, anu kina cilekay idaw ku singawaay, idaw ku siangtulay a ngawaan. babayuhan idaw ku matatusaay nu tuluay a kuku’an nu ayawan, bili han atu kikul idaw ku matatusaay nu limaay a pacebaay nu kuku’an. 到變態為成蟲時只保留三對前足。毛蟲有別於蛾的幼蟲—蠶,兩者在發育過程有所不同,蠶會以蠶絲結成的「繭」包覆住蛹,但毛蟲沒有這類行為。 makatukuh tunika sacilekaya han tulu tu kuliwan nu tatengay a ayaw nu kuku’an. babayu han idaw kumasa cilekaya nu wawaan a cilekayan--kayku, caay kalecad kuni kaudipan nuheni, kayku han si alilaylay cinida mala ti’kuk tabuen nida ku cilekay i labu, nina babayuhan inai kumahiniay a kawaan. 「babayuh」和「dadipana'」並不相同。 babayuh atu dadipana' cay kaw malecaday. 沒有毛的幼蟲才會有假眼或是色彩鮮明的花紋,可以嚇退想吃牠們的動物。有毛的幼蟲不會有假眼。 nayi' ku banuh nu cilekay sipacebaay a [[mata]] atu bangcalay nu sikulitay, sapaceba tu mukanay a aadupan. sibunuhay nu cilekay nayi' ku pacebaay a mata. == kakanen (食物) == 毛蟲多以植物的葉子為食,不同種類會吃不同的植物。有些吃有毒植物的毛蟲會把毒素儲存在體內。 babayuh u langaw nu papah ku kanen nuheni, caaya kalecaday a babayuhan caay kalecad ku kan. idaw kumukanay tu si ledekay a langawan sapakay udipen nuheni ku ledek i labu nu udipang. 最後成為有毒的蝴蝶或蛾成蟲;少數一些毛蟲會以其他昆蟲為食。 天敵為鳥類螞蟻。 sadikuday satu malasiledekay a adipapang atu wawa nu malacilekaya, pinay kiya ku mukanay tu cilekay a babayuhan. Katalawan nuheni sa u ayam atu puduh. == katalawan atu hican mihaymaw (危害及防治) == 剛過了農民曆中的「驚蟄」,象徵春天到了,蟄伏在泥土裡的動物們也開始甦醒活動,周遭環境裡的昆蟲數量,比起過去幾個月增加不少,「空降部隊」毛毛蟲還會突然懸掛在樹枝上,嚇到不少民眾,台北市立動物園表示,毛毛蟲為了在樹上活動,除了靠自己的腳,還會分泌絲線幫助固定,在受到驚嚇時才會逼不得已垂降下來。 kalakuwitan tu ku piusiwgacu nu malukay, ya "cing-ce" hananay u katukuhan tu nu adinsing a demiadan sikelekeleng tu ku tapuku tungusay a kapah tu ku nikalukan sananay kahini nu demiad, u celekay sa mulekal tu a musaungaay tahkal tu a mulatlat, i liwliway a cilekay sa katinengan tu kiyadahan ku kasadumaan nu demiaday, mademec ku iayaway a pinaabulad nu culal, ya pabesut sananay a micuyacuyay a dadipana’ sa sikaydih a makay kilang a mulatlat sa, mapatawit ku miculilay nu tademaw namakadih, ya mamikuwanay tu aadupan nu Taypakay tungusay, u dadipana’ sa u kuku ku sapikayakay, nika anu maydih a mulimad taydaen i masadumaay a kilang mulatlat atu mukan tu tuudtuud sa, matineng a mulpuwiy tu calay nu udip u sikaydih a pacukat tu kasaicelang, anu caay sa namapatawit kyu mulaliw a piedap tu calay nida mucuyacuy. 毛毛蟲是蝴蝶與蛾幼蟲的俗稱,許多人對身上佈滿的毛與柔軟的身體而感到害怕,不過,台北市立動物園表示,毛毛蟲身上的構造,是為了警告掠食者及保護自己而演化出的防禦機制呢,一些小型掠食者不太喜歡毛本身的口感,或是某些毛蟲的刺毛會讓天敵攻擊後產生紅腫刺痛或引發過敏反應,有些種類再配合上鮮豔的顏色更讓捕食者退避三舍;而較為低調的種類,則選擇讓自身與四周圍環境融合在一起,使掠食者難以發現來逃過一劫。 ina dadipana’ sa nau nu adipapang atu ya pilalihuay a cilekay ku sapangangan, katuud ku tademaw tu piadih tuya banuh atu kulit matalaw, sisa ya mamikuwanay tu aadupan nu Tayhuku tungusay, u kulit nu kahidaan nu dadipana’ sa, u mamiading tu udip patalaw tu maydihay a mukan tu udip nida, haymaw saan a kaidawan tu nikasumadan,kaidawan nu dumaay a dadipana’ katebingan nu mamicebisay sa mapacadici ku kapanaan malaliw a matalaw tu picucuk, caay sa yakulit nu udip niya dadipana’ katalawan sa, u mahidaay u kaladamsayan ku wayway sa sasengien ku kulit nu udip, mahida u kulit nu papah sikaliyuhan u dadipana’ kuydaan sa ku mimelaway, mahini sa u sipilaliw tu maydihay a mukan sapaading tu udip kanatatan nu lihat a maudip. (以上段落由Buting Nukay所翻譯。) (ipabaway a ulic ku nisulit ni Buting Nukay.)      毛毛蟲掉到人身上,其眾多的刺毛接觸皮膚後可斷折,毛腔內的毒液便注入皮內,因毒毛的毛腔內充滿毒液可引起皮膚劇烈瘙癢與疼痛,有時痛得像被火燒一樣。 anu mahetik ku babayuh i udip nu tademaw, hatidaay tu nu banuhan mahetik i banges numita maputun ku banuh nida i udip numita, ya banuh nida micumud ku ledek i banges numita, micumud satu ku banuh nu ledek i banges numita micidek kunika calenged atu adada, mahida unika tuduhan kunika adadaan. 被蟄傷的皮膚中心可有小丘疹,癢痛症狀可持續數小時或更久。毛毛蟲皮炎是在某一部位出現大小一致、且數量較多的紅色丘疹。 nuni kalatan ku banges numita idaw ku adidiay nu masakuulay, matenes kuni ka adada atu calenged. nikalatan nina nu “Furcula borealis” babayuhan caay kalecad ku kuu’l i bangesan, u sumanahay nu kuul han yadahay. 毛毛蟲分布很廣,各種樹木上多生有這種小毛蟲。 babayuhan yadah kunika liwasak a maudip, nu hatidaay i kilangan yadah ku adidiay nu babayuhan. 到樹下納涼時應戴寬邊草帽或遮陽帽,穿長袖衣服,不要在有毛毛蟲的樹下停留。 anu isasa nu titican misasapi’ kanca acaay ka walesaysa kasi ahebalay tu tupelan, atu sidikuc tu siledungay a tanayuan a dikucan, amana’ kaisasa’ nusi babayuhan nanay a titican a pahanhan. 若不慎身上落有毛毛蟲,不要亂拍打,應輕輕抖動掉,皮膚上如沾有毒毛,可用醫用膠布把毒毛粘去。 anu kahtikan ku udip nu babayu, amana tepai’, hamawhan amibihbih mihetik, anu idaw ku banuh nu babayu i banges, hiyan tu tept amihuduc tu siledekay a banuhan. 若一時找不到醫用膠布,可用透明膠紙代用。千萬不可抓撓或亂摸,否則會越發嚴重,身體局部就會出現極癢的紅疹,且會快速擴散,癢不堪言,嚴重時紅疹還會形成水皰。 anu caay ka tepa’ ku tept, kawida u takelalay nu tatipeluk. amana pikuskus atu mikaped, alaw macunus kunika calenge’dan, tahekal satu ku i bangesan nu mapatay a calenged, kalamkam amulahat, mapatay nu calenge’, anu micidek kunika sumanah micidek sa malababesian. 毒毛徹底清除乾淨後,在局部受傷的皮膚上塗抹皮膚藥膏,每日可塗抹多次,並經常自行冰敷,兩個星期即可痊癒。 anu mamin tu maala ku banuh, pasapayu hantu ku banges, kina pinaan a demiad a pasipasid tu sapayuan tu dimiad, hina pakulien tu pina a kulian, tusa a lalipayan mangaay tu.   癢痛劇烈者,或有全身症狀,或發生嚴重皮疹,可口服能止癢的藥物,重症患者需及時送醫院治療。如果全身有反應,如發熱、頭痛、腹痛等,應馬上送醫院搶救。 anu micidek ku calenget nu adada, atu utiih nu udipan, atu micidek ku kuul nu banges, muka tu sakacaay ka calengt nu sapayuan, anu caay pakadungdung pataydan hantu i padekuan. anu udiih tu ku udip, akuti’, adada ku tangah, adada ku bili sa, kalamkamen tu tayda i padekuan. (以上段落由Iing Habay所翻譯。) (ipabaway a ulic ku nisulit ni Iing Habay.)      == masakiketay nu dadipana’ (相關毛蟲) == 青蟲,白粉蝶的幼蟲(學名:Pieris rapae,英文俗名:Small White, Small Cabbage White,別名:紋白蝶、日本紋白蝶、白紋蝶、菜白蝶)。在台灣以外漢語使用地區又名菜粉蝶,是屬於粉蝶科的一種蝴蝶,是粉蝶屬的一種。 langdaway hananay a dadipana’ sa, sanu salengacay masabihunayay a adipapang (ngangan nu ulic sa; Pieris rapae, nu Ing-guay nipangangan sa: Small White, Small Cabbage White, nu dumaay a ngangan sa unpay a adipapang, nu Dipunay a salengacay a adipapang, salengacay a adipapang, atu ya lamiay salengacay a adipapang). i hekal nu Taywanay sa nu Hulamena kenis singangan aca tu ya cay-hun hananay a adipapang, u masa nu hunay a adipapanay a sapamata. 廣泛分布於歐亞大陸大部分地區,並已入侵並立足於北美、北非、澳洲、紐西蘭等地低至高海拔地區。 kalaliwasakan i nu O-ya a tukutukusan a buluku, itawya tu a micumud ikaamisan nu amuhiwan, atu i kaamisan nu Africa, Australia, New Zealand akanatal i makasasaay nu kakitidaan mulatlat. 在撒奇萊雅語中,多稱為「cilekay」。 i kamu nu Sakizaya, u "cilekay" saan. 以上青蟲段落由Buting Nukay所翻譯。      == siwkay nu babayuh == u babayuhh sa, u wawa nu adipapang. tanaya' ku kidu, siceka i kidu. yadah ku kulit, matalaw ku tademaw atu aadupan maazih. siwalak ku ceka' nu babayuh, anu maceka' sa tu banges, malebawa tu ku banges nu misu. sisa matalaw ku tademaw tu babayuh. babalaki tu ku babayuh sa, mala adipapang tu. bangcal ku adipapang, la'cus ku babayuh. === mibabayuh === [[tangan:Hairy_caterpillar_(Costa_Rica).jpg|thumb|Hairy caterpillar (Costa Rica)]] mibabayuh 抓毛毛蟲/ mibabayuh ci Benel i kilakilangan. === sibabayuh === sibabayuh 有毛毛蟲/ sibabayuh i nu ayawan a kilang. === sibabayuhay === sibabayuhay 有毛毛蟲的/ sibabayuhay ku laku ni Bunuk. == u sulit nu Amilika == '''[[wikipedia:Caterpillar|Caterpillars]]''' /ˈkætərˌpɪlər/ are the larval stage of members of the order Lepidoptera (the insect order comprising butterflies and moths). As with most common names, the application of the word is arbitrary and the larvae of sawflies commonly are called caterpillars as well. Caterpillars of most species are herbivorous, but not all; some (about 1%) are insectivorous, even cannibalistic. Some feed on other animal products; for example clothes moths feed on wool, and horn moths feed on the hooves and horns of dead ungulates. Caterpillars as a rule are voracious feeders and many of them are among the most serious of agricultural pests. In fact many moth species are best known in their caterpillar stages because of the damage they cause to fruits and other agricultural produce, whereas the moths are obscure and do no direct harm. Conversely, various species of caterpillar are valued as sources of silk, as human or animal food, or for biological control of pest plants. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == # 撒奇萊雅族語詞典 # [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] # 中文維基-毛蟲:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%9B%E8%9F%B2</nowiki> # 毛毛蟲[鱗翅目昆蟲的幼蟲]:<nowiki>https://www.easyatm.com.tw/wiki/%E6%AF%9B%E6%AF%9B%E8%9F%B2</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] pksk4qy80s2j8t2nhymswp1wxdmh25l babeku 0 4974 54102 51378 2019-11-21T17:08:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == babeku == [[tangan:Coix_lacryma-jobi_ja02.jpg|thumb|Coix lacryma-jobi ja02]] 薏苡 kapah sapisanga'en tu udu' ku babeku. == siwkay nu babeku == babeku sa, u paenu nu nipaluma. pasangaan tu cael, manamuh ku mapalaway tu babeku. adidi' ku babeku, mahiza u kalitang a heci. atekak i hekal. sisa sangaen tu cael ku ayaway a tademaw. sakamuan sa , matalaw ku dietu tu babeku. == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:薏苡|薏苡]]'''(學名:''Coix lacryma-jobi''),別名:草黍子(東北),六穀子(四川),菩提珠(江蘇),草珠子(山東),薏米(福建),紅薏苡(臺灣),薏仁米,溝子米。屬禾本科薏苡屬。中國大陸分布較廣,日本亦產。 [[wikipedia:Job's_tears|'''Job's tears''' (US) or '''Job's-tears''']] (UK), scientific name '''''Coix lacryma-jobi''''', also known as '''adlay''' or '''adlay millet''', is a tall grain-bearing perennial tropical plant of the family Poaceae (grass family). It is native to Southeast Asia but elsewhere is cultivated in gardens as an annual. It has been naturalized in the southern United States and the New World tropics. In its native environment it is grown in higher areas where rice and corn do not grow well. Other common names include '''coixseed'''and '''tear grass'''.<sup>[''citation needed'']</sup> Job's tears are also commonly sold as '''Chinese pearl barley''' in Asian supermarkets, although ''C. lacryma-jobi'' is not closely related to barley (''Hordeum vulgare''). # # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] ooew0k3eilmdvy8qbbtsazrq0b0gc2o babelbel 0 4975 85751 54110 2019-11-29T12:05:35Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|babelbel, hikuki'|time=2019-11-29T12:05:35+00:00}} == babelbel == [[tangan:P-51_Mustang_edit1.jpg|thumb|P-51 Mustang edit1]] 飛機 [[tangan:Collection_of_military_aircraft.jpg|thumb|Collection of military aircraft]] makababelbel 1.搭飛機 makababelbel kita tayza i Taypak. == siwkay nu babaungen == babelbel sa , u zuma a kamu nu Sakizaya sa , u hikuki. u hikuki sa, namakay Lipun a kami. mabahel i tapukuay a kikay, mahiza ku ayam. sisakubat, caay pisaungay a sakubat. kalamkam ku babelbel, besuc sa katukuh tu patusukan. == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:固定翼飛機|固定翼飛機]]'''(Fixed-wing aeroplane)簡稱'''定翼機''',常被再簡稱為'''飛機'''(英文:'''aeroplane, airplane'''),是指由動力裝置產生前進的推力或拉力,由機身的固定機翼產生升力,在大氣層內飛行的重於空氣的航空器。它是固定翼航空器的一種,也是最常見的一種,另一種固定翼航空器是滑翔機。飛機按照其使用的發動機類型又可被分為噴氣飛機和螺旋槳飛機。 An [[wikipedia:Airplane|'''airplane''' or '''aeroplane''']] (informally '''plane''') is a powered, fixed-wing aircraft that is propelled forward by thrustfrom a jet engine or propeller. Airplanes come in a variety of sizes, shapes, and wing configurations. The broad spectrum of uses for airplanes includes recreation, transportation of goods and people, military, and research. Commercial aviation is a massive industry involving the flying of tens of thousands of passengers daily on airliners. Most airplanes are flown by a pilot on board the aircraft, but some are designed to be remotely or computer-controlled. # # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] r8lzto5kp03z918o9syjvklon0j5q34 babelbel, hikuki' 0 4976 85750 54115 2019-11-29T12:05:33Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|babelbel|time=2019-11-29T12:05:33+00:00}} babelbel, hikuki'(飛機) [[tangan:P-38 Lightning head-on.jpg|thumb|u babelbel nu hitay]] 2we6cqax81erwim4xeb7puo1qitcpmb baca' 0 4977 54120 51406 2019-11-21T17:08:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == baca' == [[tangan:Italian_hanging_laundry.jpg|thumb|Italian hanging laundry]] [[:zh:洗衣|洗(布類)]] baca' sa, mibaca' tu dawa, zikuc, caykaw nu zuma a tuutuud. iayaw mibaca' kita paylima, ayza sa mibaca' kami saungay ku baca'-kikay. === baca'en === baca'en 去洗/ bace'en ku zikuc ni Kacaw. [[tangan:Laundry_in_Paris.jpg|thumb|Laundry in Paris]] === mabaca' === mabaca' 被洗/ mabaca' ni Lala' ku tuper nu maku. === mibaca' === mibaca' 在洗/ amana ka kasic mibaca' tu zikuc nu mita. === mibaca'ay === mibaca'ay 在洗的/ u mibaca'ay ku kawaw nu maku i padekuwan. === pibaca'i === pibacai' 去洗/ pibaca'i tu zikuc nu misu! == u sulit nu Amilika == '''[[wikipedia:Laundry|Laundry]]''' is the washing of clothing and linens. Laundry processes are often done in a room reserved for that purpose; in an individual home this is referred to as a ''laundry room'' or ''utility room''. An apartment building or student hall of residence may have a shared laundry facility such as a tvättstuga. A stand-alone business is referred to as a laundrette (laundromat). The material that is being washed, or has been laundered, is also generally referred to as ''laundry''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 2qqy5o784ly3aqeabwp1zx7y93599i8 bacu 0 4978 54130 51419 2019-11-21T17:08:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bacu == [[tangan:Biohazard.svg|thumb|u bacu nu patalaway]] 標示, [[:zh:記號|記號]], 徽章, 圖騰, 圖案/ izaw ku bacu nina kilang. == siwkay nu bacu == bacu sa, napatuzu' ku zuma a kawaw masaheciay saca canacanan a tuutuud. bacu sa kapah tu ku nu sulit kulit suni saca kawih nu lima, pasubana' tu tawan, u canan ku [[tangan:DurbanSign1989.jpg|thumb|u sulit sa u bacu tu]] pakatineng nu tademaw. u bacu nu lacul hakay yadah ku patinengay. u ayzaay a subal nu binawlan, yadah ku bacu, caykalecad ku kuma, malecad ku bacu, sisa izaw ku bacu matahkal i kitakitakit. kya matineng ku caykalecad kamuay a tademaw, u canan ku pasubana'ay. u bacu a bana'-kakuziza , u tatengaay a bana' tuway. katuuday ku minanamay. === mapabacu === mapabacu 已做記號/ mipabacu tu ku luma' nu tumuk. === mipabacu === mipabacu 做記號/ mipabacu kaku tu laed nu umah. === pabacuan === pabacuan 被標示記號的地方/ pabacuan tu ku luma' ni Kacaw. === sibacuay === sibacuay 有記號的/ katinengan ku sibacuay ku badahung a luma'. == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''記號'''(sign)是指一個用來代表其他事物的實體或物體。記號可以表示其他事物確定發生或是出現,也可能只是有一定的可能性。自然的記號是指記號和所代表的事物有因果的關係。慣用記號(conventional sign)則是約定俗成的,有其特定的語意。例如句號表示一句的結束。記號也可以是語言文字、聲音、表達方式或是手勢。若是用實體來作為記號(例如道路交通標誌之類的,通稱為標示),一般上面會有文字、符號、圖畫或是這些的組合,以說明所要表示的內容。符號學是有關記號及符號的哲學研究,其中包括指號過程的研究,就是符號學概念下的符號運作的方式。 A '''[[wikipedia:Sign|sign]]''' is an object, quality, event, or entity whose presence or occurrence indicates the probable presence or occurrence of something else. A natural sign bears a causal relation to its object—for instance, thunder is a sign of storm, or medical symptoms signify a disease. A conventional sign signifies by agreement, as a full stop signifies the end of a sentence; similarly the words and expressions of a language, as well as bodily gestures, can be regarded as signs, expressing particular meanings. The physical objects most commonly referred to as signs (notices, road signs, etc., collectively known as signage) generally inform or instruct using written text, symbols, pictures or a combination of these. The philosophical study of signs and symbols is called semiotics; this includes the study of semiosis, which is the way in which signs (in the semiotic sense) operate. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] in38oqwfj62ubdelnejn17aguxhd3dh badahung 0 4979 54137 51433 2019-11-21T17:08:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == badahung == [[tangan:Neot_smadar.jpg|thumb|Neot smadar]] [[:zh:屋顶|屋頂]] == siwkay nu badahung == u misaluma' sa, sibadahung tu. u papatuzu'an sa sapiading tu nanum. u kakuniza nu badahung sa, izaw ku masazayay izaw ku matikenihay. anu yadah ku udad, mangasiw tu matikenih. u Sakizaya a luma' sa, kya badahung sa, sangaen nu eli.[[tangan:Ogi_Shirakawa06n3200.jpg|thumb|Ogi Shirakawa06n3200]] ==== badahung ==== badahung 屋頂 / i badahung ku lesa' nu udad. ==== badahungen ==== badahungen 去蓋屋頂(命令)/ badahungen nu tau ku luma' aku! ==== mabadahung ==== mabadahung 已蓋屋頂 / mabadahung tu uli' ku luma' ni Payu. ==== mibadahung ==== mibadahung 蓋屋頂 / maaedaedap ku babalaki mibadahung tu luma'. ==== pibadahungi ==== pibadahungi 去蓋屋頂 / pibadahungi tu luma' isu tadu amulesa'! ==== sibadahung ==== sibadahung 有屋頂 / sibadahung amin kita u tademaw tu luma'. ==== sibadahungay ==== sibadahungay 有屋頂的 / sibadahungay tu sumanahay kiya patikedan.  == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:屋顶|屋頂]]'''是建築的普遍構成元素之一,主要目的適用於防水,有平頂和坡頂之分,乾旱地區房屋多用平頂,濕潤地區多用坡頂,多雨地區屋頂坡度較大。坡頂又分為單坡、雙坡、四坡等。在中國古代,屋頂除了實用功能之外,還肩負了很多等級禮制的使命。廡殿頂、歇山頂、懸山頂、硬山頂各有其使用的規則。 A '''[[wikipedia:Roof|roof]]''' is part of a building envelope. It is the covering on the uppermost part of a building or shelter which provides protection from animals and weather, notably rain or snow, but also heat, wind and sunlight. The word also denotes the framing or structure which supports that covering. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [[:zh:屋顶|屋頂]] iqlioz84bmvcprvekpmk5jvi7dgudrq badakuwang 0 4980 123479 120134 2021-09-11T11:32:27Z LamiHung 28 /* kakanan (食物) */ wikitext text/x-wiki {{Merge from|padakuwan|time=2019-11-29T11:58:56+00:00}} [[tangan:Egretta garzetta - Sydney Olympic Park.jpg|縮圖]]badakuwang (白鷺鷥) [[tangan:Platalea regia and Egretta garzetta - Sydney Olympic Park.jpg|縮圖]] == badakuwang (白鷺鷥) == kasazumaay (界):kasazumaay aadupan 動物界 Animalia sacumud      (門):sacumud aadupan kulus 脊索動物門 Chordata uzip               (綱):uzip nu ayam 鳥綱 Aves mata             (目):mata sibuluu’kay 鵜形目 Pelecaniformes sapamata     (科):sapamata badakuwanga 鷺科 Ardeidae tungusay      (屬):tungusay badakuwanga 白鷺屬 Egretta masasengiay (種):masasengiaya adidi'ay a badakuwang 小白鷺 E. garzetta == tabakiay a badakuwang (大白鷺鷥) == 大白鷺(學名:Ardea alba),又叫白鷺鷥、鷺鷥、風漂公子、白漂鳥等。鷺科鷺屬同一種,有時亦被歸入白鷺屬。 tabakiay a badakuwang (mitesekay nipangangan: Ardea alba), singangan aca tu salengacay badauwang, badakuwang, bung-piyaw kung-ce (風漂公子), salengacay piyaw ayam. u sapamata (科) nu badakuwang u tungusay (屬) a badauwang u cacayay, u zuma palatungus han tu salengacay a badakuwang. '''liwliw nikauzip (生長環境)''' 鍾意稻田、河岸、沙灘、泥灘同沿海小溪等濕地,成散群出現。 manamuh i lakulakuan, tukus nu [[sauwac]], [[likelikenan]], tasutasunan miduduc tu bayu adidi’ay a sauwac u suemetay a lala’, muculal saluyalu sa maliwasak. '''malaliwaliwah a kakitizaan (分布地域)''' 非洲、歐洲、亞洲同澳洲。 Bey-cuw, Uw-cuw, Ya-cuw atu Aw-cuw. '''cidek (特徵)''' 身長90cm,是白鷺屬中最大,白色,繁殖期間背部有飾羽;黑腳,黑腿,腿上部份帶綠或紅;細長黃喙,繁殖期間全部或部份會變成黑色;是繁殖巢群中有呱呱叫聲。 90 cm ku tanayu’, tungusasy salengacay a badikuwang u satabakiay, salengacay, kasiwawaan i kulul izaw ku banuh, lumeni’ ku kuku’ lumeni’ ku padahaw, i padahaw silandaway anucaay sumanahay a kulit, adidi’ tayayu’ ku sangutuc, kasiwawaan hamin anucaay u zuma malalumeni’ ku kulit, kasiwawaan i kasabeleng nu dibu alaawaw sa kusini. === kakanan (食物) === 魚、甲殼動物和昆蟲。 buting, enip aadupan atu cilekayan. === kasiwawaan (繁殖) === 同其他水鳥一起用樹枝在樹上築巢,繁殖期為3-9月 maalecad tu nu zumaay nanumay ayam malecad i [[ciid]] nu kilang misadibu, kasiwawaan i 3-9 a bulad. === lalangawan (文化) === 巴西5雷亞爾鈔票背面、新西蘭$2硬幣上有大白鷺的圖像。香港有好多地名:例如鶴藪、白鶴洲、鶴園街等,以前都是鷺鳥林,有好多大白鷺住,但好多人都搞錯以為是鶴,所以地名全都改做「鶴」字。 Pa-si 5 Lye-ya-al (雷亞爾) ku belih nu kalisiw, Sin-si-lan 2 kalibuwa' izaw ku bacu nu tabakiay salengacay a badakuwang. Syang-kang yadah ku singanganay a kakitizaan, mahiniay takuay a talastas (鶴藪), likelikenan a talastas (白鶴洲), bawbiay a talastas (鶴園街), iayaw hatu i kilakilangan a badakuwang ayam. katuud ku muenengay nu tabakiay salengacay a badakuwang, nika katuud ku patelacay a tademaw tu piciyut ciyut nu talasta, sisa ngangan nu kakitizaan hantu pasumaden amin tu “talastas” a cudadan.[https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E7%99%BD%E9%B7%BA] == adidi’ay badakuwang (小白鷺) == 小白鷺(學名:Egretta garzetta),又稱白鷺,是白鷺屬的一個種。 adidi’ay badakuwang (mitesekay a nipangangan: Egretta garzetta), singangan acas tu salengacay badakuwang, zumaay nu salengacay badakuwang. 體長約56cm,全身羽毛白色,生殖期間枕部垂有兩條細長的長翎作為飾羽,背和上胸部分披蓬鬆蓑羽,期後消失。細長黑喙;黑腿,黃腳掌。於繁殖巢群中發出嘎嘎嘎叫聲。也有藍喙、藍腿的。 tayayu’ nu uzip pakala tu 56 cm, salengac amin ku [[banuh]] nu uzip, kasiwawaan tatangahan seday sa ku tusa adidi’ay tanayu’ay a banuh, kulul atu baluwang mapungpung ku banuh, katangasaan tu malawpes tu. adidi’ tanayu’ lumeni’ay a sangutuc, lumeni’ ku padahaw, kulawlaw ku sazipa’ ku kuku’. kasiwawaan i kasabeleng nu dibu alaawaw sa kusini. idaw aca ku adidi'ay a badakuwang sumilaw ku kuku’ sumilaw ku padahaw. === malaliwaliwah (分布) === 春夏多活動於湖沼岸邊、水田、河岸、沙灘、泥灘及沿海小溪流,成散群出現。分布於非洲、歐洲、亞洲及大洋洲,在中國主要見於長江以南各地和海南島,在中部地區多為候鳥,南方大多為留鳥。台灣也普遍可見。 sadingsing u lalud tini amin tapiingan nu tukus matasunay a taku mabalakas mikilim tu kakanan, laku, tukus nu sauwac, likelikenan, tasutasunan, atu mililis tu bayu adidi’ay a sauwac, saluyalu sa maliwasak muculal. kalaliwaliwah tini i bey-cuw, U-cuw, Ya-cuw atu Ta-yang-cuw, i Cung-kuw angangan maazih ku Cang-cyang satimulan a kasa kakitizaan atu Hay-nan-taw, i kasateban a kakitizaan hatu u talastas ayaman, satimulan hatu u liyuliuy a ayaman. maazihay tu i Taywan. === kakanan (食物) === 魚、甲殼動物和昆蟲。以各式魚蝦為主食,覓食時會用一隻腳在水中擾動。 biting, enip, atu cilekay. u canacanan masasizumaay buting kabus ku kakanan, mikilim tu kakanan cacay ku kuku’ i nanum mikulih.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E9%B9%AD] == sapamatan a badakuwang (鷺科) == 鷺科(學名:Ardeidae)在動物分類學上是鳥綱中的鵜形目中的一個科,也被稱為鷺類。本科的鳥類為大、中型涉禽,主要活動於濕地及附近林地,它們是濕地生態系統中的重要指示物種。 sapamata badakuwang (mitesekay a nipangangan: Ardeidae) i aadupan tu pasasizuma i cudadan uzip nu ayaman u sibiluu’kay mataan u cacayay sapamata, pangangan han tu badakuwang, uyni sapamata a ayaman u tabakiay, tatudungay muculilay ayam, angangan  piidangan nu heni tini i suemetay a lala’ atu icapiay a kilakilanga, u masuematay a lala’ ku heni mauzip. === cidek a wayway (特徵) === 鷺科的鳥類具有「三長」的特點,即喙長、頸長、腿長。鷺科鳥類的體形呈紡錘形,胸前有飾羽,頭頂有的有冠羽,在繁殖期時,這兩部分是重要的炫耀特徵。腿部被羽,脛部裸露,腳三趾在前一趾在後。 sapamata badakuwang a ayaman izaw ku “tulu tanayu’ay” a picidek, tanayu’ ku sangutuc, tanayu’ ku lilel, tanayu’ ku padahaw. sapamata badakuwang a ayamay u uzip masabucuy, nuayawan nu baluwang sibanuh, tukun nu tangah siadiping, i kasiwawaan hawsa, uyni tusaay a banuh u kahenulan micidek tu sapaseneng. padahaw a banuh, u batac i hekal tu, tulu ku taludu’ nu kuku’ nuayawan cacay zikuzan cacay. 鷺科鳥沒有明顯的嗉囊,食道中部膨大,整個食道都能儲存食物。鷺科的鳥具有發達的粉䎃,在胸、腹和脅部成斑塊分布。 sapamata badakuwang a ayaman caay ka hapinang ku kasibuluu’k, mabesu ku takulaw, u takulaw hamin taneng misuped tu kakanan. sapamata badakuwang ayam yadah ku banuh i takili’an, i baluwang, bili atu pakah masaatilad malaliwaliwah. === kalahad (進化) === 鷺科比較古老,其起源認為在中生代白堊紀後期 sapamata badakuwang palalecad u balakiay tu, u lalengawan na i sazikuzay tu nu kasazuma nu ziday. === kananaman (習性) === 鷺科的鳥多棲息在濕地環境,近水林區也有活動。它們大多要遷徙,並選擇固定的地點築巢,繁殖期時多群居營巢。鷺屬、白鷺屬、牛背鷺屬、池鷺屬、夜鷺屬多結群在樹上營巢,稱為鷺鷥林,葦鳽屬、麻鳽屬的鳥多在蘆葦或草叢間棲息。 sapamata badakuwang a ayaman tiza amin i sumetay mihibang babi’, micapi tu nanum kilakilangan a midang. salimalimad sa ku heni, mipili’ panutek tu kakitizaan misadibu, kasiwawaan pulung sa maluyaluy mueneng tya pisadibuan. tungusay badakuwang, tungusay salengacay badakuwang, tungusay kululay nu katalalan a badakuwang, tungusay taku a badakuwang, tungusay labii’ay a badakuwang, sabeleng luyaluy sa i pabaw nu kilang misadibu, pangangan han kilangay a badakuwang, tungusay taliwatiw, tungusay tubiyak a ayaman mahiniay a ayam i lucilucikan anucaysa i lutulutukan mihibang mabi’. 鷺科鳥的卵呈圓形或橢圓形,卵殼多呈藍或綠色,同巢的卵有的顏色、形狀差別很大。雙親一起坐巢孵化。雛鳥屬晚成雛,多有雙親哺育。鷺科鳥主要以水種生物為食,包括魚、蝦、蛙及昆蟲等。 sapamata badakuwang a ayaman masati’kuk anucaay sa masatanayu’, u pudac nu ti’kuk u sumilaway anucaaysa u ladaway ku kulit, malecad ku dibu u ti’kuk u zuma a kilit, wayway tabaki ku kasazuma. tatusaay wama wina mapulung midiku tu ti’kuk. tungusay tengaan ayam sandeb mala tengaan tu, izaw tu ku tawinaan tawamaan ku pakanay pahabayay. sapamata badakuwang ayam angangan u mauzipay i nanumay ku kakanan, pasu buting, kabus, balaut atu cilekay. == kacacayat tu tademaw (與人類的關係) == 鷺科的鳥是人類認識較早的鳥類之一,由於體態優美,常成為古人詩歌中讚美的對象。由於它們主要在濕地棲息,對於濕地的變化具有重要的知識意義,所以也受到了人們的重視,成為科學研究的對象。 sapamata badakuwang ayam u saayaway katinengan nu tademaw a ayaman salungan ku uzup, i kazumamadan a dadiw u sasuayawan a pasenengan . uyza angangan i masemetay pahanhan mueneng ku heni, sakay sumetay a lala’ matineng tu nikasumad, sisa kasenengan nu tademaw amin, mala sasuayawan nu mitelacay a ke-sey. 人們對它們的鳥卵的成份和微觀結構、血液生化和同工酶譜都有很細緻的研究,對於它們的遷徙和行為學研究也有著很長的歷史。鷺科的鳥多分布在人口壓力大的地區,有的甚至在市區中集群營巢,人們雖然喜愛它們。 tademaw amin sakay tuhenian ayam a ti’kuk miazih tu i labuay a nilacul, mikinsa tu  izang atu malecad nu uzipay a sapalahad izaw tu ku nihapinang amitelac, tuyni u  kabulaw nu heni atu wayway minanam mitelac izaw tu katenes nu laylay. sapamata badakuwang ayam hatu malaliwaliwah i kangelu’an a kakitizaan, uzama i kenis sanad sa mapulung misadibu, kanahat manamuh amin ku tademaw tuhenian. 但鳥與人爭樹、爭魚的事情時有發生,而這多與濕地環境受到破壞,鷺科鳥棲息地缺乏有關。近些年有些種類大量出現在城市周邊,有的人以此認為是城市環境變好而適合它們生存;但實際情況是,原有的棲息地受到破壞,鳥類被迫集中在城市的高樹上營巢繁殖,有些地方由於遠離覓食地,使雛鳥的哺育非常困難而造成繁殖失敗。 nika malaalaw ku tademaw atu ayam malaalaw tu kilang, malaalaw tu buting izaw tu ku mahiniay a kawawa, kayadah nu masemetay a kakitizaan mapeci’ tu ku iwliw, sapamata badakuwang ayam pakayniay tu azaaw tu pihibangan. ayzaay tu a mihcaan u zuma ayaman masibek muculal tapiingan nu tu-se, uzuma a tademaw u tu-se kapahay tu ku liwliw tatungus tu kuheni mauzip asaan, nika tatenga’ mahiniay a kawawa, na izaway tu ku pihibangan a lala’ mapeci’ay tu, u ayam mapacici’ masanad i tu-se tu talakaway a kilang misadibu siwawa, u zuma a kakitizaan uyzasa mabatad ku pikiliman tu kakanan, satu u tengaan ayam mipahabay caay kadayum, caay tu kakapah ku nisiwawa.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%AD%E7%A7%91] === badakuwang i niyazu' (部落裡的白鷺鷥) === 從以前就覺得白鷺鷥很厲害,有人耕田牠就知道,牠在天上飛的時候看到的,因為翻土的時候,有水氣,水氣再經過陽光折射,在遠方牠看到了就會飛來吃蟲,翻土後蚯蚓出來。 iayaw mitapal tu salengacay a badakuwang matineng, matineng izaw ku malukay nu tademaw i umah, mubahel i tapuku maazih tu niza hawsa, zayhan mitabi hawsa izaw ku lahud nu nanum, namapacilal ya lahud i batad maazih tu niza mibahel tu tayza mukan tu cilekay nanitabuan tahkal tu ku [[atikak]].[https://xl97hh5.pixnet.net/blog/post/77148058-%E7%99%BD%E9%B7%BA%E9%B7%A5~%E6%9C%89%E4%BA%BA%E8%80%95%E7%94%B0%E5%B0%B1%E7%9F%A5%E9%81%93%EF%BC%81] * nisulitan ni Sabak Tutuy. _____________ == adidi'ay a badakuwang (小白鷺) == 小白鷺,又稱白鷺,是白鷺屬的一個種,在動物分類學上是鳥綱,鵜形目。 adidiay a badakuwang, u salengacay a badakuwang  han aca, a Su ,u salengacay  badakuwang su (屬) sacacay a cung (種), nipiwanis i aadupan sa u nu ayam a kang (綱), tising-mu (鵜形目) hananay. === cidek (特徵) === 體長約56cm,全身羽毛白色,生殖期間枕部垂有兩條細長的長翎作為飾羽,背和上胸部分披蓬鬆蓑羽,期後消失。 u tanayu’ nu uzip sa lima idaw ku enem a kung-feng (公分), uziuzipan a [[banuh]] u salengacay namin, yu kasiwawaan sa, idaw ku tusaay mahizaay u keliw tanayu’ay sacuungan a banuh, kulul atu i pabaw nu baluwang simabangbangay tangsuay a banuh, mamin tu ku kasiwawaan, malawpes tu kya kulit. === lakalakalan (分布) === 春夏多活動於湖沼岸邊、水田、河岸、沙灘、泥灘及沿海小溪流,成散群出現 。分布於非洲、歐洲、亞洲及大洋洲,在中國主要見於長江以南各地和海南島,在中部地區多為候鳥,南方大多為留鳥。 i sadingsingan atu lalud itiza i banaw nu lilis, lanulanuanan, lakulakuan, itepal nu [[sauwac]], sinanumay a [[likelikenan]], silanuay a lala’ atu mililis tu bayu’ nu cilis a sauwac, mapulang aca sasacacaycacay aca tahekal mikilim tu kakanan ku badakuwangn. kalakalakan nuheni sa i Huy-cu (非洲), Uw-cu (歐洲), Ya-cu (亞洲), atu Ta-yang-cu (大洋洲), i Cung-ku (中國) sa, i nu timulan  nu Cang-cian (長江) atu Hay-nan a subal (海南島), ya maazihay i tebanay a kakitizaan a badakuwangn sa i kasienawan tayniay a ayam (hu-niyaw, 候鳥) kuheni, ya maazihay i timul a kakitizaan a badakuwan sa u tayniay mueneng a badakuwan. 台灣也普遍可見,小白鷺屬台灣留鳥,台灣鳥類可分三種:1.留鳥,2.候鳥,3.過境鳥。 i Taywan hinaazih ku adidiay a badakuwan, ya adidiay a badakuwan u tayniay mueneng a badakuwang (liw-niyaw, 留鳥) kuheni. tu i Taywan palatuluen ku ayam: sakacacay: tayniay mueneng a ayam (liw-niyaw, 留鳥), sakatusa: i kasienawan tayniay a ayam (hu-niyaw, 候鳥), sakatulu sa u micaliway a ayam (ku-cing-niyaw, 過境鳥). 大白鷺及中白鷺為冬季候鳥,另外過境鳥如家燕、八色鳥、杜鵑鳥。 ya tabakiay a badakuwan atu tanengay ku tabakiay a badakuwan sa, u i kasienawan tayniay a ayam (hu-niyaw, 候鳥) kuheni, duma sa, izaw aca ku micaliway a ayam (ku-cing-niyaw, 過境鳥), tinaku: luma’ay a padaicaw (cia-ien, 家燕), waluay ku kulit a ayam (八色鳥), atu caay pisikul tu dibu a ayam (tu-cien-niyaw, 杜鵑鳥). === kakanen (食物) === 魚、甲殼動物和昆蟲。以各式魚蝦為主食,覓食時會用一隻腳在水中擾動。 u kakanan nu badakuwang sa, u buting, sipudacay a aadupan atu cilekay, nika u cacanan a buting udang ku hali kakanen nu heni, anu mikilim tu kakanen u cacay a kuku’ i nanum tu mikulih.[https://zh.wikipedia.org/wiki/小白鹭] == tabakiay a badakuwang (大白鷺) == 大白鷺(學名:Ardea alba),別名白鷺鷥、鷺鷥、風漂公子、白漂鳥。鷺科蒼鷺屬的一種。tabakiay a badakuwang Siey-ming(學名): Ardea alba, duma a ngangan sa u salengacay a badakuwang (Pay-lu-se,白鷺鷥), badakuwang(Lu-se,鷺鷥), mabahiliay nu bali a badakuwang(Funpiaw-kungce風漂公子), salengacay bahili a ayam(Paypiaw-niyaw, 白漂鳥) . u badakuwang a kaput, u sakacacay nu Cang lu-su(蒼鷺屬) hananay . === kakaudipan nu liwliw (生態環境) === 稻田、河岸、沙灘、泥灘及沿海小溪流,成散群出現。 i uma’uma’ han, lilis nu bukelal, likelikenan, lanulnuan, atu nulilis nu bayu’bayu’an  sausauwacan,  beleng aca sacacaycacay aca tahekal kuheni. === kalakalak a kakitizaan (分布地域) === 非洲、歐洲、亞洲及大洋洲。 Fuy-cu(非洲), U-cu(歐洲) , Ya-cu(亞洲), atu Ta-yang-cu(大洋洲). === cidek (特徵) === 體長90cm,白鷺屬中最大,白色,繁殖期間背部有飾羽;黑腳,黑腿,腿上部份帶綠或紅;細長黃喙,繁殖期間全部或部份會變成黑色;叫聲-於繁殖巢群中發出呱呱叫聲。 tanayu’ ku uzip siwa a bataan a Kung-feng(公分), u satabakiay nu salengacay a su (Paylu-su, 白鷺屬) a badakuwang, yu kasiwawaan sa i kulul idaw ku kulit nu banuh, lumeniay ku kuku’, lumeniay ku cepi’, ipabaw nu cepi’,  si sumilaway atu sumanahay a kulit, tanayu’ku laway, madicem takulahay a kulit, yu kasiwawaan sa mamin atu masadumaay mala lumeniay ku kulit, atu  kuwk kuwk kuwk sa ku suni. === kakanen (食物) === 魚、甲殼動物和昆蟲,偶爾也會捕食鼠類 u buting sipudacay atu cilekay, alahican miadup tu edu. === pacelak (繁殖) === 與其他水鳥一起以樹枝於樹上築巢,繁殖期為3-9月。 malecad tu duma a inanumay a ayan i kilakilanga a misadibu, yu pacelak ku heni sa i tuluay ku bulad katukuh siwaay ku bulad.[https://zh.wikipedia.org/wiki/大白鹭] == tanengay a badakuwang (中白鷺) == 中白鷺(學名:Ardea Intermedia)為鷺科蒼鷺屬的鳥類,俗名春鋤 tanengay a badakuwang ngangan sa ( Siey-ming(學名):Ardea Intermedia)han, u badakuwang a kaput, u sakacacay nu Canglu-su(蒼鷺屬) hananay, pangangan han sadinsingan a mitabiay. === kauzip (生活) === 多生活於稻田、湖泊、沼澤及灘涂、築巢於村寨附近的喬木和竹林上以及在貴州分布於海拔400-800m。該物種的模式產地在印度尼西亞爪哇。 i umhumahan mauzip, banabanawan, lanu’lanu’an, tu mitepal tu lilis nu bayu’, misadibu sa i tepal nu luma’luma’an a kilakilangan atu i Kuy-cu (貴州), milakalak i sepat a lasubu katukuh i walu a lasubu m katalakaw nu buyu’, tiniay a cacanan a salacul i In-du-ni-siy-a-Cu-wa (印度尼西亞-爪哇).[https://zh.wikipedia.org/wiki/中白鹭] * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料)''' == * 中文維基-大白鷺:<nowiki>https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E7%99%BD%E9%B7%BA</nowiki> *中文維基-小白鷺:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E9%B9%AD</nowiki> *中文維基-鷺科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%AD%E7%A7%91</nowiki> * 中文維基-中白鷺:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/中白鹭</nowiki> *白鷺鷥~有人耕田就知道!:https://xl97hh5.pixnet.net/blog/post/77148058-%E7%99%BD%E9%B7%BA%E9%B7%A5~%E6%9C%89%E4%BA%BA%E8%80%95%E7%94%B0%E5%B0%B1%E7%9F%A5%E9%81%93%EF%BC%81 [[kakuniza:ayam]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] h6sqdhp9ob8t0e5ki7nuey09yedz0ke badas 0 4981 57729 54169 2019-11-21T17:13:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == badas == 翼豆 tingalaw ku kabi nu badas. [[tangan:Psophocarpus_tetragonolobus_Blanco2.293.png|thumb|Psophocarpus tetragonolobus Blanco2.293]] == siwkay nu babaungen == badas sa, u nipaluma, taneng mukan, asu'. sabelen ku badas camelen ku titi', asu'. u heci ku kakaenen nu mita. == u sulit nu Hulam atu Amilika == [[:zh:四棱豆|'''四棱豆''',(學名:'''''Psophocarpus tetragonolobus'''''),'''翼豆''']]、'''楊桃豆'''、'''四角豆'''、'''香豆'''、'''羊角豆'''、'''龍豆'''、'''翅豆'''、'''豆菜''',為豆科四棱豆屬下的一個種。 The '''[[wikipedia:Winged_bean|winged bean]]''' ('''''Psophocarpus tetragonolobus'''''), also known as the '''Goa bean''', '''four-angled bean''', '''four-cornered bean''', '''Manila bean''', '''Dragon bean''', is a tropical legume plant native to New Guinea. # # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [[kakuniza:kakaenan]] [[kakuniza:nipaluma]] 4rpsgfy1j9mluwi9by7seyve8se8hek badi' 0 4982 57733 54180 2019-11-21T17:13:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == badi' == 枯萎、乾掉 / siwkay nu badisusu' == siwkay nu badi' == badi' sa, mapatay ku nipaluma, malicang ku nipaluma. anu mabadi' ku papah atu kilang, takuliway atu kulahay ku kulit. inayi' tu ku namum ilabu' nu papah ciid tapang atu kilang. == tinaku a kamu == badi'an 已曬乾 / badi'an ni Tubah ku lutuk a sapaiyu! badi'en 曬乾(命令) / badi'en ku ni litlitan a uli' nacila! mabadi' 枯萎;乾掉 / katukuh tu kasienawan sa mabadi' tu ku papah nu kilang. mabadi'ay 枯萎的 / mabadi'ay ku ni paaninan ni Panay a sapal nu lami'. mibadi' 弄枯萎 / mibadi' kita tu kulang u sakiyamcayen. pibadi'i 去曬乾 / pibadi'i kisu tu papah nu da'dac a sanga'en tu sapaiyu! == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] a28sdnsue7ati0lbwhojo2key16s0oi badidiw 0 4983 57739 54189 2019-11-21T17:13:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == badidiw == 籐編的蓆子 u mitulikay tu badidiw ku kawaw ni ina. == siwkay nu badidiw == badidiw sa, namasanga' nu wuway. pasaksak i lala' , taneng mueneng taneng mabi. inuayawan, mabi ku tademaw i tatakel. u tatakel sa mahiza tu badidiw, nasangaan nu wuway saca auk. badidw saepi' i lalud mabi'. ayzasa, inayi' ku singing matineng misanga' tu mahiniay. unucakayay amin. == tinaku nu kamu == ==== misabadidiw ==== misabadidiw 製作藤編的蓆子 / misabadidiw ci Tubah pipawalian tu tipus.  ==== pabadidiwan ==== pabadidiwan 放藤編蓆子的地方(田裡) / i pabadidiwan pawali ku nilangecan. ==== sibadidiw ==== sibadidiw 有籐編的蓆子 / sibadidiw ku paylumaluma' nu malukay. === sibadidiway === sibadidiway 有籐編的蓆子的 / nayay tu ku sibadidiway nu malukay ayza.  == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''席'''又寫作'''蓆''',是傳統日常用品,在中國多以草或竹織成。古人喜歡將之鋪在地上坐臥,也就是「席地而睡」、「席地而坐」等成語的來源。 A '''mat''' is a piece of fabric material that generally is placed on a floor or other flat surface. Mats serve a range of purposes including: == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] qtkl5or5lo2fwo3dshp374hfb7xpsea badisusu' 0 4984 57755 54212 2019-11-21T17:13:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == badisusu' == [[tangan:Close_up_grapes.jpg|thumb|Close up grapes]] 葡萄 calaycay ku heci nu badisusu' ni Namuh. asu' ku heci nu badisusu'. == siwkay nu badisusu' == badisusu' u nipaluma nu kakaenen. u mapelu' ku papah a kilang-masay a nipaluma. yadah ku heci, asu' mukan tu heci nu badisusu'. naayaw a badisusu' cilemin, ayzaay a badisusu' nupaluma'an nu malukay, sicedam tu. uzumaay a sasahicaan sa u taneng palidung. kya masay mukacaw tu cuket tayza takalaway, sisa silidung tu. ayzasa mananam tu ku Sakizaya a tademaw musakamu tu "putau" satu, u Hulam a kamu kuyza. na u tademaw paluma' tu badisusu' i ayaw 6000-8000 a mihcan, i Capi-wali subal(近東地區). == tinaku a kamu == badisusu'葡萄 / calaycay ku heci nu badisusu' ni Namuh. asu' ku heci nu badisusu'. [[tangan:Autumn_Royal_grapes.jpg|thumb|Autumn Royal grapes]] mibadisusu'採葡萄 / mibadisusu' kaku tu pituway a bulad nu mihecaan. mibadisusu'ay採葡萄的 / awawan naku ku mibadisusu'ay a mibadisusu' tu nu maku. pibadisusu'i去採葡萄 / pibadisusu'i kisu Bunuk aci Sayun! sibadisusu'有葡萄;有種葡萄 / sibadisusu' ci Benel i buyu'. sibadisusu'ay有葡萄的;有種葡萄的 / sibadisusu'ay ku kakitaan nu Sakul. == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:葡萄|葡萄]]'''又稱'''提子''',是葡萄屬(學名:''Vitis'')植物的通稱,是一類常見的落葉木質藤本植物,其果實是漿果類水果。葡萄可以生吃,其色美、氣香、味可口,西方主要用來釀造葡萄酒,東方則是習慣直接食用並培育出口感較佳的品種。它還可以被用生產果醬、果汁、果凍、葡萄籽精華素、葡萄乾、醋、葡萄籽油等等。葡萄的生長沒有呼吸躍變(非更年性),其果實成簇聚集在一起。 [[tangan:Abhar-iran.JPG|thumb|Abhar-iran]] This article is about the fruits of the genus Vitis. For the European grapevine, see Vitis vinifera. For other uses, see Grape (disambiguation). A '''[[wikipedia:Grape|grape]]''' is a fruit, botanically a berry, of the deciduous woody vines of the flowering plant genus ''Vitis''. Grapes can be eaten fresh as table grapes or they can be used for making wine, jam, juice, jelly, grape seed extract, raisins, vinegar, and grape seed oil. Grapes are a non-climacteric type of fruit, generally occurring in clusters. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00946 葡萄, Putao] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) 《台灣蔬果實用百科第三輯》,薛聰賢著,2003年 [[kakuniza:nipaluma]] 5qjjbla39qpmg3xqtfxf37hxt7i4401 badukuk 0 4985 57759 54221 2019-11-21T17:13:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == badukuk == 瓦氏鳳尾蕨 akenek kanen ku badukuk. mangazuway a badukuk palamelen tu titi misakabi. == siwkay nu babaungen == badukuk sa, u lemangawan kuyni, taneng mukan, akenek. u kapahay a lami'. sabelen ku mangazuay a kaway , asu'. manamuh mukan ku Sakizaya. mauzip ku badukuk i buyubuyuan. # # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 2kdh6edy6h9qdblk5dwgtzj5v12l53t baduwac 0 4986 57767 54235 2019-11-21T17:13:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == [[:zh:肋骨|baduwac]] == [[tangan:Gray112.png|thumb|Gray112]] 肋骨 / makudusay a tademaw sa maazih ku baduwac. == siwkay nu baduwac == baduwac sa u ukak nu tademaw, itiza i baluwang. midiput tu balucu' , bala', atu ilabuay nu kidu. sisiwa ku baduwac a ukak. u aadupan sa, izaw tu ku baduwac. malecad tu tademaw a kidu. == tinaku a kamu == sibaduwac 有肋骨 / sibaduwac ku misakabian tu dungec nu uway. == u sulit nu Hulam atu Amilika == [[:zh:肋骨|肋骨]](拉丁語Costa,複數Costae,形容詞costalis)是胸腔中枝狀的骨,背起於脊柱胸部。是肋的組成部分,肋包括肋骨和肋軟骨。一種正常的畸變為叉狀肋骨。 In vertebrate anatomy, '''[[wikipedia:Rib|ribs]]''' (Latin: ''costae'') are the long curved bones which form the rib cage. In most tetrapods, ribs surround the chest, enabling the lungs to expand and thus facilitate breathing by expanding the chest cavity. They serve to protect the lungs, heart, and other internal organs of the thorax. In some animals, especially snakes, ribs may provide support and protection for the entire body. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] clsaiz1bn487t1xdzzu0h4nb4nf4grm baeket 0 4987 89249 57774 2020-02-19T18:03:45Z Casimidia 743 wikitext text/x-wiki == baeket == [[tangan:Weegschaal-1.jpg|thumb|daduy]] [[tangan:Weighing_grain,_from_the_Babur-namah.jpg|thumb|midaduy tu baeket nu tuutuud.]] 重,沉重 / baeket kina mamukuen a ba'tu. u zuma ku baeket nu nizateng ni Kacaw. == siwkay nu baeket == u baeket sanay, namatengteng ku Kitakit. u canacanan a tuutuud, pabahekul i pabaw, amahetik i lala' tu. u baetu sa baeket, u kazizeng sa baeket tu. u kizmu a tademaw baeket, u makudusay a tademaw sa caay kabaeket. hacica ku baeket sa, si sakaluk, u daduy. == tinaku a kamu == baeketay 重的 / baeketay azihen kiya nimuku ni Ubad a mukin. baeketen 覺得太重(命令) / baeketen kaku tu daduy nu maku. pabaeketen 加重 / pabaeketen ku nimuku nu tatama tu pawti nu tipus! sabaeket 很重 / sabaeket sa ku niculil ni Benel. sabaeketay 最重的 / sabaeketay ku ni katabaki nu uzip ni Pasang. == u sulit nu Hulam atu Amilika == 在日常生活中,人們俗稱質量為'重量',但仍使用質量的單位︰克、公斤或磅。關於兩者的比較,參見質量對重量。 In science and engineering, the '''weight''' of an object is usually taken to be the force on the object due to gravity.Weight is a vector whose magnitude (a scalar quantity), often denoted by an italic letter ''W'', is the product of the mass ''m'' of the object and the magnitude of the local gravitational acceleration ''g''; thus: ''W'' = ''mg''. The unit of measurement for weight is that of force, which in the International System of Units (SI) is the newton. For example, an object with a mass of one kilogram has a weight of about 9.8 newtons on the surface of the Earth, and about one-sixth as much on the Moon. In this sense of weight, a body can be weightless only if it is distant (in principle infinitely far away) from any other mass. Although weight and mass are scientifically distinct quantities, the terms are often confused with each other in everyday use (i.e. comparing and converting force weight in pounds to mass in kilograms and vice versa). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [https://salpil.com/blog/how-to-find-products-to-sell-or-promote-online How to find product to sell or promote online] [[:zh:重量|重量]] 0bdlmzrxegg7uejcz7j1zymvj6zjijn baha 0 4988 57782 54264 2019-11-21T17:13:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == baha == [[tangan:Pertussis.jpg|thumb|baha]] [[:zh:咳嗽|咳嗽]] / baha sa. == siwkay nu baha == u baha sa, hina mabaha ku tademaw. caay kangaay ku takulaw atu bala', mabaha tuway. anu sienaw ku demiad sa, katuud tu ku mabahaay a tademaw. u adiwawa sawsawni mabaha tu. == tinaku a kamu == hinabaha 常咳嗽/ hinabaha kita i kasienawan. mabaha 就咳了/ katukuhan tu tu labi sa mabaha tu kaku. mabahaay 咳嗽的/ u mabahaay a tademaw ci Imi. == u sulit nu Hulam Lipun atu Amilika == '''[[:zh:咳嗽|咳嗽]]'''是一種呼吸道常見的突發性症狀,咳嗽由氣管、支氣管黏膜或胸膜受炎症、異物、物理或化學性刺激引起,咳嗽時先是聲門關閉,呼吸肌收縮,肺內壓升高,然後聲門張開,肺內空氣噴射而出。通常伴隨著聲音。咳嗽具有清除呼吸道異物和分泌物的保護性作用。 咽頭や気管・気管支粘膜の刺激が誘引となって起こる。咳嗽をきたす疾患や状態は数多くある。誤嚥やほこりによって気道に異物が入った場合にも起こるが、長時間咳嗽が続く場合は、呼吸器・神経系の疾患を疑わせる所見である。 A '''[[wikipedia:Cough|cough]]''' is a sudden and often repetitively occurring, protective reflex, which helps to clear the large breathing passages from fluids, irritants, foreign particles and microbes. The cough reflex consists of three phases: an inhalation, a forced exhalation against a closed glottis, and a violent release of air from the lungs following opening of the glottis, usually accompanied by a distinctive sound. Coughing is either voluntary or involuntary. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 1j4g313ep7632dykfpb9luhrhuq2gn8 bahal 0 4989 57786 54273 2019-11-21T17:13:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bahal == 突然 / bahal sa ku imelang ni Tiway. kabahalan a tademaw. kabahalan a kawaw. talibahal sa izaw ciniza. == siway nu bahal == bahal sa, ku kawaw tansul sa tayni tu. inayi' ku lawad pihaymawi, katukuh tu. == tinaku a kamu == mabahal 突然 / mabahal kaku tu nikatayni ni Kacaw. mabahalay 突然的 / mabahalay kaku tu ni katayni ni Sayun i luma' nu maku. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] lpzd52sbwbu04cetz53fptxu8yvewb9 bahbah 0 4990 57799 54294 2019-11-21T17:13:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bahbah == [[tangan:Prisoners_and_gendarms_on_the_road_to_Siberia_(Geoffroy,_1845).JPG|thumb|Prisoners and gendarms on the road to Siberia (Geoffroy, 1845)]] 驅逐,趕走 == siwkay nu bahbah == nu mapalaway a kamu, mibahbah sa, mipaliyas tu tademaw saca aadupan saca dietu... == tinaku a kamu == bahbahan 被趕走了 / bahbahan nu pikadabuan ci Kaying. bahbahen 趕走(命令) / bahbahen nu ama ci Kacaw! mabahbah 被趕 / mabahbah nu acawa ci Tubah kiyu milakalak i Pusung. mibahbah 驅趕 / mibahbah tu palabuway. pibahbahi 趕走 / pibahbahi tu nani' i paluday! == u sulit nu Hulam atu Amilika == 驅逐(惡靈)​,祭師行為時的用語。 mibahbah tu da'cusay a di'tu, u kamu nu kawaw nu mapalaway. '''[[:zh:驱逐出境_(处分)|驅逐出境]]''' 是將一個人或一群人從一個地方或國家出境,自古就有。mibahbah tu de'cusay a tademaw namakay kakitizaan asaca kantal, naizawtu nay sumamaday. to drive out , referring usually to evil spirits. '''[[wikipedia:Deportation|Deportation]]''' is the expulsion of a person or group of people from a place or country. The term ''expulsion'' is often used as a synonym for deportation, through expulsion is more often used in the context of international law, while deportation is more used in national (municipal) law. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [[kakuniza:masatekeday-sulit]] [[kakuniza:mapalaway]] 45qh07qohdyeczh3h5q6s1ab0twbkzl bahbah han ku pauzipay namaka kakalayan 0 4991 57815 54374 2019-11-21T17:13:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bahbah han ku [[:zh:上帝|pauzipay]] namaka [[:zh:宇宙|kakalayan]] == sapuelac tu ulic == === ngatu cacay === namahica ku nika laheci nina [[:zh:太阳|cilal]] a tengteng ? ina sasali u ucen matenes tu misabit i [[:zh:新闻|sinmung]] tadaiu’ tu ku mihcan, ina satabakiyay a sinmung ci [[:zh:艾萨克·牛顿|Niwtun]] caay tu pakasa kamu kya, sazikuzay tayni twaca i singgakuing mipalita, sazikuzay a likucu pataynin i nisanga’an nu pauzipay. [[tangan:Sir_Isaac_Newton_by_Sir_Godfrey_Kneller,_Bt.jpg|thumb|ci Niwtun a sasing]] === ngatu tusa === a tadacay tu kasawantan kina likucu twniyan hakya, caay palutatenga’ ci Lapulase tina likucu a tadacay tu haw katineng, caytu kacakat ku sinmung i tungdud. malingatu tu mikingkiw tuni kalaheci nu kalalayan a likucu, itiza pikingkiwan niza makazih tu nakamuwan ni 康得關 namakayniyay i cilal a kamu:u na cilal a tengteng sa namakayzaay i yadahay masakenutay a bunac malahci sa. belat sa ku mata niza, namakadinguway tahkal twamia, tabaki ku nikaceli, nikadating sa ciniza, ina nakamuwan masazumazuma, inaynay’ aca kuwantan kina kamu, inay’ aca kuma sa dadanay a kamu, pabalucu’ satu ciniza amisailabu muadad mikingkiw, ngay matepa masaheciyay a nika laheci nu cilalan a sasakamun. hatizaay tu a nikatenes nika ngelu’an miazih、m sausi、silac han tu, sadikuzay patahekal hantu niza ku nu nizaay a nikingkiwan:tatenga’ u nu cilal a tengteng sa namakay masakenutay a bunac tu amasilac mala eci. sayaway a nika sakenut nu bunac u nisaungay niza atu baeket matatengteng kyu malasayaway a [[:zh:火|lamal]] nu mali, sayaway a lamal nu mali ma cakat masakatel, nama tatengteng sa macacuzuh aca tuud sazikuzay malaayzaay tu a tengteng nu cilal. yani nanaman niza tu sasakamun matumes nu niwsiyan atu nisaicelangan tu sasa kamun, amed katinengan mitengil, kyu sa haymaw satu ku sinmung amin pasayza ina kamuwan niza. === ngatu tulu === mamin satu ci Lapulase patahekal tyani nanaman tu kamu, mipalita ci [[:zh:拿破仑一世|Napulun拿破崙]] ci Lapulasean sakamusa:yani nanaman niza tu sasa kamun kainayi’ ku pauzipay ?   sakamu sa ci Lapulase sa:「caaykaydih kaku tu pacebaay a kamu. 」 ina kamu tu niyan malasacili twaca cayay palutatenga’ tu pauzipay a kamu, ina kamu ni Lapulase twnya sapaka singalihay tu tademaw tu sakay kalalayan, bahbahen ku pauzipay namakayza i kalalayan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:艾萨克·牛顿|牛頓]] [[:zh:拿破仑一世|拿破崙]] 拉布拉斯 nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:2018-cacay]] m3sosxc1th6g8mgffw4lgad0cim67ad bahel 0 4992 57827 54389 2019-11-21T17:13:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == [http://dict.variants.moe.edu.tw/yitia/fra/fra04580.htm bahel] == [[tangan:Stripe-tailed_Hummingbird.jpg|thumb|Stripe-tailed Hummingbird]] bahel飛, mapabahel不小心飛走, mubahel在飛, mubahelay在飛的[[tangan:Congrats_bqt.jpg|thumb|Congrats bqt]] == siwkay nu bahel == bahel sa, u mauzip saca tuutuud talaayaw i tapuku. tinaku ayam atu hikuki. anu ahemaw ku tuutuud, taneng tu mabahel i tapuku, mahiza ku besu. == mapabahel == [[tangan:Royal_Jordanian_Airlines_Boeing_787-8_(JY-BAA)_arrives_London_Heathrow_11Apr2015_arp.jpg|thumb|Royal Jordanian Airlines Boeing 787-8 (JY-BAA) arrives London Heathrow 11Apr2015 arp]] mapabahel nu maku ku banul i nasawni. == mubahel == saliyuliyut sa ku adipapang mubahel i tapuku. == mubahelay == mubahelay i paduku sa u ayam hang niyam. == u sulit nu Hulam atu Lipun == '''飛'''、'''飛翔'''或'''飛行'''是物體的一種行進方式。方法有許多種,例如利用與空氣動力學原理產生升力(如飛機或鳥類);也可以經由比空氣更輕的重量來達成目的(如熱氣球);還有一種飛行方式並不在空氣當中,而是在太空裡,稱為太空飛行。在虛構作品中,也有人假想能利用魔法或超自然力量、超能力來飛行。 '''[[wikipedia:Flight|Flight]]''' is the process by which an object moves, through an atmosphere or beyond it, as in the case of spaceflight. This can be achieved by generating aerodynamic lift, propulsive thrust, aerostatically using buoyancy, or by ballistic movement. Many things fly, from natural aviators such as birds, bats and insects to human inventions such as missiles, aircraft such as airplanes, helicopters and balloons, to rockets such as spacecraft. The engineering aspects of flight are the purview of aerospace engineering which is subdivided into aeronautics, the study of vehicles that travel through the air, and astronautics, the study of vehicles that travel through space, and in ballistics, the study of the flight of projectiles. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/index.htm 原住民族線上字詞典http://e-dictionary.apc.gov.tw/index.htm] [http://dict.variants.moe.edu.tw/yitia/fra/fra04580.htm 教育部異體字典] 撒奇萊雅族語詞典 cjulxuukmfx8sutkvgslcuyym2i3doy bahubahu 0 4993 57835 54399 2019-11-21T17:13:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bahubahu [[tangan:Mountain_Hawk_Eagle_Mahananda_WLS_West_Bengal_India_07.12.2015.jpg|thumb|Mountain Hawk Eagle Mahananda WLS West Bengal India 07.12.2015]] 赫氏角鷹,熊鷹 == siwkay nu cabi' == u tabakiay a palang kuyni. u maedesay a palang. mauzip i buyubuyuan. u kidu nuheni tanaya 70-72cm. u kulit sa sisangelacay , sitelay a kulit. namibahel sa, mahiza ku V a sulit. muengen i 1000-3000m bayu-takalaw. caay kayadah tu ku nikayadah. ahebal ku sakubat. == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:鷹鵰|鷹鵰]]'''(學名:''Spizaetus nipalensis'')另稱熊鷹、赫氏角鷹,是一種猛禽,屬於鷹鵰屬。一般生活于山中的常綠森林。鷹鵰是一種偏大的猛禽,一般身長70至72公分。成年的鷹鵰的上半身呈棕色,有白色的下半身、羽毛和尾巴。牠們的胸部、腹部和後翅有很明顯的條紋。牠們的翅膀很寬,在飛行時呈V型,未成熟的鷹鵰通常擁有白色的頭。 生態習性: 主要棲息於海拔1,000~3,000公尺左右之原始闊葉林或針闊混合林內,其族群數量極稀少。 The [[wikipedia:Mountain_hawk-eagle|'''mountain hawk-eagle''' or '''Hodgson's hawk-eagle''']] (''Nisaetus nipalensis'', earlier treated under ''Spizaetus'') is a bird of prey. Like all eagles, it is in the family Accipitridae. It breeds in the Indian subcontinent, from India, Nepal (hence the epithet''nipalensis'') to Thailand, Taiwan, Indonesia and Japan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 62jhtu84ocjee8eszbanmy5u4e7c5hf bakah 0 4994 57847 54414 2019-11-21T17:13:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bakah == [[tangan:Lixo.jpg|thumb|mibakah tu tatuni']] # 丟棄 # 男性名字 == siwkay nu bakah == # bakah sa, sapiwait tu tatuni. ku tuutuud inayi' tu ku lahci, naay tuway sisa bakahen tu. # izaw tu ku tatama a ngangan nu Sakizaya. anu i adidi' henay, siimelang tu, caay kakaph ku uzip sa, pangangan tu ku mapalaway u "Bakah". uyniyan a ngangan, caay katepa tu ku la'cusay a dietu cinizaan, makapah tu ku uzip. == tinaku a kamu == # bakahen 丟棄, 要改掉 / bakahen tu kiya la'cusay a wayway ita. bakahen tu kiya malumanay a damud. # kinabakah 犧牲 / kinabakah sa tu uzip ciniza pabeli tu pabaway a Di'tu. # mabakah 被丟棄 / mabakah nu maku ku nisingaan a papaysu'an i tabakahan. # mabakahay 被丟棄的 / sapudan nu maku ku mabakahay a elun nu tau. # mibakah 丟掉 / mibakah ci Bakah tu damud i tabakahan. mibakah tu damud. # nibakahan 被丟棄的 / nibakahan nu misu a zikuc sa sapudan nu maku. # pibakahi 去丟 / pibakahi tu babakahen i tabakahan! == u sulit nu Hulam atu Lipun == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 6rqs0p041p5z5vyg4l317810fsfmqcj bakan 0 4995 57856 54426 2019-11-21T17:13:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bakan == [[tangan:Zayka-cardinal.jpg|thumb|Zayka-cardinal]] 刀(山刀) / u bakan sa sapikasuy nu tatama. == siwkay nu bakan == u bakan sa, u sapicikcik a sakulak, masinang i tatapal, kyu taneng micikcik tu tuutuud. tayza i buyu atu maluk, sibakan tu ku tademaw. taneng sapikawaw, taneng sapidiput, anu izaw ku aadupan, taneng patalaw atu midebung. == tinaku a kamu == #  pabakanen 指開始進入年齡階層就會配刀 / taneng tu pabakanen ku wawa ni Benel ci Kumad. #  sibakan 帶刀 / caay ka walesay sibakan ku tatama tahekal.[[tangan:CRK_Mark_IV.JPG|thumb|CRK Mark IV]] #  sibakanay 帶刀的 / au ci Kacaw ku sibakanay tayza i buyu'. == u sulit nu Hulam atu Amilika == # [[:zh:刀|刀]]主要是一種切削器具。 # '''[[wikipedia:刀_(disambiguation)|刀(disambiguation)]]''' is an East Asian word which means sabre, knife, or certain types of sword. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 3oxgzy39l0itizmcirs8ewirsl31zud bakici 0 4996 57866 54437 2019-11-21T17:13:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bakici == 水桶 / sapidadum ita ku bakici. [[tangan:Wooden bucket.jpg|thumb|bakici|alt=Wooden bucket.jpg]] == siwkay nu bakici == u bakici sa, sapilacul tu nanum saca tuutuud. u kamu nu Sakizaya "bakici", namakay Amilika a kamu "bucket". matenes misaungay nu tademaw. anu miculu' ku canacanan ,bakici sa u kapahay a sakaluk. itawya i niyazu', inayi' henay ku cilaisui(自來水), sapidadum ku nayazu'ay.[[tangan:Gotland-Bottarve_Museumshof_07.jpg|thumb|Gotland-Bottarve Museumshof 07]] == tinaku a kamu == #  sibakici 帶水桶 / sibakici kaku midadum. #  sibakiciay 帶水桶的 / ciniza dada' ku sibakiciay.[[tangan:Balde.PNG|thumb|Balde]] == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:水桶|水桶]]'''是一種有水密性質,且有開口及底部的圓柱體,通常附有提把。水桶從遠古時代就開始被人類運用,主要使用於從水源地運送水。水桶也可用於運輸其他物品例如沙子、岩石、魚、蝦子等。 A '''[[wikipedia:Bucket|bucket]]''' or '''pail''' is typically a watertight, vertical cylinder or truncated cone, with an open top and a flat bottom, attached to a semicircular carrying handle called the ''bail''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 4d0ejux6ozribtxrvkysudegfhjc05n bala' 0 4997 57876 54448 2019-11-21T17:13:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bala' == [[tangan:Pig_lungs.jpg|thumb|Pig lungs]] [[tangan:Heart-and-lungs.jpg|thumb|Heart-and-lungs]] 肺 u angangan nu hanhan ita ku bala'. == siwkay nu balat == u bala' sa, u kidu-sakaluk nu tademaw atu aadupan. anu mihanhan kita, macumuden ku bali tayza i bala', zikuzan sa, tayza tu labu nuizang. sisa mauzip kita. u kakalimaan a kidu-sakaluk nu tademaw. buting, kacumuli...izaw tu ku bala'. u pacucu'ay a aadupan sa , situsa a bala'. pabeli ku bali katukuh i kidu-mahmin. pabeli ku O2,mibalic ku CO2. kyu mauzip kita. # == tinaku a kamu == u angangan nu hanhan ita ku bala'. # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:肺|肺]]'''是很多進行空氣呼吸的動物的呼吸系統中重要的一個器官,大部分四足類動物、一些魚類和蝸牛都有肺。哺乳動物和其他身體結構較為複雜的動物則擁有兩個肺,其位於胸腔中靠近脊柱,並分別位於心臟的左右兩側。肺的主要功能是將氧氣從空氣運輸到血液中,並將二氧化碳從血液中排出至大氣中。氣體交換過程是在一種特殊細胞中進行的,而這些細胞是由成千上萬的微小薄壁泡囊組成的,這些微小泡囊被稱作"肺泡"。 The '''[[wikipedia:Lung|lungs]]''' are the primary organs of the respiratory system in humans and many other animals including a few fish and some snails. In mammals and most other vertebrates, two lungs are located near the backbone on either side of the heart. Their function in the respiratory system is to extract oxygen from the atmosphere and transfer it into the bloodstream, and to release carbon dioxide from the bloodstream into the atmosphere, in a process of gas exchange. Respiration is driven by different muscular systems in different species. Mammals, reptiles and birds use their different muscles to support and foster breathing. In early tetrapods, air was driven into the lungs by the pharyngeal muscles via buccal pumping, a mechanism still seen in amphibians. In humans, the main muscle of respiration that drives breathing is the diaphragm. The lungs also provide airflow that makes vocal sounds including human speech possible. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 2ei88ileyn571ynevdyxzpenkigvvh3 bala'-besi 0 4998 57879 54452 2019-11-21T17:13:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bala'-besi 肺泡 [[tangan:Alveoli_diagram.png|thumb|bala'-besi]] ort7ub42yqz3fa9bgwg4cqvw3fe06i0 balad 0 4999 57887 54466 2019-11-21T17:13:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki balad :[[tangan:HK_Sheung_Wan_Wing_Lok_Street_121_Floods_a.jpg|thumb|HK Sheung Wan Wing Lok Street 121 Floods a]] [[:zh:洪水|洪水]] / balad han ku tabakiay a likid nu nanum. == nilacul == === siwkay nu balad === u balad sa, u lahad a balasi'. tabaki ku nanum, matumes tu ku sa'wac. paelul tu niyazu' atu tademaw. anu maudad caay kasatezep, mabulad tu. anu tayni ku balius, mabulad tu. matalaw tu balad ku tademaw. mapeci' tu luma' atu nipaluma.[[tangan:Flood102405.JPG|thumb|Flood102405]] === tinaku a kamu === #  mabalad 洪水氾濫 / mabalad maenep ku niyazu'. #  mabaladay 洪水氾濫的 / mabaladay ku niyazu' nu Maibul. === u sulit nu Hulam atu Amilika === '''洪水'''是一種自然災害,指河流、湖泊、海洋所含的水體上漲,超過常規水位的水流現象。洪水常威脅沿河、湖濱、近海地區的安全,甚至造成淹沒災害。洪災是因自然降水過量或排水不及時造成的人員傷亡、財物損壞、建築倒塌等現象,洪災發生時不單會淹浸沿海地區,更會破壞農作物、淹死牲畜、沖毀房屋。此外,氾濫使商業活動停頓、學校停課、古蹟文物受損、水電瓦斯供應中斷,更會污染食水及傳播疾病。 A '''[[wikipedia:Flood|flood]]''' is an overflow of water that submerges land that is usually dry. The European Union (EU) Floods Directive defines a flood as a covering by water of land not normally covered by water. In the sense of "flowing water", the word may also be applied to the inflow of the tide. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典Yuan-cu-min-cu kamu i calayzazan a sukudad] mmkt6pldcx1w4h2v6fkz702k0wilwbc balakas 0 5000 57895 54481 2019-11-21T17:13:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balakas == # 說笑[[tangan:Kopfloser_Böhringer.JPG|thumb|mibalakas kuheni]] # 人名 # 海神之子名 == siwkay nu balakas == # u balakas sa, musakamu ku taw, patawa tu zuma a tademaw. # u ngangan nu tademaw # u ngangan nu wawama nu Bayu' Dietu-Kabit. == tinaku a kamu == [[tangan:Volunteer_Community_Relations_DVIDS190255.jpg|thumb|Volunteer Community Relations DVIDS190255]] #  balakasen 去逗他(命令)/ balakasen ni Abu ku wacu ni Benel! #  mababalakas 玩遊戲 / mababalakas kiza adiwawa i kakabi'an. #  mabalakas 幽默 / mabalakas kiza tademaw sa. #  mabalakasay 幽默的 / mabalakasay ci Pelac i niyazu' nu Maibul. #  mibalakas 在玩遊戲;在開玩笑 / mibalakas ku wacu tu nani'. #  pibalakas 去逗他;去玩遊戲(命令) / amana pibalakas i zazan! #  pibalakasi 去玩遊戲(命令)/ pibalakasi kisu tu mali i putah! #  sapibalakas 玩具 / u culen ku sapibalakas nu wawa i putah. == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:幽默|幽默]]'''(英語:Humour,或 Humor),相當於漢語的滑稽、詼諧。這個名詞由林語堂在《晨報》副刊上撰文將英文「humour」一詞半音譯為幽默,指使人感到好笑、高興、滑稽的行為舉動或語言,相當於風趣。幽默感則是運用或者理解幽默的能力。 '''[[wikipedia:Humour|Humour]]''' (British English) or '''humor''' (American English; see spelling differences) is the tendency of particular cognitive experiences to provoke laughter and provide amusement. The term derives from the humoral medicine of the ancient Greeks, which taught that the balance of fluids in the human body, known as humours (Latin: ''humor'', "body fluid"), controlled human health and emotion. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] traqjs9xf4mzxe1thpk09bouf7wa7rv balakas-u zikuc aku, piuwak tu kabi 0 5001 54495 54494 2019-11-21T17:10:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u zikuc aku, piuwak tu kabi == === ngatu caay === izaw ku tademaw mitakus ci Kacaw tayza kalabiyan a takhka. sizikuc ciniza ku habutuday a zikuc. inayi' ku pacaup cinizaan. sisa matawid ciniza. kyu kalamkam taluma' ciniza. sizikuc ciniza ku matekesay a zikuc, u sibanuhay a zikuc. nazikuzan, tatiku aca kya tahkaan. tina a cacay, tawya katukuh ciniza i panan nu mitahkaan. izaw ku tademaw micaup cinizaan. palilid ciniza i pabaway a kakitizaan. paenengan ciniza i tabakiay a elun. === ngatu tusa === izaw ku tademaw patudu' ku kabi i ayaw niza. paelulen niza ku zikuc i kabian. sakamusa ci Kacaw : "uwaken tu kabi, zikuc aku uwaken tu kabi! " u wayway ni Kacaw patawid tu binawlan. palita ku taw cinizaan:" mahica kisu saw? kya pakan tu kabi ku zikuc nu misu?" patubeli ci Kacaw: " tina matekesay sibanuhay a zikuc ku tadamaanay, ku maazihan namu. sisa kanca miuwak tu kabi tina zikuc." == masatekeday-sulit == tahka 餐會 habutud 一般 pacaup 招呼 matawid 驚訝 matekesay 昂貴的 banuh 毛 nazikuzan 之後 tatiku 返回 tawya 當... panan 門 palilid 引導 palita 詢問 kakitizaan 地方 paenengan 請..坐 elun 椅子 patudu' 端、傳 uwak 喝 patubeli 回答 tadamaan 重要的,有價值的 4t79u1ms7r29zsoz823wqqxxbjzcva3 balaki 0 5002 57902 54508 2019-11-21T17:13:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balaki == 長大 / balaki tu ku wawa nu maku amin. katuud ku babalaki i kiwkay nu niyam. balaki tu ku nipalumaan nu maku a lami'. # == siwkay nu balakas == u balaki sa, macunus tu ku mihca sa, tabaki tu ku kidu, takalaw tu, baeket tu. babalaki sa, u ayaw nu mihcaay a tademaw. u baki bai nu mita, u ama ina nu mita. u sababalakiay nu niyazu' sa, u sakatuasay nu niyazu', matuas tu ku mihca. # == tinaku a kamu == #  babalaki 長輩 kasikazen nu mita ku babalaki.[[tangan:Amberd_-_Armenia_(2929279637).jpg|thumb|tatayna babalaki]][[tangan:Festival_Ringing_Cedars_2014_June_22_Димон_05.jpg|thumb|babalaki]] #  balakiay 長大的 balakiay tu kina katalalan.  #  nababalakian 祖先 nababalakian a icelang kiyu mutizeng ku luma'.  #  nikabalaki 長大過程 kapah ku nikabalaki niya wawa. #  sababalakiay 耆老(最年長的) u sababalakiay i niyazu' ci baki aku. # == u sulit nu Hulam == '''[[:zh:長輩|長輩]]'''狹義中對血緣關係上的尊長的統稱,包括祖父、祖母、母、父、伯、叔、姑、姨、舅等;但不包括平輩而年長者,例如兄、姊。廣義則包括一切年齡可以做自己父母的人。 長輩包括親屬長輩、老師及其他長輩。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [https://www.facebook.com/sayion.yiyang/posts/1736718726340178?notif_t=like_tagged&notif_id=1506134875004288 伊央撒耘FB留言] jgvp5125z488lt2ebshnf574pwlqcav balangbang 0 5003 57914 54522 2019-11-21T17:13:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balangbang == [[tangan:New_hampshire_in_autumn.jpg|thumb]] [[:zh:秋季|秋天]] puu' nu balangbang. == siwkay nu balangbang == [[tangan:Cincinnati_–_Spring_Grove_Cemetery_&_Arboretum_"Autumn_Reflection"_(15630100199).jpg|link=File:Cincinnati_–_Spring_Grove_Cemetery_&_Arboretum_%22Autumn_Reflection%22_(15630100199).jpg|thumb]]balangbang sa, u sakatulu nu puu' nu mihca. zikuz nu lalud. caaytu kacaledes, lingatu tu ku sienaw. masumanah tu ku papah nu kilang. saepi' ku demiad. # == tinaku a kamu == balangbang 秋季 mabadi' ku papah nu kilang i Lipun tu balangbangan. # == u sulit nu Hulam atu Amilika == [[wikipedia:Autumn|秋季]]是一年四季之中的第三季。秋季的時候,自然景觀最明顯的變化在樹木上面,城市裡會開始清掃大量的落葉,山區則湧進不少觀賞紅葉的遊客們。 [[wikipedia:Autumn|Autumn]] (British English) or fall (American English)[1] is one of the four temperate seasons. Autumn marks the transition from summer to winter, in September (Northern Hemisphere) or March (Southern Hemisphere), when the duration of daylight becomes noticeably shorter and the temperature cools down considerably. One of its main features is the shedding of leaves from deciduous trees. [[tangan:Hapgood_Pond_-_Flickr_-_USDAgov.jpg|thumb]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kagak]] o4ahlcwhqgxs8f3c4pf5qr0hc97h17r balangbangan 0 5004 101114 101113 2021-02-15T05:35:56Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:秋天) mabadi' ku papah nu kilang i Li-pun tu balangbangan. 在秋季的時候日本的樹葉都乾枯了。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] p6yygrl7bm7yugsqq03smecrr8g05mv balat 0 5005 57922 54537 2019-11-21T17:13:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balat == 橫向 == siwkay nu balat == balat sa , caay kaw nu mabesucay, pitelekay mibelih. # == tinaku a kamu == # balaten 使…轉橫;換方向(命令) # mabalat 橫 amana balaten ku ni'neng i wawelwel! # mabalatay 橫的 mabalat ku ukak nu buting i takulaw nu wacu. # mibalat 橫 mabalatay ku culil nu kalang. # mibalatay 橫的 nayi' tu ku mibalatay i zazan a kilang.  # pibalati 橫越 amana pibalati miketun tu zazan!  # masabalatay a bali # pabalaten niza ku luma'. # == u sulit nu Hulam atu Amilika == # wind blowing straight across from the east # He put up the crossbeams of the house. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] jb92od1lhnlcdges7a27q9wvanz4l8d balatbat 0 5006 57928 54545 2019-11-21T17:13:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balatbat == [[tangan:Starsinthesky.jpg|thumb|mabalatbat tu ku bunac]] 閃亮 balatbat ku kalapiyat i kelekelengan. == siwkay nu balatbat == balatbat sa, u lamal edil ideng saca cilu', sawsawni malikat sawsawni mapaneng. azih nu mita, balatbat sa. u bunac i tapuku i labi, mabaltbat tuway. # # # == u sulit nu Amilika == A '''[[wikipedia:Star|star]]''' is a luminous sphere of plasma held together by its own gravity. The nearest star to Earth is the Sun. Many other stars are visible to the naked eye from Earth during the night, appearing as a multitude of fixed luminous points in the sky due to their immense distance from Earth. Historically, the most prominent stars were grouped into constellations and asterisms, the brightest of which gained proper names. Astronomers have assembled star catalogues that identify the known stars and provide standardized stellar designations. However, most of the stars in the Universe, including all stars outside our galaxy, the Milky Way, are invisible to the naked eye from Earth. Indeed, most are invisible from Earth even through the most powerful telescopes. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 31hmf5t8ab9p7c7oek4l6sa3tigkr7c balaut 0 5007 57937 54556 2019-11-21T17:13:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balaut == [[tangan:Anoures.jpg|thumb]] [[tangan:Australia_green_tree_frog_(Litoria_caerulea)_crop.jpg|thumb]] 蛙 yadah ku balaut i laku nu niyam. == siwkay nu balat == balaut sa, nu Pangcah a kamu sa, u "takula". maazih tu i sawac i tukus i buyu. sademiad sa maazih, yadah i niyazu'. taneng yu mukan. asu' tu ku titi, mahiza tu tulakuk. u kabi' sa kapah tu ukak nu tademaw. anu mapetek ku ukak, mukan tuyniyan a kabi'. # == tinaku a kamu == # mibalaut 抓青蛙 mibalaut kita i laku. # mibalautay 抓青蛙的 kau kisu Taymu ku mibalautay i laku.  # pibalauti 去抓青蛙 pibalauti tu sakalabi nu mita! # sibalaut 有青蛙 sibalaut ku lakulakuan nu pongkang. # sibalautay 有青蛙的 ni Taymu a pubu ku sibalautay.  # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:无尾目|蛙類]]''',俗稱'''水雞'''、'''田雞'''、'''石雞''',台語俗稱'''四腳仔'''、'''四腳魚仔'''或'''水雞''',大約有4800種。 主要包括兩類動物:青蛙和蟾蜍。這兩類動物沒有太嚴格的區別,有的一科中同時包括兩種。一般來說,蟾蜍多在陸地生活,因此皮膚多粗糙;蛙體形較苗條,多善於游泳。兩種體形相似,頸部不明顯,無肋骨。前肢的尺骨與橈骨癒合,後肢的脛骨與腓骨癒合,因此爪不能靈活轉動,但四肢肌肉發達。蛙類和蟾類很難絕對地區分開,有的科如盤舌蟾科就即包括蛙類也有蟾類。 A '''[[wikipedia:Frog|frog]]''' is any member of a diverse and largely carnivorous group of short-bodied, tailless amphibians composing the order'''Anura''' (Ancient Greek ''an-,'' without + ''oura'', tail). The oldest fossil "proto-frog" appeared in the early Triassic of Madagascar, but molecular clock dating suggests their origins may extend further back to the Permian, 265 million years ago. Frogs are widely distributed, ranging from the tropics to subarctic regions, but the greatest concentration of species diversity is in tropical rainforests. There are approximately 4,800 recorded species, accounting for over 85% of extant amphibian species. They are also one of the five most diverse vertebrate orders. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] sgx8vakko2xsvkddq40k3vhvtflgx8h balaysan 0 5008 57948 54573 2019-11-21T17:13:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balaysan == 高粱 balaysan ku sapisanga' tu epah. [[tangan:Sorghum_bicolor03.jpg|thumb|Sorghum bicolor03]] == siwkay nu balaysan == u balaysan sa, u nipaluma nu niyazu'. cacay a mihca tabakiay a lutuk. hali caledes, caay katalaw tu caledes,caay katalaw tu balad. kya paenu' sa kya kulit u sumanahay atu sangelacay. mukan ku tademaw, mukan tu ku aadupan. taneng misanga' tu epah. u kapahay a nipaluma nu niyazu'. u balaysan a papah siwalak, sisa amana mukan kya papah, amana pakan tu aadupan. izaw ku kungku nu Sakizaya, izaw ku sibalaysan a subal, u tatayna amin, inayi' ku tatama. # == tinaku a kamu == [[tangan:Turpan_Millet.jpg|thumb|Turpan Millet]] # mibalaysan 採高粱 mibalaysan ku malukay tu pituway a bulad nu miheca. # mibalaysanay 採高梁的 tanutuwa' sa mudaliw ku mibalaysanay a tademaw. # sibalaysan 有高粱 sibalaysan ku ni palumaan ni Tubah a kubkub.  # sibalaysanay 有高粱的 nayi' tu ku sibalaysanay nu malukay ayza. # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:高粱|高粱]]'''(學名:''Sorghum bicolor'')又名'''二色高粱'''、'''蜀黍''',禾本科,一年生高大草本植物,喜溫、抗旱、耐澇,種子有紅、白、褐各種顏色,有粘性變種。按用途分有食用、帚用、糖用和草用幾類。幼苗期類似玉米,但其新鮮莖、葉含有氰化類劇毒,要用作飼料必先經過貯藏陰乾。 [[wikipedia:Sorghum_bicolor|'''''Sorghum bicolor''''',]] commonly called '''sorghum''' (/ˈsɔːrɡəm/) and also known as '''great millet''', '''''durra''''', '''jowari''', or '''milo''', is a grass species cultivated for its grain, which is used for food, both for animals and humans, and for ethanol production. Sorghum originated in northern Africa, and is now cultivated widely in tropical and subtropical regions. Sorghum is the world's fifth most important cereal crop after rice, wheat, maize and barley. ''S. bicolor'' is typically an annual, but some cultivars are perennial. It grows in clumps that may reach over 4 m high. The grain is small, ranging from 2 to 4 mm in diameter. Sweet sorghums are sorghum cultivars that are primarily grown for foliage, syrup production, and ethanol; they are taller than those grown for grain. [[tangan:Sorgho_rouge_blanc.jpg|thumb|Sorgho rouge blanc]] # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [[kakuniza:nipaluma]] 22rrj12y4pxu7ld78wr93v888q0996h bali 0 5009 57957 54590 2019-11-21T17:13:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bali == [[tangan:Bruja_en_una_veleta.JPG|thumb|miditek tu baliay a kikay]] 空氣 u sakauzip ita ku bali.  風 u bali han ku pasaungayay tu pahpah nu kilang. == siwkay nu cait == [[tangan:JMSDF_Flag.JPG|thumb|sibali ,mapingaping tu ku hata]] bali1- anu inayi' ku bali sa, amapatay ku tademaw. la'cus pahanhan tu kita. bali2- anu sibali sa, saepi' tu kita. yu adidi' ku bali, kapah. anu tabaki ku bali, u balius kuyza, malalud, maelul ku niyazu' atu tademaw. # == tinaku a kamu == # pabali 打氣;充氣 a:su' ku heci nu apalu pahipuwan. # amabaliyus 颱風將至 amabaliyus tu sa pihaymawi kita. # baliyus 颱風 u papah nu salunan ku sakatineng tu baliyus. # hinabaliyus 常有颱風 hinabaliyus i lalud.  # kabaliyusan 颱風季節 u kabaliyusan a puu' nu mihecaan sa u lalud. # mabali 有風 mabali kina demiad. amana pisiwduk a mabali. # mapabali 被風吹 la'cus mapabali ku makebingay. # pabalien 去打氣;去充氣 pabalien ni Sayun ku mali ni Panay! # sibali 有風 sibali ku luma' ni Tilu tu labi. # sibaliay 有風的 malecad u sibaliay ku bili ni Taymu tanuesus sa.  # # # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:空气|空氣]]'''是指地球大氣層中的氣體混合。它主要由78%的氮氣、21%氧氣、還有1%的稀有氣體和雜質組成的混合物。空氣的成分不是固定的,隨著高度的改變、氣壓的改變,空氣的組成比例也會改變。但是長期以來人們一直認為空氣是一種單一的物質,直到後來法國科學家拉瓦節通過實驗首先得出了空氣是由氧氣和氮氣組成的結論。19世紀末,科學家們又通過大量的實驗發現,空氣裡還有氦、氬、氙、氖等稀有氣體。 '''[[:zh:風|風]]'''是大規模的氣體流動現象。在地球上,風是由空氣的大範圍運動形成的。在外太空,太陽風是氣體或帶電粒子從太陽到太空的流動,而行星風則是星球大氣層的輕分子經釋氣作用飄散至太空。風通常可按空間尺度、速度、力度、肇因、產生區域及其影響來劃分。在太陽系的海王星和木星上,曾觀測到迄今為止於星球上產生的最為強烈的風。 The three major constituents of air, and therefore of Earth's atmosphere, are nitrogen, oxygen, and argon. Water vapor accounts for roughly 0.25% of the atmosphere by mass. The concentration of water vapor (a greenhouse gas) varies significantly from around 10 ppm by volume in the coldest portions of the atmosphere to as much as 5% by volume in hot, humid air masses, and concentrations of other atmospheric gases are typically quoted in terms of dry air (without water vapor). The remaining gases are often referred to as trace gases, among which are the greenhouse gases, principally carbon dioxide, methane, nitrous oxide, and ozone. Filtered air includes trace amounts of many other chemical compounds. Many substances of natural origin may be present in locally and seasonally variable small amounts as aerosols in an unfiltered air sample, including dust of mineral and organic composition, pollen and spores, sea spray, and volcanic ash. Various industrial pollutants also may be present as gases or aerosols, such as chlorine (elemental or in compounds), fluorine compounds and elemental mercury vapor. Sulfur compounds such as hydrogen sulfide and sulfur dioxide (SO<sub>2</sub>) may be derived from natural sources or from industrial air pollution. '''[[wikipedia:Wind|Wind]]''' is the flow of gases on a large scale. On the surface of the Earth, wind consists of the bulk movement of air. In outer space, solar wind is the movement of gases or charged particles from the Sun through space, while planetary wind is the outgassing of light chemical elements from a planet's atmosphere into space. Winds are commonly classified by their spatial scale, their speed, the types of forces that cause them, the regions in which they occur, and their effect. The strongest observed winds on a planet in the Solar System occur on Neptune and Saturn. Winds have various aspects, an important one being its velocity (wind speed); another the density of the gas involved; another its energy content or wind energy. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] isxsk2bxhqeo9wha51xrebis0dnvj3c balidas 0 5010 57967 54603 2019-11-21T17:13:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki <gallery> File:Arenga engleri at taiwan new taipei city.JPG|balidas </gallery> == lalangawan nida (sakauzip a mulangaway)    植物生長環境 == madihinay nu kilang  a walu a lasubu a lidek nu buyu’.海拔800公尺以下森林林下。    == sapihicahi:ca    使用方式 == sakacacay; kapah satangsuyan atu sasaasik atu sapacengceng sapibuting ku banuh.    鬃鬚可製成蓑衣和掃帚和捉魚工具。 sakatusa; mangaduway a liuc sapisanga’ tu saasik.    嫩葉可製成掃帚。          sakauulu; asu’ ka’nen tu dungec nu balidas.     嫩芽心可以吃。 __NOTOC__ [[kakuniza:Padakaw Lami']] hl50gej96nat9q7x8a2wtnyb69a7d80 baliws 0 5011 91439 91438 2020-07-23T03:20:01Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki baliws, baliyus (颱風) [[tangan:Maria, Bopha and Saomai 2006-08-07 0435Z.jpg|thumb|izaw tulu ku baliyus]] 10suwg9iwv1ls4hoghvk0vekcsv4hl4 baliyus 0 5012 57981 54618 2019-11-21T17:13:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[baliws]] 9leei41e1kchodv09xq2s9kjsopm7ba balu 0 5013 125079 57995 2021-10-08T16:25:10Z Malataw 22 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == balu == [[tangan:Madeira-flowers_hg.jpg|thumb|Madeira-flowers hg]] 花 manamuh kaku tu kalubalu amin. == siwkay nu balu == balu sa , mahiza ngangan nu Lipun "hana". yadah ku kulit nu balu, sisa bangcal ku balu. maydih kami tu balu. u Sakizaya a lisin sa, izaw ku "Baluinana", sapibetik tu balu, u mapalaway a lisin kuyza. anu patuduay micumud tu mapalaway a selal atu cacudadan , misaungay tu ku Baluinana a lisin. anu sibaluay a kakitizaan, tayni tu ku wadu atu adipapang. # == tinaku a kamu == [[tangan:Peloric_Streptocarpus_flower.jpg|thumb|Peloric Streptocarpus flower]] # balubaluan 花園;花海 balubaluan ku umah nu Maibul. # kasibaluan 開花的季節 kasibaluan nu mami ayza a bulad.  # misabalu 含苞待放 misabalu tu ku mami. # sibalu 有花 sibalu tu ku bicacay.  # # # # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == 「[[:zh:花|花]]」在生活中亦常稱為「'''花朵'''」或「'''花卉'''」。廣義的花卉可指一切具有觀賞價值的植物(或人工栽插的盆景),而狹義上則單指所有的開花植物。 除了作為被子植物的繁殖器官,花卉還一直廣受人們的喜愛和使用,主要用於美化環境,而且還用作為食物。 A '''[[wikipedia:Flower|flower]]''', sometimes known as a bloom or blossom, is the reproductive structure found in plants that are floral (plants of the division Magnoliophyta, also called angiosperms). The biological function of a flower is to effect reproduction, usually by providing a mechanism for the union of sperm with eggs. Flowers may facilitate outcrossing (fusion of sperm and eggs from different individuals in a population) or allow selfing (fusion of sperm and egg from the same flower). Some flowers produce diaspores without fertilization (parthenocarpy). Flowers contain sporangia and are the site where gametophytes develop. Many flowers have evolved to be attractive to animals, so as to cause them to be vectors for the transfer of pollen. After fertilization, the ovary of the flower develops into fruit containing seeds. [[tangan:White_and_yellow_flower.JPG|thumb|White and yellow flower]] # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 Sakizaya a binacadan kamu atu sulit a cudad. Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy icalayay a sukudad [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [[kakuniza:balu]] mirs0qhj1gv54m4y04fwrxxuesy3o5g balucu' 0 5014 87203 57999 2019-12-06T19:27:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == balucu' == 心 adada ku balucu' ni Kacaw. izau ku imelang nu balucu' nu maku. la'cus ku balucu' nu maku miazih cinizaan. == siwkay nu balucu' == u balucu' sa i teban nu kidu nu [[tademaw]] atu aadupan. patahkal tu izang katukuh kidu mahmin. u sakaizaway sa, u nabalucu'an nu tademaw. # == tinaku a kamu == # balucu'ay 心目中的 i balucu'ay nu maku kiya tademaw.  nay balucu'ay nu maku kina kamu.   # balucu'en 放在心裡(命令)i balucu'en ku kamu nu pabaway Di'tu! # kalabalucu' 脾氣太差;暴燥 kalabalucu' kaku i kaimelangan. # mabalucu' 生氣了 sakamuen nu babalaki sa mabalucu' kiza wawa.  mabalucu' ci Bunuk sakamuen tu cacus niza.   # mabalucu'ay 生氣的 amana hizaen tu mabalucu'ay ku piazih tu tademaw. # nabalucu'an 期望;心中所想;心之所屬 malaheci tu ku nabalucu'an nu niyam.  nabalucu'an nu maku kiza tatayna.  nabalucu'an nu maku kuyni a kawaw.   # pabalucu' 擬訂計畫 pabalucu' kaku a patizeng tu dabek.  # pabalucu'an 目標 u pabalucu'an kuyni a kawaw. # pabalucu'ay 擬訂計畫的 u pabalucu'ay kuyni a tademaw. # sabalucu'an 屬意 ci Sayun ku ni sabalucu'an nu maku. # # # # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == 心臟,血液循環器官之一 。心 (臟腑),中醫傳統理論的心。心靈,人類所持有之感情、情緒、意志 '''Kokoro''' (Japanese: '''心''') means "heart; mind; mentality; emotions; feelings" in Chinese characters. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 65upwj5v4vws896oviqm88yb3347vfj balud 0 5015 58003 54657 2019-11-21T17:13:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki balud 綁 balud han ni Kacaw ku kasuy. == siwkay nu balucu' == pasiketay tu tuutuud , u lait ku sapasiketay. kyu kapah mikap malima. caay katahkal ku ilabuay a tuutuud saca aadupan. # == tinaku a kamu == # baludan 被綁 baludan nu misaydang kiya mabusukay a tatama. # baluden 要同心協力(命令) baluden ku balucu' nu niyazu' kiya icelang ku kamu! # mabalud 被綁 # mibalud 去綁 mabalud tu ku nisapudan nu maku a tudem.  # nibaludan 綁好的 mibalud kita tu nipenenan i buyu'. # sabalud 用來綁的 sabalud ku masay tu kasuy. # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] em8zenzjxslttt9170fl9ba51eb5fpm baluhay 0 5016 116914 116913 2021-06-24T20:16:27Z 三異一樣 1693 /* baluhay */ wikitext text/x-wiki == baluhay == u kamu nu hulam:新的 baluhay tu ku luma' ni Benel. baluhay tu ku mihecaan limulak tu kita. == siwkay nu baluhay == baluhay sa, nasanga'an katukuh ayza sa caay hen pisaungay a tuutuud sananay. u zuma sa, sakacacay tayniay a tademaw saca aadupan saca demiad....,tinaku baluhay a kucu', baluhay a lemangaw, baluhay a demiad. # == tinaku a kamu == # misabaluhay 改頭換面 misabaluhay tu wayway ci Sayun. # pabaluhay 換新的 pabaluhay tu kazizeng ci Bunuk. # sabaluhayen 要創新 sabaluhayen ku niyazu' nu mita! # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] k8zdxn0jp7jwyf79k6m27sbkx1vui6m balulu 0 5017 58014 54685 2019-11-21T17:13:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balulu == [[tangan:Qingming_Festival_Detail_10.jpg|thumb|nu Hulamay a balulu]] 背簍 u balulu ku saculu' tu tubah i sumamad. [[tangan:Rucksack_Schweizer_Armee_1960er_a.jpg|thumb|ayzaay a balulu]] == siwkay nu balulu == balulu sa, nu sanga'an nu uway saca auk. mahiza ku kabgang, apaen i kulul nu tademaw. kapah macumut ku tuutuud saca nipaluma saca sakalut.... naayaw a demiad, tayza mimalukay, sibalulu tu. ayzasa, sikawaway micudaday si balulu tu. caay kalecaday a balulu, caay masangaay ku uway saca auk, u ayzaay a balulu kuyza. # == tinaku a kamu == # kasibalulu 要背簍 kasibalulu tu tayza i buyu'.  # sibaluluay 有背簍的 uyza sibaluluay ci Kacaw. # # # # # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:簍|簍]]''',一種竹編的容器 在華人社會,稱之為[[:zh:背包|背包或背囊]],就是意指「背」負的行「囊」;日文中有兩種用詞,一是用漢字「背囊」,另一用「リュックサック」,是音譯自德文「rucksack」的片假名;而韓語稱背包為「배낭」或「백팩」,「배낭」是漢字「背囊」的諺文,而「백팩」是音譯自英文的「backpack」;越南語用詞是「ba lô」是法語詞「ballot」的音譯,其發音也與漢語的「背囊」接近。 A '''[[wikipedia:Backpack|backpack]]''' — also called '''bookbag''', '''kitbag''', '''knapsack''', '''rucksack''', '''pack''', or '''sackpack''' '''backsack''' — is, in its simplest form, a cloth sackcarried on one's back and secured with two straps that go over the shoulders, but there can be variations to this basic design. Lightweight types of backpacks are sometimes worn on only one shoulder strap. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] o97zngd71y6vuhz9mftqf7fu48jfbfg balunga 0 5018 58028 54699 2019-11-21T17:13:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == balunga == 船 maazih ku balunga i teban nu bayu. == siwkay nu balulu == # == tinaku a kamu == #  makabalunga 搭船 makabalunga kaku tayza i Butud.[[tangan:Tage_Erlander_and_Nikita_Khrushchev_at_Harpsund_1964_(colour).jpg|thumb]] #  misabalunga 造船 matineng misabalunga ku i Butuday a tatama. #  misabalungaay 造船的 u misabalungaay ku acawa nu maku. #  pabalunga 划船 pabalunga tayza i Butud.  #  pabalungaay 划船的;船駕駛 manamuh kaku tu pabalungaay. [[tangan:Priests traveling across kealakekua bay for first contact rituals.jpg|thumb|nucilaay a balunga]]. # # # # # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == [[tangan:Alexander_von_Humboldt_(empty).jpg|thumb]] [[:zh:船|'''船'''或'''船舶''']],指的是:舉凡利用水的浮力,依靠人力、風帆、發動機(如蒸氣機、燃氣渦輪、柴油引擎、核子動力機組)等動力,牽、拉、推、划、或推動螺旋槳、高壓噴嘴,使能在水上移動的交通運輸工具。另外,民用船通常稱為船(古稱舳艫)、船舶、輪機、舫,軍用船稱為艦(古稱艨艟)、艦艇,小型船稱為艇、 舢舨、筏或舟,其總稱為艦艇或船舶。 [[wikipedia:Watercraft|'''Watercraft''' or '''vessel''']] are water-borne vehicles including ships, boats, hovercraft and submarines. Watercraft usually have propulsive capability (whether by sail, oar or engine) and hence are distinct from a simple device that merely floats, such as a log raft. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] tpcxt71chhecftq5vnbu8q0ezc0nuq1 baluwang 0 5019 58039 54710 2019-11-21T17:13:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == baluwang、baluhang == === u kamu nu zuma a cidekay: === u Hulam:[[cmn:胸部|胸部]] u Amilika:[[:en:Thorax|chest、thorax]] u Lipun:[[:ja:胸|'''胸'''(むね)]] [[tangan:胸(ビッグ檀)P8118071.jpg|thumb|baluwang(baluhang) nu tatama]][[tangan:Chest.jpg|thumb|u sasing nu baluwang(baluhang)]] [[kakuniza:uzip]] [[kakuniza:kidu]] 0m0844i9binbv1thcslo8na5xj2ee6x banaw 0 5020 58046 54730 2019-11-21T17:13:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki banaw == nilacul == 洗 mibanaw kami ku kupu', amitakit kami ku pah. === siwkay nu balulu === banaw sa, pananumen ku tuutuud, luduhen, pasabunen, cebusen ku nanum, kyu inayi' ku ungin. tinaku: mibanaw ku zikuc, mibanaw ku lima. # === tinaku a kamu atu sulit === #  banawen 去洗(命令) banawen tu ku kuku' nu misu! #  mabanaw 被洗 mabanaw tu ku kaysing. #  mabanaway 洗好的 mabanaway tu ku kamulaw.  #  mibanaw 正在洗 mibanaw kaku tu kazizeng nu maku. #  pabanaw 沖洗 amana ka pawan pabanaw tu sasing. #  pabanawen 去沖洗 pabanawen kiya sasing ni baki! #  pibanawi 去洗 pibanawi tu kuku' kisu a mabi'!  # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Sakizaya binacadan a sukudad(字典) 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典Yincumincu weiyuanhuy i calay-zazan a sukudad] nrncwtx7m21ygga30a599t7draww27a banges 0 5021 58050 54735 2019-11-21T17:13:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki banges(皮、皮膚) h832esnuo0hnx1fc7bzdsjdkdlff7vs banic 0 5022 58055 54751 2019-11-21T17:13:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == banic == 腹瀉 [[tangan:Multiple_rotavirus_particles.jpg|thumb|Multiple rotavirus particles]] == siwkay nu balulu == u Pangcah a kamu sa , u mapiyas saan. adada' ku bili, besuc saan ku tayi', tanunanum saan ku tayi'. # == tinaku a kamu == #  mabanic 腹瀉 pi:na tu a demiad mabanic kaku. #  mabanicay 腹瀉的 tadaaheteng ku nu mabanicay a tayi'.  #  mibanic 會腹瀉 mibanic ku cucu nu katalalan.  #  mibanicay 會腹瀉的 na u canan ku mibanicay i tisuwan?  #  namabanic 腹瀉過了 namabanic kaku i nacilal namukan tu cucu nu katalalan. #  sakibanic 止瀉藥 sakibanic ku mangazuway a papah nu kayabes.  # # # # # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:腹瀉|腹瀉]]'''(俗稱'''拉肚子''',廣東俗稱'''肚痾''',中醫稱之為'''泄瀉''',英語:diarrhea, diarrhœa來自希臘語:διάρροια,包含兩個字根:「διά /dia,經過」,以及「ῥέω/rheo,流動」)的定義是在24小時之內有軟便或水便的狀況而且排便三次以上,症狀常持續好幾天而且可能因為體液流失的關係而產生脫水現象。如果脫水的情形繼續惡化,接下來可能會出現排尿量減少、膚色蒼白、心跳過速、或者對外界刺激反應不佳。另外,對以母乳餵養的嬰兒來說,軟便可能是正常的現象。 '''[[wikipedia:Diarrhea|Diarrhea]]''', also spelled '''diarrhoea''', is the condition of having at least three loose or liquid bowel movements each day. It often lasts for a few days and can result in dehydration due to fluid loss. Signs of dehydration often begin with loss of the normal stretchiness of the skin and irritable behaviour. This can progress to decreased urination, loss of skin color, a fast heart rate, and a decrease in responsiveness as it becomes more severe.Loose but non-watery stools in babies who are breastfed, however, may be normal. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] iv6ldchozolbk19j3l4zopuw2n8irzv banihiw 0 5023 54757 54756 2019-11-21T17:10:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == banihiw == 涼風吹來 beliw sa ku bali banihiw. == siwkay nu banihiw == banihiw sa, tayni ku adidi'ay a bali, sa'pi tuway kita. ilabii si banihiw tu , maulah ku tademaw i putah. # == tinaku a kamu == mikibanihiw 乘涼 i sasa nu kilang kita mikibanihiw.  # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 3j5he7hyse9us4m7sjzpg3pyilrpuy1 pangingih 0 5024 124667 124666 2021-09-30T06:26:36Z LamiHung 28 /* siwkay nu pangingih */ wikitext text/x-wiki kuluki (tabakiay), pangingih (adidi'ay), kamu nu Hulam: 蟋蟀. manamuh ku ayam(鳥) atu tulakuk(雞) mukan tu pangingih. mamin liseban nu pangingih ku nipaluma aku tu kubkub. == kagak kakuniza(科學分類) == salaedan(界):動物界 Animalia(Amilika a sulit) panan(門):節肢動物門 Arthropoda(Amilika a sulit) upiz(綱):昆蟲綱 Insecta(Amilika a sulit) mata(目):直翅目 Orthoptera(Amilika a sulit) sapamat(科):蟋蟀科 Gryllidae(Amilika a sulit)[[tangan:HPIM3869.JPG|thumb|300px|pangingih]] == siwkay nu pangingih == yadah ku ngangan nu pangingih, mukan ku pangingih tu lemangaway a kaway papah atu lamit. u la'cusay a cilekay sa ku mulukay(農人), mabitang ku malukay tu pangingih. tama(雄性) a pangingih sasuni' i maetulay(發情) a demiad. lumeniay kya kidu(身體). # # # # # # # # # [[tangan:African.field.cricket.arp.jpg|thumb|African.field.cricket.arp]] 蟋蟀,又稱促織、蛐蛐兒、蟋蟀欸、蟀子......。中國北方,有的地區,稱雄性蟋蟀為蛐蛐,雌性蟋蟀為油葫蘆。 pangihngih, cay ka cacay idaw hen kuduma a ngangang cu-ce-r,  pangihngih i, wawa nu pangihngih...sa. i amis nu Cung-kuo, pangangang ku tama a pangingih tu ci-ci, pangangang ku tayna a pangingih tu yu-hu-lu. 是直翅目昆蟲的一科。 u ce-ce-mu a cilkay. 齧食植物莖葉、種實和根部,都是農業害蟲。身體黑色至褐色,頭部有長觸角,後腿粗大善跳躍,後腿極具爆發力。其雄性好爭鬥,兩翅摩擦能發出聲響。以晝伏夜出的為多,生性孤僻,通常一穴一蟲,發情期,雄蟲才招攬雌蟋蟀同居一穴。 mukan mingednged tu papah atu lamit uni palumaan tu silamitay, lacusay ku mahiniyai sa kumalukay. lumeniay atu takuliway, a kulit,utangh singawa, nudikudan  acepi’tabaki icelangay. hina sinsu ku tama,tusaay a sakubad macacabis tahekal kusuni , teban nu labii ku yadahay muculal,u masacacayai,  u luma cacay kubuhang cacay ku cilkay, maydih ku kasiwawa, uni u tama maydih tu tayna ma pulung  asi luma. == masasuni (發聲) == 蟋蟀前腳關節略下方有耳鼓,這樣方便母蟋蟀聽到公蟋蟀的求偶鳴聲。每種蟋蟀的鳴聲不盡相同。牠們的叫聲代表溫度,雌蟲不發聲,俗稱三尾子。全世界約有蟋蟀900多種,最普通的為「中華蟋蟀」,體長約20毫米。年生一代。 pangingh nu ayaway a puhuh i sasa u tangla, sakangaay nu ulang pangingih kia makatengl tu tama nu pangingih a masuydih  sa.in na pangingih a ngiha cay amikalcad ku suni.yu miawaw kusuni dihku ,u tama cay kasuni, hinisa san-uyi-ce (tuluay a kikul). inakitakit idaw amin ku siwa a lasubu’ kayadah a pangingih caay amin kalecad, u maadihay tu a pangingih sa Cong-hua (中華) a pangingih, tananayaay a udip sa izaw ku tusa a bataan a haw-mi (毫米). cacay amihcaan a kinacacay mulecuh. 蟋蟀利用翅膀發聲,在蟋蟀右邊的翅膀上,有一個像锉樣的短刺,左邊的翅膀上,長有像刀一樣的硬棘。 左右兩翅一張一合,相互摩擦。 振動翅膀就可以發出悅耳的聲響。 u sakubad nu pangingih ku suni, ina pangingih i pabaw nu kawanan ku sakubad, mahida u sapiluslus tu madicemay a micucuk, i pabaw nu kawiliay a sakubad, mahida u masingaay a katini ku ceka. Kaaili atu kawanan kina tusaay a sakubad cebacebal sa, masakisakis sa. sabikbik ku sakubad sa masuni tu asuay tengilan a suni. 此外,蟋蟀的鳴聲不同的音調、頻率能表達不同的意思,夜晚蟋蟀響亮的長節奏的鳴聲,既是警告同性禁止進入,又可求偶。 當有別的同性進入其領域內,它便威嚴而急促地鳴叫以示嚴正警告。 ina pangingh u tahekalay a suni cay kalecadcad ku ungpu, maydih pasubana’ tu imi, ilabi tu masuni tu tanuyuay a suni kya tamaay a pangingih patukuh tu dumaay a tama lacus micumud, maydih tu a cawa. anu tayniyay ikitidaan, patengl tu suni, satabaki han ku suni patukuh i ada sa. 一般在夏季的8月開始鳴叫,野外通常在20度時鳴叫得最歡,10月下旬氣候轉冷時即停止鳴叫。 katukuhan tu ku i lalud waluay a bulad kyu masuni, anu ihekalay tusa a bataan a du (度) sakanamuhan kya suni, katukuh i cacay a bataan a bulad sabaw tu lima a demiad kasinawan tu sa masateded ku suni. 蟋蟀利用翅膀發聲,在蟋蟀右邊的翅膀上,有一個像剉刀一樣的短刺,左邊的翅膀上,長有像刀一樣的硬刺。左右兩翅一張一合,相互摩擦。振動翅膀就可以發出悅耳的聲響。 pangingih   i sakubad a tahekal kusuni, kawanan nu pabaw nu sakubad mahida u sapilusalus a katini’ ku apuyu’ay madicemay, ipabaw nu kauyli ku sakubad,misengi tu atekakay a katini miceka.kawyli a tu kawanan cebalcebal sa ku sakubad ,ma.anu musaungay kya sakubad tahkal tu ku malacingay a suni. 此外,蟋蟀的鳴聲不同的音調、頻率能表達不同的意思,夜晚蟋蟀響亮的長節奏的鳴聲,既是警告別的同性禁止進入,又可求偶。當有別的同性進入其領域內,它便威嚴而急促地鳴叫以示嚴正警告。 ina, pangingh yausuni cay kalecadcad ku umpu,  maydih pasubana’tui mi, labii tu ma suni kya pangingih  malacing  tanayu  ungpu nu suni a patengl ,mahida u pasubanaay tu ni kaydihan nida. a mana katayni micumud sa, mikilim tu acawa.. anu idaw ku malecaday kuheni nu sitayniyai a pangingih sa a micumud i kitidaan,maedes malings kalamkam  satu kuni piawaw nu suni, mipuluay kya cay picumud i tini sa,katukuh tu i lalud i waluway abulad  itawya malingatu  mudadiw ,atu miawaw,u ihekalay imahida sa 20 abataan u kasapian tu ku demiad,manamuh muwawa. samaydih,u cacay a bataan a bulad katukuh han  kasienawan tu ka pahanhan tu mudadiw i. == papahanhannan (棲息) == 蟋蟀穴居,常棲息於地表、磚石下、土穴中、草叢間。夜出活動。雜食性,吃各種作物、樹苗、菜果等。蟋蟀的某些行為可由特定的外部刺激所誘發。 mibuhang i lala’ tu kakitidaan muengen nu pangingih, i lala’, sasa nu batu’, labu nu buhang, i lutuklutukan ku papahanhanan. i teban nu labi midang. mukan tu tu’ud tu’ud a kakanan, luenglay a papah, u lami’ atu heci. masaduma ku wayway nu pangingih anu masaduma ku i hekal u sapakatineng. 蟋蟀生性孤僻,一般的情況都是獨立生活,絕不允許和別的蟋蟀住一起,因此,它們彼此之間不能容忍,一旦碰到一起,就會咬鬥起來。但是雄蟲在交配時期也和另一個雌蟲居住在一起,一隻雄性蟋蟀可與多隻雌蟋蟀同居。 pangingih cay kasicabay sacacay sa ku nikaudip, cay kaydih mapulung tu dumaay a pangingih . sisa, uheni cayay kasasumelaw malpadang, anu lalitemuh tu kuhei, makakalat. nika, anu masasuydih ku heni tama masasungalay tu muengen tu tayna. cacacy kya tama nu pangingih kapah yadah ku tayna nu pangingih mapulung mueneng. 雄蟲築土穴與雌蟲同居。喜棲息於蔭涼、土質疏鬆、較濕的環境中。蟲口過於密集時,常自相殘殺。並外出搜尋花生嫩莖葉和種子,運回穴內儲存,以供飼養初孵的若蟲。初孵若蟲群居,數天后外出覓食,各自分別掘穴。 u tama atu tayna nu cilekay mapulung ku engen i lala’. pahanhan i sapiay, mamuniay a lala’, u masemetay a kitidaan. ina cilekay masaupu’ macacecel, sasupatay sa. taputah mikilim tu luengelay a papah a tusapal, culuen a misinga i labu nu lala’,pahabay tu makanillecuh a cilkay.ma pulung ku engn,pinay tu kudemi’ad kyu tahkal tu mikilim tu kakanan,nanazibun kuheni tu luma’. == (外型) == 雌雄最明顯的區別在尾部的產卵器。雌性個體較大,正後端有針孔狀或矛狀的產卵管裸出,連同臀部兩側的尾巴,乍一看像長著三隻尾巴,翅小,不會鳴叫。 u tayna maazih i  kikul u lalecuhan kuyza. tabaki ku udip nu tayna, yamenah sizinum makayza ku   lalecuhan aca madicem ku salecuh  i menah malalitin nu tusaay  ku kikul, azihen sa mahida u tuluay kya kikul, adidi ku sakubad, caykasuni. 雄蟲尾部沒有針狀產卵器,只有自臀尖向斜後方長出的兩隻尾巴,會鳴、善鬥,有互相殘殺現象。 u  tama  nayi’ ku madicemay a salecuh. i menah muculal ku tusaay a masiwyitay a kikul, u suni, mamilmil, malepatay. menah nu dikudan masiuitay muculal kya tusaay kikul, masuni sa matineng malalebu, masasupatay kuheni. tama nu pangingih massisu malalaw tu kakanan,sapacukel tu tanektekay a kakitizaan kyu sa nida tu taayna. 雄性蟋蟀相互格鬥是為了爭奪食物、鞏固自己的領地和占有雌性。蟋蟀科Gryllidae和螽斯都是鳴蟲,但是只有雄的才會發出聲音,它是利用翅膀磨擦發聲的。 ina pangingih Gryllidae malecad tu pangingih ku cong-se (螽斯) masuniyai, nika, u tama ku satineay pasuni, uni issaisen ku  sakubad sisa masuni, == tu kakanen (作為食物) == 美國威斯康辛大學麥迪遜分校(University of Wisconsin-Madison)發布最新研究指出,蟋蟀除了高蛋白質外,也能夠增加腸內好菌,並減少體內發炎。 Amilika Wey-se-kang-sin-ta-sia May-ti-sun-hun-siaw (University of Wisconsin-Madison) mihapiw tu baluhay a nginkiwan, u pangingih yadah ku tan-pay-ce sa, micunus tu kapahay a cilekay i labu nu tinai, maselap ku ilabu nu udip ku duka. 威斯康辛大學麥迪遜分校招募20名18歲至48歲的志願者,進行6週的早餐試驗,在頭2週以蟋蟀粉做成的鬆餅與奶昔當早餐,接下來2週讓志願者採用平時的飲食習慣,最後2週吃不含有蟋蟀的早餐,並於實驗3個階段中的相同時間點採集參與者的血液、糞便樣本。 Wey-se-kang-sin-ta-sia May-ti-sun-hun-siaw mikilim tu tusaay a bataan a tatemaw, sabaw walu a mihecaan~ sepatay idaw ku walu a mihecaan naudipan maydihay tayni. milihida kuheni tu enem a lipay tu mitanam tu sakalanam. inuayawwan tusaay a lipay sa mukan tu sananal u sun-pin atu nay-si nu pangingih a mi-hun. tulis sa tusaay a lipay sa, uniyan tu ku kakana tu sakaudip. sadikuday nu tusaay a lipay caytu pukan tu sananal idaway ku pangingih. kinatulu henay miala tu idang atu tayi nu milihidaay i malecaden tu tuki, mikingkiw tu idang atu tayi, kinacacay pateban amialal tu idang atu tayi sa, pulung sa kinatulu.科學團隊分析志願者血液中的血糖、酵素與腫瘤壞死因子-α(TNF-α)濃度,並觀察糞便樣本中的微生物群體與發炎物質,發現志願者吃下蟋蟀後,與腸道健康相關的代謝酵素提升腸道益菌豐富程度增加,會引發憂鬱症與癌症的腫瘤壞死因子-α濃度減少。 ke-sia-tuwan-tuy-hun-si uidang nu mikawaway u sia -tang, -α(TNF-α)manguta ku idang,azihan ku tayi nu uy-sen-u pulunghan  ku lebawa. azihen han kina mukane tu pangingih sa,u sakapahay tu kya tina’i tay-sia-siw-su-ti-sen. kapahay tu atina’i kapahay a cilekay sisa macunus,u imelangay tu yu-i-cen atu usinki sa unga u lacusay a imelang -α mawada’ ku nguta.斯杜爾(Valerie Stull)博士指出,蟋蟀是蛋白質、維生素、礦物質和健康脂肪的良好來源,目前需要透過更多研究,來確定哪些蟋蟀中的特定成分更有益健康。 Se-tu-el bo-se (Valerie Stull) saansa, tan-pay-ce nu pangingih,uy-sen-su, kuwan-u-ce atu sa kapahay u bangcalay a simal,sisa pisayadah tu ami  kingkiw, sapinang tina pangingih sa idaw ku sakapahay sakay udip ita. == tinaku a kamu == # mipangingih 抓蟋蟀 mipangingih kita sapakan tu tulakuk. # sipangingih 有蟋蟀 sipangingih ku kakalitangan nu maku. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == # 蟋蟀的介紹:<nowiki>http://blog.udn.com/mamabook/154593126</nowiki> # 蟋蟀[昆蟲綱動物]:<nowiki>https://www.easyatm.com.tw/wiki/%E8%9F%8B%E8%9F%80</nowiki> # 撒奇萊雅族語詞典 # [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] # [[:zh:蟋蟀|wikipayke-蟋蟀]] # [[:en:Cricket_(insect)|wikipayke-Cricket (insect)]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:cilekay]] [[kakuniza:Dungi Carrie]] 49yz7xf1fzif6ym2vpg3srb4tfut1x8 banlay 0 5025 58092 54795 2019-11-21T17:13:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki banlay(九層塔) rz35ndvvqyjldl8apdl9qacc32fbyvk bantek 0 5026 58100 54804 2019-11-21T17:13:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bantek 鳥踏陷阱 bantek ku sapibihkac tu mubahelay a ayam. == siwkay nu bantek == u bantek sa, sapisanga' nu auk , ciid nu kiliang atu lait. maitekel ku ayam atu adidiay a aadupen. anu mazipa' kya telis nu auk, mabetil tu ku auk, masiket tu lait, maala tu ku ayam atu adidi'ay a aadupan. # == tinaku a kamu == pabantek 放陷阱 pabantek ci Bunuk i buyubuyuan tu elielip. # # # # # # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == 使用狩獵陷阱可以有好幾種不同原因。最主要是為了獲得食物或毛皮,有時則是為了控制野外的生態環境。哺乳動物通常因身上的毛皮而成為狩獵目標。陷阱設置雖然需要一些時間和勞力,但其效率極高。舊時,陷阱較為便宜,亦保障了捕手的安全,因此在大量使用。近代,它卻富有爭議,指其可能虐待動物。 '''Animal trapping''', or simply '''trapping''', is the use of a device to remotely catch an animal. Animals may be trapped for a variety of purposes, including food, the fur trade, hunting, pest control, and wildlife management. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 8zyrhqv78fxlb1dxxb3zynt7ew9odkx basis 0 5027 58104 54809 2019-11-21T17:13:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki basis(生豬肉) nxkj5fc14xkdyohystft6e057baw6lc basketball 0 5028 58116 54822 2019-11-21T17:13:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki basketball nu Amuhuwan a sasakama, lanciw nu Sakizaya a kamu. ==kakiliman== a mimali tu lanciw a tusaay ku kabut milabu sa, anu mimali kina lanciwan u tanayaay a sapimali, anu tahkal mimali lima aca ku tademaw mimali, kina mali taneng misaliwliw tatacuwa a mipakah mimali atu kulukulud atu mikili tu mali, kian mali kanca a mitemec tu tumaan amimaliay, anu mimali tu matatemec mipuluh tu tumaay a mimaliay, kya makaala tu sapitemec. kina lanciw i kitaki u sakaydihan nu katuuday mimali kuynian, nama 1936 a mihcaan malingatu aoyunhui malalucek a mitademecay a mammalian, i tini pakatuluay a hun nu ulic makawait tu mali tusaay ku nikaalaan tu nikatemecan, anu i tuluay nu hun a ulic miwait tuluay ku nikawaitan a nikaalaan. anu mamin matademec sa, anu cima ku sayadahay ani waitan wyda ku kata, anu malecad ku nikaalaan sa misatanayu aca midademec, anu mimali hen, u mimaliay taneng matulin mimali (hayni pimali i lalad, pasayni i udip nu lima sa) kya malingatu madupa a mipapeli i dumaan a tademaw, anu papeli i dumaan a mimaliyay, anu muculil (ya mimaliay sa, anu caay pimali muculil aca tu mipimaliay kina kakawawan)、 anu pelihen ku mali atu kina tusa mimali sa patelacay kuynian.<br /> ==nilacul== <br /> ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 6yjnjkz2uawtlswe1wigtrh8n19324q bataan misawanengay a kusiy 0 5029 58127 54834 2019-11-21T17:13:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Bataan misawanengay a kusiy == kakiliman (摘要) == nabakuwan piidangan misawanengay "Bataan misawanengay a kusiy". == nilacul (內容) == i kalipunan henay nipatizengan nu nabakuwan piidangan misawanengay kusi, aca sipangangan han Bataan misawanengay kusiy, katangasaan nu katuuday pabatikalay midangay atu pahanhannay a tademaw, i labu pacakay tucanancana tu mahicahicaay asu’ay a kyandi, bangsis sicedam dawmi’ay a pincilin cu’detay sisicedaman a kyandi, na cacay mutamud ku tademaw asu' sa zakec tu, nau kyandi ku nikana hawsa, ataneng henay mitanam tu DIY misanga’ hanu lima hanay ku pisangaan、pipabatikalan a zazan muazih tu liwliw nu pidangan, satu a pawasa tu labang tunu lipunay a luma’ papilabin, tayniay i nabakuan cayay kamalawitay tu nu piidangan a misawanengay kusiy. 1913 a mihcaan, "tungtay misangaay tu waneng a kusiy" i nabakuwan linahem patizeng tu "nabakuwan kang misangaay tu waneng a kusiy" 1921 a mihcaan i Bataan patizeng tu tahe kusiy "ayzaay i Bataan misawanengay kusiy" a patabaki pakayadah tu nisangaan a waneng, pawasa tu i tawyaay tunu hitay a pakulisiw , uyzasatu i sakatusa nu mangangayaw ku kitakit hawsa, uyni tusaay misawanengay kusiy mapeleng nu amilika a hitay sa matastas tu, satu uyza tu u Taywan ku mialaay tuya misawanengay a kusiy, kalamkam satu misanga misakapah, a pakutay tunu ayzaay a piidangan misawanengay kusi hantu. i tapiingan nuya misawanengay kusiy izaw kya silac siluc sanay nanu lipun kilangay a luma’ Taywan uyni dada’kuni liwanan tu nu lipun nisangaan tunu kilangay a luma’ uyni hinukiay a luma’ hatu nu kalipunanay nu misakakawaway a tademaw a pilabinan, tangasaayza kapah henay malawit tu pinaay a cacay lasubu a mihcaan, kutkuthan sa tahkal tu ku kanawalan tu nu sumamaday, tayniay milabinay a labang, a maazih tu salunganay nu lipun u kilangay a luma.’ == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * [https://www.erv-nsa.gov.tw/zh-tw/attractions/detail/42 花蓮觀光糖廠(光復糖廠)] * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 mihcaan i tiza i Hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] oepnjssl5mk90m0xlel2dcnf5mbpo5e batbato’an 0 5030 86436 58145 2019-11-30T06:47:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == batbato’an == === u sulit nu Hulam === 二坪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu batbato’an. u kasalumaluma’ nu batbato’an sa, 32 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 81 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 79 ku tademaw, pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 93%, Tayan(Tayal) 2%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma1%. === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma cidikay a tadamaw sa, u Tayan(Tayal), u Paywan, inayi' tu ku zuma a cidekaya a tademaw itini muneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 0xrbfhkoho89p19ievaoj38oml098qw batikal 0 5031 58149 54858 2019-11-21T17:13:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki batikal(自行車) 6o3qdfp8fk0ee02fk2qzgtklgi30agy bau 0 5032 123268 123216 2021-09-06T14:38:23Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[tangan:Green Vine snake in Sinharaja.jpg|縮圖|bau 蛇]]【學名】Serpentes 【mitesekay a ngangan】Serpentes 【屬名】爬蟲綱 【mikeliday a ngangan】pa-chong-gang 【別稱】又有虵、虺、螣、蚦、蜧、蜦、長蟲等 【duma a ngangan】idaw ku se, hui, te, ran, li, lun, tanayuay a cilekay. 【種類】有蝮、蚺、蟒、蝰等近義稱呼 【kasasiduma】idaw ku Fu, Ran, Mang, Kui sa pinganganan 足的爬蟲類動物,是蛇亞目,由蜥蜴進化而來,另有其它無足的爬蟲類如蚓蜥、蛇蜥等並不屬於蛇亞目。 kuku’ nu minabuya a aadupan, u bau, nu kakitil a nikasumadan, idaw ku dumaay nui naiay a kuku’an mahida u yin-xi, se-xi sa, caay kaw mikeliday a bauan. 正如所有爬蟲類有鱗目一樣,蛇類全身布滿鱗片。不是所有蛇類都是肉食性動物。目前全球共有3,000多種蛇類,包括體型最短小的細盲蛇科以至最長的蟒科及蚺科。 hatu minabuya a cilekayan malecad namin idaw ku kines, bauhan mamin ku udipan asikines. u bau hananay caay kaw u [[heci]] namin ku kanen. ayda nu kitkidan mapulun nu bauan tulu a malebut ku bauan, pasu saadidiay nu adidiay a mamenuay a bauan atu satanayuan nu mang-se atu ran-ke. 部分蛇類擁有毒性,能使被其咬擊的生物受傷、疼痛以至死亡。 nu bauan idaw ku ledekan, anu makalat tu nu maduka satu, adada patay satu. 蛇的另一個特徵是顎部能作出廣角度的開合,因此能吞食比自己身型龐大的獵物。 bau picidekan sa u ngaduy ahebal kuni ka tuwaan nuhen, sisa ma’nuc nida ku miki tabakiay cinidaa nu aadupan. 生物研究指蛇類大概於白堊紀時代由蜥蜴類衍生而成。現代蛇類的分類研究,大概可追溯至古新世時代。 mikingkiway tu sengwu sakamus ubau namaka Bai’e-ji (白堊紀) a zitayan u kakitl ku malingatuay. nu aydaay numikingkiway tu bauan han , a talayawen kunipi lalaba’ katukuh tu xin-si-sidai. 目前紀錄中最巨型的蛇類是活於古新世的泰坦巨蟒,長度達13公尺長,其化石被發現的年份是2009年;目前體型最細小的蛇類是卡拉細盲蛇,長度約只有10公分。 ayda nuni kilukan satabakiay nu bau han sa maudip i Gu-xin-si a Titan a tabakiay nu bauan, tanayu han makaala tu sabaw tu tulu a congsyy ku tanayu’, malaba’tu satu katepaan a mihcaan han i tusa a malebut idaw ku siwa a mihcaan, ayda han saadidiay nu bauan han u Karasi a bauan, tanayu’ han cacay a bataan a congfen nan. == masasuayaw atu tademaw (與人類的互動) == === bau mikalat (蛇咬傷) === 蛇類一般不會視人類為獵物,多數蛇類都不會主動攻擊人類,除非牠受到驚嚇或傷害,才會發動攻勢,否則一般而言蛇類都會避免與人類發生接觸。 bau han makaadih tu tademaw sa caay kaw aadupen nuheni ku tademaw, hatidaay tu nu bauan caay picekul tu tademaw, uydasa anu patalawan nutaw atu kiayawan nutaw milisapen, tawya sa manglay a paculi, u bau hananay makaadih tu tadeamaw sa laliwsatu caay pisuayaw tu tademaw. 除了一些巨大的蛇類(如蟒蛇、蚺蛇)外,大多數無毒的蛇類都不會對人類帶來生命上的威脅。 uyda a cacay u tabakiay nu bauan (mang-se, ran-se) sa, nu hatidaay tu nu naiay a ledek nu bauan caay pikiayaw tu tademaw amilisapen. 無毒蛇類的咬擊通常沒有太大殺傷力,因為牠們的牙齒主要是用作抓住多於撕開獵物,因此普遍不會造成較深的傷口。 anu makalad nu naiay ku [[ledek]] a bauan caay ka hicahica kita, u ngipen nida u sapie kalad mibihbih sapicelit tu nika adupan nuheni, caay ka tamhek sa ilabu’ kuni kalatan. 雖然被蛇所咬的皮膚及肌肉組織會有所損害,但相比於毒蛇的咬傷而言,無毒蛇類的咬傷較無重大威脅。 makalat satu nubau ku banges atu heci caay ka hicahica, anu nikalatan satu nusi ledekay, nikalatan satu nu naiay a ledekan nu bauan caay ka hicahica kuni kalatan. 被蛇所咬而致命的紀錄實際上並不算多,然而少數受毒蛇咬傷且缺乏急救的情況下可能導致肢體切除手術以避免致命。 nikalatan satu nusiledekay a bauan itini inipi kilukan caay ka yadah, caay ka hacica kuni kalatan nusi ledekay sa anu caay ka kalamkam tayda i padekuan sa putunan kuni kalatan nanay kiya caay ka patay ku tademaw. 全球約有725種毒蛇,當中只有250種毒蛇能以一口咬擊立即奪人性命。 kitakit han idaw kusi ledekay a bauan han pitu a lasubu tusa a bataan idaw ku lima a bauan, ilabuhan idaw ku tusa a lasubu lima a bataan ku tada siledekay nu bauan anu makalat satu kaca caay pateku mapatay  ku tadema.  雖然澳洲是全球最多毒蛇聚居的地方,但平均一年只有一遭咬擊是由有毒蛇類所導致的。 Aw-cuo han amica ku sayadahay nu siledekan nanay a kitakitan, sausien han tu mihcaan caay ka papena kuni kalatan nu siledekay a bauan nu mapataya a tademaw. 在印度,一年約有250,000多宗蛇咬案件,其中有50,000宗導致死亡,多數案例是由於缺乏適當或及時的急救措施。 Itini i Yindu, nu cacaya a mihcaan idaw ku 250,000 ani kalatan nu bauan, ilabuhan idaw ku 50,000 hatiniay nu tademawan amapatay, hatidaay tu nikalatan nuni ka caaya ka calud tayda i padekuan sisa mapatay.  == hican mingaay tuni kalatan nu bauan (醫治蛇咬的方法種類) == 最典型及常用的方法是運用由蛇毒本身製煉的抗毒血清。 sadayumay nu nikalatan nu bau han u nu udip tu a ladek ku sapisanga tu sasapayuan u "kang-du-sye-cing”. 一些抗毒血清是專為個別及少數近類蛇種而用的(例如在美國當地,基本上除了珊瑚蛇外,所有毒蛇都屬於蝮亞科),而另一種能治療多種蛇毒的血清是「蛇毒血清」(antivenin polyvalent)。 hatidaay tu nu “kang-du-sye-cing” u nu uydan tu a bauan ku sasangan (patinaku sa i Amilika a niyaduan, unu san-hu-se sa, nina siledekay a bauan u fu-ya-ke a sapamataan a bauan), idaw ku dumaay a sakay ledekan nanay nu bauan sa u (antivenin polyvalent) mahiniay. 製作蛇毒血清時,研究者會把多種毒蛇的毒素同時注入一匹馬的體內,劑量由輕至重逐步提升,直至馬匹能對毒素免疫為止。 misangan tu “kang-du-sye-cing”, numi kingkiway tu ledek nu bauan a tademaw han alaen nuheni ku ledek cucukan nuheni ku subayu, nanu adidi kuni pacumuda hamaw sa a yadah kuni pacumudan, katukuh tuni ka caay kahica ku subayu sa musaluemen caay tu cucukan. 接著便從馬匹身上抽取血液,再以淨水加以稀釋,並冷凍貯存,最後成功製造血清。 kilul sa cuhcuhen nuheni ku [[izang]]/idang nu subayu, patayadan i nanum amilamel abesaen sa, patayda hantu i lentun amisingan, sadikuday satu masangatu ku xue-qing. 可是亦因為這個原因,一些對馬匹過敏的人便不能使用這些血清。在印度、南非及澳洲等地,當地人亦針對較為危險的蛇類(如曼巴蛇、太攀蛇及眼鏡蛇),以同樣手法製作特種抗毒血清。 sisa nika hinian a kawaan, nusi tibeniay nu tademawan tu kaduhan acaay picapi tu xue-qing a kawaan. itini i Yin-du, Nan-fei, atu Aw-cou a niyadu'an, itidaay a tademawan han nu kabalihenawan a bauan (u man-ba-se, tai-pan-se, kakuhkuh a bauan), malecad ku sanga’ tu picidekan nu “ kang-du-sye-cing”. == sapihica ku bau (蛇類的用途) == 在一些飲食文化中,蛇肉是可以被食用的,甚至被認為是一種美食。 itini i kakanen nu lalangawan han, u bau sa u kakanen kuydasa, u saasuay nu kakanen. 進食蛇類有心臟保暖的功能。據記載,西方文化卻只有在非常飢餓的情況下才會進食蛇類。 mukan tu bauhan idaw kuni paka diheku tu baluc’ sa. idaw ku nakamuan i nutipan a lalangawan sa anu caaytu kahatuda ku pateluh sa kan sananay tu bauan. 然而在美國的中西部,煮熟的響尾蛇肉卻是普遍的食材。在大部分亞洲國家諸如中國、泰國、印尼、越南及柬埔寨,都有飲用蛇血的習慣。 itini i nu Amilikaan nu teban nutipan a niyaduan, nu mangaya a xiangweise a hecian u sasalamien nuhini kuyda a lamian. hatidaay tu a Ya-cou kanatalan u Cong-guo, Tai-guo, Yi-ni, Yue-nan atu Jian-pu-zai, mananam tu mukan tu idang nu bau. 如果做得到的話,當地人更會在仍然存活的眼鏡蛇身上取血,並混以酒水作調味。 anu makadakep kunuheni tu bauan, itidaay a tademaw han anu maudip henay nu kakuhkuh a bauan cuhcuhen nuheni ku idang nu bau, sipalamel nuheni tu pah atu nanum mukan. 另外,亞洲亦有以蛇浸酒的做法,通常會把整個蛇體放進酒埕裡,據說這樣能加強酒的濃度。 duma satu, Ya-cou idaw ku misaepahan tu bauan, hina hamin han nuheni ku nucacaya a bauan pacumud pacilepen i langdaway, ninani palamlaman tu pahan macunus ku aleda’ sa. 在日本,有一類名叫「波布」的蛇類,主要分布在沖繩一帶,當地人會把牠們製作成「波布清酒」。 itini i Dipen sa, idaw ku “ Bobu” ababauan, kaliwasak nika udipan han itida i Okinawa sa, itidaay a tademaw sangan nuheni tu Bobu –ping-sa”. 在中國、拉丁美洲、中南半島都有吃蛇的習慣,並認為吃蛇有滋陰補陽、清血美膚效果。 itini i Cong-guo, La-ding-mei-cou, Cong-nan-ban-dao mananam kunu heni mukan tu bauan, muka tu bausa mikapah tu udip, mibanaw tu idang pakakapah tu banges sa. 日本人把蛇製成蛇粉、酒來補身。另外,蛇膽亦號稱具有藥用價值,可是味道甚苦。 Dipen a tademaw han sangaen nuheni tu bifun, sakay udip nu epah. dumasatu, besi nu bauhan u sakapahay nu sasapayuan, akenek ku sanekan. 另外,在世界很多地區都有人飼養蛇類。在西方國家,球蟒、王蛇屬及錦蛇屬一類性情較溫和的蛇類是受歡迎的寵物品種。 dumasatu, nu kitakitan yadah ku pahabaya tu bauan. itini i nutipanay a kanatalan, Qiu-man, Wan se a bauan atu Jin se a bauan saka damsaya a bauan nu kanamuha a papahabayan nu bauan. 另外,蛇皮亦具備裝飾用途,許多盛產蛇類的地方都會抽取蛇皮製作成各種皮具用品,如錢包、手提包等。不少胡琴(如二胡)以及日本傳統弦樂器三味線的琴身,亦是以蛇皮製作的。 duma satu, budac nu bau han, yadahay nu bauan a kitidaan alaen nuheni ku pudac nu bau sapisangan tu cacanan a sasangaan, u papaysuan, kabang sa, u hu-cin (er-hu) atu Dipen nu laylayan a san-wei-cin, nu bautu a banges ni sangaan.   === u sulit nu Hulam === 蛇 === u sulit nu Lipun === [[:ja:ヘビ|'''ヘビ'''(蛇)は、爬虫綱有鱗目ヘビ亜目(Serpentes)に分類される爬虫類の総称。]] === u sulit nu Amilika === [[wikipedia:Snake|snake]] === u siwkay nu bau === manamuh ku bau i labi a tahkal. hina limek i masengetay atu nisaupuan a baetu. anu makalat tu, cayay tu pakalaliw ku edu atu balaut. anu balaki ku bau mapudac tu. alawi, anu makalad nu bau, kyu amapatay ku tademaw. == zumaay a natinengan == https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9B%87 https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%98%E3%83%93 https://en.wikipedia.org/wiki/Snake [[tangan:Snakes_Diversity.jpg|thumb|Snakes Diversity]] [[tangan:Sharp-Nosed_Viper_01.jpg|thumb|bau]] [[tangan:Nerodia sipedon shedding.JPG|thumb|mipudacay a bau]] [[kakuniza:Habayiing]] es1zxb0twkpshq5ejc4ctgjd6lresex bayduh 0 5033 58165 54875 2019-11-21T17:13:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bayduh(大豆) 27swc2lx1oe5z4jasqjx41yp0fnkemy bayi 0 5034 86437 58188 2019-11-30T06:47:09Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == bayi == === u sulit nu Hulam === 梅村部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu bayi. u kasalumaluma’ nu bayi sa, 30 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 92 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 83 ku tademaw, pakalatu 90%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 9 ku tademaw, pakalatu 10%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 83%, Sejek(Seediq) 3%, Yuwatan(Bunun) 3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah | href="Category:Wp/ais" |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] nidzw4re1jt8lopw8cx8c8ui39ri6zv bayu 0 5035 100747 100746 2021-02-09T02:29:46Z Kilang.yiyang 1477 /* bayu(海) */ wikitext text/x-wiki ==bayu(海)== yadah ku lalacan i bayu.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%B7] [[kakuniza:masatekeday-sulit]] bayu 1.海 pitabukudan nu tatama ku bayu.海是男人撒網的地方。 bayuay 1.鹹水的 akiken kiya nu bayuay a buting! 去烤鹹水魚![[File:Porto Covo January 2014-10a.jpg|thumb|bayu]] 8c1gr40gacvsc9f7aq4j3ntnkxk8hyq beded 0 5036 58204 54916 2019-11-21T17:13:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == beded == === u sulit nu Hulam === [[tangan:Sympetrum_flaveolum_-_side_(aka).jpg|thumb|beded]] [[:zh:蜻蜓|蜻蜓]] === u sulit nu Lipun === [[:ja:トンボ亜目|'''トンボ亜目'''は、トンボ目の昆虫である。]] === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Dragonfly|dragonfly]]''' === u kamu nu Kabalan === [[Wp/ckv/Putit|putit]] == u siwkay nu beded == u beded sa, u cilekay, matineng mibahel, sisakuband. tabaki ku mata, maazih ku zikuzana a duut. mukan tu papah nu lutuk atu kilang. mukan tu adidiay a cilekay. == zumaay a natinengan == https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9C%BB%E8%9C%93 https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%88%E3%83%B3%E3%83%9C%E4%BA%9C%E7%9B%AE https://en.wikipedia.org/wiki/Dragonfly [[Wp/ckv/Putit]] [[tangan:Aeshna_cyanea_-_young_male_(aka).jpg|thumb|beded]] 1kax4dmqtnu7exw7likmh7c2p55oiey beden 0 5037 58210 54923 2019-11-21T17:13:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki beden(花蓮縣木瓜溪) [[tangan:木瓜溪橋 (10636824943).jpg|thumb|beden]] 2ocmy5ynaa10vs0u1b94q6ywbpzjubp beduh 0 5038 58220 54934 2019-11-21T17:13:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kakiliman == u beduh hananay satabaki sa ku langaw talakaw, yatalakaw sa enemay ditek katalawkaw. u tatanga han sa satanayu u tehan. sa mahida u palilung kibetul, yapapa ahebal makaalatu cacay adaditekan ku talakaw. mahida macuwasay adihen kya papah sibanuh salengac sa kubelih ku papah, anu kasibalun tu ku balu tanubalu sa adidi ku balu yakulit sa takuliyawan,u tekak ku heci anu maduheni satu salueni saan, a nu kasihecian i siwaay a bulat katukuh i sabaw tusaay a bulat. maudip saan sa i enalenalan atu lutuklutukan, beduh a kilang u teban sa u sasangaan tu tatipeluk atu sasangaan tu sasalamaan a sapisanga, u sumamadan hen sa nayi ku bani' tu sapisanga' u beduh nu bani' ku alan a sapisanga' yumahita hen sa kanca u beduh aca ku sapisanga tu sasangaan nu sapisangah. sakay sapaiu nu incumin; nu adada nu bili atu lebawa'. tu adada nu bili sa u lami' sangasipen salananumn tu lebawa' sa tu u papah tuduhen paakudi' han padepie i lebawan. u sapikapah sa, ya angangan amim idaw ku sa pikapah tu yadahay a sayaiyu' tu canaan nu (肌醇 c6h6(OH)6), idaw kya yadahay a 聚醣. sakakapah sa, u lebawa, caya ka tahekal kuisi' a dada kutaisi'an caay katahekal ku sapacucu atu adidi ku dalang nu cucu. u angangan nu labuway cacay atu tusay nu kalibuwa' nu daduw lami' sepat atu imaay nu kalisiw nu daduw a sangasipen minanum kya sananumem.<br /> == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] 10nvytx8w8pwnv16i3nii7nbawzpuzx belac 0 5039 100771 58227 2021-02-09T05:44:20Z Kilang.yiyang 1477 /* belac(米) */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:米 nanu belac ku sapisaaam. 稀飯是由米所煮成的。 === sibelac 有米;帶米 === sibelac tabuyu' miadup. 帶米上山打獵。 === kasibelac 帶米 === kasibelac taumah. 帶米到田裡。[[tangan:White, Brown, Red & Wild rice.jpg|thumb|belac]] [[kakuniza:kakaenan]] sf2vb57ntb7sciobnq1mbmnhsnato0a belek 0 5040 123270 123269 2021-09-06T14:41:22Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) */ wikitext text/x-wiki belek (kamu nu Hulam: 小豬) wawa nu pabuy. [[kakuniza:Habayiing]] ttqptsh6pbmvbqgabn3dpco6g373ex5 benel 0 5041 58237 54954 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==benel(梅雨)== kabenelan nu puu’ nu miheca sa sakasepat sakalima a bulad. moppy5pkge6huxcs1509h0s0dxd3kxh berber 0 5042 58241 54959 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki berber(風車) mmscnkhsivnz73a7g4fwup6yrz17fq5 besu 0 5043 58246 54965 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki besu(氣球)[[tangan:Congrats_bqt.jpg|thumb|yadah ku kulit nu besu]] 8tyaamu1x8zmf3pwnmhvm80xsdmjkmu betelic 0 5044 58250 54970 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki betelic(竹矢弓) 5m6tf7pfbjwkto2tds5qesozmc1ajsu bidadiki 0 5045 124732 124731 2021-10-02T02:10:13Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki bidadiki (蝙蝠), masadumaay a pangihaan: [[padaduki]]i, [[pedaduki]] aca. == (演化) == 其學名「Chiroptera」來自古希臘語:χείρ(拉丁字母轉寫:cheir;直譯:手)和πτερόν. u ngangan sa “Chiroptera” namakayza i kasumamadan nu Si-la a kamu sa “χείρ”, La-din a sulit maliyun sa u “cheir” atu “πτερόν”. 蝙蝠又名蟙䘃(音同「職墨」),是對翼手目(學名:Chiroptera)動物的通稱,是哺乳動物中僅次於齧齒目動物的第二大類群,現生種共有19科185屬962種。是哺乳動物中唯一具有飛行能力的類群。 bidadiki u zuma a ngangan sa u ze-mu, u palalimaay tu sakubal, “Chiroptera” u aadupen a kamu, u mikilulay tu sakatusa a tabakiyay, ayza izaw ku sabaw siwa ke cacay lasubu walu bataan izaw ku lima, anisakaput nu aadupen a pacucu’way. 曾經有一些學說認為翼手目的兩個亞目有不同的進化線路:大蝙蝠亞目(Megachiroptera)與靈長目親緣非常近,小蝙蝠亞目(Microchiroptera)與食蟲目親緣近。 nu mubahelay aadupen, a kapet naizaw ku kamu nu misaulica tu bidadiki, kalalima hananay ku sakubad, tusa apuhau caay kalecad, tabakiyay bidadiki apuhau sa malecad tadim matimay kuwaway azihan, adidi’ kay a bidadiki, apuhau “Microchiroptera” sa malecad tu mukanay tu cilkay masucapi kasungay. 但以目前從DNA的分析認為,蝙蝠的兩個亞目是從同一個來源所演化而來。甚至發現,有些小翼手亞目的蝙蝠的血緣更親近於某些大翼手目的蝙蝠,因此重新將與狐蝠科較近的類群分類成陰翼手亞目,而與蝙蝠科較近的類群則為陽翼手亞目。並且相信兩個亞目都是從會飛行的共同祖先演化而來。 nika u maadihay sawan tanhan ku “DNA”, iya tusaay a puhay nu bidadiki, sa na u cacayay ku kakawsan, idaw masametek maazih, ya adidi’ kya bidadiki, malcad tu tabakiyay a bibadiki, ku izang sisa sabaluhay aca masamtek, kya micapiyay tu salengacay ku cihek, u daumi’ay a lima nu sakubad, puhau uya micapiyay tu tadabidadiki, u tama’ nu mapuhauway lima nu sakubad, asdaw paltatenga kita, tinaku tiya tusay u malecaday a kakausan mubahelay. == u hekal a kaliyut (外形特徵) == 翼手目的動物在四肢和尾之間覆蓋著薄而堅韌的翼膜可以像鳥一樣鼓翼飛行。它們有一些其他類群所不具備的特徵,這些特徵包括特化伸長的指骨和連結其間的皮質翼膜,前肢拇指和後肢各趾均具爪可以抓握,胸骨有類似鳥類的龍骨突,以利胸肌著生,擁有發達的聽力等。 u kalima hanay ku sakubad a adupen yasepatay a kuku’ a tukikul, matabu niyadih picay a bangese, pakaicelang mebale, idakucay kacal tu zuma, a kaliyat i nakaliyut pasuyamanayatay, taludu' ukak militin, i satahababanges nu aayawan a tu nu dikudan, mapulung kapah a malalitemeh makakamel, u ukak nu baluwang sa malecad tu nu ayam makubu ku u kak sakangay siheci idaw ku tadimatim nu tengil nu tanga. 大蝙蝠亞目的蝙蝠視力好,眼睛大,主要依靠視覺來辨別物體;小蝙蝠亞目的成員通常視力退化,眼睛小,主要依靠回聲來辨別物體,有一些種類的面部進化出特殊的增加聲納接收的結構,如鼻葉、臉上多褶皺和複雜的大耳朵。 u mata nutabakiyay a bidadiki sa, tabaki kapah kunipiazih, singalih ci nida tu icelang siwantan nu adih tuutuud. u sdidi kay bidadiki sa, adidi' ku mata mapuha atu adidik, u hacuung, ku kasingalihan sakatunen. tu tuutuud, izaw ku ma'masaduma ku pising, izaw ku sapicunus, saytungiha, matu cihek, pising atu tabakuya a tangila'. == nanam (習性) == 夜行性,通常為群體活動,可達百萬隻,有些溫帶地區的種類在冬季前會有遷徙行為,主要棲息於洞穴、樹洞、森林中,一年繁殖一次,妊娠約2-6個月,一次生產一胎。 u nanam nu bidadiki u labi', yaca ku sabaher a nu mubahrl tu, cikaca mabeleng maluyaluy makaala tu, cacay ala sa u, a emang kaiyadah, u wida idih ku way, meneng sa i kasienawan sa mabulau amin a mikilim tu buhang nu ba'tu, u kilang aca cacay a mihcaan kinacacay asiwawa tusa a bulad ku bili, lecuh tu cacay sa ku nilecuh u widi u i caledesay atu ya-de-tay a bidadiki sa mukan nayamin tu heci nu lutuk, mabukahay amin. == kakanan (進食) == 分布在熱帶和亞熱帶的蝙蝠許多以植物的果實為食,它們的食量很大。 u wida u icaledesay atu ya-ze-tay a bidadiki sa mukan u ayammin tu heci nu lutuk atu kilang mabukahay amin. 約有70%的蝙蝠捕食昆蟲,它們通常發出超聲波探索獵物,多在空中捕食。蝙蝠捕食獵物十分敏捷,通過高速攝影發現,某些蝙蝠直接用口捕食,有些用翅膀攔截獵物到嘴裡,有的用尾膜像勺子一樣將蟲子舀到嘴裡,捕食方法十分多樣。蝙蝠的食蟲量很大,每個晚上能吃掉約三分之一自重的昆蟲。 u katuuday a bidadiki sa u cilkay a min ku kanen, yu miadup ku heni sa tabakikusuni amisabana' tu aadupen, i pabaw i nipibahel miadup, sidu'ba i yu miadup, pakakelul han mukalat, u zuma sa lawaan nu sakubad, patauza i laway, u dumasa ku lawiten nu kikul, patayda i laway mekan,iyadah ku katinenga nu heni a sapiadup, mabukah aca cacay alabiy sa hamin ku palatuluen nu udip nida. == sapaiyuan (藥用功能) == 夜明砂是中藥的一種,原名天鼠屎,生藥為蝙蝠類動物的糞便,具有清肝熱、散瘀血的功效,中醫相信其可治夜盲症。蝙蝠肉也是一種食材,嶺表土人尤愛,蘇軾有詩云:「土人頓頓食薯芋,薦以熏鼠燒蝙蝠;舊聞蜜唧嘗嘔吐,稍近蝦蟆緣習俗。」 siwantan tu lapialiken a sapa[[iyu]] tada ngangan nidasa u tal nu edu, nu tai' nu bidadiki ku sapisanga', mibanay tu atay, mibulas tu masakatilay aidang, kamu nu misaydang sa, mangaay ku mapuhaway a mata sa, sakaydihan nu tu-zen misasapaiyu' ku heci nu bidadiki sa Su-se a kamu sa iya tu-zen u tali ku kakanen a nu caysa, mituduh tu edu atu bidadiki, u tengil izaw ku metaay namitaneng sa misengi ya tu siy-mou-yuan ku nika uzip. == lalangawan (文化) == 華人地區到了現代受吸血鬼電影的影響,以及金庸武俠小說的青翼蝠王卻有邪氣和吸血的特徵。 Hulam a tademaw a kakitizaan matatukuh ayza, malalid nu kacudu niyadu niya mucuhcuh hay tu idang atu Cin-yung-wu-siw-suo sumilaway a banuh a angangngan nu bidadiki makatalay atu mekanay tu idang. 道教的鬼神鍾馗,圖畫裏鍾馗身旁常畫蝙蝠繞飛,代表為其偵查邪魔惡鬼,取自在《鍾馗傳》中寫鍾馗收服蝙蝠為嚮導。 u sasalisinan nu taw-ciyaw ci Cung-kuay, wi ku litan izaw ku nida cay kanca izaw ku bitadiki, mapali yut mebahalay a kulit u saka saan nu hen sa, tatudung mitangkin miadih tiya makatalay adie tu sakadahked nu nipizateng u sapicudad tu Cung-kuay aca sa kanfay patenak tu ngangan nu bidadiki. == u labi' ku kaydihan a tahekal (夜行性) == 夜行性(英語:nocturnality)生物於日間休息,在晚間活躍,與我們所熟悉的日行性行為不同,也有介乎兩者之間,於黃昏時期出沒的生活習性。晝伏夜出的習性是生態位分化的表現,不過並不以資源的多寡來決定,而是根據睡眠時間而定。 nikauzip nu bidadiki mabi' tu demiad, "Amilika a kamu sa: nocturnality", u labi' ku kaydihan a tahekal u kakatinengan ita cay kalecad tu demiaday, izaw ku ilaeday niya tusaay u sansandepay kananaman. 晝伏夜出的習性是生態位分化的表現,不過並不以資源的多寡來決定,而是根據睡眠時間而定。 demiad mabi' labi'metahekal a nanam, namakayni i sakakuzip nida a miadih, nika caaykiya kaw nika i yadah atu kainaiy' nu kakanen namakayni u kakemeten atu atuki kiya. 避開日間猛烈的陽光也可以是生物選擇夜行性的因素,特別是在沙漠生活的生物,就會為了減少散失身體的水份而選擇於晚間活動。夜行性也有助生物適應較好的滲透調節。 matalaway tu akuti' nu [[cilal]] kys ku sakaulabi ku sakatahkal mangaleb ku i likelikenanay, a ayam matalau a maacak ku uazip sisa u labi ku sakatahekal, sakasa u labi' ku sakatahekal sapi'sisa micu nunus tu saka pah nu uzip. 天然的洞穴是最廣為人知的蝙蝠棲所,除了洞穴外,蝙蝠也可能會住在樹上,例如倒吊在樹枝上、樹葉下、躲在樹皮裂縫中、樹洞,都是蝙蝠會選擇的棲所。 masalahaday nu pungkang sa u sikatinengan nu tademaw a lalabinan nu padaduki, caay kau pungpungkangan adada sikaidaw a mamelal, ina padaduki sa sinina’ tu iti kilang mueneng, tinaku belihen mucacuy i ciid nu kilang, i sasa nu kahtikan nu papah, milimek i buhangbuhangan a banges nu kilang, uyni sa u sakanamuhan nu padaduki a sipahanhan. 不少物種於日間活動,但在特別的季節或活動時則展現出夜行性。例如不少海鳥及海龜會在特定季節時夜行。 kayuud ku demiaday amubahel nika anu izaw ku paytem sanay amilala' sa izaw ku pasusunay a muculal tu labi'. mahidauayam nu bayu bilanga' nu bayu u mapa nu tekay ku tuki nu heni a mutahekal tu labi'. 夜行性動物常展現出發達的聽覺及嗅覺系統,並有特別用以適應晚間活動時,低光環境下的特別視覺系統。如貓等,擁有同時適應日間或晚間活動光照度差異大的眼睛,因此日間與晚間時間均可活動。 u labi' ya ku sabahel a adupen, kapah ku satengil kapah ku cihek amisanek, sisa lihalay a tahekal tu labi' mananam aca makaazih i duudtay. anu u nani' sa caaykalecad matineng ku matanida tu duudtay atu takelalay sisa kapah cinida tu labi' atu demiad a metahekal. == adidi'ay a bidadiki (小蝙蝠) == 小蝙蝠是小翼手亞目或小蝙蝠亞目(學名:Microchiroptera)的通稱,以前被視為翼手目中的一個亞目,現已成為一個被棄用的分類單元。 u adidi'ay ku sakubad nu lima sa atu adidi'ay a bidadiki han ku kamu u "mitesekay a nipangangani, Microchiroptera" kasumamadan u aazih sa u cacay a ku min adu'an sa aizaw sa kapawanan tu ku wini. 以往會將蝙蝠依其體型分為大翼手亞目及小翼手亞目,但此分類不符合分子的相關證據。依最新的研究結果,蹄鼻蝠科和其他果蝠會分類在陰翼手亞目(Yinpterochiroptera)中,至於其他以往分在小蝙蝠亞目的蝙蝠則會分類在陽翼手亞目(Yangochiroptera)中。 anu adih tu bidadiki auudip tu ku katinengan tu bakiyai a sakubad a lima, adidi' kay sakubad a lima, u mahini yai caay i kasangulan kasiwantan. baluhay aydaniad i han nu mikingkiuway sa u sikaki'ay ku cihek nu bidadiki atu mukanay tu heci nu kilang sa, isasa nu sakubad a lima katinengan, u zuma azihan sa adidi'ay a bidadiki i "Yinpterochiroptera", kasi wantanan. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == [1]中文維基百科-蝙蝠: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9D%99%E8%9D%A0</nowiki> [2]中文維基百科-夜行性: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E8%A1%8C%E6%80%A7</nowiki> [3]中文維基百科-小蝙蝠: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B0%8F%E8%9D%99%E8%9D%A0</nowiki> [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] 2dd5npd32jjhgeyr4kskveyi49vo55c bidakelung 0 5046 58259 54980 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bidakelung(百合花) [[tangan:Lilium formosanum sphl.jpg|thumb|bidakelung]] 5gqpvbjcf6442olw3ophgvizwvew1sa bihid 0 5047 58264 54985 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == bihid === u zuma a kamu(其他語言): === [[cmn:臉|nu Hulam(中文):臉]] [[:en:Face|nu Amilika(英語):face]] [[:ja:顔|nu Zipun(日語):'''顔'''(かお、かんばせ)]] [[tangan:Mona_Lisa_headcrop.jpg|thumb|bihid nu tatayna]] === u canan ku bihid(bihid是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == gs288fwaqfo7316wyqty16z3shhep7w bihkac 0 5048 58278 55000 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bihkac == [[tangan:Leghold_trap.JPG|thumb|nu aadupen a bihkac]] === u sulit nu zuma a kamu === ==== u sulit nu Hulam ==== [[tangan:Rabbit_trap.jpg|thumb|tabakiay a bihkac]] [[:zh:狩獵陷阱|捕獸器(捕獸陷阱)]] ==== u sulit nu Lipun ==== [[:ja:罠|'''罠'''(わな)または'''トラップ''']] ==== u sulit nu Amilka ==== [[wikipedia:Trapping|'''Animal trapping''', or simply '''trapping''']][[tangan:Bear_trap.jpg|thumb|nu tumay a bihkac]] === u siwkay nu bihkac- sakapaluwaluway === u bihkac sa ,u sapiadup tu aadupen nu miadupay. sangaen nu muking, tusa ku sicekaay, buhatay ku sicekay patizeng i zazan nu aadupen. anu mazipa ku aadupen sa, amatahap ku sicekaay, mahiza ku ngipen, makalad, makelem nu bihkac. mazikeptu ku aadupan a kuku'. saicelang ku bihekac. pacekan i lala sanay, caykalimad. === u canan a aadupen ku mazikep === uyniay a bihkac, maala ku caket、 sizi、kiyuma、ngabul, caykaala ku tumay, tatabaki ku tumay. === u canan a cidekay matineng misanga atu miadup === u miadupay a ingcumin, matinengtu sapibihekac, matinengtu misanga. ayzasa caytu misanga ku miadupay, cakayhan i tishiba, izawtu ku pacakayay. === u zuma a bihkac nu Sakizaya === izawtu ku sapitekelay a bihekac, caykaw nu mukingay a bihkac, u auk atu kilang. caykaw icelang ku ayam atu tulakuk, u auk atu kilangay a bihkac, tanengtu mazikep tu ayam atu tulakuk. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8B%A9%E7%8D%B5%E9%99%B7%E9%98%B1 https://en.wikipedia.org/wiki/Trapping https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%A0[[tangan:Victor-Mousetrap.jpg|thumb|nu edu a bihkac]] awoh37boeup9zwm0oo3kgklvjgc2glp binacadan a demiad 0 5049 58280 55003 2019-11-21T17:13:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pinacadan a ademiad (一)原住民族日在1984年8月1日,強調原住民族 unu 原住民ademiad iniay 1984 a mihcaan waluway abulad cacay ademiad ani patideng告知u pinacadan a angangan sayaway mueneng i tayni a tademaw , u sapakatineng tu itiniay a tademaw kiyu iwaluway bulad (二)所以要族人知道,要站起來,為8月1日是原住民日 cacay ademiad nu pinacadan patideng tu numita ku原住民日akawaw sakaku , sisa katieng ku pinacadan [[kakuniza:Sabak Nubu]] 1y0gqdvlcjwtmu0szknlui1s79jeyjy bitunay 0 5050 58386 55110 2019-11-21T17:13:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 105 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == bitunay(刺竹) == siceka ku tapangay a caang nu bitunay, caay ka talaw tu kedal ku bitunay, takalaw, macebeday, caay kadebung a miauk. sisa, palumaen nu Sakizaya liklik nu niyazu’ malulangat nu niyazu’. ayza sa paluma tu lilies nu luma’ ku Sakizaya a tademaw salangatan. == 用途 == satilamal, sakasuyan, sapisaluma’ ku bitunay, taka:law ku bitunay, sisa, sipacaitay tu tatipeluk, u dawa, u tepi nu auk i teluc niza, balatebat sa pabalien, satakus tu milakalakay a tademaw atu pibaong tu dietu. sisa, u bitunay ku sabalbal tu udu a mipuhpuh, pasepi ku langdaway a sadongi. u zuma sa, salami’en ku tebu’, maikesay sa sanga’en tu cael. i caluk nu tatuasan sitakuliyaway a misamis, u bitunay ku sapisanga’, siteked tu roma a binacadan. cemakat ku cacay a sela nu Sakizaya, palima tu bitunay palilis tu niyazu’. == 刺竹圈 == itawyaay a niyazu’ nu Takubuwan, pakalima a miheca, anucaay walu a miheca, pacakat ku Sakizaya tu cacay a saselalan, keliden nu kalas a paluma tu bitunay palilis tu niyazu’ ku baluhay a selal, tangasa pibulawan nu kuwapin, maalatu ku 200 kungce nu kaahebal i lilies salangatan nu niyazu’. tasa ku sacomod i tebun nu niyazu’. caay ku mamadebung nu lais. sisa, malecad tu bitunay ku pisimaw tu kasaselal nu Sakizaya i niyazu’. == muliwliw paluma’ i liwliw nu niyazu’ tu bitunay.(在部落周圍種刺竹) == yu mahiza henay u niyazu' nu mita sa. paliwliwen kiyami tu tungawen ku luma' niyan u niyazu' nu mita u mahiza henay. u niyan u selal nu niyazu' yu mahiza henay muliwliw tu a paluma tu liwliw tuyniyan . u tungawen itini i liwliw nu niyazu' nu mita yu mahiza henay . han naku kiniyan haw kiw masakimulu kiniyan u niyazu' nu mita. maliwliw nu niyan u tungawen. u niyan u niyazu' nu mita i takubuwan sa masakimulu kuni u niyazu' nu mita haw liwliwen nu tungawen haw. u tungawen hananay nu mita sa yu mahiza henay u selal. kina cacay masaselal kiniyan u niyazu' nu mita. paluma tu tiniyan u tungawen haw u tungawen u niyazu' nu mita yu mahiza henay. hanaku kuniyan kiw masakimulu ku niyazu' nu mita. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == uyniyan a kamu sa namakayni ci baki Tiway Sayiun.(帝瓦伊.撒耘口述) dkm1z30xvf2lffl3huw8z5hs8nn6o2y bubun 0 5051 86438 58399 2019-11-30T06:47:12Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Bubun == === u sulit nu Hulam === 翠巒部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu bubun. u kasalumaluma’ nu bubun sa, 191 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 499 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 403 ku tademaw, pakalatu 81%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 96 ku tademaw, pakalatu 19%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 76%, Sejek(Seediq) 1%, Yuwatan(Bunun) 1%, Pangcha(Amis) 2%, Laaluwa(Hla’alua) 1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] j05ckcm1ev3gwuntvbu45hz2fzo7nxv bukang 0 5052 122283 58403 2021-08-24T09:11:51Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Indian Water Buffalo Bubalus arnee by Dr Raju Kasambe IMG 0347 (11) (cropped).jpg|縮圖|banlay]] bukang(公牛) pt4dmhzlqz1hn1a3ffok06m3nq02g06 bukul 0 5053 58407 55134 2019-11-21T17:13:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bukul(牛皮、皮、獸皮) 4836yuilm02ced18rohc464c2wy2r8g bulu' 0 5054 88659 58486 2020-01-28T07:29:57Z 翁柏蔚 581 /* kagak kakuniza(科學分類) */ wikitext text/x-wiki bulu' 箭竹 [[tangan:Fargesia_nitida_MUN.JPG|thumb|bulu']] '''箭竹屬'''(學名:''Fargesia''),是禾本科竹亞科下的一個屬,為散生竹。共分幾十餘種,大部分分布於中國華中、華西各省山地和臺灣中高海拔山區,為大熊貓的主要食物來源。 bulu kakuniza, yadah ku kakuniza, sahetu i [[:zh:中國|China]] teban-talakaway a buyubuyuan, sateban nu China, satipan nu China atu Taywan, u kakaenan nu [[:zh:大熊猫|tumay-nani(熊貓)]]. == siwkay nu bulu == === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukarya salaedan(界):[[mulangaway|植物界 Plantae]] panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):單子葉植物綱 Liliopsida mata(目):禾本目 Poales sapamat(科):禾本科 Poaceae mikitinay(屬):竹亞科 Bambusoideae hicahicaay(種):箭竹屬 Fargesia === ngatu cacay === uzuma ku lengaw nu bulu’ i Taywan, u bulu’ pinaluma’ i Taywan tusa izaw ku tampu sanay a bulu’ atu akawangay nu Yisan a bulu’, sahetu nu palapalaan a mulengaw ku bulu’, bangcal ku tapangan niza kuengel paciim a mulengaw, anu catu pikaliang a miadeci cakakaliang ku uzip niza, yadah a manengneng masamatini. itiza ku malingaday a tademaw, u adeci niza mangaay maala malukakaenen, maikesay tu a bulu’ mangaay sapibadic tu luma’ sabangcalay malu sapisaluma’ a lalusidan. adeci “’Sakizaya a etal adeci han, nu Siwkulan adeci han”, mangangul micedem, caka anglel, sakuhawen, ciyanen tu titi anca duhduh han maemin mangaay, bangcal sakitatilengan, misasaw tu tinayi atu bituka, mibalah tu simal atu mauningay malasakabesu. === ngatu tusa === adeci “’Sakizaya a etal adeci han, nu Siwkulan adeci han”, mangangul micedem, caka anglel, sakuhawen, ciyanen tu titi anca duhduh han maemin mangaay, bangcal sakitatilengan, misasaw tu tinayi atu bituka, mibalah tu simal atu mauningay malasakabesu. u malingaday nu niyazu’ itiza, miala tu bulu’ sapipatileng tu talalukan, adipel atu sapitulik tu tapila’ bakal, atu talawlaan nu wawa, adihay ku sapimaan. nika macakat tu ku kicay, malusapibadic a lalusidan atu sapisanga tu lalusidan caayay tu piala maluwan itu, anini satu deng tu piala aca tu adeci niza malukakaenen. === ngatu tulu === miadeci sa ku binacadan malucek ku kaciliku’, nawhan paenel ku bulu’ maditek, sacitebu’ sa matu taludu’ ka tabaki, miala sa hakakan sa, mikuyud hu tu lubuc, wata ku maluk. mahelek mapanukay ku adeci, caayay ku sasabaen ku pipudac niza, matu taludu ka tabaki ku adeci, anu ca kabana’, hacecacecay han a mitipelak ku pudac, tahateluc kya ngangul tu awaay tu. ulasaka, pakaynien i teluc a mipitek, tabakiay aca a bulu’ malu patakecan a miliyun, liyun han kuya pudac niza, usaw tu kya heci tu niza, uyanan kuyza. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.bioinfo.cn/hbk.php?pg=17&do=l&do=l&CSN=%D6%F1&s=y&t=b 禾本科植物資料庫],第17-21頁 * (簡體中文)中國數字植物標本館中的相關內容:[http://v2.cvh.org.cn/zhiwuzhi/list.asp?latname=Fargesia 箭竹屬] [[kakuniza:nipaluma]] gyjtdnl3dbg24oxpfgyj4faxnooo9ep bunac 0 5055 122387 101857 2021-08-27T04:12:29Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki sulit nu hulam:星星 == tinaku a kamu == # bunac 星星 #* balatbat sa ku bunac i tapuku. 眾星閃閃在天上。 [[File:Pleiades large.jpg|thumb|bunac]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291079.htm 原住民族語言線上詞典] m9f5yykw3b857nwhi8yzxqwi3q6tfvj bunuy 0 5056 58494 55223 2019-11-21T17:13:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bunuy(牛筋草) rki2zme47klcv2uk1tycon12wcuidhy busi 0 5057 86439 58514 2019-11-30T06:47:15Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == busi == === u sulit nu Hulam === 卜溪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu busi. u kasalumaluma’ nu busi sa, 69 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 249 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 232 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 17 ku tademaw, pakalatu 7%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Sejek(Seediq) 85%, Tayan(Tayal) 4%, Yuwatan(Bunun)2%, Pangcha(Amis)1%, Taluku(Truku)2%. ===u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nuSejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Tayan, u Pangcah atu Taluku. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] tqbg2zmrxmopyua1yt3rnp2wfnwhj8c bwarung 0 5058 86440 58533 2019-11-30T06:47:18Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Bwarung == === u sulit nu Hulam  === 廬山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu bwarung. u kasalumaluma’ nu bwarung sa, 272 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 870 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 735 ku tademaw, pakalatu 84%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 135 ku tademaw, pakalatu 16%. u kasabinacadan, Sejek(Seediq)75%, Tayan(Tayal)6%, Yuwatan(Bunun)3%, Taluku(Truku)1% === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Tayan, u Taluku. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} 1 ku cacudadan i bwarung niyzau’. 1 ku kyukay i bwarung niyzau’. 1 ku pakincalan i bwarung niyazu’. inayay ku pacudacudadan i bwarung niyazu’. inayay ku pikuwanan i bwarung niyazu’. inayay ku padekuan i bwarung niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] qlhj7hy7z2ze6wo597i4p1078onfcv0 caay caykadadayuman kina kalalngnan atu kamu不容易學的文化及語言 0 5059 58537 55270 2019-11-21T17:13:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == '''''caay caykadadayuman kina kalalngnan atu kamu不容易學的文化及語言''''' == 5lksf91b0n84pdmdsgykhcxawl6dpmu caay kadadatengan a nakungkuwan:sinayasay a nakungkuwan 0 5060 58558 55292 2019-11-21T17:13:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki caay kadadatengan a nakungkuwan: sinayasay a nakungkuwan == kakiliman(摘要) == kasumamadan idaw ku cacay a nakungkawan nu babalaki sakamusa u sumamaan sikamu tu , sinayasay a nakungkuwan nu kina kungku kuyni sa ukamusan sa yumahida sa idaw kya cacay a niyadu', ci sinayasay hananay u idiniay mueneng, u tatayna namin kina niyadu'. u masacacaay saan kina subal i kanatal. u sinayasay amin ku nipaluman nu niyadu'. u niyadu'ay a tademaw u tatana amin tatanayu'ay ku bukes nu heni. u salihalaya sa kunikaudi' i subel . == nilacul(內容) == === sinayasay nakungkuwan === namahida sa tu yu cacaya a demiad, idaw ku cacay a balunga' namakacuwacuway hakiy matuden i bayu alaw makatukuh i sinayasayan kina subal aniyadu'an. u tatayna amin kina niyadu' tadu'sa duma a demiat makaadih sa tu balunga idaw ku cacayay atademaw biyalawan sa caay henay pakadih tu tatamaay yu mahida hen ina niyadu' u tatayna amin' yumahidan niyadu nu sinayasay nayay ku tatama sa u wacu' atu pabuy ku sakasiwawa nu heni tu sapadudus tu nadikudan a maudip. sinayasayay nu i tiniyay a tatana caay kasidikuc cacy henay pakaadi' tu tatama mabiyalaw atu masikad matalaw aca tu nikatani ninatademawan mabili satu niala tu heci nu sinayasayan a mitahepu tu cucu' nuheni makaadih tinatademawan tatengsa tu pulu hatu tu pakatini muenen mamipadang tinasubal a pakasiwawa kiy a katuut tu ku tademaw inaniyadu' pakakiukiu hatu kiy yadah tu ku wawa nu niyadu' u sumamad i tiniay niyadu' u nu sinayasay a papah sa sahakaman nu heni u heci hata malasakicucu niyadu ku heci ya kungku u sapadudutus a sasakungkuan sa malasalungaay beliyng tu kina sinayasayan a niyadu' masitungus tu kapahay a kakiditaan a subal nu kanatal == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] ihac4wl2k12dt8khczg86eaidwtwxuu cabi' 0 5061 58567 55313 2019-11-21T17:13:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == cabi' == [[tangan:NBA_shot_clock.jpg|thumb|NBA shot clock]] 競爭;比賽 [[tangan:Football_iu_1996.jpg|thumb|Football iu 1996]] == siwkay nu cabi' == cabi' sa, u tusa acasa katuud a tademaw madademec. sidemecay atu kademecay. u cabi' ahizan icelang, sangulan, punu', pabalucu'en atu sepi. u cabi'ay a undu' , tinakuː mali, duba, mipili' sangulan a tatayna, mibuting, mipaculil.... == tinaku a kamu == cabi'an 在前面的 / cabi'an nu saba ku kaka maduba'.  cabi'en 要超過 / cabi'en ku kaka nu misu tu kawaw.  macabi' 被超過 / macabi' ni Kacaw ci Taymu. macacabi' 互相競爭 / macacabi' kuheni tu kawaw.  micabi' 在競爭 / u canan ku katalawan micabi' tu tau. == u sulit nu Hulam atu Lipun == '''[[:zh:競賽|競賽]]'''是由一群相關的競爭者參與的比賽項目,絕大部分會有2場以上的賽程在相同時段舉行。勝負原則一般是汰弱留強,重視智慧、美貌、智商與記憶力,也有些只著重運氣。 '''[[:ja:競技|競技]]'''(きょうぎ)とは、一定のルールに従い、争う分野。または、遊戯(ゲーム)。競い合い優劣を決めることをテーマとしたものを競技会(大会)という。競技の種類は、スポーツやゲーム、職能、モータースポーツ、ボートなど多岐にわたり、また、個人ごとに行う'''個人競技'''と、団体ごとに行う'''団体競技'''などがある。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] ejv346xoz8ulhjxy8d39obgwh5n4ecc caca' 0 5062 58578 55325 2019-11-21T17:13:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == caca' == 用藤、[[:zh:五節芒|菅蓁]]或竹編的蓆子(竹床、蓆子) / matineng ci bayi misanga' tu caca'. == siwkay nu caca' == u caca' sa , nu sanga'en nu wuway saca penen. sapimabi' saca pahalhal. == tinaku a kamu == sicaca' 有蓆子 / sicaca' kita i putah malikalik.  sicaca'ay 有蓆子的 / ci Dungi dada' ku sicaca'ay i niyazu'. == u sulit nu Hulam Lipun atu Amilika == [[:zh:席|'''席'''又寫作'''蓆''']],是傳統日常用品,在中國多以草或竹織成。古人喜歡將之鋪在地上坐臥,也就是「席地而睡」、「席地而坐」等成語的來源。 '''[[:zh:藤|藤]]'''是'''省藤族'''(學名:Calameae)植物的統稱,屬棕櫚科省藤亞科,包含13個屬約600多種。藤原產於熱帶地區,在非洲、亞洲及大洋洲皆有分布。藤與其他棕櫚科植物最大的分別,是它們多數為藤本,攀緣於其它植物上,與棕櫚科其他品種的高大樹幹相比,有很大的分別。在外表來看,藤的葉片與竹有點相像,但不論是葉脈或莖的形態都完全不同。現時世上有70%的省藤族植物都位於印尼。 '''五節芒'''('''''Miscanthus floridulus''''')又名'''菅蓁'''、'''芒草'''、'''菅芒花''',是台灣及香港常見的多年生草本植物。 A '''[[wikipedia:Mat|mat]]''' is a piece of fabric material that generally is placed on a floor or other flat surface. Mats serve a range of purposes including: * serving to clean items passed over it, such as a doormat, which removes dirt from the soles of shoes * protecting that which is above the mat, such as a wrestling or gymnastics mat, or an anti-vibration mat * protecting that which is beneath the mat, such as a place mat or the matting used in archival framing and preservation of documents and paintings * providing a regular or flat surface, such as a cushioned computer mousepad '''[[wikipedia:Calameae|Calameae]]''' is a palm tree tribe in the subfamily Calamoideae. Many of its members are rattans. '''''[[wikipedia:Miscanthus_floridulus|Miscanthus floridulus]]''''', '''Pacific Island silvergrass''', is a species of perennial grass in the Poaceae family. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] iekuu5ewjkho4dxdek328syao2ckihy cacay 0 5063 58585 55346 2019-11-21T17:13:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == cacay == '''<big>[[:zh:1|1]]</big>''' 一個 / cacay ku luma' i buyu' ni Panay.  一致 / ka lacacay ku nizateng nu mita. == siwkay nu cacay == teban i inayi' atu tusa. u asip nu Sakizaya. nu aayawan a asip sa ku "tinacay". u babalakiay a asip kuyza. u nikayadah a sulit. == tinaku a kamu == ==== cacay1 ==== hacacacacay 逐一的 / hacacacacay sa mipalita tu pisakakawawan.  hacacay 一個一個 / sima hacacay kami makaala tu kawlah.  sacacay 獨自 / sacacay sa ciniza a mauzip. sakacacay 第一 / sakacacay a kawaw sa a hicaen nu mita? ==== cacay2 ==== lacacay 團結;一致 / ka lacacay ku nizateng nu mita. lacacayen 要團結起來 / lacacayen nu mita! malacacay 團結一致 / malacacay ku nizateng tu sakay kawaw nu niyazu'. malacacay ku niyazu'ay nu heni. masacacay 團結一致 / masacacay ku balucu' tawya icelang kita.  palacacayen 放置在一起 / palacacayen ku nipipazeng!  == u sulit nu Hulam Lipun atu Amilika == '''1'''('''一'''/'''壹''')是0與2之間的自然數,是最小的正奇數。 '''1''' ('''one''', also called '''unit''', '''unity''', and '''(multiplicative) identity''') is a number, numeral, and glyph. It represents a single entity, the unit of counting or measurement. For example, a line segment of ''unit length'' is a line segment of length 1. It is also the first of the infinite sequence of natural numbers, followed by 2. '''1'''('''一'''、いち、ひと、ひとつ)は、最小の正の整数である。0 を自然数に含めない流儀では、最小の自然数とも言える。整数の通常の順序において、0 の次で 2 の前の整数である。1 はまた、実数を位取り記数法で記述するための数字の一つでもある。「無」を意味する 0 に対して、1 は有・存在を示す最原初的な記号なので、物事を測る基準単位、つまり数や順序を数える際の初めである。英語の序数詞では、1st、''first''となる。ラテン語では unus(ウーヌス)で、接頭辞 uni- はこれに由来する。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [[kakuniza:asip]] k0s0qxtvrjedn4hjna7r3npew6uasm4 cacay a bataan ku cilal 0 5064 58598 55363 2019-11-21T17:13:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u kungku nu baki. == kungku == i sumamad nacacay a bataan ku cilal. makai' tu nina cilal ku lala' mahiza u nipalamalan ku akuti', caay tu kamaluk ku malukay. caay tu mulangaw ku nipalumaan, milimek tu ku tademaw i buhang nu ba'tu tu demiad, samsamdeb tu i tiya tahekal. cacay a demiad, masaupu ku niyazu'ay a matatengil, a hicaan a miliwan kya cacay a bataan a cilal saw sa, izaw ku misakamuay “a i labulabu nu lala kita mueneng” sa, nika caay ka kapah ku mahiniay sa amin.zaysa, anu maudad a mabalad tu, izaw aca ku misakamuay “misanga' kita tu tabakiay a padahung, hangay matahpu ku niyazu”. caay ku kapah sa amin, zaysa, anu maninel a maluyuh tu, i tawya sa satinengay miadup a tademaw musakamu tu ”na pana’en ita kya cilal” hung sa tu amin ku kamu niza. zaysa u sataluday a tatama ciniza i niyazu', cila tu, tatama nu niyazu' mikilul amin a mipana' tu cilal. u tatayna tu a dada ku i luma’ay, matenes tu ku tatayna mihalhal i luma’ anu caay henay kapana’ kiza cilal, caay henay kataluma’ ku tatama, kyu pasaupu hantu nu acawa ni talud ku tatayna nu niyazu’ay a musakamu. amana piida tu tatama, a ita tu ku mamisakakawaway. hini satu ku cacay a tatayna, a misasalil kita, a mizakep tiza cilal, kya saupu satu ku tatayna amin a u sakapahay ku sapisasalil ita. anu taluma’ mabi' tu ku cilal, zakep hantu ita. mazakep tu ku pituay a cilal, mahetik i bayu mapatay tu, u liwan tatulu tu kya cilal matalaw, muangic tu tataynaan. sakamu hantu nu acawa ni talud, amanga kamu ka kiinacacay a malecalecad a tahekal, a mapatay kami nu akuti’, a hicaen mauzip. matalaw kya liwan nu cilal. hang satu i tataynaan. “pung” satu ku cacay a cilal, mala bunac tu, masasukamu tu kyaliwan tusaay a cilal, u cacay sa demiad a tahekal, u cacay sa u sansandeb a tahekal, ya sansandebay a tahekal sa u bulad kuyza. makazih satu ku tatama cacay tu ku cilal, tanu namuh satu a taluma', matineng tu kuheni alaw u nu tatayna a nikawawan, u citangahay ku tatayna sa ku tatama, katukuh ayza, makazatenghenay kaku tu kungku ni baki. <br /> [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 0z07ubiy2qe57qeii4uxoqfndvpf2lu cacay a demiad cacay a langdaway a nanum dada’ 0 5065 58602 55368 2019-11-21T17:13:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki a mulaay 馬來西亞吉打 cacay a demiad cacay a langdaway a nanum dada’. micudaday a wawa a mana pilawpes tu nanum. inayay henay ku pabeliyay tu nanum han, nilaculan a nanum enem alasubut cc ku cacay a langdaway, kapah sapihica? mulaay a adiwawa馬來西亞西打, a mitaneng cacay a demiad nayay ku nanum sakauzip, mahica cacay langdaway ku nanum a hicaen, hakya sakaydihan a nanum nu demidemiad sakauzip, na makayni amiala misupet tu nanum ku adiwawa, uwawamin na cacay aca langdaway ku nanum sapibanaw tu kaysing、misulac tu ngipen、 misipu tu uzip, cacay a demiad ku pihibang a kawaw,mida tu niyan dada’ a langdaway a nanum, nay pakatineng tu wawa amana pilawpes tu nanum, amiselep tu mitadutu dikek tu nanum, pasubana’ tu wawa amatineng uyni adidian ananum kapah yadah ku nisangaan a kawaw, umahiniay:uliwan a nanum amana pibakah ,kapah alaen sapananum tu lami’ atu balu, nay mateneng ku wawa mangelu’ inayay ku nanum, u nanum sa i bukbukelalan kasatiman nu u aalan a tuud, mapulung minkita amana pilawpes tu nanum. [[kakuniza:Dayas Siku]] s79yw4p6fqj0jfsze1mgnbndoe7sa46 cacay kamaenepay a pabulingan landaway! masenat ku cacay a mihecaan awawa matapi tu tulu zinum 0 5066 58606 55373 2019-11-21T17:13:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacay kamaenepay a pabulingan landaway! masenat ku cacay a mihecaan awawa matapi tu tulu zinum cayay aca kamaenepay a pabulingan landaway, izaw ku cacay amihecaan a tatayna a wawa i 台中, namicucu caay pihaymaw mapulin tu, zayhan tengsul malupisak kya pabulingan a landaway, kawili a lima niya tatayna awawa masenat nu melmel nu dadingu,amatapi tu tulu zinum,adada ku balucu nu ina, apapisin ku wina amisuayaw tu 消基會投訴, hicasa caay ka hapina bacu nu kusi, kya a masenat tu ku lima nu tatayna a wawaan, musakamu ku ina tu tatayna a wawa: zayhan itaya maazih a kamaenapay a pabulingan landaway, i pabaw nu haku izaw ku nisulitan tu kamaenepya a pabulingan a landaway sisa amicakay, hicasa kya wawa a ina uiza kamaenapay pabulingan landaway caay pakasenat tu adiwawa, zayhan caay ka hapinan bacu tu kamaenepay pabulingan landaway, a masiwala tu ku micakayan, kamaenepay pabulingan landaway amitanam tu malecaday akusi, pazenhan tu nanum pabulingan landaway namakay lima abataan sasutan a talakaw amahetit, mamelmel tu ilala ku pabulingan landaway, naunian aca sulitan tu kamaenepay a pabulingan landaway caayyaca ku kamaenepay, alaen ku nu ihekalay palecaten may tu kamaenepay pabulingan landaway, maazih yadah ku payya nu kusiy a siwantan tu kamaenepay 無鉛a landaway a bacu, a caay ku kamaenepay a pabulingan landaway, a mapabaliw ku tademaw,amapatelac tu ku micakayan, 食品委員 a paheci tu kamaenepay a pabulingan landawayan, awini kuni tudu’an u kamaenepay 無鉛a landaway, kawiza amami tu zikuzan nu kamaenepay a pabulingan landaway, inayi 鉛融tahekal a問題, uma kamaenepay a pabulingan landaway au kamaenepay a 無鉛, nuayawan miazih kapiasip henay kuwiza lalabuay a kamaenepay, babalaki izaw ku sadimata’ apcabay tu wawa i 靜態 sa kawiza u kamaenepay a pabulingan landaway, a matineng kawiza u kamaenepay a pabulingan a landaway, zayhan mapatelac tu bacu, sisa u pacakayay a kusi a misulul a pacakat, cayay mapelpel maliyu izaw kumahiniay malecad a kawaw. [[kakuniza:Dayas Siku]] a4iyqdw45sqhqpnfkbsl6dn63g7q16h cacay ku tademaw 0 5067 58608 55376 2019-11-21T17:13:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacay ku tademaw mananam tu cacay kyami hawsa, a caay tu pisalunguc aw cima ku pacabayay sa, sakaysingan tabakiay a wakunng taneng tu cacay mukan,a taneng tu cacay miazih tu iga, mananam tu cacay kyami hawsa,a caay tu pisalunguc aw cima ku pacabayay sa, nayay a tademaw ku manamuhay a tataytay, uyzasa palecad tu alaaw, sisuma, atu pakakutay tu cudet akuti’ kyami hawsa, tataytay amala sa tademaw. nayay ku manamuhay a tataytay, caykasa caay kaydih a alaaw, yu u tademaw malakui’tu ku ngeku’ hawsa, a caay tu pizateng mikilim tu pitie’lan, anu cimacima a tademaw mahizatu amangelu’tu. naucanan ku midiputay i tisuwanan aw canan ku mitena’ay, acima ku palidungay tu bali udad i tisuwanan, amahizatu acaay pakaazihen kisu tu cilal.u lusa a pasubana’ i tisuwanan a malatademaw, patiku ku balucu’ a mipadang tisuwanan a balaki, u adada tya u sakapahay a saydan. tahkal i hekal, payawan anu akuti’ atu cudet ku sapapising kapahay. i hekalay a kitakit, sakasikazan sa u nikauzup、a cayay ku nu uzip. u cabay hananay, payawan anu akuti’ cudetay ku sapapising a kapaha tu.tatengaay malacabay uynian u balucu’、caay ku nu ayawan, amana ka sibalucu’ tu nu tademaw tu hekalay a balucu’. nisacabayan a tademaw u sapihica、caay kaw cabay a tademaw sapihica, uni zatengan, tu mahiniay a tuud, haycan pakaybalucu’, cay tu pakaduka iti suwanan. cacay ku tademaw, cacay ku balucu’, nikauzup mihalhal. cacay ku tademaw, cacay ku niyazu’ nakauzipan adada ku balucu’. cacay ku tademaw, cacay ku zazan, nakauzupan tataytay. muwangic hawsa nai’ ku mihinumay, minanam a matinang misaicelang; matalaw kyam hawsa nayay ku pacabayay nu tademaw,minanam a matinneng tu talul, malibut hawsa nai’ ku mipalitaay a tademaw, minanam a matineng a milayap; mangelu’ hawsa nayi’ ku tademaw taneng a mitiel, a minanam a matineng tu misakaku. caay ku tademaw , anu cay pisaicelang, dawmi’sa a cima ku paazihen. amana sademiad sa mizateng tu maalatu malasawad tu asa, mizating tu mahiniay amica, pakainayi’en ku lawad nu uzip, sanai’ han ku lawad u sapaiyu nu imilangaay mabiyalaway. <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] 9wnmv8peqz8cbxfa3qwqhhyeikjki6n cacay ku tademaw一個人 0 5068 58621 55391 2019-11-21T17:13:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacay ku tademaw mananam tu cacay kyami hawsa, a caay tu pisalunguc aw cima ku pacabayay sa, sakaysingan tabakiay a wakunng taneng tu cacay mukan,a taneng tu cacay miazih tu iga, mananam tu cacay kyami hawsa,a caay tu pisalunguc aw cima ku pacabayay sa, nayay a tademaw ku manamuhay a tataytay, uyzasa palecad tu alaaw, sisuma, atu pakakutay tu cudet akuti’ kyami hawsa, tataytay amala sa tademaw. nayay ku manamuhay a tataytay, caykasa caay kaydih a alaaw, yu u tademaw malakui’tu ku ngeku’ hawsa, a caay tu pizateng mikilim tu pitie’lan, anu cimacima a tademaw mahizatu amangelu’tu. naucanan ku midiputay i tisuwanan aw canan ku mitena’ay, acima ku palidungay tu bali udad i tisuwanan, amahizatu acaay pakaazihen kisu tu cilal.u lusa a pasubana’ i tisuwanan a malatademaw, patiku ku balucu’ a mipadang tisuwanan a balaki, u adada tya u sakapahay a saydan. tahkal i hekal, payawan anu akuti’ atu cudet ku sapapising kapahay. i hekalay a kitakit, sakasikazan sa u nikauzup、a cayay ku nu uzip. u cabay hananay, payawan anu akuti’ cudetay ku sapapising a kapaha tu.tatengaay malacabay uynian u balucu’、caay ku nu ayawan, amana ka sibalucu’ tu nu tademaw tu hekalay a balucu’. nisacabayan a tademaw u sapihica、caay kaw cabay a tademaw sapihica, uni zatengan, tu mahiniay a tuud, haycan pakaybalucu’, cay tu pakaduka iti suwanan. cacay ku tademaw, cacay ku balucu’, nikauzup mihalhal. cacay ku tademaw, cacay ku niyazu’ nakauzipan adada ku balucu’. cacay ku tademaw, cacay ku zazan, nakauzupan tataytay. muwangic hawsa nai’ ku mihinumay, minanam a matinang misaicelang; matalaw kyam hawsa nayay ku pacabayay nu tademaw,minanam a matinneng tu talul, malibut hawsa nai’ ku mipalitaay a tademaw, minanam a matineng a milayap; mangelu’ hawsa nayi’ ku tademaw taneng a mitiel, a minanam a matineng tu misakaku. caay ku tademaw , anu cay pisaicelang, dawmi’sa a cima ku paazihen. amana sademiad sa mizateng tu maalatu malasawad tu asa, mizating tu mahiniay amica, pakainayi’en ku lawad nu uzip, sanai’ han ku lawad u sapaiyu nu imilangaay mabiyalaway. <br /> bdxgs0d9cg8rejqiomlu8hror6dar8a cacebalen 0 5069 85757 58630 2019-11-29T12:08:38Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|cacebalen, kawsua|time=2019-11-29T12:08:38+00:00}} cacebalen [[tangan:Man_sitting_under_beach_umbrella.JPG|thumb]] [[:zh:傘|傘]] yadah ku cacebalen i salining. == siwkay nu balat == u zuma a ngangan sa u "saung", saung sa u kamu nu Hulam. u Pangcah a kamu sa "linay". sapipalidung, sapitena' ku udad suleda' atu cilal..., u ayzaay a cacebalan yadah ku kulit. izaw ku matekesay izaw tu kapahay. maydih micakay ku tatayna tu cacebalan, izay mangaleb ku cilal i Taywan kiyami. [[tangan:Child_with_umbrella,_1968.jpg|thumb]] # == tinaku a kamu == kasicacebalen 要攜帶傘 la'cus ku demiad kasicacebalen tu!  # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''傘'''是一種用來遮蔽雨、雪或日光照射的工具。使用時,將傘舉在頭上,竹或金屬製成的骨架會撐開紙或布製成的薄膜,藉此遮擋。用來遮蔽雨的傘稱為雨傘,用來遮蔽陽光的傘又稱作陽傘。傘也可以固定在露台桌等戶外家具,或用在海灘上,達到同樣的效果。 An [[wikipedia:Umbrella|'''umbrella''' or '''parasol''']] is a folding canopy supported by wooden or metal ribs, which is usually mounted on a wooden, metal, or plastic pole. It is designed to protect a person against rain or sunlight. The word "umbrella" typically refers to a device used for protection from rain. The word ''parasol'' usually refers to an item designed to protect from the sun. Often the difference is the material used for the canopy; some parasols are not waterproof. Umbrella canopies may be made of fabric or flexible plastic. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] lzgnhauhuppk4x1z5y5m6cxehebps58 cacebalen, kawsua 0 5070 85756 58635 2019-11-29T12:08:35Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|cacebalen|time=2019-11-29T12:08:35+00:00}} cacebalen, kawsua(傘) [[tangan:Man sitting under beach umbrella.JPG|thumb|cacebelan atu tatama i datipasan]] dgrzkv97frs08mymcfx1elbvzfpwzlh cacuy 0 5071 58639 55415 2019-11-21T17:13:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacuy 吊掛 cacuy han nu ina ku lutungay i cacacuyan. == siwkay nu cacuy == u kamu nu Pangcah sa "tating". i tizaen i pabaw. pacacuuyen i sakulawit saca i telay. # == tinaku a kamu == # cacacuyan 搖籃;盪鞦韆 izau ku lutungay i cacacuyan. # micacuy 使之懸高 micacuy kaku tu saba a pakanamuh i ci nizaan. # pacacuyan 把(某物)掛在高處 pacacuyan ni Kacaw ku subuk i pabaw nu kilang. # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] e62uihu48juf8ul8785m8dr5wdv5rgi caduk 0 5072 89283 89282 2020-02-21T07:00:18Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki caduk [[:zh:鏟子|鏟子]] == siwkay nu balat == [[tangan:Unloading_flood_relief_supplies_at_Gilgit_Air_Base_2010-09-18_1.jpg|thumb]]u malukay a sakaluk, taneng mibelih miala ku lala'. matinpi ku tangah, sisakapetay a culay.[[tangan:Lawinenschaufel_aus_Aluminium.JPG|thumb]] # == tinaku a kamu == caduken 去鏟 caduken kiya lala' milacul i kazizeng.  # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == [[:zh:鏟子|'''鏟子'''或'''鏟''']],或稱'''鍬''','''杴'''是一種常見的挖掘、抬升或移動物料的工具,適用於煤炭、雪、土壤或砂等鬆散物料,廣泛應用於農業、建築和園林中。一般由手柄和扁平狀撮箕形或平板型的「頭部」組成。 A '''[[wikipedia:Shovel|shove]]<nowiki/>l''' is a tool for digging, lifting, and moving bulk materials, such as soil, coal, gravel, snow, sand, or ore. Most shovels are hand tools consisting of a broad blade fixed to a medium-length handle. Shovel blades are usually made of sheet steel or hard plastics and are very strong. Shovel handles are usually made of wood (especially specific varieties such as ash or maple) or glass-reinforced plastic (fibreglass). # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == kuma nu Sakizaya a sukudad 撒奇萊雅族語詞典 Yuan-cu-min-cu kamu i wang-can a sukudad[http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] mrmctjht8arhu6zxw0txxbnhi7xxua3 caheni 0 5073 58655 55435 2019-11-21T17:13:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == caheni == [[tangan:Itch.jpg|thumb|Itch]] 因外物影響而發癢 i pilangecan caheni sa ku tipus. == siwkay nu caheni == [[tangan:CercariaDermatitis.JPG|thumb|CercariaDermatitis]]i banges nu mita, nay nu ihekalay a tuutuud saca cilekay macalenged sanay. izaw ku namaky banges , izaw ku namakay balucu'. maydih mikuskus kita. anu mangaleb mikuskus, maduka' tuway. anu macaheni ku kidu, pililuci, pasapayui, akamikuskus, alaw maduka', maizang. # == tinaku a kamu == i pilangecan caheni sa ku tipus. # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:癢|癢]]''',中醫叫'''風瘙癢''',是一種使人或許多動物有對發生部位產生抓撓欲的不快感覺,與疼痛有許多相似之處。其發生多源自周圍神經系統(皮癢性和神經性)和中樞神經系統(神經性、神經源性和心理性)。 '''[[wikipedia:Itch|Itch]]''' (also known as '''pruritus''') is a sensation that causes the desire or reflex to scratch. Itch has resisted many attempts to classify it as any one type of sensory experience. Modern science has shown that itch has many similarities to pain, and while both are unpleasant sensory experiences, their behavioral response patterns are different. Pain creates a withdrawal reflex, whereas itch leads to a scratch reflex. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] t7rmrrl0x9v9d7gjmk3vjcggv2w7gif cait 0 5074 58666 55448 2019-11-21T17:13:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == cait == [[tangan:JMSDF_Flag.JPG|thumb|micait tu hata]] 懸掛 == siwkay nu cait == cait sa, pasiketen ku tuutuud i pabaw.tinaku , micait ku hata i culay, sibali sa mabahel tu ku hata. pacaiten ku hata i cabeng. [[tangan:Partial_suspension_folsom.jpg|thumb|pacait ku tademaw miidang]] # == tinaku a kamu == # pacait 懸掛 i cabengen pacait ku tupel.  # pacaiten 拿去吊(命令) pacaiten kiya zikuc!  # picaitan 所懸掛之處 mipacek tu picaitan i cabeng ci Dungi.  # # == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:悬挂束缚|懸掛束縛]]'''(英語:Suspension bondage),是捆綁姿勢的一種,即將某人用繩子懸掛在一個或多個懸掛點上。懸掛束縛相對於其他捆綁方式風險更高。 '''[[wikipedia:Suspension_bondage|Suspension bondage]]''' is a form of sexual bondage where a bound person is hung from one or more overhead suspension points. Suspension bondage is considered to carry a higher risk than other forms of sexual bondage. # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] fl9sm7dxwiqp9iwmf5gs7xir0vb5iw4 cakay 0 5075 58671 55469 2019-11-21T17:13:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == cakay == 買 == siwkay nu cakay == cakay sa, sikalisiw saca pida' mibalic tu canacanan(tuutuud), malecad ku tadamaan(價格). # == tinaku a kamu == #  cakayan 1.被買 cakayan tu nu tau kiya kazizeng. #  cakayen 1.去買(命令) cakayen ku tayu!  #  macakay 1.被買 macakay nu maku ku lami'. #  mapacakay 1.被賣 mapacakay kiya wawelwel nu maku. #  mapacakayan 1.被賣了 mapacakayan tu kiya kazizeng. #  micakay 1.去買 micakay henay kaku tu padingad. #  pacakay 1.賣;銷售 pacakay tu lami' kaku i iciba. #  pacakayan 1.賣店 pacakayan tu cudad ku luma' nu maku.  #  pacakayay 1.銷售的 pacakayay ku kakawaw nu cabay aku.  #  pacakayen 1.拿去銷售掉 pacakayen kina kalitang! #  picakayan 1.市場 timamuwang sa ku tademaw i tiza picakayan tu lami'.  #  pipacakayan 1.賣場 yadah ku canacanan i pipacakayan. == u sulit nu Amilika == '''Purchasing''' refers to a business or organization attempting to acquire goods or services to accomplish its goals. Alhough there are several organizations that attempt to set standards in the purchasing process, processes can vary greatly between organizations. Typically the word “purchasing” is not used interchangeably with the word “procurement”, since procurement typically includes expediting, supplier quality, and transportation and logistics (T&L) in addition to purchasing. # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] pv51w4z63g3djf11u30vcbrmy06xscx cakeb 0 5076 97647 97640 2020-12-31T01:49:06Z 海螺先生 48 wikitext text/x-wiki cakeb(巨浪) tabakiay a laying(海浪), talakaway a tapelik(浪花). anu tabaki ku bali, tabakitu ku laying, mahiniay sa u cakeb sananay. kya izaw ku cakeb saw? u bulad 引力. '''波浪'''、'''波濤'''是發生在各種水體(海水上的又叫'''海浪''')表面上的表面波, laying atu cakeb tahkal ipabaw nu nanum, ihekal nu nanum. 即沿著水與空氣界面間傳行的一種波動, uyniay sa, mililis tu nanum atu bali, musaungayay a kawaw mahiza ku tapelik, 屬於重力波的一種類型。 u zong-li-po(重力波) a kakuniza(類型). 當風吹起時, yu sibalitu sa, 風所帶來的壓力及摩擦力對海洋表面的平衡態產生擾動, 一些能量自風轉移到水上。水能夠自風得到能量是因為兩者間的摩擦力,使得表面粒子以橢圓式運動移動著,這種橢圓式運動是縱波(往覆運動)與橫波(上下運動)所合成。波浪的波動有隨機性;因為海面的風速、風向隨時隨地變化,所以波浪通常是雜亂無章的,其波高、波長和周期都為隨機量。 [[tangan:Braking_wave_in_pacifica_5.jpg|thumb|laying]] == namakayniay a nasulitan nasakumuan atu natinengan == [[:zh:海浪|wikipayke-海浪]] 69ocww3to4xrak8hnjgn9hx46abgg62 cakenuh 0 5077 58684 55493 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == cakenuh == 急性子 cakenuh sa ci Kacaw tu demidemiad. == siwkay nu cakenuh == makalah ku balucu' a tademaw. caay kaikes ku wayway. misaungay sa kalamkam sa inayi' ku laheci. # == tinaku a kamu == # macakenuh 1.毛毛躁躁;心急 macakenuh ku kawaw ni Taymu.  macakenuh sa kaku mitapal tu pisakakawaw niza. # micakenuh 1.使人心急 micakenuh ku kakawaw ni Taymu. # == u sulit nu Amilika == # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] aw77sacz9uddmgci9o8hkb7ie11zmmg caket 0 5078 58694 55504 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == caket == [[tangan:Muntiacus_reevesi_Zoo_Praha_2011-7.jpg|thumb|Muntiacus reevesi Zoo Praha 2011-7]] [[tangan:Formosan_Reeve's_muntjac.jpg|thumb]] 山羌 == siwkay nu caket == u kidu nu caket mahiza u adidi'ay a ngabul, singawa i ayaw nu tangah, u kulit sa malecad tu. iayaw sa miadup tu caket ku Sakizaya a miadupay. ayzasa, caay kayadah tu ku caket i buyu, amana miadup satu ku sefu nu mita. == u sulit nu Hulam atu Amilika == '''[[:zh:山羌|山羌]]'''(學名:''Muntiacus reevesi''),又稱羌仔、麂、麂子、黄麂。鹿科麂屬的草食性動物, 分布於華中、華南地區與臺灣。該動物屬於珍貴稀有野生動物,面臨獵捕壓力。 The '''[[wikipedia:Reeves's_muntjac|Reeves's muntjac]]''' (''Muntiacus reevesi''; Chinese: 山羌) is a muntjac species found widely in southeastern China (from Gansu to Yunnan) and Taiwan. It has also been introduced in Belgium, the Netherlands, the United Kingdom (south England, the Midlands,, east Wales), Ireland, and Japan. It takes its name from John Reeves, an employee of the British East India Company in the 19th century. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [http://ab.hl.gov.tw/ 花蓮縣政府] 8ap7qh4wr4dm0gceyynp3gh4qumlehb calamay 0 5079 58701 55511 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == calamay paysananal kibetul ku calamay i zazan nu Kuhkuh. === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:霧|霧、平地霧]] nu Amilika(英語):[[:en:Fog|fog]] nu Zipun(日語):[[:ja:霧|霧(きり)]][[tangan:San_francisco_in_fog_with_rays.jpg|thumb|u calamay i 舊金山大橋]]霧的本質是水汽凝結物。因此,只要空氣溫度達到或相當接近露點,空氣中的水汽就會凝結而生成霧。當氣溫高於冰點時,水汽凝結成液滴。當氣溫低於冰點時,水汽直接凝結為固態的冰晶,比如冰霧。因為露點只受氣溫和濕度影響,所以霧的形成主要有兩個原因:一是空氣中的水汽大量增加,使得露點升高至氣溫,從而形成霧,比如蒸汽霧和鋒面霧;二是氣溫下降至低於露點而生成霧,比如平流霧和輻射霧。 == siwkay nu cakenuh == calamay sa, i enalay a uul atu lesing. # == tinaku a kamu == sicalamay 1.起霧 anu sicalamay ku zazan sa la'cus ku paculil tu kazizeng. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典][[tangan:Fog&Light,sakazuki-yama,sasayama,盃ヶ岳朝霧P4256350.JPG|thumb|calamay i kilangkilangan]] 7fq9nm3a623w3dk671iq2r73i9nflfu calap 0 5080 115063 58705 2021-06-14T00:23:57Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == calap == 越界 == siwkay nu cakenuh == calap sa, miala milakuid saca midebung nutawan a lala' saca subal sananay. iayaw sa , anu micalap tu lala' nu Taluku, militangah ku Taluku. u zuma a cidekay sa, masasukaynah tu. # == tinaku a kamu == #  calapan 1.被故意佔去 calapan ni Panay ku lala' nu maku. #  calapen 1.去佔用,2.去侵占(命令) calapen ku lala' ni Panay!  calapen nu maku ku lala' ni Panay. #  macacalap 1.互相侵佔 macacalap sa kiya malukay. #  macalap 1.不知不覺被佔用,2.被越界 macalap ni Kacaw ku lala' nu maku. #  macalapay 1.被佔用的 macalapay nu tau ku salining nu luma' niyam.  #  micalap 1.在佔用 micalap henay tu kenis nu umah ni Kacaw kaku. #  micalapay 1.在佔用的 micalapay ni Tubah ku laku ni Panay.  #  picalap 1.去佔用(命令) amana kita picalap tu nu tau a lala'!  #  picalapi 1.去佔 maedes ci Kulang picalapi tu umah nu belaw sa. # # # # # # # # # # == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Sakizaya sukudad 撒奇萊雅族語詞典 Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy icalayay a sukudad [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] 9opjsjx5lbpye9e0vtwite1glpioat1 caykadayuman ku Sakizaya 0 5081 58709 55524 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ''Caykadayuman ku Sakizaya'' == == '''''困難的語言撒奇萊雅語''''' == === ''撒語將要瀕臨絶跡'',我們6個老師7個學生,日以繼夜的學習及保存,身負重任,困難度很高,但為了族人,為了撒族血脈,族靈已悄悄將這重大訊息.告知我們,我們要加油加油 === ==== U kamu nu Sakizaya a '''''malawpes''''' tu,sca enemay a saydan atu pitu micudaday naunsanal tangasa I sansandean ku ni bi nanam tu kamu nu Sakizaya asupedan ku kamu nu Sakizaya , baeketay a mukuen ki na kawaw,caay kadadayuman mi ka binacadan ,atu Sakizaya a izang nu Sakizaya u ipabaway a babalaki pasepien tu kuni a kawaw pasupana tu micudadan atu pinanaya saicelang tu kita ==== [[kakuniza:Sabak Nubu]] d5sjze13n6g3s2mebi9vi9bxme8qnw6 ca’des caay kakapah ku nikabi’, idau ku sepat nananaman kya kapah ku nikabi’ 0 5082 58714 55530 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == caldes caay kakapah ku nikabi’, idau ku sepat nananaman kya kapah ku nikabi’. == 天熱睡不好簡單4方法能助眠。 u nikabi’ sakaitini i tanektek nu udip, caay kataneng ku nikabi’ kya milalid caay kakapah nayi’ ku icelang atu nayi’ ku balucu’ musakakawaw. anu caay kakapah ku nikabi’, akya mangalep ku imelang, mahidaay kidemuway, balucu’ay a imelang atu sicedamay a isi’. i lalud sa u labi anu pahanhan u canan ku kapahay kya sapi’, 專家patutud tu kamu uydaan u tatangahan, demiad depen ku窗簾, sidikuc tu sikupaay a dikuc, palasul tu papatengan tu kuli. 睡眠與個人健康,會因為睡眠不足將導致情緒低落且不專心; 若持續睡不好,還可能會引起嚴重疾病,像是過胖、心臟疾病及糖尿病。 在盛暑時節,在夜晚休息時間能有什麼方法涼爽?專家建議準備好枕頭、白天關窗廉、穿棉質衣物、準備冰袋。 === sakacacay:belihen ku tatangahan === u ngangan nu tuud, 「Simba」執行長考克斯patutud tu kamu mikinsa tu tatangahan, u tamtamdaw maydihan amin sapi’ay a tatangahan. anu caay kapatungtung tu akuti’, sitanang ku tangah mahida malalemetay, amana pakatawal mubelih tu tatangahan kya sapi’ tu. ==== 1.把枕頭翻面 ==== 產品品牌,「Simba」執行長考克斯(James Cox)建議檢查枕頭, 每個人都喜歡枕頭涼爽那一面, 「當熱氣難以忍受,頭部流汗過多感到黏答答時,別忘把枕頭翻面,享受離開熱氣的清涼瞬間。」 === sakatusa:damiad depen ku窗簾atu sasingalan === sakamu sa考克斯: damiad depen ku窗簾atu sasingalan, kapah amipulu tu akuti’ay a bali micumut i lalabu nu luma’, kapaadidi’ tu lalabuway nu luma’ a溫度. anu mahcelen tu ku cilal, ihkalay a溫度maseli tu, wawahen ku sasingalan patalapum ku sapi’ay a bali i lalabu nu luma’. ==== 2.白天關上窗簾和窗戶 ==== 考克斯說,白天關上窗戶與窗簾,將阻擋熱氣進入室內,降低房間溫度。 一旦太陽下山、室外溫度下降,再稍微將窗戶打開,讓涼風入室。 === sakatulu: sidikuc tu sikupaay a dikuc === anu sidikuc tu cancanan anumilikalik, amaidau ku kapahay atu la’cusay a nikabi’.考克斯patutud tu kamu: anu sidikuc tu tanengay atu a’balay a dikuc, u sakapahay ku nipipili. musakamu cinida, anu silamlamay a sakabi’ a dikuc amitepitay tu udip pakautiih tu udip, huntu amana pasukayda. sakamu sa cinida, sikupaay a dikuc kapah idau ku nipicepcep tu lalemet, idau ku nipibadang tu patahkal tu tanang, kya kapah ku nikabi’. ==== 3.穿著棉質衣物 ==== 你穿何種衣物上床,將會使你睡眠有好、有壞。考克斯建議,寬鬆並透氣的棉質睡衣是最佳選擇。 他說,合成質料睡衣會整夜黏附在身上造成不適,應該避免。 他說,棉質有吸收潮濕的特性,有助身體排汗,讓你睡得更舒服。 === sakasepat: palasul tu papatengan tu kuli, maseli tu ku溫度 === sakamu sa ci考克斯:anu teban nu labi anu sitanang mulekal,mubelinbelin sa amangalep ku nika caldes, mahida yadah ku nisimsim caay kaala ku kakabi’en kya yadah ku sasasimsimen. sakamu cinida, ayda palasul tu papatengan tu kuli, patengen ku sulda’ i lima atu i dais caay pakasasulitan, u溫度nu udip kalamkam mutasasa ku溫度. u udip amalihalay ku udip, anu nayi’ ku kuli kapah ku sasubin pakutay. ==== 4.準備冰袋有助於立即降溫 ==== 考克斯表示,當我們在半夜因流汗醒來時,翻來覆去往往會使我們更熱,所以擔心無法睡個好覺而備感煩惱。 他說,這時冰袋就派上用場。 將冰袋放在手腕或前額幾分鐘,體溫將迅速降低, 身體會感到放鬆。若沒有冰袋,可用舊毛巾替代。 [[kakuniza:Kala Idiw]] 4rt2acy5x7nkizsh5daje0fs3efvx5s cekcek 0 5083 58719 55535 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cekcek(鳥喙) [[tangan:Darwin's finches.jpeg|thumb|cekcek nu ayam]] mwn8f74vvm4jfez0y0qzjfbhgr0phki celing 0 5084 58723 55540 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki celing(竹簾) szt3hs4v6ammt7sc4ax532egeh1vf6i cenhu micuzuh tu midiputay tu mulaay 0 5085 58727 55545 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==tatangahan == micuzuh tu midiputay tu mulaay ==kakiliman== cenhu micuzuh tu midiputay tu mulaay, miwada' tu ba'ketay nu i luma'ay, nika pasebengay a tademaw ci Can cy wen atu ci Lin ya bang a tademaw nacila patahkal musakamu tu nikinsaan, sakalah sa ku [[kakuniza:Sabak Nubu]] g3bkydq9o249iu4od1b4gtifug3jjal cepi' 0 5086 58733 55552 2019-11-21T17:13:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cepi'(大腿) [[kakuniza:uzip]] og0z1leqeu68lkfht9x4zioo0fyg5j2 ci napulun (拿破崙一世)hananay a hunty/u (滑鐵盧)hananay nipingayaw a kakawaw 0 5087 58753 55578 2019-11-21T17:13:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ci napulun (拿破崙一世)hananay a hunty/u (滑鐵盧)hananay nipingayaw a kakawaw == nilacul == ya Waterloo(滑鐵盧) hananay nipingayaw nikalalais sa, namakay i 西元 1815 a mihcaan nu 英國 a huntyan a kitakit atu Hulan(荷蘭) a kanatalay a hunty mapulung masa sungayaw tu 法蘭西 a hunty i natimulan nanay a kakitidaan saayaway nika lalais. uyni a nikalalais sa u sadikutay nikaudipan ni (拿破崙)a nika ngangayaw saka tinengan nu kitakitay a nika lalaisan i nu hitayan a cudad sulecad sa kuni kasenengan nu 法蘭西 a tademaw. u nikangayawan imahida sa ya 大英帝國 a mikelitay ci 威林頓公爵 atu ci 普魯士 a 格布哈德 atu 列博萊西特 aci 馮.布呂歇爾 a nikelidan mapulung mingayawan mademec kya 法蘭西 hananay a hitay, u sakasenengan a tatapangan ci 拿破崙 uyni a ngangayawan sa nadikudan u sakay lawpesan nu huntyan a sakay kanatal hananay sisa aydaay a tademaw sa hina sakamu anu idaw tu kuni caay ka ngaay nu tuudtuud a kakawawan sa u mademecay sa sipa nganganeng tuku mademecay (慘遭滑鐵盧)satu. imahida sa ci 拿破崙 Hananay kina pitu makayi mapulung atu dumay a kanatalay malkaput a malcabay sisa idaw satu ku Waterloo(滑鐵盧) hananay nikangayaw unikalingatu i 西元 1815 a mihcaan enemay a bulad idaw ku 18 a nademiadan 地點 u kakitidaan sa itida i 比利時 hananay a kanatalay kya Waterloo(滑鐵盧) a saka lalaisan. 結果 sadikutay nikalaheci sa nikapulungan a hitay ku midemecay ci 拿破崙 sa kakayda satu mademec caay tu kala hungty cinida. imahida sa u 指揮官 atu u mikilihidaay mapulungay mingayaway tu 法蘭西 a kanatal sa u 1 英國 2 普魯士王國 3 荷蘭聯合王國 4 漢諾威王國 5 拿騷公國 6 不倫瑞克公國 . u tatapangan mamikelitay tu hitay sa itini nu 法蘭西 hananay sa ci 拿破崙一世 atu ci 米歇爾.內伊 hananay . nu makay itini sakay mapulungay a hitay sa idaw ku 威靈頓公爵 atu ci 格布哈德.列博萊希 特 atu ci 馮.布呂歇爾 hananay matineng malalais mamikelitay . makay icelang nu hitay sakay tademec 兵力比較 nu 法蘭西 nu 英國 atu sakapulung a cabay 73.000 人 68.000 人 50.700 人 ku sakay culilay nu hitay 英國:25.000 英軍 atu 英王德義志軍團 14.390 ku mikacaway tu subayu a hitay 荷蘭:17.000人 8.050 ku mibakudanngay atu mistesekay 漢諾瓦:11.000人 250 ku silamalay tabakiyay a kuwang 不倫瑞克:6000 人 拿騷:3000人 普魯士:50.000 人 156:ku silamalay tabakiay a kuwang niaduka nikabelec atu nikalawpesan 傷亡與損失 法蘭西 26.000 人 ku mabelecay pasumadukaay 英國 atu malcabayay u mabelecay 3500 6.000 人 ku madakepay u madukaay sa idaw ku 1.0200 mapulung 1.5000 人 ku mahedaway 3.300 人 ku mahedaway pulunghan 1.7000 人 pulunghan 總計 41.000 人 nu 普魯士:1.200 ku mabelecay 4.400 ku madukaay 1.400 ku mahedaway pulunghan sa idaw ku 17.000 mamin pulunghan sa idaw ku 總計 24.000 人 imahida sa nayi 1815 a mihcaan ci 拿破崙 kiliten nida kya mikilulay amin pabalucuay cinidaan nu hitay milaliw katukuh satu i 厄爾巴 hananay a subal muliyaw pacukas i France Paris . u 英國 atu 普魯士 . 奧地利 . macabayay a kanatal sakapapitu milaup sapaculi tu France makay cuwacuwa lauphan kya 法蘭西. ya 威靈頓公爵 atu 馮.布呂歇爾 nipikelit a hitayan masaupu i nuwalian masaupu . ci 拿破崙 hananay sa adih saan tuni kacaay henay kasaupu sa mikuliniw ngayawen kya hitay nu malkaputay maydih kinacacay saan midemec . nayi 6 a bulad 16 a demiad kelidan nida kya sabau tusaay a mang saicelangay a hitay itida i 里尼 hananay a kanatalay mademec nida ci 馮布呂歇爾 mamikelitay tu hitay . natikudan satu mabilil mulalaba tuni kademecay maydih mihemin palawpes misayadah tu hitay makaala tu tuluway a mang idaw ku tuluway a malebut nu hitay . cinida sa taydaan i 比利時 hananay a kanatalay i satimulan nu Waterloo(滑鐵盧) a kakitidaan masasungayaw atu nikelitan ni 威靈頓公爵 nu 英國 a hitay masasuayaw tu .nika yamilalabaay tunu 普魯士 a hitay nipiculculan ni 拿破倫 maydih mikinudikutan mihamin mupatayay ci 格魯希 hananay sa caay pakadem tu kawaw laliwan nu 普魯士 a hitay sisa u cacayay asananal dada mulisimet kya tatapangan nu mapulungay a hitay sa malasatanektekay tu adihen ku waway salabi saan pasayda i Waterloo(滑鐵盧) hananay mipadang tu sakay lalais .widahantu ci 拿破崙 sa lameneng tu lala’nu kakaydaan hangay kapah mingayaw saan sisa katukuh i enemay a bulad sabaw waluay a demiad mamin malahuk ltawya malingatu micumut midebung tu ngangayawan iteban nu nika budibud sa kinapina kya hitay nu 法蘭西 misetul tu hitay nu 英軍 uduma kya mikacaway tu subayuay a hitay mangaleb mangaleb kunipisetul .katukuh i enemay kakalabiyan atatukiyan sa ku maydih tu ci 拿破崙 pangiha mademec tu numita saan imahida satu culal saan kya ci 馮.布呂歇爾 nipikelitan a hitay makay kawanan sakasakan ku hitay nu 法蘭西 katukuh. siwaay nu labiyan a tatukiyan mahamin tacuwacuwa laliwasak satu ku hitay ni 拿破倫 mademec nu mapulungay a hitay .nadikudan nikalalais sa kalamkam tuku mapulungay a hitay macebis tu ku 巴黎 hananay a tukay mapulul satu ci 拿破崙 sibakahan tu patayda i 大西洋 ngaay u tataytayyay a 聖赫勒拿島 hananay a subal mapulul itida makaala tu enemay a mihcaan itawya mabelec .sikadem tuku masahuntyay a nikahida sisa u aydaay a tademaw hina sakamu tu nayiay ku laheci nisakawawan anu mademec tusa u 慘遭滑鐵盧 satuway a matawa (u makayniay kinakawaw sa ). == namakayzaay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == nasulitan ni Buting Nakay i 2019 a mihcaan == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] kkyx1eqh3uikvpm9nu2p0evuwt1vl7k cidekay 0 5088 58757 55583 2019-11-21T17:13:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cidekay(民族、種族、族人) 8rtjppwttzchs713qfbvjimj1nh5ior cihek 0 5089 58834 55663 2019-11-21T17:13:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 76 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki === [[:zh:鼻|cihek 鼻子]] === [[tangan:Neus1.jpg|thumb|cihek]] == sapuelac == === ngatu cacay === u cihek ita. hang, ayza a demiad, asasakamuan saw mahiniay u cihek nu mita hananay. cihek nu mita (我們的鼻子). cihek hananay u 鼻子 nu Hulam a kamu kyami. u cihek nu mita u Sakizaya. hangisaw azihen ita ku cihek ita. u cihek nita nu tademaw nu mita kyami haw. izaw ku bangcalay azihen, izaw ku mahiniyan mapesekay(扁鼻子). cipesek han ku mapesek, 扁鼻子 han nu Hulam. uyniyan u Yacu a tademaw kyami haw, inayay ku talakaway a cihek isaw. mapesekpesek, mapangangan tu bangcalay a tademaw kyami tu mapesekay kuniyay ku cihek, sacipecek hansaw. mahini tuniyan ku niyazu'ay, cipesek hantu pangangan. mapesekpesek kizan kya cihek sa, katawaan tu. === ngatu tusa === anu caaykapasanek tuniyan tu bangsisay(香的) tu angtulay kyami haw sa, caykapasanek. sanek sa, 聞道 sanu Hulam. makasanek 聞得到 sanu Hulam kyami haw sa. anu caay pakasanek ku tademaw sa, u mabunetay a tademaw caay pakasanek. u cibunget sa ku babalaki sa. anu cueded ku demiad sa, mangused tu wawa. izaw tu cingused atu cikangused tu ngangan. anu mahica kyami ancay pisaungay kyami haw. anu mahicahica, caay kasatezep amisaungay sa, malingusut(流鼻血) tu. malingusut han nu mita u Sakizaya. hangyisaw matineng kita tu mahiniay a kamu nu Sakizaya. amiliaw kita minam isaw haw, cihek. === ngatu tulu === === u sulit nu kamu === cihek 鼻子, mapesek 扁鼻子, [[:zh:鼻塞|mabunget 鼻塞]], makasangek 聞得到, [[:zh:鼻涕|nguset 鼻涕]], singuset 流鼻涕, [[:zh:流鼻血|malingusut 流鼻血]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == https://www.youtube.com/watch?v=Nhg8tTndybY [https://www.youtube.com/watch?v=Nhg8tTndybY 撒奇萊雅族語 會話鼻子的狀態 2015-02-02 Sakizaya TITV 原視族語新聞] [[:zh:鼻|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-鼻]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:uzip]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kidu]] mtclqp7hz2fderb992t2bfl4hqkban9 cikah 0 5090 58844 55673 2019-11-21T17:13:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == cikah == [[tangan:Marakkanam Salt Pans.JPG|thumb|pacilal ku nanum nu bayu', patahekalen tu cikah]] === u zuma a kamu: === nu Hulam: [[cmn:盐|鹽]] nu Pangcah: cilah nu Amilika: [[:en:Salt|salt]] nu Lipun:[[:ja:塩|'''塩'''(しお)]] === u canan ku cikah: === === sapihica ku cikah: === maydih ku tademaw pacikah i kaka'nan, u lami',u titi',u kabi. a'su tu ku kaka'nan. yu sumamaday a tademaw tayza i buyu', tusa a tuud ku ladayen, cacay ku bakan, cacay ku cikah. aqix71024rnvb9x7i7j2mi2l3ryhhi4 cilakayan 0 5091 86441 58848 2019-11-30T06:47:22Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki Cilakayan(花蓮縣鳳林鎮山興部落) [[kakuniza:niyazu']] o5t4svj3gqb9bcjdn9amjtw6s276oip cilekay 0 5092 58852 55683 2019-11-21T17:13:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == cilekay === cilekay u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:虫|蟲]] nu Amilika(英語):[[:en:Bug|bug]][[tangan:Decomposition00.jpg|thumb|cilekay]] === u canan ku cilekay(cilekay是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [[kakuniza:Qp/ais]] 896gly3g5jezs81f455k3fh6rqy451n cilemin 0 5093 55687 55686 2019-11-21T17:10:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:酸|cilemin 酸]] j89833h01j371uvcykybc68ue31dvt3 ciluciluk 0 5094 123948 123947 2021-09-18T14:07:08Z LamiHung 28 /* sadikuda nu sasakamuen (總結) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Passer montanus malaccensis @ Kuala Lumpur, Malaysia (1).jpg|縮圖|ciluciluk(麻雀)]] == ciluciluk(麻雀) == 【學名】Passer montanus 【mitesekay a ngangan】passer montanus 【俗名】樹麻雀、霍雀、嘉賓、瓦雀、琉雀、家雀、老家子、老家賊、照夜、麻谷、南麻雀、賓雀、厝鳥、砉鶉;屋角鳥、屋簷鳥,是麻雀屬下的一種鳥類。 【tada ngangan】Shu-maque, Huo-cui, Jiabin, wa-que, liu-que, jia-qiao, laojia-zi, laojia-zei, zhao-ye, Magu, nanmaque, Bin-que, Cuo-niao, Huo-chun, wujiao-niao, Wuyan-niao, u nu cilukciluka mikeliday tu cilukcilukan. == kaliwasak (分布) == 麻雀廣泛分布於歐亞大陸,歐洲、中亞、東南亞、東亞均可見到此物種。 cilukciluk kaliwasak maudip han i Ou-ya ta-lu, Ou-cou, Cung-ya, Tung-nan-ya, Tung-ya maadih tu numita ku cilukcilukan. 它們普遍在樹上築巢,身形比起其他鳥類來説比較小,身體大部分為褐色與白色,且相較其它鳥類特別的是,麻雀在陸地上移動時是用跳的。 i pabaw nu kilang a sidibu, udip nida mikiadidi tu duma a ayama, udip nu banuhan a kulit u he-se a kulitan atu sanglacay a kulitan, picidekan tu duma a ayam han, cilukciluk anuisasatu u lebut ku kawaw nuheni. == wayway (特徵) == 麻雀體形較小,體長僅為14公分左右,體形短圓,具有典型的食穀鳥特徵。 adidi ku udip nu cilukciluk, tanayu nu udipan han sabaw tu sepat a congfen, wayway nu udip han apuyu mamulmul, u tada mukanay tu tipusan a ayaman. 麻雀雄雌同形同色,頭頂和後頸為栗色,面部白色,雙頰中央各自有一塊黑色色塊,這塊黑色的小臉蛋是鑑別麻雀的關鍵特徵,有研究指出,在群體中地位越高的個體喉部的黑色區域也相應越大,黑色也越飽滿。 cilucilik nu tatayna tatama malecad nami ku kulit, tunguhan atu nikudan nu lalielan u lise a kulitan, bihid u sanglacay a kulit, teban han idaw ku lumeniay a kulitan, nina lumeniay a kulitan i bihid han u sapakatineng tu u ciluciluk kuynian sa. saan kumi kinkiway itini i masakaputay nu cilucilukan han idaw ku lumeniay a takulawan u mililitay kuyda, u lumeni' han kapah kunika lumenian. 上體褐色,具黑色斑點,所有飛羽、小覆羽、初級覆羽均為黑褐色;具兩道污白色翅斑;尾羽褐色;下體污白色;虹膜為深褐色;喙呈圓錐形,比較粗壯,呈黑色;足為粉褐色。 pabaw nu udip han u hese, idaw ku tintintin sananay nu lumeniay, hamin nu sakubat a banuh, adidiay nu banuh, atu mahka tahekalay nu banuhan u lumeniay hese a kulitan. tusa ku sisulitay nu sanglacay a sakubat, kikul han u hese, sasa' han sanglacay, mata han u micidek ku he-se, sangucud mamucuy ku wayway, tabak, lumeni', kuku' han kala he-se. == kakanen (食物) == 麻雀是雜食性鳥類,根據一年不同時間會取食不同的食物,春夏季節昆蟲活動頻繁,植物較少結出果實,麻雀的主要食物是各種昆蟲。 cancanan ku makanay nu ciluciluk, cacaya a mihcaan caay namin kalecad ku kan, sadingsing pasabaan a puu'an u cilekay ku kanen, adidi ku mulangaway nu kilangan inai ku siheniay, tada kakanen nu ciluciluk han u cilekay ku kane nuheni. 而秋冬季節,各種植物包括人工種植的作物結實,昆蟲活動逐漸減弱,麻雀的主要食物則為各種植物的種子、果實,尤以各種作物為主。 balangbangan kasienawan a puu'an han, u canan nu langawan nipalumaan nu tademaw a langawan idaw tu ku heci, cilekay han inai tu maadih, tawya satu u kakanen nuheni sa u cancanan nu langawan a pa'nu, heci, cancanan tu a langawan nuheci ku kanen. 近年來在城市中生活的麻雀早已充分適應城市生活,學會尋找人類丟棄的殘羹冷炙,獲得了穩定的食物來源後上述的季節差異就逐漸淡化了。 aydaay nui maciay a ciluciluk maudip han mananam tu aimaci amaudip, matineng tu mikilim tuni bakahan nu tademaw micudcud mukan, yadahtu ku kakanen sa caay tu pipili' tu puu'an amikilim tu kakanen. == mibuwah atu midiput (繁殖與保護) == 麻雀的繁殖開始於每年的3-4月間,它們的巢多用草莖、枯枝等搭建,巢址常選擇在天然或人工的洞穴中,有時甚至將巢築在空調室外機中、煙囪中、熱水器排氣管中,這常常給人們的生活帶來不同程度的麻煩。 ciluciluk kasi ti'kukan han i tulu~sepat a bulad asiti'kuk. misa dibu ku nuheni han u damud, maacakay nu [[ciid]] nu [[kilang]] ku sasangan tu dibuan nuheni, misadibu ku nuheni sai itida i helak atu nisangaan nu tademaw a buhangan , alahican itida i kikaykikayan, intucan, buhan nu sangsiban, kalingesan tu nu tademaw pacebasa asidibu. 本物種每巢產卵5-6枚,卵殼呈白色並有斑點,孵化期12天左右育雛期的親鳥會捕捉大量昆蟲。 ciluciluk han nu cacayay a dibuan han lima ~enem ku ti'kuk, sanglacay ku kulit nika si tintintin, sabaw tusa a demian matiti'tu tu wawa u pakanay han yadah tu mikilim tu yadahany nu cilekay sapakan tunuhenian. 麻雀的繁殖能力很強,種群數量巨大,因而未列入瀕危名單。在中國,經過打麻雀運動全國捕殺近20億隻麻雀後,近年來部分地區的麻雀數量呈下降趨勢,甚至已經在中國南方的一些城市完全消失了。 matineng mabuwah ku ciluciluk, yadah ku nikabewahan nu ciluciluk, sisa caaya kaw malawpesay a ayaman. itini i Cung-guo (中國), nama kayda inipi dakepan tu cilicilk tu tusa a walwalan sa, ayda hantu mawadatu ku ciluciluk caay tu kayadah, itida i zhongguo-nanfang a tukayan naitu maadih ku cilucilukan. == babenis (分類) == 麻雀的分布範圍大,各地的族群在外觀上出現少許變化,八個現存亞種之間的差別是輕微的。至少其他15個亞種曾被提議建立,但是牠們被認為是列出的亞種的中間體。 ahebal kuni ka udipan nu ciluciluk, nu cilucilukan han u hekal caay ka yadah kuni ka sumadan, nu waluay a cilucilukan nu canganhan caay ka hacica kunika babenisan. nu sabaw tu limaay a sakatusa nu ayaman idaw ku patahekalay musakamu anipatedeng, nika u ciluculuk han u nipasilsilen tu sakatusa nu i tebanay a ayaman. == icuwa a maudip ku ciluciluk (麻雀生活在哪裡) == 麻雀是一種與人親近的鳥類,喜歡在人類聚居區活動,它們的棲息所和覓食地常就在城鎮村落中。 ciluciluk han u micacapiay tu tademawan a ayaman, manamuh i katuuday nu tademawan a maudip, kadabuan nuhen atu kakanen nuheni sa itinitu i lumaluman. 但它僅生活在平原,在山區很難見到它們的身影。因為麻雀非常近人,僅在有人類活動的環境出現,因此有人形象地將他們稱為「會飛的老鼠」。 anu maudip itida i masaenalay a kitidaan, i [[buyu']]buyu' caay ka hinaadih kita tu cilucilukan. tada micapitu tu tademawan ku ciluciluk, itini sa i tademawan a maudip, sisa idaw ku panganganay nu tademaw han u “mabahelay nu [[edu]]”. 麻雀廣泛分布於歐亞大陸,歐洲、中東、東南亞、東亞均可見到本物種,中國全境有本物種分布。在歐洲這種麻雀居住在鄉間。 ciluciluk nika udipan han itini i Ou-cou atu Ya-cuo, Ou-cuou, Cong-dong ([[inutebanan nu wali|inutebanan nu wali)]], Dong-nan-ya, Dong-ya maadih namin numita ku ciluciluk, Cong-guo kitakidan idaw ku kina ciluciluk. nu Ou-cou a cilucilukan han itida i umaumahan maudip. 在部份亞洲地區,這種麻雀則是城市常見的鳥類。在東南亞則在都會,鄉村,和野外都可發現它的蹤影,它們常成群棲息在電線上,特別是在清晨時。在澳洲它們分布在野外和人口不密集的地區,在都市中則沒有發現。 itiniay i Ya-cou (亞洲) a niyaduan, itiniay a cilucilukan i tukayan hina adih kita tu cilucilukan. itini i Dong-nan-ya nu tukayan, niyaduan, atu hekal maadih nimita ku ciluciluk, masaupu'tu i telaytelayan mucekaw, micidek tu sananal. i Aw-cou han itida i hekal atu inaiay nu tademawan a maudip, i tukay han caay kita pakaadih tu cilucilukan. 有時可以發現它們在個別的樹上築巢,然而麻雀在一年的四個季節中都是成群的。 alahican maadih numita i kilakilanga a sidibu, sisa u ciluciluk nu cacaya a mihcaan nu puu'an maluyaluuytu kunuheni a maudip. 具有很多洞的老樹群,通常是它們最喜愛的築巢地點。它們的巢比較不工整,築巢材料的種類很多,包括草,乾草,羊毛,羽毛等。有時它們的巢會位於岩石中,灌木叢的根部,或是建築物如穀倉的屋檐下。它們每次生下4至6枚蛋,通常是5枚。 u yadahay nu buhang a [[kilang]], u kanamuhan nu ciluciluk kasidibuan a kitidaan. u dibu nuheni caay kaw masiluday, yadah ku sapisanga nuheni tu dibuan, idaw ku lutuk, maacakay nu lutuk, [[banuh]] nu sidi/[[sizi]], banuh nu ayam. alahican itida i ba'ba'tuan asidibu, i lamit nu kilang, atu lumalumaan, suluan nu salinignan. tunikasi ti'kukan han sepat~ enem ku ti'kuk, lima sa ku yadahay.  == kiya caay pakaadih ku tademaw tu kidu nu ciluciluk (人類為什麼很少見到麻雀遺骸) == 除了被天敵捕食以外,一些自然死亡的麻雀也很難被人們發現。 kanen nu ada nuhen, idaw henay ku patay sananay a cilucilukan caay ka adih nu tepai nu tademaw. 因為麻雀個頭非常小,而它們又生性機警,喜歡在灌木叢、草地等遠離人的地方生活,一旦死亡,它們的遺骸也將會留在那裡,很容易被植物或者是落葉遮擋。 tada adidi' tu ku ciluciluk, matineng mihamaw, manamuh i kilakilangan, i lutuklutukan mibatad tu tademawan maudip, anu mapatay satu, u kidu nuheni itida satu, hina telap nu langaw nu lutuk atu mahetikay nu papah. 其次是因為死亡的麻雀也是一份能量,對於食肉動物們來說,死亡的麻雀就相當於免費的午餐,許多動物都願意吃掉它們,消滅它們的遺骸。 dumasatu anu mapatay ku ciluciluk u sadamekan tu, numukanay tu hecian a aadupansa, namapatay tu nu cilucilu han u kakanen nuheni tu. sakalahuk, manamuh ku aadupan mukan tu mapataya nu cilucilukan, milawpes tu kidu nuheni.  == cacay ku tatama cacay ku tatayna a taleacawaan (一夫一妻制的麻雀) == 和人類一樣,麻雀執行的也是一夫一妻制,只有少部分一夫多妻制。這是因為麻雀幼崽實在是太難養育了。 malacad atu tademaw, ciluciluk han malecad tu cacay ku sakalacawa, pinaykya ku yadahay nu acawaan. uynihan wawa nu ciluciluk utiih a pahabayan. 麻雀幼崽需要以昆蟲為食,並且對食物的需求量很高,以至於麻雀夫婦必須要一刻不停地為它們尋找食物,否則它們的幼崽就會被餓死。 wawa nu ciluciluk u cilekay ku kanen, yadah kunikan, sisa caay pisengal ku wina atu wama mikilim tu kakanen wawa, anu caay ka laluk mikilim tu kakanen nu wawa han pataysatu nu ngalay. 但也有少數雄性麻雀會保持一夫多妻制,它們通常會將兩個家庭安置在非常近的地方,方便它同時照顧兩個家庭。不過有時它們也會因撫養後代的任務過於艱鉅,而導致兩個家庭的幼崽成活率都不高。 idaw ku tamaan nu ciluciluk han yadahay ku acawa, numahidaay a lumaan han macacapi kunuheni a tusa nu lalumaan, sakalihalay midiput tu tusaay a tunuhenian, alahican mangeluen tu kunuheni a pahabay tu wawa nuheni, sisa caay kaw madiputay caaytu ka kapah nu nikaudipan. == sadikuda nu sasakamuen (總結) == 麻雀雖然隨處可見,並且數量也非常多,但是它們的天敵也非常多,在野外有許多麻雀命喪蛇、猛禽、貓等食肉動物之口,難以留下遺骸。 amica hinaadih kita tu ciluculuk, yadahtu ku ciluciluk, nika u ada' nuheni han yadah tu u edu, tulakuk, nani' mukanay tu heci a aadupan, mukansa caay piliwan tu kiduan nuheni. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == [1] 中文維基-麻雀:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%BB%E9%9B%80</nowiki> [2] Wikijunior:鳥/麻雀:<nowiki>https://zh.m.wikibooks.org/zh-tw/Wikijunior:%E9%B8%9F/%E9%BA%BB%E9%9B%80</nowiki> [3] 隨處可見的麻雀壽命有多長?:<nowiki>https://www.gushiciku.cn/dl/028vv/zh-tw</nowiki>[[tangan:Eurasian Tree Sparrow.jpg|thumb|ciluciluk]] [[kakuniza:Habayiing]] e86hk6wvonojozep2ke1jxl23i8az6i ciyak 0 5095 58876 55712 2019-11-21T17:14:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:西瓜|ciyak]] 西瓜 [[kakuniza:nipaluma]] [[tangan:Taiwan 2009 Tainan City Organic Farm Watermelon FRD 7962.jpg|thumb|Taiwan 2009 Tainan City Organic Farm Watermelon FRD 7962]] [[tangan:Watermelon slices BNC.jpg|thumb|ciyak]] 5d27yntskxjbvx9ciarf495e6dp4y3l ciyuh 0 5096 58880 55717 2019-11-21T17:14:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ciyuh(三角魚網) b9nx5o9uxahxccnsa4yoaex0ci2aili cuayay adidiay a talastas ayam 0 5097 58921 55760 2019-11-21T17:14:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 40 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cuayay adidiay a talastas ayam sibalitu a katukuhan tu puu’ nu sepatay a bulad amalingatu makaytimul mubahel mikilim tu dihkuay a kitizaan, ya talastas ayam mahiza u nitapidan tu nipadadepitan a dawa kasalungan, sacacay sa amatatules kuyni u i hekalay kanatalay atu subal. i tini Taywan wali saamis a kalimucu’ Cinsan u masengetay a lala', u nu walianay akabulawan a zazan tayza i kapahay a kitizaan, hinalilid tu katuuday ku sazuma sanay a ayam tayni pasaluimeng mihibang, sabaw tusa a bulad hawsa kabalian tu wali satipan cudet ku bali, makayni i nuayaan nu sadipasan, uzuma miladay tu pinaaytu u sienaway mangalayay miliyasay mungangaway a ayam, paymihcaan tu kasienawan, saluyaluy sa pakala tu mang makay timul mabulaway a ayam, Taywan yadah kuyni pawasa tu kasienawan a kitizaan nu ayam, matatules kya ayam makay timul mubahel, tini mala mabulaway milakecay tu bayu a ayam, katukuh i nuayaway pihibangan i Taywan. ayza sananal cacay ya “Siberia” u ciwciw nu talastas, mudebu i Cinsan, iayaw nanisulitan tu lima a lamangan mahiniay a ayam, nika u saayaway aca a mizizaw i Taywan u “Siberia” talastas ayam, pakatengil tu kamu nu tauw u misasingay manamuhay tu ayam atademaw atu mabiyalaway a binawlan, laliwliw han amitena’ ya adidiay a talastas, malukay min atademaw lihanaw akatuud ku tademaw talabu tu nikalukan a umah, amapeci’ kunikalukan nu heni, ahicaen midiput ya talastas a izaw ku kapahay a kitizaan nu heni, azihan amakalah tu, i Taypak u midiputay tu a adupan, papiculcul tu mupupu’tay amidiput cinizaan, sakacaay amacapi ku laed nu misasingay a binawlan tu adidiay a talaslas, ahacica katenes ku pihibang niya talastas hakiya, a namakay cuwaay ciniza hakya. unu “Siberia” a talastas ciniza, uyni a talastas sumamad cacay tusa lasubu a mihcaan, inai' henay ku culala sanay i Taywan, u saayaway muculal, i kitakit ci niza lalabu cacay bataan a lamangan ku mahiniay a talastas, u kalihanawan kakatalawan , u sadayumay a malawpes a adupan, mamin i kitakit hakay sepat lima malebut dada’ kya ya talastas, u micidekay cayay ka talaw tu tademaw, satu iayaw tayniay i Taywan mamin a talastas caay kalecad ku wayway, u mahiniay min a talastas kyami hawsa, pakazih tu tademaw mahiza tu i cacay lasubu dipah tusa lasubu dipah tulu lasubu dipah ku laad, sisa katuud ku mikinaulay tu ayam a tademaw pasasing kyami hawsa, hubaw sami a macekuk, zayhan caay tu kataneng ku sasasinganan tya uzip niza, uyza satu u adidiay a sapasasing atu limaki, mahini kya amasasing tu, satu ci niza tiza satu i Cisan. sisa Taywan katuud satu ku binawlan misasingay a patahekal cinizaan, uyza satu nuzumaay a kanatal malingatu amisasing a patahkal cinizaan.“Russia” a kanatal nuwalian akenis “Siberia” u sidamayay a kitizaan, u lalud ya talastas itini a kenis a siwawa, katukuh tu balangbangan kyami hawsa ya talastas saluyaluy satu mamin namakay timul mabulaw, kasienawan tayza i Chna nuwalian abesaay a taku , nika kuynian ya adidiay a talastas azihan u mahedaw atu miliyasay tu wama wina niza, pakaytimul ku bahel kaliyuhan tu katukuh satu i Taywan. “Sen yang” a taku i timul nuwalian nu Chna, uyzatu u satabakiay ataku nu Chna, mimihcaan tu kasienawan “Siberia” a talastas, kasienawan masaluyaluy tu tini kuynian masemetaya alala’, talastas lalabu nu luma’ mahiza tu kuheni wama wina atu nuayzaay a mihcaan nalecuh sanay a ciwciw nu talastas, u heni kilul sa i tapiingan masemetay a taku mikilim tu kakanan. uynian saca a kitizaan kakatayzaan nu adidiay a talastas, nika mahicaay hakya tayzasatu i 750 kungli, nuwalian timul ya cacayay a subal Taywan. uynian i “Southeast Asia” u tanaya' katukuh i lima malebut kungli makay bayu ku zazan, makay “Senberia” u nuwalian a kenis, micaliway tunuwalian nu Chna a kanatal Korea Zipun katukuh satu i Taywan, uyniyaca tulis sa taayaw nay timul akitizaan tanuayawan Philippines, sapucu' sahay i hekal nu bayu, ciniza paayaw namilawat tu pinaaytu mubahel i bayu a talastas, pawasaen tu saayaway kapah a katuhan pacena' amihebang, ya Cinsan masemetay a lala’, itini tepal nu Yeliw, uyzaan tu makayzaay kuynian a zazan nu talastas, u saayaway ataneng a kalikeluhay tu masemetay a lala', satusa zayhan mahizaaytu itiniay, amaazih tu ku yadahay u caay kayadahay atu kalihanawan malawpes a ayam, mabuwah satu kungangan nu Cinsan masemetay a lala’. ya adidiay talastas nayi’ ku wama wina ku midiputay, satu haw sa kanca a cacay musuayaw tu katuuday nu misawacuay, izaw ku ayam itiza sa izaw tu kumikilulay a makatalay a ayam, kanahatu ya makatalay a ayam u tatengaay caay pingayaw tu satabakiay a talasta, nika amisamamaw tu cinizaan,itizatu i tapuku maliyuc a misamamaw miazih, panpawa atu nu kazizeng a suni, amacekuk tu ya talastas milil satu mubahel, cayay ku tademaw didi’ ku mapatalaway uyni adidiay a talastas a mapatalaw tu,ya misebengay amaazih ku paynang hanay a wacu tayza i umah milalaba’ tu adidiay talastas, ayza kapah musipi ciniza pakalaliw, nika ya talastas sacacay satu mauzip, anu ayaw nikauzip a zazan amangelu’ ciniza. izaw ya cicinhuy a tademaw ciw min iyun, malingatu tu tacuwacuwa milakalak a muculil, adasay a taneng amidipu tuynian a talastas, uynian akawaw cay ka cacay ciniza malikeluh niza ya pitu izaw ku lima a mihcaan a tademaw ci hawng cin ci’n a tademaw, ya cacayay manunengay  malukay a tademaw, naayaw paluma tu lami’ caay pasapayu tu umah, sisa ya umah niza mala kanamuhan nu adidiay a talastas akitizaan mihibang, a pakalihalay dihku ku liwliw nu talastas, amikukay ci hawng a babalaki u emul niza,pisabalucu ni hawng a babalaki nipalumaan niza a siwng he a belac, amihahal kapah amikelid tu sakatuud ku patukilay a patubeliay, ngangay akatuud ku tapiingay malukay a micumud, ngay ya masemita a lala’ mala u sapaazih a kinis tu kapahay a kalukay. nfd4k7ivdeei5a0420fxfpbsz6tgftx cudad 0 5098 58938 55777 2019-11-21T17:14:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == cudad == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:图书|書]]、文件、資料 nu Amilika[[:en:Book|:book]]、file、data、document nu Zipun:[[:ja:本|本(ほん)]] [[tangan:Old_chinese_Book.JPG|thumb|cudad nu ayaway a Hulam]] [[tangan:Otvorena knjiga.JPG|thumb|cudad]] === u canan ku cudadː === cudad書 cacudad讀書 cacudadan學校 cacudaden作業 cudaden去寫(命令) micudad上課;讀書 micudaday學生 nacudadan記載;所記錄的 nipicudad所讀過的書、寫的字 pacudadan書架 pacudaden寫信 papicudad要寫字 picudadan學校 picudadi去讀書 == u kamu nu cudad == === cudad === [[tangan:Codex_Gigas_facsimile.jpg|thumb|tabakiaya a cudad]] belihen ku cudad nu Sakizaya. === cacudad === cacudad sa kisu sa u cananaca ku laheci! === cacudadan === pinanaman ku cacudadan nu wawa. katayza tu i cacudadan. === cacudaden === azihen ku saydang tu cacudaden nu misu! === cudaden === cudaden henay ku cacudaden nu misu! === micudad === i satabakiyay ku wawa nu maku micudad. === micudaday === balaki tu kaku sa u micudaday henay ayza. nacudadan u nacudadan nu babalaki kuyni kiyu matineng kita. === nipicudad === tabakibaki ku nipicudad hay makaazih kaku. nipicudad nu misu katukuh ayza tusa tu a bataan kumiheca! === pacudadan === takalaw ku pacudadan nu maku. === pacudaden === mabulah tu kaku ci Benelan kiyu pacudaden henay. === papicudad === papicudad ci Tubah tu tigami i ci Lalaan. === picudadan === tayza kaku i picudadan. i tabakiay aming ku picudadan nu wawa ni Tubah. === picudadi === amana ka kasic picudadi tu. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/index.htm 原住民族線上字詞典http://e-dictionary.apc.gov.tw/index.htm] 3md1jgol76pth7vqvyo0m54czmmd843 cukap 0 5099 58944 55783 2019-11-21T17:14:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cukap, sazipa' u kamu nu Hulam:[[cmn:拖鞋|拖鞋]] u kamu nu Amilika:[[:en:Slipper|slipper]] u kamu nu Lipun:'''[[:ja:スリッパ|スリッパ]]''' [[tangan:3flipflops.jpg|thumb|cukap, sazipa']] 70xuppz2479sp6vhj4euqnme1u3z5ui cuked 0 5100 58948 55788 2019-11-21T17:14:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cuked(柱) ingx9penpyr8qjjvfkh485eonufxloe culay 0 5101 101053 58952 2021-02-14T05:01:20Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:[[:zh:拐杖|柺杖]]) kalacukulen ni Dataw ku culay tabuyu'. Dataw 用竹竿當拐杖。 mt4623v1bb0lz9nllfs1mf9ztke1wlz culen 0 5102 103009 103008 2021-03-14T01:29:31Z 海螺先生 48 /* 製作 */ wikitext text/x-wiki == misanga ku culen([[:zh:陀螺|陀螺]]): == [[tangan:Japanese_top.jpg|thumb|Lipun a culen]] sapisanga a tuud:lalidec、datay、zakes、laudaw. sakapet tu sapisaanga:bakan、takini’、salusasuls. u kanamuhan nu wawa nu Sakizaya ku culen a sasalamaan. i tawiya 1878 a mihecaan sa, bulawan nu Kuwaping ku Sakizaya nay Takubuwan a maliwasak tayza niyazu’ nu Pangpangcahan a mauzip. nika, mazu’ay i Takubuwan, Kazuzuwan a babalaki miasekaytu tu culen a sasalamaan. u culuk nu hican:balaten ku nipiketun tu kilang.sawantanen ku dicem nu disdis.malu tangah nu culen. mahiza i nabacu u takini’ ku sapisadimel misakimulu’. sipakayza nu zumaan sapidisdis ami palat. mahiza i nabacu. haymaw han a midicem. namahiza isasa tulu sinci amiketun. naniketunan sa mahiza i nabacu. i makasasa’ nina kilang sa disdisen misa dicem. malu tatizengan nu culen a malinen. masangay tu paheci atu pahalhal:u kamu nu sakizayaay sa iza ku cacayhina balakay tu culen a tademaw. sasi ngangan sa ci butung. u canacanan ku nipasubana’ ni butung tu niyazu’u sakaluk atu sakilisin a kawaw. mala 「taneng a dietu」、「pakakanay a dietu」atu 「pataungay a dietu」nu sakizayaay. [[tangan:Μεταλλική_Σβούρα_με_'Ηχο.jpg|縮圖|bangcalay a culen]] [[tangan:A_tough_gang_of_Spinning_Tops.jpg|縮圖|culen nu amuhuan]] == 製作 == u tapang nu kamaya, lalidec, zakes, datay ku icelangay sipisanga’ tu culen. u heci nu datay matiya u culen, maliyuh ku wawa misanga’ tu celen. sisa, kalaculen han nu wawa ku heci nu datay a misalama. u heci sa nu datay cacay a miheci kiyu siheci, nayi’tu ku heci sa, nayi’ ku culen sasalamaan nu wawa. sisa, mitudung ku babalaki tu heci nu datay a misanga’ tu culen a pasalama tu wawa. tangasa sa anini malasasalamaantu nu wawa nu Sakizaya ku culen. == ”Culen ni Butung”(福通上天梯) == i tawiya, micudad ci Tiway. sayun tu nikauzip nu laylay nu babalaki sa, iza ku ”u Culen ku sapitadas(墾荒) ni Butung a Paluma tu tananuman” sanay a kungku. masulit i ”kungku nu Pangcah a cudad”, anini sa mapangangantu ku Sakizaya i Kitakit nu Taywan sa. Balicen ni Tubah. Kumud tu kamu nu Sakizaya ku kungku ni Tiway. sayun iza masulit ku, ”Culen ni Butung” a kungku. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 童玩學族語-財團法人花蓮縣帝瓦伊撒耘文化藝術基金會 [[:zh:陀螺|wikipitiya nu Hulam- 陀螺]] [http://tw.tranews.com/Show/Style1/News/c1_News.asp?SItemId=0271030&ProgramNo=a000001000002&SubjectNo=3232751 香菇陀螺] 2raql0o474e0w0x2u0y3syusl936w4t cuwi' 0 5103 125794 125793 2021-10-29T08:21:44Z LamiHung 28 /* i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' (南亞夜鷹) */ wikitext text/x-wiki cuwi'(台灣夜鷹) == i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' (南亞夜鷹) == === nikalaliwasakan nu kakitidaan (分布地區) === 主要分布於東南亞至南亞一帶,分布範圍西起喜馬拉雅山脈與興都庫什山脈南側、經印度除了塔爾沙漠以外所有地區、孟加拉、中南半島中西部與中國華南,東至臺灣及菲律賓群島,南抵巽他群島與西南群島。 tatungusan a nikalaliwasak nu kitidaan sa, iti nu walian kasatimulanay nu Ya-co katukah i nutimulan a Ya-co, nikalaliwasak sa sipakayliwliwan niya Si-ma-la-ya hananay a buyu'buyu'an kalingatan, atu ya Sing-Tu-Ku-Se a buyu'buyu'an satimulan a liwliw, micaliway tiya Ing-Tu nika caay picumud tu nu tukutukusan nu liken ya Ta-el(塔爾) hananay, i hekalay kahaminan a kenis, ya Mun-ciya-la, Cung-nan-pan-taw iteban kalanutipan a buluku atu ya nu cung-ku huwa-nan, nuwalian sa katukuh i Taywan atu ya Fi-li-pin hananay a lalitilitin sananay a subal, nutimulan sa katukuh i Sun-ta hananay a kapulungan a subal atu ya nutipanay kalatimulan a subal. 南亞夜鷹在以上大部分地區都屬於留鳥,惟在印度中南部為冬候鳥,在巴基斯坦至印度西北部一帶屬(春)夏候鳥,在金門和馬祖則屬稀有過境鳥。 i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' sa, masayadahay samenmeng saan i nu udipan a buluka caay piliyas, nika itida sa ya Ing-tu nutebanay kalatimulan ku masa nu kasienawan a ayam, hananay kitidaan sa katukuh i Pa-ci-se-tan atu Ing-tu nutipanay kalaamisan sa tungusay u nu adingsingan atu kalaludan a ayam, itini sakay nu King-mun atu ya Ma-cu' hananay a nipicaliway sa u masaadidingay a nikahida. === sapahanhan a kitidaan (棲息環境) === 南亞夜鷹通常棲息於海拔1500公尺以下的中低海拔地區,但在1600至3100公尺高的中高海拔地區也有出沒紀錄。常見於開闊的草原、灌木叢、農田、岩石露頭和低海拔森林,亦可見於內陸溼地、潮間帶、溝壑、沙質或礫石遍布的河床,以及部分地區的紅樹林、山坡地、機場、城鎮與人車稀少的郊區。近半世紀以來亦有愈來愈多在大都市出沒,乃至穩定繁衍的紀錄。 i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' u nina a sapahanhan nu kakitidaan makasasa nu 1500 a dipah kasausi nu bayuan, nika kitalakawan tu 1600 katukuh i 3100 nu dipah sa idaw tu ku mucebang nikatahkalan a kenis, sanisani madih ku pilakalak nu cuwi' i enaenalan, atu ikilakilangan, i umah aca, kasatungduh nu ba'batuan, atu i kasasaan nipaluma tu kilang a kitidaan, caay sa i masawahelulay nu takutakuan, atu masacilisay nu likelikenan a sauwac, idaw henay ku niculal i sumanahay a kilakilangan, i sacakat kalbahuyan nu hikuki,i tuse caay sa i kalainayay nu tademaw a liwliwan. picapian tu enemay a bataan nu mihcaan sa yadahyadah tu ku tayniay i tukay a culal sananay nu cuwi', katukuh i kaidaw nu kaladamsayan nu mapaading tu mucelak ku nipabuwah nipapilasan. === katanektek nu patinakuay (外形描述) === 體型 wayway nu udip 體長20至27公分,翼展長度64公分。雄鳥通常大於雌鳥,雄鳥體重54至98公克,雌鳥體重75至110公克,屬於中小型的夜鷹。南亞夜鷹的體型有地域分布上的差異,其中又以大陸支系體型較大,體長皆大於23公分。下表以各個亞種的翼長與尾長為例,說明 大陸支系 與 馬來支系 的差異。nikatanaya nu udip sa makaala tu 20 katukuh 27 a sinci, u sapikpik sa makaala tu 64 sinci katanaya. u kikang sa kitabakian ku laang,talamangawan a cuwi' sa 54 katuku kaidaw tu 98 kungke ku nikaba'ketan,nu laang a udip sa 75 katukuh tu 110 kungke ku nikabaketan, u masatanengay ku udip. ina massatimulay a co nu cuwi' sa, caay tu kalalecad ku katabaki nu udip, ya nu Taluay a cuwi' sa tabaki ku udip, nikatanaya sa makaala tu 23 a sinci. nipasilac i sasa sa nunu ya-coay a nikasasidumaan nu sapikpik atu kikul ku sapatinaku, paheci tu nu taluay a kasasiduma nu udipay atu nu Malay a lihat a nikacaay kalecad. === u suni a nipisiwsiw (叫聲) === 雄性成鳥會發出音頻上揚的「逐伊!」,並且重複多次。其聲高亢、尖銳而嘹亮,聲頻約在2至14千赫之間,主能量則大多落在2至5千赫的範圍內,音量可達90分貝以上,且傳播距離可超過800公尺,在文獻中尚有以「甚吵」、「擾人清夢」、「不入耳的哀鳴」描述者。這種叫聲通常是在飛行時所發出,有宣示領域和求偶的作用,自一月下旬,至十一月中旬都有其紀錄,其中又以二月至六月的繁殖期有特別高的鳴叫頻度。 nu talamangawan a cuwi' a ngiha sa kalacingan ku suni a musiwsiw hini sa "cuwi'!" kinapinaan a muliyaw a musiwsiw. ya suni sa kalacingan talakaw sa, madicem aca ku katabakian nu suni, kalalitinan nu suni sa kala tu 2 katukuh i 14 malebut kya he hananay.u tatungusan a suni sa kaidaw nu 2 katukuh i 5 nu malebut ku he (赫) hananay nikasaliyutan, ya suni a pibesul sa makaala tu 90 hun-pye (分貝) iziw, ya nipalatlat a ngiha mangasiw ku 800 a depah ka baat, i mapalamitay a ulic sa idaw ku masulitay tiya “kacangalan” sa, u (mamilawlaway tu kasatedep nu pikabi') nu tademaw sa, (cayay picumud i tangila misatal a suni sa) ku patinakuay. nikahinian a a nipisiwsiw sa unina tu i kalbahelan a nipangihaan, kaidawan tu sapakatineng tu duma a cabay tu sakay nu liwliwan a tatungusan nu kitidaan sananay, sipakay i sayaway a bulad nu mihcaan katukuh i sabaw cacay a bulad kalatebanan, idaw tu ku mucebang mapasiket, kahida sa i tusaay a bulad katukuh i enemay a bulad, pikasibilian u lalecuhanay a tatukian, micidek ku pisiwsiw nu kalacingan a lalidlidin sa ku suni. === u kulit nu wayway (形態) === 南亞夜鷹雌雄羽色相近,全身大致呈灰褐色,雜有細小白點與淺黃色、栗色或深褐色的蟲蠹斑,斑紋大小與形狀在個體間有很高的多樣性;大陸支系的羽色較深且偏褐色,其中又以西方亞種的羽色最深[11],馬來支系則較淺且偏鐵灰色。 i satimulan nu Ya-cuo a cuwi' sa malecad tu ku kulit nu banuh nu laang atu tamalangaway, u udip nu kulit sa kalaacakan, mapacamul tu atudi nu salengacay atu caayay ka sametek nu kalawlaway nu kulit,atu ya masalulutimay sikaacakan a kulitay kasacilekay babulatak sananay, ya babulatak sananay a kulikulitan sa u nikatabakian, i udiudipan idaw ku kasasidumaan a nikaadih, sakay nu Taluay a cuwi' sa picapian tu kalikatan masaacakay ku banuh, kahida sa nutipanay a cuwi' ya banuh sa micidek ku kaselepan, ya nu Malayay a cuwi' sa caay kakibetul ku kulit masamukimg sicamul tu nu abuabuwan a kulit. 虹膜深褐色,眼周有黃色細眼圈。喙紅褐色,尖端為黑色。前額至眉部羽色稍亮。後頸羽色稍淺,形成一圈不甚明顯的黃褐色區域。肩羽外羽片端部為米色,基部為黑色,內羽片則有米色蟲蠹斑,停棲時肩羽交疊,於肩部周圍彷彿形成一條V形米色斑紋。 liwliwan nu mata sa kalawlaway ku saliyut nu kulit. sapitulcek nu laway sa i iluc nu calincingan sa masalumeniay ku kulit. ayaw nu dayis katukuh i kalaw a banuh kalalikatan, i nuilucan a kulit nu banuh sa caay kakibetul manmantaan, nikasadit sa sikacaay nu wantanay a melawen kya maacakay nu kulit,abalaanay a sapikpik sa kalikatan kya kulit misengi tu nubelacay, kasatektek nu angangan sa u lumeniay a kulit, labu nu kakilian a kulit sa masabelacay mahida u nu cilekay a babulatakan, pahanhan na mibahel sa mapapiket tu sapekpek, adihen sa mahida u masalebungay nu dihap kalabelacanay a siladay tu babulatakan a kulit. 雄鳥的喉部兩側各有一個橢圓形白斑,雌鳥的斑塊則較暗淡,且後端較狹長,成頸圈狀。胸部至腹部密布深褐色細橫紋,腹部以下橫紋愈漸不明顯;胸部呈深灰色至褐色,至腹部以下逐漸過渡為米色,有些個體的尾下覆羽會接近白色。 u talamangawan a cuwi' sa ya takulaw nida sa, i tapiingan nu bihid sa idaw ku masakimuluay salengacay babulatak sananay a kulit, nu tamalangaway sa ya masababulatakan a kulit sa duut ku nikasadit, u kikul sa masatanayu, adihen sa mahida u masaliyutay i liel, namakay  baluwang tasasa i bili sa mamin nu makulahayay a banu balaten ku kulit kasadit, makasasa nu bili sa ya mabalatay a kulit caay tu kasiwantan a melawen, tulcek ya nu baluwangay a kukit kalaabuabuwan micapi tu kasahida nu makulahay,tasasa nu kikul nu bili sa haymaw satu nu belacay a kulit, idaw ku kasadumaan a cuwi', i iluc nu kikul sa micapi tuway masasanglacay ku kulit. === misasengiay a kasaduma (相似種) === 除了南亞夜鷹,東洋界同時也在其他多種夜鷹屬鳥類的分布範圍內,因此,在一些夜鷹物種多樣性較高的區域有機會看到多種夜鷹群聚。 caay kau nu timulay a cuwi' adada ku kasasengian, i kawalianay a co sa kutusisa idaw tu ku kiyadahay nu kasadumaan nu cuwi' a lihat, i labiay a cuwi' sa kalaliwasakan tu itini a kenis misaungay, kyu iti nu labianay a pisaungay a cuwi', maadih amin ku nilatlatan masaupu itini. == Taywanay a cuwi' (台灣夜鷹) == 台灣夜鷹(學名:Carimulgus affinis stictomus)是夜行性鳥類,野外觀察不易,過去在台灣有關台灣夜鷹的分布、繁殖以及牠們的習性,所做的記錄甚少,本文是首次針對台灣夜鷹的繁殖行為,進行深入詳細的研究報告. u Taywanay a cuwi' (mitesekay a nipangangan: Carimulgus affinis stictomus) u masalabiay ku katahkal a cuwi sa, i hekal ku pimelaw caay kadayum a misawantan tu kasadumaan, inaayaw sa sakay nu Taywanay a cuwi' a nikalaliwasak, atu nisapilasan a nina , milusimetay tu mucebang caay kahacica, ina ulic sa sapisuayaw tu nu Taywanay a cuwi', i labi' a nisapilasan pisaungayan, mamikingkiway tu a pisulit sapangiha. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (參考資料) == [1]中文維基-南亞夜鷹:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9E%97%E5%A4%9C%E9%B9%B0</nowiki> [2]台灣夜鷹的繁殖行為研究:<nowiki>http://www.kwbs.org.tw/web/study/data/20121121044920.pdf</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 163nxblfgg7l3wh2ft57p6cvsp5pj7k cuyuh nu lusa’ ku 「halimutat」 0 5104 59053 55898 2019-11-21T17:14:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki =='''''天使的眼淚cuyuh nu lusa’ ku 「halimutat」「雨來菇」'''''== (ㄧ)(撒奇萊雅語)天使的眼淚cuyuh nu lusa’ ku 「halimutat」「雨來菇」 (二)cacay alasubu izaw ku pitu a mihcaan siwaay a bulad sabaw waluay ayza a demiad . 107年9月18日 (三)i na baliyus「山竹颱風」,patina tu tabakiay a udad , sisa tahkal ku 「halimutat」 山竹颱風未過盡,卻帶來豐沛的雨量 u kamu nu pangcah 「lalupela’」saan 阿美語叫「情人的眼淚」 (四) u umah nu Saydan I tini i 「鳳林鎮」 na ma udad sisa saupuupu sakiy 「halimutat」, ina umah nu Saydan maliwliw tu buyu i bukebukelalan a enal. 老師鳳林鎮的農地長滿了「雨來菇」,因為老師的農地,四面環山,曠野間的平原,無污染, 「雨來菇」生長的特別肥厚。 (五)naayiw nu sa tamelacay a kakitidan nu Saydan 「halimutat」manay tatabaki panpanzal. 「雨來菇」非常的乾淨潔淨厚實 (六)tangasatu i palaludan kutapuku malalaba’ ku kelekelengan tunika tahelkal nu langdaw sak langw nu 「halimutat」 (七)i nakakana a 「halimutat」 u ni pabeliay nu ipabaway a pakan (tu pakuyuca a nikauzip)窮人家 這是天使賜給窮人家美味佳餚 (八)yu kasumamadan nu ababalak , sitangahay ababalaki mating tin a kakanan tu sa kauzip , i taw:ay kinababalakiamin ni sadakadakiyan tu sakauzip , hadizah ku ni katingen tu kakanan , maseneng kaku tu kasumamadan ababalaki。 很久很以前老一輩的人,因為我們有智慧之神,懂得食用這天然植物高蛋白食物,古時代的人好厲害聰明 (九)madatengnu nu maku ni kauzip nu kasumamadan ababaki mahemek kaku tu nikauzip nu sumamad a babalaki tu tineng tu sa kauzip pakuyus ku nikauzip kadihiyansa sakanikauzip. 以前老人很厲害在窮困當中懂的生存之道,懂的在艱困中生活延續下去 (十)「halimutat」uni pabeli mu pauzipay a cuyuh tu , lusa’ u kakaan nu binacadan kina lami’ida I kakaean nu tademaw madi’ tu ti ni 「halimutat」 正式中文名稱為「葛仙米藻」 cuych nu lusa’ku「halimutat」 「天使的眼淚」是原住民特色餐廳裡常見的一道美味佳餚,正式中文名稱為「葛仙米藻」又名「天使的眼淚」 (十一)U papacakayan Sakizaya i Sakul 「aumaumahan a lami’」野菜,a un izaw tu midihay katini mi azih atu micakay ku:kay 如果有人需要購買「野菜」請至花蓮巿「撒固兒野菜巿集」參觀選購 感謝林秀蓮老師協助教學 7qufjufroa8f6x05rbcf554081ysnim da'dac 0 5105 59057 55902 2019-11-21T17:14:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[da’dac]] 01ybqenvdh6vkl0afz0pu9zaz41lbxc dabek 0 5106 87174 59175 2019-12-06T18:57:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki dabek (Hulam a sulit: 工寮、茅舍、聚會所) taw:ya sa, u [[Sakizaya]] atu pangcah mikadabuk amin ku tatama i luma’ nu tatayna, miselal ku tatama a midiput tu niyazu. sisa, iza ku dabek kasaupuan nu tatama. u ”dabek” han ku kamu tu kasaupuan nu selal. i buyu’ay pahanhanan maluk ”Dabek” han ku kamu nu Sakizaya. == 政治組織 == kasabinawlan nu Sakizaya, u tatayna ku mitelungay tu luma’, selal atu kalas ku mamidiput tu niyazu’, i dabek ku pitelungan nu tatama a mikuwan tu niyazu’. taw:ya a niyazu’ nu Sakizaya, telungen nu wina ku luma’, misebeng tu lala’ nu niyazu’ ku tatama, Nay dabek atu kasaselal nu tatama ku sakatanetek nu kalabinawlan. u kasaupuan atu pinanaman nu kasaselal ku dabek nu niyazu’. i tila minanam ku binawlan tu pasubana’ nu babalaki tu sakalatademaw. sisa, i dabek ku cacudadan nu niyazu’. miselal ku kapah nu niyazu’ i dabek mabi’ katukuh kasiacawawan, siacawawtu kiya i luma’ mabi’. mililiday ku babalaki tu kasaselal, siacawaw sa taluma’ mabi’, demiad tayza i dabek a pasibana’ tu kapah. == 建築材料 == kamu ni Mayaw. kilang u mikinkiway tu kauzip Sakizaya, ” misaluma’ ku Sakizaya, caay kanca sidabek i telung(teban) nu niyazu’ kasaupuan nu tatama. u kilang ku cuked patizeng tu dabek, u auk ku malukantiw, uli ku sabadahungan, suuten tu uway(masay), i alinungnung nu badahung, papuyuen a patahepu tu sakacaay kalesa’ nu fadahong. 48lbgxsvxj1mronhitfhn171ovcxmlh dayday 0 5107 123323 119890 2021-09-07T12:09:34Z 1.164.17.58 /* sakaudip nu dayday (蟬的一生) */ wikitext text/x-wiki == satangahan (主題) == dayday (kamu nu Hulam: 蟬) === u zuma a kamu (其他語言) === nu Hulam(中文):[[:en:Cicada|蟬]] nu [[United states|Amilika]](英語)ː[[:en:Cicada|cicada]] nu Zipun(日語):[[:ja:セミ|'''セミ'''(蟬・蝉)]][[tangan:Gratopsaltria_Nigrofuscata_Young.jpg|thumb|dayday]] 【學名】蟬:Cicadidae 【mitesekay a nipangangan】Cicadidae 【俗稱】知了或借落子 【tada ngangan】celiw (知了) atu cie-luo-ce (借落子) == kaliwasak a maudip (分部環境) == 廣泛分布於全球溫帶至熱帶地區(已知紀錄約2500種蟬)。 mamin ku kitakit kitidaan nu dayday pasu [[kadihkuwan]] katukuh tu [[kacaledesan]] a kakitizaan (katinengan i nacudadan han makaala tu tusa a malebut lima a lasubu ku dayday hananay). 一些分布於沙漠地區的種類,當體溫過熱時,會從背板排出多餘的水分,進而達到冷卻及散熱的效果(原理與人類流汗類似)。 idaw kui [[likelikenan]] nanay a dayday, anu tada akuti’sa ku udip sa, makayda i kulul a patahekal tu tada yadahay nu nanum, sa kalamkan amabasaw atu mabulasak ku caledas. (mahiniay mahida u tademaw kini kasitanengan). == picidekan (特徵) == 大多數蟬的體型通常不大,成蟲體長多在2至5公分之間,少數種類,例如世界最大的帝王蟬(Megapomponia imperatoria)翼展就達20公分,體長約7公分。 hatidaay tu nu dayday caay namin ka tabaki, mala cilekay henay tanayu ku udip maka alatu tusa katukuh tu lima a kufun, pinaay kiya ku, patinaku tu satabakiay nu kitaki a dayday han u diwan-dayday(Megapomponia imperatoria)cebal han ku sakubad maka ala’ tu tusa a bataan a kunfun, tanayu nu udip han maka ala’ tu pitu a kunfunan. 一樣棲息於南亞地區的一種大型蟬(Tacua speciosa),有「青襟油蟬」或「婆羅洲巨蟬」等名稱)翼展也有18公分,其體長則約4至5公分。 sakalacad tu i Nan-ya kitidaan idaw ku tabakiay a daydaycan (Tacua speciosa),  “idaw ku Cing-cin-yu dayday atu Puo-luo-cu tabakiay a dayday a nganganan”, cabal han ku sakibad maka ala’tu sabaw tu walu a kunfun, tanayu’ nu udip han maka ala’tu sepat katukuh tu lima a kun-fun (公分). 蟬的外骨骼很堅硬,雙翅相當發達,多為透明或半透明,上面有明顯的翅脈。 u pudac nu dayday han atekak, icelang ku sakubad, u tangsep atu pangkiw a tangsepan, i pabaw han maadih ita ku nika tansepan nu sakubat. == udip (身體結構) == 【頭】蟬的頭部寬而短,具有明顯突出的額唇基(clypeus)。 【tangah】tangah nu dayday han ahebal apuyu, katinengan kuni picidek tu angangan nu lilis a bilbil(clypeus). 觸角短,呈鬚狀。口器細長,口器內有食管與唾液管,屬於刺吸式。 apuyu ku ngawa’, mahida u sapisaneng. tanayu ku tuwa’ .u tuwa’ nida, i labu idaw ku ta’nucan atu ta’supaan, milacaday tu sicekaay a tacepcepan. 【胸】胸部則包括前胸、中胸及後胸,其中前胸和中胸較長。3個胸部都具有一對足,腿節粗壯發達。 【baluwang】baluwang han idaw ku nu aywan a baluwang, teban a baluwang atu nikudan a baluwan, micidek ku nuaywan a baluwang atu tabanay a baluwang tanayu sa. tuluay a baluwang idaw namin ku mahtatusaay a kuku’, cepi’ nu batac han tabaki icelang. 【腹部】蟬的腹部呈長錐形,總共有10個腹節,第9腹節成為尾節。雄蟬第1、第2腹節具發音器,第10腹節形成肛門;雌蟬第10腹節形成產卵管,且較為膨大。 【bili】bili nu dayday satanayu sa madicem, pulung han amiasip pulu’ku malalitinay i bili nu batac, saka siwa a batacan mala sadikuday. tamaan nu dayday saka cacay atu saka tusa a batacan u saka sisuni, saka pulu’ a batac han u tatai’an, tayna a dayday can nu saka pulu’ a batac han u laliwawaan, mabuwah tabaki. 【眼晴】蟬的視力相當良好,有五隻眼睛,兩隻複眼和三隻單眼。複眼不大,位於頭部兩側且分得很開。 【mata】mata nu dayday kapah, lima ku mata, tusa ku nika pulungan nu adidiay a mata atu tulu ku masa cacaya a mata, aadidi’ ku mata caay ka tabaki , itida i tangah nu tepal masasu batad ku mata. == sakasisuni (發聲) == 雄性蟬身體兩側有能夠發出很大聲響的發聲構造,主要包括背瓣、腹瓣、鼓膜、發音肌、腱盤、腱突起、腹面調節肌、鏡膜、褶膜、第三氣門、共鳴室等。 tama nu dayday itepalay nu udip taneng misa tabaki tu suni a patideng, tada angangan han i kulul, bili, tatuktukan nu banges, sakasuni nu heci, ulad, heci mutiyung ku ulad, sapikelul tu suni a bili, duhepicay a heci, nika tatepikan nu duhepicaay a heci, saka tulu nu hahanhanan, saka pulun nu sasunian.   為了發音,牠們常趴在樹幹上,向前或左右扭動腹部來調節發出的聲響;而發出來的響聲常被稱為蟬的「歌聲」,與一般以摩擦方式發聲的昆蟲(如蟋蟀)不同。雌蟬沒有發聲器。 tahkal satu ku suni, idanamin i kilangkilangan, tanu ayawan atu pasayda i kawili kawanan misa tiyuntiyun tu bili mangalay paka sisuni, masuni satu mahida mudadiwau, caay kalecad tunu dumaan anika sasipasip nu suni (mahida’ u pidaduhay) sacaay kalecad. tayna nu dayday nai’ ku sunian. == sakaudip nu dayday (蟬的一生) == 蟬卵多呈白色,長條狀,每種蟬卵期均超過30天,接近孵化時可見若蟲眼睛。 tikuk nu dayday sanglacay namin, satanayu’sa, tuni kasi ti’kukan makaala tu tuluay a bataan a demiadan kya matiti’ u matasa ku ayaw amaadih. 孵化後的若蟲掉落地面後會鑽入土中,並在土中活動很長一段時間(期間稱為幼蟲期)。 matiti’ satu ku dayday mahetik i lala’ sa mucumud i lala’an, matenes i lala’ amaudip (u lutungay a dacdac han). 蟬的一生,極大部分時間是在黑暗的泥土裡生存,此時間少則三年,五年,多則十三、更長則有十七年,若蟲在地下完成四次蛻殼,最後一次是在鑽出泥土,爬到樹上蛻殼。 sakaudip nu dayday han, itida namin kunu heni i duu’tay a lalaan a maudip, i lala’ kuheni amaudip amaudip sa ,saadidiay han tulu a mihcaan, lima a mihcaan, sayadah sa sabaw tu tulu a mihcaan, anu tanayusa makaala tu sabaw tu pitu a mihcaan, masa cilekay henay i lala a kina sepat ku heni amapudac, sadikuday han namaka lala a tahekal, tayda i kilang a mipudac. 這個蛻殼過程在約一個小時,若在蛻殼過程中受到干擾,這隻蟬便會落殘不能飛行,並且無法發聲。 nina nika pudacan maka ala’ tu cacaya a tatukiyan a mapudac, anu mipudac satu mapa bulibul, nina dayday han namaka kilang maheti hida satu caay bahel, caay tu kasuni. 終齡若蟲會在適合的時間爬出土壤,進行蛻皮。 sadikuday nu cilekay aytida i tanengan a tatukian namaka lala’ muculal, sa malingatu mapudac. 蛻皮的最後階段:晾乾翅膀,此時成蟲體色也會慢慢轉深。 sadikuday nuni ka pudacan, pawali tu sakubat, nina masa cilekaya a kulit hamaw sa amasumad. 蛻殼後的蟬生命極其短暫,最長壽的蟬約60-70天。 nunika pudacan tu a dayday apuyu ku saka udip nida, satanayuay amaudip han maka ala’ tu enemay a bataan katukuh tu pituay a bataan  kuni ka uipan nuheni. 蟬用它尖尖的產卵管插於樹梢產卵,蟬卵到第二年春天才會孵化出幼蟲,也叫若蟲,若蟲潛入樹根處的泥中,開始它漫長的地下生活。幾年,或十幾年。 dayday a han u madicemay a laliwawaan mapa hecek i cangan nu kilang a siti’kuk, siti’kuk satu tu saka tusa a mihcaan nu sadingsing kya madidi’ mala cilekay, u cilekay han kuyda, anu micumud i lamit nu kilang a lala’an, malingatu tu mihcaan amaudip i lala’. anu pina tu a mihcaan, aatu pina nu sabawan a mihcaan a maudip. == sakatalawan nu dayday (蟬的天敵) == 蟬的天敵有鳥類、捕食性昆蟲、節肢動物、兩棲類、微生物等,當然最大的天敵還是人類。 sakatalawan nu dayday han u ayam, mukanay tu cilekay sisakubaytay, mahidaay u beded, mahidaay u balaud, mimuni’ay tu udipay a cilekay, satabakiay nu saka talawan nu dayday han u tademaw tu. [https://www.hhups.tp.edu.tw/node/97288] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == [[tangan:Magicicada_cassini_female_ovipositing_-_journal.pone.0000892.g005.png|thumb|Magicicada cassini female ovipositing]] * 中文維基百科-蟬:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9D%89 * 蟬的生態研究:https://www.hhups.tp.edu.tw/node/97288 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] grqcppih9rk4xtq1i4e7q34l38xdw2e dadipana' 0 5108 124069 124068 2021-09-19T04:05:44Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Chenille de Grand porte queue (macaon) Fausses pattes.jpg|縮圖]] dadipana', cayay kasibanuh ku wawa nu adipapang atu kilaluhu' (蝴蝶或蛾的無毛幼蟲) == wayway (外表) == 毛蟲也叫毛毛蟲,是鱗翅目昆蟲(蝶或蛾)的幼蟲。雖然牠們稱為「毛蟲」,但不是每個種的毛蟲都有毛。 dadipana'有些表面光滑,也有些長有肉角,還有些長有臭角。毛蟲有三對前足,腹部和尾部大多有五對偽足。到變態為成蟲時只保留三對前足。毛蟲有別於蛾的幼蟲——蠶,兩者在發育過程有所不同,蠶會以蠶絲結成的「繭」包覆住蛹,但毛蟲沒有這類行為。 u dadipana’ sa u wawaay a cilekay han a sipangangan, u silingasaay a sapikpik nu udip, kasacilekanay (adipapang atu badahungay) a masacilekay. kanahatu hamin han a sipangangan tu ya "cilekay’" han sa, nika caay kau u nu paycacayay a nu cilekay kasibanuh. u sibanuhay a cilekay ku ""babayuh". masadumaay sa u banges nu hekal lameneng sa kalikatan, idaw aca ku masadumaay papucuan ku heci, idaw aca ku silangaw tu angsitay a ngawa. ina dadipana’ sa idaw ku mahtatulu nu palecad i ayaway a kuku, i bili atu i kikul katuud ku kaidaw nu pacebaay a kuku mahkalalima. sikatukuh i kasumadan tu a masacilekay tuwa siliwan tu mahtatuluay nu ayaw a kuku. ina dadipana’ sa sakacaay kalecad tu nu sibadahungay a cilekay hananay – yadadayday, sikacaay kalecad nu kaudip a nikabalakian, ya dadayday sa u laylay ku sapimulmul tu udip hamin han a maytabu, nika u dadipana’ sa nayay ku kahinian a wayway. 有些毛蟲長有假眼或是色彩鮮明的花紋,可以嚇退想吃了牠們的動物,許多人有疑問毛毛蟲為何是昆蟲,昆蟲不是六隻腳?事實上,毛毛蟲只有六隻腳,其他都是偽足。 u masadumaay a dadipana sa kaidawan tu ya pacebaay a mata atu balangbangay a kulikulitan, tanrng a sapatalaw tu maydihay a mukan tu henian a miadupay, katuud ku mapabaliway a palita tu babayuh’ kya u masadamsayay sa a cilekay, u kaladamsayan a cilekay sa caay kahini enemay ku kuku’? masalaheciay sa, ya babayuh enem ku kuku’, u kiyadahanay a kuku’ sa u pacait sananay u pacebaayay. == pacebaay a wayway (偽裝) == 以下是無毛的幼蟲: itini ku cayay kasibanuh ku wawa nu adipapang atu kilaluhu': === mahida mabadiay nu papah a hekal (像枯葉的外表) === 四角天蛾看起來很像死樹葉。當其中一隻毛毛蟲躲藏在附近的死樹葉中時,它的天敵很難發現它。 sepatay nu [[ngawa']] a cilekayan adihe mahida u maacakay nu [[papah]]. anu idaw ku miculimekay nu cacaya a babayuhan i papah sa, caay kaadihi nu ayam atu puduh sa. 不過萬一被發現了,它還有其他對策。當它被打擾時,它會翹起尾部腹腳。然後拱起背部,像任何被激怒的四角天蛾的毛毛蟲一樣,不停地搖晃腦袋。 anu maadihsatu nu ayam atu puduh, idaw henah ku sapilisapen tu nuhenian. anu taydan numita amilawlawsa, mutiden ku kikul atu bili a kuku’an, sa kunulen nida ku kulul, mahida uni patalawan nu sepaty a ngawa' nu cilekay a babayuhan, caay tu pisengal mihuyahuy tu tangah. 以下是無毛的幼蟲: itini ku cayay kasibanuh ku wawa nu adipapang atu kilaluhu': === i cung-se nu [[banges]] a langdaway nu kulidt (棕皮上的綠斑點) === Sphecodina abbottii毛毛蟲利用棕色皮膚上的綠色斑點偽裝自己,當它趴在正在生長的成串葡萄上時,別人很難發現它。 Sphecodina abbottii babayuhan mitadutu cung-se nu bangesan a langdaway nu kulitan a paceba’ tu udip. itida cinida i baisusu maudip sa, caay ka adihi nu tademaw. 成年Sphecodina abbottii毛蟲分化成兩種顏色,一種變成模仿葡萄的偽裝色,一種變成像樹皮一樣的棕色。 cacay han mikilul tu nu balakiay tu nu “Sphecodina abbottii” a babayu mala tusa ku kulit nida, idaw ku cacay han mikilul tu badisusu a paceba’, cacay han tu mahida u pudac nu kilang a cung-se ku kulitan. 除此以外,這種毛毛蟲還有其他防禦手段,例如假眼。 namahida satu, nina mahiniay a babayuh idaw henay ku sapatalaw tu ada, tinaku sa pacebaay a mata. 當一隻成年Sphecodina abbottii毛蟲受到驚擾時,它會翹起尾部,用假眼“瞪著”進攻它的動物。如果這種“瞪視”無法嚇跑食肉動物,毛毛蟲還會發出刺耳的嘶嘶聲。 balaki satu ku cacay “ Sphecodina abbottii” babayuh nama tawid satu, mutideng ku kikul, u pacebaay a mata kumi “nenengay” patalaw tu dumaan a aadupan. anu nina “nengneng” sa anucaay tu katalaw kutaw tunipinengnengan, babayu han patahekal kunuheni tu malacingan nu saunian. 以下是無毛的幼蟲: itini ku cayay kasibanuh ku wawa nu adipapang atu kilaluhu': === paadihi’ tu nikuday a kuku’ (小心尾足) === Furcula borealis毛蟲是模仿壞死的樹葉邊緣的高手。 Furcula borealis a babayuhan matineng mikilul tu mabadiay nu lilis a papahan. 但是,如果它的天敵以前曾領教過它的這種偽裝伎倆, Furcula borealis毛蟲會採用它的第二種防禦方法。 nika, anu namakadih tu ku ada nida tunipi pacebaan a nipatalaan, Furcula borealis a babayuhan mikilim tu sakatusa nu sapidiputaw cinidaan. 它的兩個尾狀物會充氣;當它受到驚擾時,這種毛蟲會把尾狀物完全伸展開,顯示出亮白色和黑色末端,並會不斷前後左右地搖擺這些可笑的「流蘇」。 tusaay nida a kikulan matineng mibesu, anu idaw ku nika balihnawan nida sa,nina “ Furcula borealis” babayuhan cebal han nida ku kikul, patahekal tu takelalay nu sanglacay atu lumeniay a kikulan, sa tiyungtiyung satu ku udip nida katawaan sa kunipihuyayuy “liu-su”. 以下是無毛的幼蟲: itini ku cayay kasibanuh ku wawa nu adipapang atu kilaluhu': === lumeniay a adipapang (黑鳳蝶) === 黑鳳蝶毛蟲雖然這種毛蟲的顏色非常鮮艷,圖案也很醒目,但是當它置身在被陽光照射的胡蘿蔔葉中時,這種驚人的色調卻能起到保護色的作用。 babayuh nu lumeniay a adipapang nu babayuh nina babayuhan micidek ku bangcal nu kulitan, micitek ku kulit, anu mapacilal cinida i saysaytawan sa, nina picidekan nu bangcal nu kulitan idaw ku sapidama a kulitan nida. 還不清楚它為何會有這種驚人外表,一些昆蟲學家指出,這種顏色可能是在模仿有毒的帝王毛蟲,或者在警告食肉動物,這種毛蟲的味道非常糟糕。 caay henay kita ka tinengn tu wayway nida, numi kingkiway a tademaan hinisa, nina bangcal nu kulitan sa malihida cinida minanam tu dumaan a ti-wang (帝王) a babayuhan, atu sapatalaw tu mukanay tu aadupan nanay a mukanay, nina mahiniay a babayuhan saka talawansa ku sanek nida.   黑鳳蝶毛蟲的其他防禦方法包括可以充氣的紅色觸角,這種毛蟲的觸角跟spicetail swallowtail的一樣,會釋放出難聞氣味。 nina lumeniay a adipapang a babayuhan idaku sapidiputaw cinidaan a sapasubana’ taneng micebal tu sumanahay nida a ngawaan, nina mahiniay a babayuhan a ngawaan atu “spicetail swallowtail” malecad, patahekal kunuheni tu angtulay a sasanekan. 以下是無毛的幼蟲: itini ku cayay kasibanuh ku wawa nu adipapang atu kilaluhu': 毛毛蟲中還有一種叫劇毒十二點,它的體內含有劇毒。這是一種生活在巴西南部的飛蛾幼蟲。 babayuh han idaw henay ku picedekan nu ledek sabaw tu tusa a sulitan, udip nida idaw ku picedekan nu sakatalawan a ledekan. uyniyan a babayuhan itida i nutimulaan nu Ba-si (巴西) maudip u adipapan a wawaan. 儘管,我們對毛毛蟲的噁心模樣早就有心理準備,可是這種巴西毛毛蟲噁心的模樣還是挺嚇人的。 kalahen ku hicanan, makamelaw kita tu wayway nu babayuh malimuu’k kita amakaadih idaw tu kuna balucuan numita tu nuhenian, nina Ba-si (巴西) a babayu nu limuu’k nu waywayan u sakatalawan sa miadh. 從它身上漂亮的保護色便可知道他的毒性也不容小視。據說每年都有許多人因這種毛毛蟲毒而死亡。 namaka udip nu bangcal nida a kulitan matineng tu kita tu hatidaaytu nu ledek amihamaw kita cinidaan. saan ku kamu tu mihmihcaan katuudtu ku mapataya nami capi tina “Furcula borealis” babayuhan a mapatay. 但這種毛毛蟲的毒素也是一種非常好的抗凝血劑,可以用於突發事故傷口的處理。 nina babayuh a ledekan u sakapahay nu kang-ning-sye-ci, taneng sakay hekal tangsul sananay amduka nu sasapayuan. 以上「偽裝」段落由Iing Habay所翻譯。 (ipabaway a ulic tu "pacebaay a wayway" ku nisulit ni Iing Habay.) == u caliwayan a nikaudipan (生長過程) == 毛蟲破卵而出時被稱為一齡蟲,長約0.3厘米,之後經過多次蛻皮,直到變成終齡蟲,結蛹,最後破蛹而出變成成蟲。 u dadipana’ sa namakay i kabetasan nu ti’kuk sa mapangangan tu kaidawan tu cacayay a mihcaan kabalaki, nikatanayu sa makaala tu 0.3 a li-mi. nu dikudan sa kinapinaan a ku banges, dutuc sa kasumadan masabalakiay kademan nu mihcaan a cilekay, siluma satu masakimulmul nu tangku, i sadikuday sa kabetasan nu tangku a luma’ kakayda satu a malacilekay. == u kakanan (食物) == 毛蟲多以植物的葉子為食,不同種類會吃不同的植物。有些吃有毒植物的毛蟲會把毒素儲存在體內,最後成為有毒的蝴蝶或蛾成蟲;少數一些毛蟲會以其他昆蟲為食。 ina dadipana’ sa u langaw nu lahaday sipapahay ku tatungusan a mukan, cayay kalecad a kasaduma nu cilekay sa caay tu kalecad ku nikanan. kaidaw nu mukanay tu siletekay asilangaway, ya dadipana’ supeden nu heni i udip, nudikudan sa malasiletekayay a adipapang atu uya hananay a masacilekay. nakaadidingan nu dadipana’ u kaladamsayay ku kakanan. == nu udipay a ada (天敵) == === u ayam (鳥類) === 鳥或者鳥類,是鳥綱(Aves)和今鳥亞綱(Neornithes)的通稱,是唯一存活並演化至今的恐龍,現代所有鳥類在生物學上也被分類為鳥形恐龍(即鳥翼類)的一部份;鳥綱的全體成員均為兩足、恆溫、卵生、身披羽毛且色彩鮮艷各異、前肢特化成翅膀、具有堅硬的喙、流線型的身軀,具備絕佳的視覺,較複雜的社交行為,多數可飛行,小部分純陸棲、或潛水,骨骼中空輕盈並有強力肌肉附著,以及用氣囊行雙重呼吸的一種有脊椎動物。 u [[ayam]] hananay,nu ayam a gan (綱)(Aves) atu nu aydaay a sipangangan u niyaw-ya-huwan (Neornithes) han, u masacacayay katukuh aydaay nu nikacakatan a kunglung, nu aydaay tu a ziday sa u mitesekay a nipasilac tu ayam pala ya kunglungen i ulic (u ayam sisapikpikay) a kasacacayan, sakay nu ayamay a kaput sa masatusa ku kuku’, mananam tu demiad, sitiku’k sibanuh ku balangbang sa a salungan, u iayaway nu lima sa sumad sa mala sapikpik, kaidawan tu atekakay nu satulecek nu laway, masasilsilay ku pitideng nu udip, sacekulan a mata sa tamelac sa, nika u kalalacalan i hekal sa sasibusibut saan, katuuday sa taneng amin a malbahuy, kaidaw nu papinaay hakya a matineng a mungaduy atu mucelem, u ukak’ sa ahemaw sipidepit nu heci nu udip sakaicelang, atu kaidaw nu masabesuay nu hahanhanan, kaidaw nu kululay a aadupan. === u puduh (螞蟻) === 螞蟻一般能扛起比自己重多倍的物件,這吸引了機械工程師研究。螞蟻的群體有分工、個體之間的溝通、以及解決問題的能力。 人類會將螞蟻用作料理、藥用或是儀式用途,也有人把螞蟻當成寵物飼養。有些螞蟻可以用於生物防治。不過螞蟻會破壞作物及侵入房屋,也和人類的生活有些衝突。入侵紅火蟻(Solenopsis invicta)是百大入侵種之一。 ina [[puduh]] hananay sa kasadumaan a taneng mukunuy tu kiba’ketanay nu udip, uynian sa sipicepcepan tu mamikingkiway nu mitesekay. u puduh sa kapulungan a mawawada sasikawaw, atu nu udipayay a matatengil, sapihulakaw tu kaidawan nu bunday a kasacukeday, u nu tademaw nipakucukucung sa liyawlien atu sasangaen tu sapaiyu sapaisin, idaw aca nu tademaw a palabudawan a pahabay tu puduh. idaw aca ku sapasilihat tu nulangaway a pitenaan, nika u puduh sa hina mingitngit tu nipalumaan tu tuudtuud atu micumud i luma’luma’an, i cuwacuwa sa masasetul ku nikaudip atu tademaw. anu midebung i sumanahayay a dibu nu puduh sa (Solenopsis invicta) masa unu lasubuay a nipidebungay a masacacayay a kasadumaan. == masakiketay nu dadipana’ (相關無毛幼蟲) == 芋蟲,天蛾科: 天蛾科(學名:Sphingidae)是鱗翅目的一科,科名取自希臘語「Sphinx」,即希臘神話中的怪物「斯芬克斯」。 天蛾科下轄200多個屬,約1,450個品種。本科物種大多數於熱帶生活,但其每一個地區都有其蹤影。本科昆蟲主要特徵是前翅狹長,後翅呈短三角形,複眼大,胸部粗壯,腹部末端尖及呈流線型,觸角端部細而彎曲。體型中等到大,所以可作快速及持續的飛行,最長可達每小時40到50公里。 u pilalihu (nu mitesekay a nipangangan: Sphingidae) u sisicalekahayay ku sapikpik a palumata, namakay i Greece a kamu ya "Sphinx" hananay nipangangan, masausiay sa u nu Greeceay kaladi’di’tuanay a kungku u patalaway sa ya "Se-hun-ke-se". ina pilalihu sa kaidawan tu makay sasa tu tusaay a lasubu ku sadibuan silalecad nuidang, hakya idaw ku 1450 nu masadumaay a lihat. nasulitan itini sa u kacaledesanay a lihat ku sasakamuwan, nika ina mahiniay sa anu sikatalacuwacuwa sa maadih tu ku nikaculal saan. ina mahiniay a dadipana’ sakahenulan u ayaway a sapikpik masatanayu, nudikudan a sapikpik sa apuyu masadicem, tabaki ku bili, u baluwang sa kibutul saan tanektek, nu bilianay i kikul sa munayat musaselic ku kulit, u ngawa sa adiding malikaku. piadih tiya udip sa mahtaneng tu katabakian tu atudi, kyu taneng a misakalamkam tatuletules sa matenes a mubahel, nipibahel sa katukuh i paytatukian makaala tu 40 atu 50 kung-li kabaad. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == [1]中文維基-毛蟲: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%9B%E8%9F%B2 [2]中文維基-鳥:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%9F [3]中文維基-天蛾科:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E8%9B%BE%E7%A7%91 [4]春天到蟲蟲大軍出沒!毛毛蟲總是掛在半空中原因曝光:https://newtalk.tw/news/view/2019-03-25/224456 [[kakuniza:Buting Nukay]] 1vbrwst7my106w865i9qwymmllna0qv dadipasan 0 5109 59205 56073 2019-11-21T17:14:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''dadipasan 海邊、海岸、沙灘''' [[tangan:Genipabu-Natal.jpg|thumb|Genipabu-Natal]] == sapuelac == u dadipasan sa, u saedipan(沿岸) nu bayu'. matulin(連接) nu bayu' atu tukus(陸地). si laying(海浪)、[[:zh:潮汐|mulenu(漲潮) atu malac(退潮) saca makelah(退潮)]]、bayu'-likit(海流) i [[:zh:海岸線|sadipasan(海岸線)]]. u kakuniza nu tuud sa, izaw ku baetu-dadipasan(岩岸) atu bunak-dadipasan(沙岸). anu u talakaway nu tukus a kakuniza sa, izaw ku celem-dadipasan(沉水海岸) atu laliyas-dadipasan(離水海岸). celem-dadipasan sa, u macelem tasasa' ku tukus. anu laliyas-dadipasan sa, mahmuwas ku lala' nay labu' nu bayu'. bangcal ku dadipasan, katuud ku tademaw tayza i dadipasan misalama' mibalakas. maydih ku tademaw tayza dadipasan [[:zh:游泳|mingaduy(游泳)]]. katuud ku midangay(遊玩、觀光) a tademaw i dadipasan. i Kalingku(花蓮) saca sawaliyan(東海岸), bangbangcal ku dadipasan. i Kalingkuay a dadipasan sa, izaw ku sibunacay, izaw ku sibaetuay. yadah ku lalacan atu piya'. maydih ku Yincumin tayza i bayu', miala tu kakaenan nu bayu'ay. [[tangan:Cha_Am_Beach.jpg|thumb|Cha Am Beach]] [[:zh:海岸線|sadipasan(海岸線)]], bayu'(海洋)[[tangan:Sea_defences_South_Coast.jpg|thumb|Sea defences South Coast]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:岸|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-岸]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [https://www.youtube.com/watch?v=VytmXa5xZBY Taywan Sakizaya putiput(台灣撒奇萊雅族協會) i Youtube-dadipasan nakulitan ni Yiyang Sayun]一個人看海 [[kakuniza:2018-cacay]] knxa15evd0deeroowhkbloxxamkrb3d sakipangipangi 0 5110 120676 119748 2021-08-02T12:07:35Z 59.115.6.119 wikitext text/x-wiki == satangahan (主題) == sakipangipangi (kamu nu Hulam: 螳螂) === u zuma a kamu (其他語言) === nu Hulam(中文):[[cmn:螳螂|螳螂]] nu [[United states|Amilika]](英語):[[:en:Mantis|mantis]] nu Zipun(日語):'''[[:ja:カマキリ|カマキリ]]''' [[tangan:Mantis_religiosa.jpg|thumb|sakipangipangi]] [[tangan:Mantis.jpg|thumb|sakipangipangi]] == kaliwasak nika udip (分布範圍) == 螳螂分布範圍廣泛,從溫帶到熱帶皆有種類居住。sakipangipangi ahebal ku sakaudip nuheni, nama ka dihekuay katukuh i caledesay a demiad idaw ku dumaay a sakipangipangi amaudip. == masakinesay a sakipangipangi (分類) == 部分種類的雌蟲有性食行為,會攻擊並取食受性費洛蒙吸引而來的雄蟲,因此在某些文化中,雌螳螂常被作為「致命情人」的象徵。 dumaan anika kenisang nu sakipangipangi u taynaan han halikan atu miwiwi tu tamaan, matineng milalebu’ matineng mialaw tu kakanen patahekal tu faluwan sapi awda’ tu tatamaan a sakipangipangi, sisa itini i nu masa dumaay a lalangawan han, taynaan nu sakipangipangi han u “mipataya tu mamidang ” saan. 此外,螳螂也是相當受歡迎的寵物昆蟲之一。 sisa, sakipangipangiyan u saka namuhan nu tademaw a pahabay. 有些種類在休息時會呈現看似直立的姿勢,並將前足收起於前胸之前,而螳螂因為這樣特殊的姿勢,在某些語言中被稱為「祈禱蟲」,例如葡萄牙文中的螳螂意思即為「向神祈禱」。 idaw ku dumaay a sakipangipangi yu pahanhan satu mahida u mutidengay ku wayway adihahan, singaen nuda ku nuayawan akuku i baluwan, sakipangipangi mahini kupicidekan nu wayway, itini i dumaan a nakamuwan sa “miinuliay a cilekay” han. tinaku nu Pu-taw-ya a sakipangipangi u imi nuheni sa “miinuli tu paudipay”. == udip (身體部位) == 【頭】多數種類頭部呈三角形且可靈活轉動,複眼多位於頭部兩側通常有著巨大的複眼。 【tangah】hatidaay tu nu sakipangipangian masa sangkaku ku tangah matineng malineng, nu adidiay a mamataan itida namin i tepal nu tangah kuyu mata, idaw ku tabkiay a mamataan. 具備三個單眼以及兩根觸角,多數種類身體細長,部分種類的成蟲沒有外觀上完整且易於觀察的翅膀。 idaw ku masa cacaya nu tuluay a mataan atu tusa ku nagawaw, hatidaay tu nu sakipangipangian sa tanayu sakuudip aadidi’, nu dumaan a sakipangipangi han caay ka silud ku hekal katinengan numita amitapal tu sakubad. 但所有螳螂皆具備膨大、並可以攫取獵物的前足。 sisa hatidaay tu nu sakipangipangi yan kanca idaw ku babesuwan, taneng miadup tu aadupan ku nuayawan a kuku’. 螳螂頭部與前胸連接處十分柔軟有彈性,讓螳螂的頭部能夠轉動,不少種類甚至有達180°的轉動範圍。 sakipangipangi a tangah atu nuayawan a baluwan tunika lalitin mamuni’ sibani, nina sakipangipangi a tangah taneng malineng, nudumaan a sakipangipangi han taneng maliyud tu cacay a lasubu walu a bataan a du’ kuni ka liyudan. 【口】其口器多為下口式,且通常具備尖銳而有力的大顎。 【laway】laway i sasa aca ku laway, u hina madicemay icelangay a tabakiay nu laway. 【胸部】螳螂的胸部三節(前胸、中胸及後胸)外觀上清楚可見,分別連接著前足、中足以及後足,其中連接著捕捉足的前胸,更是螳螂分類上的重要形態特徵之一。 【baluwang】sakipangipangi a baluwang mala tulu ku batac “nuayawan a baluwang, teban nu baluwang atu nikudan a baluwang” u hekal katinengan adihan, malalitin tu nuayawan a kuku’, tebanay a kuku’ atu nikudanay a kuku’, duma satu mitulin tu sapidakep a kuku’ nu ayawan a baluwang, u sakipangipangi nunika babenisan a  sakatinengan nu wayway a picidekan. 螳螂的前胸背板被一條凹陷可見的基節上橫溝劃分成兩的區域,分別稱作溝前區和溝後區,而「前胸被凹陷的橫溝分區」,不可見於其他昆蟲。 sakipangipangi a nikudan idaw ku masa debungay ka adihan nu mabalatay a sasulitan mala tusaay a kitidaan, macacidek han nuayawan atu nikudanay a mabalatay han, nu macacidekay a ngangan han nu ayawan a masasulitay atu nikudanay a masasulitay han, nika “nu ayawan a baluwan masa debung a mabalatay ani kasasulitan han”. caay ka adih i dumaan a cilekayan. 除了似螳屬之外,絕大多數種類的前胸背板長度大於中、後胸背板。而前胸背板與前足的連接處十分柔軟有彈性,可以允許前足有極大的轉動範圍,但中、後足的可轉動範圍相較於前足極其有限。 numilecaday tu sakipangipangi sa, hatidaaytu nu sakalecad a sakipangipangi nuayawan a baluwan mitanayu’ tu kulul mitabaki tu tebanay atu nikudanay a kulul. nuayawan a baluwang atu nuayawan a kuku’ tunika lalitinan mamuni’ sibani’, taneng ku nuayawan a kuku’ tabaki kuni ka liyudan,nika, tebanay atu nikudanay a kuku’ caay  kahida nu ayawan a kuku’ kakapah nuni kalineng.   【腹部】螳螂的腹部背側由10片背板組成,雄蟲的腹側可見腹板有9片、雌蟲則為7片,兩性的腹部末端皆有兩根尾毛,雄蟲第9片腹板的末端有兩根尾針螳螂具有立體視覺,可以定位獵物的位置。 【bili】saki pangipanga a bili nu nikudan u pulu’ay a duhepicay kumala sakubaday, tamaan a cilekay nu bilian maadih ku siwaay a duhepicay a sakubat taynaan a cilekay han pitu ku duhepicay a sakubat, nina tale acawaan a bili nu nikudan han idaw ku tusaay a banuhan nu kikul, tamaan a cilakay saka siwa nu sakubatan a kikul idaw ku tusaay madicemay nu sakipangipangi u mami adih kuyda, taneng mipatucek tu aadupan. 【眼睛】其複眼由約10,000 個小眼所構成,其中視覺最敏銳的部分位於中央窩附近,可提供高解析度的影像。 【mata】lilisay a tangah nu mata han u cacaya a wang nu adidiay a mata anikapulungan, saka silahecian nu mata han i tebanay a mataan taneng makaadih tu saka takelal nu aadinguwan. 而周邊的小眼主要負責動態、視覺,當周圍有任何風吹草動時。 lilisay nu adidiay a mataan u sakasitungus tu mutiyungay, aadihan, anu u liwliw han tiyung saca. 頭部可以快速旋轉,使目標進入中央窩的視野,可透過頭部的擺動反覆調整對焦,利用高解析度的中央窩持續追蹤獵物的一舉一動。 tangah nida kasenusay amalineng, u tatucekan micumud i tabanay a mataan miadih, malineng tu kutangah pasayda i aadupan, mikidahked tu tebanay a mata nu takelal mikilul tu aadupan a waywayan. 螳螂的兩個複眼分離且並陳於頭部上方的兩端,為螳螂提供開闊的雙眼視野和精確的近距離立體視覺對焦。 sakipangipangi nu tusaay a mataan masasu liyas i tebal nu tangah, u sakipangipangi miahebal tu aadihan atu malucekay a namataan. 在觀察螳螂時,發現其複眼上有一黑點一直「注視」著,該黑點稱作偽瞳孔。 miadih kita tu sakipangipangi sa, itepalay nu tangah a mataan idaw ku lumeniay a kulitan mahida miadihay tu i tisuwan, ya lumeniay a kulit han u pacebaay a mata kuyda. 許多昆蟲的並列眼也有夜間適應的能力,例如某些蟑螂和螳螂。 hatidaay tu nu cilekayan a mata idaw ku nu labiiay a miadup, mahida u dadipis atu sakipangipangi. 某些螳螂的複眼在夜間適應與日間適應下會有不同顏色,通常在夜間適應時的顏色較深。 idaw ku dumaan a sakipangipangi nui tepalay nu tanagah a mataan itida i labii a maudip atu demiaday a sakipangipangi caay kalecad ku kulit nuheni, nui labiiay a sakipangipangiyan u kulit nida duu’d ku kulit. 而根據螳螂在日間的活躍程度僅高出夜間,其活動高峰期位於黃昏時分。 u sakipangipangi tu demiadan a amidang nu wayway miki kaka tu labiiay a saka tahekalan amidang, pidangan nuheni sa i sangsangdep. 許多種類的螳螂也會在夜間受人工光源的吸引而飛行或步行趨光而來,藉由趨光性而捕捉到的螳螂幾乎全為雄性,因為雌螳螂的移動能力普遍遠低於雄螳螂。 hatidaaytu nu sakipangipangiyan matineng tu labiiay miliheda tu likat nu dinky amabahel atu mikilul tu liket dingki amuculil, numi kilulay tu dingkiyan madakepay a sakipangipangi han u tama namin ku yadahy a madakep, taynaan a sakipangipangi han caay kahida u tamaan a sakipangipangi a maidang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * 中文維基:螳螂:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9E%B3%E8%9E%82 [[kakuniza:Habayiing]] bw7yo1lqk7z85dpycaoccwpovhg58gv dadiw- labiyi nu alipawnay 0 5111 87177 59219 2019-12-06T19:01:32Z Corainn 30 /* nu zikuzan kya namihcaan(創作背景): */ wikitext text/x-wiki == dadiw- labiyi nu alipawnay == 夜裡的螢火蟲 nasanga ni Yan itiza i ciwidiyan 詞曲:[[:zh:水璉村|水璉]]楊姓青年創作歌曲 nasanga a namihcaan: i ka Lipunan 時代([[:zh:日治時期|日治時期]]) === sakaizaway nu dadiw(歌曲意義): === mabulah ku sining tu mamidang niza i labiyi cacay ciniza muculil i zazan inayi' ku pacabayay tataytay sa i zazan mabulah ciniza tu lingiw niza itiza i niyazu' mitala cinizaan === nu zikuzan kya namihcaan(創作背景): === mikilangay a dadiw 林班歌 [[Ciwidiyan]] niyazu' dadiw kadademecay 水璉部落歌謠創作比賽 i 1960-1970 a mihcan i Ciwidiyan, padaesu ku dademecan nu mudadiw i niyazu'. ci Tiway Sayun sasaydan padaesuay. katuud ku mikeleh madademec. sisa yadah ku misanga' tu dadiway a sining. === sulit nu lacul(歌詞內容): === muculal sa ku bulad i sawaliyan 月兒冉冉從東方升起 cacay kaku i zazan 我獨自一人在路途上 adingu sa ku cabay 只有自己的身影陪伴著我 yu belabelah sa alipawnay 螢火蟲隱隱約約 alipawnay tina labiyi 今夜裡的微光 mahiza uni ku bulah 猶如我最深的思念 ah! lingiw i takuwanan 啊! 想念我親愛的女孩呀 mucelem sa ku bulad i satipan 月兒緩緩從西方落下 cacay kaku i dadipasan 我獨自一人在海角邊緣 ku bunac sa ku cabay 只有星星陪伴著我 yu belabelah sa alipawnay 螢火蟲隱隱約約 alipawnay tina labiyi 今夜裡的微光 mahiza uni ku bulah 猶如我最深的思念 ah! lingiw i takuwanan 啊! 想念我親愛的女孩呀 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:水璉村|花蓮縣壽豐鄉水璉村]] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:dadiw]] [[kakuniza:2018-cacay]] m03x6l6z1zh7uuczypmhx0botppzk08 dadiw- luiyaluiyalui sa ciungang 0 5112 87178 59228 2019-12-06T19:05:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == masabaluhay a dadaw- luiyaluiyalui sa ciungang == 創作歌曲:一群一群的笨蛋 === lacul nu dadiw === umakapahay sa kina demiad(這是個很好日子) luiyaluiyalui sa ciungang amin (一群一群的笨蛋全部) sailayilay sa tepal nu zazan(大大方方站在路的旁邊) umamitala’ sa tuiya kayuin(要去等待那姑娘) akawang tu baluhang makapalaay(豐滿的胸部大大的屁股) iwayiway ku lakat ku pawaywayan(搖搖擺擺的步伐還擺姿勢) belabelad ku [[mata]] u tangengalay(閃爍的眼睛明亮) sa sa sa bangcalay(漂亮的人) muketepay ku waluway ku bulabulayan(八個十個美艷的女孩) akawang ku baluhang makapalaay(豐滿的胸部大大的屁股) u bukes niya kayuin iyuilucay(那姑娘的頭髮) melecad nu nani’ ku mata(像貓的眼睛) beliwbliw ku bali’(吹來的風) iwayway ku lakat(步伐搖搖擺擺) sabangsis sa nga a a a ay(好香好香) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u baluhayay a dadiw u kamu nu dadiw sa nasulitan ni Dadac calekaka u belih a kamu nasulitan ni Dadac calekaka [[kakuniza:dadiw]] b463vca7zgato070f6q41yjts2bobly dadiw- mahiya nu bali u panay mahuyyahuy 0 5113 87179 59234 2019-12-06T19:07:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mahiya nu bali u panay mahuyyahuy == === lacul nu dadiw === mahiya nu bali u panay mahuyyahuy mapulung kita i umah miketus tu panay miketus tu panay kami mudadiw kita haw cabay === u belih nu Hulam === 稻米隨風搖擺 我們一起在田裡插秧 朋友 我們插秧和唱歌吧 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u dadiw nu niyazu' namudadiw cina ni Kala, wawa nu [[Sakul a niyadu’|Sakul]] niyazu' [[kakuniza:dadiw]] l3gajazcmus6xki8vjm8inj6tku8zrg dadiw- makazateng 0 5114 87180 59240 2019-12-06T19:08:18Z Corainn 30 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki makazateng  想念(徐成丸、李秀蘭 詞) yu  ma-ka-za-teng ti-su-wan  常常在想念你時 mu-wa-ngic   哭泣 may-dih  mu-wa-ngic mi-   想要哭泣 a-waw  ki-su  tu   呼喚你 cay  ku ka-pul-kal  a  a-di-ngu 沉睡不起的靈魂 ma-hi-za  ma-la-le-me-tay  就像淋漓的 nu  sa-din-sin u-dad  ti’tih  春雨落下 a  pa-u-zip tu  ka-na-tal  為萬物的重生 a!  ma-ka-za-teng kisu  啊 想念你啊 mi-za-teng  cay kay-dih  回憶是不想 a  ma-pa-wan 忘記 uy-za-sa  ma-za-teng 藉由回憶 tu  a sim-sim-man  想要 pa-be-lien  給予 tu  u-zip taw-ya  自己那般 mi-sa-bu-lah  mu-re-kal a  i-ce-lang 重新出發的力量 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u baluhayay a dadiw u kamu nu dadiw sa nasulitan ni Tuba' 徐成丸 u belih a kamu nasulitan ni [[Lubas-Mapalaway-Lisin Cudad|Lisin Cudad]] 李秀蘭 [[kakuniza:dadiw]] 3homl1b25fh8tngvkmffy812vdzksfy dadiw- masaupu a dadiw 0 5115 87181 59246 2019-12-06T19:08:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dadiw- masaupu a dadiw == 完工歌(馬立雲部落傳統歌謠) u~ huy yu hu a hay yan masaupu (malikuda) ku babalaki nu [[Sakizaya|sakizaya]] u way yay masaupu (malikuda) ku babalaki nu sakizaya u hu ay ha yay a hei ha hei ey hei hay yan == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == namakay i Maibulay a dadiw u kamu nu dadiw sa nasulitan nu laylay nu niyazu' u ngiha' nu dadiw sa nasanga'an nu ayaway a tademaw [[kakuniza:dadiw]] op6mbt4123xunjm7bkmphtt5ltextiw dadiw- sakilemelen mita u wawa nu pangcah 0 5116 87182 59253 2019-12-06T19:09:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dadiw- sakilemelen mita u wawa nu pangcah == 邦查娃娃站起來(帝瓦伊撒耘 詞曲) === ngatu-cacay === sakilemelen mita u wawa nu [[Pangcah|pangcah]] sakilemelen mita u wawa nu pangcah awasen ku lutuk lawisen ku liyal lawiten nu mita ku buis lemuwad tu anini ku wawa nu pangcah === ngatu-tusa === saicelangen nu mita u wawa nu sakizaya saicelangen nu mita u wawa nu sakizaya awasen ku buyu’ lakuiden ku bayu’ pecu'en nu mita ku bunac mutizeng tu ayza ku wawa nu sakizaya == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u baluhayay a dadiw u kamu nu dadiw sa nasulitan ni Tiway Sayiun(帝瓦伊撒耘) u ngiha' nu dadiw sa nasanga'an ni Tiway Sayiun(帝瓦伊撒耘) [[kakuniza:dadiw]] sb679gzqrwz531m48ovyblhg2npantl dadiw- u sakizaya hananay a tademaw 0 5117 87183 59263 2019-12-06T19:10:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dadiw- u sakizaya hananay a tademaw == 族人歌(馬立雲部落傳統歌謠) u  [[Sakizaya|sakizaya]]  hananay  a  [[tademaw]] u  sakizaya  hananay  a  tademaw u  malukay tu  demidemiad caayay  katalaw tu  cilal  atu  udad hey  yu  hu  hay yan hey  yu  hu  hay yan misadipit  i  bayu mikalang  i  sauwac limulak  tu demiamiad == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == namakay i Maibulay a dadiw u kamu nu dadiw sa nasulitan nu laylay nu niyazu' u ngiha' nu dadiw sa nasanga'an nu ayaway a tademaw [[kakuniza:dadiw]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:2018-cacay]] 7f3pa7l9vaxysyy46tb9fni10c6q1ni dadiw-balucu’ nu bayu’ 0 5118 87184 59288 2019-12-06T19:11:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dadiw-balucu’ nu bayu’ == 海洋之心 tina dadiw sa, namakay cacay a iga nu [[United states|Amilika]] "balucu' nu bayu'". === u sulit tina dadiw === izaw ku ahebalay a bayu' i baucu' nu maku 我心中有個廣闊的海洋 itiza inayi' ku salaedan a kakitizaan 在沒有盡頭的地方 izawtu ku likat nu cilal hatnisadikud 那裡永遠有陽光 amana malaheci ku nizateng pabeli' nu taw 不要完成別人給的夢想 izaw ku bihid mikitinay numakuay 我有屬於自己的臉龐 mucelak balaki i mungangaw 在錯誤中成長 kalusalupiku i sakauzip 生命的每一個轉彎處 kaluzazan i sakauzip 生命的每一個路段 kaulakakangalalan 每一次希望 kalumalawpes 每一次失望 caay katalaw tu sasadakayan 不害怕困難 inayi' ku kakutizaan amana talabu 有甚麼地方是我不能闖 matengil kaku ku sani' i baaday ulaulangan miawaw takuwanan 我聽見大地的遠端呼喚我的聲音 caykaydih matineng hacica ku baad nu hezek 不用知道終點有多遠 makucaw tu bali 乘著風 mulitemuh tu tapelik 迎著浪 paculil tu baybay 揚著帆 caay maungan 不是瘋狂 u pakayzaan i balucu' 因為信仰 u nikangelu' atu lakalak a culil nu sakauzip 人生是一場艱辛的流浪旅程 haca maenapay i nikatezaan saayaway 雖然留在原點十分安全 inayi' ku lalum k baduku 天堂裡面沒有悲傷 uyzasa amahedaw ku nizateng nu maku 但我會失去夢想 haca aizawtu ku maseneng 雖然會有讚美 uyzasa izaw ku azteng nu maku 但我有自己的想法 i salabuay nu bayu' 在海洋的深處 ilabu' nu balucu' nu maku 在我的心中 [[kakuniza:dadiw]] 3seckr21torre9uk3h2tm0083lz4bg6 dadiw-mabulaw kakuh i Tansuy 0 5119 87185 59314 2019-12-06T19:11:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''mabulaw(流浪、遷徙) katukuh i Tansuy(淡水)''' == lacul nu dadiw == tina dadiw sa, namudadiw ci Cinmenwang(金門王) atu Li-Pinghuy(李炳輝), u mamenuay(盲) a [[tademaw]]. napaaca-mudadiw(賣唱) i Tansuy ku heni. namakayzaay(從) mudadiw tina dadiw sa, singangantu(成名) ku heni. Li-Pinghuy (1949 a mihcaan), u mamenuay a mudadiway i Taywan. matineng misaungay tu lima-bali-cin(手風琴). pulung ci Cinmenwang mapalaw atu mudadiw. 1997 a mihcaan, mudadiw atu patahkal dadiw《mabulaw katukuh Tansuy》, sisa singangan tuway. namabelec ci Cinmengwang sa, malalid sa mudadiw katukuh ayza. kapah henay ku uzip niza. 2017 a mihcaan, maala ciniza tu zazan-mipalaway(街頭藝人). {| class="wikitable" ! colspan="2" |Li-Pinghuy |- ! colspan="2" |tatama mudadiway |- !kanatal |Conghuaminko |- !nalechan |1949 a micaan(68-69 mihca) Taywan |- !kawaw |mamenu mudadiway |- !kamu |Hulam Taywan |- !dadiw kakuniza |Taywan kamu dadiw, nakasi |- !sadadiw |lima-bali-cin(手風琴) |- !tahkal |Taywan |- !tahkal a demiad |1997 a mihcaan |- !tahkal a nalimaan |dadiw《mabulaw katukuh Tansuy》 |- !singangan a nalimaan |dadiw《mabulaw katukuh Tansuy》 |- !singangan a mihcaan |1997 a mihcaan katukuh ayza |} ci Cinmenwang(1953-2002), u saayaway a ngangan niza ci Wang-Yingtan. nalecuh i Kimen, u singanganay a mudadiway i Taywan. sumamad sa, mudadiw ciniza i Taypak Peitou, mapulung patahkal ci Li-Pinghuy. 1965 a mihcaan, 12 ku mihca ciniza, malitemuh ku bakutang mabetas. mapetek ku lima atu mamenu tuway. namakayzaay sa, caay kakapah ku uzip niza, pauzip tu patudu' tu simbung. 2002 a mihcaan 5 a bulad, natayza ciniza mudadiw i laziw kakitizaan, masiket tu balucu', sinawaltu, katukuh i padekuan sa, mabelec tuway. siuzip 49 a mihca. {| class="wikitable" ! colspan="2" |Cinmenwang |- ! colspan="2" |tatama mudadiway |- !ngangan nu Hulam |Wang-Yingtan |- !kanatal |Conhuaminko |- !nalechan |1953 a mihcaan Kimen |- !mapatay |2002.5.5(49 a mihca) Taypak Songsan padekuan |- !kawaw |mamenu mudadiway |- !kamu |Taywan kamu, Hulam kamu |- !dadiw kakuniza |Taywan kamu a dadiw, nakasi |- !sadadiw |cital |- !tahkal |Taywan |- !tahkal a demiad |1997 a mihcaan |- !tahkal a nalimaan |dadiw《mabulaw katukuh Tansuy》 |- !singangan a nalimaan |dadiw《mabulaw katukuh Tansuy》 |- !singangan a mihcaan |1997 katukuh 2002 a mihcaan |} === ngatu cacay === uwak(乾杯,大口喝), uwak, mapulung kita celip(啜飲) tu epah, busuk(醉) la~, busuk la~ musadadiw(演奏) , masalukyw(跳舞), mapulung kita, apauzip(討生活,求生) mabulaw(流浪) Tansuy mabulah(思念) tu kakaydihan(親愛的人), kiptul(深厚) kya idih(愛意), matineng tu ~ciapaay(憨人) kaku celip tu pah, lihalayay(輕鬆), aka muwangic(哭泣), u simpi’(夢) ku nacilacila’(昨日) makazateng(想念), kakaydihan, hamin(全部) alesen(放棄), mabulawtu(流浪), muliyaw(重來) kaku caay kaku patahtah(奢侈,浪費), caay kakapah ku uzip muawaw(喚) tu taw, tayzatu kaku, mudadiw kaku malalum mapawpaw(漂浮不定), mulenu(漲潮), aka kalibud, salahbal(月圓), mangadis(缺,不足) aca(再次) manamuh i labiyi(夜晚), mapulung kita, salukyw kisu, miulic(頌辭) kaku uwak, uwak, mapulung kita celip tu epah, busuk la~, busuk la~ === ngatu tusa === uwak, uwak, mapulung kita celip tu epah, busuk la~, busuk la~ musadadiw , masalukyw, mapulung kita, apauzip mabulaw Tansuy mabulah tu kakaydihan, kiptul kya idih, matineng tu ~ciapaay kaku celip tu pah, lihalayay, akamuwangic, u simpi’ ku nacilacila’ makazateng, kakaydihan, hamin alesen, mabulawtu, muliyaw kaku caay kaku patahtah, caay kakapah ku uzip muawaw tu taw, tayzatu kaku, mudadiw kaku malalum mapawpaw, mulenu, akakalibud, salahbal, mangadis aca manamuh i labiyi, mapulung kita, salukyw kisu, miulic kaku uwak, uwak, mapulung kita celip tu epah, busuk la~, busuk la~ == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 sasumadan nay 流浪到淡水/[[:zh:金門王|金門王]]/[[:zh:李炳輝_(台灣)|李炳輝]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:dadiw]] g911hleu99y79txzb47fnhpsldaa63r dadiw-milingatu mibelisiw a dadiw 0 5120 87186 59320 2019-12-06T19:12:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dadiw-milingatu mibelisiw a dadiw == 除草開工歌(馬立雲部落傳統歌謠) u hay yu~ in huy yei yan in u yan u in u yei yan hei ya u hay yan u i yan ha ni hay yu in hay yan u i yei yan in u yan u i huy yei yan hei ya u hay yan u i yan ha ni hay yu in hay yan == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == namakay i [[Maibul a niyadu|Maibulay]] a dadiw u kamu nu dadiw sa nasulitan nu laylay nu niyazu' u ngiha' nu dadiw sa nasanga'an nu ayaway a tademaw [[kakuniza:dadiw]] ft0pfwjce6hzdwnkaew6imrjrd8fdai dadiw-palaacawa kita ayza haw 0 5121 87187 59328 2019-12-06T19:12:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == palaacawa kita ayza haw == 今天妳要嫁給我/歌曲 -族語新詞 bitelak ku balu ala'en ku kesem aku beliw sa ku bangsis nu bali cacay a dadiw tada bangcalay ngiha’  itini maalaw aku kisu bangsisay balu inayi’ tu ku sienaw beliw sa ku kabahal nu bali dadiw nu ayam namalacabay kita malimulak kaku i tisuwanan tengilen u lima malacabay kita sanga baluhay a uzip ca katakup i nacila tadu'en a papacem palaacawa kita ayza haw kisu i luma' aku i luma' kita i luma' sweet sweet love ([[United states|Amilika]] a kamu) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u kamu nu dadiw sa nasulitan nu sining nu niyazu' u ngiha' nu dadiw sa nasanga'an ni 陶喆 David Tao mudadiw ni David atu Jolin Tsai [https://www.youtube.com/watch?v=WRwarsqzZ_M 陶喆 David Tao - 今天妳要嫁給我 Marry Me Today feat. 蔡依林 Jolin Tsai (官方完整版MV)] [[:zh:陶喆|陶喆]] [[kakuniza:dadiw]] 0sz83n0x7l41gz1jearvlpsrfknio5x dadiw-yincumin caay kalecad 0 5122 87188 59354 2019-12-06T19:13:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''yicumin, caay kalecad''' == siwkay == 20180630-dabek nu minanam tu kamu nu [[Sakizaya]], u sapinanam a sulit, mudadiw minanam tu Sakizaya a kamu. paylipay a demaid, minanam ku binacadan nu Sakizaya, tayza i Lou-Cendsin(羅正心) sasaydan(教授) a luma', ninama tu Sakizaya a kamu. u lawad(時程) nu cacay a sapicudad(課程) sa, enemay a tuki. sakacacay a sapicudad sa, u "namakay maplaw minanam tu kamu(戲劇學族語)", sakatusa a sapicudad sa, u "namakay sapibetik minanam tu kamu(祭辭學族語)", sakatulu a sapicudad sa, u " namakay uzip nu tademaw minanam tu kamu(生活學族語)", sakasepat a sapicudad sa, u "namakay kalabian minanam tu kamu(晚餐學族語)", sakalima a sapicudad sa, u "namakay dadiw minanam tu kamu(歌謠學族語)", sazikuzan a sapicudad sa, u "namakay lalangawan minanam tu kamu(文化學族語)". Lou-Cengsin sasaydan pasubana' ciniza i [[:zh:國立東華大學|Tunghwa tabakiaya a cacudadan]]. tina dadiw sa, namudadiw nu Tayan cidekay a mudadiway nu Peyuan Sanmaw([[:zh:北原山貓|北原山貓]]) == lacul nu dadiw == === ngatu cacay === tina dadiw a ngagan u "caay kalecad長得不一樣" yincumin yincumin, caay kalecad 原住民原住民長得不一樣  silumeniay, sisangelacay 有的那麼黑,有的那麼白  sitalakaway, sipuenelay 有的那麼高,有的那麼矮 aziazihan, caay kalecad 看來看過去,就是不一樣 === ngatu tusa === yincumin yincumin, caay kalecad izaw Ami cu, izaw Tayan cu 有的阿美族 有的泰雅族 izaw Paywan cu, izaw Bunun cu 有的排灣族 有的布農族 celip tu epah, caay katalaw 酒喝下去,什麼都不怕 === ngatu tulu === yincumin yincumin caay kalecad simakupitay, sikizemuay 有的那麼瘦,有的那麼胖 siahebalay, silikecuay有的那麼寬,有的那麼窄 aziazihan, caay kalecad === ngatu sepat === yincumin yincumin caay kalecad izaw Puyuma, izaw Rukay cu 有的卑南族,有的魯凱族 izaw Cou cu, izaw Saysya cu 有的鄒族 ,有的賽夏族 celip tu epah, caay katalaw === ngaut lima === yincumin yincumin caay kalecad sitabakiay, siadidi’ay 有的那麼大 有的那麼小 sitanaya’ay, siapuyu’ay 有的那麼長 有的那麼短 aziazihan, caay kalecad === ngatu enem === yincumin yincumin caay kalecad izaw Tau cu, izaw Taluku 有的達悟族 有的太魯閣 izaw Kabalan, Sakizaya 有的噶瑪蘭 撒奇萊雅 celip tu epah, caay katalaw == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 sakasitangah nu Sakizaya [https://www.youtube.com/watch?v=mNd7mM6X2W0 youtube-北原山貓-原住民不一樣] [[:zh:北原山貓|北原山貓]] [[:zh:國立東華大學|國立東華大學]] [[kakuniza:dadiw]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:2018-cacay]] lks48vxk8gesh1meqofet4ya9do1kcz dadiw atu lukiyaw 0 5123 87189 59442 2019-12-06T19:14:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki dadiw atu lukiyaw(歌舞) mudadiw sa ku sikizaya. u lukiyaw caykalcad, sapamelaw tu tamdw sa u salukiyaw, u sapamelaw tu di’tu sa, mapalaw han. u mapalaway, namakayda i mapalaw ni pangangan, micukumisay malupu maluwahluwah sa, lukiyaw, u salukiyauhan. i taywanay a yincumin, u lukiyau nu heni, hiding tuni kaudip atu mahica ku lalangawan a misalukiyaw, u sakidaya a tamdaw mikilim tu lukiyaw a misuped sa, u lukiyaw nu sakidaya pakaynin ini kaluk, mibutingay ani kaudip ku lukiyaw. == lalikid == [[Sakizaya|sakidaya]] mi cukumisay a lukiyaw lalikid han, u tatengaay milalikid, a palcaden ku kuku, paicelangen ku lima tawya sangulan, u lisin u masinanuday, tatengangay a lisin u tatama’ dada’ ku talabuway i sasalisinan malalikid, mahamin satu misa lisin sa, nu tatayda tu kumi salakiyaway. == salukiyaw == nasikamu u tatayna nu niyadu, inikaudip i demidemiad atu maluwahluwah’ a lukiyaw, u salukiyaw han, milalad tuni ka udip, hinan u milutukay, mibutingay, patawsiyay, miapaay tu wawa, mahamin maluk pakatawatawa naming, paktineng tuni kaudip nu sakinaya. i lukiyaw nu tatama, u kuku’, u wayway ku sakamun, uduma satalakawen ku kuku mihuwad, paydikuden mi tukud atu mihubahup u tatayda sa, u udip ku mitiyungay mikelid tu kuku’ atu lima, hinan u nu muluungay misalukiyaw. i kaluluway a niyadu ci kiniw hinisa, u sakidaya a tatayda masikad, kyu misalakiyaw sa, cayka hida tu pangcah mitatebut pihaceng kuwayway. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== Kiniw口述 nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:dadiw]] [[kakuniza:2018-cacay]] qg5sfvz8th83g2s8c74t8i9d3k3nn14 dadiw nu Sakizaya- heiyan huiyan 0 5124 87190 59450 2019-12-06T19:14:47Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dadiw nu Sakizaya- heiyan huiyan == u [[Sakizaya]] a dadiw-" heiyan huiyan" sawsawni matengil i lalikit nu Sakizaya. uyniyan a dadiw sa, sapasalisin nu "Takubuwan Lais" mapatayay a kakawsan, sisa mudadiw i Palamal amitala tu Lamal-Dietu atu tuas tayni. miawaw atu militemuh tu Dietu atu tuas tayni mukan tu sapaini nu mita. pulung musalisinay a binawlan mudadiw. malikat ku lamal-culay nu Dietu-dungy. == muazih tu tatengaay belih nu Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == heiyan huiyan原本是撒奇萊雅族豐年祭中常會聽到的歌曲,本族人為祭祀「達固部灣戰役」受難先祖之靈魂而舉辦的火神祭祭典中,此曲特別被用來做為等候火神神靈降臨時所呤唱的「迎神曲」,在祝禱司、火神使者及全體祭眾的敬虔歌聲中,火神使者手中的火把一一燃起,象徵著火神法力的傳遞。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 火神祭迎神曲 militemuh tu Dietu a dadiw i Palamal 2008撒奇萊雅族樂舞教材 2008 Sakizaya dadiw atu palaw nu sapicudad [https://www.facebook.com/sayion.yiyang/posts/1736718726340178?notif_t=like_tagged&notif_id=1506134875004288 伊央撒耘FB留言] FB liwan a kamu nu Yiyang Sayiun [[kakuniza:dadiw]] i0tor4mfh6u1ahm902dpyim22o4t4qz dadiw nu kanatal 0 5125 87191 59454 2019-12-06T19:15:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki dadiw nu kanatal 國歌 nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni [[Tuku Sayiun|Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-cacay]] jpp70rhk3aal9190outzdwszxdvdccc dadiw nu kanatal-hata 0 5126 87192 59466 2019-12-06T19:16:08Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''dadiw nu kanatal-hata 國旗歌''' == sapuelac == dadiw nu kanatal-hata saan, u ayza-nisamihmihcaan(現代) kanatal(國家) nikaseneng(讚美) tu kanatalay a dadiw. kayadahay a dadiw nu kanatal-hata u nikaseneng tu hata atu manamuh tu kanatalay a dadiw dada', caay padadiw saca mudadiw i mahmuwac tu kanatal-hata. cidek ku Conhuaminkuay a kanatal-hata dadiw. u sakacacay padadiw saca mudadiw i mahmuwac tu kanatal-hata a kawaw, mahiza kanatal-dadiw. {| class="wikitable" !kanatal !nu ayaway a ngangan !belih nu ngangan |- |Conhuaminku |中華民國國旗歌 |《中華民國國旗歌》Conghuaminku kanatal-hata dadiw |- |[[United states|Amilika]] |''The Stars and Stripes Forever'' |《星條旗永不落》bunac hata caay kahetik |- |Pasi |''o Hino à Bandeira do Brasil'' |《巴西國旗歌》Pasi kanatal-hata dadiw |- |Malaysiya |''Jalur Gemilang'' |《輝煌條紋》mapasenengay a tusul |- |Fenlan |''Lippulaulu'' |《國旗歌》kanatal-hata dadiw |- |Aysaniya |''Eesti lipp'' |《愛沙尼亞國旗》kanatal-hata |- |Kesetalicia |''el Himno a la Bandera'' |《國旗歌》kanatal-hata dadiw |- |Tominicia |''el Himno a la Bandera'' |《國旗歌》kanatal-hata dadiw |- |Elkuatuo |''el Himno a la Bandera'' |《國旗歌》kanatal-hata dadiw |- |Yitali |''Onori e Inno Nazionale''(''l'Alzabandiera'') |《榮譽國歌》(《升旗》)mahmuwac ku hata |- |Intunisiya |''Berkibarlah Benderaku'' |《飄揚吧,我的國旗》bahelhan, makuay a hata |- |Helan |''het Vlaggelied'' |《國旗歌》kanatal-hata dadiw |- |Wulakui |''Mi Bandera'' |} == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-國旗歌 [[:zh:国歌|dadiw nu kanatal]] [[:zh:国旗|hata nu kanatal]] mahmuwac(升起) tu hata nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [https://www.youtube.com/watch?v=vinb_0GC3qI Taywan Sakizaya putiput i Youtube-kanatal-dadiw] nakulitan ni Yiyang Sayun [[kakuniza:dadiw]] [[kakuniza:2018-cacay]] q8dnqelmjp9mxtgj68cfqu2m015poz1 dadiw nu sakatuluay a mibetik 0 5127 87193 59482 2019-12-06T19:16:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki dadiw nu sakatuluay a mibetik (三點酒祭祀禮) == lacul nu dadiw == (1) ha ya u dietu ipabaway ni ho i yan. ha ya u dietu ipabaway ni ho i yan. ha ya u dietu ipabaway. ha ya u daesu isu kuyni. ho ay yan ho wa i ya nalu ha yan. ho wa i yan ni hoy yan. (2) ha ya u suday iayaway ni ho i yan. ha ya u suday iayaway ni ho i yan. ha ya u suday iayaway. ha ya u dihku isu kuyni. ho ay yan ho wa i ya nalu ha yan. ho wa i yan ni hoy yan. (3) ha ya u tuas ilala’ay ni ho i yan. ha ya u tuas ilala’ay ni ho i yan. ha ya u tuas ilala’ay. ha ya u idih isu kuyni. ho ay yan ho wa i ya nalu ha yan. ho wa i yan ni hoy yan. == u sakaizaway nu dadiw == uyniyan a dadiw sa, taneng mudadiw i lisin a kawaw nu niyazu' atu mapalaway. anu mibetik kita sa, sakacacay mibetik tu ipabaw pakan tu dietu. sakatusa sa, mibetik tu ayaw, pakan tu suday. u suday sa, u mabelicay a [[mapalaway]]. sakatulu sa, mibetik kita tu lala', pakan tu tuas nu mita. anu mibetik kita sa, mitenas ku satudu'(食指) tu epah nay kupu'(酒杯), betiken i pabaw i ayaw atu i lala'. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natiengan == [[kakuniza:dadiw]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] 1yfjgdoz2hzpvtvusyr6cgvphveqera dadiw nu sulda atu lamal 0 5128 121139 97583 2021-08-09T17:01:34Z CommonsDelinker 56 Removing [[:c:File:Westeros.jpg|Westeros.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Missvain|Missvain]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Westeros.jpg|]]. wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] [[tangan:Game of Thrones 2011 logo.svg|thumb|u dadiw nu sulda atu lamal ]] dadiw nu sulda atu lamal(Amilika: A Song of Ice and Fire), u nisangaan nu misulitay ci '''[[:zh:喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u kungku nu nilalamelay nu laylay atu malawlaay nadatengan. izaw ku pituay a pu(部) nu ulic nu nida. malagiki nu HBO i 2011 a mihcaan. == nukitakitay nu pahetek a kungku == (kamu nu hulam:背景世界) malingatu tu kungku i Westeros a lala', izaw ku pitu a kakanatalan i tida i Westeros. kitabakiay a lala' ku Westeros tu timulau a Amilika a lala', izaw ku 12000 a mihcan i naayaw. [[tangan:A_Song_of_Ice_and_Fire_Suaitheantais.png|alt=|thumb]] i naayaw, matenes tu ku palaludan, kalaludan, sadingsingan, kasi'nawan. izaw ku Yimcumin u wawa nu kilakilangan i tida maudip. lipahak tu ku demiad ku wawa nu kilakilangan atu tahed, sisa, matineng ku heni tu mitizinaay ku wawa nu kilakilangan. <br /> == u Weystelo a lala' == kamu nu hulam:維斯特洛大陸 saayaway sa, u tuas nu tademaw atu saayawayay a sibakanay tayda i Weystelo maudip, patayda ku heni tu nikatinengan tu sangayaw(武器) atu nikacawan tu subayu. saayaway a mana'nelay u wawa nu kilakilangan, u mibaungay tu tahed a tademaw, amiletek ku heni tu sanglengacay a kilang tu bising nu maudipay nu heni. namakayda satu, saayaway a tademaw mitaneng mipaluma tu umaumahan i tida, sisa, malpacaw ku heni atu wawa nu kilakilangan tu. i nudikudan, masasukapah tu tusaay a binacadan; u malingatuwan nu sibutulay a kungku hananay. namakayda satu, ya nikaudipan nu kilakilanan a wawa, malaibapaw a Di'tu nu maudipan nu saayaway a tademaw; u malumanay a paudipay hananay i Weystelo. <br /> == u Eysos a lala' == kamu nu hulam:厄索斯大陸 == pituway a kanatal nu kitakit atu katuuday a binacadan == === pituway a kanatal === i labu nu kungku(Amilika a kamu: Seven Kindoms), u nipanutek nu tebanay a 世紀 nu Inkwo(Amilika a kamu: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), sawsawni u pituway a kanatal ku pakutay tu Weystelo a lala' hananay. i nu liwliway a subal hananay sa, u Liw a subal, cary kau nu pituway a kanatalay a lala' sa. ==== i saamisan a kanatal ==== (Amilika a kamu: Kingdom of the North), (kamu nu holam:北境之國) i nuamisan nu teban nu pituway a kanatal, u Stak(Amilika a kamu: [[laluma'an nu Stak|Stark]]) a laluma'an ku mikeliday i Kasi'nawan maudip. caay kahacica ku tademaw isaamisan, nika u saahebalay a umaumahan nu pituway a kanatalay; cunus han tu umaumahan nu enemay a umah, caay kataneng tu nu henian. ==== i dihebay a kanatal ==== (Amilika a kamu: Kingdom of Mountain and Vale) i amisan nu timulan ku i dihebay a kanatal sananay, u buyubuyu'an hanany. caay kadayum a mangayaw, idaw ku sasasepat a tabakiyay a tuse ku Kultaw hananay. sahehulan a laluma'an i dihebay a kanatal, u laluma'an nu Alin hananay, kilul sa, u laluma'an nu Lois i atuatulan sa. u Ston ku ngangan nu pucud i tida. ==== i subasubalan a kanatal ==== (Amilika a kamu: Kingdom of the Isles and the Rivers) u sausauwacan atu subasubalan a kanatal hananay, i enaenlan nu masatay nu masakalutay(犁耙) a sauwac atu lumani'ay a sauwac, u tebanan nu timulan a lala' nu Weystelo sa, palalitin tu i dihebay a kanatal ku nuwalian, u sauwacan ku nutimulan, u ba'tuba'tuwan i nu'tipan, u saamisan a kanatal i nuamisan. i daw ku satabakiay a banaw itida, u mata nu paudipay ananas hananay; macaliway ku masakalutay a sauwac tu sahenulay a tuse, u Masatay hananay. i ayaw nu Ekun ku malpacaway, u laluma'an nu Hal ku mikeliday i subasubalan, inudikudan nu Ekun ku malpacaway haw, u nuwalian i sausauwacan, papeli tu nu Talakaway nu Kanatal tu, u nalinabuwan nu mikeliday sananay; u Kinslanting hananay, ku satabakiay a tuse i nu Weystelo. kasahenulan a laluma'an i subasubalan ku laluma'an nu Tali ku mikeliday i Masatay, sakatusa a kasahenulan a laluma'an sa , u laluma'an nu Buley i Malaapiay. u Libel(Amilika a kamu: Rivers) ku ngangan nu pucud i sausauwacan, u Payk(Amilika a kamu: Pyke) ku ngangan nu pucud i subasubalan, u Wates(Amilika a kamu: Waters) kungangan nu pucud i Kinslanting. ==== i bukebukelal a kanatal ==== (Amilika a kamu: Kingdom of the Reach) u bukebukelal a kanatal hananay sa, u ngangan nu pucud i bukebukekal ku Bulaes(Amilik a kamu: Flowers) hananay. : ==== i ba'tuba'tuwan a kanatal ==== (Amilika a kamu: Kingdom of the Rock) ==== i badanbangan(暴風) a kanatal ==== (Amilika a kamu: Kingdom of the Storm) i nuwalian nu itimulan sa, sawsawni sibadanbang sa, kyu sipangangan tu badanbangan hananay, u sahenulan a laluma'an nu aydaay, u laluma'an nu Palatiyung hananay. u ngangan nu pucud i badanbangan sa, u Ston( Amilika a kamu: Stone) hananay. ==== Tuen ==== [[tangan:Castillo de Zafra, Campillo de Dueñas, Guadalajara, España, 2017-01-04 (cropped).jpg|thumb|u satabakiyay a buse i Tuen.]](Amilika a kamu: Dorne) <br /> === u zumazumaay a binacadan i Weystelo a lala' === ==== saayaway a tademaw. ==== ==== wawa nu kilakilangan ==== ==== salenagacay a mapatayay ==== [[tangan:Map of main houses of Westeros He.png|thumb|laluma'an nu Westelo|alt=|left]] == laluma'an nu kitakit == ==== laluma'an nu Stak ==== [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Stark running direwolf white scroll.png|thumb|u bayabay nu laluma'an nu Stak]]laluma'an nu [[laluma'an nu Stak|Stak]] i Kasi'nawan hanany, ([[United states|Amilika]]: [[laluma'an nu Stak|House of Stark of Witerfell]]), u sabalakiay a laluma'an i aamisan ku laluma'an nu Stak. i nu saayaway nu cudad, u Ed Stak ku sakakaay a mikeliday, u idaway tu Kasi'nawan aca, u midiputay tu nu aamisan aca. u bayabay nu laluma'an nu Stak hananay, u maduba'ay i sulsuldaay a lala' a Wolf ; u kamu nu laluma'an: amakatukuk tu i kasi'nawan. (Amilika a kamu: ''Winter is coming.'') ===== micidekay atu lalangawan ===== u micidekay nu laluma'an nu Stak, i tanayaay a bihid, abuabuwan a mata, talakaway a udip; zayhan, u maaedapay nu saayaway a tademaw tu patizanan nu talakaway a lilin sa, mitena' tu sanlengacay culilay a kukung, atu nicuwaay nu aamisan, sisa malakasahenulay a paayawwayay nu pisimaway tu labii a hitayku laluma'an nu Stak. ===== tademaw nu heni ===== ====== [[Cyan Sno]] ====== [[tangan:Jon Snow and Ghost.jpg|thumb|ci Cyan Sno atu wacu nida ci Adingu' ku ngangan kya wacu.]](Amilika a kamu: Jon Snow) u wawa ni Leyka Takelian aci Liana Stak, u cacay tada a wawa nu heni. i nunisulitan a cudad, i nu saayaway sa, u bucud(私生子) a wawa ni Etad Stak aci Katelin Stak hananay. u masakapahay i "u dadiw nu Sulda atu lamal" ya tilibi a kungku hananay. u sela nida balaki ci Cyan Sno atu calekaka nida (niza)(wawa ni Etad Stak aci aci Katelin Stak). <br /> ====== [[Alya Stak|Alya Satk]] ====== [[tangan:Maisie Williams and Sophie Turner 2009.jpg|thumb|u hiyu miduduc tu Alya Stak ci Masi Wiliens |alt=|left]] (Amilika a kamu: Arya Stark) u wawa nu mikeliday nu Kasienawan ci Edad aci Katelin, u sakatulu a wawa nu heni. u siwaay a mihcaan i "dadiw nu Sulda atu lamal (hulam a kamu:權力遊戲)" ya tilibi a kungku hanany. izaw (idaw) ku tatulu a kaka nida, u kakaay ci Lab, u saba ci Plan aci Licon, izaw (idaw) aca ku cacayya a kakana ci Sansa, izaw(idaw) aca ku cacay a kaka nu caay kalecad a ina ci Cyan Snu. mahida tu calekakaay nida, sawsawni misimpi tu Alya, ina simpa sa, malacacayay a masuldaay a wolf. izaw (daw) ku cacay a masuldaay a wolf, u ngangan nida namakay u saicelangay milpacaw a tatayna nu Luinaay ci Namelia. manamuh ci nida tahekal midang, caay kahida tu kakana nida ci Sansa, tada' u madimelay a tatayna ci Sansa, sademiad sa minaman mala tatenga'ay a kumceday a limecedam. maydih ci Alya minanam mala hitay, mipacuk tu ada, mala tatenga'ay a hitay. u sakatulu a wawa nu mikeliday nu Kasienawan ci Edad aci Katelin, u sasabaay a wawana nu hehi, izaw (idaw) ku tatulu a kaka nida, u kakaay ci Lab, u saba ci Plan aci Licon, izaw (idaw) aca ku cacayya a kakana ci Sansa, izaw(idaw) aca ku cacay a kaka nu caay kalecad a ina ci Cyan Snu. makayi ci Alya mala a silalangawan a limecedam, matalaw ci nida malacawa tu cacay a tau a caay katinengay. caay kanamuh nida ninaman tu mudadiw, musalukyaw, atu mitenun hananay, manamuh nida minanam tu mipana', mipacin, midiput tu laluma'an. <br />[[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Targaryen black scroll.png|thumb|u bayabay nu laluma'an nu Takelian]] ==== '''laluma'an nu Takelian''' ==== laluma'an nu Takilian hanany(Amilika: [[laluma'an nu Takelian|House Targaryen]]), i Kingslanding atu Ba'tu nu Liw a subalmana'nel ku laluma'an nu Takelian, mikeliday tu Wiestros a lala' tu tuluway a lasubu a mihcaan. u kamu heni "lama atu idang(izang)." (Amilika a kamu: fire and blood) ===== laylay, lalangawan ata micidekay ===== caay kaw u mana'nelay ku laluma'an nu Takelian; namakay nu waliyan i Baleyliya Eysos a tabakiay a lala' inaayaw, inuayaw a 12 a mihcaan satu nikalawpesan nu Baleyliya, namakatengil ci Inal Takelian tu naspi nu wawana nida, mulady tu laluma'an amin atu limaay a Liw patayda i Ba'tuan nu Liw a subal. ===== tademaw nu heni ===== ====== Elis Takelian milibaki ====== ====== Leyka Takelian ====== ====== Beseylis Takelian ====== ====== Tanilis Takelian ====== ====== Eymun Tekelian ====== <br /> ===='''laluma'an nu Laniste'''==== [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Lannister red scroll.png|thumb|u bayabay nu laluma'an nu Laniste]](Amilika: [[laluma'an nu Laniste|House Lannister of Casterly Rock]]) kamu nu heni, u " tengilen tu ngiha' nu maku." u sumanahay a lala' atu mahcalay a lion ku bayabay nu heni. u macelahay a bukes ku heni. ===== laylay, lalangawan ata micidekay ===== malingatuwan nu laluma'an nu Laniste hannah sa, u malacawawan nu mitanengay nu Antalaya tademaw atu wawan nu mikeliday i Ba'tuba'tuwan i kasumamadan. nika, u idang (izang) nu mikeliday hananay sa, namakay cacayay a pacepaay i sibutulay a kungkuhananay, ci Lann ku sitangahay. izaw (idaw) ku cacay a kungku nu nida (niza) hananay, madayum cinida, makaala tu Ba'tuba'tuwan nu laluma'an nu Kayste hananay. ===== tademaw nu heni ===== ====== Selsi Laniste ====== ====== Ceymi Laniste ====== ====== Tiliyung Laniste ====== ====== Taywen Laniste ====== ====== Misela Laniste ====== (Amilika a kamu: '''Myrcella Baratheon''') u pucud ni Selsi Laniste aci Ceymi Laniste. ==== laluma'an nu Palatiyung ==== [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Baratheon yellow scroll English.png|thumb|u bayabay nu laluma'an nu Palatuyung]] (Amilika a kamu: [[laluma'an nu Palatiyun|House of Baratheon]]) u idang( izang) nu inaay a tademaw sa, u wawana nu mekeliday nu badanbangan, u pucuday a kaka ni Ekun ci Malpacaway. i Nabalulucu'an a malpacawan sa, mipatay tu i sadikuday a mikeliday ci Alcila, pabelien ci Ekun i ci Aliw hananay. namakatukuh tu i Elis ci milibaki sa, namademec tu i laluma'an nu Stak acu laluma'an nu Alin sananay. sisa, malamikeliday namakayda. daw( izaw) ku makeliday a laluma'an sa, u laluma'an nu Panlus, laluma'an nu Talan, laluma'an nu Baleyliong. u bayabay nu heni sa, u situpelay a macelahay a ngabul kamu nu heni: nabalucu'an nu mita.( Amilika a kamu: ours is the fury.) : ===== laylay, lalangawan atu micidakay ===== u tada lumelumeni'ay a bukes ku tademaw amin nu heni. ===== tademaw nu heni ===== ====== Lop palatiyung ====== ====== Stanis Palatiyung ====== ====== Lanli Palatiyung ====== ====== Silin Palatiyung ====== : : ==== laluma'an nu Alin ==== [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Arryn blue scroll.png|thumb|u bayabay nu laluma'an nu Alin]](Amilika a kamu: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/艾林家族 House of Arryn]) u sakahenulan a laluma'an i diheb, u sipalangan ku aenengan nu heni, u sipalangay a malilinay a luma' ku satabakiay a malilinay a luma' nu heni. izaw (idaw) hanay ku zumaay (dumaay) a malilinay a luma' nu heni i dehebay a umah. u bayabay nu heni hananay sa, u samilaway a kulit, i labu sa, u tamelacay a bulad atu mubahelay a palang. u kamu nu laluma'an nu Alin sa, u sakapah han ku talakaway. ===== laylay, lalangawan atu micudakay ===== u Antal a tademaw ku tuas nu laluma'an nu Alin sa, amalacawa tu ulic nu Antal a tademaw, amasatamelac ku izang (idang).<br />namakay i dehebay a umah mudebung tu Westelo a lala' ku Antal a tademaw, i pituway a nikapacaw, namupatay ci Atis Alin ku mipalangay tu mukeliday nu saayaway a tademaw ci Lub Luis. sadikiduday sa malasakacacay a mukeliday nu dehedeheban. ===== tademaw nu heni ===== ====== Cyung Alin ====== u mukeliday nu sipalangay a malilinay a luma', u misimaway nuwalian, misebangay tu dihedeheban. namupatay tu Laysa Tali, ku sakatuluway a acawa nida. ====== Laysa Tali ====== u sakatulu a acaba ni Cyun Allin, namapatay i talakaway, u bulad a panan. == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == * nisulitan ni [[Padakaw Lami’|Padakaw Lami']] 2019 a mihcaan i Takubuwan a niyazu' * [http://www.georgerrmartin.com/ u Wipsay nu misulitay ci Georgr RR Martin] * [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%86%B0%E4%B8%8E%E7%81%AB%E4%B9%8B%E6%AD%8C%E4%B8%AD%E6%96%87%E7%BB%B4%E5%9F%BA manamuhay a Wikipayke] *[[laluma'an nu Stak]] *[[laluma'an nu Laniste]] *[[laluma'an nu Palatiyun|laluma'an nu Palatiyung]] *[[laluma'an nu Takelian]] *[[laluma'an nu Alin]] *[[laluma'an nu Tali]] [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] pduuhp8bzqvuj1jjkcoml7ayjem7lnd daedac 0 5129 87196 85759 2019-12-06T19:20:14Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{Merge from|da’dac|time=2019-11-29T12:09:15+00:00}} daedac(檳榔) u daedac sa, makaen ku heci, u dungec nu daedac, salame’en. == kagak kakuniza科學分類 == salaedan(cie): Plantae panan(men):Angiosperms upiz(kang):Monocots mata(mu):Arecales sapamat(ke):Arecaceae mikitinay(shu):Areca hicahicaay(cong):A. catechu == sasahicaan用途 == u papah sa, sangaen tu sadihing nu pising, u palu’, cibal, sapihpih, sakelup tu tatuni’ atu paselicen a sapibalakas nu wawa, yadah ku sakiuzipay ita. talalisin sa, caay kangaay nayi’ ku daedac. midaedac [[tademaw]] pabila’en atu apuk, padaedacen nu tatanay ku saacawaan niza a tatama. == nababalakiay a lalangawan傳統文化 == itawiya pilisinan sa, malalikid ku niyazu’. nay lingatu tangasa sakasepat a demiad, kicidalsa, tanutanangsa ku tatama a mapalaw, paazih tu icelang nu tizing. i lilies ku tatayna a miazih a mikilim tu kaidihan a saacawaan. tangasatu ku sakalima a demiad, milihezatu ku tatayna a mapalaw, alubuen niza ku kanamuhan niza a tatama tu daedac. [[tangan:BuahPinangMuda.jpg|thumb|daedac]] cila satu i sananal sa, lingatu a paladum ku tatayna tu luma’ nu kanamuhan niza a tatama. mikasuy tu besucay, malikatay a kasuy ku tatama a pakasuyen tu luma’ nu tatayna. nay padaedacen a demiad sa, tulutulutu a lipay caay pakasuy ku tatama, caay ku sibalucu’ ku tatama cinizaan. i ayaw nu kalalikidan sa, maladayay ku heni, malalacaltu ku tatusaay a luma’, sisa, u kanamuh niza ku padaedacen nu tatanay, sakacaay kasikac ku cimacima. mapadaedac ku tatama, kalahen misukep ku kaus nu aluub, ta caay tu padaedac ku caay kanamuhan a tatanay. padaedac ku caay kanamuhan a tatanay sa, amana pasikacen i binawlan, lihuden pakabana’ tu balucu’ isu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00419 檳榔 Binglang] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00158 檳榔 Binglang] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00167 大腹皮 Dafupi] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00609 檳榔 Bing Lang] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00627 大腹皮 Da Fu Pi] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[tangan:Areca catechu Forest.JPG|thumb|u kamu nu Pangcah sa u "icep" kuyniyan|alt=]] 3ml1t7ght2rrbpbqzkpbypejeia2rjm datay 0 5130 59701 56659 2019-11-21T17:14:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki datay(七里香、月橘) en5wleuc7wkj5nc36ncsec64edqvfct datuk nu kilang 0 5131 59705 56664 2019-11-21T17:14:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki datuk nu kilang(木鼓) ttkwr2pf5he2hz3g9fbcxw7qns2l5se daucay a uzip 0 5132 87197 59709 2019-12-06T19:21:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == daucay a uzip == izaw a milaud i sasaydang ku cacay a pasubana'ay tu likec a saydang a milibet kya sasaydang. kamu sa, “saydang, ahicaen kaku ku kawaw ta siuzip kaku tu midaucay a uzip?” han ciniza. kamu sa kya sasaydang, “hican saan ku kamu a matilid i bangcalay [[cudad]] saw? hican saan ku pitadtad isu saw?” han ciniza. patubeli sa ciniza a sakamu, “salucuden ku balucu' isu, salucuden ku uzip isu, salucuden ku icel isu, salucuden ku nizateng isu a manamuh tu cidekay a binawlan. u luma satu, samatiyaen u nika namuh isu tu tizeng ku nika namuh isu tu taw saan,” han ciniza. sakamu sa ku sasaydang, “matama ku kamu isu. hicaen ku kawaw isu ta siuzip kisu,” han ciniza. == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == 有一個教授法律的老師前來試探智者,說:「老師,我該做甚麼才能得到永恆的生命?」  智者說:「法律書上說的是甚麼?你是怎樣解釋的呢?」  那人回答:「你要全心、全情、全力、全意愛族人與社會,像愛自己一樣。」  智者對他說:「你答得對,照這樣做,就可以得到永恆的生命。」  == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == namakay cudud ni Yissan c6c1m2iasn8ozv6sbk9vsh8hfm0hdmy daul 0 5133 122185 122184 2021-08-23T10:23:39Z Ping an Chang 1609 wikitext text/x-wiki daul(椬梧) caay ka talaw tu kelal ku daul, makanen ku heci. <gallery> File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 14.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 07.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 01.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 02.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 06.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 22.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 21.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 29.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 28.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 10.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 32.jpg File:宜梧 Elaeagnus oldhamii 20210225184946 26.jpg </gallery> aq7ptjv32h4v5tw26s0tzkfr4w0jnws dawa 0 5134 59717 56691 2019-11-21T17:14:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki dawa(布料) Dawa(人名) njavafk86r2x7i9x95wj1blo6rn806o dayas siku 0 5135 59723 56698 2019-11-21T17:14:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki inyu tu haw ci Dayas siku ku ngangan nu maku. i hupu ku luma aku. lipahak kaku. malacabay micudad minanam tu kamu nu mita. kukay! [[tangan:Malus_domestica_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-108.jpg|thumb|Malus domestica - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-108]] ggszrbezah4q7s9ucacsmu2ljqjie60 da’dac 0 5136 110948 110947 2021-05-23T14:15:01Z Komod.sayuen 1721 wikitext text/x-wiki da’dac(檳榔) [[tangan:Binlang.JPG|thumb|300px|da’dac]] fje241jue8bwdmqffpsy3799us8zway debungan nu hulam tu takubuwan saka 140 a mihcan 0 5137 96833 96832 2020-12-17T09:07:13Z Kimli miku 77 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki debungan nu hulam tu takubuwan saka 140 a mihcan == nilacul == ayda a demiad 2018 a mihcan siwa a bulad sabaw lima a demiad, u nikalalitemuhan nu nidebungan nu Hulam tu [[takupuwan|Takubuwan]] saka 140 a mihcan, pikiningan a demiad, hanca musangsang ku udad, a hicanaca u nipanutek tu tu demiad sa a hican munayat, a pacici tuwaca palekal tu sapikining, pakautubay kami a tayda i lalangawan nu binacadan kuwan, katukuh kami sa matumes tu nu tademaw, adih han sa iniw tu ku namaka sinsyaay, namaka Ciwidian namaka Kaluluwan nanay, u kining nu binacadan a mihcaan, anu maudaudad aca makatukuh tu wamin ku namaka niyadu’ay, kasenengan ku na yingngayan nu Sakidaya, u pipalekalan tu pikiningan u mapalaway atu misalukiyaway atu limecedan nu binacadan, u duma ku laluk, u cuung nu tangah salungan adihan, u tada masikuway kina nipalekal tu kining. [[kakuniza:Miku Kumud]] a9uurrzqti424cpf4vdbam613iqpvlw deku 0 5138 124669 124138 2021-09-30T06:37:24Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Strix aluco (Linnaeus, 1758).jpg|縮圖|deku(貓頭鷹)]] deku(貓頭鷹) == '''kakiliman(摘要)''' == 貓頭鷹,是鴞形目(學名:Strigiformes)的鳥類。鴞形目是鳥綱中的目。眼睛大,嘴短而粗壯前端成鉤狀。 deku aledec ku azdih (mitesekay a nipangangan: Strigiformes) a ayam, matiya u sisalilay azihan ku mata, yasangucuc nidaapuyu' tabaki malecad tu sakulawit. 相對於頭部碩大的雙目均向前是本目鳥類共有且區別於其他鳥類的特徵,頭部正面的羽毛排列成面盤,部分種類具有耳狀羽毛。 yauzip nidasa tabaki ku tangah atu mata caykalecad tu zuma ku kaliyut, yabanuh nu tangah mamaluy kapah adihan u zuma a ayam sa masatangila ku banuh. == '''nilacul(內容)''' == 在除南極洲以外所有的大洲都有分布。大部分的種為夜行性肉食性動物。 caykai Nan-ci-cuw a cacay i dawamin zumazuma amin, u labiyamin ku sapiadup u heci ku kanen. 貓頭鷹在西方的愛琴海和基督教文化中是「幸運、智慧」的象徵,而在中國文化中卻有「厄運、恐怖」的意義,這恰巧與蝙蝠在中西文化中的定位正好相反。 u nipitapal nu Ay-cin-hay atu milihayay sa u pakalemeday u sitangahay a ayam sa.nika Cung-kuo sa katalawanu sakacay kalemed saan, anu pakaynien Cun-si a azih macacukas. == '''ngangan (名稱)''' == 本目鳥類雙目的分布,面盤和耳羽使數種本目鳥類的頭部與貓的頭部相似,故本目鳥類俗稱貓頭鷹。 ya uzip nu deku adihen ku mata masakimulmul u pasutangila, malcad tu nu nani' ku tangah a azihan sisa pangangan han tu nani' a tanghaayam. == '''wayway nu udip (體型 )''' == === '''Diw-siaw a tangahay aukak (雕鴞的頭骨)''' === 本目鳥類體形大小不一,大者如鵰鴞體長可達90厘米,小者如東方角鴞體長不及20厘米。 u uzip nu deku izaw ku bakiyay, tabakiyay tabakiyai mahica u Diw-siaw a ayam, tanaya', siwaay a bataan a li-mi, adidi'kay sa mahica u nu walian a Ciw-diw a uzip tanaya' caykala tu tusaay bataan a mi. 本目鳥類的耳孔位於頭部兩側且分布和形狀均不對稱,這有利於他們在黑暗中準確定位聲音的來源。 [[tangan:Ear of Long-eared Owl.jpg|縮圖|i ya tangila matatapal i tangah sakacacay kalecad ku tabakisa, sakasiwantan nuheni mitengil yuduud tayniya a cacanan a suni.]] i ya tangila matatapal i tangah sakacacay kalecad ku tabakisa, sakasiwantan nuheni mitengil yuduud tayniya a cacanan a suni. 本目鳥類瞳孔很大,使光線易於入眼,視網膜中視杆細胞(只有一種視覺色素,即視紫紅質能辨明暗,不能辨細節和顏色)非常豐富,卻不含視錐細胞(在強光刺激下方會被活化,有三種視覺色素,能辨細節和顏色), yaitebanay yamaluway numata sa tabaki sa kakapah micumed nu adingu nu cilal, i mata iyamisiketay malecad tiya calay salil abanges, cacay kukulit maadih a nu edawan tu atu sumanahay tu siwantan ku takelal, atu duud malituh misametek tu kulit, caykau nikaicelang miazih yumapaideng likat sa malawpes, ku tuluway asaazih, kapah aca kasa metek tu hicahica a kulit. 以至眼內成圓柱狀(而非球狀),對弱光也有良好的敏感性,適合夜間活動。 i ya masakimeluway i teban nu matasa sakasiwatan misi ayaw tu demiad caay a katakelal masitudung sakalabi'. 由於柱狀的眼球有堅硬的鞏膜環支撐,所以眼睛並不能向不同方向轉動,要望不同方向時,需轉動整個頭部。也因此本目的鳥有著靈活的頸骨,頸部可旋轉270度。 u mata nu deku malecad tu mapasiketay, ka a tekek i daw, kya kubesitay, a banges mapaliyut sisa laetus masiyul ku mata nu heni, anu misamelau melau ku deku sa caykanca a masiyul ku tangah, sisaida ku kamedaymi', ku liel nu deku sa, kapah masitul tusa lasubu izaw ku pituay a bataan tu. 另外,眼中有3張眼瞼,上眼瞼會於眨眼時放下,下眼瞼會於睡覺時蓋上,而中眼瞼是一線狀組織,會於眼面上下移動清潔眼面。 u zuma sa tu malatulu ku pising, nu mata i pabaway sa sapapelek i sasaay sa, sapitahab tu mata anumakemet i tebanay sa mabalat kapah tapabaw tasasa, sapisipu tu mata. 不同於其他鳥類,雙目向前,視區重疊,可因此分辨距離。 本目鳥類翅形不一,一般短圓,初級飛羽11枚,次級飛羽缺第五枚,尾短圓,尾羽12枚,部分種類10枚。 u zuma a ayam i nu ayawan ku mata, siwantan tu mabataday a miazih, ina deku a sakubad sa, tu mabataday a miazih, ina deku sakubal sa masa sizuma, masakimulu, amin ku katuuday, saiyaway a sabahel sabau cacay ku banuh, sakinatusa sa inai' ku sakalima' a banuh. kikul masakimelu. sabaw tusa ku banuh nu kikul, u zuma a ayam sa cacay a bataan. 目鳥類腿強健有力,爪強銳內彎,部分種類如鵰鴞,整個足部均被羽,外觀極其強悍。本目鳥類趾形均為轉趾足,即第四趾可以前後轉動。 i na deku icelang ku cepi' sakalus malecad tu u zuma, ya aledec cay ku mata apalang sa sibanuh ku kuku' icelang azihan i hekal nikasa inadeku a kuku' masiyul, ya sakasepat akuku' sa taayaw tazikud kapahamin. 長耳鴞的羽毛 本目鳥類全身羽毛柔軟輕鬆,羽色大多為啞暗的棕褐灰色,柔軟的羽毛有消音的作用,使本目鳥類飛行起來迅速而安靜,加上啞暗的羽色,非常適合夜間活動。 ina deku u banuh nida, u daumi'ay ahemaw, aca i yakulit sa silumeni'ay kala abuwan iyadawmi' nida sa milaupes, tu hacu ung, sisa yu mubahel ku heni sa, siduba' inai'ay ku suni macu nu sacaniya, kibutulay nu banuh masitudung tu labi a mabahel. == '''nanam (習性)''' == 橫斑林鴞晚上大多棲於樹上 u labi' i buyu' i kilakilangan a pahan han. 本目鳥類大多棲息於樹上,部分種類棲息於岩石間,仙人掌內和草地上。 u deku manamuh i kilalilangan, u zuma a ayam sa i ba' batuwan, i nu uncungan, i yadahai kulutuk. 本目鳥類大多數是夜行性動物,晝伏夜出,白天隱匿於樹叢岩穴或屋檐中不易見到,但也有部分種類如斑頭鵂鶹、縱紋腹小鴞和鵰鴞等常夜間外出活動;雪鴞能於白天夜間皆保持清醒。 i nazuma ku sa u labi ya caku sabahel, mikilime tu kakanen mabi'tu demiad, milimekilakilangan i buhang nu ba'tu, i cungus nu luma' caay ka azih, nikauzuma ya sikulitay ku tangan, sikulitay ku baluwang adidi' kay iyatabaki ya palang malecad ulabi' ku sakatahkal suy-siyu hananay demiad u labi' manengil tu. 本目鳥類均以小型動物為食,包括昆蟲、蚯蚓、蛙、蜥蜴、小型鳥類和哺乳動物等。 i na deku u adidi'ay a cilkay, ku kakane a tikak balaud kakitil a didi'ay a yam, atu micucuway aadupen. 大的貓頭鷹也會捕食其他小體型種屬的貓頭鷹。特別是對於雕鴞,灰林鴞和長耳鴞是它不可忽視的食物來源。 tabakiyay a deku sa midakep tu adidi'ay a deku, mekan mangaleb kya a palang, iya pahapahaw iya tanayaay ku ngila, u mekanayay a mitu adidi'ay kay a ayam. 本目鳥類常將獵物整個吞下,待消化後將不能吸收的皮毛骨頭幾丁質等雜物混成團狀吐出,稱為食繭。 u niadupan nu deku eluelud han ku nikan, sauni mapelec tu kya nikanan sa, u ta'en tu ni daku banuh atu ukak u kamu sa se-cien. == '''mibuwah (繁殖)''' == === '''mitanengay tu sakubad (展翅飛翔的雪鴞 )''' === 本目鳥類通常一雄一雌配對,但個別種類如鬼鴞的配對是一雄多雌和一雌多雄。 sacacacacay sa a malacawa, nika izaw kya misengi ya tu diet, a ayam cacay ku tama' iyadah ku tayna, izaw ku cacay ku taina katuud ku tama. 本目鳥類的繁殖一般從3月至5~6月,有的種類較早,1月就已經開始繁殖。 kasiwawaan nu deku sa tuluway abulad maka tukuh i enem a bulad, izaw ku matabalay cacay yabulad siwawa'. == '''lalangawan (文化)''' == 在日本文化中,貓頭鷹的發音「ふくろう」(Fukurou)音同「不苦勞」、「福來郎(朗)」,引申出不辛苦、招福之意。 i tida i Dipun pangangan tu deku sa (ふくろう」:Fukurou)malecad ku ngiha sa, sakacacay ka ngelu' sakalemed sa. 在臺灣文化中,貓頭鷹因其習性與叫聲,台語又稱暗光鳥或姑嫂鳥,貓頭鷹是原住民布農族的送子鳥,也是嬰兒的守護神; i daku kamu nu Taywan u nanam nu deku, masuni tu labi' malikat ku duutan a ayam, misengi tu malali ya, ina deku u patay niya i tuwawa a ayam, u paleday tu lutungay adungi. 阿美族相信貓頭鷹是森林的守護神,夜間登臨係傳遞族人婦女懷孕的佳音,並以其鳴叫聲判斷嬰兒性別; anu misaPangcahay a binacadan sa, u deku udungi nu kilakilangan sa, ulabi' anu i cuwa, ku mesabil i ya nu tatay na sa anu tatayna, tatama ku lalecuhen, caykalecad ku ngiha. 卑南族相信貓頭鷹鳴叫是帶來喜訊; anu Puyuma binacadan sa masunikud ku sa patay ni tu kakadih a takus sa. 邵族認為貓頭鷹是靈鳥,是吉祥的象徵; anu Thau binacadan sa udungi ku deku sa ,u kanamuhan sa. 達悟族則認為是不吉利的象徵。 Tau a binacadan sa u kabidangan caay kawkapahay sa. 在中華文化中,古代是不祥之兆,有「報喪鳥」、「逐魂鳥」之稱; nu Hulam a binacadan sa, u sakacaay kalecad pasubana' tu mumulay, palaliway tu adinge sa. 在印度文化中,貓頭鷹是財富女神吉祥天的同伴,是豐饒的信使。 anu India a lalangawan sa u deku hananay sa u mikeliday tu tuutuud a dabung nu luma' sa amin mesay tu lemed nu luma'. 在希臘文化中,貓頭鷹象徵智慧,也是女神雅典娜的使者。由於貓頭鷹象徵知識與智慧,因此在很多童話故事中,貓頭鷹都以博士、智者形象出現。 anu Si-la sa u sitangahay midateng sa mamidiput tu Ni-sen- ys-dian-na,sisa u kapahay ku tangah midateng, sanay naida ku kungku, iya wawaan u deku anu metahkal tu sa mahida u bu-se. 夜行性(英語:nocturnality)生物於日間休息,在晚間活躍,與我們所熟悉的日行性行為不同,於黃昏時期出沒的生活習性。 i tepan a labi nulekal, "u alimika a kamu sa: nocturnality" , uzip i demiad sa mabi', i tebak nu labii' mubahel, caay kalecad ku tademaw i demiad mikawaw, izaw ku mucelen ku cilal tahekal mauzip. 台灣有12種貓頭鷹,他屬於夜行性,是一種既神秘又有趣的動物,貓頭鷹在西方神話裡,代表「知識」,所以常常可以看到很多貓頭鷹在卡通­或電影中以博士的型態出現;在印度神話裡,貓頭鷹也代表「財富」。 Taywan izaw ku sabaw tusa ku deku. tatungusay u labi ya caku sabahel, mikilime tu kakanen mabi'tu demiad, u kaliwhanay a salunganay a aadupan, u deku sa uutipan kaliwhanay a kamu sa, tungusay u "sitangahay" sa, sisa sawsawni maazih i labu nu ka-tung atu giki deku anu metahkal tu sa mahida u bu-se, u deku sa u kakudizaanay a ayam. 夜行性(英語:nocturnality)生物於日間休息,在晚間活躍,與我們所熟悉的日行性行為不同,也有介乎兩者之間,於黃昏時期出沒的生活習性。晝伏夜出的習性是生態位分化的表現,不過並不以資源的多寡來決定,而是根據睡眠時間而定。 == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == [1]中文維基-貓頭鷹: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B2%93%E9%A0%AD%E9%B7%B9</nowiki> [2]中文維基-夜行性: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E8%A1%8C%E6%80%A7</nowiki> [3]youtube-許貓頭鷹一個家: <nowiki>https://www.youtube.com/watch?v=64LkBbnpvI0</nowiki> [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] fm4nh0h5us2ynfxkn26evg9tonst8c3 di'tu, dietu 0 5139 59744 56722 2019-11-21T17:14:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki di'tu, dietu(神、鬼) gaepd74u871lecgsjm7109spoa7au0n dibu 0 5140 59749 56727 2019-11-21T17:14:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki dibu(鳥巢) [[tangan:American Robin nest.jpg|thumb|dibu]] q036gi2lyac2f68w1u8lpskn0v7a52f dihep 0 5141 59753 56732 2019-11-21T17:14:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki dihep(山谷) qhr1t2fqfrsassci9mhpa3v137ke11h dika a kilang 0 5142 87199 59777 2019-12-06T19:23:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kakiliman == dika a kikang i tini i Africa wali nu bayu cacay lasubu kungli "Socotrs" a subal i kitakitay u micidekay a kitizaan, uynian a subal nu "Yemena" a kuwan yadah ku a adupan atu mulangaway, sisa pangangan han "India" i pabaway nu "Galapago" a subal, uynian a [[subal]] u kakatukuhan nu tademaw cacay mulangaway dika a kilang "dragon blood tree" u kaikes niya dika a kilang sumadah ku cica' katukuh i pinaay tu malebut a mihcaan. == nilaculan == ya kilang  pinaay tu a demiad kya a maikes atu silangaw, u kakanan nu a adupan ya mulutucay a dika a kilang, a mangaleb ku kalawpis tu demidemian. tuyni 2015 a mihcaan izaw ku sepatay masazumaay tabakiay a aliyut a bali "cyclone" mabalat maasik min ya subal paka malebut tu ku naya a luma’ a tademaw, dika a kilang yadah ya mahalamit mabubuc, mikilul tu bali akuti’ nu demiad a mangaleb mapeci’ nu tabakiay a bali a matalaw ku "Socotra" a subal atu micidekay mauzipay atu mulangaway. i "Socotra" a subal ya sumanahay a cica' a kilang, dika a kilang u mahiniay a kilang cay ka dadawa mulangaw mulahad, pinaay a sabaw cacay a mihcaan kya kinacacay sibalu, pinaay a lasubu a mihcaan kya mulahad mala kilang, a mahiza tu ku nisulitan i cudan u makakuntaway tu i pabaway a kakalayan a "Snow lotus", zayhan caay ka udad mulangaw tu, kaikes niya kilang macaliway tu walu malemut a mihcaan, i tizaay a tademaw u kakaliyuhan nu mita, u tademaw ku mahiniay a kilang, saca izaw ku mikiw tu sakikapah tu zuzip, miazih au i cuwaay niya kikang ku siizangay hakya samin ku tademaw. yu maazih isu ku nu ayawanay a pidac tu nialaan nu tademaw hawsa, kapah hanu takini’ kapah hanu lima han mi kitkit anu i cuwaan ku nialaan i tizahan tu amana piales tu i cuwacuway sisumanahay anialaan, zahan hakay a palilid patahkal tu yadahay a izang niya kilang, amana piales tu adidi a ngala’, i labu anu izaw ku adidi’ a sumanahay a tuud sa uyzaan a mipadang mililid i tiza ku siizanga, maazih ku adidi’ sumanahay, kutkut han sa tatenga’ u adidi’ay sumanhay a cica', maazih kuyni sumanahay a cica', a sapangangan han tu pisatezep tu izang i tini nisulitan tu nu sapaiyu han sa u sapicunus tu izang、pisatezep tu izanng、u sakakapah nu culil nu izang a sapayu. zahan hakay a palilid patahkal tu yadahay a izang niya kilang, amana piales tu adidi a ngala’, i labu anu izaw ku adidi’ ku sumadahay a tuud sa uyzaan a mipadang mililid i tiza ku siizanga asaan, maazih ku adidi’ sumanahay, kutkut hansa tatenga’ u adidi’ay sumanahay cica' a kilang, maazih kuyni sumanahay sanay a cica', a sapangangan han tu sapisatezep tu izangi a han, tini nisulitan tu nu sapaiyu han sa u sapicunus tu izang、pisatezep tu izanng、u sakakapah nu culil nu izang a sapayu. u i tiniay a tatayna nidimutay tu sakasalungan a sapaiyu, kanahatu i likelikenan a niyazu’ a maydih a mahiza tu salungan ku banges a cayay ka dayum, a taneng i likelikenan macaliway tu pinaay a malebut a mihcaan a patudus katukuh ayza u kakaydihanan tu nu tademaw ku mahiniay, siizangay a kilang u micidekay ku kapah niza. == nisilitan == * namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%A2%E7%A7%91%E7%89%B9%E6%8B%89%E9%BE%8D%E8%A1%80%E6%A8%B9 Wikipedia/Taywan] * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan i tiza i Hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] aeh2n3uba5qw0p6j58r0euk5x56d1jd dinka 0 5143 59781 56763 2019-11-21T17:14:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki dinka(野桐/傳統古屋) cgbscwt2o7kodcazncbsnyqdfclaczo dungec 0 5144 87200 59793 2019-12-06T19:24:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dungec == 植物莖中間的嫩纖維質 i teban nu kaway nu [[lemangway- bulu’|lemangaway]], mangazuay a heci. taneng mukan, asu' mukan. == u zuma a dungec == dungec nu uway  藤心 dungec nu tebus  甘蔗心 dungec nu buksu  牧草心 dungec nu da'dac  檳榔心 dungec nu lucik 芒草心 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族語詞典 [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族委員會線上字詞典] [[kakuniza:kakaenan]] [[kakuniza:nipaluma]] 29iwc88ouchomfszk9szimfniirotin edu 0 5145 121671 121670 2021-08-19T04:58:20Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Feldmaus Microtus arvalis.jpg|縮圖]] [[tangan:Microtus arvalis2.JPG|縮圖]] edu(老鼠) == '''kakiliman''' == u edu sa, singanga aca tu nu hulamay ya haw-ce han, kapulungan nu kasinganga (Muriodea), u mangatubilay ku laway masatusa ku nu ayawan a ngipen kahida a mapangangan, satusa idaw henay ku kasasiduma a edu. idaw kya i labuway u cahen a edu, sa a edu, tabakiay a edu, atu masadumaay a ngasaw atu sidatungay a aadupan. nikalatlatan nu heni sa sipakay nu timulan nu lali iziyu, atu sikatukauh i cuwacuwaay a kakitidaan mulatlat.namakay caay kadayuman a nipitanam tu sakatineng tu kasasidumaan a kalalacal nu nikasasiket. kyuidaw henay ku mapaulicay nu pisupet, sikapulung han kya nu eduay a masacacay ku sapangangan hamin han u edu (Muridae) a pakilul. (kamu nu hulam: 鼠,又稱老鼠或耗子,即鼠總科(Muroidea),是一種屬於囓齒類的總科,其中含有倉鼠、沙鼠、大鼠,以及其他親緣動物。牠們廣泛分布於南極以外的各個大陸。由於難以測定各分類群之間的關係,因此也有文獻將所有鼠總科皆歸類在鼠科(Muridae)之下. ) iayaw nu kasalamitan nu lihat a kaidaw sa, mapaadih ku nu pikingkiwan tu masakaydungay a pasasidumaan, pulung han a masausiay sa idaw ku 280 a sikalecad, atu sakainayi sa kaidawan tu makaala tu 1300 kayadah nu a kasidumaan. u nu heni sa kalalacalan atu tademaway, hini sa a maaida ku kalabangbangan nu aadupan masacacayay, ina edu hananay sa anu icuwacuwa sa maadih tu i kalimucuan nu kitakit, ilabu sa idaw aca ku kakingkiwan nu sakahenulanay i lahaday a nananaman tina satiidan. yadah ku nipatududan tu nu tademaway i nipitanaman a mikingkiw, atu nisahecian tu piedap. tuyni adada sa idaw henay ku dumaay a edu masanu papahabayan a malabudawan tuway a edu. (kamu nu hulam: 目前依據分子種系發生學研究所作出的次分類,共有約280個屬,以及至少1300個種。牠們是少數與人類保持密切聯繫而繁盛的動物類群之一,這些動物幾乎在世界各國皆可發現,其中有一部分也是重要的生物學模式生物,對人類的實驗與研究有很大的幫助。除此之外,某些鼠類也是寵物鼠。) == '''nilaculan''' == i ulic nu hulam sa idaw kya masilitay "edu" a sulit, caay kau masacacayay hakya u sikalecaday nu pinapinaay a ngasaw, sanu edaay nipanganganan a auyuyan. tuwa ya nu yin atu nu dumaay a kamu sa, u nipalilsil tu kasingangan caay tu kalecad ku nipanganganan. idaw ku masacacayay a kamu nu layak, hini sa "mitesekay nu edu nu tulaay kasingangan" (鼠技虎名) sa, ya imin u patinakuay i kasumamadan a ziday, ya cu hananay a tademaw pangangan tu edu sa u balakiay a cilekay sa, itida ya suco hananay a tademaw sa pangangantu edu u babalakiay a edu han. idaw ku malamukeliday a tapang i can-co a musakakawaw, taydaen i Tay-cang pacudad, ya labi'i sa aliyaliyac sa ku panan a masuni, palita cinida tiya musebengay, u canan kya i hekalay nu panan macangalen, palita ci nida tuya masuniay u canan a tuud sa, pakatineng han niya misebengay u balakiay a eduhan sa, katawidan a mulaliw. ya misebenga sakamu han nida amana kabiyalaw, u edu adada han sa, nudikudan satusa, anu idaw ku pacebaay a padepit tu ngangan sa, u edu han a sapatalaw tu mahiniay a tademaw. kyu ina edu sa singangan aca tu balakiay a edu sa. (kamu nu hulam: 中文當中的「老鼠」一詞,並不是指單一一種或同屬的幾種動物,而是對多種鼠總科動物的總稱,而英語等其他的語言,則對於不同種類的老鼠有不同的稱呼。有句成語叫做「鼠技虎名」,故事說楚地人稱老虎為老蟲,蘇州人稱老鼠為老蟲,有人在長洲當官,因公去太倉去辦事,夜宿驛站中,門外有聲響,他問看門人是什麼東西。看門人說是老蟲,他嚇得想逃跑。但看門人說不必驚慌,只不過是區區老鼠而矣。後來指假冒盛名嚇唬世人的人。因此老鼠又稱為老蟲。) u edu sa kiyadahay ku kasasiduma pasu u nikatuudan sa sikatawit kayadah, masausiay i kitaki sa pulung nu pulung, malakuwit ku kaidaw nu tademaw pinaay hakya ku belih, u nikasanisanian sikaadih i hekal sa, ya he-ciya a edu, kalawlaway nu baluwan a edu, ya lumeniay i luma'ay tu a edu, atu ya matinengay a mulenem a edu iziyu. idaw henay ku sidibuay a edu, i umaumahan a edu, likelikenay a edu, ya cang hananay a edu, atu ya sesiyang hananay a edu, hunsu hananay a edu kayadah. i kitakit sa u sayadahay masausiay a edu sa ya maacakay ku banu a ilumaluma'ay tu, hakya picalapan i lali sa, kaala tu tuluay cacay (nunuheni sa cacay a mihcaan sa nikan tu kakanen makaala tu pinapinaay nu malebut a yit ku bicin nu daduy. mamin a pecian ku enal, palalid tu imelang, kyu sasapabacuan nu i hekalay, "sepapat ku kala'cus" kasacacayan), u sainayiay a edu sa i Ya-may-ciya hananay a kanatal, ya futiya hananay a edu, i ayda sa mahtatusa kaidaw sipiading nu paadingay a kitidaan. (kamu nu hulam: 鼠不僅種類多而且數量驚人,估計全世界鼠的總數超過人口幾倍,最常見的除褐家鼠、黃胸鼠、黑家鼠、水家鼠外,還有巢鼠、田鼠、沙鼠、倉鼠、麝鼠、鼢鼠等。世界上數量最多的鼠是褐家鼠,約占全球鼠類的1/3(牠們每年吃掉的糧食多達數千億斤,還破壞草原,傳染疾病,故為『四害』之一),最少的鼠是牙買加的胡蒂亞鼠,現只有一對保存在托育園。) == kalalacal atu tdemaw (與人類的互動) == === u sacabayan a aadupan atu masakingkiwan a aadupan (作為寵物和實驗動物) === kanahatu idaw ku kamu (micaliwayaya edu i dadan, tanutuwa su ku tademaw a mutihik), nika idaw tu ku dumaay a tademaw a musacabay tu edu. sakay nu masulitay ya sacabayan a edu sa, i kasumamadan nikaadih i cudad nu hulam kaayawan nu Cin-caw a ziday. ya "'l-ya" (爾雅) hananay a cudad. (kamu nu hulam: 雖然說「過街老鼠,人人喊打」,但也有人將老鼠作為寵物。關於寵物鼠的記載,最早可見於古代中國先秦時代的典籍《爾雅》當中。) iti kacapian a ziday sa, nipahabayan a edu sa masa nu kakingkiwan sanisani maadih kahida. taneng ku edu a malakingkiwan a masacacay, yadah ku sakay nu waywayay atu nutinengay a pikingkiw, mamina u nu eduay a tatudungen, u baluhayay a sapaiyu i ayaw a mitanam sa, u edu tu ku sayaway a papitanaman. u sapitapal tu mahica ku sikangaay nu kahicaan atu kababelih nu sila'cusay, anu kangaayan sa itaw ya a sipatanam tu tademaw, kanahatu ya salengacay ku banuh nu edu sanisani a maadih ita, i sapitanam nu mikingkiway sangelacay a banuh sa, ina "sangelacay a banuh a edu" malanu nidatengan nu tademaw mananam tu midepit i punu u sapitanam satu ku kamu,nika i labu nu mikingkiway sa caay kau salengacay a tdada ku kulit, idaw aca ku masadumaay a banuh nipicekiwan. (kamu nu hulam: 而在近代,馴養的老鼠也成了實驗室常見的動物,老鼠可用來做實驗,是常見的實驗動物之一,很多關於行為和認知能力的研究都以老鼠為模型,新藥的開發也往往先在老鼠身上做測試,以觀察其可能的效果和副作用,之後才移到人類身上做測試;盡管白色是實驗用老鼠常見的毛色,而「白老鼠」也成了人們對實驗用老鼠的刻板印象,但實驗用的老鼠並非全部都是白色的,也有其他毛色的實驗鼠存在。) == sanu kakanan nu zayliw (作為食材) == u atay nu edu sa pala kanpuyakuen a masacacay a sapaiyu, nikangaay sa ya nikadusdusan, kaletekan atu misinanud tu banges mamina sakangaay nu atayay a kanpuyaku. (kamu nu hulam: 鼠肝為中藥的一種,功效包括化瘀、解毒及修復肌膚。) u tademaw sa i ayaw sa mukan tuway tu edu, u edu sa taneng henay a misanga tu aenipan a epah, ya "edu pah" hananay, u edu a epahan sa u masanusapakuntaway a epah, atu ya i Kuwan-tung a bulukuay kanamuhan a kanpuyaku sasapaiyuen, u sakangaay sa ya kalasiyasiyanan atu caay kaicelang ku idang a musilsil nu udip, u sakapicunus tu caay kadayum a malalid, atu mamiading tu nikalecuhan namapabali tiya misabulatan a siimelangan. (kamu nu hulam: 人類很早就以鼠肉為食物,老鼠可用以製造「老鼠酒」,老鼠酒是一種跌打酒及廣東地區的流行藥酒,攻效包括改善虛弱及血氣不暢的體質、增強免疫能力及防止產後風和月子病.) == nikaimelanga a patinaku (疾病概述) == u libung nu edu (yingu, plague) u masacacayay idaw ku pacedisay a ngipen, a kasasiduma sikalaecad nu tademaway a malalalid a imelang, i kakihkihan tu banges sa mapalalid ku aadupan atu tademaw, sakalingatuan sa nau atimela a nikalad a duka, micapi tiya kalbawa nu biluuk, mahiniay sa u nu eduay a nikalalidan, sanisani kaidawan i tusudan, nayay i kakilian atu lielielan, malaliday a biluuk sa malbawa sa, sumanah aca ku nikalbawaan, mapenec sa adada saan mulusu ku bena, alahicaan sa kaidawan a masulalis. 鼠疫(英語:Plague)是一種存在於囓齒類與跳蚤的一種人畜共通傳染病,並藉蚤傳染給各種動物及人類,其最初反應為跳蚤咬傷部位臨近的淋巴腺發炎,這就是腺鼠疫,經常發生於鼠蹊部,少發生於腋下或頸部,受感染的淋巴腺發炎、紅腫、壓痛且可能流膿,通常會有發燒現象。 u [[libung]] nu edu sa namakay i udipanay tu ya Kan-cing hananay a cilekay u masaahebetay ku piwaswas a palalid. mahminay a libung nu edu, pasu ya biluukay a imelang caay ka lamadac ku sikatineng tiya kaidaw nu imelang, mapalilid amin tuya la’cusay a idang libung nu edu, sipakay saliyut nu idang i udip sa. u punu. bala’ay nikamuliyawan a nikalalid kakayda satu a mahaykikaku, ya cungkeay a nipalilidan caay sa u milenuay i baluwangan a nipicumud nu nanum. muliyawanay nu eduay a libung sa, itipikelecan tu libung sa sakahenulan a pitena, sakasaan ya mapespesay a nipiba’sing sa, u sikalalid tu nu eduay masabala’ay a libung, atu nu kabit sananay i takulaw nu eduay a kalalidan, namakay nu eduay amin a nikalalekalan. 鼠疫是由鼠疫桿菌所致的烈性傳染病。所有的鼠疫,包括淋巴腺病不明顯的病例,皆可引起敗血性鼠疫,經由血液感染身體各部位,包括腦膜。肺的次發性感染可造成肺炎、縱膈炎或引起胸膜滲液。次發性肺鼠疫在疫情的控制上特別重要,因為其痰之飛沫傳染是原發性肺鼠疫及咽鼠疫之來源。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * 中文維基-鼠:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%BC%A0</nowiki> * 中文維基-鼠疫:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%BC%A0%E7%96%AB</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] i31xo8ignhpu9auta5n1b9hl5ll7ml3 elielip, tiluc 0 5146 121697 121696 2021-08-19T09:45:21Z LamiHung 28 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:紅尾伯勞 (25460744123).jpg|縮圖|紅尾伯勞]] elielip, tiluc (伯勞鳥) 伯勞科(學名:Laniidae)在鳥類全基因組測序分類系統中是鳥綱雀形目中的一個科。這是一種食肉的小型雀鳥,生性兇猛。 u elielip hananay sa (mitesekay a nipangangan: Lanidae) sakay nu ayam a kahicaan ku masapilas, mapasilacay nu pikingkiwan sa u masadumaay a sipangangan tu ya niyaw-wang-ciye sipalecaden tu ya nu cilucilukay hananay ku sapamata. ina mahiniay a ayam sa mukanay tu titi adidiay ku udip a ayam, makatal ku wayway caay kadengan. == nikalaliwasakan (分布) == 伯勞科鳥廣泛分布於歐洲、亞洲、北美洲和非洲大陸。 ina elielip a ayam sa ahebal ku sikalaliwasak icuwacuwa idaw i Oco, Yaco, kaamisan nu Amuhuwan, atu ya Africa hananay nu tukusan. == u nina nu sakaudip (習性) == 伯勞科鳥類性情兇猛,有「雀中猛禽」之稱。常立於高處俯視,伺機而動,捕捉昆蟲、蛙類、蜥蜴、小鳥和鼠類等,有把屍體插在棘刺上撕食的習性,有時不全吃掉,用這種方式儲存食物。因此英文中也稱其為「butcher birds」 (即「屠夫鳥」),但是澳大利亞的butcher birds並不是伯勞,而是一種與牠們佔據相同生態位的鐘雀屬(Cracticus,原為獨立的鐘雀科的成員,1990年代被併入燕鵙科) ina elielip hananay a ayam sa, u ma'desay ku balucu' caay kadengan, sikaidaw nu ( i kasahidaanay nu ciluciluk a ayam siicelangay sa ) ku mapangangan. sikadih nu i hekal sa micekaw tu i satalakaway a kitidaan mucekulan, misamawmaw tu a kaidaw nu tekiteki, piadup nu udip sa idaw ku cilekay, balaud, sasula', ayam, atu e'du, padakaw atu canacanan. alahican sa sipahecek nida i masadicemay nu tuud a mucelit tu kakanenan a nina', uduma sa caay hamineng a mukan ku kakaneng, nikahida sa u mamisupet tu tuud ku kahida nida a padadan.kyu i nu yingu a mapangangan sa, u ( butcher birds ) ( u mamicikcikay tu titi sananay a ayaman ), nika itida i Austalia hananay a tukusan sa ina ‘butcher birds' a ayam sa, caay kau elielip saan, masa u nu pisengian tu kaicelangan a mucalapay tu kakitidaan, ya cung ciye hananay a ciluciluk a ayam, ( Cracticus, masa nu kaidaway tu masacacayay pisengian tu ciluciluk a mamalecaday a kaput, iti 1990 a mihcaan sa sipalecad han tu ya yin-niyaw hananay ku ngangan nu sapamata ). == masakiketay nu kasasiduma (有關物種) == === 灰伯勞 === [[tangan:Lanius excubitor 1 (Marek Szczepanek).jpg|縮圖|Lanius excubitor (灰伯勞)]] 灰伯勞(學名:Lanius excubitor)為伯勞科伯勞屬的鳥類,俗名北寒露。分布於歐洲中部、亞洲北部,在中亞、印度、非洲越冬,也見於中國大陸的黑龍江、吉林、遼寧、內蒙古、新疆、甘肅、寧夏、河北等地,多生活於從平原到山地的疏林或林間空地附近。該物種的模式產地在瑞典。 [1] sakacacay 灰伯勞準噶爾亞種(學名:Lanius excubitor funereus)。分布於突厥斯坦。該物種的模式產地在中亞天山山脈。 masa nu abuabuway nu kulitan a elielip sa (mitesekay a mapanganganay nu hulam sa, ya Lanius excubitor funereus) u nu elielipay tu ku sausi sa, kasumamadan a nipangangan sa ya kaamisanay i cucu'detanay a lesingan sa.kalaliwasak sa iti Ocoay masatebanay a kititaan, nu Yaco sa pasay nu kaamisan, atu cungya hananay, kilul satu u ingtu, atu ya Africa milakuwit tu kasienawan, alahican sa maadihen iti Cunggo ya salumeniay a sauwac, ya cilin, liyawlin, ya malabuway nu Munggu, Singciyan, Kansu, Lingsiya, Hepye hananay ku nipilatlat nina elielip. nikaudipan tu a mulatlat sa maadih tu i liwliw nu buyu'buyu'an, atu i enal nu kilakilangan. ina kasadit nu wayway a ayam sa nu makaydaay i Sweden a kanatal. nu duma sa u ya kalaabuabuwanay ku banuh a elielip sa, u nagngan nida sa (Lanius excubitor funereus). nikalaliwasak sa itida i Tuciye-setan. ya mahidaay a ayam sa nikaidawan a kitidaan, namakay i ya Cungya hananay a buyu'buyu'an. [2] sakatusa 灰伯勞新疆亞種(學名:Lanius excubitor homeyeri)。分布範圍:歐洲東南部從保加利亞、羅馬尼亞經烏克蘭到烏拉爾山、西伯利亞至阿爾泰山脈北部、高加索、伊朗及中國大陸的新疆等地。該物種的模式產地在中亞。 kala abuabuanay a kulit ya nu i sing-ciyangay a kasaditay (mitesekay a nipangangan: Lanius excubitor homeyeri ). nikalaliwasakan a sikaudip nu pilatlatan sa, makay i Ocoay nuwalian pasay nutimulan, kalingatuan tu ya Bulgaria, ya Romania a kanatal micaliway tu ya Ukraine a kanatan pabesut sa katukuh tu ya Ulael a buyu', nu ya Sipuliya sikatukuh i Aeltay hananay a buyu'buyuan i amisan, tu ya Caucasus,Ilang atu ya Cungko a tukutukusan pasu ya Singciyang hananay a kitidaan. kasahinian nina elielip sa malcadcad ku kasapilas nu nikaudip. [3] sakatulu 灰伯勞天山亞種(學名:Lanius excubitor leucopterus)。分布於西伯利亞、伊朗及中國大陸的新疆等地。該物種的模式產地在中亞。 sakay nu masaabuway nu elielip iti Tiyensanay a nikasadit  (mitesekay a nipangangan sa: Lanius excubitor leucopterus). nikalaliwasakan sa itida i Siberria a kitidaan, Ilang atu nu Cungkoay a tukutukusan pasu ya singciyang. kahinian nina pilas nu lihat sa itini tu ya cungya hananay. [4] sakasepat 灰伯勞東北亞種(學名:Lanius excubitor mollis)。分布於俄羅斯、蒙古、日本及中國大陸的遼寧、內蒙古、河北、甘肅等地。該物種的模式產地在俄羅斯阿爾泰山。 sakay nu abuabuwanay nu makay walian makaamisay nu yaco a lihat sa (mitesekay a nipangangan sa ya Lanius excubitor mollis . kalaliwasak sa iti Russia, monko, Dipun atu ya nu Cungkoay a liyawling, maylabu nu monko, hepi,Kansu a kakitidaan. kasahidaan nu lihat sa malacdcad tu nu i Russia ya A'ltay hananay a buyu'. [5] sakalima 灰伯勞寧夏亞種(學名:Lanius excubitor pallidirostris)。分布於阿斯特拉罕、伏爾加、西伯利亞、土耳其斯坦、阿富汗、非洲及中國大陸的寧夏、甘肅、新疆等地。該物種的模式產地在非洲東部。 sakay nu abuabuwanay a kulit u lihat niya lingsiya hananay a elielip sa (mitesekay a pipangangan sa u Lanius excubitor mollis). kalaliwasakan sa itida i Asela-tela-han, huelciya, ya Siberria, Turker-setan, Afghanistan, Africa, atu ya Cungkoay lingsiya, Kansu, singciyang a kakitidaan. kaidaw nu lihat nu elielip sa nu makay i walianay nu Africa. [6] sakaenem 灰伯勞北方亞種(學名:Lanius excubitor sibiricus)。分布於西伯利亞、蒙古、朝鮮半島及中國大陸的黑龍江、吉林、三江平原、松嫩平原、內蒙古、遼寧、河北等地。該物種的模式產地在西伯利亞。 sakay nu abuabuwanay a elielip a lihat makay i kaamisanay sa (mitesekay a nipangangan: Lanius excubitor sibircus). kalaliwasakan iti si-ber-ri-a, Monglia, malapangkiway nu Koria atu Cung-ko ya lumeniay nu sauwac, cilin, san-ciyang a enal, atu ya sung-nen hananay a enal, malabuay nu Monglia, liyawling, atu hepi a kakitidaan. kaidawan nu lihat nina elielip sa i Siberria. === 灰背伯勞 === 主要棲息於自平原至海拔4000m 的山地疏林地區、在農田及農舍附近較多、常棲息在樹梢的干枝或電線上以及在榆、槐等闊葉樹或灌木上築巢。該物種的模式產地在喜馬拉雅山脈Simla-Almore地區。 u tatungusan nu sikaudip sa itini tu i [[enal]] nu bukebukelal sikatukuh talakaway nu buyu'buyu' a kilakilangan a buluku, nikatalakaw sa makaala tu 4000 a depah, atu i umaumahan a picapian tu luma' ku sakayadahay, u nina' sa manamuh i iluilucan nu kilang caay sa itida i telay nu dingki, atu micekaw i Yi, atu ya kuway masaahebalay nu papah caay sa ya i kilakilangan a misadibu. u lihat nina elielip sikaidaw sa itida i simalaya hananay a buyu ya Simla-Almore a buluku. === 紅頭伯勞 === 當北國入冬,食物減少時,牠們就會南遷。紅頭伯勞的度冬地點是海南島、中南半島一帶中低海拔的叢林。度冬來台灣的機率很低,最近1次的紀錄是民國97年(2008年);2012年年初,在新北市金山區清水路60巷的偏僻菜園中,再次出現了1隻紅頭伯勞時,立刻震驚鳥界。 i kasienawan nu makaamisay nu kanatal sa, kaselepan nu kakanena tuudtuud, ina elielip sa pasatimulan a malimad. ya sumanahay nu tangah a elielip a pilakuwit tu kasienawan a sikataydaan sa ya Haynan hananay a subal ku kitidaan atu ya cungnan-pantaw hananay a subal, masaapuyuay nu kasadit nu kilakilangan a sikatayda. sikaydih a tayni i Taywan nu ungalal sa adidin, sacapiay a nikatayni sa na iti siwaay a bataan idaw ku pitu nu mihcaan ( 2008 a mihcaan ); 2012 a kalingatuan nu mihcaan sa, itida i Sinpise Cinsan a kenis cinseuy a dadan 60  nu sacumudan, itida i cu'cudan a bawbi, kinacacay aca culal sa kina sumanahay nu tangah a elielip, kasenunsa mapatawit ku nutinengay tu ayam hananay nu masakaputay. 澎湖縣花嶼國小教導主任黃國揚表示,2007年首度在花嶼島發現紅頭伯勞蹤影,接連5年都在3月中旬左右發現其造訪,2011年提早於3月1日就出現,紅頭伯勞連台灣都視為罕見迷鳥,卻接連出現在澎湖離島花嶼,為澎湖增添新鳥種紀錄。 ya Pung-hu ku hananay i adidiay a malaculenay a saydang ci Huwan-ko-iyang tungusay, iti 2007 a mihcaan sayaway a sikaadih i huwayi a subal, ina sumanahay ku tangh a elielip nipiculalan sa, matatulis i limaay nu mihcaan iti tuluway nu bulad, sikaadih tu ku piculal tayni mizizaw, i 2011 a mihcaan katabalan i tuluway a bulad i sayaway nu demiadan iniw tu, iti Taywan sa sikasateman itawya a tayni sikadih kina kasamelana a mamelaw a ayam sa, tatulitulis sa a nikataynian i Pung-huay a subal ya huwayi, sicunus nu punghuay tu kasabaluhay nu ayamay ya elielip hananay nu mucebang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考文獻) == [1]中文維基-伯勞科: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%AF%E5%8A%B3%E7%A7%91</nowiki> [2]中文維基-灰伯勞:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%B0%E4%BC%AF%E5%8A%B3</nowiki> [3]中文維基-灰背伯勞:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%B0%E8%83%8C%E4%BC%AF%E5%8A%B3</nowiki> [4]中文維基-紅頭伯勞:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%9B%E5%A4%B4%E4%BC%AF%E5%8A%B3</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 7v8wab0qh4ks88xy6o2xxrakwnpld0i elun 0 5147 87201 59810 2019-12-06T19:25:14Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == satangahan: == elun == u zuma a kamu: == nu Hulam: 椅子 nu [[United states|Amilika]]: '''chair''' nu Zipun: '''椅子'''(いす) == u canan ku elunː == amimuengen kami sa , mueneng kami i elun. itawya caayka takalaw ku elun. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == [[tangan:Chair.jpg|thumb|250px|cacangzayen a elun]] [[tangan:Molded Plastic Stool.jpg|thumb|200px|punelay a elun]] 05d8vr82ifqqq75kx6c1kv11giljqat enal 0 5148 90777 90776 2020-07-08T06:22:41Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki enal (kamu nu [[Hulam]]: 平原) [[kakuniza:masatekeday-sulit]] m2kr47jime8wtu5be4y3fsjmdfx7psp erhu 0 5149 59821 56807 2019-11-21T17:14:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Erhu.jpg|thumb|Erhu]] dqp0oula0il4e01yy5nigiuoy1pdmhe ging bunaw 0 5150 98777 98776 2021-01-21T02:08:28Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Silver crystal.jpg|縮圖|ging bunaw]] '''ging bunaw(銀飾)''' u tatayna anu pakuyuckuyuc kyami hasa kanca a micakay tu cacay a ging bunawan? kya mahica u tatayna anu pakuyuckyuc hawsa ami cakay aca tu cacay a siging bunawan,caay yaca ku sacuung yaca, satu u tatayna siging bunawan sakakapah nu Pakaniay u tatayna sigibunawa, kuni u pakaniay sa hacica ku katineng nu isu, sayaway ging bunawan sakakapah nu uzip u tatengaay a ging bunawan hawsa, anu matenes tu siging bunawa kyami hawsa salengc takelal ‘ sumilit sa. kuyni a ging bunawan hausa ,u sakakapah nu uzip nu tatayna , kapah u kasalungan nu tatayna,  ngay salunganlungan kisu. matenes siging bunawan a tatayna,a mala kakapahan salungan ku zumaay a tademaw、haymaw a satu makelup ku cu’det nu uzip. zayhan sa uini a tatenga a ging bunawan, kapah amipadang a mibakah tu lacu’say a nanum nu uzip, uzuma nama matila’ nu e’ pah ku ging bunawan asapikiskia tu uzip, u sasakapahay nu sapibakah tu cu’det atu nanum nu uzip. kasiging bunawan ku tatayna, siging bunawan sa a salungan satu, katuud ku cabay nasaayaway siging bunawan hawsa, siging bunawan matenes siging bunaw salumeni’ sa. zayhan ging bunaw kikalitemuh tu lalabu nu uzip atu bali a ledek hawsa, amasumad yadah satu ku ledek,lumeni’ satu y aging bunawan. sisa siging bunawan i lima kyamihaw sa, kapah a mipadang patahkal tu nu uzip a ledek, akapah henay miliyas tu mahiniay u sapibihun tuini a maduka ku banges, ngay a salungalungan satu kisu. sakamu sa ku ising, u ging budaw taneng sakakapah nu labuay u uzipa atay balu’ sisa kasiging bunawan tu ku tatayna, kapaha sapihulak tu lahemhem mabiyalaw nu balucu’ nu tatayna min, sangaleb anu kawilian a lima ku siging buwa, macapi ku balucu’ amangaleb macunus ku kanamuh limulak nu balucu’, siacawaay tu a tatayna, siging bunawan dada’ siging bunawan sasa malakakitaan a zaked sa, anu malumeni’ ya ging kina cacay ku kamu matineng tu, yu adidi u katinengan tu ging hananay a tuud u kasatima, malaki tu kya amatineng, kanahatu tatenga’ u kasatiman a kiman ci niza, nika uaca acaay tu macakayay tu nu tanemaw, anu kadayu ku kenus na kazali kyam hawsa, Uyniyaca anu pina lasubu ku kalisiwama amacakay tu tatengaay a ginng tatamus satu bunawan nu lima [nika 925 ku tatengaay a ging u 92.5 kulu lasubu lima ging cunus hantu 7.5 kululasubu lima a malad], uyni u kasatatenga atu atekak nu akazali ku mahiniay]. nika ciniza zayhan salungan aca dawmi’ aca hawsa, a caayaca kadayum makaway , katuud tu ku tadebaw I luma’ izaw tu ku pina a ging kazali, matenes satu , a maazih tu ku heni a lumeni’ satu sa cay tu kalimulak ku balucu’, [[kakuniza:Sabak Nubu]] 6xv1o0pvovmh2x8yah7oqttddkf3l4q gingku 0 5151 59847 56835 2019-11-21T17:14:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki gingku(銀行) u gingku sa u pisupedan tu kalisiw. bckpu4u3tsh1jyzjb4fmv5izmdg7gzz gluban 0 5152 86442 59869 2019-11-30T06:47:35Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Alang Gluban 清流部落 - panoramio.jpg|thumb|350x350 px|gluban]] == gluban == === u sulit nu Hulam === 清流部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu gluban. u kasalumaluma’ nu gluban sa, 146 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 501 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 469 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 32 ku tademaw, pakalatu 6%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Sejek(Seediq) 82%, Tayan(Tayal) 8%, Yuwatan(Bunun) 1%, Paywan(Paiwan)1%, zumazuma1%. === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nuSejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Tayan, u Pangcah atu Paywan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma | href="Category:Wp/ais" |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] s4915tamcpbtat2of763wuseb26gxk4 gnaalu 0 5153 86443 59884 2019-11-30T06:47:37Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == gnaalu == === u sulit nu Hulam === 博愛新村部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu gnaalu. u kasalumaluma’ nu gnaalu sa, 304 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 801 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 243 ku tademaw, pakalatu 30%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 558 ku tademaw, pakalatu 70%. === u Pangcah a niyazu' === u kasabinacadan, Pangcah(Amis) 20%, Taluku(Truku) 4%, Tayan(Tayal) 3%, Yuwatan(Bunun) 3%, zumazuma1%. === u niyazu' nu Pangcah === u Pangcah a niyazu' kuyni. tuud ku Pangcah itini. u zuma a tademaw sa u Taluku(Truku) u Tayan(Tayal) atu Yuwatan(Bunun). yadah ku cidekay a tademaw itini. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |'''208,164''' |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |'''101,886''' |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |'''106,278''' |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 8fi42r3aj96x8wz5lwssuf0t3hfalhh haba: 0 5154 108058 108057 2021-05-02T13:22:16Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki '''haba''' == nilacul == === u sulit nu [[:zh:汉族|Hulam]]=== 大屋坑部落 [[tangan:Saisiat_pastaai.jpg|thumb|Saisiat pastaai]] === u siwkay nu [[:zh:部落|niyazu']]=== i [[:zh:苗栗|Miaoli]] a kuwan ku niyazu’ nu haba:. u kasalumaluma’(戶數) nu haba: sa, 93 ku luma’. kumud nu kasabinawlan(人口數) sa, 230 ku tademawan. kasabinawlan nu yincumin sa, 49 ku tademaw, pakalatu 21%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 181 ku tademaw, pakalatu 79%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 20%, Tayan(Tayal) 1%. === u Saysia(Saysiyat) a niyazu' === u [[:zh:賽夏族|Saysia(Saysiyat)]] a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(Saysiyat) a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw [[:zh:定居|mueneng]] itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku [[:zh:民族|cidekay]] a [[:zh:名字|ngangan]] nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh calay-zazan[http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] pancahay (原民會) kitakit nalunasulitan atu palatuh calay-zazan pulung sausi nalunasulitan[http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] sapancahay (原住民族) u nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan calay zazan[http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:saysia]] [[kakuniza:Wzy/Miaoli]] lmy08uwh16zian9os4b9eewselxsq2m habay 0 5155 91721 91037 2020-07-28T06:21:18Z 118.169.202.108 /* habay(小米) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Food_grain_foxtail_millet.jpg|thumb|Food grain foxtail millet]] [[tangan:Japanese_Foxtail_millet_02.jpg|thumb|habay]] ==habay(小米)== == kakiliman == habay (i cudad a ngangan;setaria italica), sikamu aca tu heci nu habay abelac,u nu amisay sa u sipaduhay a habay han, u he-ben-ke-ku-wi lutuk nu malukay a sapalumaay. nanuayaw i nu tawya a zitay u baluhay a nisabatuan henay idaw tu ku nipalaman, i cin-hay tu naididay tu a alalangawan sa idaway tu ku langaw ani langaw nu makalalaay. == nilacul == u nikahida nu [[cacay]] a mihacaan ku langa 草本:u tatapangan tabaki 分櫱少, satanayu sa ku papah mahida u dinum, katine ngan nu tebanay atu adidiay ku kelaw, siadidiay a banuh; u balu nu kelaw masamulu; ya kelaw nikatanayu sa tusaay a abataan atu tuluway a bataan ku 厘米; deke' sa kunikelaw i pabaw nu tuluway a caang, ya kelaw sa idaw ku salengacay、sumanahay、kalawlawan、lumeniay kamakamaan、lutenman nu mahicahicay a kulit amin sakamu sa「u limaay a kulit han kya habay」。mulunu tiku'k ku sabak nu belac、nika adiadi' u kalawlawan. malaklakay caay katalaw tu kedal ku habay, anu ani' ku sapananuman sa mulangaw tu. 2009 nu mihecaan mihapinan 中國 河北 keliis, ya buyu' i kasumamat a kakitidan nu habay(habay) nu masacileminay. u sakatingan nu kasumama henay tu 8700-7500. i hekal nu sayawayay matabal ani sulitan. nauynian i 中國黃河 nu silsil nu talawadaw ku langa nu habay. ayda sa u sayada hay nu habay i 中國 a 省份 i 河北、山西、內蒙、mamin i 全國約64%。 u i taywanay tu a langaw nu habay, i buyu' kunipaluma, i tawya naayaw u kakanen nu tawan a incumin kina habay. sakasaan sakaycuwa 栗 i 中國 nu saamisa u habay han, na i kasumamadan nu 中國 u sahemayan a kakanankina habay. 華夏 nu i baatay nu kasumamadan sa 夏 atu 商代 nu habay a「laylay」, u kakanan nu amisay ani paluma kina habay katukuh i 宋朝 hayayda sa palumahen, na nu tawya hen i 遼金 sa u habay ku kakanan nu 中原. satabalay upah i 中國 nu habay ku sapisanga. u lamit nu habay、ahebed sa ku pa[ah taneng sasiliwan, u katalang a cacay ku makakanay. nauynian i 元清 nu 蒙古 atu 滿通古斯 micumut tu ku habay atu kudkud tu nadikudan sa, nu 蒙古 a pinacadan atu 滿 a pinacadan saciyanen palabelac atu salatubuen mukan, yu mahida sa isaamisanay yadah ku nisa habayan u tawya, u habay atu kudkud a kakanan caay pakaletep tu mayi a nipisangah. ayda u 蒙古 aut 滿 a pinacadan、nanu pi、nanunacanan a kakanan kina habay nu dika. mahida i hanku idaw tu ku malcacay nu kidaay a kamu tu nu naayaway a sasakamuwan. nu dumaan miculiwayan tu tenes nu mihecaan nu tademaway a nibilsiw tu lutuk, ya lutuk i 谷地 malcat tu belac, yu nalanga henay u「莠」、成語「良莠不齊」 mamakayni kina sadak. namakadip a kamu tu sakay i habay、黍、卸殼 atu dumaay nu adiadi a 雜糧 tu nipalcad、caay palcadan tu nu malukay、英語均稱「millet」. laylay naayaway pakatusa a liyut nu zitay, u 匈奴人曾在杭愛山的趙信城 nisayadah tu misupet tu kakanen tu habay, sisa kina kakitidan a niyadu' u hulam ci 趙信城 han ku nipanganga. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:小米|wikipayke-小米]] [[kakuniza:Hana Ating]] d8fdgqowx1tj1mzs83qe97cm6pu4teb haboeh 0 5156 118598 107937 2021-07-02T16:40:18Z WikiEditor50 1702 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == haboeh == === u sulit nu Hulam === 大窩山部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan a niyazu’ , u haboeh a niyazu'. u kasalumaluma’ nu haboeh sa, 29 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 82 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 76 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 91%, Tayan(Tayal) 2%. === u Saysia (SaySiyat) a niyazu' === u Saysia (SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma a cideaya a tademaw sa u Tayan. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha (Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan (Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan (Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan (Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek (Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku (Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan (Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah (Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah (Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== Paykanatalay a pu Lumaluma'an a se kitakit kalunasulitan atu palatuh wang-can ([http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網]) pancahay (原住民族委員會) kitakit nalunasulitan atu palatuh wang-can pulung sausi nalunasulitan ([http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料]) Taywan Yuan-cu-min-cu nalunasulitan atu palatuh calay zazan laculaculan wang-can ([http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網]) [[kakuniza:niyazu']] c6ex05zw1cepnaxsdiw43f4ed9a33eg hacul 0 5157 86852 59957 2019-12-05T06:00:16Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki == hacul == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:乳|奶水、乳汁]] nu Amilika:[[:en:Milk|milk]] nu Lipun:[[:ja:乳|'''乳'''(ち・ちち)]] u nanum nu [[uzip]]. [[tangan:Woman_breastfeeding_an_infant.jpg|thumb|u hacul nu ina]][[tangan:Milk_glass.jpg|thumb|hacul]] fd0p4g7sn75kt1xeh7rw5xklj7e8moy hakhak 0 5158 59961 56956 2019-11-21T17:14:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki hakhak(煮熟的糯米飯) fzzuufthx1e35wz9iypdm6k8qrehjxf halimutad 0 5159 98778 85175 2021-01-21T02:13:12Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki halimutad「雨來菇」(葛仙米藻) [[tangan:Cyanobacteria - Nostoc commune - geograph.org.uk - 1470398.jpg|縮圖]] '''天使的眼淚cuyuh nu lusa’ ku "halimutad"「雨來菇」葛仙米藻''' (一)(撒奇萊雅語)天使的眼淚cuyuh nu lusa’ ku 「halimutad」「雨來菇」 (二)cacay alasubu izaw ku pitu a mihcaan siwaay a bulad sabaw waluay ayza a demiad . 107年9月18日 (三)i na baliyus「山竹颱風」,patina tu tabakiay a udad , sisa tahkal ku 「halimutat」 山竹颱風未過盡,卻帶來豐沛的雨量 u kamu nu pangcah 「lalupela’」saan 阿美語叫「情人的眼淚」 (四) u umah nu Saydan I tini i 「鳳林鎮」 na ma udad sisa saupuupu sakiy 「halimutat」, ina umah nu Saydan maliwliw tu buyu i bukebukelalan a enal. 老師鳳林鎮的農地長滿了「雨來菇」,因為老師的農地,四面環山,曠野間的平原,無污染, 「雨來菇」生長的特別肥厚。 (五)naayiw nu sa tamelacay a kakitidan nu Saydan 「halimutat」manay tatabaki panpanzal. 「雨來菇」非常的乾淨潔淨厚實 (六)tangasatu i palaludan kutapuku malalaba’ ku kelekelengan tunika tahelkal nu langdaw sak langw nu 「halimutat」 (七)i nakakana a 「halimutat」 u ni pabeliay nu ipabaway a pakan (tu pakuyuca a nikauzip)窮人家 這是天使賜給窮人家美味佳餚 (八)yu kasumamadan nu ababalak , sitangahay ababalaki mating tin a kakanan tu sa kauzip , i taw:ay kinababalakiamin ni sadakadakiyan tu sakauzip , hadizah ku ni katingen tu kakanan , maseneng kaku tu kasumamadan ababalaki。 很久很以前老一輩的人,因為我們有智慧之神,懂得食用這天然植物高蛋白食物,古時代的人好厲害聰明 (九)madatengnu nu maku ni kauzip nu kasumamadan ababaki mahemek kaku tu nikauzip nu sumamad a babalaki tu tineng tu sa kauzip pakuyus ku nikauzip kadihiyansa sakanikauzip. 以前老人很厲害在窮困當中懂的生存之道,懂的在艱困中生活延續下去 (十)「halimutat」uni pabeli mu pauzipay a cuyuh tu , lusa’ u kakaan nu binacadan kina lami’ida I kakaean nu tademaw madi’ tu ti ni 「halimutat」 正式中文名稱為「葛仙米藻」 cuych nu lusa’ku「halimutat」 「天使的眼淚」是原住民特色餐廳裡常見的一道美味佳餚,正式中文名稱為「葛仙米藻」又名「天使的眼淚」 (十一)U papacakayan Sakizaya i Sakul 「aumaumahan a lami’」野菜,a un izaw tu midihay katini mi azih atu micakay ku:kay 如果有人需要購買「野菜」請至花蓮巿「撒固兒野菜巿集」參觀選購 感謝林秀蓮老師協助教學 [[kakuniza:Sabak Nubu]] az9qw9u41kjwdq334flidatuq6sgyil hamay baki 0 5160 94238 94237 2020-09-30T07:22:06Z LamiHung 28 /* ngatu tusa */ wikitext text/x-wiki '''<big>hamay baki 長者賜福</big>''' == sapuelac nu lisin == === ngatu cacay === wawa aw! nipalada’ nu tuas kina tunuz! sakapahen namu ku nipitanam. pakay balucu’ han ku kukay, diputen nu tuas kamu balaki. haymaw han mukan, zatengen kuni paini nu tuas, kukay kuni padiput nu tuas, balaki masatademaw, mala kakasenengan nu niyazu’. ipabaway a pauzipay atu tuas! i nuayawan nu dabek ku adiwawa, pabeli i tu haw tu sakakumced atu sakasitangah. padebun ku asuay a lesing ipabaw nu tunuz, pakayza ini pabeli, ngay mukan nu heni, ngay unanam a padutus. samihmihcan sa kami milunguc tisuwan, dutucdutuc kami mibetik i tisuwan, pabelii ku heni tu sadimata’ atu icelang, ngay dihku ku niyazu’ atu aadupan. === ngatu tusa === u uzip nu tatama ku nipiadup, keliden nu balakiay ku selal. sakamu sa ku tumuk "akiken ku niadupan, u palu’ ku sapilacul tu kaka’nen, mikukay ci malatawan! tuni pa’ya tamiyan tu aadupan, hamaw kapah ku balakiay palekal tu bakibaki tu wawa." malataw! nipa'ya nu misu tuni adupan, u sapauzip niyam tu wawa. i pabaw mutizeng i sasaupuwan, musakamu sa tu ku babalaki“adidiay a wawa laemeden tu ku balucu’ a patahkal tu lima, kasikazen ku balucu' sakay babalaki satabakin ku ngiha musakamu tu bakibaki. hakapahen kuni pa’ya tuni sapadahi nu babalaki, amahiza kisu u kiyuma, kaicelang mahiza u kuku’ nu ngabul, hizasa kasikaz, kasikawaw, kadimel, kadihiyi.” === ngatu tulu === tatalaayaw a selal, satudud a dadiw, saaumien patukuh tu nabalucu’an, amana kapawan tu tuas. kasikaz atu idihen ku pauzipay, i balucuen ku mipasubana’ nu tuas. u beliw nu bali, taepic nu udad, u tuduh nu lamal, katahkal nu lala’, kadimel atu kadihiyi’. mana kapawan haynisadikud, i labuen kuni paini nu tuas. maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu di'tu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. milunguc tuni pasepi nu misu, pasakapahen tu ku binawlan nu binacadan, caay ka uning ka lilac ku uzip atu balucu' niyam, maydih a litinan nu di'tuay a calay, muculil i tatengaay a zazan nu di'tu. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == sakasitangah nu Sakizaya u salisin nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:salisin]] [[kakuniza:2018-cacay]] tgw5i0beyrmppl1kc4e29zv13y5wbnu hamay baki(長者賜福祭) 0 5161 59990 56987 2019-11-21T17:14:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[hamay baki]] f8zmlbompvn9w7fzx7zs0a61angw7yb hanhan 0 5162 86853 59993 2019-12-05T06:00:56Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki hanhan 呼吸 u sapiungay nu [[uzip]]. [[tangan:Respiratory_system_complete_en.svg|thumb|hanhan a kawaw]] biyn1aapfjim9b2azb8j5kr556udiay haniwac 0 5163 59997 56996 2019-11-21T17:14:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki haniwac(八月豆) 85h7t7i1ypoh8w7dunz43n18c5s03cm hata nu kanatal 0 5164 60002 57002 2019-11-21T17:14:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki hata nu kanatal 國旗 nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:2018-cacay]] mtv7fq0umqbi5l844qhixvxsicaa4e9 haytun 0 5165 125500 57005 2021-10-22T03:05:06Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki hay-tun 海豚(外來語) nztashem47bum7nx88i26xraorv6fiz helun 0 5166 60008 57011 2019-11-21T17:14:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki helun(峽谷、山谷)[[tangan:Taroko_national_park_Taiwan_1.jpg|thumb|Taluku helun atu Liwu sa'wac]] [[tangan:Taiwan 2009 HuaLien Taroko Gorge Narrow Gap and Road PB140025.jpg|thumb|bangcal ku Taluku helun]] p3airc231c961y7vmauooyjirnfzgyp hitay 0 5167 60013 57016 2019-11-21T17:14:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki hitay(軍隊、軍人) [[tangan:Honor guard of the People's Liberation Army.jpg|thumb|hitay]] lime06abgd8vdwvyeais525nm45pe3u hororok 0 5168 108143 60037 2021-05-04T02:02:09Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki hororok == nilacul == === u sulit nu Hulam === 鵝公髻部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan ku niyazu’ nu hororok. u kasalumaluma’ nu hororok sa, 19 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 50 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 47 ku tademaw, pakalatu 94%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 6%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 92%, Tayan(Tayal) 2%. === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma a cideaya a tademaw sa u Tayan. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcaan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Miaoli]] [[kakuniza:SaySiyat]] cadumu2fonjxx8dylsh9rcsese66ya3 huing 0 5169 60044 57052 2019-11-21T17:14:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan: == huing, u huing sa unu micaliway a kamu kuyni, namicaliw namakay ku kamu nu Hulam. == u zuma a kamu: == nu Hulam:[[:zh:法院|法院]] nu Amilika:[[wikipedia:Court|court]] nu Zipun:[[:ja:裁判所|'''裁判所'''(さいばんしょ)]] == u canan ku huing ː == u piketunan tu kawaw ku huing. matalaw kami tayza i huing. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == 陈弘毅:法院在社会中的角色 http://www.aisixiang.com/data/67218.html pru43087mp11bvqyo0amkuu221453dg humhum 0 5170 60049 57057 2019-11-21T17:14:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki humhum(海參) [[tangan:Seegurke-Galapagos-Champion.jpg|thumb|humhum i bayu]] c9cmjaog59pcs32b9fa95o45uxvolrw hupu a niyadu’ 0 5171 86445 60163 2019-11-30T06:47:48Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Hupu a niyadu''' (u sulit nu Hulam: 北埔部落) i kaliking saamisan i sinsya. Muenenga itini idaw ku hulam. Ngayngay pangcab sakidaya, u sakidaya sayawa malimad taydi, naytida kunu heni i kubu mueneng, mibaan tu kalinsi nu amis lima a lasubu ku laad. i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Hupu. u kasalumaluma’ nu Hupu sa, 56 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 167 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 111 ku tademaw, pakalatu 66%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 56 ku tademaw, pakalatu 34%. u kasabinacadan, Amis 16%, Sakizaya 1%, Bunun 3%, Tayal 1%, Truku 6%, Paiwan 1%, zumazuma 1%. == laylay (歷史) == nu hulaman a kuyumi i sepad a mihcaan (1878), idaw ci pulili hananay, i kaliyawan a kawaw namademed i kalpacawan milimek i pukpuk. ami kilim tu kakalukan, ladayen nipulili ku i lumaay tatibul tayda i maibul, namahida u wawa ni pulili ci atuk mikilul tu acawau ci ulawan tayda i ci lakayan a niyadu. Nika i ci lakayan a niydu, nayi ku uma kakalukan, ci atuk makasimsim tu kamu nu wamaatu ina, naw wawa henay ni kitidahan nu heni, micapi tu kalinku, ahebal kya lala kapah sakalukan, masasukamu satu tu acawa, malimad satu i kalinku. Nika milimad kunu heni tayda i kalinku sa, i tiniyay a lala panganganan tu nutaw, cay kalcad tunu ayaway kapah sidumasa maluk. itawya nukadipudan henay, hupu naw bukebukelalan nay ku maydihay, nika u dipun maydih macunus kuni kalukan, pateng sa may kalinku mi awaw tu tamdaw, tayni itini patadas tu lala. cacay a malbud siwa a lasubu sept a bataan cacay a mihcaan, aenengan nu pazik makelas nay ku nanum, makatukuh satu sadingsing pihaceng kya mali sa, mabahil nu bali ku liken, la’cus mi buting, pakayda satu nu timulan, tayda i hupu midapu ci atukan, i hupuway a tamdaw nu sakidaya macunus satu. tayni tu ku hulam sa, icuwacuwaay a pangcah tulintulin satu tayni i hupu, ayda hupu a niyadu u sakidaya tabalung kibi lincayci atu natawlan malamlam i tini mueneng masa niyadu. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網 Paykanatalay a pu Lumaluma'ay a se kitakit kalunasulitan calay-kakacawan] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] m7ai10e7108yu4xgabhzerecpu7972n i 2018 a mihcan a nipalamal 0 5172 60167 57177 2019-11-21T17:14:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i ayaw nu luma’ idaw ku nipadungus atu i labu nu lalami u misalukyaway nu pinacadan nanay u tuas hani piadih hantu palaw a mituek tu nipatata mamin padungus tu tuas tuduhen ku nipatata atu luma’ sipakelit tu tuas cacay a mihcaan kina cacay palamal atu padungus tu tuas milunuc sapipupu tu pinacadan kya ama balud kya a madutus nu pinacadan ku lalangawan atu nu tuasan a ingay. [[kakuniza:Miku Kumud]] ke46wvxwfpcnl9p33rqrlhlr5bhhlhe i kalabadesan makala tu heci ci Kaypulel 0 5173 60187 57261 2019-11-21T17:14:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>i kalabadesan makala tu heci ci [[:zh:约翰内斯·开普勒|Kaypulel(開普勒、克卜勒)]]</big>''' [[tangan:Johannes_Kepler_1610.jpg|thumb|Johannes Kepler 1610]] == sapuelac == === ngatu cacay === nu duwycan sinbung tu sakay tapuku a cudadan ci Kaypulel, i nataw pitu a bulad i bili nwyna tabalan mulecuh, lecu han sa malalid kacy ungan:namakebing sa maka kulut ku pising, ma 猩紅熱 sa imelang ku mata. u wama atu ina sa malaluluhen kyu caykaymaw cinizaan atu paapek, pakalibut malu sasikulen sa. yu wawaay hanay sa, sakay dihaw tuway a matineng ci Kaypulel. uninanaman niza i ayaaywan tunu kaput. caykatenes, sitadah kwama kyu cay papicudadi, namaales satu namicudad sa iluma’ tu misimaw tu lyu kang mu awyt tu epah、misaasiasik. [[tangan:House_of_Johannes_Kepler.JPG|thumb|House of Johannes Kepler]] === ngatu tusa === katukuhan tu kusapikikung a mihcan, nika ci Kaypulel tu niza sa tadaupakuwyc. sazikuday matepa niza kwda kina tusaay hen mal ci nuwas a tatayna. lalacawa satu , ci Kaypulel tunida sa masa dep tu misa i celang miking kyu tunu tapuku a cudadan. ya nisulitan niza tu nu tapukuway a cudad sipa tyada niza i mabaatay a Pulake ya sinbung tu nu tapukuway a cudadan ci tikuwan. pacudad hantu ni tiku ciniza a papatayda i [[:zh:布拉格|Pulake布拉格]]. sakatada i pu la ke a dadan ma babatad, cayka kapah culi lan ku dadan, mabyalaw ku a cawa niza tu uzip niza, milalang tusa katayza niza. paketun salu ciniza musakamu:「anu mahicahica sa, a tayza tu kita satu.」 === ngatu tulu === itelung nu zazan imelang tu ci Kaypulel, milabin kuheni itiza tu pina a lipayan, nizikecan tu kalisiw sa mahamin twaca malawpes. wa mukan tu sa paeiw ku imelangay, u sakan henay nu acawa, itini inay’ ku cacay aca nu laluma’an. inayi’ ku aidan, padangi aca kaku satu ci Kaypulel ici tikuwan. an inayi’ kaw ku cabay aw cima nu taw kumi pa dangay, tyasa mauzip cini Kaypulel cacay a laluma’an katukuh i luma’. === ngatu sepat === katukuh i Pulake, masadep tu ci Kaypulel mi kingkyu tu [[:zh:火星|火星]], mangalay matineng ni cizaan. kasatiman sa, cikatenes, mapatay twaca  ku cabay niza ci Tiku:namasa mapatay twaca ku acawa niza, sipadek tu tatusaay a wawa, ahican acasa acawa hantu niza ku wawa nu dayku apasikul tya tatusaay wadiwawa. baket tu kusapa habay ni Kaypulel tu sakauzip caytu pakahemhem. ta cuwacuwa ciniza, inay’itu ku nizikecan, pasuacawa atu wawa cay pakapahabay. i 59 ku mihcan niza, ina makadihay tuni kalineng nu ita pakuway tadu’ kepa’ saca iteban nu nipikingkyuwan, cacaay tu lekal. == u sanga'an a cudad niza == * 《ilabu'ay 秘密 nu tapuku宇宙》(''Mysterium cosmographicum'',1596) * 《miedaw》(''De Fundamentis Astrologiae Certioribus'',''[http://www.johannes.cz/kepler.php On Firmer Fundaments of Astrology]''; 1601年) * 《tapuku kasasubana' nu edilay》(''Astronomiae Pars Optica'',1604) * 《baluhayay a bunac》(''De Stella Nova in Pede Serpentarii'',1606) * 《baluhay tapuku kasasubana'》(''Astronomia nova'',1609) * 《sakatulu a kamu》(''Tertius Interveniens'',1610年) * 《sasukamu tu caculculen nu bunac》(''Dissertatio cum Nuncio Sidereo'',1610年) * 《edilay a kasasubana'》(''Dioptrice'',1611) * 《suleda nu enemay a ngawa'》(''De nive sexangula'',1611年) * 《tina mihmihcaan》(''De vero Anno, quo aeternus Dei Filius humanam naturam in Utero benedictae Virginis Mariae assumpsit'',1614) * 《paymihcaay a sulit》(''Eclogae Chronicae'',1615年,和《與星夜信使的對話》一起發表) * 《miasip tu misaheciay》(''Nova stereometria doliorum vinariorum'',1615年) * 《Kepayni tapuku sasubana'ay》(''Epitome astronomiae Copernicanae'',從1618-1621年分三部分發表) * 《kitakit a sasungaay》(''Harmonices Mundi'',1618) * 《tapuku kahemekan a ilabu'ay》(第二版,''Mysterium cosmographicum'',1621年) * 《Lutawfu bunac cudad》(''Tabulae Rudolphinae'',1627) * 《simpi'》(''Somnium'',1634年) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:约翰内斯·开普勒|約翰尼斯·克卜勒]] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:2018-cacay]] 8zy4m4ep4168aaw3etpxipw50d9i7vo i kilaykuay a sapiculuk micucuk a kadideng 0 5174 60191 57266 2019-11-21T17:14:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i kilaykuay a sapiculuk micucuk a kadideng tu 狂犬病疫苗 pituay a demiad sipa kayni i sakul malingatu tu muculil tu.  wyniyan a kawaw pakayni i 7日 katukuh i 27 日 ku sadikuday . kilaysikusiu nu aadupen atu nu mulangaway a anika saked tumi tesekay a misaydan tayda i pay niyaniyadu`an a 活動中心 . paayaw tu sibanuhay a wawa micucuk tu 狂犬病疫苗. u maydihay a naluwan ladayen tu kuni pahabayan tayni pacucuk . ayda a mihcan cacay asasa paiuwan sa makaala tu 140 ku kalisiu . paladay tunu kilaykuay pakayniyay inu mulangaway atu aadupen anipi cucuk paya tuni pahabayan. u aca 400 ku kalisiu. u pahabayay kasi mibunsiu tu kya lihalay pacudad. ngay saka simibunsiu tu ku banuhay a wawa . kya caay ka hedaw kuni pahabayan manamuh ka tayniyan nu katuuday.    hinisa ku siciu ci 魏嘉賢 . kalam kamen tu patayni tuni pahabayan ini patudu`an pacucuk 疫苗 . anu caay kayni panutekan a demiad tayni pacucuk sa. tayni hantu i kilayking 動植物防疫所 .telay 8227431 atu 8227433 anu caay sa kaytini i papacucukan tu apaisingan. sakamu sa ci 魏嘉賢 . iayaw na idaw tu ku manayatay a imelang . u kusiu samihmihcan sa mipapi cucuk 狂犬病疫苗 cacay a mihcan kunipi lalang(防護) tu imelang . pacekil tu pahabayay acay kanca tayni pacucuk tuni pahabayan . ha tanengen kuni paydang tu wacu . amana katayda i buyu` .matadebing tu aadupen atu midangay [[kakuniza:Miku Kumud]] 86dlj84ood5cynucv6camegkkohirda i kitakit lima ku malangatay a kakitizaan 0 5175 60234 57311 2019-11-21T17:14:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 42 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kakiliman == i kitakit lima ku malangatay a kakitizaan. == nilaculan == saka tulu: uyni masatezip tu sepat bataan a mihcaan nai’ay a tademaw a niyazu’ singangan tu "Ruidao" aca tu "TripAdviso" 2014 a mihcaan namaala au i "kitakid cacay bataan sidituay a niyazu’" zipun iayaw naniedebantu kuyni sadipasan u tanaya’1200 depah tulu a bataan izaw ku lima a subal, anu izaw ku paceba sanay micumud, ama baking malubu tu tulu bataan a demiad, katukuh 2009 a mihcaan kuyni nisatezipan kya pawasay hatu, ayaw pinaaytu a mihcaan, kuyni a subal i laylay u satalakaway a niyazu’ mapetpet ku tademaw, "Ruido" situngusay tina subal zayhan pakazih tunian a subal situngus masibek ku celas a kalamkam satu patadas, itawya masibek ku talu atu hangku a misakakaway pacici han miala patayni tunian a didiay a subal a misakakawaw, u satada mapades mangelu’ay caay kunu tademawan a pikulian ani kauzip, mapakutay ku dimiad katukuh i 1960 a mihcaan siabelay a subal mahamin tu maedeb, palaliwan mintu ku i subalal a tademaw, lacus tu amicumud tina subal, namaedeh hawsa, tademaw amana kakuniza sa micumud, amacunus ku tesek nasubal a kaliyuha a kulit, 2009 a mihcaan uyni itiniay a cenbu amalingatu taiza i minatu misabaluhay misanga tu minatu, misapawazay tu nisatezepan tunipatahekalan a kamu, tanengaytu amisakamu tunian a subal u laculaculan nu kitakit tu cacayay. saka sepat" "Namibia" likenlikenan nau mamin yadah ku melitmelit sanay a batu i likenlikenan, sisa sabeleng sa ku situngusay melitmelit batu kakaydihan nu siningkay a tademaw masaupu tayni, i tini munengay a tademaw mabuwah ku balucu’tumahiniay a melitmelit a batu, alihalay sasa kanca amatenes satu muneng i tini, sisa i tini patizeng tu cacudadan、 padekuan、kalipahakan uyni izaw henay u pienengan, nika caay katenes, zikuzan namikilul ngangayaw ku kitakit hawsa makelup tu kuaca nu melitmelit a ba'tu, uyni a niyazu’ nau kakitaan lihalayay kunikauzip cay katenes hawsa haymaw satu macelem, na tusa bataan izaw ku lima bataan a mihcaan u kanaayantu, maenep tu i likenlikenan, satusa ya melitmelit ba'tu likelikenan mamintu mala ditu tu ku niyazu’an u saayaw nai’ ku melitmelit batu, uyni a likenlikenan akay ayzaannay a lutuk, sadingsingan kadihekuan mabutelak ku balu hawsa, i tiniay a mahiza u kungku tu cacay cacay a ladaway kulit a niyazu’ azihan u pienengan i’k tu ku tademaw tayza i katalawanay. saka lima: "Yeouido" asubal i kitakit u masipulultay a subal, nika situngusay u satatengaay a nisakamwan, ciniza aca mapaak nu [[United kingdom]] a "sinbun" ku kamu nialesan u salunganay a piidangan, i tiniay a nanu bayu atu tapuku u sumilaway min ku kulit, uyni cacay a niyazu’ u landaway mabusuk kabalucu’ay, mahiza salunganay a luma’ izay kya kanaayan nu tademaw saw? lalekalan i kasumamadan tu siwa bataan a mihcaan tusaayaway a ziday, "Yeouido" a subal palekal tu mibutingay, katuud satu ku kakitaan a tademaw nu niyazu’ pakayni i nikauzip a lihalay atu misukay tu cay kadayum a zazan, niyazu’ay a tademaw kakilul satu mabulaw i tini, niyazu’ay a tademaw mabulaw tayza i baluhay a luma’ hawsa, i tini amala pinaay tu a mihcaan nai’ ku muenengay nu tademaw, satu nialesan a luma’ mulalad tu min nu masay atu canancanan matahputu tunu landaway a mulangaway a lutuk, i kitakit u sasa kahemekan nalimaan a tademaw. [[kakuniza:Sabak Tutuy]] tfzgnkdwf4f9z7hi7h3mu4m7u6qz5pf i kitakit u satabakiay nu mibutingay a balunga 0 5176 93435 60267 2020-09-09T04:19:00Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Dona Delfina at Mazatlan.jpg|縮圖]] == kakiliman == i kitakit u satabakiay nu mibutingay a balunga, pakala tu sabaw walu a i'k ku kalisiw , kina cacay a pasalil tu buting pinaay tu a mihcaan caay tu ka hamin makan, mahini ku kumu, i buyu’ay aw nu buyu’ay tu kunisakauzip. == nilaculan == i bayuay aw nu bayuay tu kuni sakauzip, i enalay mauzip a tademaw min aw nu kaluk kunisakauzip, datipasanay a tademaw u mibutingay ku nisakauzip. i sumamad mibutingay a tademaw hanu lima han mibakah ku salil, nika mikilul tu kekci macakat tu ku sapibuting a sadikec, ayza u satabakiay mibitingay a balunga. katinengan u binawlan sa [[Netherlands]] i sumamad tu sabaw pitu a mihcaan hawsa singangan tu "Sea coachman" hananay i tawya u satabakiay u saicelangay nu bayu nu mibutingay, na uynian a balunga nau [[Netherlands|Holland]] ku misangaan tu saicelangay i bayu nu mibuting, "Persman" ku ngangan niya balunga, cacay lasubu sepat izaw ku tulu depah katanaya’ sabaw walu depah ka ahebal, pisilsilan tu nanum pakalatu a mang kuntun, u satabakiay nu mibutingay nu balunga i kitakid, naamahiza tu saka tusa satabakiay tu nu mibutingay a balunga i kitakid. mahizaay u tabakiay a balunga, u mahiniay tabakiay ni sanga'an a balunga pakala tu sabaw walu a i'k ku nu mitaay Taywan a kalisiw, ni pazengan i balunga a sapibuting nu ayzaay u sapapahay a sapibuting, izami ku canacanan u baluhay min a madem tu ku sapisa kawa atuud, anu lalid sa tu pinaay a bulad i bayu acay kanikaw, sisa uyni a balunga singangan tu satabakiay mibutingay a balunga i bayu, cay paceba sa asingangan tatengaay a singangan tuyni, "u milangecay a kikay nu bayu" han u saka tineng kyami hawsa, uyni a balunga u sakapahay u matekesay kuni alaan a buting, i "Tasman Sea, Southeast Asian, Gulf of Australia" a bayu atu nu walian nu New Zealand, uyni a balunga azihan ku hekal caay ku kasenengan dada’ musakakawaw caay ka sasisuma sa, kina cacay pasalil makelup tu 250 kuntun 300 kuntun kayadah ku nialaan tu buting, uzuma satu bahal sa maala tu "whale atu shark" a butingan nikalaan a buting hawsa, a patayza han i pipazengan tu butingu i lalabu nu tabakiay cudetay a sulu. uynian cudetay a sulu sayadahay taneng 6000 kuntun kuni pazeng tu buting i labu. mahiniay u yadahay ku nikala tu buting a balunga haw sa, nacacay ta bayu mibuting pakala tu malebut kungtun ku nikalaan a buting, palecad han, tu nisangan tu balunga a kalisiyu sepat a i’k tatenga' caay tu kaadadaen ku balucu’, mahiniay a aca tuyni u micakayay hawsa manamuh tu pazih, nika pakayni i nu bayuay a mulangaway mauzipay hawsa, a sakalawpes nu buting. azihansaw anu yadayadah ku buting i bayu acay tu kademec kuyni u mikelupay tu buting a balunga, ayza satu a mihcaan, musuayaw tu mahiniay u mikelupay a balunga tadiyadah tu ku nialaan tu balunga, mauzipay i bayu katinenga tu mawada' tu ku kayadah nu buting i bayu, uyniyaca izaw ku mitesekay amihapinang tu mahiniay a kawaw, anu caay pasatezepen ku nipibuting, i tusa bataan izaw ku cacay a mihcaan amala u sazikuzay tu a mihcaan uyni i bayuay a alaan. == nisulitan == * namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengn * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan i tiza i Hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] qwejpkvesndhbvpor5ieaw1t03szl3j i lililisen nu kamu , mikilim tu zaza ataluma’ 0 5177 60294 57376 2019-11-21T17:14:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 26 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i lililisen nu kamu , mikilim tu zaza ataluma’—u balucu’ay nu mikeliday == pecu' nu lacul(摘要) == u nabalucu'an(心聲) ni Tuku Sayuen namakay misakakawaw tu pabalucu'an-kawaw(計畫) nu kamu nu Sakizaya i 2018 a mihcaan. == sapuelac == uyniyan a pabalucu’an-kakaw(計畫) asapauzip tu kamu nu Sakizaya, palekal i lalud(夏) nu 2016 a mihcaan. natayni ci Lin atu Huang tusa a saydan, mitingil tu kalas atu sining nu niyazu’. malihalaw ku balucu’ nu maku, zayhan anu caay malaheci tina kawaw i tulu a mihcaan, amalawpestu ku kamu nu Sakizaya. i lalingatuan(初期) tina kawaw, caaykatepa tu saydan atu micudaday, inayi’ ku kaydihan a tademaw nu misakakawaway(族語營造員). tina pabalucu’an-kawaw tadamaan(重要的) a satangahan(項目) sa, u apasubana’ay(要教學) a saydan atu aminanamay(要學習) a micudaday. uzuma a satangahan sa, u minanamay-dabek(族語聚會所) atu misabaluhay(創新). musepi satu, sazikuzay sa, izawtu ku saydan、micudaday atu misakakawaway tayni. mikukay kami tu tuas(祖靈) nu mita. yadah ku aminanamay a sapicudad(課程), izaw ku lalay, nazipaan, lalangawan, kagak, misabaluhayay, sasulitan, ulic, natingenan atu zuma. caay kadayum tina kawaw, yadah ku sasadakayan(困難). tinaku: macacihi(爭吵) kami tu tina kawaw; mautang(延遲) ku kalisiw nu kuwanan(補助款), sisa lihalaw atu malalum ku balucu’; caay katatudung(適應) tu baluhayay a sapicudad; mainal(羨慕) tu laculaculan atu katahkalan nu kalisiw(資源). uyzasa, izawtu ku kalimulakan(歡樂) a kawaw. itiza i da’cusay a zazan, haymaw hanita muculil. u sazikuzay a pamutekan(目標) tuyniyan a kawaw sa, maydih kami mucelak(培育) tu padutusay(傳承) a binacadan tademaw. maydih aca kami, anucila(未來) sa, taneng kita patizeng(建立) tu hecek(制度) nu pasubana'ay a kawaw(教育) nu Sakizaya. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pabalucu'an-kawaw nu kamu nu Sakizaya i 2018 a mihcaan. nasulitan ni Tuku Sayuen i 2019.1.13 Yuancyawcye(原教界) nu dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayincumincuay a congsin(國立政治大學原住民族研究中心)<br /> [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:Tuku Sayuen]] [[kakuniza:Sakizaya]] n20asctzsakyj46nd5wzeaepxbu1c0j i luma' mibetik 0 5178 60319 57409 2019-11-21T17:14:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>i luma' mibetik (家庭祭祀禮)</big>''' anu iluma' mibetik sa, taneng minanam isasa'ay a laylay, palasulen tu sapabeli sapatudud atu sapidaung. anu cacay ku mibetikay kapah tu, anu kaduut ku mibetikay kapah tu. === mibetikaya a tademaw: === mituduay:iayaw mibetikay a tademaw binawlan: pacabay amibetikay a tademaw (lalumaay, cabay...) === sakapet tuutuud : === puduk, betik, baetu, alubu, papah nu paza’, sumanahay(balu), sangelacay(lamal saca lacik), landaway(landaway a papah), lumeniay(lumeniay a bilu), semilaway(epah atu nanum), babukeluh, bakan...atu zuma aca. === laylay: === manamed: u kakaenan, amana mukan tu laecusay a kakaenan. amana misaungay tu laecusay a wayway. mililuc: iayaw henay, pililuci, bakahen ku maungiay atu laecusay, kya lamadac madimel ku kidu amin. 區域除穢(拍)mibahbah tu subal: miasik tu liwliw, bahbahen tu liwliw, kyu caay katayni ku laecusay a dietu. 身體除穢(撫)mipuhpuh tu kidu: miasik tu kidu, puhpuhen tu kidu. kyu caay katayni ku laecusay a dietu. 瞑目likalik: kemeten ku mata. miedap tu balucu' mapatezep. 靜心(靜坐) satezep: haymawhan mueneng i elun saca i lala', satezep aniniwen tu balucu', amana misimsim tu yadahay. 確認程序pilucek tu laylay: <sub>anu cacay ku mibetikay sakamuhan i balucu' saca patahkalen ku suni, asipen ku laylay, anu izaw ku zuma a tademaw, patahekalen tu ku suni, pasubana'en tu ku tayniay a binawlan atu lalumaay.</sub> 抖身及腳 pamilmilen tu kidu atu kuku’: amalingatu tu ku laylay, mamilmilen tu ku kidu nu mapalaway, pasaungayen ku ku kidu. 點酒mibetik: u pah sa, u zazan nu dietu, taneng musasukamu tu dietu atu tademaw, namakay epahay a zazan. sisa, anu maydih musasukamu tu dietu saan, pilasulen tu ku epah. 呼喚神明muawaw tu dietu: pakatayniyan tu ku dietu saca u kakawsan nu mita. 自述misiwkay tu nizaay: pisiwkayen cima ku muawaway. pasubana'en cima kisu. manay matineng tu dietu. 說明目的sapuelac tu patusukan 歌頌mudadiw 誦唸祭辭miasip tu sapaini 敬獻patudud (祭眾指物mutudu’) 敬拜mibaung 身體除穢(撫)mipuhpuh tu kidu 禮成pahezek == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:lalangawan]] [[kakuniza:salisin]] [[kakuniza:2018-cacay]] nhgduqm836gb2bkc6kbk7jlgaqct1lz i na akeak itapukuan mipahel a'a'a' sa烏鴉在天空飛翔笑我們凹凹凹 0 5179 60323 57415 2019-11-21T17:14:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == '''''i na akeak itapukuan  mipahel a'a'a' sa烏鴉在天空飛翔笑我們凹凹凹''''' == tmsimm99sd51stwq27x5m2vgmsnl4dn i pana nu luma’ misalama’ sakamaenepay kapiazih tu wawa i putah misalama ni pitu點 0 5180 60327 57421 2019-11-21T17:14:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''i pana nu luma’ misalama’ sakamaenepay kapiazih tu wawa i putah misalama ni pitu點''' '''1.ladayentu pacabay i tapiingan''' Katuud ku wawa wina zayhan pasalama han ku wawa i pisalaman atu i panan nu luma’, pazeng han ku wawa sa paydang hantu nu heni misalama, uzipamalngatu tu mipaselit tu limaki atu zuma a wawa wina pakungku, kanahatu kapah misakasi't hena saw ku wama wina, nika huntu nay i maazihay nu uzip i labu nu liwliw mibalakas nu wawa, sakacay mapelpel tu ku katawidan. '''2.u kakalihanawantu''' anu tacuwa midang miladay tu wawa sa uzip wama wina pizateng tu kalihenawan, tuyni u liwliw kapihaymawyi tu a kalawkaw kalamkamay a tangila, mahini u miculilay i zazan haw sa piazih i tu zikuzan aayaw kawana kawili aizaw ku kazizeng hakiya,pihaymawitu ami kacaw tu dingtukal sakacay sa maduka mamic nu panan. '''3.la’cus milawlaw i zazan''' payawan anu i tabakiay a zazan atu cucudan a zazan muculil hawsa, huntu a pasumana’tu wawa satezip han i zazan mibalakas misalama, pihaymawitu i zazan sacudaycuday sa ku kazizeng. '''4.zikecen kitinen tu ku lima nu wawa''' malecad tu nu ayawway a kamu,saba nu sepatay a mihecaan nizatengan inza malecad tu kuku’ niza, sisa tahekal sa zikezen tu ku lima nu wawa sawsawni, yu culal sa ku katalawan hawsa kapikitin tu lima nu wawa a Kapah masimaw i liyuc muculil, ataneng macunus ku maenapay a dadawa midiput tuhenian. '''5.kasadep micapi tu lilis muculil''' yu mulaay mibalakas i masadahtalay atu saluimengan nu kazize sa muculil sa, a sapacukat tuhenian ka i kalimucu’an musaungay atu micapi tu lilis muculil, usakasa uyza kazizang u pisalimengan tu mitazikus ku kazizeng sa madayum caya kaazih ku kalimucu’, tapiingan nu zazan musaungay sakacay a mahabelut nu kazizeng. '''6.palima cacayen ku lima’ palalakaw''' miladay tu wawa muculil i zazan sa, nay kasadepen i kawanan ku wawa muculil, zayhan uyni u mulaay caya kataneng ku talakaw, yu tapiingan nu zazan saluimeng ku kazizeng a tahekal ku kazizeng sa, a cayay kaazih nu paculilay ku wawa a tangesul sa mahabelut, nika anu lihanaw ku wama wina tu wawa i kawanan muculil madayum izaw ku katalawan, nay a taneng i kawili ku wawa muculil, amisalunguc tu wawa palima cacayen ku patalakaw tu lima pacukat tu paculilay tapiingan nu zazan izaw ku tademaw sakapahay palecad tu lil. '''7.把握1:1原則''' miladay tu lutungay tahekal sa sakapahay palecad 1:1. hawsa au balakiay ku miladaya tu wawa, nika anu miladay tu pikaka nu sepatay a mihecaad a mulaay a wawa sa, pacukaten tu ku wama wina kapihaymaw tu kya a pakawapen patungus pakaenepay tu wawa. [[kakuniza:Dayas Siku]] adh0ur347u528f37247gqm1lxjj6u7w i sumamad cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya 0 5181 60346 57444 2019-11-21T17:14:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i sumamad cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya.(古撒奇萊雅族十大部落) == sapuelac == === ngatu cacay === i ayaw nu 1878 a mihca ku sakizayaay. i tiza ku eneng i bukelal nu nabakuwan. u liwliw sa u sauwac nu sancan ku nisaamis nu singcen a kuwan. u beden nu natawlan ku nutimulan nu ciang a kuwan. u nutipan sa u tulin nu buyu’ u kaliyawan、a buyu’ nu sabatu. u nuwaliyan sa u bayu tu. 1800 a mihca. i tini i bukelal nu kilay sa izaw ku cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya. 達固湖灣 takubuwan、拿巴國灣 nabakuwan、吉寶竿 cipawkan、達馬賽旦 tamasaydan、根奴伊 kenuy、基瓦瓦蘭 cibarbaran、基發俄岸cibawngan、巴吉克 pazik、基克布 cikep、大笨 tuwapun i labu u satabakiyay a niyzau’ sa u takubuwan. === ngatu tusa === u teban nu cidekay a pikuwanan. nu takubuwan a tumuk atu nu sepatay a tumuk sa palekal tu kapulungan katatengilan. sapiketun tu nikatetengilan nu cidekan tu sakikawaw atu sapalekal. i tini a mazih ku nu cidekan nipatizeng tu hecek nu binawlan atu saupu a nikuwan sa makelec. kiyu kapah ku nipikuwan nu sakizayaay tu bukebukelalan nu kilay nayi’ ku cayi’ u kamu i sulit nu ulangdaay. pinapinaay makuwan nu sakizayaay ku laculaculan nu bukelal a kilay. mala palalacalay tu yincumin atu ulangdaay a cidekay. pawsa tu miekimay nu ulangdaay tu kakanen masu patiyam tu ulangdaay. sakamu ku babalaki nu nabakuway sa bukelal nu kilay sa. u lalusa tuwaca a buyu’ sa pangangan tu buyu’ a kilay. malu mikuwanay ku sakizayaay tina lala’ i sumamad. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == uyniyan a kamu sa namakayza ci baki Tiway Sayiun.(帝瓦伊.撒耘口述) nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:nasulitan]] [[kakuniza:likisi]] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:sakasitangah]] lzokrnax2e27vqpmemk1wgxy6dahvh1 i sumamad cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya.(古撒奇萊雅族十大部落) 0 5182 60350 57448 2019-11-21T17:14:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[i sumamad cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya]] 79brrm57wi33vn740edlxexmoof3iq4 i timul cayka satedep kuudad (南部 雨下不停) 0 5183 60354 57454 2019-11-21T17:14:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i timul cayka satedep kuudad (南部 雨下不停)i timulay a nyadu', naynacila katukuh ayda caay henay kasatedep ku udad, pulung han tu nanucilaay ku nanum nu udad sa,maenep tu amin ku dadan pasu lumaluma'an caaytu ka lihalay kui tidaay a tademaw misa hicahica  misa kakawaw , anuma hinatu malalid ku udad ama buaw(擔心;害怕) kui hitu itakaw itaynang saan ,mitengil tu cekulmiad(氣象臺) sakamusa amakatukuh anu cila a demiad a tawya masa tedep kuudadsa. 51y1ndtj614jnape8i1yv02k656pti3 iduc 0 5184 60358 57459 2019-11-21T17:14:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki iduc(矛、魚叉) qtd1hdlidv0h6u2to2pg3tahli3ey6b iga-Amilika sasumidang,2001 0 5185 60406 57536 2019-11-21T17:14:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 47 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == iga-Amilika sasumidang,2001 == [[:zh:美國情緣|美國情緣]] (Serendipity),2001 《Amilika sasumidang》(Amilika:'''''Serendipity''''')u 2001 iga,nay John Kusake atu Kayti Pequin ku mapalaw. nasulitan ni Marc Klein. ci Peter Chesom patudu. ci Alan Silvestri misanga dadiw. kamu nu Hulam:《'''美國情緣'''》(英語:'''''Serendipity''''')是一部2001年浪漫喜劇電影,由約翰·庫薩克和凱特·貝琴薩擔任主角。電影由 Marc Klein 進行劇本創作,Peter Chelsom 擔任導演。Alan Silvestri 為電影背景音樂譜曲。 kamu nu Amilka:'''''Serendipity''''' is a 2001 American romantic comedy film directed by Peter Chelsom, written by Marc Klein, and starring John Cusack and Kate Beckinsale. The music score was composed by Alan Silvestri. === kakuniza nu iga === {| class="wikitable" !導演patuduay |彼得·崔爾森 |- !監製miazihay |Simon Fields Peter Abrams Robert L. Levy |- !編劇musulitay |Marc Klein |- !主演mapalaway |約翰·庫薩克 凱特·貝琴薩 Bridget Moynahan John Corbett Jeremy Piven Eugene Levy Molly Shannon |- !配樂padadiway |Alan Silvestri |- !攝影miigaay |John De Borman |- !剪輯misaitay |Christopher Greenbury |- !片長lawad nu iga |90分鐘 90 widi |- !產地kakitizaan |美國 Amilika |- !語言kamu |英語 Yinkulisi 法語 Falansi |- ! colspan="2" |上映及發行 paiga atu pathakal |- !上映日期dimiad |2001年10月5日 2001 a mihcan 10 a bulad 5 a demiad |- !發行商pacakayay |米拉麥克斯影業 |- !預算paaca |28,000,000美元 28000000Amilika kalisiw |- !票房pacakay |77,516,304美元 |} === lacul nu iga === yadah ku kawaw, amizateng anu maazih. 很多事情,要看到了才會相信。 uyzasa ku sasumidang, 但愛情,有時你卻要先相信,才看得到。 <nowiki>---------</nowiki> (Amilika a kamu 英文摘要) For many things you have to see it before you believe; but for love, sometimes you have to believe first before you can see it. <nowiki>--------</nowiki> i xmas a puu’, sisuledaay a labiyi. 在聖誕季節的某個下著雪的夜晚, maletemuh ci Jonathan atu Sara i New York a zazan. Jonathan與Sara在紐約街頭偶遇。 haca izawtu ku mamidang ci Jonathan atu Sara 雖然各自都有男女朋友, masasiket tu ku sepi tina tatusaay, miketun palalid haw ku sepi. 但被彼此給吸引的兩人決定讓命運決定是否要繼續發展下去。 uyzasa caaytu masasiket. 陰錯陽差之下兩人還是沒能在一起, izaw henay ku zateng i balucu’ nu heni. 即便仍然對彼此念念不忘, miliyas tu ku heni. 卻也只能接受命運的安排分開, culil tu teked a uzip. 走向各自的人生。 === iga siwkay nu Hulam === ci Changnasen izaw tu ku mamidang, ci Sala sa izaw tu ku mamidang. iayaw nu Xmas, malitemuh i New York, nama maala ku malecaday a lima-zikuc.   ci Changnasen maydih miliwan ku telay bangku ni Sala. sakamu satu ci Sala, anu izaw ku sepi, maletemuh aca ku heni. yadah ku mihca, asiacawa tu ci Changnasen atu ci Sala. iayaw nu kasiacawa, kaliyuh ku heni. maliyuh tu ku tatengaay a mamidang. sisa, mikilim tu ku heni. izaway cacay ku malimanay a cudad atu tatipeluk nu cakay. 強納森與莎拉,各自擁有男女朋友。在耶誕前夕的紐約因為拿了相同的手套而意外邂逅。強納森要莎拉留下姓名電話,莎拉堅持說只要有緣,一定會再相遇。 七八九十年過去,強納森與莎拉各自與他人/她人訂婚,但在結婚前夕,卻猛然發現似乎錯過了一生中可能的真愛。於是兩人開始靠著一本二手書跟一張刷卡收據,瘋狂尋找對方… == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:美國情緣|美國情緣]] 意外發現 遠離天堂(Made in Heaven (1987 film)) [http://www.miramax.com/movie/serendipity 官方網站] 網際網路電影資料庫(IMDb)上《[http://www.imdb.com/title/tt0240890 Serendipity] 》的資料(英文) Box Office Mojo上《[http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=serendipity.htm Serendipity]》的資料(英文) 爛番茄上《[http://www.rottentomatoes.com/m/serendipity/ Serendipity]》的資料(英文) Metacritic上《[http://www.metacritic.com/movie/serendipity Serendipity]》的資料(英文) [https://movies.yahoo.com.tw/movieinfo_main.html/id=64 奇摩電影] [[kakuniza:iga]] avbxv29szm351jh8015ypnesq3296tq iga-maydih kaku kakapahan kisu,2016 0 5186 60469 57602 2019-11-21T17:14:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 62 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki iga-maydih kaku kakapahan kisu,2016 [[:zh:我就要你好好的|電影-我就要你好好的 (Me Before You), 2016]] == nilacul == {| class="wikitable" ! colspan="2" |基本資料 |- !導演mitelungay |Siya Syalakel 西亞·夏拉克 |- !監製misangaay |Kaylun Luosenfeilte凱倫·羅森菲爾德 Aylisen Ouwen 艾莉森·歐文 |- !劇本musulitay |Cyaocyao Moyis 喬喬·莫伊絲 |- !原著mucudaday |maydih kaku kakapahan kisu《我就要你好好的》 Cyaocyao Moyis 喬喬·莫伊絲作品 |- !主演mupalaway |艾米莉亞·克拉克 山姆·克萊弗林 珍娜·科爾曼 查爾斯·丹普西 珍妮特·麥提爾 布蘭登·柯伊爾 |- !配樂padadiway |克雷格·阿姆斯特朗 |- !攝影miigaay |瑞米·艾法瑞辛 |- !剪輯sasaitay |約翰·威爾遜 |- !製片商pacakayay |新線影業 米高梅 Sunswept Entertainment |- !片長tanaya' |110分鐘 |- !產地kakitizaan | * Yinkulisi 英國 * Amilika 美國 |- !語言kamu |Yinkulisi 英語 |- ! colspan="2" |上映及發行 |- !上映日期demiad | * 2016年6月3日 * 2016年6月17日 * 2016年7月14日 |- !發行商patahkalay |華納兄弟 |- !預算pacaay |$2000萬美元 |- !票房kalisiw |$2.08億美元 |} === u lacul nu iga === militemuh kami i zazan nu uzip nu mita, 生命中有些相遇, haca cacay katenes ku demiad, 雖然注定不能長久, alawhani kanca masubeliday(留下) ku cucuk nu balucu’. 卻一定會留下感動。 === siwkay nu Amilika === (Amilika a kamu)Some encounters in life are destined to end in a hurry, but they always leave behind something that lasts. uyniyan a iga sa, u kanamuhan a iga nu acawa aku i 2016 a mihcan, 這部電影是水某2016的最愛片之一, mazateng kaku sa, miladay tu kaput nu maku tayza miazih, 還記得是一年半前與前同事一起看這部電影, matawa sa atu muwangic kami, 又哭又笑的, nataluma’henay sa, tayza tu micakay ku CD, mitengil tuway i luma’. 一回家立馬買原聲帶聽了好久。 nazikuzan sa maazih kayadah i tilibi. 後來也在影音平台上看了好幾次的電影。 u tatama-sitatungusay-palaway(男主角) ci Wil, naci Sam Claflin mipalaw, Sam Claflin所飾演的男主角威爾, ibalu nu iga, u maadada’ caaytu saungayay a tatama, nay talibahalay a kawaw. 在片中是一位因為意外而導致脖子以下全身癱瘓的男子。 nuyaan u makademecay a tademaw ciniza, 原本屬於人生勝利組的他, nazikuzan talibahalay a kawaw saan, inayi’ tu ku nabalucu'an nu uzip niza, 在意外之後失去了求生的意志, uyzasa ciama atu ina niza ahebed ku balucu’, 但因為爸媽的堅持, sapatukil ciniza tu ama atu ina niza, sululen pangkiw ku mihcan a demiad, 他答應父母會給自己半年的時間, miliyaw mizateng haw tu lihalay-sakapatay. 重新思考是否要接受安樂死。 uyniyan a demiad, 而在這半年中, malitemuh ciniza tu tatayna- sitatungusay-palaway(女主角) Louisa, namapalaw ci Emilia Clarke. 他遇見了由Emilia Clarke所飾演的女主角Louisa。 ci Louisa, u lipahak(熱情) taniktik(活潑) a tatayna. Louisa是一位非常熱情活潑的女孩, manunengay a kaying ciniza, 善良純樸的她, sakamidiput tu lalumaay sa, paales ku nizateng niza, 為了照顧家人而選擇放棄自己的夢想, miliwan i niyazu’. 留在偏僻的鄉下。 uyniyan a iga, musakamu pakatineng palatuh kami, 我們覺得這部電影想要傳達的最主要的訊息, haca maliyas ku kanamuhan a tademaw tu kami, 就是有時候愛我們的人雖然離開了, uyzasa, izawtu ku idih nuheni. 但他們的愛卻會一直都在。 u kawaw nu mita sa, 而留下來的人的課題, aminanam kami ahican ladayan ku cucuk nu balucu’ nuheni i uzip nu mita, 就是要學會如何帶著他們留在我們生命中的感動, matalulay sakapahen tulisen pauzip. 繼續勇敢地、好好地活下去。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == <nowiki>https://goo.gl/249EoH</nowiki> [[:zh:我就要你好好的|維基百科-我就要你好好的]] 網際網路電影資料庫(IMDb)上《我就要你好好的》的資料(英文) AllMovie上《[http://www.allmovie.com/movie/v607487 我就要你好好的]》的資料(英文) Box Office Mojo上《[http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=mebeforeyou.htm 我就要你好好的]》的資料(英文) 爛番茄上《[http://www.rottentomatoes.com/m/me_before_you/ 我就要你好好的]》的資料(英文) Metacritic上《[http://www.metacritic.com/movie/me-before-you 我就要你好好的]》的資料(英文) 雅虎香港電影上《[https://movie.yahoo-leisure.hk/movie/details/30002-%E9%81%87%E8%A6%8B%E4%BD%A0%E4%B9%8B%E5%89%8D%E2%80%AC 我就要你好好的]》的資料(繁體中文) Yahoo奇摩電影上《[http://tw.movie.yahoo.com/movieinfo_main.html/id=6248 我就要你好好的]》的資料(繁體中文) 開眼電影網上《[http://app2.atmovies.com.tw/film/fmen52674426 我就要你好好的]》的資料(繁體中文) 時光網上《[http://movie.mtime.com/219732/ 我就要你好好的]》的資料(簡體中文) 豆瓣上《[https://movie.douban.com/subject/25929151/ 我就要你好好的]》的資料(簡體中文) YouTube上的[https://www.youtube.com/watch?v=HafQQp8FcSQ#t=0h0m0s 【我就要你好好的】中文官方長版預告].2016年4月7日.(繁體中文) [[kakuniza:iga]] [[kakuniza:Amilika]] 0o9gkby5l0p668mgpmyce06znydhhsg iga-miladay tu dietu,2017 0 5187 60511 57646 2019-11-21T17:14:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 41 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Korea iga-miladay tu dietu,2017 == Korea iga 韓國電影 “與神同行(Along with the Gods)” === sapuelac nu Hulam aut Amilika: === (Hulam)《'''與神同行'''》(韓語:신과함께;英語:Along With the Gods: The Two Worlds),是2017年上映的一部韓國奇幻電影,改編自韓國漫畫家周浩旻所繪的同名漫畫。 劇情描述在火場總是奮不顧身、英勇救人的消防員金自鴻,在一場救災行動中為了搶救一名小女孩而意外身亡,死後在三名陰間使者的引領護送下,前往陰間接受7大地獄審判的故事。 (Amilika)'''''Along With the Gods: The Two Worlds''''' (Hangul: 신과함께-죄와 벌; RR: ''Sin gwa Hamkke - Joe wa Beol''; lit. "God with Together - Sin and Punishment") is a 2017 South Korean fantasy drama film directed by Kim Yong-hwa and based on a webcomic by Joo Ho-min. The film will be released in two parts, and stars Ha Jung-woo, Cha Tae-hyun, Ju Ji-hoon and Kim Hyang-gi. The first part of the film was released on December 20, 2017. === belih nu Sakizay: === namatahkal i 2007 a mihcan a iga nu Korea, kya kungku namisulit ni ZhouHao. ci Jin Cehong, amipauzip cacay wawana ciniza, uyzasa mapatay i lamal. sisa, tayza tu ciniza i la'cusay a kitakit. === siwkay nu iga: === u baeketay nu uzip sa, caay kaw tanaya’ ku uzip nu misu, u cucuk(感動) nu balucu’ i zazan nu uzip nu misu, uyzaan maala atu masubeliday(留下) i balucu’ nu misu. (Hulam)生命重要的不是它有多長,而是那些過程中你得到與留下的感動。 (Amilika)What matters the most in life is never how long you can live, but how much love you receive and leave behind. uniyan a sizumaay a iga sa, namakay misumad nay banga nu Korea “miladay tu dietu” 這是一部題材非常特別, 改編自網路漫畫的韓國電影《與神同行》 (Along with the Gods: The Two Worlds)。 u kungku musakamu, izaw ku cacay matalulay a papanengayay(消防員) ci Jincehung, amipauzip tu tademaw sa, mapatay i kawaw niza. namapatay ciniza sa, tayzatu ciniza i duutay a kitakit. tayni militemuh ku tulu caculculen. cacacacay a mapatayay a tademaw, ilaed 49 a demiad, amicaliw pitu a liclic(審判). anu malakuid ku liclic, taneng ciniza tatiku(返回) u uzipay a kitakit, anusa caay malakuid ku liclic, atayza ciniza i la’cusay a kitakit. 故事敘述一位英勇的消防員金自鴻, 在一次任務中為了救人而殉職。 死後,他被三位陰間的使者迎接到了亡者的世界。 每個亡者都必須在49天之內經歷七次不同的審判, 來決定他是可以投胎轉世, 或是要進入某個地獄接受懲罰。 [[kakuniza:iga]] c3wk91ebtaddfpx3jk6nc8713c6xtn2 iga-namicakay tuway kami ku Zoo,2011 0 5188 60564 57701 2019-11-21T17:14:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 52 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == iga-namicakay tuway kami ku Zoo,2011 == [[:zh:我家买了动物园|我們買了動物園 (We Bought a Zoo), 2011]] === siwkay ni iga === 《namicakay tuway kami ku Zoo》(Amilika a kamu:'''''We Bought a Zoo''''')u 2011 a mihcan katawaay a iga nu Amilika. ci Kamaylung Kelu ku mitelungay. mupalaw ci Mayte Taymeng atu ci Sekaley Ciyahansen. 《'''我們買了動物園'''》(英語:'''''We Bought a Zoo''''') 是一部2011年美國喜劇片,由卡麥隆·克羅執導,麥特·戴蒙和史嘉蕾·喬韓森主演。 {| class="wikitable" |導演mitelungay |Kamelun Kelo 卡梅倫·克羅 |- |監製misangaay |Kamelun Kelo卡梅倫·克羅 Make Keteng 馬克·戈登 Culi Yueen朱莉·約恩 |- |編劇musulitay |艾琳·麥肯納 卡梅倫·克羅 班傑明·美(回憶錄) |- |主演mupalaway |麥特.戴蒙 托馬斯·哈登·丘奇 艾麗·范寧 柯林·福特 史嘉蕾·喬韓森 戴西·莉狄克 |- |配樂padadiway |Jón Þór Birgisson |- |攝影miigaay |羅德里戈·普列托 |- |剪輯misaitay |Mark Livolsi |- |製片商pacakayay |Vinyl Films |- |片長tanaya' |123 分鐘 |- |產地kakitizaan |Amilika 美國 |- |語言kamu |Yinkulisi 英語 |} === u kungku nu iga === pazengen tu ku balucu’sananay, 釋懷就是 pizawis tu cacay a tademaw, 接受了一個人 u zuma a sasakawawen(方式) malalid( 繼續) i uzip isu katukuh haynisadikud(永遠) 從今以後會用另一種方式繼續留在你的生命中。 sapuelac nu Amilika: (Amilika a kamu)Moving on is accepting the fact that some people will stay in your life in a way you didn't know was possible. Pan J.M. u wama nu taw, inayi’ ku acawana. 班傑明•密是一位單親父親。 namapatay ku acawana niza sanay, 在妻子患病過世後 cacay ciniza midiput tu wawama atu wawana niza. 他獨自照顧青少年的兒子和幼小的女兒。 sakadahi atu i lipahakay a kakitizaan balaki tu wawa niza 為了使兒女能在快樂的的環境中成長, namahiza miliyas kya malalumay a kakitizaan, 同時也為了遠離傷心地, Pan J.M. milimad tu luma’niza tayza i niyazu’ mapeciay a zoo 班傑明把家搬到了位於鄉村的一座暫時關閉的破舊動物園。 u lalumaan niza atu musakakawaway maydih miliyaw patizeng kya zoo, 他們一家和動物園的職員們想要重新讓動物園開幕 uyzasa, izaw yadah ku kawaw atu sasadakayan, 但是在那之前有許多困難, yamalyilu minanam midiput tu aadupan, 包括學習照料動物, misanga’ tu sakapahay a langat, 建造符合規定的柵欄, nipacabay kya mikingcaay, 應付難纏的檢查員, namahiza masasiket tu lalumaay atu cabay, 同時還有家人與朋友之間的關係發展。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:我家买了动物园|我們買了動物園]] [http://www.weboughtazoo.com/ 官方網站] 網際網路電影資料庫(IMDb)上《我們買了動物園》的資料(英文) AllMovie上《[http://www.allmovie.com/movie/v520379 我們買了動物園]》的資料(英文) 爛番茄上《[http://www.rottentomatoes.com/m/we_bought_a_zoo/ 我們買了動物園]》的資料(英文) Metacritic上《[http://www.metacritic.com/movie/we-bought-a-zoo 我們買了動物園]》的資料(英文) Box Office Mojo上《[http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=weboughtazoo.htm 我們買了動物園]》的資料(英文) 時光網上《[http://movie.mtime.com/130467/ 我們買了動物園]》的資料(簡體中文) [[kakuniza:iga]] 9mihdjivgpfbfgii25iki59ai1fbtu5 iga-semilaway a panan,2002 0 5189 60616 60615 2019-11-21T17:14:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 51 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == iga-semilaway a panan,2002 == [[:zh:藍色大門|藍色大門]] (Blue Gate Crossing), 2002 === '''u sakamu nu Hulam''' === '''《藍色大門》'''(英文:''Blue Gate Crossing''),2002年由台灣導演易智言執導的電影,曾獲2002年坎城電影節「導演雙週」單元展示,及第23屆香港電影金像獎最佳亞洲電影的提名。在台灣的票房超過新台幣500萬元,是2000年代台灣電影少有的佳績。 '''《semilaway a panan》'''(Amilika:''Blue Gate Crossing'')2002 a mihcan, namitudud tina iga ni Yiceyan nu Taywan a tademaw. namaala 2002 a mihcan Kanchen iga a lisin 「patuduay a lipay」patahkal, atu saka26 Hong Kong iga Cingsiang kawlah pangangan. matabesiw 5000 a mang kalisiw pacakay tu paya' i Taywan. caay kayadah mahiniay kapahay a iga i Taywan capi 2000 a mihcaan. === siwkay nu iga === <Hulam a siwkay>孟克柔與林月珍是同一所高中的同班同學,兩人情同姊妹,無話不談。一天月珍告訴克柔她喜歡同校的游泳隊健將張士豪,要求克柔代為表白。當克柔拗不過月珍哀求,上前向士豪示愛時,月珍卻害羞地跑掉了,士豪因此誤以為克柔是因為害羞,才假藉替朋友表白來認識他。士豪被克柔深深吸引而開始追求她,但克柔卻始終逃避避重就輕。士豪深深不解,最後,克柔向士豪吐露了一個秘密,於是他們之間不再只是單純的朋友關係。 <Sakizaya a belih>ci Mong-kerou atu ci Lin-yuecen u kaput nu malecaday a cacudadan. kasasukapah ku heni, mahiza ku calekakaan, yadah ku sakamuan. === u lacul === haca caay kaladaytu kami, 雖然我們不能在一起, caay sakamu caaytu kaidih tisuwanan. 不代表我不能繼續愛著你。 (sapuelac nu Amilika: Just because we can't be together, doesn't mean I will stop loving you.) u namiasipay a tigami, liyad nu lacul sakamusa: 讀者來信,節錄如下: u micudaday i tabakiaya a cacudadan kaku, 我是一個大學生, naazih tu sulitan namu sa, izawtu ku sakauzip nu maku, 每次看你們的專欄都讓我找到動力繼續下去, maydih kaku pasimel cacay a kawaw nu maku, cayay henay pasubana’ tu taw, 我想跟你們分享一件我從來沒有跟別人說過的事, haca taneng tuway masulul tu binawlan, 雖然現在大部分都可以接受了, uyzasa, caay katineng kaku caay patahkal ku kamu i balucu’an. 但是不知道為甚麼我就是講不出口。 u homo kaku, 我是個同性戀, kunizateng kaku, amiliyas ku tademaw tu kaku namusakamu tuway sa, 覺得講了是不是大家都會遠離我, amicumud tabakiaya a cacudadan, izawtu ku sakapahay a cabay kaku, 上了大學後交了一個很好的朋友, matineng ciniza, mangaleb manamuh cinizaan, 越了解他我就越喜歡他, caay kaku matineng u homo ciniza, 是知道他不是同性戀, sisa, panutek kaku pacabay kapahtu. 所以我決定當朋友就好。 caay katenes, simamidang tu ciniza, 沒多久前他開始有了交往對象, kunizateng nu maku sa, kapahay a tademaw kya taw, 我覺得對方是一個很不錯的人, masitungus tu tina tatusaay, 他們兩個也很適合, [[kakuniza:iga]] lp3p33zibvsdgda9aag2drbmpuyz8vw ikitakid “usa ahemi’ay „a subal世上最便宜的島嶼 0 5190 93445 93361 2020-09-09T08:02:31Z LamiHung 28 /* nisulitan */ wikitext text/x-wiki i kitakit u sa ahemi'ay a subal == kakiliman (摘要) == i kitakit "usa ahemi’ay" a subal, sepet malebut tulu lasubu dada ku kalisiw, caaytu kapacakay, zayhan walu batan kayadah ku sizi. midang, i kauzipan nu tademaw mala u kananaman tu ku mahiniay a piidangan, tademaw min anu silawad hawsa miladay tu i luma’ay u cabay taputah midang, amitanam tu masazumaay a niyazu’, miazih tu masazumaay a liwliw nu a idangan. == nilacul (內容) == u zuma a tandemaw manamuh tu buyu’ sawac a nanum, uzuma a tademaw manamuh tu nu yanaanay tu a niyazu’ uzuma satu a tademaw manamuh tayza i adidiay a subal mitanam tu nu nikauzip. u katinengan nu binawlan, i tini i kitakid katuud tu ku kakitaan, u kakitaan a taneng kinacacay sa micakay tu subal kyamin hawsa a katuud tu. cacay nai’ay a tadebaw a subal uaca uzuma taneng katukuh tu lasubu a mang, uzuma satu taneng katukuh i malebut a mang ku kalisiw, pakayni tu caay kakakitaan a tademaw hawsa, u cayay tu kadayum maazih. nika, ayza iza ku mahiniay cacay kaahebal macapi tu 196 a mang a dadipasan nu bayuay a subal, anu sepat malebut tulu lasubu a kalisiw  taneng tu amacakay, uynian a subal i nayi’ ku micakayay nu tadebaw, uyni a subal i tini i "Yingguo Scotland i nu wamisan tu sapipan nu Gruinard lsland'" satu uynian a subal nu yanaytu a ka salungan a hekal, salunga aca ku liwliw, hekalan tada iyadahay ku laculaculan. nika iayaw tu pituay bataantu a mihecaan, "Yingguo" na i tiniay malingatu mikingsa, na mikingsa hawsa, izaw ku walu a bataan ka yadah nu sizi cay kapina a demiad mamin tu mapatay uyzasatu u micekiway a tademaw uyni a sizi sisumahan mitadem i tini a subal sa, mahini cay kakapah kuni lisimetan, sisa uyni a subal mapauning tuway. satu, uyni a subal amapacukcuk tu macapi tu cacay batan a mihcaan, nika ya uning mahizatu cay kasakapah milisimed, sisa "Yingguo" misakapa tu milisimet katukuh i ayaw nu tusa bataan a mihca, kuyni a subal kya amalasawad tu ku pihaceng nu uning niya subl, satu uyni a subal yu nuyanayay tu a aca sepat malebut tulu lasubu a kalisiw kuni pacakay tuynian a subal. nika ayza mahizatu cay kapacakay. == nisulitan == * namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan *nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 a mihcaan i tini i Hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 8l6pohcccqnqr2ed2v7fyr0emqq5t49 imuc 0 5191 60661 60660 2019-11-21T17:14:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki imuc(肉桂) u kilang. sapabangsis nu Sakizaya tu da'dac ku imuc. u Amilika a ngangan sa u "cinnamon", u matenes landaway a kilang. mauzip i 0-1800m talakaway(高度) a kakitizaan, maydih i 500-1000m. talakaw tina kilang, maka 10m, kiptul ku banges nu kilang, maka 13mm. aledah bangsis ku sanek. sisimal i papah, i ciid, i banges, i heci atu balu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:肉桂|wikipayke-肉桂]] [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00314 肉桂 Rougui 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文)] [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00351 肉桂 Rougui 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文)][[tangan:Cinnamomum aromaticum - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-039 cropped.jpg|thumb|250px|imuc]] [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kakaenan]] [[kakuniza:kilang]] em2zcfptxlzi46p92f8hfnd7kjtplz5 ina inuli 0 5192 60666 60665 2019-11-21T17:14:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''ungangan nu cudad:ina inuli''' 文:武鹿悅子 圖:江頭路子 譯:綿羊 nanihal, natukian haymawsatu ku bunac malawpes, mulecuh kya cacaya a lutungan wawa.u kanamuhan a wawa aku!zayhan tahkal kisu,amala wina tu kaku.ka salunganay kya adidiay a lima、ka salunganay kya adidiay a kuku’,ina kanca a sakapahen miading kisu…..,mulaay a wawa haymawa haymaw sa katuh a balaki,masakapahay a tademaw katangasaen a mala saicelangay a pahezek. kanamuhan a wawa!kasikucu,maladay tayza i nalinabuwan.tayza mikilim tu adibangbang、mikilim tu padakaw,atu ucanacanan tu salungaan ku balu a midang salama.salimulak sa mibalakas,pabiyalaw makazih tu cilekay,salunganay ku balu. pisilutiy maduba’.tu maladay tu wina tayza i labu tu kilangkilangan!muawaw kiya ayam,kapulus atu belalangad,kapahay min a cabay yu. atu i kilang kilangan mibalakas,sakulkul sa i lutulutukan,u kapahay min a cabay. ladayan ni wina kisu,mapulung tayza miazih tu bayu.tapabaw sa ku tangila,mitengil tu ngiha nu bali.ngiwngiw ku ladem,belitbeli ku bunac, limulak haw sa,malalum haw sa,muawaw min kuhini tisuwanan. izaw ku I lumaay niyam、izaw ku cabay、izaw ku luma’ 、cacudadan、izaw ku tuse、izaw ku kitakit,atu, unian kitakit.hamin a tademaw sa kasasukapah tu,kyu bilibiyang ku mami ku kitakit. maydih kuyni hatusa a lima,anuayaway malatabakiay sa 、siicelang sa,atu kelec miikec tu lima ni ina,maydih kuyni hatusa a lima, tahadauc haycan sikuwang. amana pisawacu tu、uzip nu tau a laecus miala.Kuyni akawaw, matinemin.nikasa,kya mahiza?teban nu ngangayaw kitakitan atu kitakitan, nay kakatuud ku mauzipay mapapicuk?ngangayaway sa u ditu,mahamin masebek. amana piala!Kiza wawamin,matengil ku ayam mitawik tu sananal,malingatu cacay a demiad wina ku misakalamay. amana piala!Kiza wawamin,satezep sa i tapiingan nu sasingalan pawang tu bulad,atu wina mapulung i labii miinuli. nay u wawa a mana kunianmin mahedaw i kitakit.nipabelian nu kalalayan sakapahen tu ku sakauzip,atahkal malikat ku sakauzip,uyni itiya u kakasatiman a “lihalay”. u kanamuhan a wawa aku!u lawad au i sakauzip isu,satezep malikid.yu haymaw sa balaki kisu,a malecad ci amaan,misalungucan a tademaw a mapulung amauzip,nikauzip makazih tu caca a cabay,tu malecad tu ayzaay isu,a mulecu tu ku malecaday a wawa, kanamuhan wawa aku!anu ayaw a mala wama tu kisu haw. atawya, au abalay a baluwang a misuayaw i takuwanan…., a…, atawya, waku a mala i hekalay saka 、saka、 saka…….., saka malemeday a bai. [[kakuniza:Dayas Siku]] 868y6fbwqvhrb36jvfcs57nnrls590o inaka ku Ciwidian a niyazu' 0 5193 60671 60670 2019-11-21T17:14:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''inaka ku Ciwidian a niyazu',katukuh ayza i limelimek a tapalen,mangaleb miteked ku lisin a malalikid。sepat a demiad ku lalikid。''' '''saayaway demiad-milisin,selal(tatama)mitaneng tu icelang nu uzip,misalub tu balucu'atu mitengil misakapah tu babalaki a kawaw。namalawlaw nu Lipun ku kawaw,pacici sa misazuma tu kawaw a papilihiza tu tatayna atu wawa maduba',katukuh imahini hiza satu。''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] kw2adgiin3hp551nnbq4wxk6p25qvel isi' 0 5194 60678 60677 2019-11-21T17:14:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == isi' == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:尿|尿]] nu Amilika:[[:en:Urine|urine]] nu Lipun:[[:ja:尿|尿(にょう、いばり)]] [[tangan:Weewee.JPG|thumb|u isi' nu tademaw]] 4gii4n8v7err73j8zcd9ebuakp0q5ll isu' 0 5195 60687 60686 2019-11-21T17:14:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki isu' 鯨魚 == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:鯨|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-鯨魚]] [[tangan:Jumping_Humpback_whale.jpg|thumb|Jumping Humpback whale]] [[kakuniza:mauzipay]] j5wcqc4mrsxpmecvt9g8lvrk3pbiavb itini i kitakit u sadawmi’ay a subal 世界上最便宜的島嶼 0 5196 60693 60692 2019-11-21T17:14:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == (1)kakilimam: == == (2)nilacul: == 1:sepat malebut tulu lasubu dada’ a kalisiw, caay yaca pakacakay, wicaay haw sa walu bataan kayadah ku sizi. 2:midang, mala u kalimulakan nu kauzipan nu tademaw minakawaw, amu silawad min ku tademaw haw sa, miladai tu cabay i luma’ay a tademaw taputah midang, caay min kalecal ku piazih tu sacumaay a piidangan <br /> k44p8s0txld1bllrcar18wfaaauv0ab izang 0 5197 86832 60699 2019-12-05T05:50:40Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki == izang,idang == u annum nu [[uzip]]. === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:血液|血液]] nu Amilika:[[:en:Blood|blood]] nu Lipun:[[:ja:血液|血液(けつえき)]] [[tangan:NIK 3232-Drops of blood medium.JPG|thumb|izang,idang]] 3ikruq65c7y757udbiw6ovgw9pxd2hn izang(idang) 0 5198 60705 60704 2019-11-21T17:14:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[izang]] 69ic3i1rssexgv2w8vt14kpopavkxs1 izaw ku malikatay izaw ku duutay a bunac 0 5199 60757 60756 2019-11-21T17:14:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 51 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''mahica kya izaw ku malikatay izaw ku duutay a [[:zh:星|bunac]] saw''' == sapuelac == === ngatu cacay === mahica kya izaw ku malikatay izaw ku duutay a bunac saw? u i tapukuway a bunac, kya izaw ku malikatay, kya izaw ku duutay. matineng kita, u lacik atu telay kipalsi padacen may, u i zikuzay malikat, u sakasaan icelang ku sakalikat nu telay ki. u malikatay a bunac saicelang ku sakalikat niza haw ? caykahiza. izaw henay ku sakacaay kalikat niza mabaat. mahizahiza ka u lacik atu cacay 公里 telay kipal sipadacen, u lacik ku malikatay, nika caykaw icelangay ku sakalikat nu lacik. u 太空人 ihekal nu kitakit地球, caaykaazih mabelabelac ku bunac. sisa, kya lalekalan原因, u bali大氣. uyniyan a kamu caaykatatenga'. === ngatu tusa === malecaday tu a i mikuyzaan, i tapukuway azihan izaw ku malikatay a bunac. izaw ku icelangay ku sakalikat niza malikat azihan, nika izaw kumicapiyay tu lala' malikat azihan:izaw ku duutay azihan, izaw ku caykaicelang ku sakalikat niza, duut sa an, izaw ku icelangay ku sakalikat, nika mibaat tu lala', saduut ciniza. === ngatu tulu === i kagak科學, anu azihan malikat a bunac sa u「視亮度han 」, u tatenga'ay a likat sa u「絕對亮度」han, anu「絕對星等」han sa, unu cilal a 視量度 sa usalikatay kya, nika u 絕對星等 niza sa dada' +48, u maazihay tu a hengsing恆星 sa, u sazikuday kya. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 nasulitan ni Nuwa watan o Kumud "What Einstein told his barber", R.L. Wolke,Dell Publishing,2000 [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:2018-cacay]] 4s1dpienmaegxzatjmg7jrbohcaq16e Jiang-Huy 0 5200 93428 93427 2020-09-09T02:56:04Z LamiHung 28 /* u kasenengan a singangan tu */ wikitext text/x-wiki [[tangan:天后江蕙與萌主「圓仔」相見歡_01.jpg|縮圖|kawili: Jiang-Huy]] [[:zh:江蕙|Jiang-Huy]] (江蕙) a [[kamu]] nu [[Hulam]], ci Ciyang-Huy nu Sakizaya a kamu. u layak a [[tademaw]]. == kakiliman == ci Ciyang-Huy (Jiang-Huy), i 1961 nu mihecaan siwaay tu bulad idaw ku cacay nu demiad u tatengay nida a ngangan sa ci Jiang Su-Huy han, idaw aca ku nu dumaan a ngangan ci sakatusa a kaka han yu mahida muawaw cinidaan. u lecuh nida i [[Taywan]], nu layak ku saka tinengan nida mudadiway tu nu layak a dadiw a tademaw, kina matinengay mudadiw tu nu layak ci Ciyang-Huy, kinapina tu makaala tu satinengay atu nu sayadahay matulin tu kina sapatay tu makaala' tu nu tatanaan a [[kawlah]] tu nikaalaan sa makaala aca tu nu [[tatayna]]an aca a kawlah tusa tu kinalimahan kunikaal nipidadiw tu yukawlah nida sa u sakakapahay nu dadiw cinida, 2015 tu mihecaan musakamu tu cinida acaay tu dadiw saan yu wida amihecaan tu tusa a bataan idaw ku enem nu nidadiwan makaala tu micidekay tu nu kawlah. inanipadadiw tu kawlah sa manin sa tu sabaway gtu tulu kinakawlah. nu napasibungay tu cice' wangcusu' misuli tu sisulit tu [[cudad]] ya (sakadihian a calakakaan). ya sulid tu nu makalabuay a nipisulid tu ci Ciyang-Huy aci Ciyang Su-Na' cala kakan nanihican tu ku nisayicelang nu heni tatusa muculil dina tanayuay a dadan. yu [[wawa]] henay. pakuuc ku [[luma']] mangelu', wama nida sa u misaputiangay a tademaw, sasepat ku heni malcakaka sakatusa cinida sisa ci sakatusa a kaka nu tatayna, u saba han tu sa ci saktulu han nu tatayna. i siway hen ku mihecan sa u wama nida mihusiw tu cabay, litadahan nu sitadahay tayni tu militadahay i luma' sisa salabi malimat mulaliyu tu tadah na makatakaw tada i [[Taypak]], sayaway ni Ciyang-Huy i Taypak sa i silamalay i kakacawan kuheni amin mabi' tu nudikudan idaw ku cabay nu wama mipadangay tuhenian kiyu idaw ku kakididan muenen, ya cabay nu wama makaadih Ciyang-Huyan manamuh mudadiw. sa pakaykay han tu tadai i Pak-Tau ([[:zh:北投區|北投區]]) a [https://zh.m.wikipedia.org/zh-sg/%E9%82%A3%E5%8D%A1%E8%A5%BF 那卡西]飯店酒家 tacuwcuway mudadiw (走唱). tu tataytay mudadiw katukuh tusaay a mihecan sa ladayen nida ku saba' ci yangsuna' mudadiw. tu denes nu heni tatusa sa matineng tu nu makalabuy anipidadiw atu micidekay a ni pidadiwan sisa Ciyangh-Huy sabaw tu limaay a mihecaan mipahdekan tu adidi'ay a nipicudad. nudikudan sa idaw aca kucabay pakaykay tada i iye-cung-huy ([[:zh:夜總會|夜總會]]) mudadiw, nu malecaday nu heni sa idaw ci Hong Rong-Hong (洪榮宏) aci Zheng Jing-Yi (鄭進一) makumud kuheni i iye-cung-huy (夜總會) mudadiw, yu mahida hen ci Ciyang-Huy u kita hen kudikecan mikitak, nika kina dadadiwan sa adada' ku be-si ([[:zh:電貝斯|貝斯]]) tu sayaway ni Hong Rong-Hong makaadih u be-si (貝斯) palakita han tu mikita, nacacay a demiad sa mihanhan ci Zheng Jing-Yi, sa papilinzi han tu ci Ciyang-Huy patababaw mudadiw, dadiw sa ci Ciyang-Huy kacekilan ka dadiw, kiyu alahan tu nu palikuduay a kusi' cinida. === nikatahkal (出道) === 1981 a mihcan sepatay a bulad, sayaway a kinacacay mudadiw tu nu Lipun a dadiw sa u "tukiw nu mantan" (東京假期) mikuwanay anikakelec, u dadiw nu layak a padadiw i hiya sa i labiay nu yi-s. kiyu sakanamuhan nu tademaw kya dadiw, u mudadiway a tademaw caay katinengi nutaw. katukuh i 1984 a mihcaan cacay a bulad patahkal aca tu sakasepat nu layak a sadadiw tu "nikalaliwasak a mina tu" (惜別的海岸), kilul sa i siwaay a bulad pananukasen aca kun ganga tu ci Ciyang-Huy han ku tatengaay tu a tadanganga.u sakaenen nu layak a sadadiw patahkal satu u "sakataluma' nu niyadu'" (還鄉) a dadiw hidasatu caay tu paliyun tu ngangan. === u kasenengan a singangan tu === saayaway katahkal ni Ciyang-Huy u malalunmay amin ku dadiwen, pacunus aca tu lalunmay a ngiha, u sakanamuhan nu mikuliyay atu muliyasay tu niyadu' a masakapahay kunikasaan kuni. i tawya 1990-99 a mihcan tu nadikudan haymaw sa misumad tu alaw singanga tu dadadiwan, u ahemaway tu misaselenmay a dadiw, caay tu panacel caay tu pawadyway, nu idaay a sapadadiw sa malingatu tu sakayadahay, mahida u mihinumay tu luma', masumi masumidanngay, nu cabaycabayan atu pakasaicelangay. sa yanikasasumad ni Ciyang-Huy sunisatu ku nipatahkal. yu i 2000 a mihcaan tu sabaw a cayay a "'kimay dadiway a kawlah" (金曲獎) katukuh i 2003 a mihcaan tu sabaw a sepat a "'kimay dadiway a kawlah" (金曲獎) u sakasenengan a mudadiway nu tataynaay maloti tu sepatay a kasenengan a laylay. 1999 a mihcan nipatahkal tu sapadadiw (專輯) u "pankiw nu busuk pankiw nu palal" (半醉半清醒) tu milisuni aca tu "udaday a suni" (落雨聲) kina cacay a dadiw atu 2001 a mihcan sinipatahkal aca ci Ciyan-Huy a nganganay tu sapadadiw. milisuni tu "acawa" (家後) a dadiw, i KTV u dadadiw nu mipenecay a mudadiw makaala tu limaay a lasubu a mang (百萬) atu pituway a lasubu a mang (百萬) nu nipenec, haykatuku i da nayi hen kumahiniay a sakasenengan.nadikudan han tu sa. ya "[[acawa]]" hananay a dadiw yasadadiw tu dadiw nu maykalabuway nu [[balucu']] nu malacawaay tu nikasasukaydih u mitesekay amin I balucu’nu tademaw, sangaleban u tatayna micidek tu namuh,sadikuday sa i 2009 a mihcaan tu tusaay 屆 makaala aca tu nu dadiway a kawlah "u kanamuhan aku a dadiw (i cacay abataan atu siwa a batan) u sayaway tu", Ciyang-Huy yu mahida hen a nu tababaw tu mu dadiw tu dadiw sa kanca mapadanpadan maladayladay mudadiw, u sakanamu han nu mudadiway kya dadiw sa kinapina tu tahlusa a mudadiw namakay balucu'. 2002 a mihcaansabaw cacay a bulad, i kitakit ya talakaway ku ngiha nu [[tatama]]. <br /> == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan *[[:zh:江蕙|wikipayke-江蕙]] <br /> [[kakuniza:Hana Ating]] snr6f4zdx17379vvygkxkdsqmtcpalv kabenelan 0 5201 60773 60772 2019-11-21T17:14:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kabenelan(梅雨季) kabenelan nu puu’ nu miheca sa sakasepat sakalima a bulad. oruhlgrdij8kiizlrgjg3t3fscohqw5 kabus 0 5202 119997 119996 2021-07-23T08:41:46Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki udang, udang u kamu nu Hulam: [[cmn:虾|蝦]] u kamu nu Amilika: [[:en:Shrimp|shrimp]] == udang a wayway (蝦的典型形象) == 一般被稱為蝦的動物都有較長的腹部,與螃蟹短小的腹部明顯不同。 u udang hananay masa tanayu namin ku bili, atu apuyu ku kalang nu bili katinengan kuni ka caay kalecad. 蝦的下腹有適於游泳的游足。 udang a sasaay nu bili u sapi nagaduy nuheni a kukuan. 蝦的頭胸甲呈圓柱形,而螃蟹的較爲扁平。 udang a tangah baluwang masa kimulmul adihan, u kalang han masa cihpilay. 蝦的觸角往往都很長,在個別品種上甚至能超過其體長的兩倍。 udang a ngisngis tatanayu, nu dumaan a udangan han idaw kumi tanayuay tu tusa a bay nika tanayuan tu udip. == kakanen (食用價值) == 作為食品的大蝦,許多不同的文化使用蝦作為食物。 kakanan nu tabakiay a udang, yadah ku caaya kalecad nu lalangawan nu kakanen. 蝦既可以作為調味品,又可以作為一道菜的主料。 udang han taneng sangaan tu tuud, taneng sasa lamian numita. 大的蝦在加工前一般要將頭、身上的殼和尾去掉。 tabakiay a udang han anu misanga tu dumaan a kakanen sa u tangah udip atu paduh atu kikul kanca a alan. 蝦肉有很高的鈣和蛋白質的含量,而含的熱量則比較小。 udang nu heci idaw ku kay atu tanpayce, u zeliyan han adidi. == aadihan a udang (觀賞動物) == 多種蝦類可以養在觀賞魚缸內。 hatidaaytu nu busan taneng i luma apahabay tu aadihan. 這些蝦不但有觀賞價值,可以用來控制藻類的泛濫和清除魚缸里的污物,因此對維持魚缸內的生態環境有一定的作用。 nina udang han idaw ku puc kapah adihan, taneng miepin tu damay anika laklakan atu miasik tu labuay nu damud atu tai, sisa i labu nu papa habayan idaw ku sakaudip nu butingan a matatungusay a sakaudipan. 觀賞的淡水蝦類有:蜜蜂蝦、水晶蝦、黑殼蝦、玫瑰蝦(紅色的黑殼蝦)、虎紋蝦、大和沼蝦、網球蝦、櫻桃蝦等。 aadihan nu nanumay a kaudangan han idaw ku: kaketi’ a udang, takelalay a udang, lumeniay ku paduh nu udang, sumanahay a pudacan nu udang, tula’ a kulitana udang, tahe-caw udang, wanciw udang, sakula a kabau sa. 其中,大和沼蝦因為體形大小適中,對其他觀賞魚類不具侵略性,但是魚體過小仍有某種程度上的威脅性,以藻類為食,深受水族愛好者的喜愛。 duma satu, ta-he-caw udang (大和沼蝦) u tanengay ku udip, caay pi’dis tu dumaan a aadihan u buting, nika tada adidiaytu nu butingan idawtu ku miedisan tu nuhenian, u damay ku kanen, kanamuhan nu pahabaya tu butingan a tademaw. 【海水觀賞有】:清潔蝦、海葵蝦、槍蝦、綿羊蝦、假綿羊蝦、美人蝦、機械蝦、油彩蠟膜蝦等,不過因為對鹽度較為敏感,飼養上相對比較需要經驗水產品。 【nu bayu aadihan】cin-cey ulan, hay-kuy udang, ciyan udang, manyung udang, cia-mamyung udang, meei-zen udang, ci-shieh udang, yu-cai-lamu udang sa, tada ahecitu, i papahabayan sa u nu nanum ku kapahan a pahabayan. == papahabayan tu udang (養蝦場) == 蝦還可以做肥料以及水產養殖附屬餌料。 udang han taneng a sangaan tu damek atu nu nanumay a sapacemutan tu sapacemu nu kakanan. 尤其在東南亞和拉丁美洲養蝦工業近年來發展很快,養蝦克服了捕蝦造成的一些生態破壞。 sangaleben itida i wali- timal- ya atu latin-mincuo pahabaya tu udang, kasenunsa a malahad, pahabaya tu udang han a tademaw miadih tu tumin dakepay tu udang milaecus tu matatungusa a sakaudip. 建造養蝦場往往破壞了當地原有的海岸環境。 patideng tu papa habayan tu udang kanca milawpes ku niyaduay a dadipasan nu saka udip. 尤其是對海岸邊上的灌木林的破壞使得海岸抵擋風暴和海嘯的能力降低。 sangaleben tu i dadipasan nanay a kilakilangan malungad ku kilang sisa dadipasan caay tu paka puu’t tu tabakiay a bali atu katabakian nu laing. 養蝦場在海水中加入了許多作為飼料的物質對海水中的營養成分帶來了巨大的變化。這些變化可以造成藻類泛濫等破壞。 Pahabaysatu tu udang i bayu yadah ku sapakan nuheni tu cancanan apapakanan, u sapakan nuheni mila’cus tu bayu nai aca ku saka tanektek nu saka udip tada misumaday tu bayuan, nina nika sumadan milaecus tu damaydamayan. == Taywanay a udang (台灣米蝦) == 在我們的環境中,許多小地方蘊藏著驚喜,都充滿著無限生機。 itini i sakaudip numita, yadah ku katawidan kanamuhan numita, tada kanamuhan nu katuuday.[https://teia.tw/natural_valley_star/ao2018-04-01/] 在鹿寮坑這小小的地方,連溪溝都算不上的排水溝中,是淺山地區動物們用水的重要去處。 itini i Lu-liw-ken (鹿寮坑) nina adidi'ay a niyaduan, pasu adidi'ay a masa tebunay caay kala cilisananay, u mitepalay tu tusu a buyubuyuan (淺山地區) nu sakaetiman nu tataydaan nu nananumanay a kitidaan. 淺淺不到1公分的積水,台灣米蝦,就住這樣的地方。 masa debungay nu takuwan caay pakaala tu cacayay a kun-funan nu nanum, Taywanay a udang, i mahiniay sa amaudip. 在這長度3~4公尺的水域是台灣米蝦生存的天堂。 itini satanayu sananay nu tulu – sepat a kunce nu nanum u saka udip nu Taywanay a udang. 沿著水流再往下走就進入了鹿寮坑溪,冬季枯水期對水生動植物而言,但在鹿寮坑溪未乾涸的水窪中仍有許多魚蝦殘存著。 duduc han kucilis makatukuh tu i Lu-liw-ken sawac, kasienawan kakelahan nu nanum hicahan maudip nu cancanan a kaudangan, itini i luliw-ken sa caay henay kakela sa yadah henay ku maudipay nu buting atu udang. 在排水溝中,除了落葉與濕潤的沙,還留下一些原生螺類,卻不見台灣米蝦的蹤影,雨季過後,米蝦又冒了出來,也許牠們是藏匿在更深處的洞穴或縫隙中。 iciliscilisan, tanu papahsa atu masengetan nu liken, idaw henay ku liwan tu aus atu cuhcuh, caay ka adih ku adingu aca nu udang, maudad satu, tahekal namin ku kabuudangan, nacuwaay tu hakiya amiculimek, maudad satu tahekal nama kayda i buhunbuhangan atu manguhapay.. 台灣米蝦是台灣特有種,身上七顆棕紅色斑點是其代表特徵,俗名「七星蝦」。 Taywanay a udang nu Taywanay tu a udangan, udip nida idaw ku pitu a sumanahay a kulitan u sakatinengan nu pituay a bunac nu udangan. 屬於陸封型生物,從生長到繁殖皆不離開原生水域,直至成熟後再孕育出下一代。 milecaday tu enalay a talakaway nu udangan, nanu lecu katukuh tu sasa udangan caay piliyas tu nanum, katukuh tu tuni kasi laylay nuheni. 台灣米蝦是匙指蝦科米蝦屬,觸角下方的鱗片構造具有細毛,是匙指蝦族群的特徵。 Taywanay a udang han u ce-ce-ke milacaday tu udangan, ngisngis nu sasaan si kines idaw ku banuh, u ce-ce udang a binacadan a picidekan. 體色大致呈深黃綠色或棕色,體型小,天敵眾多,才演化成棲息在山溝或山壁滴水淺灘處,減少魚類與大型蝦類的捕食。 kulit nu udang u kala takuliyaway langlangdawan atu lala’lala’an ku kulit, adidi’ ku udip, yadah ku katalawan nuheni, sisa itida sakunuheni a maudip i cilicilisan nu buyu atu tepatepadan nuni ka telatelaan nu masa takuay a nanum, miwada’ tu buting atu tabakiay a udang amadakep. 台灣米蝦抗逆境能力十分強悍,即使在這樣小小的水域也能成為一片天地。 Taywanay a udang icelang ku sakaudip nuheni, amica kuni ka adidiay nu nanum taneng kunuheni a maudip. 看似弱小的台灣米蝦,有牠們的存在表示此處水質低汙染、高涵氧,是適合生存的乾淨水域。 amica kuni ka adidi' nu udang, nu siudangay a nanuman u kapahay ku nanum inai ku la’cus nu nananuman, u saka udip nuhini ku mahidaay a nananuman, taneng maudipay a kitidan, matatungusay nu saka udip tamelacay a nanuman. 生態保育與人類生活息息相關,無論是出於對自然環境的熱愛,或是為了維護人類的生活品質,保育行動刻不容緩。 matatungusay adadiputan atu tademaw nu kasasiduma’ amaudip, anu mahicahica kuni ka lahad nu sakaudip atu sapidiputaw tu tademaw nu sakakapah nuni kaudipan, sapidiputaw a wayway a caay piteku. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * 中文維基-蝦:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%99%BE * 自然谷-台灣米蝦:https://teia.tw/natural_valley_star/ao2018-04-01/ [[tangan:Gamberoni 0721.jpg|thumb|sumanahay a udang]] [[kakuniza:Habayiing]] ifayw9pda2w36gond7zt1bv0lrh5ptn kaduwangay a lutuk nu sapaiyu 0 5203 60801 60800 2019-11-21T17:14:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 20 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kaduwangay a lutuk nu sapaiyu == kakiliman(摘要) == <br />kaduwangay a lutuk nu sapaiyu. == nilacul(內容) == nanu tawyaay tu a lutuk, u kakahemekan a lutuk, taneng malasapaiuan nika i nalutuk, u sakapahay sakatini i udip i nalutuk tu kaduwangay tu mihmihcan idaw tuway, i caay katabaki ku langaw, adidi’ ya pahpah hantu sa mahida, u dinum madicem mahidaac, u salusalus a dihen u balu’ nida sa, masacacay saan mahida, u silusi nu tangah ku palu satasasan ku sumanahsumanahan ku kulidi palipay malasalengacay tu u maikesay tu ku nisausi, masacacasa makudus sadicemsan maikesay ku balu biyuhan nu malisa mubahel mahedi I lalasa mulangaw tu tumih mihcaan, u nikasibalu satusa i lalud tangasa I balangbangan ku langaw nu kaduwangay mulangaw.<br /> u kaduwangay saka nicumin yunahida palasapaiyuen nu babalaki a nu adada ku tangah, mata,bili’aca caledes malbawa’ atu maduka miala tupahpah mibengbeng patahekal tu cica’ nukabi cananumem a nu matasa patesi i mata anu bili atu malebaw kuduka bengbengen kupapah padepi tu bili u duka sini kakapahan u langaw nu kaduwangay mabin idaw aca ku 千里光鹼(senecionine)labu sa idaw ku nu adidiay a 氫氰酸. <br />anu sasapaiyu sa idaw ku cancan a 球菌桿菌 atu nu sienaway a 桿苗, tane sasapaiyuen idaw ku nika kapahen sakayi i hanhan atu malebawa ku takalaw u dinayi’ nu lebawa atu mapiyas sananumen sa kiy mahemhem ku piyas anu minanum satu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] 90n12miqnx1anwfu4bhyz0lirhd3gd2 kaehkaba:oS 0 5204 86446 60825 2019-11-30T06:47:53Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == kaehkaba:oS == === u sulit nu Hulam === 馬果坪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu kaehkaba:oS. u kasalumaluma’ nu kaehkaba:oS sa, 87 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 241 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 85 ku tademaw, pakalatu 35%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 156 ku tademaw, pakalatu 65%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 35%. === u Pangcah a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) a tademaw itini. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] hrkz84rofpy49pwepchrx34lny62hfc kahkahoe’an 0 5205 86447 60844 2019-11-30T06:47:56Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == kahkahoe’an == === u sulit nu Hulam === 八卦力部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu kahkahoe’an. u kasalumaluma’ nu kahkahoe’an sa, 59 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 146 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 104 ku tademaw, pakalatu 71%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 42 ku tademaw, pakalatu 29%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 67%, Tayan(Tayal) 3%, zumazuma1%. === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma cidekay a tademaw mueneng itini sa u Tayan(Tayal). inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 7chu6xdhfbjj007e5z3j3kua8v106hn kakawit 0 5206 60850 60849 2019-11-21T17:16:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kakawit == [[tangan:Sickle33.jpg|thumb|kakawit nu Amilika]] === u zuma a kamu: === nu Hu lam:[[cmn:镰刀|鐮刀]] nu Amilika: '''[[:en:Sickle|sickle]]''' nu Zipun:[[:ja:鎌|'''鎌'''(かま)]] <nowiki>[[tangan:.Jjapanese-sickle-kama,katori-city,japan.JPG|thumb|nu Zipunan a kakawit]]</nowiki> === u canan ku ː === === sapihica ku ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == fkzh461aqu4jwtsao1xqt1l3sr22xss kakawsan 0 5207 60917 60916 2019-11-21T17:16:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 66 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kakawsan(祭司) misakamu kya Sakizayaay ci Cencyunan, anu misalisin ku Sakizaya sa, a tayza tu ku tuas nay dapasan simay pazik a buyu’ katukuh i pisalisinan, sizikuc tu sumanahay amin kya tuas, u mapalaway adada’ ku makaazihay tuheniyan. mapalaway han sa, ya palaw hananay a sausi, u hamin nu katuuday mapalaw(miyuhin han ku zuma a kamu). Sakizayaay atu Pangcahay a mapalaway tanengay kuheni masasakamu tu dungi, patatenga’ ku niyazu’ay payni tu mapalaway, a sapatudud atu nikaydih nu adiwawa tu nilungucan, tanengay katukuh i nababalakian. Sakizaya a lisin atu misalekuay tu kawaw u tumuk adada’ ku tanengay mikawaw, anu mapalaway tu u mamisakawaw nu niyazu’zy. ayza katineng tu niyazu’ tu Ciwidiyan sa, mapalaway hananay caay ku niza a nabalucu’an mala mapalaway, mahiza tu nu Pangcahay, anu caay ka ngaay ku imelang nu maimelangay, anu mangaay nu zuma a mapalaway, a taneng tu mala papili’en nu tau, zayhan izaw ku pinanam niza tulisinay atumingaayay a icelang. na matabesiw ku kalapadesan atu mabalic naimelang, izikuz sa mapabaluh mahiza u pabaluhay a mauzip. milayap tu mala mapalaway a nika uzip, uyzasa u nipalalid tu nu mapalway tu a uzip mizawis tu nay Dungiay nipabeli a icelang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== Ciwidiyan田野調查 kizsmt1uoo7jvsxcvfwtajoiuoz0twf kakawsan nu Sakizaya 0 5208 117017 91839 2021-06-25T11:19:29Z 三異一樣 1693 /* kalingatuwan nu nyadu' malaliwasak */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] u sayaway a musakamu tu [[:zh:祖先|kakawsan]] nu [[:zh:撒奇萊雅|Sakidaya]] (撒奇萊雅人的祖先). [[tangan:Patuduay撒奇萊雅族祝禱司.jpg|alt=Patuduay撒奇萊雅族祝禱司.jpg|thumb|Sakizaya a mapalaway]] == u kakawsan nu mita u Sakidaya == u sayaway a musakamu kaku tu kakawsan nu [[Sakizaya a binacadan|Sakidaya]], anu duducen ku nakamuwan nu babalaki sa, u namakaydaay kita i nuwaliyan, i tebateban nu [[bayu]] saan ku kamu nu babalaki nu mita (hanca mahida ku kamu nu heni sa, nika caay tu pakaduduc kita tu kamu nu babalaki), sakamu sa ku babalaki sa, yu amapalid ku [[kakawsan]] nu Sakidaya sa, u namibutingay ku sakaudip nu heni i tawya saan, u kakawsan nu Sakidaya sa, u malkakaay a tatusa, u masakapahay henay atu limecedan, u sabaw tu pitu ku mihecan nu kaka u limecedan henay ku sausi; u saba tusaba sa u sabaw tu limaay henay ku mihecan nu saba, maladay kuheni tabayu mibuting tu sapahabay tuiluma'ay, ahica naca kyahaw? u wawa henay ku nikaudip nu heni sa, matineng tu tabayu mibuting tu sapahabay tu babalaki, hatida ku nikatineng nuheni a sibalucu' mudateng. == mabahilay a calkakaan == === u kungku nu [[:zh:撒奇萊雅族|Sakizaya]]=== idaw (izaw) ku yadahay a kungku nu [[lalangawan]] nu mita, nika, caay kaw yadahay ku nasulitan a kungku. niku u tatenga'ay a kamu nu babalaki numita kuyniyan, a hicanaca inayi' kumatinengay mu duduc misulit, kyu caay kayadah ku malacudaday a kungku, ayda wahacacay hanaku mu duduc misulit, ku nakamuwan nu babalaki ngay matineng amin ku teluc nu Sakidaya, katukuh i telucnuteluc nu sakidaya. ==== madaceb nu baliyus ([[baliws]]) ==== malingatu tu kaku amu sakamu tu na kungkuwan pakacaw i [[balunga]], mahini sau i tawya a demiad mahida tu ku heni, mamin sa henay namalanam sa, mubangad tu lalusidan pata balunga a tabayu mibuting, i telung hanay mubangad sa; tadu' (haciu) saca muba'sing ku kaka tu limecedan, sakamu han nu saba ku kaka nida: amana tu katabayu ayda, hakya cikakapah ku culil nu mita han nu saba ku kaka, nika, apacici tu ku kaka atabayu mibuting. anu caay ka tabayu sa awhica ku kakanen nu iluma'ay, saan kunipatukil nu kaka kyu pacici tu a tatusa tabayu mibuting. ==== habelutan nu baliyus ==== katukuh ku heni i pabutingan sa, lingatu sa henay ku heni mibuting , tadu' seli'saca ku cudetay a [[bali]], caay ka masumad kina demiad satu nga liwngiw ku heni, nika, ahican naca mubelih inywtu ku tabakiyay a bali, kasenun satu maniyulay ku tabakiyay a bali, musadakadakay tu ku heni a pacuna tu balunga sa. nika ahicahican nu heni pacuna ku balunga sa, a mademec nima ku icelang nu baliyas. tadu' ngeli' saca ku sapacuna, sadikuday hepipi' satu ku heni i balunga, ahican henay inayi' tu ku ingaingay mulekal kunapalid satu ku heni miladay tu nika likid nudawhang atu niyup nu bali. ==== u mamapatay tu ku sausi nu heni ==== namahida satu, laday satu tu nikabahil nu bali, ahican milalebu ku icelang nu npiyup nu bali saw? tumitumi'an i teban tu nulabi, maseli' tu ku bali, mahidahida u mikabitay ku balunga nu heni i tukus, debu satu ku heni tatukus, mabilil tu ku heni a mukilim tu tatuduhen a kasuy, niku inaynayi' ku kasuy sa, ala hatu nu heni ku namaka balungaay a sapad, patatukus mutuduh, cayhen ka tenes, tadu' selebsaca kya tukus mulenek, mapaaw ku heni sa, kalamkam satu muculu', tulalusidan a pakacaw i pabaw nu balunga, cayhen katenes tadu' siway saca ku kikul nu sangidiu, micaliway i tuheniyan ku adidi'tu a masapadec ku heni, dateng satu ku heni miadih samtek han nuheni amiadih sa, alaw u sangidiway a buting kya nituduhan nanay nu heni a tukus, madang dang kya [[kulul]] kyu milaliway i tuheniyan kyu mulenek. ==== mapaseta i balunga ==== namahida satu laday sananay tu kuheni tu culil nu dawhang, u kinapatayay tu kunidateng nuheni a kinapalid, matenes matenes ku demiad, i nayi' tu ku [[nanum]] i nayi' tu ku kakanen ahicahican henay musaungay, misadaadaang tu kuheni , anu idaidaw tu ku micaliwalay a balunga nasa, i cuwa saw inayi' ku tekiteki nu caca cacay aca nu micaliwayay a balunga, matenes tu caay kan caay pinanum, mapatay nu pateluh atu ngaluh, seta'satuway kuheni i pabaw nu balunga , namahida satu pinaay tu hakiya ku demiad mapaseta' i balunga, nengil satusa kuhenisa i dadisapan tu nu [[tumay]] a pala kuheni . ==== palalacal mukilim tu tademaw ==== tatukusay twalu kita sa kuheni, misaliuliut tu liwliw nu buyubuyu'an , mi palita anu idaidaw tu ku [[tademaw]], itini i liwliw nu pala, ngay mipalita i cuwa kina pala saw, nasa mu dateng ku heni, nika tatipen nukaka mukilim ta amisen nu saba mukilim, u kakasa katukuh i pispis nu [[buyu']] sa, liyuten nida talanu tipanen tu taamis hanida ku culil, u saba tunusaba sa makatu kuh imakaamis, sa liyuten nida ku cungus nu buyu' tanutipan, makadih tu nanum nu bukelal kinacebu' satu mililuc cinida, u kaka hantutunu kaka sa, mabaat henay makadih tu mililucay nu wawa, maduba' tu a tayda amipalita, nika katukuh satu i nuayaw ansa, samtek satu miadih sa, caay kawcima alaw u sabaay tunida, a awaw satu tungangan, tatakec satu muwangic kuheni<br />a tatusa, pa sasukas satu kuheni tayda i nika pacahcahan nuheni, misabaluhay tu mudateng kuheni a tatusa. ==== misabalucu' mukilim tu nyadu' ==== dateng satu kuheni a caay anu mihicahica sa, acika eneng sakita muhalhal satu, kyu mabilil tu musilmud tu balunga, a maydih tu tabayu mu kilim tu nyadu'ay kuheni, hamin sahenay masanga', u belut tu pakabalunga mukilim tu nyadu', tabayu satu sa daadaang sa tuway, ta amisen hakya ta tumulen hakya satu, malawylaw tu balucu' caay pakatepa tu tata laayawen, sa liwliwt satu i bayu makakilim tu dadan, mubelih mubelih aca kuheni a tatukus. ==== siwaden tu nu heni ku sadateng nu balucu' ==== nanutawya a demiad sa lucud satu kuheni musinanut tu balucu', u saka caayay tu pidateng tu sakata nyadu' a nadatengan sa a mahida tuwaca malalum kunidateng saan, a eneng sananay tu kita i tini satu a ma sasakamu kuheni, kyu sasa' satu ku balucu' nuheni caaytu pisa kucukucung mudateng. ===== misa baluhay tu maudip ===== namahida satu salucud satu kuheni misanga' tu luma' a enengan ma laluung, saicelang satu kuheni maudip, talabayu mibuting tabuyu' maluk tu umah a tatusa, caytu pi sadatedate tuy canacanan a dadatengen, sa sekel satu misa icelang maudip kuheni, ma tenesmatenes la acawa satu kuheni a tatusa i tini i tumay a palaan maudip. matenes mabuwah mabuwah ku wawani Sawmah aci Kayu, katuudkatuud kunikasa [[binawlan]] nu nyadu', sakamu satu ci Kayu tu wawa nida, mahini balaki tuwaca kuni kaudip niyam a tatusa, anu mapatay satu kami sa, itidan i cacekulan tu demiad kami mutadem, satu ku kamu ni Kayu tu wawa nida, tatenga' mapatay satu ci Kayu tadem hantu itida inuayawan nu cace kulan, misuayaw tu namaka waliay abali, anu beliw anusa kubali amiladay kaku tubali taluma' i nyadu' numaku, u sananay kyu tadem hantu itida, katukuh ayda idatukya ku ukak ni Kayu aci Sabak. ==== u wawa tu kumi kutayay tuci kayu ==== nadikudan satuway sa, u wawa tu ni Kayu aci Sabak ku mukeliday tu nyadu', sakamu satu ku sakakaay a wawa ni Kayu tu ci Namuh u Kayu, sakamusatu ci Namuhu Kayu tu katuuday: binawlan ayda amisa kapah tu kita tuluma' nu nyadu' nu mita. satu ku nipitungih tu sasakamun i katuuday, sakamu satuway sa: nanu tawya i kakalingatuan nu kakawsan nu Sakidaya, maudip i tumatumayan a pala, i sayaway misanga' kuheni tu tada luma', a malingatu tu mi sabaluhay maudip, ahican caay pisanga' tu luma' satu kinidateng nuheni, kyu sanga' satu patideng tu kakitidaan tu masaluma'ay a luma', tu kakitidaan nu mita nama kayni kukaka lingatuwan, nu kakawsan nu mita amueneng itini i Taywan a kanatal, ma ngelu' kuheni misuayaw tu kakalingatuwan misabaluhay maudap, mibuting kuheni patadas henay tu umaumahan, malabades kunikaudip taluayaw itawya, salingatu sahenay i tawyasa u sabaluhay amin ku sadikec maudip, walwalsay tayni i taywan inaynayi' kunidikec, matenes kumihcan alaw siwawa alaw mabuwah ku sunasun, cilacilasa alaw mabuwah mabuwah ku tademaw nu nyadu'ay. ==== malingatu tu patideng tu selal ==== u duma tu a mihcan masumad tu kunyadu numita i tumay, udumatu kunika sanyadu' nu kakawsan numita itawya, sakasaan katuud tu ku tademaw, sakamu satu kubabalaki u tatekilan tu nunyaduay', masasakamuwamay satuway tu katuuday, mahica pa saupuen numita ku masakapahay satuway, hetik sahenay ku kamusa unika kasenun sa sipakaydaay, kasenun malaheci ku kawaw, i tawya u masakapahay nu nyadu sa tusa idaw ku sepat kya, hatini ku sayaway nu [[selal]] ita u Sakidaya, patudu' satu ku selal tu sayaway a [[tumuk]] sa ci Kayu u pihu, u cacangadan nu nyadu' a situmuk itawya, nanutawya kalingatuwan nu Sakidaya pasaselal, palilul satusa walu a mihecan kina cacay pasaba, u tumuk hatusa anucaay henay kahepipi' caay paduma tu tumuk, hayni kapatay kya paduma tubaluhay a tumuk, mahida kunika salingatu nu kakawsan nu mita, patideng tu selal atu tumuk. === mabuwah tu kakawsan nu Sakidaya === nadikudan ni Kayu sa, mabuwah mabuwah ku tademaw nu nyadu', caaycaay ka taneng tu kakalukan tu umah, adaaw tu tu kakalukan kyusa misa mawmaw tu ku binawlan a mulakuyt tu talawadaw, atayni i saetip mikaykung tu a hebalay umaumahan, masasakamu tu ku babalaki nu nyadu', tu ahican ku sapilakuwyt tu talawadaw, kina pina amilubang i nayi' ku heci nuni pilubang, kina pinapina muliyaw muliyaw i nayay tu ku laheci, satedep sahenay nayi' kutekiteki' matenes, u duma a demiad tadu' telas saca ku kamu tu sapi lakuwyt tu talawadaw, sakamu satu ku tumuk pa saupupuu tubabalaki nu nyadu', sa kamu satu ku tumuk, mahidap ma cacelcel tu kunikaluk tu umah sa, si adaaw tu tukakalukan ku duma anu mahidasa a matate ngil kita tu sapilakuyt tu sauwac nu nanum, satu kukamu nu tumuk i katuuday, wa satu amin ku binawlan, malalihulihut tu ma sasakamu amin tu namaka balucu'ay asasakamuen. ==== misabalucu' tu ku binawlan a tanutipan ==== hamin satu namilubang ku katuudatay, laluwaluwah satu ku masakapahay nu selal, tengil hansa alaw wa papisanga'en tu [[kakelic]] ku selal, satupin tu lalusidan nu pay lumaluma', namahida satuway tucila a demiad, pa saupun aca amin ku inyadu'ay a tademaw amin, patinengsatu ku tumuk i katuuday hinisatu, binawlan binawlan ayda amusapamu kaku tu tabakiyay a kawaw nu nyadu', mahini ma tenestu a sibalucu' ku binawlan, tu sakalimadaw tu a tayda inutipan mi kaykung tu umah sa, ayda ama laheci tu kyai kina kawaw, nika a i ayawtu kuni pisanga' ita tu kakalimadan a nyadu', satu amu sakamu ku tumuk. ==== paluayaw tu patideng tu luma' nu nyadu' ==== nanu tawya sa sa, demidemiad satu ku tumuk selal u babalaki, muketun tu talawadaw tayda i nutipan, misanga' tu luma', matabal tu sananal mu lakec tu tu sauwac a muketun ta nutipan, caay pi uwac tu sanasana nal, hanika sanga' nu luma' nu nyadu', kakelic, sapiculu' tu lalusidan nu luma', satu kukamu nu tumuk. ==== misanga' ku selal tu kakelic ==== mamin satu mu sakamu tu binawlan sa, sasekel satu ku selal misanga' tu kakelic, saqdemi demiadsatu ku masakapahay, mi letek mi pudac mu lubiyaw tu awk tu apalalitilitin, mamin satu misanga' tu kakelic, pasubana' aca ku tumuk tu inyadu'ay, sakamu satu patineng tu katuuday, banawlan ayda satu a malingatu tu kita pa kasaw mukan tu titi, satu ku kamu nu tumuk i katuuday, muliyaw pakilul aca tu sasakamun ku tumuk, ayda a demiad ku sayaway pakasaw papaka tulu a demiad satu, sa pakasepat tu sananal a pakacaw tukita tulalusidan i kakelic, satu kuni papelu nu tumuk i katuuday, tatenga' pakasawamin ku nyadu' a tademaw, nanu babalaki katukuh i munabuyay a wawa, mamin pakasaw inayi' kyai ku caayyay pitengil nu nyadu'ay. ==== maedem tu ku nipanu tekan tu demiad ==== sapaka sepat a demiad nikal sahenay tu sananal, muculu' tu amin tu lalusidan ku cimacima, katukuh kyai i telek nu [[cihek]] ku [[cilal]], ywy satu ku tumuk tal cibaciba' satu ku selal mucuduh tu kakelilc, yu salingatu sahenay mu ketun tu talawadaw, na kapah henay ku nanum nu sauwac, katukuh i tebateban tadu' kalilkid saca ku sanum, cika tenes kasenun satu tabaki ka kalidkid nuni cuduh nu nanum, caay tu pakademec ku selal tuni tengteng nu nanum, debu satu amin ku selal pakinapalid han tu nuheni ku lalusidan, matalaw amapalid tada ini kalalikeluh nu [[puu']] nu nanum, katukuh satu ku heni i [[tukus]] ma ekek amin ku heni tunikapalid nu lusifan, anakya caacaay aca ka belin kya kakelic amin, taydan aca ku selal mutengteng tu kakelic pa tatukus, sademiad satu ku selal mu culu' tu lalusidan. ==== sipangangan ku nikapalidan i nyadu' ==== mamin satu kuyda a kawaw sa, sipangangan hantu nu babalaki ku nyadu', tu nika palidan a kawaw i baluhay a nisanga' a nyadu', tu palidaw a nganga nan, matenes matenes sa taydan hantu, nu namakaydaay i dumung a nanum ku nyadu', matalaw ku babalaki an yaan hanaw kyahaw, a nebneban nu balad ku nyadu' satu mudateng, sisa paliyun hantu nu binawlan, ku nga gan nu nyadu' tu lidaw hananay katukuh ayda, nanu kasu mamadan caay ku babalakika, kapaceba sa musumad tu nganga nu nyadu tah ayda, kyu makatukuh ayda, i dawtu ku ngangan nu nyadu' nu Sakiyay katukuh ayda. == '''kalingatuwan nu nyadu' malaliwasak''' == matenes matenes ku nyadu' nu Sakidaya i palidaw sa, micapien tu kakalukan tu umah ku duma sa, kaykayda satu mabulaw micapi tu kakalukan, sayawway malimad sa u Baliyalawan a nyadu', taydan nu heni i nudikudan nu (紙漿廠後面沙石場) naidaw ku langaw nu Balay itida kyu panganga hantu tu (Baliyalaw) ku nyadu', u nieneng nu heni itida makala tu tulimaay a bataan a mihcan kya, sisa mabuwah ku nyadu' nuheni, katukuh inika habelutan nunanum ku nyadu' kya malimad. === kalingatuwan nu Cikasuwan a nyadu' === nahicanaca haw patideng sa kuheni tu nyadu' sa, i tiban nu heni i teban nu bukelal ([[bukebukelalan]]), anu caacacay kaala nu nanum i mihcaan sa, anu yaan sa umama alaaca nunanum, u kamu nu babalaki ku mahiniyay a kawawaw, i tawya ka tukuhan tu ku nanu sepiyan, habelut hantu nu tabakiyay abalad ku nyadu' mamin ma palid ku pala nu Baliyalaw a nyadu'an sa, limad satu tayni i lilis nu buyu' mueneng, panganga hatu tu Cikasuwan kunika sanyadu' nuheni. katuud ku mipalitaay uhicaan ku Cikasuwan ha nanay katukuh i kadipunan, nacaay pi tenil tuni pikuwan nu dipun sa , lawp hatu nu hitay nu dipun kunyadu' nu Cikasuwan, sebengan tu sadikuday caay tu pakadungdung tuni pisebeng, kyusa lekal satu ku selal nu nyadu', paculi tu misebengay nu hitay, nanutaw ya salingatuwan macaceking, tela' satu kuni kadadikec nu nyadu' atu hitay nu dipun, ci pakademec ku selal nu Cikasuwan dakep hantuwamin, ku selal nu nyadu' pa tacuwan mupulilen, sadikuday ama leke kita satu kubabalaki nu nyadu', kyu balutebut satu malaliwaliwah tu mulaliu. kyu malawpes ku nyadu' nu Cikasuwan. ==== mihinang tu ku binawlan u (Cikasuwan) ==== namahida buliyas satu ku nyadu' nu Cikasuwan, ta cuwacuwa tu milakalak mulaliu, unu Cikasuwan a nyadu' caay kaytini dada' inu kutubukiyan a pala, mahamin namakayni i ci Habayan ci Lilasan ci Apaluwan atu Kiku Tuyuda ci Amengan ci Alupalan Linahem, taunitu i Yusinuwan a pala i Mabuwakay i ci Kasuwan, caay kaw i tiniyayacacay lalaba' ennanay nu dipun sa, tatimul tayda i Bunubunungan milimek, matalaw a patayen nu Dipun tayda satu i nutawan anyadu', katukuh ayda sa caaytu kataluma' itidatida satu mala u i timulay tu kus ausi. hatida tu kuydaan u Takubuwan tu ku sakamin nu mita. ==== mihinang tu ku binawlan (u Takubuwan tu) ==== namabulaw satu ku baliyalaw a nyadu' malaci Kasuwan sa, mukilul satu u Takubuwan tu kyai ku miliyasay tu nyadu', miliyas satu ku [[nidebungan nu Hulam a takubuwan|Takubuwan]] taydan nu heni i Tamasaydan, icuwa kina (Tamasaydan) anyadu'an, i tinii (hanakuyama), miki dadihing tu buyu' nu hanakuyama (花崗山) muaneng yu tayni kutakubuwan a nyadu' sa, caay kaw u Takubuwan ku ngangan nu nyadu' u (Tamasaydan atu u Panay saydan) ku ngangan nu nyadu', kau saydan han ku sapawama tu ngangan, umal kakaay ku heni malaliwasak paluma' i tida, kakayda satu mala kakilulen nu katuuday a binawlan a paluma' itida, === malimad tayda i Takubuwan === a hicanaca kyahaw tumitumi'an nengal saca ku Alikakay, i lumalumaan mukidem tu lutungay a wawa nu binawlan, sasayaway malaucep ku lutungay sa, mahedaw kya sa ku katuuday, caay pabaliu tunika maala nutaw, katuud katuud ku mahedawaysa, pa baliutu ku binawlan, mi awawtu tu mapalaway a papi adih. adihan nutu nu mapalaway, sa kasenun sa ku mapaway amililhida tuni ungal nu lutungay, kyu matineng tu amin ku binawlan tina kawawan. nanutawya malingatu tu ku binawlan a mikilam tu papisimawan tu adiwawa, saupu hantu nu binawlan ku wadiwawa, i tabaliyaya luma' papi simaw hantu nu katuuday a baba. laki tiyaluma'an. nika katuud henaw ku masabana'ay, nu pacucuway nu wawa i umaumahan, dateng satu ku kelas nu nyadu', anucaay sa amalimalimad acakita, satuku binawlan amala lihulihud, kyu salucud satu ku balucu' nu binawlan a malimad. ==== paluma tu tungawen ==== mateses ku selal nu nyadu' makakilim tu kabulawan a kakitidaan, sini katepaan satu u kakanamuhan nubabalaki a pala, u Takuduwan a pala, u Takubuwan han nanay sa liuliuen lanulanuan, sacacay sananay ama satukus, kakanamuhan nubabalaki kumahidaay, kyu kasenun satu kunyadu' malimad tayda, sasayaway nama namuh henay ku binawlan, ahica kyahaw debungan nu Alikakay ku nyadu' miubi tu wawa, malinge tu ku binawlan sakyu, lawp hantu nu binawlan ku kakitidaan nu Alikakay, nanu taya bahbah hantu nu mapalaway kuheni, sisa matatud tu mu lakuwyt tu bayu ta nuwaliyan ku Alikakay, ==== salingatu tu paseneng ku Takubuwan ==== nanutawya ku ka lingatuwan nu Takubuwan, i nayi'ay twalu ku mibulibulay sa kuni dateng, misa tahatahaw tu ku balucu' amisa celiceking, tu nyadu' nu Natalan Lidaw Pukpuk pasu ci Kasuwan, i nayi' ku maliwaliway hamin nen miceking, kyu saupu satu ku i timulay a nyadu' pacuay tu i Takubuway a nyadu', namahida ku kawaw kyu balud satu ku sanbansya, misetset tu icelang nu selal, mapalung ku selal nu sanbansya ami setset tu Takubawan, caay pakademec ku san pansya tu selal nu takubuwan, ice icelang ku masakapahay nu i Takubuwan a selal, wy canacanan ani kasasetset sa, caay henay pakademec tu selal nu Takubuwan ku sanbansya, kanacacay tu saan u kamu nu babalaki nu sanbansya kwniyan a kungku, hinisa u, padeng han ku da'duc nu masabulbulay a uway i nuayawan nu selal sa, pahacacay han pamekmek tu uway ku selal, hay sadikuday a selal nu tademaw, adih hantu kya masamulmulay a uwaysa, masatapiya' kunu Takubuwan auway, adih hatu kuni sanbansya sa mahidahida tu caay ka hicahica aca, u sakasaan nina kungku twynuyan sa, u patinakuway tuni ka katuud nu selal nu Takubu. ==== muulic tu sauwac pabutingan ==== dnanu ni kasa setsetan aca ku saka sasulaecus nu nyadu', mahini mademec tu kusanbansya sa mucunusmacunus kunika sasula'cus nu itimulay atu Takubuwan a nyadu', sakamu satu ku namaka sanbansya ay a tumuk, hini satu u pabutingan nu nyadu' sa a ulican tuway satu mu kamu, matatengil tu ku kalaw tumutumuk tunika ahican mu ulic sananay a kawaw, mamin matatengil ku tumuk sa papilubang hantu ku pay nyanyadu', sakamu satu kutumuk nu nyadu' i nipilubang, binawlan anu mibuting ku lamu nu luma' i sauwac nu hacuning sa, amana pi lakuwyt tuteban nusauwac nu hacuning, anu mulakuwyt sa dakep paw nu i timulay a nyadu' satu papelu kutumuk. ==== nikaaulic tu sauwac ==== mamin satu maaulic sa, anu adiding kunipi calap mibuting sa, madakep tu ku tademaw ita unu Takubuan macekulan tu nu selal ku mibutingay nu nyadu' sansanni sa madakep ku tademaw nu mita u takubu, sansanni sa pabakin ku tumuk a muwala tu madakepay, matenes macunusmacunus kuni kacaceking nu itimulayatu tukubuay, matenes masubaat, masubaat tu ku nika cacumud nu nyadu', atu labunuluma’, ma basaw mabasaw kuni kalaluung nu iamisay atu itimula (南勢) a nyadu', matenes sa cumudan tu nu namaka Hulingay a Pancah ku nyadu’ nu i timulay, malalamel tu ku tademaw nu i tidaay a Sakidayama a nyadu’, masumad twaca kunipa awaw tu ngangan tu Takubu Sakidaya satu i titaan ayda, namakayni ku saka subatad nu nyadu’ay a binacadan numita atu i timulay (南勢), katukuh ayda caay kaw Sakidaya kami ,satu ku kamu nu itimula (南勢阿美族)a Sakidaya, ahicanaca haw u masudaatay tu kita. === sasekel sa tu pahabay tu nyadu' === mahida macacengang tu ku nyadu' sa caaytu kasasu cumud, kyusa sasekel satu pahabay tu nyadu’ay, u Sakidaya sa taynin tu nu nyadu' i malungayangay kunipi buting, i tawya satu kasi puiuftelan mibuting i Hacuning, u nyadu’ nu Takubuan satu, caay piuwac mu liwliw paluma tu tungawien i nyadu’, kubetul satu kulangaw nu tungaen nu takubu, icuwacuwaay a laluma’an a tayni i nyadu' nu Takubuan mukilam tu laluma'an, caay pakatepa tu dacumud nu nyadu', saliwliwt sa mukilim tu panan a micumud, hatida kunika kubetul kucebed kuliwliw nu tungawen a nyadu', katukua i kalpacawan nuTakubuan. == 1878 a mihcan == katukuh i 1878 a mihcan saka lawpes nu Tukubuwan sa, u tatenga'ay nu kanatal atu kanatal anikalpacaw, yu mahka taytayniyay kina hulam ([[Hulam]]) sa, sa demidemiad sa i umaumahan ma lalabalaba', sakamu satu ku babalaki nu nyadu'ay, u sananay, malalabalaba' i umaumahan caay kaluk wyca ku kanen, saan kunipi tapal nu katuuday, mabidang ku sakidaya tu mahiniyay a tademaw, anu maydih tu kakanen sa macimaluk sa kukamu nu babalaki, citenes tayni tu i lumalumaan mi'pun tu nilangecan, anu caay pabelii sa muala tu tukuwang, patalaw tu binacadan nu nyadu’, hida saca u kukung, ahican caay pabeli tu nilangecan sa i tuheniyan, alaala satu tuni pawali atu nipadeng tu celedan, wyniyan ku sakalinges nu babalaki nu nyadu', kyu malalihud tu ma sasakamu ku selal nu nyadu'. == teban nu labi midebung tu buntay nu hulam == malinges tu ku binawlan tunika hini nuhitay, libut satu kukatuuday, sisa sabalucu' satu ku kelas nunyadu', midebung tu hitay nu hulam, sini laday satu ku tumuk tu selal sa tulu a bataan, namakayni i Takubuwan mu duduc tu bacaywan, tadadisapan nu bayu, tu mutakuwal i hacuning a sauwac, tayda midebung tui Pukpukay a buntay, cumud sahenay kuselal, kasenun sa mupekpek mupatay tu hitay nu hulal, mamin mu patay u meduk satu, ku tatuuday ma balutbut mu laliu, mududuc tu sauwac taluma' i Takubuwan, katukuh i nyadu'sa inayi' kumatinengay tina kawaw twyniyan, tucila satu makakilim tu kuhitay tunami debungay, hacacay hantu ku paynyanyadu' misaliuuc, nika inayinayi' ku mihangay tinakawaw, satedetedep samin ku paynyanyadu'ay, matenes sa caay tu pikilam tu namidebungay, sakyai ku babalaki nunyadu'ay, tayni i bacaywan pa tawsi, atu canay nida tu kabalan sina epahan tukyai telasaca kukamu tuyniyan, katinengan twaca kina ziku tuyni, mahinay yalu satu ku kabalansa, mitudung midebung tu hitay nu pazikay, mamin dakepen ku selal nuheni, debung hantu nuhitay ku nyadu' nu kaliyawan, natayda ku selal nu Takubuwa miedap pacuay, nika amademec nima ku hitay nu hulam, malatusa ku selal nu mita mapatay, sima udipay satu nay tu kahacica, nika kaykayda hantu nu hitay mu lalaba' ku selal nu Takubuwan, matineng tu ku hulam tina kawawan, misamaw maw tu kuhitay amutiyk tu Takubuan, tudumatu a demiad i teban nu labi, nengal saca ku hitay a midebung tu nyadu' nu takubu , matengil nu misebengay kuculal i nanam, alawaw satu kunipi tuktuk tu tatuktukan, la labalaba' satu kuselal tayni isacumud nu nyadu' i cipawkan a panan. tuyda a labi salabi satu matatuktuk ku selal atu hitay, tahsananal ma lahilah tu ku sananal, maadih tu kunika saupu nu kidu nuhitay i nuayawan nu panan, maminay tuwalu ku nuayawan ita sa ku hitay, belut satu mulaliu kumu kilulay ahitay hatidatu kuni kalpacaw i tawya a liyad. === tademen nu binawlan ku kidu === mahida caytu ka adiadih ku tayniyay nu hitay sa, a tademen tuyta kinakidu nina hitay satu ku tumuk, kyu sademiad satu muculu' pakelakela' tu kidu nyahitay, sausi hantu nuselal ku mapatayay a hitay sa, makala tu tusaay a bataan a [[kelakela']] patayda hatu nuheni i sacumad nu tatademan, (pabaliu kita hakya i tida si tulikungay nu takubuan) kunitadem, mamin mutadem ku binawlan sa, ami libasaw kita paliluc mibanaw tu namitademay saan, ku selal nika caay pisulul ku tumuk tu mahini yay a kawaw, matineng ku tumuk tu kakawaw, u papasukas aca kuhitay nuhulam tayni midebung, satu ku kamu nu tumuk tatenga' kuni pabaliu nu tumuk. === sakinatusa anipidebung === sakina tusa alipay kya i tebanban tu nu labi i kakemetan nu tademaw, kelaskelas satu masuni i bacaywan mahidahida u si tademaway satu ku selal, sa wanwantanen acamay kunipi tengil satu ku selal, tengitengilen nuheni sa patumicek satu uhitay satu kuheni, belut satu misaicelang mu tuktuk tutatuktukan, beleng satu ku sela namakayda i kakabi'an nuheni, hanca u saka tayni nu hitay nu hulam sa, u mami patayaw tu Sakidaya ku sausi. nika, ahican aca mamin nuselal nu Takubuan, mupatay ku heni inayinayi' kuliwan, nika aydaay ani pidebung sa, malatusa kunipi debung nuhitay, u cacay a buntay si pakayni itini i dadaduman nu binawlan, i sakul ani kasanyadu' ku sausi, itiniyay a nabumsa u dadaduman nu nyadu' nu Takubuan, u cebecebedan kuliuliw, kyu caay ka katuud ku misebengaynu itidaay, kyu amed cumudan nu buntay, i tidaay anipi debung nu hulamsa, i nayi' ku icelang nu mi sebengay, tadekes sa mu patayi ku misebengay, mapayay twalu ku misebengay saan, kyu a medtu mu patay tu siluma'ay, tusahenay a lalumaanan ku nipatay sa, makaktengil ku selal tuni ungal nu tademaw sisa, kasenun satu ma lalabalaba' tayda ku selal, milikeluh milikeluh tu ngiha' taydasatu sa, makadih hitay nu hulam mupatay tu iluma'ay, kila lawlawp hantu nu selal mupatay kya hitay, malekep inaynayi' ku liwan nyahitay. === caay pakahemhem ku binawlan === mamin satu kyaniyan a liyad ani kalpacaw sa, matenes padeku tu balucu' ku binawlan, u sakasaan simapatayay nu nyadu', kyu tabaki ku tangah nu tumuk amu hinum tu balucu', nika wyni hantu u binawlan sa, caaytu pa kahemhem ku binawlan atu selal, tu sapililuc (malibadaw) i nanum, sakamu sa ku Tumuk sa, amana kabaluduh kubalucu', hemhemhan henay kubalucu' hakya atani henay ku buntay nu hulam, satu kukamu nu tumuk tukatuuday, mitengil tu kamu nu tumuk, halhal satu ku binawlan, hanca ma bilbil tu amin ku balucu' nu katuuday, malakuwyt nu ku sakatulu a yulalipayankya, tuydaa sananal matabal,i niutu amin ku katuuday a buntay, lawp hatu ku nyadu' nu Takubuwan, masilac tu kuhitay i liwliw nu Takubuwan a nyadu'. === belat sa tu ku lamai === namahida liuliuwen hantu nu buntay ku nyadu' nu Takubuwan, ataciwa henay mulakiu inayi' tu ku lalaci'an, ma edep to amin kupanan nu nyadu’, samuhmuh satuamin ku binacadan i labu nu nyadu', u halhal sananay tu tunipi patay nuhitay, ku katuuday a tademaw, katukuh i siwaay kya ku tukisa, [[Palamal]] hatu amin kutangah nuacin, pasaynin amin i nyadu' ku nipiacin nuheni, inayi' ku pakalakuytay, nuacia i [[iluc]] nu tungawn, mahetik amin i sasa nu tungawen, ciyap datu ku maacakay nu [[papah]], kina malikat tu ku papah nu tungawensa, caay tuka lalang ku kunika likat nu [[lamal]]. === u sakalawpes nu Takubuwan === kina malikat tu ku auwk sa, caaytu kalalang kulamal, tatenga' mabangbang tu ku lamal, ahican micapi lidalid satu matuduh, muungal tu amin ku tatayna nu nyadu' atu wawa, sapaka lima ademiad, mamin tu matuduh kuTungawen sa malingatu tu, mu lusalus tu tuangangan nu tungawen, pa dadan tu caculilan nuhitay amu dakep tu selal nu nyadu', cumud satu ku hitay hamin hantu mudakep ku masakapahay atuselal, nu nyadu' pa sasikesiket hantu ku lima, hacacay hantu ku icelanay henay paculi a tademaw. inaynayi' tu kuliwan nu sipatelaway henay, tunu babalakitu atu adiwawa ku liwan. === tuya inayi' ku tekiteki' nu Takubuwan === nani dakep satu ku icelacelangay nu nyadu', katukuh tuyda alabi tal medumeduk, mulaliu ku binacadan nu Tukubuwan. sakamu satu ku babalaki nu nyadu' sa, mahini mamin tu dakep ku masakapahay, atu kapah nu nyadu' sa, acaytu kita kasa muhmuh sa i tini mu halhal, tunipipatay amulaliu tu amin kita satu ku kamu nu musakamuway, anu caaylaliu sa amalekep ku binacadan nu mita, ahican nu mita kya acaay kalawpes ku binacadan nu takubuan, satu kunika sasakamu nu babalaki, nika i daw ku patukilay musakamu, sakamusaan mahica paluayawen ku wadiwawa palaliw, satu ku pacebuhay amu sakamu. === palaliw tu wadiwawa sapalwan tu teluc === mamin satu nama tatengil ku babalaki nu nyadu' sa, malalihulihud tu ku labu nu luma' tu ahican kunipa laliw, tatenga' cikatenes i niutaamin ku wadiwawa mapulung, idaw kumal kakaay ldaw ku mah cacayay, sibalakiyay sa sabaw tu enem ku mihecaan, u sasabaay sa walu ku mihcan, pasu tatana atu tatamasa pulung hanmin, makala tu cacay a lasubu idaw ku pitu a bataan idaw ku tusa amin, sakamu hatu nu babalaki amin kida adiwawa sa, amu hatu u sadikuday tu kamu maudip, anu inayi'tu kamusa i nayi'ay tu ku Takubuwan, amu tunamusa meduk han tatimul amana tu pasukas taluma', anu mapatay kamu u inayi’aytu ku takubuan a nyadu' hatu nu katuuday a babalaki ku heni, kyu teban nulabi umeduk tu nu heni, nanu tawya i naynayi' tu maadih kya wadiwawa taluma’, sini katengilan satu ku inyadu’ay sa, itida i piupiumaan misa nyadu' saan kuni ka tengilan. kita miliyas tu takubuan, satu ku kamu nu babalaki nu nyadu', kyusa sa lumalama' satu mu laliu miliyas tunyadu’ ku inyadu’ay a tademaw, kyu cacay alabi inaynayi’ tu, ku mu enengay nu tademaw i Takubuan, mala liwaliwasak tu amin mulaliu, caay tu kasu tinetineng tunika tacuwa nu laluma’an == malawpes tu ku Sakidaya == nanu tawya a labi sa, sakamu satu ku sanbansiy a nyadu'an, mamin tu mapatay kya takubuan a binacadan satu kukamu,(i naynayi’ en tu tadema inyadu’ kyu mahida ku kamu), nadikudan nuyda beleng satu kya nay saladay a tademaw mal alaalaw mu kiluma' tunaluma'an nutakuduan, nanutawya salingatuwan, u hutawtuy amin ku muenengay i Takubuan a pala. pasu lumaluma’hantu mi kiluma', ku kakitidaan nu mita utakubuan, nakina laliwantuhaw caaytu ka pulu' kumi cebuhay mueneng tu luma', ahican henay a taluma' mueneng, sa kakunidanida satu mi kilam, tu a enengan i umaumahan ku binawlan. === mihinang i umaumahan === jmahida kitidaan tu nutaw ku nyadu' nu takubuan, inayi' tu ku luma' kakitidaan mueneng sa, itidatida satu mihinang i umaumahan, matenes katuudkatuud ku taluma'ay, nu namihinang i cuwacuwa, makatengil tunika idaw kunika saupu nubinawlan, taydatayda satu micapi tu katuuday, kyu katuudkatuud kunika saupu nu binawlan, matenes saupusaupu satu kumasa nyaduay, i tidatida satu i pihinangan a pala patideng tu kakilidungan muenge, matenes pakatusa amihecan nami laliu mihinang, mananam tu mu eneng itidatida satu paluma' caytu pi liyaliyas laenel satu mueneng. === manaenel mueneng i nihinangan === a hicanaca amiales ku nipiliyas tu nyadu' nu udip ([[uzip]]), nani pihinandan miliyas tuluma' mi laliuw tu nyadu', tusa henay a mihcan a law mananam mueneng ipihinangan, sadikuday kaykayda satu manaenel mueneng ini hinangan, sa nyadu' satu inikasaupuwan a pala, laliwaliwasak satu ku nyadu' nu Takubuwan, uma lawlawpes say a nyadu' sa, awu Takubuan atu ciBalbalan, tacuwan ha kya nuheni mihinang inayi’ ku makaadihay, tina tusaay ana anyadu'an, makatukuh ayda inaynayi' matengil, nu katuuday kuni pacela nnina nyadu', u Sakul kumaydih taluma’i tada nyadu' sa ahican naca, u nikitidaan makiayaw tu nutaw ku luma’ahina henay taluma', sakyu itidatida satu mueneng ini hinangan , katukuh i nika palidan nunanum ku nyadu' katukuh ayda, uci Pawkan anyadu'sa taydannuheni ililis nu hacuning a sawac, matalaw amu lakuwyt tu sauwac, abakepen nu itimulay a nyadu',sa kyu i tidatida satu mueneng kuheni icipawkan, ahicanaca katukuh i kadipunan sa, matalaw a alan nu Dipun ku masakapahay a tademaw, nu luma'amalakuli nu dipun, kyu miliyas aca tu naenengan tatimul, ayda maadihay itasa u Maibul u Kaluluan, mawas was kuduma i Kalutungan atu ci Lakayan ci Habayan. unu sakul hatu matalaw a lingaluhan nuhitay nu hulam, mebuk sa mu du duc tu lilis nu bayu tatimul, u sabaatay makatukuh i tulik (nu Taytu ani kuwanan), malaliwaliwasak i tida iduuduutay inayi'ay ku muenengay apala, u dumasa i sinku mahidatu i cuecuedan nu nydu' nutawu, laklak sa i sawali a nyanyadu'an, anu maletep isu nieneng nu binacanan numita, inutawan a nyadu’ i cuecuedan mueneng sa, talalusa' kisu malalum makadih, maadiadih aku kuni kaudip nuheni talalusa' kita makadih, ada inayi' tuamin kyani katepaan aku u wawatuamin ku iaway, maliyuh tu tukakaw san nuudip, sakadihiyan sa ku wawa nu Sakidaya inutawan a nyadu'. === u itimulay hananay a nyadu' === u itimulay a nyadu' hananay, i kasumamadan caay kaw [[Pangcah]] caay kaw Cikasuan, u tadawawa nu Sakidaya kuheni, a hicanaca tada matabal miliyas tu tada nyadu' nu Sakidaya kuheni, ma lawylaw aca tunu namaka timulay a kamu (Amis), kyu milhidahida tu musakamu kuheni, katukuh ayda caaytu kasumad, hidahida sa nanay tuway makatukuhayda, sakamu satuway u pangcah kami sa kukamu i titaan, malcaday tu kitasa ku kamu, kyamahida ku kamu a saca kumitapalay, makatukuh ayda sa caay kaw Sakidaya kami satu musakamu i tawan. nika katuud henay ku musakamuway tu u Sakidaya kami sananay nu baba laki nuheni, nika u adiwawa maliyuh tu kuheni tu kakawsan, anu pasubana’n tu nubabalaki nanu a didingkaw, kumatineng tu tukakawsan nuheni, hanca mahini ku petun nu binacadan numita, nika amana ka pawan u malecaday ku kakawsan nimita. === u ngangan nu Cikasuan nu caay kahida === u kamu nu babalakisa, namakayni i Baliyalaw ku sayaway nu heni, u sayaway mi liyas i Palidaw a nyadu', tayda i Baliyalaw a pala, maala nu nanum ku aenengan nu nyadu', mahamin ma palid kyu malimad tayni i Cikasuan, u sayaway a ngangan sa caay kaw Cikasuan, yu mahka taytayda ku binacadan nuheni sa, u '''kasukasuyan''' ku liwliw nu papaluma'an, u kasuy amin ku liwliw kyusa lihalay amu tuduh tu kasuy, tayda i nutawan a nyadu’ kuheni midangsa, sipa kungku niheni ku mahiniyay a kawaw, matineng tu amin kui cuwacuwaay a tademaw, kyu makadih tuna makaydaay i sikasuyay a tademaw sa, mu tudu' tu musakamu tu heniyan, (yah iniu tu haw ku nama ci akasuyay) satu amin ku sanbasya musakamu, matenesmatenes sa kakayda hantu tu Cikasuan, ta dikudikud tusa Cikasuan hantu, kunipi awaw tu i tidaay a nyadu'. == u tademaw nu Sakidaya == i tawya buliya se nanay nu hitay nu Hulam ku Takubuwan sa, anu pulungen ku namakay Takubuwan a tademaw sa, makala tu tukya tu (waluway a malebut) kya, ku i tawyaay a tademaw nu Takubuwan a Sakidaya, anu pakaynin musausi inu sakulan a anydu' ku tademaw sa,makala tu (tusaay a malebut idaw ku pitu a lasubu =1700=) ku tademaw nu sakul i kadipunan, anu pakaynin i kuni sausi, tunu i timulay a nyadu' sa, 2700x3=16.100 hatini ku tademaw nu itimulay, papulunge tu nama Takubuwan sa , +8.000 =24.000 hatida tu kya ku tademaw itawya, ayda i cuwa tu amin kina tademaw nu sakidaya, 1. sa acawa tu lueak atu hulam sa, malanutaw tu ku sausi, saka, 2. satusa mabulaw tayda inu amiamisan (Pangpangcah) a nyadu', hidahida satu malapangcah. u saka 3. satusa taydaay i [[Taypak]] pasu ta sa'tipay a nyanyadu'an, umahiniyay a tademaw caay twamin kataluma' i Sakidaya, pay mihmihcan mawada' ku tademaw nu Sakidaya sa, pasusun katuud henay ku caayyay panaangan, makatukuhayda tada hatini tukyai ku tademaw caaytu pakaala tu cacay a malebut. hatida tu kyai kuni pisulit, tu sakay tini i nu kakaw san atu sakay nu laylayan a kakawaw. == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == nasulitan ni Nuwatan O Kumud, 2019. d19zbtyikx5rz7nzqt6b0qfrrl13et6 kakelalan 0 5209 61161 61160 2019-11-21T17:16:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kakelalan(旱災) ik861vh1hage6jr04xtuhxmmwifu0d9 kakelic 0 5210 91681 91680 2020-07-28T04:00:44Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kakelic (kamu nu Hulam: 竹筏、獨木舟、小船) u [[balunga]] sapisanga'an ku awuk ([[auk]]). [[kakuniza: LamiHung]] 72fsooej4ijvai9jpkq4pz7p27ga3e0 kaki' 0 5211 61172 61171 2019-11-21T17:16:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kaki'(小腿)[[tangan:Legs.jpg|thumb|kaki' nu tademaw]] lsuzce12t736v7j4ilsliosf46qs6i8 kakulut 0 5212 120200 61178 2021-07-26T05:25:42Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kakulut (kamu nu Hulam: 苦瓜) [[tangan:Taiwan 2009 Tainan City Organic Farm Bitter Gourd FRD 7956.jpg|thumb|kakulut]]akenekay a lami' kuyni. akenek ku heci ciniza. hmzj6o6g77g8bfzxj5qmmvwthpth0yu kalaam 0 5213 61183 61182 2019-11-21T17:16:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kalaam(臼齒、扁型齒) 1vkwulsyub72q3lp6bciylol6vswqcf kalabaw 0 5214 122388 61188 2021-08-27T04:41:50Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki kalabaw(田鼠) [[File:Meadvole.jpg|thumb|kalabaw]] 7khe7kvp2igzftpa13tt3qhvzpw75r2 kalaepa nu lutuk 0 5215 108174 91238 2021-05-04T02:15:50Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki [[tangan:Aicao.jpg|縮圖|kalaepa nu lutuk]] [[:zh:艾草|kalaepa nu lutuk]] (kamu nu [[Hulam]]: 艾草) == kakiliman == kina [[lutuk]] u kalaepa taneng sapaiyuan atu salami'en a kalaepa han nu yincumin tu mihmihcan idaw tu ku [[langaw]] nida caay katalakaw ku langaw u mulaladay kya lami' nita masaupu ku salangawan sisa idaw tu ku aalan a milami' hatu ita sa madicemay ku [[papah]] nida u belih nu papah sa u salangacay ku kulit si[[banuh]] ku papah nida a malecad musilsilay ku nikasibalu nu heni kasumanamanahay ku kulit [[makudus]] ku [[heci]] masakimulmul adidi'ay aca siba'nuh tu ku aangan atu pica' amim . == nilacul == maniidaw i cawcaw i buwbuwan kani langaw, u sapaiyu nu yi-cu-min kina lutuk sa a nu adada' tu ku tangah anu maydih kapah sa u papah nu kalaepa atu tayu penecen patahkal tu kabi' tabuhan tu tu bawa mitabu tu tangah sakapahay a si patepi' i taangh sinikasusudan anu utiih ku mata sa ya papah penecen patahekal tu [[nanum]] yananum hantu kapah sipi[[banaw]] tu mata kiy atakela kuni piadih. u kalaepa hananay sa yadah ku cica' tu nu hicahican atu canacanan a sapaiyuan a cica' nu sapaiyu tu [[imelang]]ay kya papah nu kalaepa u saasu'ay a salamien mukan. kina kalaepa han tu anu sangasipen mihuthut tu udipi kapah sapiuhtuht atu mahiwhiway tanen mibahbah tu cileki nulacusay iudi tu sasakapah tu udip ([[uzip]]) sisa anu calengd ku banges atu mapiyasay ku bili kapah amihudhud tu midanadang tu lacusay tu sasakangaay. namulecuh hatu atu lacus kusawawaan mabulat tunu yadahay ku nikasiidang tahekal tu yadahiy kuidan nu pawawan tu labiyi sa kapah kina kalaapa a sasapaiyuan mika a nu minanum sa siwa a tu sabaw tu lima a sasulidan ku minanum lacu tadayatah kuninanuman a satanen hatu kiy a malalucek masutudun kunikakapah nu udip. [[tangan:艾草.jpg|縮圖]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan *[[:zh:艾草|wikipayke-艾草]] [[kakuniza:Hana Ating]] styozdt3h6rpzqev1kd34x1e7g7c64h kalahay 0 5216 96836 61214 2020-12-17T09:10:48Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki u kalahay nu Sakizaya yu kaliumahan maluk i umah, mukunuy tu kalahay u sakasaan sapalidung tu kulul sakacaaykapacilal atu sapabanihiw tu udip. [[kakuniza:Miku Kumud]] qq9lbo4w5vu6w7snaue894xpnkj83js kalaw 0 5217 61305 61304 2019-11-21T17:16:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 90 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == [[:zh:眉毛|kalaw(眉毛)]] == u bacu nu kalaw atu tabaki sa, caay kalecad ku nu tademaw. izaw ku tademaw misanga' saca mikulit tu bacu nu kalaw. [[tangan:Black_eyebrow.jpg|thumb|kalaw nu tademaw]] sakamu sa, kawanan atu kawili a kalaw pulung izaw ku cacay a malebut tulu a lasubu a banuh. mahiza tu banuh nu kidu izuma, haymaw tanaya'. maka tulu katukuh sepat a bulad mahetik tuway, miliyaw langaw macelak. sisa, apuyu' tu ku kalaw. nika, izay sikalaw ku tademaw saw? nahemin miundu kami, sitanan kami i zais, tina tanan malesusu' tayza i mata nu mita. uyzasa, zayhan kami si kalaw, kya tanan mikilu tu kalaw, malesusu' tatebal nu mata. caay katalabu nu mata. anu takelal ku cilal saan, makulebut ku kalaw kita, patalahekal ku kalaw. mahiza ku zuku nu mata, taneng mitena' tu cilal a edil. miading ku mata, caay nipacemcem tu mata. sisa, u kalaw nu mita, izaw tu ku sasahicaan mitena' tu tanan atu cilal, palawacu' tu mata niyam. u sasahicaan nu kalaw sa, mitena' ku nanum tayza i mata. u lilis nu kalaw taneng patudu' ku nanum tayza i tabal nu bihid. taneng mitena' ku adidi'ay a bunak, patena' macumud tu mata. anu matawa muwanic kita, miedap tu mizateng ku musakamuay. == u kamu nu Hulam == 眉毛的主要功能是防止水流入眼睛,大多是「汗」水和「雨」水。眉毛邊緣彎曲的形狀和眉尖所指的方向, 可以確保水滴沿著臉的兩旁和鼻子上流過,而不會流入眼睛裡。現在人類稍微突出的眉弓也仍然在此類功能上扮演著支援的角色。 和眉毛一樣,眉弓也為眼睛一起遮蔽過日光。眉毛也阻擋了頭皮屑和其他微小的細屑,以防其掉入眼睛中;亦提供了一個更加敏感的感官來感覺在眼睛周圍的一些東西,如小昆蟲等。眉毛在表情語言溝通上亦有著一種很重要的輔助作用,可加強如驚訝或生氣等情緒的表達。 == u kamu nu Amilika == The eyebrow is an area of thick, delicate hairs above the eye that follows the shape of the lower margin of the brow ridges of some mammals. Their main function is to prevent sweat, water, and other debris from falling down into the eye socket, but they are also important to human communication and facial expression. It is not uncommon for people to modify their eyebrows by means of hair addition, removal and makeup. According to the 2016 United States census, roughly 3% of the population suffers from a disease called madarosis, which is a deficiency where individuals cannot grow eyebrows or eyelashes. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:眉毛|<Hulam a kamu>眉毛]] [[:en:Eyebrow|<Amilika a kamu>eyebrow]] sakasitangah nu Sakizaya [[:zh:眉毛|wikipayke-眉毛]] [[:en:Eyebrow|wikipayke-eyebrow]] [[tangan:Unibrow-2010-20-07.jpg|thumb|Unibrow-2010-20-07]] [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:kidu]] mjqebfrbf8huryskxrcsy8kyp4esu8b kaleseman a tademaw 0 5218 61311 61310 2019-11-21T17:16:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kaleseman(了不起) a tademaw了不起的人物 i kadipunan(日劇時代) i tawyay henay i tada Sakul ku eneng nu nyadu’, 從日劇時代Sakul部落就居住在原本的地方, cacay ku wawa nu nyadu’ ita lecuhan i Sakul, 有一個小孩在Sakul出生了, balaki(長大) satu malakaleseman a tademaw, 長大成爲了不起的人物, inay’ ku makasapenay cinidaan, 他沒有makasapenay, 沒有人比他還有能力, ''-sapen超越'' uduma ku tanektek(强壯/穩重) nu kidu(身材), 穩重的身材, 他有强壯的體魄, malecad(一樣) tu tama nu katalalan siluud ku ailucan, 他後頸部的肌肉像公牛一樣, ''-luud 肌肉 -ailucan後頸部'' adih sa ku babalaki nu nyadu’ay, 看著部落的老人家,老人家一看, awcaay kawmamasapen anubalaki, 看了認爲這個人將來是頂尖人物, u micidekay(族群) a tademaw ku tatidengan(建立) maudip(活著) saan, Kuni pitapal(去觀察) nu katuuday(大家). 活著建立的族群人們,去觀察大家。 族人感覺他將來建立的位置會是特別的。 tatenga’ yu (確實)masakapah kuudip, tulu apawti kuni tamudung nida tu tipus, 他年輕的時候確實有扛過三包穀子, ''- tamudung扛'' ma`kek(目瞪口呆) amin(大家) ku katuuday tu icelang(力量) nu patelaw(二頭肌) nya masakapahay(年輕人). 所有的人看到恐武有力的年輕人,目瞪口呆。 看到這個年輕人的力量,大家非常驚訝 cika tenes(沒多久) matineng(知道/瞭解) tu ku sakakaay(長官) nu dipun(日本), ala hantu papinanam misemu(相撲). 日本是瞭解相撲最久的地方。 沒有多久后日本長官就知道了,便帶他去練習相撲。 malinga tu tu misemu ku kawaw nida, 他開始專門練習相撲, nama hida sakatineng nu binawlan, 從那時候開始,部落的族人都知道了, lingud(開始) hantu nu kaying nu nyadu`ay, 部落小姐們開始愛慕他, Katuud(很多) ku namakacuwacuway a kaying, 很多各個部落的小姐都來到這裏, milingling maydih(想要) a makadih(看見) tu pising nida.   陰魂不散的待在這裏想要看見他。 katukuhan kuni papisetset(比賽) nu kanatal nu dipun, 去日本比賽的時候,到了日本全囯比賽的那一天, alan cinida papisetset,長官就帶他去比賽, mausaw habelut(衝撞) hannida ku katuuday(人群), mademec(輸了) amin(全部) ku wawa nu dipun, 他衝撞人群,全部的孩子都輸給了日本, 他輕而易舉的贏得比賽,全日本的孩子都輸給他, sadikuday(最后的) cacay ku makademecay icinidaan, 而他是最後一個輸的, 最後只有一個能贏他, kyusa u sakatatusa cinida, nu hamin nu kanatal nu dipun, 因爲他是全日本第二名, matineng satu ku itaywanay a sakakaay nu dipun, 臺灣長官知道后, milasul tu (準備)papinanam papisalakyaw tu kaying nu nyadu` u sapilikeluh(迎接) cinidaan taluma’, 部落的婦女準備舞蹈迎接他回來, katukuh ikilay , 到達奇萊, namaka minatu(港口) katukuh i sakul a nyadu` kunipa likeluh nu sakakaay nu dipun,日本長官從奇萊港口陪他回到Sakul部落, katukuh i sakul sipipacuk(殺) nu tumuk nu nyadu` tu katalalan palikeluh. 頭目用殺牛的方式歡迎他回來。  nanutawyay malakaka leseman tu ku sakul a nyadu` atu cinida mala '''kaleseman tu a tademaw nu nyadu`.''' '''從那時候Sakul部落和他成爲了不起的人事物。''' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 9roan7kdoe8vsjnbg5n2y2caqssdv56 kalimutuc 0 5219 61317 61316 2019-11-21T17:16:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:Facing_heaven_chili.jpg|right|220x220px]] kalimutuc(朝天椒、小辣椒) j3nl7ktez4kcjbhw0b8qd1h5uxzxd4q kalipudut 0 5220 61322 61321 2019-11-21T17:16:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kalipudut(咸豐草) k4gtxdtdnkt6qcnhm2sibcavu3xrvt8 kalitang 0 5221 101971 90126 2021-02-28T14:37:28Z Iifar 1405 better pic wikitext text/x-wiki [[tangan:Peanuts (Arachis hypogaea) - in shell, shell cracked open, shelled, peeled.jpg|thumb|kalitang]] == kalitang == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:花生|花生]] nu Amilika:[[:ja:ラッカセイ|peanut]] nu Zipun:'''[[:ja:ラッカセイ|ラッカセイ]]''' === u canan ku kalitangː === === sapihica ku kalitangː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == <gallery> File:Peanut oil bottle.jpg| File:PeanutButter.jpg File:Alegrías_(5557828502).jpg File:Cacahuates_Japoneses.jpg| File:Dragee_"Арахис_в_сахарной_глазури"_02.jpg| File:Dragee_"Арахис_в_шоколаде"_02.jpg| </gallery> eja0k9t0uawbwnlluizbkikczj1ahye kaliwates 0 5222 61338 61337 2019-11-21T17:16:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kaliwates(小疔) 78dj8hwnwl603pyax469xq42fymhy2d kaludi 0 5223 125785 121695 2021-10-29T07:21:47Z LamiHung 28 /* kasaditan i cuwacuwa (分布) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Weather loach.jpg|縮圖|Weather loach]] kaludi u kamu nu Hulam: [[cmn:泥鳅|泥鰍]] u kamu nu Amilika: [[:en:Pond_loach|pond loach]] taneng mukan, pakabian aesu', makapah tu uzip sakubabalaki. mahiniyan a buting caykayadah ku cika'. u mahiniyay a buting manamuh ku lasutan, milimek i lasulasutan. == kakiliman (摘要) == 泥鰍 (學名:''Misgurnus anguillicaudatus'')為輻鰭魚綱鯉形目鰍科的一種,因身體滑,難以捕捉,所以又稱為「鰗鰡」。 鰗鰡也用於形容小孩頑皮,溜的很快。 kaludi (mitesekay a nipangangan i cudad sa ''Misgurnus anguillicaudatus'') u uzip nu hu-ci a buting mata nu kanli sapamataan nu kaludi (輻鰭魚綱鯉形目鰍科) a nikaidaw, lameneg ku udip kyu caay kadayum a dakepen, sisa singangan aca tu ya "U-liw" han. ina U-liw hananay sa sipatelit a han i caayay ka nuneng nu adiwawa, ya imi sa u sediw sananay a mulaliw. == kasaditan i cuwacuwa (分布) == 本魚分布於緬甸與東北亞向南至中國溝渠、池塘、稻田等水體。 ina kaludi hananay sa kalaliwasakan sa iti Myanmar atu sawalian kasaamisan nu Ya-co pasaydaen i nu timulan sikatukuh i Cung-ko, sikalatlat nu kaludi i lakulakuan atu masacilisayay, atu takutakuan, uma[[umah]]an nu nipaanipan a kaidawan nu nanum a kakitidaan. 在中國分布於雲南六大水系及其附屬水體,以及四川、湖北、湖南、重慶、台灣的各河流支流、湖泊、水庫、溝渠、池塘和稻田等水體,主要棲息於江河湖泊。該物種的模式產地在浙江舟山。 iti Cung-ko nikalaliwasakan sa i Yin-nan masaenemay situngusay nu sapananuman a cilis, atu ya masacapaay tu nanum, i Se-cuwanay, Hu-peyay, Hu-nanay, Cung-cingay, atu nu Taywanay a sauwac, taku, banaw, lakulakuan atu takutakuan pasu ya umahan nu nipaanip, u satatungusan a sikaydih nu kaludi i kasahini nu lanulanuan. ina mahiniay sa kaidawan nu lihat u sakatatungusan i Ce-ciyang ya Cou-san hananay a kakitidaan. == kaidaw nu picidek mamelawan (特徵) == 本魚體極修長,體側扁或略帶筒狀沿長,體色為斑駁的金褐色,帶有黑色斑點,背鰭1枚,約與背部同等大小;臀鰭短;位於背鰭之後,尾鰭後緣圓形,尾柄末端上方有一斑點,背鰭軟條9枚,臀鰭有軟條7枚。具有10個觸鬚,體長可達28公分。 u udip sa masatanayu, liwliw nu udip sa duhepic atu siladay tu masakimuluay a kasadit tanaya saan, u kulit nu udip sa babulatakan maskim katamelac, siladay tu nu lumeniay a tungaw, i kulul sa idaw ku masacacayay nu kasapucu nu sapikpik,sikalecad tu nu udipay a katabaki, nu udu a kikul sa masaapuyu, ya pucelak sa nudikudan nu kululay a sapikpik, nu kikulay a sapikpik masakimulu,i pabaw nu kikul sa idaw ku mapadepitay nu kulit adiding a adihen, kadawmianay  i kulul nu sapikpik sa makaala tu siwaay a nikasadit, i udu nu sapikpik sa idaw ku pituay a masadawmiay. iayaw nu laway sa cacay a bataan ku sikatebingaw nungisngi, nikatanayuan nu udip sa makaala tu 28 a sinci. == nikasaditan nu lihat (生態) == 本魚棲息在河、湖泊、池塘和水田中,性情溫和,屬雜食性,以蠕蟲、小型甲殼動物、昆蟲等為食,容忍溫度在 2 與 30℃之間, 而且在水中氧氣不足時,能直接呼吸水面上的空氣。在氣壓低時,牠會變得十分活躍。 ina kaludi sa u nina’ i sikaudip nu sauwac, i banaw, i takutakuan, atu i masalakuay nu umah, u wayway sa kaladamsayan, masa u mukanany tu tuudtuuday, u masaungayay a cilekay, adidingay a sibadahungay a cilekay, atu kahaminan a cilekay ku tatungusan a mukan,sinikalayapan tu pakadungdung nu udip a maudip i tusaay katukuh tu tuluway a bataan nu demiad ku kasahida i nanum, pasu i labu nu nanum sa sikacaay kataneng nu hahanhanan sa, taneng a mihelup  tu i hekal a hahanhanan nu bali. kaselepan nu pipenec nu laliay sa, u wayway nida kasumadan mala u nu mitatebutay i kasahinian. === sakay nu kalisiway a auculan (經濟利用) === 可食用魚、餌釣魚及觀賞魚,本種亦被引進至不少地方(如夏威夷),並有報告指引入後造成不利的生態衝擊。 taneng a kaneng kina kaludi, atu sapadakaw nu pacemuday tu buting atu sapazizaw tu mikinaulay, ina mahiniay a buting sa sipacumud nu tau taydaen icuwacuwa a kitidaan ( tinaku ya Hawaii ), kaidawan nu sipacumudaday a tademaw tu kaludi sa, nipatuduan i ulic kalabadesan i nudikudan ku kasilahat nu kaludi sa ku nipacudadan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * 中文維基-泥鰍:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A5%E9%B3%85</nowiki> * 泥鰍:<nowiki>https://web.archive.org/web/20090814124021/http://www.fish.org.tw/chinese/Pond%20loach.html</nowiki>[[tangan:Sold_loach.jpg|thumb|kaludi]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 3fswdcao7ivlv1m3vp2b66y24akhb5s kaluluwan a niyadu’ 0 5224 86448 61403 2019-11-30T06:48:04Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Fengbin HL.svg|thumb|Fengbin]] '''Kaluluwan a niyadu''' (u sulit nu Hulam: 磯崎部落) itida i kaliking ksawaliyan nu hongpin, mi tepal tu bayu. Fengbin siang itiza i Taywan Kalingku sawalian atu timul nu bayubayuan. saamisan sa ku Soufeng siang, sawaliyan sa u Taypinyang bayu', satipan sa ku Fenglin cen, Kuangfu siang, Ruisui siang, Yuli cen, satimul sa ku changpin siang nu Pusung a kuwan. ==laylay (歷史) == sisuli i cudad, i cacay a malbud waluway alasubu pitu a bataan walu a mihcaan, naw nu kaliyawan a kakawaw, ci Adup Bunga, mu laday tu sakidaya a bidawlan may timulan, itawya u mikilulay idaw ci kacaw Atapa kacaw puna cilipun adup u tuku, angakiday, pukaw tuyaw, ina binawlan, u duma malimad pakayda i bayu. idaw ku pakay day i cilakayan milakuuyd tu sadipasan a buyu, sadikuday unuheni itida satu i nu amisan sauwac nu kaluluwan patideng tu luma, masa niyadu’, pala tumuk hantu ci Adup Bunga. ==kakitizaan(背景)== nakamuwan u sakidaya a patadas tu umasa, idaw kya ci kalulu hananay a tamdaw, taydi misangah tu cikah, namahina u niyaduay kaluluwan hantu pangangan, nu hulam sa (加路蘭) han. idaw ku nisulitan i cudad, u kaluluwan naw aadupan, yadal ku mangcel, u miadupay paydang sa tu wacu milalaba tu mangcel, sansani pay i buyu ma kulinkulin, niyaduay makulinkulinay, u lulu sa, kaluluwan u makulinkulin sananay a kakitidaan. nahatu u saayaway ku sakidaya mueneng i kaluluwan, i kadipunan atu kahulaman maydih sitamdaw maluk papikuli kaluluwan, idaw tuku kaliyawan bunung atu i tabalu’ngay a pangcah malimat tayni, i cacay a malbut siwa a lasubu tulu a bataan pitu a mihcaan, u dipu sumad han tu ku ngangan kaluluwan han, u niyaduay kaluluwan hangu, unu hulam misuman tu kaluluwan tawya pangangan sananay. [[kakuniza:niyazu']] 2aokudpr80br0r6cocg1jt8rwf8w3ly kalutipal 0 5225 124330 124297 2021-09-22T07:03:49Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kalutibah]] katukuh [[kalutipal]] wikitext text/x-wiki {{Merge|atipal|time=2019-11-29T12:06:24+00:00}} kalutipal, balutipal (kamu nu Hulam: 烏頭翁, 不同地方有不同發音) u atipal (kamu nu Hulam: 白頭翁) ku salengacay a tangah a ayam. [[tangan:Chinese Bubul.JPG|thumb|250px|kalutibah, 烏頭翁]] m8ex7hir7jsk6cam1vvf9fv6c3aq6il kamacal 0 5226 92055 92052 2020-08-07T11:20:37Z LamiHung 28 /* kakilima */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Illustration Fragaria vesca0.jpg|縮圖|kamacal]] kamacal (kamu nu [[Hulam]]: '''野草莓'''), u nipangangan nu matesekay (學名): ''Fragaria vesca''. [[tangan:Fragaria vesca 5048.JPG|縮圖|kamacal]] == kakilima == kamacal nu dumaan a ngangan kilangkilangan han a kamacal, u sayadahay tu nu makayniya i [[saamisan nu pankiw nu kitakitay]], pinay tu hakiya mihecaan kina mulaladay ku [[langaw]]. i naiay i kilangkilangan atu nu i enalay nu langaw atu mulangaway. i siywii' luniwang atu niwsilan i lalaan ku yadahay a langaw, mala satalakaway nu macebetay tu kamakamacalan a salalangawanan.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%87%8E%E8%8D%89%E8%8E%93] == nilaculba == === u nu langawn === nu hekalay a kamacal sa u sakibetula a langaw, i caculilan nu dadan atu i dadadanan atu i sasawacan, i [[enal]] nu buyubuyuan, i babatuwan u sakapahay mitepal tu dadadanan, i adidi'ay a [[kilang]] atu nisadalan a [[lala']], i tepal aca nu kilakilangan atu nisadalan tu tadas anu caay kaw i takelakelay kuni kasiheci sa langaw sa tu i dida'. i makatimulan nayay i duuduudan ku nilangaw nu kamacal a mulangaw, namakaamisay sa i takelalay mulangaw sisa u sakapahay a kakitidaan. lalitemuh sa ku caayay kalecaleca a nikasuemed (anu tada maacak atu suemet a kakitidan), taneng tu i tanengay a [[buyu']] a lamalay, mitepal tu [[lamal]] nu buyu' sa dadawa sa kalankan sa maudip. nika nu i hekalay a kamacal u mulaladay amin ku langaw, (masamicidekay ku langaw) ku nikasilangaw, nika u nipasapalanay sa (soil seed bank) matepal tu kuyadahay a [[sapaluma]]. anu i lala' tu sa nadikudan langaw satu, tacuwa tu muliyas tu mulangaw caay tu kaitida na langawan nu langaw. u [[papah]] hantu sa u kakanan nu sikakjay a [[aadupen]] kina papah, atu nu lulu' atu ciyanata malu'ay, u [[heci]] nu kamacal sa u sakanamuhan nu pacucuway a aadupen atu [[ayam]] kina heci. u langaw nu kamacal sa namakaymi i heci ku sapaluma nu langaw nu kamacal.<br /> [[tangan:Owoce Poziomka.jpg|縮圖|kamacal]] === sapaluma atu palumaen === u kakanan nu [[tademaw]] mikili tu nasulitan tu nu naayaway nu sesizitay. i tawya hen i kubus hen nay sa u malukay matinen tu paluma tu kamacal alahecan sa pasadumadumaen misanga tu kakanan. u heci nu kamacal tu salalangawan sa patacuwacuwan tu i batad nu wali (遠東[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%81%A0%E6%9D%B1]) atu Ou-Cou (歐洲) a sapapalumaan mi sayadah paluma'. hani katukuh ida malasakakanan tu kini kamacal (panganga hantu ''Fragaria'' × ''ananassa'') tu tahekal, a musakapah pasaduma musayadah a palum' kya a tabaki kupalumaan sa heci nu kamacal kiyu ya nipaluma' tu kamacal hayni katukuh i laylay ayida. nu hekalay a kamacal idaw ku mitesekay a bansi, ida sa idaw ku nu adidi'ay a sapacakay nu siwbay, tanen palasakakanen, malanimelecan, u sapabangsi atu saepahen, sasabihunnen atu masadumaay a sa[[sapaiyu]]en. i tulsi. tu mihmihcaan masa tulakulaku tu kuni pidelu' tu kamacal a micukaymas. u tatudung nipalumaan sa matenes ku nikasibalu. u nipalumaan i talakaway nu buyu' sa nu masadumaay tu a nipaluma nu langaw (pangangan han ''Fragaria vesca'' ssp. ''vesca'' f. ''semperflorens''; micidekay a ngangan sa: ''Fragaria alpina''). yani lalad atu masa upuupu tu masa cacaycacay sa, kya tatabaki kuheci atu matenes ku nikasiheci. i kitakiay nu Bungsey (法國) ay tatabaki ku nikasiheci mala kakanan tu sapisangahay tu, pakumu han tu ngangan ''Fressant''. anu pasacacayen ku nipalama' sa muculal tu salengacay atu kalawlawanay a [[kulit]] nu heci, caay kaw majhidiay u sumanahay ku kulit. tadayakah tu ku nikasiheci atu [[balu]], yani palumaan tu nadikudan sa matenes tu ku mihecaan u nadikudan sa malawpes tu ku nilangaw. numulaladay a nilangaw caay kalawpes ku lala nu nipaluman (groundcover), a lamanan palakazalian ku nu nalangawan a langaw (border plant). kamacal nu kilangkilangan a talacay (''fragaria vescana''), nu langaw sananay atu ni paluman a nipatulesan a langaw, kya ida ni paluman a nipatulesan a langaw, kya idaw ku adidi'ay micidek ku bangsis nu heci. nu langaw sananay atu langdaway a kamacal (''fragaria viridis'') nu nipabucudbucud nisaahebal wapaluma', nika 1850 a mihecan sa nadikunan nayay tu sanayi' sa tu. kina hekalay a kamacal a lamanan malasapaiyu mukan. u [[lamit]] atu tatangahan atu balu amataneng palananum tu sapiceluh tu nu zayliw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:野草莓|wikipayke-野草莓]] [[kakuniza:Hana Ating]] dg0db24ifh61gr8fwibiy1ez6wdi4vm kamaya' 0 5227 61420 61419 2019-11-21T17:16:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kamaya' == u cidekay a kilang ku kamaya, paylumalumaan paluma i putah i tukus ku kamaya. asu' mukan ku heci. tanektek ku kilang, u matekesay a kilang kuyni. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |matenes landaw, tabakiay a kilang, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |Lanyu, Lutaw, Kuisantaw, timul a buyu, sawaliyan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() tudem木材(v) zuma其他(v) |- |takalaw maka |株高 |10-20m |- |papah tanaya' |葉長 |20-25cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |7-9 bulad siheci, lumeni-sumanahay |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 |v |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 |v |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 |v |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 |v |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |diospyros blancoi a. dc. |- |u sapamat a ngangan |ebenaceac |- |u Amilika a ngangan |Taiwan ebony,Taiwan persimmon,volvet apple |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |kamaya' |v |- |Pangcha |kamaya |v |- |Tayan | | |- |Paywan | |v |- |Yuwatan |ka ngis ngis tu kaki |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |samsamekan |v |- |Rukay | | |- |Cou |kuncu mungucu |v |- |Kabalan | |v |- |Tau/Yami |kamala |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''[[:zh:毛柿|毛柿]]'''(學名:'''''Diospyros strigosa''''')為柿科柿屬下的一個種。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p59 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%9B%E6%9F%BF brspcxdgvhpur0z2w8gaa09d1y23juk kamu 0 5228 103310 103309 2021-03-16T08:56:25Z Tokoabibi 25 wikitext text/x-wiki '''<big>[[:zh:語言|kamu]] (Hulam: 語言, Amilika: [[:en:Language|language]])</big>''' [[tangan:Cuneiform_script2.png|thumb|sulit nu Sumei tademaw]] == sapuelac == === kamu sanay u sadikec nu tademaw === u kamu han nanay namakayni i nihanhanan ku angangan kyu tahekal ku suni sapadadawis tu kamu u telilic nu silusi. sapakatukuh tu kawaw、saungay、zatengan、u wayway atelilic. u sazikec nu tademaw nu kawaw tu nu payhekalay anikacacumud. unu kapukungan nu tademaw tu siheciyay a elic. [[tangan:Braille_house09.JPG|thumb|sulit nu mamenu'ay]] u siked nu tademaw a cacay ku sitelilicay a silusi. sakay nu tademaw atu tademawan a tenten, sapateban tu nikadadama payukil;sakay nu tademawan atu kalaw kanakanatal ani kalpadang, u sazikec tu sakatineng tu kawaw, anu sakay lalangawan sa, u satupin tu ngiha’ nu lalangawan a uzip, anu mahicahica kuni panutek, u tademaw han nanay sa u aenengan nu kamu. u kamu sazikec nu tademaw. sakay kamu nu tademaw a caah tu sapanutek patelac kya. === caaykadayum ku kamu === namu sakamu caciw museki:「izaw kya kamu nya duwic masucapi tu kamu ita tunu ulanda a kamu, pasuduwic tu lacus patinengen.」 katineng tu u kamu cay kalecad tu sakay mauzipay a cudad, u caykalecad a kamu nayi’ ku maedesay a nikasasualan nu syakay. u silusi nu kamu atu nikal nu kawaw sapakuniza han, pakuniza han i musakamuway a tademaw atu syakay a nikasasukamu. u kamu hananay sa siwa siwalih sa, masimaw tu nu punu’ nu tademaw, atu sazateng cayka laliwasak. === u tineng nu kamu === makatukuh ayza, usakay ku hak atu gicu cayhen pakananam tu punu’ atu kamu nu tademaw, cay henay pakabelin kikay. izaw kumu sakamuway tu kumu nu aadupen, nika katuud ku simung nu tademaw cayhen pihaen tu nika matineng ku aadupen tu silusi nu kamu nu tademaw. mangaleb kakatuud nu sinmung pasukayni i nika u kamu nu aadupen u kalaw tuki saan, caykaw elic nu nukamu sa. malecad tu, i kawaw nu tademaw a kamu sa u sausi a kumu atu kamu nu sulubang caay kaw tadenga’an kamu. itiza, i u micidek paek cipinkeh itini nikal cabay nu kalaw nianiyazu’ anu sacudad tu «u tineng nu kamu» a cudadan. [[tangan:Girls_learning_sign_language.jpg|thumb|matulekay a tademaw musaungay tu lima a kamu]] === malawpes tu ku kamu === aydaay apay anyanyadu’uidaway henay akamusa hakay6909tuway kya, 2000 ku mala cudaday akamu, pay nyanya du’ay akamu tabaki ku caahsa, cay kalcad a tadamaw hakya inaynay’ kuka tinengan mute ngil, namakayni kyu. misanga’ ku tademaw tukamu saka lihalay masasuwal, matya wyniya unu pay nyanyadu’ akamu. siduma anu caay aca kalecad kukanu atu lalangawan nika iuma sasuwal tabaki kucaah, uduma akamu mahida u nuhulam、nu ingkuk itini ipay nyanyadu’ katuud kumu hanu heniya mu sakamu, anu icuwacuwa a kitidaan sa mala kamu nuheni sika ama sasuwal. ayda satuway miladaytu tuni kasumad nu ziday atu lalangawan, idawtu kuma lawpesay akamu;nika lecadsa tahekal aca ku baluhay akamu a cudadan. === u kakatahekalan nu kamu === ayda, u kakatahekalan nu kamu sa kapah pala tusan mu sakamu:patatuletules han atu putupunen nanay. uni pata tuletules hananay akamu anu pakayni ini datengan sa, ukamu cayka kasenun sa amala heci, idawaca kuni palawat, kanca unu kakawsan nu silimaay ikasu mamadan sayaway atenten nu kakamu masumad kyu makatukuh ayda. putuputun sananay sa, cacay kukamu inay’ku sakatusa itida nikasumad nu tademawsa anuicuwa nama putun satahekal saca iteban, mikilul tunika sumad nu tadamaw atuni kasumad. === u gankiw nu kamu === iayaw sakay tudtud sa masumad ani kingkiu tada yadahsaca,  yadah kunipatinakuwan. ayda cayhen kaputun kunipi kingiu tunu tademawan, idaw ku pasayniyay ika kawsan nu tademaw namaka wayway kya tatu amala silusi nu kamu atenten, singiha’ay akamu mukilultu tuni kasumad nutademaw hay mawsa tahekal. idawku sananay, ukamu han nanay mitudungay tusuni nuhekal sa, hakya unipi samecemecek. idaw kusananay  utademaw u matinengay mi sanga’tusadikec a aadupen, ukamu nama kayniyay inikaluk tu atahekal. ma hidahidakaw, u kakawsan numita pakayni inikaluk tu amaydih malpadang, na saungaugay sa atahekal ku ngiha’akamu. nika tada inayaytu kuna dipa’an matepa, anu pakayni ina kamuwan mikingkiu sa cayka amedkya. itini icacayay a mihcan, pakayni inika cakat nu kuhak, kapah tu  hanu baluhayay asa pikingkiu kusakilim. anu maymayda, kapahtu ansi pakayni masabaetuway kusapela’en miadih tunu tademaw wan, misa wantan tu namahica kusaka sumad, kapah aca hannu sapi sausiyen mukilim kuni kaydaan. idaw ku sananay nu cinmung pasu kayni ikamu nu syakayay、nu tademawan a syakaya lalangawan a nikatineng tunika sumad sayaway a kamu. == sakayadahay tademaw musakamuay a kamu == {| class="wikitable" !silsil !kamu !pulung sausi ku tademaw(yi億) |- |1 |Hulam 中文(普通話) |12.42 |- |2 |Amilika 英語 |9.83 |- |3 |Yitusethan 印度斯坦語 |5.44 |- |4 |Sipanya 西班牙語 |5.27 |- |5 |Alapo 阿拉伯語 |4.22 |- |6 |Malay 馬來語 |2.81 |- |7 |Ee 俄語 |2.67 |- |8 |Menciala 孟加拉語 |2.61 |- |9 |Potauya 葡萄牙語 |2.29 |- |10 |Falansi 法語 |2.29 |} === kakuniza nu kamu === [[tangan:Les_familles_de_langues_sans_legende.png|thumb|kakuniza nu kamu i kitakit]] kamu nu panan(語門) - kamu nu salaylay(語系) - kamu nu cidekay(語族) - kamu nu ciid(語支) - kamu nu kakitizaan(方言) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:語言|語言]] [http://www.languagering.com/ Learn different languages in a social place (2010)] [http://www.netz-tipp.de/languages.html Distribution of languages on the Internet (2002)] [http://www.goethe.de/lhr/prj/mac/enindex.htm The impact of language in a globalised world - Goethe-Institut] [http://www.internetworldstats.com/stats7.htm Top Languages in the world Internet usage population and penetration report (Nov 2007)] [http://wals.info/index World Atlas of Language Structures] [http://wiki.frath.net/Main_Page Wiki of Languages and constructed Languages] [http://my-bilingual.com/ Language resources dedicated to bilingual education] [http://www.langover.com/ Free utility for translating languages] [http://www.goethe.de/ges/spa/enindex.htm Articles on different language topics (multilingualism, language and identity, linguistic change)], Goethe-Institut [http://yearsandmiles.com/bibalexwalls/ Library of Alexandria's Tribute to World Languages] [http://www.language-database.com/ The Language Database] [[kakuniza:lalangawan]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] 08xow0fury63zv6f3tz7lsiuq8lsko4 kamu nu Macitun 0 5229 88042 61543 2020-01-01T15:32:43Z CommonsDelinker 56 Replacing Europe-Macedonia.svg with [[File:Europe-Republic_of_North_Macedonia.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR6|Criterion 6]] (maintenance or bug fix)). wikitext text/x-wiki kamu nu Macitun(馬其頓語) [[tangan:Flag_of_Macedonia.svg|thumb|u hata nu Macitun kanatal]] == sapuelac == [[tangan:Europe-Republic of North Macedonia.svg|thumb|u kakitizaan nu Macitun kanatal]] kamu nu Macitun mikitinay tu nu kamu nu Selafu(斯拉夫語), unu kuwanay(官方) a kamu nu Macitun kanatal. kamu nu Macitun masaungay i Sayerweiya、Arepaniya、Paocyaliya、Sila、Seroweiniya、Keloaysiya,atu itiza i Satipan-Oco、Saamisan-Amilika, atu Aotaliya, musakamu nu Macitun a binacadan a tademaw. maka 200 a mang(萬) a tademaw musakamu tu kamu nu Macitun. kamu nu Macitun misaungay tu sulit-bacu(字母) nu Sayerweiya-Silier. u salaylay a kamu nu Yino(印歐). ayzaay a kamu nu Macitun caay kalecad tu naayaway a kamu nu Macitun. tuzuma i sa(有時候), malecad tu kamu nu Pacyaliya sa tu taw. == u sulit nu kamu nu Macitun == {| class="wikitable" |kamu nu Macitun 馬其頓語 |македонски |''makedonski'' |/'makɛdɔnski/ |- |kapah kisu haw你好 |здраво |''zdravo'' |/'zdravɔ/ |- |sananal kapah haw 早上好 |добро утро |''dobro utro'' |/'dɔbrɔ 'utrɔ/ |- |demiad kapah haw日安 |добар ден |''dobar den'' |/'dɔbar dɛn/ |- |labiyi kapah haw 晚上好 |добро вечер |''dobro večer'' |/'dɔbrɔ 'vɛtʃɛr/ |- |malanam 晚安 |добра ноќ |''dobra noḱ'' |/'dɔbra nɔkʲ/ /'dɔbra nɔʨ/ |- |haymawen 再見 |пријатно |''prijatno'' |/'prijatnɔ/ |- |militemuh aca 再會 |довидување |''doviduvanje'' |/'dɔviduvaɲɛ/ |- |nana 請、kapahtu 沒關係 |молам |''molam'' |/'mɔlam/ |- |cucucucu kukay非常感謝 |благодарам |''blagodaram'' |/'blagɔdaram/ |- |kukay 謝謝 |фала |''fala'' |/'fala/ |- |macangaltu打擾了 |простете |''prostete'' |/'prɔstɛtɛ/ |- |ahicanaca 對不起 |извинете |''izvinete'' |/'izvinɛtɛ/ |- |kapahtu kisu haw?你過的好嗎? |се снаоѓате добро? |''se snaoǵate dobro?'' |/'sɛ 'snaɔgʲatɛ 'dɔbrɔ/ /'sɛ 'snaɔʥatɛ 'dɔbrɔ/ |- |mahicatu?你好嗎? |како сте? |''kako ste?'' |/'kako stɛ/ |- |kapah kisu haw?你好嗎? |како си? |''kako si?'' |/'kako si/ |- |kapah kaku 我很好,kukay 謝謝。 |добар сум, фала |''dobar sum, fala'' |/'dɔbar sum 'fala/<br /> |} == uzuma == musakamu tuniyan a kamu kya kanatal atu subal: Macitun、Arpaniya、Paocyaliya、Sila subal: Parekan pangkiw-subal musakamuay a tademaw: 1500000-2000000 a tademaw u bacu nu kamu: iso639-1-mk; iso639-2-mac,mkd; iso639-3-mkd<br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == [[:zh:马其顿语|wikipayke kamu nu Macitun-馬其頓語]] [[:en:Macedonian_language|wikipayke kamu nu Macitun-Macedonian language(Amilika a kamu)]] [[ethnologue:mkd|Ethnologue report for Macedonian]] [http://www.bbc.co.uk/languages/european_languages/countries/macedonia.shtml BBC Education - Languages: ''Macedonian, Makedonski''] [http://www.makedonija.info/language.html The Macedonian Language] Reading and Pronouncing Macedonian: An Interactive Tutorial [https://web.archive.org/web/20060206232546/http://www.macedoniainfo.com/books/kronsteiner/ik_3_eng.html Otto Kronsteiner. The Collapse of Yugoslavia and the Future Prospects of the Macedonian Literary Language] [http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=42 UCLA Language materials project] [https://web.archive.org/web/20141220160042/http://www.misirkov.org/ Krste Misirkov - Za Makedonckite Raboti (Complete text of the book)] [[kakuniza:kamu]] [[kakuniza:Tuku Sayuen]] 2myb7t76mrojg5pe9pubjv4s3hsibjz kamulaw 0 5230 61549 61548 2019-11-21T17:16:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kamulaw(番茄) [[tangan:Tomatoes plain and sliced.jpg|thumb|kamulaw|330x330px]] nwglvyxcqty6bri10hqy3411hk22tvb kanatal kanas-mali putiput (NBA) 0 5231 61553 61552 2019-11-21T17:16:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kanatal kanas-mali putiput (NBA) == [[kakuniza:putiput]] 4nsg7vl3e172qsixan22njjdeygk51v kanikalan 0 5232 61558 61557 2019-11-21T17:16:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kanikalan(黎明、破曉時刻) caayhen katahkal ku cilal i sananal. [[tangan:Simple sunrise.jpg|thumb|kanikalan]] rc2mxve54dhned8xp6bbmbyychfh836 kanus 0 5233 103282 103281 2021-03-16T01:01:30Z Tokoabibi 25 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[:zh:指甲|kanus 指甲]] == kakiliman == kanus saan, u limaay a kanus atu kuku'ay a kanus, u atekakay a banges iayaway nu lima atu kuku'. atekakay a kanus, taneng miizaw ku sakabaekeday a kawaw, mudiput tu taludu' nu mita. taneng kami mikapet, taneneg kami misalama tu [[:zh:钢琴|piano]], usakasa izaw ku kanus kami, sisa izaw ku icelang ku taludu' nu mita. iyadahay a izang pakatukuh i kanus, sapisadimel tu izang i iluc nu lima, taneng padihku tu kidu nu mita. == nilacul == [[tangan:Fingernails1.JPG|thumb|lima a kanus]] === u kanus nu tademaw === [[tangan:Human_nail_anatomy.jpg|thumb|u labu' nu taludu' atu kanus]] anu maikes ku kanus, sikisis, mangeli', mahiza sa, caay tu katineng midiput ku taludu'. tanaya' ku kanus paydemidemiad haymaw. mucelak kutanaya' satuba' nu kanus, cacay kungli(公厘) pay cacay bataan a demiad, tulu kungli pay cacay a bulad. baluhayay a kanus mucelak(成長) nay lamit nu kanus, haymaw saan patababaw. haymaw mucelak saan ku kanus. anu caay pidiput tu kanus, patudud hen, patanaya' han kya kanus. mangasiw tanaya' ku kanus, dayum tu mangeli', mapudac. zumasatu, izaw ku ungieng labu' nu kanus. sisa, saiten ku kanus, amana patanaya tu kanus. anu mahiza sa, izaw ku ungin ilabu nu kanus. sawsawni pisaiten tu ku kanus, caay kakapah tatanaya' ku kanus. [[tangan:Nail_base.jpg|thumb|u kanus nu kuku' taludu']] [[tangan:Blausen_0406_FingerNailAnatomy.png|thumb|u kulit nu kanus]] === u belih nu pabaw === kuku' taludu' atu lima taludu', sikanus tu i taludu' nu lima, pulung sa izaw tusa a bataan. kanahantu limaay a kanus kya kaukak(結構) mahiza tu kuku', izaw tu adidi'ay a caay kalecad. tanektekay a kanus haycantu maazih tu labu nu kanus, adidi' ku sumanahay kya kulit. lameneng i hekal nu kanus. langaw nu kanus, caay kalecad nu mihca, tanektek, puu' nu demiad... === izay katanaya' ku kanus === kanus atu bukes nikasumad(演變) ihekalay(表面) a si-paw(細胞), u labu' nu neni' ku tan-pay-ce(蛋白質). matanaya' ku bukes u 週期性ay. amahetik ku bukes, inuayaway a buhang malangaw u baluhayay a bukes. nika u kanus sa, caay kapecu', sisa, anu caay sayiten, atanaya'tu. kya ihekalay a sipaw namakalecuh katukuh mapatay, cacacacay saan malangaw atu tabaki, sisa, baluhayay a tanpayce tahkal tuway caay kahezek, sisa, amisayit tuway ku kanus. === u nanam atu lalangawan === mahinisa(由於) mucelak ku kanus haymawhaymaw satu, isasa' nu kanus madayum maunging, namakay madimelay(乾淨的), kakaydihan kita pisait tu kanus kita. katuud ku tademaw misalama' tu sadadiway(樂器), tinaku ku pianu(鋼琴) asaca cital(吉他), saungay tu lima taludu' atu kanus, sisa, pisait tu kanus cacay a lipay. zumasa, misait tu kanus, akapisait taapuyu', amaduka ku lima. capi a mihecaan, mikulit ku tatayna i kanus, pabangcal tu kanus, yadah ku kulit ipabaw i kanus, salungan kya kanus, uzamasa, pazepit ku bangcalay paceba'ay a kanus ipabaw nu tatengaay a kanus, anu mahiza, bangcal tu ku kanus saan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:指甲|指甲]] [https://www.guokr.com/question/465563/ <nowiki>果殼網. 身體裡的物質是怎麼變成指甲的?. 果殼網. [2013-05-23].</nowiki>] [http://www.hxtian.cn/news/News_View.asp?NewsID=882 關於小腳趾兩瓣趾甲的傳說] [[:en:List_of_cutaneous_conditions|List of cutaneous conditions]] [[:en:Nail_disease|Nail disease (imelang nu kanus)]] [[kakuniza:kidu]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] kuhar4487rqfbeyz889q15679vs9dz1 kapah i simpi matineng tu kakawawen a kawaw 0 5234 102445 61689 2021-03-08T13:11:58Z Kumud.pazik 44 /* ngatu cacay */ wikitext text/x-wiki '''kapah i simpi matineng tu kakawawen a kawaw''' == sapuelac == === ngatu cacay === tengilen u kamu nu babalaki nu mita tu paini nu simpi hananay. u simpi hananay nu mita kyami hawsa, katineng sakyami anu iayaw sakyami saw izaw mahiza a kakawaw, anu kapahay tu lacusay tu sakukamu nu babalaki. ayza kyami haw u simpi hananay sa katineng itini tu amapacukat isaw ku balucu’ nu zuma nu mita sa, katineng sazikuzan sa mahica ku kakawaw i simpi izaw amiazih. u katinengay anu kita hawsa, tawya sa hang mihini ku simpi nu maku sakita. sa ayza itini nu niyazu’ nu mita babalaki nu mita u kamu nuheni kyami haw, painiay i simpi kyami atu ayaway a kakakaw sa, katinengan sa ku babalaki. u zuma satu ku babalaki a kamu nu heni tawya kyami hawsa, patatenga’ kami tu simipi yu sa ku heni. azihen kami sa, anu mahica tu anu kapah tu, lacus tu, sa ku heni. anu mahica tu ku kauzip sa, itini tu simpi katinengen sa. sa u zuma satu sa, u kamu nu babalaki kyami sa, anu mahica tu ku kawaw sa, mahini tu ku sa kamu nu i simpi miazih sa. === ngatu tusa === anu mahini tu u pangangan isaw tu adiwawa kyami haw ngangan isaw sa, namahica tu hani nakasimpiay nu namu hakya kuni u babalaki. asaca anu angic ku wawa kyami hawsa, akay namahica hakya sisimpi kamu, izaw katinengan nu namu, saku babalaki amin isaw. zuma kyami hawsa, anu tala i misimpiyan itini ilalabu’ nu luma’. anu limulak sa ku katuuday hini sakumu nu babalaki, akay izaw ku mapatayay kya, saku kamu nu babalaki. u zuma kyami hawsa, anu sisimpi kita anu masaupu isaw ku kilang i tebal nu misu, asaca pabeli nu taw canacanan kyami saca hini kamu nu babalaki. u tumesay ku mahiniay sakyami, akay asikaala sa ku kisu, anu miadup kisu isaw, saca amicongciang(中獎) kisu, sakukamu nu babalaki. mahiniay kyami hawsa, anu melalak saku kilangkilang itini i liwliw nu misu kyami sa, u kamu nu babalaki kyami, hakay mama nya canacanan nu misu kya muwantan nu misu kya. sakukamu nu babalaki. mahiniay a kamu nu babalaki tu simpi hakay mataneng nu mita itini kauzip nu mita. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:夢占|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-夢占]] Taywan Sakizaya putiput(台灣撒奇萊雅族協會) i Youtube-dadipasan nakulitan ni Yiyang Sayun- nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [http://210.240.125.35/citing/citing_content.asp?id=3665&keyword=%25B9%25DA%25A4R Taywan Yuancumincu likisi kamu lalangawan ziting calay-zazab <nowiki>臺灣原住民歷史語言文化大辭典網路版. 210.240.125.35. [2017-10-16].</nowiki>] [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:2018-cacay]] 4e6qa3npb8zbxjrzs6ohmn3xsb0zi90 kapahay ku wayway-Tiway Sayun﹙misaydan﹚~sakatinusa 0 5235 61712 61711 2019-11-21T17:16:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>kapahay ku wayway-Tiway Sayun﹙misaydan﹚~sakatinusa</big>''' == lacul tu nasulitan == === ngatu cacay === lunabay ku nu ayawan nu luma’ i ciwidian, izaw ku pinapina a kilang, sipisanga’an niza ku luma’ nu ayam, saka caluway pakan, atu caluway miazih tu ayam, i takalay a cudad u aazihan tu canacanan a ayam, uzuma masasukamu kami, u mahiniay a ayam mahica ku kaen mahica ku kasidibu, nu binacadan mahica ku piazih tu mahiniay a ayam ! manamuh ku saydang tu ayam, u akak dada’ kakaiyan niza, zayhan nakamuan nu banalaki sa, makasicay a tatayna sa mala akak sa. === ngatu tusa === pasayza sasingalan ku piazih tu nu’tipan, sasumanah sa azihen ku cilal, ayza ayinsetan, sukeladi atu aazihen tu nu ayam a cudad, mahiza zikuz nu enem a mihca ayza mapazeng i labu nu galas ku nalimaan micudad, mabelih a mabuhat i sasa nu dinki. zatengen itawya ci niza, misacelem ku demiad, kinabakah sa tu uzip mabilil mizikec tu sasulit micudad. silaed tu galas miazih tu nacudadan niza, malecad u makazihay ci nizaan, mikulawit milalaba’ tu laying, nay amis nu kalinku katukuh timul, nay lumaluma’an katukuh umaumahan, nay zuma a niyazu’ katukuh i niyazu’, nay wawa katukuh kabalakian, inacudad mapahzek tu, hizahiza sa u uzip niza mapazeng tu pinaay a mihca audadan sa atu kinabakah sa paicelang palekal tu binacadan ta. cacay a cudad atu cacay ku kamu tungusay u kacekil nu balucu’, nika ayza inamahiniay makulahay tu a tatipeluk, caay tu kapalita ku cudad. === ngatu tulu === madapuay nu likat nu bunac a takal ilabu nu luma’ kalimucu’ nu kakabi’an. nuwalian u bayu, macekul ku dadipasan atu niyazu’. sakalecadan aniwiway i lala’ a adingu, patanuwalian ku piazih i sasingalan. mizikec tu sasulit, micudad tu sasakamuen, tusa a ubad ku demiad, pitu bataan ku mihca a mauzip, cacay ku sasulit makacacudad hakiya? haymaw han miasip ku cudad niza, kakatinengan ku baat nu naculilan niza i niyaniyazu’an, macunus ku nikatinengan ni misaydan, mabuhat ku nizateng, macunus ku pinanam, limulak ku nika uzip. u nikasuped tu ninanaman nitengilan maazihay i niyazu’, sakasitangah niza a paicelang tu binacadan, lalacalacal sa ku tademaw limulak tu damiamiad. makayza i picudad, ci niza i aazihen a kenis nu paykanatal a cudad , atu sabalad nu likisi miwanik tu liken a misapkim. === ngatu sepat === itawya a mihca, namaka taypi kaku taluma’ i kalinku. caay hen kasulimet ku tuud, matabal tayni i luma’ aku. “izaw ku pinapina a kawaw azihen may, madayum sa.” ahemaw tengilen ku kamu, nika caay katatawa ku bihid. pinapina tu a mihca tiya katinengan naku, ayaw nu katayni niza tu cacay a demiad natayza i taypi tabakiay cacudadan mikaygi, macaculi tu cacay a saydang, wini ku kamu niza. “niyam a kumi aenem ku tademaw, sasepat ku kalas atu kaku, nayay ku mahiniay kisu matinengay misulit tu cudad, pilihizai kisu may.” === ngatu lima === hang kiya madayum nasa kaku, pahezek ku kawaw i cacudadan, taluma’ kaku milusimet tu nakaygian nuheni a kamu atu palacudaden ku nisulutan a kamu. yu milusimet ku tu pisulit a kawaw sa u samangelu’ay imahiza. maliyuh kaku misuli tu nu yincumin kiyu sakamuen tu, satikutiku han misaliyaliyaw micudad, ngelu’ sa ku izaay, mahamin sa tayza i niyazu’ pasubana’. pinapina ku demiad manglu’, tineng sa kaku, madayum sa ku kamu niza, kaku u izumaay a niyazu’ a tademaw i tuse ku eneng, cacay bataan tu ku pasubana’ tu micudaday nayaan pasubana, tu nu yincumin, u kataluma’ u nu dietu a nipazazan sa kaku. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == 親親小奇萊,財團法人花蓮縣帝瓦伊撒耘文化藝術基金會 sakasitangah nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-cacay]] e40302pztmq0cyr6vd07rvduwv94bcc kapahay ku wayway- Tiway Sayun﹙misaydan﹚ 0 5236 61717 61716 2019-11-21T17:16:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki malecad u makesemay a ama ci niza, mitesek i balucu’ niyam ku tudawa, matamuzung niyam katukuh i kapahezekan nu uzip; liliden niza kami manamuh tu katuuday, papileku mituhtuh tu uzip niyam, i cacay a meled nu mata malalikisi tu. cacay a demiad tayza i ciwidian mizizaw ci nizaan, saicelang sa ci niza miasip tu caay ka katinengan niza a cudad, u sukeladi.pakayza i nizateng, mizawis tu nu ayaway tademaw a taneng. matineng ciniza nayay ku pahezekan minanam tu cudad, kiyu matumes nu cudad ku luma’, pa’mul han ku balucu’ tu pinanam tu cudad, u nizateng niza mahiza u nipacaitan niza i panan tu mizatengay a sasing ni ayinsetan. sakamu han kiya milihiza tu niyazu’ay a tademaw i niyazu’ ku eneng? “caay ka alawaw i tini !” micekul tu baat malecad mizatengay tu canan.“nika itini kiyami u pikalukan nu nababalaki nu maku, kahacacay nu kilang atu lutuk tungusay u nakalukan nuheni, suni nu bali itini sa malecad u ngiha’ nu nababalaki, lala’ malecad u ina .”. tengilen ku kamu niza mahiza u mabulahay tu babalaki, bulah ni misaydan mahiza u likat a maedil dihku, katukuh ayza i tangila henay nu maku ku ngiha’ niza tu bulah niza. mizateng kaku, ilabu nu adinguan tu ku pizateng malakatalawan tu, caay tu ku mamapawan, kalaicelang hantu a mauip i. kalabian, hanipilami’ han i zazan tu mahuway, sama’, atimsi, sakamu sa takuwan makai kaku mukan tu sisimalay buting atu titi, wini palalamel han misakabi mabecul tu pinapina a demiad. mazih i takal ku ningicihan a matapukaway a tunuz, sasaetim sa ci niza, sakapahan a mitabu maydih kaku anusa mingicih, uzuma sakamukamu sa henay micudad tu, nicaitan i tapiingan nu takal tu lumeni’ay pisulitan matumes tu ku nisulitan tu cudad, salengacay pisulitan mahiza tu, i buyuay a babalaki u suni nu bali atu udad kumatengilay, kawaw nu luma’,kawaw nu kanatal, canacanan tu a kawaw pasikul ciniza. uzuma malalid ci niza tayza taypi milihiza tu saupu, u matabalay tu sananal ku kacawen, teban nu labi a silamalay ku kacawen taluma’; lihalaw kaku taluma’ ci niza pabesuc tayza ciwadaan, adidi’ ku zazan i buyu’ katalawan sa duut, maydih papilabin ci nizaan. “taluma’ ucanan katalawan tu duut?” salimulak sa ngucedis sa ku laway matawa. “hatuhatu, izaw ku lalabu nu luma’ aku.” sabahka’ sa kaku, u cimaay? “izaw ci yuli (ngangan nu wacu) atu tatuluay a nani’ i !” ci yuli naming ku sapangangan niza sa ku wawa nu maku. pakatawa sa misakamu; “sakapahay nu maku a cabay ku tengaan, sananal la’cus caay pakaazih takuwan, kasangilan macaculi kuheni, matalaw kaku a matengil nu miadupay.”. maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu di'tu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. milunguc tuni pasepi nu misu, pasakapahen tu ku binawlan nu binacadan, caay ka uning ka lilac ku uzip atu balucu' niyam, maydih a litinan nu di'tuay a calay, muculil i tatengaay a zazan nu di'tu. u nabalucuan niyam amilunguc, a diputen tu pasepian tu ku baki bai. izaw tu ku nipisilud niyam tu tumesay nu sapibetik mipes, pakay calay nu ditu amilitin, apakatengil kisuwanan tu nipibetik niyam, na cunusen namu ku icelang nu palaw niyam. milunguc a pasepi tu wawa amin, milunguc a pasepi tu payluma' amin, milunguc a pasepi tu niyazu'. mpumpdy8oshmioiqgiavzoc90w683s3 kapahay ku wayway- Tiway Sayun﹙misaydan﹚~sakatinulu 0 5237 61722 61721 2019-11-21T17:16:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pinapinaay a cudad nu sakizaya, u sazikuzay tu a kawaw niza, naniamis nanitimul kami mitengil tu kasasizuma nu kamu, mitengil tu balucu' nu niyazu'ay, cacay a demiad tayza kami i bakung kaluluan a niyazu' mikaygi, beliw sa ku nu kalabian a bali masamel naming, tayniay a saydang nay taypiay ma'ses ku'bi' niza, matawa kaku atu misasingay makaazih.sakamu sa . “cacay demiad hini sa kamu?” “hang ! ayaw i kuhkuh maibul a niyazu' masangsang ku udad, malamed naming kami.”mazateng nu maku ku itawyaay matawa kaku, katalawan ku lahunghung nu kakeleng i tangila. haemay kiya milihiza ci nizaan , maliyuh tu ngelu' limulak aca hacacay sa pahezek ku kawaw, adasay niza tina nicudadan u sapasubana' i cacudadan, kadadapu nu katuuday kiyu pahezek kina kawaw, pipalekal niza tu kamu nu binacadan haymaw sa a maleku. yu mahiza, cacay mihca mapahezek tu niyam ku (wawa1-3 mihcaan a cudad) tulu sakizaya a cudad, patayzaan i taypi miciwsac, tayza kaku i taypi mizizaw tu acawa, mihalhal tu pihibanganru nu micudaday. caay ku mamazateng, nikatayza u nikabelec niza. i 92 a mihca 7 a bulad 22 a demiad tu labi, miliyas tina hekal, taluma' tayza i niyazu' nu cilal, masasukazih tu nababalaki, tumuk ci kumud pazikan. mazateng nu maku izaw henay ku sasakawawen, teban nu labi tanuangic sa kaku. hang, paymihca tu lalud, caay kapawan nu maku milihiza ci nizaan tatimul taamis ku culil mizizaw tu niyazu'ay, laluwaluwah atu nu zikuzan a kulul muculil. hicaen a mapawan, mahicahica ku katalawan izaw ku picangzayan nasa kaku, sazahkez nasa kaku, caay ku hahizaen……, mazateng aca ku sazikuzay , miazih ci niza tu pisulimet nu maku tu cudad sakamu sa , mahiza u ba'ketay ku kamu, “hakay i zayhan pisaicelang namu, na sakizaya a binacadan hakay mulekal mapatahkal katinengan nu katuuday?” yu misakamu ci niza, mikukay atu makesem ku bihid, mahizaay u kesem. cacay bataan a mihca ku pasubana', mizizaw tu niyazu' baat nu caculilen u ngelu' caay kasa. ci niza atu tademaw, lala', tatukian cayka aales, hiza sa u madukaay ku balucu' adada. i tawya kita caay kahiza u nu tau a binacadan limulak paydang sa , matalaw kita u sakizaya kaku asa, namauzip tu i sasa nu kilay a buyu' atu enal nu kilay a binacadan, 1878 a mihca kasadingsingan, cumudan nu tau, malawpes, mahiza ningeli'an a dadingu, cacay lasubu a mihca milimek i amiamisan, u lamal ku sakalawpes a u lamal ku sakauzip, u dil nu nababalaki ku sakapiliyaw nu mita. mahiza kita u tapilalacay mapulin mamelmel ku ukak, matineng tu mamangaay ku duka, muculil kita mabaat ku culil ita. malecad u makesemay a ama ci niza, mitesek i balucu' niyam ku tudawa, matamuzung niyam katukuh i kapahezekan nu uzip niyam, liliden niza kami manamuh tu katuuday, papileku mituhtuh tu uzip niyam, cacay a meled malalikisi tu kapahzekan nu mihca, nazikuzan nu kesem pasaupuen tu niyam ku sakizaya. paluma tu lupas, misanga' tu sakalihalay a sapaiyu, mihalhal tu balucu' nu katuuday, uzip nu binacadan kalakawaw han niza, katukuh pahzekan nu uzip. aazihen nu katuuday, palawamaen nu yincumin, maliyuh ci niza tina kalimulakan, azihan ku cudad inaaenengan tina taywan, sepat lasubu mihca u saka cacay nu tadamaanay a tademaw. nayay ku nizikezikec u tumelekay ku nitizeng a sitangahay, salihalaw satu nu yincumin a kawaw, u samatalulay i balucu' nu katuuday. i nizateng nu katuuday miliyaw mibuhat tu likisi nu sakizaya. malecad u makesemay a ama ci niza, matesek i balucu' niyam ku tudawa, matamuzung niyam katukuh i kapahezekan nu uzip, liliden niza kami manamuh tu katuuday, papileku mituhtuh tu uzip niyam, cacay a meled malalikisi tu. 43pqf8luyw57piiya6q1ru2enjyk7zb kapaysinan a kawaw 0 5238 61775 61774 2019-11-21T17:16:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 52 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kapaysinan a kawaw == === ngatu cacay === u baluhay a mapunengay a tademaw sa, tatiih a masadak nay luma' a talabuyu. paysin, mahiza, anu masadak ciniza, amaudad amakenutan saan ku babalaki. u kenutan sa, izaw ku sakahiza nu tatiih nu demiad saan. anu namacilalaytu ku demiad, tuna talabuyu ciniza sakamaudad. anu kabana'an nu tadetademaw ku nika talabuyu niza, u mamatebuc niza. u cacay nu pisatatiih niza tu binawlan ku kawaw niza. === ngatu tusa === u zumasatu, i ayaw nu nika lingad nu tademaw sa, anu izaw ku basingay a tademaw sa, o sakamaduka' nuya malingaday. tinaku, u nanu sienaw nu kamangay tu nika kitec nu demiad atu nika caay kadengay ku zikuc niza, baesing ciniza. itiya i malitudung ku kalingdan nu babalaki, supa'en nu babalaki ciniza a maynahen. === ngatu tulu === uzuma sa, itini i kasaupu nu babalaki i luma' nu nima, anu izaw ku maesusay, anu matengil nu babalaki sa, tebucen nu babalaki ciniza. u pisamsam tu babalaki kuini saan. saka, papiacaen niza kuya tademaw tu epah. === ngatu sepat === uzuma sa, yu tahekal kisu, anu izaw ku suni nu ciruk, anu misiayaw tisuwanan kuya ayam a masuni i kawanan isu sa, u sakakapahtu nu culil nu misu saan. anu misiikul i tisuwanan a masuni kuya ciluk, izaw ku hica a sakalatiih nu misu saan. anu satiwatiwal saan a maeber a talakawanan, talakawili, anu tataang ku suni nuya ayam sa, u caci'ilu kisu saan. mahaenay kunu kapaysinan a kawaw. s4jj5akd0ctoxeczs4uu5vofvgx62zr kapilay 0 5239 61783 61782 2019-11-21T17:16:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kapilay 青春痘 [[kakuniza:masatekeday-sulit]] ezfetrugmwdbth64ozvzu443gc4og59 kapulungan a ngangan nu Sakizaya atu Taluku(Tayan, Sejek) 0 5240 61794 61793 2019-11-21T17:16:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kapulungan a ngangan nu Sakizaya atu Taluku(Tayan, Sejek) == 撒奇萊雅族與太魯閣族、泰雅族、賽德克族共用的人名 # Sayiun, Sayong # Mayong (Mayomayong檳榔神) # Watan # Awi, Yawi # Nuwa # Tuku # Kala # Tayan # Dawa, Lawa # Bakuay == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == nakamuwan nu niyazu' 4eguchnygxnspb9mlzakpqsn7tgaybi kapulus 0 5241 120608 120607 2021-08-01T06:48:10Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[tangan:Sciurus carolinensis - 2012-07-13.jpg|縮圖|'''kapulus(松鼠)''']] [[tangan:Eichhörnchen Düsseldorf Hofgarten Crisco edit.jpg|縮圖|U-ya kapulus (歐亞松鼠) ]]'''kapulus (松鼠)''' * kasazumaan (界): kasazumaad (動物界) Animalia * cacumudan (門): cacumudan kulus nu aadupan (脊索動物門) Chordata * uzip (綱): cucu’ nu uzip (哺乳綱) Mammalia * mata (目): waheng a mata (齧齒目) Rodentia * zumaay (亞目):zumaay kapulus (松鼠形亞目) Sciuromorpha * sapamata (科):sapamata nu kapulus (松鼠科) Sciuridae '''松鼠科'''(學名:Sciuridae),是哺乳綱齧齒目一個科,其下包括松鼠亞科(Sciurinae)和非洲地松鼠亞科(Xerinae),特徵是長著毛茸茸的長尾巴。本科和與其親緣關係接近的動物組成松鼠形亞目(Sciuromorpha)。 kapulus (mitesekay a nipagangan: Sciuridae) u cucu’ nu uzip (哺乳綱) waheng a mata (齧齒目) pacedisay ngipenay, pasu zumaanan a kapulus (Sciurinae) atu nu Be-cuw (非洲) a kapulusan (Xerinae), u picidek tunubanuh sa tanayu’ ku ikul. u mahiniay kapulus atu uzamay misengi tu kapulus (Sciurdae). == liwasak (分布) == 除了大洋洲和南極洲外,全世界都有分布。 caay ku wabayu atu timul bayu dada’, mamin maliwasak i kitakit. == picidek (特徵) == 松鼠一般體形細小,體形可以小至''African Pygmy Squirrel''的7-10厘米長和約10克重,大至旱獺(土撥鼠)的53-73厘米長,約5-8公斤重。松鼠前後肢間無皮翼,四肢強健,趾有銳爪,爪端呈鉤狀,雌性個體比雄性個體稍重一些。 kapulus mahiniamin adidi’ ku uzip, uzip kaadidi’an tu ''African Pygmy Squirrel'', pakaala pitu katukuh cacay a bataan li-mi ku tanayu’ atu cacay a bataan a kung-ke (公克) kaba’ke, katabakian ku han-ta (tu-pu-su) tu lima a bataan izaw ku tulu katukuh pitu a bataan izaw ku tulu li-mi a tanayu’, u baeket pakaala tu lima katukah walu kung-cin (公斤). u kapulus nuayawan zikuzan a kuku’ nai’ ku bangesay a sakubad, tanektek ku sepatay a kuku, taludu’ nu kukuk’ izaw ku mazizemay a sakulahut, i tukun nu kulahut masakulawit, u lulang kibaketan ku hukang. 花鼠屬與松鼠屬其臉頰內側有頰囊的構造,能儲存很多食物。尾毛密長而且蓬鬆,四肢及前後足均較長,但前肢比後肢短。耳殼發達,前折時可達眼,冬季耳端具一撮黑色長毛束。 baluay kapulus (花鼠) atu kapulusay i labu nu bihid sialubu, taneng yadah ku nipisuped tu kakanan. u kikul mazeket ku banuh mabungbung saca, sepatay a kuku’ nuayawan zikuzanay malecad ku tunayu’, nika nu ayawan a kuku’ kaapuyu’an ku zakuzanay a kuku’ mucelak tanayu’ ku tangila, piked han ku nuayawan katukuh i mata, kasienawan i tukun nu tangila saupu sa ku lumeniay a bannuh tanaya’. 松鼠個體毛色差異較大,為青灰色、灰色、褐灰色、深灰色和黑褐色等等。隨著地區的差異,毛色也有變化,如遼寧松鼠的顏色偏灰,而中國南方的松鼠顏色則較黑。此外,毛色還受季節的影響,冬毛灰或灰褐色,夏毛黑或黑褐色。 kapulus masazumazuma ku kulit nu banuh, izaw ku landan abuabuan a kulit, abuabuan a kulit, makulahay abuabuan a kulit, mutesekay abuabuan a kulit, atu makulahay lumeni’ a kulit, kilul tu kasazuma nu kakitizaan, masazuma tu ku kulit nu banuh, mahiniay i Liyaw-li a kapulus masaabuabuan ku kullit, nutimulan nu Cung-cuw a kapulus lumeni’ sa ku kuli’. satu, kulit nu banuh malilid nu puu’ a mihcaan. kasienawan a banuh abuabuan anucaay u makulahay abuabuan ku kulit, nu lalud a banuh lumeni’ anucaay sa u makulah ku lumeni’. == nikauzzip (生活習性) == 松鼠一般以草食性為主,食物主要是種子和果仁,也會吃鳥蛋、水果如櫻桃等。部分物種會食昆蟲,其中一些熱帶物種更會為捕食昆蟲而進行遷徙,甚至叼走山雀雛鳥。 Kapulus u lutuk ku kaen, u kakanan u sapaluma’ atu pa’nu, mukan tu tiku’ nu ayam,heci atu ing-taw.u zuma a tuudan mukan tu cilekay, mahiniay zumaay akutiay a kakitizaan a tuudan mangaleb mizakep tu cilekay a mikawaw babulaaw, tuwaca milingid tu tu buyu’ay a cilucciluc a ayam.[[tangan:A Sciuridae in Taipei 2.jpg|thumb|kapulus]]松鼠多在春、夏季發情,發情期大約為兩個星期左右。松鼠繁殖的適齡期,雌性為8-9周齡,雄鼠為9-10周齡。在非繁殖季節,雌雄性成體分別佔據一定的地方作為自己生活的活動範圍。 kapulus hatu i sadingsing, u lalud matatakis, pitakisan a demiad pakala tu tusa a lalipayan. tatungus u kasiwawaan nu kapulus, uzang a kapulis waluay katukuh i siwaay a bulad u cacayay tu ku mihcaan nu wawa nu kapulus, u ulang a kapulus i siwaay katukah i cacay a bataan u cacayay tu a mihcaan ku wawa nu kapulus. anu caay kasiwawaan a puu’, u uzang ulang macacidek micalap tu kakitizaan mala u kauzipan nu uzip i liwliw. 在野外,雌性保護一定面積的地盤是為了保護食物,其內不允許其他同種個體進入,對雄性個體也是如此。但是在繁殖季節,則明顯地放鬆對領域範圍的保護,允許雄性個體進入。 i unahumahan, u uzang matineng miading tu kakitizaan a hekal usapiading tu kakanan, ilabu caay pacumud tu malecaday tu a pulus, u ulang mahiza tu. nika i kasiwawaan a puu’, mahapinang mihulak miading tu liwliw nu kakitizaan, pacumud tu ulang. 松鼠懷孕的時間大約為35-40天,每年能產3胎左右,每次能產4-6隻。初生松鼠體形很小,看不見東西,以母體乳汁作為全部營養需求的來源。松鼠發育很慢,生下將近30天時才睜開眼睛。至一個半月時,小松鼠才願意到室外進行活動。 kasibilian nu kapulus pakala tu tuluay a bataan izaw ku lima katukuh i sepat a abataan a demiadan, paymihcaan tulu ku nilecuhan, kinacacay mulecuh sepa katukuh enem ku wawa. kanilecuh han ku kapulus adidi’ ku uzip, caay pakaazih tu tuud, u micucu’ay tu cucu’ nu wina  ku sakatanektik nu uzip. manaun mabuwah ku kapulus, nanilecu’han macapi tut ulu a bataan a demiad kya masamate katukuh satu i cacay pangkiw nu bulad hawsa, adidi’ay a kapulus kya taputah misaungay mihatebudtebud. == lalangawan (文化) == 松鼠在某些地方是代表幸運,說是因為那裏人們不經常看到松鼠,所以每當看到松鼠他們也就會覺得很幸運。然而現在松鼠就變成了幸運的象徵了 kapulus i cuwacuwa a kakitizaan tungusay u musepiay, sakukamu zahan caay tu kahina kaazih ku kapulus nu tademaw amin, sisa yu pakazih kuhini tu kapulus matineng tu u masepiay tu san. uyzasatu ayza u kapulus mahiza malau musepiay tu. == U-ya-sumanahay kapulus (歐亞紅松鼠) == '''歐亞紅松鼠'''(學名:''Sciurus vulgaris'')是松鼠族下的一個物種,屬於一種居於樹上的雜食性囓齒動物,在歐亞大陸等地均十分常見。雖然如此,但在英國它們的數目卻不斷下降,主因是作為入侵物種的灰松鼠(''Sciurus carolinensis'')有更強的適應性及覓食能力 U-ya-sumanahay kapulus (mitesekay a nipangangan: Sciurus vulgaris) tungusay nu kapulus aadupan, tizaay mudeng i kilang macacalulay kunipikan u mapacedisay a adupan, i U-ya Ta-lu (歐亞大陸) a kakitizaan hinamazih. kanahatu mahini, nika i Ing-kuw caaytu kakatuud maselep tu, sakahini mananam ku micumuday aadupan abuabuan kapulus (Sciurus carolinensis) matineng mikilim tu kakanan. 歐亞紅松鼠的標準頭體長約為19至23cm,尾巴長15至20cm,體重為250至340g,雄性與雌性體重相約,並不存在兩性異形的情況,但雌性略大。一般認為松鼠長長的尾巴能夠幫肋牠們平衡,特別是在樹與樹之間跳躍及枝幹上快跑的時候。 Uw-ya sumanahay kupulus tanengay a tanga’h u tanayu’ pakala tu 19 katukuh23cm, katanayu’ nu ikul 15 katukuh 200cm,u ba’ket250 katukuh 349 g, uzang atu ulang masasulecad ku be’ket, mahiniay nayay ku kasazuma nu tusaay uzang atu ulang, nika u uzang u tabakiay.睡眠的時候捲覆身體也起了保溫的作用。 隨時間增長及地點的不同,牠們身上的皮毛也會呈現不同顏色,由黑到棕甚至紅色。 malukut kunikabi’ a a kuti’ ku uzip. kilul tu demiad katanayu’ atu caay kalecad ku kakitizaan, u banuhnu uzip nu heni tahkal ku masazumaay a kilit, na u lumeni’ay tayza masakuhiay tuwaca tu sumanahay. 在英國,紅色的皮毛就最常見,而在歐亞的其他地區,不同顏色皮毛的品種則同時存在,就像人類的髮色一樣。每年牠們都會季節性地更換皮毛兩次,夏天披上的皮毛較細薄,冬天則厚重色沉。 i Ing-kuw,hinamaazihay a banuh u sumanahay, i Uw-cuw nu zumaay a kakitizaan, masazumaay kulit a banuh malecad malecad izaw tuway ku mahiniay, mahiza u tademaw malecad ku kulit nu bukes. Paymihcaan u heni hatu I piu’an kinatusa paliyun tu banuh, u lalud duhepic ku banuh, kasienawan mutesek ku kakibetul. 更特別的是這個品種會在每年的8月至11月期間,在耳朵上長出明顯的耳羽(ear tuft),這種變化是牠們獨有的特徵。加上一身亮紅的皮毛,使一般人也可以把牠們從灰松鼠及美洲紅松鼠等近似種中分辨出來。牠們腹上的體毛則是一致的乳白色。與其他松鼠一樣,牠們都有鋒利及彎曲的爪,容許牠們攀上即使是懸於半空的樹枝上。 u micideka sa uynian a kapulusan i paymihcaan tu walu a bulad lkatukuh saba cacay a buladaan, i tangilamahapinang mikangaw I bttangila ku banuh “ear tuft”, mahiniay sasumasumad u teked ku cidek nu heni. Cunuc ka kelad nu sumana nu banuh, u tademaw amin taneng pakaya abuabuana kupulus atu Mey-cuw sumanahay a kapulus amin mahapinang tu ku misengiay. i biliay a banuh nu heni malecad u cucu’ay a salenga’c. malecad tu nu zumaay a kapulus, izaw aminku masinangay atu malingangu’ay a sakulahut, misulul tuhenian mukayakay tu tepad i tebanay a ciid nu kilang. == mananam (生態及習性) == 歐亞紅松鼠原生於溫帶針葉林,而在溫帶闊葉林也有其蹤跡。與其他松鼠一樣,牠們愛在針葉樹丫上建立自己的巢穴。這些巢穴都由松鼠們利用撿拾回來的樹枝,組成一個約25至30cm左右的半球型的底, Uya-sumanahay kapulus na u i alababaay canancanan kilakilangan, tini alababaay a kilakilangan zizaw tu ku ninaemekan.malecud tu zumaay a kapulus, manamuh ku hehi i capa’ nu kilang patizeng tu nu uzipay adibu. Uyni a dibu hatu nu kapulusay amin nau nisapudan a ciid nu kilang a nipataluma’an, nipapulungan tu cacay 25 katukuh30cm ku masapangkiw ku sasaay, 然後混入苔蘚、樹葉、樹皮及野草等構築而成。有些時候也會棲身在地穴及由啄木鳥所留下的洞穴裡。覓食時多為獨行俠,怕羞及拒絕分享食物;但在個別時期,例如非繁殖季節及特別在嚴冬,牠們也會共聚在巢穴內互相取暖。 satu malamel tu damay, papah nu kilang, pudac nu kilang atu lutuk anisanga’an. Nuzuma muneng I dibu atu nisubelidan nu takululu a buhang. Sacacay sa mikilim tu kakanan, hinasikas atu caay paanin tu kakanan, nika u picidakan a demiad, mahiniay cayay ka siwawaan a puu’ atu micidekay i kasienawan, masaupu ku heni idibu masasi akuti’. 群居時會形成階級制度,也有因性別而產生的分野。佔有領導地位的個體並不一定是雄性,但普遍傾向體型較大及年紀較老的雌性;如由雄性領導,則常發現牠的活躍範圍明顯較其他從屬的松鼠為大。 luyaluy mueneng hawsa masa selaselal ku kawaw, pasazuma tu tatayna tatami. U mikeliday a tademaw cayay kanca u tatami, nika pasayza i tabakiay a uzip atu balakiay tu a uzang, anu u tatama ku mikeliday, tuway matapal mahapinang i liwlw pihatebud katabakian tu nu kapulusay tu. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結) == * 中文維基-松鼠: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%BE%E9%BC%A0</nowiki> * 中文維基-歐亞紅松鼠:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%90%E4%BA%9E%E7%B4%85%E6%9D%BE%E9%BC%A0</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] l2ocsigl7lqio36f7aygmmm31r1lreo kasalahbalan tawya 0 5242 61806 61805 2019-11-21T17:16:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 中秋節烤肉節,一早就跟著家人們去了市場採買今日烤肉需要用到的食物及用品,在市場裏我們買了豬肉,牛肉及海鮮,準備要讓大家吃到飽,讓大家一邊賞月一邊吃烤肉,多麽開心。 kasalahbalan  muidid tu titi,matapal tu sananal,malatay atu iluma’ay a tayda i patiyamay micakay tu kakaydihan a titi atu kakanen,i tida i patiyamay micakay kami tu basic atu heci nu katalalan atu nu bayu, milasul tu apakabecul tu katuuda,hannipi adih hantu pula’ a mukan tuni ididan tu titi, u luma’ ku namu. [[kakuniza:Lisin Kubung]] pjt1u4o4u3osxzvgpappuyud530tcxb kasulin micaliw tu lebung adada' ku tangila 0 5243 61874 61873 2019-11-21T17:16:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 67 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''kasulin micaliw tu lebung adada' ku tangila''' == sapuelac == === ngatu cacay === [[tangan:Anatomy_of_the_Human_Ear_1_Intl.svg|thumb|labu' nu tangila]] anu mikacaw(搭乘) kami tu kasulin(火車), kya kasulin macaliw(經過) tu lebung(山洞,坑洞) saca buhang(洞) sa, caay haw kisu adada' ku [[:zh:耳|tangila(耳朵)]]? kanahantu matengil tu ku suni',caay tu kapah ku suni', caay kasiwatan(清楚) ku suni' haw? kya mahiza saw? uyniyan sa, u tangila nu mita, ilabu' a tangila, sipiatep(壓) nay bali kya. izaw ku duhpicay a telis(薄片,膜), kya ngangan nu hulam sa, u "[[:zh:鼓膜|kumuo鼓膜]]". [[tangan:Cochlear_Implant_1.jpg|thumb|kumuo]] [[tangan:Bony_labyrinth.svg|thumb|labu'-tangila]] ilabu' nu kumuo maziket tulu a wukak, taneng patudu'(傳遞) ninel(震動) nu kumuo, tina kakitizaan singangan ku "teban-tangila(中耳)". [[tangan:Middle_ear.png|thumb|teban-tangila]] i demiad sa, u bali-sapiatep(氣壓) nu teban-tangila mahiza nu hekalay, taneng sapalalen(平衡). nika anu ihekalay a bali-sapiatep tasul talakaw saca puenel sa, uyniyan a sapiatep caay tu sapalalen, bucici tu ku talakaway a bali-sapiatep tayza puenelay-sapiatep. ku kumuo talabu' saca tahekal, caay tu kakapah ku tangila nu mita. === ngatuc tusa === micumud tu lebung ku kasulin, kya bali-sapiatep tansul amatasasa', talakaw tu ku bali-sapiatep ilabu' nu teban-tangila, uzama sa, bucici tu ku kumuo nay labu' tahekal. sisa, adada' tu ku tangila nu mita. mahiza tu mikacaw tu hikuki, tapabaw ku hikuki, adada' tu ku tangila nu mita. usakasa, mapuenel ku bali-sapiatep ihekal nu hikuki. u belih sa, anu mikacaw kami tu [[:zh:電梯|tianti(外來語:電梯)]], tansul sa tasasa' kya tianti, tansul talakaw ku bali-sapiatep nu tianti. bucici kumuo nay hekal talabu', mahiza sa, adada' tu ku tangila nu mita. musepi(幸好), sihusu matulin(連接) teban-tangil atu cihe-salaedan(鼻腔,salaedan空間), u [[:zh:耳咽管|tangila-takulaw-husu(耳咽管)]]. pisuwab saca pienuc taneng mibuhat tu tangila-takulaw-husu, miedap sapalaen bali-sapiatep nu teban-tangil aut hekal-tangila(外耳). anu mahiza sa, caay tu kaadada' ku tangila. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:耳#中耳|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-耳]] [http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/3740680.stm Protein behind hearing] [http://audilab.bmed.mcgill.ca/~daren/3Dear/3d_ear_homepage.html 3D Ear page] [http://www.entusa.com/external_ear_canal.htm Details of various ear problems] [http://www.abc.net.au/science/articles/2006/05/25/1647353.htm Ear wiggling mechanism unmasked] [https://web.archive.org/web/20080209092818/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20080205/cotton_swab_080205/20080205?hub=Health Cotton swabs can pose serious health risk: coroner from ctv.ca] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:kidu]] [[kakuniza:2018-cacay]] nzl24fuoyhopuz8579sjxrwjvh9vi82 kataan, masikata 0 5244 61879 61878 2019-11-21T17:16:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kataan, masikata(便祕) mrvzdqtkaaiyj7h9sqs2zswy2v8xy0p katalalan 0 5245 120597 120596 2021-08-01T05:42:16Z LamiHung 28 /* bukul nu katalalan (牛皮) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Wasserbüffel (25787818312).jpg|縮圖|'''katalalan(牛)''']]'''katalalan (牛)''' * kasazumaan  (界):kasazumaan a aadupan (動物界) Animalia * cacumudan   (門):cacumudan nu kulus a aadupan (脊索動物門) Chordata * uzip                (綱):uzip a cucu'(哺乳綱) Mammalia * mata              (目):mata sisadukuday (偶蹄目) Artiodactyla * sapamata      (科):sapamata katalalan (牛科0 Bovidae * tungusay       (屬):tungusay u katalalang (牛屬) Bos * masasengiay (種):masasengiay a kaduh (黃牛) B. taurus == kakiliman (摘要) == 家牛或稱黃牛、歐洲牛(學名:Bos taurus)是哺乳類偶蹄目牛科牛亞科牛屬中一群已經馴化的動物。這種群居動物的祖先為原牛,大約8千年前被人類馴化成家養的牲畜。如今地球上生存著13億隻家牛,遍布除了南極洲以外的每一塊大陸。家牛同人類的生活極為密切,一般將它們用來作為肉、奶或皮革的來源,在化石燃料大規模使用之前,家牛也是主要的畜力來源之一。 luma'ay a katalala anucaay u kaduh a katalalan, Uw-cuw a katalalan “mitesakay nipangangan Bos taurus” u micucuay sikaki'ay mata katalalanan sapamata katalalan tungusay katalalan u masabelengay aadupan   mapaecaw tu. mahiniay maluyaluyay mueneng aadupan u tuas uyza tu u katalalanay, ayaw nu pakala tu 8 a malebut a mihcaan mapaecaw tu nu tademaw mala u luma'ay a nipahabanan tu. ayza mauzipay i kitakit nu katalalan 13 a yi'k, maliwasa amin caay ka i Nan-ci dada' paykanatal izaw amin. luma'ay a katalalan mapulung mauzip tu tademaw, mahiniay palatiti han nu heni, u salang nu cucu' anucaay malabukul tu sasangaan, ayaw nauyzaay u sasimalal nu kikay, angangan nu luma'ay a katalalan u sapikawaw. [[tangan:CowDefecating.jpg|縮圖|kaduh (黃牛)]]為了更好地利用家牛所提供的資源,人類長期進行配種,按其特徵可以分為供食用的肉牛及產奶的奶牛,用於耕作的家牛則日漸減少。在人類的文化中,家牛一般占有很高的地位,早期台灣中部和南部的農家子弟禁吃牛肉,1949年的《印度憲法》與《尼泊爾憲法》甚至禁止宰牛。人們大多將其同力量、財富等聯繫起來,許多地區將家牛視作忠誠、勤勞的象徵。不過因為其外形和從事的工作,有時也會被當做卑賤、粗暴的象徵。 maydih a kapah yadah ku nilacul nu nipawapenan nu katalalan, u tademaw matenes a mikawaw tu sapatatakis tu katalalan, kilul tu cidak taneng mala u kakanan a katalalan atu a alaan tu salang nu cucu' a katalalan, u sakaluk a katalalan haymaw satu maselep tu demiadmiad. i lalangawan nu tademaw, luma'ay a katalalan u kasatiman, kasumamadan Taywan nu kasatepan atu nutimulan u malukay amin a tademaw la'cus mukan tu titi nu katalalan, 1949 a mihcaan “hulic nu In-tu” atu "hulic nu Ni-pu-al" tuwaca pasatezepen tu mipacuk tu katalalan. tademaw amin hatu pakayniay tu ku sakakitaan, yadah ku icuwacwaay a kakitizaanay luma'ay a katalalan u cacayay ku balucu' tu tademaw, tungusay u malalukay. nika zayhan u wayway atu pisakawawan a kawaw, uzuma pala u puenelay han ku pimiazih, tungusay u tabakiay mibucekisay. == balaki (成年) == 大型的成年公牛的體重大約為1000公斤到1200公斤,母牛則為600至800公斤左右。中小型品種公牛體重也可達800公斤,母牛600公斤。正常狀況下牛的體溫同人差不多,為38至39攝氏度,脈搏則為每分鐘60至80次。 balakiay kizemuay hukang a katalalan u ba'ket pakala tu 1000 a bicin katukuh 1200 a bicin. uzang a katalalan 600 katukuh 800 a bicin, u tatudungay hukang a katalalan u baeket katukuh 800 a bicin, uzang a katalalan 600 a bicin. kapahay a uzip nu katalalan malecad tu ku akuti' tu tademaw, i 38 katukuh 39 ku akuti, u culil nu izang paybeti' kana 60 katukuh 80 a bataan. 大約在兩歲以後家牛便可以達到性成熟,每年秋季是其交配季節。懷孕期約為9個月,剛出生的牛犢體重大約在20至40公斤之間[21],一般每次只產一胎,利用技術上的手段也可增加母牛產下雙胞胎的機率,然而異性雙胞胎中的母牛具有先天不育的特點。 pakala tu tusaay a mihcaan ku katalalan hawsa u balakiay tu, paymihcaan tu balabangan u pitatakisan a puu'. misabili 9 a bilad, lecuh henay a tubul u ba'ket i 20 katukuh 40 bicin a kinabaketan, uzuma kinacacay mulecuh cacay ku wawa, u tineng a pacunuc tu pilecuh nu uzung a katalalan taneng malaapi ku nilecuh, uyzasatu zumaay a nikalaapian uzng a katalalan u mahizaay cayay ka sibili a katalalan. == tubul a katalalan (牛犢) == 小牛犢出生後不久就可以自行站立,大約2至3個月就可以斷奶。成年家牛身高大約在1.2至1.5米之間,體長約1.6至2米。壽命可達15年以上,但肉用牛為了追求經濟利益,有時在2歲前就會進行屠宰。 lecuhan henay ku tubul caay katenes mutizeng tu, pakala tu 2 katukah 3 a bulad tanengay tu a paalesen micucu, balaki ku nu luma'ay a katalalan u talakaw pakala tu 1.2 katukuh 1.5 mi a katalakawan, tanayu' nu uzip 1,6 katukuh 2 mi. 15 a mihcaan ku katanayu' nu nikauzip, nika u titi nu katalalan maydih a izaw kunilacul, uzama ayaw nu 2 a mihcaan ku katalalan pacu'ken tu. 剛出生的牛犢沒有牙齒,半歲左右牙齒長齊,2歲時開始換牙,4、5歲時乳齒脫落完畢,恆齒長齊。隨著年齡的增長牙齒會逐漸磨損,因而判斷牛的年齡時常常觀察牙齒的使用情況。 lecuh henay ku tubul nai' ku ngipen, pangkiw tu a mihcaan masiluc tu ku ngipen, 2 a mihcaan paliyun tu ngipen, 4, 5 ku mihcaan hawsa mahamin tu mapelu' ku wahen a ngipen, malecad ku tanayu' nu ngipen, kilul tu mihcaan u tanayu' nu ngipen haymaw satu maeluc, satu a mihapinang tu mihcaan nu katalalan u ngipen ku azihen. == bituka nu katalalan (牛胃) == 牛有四個胃,依次是瘤胃、網胃、重瓣胃(俗稱牛百葉)和皺胃,這四個胃實際是重疊在一起而非前後依次相接。只有最後一個皺胃才會分泌胃酸消化食物,前三個胃則富含細菌與原生動物。 sepat ku bituka nu katalalan, saayaway masapucu'ay a bituka, salil bituka, masabelihay bituka, “u ngangan masatipelukay han” atu makulibutay a bituka, uyni sepatay a bituka tateng' caay ku matatinbaay mapulung caay ku matatulesay tu nu ayawan nu zikuzanay. uyza u sazikuzay a makulibutay bituka ku pacileminay tu nimelmelay a kakanan, nu ayawanan tuluay a bituka sicilekayay atu naizaway tu a cilakay nu aadupan. == mata nu katalalan (牛眼睛) == 由於眼睛長在頭的兩側,因此家牛有高達320度的視場。另一方面,由於兩隻眼睛的視場只有很小的重疊,因此牛觀察側面的景觀時缺乏立體感,難以判斷物體的大小,常常需要停止運動才能進行對焦。 uyza u katalalan tapiingan nu tangah tusa simata, satu luma'ay a katalalan katukuh i 320 ku maahiay nu liwliw. uzuma satu, uyza u tusaay a mata tu piazih uyza dada' u adidi' a satatinba, satu u pitapal tu katalalan tapiingan miazih tu aazihan caay ka kapah ku mata, caay kadayum mipalita tu adidi'ay tabakiay a tuud, misaluimeng kya mahapinang ku piazih. == ngawa' nu katalalan (牛角) == 有些家牛的品種無角或牛角短小,總體上講家牛的角要比水牛和野牛短小。牛角大約在1歲之後長出,其內部為空心的骨質角心,外面包裹著角套。不同於鹿類,家牛角中並沒有血管與神經,牛角生長到一定程度便停止。牛角不會脫落與更換,將其切掉後也不會重新生長。 zuama luma'ay a katalalan izaw ku nayi'ay a [[ngawa']] anucaay apuyu' ku ngawaa', uyni pulung a kamu luma'ay a katalalan a ngawa' kaapuyu'an tu nanumay katalalan atu nu buyu'ay a katalalan. ngawa' nu katalalan cacay ku mihacaan muculaltu, i labu nu ngawa' nayi' ku ukak canacanan, i hekalay matabu ku ngawa'. caay kalecad tu ngabul, luma'ay a katalalan a ngawaan' nayi' ku ulat nu izang atu angil nu uzip, ngawa' nu katalalan katukuhan tu ku katanayu'an masatesep tu, u ngawa' nu katalalan caay ka pelu' atu caay paliyun, anu ketunen sa caay tu kamulituc ku baluhay a ngawa'. == pisanek nu katalalan (牛的嗅覺) == 牛的嗅覺也頗為發達,主要用來收集來自同伴的信息。包括辨別不同的個體,分辨肛門腺、生殖腺和皮膚上分泌的信息素家牛觸覺最敏感的部位是那些皮膚較薄的地方,諸如面部、脖頸、大腿內側、外生殖器和乳房。它們也能辨別溫度和濕度的高低。牛隻有一個乳房,正常情況下有4個乳頭,在某些變異的母牛身上則會有多餘的附頭。 matinang kalamkam misanek ku katalalan, angangan u sapisuped tu sapakatineng tu namakayzaay i cabay a satakus. pasu mipasazuma tu zumaay uzip nu katalalan, mihapinang tu sanek nu menahan, tawawaan atu banges salang asapatakus tu luma'ay a katalalan u kalamkamay matinengay a uzip aicuwa ku duhpicay a babges asaan, mahiniay u bihid, liel, labu nu padahaw, likut nu tawawan atu cucu'. matineng ku heni i cuwa ku akuti' atu malalemeday tu asaan. cacay ku tacucu'an nu katalalan, u tanektekay a katalalan sapat ku tacucuan, u zuma masumad ku tawinaan nu katalalan uzip izaw haca ku cucu'. 作為偶蹄目動物,牛蹄有四個趾,其中第三和第四趾最為發達,牛的奔跑速度可達每小時40公里。 mala u sakaki'ay mata aadupan, kuku' nu katalalan sapat ku taludu', uzuma sakatulu atu saka sepat a taludu' usalahanad. == bukul nu katalalan (牛皮) == 2008年內,人類獲取了3億920萬張牛皮。牛皮的用途主要為製取各類皮衣、皮鞋、皮帶、箱包。經由牛皮、牛骨熬製提取出的膠原蛋白有良好的生物相容性,在醫學上可作為止血劑、藥物載體、細胞培養培養基、美容整形等。 2008 a mihcaan, u tademaw pakala tu tulu a yi' 920 a mang ku bukul nu katalalan. bukul nu katalalan angangan u sapisanga' tu canananan bukul a zikuc, bukul a kucu, bukul a satelec, bukul a haku kabang. na u bukul nu katalalan, ukak nu katalalan nitengelan nipatahkalan tu cyaw-yen-tanpay u sakakapah salungan nu uzip, tini i isingan taneng mala u pisatezep tu izang, mikeliday i uzip a sapayu, adidi'ay sapahabay tu adidi'ay a cilekay, sapisakapah salungan tu uzip. == tai' nu katalalan (牛糞) == 牛糞中仍然含有許多未經吸收的能量,在過去,牛及其他牲畜的糞便是直接施入田地的重要肥料,曬乾的牛糞可以當做燃料甚至建造簡陋的房屋。化學肥料的推廣和人們衛生意識的提高使牛糞作為肥料的意義有所降低,現在逐漸用發酵處理後的動物糞便取代,發酵過程中還可產生用於燃燒的沼氣。處理後的牛糞還可再次作為動物飼料。 tai' nu katalalan yadah ku cayay ka sulup kapahaay, i ayaw, katalalan atu nipahabayana u tai' kakelul han patayza i laku maladamek, u maacakay a tai' taneng masa pisalamal satusa sapisanga' tu cayay kakapah a luma'. nipalamelan a damek tu pipatiyak nu tanemaw amin macikien tu nu tai'ay a sapadamek sisa caay tu kaydih kanaayan tu, ayza haymaw satu u nipangaliwanay tu ku sapakutay tu tai', nanipangaliwan taneng henay sapalikat. masakapah tu hawsa u tai' nu katalalan taneng henay muliyaw mala kakanan nu aadupan. == icelang nu nipahabayan (畜力) == 牛是最主要的耕作牲畜,也常被用來拉動車輛。至今,在東亞和東南亞的許多地方,仍然利用牛的牽引力耕作。在某些地區,為了較少對化石燃料的需求,對耕作牛的需求反而有所增長。然而在軍事上,卻很少將牛作為坐騎或者是用裝載士兵的牛車衝鋒。冷兵器時代的將領會用火牛陣衝殺敵軍,著名的例子如漢尼拔和田單。 katalalan u angangan nu malukay a nipahabayan, u sapitengteng tu kela'kelakela' a kazineng. katukuh ayza, i Tung-ya (amisan nu Ya-Cuo) atu Tung-nan-ya (smisan timulan nu Ya-cuo) yadah a kakitizaan, izaw henay ku mitengtengay tu katalalanay maluk. izumaay a kakitizaan, maydih a caay kayadah ku piyung tu simal, u sakaydih tu sakaluk a katalalan mangaleb macunus. uyza sakaitini i hitay a kawaw, caay tu pala aenengan ku katalalan anusaca u sapitupin tu hitay malaayaw nu micukahay katalalan a kazizeng. inaya ku kuwang a ziday au lamal katalalan ku taayaw mipatay tu ada nu hitay, u singanganay patinaku mahiniay ci Ha-ni-pa atu Tyen-tan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a nitinengan (外部連結) == * 中文維基-家牛: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6%E7%89%9B [[kakuniza:Sabak Tutuy]] bci16cb1g5tkysebgka51wvt931cx6n katinengan 0 5246 61890 61889 2019-11-21T17:16:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == katinengan == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:知识库|知識庫]]、資料庫、百科全書 nu Amilika:[[:en:Knowledge_base|knowledge base (KB)]] nu Zipun:[[:ja:知識ベース|知識ベース]] === u canan ku katinenganː === === sapihica ku katinenganː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == p15ph5fx18g5oyptx64ofzruuzjhzgr kawpil 0 5247 61906 61905 2019-11-21T17:16:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''kawpil''' 地瓜葉、甘薯葉 u papah nu tuba', taneng mukan tu tademaw atu pahabayay a pabuy. asu' ku ka'nen. Kawpil, u ngangan nu tatayna. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kakaenan]] [[kakuniza:ngangan]] 4gepp82mi6ufjekvqz2jha7rpo2j5k0 kayabes 0 5248 122389 61911 2021-08-27T04:45:04Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Psidium guajava fruit.jpg|縮圖|kayabes]] kayabes(芭樂、番石榴) 801s33ea65d4jcu3owcpbgn4iagh0m4 kazizeng 0 5249 61917 61916 2019-11-21T17:16:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kazizeng(汽車) [[tangan:2016 Nissan Maxima SR, Forged Bronze, front right.jpg|thumb|kazizeng]] hlltw4vx3nmyorjis6svsa95qimkjmz kelakela' 0 5250 61922 61921 2019-11-21T17:16:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kelakela'(牛車) 5ynq4vu9w9947udlzc8sdt10b6xeo2v kelungkelung 0 5251 61925 61924 2019-11-21T17:16:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kelungkelung 雷 22odlxrtgacolu0fpkxs7z1iu8n7wyx kelup 0 5252 61930 61929 2019-11-21T17:16:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kelup(耙) [[tangan:Wooden rake.jpg|thumb|kelup]] eb51xu6n2nlqtstit1c6qnqkdbksfg7 kenuy 0 5253 61949 61948 2019-11-21T17:16:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kenuy == === u sulit nu Hulam === 根努伊 (花蓮縣吉安鄉北昌村到花蓮市中山路一帶) === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan ku niyazu’ nu kenuy. === u sausi nu cidekay a tademaw === === u Pangcah atu Sakizaya a niyazu' === u Pangcah(Amis) atu Sakizaya a niyazu' kuyni. u tumuk nu niyazu' u Sakizaya a tadamaw tu nuayaw katukuh ayza. === u Sakizaya a tademaw === izawtu ku Sakizaya itini, caykatuud ku Sakizaya, uzuma a tademaw sa u Taluku Tayan atu Yuwatan, katuud ku Hulalm intini mueneng. == u cidekay nu Taywan a yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 12 a bulad === {| class="wikitable" href="Category:Wp/ais" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu’]] sxoynzd4irs2a2sl2as4db604h76mkf kihemid 0 5254 61954 61953 2019-11-21T17:16:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kihemid(毛蟹) dbv9s1bwfhimqt6xacm1a9g9xb1wy18 kikul a yawkuay 0 5255 61985 61984 2019-11-21T17:17:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 30 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki izaw ku siwaay a kikul a yawkuay nu nikulitan, u [[Naluto]] bananas kya nikulitan. mahamin siwaay ku heni. u cay kalecad kya kikul atu caay kalecad a licelang ku heni.<br /> == kakawaw nu kikul a yawkuay == u kikul a yawkuay nu nikulitan ni [[:zh:岸本齐史|Kisimoto Masasi]](nipun a kamu: 岸本 斉史<small>/</small>きしもと まさし''<sup>Kishimoto Masashi) (1974年11月8日-)</sup>'' <sup><big>pacunus ci nida tunu yawkuay nu lalangawan i kina patatakan.</big></sup> <br /> == patetek == ==== cacay a kikul(一尾) ==== : Icipi Siwkaku (Lihun a kamu: いちび しゅかく) : nuniyazu: limeken a likelikenan :masimaw a ninticu: cay katineneg. :matineneg: sibali :uzip: izaw ku cacay a tabakiay a kikul nida, u kalakalawlaway kya uzip nida, izaw ku lu'timay a kulit muliyut i uzip nida. :patapuc a icelang: wu-ay-low (Hulam a kamu: 我愛羅, Lihun a kamu: ''ガアラ,Gaara''), namakayca nida i bali a kanatal, sakalima a tumuk nu bali a kanatal; masawacu nida i niyazuay. :sakasepat a tumuk nu bali a niyazu', u ama ni Wu-ay-low, caay kanamuh tu sasabaay a wawa nida. : ==== tusa a kikul(二尾) ==== : Nipi Matatapi (Lihun a kamu: にび またたび) : nuniyazu' : kudeman : masimaw a ninticu : cay katineng : matineneg: palamal : uzip: tusa a kikul, sumilaway a lamal mukiluy tu zip nida, tabakiay a tangila, u takulaway a kulit nu kawanan a mata, u sumilaway a kulit nu kawiliay a mata. mahida salusalus ku ngipen, mahida sumilaway a likat maduduh tu uzip nida. kina patetek namakay kungku nu lalangawan nu lipun; u tusaay a kikul a yawkuay. u kungku ni lipun hananay, anu maka lasubu a mihcan ku nani' malayawkuay tu, siatusa tu kikul . : patapuc a icelang: tatusa a Yutumu. : ==== tulu a kikul(三尾) ==== : Sanpi Isobu (Lihun a kamu:さんび いそぶ ) : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : ==== sepat a kikul(四尾) ==== : Yonpi Sankoku (Lihun a kamu: よんび そんごくう) : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : ==== lima a kikul(五尾) ==== : Gopi Kokuou (Lihun a kamu: ごび こくおう) : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : : ==== enem a kikul(六尾) ==== : Lokupi Sayken(Lihun a kamu: ろくび さいけん) : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : : ==== pitu a kikul(七尾) ==== : Nanapi Jomei(Lihun a kamu: ななび ちょうめい ) : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : : ==== walu a kikul(八尾) ==== : Hacipi Kiuki(Lihun a kamu: はちび ぎゅうき ) : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : : ==== siwa a kikul(九尾) ==== : Giwpi Kulama(Lihun a kamu: きゅうび クラマ ) : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : ==== cacay a bataan a kikul(十尾) ==== : nuniyazu: : masimaw a ninticu: : matineneg: : uzip: : patapuc a icelang: : : == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == weykipayke-[[:zh:火影忍者|火影忍者]] weykipayke-[[:zh:岸本齐史|岸本齊史]] # 《者之书》,[[:zh:岸本齐史|岸本齐史]],[[:zh:台湾东立出版社|台湾东立出版社]],[[:zh:Special:网络书源/9784088742472|ISBN 978-4-08-874247-2]],2008年9月9日 # 《陣之书》,[[:zh:岸本齐史|岸本齐史]],[[:zh:台湾东立出版社|台湾东立出版社]],[[:zh:Special:网络书源/9789863826316|ISBN 978-986-382-631-6]],2015年2月10日 # 《火影忍者》漫画和动画 [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:nikulitan]] fwolalgf31k9oush4mlep9jf2ttxlgs kinapina muisi`? 0 5256 86487 61992 2019-11-30T11:16:30Z Xiplus 201 清理 using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == cacay a demaiad kinawalu muisi`-sakamu sa ku misaydang idau ku limaay a liyad a sapuput tu maisi`ay == '''中譯:一天跑廁所8次-醫師建議5招可改善頻尿''' === sakacacay:miladlad tu taisi`an === u haymaw anipiladlad tu Kakelan '''中譯:1.鍛鍊膀胱肌肉群''' 最簡便的方法就是進行凱格爾運動 (Kegel Exercises),這是一種利用小便時,突然停止解尿,來熟悉骨盆底肌肉收縮的骨盆肌肉的運動。 === sakatusa:haminen tu ku isi` === namuisi` aca pahanhan tusaay a sasulidan, haminen tu ku isi` '''中譯:2.解尿到最後再擠一擠''' 試著在尿完以後,停個一、兩分鐘,再尿尿看。確認把尿排乾淨。 === sakatulu:minanum === minanum tu cacay amalebut lima alasubu katukuh tusa amalebut ku nipinanum '''中譯:3.適時補充水分''' 每天要喝足1500cc-2000cc,約6到8大杯的水。 === sakasepat:amana kaen tu kafi atu ucya === amana kan tu kafi atu ucya '''中譯:4.避免食用刺激的食物''' 像是咖啡、茶等等。 === sakalima:kaen han u lami` atu heci === nikaduh a belac、heci、tebu`、lami`、epuk、pa`nu. '''中譯:5多吃纖維質的食物''' 糙米、水果、筍子、蔬菜、乾豆類,種子類等。 [[kakuniza:Kala Idiw]] 7xjyj82gy5o4cq4t3vb21ft33d6jmyd kinyawpan 0 5257 86449 62001 2019-11-30T06:48:06Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == Kinyawpan == === u sulit nu Hulam === 羅浮部落 Lofu a ngangan sa namakay Hulam, u tatenga'ay a ngangan sa u Kinyawpan. tina ngangan namakay Chingchaw. 族人稱羅浮為雅邦(Kinyawpan),原屬拉號社的領域。日治時期,日人占領拉號社,建置駐在所,因要在拉號社下方興建水圳,因此將社人分配梯田,為分配到者,移居到雅邦,另建一社。定居之後,日人為就近管哩,將駐在所移到雅邦,另至溪口駐在所治理。光復之後,所有譯名改為羅浮,雅邦社就被改為羅浮。Kinyawpan是由泰雅族語而來,其意是曾被明鄭滿清人留瓣子。 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kinyawpan. u kasalumaluma’ nu Kinyawpan sa, 245 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 667 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 411 ku tademaw, pakalatu 62%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 256 ku tademaw, pakalatu 38%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 58%, Cou 1%, Paywan(Paiwan) 1%, zumazuma 1%. === u Tayan a niyazu' === u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha,Amis |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan,Tayal |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan,Paiwan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan,Bunun |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek,Sdeeq |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku,Truku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=5&TA_No=8&T_ID=186 羅浮部落] [[kakuniza:niyazu']] lbwovqqm9arzkxn8xe8o01gm2hu7tts kitakit 0 5258 62006 62005 2019-11-21T17:17:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kitakit(世界) arsqqrqi8jctva030u7x3qtdgvitbou kiwkay 0 5259 62013 62012 2019-11-21T17:17:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kiwkay(教會) [[tangan:StMarkCathAlex.jpg|thumb|tabakiay a kiwkay]] [[kakuniza:kakitizaan]] 1brzxs5fo2v641x4yap64ru26ulfapc kiwmah 0 5260 120610 119971 2021-08-01T06:56:08Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki {{Merge to|kiyuma|time=2019-11-29T12:09:48+00:00}} [[tangan:Wild_Pig_KSC02pd0873.jpg|縮圖|u Amilikay a kiwmah(山豬)]] kiwmah(山豬) == siwkay == i buyuay a [[pabuy]] kuyni, caaykaw nu pahabayay a pabuy. u kiyuma sa, tanaya' ku ngipen nu heni , u pahabayay a pabuy sa, caay katanaya' ku ngipen. makauzip kuyniyan a mauzipay i kitakit, matatungus(適合) i hekalay a subal makauzip. sisa, maazih tu i cuwacuwa nu kitakit. uzuma sa, caay kapili' mukan. u ayzaay pahabayay a pabuy, naayaw 8000 a mihcaan pahabay nu tademaw, mananam tuway pahabay. maydih mukan tu pabuy a titi' ku tademaw. tenektek ku uzip nu kiyuma, tabaki ku tangah nu heni, apuyu' ku kuku. lumeniay asaca kiptulay a kulahay(褐色). u belek(小豬) a kulit sa, u ahemaway a kulahay, silumeniay a silusi. mabalakiay a kiyuma maka 1.5-2 kongce(公尺), maka 90 cm ku talakaw. bahket ku kiyuma, maka 200 kongcin(公斤). tanaya' ku ngipen, maka 6cm, 3cm i hekal nu laway. caay katanaya' ku ngipen nu laang(雌性) a pabuy. mapulung muuzip ku kiyuma, maka 20-50, ilabu sa, izaw 2-3 laang a kiyumah atu belek. musabili ku laang a kiyuma, taneng lecuh 8-12 a belek. mikutkut tu buhang i lala' ku kiyuma. u tatelungan a sisackih a aadupen matineng mikutkutay a aadupen. mauzip i bukebukelalan katukuh buyubuyuan maka 3000 kongce ku talakaw.anu kasienawan tayza isasa' nu buyu. == '''kagak kakuniza(科學分類)''' == salaedan(界):動物界 Animalia (aadupen nu salaedan) kulus(門):脊索動物門 Chordata(kulus nu aadupen) udip(綱):哺乳綱 Mammalia(micucuay a udip) mata(目):偶蹄目 Artiodactyla(mata tu tusaay a kaki’ 蹄) samataan(科):豬科 Suidae(samataan nu pabiy) mikeliday(屬):豬屬 Sus(pazazan muladay tu pabuy) (mikeliday tu belek)pazazan tu belek(sazazanan nu belek) malecaday(種):野豬種S. scrofa(malecaday tu belek)pazazan tu belek Ibuyubuyu’an a maudip ku pabuy nu buyu’) 野豬(學名:Sus scrofa)又名山豬,豬屬動物。牠們廣爲分布在世界上,適應多種棲息環境,為雜食性。 pazazan tu belek i buyubuyu’an a maudip ku pabuy nu buyu’, u kakanen nu heni sa u lutuk atu hicahicanan. 現今肉類食糧主要來源之一的家豬,也是於8,000年前由野豬馴化而成,牠是野豬下的一個亞洲種。野豬不僅與家豬外貌極為不同,成長速度也遠比家豬慢得多,體重亦較輕。 aydaay a kaknen a titi u ni pahabayan amin a pabuy, imatiyahen (那時候) i waluway a malebut a mihcaan i u nu aadupen a pabuy ku papahabayan nu tademaw a pabuy, uynian u aadupen, atu nu luma’ a pabuy i, sa caay kalecad ku udip atu nicelak (展開,發育) nu udip, kiya mahica caay kalecad ku ni celak nuheni sa, namakayni i kakanen nu heni u caykalecad kuni ka celak nuheni ayda u nu luma’ a pabuy (u ciliaw) ku kakanen nu pabuy sisa kalamkam mamucelak tabaki (很快長大) == u wayway tu nupabuy (習性) == 進食中的小野豬。野豬群一般有20隻,也曾有超過50隻。一般的野豬群有2-3隻母豬與一群幼豬,公豬只在madul發情期才會加入豬群masikac。母豬一般會到偏僻的角落生產,一胎能產8-12隻幼豬。 yu adidi’ ku belek sa u cucu nu ina nu kakanen nuheni sisa balaki kuheni i tiya mahkabalaki kuheni sa maluyaluy tuwamin kuheni maluina a nu katuud kuheni sa makalala’ tu tusaay a bataan anu yadah makaala tu limaay a bataan, uwama nu pabuy sa caay pikaput tu katuuday a pabuy, utama nu pabuy sa anumaydih cinida tu tatayna sa itawya amin kaput tu katuuday, uyna nu pabuy, yu amulecuh cinida mikilim aca tu lalimekan a mulcuh, u nilecuh nuheni sayadahay makaala’ tu sabaw tusaay kayadah. 牠們的食物來源很廣泛,包括草、果實、堅果、根、昆蟲、鳥蛋、老鼠、腐肉,甚至也會吃野兔和鹿等。 u kakanen nu pabuy yadah ku hicahicanan a kakanen namakayni u lutuk uheci’ u lamit u cilekay u tikuk u edu mamunuay a heci’, alahican sa mukan tu pawalil mukan tu ngabul adida kayadah nu kakanen nida. 野豬會挖洞居住,且是唯一會挖洞的有蹄類動物。 alahican mi kutkut tu buhang lalimekan nuheni tu sienaw, u sapikutkut nu heni sa u kaki’ (蹄). 野豬性情粗暴、攻擊性強,當受到威脅時,公豬會用獠牙來保護自己,沒有獠牙的母豬會咬對方。雖然並非致命的,但這樣的攻擊會導致嚴重創傷。 u pabuy hananay maetetes mangalep tu anu nikuwangan tu nu tademaw sa uydaan apabuy malinges tu tademaw, sisa makamelaw tu tademaw mulalaba’ tu tademaw amukalat, kanahatu caay kapataynikalatan a tademaw nikasa u pihacengay tu ku duka nu tademaw. 野豬曾廣布於歐亞大陸及北非地區,西起西班牙與摩洛哥,東至日本,北起北歐地區與西伯利亞,南至印度尼西亞、印度與蘇丹的廣大區域都曾有野豬的存在。野豬的棲息環境跨越溫帶與熱帶,從半乾旱氣候至熱帶雨林、溫帶林地、草原等都有其蹤跡,也經常闖入農地覓食。 uyni u pabuy hananay icuwcuwaay a kitakit idaw wamin i nian ku pasitudung hanaku a musakamu uyni u pabuy hananay icuwcuwaay a kitakit idaw wamin i nian ku pasitudung hanaku a musakamu ku Ou-ya-ta-atu Bey-bey a kenis, nutipan Si-ban-ya atu Mu-lu-ge, nuwalian katukuh i Lipun, nuamisan makatukuh i Bey-ou a kenis atu Si-bo-li-ya, nutimulan sa makatukuh i In-du-ni-si-ya,Yin-du atu Su-dan u ahebalay a kanatal u kakitizaan amin nu aadupen a pabuy. u pabuy hananay maydih mikilim kuheni tu, u caledesay atu usienaway atu dihkuway a kakitizaan, alahican mikilim tu nipaluma nu tademaw a kakanen. siwantan miubi amukan. 除了青藏高原與戈壁沙漠外,牠們廣布在中國境內。 yanu kamu niyam i saayaway sa izaw wamin ku aadupen apabuy. nika uyni a cacay cing-zang-kaw-yuan atu Ge-pi-sa-mo, kiinai’ay. 在香港,由於食物和水源充足,加上絕少人狩獵,野豬的增長頗快,甚至經常走入人類生活的環境。 nikasa i tini i Siang-kang kapah ku kakitizaaan i tida izaw ku nanum inaw ku uycacanan a kakanen, sisa mabuwah ku pabuy i tuza. sisa alahican (有時候) tayza i katuuday ku tademaw a aidangan.i tida alahican (幾少數) a padihing (保護) tu. == '''ada nu kiemah (天敵)''' == 野豬是老虎的獵物。老虎會跟蹤野豬群,逐一地襲擊牠們,此方法曾完全摧毀整群野豬。老虎也會追捕野豬,但很少會如此對付雄豬,儘管野豬因自衛而殺死老虎的情況極為罕見。 i matiyahen ku tula’ sa milalaba’ tu pabuy a mukan sisa malawla’ tuku pabuy a matalaw tu tula’ alahican sa madinges tuku pabuy sa paculi tu milalebu tu tula’ alahican. buyubuyu’an (原始山林的狩獵精神──獵山豬) 「抓山豬、有一套!」——狩獵精神的傳承 生活在高山地區的泰雅族,由於居住環境不易從事農業生產,只能從大自然中擷取資源,發展出以狩獵為主的生活文化。 inian u i buyu’ay a maudip u Atayal a binacadan, a nikaudip inai’ ku cacanan a kakanen sisa miadup tu pabuy nu buyu’ uynian a ladid (傳統) anukaudip nuheni u nipiadup ku angangan a kakawaw tu sakauzip nuheni. 長久以來,泰雅族常見的狩獵方式,是利用山林環境就地取材、製作陷阱來捕捉需要的食物,包括:竹雞、飛鼠、野豬、水鹿、山羌…等。雖然後來已被畜牧(豢養)方式取代,但對泰雅族人來說,狩獵仍具有很深的文化意涵。 nanusumamad kuni kaudip nu Atayal yadah ku nidatengan nu heni tusapiadup tu aadupen misanga’ kuheni tu sapiadup a bihkac u teka’ u nu nayibuyu’ay amin a kilang ku sapisanga’ nuheni tu bihkac u u aadupen nu heni sa u dikulac u ede pabuy nu buyu’ ngabul u caket ucacan tu. hanca imahini yadah t uku tutud a cacanen nikasa uynian a a binacadan caay ka pawan kuheni tuni u dadudusen a kawaw nu babalaki (miadup ha nanay). 學習與自然共處,建立保育概念 首先,孩子可以學習怎麼和大自然共處。泰雅族只在每年的11月到隔年3月狩獵,其餘時間都讓動物繁殖生長。反而是相當具有現代保育觀念的措施。 ayda satu ani kaudip caay tu kalecad tunu sumamaday a nidatengan ayda u adiwawa hananay micudad tu ahican amisiayaw tu kapahay a kakitidaan, sisa matineng tu amidateng kuheni tu ahican apaayaw tu aadupen, panutekan tu nuheni tut ulu a mihcaan ku tuki tu kapah amiadup uynian sa maydih kuheni amibuwah tu aadupen, sakasaan apanutek tu tuki sisa maydih amikilul tu kamu nu ipabaway sapadihing tu aadupen. 再者,狩獵活動當中蘊含先人智慧的結晶。例如:獵人們必須能掌握野生動植物的特性、培養觀察環境變化的敏銳度,並學習如何善用現有素材,解決問題、達成目標等。 iniyay u nidatengan nu miadupay maydih amiyala’ tu taneng nu iayaway a tademaw. uyni u miadupay hananay amatineng amitudung tuyni u nisakakawanwan nu babalaki, sisa aminanam tu ayda ahicaen a madutus amalaheci’ kuynian a kawaw. 利用手邊素材,解決生活問題:特別是製作陷阱的過程,每一步都運用到課本上的物理定律,是一個讓孩子可以親手操作、從中熟悉知識的生活教材。 sipakayni i tini i likli’ (周邊) a tutud amisaheci tu nikaudip, uduma satu sakaytini i misabihkac, u sakasanay a papinanam tu adiwawa’ maydih apakatineng tunian a kakawaw. 與族人分享獵物,延續族群命脈:另一個值得借鏡的,是讓孩子學習「分享」的重要:在泰雅族狩獵文化裡,所有捕獲到的獵物,都必須帶回部落和族人共享。狩獵既不是為了逞兇鬥狠的娛樂,也不是為了己私利益的奪取,而是為了延續整個族群命脈的謀生之道。 uynian a nikaudip nu I buyu’ay a Atayal u sakasaan nuheni miadup sakacacay a maydih apaidi tu binawlan usapiadup nu miadupay caay kaw nipaseneng tu binawlan caay kawmisanuudip a kakanen, u maydihay a papulung tu balucu’ nu binawlan sisa miadup ku kapah nu niyazup. == '''sakaudip a kamu (生態說)''' == 台灣山豬,又叫野豬,移動性很強,從平地到海拔三千公尺的高山都有山豬的蹤跡,森林、草叢、竹林、開墾田地都是牠們活動的場 所;入冬之後,山豬會朝低海拔遷徙。 pabuiy nu Taywan singangan tu nu umah a pabuy hananay, padimatin (動作敏捷) ku wayway, nu pabuy nu buyu’, namakayni I enal makatukuh i tinduh (高山) izaw min ku pabuiy nu buyu’ , u aidangan nu pabuy I kilakilangan atu cebecebedan an caay sa i auaukan, itiza I ni kaykungan nu malukay sa tayda t uku pabuy, amilakalak, anu ikasienawan tu ta sasa nu buyu’ malimad ku pabuy. 山豬一胎可以生8-12隻,小豬會一直跟在母豬旁邊生活,大體而言,群體行動的時候較多,食物種類極為廣泛,蚯蚓、昆蟲、地下莖、嫩葉、幾乎葷素不忌。 u pabuy nu buyu’ anu kinacacay siwawa ealw kya anu yadah sa makalala tu sabaw tusa ku belek, yu tatacuwa ku papuy mikilul t uku belaek tu langan a pabuy, u nanam nu pabuy anu tahkal sa maluyaluy aca tu katuuday ami kilim tu kakanen, u kakanen nu heni sa adikak u cilkay atu iluc nu hicahica a kilang mamin makan nu heni inai’ kuni lalesan. == '''laylayan a kamu (歷史說) nu sumamad a kamu''' == 一般人對於豬的印象,大多是又懶、又笨又髒,然而台灣土產的山豬卻力大無窮,敏捷過人,郁永河撰《裨海紀遊》謂:「山豬,蓋野彘也。兩耳與尾略小,毛鬣蒼色,稍刖;大者如牛,牙出唇外,擊木可斷,力能拒虎,怒則以牙傷人,輒折脅穿腹,行疾如風,獵者不敢射。 nu babalaki tu pabuy sa u makasicay u ninai’ay ku tanah, atu cikauning a pabuy, saka u nu Taywan a pabuy nu buyu’ icelang tadimadi, sa Yu’-yung-he sasilitan u “bi’-hey-ki-you” sakamu sa (郁永河撰《裨海紀遊》謂), "u pabuy nu buyu’, u tangila atu kikul a didi’ sibanuh sa salsalnga:cen (蒼色) u sakaicelang nuheni amilalebu’ icelang niya pabuy malecad tunu katalan u ngipen nuza tahkal ku tusaay a ngipen sapi lalebu’ nu heni, alahican sapiputun nu pabuy tu kilang tiya ngipen, ya ngipen niya pabuy sakatalawan nu tademaw anu lalabanen niya pabuy ku miadupay milaliw ku miadupay metalaw ama cucuk niya ngipen, u kalawkaw niya pabuy malecad tu bali kasiduba’". == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * 中文維基-野豬:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%87%8E%E8%B1%AC</nowiki> * 原始山林的狩獵精神──獵山豬:https://futureparenting.cwgv.com.tw/junior/content/index/13018 * [[:zh:野豬|wikipayke-野豬]] * 台灣十二生肖-[http://www.frontier.org.tw/culture/zodiac/ffzo0012.html Taywan kiyuma] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] 83c53glaai40bdp8g7mfet5pcsh1epn kiyandi 0 5261 62071 62070 2019-11-21T17:17:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 52 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:冰棒|<big>'''kiyandi'''</big>]] [[:zh:冰棒|kamu nu Hulam: 冰棒]] kamu nu Amilika: [[:en:Ice_pop|ice pop]], kamu nu Lipun: [[:ja:アイスキャンディー|アイスキャンディー]] == sapuelac == [[tangan:Icepop-green.jpg|thumb|landaway a kiyandi]] u liedecay [[:zh:冰|cuededay]] a [[:zh:食物|kakaenan]], [[:zh:甜味|sicedam]], nasanga'an nu atekakay a [[:zh:雪|suleda]]. pasupeden i [[:zh:冰箱|pingsiang]]冰箱. napacakay i patiyamay, taneng tu misanga' i luma'. caay katekes, izaw tu ku ilabuay, u [[:zh:紅豆|lihum]], u [[:zh:绿豆|wadayan]], u [[:zh:芋|tali]], u [[:zh:花生|kalitang]] atu tuutuud. aesu' ku kiyandi sa ku tadetademaw. anu caledes ku demiad sa, hali kan tu tademaw. == ahicaen misanga' == milasul ku [[:zh:食糖|waneng]], nanum, [[:zh:香料|bangsisay]], [[:zh:色素|kulilit]] atu ciwa'枝棒, pacamelan ku zuma a kakaenan, tinaku: u [[:zh:紅豆|lihum]], u [[:zh:绿豆|wadayan]], u [[:zh:芋|tali]], u [[:zh:花生|kalitang]] . pacumuden i sapilacul, pazengen i pingsiang. mahiza, kapah tu. anu atekak tu ku nanum, taneng tu mukan. == naayaway a uzip nu Sakizaya == cayka nu naayaway a kakaenan nu Sakizaya kuyni, itawya inayi' ku pingsiang iluma', caay kasienaw ku demiad, sisa inayi' ku mahiniay mahiza suledaay a kakaenan. anu maydih kisu mukan, atayza patiyamay micakay. i [[:zh:花蓮縣|Kalingku]], icawa micakay ku aesu'ay a kiyandi saw? i Bataan Kalingku Kuangfu waneng kakawawan. katuud ku tayza micakay tu kiyandiay. kiyamahiza saw? ya waneng u paluma' i kapahay a lala' i Bataan, sisa aesu' kya waneng, sisa aesu' kya kiyandi. anu tayni kamu Kalingku, akaliyuh tayza Bataan micakay atu mukan tu kiyandi itizaay. Taywan subal sa, caledes ku demiad, sisa hali kan tu kiyandi ku tademaw. i lalud nu Taywan, yadah tu pacakay ku kiyandiay. i kasienawan a puu', izaw tu pacakay tu kiyandiay.[[tangan:冰棒.JPG|thumb|aesuay a kiyandi]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == wikipayke-[[:zh:冰淇淋|冰淇淋]] [[:zh:冰|wikipayke-冰]] [[kakuniza:kakaenan]] 9pdpv35ghntgzkjmp0gqrnrxtgjngmx kiwma 0 5262 124730 112234 2021-10-02T02:07:22Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki {{Merge from|kiwmah|time=2019-11-29T12:09:50+00:00}} [[kiwmah]] (kamu nu Hulam: 野豬、山豬) [[tangan:Sus_scrofa_range_map.jpg|thumb|liwasak(分布) tatungus(範圍) nu kiyuma]] [[kakuniza:aadupen]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] 8e5c1ckwlsrat8lrt2qeni82cu9xz8g kiyumi 0 5263 86450 62133 2019-11-30T06:48:10Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == kiyumi == u sulit nu Hulam: 福興部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hualien a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu kiyumi. u kasalumaluma’ nu kiyumi sa, 1,212 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 3,340 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 670 ku tademaw, pakalatu 20%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 2,670 ku tademaw, pakalatu 80%. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin=== u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 12 a bulad === {| class="wikitable" | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,426 |208,525 |89,563 |100,164 |58,132 |13,258 |14,051 |6,629 |6,596 |4,596 |778 |1,459 |31,320 |917 |9,921 |391 |330 |12,796 |- |271,683 |102,059 |42,433 |48,467 |28,017 |6,410 |6,772 |3,146 |3,169 |2,271 |374 |716 |15,142 |461 |4,938 |205 |168 |6,935 |- |287,743 |106,466 |47,130 |51,697 |30,115 |6,848 |7,279 |3,483 |3,427 |2,325 |404 |743 |16,178 |456 |4,983 |186 |162 |5,861 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 3 a bulad === pulung sausi 560820 ku tademaw, Pangcah izaw 209203 ku tademaw, Tayan izaw 89958 ku tademaw, Paywan izaw100591 ku tademaw, Rukay izaw 13303 ku tademaw, Puyuma izaw 14118 ku tademaw, Cou izaw 6635 ku tademaw, Saysiat izaw 6601 ku tademaw, Yami izaw 4599 ku tademaw, Saw izaw 780 ku tademaw, Kabalan izaw 1466 ku tademaw, Taluku izaw 31446 ku tademaw, Sakizaya izaw 930 ku tademaw, Sejek izaw 9975 ku tademaw, Laaluwa izaw 398 ku tademaw, Kanakanabu izaw 330 ku tademaw. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] mauvrcxum8gs29w5hzi1mwjhewqxtas kizemu 0 5264 62138 62137 2019-11-21T17:17:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kizemu(肥胖) 3if2f2shtxz8ew41ku4jhovj3a341wf kobah 0 5265 86451 62159 2019-11-30T06:48:13Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == kobah == === u sulit nu Hulam === 慈峰部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu kobah. u kasalumaluma’ nu kobah sa, 56 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 141 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 104 ku tademaw, pakalatu 74%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 37 ku tademaw, pakalatu 26%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 67%, Sejek(Seediq) 4%, Yuwatan(Bunun)1%, Cou1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Sejek(Seediq), u Yuwatan(Bunun), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] f17jqs7rsiqo2kady8xgp1klbbshx7v kubkub 0 5266 62170 62169 2019-11-21T17:17:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kubkub(玉米) [[tangan:Zea_mays_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-283.jpg|thumb|kubkub]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:玉米|wikipayke-玉米]]<br /> [[tangan:Corncobs.jpg|thumb|sikulitay a kubkub]] [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kakaenan]] o6fumzo722nt5plrvdirfaztlkod251 kuhkuh 0 5267 122158 122157 2021-08-22T03:25:42Z 36.227.221.215 /* pahabanan a kakitizaan (養殖池條件)   */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Viviparus contectus met operculum1.jpg|縮圖|kuhkuh(田螺)]]kuhkuh (田螺) * kasasumay (界):kasazumaay aadupan (動物界) Animalia * sacumud (門):sacumud dami’ay aadupan (軟體動物門) Mollusca * uzip (綱):uzip bili ku sapiculil (腹足綱) Gastropoda * mata (目):mata dawmiay uzip (主扭舌目) Architaenioglossa * pulung (總科):pulung samataan kuhkuh (田螺總科) Viviparoidea * samataan (科):samataan kuhkuh (田螺科) Viviparidae '''田螺'''泛指'''田螺科'''(學名:Viviparidae)的腹足綱軟體動物。平均只有拇指頭大小,有角質口蓋。螺螄是田螺科動物的通稱。很多淡水魚類喜歡吃田螺。田螺體內很容易生長寄生蟲。 kuhkuh caay kuyni u sapamataan a kuhkuh dada’ “mitesakay nipangangan Viviparidae” u bili ku sapiculil dawmiay’ uzai aadupan. palalecad hatiza u taludu’ katabaki, sipudac ku banges cisataheb. kacumuli sapamata kuhkuh aadipad a nipangangan. yadah ku i abesaay nanumay a butingan manamuh mukan tu kuhkuh. labu nu uzip a kuhkuh madayum sicilekay. == kasazuma nu kuhkuh (田螺種類) == 舊屬前鰓亞綱,田螺科目前是主扭舌類的成員,約有17屬百餘種。 tungus malumanay nuayawan silingasaay a uzip, sapamata kuhkuh imahini u dawmi’ay uzip a sakaput, pakala tu 17 a tungusay (屬), cacay a lasubu a masasengiay (種). === tungusay kimulmulay kuhkuh (圓田螺屬) === 圓田螺屬(Cipangopaludina),舊作田螺屬,包括下列各物種:中國圓田螺(圓田螺)(Cipangopaludina chinensis),滇池圓田螺 (Cipangopaludina dianchiensis), 瀕危稜田螺(Cipangopaludina miyagii), Cipangopaludina compactus, Cipangopaludina formosensis, 石田螺屬(Sinotaia),石田螺(環稜螺)(Sinotaia quadrata),雙帶石田螺(Sinotaia lapidea),螺紋石田螺(Sinotaia quadrata heudei),Sinotaia quadrata aeruginosa。 tungusay kimulmulay kuhkuh (Cipangopaludina) tungusay malumanay nikalukan umah tungusay kuhkuh, pasu mahiniay canacanan nu mauzipay: Cung-kuw kimulmulan kuhkuh (kimmulmulay a kuhkuh, 中國圓田螺) (Cipangopaludina chinensis), tyen-ce a taku u kimulmulay a kuhkuh (滇池圓田螺, Cipangopaludina dianchiensis), kalihanawan u masamucuyay a kuhkuh (瀕危稜田螺, Cipangopaludina miyagii), Cipangopaludina compactus, Cipangopaludina formosensis, tungusay masabucu’yay ku kimulmul a kuhkuh (石田螺屬, Sinotaia), masabucuyay kimulmulay kuhkuh (masataliyukay ku kamucuy a kuhkuh, 環稜螺) (石田螺, Sinotaia quadrata), tusaay kasataluyuk nu masabucuyay a kuhkuh (雙帶石田螺, Sinotaia lapidea), masataluyuk ku mucuy nu ikul a kuhkuh (螺紋石田螺, Sinotaia quadrata heudei), Sinotaia quadrata aeruginosa. 圓田螺貝殼卵圓形,體層甚圓,殼口近圓形。貝殼褐色或綠褐色,平滑有光澤,殼高約4cm。口蓋角質化呈黃褐色並有同心圓紋路。 kimulmulay kuhkuh kuki’ masamulmul ku ti’kuk, kimulmul ku satungdud nu uzip, laway nu kuki’ masakimulmul. kuki’ makulah ku kulit anucaay sa makulaha ku landaw, lameneng takelal, talakau nu kuki’ 4cm. sataheb a pudac mala kulahay ku kalawlaw nu kulit izaw ku masamulmulay a kulit masabalucu’ ku kamulmul nu kulit a zazan. === '''masabucuyay kuhkuh  (石田螺)''' === 又名石螺或環稜螺,貝殼比圓田螺小型但殼形略修長,周緣略有一稜,貝殼暗綠色或綠褐色,殼高約2.5 cm。 singangan aca tu masabucuyay kuhkuha anucaay sa masataliyukay ku kamucuy a kuhkuh, kuki’ ka adidi’ay tu kimulmulan kuhkuh nika masatanayu’ ku kuki’, tapiingan a bucuy, u kuki’ duuduuta ku kaladaway anucaay sa sakulakulahan ku kaladaway, 2.5cm ku talakaw nu kuki’. == kaliwaliwah i kananaman (分布與習性) == 田螺分布幾乎遍及全世界:見於歐洲、亞洲、非洲、東南亞以及北美洲東側和古巴等地的河川、池沼和水田等淡水環境中。繁殖能力很強。田螺喜歡生活在泥質水底,以水底的矽藻或有機雜質為食。雄性個體的右觸角變形成交配器官與雌性個體交配。為卵胎生。 kaliwaliwah nu kuhkuh mahamin izaw i kitakit, maazih tu i Uw-cuw, Ya-cuw, Bey-cuw Tung- Nan-ya atu Pey-me-cuw a nuwalian atu Ku-pa a kakitizaan a sauwac, taku atu laku liwliw nu abesaay a nanum. tunu wawa sa. manamuh ku kuhkuh mauzip i lanulanu’an, i labu nu nanum damay anucaay sa u laclac mala u kakanen. uzip nu ulang kawili a ngawa’ u sapitakis tu uzang. i bili misati’kuk. == misalalami' (料理) == 炒田螺是流行於中國南方的風味小吃。廣西柳州的螺螄粉也是以田螺湯烹製。但無論何種食用方法,都應確保田螺完全烹熟,以免寄生蟲感染。 miciyan tu kuhkuh u kanamuhan nu Cuw-kuw nutimulan asuay a kakanan. Kuwng-si Liw-cuw walay a kuhkuh u nisakabian a kuhkuh. nika nu canacanan ku sapalamel, kanca ngaayen ku kuhkuh, sakasaan a malalid nu cilekay. == amalaheci (保育) == 台灣原生種「圓田螺」保種成功,水試所:還可量產、育成率達九成。 Taywan nauyaan u “kimulmulay kuhkuh” amalaheci ku nidipat pipahabayan, taneng henay a yadah ku nipahabanay, nipahabanay katukuh siwa a kacakat. 近年來農委會水試所積極投入保種工作,昨(1日)宣布成功復育圓田螺,使之再度量產,育成率高達九成。目前水試所公開出售圓田螺種螺,鼓勵民眾進行復育或繁殖量產,未來可望成為台灣少見、具有經濟價值的原生物種,達到保育與利用雙贏。 ayzaay tu a mihcaan Nung-wi-huy pipahabayan sakalamkam sa mikawaw misuped pahabay tu sapaluma sa, nacila (cacay a demiad) pasubana’ malaheci tu ku nipahabay tu kimulmulay kuhkuhk, yadah satu ku kuhkuh, u nipahabayay kacakat katukuh i siwaay. imahin pipahabayan patahkal a pacakay tu canacananan a kuhkuhan, mibangbang tu binawlan mikawaw pahabay anucaay pakayadah tu kuhkuh, anuayaw adasay mala u cayay tu ka azih i Taywan, u siacaay a nilacu nu uyaayay tu nu mauzipay, katukuh tu nipahabay atu nipacakay asinilacul tu. 不敵農藥與外來種,圓田螺野外族群驟減。 caay ku nipasapaiyuan atu nu tauay a kuhkuh, kimulmulay a kuhkuh umahay  zumaay a kuhkuh maselep tu.  圓田螺是台灣體型最大的原生種淡水螺,最大可達7~8公分;目前較常被民眾食用的石田螺,最大體型則僅約3~4公分。水試所所長陳君如表示,從「一粒田螺九碗湯」這句俚語可看出,過去圓田螺是台灣重要的食用水產品,更與農村社會有緊密連結。近年來由於人為開發、環境變遷等因素,已少見圓田螺等本土原生淡水物種外族群。 kimulmulay kuhkuh nu Taywan tabakiay nu yaanay tu abesaay nanum a kuhkuh, satabakiay katukuh 7-8 hunan, imahini u makanay tu nu tademaw amin u masabucuyay kimulmulay kuhkuh, u satabakiay a uzip 3-4 hunan dada’. pipahabayan a mikeliday ci Cen-cin-zu hini sa, makay “cacay a kuhkuh siwa kaysing ku kabi” uynian a kamu taneng maazihay tu, iayaw kimulmulay kuhkuh nu Taywan u kahenulan nu nanumay a kakanan. sangaleh malukay syakayay mahizatu, ayzaay tu a mihcaan namapatadas nu tademaw, masazuma tu ku liwliw caay tu kaazih ku nu tiniay tu nuyaanay tu nanumay mauzipay nu tauay aca a kuhkuh. 因此,水試所積極進行圓田螺等,重要本土淡水物種的蒐集、保存與培育。過去圓田螺的主要棲地為天然湖泊、皎白筍田及水稻田。水試所副研究員陳冠如分析圓田螺數量急劇下降的兩大主因:第一是慣行農法成為主流,使對農藥及污水非常敏感的圓田螺難以生存;第二是福壽螺等外來物種的生物競爭,以繁殖速度來說,一粒福壽螺一年可生3萬顆卵,一粒圓田螺一年卻只能生200顆卵。 satu, pipahabayay kalamkam satu mikawaw tu kimulmulay kuhkuh, kahenulan a misupet tu tiniay mauzipay i nanum, misuped pahabay. iayaw kimulmulay kuhkuh angangan mauzip i taku, kapisun a laku atu nipalumaan tu tipus a umah. pipahabayay sakatusa nu mikeliday mitelacay a tademaw ci Cen-kuwn-zu pipudac niza u kimulmulay kuhkuh tusa ku angangan kahini kalamkam a masele, saka cacay malukay ku azihen, pasapaiyu mapauning tu ku nanum caay tu kauzip ku kuhkuhk, sakatusa bu-su’-lu a kuhkuhan macacabi’ tu nu tauay a mauzipay, u kalamkam a siwawa sa, cacay ku bu-su’-lu cacay a mihcaan nilecuhan tulu a mangan ku kuhkuh, cacay ku kimulmulay kuhkuh cacay a mihcaan 200 dada’ ku nilecuhan a kuhkuh. 從前 (約1971年以前) 農田有許多田螺可以撿食,分析當時可能的因素為:老式的溝渠於枯水期比較能保持一定的蓄水量,有機肥的使用以及農藥的使用還不是很普遍等。水溫也是重要因素之一,同樣一條水溝,春、秋兩季田螺數量比較佔優勢,反之夏天卻是福壽螺比較佔優勢。因為田螺最適當養殖水溫為23-28℃。 iayaw “ayaw nu 1971 a mihcaan” i umah yadah ku pisapudan tu kakanan a kuhkuh, mipudac itawya taneng a mahini sa. kasumamadanay a cilis i kaelacad izaw tu kunisuped tu nanum, caay padamek henay atu caay henay pisapaiyu. kahenulan u kakuti’ nu nanum, malecaday a cilis, sadingsingan, balangbangan tusa a puu’ kasikuhkuhan, u lalud kalahadan nu bu-suw-lu. sayhan u kuhkuh u tatungus pahabay u akuti’ i 23-28℃. === '''pahabayan a kakitizaan (養殖池條件)'''   === 田螺生命力和抗病力都很強,在水源充足的水溝、水田、池塘均可放養。一般是採用池塘養殖,池塘規格大小一般以容易分養、清池、整池為原則,池子的深度關係著冬暖夏涼的問題, kuhkuh icelang ku nikauzip atu icelang mitena’ tu imelang, i sinanumay a cilis, laku, taku taneng mipazeng pahabay, u zuma i taku han pahabay, misabacalbacal tu taku tabakiay adidi’ay pasasizuma pahabay, tamelacay a taku, nisulimetan a taku ku sapahabay, u tesek nu  kailabu labu kacacayat tu akuti’ nu kasienawan kasapi’ nu lalud. 但是為了考慮光照的問題,一般以水深70 cm為宜,同時在四周圍網,防止田螺逃逸。水面可以放養浮萍等,供田螺攝食,並在池中插上竹竿或木條等供附著性藻類繁衍,供螺攝食、棲息和產卵。 nika paayaw tu kaliyuhan a sapacilal, u kailabu nu nanum sakapahay i 70cm, mahiza sa pasalilel ku liwliw, sacaay pilaliw nu kuhkuh. i hekal nu nanum taneng pahabay tu munabaway a lutuk, kakanan nu kuhkuh, sa pahecek han i teban tu auk sazepitan nu damay mulangaw, kakanan nu kuhkuh, papahanhanan nu kuhkuh atu kasiti’kukan. === '''pahabay tu sapal a kawaw (放養種苗方法)'''   === 整池後,一般選擇在4-11月進行放苗養殖。每年的6-9月是田螺大量產卵的季節,可到南投縣埔里溪流或到埔里市場上購買圓田螺。按雌雄2: 1的比例,從中挑選出15-20 g的雌螺投入池中,一般每立方米水量投放10隻雌螺即可。小田螺約經1年的養殖就可捕撈上市。 nanilisimetay ku taku, u zuma mipili’ i 4-11 a bulad malingatu pahabay tu sapul. paymihcaan tu 6-9 a bulad u puu’ nu kasibekan nu kuhkuh a siti’kuk, katukuh i Nan-tuw a kuwan Pu-li a sauwac anucaay sa tayza i Pu-li a iciba micakay tu kimulmulay a kuhkuh. kilul tu nipalalecad 2:1 ku uzang ulang, pakayni i pipili’ tu 15-20g ku uzang a kuhkuh pazeng han i taku, payli-bang-mi ku nanum pazeng han tu 10 a kuhkuhan uzang a kuhkuh taneng tu, adidi’ay a kuhkuh caliway tu cacay a mihcaan kunipahabay taneng tu alaen pacakay. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (參考資料) == * 中文維基- 田螺科:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%94%B0%E8%9E%BA%E7%A7%91 * 台灣原生種「圓田螺」保種成功:https://e-info.org.tw/node/228347 [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:Habayiing]] hpxll8za03sm4t08oy1jbfh28v34fh0 kukay 0 5268 62184 62183 2019-11-21T17:17:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kukay (謝謝) <br /> ro9ghy9ws7lkkjoob10tyhrjoxjbpf6 kuku' 0 5269 62189 62188 2019-11-21T17:17:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kuku'(腳) huhte1jib184tomzdmyw9c1214md9sd kuku' nu cilal 0 5270 62196 62195 2019-11-21T17:17:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kuku' nu cilal u dadiw nu tatayna [[kakuniza:Kala Idiw]] 74hpuccx2kzr24cbwdut15e3dgjaz6d kuku' nu cilal-sakacacay a lukyaw 0 5271 62201 62200 2019-11-21T17:17:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''sakacacay a lukyaw-micumut''' tusa a telilic micumut, muliyut misuayaw tu labang, mikukay tu labang. mamin tu mikukay amalaliwasa, apaduma` tu ku lukyaw. '''第一支舞蹈-進場''' 兩排進場,轉彎後面向貴賓,並向貴賓致謝。結束敬禮後,兩排人員散開,將換下一首樂舞。 [[kakuniza:Kala Idiw]] bfa5mn74bwn08snv77wulk0ifkrych0 kuku' nu cilal-sakasepat a lukyaw 0 5272 62206 62205 2019-11-21T17:17:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kuku' nu cilal-sakasepat a lukyaw mikukay tu labang, tusa a telilic ataluma’ tu [[kakuniza:Kala Idiw]] o1ata3tfb1phoed8uh7cmndu8ew2t8k kuku' nu cilal-sakatulu a lukyaw 0 5273 62211 62210 2019-11-21T17:17:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kuku' nu cilal-sakatulu a lukyaw sakacacay: sayaway tusa a telilic sakatusa: masuma sepat a telilic sakatulu: amasakimulu malecak tu cilal, amisanga tu kuku’ nu cilal sakasepat: mamin tu kuku’ nu cilal masuma tusa a telilic [[kakuniza:Kala Idiw]] i96wao2uksqkmui2rtrrrak1n3x9r07 kuku' nu cilal-sakatusa a lukyaw 0 5274 62216 62215 2019-11-21T17:17:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''sakatusa a lukyaw-mapalaw ku babalaki''' u mapalaway, mudikec tu ku mapalaway sapatungus tu babalaki, mududuc naculilan nu babalaki. mupateng tu sapatungus, amalingatu tu mutakus tu babalaki, mamin tu mutakus atahkal tu mapalaway. tatayna amin sakacacay: maluk ku katuuday sakatusa: mapulong mutakus sakatulu: midudung tu mapalaway, mitakus tu babalaki. sakasepat: mikukay tu babalaki [[kakuniza:Kala Idiw]] 4z9lr8rh4g0sp0zo58r9semo26658ya kulang 0 5275 122391 122390 2021-08-27T04:48:40Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki [[tangan:¿ Brassica juncea ? (6726524381).jpg|縮圖|kulang]] ==kulang(芥菜)== luciluc han ku kulang a pacikah sa kapah kanan. ghgvq6p9tg6cyzz772lsum5k2oe3wbg kuletu 0 5276 62226 62225 2019-11-21T17:17:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kuletu(山藥) 4jkm539zj4iz7n4tuet66baw37owjnw kuli Huisin Sayiun 0 5277 62254 62253 2019-11-21T17:17:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Kuli Huisin Sayiun == === ngangan === ci Kuli Huisin Sayiun ku ngangan. === u etul === u tatama. === u nalecuha === 1999.03.12 === u minalu === Ciwidiyan. === u kakawaw === micudaday. == namakay cuwa a cudad == i kenoy. http://webgram.co/i.am.hantie_man qy4cn6syjeumhsuqeofdd963dyabjwo kulit 0 5278 62264 62263 2019-11-21T17:17:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == kulit === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:颜色|顏色]] nu Amilika(英語):[[:en:Color|color]] nu Zipun(日語):[[:ja:色|'''色''' (いろ)]][[tangan:Colouring_pencils.jpg|thumb|yadah ku kulit kina inpic.]][[tangan:Nasir-al_molk_-1.jpg|thumb|bangcalay a sasingalan, yadah ku kulit.]] === u canan ku kulit(kulit是什麼?)ː === lumeniay、salengcay、sumanahay、takuliway、landaway pitu ku kaazihen nu tademaway a mata sa ku sitangahay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == [[:zh:颜色|wikipayke-顏色]] [[:zh:颜色列表|wikopayke-顏色列表]] [https://baike.baidu.com/item/%E9%A2%9C%E8%89%B2/5014 百度百科-顏色] jh6x7a10lcq9mqgm7ucfoi7gmw452yf kulukulu 0 5279 91994 91992 2020-08-06T06:59:26Z Minmin2016 18 wikitext text/x-wiki ==kulukulu(竹滾球)== sakapet a tuud:ansi、auk sakapet misanga:bakan、salusalus u culuk nu hican: ketunen ipuu’ nu awuk, manu bacu’ silumeniay, nikatatapal nu puu’i tiza 2. disdisen kiza puu’, masatalakaway salalamenengen. masanga tu. ahicaen ku uzip: saayaway sa kuliten ku tusa a sulit ilala’. u zuma sa i teban sazikuzay pazengen ku sapikawa. siwantan tu ku batad. kau kulukulu ku sapakulu i teban nu tuud. kiya mahetik malakelaku tuud. iyadahay kuni kalakal sausin sa. katuuday nu tademaw sa makademecay. malcad u mi pawlinciway nu ayzaay. lmw0axohurknbzdvjuko1s6a6blqhc4 kumulis nu i Siwkulanay a Pangcah 0 5280 62283 62282 2019-11-21T17:17:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kumulis nu i Siwkulanay a Pangcah == === ngatu cacay === kumulis nu i Siwkulanay a Pangcah u kumulis hananay i, u laluwaden nu niyazu’ tu mihecahecaan. luma, satukeled han nu cacay a naniyazu’an a ciluwad. Luma, malaladub ku pinapina a niyazu’ a malacacay ku luwad. i ka’ayaw nu ilisin saca a ciluwad tu kumulis. cacay a luwad, anu lanikay i, tusa ku demiad cacay ku dadaya. anu mangayal i, tusa ku dadaya tulu ku demiad. u tata’ang nu nanum ku pialawan tu saka lanikay atu saka ngayal nu luwad. === ngatu tusa === u kaciluwadan tu kumulis i, u Siwkulan a talawadaw. u kawaw a kumulis i, taba’en ku sawa’elan nu kacacinuwasan a pasayla i luma a sunul nu nanum. ta i tiya yu makelah tu ku nanum a mibuting. u lalusimeten tu sipitaba’ i, u kilang malutaltal, u eli’ atu talud, u tabayal, u bukeluh, atu bunak atu si’elac, hatila. yu miteka a mitaba’ tu nanum i, cacay ku suwal nu mama nu kapah, sabelibelih satu ku sabasaba a kapah pakinacacay tu tayal a mitaba’, awaay ku matayuay. u saka saan a pakinacacay tu tayal i, nga’ay caay kasalucud ku nanum a misetul tu sataba’ u sanay. naw hani, anu masalucud hu ku nanum a mipelux tu taba’ i, caay tu ku mamabilu ku nanum a liyawen a mitaba’. yuzasaka, sataliktiken ku kawaw a mahmin. === ngatu tulu === Sasitahebud satu ku nalikulan nu kapah a cumikay. u kahemekan a minengneng ku kabalihbih nu kapah a mitaba’. u taluma nai pala anu mahelek ku pibuting, maedeng kami a minukay anu dabak i anu saan ku piditek nu mama nu kapah tu luwad naila i, uculen nu mama nu kapah ku sadusidus nu ciupihay a selal. patakec han naila ku cuhcuh i laenu nu cuhu’ i sabaled nu ’amatulud naila. itiya i kasademseman nu buti’ tu dadaya, na’un saan caila a cumikay a mitaliyuk tu niyazu’ a palatuh tu i luma'ay. kamu saan:“ uy! ina! tekung ’alaway, ’alilawlaw nu bulad, keliw sasebet, minukay kami anu dabak” saan a palatuh tu i luma’ay. pakatengil ku i luma’ay tu pipalatuh nu kapah i, malatal a manikal ku babahiyan a misahakhak tu sasatulunen. === ngatu sepat === ta sa’apeladen naila ku tulun a misapangkiw nu kawat ku pisakubetul, cacay a kamat ku nika pisadadahal. ta pataylaen naiza i ’adawang a patulud i teluc nu lubang kuya tulun i mamalahuk . ta silimlimen nu pakalungay nu lubang a mipili’ ku bangcalay, u sakaay ku nini, u sasaba'ay ku nini a apelad saan a misiwatid. yaan yu sabangcalay i, u malusapaka'en tu matu'asay saan ku pisakilac nu sasaba'ay a lubang. anu minukay satu ku kapah i, tangsul han nu mama nu kapah ku buting a misakilac.tata’akay a buting i, malu nu kalas a kilac; mimingay a buting i, u sapakilac tu teluc. matizaay ku pisakilac nu Pangcah a masaseleselel. uusaw a misakilac a buting i, malusakalahuk tu nu binawlan i ’adawang. u kumulis hananay i, tudungay u sapalatamdaw tu kapah atu teluteluc a mingudu tu matu’asay, atu sakabana’ nu misina’el tu niyazu’. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == namakay sulitan ni Wumingyi u Pangcah a sasaydang slvshic8aqmo9gppzeutx8brmmlrko5 kunah 0 5281 62288 62287 2019-11-21T17:17:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kunah(禿頭) jm9r3p1o89zygmxf31h79jgsbf96fo7 kungku- Alikakay 0 5282 62299 62298 2019-11-21T17:17:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Alikakay == u tatengaay a kungku nu babalaki nu Sakizaya, tina kungku sa namakay Pazik a buyu. mueneng ku Alikakay i [[:zh:美崙山|Pazik]]. musawacu tu Sakizaya a niyazu' atu tademaw. tina kungku sa, sitengil tu nu Pangpangcahay a niyzau'. metineng tu tina kungku, musakamu tu i niyazu' nuheni. === ngatu-1 === i niyazu’ nu Sakizaya sa, izaw aca ku kungku nu babalaki tunu Alikakay tu sapatalaw tu caayay pitengil a wawa atu lingatu nu laedis atu lisin nu Sakizaya. mahiza ku kamu i niyazu’ sa, izaw kiya pihacengay ku takalaw misa’uya’uyaannay a mapayi’ay, micidekay a tamdaw, pangangn han nu heintu “ci Alikakay” han, tatenga sademiad saan a miidang caay kasikawaw, matuka henaca, sademiad saan a makulec i buyu nu Pazik. na u awaayay kutekiteki a niyazu’ pihaceng tuwaca ku kawaw cungdus han. Yalingatu izaw kiya tataynaay kelid han niza kiza tatusaay a wawa niza a talabuyu, kakatukuh tu a pacucu kiza. === ngatu-2 === satusa satu a kawaw militawal kila Alikakay tu tahekalay a tataynaay a miidang tu tatayna nu luma’. milingelu tu nikamabi’nu acawana a mikuliniw, pacekilsa inayi’ tu itepal kila milediay a acawana nu luma’. saka tulu niza kawaw:itiya iawaawaayay ku ma’uzipay a sa’uwac, alaw yadah saca ku butibuting atu uzang, tuna mahaen tayza ku wamin ku babainay atu wawa a mapapaliy a milepel i sa’uwac, u acawana hantu i lumu’a mitala tu sakalabi’. === ngatu-3 === A sikawaw kaw nasahen, alaw similatuhay tu tapang nu niyazu’tu sapikisa tiza kawawaan, tatengay kakibana’ay tu nikawawaan niza Alikakay. Tunamahiza u sapatayaw tu ku linges niza niyazu’. izaw takalaw izaw icelang nu Alikakay inayi’ ku makademecay, maduka ku madukaay, katuud ku mapatayay atu madukaay niza Sakizaya, katuud temangicay niza Sakizayaan. tuluma satu ademiad, u nisimsim ni Malang tu sapidemec tiza Alikakayan, kaw salakalakat sa cila alaw katukuh i bayu’ ku lakat, alu’sai tataakay a uncung, tada mangelu’tu kiya i, mabisa i nikamalu’ tuway, kataletihan nila kiza dietu nu bayu’ ci Kabid, sianadaen kiyali paduwal satu i ngitih: wawaaw! u dietu ku Alikakay, caay kaw tademaw, sisa samaanen namu a miletaes caay tu pakademec hantu, tuliken ku pulung a paluec i salapet nu namu hantu. Salemedaw nu mita satu. === ngatu-4 === iza mahaen, mitengil kiza tapang tu nasuwalan a papipacabay tu sikawasay a milatuh a pakaen tu timulay a Malataw, i waliay a Kabid tu sapakaicelangen nu heni. tatenga izaw sakakaay nu Alikakay keba’sa a patusul i aayaw ni Malang, a papisulul! akaa patahekal tiza pulungan, sululen kami satu. Tuna miliyas kiza Alikakay pasakamu satu: kukay han kamu, izaw aca ku nipalemed nu niyam i tamuwan, tu enemay nu mihemihecaan, katayza i bayu’ i talawadaw a patata tu dadac, epah, tuluay nu kaliti a tunuc atu pulung a pakaen i tamiyanan, mapalemed nu niyam kamu satu! makayni tina kungkuan sulinay u lingatu nu “laedis atu lisin” nu Sakizaya.  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[:zh:花蓮市|花蓮市]] [[:zh:美崙山|美崙山]] == natayni mizizaway == Toko, Lisin, Bala, h8pa8wvlfzhfwpnwj34pgham040xwxo kungku- Sipipelacay 0 5283 62313 62312 2019-11-21T17:17:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:三角石2.jpg|thumb|Sipipelacay-三角石-撒奇萊雅族-神印記]] Sipipelacay(神印記) == ngatu == === ngatu-1 === naayawan, sakamu sa ku di’tu nu tapuku, amana kanca pitaungi tu ipabaway atu kakawsan, uyzasa makatawal tu ku binawlan, sikaynah tu nu ipabaway, namahiza paudadan tu, mabalad tu ku sauwac, tumuk mililit tu niza ku binawlan a milaliw tayza i buyu’. sakamu sa ku tumuk “kawiza kami sakapahay a sapatudud sa tatama atu tatayna, kiya makelah ku balad”, namilunguc tu maydihay [[tangan:三角石.jpg|thumb|Sipipelacay-三角石-撒奇萊雅族-神印記|400x400px]] nu cima, pazeng hatu i satapes kuhni atu sapatudud pulung hatu sipialul i balad. === ngatu-2 === namahiza tatiku tu balad kya satapes, mabiyalaw ku katuuday. u sakalawpes nu tademaw ku sasasuayawan, u tademaw amin atu tumuk sa sikatawid a malalum, miyazih amin ku katuuday tu nika biyalaw ni tumuk cayay pangiha’, matatakec tu ku tatayna amin muwangic. === ngatu-3 === [[tangan:三角石1.jpg|thumb|Sipipelacay-三角石-撒奇萊雅族-神印記|400x400px]]  iyu nayi’ heney ku wantan nu tumuk sa, cayay pangihangiha’ aca ci dawa tayza i satapes. ku wawana ni tumuk ci dawa, i balucuay nu binawlan a wawana, nanilecuhan sa u kakanamuhan nu katuuday. cayay ku bangcal niza a cecay, taniktik sasipunu’ay ci dawa,tadimtim kakanamuhan naca. mahiza u bangcalay a adipapang,tacuwacuwa mubahel a palakelak tu balu i cuwacuwa, u ni tayzaan niza panihiw amin a limulak. nabalaki satu ci dawa sangalepen ku tanestes, macunus ku nikasakaying atu nikabancal niza a wayway. === ngatu-4 === namahiza tansul miladay ku wawama ci namuh, tatusa pasasiketen tu ku sabaway a taludu’, mihaymaw pasayza i binawlan a mikawih. anilalum masamata ku binawlan, madihi amin takec panukas tiza wawana, kinatudung sa kiya satapes a miliyas tayza i labuway a nanum. naniliyasan nu tatusaay sa mabatad tu, masakatawidan masatezep ku udad, muwangic tu ku katuuday. patusuz tu kuhni i tasutasunan, lusa’, udad, u lalum nu heni macamul tunu nazatengana amin. === ngatu-5 === midungus tu nikalawpes niya tatusaay, makazih amin ku katuuday tu kanamuhan nuheni a wawana, sazikuzay nama tapuku izaw ku bangcalay a tawa tu saayaway a likat, mahiza sakalikat nu sakuayaw tu i zikuzay a nikauzip nu sakizayaay. === ngatu-6 === makelah tu ku balad, tahekal ku i tepaday malatuluay kalimucu’ a baetu malecad u suleda’, u malebut tu ku mihcaan cayay kalimad, sakamu sa ku tademaw amin “nipasulit nu di’tu” sa. i enal nu kilay, masawantan anuicuwa a kalimucu’ a miyazih tiza tepadan, u kamu sa nu i pabaway ni dawa aci namuh ani sulitan i tepad, cayay kuiza dada’ ni pawacay tu nikasasumidan atu nipibakah tu uzip aca, u nipasubana’ tu tademaw a kakanca kaylay a maluk u sananay, amana kakasic a misalihalay, u salaecusay ku cayay kasikaz tu di’tu. === ngatu-7 === na mahiza sa, kasikawaw, kasikaz tu ipabaway, kadimel tu uzip, kadihiyi ku taw, sipabeli atu dimel, kiyu mala silet nu sakizaya a tademaw, mala tuluway ku kalimucu’ a baetu sa malakulit nu cacay i sakizaya. === ngatu-8 === maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu di'tu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. === ngatu-9 === milunguc tuni pasepi nu misu, pasakapahen tu ku binawlan nu binacadan, caay ka uning ka lilac ku uzip atu balucu' niyam, maydih a litinan nu di'tuay a calay, muculil i tatengaay a zazan nu di'tu. === ngatu-10 === u nabalucuan niyam amilunguc, a diputen tu pasepian tu ku baki bai. izaw tu ku nipisilud niyam tu tumesay nu sapibetik mipes, pakay calay nu ditu amilitin, apakatengil kisuwanan tu nipibetik niyam, na cunusen namu ku icelang nu palaw niyam. milunguc a pasepi tu wawa amin, milunguc a pasepi tu payluma' amin, milunguc a pasepi tu niyazu'. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tuku Siyiun atu ci Nuwa watan o Kumud == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%87%E8%90%8A%E4%B8%BB%E5%B1%B1 奇萊山] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%87%E8%90%8A 奇萊] 88fos6uu6ioqsp6a8i6ghs7ydcazvk4 kungku- acawa nu bayu a adietu 0 5284 62324 62323 2019-11-21T17:17:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:0036MAN_Poseidon.jpg|thumb|u bayu a dietu nu 希臘神話]] kungku- acawa nu bayu a dietu == ngatu == === ngatu-1 === nakamuan nu mihecaan, nayi’ ku laed nu bayu atu enal, katukuh sa ku bayu’ icuwacuwa nu tukus, muenengay i tukus a cidekay sa, hina balad nu bayu ku tuutuud atu nika uzip nu tademaw. u wawana nu kakawsan nu Sakizaya ci Butuc aci Sabak, ci-Lubas, siwawana ciniza izaw ku wawa tu tatayna ci-Silingan. salengac ku banges mabunal tu , uzuma ku salungan.  === ngatu-2 === u zuma ademiad, tabayu ci-silingan I cabiyas, mazih nu wawa nu bayu adietu ci-Balakas, maala nu sangulan ci-Balakas, kinapina mipasungit, nayi’ ku laheci. Mabalucu ku wawa nu bayu’ adietu, patapeliken mialulul ku niyazu’. === ngatu-3 === u liwan nu cidekay milunguc ci-Lubasan, bakahen ku wawana i su pauzip tu niyazu’, ahicanaca ni Lubas, sulul han tu niza. Pakay haku han ku wawana ci-Silingan, sipialul i bayu, tansul sa kubayu a masamata, haymau satu malawpes ku tapelik. [[tangan:KCityParkDragon.JPG|thumb|u bayu a dietu nu Hulam]] === ngatu-4 === nazikuzan, mabulah tu ci-Lubas tu wawana, liliden niza ku tatulu a wawa, mikilul tu nalikidan niya haku tatimulen kuculil mikilim tu wawana . u zuma ademiad, katukuh tu i “ talawadaw “ i sacumud nu talawadaw, sa sipiwait niza kiya culekul a mukin amalinges, tu bayu adietu misakam, “ i naculekul ku salaedan, amana tu picalap atayni ! “ namahiza, tahekal ku salengacay akulit saka siwantan ku tukus atu bayu a salaedan, namahiza cayay tu kacacalap. === ngatu-5 === u wawa ni-Lubas amin lalid sa mikilim tu sabana, namahiza, iziluz kuheni sa mala kakawsan tu nu yicumin(cidekay). kiya malacul nu bayu ci-Silingan, pauzip tu i bayuway a cidekay. [[tangan:Wedding_kimono.jpg|thumb|acawana nu Lipun]] === ngatu-6 === kami u Sakizaya sa u dietu haniyam ku adingu, palu tatenga’ tu adingu, palu tatenga’ tu lahad, nayi’ku caay kaitiza, namapatay ku tademaw sa, mala dietu ku adingu’, u adingu niza sa milakuwit tu talakaway a buyu’ katukuh i helun, pasayza, i wali, mapawpaw i bayu, iyu silisin ku niyazu’, sa pasawali ku mapalaway, pahalhal ku mapalaway tu tunuz, daedac atu epah. === ngatu-7 === mikapet tu papah nu tayu a papasepi tu dietu, u kakawsan a dietu sa namaka bayu milakuwit tu buyu’ nu pazik a tahelun i sasalisinan, kiyu u nika uzip nu Sakizaya ku mahiniyay, ahican midimut, kiyu u kaka biyalawan kina mahiniyay kiya ! == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tiway Sayiun、Lisin Cudad、atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 水神 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%B4%E7%A5%9E [[tangan:Traditional_chinese_wedding.jpg|thumb|acawana atu acawama]] 龍 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%BE%99 3e0lld50fpumu6pe492g32l90m96v9a kungku- litapangan a milingayaw 0 5285 62336 62335 2019-11-21T17:17:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kungku- litapangan a milingayaw == === ngatu cacay === matiniay ku litapangan nu pingayaw, yu mikelid tu tatusaay a wawa ci Yitungan atu ci Damayan a mikasuy ci Calaw, masu’aw tu ci Calaw, ucul han niza kuya malakakaay a tatusa tayza i sawaelan a midadum, nika u sapalimu’utang tuya tatusaay a malekaka kuya ci Calaw, palingata sa ciniza mikiayaw minguta tuya nanum, minukay kuya tatusaay awawa kamu sa, “mamaaw! manguta kuya nanum, saka mausuy kami a minukay.” pacaup han ni Calaw a sakamu, “Cadiwen ku pu’ut atu ’iduc namu, samada han a mizawud tayza tuya sawaelan nu nanum, nengnengen cima kuya tatiihay a tademaw mingutaay tu nanum, ma’alaw namu tepuc han ku bunguh niza.” uya tu malekakaay paliyaw tu a tayza. === ngatu tusa === tunini, makela tu niza tatusa izaw itiza minguta tu nanum nu sawa’elan, uzasa samadah sa a mizawud mingata tuya tati’ihay a tademaw, kawilikawanan ku cacay kitatusa han niza a micucuk ta mapatay, inayi’ tu ku lawat nuya tademaw a pacu’ay, tepuc han tu nuza malekakaay ku bunguh, nengneng han niza pacekuk u mama niza kuya mitepucan! === ngatu tulu === muwangic satu ciniza a minukay pakabana’ tu ina tuna litapangan a kawaw, tangsul tu mikaketel cinizanan tatusa kamu sa “pingayaw tu bunguh han nu mama namu, wata ku ulah namu a mingayaw, u bunguh tu nu mama namu tepucen tu, a matizaw aca uli pi’adup mingayaw tu bunguh! ” uzasa mingayaw tu tu bunguh ciniza malekaka, lima a demiad caka kumaen tu kakaenen, mahelek tu talatapulu palukelun tu bukeluh, mitanam milibet tu cikay nu bukeluh, nika caka pihalakat tu bueluh, uzasa cahu kaedeng a mingayaw tu bunguh sa ciniza. caay pitulas ciniza a misalibelibet a minanam misaliway tu kakaenen, malecad hu ku pilibet niza tu kalekelun nu bukeluh, tuni pilibet maluwid tu niza, kamu satu, “izaw tu ku ’icel niyam, haydaen kami misanga’ tu sabang.” tabu han niza malekaka ku bukeluh, mangaay sapipaekel tu ’ada a sabang, mangaay aca sapilepet tu malunem, u izang nu malunem palu han tacebuan nu malunem. === ngatu sepat === masadak ciniza tayza i niyazu’ nu ’ada, i laawac nu niyazu’ mikuwan pasuni, mikaduh tu ’ada hay masadak a mibulaw, nika pakaazih ku ada cinizanan tatusa aca a malekaka, salahuday sa misatapang tu a mizawup. tangsul tu mizawliw kuya malekakaay, cumkay ciniza pasiyasi’en niza kuya mipaluan i tacebuan a izang, matu ciduka haysa, mahelek tu tayza tu tuya malumutay i saluakung tuya mica’itan a sabang, hamin hantu kuya izang miseni’ i sabang, minengneng kuya ’ada tuya pinatela’ a izang, ketun hantu kuya keliw nu sabang, u sabang atu bukeluh malukelun tu maemin mapaekel tu ku ada a tademaw, itiya tu sa lahuday sa ciniza malekaka hacecacacay hantu niza a mitepuc ku bunguh. u bukeluh ku tadek nu kaka a miketun, uzasaka kinacacay miketun ceca ku ngici’ nu pu’ut; nu saba han u kizawng ku tadek a pitepuc, uzasaka caay katalec caay kangici’ halakat ku pitepuc niza. === ngatu lima === u sapanukayaw aca tuza bunguh nu ada, ala sa tu talupu a kizawng malu’unuc niza, nika kuengel ku caang, cahucahu mapitek tu, nika nu saba han na pakatengizawy tu suni nu ayam kamu sa, “taciwlalaw, taciwlalaw ” saan saka ala sa cingla tu taciwlalaw a kizawng malu’unuc niza, uzasaka caayay ka pitek. lata’ang sa ciniza a minukay pabeli han niza ku ina tuya bunguh nu ada, nika caay ka lipahak kamu sa, “sapimaan ku bunguh nu tademaw, ma’usi kaku tu matiniay a lalusidan.” uzasa malekakaay kamu sa, “naw hatizaw tu ku ketel ni ina? liyas satu kita tu luma’ mikilim tu malulamud satu!” === ngatu enem === tahizaw ciniza tuya cacay a pala, mipecu’ ciniza tu mami’. kamu sa ku kakak, “nu makuay a mami’ ku maluhemay itiniay ” ala sa tu cacay pudac han niza izaw ku matu’asay tu a babahiyan, malihaw ku ngiha. nu saba han kandaway hu, pudac han niza, masadak ku limecedan hu a babahiyan. === ngatu pitu === hakelungen tu niza malekaka ku babahi minukay, makela izaw tu ku baluhay kaulahan nu ina niza ma’usi cinizanan, uzasa u lalum nu balucu’ niza malekaka sakabung tu sapikpik nu ’ayam mihawikid tu cibu’isay tu tilid a pu’ut pakamu tu ina, “inaaw, anu matizawtizaw ka la’etu ku balucu’ isu, nengnengen hu isu kami itini i putal! ikul tu edeng tu kabangcalan ku demiad tu dadaya, ta mangaay nu misu minengneng tamiyanan.” uzasa hatusa tu wa’ay takud han niza, “Peng” sa cacay ku suni, milipa’ tu suta’ ku wa’ay, masuni hu, micumud tu ku pakih talalinik nu suta’, sakinatulu masuni, u wa’ay maemin tu malabung i suta’, saikulay tu pitakud maemin tu malabung i lalinik nu suta’ inayi’ tu a ma’alaw! sakalima tu a demiad, masadak tu ci ina minengneng tu kakalayan, deng manengnengay samiyamiyat sanay i kakalayan ci linamay atu ci Itung tusa ku bu’is. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u kungku nu Pangcah kbhs7ojhze3ol3sfd275v4lu4yg84fi kungku- namaka Alikakay a kamu atu nipilaedis. 0 5286 62353 62352 2019-11-21T17:17:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == namaka Alikakay a kamu atu nipilaedis == ngatu nu lacul == === ngatu-1 === intini nukamuwan a pakayzaan. dietu nu bayu ci kabit u kakatalawan nu tademaw. usakasa atekak ku balucu’ niza. hina sumad a maynah atu amanamuh. kanahatu pabeli ku bayu tu canacanan a kakanen. uyzasa alamihcaan palawacu’. i nuwaliyan ku eneng nu dietu nu bayu. u kawaw sa sakibayu、sauwac、demiad atu udad. u katalawan nu tademaw sa baliyus、ninel u nikuwanan nu dietu a bayu. uyniyaca nikakelal、mabalad atu nikasumad nu demiad. u canacanan sa masasiket tu dietu nu bayu. hina tabayu ku mibutingay. kiyu kahinatalaw tu dietu nu bayu. anu pacakeban nu dietu nu bayu. a malawacu’ atu katalawan ku uzip nu mibutingay. === ngatu-2 === anumahiza. iyu a tabayu. a manakanca pasanuwaliyan a mitaung tu dietu nu bayu. milunguc tu lihalay. anu makelal cayay kawdad atu mabalad sa. masakamu ku mapalaway atu dietu nu bayu. pasatezep tu linges a dietu nu bayu. a kamu nu naayaway. palikutay a alikakay u tima’ ku sapisawacu’ a tacuwacuwa. === ngatu-3 === malabades ku niyazu’ atu tademaw amin. katuud ku mapatayay nu selal nanibahbah tu palikutay a alikakay. musepi mapadang nu kabit u dietu nu bayu. sipakayza i nisepi kuni pasubana’ tu sapidemec tu ada. kiyu lihalay a mibahbah tiza palikutay a alikakay. sapikukay niya palikutay alikakay tu cipipatay cinizaan. a pabeli tu iyadahay a buting i titaan tu mihmihcaan. tu sapatukil i tademaw sa. nmakayza. kasibutingan a bulad sa. sikawaw ku niyazu’ tu milaedis a mikukay tu dietu nu bayu. === ngatu-4 === kidekide:emu ku uzang atu buting. saicelangen ita. mutengteng tu salil patabalunga. kukay uni pi'dap nu pauzipay nu bayu. ngay madiput ku pinacadan i bayu matumes ku sakataluma'. u likat nu bunac i pabaw nu bayu. mapacilu' kuni culil nu balunga. sapulungen niyam ku papah nu lucik. amipuhpuh tu sapaculil tu balunga. sapilunguc tu sadiput tu ibayuay a balunga. kiya matumes ku sakataluma'. waw! a tadamin ku tatama i sasidapan mila'dis. u nabalucuan niyam a patahkal. na kanamuhan tu amiyala. na pasepiyan tu kami. sapakapahen tu ku luma' niyam. na edapen kami tabuyu' amiadup. ka yadahen tu kuni piadup. lungucen tu ku ibuyuay ibayuay mikuliay a tademaw. kapahen tu ku uzip taluma'. === ngatu-5 === waw kabid! ayza a demiad. atayza kami i sasidapan mila'dis. tabayu mibutingay a tatama. kasikazen tu niyam ku balucu' a patungus tamuwanan. niku epah tunuz a'dac bila' tangah nu pabuy atu atay nu pabuy. na kanamuhan tu amiyala. paaninen kami tu tumesay a udad tu a mihcaan. tumesay ani pibuting. naka u buting ku  apatumes tu salil. tumesan ku balunga taluma'. sikulen tu ku tatama sakapahen ku uzip taluma'. === ngatu-6 === buting maydih tu udad. laku maydih aca tu udad. na paaninen kami tu udad. hamaw caay ka kedal ku niyazu'. na bahbahen ku libung. hamaw caay ka labades nu imelang. misimaway tu buyu' a di'tu. misimaway tu bayu a di'tu. a taluma' tu kamu tu nikatizaan namu. caay kami kapawan amibetik tamuwanan. paymihcaan ahinin niyan kuni pibetik niyam. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tiway Sayiun、Lisin Cudad、atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A8%E4%BA%BA 巨人] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%80%AA%E7%89%A9 怪物] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%9E%E7%A7%98%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%88%97%E8%A1%A8 神秘生物] [[tangan:Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg|thumb|salaw - tabakiaya a tademaw nu Amilika]] smuufjln2be2kd5mwjq5m07wkvrqe0d kungku- nu Sakizaya a kungku atu lalangawan a nakamuwan 0 5287 103411 103410 2021-03-16T14:25:38Z 海螺先生 48 /* zuma a sakamuwan */ wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == u Sakizaya a kungku atu lalangawan a nakamuwan == kakiliman == === namakay Nalalacanan u Sakizaya === [[tangan:Shijimizuka_Ruins_(shell_mound_No.1).jpg|thumb|400x400px|u lalacan namukan nu tademaw]] i sumamad, i nuamisan nabakuwan(dipit) kalimucu’ nu bayu, tatayna ci-butuc atu tatayna ci-sabak itiza ku lecuh, cacay ku nilecuhan nu wina kuheni. u nu i pabaway adietu tu nu lala’ atu ahecid nu bayu saka balaki itini ilala’ amalecuh. Ina tatusaay sa u kakawsan nu Sakizaya, namaka lala’ay kuheni kiyu mala dietu alala’ nu Sakizaya, namahiza kiyu malu tataungan nu Sakizaya ku lala’, saetim tu lala’, malu pakayzaan ku lala’ . namahiza mabuwah tu ku tademau i kalimucu malaniyazu’ tu nu Sakizaya kakawsan i bayu nu bayu ku kanen, u lalacan nu kakawsan nakanan tu lalacan masabayu a malud kiya “ lalacan “ han kiyu itizaay, nu lalangawan nu Sakizaya ku itizazay.  === u lala' u uzip nu Sakizaya === palutatenga’ ku Sakizaya tu uzip sa u lala’, nu Sakizaya sa namulecuh tu wawa, sipitadem ku minalu’an atu puna i liwliw nu luma’ . u cidekay sa matineng tu madiput i bili nu wina, madiput ku lutungay i minalu’an, puna, namatadem sa malamidiputay adietu, malalid midiput katukuh nikabalaki atu nikapatay. nama patay sa, minalu’an atu puna mala midiputay a dietu, a matabu ku adingu nu wawa, a malilid tayza i niyazu’ nu kakawsan, katukuh i tini u silet nu nika uzip sa mapahezek aminalu’an.  === zuma a sakamuwan === Nalalacan han nanay a nyazu', nay tawya tu i Tumay yay henay mueneng kita sa izaw tuway tu ku niyazu', pakakilic ku binacadan a tayza i Nalalacan, tayni i bayubayuan mikilim tu kakanen. yadah ku aalan tu langaw nu sasalami’en, sanisanisa maladay tu cabay u biyaw tayni tala bayu, anu mautang tu atu da’cus tu ku demiad sa alahican kya haw pakabalunga sa labin satu i Nalalacan mabi’, u zuma malibuten palalacal limad satu tayni mueneng, kyu pangangan nu binawlan kina niyazu’ tu lalacan. yu malulaway ku niyazu’ namaka Tumay tayni i Palidaw sa itini tu ku itiniay, caay pikil hiza malimad, namahiza satu caykaputun ku sakatayni nui niyazu’ay tala bayu misadipit, nika caytu pakabalunga tayni culil satu i dasapan nu bayu a tayni, lihalay tu cay tu katalaw tu nika da’cus nu demiad amautel sa demidemiad satu a tayni, amalpadang tu itiniyay a binacadan malaluwaluwah. itiniyay satu a binacadan katuud katuud satu, u tayniyay milimad mueneng katuud twaca matumes ku Nalalacan, tala timul decdec satu kasa niyazu’ itini. yu mabulaway ku Palidaw a niyazu’an(tala amis atu misasumad hatu ku ngangan Lidaw、itawya sitatimulay nu binacadan malimad patizeng tu niyazu’ i Balialaw、u zumasa tala nu amisan i Tamasaydang), itiniyay a binacadan caypikil hiza malimad mangaleb twaca ku nika katuud nu tademaw, katukuh ini ka tayni nu Alikakay midebung i pazik a buyu’, matalaw a tahini ku tademaw a malisapen nu Alikakay sa nanay kyu sa, limad satu tala tabakiyay a niyazu’, hatiza kuni sa niyazu’ nui Nalalacan hananay a niyazu’. === zuma a kungku nu niyazy' === ayza ku niyazu’i sumamad, katuud ku mabusukay atu lumataw, makasic amin ku binawlan. izaw ku taku i nuzikuzan [[tangan:Conchero_al_sur_de_Puerto_Deseado.jpg|thumb|400x400px|u lalacan namukan nu tademaw]] nu niyazu’, sidietu kiya taku , hinalibun kiya nanum atu patay nu tademnal, sikakalibun nu niyazu’, izaw ku hina paayaway aluma’, matineng miikes tuwawa, mulecuh tu tatamaan a wawa.  katukuh sakatulu ku mihecaan, makudus, mapadaki, maangic, pangangan han nu paki sa ci-pusi (mapadaki’sananay). Sakapahaw ku nipahabay ci pusian satu, kakilacan ku kawaw nuheni. miadupay ci baki, miasikay ci bayi. sakadimel nu luma’, u wina sa tawmah maluk : u wama sa papinanamay tu canacananan i ci Pusian.  anu i cuu’ad nu mihecaan sa malau pesay tu cecay izaw ku tulu alasuba ku Sakizaya, nani tusa alasubu bitu a miheca(2007)amiheca malingatu makakilim, kiya mapalaheci mala sabau tulu’’ a binacadan(cidikay) nu Taywan, kiyu mutizen ngaca i mihecaan nu 中華民國(cunhua mingko ); kita u mangazuway a binawlan sa u papatizen tu kulus nu baduwac, a kulus asabalucuan nu tazem, kiyu sawantanen ku kungku nu uzip, u lisin atu lalangawan nu Sakizaya a kungku sa, sawan tanen a misulit atu minanam, kiya u tatengaay tu u Sakizaya tu atademaw.[[tangan:Whaleback_Shell_Midden_gully_-_20070722_07986.JPG|thumb|400x400px|lalacan]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tiway Sayiun、Lisin Cudad、atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 鹽寮村 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%BD%E5%AF%AE%E6%9D%91 貝塚 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B4%9D%E5%A1%9A midden https://en.wikipedia.org/wiki/Midden 2y7kvg2l3wux7m0grzlyvbbflum3myg kungku- saangangan izaw ku salisin tu habay 0 5288 62377 62376 2019-11-21T17:17:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == saangangan izaw ku salisin tu habay == === ngatu-cacay === tadamakadubah ku lisain atu pinangan i ’uzip nu Sakizaya, u kahacecay a binacadan maemin izaw ku sapisalisin a kawaw, pakayni tu pulung a binacadan, luma i madenga ku paytemek, anca anu malecad malacecay ku kahacecay nu masakaputay a tademaw i pisalisinan tu i, maemin miduedu tu lisin mileca tu lekakawa. pakayni i salisin nu Yincumin i Taywan nu kawakwasan a kamu izaw kunu pituulan atu pisalisin a tatudung, malalid atu ’icel nu kawadietuan a malaliting, malupidueduan tu tanengnengan a ma’uzip tuna hekal, izaw ku icel nu dietu a pipadang atu mapalemed nu dietu sa, saka u dietu atu tademaw izaw tu ku katatelek, unini ku litapangan tu pisalisin a kawaw kuni. itlini i salisin a kamu nu kawadietuan i, mangaay tu mahapinang ku kasabinacadan nu Yincumin nu Taywan tu kalaliting nu tademaw atu dietu hananay atu pakayniay tu pituulan a kawaw, malasakangaay hu mahapinang a minengneng tu kasa’etal atu cakalecad ku pala nu ka’uzipan, malasakapaluwad ku katadamaan nu kasasiluma nu binacadan a salisin nu kawaw. === ngatu-tusa === tinaku tu lilengatan nu habay pisalisin nu Sakizaya, itini i cudad nu kawadietua a kamu izaw makamu u caluwayay tu selangawan a tademaw i hekal tayza i kakalayan minanamay tu nu dietuan sapisalisin tu sakabangcal nu lingad a kawaw, mahelek patiku tu minukay, nanu itiya misatapang tu izaw tu ku sapisalisin a kawaw nu tademaw, nu telangan hu a mihecaan, Kakumudan Sapatuluk a dietu maepud itini. cahu cahu mabizawng tu bayu’ misatapang tu mahengheng, Kakumudan Sapatuluk a kaws tangsul tu minukay talakakalayan, nika u wawa nizaw ci Sabak atu ci Butuc mikalic tu dudang mizawliw tayza i Nalalacanan, saengel satu itizaw a paluma’, matenes tu lalamud satu a tatusa. Mizawlang ku dietu malalamud ku malekakaay, nika u awaay tu ku babana’en kuni a kawaw, izaw ku talaw nangla maketel nu dietu, saka u manmaan mina’un cangla, ulasaka ca saca pakakela tu pades cangla. Iku tu makela nangla ku habay, ciwawa tu lalima, sabangcal sa malemed ku ’uzip nangla. Halateng satu ci Sela atu ci Nakaw, hatini ku nika bangcal malemed ku ’uzip, u painian tu nu dietu a madiput, anu halu pialay a mita’ung a kawaw mabukil, u mamaaketun tu a mulahad ku pinaluma satu, ulasaka ucul hantu ci Tumay Masela,Tapang Masela tatusa ba’inayan a wawa, tayza i pitu’asan a minanam. Mituul tu tu kamu nu dietu mabana’ tu sakilisin a kawaw atu lalekuen, sahetu sakitini nu panayan a dietu atu nu sakitu’as a dietu ku milekuan a kawaw. === ngatu-tulu === itini tunina sakilisin a kamu nu kawadietuan, tadamahapinang nu mita ku kinaizaw nu sapaluma atu sakilisin nu tademaw, maemin na ilumaay a kanatal pabelian, u sapialayaw atu pinanay makadubah tu laday, ulasaka misalisin ku tademaw a mita’ung mingudu ku balucu’ atu sakacaciyawan malalicay tu dietu, itini mikitadu tuni a dietu patalahekal tu nu balucu’an a mingudu. u lisin hananay milecad tu nu binacadan a dietu malalitiliting tu, mangaay kita pakaynien tu kamu nu dietuan tu pisalisin a minengneng tu laylay a dietu nu kasabinacadan atu pituulan a dietu.  == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u kungku nu niyza' 2uw76d22djj5upf5creihdlfav8kgg4 kungku- sapatengil i titaan: Milaedis 0 5289 62391 62390 2019-11-21T17:17:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == sapatengil i titaan: Milaedis == ngatu == [[tangan:Cypselurus_poecilopterus_Day.png|thumb|timu 飛魚|500x500px]] === ngatu-1 === caledes tu ku limaay abulad, sakaenem namalahuk, milisim tu tabukud ci-baki aci-ama i dabek, katukuhan tu ku pilaedisan a lisin, sepatay kutuki patayzan tu i bayu, katuud tuku mamumul mibutin, mahamin tu pangangan ci-yama, mahamin tu ku tumuk atu babalaki misilsil tu pah, daedac, sapakaen tu dietu, ci-kabitan, papidiput, macemut, lihalay a taluma’, labi tu limaay kutuki, mahamin tu a melawan nu misebengay nu bayu ku balunga, kakilukilul satu atabayu mibutin. === ngatu-2 === tucila a sananal, mabatikal kaku tapayu, pankiu nu siwaay ku tuki, malalusa tu ku talumaay a balunga, namahiza, taluma’ tu ku balunga ninipaki, namamelaw tunu misubengay, tayza tu amidaduy, uwa ! izaw ku canacanan abuting, makayza, daduy hatu sa cecay alasubu iza ku tulu abataan adaduy, tatenga’ u tadacemut. === ngatu-3 === sabaw tulu a daduy sipabeli tu musakakawaway, tengilen naku ci-baki, kiya sipabel i tawan ku buting ? kamu nibaki : u sapakaen tu laban sa , namahiza, pakelakela’ han tu kiya buting a taluma’. pankiw nu sabaw cecay ku tuki, tabayu ku binawlan, misadabek silsilen tu ku tunuz atu lamyi’ , aya ! nayi’ ku lamyi ? milaedis a lisin sa u buting ku biting. uyu a mukaen sa pasaupu tu namibutingay, pasubana’ ku miwananay : Sapalaban a paysu’, pina ku buting, cima ku saiyadahay sa, azihhan sa nibaki ku iciban a balunga, hulay mingis ! === ngatu-4 === u kungku nu Sakizaya muenengay i pazik a niyazu’ , i tawya u kamu i zaw ku tapakiyay a tademaw, u ngangan niza sa alikakay han, manamuh mukaen tu bituka nu wawa, misawasu tu binawlan atu tatayna, tuzuma tu ademiad malalum ku tumuk tuwa tahasepi tu dietu nu bayu ci-Kapit, sakamu satu i tumuk, anu maala tu ku papah nu lucik, baluden, ami pazen i ayaw nu selal sa amakademec tu alikakay. === ngatu-5 === makazih ku alikakay tu niballudan a lucik sa mapilpil ku alikakay matalau, a milunguc tu tumuk : sululi kami sa. Iyu a milaliw, mikukay tu binawlan pami’, pauzip tu iyadahay a butin kamu, tu mihemiheca, sakualikakay, kiyu nupadan nu dieti nu bayu kuyni u laedis han alisin. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tiway Sayiun、Lisin Cudad、atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 撒奇萊雅族] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9E%E9%B1%BC 飛魚] mclokiqwv83xnkiu71zt2xod0buralv kungku- u banuh atu nu sananal a bunac 0 5290 62409 62408 2019-11-21T17:17:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:Starsinthesky.jpg|thumb|500x500px]] u [[:zh:羽毛|banuh]] atu nu sananal a [[:zh:星|bunac]] == ngatu == === ngatu-cacay === i picudadan manamuh kaku mitengil tu kunku nu saydan. ci-Tubah hank u ngangan niza u kanamuhan nu maku ku mukaen ku kawpil nu Tubah. u kamu nu saydan ni Tubah ayza i kaput sa tusa, saayaway sa namaka ayamay a kungku : u itebanay nu buyu a ayaw. u tengaan atu u sapasubana’ tu wawa a kungku. namitengil tu kungku nu Sakizaya sa sakana muhan matumes nu sakatineng, kiyu sakapah hank u nipitengil tu kunku haw ! === ngatu-tusa=== i teban nu buyu’ milisimet kiya tengaan tu sangutuc niza tu salengacay a kikul nu banuh, pasenen sa misakamu tu i pabaw nu kilan palan “ matinen kisu u kasaetinan ku tusaay akikul nu banuh aku, sapawantan nu sakizayaay atademaw tu malataw atu likat nu cilal, a matinen kisu, iyu paselal, kuheni iyu malikuda ku selal, iyu pala acawasa, satupelen, malikat sangulan. u banuh isu sa abuabuwan, tabaki, icuwa ku nikasangulan ! “ === ngatu-tulu=== [[tangan:Ngc6397_hst_blue_straggler.jpg|thumb|500x500px|bunac]] makatengil kiya palan tu kamu niya tenga’an, patukil satu “ han, kasaetiman ku salengacay abanuh i su, belabelatan, uyzasa, cayay pakazih kisu, u tupel nu tumuk sa u ni sangaan tu banuh nu niyam, u tudungay tu sakuwan, situdungay, anu situdun kina sa “ malikatay a sangulan “  anumahiza, utatudun niyam sa “ u icelan “ kiyu, sapica nu mita masu papasengen, anu masukasikaz kita, anu silsilen nu mita kiya banuh mipulun tu icelan sa, acaay haw ku sakapahay a nikalaheci ! === ngatu-sepat=== nakamuwan i sumamad, bayu nu wali izaw ku niyazu’nu Sakizaya, iza ku kapah ci Pitay Kakalan’ , nanu adidi’ sibalucu’ maydih amala bunac itini ihekal paku niza sa tata cuwa. miyala ciniza tu samukung, nu nabalucu’an sa niza misabalunga, u muwa ku malu paypay niya balunga. tusa tu a bataan ciniza u bunac ku bacu nu balunga, nani niyazu’ a mumul, tayza nisabalucuan ihekalay akanatal. === ngatu-lima=== tulu amiheen I bayu, pabaliwsan, maalul mapacaheb ak ku balunga’ i kanatal, misabaluhay yaca tu balunga malalid ku culil. namahiza pakukungan, mahamin alawan ku tuutuud niza. nanialawan ciniza sa, mapalikid i kanatal, pinapinaay a miheca ciniza sa, mumul tu maka balunga, itawya sa, sinikatinengan tu pabalunga i bayu, acaay tu kabalaki satu, cayay kahiza nizatengan, tayzaen i niyazu nu tatayna lubuwan, pina amiheca. === ngatu-enem=== [[tangan:Feather05.jpg|thumb|banuh]] haemay muspi ciniza, alaan nu enip atu isu ciniza, kiya maliyas ku niyazu’ nu tatayna, malalid palaheci tu nizatengan, pakapina tu amiheca, bahal tulu tu abataan amiheca, satusa alasubu kuni tayzaan akanatal cayay paka tepa tu zazan, kiyu maydih taluma’ papipadan tu babalaki’, itawya tansul tahekal ku dietu nu bayu, misakamu : “ tatengaen, saicelangen, sawantangen, patukelen ku nizaten, sa mapacukat kaku, ayza patungusen naku kisu malabunac nu wali’ “ namisakamu tansul sa malawpis, nani tawyai wali tu sananal misabelabelat ci pitay kakalaw pacilu’ tu binawlan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tiway Sayiun、Lisin Cudad、atu ci Tuku Sayiun nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 恆星 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%81%92%E6%98%9F 羽毛 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%BD%E6%AF%9B [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:2018-cacay]] ak5u3fm7hi0ifigmz1i3qz66jlzvlid kungku-namaka Itasaw 0 5291 62438 62437 2019-11-21T17:17:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 28 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Itasaw a kungku == nilacul == i sumamad i tiza i tebanay nu buyubuyuan nu Taiwannn sa, izaw ku Itasaw a binacadan a tademaw mituk (paluma) tu kubkub u sakauzip.anu ccacay ka mawmahan, ci lawad tu sa tayza i buyu miadup, anu caay piadup sa tayza i sauwac mibuting, kalimulakan tu kauzip nu heni. nika, namahica sa cacay a demiad, ya tapuku tuwa sa (mapangaw) kelengkeleng caay sa katezep mahiza u mabeladay ku tapuku. hang, i tawya demiad tansul sa nayay tu maazih ku cilal atu bulad caay katahekal, i cuwaay hakiya milimek. namahiza sa, u tuutuudan mauzipay sa casatu kalimulak tu ka uzip nu heheeni. hini sa demidemiad tu ku heni, nu paluma i umahay a kubkub sa cacay cacay sa mabadi’, a nayi’ tu ku kakaenen,izaw ku cacay sakapahay ci Dacinke ku ngangan, atu acawa niza ci Suisezi sa kamu satu: anu mahini henay (inayi tahekal ku cilal atu bulad sa) a caay katenes a inayi henay ku kakaenen nu mita, a mabelec tu ku kangalay. ci Suisezi: hang ahicaan nu mita saw? ci Dacinke sakamusa:mizadeng henay kaku saw, ya cilal atu bulad matelak i dehep, helun i cilis nu buyu sa, tayza kita mikilim, panukasen nu mita. ci Suisezi:a makakilim (katepa) tu haw? ci Dacinke: anu izaw ku balucu’, a makatepa tu.u sananay sakatusaay a demiad, ya tatusa ku heni. pacilu sa mikayakay tu buyu,sa cacay cacayhan ku buyu mikilim kuheni. haemay ku pikilim nu helun,pinapina tu pazumaan ku cilu. sazikuzay sa itiza i tabakiay a banaw, maka azih tu kya cilal atu bulad. izaw itiza ku satabakiay a uling i banawan a sapipalakasen nu uling sa, dimuten niza. nika samaedesay kina uling, a hecaan hakiya patahekel kya cilal atu bulad hani? adaaut tu kya tatusaay. i dawya sa yunengal culal sa cacay a bai, matawa tu misakamu: (kaaku henay ku mipadanay i tamuwanan) alawsa izaw ku nu kinmay a bakan, taneng mitala’, miletek, mipudun tu hicahicaan atuud. sisa caliwhan ni Dacinki ku pakan ni bai, tayza i banaw mi pacuk tu tabakiay a uling, hang, mapatay tu niza. zateng sa hicaen apatapapaw ku cilal atu bulad i tapukuan. hinihan nabai: anu makaen ku mata nu uling sa, talakaw ku uzip, aizaw ku icelang sakyami. makatenil ka tatusaay tamuel sa enuc han kya mata nu uling, tansul sa talakaw mahiza tu buyu katalakaw, mapalud ku heni patapapaw tu cilal atu bulad i tapukuan. i sakatusaay a demiad culal sa kya cilal takelal tu ku hekal, mulangaw tu ku lutuk, ci balu tu ku balubaluan, a izaw tu ku kakaennan.mucelem tu ku cilal sa, ya bulad tu ku tahekalay, itizaay a Itasaway a tademaw makaazih tu cilal sa, manamuh tu, limulakay tu awayway sakauzip. nika ci Dacinke atu Suisezi mabiyalaw tu aizaw ku nu u zumaay a Uling a masatak aca, sisa itiza tu misebeng, caay biliyas kya tatusaay, kamelangan tu cilal atu bulad ka sa mid. hini satu kuheni itiza sa misebeng nu mihemihecaan, ci Dacinki atu ci Suisezi yatabakiay a uzip, emay nayaan hakiya tu mala buyu tu u’. ayzaay izaw ku Dacinsan, Suisesan, i tebanay kya banaw, a idangan nu katuuday ayza. == anamakayzaay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == [[:yue:邵族|wikipayke-邵族]] [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] r1rwe4kmclkifult75hbhe2ez87b48d kungku-u malacabayay 0 5292 62462 62461 2019-11-21T17:17:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki malacabay matenes tu ku demiiad maudad, milimeek tu ku a’adupen amin, caay katahekal, caay tu kaazih misahicahica saw. mangalay tu ku bili, caay kanga’ay a tapudah mikilim tu kakaenen. makahalhal tu ku cilal musadak, mipawali tu zumazumaen a’adupen. sakapahay ku demiad i tawya, sa cacaycacay sa masadak tapudah,mahhica tu! sa mallawidang,satu a mikilim tu kakaenen a mitena’ tu ngala. izaw ku cacay a pawalil, a mikilim tu kaydihen a kakaenen niza, sakaliyuhan sadak sa ku cacay a tabakiay a kuyu,a mizakep tu pawalil pikaenn nu kuyu,tatebud sa kya pawalil cumikay saduba sa milaliw,”alaen kaku!, alaen kaku!” mi awaw tu cabbay. idawya satu makatengil ku cacay a katalalan tu pakaeka nu pawalil,pasakayca nu ngiha a miazih,makaazih ku kuyu, tezep sa a milaliw,pasayda sa ku mancel ma kaazih pilalaba’ nu kuyu tu pawalil,kasenun sa mulaliw a milimek, ya ngabul mitaung misawantan maheca sa, makaazih tu pilalaba nu kuyu tu pawalil,pihaymaw satu muawas salikelun,micaliway ku sizi i tiza,makatengil ku nikadalaw nikabiyalaw nu pawalil, makaazih yaza ku kuyu,”may” sa mulaliw tu. aku sa caay pakapupu tu uzip nu maku saan, makatengil ku babuy tu pakaeka nu pawalil, tezep sa pasuni ciniza a milaiw. paketengil tu ku wacu i niyazu’ tu pakaeka nu pawalil, “u cima ku manuluwaay saw.” matatengil amin sa. matinge tu militiuay nu kuyu ku pawalil, amakayca tu sa cangla,” natu! natu! natu! kabili kita”sa,milakec tu sauwac, mikayakay tu buyu, miawas tu cebecebedan, “wang! wang! wang!” sa atatulu, cumikay a mi awaw, katukuh satu kalat hantu i lie’l nu kuyu kelem han “ awang! awang!” sa tu kya kuyu, apaengil haw ku wacu, u pikalat nu heni. ya kuyu sa kanikihen beluc satu milaliw. maduka mangeluh tu tatilengan nu pawalil,haymaw satu mu culil taluma ‘.alaw i luma’ ku yadahay a cabay masaupu mihalhal a maydih matineng mahica tu kya pawalil sa. “ka i takuwan saw? anga’ay cuka’ han aku,ngay ma cuka’ ku tinay nu ya kuyu.” musakamu ku mancel ”nasawni aca kaku matineng kya caay pasubana kisu saw?” a tukud han aku mipeleng tu tangaah niza. mi pa-pa ku ngabul tu baluwang sa kamu sa” kya caay kisu pasubana’ i takuwanan saw, mitakus tu yadahay a widang mamitena’ tu zazan nu kuyu, a papilaliw tisuwan.” caka sakapidahan ku sizi, sakamu satu “sazikuzay kaku makatineng tu kawaw nu misu, a kelid han nu maku ku katuuday a sizi a mizakep tu kuyu, cuzuh han mapulin i lilis nu dangkay.” i zikuzan tu pangiha ku babuy,” sazikuzan tu kaku matineng tina kawaw,anu ayawan matineng sa, “kukuh” han nu maku,aa pasawaliwalian kuya kuyu,ku talaww a taza i mapilisay a buyu” saan. salaawaw sa kiya katuuday a’adupen, nayay ku patebeliay, u ya pawalil taung sa azihazih sa, caay henay pakaazih kya tuluay a wacu, azihan maka maduka’duka kuheni,tihuway sa muculil taluma’, u pacuay nu pawalil tu pauzip nu niza sa,a hicaan pacuay nu maku saw? palida sa kya tuluay a wacu “ u hatiniay a kawaw, amana paibalucuan, mipadang kami ku papadangan a kawaw” sa. makayni tu mahiniay a kungku sa,u canan ku sacabayen saw,caay ku tineng,kasalungan ka asu’ aca ku kamu, a caay pisausi kuni sakawawan, a caay kaydih nipacuay nu mipadang niza sanay, tezap sa mipadang tisuwan paayaw i tisuwan,u mahiniay ku a sacabayen nu mita! <br /> [[kakuniza:Lami' Kulang]] qvyikxulzlv62tde60qt73x5la6oon8 kungku ni Epah Akus 0 5293 62485 62484 2019-11-21T17:17:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''kungku ni Epah Akus''' u mapalaway nu Pangcah i Lidaw niyazu', isasa'ay a sulit, nasakamuan ni Epah Akus. == lacul == ci Eaph Akus nu ngangan kaku, nay 55 a mihca sa malingatu maadada'. puhpuhan niya wina ci Kamaya. malawacu kaku , makupikupit tuway. mahica kina wawa sa kiza nikakadabuan(婆家) nu maku. papipuhpuh tu takuwanan ci ina Kamaya aci Kalani. amadi'tu amala mapalaway tina wawa saan kya bayi amin. tatenga' sa, a sanga'an sa, sanga'an kaku. sakamu satu ku bayi niya babayian aku. amakadungdung kisu haw? amala mapalaway ku acawana isu, hani bayi niza. hang, makadungdung tu kaku sa ciza. maydih a kapah ku uzip ni acawana. ya, azihan aku kya mapalaway, babalaki amin. ahicaen ita a sicabay ku babalaki, sakaku mizateng. caay sa kaku pisalukyaw hansa ili. saka lima a mihcan, malingatu aca kaku imelang. misanga' aca takuwanan. caaytu kaku kakeman tu hemay. tayza padekuwan sa, caay kangaay kya imelang. puhpuhan aca ni Kamaya aci Sela Upan kaku. alaw su'sul, alaw micumud tu kaku nu mapalaway. nacaay henay kaku kakeman tu hemay isaw, tuya mimi'sa tu hakhak kya babalaki. pakan hen kaku, asu' isaw kya hakhak a ka'enan. miladay kuheni amisalukyaw. ahemaw kya culil aku isaw. caay tu kengelu'. ili, mahica saw kita, kapah tu aca kita. malamapalawaytu kaku, danay sa kaku. nay 59 a mihca sa, malingatu kaku miladay. hanhan satu katukuh ayza. sidi'tu sa kaku, u salu, makakudul, malalenu. mipaakay, miapaay kizaan. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun tina kungku namakay cudad ni Panay Mulu [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:2018-cacay]] 5gs4t5dntnn9kfubuydf5z6px83ft7a kungku ni Lali' Nanip 0 5294 62508 62507 2019-11-21T17:17:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''kungku ni Lali' Nanip''' u mapalaway nu Pangcah i Lidaw niyazu', isasa'ay a sulit, nasakamuan ni Lali' Nanip. == lacul == sakalingatu kaku i 1997 a mihcaan 9 a bulad 26 a demiad, mala mapalaway kaku. makaalatu tulu a mihecaan nikappatay nya ina. imelangtu ku tangah aku isaw. 1997 a mihcaan, micumudtu kaku. ahican kita sa kaku, mabimabi' sa kaku, tayza padekuwan kaku, caay kangaay. tayza satu kaku ci ina Kamayaan. "aha! ya" satu kya ina. "mahica saw kaku?" hanaku kya ina. "ha! amicumud kisu!" sa kya wina. patebu hantu kaku nuheni. ahicaen aca a micubay(反悔) saw? sakamu satu ku acawama aku i " amana picumud, mangeu'." ahicaen satu kaku saw? anu muculiltu i zazan, mudadiwtu kaku tu dadiw nu mapalaway. sakamu sa ku acawama aku tu simpi'(夢) aku: "culculen aku kisu, azih sa." mahiza misapudahay, pasusun isaw. maydih kaku miwait satu. "anu caay pisulul kisu papicumud, amaapa amaungang aku." napahanhan ci ina aku, maapa tuway. sisimpi' kaku ci ina aku, hicanan ku kasizikuc: haw sa i simpi; kya ina aku, nipaiya isaw n u ina aku. sisa cumud satu kaku. saka tulu a mihca micumud kaku, sisimpi' ciinaan. lumeniay a zikuc niza, ya makawa sa pasayza i wali tatelungsa. i panan nu luma' adidik kya pulad, u keliw, sangelacay. pazengen niza isaw, midundun satu tu zazan kya keliw. "ina aw! ina!" hanaku. azih han aku ku zazan, mabuwak ku nanum. makayza isasa' katukuhtu nu Pingsiang(冰箱). miawza nu maku kya ina, icuwa saw ku nipacu'ub. pacekil satu kaku. katukuh ayza sa, tusa a mihca tu mala mapalaway. sasepat ku mihca, kaku matinengtu , sa ci Kamaya misalemed ku mahiniay sa. itiya katuud kya mapalaway, 14 a tademaw itiza. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun tina kungku namakay cudad ni Panay Mulu [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:2018-cacay]] itw18u7lfkrag2trk0vqm7t0e2ng7et kungku nu misawacuay 0 5295 91147 62533 2020-07-16T03:20:20Z Lami Kulang 120 /* itawya satu */ wikitext text/x-wiki <br /> == lalabuay == u kungku nu Sakizaya<br /> == misawacuay a tademaw == sakamu sa ku babalaki, izaw ku cacay a kakitaan i niyazu. micaliway tu pinaan a mihecaan,lawpeslawpes satu ku tademaw mapatay tu amin ku lumaay a tademaw,tusa tu kya mauzipay.u mamenuay a bai, atu u bai niza.satu caaytu kawmahan ku umah nu heni,malinubu tu ku umah, sisa yadah tu ku aadupan i tiza. == a tademaw sakamu sa == izaw ku cacay a demiad sikawaw ku niyazu,a tayza i buyu ku i niyazuay a kapah a miadup sa, ya mililiday tu masakapahay a tademaw sakamu sa, atayza kita i umah nu kakitaan miadup, yadah i tiza ku aadupan. mitengil ci baian: a milisin tu ku niyazu sa,maydih ku masakapahay a miadup i umah nu misu,tangeng tu haw. han niza.sakamu sa kya bai:amihica saw ,nu niyazuay a kawaw,tangeng tu katayza i. sisa manamu amin ku malakapahay i umah nibai miadup.tatenga yadah ku kaalaan nu heni, masibek hantu. == i katalumaan nu heni == i katalumaan nu heni, matatengil ku masakapahay i zazan, miadupan nu mita apawadaan tu kya bai sa, manay maluyaluy tu tayza ci baian, sakamu sa: baiaw iniwtu kami, namaka buyu mi adup, mapatudung nu niyam ku nu misu a tadutung. han nu mililiday a kapah pasakamu. sakamu satu kya bai: hang! ini ku sikal,pazeng han tu itini. saan.<br /> pazen sa tu kuheni i sikal,cacay a tangah ku sa pawada tu baian. dep dep dep sa ku suni, madiya yadah tu ku pipazeng kuniaadupan nuheni.amihacacay mipazeng tu duud patengil tu mamenuay a bai, ma lutlut tu kya tangah.satu: hatini ku pawada nuniyam,a taluma tu kami.han sa.miawaw tu ci bai ku bai (suna) niza,”saupuen kya nipawadaan” sakamu sa kya suna “ icuwa kya duud, cacay ku tangah nu adupen” han nu suna. == itawya satu == itawya satu,matineng tu ci bai paceba misawacu ku masakapahay sa, milunguc tu ci bai tu i papaway a pauzipay, sakamusa “Maladawaw Maladaw makaazih kisu tu pisawacu tu pipaceba i takuan, isu Maladaw ku sakatinengay mahiza kuheni.” nanu idawya makelal ku kalayan, sademiad sa macilal caay kaulad, sabuladtu mahizatu macilal caay kaudad, pangkiw tu nu mihecaan caay tu kaulad ,makelah ku sauwac atu nemnem nayay ku nananum nu niyazu. uyzasa, hatiza ku kakedal sa caay kakelah ku nanum nu umah niyabai, hatiya kapah tu ku kauzip numalabai.azihan makelah satu kita, ci nemnem han kya malabaiay, kya caay kakelah saw? satu ku i niyazuay amitapal.<br /> itiyatu matineng tu ku babalaki napaceba namiliwacu ku masakapahay ci baian,saka tayza satu ku babalaki nu niyazu i luma nuya bai amiliheca saw(mitaung),sakamu sa kya bai “awawen kuya masakapahay nu niyazu polongen” han niza tayza tu ku pulung nu masakapahay atu babalaki nu niyazu.talaayaw a mitudadaw kuya bai, culculen niza papiala tu baedu i sa’uwac tu spieneng han niza. == tatenga masasilsil == tatenga masasilsil tu i putah eneng satu ku masakapahay,mitudadaw tu ci bai i ,kaakudi sa ku cilal citangan tu ku masakapahay, la’cus saca mananuwang,izaw tu ku masabulay,maydih tu tayza i saepiay a misaepi amidihing sa, caay tu kangaay ku balucu’ mieneng i tiza, milepid tu ku menah i ba’duan, musakamu han mitudadaw han ci bai. hang! sa! i welian tu ku cilal, micapi tu tuluay atuki kya,masatezep mitudadaw ci bai. dela dela satu ku ulad, ha maudad tu sangsang satu kya udad, i dawya malepiday a menah mahulak tu, caay tu pilepid i ba’duan, taneng tu mananuwang, namu satu kuheni. i na kungku sa amana’ pisawacu tu tademaw, amana pibaceba tu tademaw, a masamsam haw ku i papaway! <br /> == nayihekalay == yuniyanay a nasulitan sa, nasulitan ni Lami’ Kulang 2019. [[kakuniza:Lami' Kulang]] iuo88o6w37g79b3cegyk7a7rehlbh0g kupa 0 5296 97703 62539 2021-01-01T16:03:20Z Armas Eesti 1409 File wikitext text/x-wiki [[File:CottonPlant.JPG|thumb]] == u zuma a kamu: == nu Hulam: [[:zh:棉花|棉花]] nu Amilika: [[wikipedia:Cotton|cotton]] nu Zipun: [[:ja:木綿|木綿]] == u canan ku kupaː == == sapihica ku kupaː == (待翻譯)棉花是當今世界上使用最廣泛的纖維。它的流行源於它生產較容易及其在紡織產品領域的廣泛適用性。棉紗價格強烈地依賴於勞動力成本,因此,在已開發國家,由於勞動力昂貴,棉紗價格相對較高。 u kupa sa yadah ku sapisanga u canancanan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == 7aol3qhk4awmphwt1uis0fc9jejwd2c kusuy 0 5297 122393 122392 2021-08-27T04:50:31Z Akamycoco 24 u kapahay sasimalen ku kusuy. wikitext text/x-wiki [[tangan:Cymbopogon nardus (DITSL).JPG|縮圖|kusuy]] ==kusuy(香茅)== u kapahay sasimalen ku kusuy. eobbhkgc7e592s70807imm6nj6ayu71 kuwa' 0 5298 62549 62548 2019-11-21T17:17:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kuwa'(木瓜) bj90009e16rd1hjzv97qrytreijomb2 kuyu 0 5299 120653 120652 2021-08-02T02:48:09Z LamiHung 28 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結) */ wikitext text/x-wiki kuyu (狐狸)[[tangan:Red Fox (Vulpes vulpes) (4).jpg|縮圖|kuyu(狐狸)]] * kasazumaan (界): kasazumaan a aadupan (動物界, Animalia) * sacumud   (門):sacumud a kulus (脊索動物門, Chordata) * uzip       (綱): cucu' nu uzip (哺乳綱, Mammalia) * mata      (目): mata mukan tu titi (食肉目, Carnivora) * sapamata  (科):  sapamata tuaadupan (犬科, Canidae) * sazuma    (亞科):sazumaay aadupan (犬亞科, Caninae) * malecaday  (族): malecaday kuyu (狐族, Vulpini) [[tangan:Vulpes vulpes laying in snow.gif|縮圖|kuyu (北海道赤狸)]] == kakiliman (摘要) == 狐狸,哺乳綱,食肉目犬科動物 。屬於一般所說的狐狸,又叫紅狐、赤狐和草狐。它們靈活的耳朵能對聲音進行準確定位、嗅覺靈敏,修長的腿能夠快速奔跑,最高時速可達50km/h左右,所以主要以魚、蚌、蝦、蟹、鼠類、鳥類、昆蟲類小型動物為食,有時也採食一些植物。 .kuyu, uzip nu micucu'ay, mukanay tu titi aadupan. mahiniay u kamu tu kuyu hananay, u zuma singanga aca tu sumanahay kuyu, kalumeni'ad ku kasumanah kuyu atu lutuk kuyu. dadawa ku tangila nu heni matineng a icuwa ku ngiha asaan, dadaw a pakasanek, tanayu' ku padahaw siduba', kadadawa ku nikaduba' katukuh 50 a bataan km/h, sisa angangan u buting, piya', kabus, kalang, edu, ayam, u cilekay adidi'ay aadupan ku nikanan, uzuma miala aca tu zumaay mulangaway a kakanan. == lalangawan (文化) == 實際上狐狸是民間對這一類動物的通稱,種類繁多,分北極狐、赤狐、銀黑狐、沙狐等。性格機敏膽小,常在古代神話中以「狐狸精」出現,雖在遠古也曾作為圖騰,但從不出現於正式祭祀中,皆因其「形象不雅」,多與狡詐鬼祟相關聯。多年來,狐妖狐仙,在各種小說及趣聞中形成一種獨有的妖精文化 tatenga' mahiniay aadupan kuyu han nu binawlan, yadah ku masazumaay , kasaliwliwah pye-ci kuyu, kasumanahan kuyu, ging lumeni'ay kuyu, salengalengacan a kuyu. u wayway kalamkam nika mapadaki, i kasumamadan hinatahkal i kungku ku “kuyu” , kanahatu i kasumamadan na u pala bacuanay tu, nika caay henay katahkal i tatenga'ay a pilisinan, zayhan “caay ka kapah ku wayway”, hatu malalayat tu matineng misamawmaw misabana'. hatini katenes nu mihcaan, u kuyu a malatademaw, u canacanan nisulitan i cudad atu musiluyay mala u micidekay a malatademaw a kuyu nu lalangawan. == u wayway (特徵) == 狐狸身體纖瘦,毛長且厚。狐狸擁有毛茸茸的尾巴。大多種狐狸耳朵大、直立、呈三角形。不同種類的狐狸顏色不同。狐狸的眼睛能夠適應黑暗,瞳孔橢圓,發亮。狐狸具有敏銳的視覺、嗅覺和聽覺。大部分狐狸具有刺鼻的味道,由尾巴根部的臭腺放出。 u kuyu makudus ku uzip, tanayu' kibetul ku banuh. ikul nu kuyu tanubanuh sa mapungpung. mahiniay a kuyu hatu u tabakiay amin ku tangilza, mutizeng, masakalimucu'. u zumaay a kuyu masazuma ku kulit. mata nu kuyu mananam tu i duutay, u mata masati'kuk' ku kamulmul, malikat. kalamkam ku mata makazih, misanek atu mitengil. u kuyu hatu angsic ku sanekay amin, i angangngan nu ikul ku patahkalay tu angsicay. 狐狸,具有長長的針毛和柔軟纖細的下層絨毛,通常毛色呈濃艷的紅褐色或高貴的白色。尾部蓬鬆,尾稍呈白色,耳部及腿部為黑色,耳朵很尖,長相和犬相似。肛部兩側各生有一腺囊,能釋放奇特臭味,稱"狐臭"。 kuyu, tanayu' basazicem dawmi' adididi' ku i labuay apuyu' ku banuh, u banuh salungan mukelat kasumanamanahan ku kulit atu tanektek salengacay ku kulit. mapungpung ku banuh nu ikul, u iluc nu ikul u salengacay, tangila atu padahaw u lumeni'ay, madicem ku tangila misengi tu wacu. menah nu tapiingan sialubu, u sapatahkal tu micidekay a saneng angsit, u ngatulay han pangangan ku kuyu. == nikauzip (生活習性) == 狐狸生活在森林、草原、半沙漠、 丘陵地帶,居住於樹洞或土穴中,傍晚出外覓食,到天亮才回家。所以能捕食各種老鼠、野兔、小鳥、魚、蛙、蜥蜴、昆蟲等,也食用一些野果。因為它主要吃鼠,偶爾才襲擊家禽,所以是一種益多害少的動物;當它們猛撲向獵物時,毛髮濃密的長尾巴能幫助它們保持平衡,尾尖的白毛可以迷惑敵人,擾亂敵人的視線。故事中的狐狸形象,絕不能和狐狸的行為一樣。 kuyu i kilakilangan mauzip, nalinalibuwan, masalikenay, adidi'ay a buyu'an, mueneng i buhang nu kilang anucaay i buhang nu lala', kalabian tahkal mikilim tu kakanan, katukuh katakelal nu demiad kya taluma'. sisa taneng pakala tu canancanan a kakanan u edu, pawalil, adidi'ay ayam, buting, balaut, kakitil, cilekay, ku kanan, mukan tu nu buyu'ay a heci. zayhan u edu ku kanen niza, uzuma misamamaw tu nu luma'ay nipahabayan, sisa misawacu' anu aadupan tu kapahay sa, yu kalamkam icelang a amizakep tu aadupan ku heni hawsa, ya mazeketay a banuh tanayu' ku ikul taneng a midama palalecad tuhenian, masazicemay a ikul salengac ku banuh taneng paenep tu ada, milawlaw tu aazihan nu ada. i kungkungay u wayway nu kuyu, amana kanca kalecad tu wayway nu kuyu. == balaki kasiwawa (生長繁殖) == 每年2月-5月產仔,一般每胎3隻-6隻。狐狸警惕性很高,如果誰發現了它窩裡的小狐,它會在當天晚上"搬家",以防不測。 paymihcaan 2 a bulad katukuh 5 a bulad a siwawa, nacacay mulecuh 3-6 kunilecuh. talakaw ku nipalaayaw nu kuyu, anu cima ku pakaazihan tu dibu nu adidi'ay kuyu, uyzaantu a sandeb “mabulaw tu,” matala anu mahicahica tu sa. 母狐一般在每年2-5月發情並交配,懷孕期大約為51~52天,每胎可能產6-8個寶寶。剛出生時全身黑灰色,唯有鼻尖為粉紅色。它們剛出生時什麼也看不見,要依靠母親的保護和餵養。 tawinaan a kuyu i paymihcaan tu 2-5 a bulad matul a matatakis, pisabilian pakala tu 51-52 a demiad, nacacay mulecuh taneng mulecuh tu 6-8 ku wawa. lecuhan henay u kulit nu uzip abuabuan ku lumeni', uyza mazicemay cihek dada' ku kasumanahan. lecuhan henay kuheni hawsa caay pakazih tu canancanan, miida tu pidiput nu wina atu pakaen. 1個月後,慢慢能站立,眼睛變大,長出淺棕色的毛。2個月後,狐狸的外形基本呈現出來,站立、奔跑依舊困難,毛色已經完全長齊。成年後,長出鬍鬚,耳部變尖,腿部修長,已能奔跑、捕食。 1 a bulad hawsa, haymaw satu mutizeng, tabaki satu ku mata, tahkal tu ku sakuhikuhian a kulit nu banuh. 2 a bulad hawsa, masakuyu tu ku wayway, mutizeng, mangelu'en henay maduba', mahamin tu sibanuh ku uzip. balaki tu hawsa, singisngis tu, mazicem tu ku tangila, tanayu' tu ku padahaw, taneng tu maduba' mizakep tu kakanan. 狐狸的體溫在38.8~39.6 ℃ ,呼吸頻率為每分鐘21~30次。成年狐狸每年換毛1 次,每年的3~4月份開始,7~8全部脫完,新的針絨毛開始同時生長,11 月份形成長而厚的被毛。藍狐的壽命為8~10年,繁殖年限為4~5年,赤狐分別為10~14年和6~8年、銀狐分別為10~12年和5~6年。 u akuti' nu uzip nu kuyu i 38.8-39.6 tusi, u nipihanhan paysasulitan kina cacay 21-30. balakiay a kuyu paymihcaan kinacacay paliyun tu banuh, paymihcaan tu 3-4 a bulad malingatu, 7-8 a bulad mahamin tu mapeluk ku banuh, baluhay adididi'ay a banuh malecad mulangaw, 11 a bulad masatanayu' kibetul tu ku banuh. sumilaway kuyu a katanayu' nu nikauzip 8-10 a mihcaan, kasiwawaan a mihcaan 4-5 a mihcaan, kasumanahan a kuyu kasazuma 10-14 a mihcaan atu 6-8 a mihcaan, ging a kuyu kasazuma 10-12 a mihcaan atu 5-6 a mihcaan. == kaliwasak (分布範圍) == 各個種類的狐狸遍布於北美、歐洲、亞洲、包括極地地區。同時也分布於非洲各部。在狐狸被引進澳大利亞用於控制兔子數量之前,澳大利亞沒有狐狸。 u canacanan a kuyuan malaliwahliwah i Pey-mey, Ow-cuw Ya-cuw, pasu Ciy-ti a kakitizaan, malecad tu aca malaliwaliwah i Bey-cuw a kasakeis niyazu'. ayaw nu nipacumud tu kuyu i Aw-ta-li-ya ayaw u sapikelec tu katuud nu pawalil, Aw-ta-li-ya inayi' ku kuyu. 中國主要有赤狐,分布全國大陸。沙狐分布新疆、內蒙、青海、甘肅、西藏等地。雪狐(又名北極狐、白狐或藍狐)分布在北極一帶。生殖期結成小群,其他時期單獨生活。 Cung-kuw angangan izaw ku kasumanahan a kuyu, malaliwaliwah i hamin nu Ta-lu. kasalenga'can a kuyu malaliwaliwah i Sin-cyang, Ney-mung, Cin-hay, Kan-syaw, Si-cang a kakitizaan, sulda kuyu, “singangan haca tu Pye-ci kuyu, salengacay kuyu anucaay sumilaway kuyu” malaliwaliwah i Pye-ci a kakitizaan. kasiwawaan maluyaluy tu, u zuma tataytay a mauzip. == kasazuma aadupan (物種分類) == 藍狐又稱北極狐,主要分布於歐亞大陸和北美洲北部的高緯度地區。藍狐吻部短,四肢短小,體圓而粗,被毛豐厚,耳寬而圓。藍狐體長60-70厘米。尾長25-30厘米,有兩種基本毛色,一種冬季呈白色,其他季節毛色加深;另一種常呈淺藍色,但毛色變異較大,從淺藍至深褐。 sumilaway kuyu singangan aca tu Pye-ci kuyu, angangan malaliwaliwah i Uw-cu Talu atu Pey-mey-cuw tu nuwamisan u cayay kataledes a kakitizaan. sumilaway kuyu apuyu' ku walaw a belbel, apuyu' ku sepatay a kuku', tabaki masamulmul ku uzip, tunubanuh sa kibetul, u tangila ahebal masamulmul. sumilaway kuyu u tanayu' nu uzip 60-70 limi. u tanayu' nu ikul 25-30 lim, tusa ku tadabanuh a kulit, u zuma kasienawan salengacay ku kulit, nuzuma mutesekay ku kulit nu banuh, zuma satu kasumilawan ku kulit, nika sazumazuma sa ku kulit nu banuh, maka sumilamilawan katukuh tesekay tu makulahay a banuh. 銀黑狐又稱銀狐。原產於北美和西伯利亞,是野生狀態狐狸的一種毛色突變種。銀狐體型稍大於藍狐,吻部、雙耳背部和四肢毛色為黑褐色。銀狐針毛顏色有全白、全黑和白色千黑色3種體長60-75厘米,體重5-8千克。 ging lumeni'ay kuyu singangan aca tu ging kuyu. nau i Pey-mey atu si-puw-li-yaay, nu buyu'ay a kuyu u masazumaay a banuh. ging kuyu uzip katabakian ku sumilaway kuyu, laway bilbil, u belih nu tusaay a tangila atu sepatay a kuku nu banuh u lumeniay kakulahay a kulit. ging kuyu adidi'ay a banuh hamin u salengacay, hamin lumeni'ay atu salengacay u lumeni'ay a kulit tulu a lamangan tanayu' nu uzip 60-75 lim, u baket nu uzip 5-8 malebut ke'. 赤狐又名火狐,是狐屬動物中分布最廣、數量最多的一種.體重5-8千克,體長60- 90厘米,體高40-50厘米,尾長40-60厘米。赤狐體形纖長,臉頰長,四肢短小、嘴尖耳直立、尾較長。赤狐的毛色變異幅度很大,標準者頭、軀、尾呈紅棕色、腹部毛色較淡呈黃白色,四肢毛呈淡褐色或棕色,尾尖呈白色。彩狐是銀黑狐、赤狐和藍狐在野生狀態下或人工飼養條件下的毛色變種。 kasumanamanahan kuyu singangan aca tu lamal kuyu, tungusay kuyu a aadupan saahebalay a nikalaliwaliwah, sayadahay a kuyuan, u baeket nu uzip 5-8 malebut ke, tanayu' nu uzip 60-90 limi, u talakaw 40-50 limi, tanayu' nu ikul 40-60 limi. sumanamanahan kuyu masatanayu' ku uzip, tanayu' ku bihid, apuyu' ku sepatay a kuku', masamucuy ku laway mutizeng ku tangila, tanayu' ku ikul. sumanamanahan a kuyu sazumasuma sa ku kulit nu banuh, u tatengaay u tangah, uzip, u ikul  sumanamanahan kuhi a kulit, bili a banuh kakuliyawliyawan tu sangelacay a kulit, sepatay a kuku nu banuh kakulakulahan tu kuhiay a kulit, i teluc nu ikul u salengac. kulikulitan a kuyu nu ging lumeni'ay a kuyu, kasumanahan a kuyu atu sumilaway kuyu i buyu'ay kuyu atu nipahabayan kuyu masazumaay ku [[banuh]]. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結) == * 中文維基-狐狸: <nowiki>https://factpedia.org/index.php?title=%E7%8B%90%E7%8B%B8&variant=zh-han</nowiki> * 中文維基-北海道赤狐:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%97%E6%B5%B7%E9%81%93%E8%B5%A4%E7%8B%90</nowiki> [[kakuniza:aadupan]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] e8vgyznrlvu6gqvr774jkh43r0r35a9 kuyumi 0 5300 62561 62560 2019-11-21T17:17:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kuyumi(月曆) gerldbsmi98nhtx0bsh5ik7obj4h656 kya mabuwak ku isu' 0 5301 62565 62564 2019-11-21T17:17:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[kya mabuwak ku isu’]] bcdhi6nyv6h2y1sknpjni2tvm9e25lt kya mabuwak ku isu’ 0 5302 62588 62587 2019-11-21T17:17:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kya mabuwak ku isu' == sapuelac == nasakamutu ku isu'(鯨魚), mazatengtu kita ku mabuwak tu nanum ku isu'. izay isu' mabuwak tu nanam saw? matinengtu kita, caay ku buting ku isu', u pacucuay(哺乳類) a aadupen ku isu'. sisa, caay pahanhan ku isu' i ngasa'(鰓), u bala'(肺) ku pahanhan nu isu'. u cihek nu isu' sa, ipabaw nu tangah, iteban nu mata. anu mahmin ku mihanhan, taneng tu ku bali i bala'. edepen niza ku buhang nu cihek, midimutu isasa nu bayu. hakay katawidan ku taw, izay midimut isasa nu bayu matenes? akatawalen, tabaki ku isu', sisa, tabaki tu ku bala'. cacay asaca tusa bataan a widi, pahekalen ipabaw nu bayu, pahanhan tu bali, tanengtu tasasa. sisa, tawya mihanhan ku isu', apasumaden ku daecusay a bali namakay bala' niza, uyniay tabakiay icelangay a bali, pabuwaktu ku nanum icapi nu cihek niza, mahiza mabuwak talapabaw ku nanum. uyniayan sa, u lalekalan(原因) nu isu' mabuwak tu nanum. tabaki ku kidu nu isu', namakay 1.7 kungce(公尺) 50 kungcin(公斤), katukuh 34 kungce(公尺) 190 kungtun(公噸) a semilaway isu'. u semi;away a isu', u satabakiay a aadupen i kitakit. u tana a isu' sasutiliay tabaki. kapah ku sanek atu tengil nu isu', caay kakapah ku mata nu isu'. izaw sepat a bataan kakuniza ku isu'. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == 新編世界兒童名著93-追根究柢,鐘文出版社,2000 a mihcaan insac(出版) [http://www.greenpeace.org/hk/news/stories/oceans/2008/05/whaling-scandal/ 綠色和平:公然走私鯨肉 綠色和平揭發日本捕鯨醜聞] [http://www.vedfolnir.com/whale-in-taiwan-1980.html 海洋生態/臺灣鯨魚的觀光資源與鯨豚種類介紹] [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:natinengan]] [[kakuniza:aadupen]] grlqxwn6j93qg4q6dx1mael89jcq3j9 kya maizanga saw anu maduka 0 5303 62645 62644 2019-11-21T17:17:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 56 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''kya maizanga saw anu maduka''' [[tangan:Bleeding_finger.jpg|thumb|maizang]] == sapuelac == === ngatu cacay === anu mapulin(跌倒) sa, maduka(受傷) ku banges nu misu, saca masenat(割) ku taludu'(手指) nu misu, maizang tu. kya maduka sa, tansul(立刻) sa maizang tu saw? malesusu'(緩緩流出) ku izang saw? nya izang malikit i [[:zh:血管|siekuan(外來語:血管)]] [[tangan:Circulatory_System_zh.svg|thumb|siekuan]] ilabu' nu kidu nu mita, adidi' ku siekuan. milimad tu sapahabay(養分) atu yangci(外來語:氧氣). isasa' nu banges sa, yadah ku mahiniay a siekuan. sisa, anu maduka sa, malupisak(破裂) ku siekuan sa, malesusu' tu ku izang. uyzasa, anu patahekal ku izang, kalamkam tu maacak(乾) saca maeneng(固定) tuway. anu caay kaeneng(凝固), amahica saw? u izang ilabu' nu kidu sa, amalesusu' tahekal haw? anu siduka ku banges nu mita, maeneng tu ku izang i duka nu mita, u kulit nu daka, mahiza ku lumeniay maacakay a tuud. u "[[:zh:痂|cya(外來語:痂)]]" [[tangan:Scab.jpg|thumb|duka]] sananay. mingaay(治療) tu duka isasa' nu cya ku kidu nu mita. masasa(恢復) ku duka nu mita. kyu, anu madu kami, sicya kami sa, amana mipudac, anu mahadeng tu ku duka, mapecu' tu kya cya. kya kalamkam mahadeng kya duka. === ngatu tusa === u lalekalan(原因) nu maizang, tusa ku lalekalan. sakacacay, malupisak(破裂) ku balucu'(心臟) saca siekuan(外來語:血管), u "malupisakay a maizang(破裂性出血)" kuyni. anu adidi'ay a siekuan atu adidi'ay a [[:zh:静脉|cingmay(外來語:靜脈)]] malakuitan(通透性) takalaw, u "malusa'ay a maizang(漏出性出血). ahizan(依照) maizangay a kakitizaan(位置), tusa ku kakuniza(類別). sakacacay sa, [[:zh:內出血|"ilabu'ay a maizang(內出血)"]], ilabu' nu kidu maizang kuyni. sakatusa sa, u "ihekalay a maizang(外出血)", tahekal ku izang nay labu' nu kidu, malesusu' ihekal nu kidu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:出血|維基百科,自由的百科全書-出血]] [https://web.archive.org/web/20070928035216/http://www.blood.co.uk/pages/b36faint.html Blood Donation Information.] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:izang]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kagak]] 1ctwcfcw2f0edts1ldojcw0pm1lt3sa labu' nu luma' 0 5304 87202 62676 2019-12-06T19:27:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''labu' nu luma' 家庭''' == sapuelac == === ngatu cacay === u labu' nu luma' sa, masasiket tu sapaacawa(婚姻)、mituduy(收養)、malamud(同居), mauzip i kapulungan a luma'. anu nay paacawa, mulecuh tu wawa, izaw tu ku sakasiizangay(血緣) a laluma'an(家庭成員). uzuma sa, anu mituduy tu wawa, taneng tu patizeng tu masasiket. u labu' nu luma' tina sulit sa, taneng tesek(延伸) katukuh tu kakawsan nu mita. tinaku: u luma'-laylay-nasulitan(家譜), nu acawaay a laluma'an, anu mapulung mauzip i luma', mahiza tu. [[tangan:Table_of_Consanguinity_showing_degrees_of_relationship_zh-hant.png|thumb|luma'-laylay-nasulitan]] === ngatu tusa === u laluma'an a tademaw izaw ku kakalimaan(價值) a sasahicaan(功能). u satadamaanay sa u nazatengan(情感、感情) atu nabalucu'an(心理), padikuen tu [[balucu'|balucu]]' nu lalumaan. [[tangan:Family_by_Edwina_Sandys.JPG|thumb|nalimaan nu tu'tu'(雕刻)]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:家庭|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-家庭]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun T[https://www.youtube.com/watch?v=gI84MwAa0z8 aywan Sakizaya putiput(台灣撒奇萊雅族協會) i Youtube-dadipasan nakulitan ni Yiyang Sayun-讓愛住我家] [[kakuniza:2018-cacay]] t0jq0ucy7fxi5w26dk6oljnq33f3mm1 ladem 0 5305 62682 62681 2019-11-21T17:17:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ladem 雲 [[tangan:Cirrus sky panorama.jpg|thumb|ladem]] i3t7q9t3u7un72tlnp5x00fjhfzxnqp laic 0 5306 87204 62690 2019-12-06T19:27:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == laic === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):繩 nu [[United states|Amilika]](英語):rope nu Zipun(日語):ロープ [[tangan:Rope_on_ferry.JPG|thumb|laic]][[tangan:Cordage_en_chanvre.jpg|thumb|laic]] === u canan ku laic(laic是什麼?)ː === === sapihica ku laic(laic做什麼?)ː === sapisiket tu canacanan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == 9ymu15ykbtm4vq601xy5t49qbnp2w4v lalacan 0 5307 119949 119948 2021-07-22T08:33:32Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) */ wikitext text/x-wiki lalacan (kamu nu Hulam: 三角螺) 三角螺又稱「鐘螺」, 中文名(學名): 黑鐘螺。 Sang-ciaw-lu (三角螺), izaw aca ku ngangan, Cung-lu (鐘螺), nu hulamay a ngangan (siey-ming, 學名): Hey-cung-lu (黑鐘螺). 中文俗名或其他中文名:青茵螺、凹螺、三角螺仔。 nu hulamay a ngangan (su-ming, 俗名): Cing-ing-lu(青茵螺), Aw-lu(凹螺), Sang-ciaw-lu(三角螺仔). 綱中文名:腹足綱。 kang(綱) a ngangan: Fu-cu-kang (腹足綱). == kalaliwasak (分佈) == i Taywanay(台灣) a  kalaliwasak (台灣分佈) 基隆市,花蓮石梯坪,台北縣八里鄉十三行遺址,台北縣白沙灣海岸,台北縣淡水,宜蘭縣蘇澳,台北縣貢寮鄉蚊子坑,台北縣鼻頭角至宜蘭縣大溪,台北縣貢寮鄉馬岡,龜山島,花東海岸,澎湖大倉島,澎湖北部海域,金門後湖,金寧,金城,金沙,金湖,烈嶼, 馬祖。 Ki-lung-si (基隆市), Ka-lin-ku-se-ti-pin (花蓮石梯坪), Tay-pak-siyen-Pali-siang-sabaw tuliay nalaculan a kakitizaan (Tay-pak-siyen-Pa-li-siang-se-sang-sing-i-ce, 台北縣八里鄉十三行遺址),Taypak-siyen-salengacay ku bunak a lilis nu dadipasan (Tay-pei-siyen-pay-sa-uang-hay-an, 台北縣白沙灣海岸), Taypak siyen-Tang-suy (台北縣淡水), Gilan siyen-Suaw(宜蘭縣蘇澳) , Taypak siyen  Kung-liyaw siang likesay a lebung (Taypak siyen  Kung-liyaw siang uce ken台北縣貢寮鄉蚊子坑), Taypak siyen-cehekay kalimucu’katukuh i Gi-lan siyen-tasi (taypak siyen-pi-tu-ciaw-ce-i-lang-sey-tasi , 台北縣鼻頭角至宜蘭縣大溪), Taypak siyen kung-liyaw siang ma-kang(台北縣貢寮鄉馬岡), Bilanga buyu’ a subal (Kuy-sang-taw龜山島), Kalinku tu Pusung a dadipasan (Ha-tung-hai-an花東海岸), Pung-hu-Ta-cang taw, 澎湖大倉島) , Pung-hu amisan a bayu.(  Pung-hu-pey-pu-hai-yu澎湖北部海域) , King-mung (Cing-meng金門) ,hu-hu(後湖), Cin-nin (金寧), Cin-ceng(金城), Cin-sa(金沙), Cin-hu (金湖), Ley-yi (烈嶼), Ma-cu (馬祖). == patinaku tu hekal (外觀描述) == masazumaay a wayway (形態特徵) 外殼中型厚重,貝殼呈現三角錐狀,殼的表面有多數斜向的彫痕。殼口沒有缺刻,殼內面有真珠光澤,其殼頂常因殼皮的磨損而呈現灰白色。臍孔有綠色斑,具角質性圓而薄的口蓋。 tanengay ku kibetul nu budac , azihen sa  situluay  kalimucu’ i hekal nu pudac , ya hekal nu pudac yadah ku mangangiway nitu’tu’an a kulit, u laway nu pudac nayay ku ngicih , labu nu pudac izaw ku masabudawan a likat , ya tukus nu pudac hinaeluc masaabuabuay atu salengacay ku kulit, ya puna nu buhang silangdaway a kulit, sikalimucu’ay masakimulu duhpicay a sapitahab a laway.[https://shell.sinica.edu.tw/chinese/shellpic_T.php?science_no=109] 三角螺(黑鐘螺)體型,為中小型螺類,殼徑約可達4.6公分,殼高約4公分,但以2至3公分者較為常見。 tuluay kalimucu’ a lalacan (三角螺) (Hey-cung-lu, 黑鐘螺), azihen ku hekal nu tuluay kalimucu’ a lalacan (Hey-cung-lu, 黑鐘螺), i cacanan masasizumaay nu lalacan, azihen ku Heycung-lu (黑鐘螺), u tanengay ku tabaki nu uzip niza, u pudac niza makaala sepat ti-en (點) enem a kun-fen (公分), u talakaw nu pudac makaala sepat a kun-fen (公分), nika wyza u tusaay tu tuluay a kun-fen (公分), kiya hina kaazihan.[http://mscloud.nmmst.gov.tw/chhtml/opencontenttab.aspx?tdid=199] == kakitizaan nu liwliw (棲所環境) == 黑鐘螺因為其生活環境的差異而常有變異出現,主要為棲息在海邊岩礁及潮間帶,每當退潮時會爬出覓食,行動較一般的貝類快速,以岩礁表面的沉積有機物或附著在石塊上的藻類為食。 u aenengan a kakitizaan nu lumeni’ay tuki a lalacan payni i masasizumaay a sakauzip, hina sumadsumad ku sakauzip nuheni, kananaman sa i lislis nu dadipasan, baebaetuan atu i teban nu kakelahan atu malenuan nu nanum, itiza ku sakauzip nuheni. anu makelah tu ku nanum nu bayu sa mukayakay kuheni, mikilim tu kakanan, nika kikalamkaman ku culil tu nu sadipit,  u mikabitay i hekal nu baebaetuan a canancanan atu wyza mizepitay i baebaetuan a damay, salul ku kakanen nuheni. sapakabit a kamu (備註) == malukakanan a lalacan (食用螺) == 臺灣的鐘螺科記錄有九屬二十四種,其中臍孔黑鐘螺、黑鐘螺,白鐘螺、銀塔鐘螺及馬蹄鐘螺等,較具食用經濟價值。 i Taywanay (臺灣) tukiay a lalacan,  masulitay sa izaw ku siwa nu ngangan a su(Su-ming, 屬名), tusa a bataan izaw ku sepat nu ngangan a Cubelan (Cung, 種), kanahatu yadah kina tukiay a lalacan, nika u tanengay malukakanan atu sicinci a laculay sa, tinaku: sibuhangay i puna a tukiay a lalacan(Cikung-heycunglu, 臍孔黑鐘螺), lumeniay tuki a lalacan (Hey-cunglu, 黑鐘螺), salengacay tuki a lalacan (Payi-cung-lu, 白鐘螺), gin-ta tuki a lalacan(Ing-ta-cung-lu, 銀塔鐘螺), atu mahizay u kuku’ nu subayu tukiay a lalacan (Mati-cunglu, 馬蹄鐘螺) hatiza ku tanengay malukakanan atu sicinci a laculay a lalacan. === hicaen mukan (食用法) === 常被採集食用,在澎湖和臺灣北部的菜市場中經常有人販售。通常先水煮,然後挑出螺肉沾佐料吃。 hina ala ku tademaw tu Hey-cunglu(黑鐘螺) malukakanen, i Pung-hu(澎湖) atu i amisan nu Tay-wan(臺灣) a iciba’ izaw ku mipacakay tu lalacan itiza. kananaman yu misalami’ sa saayaway kabadasan ku lalacan, satu cekiyu han tu mukan ku heci niza, anu tustusen i tawiw asu’kanan sa.[http://mscloud.nmmst.gov.tw/chhtml/opencontenttab.aspx?tdid=199] == nikalakalak i kitakit (世界分佈) == 日本、中國大陸沿海及香港均有。在臺灣則宜蘭縣、臺北縣、基隆市、屏東縣、臺東縣、花蓮縣、澎湖縣等有岩礁地帶之區域均可見、尤其以澎湖、宜蘭及臺東等地數量較多。 i Lipun (Ze-peng, 日本), Cung-ku-ta-lu a lilis atu Hung-kung izaw amin( Cung-ku-ta-lu, Siang-kang, 中國大陸,香港), i Taywan(台灣) sa, itiza i Gi-lan siyen (宜蘭縣), Taypak  siyen(台北縣), Kilung  siyen (基隆市), Ping-tung siyen (屏東縣), Tay-tung  siyen (台東縣), Hu-lien siyen (花蓮縣), Pung-hu siyen (澎湖縣), i baebaetuwan nu bayu’ maazih itiza ku kalimucu’ a lalacanma. mangaleb itiza i Pung-hu (澎湖), Hualien (花蓮), atu Taytu (台東), ahebal yadah itini. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. *台灣貝類資料庫:https://shell.sinica.edu.tw/chinese/shellpic_T.php?science_no=109 *國立海洋科技博物館:http://mscloud.nmmst.gov.tw/chhtml/opencontenttab.aspx?tdid=199 * [[kakuniza:Mahitakassabak]] 5msh6xj19p6ah1wj1sj817rjs0aaeo1 lalangaw 0 5308 87205 62702 2019-12-06T19:28:25Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki lalangaw u kamu nu Hulam:蒼蠅 u kamu nu [[United states|Amilika]]: muscidae [[tangan:Musca domestica housefly.jpg|thumb|lalangaw]] d4bw14i9s5fpskn4snfyfidv924bgvi lalangawan 0 5309 103266 102386 2021-03-15T16:04:32Z 海螺先生 48 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki lalangawan (kamu nu [[Hulam]]: 文化) == kakiliman == lalangawan sa, napulungen tusa a sulit, [[lala']] atu ngawan. kuizaway sa, anu malengawan i lala'ay a tuutuud, u lalangawan. sakamu sa ku babalaki. tina sulit nu lalangawan, nasanga'an ni [[Tiway Sayiun|Tiway Sayun]]. == sapuelac nu lalangawan == [[tangan:KaishuOuyangxun.jpg|thumb|u sulit sa u lalangawan nu Hulam]] u lalangawan hananay namakayni i sinmung tu tapukuway sayaway nu luma patizeng tu Lating a cudadan (拉丁文) ci Sicaylu, u sakasa pasikul tu adingu nika [[uzip]]an a punu' atu nikayzaan, kya mananam tu sakay hekal, mapulung nika uzipan a punu’ atu nikayzaan, kya mananam tu sakay hekal, mapulung mauzip itini i kapulungan a hekal atu sapisanga’ tu kalisiw anikayzaan u zuma a nikasasawalan tu hekahekal a wayway. [[tangan:Gorskii_04412u.jpg|thumb|u luma nu Tukuman cidekay, u lalangawan nay mukilul u sazikec]] sakay "lalangawan" idaw ku nika sazumazumaay, u zuma a heci sa "masasunanam tu tadaheciyay anizatengan atu wayway nu tademaw kya salungan"; u tahap nu lalangawan mamin sa u [[cudad]], u kamu, u pisaluma’, u kakanen, u gicu, u napunu’an, u nanam, atu nalimaan. pakaynihan i wayway nu nikauzip nu pinacadan ku sapangangan tu lalangawan. ini nanaman kasumamadan (考古學) a "lalangawan" hananay sa unisubelidan nunuyzaan a mihecaan a nazipa’an, u pulung nisubelid tu tuutuud. malecad tu sapisanga', u sadikec, misanga' tu gicu sa malecaday a lalangawan. u lalangawan atu nikacakat a lahican zikecen sa inay’ ku wantan. anu i layak tu u lalangawan hananay u ameday a kamu "a sapasubana’ nu tademaw". u aayaw sa kya izaw ku tademaw saka izaw ku nu lalangawan, u sakasa u syanac nu syakay tu sakasakamu nu tademaw; u "cudad" sa u angangan atu sazikec, pasukamu atu cudad; "sapasubana'" han nanay sa u ngangan nina kamu tuyniyan: u tada ngangan nina "sapasubana'" sa u ingay nu tademaw tu sasa ungay atu nu tuuday a kawaw aka pulungan mucuduh(malecad mududucen kina ingay a kawaw atu nu tuud a kawaw tu mamelaway tu a tada heci) u mukeliday tu a "sapasubana'" hananay sapalecad mududuc tu sasanga', sapakutay、sapatinak atu sakakilulan pakelid a kawaw. lalangawan hananay pasudubu "nu tuud a lalangawan", ulic, ulic a lalangawan atu nadatengan, "ingay a lalangawan" tuluway kya, pulung han pasukamu, [[cudad]], u nanam, u sadateng, icelang nu kanatal mapulung, kalazateng han musakamu u lalangawan kapulungan aca nu syakay. === mukilul u sazikec === u tademaw micaculi tu hekal atu paladay tu hekal, misanga' tu tuud a lalangawan, paamed han musakamu sa u sazikec, u cadung u kan u eneng u saculil cay kaynay’ a tuud, pasunuaydaay macakatay a kikay. sipakaynin nu tademaw ini sanga'an tu tuud a lalangawan, miala tu sakaudip a tuud. === mukilul u ulic === u sakangaay tu tu sakay tademaw, misanga' ku tademaw tu nu ulic a lalangawan, sasangaay ibalec, u daduducen nu syakay, u ulic nu syakay, u nanam tu lisin, nisaulic tu hulic. sipaedap nu tademaw i syakay (社會) ini kawaw tu lalangawan, malasasibutay tu nu syakay. === mukilul u nabalucu' === sakanay’ nu balucuay sakaytademaw, pazateng tu balucu' atu sinuay, misanga’ tu tademaw tu nu ingay a lalangawan. pasugicu, dadiw, giki, sacudad, tied tu lisin (宗教信仰). sipaedap nu tademaw i sapaheci i wayway kya matumes nu lipahek, kya matenes supice . == kakuniza nu lalangawan == [[tangan:Sri_Mariamman_Temple_Singapore_3_amk.jpg|thumb|lalangawan nu zuma a cidekay]] kilulen tu mauzipay (按生物的種類劃分): ayam, buting, sicucuay (鳥類、魚類、哺乳動物) ...... kilulen tu kakitizaan (按地區或地理位置劃分): Ya-Cuo, O-Cuo, Fei-Cuo (亞洲、歐洲、非洲)...... kilulen tu lawad (按時間劃分): mabaaday a lawad, naaayaway, macibulay (遠古、原始、文明)...... kilulen tu lalekalan (按形成的原因劃分): lahad, saungay nu tademaw (自然、人為)...... kilulen tu kakuniza (按其形式來劃分): tuutuud (物質) mahicaay u tedus, [[luma']], kakanen (陶瓷、建築、飲食)......, atu caay ku tuutuud (非物質) mahicaay u nisang'an nu lima, kamu, taneng (手藝、語言、能力)...... kilulen tu mihcaan (按生物的年齡劃分): mabalakiay, kapah, wawa (老年、青壯年、少年)...... == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == nabelihan ni Nuwatan o Kumud i 2018.02.25 [[:zh:宗教|宗教信仰]] [[:zh:考古学|考古學]] [[:zh:文化例外|文化例外]] [[:zh:文化研究|文化研究]] [[:zh:人类学|人類學]] [[kakuniza:lalangawan]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] jaj87bh5oo1jy6wunucnnqzwchn7b65 lalangawan nu pinacadan 0 5310 87207 62819 2019-12-06T19:30:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u kakahemekan(最感動) numaku miadihsa, 這是我看過最感動的一次, u tayniyay nulabang,來這裏的客人, malekep ku itaywanay matineng,以及全國的族人都知道, inay’ ku malikutay(沒有人不參與), pasu layak umisasingay(照相) atu pasinbungay(新聞),沒有人不參與,包括漢人、攝影師以及新聞記者, idaw ku namaka hitu way tabakiyay a cacudadan numi cudaday, 也有從屏東大學來的學生, paka basu atayni miadih tuni [[Palamal|palamal]] nunyadu’ ita, 他們搭巴士來到這裏參加火神祭, mahida kunika nawul(興趣) amil hida tuni palamal nu nyadu’, 他們對於這個慶典非常有興趣並來到部落參與這次活動, mangaleb tu anu mabalud kita u pinacadan, 如果我們團結就會讓人更加尊重, malaluk patinak patineng tu katuuday ama ngalebtu manawul kumi adihay,如果勤於宣傳以及族群團結就會有更多人尊重我們的文化, acaaytu piuwac tayni paymihmihcan.這樣每年就不會有人缺席此活動。 ukapahay anika palaw ulalungucen(最想看的/想要的) nulabang amiadih,客人最想看到的好節目, kyu u limulak nu nyadu’ acaay patedu(隨便) sa apatideng(舉辦) tu palaw(表演), 部落的慶典不能隨便舉辦, a idaw kuni sa uliulic musilac sapa tahekal tu aadihan, 一定要有完整的計劃, kya kakaybaungan(尊重) ku tapalan(感覺) nu labang(來賓/客人),來賓才會感到被尊重 usapa lingling(吸引) tu katuuday hamaw caay kapawan, 要有吸引力才不會忘記, hanipa sinding hantu nu nyadu’ay tu lalangawan nu pinacadan. 順便為族人宣傳部落文化。 來賓想看到好的表演,所以部落的慶典不能隨便舉辦,一定要有完整的計劃及準備,這樣來的來賓才會感到被尊重,而且要有吸引力才不會被忘記,順便為族人宣傳部落文化。 [[kakuniza:Lisin Kubung]] lysrw3s07fw6bb5kohfv4d4d2lj17gk lalapi 0 5311 62824 62823 2019-11-21T17:17:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lalapi(輪傘䓍) u lalapi ku sapisanga' tu siyam. 3tfvuzpr0td0az0x6euz11fkh0i25wn lalengac 0 5312 87208 62877 2019-12-06T19:31:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki lalengac(月桃) == u siwkay nu nipaluma == balu nu lalengac 月桃花 [[tangan:Alpinia_zerumbet2CaryCass.jpg|thumb|Alpinia zerumbet2CaryCass]] tina nipaluma a ngangan namakay sangelacay白色, u zuma namakay sangelacay ku lengac野薑 maliwasak tina nipaluma i Indu, Malaysiya, Yini Cuwa, China, [[Taywan]], Liwkiw atu [[Japan|Lipun]]. ilabu' nu China sa, i Haynan, Kuwangsi, Kuwangtung, Hongkong,Fucian, Cecang, Kuico, Ciangsu, Hunan. maydih tu cilal tina nipaluma, maydih aca tu caledes atu malalemeday a kakitizaan. kapah mauzip i pasu'meday(保水) a lala'. sisa, malemangaw i tebal nu zazan, laku. taneng tu paluma i luma'an. u Taywan Yincumin a nalimaan, palicangen kya kaway(莖), sangaen tu keliw, misanga' kanas, sala', sikal saan. taneng pasapayu' i kya lami atu heci. aledah, cupelak ku kakaenan. taneng mukan ku kaway atu lami. [[tangan:Starr_020617-0009_Alpinia_zerumbet.jpg|thumb|Starr 020617-0009 Alpinia zerumbet]]具行氣止痛、溫中燥濕、截虐等功效,主治胸腹脹滿、心腹冷痛、消化不良、嘔吐腹瀉、瘧疾等。台灣民間相傳艷山薑的根莖,具健脾暖胃、利尿、排汗、舒緩感冒症狀及治療消化性潰瘍等功效,主治腹脹、胃痛、嘔吐腹瀉及消化不良等,外用於敷治腫傷。種子為芳香性健胃劑,名為土砂仁,可製成仁丹,具清熱解毒、燥濕祛寒、除痰、截虐、健脾暖胃功效,可治胸腹脹滿、心腹冷痛、消化不良、嘔吐腹瀉、疢食積滯等腸胃疾病有治療之效。 === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 |v |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 |v |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 |tanan |(排)汗 |v |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === [[:zh:生物分類法|kakuniza nu mauzipay]] === [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]:Plantae(Amilika a kamu) [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]:Angiosperms(Amilika a kamu) [[:zh:纲|upiz(kang)]]:Monocots(Amilika a kamu) [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]:Zingiberales(Amilika a kamu) [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Zingiberaceae(Amilika a kamu) [[:zh:属|mikitinay(su)]]:''Alpinia''(Amilika a kamu) [[:zh:物种|hicahicaay(cong)]]:A. zerumbet(Amilika a kamu) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:艷山薑|艷王薑]] [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D01350 艷山薑, Yanshanjiang] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) 月桃. 台灣野生植物資料庫. [September 4, 2011]_ [[kakuniza:Wp/nipaluma]] [[kakuniza:mulangaway]] pca3lmn6ggxad5e1wwt6dz938wt981c lalicay 0 5313 120082 120034 2021-07-24T11:47:21Z LamiHung 28 /* kananaman a wayway nu ulang a lalicay (雄性小雲雀習性) */ wikitext text/x-wiki lalicay (kamu nu Hulam: 雲雀) == kananan a wayway (習性) == 小雲雀,學名Alauda gulgula,屬於百靈科雲雀屬,一般棲息與雲雀相似,在離水近的草地原,小雲雀經常快速沖入天空,展翅高歌之後落地。 adidi’ay a lalicay (Siyaw-ying-ciey, 小雲雀 ), Sey-ming (學名, mitesekay a pangangan) Alauda gulgula, u Pay-ling-ke yuing-ciey-su (百靈科雲雀屬) hananay, u aenengan nuheni masasengi tu nu lalicay (yuing-ciey, 雲雀). i itiza i micapiay tu sinanumay a lutulutukan sa, ya adidi’ay a lalicay (Siyaw-yuing-ciey, 小雲雀) hananay, hina kasenun sa tababaw i tapuku, mucebal tu sakubad, tanutuwa sa mudadiw,  kasenun sa tasasa tu i lala’. === kananaman a wayway nu tamaan a lalicay (雄性小雲雀習性) === 雄性有時會停在半空中歌唱,吸引伴侶。 u tamaan a lalicay alahicaan masatezep i tebanan nu tapuku mudadiw, maydih a misulut tu balucu’ nu tatayna a lalicay malucabay. == azihen i hekal (外觀) == 全長約15公分,上身有黃棕色條紋,白色尾羽,短冠。雌雄外形相似。 azihen i hekal nu lalicay u tanayu’ nu uzip niza sabaw lima  kung-feng(公分 ), i pabaw nu uzip izaw ku patelekay makulahay a kulit, atu sisalengacay a [[banuh]] i kikul, apuyu’ku tangahay a adiping, i hekalay a wayway  nu tamaan a  lalicay atu tatayna a  lalicay azihen masasengi  tatusa. === kakitizaan atu kakanan (棲息地與食物) === 台灣兩種亞種,一為台灣雲雀,二為澎湖雲雀,主要棲息於旱田、草原等較寬廣的地區,海拔300公尺是他們的分布上限,小雲雀在地上築巢,以昆蟲、植物種子為食 i Tay-wan (台灣)  tatusa ku Cubelan(ya-cung, 亞種) nu lalicay , cacay sa nu Tay-wan yuing-ciey (台灣雲雀), sakatusa sa Pung-hu yuing-ciey(澎湖雲雀), sakaydihan nuheni mueneng sa i tukustukusan , lutulutukan, mahizaay i ahebalahebalay a kakitidaan, atu caay ka talakaway a buyu’,  i tulu a lasubu nu haypa(海拔) ku kakitizaan nuheni hatiza. tu i  lala’lala’an kuheni misadibu, u cilekay atu nipalumaan a paenu ku kakanen nuheni . == u Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀) == 澎湖小雲雀常出現在空曠草地會飛到半空中鳴叫歌聲嘹喨有「半天鳥」之稱是澎湖特有的野生鳥類。 u Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀) hina tahekal i ahebalay a lutulutukan, azihen mubahel ciniza sa  yu katukuh tu i teban nu tapuku mudadiw, asu’tengilan malacing ku dadiw niza, kiyu u “Pang-tien-niyaw (半天鳥) han pangangan, u itizaay i Pung-huayay(澎湖) micidekay i hekalay a ayam.[https://www.penghu.gov.tw/ch/home.jsp?id=10036] 台灣繁殖的A. g. wattonsi亞種為小型雲雀,有中等長度的細喙,尾短,小而上聳的羽冠。 sasapahabayan atu sasalecu’an i Tay-wanay (台灣) nu mahiniay A. g. wattonsi hananay a Yacung-siyaw-yuing-ciey (亞種為小型雲雀) sa,  sitanengay ku tanayu'  nu laway, apuyu’ku kikul, atu adidi’ay tapabaway a adiping. 頭頂及背面黃褐色,頭上有三條黑褐色縱帶,背上有濃密的黑褐色縱紋。 i tukus nu tangah atu kulul izaw ku takuliyaway a kulit, i tangah izaw ku tuluay lumeni’ay  abuabuan mahiza u sasebad a kulit, i kulul sa makedec ku abuabuan mibalatay a masakeliway a kulit.[https://taieol.tw/pages/74638] === hican pahabay (保育) === 小雲雀在台灣的分布廣泛,而且數量普遍。本種及其棲息環境並未遭受重大威脅,在全世界也沒有重大威脅。 u kakitizaan nu Siyaw-yuing-ciey(小雲雀 ), u ahebalay ku nikalakalak nuheni,  itini i Tay-wan(台灣), yadah aca. mahiniay a Yacung siyaw-yuing-ciey(亞種為小型雲雀 ) hananay, u liwliw nu  kakitidaan  nuheni , caay ka pakatalawen nu tademaw, nayi aca ku micalilaway tu sakauzip nuheni i kitakit.[https://taieol.tw/pages/74638] === wayway (行為) === 通常單獨活動,不喜成群。飛行靈巧,飛行路徑帶有若干顫動及盤旋。 siyaw-yuing-ciey (小雲雀), sacacaycacay sa tatacuwa ciniza, makai masabelengbeleng, atu masediwsediw ku bahel niza, yu mubahel mahuyahuy atu misaliyutliyut.[https://taieol.tw/pages/74638] === wayway nu tamaay a lalicay (雄鳥行為) === 雄鳥常常奮力垂直飛到高空中,越飛越高,直到成為空中的一個小黑點,然後在空中快速振翅,維持在固定的位置大聲鳴唱,一場演唱約可持續10分鐘之久,歌聲結束後隨即降落於地面,隔沒多久又會再度登場表演,有時也會站在較高的地面鳴唱。 u tamaay a tamaan hina saicelang sa kasenun sa  patelek  tapabaw  i tapuku, talakawtalakaw ku nibahelan, caay ka tenes kasenun satu patelek aca mubahel a tasasa, anu malacacayay  lumeniay  azihen i tapuku, satu  mucebal tu sakubad mubahel mihuyahuy, tizatiza satu tanutuwasa mudadiw, u nipidadiw niza kinacacay makaala tu cacay a bataan a hung-cung(分鐘) ku tenes, mamin mudadiw sa kasenun sa tasasa, caay katenes tapabaw aca mudadiw hizahiza saan, alahican mutizeng i talakaway nu enal a mudadiw.[https://taieol.tw/pages/74638] === wayway (行為) === 「澎湖小雲雀」是澎湖地區特有亞種的鳥,「澎湖小雲雀」相貌雖平淡無奇,但是卻有上天賦予輕靈婉轉的歌喉,春天繁殖季時,公鳥便一面垂直上昇,一邊高歌不停,民間發現牠們常懸浮在半空中鳴叫,故俗稱牠們為「半天鳥」。 Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀 ), u itizaay i Pung-huay (澎湖) ku kakitizaan micidekay ya-cung (亞種) a ayam, ina Pung-huay-Siyaw-yuing-ciey(澎湖小雲雀 ) , caay  kabanghangcal azihen nayinayi ku kasazuma, nika payni i sikapahay a takulaw matineng mudadiw, i sadingsingan  kalecu’an nu aadupan a puu’, u tatamaay a tamaan  tapabaw tasasa mudadiw kuheni caay pipahanhan, hina makaazih ku itizaay mueneng a tademaw tu mahiniay a wayway nuheni , kyu Pang-tien-niyaw(半天鳥) han pangangan.[https://www.penghu.gov.tw/ch/home.jsp?id=10036] == misingkiw tu Pung-huay (澎湖) a ayam (票選澎湖縣縣鳥) == 澎湖縣為增進澎湖縣縣民對本土鳥種之認識,澎湖縣政府特舉辦此票選縣鳥活動。請澎湖縣野鳥學會推薦八種澎湖縣較具代表性之鳥類,分別為澎湖小雲雀、綠繡眼、白眉燕鷗、東方環頸、斑頸鳩、岩鷺、白頭翁、玄燕鷗,其中以澎湖小雲雀所獲得票數最高, 經縣長公佈為「澎湖縣縣鳥」 Pung-hu-siyan (澎湖縣) sa, maydih micunus tu kakatinengan nu Pung-hu-siyan a binawlan (澎湖縣縣民) tu itizaay a ayam, Pung-hu-siyn-cen-hu(澎湖縣政府) mitanam masasetset misingkiw tu ayam a kawaw. mitakus tu Pung-hu-siyan yey-niyaw siey-huey (澎湖縣野鳥學會) patahekal tu waluay situngusay tu Punghu(澎湖) a ayam, masitekeday sa wuya: Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀), li-siw-eyng (綠繡眼), pay-mey-ieyng-u (白眉燕鷗),tung-fang-hang-cing(東方環頸),pang-cing-ciw(斑頸鳩 ), yeng-lu (岩鷺), pay-tu-ung (白頭翁), sieyng-ieyng-u(玄燕鷗), uyni satu Pung-huay adidi'ay a lalicay (澎湖小雲雀 ) ku sayadahay satalakaway ku paya, u kingciw tu ku mihapiyay, kiyu mala Pung-hu-siyan (澎湖縣) a ayam.[https://www.penghu.gov.tw/ch/home.jsp?id=10036] == U-ya yuing-ciey (歐亞雲雀) == 歐亞雲雀(學名:Alauda arvensis)又稱叫天子、告天子、告天鳥、阿蘭、大鷚、天鷚、朝天子等,隸屬於雀形目,百靈科。 U-ya-yuing-ciey (歐亞雲雀), Siey-ming (學名) Alauda arvensis: zuma a nipangangan tinaku: Tiyeng-ce (天子), Kaw-tiyeng-ce (告天子), Kaw-tiyeng-niyaw (告天鳥), A-lang(阿蘭), Ta-liw (大鷚) Tiyeng-liw (天鷚), Ceaw-Tiyeng-ce (朝天子), u nu Ciey-sing-mu(雀形目),Pay-ling-ke (百靈科), hatiniay ka yadah a ngangan u Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀) han namin kuheni. === azihen i hekal (外觀) === 歐亞雲雀體形似蒙古百靈,但個體較小,體長約19cm 左右,上體黑褐色,翅、尾各羽外緣淡棕色。 Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀), u uzip niza masengi tu Mungku-Payling (蒙古百靈), nika amica adidi’ ku uzip niza, ya tanayu’ nu uzip niza makaala sabaw siwa a kung-feng(公分), i pabaw nu uzip silumeniay makulahay a kulit, u sakubad atu kikul  azihen i hekal, i lilis nu banuh siahemaway makulahay a kulit. 歐亞雲雀羽色雖不華麗,但鳴聲婉轉,歌聲嘹亮,能與蒙古百靈媲美,素有「南靈」之稱,是中國著名的籠鳥,在國外也深受養鳥者歡迎。 Kanahatu caay kaw bangbancalay ku kulit nu banuh nu U-ya yuing-ciey (歐亞雲雀 ), nika u pipatahkal nuheni a nidadiwan a ngiha, asu’ tengilen, u sakakapah sakazahkez ku balucu’nu tademaw yu mitengil, nidadiwan a ngiha malecad ku asu’ tengilen atu nu Mungku-Payling (蒙古百靈), kyu u "timulay a ling" (nan-ling, 南靈) han pangangan, i Cung-ku (中國) u katinengan a mapuluay a [[ayam]] (lung-niyaw, 籠鳥), nika i nutawan a kanatal manamuh pahabay tu mahiniay a ayam. 雌雄羽色相似,上體沙棕色或皮黃色,有的沾有灰褐色、具黑褐色羽干紋,其中頭、枕、後頸及尾上覆羽黑褐色干羽較細,背部黑褐色羽干紋較粗。 masasengisengi ku kulit nu banuh nu tamaan a lalicay atu tatayna a lalicay, u pabaway a uzip simakulahay takuliyaway a kulit, alahicaan izaw ku masipsipay i banuh ku abuabuan a kulit, silumeni’ay a kulit aca, tu i tangah , abala, nuzikuzan a liel atu pabaw nu kikul , belineng sa itiza ku lumeni’abuabuan  simadicemay a kulit adidi’, i kulul sa u lumeni’abuabuan  simadicemay a kulit, nika kibetul kuni. === masitekeday a wayway (形態特徵) === 歐亞雲雀屬於小型鳴禽,體長大約15~20厘米。 U-ya yuing-ciey (歐亞雲雀 ) sa, u adidi’ay matinengay pangiha a ayam, u tanayu’ nu uzip niza sa sabaw lima katukuh tu tusa a bataan a li-mi (厘米).[https://zh.wikipedia.org/wiki/云雀] === kasasizumaay nu yuing-ciey (雲雀之異處) === 與日本歐亞雲雀容易混淆。與小歐亞雲雀易混淆但體型較大,後翼緣較白且叫聲也不同。 hina malalamlam ku Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀) atu Lipun U-ya yuing-ciey (日本歐亞雲雀),  malalamlam masasengi atu wuya  Siyaw-U-ya yuing-ciey (小歐亞雲雀 ), nika u uzip nu Uya-yuing-ciey (歐亞雲雀) pikitabakien tu henian , atu u salengacay ku nuzikuzanay lislisan nu sakubad, u ngiha niza caay kalecad aca.[https://zh.wikipedia.org/wiki/云雀] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. * 維基百科https://zh.wikipedia.org/wiki/小雲雀 * 維基百科 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/云雀</nowiki> * 澎湖縣政府https://www.penghu.gov.tw/ch/home.jsp?id=10036 * 臺灣生命大百科-小雲雀(澎湖亞種):<nowiki>https://taieol.tw/pages/74638</nowiki> [[kakuniza:Mahitakassabak]] o1xuqzulp2pogmsh5jb6z8pa0gxo8gj lalidec 0 5314 62889 62888 2019-11-21T17:17:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lalidec (九芎) [[tangan:九芎根親水公園.jpg|thumb|lalidec]] bv66phmi4b103rmvm1rovc9xbp9eztq lalima ku pasepiay pasepi tu binawlan 0 5315 87209 62897 2019-12-06T19:32:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki lalima ku pasepiay pasepi tu binawlan.(五色使者為大眾祈福) izaw ku sumanahay、landaway、semilaway、salengacay、lumeniay ,lalima ku pasepiay. u salengacay sa patamdaw tu palikatay. palamal hananay sa. patamdaway tunu babalaki a patudud tu kawaw. paayaw tu niyazu’ay malikat tu sakuayaw. u sumanahay a caculculen sa mamibunal a malikat ku mata. u sumanahay a balu ku sapibuhat tu mata nu adingu. militemuh tu lamal patudud tu sakatining. u landaway caculculen sa u bitunay sapalawpes tu uning. u bitunay ku sapitepa’. palawpis tu laecusay a nisepi atu bidang. u lumeniay a caculculen sa u bilu ku pilimekan. u laecusay adingu a sepisacaay pakatepal. u semilaway a caculculen sa silesin tu cayay kangaluh. hatiniyay a tenes u epah ku sapawazay tu balucu’ nu niyazuay atu ngaluh. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == uyniyan a kamu sa namakayza ci baki [[Tiway Sayiun]].(帝瓦伊.撒耘口述) epmjlaez5s3ups9i6c6absqwnkwbx8z lalima ku pasepiay pasepi tu binawlan.(五色使者為大眾祈福) 0 5316 62901 62900 2019-11-21T17:17:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[lalima ku pasepiay pasepi tu binawlan]] 0xp5hm2qu1gq2fuw1998n0kik37u1y5 lalimekan 0 5317 62906 62905 2019-11-21T17:17:31Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lalimekan(防空洞) lalimekan tu babelbel(hikuki) i kababulawan. mzjxxkh2u1mzsrfhf8bjpvixch0ijn8 lalimenah 0 5318 87210 62985 2019-12-06T19:32:45Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lalimenah(行小惡鬼) == makamelaway ku lalimenah a dietu, u maimelangay a [[tademaw]], anu maimelang kitasa, mikilimay ku lalimenah ya mainelangay, ya lalimenah bali han niza yamaimelang a tadamaw nu luma’ay, yamaimelangay patubeli han tuniza ku canancanan yanitengilan niza, ni kilian nu lalimenah a tademaw, caay kapina a bulat mapataytu. == 超自然現象 == sakamusa i niyacu’ay a babalaki ci Tuba ”tawyanay u laluma’an a tademaw, namamelawtu a cecay, mipacacebay ya lalimenah ku niyazu’ay a tadamaw, sakamusa 『kasikacdan tu, mahica tu kisu, makatengil kaku la’cus ku uzip nu misu, sa tani mizizaw kisuan, kapah kisu ayza? mahicatu ku uzip?』 mamintu misasakamu, pacac han ku ademaw mulul tu Kiya lalimenah, masungaliw a cecay demiad, makamelaw tu ya tadengaay a tademawsa, tengien i cuwasawsa Kiya niyacu’ay a tademaw, sa matinge tu mipacebaaysa ya lalimenah.” == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 馬立雲部落耆老徐成丸(Tobah Komod)口述 nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:mapalaway]] g5fkk6q87i4vy7us3jv61hqm5kvsrx6 lalud 0 5319 87211 62991 2019-12-06T19:33:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki lalud(夏天) u lalud ku kasitebu'an nu auk. [[tangan:Hurricane Dennis on July 7 2005 1550 UTC.jpg|thumb|yadah ku baliws i lalud nu [[Taywan]]]] 1hkig7zy88ex0xps2p2c4sc1ljxgwzz laluma'an nu Laniste 0 5320 89741 89740 2020-03-17T01:27:30Z Padakaw 75 /* laylay atu micidakay */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Lannister red scroll.png|thumb|bayabay nu laluma'amn nu Laniste]] laluma'an nu Laniste i Ba'ba'tuwan nu Casteli ([[United states|Amilika]]: House Lannister of Casterly Rock) u nisangaan i lalabu nu dadiw nu sulda atu lamal nu misulitay ci George Raymond Richard Martin, u caay katenga a laluma'an. kamu nu heni, u " tengilen tu ku nipiuyuy nu maku." u bayabay nu heni sa, u sumanahay a lala' atu macelahay a lukedaw. == laylay atu micidakay == u macelahay a bukes ku heni. i kalingatuwan nu laluma'an nu Laniste hananay sa, u talacawaan nu misatahaway nu Antalay a tademaw atu wawana nu mukeliday i Baba'tuwan nanutawya. nika, u idang (izang) nu mukeliday hananay sa, namakay cacayay a pacebaay i sibutulay a kungku hananay, ci Lann ku sitangahay. izaw (idaw) ku cacay a kungku nu nida (niza) hananay, madayum cinida, makaala tu Ba'tuba'tuwan nu laluma'an nu Kayste hananay. <br /> == u kasahenulay a tademaw nu laluma'an nu Laniste == ====== Selsi Laniste ====== ====== Ceymi Laniste ====== ====== Tiliyung Laniste ====== ====== Taywen Laniste ====== ====== Misela Laniste ====== (Amilika a kamu: '''Myrcella Baratheon''') u pucud ni Selsi Laniste aci Ceymi Laniste. <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan(參考資料及外部連結) == [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] tgf27j5xcxf0y6kgekxc9sa3j6erz2d laluma'an nu Stak 0 5321 102608 102606 2021-03-11T02:48:09Z Padakaw 75 /* Cyan Sno */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] laluma'an nu Stak i Kasi'nawan ([[United states|Amilika]]: House of Stark of Witerfell) u nisangaan ku dadiw nu sulda atu lamal nu misulitay ci George Raymond Richard Martin, u caay katenga a laluma'an. u sasatuasay a laluma'an i aamisan ku laluma'an nu Stak, u kasahenulan a laluma'an i aamisan ku heni; u mikeliday i aamisan ku laluma'an nu Stak aca. i nu saayaway nu cudad, u Ed Stak ku sakakaay a mikeliday, u idaway tu Kasi'nawan aca, u midiputay tu nu aamisan aca. u kulit nu laluma'an nu Stak hananay, u maduba'ay i sulsuldaay a lala' a Wolf ; u kamu nu laluma'an: amakatukuk tu i kasi'nawan. (Amilika a kamu: Winter is coming.) [[tangan:A_Song_of_Ice_and_Fire_arms_of_House_Stark_running_direwolf_white_scroll.png|thumb|史塔克家族的紋章]] == laylay nu laluma'an nu Stak == u malingatuway ci Planden ku patizengay nu laluma'an nu Stak, u cacayay nu sibutulay a kungku hananay. i daw (izaw) ku cacay a kungku tu cinidaan (cinizaan) hananay, napatizeng(napatideng) ci nida atu Alikakay tu talakaway a lilin tu mitena' tu sanlengacay culilay a kukung. namakay u patizengay ci Pulanden hananay, u kakaay a mikeliday ku laluma'an nu Stak i dikuday a malebu' a mihcan i aamisan. namalaala tu namadademecay ci Tolen Stak namadademec tu Ekon, malamisimaway tu aamisan tu llaluma'an nu Stak sananay. == micidekay atu lalangawan == u micidekay nu laluma'an nu Stak, i tanayaay a bihid, abuabuwan a mata, talakaway a udip; zayhan, u maedapan nu saayaway a tademaw tu patizanan nu talakaway a lilin sa, mitena' tu sanlengacay culilay a kukung, atu nicuwaay nu aamisan, sisa malakasahenulay a paayawwayay nu pisimaway tu labii a hitay ku laluma'an nu Stak. == ayda a kasahenulay a tademaw tu laluma'an nu Stak == [[tangan:Glass of Thrones House Stark.jpg|縮圖|u kalasuay a sasingalan tu laluma'an nu Stak.]] === Ed === (Amilika a kamu: Edard Stark)<br /> === Katelin Taly === <br /> === Lab === <br /> === Sansa === === Alya === manamuh ci nida tahekal misaculiculil midang, caay kahida u kakana nida ci Sansa, tada' u madimelay a tatayna ci Sansa, sademiad sa minaman tu mala tatenga'ay a kumceday a limecedam cinida. maydih ci Alya minanam mala hitay, mi kuning tu balucu’ ngay icelang mipacuk tu ada, mala tatenga'ay a hitay. ===== laylay ===== u sakatulu a wawa nu mikeliday nu Kasienawan ci Edad aci Katelin, u sasabaay a wawana nu hehi, izaw (idaw) ku tatulu a kaka nida, u kakaay ci Lab, u saba ci Plan aci Licon, izaw (idaw) aca ku cacayya a kakana ci Sansa, izaw(idaw) aca ku cacay a kaka nu caay kalecad a ina ci Cyan Snu. makayi ci Alya mala a silalangawan a limecedam, matalaw ci nida malacawa tu cacay a tau a caay katinengay. caay kanamuh nida ninaman tu mudadiw, musalukyaw, atu mitenun hananay, manamuh nida minanam tu mipana', mipacin, midiput tu laluma'an. === Bulan === === Cyan Sno === [[tangan:Kit harrington by sachyn mital (cropped 2).jpg|縮圖|u hayu tu Cyan Sno, u saayaway a patahkalay tu sakawalu a puu' tu kitakitay.]] Cyan Sno (Amilika a kamu: [[:en:Jon_Snow_(character)|Jon Snow]]) u wawa ni [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E8%8E%B1%E5%AE%89%E5%A8%9C%C2%B7%E5%8F%B2%E5%A1%94%E5%85%8B Leyka Takelian] aci [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E9%9B%B7%E5%8A%A0%C2%B7%E5%9D%A6%E6%A0%BC%E5%88%A9%E5%AE%89 Liana Stak], u cacay tada a wawa nu heni. i nunisulitan a cudad, i nu saayaway sa, u pucud(私生子) a wawa ni [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E8%89%BE%E5%BE%B7%C2%B7%E5%8F%B2%E5%A1%94%E5%85%8B Etad Stak] aci [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%87%AF%E7%89%B9%E7%90%B3%C2%B7%E5%BE%92%E5%88%A9 Katelin Stak] hananay. u masakapahay i "[https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E6%9D%83%E5%8A%9B%E7%9A%84%E6%B8%B8%E6%88%8F u dadiw nu Sulda atu lamal]" ya tilibi a kungku hananay. mabalaki nida ci Cyan Sno atu calekaka nida (niza)(wawa ni [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E8%89%BE%E5%BE%B7%C2%B7%E5%8F%B2%E5%A1%94%E5%85%8B Etad Stakaci aci] [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%87%AF%E7%89%B9%E7%90%B3%C2%B7%E5%BE%92%E5%88%A9 Katelin Stak]). <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan(參考資料及外部連結) == [http://www.georgerrmartin.com/ 喬治馬丁個人網站] d4qcrqkhj9qnjb7cuqxqoxesqx34ay3 laluma'an nu Takelian 0 5322 87214 63097 2019-12-06T19:35:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[tangan:A_Song_of_Ice_and_Fire_arms_of_House_Targaryen_black_scroll.png|thumb|u kulit nu laluma'an nu Takelian|alt=]] '''[[:en:List_of_A_Song_of_Ice_and_Fire_characters#House_Targaryen|laluma'an nu Takelian]]''' (Amilika: [[:en:List_of_A_Song_of_Ice_and_Fire_characters#House_Targaryen|House Targaryen]]) u nisangaan ku '''[[dadiw nu sulda atu lamal]]''' nu misulitay ci '''[[:zh:喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u caay katenga a laluma'an. i [[:zh:维斯特洛#君临|Kingslanding]] atu [https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=龙石岛&action=edit&redlink=1 Ba'tu nu Liw a subal]mana'nel ku laluma'an nu Takelian, mikeliday tu [[:zh:维斯特洛#君临|Wiestros]] a lala' tu tuluway a lasubu a mihcaan. u kulit nu laluma'ana nu Takelian hananay, u situluway a tangagh a liw; u Ekun atu tusaay a sabana nu nida hananay. u kamu nu laluma'an: u lamal atu idang (izang). ([[United states|Amikika]] a kamu: ''Fire and Blood''.) == laylay, lalangawan ata micidekay(歷史、文化與特徵) == caay kaw u mana'nelay ku laluma'an nu Takelian; namakay nu waliyan i [https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=厄斯索斯&action=edit&redlink=1 Baleyliya] [https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=厄斯索斯&action=edit&redlink=1 Eysos] a tabakiay a lala' inaayaw, inuayaw a 12 a mihcaan satu nikalawpesan nu Baleyliya, namakatengil ci Inal Takelian tu naspi nu wawana nida, mulady tu laluma'an amin atu limaay a Liw patayda i Ba'tuan nu Liw a subal. inudikudan tu nikalawpesan ku cacay a mihcaan hananay sa, u madademecay ci Ekun ku saayaway, muladay tu hitay atu tuluway a Liw tayda i Kingslanding, malingatu tu mingangayawan tu pituway a kanatalay. caay kelecad ku laluma'an nu Takelian tu zumaay a laluma'an i Westeros hananay, mitengil tu nikamuwan ulic nu babalaki: malacawa ku lalumaan, calkakaan; maaepun tu kina caay kalecad a nikaulican. izaw(idaw) ku kamu tu nikasalunhanay nu laluma'an nu Takelian hananay: "caay kau tademaw a salunganay." izaw (idaw) ku micidekay nu heni hananay sa, == namakayni pitudus nu babalakian malik tu calkakaan(繼承權爭端) == == u katuuday nu dadiw nu sulda atu lamal.(冰與火之歌中出現的家族成員) == === '''Pasaylis''' === === '''Tanilis''' === === '''sasaydan a Eymun''' === === '''Pulintun Leywen''' === === '''Ekun''' === == u katuuday a laluma'an nu laylay == == zumaay a nikatinengan == * 《权力的游戏》 [[ISBN 7-5366-7125-3]] * 《列王的纷争》 [[ISBN 978-7-5366-7425-7]] * 《冰雨的风暴》 [[ISBN 978-7-5366-8484-3]] * 《群鸦的盛宴》 [[ISBN 978-7-5366-9933-5]] * 《魔龙的狂舞》[[ISBN 7-229-05888-3]] * 《七王国的骑士》 * 《公主与王后》 * 《流氓王子》 (The Rogue Prince) * 《冰与火的世界》 <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan(參考資料及外部連結) == [http://www.georgerrmartin.com/ 喬治馬丁個人網站] <br /> [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] 6rlrpopi0a4dx80rvdqbzn349tehu3s lalusa 0 5323 87215 63120 2019-12-06T19:35:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lalusa == u zuma a kamu sa u [[pangciw|pangkiw]]. lalusa cunus lalusa mahiza ku cacay. cacay ku tuud, palecadhan sa, u lalusa tu . === u sulit nu Hulam === '''一半,二分之一'''(½)是1除以2或任一數除以其雙倍後所得的最簡分數;乘上一半等同於除以二。這是最常出現於數學方程、處方及測量等處的分數之一。 === u sulit nu Lipun === [[:ja:1/2|'''12'''('''2分の1'''、にぶんのいち)は]]、有理数のうち 0 と 1 の間にある数であり、2 の逆数である。文章の中では 1/2 と表記されることも多い。 === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:One_half|One half]]''' is the irreducible fraction resulting from dividing one by two ( <sup>1</sup>⁄<sub>2</sub>), or the fraction resulting from dividing any number by its double. Multiplication by one half is equivalent to division by two, or ''halving''; conversely, division by one half is equivalent to multiplication by two, or "doubling". One half appears often in mathematical equations, recipes, measurements, etc. Half can also be said to be one part of something divided into two equal parts. == u sapuelac nu masatekeday a sulit == lalusa: 一半 malalusa: 一半的 lalusan: 用一半 == tinaku ku kamu u Sakizaya == (lalusa) Cecay ku tuki ayza ku lalusa iza ciniza a tayni. (Amilika a kamu: He came at 1:30.) (malalusa) malalusa nu pawti ku kalitang. (Amilika a kamu: Peanut installed half of the bag.) == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == * [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] * [https://ja.wikipedia.org/wiki/1/2 2分の1] * [https://en.wikipedia.org/wiki/One_half One half] tk74v8ox8uyynj32b97vafetk0z2bq5 lapic 0 5324 122394 63126 2021-08-27T04:54:12Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:American Squirrel (6915997591).jpg|縮圖|lapic]] lapic, lawal(飛鼠) u lapical ku saasu'ay a satitian. rtdnuzl8fnbqkvrmreyvbmjb0wlkgyj lawal 0 5325 127120 127119 2021-12-08T02:12:36Z LamiHung 28 /* pangangan (名稱) */ wikitext text/x-wiki lawal (飛鼠), cacay a aadupan (動物). == pangangan (名稱) == 鼯鼠族(Pteromyini),通稱鼯鼠、飛鼠、古時又稱鸓(漢語拼音:lěi)、耳鼠、夷由、飛鸓、飛生、飛生蟲、飛生鳥、飛虎、松貓兒,是松鼠科下的一個族,以下鼯鼠一律以飛鼠稱之。 palatusaen ku laluma’an nu u-su(鼯鼠) a mipangangan;  u-su(鼯鼠), atu lawal (飛鼠) han. u-su(鼯鼠), atu lawal (飛鼠) hananay, inaayaw nasingangan aca tu ley(鸓, hanu hulamen muasup sa lěi han), sitangilaay a edu(e-l, 耳鼠), i-yu(i-yu, 夷由), mubahelay a leyi (le-yi, 飛鸓), mubahelay a mauzipay(fey-seng, 飛生), mubahelay mauzipay a cilekay (fey-seng-cung, 飛生蟲), mubahelay mauzipay a ayam(fey-seng-niyaw, 飛生鳥), mubahelay a tula (fey-hu, 飛虎) , i kilakilanganay a nani’(sung-mawl, 松貓兒), kanahatu hatiniay ka yayadah ku nipangangan tina u-su(鼯鼠), nika u isasaay nu kapulusay a kaput (松鼠科) han namin kuheni, tahimahini sa , a u lawal (飛鼠) han ku ngangan misulit ayza.[https://zh.wikipedia.org/wiki/鼯鼠] == kananaman a wayway (習性) == 飛鼠:其飛膜可以幫助其在樹中間快速的滑行,但由於無法產生足夠的升力,因此飛鼠只能在樹、陸中間滑翔。飛鼠可以滑翔但不能真正的飛行。 lawal: sakabahel nuheni sa izaw ku mahizaay hananay, miedap tu henian pakakalamkam miselic i kilakilangan, tu mahizaay  u sabahelay a dinget caay ka tanengay ku icelang patapabaw pabahel tuhenian, kyu caay ka tatalakaw ku nibahelan, sisa ina lawal, itiza satu i tetebanan nu kilakilangan tapabaw tasasa misaselic, i lutulutukan, i lala’lala’an muculil. kanahatu azihen ku nisulitan tu lawal, u mabalay a edu han, nika matineng misaselic adada’ caay ka tatenga’ay mubahel kuheni.[https://zh.wikipedia.org/wiki/鼯鼠] == kakitizian (環境) == 目前飛鼠分布於亞洲、歐洲和美洲的熱帶與溫帶雨林中,人類已發現多達43個不同種類的飛鼠,由於近年來的大量獵殺,飛鼠很有滅絕的可能。另外,飛鼠是夜行性動物,獵人要捕獵時直接用探照燈等燈光來照,他就會原地不動。 imahini lawal hananay, milakalak i caledesay atu masatanengay ku akuti’ siudadudaday a kilakilangan nu Ya-cou (亞洲), U-cou (歐洲) atu Mey-cou (美洲),  ayza  u nikatepaan nu  tademaw a lawal sa makaala tu  sepat a bataan izaw ku tulu  masasizumaay a lawal. micapi tu ayzaay a mihecaan yadah ku niadupan, mapatayay a lawal, imahini sa, mahiniay a lawal akay a malawpes wyca ku wantan saw. zuma sa i labiay ku sakatahekal nu lawal, anu maydih miadup tu lawal sa hanu u dinki mipalikat tuhenian, samengmeng satu kuheni caay tu pisaungay, tansul sa mazakep tu nu miadupay kuheni.[https://zh.wikipedia.org/wiki/鼯鼠] == likisi (歷史) == 最早記載飛鼠並且給予定義的是公元前三世紀中國的詞典《爾雅》。但由於科技等多種原因的不發達,對飛鼠的定義比較含糊,並且由於飛鼠可以滑行將其定義為鳥類的一種。之後隨著時間的推移越來越多人開始研究飛鼠這一動物,並細分出多個屬 。 sasaayaway nipatungus misulit tina lawal atu mipatucekan sa , payza i nuayawan nu sakatuluay a si-ki(世紀) nu Cung-ku(中國) “El-ya (爾雅)” a zitinan. nika itawya caay kacacakat ku keci atu yadah ku kaliwliwhan tu cacananan, malalamlam caay kasiwadan ku nipatucekan tu lawal, sisa payni satu i matinengay kuheni misaselic patucek han tu u sacacayay mabahelay a yayam han, nuzikuzan payni tu pinapina a mihcaan hatiniay a tenes, katuudkatuud satu ku mikingkiway tu mahiniay u lawal a aadupen, atu yadah satu ku nu ngangan a su(屬).[https://zh.wikipedia.org/wiki/鼯鼠] == lalangawan (文化) == 飛鼠在古代人眼中有著多種本領,確也有多種不足:《荀子‧勸學篇》說:「鼯鼠五技而窮:能飛不能上屋,能緣不能窮木,能游不能渡谷,能穴不能掩身,能走不能先人。」 ina lawal hananay i balucu’ nu tawyaay a tademaw, kanahatu yayadahay ku katinengan a tineng nu lawal, nika nayinayi ku saicelangay matesekay a tineng nuheni, azihen ya cacay a cudad: “Suing-ce‧ciyeng-siyey-peyng(荀子‧勸學篇)” sakamu sa: mahiniay a lawal, kanahatu lalima ku tineng niza, nika nayinayi ku saicelangay satesekay a tineng, tinaku: kanahatu matineng mubahel kuheni nika caay pakatukuh i badahung nu luma’, matineng mukayakay i kilakilangan, caay ka katukuh i  sapabawan nu kilang, matineng mingaduy nika caay pakalakuwit tu sauwac, matineng mikutkut  misabuhang nika tadaadidi’ ku nibuhangan laecus mueneng, matineng muculil nika caay pakalakuit tu duba’ nu tademaw, imahini  azihen kina lawal  nayinayi ku saicelangay matesekay a tineng. 明代旅行家馬歡著的《瀛涯勝覽》內的啞魯國提到東南亞種鼯鼠:「山林中出一等飛虎,如貓大,遍身毛灰色。有肉翅,如蝙蝠一般,但前足肉翅生連後足,能飛不遠。」 hicaen i tawya i Min-tay(明代) hananay, izaw ku manamuhay tatacuwa midangay miliwkuay a tadwmaw ci Ma-huan(馬歡), izaw ku nisulitan niza tu Ing-ay-seng-lang(瀛涯勝覽) hananay,  i lalabu’ nu Yalu a kanatal(啞魯國) masulitay i cudad tu amisan timulan lawal a  Cubelan(種) sulit sa :  i kilakilangan izaw ku saicelangay mubahelay a tula, hatiza u nani’ ku katabaki, i uzipuzipan niza mamin namin ku abuabuay a kulit, izaw aca ku siheciay a sakubad, mahiza u padaduki, nika nu ayawan siheciay a sakubad malalitin atu zikuzanay a kuku’, matineng mubahel nika caay ka baat ku nibahelan. == wayway atu nikauzip (型態與生活方式) == 飛鼠為松鼠科,後肢之間有皮膚薄膜相連,可以做松鼠般的長距離跳躍。幼年飛鼠一般體體長13厘米以上,成年飛鼠則長50厘米以上。飛鼠為夜行動物,居住於樹中,以堅果、水果、植物嫩芽、昆蟲和小型鳥類為食。飛鼠一般長有二十二顆牙齒。普通飛鼠可以生存12年之久。 lawal sa, u kapulusay a kaput (松鼠科), izaw ku duhepicay a banges milalitin tu itebanay a zikuzan nu kuku’kuku’an, atu tanengay kuheni mahiza u kapulus tanayu’ ku laad malebud. u adidi’ay a lawal u uzip nuheni sabaw tulun li-mi( 厘米) tapabaw aca, ya balakiay tu a lawal  makaala tu lima a bataan li-mi( 厘米)  tapabaw aca. u lawal sa i labiay tahekal a aadupaen han, u aenengan nuheni sa i lalabu nu kilakilangan, u heci nupaenu, cacanan a heci, mangaduay a lutuklutuk, cilekay atu adidi’ay mabahelay a ayam ku kakanen nu heni. lawal sa tusa izaw ku tusa ku ngipen, nikauzip nuheni makaala tu sawbaw tusa a mihcaan hatiza ku tenes. 飛行滑翔中的南方飛鼠由於可以滑翔,因此得名飛鼠。飛鼠的滑行得利於其飛膜以及尾巴。其飛膜可以撐開以起到翅膀作為滑翔,而其尾巴可以控制方向。一隻普通飛鼠可以滑翔47米左右,由於飛鼠的獨特飛行生活,經常用於研究之用。有人曾經錄得一飛膜滑行150米之遠。 mubahelay misaselicay a timulay a lawal izay matineng musaselic, sisa mabahelay a edu han( lawal) a pangangan. u lawal matineng a musaselic, payni a izaw ku duhepicay a banges atu kikul, kyu saselicselic saan ku lawal, wuya mabahelay a dinget kapah micebal tu akubad miedap tu henian miselic. u kikul niza sa, sapaculil tacuwacuwa. ina lawal makaala tu sepat izaw ku pitua a zepah ku niselican. zayhan, izaw ku masitekeday sasabahelan a nikaudip nu lawal, kyu hina sasakingkiwan nu tademaw. izaw ku cacay mikingkiway  a tademaw misanga’ ciniza tu mahizaay nu lawal a duhepicay a banges, alaw  tanengay muselic ciniza, makaala tu cacay a lasubu izaw ku lima a batan ku kabaat. == hicaen ku pisikul atu pahabay (保育狀況) == 幾年來,因為多種原因,飛鼠遭到了嚴重的捕獵。目前,部分飛鼠於為中國大陸,如果惡意捕捉可以因此得到拘留十天以上, 此外,貓常常以其為食。 kinapinapina tu a mihcaan,  mahicaay hakiya , yadah tu ku maadupay a lawal, pihaceng ku mabihkacay aca. imahini satu, i Cung-ku-ta-lu(中國大陸) , anu u masiteketay a lawal malasasikulan a aadupen sa, anu palemang sa muzakep tu mahiniay a lawal, a mapulu’ atu lawiten tu cacay a bataan a demiad tapabaw aca . zuma sa u nani’ hina zakep tu lawal malukakanan nuheni kyu u sakacacay sakalawpen nu lawal aca kuyni. 飛鼠可分2個亞族、15個屬。細分如下: palatusaen kuYa-cu(亞族)  nu lawal, sabaw lima ku Tabuk(su, 屬). pasasizumaen sa , tinaku: ■熒飛鼠亞族   Inn-fey-su(Inn-fey-su 熒飛鼠)  a Ya-cu(亞族), tinaku: 1.如喀什米爾飛鼠屬   mahiza u ke-se-mil() lawal a Tabuk, ( ke-se-mil fey-su su , 喀什米爾飛鼠屬). 2.北美飛鼠屬   Amisan nu Ami-li-ka lawal a Tabuk, (Pey-mey-fey-su su,v北美飛鼠屬) 3.箭尾飛鼠屬   pana’kikulay  lawal  a Tabuk, (Cieng-Uey fey-su su ,箭尾飛鼠屬) 4.喜鳴飛鼠屬   manamuhay angiha lawal a Tabuk, (Si-ciey-fey-su su, 喜鳴飛鼠屬) 5.小飛鼠屬   adidi’ay  lawal  a Tabuk,  (Siyaw-fey-su su, 小飛鼠屬) 6.低泡飛鼠屬   isasaay sibulangay lawal a Tabuk, (Di-paw-fey-su su, 低泡飛鼠屬) ■飛鼠亞族   lawal(飛鼠)  a Ya-cu( fey-su-ya-cu, 飛鼠亞族) 1.溝牙飛鼠屬   i cilisay lawal a Tabuk, (Ku-ya-fey-su su, 溝牙飛鼠屬) 2.黑飛鼠屬    lumeniay lawal a Tabuk,  (Hey-fey-su su, 黑飛鼠屬) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. * 維基百科-鼯鼠:https://zh.wikipedia.org/wiki/鼯鼠[[tangan:Gliding flying squirrel.jpg|thumb|250px|lawal]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] rrk1nbu4zpvjl7aqh4xr7l4zk5pr8vx laying 0 5326 63133 63132 2019-11-21T17:17:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki laying 海浪 ej281pcsj6d6qum0118x4soxcrhggc3 laziw 0 5327 63138 63137 2019-11-21T17:17:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki laziw(收音機) fym71no79a4vh1otaf0ezmdpp2lv3qd leblebungan 0 5328 63143 63142 2019-11-21T17:17:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki leblebungan(山坳處) 1oh3s0ugugz6tqm97jydcfmme8wr39u lemangway- bulu’ 0 5329 97418 87217 2020-12-26T04:49:27Z Tokoabibi 25 /* lemangway- bulu’ */ wikitext text/x-wiki == lemangway- bulu’ == === ngatu cacay === u zuma ku lengaw nu bulu’ i Taywan, u bulu’ pinaluma’ i [[Taywan]] tusa izaw ku tampu sanay a bulu’ atu ’akawangay nu Isan(玉山) a bulu’, sahetu nu palapalaan a mulengaw ku bulu’, bangcal ku tapangan niza kuengel paci’im a mulengaw, anu catu pikali’ang a miadeci cakakali’ang ku uzip niza, yadah a manengneng masamatini. itiza ku malingaday a tademaw, u adeci niza mangaay maala malukakaenen, ma’ikesay tu a bulu’ mangaay sapibadic tu luma’ sabangcalay malu sapisaluma’ a lalusidan. === ngatu tusa === adeci “Sakizaya a etal adeci han, nu Siwkizawn adeci han”, mangangul micedem, caka anglel, sakuhawen, ciyanen tu titi anca duhduh han maemin mangaay, bangcal sakitatilengan, misasaw tu tina’i atu bituka, mibalah tu simal atu mauningay malasakabesu. === ngatu tulu === u malingaday nu niyazu’ itiza, miala tu bulu’ sapipatileng tu talalukan, adipel atu sapitulik tu tapiza’ bakal, atu talawlaan nu wawa, adihay ku sapimaan. nika macakat tu ku kicay, malusapibadic a lalusidan atu sapisanga tu lalusidan caayay tu piala maluwan itu, anini satu deng tu piala aca tu adeci niza malukakaenen. === ngatu sepat === miadeci sa ku binacadan malucek ku kaciliku’, nawhan paenel ku bulu’ maditek, sacitebu’ sa matu taludu’ ka tata’ak, miala sa hakakan sa, mikuyud hu tu lubuc, wata ku lulay. mahelek mapanukay ku adeci, caayay ku sasabaen ku pipudac nizaw, matu taludu ka tata’ak ku adeci, anu ca kabana’, hacecacecay han a mitipelak ku pudac, tahateluc ya ngangul tu awaay tu. uyzasaka, pakaynien i teluc a mipitek, tabakiay aca a bulu’ malu patakecan a miliyun, liyun han kuya pudac nizaw, usaw tu uya heci tu nizaw, uyanan kuya. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == sakamu nu niyazu' a tademaw [[kakuniza:Sakizaya]] pxy2vpn88tzt229p8xctrok68etw1r3 lesing 0 5330 87218 63181 2019-12-06T20:04:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki lesing 露水 == lacul == [[tangan:Dew_on_grass_Luc_Viatour.jpg|thumb|lesing i kaway]] [[tangan:Pusteblume_im_Morgentau.JPG|thumb|lesing]] i kapahay a demiad, sicilalay a demiad, i sananal sa, izaw ku lesing ipabaw nu papah lutuk atu baetu, natahkal i sananal asaca i labiyi. u baliay(氣體) a nanum mala nanumay(液體) a nanum. hina patalahekal i lalud a demiad. namakacuwaay tina lesing saw? kya izaw ku lesing ipabaw nu ihekalay a papah atu tuud? izay silesing saw? i caledesay a demaid, pawali ku cilal i lala', talakaw tu ku lahud, akuti' tu ku lala'. katukuh kalabiyan sa, cueded tu ku lala', cueded tu ku tuutuud. alawhani, caay kadayum cueded ku [[bali]](空氣), anu dihkuay a bali malitemuh tu cuededay a bali acasa tuutuud, mala nanum tuway, silesing tuway. sisa, anu dihkuay a bali mmalitemuh tu cuededay a baetu papah lutuk, kya lahud mala nanum tu, kay nanum sa, u lesing sananay nu mita. i sananal i papah nu paza'ay a lesing, anu alaan nu mapalaway, uyniyaan a lesing sa, u " daesu" saan. u sapadahiay a nanum kuyni saan, sakamu sa ku babalaki. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:露水|wikipayke-露水lesing]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:sakasitangah]] o7t57nhvg7h0mp9zw5ywd7z712e7o3i libung 0 5331 87219 63191 2019-12-06T20:05:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == libung == katalawan ku libung hananay. === u sulit nu zuma a cidekay === u sulit nu Hulam: [[:zh:瘟疫|瘟疫]] u sulit nu [[United states|Amilika]]: [[wikipedia:Pandemic|Pandemic]] u sulit nu Lipun: '''[[:ja:パンデミック|パンデミック]]''' [[tangan:1918_flu_in_Oakland.jpg|thumb|1918 malibung i Oakland]] [[tangan:RespiratorFlickr1.jpg|thumb|u misaydang mukawaw tu libung]] === malibung === malibung ku wacu nu niyam. malibung ku lalabu nu luma' niyam. === silibung === sasawni silibung kita tu kaliyuhan a libung. === slibungay === katalawan ku silibungay a pabuy. fmqwc1qwzzeyfrbktch9ksa38tymbsd licaes 0 5332 63196 63195 2019-11-21T17:17:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki licaes(蝨子卵) 6cgck15p3ksfs45f2p8ouu30mxdvjwn lidateng 0 5333 92099 92098 2020-08-08T11:52:00Z LamiHung 28 /* kakuniza (分類) */ wikitext text/x-wiki lidateng (kamu nu [[Hulam]]: 咬人狗) [[tangan:Dendrocnide_meyeniana.jpg|縮圖|lidateng]] == kakiliman == u sakamuwan saan sa mikalatay a wadu[https://szy.wikipedia.org/wiki/wadu%27_nu_kaketi_makekay_a_nika_siwawa], yadah ku ngangan tu sasakamuwan idaw ku namakatimulay masamuwaay sa, nu amuhuwan u ''poisonous woodnettle'', ina [[kilang]]an si[[ledek]]ay. u lidateng nu [[papah]] nu belih si[[banuh]]ay, anu matebing sa, caay tu kadungdung ku adada’ atu akuti' nu [[banges]]. i [[Taywan]] nu satimulan nu Heng-Cun (恆春) yadah i tida ku [[langaw]]. <ref>https://tai2.ntu.edu.tw/index.php, 台灣植物資訊整合查詢系統 (u kakilinen nu Taywan a kilang)</ref> == nilacul == === masahidayay === tu mihmihcaan kina kilang maudip langdaway tu ya [[paduh]] masakulibet, u nikatalakaw makaala tu pituway nikatalakaw, u ngangan nu angangngan satanayu sa, kalaabuabuwan ku salengac, masaputuputun sa ku kilang, adidi' nika taneteknetek, kasumanah kuni kalangdaw ku [[kulit]] misengi tu nipatelek atu masiwit ku nikatababaw, anu mangadu henay atu balubalud malasalengacay ku [[banuh]]. '''papah''' sacacay sa ku papah sicaang ku langaw masatikuk atu masatanayuay a tikuk kya papah ya tanayu makaala tu limaay a hunan (公分), u ahebalay sa tusaay nu pituay a hunan (公分) masadicem sa, yamasadicemay alawu masadicem satu masamucuyi masamuluy yakaus nu papah lima ancaay sa cacay tu walu a hunan (公分) langdaw sa ku papah atu mayda u salusalus ku silusi', i pabaway a papah sibanuh nu tusaay masacacacayay idaw ku adiadiay a banuh dawmiyay, u duma a papah satanayu sa masadinum kya banuh (stinging hairs) nu banuh, misuayaway nu madekeday a abihit' tiyung han nu bangas kya banuh u duma ku a dada'; sasa nu papah sa sumelic saan mahedun satu malaapuuay ku banuh; patadu masadit ku babaway, sasaay sa masapucupacu saan, pitu atu sabaw tusa ku mikatatepik, mahidasa ubanuh, mahida masakankuay a papah, u tanauyaay atu abaliay cacay ku hunan (公分)<ref name=":0">看見台灣原生植物 (makaadih tu nu Taywanay a kilang), 陳文彬, 書林出版有限公司, 2015, isbn=978-957-445-630-7, 頁86-87 </ref>, kina lidateng sisiwdukuay i labu<ref>https://taiwania.ntu.edu.tw/</ref>. '''balu''' cacay ku balu sa idaw ku tama atu tana malapi kya kbalu, idaw kya dawmiay a manuh, sicica, tama nu balu atu nu tama nu paenu sepat atu lima a malapapah kya [[balu]], nu taynaan a balu malase pa tu, langdaw ku [[heci]] nu luma, balu nu dawus sa, kalawlawan sa ku kulit, sidawmiay a banu sa. wasasibanuh tu sepaday abulad katukuh pituway a bulad ku nikasasibalu. '''heci''' a numaduhen tu ku heci sa, masauduh sa ku heci salengacay, maadih ku labuay, idaw ku masadupingay a heci tulu ancay kya enen a hahecian, u kimulu tusa atu tulu a milite, masacacuwcaw sa tu. === cuwacuwa === i [[subal]] nu makasasaa nu payu atu [[bayu]] tu naicuwcuw sa Heng-Cun (恆春), 綠島 (kamu hu Sakizaya: Bubud), Fe-Lu-Pin (菲律賓) maadih amin. === laylay nu hekalaay a kakididaan === nasulitan tu nu i '''Taywan a nisulitan''' (《臺灣府志》) sa suli sa: "lidateng a kilang ahemi' hanulima han mimimi' sa satanaya satu malapi, kapasalamalan. satalakaw saan, satanaya sakupapa kitabakiyan ku babah nu tabakuay a papah, siceka ku banuh, micucuk tu i [[tademaw]] micidek ku [[calenget]], kuskusen sa adada satu su manah, pakademiad sa cacay tu." <ref>http://big5.wiki8.com/yaorengou_81203/#2, 中藥咬人狗的來源、性味歸經、功效及主治_醫學百科 (lidateng palecad han tu nu mudasiay kalasapaiyu hantu nu sasadangay)</ref> === ledek === '''a nikasahida ''' kina lidateng ya mangaduway amin, pasupapah atu belih, u nikasibalu nu vacuyi, u kaus nu heci sa idaw ku banuh, makahekal nu cicah sa masapucupucu saan, saitududay satabaki sa nika duhepi sa ku cica', i labu idaw ku masaatilat sa, a nu macelcel nu dumay sa mabesu peni hansa ya cica' hau i [[aadupan]] nu labu, kancaaca ku banges akudi' cangelet ku banges, nudikudan sa mamikuudip, pasu limalima atu kukukuku', u [[liel]] salabanges hantu ku calenget. <ref>https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20035647/, Alternative therapy for autosensitization dermatitis, Chang Ya-Ting, Shen Jiann-Jong, Wong Wen-Rou, Yen Hung-Rong, 2009-11-01, Chang Gung Medical Journal, 6-32, 頁668–673</ref><ref>http://recreation.forest.gov.tw/ePaper/ePaper_9811_05.html, 生態小百科 (kina langaw nu idaway tu nisuped i labu)</ref><ref>http://tcm-toxic.kmu.edu.tw/index.php/%E5%92%AC%E4%BA%BA%E7%8B%97, 咬人狗-台灣有毒中草藥毒性資料庫 (kina lidateng sa itaywan nu ilutukay sisiwdukuay)</ref> ''' pakakapahay yatu ''' anu maykilang ani ka calenget nu banges sa, nami cucuk tu dumaay asapaiyu' tu lei-ku-cun (類固醇) atu cayasa u nikan tu sapaiyiu tu sakakapah. nu mukasiay anipapayiyu sa bubucen ku banu, muwala tu [[tabayal]] nu cica' pasipasi i duka, inakawa miala tu nu tabayal angangan idaw ku sapaiuan a [[sapaiyu]] tu nu cilemi nu aheci tu sapalamel tu malamel, kya misasa tu madukaan. === sasapaiyuwan === 《本草綱目拾遺-卷六木部》: "malbawa tu siwaukay a nikaadada sa, miala tu nu angangay a papah mituktuk palananum sa pacikahen kya mihinum tu adada, kya caay kamunu' kiyu haymaw satukapah." (「治癰腫定痛:取樹腦葉入醬板鹽花,罨發背癰疽腫毒,痛甚者罨上即止痛,不問已未潰,罨至愈。」)<ref>http://zhongyiguji.21tcm.com/24/bencaogangmushiyi/index.shtml?13413, 《本草纲目拾遗》[清]赵学敏(公元1765年), 中醫古籍 (tu nu cudad nu kasumamadan), 39康復網, 醫源世界 (u sapaisin tu nu misadangay)</ref> anusa mula tu mangadu tu siciday a papah atu angangan misabaluhay atu pawalien, sakahekal sa mataay satanen han mipekpek patupi' i duka atu mikapah tu masapucupucuay.<ref>https://www.healthway.tips/content/453134443041434246383039.html, 咬人狗的功效與作用 (lidateng idaw aca ku sakakapahan tu nu cudad nu Taywan), 康途健康百科, 2017-04-14</ref> == kakuniza (分類)== .sisiwdukay .malanlanmay nu caang a kilang .mibulsenngay a kilang .u sasapaiyuen a kilang == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan Hana Ateng i 2020 mihcaan *[[:zh:咬人狗|wikipayke-咬人狗]] [[kakuniza:kilang]] [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Hana Ating]] 3xqj6uqarhujfbqy9a79s2zlrzwxjuj liel 0 5334 91028 87220 2020-07-13T04:24:00Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki liel u kamu nu Hulam: [[cmn:頸|脖子]] u kamu nu [[United states|Amilika]]: [[:en:Neck|neck]] [[tangan:Daisy_Goose_II_(9671096).jpg|thumb|u liel nu taduk]] [[tangan:Giraffa camelopardalis reticulata qtl1.jpg|thumb|tanaya ku liel kina aadupan]] [[kakuniza:kidu]] [[kakuniza:uzip]] amshtrts5j5rmnzl73fegzff68lt6sg lihum 0 5335 63222 63221 2019-11-21T17:17:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lihum(紅豆) [[tangan:W azuki2111.jpg|thumb|lihum]] jk37dc0om5gdo4ef6rhiaehhbyla37e liim 0 5336 63227 63226 2019-11-21T17:17:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki liim(男用半遮布) aybjlw6v439blsglou8g3fcvnd8qf11 likelikenan nu Takili 0 5337 98784 90413 2021-01-21T03:11:21Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki '''likelikenan nu Takili(崇德海灣)''' tayza i dadipasan mihulak tu baket nu naybalucu’an a nizatengan,makes misadensen nu likelikenan nu takili satesep sa nai’ ku ngiha tu natukian. Takilil i [[Nabakuwan|Nabakuwn]] Basulinng a niyazu’ u malumanay a ngangan Tecili han, ukamu nu Taluku yadah ku ni kalaan a buting sa, nakazipunan Liu han ku ngangan, namamin mikusiw pakutay hanku nganga tu Takili. likelikenan nu Sasuudan kalikeluhan tu teked a aidangan, pawang han ku sumilaway a bayu, sacacay sa ya lumeniay mudadabaway a mali bacu tu kitizaan nu hecekay nu salil. tini maawas ku likid nu bayu, amatumes kunikalaan.haymaw sa muculi i likeliknan nu Takili, tapiingan nu kuku’ sacacay sa ku melitmelit sanay a kulit, namabanaw nu bayu samulmul sa kya bae’tu,satezep sa i likelikenan muneng, pasaluimeng tu laciyu limaki a tuud, miliyas tu aliyaliyac nu tuse, u ngelu’ u uzip mayub nu bayu a bali, amimek tu layin sakapahay a kitizaan mitengil tu suni cakeb nu bayu. <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] 49k24peonl7zx3vqm6s5636wuoip90r liken 0 5338 87222 63244 2019-12-06T20:15:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == liken == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:沙|沙]] nu [[United states|Amilika]]:[[:en:Sand|sand]] nu Lipun:[[:ja:砂|砂(すな)]] [[tangan:Volcanic sand (Perissa, Santorini, Greece).jpg|thumb|liken i dadipasan)]] 2yjmkony9x0lvqbbcykazcn0kxmlopk liman·falanke·baomu 0 5339 89436 88303 2020-03-01T04:50:33Z Minorax 446 wikitext text/x-wiki [[tangan:L._Frank_Baum_(1911).jpg|縮圖|L. Frank Baum (1911)]] liman·falanke·baomu == kakiliman == liman·falanke·baomu([[United states|Amuhuwan]]: Lyman Frank Baum, 1856 mihcaan limaay a bulad sabaw lima a demiad tanga sa 1919 mihcaan limaay a bulad enemay a demiad), singangan aca tu fukelian · baobo, u Amuhuwan ku misulitay、mikikiay、nisulitay tu aadihan a sasulitan, namasacacay nisanga tu aadihan. == nilacul == [[:zh:绿野仙踪_(童话)|《langdaway a kakiliman》]](''The Wonderful Wizard of Oz,'' 1900 mihcaan, singangan aca tu 《nidimuday a kakididaan》、《u mapalaway a kakididaan》)u sakasengan nu Amuhuwan u misulitat a aadihan nu wawa. kina cudad han tu malaaadihan 《langdaway a kakiliman》(1939 mihcaan). i 《[[:zh:绿野仙踪_(童话)|langdaway a kakiliman]]》 u sakanamuhan tu ci nida, misanga aca ci nida tu malcacaday a sasulitan sabaw sepat a sapicudad.<br /> u sayaway nida a nisulitan tu nu wawa a sulit《nu gacuway a kukung》(''Mother Goose in Prose'',1897 mihcaan), yani kaudip nida makaala tu limaay a bataan kuni sulitan nida. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:李曼·法蘭克·鮑姆|wikipayke-李曼·法蘭克·鮑姆]] *[[:zh:绿野仙踪_(童话)|wikipayke-綠野仙蹤]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] [[kakuniza:tademaw]] od34924higd3x5r1ebwiqnrrhjgmv46 liman•falanke•baomu 0 5340 63256 63255 2019-11-21T17:17:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[liman·falanke·baomu]] 2n7kieywc851fx1rzl306yjdo49q2w1 limulak i uzip 0 5341 87224 63271 2019-12-06T20:15:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''limulak ilabu nu uzip nu mita''' == lacul == i uzip nu mita, izaw ku silimulakay a heci. anu pabalucu'en nita pananum, pacialalen, pakulitan, nika yadah ku kalimulak kadihkuhay a kawaw. anu mangelu' satu kaku, mataenang i kapahay a kakbian(床), nengneng han naku ku badahong. hakay padadiwen hakay mukan tu asu'ay, paceba'an musimpi'. tataytay(獨自) hanaku, lihalay(輕鬆) ku balucu' nu maku atu uzip. i sandeb, mihalhal ci ama taluma', nalanam pulung tu laluma'an. musaliyud tu kimulmulay a takal, musakamu tu katawaan atu mabalakasay a kawaw. u limulakay a lawad kuyni, lalikeluh ku laluma'an. anu mangalaytu, misanga'tu ku kakaenan cina aku, tinaku u walay, pacunusen tu ti'kuk atu lami', a'su bangsis atu bangcal tina kakaenan. i cacudadan nu maku, taneng kaku atu kaput nu maku micudad, misullit, minanam tu canacanan. haca sawsawni masasukaynah tuway, kabilil mapawantu sasukapahtu aca. u zuma a demiad, izaw ku da'cusay a kawaw ku kaput, sasukaedap kami, alaw mapawazay tu kya kawaw, mabalakitu ku balucu' niyam. izaw ku sabana aku, cacay ku calakaka aku. pulung kami tala cacudadan, pulung kami taluma', kapah ku nazatengan kami. anu mautang kaku mipantang, mihalhal tu takuwanan ku sabana aku. salungan ku sabana aku, maydih matawa ciniza, izaw ku tanayaay a bukes ciniza. anu maazih ciniza sa, limulaktu kaku. tatenga', salangawan kya sapaluma nu balucu', caay kasasadakayan, izaw ku kapahay a balucu', izawtu ku lihalay, sakamusa ku babalaki. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni [[Tuku Sayiun|Tuku Sayun]] [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:2018-cacay]] csjt6i1g1ayk7k95xmxiayddab3lnvu lisin- Misaudad- misaudad nananuman 0 5342 87225 63283 2019-12-06T20:16:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == Misaudad- misaudad nananuman(祈雨祭-飲水思源) [[tangan:22_Regen_ubt.jpeg|thumb|maudad|400x400px]] == ngatu == === ngatu-1 === isumamad, u malukau amin ku tademaw nu niyazu’, nayi ku lawad, balakitu ku tipus, kubkub atu lami’ , cilalan ku limaay a bulad, takelal sa ku tapuku, miladay tu ungay ku ladem. cacau kazih ku kenut, anu cayay tu kaudad, u kangalayan kina miheca. namahiza, patatengiden nu tumuk, a misaudad sa ku niyazu’ nu sakatula ademiad sa patuzu’ tuuk mapalaway tu sapakasaw nuheni. === ngatu-2 === sakayulu ademidiad, misatunuz ku mapalaway amin, tusa ku tayu alangau iluma’ nu tumuk, malingatu paudad han nu tumuk. saayay,tadietu tu mapalaway amin, maluyaluy tayza misaliwut tu putah nu tumuk, i ayaw nu mapalaway ku selal(kapah), a mibasbas tu zazan a mililid kawil alima snutakid, kawanan a lima sa sapuhpuh, yamapalaway amin sa miwatawat amin sa miwatawat amin tu sapippuhpuh nuheni, sapaudad a palaw, talaayaw, tazikuz, pahanhan, a katutu i bayu, malalid ku palaw, milunguc ku wina nu mapalaway, mapazazan tu sakatukuh i luma’ nu tumuk, adasay masikul tu nu udad adietu ku kelal, mapasenget tu, mapalaway a wina sa mihaymaw mizawis tu saka udad a sulul, [[tangan:祭祀祖先禮1.jpg|thumb|400x400px|misalisinay a mapalaway]] palima tu sasulul nu udad, tayza i luma’ nu tumuk, a mipazen tu tunuz, daedac atup ah, sapazawis, adasay, udad, adietu, kelekelen atu dietu amin. [[tangan:20170117-mibetik_tu_nababalaki-1.jpg|thumb|20170117-mibetik tu nababalaki-1|400x400px]] === ngatu-3 === namahiza sa nazikuzan nu kawaw sa mapahezik tu kawaw nu mapalaway mipalisimet tu nazikuzan nu mapalaway, i luma’ nu tumuk ku katuuday malahuk tu tunuz. === ngatu-4 === sakatusa ademiad, kenutan tu tapuku, cayay ketenes, tansul satu maudad, sinanum tu ku nipalumaan, mahiza ku mapalaway hananay. Midiputay tu niyazu’ kuheni, u sangaw nu tademaw atu dietu ku mapalaway, izaw ku mapalaway kiya madiput nu dietu ku niyazu’. === ngatu-5 === u puu’ nu Sakizaya malalasepat, u sadinsin, u lalud. u sadinsin atu kasienawan, u puu’ nu mihecaan ku sapilisin, anu ukamu nu babalaki sa u lisin nu Sakizaya sa anu u habay a lisin sa mitaan tu tauuku, u lala’, u tademaw, u dietu, kiyu masikaz tu dietu, manamuh tu tademaw, maylay aca a maluk a binacadan (cidekay). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni [[Tiway Sayiun]]、Lisin Cudad、atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 撒奇萊雅族 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 儀式 https://zh.wikipedia.org/wiki/Category:%E5%84%80%E5%BC%8F 雨 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%A8#/media/File:22_Regen_ubt.jpeg 祈雨 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%88%E9%9B%A8 [[kakuniza:lisin]] saiogw2nh17scgkds7sojlv4omftowe lisin- misaudad- misaudad nananuman 0 5343 87226 63305 2019-12-06T20:16:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == misaudad- misaudad nananuman == 祈雨祭-飲水思源 === ngatu cacay === yu sumamad,u malukay amin ku niyazu'ay a [[tademaw]], zikuz nu kaliumahansa,balaki satu amin ku nipaluman tu tipus、kubkub、lami’.palalidsa ku cilal I limaay a bulad,daanghan ku tapuku miyazih,ladayan tu nu ungay ku ladem,nayi’tu ku cecacecay a niliwanan,anu caay henay ka udad ku demiadsa,u kakangalayan kina mihcaan,sisa;bilil satu ku tumuk palecapu matatengil, amisabalucu'tu sapitakus tu mapalaway(madapunuhay寡婦) milunguc tu udad I di'tu ,a tulu demiad tawya patubeli kiya mapalaway tu pisaudad,namahiza;a ladayen tu niya ina kiya misaudaday,malingatu pakasaw a matatapesi',nipipahalhal kuyni a kawaw. === ngatu tusa === zikuz nu tulu demiad,situnuz amin ku mapalaway、tusa ku langaw nu tayu masaupu i luma'nu tumuk,malingatu tu misaudad han nu tumuk,saayawsa;tadi'tu ku mapalaway amin,maluyaluy ku mapalaway,misaliyut tu putah nu tumuk,nuayawan nu mapalaway ku kapah,a busbus:han ku zazan miladay,kawili a ni ina u takid kawanan u sapuhpuh,laday hantu ni ina kiya mapalaway caay pasatezp mipuhpuh miwatawat,mapalaw tu sapaudad,tanuayaw、tazikuz、pasatezep,sazikuzay,katu:kuh i bayu sa,palalid henay ku palaw,milunguc ku ina tu paudaday a di'tu,mapazazan tu ku sakatayza i luma'nu tumuk.adasay masikul tu nu udad a di'tu ku kelal a mapasenget,napatubeli'tu ku nu udad a di'tusa, mihaymaw tu kiya ina mizawais tu saka udad a sasulul, kapeten niza kiya sasulu miladay tiya mapalaway kalamkam ku culil tatiku tayza i luma'nu tumuk, a silsilen tu ku tunuz、daedac atu pah,sapahalhal tu nu udad a di'tu、kelekeleng atu di'tu amin. === ngatu tulu === namahiza sa,nuzikuzan nu kawaw,mapahezek tu ku kawaw nu mapalaway,mipalusimet tu nazikuzan nu mapalway,i luma' nu tumuk ku katuuday a malahuk. === ngatu sepat === sakatusa a demiad, kenutan tu ku tapuku,cay ka tenes, tatenga'maudad tuway,sinanum tu nipalumaan kapah tu ku langaw, mahiza ku mapalaway hananay, midiputay tu niyazu'ay kuhni,u sangaw nu di'tu atu tademaw,izaw ku mapalaway sisa madiput nu di'tu ku niyazu’. === ngatu lima === izaw ku tungus nu Sakizaya tu sadingsing、lalud、balangbang、kasienawan a puu',u puu'nu demiad ku piazihan tu kalukawa,u kamu nu babalaki sa,u habay ku tanusuk sapisalisin nu mita u Sakizaya sa,anu kilulen ku langaw nu habay sa sisausi tunu tapuku、lala'、tademaw、di'tuay.sisa,u masikazay tu di'tu sidihiay, atu maylayay a binacada kita. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u kungku nu Ciwidiyan, sakamuwan ni Cai Jin-mu == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == 很多年以前,部落的人全部是種田的,大家忙了一陣子,稻子,玉米蔬菜都已經長高了,五月天一直是太陽天,向天空一看,跟朵雲被孫武空帶走了,連一點點白雲也不留下,天上再不下雨,今年大家就要餓肚子了。於是;頭目召開緊急會議,決定邀請祭師祈求雨神佈施甘雨,經祭師同意於三天後祈雨,於是;祭師團隊在伊那(Ina)的指示下,進行淨身沐浴,做施法前的準備。 三天後;每位祭師準備一大塊糯米糕(tunuz)、二株活生薑(洗乾淨後施法用)到頭目家集合。頭目告訴大家祈雨開始了,首先;伊那開啟進入靈界的門,再一一引領祭師們進入,在頭目家的庭院繞行後,由部落的卡爸(Kapah)在祭師團的前面,用清水不斷向路面洒水引路,只見伊那左手拿著酒容器,右手拿著法器,祭師團在伊那的領導下也個個手裡拿著法器不斷的揮舞著,腳步跳著獨特的祈雨舞,有時前進有時停頓,終於;到達了海灘,祭師們仍然跳著祈雨舞,在伊那不斷向雨神祈求,並已經開好一條通到部落頭目家的道路,恭請雨神來到部落巡視並給乾旱的大地一點甘露,經過雨神等同意後,伊那小心一意的從雨神那裡接下雨神的法旨,雙手捧著法旨並帶領祭師們快速的回到大頭目家,即刻將都奴勒、檳榔、米酒等祭品擺好,晏請雨神、雷電神等諸神。 經過一段時間後,祭師們送走雨神等神靈後,由伊那將個個祭師由靈界接引回來後,自己再自行退出,送走雨神後,伊那告訴卡爸可以收拾祭品,大家在頭目家將都奴勒當午餐一起享用。 第二天,烏雲密怖在部落的天空,沒多久,天空果然開始下起雨來,農作物也得到豐富的雨水成長,祭師們還真有一套,他們是部落裡守護者,是神靈和人們的橋樑,有了祭師部落才能得到神靈的保護。  撒奇萊雅族將一年四季分為春夏秋冬,隨著季節舉行相關的祭儀活動,根據耆老的口述,我們撒奇萊雅族的祭典是以小米為祭祀中心,按照小米的生長時節分別祭祀天、地、人、神。所以,我們是一支敬天且愛人,又勤奮的族群。 t16qjvuce4q8zbpmm65gc391yhts9pv lisin- u maylayay sa siniyala – Hamaybaki 0 5344 87229 63316 2019-12-07T17:09:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:20170117-mibetik_tu_nababalaki-1.jpg|thumb|20170117-mibetik tu nababalaki-1]] lisin- u maylayay sa siniyala – Hamaybaki == ngatu == === ngatu-1 === misamihecaan masabaluhay tu ku canacanan u hahalhahal tu hamay baki, ci-kaka sa u mikeliday, sasabaay a selal, matabal tu sananal pasaupun nu ci-kaka ku kaput matatengil, sapisanga’ tu dabek a kawaw, mahamin masilsil tu kawaw sa, sibakan amin tabuyu, katukuh satu kuhni i buyu’ sa ci-kaka patahekal nani lipit tu daedac, upah sipasaksak kupapah nu lalengac i lala’, sasaksakan a mipazen tu daedac, upah, laculen tu upah i takid nu auk, milunguc tu dietu’, madiput nu kakawsan, nazikuzan sa milletek tu kilan, auk, uway atu uli’ sapisanga’ tu dabek, duut tu [[tangan:祭祀祖先禮1.jpg|thumb|20170117-祭祀祖先禮1]] kudemiad, yatuud amin sipakacaw i kelakela’ pataluma’ sapisanga’ tu dabek a sakapet malsulut tu, kiya tayza satu ci-kaka i lima’ nu tumuk pasubana’ tu kawaw nu heni amin. === ngatu-2 === sakatusa a demiad : tayza tuwamn ku selal i dabek, u selal ni ci-kaka situlakuk amin atu tunuz [[tangan:祭祀祖先禮3.jpg|thumb|20170117-祭祀祖先禮-3]] i labu nu lipit, katukuh i dabek sa sipacait ami kiya tulakuk i ciid nu bitunay yalipit sa sipacait tu nuzumaan a ciid, namahiza : misatataday nu kakaselal sa, liliden niza ku misatataday nu selal amin mapulun, sapasepi nu kakawsan, ci-kaka a selal amin malingatu tu misadabek, pasubanaen nu kakaselal i tapiingan, selal ni ci-kaka amin misahecek, sabalat, badahun, muya, mibadahun, caben atu pasasinalan, u pankiw nu demiad sa malaheci tu a masanga’ u nikabaludan nu kaput, a masasiteked tu kawaw. === ngatu-3 === yaniyala nu selal ni ci-kaka a tulakuk sa salamian nu babalaki, yatiti atu tunuz sa pecipecihen alaen nu cacay nu babalaki, i putah mitakus tu malpadangay nu adiwawa mapulun, pasilsil a misakamu : misabaluhay tu mihecaan, masanga’ tu ku dabek, lungucen ku babalaki tu sapisaluma, tabakin ku ngiha’”hamaybaki ! hamaybaki ! “  han. === ngatu-4 === nikatabaki a tuwa’ nu wawa ku babalaki sa, pakilacen tu tunuz atu titi kami u wawa a misakamu sa kalamkamin abalaki mahiza u silal ni ci-kaka, miselal tu a midiput tu niyzu’, u kappahay a samuku kuyni. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni [[Tiway Sayiun]]、Lisin Cudad、atu ci [[Tuku Sayiun]] == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 撒奇萊雅族 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 儀式 https://zh.wikipedia.org/wiki/Category:%E5%84%80%E5%BC%8F onrqv3ybvfzyxga3ostf69hq1spntjk lisin- u mibetikay a kamu nu patuduay- niyazu' 0 5345 87230 63330 2019-12-07T17:09:56Z Corainn 30 /* malataw */ wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:祝禱司祭辭1.jpg|thumb|500x500px|祝禱司祭辭1]] [[tangan:祝禱司祭辭2.jpg|thumb|500x500px|祝禱司祭辭2]] [[tangan:20170117-mibetik_tu_nababalaki-1.jpg|thumb|500x500px|20170117-mibetik tu nababalaki-1]] u mibetikaya a kamu nu patuduay- niyazu' == ngatu nu lacul == === '''malataw''' === iyu i misangaay tu lala’ nu kitakit atu kanatal a ipabaway a dietu mikuwanay tu tahap nu tapuku a dietu malataw a dietu diputen kami paspien kami ayza palamal kami u sakizaya a cidekay pasepien kami kukay u misangaay tu kitakit atu mauzipay a ipabaway a dietu tapukuway a dietu malataw a dietu atu kakawsan nu sakizaya ayza palamal kami itini i kaluluwan a niyazu’ pasepein kami iniyu ku pah iniyu ku daedac atu bila’ iniyu ku tunuz atu canacanan palamal naw lamal ku sakalekep nu sakizaya aw lamal ku pauzipay tu [[Sakizaya|sakizaya]] nanatu kamu kazahekez tu diputen ku sakizaya  === Takubuwan === nanu tabakiyay a niyazu’ nu sakizaya ku takubuwan naw ayzaay a lalangawan nu sakizaya izikuz nu ngayaw madebun nu hulam kina lala’ u adingu nu dietu ni kumad pazik midiput tu muenengay i tiniay a tademaw  === Hupu === u nikuwanan nu sincen ku niyazu’ nu hupu u saayaway nu hupu sa namakayzaay i cipawkan malimad tayni kanahatu cayay katatuud nu tademaw uyza sa katuud ku sitangahay niya niyazu’ iniyay sa madiput ni butung、sayun aci malataw  === Sakul === u sakul sa ku saka singangan tu sakul a kilang u mihca tazikuz tu naayaway kiyu sipangangan naca tu sakul u kilang nu sakul sa tingalaway a kilang han nu sakizaya kiyu a sakul a niyazu’ sa madiput nu kilang a dietu i tini nutuluay a kalimucu’ a baetu sa u nipasulit nu dietu kiyu madiput tunu bayu a dietu ni kabit u kamu tusa nawngangan nu tumuk saka singangan niya niyazu’ ci pawkan sa malilid niza ku cidekay patadas tina lala’an  === Cipawkan === i nazikuzan nu ngayaw nu takubuwan u salamitan nu sakizayaay a lala’ u satabakiyay a niyazu’ iniyay sa madiput ni malataw === Tuapun === u tuwapun sa hina enep nu nanum sananay u kamu tu nu babalaki sa akayi’ nu lalangawan nu sakizayaay u nalalacanan a kitizaan u nalecu’han nu kakawsan ni butuc aci sabak kiyu i na lala’ sa madiput tu nu lala’ a dietu ci butuc aci sabak === Pazik === u niyazu’ nu katuuday a dietu nu sakizayaay i buyu’ nu milung nazikuzan nu patay ni kakakilul sizikuc tu sumanahay a zikuc ku adingu niza mayza i leblebungan nu buyu’ nu milung pasayza mubahel i bayu nu taypinyang u niyazu’ nu katuuday a dietu i tini ahicaen cayay kadiput tu nu katuuday a dietu  === Ciwidiyan === ciwidiyan hananay sa u widi sananay sakizayaay a tademaw sa u lalabu nu luma’ ni tiway kalang、ureucs atu lapan buday kapulungan patizeng u ciwidiyan a niyazu’ i sumamad sa mabanban ku sapicudad kiya katuud tahkal ku sitangahay itini sa masikul nu buyu’ a dietu ni kadabuwang atu nipidiput tu nu dietu nu bayu ci kabit  === Cilakayang === u niyazu’ nu cilakayan sa nani mihca nazikuzan nu ngayaw i takubuwan a patizeng tu niyazu’ nu ciid nu sakizayaay a tademaw siwantan i tawya cialumay a mueng namahiza hina balad kiyu bulaw satu tayza i cilakayan ya lala’ sa cilakayan han tuluway ku bihid nu buyu’ sananay itiniyay sa madiput nu malataw  === Maibul === maibul a niyazu’ sa u sakatuuday ku tademaw i sakizayaay a macacelcelay ku tademaw i niyazu’ u malisimetay ku kamu sakacinizaniza nu sakizayaay u belaw a hecek nu sapat a baetu sa u tingalaway a lala’ nu sakizayaay masakamuway a kamu sa itiniyay sa madiput ni butung  === Kaluluwan === macapi ku bayu niyazu’ nu kaluluwan a niyazu’ tu mihmihcaan iza tu ku misalisinay tu dietu nu bayu (milaedis) izaw ku salunganay a taku nu bayu u bulalac ku sapisanga iyu mulenu ku bayu sa kutkuten ku bunak patalahekal salumeni sa u kakelahan nu lalud ku bayu sa mahiza u ekiekiman ku sadipasan itini nipacemcem nu likat sa u zuma ku sakanawlan itinyay a tademaw sa masimaw tu nu misebengay a dietu ci silingaan ku binaulan madiptu ni kabit  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tuba、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 撒奇萊雅族] * [https://www.matataiwan.com/2013/08/20/sakizaya-prayer-palongocay/ Mata祝禱司們,趕快背書喔,祖靈會抽考喔!] * [http://hidorr.pixnet.net/blog/post/35622401-%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F%E7%A5%9D%E7%A6%B1%E5%8F%B8 鄭曉彤撒奇萊雅族祝禱司] * [http://lloolou.pixnet.net/blog/post/9331765 花女原住民族日] 7acdiiume26oim7svy6r5p4yhwdv0hx liulu' 0 5346 63335 63334 2019-11-21T17:17:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki liulu'(白飯) l5pihvwpe2cly8ld9lbfsubv0657zfp lucik 0 5347 63340 63339 2019-11-21T17:17:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lucik(芒草、蘆葦) ejz7uo4pmwrhsql10jhe3l3wyffwcuw lukut 0 5348 63346 63345 2019-11-21T17:17:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lukut u kamu nu Holam:[[cmn:鐵角蕨屬|山蘇]] u kamu nu Amilika:[[:en:Asplenium|alplenium]][[tangan:Asplenium_australasicum_001.jpg|thumb|lukut]] agilxew2zzn95sql8pqfcww9kxjungz lumingay 0 5349 63352 63351 2019-11-21T17:17:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lumingay(長豆) [[kakuniza:nipaluma]] czyxxfaub3wgdee0x8owbmyqb36511f lunabay 0 5350 63357 63356 2019-11-21T17:17:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lunabay(山坡) dizfffeia9gvx1co1ejcyaayx9jgkhx lupas 0 5351 63362 63361 2019-11-21T17:17:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lupas(桃、桃子、桃樹) [[tangan:Nectarine Fruit Development.jpg|thumb|kilang nu lupas, heci nu lupas, balu nu lupas]] kfk7kbyu04pm77gai4xh0t7ioea8rs4 lutuk 0 5352 92445 91995 2020-08-15T04:11:33Z Rachmat04 252 wikitext text/x-wiki == lutuk(草) == u Hulam a kamu: 草 u Pangcah a kumu: lengus u Amilika a kamu: grass Lutuk: u ngangan nu [[tademaw]]. u tatayna a ngangan kuyni. ci Lutuk Sayiun sa, bayi ni Tiway Sayiun sasaydan. [[tangan:Weedflower.JPG|縮圖|lutuk atu balu]] 0kx1lctceiioeuv7xo73o8scs26k5o7 lutungay 0 5353 100943 63374 2021-02-11T21:06:59Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:嬰兒、幼兒) caay pasatezep ku angic niya lutungay. 那個嬰孩一直哭個不停。 angic sa kiya lutungay. 嬰孩哭個不停。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295147.htm silutungay] === (kamu nu hulam:有嬰孩) silutungay ku belaw niyam. 我們的鄰居有嬰孩。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu Sakizaya: [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291866.htm lutungay] 08joylqy7s1xerkn51ovujzlyxavov7 luyexianzong (sikulitay a cudad) 0 5354 87232 63416 2019-12-07T17:12:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Wizard title page.jpg|thumb|cebecebetan a kakiliman, 1900]] cebecebetan a kakiliman (sikulitay a cudad) == kakiliman == 《cebecebetan a kakiliman》(nu [[United states|Anmuhuan]] a kamu:''The Wonderful Wizard of Oz'',hina ''The Wizard of Oz''),hina sa 《aoziguolixianji》,nu [[United states|Amilika]] a sikulitay a kungku nu wawa, ci liman·falanke·baomu ani kulitay tu nisulitan, W·W·danpuxiluo  tu nipikulit. == nilacul == === '''nipisulit a cudad''' === u dimiad, tu nu kasumamadan a laylay nu aoziguo, malinga tu way《u sikawasay nu aoziguo》, misakamu tu cacayay a tatanaay a wawa ci taolesi i tiza i aoziguo atu mapusiay a layung、misebengay、lalamiay a tatemaw,mikiling tu misatamaay、sikapahay a balucu’ atu sitangahay a kungkuay. alamanam kina cudad ni 《u sikawasay nu aoziguo》. izaw ku tumaay a tatemaw misakamu tu kungku ninacudad 「aoziguo a kungku」、「nu aozi a cudadan」. sabaw sepat a cudad ni 《u sikawasay nu aoziguo》 a nisulitan tu liman·falanke·baomu, namapatay sa tu ci niza, lusi·pulamuli·tangpusen(Ruth Plumly Thompson)kumi kilulay a kungku tu sapisulit, izaw aca ku sabaw siwa a cudadan, pulung han tu tumaay a misulitay tu pituay a cudad, u sakapahay a kungku nu nalimaan a sulit, kina kungku 「Famous Forty」. kina sepatay a cudad sa, atu dumaan mipisulit mayda nu aoziguo a kungku, nu ayaway a sulian a misulitat 亞歷山大·M·沃爾科夫. Pawmu na izaw ku apuyuay a mipisulit tu kungku ni aoziguo tu cacayay a cudad (1914 mihcaan), kina cacay a bataan na kungkuan malcaca amin tu aoziguo tu aozi kungku nu wawaay. [[tangan:Wizard oz 1900 cover.jpg|thumb|cebecebetan a kakiliman, 1900]] kina kungku i 1900 mihcaan i zhijiake sayaway tahkal kina kungku, yadah ku manamuhay kina kungkuan, kilul sa tu tahkal aca, u nu 《aoziguo a sikawasay 》nipangaan(mahida saan 1902 mihcaan a sadadadiwan atu 1939 mihcaan sakanamuhan sa nu aadihan nu patahkalay).<br />i 1939 mihcaan mikawmei a sakawawan misanga tu aadihan tina kungkuan a kawaw《cebecebetan a kakiliman》sakasenengan kina kawaw, mala nu Amilika nu laylay kina kungku sakasenengan a kungku, yadah tu kuni satumaan a kamu. u sakanamuhan tu kungku, i 1902 mihcaan Pawmu misulit kina kungkuan mala salukiwan tu kina kungku, kina nisulitan ni Pawmu tu sabaw tuluay a kungku nu aoziguo a sasulitan tu kungku a patahkal. 《cebecebetan a kakiliman》 nacudadan i 1956 mihcaan micumud i Anmuhuan. na i 1960 a mihcaan katukuh i 1986 a mihcaan sa ci Pawmu, namisulit tu kungku hay nika ayza sa sabaw tuluay tu nipisulit. kina cudad amin u Dishini a sakawawan ku sikawaway kina cudadan, kina cudad saan sa maeteng tu 1985 mihcaan tu ci Pawmu sakatusaay tu atu sakatulu aoziguo a nakungkuan《pakatukuh aca i aoziguo》misaiga. === '''u kungku nu kakititaan''' === kina aoziguo, u liken amin ku liwliw, namakasawali、namakaamis、u timul atu makadipay kina sepatat a niyadu’, malateban nu Feicuiguo. <br /> * Feicuiguo: u aoziguo a sikawasay ku mikuanay, satabakiay a sikawasay tu singaan tu aoziguo. namakasawali、namakaamis、u timul atu makadipay kina sepatay a niyadu’ malaliteng tu kawawan a dadan. u satalakaway ani atulan a luma’, u tundud nu aoziguo a hungti a kakitidaan. ya kakitidaan nu sasa u tuuday a putah, u putah nu labuway sa feicui a kakabian, u kakabian i sasa u sakapawanan a nenem. * namakaamisay a niyadu’: tatayna ku mikuanay, nuamisay a niyadu’ angangan u jilijing. * sawaliay a niyadu’ : tatayna ku mikuanay, u sikawasay ku mikuanay tu niyadu’ a tatemaw, sawaliay a niyadu’ angangan u manjijing. Feizuiguo katukuh i sawaliay a niyadu’ nu dadan sa, izaw ku dangkay atu malikitay a nanum, izaw ku sakatalawan a balu siletekay atu layung. *i satiban nanay a niyadu’ : tatayna ku mikuanay, satiban nanay ku mikuanay a niyadu’ a tatemaw, satiban nanay a niyadu’ angangan u wenji. Feizuiguo katukuh i satiban nanay a niyadu’ nu dadan sa, sakasadi’si ku dadan, sakatalawan ku tabakiay a calay. *i sakatimu a niyadu’ : tatayna ku mikuanay, sakatimu a niyadu’ angangan u kaerlin. Feizuiguo katukuh i sakatimu a niyadu’, izaw ku tabakiay a ba’tu atu buhang nu buyu’, izaw ku midakepay a kilang sakatalawan sa , mipuluh tu muculilay a langtaway nu maticemay a tangah nu tatemaw, i labu nu buhang si namuay a tatemaw. *kilakilangan : Feicuiguo atu satiban a niyadu’, u kilakilangan amin, yadah ku tabakiay a calay malatumu. *Taociguo:i Feicuiguo nu satimulan, satimulan nu amisay. *Namuguo : i tini aozi nu liwliw u likelikenan sa u ba’tuay i sasa nu lala’, izaw ku dadan sa katayza i cuwacuwa. a makayni i Feicuiguo a mimumukay a dadan sakatayza i satiban miadih, u sakatiban nanay a niyadu’. === '''tatemaw''' === === u tatapangan a tatemaw === sayaway tayza i aoziguo a tatemaw. * Tawlesi(Dorothy):Anmuhuan nu limecedan, atu henli a sinmawamaan、aymu sinainaan melecabu muenen, nama maniwlay a bali mamin malulu’ku malalitinay a luma’atu wacu nu aoziguo, maydih taluma’ i kansasi, i aoziguo mikilin tu mamipadang. * Tuotuo: Taolesi a wacu. * lalamiay a tatemaw(The Scarecrow):ya nika udip na i sawaliay a niyadu’katukuh i feicuiguo a niyadu’ i kubkubkuban, misimaw tu nipaluma’an matalaw kanan nu a’ak, mangelu’en tu nika udip, mikiling tu sakay bunu’, tayza i feicuiguo mikiling tu aoziguo a tatangahan a papipadang. * misebengay : nu masakawaliay a tademaw, yu maudip i sawaliay a niyadu’ katukuh feicuiguo a kilakulangan nu kasuy a luma’, izaw ku cacay a mamitang tu tataynaay, simelang kina sawaliay a sikawasay, upien niza ku balucu’, sisa malamisebengay a tademaw. i ayaw cacay mihcaan tabaki ku udad, masapi tu samuhmuh sa tu, kina lalami’ay a tademaw atu taolesi pasimal han tu sa mutiyung tu. maydih mitepal tu balucu’, tayza i feicuiguo mikiling tu aoziguo a tatangahan a papipadang. Satikutay mikilud tu nu satipay a niyadu’ nu tataynaay a ti’tu, malasatipay a sakakaay. *mapusiay a layung: na i sawaliay ku nikaudip katukuh i feicuiguo a dadan, u mapusiay a layung, maydih misaicilang mikiling, tayda i feicuiguo mikiling tu awci tabakiay a hunti a papibatang. nika malasatipanay a guo katukuh i feicuiguo i tepan nu kilakilangan nu yadahay a aadupan nu satabakiay. ==== saayaw katukuh i awcikul nu babelih ==== * u sawaliay a mapalaway atu satipan nu mapalaway. ==== sakatusa katukuh i awcikul u kasenengan a tademaw ==== * Tawlesi: u Amuhung kasasi a limecedan, nama takan tu musipalaway a kucu mupelih katukuh u awcikul, sisa maydih kina kapahay a kakitidaan saliwliw sa tu muculil. * Tiput: patayda i pahabayay pahabay i menpicu, a maydih mipadang paudip ci Tawlesian, sisa muliyas i menpi, u tatenga’ay nikaudip ci Awcima. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:绿野仙踪_(童话)|wikipayke-綠野仙蹤]] * [[:zh:李曼·法蘭克·鮑姆|wikipayke-李曼·法蘭克·鮑姆]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 1dizfvubsr4zotjt8orwj2e8587tzg9 luyexianzong(sikulitay a cudad) 0 5355 63418 63417 2019-11-21T17:17:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[luyexianzong (sikulitay a cudad)]] qwhkudb5fj7j49uy6sywgldbde62ksb maabibi nu kitakit 0 5356 87234 87233 2019-12-07T17:13:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki === maabibi nu kitakit === masazuma tu ku wayway nu kitakit /世界改變了 pihaceng ku nutineng nika caay dihku /科技很發達可是不溫暖 'kek sa kaku miazih tu nikaahbal nu [[bayu]] /我訝異海的一望無際 ma'kek kaku tu nikapahabay nu lala’ /我對土地生養萬物感到不可思議 sakanamuhan kaku [[kitakit]] / 我愛地球 maabibi nu lahad sa ku tuutuud / 擁抱自然萬物 r5rtnovsmlby9ctalug2r1kcnq26i6t mabaliyus 0 5357 104600 63434 2021-03-26T01:11:39Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki == amabaliyustu, pisamawmawi (pisaaziazhen) tu liwliw nu luma’   == === ahican mita a matineneg tu culil nu baliyus === 1. miazih tu sinpun (tu 氣象報告) 2. mitengil tu laju(radio) 3. izw ku limaki, masasin tu QR code kasenun sa matinengtu kita. === anutayni tu baliyus, ahican mita amisakapah tu liwliw nu luma’ === 1. amatineng tu culil (katangahan)nu baliyus: tilibi,laju atu網路,hakya i kina baliyus kakatalawan. 2. milacul nisabawdien a liken: pu’uten(tenaen’) ku nanum i wahlul 3. kinsa tu避難包 4. milacul tu nanum atu kaka’nen. 5. i putahay a utututu’ud sakapahen misiked, mibatem * sakacacay, mikinsa tu padahon atu sasinalan. * miasiasik tu liwliw nu luma’ misakapah kya ca’ay kapu’ut. * u sasinalan padepitem ku膠帶, hamaw, ca’ay kapeci’. * u liwliw nu kilakilang misinanut. * nicaytan ku kanpang atu tu’ud, hamaw cay kawaswas. === anu inyutu ku baliyus amihica kita? === ==== anu inyutu ku baliyus, pisamelawmelawi’ tu 財產? ==== * anu nayay ku dingki, mi準備 ku batili(battery), pihaymawi milikat tu lacik. * amana katahkal i putaputahan. * anu makaazih tu mahdikay a telay, amana pitebing; patelay tu 1911 ya 電力公司。 * haymawen paculil, anu izaw ku tabakiay a bali sa, satedep han kya kazizeng. * anu paculil tu punkang(崩康), haymawhantu masadepun, amana paculil. * anu i buyu’ han kisu, kasenun han taluma’, patelay tu luma’ay a datemaw. ==== anu maydih kisu matineng misakakawaw ancila, awcima hakya patelayan? matinengtu haw kamu? ==== patelay tu 0203-00166行政院人事行政總處全球資訊網 ==== anu makatabal tu lacusay a kawaw , patelay han tu 112. ==== * anu patangasay, patelay tu 119 atu 110. * anu ca’ay katangasay, patelay tu 112. === namabaliyustu, amihica kita? === ==== namabaliyusan, ahican nu mita. ==== * u tatuni’ amana pacpa sa milacul i kuyti sa pilien tu 環保。 * amaydih mibakah tu bingsiang atu tabikiay a papakahan, patelay han tu miapakahay mulimuutay ayaan aini. * i putahay a nanum atu lalaculan tu nanum sa, sakapahen tu amibanaw, hangay, inayi ku likes atu ubel, sikalawpes nu 登革熱。 ==== nabaliyusan a kawaw. ==== * u kaka’nan sa, amana pisamanta, sa acak han a mukan. * u nananuman kulkul han lakuiten tu tulu a sasulitan.   * isakakalabi, amibanaw tu lima. * sapasanlac tu tutuud tu sapisiwtuk a nanum satimelen. ===== u sapisiwtuk a nanum. ===== l   餐具類200ppm  u pika’nan ,2 a lasubu ppm 10公升水+40cc漂白水(浸泡30分鐘以上) cacay a dangku a nanum lacul 4 a bataan a cc sapisiwtuk a nanum. l   室內環境 500ppm i labu nu luma’ a 500 a lasubu ppm,palamlam 10公升水+100cc漂白水 cacay a dangku a nanum laculen tu 100 a lasubu cc sapisiwtuk a nanum. l   室外環境 1000ppm iputahay a liwliw a 1000 a malebut ppm palamlam. 10公升水+200cc漂白水 cacay a dangku a nanum laculen tu 2 a lasubu’ cc sapisiwtuk a nunum. [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] q9cs53k8uq4axij2wilpb8umfdn4qia mabalucu tu cibibi - tada、tada malingec 0 5358 63439 63438 2019-11-21T17:17:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''mabalucu tu cibib''' - tada、tada malingec yu limulak cibebe mibalakas hawsa…… musakamu sa ci kakana:”aku tu.“ zakepen ni kakana kya ungaay. musakamu sa ci bibi:”kai !” musakamu sa ci ina:” hang !” musakamu sa ci ina:”nibebe, aisu tu misalamaay.” saicelang alawan nikakana ku ungaay……. ci bibi mapulin mahabelut itini i pabaw nu tulaku. e……! nibibi linges’ satu! mitukud mitiik ciniza, lacingen ku awaw niza, maydih mipeci’ tu tuud min niza. malinges tunu tuwa’ tahkal ku sumanahay lamal、sumanahay lamal a malinges. u cacaya a buyu’ ci bibi a maydih maputelak ya silamalay a buyu’. mabalucu tu cibibi…… tada、tada malinges……maduba’ ciniza! saduba’ duba’ sa ciniza, saduba’ duba’ sa tangan sa ,acayay tu pakaduba’ ciniza. sisa,asawni sa muangngic tu ciniza. miazih tu ba’tu, miazih tu tabakiay a kilang ciniza, atu miazih tu mulangaway a羊齒. matengil tu niza kupiawaw nu ayam. atangasa tu i sasa nu老椈 a kilang cibibi. tapabaw mikalic ciniza saahemaw sa ku bali amabiyu ku bukes, miazih ku milaliwway a nanum atu laying ciniza. uynian ahebalay a kitakit mihima cinizaan aKapah tu cibibi. tasasa tunu kilang ciniza…..ataluma’ tu. lalabu nu luma’. dihku sa,bawsis sa. maazih cibibi taluma,malimulak min kita . amapulang min kita iluma’ay. atu, cayay tu kamabalucu’ cibibi. [[kakuniza:Dayas Siku]] k8iifcutkphz957bdu2r9jobzip2oof mabesucay masiluday nukuan a kawaw masadap lisaysay 0 5359 87235 63446 2019-12-07T17:16:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mabesucay masiluday nukuan a kawaw masadap lisaysay == naluwan binawlan, [[Sakizaya]] a salikaka mapulung mahicatu iniwtu haw kita. sakamapulung hanita micukel tu kanatal masadep tu kawaw. mapulung miduduc tu tuluay mabesucay masiluday nukuan a kawaw masadap lisaysay,yu tayza kakitizaan nu mikuanay amisakakawaw kita sa: amana palubu、amana pabeli tu kalisiw. amana pakan patawsi. amana papipaytuk tu pabaway. u micidekay kapah kita atu milekuay tu hulic a Incumin. == namakay cuwaay a cudad: == kalingku a kuanay keinsefu. namukakamu ni Bunuk.  [[tangan:20170722-廉政稿.jpg|thumb|mabesucay masiluday nukuan a kawaw masadap lisaysay]] [[kakuniza:2018-cacay]] a56r2tbcak25yrve0i0xdl3urhyml79 mabulad 0 5360 63451 63450 2019-11-21T17:17:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mabulad(女性的經期、月經) j5nuonic2b575a3awrvsvoqewtxi4k4 mabulahay a likelikenan 0 5361 104601 87236 2021-03-26T01:11:59Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki 想念的沙漠                 mabulahay a likelikean 你知道嗎?                 matineng kisu haw? 我相信沙漠一直都在那裡。   mapatatenga’ kaku, itiza sa kya likelikenan. 人們以為,                  han sa ku tademaw, 沙子已經沈睡,              mabi’ay tu ku liken. 一切都靜止了。              masatezep tu ku tu’udtu’ud. 然而,只要風打個噴嚏,      nika, beksing asa kya bali, 廣大的沙漠就換上新的臉孔。 mapabaluhay kya ahbalay a likelikenan. 其實,沙漠一直都在那裡,   ya liken itiza: tu. 只是你不認得他了!         sisa, caay katineng kisu tya likenan! 那天,                     ya demiad, 我去看你的石牆還在不在。   miazih kaku tu ba’tuway a cabeng nu misu, iza henay. 他有點歪歪斜斜,          mangiwitngiwit sa kya cabeng. 佇立在沙漠裡,            tizeng sa i likelikenan. 有兩顆石子,              izaw ku tusaay a [[ba'tu|ba’tu]]. 隨著沙塵向星空飛去。       kilul sa kya balian pahel i tapukuwan. 這座石牆,好堅固啊。       tanektek sa kina cabeng. 我坐在上頭,              mieneng kaku i pabaw nu cabeng. 等你。                     mihalhal kaku i tisuwanan. 媽媽說你去遠方旅行了,    tayza kisu i mabataday a midang sa ci ina. 爸爸說不可以掉眼淚。       amana kacilusa’ sa ci ama. 我,我從來不哭。          nahacuwa muwangic kaku. 除非,                     nika, 有沙子飛進我的眼睛。       talabuwan ku liken i mata. 對了,                     hang i, 你交代的事,我都做到了。   sakamuwan nu misu, matutung tu nu maku. 我仔細照顧花園裡的花,    pihaymaw han aku mulimuut tu putahay a balu. 每一天早晨,               caay kapawan aku, 也會記得微笑。             minguhit i sananal a demidemiad. 只是,                     nika, 我弄丟了你畫給我的飛機,   mahetaw nu maku tu nikulitan nu misu a pabelbel. 就是有暴風雨的那張,       u nikulitan izaway ku baliyus.  這真的不能怪我,           a paaway kisu i takuwan. 是那張紙自己飛走的……      mahiza hakiya, pahel sa ciniza…. [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] nvc629iyerp2umt9czsoce8uxs5zlk3 mabulahay a likelikenan (2) 0 5362 104603 104602 2021-03-26T01:12:41Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki 想念的沙漠                 mabulahay a likelikean 你知道嗎?                 matineng kisu haw? 我相信沙漠一直都在那裡。   mapatatenga’ kaku, itiza sa kya likelikenan. 人們以為,     han sa ku tademaw, 沙子已經沈睡,              mabi’ay tu ku liken. 一切都靜止了。              masatezep tu ku tu’udtu’ud. 然而,只要風打個噴嚏,      nika, beksing asa kya bali, 廣大的沙漠就換上新的臉孔。 mapabaluhay kya ahbalay a likelikenan. 其實,沙漠一直都在那裡,   ya liken itiza: tu. 只是你不認得他了!         sisa, caay katineng kisu tya likenan! 那天,                     ya demiad, 我去看你的石牆還在不在。   miazih kaku tu ba’tuway a cabeng nu misu, iza henay. 他有點歪歪斜斜,           mangiwitngiwit sa kya cabeng. 佇立在沙漠裡,             tizeng sa i likelikenan. 有兩顆石子,               izaw ku tusaay a [[ba'tu|ba’tu]]. 隨著沙塵向星空飛去。        kilul sa kya balian pahel i tapukuwan. 這座石牆,好堅固啊。        tanektek sa kina cabeng. 我坐在上頭,               mieneng kaku i pabaw nu cabeng. 等你。                     mihalhal kaku i tisuwanan. 媽媽說你去遠方旅行了,     tayza kisu i mabataday a midang sa ci ina. 爸爸說不可以掉眼淚。        amana kacilusa’ sa ci ama. 我,我從來不哭。          nahacuwa muwangic kaku. 除非,                     nika, 有沙子飛進我的眼睛。       talabuwan ku liken i mata. 對了,                     hang i, 你交代的事,我都做到了。   sakamuwan nu misu, matutung tu nu maku. 我仔細照顧花園裡的花,    pihaymaw han aku mulimuut tu putahay a balu. 每一天早晨,               caay kapawan aku, 也會記得微笑。             minguhit i sananal a demidemiad. 只是,                     nika, 我弄丟了你畫給我的飛機,   mahetaw nu maku tu nikulitan nu misu a pabelbel. 就是有暴風雨的那張,       u nikulitan izaway ku baliyus.  這真的不能怪我,           a paaway kisu i takuwan. 是那張紙自己飛走的……      mahiza hakiya, pahel sa ciniza…. 大家都說                   han sa ku katuuday, 「你總是迷迷糊糊,        「maapale: tu, 不知道在想什麼,           hicanan ku simsiman, 醒醒吧,別老是在雲端做夢!」kasamatatu, amana kacisimpiay i baatay. 我很聽話,照他們的話做了, mitengilay kaku tu kumu nu heni. 可是你的話還是沒有回來!   nika, caay kataluma’ kisu. 媽媽說你從牆上摔了下來,   madepay kisu i cabeng sa ci ina. 爸爸說你只是想躺在沙子上。 han sa ci ama, kanamuhan isu milikelik i likelikenan. 而我,以為你想曬黑一點。   nika, pisimsim nu maku, maydih kisu pacidal a lumeni’ ku banges. 雖然我知道,你並不喜歡曬太陽。sisa, matineng kaku tu caay kanamuh pacidal kisu. 你知道嗎,                    matineng haw ? 沒說再見就走,是很不禮貌的。  caay pisakamu a talacuwacuwa, nayay ku sikaz. 所以,我生氣了!              sisa, maucung kaku. 對,就是生你的氣。            hang, i tisuwan. 我整天不停地挖沙子,          mikutkut tu liken kaku sademiad, 想堆一座山,                  maydih misaupu tu buyu’ 比你的石牆還高,              pitalakawan tu cabeng nu misu. 我想,                       misimsim sa kaku, 只要看不見,就可以遺忘。      ancaay kaazih, mapawanay tu. 我幾乎把它埋起來了,          amatadem sa tu kaku. [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:kungku]] 5jiis9r14iqy915oasxn71gylz0lx0k mahica saw u cilal atu bulad miladay tu tademaw mu culil 0 5363 87238 63502 2019-12-07T17:29:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''mahica saw u cilal atu bulad miladay tu tademaw mu culil''' == sapuelac == === ngatu cacay === tu labi, i u muculil走路 kita i zazan, makaazih kita tu cilal mahizahiza u mikilulay ititanan muculil, musabengbeng kita musabengbeng kya bulad. u demiad ya cilal mahiza tu tapalan nita, ina cilal atu bulad mahizahiza u mikilulay kitaan muculil. a nawsa ina cilal、atu bulad caay tu piladay tu tademaw muculil, u nipitapalita ku mahizaay, sakacacay ahican naca ku cilal、atu bulad u tabakiyay a bulbul, mabaat ititanan, i tapiyngan inaynayi’ ku midihingay tu likat niza, caykaw nipikilul nu heni ita tanan mucilil, wizaan kyalu anu tacuwacuwa kita muculil caay pakaliyas kita icinizaan, malecad tu ci [[:zh:孙悟空|Sunwukung孫悟空]] caay pakalaliw i kapal ni [[:zh:如来佛祖|Rulayfoan如來佛]]. u zuma satu, wiza kuhan male [[cacay|caday]] tu a nisaungay patelac kunipatapal. anu mahizahiza kaw mikacaw kita ilabu nu cila malay, tapalan ita ku tapingian a kilang、u umah, nika can tu u cila malay kumu saungayay. mikilul ku bulad、atu cilal tu tademaw muculil sa u malecaday twyniyan, caay tu kaw cilal atu bulad kumu culilay, u tademaw kumu culilay. === ngatu tusa === ilabii, muculil kami i zazan sa, pakuhica認為 kami kya bulad midudu'跟隨 tu kita. namahicahica無論 tayza kita, tayza tu kya bulad. tatenga' sa, paculil saca muculil kita, saadidi' ku ilaed 距離 sakay對於 ku ilaed nu bulad, sisa,pakuhica kita midudu' ku bulad itamiyan. uyniyay a pulita情況, mahiza tu ku cilal atu bunac. usakasa, muculil kita, mabaaday a tuud haymaw sa malawpes, macapiay a tuud kalamkam sa malawpes. namikacaw kita ku silamalay, u tebalay a kilang kalamkam malawpes, ibaaday a luma' atu buyu' haymaw sa malawpes. ilabii satu, caaytu kaazih kita ku luma' atu buyu', maazih tu ku bunac atu bulad, mabaad ku bunac atu bulad, caay malawpes消失 ku mahiniay, sisa, makaazih kita tu bunac atu bulad mahizahiza mikilulay ititaan muculil. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 cacay-'seci' cacay bataan a mang namahica? (e世紀十萬個為什麼?) [[kakuniza:kagak]] d4hpkrjbbbiv8tl740rmcl2xok8ofp0 mahmuwac tu hata 0 5364 87239 63507 2019-12-07T17:29:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki mahmuwac(升起) tu hata 升旗 nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni [[Tuku Sayiun|Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-cacay]] 4ha1gyr8jiwai4xd5q6matlisd0muy4 makademecay nipatalu ayaw a kamu ni Haley 0 5365 63588 63587 2019-11-21T17:17:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 80 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''<big>makademecay nipatalu ayaw a kamu ni Haley (哈雷預言)</big>''' [[tangan:Edmund_Halley.gif|thumb|ci Haley a sasing]] == sapuelac nu ulic == === ngatu cacay === kapulungan a ngadcan i 1758 a mihcan sabaw tusa a mihcan, sapicekul u payniyaniyazu’ tu tapuku mamin mabilbil ku balucu’, u sinmung amin miazih amin tu tapuku, muhalhal tu cacayay「kakaliwhan a labang」 tu nikatayni. iniyan「kakaliwhan a labang 」 sa u cacayay a [[:zh:流星|pauliday a bunac流星]]. nu ingkuk u sinmung ci [[:zh:愛德蒙·哈雷|Haley]] pata luayaw tu kanu:「ina pauliday nu bunac ancay kay 1758 a mihcan hakya 1759 a mihcan 」 a tahekal sa, u zuma sa tu a sinmung pakelid tu nipatalu ayaw ni Haley tu kamu , mangaleb twaca kuni kalucek nu ni, mapanutekay i 1759 a mihcan tuway abulal katukuh i limaay a mihcan tya tahekal. [[tangan:Halley_Edmund_grave.jpg|thumb|u lunem ni Haley]] === ngatu tusa === tatenga’(真實的), 1759 a mihcan tuluway a bulad sabaw tulu a demiad, ina sata kelalay a pauliday a bunac, mutengteng tu tu tadaya’ay malecad tu saasik akikul, tahekal i tapuku. mabuaw amin ku payniyaniyazu'. malupasubana’bana’ tu:ci Haley u tatenga ‘ay matineng musausi, tatenga’ malucek ku nisausi niza!ina pauliday a bunac sa uni Haley a nikadihan, sapikining nu tamtemdemaw cinizaan, pangangan hantu kina bunac tu ci「Haley a pauliday nu bunac 」, sapazateng sa, ci Haley tu ni Haley sa caay pakadih tu nikatahekal nina pauliday a bunac, iayaw nu pitway ku sabaw a mihcan mapatay ciniza 1742 a mihcan mabelec tu miliyas tu hekal. kamatineng ci Haley「musausi saw」 hani ? === ngatu tulu === nika iaayaw waca namakaydih twamin tu paulidaya bunac. u nikasa, i katenesan a mihcan maliyuh amin ku tademaw tu culil nina bunac, ina pauliday a bunac sa u culil sananay a kakaliw han a labang. ci Haley tuni Haley cucekhan niza ku nadipa’an natayniyay tusaay a bataan daw ku sepat ya a paulidy nu bunac palsipadac miazih, maazih niza i 1456、1531、1607、1682 a mihcan kina sepat tahkal ku pauliday a bunac, ni culilan a zazan malecalecad, kyasa sametek satu musakamu tina sasepatay uidaantu a bunac, hanu niniwtun a zazan musausi, kinacacay muliut tu cilal muculil sa 76 a mihcan, sipakaynihan niza musausi, sausi han niza anu muliyaw tayni aca tayni kina bunac saay 1758 a mihcan sabaw tusa a bulad sazikuz. mapatay tu ci Haley nika yanipatalu ayaw niza a kamu sa malucek amin, malakaka sikadan twaca nu payniyaniyazu’ ciniza.   [[tangan:Edmond_Halley_Royal_Greenwich_Observatory_Museum.jpg|thumb|ci Haley]] 1705年,愛德蒙·哈雷發表論文,指出1456年、1531年、1607年和1682年出現的彗星其實是同一顆彗星,並預言這顆彗星將於1758年重返。當這顆彗星於1758年重返後被命名為哈雷彗星,而這時哈雷已經去世17年了。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:愛德蒙·哈雷|愛德蒙·哈雷]] [https://web.archive.org/web/20110805120153/http://www.seds.org/messier/xtra/Bios/halley.html Edmond Halley Biography (SEDS)] [https://www.webcitation.org/query?url=http://www.geocities.com/athens/olympus/6745/OdysseyI.htm&date=2009-10-25+12:53:46 A Halley Odyssey] The National Portrait Gallery (London) has several portraits of Halley: [http://www.npg.org.uk/live/search/ Search the collection] Halley, Edmond, [http://www.pierre-marteau.com/editions/1693-mortality.html An Estimate of the Degrees of the Mortality of Mankind (1693)] Material on Halley's life table for Breslau on the Life & Work of Statisticians site: [http://www.york.ac.uk/depts/maths/histstat/lifework.htm#h Halley, Edmond] Halley, Edmund, [http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=1942ASPL....4..103A Considerations on the Changes of the Latitudes of Some of the Principal Fixed Stars (1718)] - Reprinted in R. G. Aitken, ''Edmund Halley and Stellar Proper Motions'' (1942) Halley, Edmund, [http://books.google.co.uk/books?id=GPR3vEzN694C&printsec=frontcover&dq=gregory+%22the+elements+of+astronomy%22&source=bl&ots=fYun1nz2j-&sig=Izv7muK4AkjlaWdOilPnOTs0LN4&hl=en&ei=9x42TcRYiZHhBqf9ibcK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBkQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false ''A Synopsis of the Astronomy of Comets'' (1715)] annexed on pages 881 to 905 of volume 2 of ''The Elements of Astronomy'' by David Gregory [http://janus.lib.cam.ac.uk/db/node.xsp?id=EAD%2FGBR%2F0180%2FRGO%202 On][http://janus.lib.cam.ac.uk/db/node.xsp?id=EAD%2FGBR%2F0180%2FRGO%202 line catalogue of Halley's working papers (part of the Royal Greenwich Observatory Archives held at Cambridge University Library)] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1<span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fzh.wikipedia.org%3A%E6%84%9B%E5%BE%B7%E8%92%99+%B7%E5%93%88%E9%9B%B7&rft.atitle=Halley&rft.au=Robertson%2C+Edmund+F.&rft.aufirst=John+J.&rft.aulast=O%27Connor&rft.btitle=MacTutor+History+of+Mathematics+archive&rft.genre=bookitem&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-history.mcs.st-andrews.ac.uk%2FBiographies%2FHalley.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"></span> [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:sakasitangah]] s4mc8nenyuv3t985l8nj03bsls6qnws malaacawa 0 5366 87240 63662 2019-12-07T17:35:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki malaacawa(婚姻) == sapuelac == taw:ya mikadabu ku tatama nu [[Sakizaya]], i luma’ nu tatayna a mazu’ ku tatana. kamu nu Hulam tu ”愛情” lemu’ han, ”嫁娶” kadabu han, ”娶妻” siacawana han nu Sakizaya. ci Tubah. Kumud u babalaki nu Linahem(壽豐), iza ku kamu niza, ”Ciacaw ku Sakizaya masumidang ku ayaw, mitapi’(幫工) ku tatama i luma’ nu tatayna. maladum ku tatayna, misacacak, mibaca’ tu sananal, pakasuy ku tatama tu luma’ nu tatayna. Tatenga’tu malakadabu ita sa ku babalaki nu tatayna, tayza i luma’ nu tatama a pasasungit, pataheka tu babalaki nu tatama, u malaacawaaytu a tatusa. caay piala tu nasebanan, u tatayna ku sitatungusay tu kawaw nu luma’. u niyazu’ay a tademaw ku saacawaan nu Sakizaya, anu nayi’ ku saacawaan i niyazu’ sa, ibelaway a niyazu’ nu pangcah a mikilim tu saacawaan, caay paceba siacaaw tu zuma a binacadan. Nay kazipenan macacumudtu zuma a binacadan ku uzip nu kasaniyaniyazu’, macacaluktu ku kasiacawaw nu Sakizaya. Ayza sa, tayza i maci misakuli, macacaluktu kasiacawaw nu Sakizaya, mikilul tu hulic cacaytu ka saacawawan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:婚姻|wikipayke 婚姻]] [[kakuniza:sakasitangah]] 42191z9941sgdzvk3pqplec62qys6uk malabi 0 5367 63667 63666 2019-11-21T17:17:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Misalami' ku acawa nu maku tu asuay a lami'.ayda a demiad naw tabu ku kaneng nu maku gmh791r0eaus1oas6heq3oluz641yhy malac 0 5368 63670 63669 2019-11-21T17:17:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki malac 退潮 makelah miz700qyv72x9etckbbfv7ayu359cno malahciay ani palamal i 2018 a mihcan 0 5369 96837 87241 2020-12-17T09:12:31Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki cacay a lasubu a mihcaan cacay a bataan a bulad siwaay a demiad u tada malahciay ani palamal ku aydaay, u sakatuuday ku tayniyay milhiday a [[tademaw]]. namaka cuwacuwaay tu, idaw ku namaka posungay、namaka tuyngay,u namaka nyadu`ay sa u sinsyay、u namaka luluwan、u namaka ciwydiyan、cilakayan、i maibulay、takubuwan、i hupuway、wyniyan ani palamal, u namaka cuwacuway tu a tademaw. u kakahemekan nu maku miadih sa, u tayniyay nu labang. mahida ku nika naul a milhida tuni palamal nu nyadu’, mangaleb tu anu mabalud kita u pinacadan, a caay tu piuwac tayni paymihmihcan. [[kakuniza:Miku Kumud]] efmhzzodx6sd6pdwa5aq8dq9035xbqa malalala'ay a lalaculan nu cungal 0 5370 98786 98785 2021-01-21T03:26:48Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Beetle palm with nut bunch.jpg|縮圖]] '''palu (檳榔鞘葉)''' == '''malalala'ay a lalaculan nu cungal"palu’"環保容器(檳榔鞘葉)''' == (一)cacay alasubu izaw ku pitu a mihcaan ,siwaay a bulad tusa bataan izaw ku lima ayza 107年9月25日 (二)mazateng nu maku cibayi patau tu i「palu’ay」a hemay bangsis sa kiya nitabu. 祖母留給我記憶深刻的味道是「palu’」 (三)i na 「palu’」 amakiyni i [[da’dac|dadac]] nu ngngan a mihehel tu ni kalawlaway a ni kshetik kiya izaw ku sasangaan tu 「palu’」 「palu’」 的製作流程是將掛在高高的檳榔葉變黃色成熟後,它會從天上掉落地面,便可以製作很多可以使用的東西 (四)cibayi matingn pakucukucu misanga tu sasangan cangcang a sasalamaan ,i na 「palu’」a sasangaan ku sasangaan 祖母會加以利用, 「palu’」很多用途可做 === '''saka cacay,"u saselidan"(玩具),''' === a nu muwangc tu wawa pasaselian manamutu misalama , yuwawaan kaku u sasalamaan nu maku ki na 「palu’」 拉車玩具:小孩哭鬧不停,將小孩放上去,拉檳榔葉尾,往前拉有了速度,小孩高興就不哭了,也是我小時候的玩具。 === '''saka tusa,"sapihpih"(扇子),''' === 「環保」a sapihpih sa:pih:yu 「環保」扇子扇起來很涼快 === '''saka tulu,"i na sabeti"(蒼蠅拍),''' === i na sabeti sakapahi a sasapedian tu lalangaw. 「環保」蒼蠅拍使用方便耐用 === '''saka sepat,"ngelab"(湯匙和湯鍋),''' === ngelab atu nabi masatatutuan 湯匙和湯鍋是一對寶 === '''saka lima,"sapitahpu atu balungan"(面具,船),''' === sasangaan tu sapitahpu tu bihid a nu mamabalakas tapuhan ku bihid , caaykatinengan , kapah:tu sasangaan tu balunga , i na balunga patnghan i manumhan caaykacelem palisaan i baat. 面具遊戲,戴上面具猜一猜我是誰,也可以製成一艘船,這艘船有浮力決不會沉下去,流向遠方 === '''saka enem,"misanga tu bakiya:katukuh han tu lalud"(環保托鞋)''' === ,tayza i payu’payu’ nu ba’tu a kutisa culilen sisa sakucuhan kay palu nu ni sangaan a bakiya,caay tu ka akuti’ay a ba’tu , sakucuhan sapi’ sa muculil , a nu tiza I payu’ nu nanum mi kilim tu satipi atu lalacan u mikalang mibuting tu cana:cacan a kakanan , caay ka talah ku satipa’ nu kukuk , I bayu’ mi salama i bayu’ sa banihiwsaan. 「環保托鞋」夏天的海邊岩石被太陽晒燙到不易行走,穿上這雙環保托鞋,如步青雲,檢貝殼還有海螺螃蟹,也不怕被割傷,泡在海水裡涼爽一舉數得。 === '''saka pitu,"malalala’ay a tabu nu palu"(環保飯盒),''' === masisin ku cibai nu maku , 「malalala’ay a tabu nu palu」 bangsis ku tabu nu palu’ na makaluma’ tatacuwa a mikilin tu u canan:canan a aalaan a alaen a 「umaumahan a lami’」野菜ta za i sasa nu i Kalingku ku Pazik a buyu’ Paziki sauwacan(美崙溪) mi sizimi,kalahukn tu amalahuk , tangasa tu tabu nu palu’,bawahan bawahan bansisa kuhemay nu palu’nu hemay bawahan kina hemay ni palumaan niywama maku sisabansisa as:u 環保飯盒:想起小時候奶奶的味道,依稀還記得,檳榔環保飯盒的味道。跟著奶奶從吉安火車站走路到美崙山忠烈祠橋底下,從檳榔樹掉下來後,截取要的部份去除,留軟軟的內層,左折右折上折下折,將熱飯放入這容器帶著,最期待中午,中午一到打開飯盒,好香的飯盒,裡面是爸爸種的稻子好甜好吃。 「malalala’ay a palu」:nu ma kainyay i dadac nu ngngan u sasakamuan nu binacadan kina dadac 檳榔鞘葉彎折成傳統環保食器,台灣這塊土地也有一個充滿環保意識順應自然大地以及原住民文化的檳榔樹故事 i nakamuamin ma sinsim yu a didihen kaku , iyazu nu babalaki u sitangahay amin nu babalaki u mamikakelidan a aminaman tu patangasa tu maminanamay tu lalangawan 以上這是我小時候的記憶,想想以前的老人還真有智慧,一級棒,都是我們要學習傳承文化學習對象。 [[kakuniza:Sabak Nubu]] idci2yp3hdfiovzrcfs06ej783gn2j2 malalikid 0 5371 87243 63740 2019-12-07T17:38:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki malalikid(豐年祭) kalalikidan nu [[Sakizaya]] a demiad sa,u tungusay mikukay tu pidiput nu Malataw a mapabeli tu ka izaw nu salangec atu kapah ku nika uzip. paybihca pituay bulad katukuh I waluay a bulad u kalalikidan nu Sakizaya. == 過程 == ayaw nu pihabayan, taputah ku luma’ay mukan tu epah, tunuz, zikuz mibalidas, papah nu balidas sa sapibaluden tu habay sapatayza i pakayingan, dungec nu balidas kapah salami’en, a tulu ku kelit nu tunuz, pah, da’dac pazengen i panan, sapa halhal tu katayza nu mapalaway. == padungi’ == tya alaen nu mapalaway kya tunuz sapa wadaen i sima padesay a lalabu nu luma’, usakasa tungusay padungi han nu Sakizaya ku pihini. Dungi han kya Di’tu, tini milunguc tu sapihinum, sakazahkez, paicelang tu balucu’ na sipadesay a lalabu nu luma’. sazikuzay kapah tu malingatu malalikid. ohhm90xb0lth3sfbun3rubex4qiwsk5 malasic 0 5372 63747 63746 2019-11-21T17:18:01Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:不孕|malasic(不孕症)]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:不孕|wikipayke-不孕症]] g8ukvrj55o5frgcy3ll1kwaiujqc7av malebawa 0 5373 87244 63792 2019-12-07T17:42:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''malebawa''' == sapuelac == === ngatu cacay === [[tangan:Skull-Schaedel.jpg|thumb|wukak nu tangah]] anu masetul tu atekakay a tuud ku [[:zh:头|tangah]] nu misa sa, namasetulay a tangah amalebawa. izay [https://zh.wiktionary.org/zh-hant/%E8%82%BF%E5%8C%85 malebawa] saw? u kagak(科學) a sapuelac sakamusa, anu masetul, isasa' nu banges, amapela' ku siekuan(外來語:血管).izikuz sa, ilabu'ay a izang malusa' tuway. tina izang masaupu i capi nu mapela'ay a siekuan, sayadahay tu ku [[izang]], sisa, malebawa tuway. anu masetul ku lima saca bilil, caay malebawa. izay ku tangah a cacay ku malebawa saw? kapeten ku tangah nu mita, caay kalecad tu [[:zh:腹|bilil(腹部)]], atekak ku tangah nu mita, dawmi(軟) ku bilil nu mita. u lakelalan, usakasa isasa' nu banges, atekak ku wukak(骨頭) nu tangah. mazepit ku banges tu tangah a wukak. caay kakiptul ku banges ipabaw nu tangah, sisa, masaupuay a izang tatizengan tehekal kya banges. anu masetul tu pakamalan, patelaw saca bilil, dawmiay a kidu, kay izang makiwasak(散開) isasa' nu bangesm, [[:zh:瘀血|matunatun(瘀血)]] tuway. ilabu'ay a izang nu tunatun atu lebawa, maalaen tu nu banges, hamawsa inayi' tuway. === ngatu tusa === anu malebawa, pacuededen(冰敷), kalamkam mangaay tu. anu matunatun sa, paakutiay(熱敷), kalamkam mangaay tu. pacuededen tusa a demiad, mangay tu. anu masetul malebawa, amana miluciluc(揉搓). katuud ku tademaw pakuhica palucilucen kapah tu. mungangaw(錯誤) a kawaw kuyni. anu miluciluc tu lebawa, mangaleb(更加嚴重) mapela'(破裂) ku siekuan(外來語:血管), mangaleb tabaki tu kya lebawa. anu pacueded sa, mahepec(縮小) ku siekuan, adidi' tu ku lebawa. anu adidi' tu ku lebawa, paakutiay tu, kapah tu ku zazan nu izang. === namakayniyan a nasulitan nasakamuan atu natinengan === [https://zh.wiktionary.org/wiki/%E8%85%AB 維基百科,自由的百科全書-Wikipayek paybalucu'ay pulungamin a cudad-malebawa腫] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:adada']] [[kakuniza:kidu]] [[kakuniza:2018-cacay]] 5gbpxq63dvhcnj83odlcvx0q63ph4zr malenu 0 5374 63795 63794 2019-11-21T17:18:02Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki malenu 漲潮 3m1coc4h06v3cmnddudohorzhmavxem malihanaw ku balucu’tu maalaay a wawa! 0 5375 87245 63801 2019-12-07T17:42:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''malihanaw ku balucu’tu maalaay a wawa! '''靖娟 pasubana’tu adiwawa a midiput tu uzip enem 原則''' nu ayzaay a demiad a kawaw mapelpel maala ku adiwawa malihalaw ku balucu’ nu ama [[wina]], Patakal ku 靖娟基金會 i 臉書 “adiwawa a midiput tu uzip enem原則” mapulang malacabay、miawaw maduba’ musakamu、amana patahekal tu kalisiw、kananaman a zazan、minanam patukil、 matineng tu belaw…, sapacukat tu wina ama atu midiputay, malucek tu pasubana’ tu adiwawa a midiput tu uzip kamaenepay a liwliw a kawaw, yu tengsul sa mapelpel ku kakawaw hawsa u sakas taneng tu patukil, sakacay mapelpel kapihaceng malawacu. tuzu’ patahekal ku靖娟基金, patahekal tu ni sulitan, siwa abataan % malawacu tumahiniay a u kawaw sa hatu nu makayniaytu i tademaw, sisa pasubana’ku adiwawa tu kamaenepay malucekay saayaway pasubana’ tu kamaenepay , pakayniay i enemay a mihecaan tangasa i sabaw tusa a mihecaan a adiwawa, u wama wina atu saydan kapah pakayni i網路遊戲、戲劇、kungku、電影igag a pasubana’ tu wawa, matatengil tu canan tu mahinian hakay mapelpel tuni u katalawan a kawaw, aucanan ku patukil a matatudung ku mahiniay a kawaw, pataduentu ku micudaday a wawa tatenga’ anu katalawaw mapelpel a tangesul han mipatukil, 靖娟基金會a patahekal tu adidiay a wawa misebeng enem原則, tinacay,milunguc tu wawa ku pulung malacabay,amana kacacay tayza i cayay kakatudud a tademaw atu inayay a tademaw a kitizaan; tinusa,kananaman miawaw、maduba’ milaliw atu 求救的技能,piyazih amakelid ku macapiay a belaw a tademaw; tinulu,u kalisiw amana patahekal sakacay kalisiw、sasing atu kasaetimana tuud amikec i lima 、a makelid ku mizatengay ami cebis; lulu,kananaman u uzip micudad taluma’ namicudad、uyzasatu sa tayza i mulaay a cacudadan a zazan, sakacay mapelpel a mungangaw tu zazan; awmay,mitaneng patukil,sawsawni anu matatengil tu wawa nizahan u pakungkuay ,anu malikeluh ku kaliyuhan a tademaw ahinien kupatukil tu 搭訕; tikelay,atu belaw sakapahen tu malacabay, nay matineng ku wawa yu malikeluh ku katalawan hawsa au canan ku saayawan ami求救, ngaay taneng katukuh u miading tu adidiay a wawa tuni u kamaenepay sananan . [[kakuniza:Dayas Siku]] 8crmd629dfwregald09kxf3b7jdhdq6 malineng henay ku kitakit 0 5376 91395 87246 2020-07-22T10:04:40Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki '''<big>malineng henay ku kitakit</big>''' [[tangan:Nikolaus_Kopernikus.jpg|thumb|Kepayni (Nikolaus Kopernikus)]] == sapuelac == === ngatu cacay === ci Cilily sa unu 17世紀ay sinmung tu sakay [[:zh:物理学家|物理學家]] nu [[:zh:意大利|Yitali義大利]]. caykademec ku punu’ niza, nanika uzipan niza caypakaliyas tu sapikingkiw tunu tapukuay a cudad . kapulungan1609 a mihcan, maseking ni Cilily ku satenesay miazih a kingkiw, u tatengay tuwaca kuni Kepayni (哥白尼)、aci Pulunuw a [[:zh:日心说|« sakamuan ku teban nu cilal日心說 »]] sakalecad « nu teban nu cilal a kamu » sa u tatenga’ay. matepatepa’ kunu 中世紀ay uni pupuwan nu kiwkay tina kamuwan ni Tulumi tu « u teban ku lala’, u pauzipay ku mikuwanay » sanay a « kamu nu lala’ » , manguhanguh tu ku nipikwan tu 科學 atu 禁錮, kyusa macudah tuku hungte皇帝 nu luma kiwkay atu kyuday amin, kapulungan 1616 a mihcan tu luway a bulad tusa ay dawku enem a demiad, yaci Cilily yay ata demaw saliuucan nuhung te nu luma kyu kay .  i tini i huyng, ya sumanah ay kuzikuc a 主教 sakamu sa:ya « kamu nu teban nu cilal » mibelihay tu kamu nu « sy siw » a sa, ci Cilily sa 「mitatikusay tu kamu nu kyukay 」. anucay pi ales tu「異端邪說 」 sa, sapasubana’ a say bangan nu huyng sa. === ngatu tusa === nikasa u mikilulay tu [[kamu]] nu pauzipay ci Cilily sa satu amasatedep mikingkyw. pacici sa amibuyng kyu miazih tu nika sumad nu tapuku, palilitu mikingkyu tu « sakamu sa ku teban nu cilal ». pabekbek tu nika kakutay nu hungta nu kyukay, miinsac tina cudadan « kasasakamu nina tatusaay ci Tulumi aci Kepayni ». ilabu nya cudad sa nu tatuluway a nikasakamu, patinaku tuni kabatad nu nikatinengan ni Kepayni, u tatenga’ay kuni kasa「u teban nu kalalayan caay kaw lala’, wyzaan u cayay kasamengmeng muliut tu cilal 」. yanika caculi masasuwal tu 科學, mabilbil tu ku hungta nu luma kyukay, kasenun satu papilawa tu patulaka tu cudad. mahiza imelang tu ci Cilily zakep hantu, siketan patayza i luma. itaway balaki tu imelang aca ci Cilily. === ngatu tulu === kapulungan 1633 a mihcan tusaay a bulad, itaway a luma kyukay ci 格魯列 ku miwananay, maedes kuni pisaybang ci Cililyan. nika malakuyd ku siwaay a bulad kunipisaybang sa, caay pihang tu nipacumi cinizaan , sazikuday muculcul tu tuhitay, amana pakakemeti ci Cilily satu, u lidalid  cay pahanhan mu saybang. sepat a tatukiyan pazumaan tu kumi saybangay, caycaay pakemeti ku mata tu cacay aca asa sulitan, uma hiniyay u 車輪式 anipisali uuc misaybang lima a bataan a tatukiyan.  i naniludalu mupenini’ misaybang, awu ci Cilily tu u babalaki ku maka dungdung kyahaw ngay ca mauzip ku ngayay, kya taneng henay mikingkiu tu 科學, ahican naca kya haw culit satu tya maminay tu a sulitan tu「 認罪書 」. namamin satu muasip kya 主教 tu sapacumi cinizaan, yani kamilmil nu lima ni Cilily misulit sa, lihud sa musakamu:「nika,  malineng hen ku lala’ sa」. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:意大利|義大利]] [[:zh:日心说|sakamuan ku teban nu cilal]] [[:zh:尼古拉·哥白尼|Nikula Kepayne]] nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:2018-cacay]] 28nhf3f7fbzdfkjf2xqwnnai3k0hc2x malineng ku kitakit 0 5377 87247 63912 2019-12-07T17:43:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''<big>malineng ku kitakit 地球在轉動</big>''' == sapuelac tu ulic == === ngatu cacay === ci Cilily sa unu cacay bataan izaw ku pitu 世紀ay sinmung tu sakay 物理學家 nu 義大利. cayka demec ku punu’ niza, nanikauzipan niza caypakaliyas tu sapikingkiw tunu tapukuay a cudad. kapulungan 1609 a mihcan, maseking ni Cilily ku satenesay miazih a kingkiw, u tatengaay tuwaca kuni Kepayni哥白尼、aci Pulunuw a « sasukamuan ku teban nu cilal »日心說. sakalecad « nu teban nu cilal a kamu » sa u tatenga’ay. matepatepa’ kunu 中世紀ay uni pupuwan nu kiwkay tina kamuwan ni Tulumi tu «u teban ku lala’, u pauzipay ku mikuwanay » sanay a « kamu nu lala’ » , manguhanguh tu ku nipikwan tu 科學 atu 禁錮, kyusa macudad tu ku hungti皇帝 nu Loma kyukay羅馬教會 atu kyuday amin, kapulungan 1616 a mihcan tuluway a bulad tusaay izaw ku enem a demiad, yaci Cililyay a tademaw saliuucan nu hungti nu Loma kyukay羅馬教會 . itini i huying法院, ya sumanahay ku zikuc a 主教 sakamu sa:ya « sasukamuan nu teban nu cilal » mibelihay tu [[kamu]] nu « sy siu » a sapasubana’ sa, ci Cilily sa 「mitatikusay tu kamu nu kyukay 」. anucay piales tu「異端邪說 」 sa, a saybangan nu huying sa. [[kakuniza:ulic]] 8te52cqav9np0j734t6wi1hrxtmygol malingusut 0 5378 87248 63930 2019-12-07T17:44:08Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''malingusut 流鼻血''' == sapuelac == ilabu' nu cihek sa, adidi' ku izang-husu(血管), sisa, madayum mapela' ku [[izang]]-husu. caay kadungdung kya izang-husu, anu izaw ku icel tu izang-husu, mapela' tu, maizang tu ku cihek.[[tangan:Epistaxis1.jpg|thumb|malingusut]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:流鼻血|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-流鼻血]] [[kakuniza:uzip]] [[kakuniza:imelang]] ej20somg5pgzrveg3xofift5irr51bu malitemuh tu tatenga'ay a mamidang 0 5379 87249 63961 2019-12-07T17:44:34Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''malitemuh tu tatenga'ay a mamidang(遇見真愛)''' [[tangan:SwansHeart.jpg|thumb|u namuh nu kaciw]] == sapuelac == [[tangan:Just_a_touch_is_all_I_need.jpg|thumb|mamidang]] sakamu sa ku migayankiway, anu malitemuh(遇見) tu tatenga'ay(真的) a mamidang(情人) kisu, izaw ku pulu' a nazatengan(情緒、感受) ku uzip atu balucu' nu misu. sakacacay: tatenga' ku besuc-kunizateng(直覺). sakatusa: mapacucuk(被激勵) kunizateng. sakatulu: caaytu kaadada'. sakasepat: manuneng(沉靜) atu sakalihalay(輕鬆). sakalime: talakaw ku etul-ngalay(性慾). sakaenem: dihku(溫暖) ku kunizateng. sakapitu: limulak ku aazihan(樂觀). sakawalu: mapali' tu ku kapahay(好的) a kakaenan(食物) atu sakakumceday(健康) a uzip(生活). sakasiwa: sayadah tu ku sululay a [[balucu'|balucu]]'(同理心同情心). sazikuzay sa: anu mabulah ciniza sa, masulalis(發燒) ku bihid(臉頰) atu matanang(流汗) ku lima. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [https://auxx.me/this-is-how-your-body-knows-when-youve-met-your-true-love/ This Is How Your Body Knows When You’ve Met Your True Love] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun, pabeli tina cudad ni Lihum. [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族線上詞典-撒奇萊雅族語詞典] [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-cacay]] doqdvp5ajm7fw31kev0htmac2rgvom5 maltiik ku alikakay 0 5380 87250 64000 2019-12-07T17:44:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki maltiik ku alikakay <gallery caption="[[tangan:Attack_on_Titan_logo.svg|thumb|Attack on Titan logo]]"> </gallery>《maltiik ku alikakay》(kamu nu Lipun:進撃の巨人)[https://zh.wikipedia.org/wiki/進擊的巨人](kamu nu amilika: attack on titan) u mikulitay a [[tademaw]] ci Isayama Hajime a nikulitan, u saka cacay a tatulus han ku nikulitan nida. patalulus i 2009 a mihcan 10 a bulad (malingatu a pango), Kodansha kina nikulitan. u kungku nu maltiik nu tadamaw atu alikakay, maudip i niyazu' nu talakawawy a cabeng, malapacaw kuheni tu mukanay tu tademaw a alikakay. cacay a cudad ku nikulitan napacakay pasaupu tu 7600 a <nowiki>'mang ku saka 26 a cudad i 2018 a mihcan 8 a bulad. malaheciyay kya《maltiik ku alikakay》, kina nikulitan namisabaluhay tu canancanan, sakanamuhan i Yulup atu i Asia. namaala tu sakapahay a nululitan atu saka pituwaya a nikulitan ku tilibi tu SUGOI JAPAN Award 2015 ''maydih tanutawan pasiwkay tu lalangawan''</nowiki>. == kungku == <references />patetek: i ayaw nu 100 a lasubu' a mihcan, tabakiay a tademaw, u "alikakay ", cay katineng kuheni mukan tu tademaw hakya, tademaw nu maliwan misanga tu tuluway tu musiluy a cabeng, saayaway u " Malia a lilin"(ウォール・マリア), i teban u "Luse a lilin"(ウォール・ローゼ), lalabuwan u "Sena a lilin"(ウォール・シーナ). mauzip kuheni i lalabuwan nu lilin tu makalasubu' tu tenes, katuuday nalecuhan, makauzip i lalabuwan nu lilin, caay pakaazih tu alikakay kuheni. nika, cacay a demiad, cacay a satabakiay a alikakay tayda tukuden nida tu lilin, mapuhang tu ku lilin nu niyazu'. izaw ku cacay a alikakay, si'keng cinida, mipeci' tu sasa'deb nu niyazu'. katuud ku alikakay micumut i niyazu' mukan tu tademaw. maales tu lala' nu Malia a lilin atu Sena a lilin ku tademaw, miliyas ku tademaw tu lalabuwan, sikacacececel ku tademaw, malawlaw tu, kangalayan tu ku niyazu. == daduducen a kungku == 《maltiik ku alikakay》a kungku nu Alen· Yeka aci Mikasa·Akaman aci Alumin·Aluleto tuluway a tademaw. Malia a lilin nu niyazu' nu heni mapapuhang ni tabakiay a alikakay aci si'keng a alikakay. namaazihazih ci Alen tu nikan tu alikakay tu ina nida. haminen mupatay ku alikakay sa cinida, tuluway kuheni milaliw i lilin a Luse, anayaan a demiad amalahitay kuheni. <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == wikipayke-諫山創 <ref>[https://zh.wikipedia.org/wiki/諫山創]</ref> wikipayke-進擊的巨人<ref>[https://zh.wikipedia.org/wiki/進擊的巨人]</ref> [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:mikulitan]] [[kakuniza:nikulitan]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] trb5ip2hd6sq5yux2y8a5ujat4m6qfi maluk 0 5381 87251 64089 2019-12-07T17:45:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == maluk(農耕) == u niadupan, nilami’an i buyu’, nibutingan i bayu ku sakauzip nu tademaw i taw:ya. mahi:za ku kauzip nu [[Sakizaya]]. tayni ku Kaliyawan nay Gilan(宜蘭) micumud paniyazu’ malabelaw nu Sakizaya, minanam ku Sakizaya tu Kaliyawan a maluk tu laku. sisa, maluktu tu kalu ku sakauzip ayza. == 四季的劃分 == u kamu ni Tubah. Kumud, u babalaki nu Linahem, ”cacay a mihecaan, iza ku sadinsingan, lalud, balanbangan, kasienawan, sipinang ku kasapuu’ nu mihecaan. Sibalutu ku daedac, lietectu kudemiad mapelu’ ku papah nu kilang, balanbangantu, migilultu ku tademaw, kasienawantu sa katinenan a mauzip.” == Balicen ku kamu nu Hulan tu ”農夫” atu “農業” == === 生活飲食kalukakanen === u malukay han ku kamu nu Sakizaya. u nikalukan ku sakauzip nu Sakizaya. i buyu’, tukus, laku a misamihecaan maluk sakaozip. Silawad talabuyu’ a miadup, talabayu mibuting, awa ku lawad pahanhan, Maluk sa, paanip tu tipus, paluma tu daung, tubah, tamulak, habay, kalitang, zuma a mamakaen ku palumaen atu kaluheci. === 傳統文化 === u Sakizaya sa, malukay tu habay atu tipus ku sakauzip. Sikawaway amin, maylay maluk ku Sakizaya, kiyu mala kakitaan amin. Iza ku siacawaay, makapatayay, pilaedisan, kalalikidan, mitelub ku binawlan sa, ayza sa a pahanhan a mikihatiya tu niyazu’ a misatademaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == sakasitangah nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-cacay]] 1hvj9qccbl0jpo0i700rysrprsolshr mamenuay 0 5382 64094 64093 2019-11-21T17:18:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mamenuay(瞎眼的人) deu6lhpy7qkls2r98bi3xdcihc4cqh6 mami 0 5383 64099 64098 2019-11-21T17:18:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mami(柚子) 7rvfnjrju8i3vdgw84dh6qxvvyga3br mami' 0 5384 97690 91331 2020-12-31T16:52:26Z Iifar 1405 better pic wikitext text/x-wiki [[tangan:Pomelo_In_Village.jpg|thumb|mami']]mami (kamu nu [[Hulam]]: 柚子) [[tangan:Pomelo fruit.jpg|thumb|mami']] == kakiliman == === saupelac === ziyabung uyni nu mami hananay a [[kilang]] malecaday u siheciay sa kimulmul sa ku [[heci]] nida, bangsis saneken ku [[balu]] u kanamuhan sa nu [[tademaw]] mukan. u bangsis kina mami namakayniyay i nu tawan a niyadu', kina heci i tawan idaw tu ku nipaluma', anu paluma' tu mami nu kilang i [[enal]] a [[buyu']], i [[bukebukelalan]] a paluma' u sakapahay a kakitidan tu misamihmihacaan, idaw tu ku heci tu aalaan a mipelu' tu mami', manamuh i salingahawan atu masengetay mulangaw a kakitidaan pisadingsingan balangbangan susuemedan u sakapahay u kakitidan nu [[langaw]]. malingatu paluma' hay nika siheci tu sa a sibalu, hay nikatukuh i sabaw cacay a bulad atu sabaw tusa maduhen tu taneng tu pelu' u heci nu mami', sakapahay nu udip ([[uzip]]) tu caay kataneng tu nika nanum, sisa u heci nu mami kapah sipisanga' tu ucya nu mami, u sapiyingen kapah tu saepahen atu canacanan a kakanan nu kanen, anu mukan tu [[sapaiyu]] la'cus mukan masasula'cus malitemuh tu sapaiyu, kyu anu misaepah nu ayaw mipelu' sapisalisin aca sipabeli tu laluma'an mikilihida tu misalahebal a demiad, sisa u sakapahay kina mami. u [[papah]] nu mami sakamu sa ku naayaway a babalaki sa, milisin atu pisiwkacuan u papah ku sapililuc tu udip, balaki tu sacaay culil ku yidang anu silacusay anu kaudip u papah aca ku sipililuc. mami nu [[paduh]] kapah tu kanen acaken tanesapi’ bahbah tu likes, u paduh atu sapaiyu cacay a lipay tanengtu sipibahbah tu likes sisa u sakapah kina mami u sakapahay a heci. == nilacul == == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == * [[:zh:柚子|wikipayke-柚子]] * [[:en:Pomelo|wikipayke-pomelo]] *nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan * [[kakuniza:kakaenan]] [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:Hana Ating]] td4cjbt2j9dxr89ijztlvy5q6f6koo4 mamumuway 0 5385 64136 64135 2019-11-21T17:18:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mamumuway(大白菜) bu3s2p7bghwn6oemnda5i04hodjz23y manamuh ku Dietu tu tademaw 0 5386 87253 64162 2019-12-07T17:47:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == manamuh ku Dietu tu tademaw == === lacul === tada manamuh ku Dietu tu [[tademaw]], saka, lahecihan niza a pabeli tu cecayay a wawa niza tu sakacaay katekep nu nimanima a palatatenga' i cingzaan, u sakaciuzip nu heni tu naynay ku pahezekan. === nicunus a lacul === Dietu sa, mutuzu' ci Yesama, u ipabaway a Dietu, u wama nu tadetademaw. kadihiyi tu tademaw, kadihiyi tu aadupen, kadihiyi tu canacanan i kitakit. u tabakiay a Dietu ciniza. caypiales tu kalabadesay a tademaw i kitakit. paculculen ni Yehehua wama niza, tayni tina kitakit, mapauzip(拯救) tu tadetademaw(人群). == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == Yuehan Fuyin 3ngatu-16 [[kakuniza:Wp /ais]] snts1lomur53xb79j6nm8iarjy4k3gk mananam tu cacay kyami hawsa 0 5387 87254 64176 2019-12-07T17:48:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mananam tu cacay kyami hawsa == === mananam tu cacay kyami haw === a caay tu pisalunguc aw cima ku pacabayay sa, sakaysingan tabakiay a wakunng taneng tu cacay mukan, a taneng tu cacay miazih tu iga, mananam tu cacay kyami hawsa,a caay tu pisalunguc aw cima ku pacabayay sa, nayay a [[tademaw]] ku manamuhay a tataytay, uyzasa palecad tu alaaw, sisuma, atu pakakutay tu cudet akuti’ kyami hawsa,tataytay amala sa tademaw. nayay ku manamuhay a tataytay, caykasa caay kaydih a alaaw, yu u tademaw malakui’tu ku ngeku’ hawsa, a caay tu pizateng mikilim tu pitie’lan, anu cimacima a tademaw mahizatu amangelu’tu. naucanan ku midiputay i tisuwanan aw canan ku mitena’ay, acima ku palidungay tu bali udad i tisuwanan, amahizatu acaay pakaazihen kisu tu cilal. u lusa a pasubana’ i tisuwanan a malatademaw, patiku ku balucu’a mipadang tisuwanan a balaki, u adada tya u sakapahay a saydan. tahkal i hekal, payawan anu akuti’ atu cudet ku sapapising kapahay. i hekalay a kitakit,akasikazan sa u nikauzup、a cayay ku nu uzip. u cabay hananay, payawan anu akuti’ cudetay ku sapapising a kapaha tu. tatengaay malacabay uynian u balucu’、caay ku nu ayawan, amana ka sibalucu’ tu nu tademaw tu hekalay a balucu’. nisacabayan a tademaw u sapihica、caay kaw cabay a tademaw sapihica, uni zatengan, tu mahiniay a tuud, haycan pakaybalucu’, cay tu pakaduka iti suwanan. cacay ku tademaw, cacay ku balucu’, nikauzup mihalhal.cacay ku tademaw, cacay ku niyazu’ nakauzipan adada ku balucu’. cacay ku tademaw, cacay ku zazan, nakauzupan tataytay. muwangic hawsa nai’ ku mihinumay, minanam a matinang misaicelang; matalaw kyam hawsa nayay ku pacabayay nu tademaw, [[kakuniza:Sabak Nubu]] g4h2y0s2entv5vsmo1urahxhoupzsiy mangalay tu ku babayuh 0 5388 94841 87256 2020-10-19T08:11:05Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki mangalay tu ku babayuh == kaliliman(摘要) == <br />mangalay tu ku [[babayuh]] == nilacul(內容) == === mangalay tu ku babayuh. 好餓的毛毛蟲 === 艾瑞‧卡爾  著 月光下,一顆小小的蛋躺在葉子上。 i sasa nu likat nu bulad, adidi’ ay a tikut mikapi i papah. 星期天早上,暖和的太陽升起來了。 pilipayan a sananal,tahkal sa ku cila. 「ㄅㄛ」一聲,一條又小又餓的毛毛蟲,從蛋裡爬了出來。 「puk」sakusuni,mabitelak ku tikut tahkal ku cacay a babayuh,mangalangalay. 牠要去找一些東西來吃。 amikilim tu kakanen. 星期一,牠吃了一個蘋果。 sapakacacay,mukan cinita tu cacay a lingko. 可是,肚子還是好餓。 nika ,mangalay henay kubili nita. 星期二,牠吃了兩個梨子。 sapakatusa, mukan cinita tu tusa a laya. 可是,肚子還是好餓。 nika ,mangalay henay kubili nita. 星期三,牠吃了三個李子, sapakatulu, mukan cinita tu tuluay a sunsuli. 可是,肚子還是好餓。 nika ,mangalay henay kubili nita. 星期四,牠吃了四個草莓, sapakasepat, mukan cinita tu sepatay a kamacal. 可是,肚子還是好餓。 nika ,mangalay henay kubili nita. 星期五,牠吃了五個橘子, sapakalima, mukan cinita tu limaay a kama. 可是,肚子還是好餓。 nika ,mangalay henay kubili nita. 星期六,牠吃了一塊巧克力蛋糕、一個冰淇淋甜筒、一條小黃瓜、一塊乳酪、一條火腿、一根棒棒糖、一個櫻桃派、一條香腸、一個杯子蛋糕和一片西瓜。 sapakaenem, mukan cinita tu cacayay a 巧克力蛋糕、冰淇淋甜筒、bitawel(小黃瓜)、cacay ku乳酪、cacay ku cepi’、cacay ku piyang、cacay ku櫻桃派、[[cacay]] ku香腸、cacay a taki ku蛋糕atu ciyak。 第二天,又是星期天了。 sapakatusa a demiad,u pilipayanaca. 毛毛蟲吃了一片又嫩又綠的葉子,覺得舒服多了。 babayuh mukanaca tu mangatuway a papah,tawya sa kapah sat u. 現在,毛毛蟲不覺得肚子餓,牠不再是一隻小毛毛蟲了。 ayda,caay tu ka pateluh ,caay tu kaw babayuh cinita. 牠是一隻又肥又大的毛毛蟲。 u dapakiay u kidemuway tu a babayuh. 牠造了一間小房子,叫做「繭」,把自己包在裡頭,牠在裡面住了兩個多星期, misanga cinita tu cacay a luma’,u dibu,sipakaedeb cinita i labu,tusa alalipayan cinita i labu. 然後,把繭咬破一個洞,鑽了出來。 namahida,puhangan nita kya dibu,culal sa tu. 啊!毛毛蟲變成了一只好漂亮的蝴蝶。 wa!malasalungaay a belibeliayngay a adipapang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:繪本|wikipayke-繪本]] *[[:zh:艾瑞·卡爾|wikipayke-艾瑞.卡爾]] * [[kakuniza:Lisin Kubung]] 535srt6oo5rewghx1sg8gf8q0sfgs4i mangayaw 0 5389 64189 64188 2019-11-21T17:18:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mangayaw(敵首祭) dmmrj330uxmt3rji0gclb1oflarzivx mapalaway 0 5390 87939 87257 2019-12-29T01:43:42Z 1.164.20.170 wikitext text/x-wiki mapalaway(巫師) cacay a lasubu izaw ku pitu a mihacaan, siwaay a bulad [[cacay]] a bataan caay demiad ayza, in23hxa9aku3eugnzm2q70hr41qt3aa mapatay 0 5391 87258 64287 2019-12-07T17:50:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mapatay == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:死亡|死亡]] nu Amilika:[[:en:Death|death]] nu Zipun:[[:ja:死|'''死'''(し)]] === u canan ku "mapatay": === u kamu nu Sakizaya tu “patay” masasizuma ku heci nu kamu, mapatay han ku nayiaytu ku hanhan a [[tademaw]], nawmaan ku sakapatay sa misapinang kita tu sakapatay niya mapatayay, mipatayay tu dedemaw kiya tademaw, sisa suutan nu Tayzing.sipinang ku kasasizuma nu kamu. tinaku sa,anuimelang caay ka hadeng ku imelang ku sakapatay sa, ”pinapina a demiad mapataytu kiya tademaw” saan. itawiya milais tu Alikakay ku Sakizaya, katuud ku mapatayay nu selal, Palasuliten ku kungku sa” Katuud ku mapatayay nu selal namibahbah tu palikutay a Alikakay” saan ku kalaheci nu kamu nu Sakizaya.[[tangan:Dead_magpie.jpg|thumb|mapatayay a ayam]] == 死亡觀 == u mikingkiway tu Kawaw nu Sakizaya a tademaw ci Cen-cun-nan, iza ku paheci niza a kamu, ” u Dietu ku saluabang tangasa i patay, mahaen ku nizatengan nu Sakizaya” tu “Patay” hananay. Sisa, uzip nu tademaw u Dietu ku sitatudungay, mapuyapuy ku tatayna izatu ku Dietu a misimaw, mulecuh tangaasa i patay, u Dietu ku saluabang nu tademaw, Anu mapatay ku tademaw sa, liliden nu Dietu ku adingu a tapabaw taluma’ i babalakian. ayza sa,makapatay ku luma’ nu Sakizaya a tademaw, mitudungtu tunu Pangcah atu Miciyacayay ku pibaung. == misababualan == kenahatu, caaytu kalecad ku pibaung sa, mahezek a mibaleng, talabayu ku tatama a mibuting a misababualan. u ”Malialac(Pakelang)” han ku nupangcah a kamu. mililuc i nanum palikid tu kaacekan a kawaw, u pibakah atu palaed tu malawitaytu atu baluhay a nika uzip. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == sh5326p06t4iix0vaz66b8l5twoffav mapudasay 0 5392 64292 64291 2019-11-21T17:18:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mapudasay(皮膚病) 2uj1bfxmywuwihpg68rplvcfie9pik8 marosan 0 5393 87265 64345 2019-12-07T17:55:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Marosan == 萬大部落 i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu marosan. u kasalumaluma’ nu marosan sa, 65 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 159 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 113 ku [[tademaw]], pakalatu 71%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 46 ku tademaw, pakalatu 29%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 64%, Sejek(Seediq) 3%, Yuwatan(Bunun) 3%, Pangcah(Amis) 1%, Taluku(Truku)1%. ===u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Taluku(Truku), inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 10 a bulad === pulung sausi (564,603), Pangcah (210,658), Tayan (90,719), Paywan (101,346), Yuwatan (58,759), Rukay (13,373), Puyuma (14,303), Cou (6,659), Saysiat (6,648), Yami (4,625), Saw (792), Kabalan (1,478), Taluku (31,742), Sakizaya (952), Sejek (10,132), Laaluwa (405), Kanakanabu (342), zuma (11,670) ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Nantou]] 833e7bpeama2nbs1h6uokrhmdspok34 masay 0 8748 87259 64352 2019-12-07T17:51:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == masay === masay u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%94%80%E7%B7%A3%E6%A4%8D%E7%89%A9 攀綠植物] nu [[United states|Amilika]](英語):[https://en.wikipedia.org/wiki/Vine vine] nu Zipun(日語):[https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%81%A4%E3%82%8B%E6%A4%8D%E7%89%A9 つる植物・蔓植物(つるしょくぶつ)] [[tangan:Schornstein Kletterpflanze Meidling.jpg|thumb|masay]] [[tangan:Vine-1.jpg|thumb|masay]] === u canan ku masay(masay是什麼?)ː === === sapihica ku masay(masay做什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == dlzd1r4j2a9aubrj1ymmfi6ebyzqgzg masuwab 0 8749 103261 103235 2021-03-15T16:00:15Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki '''[[:zh:哈欠|masuwab 打哈欠]]''' [[tangan:Akubi_dog.JPG|thumb|masuwabay a wacu]] [[tangan:Monkey_yawning_1.jpg|thumb|masuwabay a ungay]] == namahica masuwab == [[tangan:Yawning_Infant,_August_2018.jpg|縮圖|masuwag ku lutugay]] sawsawni kami masuwab caay katineng. anu mangelu' saca maydih [[:zh:睡眠|mabi']] i sandeb(夜晚), masuwab tu kami. izaw satu i biyalaw(發呆), masuwab tuway. sipunu' i tangah nu mita, mizateng, misimsim, mabulah, mabalucu'...u kawaw amin nu [[:zh:脑|punu']]. maydih kami mabi' sanay, saca biyalaw(無精打采) ma'kek(發呆) kami, masatezep tu ku punu' nu mita. ayzasa, maydih masasa(恢復) mukawaw tu ku punu' nu mita. anu maydih musakawaw tu ku [[:zh:脑|punu']] sa, maydih tu ku [[:zh:氧气|yang-ci(氧氣)]] ilabu' nu bali. sisa, u punu' nu mita pasubana' tu kidu(身體) nu mita, pacunusen ku yang-ci atudi. anu mahiza sa, patahekal tu ku laway nu mita, mihanhan tu ku yadahay a yangci. uyniyan a kawaw sa u "masuwab" sananay. == caaykatatenga'ay a kamu == namakay sabana'an(知識) nu tademaw, ipabaway a kamu, anu caykataneng tu yang-ci, yadah ku er-yang-hua-tan(二氧化碳), asaca cueded tu ku punu', caykatatenga'ay. usakasa anu maulah kisu, cay kisu mabuwab, mahemin miundu kisu, talakaw ku kidu lahud, asaca isasa' nu cilal, caaytu kisu maydih masuwab. sisa, caayka kakaph tu mahiniay a kamu. == u kawaw nu punu' == zayhan mangadis ku yangci i punu' saan, u kidu nu mita amasuwab patungalen patabakiyan ku fei(肺), amihanhan tu yadahay a yangci. patahekal tu hanhan sa, makelec(緊縮) ku [[bala'|bala'(肺)]], taneng patahekal ku [[:zh:二氧化碳|elyanghuatan(二氧化碳)]]. uyzasa, uyniyan a sapuelac, pabaliw(疑慮). izay mahmin miuntu sa, maydih yangci sa, kya caay masuwab? u ungay nani' atu wacu, tuwaca(甚至) bisasula'(蜥蜴), buting...masasuwab tu. sisa, matineng tu kita, masuwab sananay u kasumamadan a kawaw kuyni. anu caay kakapah ku angil, mangelu', atu mangadis ku hanhan sa, masuwab tuway. sisa, tina kawaw sa masasiket tu pahekal tu angil. anu mangelu' ku tademaw, tahekal tu ku tina kidu a kawaw. == u tatenga'ay a gankiw == capiay a mihcaan, izaw ku gankiw nu tademaw, anu talakaw ku kidu lahud nu tademaw, maydih masuwab tu ku tademaw atu mauzipay, u zateng nu heni, anu masuwag kita, maydih patasasa' tu kidu lahud ku punu' nu mita. anu masuwab kita, melecek tu ku kidu lahud, caytu katalakaw. anu matenes talakaw ku kidu lahud, masuwab aca tu kita. namakayhini, anu maydih masamel, masuwabtu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[tangan:Yawning_cat.jpg|thumb|masuwabay a nani']] [[:zh:哈欠|維基百科,自由的百科全書-哈欠]] Provine, Robert R. ''Curious Behavior: Yawning, Laughing, Hiccupping, and Beyond'' (Harvard University Press; 2012) 246 pages; examines the evolutionary context for humans [https://www.liveleak.com/view?i=ded_1185882117 Why Do We Yawn? The unexpected truth behind the science of yawning], LiveLeak (originally aired on ''Good Morning America''), 30 July 2007 nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] abrow433kpb73tof5gwltkcuix8efh5 mata 0 8750 87261 64408 2019-12-07T17:52:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki mata(眼睛), miazih ku aadupan atu [[tademaw]] tu tuud. u canancanan nu kulit. [[tangan:Eye iris.jpg|thumb|mata nu tademaw]] gq555o3lj4rpct6p7l04u0flyema0ud mataa' 0 8751 64413 64412 2019-11-21T17:21:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mataa'(牙齒-暴牙) re9xu49pvxbb3awo3jmi4g9qd1zjbsv matatengil-20171002-Yincumin cidekay ulic miasip mikawaway-kalumyiti atu patizeng kalunasulitan-sulu a matatengil 0 8752 87262 64432 2019-12-07T17:52:39Z Corainn 30 /* natayniay */ wikitext text/x-wiki == 20171002-Yincumin cidekay ulic miasip mikawaway-kalumyiti atu patizeng kalunasulitan-sulu a matatengil == === tatukian === 2017 mihca 10 bulad 2 demiad (sakacacay a demiad nu lipay) === puenengan === Kanatal Zhengzhi tabakiaya a cacudadan === nutelungay: === Huang Ciping sasaydang, LIM Siu-theh sasaydang, Cai Huisia mikuwanay, Li Tayyuan sasaydang === tayni mitengilay: === Yincumin cideaky kamu saydang atu mikawaway-kalumyitiay === laylay === 14:00 papelu ku nutelungay a sasaydang 14:05 misiwkay ku tayniyay 14:15 sapuelac ku Yinmin tebanan- Cai Peicen saydang 14:20 pabalucu' kina kawaw 14:30 caykaw nu miasipay a kawaw * mikawaway-kalumyitiay amana pasubana' tu mikilehay a micudaday * amana pabinawlan ku ulic * pabinawlan ku misangaay lalkuan 14:40 mahizaay nu miasipay a kawaw * misiwkay ku mikawaway Cai Peicen atu Kuo Kongling * mikawaway-kalumyitiay a sapuelac * masitudung atu miasip * u demiad nu pabalucu' * u kalisiw nu pabalucu' * u kalisiw nu kakilehay * u kalisiw nu mikawaway-kalumyitiay * u kalisiw nu masitudung atu miasip 14:50 masasakamu nu nasawniay a sapuelac 15:40 pasubana' tu Langsensici a calay-kakacawan(wangcan) 16:00 u zuma a kawaw 16:20 kasatezep == natayniay == 16 cidekay 42 kamu-kakuniza 126 [[tademaw]] == muazih tu tatengaay belih nu Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == 20171002-編輯原住民族語朗讀文章及資料庫建置編輯會議 te6izmfq021fw1tmy3jxjjo5nhzxcrs matatengil i 20170722 a sapatakus a cudad 0 8753 87263 64438 2019-12-07T17:53:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == matatengil i 20170722 a sapatakus a cudad == matatengil ku Sakizaya a tadamaw i [[Sakul a niyadu’|Sakul]] niyazu', matatengil ku mahica patizeng ku kamu nu Sakizaya. == namaykay cuma kuyniyan a sulit: == https://www.facebook.com/257568305686/photos/a.257603720686.142519.257568305686/10154811909755687/?type=3&theater https://www.facebook.com/events/835801106569911/?acontext=%7B%22ref%22%3A%223%22%2C%22ref_newsfeed_story_type%22%3A%22regular%22%2C%22action_history%22%3A%22null%22%7D 2gci68lllxuofudqx2e7po7nnjivvrb matatengil kakitizaan nu Sakizaya 20180311 0 8754 87264 64466 2019-12-07T17:54:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki matatengil kakitizaan nu [[Sakizaya]] demiadː 2018.03.11 14:30-17:30 kakitizaanː [[:zh:花蓮市|Nabakuwan (Kalingku) a se]] Sakul niyazu' [http://em.hualien.gov.tw/circulatedview.php?menu=&typeid=2477&circulated_id=1847 Kofuli] Saungay nu binawlan(活動) teban a luma'(中心) u heci nu matatengilː 1.Walewalelan(荖葉林): itiza iteban nu [http://welcome2suao.com.tw/zh-tw/Attraction/Detail?id=22 Tungao東澳] atu [[:zh:漢本遺址|Hanpen漢本]]. walel sananay ku [[:zh:藤|uway(藤)]] nu bila'(荖葉). wale-walel-an, yadah ku walel i buyu', sisa pangangan tu Walewalelan. naayaway a babalaki tayni miadup atu milami', maazih itini yadah ku walel, sisa, panganganen ku Walewalelan. tina kakitizaan itiza i Yilan a kuwan, ayza sa u Talukuay a subal tuway. amis 24"30'12.91, wali 121"50'04.35 katukuh amis 24"29'49.32 wali 121"49'43.00, ilaed 640m. 2.Lalabian(夜宿之處) ipabaw nu Sakul niyazu', i buyubuyuan, i [https://tw.answers.yahoo.com/question/index?qid=20110210000015KK15235 masazukuay(陵線,像山峰或斗笠處)] nu buyu'. sakamusa ku babalaki, natayza miadup atu milami' i buyu', anu caykaletep(來不及) taluma', itiza tu milabin. sisa, panganganen ku Lalabian. 3.Kamukamulan(油桐樹的地方) ipabaw nu buyu' nu [[:zh:佳山計劃|佳山基地Katangka]]. [[:zh:木油桐|kamul]] sananay u kilang [[:zh:木油桐|油桐樹]], si sangelacay a balu, bangcalay a kilang, u Ngayngayay cidekay a kilang. amis 24"02'20.14 wali 121"34'15.85 [[kakuniza:kakitizaan]] [[kakuniza:2018-cacay]] 4e45g9311vkero851mwd10yru3rn9ph matatengil ku Sakizaya i 2017.07.22- u patakusay a cudad 0 8755 87266 64475 2019-12-07T17:55:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki matatengil ku [[Sakizaya]] a tedamaw i 2017.7.22 i Sakul niyazu', musakamu ku kamu nu Sakizaya atu Wikipayke a kawaw nu Sakizaya. ahican patizeng ku kamu nu Sakizaya, ahican pacakad ku Wikipayke. uyniyan a maatengil, tayni ci Akamy Coco atu ci Siuzhi namakay Chengzhi tabakiay a cacudadan , musakamu tu Wikipayke atu nuzikuzay a kawaw. ci Akamy Coco atu ci Siuzhi, u tatayna amin, sangulan a kaying, sipunuay a tademaw, matenes tu mikawaw i Chengzhi Tabakiay a cacudadan, maluk kuheni. u ngangan nu matatengil: u kamu atu cudad nu Sakizaya u tuki: 2017.07.22 08:30 icuwa: i Kalingku a kuwan, Sakul niyazu', Sakizaya a zazan 111 mukawaway: '''patakalisiway a pikaputay i nabakuwan ci Tiway Sayun''' kakelidan: ci Dungy Sela [[tangan:20170713-撒奇萊雅族開會通知單.jpg|thumb|u matatengil nu Sakizaya i 2017.7.22]]tatni micakaay a binawlan: Tuku Sayiun, Lisin Cudad, Yiyang Sayiun, Kulihuisin Sayiun, Bakah Huisin, 8nkbttai1vllpjl07fpuvcky10x6g79 mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’ 0 8756 87267 86501 2019-12-07T17:56:14Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{Merge from|mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’(我很做風車當做祭品)|time=2019-11-30T11:29:28+00:00}} ''mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’'' sayaway idau ku sasait atu [[takini'|takini]]’(bakan) namu.miala tu auk cacay, ansani palasicen tu sepat a auk.ayda malingatu disdisen tu auk.mamin tu nipidisdis tu auk, awda! miala tu palu’ atu papah nu apalu’.saiten tu palu’, palasicen tu sepat.micyuga tu kulit i palu’ satu saiten tu kina kulit. [[kakuniza:Sabak Nubu]] j3fc7pm04up8nm23zk3x8rpe51lnakx mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’(我很做風車當做祭品) 0 8757 87268 86500 2019-12-07T17:56:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{Merge to|mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’|time=2019-11-30T11:29:25+00:00}} == ''mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’(我很做風車當做祭品)'' == (一)[[cacay]] alasubu izaw ku pitu a mihecaan,cacay a bataan a bulad izaw ku sabaw tu walu ademiad ayza.  107年10月18日 (二) sayaway idau ku sasait atu takini’(bakan) namu.miala tu auk cacay, ansani palasicen tu sepat a auk.ayda malingatu disdisen tu auk.mamin tu nipidisdis tu auk, awda! miala tu palu’ atu papah nu apalu’.saiten tu palu’, palasicen tu sepat.micyuga tu kulit i palu’ satu saiten tu kina kulit. dqlttm0rq4szx6kv0h4r15q23t7vuwt mauway 0 8758 64489 64488 2019-11-21T17:21:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mauway(昭和草) 8fj6bwaaoer8sx265c719puwl8foabb mauzipay 0 8759 88657 88656 2020-01-28T07:21:47Z 翁柏蔚 581 wikitext text/x-wiki mauzipay(生物) [[mulangaway|Mulangaway]] atu [[aadupen]] tsp3n5nje9vqickal13qne7jix8ayvo maydih a dadawa abalaki 0 8760 64499 64498 2019-11-21T17:21:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''maydih a dadawa abalaki''' '''u adidiay a dakedaw kaku,''' a adidien ku tuwa’ nu suni, nika halhalen nikabalaki tu aku, a malatabakiay kaku a dakedaw, a taneng tabakien ku tuwa’ nu suni, nay matengil nu katuuday kaku, lilucen saicelang tu suni. '''u adidiay a 鱷魚 kaku,''' adidiay a taku taneng haymawhan midanguy, nika halhalen tu nikabalaki aku, amalatabakiay a 鱷魚kaku, mihatebut i tabakiay a sauwac, a mapulung minkita limulak a midanguy. '''u adidiay a 巨嘴 ayam kaku,''' a taneng misalebu lebud i lala’, caay ka pakabahel. nika halhalen tu nikabaki aku, amalatabakiay a 巨嘴 ayam kaku, cebalen i tabakiay a sakubad, a mubahel tayza i talakaway a tapuku. '''u adidiay a 長頸鹿 kaku,''' ataneng hanu adidiay a cihek aku, mitebing tu kilang nu papah, nika halhalen tu nikabalakiay aku, amalatabakiay a 長頸鹿kaku, mitebing tu yadahay a tuud hanu tanayaay a liel aku, ataneng makanen ku asu’ay a kilang nu papah. '''u adidiay a bau’ kaku,''' i pabaw adidiay ciid nu kilang taneng malulud, nika halhalen tu nikabalakiay aku, amalatabakiay a bau’ kaku, i kilakilangan takecen ku satabakiay a kilang. atu mapulung minkita a mababalakas, '''u adidiay a zo kaku,''' ataneng i nanum a miemek’ tahkal ku adidiay 水花, nika halhalen tu nikabalakiay aku, amalatabakiay a zu kaku, mipes tu yadahay a nanum hanu tanayaay a cihek aku, a manamuh mililuc kalamkamen mapulung itakuwanan. [[kakuniza:Dayas Siku]] erjqqhuh3uur3ea1vk8hp1wyfthlxll maydih minanam tu lalangawan nu zuma a niyazu' 0 8761 87269 64504 2019-12-07T17:59:34Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''maydih minanam tu lalangawan nu zuma a niyazu',nalimaan,tineng maluk atu likec nu kasabinawlan,[[Sakizaya]] izaw ku sabeleng sananay miidanng a pinangan,u palabang hananay。niyazu'ay masakumi a tayza i zuma a niyazu'mizizaw miidang。katukuh i kakatukuhan a niyazu',kanca madademec tu itizaay a kapah tu icelang nu uzip,mapalaw atu mapapakungku。amahiza amilihiza tu kumung selal a kalas,kakelidan selal a mikeliday,atu layung nu kapah maaini,matatengil tu kawaw nu kasaniyazu'atu tineng,macacubelis,maaazih,masasinanam。caay henay kasiacawa a milihizaay miidang mizizaw,misamata miazih tu zumaay niyazu'tu maluacawa。''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 1wo40ainmnsfnn5jp72rkf34be0uxt8 mb’ala 0 8762 87270 86452 2019-12-07T18:00:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Mb’ala == 眉原部落 i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu mb’ala. u kasalumaluma’ nu mb’ala sa, 142 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 449 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 385 ku [[tademaw]], pakalatu 86%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 64 ku tademaw, pakalatu 14%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal) 77%, Sejek(Seediq) 5%, Yuwatan(Bunun) 2%, Pangcah(Amis)1%, Cou1%. === u Tayan(Tayal) a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), u Yuwatan(Bunun), u Cou, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | | href="Category:Wp/ais" |pulung sausi | href="Category:niyazu’" |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] hxg83x11rl2rur54qyz1fj7st5jha8q mi salukay ku tatayna 0 8763 98791 87668 2021-01-21T03:55:28Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki '''mi salukyw ku (婦女舞蹈)''' satangahan(標題) 婦女舞蹈mi salukyw ku tatayna == nilacul == (cacay) walu ablulad izaw ku cacaya bataan a demiad malaliked ku niyadu’nu [[Sakul a niyadu’|sakul]]。 (tusa) Salabilabi satu tayni kami minanam salukiyaw i pituay idaw ku pangekiw atadukiyan 。 (tulu) nacila mi nanam kami ma sasibudsiud,nedatenga an samsamdepen,minanam izaw ku nikatingean tu salukiyaw hangay lihalay tu anmahidaiy henay masasibut kay a malatusa alalipayan aminanam tu lukiy pingelungeluan。 (sepat) Walu ablulad izaw ku tusa a demiad,minanem me salukiyaw pakatusa tu a demiad,makakilul tu lukiy,nu babalaki。 (lima) i na lukiy nu kasumamadan a lukiy,a katuud ku tademaw mi salukiyaw kay a salungan azihen nu tademaw,tulu adataan izaw kutusa a tademaw,izaw caykadayum ki na lukyw。 (enem) me nanam sat u dinalukiyaw sabalabalaka satu babalaki ayth ku mabalakas ku babalaki sakatawaansa, pakatawa misalukiyaw a makudus tu misatanang kya kabah kuuzip,namaminsa tu mi salukiyaw ma sasakamu atu babalaki minanam tu nu Sakizaya。 (pitu) sakamu sa saicelangay Sakizaya , caaykadayum me nanem dulukuyan a nananam di na lukiyaw mangulu sa tukami (walu) mikamanamuh kaku mu salukiyaw kanamuh mu maku tu kasumamadan a lukiyaw (siwa) mika masaupu ku tatayna nu niyazu’ kya a salungan ki nalukay tanedes, azlhen tu belibeliyangan ku Sakul a tatayna , ka tini mi azihen == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nisulitan ni Sabak Nubu nasakamuwan ni Sakul niyazu' [[kakuniza:Sabak Nubu]] 1m37l0eax5b4fyw6uado5yq1uokdu8s miaamay 0 8764 64550 64549 2019-11-21T17:21:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki miaamay(乞丐) 6129fsn2zfgdh7bgvdnv3k35gfa5w22 miala milisimet tu malumanay a zikuz 0 8765 87272 64574 2019-12-07T18:01:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Sabak Tutuy]] miala misinanut tu malumanay a zikuz == kakiliman == 2018 a mihecaan u [[Taywan]] kasasuayan a mihcaan milisimet tu malumanay a zikuz, anu cay tu pidimel ku cehu, Taywan mimihcaan a yadah tahkal ku enem a mang kuntun ku malumanay a tatuni’ a zikuz, mahiza u <nowiki>''</nowiki>inlin<nowiki>''</nowiki> a niyazu’ nituduhan a tatuni' tu nu cacay a mihcaan ka yadah. ayzasatu, a musuayaw tu saupu sanay i lala’ ya malumanay a zikuz, caay tu kasakapah ku mahiniay a kawaw, nayaw, "i Tayliyuk u satabakiay a kitizaan misulutay tu malumanay a zikuz, Taywan cacay aca tatengaan u pawasaay tu kenis, asip han paymihcaan patayza i Tayliyuk izaw ku pitu lasubu a haku ku tuud, nika ayza azihan maliyut tu, mikilul tuway tu Tayliwk ku kacakad nu nakulisiwan、 micakayay macakat tu ku nikauzip, u Tayliwk namilungucay henay tu malumanay a zikuz ayza u mala pawasaay tu tu zikuz, == nilaculan == paybulad a patahkal patayza i AFrica tu cacay malebut lima lasubu ku haku a tuud 、India a kanatal. cunusan aca tu America Lipun Korea a kanatalay tu pawasaay Taywan u malumanay a zikuz haymaw satu malawpes kuni kadademec. uyzasatu namakay 2016 a mihcaan namiusiwgac malingatu tu tusaay a bulad, Tawan malumanay a zikuz patahkal i nutauan a kanatal, u aca mahiza tu u mapeladay a sulda selic, sacacay sa a niyazu’ caay kalecad ku tuud, nikaselep tuwaca namakay cacayay katukuh i cacay bataan tu, 2017 a mihcaan tu, tayni i tini Taypak Sulin a kenis Cung huw minku mapikihay huen a siyehuy u mingangahutay tu malumanay a zikuz hawsa. izaw ku cacay pabaliway a patiyamay pacakayay tu malumanay a zikuz, nasawni sanay miculu’tu cacay bataan kuntun kabaket a zikuz, lisimeten henay nu heni mipili’ a patahekal. naayaw cacay a kazizeng malumayay a zikuc taneng mapacakay tu sabaw tusa mang a kalisiw nu Taywanay a kalisiw, ayza cacay mang lima malebut tu dada’ ku kalisiw, iayaway a liscang、ayzaay a cang u’ ciyen s’ Tang ciyen siwng a tademaw lingaling sa ku tangah nuza musakamu, tusa a mihcaan kaapuyu’ a demiad, malumanay a zikuz na cacay adaduy sabawtusa a kalisiw mahtik tu cacay kulu lima a kalibuwa’ tu. sikul han ku hungen siyehuy i kalubican henay hawsa patahkal tu malumanay a zikuz, paybulad taneng ala tu lima lasubu kungtun ku malumanay a zikuz, micumuday a kalisiw pakala tu lasubu mang,siliwan tu niculu'an kawawan ka kalisiw, ayza, pisupedan a haku tu malumanay a zikuz haymaw satu makedi’, i Taypak cacay lasubu tu ku liwan、baluhay Takay enem bataan tu、u kilung sepat bataan izaw ku lima tu, kanahatu u satabakiay mingangahutay a kusi tu malumanay a zikuz hawsa, nika nabuladan micumuday a kalisiw cay kataneng pabi tu misakakawayay tu kalisiw, sademiad sa miazih tu masaupuay i lala’ tu ni pali’an tu nu sadingsingay balangbangay kasienawan a zikuz. == nisulitan == * namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan *Taywan YouTube獨立特派員認識回收舊衣服 * * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 i tiza i Hupu a niyazu' 0dk443g5sla4wztyz8fa0bcxe2r2bei miasip 0 8766 64588 64587 2019-11-21T17:21:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''miasip (數字誦) nu Sakizaya'''<br /> miasip<br /> pakungku(說故事) ci ama i nasandeb<br /> matalaw kaku atu sabama(弟弟) <br /> (tinacay) ku sangelacay(白色的) wacu <br /> (tinusa) ku mata lumeniay(黑色的) <br /> (tinulu) ku pabuy mababalakas(玩耍) <br /> (lulu) ku tatama halisisip <br /> (awmay) ku tulakuk kuku kuku kuk<br /> i buyu’ ci adawang maka (tekelay) <br /> (nimuyaw) ku bunac sabelabelat<br /> (angiw) ku tangecepan itiza bili <br /> (putut) ku lima muwangic tu<br /> Di’tu ci malataw (teki’) tangah malatademaw == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == napasubana' ni Tiway Tuku Sayuen [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:sakasitangah]] 6u1hus1lc47d1il3wxnyxrzcwhj6o09 mibalud tu lalami 0 8767 104607 104606 2021-03-26T01:13:42Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki mukaled tu lalami :sayaway mibili’ tu kapahay a lalami kakaleten. 編草繩:首先要把挑好的稻草,準備編繩 musilud tu lalami tu kakaleden misalaic 整理稻草好編繩 Balud han ku lalami, siketen tu laic ku lalami 整理好的稻草,綁在繩子上。 cacay a malumaluy, tusa a malumaluy, sakatusa a malumaluy i  ayaw nu sakacacay a malumaluy, tengtengen ku lalami tu laic. 一個圈圈,兩個圈圈,第二個圈圈在第一個圈圈前面,然後拉緊緊繩子稻草就綁好了。 Pasasiket tu lalami amin 全部的稻草一小捆一小捆綁起來了 anu tadayadah ku lalami, caay kamin masanga’, kyu baluden aca pasukasen 如果稻草過多,用不完,就再綁回去。 Kasenengan sa ci Kala ayda kuni katinengan. tunalimaan 好羨慕Kala,他懂得好多我們的手工藝    [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] njlb873a579ba45fxq514voby1acl7c mibetik tu bitunay 0 8768 103264 103006 2021-03-15T16:03:16Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == sakilimaan == u bitunay sa, sicekaay a auk,yadah ku ceka i ciid nu bitunay. tabaki ku kaway. yu mahiza henay u niyazu' nu mita sa. [[tangan:Bambus_blumean_160602-58955_ponr.JPG|縮圖|ceka nu bitunay]] [[tangan:Bambus_blumean_160603-59102_ponr.JPG|縮圖|papah nu bitunay]] [[tangan:Bambusa_blumeana.jpg|thumb|'''bitunay''']] == lacul == === ngatu1: u canan ku bitunay === mibetik tu bitunay a kawaw sa, u mapalaway, tumuk atu selal, iayaw nu malalikit a lisin, mibetik tuway. u bitunay sa, sicekaay a auk,yadah ku ceka i ciid nu bitunay. tabaki ku kaway(莖). yu mahiza henay u niyazu' nu mita sa. paliwliwen kiyami tu tungawen ku luma' niya u niyazu' nu mita u mahiza henay. u niyan u selal nu niyazu' yu mahiza henay muliwliw tu a paluma tu liwliw tuyniyan . u tungawen itini i liwliw nu niyazu' nu mita yu mahiza henay . han naku kiniyan haw kiw masakimulu kiniyan u niyazu' nu mita. === ngatu2: u bitunay nu Takubuwan a niyazu' === maliwliw nu niyan u tungawen. u niyan u niyazu' nu mita i Takubuwan sa masakimulu kuni u niyazu' nu mita haw liwliwen nu tungawen haw. u tungawen hananay nu mita sa yu mahiza henay u selal. kina cacay masaselal kiniyan u niyazu' nu mita. paluma tu tiniyan u tungawen haw u tungawen u niyazu' nu mita yu mahiza henay. hanaku kuniyan kiw masakimulu ku niyazu' nu mita. === ngatu3: u langat nu niyazu' === itawyaay a niyazu’ nu [[takupuwan|Takubuwan]], pakalima a mihecaan, anucaay lima a mihecaan, pacakat ku Sakizaya tu cacay a saselalan, keliden nu kalas a paluma tu bitunay palilis tu niyazu’ ku baluhay a [[selal]], katukuh pibulawan nu kuwapin, maalatu ku 200 depah(公尺) nu kaahebal i lilies salangatan nu niyazu’. tasa ku sacumud i tebun nu niyazu’. caay ku mamadebung nu ada. sisa, malecad tu bitunay ku pisimaw tu kasaselal nu Sakizaya i niyazu’. inuayaw sa, "u langat nu niyazu" sananay, u selal sa mahiza sa, "u langat nu niyazu' " saan. u bitunay atu selal, miading tu niyazu', malecay ku kawaw, sisa, pangangan tu "u langat nu niyazu' ". saliwliw sa i liwliw nu niyazu' ku bitunay. caay pakacumud ku hekalay a tademaw. === ngatu 4: patizeng tu Malalikit === [[tangan:Bambus_blumean_160602-58953_ponr.JPG|縮圖|bitunay]] inuayaw sa, anu patizeng tu malalikit ku niyazu', atayza miazih tu bitunay ku mapalaway atu tumuk, anu mabunal(成熟) tu ku ciid nu bitunay, maduic tu ku iluc nu bitunay, kapahtu patizeng tu malalikid, sisa, mibetik tu ku mapalaway atu selal tu bitunay. === ngatu5: mibetik tu bitunay === natayza i Pazik buyu' mibetik tu bitunay a dietu ku Sakizaya mapalaway putiput i 2018 a mihcaan 8 a bulad 18 a demiad, namikelih tu malalikit nu Sakul niyazu'. inayi' nayi' tu ku bitunay i Kalingku, u Pazikay a bitunay sa, u liwan(剩下) a cacayay i Kalingku. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam [[:zh:簕竹|wikipitiya-刺竹]] [http://kplant.biodiv.tw/%E5%88%BA%E7%AB%B9/%E5%88%BA%E7%AB%B9.htm 刺竹] [[selal|Sakizaya wikipitiya- selal]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:lisin]] [[kakuniza:Kalingku]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] 7zs0t9h39fqst2ylqwkl0tb9rswbr90 mibihekac 0 8769 87274 64690 2019-12-07T18:05:47Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki mibihekac(捕鳥祭) i sakawalu a bulad nu mihecaan, ayaw nu Kalalikidan a mibihekac ku [[Sakizaya]]. Sadingsingan sitieku ku ayam, caay pibihekac tu ayam ku babaliki, palahaden ku ciwciw, mahezek a maliwmah misakamu tu demiad ku niyazu’ a talabuyu’ mibihekac, ayza sa, i pahezekan nu mihecaan a bulad ku Cupu a niyazu’ mibihekac atu miadup i buyubuyu’an. == 方式 == i taw:ya nayi’ ku salil a misalil tu ayam, u auk ku sabihekac nu babalaki tu ayam. u zuma sa, mabi’ ku ayam tu labi madayum zekepen, pateka’ han ku tangah caay kabaher a milaliw. mibihekac sa, yadah ku mabihekacay a ayam, kiwmah, caket, kuyu. Ayza sa, misaliltu tu ayam, caay ku bihekac a cacay ku sapizakep tu ayam. Ayza Pitelban sa, “Huwalin Sin-ceng-hu(花蓮縣政府)” ku pisingsian tu sapiadup nu niyazu’ a cudad, Masulultu ku sapiadup, kiyu talabuyu’ ku niyazuay a mibihekac. == banul鴿子傳說 == u zuma sa, caay pizakep a mukan tu banul(鴿子) ku Sakizaya. u kungku nu babalaki sa, ”I taw:ya iza ku limecedan nu Sakizaya, masumidang atu unel, malatademaw kiza unel sa, matalaw kiya limecedan, Malalitemuh ku mata naniza a masasuazih sa, malabanul caniza a mabahel ta pabaw. Nazikuzan sa, mabihekac ku banul, paulien, caaytu kamukan tu banul ku Sakiza. 2h2303bw5vxrsy6lhwt5oozxejt1ymi micengel 0 8770 87275 64707 2019-12-07T18:06:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == micengel tu tangah == muhebelud sa ku mihecaan, caay pihalhal,anu kakitaan ,pakuycay,tanektek a uzip.kasenun sa balaki tu. i tangahay ya sanglacay a bukes caay tu kadimud, ahicaan hakkya, maydih isaw sangulan azihen nudaw. tayza sa i pacengelay ku tangah nu pacakayan, ngay lumeniay tu ku bukes, pasengi u wawa han ku uzip. micengel tu ku tangah sa amaydih a wadaen ku mihecaan sa paazih tu [[tademaw]].i sepaty a bataan henay ku mihecaan, malingatu tu micengel ku bukes. itawya maubaubad tu ku tangah, mahiza tu u babalaki == pacengl sa tu ku tangah. == na pacengel nu zikul sa , calenget tu ku tangah, salabi sa kakuskus, caay tu kaala ku kemed alaw takelal tu, a mukal tu, a mialulup a muluwalu tu , a mibanaw tu, mibihun tu, sapilasul tu ayzaay a kawaw. == sapica aca micengel ku tangah == <br />talabu i papacengelan nu patiyamay sa, a uycanan ku kaydihan nu misu pakulit pacengel tu tangah.a mi pili tu kulit, hubaw kayadah kya kulit. a hicaan hakiya mipili, u canancanan a kulit yadah ku caayhan pakaazihay a kuli.ayzaay a kaying kainalan saku sakauzip. anu pacamul ku tusaay a kulit sa malatebanay a kulit. uynian caay picengel ku sausi. u cacayay a kulit ku sapicengel han ku sausi kya. <br /> [[kakuniza:Lami' Kulang]] g6y7y2kk80zddf1rfgaa79bfz97zzkk micidekay a kulit anipatizen tu lima’ nu yincumin原住民建築特色 0 8771 64711 64710 2019-11-21T17:21:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u sapatizen nu yincumin :paleman sa mikilim tu sapatizen, r4qdcoendb8j6igwk9kdrevo9alg1hj micidekay a kulit anipatizen tu luma’ nu yincumin 0 8772 87276 86483 2019-12-07T18:06:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kakiliman == micidekay a kulit anipatizen tu luma’ nu yincumin (1)u sapatizen nu yincumin paleman sa mikilim tu sapatizen. nai tahekaia kilang ku sasangan nuheni, sapad nu ba’tu.auk kusa. kyusa izaw ku nu ba’tu a luma’ nu kilang a luma’ nu auk a luma’, mahiniay a nisangan, pakaycahana tu is i ni sangaan nu niyazu’ a helkal kaaykasulecalecad, izaw ku caay amin kalecad azihan. (2)ienal ku [[Pangcah|Amis]] mueneng, mumisangaan unheni tu lima’ unuali’ atu nu auk ku yadahai, ulabu nu luma’ ulilal tu a kakubian, u auk ku sapibacal, i tepal nu lilal si pacal tu palid izaw ku sasingalan i tapiingan nu panan, i hecal izaw aca ku lilal atu balicit, izaw ku duma izaw ku palul, atu palatah atu sakakawawen, kyusa izaw ku nu ba’tu a luma’ nu kilang a luma’ mahiniay a nisangaan, pakayca hana tu is i ni sangaan nu niyazu’ a helkal kaaykasulecalecad, izaw ku caay amin kalecad azihan, == nilaalitin == u sapatizen nu yincumin, paleman sa mikilim tu sapatizen, == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenga == <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] c29phkkz836unz6gh9f7ynbypqmlf5e micidekay a kulit anipatizen tu luma’ nu yincumin原住民建築特色 0 8773 87277 64722 2019-12-07T18:06:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kakiliman == micidekay a kulit anipatizen tu luma’ nu yincumin (1)u sapatizen nu yincumin paleman sa mikilim tu sapatizen. nai tahekaia kilang ku sasangan nuheni, sapad nu ba’tu.auk kusa. kyusa izaw ku nu ba’tu a luma’ nu kilang a luma’ nu auk a luma’, mahiniay a nisangan, pakaycahana tu is i ni sangaan nu niyazu’ a helkal kaaykasulecalecad, izaw ku caay amin kalecad azihan. (2)ienal ku [[Pangcah|Amis]] mueneng, mumisangaan unheni tu lima’ unuali’ atu nu auk ku yadahai, ulabu nu luma’ ulilal tu a kakubian, u auk ku sapibacal, i tepal nu lilal si pacal tu palid izaw ku sasingalan i tapiingan nu panan, i hecal izaw aca ku lilal atu balicit, izaw ku duma izaw ku palul, atu palatah atu sakakawawen, kyusa izaw ku nu ba’tu a luma’ nu kilang a luma’ mahiniay a nisangaan, pakayca hana tu is i ni sangaan nu niyazu’ a helkal kaaykasulecalecad, izaw ku caay amin kalecad azihan, == nilaalitin == u sapatizen nu yincumin, paleman sa mikilim tu sapatizen, == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenga == tsmmc0c7azxkvosidyznwycp65jodej micudaday tau saydan 2018 0 8774 87278 64727 2019-12-07T18:07:14Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u micudaday atu saydan nu pallkal tu kalihanawan a [[kamu]] nu Yuan-Min-Huey 2018 saydan: {| class="wikitable" |+ !ngangan nu Sakizaya !ngangan nu hulam !mihcaan !musakamu |- |Nuwad |黃金文 | |Sakul |- |Kumud Bulaw |黃德勇 | |Sakul |- |Lami' Kulang |蔡貞嬡 |64 |Hupu |- |Sabak |邱貞英 | |Kalulu'an |- |Buting |林昭雄 | |Takubuan |- |Hana |林秀蓮 | |Syusyuwan |} micudaday: {| class="wikitable" |+ !ngangan nu Sakizaya !ngangan nu hulam !mihcaan !musakamu |- |Miku |鄭儀恩 |31 | |- |Isin |鄭以晨 |26 | |- |Kala Idiw |蔡文進 | | |- |Padakaw Lami' |蔡叔君 |28 | |- |Dayas |李喨羿 | | |- |Yuku Tipus Sayum |周存檍 | | |- |Sabak |陳妍綾 | | |} [[kakuniza:Padakaw Lami']] ewiy7z0m7kpdpmiynogm70bvg935qri midebun 0 8775 104610 104609 2021-03-26T01:15:07Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] u mitebunay, tatenga' midebun tutu'ud tu tademaw, mahida ku palebades tu balucu' atu uzip. u la<nowiki>'cusay a wayway a kawaw. mananamay nu midebunay a tademaw, han sa ku babalaki,'' sa la'</nowiki>cusay a [[tademaw]] ku mahiniay.<nowiki>''</nowiki> a hahemeken nu tademaw ku mahiniay. '''性侵犯'''泛指一切種類與性相關、且違反他人意願,對他人做出與性有關的行為。可包括強制性交(肛交或口交)、強迫親吻、色狼的性騷擾、非禮、性虐待等,露體、窺淫在司法判例上也可能被算是性侵犯 [[kakuniza:Lami' Kulang]] {{DEFAULTSORT:midebung}} 8cozon6xm94icwgek2okc08il31seg1 mihanhan ilabu' nu nanum 0 8776 103252 103182 2021-03-15T14:58:40Z 海螺先生 48 /* namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki '''kya caay katineng mihanhan ilabu' nu nanum?''' == sapuelac == [[tangan:Respiratory_system_complete_en.svg|thumb|hanhan a kawaw nu tademaw]] === mihanhan ku buting saungay tu say(鰓) === anu tangen [[:zh:呼吸|mihanhan(呼吸)]] ku tademaw ilabu' nu nanum sa, taneng kami isasa' nu bayu' muculil 、 mibalakas、misakakawaw atu maluk , kapah. mauzip ilabu' nu nanum ku buting, saungay ku say(外來語:鰓) mihanhan. miala ku yang-ci(外來語:氧氣) ilabu' nu nanum. inayi' ku say(外來語:鰓) ku tademaw, nay cihek mihanhan ku tademaw. micaliw ku bala'-besi(肺泡) nu [[bala'|bala]]'(肺), mizawis ku yangci nay bali(空氣). caay pahanhan ilabu' nu nanum haw? === bala' taneng mizawis tu yang-ci(氧氣) === [[tangan:Diaphragme.gif|thumb|Diaphragme]] tanenga, tangeng mizawis tu yang-ci nay nanum ku bala', nika caay kayadah ku mazawisan a yangci, kya yang-ci caay katineng pauzip tu tademaw. uzuma sa, macumuday a nanum tayza i bala', caay kasapalawpes. sisa, caay katineng mihanhan kita i nanum. u capi demiad a gankiw, anu musaungay izaw ku yadahay a yangciay ilabu' nu yiti(外來語:液體), taneng kami mihanhan i nanum. mihini uzumaay a yiti pabalic tu bali, micumud tu bali', taneng mihanhan a sakaluk(方法), izaw tu i payisinay a kawaw, ayzaay a gankiw sa, saungay i nanum saca i hekalay-kitakit(外太空). === pu-ru-lei(哺乳類) caay katineng mihanhan ilabu' nu nanum === talibahalay(預期之外的), u isu'(鯨魚)atu haytun(外來語:海豚) mahiza caay katineng mihanhan i bayu', sisa, izaw ku hanhan-buhang(呼吸孔) ipabaw nu tangah, anu amihanhan ku heni, atahekal nu bayu', kya taneng mihanhan. u tademaw, u aadupan, u buting ,u cileday...izaw tu kuheniay a hanhan a kawaw, caay kalecad. === kya mabuwak ku isu' === nasakamutu ku isu'(鯨魚), mazatengtu kita ku mabuwak tu nanum ku isu'. izay isu' mabuwak tu nanam saw? matinengtu kita, caay ku buting ku isu', u pacucuay(哺乳類) a aadupen ku isu'. sisa, caay pahanhan ku isu' i ngasa'(鰓), u bala'(肺) ku pahanhan nu isu'. u cihek nu isu' sa, ipabaw nu tangah, iteban nu mata. anu mahmin ku mihanhan, taneng tu ku bali i bala'. edepen niza ku buhang nu cihek, midimutu isasa nu bayu. hakay katawidan ku taw, izay midimut isasa nu bayu matenes? akatawalen, tabaki ku isu', sisa, tabaki tu ku bala'. cacay asaca tusa bataan a widi, pahekalen ipabaw nu bayu, pahanhan tu bali, tanengtu tasasa. sisa, tawya mihanhan ku isu', apasumaden ku daecusay a bali namakay bala' niza, uyniay tabakiay icelangay a bali, pabuwaktu ku nanum icapi nu cihek niza, mahiza mabuwak talapabaw ku nanum. uyniayan sa, u lalekalan(原因) nu isu' mabuwak tu nanum. tabaki ku kidu nu isu', namakay 1.7 kungce(公尺) 50 kungcin(公斤), katukuh 34 kungce(公尺) 190 kungtun(公噸) a semilaway isu'. u semi;away a isu', u satabakiay a aadupen i kitakit. u tana a isu' sasutiliay tabaki. kapah ku sanek atu tengil nu isu', caay kakapah ku mata nu isu'. izaw sepat a bataan kakuniza ku isu'. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:呼吸系統|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-mihanhan]] [[:zh:呼吸系統|呼吸系統]] [https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%B8%E7%B0%A1%E4%BB%8B&action=edit&redlink=1 生物學簡介] [[:zh:呼吸_(生理學)|肺]] 新編世界兒童名著93-追根究柢,鐘文出版社,2000 a mihcaan insac(出版) 綠色和平:公然走私鯨肉 綠色和平揭發日本捕鯨醜聞 海洋生態/臺灣鯨魚的觀光資源與鯨豚種類介紹 nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:kidu]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] 5i9psu87cq7qw3ki9sh9g8sf93u8zr5 mihkac 0 8777 87281 64781 2019-12-07T18:09:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki siwaay a bulad tu mihmihcan, u lesuk (li’lip) nina ayam itini namakayza i timul a misatipuay. namicaliway tu niyazu’ kina ayam, u pisaliliwan nu niyazu’, manay madakep ku ayam. ahican misanga tu sapipihkac tu ayam? 每年九月份時,候鳥(伯勞鳥)會飛往南方繁殖。 經過部落的時候,剛好是部落的捕鳥祭,所以就被捕捉到囉。 要如何製作蹬鳥陷阱來捉鳥呢? sakacacay, mikilim tu tadaauk u sasaaukan. sakatusa, taluma’ misinanud, misinanud tu tanegay a sapipihkac. sakatulu, u bakan ku sapipela’ tu auk, u takini ku sapitelis tu auk; mitelis tu auk sakaca’ay kasiwa ku lima. sakasepat, malingatu tu patektek a midakep tu ayam, misanga’ tu salublub sakalima, u bihkac, i sasa ku banges nu auk, i pabaw ku heci. sakaenem, [[cacay]] ku lublub a sepat ku ciwa’, apademeng tu sapalilik, halhal tu. 第一步:找到適合的竹子製作捕鳥用的弓。 第二步:回家後整理並裁成適合的長度。 第三步:用(大的)番刀將竹子剖開,再用小刀將竹子的邊邊削整平,整平後的竹片才不會割傷手唷。 第四步:為了要抓鳥,一開始的時候要先將竹片(sasalubluban)打入土中,在開始放置陷阱。 第五步:弓的內側朝外,外側朝內。 第六步:一個陷阱要搭配四根竹籤,再將誘餌放置陷阱中,接下就等鳥囉! melaw han tu tuki’, atayza milisuk, hubaw! masibek! pipiceng ku sakuba, libanuhen, ititen (mitalu) ku ayam, sakabien, amazengang nima ku asu’. 時間差不多的時候,就可以去看看陷阱如何,OMG! 大豐收!! 將羽毛除掉後,再把細毛去除。烤過之後就可以吃囉!真是令人受不鳥的好吃~ [[kakuniza:Padakaw Lami']] 6bkmecollb29w6pv27spzjydvurpxmi mikadabu 0 8778 87282 64905 2019-12-07T18:10:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki mikadabu (從妻居) taw:ya sa. u tatayna ku mitelungay tu lalabu nu luma’ ku kauzip nu [[Sakizaya]]. sisa, mikadabu amin ku tatana tu tataynaan. iza ku tatenga’ay a kungku nu babalaki, ” Iza ku cacay Hup-puay a malakapaay a tatama, tayza Tabungbung(kalangangan nu Taytu atu Kalinku a kuwan). mapatay ciniza sa, takus han ku acawa niza, sausi han ku pusekuay a sunis niza, cacay lasubu enen bataan iza ku cacay kayadah naniza. i taw:ya uzip nu babalaki sa, caay kasikika atu acawa, milakalak mikuli, katukuh i niyazu’ tayza i luma’ nu tawan, pasibana’en niza tu siacawaaytu ciniza tatenga mikadabu, anu sululen nu bakibaki aru’ sa ku tatama i luma’ nu tatayna a mikadabu. hini han sa, yadah ku acawa atu sunis, caay kalecad ku sibana’ nu tatuasan atu Hulan, ’cacay ku saacawan, ’a nizatengan nu Hulam.” == miwananay == zuma sa, mikadabu ku tatama i luma’ nu tatayna, itizatu mazu’ ciniza, tayza mikuli i tawan, pabelien amin i tatayna ku paysu,iluma’ sitelung tu kawaw nu luma’. u tatayna ku miwananay tu sakauzip. iza ku kasaselal nu tatama, u misakilang, misaluma’, mikasuy baeketay a kawaw sa, telungen nu tatama, u saki luma’ amin, u tataynatu ku mitelungay. sisa, taw:ya mikadabu amin ku tatama nu Sakizaya. mt4705vtbytfkw74z62pqijqbp68hcs mikulin 0 8779 87283 64910 2019-12-07T18:16:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Ayda a damiad mahida tu nacilaay kacaldes .pasiked kaku tulencyi , maka mitiyung sitanang tu.maydis misakalankam nika tanutanang sa, tadikudaca kubalucu' Aydaay amihca' a [[lalud]] pihaceng kacaldes caykanungnung, sisa mautang kalahukan mikuli. Lima a bataan idaw ku edem ku mihcaan nu Maku,nay tu ku angil, apahabay tu ilumaay sisa nungnung han. 40x2ulzu9tv0twx8hpnnku4lzasrybt miladis 0 8780 87284 64934 2019-12-07T18:16:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki amakatukuh tu mila’dis sa, apakaen tu Alikakay. mi capi tu pibacangan nu hulam,nu hulam sa apkaen ci 屈原,nu mita sa pakaen tu sakatalawan a Alikakay. katinengan nu maku tu miladis sa, caay picapiaytu bayu mauzipay sa i sauwac milisin (mibetik), matabal tayz tu papubu i sauwac ku tatama nu niyazu’. u tatayna i luma’ han misakakaw, misahakhak, misatunuz, a saptaza (patabu) i tatamaan ku nu tatayna a kawaw. izaw ku micapiay ku bayu a niyazu’ sa ,mipayhay sa ,sadingsingan kapah tu ku demiad, taneng tu ta bayu mibuting,manay mipayhay satu ku tumuk,tatenga yadah masibek ku buting taluma’. Pakelang saan tu i zikuzan nu kalaluman a demiad a pibuting. anu pakelang tu, anu mali’alac tu i, u malecad tu malasawad tu nika u mahetek tu ku kawaw. nu mita i amisay sa mili’alac uyza tata izaw ku mabelecay nu lumaay a tademaw.anu izaw ku lisin nu niyazu sa u milibasaw kuyzaan. nu binawlan a pibuting sa a kawaw han ku nu [[Pangcah|Amis]],misacepu han ku nu papasawali, mikesi’ hanku nu Falangaw, kumulis han ku nu i lawacay nu talawadaw.uyzasa i tiniay i talawadaw a pitizeng ku kumulis hananay a laylay a kawaw a mibuting. u mahiniay a pibuting sa, u zuma ku nu Kiwit a kawaw. i Satebu pasatimul katukuh i Cilamitay, teban ku sabalat nu nanum nu Talawadaw. kelahen ku nanum ta mibuting.u Kiwit sa pikumulis nayi ku nu sabalat nu nanum i Kiwit,caay pitena tu nanum ku heni.sisa misadim atu pasalil ku nu heni a pibuting tu kumulis hananay. nu sakuyni nu binalawan, u kumulis hananay sa, u malaladay nuniyazu’ tu mihecahecaan,u zuma satukeled han nucacay a niyazu’ ku lingtu, u zuma sa mapulu g ku pinapina a niyazu’ a malacecay ku lingtu, anu iayaw nu pilisinan, anu caay ka saan, i zikul nu lisin sa,malingatu kumulis i zuma.maedem tu piniwaniw han nu niyazu’ tu, i lalud i ayaw nu kacipunisan nu tipus, a cacay ku malingtu ,anu dadawa sa tusa ku demiad cacay ku sandeb, anu mangdih sa tusa ku sandeb tulu ku demiad. anu tabaki ku nanum ku pialaan tu saka dadawa atu saka nisaungayan ku nikaydihan a maysaketun nu lingatu. u Taladaw i maka Kumpu atu Puseku i .mananienal (平坦) ku bukelal i tiza saka yadah ku sabalat atu katatupitup nu nanum itiza tu micumud i buyu, sadak sa i Cepu. i tawya naiy henay ku mibatiliay atu iyu nu tipus atu umah. yadah ku makacuwacuwaay a buting a mauzip i Talawadaw,kanamuhan nu dademaw a mibuting sasikaen.yadah ku kasasiluma’ nu kawaw, micadiway, mitabukud, mitena tu adidikay a nanum, palakaw hatiza ku kawaw. u nuniyazu’ kumulis, mipili tutabakiay a sabalat nu nanum . i zuma sa, katukuh i kakeletan, anu caay saan,katukuh i baluwan ku nika talakaw nu nanum.maheda ku kangeluan mikumulis,ahecaan saw u kawaw nu babalaki. a itiya makelah tu ku nanum a mibuting,u lalusimeden tu kusipitenaan i, u kilang maluhecek, u eli’ atu penen, u tabayal, u ba’tu atu liken sasilac han mipazen hatiza. i nu ayaw pilingatu nu kumulis. sakamusa ku kalas nu iyazu’ a tapang, pasaupuen nu tumuk nu niyazu’ ku misakakawaway nu sakapahay a miketun tu demiad a malingtu. maketun tu ku demiad sa,miawaw tu ku tumuk nu niyazu’ tu sikawaway nu binawlan, i tiya a paheci a palatuh tu binawlan ku tumuk nu niyazu’ tu saka lingatu mikumulis (河祭), itasa tu i bayu mibuting, milaedis han kuyni. <br /> [[kakuniza:Lami' Kulang]] lp0vhkma81plgk9vd6oydj88lzfo6n9 miladis(捕魚祭) 0 8781 64936 64935 2019-11-21T17:21:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[miladis]] ax82fsmj80g36pvqqb2orrl6tkrf5np miladlad tu udip 0 8782 87285 64941 2019-12-07T18:18:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki 夏天到了,你可能又立誓要鍛鍊身材,秀出一身精壯肌肉,然而生活忙碌,哪有時間健身? makatukuh i lalud, akya maidih kisu amiladlad tu udip pakakapah tu ulad, nika yadah ku sasaungayen naku, nai ku lawad aku tu miladlad. 別擔心,運動生理專家喬登(Chris Jordan)說,練得多不如練得巧,每天七分鐘就夠了,持之以恆才是關鍵。 amana kayadah ku nisimsim, sakamu sa運動生理專家ci喬登tu demidemiad pituway a sasulidan miladlad tu udip, tu demiad minanam acaay kayadah ku nipinanam anika amalucek ku nipiladlad tu udip. 喬登為嬌生公司設計的「七分鐘鍛鍊」(Johnson & Johnson Official 7 Minute Workout)應用程式操作簡單,也不需要複雜器械,大獲好評, ci喬登mipadang tu嬌生公司pituway a sasulidan nipiladlad tu udip, hanipiladlad han tu udip, sapica ku baketay a sapiladlad, patelatela han nu katuuday. 它是根據間歇訓練(interval training)的原則,讓你只花七分鐘就能達到踩半天腳踏車或長時間健身的效果,不過重點在於要經常做,喬登說,每周至少要三至五次。 sakamu sa ci喬登 [[cacay]] a lipayen u nipiladlad tulu a demiad katukuh lima a demiad nipiladlad tu udip. namakayniyay i nipiladlad tu udip, pituway a sasulidan nipiladlad tu udip malecad tu pangkyuway a demiad makabatikal atu baketay a nipiladald, nika amana kakasic amiladlad tu udip. 喬登為忙碌人士草擬的五日訓練計畫如下: ci喬登u sikawaway a tamdaw sa idau ku limaay a demiad anipatahkal tu sapiladlad tu udip. 周一:腳踏車和上肢阻力訓練,如舉臂。 sapakacacay:makabatikal atu miladlad tu lima. 周二:瑜伽和下身阻力訓練,如深蹲。 sapakatusa:mi瑜伽atu miladlad tu kuku`. 周三:跑步和上身阻力訓練,如臥推。 sapakatulu:maduba` atu miladlad tu ipabaway nu udip. 周四:休息。 sapakasepat:pipahanhanan a demiad 周五:臥推和下身阻力訓練,如抬腿。 sapakalima:miladlad tu ipabaway nu udip atu isasaay nu udip. 不論是作什麼運動,最重要的是持續,最好每天能固定一段時間運動,喬登說,只要預先計畫,不論是趁午休時間,或者早上早起運動,都會收效。 payawan uy canan ku ladladen, amanan kakasic sakapahay sa tu demidemiad malecaday tu ladladen, sakamu sa ci喬登anu idau ku nanam nu misu payawan i sananal, i kalahokan atu i kalabiyan amiladlad tu udip u kapahay amin. [[kakuniza:Kala Idiw]] lciav2mbcppx1fgfj9unmpqgm43gbem milaedis 0 8783 87286 64962 2019-12-07T18:18:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki milaedis (海祭、捕魚祭、飛魚祭、海神祭) u lisin nu [[Sakizaya]]. == nilacul == milaedis ayza a demiad "milaedis" ku Hupu a niyazu’ i baluhayay a pakayingan milihiza kaku atu Sabak Tuduy saydanmilaedis ku niyazu’ tu sakalima atu sakaenem a puu’ nu mihicaan laedis han niyam ku mibutingay nu niyazu’u tatama ku misalami’ay caayay ku tatayna misalami’ay milaedis a lisin tungusay u binacadan a musuayaw tu i bayuay atu i pabaway i lalaay a ditu, zayhan palatatenga’ kuheni tu tahakay unu katuuday a nipatudung,sisa masikaz ku heni tu tahak, a miadasay a taneng iyadahay ku nikala tu buting atu kabus. Kaluluwan a niyazu’anu milaedis [mipayhay]a kawaw hawsa u satabakiay a lisin lacus ku tatayna milihiza, patinaku u tatayna anu milihiza tu milaedis[payhay] hawsa, anu tabayu mibuting ku niyazu’aya tademaw acay pakala tu buting, sisa nawinian tayniay miazih a tatayna dada’,caay tu kaazih ku cacayay nu niyazu’ay a tatayna, i sumamad u misaselalay ku tabayuay atu tasawaca mibuting,izaw kunikalaan tu tabakiay a buting adidiay a buting atu kalang, yadah ku mahicahicaay, zayhan malawilaw tunu ayzaay a satabakiay a liwliw,ayzaay a kawaw hatu nicakayanan tu nanpukuy a butingan nu Taywan,u patademaway a kawaw. malingatu u tumuk ku saayaway patababaw tu putut a mibetik milunguc, sikul kayadahen ku kala tu buting、malubicen ku tipus atu lihalay ku binacadan.pilaedisan caay patahkal dada’ tu nuayzaay aheka tu nikauzip, nany aca u binacadan i lisin a kawaw, uzuma a minanam tu lalangawan u lisin nu binacadan, u zuma satuway a pakatineng tu kapahay a kawaw kasikz tu babalaki, amitanam kapulung mabalud、madikec a angil, u padutus tu nu Sakizaya a lalangawan cacay kasahenulan a kawaw ku mahiniay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Sabak Nubu i 2019 a mihcaan. <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:lisin]] bowhjh9c4fm3pshz2m97t2y9xd1raq7 milakuitay tu naayway 『kakitidaan nu mapalaway』 atu『京劇』穿越時空『祭屋』與『京劇』 0 8784 87288 64976 2019-12-07T18:20:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki =='''''(撒奇萊雅族語)milakuitay tu naayway 『kakitidaan nu mapalaway』atu『京劇』'''''== (一)[[cacay]] alasubu izaw ku pitu a mihecaan ,siwaay a bulad tulu bataan ayza ademiad 107年9月30日 === (二)坐在「台北文藝中心」,專程來看加拿大夏元增老師,京劇社的『四郎探母-坐宮』,想著大家忙於做祭屋,我卻在這兒看『京劇』,心想過意不去。 === eneng sa itini tu nidateng a nidatengan misanga tu 『kakitidaan nu mapalaway』ku micudadan iniyalu’, dating sa kaku caay kahnhnm ku ni datengan sakacikadan saan ==== (三)從小就喜歡『京劇』,明年的戲碼就是『四郎探母』「坐宮」一則的鐡鏡公主,她是如此美麗善解人意的公主,遼宋戰爭中楊四郎被俘虜害怕,改名換姓木易,與遼國的鐡鏡公主成婚,「我好比南來雁,失群飛散」15年後佘太君押糧抵營到雁門關。四郎思母,欲往探,為公主識破,乃以實相告。公主計盜令箭,助其出關。不料事件被遼主蕭太后得知要將問斬,在鐵鏡公主等求情下才以赦免。 ==== ===== (四)最喜歡的一遽齣「''春秋亭的薛相靈''」 sakanamuhan nu maku kina 「春秋亭的薛相靈」 ===== ===== (五)我的思緒穿越到1878年也就是140年前,大清帝國開山撫番,兩組部落發動「達固湖灣戰役」(史稱加禮宛事件),撒奇萊雅族與噶瑪蘭族聯合抗清不幸戰敗。戰後,清軍採取「勒遷以分其勢」的報復手段,使得殘存的族人被迫隱匿於阿美族部落中,撒奇萊雅族從此在歷史的舞台上「消失」成為流浪的民族。 ===== u dating umaku milakut tu taayway cacay a mihecaan izaw ku sepet a bataan ademiad ,1878 a mihcaan ,debungan nu huiam mipatay misapen atu misamsam kami , mapulung ku iyung nu Sakizaya atu Kabaian milais tu hulam ,ayaw nu Kalalais nu Takubuwan(Kaliyawan ) Sakizaya atu Kabaian malalais tu huiam caay pakatemec , u huiam milisapen tu tusaay a binacadan ,sisa malaliwasa(分離) tu tusaay a binacadan,manay mudimut i Pangcah ku Sakizaya , i na Sakizaya 「malawpese消失」 i laylayan kimaSakizaya tatacu:wa tu maliwasak lawpes:saza caykazih kina binacadan。 (六)於是乎我決定一件事情,我族人的語言「撒奇撒雅族語」己瀕臨危機耆老們也一一凋零,急迫。我最愛的「京劇」暫時告別,我的能力只能做一件事情,我敬愛的葛德芬老師,對不起您了,不能一心二用,明年演出辛苦您了。 asa i nadateng nu maku , binacadan nu Sakizaya a kaku , a malawpese tu ina:yi’tu ku babalaki ,icu:wa tu ku nnananam a tu kamu nu Sakizaya sisa’ ma kalah ku nidatngan nu niyazu’, sacacay sa ku kawaw nu maku ,mi nanam tu kamu nu Sakizaya atu canancanan a kawawan ,Saydan 葛德芬老師,hicaenaca haw , ica:hantu aku cacay ku dating aminanam tukamu numaku u Sakizaya caay kaku pakakilu tusa sapinabam ,anuayawayaw waca lalikeiuh hantu nu mita haw Saydan。 r81mg56sl10rntvw9arvidaj01v2fwm milakui’t tu zazan ku adiwawa 0 8785 87289 64982 2019-12-07T18:25:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''milakui’t tu zazan ku adiwawa''' '''piyazihitu kuni pituay a lamang''' 新北市新莊izaw kya babalaki miladay tu sabaw [[cacay]] a mihecaan a tataynaan a wawa tahekal, pihalhalan anu mihalhal tu sumanahay a likat, a pabesut patelac ami lakuwit tu zazan, maduka nani habelutan nu wawelwel. 靖娟基金會amituzu’ patahekal , umidiputay anu izaw ku lawad miladay tu wawa tahekal sa, hina pasubana’en tu ku wawa tu malucekay ami lakuwi’t  tu zazan, u tatengaay haw sa midiputay kamalucek tu ku wayway a muculil, u wawa kya malucektu minanam tu kamaenepay a wayway nu culil, 靖娟基金會sapacukat, u adidiay a wawa amilakuwi’t tu zazan izaw ku pitu a大項要點; tinacay,adiwawa acayay kacacay amilakuwi’t tu zazan,usakasa hakay caay kaazih ku i bataday a kazizeng; tinusa,u adidiay a wawa a itapiingan nu zazan muhalhal, itapiingan nu zazan sa u makamaenepay a kapah paengaw tu miculilay; tinulu, azihen ku kawili、azihen ku kawanan ami azih aca tu kawili,uyni kawili ku micapiay tu kazizeng,sisa ayaw miazih tu kawili a izaw ku kazizeng hakiya,anu dadawa tangsul sa tahekal kya kazizeng,amiliyaw haca miazih ku adiwawa tu kawili kawanan; lulu,palima uyni u adidiay a wawa a uzip,lihanaw a caay kaazih nu kazizeng ciniza,sisa nay minanam ku wawa apatalakaun a palima; awmay,culilhan amilakuwi’t tu zazan amana kaduba’; tikelay,besuc sanay a zazan ku culilen a maawas ku zazan, acayay ku matikenihay ku culilen, kanahatu muculil tu tikenihay a puyu’ ku zazan, uyzasa amacudus ku tuki izazan ku adiwawa; nimuyaw, adidiay a wawa kanca amatineng tu icuwacuwaay a zazan taneng a miawas ku zazanan, tawya ataneng nay ku uzip amalecad mahapinang pakaazih tiya kazizeng. [[kakuniza:Dayas Siku]] t7aoqeiehsy126924vwjb6g0kyunhjh minalu' 0 8786 87290 64988 2019-12-07T18:25:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki minalu'(胎盤、故鄉) [[tangan:Human placenta baby side.jpg|thumb|u minalu' namakay nasubucay a ina]]u nu Hulam a kamu sa ku"胎盤", nu Amilika a [[kamu]] sa ku "placenta". fz16yi5rm770flxmgc1l8k14398mtag minanam ku kamu nu Sakizaya- sakalima a cudad 0 8787 87291 64993 2019-12-07T18:26:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == minanam ku kamu nu Sakizaya- sakalima a cudad == u ipabaway a di'tu nu mita u babelecay a babalaki nu mita pidiputen tu wawa nu [[Sakizaya]] pahay tu adingu nu Sakizaya sapisaupu tu balucu' nu Sakizaya pakasipising ku ngangaan nu Sakizaya patizengen ku uzip nu Sakizay misuayaw kami tu tamuwanan == namakay cuma kuyniyan a sulit: == https://www.facebook.com/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F%E9%9D%92%E5%A3%AF%E7%B5%84%E7%B9%94-257568305686/?hc_ref=ARR2DF6FGAcSqB6EKfwX1wmW-nzip-x0EEYUN6JcTqmG3Ot7n67ABjR4SiDsfwg05Xg&fref=nf 2zkmr7ejcgpxbsat6ty6hqf9415d6kp minanam tu uzip a ngangan 0 8788 101744 87292 2021-02-24T11:29:21Z BIT0865 1536 wikitext text/x-wiki '''minanam tu [[:zh:身體|uzip]] a ngangan''' == sapuelac == === ngatu cacay === [[tangan:Adam's apple 35.jpg|thumb|liel nu tatama]] hang, ayza a demiad sa, u sasakamuwan aku u saynay sakamu ita sakyami tu mahiniay u uzip nu mita. u canan han nu mita u sakizaya ku ngangan hansaw mahiza isaw u liel han nu mita kyami, u 脖子 hanu hulam. u cucu han isaw u 胸部 hanu hulam. u 胸膛 izaw tu u baluhang han nu mita. caykalecad yu cucu atu baluhang, caaykalecad. apasubana’en ku ina sa, amatineng tu ku wawa. isasa’ tu azihen ita. mahiniay u kuku’ han nu mita kyami, mahiniay sitaludu’ ita nu mita sipukuh kyami haw. sa itini i lima nu mita izaw ku pukuh(關節). itini i kuku’ nu mita izaw ku pukuh ya i kuku’ay a pukuh, u tusuz(膝蓋) han nu mita. 膝蓋 hanu hulam. u tusuz han. === ngatu tusa === [[tangan:Legs.jpg|thumb|kuku' nu tatayna]] sa itini i bili nu mita, izaw tu u puna hanu mita kyami, puna 肚臍 hanu hulam. sa izikuc nu mita, i uzip nu mita kyami, u [[udu]](臀部) han nu mita, u 臀部 hanu hulam. ci bayi aku kyami, wawa henay kyami, hay udu satu, “屁啦” mahini nu hulam a kamu. anu ayaw a lipay asakamu kita tu niyan u ngangan nu ilalabu’ay a uzip nu mita, 內臟 haw. aminanam henay tu kamu nu mita. liel u 脖子 hanu hulam. baluhang 胸膛. cucu 胸部. pukuh 關節. tusuz膝蓋. puna肚臍. udu臀部. cakalecad u:du sa, u項鍊 kuyniay. sapihiza u kazali’. [[tangan:Human_arm_bones_diagram.svg|thumb|ukak nu tademaw]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:身體|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-身體]] Taywan Sakizaya putiput(台灣撒奇萊雅族協會) i Youtube-dadipasan nakulitan ni Yiyang Sayun- nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:uzip]] [[kakuniza:2018-cacay]] 8t9xftewmc8mdecfbh7m3nj24nbaqut mingaduy 0 8789 65054 65053 2019-11-21T17:21:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mingaduy 游泳 o1ymz6w9kmza2n8e8iytlxtki7y7zhy mingitngitay tu ukak a wacu 0 8790 87293 65073 2019-12-07T18:30:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki i sumamad,miadup ku sakauzip nu Saysyat a niyazu’. malacabayay ku miadupay atu wacu. izaw kya ci Umaw hananay a miadupay, balaki tu kya [[wacu]] nu niza, maydih a mipatay hantu niza a mukan.matineng satu ci Ahe a wacu sa sakamu hantu niza: hani miadupay,caay ka hacica ku puc nu uzip aka,anu patayen isu kaku, kasuneng sa mapatay kaku, pauzipen kaku ali. anu miadup kisu a edapen nu maku kisu, mikilim tu aadupen. a edapen aku kisu mikilim, mizakep, anu caay edapen aku kisu a mangelu’ kisu caay haw.hang! sa kya miadupay: pauzipen aku kisu! a miedap kisu i takuwan a miadup. Ahe! a tabuyu ayza a demiad uysu tu ku aidaen. amahica saw! a miawaw han ku cabay aku, sacabayen namu miadup. Ahe kaapah kisu! tabuyu tu kuheni, kakizemu nina kuymah atu caket tanengtuay taluma’ sa .ya miadupay! na maliwasak kita a miadup tu kalalayan. kedamay, anu cima ku sayadahay a niadupen? nika a caay kamu pakademec i tamian. icelang kamu, mahaminay tu kamu haw? matinengay kami u miadupay, amana kahiza kamu. hang isaw! masasekel henay isaw! caay han kacelem ku cilal sa,anu nima ku sayadahay, ciniza tu ku makademecay. hang! na malingatu tu kita a masasekel i .eyza! eyza u! amana palaliwen.yadah ku nikaala ayza sa ci Ahe,calikaka,akiken kina tabakiay tusaay a kalalayan, piyazihi tu kiza tatuluay ya makupitay a kalalayan,a tayza kaku miazih u canan ku kaala nu heni miadupay.( aw! edapen kaku! aw! edapen kaku! a cima ku mamiedap i takuwan!) sa ci Umaw,matengil tu ni Ahe: Umaw! kya madebay kisu saw,madukaduka tu ku uzip,kadihiyan sa.pacabayen ni Ahe ku madukaay taluma’ nu miadupay.hansa ci Umaw: “anu nayi’ ci Ahe miedapay, ayza nipiadup, akay ku mapatay kaku. edapen ni Ahe yadah aca ku nizakepan niza”.kukay!kukay! sa ku i lalabuay nuluma’ kukay sa tu nipiedap ni Ahe.anuayaw ka i luma’ niyam mueneng, pahabayen niyam kisu, a miadup sa edapen isu,aedapedap sa kita, kapah mahini? hang! sa ci Ahe, i tawya itiza satu ci Ahe i luma ‘ nu miadupay mapulung tu mukan. tanu namuh satu ci Ahe, mapawan tu tya i buyuay a miadup a cabay. sademiad sa misakakawaw, katukuh ayza mihalhal henay i cinizaan, caay henay pukan tu amin. mangalay tu amin.<br />tawki sakalamkamen ita ta buyu’, pataluma’en ita nikaalaan a tuud, a sipawada ita tu katuuday.katukh sa, malinges ci Ahe tada caay kamu, caay simawen namu ku nikaalaan a adupan. kanen aca namu, tada caay kamu. hanima matenes tu kisu, inay’ sa, sademiadtu kami misakakawaw,ngelu’ satu, mangalay aca kami. kyu, liayaw satu kami a mukan.mahini haw, tawki! a hicannaca, patelac tu kami, anuayaw mukan kisu tu titi sa, pangitngit han kami tu ukak, kapahtu. makatengil satu ku miadupay, matineng tu tiza kawaw, hinum hantu niza ci Ahe atu malacabay a wacu. pataluma’en amin niza a pahabay. malacabay tu kuheni.<br />nu mahini, pakan hantu nu tadeemaw tu ukak ku wacu taayza, nu mingitngitay tu ukak a wacu sa. [[kakuniza:Lami' Kulang]] tn6on2l3xbbdfwikpb6rul8vflij43c mipitulikan ni Yu Ku Tipus Sayun-Lalud dadayday sa. 0 8791 65078 65077 2019-11-21T17:21:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Lalud dadayday sa == '''<big>atayza kami ipuyu'anusanal.</big>''' '''<big>amana kaudad.</big>''' '''<big>mahizakaymi</big>''' '''<big>ulaludtu,namalahuk.</big>''' '''<big>maudadtu.</big>''' '''<big>haemay</big>''' '''<big>kay izawku.</big>''' '''<big>dadayday. kanamuhen numaku.</big>''' '''<big>mitengeltu nikamasuni.</big>''' '''<big>夏日蟬鳴</big>''' '''<big>我們明天早上要上山</big>''' '''<big>千萬別下雨</big>''' '''<big>若如此</big>''' '''<big>午後</big>''' '''<big>就會下雨</big>''' '''<big>不知道</big>''' '''<big>也許有 蟬鳴</big>''' '''<big>是我的最愛</big>''' '''<big>聽蟬鳴悠悠</big>''' '''<big>的聲音環繞耳旁</big>''' '''<big>像似對我唱著慵懶的歌曲,好輕鬆。</big>''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] k317f7gpf6bs0583xt1b9e8fa3o8fmx mipitulikan ni Yu Ku Tipus Sayun-matinengay mi sangaay tu luma'mahamintu niza.amuliays i . 0 8792 87294 65083 2019-12-07T18:31:47Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''matinengay mi sangaay tu luma'mahamintu niza.amuliays i .將要離開時, culal老闆出現satukaytawki。''' '''kunibikuli.numisu. amiliyastu haw. Kunisazi:kuzay.anisangaan numisu. [[cacay]] a luma'kunipabeli tisuwan.''' '''han nay dawki . kaysasayhu'木匠。''' ''' ''' '''kasenuhan numisu.''' '''hubaw ! cacay a demiad. mahamintu.''' '''hang han nay dawki.''' '''satukay dawki''' '''i naluma' sa u sabaidh numaku i disuwan .tuwa macekil kay misasayhuay木匠''' '''kan u kabanaan kanca caay kahatinien kuni''' '''sabisangasa .ka haymaw.han kay  "zizawhan"''' '''matiay u luma' nu mi a a may ku ni sangaan.''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] h187nkvbhni299ppvvaory5gy5x58py mipitulikan ni Yu Ku Tipus Sayun-nu wama a demiad.palimula’kentu. 0 8793 65089 65088 2019-11-21T17:21:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] '''爸爸節快樂nu wama a demiad.palimula’kentu.''' '''nanay lipahak ku在神的祝福之下 wama hananay爸爸節日, a demiad.mapadaesu nu pauzipay我們要感恩賜給我們生命的所有 。''' '''mikukay kita ayza.''' '''malaheci nuni haymawhan.  hadidididiken一點一點的努力, kunikaicelangan.''' '''kay a mabuwahay。變多。nika izaw媽媽在幕後推手,努力不懈的支持辛勞 kunikangelu'an, nuwina媽媽 hananay.atudemidemiad. tunibacuker .nuwina' isakalaheci 成功的努力,日復一日''' '''numa kayzaay .累積的結果''' '''i nisaicelangan.''' '''ma adih kunikasupet''' '''katuudday.''' '''kunisaicelangan''' '''a mikukay kita nunazikuzan默默的''' '''tezep sakatuudday''' '''a wena'amin我們要感恩母親幕後支持''' '''sulcal sakubalucu'同心協力''' '''a patizng成就一個''' '''sakangaay.atu.''' '''sakabangecalay.幸福美滿''' '''nunikauzip aluma'的家庭。culcat同心協力。''' e5av15vja6ey4z19sw8lm4ihcv9f65d mipitulikan ni Yu Ku Tipus Sayun-paydemiad misulitkaku tunademiad asulit. 0 8794 65107 65106 2019-11-21T17:21:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''寄不出的一封信''' == '''paydemiad misulitkaku tunademiad asulit.''' == '''bulatu kaku i disuwan.mahicatukisu hani !,nademiad a''' '''salityadah ku mazatengay i tisuwan. kanca'bimelaw witu''' '''itizaay atademaw.haw.''' '''u''' '''tademaw hany kay.''' '''malaheci u caayka sizuma.nika misabalucu'tu i  nanudawya.haw !''' '''cacaykaku patayza i''' '''maketun nacaku nibisulit tu usi.''' '''maydih a cakaku a''' '''milimek adaiza milisu i tisuwan.hani ! ,''' '''amanaka imelang haw anumatenes tukisu itiza bimelawwitu tademaw.caay kalecat.tunumita.caay kacima ! isutu kalihalawwan numaku i a mana ka lihanaw itakuwan haw. kapah amin itiniaya. ayza i kalahukantu caletec haw i tizanulala' nuhiday a niayzu' kanalaze pizizawentu. kalahukantu malahuk henig i .''' '''ayza ademiad u bilibayan. i tizatu hawkisu.''' '''a nuci:latu. i tangasatu. maykayni nu wama'an.''' '''ademiad. inayi kisu.''' '''sakapah hantu haw.''' '''今天是星期日''' '''mahicaay tu hakiya kunika uzip nina tina mihmihcaan.''' '''anu cila'tu may kay nitu pisulit tusay demiad day a sulit .''' '''i inwtu kubaliyus mahicatu hakiya kisu i nayinayitu. dekideki numisu''' '''kamahizatu ! ,''' '''mabulahtu mangalebtu i sa malalemed tu ku sapisulit numaku. 淚水濕透了我的筆記本,i katangaan tu delug nu labi inayi'''' '''ku tekiteki' sa macekil   kuni kabudi'  zizawhan azaw u sepi' mabiyalaw acatukaku i mahicatukisu kapahtu haw?''' '''saka sigpayan nakukisu kuni sakatateng'ayi''' '''a balucu'satimlentu''' '''u isutu kuhalhal lan numaku.''' '''idizaw kisu''' '''pizizaw wituhaw .''' '''itizatu i lutuklutuk kan haw .uyzatu依舊kanca izaw ku''' '''silangiwngiway.難言之隱makesem我心中難過kubalucu'numaku.''' '''hani inw tu maykayni mahicatukisu? masasibud han nay baliyus.makakilultu''' '''maudadtu i tini. a hicaen nacahamay.''' '''ayza a demiad''' '''u numamihulul ademiad sa !''' '''nu layak dada'.漢人的日子情人節''' '''u tademaw hananaysa''' '''anu mi lihizatu i hekalsa masatinengtu sadiput平安ahicaen naca satezeptu canacanan akakawawan atu palihalal.''' '''平安平心tucabay anu aniwiwku balucu'孤單的心''' '''nucimasa matineng mitatibay anu i luma’tu.''' '''hubaw caayka tinengtu mabelilih tusaka izuma'ay atademaw. wizaan''' '''pakaylay kansatu misuayaytu mayinah. atu mitatibay sisakatawid.''' ''' 很懂的''' '''單心寂寞的心,mitatibay偏差halu nika uyasa.''' '''陷入憂心但是''' '''misuayaw面對或遭遇pakaylay勉勵kiymi面臨''' '''mibanbang.勉勵''' '''sawsawni mayinahtu氣憤 miedis遷怒 mabaluduhtu. 發怒''' '''anu adidikay atakulapsa zizawhan kay bihidasaw.粗心大意''' '''bihidsaw臉色''' '''欺負masawacu tuwaca!甚至深深的mulcekay.''' '''uyniyaca甚至''' '''maucung生氣''' '''malinges生氣''' '''amana hatiyaen.mizizawtu nikauzip nutademaw.''' '''   uyniyaca  i mulcekentu hamay kunikauzp.''' '''kasa'timan tuku i lalapuway nuluma' nay izawtu saading''' '''nu katuuday.''' '''u kabaliyusan a puu'nu numihecaan.''' '''sa u lalud.misabalakas kina baliyusaan. makakilultu~pizizaw wituhaw ! i dizatu kisu ibuyu’nu di’tu聖山 nu hulaman haw!yuzatu kaku.''' [[kakuniza:Yu Ku Tipus Sayun.]] [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 8y9swd896gbmyd8e60t5i0f4px6wo0a mipitulikan ni Yuku Tipus Sayun-Mucelemtu kucilal, 0 8795 65112 65111 2019-11-21T17:21:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''Mucelemtu kucilal,''' '''a duut tu .maydih kaku i kalapian .''' '''muculil kaku. i nakalapian. ca'caay kapacidal. yadah ku dademaw''' '''muculil ayza. saka namuhen nu''' '''kaduuday i nayi tu kucilal. sisa kay''' '''dihan .nu say kay dayni i bisakapah tu''' '''uzip anu hacuwa' cacay a datukian. kuni biculil. izawtu kuni  bisauntu.kapah ahaenan.kuni biculil. nay mihadiay. tukuuzp numita.may pananuwag'antu. izangita. anuhatiay''' '''han kuni biuendu.''' '''a tanekdek. kuuzip. sisa kaynamuhan. naku kunibi celem nucilal.atu nikaculaltu nu bunac. izaw aca ku buis.anusangelac.''' '''sa ku kudem.a izawtuku bunac. mati a u nipadingkian.  nu i tapukuay i.''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 59g5dfxwywypqjxwhlmcbyffeci5bcj mipitulikan ni Yuku Tipus Sayun-U kakitaan matiya unanum azihen, 0 8796 87295 65117 2019-12-07T18:33:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''U kakitaan matiya unanum azihen,''' '''U kakitaan matiya unanum azihen,''' '''anu halipaayaw tu''' '''[[tademaw]] hananay''' '''Itangasa'macaked tu nuilucnita.''' '''matinetu misadem''' '''acaaytu piaam.''' '''u tataneng henay''' '''kita a mutizeng muculil tumabataday azazan.''' '''saicelangen nita.''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] m5v3oiqqjp9mu8bhzxp6qqeo91ml8ks mipitulikan ni Yuku Tipus Sayun-a mana pitungaan 0 8797 65122 65121 2019-11-21T17:21:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''a mana pitungaan''' '''tukatuuday''' '''anu tanungabil  sa''' '''a inaaya kuwantang''' '''kuni kauzp. kasikaztu''' '''may saieulang.''' '''adasay但願acaasa.''' '''pazazatukuheni,''' '''anu misahica''' '''kanca ayaw i mitengil.''' '''pacuay kumay''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 6vrkmtzn99n1n0gc31bqu0xro1zeajx mipitulikan ni Yuku Tipus Sayun-ademiad. nanucila akalabiyan. 0 8798 65127 65126 2019-11-21T17:21:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''ademiad. nanucila akalabiyan.''' '''maydihkaku minanm. tusicedamay.''' '''tahekal muculil  atayza ipataymay. tuw apa acatu .要付費''' '''makapawway. tu kalisw .kuy padelay kaku tuwawana.''' '''i taway ni bihalhal  tuwawana.''' '''abaacatu ni cakayan  numaku tu nananuman .''' '''izaw ku bai mipaypaytu. sapabeli tumalawpesay. ababalaki mituduh'tu.''' '''dayzakaku mipalita.( bai misahicakisuhani)?''' '''bacubeli kay bai satu mihalhaltu kaku.''' '''ipabawway. ababalaki. tunay kalisw .''' '''kay a izawtu sabicakay tu tuud atu kakaenna sa.''' '''(ayza abulad u kawaw nu layak naysa dada').''' '''simsim satu kubaluce’aku. ahatiayen tu kunumita kay izawtu.''' '''ku kalisw nu i lawpessay a babalaki.''' '''numita nay caytu bilieglieg. tukakaena.''' '''(layak).hatizaen .nuheni kuni bikukay. tu malawpes say a babalaki.''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] lhckdrw4koi3jztwn92dmdakhebii4i mipitulikan ni Yuku Tipus Sayun-micalap tu bangbangan. 0 8799 65132 65131 2019-11-21T17:21:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''micalap tu bangbangan.''' '''Milakalak Kan muliyaw pacakad''' '''misaicelang mauzip.''' '''yu lasubu abinabinaaytu amhcaan''' '''itawayhe cabesiwhan amin nababalakian nita''' '''Kuni debngngan nu ada atu kukung.''' '''milakec awas hacacacayentuisasa'''' '''aynu lala'amin wizaymin masazazaantu''' '''kumapatayay,nababalaki,ahicaennaca. tumayduba'''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] h54aac2l77acc3ubda2gyqy21m6t599 mipitulikan ni Yuku Tipus Sayun-mizizaw ci bakian . 0 8800 65137 65136 2019-11-21T17:21:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''mizizaw  ci bakian .''' '''"wa" :zizawhantu ma babalakitu! ku wyai’wyai''' '''zizawwen .''' '''walu a bataan izaw ku walutu. amihecaan .''' '''mahiza kida u dademaw. ihananay.''' '''anuhatizatu sa.''' '''i nayi nayitu !''' '''wiza satu kuni pihalhal. i''' '''tangasaan.nubiawza!''' '''i tapuku amikilultui pabaway.  ''' '''ayza a pulad  i walu'''' '''ayi a demiad u nu''' '''wamahanay a kawaw.''' '''pakalimulakentu. numita hang haw.''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] hlu39j5htth67iescogcbys1by8skw6 mipitulikan ni Yuku Tipus Sayun-paynihan I lamal malasawacu' 0 8801 65147 65146 2019-11-21T17:21:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki paynihan I lamal malasawacu' == lacul: == paynihan i lamal malasawacu' binacadan hatiay pinapatesay tu caay katalaw tu lamal itaway awashan may kay misaicelang mauzip kuy aydah kumalawbesai namin caaytubakahemhem tu bates hizasa kubinacadan nu Sakizaya. sabenuhanku lamal amisaicelang palekal atu pisulimut tuni kaliwasang nita. misapacakad namaykayni kapahtu misabalud nazikuzan nababalakian nita. amutizeng muculil mabataday a zazan == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natiengan == [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] bpureqp6pgdszb6aj1f1pz2531ah4gt mipuyuh 0 8802 87333 65172 2019-12-11T12:52:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki =='''mipuyuh 理髮'''== == sapuelac == [[tangan:Hair_Salon.jpg|thumb|mipuyuhay a patyamay]] muculil kami i zazan, anu ma pulin, anu matukud kita tu baetu sa, adada'tu ku kuku' nu mita. anu micikcik tu lami', masenat(割) tu taludu'(手指), adada' tuway. anu mapacek kita tu pacek sa, u zuma ku adada' kita. adada' kita, namakay izaw ku 神經 i banges nu mita. i labu' nu kidu nu mita, isasa' nu banges nu mita, kayadah ku izang-husu(血管) atu 神經, izaw amin. anu macucuk tu 神經, izawtu ku 感覺 nu mita. anu maduka' , adada' tu kita. uyzasa, u bukes nu mita atu kanus, inayi' ku 神經 atu izang-husu, sisa, anu mipuyh kita, caay maizang, caay adada'. u lakelalan(原因) kuyni. mipuyuh sa, u zuma a ngangan sa midiput tu bukes, misayit tu bukes. nasayitu ku bukes, kapah azihen. malisimet ku bakes atu wayway. mipuyuh sa, taneng i luma', taneng i patyamay. ayza a demiad, yadah ku miyupuhay a patyamay i zazan. yadah ku mipuhayay a kawaw, yadah ku kakuniza nu bukes. izaw ku matekesay, izaw ku yasuyay. ayzasa, izaw ku mikulitan ku bukes, yadah ku kulit nu bukes. i zazan sa, yadah tu ku kawaw nu mipuyahay. anu tanaya'tu ku bukes, tayza mipuyuhtu kita. u tatayna sa, maydih bangcal sakyami, hina tayzatu i patyamay mipuyuh, mipatangah(洗頭), asaca mikulit tu tangah. anu maubad ku bukes, pakulitan ku lumeniay tu bukes. mipuyuh sa, u laliday a kawaw i uzip nu ayzaay a tademaw. [[tangan:House_of_the_Ming_Dynasty_in_Dinggujiao_of_Nantong_02_2013-01.JPG|thumb|mipuyuhay a patyamay nu Hulam]] == namakayniay a sasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:理髮|wikipayke-理髮]] 兒童百科全書-追根究柢,鍾文出版社,2000 a mihcaan nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 nasulitan ni [[Tuku Sayiun|Tuku sayun]] i 2018 [[kakuniza:kidu]] n2tulava2j6fa5gc18kat9n0k8s63m5 misabalucu’ 0 8803 87334 65192 2019-12-11T12:52:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == anu miazih tu iga(kacudu) kita mahiza u mitengilay ku kungku nu [[cacay]] a tademaw. == malecad ku piazihan sa,caay kalecad ku mizatengan,caay kalecad pibekbek i balucuay. u saayaway masukaazih nu tademaw i, cayay kutatengay a wayway nu maazihay ita. anu mahicasa ci [[balucu'|balucu’]] a palida zahkez saka uzip nu mita a tademaw.izaw aca ku icelangay nu balucu’. sabalucu’an a kawaw sa, caayay kasimsiman aca, muculil i ka uzip nu tademaw, yadah ku kangeluan, katalawan, malabades, atu izaw ku caay kalaheci a kawaw nu misu. anumahini sa, ahicaan nu misu mipili saw? a langiwngiw haw? a sangaleben haw? sa damesay mulisimet ku balucu’ haw? uynian sa patatengaay nu icelang a ma uzip.<br /> nika niculilan nu uzip balaki balaki satu kita, kita i,amana katabaki kubalucu’, u kasenengan nu tademaw, izaw tu ku talahaday,miliklikay a tademaw, sa icelang mi mi sinanuten ku balucu’, misuayaw tu hicahicaan a lapades, atu ngelu’ sa, amana piales ku balucu’, caayay kasumad misaicelang ku misabalucu’an tu pizawis ku zumazumaay a kalemedan tu nu misu. == icelang nu uzip == nayi tu ku tabakiay tu tatengaay tu “icelang nu uzip”, u pazazan nu sakalaheci, maka i lalabuay nu balucu’ a misabalucu’an misadimel tu uzip. nika caay ka sumad ku i lalabuay nu balucu’, izaw henay ku atekakay i uzip nu maku saan.ku mahemin ( muetem) nu balucu’ aku.itini i “uzip” nu mita, izaway ku i pabaway a mipupuay, midumaay tu culil nu uzip ita,sisa singalih ku pazazan nu tatengaay a Wama. == saicelang i lalabuay nu balucu’ ku patatenga nu maku. == saicelang i lalabuay nu balucu’ ku patatenga nu maku. i tini piculil nu “uzip” nu mita a pakayniay i kawaw.aca edeng u pazazan nu balucu’ i ci Wamaan.izaw ku Wama a midama, a mipazazan titaan, patatenga ku baluca’, pizawis nu mita ku nisabalucu’an a kawaw. [[kakuniza:Lami' Kulang]] 95jgp3ekyiqd868tiz05gqg8j44byok misabaluhay a kamu nu Yueminhui- sakacacay 0 8804 87335 65205 2019-12-11T12:52:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Yuancumincu nu pikingkiwan atu patizeng tu [[kamu]] a congsin misabaluhay tu baluhayay a sulit 原住民族委員會語言發展中心創新詞 {| class="wikitable" |caydan |單行道 |- |petundan |平交道 |- |tikaldan |自行車道 |- |sidiwdan |快車道 |- |melakdan |慢車道 |- |la’sa dan |地下道 |- |culildan |人行道 |- |nataldan 5 |國道(5號) |- |salawlic |雙黃線 |- |kebalic |斑馬線 |- |emenglic |停止線 |- |kacawan |轉運站(公車) |- |simalan |加油站 |- |culilan |徒步區 |- |piliutan |待轉區 |- |balatan |十字路口 |- |lawa’dan |交通管制 |- |nahdawlu’ |紅綠燈 |- |baladan |路肩 |- |piciuya |剪票口 |- |manakayni |禁止通行 |- |palabangan |遊客中心 |- |halzengan |候車亭 |- |tukalcaw |月台 |- |kungaw |天橋 |- |cunakiu |駕照(駕駛執照) |- |culilkiu |行照(行車執照) |- |helkiyan |機場 |- |tepa’sing |測速(照相)器 |- |lawa’siw |速限 |- |cepmeki |除濕機 |- |acakki |乾衣機 |- |dangsingki |烘碗機 |- |cuedetki |冷氣機 |- |lisiuki |提款機 |- |usiki |計算機 |- |cakayki |自動售票機 |- |damsuki |自動繳費機 |- |liynki |列(印)表機 |- |lupbulki |吸塵器 |- |cekulki |監視器 |- |wypalud |微波爐 |- |piyattukal |電梯 |- |adihan |視訊 |- |cayliyasdi |隨身碟(USB) |- |kulitlit |彩色筆 |- |liunglit |蠟筆 |- |hunlit |粉筆 |- |tudu’lit |點讀筆 |- |luma’ bangsi banglud kiu |(家庭、寒假、暑假)作業 |- |nulinum |膠水 |- |sukudad |字典 |- |tebuldad |聯絡簿 |- |emicki |釘書機 |- |liawlit |立可白(修正液) |- |sapadih |海報 |- |tinengpad |公佈欄 |- |bwahngu |顯微鏡 |- |bakingu |放大鏡 |- |baatngu |望遠鏡 |- |pacungtungan |總統府 |- |satalakawayay |行政院 |- |paulicay |立法院 |- |pahuingay |司法院 |- |patanengay |考試院 |- |pasebengay |監察院 |- |palcabayay |外交部 |- |paykanatalay |內政部 |- |pasupedan |財政部 |- |pakalisiway |經濟部 |- |misaybangay |法務部 |- |padadanay |交通部 |- |palangatay |國防部 |- |palangaway |文化部 |- |acek yanen |衛福部(全稱:衛生福利部) |- |palatlatay |體育署 |- |pakincalan |警政署 |- |papu hekal |環保署(全稱:環境保護署) |- |pacilisay |水利局 |- |papidangay |觀光局 |- |paydadanay |公路局 |- |papanengay |消防局 |- |pakilangay |林務局 |- |palala’ay |國產局(全稱:國有財產局) |- |panangelu’ay |勞保局(全稱:勞工保險局) |- |pasu’metay |水保局(全稱:水土保持局) |- |nugayngayay |客委會(全稱:客家委員會) |- |nu nupunu’ay |智慧財產局 |- |pacekulay |中央氣象局 |- |papikuliay |就業服務站 |- |satanengita |原住民特考 |- |ngadcan |元旦 |- |kudcan |除夕 |- |laludsin |春節(農曆新年) |- |midangsin |情人節 |- |iumulasin |婦幼節 |- |sikmensin |清明節 |- |inasin |母親節 |- |wamasin |父親節 |- |paecangsin |端午節 |- |lahbalsin |中秋節 |- |saydansin |教師節 |- |kanatalsin |國慶日 |- |tamcalsin |聖誕節 |- |tadalisin |(各族)歲時祭儀日 |- |cadanmiad |原住民族日 |- |sapacudad |公文 |- |tengdad |聘書 |- |pacudadan |受文者 |- |pacudaday |發文者 |- |patineng |頒布 |- |uculan |派令 |- |kawlahcul |獎懲令 |- |liccul |法令 |- |dakepcul |通緝令 |- |tudud |授予 |- |pabelih |駁回 |- |eteng |扣押 |- |lickay |法拍 |- |tantwa |土地(所有)權狀 |- |huliu |戶籍謄本 |- |makaway |過敏 |- |kahung |中風 |- |masikata |便秘 |- |manah |痔瘡 |- |ugang |癌症 |- |kasulalisan |流行性感冒 |- |labuayising |內科 |- |hekalayising |外科 |- |wawaay i sing |小兒科 |- |tataynaayising |婦產科 |- |ungayising |精神科 |- |pakapahay |復健科 |- |sapayuay |藥劑師 |- |pabulsengay |麻醉師 |- |nalay misaydang |實習醫師 |- |tugusay misaydan |主治醫師 |- |paisingan |診所 |- |isidayelun |輪椅 |- |taneng lahud |溫度計 |- |cacician |手術室 |- |tebulan ising |急診室 |- |palutungayan |嬰兒室 |- |u: i: u: i |救護車 |- |sahanhan |氧氣罩 |- |ngalebdekuwan |加護病房 |- |tadasapayiu |成藥 |- |cuduh nu idang |血壓 |- |adi’aycilkay |細菌 |- |laliday imelang |傳染病 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [http://ilrdc.tw/research/newwords/newword106.php 撒奇萊雅族推薦族語新詞Sakizaya binacadan namicuzuhan a baluhayay a sulit] [http://ilrdc.tw/ 原住民族語言研究發展中心Yuancumincu nu pikingkiwan atu patizeng tu kamu a congsin] 黃金文,葉珠君,陳玉蘭 3owfqwjzh5vmmpu15onvo3ac0wjduo6 misakanusay 0 8805 87337 65211 2019-12-11T13:23:47Z Corainn 30 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki misakanusay == '''kakiliman''' == <br /> == '''nilacul''' == === u sayaway ani pisakanus.美甲基本保養 === * 使用75%酒精消毒手部 u alukulu(酒精) 75% sapibanaw tu lima 美甲師先消毒自己的手,在來消毒客人的手部,消毒步驟由手背→手心→手指縫→指甲縫,由左至右使手部達到清潔的效果。 * 卸指甲油 a mutupelak tu samal nu kanus. * 使用櫸木棒清潔殘膠 au culay kusapisulas tu picpic(殘留物). * 使用真甲磨棒修指甲的形狀 au真甲磨棒 kusapi sanga tu kanus. * 使用餘粉刷將粉塵掃除 au餘粉asulac kusapisulac tu langbul. * 使用指緣軟化劑 ausapaka ahemi’ tu kanus. * 使用鉄推將指甲上的甘皮推開ausacuduh(鉄推) ku sapitupelak tu kanus. * 使用甘皮剪修剪過多的甘皮au甘皮剪 asasayit tu yadahay a banges. * 使用細抛磨棒將甲面粗糙面磨滑順au細抛磨棒 ku sapikilis tu calekahay a kanus. * 使用抛光棒將甲面抛光 au sasulac ku sapatumeli’ tu kanus. * 使用指緣油及乳液將手部做最後保養 au 指緣油 atu 乳液 ku sapi保養 tu kanus. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza [[Sakul a niyadu’|Sakul niyazu']] [[kakuniza:Lisin Kubung]] b6tzntpvavh372am2efworhw5tcouvp misanga' tu belbel 0 8806 87336 65216 2019-12-11T13:23:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u nalimaan misanga’ kya belbel nu [[Sakizaya]], u amisapibetik nu mabalaway, izaw ku sepatay a paluh, u pabaway, u lala’ a Di’tu i sasaay , u tuas atu Malataw i kawanan , i kawili. pahcek i lala’, sibali. sayadahay ku paluh i enemay a bulad mihcamihcaan. miala ku matalakay a paluh.    saayaway, saiten ku caay kakaydihan, micengel i naman tusa a tatukian. === sapisanga’ tu belbel :    === # sahmiay apuluh    #  ciid nu pahpah nu apalu    #  auk ( telisen ku auk )    # buseten ku tangah atu puluh.    # saiten ku sepatay (malasepat)    # saiten ku mahida ku bituka    # misanga’ tu belbel    [[kakuniza:Padakaw Lami']] 7go1c0g1oxd3am3zsmo9qwo6zopdz1f misanga tu kitaki sulitan pakacacay cebang:cacay-tusa tidis 0 8807 87342 87341 2019-12-11T13:31:45Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u tabakiay a nabalucuan nu ama. isaayawway kaymi hawsa. u mahicaay ku kakalayan atu lala? uwu’ ku kakalayan,makuta ku lala, inayay ku likat, aw~, inayay ku likat! inayay a~, inayay ku canan canan! inai’ a~, inai’ ku cacayay a [[tademaw]].(misanga tu kitaki sulitan pakacacay cebang: cacay-tusa tidis) 金句 u likat nu kitaki’ aku, a pakayni I takuwanam, a caaytu pakayni I duutay amuculil, a mapaedil ku uzip. (約翰福音 pakawalu cebang: sabaw tusa tudis) u sakumu nu ina: mizaten tu yu adidi’ henay, cimaatademaw namitanen min tu amatalaw tu duut, u zuma macekuk’ ku babalaki. u zuma izaw icuwa ku kaliyuhan a kungku nu ditu’. u zuma satu miazih tu tilibi sa pateng (故意) sa kawini (用) tu katalalaway a wayway. samahinisa, tanen apasubana haycan (擺脫) matawlaw (怕) tu duut, uwawa adidihenay amihecaan pasubanaen tu 聖經 a kungku, u babalaki miala tu dil pabelien tu wawa kadimel, tanektek 資訊, nakamuan a kungku kapah asipen i 聖經 nu mulaay. Atu patizen i uzip tu adingu, Kapah mala pipadasu’ tu wawa. misaluc nu wawa: mikukay tu ipapaway a wama ci yis kilistu pabeli I tamiyanan, duutay a kitaki maazih ita ku dil nu ama, a padil ku salungan. mikukay tu wama, a padil,miabibi I tamiyanan. [[kakuniza:Dayas Siku]] mhcnn6as4ajsueyslzw3xnxr3pqe2x7 misanga tu kitaki sulitan pakacacay cebang:tusa-lima tudis 0 8808 87339 87338 2019-12-11T13:26:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki pakacacay a demiad adingu nu wama,miculil i pabaw nu nanum, adingu nu wama,i pabaw nu nanum miculil, sakamusa izaw ku likat, sa izaw ku likat! kapah ku likat,salungan ku likat, azihen ku wama, manamuh ku balucu. mitulun ku wama: duud atu likat, alicinuwasen! duud atu likat, alicinuwasen tu. namakayza, demiad a likat, labii a duuday, izaw ku sandeb, izaw ku sananl, uniansa, pakacacay a demiad. (misanga tu kitaki sulitan pakacacay cebang:tusa-lima tilis) 金句: ukasatiman a kamu:sakamu sa ku [[wama]] izaw ku likat,sa izaw tuku likat. (misanga tu kitaki sulitan pakatulu cebang: tusa tilis) milunguc nu wawa: mikukay tu wama! isudada’ ku misakamuay "a maydih izaw ku likat", sa izawtu ku likat! nisangaan isu tu likat mikukay kami, nay mapaedil ku kitaki’, nay maydih ku balucu’ izaw ku dil. misalunguc tu wama a midiput nabalucuan niyam a dil. nay mauzip kami i kitaki’apadil tu ama ademidemiad. 親子靈修:itiza I kabian kaku milikat tu laci’k,atu ci kumud mazih ku likat nu laci’ k salungaan. saakuti’ saku balucu’, 親親 miabibi tu wawa, itini i kangaay(慈祥) nu balucu nu wama mabi. [[kakuniza:Dayas Siku]] k8mkyuq1gpjwkr6zufzz8up0wt9m4mw misanga’ tu alibungbung 0 8809 87343 65234 2019-12-11T13:33:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki sakacacay, milasul tu tu kakawit atu takini’, tayza i umah mikilin tu palingad (林投葉). sakatusa, hanu kakawiteng niletek tu [[papah|pahpah]]. sakatulu, hanu takinien mitulis tu cika. sakasepat, maneng mitulis tu cika mibanaw tu pahpah sakalima, misanga’ tu alibungbung. sakaenem, masanga ku alibungbung laculan tu belac, dahkad hantu. sakapitu, asu’ yo~ [[kakuniza:Miku Kumud]] 44d389u5pirefo0tmk8rs5zih40ida9 misanga’an nu kaput micudaday 0 8810 87344 65239 2019-12-11T13:34:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki 底色是白色,中間圖案是紅色,是八顆石頭上的圖案,表示風吹,雨淋,火燒,土生,要謹記祖先經歷的過程,手臂上有黃色,紅色的綫條,黃色代表著我們的土地,擁有黃金的土地,紅色是紀念祖先們為我們打拼留下來的汗血。 u sasa u sanelacay, u teban u sumanahay, u kuli nu waluay a pa’du, u sakasaan u yup nubali (風吹), u lesa’ nu uda (雨淋), u tudu nu lamal (火燒), u langaw nu lala’ (土生), a manakapawan tu satuluen nu tuas, i kawanan si kalawlaway atu sumanahay a kulit, u kalawlaway u lala’ ku sausit, u ekiekimam ku lala’ , u sumanahay sa u kinien nu naicelangan nu tuas. 後面的設計是 wawa nu sakidaya,加上我們的聖石-三角石。 u telus nu [[Sakizaya|sakidaya]], tapiyingan sa u pildac. [[kakuniza:Lisin Kubung]] b57aozvyfgsby5ozi5s1z3xpdyuztzc misapudahay 0 8811 65244 65243 2019-11-21T17:21:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki misapudahay(不良少年、流氓) 44xzfh073rntug8fd0shm79ybrsm0hh misaudad- Misaudad nananuman 0 8812 87345 65258 2019-12-11T13:35:21Z Corainn 30 /* sakacacay a kamu */ wikitext text/x-wiki == misaudad- Misaudad nananuman == === u sulit nu Hulam === 祈雨祭-飲水思源 === sakacacay a kamu === isumamad, u malukau amin ku [[tademaw]] nu niyazu’, nayi ku lawad, balakitu ku tipus, kubkub atu lami’ , cilalan ku limaay a bulad, takelal sa ku tapuku, miladay tu ungay ku ladem. Cacau kazih ku kenut, anu cayay tu kaudad, u kangalayan kina miheca. Namahiza, patatengiden nu tumuk, a misaudad sa ku niyazu’ nu sakatula ademiad sa patuzu’ tuuk mapalaway tu sapakasaw nuheni. === sakatusa a kamu === sakayulu a demidiad, misatunuz ku mapalaway amin, tusa ku tayu alangau iluma’ nu tumuk, malingatu paudad han nu tumuk. Saayay,tadietu tu mapalaway amin, maluyaluy tayza misaliwut tu putah nu tumuk, i ayaw nu mapalaway ku selal(kapah), a mibasbas tu zazan a mililid kawil alima snutakid, kawanan a lima sa sapuhpuh, yamapalaway amin sa miwatawat amin sa miwatawat amin tu sapippuhpuh nuheni, sapaudad a palaw, talaayaw, tazikuz, pahanhan, a katutu i bayu, malalid ku palaw, milunguc ku wina nu mapalaway, mapazazan tu sakatukuh i luma’ nu tumuk, adasay masikul tu nu udad adietu ku kelal, mapasenget tu, mapalaway a wina sa mihaymaw mizawis tu saka udad a sulul, palima tu sasulul nu udad, tayza i luma’ nu tumuk, a mipazen tu tunuz, daedac atup ah, sapazawis, adasay, udad, adietu, kelekelen atu dietu amin. === sakaatulu a kamu === namahiza sa nazikuzan nu kawaw sa mapahezik tu kawaw nu mapalaway mipalisimet tu nazikuzan nu mapalaway, i luma’ nu tumuk ku katuuday malahuk tu tunuz. === sazikuzay a kamu === sakatusa ademiad, kenutan tu tapuku, cayay ketenes, tansul satu maudad, sinanum tu ku nipalumaan, mahiza ku mapalaway hananay. Midiputay tu niyazu’ kuheni, u sangaw nu tademaw atu dietu ku mapalaway, izaw ku mapalaway kiya madiput nu dietu ku niyazu’. u puu’ nu Sakizaya malalasepat, u sadinsin, u lalud. u sadinsin atu kasienawan, u puu’ nu mihecaan ku sapilisin, anu ukamu nu babalaki sa u lisin nu Sakizaya sa anu u habay a lisin sa mitaan tu tauuku, u lala’, u tademaw, u dietu, kiyu masikaz tu dietu, manamuh tu tademaw, maylay aca a maluk a binacadan (cidekay). == namakay cuwaay a cudad == nasulitan ni [[Tuku Sayiun|Tuku Sayun]] nasulitan i 2011 a mihcaan [[kakuniza:mapalaway]] jjn81b5jpagvbiorlgjxyqr7g0q5qv0 misaupah(misaelaw) 0 8813 87346 65319 2019-12-11T13:36:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki misaupah (misaelaw, Hulam a sulit: 釀酒) u kamu nu [[Sakizaya]] tu sasanga’en tu upah, u “elaw” han. hudhuden ku “elaw” malaupah. Sisa,” misaupah, misaelaw” sa ku kamu tu pisaelaw. == 製造 == u hakhak ku sapisaelaw, tahepuen tu papah nu auk a mibasaw a pakasitamud. Anu sitamudtu kiya hakhak palamelamen tu baluhay a nisahakhakan a mitemi, pakay kuleng han a pitahab, pakalipay malaelawtu. sicedan a kanen. u sazazanan misalisin ku upah, mukaen tu epah sa, maladayay atu nababalakian a mauzip ku zateng nu Sakizaya. mala icelangtu nu uzip ku upah. == daesu nu dietu == Sisa,” U daesu nu dietu” sa ku mapalaway tu upah. Misail (mipuhpuh) sa ku mapalaway tu imelangay. Cupelasen tu upah mahadengtu ku imelangay. i ayaw nu lisin nu niyazu’, misaluma’, sikadabu, u tabakiay a kawaw nu luma’ sa, tawya sa a misaupah ku Sakizaya, caay kadayum misaupah. Sisa, kaluilangen ku sietim tu upah. == 祭儀 == u sazazanan mibaung tu dietu ku upah, taw:ya sa, u habay atu panay ku sasaupahen, caay kadayum misaupah, sisa, i tepal ku wawa a miazih, minanam a misaupan. u saasuay a elaw caay pilasang. Mitanam ku misaupahay a wina sa, paninacen niza ku wawa. qx7e1w6v50qrwpdn5fi6wui6banjr7m misaydan, ising 0 8814 87347 65328 2019-12-11T13:36:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == misaydan, ising === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文): 醫生 nu Amilika(英語): '''physician''' or '''medical doctor''' nu Zipun(日語): 医師(いし) === u canan ku misaydan, ising (misaydan, ising是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == r588b2pmi3wkx4o7rmnroxhbie3f1vw misulitan ni William Wordsworth kina “u palud” a sasulitan 0 8815 87348 65334 2019-12-11T13:37:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki “u palud” nisulitan ni William Wordsworth ku nu sakasengenan niza. kilul sa kaaku kumisakamuay ku “u palud” a sasulitan. “u palud” salisi sa kaku muculil, mahiza aniwniway a ladem, mibihbihan i buyubuyuan atu lihep. makaazih kaku tu masacinmay a paludpaludan i canglah. i sasa nu lidung nu kilang, i tapiyingan nu banaw, mahuyahuy nu bali ku palud. lalidiliding sa, mahiza ku bunac samelimelit i sauwac nu bunac ku melimelidan. paylilis nu sauwac, sadaduc sa cayka pudung. [[kakuniza:LamiHung]] fibz81ysvexo5xdnxz7e9yx5ztvwgdt misumad tu siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad 0 8816 106717 106716 2021-04-16T23:53:34Z 海螺先生 48 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki == kakiliman == [[tangan:National_Chengchi_University_(39177963401).jpg|縮圖|sapicudad tu Yuan-cu-min-cu a cudad nu kamu i Cheng-chi tabakiay a cadudadan]] u nazipaan nu [[Sakizaya]] a kamu nu misanga’ atu misumad tu “siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad” 撒奇萊雅語九階族語教材編修紀事 == nilacul == === ayaway a kamu === 2018 a mihcaan 1 a bulad 25 a demiad, muawaw aku aci Bunuk nay Cence tabakiay a cacudadan(政治大學) Yuan-cu-min-cu gankiw satebanan(原民中心). pulung kami tayza Cengta(政大) a buyu’ misanka’ tu “siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad(教材)”. tina sapicudad namakay 2002 a mihcaan misanga’. tulu a mihcaan masanga’ tuway, i 2006 a mihcaan kakakilul paisac. itawya misanga’ay a tademaw, ci [[Tiway Sayiun|Tiway Sayun]](帝瓦伊撒耘)、ci Syu Cenwan(徐成丸), atu ci Liu Zongce(劉榮次), tatulu a babalaki mabelec tuway. uyniyan sapasulitan a kawaw tu Sakizaya a kaum, macaliwtu sabaw enem a mihca, uyzasa tuyniyan a kawaw patahkal aca u zateng i balucu’ nu maku, mahiza u nacilaay a kawaw kuyza. [[File:Siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad.jpg|thumb|siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad]] siwa cedang sapicudad namisanga’ i nuayaw saan, inayi’ henay ku “ tama sapisulitan a sisetyimo(系統) nu Yicumincu a kamu”. tina sisetyimo namakay i zikuz nu 2003 a mihcaan misanga’ atu migankiw(研究). katukuh 2005 a mihcaan 9 a bulad, malaheci tu mitimaadaw(審查) atu milucek(確定). sisa, yadah ku caay kalecaday ilabu’ nu sapicudad. i nuayaw maisac nu 4-9 cedang sapicudad a cudad sa, haca adidi’ saw namisanga’ tina sapicudad, uyzasa, izawtu ku daecusay atu mungangaway. u zuma sa, tina sapicudad a nuzikuzan(背景), nay u uzip nu nuwawaay、kucung atu talakaway a micudaday. sisa, caay kalecad tu niyazu’ay a uzip atu katinengan. anu pasubana’ tu wawa kya babalaki, amapatelac atu mulalaw(迷惑), sisa, malibud tu kya babalaki. zayhan inayi’ ku malecaday a uzip atu katinengan i niyzau’ atu tusu, sisa, inayi’ malecaday a kamu. sakatulu, caay kalecad ku niyazu’ izaw ku caay kalecaday a kamu. === nabalucu' nu sapicudad === hini misanga’ay a kawaw, u zateng nu Cence tabakiay a cacudadan Yincumincu gankiw satebanan, amana kayadah misanga’ atu misumad. tina zateng malecad tu nu makuay. zayhan kayadah misanga’ atu misumad caaytu sapakapahen ipabaway a munday, zumasatu matahtah tu demiad. u kapahay a kawaw sa, haymaw han misanga’ atu misumad, haymaw satu makapahtu kya sapicudad, uyniyan a kawaw silaheci, caay patahtah tu demiad atu kalisiw. hini misanga’ 1-6 cedang sapicudad nu Sakizaya a kamu, mihiniyan tu misaungay. izaw ku walu a kawaw, yamalyilu: 1. sayahan misanga’ atu misumad tu ilabu’ nu saydan a cudad, u lacul nu “Sakizaya sasaydan nu adiwawa”. 2. mikilul tu Sakizaya a kamu “tama sapisulitan a sisetyimo(系統) nu Yicumincu a kamu” misanga’ atu misumad. 3.misumad tu ketun nu kamu(斷句) atu kaukak nu kamu(構詞). 4.misumad tu sasukaynahay a sulit. 5.misumad tu papulita nu cebang(課文解析) nu saydan a cudad. 6.palecadan tu nuayaway atu nuzikuzay a sulit atu kamu ilabu’ nu cebang. 7.muliyaw lingiha’. 8.micunus tu lingiha’ nu dilyikotoling(目錄) atu satangahan(標題). === micunus tu kabana'ay === sayadahay a sumad sa, itiza ilabu’ nu saydan a cudad “Sakizaya sasaydan nu adiwawa”, i malumanay a cudad sa, caay kayadah ku sulit, yadah ku mungangaw, caay kalecad tu lacul nu cebang a lacul. mahiniay a kawaw, pasumaden amin kya 60 cebang a sulit. pay cacay a cebang izaw 400-600 a sulit ilabu’ nu “Sakizaya sasaydan nu adiwawa”. u zuma sa, palecaden ku lacul nu cebang tu tina sulit. pasiketen tu laylay nu binacadan atu ayzaay a uzip atu kabana’ay. mililid tu saydan pacunus tu pasubana’ay a kawaw. i sapisulit a kawaw sa, milucek misawantan tu ina-ngiha’(元音) o atu u, mibalic o ku u , malingid tu tatenga’ay a ngiha’, caaytu masiwala(混淆) tu /o/ atu /u/. sakatulu sa, pialestu kami tu /r/, hamin han misulit tu l. sakasepat sa, u ina-ngiha’ e, mahuming kya ngiha’ nu e, macapi tu 「’」, madayum tu mipulita, sisa, sumaden kami. sazikuzay sa, anu ina-ngiha’ i atu u, mababelaw(相鄰) tu zuma a ina-ngiha’, nikasumad tu ku /j/ atu /w/, malingidtu ku tatenga’ay a ngiha’, sisa, u sapasulit a kawaw kyami, sumaden tu y atu w. === lingiha' a kawaw === kya lingiha’ a kawaw sa, i luma’ kami misakawaw, saungay kami ku calay-zazan(網路) patudu’ ku masawantanay a kawaw. mahini sa, caaytu patahtah tu kalisiw atu icelang nu tademaw, inayi’tu ku katiihay, madayum misaungay. hakay sakacacay misaungay kami, kya calay-zazan a pinkuan(頻寬) atu tuutuud(設備) caay kataneng, sisa, mautang kya ngiha’, caay kasiwantan asaca caay malaheci kya lingiha’ a kawaw. tinaku: mangasiw pangkiw a kawaw caay kakapah, mabulibul(干擾) tu daecusay a palatuh-bacu(訊號). sisa, amuliyaw lingiha’ aca. twaca, izaw ku cacay lingiha’ mangaliw cacay a demiad inayi’ ku laheci. sisa, malinges atu malibud kami. sazikuzay, paedap ku Cengta a misakakawaway, malahecitu mahmin. === sazikuzay a kamu === hamin hanaku ku kamu, u sakapahay a kawaw kuyni, u sakapahay a teka’ kuyni. haca izaw henay ku apasumaday a kawaw, sidaecusay a munday. tinaku ku sapicudad a kulit nu Sakizaya, u Pangcah a kulit henay, caay henay pasumad tu nu Sakizaya. palutatenga' kaku, macaliw ku sayadahay a sanga’ atu sumad, tina sapicuad taneng patizeng atu patapabaw ku sanat-masitudung-ditek(準確性) atu silaheci(效率). maydih kaku tu ipabaw musakakalukay nu Yincumincu atu migankiway taneng matuling(持續) tina kawaw, misanga’ atu misumad “siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad” atu zuma a sapicudad. mahini ku zateng nu maku. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayuen [[:zh:撒奇萊雅語|wikipitiya nu Hulam -撒奇萊雅語]] [https://web.alcd.tw/ 政治大學原住民族研究中心] [https://web.klokah.tw/nine/learn.php 族語E樂園-九階教材] [https://web.alcd.tw/aew/ 原教界] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] gnoh0cgy2y6rxlbjrpt4pl93qyakrak mitiway 0 8817 91998 87351 2020-08-06T07:19:47Z Minmin2016 18 wikitext text/x-wiki ==mitiway (播粟祭)== izaw amin ku pangangan nu [[Sakizaya]] tu nu [[cacay]] mihca a puu’ nu demiad, u sadingsing, lalud, balangbang, kasienawan. pakatineng ku babalaki nu niyazu’ tamiyan, hinisa kasibaluan nu kilang sa u kasadingsingan; u kacaledesan kaudadan kabaliyusan sa laludhan; kasibaluan nu da’dac saleni’ tu ku demiad mapelu’ ku papah nu kilang sa u kabalangbangan; katuud tu ku mingizuay a tademaw sa u kasienawan tu. ayaw mitiway sa, kanca izaw ku lisin milunguc tu sapadaesu nu Di’tu tu sakakapah nu patadas maluk, usakasa hay kapah ku nikaluk atu nipalumaan. ayaw nu pitiway, miucul ku tumuk tu binawlan milunguc tu sapadaesu nu Di’tu, a pahalhal tu da’dac, pah, tunuz, cacay angangan nu lucik, baluden ku iluc, palaspaten ku pipazeng I kalimucu’ nu umah, pahalhalen nu tumuk patududay tu nababalaki milunguc tu sakakapah nu mihcaan, kilulen nu niyazu’ay ku nakamuan nu mapalaway, caay pukan tu buting, basis, kenaw, nika kapah mukan tu mubahelay ayam; tayu, Kalukumuh, landaway lami’, mahiza u kan nu cyacay. r82ow56uum98qbyomeh8vy5whp6x6mm miyamay 0 8818 87352 86453 2019-12-11T13:39:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] == miyamay == u sulit nu Hulam: 慶豐部落 === u siwkay nu niyazu' === i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu miyamay. u kasalumaluma’ nu miyamay sa, 2,924 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 7,823 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,023 ku [[tademaw]], pakalatu 13%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 6,800 ku tademaw, pakalatu 87%. === u niyazu’ nu Pangcah(Amis) === u niyazu’ nu [[Pangcah]](Amis) kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Sakizaya. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === Katuud ku Sakizaya a tademaw itini mueneng, sakamu sa ku babalaki , u Sakizaya a lala' kuyni, sisa, katuud ku Sakizaya, namabulaw ku Cikasuwan a tademaw tayni mueneng, haymaw satu, katuud tu ku Cikasuwan a tademaw. == u cidekay nu Taywan a Yincumin: == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin(原住民) a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha'(發音) nu Hulam a kamu nu "原住民". u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay(有關) "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiayay a niyazu' sa, ku Tapalong(太巴塱), u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza(分類) nu Yincumincu, sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangabulanay(平埔族) . == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 3k7nzf2jewufgyoeeogm6xli0yuelod mkibuhw 0 8819 116672 87353 2021-06-23T14:52:15Z Tiway Komod 1723 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ji'an HL.svg|thumb|Ji’an]] mkibuhw(南華部落) i [[Hualien]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu mkibuhw. u kasalumaluma’ nu mkibuhw sa, izaw ku 160 a luma’. kumud nu kasabinawlan sa, izaw ku 450 a tademaw. kasabinawlan nu Ingcumin sa, izaw ku 183 a [[tademaw]], pakalatu 41%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, izaw ku 267 a tademaw, pakalatu 59%. u kasabinacadan, 太魯閣 30%, [[Pangcah|Amis]] 6%, Tayal 3%, Puyuma 1%. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] trmoe0p8xo73a8g9xj4kh7rqcxxua7s mubahuy 0 8820 65493 65492 2019-11-21T17:22:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mubahuy 飛翔 fr9sjx8y03of2ssaqwgqbt9ehi1q5sj mamuemu 0 8821 121506 121505 2021-08-18T02:42:02Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) */ wikitext text/x-wiki mamuemu (kamu nu Hulam:土撥鼠, kamu nu Pangcal: muemu) 土撥鼠: 可以指兩類,1.美洲旱獺及2.草原犬鼠; 牠們是長相相似的囓齒動物, 都屬於松鼠科與地松鼠族。 mamuemu (tu-pu-su, 土撥鼠) hananay, tatusa ku nipasiteketen a ngangan, sakacacay Mey-cu hang-ta (美洲旱獺), sakatusa lutulutukay a chuang-su (草原犬鼠); masasengi ku bihid nuheni azihen, u singipenay a aadupan han, nu kapulusay atu  lala’ay a kaput kuheni tatusa. == Mey-cu hang-ta (美洲旱獺) == === patinaku tu hekal (外觀描述) === 美洲旱獺(學名:Marmota monax),又稱北美土撥鼠,是旱獺屬的一種哺乳動物。其毛呈灰褐色,體態肥胖,一般體長40到65厘米,重約2到4千克,一些大型的品種體長可達80厘米,重14千克。其前爪靈活有力,擅長挖洞。這種土撥鼠主要分布於美國與加拿大。 Mey-cu hang-ta (美洲旱獺), (siuy-ming [學名, mitesekay a pangangan]: Marmota monax), nuamisan nu Mey-cu (北美) a mamuemu, hang-ta-su(旱獺屬) hanay, u mucucu’ay a aadupan kuheni. abuabuan simakulahay a kulit ku banuh, kizemu ku uzip, u tanayu’ nu uzip sepatay a bataan katukuh enemay a bataan li-mi (厘米), tusa katukuh sepat cing-ke (千克) ku baeket nu uzip, izaw aca ku mahizaay tabakiay ku uzip a hang-ta (旱獺), ya tanayu’ nu uzip sa makaala tu waluay a bataan a Limi(厘米), sabaw sepat cing-ke (千克) ku baeket nu uzip. ya nuayawan a kuku’ icelang sa, matinengay a mikutkut tu buhang, mahiniay a mamuemu u kalalaklakan nuheni sa i Mey-ku(美國) atu Kanata (加拿大). === mamuemu atu tademaw, kacacayat atu tademaw (與人類的關係) === 美洲旱獺的巢穴中常有共生的紅狐、臭鼬或棉尾兔存在。紅狐、臭鼬經常捕食螞蚱、田鼠等危害農作物的生物,加上美洲旱獺挖的洞疏鬆了土壤,它被農民們看作是一種益獸。不過有時它也會被當做食物、娛樂用的獵物、或者是醫學實驗動物。 i dibu nu Meyceu-hang-ta(美洲旱獺), izaw aca ku sumanahay a kuyu (hung-fu, 紅狐), ahetengay a edu (cu-yu-su, 臭鼬鼠) atu simahizaay u kupa ku kikul a pawalil(Mengwei-tu, 棉尾兔), kapulungan ku kauzip nuheni. ina sumanahay a kuyu (hung-fu, 紅狐), ahetengay a edu (cu-yu-su, 臭鼬鼠), hina zakep tu puduh (ma-iy, 螞蟻), padakaw (ca-mung, 蚱蜢) atu kalabaw (tieng-su, 田鼠), ya mukanay tu nipalumaan nu malukay. atu mikutkut tu buhang mubelin tu lala’ mahiza u mitabiay tu lala’ ku Mey-cu hang-ta (美洲旱獺), sisa manamuh ku malukay tuhenian,  kapahay a aadupan kuhini saan, u kapahay a aadupan (益獸) han a pangangan nu malukay. nika alahicaan malukakanan nu tademaw atu nu aadupan, malusapiidangan nu tademaw, atu sapikinkiwan nu ising kuheni aca. == lutulutukay a chuang-su (草原犬鼠) == 草原犬鼠(Cynomys)也常稱作土撥鼠,草原犬鼠擁有較高程度的社會性是一種小型穴棲性嚙齒目動物,原產於北美洲大草原,當地人稱之為「草原犬」。 lutulutukay a wacuay a edu (lutulutukay a chuang-su, 草原犬鼠), u tu-pu-su (土撥鼠) han aca pangangan, manamuh ku lutulutukay a chuang-su (草原犬鼠) mapulung mauzipay atu taw. u i buhangbuhangan mueneng a singipenay a aadupan kuheni. nalecuan a kakitizaan sa i tabakiay a lutulutukan nu amisan nu A-mi-lika (Peyme-cu, 北美洲), u lutulutukay a wacu (lutulutukay a wacu, 草原犬) han kuheni. === mamuemu i Mey-ku (土撥鼠在美國) === 土撥鼠幫美國農夫, 台灣農民的鬆土小幫手是鼴鼠! ina mamuemu(tu-pu-su, 土撥鼠) hananay, u miedap tu malukay nu Amilika (Mey-ku, 美國), i Taywan sa, miedap tu malukay mitabi mibelingay tu lala’ sa u Yeng-su(鼴鼠) hananay. === kawaw nu demiad (天氣預報) === 在北美、加拿大人眼裡,土撥鼠們肩負著「預報時令」的任務,據說當天土撥鼠探出頭後,若能看到自己的影子,就代表冬天還要持續6週;若看不到影子,則表示春天很快就會來了,美國農夫會以此判斷播種的好時機。 i tizaay i nuamisan nu Amilika (Pey-mey, 北美) atu Ka-na-ta (Canata, 加拿大) a binacadan i balucu’ nuheni, patatenga’ kuheni, u mamuemu hananay, matinengay kuheni tu demiad a kawaw, sikamusa i tawya a demiad ina mamuemu anu tahekal micekul maazih ku adingu niza sa, ina kasienawan a enemay henay tu alipayan, anu caay ka azih nuheni ku adingu niza sa, a kalamkam iniw tu ku sadingsing sa, kiyu malukay nu A-mi-lika(美國) payni  i makaazih tu adingu nu mamuemu a mipaluma tu cacanan. == nayi ku mamuemu i Taywan == 特生中心:土撥鼠是美麗的誤會,台灣田裡是鼴鼠 sitekeday sa, u mamuemu u bangcalay a nikapatelac, i umaumahan nu Taywan u kalabaw han . 聽到土撥鼠幫台灣農民鬆土的小故事,農委會特生中心動物組組長鄭錫奇趕緊跳出來笑著澄清,「那不是土撥鼠啦!是鼴鼠!」 makatengil kita tu mamuemu u miedapay tu malikay nu Taywan mibangbangay tu lala' a kungku, misitekeday nu malukay a kakitizaan mikueanay tu aadupan a mukeliday nu tapang ci Cen-si-ci mitatebut kasenusa tahekal matawa tu a paayaw tu sasakamuen, "caay kaw mamuemu kuyza! u kalabaw iza". 確實許多人會誤認,但台灣沒有嚙齒目、食草的土撥鼠,只有食蟲目、嘴尖、尾部有鋼毛的鼴鼠,「看到在土裡鑽來鑽去的鼠,很多人會直覺地喊牠土撥鼠!」 tatenga katuud ku muhizaay musakamu, nika i Taywan nayi ku singipenay a mata (嚙齒目) mukanay tu lutuk a mamuemu, wizasa u mukanay tu cilekay a mata (食蟲目), madicem ku laway, ukikul mahiza siyicuay a sasulac u kalabaw, maazih i labunulala' saculiculil sa nanay a edu, nidateng nu katuudaysa u mamuemu . 至於鼴鼠究竟對土壤有什麼作用?鄭錫奇仔細解釋,鼴鼠常出現在土質鬆軟的農耕地、森林底層、溪埔地,終其一生都在地底活動、覓食,「在覓食過程中,鼴鼠會習慣性清理阻礙覓食通道的植物根部,農作因而損毀,所以農民不見得喜歡。」 u kalabaw sapakay ni i lala' usapihica saw? pacuyaku ci Censici sakamusa cinisa,u kalabaw hinatahekal i mabangbangay tu a kakalukan a lala' , i sasa nu kilakilangan, ililis nu sauwac, nikaudipan i labuaca nu lala' mauzip mitatenut, mikilim tu kakanen, “yu mikilim tu kakanen sa u kalabaw miasik henay tu hekal mibanang tu mikawaay i hekal ucaculilan nizasa hamin han pasulamit nu kilang a ngitngiten a mibanang kiya masadadan , kiyu malawpes ku nikaluk nu malukay, sisa u malukay cayamin kaydih kanamuh a taynian . 鼴鼠確實某種程度上會影響農作,但鄭錫奇表示,鼴鼠還是能夠幫助「更新土壤」、「控制當地昆蟲族群」;地底下的蚯蚓、雞母珠等無脊椎昆蟲都是鼴鼠的主食,雖然主食不見得是害蟲,「但鼴鼠食量很大,足以控制昆蟲族群,讓土壤裡的昆蟲不至於蔓生。」 u kalabaw hanany tatenga idaw aca ku nipikawaw tu nikalukan nu malikay , nika sakamusa ci Censici, u kalabaw idaw tu kunipiedap tu lala' “misabaluhay mubelin tu lala'", "mipuut tu iyiniay a mabelungay a cilekay", isasaay a [[atikak]], ya kibucu nayiay ku kulul a cilekay u kakanen amin nu kalabaw, kanca caay kaw laetusay a cilekay ku kakanen niza, "nika u kalabaw yadah ku nikan, sisa taneng ciniza mikuwa tu masabelengay a cilekay, pakaynien i lala' cay patahekali catucelak." 鄭錫奇表示,縱然鼴鼠會吃掉蚯蚓,但鼴鼠的鬆土功力比蚯蚓強上許多倍,稱得上是鬆土小幫手。 sakamusa ci Cen-si-ci, kanahatu kaneng nuza ku atikak, u kalabaw matineng mibangbang tu lala' nika kiyadahan ku atikak, kiyu sakapahay miedapay mibangbang tu lala' sakapahay a miedapay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. *維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/土拨鼠 *維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/美洲旱獺 *維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/草原犬鼠 *上下游news & market:https://www.newsmarket.com.tw/blog/91654/ [[kakuniza:Mahitakassabak]] insk7czfng1m88n1gegz3cnybd1y4r4 mukumaw nu papaung 0 8822 87354 65509 2019-12-11T13:40:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki mukumaw nu papaung == kakiliman (摘要) == ngangan sa: balu adidiay sadumaay sa: sapibahbah tu likes a lutuk binacadan a ngangan sa: mukumaw u langaw saan sa: u langaw nu lutuk talakaw makaala tu sepat tungus sa makaala tu [[cacay]] a lasubu ku talakaw. u ngangan nu balu’ masasacapah u caang malasalengacay sibanuh ku papah u heci sa tu masakimuluay sibalu’ sa siwaay a bulad katukuh i cacayay a bataan a bulad ku balu’ i masaheci han tu cacayay a bataan katukuh i sabaw tusaay a bulad kuni kasiheci. == nilacul (內容) == u langasa i namakaamis makatimul makapusung atu napakuwan nu makacuwacuway a niyiadu' yincumim a nipitanan tu sasapayiuan sa sakiadada’ tu tangah u bilil u ngangan sangasipen minanum u akuti' u papah ku sangasipen kalananumen anu mapiyas sa u papah atu duman a lutuk sicekaay palamlamen salananumen anu tahkal sa u papah sa a penpenen patahkal tu cica nida pasupapah ni tabutudu ku sa a kapah amin. u sakina kakapah kina mukumaw tu tuud : kina mukumaw idaw ku simalal nu sasapayiuan tu adidi'ay nu papah tu cilemin pasuheci u sapal atu angangan tu papah. nu idaay sasapayiuan han tu sa : kina mukumaw a papaung han sa anu sananum tu ci nida idaw aca ku langdaway a cilemin atu kuhi nu cilemin namitanan tu aadupen pananum papitanan idaw ku makabesiay a sasakapah a sasapayiuan. kina mukumaw tatenga' aca mibasaw tu a kuni nu udip namakani nu bitukan sa naminanum tu nu mukumaw a lutuk tu nananumen sini kakapahan tatenga' , idaw ku mibinkiway tina lutukan nu mukumaw taneng sapayiuan nu tademaw, u sakapahay han tu sa, ngangan atu papah acaken nalapangahiw matalaw ku likes tu wacah nida, kyu sumamaday a yincumin manamuh tina mukumawan bangsis saca. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] mkcq7natdimaip8wbnpc5gi82osytq1 muli 0 8823 116423 116422 2021-06-21T22:04:52Z Sabak5388 17 /* nilaculan: */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Umibudou Detail.JPG|thumb|u muli hanany '''(海葡萄)''']]'''muli(海葡萄)''' =='''tatangahan: muli'''== [[tangan:Umibudou at Miyakojima01s3s2850.jpg|thumb|asu'ay a muli ]] == '''kakaliman:''' == paybulad tusa ku kapaha<ins>y</ins> ku kelah, uyza u nu malukay a kuyumi tu sakacacay a demiad atu sabaw lima a demiad, maelac ku bayu u pihalhalan nu mita, u binacadan u sakapahay pibutingan, zayhan ya dipas a ba’tu maelac tu mahiza u mabi’ay tu i bayu, uyza saca anu maelac ku bayu hawsa, kya a muculal tahekal i pabaw nu nanum. i bayuay u cayay henay kaazih a nu bayuay a kakanan sa hacacaycacay satu muculal, izaw ku buting, u mahicahicaay a [[tuku]], nu bayuay a lami’ u salul, kanasaw, satu u kanamuhan nu maku mukan sa u salul u “[[muli]]”. =='''nilaculan:'''== [[tangan:OceanGrapes.jpg|thumb|u lami' nu Okinawa.]] [[Taywan]] nu wali<ins>y</ins>an u Taypinyang a bayu wali u sadipasan han nu tademaw pangangan, na dadipasan langdaw salungan sa azihen, u sakauzip nu mita u binacadan caay piliyas tu bayu, u bayu sa u pinsiy<ins>a</ins>ng nu mita u binacadan, caay kahamin maala a caay kahamin makaen, u bayua<ins>y</ins> u sakapahay a katayzaan u sapihulak tu uzip atu sapilawpes tu ngelu’. paybulad tusa ku kapaha<ins>y</ins> ku kelah, uyza u nu malukay a kuyumi tu sakacacay a demiad atu sabaw lima a demiad, makelah ku bayu u pihalhalan nu mita, u binacadan u sakapahay pibutingan, zayhan ya dipas a ba’tu malenek tu mahiza u mabi’ay tu i bayu, uyza saca anu makelah ku bayu hawsa, kya a muculal tahekal i pabaw nu nanum. i bayuay u cayay henay kaazih a nu bayuay a kakanan sa hacacaycacay satu muculal, izaw ku buting, u mahicahicaay a tuku, nu bayuay a lami’ u salul, kanasaw, satu u kanamuhan nu maku mukan sa u salul u “muli” ya muli samulumulu tingalaw salungan sa azihen, mahiza u budawan a ba’tu langdaw ku kulit tingalawngalawan, mahiza u adidi’ay a badisusu’ sadipadipas sa mulangaw munanabaw i buyu’ bayu nu nanum. paymihcaan i sepatay a bulad katukuh i limaay a bulad puu’ ku langaw numuli, tabaki ku kelah kyami hawsa tayzamin ku binawlan i niyazu’ay a tademaw paluwawa sa habelut pasayza i bayu, cayay pinunengay a wawa cay katalaw macucuk nu madicemay nu tuku a maduka ku kuku’, kalamkam sa malaalaw mukan, tangsul han patayza i laway kemkem hansa mapes sa mamin tu ku laway tu nu bayuay a sanek, mahizaay kaedeman nu balucu’ katukuhan ayza caay ka pawan kaku. muli zepit sa i ba’tu, uyza yamuli langdaw tingalaw sa, sisa pangangan hantu muli. muli cay kasalungan dada’ mahiza u sadipadipas sanay a badisusu’ u sanek niza mahiza u pilas tawiw,sisa kanamuhan nu tademaw mukan, pangangan han tu lan<ins>g</ins>daway pilas tawiw han, uyza u tingalaway a nanum atu mapacilal kya kapah ku langaw niyamuli,nika saayaw napakaazih tya muli, zayhan asu<ins>’</ins>ay tanektek ku uzip,sisa u pacakayay maydih a yadah, mas<s>e</s><ins>i</ins>bek tu ku piala, satusa mapeci’ tu ku kakapah nu langaw, sakamu sa ku niyazu’ay a tatayna,u langaw nu muli makelultu ku mihcaan, pasaheci tu titaan kapiazih tu liwliw mauning tu ku hekal, kapidiput tu hekal,kya maenapay tu kita satu a yadah ku makay cuwacuwaay u sakauzip a kakanan. ya muli langdaw tingalaw mahiza u malikatay a ba’tu, paymihcaan tu sepat a bulad katukuh i limaay a bulad mulangaw,mahiza sadipasdipas sa munanabaw, mahiza u misalukaway,salungan azihan ,kahinawalan a badisusu’ kanamuhan sa,pakaazih hawsa tangsul sa maydih mukan, muli langaw sanay i bayu, zepit sa i ba’tu, uyza yamuli langdaw tingalaw sa, sisa pangangan han tu muli. i niyazu’ay a tademaw makelah tu ku bayu hawsa tayza tu i bayu miala tu muli, nani kingkiwan nu“ Zipun Okinawa„a kanatal itizaay a tademaw katuud ku tanaya’ay a nikauzip, uyni nikanan nu heni tu muli, sisa pangangan hatu asu’ay saka tanektek nu uzap, muli cay kasalungan dada’mahiza u sadipasdipas sanay a badisusu’u sanek niza mahiza u pilas tawiw, sisa kanamuhan nu tademaw mukan, pangangan han tu landaway pilas tawiw han, uyza u tingalaway a nanum atu mapacilal kya kapah ku langaw niyamuli, nika saayaw napakaazih tuya muli, zayhan asu’ay tanektek ku uzip, sisa u pacakayay maydih a yadah masebek tu ku piala, satusa mapeci’tu ku kakapah nu langaw, paymihcaan miala cay tu kahacica mawada’tu , pacumud han i laway tuyasa kemkem han pesi’sa musisil tu ku salang mulecekay ku sanek nu bayu akanan, tangsul satu i laway ku sanek a maydih, patengngay ya maydihay mukan patanam han tangsul asa a manamuh.  uyza salang niza cupenat, izaw ku canacana iyu ilabu u sasakakapah nu uzap, a paayaw tu nu ayzaay imelang u paydemiad u kakaydihan nu uzip a asu’ay, kanahatu singanga tu landaway pilas tawiw, nika zayhan u hekalay nu bayuay a lutuk, sisa u cayay kapikaen tu titi a tademaw kapahtu mukan, nayay ku simal, caay ka talakaw ku akuti, i balucu’ay nu mistesekay a kakanen u sakakapah nu uzip. u kakiliman nu Zipu atu Taywan a tademaw sabeleng sakalah sa a tayza, muli mulaladay a lutuk nu bayu,manamu tu labahbahay tamelacay a bayu, matalaw tu akutiay mangaleb tu cudetay a nanum,pahabay matalaw i lalabu nu nanum, matalaw aca i hekal nu nanam, a mahiza u midiputay tu mulaay awawa kapihaymaw,caay ka salami’en mukan, simanta’tustus han tu tawiw atu nu bayuay sala, patalabu han i laway, kanca kaasuan ku nu ayaway nikanan nu misu tunu bayuay,pazeng han ilaway mahiza u mibetasay tu adidiay a besu, mahiza u mabetasay mulusu’a micidekay ku mahiniay, satu u sanek bangsis mahiza u mukanay tu “Russia„a pilas tawiw, atu nayay ku anglis. katawidan aca!sisa izaw kuni pangangan tu salunganay a ngangan “landaway pilas tawiw han, a tatudung tu cayay pikan tu titi a tademaw. muli cayay kacisimal, atu cayay ku akuti’aditek maycacay lasubu ke’ dada’sepat Kcal, anu yadah ku nikan acay kalihanaw amacunus ku baket nu uzip,namahiza ayadah alamangan ku canancanan aiyuan, ataneng micunus tu paydemiad u cayay katanenng ku asuay sakakapah tu uzip, itini i isingan hina a patahekal tu mahiniay tu ayzaay yadahay a imilangan nu tademaw apaayaw amipatezep akakapah. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%95%B7%E8%8E%96%E8%91%A1%E8%90%84%E8%95%A8%E8%97%BB] *[https://en.wikipedia.org/wiki/Caulerpa_lentillifera] *[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%95%B7%E8%8E%96%E8%91%A1%E8%90%84%E8%95%A8%E8%97%BB#/media/File:Umibudou_Detail.JPG] *[https://en.wikipedia.org/wiki/Caulerpa_lentillifera#/media/File:Ensaladang_Lato_(Seaweed_Salad)_-_Philippines_1.jpg] *[https://en.wikipedia.org/wiki/Caulerpa_lentillifera#/media/File:OceanGrapes.jpg] * [[kakuniza:Sabak Nubu]] c84k3gincaazlzh2u2ev43g4zm1d76r muliyaw mulekal a subal “Easter Island” 0 8824 87358 65608 2019-12-11T13:46:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == nilacul == i nu timulan a Taypinyangay cacayay a subal, mueneng i 27°09′S 109°27′W. ya subal malecal u cacayay masatuluay ku zicem, nau tuluay silamalay a buyu’ nikasahida, u ahbal makaala tu 163.6 平方公里. u sakasaan nu ngangan i 1722 a mihcaan u nikaudipan ni Jehovah (耶和華) a lisin, nu 荷蘭西印度 a misiwbayay a mipatahaw ci Jacob Roggeveen miladay tu cacayay a balungaan a tademaw saayaway makaadih tina i nu timulan a Taypinyanay a adidi’ay a subal. ci Leukaben nay i pabalungaay nikulitan a cudad sa, u lumeni’ay a nanum sapisulit tu kakitidaan nya [[subal]], i nu tapingan sapakatineng sisulit u “muliyaw mulekal a subal “Easter Island” “, nadikudan satu mala katinengan nu kitakitay a [[tademaw]].   u nika idawan nu Yincumin hananay a binacadan nu ayaway nayi’ hemay ku sulit atu nacudadan, i subalay a Yincumin kinapinaay tu hakiya, idaw ku kamu saan u tu’as nu heni, u tumu ci Hotu Matu'a ladayan nida ku acawa atu lalabuay nu luma’ mikacaw pabalunga cacay hakiya tusaay hakiya a balunga makatukuh tina subalan. miteskay a tademaw makay milubangan nu i subalay a binawlan yadah ku caay kalecad nu makacuwaay a kamu, nika i tini i muliyaw mulekal a subal muenengay a yincumin, nayi’ ku sakamuen u Polinisiya a tedemaw, nakamuwan nuheni sa uyda nu Polinisiya a kamu. 1744 a mihcaan ci Cook hananay nikeliday pabalungaay katukuh i tini a subal sa, cacayay a makayniay i Tahiti (大溪地) idaway ku Polinisiyaay ku idang mikilulay a tademaww itaneng malpadang atu i tiniay, u sakasaan nidatengan u Rapa Nui (拉帕 努伊) a subalay mueneng i tidaay a kakawsan namakay nu tipanay a Îles Marquesas (馬克薩斯) masauppuay a subal mikacaw tunu Polinisiyaay micidekay a adidiay a balunga, micaliway nu baliay bihbihan pasayda nu walian nika pabalunga, malakuwit tu kuni awas malebutay a 公里, ahebalay a bayu makatukuh i tini, makay baat nipaculilan nau sakatineng pabalungaay i bayuan sakasenengan i kitakitay ya Polinisiyaay a tademaw sa caay kadadayuman a kawaw kuyni, i mahida u Europe a tademaw i tida sa i demiadan makay liwliwan nu subal pabalunga micaliway, u heni taneng tu tacuwacuwa tu i ahbalay a timulay a Taypinyan siduma sa mulakuwit.<br /> [[kakuniza:Miku Kumud]] s93eb70endzih12wkvhasic8txb4zk9 musabili 0 8825 128136 128133 2022-02-19T10:31:44Z WikiBayer 529 mapatiku tuway [[Special:Contributions/203.166.140.232|203.166.140.232]] ([[User talk:203.166.140.232|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:Corainn|Corainn]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki [[:zh:妊娠|musabili 懷孕]] == satangahan sapuelac == [[tangan:Pregnancy_26_weeks.jpg|thumb|musabili 26 a lipay]] u musabili nu tatayna musabili nu tademaw sa, maka 40 a lipay, malecuh tu mihmin nu musabili. tulu ku ngatu nu musabili, saka cacay a ngatu sa ku 1-12 a lipay. tina ngatu sa, mabalaki ku peithay(胚胎). saka tusa a ngatu sa, 13-28 a lipay. tina ngatu sa, saungay tu ku wawa(胎兒). saka tulu a ngatu sa, 29-40 a lipay, sakacinizaniza tu ku kidu. taneng tu mauzip ihetal nu ina. === ngatu cacay === [[tangan:PregnantWoman.jpg|thumb|musabili a tatayna]] anu musabiliku tatayna tu bisac, latek caay henay kabana' ciniza tu kawaw nu musabili. anu maazih nu bayi ku nika musabili niza sa, milicay i cinizaan, "hacica tu ku bulad kuyza bili isu?" anu saan sa, anu caykatineng tu kawaw nu nika sibili a tatayna sa. u papasubana; uyza bayi i cinizaan to nika i hakua a tumlep ku nika bulad niza. taitiyatu ciniza a mabana' to nika pinaay a bulad ku nika musabili aku a saan. anu caykatineng kuyza musabili sa" aya, ku nika caykatineng aku a saan kuyzaen niza kuyza tatayna tu pulung nu malu kawaw nu musabiliay. === ngatu tusa === yadah ku pasinay nu Sakizaya tu pakayniyan i musabiliay. anu u kaentu, anu u kawawtu, yadah ku nahaymawen nu tatayna. anu matangtang ku musabiliay, caay kakapah a cuisen ku kasuy a mipalatuc i palud. anu miteli i palud tu kakaenen, paysin saan. anu kumaen tu maapiay a dadac anu cayi' u paza, caay kakapah. anu mahiza, anu maidih kisu, mahiza u nika idi isu ku nika maidi ku wawa a mitamaku saan. === ngatu tulu === anu musabili ku [[tademaw]] sa, hali ku sicedamay, hali ku aheciday, hali ku cileminay, hali acawaay, mabidang acawaay. izaw ku maydihay a mitamaku. itini ku mananam nu pitamaku nu tatayna. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:妊娠|懷孕]] [[:en:Pregnancy|Pregnancy]] o4o4ipuc9cbth0ghme65u0xwvu1l2mg musasakamuan nu teban nu lala’ 0 8826 90353 87360 2020-05-29T08:16:43Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki ==[[:zh:地心说|musasakamuan nu teban nu lala’(地心說)]]== [[tangan:Cellarius_ptolemaic_system.jpg|thumb|Cellarius ptolemaic system]] belih p27, 372 ku sulit, namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan nay u nikatinengan tu 科學(科學大發現) 盛行千年的 cacayhen a malebat ku hecaan ku katengil. [[:zh:理論|musasakamuan 理論、學說]] == sapuelac == === ngatu cacay === [[tangan:Bartolomeu_Velho_1568.jpg|thumb|Bartolomeu Velho 1568]] mauzip kita ipabaw nu lala’, wiza dada’ kaninelan, caykatineng ku tademaw tu nisaungay nu lala’. kyu patelac amin ku nipitapal nu [[tademaw]]: u lala’ sa cay saungay, u bulad atu cilal sa muliyud tu lala’ malineng. === ngatu tusa === nika yani kapatelac nu tademaw, tatenga’ «musasakamuan nu teban nu lala’ 地心說» sa tatenga’ay anipaheci. hanca, ayzasa matineng amin ku tademaw tu nikapatelac nipitapal nu tademaw, nikasa yu tahekal kina «musasakamuan nu teban nu lala’ 地心說» sa kauzipan ni Tulumi a mihecan, itini ku "tatena’ay" a kamu kya. === ngatu tulu === ci Tulumi sa unu kasumamadan nu sila a [[tademaw]], matenes satu amicekul tu cudad nu tapuku, matineng ciniza tu nika cait nu lala’ a i tapuku inayi’ ku kakabitang, nika itawya unipikingkiu nu tademaw cayhen pakakuh itadatineng kya, cayay henay pakaawas tu hekal nu lala’ amisametek miazih tu kalalayan. === ngatu sepat === inipisatebing nu tademaw, u lala’ sa samengmeng sananay cay saungay, maymayza u kelakela’ nu kebayu misaesel , ita u tadamaw sa hiza sananay ya kebayu maduba’ ipabaw nu caya saungay a lala’ milatlat saan, caykapimusaungay kulala’ mulatlat cikasa. cay pakadate dating aca tunika malineng ku lala’ saan, ala hican macukas ku tademaw mutideng ipabaw nu lala’. kyu saan ci Tulumi u lala’ samengmeng sa cay saungay saan, napakayni kya ku nika talaayaw micekul tu bunac i tapuku, hizahiza satu ku nikapatelac maliyud ku bulad atu cilal tu lala’ malineng sa. === ngatu lima === hanca patelac ku nipiazih ni Tulumi, nika masasuala tu tunu tademawan anizateng, itiza nama patayay ciniza, naw na «musasakamuan nu teban nu lala’» atu «聖經» u nakamuwan itizasa samengmeng sa ku lala’ cay saugay sananay a kamu, pazeng han nu paudipay ku tademaw iteban nu kalalayan sananay a kamu malecad, kyusa pakaykayza satu ku kamu nu i kyukayay, malecad tuwaca u tatenga’ay a ulic, tina kamu cacay henay a malebut sepat a lasubu a mihecaan katenes, katukuh inipatiding ni Kepayni哥白尼 tu musasakamuan nu teban nu cilal kya mabelin. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:zh:尼古拉·哥白尼|ci Kepayni]] * [[:zh:地心说|地心說]] * Dreyer, J. L. E.,《A History of Astronomy from Thales to Kepler》,第二版。New York:Dover Publications,1953。 * Evans, James,《The History and Practice of Ancient Astronomy》,New York:Oxford University Press,1998。 * Heath, Thomas,《Aristarchus of Samos》,Oxford:Clarendon Press,1913。 p2tf1i8w04enjvldthcfri0sypmw7df muwangic kay pituay a mihecaan a wawana makai micudad mabakah nu ina ku kabang i tapiingan nu zazan 0 8827 87361 65734 2019-12-11T13:50:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[cacay]] a tatayna i taynan(台南) paculil tu kazizeng mitupin tu wawana micudad henay tu cacay a mihecaan i teban nu picudadan a zazan, zayhan muwangic musakamu kya wawa makai micudad, malinges tu ku ina sibakah kay kabang niya wawa i papingan nu zazan, asawni a zazan maliyuc maydih militemuh tu wawa, tangsul sa caytu kazih ku tademaw, alaci matupin nu kapahay a balucu’ nu muculilay i zazan a tademaw patayza i tayzin kay tatayna a wawa, katukuh i tayzin ci ina makazih tu wawa cayay tu kahica, sakamu sa ku tayzin kuyni mibakah tu kabang a wayway 觸法 tebuc, paculi saya tatayna mayzasa siketen ku lima lubuen kaku i. ladayan nakapahay balucu’ a bakian kya adidiay a wawa tayza i tayzin, silusa’ ku mata niza cayay kasatezep muwangic, palitaen nu tayzin ciniza tu patelay u ngangan nu ina, [[cacay|cayay]] kadayum 聯絡 ku tademaw, ci lin a tatayna paculil tu kazizeng a tayza i tayzin, pakazih tu adidiay a wawa cayaytu kahica kapah tu, hina tada miayaw tu tayzin patawid tu adidiay a wawa. 土城派出所 tayzin ci 蔡豐州: ”musakamu i takuwanan kapah mipadang kisu i takuwanan patawid ci nizaan, amusakamu mazakep nu tayzin cina han, sakamu han aku mahica ataneng mahini patawid tu adidiay a tatayna a wawa, cayay picudad amazakep cina, uyza u tayzin kami, yu aucanan kami i?” muwangic ku wawa mibakah tuway tu kabang, amisalunguc henay tu tayzin papiedap papikuwan pasubana’, sakamuen niya tayzin kya i luma’ay a babalaki mibakah tu wawa i zazan 違反兒少法, amabaking tu enem mang kayadahay,azihan uyni a wina patahekal hatusa tu lima, paculi han niza kya tayzin siketen kaku ya, patayzaen i pilubuan kaku lubuen i, yu itapiingan niza a wawa matawid tunuwangic satu,ciniza mikilul tu tayzin pasubana’ tu sakatademaw a kawaw a daduducan sa, miyumali tu ya tatayna. 土城派出所tayzin ci蔡豐州: ”izay caay ka tayza micudad kisu saw?namahica saw? aizaw ku lalekalan haw? masawacu nu cabay hawsa namahica aca?sakamu sa ci niza cayay, u canan ku lalekalan haymaw han kaku musakamu, zayhan sakamu sa ciniza mazateng ku wama wina, la’cus ku balucu’ aku makatengil.” makazateng kya pituay a mihecaan adidiay a wawa tu wama wina makayi tu tayza micudad, wina cayay pisakapah musakamu tu wawa, atu pabesu’ milikeluh tu wawa amibakah i tapiingan nu zazan, malemed kya adidiay a tatayna a wawa caay tu ka ladayan nu makatalay a tademaw, atu cayay ka tatudung ku wayway pikuwan pasubana’niza, namasakamu tu ku tayzin, aw bungka ku micumuday mikinsa. [[kakuniza:Dayas Siku]] e1jfw5xyp8mkhoicnofxelgni8xyh2j m’utu 0 8828 87362 86455 2019-12-11T13:50:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki [[tangan:Guansi Township.PNG|thumb|Guanxi]] == m’utu == u sulit nu Hulam: 馬武督部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu m’utu. u kasalumaluma’ nu m’utu sa, 124 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 339 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 204 ku [[tademaw]], pakalatu 60%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 135 ku tademaw, pakalatu 40%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal)59%, Pangcha(Amis)0.3%, Paywan(Paiwan)0.3%, zumazuma0.3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u [[Pangcah]], u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] nmeed3ntgzxetoa561tnthcr3b1t4nb naba 0 8829 65754 65753 2019-11-21T17:22:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki naba(臼) aqqcut92mh3htihdeuhh6csd436kxs2 nabalucuan ni Tiway Sayun 0 8830 87363 65762 2019-12-11T13:51:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nabalucuan ni [[Tiway Sayiun]] misaydang (帝瓦伊撒耘校長的遺願之一) mabelec (mapatay) ci Tiway Sayiun i 2003 a mihcaan, namauzip henay ci Tiway Sayiun misaydangan. maydih ciniza sapasubana’ tu lalangawan nu [[Sakizaya]], palekal tu lalangswan nu niyazu’, maydih a caay kalawpes ku dadiw, lisin, nalimaan, patizeng tu luma’ misuped tu ngiha’ nu Sakizaya, hay malaylay tu ku lalangawan nu Sakizaya, sakacaay kalawpes. maydih a misinga’ tu izaway henay a lalangawan nu Sakizaya, ci Tiway Sayiun misaydang miteka mikawaw tu lalangawan nu Sakizaya a sapasubana’, niyazu’zy kakawawen, adasay mapazazan ku pisulimet misinga’ misuped tu dadiw, lisin, patizeng tu luma’ nalimaan,misuped tu ngiha’ nu Sakizaya, hay malaylay tu ku lalangawan nu Sakizaya, sakacaay kalawpes, atu pasubana’ wawa nu Sakizaya mamielul tu kawaw nu binacadan. maydih ciniza patizeng tu Sakizaya, taneng micici’ ku Sakizaya. Izaw ku cacudadan nu Sakizaya, izaw ku cengfu nu Sakizaya, izaw ku canancanan a kawaw misanga mitaneng. uniyan a natinengan sa nay namatengil i ci baki Tiway Sayiunan, kyu suliten naku itini. s35nn8g2d9aooqmugbqs9qjhxj74ak7 nai'ay maazih a lacul ku lalangwan. 0 8831 87364 65767 2019-12-11T13:53:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nai'ay maazih a lacul ku [[lalangawan|lalangwan]]. caay ku sakacakat dada'atu sakatineng tu lalangwan, itini tu i kalacacay a mangaleb a kasasuini payniay tu lalangawan. payni tu i nu kamuay ku sapatahkal atu palaw, mitu'tu', kananaman a a kawaw, nu siyakay lisin a a kawaw, atu payniay i tineng tu lalayanay atu lisin. sisa, nai'ay maazih a lacul nu lalangwan caay ku nu babalakiay, laylay, atu kasasizuma nu zumaay a binacadan, wiza u nikasikaz, mizawis tu masasizumaay a kakitizaan atu mahicaay tu a kauzip, u masupeday, matatungusay i binacadan, a patahkal tu siyakayay lalangawan atu pabaluhay kawaw. [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] fme80h62yw38rgndax9s8jrp5cvkvvh nakahara 0 8833 87367 86456 2019-12-11T13:54:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == nakahara == === u sulit nu Hulam === 中原部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu nakahara. u kasalumaluma’ nu nakahara sa, 284 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 865 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 774 ku [[tademaw]], pakalatu 89%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 91 ku tademaw, pakalatu 11%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Sejek(Seediq)73%, Tayan(Tayal)11%, Yuwatan(Bunun)2%, Pangcha(Amis)2%, Paywan(Paiwan)1%. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi | href="Category:Wp/ais" |Pangcah | href="Category:niyazu’" |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] brw4zhmtusmffkl9w9qis9v0hqje97p namahidatu 0 8834 87368 65798 2019-12-11T13:55:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == Me Too == Harvy Weinstein ayaw i tusa a malebut izaw ku sabaw pitu a mihcaan, [[cacay]] a bataan a bulad, lima a demiad, misulitay nu 紐約 singbun, saayaway nisuliten ku la’cusay a wayway nu Harvy Weinstein. itini i nasulitan, i ayaw tulu a bataan a mihcaan, mitebing ciniza tu uzip nu tatayna a misakakaway atu milinziay niza; namakayda sa, malaheci nika sasakamuan u saka nga ayay (sakapahay) izaw ku walu sapabaysyu a kawaw. [[kakuniza:Padakaw Lami']] 40jtbrk192n26ebh2uv0ws9whg3nwex namakay uzip nu tademaw minanam tu kamu 20180630 0 8835 87369 65814 2019-12-11T13:56:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki namakay uzip nu tademaw minanam tu [[kamu]] 20180630 == siwkay == 20180630-dabek nu minanam tu kamu nu Sakizaya, u sapinanam a sulit, mudadiw minanam tu Sakizaya a kamu. paylipay a demaid, minanam ku binacadan nu Sakizaya, tayza i Lou-Cendsin(羅正心) sasaydan(教授) a luma', ninama tu [[Sakizaya a kamu]]. u lawad(時程) nu cacay a sapicudad(課程) sa, enemay a tuki. sakacacay a sapicudad sa, u "namakay maplaw minanam tu kamu(戲劇學族語)", sakatusa a sapicudad sa, u "namakay sapibetik minanam tu kamu(祭辭學族語)", sakatulu a sapicudad sa, u " namakay uzip nu tademaw minanam tu kamu(生活學族語)", sakasepat a sapicudad sa, u "namakay kalabian minanam tu kamu(晚餐學族語)", sakalima a sapicudad sa, u "namakay dadiw minanam tu kamu(歌謠學族語)", sazikuzan a sapicudad sa, u "namakay [[lalangawan]] minanam tu kamu(文化學族語)". == lacul == 01.i luma' (namakay i luma' katukuh taputah #1) malanam ! (matabal、matabal tu sananal) 早安! masuni’tu ku satukiyan haw? 鬧鐘響了嗎? pinikaltu ! 該起床了! kabililen pinikal ! 快點兒起床! macukadtu kisu haw? 你醒了嗎? caay kalihalay (kasademsem) kisu haw? 你不舒服嗎? kapah haw ku bi isu? 睡得好嗎? kapah haw kisu tezepen kya satukiyan ? 能幫我關掉鬧鐘嗎? sazikuzay manikaltu kisu ! 你終於起來了。 kapah ayza a demaid ! 今天好天氣! teban nu labi mabi’ kisu haw ? 昨晚你熬夜了? pikeden ku pada(kupa). 把被子疊好。 masiangi kaku tu da’cusay a simpi’. 我做了個可怕的夢。 tahanini kisu caay pipaneng kya tinghuy. 你一直沒關燈啊。 papialulu tu kisu. 我得洗臉了。 kalanamtu 該吃早飯了。 masasmel henay kaku. 我還很睏。 masuwab kaku. 我打哈欠。 mabusuk henay kaku nanucilaay a epah. 昨天的酒還沒醒呢。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 sakasitangah nu Sakizaya [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:Yincumin]] owgxs6sopkvh51phspjlk7rvjbbvgsq nanam-masatekeday a sulit nu Sakizaya- pela':a 0 8836 87370 65822 2019-12-11T13:57:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == satangahan(標題) nu lacul(內容) == masatekeday a sulit(單字) nu [[Sakizaya]] == pela'(部分) nu lacul == a == lacul == {| class="wikitable" |aadupan |獵區 |- |[[aadupen]] |動物、野獸 |- |aalaen |要分的 |- |aam |稀飯 |- |aayad |白蟻 |- |aazihan |關鍵、參考書 |- |aazihen cudad |報表 |- |abala |肩膀 |- |abesa' |平淡、清淡、枯燥無味 |- |abet |子彈 |- |abibi |擁抱 |- |abih |糠糍 |- |abinung |椰子 |- |abu |灰燼 |- |abuabuwan |灰色、灰暗 |- |aca |本來就是、再次、價錢 |- |acak |乾燥 |- |acasa |當然 |- |acasa |或 |- |acaw |舀水 |- |acawa |配偶 |- |acawana |太太 |- |acawana |妻子、夫人 |- |ada |敵人 |- |adad |分解、挖掘 |- |adada |痛 |- |adakecen |安慰 |- |adasay |但願 |- |adead |翻找 |- |adeci |箭筍 |- |adidem |小葉桑樹 |- |adidi'  |少 一些、小 |- |adidiay |小的 |- |ading |保護 |- |adingu |靈魂、影子 |- |adipapang |蝴蝶、蛾 |- |adipenuc |黑螞蟻 |- |adiwawa |小孩、兒童 |- |adiyuc |旋風 |- |aduh  |打米 |- |adup |打獵 |- |adupen |追殺 |- |aenengan |居處、座位、椅子 |- |aesu' |好吃 |- |aesuay |好吃的 |- |ahebal |寬、廣 |- |ahebalay |寬廣的 |- |ahebed |堅毅 |- |ahecid |鹹 |- |ahemaw |輕 |- |ahemaway |輕的 |- |ahemi' |軟、便宜 |- |aheteng |屎臭味 |- |ahicaen |不得不 |- |ahicaen |如何處理、怎麼辦 |- |ahicahican |無可奈何 |- |ahican |如何、方法、如何做 |- |ahicanaca |抱歉 |- |ahinin |依然 |- |ahizan |依照 |- |aidangan |公園 |- |ailuc |頸項 |- |akak |烏鴉 |- |akay |可能、或許、也許 |- |akayi' |或許、有可能 |- |akenek |苦 |- |akenekay |苦的 |- |akenih |尿急 |- |akik |烤 |- |akiken |烤起來 |- |akuti' |熱、燙 |- |akutiay |熱的 |- |ala |拿 |- |alaen |取用、帶者、接受 |- |alamihcaan |時常 |- |alaw |搶奪、侵犯 |- |alawaw |威嚇大叫 |- |alaway |樹杞 |- |alebis  |大冠鳩 |- |aledah |辛辣、說話潑辣 |- |alem |穿山甲 |- |ales |戒掉、辭退、辭職 |- |alialiyac |吵鬧 |- |alingangula |猶豫 |- |alipatu |雞腿 |- |alisalap |蜈蚣 |- |aliyaliyac |聲響 |- |alubu |背袋 |- |aluday |習慣、延伸 |- |alukul |酒精 |- |alul |流水沖走 |- |alungdas |錦蛇 |- |alupal |柿子 |- |amana |不行、不要、不可 |- |amanamuh |要高興 |- |amanay |不客氣 |- |amasaupuay |召集 |- |amatabesiw |過去 |- |amatenes |會很久 |- |amauzip |一生 |- |amay |給我 |- |amibaung |鞠躬、祭拜 |- |amicukah |要抵禦 |- |amid |私下表達愛慕送禮 |- |amihacecay |給一個一個的 |- |amihica |要做什麼 |- |amilakuid |要通過、要跨越 |- |amin |全部 |- |amipuhpuh |要拍拂 |- |amis |北方 |- |amisakakawaw |要工作 |- |amitil |女人虛榮 |- |amiyala |要去拿 |- |amulakay |落後者 |- |amutu |水泥 |- |anabuh |塵埃 |- |anangan |老闆、頭目 |- |ancilacila |以後 |- |angangan |主人 |- |angangan |基本、根 |- |angcep |飯焦味 |- |angcuh |尿臭味 |- |angelis |魚腥味 |- |angic |泣 |- |angil |精神 |- |angiw |八 |- |angsaw |煙味 |- |angsi |桂竹 |- |angsit |異味 |- |angtul |腐臭味 |- |anikaymaw |情操 |- |anin |分給我 |- |anip |插 |- |aniwiw |平靜、孤單、納悶、寂寞 |- |antul |臭 |- |anu |如果 |- |anu mahiza sa |那麼 |- |anucila |明天 |- |anup |貪心 |- |apa |背 |- |apa |傻瓜、糊塗 |- |apacumuden |要放進 |- |apakabit |將掛起來 |- |apaled |下流的人 |- |apalu' |麵包樹 |- |apap |大青蛙 |- |apasubana' |要告訴… |- |apauzip |生存 |- |apek |鬆軟 |- |apelad |成塊 |- |apesak |乾米飯、糙米 |- |apet |妯娌 |- |api |雙胞胎 |- |apiyan |毒品、鴉片 |- |apuk |石灰 |- |apulud |堆積如山 |- |apunan |仇恨 |- |apuyu' |短 |- |asik |掃 |- |asip |唸、算 |- |asuay |營養  |- |atal |盛、裝水 |- |atay |肝臟 |- |atekak |硬、個性剛烈 |- |atekakay |堅持的、硬的 |- |atikak |蚯蚓 |- |atilad |塊狀 |- |atimela |跳蚤 |- |atimsi |龍葵 |- |atip |筷子 |- |atipal |白頭翁 |- |atul |堆石頭 |- |auk |竹 |- |aumay |五 |- |auw  |小田螺 |- |awas |跨步 |- |awaw |呼叫、歡呼 |- |awza |叫喚過來 |- |ayam |鳥 |- |ayaw |上次、之前 |- |aydangan |樂園 |- |aylung |熨斗 |- |ayza |此時、現在 |- |ayzaay |現在的 |- |ayzasa |現在 |- |azaaw |貧窮、無聊 |- |azaaway |窮人 |- |azih |發現、看 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u Hulam a sulit, nasulitan ni Tuku Sayiun, Lisin Cudad, u Sakizaya a sulit sa, nasulitan ni Imi, Bunuk, Tuba'. == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == * [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] qo3cnftaybgxsw8h48vakngy4s8x7xm nanam-masatekeday a sulit nu Sakizaya- pela':b 0 8837 87371 65832 2019-12-11T13:58:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==satangahan(標題) nu lacul(內容) == masatekeday a sulit(單字) nu Sakizaya == pela'(部分) nu lacul == b == lacul == {| class="wikitable" |babalaki |年老、老人、長老、長者 |- |babaledaw |蝗蟲 |- |babaungen |祭品 |- |babayuh |毛毛蟲 |- |[[babeku]] |薏苡 |- |babelbel |飛機 |- |babukud |蚱蜢 |- |baca' |洗衣服 |- |bacainul |蝌蚪 |- |bacaywan |美崙溪 |- |bacekis |獠牙 |- |bacu |標示、記號、圖騰 |- |badahung |屋頂 |- |badas |翼豆 |- |badayicaw |燕 |- |badi' |枯萎 |- |badidiw |藤席 |- |badisusu' |葡萄 |- |baduc |殘餘 |- |baduku |天堂 |- |baduwac |肋骨 |- |baeket |沈重、重 |- |baeng |腮幫子 |- |baha |咳嗽 |- |bahal |不幸、突然 |- |bahbah |驅逐、趕走 |- |bahbahen |去驅除、袪除 |- |bahel |飛 |- |bakah |丟棄 |- |bakah |拋棄 |- |bakan |大刀 |- |bakibaki |子孫 |- |bakibakiyan |後代 |- |bakici |水桶 |- |bakiya |拖鞋 |- |bala' |肺 |- |balad |水災、洪水 |- |balakas |玩耍、娛樂、開玩笑、調戲 |- |balaki |長大 |- |balangbangan |秋天 |- |balasi |密花芋麻 |- |balat |橫的 |- |balaten |橫的 |- |balatunnaca |再橫一下 |- |balaut |蛙 |- |balaysan |高粱 |- |balec |老毛病 |- |bali |風、空氣 |- |balicid |廚房的架子 |- |baliyus |颱風 |- |balu |花 |- |balucu' |心、心情、性情 |- |balucu'ay |內心 |- |balud |約束、綑綁、團結 |- |baluden |要團結 |- |baluhay |新的、鮮豔的 |- |balulu |背簍 |- |balunga |船 |- |baluwang |胸部 |- |banaw |洗、洗手 |- |bangabang |散亂 |- |bangbang |烈火、火燒得很旺 |- |bangbangcalay |聖潔美麗 |- |banges |皮 |- |bangkuy |衣櫃 |- |bangsis |香 |- |bangsisay |芳香的 |- |banic |腹瀉 |- |banihiw |涼風吹來 |- |banlay  |九層塔 |- |bantek |鳥踏陷阱 |- |banuh |動物毛、羽毛 |- |banul |鴿子 |- |basaw |融化 |- |basis |生豬肉 |- |basu |巴士 |- |bataan |十、十的單位 |- |batac |手肘 |- |batad |遙遠 |- |batad |遠 |- |batikal |自行車 |- |ba'tu |石頭 |- |ba'tung |甩 |- |bau |蛇 |- |bau' |無患子 |- |baung |鞠躬 |- |bayac |延長 |- |bayang |帆布 |- |baybay |蚊帳 |- |bayduh |大豆 |- |bayi  |女性長輩 |- |bayu' |海洋、頭暈 |- |baziyong / sapad |版本 |- |becul |飽 |- |beded |蜻蜓 |- |beden |木瓜溪 |- |bek  |打、搥 |- |belabelawan |鄰居 |- |belac |米 |- |belat |閃爍、瞪眼 |- |belaw |鄰居、鄰近 |- |belay |鬆脫 |- |belec |回答 |- |belek  |小豬 |- |beleng |一群、蜂擁而上 |- |belesiw |砍草、劈 |- |belin |翻、顛倒、翻臉 |- |beliw |風吹 |- |beliyang |漂亮 |- |beluuk |甲狀腺 |- |benek |打 |- |benel |梅雨 |- |benget |鼻塞 |- |berber |風車 |- |besi' |膽囊 |- |besi  |水泡 |- |besing |吃 |- |besu |氣球 |- |besuc |直接 |- |betas |撐破、斷裂、爆裂 |- |betasi |刺破 |- |betelic |竹弓矢 |- |betes |身體穿洞 |- |beti |秒 |- |betik |彈酒祭祖 |- |betil |彈(橡皮) |- |bi' |睡 |- |bibi |抱 |- |bidakelung |百合花 |- |bidang |討厭、厭倦 |- |bidaul |黃瓜 |- |bihbihan |揮 |- |bihekac ni adek |彩虹 |- |bihekacen |陷阱 |- |bihel |輪子 |- |bihid |臉頰、臉 |- |bihkac |捕獸器 |- |bihun |化妝品 |- |bila' |荖葉 |- |bilanga |龜、鱉 |- |bilbil |嘴唇 |- |bilesiw |割草 |- |bili |肚子 |- |bilil |快 |- |bilu |黑炭 |- |biluwa' |菜籃 |- |binacadan |族群 |- |binawlan |人民、眾人、大家、社會 |- |binkiw |念書 |- |bintang |臉盆 |- |bisac |長子、頭胎 |- |bisasula' |蜥蜴 |- |bitelak |開 |- |biteluk |脹氣 |- |bituka |胃 |- |bitunay |刺竹 |- |biyalaw |無精打采、發呆 |- |bucekit |針眼 |- |bucici' |擠 |- |bucul |子彈、箭 |- |budawan |金銀珠寶、寶物 |- |budibud |混亂 |- |budu' |菇 |- |buhang |洞 |- |buhat |開 |- |buhati |去開啟 |- |buhci |剝殼 |- |buhci tu kamu |說明 |- |buhci tu kamu |評論 |- |buhci tu kamu  |說明  |- |bukang |公牛 |- |bukebukelalan |大地 |- |bukelal |平原、荒野、曠野 |- |bukes |頭髮 |- |bukul |牛皮、皮、獸皮 |- |bulad |月、月份 |- |bulah |想念 |- |bulalac |卵石、砂粒 |- |bulang |泡沫 |- |bulaw |遷移 |- |bulesak |撒掉 |- |bulesen |麻痺、麻木 |- |bulibul |胡說 |- |bulilah |休克 |- |bulit |倒下來 |- |bulitakay |明亮的 |- |bulu' |箭竹 |- |bunabunakan |沙灘 |- |bunac |星星 |- |bunak |沙子 |- |bunal |成熟 |- |bunuy |牛筋草 |- |busuk |醉 |- |buting |魚 |- |butul |睪丸 |- |butus  |水腫 |- |buut |頭飾 |- |buwak |湧水、湧出、噴出 |- |buyu' |山、中暑 |- |buyu' nu di'tu |聖山 |- |buyu' nu Pazik |美崙山 |- |buyubuyuan |山林 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u Hulam a sulit, nasulitan ni Tuku Sayiun, Lisin Cudad, u Sakizaya a sulit sa, nasulitan ni Imi, Bunuk, Tuba'. == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == * [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] 8qup9gmn8cxbe6xe9urgnjrhl793amt nanaman tu kamu nu pinacadan 0 8838 87372 65837 2019-12-11T13:59:25Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u [[Conghwaminku Yuancumincu Weyyuanhuy|原民會]] ayda a mihcan mududuc tu sapalekal tu kamu nu pinacadan a hulic, i waluway a bulad salingatu tu makakilul patiding I kanatal tuna nanaman tu kamu nu pinacadan, ay i 2018 a mihcan cacay a bataan a bulad tusa a demiad patideng tu payya a malinga tu, manamuh tayniyan nu maydihay padutus tu kamu nu pinacadan a [[tademaw]] milabu. caay kadayum pasubana` tu mamalasaydanay,u satabakiyay a panutekan palkal sa, a idaw ku ni paini tu kakitidaan minanam, micucuh pakaala mitaneng, sakala caygiya mala saydan, sapi cuduh tu idang nu palkalay tu kamu nu pinacadan, kya macalud matules ku sapasubana` tu kamu. [[kakuniza:Miku Kumud]] 3788wyrjme0ffv3quhn4fxjf5cpc643 nangayaw139 a mihca-20171007 Palamal i Ciwidiyan 0 8839 87373 65877 2019-12-11T13:59:44Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == nangayaw139 a mihca-20171007 Palamal i Ciwidiyan == 戰後139年 2017.10.07 花蓮水璉火神祭 == mikawaway == {| class="wikitable" |banggu編號 |ngangan名稱 |ngangan nu Hulam中文名稱 |mikawaway擔任人員 |- |1 |sumanahay-dungy |紅色使者 |陳義盛(Kaluluwan) |- |2 |salengacay-dungy |白色使者 |Balaw Bakah宋德讓(Ciwidiyan) |- |3 |landaway-dungy |綠色使者 |徐從(Sakul) |- |4 |lumeniay-dungy |黑色使者 |鄭錦富(Ciwidiyan) |- |5 |semilaway-dungy |藍色使者 |楊進財(Tauyuen) |- |6 |babala:ki |監祭 |高賢德(Ciwidiyan) 黃美珍(Hupu) Aki陳建村,原民處長(Pusung) |- |7 |sitatungusay |主祭 |Nuwa Watan o Kumud黃金文(Sakul) |- |8 |mikilulay |輔祭 |同火神使者5人 |- |9 |mitelungay |司祭 |Kumud黃德勇(Sakul) Tuku Sayiun督固撒耘(Ciwidiyan) |- |10 |[[mapalaway]] |祭師 |Sayum Vulaw撒韵武荖(Sakul) Dungy Sela嚴苡嘉(Tingalaw) Panay林湘渝 Lisin Cudad李秀蘭(Kenuy) Micyang Kuli李采芳(Kenuy) Sabak陳妍陵 sausi 6 |- |11 |patuduay |祝禱司 |Uul Balaw歐沃兒法荖(Talacan) Tipus Balaw荻布詩法老(Talacan) Siku楊美芳, Benel楊馨綾, Panay楊玉琴 Tipus Tain潘惠敏(Kasiwsiwan),Abas Kucya林美玲(Takubwan Sakul) 林曾若瑜 林曾司如, 林曾瓏玲 Dawa Kukuy巫曉涵, 劉惠婷, Tebi李玉祥 sausi 13 |- |12 |palilidan |指揮官 |Nayaw葛秋夫Hupu |- |13 |sapalamalay |放火隊 |Yiyang Sayiun伊央撒耘Ciwidiyan Mayaw Kilang陳俊男Sakul Buting Puhay福定博海Maibul 楊雄(Tauyuen) 楊伍壹(Tauyuen) |- |14 |selal |青年隊 |Daong 拉蓊進成(Maibul) |- |15 |mudadiway |領唱人 |Tumi黃德富(Sakul) Kala蔡文進(Sakul) |- |16 |salaisay |作戰隊 | |- |17 |musakakawaway |工作者 | |- |18 |pahataay |司旗 |蘇羿如 Hulam(Kalingku) Tipus王佳涵 Hulam(Taybak) |- |19 |musalisinay |祭禮人員 | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 2017 Palamal [https://www.youtube.com/watch?v=CPYmsinkDXo&feature=youtu.be youtube錄影01] 2017 Palamal [https://www.youtube.com/watch?v=cvD3JuWsT-Y youtube錄影02] 2017 Palamal [https://www.youtube.com/watch?v=cvD3JuWsT-Y youtube火神祭娛靈節目] 2017 Palamal [https://www.youtube.com/watch?v=wIgbqPKqbtc militemuh ku Dietu (迎神)] [http://titv.ipcf.org.tw/news-33518 singbung nu yincumin tilibi (原住民族電視台新聞)] [http://www.ksnews.com.tw/index.php/news/contents_page/0001057443 Kenseng demiad singbung-u sulit (更生日報新聞)] [https://www.youtube.com/watch?v=bcZIYLkv0zA Kenseng demiad singbung-u iga (更生日報錄影)] [https://www.facebook.com/min.may2/videos/10207870606122371/ 2017 Palamal mideduh ku dabek] napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)]] [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] [[kakuniza:lisin]] hwhlmk2p1m3rdz0qlcpd4353c781j20 nani' 0 8840 124668 123647 2021-09-30T06:29:13Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結) */ wikitext text/x-wiki nani’ (貓)[[tangan:Tabby Pfaffengrund.JPG|thumb|nani' (貓)]] == '''kakaliman(摘要)''' == salaedan(界):動物界 Animalia (aadupen nu salaedan) kulus(門):脊索動物門 Chordata (kulus nu aadupen) udip(綱):哺乳綱 Mammalia (micucuay a udip) mata(目):食肉目 Carnivora samataan(科):貓科 Felidae (samataan nu nani’) mikeliday(屬):貓屬 Felis (pazazan muladay tu nani’) malecaday(種):貓 F. catus (malecaday tu nani’) nani’, u nipahabayan nu luma’ a nani’. u nani’ hananay sa a uzip. anu pakayni tuni u mialaay tukakawaw nu sumamad a mihca kya pahabay kita tu nani’, kasumamadan a wayway nu paylumaluma’ milunguc tu nu sumamad a kawawa (追溯) 3600 a mihcaan i ayaw, maydih apapimiadup tu edu’ imatiyahen pakatal ku edu’ mican tu caycaynan nu tuud nu lalabu nu luma’, sisa pahabay tu nani’ kalacabay han tu nu mita. (u kamu nu Hulam: 通常指家貓,為小型貓科動物。根據遺傳學及考古學分析,人類養貓的紀錄可追溯至10,000年前的新月沃土地區,古埃及人飼養貓的紀錄可追溯至3,600年前,目的可能為捕鼠及其他齧齒目動物,以防止牠們吃掉榖物,也可能基於愛的出發點,養貓與人相伴。) [[tangan:Cat poster 2.jpg|縮圖]] == '''nilaculan (內容)''' == 現在,貓成為世界上最為廣泛的寵物之一,飼養率僅次於犬(或稱狗). ayda satu ini u kitakit palawawaen (寵物) tu ku nani’ sisa pahabay tu nani’, pahabay u kakaydihan nu pahabayay ayda tu sibahuhay a wawa sakacacay sa wacu sakatusa u nani’. 更直接的風險是因狩獵而感染野外病菌的貓,會引入例如狂犬病等進入人類生活圈,因此對飼主知識技術與社會責任要求也較高,先進國家的公衛系統普遍會針對野貓進行抓捕絕育,管理意義即在於此。 ayda satu uyni nizatengan nu tademaw sacaay tu kalecad tunu sumamaday a kakawaw, sisa u matalaw tu nu cacaan a libung tahekal milalit tu tademaw, sisa matalaw tu apahabay ayda. 長期飼育的貓平均壽命為12年以上,歷史上最長壽的貓則達38歲。部分地方文化亦有食用貓肉的習俗,如越南、中國廣東等地。 yu imadiyahenay sa u nikaudip nu nani’ sabaw tusa a mihcaan, anu duducen u kamu nu sumamaday sa makaala tu tuluay a bataan izaw ku walu nu mihcaan u nu kausip nu nani’, nuka sa u nitaw a kakitizaan mukaen tu heci nu nani’ atu wacu, mahuda ayza u Yuy-nan(越南) Cong-kuw-kung-dung(中國廣東) a kakitizaaan. == '''laylay (歷史)''' == 肉齒類動物軀體長、四肢短、足有爪、有44顆牙、大腦不發達。 mukanay tu titi’ a nani’ tanaya’ ku udip apuyu ku kuku sikanus yadah u ngipen (44), caay kasitangah. 在始新世時,肉齒類衰弱,取而代之的物種是較進化物種小古貓 sumamad mukanay tu titi’ dawmi’ ku udip, huyu (野貓) == '''nilecuhan(生產)''' == 母貓在懷孕期間需要補充平常1.5倍的熱量及營養物以讓胎兒獲得營養。在最後十天,母貓的乳房會開始變大、變紅。 uyna nu nani’ yu musabili yadah kunikan tycanacana micunus tu sakaytini i cucu’ nu wawa, yumusabili ku nani’ yu cacay tu a bataan a demiad amulecuh tu tabaki tu cucu’ sumanah tu. 通常貓咪會找個安靜的地方自行生產,此時的母貓會因為陣痛而焦燥不安,某些會拉出軟便,接下來,分娩就會開始。 yu amulecuh ku nani’ mikilim aca cinida tu inai’ay u tademaw a kakitizaan mulecuh, yu inuayawan amulecuh sa adada ku bili sa tunu ungal sa mulaling tu adada nu bili. 營養補充足夠的貓可以自行將幼貓清理乾凈並餵奶。 anu maydih a yadah ku cucu nu wawa sa misaicelang a miadup tu kakanen tu ayadah ku salang nu cucu ku yuna nu nani’, === wawa nu nani’ (幼貓期) === 剛出生的幼貓既瞎且聾,無法自行取暖,母貓會用舌頭刺激幼貓肛門,幫助幼貓排泄。 yu mahkanilecuh a wawa nu nani’ sa nai’ hen ku icelang caay hen pakaazih ku mata caay hen pakatengil ku tangila sisa minac han nuyna u udipudipan nu wawa, misakalamkan apakaicelang a mucelak (才有力量早一點長大) u tayi’ nu wawa uyna’ ku mibakahay. 貓的鼻子到三週大時發育完全,但貓一出生就能分辨媽媽的味道。幼貓睡眠時間極長,如果鳴叫,通常因為太冷、身體不舒服或肚子餓。 u wawa nu nani’ malakui ku tuluway a lipay tu mabawah tu ku cihek tu matineng tu misanek tu silec tu uyna’, anu muwangic ku wawa sa anucaay kasienaw sa u mangalayay cinida. === u nani’ sa u balakiay tu ku sausi (成貓期) === 貓一般出生滿一歲即為成貓,但是根據貓的品種和生活環境,也會有所不同,一般認為大型品種(如波斯貓和布偶貓)會比較晚熟。 Yu cacay tu a mihcaan u nani’ sa u balakiay tu ku sausi. nikasa u nani’ yadah ku mahicahicaay a lalutusan a nani’ sisa caay kalcacad anu mahida tu uyni bo-se-maw atu bu-ou-maw maapac (比較晚) a balaki. === kawaw a wayway nu nani’(行為) === === Sa mutani’ kuheni (排泄) === 貓在排泄後會掩埋其排泄物。 labungan aca ku tani’ nu heni, 這是一種為了掩藏自己氣息的做法,因為在野外貓並不是很高級的獵食者,需要把自己藏起來不被天敵發現。 metalaw katinengan nu taw u kakitizaan nuheni sisa milibek tu ada . === mabi’ (睡眠) === 貓為補充精力,睡眠時間比較其它動物長久。每日睡眠時間在12至16小時間,平均在13至14小時,部分更會睡眠20小時,惟只有30%的睡眠為酣睡期,其餘睡覺時間皆為非酣睡期,容易驚醒。 在英文中,「cat nap」(打盹)即為指能夠像貓一樣快速入睡。牠們常在晚間活動,但並不表示他們是夜行性動物。 kya matenes ku bi’ nu nani’ sademiad sa mabi’, sakahida nuheni sa u labi’ amiadup kuheni sisa u demiad u kakabian atu tuki nuheni, u labi u piadupan nuheni tu sakaudip. == '''mibalakas (遊戲)''' == 幼貓常會藉與其他家貓遊戲以訓練自己捕捉獵物,由人類豢養的貓大多會用人造的逗貓棒予貓玩,讓猫頭腦反應能力強。 u adidi’ kay a nani’, uyminanam cinida a miadup sa sicabay cinida tu nu tau a nani’, u nipahabayay nu luma’ a nani’ sa a idaw ku hicahicaan a ni sanga’an nu tademaw a sapibalakas tiya nani’an, sakaydih nu pahabayay tu sakakapah nu tangah a kalawkaw ku yawyaw niya nani’. 就室內貓而言,遊戲為良好運動,亦能夠增進與同伴的情誼。在卡通片中,會出現貓玩毛線球的畫面,但是於現實中,貓極可能食下毛線,從而引發腸胃疾病。此外,貓喜歡玩桌球。 u ilabuay nu luma’ anipahabayan a nani’ sa, u balakas a kakawaw u tatudung nu nipilaylay tu udip, alahican sa malecad tu sasacabayan tu nu pahapayay tiya nani’an. anu u itilibiyay a talidawa sa (卡通), tahekal ku sibanuhay a keluw a nisanga’an a sasalamaan, nika sa aydaay a nikaudip sa alahican mukan kiya(這個東西) nani’ tiya (指那個毛線) sibanuhay a keliw, sisa siimelang ku nipahabayan a nani’ tu adada’ nu bituka’, idaw ku kakanamuhan niya nani’ tu mali a sassalamaan. == '''u heci’ nu kamu (肢體語言)''' == 貓有時會豎起尾巴,這不僅代表小貓希望母貓舔拭屁股,也是撒嬌。貓咪在撒嬌時你撫摸她頭脖子身體腹部都會發出嘟呼嘟呼的鼾聲這是幸福表現。 貓心情好時眼睛會半瞇,耳朵微傾並放鬆,尾巴輕擺,腳掌上下地輕輕搓揉,不特別凝視任何東西。在吃到喜歡吃的或者很久沒嘗到的食物時也可能會發出咕嚕咕嚕的鼾聲。 u nani’ anu mutikel ku kikul sa, u milimulaay cinida tu uyna nida maydih cinida a ninacan ku menah nida. anu milimulak tu pahapayay tiya nani’an a tademaw sa likecan nu pahabayay ku tangah atu liel nika masuni ku bili kulukulu sa ku suni u mahiniay a kawaw sa u sakalemed nida. anu manamuh kya nani’ sa matiya u makemetay ku mata a azihan, u tangila sa mabedek tu adidi’ u kikul sa haymaw sa musaungay, u kuku’ nida sa haymaw sa pasasudsud (搓揉), caypisaadiadih tu hicahica, yu makamelaw cinida tu kakaydihan a kakanen atu matenesay tu a caay kakanen nida a kakanen sa akay (可能) kulukulu sa ku ngalngal tahekal matengil. 被信任的人抱到膝上時,緩慢地擺動尾巴表示牠完全處於輕鬆無慮的狀態下,當貓花長時間清理自己身體時,也是同樣意思。 中國還有人認為貓可以預知天氣當它舔前爪往頭上抹(洗臉)時表示天氣會轉變。 u kanamuhan niya nani’ a tademaw miabibi cinidaan sa, haymaw sa mingiwangiw ku kikul u pakatineng tu nika a hemaw tu ku lihalay nu niya nani’, yu misadimel cinida tu banuh nida sa, malecad tu kalihalay niya nani’, cung-cow idaw ku pabaliway tu nani’ anu mininac cinida tu sakalus pakatukuh i tangah sa idaw ku pabaliw tu amasumad ku demiad. 若貓在地上翻滾或躺下,最脆弱的腹部朝上時,表示信賴周遭的人。但不應隨便摸牠的肚子。 anu misabelibelin atu mutiengan kya nani’sa, pasapabaw kya dawmiay a bili nida sa, pakatineng cinida tu itapiingay a tademaw. nika la’dus a tiyungan kiya bili. == '''malcabayay atu wacu (與狗的關係)''' == 一般認為貓與狗互相討厭,如狗會咬貓,而許多貓本能上也害怕狗;常見野貓站在高處,狗則在地上吠叫不停。 u adih nu mitapalay (大眾觀看)u nani’ atu wacu cacay kasungaay masuada kuheni a malalidemuh u dumasa mukalad ku wacu tu nani’ sa, u nani’ cinida matalaway tu wacu, yu ipabw nu kilang kiya nani’ sa mudang a milibabiy kiya wacu casatu kasatecep ku mipilibabuy sakacangalan sa. 但是,貓狗之間的敵對關係既不是先天基因決定的,也不是任何生物因素造成的。一般情況下,當一方的領地受到外來入侵時,它們自然會變得富有攻擊性。經過訓練及適應,貓和狗有可能理解同一種「語言」並和睦相處。 nika sa u nani’ atu wacu nika tahekal nu heni sa caay kaw masuadaay cacay kawni kautuudtuud kumilaheci’ay, u mikitapal (一般) yu midebung ku ihekalay a wacu, macakenuh tiya nani’ a maydih a mikalad. u mananamay tu ani kungningan a nani’ atu wacu matineng tu a masungaay (語言) kapah kunikalcabay. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == [1]中文維基-貓:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8C%AB</nowiki> [[kakuniza:aadupan]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] 5xvyf7wqctrnmmqpszkhawi39rxqp78 nanum 0 8841 100876 100875 2021-02-11T01:18:11Z Kilang.yiyang 1477 /* sapananum 水 */ wikitext text/x-wiki nanum (kamu nu [[Hulam]]: 水) maelac tu ku nanum nu alangahay nu Tamayan. 瑞北河邊的水都已乾涸了。 === pananum 灌溉 === tayza ci baki pananum tu laku. 爺爺去田裡灌溉。 === pinanum 要喝水 === yadahen ku pinanum tiya kapah ku uzip. 要多喝水以保健康之身體。 === minanum 喝水 === sakakapah nu uzip minanum tuway. 常喝水對身體有好處。 === minanuma 先喝水 === mangaluh tu minanuma henay kita. 我們口渴了先喝水。 === nananumen 飲料 === asu' nanumen ku nananumen. 飲料蠻好喝的。 === nanumen 先喝水(命令) === nanumen henay ku nipahalhalan nu i luma'ay! 請先飲用家人準備的茶水! === sapananum 水 === micilis tu sapananum tu laku. 引水到水田。 === ananum 愛喝水 === mabayu'ay a tademaw sa kahinananum. 中暑的人要多喝水。[[tangan:Splash_2_color.jpg|thumb|nanum]] 3rgpon4lf71ooouoxzgj1gp1c5evi8n nasaungay amana mukan tu cuedetay 0 8842 87374 65909 2019-12-11T14:00:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sapuelac == anu nasaungay kita, sitanan kita, mangaluhtu kita. anu mukan tu akuti'ay, mangaleb ku akuti'. anu mukan tu lingahaw(溫水), caay ka 過癮. anu taneng mukan tu cuedetay, ma 過癮 tuway. uyzasa, anu pihaceng(激烈) ku saugnay, mukan tu cuedetay a nanam asaca ku kakaenan, amacucuktu milisawada'(腸胃). macebus tu bituka, abesa'tu ku bituka a nanum, masiket tu ku bituka(胃), adada'tu ku bili. sakacuedet ku kakaenan atu nanum, apaduka tu [[takulaw]], adada' ku takulaw, makuhadtu ku takulaw. sisa, amana mukan tu cuedetay a nanm atu kakaenan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kidu]] mok66gb5pmxmmlrde5xybsn9bwhxbs1 nawatubi 0 8843 91997 91996 2020-08-06T07:02:33Z Minmin2016 18 wikitext text/x-wiki [[tangan:1800-jumprope-pinup-Sophia-Western.jpg|thumb|nawatubi]] ==nawatubi(Hulam a sulit: 跳繩)== sakapet a tuud: lalengac, masay, akaway nu balidas sakapet misanga: takini’ u culuk nu hican: pilien ku mabesucay a lalengac atu akaway nu balidas amiketun. u talakaw isu ku sapiketun. u masay, salaycen ku balidas. akaway nu lalengac salayceen sabalud tu malutapiingan. pabesucen mipiked ku makasasa. mak 40sinci katanaya. anu cayay katanen ku tanaya tanen u akaway nu lalengac apalakiliw. u lahaday nu hekal ku aalaen tu saluec. anu cayay katatudun sa panukasen tu ilahad,paladamek. nayi’ku paysu’nu sumamad a wawa sapicakay tu laic sa. pakuniza sa tabukelal mikilim tu salaytan. u lalengac atu masay(akaway) sikedet, atekak. matatungus sipilatlat a tuud. e6fztg0ddyfw73ioh13in141omjr9gg nawatubi(跳繩) 0 8844 65926 65925 2019-11-21T17:22:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[nawatubi]] 1e2xzsr80ifdj85h0r5b6t86mpvbyj9 nayay ku ngipen nu lukedaw 0 8845 87376 65933 2019-12-11T14:26:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == '''kakiliman''' == nayay ku ngipen nu lukedaw. (Hulam a sulit: 沒牙的老虎) == '''nilacul''' == 1森林裏面有一隻老虎,非常凶猛,大家都怕他,尤其是羊群,總是躲他遠遠地,只有一隻聰明的小羊說:「我不怕老虎,我可以把他的牙齒全拔光!」 「少吹牛了!」大家都説,認爲那是不可能的事情。 [[cacay|cacayay]] a lukedaw i kilakilangan, tada maedes tu, matalaw amin ku katuuday i ci nidaan, awusidisidi tu ,mibatabatad aca miliyas,wida dada’ u sibunuay a wawa nu sidi:( caay katalaw tu lukedaw kaku,daneng kaku muhuduc tu ngipen nu lukedaw! ) (a manabaciba!)sakamu sa ku katuuday, caay kaw mamadayum kinakawaw. 可是,小羊真的去找老虎了。他帶了各式各樣的糖果,來到了老虎的面前,說:「大王,我為你帶來人類最好吃的東西,請你品嘗看看。」 nika,yawawa nu sidi mikilim tu lukedaw.siniala tu yadahay a piyang ,tayda i ayaw nu lukedaw,kamu sa :(大王,muala kaku tu asu’ay a tuud ,kanen isu may ) 老虎拿起一根棒棒糖放進口中,突然眼睛一亮,大聲稱讚說:「太好吃了!」 「謝謝你,小羊!」老虎一邊吃著糖果一邊跟小羊說。 ala sa tu kya lukedaw tu cacay 棒棒糖,peladsa ku mata,hatabaki ku ngiha musakamu:(uduma ku asu’ !) (kukay,wawa nu sidi!)hanikan han tu棒棒糖sakamu sa tya wawa nu sidi ci tu lukedaw. 從此,小羊就經常送各種糖果、餅乾和甜食來給老虎吃。老虎好開心,每天不停地吃,就連睡覺時,嘴裏都含著糖果。 namakayda su tu,patayda a satu kya wawa nu sidi tu mahicahicaay a piyang pakang tya lukedaw. manamuh ku lukedaw,sademidemiad sa caay tu kasadeb mukan ,pasu inikabi’ museum(含) tu piyang ku laway mabi’. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 0cnzbvlll1uuy47xty9qd40c08zb6a2 nayay ku tungus nu“malaacawa a kawaw”nu Sakizaya 0 8846 87377 65938 2019-12-11T14:27:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nayay ku tungus nu“malaacawa a kawaw”nu [[Sakizaya]], nu babalaki a kasiacawa sa u tatama ku muenengay i tatayna.tungus maluacawa sa caay kacaluway culilen ku zazan, kyu i niyazu'ay atu i tepalay a niyazu'ku nikiliman. yu izaw ku kasibalucu'an nu tatama sa, tayza mipakasuy, sabalubalud han i putah misaupu, mahiniay a kawaw sa caay kapitengil cimacimaan kapah tu.matineng ku laluma'an naming, patengilan tu ku wama ina nu limecedan, anu patubeli ku ina ama nu limecedan, tuyza a labi kapah tu madadiku. [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] ryb9r6qcqlqfjbwet6314a70heic7h7 ngaagay 0 8847 65943 65942 2019-11-21T17:22:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngaagay(口水) q2or0e0loauaosjjxp21skapales5a3 ngabul 0 8848 119965 119964 2021-07-22T13:12:33Z LamiHung 28 /* misilsil tu nabalucu’an (科學分類編輯 ) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Navahoceros fricki.jpg|縮圖|mamalawpes tu kungabul i Bay-me-co-lo-ci a buyu’ (北美洲洛磯山脈)]] ngabul (山鹿) == '''misilsil tu nabalucu’an (科學分類編輯 )''' == 界:動物界 Animalia "aadupen nu salaedan" 門:脊索動物門 Chordata "kulus nu aadupen" 綱:哺乳綱 Mammalia "micucuay a udip" 目:偶蹄目 Artiodactyla "mata tu tusaay a kaki’ (蹄) " 科:鹿科 Cervidae "samataan nu ngabul" 屬:山鹿屬 Navahoceros "mikeliday tu ngabul" 種:山鹿種 N. fricki "malecaday tu ngabul" sakatusa pangangan (二名法) == '''kakiliman (摘要)''' == 「山鹿(Navahoceros fricki)」是一種已滅絕的鹿,在更新世北美洲洛磯山脈最為普遍。牠們生存於11500年前,其遺骸在新墨西哥州南部瓜達洛普山的山洞中發現。 “nubuyu’ay a ngabul (Navahoceros fricki)” u cacay a malawpesay a ngabul, i “misabaluhay a si-ki” (ken-sin-se, 更新世) tusa a lasubut lima a bataan izaw ku walu a mang (萬) katukuh cacay a mang (萬) cacay a malebut nuayawan a mihcaan tu Bay-mey-cou-lo-ci a buyu’ yadah henay i tiza, cacay a mang izaw ku cacay a malebut tu lima alasubu, ayaw nu mihcaan, ukak nu kidu’(身體) tiza i Mo-si-ke a kenis Mo-si-ke a buyu’ nutimulan sa Kua-ta-lo-pu a buyu’ Kua-da-lou a buyu’ i buhang nu buyu’ katepaan. 《中國大百科全書》依照動物分類學進行定義,釋鹿為「偶蹄目鹿科動物的統稱」。 "u Cung-kuo (中國) a u idawamin a cudad" (《中國大百科全書》) namakayniay i aadupen misauliulicay kuheni tu u ngabul a kakawaw, u "kaki’ nu ngabul nu aadupen". == '''nilacul(內容)''' == 與鹿共舞:梅花鹿與原住民 malcabay tu ngabul amisalukiyaw atu Yin-cu-min. 動物學理描述的梅花鹿 aadupen a cacudadan nu tinakunumelaw (描述) u sikulitay a ngabul (梅花鹿). 臺灣梅花鹿是臺灣特有種類,生物學的分類為哺乳綱(Mamalia)、偶蹄目(Artiodacyla)、鹿科(Cervidae)、鹿屬(Cervus)、鹿種(Cervus Nippon)。 Taywan u sikulitay a ngabul (梅花鹿) a ngabul nu Taywan a misiteketay (特有) a aadupen, mitangginay tu sauliulic (生物學) tu micucuay a ngabul(Mamalia),"mata tu tusaay a kaki’ (蹄) "(Artiodacyla),"samataan nu ngabul"(Cervidae),"mikeliday tu ngabul"(Cervus), "malecaday tu ngabul"(Cervus Nippon). == '''u mitesekay a ngangan (學名)''' == 這個名字是由 19 世紀 60 年代的生物學家 Blyth 命名,當初 Blyth 認為日本梅花鹿,為全世界梅花鹿之主種,因此學名裡有”nippon”(即日本)一詞。 uyni a ngangan i 19 se-ci (世紀) enem a bataan a zi-tay (時代, 年代) pangangnay ci Blyth mitesekay nu migingkiway. i tiya henay pabaliw kuheni u sikulitay a ngabul (梅花鹿), matiya tahep (全) nu kitakit. a ngangan u sikulitay a ngabul (梅花鹿), i labu nu nipangangan idaw ku nu Lipun a kamu. 梅花鹿因背部有白色似梅花的斑點而得名,其白色斑點以外的毛色會隨季節而有所不同,夏季為栗紅色亮麗短毛,冬季為茶褐色濃密長毛,毛的長短可使其適應不同的氣溫。 u kululay a kulit u sikulitay a ngabul (梅花鹿) sacacacay sa kulit sisa singangan (得名)pangangnan nuheni tu u sikulitay a ngabul (梅花鹿), nika caayay kawsalengacay a kulit sa mikilulu tu puu’ a masumat, palalutan a sumanahay malikatay apuyuay a banuh, kasienawan malecad tu nu ucya a kulit mataked (濃密)ku tanaya’ay a banuh, u banuh nuhani u tanaya’ay atu apuyuay mitudung tu dahemaway a demiad (氣溫). 公鹿體形較雌鹿大,身長約1.5 公尺,高約 1 公尺。雄鹿於兩歲時開始長角,至 5 歲時長度可達 70 餘公分,雌鹿則無角。母鹿懷胎 8 個月後生育小鹿。 u hukang a ngabul kitabakian kuadidi’ay a ngabul, tanaya’ nuheni 1.5 a depah (公尺), talakaw a depah (公尺), yu tusa tu a mihca u ngabul tahekal t uku ngawa’ ,makatukuh I limaay a mihcaan sa pitu a bataan a hunan (公分), u tatayna a ngabul ina’ ku ngawa’ u bili nu ngabul sa walu a bulad tu lecuhan tu u wawa. == '''aadupen atu lalangawan (動物與文化)''' == 大致一胎僅一隻。梅花鹿大致棲息在平原鄰接著密林之處,以植物的嫩業、嫩芽為主食,具反芻能力。天性機警敏銳,平常多數結群棲息。 malecacad amin cacay ku bili cacay kunilecuh, u kakaydihan nuheni a kakitizaan itida i sapiay a buyu’ u kakanen nu heni uyda u mangazuway amin a iluc nu kilang, matineng kuheni amisupet tu kakanen i takulaw, u kalawkaw kutengil nu udip (天性機警敏銳). tu demidemiad maluyaluy amin kuheni a masaupu a pahanhan. == '''Tangabulan atu sibaluway a ngabul (平埔族與梅花鹿)''' == 對臺灣平埔原住民來說,鹿皮是日常,生活物資,也具有信仰意義。陳第《東番,記》記載,原住民禁止私自獵鹿,要到冬,季鹿群出現時才捕鹿。狩獵方式為全社出,動,也有攜帶獵犬,用包圍方式圍住獵物, 再用標槍射殺,由於捕鹿方式不是全年獵,殺,也不濫捕,因此可維持鹿群的數量。 u Taywanay a Tangbulan a nikaudip sadikucan nu heni u banges u sikulitay a ngabul (梅花鹿), silisin kuheni tu u sikulitay a ngabul (梅花鹿). Cen-ti “dung-ban-ci” nisulitan, u binacadan la’cus ami sa kaku amiadup amakatukuh (到) kasienawan, aytiya kuheni midiput tu wawa ku piadupan nuheni sa idaw ku miladay tu miadupay a wacu sataliwken (包圍方式)nuheni ku aadupen idaw ku u punus(標槍) amipatay, u nipanutekan nuheni a tuki a miadup sa duceken (固定時間) mimelaw tu sakamuwah nu ngabul. 荷蘭傳教士干治士(G. Candidius)記載,原住民獵鹿方式有三種:罠或套索、鎗(即標槍)以及弓箭。罠應是以張網捕鹿。17世紀下半葉後只增加火鎗作為狩獵工具。 yu itiyahu tayni ku saydang nu Hulam (荷蘭) ci G. Candidius idaw ku kamu pasubana tu yiluay a caay kalecad a sspibihcaz tu ngabul, ya tuluway a kamu tu sapibihcaz sa sacacay sa u bunus (標槍), sakatusa u pana’ sakatulu u salil. Yu makatukuh tu 17 se-ci(世紀) tu pangkiw tu nu dikudan sa izaw tu ku kuwan a sapiadup. 在共同獵場進行協同狩獵,等於享有共同之狩獵利益,捕獲的鹿隻須進行分配,而非個人或少數人獨占。除肉作為食物、皮作為衣飾,鹿皮也可作為犯罪的贖罪品或結婚聘禮。總之,鹿與原住民的生活關係非常密切。 ini u nikatatengilan nu katuuday a matadengil tu ahican ku niadupan nu mita a micilac(分配) uynian u niadupan a titi’ caay kaw nu udip a misateked tu titi’, u tatatengi nu mita ituya sa sanubinawlan han a mapulung mukan, uyni u banges nu ngabul sa sangaan tu dikuc hidan u umibakahay tu cumi nu tademaw anu caay sa sipanubu tu mikikungay, iniyan u ngabil hananay masasiked tuni kauzip nu Yin-cu-min. 荷蘭Hulam人入臺後,由於需要大量鹿皮進行貿易,以日常用品或奢侈品與原住民交換鹿皮。為滿足需求,原住民須獵捕更多鹿群,破壞了傳統的禁令與規則,連帶影響原住民的生活習慣;再加上荷蘭人引進漢人獵鹿,漢人引進更有效率的獵捕方式,使得鹿群更快速減少。荷蘭人離開後,鹿皮仍是重要貿易品,但因過度獵捕,再加上漢人農耕地擴張,使得鹿群持續消失。 yu tayni i Taywan ku Hulam (荷蘭) a tademaw maydih kuheni tu yadahay a banges nu ngabul u sakaydihan nuheni tu demidemiad sisa sipiliun (交換) nuheni tu cacukaymasen tu dimiamiad (日語音譯日常用品) mieden tu nikanamuhan nuheni amilunguc sisa nanutawya caay tu pitengil tu nipanutekan nu ipabaway a tuki miadup paceba satu amabilil amiadup ku Yin-cu-min, nanutawya micalipu’ (影響力破壞) tu nikaudip nu Yin-ci-min, macunus tuwaca pacumutan nu Hulam ku kuwapin ami adup tu ngabul, yu miadup ku kuwping sa pihacen ku niadupan nuheni alaw sa caay tu kayadah ku ngabul, yu miliyas tu ku hulam sa inudikudan uynian u banges nu ngabul sa sakaymawan a caku banges nu ngabul, nikasa han a tademaw mabuwah tu u nikaluk tu umah sisa malawapes tu ku ngabul. 以鹿為地名及其保育,早期梅花鹿遍布全臺,隨著大量獵取,及田園開拓而消失,但各地仍留下甚多鹿,的地名足跡。查詢內政部建置之「臺灣地區地名查詢系統」及相關研究,可以發現臺灣地名冠有「鹿」字者,與鹿具有關聯性的為數不少。在可查詢到的 160 個冠有「鹿」字的地名當中,「鹿寮」、「鹿坑」(鹿窟)、「鹿埔」、「鹿鳴坑」、「打鹿埔」等。 i sumamad u pangangaan tu nu ngabul a ngangan nu kakitidaan sa, na yada heny I Taywan imatiya atu ayda cay tu kalecad yadah tu kunikaycungan tu a idangan nu ngabul, sisa cay tuka kakatuud ayda ku ngabul. paykanatalay anicuysaan tu Taywanay a caciusaan tu sapi kingkiwan kya katinengan ku singanganay tu ngabul a ngangan i tini i Taywan, yadah ku misasengiay tu ngabul, makaala tu 160, u siwantanay tu a ngangan nu kakitizaan ayda sa ” Lu-liaw”, ”Lu-keng”, ”Lu-ku”, ” Lu-bu”, ”Lu-lming-keng” , ”Da-lu-bu”  idaida. ina Dou-liw akamu nawnu Yin-cu-min a kamu (斗六原為原住民語) 「捕鹿」之意,皮仔寮則是獵鹿者製皮之場所。臺灣梅花鹿於 1969 年在野外絕跡。1982 年,學術界人士提出臺灣梅花鹿復育計畫;1984 年,行政院核定「臺灣地區自然生態保育方案」,將梅花鹿復育工作列為重要工作之一,並指定墾丁國家公園管理處負責辦理,其工作範圍涵蓋歷史、行為、生態、群、遺傳、生理、疾病、保健、現場規劃及飼養管理等方面。 libangesay hananay a kakitizaan sa u nu miadupay tu ngabul 「捕鹿」皮仔寮 sasangaan tu balakuv(動物皮己經做好的皮) a kakitidaan Taywan sikulitay a ngabul i 1969 a mihcaan sa malawpes tu 1982 a mihcaan sa, ayda patahkal tu nikingkuwan nu minanamay tu sikulitay a ngabul nu Taywan, 1984 a mihcaan satalakawayay anipanutekan tu ahican kuni pilimuud tu sikulatay a ngabul u sa baeketay a nipanutek sa Cen-ting kanatalay a idangan ku sasitudung sikawaw, ukakawaw nuheni sa ami tules tu nu sumamaday a kawaw, wayaway sakaudip, masaupuway, silsil, nukaudip,u imelang, sapdihing, i tida i kakitidaan mipalasul (規劃) tu a hican pikuwan tu nipahabay tu ngabul. 復育目的除保存臺灣梅花鹿品系外,亦欲使其得以回歸野外生活。復育鹿群則是選擇臺北市立動物園飼養之梅花鹿群作為核心復育鹿群。994 年進行第一次野放,至 2003 年為止共計 13 次野放,野放數 213 頭。 u ngangaan nu nipakelid tu maku tu sapiliwan tu Taywam sikulitay a ngabul sa maydih aca a panukas tayda i buyu’ tunukaudip nu ngabul. u ni pakelid tu asaupuway a ngabul sa i tida i Taypak a papahabayan tu ngabul a kakitidaan, 1994 a mihcaan sayaway anipadang tu ngabul I buyu’ makatukuh 2003 a mihcaan sa sabaw tuluay tu a lingad apapadang tu ngabul, papulung han kiyni patangan i buyu’ sa. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料)''' == * 中文維基-鹿:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%BF * 與鹿共舞:梅花鹿與原住民:https://www.ntl.edu.tw/public/Attachment/411141782216.pdf [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] 97as146e4t1kk7e99fpx9k8hp9r69bt ngabul, malunem 0 8849 120162 120161 2021-07-25T05:23:46Z LamiHung 28 /* labades nu ngabul (鹿的災害) */ wikitext text/x-wiki [[ngabul]], malunem (鹿) ngabul a kaput (鹿科) 是偶蹄目反芻亞目下的一科,目前全世界有18屬41種。其中包括白尾鹿、騾鹿、加拿大馬鹿、駝鹿、紅鹿、馴鹿、梅花鹿、黇鹿、西方狍等。 ngabul a kaput (鹿科) u tusaay (atu sepatay) ku kuku'a aadupan, sisa u u-ti-mu (偶蹄目), u i sasaay nu fan-cu-mu (反芻目) hanay a kaput, ayza u kitakit idaw ku sabaw tu walu mikitinay sepat idaw ku cacay a hicahicaay. nina kaput ilabuay pasu salengacay kikul a ngabul(Payuey-lu, 白尾鹿), ulu a ngabul,(lu-lu, 騾鹿 ), Kanata a subayu a ngabul (Canata ma-lu, 加拿大馬鹿), sipucuay ku kulul a ngabul(Tu-lu, 駝鹿 ), sumanahay a ngabul (Hung-lu, 紅鹿), aecawan a ngabul, (Sing-lu, 馴鹿), u baluay a ngabul(Meyhwa-lu, 梅花鹿), Cang a ngabul(Cang-lu黇鹿 ), nutipanay a paw (si-fang-paw, 西方狍) hatiza . == ngawa' nu ngabul (鹿角) == 所有的公鹿(除了獐外)及母馴鹿頭上長有角並每年更新,此點可與其他頭上長有角但終生不換角的動物例如羚羊做區別。 maminnay a hukang a ngabul (caay sausien ku cang [獐]) atu tataynaay sing-lu (馴鹿) a ngabul sa, i tangah nuheni sinilangaw tu [[ngawa']], ina ngawa'paymihmihcaan paliyunen, nika u lin-yang (羚羊) hananay i kauzipan nuheni caay ka paliyun tu ngawa'nuheni tu paymihmihcaan, wini ku kasasizuma nuheni. === mucelak tu ngawa' nu ngabul (鹿角的生長) === 通常只有公鹿長有鹿角,馴鹿是唯一一種公鹿和母鹿都長角的鹿,但母鹿的角要小得多。 alahicaan u hukang a ngabul ku singawa'ay, u Sing-lu(馴鹿) sa, u masacacay ku heni u ulang a ngabul atu u tatayna a ngabul ku singawa'ay a ngabul, nika adidi'ku ngawa'nu tatayna a ngabul. 在每年冬天,公鹿的角都會脫落,到春天開始長出新的角,那時鹿角會覆蓋著一層皮,叫做鹿茸。當鹿角成型時,鹿茸就會脫落。 tu mihmihcaan i kasienawan, u ngawa' nu ulang a ngabul matulak sa, katukuh i sadingsingan mucelak aca tahekal ku baluhay a ngawa',  imahini ina baluhay a ngawa' matahab i lalabu nu banges,  u maka mulutucay a ngawa'nu lutungay a ngawa'(Lu-zung, 鹿茸) han pangangan, ya ngawa' nu ngabul anu masangawa' tu sa, haymaw satu matulak kiya lu-zung (鹿茸). 母馴鹿的角是在春天脫落的。另外,獐無論公的還是母的,都沒有角,它們用長長的獠牙去自衛。 u ngawa' nu tataynaan anu sing-lu (馴鹿), i sadingsingan matulak. duma sa, u cang (獐) hananay, payawan u anu caaysa u bucingad payawan u ulang a ngabul (hukang)aca u tatayna a ngabul(bucingad )aca, amica inai amin ku ngawa', nika pakaynien i tanayu'ay ihekalay a ngipen nuheni a musikul tu uzip. == kaput (科) == 分布於亞洲的麝、非洲的長頸鹿以及熱帶非洲與亞洲森林裡的水鼷鹿等雖然屬於廣義上的鹿,但在動物分類學上不屬於鹿科,而分屬麝科、長頸鹿科及鼷鹿科。 mahizaay malakalak i Ya-cu (亞洲) a se (麝), i Fey-cu a tanayu' ku liel a ngabul (cang-cing-lu, 長頸鹿), i [[kilakilangan]] nu [[kacaledesan]] a Fey-cu (熱帶非洲) atu [[kilakilangan]] nu Ya-cu (Ya-cu seng-ling, 亞洲森林) a suye si-lu (水鼷鹿), kanahatu u pulung nu ngabul han, nika pakaynien nipisiteked i aadupan, caay kaw nu ngabul a kaput kuheni, u se (麝), tanayu'ay liel a ngabul (cang-cing-lu, 長頸鹿), si-lu (鼷鹿) a kaput. == lakalakan (分布) == 鹿廣泛分布於每個大陸,除了大洋洲、南極洲和非洲。 u ngbul hananay malalakalak i cuwacuwa nu ta-lu (大陸), nika i Tayang-cu (大洋洲), Nan-ci-cu (南極洲), Fey-cu (非洲) == labades nu ngabul (鹿的災難) == === suleda a labades (雪災) === 雪是鹿最大的敵人之一,但如果雪並不是很大就沒問題。但當雪變得非常厚時,牠們就很難找到食物,因為雪都把食物蓋住了。 u ada nu ngabul sa u suledas, nika caay kaw tabakiay a kawaw kyuni. anu kibetul tu ku suleda sa, utiih kuheni makatepa tu kakanen, zayhan tabuen namin nu suleda ku kakanen . 另外,雖然鹿跑得很快,但由於有些鹿可達300公斤重,當牠們跑時就會陷到雪中,令牠們的速度變慢。僅50公斤的狼便很容易追上牠們。 duma sa, kanahatu kalamkam ku duba' nu ngabul, nika u zuma a ngabul makaala tu tulu a lasubu ku daduy nu baeket (kung-cing, 公斤), anu maduba' ku heni sa maculemuh i susuledaan, mahaymaw tu aca ku duba'nu heni, lima a bataan ku daduy a lang (狼), kalamkam maletep tu ku heni. == hicaen pahabay (飼養) == 鹿對人類長久以來就具有很高的經濟價值,但是鹿並不像綿羊、山羊、豬和牛等動物那麼容易馴養,因此鹿的來源主要是通過獵取。 u ngabul pakaynien i tademaw hatini tu ku tenes idaw ku talakaway a lalaculan a epuc, zayhan caay kadayum pahabay tu ngabul, kyu pahabay ku tademaw tu mian-yang (綿羊), sang-yang (山羊), pabuy atu katalalan, sisa hanu nipiadup ku saala tu ngabul ku tademaw. 在台灣,東部是主要的養鹿場建立地區,台灣的梅花鹿於日治時期之前就已經被獵取殆盡,目前野生的族群是因養鹿場保種培育後野放的,在綠島,鹿已經多到對生態造成困擾。 i Taywan, i nuwalian ku sakaydihan mipatizeng  tu pahabayan tu ngabul a kakitidaan, ayaw nu kalipunan a pikuwan, i Taywanay a sibaluay a ngabul (mey-ha-lu, 梅花鹿), mahiniay a ngabal mamin a maadup nayinayi tu, sisa ayzaay ya i hekalay masaupuay a ngabul, u nanipahabay nuheni, balaki tu pazengpazeng han tu i hekal, sisa yadahyadah satu ku ngabul i Lyu-daw (綠島), zayhan misakasak tu nipalumaan,atu kauzipan nu tademaw  kuheni, kyu u sakalibutan tu nu itiniay ayza. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/鹿科</nowiki> [[tangan:White-tailed deer.jpg|thumb|ngabul]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] l4xz6xyc8zmpj8qs9z9m7pcfiu1a3zp ngangan-Ci'ali'akof 0 8850 87378 65965 2019-12-11T14:27:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ci'ali'akof == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u ngasaw a ngangan nu [[Pangcah]]. caykaw nu ngangan nu [[tademaw]]. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] s1loxr8scb47t6h6gkuqa25sgb5lh25 ngangan-Ci'okakay 0 8851 108062 107863 2021-05-02T13:28:36Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki ngangan : Ci'okakay == nilacul(內容) == [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] === u siwkay nu ngangan === tina ngangan sa, u ngasaw a ngangan nu [[Pangcah]]. caykaw nu ngangan nu [[tademaw]]. === kakuniza(分類) nu ngangan === {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} === u canan a cidekay(binacadan) === {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pancahay (原民會)-sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cun-sin (原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53) [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] 7dgt31lfyvxlgak68xzibu52pg027kq ngangan-Ci'oporan 0 8852 87380 65984 2019-12-11T14:27:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ci'oporan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u ngasaw a ngangan nu [[Pangcah]]. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 Yuancumincu weyuanhuy- yuancumincu laylay a ngangan pasulit- yuancumincu ngangan nu tademaw a cudad, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] smyyeaj9l1wiio0a0urk213picgsg2w ngangan-cepo' 0 8853 87381 65999 2019-12-11T14:28:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ngangan: cepo'[[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == nilacul == === u siwkay nu ngangan === tina ngangan sa, u ngasaw a ngangan nu [[Pangcah]]. caykaw nu ngangan nu [[tademaw]]. namakay i Cepo', mabulaw ta cuwacuwa. cepo' a kakitizaan sa, i tabayu' nu siwkuluwan talawadaw. u kakitizaan a ngangan u cepu saan, sisa singangan tu ku Cepo'. === kakuniza nu ngangan === {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} === u canan a cidekay === {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] sqym04kz55eeo18e6lt3rb2wxndjatn ngangan nu Pangcah-Ci'oporan 0 8854 87382 66009 2019-12-11T14:29:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Ci'oporan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. == u angangan nu ngangan == namakay cepo' a ngangan. cepo' sa u niyazu' i Siukuruan talawadaw. i tabayu'an , macapi tu bayu'. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] a2ighkct9z6yj4093odaxgx0gck7gse ngangan nu Pangcah-Ci'orongan 0 8855 87383 66017 2019-12-11T14:29:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ci'orongan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] qr0tedwqnm0jbmo9sxdnkcakngffupd ngangan nu Pangcah-Cikatopay 0 8856 87397 66026 2019-12-13T22:50:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Cikatopay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 8y8bga7bfblpkbpdtnb4yju82k9l1ap ngangan nu Pangcah-Cilangasan 0 8857 87398 66035 2019-12-13T22:50:45Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Cilangasan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. == u angangan nu ngangan == u buyu a ngangan, u kamu nu babalaki sa, kakawsan nu Pangcah mabulaw itini. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 6idwd06w314ptay2e0eww3fkr3nxdpq ngangan nu Pangcah-Cipi'iwan 0 8858 87399 66043 2019-12-13T22:50:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Cipi'iwan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. == u angangan nu ngangan == tian ngangan namakay u cacay mapikihay a tamedaw. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] f69rzc8nk0rnw4nxln85tljysceu6u0 ngangan nu Pangcah-Ciwidian 0 8859 106606 106605 2021-04-16T07:53:08Z 龍眼村長 1604 /* u angangan nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Ciwidian == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ranchanruy sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == namakay widi a ngangan. widi sa u cilekay mucepcep tu izang nu tademaw atu aadupan. yadah ku widi itiniay a niyazu' , sisa pangangan tu ku Ciwidian. katuud tu ku tademaw sa , u Ciwidian tu ku ngasaw a ngangan. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 7320j8rxr6vc56fee6kuuj4vfikxem9 ngangan nu Pangcah-Conang 0 8860 87401 66062 2019-12-13T22:51:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Conang == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 9g2fj6ixfrt2dwyosrnhpqb5wx1somn ngangan nu Pangcah-Fafokod 0 8861 87402 66070 2019-12-13T22:51:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Fafokod == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 7iiw6eriqyys0zgd7twtdhrs8r58297 ngangan nu Pangcah-Fafoyol 0 8862 87403 66078 2019-12-13T22:51:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Fafoyol == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 0qcqkje05ap20nxvs75kjmdkewn0266 ngangan nu Pangcah-Faliyol 0 8863 87404 66086 2019-12-13T22:51:44Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Faliyol == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == namakay niyazu'a ngangan - Faliyol 八里灣 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 3dotk3vyt169yqm9ak5nkz5q20ukim9 ngangan nu Pangcah-Fasay 0 8864 87405 66093 2019-12-13T22:51:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Fasay == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == namakay misa-varasarasay, 朦朧看不清楚 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] lcsb4angs8mfsigs7q5tab1mmuxet08 ngangan nu Pangcah-Firangan 0 8865 87406 66101 2019-12-13T22:52:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Firangan == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == 美濃氏,masakiket ku Toma-lalasunga, laaluwa a cidekay si Firangan a niyazu'. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] esg90b6v9ps25vikcwgox7lk56dgjbl ngangan nu Pangcah-Fitolol 0 8866 87407 66109 2019-12-13T22:52:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Fitolol == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] n8zrdsr9y13gm5cmdhqxi0yo4v39w77 ngangan nu Pangcah-Inakawalo 0 8867 87408 66117 2019-12-13T22:52:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|postcard]] Inakawalo == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] hbujmxpd36i02xntitdv1z9l8dg0rgi ngangan nu Pangcah-Inaran 0 8868 87409 66125 2019-12-13T22:52:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Inaran == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == namakay ma'inal 喜好 tina ngangan. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] a81sldf377mrx9mua4gmh6gf8c64we6 ngangan nu Pangcah-Inatol 0 8869 87410 66135 2019-12-13T22:52:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Inatol == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] qzg72ngopcxo60awpou3zvzwjqt24hs ngangan nu Pangcah-Kakitolo 0 8870 87411 66143 2019-12-13T22:53:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Kakitolo == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 5q5idt9xst8c4jk6aymyvyqo6037rrx ngangan nu Pangcah-Kakopa 0 8871 87412 66151 2019-12-13T22:53:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kakopa[[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == namakay mikopa 貼附 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] hlrmy90d1b8rmu8d3mpfyq97bgqhl47 ngangan nu Pangcah-Kinafokong 0 8872 87413 66159 2019-12-13T22:53:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Kinafokong == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] j87inehxxp436ys7tx8dsmq7byeinvj ngangan nu Pangcah-Kiwit 0 8873 87414 66169 2019-12-13T22:53:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Kiwit == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] 4jnmwo2x8xmwurlddbxchjql9p3hnii ngangan nu Pangcah-Koralan 0 8874 87415 66177 2019-12-13T22:53:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Koralan == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p53 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] g7ugq4mhjyue4zfyvrjagz2bornw9oi ngangan nu Pangcah-Malolang 0 8875 87416 66192 2019-12-13T22:54:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Malolang, Malulang == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9) pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == namakay lulang構樹, malulang很多構樹 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] qakxpesg6zrjl1t4f5cb0m91lma3igc ngangan nu Pangcah-Marongarong 0 8876 87417 66200 2019-12-13T22:54:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Marongarong == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9) pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == u canan ku angangan nu ngangan, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 2tbqr1ubi6vqkeltyj3lq62dje68gcb ngangan nu Pangcah-Nalasongan 0 8877 87418 66209 2019-12-13T22:54:22Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Nalasongan, Nalasungan == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] jo4etzjvei5vn66e25us2od7fo3toqt ngangan nu Pangcah-Naparawan 0 8878 87419 66217 2019-12-13T22:54:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Naparawan, Napalawan == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] rqrvydusdanof088mlrc2uxpamev3j1 ngangan nu Pangcah-Oros,Urus 0 8879 87420 66229 2019-12-13T22:54:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Oros, Urus == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy(原民會) a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] cut1hgpid65tbl5ezgpp20aaxkrm9uc ngangan nu Pangcah-Pa'anifong,Pa'anifung 0 8880 87421 66237 2019-12-13T22:54:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Pa'anifong, Pa'anifung == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] r7ryidushm6h2gxe6izdrzcr8c09ggk ngangan nu Pangcahh-Nalongalan 0 8881 108066 107879 2021-05-02T13:33:38Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Nalongalan, Nalungalan == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan(政治大學) a lacul(內容). u [[tademaw]] nu Pangcah a nikayadah(數量) sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yuan-cu-min a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Pangcah a cidekay(binacadan). yadah ku ngangan nu Pangcah binacadan. namakay pancahay (原住民族委員會) a nangan sa, tatama a ngangan sa izaw 77, tatayna a ngangan sa izaw 77. namakay Ranchanruy(阮昌銳) sasaydan(教授) a gankiw(研究) sa, tatama a ngangan sa izaw 6261, tatayna a ngangan sa izaw 5181, ngasaw(氏族) a ngangan sa izaw 417. namakay Lipunan(日本) sa, tatama a ngangan sa izaw 7290, tatayna a ngangan sa izaw 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan a gankiw sa, tatama a ngangan izaw 305, tatayna a ngangan izaw 150, petun 44. == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pancahay (原住民族委員會)-sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cun-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] bjz1xv2d02snlohml5w3rfd53gwsgak ngangan nu Pangcha-Monari' 0 8882 87423 66256 2019-12-13T22:55:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Monari' == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 69darcmc6k5bjrgvgtojnoz6heq51sz ngangan nu Puyuma-Abay 0 8883 87424 66270 2019-12-13T22:55:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Tra_Ku_Ban.JPG|thumb|400x400px|Tra Ku Ban]] Abay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Puyuma a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). [[tangan:House_of_the_Puyuma_People.JPG|thumb|400x400px|u luma' nu Puyuma a cidekay]] == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 59u22pbz1dzpluugv4b8573zf7xsnse ngangan nu Puyuma-Aberengan 0 8884 87425 66277 2019-12-13T22:55:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Aberengan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Puyuma a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] kly5jmgz15hhym7nyvi8qb5w5ux8mni ngangan nu Puyuma-Abing 0 8885 87426 66284 2019-12-13T22:56:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Abing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Puyuma a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] qovaqcipk8pdpbzifyhht6nrcg03tbs ngangan nu Puyuma-Abisang 0 8886 87427 66295 2019-12-13T22:56:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Abisang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Puyuma a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:tatama]] gpro0eln3i32p6k9q4yoezfc37ucclu ngangan nu Puyuma-Adun 0 8887 87428 66302 2019-12-13T22:57:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Adun == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Puyuma a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] jtj88fk6hahmzkig9zkm4n9qg9pxyjk ngangan nu Puyuma-Ahong 0 8888 87429 66309 2019-12-13T22:57:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ahong == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] k0uka7d1hphler87ggv46uopfeuhgjt ngangan nu Puyuma-Akap 0 8889 87430 66316 2019-12-13T22:58:22Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Akap == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] afvd6soefywez92amjg2weeoyozb4xw ngangan nu Puyuma-Akay 0 8890 87431 66323 2019-12-13T23:00:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Akay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] hy9qatmpro0odvvga1t9x63syemykqz ngangan nu Puyuma-Akayung 0 8891 87432 66330 2019-12-13T23:00:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Akayung == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] lfwcxokax2xoi3n1egwg7hed8dn7v8l ngangan nu Puyuma-Alasayan 0 8892 87457 66337 2019-12-13T23:13:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Alasayan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 27j6hky521uxu212ii64304yufub13f ngangan nu Puyuma-Alaw 0 8893 87433 66344 2019-12-13T23:01:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Alaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, [[tatama]] 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] a1bafnu9bw7nw24295ix8w20y6yavic ngangan nu Puyuma-Alekaw 0 8894 92444 87434 2020-08-15T04:11:04Z Rachmat04 252 wikitext text/x-wiki == ngangan == Alekaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i [[pusung|Pusun]]. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] bnu3tennkc17mgdvas681f1l07vofw5 ngangan nu Puyuma-Alima 0 8895 87458 66358 2019-12-13T23:13:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Alima == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ogcpv6kc4qz2bibptk492ox3haxenpf ngangan nu Puyuma-Alimadan 0 8896 87435 66365 2019-12-13T23:02:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Alimadan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] kplid4yyp7e966n5xofnkrleyyqdd8l ngangan nu Puyuma-Alines 0 8897 87459 66380 2019-12-13T23:14:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Alines == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] o7anzqehxrbbkwdcpnlpvxheb4r88zs ngangan nu Puyuma-Aliwaki 0 8898 87460 66387 2019-12-13T23:14:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Aliwaki == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] g8p5xu3e9retsdz8jxxekz2tyb6rb2r ngangan nu Puyuma-Aliyadep 0 8899 87461 66394 2019-12-13T23:14:14Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Aliyadep == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] co5j376t3mwxzi6e37qr266sxr6v3m7 ngangan nu Puyuma-Alumagay 0 8900 87436 66401 2019-12-13T23:03:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Alumagay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ns2h6ffkyg7dfbov2q1u96rkvkcr1zp ngangan nu Puyuma-Amesingan 0 8901 87437 66408 2019-12-13T23:03:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Amesingan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] kxr7k2ptj6r3zhgpi4584wh1shv4pq4 ngangan nu Puyuma-Anakuy 0 8902 87438 66415 2019-12-13T23:03:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Anakuy == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 0tq48kjvagdghxe0iifpf3acyq2abaw ngangan nu Puyuma-Anaynay 0 8903 87439 66426 2019-12-13T23:05:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Anaynay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu, u canan kuizaway tina ngangan. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] fv82lb7qwnpy1ljvdnurb3e2k5q81xz ngangan nu Puyuma-Anga 0 8904 87440 66433 2019-12-13T23:05:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Anga == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] e2n529nqecsi45kbp92svi26647ul07 ngangan nu Puyuma-Angai 0 8905 87441 66440 2019-12-13T23:05:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Angai == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 5nv7qqh8ede77a70o4ybjgloa6lfixo ngangan nu Puyuma-Angbaran 0 8906 97415 97414 2020-12-26T00:24:40Z Tokoabibi 25 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Angbaran == u sapuelac(詳細說明、描述) nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yuan-min-huy(原民會) a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]](Amis) [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ag42cjo44oxr3opo26fca54ubzigt40 ngangan nu Puyuma-Angpiya 0 8907 87443 66456 2019-12-13T23:06:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Angpiya == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] rcwjqoeaeupa7ku3jq9t75hcv5a3yp2 ngangan nu Puyuma-Anguru 0 8908 87444 66463 2019-12-13T23:06:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Anguru == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 1oj0xmrztlwhem8nxt9h9em2533qftn ngangan nu Puyuma-Aniki 0 8909 87455 66470 2019-12-13T23:12:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Aniki == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 1sgpwf85g577s4xetpay6u11w478pu9 ngangan nu Puyuma-Ansadan 0 8910 87456 66477 2019-12-13T23:12:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ansadan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] oek5m3q3am3tzzhjypp8w1o4eqozssj ngangan nu Puyuma-Ansedan 0 8911 87454 66490 2019-12-13T23:12:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ansedan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun(家族) |tatama |tatayna |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 Yincumincu weiyuanhuy- Yincumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yincumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayincumincuay a congsin [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] [[kakuniza:tatama]] 70jyg6zrijq9xh0nmmwzm0fon5rlf8a ngangan nu Puyuma-Ansing 0 8912 87453 66497 2019-12-13T23:12:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ansing == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] e4a7ypyf9bcptt9gp9qxkdmk37u7t7m ngangan nu Puyuma-Anubak 0 8913 87452 66500 2019-12-13T23:12:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Anubak == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] b2i775t31rsqk7pbgn79vw2ttikfua1 ngangan nu Puyuma-Apetayan 0 8914 87451 66507 2019-12-13T23:11:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Apetayan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] pwv9xvvp4agcifufqh2pglazq65y8gw ngangan nu Puyuma-Aputayan 0 8915 87450 66514 2019-12-13T23:10:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Aputayan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 0dytbttf2fjk63r99d4zkbl90lqftja ngangan nu Puyuma-Arasis 0 8916 87447 66521 2019-12-13T23:08:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Arasis == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] kqeoa9uvvaxrh72zqnw1vteroyxtmwp ngangan nu Puyuma-Arasiway 0 8917 87446 66527 2019-12-13T23:08:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Arasiway == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ebk3cw8eqopmcxyt1h88rvk2xvfj6ri ngangan nu Puyuma-Ariging 0 8918 87445 66534 2019-12-13T23:08:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ariging == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 9gq5ct8rb6ag4ev0t46t7inwwmrdhmm ngangan nu Puyuma-Ariwanes 0 8919 87448 66541 2019-12-13T23:08:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Ariwanes == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] pkzox6iygedf0ar0i9hqhdqffn49ihm ngangan nu Puyuma-Arrayap 0 8920 87449 66550 2019-12-13T23:09:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Arrayap == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:puyuma]] 82sr7k3u9bqe168nuz7im2o4crzf47h ngangan nu Puyuma-Arubiasan 0 8921 87472 66561 2019-12-13T23:19:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Arubiasan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:tatama]] [[kakuniza:Puyuma]] ijomogdzc02e5vwhth6jlb7c9imga0e ngangan nu Puyuma-Arudomong 0 8922 87471 66568 2019-12-13T23:19:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Arudomong == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] l8h3yicaif28s7cvahh20rislk0a4mg ngangan nu Puyuma-Arugi 0 8923 87462 66582 2019-12-13T23:14:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Arugi == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a [[:zh:民族|cidekay]] == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:中華民國原住民族委員會|原住民族委員會]]-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[:zh:名字|名字]] [[:zh:民族|民族]] [[kakuniza:ngangan]] 00vaiu7w2hkj4yfw63s6ixr1dtituzg ngangan nu Puyuma-Asak 0 8924 108060 107933 2021-05-02T13:25:17Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki == ngangan == Asak == u sapuelac atu misiwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay pancahay (原住民族委員會) a nangan sa, tatama izaw 23, tatayna izaw 23. namakay Ran-chan-ruy(阮昌銳) a cekiw(研究) sa, tatama izaw 995, tatayna izaw 868, petun izaw 223. namakay Lipunan sa, tatama izaw 5354, tatayna izaw 4109. namakay Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 291, tatayna izaw 784, petun izaw 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pancahay (原住民族委員會) -sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Ceng-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cong-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] 7max3iaxccryyfrlisdbn1kdsx7qsfy ngangan nu Puyuma-Asaw 0 8925 87470 66592 2019-12-13T23:18:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Asaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] qsoy4swf5gy6k2qr1mik0vpv1few8i4 ngangan nu Puyuma-Asepan 0 8926 87469 66603 2019-12-13T23:18:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Asepan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] [[kakuniza:tatama]] 56r9q6cilsg26tm9o801t3ensyfdw1l ngangan nu Puyuma-Asetul 0 8927 87468 66610 2019-12-13T23:18:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Asetul == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] keru9q9pn331w5bktljcefdeqd4gbpd ngangan nu Puyuma-Asiber 0 8928 87465 66617 2019-12-13T23:16:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Asiber == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] br5bpijw4o3ewbrwimiw9cownofpeg4 ngangan nu Puyuma-Asiw 0 8929 87464 66625 2019-12-13T23:16:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == [[:zh:名字|ngangan]] == Asiw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a [[:zh:民族|cidekay]] == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 6od0z4mo6qdj8y9mpid6y9skg09mq96 ngangan nu Puyuma-Babutrulr 0 8930 87466 66633 2019-12-13T23:16:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Babutrulr == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a [[cidekay]]. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] eoigyn9570shzovdspxonswpru9hv9z ngangan nu Puyuma-Baduk 0 8931 87467 66639 2019-12-13T23:16:34Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Baduk == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] s1p9psqwobnqw1zc4t75i3k83b0fim3 ngangan nu Puyuma-Balrangatu 0 8932 87509 66646 2019-12-20T16:21:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Balrangatu == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] i49r9tf88yimctb8lr6qm941pwa2d64 ngangan nu Puyuma-Balribalri 0 8933 89923 87510 2020-04-01T10:19:33Z Rachmat04 252 ~ wikitext text/x-wiki == ngangan == Balribalri == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 3s3w8bpelf4d6wg6a8l3yom47lj5eur ngangan nu Puyuma-Batuk 0 8934 87511 66660 2019-12-20T16:22:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Batuk == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 62hsh889mgo782m6frdp46l93ckdntr ngangan nu Puyuma-Daliyalrep 0 8935 87512 66667 2019-12-20T16:22:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Daliyalrep == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 26xlfghcqkoiw2znrj68rzgzhwr4lpo ngangan nu Puyuma-Garulrigulr 0 8936 87513 66674 2019-12-20T16:22:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Garulrigulr == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] mauk8pn4ormo93pr4e4mk9szq2zh07a ngangan nu Puyuma-Kagi 0 8937 87514 66681 2019-12-20T16:22:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kagi == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 1fcs1tezkkeav6sl596l1x1t0szh5oz ngangan nu Puyuma-Kakunas 0 8938 87515 66688 2019-12-20T16:23:25Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kakunas == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] pfx655wc7yrg8fdf65kuqg34cvuvj6k ngangan nu Puyuma-Kalidengay 0 8939 87516 66698 2019-12-20T16:23:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ngangan nu Puyuma-Kalidengay == ngangan == Kalidengay == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == cidekay, binacadan == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] fumwfzpjeskao4ylkls5hpbzpr07uyj ngangan nu Puyuma-Karangilan 0 8940 87517 66711 2019-12-20T16:24:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Karangilan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yuanminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katinengtu, cay kabana'tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 Yuancumincu weiyuanhuy- Yincumincu saayaway a ngangan pacudadan(登記)- Yincumincu ngangan nu tademaw a selal(譜), nasanga'an ni dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiway nu Yincumincu a congsin. 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] 0qk5m8ru4b8zbgefpqrd3059tk0w0z8 ngangan nu Puyuma-Karumaan 0 8941 128402 128400 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki == ngangan == Karumaan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] j6sb4twshl5o7cnhbnih9fe77ibg05f ngangan nu Puyuma-Karumahan 0 8942 87519 66725 2019-12-20T16:24:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Karumahan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] h64jm0fp5db9bajgv1x5nqp52qvt9h8 ngangan nu Puyuma-Katadepan 0 8943 87520 66732 2019-12-20T16:27:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Katadepan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] ke91dqlds11r330elc1d8ti4gscle2n ngangan nu Puyuma-Katadrepan 0 8944 87521 66739 2019-12-20T16:28:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Katadrepan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] b0qpcb7p7ss235y1jw76p0olg5ufa4g ngangan nu Puyuma-Kubaw 0 8945 87522 66746 2019-12-20T16:28:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kubaw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] shpkqfqa6syti70o4eqjtcvrnd8mrds ngangan nu Puyuma-Kulungan 0 8946 87523 66753 2019-12-20T16:28:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kulungan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 4grr423cb9j2tva2itmkuvbj0e1wwv6 ngangan nu Puyuma-Kungkuwan 0 8947 87524 66760 2019-12-20T16:28:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kungkuwan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] meharfq77ja79amudvlr8wvhhpwa0ak ngangan nu Puyuma-Kuwalungan 0 8948 87525 66767 2019-12-20T17:09:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kuwalungan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 38wdy62621ueymsk54wuwb4r602pkt6 ngangan nu Puyuma-Lraplrap 0 8949 87526 66774 2019-12-20T17:09:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Lraplrap == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] jcyb19klkfa46f8y92hylz8e01x9xkq ngangan nu Puyuma-Lrungadan 0 8950 87527 66781 2019-12-20T17:09:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Lrungadan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 0queoi3tak1p4sk8ei04iptkfunqipv ngangan nu Puyuma-Mabaliw 0 8951 87528 66788 2019-12-20T17:09:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Mabaliw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 5vl3hlzn4uqwvl0gx9cqu7xpeesiv27 ngangan nu Puyuma-Masikadr 0 8952 87529 66795 2019-12-20T17:12:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Masikadr == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 2qw2w5nbn7085yeuhx2j8coieohk79m ngangan nu Puyuma-Mavaliw 0 8953 87530 66802 2019-12-20T17:13:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Mavaliw == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] ewqvybcv7ikj2h5x6yrm3l5r9ca5xtg ngangan nu Puyuma-Miakan 0 8954 87531 66809 2019-12-20T17:13:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Miakan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] t235z3115tzup5b19c223wswle3m3ym ngangan nu Puyuma-Miaputr 0 8955 87532 66818 2019-12-20T17:13:25Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Miaputr == nilacul == === u siwkay nu ngangan === tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay === u angangan nu ngangan === cay katineng tu, cay kabana' tu. === kakuniza nu ngangan === {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} === u canan a cidekay === {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] 18klo7qs6ozvxd6jn6q3abnskya6i7y ngangan nu Puyuma-Pa'aliwan 0 8956 87533 66828 2019-12-20T17:13:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Pa'aliwan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] 208cmuwkap3pj2s6p9eejh729xzj2dq ngangan nu Puyuma-Paaliwan 0 8957 87534 66835 2019-12-20T17:14:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Paaliwan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] bznzsms5ehe4tq8b9gogxzzi4zeljei ngangan nu Puyuma-Paelavang 0 8958 87535 66842 2019-12-20T23:28:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Paelavang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] shme1digvx693ynxin3o6a3h1lelf3x ngangan nu Puyuma-Paelrabang 0 8959 87536 66849 2019-12-20T23:29:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Paelrabang == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] ajm7rfo2sggjv8sa19nfgqr7m3l9gle ngangan nu Puyuma-Pakaruku 0 8960 108142 107934 2021-05-04T02:01:12Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki ==ngangan == Pakaruku == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma a cidekay. namakay pancahay (原住民族委員會)(原民會) a nangan sa, tatama izaw 23, tatayna izaw 23. namakay Ran-chan-ruy(阮昌銳) sa, tatama izaw 995, tatayna izaw 868, petun izaw 223. namakay Lipunan sa, tatama izaw 5354, tatayna izaw 4109. namakay Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 291, tatayna izaw 784 , petun izaw 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pancahay (原住民族委員會) - sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cun-sin(原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81) 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 5xdj11sgp4a4yqvi17xushcbocqhoqa ngangan nu Puyuma-Pakawyan 0 8961 87538 66872 2019-12-20T23:29:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Pakawyan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 14170 (2018.5). u luma' nu Puyuma a cidekay. == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] elhi8jk1qtep6yr7tvzqum7b43tlj8o ngangan nu Puyuma-Pakesiya 0 8962 87539 66879 2019-12-20T23:30:28Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Pakesiya == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 0cvv9w7txr21k8jgnyrhdy3md8vui8r ngangan nu Puyuma-Papikelr 0 8963 87540 66886 2019-12-20T23:30:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Papikelr == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] tlqyxdzyglua8sa7kuqv91ap0k03o66 ngangan nu Puyuma-Parababuyan 0 8964 97420 97419 2020-12-26T04:51:16Z Tokoabibi 25 /* u canan a cidekay */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Parababuyan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yun-min-huy(原民會) a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan(政治大學) sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah(Amis) 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] s7i5k45dmz5maml4l3rnhcl7j03ja4i ngangan nu Puyuma-Paregi 0 8965 87544 66900 2019-12-20T23:31:41Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Paregi == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 3cxx3855fbos82w3ik4zh9i9ez9yaxk ngangan nu Puyuma-Pasaraadr 0 8966 87543 66907 2019-12-20T23:31:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Pasaraadr == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] iv86nb5i05cvi43vifc0d60atzyvg3z ngangan nu Puyuma-Patun 0 8967 87542 66914 2019-12-20T23:31:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Patun == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] ipnm3fsl2v262ioyjcpsjzmdbw3jjfr ngangan nu Puyuma-Pinudalanan 0 8968 87541 66923 2019-12-20T23:31:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Pinudalanan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] 7qiaqljv94d102ltssgrj2vaiq45n9x ngangan nu Puyuma-Puepuedr 0 8969 87548 66930 2019-12-21T00:06:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Puepuedr == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 8k57kzkuolvg4kr8laqz4fmsmyn520t ngangan nu Puyuma-Purapuran 0 8970 87546 66937 2019-12-21T00:04:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Purapuran == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] efmg8mb8f18hd4emk7s7hbpk0eudstf ngangan nu Puyuma-Purburbuwan 0 8971 87547 66944 2019-12-21T00:05:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Purburbuwan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p81 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 9d1rc0tpr7iw3194bn0eqdvq0srk34w ngangan nu Puyuma-Raera 0 8972 87549 66951 2019-12-21T00:25:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Raera == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] bysm988rt4owt1019lpzcuhcu1n4fkj ngangan nu Puyuma-Sapayan 0 8973 87550 66958 2019-12-21T00:25:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Sapayan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] cx1llnut98d3ute31hfhiv7w5g3tig5 ngangan nu Puyuma-Sawawan 0 8974 87551 66965 2019-12-21T00:25:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Sawawan == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] jwwt2oxmuluolp0sunmsww3bm960q7f ngangan nu Puyuma-Tabelrengan 0 8975 107865 107864 2021-05-01T03:04:34Z Yiyang.sayuen 1495 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki Tabelrengan == nilacul == === u siwkay nu ngangan === tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay === u angangan nu ngangan === cay katineng tu, cay kabana' tu. === kakuniza nu ngangan === {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay(binacadan) == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會yincumin a binacadan wei-yuan-huy-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編 yincumin-cu wei-yuan-huy-yincumin-cu naayaway a ngangan pacudadan-yincumin-cu-min-cu ngangan nu tademaw, dengtal Ceng-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cong-sin, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] bg38xo033gaootyxz62cbwyn4e3g0p6 ngangan nu Puyuma-Tarulribak 0 8976 87553 66991 2019-12-21T00:26:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nganganː Tarulribak 達路兒里巴克 == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Puyuma]] [[kakuniza:Yincumin]] 0sk67bivrurb8qw9p51jfflr17k12sq ngangan nu Puyuma-Tarulrivak 0 8977 87554 66998 2019-12-21T00:33:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Tarulrivak == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] ck3mnwgrc0fany4k1w6bxwsklhr942i ngangan nu Puyuma-Tatiyam 0 8978 87557 67005 2019-12-21T00:34:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Tatiyam == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] nyfnrkctx34odnva7y9lfbmab406q5d ngangan nu Puyuma-Tralawi 0 8979 87555 67012 2019-12-21T00:33:41Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Tralawi == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] swydh4bvlp11a6or0cw6rupmp0jl6d2 ngangan nu Puyuma-Tulungiya 0 8980 87556 67019 2019-12-21T00:33:50Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Tulungiya == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p82 撒奇萊雅族Sakizaya 阿美族Pangcah 泰雅族Tayan 排灣族Paywan 布農族 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] bp7e4orkr0h7umasvxbqq8tvra5pvjo ngangan nu Puyuma-kuwavangas 0 8981 87558 67026 2019-12-21T00:34:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kuwavangas == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u petun a ngangan nu [[Puyuma]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Puyuma. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 23, tatayna 23. namakay Ranchanruy sa, tatama 995, tatayna 868, petun 223. namakay Lipunan sa, tatama 5354, tatayna 4109. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 291, tatayna 784, petun 56. u Puyuma a niyazu' sa itiza i Pusun. cacay a bataan nu niyazu' ku Puyuma. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13992 (2017.9). u luma' nu Puyuma a cidekay == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | |v | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 魯凱族Rukay 鄒族Cou 卑南族Puyuma 賽夏族Saysit 太魯閣族Taluku 賽德克族Sejek 噶瑪蘭族Kabalan 邵族Saw 雅美族Tau/Yami 卡那卡那富族Kanakanabu 拉阿魯哇族Laaluwa [[kakuniza:ngangan]] 1947ujbhk46wpeutfteq04j7d9miuna ngangan nu Rukay Wutay-abalrini 0 8982 87559 67035 2019-12-21T00:34:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Rukai_chief.jpg|thumb|Rukay chief]] abalrini (nu Rukay Wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 9hzrdm986hmzsl41u57t2yg7sb3g06m ngangan nu sejek-Aban 0 8983 87560 67043 2019-12-21T00:35:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Mona_Rudao_and_Seediq_tribal_leaders.jpg|thumb|Mona Rudao and Seediq tribal leaders]] Aban == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu Sejek a cidekay. yadah ku ngangan nu Sejek. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 0, tatayna 0. namakay Ranchanruy sa, tatama 1620, tatayna 1303, petun 0 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 1455, tatayna 622. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 400, tatayna 240, petun 0, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 9821. == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | | | | | | | |v | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p101 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] djykngocqeic2tqhhpo5vz1s6e3zchk ngangay 0 8984 67048 67047 2019-11-21T17:24:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngangay(蛋黃) [[tangan:Chicken egg02 binovular.jpg|thumb|ngangay nu ti'kuk nu ayam]] q3jlg3303m3xkzh891duvmfsywexmwj nganngan nu Rukay-abaliwsu 0 8985 87561 67057 2019-12-21T00:35:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==ngangan == abaliwsu (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u [[tatama]] a ngangan nu Rukay a [[cidekay]]. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- | |v | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] n9971tmzlldw5hw1tuytxhihbekbn2c ngasa' 0 8986 67063 67062 2019-11-21T17:24:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngasa'(魚鰓)[[tangan:Tuna_Gills_in_Situ_cut.jpg|thumb|ngasa' nu buting]] [[tangan:Gills (esox).jpg|thumb|ngasa' nu buting]] 4gvesk3wb3duurlpgo0hpi828yqthk0 ngasaw ngangan nu Pangcah-Pacidal 0 8987 87562 67072 2019-12-21T00:36:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngasaw ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Pacidal == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, [[tatama]] 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9)[[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] == u angangan nu ngangan == namakay Oros Urus 清涼的井水 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ovehgekwbc2awg3mf55inriottyp9n2 ngasaw ngangan nu Pangcah-Paotawan,Pautawan 0 8988 87563 67082 2019-12-21T00:45:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == Paotawan, Pautawan[[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] hkp47j2638o4nkrfsuzbv8hyemh6qz5 ngasaw ngangan nu Pangcah-Papiyan 0 8989 87564 67091 2019-12-21T00:45:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Papiyan == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay 山羊皮雨具氏,祖先擅長製作山羊皮雨具 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 40fssjz4i334cbk1q13hm5wi6nxfa8m ngasaw ngangan nu Pangcah-Picora'ay,Picula'ay 0 8990 87565 67101 2019-12-21T00:54:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Picora'ay, Picula'ay == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] j3u65rn36ojq6d0yhikrcid1ps2abrm ngasaw ngangan nu Pangcah-Raranges 0 8991 87566 67113 2019-12-21T00:56:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Raranges == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay 綠藻氏- taranges acasa raranges. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] b9xtexvuh8fsbjb25hy3vihrt8zatd6 ngasaw ngangan nu Pangcah-Ricoh,Licuh 0 8992 87567 67125 2019-12-21T00:56:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Ricoh, Licuh == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] d3fa16x5gla2ni83a7lmpx2h43upfh5 ngasaw ngangan nu Pangcah-Sapiyat 0 8993 108061 107932 2021-05-02T13:26:40Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /*  namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Sapiyat == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay pancahay (原住民族委員會) a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ranchanruy sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw izaw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw izaw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw(氏族) |tatama |tatayna |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pancahay (原住民族委員會)-sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a con-sin (原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54) [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] enxvw14v8qzee95vg5uecqoumph9abp ngasaw ngangan nu Pangcah-Sariyol,Saliyul 0 8994 87569 67146 2019-12-21T00:56:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Sariyol, Saliyul == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] eektlmpa3d0c7fctoq5evon4n8i385q ngasaw ngangan nu Pangcah-Siracay 0 8995 87570 67159 2019-12-21T00:57:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Siracay == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay cuwaay sa, cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu naayaway a ngangan pacudadan- Yuancumincu ngangan nu tademaw, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] rv0hdym8vqe0y9fni8autcmvp475f3o ngasaw ngangan nu Pangcah-Talakop,Talakup 0 8996 87571 67169 2019-12-21T00:57:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Talakop, Talakup == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay takakop 鳥氏 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] mgbkyj3szcgyd8fxwk2otn1gr7kum68 ngasaw ngangan nu Pangcah-Tarisakan 0 8997 107947 107946 2021-05-01T13:52:34Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki ngasaw ngangan nu Pangcah-Tarisakan ngangan: Tarisakan[[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] == nilacul == == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay asaca binacadan. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay pancahay (原住民族委員會)(原民會) a nangan sa, tatama izaw 77, tatayna izaw 77. namakay Ranchanruy(阮昌銳) sa, tatama izaw 6261, tatayna izaw 5181, ngasaw izaw 417. namakay Lipunan sa, tatama izaw 7290, tatayna izaw 5914. namakay Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan(政治大學) sa, tatama izaw 305, tatayna izaw 150, petun izaw 44. tina ngangan sa namakay i Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah(數量) sa mangasiw(超過) 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yincumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay Tarisakan acasa saksak 散開的 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == cidekay (binacadan) == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pancahay (原住民族委員會) sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a congsin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Pangcah]] g82n9736wihapq1iykpjykdfzdl9jvn ngasaw ngangan nu Sadipongan,Sadipungan 0 8998 87573 67192 2019-12-21T01:00:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngangan == [[tangan:Amis_postcard.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_postcard.jpg|thumb|Amis postcard]] Sadipongan, Sadipungan == u siwkay nu ngangan == [[tangan:Amis_in_Taiwan.png|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Amis_in_Taiwan.png|thumb|Amis in Taiwan]] tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Pangcah]] a cidekay. yadah ku ngangan nu Pangcah. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 77, tatayna 77. namakay Ranchanruy sa, tatama 6261, tatayna 5181, ngasaw 417. namakay Lipunan sa, tatama 7290, tatayna 5914. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 305, tatayna 150, petun 44. tina ngangan sa namakay i Chengzhi Tabakiay Cacudadan a lacul. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 207715 (2017.9). pulung nikayadah nu yancumin a tademaw sa mangasiw 557355 (2017.9) == u angangan nu ngangan == tina ngangan namakay adidi'ay a luma,小屋氏. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |ngasaw |tatama |tatayna |- |氏族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | |v | | | | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p54 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] e35dzhc2kyx1ia9p8i4izj6tl67vg7p ngawa' 0 8999 67197 67196 2019-11-21T17:24:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngawa'(牛角、角) 3fzgtpy1rdha84k3k5ewwbxnoxcyk38 ngayangay 0 9000 67202 67201 2019-11-21T17:24:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == ngayangay === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):獵寮 === u canan ku ngayangay(ngayangay是什麼?)ː === === sapihica ku ngayangay(ngayangay做什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == o8qckq1qmjqjalxotk29wm2uvpuvr68 ngazuy 0 9001 67207 67206 2019-11-21T17:24:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngazuy(下巴) h7rmnxfiziq0rxsi8laccmul1mmhuo9 ngelab 0 9002 87574 67212 2019-12-21T19:02:22Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu: == nu Hulam: [[:zh:湯匙|湯匙]] nu [[United states|Amilika]]:  '''[[wikipedia:Tablespoon|tablespoon]]''' nu Zipun: '''[[:ja:テーブルスプーン|テーブルスプーン]]''' [[tangan:BiodegradablePlasticUtensils.jpg|thumb|ngelab nu Amilika]] == u canan ku ngelab ː == '''(待翻譯)湯匙是'''一種進食用的工具,其最常見的用途為喝湯,因而得名。湯匙有烹調上也是一種容量量度單位。不同國家對湯匙的標準並不一樣,但通常都約為15毫升。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == 82hdm9i64nbf0t4g5nho13u1ulbzuow ngipen 0 9003 67217 67216 2019-11-21T17:24:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngipen(牙齒) 8iwwyow1869xrdlm8j95wg4xsl077fc ni adepan a lisa’ a lalami’ 0 9004 87575 86480 2019-12-21T19:02:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{Merge from|ni adepan a lisa’ a lalami’(淚珠化成淚草把)|time=2019-11-30T10:58:13+00:00}} (一)[[cacay]] alasubu izaw ku pitu a mihecaan,cacay a bataan a bulad izaw ku sabaw pitu ademiad ayza.  107年10月17日 (二) misanga tu salisinam a ni adepam a lalami’ 製作祭屋淚珠草把 (三)cacay a malumaluy tusa a malumaluy saka tu sa a malumaluy I ayaw nu saka cacay a malumaluy , teng teng en ku lalami’ tu laic 一個圈圈,二個圈圈,第二個圈圈在第一個圈圈前面,然後拉緊緊繩子稻草就綁好了, (四)ma dineng tu kaku mi saket tu katalalan「asapasiket」madelen ku laic  , Saydan a kamu caay tu pilaluw ku 我學會綁牛的方法叫「捕繩」,好專業好緊,老師說牛決對跑不掉。 <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] boqkff0om3r45y342gzz0yr268ugz2r ni adepan a lisa’ a lalami’(淚珠化成淚草把) 0 9005 87576 86479 2019-12-21T19:03:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{Merge to|ni adepan a lisa’ a lalami’|time=2019-11-30T10:58:11+00:00}} == '''''ni adepan a lisa’ a lalami’(淚珠化成淚草把)''''' == (一)[[cacay]] alasubu izaw ku pitu a mihecaan,cacay a bataan a bulad izaw ku sabaw pitu ademiad ayza.  107年10月17日 (二) misanga tu salisinam a ni adepam a lalami’ 製作祭屋淚珠草把 (三)cacay a malumaluy tusa a malumaluy saka tu sa a malumaluy I ayaw nu saka cacay a malumaluy , teng teng en ku lalami’ tu laic 一個圈圈,二個圈圈,第二個圈圈在第一個圈圈前面,然後拉緊緊繩子稻草就綁好了, (四)ma dineng tu kaku mi saket tu katalalan「asapasiket」madelen ku laic  , Saydan a kamu caay tu pilaluw ku 我學會綁牛的方法叫「捕繩」,好專業好緊,老師說牛決對跑不掉。 8wlb54f69yvdj92b3sz7cmwstg9re3o ni tadasan nu babalaki a lala' 0 9006 87578 87577 2019-12-21T19:06:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tatangahan == "nitadasan nu babalaki a lala' " 原住民保留地 '''上稿編輯: RayPeng整理:彭瑞祥(環境資訊中心記者)https://e-info.org.tw/node/219334''' '''山坡地保育利用條例修法三讀 原住民保留地規定鬆綁''' == kakiliman == santi paui' uyza nu hulic ku misumad tu tuluay ni dulitan, "nitadasan nu babalaki a lala' " ('''山坡地保育利用條例''')https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?pcode=M0110006 == nalaculan == mahula' tu ku lekec. paulicay tusa bataan izaw ku walu ademiad maawas tu kuni sumadan tuluay ni sutitan, "nu buyu' a lala' a hulic", saka tulu bataan izaw ku pitu a sulit, masipu tuni panutekan nu ayzaay ni palekalan tu limaay a mihecaan palalid sa a maluk hawsa amakelec kuni piala tu tantuwa, mahiniay a [[kamu]] hawsa, yincumin miala tunu tuas nisubelidan alala', acacay tu patengan, tu situngnas a lala', tungus tuni kalukan atu tungus mluk pahabayay madem ku limaay a mihecaan hawsa, kya taneng maala ku tantuwa. nauyaan a sulitan tu"nu buyu' a lala' "hananay, pazumanen tu "nitadasan nu babalaki a lala' ", ayza nu buyu' a lala' paui' uyza misaulic saka tulu izaw ku pitu tu pilekec, i lalabi liwliw nu buyu' a lala', tu binacadan a lala', pasubaa' tu yincumin patadasen kya a maala ku tungus sakaluk, tungua a lala' atu tungus micaliway tu lala'. uzuma satu tungus tu sakalu, tungusay tu lala' palalid maluk madem ku lima a mihcaan hawsa, nai' ku aca pabeli hantu, nauyzaan ni panukekan nu Cenhu kuw uyzaan tu, anu milimad sa u yincum dada', u zuma patada mikuwanay, u satalakaway ku patengay. mincintang liwiy ci Cening sakamu sa, ayza a demiad sa u yincumin "panukasen ku lala'kaku" cacay nisulitan tu sapilaylay tu laylay, iayaw yincumin miala tu nu yincuminay a lala', a kanca makelec' tu cacay a mihcaan, kya kapah miala tu tatuwa, wini mahapinang izaw kini "misawacu tu binacadan, misakinih tu binacadan" a lekec. Cening liwi micunus saheci sa,ayzaay alekec, "nitadasan nu babalaki a lala' " misinsisi tu ni paliwan a lala', kanca namakay i 1988 a mihecaan, tusa bulad cacay a demiad, namikaluk katukuh ayza cay pialesntuya lala', kya tatungus ku ni sulit a kawaw, sananay a kamu,anu lalid makaluk tabesiw tu tulu bataan a mihcaan hawsa,kya kapah makaawas tuni nitadasan ami sinsiy nu "nitadasan nu babalaki a lala' " mhsusj76rso4h131a3rtigsrwugz254 nicudacudadan tu pikinggiw nu nikalpacawan i Kaliwan atu nikalpacawan i Takubuwan, cacay henay a lasubu sepat a bataan a mihcaan 0 9007 87580 87579 2019-12-21T19:07:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki mikingning tu nikalpacawan i Kaliwan atu nikalpacawan i Takubuwan, cacay henay a lasubu sepat a bataan a mihcaan. [[Tiway Sayiun|Tiway Sayum]] a 基金會i 107 a mihcan 9 a bulad 22 a demiad i Kilaykin lalangawan nu binacadan a dabek. patideng tu kalpacawan i Kaliwan nu Kabalan atu [[takupuwan|Takubuwan]] nu [[Sakizaya]] 140 a mihcaan ku pikingningan nicudacudadan tu pikinggiw. u tahkalay nu mitesekay sipakayni i tatusaay a binacadan a nikaydaan tu nipatideng tu ngangan, pakayni i mitesek sakaytademawan atu sakaycilacila a patadikut miyamadi a nikacaka nisaheci. [[kakuniza:Padakaw Lami']] 5dy5qtgkdybmrj4zez0xetkh3k4s328 nidebungan nu Hulam a takubuwan 0 9008 87581 67263 2019-12-21T19:08:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == u niyadz’ nu sakidaya tu takubuwan == tu niyazu’ nu [[Sakizaya|sakidaya]] tu takubuwan, nau kapahay micidekay a niyadu’, nu caayay kaw mama. tuktuk a niyadu’, a hicann aca debungan nu Hulam kyu mamuliyas ku niyadu’, katukuh ayda hidahida satu mabuliyas caay kasaupu. == u labu nu niyazu’ == yu caay henay ka laliwaliwah ku nyadu nu takubuwan sak, liuliuwen nu tungawen paluma ku nyadu’ nu takubuwan, decdec sa kulangaw nu tungawen inaynay’ ku buhang, si panan saan tusa ku caculilan a panan, cacay ku pakay labuay nu nanum a panan, upay nanumay a panan sa u sapiabup atu sapi lais kuydaan a cacumudan, u duma apanan i nuwaliyan sakaluk i umaumahan == u panan nu niyazu’ == kuydaan a panan. cacay a panan sa i nutimulan sa pidaduman kuydaan a panan, caan palemang. saan muculil ku binawlan, uydasa, u sakasaan anu patelac. ku culil u tabakiyay tu baci nu [[tademaw]], kyu misamisi aca ku tademaw musausi, anu tumi’an patelac kuculil mungabgaw sa apatebuc tu tuas sakalibutan sa,annu caay patebuc hakya maedis ku udip atu labu nuluma’, makawali a panan sa, usaka taumah nu binawlan, i kasumamadan naytida amin ku umah nu nyadu’ i bilung kiu pakayni amin i tabakiyay a panan nu nyadu’ muculil, u saka tusa apanan i nutimulan nu nyaddu’ wyniyana panan sa u sapidadum sapibaca’ atu anu mililuc ku tademaw, pakayni amin tina adadan mu culil. == u cacekulan nu niyazu' == u picekulan nu nyadu tu tukal, limua kunipatideng nu babalaki i nyadu’ tu cacekulan, sademiad idaw ku misebengay, miadih tu liuliu nunyadu’ anu idaw kumi sebengay, lihanaw annu sitayniyay tu midebung tunyadu’ kusananay kiu papisebeng,u duma uta tuktukan ni binawan i tida tu i pabaw mu padeng, anu taytayni tu kuada kasenun satu mu tuktuk tuta tuktukan, takalaw kuta tuktukan kyusa ma tengil amin nu liuliu nu nyadu’.lima kunyadu’ lima tu ku tatuktukan a tukal, == ya lalimaay a nyadu’ == saka cacay anyadu’ u takubuwan, i teban nu takubuwan kuida, saka tusa i nuwaliyan kuyda a nyadu’ micapi tu sangaw nu bacaywan, u sakatulu u ciwydiyan wyni anyadu’ i nu amisan nu cibawkan mi capi tu hacutinsiu, u sakasepat u cibalbalan makaamis tu anyadu’ mi capi tu kaliywan, sadikuday u sakul makatip kuyni anyadu’ i tini i“ 四維高中 “. mahida kunikasa nyadu’ nu takubuwan hananay a nyadu’. [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] c2s09y0vgekt39cij93c20jsilyw3fx nika sumadan nu maku 0 9009 87585 87584 2019-12-21T19:15:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nika sumadan nu maku ci cabay kaku u mihecan niza izaw ku enem a bataan amihecaan, palida han nu maku izaw tu nikasumadan nu misu haw? sakamu sa ciniza: izaw tu nikasumad nu maku. i naayaw sa kaidihen nu maku sa, ci ina,ama, atu malakakaay, acawa, u cabay, u wawa, ayza sa, malingatu tu sa kaku sa maelmu’. hang, nika sumadan nu maku, caay ku ipabaway pahabayay kaku, amakamuku ku kitakit haw? hang, nika sumadan nu maku, ayza sa caay tu piselep tu nipacakay nu pacakayay, anu hacica kuniselepan paaca sa, a caay ka hicahica tu kaku, nika miedapedapay tu sapapicudad tu wawa nu heni. hang, nikasumadan nu maku, na mikacaw tu haya(taxi)sa, makatukuh tu, pihalhal nu sapauculi nu paculilay, caay tu pianin piala.u mangeluh ku sakauzip niza. hang, nikasumadan nu maku, a caay tu pisakamu tu babalaki ku” kina kungku kinapina tu makatengil kina kungku, anu misakamu tu ku babalaki sa u makazatengay tu makaiwawaay tu kapahay a sakauzap niza. sisa eneng han itiza mitenengil. hang,nikasumadan nu maku, anu patelacay ku daw sa, caay tu kaku pipuelac tu [[tademaw]], uynian ku kasumad nu maku. matineng tu nu pasalunganay ku tademaw, caay ka a sapilimata nu maku,anu sakapah han ku kawaw lihalay, lipahak, matezephan ku saedimay kya. hang, nikasumadan nu maku, ayza sa matineng tu nikaseneng tu tademaw, pasukapah ku balucu’ nu tademaw, manamuh tu ku balucu’ nu maku. hang, nikasumadan nu maku sa, caay tu kabiyalaw kaku tu sazikucen a zikuc, payawan anu malutlut han ku zikuc sa caluk han nu maku. a sausian ku nu ihekalay lakapah haw. hang, nikasumadan nu maku, misasusud (misainay) nu tademaw miliyas tu kaku, sapica saw ku mahiniay a maliyuh kuheni misatademaw i takuwaan. hang, nikasumadan nu maku, mitaneng tu kaku i cabayan sa caay tu mipeci tu sakiket nu cabay, manay caay tu kaatekakay ku balucu’. mahiza ku katuuday mitela’tela’an sakapahay tu tadayday mi sanaulan. hang, nikasumadan nu maku,ayza sa pamata kaku sazikuzan a demiad. patatenga tu izaw ku mahiniay sa, zikuzanay a demiad. hang, nikasumadan nu maku, u sadimatanu maku ayzasa,a hicaan mi sakaku malipahak, u sanamuhan a kawaw palipahak tu sakaku. nu sakapahay a ngatu yata tu, mabadabada tu, azihan u salengcay tu ku bukes i tangahatangahan. nazatengan nu sakauzip sa, izaw han ku akutiay nu balucu’ tatawatu mabelec, izaw ku caay pahanhan han mikuliay layapan tu nu ipabaway. izaw aca ku caay katenes miliyas i kakulian sa, mideku tu i padekuwan, ita sa misaculiculi han, nipadaesu kita mauzip, anu caay tu kaanup, payawan saw anu pakuyucay atu kakitaan, anu matineng tu mikukay, i tanungtu sa ku balucu’ a misayaw han tu ka lipahak han mauzip.u babalakiay tu ku miheca anu caay han kasumadsumad sa, mahiza misakuay sa kinapaday. [[kakuniza:Lami' Kulang]] mb4n7u4qazup2gxuzgqksme2hn9y99l nikalpacawan nu takubuwan a kawaw 0 9010 87586 67336 2019-12-21T19:36:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kakilimaan == i tawya 1878 a mihcan, satabakiyay a kawaw nu nyadu’ nu [[Sakizaya|Sakidaya]] tu takubuwan, i tawya kaw adiding tu malawpes ku binacadan nu Sakidaya, madihi ku tumuk ci [[Kumud Pazik|Kumud Padik]] tu binawlan nu nyadu’ a malawpes sa, kyu palima satu ci Kumud amikusang, sisa sihahanhanan henay ku binacadan nu nyadu’ ita katukuh ayda. namahicahica acasaw ku nyadu’ nu mita asaca tu ku katuuday, ayda a hacacay hanaku mutelac tu nakamuwan nu babalaki. == 1878 a mihcan == i 1878 a mihcan, sayaway tayni a hitay nu Hulam, u hitayay hananay a hican caay pi'caw tu hitay, itawya sa sademidemiad sa ku hitay nu Hulam i liwliw nu Takubuwan sabelibelin sa, adihan nu babalaki nu Sakidaya sa malecad tu misalamaay nu wadi wawa, tuduma a demiad sa, tayni i niyanyadu’an nu binawlan misulut tu tipus paylumaluma', sakamu satu ku niyadu'ay, wamu tu namu sa demidemiad sa maduba', “misakunukunu i umaumahan, wyca ku mamaala, adasa amianin tu kakanen, mayca misaicelang maluk kya sikakanen, sa ku babalaki nu nyadu'”, kyu caay pabeliyi nu binawlan tu tipus. “ i tini a musakamu kaku i titanan, i tawya amatinetineng ku babalaki nu nyadu’ tu nika u hitay kuydaan, ida uhitay kuydaan sa cima saw ” caay katenes, sikuwang tu tayda i lumaluma’an, maleca tu waca uku mikukungay, u caayay pabeli tu tipus sapadeceng tu cepi’ nu kuwang, matalaw ku binacadan a palun tu cepi’ nu kuwang, kyai pabeli satu tu tipus. == malingatu tu siapunang ku binawlan == nanu tawya sa, malingatu tu malinges ku binacadan nu nyadu’ay, sakamu satu ku duma a tademaw.“ tada u kukung kinabiyaw, satu ku kamu, dateng satu ku babalaki nu nyadu’ “ sademidemiad sa masasalama a mukan tu hansa, mikukung tu i nyaduay tu kakanen, mayca unikaluk tu umah kya idaw ku sakaudip saan amin kumi tabalay a binacadan. u saka bales nu selal nu nyadu’ mitapal ku binawlan, caay kasumad adihan ku wayway ninahulam, hatida kunipaculi nu nyadu’ay, i cuwa ku nika sumadan mangaleb kunipi sawacu tu minawlan, dateng satu ku selal, anucaay kasumad pacicitu a mikukung tu nyadu’sa, acay pakeda sa kita anu caay paculi i, caay kacenun satu ku katuuday, kyu misamawmaw tu ku selal nu binawlan. matatengil tu kuselal, mamin matatengil ku kakelidan nu selal, twyada alabi salabi satu ku masakapahay nu selal, pakaynu mudungdung tu namaka sabatu way a sawac tawali, tahekal i dadisapan nu bayu, tu amaliyut muliyut mucukis aca “tu namaka cikasuwan a sawac,”hacining” makatukah i pukpuk takuwal tatimul micumud i buntay nu hitay, cumud satu inikabi’ nu hitay, batelikbatelik hantu ku nikabi’pinay hakya ku nipatay, cay katenes balutmut satu mu laliu, katukah i Takubuwan halalhalan tu ku labi. == muadad tu tanyanyadu’an == nanu tawya alabi, caaytu pa hanhan ku hitay nu hulam, sa demiad salabi satu tany anyadu’an, mu kilim tu namipacukay tu hitay a tademawan, nika kapah kunika lalihud nu sakidaya, tusakay tina kawawan nayi’ ku matinengay, katukuh inika debung nu nyadu’ nu kabalan tawya tu katinendan. === sakatineng tu nidebungan === u sakatineng nu hulam tunika u sakidaya ku midebungay tuni kabi’ nu hitay sa, nawhica ku sakatineng, nu babalaki nu mita. sakidaya, nasipadu tu kabalan ku babalaki nu nyadu’ napatawsi bacaywan, mabusuk sa sipalihud nida tu cabay kina kawaw kyu mabelbelay nu hitay nu hulam kya babalaki nu kabalan sa, sipasubana’ hantu nuda i sakakay, kyukatinengan. === u lingatu mutiyk tu takubuwan === mabanutay tu nu hitay ku kabalan sa, maliyut taynin nu hitay i takubuwan kudicem nu kuwang, musamawmaw tu tu sakidaya, amusinasin tu takubuwan, tatenga’ caayhen katenes tu cacay a labi, makadih kumi sebengay nu selal tunipi sadiwang nu tademaw i sauwac, kasenun satu patakus tu tumuk atu selal, balutbut sa twamin ku masakapahay a selal, malalabalaba’ tayda i tadapanan mutena’ tunika takuwal nya hitay, sa tedetedep satu ku selal muhalhal tuni picumud nya hitay. mudikec twamin tuni dicem tu awk ku selal, ni palasul tu anu cumud saca kuhitzysa, kasenun han mucucek mu tusul ku takulaw tu dicem nuawk kasenun sa mapatay caay pikakuykuys ku tademaw. === masasetset tuyda a labi === cumud sa ku sayaway a hitay, mausaw, kina cacayan mu cucuk tu iluc nuawk, talikunay sa caay pika kuykuys aca, caypi sa awangawang aca unika tepek tu. pa kilulsatu mahida tu salabi saan caay pahanhan tah sananal sa, katukuh tu i halhalan ma adihtu kunika saupu nukidu nuhitay, belutsatu pasukas kumukilulay i nudikudan, tuyda alabi salabi sa cayka kemet ku binawlan tah sananal saupu satu ku kidu. u selal numita inay’kuma hicahicay aca. === sakinatusa anipi debung === na mamin satu kuyniyan a kawaw, nay’tu kutekiteki nu hitay, sakamu satu kui nyadu’ay, “hakya matalatu ititaan mulaliu tu kya,” saan ku binawlanq, nika caay kuhida kunidateng nu tumuk, caykaw ni alialiu sananay caykanca amutiku henay, a manatu ka baluduh saan ku kamu nutumuk. tatenga’ maedem ku cacayay a lipay, malaliwasak ku dadan nu hitay micumud i nyadu’,cacay pakayni itada panan micumud, sakatusa a butay pakayni i tebun nu nyadu’ a dadan micumud. pakayniyay i tadapanan mi cumud a butaysa mahidatu malekep nu selal belih satu. pakayniyay i tebun a hitay, ahicannaca tada tahina kumi sebengay i tida, mali sapen kumi sebengay nu selal, kyu amed debungan nu hitay, cumudsa kasenun mupatay tu tatusay alaluma’an. maka tengil ku selal tunika alawaw kyu, lalabalaba’ satu kuselal mu lawp tyami cumudsy a hitay, tu ama satedep kunipi debug itawya alabi.ahatidatu kukamu aku tuyniyan a kakawaw. sakina tusa anipidebung nu hulam tu takubuwan, u sakacaay paka debung nu hitay tu nyadu’ nu takubuwan unika cebedan nu langat tu tungawen kyai, anu inay’ ku tungawen hakya cay paka lawa’ tu tabakiyay anipi debung nu hitaykya. === tuduhan ku nyadu === u saka tuduh nu takubuwan, u saka buliyas nu binacadan nu sakidaya, usasemsem nuhulam ulamal kyai, anucaay kaw lamal caay kyalu kawameday malawpes, itawya kinatusa midemung ku hitay nu hulam, caay paka debung kyu awaw satu tu namaka gilanay a buntay, nami kingkiu tukya tusapi cudet tu awk, kumami balaw kyai tu nyadu nu takubuwan, kiu liuliu hantu nuhitay ku nyadu’, mudikec amin tuacin ku hitay nay’ku walsayay. pasiketan tu kupa ku dicem nubucul, palamal hatu ku tangah nu bucul. teki’sa kutuki tu teban nu kalahukan, siu siu siu satuku bucul nu pana’ mahetik i tungatungawenan, cika tenes ciyap satu ku aw awkan kasenun sa ma bangbang ku lamal ahican micapi tanangtang saan. sakamu saku babalaki: “kumami laliu tu kuka tuud day, inay’ku lalaliuwan, nubinawlan sa muhmuh satu i labu nu nyadu’. === cacay kulabi sika lawpes nu nyadu === ”pi adada nu balucu’ makatengil tinakawaw” iawya halhal sananay tu tunika tuduh adatengen, liuliuen nu hitay ku takubuwan a hican nu tademaw mulecis kyahaw, katukuh inipi cumud nu hitay, ma luedemtu ku langat nu nyadu’ i nay’tu ku padihingay tu binacadan, cumudan tu nuhitay kunyadu’ a tacuwa mi cumimek amilimek ku binacadan. cumad satu ku hitay ilabu nu nyadu’, dakephatu ku masakapahay atu bselal, pasa sikasikat hantu, u tumuk ci Kumud u padik aciIcep u kanasaw tal acawan pasa siket hantu. la tayen patacuwa i nay’ku matinengay, siliwan satusa u babalaki twamin atu wadiwawa, tawya alabi pasasiket hantu. alan namin kunisiketan a tademaw,patacuwan hakya inay’ ku matinengay. teban nulabi malalihud ku babalaki, a papi laliu papi hinang tu wadiwawa, sakamu hantu nu babalaku kya wadiwawa, kasi katalan twamin tatimul han, amanatu kata luma’ ma lekepa kita u sakidaya mapatay. hantu nu babalaki kya wadiwawa balutbut satu.”simi hinangay satu nu adiwa itaw ya makala tu 172 ka katuud pasu tatayna” === pihinangan nu binacadan === mamin palaliu tu wadiw papi hinang sa, ma tatengil tu kulabu nuluma’ anuhican kusapi laliu milimek tunipi patay nina hulam, kya acaay ka lekep mapatay ku binawlan nu takubuwan, mamin satu matatengil umeduk tu milaliu, tucila satu inaynay’tu kui takubuway amu enengay a tademaw. sakamu satu ku san bansya: ” malekep matuduh ku takubuwan “ saan amin kukamu nu mi tapalay, “tacuwa tu” kya binawlan nu takubuwan a tademaw, kai naynay’ kuma adihay samin ku biyawbiyawan nu nyadu’. “hang, aican caaypilaliu nu maudipay patudu’an tu kuwang.” === sayaway masaupu anyadu === u sakul micapi tu nu tipan i aadupan, tuyda al abi pakayni ipi daduman a panan mulaliu, tanin nu nyadu i cebecebedan milimek masaupu. u cipawkan dungdungen nuheni ku sawac nu namaka sabatuway, tahekal i dadisapan nu bayu', muliyut aca micumud tu sawac nu cikasuwan, tayni i bunelan. u cidaldalan nama laday atu cipawkan, miciwali i nuamisan nu lidaw itidatida satu muenang. u ciwidiyan namaluyaluy i cipawkan atu cibalbalan sa, makatukuh i bayusa u besuc nuheni tatimul, i pahutinan takuwalen nuheni talabun nu buyu’ tidatida satu tah ayda. u takubuwa a nyadu’ namalu ayaw tu kuheni mulaliw, sa cacaysa taydan nuheni i cascas mukayakay tubuyu' milimek i laelaedan nu ba'tu. katukuh i nika tapabaw nu namaka sakulay a masakapahay, tayni muwala tuheniyan, tawya mudebu. nukaunyadu’ nu takubuwan cay tu kahacica ku tademaw, adihsatu ku tumuk tu tademaw nu takubuwan cayen tu kapapina sa, tahinaen kyai tu tademaw nu nyadu’ dateng satu ku babalaki nu nyadu’ay tadatahina tu kutademaw,ahinaen kyahaw micidek misanyadu’, kanahatu aycuw aca patideng tu nyadu’ nay eneng han twaca i sakul midapu hantu nu katuuday kyu eneng satu isakul madadapu katukuh ayda. [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:Sakizaya]] dc1mptbgz8npzjtrkuwvc850oj8b5nm nikaputunan a malcabay nu United States of America atu Taywan 0 9011 96879 96878 2020-12-17T14:15:09Z Tp0910 1262 wikitext text/x-wiki nikaputunan a malcabay nu United States of America atu Taywan 美國與台灣斷交 == nu ayaway nakamuwan == 1978 a mihcaan u sikalawpesan tu a mihcaan mamisingkiw tu talakaway a malagiingay a kakawawan nu [[Taywan]] sa limulak saan ku i subalay nu Taywan a binawlan sa. ya tatapangan nu [[United states|USA]] ci (卡特) hananay sa pangiha satu i sabaw tusa cacay a bataan idaw ku enemay a demiadan.a makay i 1979 a mihcaan 1 a bulad 1 a demiad nudemiadan a patideng sakalcabay atu ya(中華人民共和國). hananay nu ada nu Taywan namahida sa sikaputun tu kuni kalcabayan nu Taywan atu USA. ya nika malcabayay sakay pitenaay tu ada hananay a nasulitan a cudad sa amasatedep tu. sisa napinukasan i Paykanatalay (聯合國)hananay akitakitay malkaputay a nipatidengan sa kilul sananay u satabakiyay a nika labades nipikuwan nu(蔣政權)kuyni. == Taywan atu USA nikaputunan a malcabay a nikahini(斷交的源由) == nikadengan nikangayawan i (韓戰)nadikudan satu i limay a mihcaan sa . u USA hananay a kanatal suayaw tu malkaputay nu (共產世界)sa sipakaydaen nipilaup pabalucu amay langatan.sisa kanamuhan nu Taywanay ci (蔣介石)mikelitay a tatapangan paculi tu ada nida u sakaicelang kuni kahida atu nipaayawan .nudikudan sa i enemay a bataan a mihcaan mangaleb mangaleb kuni kalalaisay a ziday ya USA hananay a tatapangan ci (甘迺迪)atu mikilulay a mamikuwanay nu satalakaway (詹森)paayaway tu Taywan miedap sakaytena tu ada .nika udumaay a sakay ketunay a kunidatengan sa idaw tu ku sakay balucuan. apanutek cayay tu kunikahida nuayaway pasayni i Taywan . ya(中共)adihen sa ucayay tu kadadawa amalawpes. sisa ilabu pabalucu kunidatengan nu USA tu sakaini tu kawaw.si katinengan nuheni ku (中國) atu(蘇俄)cayay tu pasasuayaw nayi tu kuni masasudayit . nu makay i Taywanay a caay kalecad nu nidatengan sa. sawsawni idaw ku isais. u 中 蘇 美.tuluway a kanatalay a nidatengan sa. yadah tu kuni kasasetul. sisa pasu Taywan atu USA .ya hulam mahida tu idaw kuni kasumadan. == namakayzaay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == 1978 a mihcaan sabaw tusaay a bulad idaw ku sabaw enem a demiadan i teban nu labi tusaay ku tuki sa panengilan kya mabiay isimpian henay niya mala singbungay a papeluay ihekal a mikuwanay ci 宋楚瑜 hananay .patengilen nida ku mala (總統)tatapangan nu Taywan ci 蔣經國. amalcabay ku hulam (北京)atu USA ya (華盛頓) ianuayaway a mihcaan piusiwgac nu Dipun a demiad sa ku kawaw .kakayda satu ku USA atu Taywan sikaputun kuni kalcabay tu makay i hekalay nu kitakitay a mapaales saan . imahida sa pasu nika pulungan amay tenaay tu ada hananay a kawaw sa kakayda satu masatedep .nu ayawan tuluway a tuki sa itini muenengay i Taywan sakikawaway ya ihekalay sakakaay nu USA . ci 安克志 hananay tayda i satalakaway a kakitidaan (總統府)maysakamu pakatineng ci (蔣經國)an. sakatusa a demiadan sa pasakamu ku tatapangan i sakapulung nu Taywan a binawlan kunikahida nu amuhuwan ya USA hananay tu nikahida nuheni pasukayda satu ihekalay a kitakitay maysakamu tiya (匪偽政權)tuni pahci atu pihacengan a pacukah. inakawaw sa kasenun saan mapalilit sikatinengan tu nu binawlan imahida satu sa u balucu nu cakenuhay sa .masaupu tu i kakitidaan putah nu (美軍俱樂部)hananay papelu ku papeluay maynah tu nika hidaan nu USA .yadah yadah ku taydaay mikilihida tansul sa makaala tu pinaay hakiya alasubu ku tademaw i nuayawan niya amuhuwan hananay a kakitidaan . u binawlan hananay sa anu macudas tusa mausaw haw ku tuudtuud miedis kasenun sa masatukuay a katideng pecian mamin . uduma sa midebung tu sakawawan nu amuhuwan a(大使館)tastasan ku sasingalan atu panan u sakasaan sa maseka ku balucu nu katuuday.milalad tu kunikatineng nu micudaday mihaka pacukad tu nipa nganganan malalacal painin tu kalisiw i nu cacudadan . pacununs tu sakaicelang nu kanatal nu Taywan paayaw tu cenhu maynah tu amuhuwan tada caay katatudung nikalcabayan .nuydaan a bulad 27 ademiadan sa pataynian nu (總統)kya u satalakaway nu cenhu (副國務卿)ci 克里斯多夫 hananay katukuh i Taypak tansul saan ngayawan nu micudaday waiten tu tikuk atu ba’tu tungusay tu sakacay kadengan nu Taywan hananay a nipabalucuan .imahida sa yadah ku inacaay henay pitebing tu makay nu hekalay i kitakitay nikasasibutan a mahicaay nu kakawaw sisa papicebisan nu hitayay a saydan . mingayaw tu hicahica sa hangen saan a hicanaca saw . imaida sa mademec nu idih ku sakamata nu nidatengan nu tademaw. maydih pasakapah tu kanatal nu Taywan kuni kahida . nadikudan nikaputunan sa ya USA atu Taywan . patideng tu dumaay a sasikawaway a kakitidaan pangangan han sa ya (美國在台協會)nu USA kuyni . i Amuhuwanay sa idaw kya nipatideng tu (北美事務協調委員會)sakasiwantan a lalubangan a kakitidaan sakay aenengan nu musakakawaway nu tademaw nu Taywan. == ya Taywanay a sakasiwantanay a nipacunusan a hulic(台灣關係法) == nikalebutan nu Taywan atu USA kunikalcabayan nu kanatalay sa . u sikabiyalaw nu caay kataneng ku nisamawmawan nu Hulam (中國) a mingayaw sa idaw ku nipatidengan tu sakay ngaayay a hulic . “ya Taywanay a sakasiwantanay a nipacunusan a hulic” (台灣關係法)hananay u mamisimaw tu anu mahica kuni kalalacus nu Taywan atu Hulam sa maydih ku ada midebung micebis tayni milakuwit tu tebanay nu bayu’ mingayaw sa saka idaw nu mayedap nu USA a hitay mitenaay kuni a masakamuay a hulic . anu mademec ku sakay icelang nu hitay sa . anu caay pakatena tuni sakay pingayaw tu hitay nu Hulam sa taneng pacakay ku USA tu kaydihan sapacunus tu nuhitayan a tuudtuud a misimaw tu liwliw nu Taywan . sisa i 1979 a mihcaan sepatay a bulad idaw ku cacay a bataan a demiad sa ya tatapangan nu USA ci (卡特) hananay sa idaw kuni pawacayan tu nasulitan nu Taywanay atu USA .mamapaina tiya (台灣關係法)hananay .nu labuway nasulitan sakatusaay a nisabalucuan . u sakaydihan a mamaiedap tu i nuetipanay nu bayu’bayu’an a sakangay nu muenengay nu binawlan . tungusay itaneng ku USA a tademaw atu Taywanay masasucabay mipaliw tu nananaman a tuudtuud pasu lalangawan misiwbayay .sisa idaw ku nibalutan tu limaay pabalucuan a pawacayan nasulitan a hulic . 1.sakacacay sa milisimet tu sakay tademawan nu Taywan .USA . atu Hulam . i nuetipanay a kakitidan nipisiwbayan atu nu lalangawan nudumay a sakangaay . 2. pahci tu nikalcabay atu nu Hulamay (中華人民共和國)nisalahcian u sikaidaw pahdekan tu ya sakangaayay tatusaay a kanatalay sakadem masuada. 3. pakibalucu tu anu u dumaay a nipingayaw tu Taywan maydih midebung misalahci a nipitekelan tu bayu’ay mitena tu nicaliwayan nu balungasa a caay pisulul ku USA .tumahiniay a kawaw sa. 4.pawsa tu sakay paculian sakay icelang nu hitay a sangayawan a satikec 5. mupupu’ tu sakayidaw nu tansul sananay a nipingayaw nu dumay a kanatalay i Taywan . misimaw tu sakangaay nu binawlan pasu siyakay nu Taywan atu pakalisiway a tuudtuud nikangaay sa.<br /> == eng malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == [[kakuniza:Buting Nukay]] m238y3bavpe09vzxbkfjsn5ogkpaexr nikaseneng 0 9012 87588 67385 2019-12-21T19:37:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''nikaseneng 讚美、頌讚''' == sapuelac == == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-頌讚 nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni [[Tuku Sayiun|Tuku Sayun]] [[kakuniza:lisin]] [[kakuniza:2018-cacay]] 2ao7jpvnutzbidofbd6arqjkt3evvrz nikatinengan 0 9013 87590 87589 2019-12-21T19:40:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nikatinengan nu maku (心得)a hicaan nu mita mikiting, mikilul tu babalaki, apabalucu’en nu mita, zadengen. anu maliyuh kita tu kauzip nutua’s nu mita,a hicaan nu mita ku nikasikac a masasakamu tu babalaki nu mita. mahiza a nu makaazih tu cabay a tu lalumaan manamuh, lipahak haw, absa’ haw, atu miaamec ku lima haw, atu amiabibi haw? anu makungkung (lipahak) misakaku a matalaw ku [[tademaw]], anu abeabesa’an kawiza, u mahicaay ku mahiniay a tademaw sa, a lipahak haw ku balucu’ anu maamec sa, mahiza u caay han sa katinengan nu mita sa, anu abibian nu mita misuayaw, mahiza u masunbaliw aca. sisa a hican nu mita anu masasukazih mi (mahica tu) saw? manay izaw satu ku misakamuay, anu tayza i luma’ nu taw, micumud tu i sasaedepan, sakamu sa taniyay kaku milinanumay, hinin misakamu taneng tu haw. i sa kauzip nu mita sa, nayay nikaseneng tu tademaw atu tuudtuud u sakapahay a wayway. manay a hina nikaseneng kita, mahiza mipadaesuen.baungen daungen singalih ti’elen nu mita ku ipabaway pauzipay.malipahak tu kita mudadiw tu kita. u dadiw ku likisi nu binacadan ita. itini i dadiw makasiwantan ku uzip nubabalaki. mudadiw sa amana pikilim tu sasakamuan a manamuh ku balucu’ a nikasenengan tu i pabaway, dadiw han tu ku sapidadiw nu misu. u dadiw izaw ku taliangay, izaw ku patikiliay a dadiw, izaw aca ku mihukayan a dadiw.anu tabuyu kita, makatenil tu piciw sa mahiza malipahak tu mudadiway mahemek tu kita makatengil.u sakasenengan ku ma hiniay a dadiw sakanamuhan a dadiw. u zuma mudadiw ku tademaw sa, mahiza u sapihanhan nu mita ka sakusa, anu palatuhay, pahadingay, pazazanay, pawananay, paicelangay, pawacayay, taneng tu mudadiw nu mabalucuay a dadiw. izaw aca masaupu tu ku binawlan, misaupuay, mikimaday (pakungkuay), mihinaway (mikilimay), milikecay,mikiliday, mikitingay sa,mudadiw amim kita, izaw ku matinengay a baki mi kitinay tu balucu ita sa,a caay ka namuh kita saw. [[kakuniza:Lami' Kulang]] ner7e4cnbggiafl6mpm7e9x3d1dznqe nikaydaan padipa’ ni Nuwa. “ 黃金文 ” 0 9014 104594 92439 2021-03-26T01:07:26Z Padakaw 75 /* tada inayi’ ku lipida */ wikitext text/x-wiki u nilecuhan i takuwan na i 1947 a mihcan i tini i [[Sakul a niyadu’|sakul]] anyadu’an, lecuhan nanay u pakuyuc ku nikaudip nu lamu nu luma’ sa u malukay ku lalekalan nu nikaudip nu luma’, mahiday a nikaudip nu niyadu’, u nahemin sa henay ku sakinatusa anikalpacawaw nu kitakit i tawya, kyu inay’ ku kakanen nupay nya niyadu’ay, kyu sapakeda hatu ku wadiwawa, lecuhan ku lutungay katukuh i pinabayan paydang hatu icuecueda awcima ku mamusikul, pakedahan ku mahnabayay papidang i umaumahan, kyu malaluluh ku udip nu maku, nanuadiding hay nika balakiyan, katukuh i waluway ku mihcan aku caycaay katinengi. == katinengan == katukuh i waluay ku mihcan aku, patayda hantu i paisingan papicici’ muwala tu ba’tu i cebu nu maku, tusa a bulad kaku itida i padekuwan mudeku, makalakaku tuluway a bulad mudeku, kya taluma’ sa tu kaku namudeku sa, sipasubelid hatu kaku i ci bayiyan aku. u bayi tawku ku misimaway tu udip nu maku, nanutawya caay tu kaku piliyas tu bayi, katukuh ini katanektek tu ku udip isu sa, ku wama aku papakelid satu tu katalalan papapikan i takuwan, nanutaway maladay satu kami amaibayi papikan tu katalalan, sicabay sa kaku u bakiamin atu bayi. == malcabay tu babalaki == nanutawya caay tu kalaliyas kami atu bayi nu maku, tacuwacuwa ku bayi nu maku mikitin tu kaku tu lima nu bayi nu maku caay tu pisiwatid tu culil nu bayi, nika anu tacuwacuwa ku bayi nu maku, u babalaki amin ku kilimen nida tu cabay, anucaay sa u baki ku sacabayan malpadang, yu malaluuluung ku heni malpadang, caykaw hicahica aca ku sakal padang nu heni, pakungku caay kaputun ku sapakungku nu heni, adihen aku ku pising nu heni amin, idaw ku muwangicay idaw ku malalumay, anu inipapikan tu tu katalalan anu micuhcuh atu inikalahuk tu, uydaan tu ku sasakamuen u mapatayay u matuduhay, sanisani idawtu ku muwangicay, alahican tataketakecsaan muwangic malalum ku balucu’. === picudadan nu maku === katukuh i cacayay a bataan ku mihcan nu maku, tanekteken tu miadih tu udap nu maku ku wama aku, latay hantu kaku papicudad, i cacudadan u sabalakiyay ku mihcaan aku, nika inay’ kunika tinengan aku tunu hulam a kamu, sanisani sa patelac kuni pisakamu, maliyuh aca mitengil tu kamu nu saydan, kyu sanisani patelac sanisani papisasangin nu saydan, sanisani papatusuden misasangi i putah, alahican mukunuy tuelun anucaay sa pakaduba’en nu saydan i kakaduba’an, alahican sapadec han nu saydan tu sasapeti’ i lima, ada-da kun isapeti’ a hicanaca jyahaw hanima maliyuh, cay pakaltep tuni asip nu tau tu cudad kyu capi tantan musapadeca, muwangal kita tu adada tuni sapadecan tu lima, taluma’sa mangaleb tu kunipi kwang nu ina i luma’, inipi cudadan nu maku, sanisani saan papihibangen nu babalaki a papikan tu katalalan, anu caay sa milapac i buyu’ tusa pakan tu katalalan i umah, hanca micudad kusausi nika sawsawni mihibang, sawsawni milapac alahican papikan tu katalalan anyaan satu matineng muletep tu nipitaneng i tawan. === papikan tu katalalan === yu adiding papikan henay kaku tu katalalan sa, i tawyaay a nikaudip nu nyadu’ mahka sa mata ku nikaudip nu binacadan i tawya tu paylumaluma’ i taw amin ku nipahabay tu katalalan, hanca u katalalan sa, u sakawmah nu tademaw, nika itawya caay kaw u siumahay a cacay ku pahabayay tu katalalan, pahabay amin ku inyadu’ay tu katalalan nay’ ku inayi’ay, kyu u lyulyu nu luma' inay’ ku langaw nu lutuk atu lalapacan, kyu sa yu papikan ku papikanay tu katalalan tayda tu i baabaatan, anu caay sa paydangen i buyubuyu’an, alaw hican mamin paydang i buyu’ tu katalalan sa, yadah tu midang tacuwacuwa, mapawan tu misimaw tu katalalan, salabi cikataluma’ mangasiu ku nika sasalama inipapikan tu katalalan, katukuhan tu ku dadebuwan nu katalalan sa, misalama hanay amin, kyu laliu wan nu katalalan taluma’, katukuhan ku sansandeb sa inayay mudebu ku katalalan, halhalsa alaw katukuhan tu ku labi inayi’ hanay, nay’ayalu ku katalalan sa, milhidahida cay kataluma, matalaw taluma’ tadu’ a tiiken nu babalaki saan ku balucu’ salabi satu makakilim tu ku babalaki i umumahan, i teban tu nu labi cayka taluma’ milimek i bukbukelalan, hatida ku nika talaw a tiiken nu babalaki, nika sa hatiniyay a mihcan anu caacaay kisu kataluma’sa a tacuwa kisu mulaliw, satu kuni datengan pasusun mapateluh twaca ku bili, sisa mukmuk satwaca taluma’ pakucila tu u sananal. adihan ku pakatalanan sa idaw tu kya katalalan ipaka talalanan, dateng satu u ngaliuway i sasa nu muyu’, taluma’ satu dakep hantu nu ina siket hantu ku lima, sipacacuy han i cungus nu luma’ mupacpac, anu muungal kisu sa amangaleb tuni pipacpac tu sasa peti’, alan kaku hantu cima inayi’ ku mamu wala itisu wan, katukuh ayda makadateng tu tina kawaw malalum tu kubalucu’ aku. === pahedekan tu ku nipicudad === mahedak satu kuni picudad aku, kasenun han nu babalaki papikuli i kakuliyan, hanca maydih tu micudad nika inayi’ ku kalisiw, auhica ku sapadam su tu nicudadan, kyu mubelih mubelih ku balucu’ a micudad, tengil satu tu kamu nu babalaki mikuli i kakuliyan, sayaway aku a nipikuli i misalabilay a kusi, mahka tayda kaku mikuli caay kananam misanek, u duma ku antul nu sanek alaw u misakatulay, nikataydaan aku mikulisa, tadalilucan ku antul nu nisengelan tu banges nu katalalan, hanca maydih paliyun tu kakuliyan, nika a icuwa mikilim tu kakuliyan, makadateng tuyniyan sa tadikud aca kugalucu’ aku, hemhem satu itida mikuli, pasusun iyawya haw adiding ku lipida, nahatu anu idaidaw ku kalimadan mikuli, nika talakaway hakyu ku nikuliyan a kalisiu, kyu samuhmuht satu madaducc mikuli. === tada inayi’ ku lipida === sayaway aku a nipisakakawaw, silipida saansa cacay a lasubu idaw ku lima a bataan, cacay a demiad tadalima ku kalisiw, hatidaay a lipidasa u tanengay tu ku sausi itawwya, ci katenes alan kaku nu ali nu maku, tayda i mucikcikay tu Kilang malamitengtengay. malimad tayda mikulisa sigigicu kusausi kyu macakat ku lipida, cacay a bulad sa makala tu sepatay a bataan ku kalisiw, tusa a bulad kaku misakakawaw itida kya, cay tu pakahemhem kaku tu sakaydihaw aku micudad, laliw han aku ku nipikuli, tayda iya kuda pangangan tu sakalahitay. === laliw han aku malahitay === itawya mainal kaku tu nipicudad nu kaput atu cabay, dateng satu kaku anu tacacudadan micudad, cima ku pawsaay tu sapicudad saan tu ku balucu’, pasusun makakilim ku hiitay tu mamalahitay nu masakapahay, makatengil kaku cay tu pidateng tu dumaduma a dadatengen, u belut taw ku pangangan, ci katenes mapatay kaku kaynahan nu wama aku, katukuhan ku pilangecan tu tipus sa u belut tu aku miladay tu nikalingad taydaay i hitay, cayhan katenes ku nieneng aku i elun nu cilamalay, iniwtu kukakana aku mutengteng i takuwan a pataluma’, sakamu satu itakuwan mihicakisu tayda umami debung i yynan kuydaan satu itakuwan musakamu, patukil hantuaku nabalucu’an aku a malahitay amicudadkaku ihitay hantwaku kyu paccici tu pakalalang itakuwan tu laheci sakuni kalahitay aku. === pikuningan aku ihitay === hanca kina pina mutengteng ku kakana aku i takuwan, caay pakalawa tu sakalahitay aku a balucu’, angic satu padungus tu nika lingad aku, katukuh kami i hitay namatawa henay, hamin sahenay mabangah ku tangah, paliyun sa henay tu dikuc, malingatu tu mulutlut ku sakakaay nu hitayitamiyan, cahen kaasu’ kanika lahuk nyam i kalahukan, papialesen tu kami tu kaysing, palalalaba’en kami i kalcabu’an, pakaduba’en kami sa papika kulikulinen kami atu papinabuyen kami, katukuh i sansandeb ngelu’ satu kami, haynika lami niyam mulutlut i tamiyan miecaw, u nikalabi nayam tadacikciken kanikalabi, dikec sa tu pikanan pahanhanen tu, kinacacay mutaemul tu hemay pasatedepen tu, katuha i waluway ku tuki tawya sa u tatenga’ay tu a nikalahuk, papililuc i ata miyansa tadatulu a sasulitan, ahica miluduh ku uning, sisabuun henay ku tangah, cahen kacaedung ku dikuc sa auauentu, cay cay aca pililuc kami pakabi’ hantu. === nipitanengan i hitay cay kademec === u nipiecaw niyam i hitay matenes matenes, alaw maedam ku bulad katukuhan tu waca ku sapitaneng, niyam tunu maka cudaday, sayaway a nipitaneng tu namakacudaday, cika kapah kuni tanengan aku, haca cay kakapah kuni tanengan ayda a bulad, nika u nipikuwang sa ianayi’ ku makademecay i takuwan, hacica ku lacu hatida tu ku micumuday i teman nu nanengnengan, caay henay kapatelac ku lacu aku, katukuhan ku sapahedek miecaw a nipitaneng u satalakaway ku tinsu, kyu maala kaku mala iytuy hananay nu hulam u aadihan miecaw han nu kamu ita, tani a buntay sa kalalikeluhan ku nipitaneng nu kanatal tuhitay, u satabakiyay a nipitaneng nu hitay tu taneng, nu hitay a nipitaneng wakua cacay ku makaawasay tuyni a taneng pataynien kaku i 陸軍儀隊 milabu namahida pataynin kaku inisakaput tu mamapalaw nu hitay, sapaadih tu micumuday nu labang i taywan, tusa a bulad minanam i tida, tu patayda hantu kami inuayawan ni Cyng cyi se’ mapalaw, inikapalaw niyam tusa a tatukiyan caycaay pahanhan, ci baki tuni baki sa mahida tu mutideng tu inuayawan niyam, caycaay eneng mutideng tuway, hatida ku nikangelu’ niyam hatida tu kuni tideng nida cungtung “將中正“ci Ciu kay siki, mahemek kaku tu nitideng inuayawan niyam, hatida kucilacilal caay paeluni kama kadungdung sa tu kami, ci katenes limaden aca kamipatayda i tebanteban nu buyu’ papinanam tusa miciuway musinnasin tu kuwang, nipikuning itidasa makala tu tusaay a bulad itida. === tadtu i Kinmung === katukuhan ku nieneng nu hitay i taywan tu tusaay a mihcan, malimad ku butay tayda i kinmung laday sananaytu kami tayda, yu atayda i Kinmung san pacebaan kami nu sakakaay, mikacaw tu balunga tabayu mikuning saan, nika tabayu satukami sa masinawal tu wamin caay tu katineng tu tademaw, katukuh sa kami, alaw i Kinmung ku balunga niyamm, itida tu kami mulutlut tu demiad i Kinmung, katukuh sa henay kami kasenunen mutupin nu kadizeng nu hitay tayda i kakitidaan, sabutabutay hantu muculu kami pataydan i kakitidaan nanusananal katukuh tu i sansandeb. === i bayubayuwan kaku mueneng === halhal sa kami, mumul twamin ku buntay wami tu acacay ku itidaay, muhcelem tu ku cilal itida hanay kamu, hahalhal satu kami i cuwa saw! alaw pakasenun han kami papikacaw tu balunga tayda i tebateban nu bayu, katukuh satu sa, i teban nu bayu iwencung matalaw maadih nu ada kyu salabi sa muculil i bayu, katukuh i dadisapan nya ba’tu, pacumud han tu kami i labu nya ba’tu, salami satu kami muculu’ tu lalusidan itida ku labin niyam. === mabahka kaku tuliwliw nu kakitidaan === lekal satu kami tu sanannal, adih sa kami tu nu ayawan, u bayu amin, liuliuwen nu bayu ku aenengan niyam, cikatenes waaw satu ku husu matulek ku tangila ita makatengil, tengil hantu ku nipihusu, alaw u husu nu namaka taylukuway, tengil hantu niyam ku kuyda. u namu halhalay i tamiyn a hitay, sakamu sa: ‘u kakitidaan namu sa u sabaatay nu Kinmung kuyniyan a aenengan nu hitay.’ 'muhalhalay kami tu ni namu, tayni kamu amumul tu kami.' saan ku kamu nya hitay i tamiyan, tengi han niyam kya mamumulay a hitay, u nikabi’an namu nacila sa, u baluhay a nibuuhanngan, iita piyngan a buhan sa u nitabadan nu ada ku tangah amin, i labu, udip nu heni caay patahekali tahepu hananay itida saan ku kamu. === matawy kaku tu nikasimuwangicay === sayaway niyam anilabin caay kaala ku sakabi’ niyam, matalaw anu alakemetan sa amatabad nu hitay nu ada ku tangah, cacay alabi tu sa a labi sakatulu a labi sa, makatengil tu muwangicay nu hitay, nika caay kaadih ku tademaw, mangaleb cawaca ku nikabilbil nu baluccu’, kyu u hitay aku, caay tu kabi’ tu labi, u demiad tu ku sakabi’, katukuh i nika taluma’ aku, tu sa a mihcan kaku i tida u labi kai sa, minmabi’ u demiad sa macangal nu husu, caay kaasu’ ku nikabi’ tu labi, nika taluma’ aku. === mapahedek tu ku nikalahitay aku === maedem tu ku nikalahitay aku tu tusaay a mihcan, taluma’ tu kaku, makadateng tu nikaytidaan i Kinmung matawa tu kaku taluma’. katukuh i luma’ caay henaay pakatepa kaku tu kakuliyan, caliuwen aku ku sateptep nu kakama aku, misaculiculil i hekal hakya makatepa tu sakakawawen, kacaw sa kaku tu sateptep satu kasatedep ku culil aku, katukuh i sawali makadateng tu nakamuwan nu bayi aku ,yu wawaay henay kaku ya nakamuwan nida tya kungku, katuud ku Sakidaya mulaliw mihinang tayda i sawali sananay a kamu nu babalaki madateng aku i balucu’. === caay piales kaku tu mihinangay === madateng ku na kamuean nu bayi aku, yu wawaay henay u kungku nya babalaki amin, ngay kaykayda sa tu kita mukilim tu mulaliuway nu binacada nu mita u Sakidaya itawya, makadateng tina kawaw sa, mabangbang ku balucu’ aku tu sapikilimaw, nanutawya sabalucu’ sa tu kaku amisaliwliwt mukilim, sayawyay micakay kaku tu sateptep kakacawan misaliuliut, misauliulic tu kaku tu caculilan, mamin miulic sa kamu hatu aku ku lalabu nu luma’, misulul tu namin kya salaheci sa tu kaku malingad, bahbahen nu babalaki kaku. 1969 a mihcan 9 abulad 1demiad, misuayaw tu kaku mulaheci tu nabalucu'an aku, sayaway sipakayni aku isaetip nu nuwaliyan, tatimilen aku sipakayni i dawlyk snyadddu’an, culek sa henay kaku. amitengil sa tahpapa tu mabilbilay henay ku balucu’ nu bayi, nisadakadakayan aku tusayaway a Sakidaya, alaw madatengay henay nida ku nakamuwan nu babalaki nu heni, tu amana patiineng i Taywan tu nikau Sakidaya kita sananay a kamu, kyu kaisa cinida a katinengan tu nika u sakidaya, kinapinaan kaku tayda i luma’ mipalita caay patubeli, sadikuday a nipalita sa mabalucu’ tu kyai, ala sa tu tu uekac a saasik sapadec hantu kaku tu tukkac a saasik, ahicanaca mulaliumulaliu kaku taputah ahican pacici kya haw. === ladayen nu tumuk tu kaku === namahida satu tayda hantu aku ku tumuk nu nyadu’ musakamu, tu nika mahida tu kakawaw, pacabay han tu kaku nu tumuk a micumud i luma’ nya bayi, hanu Sakidaya hantu aku musakamu mahini ku kakawaw han aku tu kapah satu ku pising nida, sakamu satu “ku musakamu saw “ sa tu i takuwan, mahini satuway i takuwan, u kamu nu bayi aku sa i kasumamadan malekep nu kungku ku nyadu’ nu Takubuwan saan. u calkakaan nu bayi’ aku sa mamin dakepen saan, u mulaliway tu kami tayni saan ku kamu nida, mamin mipalita idawlik, taynin tatimilen aku kuculil mukilim tunika laklak nu binacadan, tayni cililasan cihabayan ikaluluan tu tatimul kaku mududuc kuculil mamih kaku mi saliuuc tu kaakawaw sa taynien, aku ikalutungan i salaw isilakawa iwensing imaibul, u nipalitaan aku malecalecad kukamu, uda dada’ u ulil mulaliu kacay kalecad, ucililasan atu cihabayan sa u namakayniyay i cibalbalan, ukaluluwan makatukuh imaibul sa u namaka amin icipawkan, umalecaday a kungku nihenisa, unikaydaan mulaliu kuka hemekan aku. salimelimek kubinacadan tayda tuyda apala’sa milimektu sanisa muculillitu, simuenengay itinisaan yadatu miliyas tyapala’ unikitidaan nuhenisa inay’ kumakamihcan, mituluy idadan mananunud mikilim tulamilami’ atu kakanen, udumasa makaadih tu muculalay sa papilimeken tu kuwadiwawa, yumaudad kudemiad mananunud misanga’ tudabek kakitidaan nuadiwawa, anu sienawsa salabi misangi ma talaw aimelang, alahica tulabi kakutakutay sa misebeng tunika kemet numabi’ay. miculek misakakawaw kaku namakayda kaku i saetip pahanhan henay kusausi, adih hanaku kunipadeng aku tukalisiu caytu kahacica kyu pahanhan mucu lil mukilim, tayda i mucikcikay tuba’tu mikuli, palipida satu kutawki sa tulu a bataan kuni palipida tu cacayay a demiad, dateng satu kaku tanengtukya kuhatiniyay alipida, pabaliu kaku midateng kyu masadep kaku malaluk acakaku mikuli, caycaay kaku pihibang anu papisalabisa kutaki salabi sakaku. mitules kaku tuniculilan aku a manaenelay tukisu saan kukakelidan ikakuliyan, makatengil tununamuh sakaku makatengi tina kaku, matumes nu namuh ku balucu’ aku, sa demidemiad satukaku mikuli ulabi caay kaku pahanhan misalabi, malaluk kaku caay pahahan cacay alalipayan ,matines matenes si sakatusa tukya abulad, taneng tukya kukalisiu sakaku, misaulic tu kaku tu sakalingatu aku mu wadwad tu a kapawananay a kawaw nu sakidaya, kyacaay kapawan amin kubinacadan. muleku kaku tu nabalu’an dateng satukaku, anupaytem han kunipu wadwad, tinna tabakiyay akawaw nu sakidaya sa, amalapuul ku kakuliyan kyai saan kuni dateng aku, kyu u pakaenem atu pilipayan kusapi palita mu wadwad tina kawawan, kyu pakalima namilipay taluma’nami kuli mabilil kaku mulimuut tulalusidan, mahamin ubelut tuaku malingad, sipa kayni numaku i cawydiyan amisa cacay tuluma’ mipalita yanicumu cumudan aku uwaamin nusakidaya, kasenun sa mukelid itakuwan patayda isa balakiyay apapi palita tu sabalakiyay a binacadan, sakasaan uheni kumatingay saan kyusa manawl kaku tayda iciwydiyan, unitengilan aku tunu itiniyay a kungku mahida tu unitengilan tunuayawan,nika u namaka cibalbalan kukatuuday a binacadan, muwangic kaku tulalum nubalucu’ mamin kaku i ciwydiyan pahanhan tu kaku, anuayaw anipi lipay amalimad kuculil aku tayda i aliuwan”番薯寮“ taydakaku itida sa kasenun sa patudu’ tuitidaay i bakiyan anyadu’, katuhah kaku itida yaani patudu’an a babalaki sa inay’iluma’ kyu mubelih a cakaku tuyda alipaysa inayi’ kuni palitaan aku, namahida satu alaw sikawaw twaca ku labu nuluma’ papikaluten kaku nuwama ilaku, tusa alipay kaku miedap twama iumah, u kabahkaan aku mamin maliumah kuluma’ tusaka tulualipay mulyaw aca kaku tu nangatuwan aku, tayda icibakiyan, taydasatu kaku tatenga’ i saw idatu kyabaki i umah maluktutali, taydakaku kasenun sa mi palita miauau tungangan aku, lekal satu uycanan kukawaw ita saw saan itakuwan ,namakayda kapah kunika sasuwal niyam pabeli hanaku tuepah nubalaysan, tununamuh satu, auau hantu tu nida kusa biyabiyawan a patawsi, sinaepahantusa culaculal satu kukungku nya babalaki amin, tengil hanaku mabaheka makatengl iday sakamu satu ciKiwyl abakian, u namaka sakulay amin ma ladayaytani kubaki niyam saan, sakamu satu idawhenay kunyadu’ nusakul haw saan mipalita, hang unama sakulay kaku hantwaku patukil, itini ibaki hananay a nyadu’ tusa idaw ku cacay kuluma’ nunikasanyadu’ itini, mapulung malpadapadang sa masasuwal tu tusaka taydaau i sakul mididaw tu itidaay anyadu’, nika caay tukya kalaheci saan iaydasa balakitwamin acaaytukya pakatukuh kami, satu ku kamu nyababalaki amin, nikadateng sakaku alaw umabulahay haw tutadanyadu’ kana babalaki amin. taynitu kaku i bakubakungan uduma tu alipay hacacay hatu aku kinasawali namaka kaluluwan, caaykaku pi liuwaliu tunika tengilan aku tunika idaw ku nu sakidaya, unikadaan aku idaw ku tatusaay tu iluma’nubabalaki, idawku cacayay tu idaw kui cuecuedan nanaymu eneng, katu kuhipaliwan inangkyi isinku ipapiyn tutaydatu tanman iculian majamin twaku kaydaan ku sawali, makatengil tu masahicahica ay a kungku kadihiyan sa talalusa’ kita mitengil, idawku kalalumanaku unilaliu muculil tabaad ,sakamusa muculil tusa makemet kumata katukuhan kulabisa bi’satu katukuh tusananal sa yadatu muculil, katukuh tu kalahukan sa mananunud mikilim tusasa lami’en malepi’ kunicaedung sa mananunud siliym tupapah nu kilang kadihiyan sa. paliywn kaku tukawaw maminkaku mukilim tumiliyasay inyadu’ a sakidaya, makadateng kaku anumusilud kaku tuni palitaan aku, awhica kusapi sulit aku palacudad anucaay pi binkiu ppicunus tu nilacul tu punu’,wacaay tukalaheci satukaku midateng, kyusa ales hanaku ku kakuliyan taetip micudad, hanipi kuli hantuaku satu kumadatengay aku, sisa belut hantu aku kukakuliyan tayda itayciu micudad tayni mikilam sakaku umisanga’ay tu dadingu, matenes malasayhu tukaku katuud tu kutayniyay miciumung tunisanga’an aku, manamuh kutawki pabeli satu itakuwan yadahay a kalisiu. kasi acawaan aku itawya naidaw kuni suped aku tukalisiu kyu taluma satukaku siacawa, mamin siacawasa ladayenaku kuacawaaku tayda itayciu mikuli padama miedap iatakuwa patudud aca tusasanga’ancikatenes siwawa tukami atatusa, yadah yadah kunietanan niyam amalacawa, kyu maydah kami misakaku tu kawaw, liyas satukami misakaku amisanga’ tudadingu, misakaku kaku tu kawaw namahida satu miliyas kami itida tahekal misakaku tu misakakawaw, cikatenes yadah tukukalisiu aku katuud tu kumicudaday tayda itakuwan mipadang malakuli aku itawya, kumamicakay kaku tunikayay aluma’ ahicanaca nasepiyantu kyai amisabalucu’ tumicakay sa,pingkun kaku nukusi mamin ku kalisiu aku sipadudud tumikuliyay, mubelihmubelih kunnipi cakay tukaku tuluma’, hatida kunika laetus nusepi umhiniyaysa u” nasepiyantu” sa kubabalaki, mapayuen han nu yadaay atademaw, nasepiyan aku kunika laetus nunikaudip ahican naca kyahaw taluma’twaca kukapahay, itiniyay kulamat satu kyani dateng taluma’ satukami hansaw, kakukuh ikalinku kasenun sakaku miculek mikuli, cikatenes imelang tuwaca kaykayda satu padeku ipaisingan, adihan numisaydan alau sibatuway kucebu, cikatenes acici’an sakumisaydan, uinayi’ay tu kukalisiu sa apadaku amibenat, auhica kukalisiu pibiyalaw midateng tadu iymelang henaca sa kubalucu’ makihkihtu kusapaising, sakamu hantuaku kuwama numaku sipicaliuy acakaku tukalisiu hanaku kuwama, sipicaliu hankaku anukapah kaku mikuli sa pabeli hawtu kutadah hantuaku kuwamu, tyasa tu papi benat cikateces mulecuh tusakatusa awawa ku acawa aku, lecuh sahenay mapatay twaca kubayi aku, kakilukalul saan ku laetus nudipaku ahican cikaadada nu balucu’ mudekukaku malalum kaku muwangic kaku tunikapatay nubayi aku, ahicanaca satukaku, dungdung hatu numaku kulalum nubalucu’ saicelang asatu kami tal acawan. misabaluh tusakaudip “mibuting” kapah tu kuudip aku misabaluh tusasakakawawen, sayaway miculek kaku mitaneng misakakawaw ingutung, hanipi latlat han tu tuudip matenes tanektek tukuudip sakaku, cikataneng kunikuniyan sipatadah, umibutingay acakukapahay sakatu, umeduk twaku talakawsiyung mibuting, katukuh “iafulika” mikacaw tu tuubalunga, awang cikaw nutademaw kumihiniyay akawaw,salabi sademiad caay pahanhan, nanu sananal makatukuh iteban nulabisa, pahanhan cacay atatukiyan malabi,mamin maalabisa malingatu tu mihetik tulayic, hamin sahenay muhetik tulayic sa ukalahukan tu, haminsa malahuk samalingatu twaca amusudat tunihetikan tulayic, cipaka dungdung kaku mangelu’, maedem kutuluway a mihccan belut twaku taluma’.taluma’tsamengmeng satu iluma’’ napaka balunga tayda i mucikcikay tubaetu mikuli, matenes itida mananam tukaku tugigicu nu misanga’ay tubaetu misakakutu miebaw tukawaw, ebawebaw hanaku tusasakawawen ikuziu, mikilim tukaku tu mamisakawaw, sikuli sakaku uttalu kuamin misakawaway makalatu tusaay abataan, nanutawyya yadatu kunikuliyan akusa micakay kaku tuluma’ imacimaciyan, tapalsa kuacwa aku miladay itakuwan miebaw mikuli, tu maladay satu kami misakakawaw. micaculi kaku tu hulic tanektek tukukakuliyan sakaku, makaadih tuhulic ita u yincumin, mahica uni kalukan i kasumamadan aumah,kamalanusihu sa nanay ahulicsa malalum kaku adada kubalucccu’,mitaapal tumahiniyay ahulic, kyu miladaykaku taydaitaypak, micaculi tucayay kalucek ahulic paculitutalakaway, sawsawni tayda i sin cen iyn i lipuiyng, papi suumad tulatusay akingpu, sanisani dakepekami alahica sa madakep mapulul kami. tayda i yng min san ”國會” usapi belinaw tu kingpu sakay titaan u iyncumin ahulicsa, caay katatungus tusakaudip numita aydaay, namihica sipala’kuhulam i taywan, unutaw akanatal kuheni, tayni i taiwan kuhenisa umihinangay kusausi, mihica mialaw tu pala’ numita itaiwanay,unanu kasumamadan tu maluk ku yincumin tunanu babalakiyay aumah, caay kasitatungus kuheni misamaku tulala’ita, usananay ku sakatayda niyam i ying min san“國會” patudud tu numitaay ahulic. dakepen kaku nukincal itida isacumud nu”國會“ muhalhal kami, tu mamuwala tuni patudud niyam tucudad sa, tadu belengsatu tayni kukincal, lawup hantu kamimilawa’ hamin hantu mudakep papikacaw i kadideng, kasenun hantukami mupulul ipapululan, salabihatukami mi misauuc, katuka i tutebannulabi mupulul, matineng kuni sinkiuuwan nutaytu akukudayhiu nutaytu, alahantu kamipatahekal, hatida kunika tineng nuni sinkiiuwan nubinacadan, huway satu kubalucu’ niyam. i si an san balasiuwan tu unuc tayni kami i nu takawwan abuyu’i si an san, yai tiniyay mikaykung i si an san abuyu’ bahbahen nu kacatal, patasasa alawan tu umah petunen kunupalumaan. pasu luma’tastasen lusalusen ku tektek nudinki, umahiyay a kanatal caay pidateng tu nangelu’ an numalukay, kyu tayda kami amipaayaw tuheniyan, katukuh kami itida alaw mihalhalay tu itamiyan itida kyakincal, makaadih i tamiyan kasenun hantukami mupacpac tuunuc, da dukaduka satukami, taynikami paising papiadih tudukasa, caay pasiyam kami caaypayuy kuduka niyamq, caay cucuki atu caay pasiyami kami padeku mahini kunipisa pancah ititaannan, u binacadan . kami kusakami, katukuh sa pacumuden kami iluma’ buhat hatu ku sasinaway abali, buhat hantu kya cudetay mapatay kami nu nienaway mupulul,wacay hatuniyam kudikuc amitahepo tu wadiwawa. yupen kamitu cudetay abali kinacacay tu amusumad kami tungangan nubinacada, ungangannumita caay kaw san paw kungangaita, u yin cu min kunga ngan numita micapangangan ititaannan, sumaden kunganga niyam u yiucumin kami kusananay kami, nika u kincal nu kanatal caay hen pitengil dakepen tukami, pululhatu kami pacumuden kami i tabakiyay aluma’ ,pulul hantukami buhat hantu kasasa sananay ahulic nu hulamsa, anuca pangangani sa malanukanatal apala’saan ahican midademec kunu paudipay a icelang cayka tenes malekep tu kumisa daylisikiyay hacaca cacay satu malebek, inayi’aytuhaw sakakusa taydatu kaku mi hukingay misakakawaw uacawa akusa micumud iceci paisingan mikuli, nanutawya lihalay tu kukawaw aku, misakilikilim tukaku tuduma asakawawen, sapicunucunus tu lipida ngaayhen kyahaw, icuwacuwayan kuniculekan mangayay tu, iluma‘tumaluk tuumah namahida satusa inaytu kukakuliyan, balakitwaca kunika udip ngay iumahtwaca pahabay tu tulakuk, misingsikaku tupapa habayan tu tulaku, mamin misaluma’ micakay kakutu enemay amalebut tuciuciu papahabayan, salingatu satu pahabay tu tulakuk hanikaluk han tu tuumah, tulu amihcan kakukua pahabay caypaka dungdung mangelu’en aleshantu, pasusun patideng twaca tungangan nu binacadan, inayi’tu kalawad musikul tunipahabayan, aleshantu. maladayhiu nubinacadan mutideng tu kungangan nu binacadan, saicelang satukaku mucuduh tukakawaw nubinacadan inyadu’, cikatenes maladayhiu kaku binacadan numita, tayni i iyn min huy padadayis tu kawaw nuipabaway atu inyaduay, sanisanisa palalacal tui pabaway inyadu’ay, alahica culculen nucuwy tacuwacuwa musikul duma abinacadan, idaw kunippalekal tutuud akawaw taydatu kami sidait tunyadu’ kya amasinanut ku kawaw nuyinminhui. pasubana’ tuwadwawa misanu sakidaya namahida kakelul satu pasubana’ tu micudaday numita u sakidaya, tayniku namaka icuwacuwaay micudaday i tabbakiyay a wawa hamin hanaku pasubana’tu lalangawen, atu nadipa’an, nika bulawan atucanacanan,anu sakaytini tu inusakidayaan ukatinengan aku inayi’kuliwan pasubana’ tu cudacuday, kumi taygakay minanam tayni inyadu’ maydih matineng caay hanay kaku pidantu’ apasubana’ makatukuh inika caaytupakacaculil anusa tawyakaku pahanhan. i [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] 3u80df7mwpdxcmkoxrclemltfsnxt6v nilecuhan ato pangangan 0 9015 87592 67603 2019-12-21T19:59:22Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nilecuhan ato pangangan (Hulam a sulit: 出生與命名) lecuhen ku [[Sakizaya]] a tademaw, iza ku pangangan, sakasipinang miawaw tu cimacima a [[tademaw]]. u babalaki ku panganganay. anu iza ku masila’ ku manah, hinaimelangay, hinatangicay a lutungay, mitakus tu mapalaway a paedaw a miliyaw pangangan. anucaay, u babalaki sa nu luma’ ku situngusay a pangangan. i labu nu babala:ki nu luma’ mipili’ tu sapangangan. nutatama sa, i baki mingangan, u tatanay sa i bayi mingangan. sisa, mapahalhaltu ku sanganganan nu lalecuhen a wawa, mulecuhtu yika lutungay, mitakus tu laluma’an, mibetik a pasebana’ tu nababalakian. pakalemed tu uzip tu baluhay a tademaw nu luma’. u zuma, anu cima ku saayaway tayni milisu’ a laluma’an panganganen i lutungay ku ngangan niza. hinaimelangay, malawacuay ku nikauzip a lutungay sa, misabaluhay a pangangan. malecad tu zuma a binacadan ku ngangan nu Sakizaya. patulesen tu ngangan nu wama ku ngangan niza. ci [[Kuli]] ku wama sa, singangan sa ci Cakaw, ci ” Kacaw. Kuli” hantu ci Kacaw. Sipinang ku nika ci Kuli ku Wama ni Kacaw. 5l3gr01w1apr817y4iglj50v99pkucl ninel 0 9016 67608 67607 2019-11-21T17:25:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ninel(地震) hax4ijjc0bhh0l06xmfqmtr2sqd4dhq ninel nu 20180206 0 9017 87593 86476 2019-12-21T20:01:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{Merge from|ninel nu 20180206 (2)|time=2019-11-30T10:57:05+00:00}} namanineltu i Kalingku i tusa a bulad enemay a demiad, micapitu i depan nu labii, kakabian nu [[tademaw]], manineltu. u 芮氏規模6 kina ninel. izawtu ku sepatay madunduhay a luma a mapelaltu. izaw ku 統計 nu 花蓮災害應變中心, makatukuh tu sabawcacay a demiad, izawtu ku sabawpitu ku mapatayay atu tusa alasubu’ walu a bataan izaw ku tusa a madukaay. misatezep sa ci 傅崑萁 aca’ay tu pikilim tu lalabuay a tademaw, sisa izaw ku tabakiay a kikay atayza mikutkut. == maninel-sansani == ==== labu nu luma’ sakapahay a sakatineng. ==== anihica sa nikadukad atu nikalawpes nu datemaw, nikadepisan nu tu’ud , asa kapahen hicahica apadeng, hay caay kalawa’ ku caculilan. i taneng papaya’en tu cudad. i. u tilibi atu sipyat a tu’ud, pasaksak ki. ii. u tantansu u takal atu tu’ud, sakapahen tu. iii. patepiti ku satepi i sasinngalan. iv. u tabakiay a tu’ut, amana pilawa’ tu caculilan. v. u ba’ketay tabakiay u hicahica amana badeng i pabaw, katepisa. vi. lalabu nu luma’ a caculilan, pasiketi tu cilu’. vii. takusen ku matinengay tayni i luma’ mikingsa’ tu capeng izaw hakya ku mapelaay. viii. u lalabuay kakabian atu tumunaw amana kuyadah nipabacal (裝潢) ==== u sakalah a tu’ud ==== picunpiitu sakalah a kabang, laculi tu sakaudip a hicahica:an, i sakapahay a alaan.  # adihitu ku nanum, kaka’nan, u kanlumi. (u malakuytay a demiad (syumiad 過期) # u sapayuh atu sadabu tu dukad, adihitu. # u batili nu lajo, u cilu’ cunpii tu. # u mihunsyu, u kacuminbu atu sapaisin, atu syasin nu luma’ay, sakapahan i kabang. amana kalalemed. (u pici 弄濕) ==== milubangtu ansilawad, sikatiengan. ==== * masasukamu tu sakapahay nu itiyaay a sakapahay. * u sakalahay sakatineng miliyawaca minanam. * sawni mikingsa’ tu 消防設備. * salaliwan a dadan miadih. * sawni minanam tu sapilaliw a dadan. * u kasu, u sacacak, akuti’ay saliluc, sawni amikingsa’. * sapibaca, sananuman a kikay, adihi ku sawawa. * sawsawni, kingsa’en ku pyat. * anmasakala, u sabasubanaan sa sakauput tayza han i masasumelaw. * u sakalah a tu’ud, kingsa’en tu anicuwa katiengen tu. == anu amaninel, amahica kita? == ==== i putahay a sakangaay. ==== kaibaad tu naluma’an, piadih tu sikahdik nu tu’ud maaseka. ==== i labu nu luma’, sapiliyas ku ninel a tuluay sakatinengan a kawaw. ==== * pilimaki i sasa nu takal, ani sasaay kaduba’ tahkal. * anu i luma’, picunpiitu ku sakaudip a hicahica:an. * anicuwa kaizaw tu kusakabana ayicuaw malalidenmuh, haycan taluma’ madukaa’. * anu paculul i 高速公路, amana kasunun sa pabuliki’, haymawhan patayza i tapiingang (邊), piadih tu hicahica, anmalakuytu ninel sa haymawhan tu paculil. ==== anu mapulu akatinengan(須知) ==== * tanutuwahan miawaw, anizaw ku micapiay, itiyahan supedi (存) ku icelang. * kau limaki ku sapiawda (求救), sapasubana anicuwa kayitini, sakalihalay nu musakakawaway (救難人員). * usatuktuk sapiawaway, anu mapulul anmatenes nay’ ku icelang, taneng tu tu’ud tuktuken pasuni sapiawaw. ===== maninelay a tatukian a lima a putun. ===== # amana pilikat tu dingki. # amana palamal tu kasu. # amana picapi tu tektek nu atu cabeng nu luma’. # amana pikacaw tu dingkitukal. # amana kapaculil, matena’a ku musakakaway a kazizeng . == namanineltu, amahica kita? == * kasikucutu, maduka’a. * piadih tu lalabu nu lima’, ancautau madukaay hakya. * mikingsa’tu ku kasu, atu 瓦斯爐 panengil (關好). * mikingsa’ ku luma’ a kapahay. * anu izaw ku mapelaay nu cabeng atu hicahi:ca, piliyasi, amana picapi. * anu ca’ay kangaay ku balucu’ , apatelay tu 1991 報平安. [[kakuniza:Padakaw Lami']] 12pgmsmssk18uzw441q002xb36ulc2p ninzin 0 9019 67627 67626 2019-11-21T17:25:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ninzin(紅蘿蔔、胡蘿蔔) [[tangan:Carrots of many colors.jpg|thumb|yadah ku kulit nu hicahicaay a ninzin]] 99yi7qk1qybtizi3c6jc867wtmjfcom nipaakuti’ tu lami’ caay kahida ku nisimsim katanetek,營養師patutud tu kamu u kawpil ku sakapahay 0 9020 87595 86478 2019-12-21T20:04:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{Merge from|nipaakuti’ tu lami’ caay kahida ku nisimsim katanetek,營養師patutud tu kamu u kawpil ku sakapahay(2)|time=2019-11-30T10:57:29+00:00}} == nipaakuti’ tu lami’ caay kahida ku nisimsim katanetek,營養師patutud tu kamu u kawpil ku sakapahay. == 燙青菜沒你想的健康 營養師建議加這個吃最好 u kawpil ku sayadahay a eyyo, uydaan idau ku yadahay ku 鐵, 鈣 atu 鎂, kya kiyadahan ku salandaway a lami’, u katuuday a tademaw miusep maydih tu nipaakuti’ akakanen, maselep ku 熱量 nikaydih, nika 營養師 patutud tu kamu paseni’ han tu adidi’ay a simal, idau ku nipadang tu 維生素A nikaydih. u kawpil yadah ku eyyo, kapah paluman atu caay katekes, malamahida nu katuuday paylumaluma nu 華裔, i takalay maadihay a lami’, i 彰化 a ising, 營養師周柏穎 musakamu, u kawpil siyadah ku 膳食纖維, kapah ku nipipadang tu nipitai’, kapah ku nipipadang tu 醣類 nu sawada’, idau ku nipipadang tu makuwan tu 血糖, 血壓, 降血脂. 地瓜葉營養豐富, 尤其鐵、鈣和鎂含量比一般深綠色蔬菜含量高, 民眾減重喜歡清燙食用, 減少熱量攝取,但營養師建議淋上一些好油搭配,有助維生素A吸收。 地瓜葉營養充足,加上好種、平價, 成為許多華裔家庭餐桌上常見的家常菜, 彰化醫院營養師周柏穎指出, 地瓜葉豐富的膳食纖維除了幫助消化排便, 也能包覆腸道中的醣類,有助於控制血糖、血壓、降血脂等。 [[kakuniza:Kala Idiw]] 66g4ydms1w52r2m0f9n1f4iwync0xls nipaluma-sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay 0 9022 124929 124928 2021-10-05T03:49:57Z 龍眼村長 1604 /* talakaway a epec (生產成本高) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:江苏泰州血糯米.jpg|縮圖|nipaluma-sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay]] sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay (紅糯米) == siwkay nu sumanahay a panay (介紹紅糯米) == sumanahay a panay panganganen aca tu bangesisay a panay han, atu sumanahay a belac, malalecad kya lumeni’ay a panay u panayay madapanay namin han kuheni. i nuaaway henay sapaluma nu malukay nu balaki nu pangcah kina sumanahay a panay, sayaway a nipaganga sa, sumanahay a balaysa han, mamaykayza sisumanahay a kulit sa, mikitinay tu bangsisay a belac nu cacay. sumamad tatayna nu babalaki nu pangcah,yu mulecu sa, wyni namin u sumanahay a panay ku kanen, kyu pangangaen aca nu mulecuhay a kakanen han. sayaway na i Kalingku(花蓮) maluk adada, ayda sa, i Cu-suey-si liw-yu(濁水溪流域) a sauwac nu umaumahan tunaku i Si-cu(溪州), Peyi-tu(北斗), Pey-tu(埤頭) itini maadi ku sumanahay a panay. (u kamu nu Hulam sa:紅糯米又稱紅香糯或紅米,和黑糯一樣,屬糯性的糙米。早期是阿美族的傳統農作物,原稱為紅栗米,色澤紅艷,屬香米的一種,傳統阿美族女性坐月子時,幾乎都以紅糯米為主食,因此也叫做「坐月子米」早期只在花蓮耕種,而今,在濁水溪流域的農田(溪州、北斗、埤頭)也見的到它的芳蹤。) == u yiyu nu sumanahay a panay (紅糯米營養) == sumanahay a panay u yiyu niza malakuwit ku madapanay, Taypalang(太巴塱) kilim naca nuheni a paluma ku nu sayaway a sapaluma a langaw. u madapanay nu yiyu nu epue kitalakawan ku salengacay a belac, nika matineng kisu, idaw henay ku mahizaay a tipus kikapahan ku nu madapanay a yiyu? micapi i ayzaay tusa a mihcaan, ya sumanahay a panay sa, u sakanamuhan nu malukay a mipaluma, yadah ku mahizaay nu baluay sumilaway a yiyu cinghwa su(青花素) sananay, wyni ya yiyu cinghwa su(青花素) sa, sakapahay mihaymaw tu gan hananay a imelang atu u kapahay nu langaw sananay a sapaculi’ tu yang-huwa-ci(氧化劑). (u kamu nu Hulam sa:紅糯米營養勝糙米,太巴塱找回原生種糙米的營養價值比白米高,但你可知道,還有一種穀物比糙米更營養?紅糯米是近兩年當紅的本土原生作物,它還含有豐富花青素,是天然的抗氧化物。) u sumanahay a panay talakaw kikapahan ku yiyu nida tu madapanay. sumanahay a panay atu madapanay malecad liwanen ku niduh tu abih, u abih atu belac, sisa nu madapanay a yiyu malakuwit tu nu belac a yiyu. sumanahay a panay nu yiyu kitalakawan ku sangelacay a panay, kiyadahen ku madapanay.u tangpayce(蛋白質) nu yiyu nu sumanahay a panay sa, kitalawan tu cacay tin tusa ku cakat tu nu madapanay, u belac nu yiyu kiyadahan ku madapanay a belac tu sabw tusa tin lima pasiyntu, yadah aca ku calaycay nu ciya(鉀), kay(鈣), mukin(鐵), sin(鋅) a kuwang-u-ce (礦物質)atu wiysensu- B cin(維生素B群). ya sumanahay a panay nu sumanahay a abih’ yadah ku calaycalay a balu sumilaway su ya yiyu cinghwa su(青花素) hananay, u kapahay nu langaw sananay a sapaculi’ tu yang-huwa-ci(氧化劑). (u kamu nu Hulam sa:紅糯米的營養比糙米更高。紅糯米和糙米一樣保留外層米糠和胚芽,所以糙米的營養高過白米,紅糯米的營養也較白糯米高,甚至比糙米豐富,它的蛋白質是糙米的1.2倍,膳食纖維比糙米多了12.5%,且富含鉀、鈣、鐵、鋅等礦物質及維生素B群。紅糯米的紅色米糠也有豐富花青素,是天然的抗氧化劑。) nika u sumanahay a panay idaw ku talawkaway ku lin(磷) hananay, malecad tu madapanay, tibusay, nida malecaday kuheni caay kakapah tu siimelangay tu buwah a imelang a tademaw, laecus mukan, mahiniay a kamu sa namayza nu Hu-zen(輔仁) tabakiay a cacudadan yiyu a kaput, u sasaydan ci Liw-si-yi(劉沁瑜) a nipacekil a kamu. (u kamu nu Hulam sa:只是紅糯米的磷含量也高,和糙米等全穀類一樣不適合腎臟病人食用,輔仁大學營養科學系副教授劉沁瑜提醒。) == kungku atu lalangawan (故事和文化) == itawyaay izaw ku kamu, u kakawsan nu pangcah ci Doci atu ci Lalakan, yu adidi henay kuheni sa, malikid nu balad katukuh i tungkun nu buyu’ sa, balaki satu malaacawa kuheni tatusa, siwawa tu kuheni, nika u sayaway a wawa nuheni sa, alaw lecuhsa u bau, samapataypatay satu ku kalalum nuna maleacawaay. imahini sa makatengil ku babaway a Dietu ci malataw tu mulihaw muwangic (u kamu nu Hulam sa:相傳阿美族的祖先Doci和Lalakan,幼時因洪水漂流至山頂,長大後結為夫妻,第一胎卻生下蛇,夫妻倆傷心不已。) nuheni sa, patayni satu tu sinilaculay tu sumanahay sapaluma a paenu nu panay, u sinapeluh atu adeci nu auk, patayni tu kakanan, misaluma’atu sapisanga’ tu cacanan sakaudip a zaliw, namahini sa, ina maleacawaay namukan sau tu sumanahay a panay sa, siwawa satu tu matatudungay a wawa sa, malapatizengay malakakawsan tu nu pangcah katukuh ayza. (u kamu nu Hulam sa:相傳阿美族的祖先Doci和Lalakan,幼時因洪水漂流至山頂,長大後結為夫妻,第一胎卻生下蛇,夫妻倆)傷心不已。天神聽到哭泣的聲音便送來一個裝著紅糯米種子、芒草和箭竹的竹筒,提供了食物、建蓋房屋和器具的材料,夫妻倆吃下紅糯米後,生下正常的孩子,延續了阿美族。) === siepuccay nayiay ku matekesay (物以稀為貴) === paymihmihcaan u pabgcah a tademaw, nipalumaan tu sumanahay a panay, palatusaen nuheni,cacay sa sapalumaan, duma sa kakanen nu luma’, nika i pilisinnan sapakan tu Dietu atu pakan tu tayni a lalumaan, labang, cabay, kiya musahemay tu sumanahay a panay, patahekal tu nisangaan sumanahay a panay nu elaw a epah, sumanahay panay a tunuz, sipalabang tu tayniay a lalumaan cabay. (u kamu nu Hulam sa:每年阿美族人種的紅糯米,一半拿來耕作、另一半拿來食用。只有在慶典祭神或親友貴客來訪時,才會煮紅糯米飯、拿出紅糯米酒、紅糯米麻糬招待客人。) sumanahay a panay i Kalingku-kuwangfu-siang(花蓮縣光復鄉) a pangcah, nu u nu kakawsa katukuh ayza u sakaluken tu nuheni ku sumanahay a panay, sayaway u sumanahay a balaysan han, yu malimad ku kakawsan nababalaki nu pangcah tayni i Kalingku(花蓮) sa, sinikelid tayni tu sumanahay a panay, pinapina tu a mihmihcaan mipaluma tu ku tademaw nu pangcah, imahini paluma tu sumanahay a panay hananay malalaylay tu nu pangcay izaw tu a maazih mipaluma ku pangcah katukuh ayza. (u kamu nu Hulam sa:紅糯米是花蓮縣光復鄉的阿美族人傳統的農作物,原稱紅粟米,為阿美族的祖先移居花蓮時,攜帶而來,代代相傳栽培至今。) == talakaway a epec (生產成本高) == u epec nu sumanahay a panay kiya talakaw saw. namakayza i tipus nu sumanahy a panay sibanuh sawsawni papuet ku kikay a maduh, madayum masasiket tu kukaduh, kiyu utiih hanu u kikay ku sapilangec, u tademaw ku mihacacacacay han mikulawit, kiyu milangec nayi ku nilangecan tu cacay a demiad, tatenga’ mahaymaw. kamu nu sasaydan ci Pang-cang-zu(潘昶儒): malecaday a kawaw sa, nu kikay a nipaanip malecaday tu masasibut masasiket mapuet, kiyu nayi ku maydihay a patadu sanukikayen a paanip atu nikulian a kalisiw tadatalakw, kiyu u sapaanip tu sumanahy a panay a sapul yadah ku kawaw, mangelu’, talakaw ku epuc. (u kamu nu Hulam sa:稻穀前的芒會卡住機械、容易在農機具中打結,因而難以使用機械收割,必須以人力割稻,導致收割作業效率低,」潘昶儒說相同原因,自動化育苗機器也會被「芒」卡住,沒有業者願意代工育苗或是代工費用較高,以至於紅糯米的育苗工作費時、費力、成本又高。) sumanahay a panay ya tibus nida idaw aca ku banuh, alahica u sakubad nu dungi sa, maselep ku nipisakasak nu ayam, nika nipaluma tu sumanahay a panay anu caay pisinanut maydih a sikullan nu paudipay. (u kamu nu Hulam sa:紅糯米每一粒稻穀前都有一根細長的「芒」,也稱「天使的翅膀」,它能夠降低鳥害,但也是種植紅糯米也格外需要老天庇佑。) sumanahay a panay i tusaay a bulad tu pituay a bulad paluma u sakacaayay a palumaan a bulad kyuni, sitanengay a cilal sa a bulad, sisa nipalumaan a sumanahay a panay u kulit niza, mitesek bangcal. anu adidi’ ku pabiyan nu paudipay tu cilal, u sumanahay a panay u kulit nida caay tu ka sumanah caay kakapah. (u kamu nu Hulam sa:紅糯米只能在2∼7月一期作種植,這時節的陽光充足,紅糯米才會色深漂亮。若老天少給了點陽光,紅糯米顏色就沒那麼好。) u masacacayay ku bangsi a belac. milihida tu panay sa idaw ku siteked, hina hidaen u belac a musahemay, nisahemayan a kulit mahida u bahun nu sumanahay kabangecal, yu mangaay nisahemayan idaw ku adidiay a bangesi nu hemay.u sapakaasu’ a yiyu nu kakanen, u tatayna namulecuh sakapahay payiyu tu nu melecuhay. (u kamu nu Hulam sa:是香米的一種,除具有一般糯米的特性外,也常被當成米飯食用,煮出來的米食色澤粉紅漂亮,而且煮熟後有股淡淡的清香味。亦是滋養的珍品,婦女產後進補更佳。) ina kanan siteket ku ka asu’a sumanahay a panay sa, u saayaway mulangaway i Tay-wan(台灣) a sapaluma, atu i bataanay a pangcah a tademaw nu laylayay nu malukay a nipaluma, kiyu u balaysa han panganga. sumanahay a panay yu sahemayen sa u hakhak han nu pangcah, izaw ku mitalikan tu tunuz u tunuz han, u saasu’ay kakanen nu pangcah ku tunuz, pikukungan pilisinnan kanca idaw ku nipatata tu tayniay a labang itawya sa makaazih tu mahiniyay nu laylayay a kakanun. (u kamu nu Hulam sa:口感Q香的紅糯米是台灣的原生種稻米,也是光復鄉阿美族人傳統的農作物,也稱做紅粟米。紅糯米煮成的飯阿美族人稱做「哈哈」,擣爛變成麻糬時就是稱做「杜倫」 的阿美族美食,是只有在宴客喜慶時才見的到的傳統美食。) i Tay-wan(台灣) u Kuwan-fu(光復) a cacay ku idaway ku nipaluma tu sumanahay a panay nu kakitidaan ayza, atu ya kiyukiyuan ku kulit a belac , duma a ngangan lumeniay kulit a panay han aca, malecad kina tatusaay katinengan nu binacadan ka sinagnaganay. (u kamu nu Hulam sa:光復是目前台灣唯一生產紅糯米的地方,與俗稱紫米的黑糯米同享盛名。) bangsisay a panay, i enalay ku nipaluma, matiya i luelu, i lulu pauzip tu kiza bangsisay a panay, tangsa anini masumad tu dengay tu i laku a pasapul, sisa caay kalecad ku cengel, yadah aca tu waytamin A att tiyice. i matini a mihcaan mabana’tu, tu kapah nu bangsisay a panay, macakat tu ku lipida nu Panay, yadah ku waytamin A, E tiyice atu tanpayce malesingetud tu atu belac, sisa u sakapahay a sapakaen tu adadaay atu heleksa henay a masubu’a sapatata a sapakakilemel tu tiling. ina bangsisay a panay i palaacawaay, i makapatayay, i limulakay, i lisin izaw aca, mitiya u basisay a panay, u epah, u dadac u tapang anu pakaen tu tu’as i Sakizayaan. malecad tu anini ku nipaluma, izaw hen ku i enalay a paluma’, tangasa i matini caay kasumad ku cidek nu caang nu bangsisay a panay caay katalaw tu cilekay a tu adada nu panay. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 彰農米糧-紅糯米:<nowiki>https://www.green-grace.com/product/161</nowiki> * 康健-紅糯米營養勝糙米,太巴塱找回原生種:<nowiki>https://www.commonhealth.com.tw/article/73172</nowiki> * 真情食品館網路商場-太巴塱紅糯米:<nowiki>https://www.ubox.org.tw/product/cb7dd9c3-3ccd-4fe7-bb2b-48f925acda4b</nowiki> *nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. * u malukay nu [[Sakizaya]] i [[Sakul a niyadu’|Sakul]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] fv8n79ld0dph16y53z275q17n6zl8vo abinung 0 9023 98559 87598 2021-01-16T08:08:39Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-abinung]] katukuh [[abinung]] wikitext text/x-wiki == abinung == [[tangan:Noix_de_coco_de_culture_biologique_de_Côte_d'Ivoire,_dans_une_boutique_du_onzième_arrondissement_de_Paris,_France.jpg|thumb|heci nu abinung]] tadatakalaw ku langaw nina abinung. tabaki ku heci nu abinung. u pudac nu abinung sa u landaway. a'su mukan nu labu'ay. sikabi, siheci. u sangelacay ku ilabu'ay. katuud ku pacakay abinung i Pingtung. hali caledesay a demaid. anu mahetik i [[bayu]]', taneng munabaw i bayu' tayza i baat a subal katakit. i Taykoku muculcul tu ungay mukayakay tu abinung tapabaw miala th heci. u cudadan a ngangan sa u Cocos nucifera. == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === '''椰'''(學名:''Cocos nucifera'')是棕櫚科'''椰屬'''的唯一種大型植物,椰子是椰樹的果實,是一種在熱帶地區很普及的果實。椰子樹的普及也在於其果實椰子可以在海中隨風浪漂流上千公里後生殖到離母樹非常遠的地方。一般商業賣出來的椰子在收割時還是綠色的,未成熟的果實,它有點三角形狀,足球大小。在泰國南部人們也利用訓練好的獼猴來採摘椰子。 === u sulit nu Lipun === '''ココナッツ'''はヤシ科の単子葉植物、ココヤシの果実である。'''ココナツ'''あるいは、単に'''椰子の実'''ともいう。 === u sulit nu Amilika === [[tangan:Coconut_Milk_Pudding_in_Young_Coconut.JPG|thumb|Coconut Milk Pudding in Young Coconut]] The '''coconut tree''' (''Cocos nucifera'') is a member of the family Arecaceae (palm family) and the only species of the genus ''Cocos''. The term '''coconut''' can refer to the whole '''coconut palm''' or the seed, or the fruit, which, botanically, is a drupe, not a nut. The spelling '''cocoanut''' is an archaic form of the word. The term is derived from the 16th-century Portuguese and Spanish word ''coco'' meaning "head" or "skull", from the three indentations on the coconut shell that resemble facial features. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 中國數字植物標本館中的相關內容:[http://v2.cvh.org.cn/zhiwuzhi/list.asp?latname=Cocos+nucifera 椰] * [http://v2.cvh.org.cn/zhiwuzhi/list.asp?latname=Cocos+nucifera (繁體中文)(英文)][http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D01207 椰子, Yezi] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) [[tangan:Getting_the_coconut_the_Timorese_way.jpg|thumb|miala heci nu abinung i pabaw nu kilang. cayka talaw mahetik.]] 5zpt6ybujkjklu7xq6uuuvl01auim9r nipaluma-acicimay 0 9024 87599 67678 2019-12-21T20:19:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == acicimay == 苦林盤 (俗名:苦藍盤、白花苦林盤、許樹、苦樹) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(內外傷出血、瘧疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Clerodendrum inerme (L.) Gaertn. |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬鞭草科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |acicimay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mapais tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |kaaru mami 'aru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |pazang a pang |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p172 [[kakuniza:nipaluma]] plrah72l9pzdugnztvrpjn5dmonayr0 nipaluma-adawas 0 9025 126121 126120 2021-11-05T06:02:48Z 龍眼村長 1604 /* wayway nu langaw (形態) */ wikitext text/x-wiki == adawas 破布子 == [[tangan:Cordia boisseri flowers.jpg|縮圖|u balu ni adawas]]adawas 破布子 (俗名:布渣葉、蓑衣子、破布葉、麻布葉、爛布渣、布包木、破布樹、蘚寶葉、破子、破布木、樹子仔、破果子) 分布在台灣台南縣左鎮、玉井、大內、嘉義縣大埔、義竹。 == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Cordia aspera G. Forst. 【mitesekay a angangan】Cordia aspera G. Forst. 【科名】 紫草科(Boraginaceae) 【sapamataan a ngangan】 (Boraginaceae) 【屬名】 破布子屬 【mikeliday a ngangan】Adawas a langawan 【俗名】 布渣葉、簑衣子、破布葉、麻布葉、爛布渣、布包木、破布樹、蘚寶葉、破子、 破布木、樹子仔、破果子 【tada ngangan】buh-ja-yeh, suo-i-tzyy, Adawas, mabuh-yeh, lannbuh-ja, buhbau-shuh, shianbao-yeh, puh-tzyy, Aldawas, shuh-tzyytzyy, puhguoo-tzyy 【英名】 Cummingcordia,Sebastan Plum Cordia 【igu a ngangan】Cummingcordia,Sebastan Plum Cordia 【族語】布農 Pa-Naza、撒奇萊雅 Adawas、泰雅 Tatugatun、鄒族 'unnang、排灣 Vale、 卑南族 'alrulrang、雅美 Kaniket、魯凱 Kulavase 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Pa-Naza、Sakidaya撒奇萊雅 Adawas、Taylu泰雅 Tatugatun、CO鄒族 'unnang、paywan排灣 Vale、Piwma 卑南族 'alrulrang、Tau 雅美 Kaniket、Lukay魯凱 Kulavase 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、雅美、鄒族、卑南族、排灣、魯凱、泰雅 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Tau, Co, Piwma, Paywan, Lukay, Taylu == kaliwasak nu langawan (分布環境) == nawi Jong-gwo tahlu hurna nu kitidaan a kungdun, fuojen, hainandaw niyaduan atu Taywan a kitidaan , ayda itini i Taywan han nuni ka liwasak asilangawan han i timul a niyaduan ku yadahay ku langaw, micidek i Taynan-shiann, cuocen, yicen, dahney, jeryi-shiann dahpu, yicu a niyaduan ku yadahay ni palumaan. (kamu nu Hulam:原產於中國大陸華南地區之廣東、福建、海南島一帶及台灣等地,現今在台灣常分布於南部地區較多,尤其是台南縣左鎮、玉井、大內;嘉義縣大埔、義竹等分布較為廣泛。) == nasapayuan (藥效) == itini i sanenk han, kala sicecedaman, caay ka aledah, idaw ku ledek, paculil tu idang pasalu iengem tu adada, cenke nunsai, idaw henay patahekal tu teluhu’, mibakah tu ledek misa kapah tu sawada’, sisa mikapah tu adada nu bituka a hanhannan, nu tatayna a sasawawaan, ni tiikan, mahamaway a emelang, balec, blla’ anika tahekalan nu idang, kawsaya a adadaan. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點甘、辛且平,具有毒,不僅可以行氣止痛、鎮咳緩下,還具有化痰止咳、解毒整腸的功效在,因此常用來治療心胃氣痛、子宮炎、跌打、緩下、久年傷、肺出血、高血壓...等疾病。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == adawas u tzyy-tsau a langawan u adawas nu langawan u mahetikay ku papahan caay kaw tabakiay ku langawan, paduh han kala abuabu sanglacan ku kulit, maikesay a langawan katinengan kuni ka pelaan nu kulit, baluhay a akaway han yadah ku sanglacay a tingting. (kamu nu Hulam:破布子是紫草科破布子屬的落葉小喬木,樹皮呈灰白色,老莖上會有明顯的裂痕,新長的枝幹佈滿白點。) nu cacaya a akaway tusa ku papah, papahan nu wayway masa babuybabuy kuni ka satanayu sa amaki mulmul. kasi baluan satu kala kiyukiyuan ku kulit atu kala lawlawan ku kulit nu adidiay a baluan, idaw ku limaay a tamaan nu adipin nu balu. nasi balu malahecitu, u heci nida satanayu’sa kunika mulmulan, na langdaw henay hamawsa mala kim nu lawlawan a kulit, u paduh nu heci han si sanglacay ku cica’. (kamu nu Hulam:單葉互生,葉片形狀呈波狀緣的卵形。開花期開出淡紫色或淺黃色的小花,具有5枚雄蕊。開花後隨即結果,結出橢圓形的核果,由綠色漸漸轉為金黃色,期果皮含乳白色的粘液。) == wayway nu langaw (形態) == adawas u adidaiay nu mahetikay ku papah nu kilangan, talakaw han makaala tu walu a cong-chyy, yadah ku ciid. masa sualay tu akaway ku papah, masa tikuk ku papah atu mahida u balucu ku papah, tanayu han 0.9-1.2 cong-fen, ahebal han sepat –lima a cong-fen, langdaw namin ku papah atu masa babuybauy ku lilis. (kamu nu Hulam:破布子為小型落葉喬木,高度可達8公尺,多分枝。葉互生,卵形或心形,長0.9-1.2公分,寬4-5公分,全緣或波狀緣。) ida i sadingsing kasi baluan, balu han aadidi’, adiping nu baluan kala kiyukiyuan atu kalawlawan ku kulit, kakicuh han mahida u ihekalay nu tuki, u kakicuhan han inai ku tungus a mapela’ tusa-tulu kuni ka pelaan. (kamu nu Hulam:一般春季開花,花小,花冠淡紫色或淡黃色,花萼淺鐘形,萼筒有不規則的2-3裂。) lima ku sasemaan nu tamaan nu kakicuh nu baluan, taynaan han kakicuh mala sepat kuni ka pelaan. heci han satanayu’ sa kuni ka mulmulan, u ditek han 1.2 cong-fen, pasu heci. (kamu nu Hulam:五枚雄蕊著生於花筒內,雌蕊柱頭四裂。果實橢圓形,直徑約1.2公分,含一顆種子。) pitu –walu a buladan a maduhem ku heci, kulit nu heci han nalangadaw henay alaw mala kalawlawan lumeni’ sa ku kulit , u heci han idaw ku  sangalac a cica. (kamu nu Hulam:7-8月成熟,顏色從綠轉橙黃轉黑,果皮含有乳白色粘液。) == kaliwasak (分布) == adawas kaliwasak kan i jung-gwo dahlu timulan nu dadipasan, Taywan, Nanya atu Dun-nanya sa nu dadipasan a kitidaan. (kamu nu Hulam:破布子分布於中國大陸南方沿海、臺灣、南亞和東南亞等地的低海拔地區。) == sahican (用途) == adawas taneng a sangaan tu sapayuan, heci taneng a sikan, u sapalamlam tu cancanan a kakanen, aydaay a kitakid u Taywan acacay  kumukanay tina Adawasan. (kamu nu Hulam:破布子可以作為藥用,果實亦可食用,除作為佐料外,目前全世界只有臺灣會將破布子入菜。) == sasa payuan (藥用) == adawas a heci, paduh nu kilang, lamid ku sasangaan tu sasapayuen. u heci nida sakay u’hu’h, teluhu’ milapes tu ledek atu kapulinan a balec, paduh han sakay laliwawaan nu tatayna, tahekal ku sawada’, bala’ tahekal ku idang atu balec, lamid han misaluemeng tu taneng atu kawsaiya. (kamu nu Hulam:破布子的果實、樹皮、根作為藥材。其果實被用來鎮咳、化痰解毒和治療跌打損傷;樹皮治療子宮發炎、脫垂、肺出血和年久傷,根則有止汗和治療高血壓的功效。) == kakaneng (食用) == adawas a hecian taneng a semsem mukan. hina adih kita tu kakanen a hican kiya hanw sa sayaway han banawen ku heci pacikahen mikulkul, makaala tu cacay a tatukian amisalamin acaay pisengal mikiwakiw kya caay ka pelaen ku heci. (kamu nu Hulam:破布子的果實可以生食。但常見的食用方法是先將洗淨的果實加鹽水煮沸,經一個小時以上不停攪拌使果皮破裂。) anu masa nulitu pacumuden tu sapalamlam, mabasaw satu pataydaen tu i lendun atu pacikahen amisinga. numa sangaan tu nu adawas han taneng ciyanen, satinpulaan, paakuti’han, sangaen tu tadudusan. micunus tu sakakapah nu udip numita. (kamu nu Hulam:在產品呈糊狀時加入其他調味料,冷卻凝結後冷凍或醃漬保存。如此製作的破布子可以用來炒、油炸、煲湯、調製醬汁等。可以增加免疫力。) adawas i Taywan han numa tenesay tu a langawan, aydaay a tademaw caay tu kaahecid kunikan atu katuud tu kumicewcaya, malingatu aca  makaadih tu adawas, malingatu misuayaw tu Adawas a kakanen, yadahyadah kumu kanay tu adawas, macunustu ku palumaay tu Adawas, sisa caay satu ka wada’ ku aca’. (kamu nu Hulam:破布子是台灣古老的作物,近年來由於淡食及素食的興起,重新發現破布子的價值,帶動大家食用破布子的熱潮,食用的人愈來愈多,帶動栽培面積逐年增加,產品價格也就居高不下。) yu mahida tu mihmihcaan a enem pitu a buladan pipelu’an tu heciyan, sa sengelen i nanum mibanaw, idan i nabi misalamin mangaay satu, atalen pacikahen, misu, patayuan, akuti’henay caay pisengal mikiwakiw, patayda hantu i kaysing mipipi, nipacikahan satu tu pulu’ ademiad, taneng tu kanen sasa lamien tu sanasananal, micidek kuasu’, saka asu’tu nunikan. (kamu nu Hulam:台灣民間於每年六七月間於果實成熟時採摘,泡在水中洗淨,放在鍋中煮熟,撈起加鹽水、味素、薑等配料,趁熱攪拌,在置於碗中壓縮,醃漬十天,即為早餐稀飯佐餐佳餚,風味特佳,極為下飯。) == kasihecian (產期) == adawas u tzyytsau a langawan mahetikay ku papah nu adidiay a kilangan, tu sabaw tusa a buladan, papah malingatu tu masumad tu kalawlawan a kulit, sadikuday nu mihecaan u akaway satu ku langaw, saka tusa a mehcaan mulutuc tu ku mangduay a papah. (kamu nu Hulam:破布子是紫草科落葉小喬木,每年十二月,葉開始轉黃,年底就只剩枝條,來年吐露新芽。) langaw nu mangaduay, idaw ku hese nu adidiay a banuh, makaped nu lima tulak sa mahetik ku banuh, mulutuc satu ku manangaduay a papah tusa a bataan a demiad, kala lawlawan tu ku kulit aadidiay ku balu, kilul sa sihecitu, heci han mahida u kala langdawan ku kulit, pitu –walu a buladan maduhem ku heci nida hamawsa mala kiman kalawlawan ku kulit. (kamu nu Hulam:全株幼嫩部分,有褐色絨毛,以手觸之容易脫落,新芽長出後20天,淺黃色小花開放,隨即結果,核果球形綠色,7~8月果實成熟轉成金黃色。) == kitidaan a sakaudip (產地條件) == adawas icelang a maudip, caay ka talaw tu kelah, bukebukelalan, i ba’ba’tuan, buyu nai’ay ku damek nu lala’an, sidamekay atu kapah ku lalaliwan tu nanum a lalaan , caayaca ka kapah kuni kasi baluan inai ku heci. 破布子具有生長勢強、耐乾旱、耐貧瘠土壤等特性,適應於石灰岩、山坡地等貧瘠土壤栽培,肥沃且水分充足的土壤,反倒使其開花及結果少。) sisa, palumasa amanan ka hina pananum atu padamek, kasihecian acaay ka tada acak ku lala, hatanengen kuni pananum, sakacaay ka hina hetik nu heci, tu mihcaan a enem a bulad katukuh tu pituay a buladan pipeluantu tu heci nikudan satu, misilud tu caang atu akaway, milusimet tu kitidaan. 因此,栽培時不必刻意地常灌溉及施肥等,結果期土壤不可過於乾燥,應適量灌水,以增加產量防止落果,每年6至7月採收期後,需整枝、清園等工作。) == mipecu'(採收) == mamin mipelu’ tu heci u ciit nida a leteken, kya saiten ku heci a pacakay, sasangan tu Adawas a cancanan nu kakanen. nuni kaian a ciit sakapahen kuni sait pa’ceken naca a paluma’, saka tusa a mihcaan sibalu siheci aca. (kamu nu Hulam:採收時分枝處(鋸)砍下,再用剪刀將果穗剪下出售,當作加工破布丸的原料,廢置的枝條可利用來扦插繁殖,翌年即可開花結果。) numa nanamay tu palumaay a malukay a tademaw, namamin mipelu’ tu heci sa milusimetu tu kilanga, kya idawtu ku aalaan tu mihmicaan. (kamu nu Hulam:通常有豐富栽培經驗的農友,於採收後做修剪的工作,維持下次的產量。) nani peluan satu tu Adawas, amibatad tu lala tu 2.5-3.0 a congchyy nu kitidaan amiputun, kya pabaluhay aca tu silangawan, nasilangaw sat utu baluhay, pasayda i pabaw kuni kasi langawan, katukuhan tu ku talakaw nu langaw, ngangewentu, saka caay kasi caang, saka lihalay amipelu’ tu heci, miwda’ tu tuki amipelu’. (kamu nu Hulam:作法是在破布子採收後,離地面2.5~3.0台尺處鋸斷,讓它重新發新枝,新枝長出後,枝條向上生長超過一定高度,應加彎曲,稍抑制枝條生長,及方便人工採收,節省採收時間。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |walu a cong-chyy |- |papah tanaya' |葉長 |0.9-1.2 cong-fen |- |papah ahebal |葉寬 |sepat –lima a cong-fen |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(子宮炎、肺出血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cordia aspera G.Forst. |- |u sapamat a ngangan |Boraginaceae(紫草科) |- |u Amilika a ngangan |Cummingcordia, Sebastan Plum Cordia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |adawas |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |tatugatun |v |- |Paywan |vale |v |- |Yuwatan |pa-naza |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |'alrulrang |v |- |Rukay |kulavase |v |- |Cou |'unnang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kaniket |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p193 5d6pimictzhjmwtirj1uvidh49za9go nipaluma-adengis 0 9026 122639 122638 2021-08-30T01:51:04Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Eupatorium_formosanum.jpg|thumb|400x400px|adengis]] == adengis == [[:zh:台湾泽兰|台灣澤蘭]] adengis sa, uzumaay a lemangawan nu [[Taywan]]. mauzip isasa' 3000m bayu'-talakaway. caayhen paluma kunu tademaw. u yamahay sa, mauzip isasa' nu kilang, maazihtu sacahamin nu Taywan subal. ===u siwkay nu nipaluma === 台灣澤蘭(學名:Eupatorium formosanum, 西拉雅語:i-hing),菊科澤蘭屬的植物,是台灣的特有植物。分布於台灣本島,生長於台灣全島平野至海拔 2,500 公尺的山地,各地皆有分布,為一普遍的路邊或荒廢地植物,常生於林下,目前尚未由人工引種栽培。別名:六月雪。 u Tay-wan(台灣) adengis han mitesekay a nipangangan(學名) ku Eupatorium formosanum han, kamu nu Si-la-ya(西拉雅語) ku i-hing sa. u ciy(菊) a kaput, adengis nu su a nipaluma, nu i Tay-wanay(台灣) misitekeday a nipaluma. malakalak mulangaw i Tay-wan(台灣)ay subal, mulangaw malakalak i Tay-wan(台灣) cuwcuwa, maadih i enalenalan atu i namakabayu’ tusa a malebut idaw ku lima a lasubu a Kung-se(公分) a buyu’buyu’an, i cuwacuwa tu nu Tay-wan(台灣) a kakitizaan a idaw ku nikalakalak nu langaw nina nipaluma-adengis, u hina maadih i dadadadanan, atu i babakahan tu cacanan, hinalangaw aca i sasa nu kilakilangan, ayda inayay henay ku nu tademaw a nipaluma a pahabay, duma a ngangan sa sisuledaay enemay a bulad. 台灣澤蘭, 菊科Eupatorium formosanum Hayata , 別稱:山澤蘭、六月雪, 特徵:多年生直立亞灌木。莖,綠色到紫色。 Tay-wan(台灣) adengis, u ciy a kaput Eupatorium formosanum Hayata, duma a ngangan, nu buyu’ a adengis, sisuledaay enemay a bulad han. misiteked a wayway: tu mihmihcaan mulangaw patelekay apuyu’ay a kilang, u akaway sumilaway a kulit katukuh kalakiyukiyuan a kulit. == mananam (型態) == === papah (葉) === 葉,卵形至披針形,具葉柄;單葉、三裂至三裂的羽狀複葉;先端鈍或漸尖,葉緣鋸齒狀或小鈍齒緣,葉上表面被短毛,下表面沿著葉脈密被曲柔毛。頭花極小,呈複聚繖狀花序,具5~6朵小花;白色至略帶粉紫色。瘦果黑色,冠毛白色。 papah, masatiekukay micaebayay ku dinum a kaku, sikauwus ku papah, cacay ku papah, tulu atu tulu nikacawas nu papah mahida u banubanuay ku kaku masilac masatusatusa sa; u lislis nu papah u masasalusalua ngipen a kaku atu siadidiay matalesay a kaku ku lislis. hekal ni papah, micaebay tu apuyu’ay a banuh, i belin mililis tu lamit nu papah micaebay tu makuluday daymi’ay a [[banuh]]. tangah nu balu adidi’, masaupuay mapulung mahiza u kawsuwaay ku kaku a balu, makaala tu lima tu enem ku adidiay a balu, salengacay masasibahunbahun kiyukiyuay a kulit. ya makudusay a heci lumeni’ay ku kulit, i tangahay sasatahab tu banu u salengacay ku kulit. == kalakalakan (分布) == 分布:琉球、台灣及菲律賓的巴丹群島。台灣分布於海濱至3000公尺以上高山,幾乎全島土地上皆有它的蹤跡;除開闊地外亦常見於公路、山徑、溪流兩旁,但少見於住宅、聚落範圍內。 lakalak: Liw-kiw(琉球), Tay-wan(台灣) atu nu Hu-lipin (菲律賓) a Pa-tan(巴丹) subasubalan. i Tay-wan(台灣) lakalakan nu Tay-wan(台灣) nipaluma-adengis, i dadipasan nu bayu katukuh i tulu a malebut Kung-ce(公尺) talakaway buyubuyuan. mamin i pala maadih ku nilangawan. u ahebalay a hekal hinaadih, pasu i dadan, dadan nu buyu’, tatapiingan nu sauwac tu cilis, nika inayay i lumalumaan, iniyaduniyaduan. 其垂直分布範圍超過3000公尺,能耐之大在原生植物中名列前茅;也因此,其植物體外型變異非常大。花期通常為5~11月。包括許多官方資料都認為 台灣澤蘭為特有種植物,但其被處理為E. cannabinum下之變種。 hanu u nikapatelek nida mulangaw ku sausi sa, nu lakalakan a liwliw niza malakuwit tu tulu malebut a Kung-ce(公尺), u icelang nida maudip u nu sasayaway mulangaw a mucelakay; imahini sa, ya mucelakay nu udip nida tabaki ku nika sumad. kasibaluan i limaay a bulad. katukuh sabawcacay a bulad. pasu u katuuday a misulitay tu mahiniay sakamu sa ku pabaway, patatenga’kuheni , ina Tay-wan(台灣) adengis u masateketay a mucelakay a nipaluma. nika u nisumadan tu sa u nu isasaay nu E. cannabinum han. == masaduma (分類) == 台灣澤蘭成為其下的亞洲變種。沒併入E. cannabinum前的分類, E. formosanum台灣澤蘭也非 特有種,原本分類視台灣產為原變種 E. formosanum var. formosanum,琉球產為E. formosanum var. quasitripatitum,僅能視為特有變種。 nu Tay-wan(台灣) a dengis mala nu i A-ciw(亞洲) masumaday a sapaluma. Tay-wan(台灣) a dengis nacaay henay picumuden i E. cannabinum, caay kaw masiteketay a sapaluma; mulangaway i Tay-wan(台灣) sa ,u masumad a nipaluma u. E. formosanum var. formosanum han. nu Liw-kiw(琉球) a nilangawan u E. formosanum var. quasitripatitum,wini sa u misitekeday masumaday a sapaluma. 台灣澤蘭是否恢復為E. formosanum,仍具爭議,非我等所能認定。但即使回復E.formosanum之名,除非將 琉球及 巴丹群島族群獨立為種,否則仍不能視為特有種。因為大部分單位及書籍仍使用Eupatorium formosanum稱呼 台灣澤蘭,所以我標題也予以保留。 nika Tay-wan(台灣) a dengis kapahay hakiya mala E. formosanum,maca cinglaw henay, caay kaw ita ku patucekay. kanahatu tayni aca ku E.formosanum a ngangan, anu Liw-kiw(琉球) atu Pa-tan(巴丹) a subasubalan patizing malasapaluma, anu caay sa laecus misakaku u misitekeday a sapaluma kuyni sa. zayhan katuud ku misulitay a kakitidaan atu sapiadih a cudad u Eupatorium formosanum ku pipanganganan tu Tay-wan(台灣) a dengis, kiyu itini u Eupatorium formosanumn ku nipatucek a misulit tu. 台灣澤蘭是台灣產澤蘭屬(Eupatorium)中最常見的一種,也是斑蝶類最喜愛的蜜源植物之一。在 北海岸、東北角海岸及大屯山,若時間恰當,可見到上百隻各類斑蝶散佈在台灣澤蘭花叢間漫飛; Tay-wan(台灣) adengis sa adengis a su(屬)(Eupatorium), hinaadih i cucuwa nipalumaan i Tay-wan(台灣), u sakaydihan nu mahizaay u Pan a adipapang(Pan-tey, 斑蝶) hananay, u sapiala tu baluay a bahun atu baluay a wanen nu wadu kina Tay-wan(台灣) adengis. i amissan a dadipasan, nuwalian tu amisan kalimuca a dadipasan atu i Ta-tun-san(大屯山), anu malucek ku tuki , maadih ku maluyaluyay makaala tu lasubu nu adipapang itini milakalak bahelbahel sa i balubaluan nu Tay-wan(台灣) adengis milami’tu baluay a bahun atu baluay a wanen . 台灣澤蘭強健的習性提供了斑蝶固定的食物,也成為此區春、夏交替固定上演的「蝶戀花」自然景觀。泛澤蘭屬這一大類的菊科植物,由於頭花過小,純粹以“花朵”來辨別種類很傷腦筋,以植株型態 ,葉型、葉柄判斷反倒較簡單。 Tay-wan(台灣) adengis wuya icelangay matesekay a wayway niza u sakapahay a sipaanin tu adipapang mukan, kiyu itiniay a kakitizaan, mangaleb yu malaliyun ku sadingsingan atu laludan , maazih ku mahizaay adipapang maydih tu balu bangcaay i laylay a kakaadihan. yayadahay a adengis u mamikitin tu mahiniay tabakiyay a Ci a kaput nipaluma, zayhan tada adidi’ ku tangah nu balu, anu hanu u balu han a misiteked a misuwanis adada’ ku tangah sa, anu pakaynien i nipaluma nu langaw nu wayway, u papah nu wayway, akaway nu papah a patucek mizateng ku kapahay, madayum aca. == ciy a kaput (菊科) == 菊科(學名:Asteraceae)是真雙子葉植物菊目的一個科, 花粉具有三孔的植物類群 。菊科是真雙子葉植物中最大的一個科,現在已有至少13個亞科、1689屬和32,913種。 u ciy a kaput sa mitesekay a nipangangna(學名): Asteraceae sa, u tatenga’ay masatusaay ku papah a ciy sapamata(censuwangciyeyceu-cimu, 真雙子葉植物菊目), mahiniay ci a kaput hananay , u bulu bahun niza situluay ku buhang sananay nipaluma a kasaupu, atu u satabakiay i mahiniay i masatusaay ku papah a nipaluma( censuwangciyey-ceu, 真雙子葉植物) a kaput, matungusay a nisausit sa izaw ku sabawtulu a Ya a kaput, 1689 nu su(屬), 32,913 ku cung(種). 菊科植物廣泛分布在全世界,但熱帶地區較少。中國有約200屬2000多種,包括了菊花、蒲公英、大薊、小薊、向日葵等植物。 ciy a kaput nipaluma sayaday saan mulalalak i kitakit mamin, nika caay kayadah i cacaledasay a kakitizaan. i Cung-ku(中國) izaw ku tusa a lasubu ku Su(屬), tusa a malebut nu Cung(種) . 菊科的學名是由模式屬紫菀屬(Aster)而來,是「星形」的意思,指菊科植物的頭狀花序似星形。菊科和蘭科常被視為最進化的植物。 ciy a kaput a mitesekay a nipangangna(學名), namamakayza nu mu-se-su(模式屬) ce-yuan-su(紫菀屬)(Aster), u mahezaay u bunac ku kaku sananay, nu ciy a kaput nipaluma kasingangan niza, mayza wuya masatangahay azihen a balu niza masbunac ku kaku azihen. 菊科植物最主要的特徵是花序為頭狀花序,頭狀花序是由許多花簇生在似頭狀的總花萼上所組成的,而這些花常被稱為「小花」。 ciy a kaput matatungusay matesekay niza sa mayza ya balu azihen simasatangahay mucebalay a balu. masatangahay mucebalay a balu sa, u nu yadahayay a balu a nilecuhan, mapulung mulangaw i tiza i masatangahay balu a papah, hina adidiay a balu han ku ngangan. 小花有舌狀花和管狀花二種,舌狀花的花瓣長條形,通常生長在頭狀花序的外圍,管狀花的花瓣合生成管狀,通常生長在頭狀花序的中央。 ya adidiay a balu izaw ku tusay a kaku: sakacacay sa mahiza u sema’ay,s akatusa sa, mahiza u husuay ku kaku a balu.mahiza u sema’ay a balu u pippih nu balu sa tanayu’ay, kananaman sa, mulangaw i hekalan nu masatangahay mucebalay a balu, u husuay ku kaku a balu, masahusuay ku pippih nu balu, kananaman sa, mulangaw i tetebanan nu masatangahay mucebalay a balu. 菊科的頭狀花序有下列二種類型:頭狀花序有舌狀花和管狀花:向日葵、紫菀。 頭狀花序只有舌狀花:蒲公英、菊苣。頭狀花序只有管狀花:大薊、藿香薊 ciy a kaput ya masatangahay mucebalay a balu, tatusa ku kaku niza: masatangahay mucebalay a balu masasema’ay ku balu, tinaku: pu-kung-in(蒲公英), cu-ci(菊苣) masatangahay mucebalay a balu masahusuay ku balu, tinaku: ta-ci(大薊), huwu-sian-ci(藿香薊). {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |0-3000m |- |mauzip subal |生長區域 |isasa' nu kilang mauzip, sacahamin nu Taywan subal izaw tu maazih. caayhen paluma kunu tademaw |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |caay katalakaw |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sangelacay ku balu |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 |palawpes tu gam |(防)癌 |v |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |eupatorium formosanum Hayata |- |u sapamat a ngangan |compositae |- |u Amilika a ngangan |formosanum eupatorium |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |adengis |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |kannasun |v |- |Paywan |paripan |v |- |Yuwatan |takisilazan madip tu puah hansum |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |baisi |v |- |Cou |cuun masarapu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |omlarang do kaneman |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia |arakesi |v |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == [[:zh:台湾泽兰|台灣澤蘭]](學名:''Eupatorium formosanum'')是菊科澤蘭屬的植物,是台灣的特有植物。分布於台灣本島,生長於海拔3,000米的地區,常生於林下,目前尚未由人工引種栽培。 ''[[wikipedia:Eupatorium_formosanum|Eupatorium formosanum]]'' is a plant species in family Asteraceae. It is found in Taiwan and the Ryukyu Islands (Japan). It is a perennial herb growing about 2 m (7 ft) tall. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p83 * 昆明植物研究所. 台灣澤蘭. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-25]. * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/台湾泽兰</nowiki> * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/菊科</nowiki> * 隨意窩-台灣澤蘭:<nowiki>https://blog.xuite.net/hsu042/twblog1/122928065</nowiki> *nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] 2ae22fycgwn7oasaq0r6ou22eo9fny8 nipaluma-adiday tabaal 0 9027 87603 87602 2019-12-21T20:23:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == adidiay tabayal == [[tangan:Alocasia_odora1.jpg|thumb|Alocasia odora1]] 台灣姑婆芋 [[tabayal]] siwalak, amana mukan. caay kaw tali, malecad kya papah ku tabayal atu tali. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(肺癆、鼻塞流涕、 霍亂) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |alocasia cucullata(Lour.) schott |- |u sapamat a ngangan |araceae |- |u Amilika a ngangan |giant elephant's ear |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |adidiay tabaal |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |bagaiyau |v |- |Paywan |kaiguwai |v |- |Yuwatan |madaing tu mai-ial |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kiy' adeng |v |- |Rukay | | |- |Cou |con kaaru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |rawen |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == [[:zh:姑婆芋_(植物)|姑婆芋]]為不可食用植物,因為植物細胞中含有針狀針晶(草酸鈣晶體,後生質,細胞代謝作用之產物)。在日本,曾發生數起誤食而中毒的案例。日本厚生勞動省發布公告切勿誤食,因為它外觀類似於可食用的大野芋或芋頭。 不過因為姑婆芋的汁液含有植物鹼,因此可用於與咬人狗和咬人貓的蟻酸進行酸鹼中和。 '''''[[wikipedia:Alocasia_odora|Alocasia odora]]''''' (also called '''night-scented lily''', '''Asian taro''' or '''giant upright elephant ear''') is a flowering plant native to Eastand Southeast Asia (Japan, China, Indochina, Assam, Bangladesh, Borneo, Taiwan). In Manipur, local name is Hoomu. ''Alocasia odora'' (called ''Ray'') can be used as medicine for the treatment of common cold in North Vietnam. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p79 鍾明哲和楊智凱。2012。台灣民族植物圖鑑。晨星出版有限公司。<nowiki>ISBN 978-986-177-590-6</nowiki> 魯丁慧、邱柏瑩和林聖峰 。2011。鄒族之植物利用。行政院農業委員會林務局。<nowiki>ISBN 978-986-031-389-5</nowiki> 戴德泉 。2011。南莊植物誌(下卷)。華夏書坊。<nowiki>ISBN 978-986-853-257-1</nowiki> 王志強、陳韋志、周佳儒、賴奇綺等。2011。青青西拉雅:國家風景區植栽建議手冊。西拉雅國家風景區管理處。<nowiki>ISBN 978-986-030-212-7</nowiki> 王進發、辜雯華、洪進雄、陳士畧等。2010。南投縣原住民地區原生植物及重要栽培作物圖鑑。國立嘉義大學臺灣原住民族教育及產業發展中心。<nowiki>ISBN 978-986-024-472-4</nowiki> 王志強、張坤城和廖冠茵。2010。知本綠蹤-知本國家森林遊樂區植物解說手冊-花草篇。行政院農業委員會林務局。<nowiki>ISBN 978-986-026-471-5</nowiki> 林麗君、王光玉和董景生。2010。綠色葛蕾扇:南澳泰雅的民族植物。行政院農業委員會林務局。<nowiki>ISBN 986-002-932-6</nowiki> 董景生、黃啟瑞和邦卡兒.海放南 。2010。走山拉姆岸:中央山脈布農民族植物。行政院農業委員會林務局。<nowiki>ISBN 978-986-017-442-7</nowiki> 薛聰賢。2003。台灣原生景觀植物圖鑑1《蕨類植物‧草本植物》 。薛聰賢出版社。ISBN 957-410-968-2 [[kakuniza:nipaluma]] tklw3hh6wr48ckrhvgfsr4acfc2ksui nipaluma-adidem 0 9028 123805 123804 2021-09-15T01:25:49Z 龍眼村長 1604 /* u siwkay nu nipaluma */ wikitext text/x-wiki == adidem == 桑樹(俗名:白桑、蠶桑、蠶仔樹、鹽桑樹、娘子桑、桑仔材、冬桑葉、蠶仔桑、桑葉、家桑) [[tangan:Owoce_Morwa.jpg|縮圖|'''adidi'ay papah adidem (小葉桑)''']] [[tangan:MorusAlba.jpg|縮圖|'''adidi'ay papah adidem (小葉桑)''']] == adidi'ay papah adidem (小葉桑) == mitesekay nipangangan【學名】Morus australis Poir. sapamata ngangan【科名】sapamata adidem 桑科 (Moraceae) tungusay ngangan【屬名】tungusay adidem 桑屬 u ngangan【俗】 adidem, kaykuay adidem, cikahay 桑樹、蠶仔樹、鹽桑仔   kamu nu binacadan【族語】kamu nu binacadan 布農 Pakaun Ikit、撒奇萊雅 adidem、雅美 Tanyod、鄒 Karu 'Usum、 卑南 Talriyuz、阿美 A De Dm、排灣 'Lesu、魯凱 Taliyudru Bunun Pakaun Ikit, Sakizaya adidem, Tau Tanyod, Co Karu 'Usum, Piyuma Talriyuz, Amis A De Dm, Paywan 'Lesu, Lukay Taliyudru. === misakamu a binacadan (使用族群) === Bunun, Sakizaya, Tau, Co, Piyuma, Amis, Paywan, Lukay. (kamu nu Hulam:布農、撒奇萊雅、雅美、鄒、卑南、阿美、排灣、魯凱) == hekal a kaliwaliwah (分佈環境) == u langaw tiniay i Cung-kuw, Han-kuw, Lipun, mahamin maliwaliwah i Taywan a subal, sangaleb pasayza musuayaw tu cilal tatudungay katalakaw a kakitizaan. (kamu nu Hulam:原產於中國、韓國、日本等, 台灣全島皆有分佈,尤其在中低海拔面向太陽的地方。) u langaw tini i Cung-kuw, Han-kuw, Lipun. (kamu nu Hulam:原產地:中國、韓國、日本。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm]) == sakakapah nu sapa[[iyu]] (藥效) == adidi’ay papah aidem sicecedaman tungusa u cudetay, u papah sapaiyu tu pasasa tu akuti’ u [[ledek]], angangan sapilasawad tu akuti’, sapipadang sapatahkal tu isi’, u cii’t papah taneng palasawad tu akuti’ u sapisiwduk tuwaca u makalatay nu siledekay a bau, atu taneng mala u sapilasawad tu akuti’ a nananuman. (kamu nu Hulam:小葉桑味甘性寒,葉部對清熱解毒有極好的療效,根可退火,幫助排尿,其枝葉可用來解熱、消炎甚至毒蛇咬傷,且也能當退火飲料消暑。) == patinaku tu kasahini nu mulangaway (生態形狀描述) == adidi’ay papah adidem u mapelu’ay a papah adidi’ay kilang anucaay u tabakiay kilang, u talakaw 300 katuku 500 a hunan, ketun han ku cii’t mulasi’ ku salengacay a cica’ . masasiakaway ku papah, tahkal ku tuluay tulis, masamulmu ahebala ku papah, 8 katukuh 16 a hunan katanayu’, 6 katukuh 14 a hunan ku ahebal, masamucuy ku teluc nu papah, ngangan masabalucu’ay. balu nu adidi’ay papah adidem tatama tataynan malecad uyzaan tu a kilangan, balu nu tatama saculuculuk sa ku balu tatayna a balu maseday anucaay matikenih, tektek nu balu sibanuh ku tangah nu tektek tusa ku malengatay, u heci u yadehay a balu a malaheci, na u sumanahay masumad mala u lutimay kalumeni’ u mazuhemay kya sicedam. (kamu nu Hulam:小葉桑為一種落葉性大灌木或小喬木,株高可到300-500公分,枝幹折斷時會流出白乳狀液汁。葉互生具柄,三出脈,葉卵圓寬卵形,長約8-16公分,寬6-14公分,葉先端尖銳,基部近心形。小葉桑花為雌雄異株,雄花為葇夷花序,雌花花序下垂或斜上,花柱有毛柱頭2裂,果實為多花性聚合果,由紅而變成紫黑方成熟才有甜味。) adidiay papah adidem u sapamata adidim tungusa u mapelu’ay ku papah u tabakiay anucaay u adidi’ay kilang, adidi’ ku cii’t nayi’ ku banuh, nika yadah ku satingting kalawalaway kulit nu pudac “sapabalian”. masati’kuk ku papah anucaay sa ahebal ku kasati’kauk, duhpicay a pudac, mazicem ku lilis masalutalutay, uzuma mapela’, uzuma caay ka mapela’ , adidi’ ku ngangan nu papah, u dadawaay mapelu’ sasupu sa ku balu i heci, yadah ku heci caay ka pelu’ kilul ku balu malaheci. (kamu nu Hulam:小葉桑為桑科桑屬落葉性大灌木或喬木。小枝無毛,但具有許多黃褐色的皮孔(通氣用)。葉卵形或廣卵形,膜質,銳鋸齒緣,有時分裂,有時則否,托葉細小,早落性;果實為多花聚合果,由許多具有肉質宿存花被發育成。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm]) mahami malabalu, mazuhema tu hawsa na u sumanahay masalutim ku lumeni’, maliwaliwah i masatukenihay a buyu’ pasayza mapacilalay masaenalan a buyu’. papah nu adidem taneng sapakan tu kayku, kakanan ku didim, kasuy taneng sapisanga’ tu aikecay, aenengan nu luma’ay, u sapayu amin ku adidem. (kamu nu Hulam:是整個花序發育形成,成熟時由紅轉紫黑,分佈於全省平地向陽山坡。桑葉可飼蠶,桑椹供食用,木材可製器具、傢俱,全株供藥用。) == (用途) == adidem u sapahabay tu kayku, u heci taneng kaen, u lamit niza cyan han taneng sapingaan tu abala’, cii’t nu papah cyan han taneng sapilasawad tu akuti’, sapisiduk, malebawaay, muutaay tu izang mangeli’ay ku ukak, makalatay nu siledekay a bau, ngaay han mala u nananuman taneng aca mala sapi’ay a nananuman, mangazuay a papah taneng mala u nu buyu’ay a lami’. (kamu nu Hulam:桑樹除了供養蠶,果實可食用外,它的根煎服可以治療肺炎,枝葉煎服可以解熱、消炎、水腫、吐血骨折、毒蛇咬傷等,煮水喝也能當純粹清涼飲料,嫩葉還可以是一種野菜。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm]) u adidem nu Cung-kuw kasumamadanay mahamin u kakaydihan sapihicahica nu mulangaway, cacay a kakilangan taneng sasanga’an amin. u adidem a papah taneng pahabay tu kayku taneng malakeliw, u heci niza kapah kaan taneng saelawan, kasuy mazeket atekak, taneng sapisang’ tu luma’, malatakal elun, u aikecan nu malukay atu sapiacin, (kamu nu Hulam:桑樹是中國古代一種多用途的植物,一棵樹的每一個部位幾乎都可被利用。不僅桑樹的樹葉可以用來養蠶取絲;它的果實桑椹可以食用也可以釀酒;木材緻密堅韌,可以用來建房屋、家具、農具及弓箭等;) pudac nu kilang yadah ku masakeliway, taneng sapisang’ tu tatipeluk, lamit taneng aca mala zayliyaw nu takuliwaway a sakulit, adidi’ay a cii’t kapah sakasuyan, tuwaca uyza u sakapahay  a sasalamalan nu sapingay tu ucya. namahini sa, uzip namulangaway, pakay cii’, papah, balu, pudac, u lucuc, heci katuku i lamit taneng mamin mala u sapaiyu, tukamu namulangaway  u kakaydihan amin. (kamu nu Hulam:樹皮中的纖維豐富,可以用來造紙;根也可以提煉出黃色的染料;而細枝是極佳的燃料,甚至被認為是用來煮茶的最佳燃料。此外,植物體中的每一個部位,從枝、葉、花、皮、芽、果到根都可入藥,可說是被利用得最徹底的植物。) == heci (果實) == i kasienawan kabaliaan kaudadan sa, adidi’ay papah adidem malaayaw tu matineng tu katukuhan tu sadingsingan, salutulutuc satu tahekal ku adidi’ay tanayu’ay a balu, mabutelak tu adidi’ay a balu caay pakalilid a maazih nu tademaw. katukuhan tu kabalian hawsa, kalamkam satu ciniza sihecci, na u landaway maniyul tu salengacay, na u salengacay maniyul masumanahay tu, zumasatu na u sumanahay maniyul mala lutimay ku lumeni’, katukuh malubic mapacai’ tu ku heci nu adidem malikat salungan, katuud ku adipangpang atu cilekay maladay amituk tuynian sicedamay a heci. (u kamu nu Hulam:冬未寒風細雨中,小葉桑早已預知春天即將到來,紛紛抽出細長的花序,開著並不引人注意的小花。一到春風吹起時,它很快地就結成果實,由綠轉白、由白轉紅,再由紅轉成紫黑,直到滿樹都掛滿鮮艷欲滴的桑果,許多蝴蝶和昆蟲都應邀來分享這甜美的果實。[http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm]) == lalanganwan (文化) == tatenga’, u Cung-kuw iayaw kasumamadan henay matineng tuway tu adidem, u saayaway nipaluman adidem nu Cung-kuw. kahungtian henay ziday izaw tu ku kamu nu tuas pasumana’ tu tademawan pahabay tu kayku a misakeliw, u papah nu adidem u kakanan nu kayku, i ukak a nicudadan maazih izaw tu ku nisulitan tu adidem, maazih aca yadah ku nu keliway a sulit, atu tapiingan nu keliway a sulit. (kamu nu Hulam:事實上,中國人在很早很早以前就和桑樹發生了非常密切的關係,它是中國最早被栽植的樹種之一。相傳黃帝之妃嫘祖就會教人民養蠶取絲,而桑葉正是蠶的主要食物;在甲骨文中曾發現有桑樹的記載,也發現了許多絲字及絲字旁的字。) malumaingay a dawa i kasumamadan u kakitaan a tademaw nu Cuw-kuw u kakaydihay a sasang’a tu zikuc, sisa kauzipan a tademaw, nu Cung- kuw caay kalasawad, mutesek ku kalilid tu palahad kacakat nu laylay nu Cung-kuw, uzuma satu Si-han ci Cang-say a tademawan tayza i Si-yi mala, muculil tuyni “S-lu” a zazanan a singanganay. (kamu nu Hulam:絲綢是古代中國富人必須的衣著原料,所以一直與中國人的生活密不可分,深深影響著中國歷代文明的發展,其中西漢張騫出使西域,走出一條「絲路」最為有名。) makayza i Cang-kuw satipan nuwamisan milakui’ tu talakaway Pa-mi-al a buyu’ ciniza, katukuh ayzaay a Pa-ci-s-tan atu l-lang, u sabaatay katukuh i Uw-cuw, mibuhat tu saculilan a laed nu Cung-si, lumaingay a dawa nu Cung-kuw patayzaen i nutawan a kanatal, malecad aca u Cung, Si a lalangawan u saayaway a malalacal, mahiza u i labuay mahiza u baatay. (kamu nu Hulam:他從中國西北穿過帕米爾高原,到達現在的巴基斯坦和伊朗,最遠達歐洲,打開中西之間的交通,將中國的絲綢等商品輸出到外國,同時也使中、西文化有了第一步的接觸,影響可謂既深且遠。) == (比較) == Taywan a buyu’ na u daiai’ay a papah adidem, nutimulan nu Cung-cuw nipalumaan tu sapahabaya tu kayku adidem “ Morus alba L.” u cayay kalecad nu mulangaway. mahiniay nipahabayan i luma’ a kayku anumanamuh tu mukan tanengay tu. hamin i Cung-kuw nuynianay tungusay adidem nu mulangawan pakala tu 15 a sapalumaan, paluma pahabay tu mahiniay adidem malakui’t ku 1,000 a lamangan, Taywan nauyzaanay tu adidem uyza u adidi’ay a papah dada’ adidem, izaw henay ku zuma a nipalumaan. (kamu nu Hulam:臺灣山林中原生的是小葉桑,與中國南方養蠶常栽種的桑(Morus alba L.)是不一樣的植物。反正只要家裡蠶寶寶吃的高興那也就夠了。全中國原生桑屬植物大約有15種,栽培品種則超過1,000個,臺灣原生者只有小葉桑,其他還有一些栽培品種。[https://sowhc.sow.org.tw/html/observation/plant/a01plant/a010310-small-ye-san/a10309-small-ye-san.htm]) tungusay adinem mitesekay a nipangangan La-tin a sulit u mahiniay mulangaway nu laylay La-tin a ngangan, adidi’ay papah adidem nipalumaan u ngangan“australis” han “nutimulay “ sanan a imi, mahiniay nauyzaanay tu mulangaw a kakitizaan angangan tini i Huw-nan a kakitizaan nutimulan henay nu adidem. (kamu nu Hulam:桑屬學名拉丁文是這種植物的傳統拉丁文名稱,小葉桑種小名australis是「南方的」的意思,指其原生地主要在華南地區比桑樹南方。) adidi’ay papah adidem atu adidem uyni u kasazuma taneng pakay pinaay a azihan, pakay papah a palalecad, adidi’ay papah adidem u hekal a papah calekaah, adidem a hekal u papah cisimal mulikat. pakay uzang azihan tektek nu balu, adidi’ay papah adidem mahapinang tanayu’ ku tektek nu balu, adidem tektek nu balu a puyu’ anucaay caay ka hapinang. (kamu nu Hulam:小葉桑與桑樹的區別可以從幾個地方來看:從葉子來比較,小葉桑的葉子表面比較粗糙,桑樹的葉面比較光滑油亮。從雌花花柱來看,小葉桑花柱長而明顯,桑樹的花柱短或不明顯。) u mahapinangay a caay kalecad sa uyni u heci, adidem a heci mahapinang katabakian ku adidi’ay papah adidem, sisa imahini u nikanan nu mita a adidem nu makayniay amin nu adidem. (kamu nu Hulam:最明顯的差異應該要算是果實了,桑樹的果實明顯的比小葉桑大上一號,所以目前我們所吃的桑葚大多還是來自桑樹。) ===u siwkay nu nipaluma=== {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |u talakaw 300 katuku 500 a hunan |- |papah tanaya' |葉長 |8 katukuh 16 a hunan |- |papah ahebal |葉寬 |6 katukuh 14 a hunan |- |papah mapela' |葉瓣 |masati’kuk ku papah anucaay sa ahebal ku kasati’kauk |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |mazuhema tu hawsa na u sumanahay masalutim ku lumeni’ |- |heci |果實 |u heci u yadehay a balu a malaheci |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(關節痠痛麻木、肺熱燥咳、心悸失眠、 精神衰弱) |v |} ===pasubana i cacudadan a lacul=== {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Morus alba L. |- |u sapamat a ngangan |Moraceae(桑科) |- |u Amilika a ngangan |Mulberry |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |adidem |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan |kiriyutu |v |- |Paywan |lisu |v |- |Yuwatan |Pakaun |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |talriyuz |v |- |Rukay |Taliwdru |v |- |Cou |Taniucu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |pasek |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p32 * 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 * 台灣原住民族藥物植物圖鑑(行政院院原住民族委員會) * 小桑葉:<nowiki>http://web.thjh.tp.edu.tw/PLANT/plants/%E5%B0%8F%E8%91%89%E6%A1%91.htm</nowiki> * 小桑葉:<nowiki>https://sowhc.sow.org.tw/html/observation/plant/a01plant/a010310-small-ye-san/a10309-small-ye-san.htm</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] tjbu64zgdeaksz0r2wbe4s396defvgy nipaluma-adiping 0 9029 87605 67748 2019-12-21T20:23:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == adiping == 青葙子 (俗名:野雞冠花、狗尾花、狗尾莧、草決明) 台灣中醫眼科常用藥物,此草藥具有清肝名目的作用。常見於路邊、農墾旱地。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(角膜炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Celosia argentea L. |- |u sapamat a ngangan |Amaranthaceae |- |u Amilika a ngangan |Cockscomb |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |adiping |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madanghas tu samah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun rapi'i patunanga |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p150 [[kakuniza:nipaluma]] nkjqp3ohkmrq8foijmslfv6zikd4ko2 nipaluma-adipungpung, adipongpong 0 9030 87606 67754 2019-12-21T20:23:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == adipungpung, adipongpong == 野牡丹 (俗名:王不留行、不留行、活血丹、九螺仔花、大金香爐、山石榴、金石榴、金榭榴、埔筆仔、狗力仔頭、豬母草、地茄、豹牙郎木、高腳山落蘇、吞口巴、氈子桿、毛足桿、野足榴、金石榴、金雞腿) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(產生腹痛、血栓性脈管炎、食積腹痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Melastoma candidum D. Don |- |u sapamat a ngangan |Melastomataceae(野牡丹科) |- |u Amilika a ngangan |Common Melastoma |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |adipungpung, adipongpong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |kahbatuka |v |- |Paywan |katuru |v |- |Yuwatan |Takisilazan tina tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |nipunavatu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |anoyoy |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p216 [[kakuniza:nipaluma]] 79ddjkrrcsxzz7wj2teoa49y42ngerl nipaluma-aepipen 0 9031 87607 67780 2019-12-21T20:24:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == aepipen == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan: == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: Taluku: x Yuwatan: lipun patuiia tu ismud Rukay: ivivigi Cou: cuun 'aripangtun Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山菅蘭 sancianlan === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu' tina nipaluma == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p42 [[kakuniza:nipaluma]] q86hw99ji8md7z0g5rbhcihq2wi7ija nipaluma-ahpalay papah kadup, ahpalay papah kadop 0 9032 87608 67822 2019-12-21T20:24:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''[[:zh:欖仁樹|ahpalay papah kadup, ahpalay papah kadop 欖仁樹 (俗名:枇杷樹、雨傘樹、楠仁樹)]]''' [[tangan:Terminalia_catappa_Blanco1.144.png|thumb|Terminalia catappa Blanco1.144]] 欖仁樹種仁可以製作食用油 tina kilang a heci taneng pasanga' tu kakaenan a simal. maydih dihkuay a demiad, mauzip i dadipasan saca makay cilalay a buay'an. == u siwkay nu nipaluma == [[tangan:Terminalia_Catappa_D8348.jpg|thumb|Terminalia Catappa D8348]] === [[:zh:生物分類法|kakuniza nu mauzipay]] === subal(yu):Eukarya [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]:Plantae(Amilika a kamu) [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]:Magnoliophyta(Amilika a kamu) [[:zh:纲|upiz(kang)]]:Magnoliopsida(Amilika a kamu) [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]:Myrtales(Amilika a kamu) [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Combretaceae(Amilika a kamu) [[:zh:属|mikitinay(su)]]:Terminalia(Amilika a kamu) [[:zh:物种|hicahicaay(cong)]]:T. catappa(Amilika a kamu) {| class="wikitable" |[[:zh:生物分类学|kakuniza nu mipaluma]] |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |[[:zh:海拔|takalaw nu bayu']] |生長海拔高度 | |- |mauzip [[:zh:區域|subal]] |生長區域 |Taywan, Malaysiya, Intu, [[:zh:巴基斯坦|Pacisetan]] atu Taypinyang subal |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |maka 15m |- |[[:zh:葉|papah]] tanaya' |葉長 |10-22cm |- |papah ahebal |葉寬 |8-15cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |[[:zh:花|balu]] ahebal |花徑 |sibalu i 3-7 a bulad |- |balu kulit |花色 | |- |[[:zh:果实|heci]] |果實 |siheci i 7-9 a bulad |- |[[:zh:種子|paenu]] |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |[[:zh:學名|u cudad a ngangan]] |Terminalia catappa L. |- |u sapamat a ngangan |Combretaceae(使君子科) |- |u [[:zh:美国|Amilika]] a ngangan |Indian Almond |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |ahpalay papah kadup, ahpalay papah kadop |v |- |Pangcha |da la zai |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |indiun lisav tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |talibitibi |v |- |Cou |kaaru cakuran |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |savilog |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p298 Terminalia catappa香港教育城 [https://web.archive.org/web/20090120045741/http://plant.ac.cn/latin/Combretaceae/Terminalia-catappa-Linn.htm 欖仁樹植物通] [[kakuniza:nipaluma]] lry59z7dsdgux90o2wd3jw4cievh6i7 nipaluma-alabiwbiw 0 9033 87609 67832 2019-12-21T20:25:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == alabiwbiw == 紅冇骨消 (俗名:台灣蒴翟、七葉蓮、七珊瑚花、珊瑚花、陸英、接骨草) 常用於骨折、損傷 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |1-3m |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Sambucus chinensis Lindl. |- |u sapamat a ngangan |Caprifoliaceae(忍冬) |- |u Amilika a ngangan |Formosanum Elderberry, Chinese Elder |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |alabiwbiw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |dahpa tuhnaz tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun sapangtan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 「丸仔草」通俗名稱是「冇骨消」,分白、紅二色,葉脈和莖枝泛紅的為紅冇骨消,而白冇骨消嫩枝成白色,老枝也是暗紅色,別名山丹花、冇廣麻,夏秋間腋生圓球形長梗白花,花謝後成為深咖啡色球形瘦果,所以又叫「丸仔草」。   冇骨消性涼、味甘微苦,有抗癌、消炎、潤肺、解熱、平肝、利尿等功能,春夏之間可摘取嫩枝嫩葉做精力湯,秋末拔取全草曬乾備用。  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p162 [[kakuniza:nipaluma]] lqb6bt3o4lzgdbca7vl4mvv3mk751kx nipaluma-alangdis 0 9034 127114 127113 2021-12-08T01:57:26Z LamiHung 28 /* balu (花) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Artemisia capillaris 1.JPG|縮圖|alangdis (茵陳蒿)]]alangdis [[tangan:Artemisia capillaris.jpg|縮圖|alangdis (茵陳蒿)]] (俗名:龍艾、青蒿草、綿茵陳、草蒿草、茵陳蒿、蚊仔菸草、環保蚊香青) == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Artemisia capillaris Thunb. 【mitesekay a ngangan】 Artemisia capillaris Thunb. 【科名】 菊科(Compositae) 【sapamataan a ngangan】 Compositae 【屬名】 艾屬 【mikeliday tu ngangan】mikeliday tu ay 【俗名】 龍艾、青蒿草、綿茵陳、蚊仔菸草、茵陳、草蒿草、茵蔯蒿、環保蚊香青 【tada ngangan】lung-ay, cing-haw-saw, mian-in-sen, wen-zi-yan-saw, in-cen, saw-hau-saw, in-cen-haw, huan-bao-wen-sian 【英名】 Mosquito wormwood 【In-guay a ngangan】Mosquito wormwood 【族語】 布農 Hu-Nungaz、撒奇萊雅 Alangdis、排灣 Taraozyon、魯凱 Alalenge、卑南 'Ulrung 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Hu-Nungaz、Sakidaya撒奇萊雅 Alangdis、Paywan排灣 Taraozyon、Lukay魯凱 Alalenge、Piwma卑南 'Ulrung 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、卑南、魯凱、排灣 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Piwma, Lukay, Paywan == kaliwasak nika udip (分布環境) == itini i Taywan nu subalan i [[enal]] katukuh i [[likelikenan]], tepal nu dadan, dadipasan, [[sauwac]] atu cupucupuan nu [[buyu']]buyu'an, maadih numita ku langaw nu manahung. (kamu nu Hulam:在台灣全島平地至中海拔地區的砂地、路旁、海濱、溪谷、及河床地等發現它的蹤跡。) == sasapa[[iyu]]en (藥效) == i sanek han, kala akeakenekan, aaledahan sapi', mispi' tu namaka udipay a akuti' atu sakayisi' tada angangan mikapahan sakay kanmaw, besi, bituka, mapiled ku tatelacan, caay isi', calenged nu duka, milaliday nu atay, baluhay nuni ka pulinan, adada ku tangah, adada ku bili, matungfu nu adadaan. kutkuten ku [[lamit]] nu manahung saadidi han amicikcik atu [[nanum]] misangasip nanumen mingaay tu cannmaw. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點苦、辛且性微涼,具有清熱消炎及利尿的功效,主要用來治療感冒、黃疸、胃炎、腰扭傷、小便不利、風癢瘡疥、傳染性肝炎、跌打新傷、頭痛、腹痛、治身體風痛...等症狀。挖取根部用刀切成小塊與水煎煮可治感冒。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == manahung u yadahay nu mihcaan nanay a langaw nu lutukan, u cike ay nu kakelitan, langaw nu talakaw han lima a bataan- cacay a lasubu cacay a bataan a cong-fen, akaway han pateleksa atu kala kihilkihilan ku langaw, kiyuan sumanahan ku kulit yadah ku ciit hekal han idaw ku masa keliway nu sasulitan, maikesay a langawan naiku banuh. (kamu nu Hulam:茵陳蒿為多年生草本植物,屬於菊科艾屬的一員,植株高約50-110公分,其莖直立向上生長或略呈傾臥狀,紫紅色的分枝多且表面具有縱條紋,老莖木質化無毛。) cacayay a [[papah]] masasual tu akaway, lamit henay sipaaph i akaway, tatapanga sipapah nai ku akaway angangan han mitabu ku tatapangan. palaludan kacanglahan tusa a puu' an, sibalu tu langdawan sanglacay anikasi tatucekan kala kiyuan nu baluan, cing 0.15 congfen, balu nu tada langawan si ciitacn, nuka siciitan masasuala tu akaway si balu bulu. mabadi' satu ku balu si heci cinida u satanayu sananay ku [[heci]] nida, ilabuhan cacay ku panu' ilabu. (kamu nu Hulam:單葉互生,根生葉具柄,莖生葉無柄且基部抱莖。夏秋兩季開出綠白中帶點微紫的花朵,徑約0.15公分,花序主軸上再生分枝,於分枝上再著生互生的小花,整個花序呈圓錐狀。開花後結出的果實為長橢圓形的瘦果,內含1枚種子。) == wayway nu langaw (型態) == wayway nu hekal mahida u hinuki mahida aca u mumahung, tatapanga mamulmul ku akawy, yadah ku ciit, tanayu han makaala tu tulu a bataan- cacay a lasubu mm, ahebal han tusa ~walu mm, hekal han kala celahan nu kiyukiyuan atu kiyukiyuan a kulitan, idaw ku mabalatay nu kulitan, atu ahemaway nu langaw, putun sa. nu kupaan a manahung han makulbud ku yadahay, kala abuabuan sangsanglacan ku kulit atu abuabuan ku langdaw ku kulit. manahung han madadecdec ku papah, nika hnahetik ku papah. (kamu nu Hulam:外形像松樹也有點像木麻黃,莖呈圓柱形,多分枝,長30-100mm,寬2~8mm,表面淡紫色或紫色,有縱條紋,體輕,質脆。綿茵蔯多捲曲成團狀,灰白色或灰綠色。茵蔯蒿葉密集,或多脫落。) == duma nu hahican (其他用途) == yumahida inai henay ku wen-shiang atu sapipatay tu cilekay, hinaala tu langaw nu manahung pawali miacak, haadidi han misabalud, padenengen inisa buhangan tu kankan, sangsangdep hantu itidan i kakabian atu mapululay nu ayaman atu pakatalanan tuduhen misa wacah, sapi bahbah tu likes, tademaw atu cancanan hidasatu asu ku kemed, nikudan satu idaw tu ku sapipatayaw tu cilikay han kapawan hantu ku manahung. (kamu nu Hulam:在過去蚊香和殺蟲劑未普及時,常將茵蔯蒿的莖葉曬乾,紮成一束束,放在打過洞的鐵罐子裡,傍晚時分在房間或禽畜的欄圈裡點著,用以驅蚊,人畜都可以有好眠,後來因殺蟲劑普及被遺忘。) == hahican (用途) == sakay likesan, manahung han idaw kupicidekan nu saneng u namaka lagaway tu asanekan u langaw nida patahekala tu jingyou, nuni pawalinan alan ku maacakay nu manghung tuduhen, taneng mibahbah tu likes taneng mibahbah tu cilekay, sakay hekal han taneng mimien, sabanaw, atu mimien tu tatuduhan. (kamu nu Hulam:驅蚊用:茵陳蒿所散發的獨特氣味是因為植株體內含有大量的精油,將乾燥後的茵陳蒿拿來焚燒,可以有驅蚊的效果,可用以驅逐蚊蟲; 亦可外用以泥劑、洗劑,及艾絨為主。) == kakanen (食用) == manahung nu mangaduay atu mangaduay nu papah taneng kanen, pekpekan sipalamlam tu belac amisahemay bangsis ku hemay. (kamu nu Hulam:茵陳蒿的嫩苗或嫩葉可供食用,搗碎與米共煮清香宜人。) == picidekan (特性) == manahung u mihmihcaan nanay a saka tusa nu kilang atu lutukan a langawan, tu mihcaan a sadingsing namaka maikesay nu langawan lutuc satu baluhay a mangaduay nu langaw, sisa pangangan han tu manahung. (kamu nu Hulam:茵陳蒿為多年生亞灌木或草本,每年春季由老莖再發新芽,故有「茵陳」之名。) wayway nu langawan mahida u adidiay nu hinukian, hina adih kita i dadipasan atu bukebukelalan. (kamu nu Hulam:其外型就像一棵小松樹般,較常見於海濱或河床間。) yadahay nu mihcaan tahpatay sananay a langawan, namaka tulu , sepat abuldan namaka lala a muculal sa, u akaway naw lutuk henay hamawsa mala nu kasuyan ku acak, makatukuh tu walu, siwa a buladan akaway nida han mala kasuy tu namin. (kamu nu Hulam:多年生,從三、四月開始由地底鑽出後,枝條亦由草質漸轉為木質化,到了八、九月其枝條幾乎都呈木質。) manahung manamuh tu ahebalay sicilalay a kitidaan maudip, hini adih kita i dadipasan atu sakayakay i buyu masauputu ku langaw. (kamu nu Hulam:茵陳蒿性喜向陽開闊的環境,常在海灘或濱海斜坡間大片聚生。) manahung han sicaaya kalecad ku kakitidaan asi langawan, u hekal nu waywayan caay tu kalecad, nui bayubayuan nanay atu i likenliken nanay a langawan mapabali u angangan han aadidi' aapuyu, akaway nu papah yadah ku damsaya a banuh, papah aapuyu u baluhan tatabaki tu.  (kamu nu Hulam:茵陳蒿由於生長環境不同,在外形上亦有明顯差異,生長在海邊或砂地迎風坡的植枝較為短矮小,莖葉上柔毛較多,葉子較短但相對地頭上花顯得較粗大。) nui cupcupuan nanay a langaw atu numaputay nu balaanyan a  langawan tatalakaw, satanayusa ku papah, damsaya a banuhan caaytu ka hacica. (kamu nu Hulam:而生長在河床或避風處的植株則較高,葉子較長,柔毛也較稀疏。) == angangan (莖) == tatapangan patelak atu kala kilikilitan ku wayway, talakaw han makaala tu tulu a bataan 〜cacay a lasubu a cong-fen, maikesay a langaw han mahida u kasuy, yadah ku ciit, mangaduay han nikidan si damsaya nu banuh. (kamu nu Hulam:莖直立或略呈傾臥狀,高 30~100 公分,老莖木質化,分枝甚多,幼枝略被長柔毛。) == papah (葉) == lamit silangaw sa papah idawtu ku akaway, papah nu tanayu tulu 〜enem a cong-fen, ahebal han 0.2~0.4 cong-fen, tusa ku batac masabanuh satanayusa kuni ka ilabu nuni ka celitan, hekal madadecdec nikuda sanglac tunayu ku damsaya a banuh, tatapangan sipapah nai ku akaway, ahebal han 0.02~0.2 cong-fen, masa banu kunika celitan, nikacelitan han mahida u adidiay nu dinum. (kamu nu Hulam:根生葉有柄,葉片長 3~6 公分,寬 0.2~0.4 公分,二回羽狀深裂,表面密被白色長柔毛;莖生葉無柄,寬 0.02~0.2 公分,羽狀全裂,裂片如細針狀。) == balu (花) == namakay i lalud katukuh tu sadingsing asibalu, tangah nika cebalan nu baluhan mahida u ti'kuk ku nu mali ku wayway, aadidi mahida u mali, yadah, ahebal han 0.15~0.2 cong-fen, mabawbaw caluway kunika cebalan sa dicem sa asibalu. (kamu nu Hulam:夏至秋季開花,頭狀花序卵球形,稀近球形,多數,直徑 0.15~0.2 公分,形成疏鬆圓錐花序。) idaw ku apuyuay nu angangan atu masulitay nu mitabuay tu papahan, adidiay a akaway nu tanayuhan 0.1~0.2 cong-fen, i ciit nu pabawan atu adidiay nu pasaydaay i hekalay asiciitd, hina silsil i mapulungay a nika cebalan nu baluan, itini i tatapangan nu pabawan masa kaput nu tabakiay, macebalay nu sadicem sanaay a baluan. (kamu nu Hulam:有短梗及線形的小苞葉,小梗長 0.1~0.2 公分,在分枝的上端或小枝端偏向外側生長,常排成複總狀花序,並在莖上端組成大型、開展的圓錐花序。) macebalay nu baluan han langdawan sanglaca a kulitan, pulung nu caaya henay kacebal nu baluan han tulu~sepat a mahaliyud, putahay nu caaya kacebal, mamulmul atu satanayusa, hekal han kalalawlawan ku kulit, idaw ku langdaway a tebanay nu ukak, nai kubanuh, matabu ku lilis, teban, ilabuay matabutu satanayu sa kunika mulmulan, matabunamin. (kamu nu Hulam:頭狀花綠白色;總苞片3~4 輪,外層總苞片草質,卵形或橢圓形,背面淡黃色,有綠色中肋,無毛,邊膜質,中、內層總苞片橢圓形,近膜質或膜質。) aadidi kunika cabal nu balu, sipucu, taynaan a balu han enem~pulu' a cacebalan, balu nu adiping han adidi atu masa dicem sananay, lilis han tusa ku mapelaay nu ngipen, balu nu cuked satanayusa, tahekal i balu nu adiping, nuayawan tusa kunika cacelitan, nika cacelitan madicem, masasu acawa ku balu tulu ~pitu a cacebalan, nai ku laliwawan, balu nu adiping miemic tu ciwlaw, balu sasi sapayuan a kulit, nuayawan madicem, masangkaku , tatapangan mamulmul, balu nu akaway apuyu, pabaw mahida kasuy, tusa kunika pelaan, caay ka pela'sa, caay kasi heci, sidemaay nu taynaan a balu, mahida u kabing, nuayawan adidi, angangangan tabaki. (kamu nu Hulam:花序托小,凸起;雌花 6~10 朵,花冠狹管狀或狹圓錐狀,簷部具 2 裂齒,花柱細長,伸出花冠外,先端 2 叉,叉端尖銳;兩性花 3~7 朵,不孕育,花冠狹漏斗狀,花藥線形,先端附屬物尖,長三角形,基部圓鈍,花柱短,上端棒狀,2 裂,不叉開,退化子房極小;舌狀花雌性,瓶狀,先端狹窄,基部粗大。) == heci (果實) == heci u pela' sananay, satanayusa kunika mulmul nu wayway, tanayuhan makaala tu 0.08 congfen, nai ku banuh. (kamu nu Hulam:果實為蒴果,長橢圓形,長約 0.08 公分,無毛。) == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |lima a bataan- cacay a lasubu cacay a bataan a cong-fen 50-110公分 |- |papah tanaya' |葉長 |tulu 〜enem a cong-fen 3~6cm |- |papah ahebal |葉寬 |0.2~0.4 cong-fen |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(腰扭傷、傳染性肝炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Artemisia capillaris Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Mosquito wormwood |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |alangdis |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |taraozyon |v |- |Yuwatan |hu-nungaz |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |'ulrung |v |- |Rukay |alalenge |v |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p197 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] a7rb32w1zsgr50lsaznwqvwrmtbjjsx nipaluma-alilulu, alilolo 0 9035 126002 126001 2021-11-02T05:27:38Z 龍眼村長 1604 /* picidekan nu langawan (形態特徵) */ wikitext text/x-wiki == alilulu, alilolo 烏桕 == == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Sapium sebiferum (L.) Roxb. 【mitesekay a ngangan】Sapium sebiferum (L.) Roxb. 【科名】大戟科(Euphorbiaceae) 【sapamataan a ngangan】Euphorbiaceae 【屬名】 烏桕屬 【mikeliday a nagangan】Alilolo a langawan 【俗名】 烏果樹、蠟油樹、木梓樹、瓊仔樹、卷子樹、木蠟樹、木油樹、木樟樹、虹樹、蠟燭樹 【tada ngangan】u-guoo-shuh, lah-you-shuh, muh-tzyy-shuh, chyong-tzyy-shuh, jiuann-tzyy-shuh, muh-lah-shuh, muh-you-shuh, mhu-jang-shuh, horng-shuh, loh-shuh. 【英名】Chinese Tallow Tree 【ing a ngangan】Chinese Tallow Tree 【族語】布農 Panduan Hazam Tu Lukis、撒奇萊雅 Alilolo、鄒 Capai Tan'a'a、卑南 Palratri'、魯凱 Alragu 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Panduan Hazam Tu Lukis、Sakidaya撒奇萊雅 Alilolo、Co 鄒 Capai Tan'a'a、Piwma卑南 Palratri'、Lukay魯凱 Alragu 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒、卑南、魯凱 【midaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co, Piwma, Lukay == kaliwasak nu langaw maudip (分布環境) == itni i Taywan Yi-lan, Tuing, Taycuo, Taynan a buyuan, dadan atu depadepadan maadih ku langaw. (kamu nu Hulam:在台灣宜蘭、桃園、台中、台南的山坡、路旁或堤岸發現其蹤跡。) == sasapayuan (藥效) == isanek han, kala sicesicedaman, sapi’ dihku, idaw ku ledek, mihepec tu nanum nu bili, mipatay tu cilekay, micepcep tu puces, angangan nu sasapayuan han sakay lebawaw nu bili, masa alitaday nu udip, caay tai’, masilal a bibusi, mapuces, masilal, kalatan nu bau, adada nu cacebuan nu tatayna,mapudac ku banges, mabutus nu adadaan. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點甘、涼且性微溫,帶有毒,具有利水消積、殺蟲解毒、拔毒消腫等功效,主要用來治療臌脹、癥瘕機聚、二便不通、濕疹疥癬、疔毒瘡疥、濕疹、蛇傷、陰道炎、皮膚皺裂、水腫...等等症狀。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == alilolo han u dah jii a langawan alilulu a langawan u mahetikay ku papah a tabakiay nu kilangan, langaw nu kilang han u paduh nida kala abuabuwan ku kulit, i pabaw mabalad ku nika pelaan, maikes satu tulak saku paduh. (kamu nu Hulam:烏桕為大戟科烏桕屬的落葉性大喬木,其樹皮呈灰褐色,上有深縱裂紋,老時會有剝落的現象。) cacay nu papahan masasuala tu akaway, papah han mahida u tatipeluk masadid masadicem, tanayu han makaala tu pitu a cong-fen, ahebal han makaala tu sepatay a cong-fen, akaway nu papahan tusa a cong-fen, idaw ku tusaay hahanhanan sapatahekal tu cemed, mapulung atu puduh maudip. (kamu nu Hulam:單葉互生,葉片形狀呈略帶紙質而平滑的菱形,長約7公分,寬約4公分,葉柄約為2公分,有兩腺體分泌蜜汁,與螞蟻有共生的現象。) papah han kala lumenian kuni ka langdawan, papah nu nikudan han kala sulisulidawan, katukuhan i balangbangan nudemiadan masumad ku papah kala sumanahan. (kamu nu Hulam:葉片上面呈濃綠色,葉背面則為蒼色,到了秋季樹葉轉為鮮紅色。) tulu – enem a buladan sibalu tu kalawlawan a kulid nu adidiay a baluan, balu han siakaway, i akawayan siadidiay nu balu idaw ku akaway, sipakay sasa tapabaw sa kuni ka cebalan nu balu, balu nu tunduh han u tamaan nu balu, siakawaya a balu han u taynaan a baluan. (kamu nu Hulam:3-6月開黃綠色的小花,花有柄,花軸上著生的小花有花梗,由下往上開放,花序頂部為雄花,基部為雌花。) siwa- sabaw tu cacay a buladan siheci mahida u mali pela’ sananay ku  heci nida, adidi ku heci makaala tu 0.5-1.5 congfen, naw langdaw henay hamaw sa a mala lumeni’ay a heci, ilabu idaw ku tuluay nu sanglacay a papa’nuan. (kamu nu Hulam:9-11月結出的果實為近球形的蒴果,徑約0.5-1.5公分,由青綠色漸漸轉成黑色,內有3粒的白色種子。) == picidekan nu langawan (形態特徵) == mahetikay nu papah a talakaway nu kilangan, talakaw han makaala tu sabaw tu lima a cong-chyy, nai’ ku banuh, sicica’, kala lumelumenian ku paduh nu kilang, mabalad kunika pelaan, akaway ahebal. (kamu nu Hulam:落葉喬木,高可達15公尺,無毛,具乳狀汁,樹皮灰黑色,有縱裂。枝廣展。) papah masasuala tu akaway, masadecem, makimulmul kunika diceman, tungduh nu papah masadicem, balangbangan han hamaw sa a  sumanah, kamakamaan, kiyukiyuan, hese, tesek nu langadaw atu maminan a langdawan nu kulitan, alahican nu cacaya a papahan yadah ku kulid. balu cacay ku batac nu akaway misiketay tu balu, masasuala tu akaway, mapulung i tungduh ku balu amasilac, kalawlawan langdawan ku kulit nu adidiay a mahida u tipus kuni kasihecian, itini i sadingsing amasa balu.   (kamu nu Hulam:葉互生,呈菱形、菱狀卵形,頂部具尖頭,秋季時會轉為紅、橙、紫、褐、深綠或釉綠等色,甚至有可能一葉數色。花單性,雌雄同株,聚集成頂生總狀花序,黃綠色細穗狀,在春季時吐出。) pela’sa ku heci i langaw langdaw ku kulit, sanglacay mahida u mali ku heci, maduhem satu lumeni’, pala’sa mala tulu kuni ka papelaan. pa’nuhan mahida mamulmulay, ihekal han matabu nu lacik sisa pacebaay nu pa’nu. (kamu nu Hulam:蒴果綠色,梨狀球形,成熟時黑色,並裂開為3瓣。種子則近圓形,外被白蠟質假種皮。) == sapihica (用途) == jong-gwo a alilolo u sakaudip nuheni sisa paluma kuniheni nu matenesay tu makaala tu pinaay a malebut nu likisian, angangn han u heka nu panu’ matabu nu lacik, sisa taneng a sangaan tu lacik. panu’ han u si simalacatu, taneng a sangaan tu sabun. (kamu nu Hulam:中國將烏桕視為經濟作物而栽植已有千年歷史,主要因其種子外部含蠟,可為蠟燭。種子本身含油,作肥皂原料。) u papahan han taneng mala sasapayuan, itini nu binawlanan han saka nikalatan nu siledekay a bau, mihepec tuni kabutus nu bili. alilolo taneng a sangaan tu chair-yoy. (kamu nu Hulam:而葉部亦可為中藥,民間有治蛇毒、消腹水的傳說。烏桕也可用作制度生質柴油。) sadingsing masumad ku papah, ayda han u aadihan satu ku langaw, mala dadanay nu kilalidungan hinaadih kita i dadanan. (kamu nu Hulam:由於秋季葉片能變色,目前常作為觀賞植物,在行道樹尤為常見。) duma satu, alilolo atekak ku caang, kapah a sangaan tu nalimaan a tuu’d, sasangaan tu tuu’d dan a cancanan. alilolo a heci sangaan tu sasimalan taneng a sangaan tu nalimaan tu hcair-you. (kamu nu Hulam:另外,烏桕木材密緻,易於加工,為家具及雕刻良品。烏桕種子所能提煉出的植物油可加工製造成生質柴油。) == alilolo alangaw u budawan (烏桕一身都是寶) == yu mahida nu malukay henay a zitay, caay henay ka kapah kuni ka udip nu katuuday. sisa, tawyaay a zitay, alilolo han u idaway nu sakaudip a langawan i tawya. (kamu nu Hulam:早期農業時代,由於物資較欠缺且科技不發達。因此,在當時的社會裏,烏桕可說是一種具有高經濟價值的作物。) tawyaay a tademaw matineng tu mialatu alilolo nu cica’ misanga tu sapipatay tu cilekay a sasapayuan. (kamu nu Hulam:當時的人們就懂得取用烏桕的乳汁作為天然的殺蟲劑。) tawya inai henay ku dinki nu katuuday, katukuh tu labii u simal tu ku sapi takelal tu luma, yumahida namaka ni adupan tu cancanan ku alan tu sasimalan, Alilolo nu heci atu padu nu hekal mataabu nu lacik ku panuan. (kamu nu Hulam:當時電力還不發達,到了晚上時則是點油燈照明,除了可以從動物取得油脂外,在烏桕的種子與假果皮外表被蠟質所包覆。) tawyaay a tademaw matineng tu miala tu lacik sasangaan tu sakay lumaay a tuudan, patinaku sa saka takelal nu luma’ atu sapipaypay nu lacikan, atu sasangaan tu sapibaca’ tu dikuc a sabung. (kamu nu Hulam:當時的人們就懂的取其蠟質以做成一些民生必需品,例如照明或拜拜用的蠟燭,或是製成洗衣服所需之肥皂以供使用。) alilolo nu papah taneng sapicengel tu dawa, sisa , langdaway a papah sapicengelac tu dawa, alilolo a papah taneng mala lumeniay a sipicengel tu dawaan. (kamu nu Hulam:烏桕的葉片可以如同大青一樣作為染布之染料,然而,大青可作為藍染之染料,烏桕的葉片則可製成為黑色之染料而被使用。) u cica’ nida sipisanga tu sapipatayaw tu cilekay, alilolo nu papah  taneng amin sangaan tu sapipatay tu cilekay atu sapipatay tu lutukan. (kamu nu Hulam:除了乳汁可提煉作為天然的殺蟲劑外,烏桕的葉片也可以作為殺蟲劑和農藥使用。) dumasatu, alilolo nu heci idaw ku yadahay nu sasimalan, yu mahidaay nu Jong-gwo tahlu han idawtu ku palumatu tu alilolo saka silaculan tu sasangan nu simal a kilangan. namahida, youtun-shuh, hetaw-shuh atu youchar-shuh sa malacad atu alilolo yadah ku sisimal nu lalangan. (kamu nu Hulam:另外,烏桕的種子含有大量的油脂,早期時中國大陸就以種植烏桕作為生產工業用油料的樹種。除此之外,油桐樹、核桃樹和油茶樹等也和烏桕一樣含有大量的油脂。) alilolo a pa’nu nani hetecan satu sasimalan, mala nu tademawan nu labiiay a sakatakelalan nu lumaay a simal, taneng a sangaan tu sapipingki. (kamu nu Hulam:當烏桕的種子油被榨出後,作為人們家庭晚間照明用的燈油,亦可製成為油漆供粉刷之用。) sisa, nihedecan tu sasimal nu labul, caay sipibakahi, u sadameken ku labul mala sadamekan nu langaw a cancanan. (kamu nu Hulam:然而,於榨完種子油後剩餘的種子殘渣,也沒有將它丟掉,而是將這些殘渣加以利用作為植物的肥料。) alilolo micidek ku adekak nu caang, sisa saduhepicen nuheni hacacay han nuheni amicikcik tu duhepicay a kasuyan, sangaan tu kakaydihan tu tuud sasangaan tu kakaydihan tu elun, atu tatipeluk mala sasulitan numita. taneng sangaan tu culen. (kamu nu Hulam:由於烏桕的樹幹具有特性,因此樹幹切割成一片一片的木材,也製成為日常生活中所使用的傢俱,或是製成紙漿後成為紙張使用。也可製成陀螺。) namahida satu, paluma tu budu’ nu palumaay tu budu’ a kilangaan namahida taneng misanga tu alukulu, kanyou, lacik a tatipeluk, youmou atu bangsisay a tuud. (kamu nu Hulam:除此之外,早期時代種植香菇的菇農則是取烏桕的樹幹以種植香菇。亦可提煉製成固體酒精、甘油、蠟紙、油墨和香料等物質。) alilolo namaka lamid katukuh tu papah u budawan namin kya kilang, sakapah han ami sahica. aydaay a zitay masumadtu yadah tunipi kinkiw tu cancanan, yadahtu ku huah-shyue a tuud kumikutaya tu cancanan, sisa aydaay a alilolo, u aadihan satu i aadihan atu sakay dadanan satu amaadi kina langaw. (kamu nu Hulam:烏桕從頭至尾都是寶,可以善加利用。隨著時代的變遷和科技的發達,許多化學製品取而代之,致使烏桕現今的功能,只能作為綠化觀賞性植物和行道樹的用途而已。) (俗名:烏果樹、蠟油樹、木梓樹、瓊仔樹、卷子樹、木蠟樹、木油樹、木樟樹、虹樹、蠟燭樹) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |makaala tu sabaw tu lima a cong-chyy |- |papah tanaya' |葉長 |makaala tu pitu a cong-fen |- |papah ahebal |葉寬 |makaala tu sepatay a cong-fen |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(臌脹、疥癬、陰道炎、皮膚皺裂) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Sapium sebiferum (L.) Rovb. |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan |Chinese Tallow Tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |alilulu, alilolo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |panduan hazam tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |palratri' |v |- |Rukay |alragu |v |- |Cou |capai tan'a'a |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p191 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 5zgggk1kft6tjecnuqc93mww1bbk609 nipaluma-alingul, alingol 0 9036 87612 67855 2019-12-21T20:31:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == alingul, alingol == 楓香 (俗名:楓樹、楓仔樹) 楓香原產台灣與中國南方,分布海拔1600公尺以下,秋冬時常見,喜愛陽光的陽性樹種。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Liquidambar formosana Hance |- |u sapamat a ngangan |Hamamelidaceae(金縷梅科) |- |u Amilika a ngangan |Formosan sweet gum |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |alingul, alingol |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |dala |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |rara |v |- |Cou |vungre |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p241 [[kakuniza:nipaluma]] 2doup4hd0sld2ah4ywxtauvrc7z5b7y nipaluma-alsalap 0 9037 126558 126557 2021-11-19T01:14:46Z 龍眼村長 1604 /* u siwkay nu nipaluma */ wikitext text/x-wiki == alsalap == (俗名:地蜈蚣、過路蜈蚣、倒地蜈蚣、四角銅鐘、蜈蚣草) == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Torenia concolor Lindl. 【mitesekay a ngangan】Torenia concolor Lindl. 【科名】 玄參科(Scrophulariaceae) 【sapamataan a ngangan】Scrophlariaceae 【屬名】 倒地蜈蚣屬 【mikelidan tu ngangan】dau-di-wu-gong 【俗名】 地娛蜙、過路蜈蜙、倒地蜈蜙、四角銅鐘、蜈蚣草、釘地蜈蚣、單色蝴蝶草、拉拉用、四角銅鑼。 【tada ngangan】di-wu-gong, quo-lu-wu-gong, dau-di-wu-gong, si-ciao-tong-cong, wu-gong-cao, ding-di-wu-gong, dan-se-hu-die-cao, la-la-yong, si-jiao-tong-luo. 【英名】 Formosan Torenia 【igu a ngangan】Formosan Torenia 【族語】布農 Takisia Dalah Tu Hahapis、雅美 Kadowanovalino'zikaralilipwan、鄒 Cuun 'Araripang 'Unai、撒奇萊雅 Alsalap 【kamu nu binacadan】Bunun 布農 Takisia Dalah Tu Hahapis、Tau雅美 Kadowanovalino'zikaralilipwan、Co鄒 Cuun 'Araripang 'Unai、Sakidaya撒奇萊雅 Alsalap 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、雅美、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Tau, Co == kaliwasak nu [[langaw]] (分佈環境) == naw i Taywan, china, India i katalakawan nu dadipasan a kitidaan, tu mihmihcaan sibalutu, manamuh i kala sengesengetan nu kilakilangan amu langaw, tepadtepadan nu buyu, dadan. (kamu nu Hulam:原產於台灣、中國、印度等中低海拔地區,終年都會開花,喜歡生長於潮濕的林緣、岩壁與產業道路上。) == sasapa[[iyu]]an (藥效) == alsalap idaw ku sapisapi’ tu udip, mihetec tu adada, tada sapingay han u sakay banic, mabayu’, mabeluh, malebawaw, sakay hekal han lebawa nu dukaan. (kamu nu Hulam:釘地蜈蚣具有清熱、消炎等療效,主要治療於痢疾、中暑、燙傷、腫痛與外傷腫痛等疾病。) == milihida tu langw musakamu (生態形狀描述) == alsalap u siuan-shen-ke, cacayay a mihcaan atu tusaay a mihcean nu hina pipi’ay nu langaw a lutukan, angangan aadidi’, masa sikaku ku wayway sadicemsa, tanayu han makaala tu sepatay a bataan a cong-fen nu talakaw. (kamu nu Hulam:倒地蜈蚣屬於玄參科一年或二年生匍匐性草本植物,莖非常纖細,且方形有四稜,長可達40公分以上。) tusaay a papah masasuayaw i cacaya a akawayan, mumulmul atu masa balucu ku wayway, idaw ku apuyuay nu akaway, papah nu lilis sinangipenan, papah nu ayawan masadicem. (kamu nu Hulam:葉為對生,卵或心形,具有短柄,葉緣鋸齒狀,葉先端銳形。) sepat nu puu’ sibalutu, balu han tabaki kala sumilawan kiyukiyuwan ku kulit, mulangaw han i masa likelunay a lutulutukan, katinengan miadih ku langaw bangacal ku langaw. (kamu nu Hulam:一年四季都可以開花,花極大且為藍紫色,生長在斜坡草地上,非常明顯也非常漂亮。) nika cabal nu balu han cacaya nu balu cacay ku akaway, makasasa ku sakatahekal atu tunduh nika cebalan, balu nu akaway han mikitanayu tu papah.  (kamu nu Hulam:花序為總狀花序,腋出或頂生,花梗比葉還要長。) balu nu kakicuh masibuhang, lima ku mabalatay nu madicemay, balu nu adipin han mahida u sema’, pabaw, sasa asasemaan, yuma cebal  satu caay ka cebalsa.. (kamu nu Hulam:花萼呈筒狀,5條縱稜,花冠唇形,上、下唇經常半開半張。) alsalap nu hecian pela’ sananay, satanayu’sa kunika mulmulan nu heci, maduhem satu kuheci pela’ sa cinida, yadah ku ilabuay nupa’nu. (kamu nu Hulam:倒地蜈蚣果實為蒴果,長橢圓形,果實成熟時會自動裂開,其種子多數。) alsalap u mucao-ke a langawan nu hudie-cao a lutukan nanay a lutukan nu langawan. (kamu nu Hulam:倒地蜈蚣,為母草科蝴蝶草屬的植物。) mahpipi’ay nu mihcaan nanay a lutukana nu langawan, nai ku tada lamit nika kapah ku langaw, hapipi’sa i lala’, caay katalaw tu bali atu udad, utiih kalukan. (kamu nu Hulam:匍匐性多年生草本,不定根極為發達,會緊密貼合地面,抵抗強風大雨,而難以去除。) === sasapayuan (藥用) === sasapayuan kala cu’cu’detan, sicedam cilemin adidi ku akenek. langaw han taneng tu mihcaan amisiwkac. upah ku sapihudhud atu su’ miciyan atu palamlameng tu cemed mihudhud. (kamu nu Hulam:藥性性微寒,味甘酸微苦。全草皆可使用且全年皆可口採收,以酒炙、醋炒或蜜炙後使用。) nina lutuk milapes tu ledek, milawpes tu lebawam, pakaisi’ milawpes tu akuti’ nu udip. (kamu nu Hulam:全草具有消炎解毒、消腫退癀、利尿解熱的功效。) tada sapingay han u bayu’ , mabeluh, maduka ku laway, gaoxie-ya, lingudusan, bala’, sawada’ bituka, mabanic, tamusi’, pudas nu bau, baeng, adada nu ukaukakan, cancanan nu lebawa, malihen, adada nu batacan ulad. (kamu nu Hulam:主治受熱中暑、火燙傷、口腔炎、高血壓、流鼻血、肺炎、腸胃炎、痢疾、皮膚病、飛蛇瘡疽、甲邊疔、筋骨痛、各種腫瘡、傷風感冒、關節炎肌腱炎等。) == wayway nu papah (葉的形態) == masasuala ku papah i cacaya nu akaway, aapuyu ku batac, papah nu wayway sawni masumad, mamulmul katukuh tu masa sangkakuay nuni ka mulmulan, tangah caay kakapah, kasenu’sa madicem, sadicemsa, angangan han kala putunputunan. (kamu nu Hulam:單葉對生,具短柄,葉形變化大,卵形至三角狀卵形,端部鈍、急尖、銳尖,基部截形。) papah sadicemsa ku wayway katukuh tu hamaw sanaay a madiceman, papah nu lilis han kala ngitungituan, papah nu tanayu’ makaala tu cacay ~ lima a cong-fen, ahebal han makaala tu walu ~ tusa a bataan idaw ku lima a cong-li, hekal nu papah langdaway ku kulit, nu tusaay a bihid nu papah han sibanuh atu naiay ku banu. (kamu nu Hulam:葉尖銳型至漸尖型,葉緣疏鋸齒,葉長一至五公分,寬八至二十五公釐,葉面綠色,兩面疏被毛茸或近無毛。) papah nu teban a sasulitan nu hekal masabuhang nikuda han idasw ku masapucu’ay, lilis nu sasulitan han idaw ku tulu~ lima nu sasulitan, papah nu laad a tanayu han tusa ~sabaw tu lima a cong-li. (kamu nu Hulam:葉脈中肋於表面凹下而於背面隆起,側脈各三至五條,葉柄長二至十五公釐。) == angangan (莖) == tatapangan aadidi, hepipi’ sananay i lala’, tanayu han makaala tu tulu a bataan ~ cacaay a lasubu a congfen, makatukuh tu lima a congchyy, sepat ku sadicem sananay, angangan yadah ku akaway nu ciit, ciit han tapabawen kuni kasi langawan atu patelek sananay kuni kasi langawan, adidiay a ciit nu tanayu’han pulu’ ~ tulu a bataan a congfen, ilaad tu asilamit. (kamu nu Hulam:莖纖細,匍匐性,長三十至一百公分,可達五公尺,具四稜,莖多分枝,分枝上升或直立,小枝長十至三十公分,節上生根。) == balu (花) == balu masa cacay, isasa nu kakilian, balu nu kakicuh han makimulmul, lima ku madicemay, balu nu adiping nu ayawan han tusa ku sasemaan, pabawhan nu sasemaan adidi kuni ka celitan, sasa nu sasemaan han tulu kunika cacelitan, balu nu angangan nunika sihecian sa kibetul. (kamu nu Hulam:花單一,腋生,花萼筒狀,5稜,花冠先端呈二唇型,上唇淺裂,下唇3裂,花梗在結果時會增厚。) balu nu sasemaan sepat, balu nu kulit han sumilaway kala kiyukiyuan ku kulit, alahican idaw ku sanglacay ku kulit, tanayu’ han tusa nu pangkiw ~sepat a cong-fen, takulaw han idaw ku kala kiyukiyuan nu kulitan a keliwan nu sasulitan, tamaan nu balu a ngisngis han sepat, tusa ku tanayuan tusa ku apuyuay, tusa ku icelangay nu ngisngisan nu tamaan. (kamu nu Hulam:花瓣4,花色藍紫色,偶有白色,長2.5-4公分,喉部有淡紫色條紋,雄蕊四枚,二長二短,二強雄蕊。) nuayawan idaw ku balu adidiay isasa’ nu cacaya a kakelitan, yakakelitan han mahida u keliw, tanayu’ han tusa ~sepat a cong-li, balu nu lalumaan malalitin tu a tusa, malatusa’sa a maudip. tamaan nu tatangahan tusa kuma celitay. nikasi baluan han namaka sabaw tu tusa a bulatan katukuh tu sakatusa a mihcaan nu waluay a bulatan hatida ku tanayu nunika sibaluan. (kamu nu Hulam:前方花絲底部具一枚附屬物,附屬物線形,長二至四公釐,花藥兩兩相聯,成對著生。雌蕊柱頭2叉。花期為12月到次年8月。) == heci (果實) == sisulit kunika pelaan nu heci atu satanayu’ sa kunika mulmulan, ulabu tabuen nu kakicuh, tanayu’han 0.25~0.28 cong-fen, panu’ han mapela’, sasemaan nu balu han namaka tuban amalaliyas, pa’nu han itini i hekal katinengan kuni kasa pucuan.  (kamu nu Hulam:蒴果線形或長橢圓形,包被於花萼內,長 0.25~0.28 公分,胞間裂,瓣片由胎座軸上分離;種子多數表面具疣狀突起。) == picidekan nu wayway (特性) == alsalap satabakiay nu picidekan miadihan u “ masa pipi’ay i lala’ nu lalangawan, samhcaan sa asibalu. tabaki katinengan kunika sumilaway kiyukiyuan ku kulit nu baluan, mapatinu’ i masengetay a makilitay nu lutulutukan, sakangalayan sa miadih. (kamu nu Hulam:釘地蜈蚣最大的特徵是『爬在地上』,全年開花。大而明顯的藍紫色花朵,點綴在潮濕的斜坡草地上,非常可愛。) == hahican (用途) == kapah kunika hepipi’ i lala’ maka dungdungtu makelahay nu lala’an, nai kucilekay micapiay, sisa kakilulkilul sa asibangcalay a babaluan, kangalayan nu cacudadan atu luma ni palumaan. (kamu nu Hulam:匐地性極佳且耐貧瘠地,抗病蟲害,並能陸續開出鮮豔的小花,因此極適合於校園或庭園造園。) == namakacuwaay ku sasingangan (名稱由來) == tatapangan nu akaway langaw sa tu lalangawan, akaway tahpipi’ satu i lala’an, saisa pangangan han tu “ alsalap” han. (kamu nu Hulam:植株莖節會長出不定芽,把莖牢牢固定在地面,因此被稱作「釘地蜈蚣」。) sisa nu mala tusaay nu adidiay nu papahan langawsa i adidiay nu akawayan, mahepipi’ i lala’, mahida u yadahay nu kuku a alisalap, sisa pangangan hantu “alsalap”. duma satu balu nu adiping han masikaku adihan, sisa pangangan han tu “ sijiao-tongluo” . (kamu nu Hulam:而因為一對對小葉著生在纖細的枝條上,平鋪於地面,就像百足類的蜈蚣一般,所以被叫做「倒地蜈蚣」。此外,因為花冠看起來像四方型,而被稱作「四角銅鑼」。) == malecad ku ngangan caay kalecad ku langaw (同名異物) == badukukan a langawan idaw ku cizhi a langawan nu badukukan nu dao-qilin sasa payuan u alsalaptu ku ngangan, nika yalangaw han nu maleapiay nu papahan a langawan, sibalu, picidekan miadih amisiduma.  (kamu nu Hulam:蕨類中七指蕨科的倒麒麟藥材也叫倒地蜈蚣,但本種為雙子葉植物,有花,可作為明顯的區別特徵。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |sepatay a bataan a cong-fen 40cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 |v |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 |v |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Torenia concolor Lindl. |- |u sapamat a ngangan |Scrophulariaceae(玄參科) |- |u Amilika a ngangan |Formosan Torenia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |alsalap |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Takisia dalah tu hahapis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun 'araripang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kadowanovalino 'zikaralilipwan |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p199 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 1sthbpn0uq4cepvvdebzrdho8jndefy nipaluma-alupal, alopal 0 9038 87614 67876 2019-12-21T20:32:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == alupal, alopal == [[tangan:Fuyu_persimmon_fruits,_one_cut_open.jpg|thumb|Fuyu persimmon fruits, one cut open]] 柿 (俗名:紅柿、柿子) === kagak kakuniza(科學分類) === [[tangan:Persimmon.jpg|thumb|Persimmon]] subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):柿樹目 Ericales sapamat(科):柿樹科 Ebenaceae mikitinay(屬):柿樹屬 Diospyros hicahicaay(種): === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |isasa' nu 700m |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |20m |- |papah tanaya' |葉長 |8-16cm |- |papah ahebal |葉寬 |4-10cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 5 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 9-10 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 |v |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 |v |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(夜尿症、清腸胃) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Diospyros kaki Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Ebenaceae(柿樹科) |- |u Amilika a ngangan |Persimmon |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |alupal, alopal |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |kaki |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |'adupar |v |- |Rukay | | |- |Cou |cuun mavuca'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''柿'''(''Persimmon''或''kaki'')是柿樹屬的果實,最常見的品種是'''柿子''',又名亞洲柿或日本柿,原產於東亞,但其他地區也有柿屬植物。柿子的品種有1000多種,以脫澀與否分為甜柿和澀柿兩大類為主,前者成熟時已經脫澀可以直接食用,後者需要人工脫澀,中國、日本、韓國和巴西是世界的主要產地。柿有多種類型,除了最常見的柿子之外,亦有異色柿、德州柿、黑色柿、印度柿、豆柿及美洲柿等。 The '''persimmon''' /pərˈsɪmən/ (sometimes spelled '''persimon''') is the edible fruit of a number of species of trees in the genus ''Diospyros''. The most widely cultivated of these is the Oriental or Japanese persimmon, ''Diospyros kaki''. ''Diospyros'' is in the family Ebenaceae, and a number of non-persimmon species of the genus are grown for ebony timber. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p156 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=508001060</nowiki> 柿 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第六卷 9.柿樹 p50 870730 初版 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(2) 154柿 p175 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊1701柿 p851 國立編譯館 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/../book4/174.htm</nowiki> 柿 中國植物誌 第 60(1) 卷 141 頁  PDF 柿 <nowiki>http://baike.baidu.com/view/37085.htm</nowiki> 柿子 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 柿 92年10月364頁 [[kakuniza:nipaluma]] ehkk0ct3zszjjwd30c9wmf3nzisr55r nipaluma-anekak 0 9039 87615 67903 2019-12-21T20:32:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == anekak == [[:zh:猫须草|貓鬚草]] [[tangan:Orthosiphon_aristatus_in_Singapore.jpg|thumb|anekak]] (俗名:腎草、腎茶、貓鬚公、化石草、腰只草) 屬於台歪原生種植物,具有利尿、排石的作用。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |100cm |- |papah tanaya' |葉長 |3-10cm |- |papah ahebal |葉寬 |1-4cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |siheci i 5-11 a bulad, 0.16-0.2cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(尿路結石) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Orthosiphon aristatus (Blume) Miq. |- |u sapamat a ngangan |Labiatae(脣形科) |- |u Amilika a ngangan |Java tea, cat's-whiskers |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |anekak |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |naung ngis-ngis tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |ngisingisi ngiau |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |aming no koza |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p273 貓須草 Orthosiphon aristatus (Blume) Miq., 1858. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] (繁體中文). <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=523033010</nowiki>  貓鬚草 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(1)- 181貓鬚草 p185台北南天書局 中國植物誌 第 66 卷 574 頁 PDF 腎茶 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 貓鬚草 92年10月397頁 [[kakuniza:nipaluma]] 9kf242wl1es93vgyo0tz5057a1gjzmt nipaluma-angcay 0 9040 87616 67909 2019-12-21T20:33:34Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == angcay == 紅鳳菜 (俗名:觀音莧、地黃菜、腳目草、紫背天葵、紫背菜、紅蕹菜、木耳菜、紅背三七、紅背菜、水三七、天青地紅、紅菜、補血菜、血匹菜、紅番莧、紅毛番、當歸菜、紅玉菜、紅皮菜、觀音菜、葉下菜、紅冬風、紅風菜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(產後停瘀腹痛、血崩、瘧疾、爛瘡久不收口) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Gynura bicolor (Willd.) DC. |- |u sapamat a ngangan |Compositae (菊科) |- |u Amilika a ngangan |Gynura's Deux Couleurs |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |angcay |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sanglav danghas |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |natung masinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |yakan no moehd |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p169 [[kakuniza:nipaluma]] m8pbelgtjne3mh9z462u40avav5l20b nipaluma-angsicay 0 9041 87621 67925 2019-12-22T13:07:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == angsicay == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: Tayan: Sejek: Paywan: la'liga Taluku: Yuwatan: pitu huhu tu madain lisav Rukay: Cou: cuuntapunia Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: Saw: Tau: angno no takey == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大本七層塔 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Tau, Rukay, paywan, Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p20 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] c6u5fu5lbqrpkcf4bs7cc44gtagovak nipaluma-angsis 0 9042 87622 67930 2019-12-22T13:07:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == angsis == 桂花 (俗名:木樨、銀桂、九里香、巖桂、銀桂、丹桂、四季桂) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(牙痛、腸風血痢、肝胃氣痛) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Osmanthus fragrans Lour |- |u sapamat a ngangan |Oleaceae(木犀科) |- |u Amilika a ngangan |Sweet Osmanthus |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |angsis |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |dava |v |- |Yuwatan |kuihua tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p181 [[kakuniza:nipaluma]] 5hrpa6kutjy3k9tsuwb7r278j8y0f81 nipaluma-asakaw 0 9043 87623 67939 2019-12-22T13:07:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == asakaw == 寬筋藤 (俗名:苦藤、佛珠藤、伸筋藤、舒筋藤) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(除溼、活絡筋骨) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Tinospora sinensis (Lour.) Merr. |- |u sapamat a ngangan |Menispermaceae(防己科) |- |u Amilika a ngangan |Caulis tinoporae |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |asakaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mahulpih tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'uici mavakan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p262 [[kakuniza:nipaluma]] hi7odm21eujuqws92g8cu87t6c15cm7 nipaluma-ataywacu, ataywaco 0 9044 87624 67946 2019-12-22T13:08:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ataywacu, ataywaco == 狗肝草 (俗名:獅子花、金龍柄、華九頭獅子草、六角英、野辣椒、洋肝菜、本鈴羊、土羚羊、青蛇、金龍棒、豬肝菜、路邊青、麥穗紅、假米針、紫燕草、假紅藍、小青、野青仔、天青菜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(蛇犬咬傷、眼結膜炎、小兒驚風、帶狀泡疹) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Dicliptera chinensis(L.) Juss. |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae(爵床科) |- |u Amilika a ngangan |Chinese Dicliptera |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |ataywacu, ataywaco |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Asu Hataz tu Sanglav |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |Civuin Tacau |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p135 [[kakuniza:nipaluma]] hsk9z42witynontgqd2841xki664tn8 nipaluma-atipelec 0 9045 125637 125636 2021-10-25T03:50:55Z 龍眼村長 1604 /* milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) */ wikitext text/x-wiki == atipelec == [[tangan:Combretum_indicum_01.JPG|thumb|Combretum indicum 01]] 使君子 (俗名:留求子、史君子、五稜子、冬均子、病柑子、杜蒺藜子、水君木葉、山羊屎、色干子、色乾子、色干根) u masay, yu adidi'ay henay u adidi'ay a kilang. mauzip i Taywan, China, India. == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Quisqualis indica L. 【mitesekay a ngangan】Quisqualis indica L. 【科名】 使君子科(Combretaceae) 【sapamataan a ngangan】Combretaceae 【屬名】 使君子屬 【milecaday tu ngangan】atipelec a su 【俗名】 留求子、史君子、五稜子、冬均子、病柑子、杜蒺藜 子、水君木葉、山羊屎、色干子、色乾子、色干根 【tada ngangan】liw-ciu-ce, si-cun-se, u-lin-ce, tun-cun-ce, pin-kan-ce, du'-ci-li-ce, suy-cun-mu-ya, san-yang-se, se'-kan-ce, se'-kan-ce, se'-kan-ken 【英名】 Rangoon Creeper 【ingu a ngangan】Rangoon Creeper 【族語】 布農 Sidi Tu Isah、撒奇萊雅 Atipelec 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Sidi Tu Isah、Sakidaya (撒奇萊雅) 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co Atipelec、鄒 Vungavung Mitatin 【kamunu binacadan】Bunun (布農) Sidi Tu Isah、Sakidaya (撒奇萊雅) Atipelec、Co (鄒) Vungavung Mitatin == kaliwasak nu langaw (分布環境) == manamuh mulangaw i dihekuay a kitidaan, misuayaw tu cilal misudikud tu bali a kakitidaan, sisa hina adih kita i buyubuyuan, [[kilang]]kilangan, nipalumaan nutaw a maadih, ayda hantu i Taywan yadahtu ku palumaay tina langawan aadihan nu katuuday, katuu'd ku palumaay i luma' mala langad atu kakila lidungan nu dadan. (kamu nu Hulam:喜歡生長在溫暖、向陽背風的環境,因此常可在山野、林間、庭園間發現其蹤跡,而目前台灣各地皆有栽培供觀賞,廣泛種為庭園綠廊。) bangcal ku langaw nu balu, taneng mala ilumaay a aadihan, sangan tu kilalidungan nu dadan atu aadihan. (kamu nu Hulam:植株開花甚美,可供庭園、綠廊觀賞用。) == sasapa[[iyu]]an (藥效) == i sanek han, adidi' kuni ka sicedaman, adidi' ku duku, taneng mipatay tuibiliay a cilekay atu milawpes tu i udipay a nanum paka kapah tu buwa', saka pingaayan tu imelanghan unika adadaan nu bili', sicilekay ku bili' nu wawa, u'hu'h, basal, katela'apan, mahicaay kya ku sawada', kahun nu adadaan sa. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點甘且性微溫,具有小毒,可以殺蟲消積及健脾去濕,主要用來治療回重腹痛、小兒疳積、咳嗽、蛔蟲病、呃逆、腸胃虛弱、風濕症...等等疾病。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == atipelec u atipelec a langawan, atipelec a langawan han u hina hetikay ku papah apuyu ku langaw numi laladay a langawan, mah'ka mulutuc han patelak tapabawsa ku langaw, nikudan satu u akaway nu lali papahan, kala siceka' an ku langaw, adidi' henay kulangawsa kala tai'tai'an ku langaw nu kulit sibanuh. (kamu nu Hulam:使君子為使君子科使君子屬的落葉性藤本攀緣性灌木,起初為直立莖向上生長,而後因為葉柄變成刺狀而能攀延,幼時全株整體佈滿銹色的柔毛。) nu cacayay a akawayan cacay ku papah nai'ku batac, wayway nu papah i lilis idaw ku apuyuay a masa ti'kukay atu satanayu' sananay  kuni kakimulmul, tanayuhan makaala tu walu-sabawcacay a kun-fun, ahebal han makaala tu lima a kun-fun.  (kamu nu Hulam:單葉對生,葉片形狀呈全緣有短柄的卵形或長橢圓形,長約8-11公分,寬約5公分。) i lima-pulu' a bulad kala bangasisan nu limaay a sa semaan a  babaluwan, bilbil nu balu han naw sanglacay henay hamawsa a mala sumanah ku kulit, yadah ku balu nai' ku akaway, nika silsilan nai' kuwatan tuni tu kakabitan tu akawayan, macebal satu ku balu sulecadsa ku silac, numasa sakakuay a kakicuhan lima' kunika papela, tama a baluhan makaala tu pulu' a babaluan. (kamu nu Hulam:於5-10月開出帶有香氣的5瓣花,花瓣由白色漸漸轉為紅色,花多數且無柄,排列於一不分枝的主軸上,各花散開成平面狀,三角形的花萼具5裂,雄蕊具有10枚。) nika minan tu asibalu, malaheci tu mahida' u cukana' ku heci nida kala lumelumenian ku pa'nu', sadicem sa lima ku kuku', cacay kui labuay nu sanglacaya a sasapalan. (kamu nu Hulam:開花後結出的果實為橄欖狀的黑褐色核果,具有5稜,內含1粒的白色種子。) == picidekan a wayway (特性) == hina hetikay a papah nu milaladay a lalangawan,u langawhan nida kala tai'tai'an ku kulit apuyu ku banuh, mahka mulutucay a langawhan malecad tu kala tai'tai'an ku kulit sibanuh, langaw sahenay patelek ku akaway, nikudan a papah nu akaway masumad, kala sicekacekaan sa malingatu tu amilalad. (kamu nu Hulam:短期落葉性藤本攀緣性灌木,植株各部有銹色短絨毛;幼時全株被銹色柔毛,初具直立莖,後葉柄變形,呈刺狀能攀延伸。) masasuayaw ku papah i akaway, idaw ku apuyuay a akawayan, satanayu sa kunika mulmul, inuayawan han kala dicendicenman, angangan han mahida u balucu' ku wayway, pulung nu lilisan, u tanayu makaala tu tu pitu–sabaw tusa a kun-fun, u ahebalhan han maka alatu sepat-enem a kun-fun, papah nu akaway han nu balakiay tu a lalangawan, hamaw satu a atekak kala sicekacekaan tu. (kamu nu Hulam:葉對生,有短柄,長橢圓形,先端漸尖形,基部近心形,全緣,長 7~12 公分,寬 4~6 公分,葉柄基部宿存,並逐漸硬化為刺狀。) macebal ku balu nai' ku kakicuh aapuyu ku akaway maca celcelay kunika si baluan, sema nu baluhan naw sanglacay alaw mala sumanahay, idaw ku bangsis, lima ku asasemaan a baluwan, satanayu'sa ku kakicuh, lima kunika papelaan, nikapapela'an han masa sangkaku, tama han a baluwan pulu' ku sasemaan nu balu, adidi mahida u keliw aapuyu ku ngisngis, i sisasa' ku sasapalan, tanayu' ku kakabitan nu balu. u hecih mahida u cukana', maduhem satu kala lumelumenian, lima ku kuku'. kasi baluwan atu kaduheman nu heci sa i lima a bulad katukuh i pulu' a bulad.  (kamu nu Hulam:繖房狀穗狀花序頂生,花瓣由白變紅,有香氣,花瓣 5 片,萼筒細長,5 裂,裂片為三角形,雄蕊 10 枚,花絲細而短,子房下位,花柱極長。果實橄欖狀,成熟時黑褐色,有五稜。花果期為 5~10 月。) == dumasatu (其它) == nuni kasingangan tina langawan namakayni i tademaw, namahida yu mukasi idaw ku i Pan-coay a niyaduan, idaw ku cacayay a  misaydangay ci Kuo-se-cun sakamu sa, hina miala' cinida tu heci nu atipelec sapingay tu nu wawaan a imelan, sisa dateng nu tilu a tademaw, pangangan han tu kina langaw u atipelec han. (kamu nu Hulam:此名來自人名,相傳古時的潘州有一醫者名曰「郭使君」,他善用此植物的果實來為小兒治病,後人為感念他,乃以其名做為此植物之名。) == kakinkiwan tu sasapaiyuwan (藥材鑑定) == nina maduhemay a atipelec nu heci kanca a hudhuden ku maduhemay a heci, i kabanglangbangaan han u pudac nu heci kalakiyu lumenian sa taneng tu alaan, siluden alan ku damud sa pawalian tu cilal atu mihudhud. (kamu nu Hulam:本品乾燥成熟果實,於秋季果皮變為紫黑色時採收,除去雜質後曬乾或烘乾。) uhekal kala lumelumenian katukuh tu kiyukiyuwan kunika lumeni' ku kulit, malikad a adihan ku pudac, satanayu' sa kunika kimulmul atu makimulmul, pelaen amicikcik mahida u bunac kunika lima ku madiicemay nu kuku', inikadiceman nu kuku' kibetul ku paduh, teban hantu makimulmul nai' ku labuay, atekaksa ku paduh, u sasapalan a paduh han duhepic hina hetik, heci nu papahan kala lawlawan sangsanglacan ku kulit, tusa ku sasemaan nu balu, maputun kunika pelaan nu sasulit, idaw kusi simalay, adidi' kunika bangsian, kala sicesicedaman ku sanek. (kamu nu Hulam:表面黑褐色至紫黑色,平滑具光澤,橢圓形或卵圓形,橫切面多為五角星形,稜角處果殼較厚,中間呈類圓形空腔,質地堅硬,種皮薄易脫落;子葉黃白色,2枚,斷面有裂紋,有油性;氣微香,味微甜。) nina atipelec a langawan itini i "iyuay a cudad nu Cun-kuo" tusa a malebut idawku lima a mihcaan anika tahekalan i cudad, sakay i nu cunyaw a Atipelec nu langawan a alangawan, mangalay maydih pakayda i wayway nu langaw , mikuwan tu saka kapah nu sasapayuwan. mitaneng tu kakawaw anu mahica ku tabaki, kala kiyukiyuwan lumelumenian ku kulit, masadid ku paduh, mabiteli, kala lawlawan sangsanglacan ku kulit u sakapahay a sasapayuwan sa. (kamu nu Hulam:本品種載錄於《中國藥典》2005年版,定為中藥使君子的法定原植物來源種,主要透過性狀為指標,以控制藥材的質量。傳統經驗則認為以個大、色紫黑、具光澤、仁飽滿、色黃白者為佳。) [[tangan:台灣老松國小使君子DSC_6977.JPG|thumb|台灣老松國小使君子DSC 6977]] === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |5-13cm |- |papah ahebal |葉寬 |2.5-6cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(蛔蟲病、呃逆、健脾去溼) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Quisqualis indica L. |- |u sapamat a ngangan |Combretaceae(使君子科) |- |u Amilika a ngangan |Rangoon Creeper |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |atipelec |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sidi tu isah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung mitatin |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''使君子'''(學名:''Quisqualis indica'',英文名稱:Rangoon Creeper),別稱'''留球子'''、'''留求子'''、'''史君子'''、'''史君根'''、'''吏君子'''、'''水君子'''、'''水君葉'''、'''四君子'''、'''四蜀使君子'''、'''病疳子'''、'''舀求子'''、'''君子仁'''、'''索子果'''、'''郭砸滿'''、'''杜蒺藜子'''、'''郎姆活'''、'''山羊屎'''、'''仰光藤'''等,為使君子科使君子屬植物。本種為古今中外著名的驅蟲藥,於治療小兒病患上至少已有1600多年歷史。分布於臺灣、中國、印度、緬甸至菲律賓等地,中國國內分布於重慶、四川、廣東、廣西及福建等省份。重慶市銅梁區水口鎮是全國最大的使君子生產基地,早在清乾隆時期,該鎮居民就開始種植使君子,距今已有200多年歷史。在2014年,獲得國家地理標識的稱號。多生長於海拔1000-2500米的山坡、路旁、平地等向陽的灌木叢中。 '''''Combretum indicum''''', also known as the '''Chinese honeysuckle''' or '''Rangoon creeper''', is a vine with red flower clusters and is found in Asia. It is found in many other parts of the world either as a cultivated ornamental or run wild. Other names for the plant include Quiscual (in Spanish), Niyog-niyogan (in Filipino), Madhu Malti or Madhumalti (in Hindi), Modhumonjori (মধুমঞ্জরী in Bengali; named by Rabindranath Tagore), Malati ( মালতী in Assamese), Madhumaloti (মধুমালোতি in Meitei), Akar Dani (in Malay) and Radha Manoharam (in Telugu). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p126 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=1288&searchword=herb_id=D00211 使君子 Shijuzi] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00255 使君子 Shijunzi] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00606 使君子 Shi Jun Zi] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] no2gsikuicx6sigfmj1txsrursm0bi7 nipaluma-awasyang 0 9046 87626 67990 2019-12-22T13:09:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == awasyang == 過山香 (俗名:山黃皮、龜裡椹、凹葉黃皮、假樟仔) === kagak kakuniza(科學分類) === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):無患子目 Sapindales sapamat(科):芸香科 Rutaceae mikitinay(屬):黃皮屬 Clausena hicahicaay(種):假黃皮 C. excavata === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |isasa' 1000m |- |mauzip subal | |- |nipaluma sasahicaan |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |3-4m |- |papah tanaya' |2-5cm |- |papah ahebal |0.8-1.5cm |- |papah mapela' | |- |balu ahebal | |- |balu kulit |sibalu i 3-4 a bulad |- |heci |siheci i lalud atu balangbangan |- |paenu | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |27 |kaliwates | |- |2 |akacay-akuti |28 |malebawa |v |- |3 |cuedet |29 |akuti' | |- |4 |patezep tu izang |30 |tunatun | |- |5 |paisi' |31 |tibeni | |- |6 |taluktuk |32 |kebing | |- |7 |sulalis |33 |sizaz | |- |8 |cebu' taluktuk |34 |butus | |- |9 |mapudasay |35 |kalad nu bau |v |- |10 |atay taluktuk |36 |bulad adada' | |- |11 |adada' |37 |cadi'ci | |- |12 |sicedam isi |38 |pasicucu | |- |13 |ngidngid |39 |bali-malalemed |v |- |14 |teluhu |40 |calenged | |- |15 |takulaw adada' |41 |sinawal | |- |16 |tuzu malebawa |42 |manah | |- |17 |mabanic |43 |pucu' | |- |18 |muta' |44 |buyu' | |- |19 |masikata' |45 |suaw | |- |20 |adada' tangah |46 |muni' ku banges | |- |21 |malihen |47 |takalaw ku izang | |- |22 |makamaw |48 | | |- |23 |milisawada' |49 | | |- |24 |walak |50 | | |- |25 |maduka' |51 | | |- |26 |puces |52 |zuma |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Clausena excavata Burm. f. |- |u sapamat a ngangan |Rutaceae(芸香科) |- |u Amilika a ngangan |Taiwan Wampee, Curved-leaf Wampee |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |awasyang |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |kyaromatya |v |- |Yuwatan |tasban ludun tu mansum |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |tana |v |- |Cou |sovu moracen |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kaangno so takey |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == <Amilika>'''''Clausena excavata''''' is a species of evergreen shrub 1–2 m tall, in the family Rutaceae, native to Bangladesh, Bhutan, Cambodia, China, India, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, Nepal, the Philippines, Taiwan, Thailand, and Vietnam. <Hulam>假黃皮分布在柬埔寨、台灣島、泰國、緬甸、寮國、印度、越南以及中國大陸的福建、海南、廣東、雲南、廣西等地。假黃皮屬落葉性小喬木,株高3--4m,見于山坡灌叢和疏林中。目前尚未由人工引種栽培。據《中國植物誌[1][失效連結]》、Flora of China[2]和《華南植物園植物名錄[3]》的記載,假黃皮見於平地至海拔1,000米的地區。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p247 昆明植物研究所. 假黃皮. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-25]. (原始內容存檔於2016-03-05). [[kakuniza:nipaluma]] 6m15o6x4razx0rzcke5hwuvw011v1es nipaluma-aynasyang 0 9047 87627 67997 2019-12-22T13:09:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == aynasyang == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p63 [[kakuniza:nipaluma]] 5rkssq1kbjf87d6aaedxr87pd8wer7l nipaluma-babudbud, babodbod 0 9048 87628 68004 2019-12-22T13:10:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == babudbud, babodbod == 繩子草 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(小便淋痛、帶下、痢疾、泄瀉、 病後體虛、扭挫傷、關節肌肉酸痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Silene fortunei Vis. var. fortunei |- |u sapamat a ngangan |Caryophyllaceae(石竹科) |- |u Amilika a ngangan |Silene morrisonmontana |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |babudbud, babodbod |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |liliu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun 'aniura |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p292 [[kakuniza:nipaluma]] 1s6cja37y5xrohu8q1lj3cm0lhjig1f nipaluma-babukelu, babokelo 0 9049 87629 68015 2019-12-22T13:10:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == babukelu, babokelo == 薏苡 (俗名:薏仁、苡米、草珠兒、薏珠子、薏苡仁、苡仁、白薏仁) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(淡) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(健脾利濕、清熱補肺、夜盲症、 輔助抑制腫瘤) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Coix lacryma-jobi L. |- |u sapamat a ngangan |Poaceae(禾本科) |- |u Amilika a ngangan |Adlay, Job's Tears |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |babukelu, babokelo |v |- |Pangcha |ba ba k ru |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |maduhlas tu salaz |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |medai |v |- |Cou |viaru uuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |agegey |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p284 [[kakuniza:nipaluma]] rfyyyarycqhn8kq65uls38792e0qpiq nipaluma-badetuh, badetoh 0 9050 87630 68020 2019-12-22T13:10:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == badetuh, badetoh == 通脫木 (俗名:蓪草、通草、花草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(鼻塞、刺激乳汁、性病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Tetrapanax papyriferus (Hook.) K. Koch |- |u sapamat a ngangan |Araliaceae(五加科) |- |u Amilika a ngangan |Pith plant, Rice paper-plant |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |badetuh, badetoh |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |natuh tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |taungu |v |- |Cou |canapo |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p214 [[kakuniza:nipaluma]] ig2x3y2ge9hyp0y83fjikg8p0jqvery nipaluma-baditoh 0 9051 87631 68070 2019-12-22T13:12:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == baditoh == 九節茶 (俗名:觀音茶、竹節茶、竹節草、接骨木、腫節風、接骨金粟蘭、紅果金粟蘭、草珊瑚、千兩、鴨腳節、牛膝頭、駁節茶)[[tangan:Sarcandra_glabra1.jpg|thumb|Sarcandra glabra1]] === u siwkay nu lalidec === i [[Taywan]] sabul, i apuyu' i teban nu takalaw-bayu' (海拔) 420m-1500m a kilangkilangan, matepa ku uzip tina lutuk. yadah i Yilan, i Nantou, i Pintong atu i Lanyu. u nu sapayu' a sasahicaan sa, akenek ku sanek, ahemaw ku ledek. kapah tu nu ukak, sapawazay tu walak. kapah tu malebawa. kapah tu banic. kapah tu tusuz. yadah a mihca a kilang. sawsawni landaway a kilang. tabaki a kilang u takalaw sa 1.5m. yadah ku ciid. tanaya' nu papah 5-15cm. ahbal nu papah 3-6cm. sibalu i lalud. u ahemaway a takuliway-landaway a kulit. u heci sa, mulu. u landway i adidi' henay, tabaki tu sa mala kibetulay a sumanahay. cayhenay paluma' tu [[tademaw|tadamaw]]. hali melalemet a liwliw. mauzip i pilis. maupzip i helun nu buyu. [[tangan:Sarcandra_glabra_20101209_c.jpg|thumb|Sarcandra glabra 20101209 c]] [[tangan:Sarcandra_glabra_20101209_yellow_b.jpg|thumb|Sarcandra glabra 20101209 yellow b]] === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" | resource="File:Sarcandra_glabra1.jpg" height width |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | href="File:Sarcandra_glabra_20101209_c.jpg" | |- resource="File:Sarcandra_glabra_20101209_c.jpg" height width |mauzip subal |生長區域 | |- href="File:Sarcandra_glabra_20101209_yellow_b.jpg" | resource="File:Sarcandra_glabra_20101209_yellow_b.jpg" height width |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | href="File:Sarcandra_glabra3.jpg" | |- resource="File:Sarcandra_glabra3.jpg" height width |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | href=":zh:草珊瑚" | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- | href=":ja:センリョウ" |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit | href="wikipedia:Sarcandra_glabra" |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(流行性乙型腦炎、痢疾、通經接骨) |v |} ===pasubana i cacudadan a lacul=== {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |sarcandra glabra(thunb.) nakai |- |u sapamat a ngangan |chloranthaceae |- |u Amilika a ngangan |glabrous sarcandra |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |baditoh |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sica hais th lisav |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |baisi |v |- |Cou |pu'ung nangira |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == [[tangan:Sarcandra_glabra3.jpg|thumb|Sarcandra glabra3]] === u sulit nu Hulam === 草珊瑚(學名:''Sarcandra glabra'')為金粟蘭科草珊瑚屬的植物。葉可提取芳香油,全草入藥有消炎解毒、活血消腫,抗菌消炎之效。 u zuma a ngangan nu Hulam: 接骨蓮、腫節風、九節風(江西)、九節茶(浙江)、滿山香、九節蘭(湖南)、節骨茶(廣西)、竹節草、九節草、接骨蓮、竹節茶等。 === u sulit nu Lipun === '''センリョウ'''(仙蓼/千両、''Sarcandra glabra''(Thunb.) Nakai)はセンリョウ科の常緑小低木。冬に赤い果実をつけ美しいので栽培され、特に名前がめでたいのでマンリョウ(万両)などとともに正月の縁起物とされる。 === u sulit nu Amilika === Sarcandra glabra is an herb native to Southeast Asia. It is also known as herba sarcandrae or glabrous sarcandra herb. Aromatic oils may be extracted from the leaves. The entire plant has anti-stress, antioxidant, anti-inflammatory, detoxifying, blood activating, and anti-bacterial  === namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan === * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p.10 * 中國數字植物標本館中的相關內容:[http://v2.cvh.org.cn/zhiwuzhi/list.asp?latname=Sarcandra+glabra 草珊瑚] * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00305 草珊瑚 Caoshanhu] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kakaenan]] 9lc1wx911gk73ujykxxs5o40z3i0k0h nipaluma-bakung, bakong 0 9052 87632 68082 2019-12-22T13:12:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == bakung, bakong == 蜘蛛抱蛋 (俗名:大葉萬年青、竹葉盤、九龍盤、竹節伸筋、趕山鞭、斬龍劍、單葉白枝、葉蘭、飛天蜈蚣、一葉蘭) 台灣有許多原生種,包括霧社、大武、銳葉,分布台灣山野地區。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Aspidistra elatior (Hayata) S. S. Ying var. attenuata |- |u sapamat a ngangan |Liliaceae(百合科) |- |u Amilika a ngangan |Common Aspidistra, Cast Iron Plant, Barrom Plant |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bakung, bakong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |katukatu maliba lulubunun |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |ta'avasu paatu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p255 [[kakuniza:nipaluma]] pw8cf2thwgjwjs1ba8d4iio0fhxdqlg nipaluma-bakung,bakong 0 9053 87633 68100 2019-12-22T13:13:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==bakung, bakong == === u siwkay nu nipaluma === bakung, bakong namauzip i Yaco caledesay a subal. mauzip tu i sadipan nu bayu'. u yadah a mihca ku uzip. takalaw ku kidu. {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |lutuk, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |silidungay, lilis nu buyubuyuan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |100-150cm |- |papah tanaya' |葉長 |maka 100cm |- |papah ahebal |葉寬 |8-12cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |tanaya' 7-11cm |- |balu kulit |花色 |sangelacay |- |heci |果實 |4-5cm, takuliway ku kulit |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 |v |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣 |v |- |atekak |苦 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |冷 |v |- |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |生津 | |- |akacay-akuti |燥熱 | |- |paisi' |排尿 | |- |taluktuk |發炎 | |- |sulalis |發燒 | |- |mapudasay |皮膚病 | |- |atay taluktuk |肝炎 | |- |adada' |痛 | |- |sicedam isi |糖尿病 | |- |ngidngid |嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |濃痰 | |- |takulaw adada' |喉嚨痛 |v |- |tuzu malebawa |關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |腹瀉 | |- |masikata' |便秘 | |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 | |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 | |- |walak |中毒 | |- |maduka' |破皮傷 |v |- |puces |膿包、大疔 |v |- |kaliwates  |小疔 | |- |malebawa |跌打腫傷 |v |- |akuti' |燙傷 | |- |tunatun |瘀血 |v |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |kalad nu bau |蛇咬 |v |- |bulad adada' |經痛 | |- |cadi'ci |心痛 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |crinum asiaticum l. |- |u sapamat a ngangan |amaryllidaceae |- |u Amilika a ngangan |poison bulb |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bakung, bakong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |buhul tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |'avanu |v |- |Rukay |lrinaenake |v |- |Cou |tavacin taatia |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |vakong |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 文殊蘭 wenshulan === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p50 [[kakuniza:nipaluma]] skgohrogpzi4hrldtnirgkq9rlmsmmx nipaluma-balidas 0 9054 87634 68141 2019-12-22T13:14:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==balidas == [[tangan:Arenga_engleri_at_taiwan_new_taipei_city.JPG|thumb|Arenga engleri at taiwan new taipei city]]3m ku takalaw, apuyu' ku kaway. sibalu i sadingsing. takuliwaya ku heci. cay katalabu tu lala' ku lamit. madicem ku papah. === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: arenga tremula blanco becc. u sapamat a ngangan: palmae u Amilika a ngangan: formosan sugar palm, [[Taywan|Taiwan]] sugarpalm, areng, arenga == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: x Tayan: x Sejek: x Paywan: 'legis Taluku: x Yuwatan: asik Rukay: langusadre Cou: taruvuku Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: 'atamur Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山棕 sancong 山棕(學名:''Arenga engleri'')為棕櫚科桄榔屬下的一個種。呈棕櫚形,叢生灌木狀,株高可達3公尺,幹莖短。春季開花,肉穗花序,黃色。夏至秋季結果,核果球形或倒卵形,熟果色。羽狀複葉,小葉闊線形,疏齒緣。疏葉椰子類,質感粗。淺根植物。 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === Arenga engleri, or the Formosa palm, Taiwan sugar palm, dwarf sugar palm, or Taiwan arenga palm, is a species of flowering plant in the Arecaceae family. The plant rarely grows more than 10 ft. tall, with a stem diameter of 6in. and a spread of 16 ft. The palm is native to Taiwan as well as Japan's Ryukyu Islands. The fruit of the palm is known to cause a severe allergic reaction. == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Cou u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu' tina nipaluma == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p41 * [http://web.archive.org/web/20160305125614/http://db.kib.ac.cn/eflora/view/search/chs_contents.aspx?CPNI=CPNI-034-16798 山棕 Arenga engleri 中國植物物種名錄(CPNI)] * [http://db.kib.ac.cn/eflora/view/search/chs_contents.aspx?CPNI=CPNI-034-16798 中國植物物種信息數據庫] [[kakuniza:nipaluma]] mqt7tgkzx91bbcbzwskwrnmzinbr0yb nipaluma-balu a kenaw, balo a kenaw 0 9055 87635 68162 2019-12-22T13:15:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki balu a kenaw, balo a kenaw 蔥藍 (俗名:玉廉、風雨蘭、白菖蒲) == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |maydih tu cilal, mahemhem tu lidung atu malalemed |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |20-30cm |- |papah ahebal |葉寬 |0.3-0.7cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 6-11 a bulad |- |heci |果實 |siheci i lalud atu balangbangan a puu' |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(小兒驚風、癰瘡、紅腫) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |zephyranthes candida (Lindl.) Herb. |- |u sapamat a ngangan |Amaryllidaceae(石蒜科) |- |u Amilika a ngangan |Zephyr lily, Rain Lily |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |balu a kenaw, balo a kenaw |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |e da rin gai a k now |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |salu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cangun cuun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. *行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p266 [[kakuniza:nipaluma]] o6somnyba2s15r46gk4j23z3ltbi8w8 nipaluma-balu nu pansya 0 9056 87636 68170 2019-12-22T13:15:47Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == pansya == === u siwkay nu nipaluma[edit] === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma[edit] === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang[edit] === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul[edit] === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Pinellia ternata(Thumb.) Breit |- |u sapamat a ngangan |Araceae |- |u Amilika a ngangan |Divaricate Typhonium |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay[edit] == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |Pynsya |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Padusaun Tu Talabal Ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |Sikun Tan'a'a |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika[edit] == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan[edit] == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p72 [[kakuniza:nipaluma]] 5ymb3bdk9a89uhga3f60pbq1scsmzqg nipaluma-balu nu payci 0 9057 124979 124978 2021-10-06T02:25:36Z 1.169.248.186 /* nusapaiyuay nikingkiwan (藥理學研究) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Bletilla_formosana_flower.JPG|thumb|u balu nu payci]] == payci == kamu nu Hulam: 台灣白及 [[Taywan]] payci, u zuma a ngangan sa ku adidi'ay a payci. u yadahay ku uzip a lutuk. u pacebaay a kaway taneng misanga' tu sapayu'. kya balu sa bangcal, taneng paazihan. (u kamu nu Hulam sa:台灣白及(學名:Bletilla formosana),又名小白及。多年生草本植物,為臺灣原生蘭。與常見中藥材白及同為蘭科,白及屬植物。主要分布於臺灣與中國南部。 balu nu payci (台灣白及), (siey-ming [學名, mitesekay a pangangan] Bletilla formosana), duma a ngangan sa u adidi'ay a payci a balu han. u yadahay a mihcaan ku kauzip niza, tu nanutawya itiniay tu i Taywan mueneng kina balu nu payci, u Taywan-yuan-sen-lang (臺灣原生蘭) ciniza. malalecaday atu ya kampuyakuay sapaiyu a payci lang (蘭) a kaput (科) kuheni tatusa, nika ina balu nu payci (台灣白及) sa u nipaluma ciniza. u kakitidaan lakalakan niza sa i Taywan atu timulan nu Cung-ku (中國). (u kamu nu Hulam sa:其假球莖可做為中藥材,花朵具觀賞價值。 u pacebaay masamaliay a angangan nu [[lamit]] niza, sakalasapaiyu nu kampuyaku, u balu sakapahay a adihan atu siepucay. == lakalakan nu kakitidaan (地理分布) == balu nu payci (台灣白及), malakalak i hamin nu Taywan, i Butud (Lan-yi, 蘭嶼), Kuey-sang-taw (龜山島) atu timulan nu Cung-ku (中國) izaw a maazih itiza. sakaydih han niheni mauzip a kakitizaan sa i suemetay a cuecuedan, mapacilalay a baebaetuan atu i lalabu nu suemetay a lutu[[lutuk]]an. (u kamu nu Hulam sa:臺灣白及分布於臺灣全島、蘭嶼、龜山島及中國南部。好生於濕潤向陽岩石與平野潮濕的草叢中。) maazih aca kuheni i cacay a lasubu katukuh i tulu a malebut idaw ku tulu a lasubu  a kung-se (公尺) a buyu’buyu’an. hina adih i ililis, i tepal  nu dadan nu Su-huwa-kung-lu (蘇花公路) atu Cung-heng-kung-lu (中橫公路), i Kalingku Lu-saw (花蓮洛韶) atu Ten-syang (天祥) i tepatepalan nu buyu’ masalikelunay izaw ku balu nu payci itiza. (u kamu nu Hulam sa:海拔100至3300公尺皆可發現其蹤跡。可見於蘇花公路與中橫公路路旁,花蓮洛韶與天祥的山壁邊坡 。) == patinaku tu hakal (植株型態) == i lala’lala’an ku kakitidaan a maudip. adihen ku hakalay nuheni caay kalecad, izaw ku tabakiay talakaway, izaw ku adidiay apuyuay, u talakaway sa makaala tu cacay a bataan a kung-hun (公分) katukuh enem a bataan a kung-hun (公分). ya i enalay lutulutukanay atu i sasaay nu buyu’buyu’an, adihen ku hakalay sa, u talakaw niza makaala tu enem a batan a kung-hun (公分), nika i tizaay i tanengay ku katalakaw a buyu’buyu’an, yadah ku adidiay caay ka talakaway, adihen ku hakalay cacay a batan a kung-hun (公分) adada. (u kamu nu Hulam sa:地生性。植株大小差異大,高度介於10-60公分。平地或低海拔的植株較高(可達60公分),而中高海拔則以小型株(10公分)居多。) u pacebaay masamaliay a angangan nu lamit nuheni sa, masasizuma azihen ku hekal. izaw ku masamaliay, izaw ku masatiekukay, izaw ku masaculenay atu masasizumaay mapipi’ay ku sakatahekal nuheni. (u kamu nu Hulam sa:其假球莖可為球狀、卵狀、陀螺狀與不規則扁壓狀。) ya papah i pacebaay masamaliay a angangan nu lamit, namakayni i pabaway nu masakalumucuay mucelak a tahekal silangaw, u cacay nu masamaliay a angangan nu lamit macelak tu sepat katukuh pitu tanayu’ay a papah. (u kamu nu Hulam sa:葉片由假球莖上的角錐狀小芽球發育而來,一個球莖可生長4-7片線狀葉。) === papah (葉) === ya papah u sumilaway a kulit, mahida u tatipelik. tanayu’ nu papah cacay a batan katukuh lima a batan kung-hun (公分), u ahebal sa tiekuk tu walu katukuh tulu tu lima kung-hun (公分). u angangan nu balu namakayni i anganganan nu langaw nu pacebaay masamaliay angangan nu lamit, tapabaw mucelak a tahekal. (u kamu nu Hulam sa:葉為青綠色、紙質。葉長10-50公分、寬0.8-3.5公分。) u tektek nu balu sa, makudic patelek, tanayu’sa, sabaw lima katukuh siwa a bataan a kung-hun (公分). (u kamu nu Hulam sa:花莖則由假球莖頂葉間向上抽出。花軸纖細直立,長15-90公分。) === pulung nu balu (總狀花序) === pulung nu balu mikapetay a balu lima katukuh tulu a bataan, makay sasa tapabaw  mabuhat ku balu, nika cacay tu tusa ku macebalay nu balu, u cebal nu balu malatusa, salengacay a balu, idaw ku mikabitay tu masabahunay  atu nu kiyuay a kulit. (u kamu nu Hulam sa:總狀花序,著花5至30朵,由下往上逐次開放,每次僅1至2朵盛開。花朵半張,花色白,略帶淡粉或紫色。) === masasalaay a bilbil (唇盤) === i pabaw nu masasalaay a bilbil idaw ku lima masalayingay nu Lung a ukak, ya nuayawan nu Lung a ukak, u takelalay takuliyaway a kulit, u dikudan u salengacay sitakulayaway sumanahay masatututuay a kulit. u teben nu Lung a ukak idaw ku masakiyuay atu makulahay masatututuay cacacacay a kulit . (u kamu nu Hulam sa:唇盤上有五條波狀龍骨,龍骨前端為鮮黃色,末端則為白色並具有棕紅色斑,龍骨間則布有紫色或褐色斑點。) === ngaduy nu papah (萼片) === u ngaduy nu papah u likecuay masakimuluay, tanayu’sa, cacay tu siwa katukuh tusa tu cacay a kung-hun (公分), ahebal tiekuk tu lima a bataan idaw ku enem katukuh tiekuk tu enem a bataan idaw ku lima a kung-hun (公分). (u kamu nu Hulam sa:萼片為窄橢圓形,長1.9-2.1公分,寬0.56-0.65公分。) u pihpih nu balu u matikenihay masakimuluay, tanayu’sa, cacay tu siwa katukuh tusa tu cacay a kung-hun (公分). (u kamu nu Hulam sa:花瓣為歪橢圓形,長1.9-2.1公分。) === pihpih nu bilbil (唇瓣) === pihpih nu bilbil malatulu ku malengatay a pela’: i tapiingan malengatay a pela’ sa, adidi’ atu malikaku tapabaw, i tebanay malengatay a pela’ micapi tu masakalimuluay, u laingay a wayway ku lilis. (u kamu nu Hulam sa:唇瓣成三裂片: 側裂片甚小並彎曲向上,中裂片則近乎圓形且邊緣為波浪狀。) ya tebanay nu balu a cuked tanayu’ sa, makaala cacay tu tulu a kung-hun (公分), ibili idaw kya sumanahay makulahay masatututuay a kulit. idaw aca ku waluay masaatiladay bahunay a balu, u sapaiyuay tupelay a balu sa masakimulu azihen. (u kamu nu Hulam sa:蕊柱長約1.3公分,淡紅色,腹面具有紅棕色斑。具8塊花粉塊,花藥帽為圓球形。) == kasibalu (花期) == kasibalu nina balu nu payci, i tuluay a bulad katukuh enemay a bulad, nika anu itiza i cacay a malebut walu a lasubu a kung-se (公尺) katalakaw a buyu’ mauzip sa, ya nikasibaluan muladlad matulin tanengay makatukuh i cacayay a bataan a bulad ku nikasibaluan. (u kamu nu Hulam sa:花期3-6月,於海拔1800公尺上的植株花期可延長至10月。) siheci sa, malikaku masakimuluay a heci, tanayu’makaala tusa tu lima a  kung-hun (公分). (u kamu nu Hulam sa:果實為橢圓形蒴果,長約2.5公分。) == nipangangan a kungku (命名故事) == 1906 a mihcaan enemay a bulad sabaw cacay a demiad, ci Cuan-sang-shuang-mi (川上瀧彌) aci Sen-cou-ce-cu (森丑之助) maladay kuheni tayda i Yi-lan-siyen-Ciw-cung-hu (宜蘭縣九芎湖) hananay mikilim tu payci, 1911 a mihcaan pakay ci Caw-tian-wen-cang (早田文藏) mihapiw pangangan han u siey-ming (學名, mitesekay a pangangan) Bletilla formosana. (u kamu nu Hulam sa:1906年6月11日川上瀧彌與森丑之助共同於宜蘭縣九芎湖附近採集,並在1911年由早田文藏發表命名為Bletia formosana。) == hicaen a pahabay (栽培技術) == balu nu payci ya sapaluma’ a paenu niza anu i lalayan a liwliw sa caay kadayum mulangaw, nu babalaki a kawaw hanu u masaatiladay a  lamit pela’an mubuwah paluma, nika mahaymaw ku nilangawen, sisa caay kataneng ku silacul nu papalumaen, kyu caay kayadah ku sapisanga’ tu sapaiyu. (u kamu nu Hulam sa:臺灣白及種子於自然環境下不易發芽,傳統採用塊莖分割法繁殖,但因生長速度緩慢、產量不足,無法大量生產以供藥用。) tu ayda capi a mihcaan mitanam ku malukay a musakakawaway mabilil mikingkiw tu masakaputay a paluma pahabay, pakaynien i nayayay ku baykin paluma mukelid tu sapaluma a paenu palangawen, patalakaw tu sapalangaw tu sapaluma. (u kamu nu Hulam sa:故近年來農業試驗單位積極研究組織培養的栽培模式,利用無菌播種誘導種子萌芽,並提高萌芽率。) === nilangawan (萌芽率) === daduducen ku nu malukay a musakakawaway a nikingkiwan, i tusaay a malebut ku sapalikat a liw-ming (流明), hanu u 3% a  ku-yang-huwa-cing (過氧化氫) mihiya tu sapaluma a paenu tu lima a tatukian (分鐘), pakatabal palangaw tu sapaluma a paenu, mahiniay a nikingkiwan nilangawan makaala tu 98% saan. (u kamu nu Hulam sa:根據農試所研究,在2000流明光照下,使用3%過氧化氫預措處理種子5分鐘,可使種子提早發芽,且發芽率可達98%。) == sapaiyu tu sapakapah (藥用功能) == i "sen-nung-pun-caw-cing (神農本草經)" a cudad hananay idaw ku sulit u payci sa: "akenek kanen, misakapah tu mihiniay a imelang tinaku: misapakapah tu lebawa, adada’ay a menaw, maluna’ ku banges, mikalatay i ukak, adada nu udiudipan, mapatayay a heci nu udip, cuedet ku bituka, mapabali, masinawal ku tangah." (u kamu nu Hulam sa:白及於《神農本草經》記載: 「味苦,平。主治癰腫,惡瘡,敗疽,傷陰,死肌,胃中邪氣,賊風鬼擊,痱緩不收。」。) == nusapaiyuay nikingkiwan (藥理學研究) == paynien i nusapa[[iyu]]ay nikingkiwan, makatepa tu, ya payci kan-lu-ciy-tang (甘露聚醣) hananay idaw ku sapisatedep tu idang, sapiselep tu anu mangaleb atu sakacaay kalebawaw a sapaiyu atu kapah sakay imelang tu bala’, haykiykaku, mamuni’ ku sabaw tusa nu sawada a [[imelang]] hatiza. (u kamu nu Hulam sa:根據藥理學研究發現白及甘露聚醣具有止血、抗炎與抗腫瘤之作用,可至肺炎、肺結核與十二指腸潰瘍等疾病 。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |100-3000m |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |10-60cm |- |papah tanaya' |葉長 |10-50cm |- |papah ahebal |葉寬 |0.8-3.5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |3-6 bulad sibalu |- |heci |果實 |2.5cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 |v |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(咳血吐血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |bletilla formosana(hayata) schltr |- |u sapamat a ngangan |orchidaceae |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |payci |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |paici |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |tavacin tapunia |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 台灣白及(學名:Bletilla formosana),又名小白及。多年生草本植物,為臺灣原生蘭。與常見中藥材白及(學名:''B. striata'') 同為蘭科(Orchidaceae)白及屬(''Bletilla'')植物。主要分布於臺灣與中國南部。其假球莖可做為中藥材,花朵具觀賞價值。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p76 *維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/台湾白及 * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] lah4jq1wmxunrvj4plfo3s9axc0j1vd nipaluma-balu nu sulda 0 9058 94650 87638 2020-10-11T00:21:17Z Neux-Neux 1251 wikitext text/x-wiki == balu nu sulda, balo no solda == 石蓮 ,(俗名:風車草、神明草、石蓮、蓮座草), hali cilal maacakay, anu malalemet amamuni' ku lamit. caay katalaw ku sienaw. i kasienawan katukuh ku taneng lahud 12 tu-c, mabi'tu. amana katapesi' i kasienawan. hali mukan tina nipaluma ku katacumuli. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |hali cilal maacakay, anu malalemet amamuni' ku lamit |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |15-50cm |- |papah tanaya' |葉長 |3-7cm |- |papah ahebal |葉寬 |1-1.8cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |0.5-1cm |- |balu kulit |花色 | |- |sibalu a bulad |花期 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |- |siheci a bulad |果期 | |} ===kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱): mata(目):虎耳草目 Saxifragales sapamat(科):景天科 Crassulaceae mikitinay(屬):石蓮屬 Sinocrassula hicahicaay(種):石蓮 S. indica === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(降火氣、膽結石、痛風) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Echeveria peacockii(Bak.)Croucher |- |u sapamat a ngangan |Crassulaceae |- |u Amilika a ngangan |Houseleek |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |balu nu sulda, balo no solda |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |batu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |takudredremelre |v |- |Cou |vungavung vatuvatua |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''石蓮'''(學名:'''''Sinocrassula indica'''''),又稱'''印度石蓮花'''、'''蛇舌蓮''',為景天科石蓮屬下的一個種。為二年生草本,莖高15—50公分。基生葉呈蓮座狀排列,葉形匙狀矩圓形,肉質肥厚,長3—7公分,寬1—1.8公分,先端漸尖,莖生葉與基生葉相似但較小。花為頂生繖房花序,長寬約5—10厘米,花瓣粉紅色且前端反捲,果實為蓇葖果。分布於中國西藏、雲南、四川、貴州、湖北、湖南與陝西等省和尼泊爾、印度與不丹亦有。廣西民間有將印度石蓮花作藥用,具活血散瘀,止血生肌作用,治療跌打、刀傷。耐旱的石蓮喜歡乾燥,在潮濕的環境下容易爛根。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p99 [[:zh:石莲|維基百科-石蓮]] 石蓮 Sinocrassula indica. 中國植物物種名錄(CPNI). 中國植物物種信息數據庫. [2013年1月17日]. (原始內容存檔於2016-03-05). 廣西植物志(第一卷). 廣西科學技術出版社. <nowiki>ISBN 7805654271</nowiki>. 石蓮 Sinocrassula indica (Decne.) Berger. 河南師範大學. [[kakuniza:nipaluma]] mjblcrz4uky99cs6gyg7i4ylrcmbzy1 nipaluma-balu nu sulda,balo nu solda 0 9059 87639 68218 2019-12-22T13:16:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == balu nu sulda, bolo no solda == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |graptopetalum paraguayense (n.e.br) walth. |- |u sapamat a ngangan |grassulaceae |- |u Amilika a ngangan |houseleek |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |balu ni sulda, balo no solda |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hamisan manau uaz bunun tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun amisan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p71 [[kakuniza:nipaluma]] hdeo8sfeun9g450d69d4bjclk13nv35 nipaluma-balubalu, balobalo 0 9060 126183 126182 2021-11-05T07:31:07Z 龍眼村長 1604 /* milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) */ wikitext text/x-wiki == balubalu, balobalo == 笑靨花 (俗名:假李葉繡線菊) 台灣特有種。分布在台灣中低海拔的森林中。 == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Spiraea prunifohia (Hayata) Li var. pseudoprunifohia 【mitesekay a ngangan】Spiraea prunifohia (Hayata) Li var. pseudoprunifohia 【科名】 薔薇科(Rosaceae) 【sapamataan a ngangan】Rosaceae 【屬名】 繡線菊屬 【mikeliday tu ngangan】shiow shiann jyu a langangan 【俗名】 假李葉繡線菊 【tada ngangan】jea lii yeh shiow shiann jyu 【英名】 Taiwan bridal wreath spiraea 【igu a ngangan】Taiwan bridal wreath spiraea 【族語】布農 Mahahainan Tu Puah、撒奇萊雅 Balobalo、鄒 Vungavung Macaca 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Mahahainan Tu Puah、Sakidaya撒奇萊雅 Balobalo、Co 鄒 Vungavung Macaca 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu langaw maudip (分佈環境) == naw Taywan, u Taywan nu picidekan a langawan, lalangawan han itini nu Tawan nu caaya ka talakaw nu buyu nu kilangkilangan. (kamu nu Hulam:原產於台灣,為台灣特有種,主要分布於台灣中低海拔的森林中。) manamuh i dihekuay kala sengedsengedan a demiad, caay ka talaw tu sienaw, caay pipili’ tu lala’ amulangaw, nu tada lala’ kapah tu palumaan, taneng palumaan i sawac, masa likelunay a buyu, dadan, tepadtepadan. (kamu nu Hulam:喜溫暖濕潤氣候,較耐寒,對土質要求不嚴,一般土壤均可種植。可叢植於池畔、山坡、路旁、崖邊。) taneng i naiay ku damekan a maudip, sidamekay, masengeday kapah aca ku nika udip nu langaw. Balobalo manamuh tu mapacilalay amulangaw, atu adidi ku lidungay. (kamu nu Hulam:可在瘠薄地生長,土壤肥沃、濕潤則生長更旺盛。笑靨(yè)花喜陽光充足,或稍耐陰。) == sapayuan (藥效) == sanek, lamid han, aledahan, adidi ku diheku. lamid nida milawpes tu akuti’, mibakah tu ledek, kasi nicu’an, malebawaw ku takulaw. (kamu nu Hulam:性味:根:辛、微溫。根可以退熱、解毒,治發燒、咽喉腫痛。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == balobalo u chyang-wen-ke mahetikay ku papah apuyuay a langawan, talakaw han tulu a cong-chyy. adidiay a acid kala sumasumanahan, alahican kala pelu’pelu’an ku langawan. (kamu nu Hulam:笑靨花為薔薇科落葉灌木植物,高達3公尺。小枝外皮暗紅色,有時成剝落狀。) patelek ku akaway, aadidi ku ciid kala dicemdiceman, banuhna masadit. (kamu nu Hulam:莖直立,小枝細弱具稜,毛光滑。) papah han masasu ala tu akaway, u papahan masa tanayu’sa kuni ka kimulmulan, nu ayawan sina ngipenan, tanayu’ han makaala tu tusa-enem a cung-fen, nuayawan kaladicemanm, angangan nu akaway han kala dicemdiceman, papah nu hekal idaw kusi banuhay atu idaw ku masaditay, nikudan nu papah madadecdec ku banuh. (kamu nu Hulam:葉互生,葉為橢圓形,前端有鋸齒狀,長約2-6公分,先端短尖,基部楔形,葉表面有毛或光滑,葉背面具毛且密集。) papah nu akaway apuyu’. balu han masasu acawaw ku balu, masa kakicuh ku wayway, nuayawan lima kuni ka pelaan, lima ku sasemaan nu balu, macukenah kuni kasa ti’kukan, sanglac ku lulit, tamaan nu adiping ku yadahay, miki apuyuay tu sasemaan nu balu, taynaan a kakicuh lima, masasuliys, u sasapalan ku muenengay i balu. (kamu nu Hulam:葉柄短。花為雌雄同花,萼杯狀,先端5裂;花瓣5,廣倒卵形,白色;雄蕊多數,短於花瓣;雌蕊花柱5,分離,子房上位。) naiay ku akawayan nu macebalay a baluan, idaw ku lima a sasemaan nu balu, makimulmul, u sanglacay, tabaki adidi han 0.5-1 congfen sa, balu nu kakicuh lima ku mapelaay, masa sankaku. Balobalo a heci han u mapela’ay i tapiingan nanay a hecian, paduhn masadid mapela’.  (kamu nu Hulam:無柄之繖形花序,有5個花瓣,圓形,為白色,大小约在0.5-1公分左右,花萼有五裂,呈三角狀。笑靨花果實為蓇葖果,表面光滑且展開。) balu han tulu 〜pulu’ kuni ka cebalan, tepal han nu naayaway a akaway, angangan han adidi ku papah matabauay, balu han malecad kunika cacebalan, masa buhung ku taban, mahida matawaay, sisa pangangan han tu Balobaloan. macebal ku balu, nai ku akaway, sanglacay ku kilit, matatuntunduh. Kasi baluwan han i sepad〜lima a buladan. Kasi hecian han i pitu 〜walu a buladan. (kamu nu Hulam:花3~10朵成傘形花序,側生於前年枝上,基部具少數葉狀苞片,花朵平展,而中心微凹,形如笑靨,故名。傘形花序,無總花梗,花白色,重瓣。花期4~5月。果期7〜8月。) == kananaman a kitidaan (適應地區) == nai Jong-jwo, Lipun atu Hang-jwo. Caicang sawacan atu timulan a niyaduan, pak-ya kacaledesan a mahetikay nu papah, tu mihcaan ahebalay nu papahan amalamlamay a kitidaan, cungya kaceledesan a langdaway, kahetikan nu ahebalay a papahan a niyaduan, nanya caledesay a ahebalay nu papahan a kitidaan. (kamu nu Hulam:原產於中國、日本及朝鮮。長江流域及其以南地區;北亞熱帶落葉、常綠闊葉混交林區;中亞熱帶常綠、落葉闊葉林區;南亞熱帶常綠闊葉林區。) == pahecekan (扦插) == hina pihedekansa nu sadingsingan maheka balangbangan nu tawyaay a langaw nu akaway amipahecek, atu nu tabakiay nu sadingsingay nu naayawan a mihecaan nu ciitan ku kilimen a paheceken. (kamu nu Hulam:常於春末秋初用當年生的枝條進行嫩枝扦插,或於早春用去年生的枝條進行老枝扦插。) === 【扦插基質】用來扦插的營養土或河砂、泥碳土等材料。【pahecekan a lala’】sapahecek a akaway han aw sakapahay a lala’ atu liken, lanu’ sa. === 【mipili’tu pahcekan a akaway】anu malingatu tu mangaduay a pahece sa, ay tida i pihedekan nu sadingsing atu matabalay nu balangbangan a demiadan a paluma tu sakapahay a demiadan, awni pilian tu tawyaay a tabakiay nu akawyan ku sapahecek ku kapahay. (kamu nu Hulam:【扦插枝條的選擇】進行嫩枝扦插時,在春末至早秋植株生長旺盛時,選用當年生粗壯枝條作為插穗。) namipili’ kitatu tu tabakiay a akawayan, namaka tunduh makaalatu tu sabaw tu lima〜tulu a bataan a congfenan a pudacen ku akaway, nipudacansa ku ahebal han a cacay a congfenan, awni pudac ku akaway kuhan. silamit satu, i tepalay nu lamitan han asaiten, sa mala baluhaya a langawan. (kamu nu Hulam:選取健壯的枝條,從頂梢以下大約15~30公分處把樹皮剝掉一圈,剝後的傷口寬度在一公分左右,深度以剛剛把表皮剝掉為限。生根後,把枝條邊根系一起剪下,就成了一棵新的植株。) == capiwac (溫度) == papahcekan a sakapahay nu capiwac han tusa a bataan nu capiwac〜tulu a bataan nu capiwac, anu mawada’tu tusa a bataan a capiwac, caay ka kapah kuni kasi langwan, mahamwaw amulangaw. (kamu nu Hulam:插穗生根的最適溫度為 20 ℃~ 30 ℃,低於20℃,插穗生根困難、緩慢。) napahcek satu anu adidi ku capiwac han, atabuwan tu duhepicay a satabu atabuen kuni pahecekan a kabing atu kabing tabuen. (kamu nu Hulam:扦插後遇到低溫時,主要用薄膜把扦插的花盆或容器包起來。) napahcek satu anu talakaw ku caypiwac han, apataydaen i silidungay kuni pahecekan, sa basbasen tu nanum, tu demiad han akina tulu 〜lima amibasbas tu cacaya a demiadan, anu kenukenutan ku demiad han miwada’ kita tu sabasbas. (kamu nu Hulam:扦插後溫度太高溫時,降溫要給插穗遮蔭,同時進行噴霧,每天3~5次,陰雨天噴的次數則少。) manamuh tui dihekuay a demiadan, nika lalud han talakaw ku capicawc, halemhem ku kitidaan caay ka kapah kuni ku langawan, nu kasienawan han micidek kuni pipili’ tu demiad. anu sakaudip nida a caypiwac han ai pulu’ a capiwacan kya caay piwac mulangaw, anu kasi suledaantu han matalaw tu sienaw. (kamu nu Hulam:喜歡溫暖氣候,但夏季高溫、悶熱的環境不利於它的生長;對冬季溫度要求很嚴,當環境溫度在 10 ℃以下停止生長,在霜凍下不能安全越冬。) == kalalemedan (濕度) == palecaden tu kuni ka lalemed. manamuh tu kala sengedsengedan atu kala acacakan a demiadan, kanamuha a mulanaw nu sakaudip han u capiwac han lima a bataan 〜 pitu a bataan a kilacan. (kamu nu Hulam:保持空氣的相對濕度。喜歡略微濕潤或乾燥的氣候環境,要求生長環境的空氣相對溫度在 50 ~70% 。) nipahcekan anu caay henay kasi lamid han, apacilalen atudi kya asilamid cinida. (kamu nu Hulam:在插穗未生根前,要進行光合作用以製造生根。) caay kasilamid nuni pahecekan sa inai henay ku tanengay nu nananuman mami palecad tu kalangawan nida, sisa, miwada tuni pahcekan nuni laliwan nu nanum. (kamu nu Hulam:沒生根的插穗是無法吸收足夠的水分來維持其體內的水分平衡,因此,減少插穗的水分蒸發。) nusi lidungay,kanca asi basbasan tu nanum, demiad han a kina tulu 〜 liman a mibasbas, kapah ku demiad han a kina pina amibasbas, anu kala kenudkenudan ku dimiad han amawada tu pina nu sabasbasan. (kamu nu Hulam:有遮蔭的,給進行噴霧,每天3~5次,晴天溫度越高噴的次數越多,陰雨天溫度越低噴的次數則少或不噴。) == pacilalan (光照) == anu pahecek paluma sa kanca caay piliyad tu cilal, nani pahcekan ni palumaan saka kapah nu langaw han kanca apacilalan ku kapahay kya silamit kapah kuni kasi lamitan. (kamu nu Hulam:扦插繁殖離不開陽光的照射,插穗要繼續進行光合作用製造養分和生根的物質來供給其生根的需要。) nika , tada tabaki ku cilal han, caay tu ka kapah, milawpestu nu nanaum yadah tu, caay ka udip ku langaw. sisa , anu napahecek satu kanca apalidunga sa apalidengan tu lima〜walu a kilacan, anu tanayu’tu ku lamid han, hamaw hantu milimad ku sapalidung. manamuhtu tu cilal, kabalangbangan, kasienawan, sadisingan tuluay a puu’an sakapahen kunipabeli tu kapahay a cilal. (kamu nu Hulam:但是,光照越強,消耗的水分越多,不利於成活。因此,在扦插後必須把陽光遮掉 50~80%,待根系長出後,再逐步移去遮光網。喜陽光,在秋、冬、春三季可以給予充足的陽光。) == sidamekay nu nanum hican mikuwan (肥水管理) == misuayaw tu papahcekan tu langaw han, anu paliyun tu kabaingsa pacumudentu tu sapadamek, sa pananumen tu sidamekay a nanum. (kamu nu Hulam:對於盆栽的植株,除了在上盆時添加有機肥料外,還要進行適當地肥水管理。) == misaid (修剪) == kasienawan a langaw han madungah amulangaw makemed, itawya kita amisilemed tu adidiay a akawy, kasi cilekayan, mapatayay nu akaway, tada madecdecay nu akawy asaiden ku madecdecay a akawayan, misilemed tuni pahcekan tu langawan.  (kamu nu Hulam:在冬季植株進入休眠或半休眠期,要把瘦弱、病蟲、枯死、過密等枝條剪掉。也可結合扦插對枝條進行整理。) == paliyun tu kabing (換盆) == anu kapah tu kuni palumaan, kalamkam tu amulangaw, anu mulangaw kapah tu kuni katabakiyan sa atudi, apaduman tu tabakiay a tudi nu kabingan, kya kapah satu ku langaw. (kamu nu Hulam:只要養護得法,它就會生長很快,當生長到一定的大小時,就要換個大一點的盆,以讓它繼續旺盛生長。) == milasul kita tu kabing (花盆準備) == mikilim kita tu tabakiay a kabingan, isasa nu buhan han tusan ku kawala’ atu nu duhepicay a bulangan sipi tahepu, saka caay pikasenusa milaliw ku nanum, kya saka ydahay nu nanum han hamaw sa milaliw. (kamu nu Hulam:選一適當大小的花盆,盆的底孔用兩片瓦片或薄薄的泡沫片蓋住,既要保證盆土不被水衝出去,又要能讓多餘的水能及時流出。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |tulu a cong-chyy |- |papah tanaya' |葉長 |tusa-enem a cung-fen |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Spiraea prunifolia(Hayata) Li var. pseudoprunifolia |- |u sapamat a ngangan |Rosaceae(薔薇科) |- |u Amilika a ngangan |Taiwan bridal wreath spiraea |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |balubalu, balobalo |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mahahainan tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung macaca |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p194 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] bal522qtrwqr8i2byjbgx13ibvmbf12 nipaluma-balusin, balosin 0 9061 87641 68233 2019-12-22T21:17:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == balusin, balosin == 華八仙 (俗名:蝴蝶花、土常山、常山尼、玉山衛矛、粉團繡球、蜀七葉、輕柴仔、常山) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(瘧疾寒熱) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Hydrangea chinensis Maxim |- |u sapamat a ngangan |Saxifragaceae(虎耳草科) |- |u Amilika a ngangan |Chinese Hydrangea |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |balusin, balosin |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |raruha |v |- |Paywan |marutsokorat |v |- |Yuwatan |huapasin tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p233 [[kakuniza:nipaluma]] hodfy7scfzfnqzwnuff90dprs1053z1 nipaluma-banuh nu wacu, baboh no waco 0 9062 87642 68244 2019-12-22T22:00:15Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == banuh nu wacu, banoh no waco == [[tangan:Psilotum_nudum_Sydney_Opera_House.JPG|thumb|Psilotum nudum Sydney Opera House]] 松葉蕨 (俗名:松葉蘭、鐵掃把、楔葉蕨) === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域): salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):蕨類植物門 Pteridophyta upiz(綱):松葉蕨綱 Psilotopsida mata(目):松葉蕨目 Psilotales sapamat(科):松葉蕨科 Psilotaceae mikitinay(屬):松葉蕨屬 Psilotum hicahicaay(種): === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |teban bayu'-talakaw a buyubuyuan |- |mauzip subal |生長區域 |Auco, Niwzilan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |8-16cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |3cm, i sadingsin sibalu |- |balu kulit |花色 |xfenx-sumanahay |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(坐骨神經痛、婦女閉經、吐血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |psilotum nudum(L.) Beauv. |- |u sapamat a ngangan |Psilotaceae(松葉蕨科) |- |u Amilika a ngangan |Whisk Fern |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |banuh nu wacu, banoh no waco |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tuhun tu lili ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |tariri takuripa |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''松葉蕨科'''是一種蕨類植物,包括有「松葉蕨屬」和「梅溪蕨屬」兩個屬。這兩個屬的外表很不一樣,而且也有人將梅溪蕨屬獨自分到梅溪蕨科中,但大多數的分類學還是持續將其放在松葉蕨科內。松葉蕨科在分類學中的位置曾經不是很明確,部份是因為此類植物缺失根或真正的葉子,但最近的分子系統學的研究推測出其和瓶爾小草科之間較為相近。 '''Psilotaceae''' is a family of Pteridophyta (in order '''Psilotales''') consisting of two genera, ''Psilotum'' and ''Tmesipteris'' with a dozen species. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p132 Smith, Alan R.; Kathleen M. Pryer, Eric Schuettpelz, Petra Korall, Harald Schneider, & Paul G. Wolf. A classification for extant ferns (PDF). Taxon. 2006, 55 (3): 705–731. [[kakuniza:nipaluma]] 6r4irubdke8cwajulgnb4ecobsl9oji nipaluma-basaway 0 9063 87643 68267 2019-12-22T22:00:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == basaway == 冷飯藤 (俗名:倒爬麒麟、拍拍藤、蛇藤) 冷飯藤是一種很好用的轉骨藥材,小朋友到了青春期,可促進生長發育 === [[:zh:生物分類法|kakuniza nu mauzipay]] === [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]:Plantae(Amilika a kamu) [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]:Angiosperms(Amilika a kamu) [[:zh:纲|upiz(kang)]]: [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]: Austrobaileyales(Amilika a kamu) [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Schisandraceae(Amilika a kamu) [[:zh:属|mikitinay(su)]]:''Kadsura''(Amilika a kamu) [[:zh:物种|hicahicaay(cong)]]:'''''K. oblongifolia'''''(Amilika a kamu) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |maka 10m |- |papah tanaya' |葉長 |maka 7-12cm |- |papah ahebal |葉寬 |maka 3-5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |siheci i puu' nu balangbangan atu kasienawan |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(頭昏、耳鳴、白帶) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Tournefortia sarmentosa Lam. |- |u sapamat a ngangan |Boraginaceae(紫草科) |- |u Amilika a ngangan |Chinese knotweed |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |basaway |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |makazav haisin tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |balangaw |v |- |Cou |'uici uuru makung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p116 冷飯藤 Kadsura oblongifolia Merr.. 中國植物物種信息資料庫. [2013-01-15]. <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=520012010</nowiki> 冷飯藤 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第六卷 1.冷飯藤 p595 邱年永 原色臺灣藥用植物圖鑑(2) 162 紫藤丹 p184 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 下冊 2728冷飯藤p1364 國立編譯館主編 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/species/twtrees/book5/123.htm</nowiki> 白水木 中國植物誌 第 64(2) 卷 031 頁  PDF 台灣紫丹 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 紫藤丹 385頁 92年10月 [[kakuniza:nipaluma]] nwr2p8qnp4gw37eivleehlz9xglqgov nipaluma-bedadaki 0 9064 87650 68275 2019-12-22T22:18:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == bedadaki == 伏地蝙蝠草(俗名:鋪地蝙蝠草) u cacay a mihca ku uzip, takalaw maka 60-60mm, sibanuh amin i kidu. u duut-sumanahay. caay kayadah ku balu. manamuh i tebal nu nanum. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk (v)lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin izawtu , hali i sinamumay malalemetay |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |60-90mm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i lalud |- |heci |果實 |siheci i 5-6 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(挫傷、損傷、骨折) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Christia obcordata (Poir.) Bakh. f. ex van Meeuwen |- |u sapamat a ngangan |Leguminosae(豆科) |- |u Amilika a ngangan |Leguminosae |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bedadaki |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |laninataz tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun 'apicira |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p100 [[kakuniza:nipaluma]] i4k5htne3vhuzl0q9uduz7aqycxq7ct nipaluma-beku, beko 0 9065 87662 68282 2019-12-22T22:23:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == beku, beko == 通天草 (俗名:大本山青、狗尾草、狗尾帶、狗尾射、虎尾輪、狐狸尾、貓尾巴、山貓尾、貓仔尾、兔尾草、牛春花) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (c)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(小孩發育不良、潤喉) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Uraria crinita (L.) Desv. ex DC. |- |u sapamat a ngangan |Leguminosae(豆科) |- |u Amilika a ngangan |Hairy Uraria |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |beku, beko |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |natuh |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |taevele |v |- |Cou |cuun karacu tacau |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p213 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Yincumin]] 8a0odh8llfeojaj16gf4o5x2omvk9nf nipaluma-bila'nongay 0 9066 87644 68291 2019-12-22T22:10:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == bila'nungay == u siwkay nu nipaluma pasubana i cacudadan a lacul u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha:]] Tayan: Sejek: Paywan: Taluku: Yuwatan: balivun tu valu Rukay: Cou: 'uici kunavan Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: Saw: Tau: mangnem do aep == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam u sulit nu Lipun u sulit nu Amilika == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Rukay, Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物p17 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 1yceh034av7hpi3l2enudux8f0x6m4w nipaluma-binglay 0 9067 87648 68298 2019-12-22T22:14:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == binglay == 紫蘇 (俗名:蘇草、紅紫蘇、赤蘇、香蘇、桂蘇、水蘇、桂荏、山魚蘇、白魚蘇) 喜歡生長在溫暖濕潤陽光充足的環境之下,全省均有分布。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(魚蟹中毒、止嘔安胎、行氣寬中) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Perilla frutescens (L.) Britton |- |u sapamat a ngangan |Labiatae(唇形科) |- |u Amilika a ngangan |Perillae Herba, Zisu |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |binglay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |rayan |v |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sanglav danghas |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |rukudtr |v |- |Rukay | | |- |Cou |cuun tasin |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kaareng a vongo |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p230 [[kakuniza:nipaluma]] cjva79ommkr30mfvk3epcic0d8pq1h8 nipaluma-bituka 0 9068 125493 125492 2021-10-21T09:03:23Z 龍眼村長 1604 /* kaliwasak nu langaw (分布環境) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Naturalis Biodiversity Center - RMNH.ART.693 - Plantago asiatica - Kawahara Keiga - 1823 - 1829 - Siebold Collection - pencil drawing - water colour.jpeg|縮圖|bituka]] == bituka == 車前草 (俗名:當道、台灣車前、車前菜、車過路、車輪菜、車牯轤菜、魚菜、五斤菜、五筋菜、五根菜、牛舌菜、牛舌、牛遺、豬耳朵草、蝦蟆衣、路霸草、地衣、前貫草、錢貫草、甜野菜、飯匙草、日本前胡) == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Peucedanum japonicum Thunb. 【mitesekay a ngangan】Peucedanum japonicum Thunb. 【科名】 車前草科(Plantaginaceae) 【sapamataan a ngangan】Plantaginaceae 【屬名】 車前草屬 【milecaday tu ngangan】bituka numi lecaday 【俗名】 當道、台灣車前、車前、大車前、車前草、車過路、車輪菜、車牯轤菜、魚草、五斤草、五筋草、五根草、牛舌草、牛舌、牛遺、豬耳朵草、蝦蟆衣、路霸草、地衣、前貫草、錢貫草、野甜菜、飯匙草、日本前胡 【tada ngangan】dantaw, Taywan cecin, cecin, tacecin, bituka,cekuolu, celun lami’ cekulu lami’ , icaw, ucincaw, ucincaw, ukancaw, niwsecaw, niwse, niwiy, cuedocaw, simoi, lu’pa’caw, ti’I, cinkuncaw, cinkuncaw, iytan lami’ , funcecaw, dipuncinhu. 【英名】Asiatic plantain、broadleaf plantain、greater plantain、large plantain、obako 【igu a ngangan】Asiatic plantain、broadleaf plantain、greater plantain、large plantain、obako 【族語】布農 Saipuk Lumah Tu Ismud、撒奇萊雅 Bitoka、雅美 Raan No Aleleh、鄒 Cuun Taruru 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Saipuk Lumah Tu Ismud、Sakizaya/Sakidaya撒奇萊雅 Bitoka、Yamin雅美 Raan No Aleleh、Co鄒 Cuun Taruru 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、雅美、鄒 【midaduay nu binacadan】布農Bunun,撒奇萊雅Sakidaya, 雅美Yamin,鄒Co == kaliwasak nu langaw (分布環境) == bituka nui Tawanay a langaw, Tawan a subalan i dadadadanan sa amaadih, i bawbawbiyan i caaya a kalukan nu umah, itini i enalan atu i talakaway nu mapacilalay a ahebalay nu lalalala'an hina adih kita tu langaw nu Tawan kasi langawan tu bituka. (kamu nu Hulam:車前草為台灣固有種,其台灣全島山野路旁、庭園、野外荒地,從平地到高海拔陽光充足的開闊地皆可見其蹤影台灣固有種。) == sasapayuan (藥效) == bituka kala sicesicedaman, mibakah tu caledes atu taisian, mibakah tu teluhu’, misupi tu balucu’, pasaluimeng tu banic, mibakah tu akuti’ nu atay’, mipadan patahekal tu isi’, misupit tu bala’ nu caledes, mikapah tu mata’, tada mikapah tunika lebawawan, mabulesen ku sema’, mabanic, uh’uh’, muta’ tu idang, nuka, maduka, buwa’, kansicu, adada’ ku tangah, lebawaw nu bayduk, adada ku balucu’, patahekal tu tanang a adadaan. (kamu nu Hulam:車前草味甘,具有清熱利尿、袪痰、鎮心、止瀉、退肝火、幫助排尿、清肝肺風熱、保建眼睛,主要治療於水腫、澀痛、泄瀉、咳嗽、吐血、瘡毒、腎炎、痛風、頭痛、腫毒、心臟病、除濕痺等疾病。) langaw nu bituka ,Pasulamit han mitengel tu ukak nu pabuy, mingaay tu utii’h nu sawada’, mangaduay a papah atu heci taneng salami’en a mukan, mikapahay tu udip sa. (kamu nu Hulam:全草燉排骨,可治療腸胃病它的嫩葉和種子都可以煮來吃,對身體不錯。) == kakanen (食用) == nani sangasiban tu nanum, bakahen kya cupelak, pacikahen atudi sa, taneng mala lami’ i sakay umahumahan. (kamu nu Hulam:水煮除澀後,稍加調味,可當救荒野菜食用。) mangaduay a bituka, u hina kan nanay kita tinalami’an, u sasangasipan naca tu nananuman a langaw, kala cuecuedadan, acaay kita pisayadah amukan. (kamu nu Hulam:幼嫩的車前草,是經常食用的野菜之一,也是青草茶的最佳原料之一,但其性質偏寒,不宜多食。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == bituka u bituka nu langawan u mihmihcaan a langaw, nai ku akaway, u yadahay ku adidiay nu ngisngisan, u talakaw nu langaw han maka alatu pulu’ – tulu a bataan a kun-fun ,masadid atu adidi’ kuyu banuh, mapulung ku langaw, patelek kuni kaudip atu macebal kulangaw, akaway nu papah atu papah malecad ku tanayu’,tanayu’ nu akaway han makaala tu lima a kun-fun, u papah nida mahida u tatipeluk ku duhepic, mahida u ti’kuk kuni ka mulmul, idaw ku lima-pitu kuni ka adihan nu papah a sulitan, lilis nu papah masa babuybabuy mahida ni kalatan. (kamu nu Hulam:車前草為車前草科多年生草本,沒有莖,具數細長之鬚根,株高10-30公分,光滑或稍有毛,叢生,直立或展開,葉柄與葉片等長,長柄約5公分,葉具薄紙質,呈卵橢圓形,有5-7條明顯的葉脈,全緣或不規則的波狀淺齒。) lalud balangbangan kasi baluwan kala langlangdawan ku kulit, nai ku akaway, masilsil satu ku papah caay kay akaway, u tanayu’ han maka ala’ tu tusaay a bataan a kunfun, nu cacaya a lalangawan masasu acawaw. balu atu kakicuh masasuala’ tu akaway, mala sepat ku satabu. u balu han masa ti’ku ku wayway, nuayawan mala sepat ku nika pela’an, masa sangkaku, pasayda i putah kuni ka lulud. (kamu nu Hulam:夏秋季開花為淡綠色,無柄,排列於一不分枝的主軸上,長可達20公分,雌雄同株。花萼基部合生,萼片4枚。花冠管呈卵形,先端有4裂,三角形,向外反捲。) == bituka miudiih tu udip (車前草用藥禁忌) == sibalec hina timeltimel , mahicaay kiya ku udip, caay ka kapah ku buwa’ atu nai’ ku nicu’, piadihiy amukan. (kamu nu Hulam:凡內傷勞倦,陽氣下陷,腎虛精滑及內無濕熱者,慎服。) sakay sapayu hananay a bituka, ina bituka a lutukan han saka singangan han u sakay kahun, mahidasa sakay aisian nu sakakapah a sasapayuwan, yadah henay ku caaya katineng nu tademaw, ina bituka a lutukan han, idaw henay ku duma a lutukan sakay newsun a sasapayuwan u Ci-cie han. (kamu nu Hulam:其實在藥理方面,車前草最出名的就是治療痛風上,因為它利尿效果很好,但其實上很多人都不知道,除了車前草還有一種植物降尿酸效果更好,就是——菊苣。) == bituka miduma tu adada (車前草的副作用) == bituka sakay utiih kapah isaw, nika tada cu’de tu kanen, anu tada yadah kunikan mabanic ku tademaw, anu hina kan satu mila’cus tu atay atu buwa’. (kamu nu Hulam:車前草功效很好,但性寒,過量食用會引起腹瀉,長期大量使用對肝腎會有所傷害。) bituka hannanay a lutukan sakay isi’ a sasapayuwan, yadah kuni pinanum masumad ku tanceace atu diciw. sisa bituka a heci taneng sangasiban minanum, nika acaay pitenes aminanum, anu idaw ku adada nu buwa’, sibalec ,hina timeltimel sa, atu nai’ku nicu aca nu udip amihaymaw kita minanum. (kamu nu Hulam:車前草是一種利尿的中藥,喝多了很容易引起電解質異常和低鉀症狀。所以車前子可以喝,但是不能長期飲用,但凡有腎虛精滑、內傷勞倦、陽氣下陷等症狀,或者內無濕熱的人不宜服用。) bituka manamuh mapacilal kaisa i silidungay a maudip, sisa yadah i umaumahan ku langaw, ida i cinmum mililis tu dadan, bawbawbiyan, umaumahan idaw namin hina adih kita tu langaw nida. (kamu nu Hulam:而車前草性喜日照而不耐陰,故多生於空曠之處,金門中低海拔的路旁、庭園、野外荒地等都有它的蹤跡。) bituka hananay a lutukan yadah ku ngangan, tinaku: dantaw, niwyi, celuncay sa. (kamu nu Hulam:車前草有很多的別稱,例如:當道、牛遺、車輪菜等等。) idaw aca ku duma a ngangan, mala kunku namin, numi tudungay a ngangan plantago, nama kaydaay i latin nakamuwan planta, u naemekan sa. (kamu nu Hulam:而它的每一個別名,都有很傳神的說法。其屬名Plantago,則來自於拉丁語Planta,是足跡之意。) hina langaway a lutuk, mamin ku dadadadanan a langawan, pangangan han tu dantaw’, u De-kuo a tademaw pangangan sat u bituka han u aadihan i dadan sa. hina panganganan nutaw tu tandaw’. (kamu nu Hulam:車前草極易生長的特性,常長滿整個道路,故又被稱為「當道」,而德國人也稱車前草為「道路觀察」,也常被翻譯成「當道」。) yu mahida kelakela’ ku yadahay, hina adih kita tu tai’ nu katalan, alahican bituka a langaw han makayda i tai’ nu katalan a mulangaw, sisa pangangan han tu niw-yi. (kamu nu Hulam:古時候交通以獸力車居多,因此道路上常見牛隻的排泄物,而車前草常從其中萌芽生長,所以又被稱為「牛遺」。) dumasatu, mikilul tu hitay a malimadm, paceba’ satu amisalami’, mikilim tu ku misalami’ay tu bituka a sasa lamian alahican sananuman nida a pakan ku hitay nuheni, i sasa’sasa’an sa nu muli nu kela’kela’ amilangaw sisa pangangan han tu sasa’nu "muli a lami’" han.   (kamu nu Hulam:另外,隨著軍隊的移動,伙食也必須就地解決,而伙夫們常採其入菜或煎茶給同僚食用,因為於車輪下可被尋得,大夥兒則暱稱它為「車輪菜」。) == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |tulu a bataan a kun-fun |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 |v |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(瘡毒、腎炎、痛風、除溼痹 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Peucedanum japonicum Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Plantaginaceae(車前草科) |- |u Amilika a ngangan |Asiatic plantain; broadleaf plantain; greater plantain; large plantain; obako |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bituka, bitoka |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |saipuk lumah tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun taruru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |raan no aleleh |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p123 * 台灣原住民族藥物植物圖鑑(行政院院原住民族委員會) * 車前草八大功效有哪些?<nowiki>https://www.102like.com/p51757.asp</nowiki> * 車前草的功效和作用,聽聽醫師怎麼說!<nowiki>https://kknews.cc/zh-tw/health/vz4gqql.html</nowiki> * 車前草https://ari.kinmen.gov.tw/cp.aspx?n=F65302DA2DFF5E49 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] lyehbx5ettw74hfyf8187von87b8cwr nipaluma-biyang 0 9069 93378 87663 2020-09-09T01:15:21Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki ==biyang == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: chamaesyce thymifolia l. millsp. u sapamat a ngangan: euphorbiaceae u [[United states|Amilika]] a ngangan: red caustic reeper, thymeleaved spurge == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: x ; Tayan: x ; Sejek: x ; Paywan: x ; Taluku: x ; Yuwatan: babu tu ismud ; Rukay: x Cou: cuun mingane ; Kabalan: x ; Kanakanabu: x ; Laaluwa: x ; Saysia: x ; Puyuma: x Saw: x ; Tau: xx ; u sulit nu zuma a kamu === u sulit nu Hulam === 小飛揚 xiaofeiyang === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu'. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p31 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] fk26udch2jtobk42z7jclpgsz8k94mp nipaluma-bucacay,bocacay 0 9070 93379 87645 2020-09-09T01:15:46Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki ==bucacay, bocacay == === u siwkay nu nipaluma === i cakatakalaway atu i teban a takalaw nu [[bayu]]'. === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 |v |- |cupelak |澀 |v |- |aledah |辣 | |- |atekak |苦 |v |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |冷 |v |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |taluktuk |發炎 | |- |mapudasay |皮膚病 | |- |adada' |痛 |v |- |mabanic |腹瀉 | |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 | |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 |v |- |walak |中毒 | |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 |v |- |kaliwates  |小疔 |v |- |malebawa |跌打腫傷 |v |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |bulad adada' |經痛 | |- |cadi'ci |心痛 |v |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |solanum mammosum l. |- |u sapamat a ngangan |solanaceae |- |u Amilika a ngangan |nipple fruit |} == u zuma a cidekay a kamu == {| class="wikitable" |Sakizaya |撒奇萊雅 |bocacay,bucacay |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 | |- |Yuwatan |布農 |ima tanuduh tu viah |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 | |- |Rukay |魯凱 | |- |Cou |鄒 |cuun mumu kuruca |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 |vosa no kozang |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |- |Saysia |賽夏 | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 五指茄 wuchiqie === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |撒奇萊雅 |v |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 | |- |Yuwatan |布農 |v |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 | |- |Rukay |魯凱 | |- |Cou |鄒 |v |- |Saysia |賽夏 | |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 |v |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p46 [[kakuniza:nipaluma]] skkpp1yhpdm4ejjig0spnapcc8ua72e nipaluma-bucyacaw 0 9071 125028 125027 2021-10-07T08:10:35Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:佛甲草 20190418071931.jpg|縮圖|bucyacaw(佛甲草),kamu hu Hulam: 台灣佛甲草,石板菜,白豬母乳.]] == bucyacaw == bucyacaw (佛甲草),( kamu hu Hulam: 台灣佛甲草,石板菜,白豬母乳.) bucyacaw, siey-ming (學名): Sedum lineare, nu amilika a pangangan sa: Buddhanail, Linear Stonecrop, u cing-tieng (景天) a kaput (科), cing-tieng a su (景天屬) nipaluma, ya saayaway sapiduduc sapatungus nu bucyacaw sa namakayni i Dipun. cing-tieng su (景天屬) (u kamu nu Hulam sa:佛甲草,學名:Sedum lineare,英文名稱:Buddhanail、Linear Stonecrop,為景天科景天屬植物,本種的模式標本採自於日本。) bucyacaw su (佛甲草屬), nu Cung-ku-ta-lu (中國大陸) a pipanganganan cing-tieng su (景天屬) sa,  nu Dipun pipangangan sa, emang a mihcaan a lutuk a su (wuan-nien-caw-su, 萬年草屬), pulung han kina masasizumaay a su (屬), nu cing-tieng(景天)  a kaput namin, ina , ina cing-tieng su (景天屬) i sasa niza a cing-tieng ke (景天科)sa, izaw ku sepat a lasubu masasizumaay kasipalumaan a duma (u-cung, 物種). (u kamu nu Hulam sa:佛甲草屬,學名:Sedum,也稱景天屬(中國大陸)、萬年草屬(日本),其中包含了景天科下約400種物種。) == kalakalakan (分布) == mahiniay a u-cung(物種), milakalak ayza i Cung-ku(中國), Tay-wan(台灣), atu Di-pun(日本)a kakitidaan. i labu nu Cung-ku(中國) kalakalakan niza a kakitidaan sa,  i Kuwang-tung(廣東),  Kuwang-si(廣西), Hu-cieng(福建), Ying-nang(雲南), Kuey-cu(貴州), Se-cuwan(四川), Kang-su (甘肅), Aang-huy(安徽), He-nan(河南), Hu-nang(湖南), Hu-pey 湖北, Sang-si(陝西), Ciyang-si(江西), Ciyang-su(江蘇),Ce-ciyang(浙江), mahiniay nipaluma-bucyacaw a u-cung(物種), caay katalaw tu caledes atu manamuh tu sinanumay a kakitizaan, manamuh aca mauzip i sasasasaay  nu buyu'buyu'an, lutulutukan, i tepad, i diheb i babaetuan nu bubuhangan atu cu'cu'eday suemetay, izaw ku nu tademaw a nipahabay, palangawen i badahung nu luma' , sapasalung tu luma'. (u kamu nu Hulam sa:本種現分布於中國、台灣及日本等地,中國國內分布於廣東、廣西、福建、雲南、貴州、四川、甘肅、安徽、河南、湖南、湖北、陝西、江西、江蘇、浙江等省區,本種耐旱及同時喜水,喜生於低山的山坡、草坡、山谷岩石縫及山野等陰濕處,亦人工栽培作綠化屋頂之用。) == pihpih nu balu (花瓣) == mahiniay mulakalakay i nuamisan a pangkiw (pey-panag-ciw, 北半球) a u-cung (物種), pakayadahayay sa, u sinanumay atu siheciheciay a papah namin kuheni, azihen ku kauzipan mulangaway nu wayway nuheni, izaw ku cacay tu tusa a mihcaan ku kauzip, alahicaan izaw ku mulalad tatacuwa mulangaw a wayway, izaw ku malaapuyu'ay a kilang. mahiniay a nipaluma-bucyacaw, hinaazih ku limaay ku pihpih nu balu, izaw aca ku sepatay atu enemay ku pihpih nu baluay, nika caay kahacica ku mahiniay, zuma sa, izaw ku micidekay a pihpih nu balu, wyza nu tatamaay nilangawan a balu pikiyadahan ku balu tu nu zumaay, sacunuscunus han ku sausit nu pihpih nu balu nu tatamaay. (u kamu nu Hulam sa:這些分布於北半球的物種大多有著富含水分的多肉葉片,型態則從一年生、蔓生到灌木不等。通常花有五瓣,少數為四瓣或六瓣,雄蕊的數目一般為花瓣數的一倍。) == siteked nu wayway (形態特徵) == bucyacaw sananay,  u cacay tu tusa a mihcaan ku kauzip niza, azihen ku  hekalay masitekeay nu wayway niza sa, siheciayheciay a papah,  lutukay nipaluma kuheni, mamin ku udiudipan nayay ku banuh lalamenung sa, u talakaw nu langaw makaala cacay a  bataan ktukuh tusa a bataan a kung-hung (公分). (u kamu nu Hulam sa:佛甲草是一種多年生肉質草本植物,全株無毛光滑,植株高約10-20公分。) wuya angang sa, alahicaan patelek mutideng alahicaan malikalik, matawiing maingil mabi',  siheciayheciay a papah, ahemi' matingangil, i batac nu puu'  idaw ku masaditay a lamit, malatutusa malaliyas ku i pabaway a ciid, u talakaw niza sa pitu katukuh cacay a batan a kung-hung (公分). cacay kiya i tebanay a balu apuyu' adekak, u batac nu balu ya tanayu' sa cacay katukuh cacay tu luma a Kung-li(公釐). (u kamu nu Hulam sa:莖,直立或傾臥,肉質,纖細柔弱,基部節上長有纖維狀不定根,上部分枝;共有2分枝,高約7-10公分,常僅中央一枚花朵具短梗,花梗長約1-1.5公釐。) == sasapaiyuen (醫藥用途) == u sasapa[[iyu]]en nu mahiniay a u-cung(物種), anu sasapaiyuen papaacakan ku angang nu lamit atu papah niza malasapaiyu', nu kampuyaku a ngangan sa, bucyacaw han. daemed ku sanek, abelaw, cueded, mukapah tu balucu', bala', atay, miasik tu caledes , palaliw tu duku, anu maizang kapah pasatezep tu izang. (u kamu nu Hulam sa:本種以乾燥根莖及葉入藥,中藥名為佛甲草。味甘、淡,性寒,歸心、肺、肝、脾經具清熱解毒、利濕及止血等功效。) ina bucyacaw sa mingaay tu mahiniay a adada' tinaku: adada' ku takulaw malebawaw, malebawa sumanah adada'  ku mata, malaliya mapiyas, sitakuliway ku udip, tadayadah ku izang yu mabulad, sipuces, maluwak, maduku, mahida u silamalay ku tatelecan akuti', kalatan nu sidukuay a bau' , maduka ku hekal maizang, mabeluh nu akuti'ay, pipi' sa ku sadipa a imelang, u bituka hina ceded, mapiyasay a tademaw hatiza. (u kamu nu Hulam sa:主治咽喉腫痛、熱毒癰腫、目赤腫痛、濕熱瀉痢、黃疸、崩漏、疔瘡、丹毒、纏腰火丹、毒蛇咬傷、外傷出血、燙傷、扁平疣等症狀,脾胃虛寒、瀉泄者 。) == sapasalung tu luma' (護坡草) == ina bucyacaw hananay, u sakapahay sapitahab tu lala' a nipaluma, kalamkam i lala'lala'an mauip mulangaw tu, kapah ku nicelak a mulalad, ya lamit masasuala masasutaad atu lala', anu maudad, mabalad, milalangay mitena' tu kalawpes kapelad nu lala', misanga' tu taling, tahepuan tu lutuk ku taling, u sakapahay sapasalung tu luma' a nipaluma. (u kamu nu Hulam sa:佛甲草是優良的地被植物,它不僅生長快,擴展能力強,而且根系縱橫交錯,與土壤緊密結合,能防止表土被雨水沖刷,適宜用作護坡草。) == pahabay tu bucyacaw idaw ku kasinanutan (養殖佛甲草的注意事項) == hicaen mibulesak ku sapadamek: pakaydaan i masasizumaay a lala' caay kalecad ku sapadamek, i pilangawan nu bucyacaw a puu', sakasinanutan a kawaw sa, cacay a bulad kinacacay padamek tu mahizaay ya nisakapahan mangaayay a tayi' , kinacacay sa 15kg/667m2 ku nipadamek hatiza. (u kamu nu Hulam sa:施撒肥料:根據不同質地的土壤進行施肥,在佛甲草的生長季節,最好每月澆1次腐熟的糞肥,每次15kg/667m2。) === sapibuwah a kawaw (繁殖要點) === sapibuwah a kawaw, tuceken tulu a sapibuwah: anu mibulesak a paluma tu, sakapahay a demiad sa, i udaudadan atu suemetay a demiad misakakawaw, i enalenalan a lala', u bagabangay a lala'. ninikalihan tu a lala', u mahiniay ku sakapahay mipaluma tu bucyacaw. anu tadatabaki ku laad nu taling utiih maluk sataneng han ku kapahay. (u kamu nu Hulam sa:繁殖要點:主要有三種繁殖方法,如下: 撒種主要適合於雨季或陰天進行,要求地勢平坦,土壤疏鬆,已耕耙的溼潤地塊,做畦不宜過大,過大操作不便。) miala tu kapahay nilangawen a papah, sayitan miputun tulu tu sepat a kung-hung (公分), palecad han ku nibulesak i nisatalingan, nipaluma tu laad cacay a kung-hung (公分) ku lalad kapah tu. (u kamu nu Hulam sa:將生長旺盛的莖葉剪成3~4cm,均勻的撒種在整好的畦內,撒種的莖葉間距大概1cm左右,) mamin sa labungen tu lala' a mutahab, adidien ku maadihay, kiya pananum lalemeden tu ku lala' , pakalalipayan silamit tu, mitadas tu a misakakawaw. (u kamu nu Hulam sa:用細土覆蓋於似露非露程度後,進行噴灌,保持土壤溼潤,約一週左右即生根,即可進入日常管理中。) === nipahecek hananay a mubuwah (扦插繁殖) === sakapahay pahecek a paluma tu bucyacaw, i lalud atu balangbangan  ina tusaay a puu' , i masadiay tu a lala' , i nibangbangan tu a lala', malalemeday, nikuwapi tu masaatiladay, misataling, u laad cacay a batan ktukuh sabaw lima a daditekan kapah tu. (u kamu nu Hulam sa:扦插適合於夏、秋兩季進行,在地勢平坦、疏鬆、溼潤的已耕耙地塊中,做畦劃溝,溝距10~15cm均可。) u kapahay a nilangaw sayi'ten cacay a bataan a batac nu kung-hung (公分)ku piputun, pahecek han tu i nisatalingan , tulu katukuh sepat a kung-hung (公分) ku nilabungen tu lala'. (u kamu nu Hulam sa:把生長旺盛的莖葉剪成10cm左右小段,扦插於溝內並填埋土,大約埋土3~4cm。) masadi tu ku lala' sa satabaki han ku nanum a micebus mulalemed, nicebusan tu nanum a matataneng han, tulu a demiad kinacacay, kinatusa tu kinatulu a pananum taneng tu, miadih tu tawyaay a demiad kiya pananum. (u kamu nu Hulam sa:把地整平後大水漫灌,灌水一定要足。每隔3天1次,2~3次即可(據氣溫和地溫而定)。) === niputunan a pacelak (分株繁殖) === u [[sadingsing]] laludan putunan ku angang nu papah palaenem tu pitu a kung-hung (公分) katanayu', palecad han ku batac, bulesak han i nitataken a lala', ka u kalut ku sapitatak tu lala', haymaw han mukutkut, habunen ku nipacelak i lala', tu kinatusaen a pananum kiya suemet tu ku lala', anu makaala tu cacay a lipayan silamit tuway.anu sicilekay a hicaen, ayda nipiadihan henay caay henay pakatepa idaw ku cilekaycilekay. (u kamu nu Hulam sa:春夏季將莖葉切成6~7cm長的小段,撒在已耕靶整平的地面上,用三齒靶在土壤表面輕輕鋤,使莖節呈半掩埋狀態植入土壤,然後噴兩遍水,保持土壤溼潤,約一週左右即生根。病蟲防治:據目前觀察也沒有發現任何的害蟲。)[[tangan:Sedum_formosanum.jpg|thumb|bucyacaw(佛甲草), kamu hu Hulam: 台灣佛甲草,石板菜,白豬母乳. ]] === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin Taywan i bayubayu'an sibaetuay |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |10-15cm |- |papah tanaya' |葉長 |10-15cm |- |papah ahebal |葉寬 |7-12cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 4-6 a bulad, takuliway ku balu. |- |heci |果實 |0.4cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(降血糖,治糖尿病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |sedum formosanum N. E. Br. |- |u sapamat a ngangan |crassulaceae |- |u Amilika a ngangan |stringy stonecrop herb |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bucyacaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hucia tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |nganun |v |- |Rukay | | |- |Cou |'apirang ngukau |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p78 * 台灣佛甲草 Sedum formosanum N. E. Brown, 1885. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/佛甲草</nowiki> * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/景天屬</nowiki> * 花卉百科園:<nowiki>https://www.hhbky.com/duorou/keshu/117223.html</nowiki> *nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] houzulnhcl6nnaa41vcanolfz57se52 nipaluma-bukacaw, bokacaw 0 9072 93380 87646 2020-09-09T01:16:03Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == bukacaw, bokacaw == 玉山佛甲草 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 |v |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(滋養皮膚、咽喉潰爛、 慢性支氣管、昆蟲叮咬) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Sedum morrisonense Hayata |- |u sapamat a ngangan |Crassulaceae |- |u Amilika a ngangan |Morrisor Stonecrop |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bukacaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |suzuksinka-an madiav puah tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun tamtasai |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p87 [[kakuniza:nipaluma]] dqoqepos0upmxokj17acw3cttf3c4rh nipaluma-bunacucu, bonacoco 0 9073 93381 87664 2020-09-09T01:16:18Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki bunacucu, bonacoco 刺芫荽 (俗名:莞荽、胡荽、香菜、香荽、延荽) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 |v |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(腹脹) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Eryngium foetidum L. |- |u sapamat a ngangan |Umbelliferae(繖形花科) |- |u Amilika a ngangan |Eryniyum |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bunacucu, bonacoco |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |azaz duli pa-nunutu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p129 [[kakuniza:nipaluma]] b2r4p5yxomz2onylw17yb1as0rdyx6y nipaluma-bungwi, bongwi 0 9074 93382 87654 2020-09-09T01:16:41Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == bungwi, bongwi == [[:zh:井栏边草|鳳尾草]] (俗名:井欄茜、井邊草、井口邊草、井茜、井闌草、井闌邊草、小鳳尾草、劍葉鳳尾草、小金星鳳尾草、鳳凰草、小鳳尾草、小葉鳳尾草、鐵腳雞、山雞尾、石長生、旋雞頭、野雞尾、烏腳雞、線雞尾、雙鳳尾、金雞尾、背陰草、蜈蚣蕨、鳳尾藤、五葉靈芝) === kagak kakuniza(科學分類) === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):蕨類植物門 Pteridophyta upiz(綱):真蕨綱 Polypodiopsida mata(目):水龍骨目 Polypodiales sapamat(科):鳳尾蕨科 Pteridaceae mikitinay(屬):鳳尾蕨屬 Pteris hicahicaay(種):井欄邊草 P. multifida === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |isasa' 800m |- |mauzip subal |生長區域 |maydih i malalemeday a lala' |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |30-70cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(淋巴結核、傷風、痢疾、淋病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Pteris multifida Poir. |- |u sapamat a ngangan |Pteridaceae(鳳尾蕨科) |- |u Amilika a ngangan |Pteridis multifidae Herba |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bungwi, bongwi |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |takihutun tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |wredasa |v |- |Cou |icici tariri |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |ipos no manok |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p259 鳳尾草 Feng Wei Cao 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00324 鳳尾草] 李經緯等主編.中醫大詞典——2版[M].北京:人民衛生出版社,2004:359. [[kakuniza:nipaluma]] 3u3pzhf4hy2sfyczrkldhgyebx3srn1 nipaluma-busugi 0 9075 124902 124901 2021-10-05T03:36:50Z 龍眼村長 1604 /* Hang-kuoay a balu nu kanatal (韓國國花) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Hibiscus August 2010-2.jpg|縮圖|busugi]] == busugi == === u siwkay nu nipaluma === busugi u mitesekay a nipangangan (學名): Hibiscus syriacus, u cin-kuy a kaput (錦葵科), nipaluma-busugi sibaluay a nipaluma. saayaway a lalangauan sa i Cung-ku cung-nan(中國中南), Cung-ku tung-nan(中國東南)a kakitizaan. nudikudasa patayda han tu i Ya-cu(亞洲) atu zumaay nu Ya-cu(亞洲) cuwacuwa a kakitizaan, sayadahay sa ku ni palumaan. tu namakay Si-li-ya papalumaan a balubaluan(敘利亞花園) a nisulutan, i tiza i Hang-ku(韓國) a kanatal, pangangan han u-ciung-ha(無窮花) han; 무궁화 mugunghwa. ina U-ciung ha(無窮花/무궁화/mugunghwa), mala Hang-ku(韓國) a kanatal a balu, tahekal i hata nu kanatal a kulit atu i dadiw nu kanatal nuheni. (u kamu nu Hulam sa:後引至亞洲大部份地區在內的他處,廣爲種植。因收集自敘利亞花園,在韓國又稱無窮花(韓語:무궁화/無窮花 mugunghwa),作為國花出現於國徽、國歌。) == siteked nu wayway (特徵) == busugi sa, u cayay katalaw tu sienaw mapeluay ku papah a [[kilang]]. u kilang nida patelek sa, mahida u papadengan tu balu nu langdaway, talakaw tusa tu sepat kung-ce(公尺), idaw ku tabakiay a lapa nu wayway a balu, nu tama a balu ya salengacay takuliyaway masadicem niza masateked ku tahekal. u balu hina nu bahun a kulit, nika sumama izaw aca ku mahizaay macapiay tu kiyukiyuay lalabuay bahunbahuay a kulit, macelahay a bahunbahuay a kulit, salengacay a kulit. (u kamu nu Hulam sa:木槿是耐寒落葉灌木。樹木直立,呈花瓶狀,高2-4公尺,有大喇叭形花,雄蕊呈白色而黃色尖端突出。花通常呈粉色,也可呈近乎紫色的深粉、淺粉、白色。) masacacayay a balu apuyu’ ku nikaudip, cacay a demiad adada ku nikasibalu, nika ya apuyu’ay a kilang kapah mulangaw tu yadahay mangaduy a angang, sisa i tanayu’ay a lalud yadah tu ku kasibalu. busugi hananay amica ku kauning nu hekal, talakaw ku undu, suemet, nayiay ku damek a lala, makedal, imahiniay a kauzipan icelang ku busugi. busugi i hekal kapahay a lisimeten mauzip i cucuwa, akay mala mihaymaw sananay a palulaecus tu cacanan a mucelakay. (u kamu nu Hulam sa:單朵花壽命短,僅開一天,但灌木能新生長出許多芽,從而在漫長的夏季花期內大量開花。木槿對空氣污染、高溫、潮溼、貧瘠、乾旱的耐受性很強。木槿在許多郊區很好地歸化,甚至可能視爲輕度入侵物種。) == nilangaw (生長) == [[tangan:20200705122409 ed1.jpg|縮圖|u balu ni busugi]] u ciid makudi’malaabuabuan salengac, malusalengacay a kulit mahida u ngipen ku kaku, idaw ku masapuecu’ay nu papah maadih ku nikaydaan atu adidiay a angangan. lumaay a bulad kiya sipapah, imahida sa sumilaway ku kulit atu macelahay nu takiliyaway tu sumilaway a kulit, masasuala mucelak, nu tiekukay atu tiekukay masa dumaay a kaku, tulu ku ihekalay nu cengat, ulilis mahida nisalusalusan. (u kamu nu Hulam sa:枝細而灰白,呈白色小齒狀,有凸起的葉疤痕和小芽。五月才長葉,通常呈綠色或淡黃綠色,互生,卵形或卵狀菱形,三淺裂,邊緣呈粗糙鋸齒狀。) == balu (花) == busugi lima ku pihpih nu balu, u patelek sa pitu tin lima kung-hun(公分), izaw ku masasizumaay a kulit, u salengacay, sumanah, kiyuay, macelahay nu kiyukiyuay, langdaway kiyuay atu landaway, atu idaw ku tusa malamlamay ku kulit nu balu, paynien i masasizumaay a sapalum izaw ku caay kalecad a kulit nu balu. namakayni i limaay a pihpih nu balu mucelak tahekalay sa u tayna a matabuay, nu tatama a matabuay miliwliw tu hekal nu tatayna a matabuay. (u kamu nu Hulam sa:木槿有五瓣花(直徑可至7.5公分),而呈白、紅、紫、淡紫、藍紫或藍色的純色,或有不同色喉的雙色花,因品種而異。從這五個花瓣基部伸出的是雌蕊,雄蕊環繞在雌蕊外圍。) paynien simahinay micidekay a wayway sa, izaw ku masumaday caayay kalecad a kaku nu busugi. busugi hina i pituay a bulad ktukuh siwaay a bulad tu labilabian matulin mabuhat ku balu. maduhem satu, wuya dawmi’ay a akawaw, madawiy nu lalud a puu’ nu balu baeket sa tu, kiyu malikaku malatusa misitsit i lala. (u kamu nu Hulam sa:這些基本特徵使木槿及許多變種有與眾不同的形式。木槿通常七至九月每晚連續開花。成熟後,柔軟的莖在大量夏季花朵的負載下變重,並彎曲到地面的一半) == heci, sapaluma (果實、種子) == heci sapaluma yadahay nu katuuday ayda caay kalecad ku sapaluma caay ka siheci. u siheciay u heci nida kalasumilaway a kulit atu makulahay a kulit, u limaay ku pihpih nikacengat nu satabu tu heci, idaw ku balakiay tu a sapaluma u heci nida liwanen i kilang a palasul tu kasienawan. u heci napahanhan mamin tu sa, u madayumay a mulangaw a sapaluma sa lakalak han nuda mubulesak i liwliw nu cacelakan nu angangan a tapiingan, kilul sa tu demiad alaw masaupu mala mapulungay. (u kamu nu Hulam sa:果實、種子大多數現代品種不結果。結果者果實呈綠或棕色,為五瓣裂開的蒴果,某些較老的品種果實會宿存在樹上過冬。果實在休眠期結束後,會將易於發芽的種子散布在親本植物的基部附近,隨時間形成群落。) == paluma (種植) == kanahatu i balangbangan kapah tu miadih tu busugi, nika anu laetus kuni pisait mulutuc aca atekak tu laecus tu adihan, nika u hayyaliw aadihan a kilang, yadah ku caayay kalecad masasizaumaay nu sapaluma. u balakiyay tu a sapaluma caay tu katalaw tu laetusay a kakitidaan, tinaku anu cueded, sisuleda, makedal, laetus ku hekal nu bali maanabuh. nika anu itiza i susuday alihaway a demiad, i idaw ku kakilisungan, i susuday a lala’ tu kapah ku sapalaliw tu nanum, i mabeculay nu cilal, i mahiniay kakapah a kakitizaan ku kauzipan paluma tu busugi sa a kapah ku kasiheci kasibalu niza. (u kamu nu Hulam sa:儘管秋天也可以觀賞,修剪不當會生硬難看,但仍然是流行的觀賞灌木,有很多品種。成年植株可以耐多種不良條件,包括霜凍、乾旱、城市污染等。但溫暖、有遮蔽、土壤呈中性而排水良好、陽光充足的環境結果最好。) == pabuwah (繁殖) == busugi madayun a mubuwah. anu u sapaluma ku sapibuwah sa, u laylay nu langaw sa masumad, u nipalumaan atu angangan caay tu kalecad atu saayaw a nilangawan. kapah saputuputuan han ku ciid epingen, atu pahecek han hidaen muliyaliyaw mahiza tu nu sasayaway ku nipaluma. (u kamu nu Hulam sa:木槿很容易繁殖。使用種子繁殖時,後代會產生變異,植株和親本的形狀會有所不同。亦可以使用壓條、扦插等方式來複製原始植株。) == mikalatay nu cilekay atu imelang (病蟲害) == babalakiay tu a busugi a kilang, akay i sadikuday idaw ku mahizaay mabadi’masukut ku papahay a imelang. busugi makayni tiyamtiyam nu papah, mabadiay a imelang, siengid atu mamuni’a imelang mapacekil. alahican tayniyan nu Dipuen a kimku, sibahunay a cilekay engid a cilekay, anu caay pueti misausi, ya Dipuen a kimku mangaleb ku pipalulaetus tu papah nu kilang. (u kamu nu Hulam sa:木槿老灌木可能患最終致命的樹幹萎縮病。木槿對葉斑、枯萎病、鏽病和潰瘍病較敏感。有時會招日本金龜子、粉蝨、蚜蟲。若無控制,日本金龜子會嚴重破壞樹葉。) == lalangwan atu likisi (歷史文化) == busugi nanutawya tu sumamad sipisanga’ tu aadihan a kilang, ya papah kapah malauciya, ya balu kapa kanen, yu i sabaw enem a siki, micumutu i U-ciw(歐洲) a papalumaan a balubaluan a paluma, nika katukuh i 1629 a mihcaan, ci Yey-han-pacinsen(約翰·帕金森), nipidadateng nida, u busugi sakaydihan sakanawlan, kiyu pisaicelang i a musikul mudiput, musakamu aca i kasienawan anu caay tahab i kanca caay ka udip saan, u hekal malecad tu sa, anu maydih a pakaudip, padengen i labu nu luma’ i tabakiyay a siwiy , tabakiay a naecun, atu masa alihaway a kakitidaan. (u kamu nu Hulam sa:木槿自古即用作花園灌木,葉可入茶,花可食。早在16世紀,就引入歐洲花園種植,不過直至1629年,約翰·帕金森都認爲木槿嬌嫩,大力保護認爲「冬天不蓋住不能倖存,園外亦然,欲其倖存,需置於室內大鍋、大盆,或是溫暖的地窖」) == Hang-kuoay a balu nu kanatal (韓國國花) == u busugi a balu i Hang-ku(韓國)a kanatal, u duma a ngangan U-ciung ha(無窮花/무궁화 mugunghwa), mala balu nu kanatal tahekal i hata nu hani, yu mudadiw tunu kanatal caay piawit musakamu. busugi a balu sakay Hang-ku(韓國) a kanatal, sakay cacana a hata, u Hang-ku(韓國)a tademaw pala nu Hang-ku(韓國) nu binacadan atu lalangawan sapalaylay sasatungusan. [[tangan:Rose_of_Sharon_or_Althea_--_Hibiscus_syriacus.jpg|thumb|Rose of Sharon or Althea -- Hibiscus syriacus]]busugi, bosogi, u bangcalay a balu, caay katakalaw ku kilang, sawsawni maazih i niyazu'. manamuh mipecu' tu balu' ku tatayna a wawa, pahecekan i bukes kuheni. u balu sa, si semilaway sangelacay. yadah ku ngangan nu Hulam. papasapayu' tu i niyazu'. (u kamu nu Hulam sa:木槿花在韓國又稱無窮花,作為國花出現在國徽上,國歌中也有提及。木槿花用於韓國各種徽章,韓國人普遍視之爲韓民族與文化的傳統象徵。) {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |5m |- |papah tanaya' |葉長 |5-8cm |- |papah ahebal |葉寬 |3-6cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |semilaway, sumanahay, sangelacay |- |heci |果實 |18cm |- |paenu |種子 |lumeniay, sibanuh |} === u sanek nu nipaluma === [[tangan:Hibiscus_August_2010-2.jpg|thumb|Hibiscus August 2010-2]] {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘,甜 |v |- |aledah |辣,辛 | |- |atekak |苦 | |- |cupelak |澀 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |寒 |v |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |(生)津 | |- |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |- |cuedet |(減)寒冷 | |- |patezep tu izang |(消)出血 | |- |paisi' |(利)排尿 | |- |taluktuk |(減)發炎 | |- |sulalis |(退)發燒 | |- |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |- |mapudasay |(減)皮膚病 | |- |atay taluktuk |(減)肝炎 | |- |adada' |(減)痛 | |- |sicedam isi |(減)糖尿病 | |- |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |(消)濃痰 | |- |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |(消)腹瀉 |v |- |muta' |(調)嘔吐 | |- |masikata' |(調)便秘 | |- |adada' tangah |(減)頭痛 |v |- |malihen |(怯)咳嗽 |v |- |makamaw |(減)感冒 | |- |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |- |walak |(解)中毒 |v |- |maduka' |(消)破皮傷 | |- |puces |(消)膿包、大疔 | |- |kaliwates  |(消)小疔 | |- |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |akuti' |(消)燙傷 | |- |tunatun |(消)瘀血 | |- |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |kebing |(消)麻疹 | |- |sizaz |(消)濕疹 | |- |butus |(消)水腫 | |- |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |bulad adada' |(消)經痛 | |- |cadi'ci |(減)心痛 | |- |pasicucu |(增)乳汁 | |- |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |hibiscus syriacus l. |- |u sapamat a ngangan |malvaceae |- |u Amilika a ngangan |shrub althaea, rose of sharon |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |busugi,bosogi |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |busugii |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |pusuki |v |- |Rukay |languavange |v |- |Cou |surasu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''[[:zh:木槿|木槿]]'''(學名:''Hibiscus syriacus''),是一種很常見的庭園灌木花種;屬於錦葵目錦葵科植物,原生地很可能在亞洲。木槿是韓國的國花,又名'''無窮花'''。 '''''[[wikipedia:Hibiscus_syriacus|Hibiscus syriacus]]''''' is a species of flowering plant in the family Malvaceae, native to India and much of Asia (though not, as Linnaeus thought, Syria, as evidenced by the name he gave it). Common names include '''rose of Sharon''' (especially in North America), '''Syrian ketmia''' or '''rose mallow''' (United Kingdom), '''St Joseph's rod''' (Italy) and Rosa de Sharon (Brazil). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p56 * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/木槿</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] oso6w4mo3l6ams19jgsvamjf21lee4a nipaluma-buyuay budu, boyoay bodo 0 9076 93383 87652 2020-09-09T01:17:19Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == buyuay budu, boyoay bodo == 漢氏山葡萄 (俗名:冷飯藤、見毒消、粉藤、蛇葡萄、小葉葡萄) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 |v |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(腎炎、肝炎、眼疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ampelopsis brevipedunculata(Planch.) Rehder var. hancei |- |u sapamat a ngangan |Vitaceae(葡萄科) |- |u Amilika a ngangan |Taiwan wild grape |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |buyuay budu, boyoay bodo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |takiludun tu buzu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |rituna |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kamanraratne |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p250 [[kakuniza:nipaluma]] jmcezqbi3ktc9fnncjq88i7xh6nttv5 nipaluma-cadam 0 9077 93385 93384 2020-09-09T01:28:04Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki cadam 雙面刺 (俗名:崖椒、兩面針、花椒、黃根、鳥不宿、鳥踏刺、上山虎、崖根、黌殼刺、碌碡藤)<sub>,</sub>常在闊葉林下可見蹤跡sawsawni maazih i bahelay-papah kilangkilangan. [[tangan:Zanthoxylum_nitidum.jpg|thumb|Zanthoxylum nitidum]] == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |isasa' nu 800m,dihkuay a kakitizaan. |- |mauzip subal |生長區域 |China, Hongkong, Taywan, Indu,Malaysiya |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |maka 5m |- |papah tanaya' |葉長 |7-15cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(支氣管炎、腸絞痛、十二指腸、胃潰瘍) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Zanthoxylum nitidum(Rocb.) DC. |- |u sapamat a ngangan |Rutaceae(芸香科) |- |u Amilika a ngangan |Glittering Prickly-ash |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cadam |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |zyabansaru |v |- |Yuwatan |lisav duli |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |capai nipokinti |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''''Zanthoxylum nitidum''''' is a species of flowering plant in the citrus family. Common names include '''shiny-leaf prickly-ash'''. In Assamese it is known as '''''tez-mui''''' and '''''tejamool'''''. It is also called '''''liang mian zhen'''''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p286 (中文)雙面刺 Zanthoxylum nitidum (Roxb.) DC.. 金門國家公園保育知識平台. [July 4, 2017]. (中文)雙面刺. 基隆生物多樣性資料庫. [July 4, 2017]. (中文)雙面刺Zanthoxylum nitidum (Roxb.) DC. 芸香科(Rutaceae). 台灣原生植物保育協會. [July 4, 2017]. (中文)雙面刺. 台北植物園. [July 4, 2017]. (中文)濕地植物 - 灌木及草本植物 兩面針. 香港濕地公園. [July 4, 2017]. (中文)Zanthoxylum nitidum (Roxb.) DC. 兩面針. 香港中文大學胡秀英植物標本館. [July 4, 2017]. [[kakuniza:nipaluma]] oj2lcyxczp0vunhcflbznipcfaahovh nipaluma-calahcah 0 9078 127051 127050 2021-12-05T02:09:34Z LamiHung 28 /* masadumaay a ngangan (各種名稱) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Salvia plebeia (5633857917).jpg|縮圖|calahcah‎ (荔枝草)]]calahcah (kamu nu Hulam: 荔枝草) == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Salvia plebeia R. Brown 【mitesekay a ngangan】 Salvia plebeia R. Brown 【科名】 唇形科 (Labiatae) 【sapamataan a ngangan】Labiatae 【屬名】 蒿屬 【mikeliday tu ngangan】 mikeliday tu hau 【俗名】 七層塔、雪見草、土荊芥、賴斷頭草、小本七層塔、織理仔草、蝦蟆草、節毛鼠尾草、薺薴蛤蟆草、雪裡青、癩子草、癩團草、癩疙寶草、蛤蟆草、豬婆草 【tada ngangan】ci-ceng-ta, sei-cian-saw, tu-cing-cieh, lay-duan-tou-saw, siaw-been-ci-ceng-ta, ci-li-ay-saw, sia-ma-saw, cie-mao-su-wei-saw, ci-ning-ha-ma-saw, suey-li-cing, lay-zi-saw, lay-tuan-saw, lay-ge-boa-saw, ha-ma-saw, cu-po-saw   【英名】Salvia plebeian 【In-guay a ngangan】Salvia plebeian 【族語】 布農 Ismud Linkin、撒奇萊雅 calahcah、鄒 Cuun Karingking 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Ismud Linkin、Sakidaya (撒奇萊雅) calahcah、Co (鄒) Cuun Karingking 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co ==== kaliwasak nu langaw maudip (分佈環境) ==== i tida i Cian-su, Ce-cian, an-fa. mahamin ku niyaniyaduan asilangaw tu calahcah. manamuh i sasa nu buyu, dadanan, talutaludan, lilis nu sawac.  (kamu nu Hulam: 主於江蘇、浙江、安徽。幾乎分布於全國各地。生於山坡、路邊、荒地、河邊。) calahcah han ahebal ku nika laklak amu langaw, manamuh mulangaw i dihekuay a niyaduan, madayum a buwahen, itini i Taywan hina adih kita tu langaw, ayda hantu u tademawtu ku palumaay. i lalud, balangbngan amacebal ku balu, masa tipus ku hecisa tanengtu siwkacuan, a pawalien henay miacak atu mantaay taneng tu a sangasiben minanum. (kamu nu Hulam:荔枝草分佈極廣,喜歡生長於溫暖地區,繁殖容易,在台灣四處都可發現,現在都普遍於人工栽植。採制 夏、秋季花開、穗綠時採收,晒乾或鮮用。) == sasapa[[iyu]]an (藥效) == calahcah u sanek nida kala alealedahan sapi', mibasaw tu udipay nu akuti', milawpes tu lebawa, mipuu'd tu idang, mipadang patahekal tu isi', angangan nu sapayuan han u atay, malebawa ku takulaw, butus, siidang ku tai' a imelangan. haykikaku muta'tu idang, utiih nu takulaw, malebawa ku bili, malebawa ku buwa', tadayadah tu ku idang, miwada' tu nika saalidad nu libawa, sakayhekal han u puces, mamenahan, cucu', aisian nu tatayna'. (kamu nu Hulam: 荔枝草味辛性涼,具有解熱、消腫、止血與幫助排尿等療效,主要治療於肝病、喉嚨腫痛、治水腫、便血等疾病。肺結核咯血,支氣管炎,腹水腫脹,腎炎水腫,崩漏,血小板減少性紫癜;外用治癰腫,痔瘡腫痛,乳腺炎,陰道炎。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == Calahcah a lutukan han u sisemaay nu waywayan a langwan nu cacaya a mihcaan atu tusa a mihcaan nu lutukan a langawan, amelik mulangaw, makaalatu tusa a bataan – pitu a bataan a kong-hen ku talakaw, idaw ku [[banuh]]. (kamu nu Hulam: 荔枝草為唇形花科的一年生或二年生草本,生長非常迅速,約20-70公分高,且具有毛。) Papah nu akaway mamulmul atu sadicem sananay ku wayway, nuayawan masadicem, papah nu lilis han sinangipenan, papah si akaway, masasuala ku papah i akaway, u satanayusa kunika mulmulan atu masadicem ku wayway, tanayuhan makaala tu tulu – pitu a kong-hen, ahebal han makaala tu sepat a kong-hen, macebalay nu baluhan u mapulungay kuni ka cebal, itungduh, mata tuntunduh kunika sa dipusan ku wayway . (kamu nu Hulam: 葉基圓或楔形、先端尖、葉緣為齒緣;葉具柄,且對生,為長卵或披針形,長約3-7公分,寬約4公分;花序為總狀花序,頂生,由層層集成穗狀形成。) balu nu kakicuh uhekal mahida u tuki, balu nu adiping han kala kiyukiyuan ku kulit, nuayawan nu sasemaan tusa kuni ka pelaan, sasa nu sasemaan han tulu kuni ka pelaan. tamaan nu balu tusa ku ngisngis, satanayu'sa mutahekal i adiping. (kamu nu Hulam: 花萼外觀似鐘,花冠呈紫色、先端有上唇2裂,下唇3裂。發育雄蕊有2枚,且伸出花冠外。) kasi baluan han i cacay a bulad katukuh i limaay a buladan, unu cacaya a mihcaan kina tusa amulangaw. Calahcah a heci han aadidi, atekak ku pa'nu, macacuis kunika mulmul nu heci, kulit han u hese'. ka cebalan nu balu han i sepatay –limaay a buladen, kasi hecian han i enem~pitu a buladan. (kamu nu Hulam: 開花期在1-5月,大多為一年生長2次。荔枝草果實非常小,為堅果,倒卵圓形,顏色為褐色。花期4-5月,果期6~7月。) === wayway nu langaw (植物形態) === nu tusaay a mihcaan nu lutukan a lalangawan, talakaw han makaalatu sabaw tu lima ~ siwa a bataan a congfen. akaway masa sikaku, yadah ku ciit, nikudan han adidi ku damsaya a banuh. (kamu nu Hulam: 二年生草本,高15~90cm。莖方形,多分枝,被倒向疏柔毛。) lamit tahekal sa sipapahtu madadecdec, idaw ku akaway, papah han satanayusa mamulmul atu sadicem sananay ku wayway, lilis nu papah idaw ku mamulmulay nangipenan, nu ayaw nu papah idaw kuni katatepikan, papah han idaw ku tatucekan a kulitan, tusa nika babelih idaw ku banuh, akaway sipapah sa masasuayaw ku papah. (kamu nu Hulam: 根出葉叢生,有柄,葉片長圓形或披針形,邊緣有圓齒,葉面皺摺,面豐有腺點,兩面有毛;莖生葉對生。) nika cacebalan nu balu han tusa 〜 enum ku balu, mahida u pacebaay kuni ka cebalan nu baluan atu mamulmulay anikasdicem sananay anika cebalan nu balu. (kamu nu Hulam: 輪傘花序有2~6朵花,組成假總狀花序或圓錐花序。) balu nu kakicuh mahida u tuki, u hekal kala kimkiman ku kulit nu tatucekan atu damsaya a banuh, mala liwasak ku bilbil, pabaw nu bilbilan i tunduhan tulu ku apuyuay madicemay nu tatangahan, sasaay a bilbilan tusa ku ngipen. (kamu nu Hulam: 花萼鐘形,外被金黃色腺點及柔毛,分唇,上唇頂端具3短尖頭,下唇2齒。) balu nu adiping mahida u sema ku wayway, kala kiyukiyuan ku kulit katuku i sumilaway kiyukiyuan ku kulit, tanayuhan makaala tu sepat nu pangkiw a mm, sibanuh ku hekal, mabanuhngay nu angangan han simamulmulay nu banuh, pabaw nu sasemaan satanayu'sa kuni ka mulmul, tungduhan sibuhang, sasa nu bilbil han tulu kunika pelaan, taban mapela'tu nika u ahebal maca cuis kunikasa balucu'an nu wayway. (kamu nu Hulam: 花冠唇形,淡紫色至藍紫色,長約4.5mm,外面有毛,筒內基部有毛環,上唇長圓形;頂端有凹口,下唇3裂,中裂片寬倒心形。) tama nu balu tusa ku ngisngis, sasapaiyuan nu kitidaan satanayusa, kitidaan nu sasapayuan han mibatad, pabaw nu kitidaan nu sasapayuan kapah kuni celakan, sasa nu kitidaan a sasapayuan caay ka kapah kuni celakan. (kamu nu Hulam: 雄蕊2,藥隔細長,藥室分離甚遠,上端的藥室發育好,下端的藥室不發育。) === tada wayway (原形態) === tada angangan sidamek kibetul, pasayda i sasa kuni ka patelek, yadah ku ngisngis nu lamit. masikaku ku akaway, kala abuabuan ku sanglac macacuis ku apuyuay nu damsaya a banuh.  (kamu nu Hulam:主根肥厚,向下直伸,有多數鬚根。莖方形,被灰白色倒向短柔毛。) == mibuwah (栽培) == demiad lala', manamuh i masengetay a kitidaan maudip. anu sidamek ku lala', awma bawbaw nu malamlam tu liken a lala ku sakapahay a palumaan. (kamu nu Hulam: 氣候土壤:喜溫暖濕潤環境。土壤以較肥沃、疏鬆的夾砂土較好。) 【paluma'】 u sapal ku sapibuwah. itini i secung a niyaduan han i siwa~pulu' a buladan a pasapal. (kamu nu Hulam:【種植】用種子繁殖。四川地區於9-10月播種。 nitabian tu a lala', sanebaken nuheni ku 1.3m ku ahebal nisa nebakan. Sasapalan palamlamen tu lala', amisasapal. Pasapalsa, sanebaken kuni pisapal, ulaad nu langawan han tulu a bataan idaw ku tulu a congfen  kunipi sabenisan, labuhan tulu ~ pitu a kong-hen, u sapala han itidan inisa nebakan amibulesak, acaay labungi. (kamu nu Hulam:在整好的地上,開1.3m寬的畦。把種子混入土,使成種子灰。播時,按行、株距各約33cm開穴,深3-7cm,把種子灰勻撒穴里,不必蓋土。) == hican mikuwan ku cilekay (病蟲害防治) == katalawan a cilekayan han u pitaduhay atu langdaway a cilekay.   (kamu nu Hulam: 蟲害有蟋蟀和青蟲。) == hekal nu langaw (性狀) == wayway nu langaw tanayu han makaala tu sabaw tu lima - walu a bataan a kong-hen, yadah ku ciit. akaway han masikaku, patelek makaala tu tusa- walu a congfen, hekal kalaabuwan nu langdawan ku kulit katukuh tu cung-he-se a kulitan, nikudan han apuyu damsaya a banuh, kala putunputunan ku sanglacay nu kulitan, mabuhan i teban. (kamu nu Hulam: 性狀全草長15-80cm,多分枝。莖方柱形,直徑2-8cm,表面灰綠色至棕褐色,被短柔毛,斷面類白色,中空。) masasuayaw ku papah, hana hetik atu mapela' ku papah, u kapahay a papahan makubid atu makulebud, macebal satu satanayu'sa kuni ka mulmul nu wayway atu sadicem sananay , tanayu han makaala tu cacay nu pangkiwan- enem a kong-hen, lilis nu papahan idaw ku mamulmulay nu nangipenan atu mangituay nu ngipen, nikudan han kala kimkiman ku kulit nu tatucekan, masasubelih nu papah apuyuay ku banuh. (kamu nu Hulam: 葉對生,常脫落或破碎,完整葉多皺縮或捲曲,展開後呈長橢圓形或披針形,長1.5-6cm,邊緣有圓鋸齒或鈍齒,背面有金黃色腺點,兩面均被短毛。) papah nu akaway han tanayu sa 0.4-1.5 congfen, madadecdec ku apuyuay damsaya nu banuh. balu nu adiping hina hetik, kitidaan nu balu a kakicuh mahida u tuki, tanayu han makaala tu tulu mm, kala abuabuan langdawan ku kulit atu kala abuabuan cungse a kulit, nuayawan han idaw ku kala kimkiman nu kulit a tatucekan atu apuyuay a damsaya nu banuh, ilabuhan u cunghe'se akulitan macacuis kunika mulmul nu atekakay a pa'nu. (kamu nu Hulam: 葉柄長0.4-1.5cm,密被短柔毛。花冠多脫落;宿存花萼鍾狀,長約3mm,灰綠色或灰棕色,前面有金黃色腺點及短柔毛,內藏棕褐色倒卵圓形的上堅果。) == hekal nu papah (葉表面) == pabawan nu papahan a si-paw (細胞) caay kalecad ku yadahay nu waywayan, lilis han malecad, sasaan nu papahan a si-paw han adidi', lilis malikau'. u nipihanhan a buhun han ku patelek, sasaan nu papahan ku yadahay. (kamu nu Hulam: 上表皮細胞呈不規則多邊形,壁較平直;下表皮細胞略小,壁彎曲。氣孔直軸式為主,以下表皮為多。) pabawan atu sasaan nu papahan yadah ku caaya kaw idangay a babanuhan, u tusa – tulu a si-pawan misakaputay, tanayu'han makaala tu 116-160μm, akaway a si-paw mabewah, patelek han makaala tu 40μm, pabaway a sipaw han saadidi sa alaw masadicem, hekal hantu idaw ku masapucuay. inaiay nu sakatahekal nu angangan nu tapal han u hekal nu papahan a sipawan kibetul.   (kamu nu Hulam: 上下表皮均有多數非腺毛,由2-3細胞組成,長116-160μm,基部的細胞膨大,直徑約40μm,上部細胞縊縮變狹而漸尖,外壁有小刺狀突起。非腺毛基部附近的表皮細胞壁常增厚。)   === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |tusa a bataan – pitu a bataan a kong-hen 20~70cm |- |papah tanaya' |葉長 |tulu ~pitu a kong-hen 3~7 cm |- |papah ahebal |葉寬 |sepat a kong-hen |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肝病、喉嚨腫痛、便血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Salvia plebeia R. Brown |- |u sapamat a ngangan |Labiatae(唇形科) |- |u Amilika a ngangan |Salvia plebeia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |calahcah |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ismud linkin |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun karingking |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == # 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. # 行政院原住民族委員會《原住民族藥用植物》2009-p196 # 《台灣原住民族藥物植物圖鑑》(行政院院原住民族委員會) # 荔枝草:<nowiki>http://cht.a-hospital.com/w/%E8%8D%94%E6%9E%9D%E8%8D%89</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] de565ukdterrmiljh755t6bk9z2t7aq nipaluma-cangpu, cangpo 0 9079 87657 68461 2019-12-22T22:22:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cangpu, cangpo == 菖蒲 (俗名:劍草、水菖蒲、白菖蒲、泥菖蒲、臭菖、大葉菖蒲) 菖蒲性喜陽光又耐寒冷,以潮濕富含腐植質的土壤比較好,沼澤、池塘,水溝旁皆可栽種 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(神智不清、悸癲、風寒、氣管炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Typha orientalis Presl |- |u sapamat a ngangan |Typhaceae(香蒲科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cangpu, cangpo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ciangpu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p240 [[kakuniza:nipaluma]] epy4hgw14cq1gdz8oaax7fi0gk0wxjl nipaluma-cangsuy malan, cangsoy malan 0 9080 87658 68472 2019-12-22T22:22:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki cangsuy malan, cangsoy malan 馬穗馬藍 (俗名:穗花山藍、黎氏山藍) == nilacul == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(口腔炎、肝炎黃疸、咽喉腫痛、小便黃赤、疔瘡腫毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Strobilanthes longespicatus Hayata |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae(爵床科) |- |u Amilika a ngangan |Semnostachya |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cangsuy malan, cangsoy malan |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madaulu zuszus tasasikis tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p146 [[kakuniza:nipaluma]] ergli465nlwg7p6j8w19v2yl9eze8yw nipaluma-cecin niwci 0 9081 97477 87659 2020-12-27T15:39:13Z Malataw 22 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == cecin niwci == 紫莖牛膝 (俗名:土牛膝、印度牛膝、台灣牛膝、擦鼻草、撮鼻草、牛掇草、鈍葉土牛膝、和牛膝、白啜鼻草、牛膝頭、菜鼻草、土牛七、倒扣草、倒扣筋、倒鉤草、雞掇草、粗毛牛膝、雞骨黃、昆明牛膝、戀愛草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(齒齦腫痛、淋病、經痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Achyanthes aspera Hook. f. var. rubro-fusca |- |u sapamat a ngangan |Amaranthaceae(莧科) |- |u Amilika a ngangan |Common Achyranthes, twotooth achyranthes root |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cecin niwci |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hangavang malung tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |tavathilringi |v |- |Cou |'uracu karavung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p229 [[kakuniza:nipaluma]] eh0uudh4jw96ev46h0biclr8gopl3x7 nipaluma-celinga 0 9082 126893 126892 2021-12-01T08:00:49Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Trichodesma calycosum - 台湾秋海棠 by 石川 Shihchuan - 001.jpg|縮圖|celinga 假酸漿]] == celinga 假酸漿 == == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Trichodesma calycosum Collett & Hemsl. 【mitesekay a ngangan】Trichodesma calycosum Collett & Hemsl. 【科名】 紫草科(Boraginaceae) 【sapamataan a ngangan】Boraginaceae 【屬名】 碧果草屬 【mikeliday tu ngangan】Bi-guo-cao a langawan 【俗名】 碧果草、琉璃酸漿 【tada ngangan】Bi-guo-cao’, liuli-suanjiang 【族語】 布農 Taptappaz Mahaizu Tu Ismud、撒奇萊雅 Celinga、鄒 Ru'uvu Tamako、卑南 Lravilru、魯凱 Alabulru 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Taptappaz Mahaizu Tu Ismud、Sakidaya (撒奇萊雅) Celinga、Co (鄒) Ru'uvu Tamako、piwma卑南 Lravilru、Lukay (魯凱) Alabulru 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒、卑南、魯凱 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co, Piwma, Lukay == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == celinga aheba ku kasilangawan, i Taywan nu teban timulan nu caay ka talakaway nu tepadtepadan nu buyu, kilakilangan, dadan、sasawacan a kitidaan. (kamu nu Hulam:假酸漿生長廣泛,台灣生於中南部低海拔的山坡林綠、樹叢、路旁及溪谷等地區。) == sasapayuan (藥效) == satabu tu laylay nu babalaki a kakanen nu sapisnga, asu’ bangsis cupenac a kanen, sakay ngaluh, mipadang tu nika siwkaan. (kamu nu Hulam:常用來包裹傳統食物的材料,口感香嫩滑口,具生津、助消化功效。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == celinga u zi-cao-ke nu mihcaan nanay a lutukan a langawan, talakaw nu langaw han makaala tu cacay a lasubu lima a bataan~ tulu a lasuba a cong-fen. (kamu nu Hulam:假酸漿為紫草科多年生草本植物,株高約150-300公分。) yadah ku pina nu caciitan, adidiay a ciitan sicalekahay a banuh. idaw ku masa cacaya nu papah atu masasu ayaway a papah, mamin ku lilis, u masamucuya ku wayway, tanayu’ han makaala tu pulu’~tulu a bataan a congfen, ahebal han makaala tu enem ~ sabaw tu tulu a congfen, kala diceman ku nuayawan a papah, angangan sadicemsa, hekal nu papah masadid calekah, belih nu papah kala langlangdawan ku kulit sibanuh. (kamu nu Hulam:有多數分枝,小枝有粗毛。葉單生或對生,全緣,為卵狀橢圓形,長約10-30公分,寬6-13公分,葉先端銳尖,基部楔形,葉表面有光澤但粗糙,葉背為淡綠色且有毛。) papah nu ciit han tanayu’ cacay a pangkiw ~ tulu a congfen, idaw ku banuh. cabal nu balu han namamulmul henay saadidisa makatukuh i tunduh kuni ka cebalan idaw ku adidiay a kulitan, tunduh, sanglacay atu kala sumasumanahan ku kulit nu balu, ciit nu balu han mamin u sicalekahay a banuhan. (kamu nu Hulam:葉柄長約1.5-3公分,有毛茸。花序為圓錐花序,頂生,白色或粉紅色花,花軸上佈滿了粗毛。) salumaan masamucuy sadicemsa ku wayway, kakicuh han mahida u tuki, lima kuni ka papelaan, nika pelaan masa mucuy ku sangkaku, tama nu salumaan han ubelih idaw ku makulebutay a banuhan, adiping han makimulmul ku wayway. heci adidi atekak, mahida u mali ku wayway, maduhem satu kala kiyukiyuan ku kulit. balu nu salumaan badi’ saku balu kibetul ku salumaan nida i labu nu kakicuh. kasi baluan han tulu ~lima a buladan. (kamu nu Hulam:苞片呈卵狀披針形,花萼呈鐘形,具有5裂,裂片為卵狀三角形,雄蕊花藥背面有捲毛,花冠為圓筒形。果實為小堅果,球形,熟時淡紫色。花包於花後增大之宿存之萼內。期3~5月。) celinga u yancumin nu laylay namaka babalakiya nu kakanen a langwan, kanen han caay ka hicahica ku tademaw amukan. (kamu nu Hulam:假酸漿為原住民族傳統食用植物,食用不致出現中毒狀況。) celinga duma a ngangan han u Bi-guo-cao, mitesekay a ngangan han Trichodesma khasianum Clarke, igu a ngangan han Khasya trichodesma,yuncumin Piwma a ngangan han Lubii`lu,nu zi-cao-ke Boraginaceae a langawan. (kamu nu Hulam:假酸漿別名碧果草,學名 Trichodesma khasianum Clarke,英名Khasya trichodesma,原住民卑南族名Lubii`lu,為紫草科(Boraginaceae) 植物。) celinga i Taywan nu caaya ka talakaw nu masa enalay a umahan atu buyu, ibuyuay a langaw han tatabaki ku papah micidek ku langdaw. (kamu nu Hulam:假酸漿產於臺灣中低海拔平野及山區,惟山區生長者葉片較大而濃綠。) papah nina langaw u kakanen nu yuncumin a sapisanga’, kali mulakan pilisinan nu niyadu kanca miala tu papah mitabu mihudhud tu kukuy a kakanen (A Bai), yadahku nu langawan a xian-wei mipadang tu sakakapah nu udip, u sapicidekan nu sasangaan nu kakanen. (kamu nu Hulam:此植物葉片為原住民常用食材,節慶時利用其葉片包裹於蒸粿糕食品(A Bai),其含大量植物纖維有助於消化,是較特別的用法。) anu mukan pasu papahan amukan, idaw ku bangsisay a sanenk, ninani sangan sapiedem tu lalengac atu papah nu pada’ malasa saksakan nu caaya kalacad nu kan, idaw ku sakasidumaan nu kanen. (kamu nu Hulam:食用時連葉片一起食用,具有淡淡清香味,此等作法與利用月桃或香蕉葉當襯底者不同,另有一番風味。) cumudsa i Pingtung Wu-tai, micumud tu niyaduan, itidaay a tademaw idatu amilipapah, ka ngaduan nu celinga a papahan ayda, patalumaen nuheni sasangan tu ji-na-fu ( pa’cang nu yuncumin). (kamu nu Hulam:到屏東的霧台,在進入部落,原住民朋友正在摘一種葉子,正是假酸漿的葉子,要帶回去做吉拿富(原住民的粽子)。) Ji-na-fu mipili’ tu sapisanga unu Taywan a Hung-li, panay, habay, basis, i teban nuni tabuan asu’ nu celinga. (kamu nu Hulam:吉拿富是選用台灣紅藜、糯米、小米、五花肉條,中層包裹風味清爽的假酸漿葉。) uhekal han nu niyaduay tu a lalengac, mikilul tu nababalakian anipitabu tu sasangan, pacikahan, Hujiao, tawyu’, Huajiao, Bajiao, Suantou. (kamu nu Hulam:外層以在地月桃葉,遵循傳統包法手工包製,調味有鹽、胡椒、醬油、花椒、八角、蒜頭。) haymaw misa adidi mitanam, nu panay a bangasis malamel tu basis sicedam a kanen, celinga a papah atu lalengac sasa micinam sa ku bangsis, mi’dem tu Hung-li atu habay minikemkeman, matatungus a kemkemen, caay pileniyi’, ma’dem ku tademaw mukan, mukansa kanca alan ku papah nu lalengac, mukasa pasupapa han nu celinga amukan. (kamu nu Hulam:細細品嘗,糯米香融合豬肉甜,假酸漿葉和月桃迷人香氣中,保有紅藜及小米嚼感,口感豐富、清爽不膩,簡單卻豐美滿足,吃時拿掉月桃葉,吃假酸漿的葉子一起吃。) papah nu celinga, papah sadicem sa ku wayway, lilis nu papah mahamin ku lilis, hekal nu papah calekah. pinan kuni piala tu papah patalumaen, pakulkulen ku nanum amikabadas, mamuni’ kuni kabadasan nu papah, nai’ ku sanek, pacikahan , u sasuay tu a kakanen. (kamu nu Hulam:假酸漿的葉,葉尖銳尖形,葉緣為全緣,表面有些粗糙。採了幾葉回家,用開水煮沸五分鐘,煮過的葉片很軟嫩,沒有特殊的味道,加點調味料,算是一道不錯的菜。) celinga nu mihcaan nanay caaya katalakaw nu langawan, calekah ku nuayawan a papah, u aalan tu mihmihcaan nanay a papahan, sakay yuncumin a laylay nu babalaki a salisingnan, celinga papah u sakaudip nu sapisangan, itini i niyadu nu caaya kaliwmahi atu umah kanca idaw kuni palumaan.  (kamu nu Hulam:假酸漿屬於多年生灌木,葉面粗糙,全年可採,在原住民的傳統習俗裡,假酸漿葉片是生活必備,不可或缺的材料,在部落的空地、田園都會栽種。) niyaduay a tademaw manamuh miala tu ahebalay nu papahan, sapitabu, sakasiwantan tu kakanen, sasaetiman nu niyaduay a langawan atu kakanen tu demidemiadan a lamian. (kamu nu Hulam:族人最愛採其寬大的嫩葉,用來包裹、保存食物,是部落裡很重要的一項民俗植物和日常的食用野菜。) sakatinengan nu tademaw han u Lukay a Abay (阿拜) atu Paywan a Qinafu (奇拿富), u celinga ku ayaw mitabu, hekal han u papah nu lalengc ku satabu, mangay satu waniken ku lalengac, pasu celinga han amukan, asu’sa akanen. (kamu nu Hulam:較為人熟知的有魯凱族的「阿拜」(Abay)和排灣族的「奇拿富」(Qinafu),就是先將食料用假酸漿包好,外頭再以月桃葉子包裹,煮熟後撥開月桃葉,連假酸漿葉一起食用,口感層次豐富。) == sahican (用途) == 1.palumaay tu baluan: mahida u maucuya ku salumaan a kakicuh, mahida u bunac, maacak satu mahida u caaya ka acacak nu baluan, tenasen pateng mahida u caaya ka badi’, u sasa papahecekan nu pahcekay nu tademaw a sapisangan, u sapahecekan nu katuuday a sasangan a baluan. 1.(kamu nu Hulam:園藝用途:其燈籠狀的宿存花萼,如星型,乾燥後如同天然乾燥花,久藏不凋,為坊間常用的插花花材,是插花高級花材。) 2. saka eteman nu sasalisingnan a langaw. 2.(kamu nu Hulam:重要的民俗植物。) == picidekah a wayway (特性) == yadahay nu mihcaan caaya ka talakaw nu langawan, talakaaw han makaala tu tusa a congchyy, umin nu langaw idaw ku madecdecay nu apuyuay a banuhan. idaw ku masa cacaya nu papah atu masasu ayaway a papah, papahan idaw ku ciit, ciit nu talakawhan pangkiw ~ tusa a cong-fen. (kamu nu Hulam:多年生亞灌木,高可達 2 公尺,全株密被短毛。葉為單葉,對生,具葉柄,柄長 0.5~2 公分。) tanayu’ nu papahan makaala tu siwa ~ tusa a bataan idaw ku sepat a cong-fen, ahebal han lima ~ sabaw tu lima a cong-fen, masa mucuy ku wayway, papah nu angangan han sadicem sa, papah masa dicemtu, kanamuhan sa ku papah, hekal nu papah calekah. (kamu nu Hulam:葉片長 9~24 公分,寬 5~15 公分,橢圓形,葉基銳尖形,葉尖銳尖形,葉緣為全緣,上表面粗糙。) === u siwkay nu nipaluma === (俗名:碧果草、琉璃酸漿) 常用來包裹傳統食物的材料,主要分布在中低海拔山坡、樹叢、溪谷等地。 {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |pangkiw ~ tusa a cong-fen.( 0.5~2cm) |- |papah tanaya' |葉長 |siwa ~ tusa a bataan idaw ku sepat a cong-fen (9~24cm) |- |papah ahebal |葉寬 |lima ~ sabaw tu lima a cong-fen (5~15cm) |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 |v |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(消化) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Trichodesma calycosum Collett & Hemsl. |- |u sapamat a ngangan |Boraginaceae(紫草科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |celinga |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |taptappaz mahaizu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |lravilru |v |- |Rukay |alabulru |v |- |Cou |ru' uvu tamako |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p204 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 6t6zd74zpjoz33feo5fyzcgiutjzxxk nipaluma-cemuli, cemoli 0 9083 87656 68495 2019-12-22T22:21:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cemuli, cemoli == 紫茉莉 (俗名:煮飯花、煙脂花、胭脂花、煙粉豆、水粉花、粉子頭、夜嬌嬌、入地老鼠、夜晚花) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Mirabilis jalapa L. |- |u sapamat a ngangan |Nyctaginaceae(紫茉莉科) |- |u Amilika a ngangan |Four-o'clock; marvel-of-peru |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cemuli, cemoli | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |matahdung las tu puha | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |tutu ta'urum | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |sibizo | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p228 [[kakuniza:nipaluma]] 0q8bmgyja44adz8seqlt2osqch4doa7 nipaluma-cenguka, cengoka 0 9084 87661 68501 2019-12-22T22:22:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cenguka, cengoka == 刺五加 (俗名:西伯利亞人蔘、五加蔘、蝦夷五加木、五加皮、刺拐棒、老虎獠子、刺木棒、坎拐棒子) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(慢性支氣管炎、腫瘤、陽痿) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |eleutherococcus senticosus(Ruper.et Maxim.)Maxim. |- |u sapamat a ngangan |Araliaceae(五加科) |- |u Amilika a ngangan |Manyprickle Acathopanax Root |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cenguka, cengoka |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ima lisav azaz duli tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun kinti makarima |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p128 [[kakuniza:nipaluma]] jgeo6rjpotnb7mvjle83qi3pu24vt09 nipaluma-cicekaay sama 0 9085 123578 123577 2021-09-13T01:20:53Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:白花小薊 20190423202456.jpg|縮圖|'''cicekaay sama(大薊)''']] '''cicekaay sama(大薊)''' '''sicekaay sama(大薊)''' mitesekay nipangangnan 【學名】Cirsium japonicum Kitam. var. takaoense sapamata a ngangan 【科名】sapamata balu 菊科(Compositae) tungusay a ngangan 【屬名 tungusay cicekaay a sama薊屬 u ngangan 【俗名】雞過刺、大刺兒萊、大刺蓋、老虎刺、刺蘿蔔、牛喳口、雞母刺、大惡雞婆、山老鼠 ci-kuw-ce, ta-ce-al-lay, ta-ce-kay, law-bu-ce, ce-luw-puw, niw-ca-kuw, ci-mu-ce, ta-e-ci-puw, buyu'ay edu. Amilika a ngangan【英名】Japanese Thistle Herb or Root kamu nu binacadan【族語】布農 Kakaunan、撒奇萊雅 Cicekaay Sama、魯凱 Dulealeace、排灣 'Sama、鄒 'Acipi Tarakuka、阿美 Sa Ma Nu Ru Duk Bunun Kakaunan, Sakizaya cicekaay Sama, Lukay Dulealeace, Paywan 'Sama, Cou 'Acipi Tarakuka, Amis Sa Ma Nu Ru Duk. == '''kaliwaliwah nu hekal (分佈環境)''' == sicekaay sama ahebal ku kaliwawah, u langaw tini i Cung-kuw mililis tu [[bayu]], manamuh tu sapi'ay, a demiad i Taywan hina liwaliwah i maapilisay a buyu', zazan nu nipalumaan, miduduc tu bayu nu sidamekay a kakitizaan a lala'. (u kamu nu Hulam:大薊分佈極廣,原生於中國沿海地帶;性喜涼爽氣候,在台灣常分佈於山坡、產業道路、沿海肥沃土層地區。) == '''kakapah nu sapayu (藥效)''' == sicekaay sama sicedam panihew, taneng pasapi' tu [[izang]] sapihulak tu [[ledek]], taneng aca palasawad tu malibawaay madukaay, angangan mingaay tu manana'aya a atay, manana'ay a buwa', maizang ku tawawaan a imelangan, taneng mala sapa'yu aca nu ihekalay a duka. (kamu nu Hulam:大薊味甘性涼,既能涼血解毒,又可散瘀消腫,主要治療肝炎、腎炎、子宮出血等病狀。也可當作外傷用藥。) == '''mipayuay a binacadan (使用族群)''' == Bunun, Sakizaya, Lukay, Cou, Amis, Paywan. (kamu nu Hulam:布農、撒奇萊雅、魯凱、鄒、阿美、排灣) == '''wayway nu mulangaway (生態形狀描述)''' == [[tangan:Cirsium japonicum var. maackii 6.jpg|縮圖|'''u balu nu cicekaay sama''''''(大薊的花)''']] sicekaay sama nu sapamata a baluan u panaay tu a mihcaan nu mulangaway a lutuk, u talakaw pakala tu 30-120 hunan (公分). lamit masamulmul, u tanayu' 0.5-1 hunan, akaway nu papah, masa aenengan nu lyen-huwa, u papah siceka anucaay sa masati'kuk ku kamulmul 10-35 hunan ku tanayu', lilis nu papah masalutalut, tukun nu lutalut siceka', landaw ku papah, satulistulis sa sibanuh, belih nu [[papah]] abuabuan kaladaw ku kulit, ulat nu papah si[[banuh]], pabaway adidi' ku papah. (kamu nu Hulam:大薊為一種菊科多年生草本植物,株高約30-120公分。莖圓柱形,長約0.5-1公分,粗0.4-1公分,葉有柄,呈蓮花座狀,葉片為倒披針或倒卵狀橢圓形,長約10-35公分,葉緣)葉背呈灰綠色,葉脈上有毛,上部葉小。) sicekaay sama u lalud ku kasibaluan, masatangah ku silut nu balu, tabuay nu balu mahiza u tuki, 1-2 hunan ku tanayu', 2-4 hunan ku ahebal, hekalay a bangs teban sicupenat. balu  masatangah ku balu, kalutiman ku kasumanah, lima ku pela' nu balu, tama lima ku tebanay a luy. Sicekaay sama u heci makudus masatanayu' ku kamulmul, 0.3 hunan ku tanayu' abuabuan ku duut nu kulit. masasilsil ku balu, mabadibadi', u tabu nu balu kalawlaw sa mabadi' u hekal kasa lutilutimay ka lumeni', salengacan adiping a banuh i hekal tu. (kamu nu Hulam:大薊為夏季開花,呈頭狀花序,總苞似鐘形,長約1-2公分,寬2-4公分,外表皮中央有黏腺體。花為頭狀花序,呈紫紅色;裂片5片,雄蕊5個。大薊果實為瘦果長橢圓形,長約0.3公分,暗灰色。管狀花,萎落不全,總苞枯黃,表面微紫黑色,白羽狀冠毛外露。) [[tangan:白花小薊 20190420193841.jpg|縮圖|u salengacay a balu nu ''cicekaay sama'<nowiki/>'''(白色大薊的花)''''']] == '''mipaluma a kawaw (繁殖方法)''' == [[tangan:Cirsium japonicum var. maackii 2.JPG|縮圖|'''cicekaay sama(大薊)''']] u sapaluma atu milisal tu angangan paluma, mipili' tu lala' misazay tu lala', mipili' tu silidungay, ilabuay kibetulay a lala' sidamekay silikenay a lala' pasapal, mahamin patadas malauk hawsa pengpeng hantu amisazay, misabawbi, u ahebal pakala tu 1 mi, u talakaw 15 lim ku talakaw, apuyu'ay tanayu'ay kapah tu. sapaluma' a salangaw, kau ayzaay mihcaan anialaan ku sapaluma, zayhan nu [[cilal]] a mihcaay ku sapaluma hawsa caay tu kakapah ku nilangaw, anu caay ka hamin ku nu ayzaay a mihcaan, singa'han i cidetay maacakay a kakitizaan. pipasapalan tu sadingsingan 3-4 a bula, balangbangan tu 8-9 a bulad. sadingsingan u pisapalan, balangbangan palutu sapal. (kamu nu Hulam:用種子和分根繁殖,選地、整地:選背陰、土層深厚、肥沃的砂質壤土育苗。全墾深耕後耙碎整平,做畦,寬約1米,高15厘米的高壟,長短不限。種子繁殖:要用當年收穫的種子,因隔年種子發芽率很低,如當年種用不完,應貯藏於低溫乾燥處。播期:春季3~4月,秋季8~9月。春季採用開斜直播,秋季採用育苗移栽。) mikutkut tu sapaluma u laed 20 limix35 limi, sacacay han ku nipaluma tu sapal, u laed 30 lim,misacilis 2 limi ka i labu, mamin paluma hawsa basbas han ku lala' tu nanum, taxtudung nu akuti' tu 20-25a demiad pahkal t uku sapal. lisal bhan ku angangan paluma, i 3-4 a bulad kutkut han ku maikesay a angangan lamit, sai'han miala ku lamit attu adidi'ay a masaastiladay a angangan nu milutucey a sapaluma, u laed 35 lim, u laed nu tapangan 20 li-mi, namamin paluma basbas han tu nanum, lalemeden t uku lala' kya a kapah. (kamu nu Hulam:開穴直播株行距為20厘米×35厘米;育苗移栽採用條播,行距30厘米,開溝深2厘米,播種後淺復土澆水,適溫下20~ 25天出苗。分根繁殖:於3~4月挖起老根莖,剪取帶莖及小塊根的芽苗栽種,行距35厘米,株距20厘米,種後澆水,保持土壤濕潤。) == '''misakapah tu umah (田間管理)''' == nipalumaan bibelisw han ku lutuk, sicekaay sama dadawa mulangaw tabaki, paymihcaan miazih tu katanayu' nu lutuk kya a kinapina mibilsiw tu lutuk, saayawy paluma miyung tu kalisiw sapadamek, sapulung tu nikalukan nibelisiwan, u tai' nu tademaw atu nu nipahabayan a aadipan atu cin a damekan, nipalumaaan tu saapal kinatusa padamek. tusa tulu a mihcaan pilangawan tu sapal sa i sadingsing anucaay sayaw nu kasienawan padamek tu mazuhemay mamui'ay u damek tu maacakay a tai'. cicekaay samanayi' maazih ku midukaay a cilekay. (kamu nu Hulam:中耕除草:大薊粗生易長,每年看雜草生長情況中耕除草幾次,頭次中耕要淺。 追肥:結合中耕除草進行,以人畜糞水和氮肥為主,苗期追肥宜少量多次。二、三年生苗春季或冬前施腐熟的糞乾肥。大薊未見有病蟲為害。) '''misinga' a kawaw (採收方法)''' amisuped tapang angangan nu heci, i 9-10 a bulad uyza tusa, tuluay a mihcaan kulangaw kutkut han ku angangan heci, ala han ku lanu' hawsa paacak han anucaay kansuen miacak. (kamu nu Hulam:以採收肉質根為主,在9~10月將二、三年生的肉質根挖起,除去泥土後曬乾或烘乾。) tungusa nu [[lutuk]] a sapaiyuan u sasapaiyuan amin kya lutuk angangan u sapamata a ci a baluan nu mulangaway sicekaay sama. u sasnek. nu saapayu sicedam, sapi', micumud i atay, ipi'cin. (kamu nu Hulam:中藥屬性入藥部位為菊科植物大薊的全草或根。性味歸經 甘,涼。入肝、脾經。) == '''midaduy tu sapayu (用法用量)''' == ananuman, ciyan han malakabi, 1.5 ciyan "u mantaay henay 1-2 lyang", tuktuk han cisalang anucaay melmelen. sapitabu i hekal, ya nituktukan sapitabu anucaay ya nituktukan a salang sipisipasip. kamu nu ayzaay a tademaw, taneng kau sicekaay sama cebus han tu nanum nananuman u sapingaay tu talakaway a izang nu tademaw. angangan nu sicekaay sama 3 kek, cebus tu nanum mala u nananuman, nika lalid anusaan munanum tu mahiniay amana kalakui't tu cacay a lalipayan. (kamu nu Hulam:內服:煎湯,1.5~3錢(鮮者1~2兩);搗汁或研末。外用:搗敷或搗汁塗。 現代來講,可以用大薊泡水喝治療高血壓。幹大薊3克,泡水代茶飲,但連續服用建議不超過一週。) (kamu nu Hulam:薊屬植物為多年生草本,共同特徵是全身佈滿尖刺。薊在西方國家很普遍,常可見奶薊與朝鮮薊的食用花苞或萃取出的相關產品,大薊也是蘇格蘭的國花。在台灣,人們對它相對陌生,其實,在台幣千元紙鈔的背面,左下那葉帶刺、有著紫色小花的植物,就是台灣原生的玉山薊。) tungusay siscekaay sama nu mulangaway pinaay tu a mihcaan nuyaanay tu nu mulangaway a lutu', malecad ku picidek u sicekaay amin ku uzip. sicekaay sama i nutawan a kanatal izaw amin mulangaw, u maazihay tu u sisalangay sama kasumamadan sicekaay sama mukan tu balu anucaay miala tu mahiniay a tuud, sicekaay sama nu Su-ke-lanay nu kanatal a balu. i Taywan, u tademaw amin caay katineng, tatenga', i Taywan a kalisiwnu malebut a kalisiw i belih nu tatipeluk a kalisiw, kawili sasa ya papah siceka', izaw ku lutimay a kulit nu adidi'ay a balu nu mulangaway, uyza kyami nu Taywan uyzaanay nu mulangaway tu a yI'-san nu sicekaay sama. (kamu nu Hulam:薊屬植物為多年生草本,共同特徵是全身佈滿尖刺。薊在西方國家很普遍,常可見奶薊與朝鮮薊的食用花苞或萃取出的相關產品,大薊也是蘇格蘭的國花。在台灣,人們對它相對陌生,其實,在台幣千元紙鈔的背面,左下那葉帶刺、有著紫色小花的植物,就是台灣原生的玉山薊。) == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy  sapayu' a nipaluma nu Yuan-cu-min 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p28 * 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 * 中文維基-大薊: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E8%96%8A [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 63x08lv0vmtrm2orimnawm7r12zzjdi nipaluma-ciken 0 9086 87845 68518 2019-12-26T22:24:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ciken == 桔梗 (俗名:鈴鐺花、包袱花、僧帽花、符蔰、白藥、利如、梗草、盧如、房圖、薺苨、苦梗、苦桔梗、大藥) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(抗氧化、支氣管炎、扁桃腺炎、口瘡、 聲音嘶啞、氣滯胸悶) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Platycodon grandiflorum (Jacq.) A. DC. |- |u sapamat a ngangan |Campanulaceae(桔梗科) |- |u Amilika a ngangan |P. grandiflorus, Platycodi Radix |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |ciken |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |buhtung tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p182 [[kakuniza:nipaluma]] 2iulfztg5er5egz5kbp8fi7eeqyua0p nipaluma-cimucu, cimoco 0 9087 87846 68531 2019-12-26T22:24:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cimucu, cimoco == 雞母珠 (俗名:相思子、紅珠木、雞母子、雞母真珠) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(支氣管炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Abrus precatorius L. |- |u sapamat a ngangan |Leguminosae(豆科) |- |u Amilika a ngangan |Rosary pea, Love pea, Crabs eye |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cimucu, cimoco |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tulkuk tu las |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |sangea |v |- |Cou |cuun moruvun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p287 [[kakuniza:nipaluma]] 91c1y1bx3j225kulwbhkasa0j7iivx0 nipaluma-cinglikwang-1 0 9088 87847 68550 2019-12-26T22:24:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cinglikwang-1 == === u siwkay nu cinglikwang-1 === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   ==u zuma a cidekay a kamu== [[Pangcah|Pangcha]]: Tayan: Sejek: Paywan: Taluku: Yuwatan: pisial mata tu ismud Rukay: Cou: taparo sinang Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: Saw: Tau: mangnem do aep == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 千里光1 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Tau, Rukay, paywan, Cou ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p15 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] rpdfcivcq38y1ocmil0siaf0my8sp8x nipaluma-cinglikwang-2 0 9089 87848 68573 2019-12-26T22:24:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==cinglikwang-2 == === u siwkay nu cinglikwang-2 === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan:senecio scandens buch.-ham ex d. don.var.scandens u sapamat a ngangan: compositae u Amilika a ngangan: sececio scandens == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: wriligiaruru Taluku: x Yuwatan: pisial mata tu ismud Rukay: x Cou: x Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 千里光2 chanliguang === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungaya misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Rukay, paywan == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p16 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] ru5admd9r9q5b3ewfj9ef8cbd968qkx nipaluma-cinpuhwan, cinpohwan 0 9090 87849 68581 2019-12-26T22:25:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cinpuhwan, cinpohwan == 金不換 (俗名:千層塔、不換) 它的名稱來自於傳說再多的黃金也換不到,可見其價值。常遭盜採、濫採、野外數量逐漸減少。外傷藥用,是傷科聖藥。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(婦科症狀) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Huperzia serrata(Thunb. ex Murr.) Trevisan |- |u sapamat a ngangan |Lycopodiaceae |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cinpuhwan, cinpohwan |v |- |Pangcha |zin dan | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |uka mahtu is-uvaiv |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |rungrungan |v |- |Rukay |larekese |v |- |Cou |kunavan 'anpuirin |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |jiyablis |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p139 [[kakuniza:nipaluma]] 3fohrtzhkc8ape9xuof1t6h9pwfiw6a nipaluma-cisu, ciso 0 9091 87850 68619 2019-12-26T22:26:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''cisu, ciso 檄樹 (俗名:海巴戟天、諾麗果、紅珠樹、水冬瓜、椿根、鬼頭果)''' [[tangan:Morinda_citrifolia_Flower.jpg|thumb|Morinda citrifolia Flower]] == u siwkay nu nipaluma == === kagak kakuniza(科學分類) === salaedan界:植物界 Plantae panan門:被子植物門 Magnoliophyta upiz綱:真雙子葉植物 Eudicots mata目:龍膽目 Gentianales sapamat科:茜草科 Rubiaceae mikitinay屬:羊角藤屬 Morinda hicahicaay種:檄樹 M. citrifolia [[tangan:YoungNoni.jpg|thumb|YoungNoni]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |Taywan, sawali atu satimulay a Yaco, Awco, Taypinyang subal |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |2-5m, awcoay a kilanga katukuh 8m |- |papah tanaya' |葉長 |10-30cm |- |papah ahebal |葉寬 |5-15cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 6-8 a bulad |- |heci |果實 |4-7cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(哮喘、赤痢、肺結核、熱症、 血糖過高、視力衰退) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Morinda citrifolia L. |- |u sapamat a ngangan |Rubiaceae(茜草科) |- |u Amilika a ngangan |India Mulberry, Noni, Great Morinda |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cisu, ciso |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hangsulas tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kamannonoka 'apatot |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''''Morinda citrifolia''''' is a tree in the coffee family, Rubiaceae. Its native range extends through Southeast Asia and Australasia, and the species is now cultivated throughout the tropics and widely naturalized. Among some 100 names for the fruit across different regions are the more common English names, '''great morinda''', '''Indian mulberry''', '''noni''', '''beach mulberry''', and '''cheese fruit'''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p280 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] d2emlbsats2k4vg9oe4hu1w2ftbwz6y nipaluma-ciwcangpu, ciwcangpo 0 9092 87851 68636 2019-12-26T22:26:25Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ciwcangpu, ciwcangpo == [[tangan:Acorus_gramineus.jpg|thumb|Acorus gramineus]] 石菖蒲 (俗名:建昌蒲、山菖蒲、石蜈蚣、水劍草、昌陽、堯韭) mauzip i Yacu, hali nanum , manamuh i tabal nu nanum. taneng sapisapayu'. === kagak kakuniza(科學分類) === sabul(域):真核域 Eukarya salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):單子葉植物綱 Liliopsida mata(目):菖蒲目 Acorales sapamat(科):菖蒲科 Acoraceae mikitinay(屬):菖蒲屬 Acorus hicahicaay(種):石菖蒲 A. gramineus === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |20-2600m |- |mauzip subal |生長區域 |i tabal nu nanum |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |caay katalakaw, adidi' ku kaway |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 2-6 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 7-8 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(脹氣、心神不寧、頭痛、腦膜炎、鬱悶 咽喉炎、聲音沙啞) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Acorus gramineus Soland |- |u sapamat a ngangan |Araceae(天南星科) |- |u Amilika a ngangan |Grassleaf Sweetfalg Rhizome |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |ciwcangpu, ciwcangpo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |batu taptappaz tu sanpizin |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |paripili |v |- |Cou |tavacin vatuvatua |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 形似菖蒲,但植株矮小;根莖細長、具氣味 (根莖有特化的精油細胞(aromatic oil cell))。葉片線形,主脈不顯著,全緣、排成二列,花序較柔弱。肉穗花序(佛焰花序)單一頂生,著生於葉狀的花莛(scape,或作花葶)腋側,花莛被認為是花梗或及佛焰苞,具二束分離的維管束,花序軸頂端具分生組織,可以再發育為新的枝條。佛焰苞葉狀,較佛焰花序為長,狀似葉狀的花梗向水平方向的延伸,宿存。花由花序底向頂端綻開。兩性花,緊密排列,無苞片;花被片6枚離生,呈2輪(各3枚);花絲長線形,扁平;花藥近軸側縱向開裂。雌花器略長於花被片,具2或3室,每個子房室中有胚珠數枚。倒生胚珠著生於頂生胎胚座上(orthotropous (atropous), pendent on apical placenta);柱頭小。漿果或蒴果具種子數枚,基部具毛。花期為五月至六月,果期為七月至八月。 '''''Acorus gramineus''''', commonly known as '''grass-leaf sweet flag''', '''dwarf sedge''', '''Japanese rush''', and '''Japanese sweet flag''', is a botanical species belonging to the genus Acorus, native to Japan, Korea in eastern Asia. The plant usually grows in wetlands and shallow water. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p98 昆明植物研究所. 石菖蒲. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Li, H. (李恆 Li Hen), Zhu, G. H. (朱光華), Bogner, J. 2010. ACORACEAE. In: Flora of Chian 23: 1-2. [[kakuniza:nipaluma]] 753hhvydptuj8pffnws7f63vr1vhh34 nipaluma-cizeyun 0 9093 87852 68672 2019-12-26T22:26:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cizeyun == [[tangan:Starr_030612-0047_Breynia_disticha.jpg|thumb|Starr 030612-0047 Breynia disticha]]七日暈 (俗名:紅珠子、紅仔珠、山漆莖) 台灣特有種。常在低海拔的山坡疏林下,路旁灌木叢中、海濱、平原或原野,尤其海邊居多。其根會抓土,加上枝葉茂密,因此也提供其他生物良好的棲地。[[tangan:Breynia_disticha_DSCN3127.jpg|thumb|Breynia disticha DSCN3127]] === u siwkay nu cizeyun === u Taywanay a kauzipay kuyni. pacek tu lala', caykatalaw tu bali. muuzip i caykatakalaway a buyu. hali i bayubayu'an i bukelalay. u lami' sa mizakep tu lala'. manamuh milimek i sasa' nu cizeyunay ku aadupan. akenek mukan, cilemin, siledek cayka yadah. u papah sa, 4-5cm ku tanaya' , 3cm ku ahbal. u heci sa sumanahay i hekal. kimulmul ku heci. lameneng ku puci'. cayka tabaki ku balu. u kulit nu balu sa, si sangelacay atu sumanahay, bangcal ku balu nu cizeyun, sisa manamuh ku taw mipaluma i putah nu luma'. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" href="File:Starr_030612-0047_Breynia_disticha.jpg" |kakuniza | href="File:Breynia_disticha_DSCN3127.jpg" |植物分類 | resource="File:Breynia_disticha_DSCN3127.jpg" height width |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan | href="File:Starr_030612-0049_Breynia_disticha.jpg" |栽種功能 | resource="File:Starr_030612-0049_Breynia_disticha.jpg" height width |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- | href=":zh:彩葉山漆莖" |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | href="Category:Wp/ais" | |- href="Category:nipaluma" |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(扁桃腺炎、支氣管炎、過敏性皮膚炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Breynia officinalis Hemsley var. officinalis |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan |Officinal breynia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cizeyun |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |talpitu pisainunu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |thipelrengane |v |- |Cou |karu takuvucun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u zuma a ngangan == u cudad a ngangan: breynia officinalis hemsley var. officinalis u sapamat a ngangan: euphorbiaceae u Amilika a ngangan: officinal breynia === u zuma cidekay a kamu === Yuwatan: talpitu pisainunu, Cou: karu takuvucun, Rukay: thipelrengane[[tangan:Starr_030612-0049_Breynia_disticha.jpg|thumb|Starr 030612-0049 Breynia disticha]]mukan atu misaugnay a cidekay sa, u Sakizaya u Cou u Rukay u Yami atu Pangcah. === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:彩葉山漆莖|彩葉山漆莖]]''',英文名'''Foliage flower''',學名'''Breynia disticha J.R. Forst.''' ,別名︰五彩龍、觀葉九芎仔、甜豆木,為常綠灌木。 === u sulit nu Amilika === '''''Breynia disticha''''' is a plant in the family Phyllanthaceae, first described in 1776. It is native to New Caledonia and Vanuatu in the western Pacific, but naturalized on a wide assortment of other islands around the world (West Indies, São Tomé, Seychelles, Chagos Islands, Bonin Islands, Norfolk Island, Fiji, Line Islands, Society Islands, Hawaii, etc.), as well as in the U.S. state of Florida. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 應紹舜,《台灣高等植物彩色圖誌》,第四卷,台北市,1992年。 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物 p.6 [[kakuniza:nipaluma]] 6tj0nrts6gk3ldnvjj23dw86r1w6c1y nipaluma-culahakay 0 9094 124829 124828 2021-10-03T13:46:16Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:杜虹花 Callicarpa formosana -香港動植物公園 Hong Kong Botanical Garden- (9198130407).jpg|縮圖|杜虹花:nipaluma-culahakay, colahakay]] nipaluma-culahakay (杜虹花) == culahakay == 杜虹花 (俗名:粗糠仔、白粗糠仔、白粗糠樹、毛將軍、大丁黃、台灣紫珠、燈黃、螃蟹花) padungi a ngangan(俗名) padungi a ngangan u Cu-kang-ze, Maw-cian-jun, Ta-ding-huang, Taywan-ze-zu, Pay-cu-kang-ze, Bay-cu-kang-su, Deng-huan, Pang-sey-hua. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 |v |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(手腳痠軟無力、白帶、神經痛、支氣管炎、眼疾、燒傷) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Callicarpa formosana Rolfe var. formosana |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬鞭草科) |- |u Amilika a ngangan |Formosan Beautyberry |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |culahakay, colahakay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tuhung puah tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |langudarai |v |- |Cou |tanaripi |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == ngangan (名稱) == 【學名】 Callicarpa formosana Rolfe var. formosana mitesekay a nipangangan: Callicarpa formosana Rolfe var. formosana 【科名】 馬鞭草科(Verbenaceae) sapamataan a nipangangan: malalitinnay a lutuk, malalitinnay a lutu:Verbenaceae 【俗名】粗糠仔、毛將軍、大丁黃、台灣紫珠、白粗糠仔、白粗糠樹、燈黃、螃蟹花 padungi a ngangan: u Cu-kang-ze, Maw-cian-jun, Ta-ding-huang, Taywan-ze-zu, Pay-cu-kang-ze, Bay-cu-kang-su, Deng-huan, Pang-sey-hua. 【英名】Formosan Beautyberry u In-yuay a ngangan: Formosan Beautyberry 【族語】布農 Tuhung Puah Tu Lukis、撒奇萊雅 Colahakay、鄒 Tanaripi、魯凱 Drekay u ngangan nu binacadan (各族群的命名): Bunun sa u Tuhung Puah Tu Lukis、Sakizaya sa u Colahakay、Cow sa u Tanaripi、Lukay sa u Drekay == (分類) == 馬鞭草科(Verbenaceae)為脣形目下的一科,成員物種大多為熱帶植物。本科成員形態包含喬木、灌木,以及草本植物。 malalitinnay a lutuk, (Verbenaceae)u macacapaay ku papah, I tapiingan a lutuk sa, uwyda amin u sakay lalud, idaw ku talakaway, idaw ku apuyuay, ahicahica a lutuk. 本科物種單葉對生;花兩性,花冠合瓣,合成鍾狀、杯狀或筒狀,也有二唇形的;果實為蒴果和核果。部分成員具有芳香氣味本科物 malalidinnay a inakilang sa u culahakay, cacay ku papah masasiteked kya balu adihan sa matiya u mamaluyay (鐘狀、圓形), malecad tu putud mahidaca u kupu a adihan, idaw waca ku macacapaay a papah adihan, u heci nida sa anu maduhen sa pela’ sa ubiyaw idaw ku bangsi’say. 近年來,系統發生學證據顯示許多曾被劃入馬鞭草科的屬,應重新劃入唇形科。現今本科共包含了35屬1,200餘種。有的分類法將海欖雌屬單獨列為一科,或劃入爵床科。 capia mihcaan yadah ku misatinetinengay (研究據) amaydih a palaliwasak a palatusa, macacapaay, aydaay culahakay mkalatu tulu a bataan idaw ku lima 1200 a kayadah, dumasa tu pica’an apalacacay misateked(單獨). 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒、魯凱 u situngusay sa: binacadan nu kawaw: Bunun, Sakizaya, Cou, Lukay == u lalangawan nu culahakay (分布) == 原產於熱帶亞洲、台灣、中國大陸南部、日本及菲律賓,常常可以在台灣全島各地低海拔1750公尺以下亞熱帶次生林的山區、平地及原野發現其蹤跡。 nay kalangawan nida (原產於) akudiay a kanatal Ya-cuw, Taywan, Cung-kou-ta-lu,mutimulan a kakitizaan, Zipun, atu Biy-li-bin sawsawni maadih tu i cuwacuwa nu Taywan 海拔1750 kun-se i sasa, i kacaledesay a kilakilangan a buyu’, inenal atu idaw tu I numanumahan ku langaw. 杜虹花原產於台灣,現分布中國、台灣中低海拔地區、菲律賓等地區,中國國內分布於海南、廣西、廣東、香港、雲南、福建、貴州、浙江、江西等省區,性喜溫暖至高溫潮濕的環境,適合於攝氏20-30°C 生長,耐旱、能耐各種污染物,於排水良好潮濕而肥沃的砂質土壤中運用播種法或扦插法繁殖,野外分布於溪邊溝谷、山坡灌叢之中,人工常栽種於路旁及庭院中作觀賞樹、誘鳥樹或綠籬之用。 u culahakay sayaway naiTaywan aidasa idaililis nu bayu aida u cuwacuwaay aniyadu, idatuwamin namakayni i Fe-lu-bin atu Cung-kuo hanae' kewasi siyakang iyana buciyen Kewco' Cociyang icuwacuwa, mananamuh tu halahaway akutuay atu suemetay amelangaw. 適合於攝氏20-30°C 生長,耐旱、能耐各種污染物,於排水良好潮濕而肥沃的砂質土壤中運用播種法或扦插法繁殖,野外分布於溪邊溝谷、山坡灌叢之中,人工常栽種於路旁及庭院中作觀賞樹、誘鳥樹或綠籬之用。 sitatudung tu se-se 20-30°C. melangaw caykatalaw tu acak atu anabu, sakaydih han, ku sinanum may sadamekay silikenay a lala' anu paluma sa u sabak anu caysa putuneku ciid' pahecek han, ida i sawac, idi masatukus say ida ku palumaay ililisen putan, mamelawan salangatan madih patan tu ayam. == u langaw nu culahakay (生態形狀描述) == 杜虹花屬於馬鞭草科紫珠屬的常綠性灌木植物,植株高約200-450公分,其分枝及葉片皆佈滿毛茸。單葉對生,葉片形狀呈鋸齒緣的卵形至長橢圓形。 culahakay a langaw madiya u malalitinay nika u kulit nida kudawan紫 sa, nika alahican melcad tu sumilaway atu apuyuay amin a lutuk, u talakaw nida 200-450 kun-ben, ciid atu papah mamin tu malecaday tu bunac a banuh. 單葉對生cacayay a papah malatusa, u ta’-ku nu papah malecad tu salusalut a ngipen u sumilaway sa malecad tu kulit nu tikuk u tanaya sa maiecad tu ti’kuk kasakimulu’ (橢圓形). 每年4月時會開出多數密集的粉紅或紫紅色小花,在中央的一朵頂生花,下面從花序梗頂生出二分枝,每枝頂上各生出一朵花,花萼具4裂,花冠呈管狀,具有4枚雄蕊。初夏結出的果實為球形的果實,直徑約0.25公分,初為淡紫色,成熟後會漸漸變成深紫色。 paymihcaan sepatay a bulad sa malingatu a tahekal ku kalasumasumahan nahan idaw ku kalakudawan atu sumanahay adidi’kay abulud itida i tepan niya kasibalud malecad tu adipin aadihan, I sasa niya balud aakaway tahekal ku tusaay a ciid, nika yatusaay a ciid tehekal ku balud, sepat kiya ihekalay a papah niya balu, macebal kiya balu, sepat kiya itebanay a tatami a balu. u kasiheci’yay niya culahakay sa iayaw nu lalud asiheci’ yaheci nidasa masakimulu malecad tu mali, u tabaki nida 0.25 kun-ben, yu makatahelkal kiya heci’ adidi’ ka kudawan a kulit Yumaduhen cinida sa haymaw sa masumad tu ilabuay tu akudawan a kulit. '''l'''杜虹花是一種常綠灌木植物,全株密披黃褐色星狀毛,高約1-4米;分枝多,小枝圓柱形或略呈四方形,密披粗糙的黃褐色星狀毛,老枝無毛。 culahakay u sumilaway a kilanga madeket ku angangan, kala ku lawlawan ku kulit, matiya u bunac ku banuh u talakaw sa makaala tu sabaw tusa atitek iyadah ku ciid, masakimulu masatapi' i yadak ku masahica hicaay idaku mawaswas nu sasibud niyakulit bunacabanuh maikesay a ciid ina' ku banuh. === papah (葉) === 葉為單葉對生,橢圓形、卵狀橢圓形、寬卵形、倒卵形、長圓狀披針形,形狀變異大,毛紙質,先端銳尖至漸尖,基部圓形、楔形或鈍,少為近心形,葉緣細鋸齒狀或僅有小尖頭,表面疏披短硬毛及星狀毛,後因毛脫落變為質感粗糙,背面具細小的黃色腺點及披灰黃色星狀毛,主脈、側脈及網脈於背面隆起,側脈5-12對,長約6-18公分,寬約2.5-11公分;葉柄粗壯,密披黃褐色星狀毛,長約0.8-1公分。 cacay ku papah masasiteked, satanaya' sakasakimulu tanaya' a hebal tikinil malacad a mitutiekuk matiya utatipeluk a banuh angangan masakimulu madicem, matumuh misengngi tu balucu' langdaway a papah misengi tu ngipen nu salusalus cacay ku dicem. 表面疏披短硬毛及星狀毛,後因毛脫落變為質感粗糙,背面具細小的黃色腺點及披灰黃色星狀毛,主脈、側脈及網脈於背面隆起,側脈5-12對,長約6-18公分,寬約2.5-11公分;葉柄粗壯,密披黃褐色星狀毛,長約0.8-1公分。 naidaw kya sa atekak apuyu'ay matiya bunac a banuh, maemin mapelu' sisa caay tu kakapah a adihan, ikulu naida kya ku dawan atu aduwan ku dawa a bunac a banuh, maemin mapelu' sisa caay tu kakapah a aduhan, i kulu naidaw kya kudawan atu abuwan ku dawa a bunac a banuh, nganganga tapingingan baluwang i kululul mulutucay, tapingiay sa 5 katukuh i 13 macapiay tanayu' sa 6 katukuh i 18 kung-ben ahebal sa i 2 katukuh i 11 kung-ben kaus nu babah madeket kya kedawdawan a kulit bunac a banuh tanayu' i 8 katukuh i 12 kung-ben. === balu (花) === 花細小排列成聚傘花序,腋生,密披黃褐色星狀毛,直徑約3-4公分;常為4-5次或6-10次分枝;花序梗比葉柄長或略等長,二分叉,長約1.5-3公分 iya balu masilsil malecad tiya cacebalen a kausuwa, ilaed nu papah metahkal u kudawdawan ku kulit, bunac banuh ce-cin izaw ku 3-4 kung-ben, nikakakilu sa mahica 4-5 atu 6-10 ku ciid iya a kaway nu balu kitanayaan ku kaus nu balu, tusaay mapela' tanaya' 1-3 kung-ben. 苞片細小,花具短柄;花萼4淺裂,呈環狀,披灰黃色星狀毛及腺點;萼齒鈍三角形;花冠管狀,粉紅色、紫紅色、淡紫色或紫色,無 adidi' ku satabu a puuy ku kaus niya balu, sepat kya mabadi'ay tu a papah, malukut tu kya anuwan ku dawdawan bunac banuh a kulit, matumatumuhay a ngipen tu luay a papah tuluay a papah, balu nu kulit sa kalasumahen, kalaluteman dihpicay a luetem. 毛,具稀少的細腺點,長約2-2.5公釐;裂片長圓形,長約1-1.3公釐;雄蕊4枚,細長,長近花冠的2-3倍,伸出冠筒之外,長約5公釐;花藥黃色,細小,橢圓形,長約0.6-0.8公釐;藥室縱裂;子房光滑,無毛,頂端具腺點,及具不完整的兩室。 banuh cikayadah tanaya' sa 2-2.5 kung-li yalengat sa tanaya' 1-1.3 kung-li, a ngingis, niyabalu sa sepat tanaya' micapiya i balu sa 2-3 pe, muculal tahekal nu balu 5 kung-li, sapaiyu a balu u ku dawdawan ku kulit, a didi' ku masatanay 6-8 kung-li, iyasasapaiyu'en a kulit, tu meli'nai' ku banuh ipabaw caay kasamtek kukulit i tapiingan. == sasapayu’an (醫藥用途) == 【藥效】在性味方面,具苦、澀、涼,不僅可以止血鎮痛、散瘀消腫,還可以清熱解毒、補腎滋水。 u ngangaayan ni nasapayu’: u silaec nida sa, akenek cupelak cu’ede, caykaw hida a cacay u duma sa mingaay tu sapi pute’d tu idang, mangaay tu malbawa (腫)sapibasaw tu akudi’ay, palaliw tu duku, padihin tu buwa’(腎). 主要用來治療多種疾病,包括風濕、手腳酸軟無力、白帶、神經痛、 眼疾、支氣管炎、皮膚紫癜、外傷出血、毒蛇咬傷、燒傷...等。 angangann a mingaay tu yadahay a imelang, mapulung tu namakayni i adada’ay tu tusud, mabulesen ku lima’ atu kuku, inai’ ku icelang, pei-tau (白帶), mikaladay tu ulad, adada’ay ku mata, aladisay ku, hahanhannan, pudac nu banges´, u mahidangay a duka’, nikalatan nu bau’ maludas a hicahica.    杜虹花的根及葉入藥,中藥名為紫珠,性涼,味苦澀,具清熱解毒、收斂止血、鎮痛、散瘀消腫之功效,可治風濕、老人手腳酸軟無力、眼疾,毒蛇咬傷。 nipaluma-culahakay, colahakay a lamit atu papah sa, u cung-yaw a ngangan sa u Ze-cu, cuedet, sanek akenek cupelak, akacay akiti taneng walak, adadad, masasa ku butus malaheci tu imelang, taneng bali malalemeday a imelang, dawmi’ ku kuku atu lima atu mata, kala nu bau masusu tu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p118 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%9C%E8%99%B9%E8%8A%B1 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] 80ix4dn78q7i0kxr1e781cyl9xuielb nipaluma-culal, colal 0 9095 94781 87859 2020-10-17T08:31:03Z 111.243.207.192 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == culal, colal == [[tangan:Starr_020803-0125_Crassocephalum_crepidioides.jpg|thumb|Starr 020803-0125 Crassocephalum crepidioides]] 昭和草 (俗名:神仙草、野木耳、飛機草、滿天飛) 日治時期引入台灣,在田野路邊或偏僻之處都可發現蹤跡。全株可用。 === kagak kakuniza(科學分類) === [[tangan:Crassocephalum_crepidioides_by_kadavoor.JPG|thumb|Crassocephalum crepidioides by kadavoor]] subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):菊目 Asterales sapamat(科):菊科 Asteraceae mikitinay(屬):昭和草屬 Crassocephalum hicahicaay(種):昭和草 C. crepidioides === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |1000-2500m |- |mauzip subal |生長區域 |buyubuyuan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |40-100cm |- |papah tanaya' |葉長 |5-8cm |- |papah ahebal |葉寬 |3-10cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i sadinsing atu balangbang puu' |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Crassocephalum creidioides (Benth.) S. Moore |- |u sapamat a ngangan |Compositae (菊科) |- |u Amilika a ngangan |Nodding burnweed |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |culal, colal |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sanglav taulu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |zemlralengan |v |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |sikoki |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''昭和草'''(學名:''Crassocephalum crepidioides'',俗稱:ebolo、thickhead、redflower ragleaf、fireweed),又稱'''革命菜'''、'''昭和草'''、'''飛機草''',為菊科昭和草屬的植物。分布在非洲、泰國、東南亞以及中國大陸的雲南、福建、湖北、四川、江西、貴州、西藏、廣東、廣西、湖南,及台灣等地,生長於海拔300米至1,800米的地區,常生長在水邊、山坡路旁和灌叢中。 '''''Crassocephalum crepidioides''''', also called '''ebolo''', '''thickhead''', '''redflower ragleaf''', or '''fireweed''', is an erect annual slightly succulent herb growing up to 180 cm tall. Its use is widespread in many tropical and subtropical regions, but is especially prominent in tropical Africa. Its fleshy, mucilaginous leaves and stems are eaten as a vegetable, and many parts of the plant have medical uses. However, the safety of internal use needs further research due to the presence of plant toxins.  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == <Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu>Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p155 昭和草 Crassocephalum crepidioides (Benth.) S. Moore, 1912. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] (繁體中文). 昆明植物研究所. 野茼蒿. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-25]. 《台灣蔬果實用百科第二輯》,薛聰賢 著,薛聰賢出版社,2001年 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539034010</nowiki> 昭和草 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(4) 207昭和草 p232 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 下冊2447飛機草(裂葉昭和草) p1224 國立編譯館 中國植物誌 第 77(1) 卷 304 頁  PDF 野茼蒿 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 昭和草 92年10月455頁 [[kakuniza:nipaluma]] idt8e43dhpsb9j54rtlrs05cqdrh4eu nipaluma-cumuli, comoli 0 9096 126270 126269 2021-11-09T09:25:27Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki cumuli, comoli [[tangan:Starr-090618-1160-Clerodendrum chinense-flowers and leaves-Keanae-Maui (24335204874).jpg|縮圖|臭茉莉cumuli ]] == nilalcul == == 臭茉莉 cumuli == (俗名:臭梧桐、重瓣臭茉莉、大髻婆、臭牡丹、屎茉莉、白靈藥) == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】Clerodendrum chinense (Osbeck) Mabberley 【mitesekay a ngangan】Clerodendrum chinense (Osbeck) Mabberley 【科名】馬鞭草科(Verbenaceae) 【sapamataan a nagangan】Verbnaceae 【屬名】海州常山屬 【mikeliday tu ngangan】hae-jou-cmarmg-shan-shuu 【俗名】臭梧桐、重瓣臭茉莉、大髻婆、臭牡丹、屎茉莉、白靈藥 【tada ngangan】chow-wu-torng, tonq-bann-chow-moh-lih, dah-jih-por, chow-muu-dan, shyy-moh-lih, bor-ling-yaw 【英名】Philippine Glorybower 【igu a ngangan】Philippine Glorybower 【族語】布農 Mahangsu Tu Ismud、撒奇萊雅 Comoli、魯凱 Pakalringulringulu、鄒 Cuun Sasovu 【kamu nu binacadana】Bunun布農 Mahangsu Tu Ismud、Sakidaya撒奇萊雅 Comoli、 Lukay魯凱 Pakalringulringulu、Co鄒 Cuun Sasovu 【使用族群】布農、撒奇萊雅、鄒、魯凱 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co, Lukay. kaliwasak nu langaw maudip (分布環境) 常分布於台灣北部地區、嘉義村落附近及山野。 nika liwasakan nu langaw han i Taywan nu amisan a niyaduan, Jia-yih a niyaduan nu liklik atu buyu. == sasapayuan (藥效) == sanek han, kala akenekan, caay ka aledah, milawpes tu lebawaw atu nanum, patahekal tu teluhu’, angangan nu sakakapah han u kansicu, malebawa ku kuku’, nika piletan, mamenahay, adada’ ku u’kaku’kakan, miahemaw tu adada’, u’hu’h, duka babenaan, kawsaiya a adadaan. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點苦、辛且平,具有袪風利濕、化痰止咳、活血消腫的功效,主要用來治療風溼關結痛、腳氣水腫、跌打扭傷、痔瘡脫肛、慢性骨髓炎、帶下、咳嗽、癰瘡腫毒、高血壓...等疾病。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == comuli u maa-bian-tsau-ke hae-cnarng-shan-shuu nu langdaway a tabakiay nu kilang, talakaw nu kilang han makaala tu tulu a cung-chyy, patelek sa ku langaw atu makilitay kuni langawan, pinaay nu masikakuay kuni ka siciitan. (kamu nu Hulam:臭茉莉為馬鞭草科海州常山屬的常綠性灌木,株高可達3公尺以上,莖直立或斜上生長,具多數四方形的分枝。) cacaya nu papahan masasuala tu akaway, wayway nu papah han kala duhepican lilisa nu papah atu caay ka lecad ku nangipenan nu lilis a maki mulmulay a waywayan, tanayu han makaala tu sabaw tu lima- tusa a bataan a cung-fen, ahebal han makaala tu sabaw tu tulu- sabaw tu siwa a cong-fen, papah nu pabawhan masadid ku nika langdawan nu kulit, papah nu nikudan han caay ka langdawsa ku kulit, mahka mulangaway u papah han yadah ku sanglacay mahida u kupa’ ku banuh, papah nu akaway han yadah ku sanglacay nu kupaay a banuh han, papah nu akaway han tanayu’ makaala tu 4.3 a cong-fen. (kamu nu Hulam:單葉對生,葉片形狀呈略帶紙質且全緣或不齊波狀齒牙緣的卵圓形,長約15-20公分,寬約13-19公分,葉片上面為光澤的綠色,葉背則為淡綠色,幼時兩面皆佈滿白色的綿毛,葉柄長4.3公分。) kacebalan nu balu han yadah ku sanglacay a kulitan atu nuayawan kala kiyukiyuan ku mata tuntundauhay ku balu, balu nu akawy i tunduh han idaw ku cacaya a adidiay nu balu, masa cipaay a ciitan han sibaluaca tu adidiay a baluan, tanayu han makaala tu 1.2 a congfen nu macukenahay kunika diceman nu kakicuh lima kuni ka ilabu nuni kapapelaan. (kamu nu Hulam:開花期開出許多白色或先端略帶淡紫色的重瓣花,花軸頂端著生一朵小花,兩側分枝上再形成小花,長約1.2公分的倒圓錐形花萼具5深裂。) mahedek satu nasibalu siheci sa mahida u mali ku heci, caay ka yadah kuni kasi hecian. (kamu nu Hulam:開花後結出球形的果實,但其實結果率不高。) hae-juo-cmarng-shan a langawan u mihcaan nu langdaway ku tabakiay nu kilangan, nai Jong-gwo timulan katukuh tu walian-timulan-ya, i Taywan a dadipasan nu tepal a cilicilisan, maadih numita kuni ka sakapu’tan nu langaw. mangduay nu ciid, papah han idaw kusi banuh. (kamu nu Hulam:海州常山屬常綠灌木,原產中國南部至東南亞,台灣低海拔山區溪溝旁,能見到逸出族群。嫩枝、葉片等部位有毛。) talakaw nu kilanga han 0.5〜1.5 cong-fen, angangan patelek sa, kapahay nu lamitan kanca silangawaca tu baluhay a langawan, micaliw a mulangaw. masa suayaw ku ahebal nu ti’kukan katuku tunika sa balucu sananay nu papah, papah nu tanayu han pulu’~ tusa a bataan a congfen, ahebal han walu ~tusa a bataan a cong-fen, lilis nu papahan idaw ku nangipenan. (kamu nu Hulam:樹高0.5~1.2cm,主枝直立,發達的根部常長出根蘖,藉以繁殖。對生寬卵形至心形葉片,葉長10~20cm、寬8~20cm,葉緣有粗齒。) ciid han idaw ku tahkalay mada decdec kuni ka cebalan nu balu. nu macebalay a baluan makaala tu pulu’ nu sanglacay atu bulanahay a kulitan, balu nu akaway han makaala tu cacay nu pangkiw〜tusa a cong-fen. mabadi’ satu ku balu u kakicuh hamaw satu a sumanah, mala kiyukiyuan lumeni’ ku kulit nu heci. Kasi baluan han i lalud. (kamu nu Hulam:枝端伸出密生聚繖花序。每花序有數十朵白或粉紅色花,花徑1.5~2cm。開花後萼片逐漸轉紅,結紫黑色果實。開花期夏季。) == lalihidaan (應用) == manamuh micapi tu nanum amulangaw taneng paluma i silidungay a papalumaan, i cilicilisan, sawac, tepal nu banaw, kapah ku langaw i mahidaay. lamit, papah taneng sasapayuan. (kamu nu Hulam:適合近水域且能遮陽位置種植,在溪溝、水圳、池畔都可以生長良好。根、葉作為草藥使用。) == sakatineng (知識) == balu nu wayway atu sanek malecad atu moh-lih kuyu bangsis, taneng sipa tata’ i sasalisingnan. nika papah anu ludludten antul ku sanek sisa pangangan han tu Comuli. u maadihay numita han u mata tuntunduhay ku sasemaan nu baluan, caay ka adih numita ku masa cacaya a sasemaan nu balu. (kamu nu Hulam:花朵造型與香味和茉莉像似,可作為供花。但葉片搓揉有腥臭味而得名。一般常見均為重瓣原種,罕見單瓣的變種。) “comuli” nu Taywan a tada langawan, adihan ku langaw nu ngangan  matineng tu kita tu mitudung tu moh-lih-hua nu bangsis. (kamu nu Hulam:「臭茉莉」是台灣的原生植物之一,光看植物名稱就知道它具有近似茉莉花的香味。) wayway nu balu atu balu nu kulit atu sanglacay nu matatunduhay a molihua misasengi, caaya kalecad nu moh-lih-hua han u milaladay a langawan, u shan-moh-lih han u patelekay nu kilangan a langawan, tapang han talakaw, langaw nu talakaw han makaala tu cacay nu pangkiw〜tusa nu pangkiw congchyy (kamu nu Hulam:花型及花色也與白花重瓣的茉莉很像,不同的是茉莉花是藤本植物,而臭茉莉為直立之灌木,植株較為高大,株高約15~2.5公尺。) macebalay nu balu mapulung i pabaw nu akaway, ka cebalan nu balu han i sepatay a balud katukuh i limay a baladan. sautangay a adihan nu baluw han katukuh i siwaway a buladan asibalu. Comuli a langawan han u sanglacay bangsisay nu Taywan bangsisay a langawan nu lutukan, aadihan nu katuuday a langawan. (kamu nu Hulam:花朵數多且群聚於莖頂,盛花期在4月至5月之間,最晚可陸續開放至9月,臭茉莉是一種既潔白又芳香的台灣本土香花植物,深具觀賞價值。) comuli u patelakay a mapulungay nu langawan, tabaki ku papah masa balucu’ kala bulanahay a langdawan ku kulit, itangah kunika cebal nu balu nika sildil nu macebalay nu balu yadah mapulung i tungduh kuni ka cebalan. (kamu nu Hulam:臭茉莉具有挺立叢生的植株,其大葉片心形呈粉綠色,頭狀聚繖的花序之花朵眾多且聚集莖頂端。) sabangsisa nu sanglacay atu kala kiyukiyuan a kulitan nu baluan, taneng palekal tuni pahcekan tu pitu~ pulu’ a tsuenn, tabakiay nu kabingan, aadihan atu salangatan, aadihan tu balu, aadihan tu papah atu bangsis matatungus tu. (kamu nu Hulam:且芳香怡人的白色或淺紫色花朵,可培育成為7~10时的中、大品盆花、庭園叢植或綠籬景觀,而且觀花、觀葉或聞香都很適合。) == mibuwah tu langaw (繁殖) == ahican mibuwah, Comuli babuwahan han u pahceken ku ngaya, madayum amelik aca a pahceken ku ngaya a palumaan. (kamu nu Hulam:繁殖方法:臭茉莉的繁殖方式以扞插為主,較為簡便且快速扞插繁殖方法。) i sadingsing, balangbangan nu tusaay a puu’an sakapahay, aw putun ku akaway atu tebanay nu akaway ku kapahay a pahecikan kya hina udip anu pahecek satu a sakapahen ku lalaliwan tu nananuman. napahecek satu tu tulu ~ sepat a balad taneng tu padumaan tu kabing. (kamu nu Hulam:於春、秋2季較為適合,插穗探取莖基段及中段的成活率較高,扞插介質需具有優良的保水性。自扞插起需3~4個月即可達到成盆階段。) == mikuwan (管理) == hican ku nanum mikuwan, Comuli manamuh tu dihekuay atu kala sengedsengetan nu kitidaan, sisa u nanum han amataungus ku nipibasbas. (kamu nu Hulam:水份管理:臭茉莉性喜溫暖且潮濕的環境,因此水份供應須充足。) papalumaan han aikapahay ku lalaliwan nu nanum, a kapah ku  sabasbas tu nanum, picedekan nu kacaladesan a lalud, anu i kabing  kuni paluma han, sawni a mibasbastu tu nanum, taneng i sasa nu kabing padengen tu sala, saka kapahtu nu lamit amicuhcu tu nananuman. (kamu nu Hulam:栽培介質須具備較佳之保水性,且須充份供應水份,尤其是高溫炎熱的夏季,若以盆器方式栽培,應隨時補充水份,也可於盆底放置水盤,以備根系自行吸收水份。) == pacilal (光照) == hican a pacilal, Comuli manamuh amapacilal nu mapacilalay akitidaan kapah ku langaw, numapa cilalay kapah kuyu langaw. nika a kapah tu kuya babasbasan nu nananuman, u langaw han atu papah acaay pabadi’i. (kamu nu Hulam:日照管理:臭茉莉比較喜歡陽光充足的環境,全光照的情況下生長勢旺盛。當然也要注意需充分供應水份,勿讓植株或葉片枯萎。) Papalangawan han aidaw ku kasilidungan, acaay ka kawa kuni ka cebalan nu balu atu aadihan. (kamu nu Hulam:栽培環境有些許遮蔭的狀況,不至於影響生育開花及觀賞品質。) == padamek (施肥) == hican amikuwan kuni padamek, Comuli amica kuni kacaayan nida tunipipilian tu lala’, manglay a kapah ku papah nu  langdaw atu nika cebalan nu balu, sisa napaluma satu hatanengen  kuni padamek atu miadih a pademek, satanengen kuni padamek kapah tu. (kamu nu Hulam:肥培管理:臭茉莉具有耐貧瘠的特性,為了維持葉片的翠綠及豐盛的花朵,於栽培介質中加入適量的有機肥或緩效性肥料,施用輕量的肥料即可。) aadihan nu papah hatanengen kuni padamek tu papah, taneng micunus tu kakapah nu papah kya malikad, kya tanayu’ kuni kacebalan nu baluan amiadih. Comuli itini i kasienawan mahamaw a mulangw, sahican kuni padamek. (kamu nu Hulam:觀葉期間定期噴施液態肥料於葉面,可以增加葉片的亮綠程度,並延長花期的觀賞。臭茉莉在寒冷的冬季生長遲滯,並不需要追加施肥。) == langaw (植栽) == hican mikuwan ku langaw, tudemiad amisuayaw kita tu Comuli nu langawan tu nananuman, paluma i mapacilalay nu kitidaan, kya mahidatu kuni ka kapah nuni palumaan a langaw. (kamu nu Hulam:植栽管理:平日只要注意供應臭茉莉植栽充足的水份,並種植於陽光充足的地方,即可維持健壯美觀的植栽。) nasi balu satu akina cacayen kunipisaid, kya kapah tu kulangaw adihan, saka tusa a mihcaan tu sadingsing a kina cacayen naca amisaid, kya kapah kunika siciitan atu masilud, kilul sa mihalhal tu kita tuni kasi  baluan. (kamu nu Hulam:開花後可進行一次修剪,以維持清新的美感,翌年春天可再修剪一次,以便促進側枝的發生及整齊度,接著就好好等待花期再一次的到來。) anu nipalumaan i kabang atu salisingan nu kabaing anu itapiingan simulutucay a langawan anu macacelcel han, padumaen tu kabing atu pecaenaca a paluma, adidien kunipadamek, kya caay ka kawa ku langaw.  (kamu nu Hulam:盆花或花壇種植若側芽過多而太擁擠時,應進行換盆或分株疏植,並略施輕量肥料,以免影響生長。) == lutuk (雜草) == tadatabakitu ku langaw nu Comuli, papahan matatibaba’ sisa caay katalaw tu lutuk, nika u aadihan kanca a siluden misakapah, anu tademaw kimi pucpucay tu lutuk ku kapahay. (kamu nu Hulam:因臭茉莉的植株高大、葉片大而重疊,故比較不怕雜,但是為了景觀整潔,還是需要以人工拔除雜草。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |tulu a cung-chyy |- |papah tanaya' |葉長 |sabaw tu lima- tusa a bataan a cung-fen 15~20cm |- |papah ahebal |葉寬 |sabaw tu tulu- sabaw tu siwa a cong-fen 13~19cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(慢性骨髓炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Clerodendrum chinese (Osbeck) Mabberley |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬鞭草科) |- |u Amilika a ngangan |Philippine Glorybower |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cumuli, comoli |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Mahangsu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |pakalringulringulu |v |- |Cou |cuun sasovu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Hulam talakaway nipaluma kakunasulitan a suku, Hulam kagak yuan sapigankiw tu adidi'ay a mauzipay a gankiwso 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p195 Yincumincu weiyuanhuy- Yincumincu sapayu'ay a nipaluma [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:sapayu']] [[kakuniza:Habayiing]] pt8q29ldsjdccb58da9r1r5wnm69v6j nipaluma-cyamcyam 0 9097 87855 68714 2019-12-26T22:27:50Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == cyamcyam == 萱草 (俗名:黃花萱草、金針花、宜男草、忘憂草、黃花菜、一日百合、諼草、丹棘、萱萼、川草花、療愁、單棘、鹿劍、遺忘花、本忘草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(小便不利、淋濁、帶下、黃疸、便血、崩漏) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Hemerocallis aurantiaca Baker |- |u sapamat a ngangan |Liliaceae(百合科) |- |u Amilika a ngangan |Orange Daylily, Fulvous Daylily |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |cyamcyam |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tina tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p246 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:lami']] 2lstemxqbbzkw12mdpdmaxw503clkcd nipaluma-daedac 0 9098 87856 68725 2019-12-26T22:28:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == daedac == 檳榔 (俗名:菁仔、青仔、仁頻、賓門、賓門藥餞、洗瘴丹、寧極、檳榔玉、檳榔仁、榔玉、大腹子) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(殺蟲消積、降氣行氣、截虐、 治療蛔蟲、脘腹脹痛、腳氣) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Areca catechu Linn. |- |u sapamat a ngangan |Arecaeae(棕梠科=椰子科) |- |u Amilika a ngangan |betel palm, Areca Nut |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |daedac |v |- |Pangcha |e zp |v |- |Tayan | | |- |Paywan |sa 'vigi |v |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |puran |v |- |Rukay |sabiki |v |- |Cou |'aviki |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |avowa |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p285 [[kakuniza:nipaluma]] 7262qmb6ypnlx6tkobwx5mciqkf4mlu nipaluma-damay nu baetu, damay no baeto 0 9099 87857 68742 2019-12-26T22:28:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == damay nu baetu, damay no baeto == [[tangan:S._delicatula.jpg|thumb|damay nu baetu]] 全緣卷柏 (俗名:還魂草、萬年青、薄葉卷柏、長菱葉卷柏、龍麟草、田雞爪、松柏草、金扁柏、美葉捲柏、平葉捲柏) haynisadikud landaw a lutuk, mauzip i tabanay atu apuyu'ay a bayu'-talakaway, malalemeday a kilanglilangan atu sa'wac. kaazih i Taywan, Nipul, Sicing, Putan, Intu, Polocou. === u kakuniza === salaedan(界):植物界 Plantae sapamat(科):卷柏科 Selaginellaceae mikitinay(屬):卷柏屬 Selaginella hicahicaay(種):薄葉卷柏 S. delicatula === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |tabanay atu apuyu'ay a bayu'-talakaway |- |mauzip subal |生長區域 |malalemeday a kilanglilangan atu sa'wac |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |50cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 |pawce |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(吐血、脫肛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Selaginella delicatula(Desv.) Alston |- |u sapamat a ngangan |Selaginellaceae(卷柏科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |damay nu baetu, damay no baeto |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |luhtu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |lasumusu |v |- |Cou |cuun ta'atipi |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 常綠,枝條匍匐和挺立,具有挺立的主莖。次級跟三級莖共同形成類似羽毛的形狀,主莖的長度可超過50cm。挺立植株的基部生有根支體 (rhizophores),由莖的腹側分支處發出。小葉具二型性,呈四列 (兩背、兩腹),於主莖上排列稀疏,在次級莖、三級莖則排列緊密。孢子囊穗以單個形式生長在次級莖末端,呈四面體,長可達3cm。大孢子囊通常長自基部的孢子葉,小孢子囊則從中間到頂端的孢子葉長出。中國、尼泊爾、錫金、不丹、印度、中南半島、婆羅洲、爪哇、紐幾內亞、波里尼西亞、台灣。 可見於台灣全島中低海拔森林底層潮濕處、溪流邊。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p102 薄葉卷柏 Selaginella delicatula (Desv. ex Poir.) Alston. 中國植物物種名錄(CPNI). 中國植物物種信息數據庫. [2013-1-18]. (原始內容存檔於2016-03-05). Chang, H., Chiou, W., & Wang, J. (2012). Selaginellaceae. Nantou: Endemic Species Research Institute. Simpson, M. G. (2010). Plant systematics. London: Academic. [[kakuniza:nipaluma]] mbc21imzyuol7kvw732b5xsce36bal7 nipaluma-dangacyaw tayu, dangacyaw tayo 0 9100 87858 68748 2019-12-26T22:28:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == dangacyaw tayu, dangacyaw tayo == 美人蕉 (俗名:蓮召花、蓮招花、連招花(台灣)、鳳尾花、小芭蕉、五筋草、破血紅) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(傳染性肝炎、神經官能症) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Canna indica |- |u sapamat a ngangan |Cannaceae(美人蕉科) |- |u Amilika a ngangan |Cannaceae |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |dangacyaw tayu, dangacyaw tayo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |bunbun nau-uaz |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun tavun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |avino |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p170 [[kakuniza:nipaluma]] o8n9xqve5dfb13ynm4zdn5zzzn7spj9 nipaluma-dankace 0 9101 124981 124980 2021-10-06T03:54:26Z LamiHung 28 /* "iakawayay nu yadahay a papah" (複葉) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Sicklepod 5861.JPG|縮圖|dankace (決明子)]] [[tangan:Sennaobtusifoliaseeds.jpg|縮圖]] [[tangan:Senna obtusifolia with flower and pods.jpg|縮圖|dankace]] dankace (決明子) == '''kakaliman''' == dankace (決明子) (俗名:大號山土豆、草決明、馬蹄決明、小決明、大本羊角豆) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} [[tangan:Senna‗obtusifolia-01.jpg|縮圖]] === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(鹹) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(清肝明目、急性結膜炎、黃疸、肝硬化、癰腫瘡毒、香港腳) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Senna tora(L.) Roxb. |- |u sapamat a ngangan |Leguminosae(豆科) |- |u Amilika a ngangan |Sickle Senna; Sickle Pod |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |dankace |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pisal mata tu las |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |lrupeng |v |- |Rukay | | |- |Cou |cuun taparo |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |makyokyon |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == nipangangan (名稱) == 【學名】 Senna tora (L.) Roxb. “mitesekay a ngangan” Senna tora (L.) Roxb. 【科名】 豆科(Leguminosae). “ngangan nu samataan” kumuh (Leguminosae). 【屬名】 決明屬 “mikeliday tu ngangan” dangkace mitudungay. 【俗名】 大號山土豆、草決明、馬蹄決明、小決明、大本羊角豆 “tada ngangan” tabakiay nu buyu’ a kumuh, dangkace nu lutuk, kaki’ nu dangkace, adidi’ay a dangkace, tabakiay nu size a ngawa’ a kumuh. 【英名】 Sickle Senna、Sickle Pod. “Igu a ngangan” Sickle Senna、Sickle Pod. 【族語】 布農 Pisal Mata Tu Las、撒奇萊雅 Dankace、卑南 Lrupeng、雅美 Makyokyon、 鄒 Cuun Taparo. “banacadan a kamu” Bunun a kamu sa u “pisal mata tu las”, Sakizaya a kamu sa u “dankace”, Piwma a kamu sa u “lrupeng”, Tau a kamu sa u “makyokyon”, Co a kamu sa u “cuun taparo”. 決明(學名:Senna obtusifolia),又名草決明、馬蹄決明、假綠豆,屬豆科決明屬。 dankace (決明子)(mitesekay a ngangan: Senna obtusifolia) u zuma a ngangaan sa caw-cuy-min, ma-ti-cuy-min, ciy-li-duw, matatungus ku kumuh samataan (科), mikeliday (屬) tu dankace. 原產於中國長江以南各省區,現在整個美洲、亞洲、非洲、大洋洲都有分布。本種經常與小決明(Senna tora;臺灣亦稱為決明)相混淆。 nai Cung-kow satimulan nu Cang-ciang a kenis, nika ayda sa yadah tu i Mey-cou, Ya-cou, Bey-cou, Ta-yang-cou idaw tu wamin. macacamul kya dankace tu Taywan adidi’ay a dankace (Senna tora). == sasahican (用途) == 維基百科中的醫療相關內容僅供參考,詳見醫學聲明。如需醫療服務或可靠意見,請諮詢專業人士。 Wikipidiay a sasapa’yuan anipinanaman, ay tini ami sawamtan i tini i misangaay tu sapa’yu a mitengil i tuhenian kya siwantan. 決明子是「決明」的種子,為常用中藥,種子入藥,具有清肝明目、通便的功能。 u dankace hananay u “dankace a sapaluma”, alahican sa sanganen tu nu pakungtaway a sapa’yu, u sangaayan niya sapa’yu sa mibanaw tu atay pakakapah tu mata alahican sa sapi cuduh tu sikata’. 主治高血壓、頭痛、眩暈、急性結膜炎、角膜潰瘍、青光眼、癰癤瘡瘍等症。用其葉泡茶,中老年人長期飲用,可使血壓正常,大便通暢。 u satadamaanay (最重要的) a nganga’ayen (治療) nasapa’yu sa tapabaway ku idang, adada’ay ku tangah masinawalay ku tangah, pihacengay a cey-mu-yan (結膜炎),mamenu’ay a mata, cin-kuan-yan. alahican kalauciya han nu babalaki a minanum, pakakapah tu culil nu idang, lihalay amutai’. 決明在植物群落裡生命力極其旺盛,常常與其他植物爭奪營養,因此在北美洲等地區,決明被視為一種難以根除的野草。 u dankace a langaw nida ki (比較) icelangan ku langaw nu hicahica a lutuk, u sakaicenagna nida midemec tu duma a lutuk sa maydih cinida mialaw tu damek (營養), sisa i tida i Bey-mey-cow kanatal sa u caay kadayum amipatay a lutukan kya dankace. 【藥用部位】以成熟種子入藥。中藥名: 決明子。 “sapayu’en” umaicesay a langa ku sasanga ku sasanga antu a dankac. 【藥理作用】降血脂、降血壓、保護肝臟、抗菌等作用。 ina dankac sangaen tu sapayu’ sa mingay tu kau-suy-ze talakaway ku idang padihing tu atay, icelang paculi tu. 【性味功能】甘,微溫。清熱明目,潤腸通便。 silec cacanan a kala sicedame sicecedaman imelang akutiay tu adidi’ namekan sa malikat ku mata, kapah mutaiy caay kasikata. 【主治用法】目赤腫痛,羞明淚多,青盲,雀目,頭痛頭暈,視物昏暗,肝硬化腹水,小便不利,習慣性便秘。外治腫毒,癬疾。內服: 煎湯,用量9-15克;或研末;或泡茶飲。外用: 適量,研末調塗。脾胃虛寒及便溏者慎服。 “u angangan a sangaan” u nu mata a imelang, sumanahay malbawayay sipuda’ay masiliw way. a dada’ay ku tangah masinawalay ku tangah duud saku nipimelaw, laetusay ku bala’ u tiih ku taisian, u masikatay kapah sipaiyu’ i banges, mapudasay ku banges, kapah a sakabin palauciyahan minanum. == nu micudaday a bungka (文學) == 決明使唐代詩人杜甫產生靈感。 mapacekil ku tang-day se-cen ci Du-bu tu dankace. 作出《秋雨嘆》一篇: misulit tu "suni nu balangbangan a udad" sakacacay a langawan. 雨中白草秋爛死,階下決明顏色鮮。 著葉滿枝翠羽蓋,開花無數黃金錢。 著葉滿枝翠羽蓋,開花無數黃金錢。 涼風蕭蕭吹汝急,恐汝後時難獨立。 堂上書生空白頭,臨風三嗅馨香泣。 hatidaay tu a bali nu ci balangbangan a bali atu udad, sisa mapatay amin kuni paluma’ tu tuudtuud atu kilang. nikasa kya dankace i salining, nu luma’ kapah kapah ku langaw tamelac sa adihan. nikasa amihica ku nikakapah mulangaw, i yadah aca ku balu ahican naca, katukuhan tu ku ci balangbangan a bali atu udad, hanca mikikapah kulangaw nu dankace tu duma a kilang, caay tu pakademec, tiya sienaw makatukuh i sadikud sa, inai’ tu ku laheci niya dankace amasacacay amaudip. kya cacay a micudaday i labu nu luma’ makaadih tiya dankace, kya langaw hacacay sa amahetik kiya papah sa, iyadah, sa tu ku balucu’ a midateng niya micudaday, anu matenes satu alaw a salengac satu ku bukes, yu bengiw sa kya balucu’ nu ci balangbangan. sakilihalaw satu amidateng kya micudaday tiyadali namakayniyai i salining nu luma’ tiya , bengiw sakubangsis, nikamasumaday tu, kya bangsis biyalaw satu kya micudadday, cay tu pakadungdung kiya micudaday sa telatela’ satu ku lusa’ nu mata maladum ku balucu’a midateng. == liwasak (分佈) == 【生境分佈】生於河邊,曠野,山坡。 分佈於華東,中南,西南,山西,河北,吉林,遼寧。栽培或野生。藥材主產於廣西、雲南等地。 u dankac hananay u kakaydihan nida mulangaw sa, i bukelal atu ahebalay, aumaumahan, i buyu a cakazuma, i yadah ku langaw sanay uzuma satu izaw ku misanga’ay tu sapayu’ ya misanga’ay tu sapayu’ sa itini Kuan-si atuYun-nan. 【採收加工】秋末果實成熟,莢果變黃褐色時採收,把全株割下曬乾,打下種子,去淨雜質即可。 yu maduhen kiya heci, sa uzuma ku bunal ku dawdawan ku kulit sa u tatengaay tu apelu’en kya heci, ni ka sa caay pelu’ i kuheci nuheci, putun hank u akuway a mihilhil a misasapal sa paluma’ iatus a pawalien i cilal ku sasapalen. == "iakawayay nu yadahay a papah" (複葉) == mulutuc aca ku papah i akaway tu yadahay. 「複葉」就是在<u>葉柄上長有很多葉子</u>。 "iakawayay nu yadahay a papah" ku mulutucay i akaway nu papah tu yadahay. "iakawayay nu yadahay a papah" mulutuc aca ku papah i akaway tu yadahay. 「頭目」是<u>部落裡的意見領袖</u>。 "niyazuay a tumuk" ku miwananay tu kakawaw nu binawlan. '''複葉'''是在一個葉柄上著生兩個以上葉片的葉。三出複葉是總葉柄上著生三枚小葉的複葉,如果頂生小葉無小葉柄,稱掌狀三出複葉,若頂生小葉具小葉柄則稱羽狀三出複葉。 i na "'''yadahay a iluc a papah"''' namakaydabi kaus nu papah, melutuc tu tusaay a papah ya. tuluway a ci'id sa i tida i akaway nu kaus nu papah a melutuc kya tuluway anu ci papah ku pabau, ina' ku a kaway sa u kapal tulu kya ci'id i pabaway a papah anu kikau sa, malecad u sa bahel kya ci'id a papah sa. 掌狀複葉的葉軸退化,所有小葉集中著生於總葉柄的頂端,各小葉呈掌狀伸展。 anu maacak tu kya kaus nu kapalai' a papah sa misiket tu wamin kya adidi'ay a papah i tada a kaway i yadidi'ay a papah sa malecad tu midaw i sa nu lima'. 羽狀複葉的葉軸很長,各小葉在葉軸兩側如羽毛狀排列著生,若葉軸頂端無小葉,則稱偶數羽狀複葉。 iya milecaday tu dakubad a ci'id nu papah akaway tanaay, iya sibanuhay a di'dikay a papah sa masilsil misiket akaway yakaus i pabaw anu caykasi papah sa, nu u mala tusaay sakubad a i luc nu papah han. 單身複葉是形態最為特殊的複葉,單身複葉在葉軸上只有一個小葉著生,在小葉柄與總葉柄之間有一個明顯的關節。單身複葉被認為是由三出複葉兩側的小葉退化而形成的。單身複葉常見於芸香科柑桔屬的植物。 u cacaya a caci'id tabaki caykalcad tu tau, sacacay sa misiket i akaway kya a di'dikay a papah, iya adidi'ay atu tabaki ya akaus, i teban masawantan kiyapu'u iya cacaya papah mahida u sakatulu a ci'id a papah i tapiingan a maba dituway iya sacacay sananay a iluc nu papah idau i yun-sang-ke-gan-cuy-su a kilang. [[tangan:Leaf morphology alternipinnada.png|縮圖|cacaya malasakubaday a papah yadahay ku ci'id. (單數羽狀複葉)]] cacaya malasakubaday a papah yadahay ku ci'id. (單數羽狀複葉) [[tangan:Leaf morphology opposate.png|縮圖|tusaay malasakubaday a papah yadahay ku ci'id. (雙數羽狀複葉)]] tusaay malasakubaday a papah yadahay ku ci'id. (雙數羽狀複葉)       [[tangan:Leaf morphology even pinnate.png|縮圖|tusaay malasakubaday a papah satusa tusa sa ku papah. (雙數羽狀複葉,小葉對生)]] tusaay malasakubaday a papah satusa tusa sa ku papah. (雙數羽狀複葉,小葉對生)     [[tangan:Leaf morphology alternipinnada.png|縮圖|sacacay a mala sa kubaday a papah, adidi'kay sa macaculuk melutuc. (單數羽狀複葉,小葉互生)]] sacacay a mala sa kubaday a papah, adidi'kay sa macaculuk melutuc. (單數羽狀複葉,小葉互生) [[tangan:Leaf paired-pinnate with tendrils.svg|縮圖|malasakubaday a papah i iluc malukut kapah a dihan. (羽狀複葉,末端特化為捲鬚)]]   malasakubaday a papah i iluc malukut kapah a dihan. (羽狀複葉,末端特化為捲鬚) [[tangan:Leaf morphology type costa-palmate.png|縮圖|malakapalay a papah. (掌狀葉)]]   malakapalay a papah. (掌狀葉)[[tangan:Leaf morphology type palmately-compound.png|縮圖|malakapalay a sici'id a papah. (掌狀複葉)]] malakapalay a sici'id a papah. (掌狀複葉) [[tangan:Leaf morphology type geminate.png|縮圖|tusa melu tulutuc ku ci'id. (雙出複葉)]] tusa melu tulutuc ku ci'id. (雙出複葉) [[tangan:Leaf morphology type bygeminate.png|縮圖|saka tusa a nilutuc a papah. (二回雙出複葉)]] saka tusa a nilutuc a papah. (二回雙出複葉) [[tangan:Leaf morphology bipinnate.png|縮圖|sakatusa malasakubaday a nilutuc nu papah. (二回羽狀複葉)]]   sakatusa malasakubaday a nilutuc nu papah. (二回羽狀複葉)   [[tangan:Leaf morphology tripinnate.png|縮圖|sakatulu malasa ku baday a nikutuc nu papah. (三回羽狀複葉)]] sakatulu malasa ku baday a nikutuc nu papah. (三回羽狀複葉) [[tangan:Leaf morphology trifoliolate.png|縮圖|tuluway ku papah. (三出葉)]] tuluway ku papah. (三出葉)     [[tangan:Leaf morphology type ternately-compound pinnate-ternate.png|縮圖|tuluway mulutuc ku papah. (三出複葉)]] tuluway mulutuc ku papah. (三出複葉)   [[tangan:Leaf morphology type ternately-compound biternate.png|縮圖|miliyan kunatulu a mulutuc kyz pahpah. (二回三出複葉)]] miliyan kunatulu a mulutuc kyz pahpah. (二回三出複葉)     [[tangan:Leaf morphology type geminate-pinnate.png|縮圖|tusa kya malasakubaday a papah. (雙出羽狀複葉)]] tusa kya malasakubaday a papah. (雙出羽狀複葉) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [1]中文維基 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%BA%E6%98%8E [2] 藥用植物圖像數據庫- https://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=1288&searchword=herb_id=D00341 [3]台灣原住民族藥用植物圖鑑: 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p119, https://tw.search.yahoo.com/search?fr=mcafee&type=E210TW885G0&p=%E5%8F%B0%E7%81%A3%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%97%A5%E7%94%A8%E6%A4%8D%E7%89%A9%E5%9C%96%E9%91%91 [4]《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. [5]中文維基百科: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%8D%E5%8F%B6#/media/File:Leaf_morphology_type_geminate-pinnate.png [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] 7gf96dbhn4chhmv8blhpvya6samb5yc nipaluma-dapdap 0 9102 126704 126703 2021-11-25T01:42:30Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Dichondra repens Eastwood.jpg|縮圖|dapdap 馬蹄金]] == dapdap 馬蹄金 == == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Dichondra micrantha Urban 【mitesekay a ngangan】Dichondra micrantha Urban 【科名】 旋花科(Convolvulaceae) 【sapamataan a ngangan】Convolvulaceae 【屬名】 馬蹄金屬 【mikeliday tu ngangan】dapdap 【俗名】 小金錢草、荷包、肉錕飩草、金鎖匙、黃疸草、小馬蹄草、螺丕草、小銅錢草、酒杯窩、小蛤蟆碗、雞眼草、小燈盞菜、小迎風草、小碗碗草、小元寶草、落地金錢、金挖耳、九連環 【tada ngangan】xiao-jingian-cao, hebao, nei-kun-tun-cao, jin-suochi, huangdan-cao, xiao-mati-han, luo-pi-cao, xiao-tongqian-cao, jiubei-wo, xiao-hama-wan, jiyan-cao, xiao-dengzhan-cai, xiao-yingfeng-cao, xiao-yuanbao-cao, luodi-jinqian, jin-wa-er, jiu-lianhuan 【英名】 Dumbell dichondra 【igu a ngangan】Dumbell dichondra 【族語】 布農 Tasasikis Tu Bantas、撒奇萊雅 Dapdap、鄒 Cuun 'Anuku Karavung 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Tasasikis Tu Bantas、Sakudaya(撒奇萊雅) Dapdap、Co (鄒) Cuun 'Anuku Karavung 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == Dapdap u langawtu nu Taywan, nu Taywan picidekan a langawan, manamuh i masengetay, caaya ka pacilal, idada dadanansa, lutuklutukan hinaadih kita tu langaw.   (kamu nu Hulam:馬蹄金原產於台灣,為台灣特有種植物,性喜潮濕、陽光不需太多;通常在產業道路、草叢中等可發現其蹤跡。) == sasapayuan (藥效) == dapdap kala akeakenekan sapi’, sisa patahekal tu akuti’ nu udip ita, milawpes tu letek, paculil tu idang. tada sasapayuan sa u banic, lebawa, duka a adadaan. (kamu nu Hulam:馬蹄金味苦性涼,所以有降火氣、解毒、活血之功效。主要治療於痢疾、腫痛、損傷等症狀。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == dapdap u xuan-hua-ke nu mihecaan nu lutukan a langawan, angangan han satanayu’sa milalad i lalaan, tulu a bataan idaw ku lima ku tanayu’nuni pi laladan. (kamu nu Hulam:馬蹄金為旋花科多年生草本植物,莖匍伏細長,可至35公分左右。) masasuala tu akaway asipapah tu cacaya a batacan, numapulungay asipapah, mahida u buwa’ ku wayway nu papah, nikudan nu papah idaw ku adidiay a banuhan, idaw ku pituay nu sasulitan i papah nika caay ka adih, mamulmul kunu ayawan nu papah adidi kuni kasa lebungan, papah nu angangan mahida u balucu ku wayway, nuayawan nu papah a langdaw han masadit, belih nu papah han kala langlangdawan, idaw ku macelahay a banuhan. (kamu nu Hulam:單葉互生,為簇生狀,腎形葉,葉背帶點毛,有7個出掌狀脈但不明顯,葉先端圓形微凹,葉全緣基部為心形,葉面綠色且光滑,葉背淺綠色,有疏毛。) masa cacay ku sanglacay nu balu, isasa nu papah asibalu, ahebal, lima kuni kapapelaan. adidiay a baluan han namakayda’ i sasa a muculal, langdawsa  siniladay tu kalawlawan a kulitan, wayway nida mahida u seliseling, balu nu akaway miapuyu tu akaway nu papah. (kamu nu Hulam:花單生白色,生長於葉腋,寬形,具5深裂。小花會由葉下麵開出,綠中帶點黃,形狀像極了鈴鐺,花梗比葉柄短。) u heci nu Dapdap pela’ sananay, nu tusaay anika papelaan amalaheci, sisa idaw ku tusaay a sasapalan mahida u mali ku wayway kalawlawan nu hese’ ku kulit, idaw ku lalumaan nu aadipingan. kasi baluan han i sepatay a bulad, itini i kalaludan nu pitu ~walu asiheci.  (kamu nu Hulam:馬蹄金果實為蒴果,由2個分果構成,所以種子有兩粒且為球形黃褐色,有宿存花冠。開花期在4月,大約在暑假7~8月為結果期。) dapdap caay pi pili’ tu lala’ asilangaw, nika anu sidamek ku lala’, kasi nanumang, kapah ku lalaliwan nu nanum a kitidaan, amelik amabuwah ku langaw.  (kamu nu Hulam:馬蹄金對土壤適應性廣,但以土壤肥沃、水源充足、排水良好之地區,植株生長速度快。) dapdap anu nipa nanumtu amelik amabuwah ku langaw, kasienawan han mahamaw mulangaw, lamit nida caay kay labusa, aytini i tukus paluma ku kapahay. (kamu nu Hulam:馬蹄金只要有灌溉水源隨時可進行繁殖,冬季氣溫低生長較慢,因根群分佈不深,較適合平地果園栽培。) anu pasapala satu nika dadecdecan han a pulu’~ sabaw tu lima a ke’/pingfang-mi kuyu laad, apasapal satu a kiayawan amaluk tu lutuk atu mahedek satu napasapal sa apananuman tu amikuwan, kya mulangaw ku nisasapalan tu panu’an. (kamu nu Hulam:種子繁殖播種密度10~15克/平方米,在播種前應先進行雜草防除及播種後應加強水分管理,以利種子萌發生長。) dapdap nu papah mahida u sadipa’ nu kaduh, sisa pangangan hantu “dapdap” idawhen ku kui-tai, guo-qiang-feng, xiao-jinqian-cao a nganganan. (kamu nu Hulam:馬蹄金因葉片形似馬蹄,故名「馬蹄金」,又有葵苔、過牆風、小金錢草等之稱。) apuyu’ ku langaw nu dapdap, icelang a mulalad ku akaway, ngisngis nu lamit han matineng amulalat, caay pipili’ tu lala’ amulangaw, napaluma’ satu i liklik nu luma’ han u madadedecay ku langaw u aadihan nu katuuday nu tademawan. (kamu nu Hulam:馬蹄金植株低矮、莖蔓再生能力很強、且鬚根發達、對環境適應性強,栽植成園後可形成緻密的觀賞性地被植物。) == wayway nu langawan (植物性狀) == Dapdap han u Dichondra micrantha Urb, xuan-hua-ke han u Convolvulaceae Dapdap han nimikeliday tu langaw nu Dichondra mihcaan nanay nu milaladay nu lutukan a langawan, hinaadih kita i Taywan nu subalan a dadipasan atu uhekal nu umaumahan. (kamu nu Hulam:馬蹄金(Dichondra micrantha Urb.),旋花科(Convolvulaceae)馬蹄金屬(Dichondra)多年生蔓生草本,常見於台灣全島低海拔地區田野及郊外。) adidi’ satanayu’ sa ku lamit nu dapdap, belihan kala abuabuan ku kulit sibanuh, i laad han idaw ku naiay ku watan asilamit. (kamu nu Hulam:馬蹄金莖細長,被灰色短柔毛,節處著地易生長不定根。) nucacaya a papahan masasuala tu akaway asipapah, papahan mahida u buwa’ ku wayway atu mamulmul ku wayway, tanayu’ han 0.5~1.3 cong-fen, ahebal han 0.6~1.5 cong-fen, nuayawan nu papah ahebal mamulmul ku wayway atu kala ngituan kuni ka mulmul, angngan han ahebal mahida u balucu ku wayway, langdaw naming ku papah, hekal nu papah sibanuh, belih nu papahan simasaditay nu apuyuay a papahan, tanayu ku akaway nu papah cacay nu pangkiwan~ tulu a pangkiwan a cong-fen. (kamu nu Hulam:單葉互生,葉呈腎形至圓形,長 0.5~1.3 公分,寬 0.6~1.5 公分,先端寬圓形或微缺,基部闊心形,葉全緣,葉面微披毛,背面有短柔毛,葉柄長 1.5~3.5 公分。) adidi ku balu, masa cacay isasa nu papahan, apuyu ku akaway nu balu i papah nu akaway, lima ku kakicuh, nika pelaan mahida u masa mucuya ku wayway satanayu’sa mahida u ngelap ku wayway, langdawsa ku kulit, idaw ku salalumaan. (kamu nu Hulam:花小,單生於葉腋,花柄短於葉柄;花萼 5 裂,裂片呈倒卵狀、長圓形至匙形,綠色,宿存。) mahida u tuki ku adiping, kalawlawan langlangdawan ku kulit atu micapi tu sanglac a kulitan, lima ku tamaan, ipabaw ku salumaan, tusa ku salumaan, nu tusaay anika babenisan nupaduh amisalalumaan. (kamu nu Hulam:花冠鐘狀,黃綠色或近白色,雄蕊 5;子房上位,2室,為兩個分離心皮組成。) pela’ sananay ku heci mahida u mali ku wayway, balad han 0.2 congfen,  hekal han idaw ku masaditay nu banuh, mala tusa kuni ka pelaan nu patelekay nu hahecian, naiku watan nunika pelaan tu mala tusaay atu caaya kapela’ nu hecian, idaw ku cacay ~tusa a saspalan i salumaan. pa’nu’ han micapi tu mali ku wayway, kala lawlawan ku kulit katukuh tu hese’ masadid ku hekal.  (kamu nu Hulam:蒴果近球形,徑約 0.2 公分,表面具柔毛,分離成 2 個直立的果瓣,不規則2裂或不裂,各具 1~2 粒種子。種子近球形,呈黃色至褐色,表面光滑。) == sakanamuhan atu kapi cidekan (適應性及特點) == dapdap han manamuh tu dihkuay atu sinanuman a kitidaan, micidek kuni ka namuh atu icelang amilalat, wuydasa acacay matalaw tu sienaw. (kamu nu Hulam:馬蹄金性喜溫暖及水源充足環境,適應性及拓展性強,唯耐寒性較差。) numapa cilalay atu isasa nu lidunglidungan kapah ku langaw, anu caay kapacilal atu tada i lidunglidungan han, satanayu’sa ku langaw, anu tada tabakitu ku cila han, mahamaw kuni langawan amlalat.  (kamu nu Hulam:在光照或遮蔭條件下都生長良好,日照不足及遮蔭的地方,植株易徒長;光照過強,植株生育較緩慢。) dapdap han amica kunika epingan numita, anu napalumaantu kapahay tu ku langaw, siheci’ satu cinida, sakay sasa nu langawan nu sasihciay nu cancanan a langawan, a puyu’ ku langaw nida’, talakaw han tada lima a cong-fen nan, anu kaletepan tu nulutuk a talakaw anu kapah tu kulala’ sa, acaay pilisimet tu langawan. (kamu nu Hulam:馬蹄金雖只耐輕微的踐踏,但一旦建植成功便能夠旺盛生長,並且自已結實,為持果園內族群生長;其植株生長低矮、高度可維持 5 公分以下,覆蓋後於雜草防治及土壤保護效果佳,不必進行修剪工作。) == hican mibuwah (繁殖方法) == === 一、mipili’ tu lala’ (kamu nu Hulam:土壤選擇) === === 二、papalumaan a demiad (kamu nu Hulam:種植時期) === === 三、mibuwah atu paluma (kamu nu Hulam:繁殖及栽植) === 1. misilut tu lala’ (kamu nu Hulam:整地) 2. mibuwah atu paluma (kamu nu Hulam:繁殖及栽植) == hican mikuwan kuni palumaan(栽培管理) == === 一、nanum mikuwan(kamu nu Hulam:水分管理) === === 二、palisul tu langaw(kamu nu Hulam:補植) === === 三、padamek(kamu nu Hulam:施肥) === === 四、tanu lutuksa mikuwan (kamu nu Hulam:雜草管理) === 1. dapdap ikasienawan han atu lala’ nu nananuman mahaymaw mulangaw atu mabadi’, apananuman tu, kya kapah ku langw, amiadih kita tuni palumaantu nu sahecian a langawan mikuwan, kya caay ka wada’ kuni kasihecian nu duma a langawan. 1. (kamu nu Hulam:馬蹄金冬季低溫或土壤水分不足時生長速度變緩或枯萎,適時補充水分,維持植株正常生長,但應注意配合果樹生長特性進行管理,以免影響產量及果實品質。) 2. dapdap han mahka nipalumaan han pananuman tu kya kapah ku langw nida, nika u tada silanu’ay a lalaan han, isasa atu caay kakapah nu lalaliwan nu nanum han, aminadih kita tu papalaliwan tu nananuman. 2. (kamu nu Hulam:馬蹄金生育初期雖應保持濕潤以促進生長,但黏質性土壤、低窪地區及排水性不佳之果園,應注意加強果園排水。) 3. anu padamek satu huaxue a damekan acaay kay pabaw nu papah, alaw amaduka ku papahsa. 3. (kamu nu Hulam:若採撒施化學肥料應盡量避免留置於葉片上,以免造成葉片肥傷。) (俗名:小金錢草、荷包、肉錕頓草、金鎖匙、黃疸草、小馬蹄草、螺丕草、小銅錢草、酒杯窩、小蛤蟆碗、雞眼草、小燈盞菜、小迎風草、小碗碗草、小元寶草、落地金錢、金挖耳、九連環) 台灣特有種。喜潮濕,產業道路、草叢中可發現蹤跡。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |35cm |- |papah tanaya' |葉長 |0.5~1.3cm |- |papah ahebal |葉寬 |0.6~1.5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(降火氣、痢疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Dichondra micrantha Urban |- |u sapamat a ngangan |Convolvulaceae(旋花科) |- |u Amilika a ngangan |Dumbell dichondra |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |dapdap |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tasasikis tu bantas |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun 'anuku karavung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p201 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:habay iing]] gslzm09xnj5mzyp3yp3h2anqo0wd6mt nipaluma-dasay 0 9103 108389 107928 2021-05-06T04:26:57Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki dasay 龍牙草 (俗名:仙鶴草、馬尾絲、石打穿、黃龍牙、牛尾草、仙鶴蓮、脫力草、子母草) == nilacul == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(尿血、便血、子宮出血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Agrimonia pilosa Ledeb. |- |u sapamat a ngangan |Rosaceae(薔薇科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay族群 |ngangan名稱 |miungay使用 |- |[[Sakizaya]] |dasay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |nipun tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |lalradre |v |- |Cou |'ucan kupiri |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. pancahay (原住民族委員會)   sapayu' a nipaluma nu yincumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p276 [[kakuniza:nipaluma]] fafq4n618p64kneoi2hrcpr7fnf52w9 nipaluma-datay 0 9104 123919 123918 2021-09-17T01:34:36Z 龍眼村長 1604 /* misitekeday a wayway (形態特徵) */ wikitext text/x-wiki ==datay == [[tangan:Murraya_paniculata_flowers2.JPG|thumb|u salegacay a balu nu datay]] datay (七里香), mauzip i isasa' nu buyu, caay katakalaw nu [[bayu]]'. yadah i enal. kya kilang sa, hali pasanga' tu pana'. atekak ku kilang. katuud tu pacakay tu kilang atu sapal a pacakayay.yadah ku ngangan kina kilang. taneng tu paazih, palangat i liwliw nu luma'. == u siwkay nu nipaluma == bulad kama (月橘) bulad kama, mitesekay a nipangangna(學名): Murraya paniculata, duma a ngangansa u datay han, siwaay datay(九里香), cacay a bataan datay (十里香), malebut datay, mang datay, siwaay balangbangan datay, mamin ku buyubuyuan bangesis a datay, siwaay kilang datay,malebut mata, mang mata nitii’kan, malebut ciid sipapahay, angtulay malebut a mata, adidiay mang sumilaway kilang, sumilaway kilang a bangsis, sepatay puu’ bangsis, sepat puu’ kama, seling a datay, sehun hatiza. (kamu nu Hulam:月橘,學名:Murraya paniculata。別稱七里香、九里香、十里香、千里香、萬里香、九秋香、 滿山香、九樹香、 千隻眼、 千隻眼跌打、千枝葉、臭千隻眼、小萬年青、青木香、四季香、四時橘、石柃、石芬等。) u datay nu papah anu metmeten, idawk u micidekay a bangsis mahida u kama mami ku sanek, kiyu pituay a datay han, u icucuwa tu masanek ku bangsi nida sananay, duma pangangan sa bulad kama. (kamu nu Hulam:七里香由於葉子經過搓揉後,還會產生一股濃郁的柑橘香味,所以七里香又稱為「月桔」、「月橘」。) u ing-ciang-ke(芸香科) a kaput, siwaay datay su(九里香屬) a nipaluma, u balu nu bulad kama kapah cekceken patahekal tu simal, sapisanga’ tu bangsisay simal, u balu atu maduhemay a heci kapah kanen, pawalien maacakay a balu hidaen u uciya sengelen malunananuman, yu mukasi sa, u kakitaan hanu u pudac nu bulad kama atu cica’ nu kilang, palamelen tu yasiyang hananay padengen i masapululay sipabangsi tu dikuc. (kamu nu Hulam:為芸香科,九里香屬植物,月橘的花, 能提煉芳香油,花及熟果可供食用,曬乾後的花可泡茶飲用,古時貴族使用月橘的樹皮或樹脂,與雅香同置薰籠中薰香衣服。) ya kilang nida atekak kapah sipisanga’ tu cungkul, ina, sakaluk nu malukay atu kawes nu takini’, idaw ku nu tademaw a nipaluma sasalangatan. (kamu nu Hulam:木材堅硬可作手杖、印章、農具及小刀柄等,亦常人工栽培作綠籬之用。) == kasibaluan (花期) == Kasibaluan nu datay, i sepatay a bulad ktukuh siwaay a bulad , kasihecian siwaay a bulad ktukuh sabaw tusaay a bulad. bulad kama a balu nida idaw ku micidek a sanenk nu bangsis. u bangsis niza mabahil tayda i mabaatbaatay kiyu idaw ku pituay a datay, siwaay a datay, cacay a bataan a datay, malebut a datay, emang a datay, kiyu pangangan cili-siang(七里香) han. (kamu nu Hulam:花期4-9月,果期9-12月。月橘的花因濃郁而獨特的香味,能飄散往遠處故而有七里香、九里香、十里香、千里香...等之稱。) == lakalakan atu kakitidaan kauzipan (分布及生境) == sayaway a lalangawan i timulan nu Ya-cu(亞洲), ayda malakalak i Tay-wan(台灣), Cung-ku(中國), Liw-kiw(琉球), Hu-li-pin(菲律賓)..., itini i Cung-ku(中國) malakalak i Hay-nan(海南), Kuang-tung(廣東), kakaudipan i namakabayu’ ku sausi, i talakaway a buyu’, i malahatay a kilang atu kilakilangan nu labu atu isasaay masawahelulay nu labu. (kamu nu Hulam:原產於亞洲南部,現分布於台灣、中國大陸、琉球、菲律賓…,中國國內分布於海南、廣東...,多長於海拔高的山地疏林或密林中或低地的丘陵地之中。) == demiad (氣候) == manamuh tu alihaay suesuemetay a demiad, matalaw tu cueded, u sakapahay a nilangaw a undu sa i tusa a bataan katukuh i tusa a bataan izaw ku walu a undu, hinaadih i baebaetuan, i masa uncungay a bukelalan idaw tu malakalak itiza, ayda nu tademaw a nipaluma sapisalangat. (kamu nu Hulam:喜溫暖較濕潤的氣候,不耐寒,生長適合溫度介孚於攝氏20-28度,常見於石灰岩地區,花崗岩地區亦有分布。亦有人工栽培作綠籬之用,。) == nipaluma (播種) == maydih a paluma tu datay sa, pahecek han kapah tu, atu mahida nu paanip a pacelak a paluma, anu talakaw padeng mihacacay han mipenec a pacelak. pahecek han ku yadahay, nika sapahecek a kaway anu hida nu sapul kasenun sa tabaki malakilang tu, kyu katuuday a tademaw hida u sapul ku nipaluma niheni. (kamu nu Hulam:主要以扞插、播種及高空壓條法繁殖,扞插法苗多,但成株慢,播種法則可快速獲大量苗木,故一般大多選用播種法。) == cilekay (蟲害) == u misatalay a cilekay u engid misangida mutabu tu papah kiyu misadibu matabun ku papah sisimal siwacah a imelang, u kataylulu nu wawa micidek misanganga i angangan palawacu tu teban atu nikasibalu . (kamu nu Hulam:主要蟲害為蚜蟲引致的煤煙病、星天牛幼蟲侵害基部及粉蚧。) == misitekeday a wayway (形態特徵) == bulad kama(datay) sa, u mihmihcaan sumilaway a kilang atu adidiay a kilang a nipalumma, talakaw sa cacay katukuh cacay a bataan a ii(米), u satalakaw nida makaalatu sawbaw tusa a kung-ce(公尺) . (kamu nu Hulam:月橘(七里香)是一種常綠灌木或小喬木植物,高約1-10米,高可達12公尺。) u kilang atu ciid macelah tu takuliyaway atu nuabuwan sisalengaay a kulit, idaw adidi’ ku tamelac malikat, nayay ku banuh, nikalaliwasak nu ciid makudikudic tanayu sa yadah,adidiay masakimulu, u mabalatay mahida u tulaay sikalimucuay, ya saisasaay micapi tu masakimuluay a kaku, u kilang nida atekak. (kamu nu Hulam:樹幹及小枝淡黃灰或灰白色,略有光澤,無毛,分枝細長且多,小枝圓柱形,橫切面呈鈍三角形,底邊近圓弧形,木質堅硬。) u balu nu datay u salengacay ku kulit nu balu niza, lima ku pihpih nu balu, i papabawan atu tapiingan nu akaway mucelak ku balu, masakawsuwa mucebal azihen ku balu kyu siey-sing-hwa-si(繖形花序) han. salengacay a balu i tukun nu tangah, lalima ku pihpih mahida u tukiay, micungedus ku bangesis, kanahatu i pituay, cacay a bataan, katukuh malebut ku kabaat masanek ku bangesis niza, kiyu pangangan han tu ci-li-siang(七里香) . (kamu nu Hulam:七里香花朵呈白色,約有5片花瓣,頂生或腋生呈繖形花序,白色花冠為五瓣呈鐘形,有強烈香氣,故有七里、十里乃至千里香之名。) yu mapelu’ tu ku balu sa, tahekal ku mahidaay u tiekuk mahida u miladidtay, u caayay henay ka duhem a heci sumilaway ku kulit, maduhem satu namaka sumilaway mala nu kama a kulit. u datay kapah saiten maladumdumaay ku hekal nu wayway nida, kiyu hina adih i putaputahan mala langat nu liwliw nu luma’. (kamu nu Hulam:當花朵凋謝後,會結出卵狀的漿果,未熟果是青綠色,成熟後會由綠轉為橘紅色。由於七里香可修剪成各種形狀,因此是常見之庭園綠籬植物) == heci (果實) == u heci mahida u nuli, mahida u tiekuk kasakimulu, nu ayawan masadicem, anu maduhem sa na u sumilaway henay mala takuliyaway alaw mala sumahahay tu ku kulit, yadahay sa anu maacak mabuhecul nika u teban masadibu maselen sisimal, tanayu yaku cacay ktukuh tusa a Kung-bun(公分), ahebal lima katukuh sabaw sepat a Kung-li(公釐), tabaki tu adidi tabaki ku sumad, ya sapalumaan cacay tu tusa, azihen ku pudac sa simahidaay u sikupaay a [[banuh]]. (kamu nu Hulam:果為漿果,卵形或橢圓形,先端尖銳,成熟時由綠色轉變為橙黃至朱紅色,有甚多乾後凸起但中央窩點狀下陷的油點,長約1-2公分,寬5-14公釐,大小變化大;1-2顆;種皮具棉質毛。) == micidekay a cacukaymasen (用途特性) == datay, balu atu heci kapah kanen, u balu banawen sa pawalinen, kapah sipauciya malanum atu sipalamel misakabi tu lami’ u kapahay a sapabangesis. (kamu nu Hulam:七里香,花和果實均可食用,花朵漂洗後曬乾,也可泡茶或加入菜湯中作為天然香料。) caay kahatini a cacay, kapah sipisanga’ tu sapabangsis a simal, u bangesi nu nalu mitalaw ku likes atu lalangaw, mamin ku kulang sakala sapaiyu, yu namapateku sumilaw sa, kapah sapaculil tu idang masusud ku nika tekuan. (kamu nu Hulam:不僅如此,花可提取芳香油,花香還可驅蚊蠅,全株也可作藥用,有活血散瘀、行氣活血之功效。) nu labu nu udip a sapaiyu sa, mikapah tu bituka a adada, makahung adada ku ukak, u datay a zayliw nu sapaiyu kapahay, kapah sapisanga’ tu sapisakakawaw nu malukay, sipisanga’ tu cungkul, ina, u kapahay a zayliw ku datay. (kamu nu Hulam:內治可治胃痛、風濕痺痛,七里香的質材相當細緻,可作為良好的農具、手杖和印章的材料。) === u sapaiyu sapihica (醫藥用途) === bulad kama(datay) u papah atu mangaduay a ciid ku sasanga’an malasapaiyu, u sanek aledah, adidi ku akenek, dihemay, idaw adidi ku duku, u balucu, atay, bala, u cayay katatudung nu udip amana picukaymas, mahiniay sapisanga’ tu sapaiyu a zayliw i Kuwang-si(廣西), Kuwang-tung(廣東), Hu-cyin(福建) a kakitidaan. (kamu nu Hulam:月橘以葉和帶葉嫩枝入藥,味辛, 微苦, 性溫, 有小毒, 歸心, 肝肺經陰虛火亢者忌用,藥材主產於廣西、廣東、福建等地。) == kapahay a kakitidaan (合適空間) == datay sa, sakapahay padengen i sicilalay, kapahay ku hekal nu bali a kakitidaan, i liwliw nu luma’ mapacilalay a kakitidaan, kiya kapah ku nilangaw nicelak nida, u papah sumilaw takelal sa. (kamu nu Hulam:七里香宜置於陽光充足、空氣流通的地方,如陽臺等地,這樣才能長得健壯,花葉也會更鮮亮。) [[tangan:Murraya_paniculata1.jpg|thumb|bulad kama(datay) sa, u mihmihcaan sumilaway a kilang atu adidiay a kilang a nipalumma, talakaw sa cacay katukuh cacay a bataan a ii(米), u satalakaw nida makaalatu sawbaw tusa a kung-ce(公尺) .]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |puenel kilang, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |caay katakalaw a bayu'-takalaw |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |maka 200cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 |5 |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sangelacay, 5-10 sibalu |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 |12-1 bulad sipaenu, sumanahay |} === u sanek nu nipaluma === [[tangan:Murraya_paniculata.jpg|thumb|u balu nu datay u salengacay ku kulit nu balu niza, lima ku pihpih nu balu, i papabawan atu tapiingan nu akaway mucelak ku balu, masakawsuwa mucebal azihen ku balu kyu siey-sing-hwa-si(繖形花序) han.]] {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣,辛 |v |- |atekak |苦 |v |- |cupelak |澀 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 |v |- |cuedet |寒 | |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |(生)津 | |- |akacay-akuti |(減)燥熱 | |- |cuedet |(減)寒冷 | |- |patezep tu izang |(消)出血 | |- |paisi' |(利)排尿 | |- |taluktuk |(減)發炎 | |- |sulalis |(退)發燒 | |- |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |- |mapudasay |(減)皮膚病 | |- |atay taluktuk |(減)肝炎 | |- |adada' |(減)痛 | |- |sicedam isi |(減)糖尿病 | |- |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |(消)濃痰 | |- |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |(消)腹瀉 | |- |muta' |(調)嘔吐 | |- |masikata' |(調)便秘 | |- |adada' tangah |(減)頭痛 | |- |malihen |(怯)咳嗽 |v |- |makamaw |(減)感冒 |v |- |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |- |walak |(解)中毒 |v |- |maduka' |(消)破皮傷 | |- |puces |(消)膿包、大疔 |v |- |kaliwates  |(消)小疔 | |- |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |akuti' |(消)燙傷 | |- |tunatun |(消)瘀血 | |- |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |kebing |(消)麻疹 | |- |sizaz |(消)濕疹 |v |- |butus |(消)水腫 | |- |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |bulad adada' |(消)經痛 | |- |cadi'ci |(減)心痛 | |- |pasicucu |(增)乳汁 |v |- |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |murraya paniculata (l.) jack. |- |u sapamat a ngangan |rutaceae |- |u Amilika a ngangan |common jasmin orange |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |datay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |buan tu izuk |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |lratray |v |- |Rukay |balasisi |v |- |Cou |vuu'u vuan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 月橘 yuechu '''[[:zh:月橘|月橘]]'''(學名:''Murraya paniculata''),別稱'''七里香'''、'''九里香'''、'''十里香'''、'''千里香'''、'''萬里香'''、'''滿山香'''、'''九秋香'''、'''九樹香'''、'''千隻眼'''、'''千隻眼跌打'''、'''千枝葉'''、'''臭千隻眼'''、'''小萬年青'''、'''青木香'''、'''四季香'''、'''四時橘'''、'''石柃'''、'''石芬'''等,為芸香科九里香屬植物,種加詞''paniculata'' 意為「圓錐花序式的」。 === u sulit nu Lipun === '''[[:ja:ゲッキツ|ゲッキツ]]'''(月橘、''Murraya paniculata'')はミカン科ゲッキツ属の常緑小高木の柑橘類。観葉植物としてよく栽培される。 === u sulit nu Amilika === '''''[[wikipedia:Murraya_paniculata|Murraya paniculata]]''''' is a tropical, evergreen plant native to southern China, Taiwan, the Indian sub-continent (i.e. Bangladesh, India, Nepal, north-eastern Pakistan and Sri Lanka), south-eastern Asia (i.e. Cambodia, Laos, Myanmar, Thailand, Vietnam, Indonesia, Malaysia and the Philippines and northern Australia (i.e. the northern parts of the Northern Territory, far northern Queensland and northern Western Australia), bearing small, white, scented flowers, which is grown as an ornamental tree or hedge. ''Murraya'' is closely related to ''Citrus'', and bears small orange to red fruit resembling kumquats, though some cultivars do not set fruit. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p53 * 維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/月橘 * 藥用保健植物花草-七里香:https://lungho5511.pixnet.net/blog/post/42840246 * wikipedia nu Pangcah *nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] 4bbbc2h5ejk83o1paxmf49ogp5yrlin nipaluma-debu 0 9105 87864 68825 2019-12-26T22:31:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == debu == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: hibiscus taiwanensis hu u sapamat a ngangan: malvaceae u [[United states|Amilika]] a ngangan: taiwan hibiscus == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: takiludun maduhlas puah Rukay: lubu Cou: vinua'u Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: anot == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山芙蓉 sanfurong === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p35 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 35vevuia2uyac1ba7u8cst3e8fe29yj nipaluma-diyung, diyong 0 9106 125250 125249 2021-10-14T02:00:07Z 龍眼村長 1604 /* u siwkay nu nipaluma */ wikitext text/x-wiki == diyung, diyong 守宮木 == == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Sauropus androgrnus (L.) Merr. 【mitesekay a ngangan】Sauropus androgrnus (L.) Merr. 【科名】 大戟科(Euphorbiaceae) 【sapamataan a ngangan】Euphorbiaceae 【屬名】 守宮木屬 【mikeliday tu ngangan】diyung a langwan 【俗名】 減肥菜 【tada ngangan】sapiwada tu kidemu a laminan 【族語】 布農 Nitu Mahtu Patiduan Tu Lukis、撒奇萊雅 Diyong、鄒 Kaaru Kakiring 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Nitu Mahtu Patiduan Tu Lukis、Sakidaya (撒奇萊雅) Diyong、 Co (鄒) Kaaru Kakiring 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacada】Punun, Sakidaya, Co 【分佈環境】 分布在台灣山地及較熱帶地區。 【kaliwasak nu langaw】kaliwasak nu langaw han itida i Taywan nu buyubuyuan atu kacaledesan nu kitidaan. == sasapayuan (藥效) == diyung caay kalecad ku nasapayuan nu batabatacan, lamit han sangasibin milawpes tu akuti’nu udip, pakasapi’tu bala, pasaluimeng tu u’hu’h milawpes tu lebawa a adadaan. mangaduay a papah han palakunaen sa u sapicunus tu salang nu mulucehay tu cucu. (kamu nu Hulam:守宮木依其部位的不同療效亦不同,根部煎汁具有熱熱、潤肺、止咳、消腫之療效;嫩葉磨粉可讓產婦增加乳汁。) balu atu heci sangaen tu sicedamay a kakanen, sapinaay tu nika wadaan tu idang, pucu’, idang nu tai’, idang nu isi’ adadaan, yu mahida henay sakay bangcal nu kakanen, nika, acaay kayadah kunikan mawalaka. (kamu nu Hulam:花與果可加工製作成甜點,主要治療於降血壓、淋巴結核、便血、尿血等症狀;在以前也是養顏美容的聖品,不過,過量可是會中毒。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == diyung u apuyuay a langwan nu yadahay ku mihcaan nanay a kilangan, papah han mahida u ti’kuk ku wayway sadicemsa, nu cacaya ku batac masasuayaw ku papah, adidiay a ciit han u langdaway ku kulit masadid, sayaway a papah nu lilis a sasulitan siwa~ sabaw tu tulu a sasulitan, batu han u yadahay ku mahicaay nu waywayan, malatulu ku taynaan nu baluan, heci nida kala lumenian ku sumanah. (kamu nu Hulam:守宮木為灌木多年生植物,葉形為卵形且漸尖、互生,小枝條為綠色且光滑,第一側脈有9-13條;花多邊形狀,雌蕊具有三枚,其果實為暗紅色。) diyung a langawan namakaydaay i Yinni,Malaixiya a kitidaan. itida i Malaixiya u sakan nuheni tu demidemiad a kakanen, itidaay a tademaw pangangan han tu Chekor manis atu asin-asin, itida i Taiguo han u kakanentu nu binawlan a lamian, anumukan sa adidien kunikan. (kamu nu Hulam:守宮木主要源自於印尼,馬來西亞等地。在馬來西亞主要是作為民眾的日常生活主食之一,當地人稱之為Chekor manis或asin-asin,在泰國也被民眾用於一般的食用蔬菜,食用量均為小量食用。) Taywan namaka cacay a malebut siwa a lasubau siwa a bataan idaw ku sepat a mihcaan a tayni i Taywan, u sapiwada’ tu kidemusa a akakanen, kanamuhan nu katuuday a mukan, namukan satu hamaw sa mahicaay kiya ku udip atu mahicaay kiya ku bala. (kamu nu Hulam:台灣在於1994年引進後,作為減肥用途的食品,廣受民眾使用,但陸續出現食用者出現肺部功能方面的問題。) nina la’cus nu bala han kingsaan alaw mipuu’tay tu takulaw atu balaan (Bronchiolotis obliterans),ayda han nai ku laheci nu ising minngaay tina adadaan, sadikuday satu masatawasitu ku bala, sa apaliyunan tu kapahay a balaan, sisa ina diyung pasetupen nu weisheng-shu acaay tu pacakay sa. (kamu nu Hulam:此種肺部種肺部受損經病理檢查認定為阻塞性支氣管肺炎(Bronchiolotis obliterans),目前並無方法治療,且末期會導致肺部纖維化,必須進行肺臟移植,因此守宮木才被衛生署公告禁止販賣。) aydaay a tademaw han amana tu kan tu diyung a mangalay miwada’ tu kidemu, alaw a macunus ku nika adadaan. (kamu nu Hulam:一般民眾應注意盡可能不要再食用守宮木來來當做減肥的用途,以免產生嚴重後果。) == hekal amusakamu (外觀簡述) == == angangan (莖) == apuyuan nu langawan, talakaw han makaala tu cacay ~tulu a congchyy, ciit han langdaway ku kulit, satanayu sa adidi, yu mangaduhenay u pabaw kala diceman, maikes satu malamulmulay ku wayway , nai ku banuh nu langawan. (kamu nu Hulam:灌木,高 1~3 公尺;小枝綠色,長而細,幼時上部具稜,老漸圓柱狀;全株均無毛。) == papah (葉) == papah kala duhepican mahida u tatipeluk kunika duhepic, mahida u ti’kuk sadicem sa, satanayu sa kunika mulmul nuni ka diceman atu sadicemsa, tanayu han makaala tu tulu ~pulu’ a congfen, ahebal han cacay ku pakiw ~ tulu ku pangkiw a congfen, sadicem sa ku tunduh, angangan han kalaputunputunan ku wayway, mamulmul atu kaputunan ku wayway. (kamu nu Hulam:葉片近膜質或薄紙質,卵狀披針形、長圓狀披針形或披針形,長 3~10 公分,寬 1.5~3.5 公分,頂端漸尖,基部楔形、圓或截形。) lilis nu masulitay a papahan idaw ku sulit nu lima~ pitu a sasulitan, pabawhan kalapipian, sasa han masapucu, caay ka adih ku sasulitan, papah nu akaway han 0.2~0.4 congfen, tusa ku batac, cacay ku batac masasuala tu akaway ku papah, tanayu nu sankaku atu masasulitay nu sadicem sananay a papahan, tanayu han 0.15~0.3 a congfen. (kamu nu Hulam:側脈每邊 5~7 條,上面扁平,下面突起,網脈不明顯;葉柄長 0.2~0.4 公分;托葉 2,著生於葉柄基部兩側,長三角形或線狀披針形,長 0.15~0.3 公分。) == balu (花) == tamaan nu balu cacay ~ tula isasa, atu pinaay kiya nu taynaan a baluan i sasa nu papahan, patelek han 0.2~ 1 congfen. (kamu nu Hulam:雄花:1~2 朵腋生,或幾朵與雌花簇生於葉腋,直徑 0.2~1 公分。) balu nu akaway adidi satanayusa, tanayu han 0.5~ 0.75 congfen, sasalaan nu baluhan, patelek 0.5 ~1.2 congfen, enem kunika celitan, nikacacelitan numacuisay nu ti’kukan, numacuisay nika silsilan, caay kalawpes nu taynaan nu baluan, tulu ku tamaan a baluan, balu nu ngisngis han mapulun papuyu, sasalumaan nu balu han pasayida i hekal, tusa ku sasalumaan, mabalat kunika cilitan. (kamu nu Hulam:花梗鮮細,長 0.5~0.75 公分;花盤淺盤狀,直徑 0.5~1.2 公分,6 淺裂,裂片倒卵形,覆瓦狀排列,無退化雌蕊;雄花 3,花絲合生呈短柱狀,花藥外向,2 室,縱裂。) enem ku sasalaan nu baluan, masasuayaw atu kakicuh, pabaw han pasayda i labu kuni ka piliwliwan tu sasalumaan , taynaan a baluan han, masa cacay sa isasa nu papahan. (kamu nu Hulam:花盤腺體 6,與萼片對生,上部向內彎而將花藥包圍;雌花:通常單生於葉腋。) balu nu akaway han 0.6~ 0.8 congfen, nikacelitan nu kakicuhhan enem kuni kailabu nika celitan, macacuisay nu ti’kukan ku wayway atu macuisay nu mahidaay u ti’kuk masankakuay a waywayan, tanayu han 0.5 ~0.6 congfen, ahebal han 0.3~0.55 congfenm, tunduh han kala mulmulan atu mamulmulay, angangan han hamawsa micelcel apuyu satu, mahida u kawala kuni ka silsilan. (kamu nu Hulam:花梗長 0.6~0.8 公分;花萼 6 深裂,裂片紅色,倒卵形或倒卵狀三角形,長 0.5~0.6 公分,寬 0.3~0.55 公分,頂端鈍或圓,基部漸狹而成短爪,覆瓦狀排列。) nai ku sasalaan nu baluan, taynaan a pa’nuan mahida mapipiay nu mali ku wayway, patelek han 0.15 a congfen, talakaw han 0.07 congfen, sasalumaan nu hecihan tulu ku salumaan, tusasa ku paenu nu cacaya a salumaan, balu nu akaway han tulu, tunduh tusa kuma celitay. Kasi baluan han sepatay ~ pituay a bulatan. (kamu nu Hulam:無花盤;雌蕊扁球狀,直徑約 0.15 公分,高約 0.07 公分,子房 3 室,每室 2 顆胚珠,花柱 3,頂端 2 裂。花期 4~7 月。) == heci (果實) == pela’ sananay nu duhepicay a malian atu mamulmulay nu malian a hemian, patelik han 1.7 a congfen, talakaw han 1.2 cong, sanglacay ku kulit mabuliyas kunika sumasumanahan nu kulitan, silalumaan enem ku sumanahay nu kakicuha, heci nu akaway han tanayu 0.5~1 congfen. (kamu nu Hulam:蒴果扁球狀或圓球狀,直徑約 1.7 公分,高約 1.2 公分,乳白色帶粉紅色暈,宿存 6 瓣紅色花萼;果梗長 0.5~1 公分。) panuhan sadicemsa ku wayway, tanayu han 0.7 congfen, ahebal han 0.5 congfenm lumeni’ masadid. kasihecian han i pituay ~sabaw tu tusa a buladan. (kamu nu Hulam:種子三稜狀,長約 0.7 公分,寬約 0.5 公分,黑灰色帶有光澤。果期 7~12 月。) == kasilangawan (產地) == Feilubin, Yindu, Taiguo, Yuenan atu Dungnanya a kitidaan. (kamu nu Hulam:菲律賓,印度,泰國,越南等東南亞地區。) == nupitaduan (使用情況) == dungnanya a kitidaan , u Feilubin, Taiguo a kitidaan, u mangaduay nu papah ku kakanen nuheni, lamit han milawpes tu akuti’ nu udip, mibakah tu ledek atu mipatay tu xijun. (kamu nu Hulam:東南亞地區,如菲律賓,泰國等地,以嫩枝嫩葉作為日常生活主食之一;根部可用於解熱,解毒或抗菌之用。) Idumaan nu kanatalan han sapiwada tu kidemu sa, anu yadah kunika milacus tu bala. (kamu nu Hulam:在部分國家用於減肥用途,但大劑量會產生肺臟傷害。) (俗名:減肥菜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |tanayu han 0.15~0.3 a congfen. |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(潤肺、泌乳、淋巴結核、便血、血尿) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Sauropus androgrnus(L.) Merr. |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |diyung, diyong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |nitu mahtu patiduan tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |kaaru kakiring |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p107 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 65v0zbx07uh2ti2w00a3qug42f4iheg nipaluma-haka 0 9107 87866 68837 2019-12-26T23:01:31Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == haka == 到手香 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 |v |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(健胃、消炎、感冒、肺炎、胸悶) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Coleus amboinicus Lour. |- |u sapamat a ngangan |Labiatae |- |u Amilika a ngangan |Patchouli |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |haka |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tanavili ma-ansum tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |takulikulis |v |- |Rukay | | |- |Cou |cuun liri |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |maangnoawana |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p86 [[kakuniza:nipaluma]] ldyiimr7x5jvqwjf8fx1ybatieusyx0 nipaluma-hakhak 0 9108 87867 68846 2019-12-26T23:01:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hakhak == 香林投 (俗名:林投、華露兜、榮蘭、野波蘿、黃霸刺、黃霸頭) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(化痰、傷寒、甲狀腺腫、眼熱) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Pandanus odorus Ridl. |- |u sapamat a ngangan |Pandanaceae(露兜樹科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hakhak |v |- |Pangcha |r bus |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hudan tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kusui |v |- |Rukay | | |- |Cou |sapangtan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p175 [[kakuniza:nipaluma]] lpxo2mmbavv6k5u0skxzq9i7dvogk9g nipaluma-halana 0 9109 87868 68852 2019-12-26T23:02:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki halana 白鶴靈芝 (俗名:仙鶴草、香港仙鶴草、白鶴草、仙鶴草、癬草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |淡、平 |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肝病、肺結核、脾胃濕熱、濕疹) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Rhinacanthus nasutus(L.)Kurz |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae(爵床科) |- |u Amilika a ngangan |Bignose Rhinacanthus |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |halana |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hang-hang tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |tavathilringi |v |- |Cou |vungavung urune |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p97 [[kakuniza:nipaluma]] 09fc92fuxb3659j0lq47mnct2s14vmh nipaluma-haycucangsan, haycocangsan 0 9110 87869 68858 2019-12-26T23:02:33Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==haycucangsan, haycocangsan == 海州常山 (俗名:山豬枷、臭牡丹、八角梧桐、臭梧桐、臭桐、臭桐樹、地梧桐、芙蓉根、臭芙蓉、大青、楸業常山、矮桐子、秋茶葉) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(半身不遂、偏頭痛、瘧疾、痢疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Clerodendrum trichotomum Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬鞭草科) |- |u Amilika a ngangan |Harlequin glorybower |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |haycucangsan, haycocangsan |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |ribaroku |v |- |Yuwatan |lukis sampat |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |valrane' |v |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p186 [[kakuniza:nipaluma]] ej37nmw2rtsu7794fosj3bfbifbmstn nipaluma-hinakeliw 0 9111 87870 68866 2019-12-26T23:05:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hinakeliw == 青苧麻 (俗名:青苧麻、山苧麻、苧麻、真麻、苧仔、苴、紵) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(安胎、小便淋痛、乳癰) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Boehmeria nivea(Gaudich.) Miq var. tenacissima |- |u sapamat a ngangan |Urticaceae(蕁麻科) |- |u Amilika a ngangan |Ramie' Nuke |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hinakeliw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |masanglav tu liv |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |rapi'i munguru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Hulam satalakaway nipaluma kalunasulitan atu palatuh a suku pulungen a suku. Hulam kagak adidi'ay a mauzipay mikinkiway a suo. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p148 satalakawayay a yuan yuancumincuweyuanhuy- yuancumincu sapayu' nipaluma [[kakuniza:nipaluma]] qq9o3qyua1rrqwyx7440maygqatqv02 nipaluma-hingliw 0 9112 87877 68900 2019-12-26T23:23:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==hingliw == u sulit nu Hulam: 三白草 俗名:水檳榔、水荖仔、水荖葉、水荖、水木通、三白根、三白根、五路葉白、五路白、塘邊藕、水茄苳、過山籠、白花蓮、白葉蓮、白舌骨、白面姑、水木通、白水雞、白花照水蓮、天性草、天三白、白黃腳 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- | href="Category:Wp/ais" |papah mapela' | href="Category:nipaluma" |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(黃疸、腳氣) |v |} ===pasubana i cacudadan a lacul=== {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |saururus chinensis (Lour.) Baill. |- |u sapamat a ngangan |saururaceae |- |u Amilika a ngangan |chinese lizarbtail |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hingliw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tau maduhlas tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |lasukuas |v |- |Cou |cuun uturu tapunia |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |gaod ni anito |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p14 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 1a0tly39vij6u88ei4cwan9wjiktedj nipaluma-hingliw-sanguihua 0 9113 87871 68926 2019-12-26T23:05:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki  == <nowiki> </nowiki>hingliw-sanguihua == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan: == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: 'dava Taluku: x Yuwatan: takiludun ma-ansum puah tu lukis Rukay: lasalreme Cou: x Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山桂花 sanguihua === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Paywan, Rukay u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu' tina nipaluma == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p38 [[kakuniza:nipaluma]] hekvq2s58nfjdm4z4qzenboxxi53dpt nipaluma-hizamasay 0 9114 87872 68938 2019-12-26T23:10:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hizamasay == 落新婦 (俗名:紅升麻、虎麻、金貓兒、升麻、金毛、毛三七、長果落新婦、泡盛草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Astilbe longicarpa(Hayata) Hayata |- |u sapamat a ngangan |Saxifragaceae(虎耳草科) |- |u Amilika a ngangan |Astilbe |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hizamasay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |he-rao |v |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Madanghas tu ismud duli |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun tapari'i nanaku |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p245 [[kakuniza:nipaluma]] 1zq55fuce7kn8evr0x59vkqz9y92twi nipaluma-hnalumay, hnalomay 0 9115 87873 68945 2019-12-26T23:10:22Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hnalumay, hnalomay == 黃鵪草 (俗名:山根龍、黃瓜菜、罩壁黃、一枝香) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(結膜炎、牙痛、肝硬化) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Youngia japonica(L.) DC. subsp. japonica |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hnalumay, hnalomay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Samahdaing tu Sanglav |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |hi na ru mai |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p239 [[kakuniza:nipaluma]] pyqo6r6do61yk93ll7fe9tigqpqaumh nipaluma-hucang, hocang 0 9116 87874 68961 2019-12-26T23:10:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hucang, hocang == 虎杖 (俗名:假川七、土川七、紅川七、紅三七、三七、黃肉川七、黃藥子) === u kakuniza === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):石竹目 Caryophyllales sapamat(科):蓼科 Polygonaceae mikitinay(屬):何首烏屬 ''Fallopia'' hicahicaay(種):'''虎杖 ''F. japonica'''''[[tangan:Fallopia_japonica_MdE_2.jpg|thumb|Fallopia japonica MdE 2]] === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |2400-3800m |- |mauzip subal |生長區域 |Taywan, China, Lipun, Korea |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |3-4m |- |papah tanaya' |葉長 |6-15cm |- |papah ahebal |葉寬 |4-6cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |sibalu i 5-7 a bulad, salengacay ku balu |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |siheci i 7-9 a bulad, lumeniay ku heci |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 |v |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(濕熱黃疸經閉) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Polygonum cuspidatum Sieb.& Zucc. |- |u sapamat a ngangan |Polygonaceae(蓼科) |- |u Amilika a ngangan |Tiger Stick, Japan Fleece flower, Giant kontweed |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hucang, hocang |v |- |Pangcha |ji r min niy |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tula liskut |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |'aresemseman |v |- |Rukay |dridrari |v |- |Cou |urukucu ukun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''虎杖'''(學名:''Fallopia japonica''),別名'''假川七'''、'''土川七'''、'''紅三七'''、'''三七'''或'''日本蓼''',是一種蓼科何首烏屬植物。被國際自然保護聯盟物種存續委員會的入侵物種專家小組(ISSG)列入世界百大外來入侵種。多年生草本,虎杖並不高,但亦可長至3至4米。莖有節而且中空,就像一支手杖一樣,加上有有三角型的葉,構造與竹非常類似,但兩者其實並沒有任何關連。虎杖的嫩葉都有紅色的斑紋。雄雌異株。虎杖產於東亞地區,分布在日本北海道西部以南的地區、朝鮮半島、台灣、北美、歐洲及中國的江蘇、江西、山東、四川等地。 '''''Fallopia japonica''''', synonym ''Reynoutria japonica'', commonly known as '''Asian knotweed''' or '''Japanese knotweed''', is a large, herbaceous perennial plant of the knotweed and buckwheat family Polygonaceae. It is native to East Asia in Japan, China and Korea. In North America and Europe, the species has successfully established in numerous habitats and is classified as an invasive species in several countries. Japanese knotweed has hollow stems with distinct raised nodes that give it the appearance of bamboo, though it is not related. While stems may reach a maximum height of 3–4 m (9.8–13.1 ft) each growing season, it is typical to see much smaller plants in places where they sprout through cracks in the pavement or are repeatedly cut down. The leaves are broad oval with a truncated base, 7–14 cm (2.8–5.5 in) long and 5–12 cm (2.0–4.7 in) broad, with an entire margin. The flowers are small, cream or white, produced in erect racemes 6–15 cm (2.4–5.9 in) long in late summer and early autumn. Closely related species include giant knotweed (''Fallopia sachalinensis'', syn. ''Polygonum sachalinense'') and Russian vine (''Fallopia baldschuanica'', ''Polygonum baldschuanicum''). Other English names for Japanese knotweed include fleeceflower, Himalayan fleece vine, monkeyweed, monkey fungus, Hancock's curse, elephant ears, pea shooters, donkey rhubarb (although it is not a rhubarb), sally rhubarb, Japanese bamboo, American bamboo, and Mexican bamboo (though it is not a bamboo). In Chinese medicine, it is known as ''Huzhang'' (Chinese: 虎杖; pinyin: ''Hǔzhàng''), which translates to "tiger stick". There are also regional names, and it is sometimes confused with sorrel. In Japanese, the name is ''itadori'' (虎杖, イタドリ). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p137 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00004 虎杖 Huzhang] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00074 虎杖 Huzhuang] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00669 虎杖 Hu Zhang] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=22253&lang=cht&searchword=code=P00041 白藜蘆醇 Resveratrol] 中草藥化學圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=22253&lang=cht&searchword=code=P00122 虎杖苷 Polydatin] 中草藥化學圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=22253&lang=cht&searchword=code=P00481 新芒果苷 Neomangiferin] 中草藥化學圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [[kakuniza:nipaluma]] 67zjzfm8bbsrcfg2aubxcroa7rg5r9f nipaluma-hulintaw, holintaw 0 9117 87875 68966 2019-12-26T23:11:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hulintaw, holintaw == 荷蓮豆草 (俗名:菁芳草、水藍草、對葉蓮、河乳豆草、荷蓮豆舅) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Drymaria diandra B1. |- |u sapamat a ngangan |Caryophyllaceae(石竹科) |- |u Amilika a ngangan |cordata drymary |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hulintaw, holintaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |holian bainu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun horentau |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p211 [[kakuniza:nipaluma]] meo779o2tjhnfnnjauhswm86p0e1wqi nipaluma-humhum, homhom 0 9118 107936 87876 2021-05-01T13:20:34Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki '''humhum, homhom''' 蛇莓 (俗名:蛇盤草、龍吐珠、寶珠草、三匹風、地楊梅、三爪風、紅頂果、地梅) 喜歡潮濕環境,常生長於山坡草叢中。在某種動物上會呈現興奮作用,也有明顯抗凝作用。 == nilacul == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(白喉、阿米巴痢疾、月經過多 腮腺炎、眼結膜炎、帶狀泡疹) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Duchesnea indica (Andr.) Focke |- |u sapamat a ngangan |Rosaceae(薔薇科) |- |u Amilika a ngangan |Snake mocstrawberry |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |humhum, homhom |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mumulas ivud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |rungirung |v |- |Rukay |tuku |v |- |Cou |'unang tan'a'a |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |paliget |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |- |Taivoan |[[Wp/tvx/Homhom|homhom]] |v |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. pancahay (原住民族委員會)  sapayu' a nipaluma nu Yuan-cu-min 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p212 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:sapayu']] s8npx6hbyarm87px1lwpzyzfpia4ebe nipaluma-hupisyang, hopisyang 0 9119 87878 68986 2019-12-26T23:24:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hupisyang, hopisyang == 厚皮香 (俗名:紅柴、紅淡比、紅樹) 厚皮香的花可以治皮膚的癬,皮治腸炎,果與葉治腫瘡、感冒,根治關節炎 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |ternstroemia gymnanthera (Wight & Arn.) Sprague |- |u sapamat a ngangan |theaceae (茶科) |- |u Amilika a ngangan |Japanese ternstroemia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hupisyang, hopisyang |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ma-ansum tu makaspal kalkal |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |rapatu makicumuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p153 [[kakuniza:nipaluma]] 8hxf2sp6m1oy4h8ctzb9lelaqms7l0g nipaluma-hwangsin 0 9120 121576 87879 2021-08-18T06:54:35Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Vitex negundo kz3.jpg|縮圖|hwangsin]] == hwangsin == 黃荊 (俗名:浦姜仔、浦荊茶、不驚茶、台灣牡荊、聖潔梅、聖潔樹、黃肉浦姜、七葉浦姜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(神經痛、胃痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Vitex negundo L. |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae馬鞭草科 |- |u Amilika a ngangan |Negundo Chastetree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hwangsin |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |da-ngian duli madiav tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p237 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] 8662thnqpiiyrnz80lgin9rcbcpg56x nipaluma-hwangyang 0 9121 87880 69009 2019-12-26T23:24:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == hawangyang == 黃楊 (俗名:台灣黃楊、錦熱黃楊) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(麻醉、鎮靜) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Buxus microphylla(Rehd. & wils.) Hatussima subsp. sinica |- |u sapamat a ngangan |Buxuceae |- |u Amilika a ngangan |Taiwan littleleaf box |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |hawangyang |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |huangian tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |vanai |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p238 [[kakuniza:nipaluma]] icsj7os7747g1rfh5oats3gl2qnqwup nipaluma-imuc, imoc 0 9122 87881 69016 2019-12-26T23:24:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == imuc, imoc == 樟樹 (俗名:木樟、烏樟、芳樟、番樟、香蕊、栳樟、樟腦樹、山烏樟、本樟、油樟、紅樟、樟木子) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(香) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 |v |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(新腹脹痛、牙痛、疥癬) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cinnamomum camphora (L.) Presl. |- |u sapamat a ngangan |Lauraceae(樟科) |- |u Amilika a ngangan |Comphor tree, Comphor wood |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |imuc, imoc |v |- |Pangcha |ra ks |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ma-ansum tu dakus |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |'imus |v |- |Rukay |drakese |v |- |Cou |cakusu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |sakkusi |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p177 [[kakuniza:nipaluma]] cep925xnh1u0l7aggirnj2olf9lk5ol nipaluma-insin 0 9123 87882 69056 2019-12-26T23:25:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == insin == [[tangan:GINKGOBAUM-2.jpg|thumb|GINKGOBAUM-2]] 銀杏 (俗名:白果樹、公孫樹、鴨掌樹、鴨腳子) === u siwkay nu nipaluma === mahtikay ku papah tabakiay a kilang. talakaw tina kilang. maka 25-40m ku talakaw. ihekalay a heci singangan ku "sangelacay a heci 白果". matenes ku uzip tina kilang, cacay katukuh tulu malebut mihcaan ku uzip.[[tangan:Ginkgo_biloba_MacAbee_BC.jpg|thumb|Ginkgo biloba MacAbee BC]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |25-40m |- |papah tanaya' |葉長 |3-5cm |- |papah ahebal |葉寬 |3.5-6cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |2cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(潤肺、強化血管、改善腦功能、細胞活化) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ginkgo biloba L. |- |u sapamat a ngangan |Ginkgoceae(銀杏科) |- |u Amilika a ngangan |Maidenhair Tree, Ginkgo |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |insin | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |insin tu lukis | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''銀杏'''(學名:''Ginkgo biloba''),落葉喬木,壽命可達3000年以上。又名'''公孫樹'''、'''鴨腳樹'''、'''鴨腳子'''等,其裸露的種子稱為'''白果'''。屬裸子植物銀杏門唯一現存物種,和它同門的所有其他物種都已滅絕,因此被稱為植物界的「活化石」。它被發現在化石追溯到2.7億年前。銀杏原產於中國,現廣泛種植於全世界,並被早期引入人類歷史。它有多種用途,可作為傳統醫學用途和食物。 '''''Ginkgo biloba''''', commonly known as '''ginkgo''' or '''gingko''' (both pronounced /ˈɡɪŋkoʊ/), also known as the '''ginkgo tree''' or the '''maidenhair tree''', is the only living species in the division Ginkgophyta, all others being extinct. It is found in fossils dating back 270 million years. Native to China, the tree is widely cultivated, and was cultivated early in human history. It has various uses in traditional medicine and as a source of food. The genus name ''Ginkgo'' is regarded as a misspelling of the Japanese ''gin kyo'', "silver apricot". == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p258 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=202001010</nowiki> 銀杏 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 1.銀杏 p19 民88年11月30日增訂二版 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(4)23銀杏 p24 台北南天書局 鄭武燦 編著 台灣植物圖鑑 上冊 0527銀杏 p264 國立編譯館 主編 中國植物誌 第 7 卷 018 頁 PDF 銀杏 山西省太原市晉祠(1050421) 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 銀杏 92年10月 73頁 [[kakuniza:nipaluma]] mqhlhrh6s8iqscirfmh0r33l50im8i4 nipaluma-kabalu 0 9124 122828 87883 2021-09-01T11:11:05Z Sabak5388 17 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:一枝黃花 Solidago decurrens (Solidago virgaurea v leiocarpa) -香港西貢獅子會自然教育中心 Saikung, Hong Kong- (9213291945).jpg|縮圖|kabalu (一枝黃花)]] kabalu (一枝黃花) == kabalu == 一枝黃花 (俗名:柳枝黃、大葉七星劍、老虎尿、山白菜、金邊菊、黃花草) === u siwkay nu kabalu === i Taywan takalaway a bayu maazih tu, i 2000-4000m ku takalaw. anu adada' ku tangah, makamaw, makalat nu bau, taneng pasapayu. i Ouco China paluma' tu itiza. takuliway ku balu. hali ahebalay a lala'. acasa u sibunakay a lala' . tina nipaluma' mabaki isasa' nu kilang, acasa i tebal nu kilangkilangan. mapaluma' tu nu tademaw ayza. u cudad a ngangan: solidago virgaurea(benth.) a. gray var. leiocarpa u sapamat a ngangan: compositae u Amilika a ngangan: golden rod == u zuma a cidekay a kamu == Yuwatan: makin tasa madiav tu puah. Rukay: yangadhadhpu. Cou: vungavunga tanavikaru. === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:毛果一枝黄花|毛果一枝黃花]]'''(學名:''Solidago virgaurea'')為菊科一枝黃花屬的植物。分布於[[:zh:欧洲|歐洲]]、[[:zh:俄罗斯|俄羅斯]]、[[:zh:蒙古|蒙古]]以及[[:zh:中國|中國]]大陸的新疆等地,生長於海拔1,200米至2,620米的地區,多生於林緣、林下以及灌叢中,目前已由人工引種栽培。 === u sulit nu Lipun === '''[[:ja:アキノキリンソウ|アキノキリンソウ]]'''(秋の麒麟草、''Solidago virgaurea'' var. ''asiatica'')とはキク科アキノキリンソウ属の多年草である。 高さは70から80cm程度となり、8-11月に総状の黄色い花を多数つける。葉は互生する。茎の下部の葉は先端がとがる楕円形で、茎の上部では披針状。 === u sulit nu Amilika === '''''[[wikipedia:Solidago_virgaurea|Solidago virgaurea]]''''' ('''European goldenrod''' or '''woundwort''') is an herbaceous perennial plant of the family Asteraceae. It is widespread across most of Europe as well as North Africa and northern, central, and southwestern Asia (China, Russia, India, Turkey, Kazakhstan, etc.). It is grown as a garden flower with many different cultivars. It flowers profusely in late summer. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | href=":zh:毛果一枝黄花" | |- | href=":zh:欧洲" |mauzip subal | href=":zh:俄罗斯" |生長區域 | href=":zh:蒙古" | |- href=":zh:中國" |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- href=":ja:アキノキリンソウ" |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- href="wikipedia:Solidago_virgaurea" |papah ahebal |葉寬 | |- href="File:Illustration_Solidago_virgaurea0_clean.jpg" | resource="File:Illustration_Solidago_virgaurea0_clean.jpg" height width |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | href="File:Solidago_virgaurea_minuta1.jpg" | |- resource="File:Solidago_virgaurea_minuta1.jpg" height width |balu kulit |花色 | href="File:Solidago_virgaurea_var._leiocarpa_01.jpg" | |- resource="File:Solidago_virgaurea_var._leiocarpa_01.jpg" height width |heci | href="Category:nipaluma" |果實 | href="Category:Wp/ais" | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(黃疸、扁桃腺炎、肺結核咳血、急慢性腎炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Solidado virgaurea (Benth.) A. Gray var. leiocarpa |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Golden rod |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kabalu |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |makin tasa madiav tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |yangadhadhpu |v |- |Cou |vungavunga tanavikaru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == [[tangan:Illustration_Solidago_virgaurea0_clean.jpg|thumb|Illustration Solidago virgaurea0 clean]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物 p.5 [[tangan:Solidago_virgaurea_minuta1.jpg|thumb|Solidago virgaurea minuta1]] [[tangan:Solidago_virgaurea_var._leiocarpa_01.jpg|thumb|Solidago virgaurea var. leiocarpa 01]] [[kakuniza:nipaluma]] ksecfxv04n8jmn3t976th54vhbl40zw nipaluma-kabutulay, kabotolay 0 9125 122418 121997 2021-08-27T07:35:07Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Starr 070221-4863 Nephrolepis cordifolia.jpg|縮圖|kabutulay, kabotolay 球蕨]] == kabutulay, kabotolay 球蕨 == == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Nephrolepis auriculata (L.) Trimen 【mitesekay a ngangan】Nephrolepis auriculata (L.) Trimen 【科名】 蓧蕨科(Oleandraceae) 【sapamataan a ngangan】Oleandraceae 【屬名】 腎蕨屬 【mikeliday tu ngangan】butul a langawan 【俗名】 腎蕨、鳳凰蛋、山豬腎子、山雞蛋、羊齒、鐵雞蛋、山豬蘭弗、天鵝抱蛋、雉雞蛋、鹽雞蛋、山檳榔、玉羊齒、圓羊齒、蜈蚣草、篦子草、石黃皮、野雞蛋、石蛋果、蛇蛋參、馬騮卵,球蕨、腎鱗蕨、夜明吐珠、山豬仔卵核、耳基假石葦 【tada ngangan】butul, Feng-huang-dan, kiwma nu buwa’, shan-jidan, ngipen nu sidi’, Tie-jidan, kiwma nu buwa’, Tiane-bao-dan, ti’kuk nu tikulac, Yan-jidan, da’dac, jade-fern, Yuan-yang-chi, Yuan-yang-chi, wugong-cao, Bi-zi-cao, Shi-huang-pi, Ye-jidan, Shi-dan-guo, She-dancan, Ma-liu-luan, butul, Shen-lin-jue, Ye-ming-tu-zhu, Shan-zhu-zai-luan-he, Er-ji-jia-shi-wei 【族語】布農 Mahazumu Tu Lili、撒奇萊雅 Kabotolay、鄒 Tariri 'Iciuru、piwma (卑南) Triyatriyaran、 Amis (阿美) Bu Dor Nu E Du、Lukay (魯凱) Kavuvuthuru 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Mahazumu Tu Lili、Sakidaya (撒奇萊雅) Kabotolay、Co (鄒) Tariri 'Iciuru、卑南 Triyatriyaran、阿美 Bu Dor Nu E Du、魯凱 Kavuvuthuru 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒、卑南、阿美、魯凱 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co, piwma, Amis, Lukay == kaliwasak nu langaw (分布環境) == 屬於台灣原生種的植株之一,常常可以在山林下的石隙中或溪旁發現其蹤跡。台灣全島全境平地至海拔 2000 公尺之山野及海岸砂地。蘭嶼綠島亦有分布。 tada Taywan nu langawan, hina adih kita i sasanu buyu a ba’ba’tuan atu lilis nu sawacan. Taywan nu subalan nu enal katukuh tu dadipasan a makaala tu tusaay a malebut a congcayy nu buyuan atu dadipasan nu likenlikenan. Lani’ sanasay idaw ku nika liwasak nu langaw. == sasapayuan (藥效) == 在性味方面,帶點甘、淡、澀且性涼,無毒,具有清熱利濕、解毒消腫、止咳消積、清涼止渴的功用。 isanek nu kakanen han, kala sicedaman, abesa’, cupelak sapi’, nai ku ledek, patahekal tu akuti’ tangan nu udip, mihepec tu lebawa, sakacay u’hu’h, sakay ngaluh a kakanen.  主要用來治療多種疾病,包括咳嗽、痢疾、腎炎、高血壓、乳腺炎、小便不利、跌打內傷、泌尿系統感染、刀傷、眼病、蜈蚣咬傷、頸部慢性淋巴結炎、疝氣、黃疸、乳房腫痛...等。 sapingay tu imelang han, u u’hu’h, banic, buwa’, gao-xieya, cucu’, caay ka tahekal nu aisian, duka, sakaycebu, madingac, mata, kalatan nu alisalap, bangen, adada nu bili, huang-dan, lebawa nu cucu sa. == milihida tu langaw mu sakamu (生態形狀描述) == 球蕨為骨碎補科的多年生附生及土生植物,株高約35-55公分,下部有葡匐莖向四方橫展呈粗鐵絲狀,而上面生有無數卵狀球形的半透明塊莖,外被黃棕色絨毛。 Butul u gu-sui-bu-ke nu mihcaan nanay mikabitay tu lalana a lutukan  nu langawan, talakaw nu langaw han makaala tu tulu a bataan idaw ku lima~ lima a bataan idaw ku lima a congfen, sasa’ idaw ku mibalatay nu milaladay nu tapang mahida u tabakiay nu telayanm, pabaw idaw ku pinaay nu mahida u ti’kuk nu malian ku wayway a pangkiw nu hecian a butulan, belih nu papah idaw ku kalawlawan nu cunse a banuhan. 葉片呈簇狀長出地面,葉片形狀呈光滑且圓齒狀的披針形,長約1-3公分,寬約0.5公分,葉柄長約5-10公分,葉面無毛。群圓形的孢子囊群著生於邊緣內小脈的頂端,沿著中脈兩旁各有1行,具有圓腎形的苞膜。 papah masakaput namakalala’ tu amulangaw, masadid ku papah mamulmul sinangipenan nu madicemay nu papahan, tanayu’ han cacay ~ tulu a congfen, ahebal han 0.5 congfen, papah nu akaway tanayu’ han makaala tu lima ~ pulu’ a congfen, hekal nu papah nai ku banuh. maki mulmullay nu sasapalan itida i lilis nu labuan adidiay a sasulitan nu tunduh, mililis tu tebnay nu sasulitan idaw ku cacaya a caculilan nu papahan, idaw ku mamulmulay nu isasaay a papahan nu sasapalan . == picidekan (特性) == 多年生草本,根莖短小,根下有塊莖呈球形,肉質。腎蕨株高約30公分,葉羽狀深切裂,密生而稍皺,色濃綠,根鐵絲狀,耐蔭性極廣,適合盆裁作為室內擺飾。 nu yadahay nu mihcaan nanay a lutukan nu langawan, lamit angangan aapuyu adidi, sasa nu lamit idsaw ku masa maliay nu angangan nu wayway, siheci. butul nu langawan han makaala tu tulu a bataan a congfenm, papah masabanuh kunika ilabu nuni ka celitan, madadecdec makubit, kala lumenian ku langdaw nu kulit, lamit han mahida u adidiay nu telay, manamuh i lidulidungan maudip, kapah palumaan i kabing sakay lumaan aadihan,  腎蕨繁殖可用孢子播種或分株,自生能力強,若栽培成株幾株,栽植地適合生長,來年之後周遭自可長出無數株。 mangalay mibuwan tu butulan aw sasapalan ku sabulesak atu nipecaan a paluma’, udip sananay cinida, anu namibuwahtu sa apina tu ku langaw mabuwahay, anu kapah ku lalangawan nu kakitidaan, mihmihcaan idawtu ku lalangaw.   腎蕨在馬來西亞、菲律賓、琉球和台灣都是常見的蕨類。 butul han itini i malaysiya, faliubin,liuqiu atu Taywan hina adih kita tu langaw nu butul. 生長環境分布於陰涼之叢林、路邊、溝渠邊等,採集時間為全年皆可。 kaliwasak nu langawan nida han i sasa nu kilakilanga lidulidungan, dadan, lilis nu cilicilisan, mihmihcaan idawtu ku aalan. 食用方式採地下飽滿之球莖,先將絨毛搓除、洗淨就可生食。 anumukan aw sasaay nu lamitan a masaheciay nu Malian, abihbihan mibanaw ku banuh, kapahtu kuni banawan sa semsemhan a mukan. 腎蕨會長出一種圓球狀的球莖,如龍眼般的大小,球莖表皮成褐色有絨毛,其中含有水分是野外求生的好植物。 silangaw siheci ku lamit nu butul tu mahidaay u mamulmulay nu angangan a hecian, mahida u linkin ku tabaki, paduh nu angangan nu heci u hese si banuh, u sakapahay nu tayda i hekal nu nananuman a langawan. 在所有的蕨類植物中,也只有腎蕨有此種特殊貯藏莖的構造,在適宜的生存環境下,腎蕨是蕨類中最易辨認的。 nina lukuktan a langawan, u batul kumi cidekay nu silaculay nu hecian, ikanamuhan nida kasilangawan han, butu a langawan paadihhan kita matineng tu kita tu langaw nida. 且在野外到處都可看見它的蹤影,其數量十分龐大,腎蕨的葉片可當插花,捧花及花籃很好的素材,也可將它栽植於盆中是非常好的室內綠化植物不會開花。 ihekal hinaadih kita tu langaw nu butul, laklaksa asilangaw, papah nu butul han taneng sipahcek tuni sangaan numita tu baluan, u sakapahay nu kakapetan atu sakay salaam nu sasangaan, taneng a palumaan I kabing u sakapahay nu sakay luma’ nu aadihan a langdaway nu langawan caaya kasi balu. 食用腎蕨時只需揉除外表褐色的絨毛,就可做為取水植物直接生食,雖有少許的澀味,卻在外找不到水源時的最佳解渴的替代品,腎蕨全草有清熱消腫及解毒的藥效,也是過去常將其嫩葉搗敷外用,可治刀傷及消除腫痛。 mukan tu heci nu butul han pasipasipen ku hese nu banuhan, usa semseman nu nananuman numita, amica kunika cepelakan, ihekal anunai ku nanum u butul nu heci ku alan numita aminanum, namukan tu butul han milawpes tu lebawa’ atu ledek, yumahida miala kitatu mangaduay a papah pekpeken sipaduhepic i banges, tunika dingacan atu lebawa. ==  tada kitidaan (原產地) == 熱帶亞洲、非洲 kacaledesan nu Yazhou, Feizhou == sapihica (用途) == 1. 是重要的取水植物,於野外可補充水份。 tadamahicaay tu a nananuman nu langawan, sakay hekla nu sapicunus tu nananuman. 2. 嫩芽及球莖可食:腎蕨可食用的部位是嫩葉及球形的貯水器,具有止渴、解飢、除熱的效果。 mangaduay nu papah atu heci nubutul ku kakanen, heci nu butul a kakanen han u mangaduay nu papah atu mahidaay u heciyan, sakay ngaluh, mangalay, patahekal tu akuti’ nu udip. 3. 插花常用的花材:是良好的插花材料,俗稱羊齒。 sapahecek tu sasangan tu balu, u sakapahay nu sapahcekan nu sasangan, tada nagngan han u sidi nu ngipen. 4.藥用:全草均可做用 sasapayuan , hamin nu langaw ku sasapayuen. == tatapangan (莖) == 腎蕨株高約30公分餘,根莖短,具光澤,被鱗片,莖有三種, 短莖為葉柄覆蓋。 langaw nu butul u talakaw han makaala tu tulu a bataan a pina nu congfen, lamit tatapangan apuyu, masadit, sikines, tulu ku tatapangan nu langawan, apuyuay a tatapangan u papah nu akaway kumi tahabay.  葡匐莖,向四方蔓延,莖上有許多小芽,能長出前述短莖,故本種皆成群出現;圓球形塊莖,長於地下,富含汁液,為密被金黃色鱗片的貯水器,俗稱為『金雞蛋』或『鳳凰蛋』。 milaladay ku tatapangan, iliyu’ tu milalad, angangan yadah ku adidiay nu langawan, apuyuan ku langaw, sisa masakaput ku langaw nida, == papah (葉) == 一回羽狀複葉,叢生;葉柄長 6~25 公分,幼嫩時密被赤褐色毛狀鱗片,鱗片全緣,窄線形,葉軸具縱溝,上部被鱗片。 malecaday i batacan ku papah, masakapu a maudip, papah nu akaway tanayu han makaala tu enem ~tusa a bataan idaw ku lima a congfen, mangduay nu sapal han madadecdec ku langaw u belih han hese’ nu sibanuhay a kinesan, kines han malecad ku kaku, macacelcel ku keliwan a wayway, papah nu angangan mabalat ku ilabuay nu sasulitan, pabaw nu belih sikines.  葉片長 25~65 公分,寬 2~6 公分,羽狀裂,羽片無柄,羽軸有節,羽片長 1~4 公分,寬 1~2 公分,基部不等形,葉耳銳尖,上下表面近乎光滑,下部羽片鈍形,通常較短,上部羽片著生孢子囊堆,長約 3~4 公分,略尖銳,邊緣細鋸齒至細鈍鋸齒。 tanayu nu papah han tusa a bataan idaw ku lima ~enem a bataan idaw ku limam a congfen, ahebal han makaala tu tusa ~ enem a congfen, macelitay nu banuhan, banuhan nai ku akaway nu papahan, teban nu akaway nu papahan sibatac, banuhan nu akawayan han makaala tu cacay ~sepat a congfen, ahebal han makaala tu ceci ~tusa a congfen, angangan han caay kalecad ku wayway, papah nu tangilaan masadicem, nika babelihan nu papaha masadit, sasa nu banuhan caay ka mulmul ku wayway, apuyu, pabawan nu banuhan yadah ku sasapalan numaupuay, tanayu’ han makaala tu tulu ~sepat a cong, kala dicemdiceman, lilis nu papahan idaw ku masingangay a salualusan a adidiay nu ngangipenan nu papahan. == balu (花) == 果實孢子囊堆圓形,著生細脈末端近緣處;因其孢子囊群的孢膜裂口展開,呈腎臟形,故名為腎蕨。 heci nu sasapalan mapulung mamulmul, mikabit i teban nu papahn a  nikudan nu lilisan, maupuay nu sasapalan pela’sa, mahida u buwa’ ku wayway, sisa pangangan han tu butul. === u siwkay nu nipaluma === (俗名:鳳凰蛋、山豬腎子、山雞蛋、羊齒、鐵雞蛋、山豬蘭弗、天鵝抱蛋、雉雞蛋、鹽雞蛋、山檳榔、玉羊齒、圓羊齒、蜈蚣草、篦子草、石黃皮、石蛋果、蛇蛋參、馬騮卵、腎蕨) 台灣原生種之一。山林中的石隙中或溪旁。 {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾、腎炎、刀傷、眼病、蜈蚣咬傷 頸部慢性淋巴結炎、疝氣、黃疸) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Nephrolepis auriculata (L.) Trimen |- |u sapamat a ngangan |Oleandraceae(蓧藤科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kabutulay, kabotolay |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |bu dor nu e du |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mahazumu tu lili |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |triyatriyaran |v |- |Rukay |kavuvuthuru |v |- |Cou |tariri 'iciuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p208 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 6vienvf1eli02434d4q5p5qc6awxgja nipaluma-kadamat 0 9126 125445 125444 2021-10-20T05:10:28Z 龍眼村長 1604 /* langaw (品 種) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Artemisia lactiflora.JPG|縮圖|kadamat]]kadamat 角菜(俗名:珍珠菜、真珠菜、辛芹菜、四季菜、乳白艾、甜菜、香甜菜、皇帝菜、納艾香、鴨掌艾 == masadumaay a ngangan (各種名稱) == kadamat 角菜 【學名】 Artemisia lactiflora Wall. 【ngangan】Artemisia lactiflora Wall. 【科名】 菊科(Compositae) 【ngangan nu langaw】Compositae 【屬名】 艾屬 【mitudungay tu ngangan】kala’pa’ 【俗名】 珍珠菜、真珠菜、香芹菜、四季菜、乳白艾、甜菜、香甜菜、皇帝菜、納艾香、 鴨掌艾 【tada ngangan】cencu lami’, cencu lami’, bangsisay a luhebaw, puu’a lami’, sanglacay a kala’pa’, sicedamay a lami’, kala bangbangsisan a sicedamay a lami’,likelun, naay seng, sadipa’a kala’pa’ 【英名】 White Mugwort 【igu a ngangan】White Mugwort 【族語】 布農 Haudanghas Tu Sanglav、撒奇萊雅 Kadamat、鄒 Natung 【binacadan 】Bunun (布農) Haudanghas Tu Sanglav、Sakidaya (撒奇萊雅) Kadamat、Co (鄒) Natung 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay a binacadan】Bunun, Sakidaya, Cu == kaliwasak u langaw (分布環境) == nai Cunkuo talu, manamuh ima sengedsengeday tui katalakawan a niyaduan maudip, sisa hina adih kita i Tawan amisan, zhong-bu, sangalepen i Sincu, miawli kaadihan nu langaw a maudip i tida. (kamu nu Hulam:原產於中國大陸,喜歡生長在濕度較高的環境,因此常可在台灣北部、中部,尤其是新竹、苗栗一帶發現其蹤跡。) == sapayu (藥效) == kananaman a sanengk, kala sicesicedaman, akenek, damasay, idaw kuni pisilud tu hanhan atu idang, misumad tunika bulad patahekal tu i udipay a nanum atu patahkal tu bayduk mihepec tu lebawaw. tada mingaaya sa misumad tuni ka buladan, atay, mihepec tu lebawaw, miahemaw tu udip, tibeni, adada nu sawda’, tunu imelang sa. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點甘、苦、平,具有理氣活血、 調經利濕及解毒消腫的功用。主要用來治療月經不調、慢性肝炎、水腫、帶下、癮疹、疝氣...等疾病。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == kadamata u milecaday tu kiku samihmihcaan sa asilanid, u akaway tapabaw kuni patelek amaudip, caay pilihida tu langaw nutaw, yu mangadu henay talakaw makatukuh tu tusaay idaw ku lima a kunfun sa, maikesay a langaw hantu makatukuh tu cacay a lasubu cacay a badaan-cacay a lasubu tulu a bataan a kunfun, nai ku banuh nu langaw nika si adidiay nu ceka’, adihen ayda idaw ku langdaway atu sumanahay a lalangawan, maikes tu kulangaw han masa kasuy tu ku langaw. (kamu nu Hulam:角菜為菊科艾屬的多年生宿根草本植物,莖直立向上生長,不依附他物,幼株時株高約25公分左右,老株可高達110-130公分,全株無毛但帶有微刺,目前有綠莖及赤莖兩種顏色的莖種,莖部老化後呈半木質化。) sakaleca nulangawan han malaca ku kitidaan, cacay ku papah mulangaway, papah nida masilac sacacaysa i akaway, papah hna tu u langdaway a kulit, lilis hantu masa salusalus ku lilis. blangbangan han sanglacay ku ayaw muculal nu balu, masa sualasa ku tusaay a baluan, u balu hantu kala bangbangsisan. (kamu nu Hulam:莖上的同一個環莖位置,只有一個葉片生長,葉片依序一片一片排列在莖上,葉片為綠色,其邊緣為粗鋸齒狀。秋季開出乳白色的小型頭狀花,為兩性花帶有香味。) mahedek satu nasi balu malahecitu, cacay ku pa’nu i labu, u heci atu paduh nida kalapelapelaan, maduhem satu kuheci caay ka pela’sa kuni kapela’ nu heci. (kamu nu Hulam:開花後則結出瘦果果實,含種子一枚,果皮與種皮不癒合,成熟時果皮不開裂。) == kakanen (食用植物) == cencu lami’, wayway nida mahida u langaw nu luhebaw, taneng kanen malalami’ taneng mala sasapayuwan ku langaw. (kamu nu Hulam:「珍珠菜」,外型酷似芹菜,可當食用蔬菜也是藥用植物。) U papah nida atu mangaduay a akaway ku kakanen, mahicaay kiya kunipi cidek ku saneng, sakabi han sicedamsa kuyu kabi, hina u ti’ku ku sipalamlam tu kadamat ami sakabi, mibakah tu uh’uh’, paculil tu idang, mihepec tu lebawaw atu bayduk, taneng a kanen taneng a sakay hekal ku kadamat. (kamu nu Hulam:食用以嫩葉和葉柄為主,有一股特殊的味道,煮湯極為清甜,常用和蛋一起,做成角菜蛋花湯;且可袪風止咳、活血和瘀、消腫解毒的功效,內服和外用皆可。) Tumihmihcaan kasilaculan han, I sabaw cacay a bulad katukuh I saka tusa a mihcaan tu tuluay a bulad ku aakitucan. (kamu nu Hulam:全年均可生產,11~3月為盛產期。) === kakanen han (食 用 部 分) === u mangaduay a langaw atu mangaduay a papah ku kakanen.  (kamu nu Hulam:幼 株 及 嫩 葉。) === saka kakapah nu udip han (營 養 成 分) === kadamat nu sakakapah tu udip han malecad atu puyling. (kamu nu Hulam:角 菜 之 營 養 成 分 約 與 菠菜 相 當 。) sakamusa nu cacaya a lasubuan a kunke’ idaw ku witamin A, witamin C, lin, kay, idaw henay ku danpayce, simal, tangce, tece, atu witamin B1,B2 sa. (kamu nu Hulam:據 分 析 每 10 0 公 克 中 除 含 維 他 命 A, 維 他 命 C, 磷, 鈣 , 尚 含有 蛋 白 質 , 脂 肪 、 醣 質、 鐵 質 、 及 維 他 命 B1 、 B2 等 。) mikapah tu sakay udip, kala bangbangsisan ku sanek, anu hinakan kita mikapah tu ukakukakan atu mikapah tu culil nu idang, paka asu’ tu kan numita, paculil tu idang mikapah tu udip atu mipadang tu sacelakan sa. (kamu nu Hulam:營 養 甚 為 豐 富 , 且 具 有 芳 香 , 經 常 食 用 可 促 進骨 骼 發 育 及 新 陳代 謝 作 用 , 亦 有 增 進 食 慾 , 造 血 強 身 及 輔 助 成 長 之 功 能 。) == anu paluma sa (栽 培 要 點) == Lala’ kuhan: kadamat manamuh i kasienawan atu kala sapi’sapi’an a demiad, kapah palumaan, hina udip, alahican idai lakulakuwan atu ciliscilisan atu tepal nu sasawacan a masengetay a lanulanuan a maudip, caay pipili’ tu lala’, anu kibetul ku lala’, kala sengedsengedtan, anu silalatu , kasi nanuman tu u kapahay tu ku lalangawan nida. (kamu nu Hulam:風 土 適 應 性 : 角 菜 性 喜 冷 涼 之 氣 候 , 生 性 強 健 , 繁 殖 容 易 , 有 時漫 生 於 農 田 畦 溝 旁 或 河 川 兩 岸 潮 濕 地 , 對 風 土 之 要 求 不 甚 荷 刻 , 但 以 表 土 深 厚 , 濕 潤 、  富 含有 機 質 , 保 水 力 佳 之 壤 土 生 育 較 佳 。) == langaw (品 種) == nika adihan idaw ku langdaway atu sumanahay tusa kina langaw. (kamu nu Hulam:目 前 有 綠 莖 種 及 赤 莖 種 兩 個 品 種 。) langdaway a langaw: papah nida caay ka langdawsa, kala takuliyawan ku kulit, u papah atu akaway langdaway namin, numa ikesay a langaw i saka pulu’ a bulad asibalu. (kamu nu Hulam:綠 莖 種 : 葉 色 較 赤 莖 種 為 淡 , 呈 黃 綠 色 , 而 葉 柄 及 莖 部 均 為 綠 色, 老 株 於10 月 間 開 花 。) sumanahay a langaw: langdawsa ku papah, akaway nu papah atu akaway sumanahay naming, numa ikesay satu a langaw nai’ ku watan asilamit, nika mikiyadah tu langdaway asilangaw, lalud satu miki kapah tu langdaway amaudip, kasi baluwan satu miutang tu langdaway asibalu. (kamu nu Hulam:赤 莖 種 : 葉 色 深 綠 , 葉 柄 及 莖 部 則 為 赤 色 , 老 株 莖 上 著 生 之 不 定根 較 綠 莖  種 為 多 , 夏 季 期 間 之 生 育 情 形 較 綠 莖 種 為 佳, 開 花 期 則 較 綠 莖種 稍 晚 。) paluma: kadamat tanen u sapat ku babulasakan, pa’ceken atu nipipeca’ ku papalumaan. (kamu nu Hulam:種 植 : 角 菜 可 用 種 子 、 扦 插 及 分 株 繁 殖 。) kadamat han i kala balangbangan atu kasienawan asibalu atu heci, maduhem satu ku heci hetik sa sapuden numita han I sadingsing amibulesak, mulangaw satu bangaden numita a paluma aca. (kamu nu Hulam:角 菜 於 秋 冬 季 節 開 花 結實 , 種 子 成 熟 後 掉 落 土 中 或 經 採 收 於 春 季 期 間 播 種 , 待 發 芽 長 出 幼 株 後 即 可 移 植  栽 培 。) sadingsing , balangbangan kala sapi’sapi’an ku demiad, alan numita ku kadamad apaluma u langaw nida anu maka ala’ tu sabaw tu lima a kunfun, tanengtu palumaan inisa apuludan tu lala, tusa’sa kuni pahcekan tu kadamat mamin paluma sa tahaben tu lalami. (kamu nu Hulam:在 春、 秋 期 間 天 氣 較 為 陰 涼 時 , 採 取 角 菜 成 株 及 分 枝 上 長 約 15 公 分 , 亦 可 分 切 叢 生 之 植 株 移 植 栽 培 , 耕 犁 耙 平 後 築 畦 , 採 三 角 形 方 式 每 畦 種 二 行 , 定 植 或 扦 插 , 後 在 畦 面 敷 蓋 稻 草。) milisimet: kadamat manamuh i kala sapi’sapi’an a demiad, umah hantu amasengetu ku kapahay, kya kapah ku langaw nida. kapah satu ku langaw nu kadamat, inai ku cilekay micapi, caay pasapayuwan kapah tu kulangaw nida. (kamu nu Hulam:管 理 : 角 菜 性 喜 冷 涼 氣 候 , 田 間 土 壤 宜 保 持 適 之 濕 度 , 對 角 菜 之 生 育 將 更 為 有 利 。 角 菜 生 育 強 健 , 無 嚴 重 之 病 蟲害 , 不 需 噴 施 農 藥 即 可 生 產 。) misiwkace: anu makaala’ tu sabaw tu lima a kunfun sa , tanengtu ali papahan atu mangaduay amukan, kya asicaangaca anu mahica satu ku langaw kya hamaw satu kita amikituc miala. (kamu nu Hulam:採 收 : 角 菜 植 株 在 株 高 15 公 分 左 右 時即 可 摘 其 嫩 梢 及 嫩 葉 供 食 用 , 並 可 促 使 側 枝 生 長 , 以 後 視 其 生 長 情 形 , 陸 續 採 摘 。) == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(疝氣、癮疹、帶下) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Artemisia lactiflora Wall. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |White Mugwort |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kadamat |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |haudanghas tu sanglav |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |natung rupurupu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p122 * 台灣原住民族藥物植物圖鑑(行政院院原住民族委員會) * 角菜、珍珠菜: <nowiki>https://www.ytower.com.tw/material/material.asp?key=%A8%A4%B5%E6</nowiki> * 珍珠菜&角菜&甜菜:<nowiki>https://pig5433798.pixnet.net/blog/post/110331878</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 3a7wd2bwid4bcrr3hj36plbnxsoc24h nipaluma-kadebitay 0 9127 125207 125206 2021-10-13T05:53:09Z 龍眼村長 1604 /* u siwkay nu nipaluma */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Mimosa pudica 2.jpg|縮圖|nipaluma-kadebitay含羞草]] nipaluma-kadebitay含羞草 == nipaluma-kadebitay含羞草 == 【學名】 mitesekay ngangan Mimosa pudica L. 【科名】 sapamata ngangan sapamata kumuh豆科(Leguminosea) 【屬名】 tungusay kadebitay a lutuk含羞草屬 【俗名】 u ngangan == kadebitay == 含羞草 (俗名:感應草、喝呼草、假死草、愛睏草、懼內草、怕癢草、指佞草、怕醜草、怕羞草、知羞草、見嘯草、見羞草、見笑草、羞誚草) 【英名】 A-milika ngangan Humble-plant、Sensitive Plant、Common Sensitiveplant、Ojigiso kamu nu binacadan 【族語】 布農 Mazav Tu Ismud、撒奇萊雅 Kadebitay、排灣 La A Lun、魯凱 Kekenepe、雅美 Masnesnek'rekereket、鄒 Cuun Arapucu、卑南 Lrepelrepe'an . === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |u talakaw katukuh i 90 a hunan |- |papah tanaya' |葉長 |tanayu’ pakala tu 0.5-1.5 a hunan |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 |u papah hatusatusa samasilut i papaw nu lamit |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |i lalud balangbangan mabutelak ku adidi’ay abulau u kasumanahan |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(失眠、帶狀泡疹、支氣管炎、急性結膜炎 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Mimosa pudica L. |- |u sapamat a ngangan |Leguminosea(豆科) |- |u Amilika a ngangan |Humble-plant; Sensitive plant; Common Sensitiveplant; Ojigiso |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kadebitay | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |la a lun | |- |Yuwatan |mazav tu ismud | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |Lrepelrepe'an | |- |Rukay |kekenepe | |- |Cou |cuun arapucu | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |masnesnek' rekereket | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == maliwaliwa i hekal【分布環境】 u kaladebitay manamuh mulangan i dihkuay mapacilalay a hekal, izaw tu mulangaw i tapiingan nu zazanaahebalay a lala’ pilangawan nu lutuk,I buyu’kilakilangan,tapiningan nu zazan u masemetay a lala’tu ahebalay a kakitizaan, anucaay papiingan nu sauwac atu tapiingan nu bayu maazih tuway. (kamu nu Hulam:喜歡生長在溫暖濕潤和陽光充足環境的含羞草,常常可於全省路旁、空地、草生地、山坡叢林中、路旁潮濕地等開闊場所,或是河邊及海邊等皆可發現其蹤跡。) kakapah nu sapayu/a icuwaanay【藥效/部位】 i sapayuan kahini,sicedam,cupelak tungusay u cudetay,siledek,taneng panuneng tu angil, palasawad tu teluhu’ pasatezep tu baha, taneng haca pasapi’ tu akuti’ pacculil tu isi’, mihulak tu ledek palasawad tu kasaupu, kapah mingaay tu mahicacaay a imelang, (kamu nu Hulam:在性味方面,具甘、澀且性寒,帶有小毒,不僅可以鎮靜安神、化痰止咳,還可以清熱利尿、解毒消積等,常常用來治療多種疾病,) mahiniay, manana’ay a sawda’, mamenuay, madukaay a sawada’, malebawaay adadaay a mata, mapenuay ku banges, mahiwhiway, malebawaay nu nanum, kahekakuay mabahay siizangay. (kamu nu Hulam:例如:腸炎、失眠、小兒疳積、目赤腫痛、帶狀皰診、支氣管炎、風濕、急性結膜炎、水腫、勞傷咳血等。) musakamuay a binacadan【使用族群】 (kamu nu Hulam:布農、撒奇萊雅、排灣、雅美、鄒、卑南、魯凱。) mauzipay/u wayway【生態/性狀描述】 Kadebitay a lutuk tungusay u kamuhung a sapamata tungusay kadebitay lutuk mulangaway a lutuk masakilangay maliwasakay ku teban, u talakaw katukuh i 90 a hunan, lami’t maliwasak mulangaw tasasa muluhung ku kawit a cekak atu macukenisay a banuh, kasacii’t u dandaway lutimay a kulit nu mulaladay. (kamu nu Hulam:含羞草係屬於豆科含羞草屬的披散半灌木狀草本植物,株高可達90公分以上,莖上被散生且下彎的鉤刺及倒生剛毛,分枝呈綠紫色的蔓狀。) u lamit malecad uyzaay a lamitan a kakitizaan, tusa ku papah mulangaw, u papah hatusatusa sa masilut i papaw nu lamit, u papah masakeliw u tanayu’ masabucuy ku samulmul,  tanayu’ pakala tu 0.5-1.5 hunan, akaway nu papah katanayu’ pakala tu 2-3.5 hunan masa zinum aku papah sibanuh. (kamu nu Hulam:莖上的同一個環莖位置,有兩個葉片生長,葉片兩兩成對的排列在莖上,葉片形狀呈線狀長橢圓形,長約0.5-1.5公分,葉柄長約2-3.5公分,披針形的托葉被剛毛。) i lalud balangbangan mabutelak ku adidi’ay abulau u kasumanahan, nayi’ ku akaway nu balu nika tanayu’ ku akaway, mazeket masaupu apuyu’ nika ahebal, matelekat u masapucu’ay i tizaamin i pabaw, masatangah ku uzip, kasabalu mahiza u sapisasa tu nanum, adiping nu balu masatuki, izaw 10 ku tama nu tebanay balucu’ nu balu. (kamu nu Hulam:於夏、秋之際開出淡紅色的小花,花無柄但具長梗,多數密集生於一短而寬,平坦或隆起的總托上,形成一頭狀體,萼片為漏斗狀,花冠則為鐘形,具有10枚雄蕊。) kaladebitay lutuk “mitesekay ngangan, Mimosa pudica” uyza micidek ku nilangaw yadah ku nipangangan, mahiniay CP, u dadawaay matineng lutuk, he-hu lutuk, kasikazay lutuk, matalaway tu ditu lutuk, talaw kadebitay lutuk, malaacawaay lutuk, pakazih matawaay pakazih lutuk. Kadebit lutuk u langaw i Mei-caledesay a Pa-si, u kamuhung a sapamata tungusay kadebitay lutuk, u pinaay tu a mihcaan nu mulangaway a lutuk. (kamu nu Hulam:含羞草(學名:Mimosa pudica),由於其獨特的生理習性有著眾多的別名暱稱,如CP、感應草、喝呼草、知羞草、怕醜草、怕羞草、夫妻草、見笑草等。含羞草原產於美洲熱帶的巴西,是豆科含羞草屬的一種多年生草本植物。) uyza sa mahiniay icelang mulangaw, sisa yadah i kanatal, u kadebitay a lutuk pala u mahay han a lutuk han. kamu tu balu, kalamkam, mihaymaw a pakatiyung, damsay ku balucu’. kulit nu balu kasumanahan atu lutiman a kasumanah. u kabutelakan a demiad 6 a bulad katukuh 9 a bulad. (kamu nu Hulam:由於這種植物生長力頑強,所以在不少國家,含羞草都被當成是一種野草 。花語:敏銳,細膩的感觸,纖細的感情。花色有粉紅和紫紅。花期為6月至9月。) maliwaliwah 【分布地區】 kadebitay lutuk u langaw i Cung-Nan- Mecuw, ayza malahad tu yadah tu i kitakit, i Tan-san-ni-ya, Nan-ya, Tung-Nan-ya, A-meilikaa tu katuuday a walibayu a subal pala u midebungay nu mulangayaw han.) (kamu nu Hulam:含羞草原產於中南美洲,現已擴散至世界許多地方,在坦尚尼亞、南亞、東南亞、美國和許多太平洋島嶼被視為入侵物種。) i Aw-cow u zuma a kakitizaan, “ mahiniay Pe-lin a lala’ atu Si-aw” u pala u kakuwanan han aadupan “declared plants”.iAw- cuw Kun-s-lan pala u kakuwana n han aadupan.i Nay-ci-li-ya, mahiniay Pe-lin a lala SAI-si-al, muw-li-si-s atu Tung-ya a kakitizaan u midebungay nu aadupan. (kamu nu Hulam:在澳洲部分地區(如北領地及西澳)被視為列管物種(declared plants)。在澳洲昆士蘭被視為建議列管物種。在奈及利亞、塞席爾、模里西斯及東亞等地區被視為入侵物種。) u cidek【特點】 Kadebitay lutuk i katahaban File : Kadebitay lutuk tebing han matahabay tu. webm Kadebitay lutuk dadawa misulup ku kadebitay lutuk u satabakiay nu miciekay uyza anu matebing nu canacana a tuudan, huyahuy, paakuti’ han sa, u papah niza tahab sa kilul akaway a papah seday sa, amawada’ ku duka nu hekal, pangangan han u hina sulupay han “seismonastic movement” sangaleb i cayay katakelalay caay ka icelang hawsa dadawa minasulup. (kamu nu Hulam:含羞草閉合過程File:含羞草觸碰反應.webm含羞草感震運動之一——觸碰反應含羞草最大的特點就是如果它受到物件觸碰、搖晃、加熱時,其小葉會閉合接著葉柄下垂,以減少受害面積,稱為感震運動(seismonastic movement),尤在光線較弱時比較敏感。) uyni a watawat mahiniay u kadebitay lutuk akaway nu papah atu adidi’ay papah a akaway u angangan izaw ku mabesuay tabakiay masaalumuay, panganganhan tatangahan papah “pulvinus”, i labu tatangahan nu papah a nanum micukel tu papah, nika anu pakatebing tu canacanan hawsa, labuay papah a nanum kasenun sa pasayza nu zumaan a milasit, satu u Kadebitay lutuk matahab tu ku adidi’ay a papah. u zuma, u sananal sukutsukut sa ciniza. mahiniay u micidekay, tatenga’ makayniay ku ngangan nu kadebitay lutuk. (kamu nu Hulam:此運動原理是因含羞草葉柄和小葉柄基部都有一略膨大的囊狀構造,稱為葉枕(pulvinus);平常葉枕內的水分支撐著葉片,但是當受到外力刺激時,葉枕內的水分會立即流向別處,使含羞草的小葉閉合。另外,它在早上都會自動收縮起來。這種獨特之處,也正是含羞草名稱的來源。) Kadebitay lutuk mapaceku’ tu ciniza tu 0.1 biti’ hawsa matahab tu, pinaay a biti’ malepy tu, mahiniay a satakus u kadadawa taneng katukuh paybiti’ 40-50 limi. (kamu nu Hulam:含羞草會在自己收到刺激0.1秒後產生閉合作用,幾秒鐘內完成,這種傳遞速度可以達到每秒40-50厘米。) u kadebitay lutuk kakapah nu sapayu atu zumaay tunggusay kadebitay lutuk angangan kasazuma nu mulangaway, i lamit izaw ku sumanahay a kulit, taneng malasapayu, nika siledek ciniza. (kamu nu Hulam:藥效含羞草與其他含羞草屬植物的主要分別,在於其莖帶紅色,可入藥,但也具有毒性。) nu lutukay sapayu a ziting u nisutitan tu nu lutukay a sapayu tatenga’ u ukadebitay lutuk a angangan taneng mingaayy tu cicekaay a ukak, taneng aca misiwduk tu manana’ay pasatezep tu adada, mingaay tu angil pakapah tubi’ taneng pasatezep tu baha tuluhu’, sapihedup tu nanum nu cihek asapayu. Kadebitay lutuk i lutukay a sapayu u sapipaiyu izaw ku nisititan i ziting izaw ku, (kamu nu Hulam:中醫藥典的記載中醫藥理認為含羞草的根可以醫治骨刺,亦可以消炎止痛,寧神安眠,也可以有止咳化痰,收鼻水等藥效。含羞草在中醫的藥用方面有記載於一些典籍的有:) “mantaay a sapayu ”, pasatezep tu adada sapilasawad tu malbawaay. “uynianay a lutuk uyni u”, sapitabu tu manene’ay a duka. “nisulitan miala tu sapayu I Lin-nan”, sapingaay tu adada akuti’ nu mata. “ladaway lutuk a kitakit miazih tu sikulitay a bacu”, u lamit cunus han tu adidi’ ku epah tengel han tu ikul nu pabuy kan han, sapingaay tu cicekaay a kukak, nika la’cus mukan ku sibiliay. (kamu nu Hulam:生草藥性備要》:止痛消腫。 《本草求原》:敷瘡。《嶺南採藥錄》:治眼熱作痛。《青草世界彩色圖鑑》:根加入少許酒燉豬尾骨服用,治骨刺;但是孕婦不可服用。) ayzaay ziday sapayu migikiw tu ayzaay a sapayu hicasa,kadebitay lutuk izaw yadah ku sakay kapah tu uzip nu tademaw,pasu huwng-tung ben a kasazuma,sapabangsis a tuud,saka uzip a sapayu,an-cisuwan,yucisuwan atu zumaay asuay a kakanan. (kamu nu Hulam:現代醫藥研究現代醫藥研究認為, 含羞草中含有大量對人體有益的活性物質,包括黃酮類、酚類、生物活性多糖、胺基酸類、有機酸類和其他微量元素。) satuway, kaladebitay lutuk taneng sakay uhuh, sulalisay ku adididay wawa, maduka sumanahay ku mata mangelu’ay mihanhan, adaday ku bituka. adadaay sawada’, siba’tuay a taisi’an mabanic,nayay ku angil mahumingay ku uzip,nuhekalay a sipingaay,mapulinay malibawaay,manana’ay malibawaay siledekay,miuhuhay tu zizang,siledekay sinanumay a dukay a imelang. (kamu nu Hulam:因此,含羞草可用於感冒、小兒高熱、急性結膜炎、支氣管炎、胃炎、腸炎、泌尿系結石、瘧疾、神經衰弱;外用可治:跌打腫痛,瘡瘍腫毒、咯血、帶狀皰疹等疾病。) siledekay, kaladebitay lutuk siahciday ku kaladebitay lutuk, u siledekay a an-ci-suwan, adidi’ ku ledek, lacu’sxteked han mukan, palamelen tu zumaay asapayu pulung han mukan. (kamu nu Hulam:毒性,含羞草含有含羞草鹼,是一種毒性胺基酸,具有少量毒性。不可單獨服用,需配合其他藥物一併使用。) sangaleb u pahabaya pakanay a kawawan, papatelac kunipakan tu kadebitay lutuk maimelang tu ku aadupan. uyza u maazihay tu, u malukay a katalalan, mapatelac kunikan tu cayay kasicekak a kadebitay lutuk amaledek imelang, satu i kasienawan amin amahini. (kamu nu Hulam:尤其是在畜牧業上,誤食含羞草常引起動物疾病。其中最常見的是,耕牛誤食無刺含羞草而引起的中毒病,且一般多發於冬季。) malukay a katalalan anu maledek hawsa satezep sa mabiyalaw, ngelecngelec sa ku ngipen mahiwhiw, malelu’ay muhanhan, masingnkiay, mapenu’ay. (kamu nu Hulam:耕牛中毒後表現為精神沉鬱,磨牙,喘氣,呼吸困難,出現神經症狀、水腫。) uzuba satu, siahciday ku kaladebitay lutuk,Luw-tuw, subayu aadipan mukan tu kaladebitau lutuk a mabunul ku banuh, adidi’dy salengecay edu atu tabakiay edu mukan tu 0.5-1.0% tu kaladebitay lutuk ahciday a kakanan, mabunul tu ku banuh, mabudad haca ku mata atu mapatut ku kabalaki. satu makan nu ‘tademaw ku kaladebitay lutuk mabulal t uku banuuh, satu, labu nu luma’ la’cus paluma’ tu kadebitay lutuk. (kamu nu Hulam:此外,由於含羞草鹼的緣故,駱駝、馬等食用含羞草會產生脫毛現象,小白鼠和大白鼠食用含0.5% ~1.0%含羞草鹼的飼料,也發生了脫毛,還會引起白內障和生長抑制。而人食用含羞草也會引起毛髮脫落,因此,室內不宜種植含羞草。) <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%AB%E7%BE%9E%E8%8D%89</nowiki> <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%AB%E7%BE%9E%E8%8D%89%E5%B1%AC</nowiki> pasazuma tungusay kaladebitay lutuk pasazuma i lalay milakui’t tu pinaay a kasazumaan, pulung tu nisuped katukuh tulu malebut a lamangan ku ngangan, uyni u zuma papulung han tu tungusay nuzumaay a ngangan nu mulangaway. (kamu nu Hulam:分類含羞草屬在分類史上經過許多次變動,共累積了多達三千種名稱,其中有些被併入其他屬或成為其他植物的名稱。) (Leucaena leucocephala)u zuma izaw ku mulangaway a laamangan sayhan imalecad zaiw ku tusa  macacubelisay masabanuhay sakatusa a papah namapaka tungusay u kaladebitay lutuk, satu pakayza hantu tungusay nu zumaay, nika mahiza tu mananam pangangnan tu “Mimosa”, mahiniay u singanganay u paseng “Albizia julibrissin” atu paseng “Leucaena leucocephala”. (kamu nu Hulam:有些物種因同樣有二回羽狀複葉而曾被歸入含羞草屬,後來被歸入其他屬,但仍習慣被稱為「Mimosa」,著名的案例為合歡(Albizia julibrissin)與銀合歡。) == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p117: [https://www.cip.gov.tw/zh-tw/news/data-list/1642BAC6E7C2509D/0C3331F0EBD318C2965DEAE61BD4C0FD-info.html] 中文維基百科:[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%AB%E7%BE%9E%E8%8D%89] [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 0ar2i51i1kivfpvyqevdlje7eyzeb4p nipaluma-kaduwangay, kadowangay 0 9128 87887 69119 2019-12-26T23:28:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kaduwangay, kadowangay == 奶葉藤 mauzip i bayu'-talakaway caay katalakaw. i malaemetay isasa' nu kilangkilangan. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |caaykatalakaway a buyubuyuan |- |mauzip subal |生長區域 |isasa' nu kilang, malalemetay a lala' |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |30-100cm |- |papah tanaya' |葉長 |3-8cm |- |papah ahebal |葉寬 |1-1.25cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |adidi' ku balu |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |cilemin |酸 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(止血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Gonostegia hirta(B1.) Miq. |- |u sapamat a ngangan |Urticaceae |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kaduwangay, kadowangay |v |- |Pangcha |ka mu wan gay |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |susu lisav tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'uici acun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p85 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第三卷(增訂一版) 4.糯米團 p477民85 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(3) 43奶葉藤 p46 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊1152糯米團 p576 國立編譯館主編 中國植物誌 第 23(2) 卷 367 頁 PDF 糯米糰 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 糯米團 92年10月171頁 [[kakuniza:nipaluma]] n7oapobeibc4o0leow4bg8rztxddlaw nipaluma-kakanen nu tengaan 0 9129 124672 124671 2021-09-30T11:31:32Z LamiHung 28 /* sapakapah atu sasapaiyuan (功能與主治) */ wikitext text/x-wiki == kakanen nu tengaan == 金線蓮(學名:Anoectochilus roxburghii)又稱金線連、金線蘭、金絲草、烏蔘,是蘭科開唇蘭屬的植物,可以入藥,可治療高血壓、心臟病、糖尿病等疾病。 kakanen nu tengaan, siey-ming (學名mitesekay a pangangan): Anoectochilus roxburghii, zuma a ngangan sa, cing-siyeng-lien (金線連), cing-siyeng-lang (金線蘭), cing-se-caw (金絲草), wu-seng (烏蔘) . nu lan a kaput (lan-ke, 蘭科), mutuwaay ku bilbil lan su (kay-cung-lan-su, 開唇蘭屬) a nipaluma, kapah malasapaiyu, sakay talakaway nu idang( kaw-sey-ya, 高血壓), balucu'ay a imelang (sing-cang-ping, 心臟病), siwanengay a imelang (tang-niyaw-ping, 糖尿病) . == kalakalakan (分布) == 分布於福建、台灣、廣東、廣西、海南、四川、貴州、雲南,湖北等亞熱帶及熱帶地區。 ina nipaluma-kakanen nu tengaan 金線蓮, kalakalakan sa i Hu-ciyen(福建), Tay-wan(台灣), Kuwang-tung(福建), kuwang-si(廣西), Hay-nang(海南), Se-cuwang(四川), Kuey-cu(貴州), yiin-nang(雲南), Hu-pey(湖北), atu itiza i tanegay ku cadesay a kakitizaan, atu caldesay a kakitidaan. == nipaluma a wayway (植物特徵) == 金線蓮葉面成墨綠色,有金色條紋,金線之名由此而來。味甘性涼,富含胺基酸和微量元素。 nipaluma-kakanen nu tengaan ya hekal nu papah sisumilaway a kulit, idaw ku ekimay a kulit, kyu Cing-siyeng-lien(金線蓮) han. u sanek nina Cing-siyeng-lien(金線蓮) kalusicedaman atu mibanihiw tu lalabu nu uzipuzipan, yadah ku An-ci-suan(胺基酸) atu Wyi-liyan-yuan-su(微量元素) musakapahay tu uzip nu tademaw a tuud. 1974年吳進錩發表金線蓮的神奇用途。 1974 a mihcaan ci U-cing-cang (吳進錩) hananay, mihapiy tu nipaluma-kakanen nu tengaan a mucidekay sapikapahay tu uzip tu tademaw a kamu. 另有一種銀線蓮,與金線蓮類似,又稱假金線蓮 idaw aca ku mahizaay Ing-siyeng-lien(銀線蓮) hananay, masasengiay tu Cing-siyeng-lien(金線蓮), nika u pacebaay a Cing-siyeng-lien(金線蓮)sa. == sapakapah atu sasapaiyuan (功能與主治) == 清熱涼血,除濕解毒,平衡陰陽、扶正固本,陰陽互補、生津養顏、調和氣血、五臟、養壽延年的功用。 mibasaw tu akuti' atu mibanihiw tu idang, milawpes tu suemet atu mibuliyas tu duku, palecad tu cilal/takelal/iselang/tatamaay atu bulad/duut/dawmi'/tataynaay, pakakumeced tu udip, masubet ku kapahay a udip, pasasuala tu cilal/takelal/iselang/tatamaay atu bulad/duut/dawmi'/tataynaay, micunus tu kayadah nu ngangay, mikapahay tu sabangcal, palamlam mikiwakiw tu idang kapah azihen ku bibihid pasu ya limaay nu cacananay a babaluwan namin, sisa u mikapahay tu uzipuzipan nu tademaw, pakatanayu' tu nikaudip, sisaicelangay a epucan sa. 入腎、心、肺三經,能全面提高人體免疫力,增強人體對 疾病的抵抗力。 zuma sa, misakapah aca tu buwa', balucu', bala', misaicelang tu uzipuzipan nu tademaw, sakacaay kadayum imelang, micunes tu mikai tu laecusay a imelang. === sasapaiyuan (主治) === 主治肺熱咳嗽,肺結核咯血,尿血,小兒驚風,破傷風,水腫腎炎,風濕痛,跌打損傷,毒蛇咬傷、支氣管炎、膀胱炎、糖尿病、血尿、急慢性肝炎、關節炎、腫瘤等疑難病症。 cing-siyeng-lien (金線蓮) sa, mipa[[iyu]] tu akuti' nu bala' , muuhuh, imelang tu bala' muta' tu idang, siidang ku isi', malaliya ku wawa, nikalatan nu wacu, malebawaw ku buwa', mabaliay a adada, madebay, mapulin adada ku uzipuzipan, kalatan nu sidukuay a bau, sisuni ku takulaw, adada ku aisian, tacebuwan, siwanengay a imelang, siidang ku isi, alahicaan kalamkamay, alahicaan mahaymaway a imelng nu atay, adada ku pukuh, sipuecu', hatizaay cacanan a imelang. == hicaen paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮種植方法) == 金線蓮種植方法技巧,涉及選擇,基質,種苗。 anu maydih a mipaluma tu cing-siyeng-lien yadah ku tatudungan tinaku: mipili' tu kapahay a angang, kapahay a sapaluma a lala', mipaluma' tu sapaluma'an a angang. 金線蓮是非常常見的的綠色植物,由於其外形特別,很多花友將其作爲盆栽放在室內養護,另外金線蓮的藥用價值非常高,引起了很多人興趣,不少人會選擇一塊的,大批量種植金線蓮,那麼在種植金線蓮的時候,我們需要注意哪些事項,下面整理金線蓮種植方法。 cing-siyeng-lien (金線蓮), u hinaadihay i cuwacuwa a sumilaway a nipaluma, tu masaduma azihen ku hekalay niza, kiyu katuud ku manamuh tina cing-siyeng-lien (金線蓮), izaw ku malacabayay balu a kaput, padengen nuheni i tumunaw a pahabay. duma sakapahay sa sapisanga' tu sapaiyu ku cing-siyeng-lien (金線蓮), talakaw ku epuc nida, kiyu katuud ku tademaw micakay tu ahebalay a lala' misasayadah sa paluma. Imahini wyca ku dadatengan a kawaw yu paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮) saw, i sasa idaw ku nisilutan tu daduducan. === mipili' tu kakitizaan (場地選擇) === 金線蓮在生長期間,系統發育過程中形成了喜陰涼、潮溼的生態習性。 anu maydih mipaluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮) sa, saayaway mikilim tu kapahay a kakitidaan mipaluma, zayhan yu pilangawan a demiad nu cing-siyeng-lien (金線蓮), manamuh ciniza tu sapi'ay , suemetay a kakitizaan, u kauzipan a wayway niza kyuni. 種植金線蓮,建議選擇地勢開闊、座北朝南、周圍有高大闊葉林、遠離污染源的地段種植。 atu paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮), idaw ku sapasubana'an, kanca pikilim tu ahebalay a lala', u aenengan sa pasaamisen, tu mayzaen i timulan ku panan, u liwliw kasi tatalakaway ahebalay ku papah a kilang, miliyas tu miuningay a kakitidaan atu itiza i kapahay ku nananuman a kakitizaan a paluma. === misanga' tu tabakiay a bintang (搭建大盆) === 人工栽培需要模擬野生金線蓮的生長環境。 anu maydih paluma' pahabay tu cing-siyeng-lien (金線蓮) ku tademaw sa, a mitudung tu nikauzip nu cing-siyeng-lien (金線蓮) i lalayan a nikauzip. 搭建抗風能力強的鋼架大棚,大棚南北走向,棚長25-30米,寬15-20米,棚高5-6米,肩高3-3.5米,棚頂及四周先覆蓋薄膜再蓋上遮陽網。 sisa a misanga' tu tabakiay mukinay a dabek,u saicelangay caayay kabahel nu bali, ina mukinay a dabek u aenengan nida sa pasaydaen i timulan, u pana pasaydaen i amis, tanayu' nu dabek tusa idaw ku lima tu tulu a bataan a mi(米), u ahebal sa sabaw lima tu tusa a bataan a mi(米), talakaw sa lima tu enem a mi(米), u abala nu talakaw sa tulu tu tulu tin lima kung-hun a mi(米), u badahun atu liwliw tahaben tu duhepicay a sapitahab, mamin sa tahaben aca tu sakay caay pakapacilal a salil . 便於人工控制棚內溫度、光照、溼度,有條件的要安裝空調、抽風機、水簾系統及微噴灌系統。 zuma sa anu maydih a musakapah tu nipalumaan tu cing-siyeng-lien (金線蓮), kanca mipatideng tu sapiadih tu akuti' nu lalabu nu dabek, nipacilal nu liwliw, susuemet, anu idaw ku sausi pipatidengi tu sasapih tu labu nu dabek a sapasapih a kikay (ci-ci,機器), sapihelup sapatahekal tu bali a kikay (ci-ci,機器), caculilen nu nanum atu sapanaum a husu sapibuwak miepesay tu sapananum. === patideng tu papalumaan mukinay a dabek (安裝種植鐵架) === 爲充分利用空間,提高單位面積的種植株數,生產上通常採用種植鐵架擺放種植托盤,栽培基質置於托盤內。 tu maydih a caay ka lawpes ku kakitidaan, maydih a patalakawen ku nipaluma a epuc atu maydih misayadah ku nikaala tu nipalumaan, padengen namin ku sapaluma i tiza i mukin a nisanga'an a papadengan, kanca i ayaw padengen tu kapahay a lala' i labu nu tipid. padeng han ku tipid i lalabu nu mukin a nisanga'an a papadengan. === ahebal atu laad (寬與間距) === 鐵架寬1米,高1.5米,長度依大棚而定,分3層種植,層間距45釐米,爲便於日常管理和保持良好的通風條件,要求兩排鐵架之間保持60-80釐米間距。 u mukin a nisanga'an a papadengan ahebal cacay a Mi(米), talakaw cacay tiyn lima a Mi(米), u tanayu' sa payzaen i hacica ku nipisanga'en a tanayu' nu dabek, nika palatuluen ku nika tatungdud a sapalumaan, u laad nu katatuduh sepat idaw ku lima a Li-mi(釐米), maydih a madayum a musakakawaw tu dedemiad i labu nu dabek ,a sakapahen ku cacululan nu bali, sisa ya tetebanan nu mukin atu mukin kanca kasilaad, u laad sa enem a bataan katukuh walu a bataan ku Li-mi(釐米) nu laad. === milangec (採收) === 爲避開1-2月低溫和7-8月高溫對金線蓮生長的影響,生產上通常一年種植兩季。 paluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮), piliwasaken tu tadacuedetay a cacay tu tusa a bulad, piliwasaken aca tu tadaakuti'ay a pitu tu walu a bulad, anucaay sa a caay ka kapah ku nikauzip a nipalumaan, tu cacay a mihcaan kinatusa a puu' adada mipaluma tu cing-siyeng-lien (金線蓮). 第一季3月初移栽,6月下旬採收,第二季9月初移栽,12月下旬採收,確保植株在土壤中生長4個月以上,以提高產量和產品的藥性成份。 Sayaway ya pipalumaan a puu' sa, i sayaway nu tuluay a bulad milimad tu tu nipaluma', i sazikuzan nu enemay a bulad milangec. sakatusay ya pipalumaan a puu' sa, i sayaway nu siwaay a bulad milimad tu nipaluma', sazikuzan nu sabaw tusa a bulad milangec. wuya sasapaluma a langaw kanca lakuwiten tu sepatay a bulad ku nipipadengen i labu nu lala', ngay a kapah ku nikauzip nikabalaki nu langaw, tu izaw ku sakapahay a langec atu kapah aca ku sapisanga' tu sasapaiyu. === mipili' tu kapahay a lala' (基質選擇) === 金線蓮喜疏鬆、肥沃的土壤,人工栽培通常按泥炭土:穀殼:細沙=10:1:1配置栽培基質。 cing-siyeng-lien (金線蓮), manamuh mulangaw i mabangbangay sidamekay a lala', anu makay tademaw a nipaluma sa katinenga kya sidamekay a lala', tinaku: ya lanu'lanu'ay sicelasay a lala' sa, a izaw ku cacay a bataaan ku tatungus, ya pudacay nu tipus sa, a izaw ku cacay ku tatungus, ya adidi'ay a liken sa, a izaw ku cacay ku tatungus, hatiza. mahiniay a nipipalamlaman sa, u sakapahay sapipaluma a lala' tu cing-siyeng-lien (金線蓮) kyuni. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(清涼退火、解毒、尿血、抗癌) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |anoectochilus formosanus Hayata |- |u sapamat a ngangan |orchidaceae |- |u Amilika a ngangan |taiwan jewel orchid |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kakanen no tengaan |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |sa u 'liun |v |- |Yuwatan |iupatas |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |lilrem |v |- |Rukay |saulriane |v |- |Cou |tavari |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p81 *維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/金線蓮</nowiki> *百花花卉谷:<nowiki>https://www.bhhhg.com/yanghuazhishi/zwzs/4381.html</nowiki> * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] h5a4mn6drokw5f5qyshh8xiqv08rbs4 nipaluma-kakulut, kakolot 0 9130 87889 69132 2019-12-26T23:31:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kakulut, kakolot == 野苦瓜 (俗名:小苦瓜、土苦瓜、野生苦瓜) 野苦瓜中的「苦瓜鹼」可以促進缺乏食慾的小朋友幫助進食。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === 摁食慾u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |momordica charantia L.var. abbreviate Ser. |- |u sapamat a ngangan |cucurbitaceae(葫蘆科) |- |u Amilika a ngangan |kakorot, balsampear |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kakulut, kakolot |v |- |Pangcha |ka ku rut |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |maikitmazav mapais tu las |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |la 'ula 'usan |v |- |Rukay | | |- |Cou |kuia mami 'aru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |akopad |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p217 [[kakuniza:nipaluma]] t8wh9iy6lj2s138x0leno68xf607ruv nipaluma-kakuwa, kakowa 0 9131 121571 87890 2021-08-18T06:49:27Z Akamycoco 24 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:野木瓜 Stauntonia chinensis -香港西貢獅子會自然教育中心 Saikung, Hong Kong- (9219890787).jpg|縮圖|kakowa‎]] == kakuwa, kakowa == 野木瓜 (俗名:木通葉、六野木瓜、心基六葉野木瓜、七姐妹藤、橢圓葉石月、溪頭野木瓜、那藤、石月、牛藤、心葉石月、野人瓜、七葉蓮) 常見於台灣全省及蘭嶼低海拔山坡灌叢 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(術後疼痛、神經性疼痛、蛔蟲病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Stauntonia obovatifoliola Hayata |- |u sapamat a ngangan |Lardizabalaceae(木通科) |- |u Amilika a ngangan |Sixleaves Stauntonvine |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kakuwa, kakowa |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |gokkohu yungai |v |- |Paywan |mu 'kui |v |- |Yuwatan |maikitmazav tu saliyung |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |seritung rumura |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p215 [[kakuniza:nipaluma]] 9gdup097q8zsai1eatcj84oie2bugzc nipaluma-kalakala 0 9132 87891 69167 2019-12-26T23:32:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''kalakala 欒樨 (俗名:臭加錠、鯽魚膽、五香香、格雜樹)''' 根可解熱、祛風;葉可消腫與解毒。tina nipaluma sa, taneng pasapayu' tu akacay-akuti walak atu malebawa a imelang. == u siwkay nu nipaluma == === [[:zh:生物分類法|kakuniza nu mauzipay]] === [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]:Plantae(Amilika a kamu) [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]:Magnoliophyta(Amilika a kamu) [[:zh:纲|upiz(kang)]]:Magnoliopsida(Amilika a kamu) [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]:Asterales(Amilika a kamu) [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Asteraceae(Amilika a kamu) [[:zh:属|mikitinay(su)]]:Pluchea(Amilika a kamu) [[:zh:物种|hicahicaay(cong)]]:P. indica(Amilika a kamu) {| class="wikitable" |[[:zh:生物分类学|kakuniza nu mipaluma]] |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |[[:zh:海拔|takalaw nu bayu']] | |- |mauzip [[:zh:區域|subal]] | |- |nipaluma sasahicaan |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka | |- |[[:zh:葉|papah]] tanaya' | |- |papah ahebal | |- |papah mapela' | |- |[[:zh:花|balu]] ahebal | |- |balu kulit | |- |[[:zh:果实|heci]] | |- |[[:zh:種子|paenu]] | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Pluchea indica (L.) Less. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kalakala |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |laspang |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'avirungai |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p297 昆明植物研究所. 闊苞菊. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-25]. [[kakuniza:nipaluma]] st2jvadrbqf04ga9fz7q5xdp5ezr725 nipaluma-kalapa 0 9133 125727 125726 2021-10-26T06:21:54Z 龍眼村長 1604 /* mihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) */ wikitext text/x-wiki == kalapa == 芙蓉 == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Crossostemphium chinense (L.) Makino 【mitesekay a ngangan】Crossostemphium chinense (L.) Makino 【科名】 菊科(Compositae) 【sapamataan a ngangan】Compositae 【屬名】 蘄艾屬 【mikeliday tu ngangan】ci-ay milecaday 【俗名】 玉芙蓉、千年艾、蘄艾、白芙蓉、香菊、白香菊、白石艾、白艾 【tada ngangan】yi-kalapa, cen-nian kalapa, ci kalapan, sanglacay kalapa, bangsisay kiku, sanglacay bangsisay kiku, payse-kalapa, sanglacay kalapa 【族語】 布農 Sisila Ninav Tu Ismud、撒奇萊雅 Kalapa、雅美 Koyong、卑南 Puyung、魯凱 Langwdhadhipu 【kamu nu binacadan】Bunun "Sisila Ninav Tu Ismud", Sakidaya "Kalapa", Tao "Koyong", Piwma "puyung", Lukay "langwdhadhipu" 【芙蓉菊】(學名:Crossostephium chinense),別名芙蓉、海芙蓉或嶄艾(蘄艾),屬於菊科(compositae)蘄艾屬(Crossostephium),是台灣的原生種。 【kalapa】ngangan (學名:Crossostephium chinense), duma a ngangan a kalapa, bayu a kalapa, u kiku a ngangan (compositae) 蘄艾屬 ci kalapa (Crossostephium),nu Taywan a langawan. == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == kalapa i caay ka caledesay a niyad caledesay a subalan atu dadipasan a ba’ba’tuwan idw ku langw, manamuh tu cilal, maacakay a kitidaan, caay ka talaw tu sienaw, caay katalaw tu kedal, caay katalaw tu lidung, caay katalaw tu aheciday caay katalaw tu bali, u matatungsa, hina buwah kuma hiniay a langawan, maadih namin numita i liklikan. (kamu nu Hulam:芙蓉於亞熱帶、熱帶島嶼與海岸礁石皆有分佈,因性喜陽光、乾燥之環境, 且又具有耐寒、耐旱、耐陰、耐鹽又抗風,是一種適應力、繁殖力都非常良好的一種物種,四處都可發現其蹤跡。) == mingaaya a sapayu (藥效) == kalapa mihepec tu lebawaw, teluhu’, milawpes tu nanum, patahekal tu bayduk, angangan nu sapingaay u kansicu, kapulinan a duka, payze u’hu’h, bituka, takulaw, lebawaw nu bayduk a adadaan, taneng sakay duka atu kuli. (kamu nu Hulam:芙蓉具有消腫、止痰、去寒、解毒之療效,主要治療於風濕性關節痛、跌打損傷、百日咳、胃痛、氣管炎、腫毒等疾病;也可以外用於損傷與皮膚病。) mamin nu langawan u sasapayuen naming, a hebal ku sasapayuen nina langawan. (kamu nu Hulam:整株都可以入藥,為一種運用性極廣的藥用植物。) === micukaymasay a binacadan (使用族群) === Bunun, Sakidaya, Tau, Pawma, Lukay (kamu nu Hulam:布農、撒奇萊雅、雅美、卑南、魯凱) == mihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == kalapa u kiku a langawan langdaway a mihmihcaan nanay a caay kaw tabakiay a kilangan, makala tu tuluay a bataan katukuh tu patuay a bataan ku talakaw, patelak ku akaway, yadah ku cii’t, kala abuabuwan ku kulit, akaway atu papah yadah, adihen ku hekal mahida u tupel kunika labican, bangsis. (kamu nu Hulam:芙蓉為菊科常綠多年生亞灌木植物,約30-7 0公分高,莖直立,但多分枝,且佈滿了灰色毛,因枝葉盛多,而使植株外觀成帽狀,且具有香氣。) papah mamin ku lilis, masasuala tu akaway, masadicem i kakaway ku papah, mamuni’ ku papah idaw ku banuh, tanayu’ han tul – lima a kunfun, ahebal han 0.5-2 kunfun. (kamu nu Hulam:葉全緣,互生於枝端,倒披針形,葉柔軟具有革質,長約3-5公分,寬0.5-2公分。) i kalangbangan atu kasienawan asibalu tu kalawlawan a kulit, baluhan mahida u mali, ipabaw, mahida u pakiway nu mali, patelek han 0.3-0.7 kunfun, yadah ku banuh, masa suacawaw ku balu, liwliw han u tayna a baluan, u baluhan malecad namin u kalawlaway a kulit mahida u mali, (kamu nu Hulam:在秋冬季開花淡黃色, 花序為頭狀花序,頂生,呈半球形,直徑約0.3-0.7公分,絨毛多,為兩性花,周圍一列是雌花,雄花雌花花均為黃色且呈管狀。) Kalapa a heci makudus ku heci, sa tanayusa mahida u ti’ku, lima ku dicem, nuayawan si kines, apuyu ku adipin. (kamu nu Hulam:芙蓉果實為瘦果,長橢圓形,有五稜,先端有麟片,冠毛短。) langaw makaala tu tulu a bataan – enem a bataan a kunfun, makimulmul ku langaw. (kamu nu Hulam:植株約30~60公分,成株呈圓形。) masadit ku papah, mahida u ngelap atu masa dicem i akaway, langaw han kala abuabuwan sangelac apuyu ku banuh, bangsis. (kamu nu Hulam:葉柔質,呈狹匙形至倒披針形,全株被灰白色短毛,有強烈香氣。) Kalapa itini i Taywan yumahida sasapayuen ku yadahay, taneng sapipuhpuh a kawaw, (kamu nu Hulam:芙蓉菊在台灣早年多半做為藥用,此外民間認為它有驅邪避凶的功效,也是一種民俗植物,近年來逐漸發展成為觀賞植物,葉片銀白亮麗,而且帶有香味,只可惜淡黃色的花不夠顯眼。) == paluma (栽培要點) == 【caypiwac】 manamuh tu caypiwacay, kanamuhan a maudip a capiwac han i tusa a bataan – tulu a bataan aduan. caay katalaw tu caledes, matalaw a tudi tu sienaw, pulu’ a du’sa mahamaw a tabaki, kasienawan pacumuden i dihekuay a luma’, hidatu milama tu 0 du’.[https://cclccl-life.blogspot.com/2014/08/blog-post_29.html] (kamu nu Hulam:【溫度】喜溫暖,生長最適宜溫度為20~30℃。 耐熱,稍耐寒,10℃時植株生長緩慢,入秋後需移入室內保溫,並保持0℃以上的溫度。) 【pacilal】 manamuh tu cilal, kaisa tusi litungay, acaay kay labu nuluma apahabay. hatida ku caledes nu laluthan , amana’ palitungen. (kamu nu Hulam:【光照】喜充足的陽光,不耐陰,不宜作室內植物。即使是炎熱的夏季,也不需要遮蔭。) mapacilal han kapah ku langaw, mitalakaw tu aadihan. (kamu nu Hulam:直射陽光更有利於植株良好的生長,並提高觀賞性。) anu pacumuden numitan i luma amiadih, apuyuen kuni kay luma’an, kya caay pikawa tu langaw. sapal henay matalaw tu cilal, hatanengen kuni kasi badahung. (kamu nu Hulam:如需移入居室的陰處觀賞,只能是短時期的,才能不影響植株的生長。但苗期的幼株畏烈日曝曬,應注意適當遮蔭。) 【basbas tu nanum】caay katalaw tu kelah, matalaw tu yadahay a nanum, pananum sa hatanengen saicantu ku malalemetay, acaay pilalemetsa tu paplumaan, piadihai acaay pilakuyd tu cacaya a dimiad ku lalemed. Iputahay a langawan , anu maudad sa piadihi tu lalaliwan tu nanum masa takuwa. (kamu nu Hulam:【澆水】耐旱,不耐積水,澆水要掌握“寧乾勿濕” ,切勿讓盆土過濕和澇積,注意不可積水超過1天。置室外的植株,在雨後要及時檢查並倒去盆中的積水。) kalapa u mihmihcaan madecdecay a langawan, akaway patelek, yadah ku ciit, pasu papah yadahtu, adihen ku langaw makimulmul adihen. (kamu nu Hulam:芙蓉菊是多年生的亞灌木,莖直立,多分枝,因枝葉盛多,而使植株外觀成圓團狀。) 【hican mibuwah ku kalapa】taneng u sapalan ku sasapalan, paheceken kuni paluma, kawya sa. (kamu nu Hulam:【芙蓉繁植方法】可用播種、扦插、高壓等方法。) sapaluma a lala’han awkasenusa a milaliway nu nanum ku kapahay mahida u likenan a lala’, nipilian a lala’ ku sakapahay, sakapahay nu sakaudip nu caypiwac han tusa a bataan-tulu a bataan ku ditek, anu adih sat u balu kalamkamen saiten ku balu, sakacaay ka ikes. (kamu nu Hulam:栽培土質以排水良好之砂質壤土或壤土為佳,生長適溫20~30℃,見有開花立即剪除花蕾,可抑制老化) anu ikesaca, i sadingsingan a puu’an lingatuen aca misait atu sakapahen kuni pisait, sadingsing hantu hamaw han amisakapah amisait, nu tanayuay a ciit saapuyuen kunipisait, misait tu nacilekayan, mabadiay a ciit, numa tatuntunduhay a ciit, kasienawan han mulangaw tu ciit, kya ciit nida masilut, idaw ku icelang, sacay ka badi’nu langawan. (kamu nu Hulam:若植株老化,春季施以重剪或強剪,春季進行修剪整形,將過長的枝條剪短,剪掉病蟲枝、枯死枝、交叉重疊枝、冬季徒長枝等,使枝幹頓挫有力,富有剛性,並可防止枝幹衰老引起退枝。) Pabaluhay mulangaw sa kitucen ku mulangway nu ciit, pihamawi amikituc, misakapah tu wayway nu kilang, kya pabaluhay asi langaw nu ciitan, kya kapah kuni kadadecdec nu langaw. (kamu nu Hulam:生長期應及時摘除枝幹上多餘的萌芽,並注意打頭摘心,以控制樹形,促發新枝,使樹冠豐滿緊湊。) kalapa han u papah ku aadihan, u kala lawlawan langlangdawan ku kulit nu balu caay kapiadih, mahicaay kiya ku saneng, sisa anu tahekal sa ku balu a pecuen tu, mukan tu yadahay nu kakanen, ekes satu ku langaw. (kamu nu Hulam:因芙蓉菊以觀葉為主,其黃綠色的花朵觀賞價值並不高,且有怪味,因此當花蕾出現時應及時摘去,以免消耗過多的養分,使植株老化。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |tuluay a bataan katukuh tu patuay a bataan ku talakaw |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 |v |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Crossotemphium chinese (L.) Makino |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kalapa | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sisila ninav ismud | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |puyung | |- |Rukay |langwdhadhipu | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |koyong | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p187 * 台灣原住民族藥物植物圖鑑(行政院院原住民族委員會) *芙蓉菊栽培方法與盆景養護:https://cclccl-life.blogspot.com/2014/08/blog-post_29.html [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 7d69667s1g9yrq5ootzu3k4argdgvvn nipaluma-kalaykay 0 9134 87893 69183 2019-12-26T23:32:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kalaykay == 血藤 (俗名:大血藤、烏血藤、串天癀、入骨丹、青山龍、大果禾雀花、大果油麻藤) 以前原住民在深山中缺水的救命水壺 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(咳血、手足麻木、癱瘓) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Mucuna macrocarpa Wall |- |u sapamat a ngangan |Leguminosae(豆科) |- |u Amilika a ngangan |Rusty-leaf Muuna; large-fruit Muuna |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kalaykay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |wuain |v |- |Yuwatan |haidang tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kalram |v |- |Rukay |alrilace |v |- |Cou |cuun nupai |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |ipeh |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p113 [[kakuniza:nipaluma]] fdmd8z4qvfuwyo9i84ywn601am3fvn7 nipaluma-kalaysi 0 9135 87894 69189 2019-12-26T23:32:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kalaysi == 牡蒿 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平、香) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 |v |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(瘧疾、肺癆潮熱) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Artemisia japonica Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Compositae |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kalaysi |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hu-nungaz |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |ulrunng |v |- |Rukay |alalenge |v |- |Cou |cuun cana |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p120 [[kakuniza:nipaluma]] 2y4w03wh214nqks7p44zyzz31xgu50x nipaluma-kalemet 0 9136 87901 69204 2019-12-27T00:24:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kalemet == [[tangan:Viburnum_odoratissimum_var_awabuki2.jpg|thumb|Viburnum odoratissimum var awabuki2]] 珊瑚樹 (俗名:山豬肉、早禾樹、燒公樹、著生珊瑚樹、高攀珊瑚樹、香莢迷、外國冬青、沙糖木、鴨屎樹) === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):川續斷目 Dipsacales sapamat(科):五福花科 Adoxaceae mikitinay(屬):莢蒾屬 Viburnum hicahicaay(種):珊瑚樹 V. odoratissimum === u siwkay nu nipaluma === [[tangan:Viburnum_odoratissimum_var_awabuki1.jpg|thumb|Viburnum odoratissimum var awabuki1]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |200-1300m |- |mauzip subal |生長區域 |Taywan, China, India |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |3m |- |papah tanaya' |葉長 |6-10cm |- |papah ahebal |葉寬 |3.5-5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |sibalu i 2-4 a bulad |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |siheci i 4-7 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(拔毒生肌) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Viburnum odoratissimum Ker |- |u sapamat a ngangan |Caprifoliaceae(忍冬科) |- |u Amilika a ngangan |Sweet Viburnum, Tree-inhabiting Viburnum |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kalemet |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sanhu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 常綠灌木或小喬木,高達3米以上;橢圓形革質而厚的葉子對生,表面深綠色有光澤;傘房花序頂生成尖塔形,夏季開白色芳香的花;核果紅色橢圓形,美觀。分布在印度、越南、緬甸、泰國以及中國大陸的福建、湖南、廣西、海南、廣東等地,生長於海拔200米至1,300米的地區,一般生長在疏林中、山谷密林中、向陽地、溪澗蔽蔭處以及平地灌叢中,目前尚未由人工引種栽培。 '''''Viburnum odoratissimum''''', commonly known as '''sweet viburnum''', is a shrub or small tree in the family Adoxaceae. It is native to Asia, and commonly cultivated as a garden ornamental elsewhere. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p158 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=534004060</nowiki> 珊瑚樹 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第二卷(增訂一版)p601 珊瑚樹 821215 版 邱年永等著 台灣原生藥用植物圖鑑(3) 198珊瑚樹 p216 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊 0990著生珊瑚樹 p495 國立編譯館主編(?) <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/species/twtrees/book2/200.htm</nowiki> 珊瑚樹 中國植物誌 第 72 卷 056 頁 PDF 珊瑚樹 臺灣藥用植物資源名錄行政院衛生署中醫藥委員會 編 著生珊瑚樹 92年10月433頁 [[kakuniza:nipaluma]] 090cppa3w7xb40rrwta83glgulxi8g3 nipaluma-kalimutuc, kalimotoc 0 9137 87899 69210 2019-12-27T00:22:45Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kalimutuc, kalimotoc == 枸杞 (俗名:枸棘、天精、地精、青精、明眼草、羊乳、仙杖、仙人杖、卻老、卻暑、地骨、地骨皮、苦杞、甜菜、地仙、地仙公、枸繼、枸繼子、西王母杖、杞棘、地節、三青蔓、象柴、雪裏珊瑚、赤寶、托廬等、枸棘子、甜菜子) 低海拔山坡、路邊、河邊、溝邊可發現它的蹤跡。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |V |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |V |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |V |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |V |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 |V |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |V |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肝腎陰虛、腰膝痠軟、目眩、遺精) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Lycium chinese Mill |- |u sapamat a ngangan |Solanaceae |- |u Amilika a ngangan |matrimony vine, Boxthorn |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kalimutuc, kalimotoc |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madanghas tu las |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |koki |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p157 [[kakuniza:nipaluma]] qbjl0wij58e0lu9c42lf3usqeoz7epz nipaluma-kalitubah, kalitobah 0 9138 87902 69215 2019-12-27T00:24:50Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kalitubah, kalitobah == 港口馬兜鈴 (俗名:卵葉馬兜鈴、耳葉馬兜鈴) 低海拔200公尺以下之路旁、灌木、草叢 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(痢疾、肝炎、疝氣、支氣管炎、癌症) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Aristolochia zollingeriana Miq. |- |u sapamat a ngangan |Aristolochiaceae |- |u Amilika a ngangan |Zollinger Dutchmanspipe |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kalitubah, kalitobah |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |matual tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kaneno karkaringcing |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p223 [[kakuniza:nipaluma]] ramn4r3to0ak7sktr8cqf1k2ajj1ms7 nipaluma-kalusaay,kalosaay 0 9139 87907 69222 2019-12-27T00:27:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kalusaay,kalosaay == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p67 [[kakuniza:nipaluma]] fhjyhhwj9q1m7ovxwoklu2ln425m0k4 nipaluma-kamacal 0 9140 87900 69231 2019-12-27T00:23:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki kamacal 虎婆刺 (俗名:台灣懸鉤子、虎梅刺、虎刺莓、刺波、野草莓、腺斑懸鉤子、蘭嶼懸鉤子、和平懸鉤子、空心泡、刺莓) == nilacul == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |sumanahay ku heci |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(倒經、喘咳、汗) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Rubus croceacanthus Levl. var. croceacanthus |- |u sapamat a ngangan |Rosaceae(薔薇科) |- |u Amilika a ngangan |Taiwan Raspberry |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kamacal |v |- |Pangcha |ka ma zar | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mumulas ikit |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |rungirung |v |- |Rukay |tuwku |v |- |Cou |'annang tapinange |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫Hulam talakaway nipaluma kalunasulitan a suku》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p138 Yincumincu weiyuanhuy-Yincumincu sapayuay a nipaluma [[kakuniza:nipaluma]] mixc7a37fxx9dd7r6ze0zyqj7gkogk4 nipaluma-kamaya 0 9141 87898 69244 2019-12-27T00:18:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kamaya == u cidekay a kilang ku kamaya, paylumalumaan paluma i putah i tukus ku kamaya. asu' mukan ku heci. tanektek ku kilang, u matekesay a kilang kuyni. ===u siwkay nu nipaluma=== {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |matenes landaw, tabakiay a kilang, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |Lanyu, Lutaw, Kuisantaw, timul a buyu, sawaliyan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() tudem木材(v) zuma其他(v) |- |takalaw maka |株高 |10-20m |- |papah tanaya' |葉長 |20-25cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |7-9 bulad siheci, lumeni-sumanahay |- |paenu |種子 | |} ===u sanek nu nipaluma=== {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 |v |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} ===malaheci tu imelang=== {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 |v |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 |v |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 |v |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} ===pasubana i cacudadan a lacul=== {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |diospyros blancoi a. dc. |- |u sapamat a ngangan |ebenaceac |- |u Amilika a ngangan |Taiwan ebony,Taiwan persimmon,volvet apple |} ==u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay== {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kamaya |v |- |Pangcha |kamaya |v |- |Tayan | | |- |Paywan | |v |- |Yuwatan |ka ngis ngis tu kaki |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |samsamekan |v |- |Rukay | | |- |Cou |kuncu mungucu |v |- |Kabalan | |v |- |Tau/Yami |kamala |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} ==u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika== '''[[:zh:毛柿|毛柿]]'''(學名:'''''Diospyros strigosa''''')為柿科柿屬下的一個種。 ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p59 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%9B%E6%9F%BF [[kakuniza:nipaluma]] fg0q58tyjol0qgcmh8a0wne0v609f9y nipaluma-kamucay 0 9142 87897 69264 2019-12-27T00:17:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kamucay, kamocay == 長果月橘 (俗名:蘭嶼月橘) === kagak kakuniza(科學分類) === salaedan(je): Plantae(Amilika a kamu) panan(men): Magnoliophyta(Amilika a kamu) upiz(kang): mata(mu): Sapindales(Amilika a kamu) sapamat(ke): Rutaceae(Amilika a kamu) mikitinay(su): Murraya(Amilika a kamu) hicahicaay(cong): M. crenulata(Amilika a kamu) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |isasa' nu 1200m |- |mauzip subal |生長區域 |Taywan Lanyu sabul |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |2-7m |- |papah tanaya' |葉長 |5-6cm |- |papah ahebal |葉寬 |2-3cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Murraya paniculata(Hayata) Swingle var. omphalocarpa |- |u sapamat a ngangan |Rutaceae(芸香科) |- |u Amilika a ngangan |Lanyu Jasmin Orange, Long Fruit Jasmin Orange |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kamucay, kamocay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madaulu las tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |lratray |v |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |vanai |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''蘭嶼九里香'''(學名:''Murraya crenulata''),又名'''蘭嶼月橘''',為芸香科九里香屬下的一個種。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p142 蘭嶼九里香 Murraya crenulata. 中國植物物種信息資料庫. [2013-01-15]. 蘭嶼月橘 Murraya crenulata (Turcz.) Oliver, 1861. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] (繁體中文). [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kilang]] b45xa7cw58uc3v1avt2h03iiynvbp68 nipaluma-kamudu, kamodo 0 9143 87896 69271 2019-12-27T00:05:41Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kamudu, kamodo == 稜果榕 (俗名:常綠榕、大冇樹、大葉冇、大冇榕、大葉榕、豬母乳舅、琍子葉) 解食物中毒,海產魚貝類咬傷的毒等。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(癌症) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ficus septica Burm. f. |- |u sapamat a ngangan |Moraceae(桑科) |- |u Amilika a ngangan |Angular fruit fig hauil tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kamudu, kamodo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pis-ngu-ngu-sul tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |kaaru 'ucen |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |labnyo |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p234 [[kakuniza:nipaluma]] 3opt0k2nrg4jgf6jk74swawhxl804ur nipaluma-kamulaw, kamolaw 0 9144 87895 69276 2019-12-27T00:04:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kamulaw, kamolaw == 番茄 (俗名:柑仔蜜、甘阿蜜、洋茄子、紅茄、毛臘果、洋海椒、紅柿、番柿、西紅柿、六月柿、臭柿、小金瓜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 |v |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(增進食慾、防止肥胖、潤肌美膚、 夜盲症、牙齦出血、眼底出血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Lycopersicon esculeutum Mill. |- |u sapamat a ngangan |Solanaceae(茄科) |- |u Amilika a ngangan |Tomato |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kamulaw, kamolaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |damuni 'muni |v |- |Yuwatan |matumatu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kanavit |v |- |Rukay |takiyange |v |- |Cou |'arukariki taatia |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |tamato |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p224 [[kakuniza:nipaluma]] 7kh731pnlp3desw152qojtsb7olbdz0 nipaluma-kamuwangay, kamowangay 0 9145 87911 69283 2019-12-27T00:42:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kamuwangay, kamowangay == 紫背草 (俗名:葉下紅、紅背草、一點紅、羊蹄草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肝炎、淋病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Emilia sonchifolia(Burm. f.) Mattfeld var. javanica |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Sowthistle tasselflower, Red tasselflower |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kamuwangay, kamowangay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Sanglav taulu-ikit |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |tamusu |v |- |Cou |sama'u ma'ura |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |apoapo no tamek |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p227 [[kakuniza:nipaluma]] ne04yj82ypd07soim0xn3joyhejtdk6 nipaluma-kangbuli, kangboli 0 9146 121987 121986 2021-08-21T01:51:40Z 36.227.221.215 /* milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) */ wikitext text/x-wiki == kangbuli, kangboli 康復力 == == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Symphytum officinale L. 【mitesekay a ngangan】Symphytum officinale L. 【科名】 紫草科(Boraginaceae) 【sapamataan a ngangan】Boraginaceae 【屬名】 康復力屬 【mikeliday tu ngangan】kangbuli mikeliday a ngangan 【俗名】 康富力、康固力、康復利、康副利 【tada ngangan】kangbuli, kangkuli, kangbuli, kangbuli 【英名】 Comfrey 【igu a ngangan】Comfrey 【族語】 布農 Pinsuma Tamasaz Tu Ismud、撒奇萊雅 Kangboli、魯凱 Tamaumaku、鄒 Cuun Ravuku、雅美 Mangapya 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Pinsuma Tamasaz Tu Ismud、Sakidaya (撒奇萊雅) Kangboli、Lukay (魯凱) Tamaumaku、Co (鄒)Cuun Ravuku、Tau (雅美) Mangapya 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、雅美、鄒、魯凱 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Tau, Co, Lukay == kaliwasak nu langaw (分布環境) == 康復力又稱為康固力,其原產於歐洲,而後引進台灣,分布於全台低海拔處。常被種植為園藝觀賞及藥用植物。 Kanbuli si ngangan aca tu kankuli, nui Ouzhou a langawan, patayni han i Taywan, liwasak satu i tepadtepadan nu bayu. hina adih kita i palumaay tu baluan atu sasapayuan a langawan. == sasapayuan (藥效) == 在性味方面,帶點苦且性微涼,帶有毒性,具有補血、止瀉及防癌的功效,主要用來治療高血壓、出血、止痢等疾病。 i kasanekan han, kala akeakenekan sapi’, idaw ku ledek, micunus tu idang, pasaluimeng tu banic atu ngan, tatenga sakay gao-xieya, tahkal nu idan, mi’pud tu banic a imelangan. 康復力長期服用會傷肝,涼血、散瘀、可治氣喘、腫瘤、肺病。 anu hinakan kitatu kangbuli miadada tu atay, paculil tu idang, silusidaw, mingaay tu hiwhiw, alutid, bala nu adadaan. == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == 康復力為紫草科康復力屬的多年生草本植物,株高約50-100公分,全株佈滿白色的粗毛,莖具稜翼。 kanghuli u Zi-cao-ke kanghuli mikeliday nu yadahay a mihcaan nanay a lutukan a langawan, talakaw nu langaw han makaala tu lima a bataan ~ cacay a lasubu a congfen, langaw han yadah ku sanglacay nu calekahay a banuhan, angangan kala diceman mahida u sakupat ku papaha. 單葉互生,葉片形狀呈為卵狀披針形,長約25-45公分,寬約8-11公分,葉柄上部呈翼狀。 cacay ku batac masasuala ku papah i akaway, papah han mahida u ti’kuk sadicem sa, tanayu han makaala tu tusa a bataan idaw ku lima~ sepat a bataan idaw ku limaa congfen, ahebal han makaala tu walu ~sabaw tu cacay a congfen, pabaw nu papahan mahida u sakubat ku wayway. 開花期開出的花為廣筒形,有白、黃、紫等色,淺鐘形花冠其先端5裂,具有5裂的萼片及5枚的雄蕊。開花後結出的果實為四分果。 sibalu sa mahida u sibuhangay nu cacuhcuhan, idaw ku sanglacay, kalawlawan, kiyukiyuan ku kulit, mahida u tuki ku adiping nu ayawan han lima kuma celitay, idaw ku lima nika celitan nu kakicuh atu lima ku tamaan, badi’ sa kubalu malaheci heci nida mala sepat kunika benis. 紫草科康復力屬多年生草本植物,又稱康富力、康富利、康復利、康副利、康福力、康固利、紫草葉、紫草根、康復草、聚合草、友誼草、愛國草、鰭玻璃草、玻璃草、黑草。 Zi-cao-ke Kangbuli mikeliday nu yadahay nu mihcaan a lutukan, singaganaca tu kangbuli, kangfu-li, kangfu-li, kang-fu-li, kang-gu-li,zi-caoye, zi-cao-gen, kangfu-cao, juhe-cao, you-yi-cao, aiguo-cao, qi-boli-cao, boli-cao, hei-cao. 原產於東歐、高加索區,叢生型,株高六十至九十公分,有香氣,全株被下稍弧曲之硬毛與白色短伏毛。 nui dong-ou, gaojiasuo-qu, mapulungay a langawan, talakaw nu langaw han makaala tu enem a bataan ~ siwa a bataan a congfen, bangsis, langw nu belih malulud siatekakay nu banuhan atu sanglacay nu apuyuay a banuhan. 具香氣,根發達,主根粗壯,淡紫褐色,莖數條,直立或斜升,有分枝,莖具稜翼,具基生葉與莖生葉,基生葉叢生,約五十至八十枚,可達二百枚。 bangsis, kapah ku lamit, tada angangan tabaki tanektek, kala kiyukiyuan nu hese ku kulit, pinay kiya ku tatapangan, patelek atu makilit kuni tapabaw, yadah ku ciit, angangan mahidau u dicem nu ukak , i tapang tu asipapah atu angangan asipapah, tapang sipapahsa masakaputu, makaala tu lima a bataan ~ pitu a bataan kuni kasi papahan, yadahan makaala tu tusa a lasubu a papahan. 莖生葉單葉互生,葉帶狀披針形、卵狀披針形、卵形,端部漸尖,中下葉基部楔狀,上葉基部截狀、鈍形或下延,全緣葉,葉長三十至六十公分,寬十至二十公分。 angangan tu asipapah, cacay ku batac masasuala ku papah i akaway, kala diceman ku papah, mamucuy ku dicem nu papah, mahida u  ti’kuk ku wayway, sadicem sa i ciit, teban nu sasa a papahan nu tapang masa dicemtu, pabaw nu papah a tapangan caay kaw madicemay, caay kaw madicemay atu satanayu’sa ku sasa’, malecad ku kaku nu papah, tanayu nu papah han makaala tu tulu a bataan ~ enem a bataan a congfen, ahebal han makaala tu pulu’ ~ tasa a bataan a congfen. 中部葉與上部葉較小,稍肉質,葉面淺綠、灰綠色,羽狀脈,無托葉,葉柄長,上部呈翼狀,短卷向花序,中部葉與上部葉近無葉柄。 teban nu papahan atu pabaw nu papahan adidi, kibetul, hekal nu papah kala langlangdawan, abuan ku langdaw nu kulit, masabanu ku tebanay nu papahan a sasulitan, nai ku adidiay a papahan, tanayu ku papah nu akaway, pabaw han mahida u sakubat, apuyu makulebut mahida u nikacebal nu balu, teban nu papah atu pabaway nu papah nai ku akaway. 兩性花,圓錐狀聚繖花序,花軸 一、二回,具花多枚,花萼宿存,萼片五裂,裂至近基部,裂片披針形,先端漸尖,花冠鐘形、淺鐘形、廣筒形。 masasu acawaay nu baluan, mamulmul numacebalay nu baluan, balu nu akawa cacay , tusa, yadah ku balu, kakicuh nu balu masalaluma’, lima kuni ka celit nu kakicuh, nika cilitan micapitu tatapangan, nika celitan masadicem ku wayway, samadicem sa kunuayawan, adiping han mahida u tuku ku wayway, mahida u tuki ku wayway, mamulmul mahida u cacuhcuhan ku wayway. 長十四、十五公釐,花白、黃白、黃、紫紅、淡紫、紫色,先端五淺裂,裂片三角形,先端外卷,花冠喉部具披針形附屬物,五枚,長約四公釐。 tanayu han makaala tu sabaw tu sepat, sabaw tu lima a congli, sangalacay ku balu, kalawlawan sanglacay, kalawlawan, kiyukiyuan sumanah, kala kiyukiyuan, kiyuwan ku kulit, ihekal kuni ka celitan nu limaay, masa sankaku kunika celit, pasayda i hekal kunika kulebut, masa aipingay nu takulawan umadicemay nu mikabitay, lima ku sasemaan, tanayu’ han makaala tu sepat a congli. 不伸出花冠簷,具花盤,雄蕊五枚,著生於花冠筒,花絲長約三公釐,下部與花藥近等寬。 Inai’ kuni ka tahekal nu adiping, mahida usisalay nu baluan, lima ku tama nu sasemaan, mikabit i adiping nu salumaan a akawayan, mikabitay nu ngisngis tanayu’ han tulu a congli, sasa atu salumaan nu heci malecad ku ahebal. 花藥長約三、四公釐,頂端有稍突出之藥隔,雌蕊心皮二枚,合生,柱頭頭狀,伸出於花冠外,子房通常不育。 salumaan nu balu han tanayu makaala tu tulu, sepat a congli, tunduh idaw ku masa pucuay nu salumaan, tusa ku pudac nu tamaan a heci, mapulungay kunuheni, satabaki sa ku tangah, miki tanayu’ tu adiping, salumaan kanca naiku pa’nu. 偶有個別花成熟一枚小堅果,子房上位,子房四深裂,中軸胎座,小堅果,四分果(四枚),分果歪卵形,長三、四公釐,黑色,平滑,有光澤。花期 5~10 月。 alahican nu dumaan a maduhemay nu cacaya nu atekakay a hecian, salumaan nu heci han i pabaw, u heci nida mala sepat kunika cilitan nu salumaan, teban nu akaway a mueneng, adidi nu hecian, malasepat ku heci, nika babenisan nu heci makilit kuni kasa ti’kuk nu wayway a heci, tanayu’ han tulu, sepat a congli, lumeni’, cupenat, malikat. kasi baluan han lima~ pulu’ a buladan. 康復力在台灣很罕見結籽,主要以枝條扦插繁殖為主,亦可採用地下莖分芽繁殖。 kangbuli itini i Taywan caay ka hina siheci, tada u akaway ku pahecekan amibuwah, taneng ku lamit sabuwahan. == paheceken amibuwah (扦插繁殖) == 剪取成熟的枝條約2-3節,插在清潔的介質裡,保持濕度勿使乾燥,待發根後即可移植到其他盆器中,成為新植株。 saiten kuma matungusay a ciitan tu tusa ~ tulu a batacan nu ciitan, pahceken itida inibanangan tamelacay nu lalaan, acaay ka acek ku  hatanengen ku lalemet, halhalen kuni kasilamitan limaden patayda i kabing,kya malabaluhay nu langawan. 一般以春、秋兩季為播種及扦插適期。 在台灣,康復力適合種植於海拔500-1000公尺之山區。 itini i sadingsing, pasabaan nu tusaay a puu’an sakapahay a apaluma atu pahecek tu langawan, itini i Taywan, sakapahay nu palumaan tu Kangbuli han i lima a lasubuan ~cacay a malebutan ku talakaw nu buyuan. === u siwkay nu nipaluma === (俗名:康富力、康固力、康復利) 原產歐洲,後引進台灣。 {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(補血、止瀉、防癌、止痢) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Symphytum officinale L. |- |u sapamat a ngangan |Boraginaceae(紫草科) |- |u Amilika a ngangan |Comfrey |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kangbuli, kangboli |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pinsuma tamasaz tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |tamaumaku |v |- |Cou |cuun ravuku |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |mangapya |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p207 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 2n201zwulkoidcazu4ya3rmq5a4xw85 nipaluma-kapucuay, kapocoay 0 9147 87906 69295 2019-12-27T00:26:42Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kapucuay, kapocoay == 硃砂根 (俗名:萬兩金、紅銅盤、大羅傘、走馬胎、平地木、雨傘子、火龍珠、鐵雨傘、水龍珠) 常見於台灣海拔600-1900公尺的山野、闊葉林及林緣 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(呼吸道感染、咽喉腫痛、黃疸、痢疾 淋巴結炎、心胃氣痛、丹毒..等) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Ardisia crenata Sims |- |u sapamat a ngangan |Mysinaceae(紫金牛科) |- |u Amilika a ngangan |Coral Ardisia, Hilo Holly |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kapucuay, kapocoay |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madanghas tu lamis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |parina |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p209 [[kakuniza:nipaluma]] lv0tc536lskbmp6i6jqe2qjp3nzen39 nipaluma-katawaay 0 9148 87903 69308 2019-12-27T00:25:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == katawaay == 篦麻 (俗名:肚篦、紅蓖麻、天麻子果、蓖麻子、金豆、八麻子、洋麻子) 台灣全島平地乾旱地常見。對人體細胞具凝集作用。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(止癢) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ricinus communis L. |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |katawaay |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Sikul |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |hima |v |- |Rukay |lrangeba |v |- |Cou |takai |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |pima |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p261 [[kakuniza:nipaluma]] hv87hqq7zv5njjntt3eq5j81mf6icei nipaluma-katukatu, katokato 0 9149 87904 69315 2019-12-27T00:26:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == katukatu, katokato == 威靈仙 (俗名:靈仙、鐵腳威靈仙) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu’ |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu’藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya’ |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela’ |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka’ |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada’ |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu’ |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta’ |(調)嘔吐 | |44 |buyu’ |(解)中暑 | |- |19 |masikata’ |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada’ tangah |(減)頭痛 | |46 |muni’ ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(抗菌、麻醉、痛風、破傷風、腳氣病、手腳發麻疼痛、神經痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Clematis chinensis Osbeck |- |u sapamat a ngangan |Ranuculaceae (毛莨科) |- |u Amilika a ngangan |Clematidis Radix |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu’ a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |katukatu, katokato |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mama-ngan tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p154 [[kakuniza:nipaluma]] 0v8ysw33a36bsryhomgs3x7j4a8oun8 nipaluma-kawaitay 0 9150 126943 126942 2021-12-03T06:09:34Z 龍眼村長 1604 /* u siwkay nu nipaluma */ wikitext text/x-wiki == kawaitay 剪刀股 == ==  masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Ixeris japonica (Burm.f.)Nakai var. litoralis(Kitamura) 【mitesekay a ngangan】Ixeris japonica (Burm.f.)Nakai var. litoralis (Kitamura) 【科名】 菊科(Compositae) 【sapamataan a ngangan】Compositae 【屬名】 剪刀股屬 【mikeliday tu ngangan】Kawaitay numi kelitay 【俗名】 濱苦菜、沙苦苣 【tada ngangan】Bin-ku-cai, Sha-ku-ju 【族語】布農 Halcis Tuhu、撒奇萊雅 Kawaitay、鄒 Cuun Siparapici 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Halcis Tuhu、 Sakidaya (撒奇萊雅) Kawaitay、Co (鄒) Cuun Siparapici 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == kawaitay tada langawan han i dadipasan nu lilis, u tada nu bayuay a langawan, manamuh i likenlikenan a mulangaw. (kamu nu Hulam:剪刀股主要分佈於海岸旁,是很典型亦最進化的濱海植物,喜歡生長在多沙的環境中。) == kaliwasak (分布) == kaliwasak nu langaw han i Chao-xian, Riben atu zhongguo-dalu nu Fujian,Guang-dong, Henan, Dongbei, Zhejiang a niyaduan, langawsa i cacay ka talakaw nu buyuan i cacaya a malebut cacay a bataan a mi katuku tu cacay a malebut sepat a lasubau a mi nu kitidaan, ulangaw han itida i dadan nu masengetay a lalaan atu tepal nu lakuw a talingtalingan, ayda han inai ku palumaay tu langawan. (kamu nu Hulam:分布於朝鮮、日本以及中國大陸的福建、廣東、河南、東北、浙江等地,生長於海拔1,100米至1,400米的地區,多生長於路邊潮濕地或田邊,目前尚未由人工引種栽培。除台灣蒲公英外,其他種類難與其相較。) ulangaw nida mili hida milamlam tu lutuk asilangaw, alaw ta hekal ku pinaay nu baluan, maliyuh kita tu wayway nida. (kamu nu Hulam:其生長環境通常都混雜在野草叢中,莫名其妙從中冒出幾朶花來,很難窺其全貌。) == sasapayuan (藥效) == akaway papah sangasiben nana numan, pakasapi’ tu udip numita. (kamu nu Hulam:莖葉煮茶水飲用,可清涼解熱。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == kawaitay u ju-ke nu mihcaan nanay a langawan nu lutukan, tatapangan mihepipi’ i likenan, papah sa kuayaw tahekal katuku i pabaw nu lala’. (kamu nu Hulam:剪刀股為菊科多年生草本植物,莖匍匐於沙中,僅伸出葉片至地面。) masasuala ku papah i akaway, pulung nu papah sitanayuay nu akaway, masalaic ku wayway katukuh tu ngelap a waywayan, u masinangay nu ngitu’ atu banuhan kuni ka pelaan, akaway nu papa han makaala tu tusa a cong-fen ku tanayu’. (kamu nu Hulam:葉互生,全緣且具長柄,線形至湯匙形,為鋸齒或具羽狀裂片,葉柄約2公分長。) balu nu angangan namaka sasatu a tahekal ku akaway nika tahekalan satu sabaw tu lima~ tulu a bataan a congfen kunika talakaw, idaw ku cacay ~ lima ku macebalay nu tatangah a baluan, tanayu’sa ku akaway, makaala tu tusa ~ sepat a cong-fen, nika cabal nu baluhan i tangah kunika cebalan nika silsilan, kalawlawan ku kulit, namaka sabaw tu lima~ tusa a bataan idaw ku sepat a sasemaan nu baluan nika pulungan anikasi cebalan nu baluan.  (kamu nu Hulam:花莖腋出約15-30公分高,具1-5朵頭花,且具長梗,直徑約2-4公分,花序為頭狀花序,黃色,由15-24枚舌形花組成。) Kawaitay heci ku heci, mahida u kayku mahetik, sisanglacay nu adiping nu banuhan, makaala tu 0.6~ 0.8 a cong-fen. (kamu nu Hulam:剪刀股果實為果,紡錘形,具白色冠毛,約0.6-0.8 公分。) == wayway (形態) == yadahay nu mihcaan apuyuay a lutukan nu langawan. lamit han mahetikay kuni ka patelek, yadah ku ngisngisa nu lamitan, angangan akaway han malecad kunikabi, talakaw han makaala tu sabaw tu tusa ~ tulu a bataan idaw ku lima a li-mi, mihepipi ku angangan, batac nai’ ku watan asilamit atu papah. (kamu nu Hulam:多年年矮小草本。根垂直直伸,生多數鬚根;莖基部平臥,高12-35厘米,有匍匐莖,節上生不定根與葉。) lamit han sipapahsa masilac mahida u balu nu lianhua, samucuy sa kuni kasa diceman nu wayway atu macuisay nu ti’kukan a papahan, lilis nu papah idaw ku masingangay a nika celitan nu pangkiw atu ilabuay anika celitan, lilisa han matatusa ~ maaenem, idaw ku madicemay a tangah. (kamu nu Hulam:基生葉排列成蓮座狀,長橢圓狀披針形或倒卵形葉片,邊緣有鋸齒至羽狀半裂或深裂,側裂片1-3對,有小尖頭。) balu nu anganga sipapah cacay ~ tusa a papahan, i tangah kuni kacebala nu balu, itini i angangan nu ciit a tangah masilac tu amacebal mahida u cacebalan ku balu. (kamu nu Hulam:花莖上具葉1~2枚;頭狀花序,在莖枝頂端排成傘房花序。) sadingsing han sibalutu kalawlawan a kulitan nu sasemaan a adidiay nu baluan, maduhem satu kuheci u kala sumanahan ku kulit, idaw ku pulu’ay nu talakaway a masadicemay nu ukak a sakubadan, kasi hecian han i tulu ~ lima a buladan. (kamu nu Hulam:春季開黃色舌狀小花;瘦果熟時為紅棕色,有10條高起的尖翅肋;花果期3-5月。) == picidekan nu wayway (特徵) == anganga sa asipapah kaydasa i balu a mulanga, mahida u ngelap kuni kasa diceman atu sema’ nu wayway, tanayu’ han makaala tu tulu ~sabaw tu cacay a li-mi, ahebal han cacay ~ tusa a li-mi, angangan hamaw sa adidi mahida si sakubatay ani ka tanayu’ atu apuyuay nu akaway, lilis sinangipenan katukuh tu pankiway nu banuhan nika celitan atu ilabu nu nika celitan atu tabaki nu tangah nu banuhan pankiwan nikacelit atu ilabu nuni ka celitan. (kamu nu Hulam:基生葉花期生存,匙狀倒披針形或舌形,長3-11厘米,寬1-2厘米,基部漸狹成具狹翼的長或短柄,邊緣有鋸齒至羽狀半裂或深裂或大頭羽狀半裂或深裂。) Ililis nika celitan cacay a matatusa ~ maaenem , mapulun i teban nu sasa a papahan, miililis tu nika sangkaku atu mamucuya nu waywayan, tunduhan sadicemsa atu caay kaw madicemay, tunduh nika celitan han mamucuy ku wayway, tanayu’ han mahida umacuisay nu ti’kuk atu mamucuya ku wayway, tunduhan caay kaw madicemay atu mamulmulay, idaw ku adidiay nu madicemay. (kamu nu Hulam:側裂片1-3對,集中在葉片的中下部,偏斜三角形或橢圓形,頂端急尖或鈍,頂裂片橢圓形、長倒卵形或長橢圓形,頂端鈍或圓形,有小尖頭。) tatapangan adidi’ kuni kasi papahan, atu angangan asipapah malacad ku wayway atu satanayu’ sananay kunika mucuyan atu nika tanayu’ sa numa cuisay ani kadiceman, nai’ ku akaway atu caaya ka ahebal nu apuyuay a akawayan, nika cabal nu balu masasu nida ku akaway atu nika cebalan nu balu i akaway nu adidiay a papah, masa tikuk ku wayway. (kamu nu Hulam:莖生葉少數,與基生葉同形或長橢圓形或長倒披針形,無柄或漸狹成短柄;花序分枝上或花序梗上的葉極小,卵形。) nika cabal nu balu i tangah cacay ~ enem itini i tatapangan nu tunduh kunika silsilan mahida u cacebalan ku nika cabal nu baluan. salumaan nu heci mahida u tuki, tanayuhan han makaala tu sabaw tu sepat a haomi, ahebal han makaala tu pitu a haomi. (kamu nu Hulam:頭狀花序1-6枚在莖枝頂端排成傘房花序。總苞鐘狀,長14毫米,寬約7毫米。) salumaan nu heci han tusa ~ tulu ku satabu, hekal nu satabu han apuyu. masa ti’ku ku wayway, tanayu’ han tusa a haomi, ahebal han 1.2 haomi, sadicem sa ku tunduh, ilabu han tanayu’, sadicem sa kuni ka mucuyan atu tanayu sa kunika diceman nu wayway, tanayu han sabaw tu sepat a haomi, ahebal han tusa a haomi, caay kaw madicemay ku tunduh, hekal nu tunduh han idaw ku adidiay nu masa pucuay a adipin atu inaiay nu masa pucuay nu adipingan. (kamu nu Hulam:總苞片2-3層,外層極短,卵形,長2毫米,寬1.2毫米,頂端急尖,內層長,長橢圓狀披針形或長披針形,長14毫米,寬2毫米,頂端鈍,外面頂端有小雞冠狀突起或無小雞冠狀突起。) sasemaan nu adidiay a baluan han tusa a bataan idaw ku sepat a sasemaan, kalawlawan ku kulit. makudus ku heci hese ku kulit, masa kayku nu keliw kunika hetik nu wayway, tanayu han lima a haomi, ahela han cacay a haomi, nai’ ku banuh, idawku pulu nu talakaway masadicemay a ukakan nu sakubat, tunduh sadicemsa mahida u sanguced nu ayam, sangucud nu tanayu’ han tusa a haomi, adidi mahida u keliw ku wayway. (kamu nu Hulam:舌狀小花24枚,黃色。瘦果褐色,幾紡錘形,長5毫米,寬1毫米,無毛,有10條高起的尖翅肋,頂端急尖成細喙,喙長2毫米,細絲狀。) adiping nu banuhan sanglac, makudus, caay kalecad ku tanayu, adidi kuni ka calekah, tanayu’ han makaala tu enem nu pangkiwan a haomi. kasi baluan hecian han i tulu ~ lima a bulatan. (kamu nu Hulam:冠毛白色,纖細,不等長,微糙,長6.5毫米。花果期3-5月。) === u siwkay nu nipaluma === (俗名:濱苦菜、沙苦苣) 主要分布在海岸旁,很典型亦最進化的濱海植物,喜歡生長在多沙環境。 莖葉煮茶水飲用,可清涼解熱 {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |sabaw tu tusa ~ tulu a bataan idaw ku lima a li-mi 12~35厘米 |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ixeris japonica (Burm. f.) Nakai var. litoralis (Kitamura) |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kawaitay |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |halcis tuhu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun siparapici |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p205 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] gbzbhcvsrjmse68oubi5iqhgp7sdjww nipaluma-kawayna 0 9151 87910 69336 2019-12-27T00:32:22Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kawayna == 金銀花 (俗名:銀花、金花、忍冬花、鷺鷥花、蘇花、金藤花、雙花、雙苞花、二花、二寶花、忍冬藤、忍冬葉、銀花子、金銀花露、毛金銀花 ) taneng miazih atu mukan. sikapahay a sangek i labii. u masay-kilang a nipaluma'. malicangay a balu taneng micebus tu akuti'ay a nanum, taneng mukan. === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):川續斷目 Dipsacales sapamat(科):忍冬科 Caprifoliaceae mikitinay(屬):忍冬屬 Lonicera hicahicaay(種):忍冬 L. japonica[[tangan:Lonicera_japonica_03.JPG|thumb|Lonicera japonica 03]] === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |Taywan, Lipun, China |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |5-8cm |- |papah ahebal |葉寬 |2.5-3.5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |0.5-0.8cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(生血、退火) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Lonicera japonica Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Caprifoliaceae(忍冬科) |- |u Amilika a ngangan |Japanese Honeysukle |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kawayna |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |kin puah tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung kunavan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''忍冬'''(學名:''Lonicera japonica''),是忍冬科的一種植物,花稱為'''金銀花'''、也叫'''忍冬藤'''、'''鴛鴦草'''、'''雙花'''、'''毛金銀花'''、'''二寶花'''、'''雙寶花'''。 「金銀花」一名出自《本草綱目》,由於忍冬花初開為白色,後轉為黃色,因此得名金銀花,並且花有甜美的香草香味。果實為黑色球形的漿果,直徑是3~4公釐(0.12~0.16英寸),含有幾粒種子。 '''''Lonicera japonica''''', known as '''golden-and-silver honeysuckle''' or '''Japanese honeysuckle''' in English, '''suikazura''' (スイカズラ/吸い葛 or 忍冬) in Japanese, '''jinyinhua''' (金银花) or '''rendongteng''' (忍冬藤) in Chinese, '''indongdeonggul''' (인동덩굴) in Korean, and '''kim ngân hoa''' in Vietnamese, is a species of honeysuckle native to eastern Asia including China, Japan and Korea. It is a twining vine able to climb up to 10 m (33 ft) high or more in trees, with opposite, simple oval leaves 3–8 cm (1.2–3.1 in) long and 2–3 cm (0.79–1.18 in) broad. The flowers are double-tongued, opening white and fading to yellow, and sweetly vanilla scented. The fruit is a black spherical berry 3–4 mm (0.12–0.16 in) diameter containing a few seeds. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p140 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第二卷(增訂一版) p585 忍冬 821215增訂 邱年永 等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(2) 200忍冬 p226 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊 0980忍冬 p490 國立編譯館主編 中國植物誌 第 72 卷 236 頁 PDF 忍冬 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 金銀花 92年10月432頁  [[kakuniza:nipaluma]] mq4aw9tlnfbbgkwfptdvef8q2knmxic nipaluma-keliw 0 9152 125137 125136 2021-10-13T04:55:05Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Starr 020925-0129 Boehmeria grandis.jpg|縮圖|nipaluma-keliw 山苧麻]] == keliw == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: boehmeria nivea gaudich. miq var. tenacissima u sapamat a ngangan: urticaceaw u Amilika a ngangan: ramie, nuke == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: rugu Taluku: x Yuwatan: takiludun tu liv Rukay: lrekelreke Cou: x Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: keriw Saw: x Tau: measo == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山苧麻 sanchuma === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu' tina nipaluma 【學名】 Boehmeria nivea (Gaudich.) Miq var. tenacissima nipangangan nu hulam. 【科名】 蕁麻科(Urticaceae) ngangan nu sapamata u sin-make han. 【屬名】 苧麻屬 【俗名】 青苧麻、苧麻、真麻、苧仔、苴、紵 【英名】 Ramie、Nuke 【族語】 布農 Takiludun Tu Liv、撒奇萊雅 Keliw、雅美 Measo、卑南 Keriw、 排灣 Rugu、魯凱 Lrekelreke. (kakitidaan nu kalaliwasak) ina san-cu-ma hananay sa kaidawan nu langaw sa, iti Cung-ko, Taywan, u-ki-nawa a kalalitinay a subal, atu tukutukusan nu Dipun. kanamuhan i sicilalay a mucelak atu kaemetan nu demiadan, pasu kadungdungan tu nikakela nu nanum atu kalalidulidunga a kakitidaan, itini i Taywan makasasa nu buyu’buyu’an atu liwliwan,bukebukelalan, tapiingan nu dadan, atu i enaenalan maadih tu ku kacumelak nina san-cu-ma hananay a milatlat. (kamu nu Hulam:【分布環境】 山苧麻原產於中國大陸、台灣、琉球群島、以及日本內地等。喜歡充足陽光和溫暖濕潤氣候且耐旱及半陰的地方,常於台灣各地的低山帶、平野、道路兩旁等開闊地發現其蹤跡。) (sikangaay nu sapaiyu) nu sanek a pisuem sa, kalasicedaman siladay tu cu’cudetan, kaidawan tu misasa tu tuhem nu udip misulul tu sasilsil nu isi, mipuut tu idang anu maduka, atu piading tu pinadu nu sabilian, mihulak tu ledek mibalad tu kaludaud nu kasetulan, u sasitungus sa mamihedekay tu silsil nu idang, nu bau cilekay a nikalat, kalibawaan, mitesek tu piwaswas atu misuut tu idang,nu cucuay a caay kangaay, atu siduka kaidanga….a imelang. (kamu nu Hulam:【藥效】 在性味方面,帶點甘且寒,具有清熱利尿、止血安胎與解毒散瘀的功效,主要用來治療血淋、蛇蟲咬傷、癰腫、散瘀止血、乳癰、創傷出血…...等病。) (mitanamay a binacadan ) u Bunun, Sakidaya, u tao, u Puyuma, Pay-wan, atu Lukay. (kamu nu Hulam:【使用族群】 布農、撒奇萊雅、雅美、卑南、排灣、魯凱) san-yi-ma sa masa nu sin-ma hananay a sapamata masangasaway a kasiduma, langdaw sa paymihcaan mapasiket ku papah i angangan, nakatalakaw sa makaala tu 1.5 nu depah kaidaw, u ciid sa kalaabuabuwan pakilul tu langdaw nu sikulit,piadih sa mamin ku hekalay sibanuh tu dawmiay a paduh, masaciid. masacacay ku papah a mucelak, cacayay nu papah sa kibekibetulan masakimulmul mahida u ti’kuk, nikatanayu sa makaala tu 8-14 a hunan, kaidawan tu kaus nu papah 4-7 a hunan,liwliw nu papah sa masasalusalus, papah nu sakayhekal sa tamelac sa langdaw aca, nudikuda nu papah sa mamin sibanuh tu sanglacay. angangan nu balu sa siciid aca tu sapabalu malalacal a mucelak. hamin han kasabalu sa mahida u masadicemay a kimulu, laang atu tama sa nayay ku pasaduma, masatamaay sa sepat ku balu. mamin a mabitelak ku balu sa kasihecian, nasadupingay makudus ku heci, hekal nu heci sa masaliyut nu banuh. (kamu nu Hulam:【生態、形狀描述】 山苧麻是蕁麻科家族的一員,為常綠亞灌木,植株高可達1.5公尺左右,莖呈灰綠色,表面佈滿柔毛,分枝多。單葉互生,葉片形狀呈厚質的卵圓形或圓形,長約8-14公分,具有長4-7公分的葉柄,邊緣為不規則的鈍鋸齒緣,葉片表面光滑而翠綠,背面面則佈滿白毛。花序主軸上再生分枝,於分枝上再著生互生的小花,整個花序呈圓錐狀,雌雄同株,雄蕊有4枚。開花後結出的果實為扁卵狀的瘦果,表面佈滿細毛。) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p37 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Buting Nukay]] 53dn7vi55sjjqwmywvh37q3lwcxchyw nipaluma-kikul nu tumay, kikol no tomay 0 9153 87913 69388 2019-12-27T00:43:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kikul nu tumay, kikol no tomay == [[tangan:Sansevieria_trifasciata1.jpg|thumb|Sansevieria trifasciata1]] 虎尾蘭 (俗名:老虎蘭、千歲蘭、弓弦麻) === u kakuniza === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):單子葉植物綱 Liliopsida mata(目):天門冬目Asparagales sapamat(科):天門冬科Asparagaceae mikitinay(屬):虎尾蘭屬Sansevieria hicahicaay(種):'''虎尾蘭 ''S. trifasciata''''' === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |30-100cm |- |papah tanaya' |葉長 |30-100cm |- |papah ahebal |葉寬 |3-8cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |sibalu i 11-12 a bulad |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |0.3-0.8cm, sumanahay |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === [[tangan:Snake_Plant_(Sansevieria_trifasciata)_with_fruit_1.jpg|thumb|Snake Plant (Sansevieria trifasciata) with fruit 1]] {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(支氣管炎、肝脾腫大) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Sansevieria trifasciata Prain |- |u sapamat a ngangan |Agavaceae(龍舌蘭科) |- |u Amilika a ngangan |Snake Plant, mother-in-law's tongue |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kikul nu tumay, kikol no tomay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tula ikul tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |icici ukun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''虎尾蘭'''(Snake Plant),又名'''虎皮蘭'''、'''錦蘭'''、'''黃尾蘭'''或'''岳母舌''',屬百合目假葉樹科的植物,另外有學者將之歸類為天門冬目龍舌蘭科'''Agavaceae'''。多年生常綠草本,匍匐的根狀莖;挺直質厚的條狀披針形至倒披針形葉子1~6枚簇生,兩面有許多深綠色橫帶狀斑紋,看起來像老虎的尾巴,故名;花葶連同花序高30~80厘米,白色至淡綠色花,3~8簇生成總狀花序。常見的觀賞植物。虎尾蘭可把空氣中的苯和三氯乙烯的有害氣體吸收,是天然的「空氣淨化器」。 '''''Sansevieria trifasciata''''' is a species of flowering plant in the family Asparagaceae, native to tropical West Africa from Nigeria east to the Congo. It is most commonly known as the '''snake plant''', '''mother-in-law's tongue''', and '''viper's bowstring hemp''', among other names.It is an evergreen perennial plant forming dense stands, spreading by way of its creeping rhizome, which is sometimes above ground, sometimes underground. Its stiff leaves grow vertically from a basal rosette. Mature leaves are dark green with light gray-green cross-banding and usually range between 70–90 centimetres (28–35 in) long and 5–6 centimetres (2.0–2.4 in) wide, though it can reach heights above 2 m (6 ft) in optimal conditions.<sup>[''citation needed'']</sup> The specific epithet ''trifasciata'' means "three bundles". == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p136 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=612007060</nowiki> 虎尾蘭 邱年永 等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(3) 241虎尾蘭 p267 台北南天書局 中國植物誌 第 14 卷 第 278 頁 PDF 虎尾蘭 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 虎尾蘭 92年10月129頁 [[kakuniza:nipaluma]] 8somz4btxai9i8z5910gpgidqo37zbh nipaluma-kilangay bidakelung 0 9154 87912 69407 2019-12-27T00:43:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==kilangay bidakelung == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u [[cudad]] a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: Tayan: Sejek: Paywan: gava 'ran Taluku: asagaw Yuwatan: madaing puah tu mantulu Rukay: Cou: karu tapangana Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: paka 'ungaw Saw: Tau: amyot == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大花曼陀羅 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Tau, Rukay, paywan, Cou, Puyuma, Tau == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p22 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] ffl0fsopqn8xd9r6uarzfoh1d9njj30 nipaluma-kitudungay, kitodongay 0 9155 87914 69412 2019-12-27T00:44:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki kitudungay, kitodongay 沿階草 (俗名:玉龍草、地龍、短葉書帶草、短葉沿階草、書帶草、鐵韭菜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肺痛、肺燥乾咳、便祕) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Ophiopogon japonicus(L.f.) Ker Gawl |- |u sapamat a ngangan |Liliaceae(百合科) |- |u Amilika a ngangan |Shortleaf Lilyturf, Dwarf Lili-trf, Mondo Grass, Blue Grass |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kitudungay, kitodongay |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pasilautu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vuravu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p134 [[kakuniza:nipaluma]] 9w71t3oajluhoz2nyxwiwb7wj7h4j6m nipaluma-kiwit 0 9156 125806 125805 2021-10-29T08:36:10Z 龍眼村長 1604 /* mihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Lygodium japonicum.jpg|縮圖|kiwit(kamu nu Hulam: 海金沙) ]] kiwit (kamu nu Hulam: 海金沙) == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Lygodium japonicum (Thunb.) Sw. 【mitesekay a ngangan】Lygodium japonicum (Thunb.) Sw. 【科名】 海金沙科(Schizaeaceae) 【sapamataan a ngangan】Schizaeaceae 【屬名】 海金沙屬 【mikeliday tu ngangan】kiwit a su 【俗名】 鼎炊藤、玎璫髦、鬚鬚藥、鐵絲草、羅網藤、吐絲草、鳳尾草、蛤蟆藤、苦藤、珍中芼仔、珍中毛、藤中毛仔、金沙藤 鐵線草、左轉藤、鼎擦藤、猛古藤 【tada ngangan】ding-chuei-teng, ding-dang-mau, shiu-shiu-yaw, tiee-se-tsau, luo-wan-terng, tu-se-tsau, fun-wi-tsau, ha-muo-terng, ku-teng, cen-cuo-maq-ci, cen-cuo-maw, terng-cuo-maw-tzyy, cin-sha-terng, tie-sian-cau, cuo-cuan-teng, ting-ta-teng, mun-ku-terng 【英名】 Japanese Climbing Fern 【igu a ngangan】Japanese Climbing Fern 【族語】 布農 Lisavkuis Sia Sisila Ninav、撒奇萊雅 Kiwit、鄒 Tariri Morapurapu、阿美 Alylulu、排灣 Sas、魯凱 Saisi、泰雅 Kanawaru、排灣 Sasuru 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Lisavkuis Sia Sisila Ninav、Sakidaya撒奇萊雅 Kiwit、Co鄒 Tariri Morapurapu、Amis阿美 Alylulu、Paywan排灣 Sas、Lukay魯凱 Saisi、Tayalu泰雅 Kanawaru、Paywan排灣 Sasuru 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒、阿美、排灣、魯凱、泰雅、排灣 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Cu, Amis, Paywan, Lukay, Tayalu, paywan == kaliwasak nu langaw (分布環境) == Taywan itini i cayka talakaway 600 kun-ciay a lilisan nu kilangkilangan, buyu atu dadan i sasa' nu kilanglilangan, maadih numita ku langaw. (kamu nu Hulam:台灣常在全境海拔600公尺以下林緣、山麓、路旁等發現其蹤跡。) == sasapaiyuan (藥效) == nasapayuwan, kala sicesicedaman adidi ku cueded, patahekal tu i udip a bayduk, pakaisi, tatengaay nu sasapayuen sa u cacebuwan, siba'tu i cacebuwan, lacus ku besi, adada ku takulaw, nika beluhan, kanmaw, adada ku ngipen, bala' , tamusi nu tibeni….nu adada. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點甘而性微寒,具有清熱解毒、通淋利水的功效,主要用來治療熱淋尿熱、尿道結石、溼熱黃疸、咽喉腫痛、燙傷、感冒、牙痛、肝炎、帶狀疱疹...等疾病。) == mihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == [[tangan:Lygodium japonicum kz01.jpg|縮圖|kiwit(kamu nu Hulam: 海金沙) ]] kiwit han u kiwit a lalangawan kiwait han nu mihmihcaan a milaladay nu langdawan nu badukukan a langawan kunuheni, tanayu han makaala tu lima a cong-chyy sa, yadah ku ciit, sanglacay ku adidiay nu banuh. (kamu nu Hulam:海金沙為海金沙科海金沙屬的多年生攀援常綠草本蕨類,長約5公尺左右,分枝多,具有白色的微毛。) papah nu akaway nai ku sausi tuni kaudip, papah han mahida u  tatipeluk ahebal ku papah, tanayu makaala tu tulu ~lima a cung-fen, ahebal han 0.5 a cung-fen, papah idaw ku nalusalusan atu caaya ka sasitudung tu pela'. nu papahan, mamuniay a sasapalan inikudan nu papah, masilac mahida' u tipus ku sika silac. (kamu nu Hulam:葉軸可無限生長,葉片形狀呈略帶紙質的闊線形,長約3-5公分,寬約0.5公分,邊緣有鋸齒或不規則的分裂。卵形的孢子生於葉背,排列成穗狀。) == wayway nu picidekan nu langaw (型態特徵) == milalatay unu badukukan a langwan, lamit atu akaway aadidi', akaway mahida maacakay nu lutuk, yadah ku ciit , langaw sa ilala',u langaw makaala tu pina a cungchyy, mamuni' aadidi ku banuh, namaka lala' a muculal nu masayan, unu cacaya ku napapahan, papah nu akaway nai ‘ ku hedek amulangaw. (kamu nu Hulam:藤蔓型蕨類,根莖匍匐細弱,莖乾草色,多分枝,長在土中,可長數公尺,披柔細毛;從地面長出來的一條蔓藤,事實上是它的一片葉子,葉軸可無限生長。) nu cacaya a papahan malatusa i akaway, duhepic, aadidi' mahida nalimaan kunika cacelit atu mala tuluay ku celit, ihekal ku ngitngit, nu papahan, sapalan a papahan aadidi' apuyu, hatidaay tu nika ilabu nuni kacelitan nu papah hatida u taludu'. sasapalay a kitidaan, macacelcel I papahan. sasapalan matahap nu kines a paph, mahida u ti'kuk ku wayway. mala tusa i adidiay nu papahan, idaw ku satabu. (kamu nu Hulam:葉為1-2回羽狀複葉,紙質;營養小羽片掌狀裂或三裂,淺齒緣。孢子葉之小羽片短小,且多數深裂,指狀。長孢子囊之部位,羽片窄化。孢子囊囊蓋鱗片狀,卵形。兩列並排於小羽片上,具孢膜。) munganguay a kiwit , papah nu akaway patelek sa mala papah, katinengan u angngan (internal reference). (kamu nu Hulam:曲軸海金沙 葉柄直入羽片成明顯的主脈(internal reference)。) kiwit han umilaladay namin ku sausi, pasayda kawili kunika ta pabaw a mulangaw, pangangan han tu kawiliay a langaw han, caay kaw masayan ku langaw nida, milaladay han caay kaw akaway.  (kamu nu Hulam:海金沙都是攀緣性的蔓生藤本,向上攀緣時向左旋轉,故又名左轉藤.其實,海金沙並非藤本,攀緣的藤也不是莖。) kiwit langw sahenay patelek sa mahida u lutuk, kilul sat u langaw maudip, papah nu akaway tanayusa, u tungduh' kumi laladay. (kamu nu Hulam:海金沙幼小時是一棵直立的小草,隨著植株的生長,葉軸變長,頂端才開始纏繞攀緣.) kiwit nu papah a akaway idaw ku salangawan, yalangaw pabaluhay tu akaway malaciit nida, sisa sa libedlibedsa tu dumaan a langawan, nika lalibetan mahida u langadaway a salil, nina langadaway a salil han naw nu cacaya a papahan lalad sananatu.  (kamu nu Hulam:海金沙葉軸上有芽,芽可以長出新的主軸分支,並不斷與自身或別的植物纏繞,最後交織成一片綠網. 這綠網其實是由葉軸不斷分化的一片葉.) kiwitan a langawan, masa batacay nu mala tusaay a adidaay nu papahan, caay kasi papahan, nama kayda namin i sasa nu akaway, taneng i pabaw nu papahan. (kamu nu Hulam:海金沙科: 羽片1~2回二叉狀或1~2回羽狀複葉,不育葉羽片通常生於葉軸下部,能育羽片生於上部.) sasapalan anu matuduh masuni, misa beladbelad, yumahida sa tuduhen misa tizina atu sapi salngsay sa. (kamu nu Hulam:因孢子燃燒時有爆鳴聲,並發出閃耀火光,昔日燃燒作為魔術或舞龍獅時的閃光效果.) Taywan tulu a mang enem a malebut a pinfang-kongliay, maka lala'tu enemay a pinaan nu badukukan a langawan, ulala kuhan numita amiadih tu langawan, tada madecdec tu, u langawan nu “babadukukan han kuni pangangan”. han (kamu nu Hulam:台灣3萬6千平方公里的面積內,孕育著超過600種以上的蕨類生長,以土地面積所生長的種類來看,密度堪稱世界第一,因此而得到「蕨類王國」的稱號。) na badukukan (caaya kay kilangan), idanamin i lala' atu i kilagkilangan masaupu amulangaw. (kamu nu Hulam:一般蕨類(非樹蕨),多是於地上或是樹上一叢一叢的生長。) kiwit han taneng mala laic, anu maka adih kita tu mahidaay u masay a langawan, taneng telengen, taneng a sapibalud. nina masayan a langawan, alawhan u badukukay a langawan han, idaw ku “ kitait satanayuay nu papahan langawan han ” . (kamu nu Hulam:海金沙,其實是可作為繩子的東西,看到藤蔓一樣的植物,韌度夠,用來綑綁。藤蔓的植物,竟然是蕨類,有著「世界最長的葉子」之稱。) isasa nu buyubuyuan a kilngakilangan ku langaw nina kiwit, idadan hina adih kita tu langaw nu kiwitan. (kamu nu Hulam:普遍分布於全台低海拔森林邊緣,甚至路旁便可見到其蹤影。) badukukan tusa ku napapahan a wayway, cacay han patalaayaw tu cilal saka tanektek nu papahan, duma satu sasipappalan tu papahan. (kamu nu Hulam:蕨類有兩種葉型:一種是主要負責進行光合作用的「營養葉」,另一種則是負責孕育孢子生長的「孢子葉」。) hina adih kita tu badukukan a langawan, misa sengi kunuheni, anu caay piadih kita tu nikudan nu papah tu sisasapalan, utiih kita amisa wantan tu langawan, u kiwi than caykalcad, adih sa matineng tu kita. (kamu nu Hulam:常見叢生的蕨類,這兩種葉型長相相似,若不翻動葉子看看葉背是否有孢子,很難一下從外表判斷,但海金沙不同,可明顯辨別此兩種葉型。) hamawsa kita mimelaw tu kiwit a langawan nu papah, maka adih kitatu mahidaay u taludu nu papahan, atu papah nu sadikuday idaw ku adidiay a masa babuya atu sasapalan nikaudipan a papahan. (kamu nu Hulam:仔細觀察海金沙的葉子,會發現像粗壯的手指般的營養葉,以及葉子末段有著小小的指狀突起以及孢子囊生長的孢子葉。) milaladay nu kiwitan a langawan, mahida u akaway, alawhan u papah nu akaway, kiwithan nutatengaay a langaw namaka lamit atu akaway namaka lala amulangaw, namaka lalaay numu langaway a milaladay, unu cacaya ana papahan. kiwit a papah nu akaway hidasatu amulangaw.  (kamu nu Hulam:蔓生的海金沙,像莖一樣的構造,其實是葉軸,而海金沙真正的莖是和根一起生長在土中,從地面長出來的一整條蔓藤,則是它的一片葉子。由於海金沙的葉軸可以無限生長。) kiwit han taneng malalaic, itini i lalangawan han nu kiwitsa, taneng a sangaan tu kanas, anu necnecen mala babanawan numita tu tupu. (kamu nu Hulam:海金沙的運用是作為簡易的繩子,海金沙在傳統上,還可作為編織小籃子,或是揉成團狀可當菜瓜布的替代。) bakahen numita i babihan mala damek nu lala', (kamu nu Hulam:丟至菜園亦可作為堆肥。) ikanhan, numa ngaduay a langaw han taneng kanen, kiwi than taneng sangasiben mala nanum, miahemaw tu udip, caay pingaluh. mangaduay nu papah tuktuken palamlam tu char-you sakay beluh, matuduh nu lamal.    (kamu nu Hulam:在食用上,其嫩莖可食,全草亦可作為涼茶飲用,有清熱瀉火、生津止渴的效果。鮮葉搗爛調茶油可敷治燙傷、火傷。) (kamu nu Hulam:(俗名:鼎炊藤、玎璫髦、鬚鬚藥、鐵絲草、羅網藤、吐絲草、鳳尾草、蛤蟆藤、苦藤、金沙藤、珍中毛、藤中毛仔) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |lima a cong-chyy |- |papah tanaya' |葉長 |tulu ~lima a cung-fen |- |papah ahebal |葉寬 |0.5 a cung-fen |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(尿道結石、濕熱黃疸、咽喉腫痛 肝炎、牙痛、帶狀泡疹) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Lygodium japonicum (Thunb.) Sw. |- |u sapamat a ngangan |Schizaeaceae(海金沙科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |Japanese Climbing Fern |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kiwit |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |a ly lu lu |v |- |Tayan |kanawaru |v |- |Paywan |sas/sasuru |v |- |Yuwatan |lisavkuis sia sisila ninav |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |saisi |v |- |Cou |tariri morapurapu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p188 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Hbayiing]] [[kakuniza:Habayiing]] i4g0ygpgj5zw0g0h2n4z2zpvluikn2w nipaluma-kiyu 0 9157 123808 123807 2021-09-15T02:01:30Z Iyumu 1545 wikitext text/x-wiki == kiyu == 一口茄 (俗名:茄子、紅皮菜、長茄、洛蘇、茄仔、矮瓜、紫茄) [[tangan:Nasu00.JPG|thumb|adidi' henay ku heci]] === siwkay nu kiyu === kapahay a nipaluma' kuyni. a'su kakaenan. tanaya' ku heci. pacacaken i nanum, kumukum tu alaen tu, amana picikcik. patawyui a'su mukan. mukan tu zuma a cidekay, u Yuwatan a kamu sa u Tastunglus Tu Viah. u Rukay a kamu sa u nasebi. u Cou a kamu sa, u kuruc masinang. u Puyuma a kamu sa, u karuzangzang. u Paywan a [[kamu]] sa, u 'nasubi. yadah ku sapicacak a zazan (方法),cayka lecaday a kakitizaan, cayka lecad ku salamit ku mukan. kiyukiyuwan (紫色) ku heci, u zama sa u lumeniay. izaw tu ku tademaw matalaw mukan tu kiyu. masanek saan. == u zuma a ngangan == u cudad a ngangan: solanum melongena l. var. ovigeram u sapamat a ngangan: solanaceae u Amilika a ngangan: egg plant === u sulit nu Hulam === '''茄'''(學名:''Solanum melongena'')常稱'''茄子''',吳越人沿用宋代叫法稱爲'''落蘇''',廣東人稱為'''矮瓜''',客家人稱之為'''吊菜''',是茄科茄屬一年生草本植物,熱帶為多年生。其結出的果實可食用,顏色多為紫色或紫黑色,也有淡綠色或白色品種,形狀上也有長條形、圓形、橢圓、梨形等各種。根據品種的不同,食用方法多樣。 === u sulit nu Lipun === ナス 「'''なすび'''」、「'''茄子'''」はこの項目へ転送されています。[[tangan:Aubergine.jpg|thumb|kiyu]] === u sulit nu Amilika === '''Eggplant''' (''Solanum melongena''), or '''aubergine,''' is a species of nightshade, grown for its edible fruit. Eggplant is the common name in North America, Australia and New Zealand, but British English uses the French word ''aubergine''. It is known in South Asia and South Africa as ''brinjal''. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" | resource="File:Nasu00.JPG" height width |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- | href=":zh:茄" |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- | href=":ja:ナス" |papah tanaya' |葉長 | |- | href="File:Aubergine.jpg" |papah ahebal | resource="File:Aubergine.jpg" height width |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | href="wikipedia:Eggplant" | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- href="File:Eggplant_display.JPG" | resource="File:Eggplant_display.JPG" height width |heci |果實 | href="Category:Wp/ais" | |- href="Category:nipaluma" |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 |v |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(防治血管硬化、微血管栓塞破裂) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Solanum melongena L. var. ovigeram |- |u sapamat a ngangan |solanaceae(茄科) |- |u Amilika a ngangan |egg plant |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kiyu |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |'nasubi |v |- |Yuwatan |tastunglus tu viah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |karuzangzang |v |- |Rukay |nasebi |v |- |Cou |kuruc masinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所.  行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p4[[tangan:Eggplant_display.JPG|thumb|kiyu]] [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] q9ic95twadsmnx2jakuqwpx7gtjhjv9 nipaluma-kuliya, koliya 0 9158 87917 69465 2019-12-27T00:46:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kuliya, koliya == 豬母乳 (俗名:長命菜、五行草、馬莧、瓜子菜) 適合生長在溪谷地形,在陽光充足的空地與田野容易發現其蹤跡。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(毒蟲咬止癢) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Portulaca oleracea L. |- |u sapamat a ngangan |Portulacaceae(馬齒莧科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |Purslane |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kuliya, koliya |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |ku ri yahr |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |babu tu susu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |mumu tutui |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. *行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p.267 [[kakuniza:nipaluma]] 6hf1hgot7s3jrsj1yz02i0vofkfz13r nipaluma-kuliya,koliya 0 9159 87918 69474 2019-12-27T00:47:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kuliya,koliya == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |balu lutuk lemangawan, 1-2 a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i puyu' a lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |matalaw tu sienaw |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |9-16cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |4-10 sibalu |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 |v |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 |v |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |portulaca pilosa l. |- |u sapamat a ngangan |portulacaceae |- |u Amilika a ngangan |rose moss |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kuliya,koliya |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ma ngis ngis masiaupa vali atikis tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |nganun |v |- |Rukay |yadrulamu |v |- |Cou |anisi karavung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p61 [[kakuniza:nipaluma]] flyfybkn5h63gz47u651urukpz2akng nipaluma-kumadas,komadas 0 9160 88007 69487 2019-12-31T15:34:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kumadas,komadas == 光果南蛇藤(俗名:一條龍、穿山龍、青山龍) namauzip i [[Taywan]], [[Japan|Lipun]], [[China]] timul atu teban. u masay-adidi'ay a kilang. tanaya' ku masay katukuh 18m. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |tanaya' 18m |- |papah tanaya' |葉長 |3.5-10cm |- |papah ahebal |葉寬 |2.5-7cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 3-5 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 4-10 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === u kakuniza === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):衛矛目 Celastrales sapamat(科):衛矛科 Celastraceae mikitinay(屬):南蛇藤屬 Celastrus hicahicaay(種):東南南蛇藤 C. punctatus === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(腫毒、敷瘡) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Celastrus punctatus Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Celastraceae |- |u Amilika a ngangan |Kusano Bitter Sweet、Christmas Oriental Bitter Sweet |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |kumadas,komadas |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |lukis ivut tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'uici vunai |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''東南南蛇藤'''(學名:''Celastrus punctatus''),又名'''光果南蛇藤''',為衛矛科南蛇藤屬的植物。分布於日本、台灣島以及中國大陸的浙江、安徽、福建等地,生長於海拔150米至2,250米的地區,多生于山谷及山坡林緣,目前尚未由人工引種栽培。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p101 昆明植物研究所. 東南南蛇藤. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-23]. (原始內容存檔於2016-03-05) 光果南蛇藤 Celastrus punctatus Thunb., 1784. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] (中文(繁體)‎) [[kakuniza:nipaluma]] qtmcr2ksr44qijl3zqhv8r2227zoyhw nipaluma-kungcyaci,kongcyaci 0 9161 88008 69502 2019-12-31T15:34:39Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kungcyaci,kongcyaci == === u siwkay nu nipaluma === kungcyaci hali cilal, sacahamin kapah mauzip. caay katalaw tu sienaw. u cacay a mihcaay a uzip. bangcal ku balu, takuliaway atu kamaay. {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |lutuk, cacay a mihca uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |sacahamin |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |20-50cm |- |papah tanaya' |葉長 |2-5cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |2-6cm |- |heci tabaki |果實大小 |0.1-0.15cm |- |balu kulit |花色 |takuliway, kamaay(橘) |- |heci |果實 |kudus heci |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 | |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣 | |- |atekak |苦 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |冷 | |- |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |生津 | |- |akacay-akuti |燥熱 | |- |paisi' |排尿 |v |- |taluktuk |發炎 | |- |sulalis |發燒 | |- |mapudasay |皮膚病 | |- |atay taluktuk |肝炎 | |- |adada' |痛 | |- |sicedam isi |糖尿病 | |- |ngidngid |嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |濃痰 | |- |takulaw adada' |喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |腹瀉 | |- |masikata' |便秘 | |- |adada' tangah |頭痛 |v |- |malihen |咳嗽 | |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 | |- |walak |中毒 | |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 | |- |kaliwates  |小疔 | |- |malebawa |跌打腫傷 | |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |bulad adada' |經痛 | |- |cadi'ci |心痛 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |tagetes patula l. |- |u sapamat a ngangan |compositae |- |u Amilika a ngangan |michaelmas daisy |} == u zuma a cidekay a kamu == {| class="wikitable" |Sakizaya |撒奇萊雅 |kungcyaci, kongcyaci |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 | |- |Yuwatan |布農 |mahangsu tu puah danghas |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 |lranghi |- |Rukay |魯凱 | |- |Cou |鄒 |vungavung tapinange |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 | |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |- |Saysia |賽夏 | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 孔雀菊 kongqueju === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |撒奇萊雅 |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 | |- |Yuwatan |布農 |v |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 |v |- |Rukay |魯凱 | |- |Cou |鄒 |v |- |Saysia |賽夏 | |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 | |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p49 [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:nipaluma]] 2p290vipjpwvesbj091aqw91pr6qhy7 nipaluma-kuni 0 9162 88013 69515 2019-12-31T15:44:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kuni == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: Tayan: Sejek: Paywan: Taluku: Yuwatan: takisilazan tu liu lamis Rukay: Cou: 'unai sum Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: Saw: Tau: mangnem do aep == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 土人蔘 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], [[Pangcah]], Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p18 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] n2h8euuoo0ca6k0mgw5nzw8s1f43ns6 nipaluma-kupa a kilang 0 9163 124873 124872 2021-10-05T03:24:32Z 118.169.206.31 /* lalangawan nu imi (文化含義) */ wikitext text/x-wiki kupa a kilang (kamu nu Hulam: 木棉), u tabakiaya a kilang, yadah ku ngangan i zuma a kanatal. mauzip i caledesay atu mikilulay caledesay a kakitizaan. siceka' i tapang, patalaw tu aadupan mukayakay. namauzip i Indu, mabulaw tayni [[Taywan]]. mamuni' ku kilang, sisa caay misaungay tu tademaw. == kupa a kilang == [[tangan:Semal_(Bombax_ceiba)_flowers_in_Kolkata_W_IMG_4132.jpg|thumb|Semal (Bombax ceiba) flowers in Kolkata W IMG 4132]] === u siwkay nu nipaluma === kupa a kilang, u mitesekay a nipangangan(學名): Murraya paniculata, duma a ngangan sa mulaladay a balu, sumanahay kupa a kilanng, cunus tu duhepic a kupa, u matalulay a kilang, pan-ce, ci-pey (kamu nu layak: ka-puè, ka-po̍k) atu ciyung-ce, u mulanaway kauzipan sa i caledesay atu tanengay ku caledesay a kakitidaan, azihen ku hekalay niza sa u mahetikay ku papah, tabakiay a kilang, ya talakaw niza makaala tu cacay a bataan katukuh tusa a bataan idaw ku lima a mi(米). (u kamu nu Hulam sa: 木棉,學名:Bombax ceiba,又名攀枝花、紅棉樹、加薄棉、英雄樹、斑芝、吉貝(閩南語:ka-puà,又音ka-puè、ka-po̍k)及瓊枝,是一種在熱帶及亞熱帶地區生長的落葉大喬木,高約10—25米。) akaway nu kilang idaw ku sicekaay a pucu’ itiza, u sapakatalaw tu micapiay a aadupan. u [[ciid]] malaliyaliyaw sa mulangaw, masasu langawa ku papah. Tabakiay ku akaway nu kupa a kilang, nika dawmi ku kasuy, sisa caay sipihicahica i. (u kamu nu Hulam sa: 樹幹基部密生瘤刺,以防止動物侵入。枝輪生,葉互生。木棉的樹幹粗大,但木質太軟,所以用途不大。) == masaliwak (分布) == (u kamu nu Hulam sa: 木棉的原產地印度、馬來群島和菲律賓群島。它隨著移民被廣泛種植於華南、台灣華南、中南半島及馬來群島。根據中國的古籍記載,南越王趙佗曾在公元前2世紀向漢朝獻上木棉樹一株 sayaway a silangaway ku kupa a kilang i In-tu(印度), Ma-lay-cien-taw(馬來群島) atu Hu-li-pin-cien-taw (菲律賓群島). mukilul tu mabulaway a tademaw kyu katuudkatuud satu ku palumaay i Huwa-nan(華南), Tay-wan(台灣), Cung-nan-pang-taw(中南半島) atu Malay-cientaw(馬來群島). namakayni i Cung-ku(中國) nu malumanay a cuda nisulitan, izaw kya tademaw Nang-yey-wang(南越王) ci Caw-tu(趙佗), na i ayaw nu kung-yiey(公元) a mihcaan tusaay a si-ki(世紀), pabili ciniza tu i tawyaay a tapang Hang-caw(漢朝)hananay tu cacay kupa a kilang. == namakacuwa ku ngangan (名稱原由) == hung-hu(烽火) hananay a kamu, namayza Nang-yey-wang(南越王) ci Caw-tu(趙佗). pakayninen nida ya kupa a kilang yu sibalu tu sa azihen ku kilangkilangan mamin ku susumanahay a balu, mahida u lamal kyu pangangan han ki-pey(古貝), ki-pey(古貝) sa, namakayni i umituhud a kamu Karpassa. payni i ngiha ci-pey(古貝) han tu, tatenga’ makayni i Nan-yiang(南洋) itizaay a kamu "Ceiba", Ceiba hananay ya ngangan namakay nimutudu tu Cuwa kupa(爪哇木棉) Ceiba Pentandra, masasengi ku hekal azihen kyu palamlam hatu simalecaday a ngangan, nika ya ciungce(瓊枝) a ngangan, mutudu tu kupa a kilang, ina kupa i kilang i Hay-nan(海南) Ciung(瓊) a subal mulangaway a kilang, kyu hiza satu kasingangan. (u kamu nu Hulam sa: 烽火源自於南越國國王趙佗,他以滿樹紅花似烽光而得名;「古貝」源自於梵語「Karpassa」的音譯;「吉貝」相信源自於南洋當地語言「Ceiba」的音譯此名稱原指爪哇木棉「Ceiba Pentandra」因形狀相似故而混淆;瓊枝之名則指木棉於海南(瓊)島生長的樹木因而得名。) == azihen i hekal (外觀) == azihen i kilakilangan u tukun nu kupa a kilang sawsawni malakuwit tu duma a kilang, kiyu pangangan han tu matalulay a kilang. (u kamu nu Hulam sa: 於森林中木棉樹的頂頭往往超越其他樹木,故被稱之為英雄樹。) === u balu nu kupa a kilang, ya masakupaay atu sapaluma, u hekal azihen (木棉花、棉絮及種子、外觀) === tu mihmihcaan tusaay a bulad katukuh sepatay a bulad maluayaw sibalu, nudikudan sa sipapah. tabaki ku balu, lima ku pihpih nu balu, mahida u macukenaay nu tieku ku wayway, tusa a hekal idaw ku mahidaay u bunac a banuh, masakama takuliyaway atu masakama sumadahay a kulit, idaw aca ku takuliyaway nika inayi maadih. milaupay misebengay i hekal tu balu a papah sa u lumeniay makulahay ku kulit, masakawa ku zayliw. (u kamu nu Hulam sa: 每年2至4月份先開花,後長葉。花朵大型,花冠五瓣,倒卵形狀,兩面都有星狀毛,橙黃或橙紅色,亦有黃色(罕見)。黑花萼褐色,革質。) == malasapiyu (入藥) == kupa a kilang a balu kapah malasap[[iyu]], alanen pawaluen acaken ku baluhay mahetikay a kupa a kilang a balu, mala cacay nu sakalazayliw nu saepi’ay a uciya "lima ku balu a uciya". (u kamu nu Hulam sa: 木棉花可入藥,把新鮮掉下來的木棉花曬乾,為涼茶「五花茶」的主要材料之一。) == labu nu heci (果實) == nudikudan nasibalu idaw ku masakimuluay a heci, i limaay a bulad sa, u heci nida macengat, i labuay masatiekukay a sapaluma, pasu ya i labuay paduc nu heci a cabung a sipaw malasalengacay a balu nu kupa mabahil nu bali sa tatacuwa mubahel. ya kupa kapah malaliyun tu kupa mala sakisienaw a kibetulay a dikuc cunusan tu kidudung tenunen mala kidudug. (u kamu nu Hulam sa: 花後結橢圓形蒴果,約在5月時,果實會裂開,內裡的卵圓形種子連同由果皮內壁細胞延伸而成的白色棉絮會隨風四散, 棉絮可用以代替棉花來作棉襖的填充料或織成吉布。) labu nu sapaluma idaw ku tusa a bataan pasyintu atu tusa a bataan idaw ku lima a pasyintu nu simal, kapah mipecici misanga’ tu sabun atu simal nu kikay; nipecician a masapiyangay a nakupaan kapah mala hiliw atu sapakan tu nipahabay a siliw. kupa a kilang patelek sa nika masametek ku mahidaay u ceka a pucu’; u tapiingan a ciid malaliyaw masapipi tahekal mulangaw; azihen mahidaay u lima ku papah, tanayu’ ku akaway nu papah. (u kamu nu Hulam sa: 種子含20%至25%油份,可榨油製成肥皂及機械油;而榨油後的棉餅可作為肥料或家畜飼料。木棉樹樹幹直立有明顯瘤刺;側枝輪生作水平方向開展;掌狀複葉,葉柄很長。) == caay amin kalecad nu wayway (四季風情) == kupa a kilang nu hekal hinasumadsumad masasizuma: sadingsinga sa, cacay a kilang kalakamakamaay sumasumanah sabangcal sa azihen i hekal; u laludan sa sumilawsumilaw amin ku papah malalidung; i balangbangan sa mahetik namin ku papah sakaaniwiyiwan; kasienawan makunah ku ciid satu masacacay. sisa cacay a mihcaan nu sepatay a puu’ izaw ku masasizumaay bangcalay caay amin kalecad nu wayway. (u kamu nu Hulam sa: 木棉外觀多變化:春天時,一樹橙紅;夏天綠葉成蔭;秋天枝葉蕭瑟;冬天禿枝寒樹,四季展現不同的風情。) == lalangawan nu imi (文化含義) == kupa a kilang u Cung-ku Kuwang-cu-si(廣州市), Caw-cu-si(潮州市), Ban-ce-ha-si(攀枝花市), Cung-cu-si(崇左市), atu Tay-wan Kaw-siwun-si(台灣高雄市), u balu nu itizaay a tukay. kilang nida tatabaki icelang, i Huw-nan(華南) masasu setset ku mitahaway, kyu mitahaway han ku ngangan nina mitahaway a kilang. (u kamu nu Hulam sa: 木棉樹是中國廣州市、潮州市、攀枝花市、崇左市及台灣高雄市的市花。由於它的樹身高大粗壯,在華南有把它與英雄相比,又名英雄樹。) idaw kida dadiw, "kupa a kilang a dadan" hananay, namakay kupa a kilang kina dadiw, nu taywan a mudadiay ci Ma-caw-cin(馬兆駿) ku misulitay padatukay, ya dadiw sayaway a sulit sa, samanahay a balu mabuhat matumes i kupa a kilang a dadan, tanayu’ay a maci mahida matuduhay. u imi nina labu nu dadiw patinaku tu kupa a kilang a balu mabuhat ku balu sa, izaw ku masasizumaay bangcalay ka azihen. (u kamu nu Hulam sa: 歌曲《木棉道》是與木棉花相關一首民歌,由台灣歌手馬兆駿作曲,歌詞第一句為「紅紅的花開滿木棉道,長長的街好像在燃燒。」則描述木棉花道開花的景象。) kupa a kilang mabuhat ku balu sa, i kilangkilangan niza nayinayi ku cacacacay nu papah, makunah ku ciid, u kilang nanu nu taaywan a nisuped tu sapalangaw a yiyubung ku sapahabay cinizaan. (u kamu nu Hulam sa: 木棉開花時,樹上一片葉子也沒有,完全是靠樹本身在前一年所累積的養份來完成的。) miadih tu kupa a kilang, alaw a makatepa ku kupa a kilang izaw ku sepatay a puu’caay amin kalecad nu wayway: balangbangan mala takuliyaway ku papah, kasienawan kupa a kilang mamin ku papah mahetik, wida satu u luminiay a kasuy, hemhem sa mapabali’ nu namakay amisay abali’. katukuh sadingsingan, ya aniwyiw maacakay a ciid matumes nu masacacacacayay a mangaduay a balu, anu biyu sa ku bali nu sadingsingan a maladay ku bali’, kasenun sa mamin ku kilangan mabuhat ku balu. (u kamu nu Hulam sa: 觀察木棉,您會發現木棉四季皆有不同風情: 秋天葉子變黃,冬天木棉葉子都掉光了,只剩下黑鴉鴉的樹幹,忍受北風的吹襲,到了春天,蕭瑟的枯枝上結滿了一粒粒的花苞,當和喣的春風一吹起,突然,滿枝椏都開了花。) cacay ku kilang u kama a sumanahay, u cacayay a kilang mahida u matuduhay, miawda tu katuuday muhelup tu mata a patayda. Lalud sa, kupa a kilang yadah ku lalangaway sumilaway a papah, yu a micumud tu sabaeketay a demiad, a siheci tu, anu maduhem ku heci, ya kupa mubahel, patahekal tu lumeniay a kupa a kilang sapaluma. imahini i hekal mamin mubahel mapalaw ku kupa i cucuwa, mahida u mahetikay nu suleda nu balu sacacacacay sa, tatenga’ sabangcal sa, ya kupa kanahatu miutiih mahicay kiya, nika mihemhem ku tademaw tu mahiniay. (u kamu nu Hulam sa: 一樹橙紅,整棵樹好像都燒起來了,就會把大家的目光都吸引過去,夏天時,木棉則長滿了茂盛翠綠的葉子,並進入最重要的階段---結蒴果,在成熟後隨著棉絮飄落,釋出黑色的木棉種子,此時的景象--滿天飛舞的棉絮,好像雪花片片,真是美麗 !然而棉絮所造成的不舒服,也是大家所必須忍受的。) yu patahekal ku heci tu sapaluma sa, maadih ita ku i lalayan a mauzipay madih mucelak kuheni tu iluciluc, sisa izaw ku mahida masadumaay ku nipaudip palaylay a kawaw, tatenga’ maseneng kita tu paudipay! (u kamu nu Hulam sa: 蒴果釋出種子的過程中,我們發現大自然中生物為求繁衍後代,而演化出特殊的生殖傳播方式,實在令人嘆為觀止!) kupa a kilang yu sibalu sa, sacacacacay sa ku kupa a kilng nu balu mahetik ilala, siniladay tu yadahay a nanum, yu micaliway ku maka utubayay mahemek niza ku tahekal a cica nu balu, masumelic ku bihel nu utubay, caay aca pisinanut ku maka utubayay, alaw mapulin madebay tu, tu namahetik ku balu nu kupu a kilang sa, ya kupa tatacuwa mabahilbahil, mikawa tu aadihan nu maka utubayay sa, milaecu sa tu hahanhanan nu tatademaw, mangaleb ku makawayay . (u kamu nu Hulam sa: 木棉樹開花時,一朵朵的木棉花掉落地面,因含水量高,遭機車輾過流出汁液,常造成機車輪胎打滑,騎士不小心摔倒,而花落之後棉絮四散,除影響行車視線外,也造成民眾呼吸道過敏等症狀。) namahini sa u kupa a kilang makayni i hekal nu bali muladay tu langbul, kyu laetus, kanahatu caay kaw ka hetikan nida tu papah a puu’, atu i laludan sumilaw amin ku papah malalidung, nika caay ka kapah ku nikasalidung, kiyu i tukay caay ka u salidungan a kilang i zazan. nika sakapahay nida a kakitidaan i putah, i sumilaway a kung-yuang, anu idaw ku misapuday tu balu nida atu misulutay tu heci a tademaw, nayi isaw ku laetus. (u kamu nu Hulam sa: 此外木棉對淨化空氣和滯塵的功能不好,即使在非落葉季節它形成樹蔭的效果也很差,因此不是都會區行道樹的理想樹種。但它適合種在廣場、綠地和公園,也讓撿拾落花和採收果實的人,安全無虞。) kupa a kilang i sadingsingan yu caay henay ka sibaluhayay a papah sa i nuayawan sibalu tuay, u kama sumanahay kama takuliyaway a kulit. i Tay-nan(台南) izaw kiya Tay-wan se-lu(台灣詩路) hananay a zazan, ina zazan nipalumaan kupa a kilang u cacululan cacay a lasubu walu a bataan kung-se(公尺) katanayu’, mabuhat ku balu sa bangecal . i Tay-wan(台灣), kupa a kilang a kaput a nipalumaan, izaw aca ci-pey(吉貝) a kupa kilang , salunganay a kilang, tabakiay ku heci a kupa a kilang (fa-ceay-su, ma-la-ba-li) atu liw-lien. (u kamu nu Hulam sa: 木棉是春天未長新葉前開花,花為橙紅~橙黃色。台灣詩路(台南)木棉樹步道180公尺長,開花時非常美麗。在台灣,木棉科的植物還有吉貝木棉、美人樹、大果木棉(發財樹、馬拉巴栗)以及榴槤。) {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |tabakiay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭(v) zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |10-25m |- |papah tanaya' |葉長 |9-15cm |- |papah ahebal |葉寬 |3.5-6cm |- |papah mapela' |葉瓣 |5-7 |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |4-6 bulad sibalu, sumanahay ku balu. |- |heci |果實 |18cm |- |paenu |種子 | |} [[tangan:Semal_(Bombax_ceiba)_flowers_in_Kolkata_W_IMG_4116.jpg|thumb|Semal (Bombax ceiba) flowers in Kolkata W IMG 4116]] === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘,甜 |v |- |aledah |辣,辛 | |- |atekak |苦 | |- |cupelak |澀 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |寒 |v |- |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === [[tangan:Bombax_ceiba_tree'.jpg|thumb|Bombax ceiba tree']] {| class="wikitable" |pangangay |(生)津 | |- |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |- |cuedet |(減)寒冷 | |- |patezep tu izang |(消)出血 | |- |paisi' |(利)排尿 | |- |taluktuk |(減)發炎 | |- |sulalis |(退)發燒 | |- |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |- |mapudasay |(減)皮膚病 | |- |atay taluktuk |(減)肝炎 | |- |adada' |(減)痛 | |- |sicedam isi |(減)糖尿病 | |- |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |(消)濃痰 | |- |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |- |mabanic |(消)腹瀉 | |- |muta' |(調)嘔吐 | |- |masikata' |(調)便秘 | |- |adada' tangah |(減)頭痛 | |- |malihen |(怯)咳嗽 | |- |makamaw |(減)感冒 | |- |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |- |walak |(解)中毒 | |- |maduka' |(消)破皮傷 | |- |puces |(消)膿包、大疔 | |- |kaliwates  |(消)小疔 | |- |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |akuti' |(消)燙傷 | |- |tunatun |(消)瘀血 | |- |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |kebing |(消)麻疹 | |- |sizaz |(消)濕疹 | |- |butus |(消)水腫 | |- |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |bulad adada' |(消)經痛 | |- |cadi'ci |(減)心痛 | |- |pasicucu |(增)乳汁 | |- |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |bombax malabarica dc. |- |u sapamat a ngangan |bombacaceae |- |u Amilika a ngangan |cotton tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |kupa a kilang |v |- |Pangcha |kupa |v |- |Tayan | | |- |Paywan |muludan |v |- |Yuwatan |lukismua |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kabuk |v |- |Rukay |calrathai |v |- |Cou |paturutungkuan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam Lipun atu Amilika == 木棉(學名:''Bombax ceiba''),又名攀枝花、紅棉樹、加薄棉、英雄樹、吉貝、斑枝及瓊枝,是一種在熱帶及亞熱帶地區生長的落葉大喬木,高約10—25公尺。樹幹基部密生瘤刺,以防止動物侵入。枝輪生,葉互生。木棉的樹幹粗大,但木質太軟,所以用途不大。木棉的原產地印度、馬來群島和菲律賓群島。它隨著移民被廣泛種植於華南、香港、台灣、中印半島及南洋群島。根據中國的古籍記載,南越王趙佗曾在公元前2世紀向漢室天朝獻上木棉樹一株。 ''[[wikipedia:Bombax_ceiba|Bombax ceiba]]'', like other trees of the genus ''Bombax'', is commonly known as cotton tree. More specifically, it is sometimes known as red silk-cotton; red cotton tree; or ambiguously as silk-cotton or kapok, both of which may also refer to ''Ceiba pentandra''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p55 * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/木棉</nowiki> * 木棉:<nowiki>https://sowhc.sow.org.tw/html/observation/plant/a01plant/a010401-mu-man/mu-man.htm</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] 42vmcuej5pdwih2t2yk3ukj4n6s5u7f nipaluma-kusuy, kosoy 0 9164 88015 69538 2019-12-31T15:48:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kusuy, kosoy == 紅香茅 (俗名:香茅) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(婦女病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Cymbopogon nardus (L.) Rendle |- |u sapamat a ngangan |Poaceae(禾本科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kusuy, kosoy |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |ku su yi |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madanghas tu kusungai-ia |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kusui |v |- |Rukay |thalipukupuku |v |- |Cou |vataku |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |mabarangbang a kosoy |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu [[Amilika]]== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p165 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] 7k2w7ogw1le0lwdeu0pbu1yiku00asi nipaluma-kuwa, kowa 0 9165 88016 69548 2019-12-31T15:48:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kuwa, kowa == 薄姜木 (俗名:烏甜仔、山埔姜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 |v |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(清肺) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Vitex quinata(Lour.) F. N. Williams |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬鞭草科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kuwa, kowa |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pocian tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |deaw |v |- |Cou |kaaru manipi |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p281 [[kakuniza:nipaluma]] kn13zn0g36qljiw97vqfi5wdoq2xktq nipaluma-kuwawi, kowawi 0 9166 88017 69558 2019-12-31T15:49:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == kuwawi, kowawi == 龍眼 (俗名:桂圓、亞荔枝、燕卵、圓眼) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 |v |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(貧血、心悸) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Euphoria longana Lam. |- |u sapamat a ngangan |Sapindaceae(無患子科) |- |u Amilika a ngangan |Longan |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |kuwawi, kowawi |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |ga ba la an |v |- |Tayan | | |- |Paywan |'gi gni |v |- |Yuwatan |linkin | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |hinghing |v |- |Rukay |gingging |v |- |Cou |ringking |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |cyai |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p277 [[kakuniza:nipaluma]] p39onvnvpfsjf94364g2h6ymbaouv0a nipaluma-lakahkah 0 9167 88018 69568 2019-12-31T15:49:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lakahkah == 白尾蜈蚣 maazih tina lakahkahh i caay katalaway a buyu atu bekelalan, sawsawni maazih itapal nu zazan, cilis. madayumtu matepa. izawtu ku paluma'ay a malukay. sayadah sakalaam i sadingsing atu balangbangan. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |itaban atu isasa'ay nu bayu'-talakaw |- |mauzip subal |生長區域 |itepal nu zazan, cilis, i bukelalan nu niyazu' |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(支氣管炎、扁桃腺炎 腮腺炎、赤白痢疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ajuga decumbens thunb ex murray |- |u sapamat a ngangan |Lamiaceae |- |u Amilika a ngangan |manybracteole bugle |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lakahkah |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |maduhlas ikul tu hahapis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kalravar |v |- |Rukay |paw |v |- |Cou |icici 'araripang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p90 [[kakuniza:nipaluma]] qwdfgfs7evqzg9tyk0z80u4h2cq6kx4 nipaluma-lakun, lakon 0 9168 125399 125398 2021-10-19T02:25:23Z 龍眼村長 1604 /* tadawayway nu langaw (原形態)  */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Geranium February 2008-1.jpg|縮圖|lakun, lakon 老鸛草]] == lakun, lakon 老鸛草 == == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Geranium wilfordii Maxim 【mitesekay a ngangan】Geranium wilfordii Maxim 【科名】 牻牛兒苗科(Geraniaceae) 【sapamataan a ngangan】Geraniaceae 【屬名】 老鸛草屬 【mikeliday tu ngangan】lakon a mikeliday 【俗名】 五葉草、老官草、鴨腳草、老鴰嘴 【tada nagngan】wuye-cao, lao-guan-cao, ya-jiao-cao, laonua-zui 【族語】 布農 Madaingaz Tu Ismud、撒奇萊雅 Lakon、鄒 Cuun Tangngo 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Madaingaz Tu Ismud、 Sakidaya (撒奇萊雅) Lakon、 Co (鄒) Cuun Tangngo 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == lakon ahebal ku langw nida, itini i sasanubuyu dadadadanan, talutaludan, kilakilangan. (kamu nu Hulam:老鸛草分佈廣,低海拔產業道路、荒涼地、樹叢中都有分佈。) === kasilangawan (生境) === sasa nu buyu, lutuklutukan atu dadadanan. (kamu nu Hulam:生於山坡、草地及路旁。) === kanatal nika liwasak (國內分布) === kaliwasak nu langaw i Dongbei, Huabei, Huadung, Huacong, xiaxi, Gansu atu Sichuan, Guizhou, Yunnan a kitidaan. (kamu nu Hulam:分布於東北,華北,華東,華中,陝西,甘肅和四川、貴州、雲南等地。) === nutaw a kanatal (國外分布) === Eluosi-yuandung, Chao-xian atu Riben idaw kuni kaliwasakan a langawan. (kamu nu Hulam:俄羅斯遠東,朝鮮和日本有分布。) == sasapayuan (藥效) == lakon a langawan kala akeakenekan, micuduh tu ulad nu udip, milawpes tu lebawa. (kamu nu Hulam:老鸛草味苦性平,具有通經絡、消腫之療效。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == lakon u mang-niu-ey-miao-ke yadahay nu mihcaan nanay a latukan , angangan sibanuh. ibatac masasuayaw ku papah, mamulmullay ku wayway, idaw ku tusa a adidiay nu papah, ikaw ku tulu ~ lima kunika ilabu nunika celitan nu papahan, tanayu’ ku akaway nu papah. (kamu nu Hulam:老鸛草牻牛兒苗科多年生草本,莖有毛。單葉對生,為圓形,具2托葉,具有3-5深裂,有長柄。) balu u masasuacawaay mapulungay ku langaw, maleca kunika tahekal, micapi tu tunduh, sasemaan nu balu han lima ku cacebalan, limatu ku kakicu. (kamu nu Hulam:花為兩性簇生,且呈放射對稱,近頂生;花瓣有5片;萼片5個。) cacay a bataan ku tamaan nu ngisngis, ngisngis atu angangan mapulun ku langaw, lima ku sateb. u heci nu lakon pela’ sananay kuheci nida, lima ku salalumaan, kakilulkulul sa mapela’, sipakay sasa kuni ka pelana tapabawsa amakulebut. (kamu nu Hulam:有10個雄蕊,花絲與基部合生,心皮有5。老鸛草果實為蒴果,具5瓣,每瓣都會裂開,裂片由下往上反捲。) == wayway nu langan (形態) == yadahay nu mihcaan nanay a langaw nu lutukan, talakaw han tulu a bataan idaw ku lima~ walu a bataan a limi, angnagan numi laladay atu kalakilitan, yadah ku ciit. (kamu nu Hulam:多年生草本,高35~80厘米。莖伏臥或略傾斜,多分枝。) masasuala tu batac asipapah, tanayu nu papahan 1.5~4 limi, malecad kunika kulebut nu banuhan, papahan tulu ~ lima kunika ilabu nuni celitan, micapi tu lima a kalimucu’, angangan mahida u balucu’ ku wayway, nikacelitan micapitu sadicem sananay a waywayan, nuayawan kala diceman atu adidi kunika sapucu nu dicem, lilisa han malecad kuna singangan nu ngipenan, pabawhan langdaway ku kulit, mabiay ku banuh, sasa’han kala langlangdawan ku kulit,mililis tu teban nu sasulitan belih han idaw ku banuh. (kamu nu Hulam:葉對生,葉柄長1.5~4厘米,具平伏捲曲的柔毛,葉片 3~5深裂,近五角形,基部略呈心形,裂片近菱形,先端鈍或突尖,邊緣具整齊的鋸齒,上面綠色,具伏毛,下面淡綠色,沿葉脈被柔毛。) adidi ku balu, tapang cacay a limi, nu cacaya a akawayan tusa ku balu, isasa nu kakilian, satanayu’ sa adidi ku akaway nu balu, kakicuhan lima, masati’kuk atu sademem sananay a ti’kukan, malahat tanayu ku banuh, sadicemsa kunu ayawan, lima ku sasemaan nu baluan, macacuis kunika hida u ti’kuk, sanglacay atu kala sumasumanahan a kulitan, lumeni’ kunika sumanah nu kulitan mabalad ku sasulitan nu papah.  (kamu nu Hulam:花小,徑約1厘米,每 1花梗2朵,腋生,花梗細長;花萼5,卵形或卵狀披針形,疏生長柔毛,先端有芒;花瓣5,倒卵形,白色或淡紅色,具深紅色縱脈。) cacay a bataan ku ngisngis, u sasapayuan namin, lima kunika celitan nu akaway, masatanayu’ atu heci nu akaway malalitinay nu sangucud. (kamu nu Hulam:雄蕊10,全具花藥:花柱 5裂,延長並與果柄連合成喙。) nika Pela’ nu hecian nuayawan idaw ku tanayu’ sananay nu  sangucud, maduhem satu mapela, sangucud sipakay sasa tapabawsa makulebut. (kamu nu Hulam:蒴果先端長喙狀,成熟時裂開,喙部由下而上捲曲。) Pa’nu nida satanayusa mamulmul, lumeni hese ku kulit. kasi baluan han lim ~ enem a bulatan. kasihecian han enem ~pitu a bulat. (kamu nu Hulam: 種子長圓形,黑褐色。花期5~6月。果期6~7月。) == tadawayway nu langaw (原形態)  == cacaya a mihcaan nanay a langawan nu lutukan, tanayu han 1~1.5 mi, aadidi ku angangan , milalat atu makilit kuni ka tapabawsa, kala kiyukiyuan sumanah ku kulit, caay kaw madicemay, idawa ku sanglacay nu ma ebalay a banuhan, katinengan ku batac. (kamu nu Hulam:①一年生草本,長1~1.5米。莖纖弱,平鋪或斜上,淡紫紅色,具鈍棱,有白色開展長毛,節明顯。) ibatac kuni kasasuayaw nu papah, tusa nu papahan madicem i batac mamin macelit, nikacelitan lima~ siwa, angangan nu sasa, sipapah aca tu adidiay nu sadicem sananay anika celitan, tanayu nu paph han 4~5 li-mi, amilecad tu ahebal, adidiay nika celitan satanayu’sa caay kalecad kunika siludan, idaw ku tada mangituay nu tanayuay, pabawahan micapitu kainaian nu banuh, sasahan mililis tu teban nu sasulitan idaw ku banuh.   (kamu nu Hulam:葉對生;2回羽狀全裂,裂片5~9,基部下延,再成羽狀分裂,全葉長4~5厘米,寬幾相等,小裂片狹長不整齊,具缺刻狀長齒,上面近於無毛,下面沿葉脈有軟毛。) nusi papahay a tapangan nn tanayu makaala tu cacay a pina nu bataan a li-mi, angangan nikasi papahan apuyu ku akaway, belihan yadah ku sanglacay nu tanayuay a banuhan, adidiay a papah masasangkaku kunika diceman, tanayu han cacay a li-mi, duhepic idaw ku banuh. (kamu nu Hulam:基生葉的柄長達10餘厘米,莖生葉的柄較短,均被白色長毛;托葉三角狀披針形,長達1厘米,質薄有毛。) balu tusa~lima ku macebalay nu masilsilay a baluan, itunduh atu isasa nu papah, tanayu nu akaway nu balu han 6~10 limi, belih han sanglacay a lima, pulun nu salumaan han enem ~ pitu, sadicemsa ku wayway, lilis han sibanuh. (kamu nu Hulam:花2~5朵成傘形排列,頂生或腋生,總花梗長6~10厘米,被白手;總苞6~7片,披針形,具緣毛。) adididiay a balu nu akaway tanayu han tusa~ tulu a li-mi, u belih sibanuh, balu nu tapan han cacay a li-mi, kakicuh nu balu lima, mamucuy kunika mulmul, sadicemsa kunu ayawan, belih han idaw ku sanglacay nu tanayuay a banuh, lima ku sasemaan nu balu, sumilaw kiyuan ku kulit, mucuis kuni kasa ti’kukan. (kamu nu Hulam:小花梗長2~3厘米,被毛:花徑約1厘米;花萼5,卵狀橢圓形,先端具長芒,背面被白色長毛;花瓣5,藍紫色,倒卵形。) cacay a bataan ku ngisngis nu tamaan, hekal han lima ku naiay nu sasapayuan, ilabu han lima ku kalawlawan a kulitan nu sasapayuan nu sasapayuan, sasa nu ngisngis tabakisa, sasicedamay nu salumaan han lima, katinengan, balu nu akaway lima, madadecdec u belih apuyuay ku banuhan. (kamu nu Hulam:雄蕊10,外輪5枚無藥,內輪5枚具黃色花藥,花絲下部膨大,蜜腺5,顯著;花柱5,均密被短柔毛。) pela’ sananay kuheci, nuayawan tanayu’ ku masangucuday, tanayu han tulu ~lima a li-mi, lima ku salumaan, nu cacaya a salumaan cacay ku pa’nu, maduhem satu lima ku mapapelaay nu heci i teban nu akaway mababenis, salumaan nu sangucud mahida uculen amalukud, labu nu belih sisanglacay nu banuhan. (kamu nu Hulam:蒴果,先端長喙狀,長約3~5厘米,5室,每室具種子1粒,熟時5果瓣與中柱分離,果瓣的喙部螺旋狀捲曲,內側被白毛。) pa’nu satanayusa mamucuy ku wayway, hese a kulitan, tanayu han 2~2.5 how-mi. (kamu nu Hulam:種子長倒卵圓錐形,褐色,長2~2.5毫米。) == lakon (老鸛草) 分佈 == (kamu nu Hulam:分布遼寧、吉林、黑龍江、河北、江蘇、安徽、浙江、湖南、四川、貴州、雲南等地。 kaliwasah nu langaw han i Lioning, jilin, Heilongjiang, Hebei, Jiangsu, Anhui, Hunan, Sichuan, Guizhou, Yunnan a kitidaan. == Nibo-er (尼泊爾老鸛草) == yadahay nu mihcaan nanay a langawan nu lutuk, wayway mahida u langaw nu lakon, nika apuyu kina langaw, talakaw han 30~45 li-mi, micuis ku banuh.  (kamu nu Hulam:多年生草本,形態與上種相近,但植物較矮小,高30~45厘米,逆生平伏毛。) papah tulu~lima kunika ilabu nu celit, celitan nu papah adidi, satanayu’ sa kunika mucuy nu dicem atu sadicem sananay nu waywayan, nuayawan caay kaw madicemay, caay kalecad ku lilis a nangipenan. akaway nu balu han 1 limi, sanglacay ku kulit, kala sumasumanahan ku kulit atu kiyukiyuan ku kulit. kasi baluan han i enemay a bulad. kasihecian sa i pituay a bulad. (kamu nu Hulam:葉3~5深裂,裂片小,卵狀披針形或狹卵形,先端鈍尖,緣具不整齊粗齒。花徑約1厘米,白色、淡紅色或紫色。花期6月。果期7月。) i talutaludan atu tepal nu dadan ku langaw. Kaliwasak nu langaw han i Fujian, Guangxi, Hunan, Sichuan, Guizhou, Yunnan a kitidaan. (kamu nu Hulam:生於山野草叢或路旁。分布福建、廣西、湖南、四川、貴州、雲南等地。) == 西伯利亞老鸛草又名:鼠掌草 == Xiboliya lakon singangan naca tu Hhu-zhang-cao. (kamu nu Hulam:分布我國東北、新疆等地。此外,尚有同屬植物野老鸛草、塊根老鸛草及其變種高山塊根老鶴草等的全草亦同等入藥。 kaliwasak initu a kanatalan nu Dongbei, xinjiang kitidaan. sisa idaw henay ku malecaday nu langawan tu lakon, situbahay a lakon atu mahicaay a nu buyuay a situbahay nu lakonsa nu langawan malecad taneng asapayuan. (俗名:五葉草、老官草、鴨腳草、老鴰嘴) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(通經絡) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Geranium wilfordii Maxim |- |u sapamat a ngangan |Geraniaceae |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lakun, lakon |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madaingaz tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun tangngo |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p111 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 4p3pmd0e8p7uz8f57sxdmr0pxhysvna nipaluma-lalapi 0 9169 88020 69581 2020-01-01T00:03:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lalapi == 傘葉莎草 (俗名:輪傘草、傘草、雨傘草、破雨傘、破雨傘草、車輪草、風車草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cyperus alternifolius (Rottb.) K. subsp. flabelliformis |- |u sapamat a ngangan |Cyperaceae(莎草科) |- |u Amilika a ngangan |Umbrella Plant, Umbrella Sedge |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lalapi |v |- |Pangcha |samador |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |talulung lisav tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |palralrawgu |v |- |Cou |cuun tarucung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p220 [[kakuniza:nipaluma]] 5ua2727wtl0rdct3n34ovwyvxo2hfe4 nipaluma-lalidec 0 9170 122829 88021 2021-09-01T11:14:31Z Sabak5388 17 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Lagerstroemia subcostata in Koishikawa gardens.jpg|縮圖]] == lalidec == [[tangan:Lagerstroemia_subcostata.jpg|thumb|Lagerstroemia subcostata]]九芎 (俗名:小果紫薇、拘那花、猴難爬、苞飯花、九弓) === u siwkay nu lalidec === mauzip i caykatakalaway a takalaw nu bayu'. pudac nu kilang lameneng. u sanek sa akenek. anu mabanic sa, kapah mukan tu lalidec a sapayu'. tabaki ku lalidec, takalaw sa 10m. papah sa 2-5cm tanaya', 1-2cm ahebal. hali cilal tina kilang. sicilal sa kapah ku uzip. cayka namuh mukayakay ku ungay tu tina kilang, lameneng ku pudac. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" href="File:Lagerstroemia_subcostata.jpg" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- | href="File:Lagerstroemia_subcostata3.jpg" |takalaw nu bayu' | resource="File:Lagerstroemia_subcostata3.jpg" height width |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- href=":zh:九芎" |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | href="wikipedia:Lagerstroemia_subcostata" | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit | href="Category:Wp/ais" |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(淡) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾、鶴膝風) |v |} ===pasubana i cacudadan a lacul=== {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |lagerstroemia subcostata koehne |- |u sapamat a ngangan |lythraceae(千屈菜科) |- |u Amilika a ngangan |subcostate crape myrtle |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lalidec | |- |Pangcha |lalidec | |- |Tayan | | |- |Paywan |'daas | |- |Yuwatan |na-atul | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |daliness | |- |Rukay |dilelre | |- |Cou |karu nucuru | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} === pasubana i cacudadan a lacul === [[tangan:Lagerstroemia_subcostata3.jpg|thumb|Lagerstroemia subcostata3]] == u zuma a cidekay a kamu == === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:九芎|九芎]]'''(Lagerstroemia subcostata)主要分布於中低海拔森林及長江以南的地區,為台灣的原生樹種。九芎耐旱耐瘠,且是先鋒植物。九芎主要生長在'''潮濕的崩塌地''',有吸水保持之特性所以是良好的水土保持樹種。 === u sulit nu Lipun === '''シマサルスベリ'''とはミソハギ科の植物の一種。学名''Lagerstroemia subcostata''。沖縄で「島百日紅」(しまひゃくじつこう)ともいう。 沖縄、中国、台湾に分布する落葉高木で最大20mくらいになる。花期は6~8月頃で白い花を咲かせる。樹皮は同属のサルスベリほどではないものの滑らかで、はげ落ちやすい。はげ落ちたところは木肌が見えて斑模様になる。 === u sulit nu Amilika === '''''[[wikipedia:Lagerstroemia_subcostata|Lagerstroemia subcostata]]''''' is a deciduous tree which is native to Japan, Taiwan, China and the Philippines. === namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan === * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物 * [http://taiwanplants.ndap.org.tw/flower06.htm 花序]數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 * [http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?21400 Germplasm Resources Information Network (GRIN] [[kakuniza:nipaluma]] hqc8ogb47brp5dap9cfgupl4uagn32c nipaluma-lalitlitten balu, lalitlitten balo 0 9171 88022 69619 2020-01-01T00:38:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lalitlitten balu, lalitlitten balo == 韭蘭 (俗名:紅玉簾、風雨花、花韭、紅菖蒲) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(血崩、腫毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Zephyranthes carinata (Spreng.) Herb. |- |u sapamat a ngangan |Amaryllidaceae (石蒜科) |- |u Amilika a ngangan |Red zephyr lily, Red rain lily |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lalitlitten balu, lalitlitten balo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ta-ngavaz puha |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |livawvakungu |v |- |Cou |taravungun rumura |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p174 [[kakuniza:nipaluma]] 8tuq34q29kcaht2lswqaqy1lwkg1g60 nipaluma-landaway bunac 0 9172 88023 69651 2020-01-01T00:38:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == landaway bunac == [[tangan:Paris_polyphylla_PICT6023.jpg|thumb|Paris polyphylla PICT6023]] === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:七叶一枝花|七葉一枝花]]'''(學名:''Paris polyphylla'')為百合科重樓屬的植物。分布在不丹、越南、錫金、尼泊爾、台灣以及中國大陸的貴州、雲南、西藏、四川等地,生長於高海拔1,800米至3,200米的地區,一般生於林下,目前尚未由人工引種栽培。 [[tangan:Paris_polyphylla_var._chinensis_(Daiswa_chinensis)-IMG_6795.jpg|thumb|Paris polyphylla var. chinensis (Daiswa chinensis)-IMG 6795]](俗名:重樓、金線重樓、海螺七、螺絲七、七葉蓮、七厚蓮、華七華、一枝花、燈台七、鐵燈台、蚤休、草河車、白河車、枝花頭) === u siwkay nu landaway bunac === mauzip mabulak i 500-1200m a buyu , uyaan a kilankilangan. i dihep i lunabay, hali malalemeday lutulutukan a lala'. akenek ku sanek, siledek. kapah tu misapayu' tu makalat tu bau atu cilekay. u takalaw sa 40-90cm, u yadah a mihcaay a lamit. u heci a kulit sa u sumanahay. mulu ku heci. siheci i 8-10 bulad. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" href="File:Paris_polyphylla_PICT6023.jpg" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal | href="File:Paris_polyphylla_PICT6030.jpg" |生長區域 | resource="File:Paris_polyphylla_PICT6030.jpg" height="" width="" | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | href=":zh:七叶一枝花" | |- |papah tanaya' | href="File:Paris_polyphylla_var._chinensis_(Daiswa_chinensis)-IMG_6795.jpg" |葉長 | resource="File:Paris_polyphylla_var._chinensis_(Daiswa_chinensis)-IMG_6795.jpg" height="" width="" | |- |papah ahebal |葉寬 | |- | href="wikipedia:Paris_polyphylla" |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit | href="Category:Wp/ais" |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(流行性乙型腦炎、淋巴結結合、 乳腺炎、癌症) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |paris polyphylla franch. var. stenophylla |- |u sapamat a ngangan |liliaceae |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |one flower with sevenleaves, leafy paris, chinese paris rhizome |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |landaway bunac |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pitulisav tasa puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |takalray |v |- |Cou |cuun upitu ranung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == [[tangan:Paris_polyphylla_var._chinensis_(Daiswa_chinensis)-IMG_6795.jpg|thumb|Paris polyphylla var. chinensis (Daiswa chinensis)-IMG 6795]] === u sulit nu Amilika === '''''[[wikipedia:Paris_polyphylla|Paris polyphylla]]''''' is an Asian species of plants native to China, the Indian Subcontinent, and Indochina. It produces spider-like flowers that throw out long, thread-like, yellowish green petals throughout most of the warm summer months and into the autumn. In the fall, the flowers are followed by small, scarlet berries. It is a perennial, which slowly spreads, is fully hardy in Britain, and survives in leafy, moist soil in either complete or partial shade. This flowering plant usually grows up to 90 cm (3 ft) high and spreads out about 30 cm (1 ft) wide. Its leaves grow in a single whorl below a flower growing in two whorls. It is used as an ornamental plant for woodland gardens or for planting under deciduous trees. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/outline?page=1&channelid=44273&searchword=%E9%87%8D%E6%A8%93&sortfield=+name_chi_sort 重樓 Chong Lou] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00372 七葉一枝花 Qiyeyizhihua] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院)  * https://en.wikipedia.org/wiki/Paris_polyphylla * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p7 e3uou6hzi9nipbn9njl0dc9h01ycoct nipaluma-langdaway ukac, langdaway okac 0 9173 88024 69665 2020-01-01T00:58:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == langdaway ukac, langdaway okac == 綠珊瑚 (俗名:青珊瑚、鐵羅、珊瑚瑞、綠玉樹、乳蔥樹、白蟻樹、光棍樹) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 |v |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Euphorbia tirucali L. |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan |Milk bush, Malabar-tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |langdaway ukac, langdaway okac |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Masanglav tu sanhu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |ratulungu |v |- |Cou |ratunu'a |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p252 [[kakuniza:nipaluma]] 85sy3zdvxrydux5w9h4gum21k474qpt nipaluma-langlac 0 9174 88025 69679 2020-01-01T00:59:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == langlac == mauzip i cay katakalaway a buyu' atu enal. i Lanyu atu Sanasay maazih tu. bangcal ku balu, sisa pacakay tu taw i tisiaba. bangsis tu ku balu. i tabal nu niyazu' , hina maazih tu i tebal nu zazan. tu mihecahecaan i laluudan, u lengaw nu lengac i teluc hacecacecay masabaliling mahadak a mibitelang ku hana, hacecacecay sa manayat hacecacecay sa mapingaping, makapah a masasiluma ku balu nu hana tadamisulutay balucu’ nu tademaw. i kabalwbawan mabitelak ku hana nu lengac kahenga a siheci sakapah sa ku zazan nu buyu kalumihecahecaan nu laluudan, u lengaw nu lengac i teluc hacecacecay masabaliling mahadak a mibitelang ku hana. hacecacecay sa manayat hacecacecay sa mapingaping, makapah a masasiluma ku balu nu hana tadamisulutay balucu’ nu tademaw. i kabalwbawan mabitelak ku hana nu lengac kahenga a ciheci sakapah sa ku zazan nu buyu, tuya kangdaw hu ku kaciheci, cuwa picumud i mata nu tademaw, namidu^du tu kababalic nu palapatan, saluma saluma satu a ta’angay ku heci a mabalic ku cengel, si’naw tu ku demiad, masabaliling tu ku heci nu lengac mahapinang tu nu tademaw ku kahengaay a heci nu lengac, uya kahengangay izaw ku kasasiluma nu katatingluh. uya kakahengang nu heci nai kabalawbawan tahizaw i kasienaway, tuya kakahengang nu heci masakuheting tu, ikul tui, mabitelak tu kuya heci malaslas tu i lala’ mala sapaluma. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |lutuk, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |caay katakalaw a bayu'-takalaw |- |mauzip subal |生長區域 |silidungay, lilis nu buyubuyuan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |maka 200cm |- |papah tanaya' |葉長 |maka 65cm |- |papah ahebal |葉寬 |maka 13cm |- |papah mapela' |葉瓣 |cacay papah misaliyaw |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |2-11 bulad sibalu, sangelacay-takuliway ku kulit |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 |semilaway-abuabuay ku kulit |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣 |v |- |atekak |苦 |v |- |cupelak |澀 |v |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |寒 | |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |生津 | |- |akacay-akuti |燥熱 |v |- |cuedet |寒冷 |v |- |patezep tu izang |止血 | |- |paisi' |排尿 | |- |taluktuk |發炎 | |- |sulalis |發燒 | |- |cebu' taluktuk |尿道膀胱炎 | |- |mapudasay |皮膚病 | |- |atay taluktuk |肝炎 | |- |adada' |痛 | |- |sicedam isi |糖尿病 | |- |ngidngid |嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |濃痰 |v |- |takulaw adada' |喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |腹瀉 |v |- |muta' |嘔吐 |v |- |masikata' |便秘 | |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 | |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 |v |- |walak |中毒 | |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 | |- |kaliwates  |小疔 | |- |malebawa |跌打腫傷 | |- |akuti' |燙傷 | |- |tunatun |瘀血 | |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |kalad nu bau |蛇咬 | |- |bulad adada' |經痛 |v |- |cadi'ci |心痛 |v |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |alpinia zerumbet (pers.) b. l. burtt & r. m. smith |- |u sapamat a ngangan |zingiberaceae |- |u Amilika a ngangan |beautiful balangal, shell-flower |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |langlac |v |- |Pangcha |sabahbah |v |- |Tayan | | |- |Paywan |ghnat | |- |Yuwatan | |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |rengas |v |- |Rukay |sali |v |- |Cou |taapa |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |arngas |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p52 wikipedia nu Pangcah [[kakuniza:nipaluma]] 0fbs2ieekieac2irdtxkg8eeot8ubzd nipaluma-lebus, lebos 0 9175 88026 69687 2020-01-01T00:59:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lebus, lebos == 埔鹽 (俗名:羅氏鹽膚木、山鹽青、鹽巴樹) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Rhus javanica (DC.) Rehd. & illson var. raxburghiana |- |u sapamat a ngangan |Anacardiaceae(漆樹科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lebus, lebos |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |halus |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |treriyaktrik |v |- |Rukay |busu |v |- |Cou |ravau |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p178 [[kakuniza:nipaluma]] c82n4fpg6o1t1g2idz22vuuupwqunfp nipaluma-lenglengaw 0 9176 88027 69721 2020-01-01T00:59:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''<big>lenglengaw</big>''' 雷公根 [[tangan:Starr_020803-0094_Centella_asiatica.jpg|thumb|Starr 020803-0094 Centella asiatica]] (俗名:蚶殼草、雷公草、雷公藤、積雪草、地棠草、破銅錢、燈盞草、蚋仔草、含殼草、老公根、崩大碗、落得打) == sapuelac nu nipaluma' == === [[:zh:生物分類法|kakuniza nu mauzipay]] (生物科學分類) === [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]: Plantae [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]: Magnoliophyta [[:zh:纲|upiz(kang)]]: Magnoliopsida [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]:Apiales [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Apiaceae [[:zh:属|mikitinay(su)]]:Centella [[:zh:物种|hicahicaay(cong)]]: C. asiatica === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 |v |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(麻疹、扁桃腺發炎、支氣管炎 結石、蚊蟲叮咬等) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Centella asiatica(L.) Urban |- |u sapamat a ngangan |Asiaceae(繖型花科) |- |u Amilika a ngangan |Asiatic Pennywort, Tsubokusa |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lenglengaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |tyaboryaryai |v |- |Yuwatan |tamahudas tu lamis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |langubeteke |v |- |Cou |ramisi 'urucan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |sapid |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p249 [https://web.archive.org/web/20080326043350/http://www.tactri.gov.tw/htdocs/plant/lawnweed/Lw931.htm 臺灣行政院農業委員會農業藥物毒物試驗所] [http://www.cuhk.edu.hk/scm/CMPromotionGroup/news/060724.html 香港中文大學中醫推廣小組] [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00123 積雪草 Jixuecao] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=22253&lang=cht&searchword=code=P00004 積雪草苷 Asiaticoside] 中草藥化學圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://www.biotrimlabs.com/health-muscle-products/cleanses/pure-life-cleanse/ Product details: Pure Life Cleanse] (英語). [[kakuniza:nipaluma]] si6meb61ru9ftiwltw5gtsq1yt0q4d8 nipaluma-libuh, liboh 0 9177 88028 69734 2020-01-01T00:59:50Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == libuh, liboh == 白匏仔 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |caay katalakaway a buyu. |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin nu Taywan, hali cilal. |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |5-15m |- |papah tanaya' |葉長 |4.5-23cm |- |papah ahebal |葉寬 |3.5-16cm |- |papah mapela' |葉瓣 |belih nu papah ku sangelacay |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 4-7 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 8-11 a bulad |- |paenu |種子 |lumeniay |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 |malebawa |(消)腫 |v |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 |adada' ku tangila' |(止)中耳炎 |v |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(根與果治損傷 主治:蜂窩性組織炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |mallotus paniculatus(Lam.) Muell.-Arg. |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae |- |u Amilika a ngangan |turn-in-the wind |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |libuh, liboh |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ubiaz madanghas tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |palratri' |v |- |Rukay |baru |v |- |Cou |coru masinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p93 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第四卷 3白匏子 p654 民811215初版 邱年永 原色臺灣藥用植物圖鑑(1) 50野梧桐 p50 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊 1392白匏子 p696 國立編譯館主編 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/species/twtrees/book3/197.htm</nowiki> 白匏子 中國植物誌 第 44(2) 卷 035 頁  PDF 白楸 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 白匏子 92年10月289頁 [[kakuniza:nipaluma]] ej4ao09p6u9qh6cedbvr2zg85ewldk6 nipaluma-liklun, liklon 0 9178 88031 69761 2020-01-01T01:06:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''[[:zh:落葵薯|liklun, liklon 藤三七 (俗名:藤子三七、雲南白藥、洋落葵)]]''' == u siwkay nu nipaluma == === [[:zh:生物分類法|kakuniza nu mauzipay]] === [[:zh:界_(生物)|salaedan(cie)]]: Plantae [[:zh:门_(生物)|panan(men)]]:Magnoliophyta [[:zh:纲|upiz(kang)]]:Magnoliopsida [[:zh:目_(生物)|mata(mu)]]:Caryophyllales [[:zh:科_(生物)|sapamat(ke)]]:Basellaceae [[:zh:属|mikitinay(su)]]:Anredera [[:zh:物种|hicahicaay(cong)]]: A. cordifolia {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |satimul Amilika co, China |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |sibalu i 6-11 a bulad |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(補腎強腰、腰膝痹痛、病後體弱、骨折) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Anredera cordifolia (Tenore) van Steenis |- |u sapamat a ngangan |Basellaceae(落葵科) |- |u Amilika a ngangan |Madeira vine |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |liklun, liklon |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tau pitu tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun cimseng |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p291 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00831 藤三七, Tengsanqi] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) 昆明植物研究所. 落葵薯. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-21]. [[kakuniza:nipaluma]] 8jfkiubp172dhk3f4b60s65lx8aggji nipaluma-limaycincin 0 9179 88029 69781 2020-01-01T01:02:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == limaycincin == === u siwkay nu nipaluma === hali cilal, i cakatakalaway a takalaw nu bayu'. mauzip i cay katakalaway a buyu atu i tebal nu bayu'. u lutuk kina nipaluma. takalaw 300cm, papah tanaya' 15-35cm , papah ahebal 5-10cm, kya papah mapela' 3-5. === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |aledah |辣 | |- |atekak |苦 |v |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |冷 |v |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |taluktuk |發炎 | |- |mapudasay |皮膚病 | |- |adada' |痛 | |- |mabanic |腹瀉 | |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 | |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 | |- |walak |中毒 |v |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 | |- |kaliwates  |小疔 | |- |malebawa |跌打腫傷 |v |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |bulad adada' |經痛 |v |- |cadi'ci |心痛 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |tithonia diversifolia hhemsl. a. gray |- |u sapamat a ngangan |compositae |- |u Amilika a ngangan |tithonia, mexican sunflower |} == u zuma a cidekay a kamu == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |撒奇萊雅 |limaycincin |- |[[Pangcah|Pangcha]] |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 | |- |Yuwatan |布農 |ima suzuk tu lisav |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 | |- |Rukay |魯凱 | |- |Cou |鄒 |cuun urima tavin |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 |limakamay |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |- |Saysia |賽夏 | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 五爪金英 wucuagining === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |撒奇萊雅 |v |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 |v |- |Yuwatan |布農 | |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 | |- |Rukay |魯凱 |v |- |Cou |鄒 |v |- |Saysia |賽夏 | |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 |v |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p45 [[kakuniza:nipaluma]] nh7xax9nowzwjxnesn94j052a9yaove nipaluma-liniytung, liniytong 0 9180 88030 69795 2020-01-01T01:04:05Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == liniytung, linitong == 蓮葉桐 (俗名:臘樹、濱桐) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(神經系統及心血管疾病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Hernandia nymphifolia (C. Presl) Kubitzki |- |u sapamat a ngangan |Hernandiaceae(蓮葉桐科) |- |u Amilika a ngangan |Sea Cups, Sea Hearse |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |liniytung, linitong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |zaagasan |v |- |Yuwatan |avulakili ikit |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |makathalape |v |- |Cou |'urei kaaru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p264 [[kakuniza:nipaluma]] 7w5cfl6j2miq8atlp1f1fn4fif0h2ok nipaluma-lintusen, lintosen 0 9181 88033 69818 2020-01-01T01:09:46Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lintusen, lintosen == [[tangan:Talinum_crassifolium_2.jpg|thumb|lintusen]] 稜軸土人參 (俗名:台灣參、參草、櫨蘭、波世蘭、土高麗、土高麗參、東洋參) === kagak kakuniza(科學分類) === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):木蘭綱 Eudicots mata(目):石竹目 Caryophyllales sapamat(科):土人參科 Talinaceae mikitinay(屬):土人參屬 Talinum hicahicaay(種):T. fruticosum === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |isasa' nu 800m |- |mauzip subal |生長區域 |buyu atu bukelalan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |30-100cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 |2.5-5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |2-3cm |- |balu kulit |花色 |sibalu i 5-10 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 5-10 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(健脾、潤肺、調經、痢疾、乳汁不足、 小兒疳積、濕熱性黃疸、內痔出血、脾虛勞倦) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Talinum paniculatum(Jacq.) Gaertn |- |u sapamat a ngangan |Portulacaceae(馬齒覓科) |- |u Amilika a ngangan |Panicled Famflower |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lintusen, lintosen |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |makitavaivi mama-ngan tu lamis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 作為一種綠葉蔬菜,棱軸土人參含有豐富的維生素A和C、鐵質和鈣質;但它所含有草酸濃度高,患有腎病、痛風,以及類風濕性關節炎的患者應避免食用。 它被種植在西非,南亞,東南亞以及位於北美洲和南美洲的和暖地區。在奈及利亞,棱軸土人參是其中一種最重要的綠葉蔬菜。在巴西,它主要分布在帕拉州和亞馬遜並會沿著亞馬遜河岸邊生長。 '''''Talinum fruticosum''''' ( common local name ನೆಲಬಸಳೆ - "Nela basale" in kannada ) is an herbaceous perennial plant that is native to Mexico, the Caribbean, West Africa, Central America, and much of South America. Common names include '''Ceylon spinach''', '''waterleaf''', '''cariru''', '''Gbure''', '''Surinam purslane''', '''Philippine spinach''', '''Florida spinach''', '''potherb fameflower''', '''Lagos bologi''', and '''sweetheart'''. It is widely grown in tropical regions as a leaf vegetable. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p243 [https://web.archive.org/web/20041009222110/http://ibws.nexenservices.com/talinum_triangulare.htm ''Talinum triangulare'', new host of ''Ralstonia solanacearum'' in the Brazilian Amazon] [http://ecoport.org/perl/ecoport15.pl?searchType=entityDisplay&entityId=2433 EcoPort] [http://www.onlinenigeria.com/recipes/ingredients.asp Online Nigeria] [[kakuniza:nipaluma]] ajj357ehw7gkw5qa0ik63qtcimfxbss nipaluma-luhbaw 0 9182 88032 69844 2020-01-01T01:08:34Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == luhbaw == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: cryptotaenia japonica hassk u sapamat a ngangan: umbelliferae u Amilika a ngangan: honewort, mitsuba == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: ruhhbou Tayan: x Sejek: x Paywan: la 'ruin& 'lighin Taluku: x Yuwatan: takiludun umanun lisav tu sanglav Rukay: cimeamera Cou: rurupu rumura Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山芹菜 sanqincay === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p36 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 9p4uavndsrrdjviau33r6l249yihk8u nipaluma-luhbaw nu sa'wac 0 9183 88035 88034 2020-01-01T01:16:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == luhbaw nu sa'wac == luhbaw nu sa'wac hali tapal nu buyubuyuan , silidungay. malalemeday a kakitizaan. tepan nu cilis saca capi nu niyazu'. i lilis nu sacabengan atu i bukebukelalan, izaw tu maazih. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |lutuk, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |silidungay, lilis nu buyubuyuan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |40-90cm |- |papah tanaya' |葉長 |maka 12-32cm |- |papah ahebal |葉寬 |maka4-14cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 |pau(孢) |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣 | |- |atekak |苦 |v |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |寒 |v |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |生津 | |- |akacay-akuti |燥熱 |v |- |patezep tu izang |止血 |v |- |paisi' |排尿 | |- |taluktuk |發炎 |v |- |sulalis |發燒 | |- |cebu' taluktuk |尿道膀胱炎 |v |- |mapudasay |皮膚病 | |- |atay taluktuk |肝炎 | |- |adada' |痛 | |- |sicedam isi |糖尿病 | |- |ngidngid |嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |濃痰 | |- |takulaw adada' |喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |腹瀉 |v |- |masikata' |便秘 | |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 |v |- |makamaw |感冒 |v |- |milisawada' |腸胃病 |v |- |walak |中毒 |v |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 |v |- |kaliwates  |小疔 |v |- |malebawa |跌打腫傷 | |- |akuti' |燙傷 |v |- |tunatun |瘀血 | |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |kalad nu bau |蛇咬 | |- |bulad adada' |經痛 | |- |cadi'ci |心痛 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |onychium japonicum (thunb.) kunze |- |u sapamat a ngangan |pteridanceae |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |luhbaw nu sa'wac |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |lipung mahhangsu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |taravunga |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 日本金粉蕨 pteridaceae === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p51 [[kakuniza:nipaluma]] nphhe8l4enhi5eflvqpcd3llsordv87 nipaluma-lule, lole 0 9184 88036 69884 2020-01-01T01:21:45Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''lule, lole 羅勒 (俗名:西洋九層塔)''' == u sapuelac nu nipaluma == === kagak kakuniza === salaedan(cie):植物界 Plantae panan(men):被子植物門 Magnoliophyta upiz(kang):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(mu):脣形目 Lamiales sapamat(ke):唇形科 Lamiaceae mikitinay(su):羅勒屬 Ocimum hicahicaay(cong):羅勒 O. basilicum {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |maydih caledesay atu malicangay a demiad |- |mauzip subal |生長區域 |Yaco caledesay a subal, Feico, China teban atu satimulan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |20-60cm |- |papah tanaya' |葉長 |1.5-3cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(促進血液循環、消脹氣、減噁心、具鎮定) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ocimum basilicum L. |- |u sapamat a ngangan |Labiatae(唇形花科) |- |u Amilika a ngangan |Basil |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lule, lole |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |lolau tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |pakasa 'o 'o cuun masinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p290 [http://gernot-katzers-spice-pages.com/engl/Ocim_bas.html?spicenames=zh Gernot Katzer's Spice Pages] explain the culinary use of basil in European and Asian cooking; further web links. [http://www.emea.europa.eu/pdfs/human/hmpwp/033803en.pdf Position Paper on the use of HMP containing estragole] evaluates cancer risk on human. [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00287 羅勒 Luole] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [[kakuniza:nipaluma]] 2eniddvjhp5ixnkcbuc72xsmru2jodf nipaluma-lumpac, lompac 0 9185 88037 69896 2020-01-01T01:22:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == lumpac, lompac == 綠吊竹 (俗名:白河車、萬年青、鐵扁擔、冬不凋草) 誤食過量會腹痛、四肢發冷、心跳變慢、逐漸昏迷,直至死亡 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Rohdea-japonica(Thunb.) Roth et Kunth |- |u sapamat a ngangan |Liliaceae(百合科) |- |u Amilika a ngangan |Chinese evergreen |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |lumpac, lompac |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |masanglav malkavilis tu talum ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p251 [[kakuniza:nipaluma]] 2noyjtlmefn0ek13dp6zzs79meou880 nipaluma-luni, loni 0 9186 88038 69901 2020-01-01T01:22:28Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == luni, loni == 絲瓜 (俗名:菜瓜、天羅、布瓜、水瓜、角瓜、彎瓜、絲夾、勝瓜) 台灣三百多年前引進,現已是常見食物之一。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(平喘化痰、牙齦腫脹、筋骨痠痛、乳腺炎、 小兒痘疹) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Luffa cylindrica (L.) M. Roem. |- |u sapamat a ngangan |Cucurbitaceae(葫蘆科) |- |u Amilika a ngangan |Vegetable sponge, suakwa vegetable sponge |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |luni, loni | |- |Pangcha | | |- |Tayan |takkuwai | |- |Paywan |luni | |- |Yuwatan |laingzas | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |runi | |- |Rukay | | |- |Cou |tapapin | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p231 [[kakuniza:nipaluma]] q7g1xkrz6nxrxksd61b44nukadhq33r nipaluma-luten, loten 0 9187 88040 88039 2020-01-01T01:24:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''luten, loten (俗名: 魚藤、蕾藤、毒藤、台灣蕾藤、台灣魚藤、台灣崖豆藤、台灣雞血藤、華魚藤)''' [[tangan:Derris_trifoliata.jpg|thumb|luten]] == u siwkay nu nipaluma == === kakuniza nu mauzipay === salaedan(cie): Plantae(Amilika a kamu) panan(men): Magnoliophyta(Amilika a kamu) upiz(kang): Magnoliopsida(Amilika a kamu) mata(mu): Fabales(Amilika a kamu) sapamat(ke): Fabaceae(Amilika a kamu) mikitinay(su): Derris(Amilika a kamu) hicahicaay(cong): D. trifoliata (Amilika a kamu) {| class="wikitable" href=":zh:花" |kakuniza nu mipaluma |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |0-1000m |- |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用( ) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他(v) |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |- |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |[[balu]] ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(止癢) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Millettia Pachycarpa Benth |- |u sapamat a ngangan |Leguminosae(豆科) |- |u Amilika a ngangan |Taiwan Millettia, Tubaroot Jewelvine, Tuba |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |luten, loten |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |valu hulpih |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p301 三葉魚藤 Derris trifoliata Lour., 1790. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] (繁體中文). http: //plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=409075020 臺灣魚藤 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第二卷(增訂一版) 蕗藤p387 邱年永 原色臺灣藥用植物圖鑑(4) 89 蕗藤p103 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊 0870魚藤 國立編譯館主編 南贏探索電子書-台灣魚藤 厚果崖豆藤 中國植物志 第 40 卷 148頁 PDF 厚果崖豆藤 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 蕗藤 92年10月259頁 [[kakuniza:nipaluma]] r18lyvbaoejej6ucelky55onmqeexwi nipaluma-maintan 0 9188 126796 126795 2021-11-29T06:49:24Z 龍眼村長 1604 /*  u siwkay nu nipaluma */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Twin lantana camara edit.jpg|縮圖|maintan‎]] == maintan 馬櫻丹 == (俗名:五色梅、五龍藍、如意草、五彩花、五雷丹、五色繡球、變色草、七變花、頭昏花) 三百多年前由荷蘭人引進台灣進行栽培,現今以野生化於台灣各低海拔的山野及海邊地區。 == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Lantana camara L. 【mitesekay a ngangan】Lantana camara L. 【科名】 馬鞭草科 Verbenaceae 【sapamataan a ngangan】Verbenaceae 【屬名】 馬纓丹屬 【mikeliday tu ngangan】Maintan a mikeliday 【俗名】 五色梅、五龍蘭、如意草、五彩花、臭草、臭金鳳、五雷丹、五色繡球、變色草、臭草花、七變花、頭暈花、如意草、綿鼻公花 【tada ngangan】wuse-mei, wu-long-lan, ruyi-cao, wueai-hua, chou-cao, chou-jin-feng, wu-lei-dan, wuse-xiuqiu, bianse-cao, chou-caohua, qi-bian-hua, toyuun-hua, ruyi-cao, mian-bi-gong-hua 【英名】 Common Lantana 【igu a ngangan】Common Lantana 【族語】 布農 Mahazumu Tu Puah、撒奇萊雅 Maintan、雅美 Masaang、鄒 Sama'u 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Mahazumu Tu Puah、Sakidaya (撒奇萊雅) Maintan、Tau (雅美) Masaang、Co (鄒) Sama'u 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、雅美、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Tau, Co == kaliwasak nu langaw (分布環境) == tulu a lasubuan nu pina a mihecaan nui Helanay (荷蘭) a tademaw nipatayni i Taywan a paluma, ayda han mala hekalay tu nu langawan itini i Taywan nu lilis a buyuan atu lilis nu dadipasan a kitidaan idaw namin ku langaw nida. (kamu nu Hulam:三百多年前由荷蘭人引進台灣進行栽培,現今以野生化於全灣各低海拔的山野及海邊地區。) == sasapayuan (藥效) == isanek han, kala sicesicedaman, abesa, sapi’ siladay tu akenek, idaw ku ledek. milawpes tu udipay a bali pasaluimeng tu calenged, mibakah tu letek lebawa, paculil tu idang. hina sakay duka’, haykikac, kansicu, kalatan nu bau atu lebawa. (kamu nu Hulam:在性味方面,具有甘、淡、涼且苦,並具有毒。不僅具有袪風止癢、解毒消腫的功能,甚至還可以活血止血。常用來治療跌打、肺癆、風濕、敷治蛇傷及瘀腫等。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == maintan u langdaway a kala milaladay nu apuyuay a langawan nu kilang, u mabian-cao a langawan, talakaw nu langaw han cacay a pangkiwan ~ tulu a cong-chyy, tada langaw idaw kumicuis nu yadahay a sicekaay patahekal tu micidekay a sanekan. (kamu nu Hulam:馬纓丹為常綠半蔓性灌木植物,屬於馬鞭草科的一員,株高1.5-3公尺,全株佈滿逆向的銳刺並散發出一種刺激性異味。) nu cacaya a batacan cacay ku papah, wayway nu papah han duhepic idaw ku ciit nu langadaway a kulitan nu masamucuya a waywayan. (kamu nu Hulam:單葉對生,葉片形狀呈紙質且有柄的綠色廣卵形。) nu sepatay a puu’an idaw ku nai nu ciitan a baluan, madadecdec ku langaw idaw ku apuyuay saahebal sa, simalecad atu mapucuay nu nika pulungan nu babaluan, mahida u tangah kunika cebalan nika silsilan nu babaluan. (kamu nu Hulam:四季都開近無柄的花,多數密集生於一短而寬,平坦或隆起的總托上,形成一頭狀體作繖房狀排列。) adiping nu kulit matatungus, idaw ku kalawlawan, nu kama a kulitan, kala sumasumanahan a kulit, sanglacay a kulitan, tama nu baluan sepad ku sasemaan. masa baliling ku heci, mahida u mali ku pa’nu nu heci, maduhem satu mala sumilaway lumeni’ay a kulitan. (kamu nu Hulam:花冠的顏色豐富,有黃、橙黃、淡紅、白...等色彩,雄蕊具有4枚。結出成串的果實,其為球形肉質的核果,成熟時變成藍黑色。) tada angangan nuni kaliwasak nu langaw han i Nan-meizhou, xi-yindu, Maindan a langawan (lantana) langdaway a apuyuay nu langawan. (kamu nu Hulam:原本主要分布於南美洲、西印度,馬纓丹屬(Lantana)常綠灌木。) kasi baluan han i sepatay nu teban a buladan, katuku tu sakatusa a mihcaan nu tusaay a buladan asibalu, nika u demiadtu atu caypiwac ku mikinawelay, tu mihmihcaan idawtu kunika adihan numita tuni ka cebalan nu balum, u hina adihay nu langawan. (kamu nu Hulam:一般花期大約是在4月中、下旬到隔年的2月中旬左右,不過也因氣候與溫度的影響,幾乎整年都能看到開花,可說是常盛的植物。) numa pulungay a babaluan han pina ku pina nu kakulitan, sisa pangangan han tu lima a kakulitan han, lima a adek a baluan han. (kamu nu Hulam:一叢花序之中常會有多色的變化,所以別名也稱為五色梅、五彩花。) u papahan atu ciit idaw kupicidekan nu micungdusay a sanekan, sisa wayway nu Maintan a langawan han umilaladay a langdaway a apuyuay nu kilangan a langawan han, u langaw nida idaw ku apuyuay nu banuhan, adidiay a angangan han masadicem, paangangan han tu adidiay a ciitan nu masikakuay a waywayan, itini inikasadiceman han idaw ku micuisay nu diceman. (kamu nu Hulam:同時枝葉含有特別的刺激氣味,所以形態馬纓丹屬於蔓狀的常綠灌木,整株都有著短短的粗短的軟毛,小莖呈稜角狀,稱為小枝方形,在稜角上有小倒鉤。) masasuayaw ku papah i ciit, masa ahebal mamucuy nuayawan sadicemsa ku papah, hekal nu papah han calekah kala ngitungituan ku lilis nu papah, masasalil ku teban nu sulit a papahan katinengan ku sasulitan. (kamu nu Hulam:葉對生,葉片擴卵狀先端尖銳,葉面較粗糙葉緣呈鈍鋸齒狀,網狀葉脈明顯。) tanayu kunikasi baluan, itini i Taywan Hitu nu Heng-chun niyaduan tu mihmihcaan idaw tu kunikaadih numita tunika cebalan nu maintan a baluan. (kamu nu Hulam:花期長,甚至在台灣屏東縣的恆春半島整年都能看見馬纓丹開花。) angangan nu balu sa tanayu’ saab, balu nu cemed matatungus, wayway nika cebalan nu balu han u masa tangahay nika cabal atu nicebalay nu baluan, adihen mahida u adidiay nu xiuqiu-hua. (kamu nu Hulam:主花梗較長,花蜜豐富,開花型態為頭狀花序或繖房花序,看起來有點像小型的繡球花。) sasa nu kakicuh idaw ku masadicemay a salumaan, balu nu kulit han u kamakamaan a kulitan, sumanahay a kulitan, kalawlawan a kulitan, sanglacay a kulitan, kiyukiyuan a kulitan atu kala sumasumanahan a kulitan. (kamu nu Hulam:花萼的下方有線狀披針形的苞片,花色大多為橙色、紅色、黃色、白色、紫色以及粉紅等。) dumasatu idaw kumi lamelay tu dumaan a baluan, samahida nikitidaan atu nipacilalan caay kalecad, sisa idaw ku mahka sibalu saca u kalawlawan ku kulit , masabalu satu masumad u kamakamaantu ku kulit, atu naw kamakamaan henay alaw malaw sumanahay, sanglacay sumad saca mala kala sumasumanahan. (kamu nu Hulam:另外也有混色的花朵,依照種植環境不同以及陽光照射程度因素,有些花初開花時呈黃色,成花後會變化為橙色,或橙色變紅色,白色變粉紅等。) idaw henay kunuduma a baluan u hekal nika ka cebalan atu tebanay anika cebalan nu balu caay kalecad ku kulit, sisa pangangan hantu nutaw u hina sumaday a latukan han atu wuse-xiuqiu-hua han. (kamu nu Hulam:甚至還有些花的花序外圍與中央花序的顏色不同,所以也有人稱之為變色草或五色繡球。) itini i Taywan han tu cacay a malebut enem a lasubu sepat a bataan idaw ku lima a mihcaan namaka Helan (荷蘭) ani patayni nu tademaw, hinabuwah ku langaw, sisa aydaay nu Taywan hina adih kita tu langaw numaka hekalay a langawan. (kamu nu Hulam:在台灣大約於1645 年由荷蘭人引入,因繁殖力強,目前為台灣平地野外普遍可見的外來種。) mabadi’ satu ku balu idaw ku langdaway nu kulitan a heci, maduhem satu mala lumeniay tu akulitan, heci atu angangan papah idaw naming ku letek. (kamu nu Hulam:花落之後會結綠色的果實,成熟後的果實呈黑紫色,果實與莖葉都含有毒性。) hina cebalcebal ku balu, sisa yadah kuheci nida, hetik saku heci mabuwah tu kulangaw. (kamu nu Hulam:由於花很容易開,所以結成果實的量也相當多,傳播性很強。) kahetikan nu heci han langaw satu cinida, mabalad kuni kasiciit ahebal sa, lilis nu Maintan inai ku dumaan a langawan, makai tu dumaan a langawan.  (kamu nu Hulam:一旦有適合的環境就很容易成長,枝條橫生呈塊狀擴展,馬纓丹的周圍常常都沒有其他植物,排他性非常強烈。) iIdaw ku micuisay nu cacekaan i angangan, nu aadupan a cancanan han matalawtu tayda mieping, sisa tu mihmihcaan buwahsa ku langaw nida,u icelangay a langawan u ada’ nu dumaan a langawan. (kamu nu Hulam:也由於莖上長有倒刺,一般動物也難以直接踐踏走過,所以年年擴充地盤成長也很快速,是種相當強勢的侵略性植物。) ahebed calekah ku langaw, anu kapah ku nananuman, atu kakedalan a kitidaan, maadih tu numita ku langaw, duma satu mibahbah tu langaw sananay a langwan itida, nu sakay kitakid tayniay nu midebungay a langawan. (kamu nu Hulam:由於極其粗生,無論雨水充足,抑或乾旱地區,都見其影蹤,甚至趕絕原生草木,被列為世界百大外來入侵種。) == sasapayuan atu ledek (藥用與毒性) == Maintan a langawan usi ledekay a langawan. angangan papah atu heci idaw ku mibulasay tu udip a ledekan, mahiniay a letek misuayaw tu micucuay a aadupan tabaki kunipi kinawulan. (kamu nu Hulam:馬纓丹屬於有毒植物。莖葉與果實中含有破壞代謝的毒性,這類毒性對哺乳類動物有相當大的影響。) mabahelay a ayawman anu makan nida ku heci caay ka hicahica, nika u tademaw atu katalan, sidi anu caay pisimata makan numita ku Maintan nu ledekan han, hamaw sa kita asi ledek. (kamu nu Hulam:一般鳥類食其果實並不會有問題,但是如果人或牛、羊誤食了馬纓丹有毒部份,將會造成慢性中毒。) anu asik saca kita tu papah, calenged ku udipudipan numita. (kamu nu Hulam:即使只是揮掃葉子,也可以引起過敏反應。) makan nuni pahabayan numita tu cancanan han mahamaw tu asiledek,  angangan han nai’ ku cikala humingsa. namakan satu adada kubili mabanic, u tai’ han siidang, sisa u kulit nu tai’han lumeni’ a’ntulsa. (kamu nu Hulam:家畜誤食後會產生慢性中毒現象,主要的症狀會變成相當衰弱,而且會產生劇烈腹瀉之後便秘,糞便中含有分解後的血液,所以顏色很深且有惡臭。) dumasatu mahicaay kiya ku culil, sipuda kumata tanu dinged sa, akuti’ mamilmil ku udipudipan, matalaw tu takelal. (kamu nu Hulam:其它還會有步伐不穩,眼鼻的分泌液增加,發燒發熱,並且會對光產生過敏。) mabuleseng ku besi, maduka ku atay besi , mipatay tu buwa’ patahekal tu Huangdan, sadikuday satu hamaw sa bala buwa’ nai ku icelang patay satu ku tademaw. (kamu nu Hulam:膽囊麻痺,肝膽汁分泌會遭到損傷,會使腎小管壞死出現黃疸病徵,甚至最後導致肝腎衰竭致死。) umamin ciwduk nu Maintan han u Maintan A ( Lantadene A), sida atu katalan anu tusa a ke’ kunikanan, micidek tu kunika Huangdan atu matalaw tu takelal. (kamu nu Hulam:主要引起中毒的成分為馬纓丹烯A(Lantadene A),綿羊或小牛只需要使用2克,即可導致嚴重黃疸及對光敏感。) amica kuni kahida, u papah nu Maintan han idaw ku Maintansi A sapi sapi’ tu udip kuyda, pekpeken sisalang cinida sipaduhepic i malebawaay a bangesa atu milawpes tu akuti’ nu udipan. (kamu nu Hulam:雖然如此,馬纓丹葉含有的馬纓丹烯A有解熱的作用,搗爛後取其汁液敷於患部亦有消腫與解熱的功效。) sisa nina Shengwu-jian miwada tu idang nu wacu, pakalamkam tu hanhan mamelmel ku wayway, sisa idaw ku sananay tina Shengwu-jian tuning mingaay tu hiwhiw, gao-xieya atu caledes nu udipudipan. (kamu nu Hulam:所含有的生物鹼會降低犬隻的血壓,加速呼吸引起戰慄現象,所以也有人認為這種生物鹼可以治療哮喘、高血壓和發熱等病疾。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |cacay a pangkiwan ~ tulu a cong-chyy 1.5-3m |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(淡) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肺癆、祛風止癢、活血) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Lantana camara L. |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬櫻丹科) |- |u Amilika a ngangan |Common Lantana |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |maintan |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mahazumu tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |sama 'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |masaang |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p202 [1]台灣原住民族藥用植物圖鑑: <nowiki>https://www.cip.gov.tw/zh-tw/news/data-list/1642BAC6E7C2509D/0C3331F0EBD318C2965DEAE61BD4C0FD-info.html</nowiki> [2]中文維基百科: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%9C%E8%99%B9%E8%8A%B1</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 7bnvcwxtoqv0pwgnxa6jfau0izux7ke nipaluma-mantuku, mantoko 0 9189 88047 69941 2020-01-01T19:42:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mantuku, mantoko == 細葉饅頭果 (俗名:光葉饅頭果、細葉饅頭果、饅頭果、細葉赤血仔) 台灣原生種,遍及台灣中低海拔,尤其在八卦山最容易發現。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(神經痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Glochidon rubrum Blume |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |mantuku, mantoko |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |makuis lisaz mantu tu las |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p210 [[kakuniza:nipaluma]] rksn4oro0d1ihw18du36241lh40cn9o nipaluma-masang 0 9190 115059 115058 2021-06-14T00:17:03Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == masang == 台灣馬桑,毒空木 === kakuniza nu mauzipay === salaedan(cie):Plantae(Amilika a kamu) panan(men):Magnoliophyta(Amilika a kamu) upiz(kang):Magnoliopsida(Amilika a kamu) mata(mu):Malpighiales(Amilika a kamu) sapamat(ke):Euphorbiaceae(Amilika a kamu) mikitinay(su):Euphorbia(Amilika a kamu) hicahicaay(cong):E. royleana(Amilika a kamu) === u siwkay nu nipaluma === 。maazih i Taywan atu Filipin, mauzip i bayu'-talakaw 2500-3000m, i tapiingan nu kilangkilangan, i tebal nu zazan atu i saewac. inayi' ku paluma'ay. {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |isasa' nu 3000m |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin nu Taywan subal, i caay katalakaway a buyu. sawalian |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |4-9cm |- |papah ahebal |葉寬 |2-4cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |4-6 a bulad sibalu, |- |heci |果實 |0.4-0.6cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(解毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |coriaria japonica(Matsum.) Huang subsp. intermedia |- |u sapamat a ngangan |coriariaceae |- |u Amilika a ngangan |taiwan coriaria |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |masang |v |- |Pangcha |ba dar |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pakaun ikit |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'usum karavung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''台灣馬桑'''(學名:''Coriaria intermedia'')為馬桑科馬桑屬的植物。分布於台灣、菲律賓等地,生長於海拔2,500米的地區,多生於灌叢中以及疏林中,目前尚未由人工引種栽培。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy  sapayu' a nipaluma nu Yuan-cu-min 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p82 昆明植物研究所. 台灣馬桑. 《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-26] tp://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=423001011 臺灣馬桑 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第一卷 1.馬桑 p339 民881130二版 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊 0634台灣馬桑 p317 國立編譯館主編 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/species/twtrees/book1/132.htm</nowiki> 臺灣馬桑 中國植物誌 第 45(1 卷 065 頁 PDF 台灣馬桑 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 台灣馬桑 92年10月292頁 [[kakuniza:nipaluma]] dzgsxpd43ygxvej3r7ki0lr12nc9uiu nipaluma-mawkuswn,mawkosen 0 9191 88045 69974 2020-01-01T19:34:25Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mawkusen, mawkosen == [[tangan:Starr_031108-2065_Sophora_tomentosa.jpg|thumb|Starr 031108-2065 Sophora tomentosa]] mawkusen sa, mauzip i caledesay sicilalay a subal. hali i sadipan. kiptul ku papah. sibanuh i kalang atu papah.tabaki ku heci. [[tangan:Sophora_tomentosa_毛苦參.jpg|thumb|Sophora tomentosa 毛苦參]] == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, sibanuh, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |i caledesay a subal, sadipan nu bayubayuan, sibunakay a lala' |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |2-5cm |- |papah ahebal |葉寬 |2-3cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |takuliaway |- |heci |果實 |8-14cm |- |paenu |種子 | |} ===u sanek nu nipaluma=== {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} ===malaheci tu imelang=== {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} ===pasubana i cacudadan a lacul=== {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |sophora tomentosa l. |- |u sapamat a ngangan |leguminosae |- |u Amilika a ngangan |downy sophora |} ==u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay== {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |mawkusen |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | |v |- |Yuwatan |ma ngis ngis mapais tu lamis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | |v |- |Cou |sum mami'aru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} ==u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika== '''絨毛槐'''(學名:'''''Sophora tomentosa'''''),台灣稱'''毛苦參'''     。 為豆科槐屬(台灣列為'''苦參屬''')下的一個種。別名有'''絨毛槐'''(植物分類學報),海南槐(中國主要植物圖說-豆科),嶺南槐樹(中國樹木分類學),毛苦豆、嶺南苦參、海南槐樹 '''[[wikipedia:Sophora_tomentosa|Sophora tomentosa]]''', also known as '''necklacepod''', '''yellow necklacepod''', and occasionally as '''silver bush''', is a pantropical shrub or small tree in the family Fabaceae. It commonly ranges in height from 4 to 10 feet and often occurs in coastal conditions and near wetlands. The common name Necklacepod is derived from the characteristic string of seed pods that develop after its yellow flowers germinate into seeds. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p60 o7mqjpox72zeew9jhw351eti70wtrhy nipaluma-mawlin 0 9192 88046 69983 2020-01-01T19:36:45Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mawlin == 毛連菜 (俗名:地膽草、白花燈豎杇、丁豎杇、地膽頭、地斬頭) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Elephantopus mollis kunth |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Hairy elephantopus |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |mawlin |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ma-ngis-ngis tu sanglav |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p299 [[kakuniza:nipaluma]] 5c25yvzwwen95ly6n7m363h5hamligk nipaluma-mawlyang 0 9193 88048 69992 2020-01-01T19:50:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == mawlyang == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |ranunculus japonicus thunb |- |u sapamat a ngangan |ranunculaceae |- |u Amilika a ngangan |japanese buttercup |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |mawylang |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ma ngis ngis mahangsu tu ismyud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vurnvuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p62 [[kakuniza:nipaluma]] 1rnogy4y9rttwknxc1vt0ll5787fag9 nipaluma-mawnicen 0 9194 108388 107926 2021-05-06T04:26:18Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki == mawnicen == mawnicen sa, mauzip i teban atu satemulan nu [[Taywan]] subal, takalaw atudiay a buyubuyuan maka 900-2100m. caykamauzip i bukebukelalan. u dauc-landaway a kilang. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |900-2100m |- |mauzip subal |生長區域 |i teban atu satemulan nu Taywan subal |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |8-10m |- |papah tanaya' |葉長 |4cm |- |papah ahebal |葉寬 |2cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |0.3cm |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |0.3cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘,甜 |v |- |aledah |辣,辛 | |- |atekak |苦 |v |- |cupelak |澀 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |寒,涼 |v |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |(生)津 |v |- |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |- |cuedet |(減)寒冷 | |- |patezep tu izang |(消)出血 | |- |paisi' |(利)排尿 | |- |taluktuk |(減)發炎 | |- |sulalis |(退)發燒 | |- |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |- |mapudasay |(減)皮膚病 | |- |atay taluktuk |(減)肝炎 | |- |adada' |(減)痛 | |- |sicedam isi |(減)糖尿病 | |- |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |(消)濃痰 | |- |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |(止)腹瀉 |v |- |muta' |(調)嘔吐 | |- |masikata' |(調)便秘 | |- |adada' tangah |(減)頭痛 |v |- |malihen |(怯)咳嗽 | |- |makamaw |(減)感冒 | |- |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |- |walak |(解)中毒 | |- |maduka' |(消)破皮傷 | |- |puces |(消)膿包、大疔 | |- |kaliwates  |(消)小疔 | |- |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |akuti' |(消)燙傷 |v |- |tunatun |(消)瘀血 | |- |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |kebing |(消)麻疹 | |- |sizaz |(消)濕疹 | |- |butus |(消)水腫 | |- |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |bulad adada' |(消)經痛 | |- |cadi'ci |(減)心痛 | |- |pasicucu |(增)乳汁 | |- |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |calenged |(止)皮膚癢 | |- |akuti' |(消)燙傷 |v |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |ligustrum sinense lour.ex dence |- |u sapamat a ngangan |oleaceae |- |u Amilika a ngangan |little fruit privet, chinese ligustrum, chinese privet |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |mawnicen |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |itu maluspingaz ma-ngis-ngis tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. pancahay (原住民族委員會)  sapayu' a nipaluma nu yincumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p58 [[kakuniza:nipaluma]] gf8t03dkjtrijgkh643v7ohavlt9h8c nipaluma-moy 0 9195 88050 70039 2020-01-01T20:19:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == moy == 九節木 (俗名:牛屎烏、青龍吐珠、青龍吐霧、山大刀、山大顏、大傷木、大丹葉、暗山公、烏無常、厚肉仔) === u siwkay nu lalidec === yadah ku ciid tina kilang. manah tu dihku malalemeday a demiad. mauzip i cayka takalaway a takalaw nu [[bayu]]'. akenek ku sanek. taneng pasapayu'.anu makanmaw, adad' ku ngipen, mabanic, adada' ku tusuc atu ukak, maduka, makalad nu cilekay, taneng mukan tina kilang a sapayu'. kilang-takalaw sa 2m, papah 13-18cm tanaya', 5-6cm ahebal. sibalu i 5-6 a bulad. u heci sa sumanahay. kibetul ku pudac nu heci. 耐陰性極強,喜歡溫暖而多濕的環境,生長在低海拔山間闊葉林下。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | href=":zh:九节" | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya'<td>葉長</td> | href="Category:Wp/ais" | |- href="Category:Mauzipay" |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(牙痛、乳蛾、痢疾) |v |} ===pasubana i cacudadan a lacul=== {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |psychotria rubra(lour.)poir. |- |u sapamat a ngangan |rubiaceaw |- |u Amilika a ngangan |wild coffee |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |moy |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |siva hais tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |karu usia pu'ung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == === u sulit nu Hulam === '''九節'''(學名:'''''Psychotria rubra'''''),又名'''九節木''',為茜草科九節屬下的一個種。 === namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan === * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物 2009-p.9 * [http://taiwanplants.ndap.org.tw/flower06.htm 花序]數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 * [http://web.archive.org/web/20160305125614/http://db.kib.ac.cn/eflora/view/search/chs_contents.aspx?CPNI=CPNI-078-45982 九節 ''Psychotria rubra'' <small>(Lour.) Poir.</small>]. 中國植物物種名錄(CPNI). 中國植物物種信息數據庫.  [[kakuniza:Mauzipay]] [[kakuniza:nipaluma]] 76l08m21rtcyq95y608j2cs3wjo2fi6 nipaluma-muhuy, mohoy 0 9196 88052 88051 2020-01-01T20:28:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == muhuy, mohoy == 蘆薈 (俗名:訥會、象膽、象鼻蓮、勞偉、油蔥、羅惟草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(清肝熱、殺蟲、淋症、尿血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Aloe barbadensis Mill |- |u sapamat a ngangan |Liliaceae(百合科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |Aloe, Barbados Aloe, True Aloe |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |muhuy, mohoy |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Luhui tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |savuana pangtan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p293 [[kakuniza:nipaluma]] br27thinp4a71xe5s4c4gvrr6f3i5by nipaluma-mutung 0 9197 124456 124455 2021-09-24T01:57:23Z 龍眼村長 1604 /* usanek tu sapakapah (性味功能) */ wikitext text/x-wiki == mutung == [[tangan:Akebia_quinata2.jpg|thumb|salengacay a balu ni mutung]]hani maazih ku mutung i [[Taywan]] sabul mahmin 400-700 bayu'-takalaw. u papah sa lima-kakuniza, 3-5 bulad sibalu a demiad. sawsawni i Taychun i Taytung i Kalingku i Nantou mazih tu mutung. u balu sa izaw ku sangelacay, izaw ku kalawlaway, bangcal ku balu. [[tangan:Akebia_quinata_in_Mount_Ibuki_2011-05-21.JPG|thumb|u balu ni mutung]] === u siwkay nu nipaluma === u limay ku papah a mutung, u mutung, mitesekay a nipangangan (學名): Akebia quinata han, nu hulam a ngangan sa mu-tung han. u mutung a kaput (科), mutung a su (屬) a kilang. u angangan nu lamit niza, u sasapaiyuen nu kanpuyuku. u heci niza panganganen tu akepi han. (u kamu nu Hulam sa: 五葉木通(學名:Akebia quinata),中文名木通。是木通科木通屬的灌木。其木質莖一般被作為中藥使用。果實被稱為阿科比。) u a-ke-pi hananay, u heci nu limaay ku papah a mutung, nu sayaway a silangaw na i Dipun, caay kal alecad ku heci tu nu tuluay ku papah mutung-waluay bulad a kuwak, akenek acedah ku heci nu akepi, sicedam ku heci nu waluay bulad a kuwak a heci. (u kamu nu Hulam sa: 阿科比為五葉木通的果實,原產為日本,跟三葉木通「八月瓜」的果實不一樣,阿科比比較苦澀,八月瓜比較甘甜。) == misitekeday a wayway (形態特徵) == u mlaladay a kilang, azihen ku hekal nu mutung, mahiza u lima ku wayway nu papah, lima ku adidiay a papah, i sadingsingan mabuhat ku balu, u tatama tu tatayna mapulungay i akaway, nika tabaki ku balu nu tatayna, kala kiyukiyuan makulahay ku kulit, adidi ku balu nu tatama , kalasumanah kiyukiyuan ku kulit, siciyaw-ke-liay ku sanek, masakimulu ku heci nu heci . (u kamu nu Hulam sa: 纏繞性木本;掌狀複葉,小葉5片;春季開花,雌雄同株,雌花大,為紫褐色,雄花小,為紅紫色,有巧克力味;果實為長橢圓形。) limaay ku papah a mutung, mapelu'ay a kilang milalibetay a kilang, tanayu sa tuluay ktukuh sabawlima mi(米), mamin nu udip nayi ku banuh. u heci katukuh balangbangan tu kasienawan macait i nipikayakay, caay henay kaduhem sa u sumilaway ku kulit, anu maduhem sa u ekiman takuliyaway ku kulit. u hekal mahida u mangku, labuay a heci mahida u maduhem dawmiay a alupal. u paenu sa mahida nu ciyak a paenu. (u kamu nu Hulam sa: 五葉木通,落葉木質纏繞藤本,長3~15米,全體無毛。果實到秋冬季節就掛在藤上,未成熟時為綠色,成熟時果實顏色為金黃色。外表像芒果,內部果肉略像成熟的軟柿子,籽像西瓜籽。) mangduay a ciid u abuabuan sumilaway ku kulit, idaw ku mabalatay a kubid. hatini u lima katabaki nu papah, masaupu i apuyuay a ciid nu tatungduhan, akaway makidic tanayu. (u kamu nu Hulam sa: 幼枝灰綠色,有縱紋。掌狀復葉,簇生于短枝頂端;葉柄細長。) lalud mabuhat sibalu tu kiyukiyuan a kulit nu balu. ubalu nu titiaheci, mahida u nuli, tanayu' ku samulmul, mahida u buwa' ku wayway, tusa masakimulu, tanayu walu a li-mi(釐米), patelek tusa tu tulu a li-mi(釐米), maduhem sa nu kiyuay a kulit, dawmi', mududuc tu bili a keliw macengat. yadah ku sapaluma,ya tanayuay tiekukay azihen ku hekay mapipiay, lumeniay atu lumeni takuliyaway ku kulit. (u kamu nu Hulam sa: 夏季開紫色花。果肉質,漿果狀,長橢圓形,略呈腎形,兩端圓,長約8釐米,直徑2~3釐米,熟後紫色,柔軟,沿腹縫線開裂。種子多數,長卵形而稍扁,黑色或黑褐色。) == langawan atu kalakalakan (產地分布) == nutaw a kanatal nikalakalak: Ing-nan(雲南), Se-cuwang(四川), Kuwang-tung(廣東), Kuwang-si(廣西), Hu-pey(湖北), Cing-si(江西), An-huey(安徽), Ciang-su(江蘇), Hu-nan(湖南), Kang-su(甘肅) Hu-cieng (福建), Ce-ciyang(浙江) . (u kamu nu Hulam sa: 中國分布:雲南、四川、廣東、廣西、湖北、江西、安徽、江蘇、湖南、甘肅、福建、浙江等省。) nutaw a kanatal nikalakalak: Caw-sian, Dipun. (u kamu nu Hulam sa: 國外分布:朝鮮、日本) == sakaydihan nuda a epuc (主要價值) == u heci kapah kanen, i Ciyang-si-seng(江西省) pin-siyang-se liyaw-ciya-wan(萍鄉市廖家灣) itiniay kamu sa lateng-paw(拉藤包) sa, i liyaw-ciya-wan(廖家灣) a kamu sa new-luang-tu(牛卵坨) han, nu I buyu'buyu'an a heci. siwaay atu cacay a bataan a bulad idaw ku maduhemay a heci, nika ya caay henay ka duhemay a heci pelu'an sa padengen i belac a muduhem kiya kapah kanen, mahiniay a heci sa bangcal ku kulit, bangesis, kapahay ku sanek , asu'aca kanen, ayda i liyaw-ciya-wan(廖家灣) , itiniay izaw ku nipatideng nuheni tu masaupuay a kaysiya hananay a milangat paluma . (u kamu nu Hulam sa: 果實可食用,江西省萍鄉市廖家灣在地俗稱「拉藤包」、廖家灣俗稱「牛卵坨」,山間野果,九十月份有成熟果實,或當時未成熟,摘下後放在大米裏漚熟食用,色、香、味俱佳,現廖家灣當地有合作社開發種植。) u Hu-ciey(福建) Min-si(閩西) a kakitizaan, Ciyang-si Kan-nan(江西贛南) a kakitizaan, atu itiniay i Kuwang-tung Ye-pey(廣東粵北) a kakitizaan, itini i timulay pinaay a pala caay kaadih, u sanek nida kapah, u mukeliday tu nu buyu'buyu'an a heci, mulaladay a mucelakay nipaluma. (u kamu nu Hulam sa: 除福建閩西地區、江西贛南地區、廣東粵北地區等南方幾省外並不常見,但味道很好,屬于山中野生水果,藤生植物。) itiniay Ciyang-si Kan-nan(江西贛南) a kakitizaan, Kuwang-tung Ye-pey(廣東粵北) a kakitizaan, na-ten(拿藤), na-ten-paw(拿藤包) sa. akaway sipisanga' tu sapaiyu, u mutung a kaput, mutung a su(木通屬) a nipaluma, u lamit atu akaway nu mutung sa kapah malasapaiyu, mihmihcaan kapah miyala, cipihcipihan mucikcik pawalien, u sapaiyu nu udiudipan, akenek, cueded sa. (u kamu nu Hulam sa: 江西贛南地區、廣東粵北地區一般叫「拿藤」、「那藤」或「拿藤包」等,藤莖入葯為木通科木通屬植物,五葉木通根與藤莖可入葯。全年可採,切片曬乾,性味歸經:苦,寒。) == mutucek paiyu (功能主治) == mutucek pa[[iyu]] miasik tu udiudipan aisian, ukaukakan paculil tu idang, pasatedep tu adada, mucelip tu bena', pakasisalang tu cucu'. anu malalid ku taisian, utiih muisi, adada ku pukuh nu ukak, caay kakapah ku kabulad, taluisi'tu sumanahay singida, caay ka tahekal ku salang nu cucu'.mahiniay masulit i kanatal nu kanpuyaku a cuda (ciangku-cungcawyaw-heypey, 《全國中草葯匯編》) (u kamu nu Hulam sa: 清熱利尿,通經活絡,鎮痛,排膿,通乳。用于泌尿系感染,小便不利,風濕關節痛,月經不調,紅崩,白帶,乳汁不下。《全國中草葯匯編》) == tuluay a papah nu mutung (三葉木通) == tuluay a papah nu mutung, u yi-ce-ce(預知子) sa. u kanpuyaku a ngangan sa, yi-ce-ce(預知子), waluay sicekaay, waluay a kuwa. (u kamu nu Hulam sa: 中藥名:預知子、八月劄、八月瓜。) === nalimaan === === kauzip atu nikalakalak (生長分佈) === kauzipan nuheni nu hay-pa(海拔) sa, i tuluay a lasubu katukuh cacay a malebut idaw ku luma a lasubu mi(米), u buyu'buyu'an caayay ka tabakiay a kilang, izaw aca i ilis nu kilakilangan atu wahelul nu cilicilisan. kalakalakan i Cang-ciyang lu-yi(長江流域) masasizumaay a pala. izaw aca ku nikalakalak i Dipun atu Caw-sieng(朝鮮). (u kamu nu Hulam sa: 生長於海拔300-1500米的山地灌木叢、林緣和溝谷中。分佈於長江流域各省區。日本和朝鮮有分佈。) === (比較) === mutung: idaw tu itini ku nikalakalk i Ha-tung a kakitizaan(華東地區). acaken kya macapi tu maduhemay a heci malasapaiyuen. (u kamu nu Hulam sa: 木通:藥材產於華東地區。以乾燥近成熟果實入藥。) yi-ce-ce(預知子): u kanpuyaku a ngangan sa, u zayliw nu mahiniay sa maazih i Ciang-su(江蘇), Hu-nang(湖南), Hu-pey(湖北), Se-cuwang(四川), Ce-ciyang(浙江) Aang-huey(安徽) tini a kakitinian. nipawalian ku akaway tu lamit malasapaiyu. (u kamu nu Hulam sa: 預知子:藥材產於江蘇、湖南、湖北、四川、浙江、安徽等地。藥用部位以乾燥根藤莖入藥。) === mupulu' (採收加工) === mutung: i balangbangan mipelu', muala tu lamit, kayian ku adidiay ciid, hilhil han. (u kamu nu Hulam sa: 木通: 秋季採收,截取莖部,除去細枝,陰乾。) yi-ce-ce(預知子): lalud, balangbangan tusa apuu', yu masa sumilaw takuliyaway azihen sa kiya mipecu'tu heci, pawalinen, atu patayden i mukulkulay a nisangasip tu nanum pacebu han alaen tu pawalin. (u kamu nu Hulam sa: 預知子: 夏、秋二季果實綠黃時採收,曬乾,或置沸水中略燙後曬乾。) mutung: hican malasapaiyu, mikapah tu isi', paculi tu bayking. (u kamu nu Hulam sa: 木通: 藥理作用,利尿,抗菌。) yi-ce-ce(預知子): mipuut tu bayking, kapah paiyu tu gang nu cucu', atu saenuc tu nikan a gang, sipaiyu tu cebu anu sibaetu. (u kamu nu Hulam sa: 預知子: 抑菌,治乳癌及消化系統癌,治療輸尿管結石。) === usanek tu sapakapah (性味功能) === akenek, cueded tu atudi. mibasaw tu lamal nu balucu', paisi', pakasisalang tu cucu'. (u kamu nu Hulam sa: 苦,微寒 ,清心火,利小便,通經下乳。) yi-ce-ce(預知子): misupi tu atay, paudip tu idang, paisi', mipatay tu cilekay. (u kamu nu Hulam sa: 預知子: 舒肝理氣,活血止痛,利尿,殺蟲。) hican mu tucek a paiyu: akuti' ku baluwan hinalibut, adada ku takulaw, sumanah ku isi', malebawa, masukut ku udiudipan, masatedep kuni kabulad, nayi ku salang nu cucu'. (u kamu nu Hulam sa: 主治用法: 胸中煩熱,喉痹咽痛,尿赤,水腫,周身攣痛,經閉乳少。) yi-ce-ce(預知子): mabesu ku bili, masatedep ku nikabulad, caay kakapah ku niisi', kalatan nu bau atu cilekay a duka. (u kamu nu Hulam sa: 預知子: 脘脇脹痛,經閉痛經,小便不利,蛇蟲咬傷。) {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |masay-lilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |400-700 a bayu'-takalaw |- |mauzip subal |生長區域 |kayadah i Taychung, Taytung, Hualien, Nantou |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 |5 |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |3-5 bulad sibalu |- |heci |果實 |tanaya' 9 cm, ahebal 2-4cm, sangelacay ku heci |- |paenu |種子 |0.5cm |} === u sanek nu nipaluma === [[tangan:Akebia_quinata_SZ77.png|thumb]] {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣,辛 | |- |atekak |苦 |v |- |cupelak |澀 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |寒 |v |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |(生)津 | |- |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |- |cuedet |(減)寒冷 | |- |patezep tu izang |(消)出血 | |- |paisi' |(利)排尿 |v |- |taluktuk |(減)發炎 | |- |sulalis |(退)發燒 | |- |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |- |mapudasay |(減)皮膚病 | |- |atay taluktuk |(減)肝炎 | |- |adada' |(減)痛 | |- |sicedam isi |(減)糖尿病 | |- |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |(消)濃痰 | |- |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |- |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |- |mabanic |(消)腹瀉 | |- |muta' |(調)嘔吐 | |- |masikata' |(調)便秘 | |- |adada' tangah |(減)頭痛 | |- |malihen |(怯)咳嗽 | |- |makamaw |(減)感冒 | |- |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |- |walak |(解)中毒 |v |- |maduka' |(消)破皮傷 | |- |puces |(消)膿包、大疔 | |- |kaliwates  |(消)小疔 | |- |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |akuti' |(消)燙傷 | |- |tunatun |(消)瘀血 | |- |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |kebing |(消)麻疹 | |- |sizaz |(消)濕疹 | |- |butus |(消)水腫 |v |- |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |cadi'ci |(減)心痛 | |- |pasicucu |(增)乳汁 |v |- |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |akebia longeracemosa matsum. |- |u sapamat a ngangan |lardizabalaceae |- |u Amilika a ngangan |Taiwan-leaf akebia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |mutung,motong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |baul |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |velrvelr na lutung |v |- |Rukay |kapaupaculru |v |- |Cou |cipun tavunvun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu Hulam Lipun atu Amilika == 由於馬兜鈴屬(''Aristolochia'')、木通屬(''Akebia'')和鐵線蓮屬(''Clematis'')植物中有很多植物的名稱包含「木通」與「馬兜鈴」。 '''''[[wikipedia:Akebia_quinata|Akebia quinata]]''''', commonly known as '''chocolate vine''', '''five-leaf chocolate vine''', or '''five-leaf akebia''', is a shrub that is native to Japan, China and Korea, and naturalized in the eastern United States from Georgia to Michigan to Massachusetts. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p54 * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/五葉木通</nowiki> *維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%A7%91%E6%AF%94</nowiki> *華人百科:<nowiki>https://www.itsfun.com.tw/五葉木通/wiki-5384876-3701756</nowiki> *中醫藥學院-藥用植物圖像數據庫:<nowiki>https://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00312</nowiki> *nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] d4lcr407796eezrmo6h6hbqi45z2xh5 nipaluma-nalinlin 0 9198 88054 70079 2020-01-01T20:32:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == nalinlin == 南嶺蕘花 (俗名:了哥王、蒲崙、山蒲崙、山埔銀、埔銀、九信藥、賊子褲袋、山黃皮、九倍藥、雞仔麻) [[tangan:Wikstroemia_indica_fruit.jpg|thumb|Wikstroemia indica fruit]] 根可幫助排尿、治肺病;果實可治關節炎、結核病;葉搗爛後加米酒,可敷腫痛 === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):木蘭植物門 Magnoliophyta upiz(綱):木蘭綱 Magnoliopsida mata(目):桃金孃目 Myrtales sapamat(科):瑞香科 Thymelaeaceae mikitinay(屬):蕘花屬 Wikstroemia hicahicaay(種):南嶺蕘花 W. indica === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |0-600m |- |mauzip subal |生長區域 |Taywan, China, Timul |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |1-2m |- |papah tanaya' |葉長 |2-6cm |- |papah ahebal |葉寬 |1-2cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |0.6cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(結核病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Wikstroemia indica(L.) C. A. Mey. |- |u sapamat a ngangan |Thymelaeaceae(瑞香科) |- |u Amilika a ngangan |India Stringbush |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |nalinlin |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |nanlinzau tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''南嶺蕘花'''(學名:'''''Wikstroemia indica''''')為瑞香科蕘花屬下的一個種,別名'''了哥王'''、'''山雁皮'''。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p151 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=443006010</nowiki>  南嶺蕘花 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第三卷(增訂一版)p535南嶺蕘花 邱年永 原色臺灣藥用植物圖鑑(1)-124南嶺蕘花 P126 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊 1195南嶺蕘花 p598 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/species/twtrees/book3/118.htm</nowiki> 南嶺蕘花 <nowiki>http://web.kinmen.gov.tw/371022600g/tena33.htm</nowiki> 南嶺蕘花 中國植物誌 第 52(1) 卷 300 頁 PDF 了哥王 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 南嶺蕘花 92年10月330頁 [http://taibnet.sinica.edu.tw/chi/taibnet_species_detail.php?name_code=203803 南嶺蕘花 ''Wikstroemia indica'' <small>(L.) C. A. Mey., 1843</small>]. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] (繁體中文) [[kakuniza:nipaluma]] 74u3hof1u4lw7310izmzcwtgm0vevn0 nipaluma-nancyang 0 9199 88055 70085 2020-01-01T20:33:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == nancyang == 南薑 (俗名:良姜、佛手根、小良薑、良薑、大高良薑、良薑子、南薑、荳蔻) 冬天進補的常見物種 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(熱) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 |v |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Alpinia galanga (L.) Sw |- |u sapamat a ngangan |Zingiberaceae (薑科) |- |u Amilika a ngangan |Galanga |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |nancyang |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |takibah tu duduk |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |namnam kaaru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p152 [[kakuniza:nipaluma]] 3w9ts2qsje3spe6pg1csri185pm7lrx nipaluma-ngaluh, ngaloh 0 9200 88056 70102 2020-01-01T20:33:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ngaluh, ngaloh [[tangan:Wayside_Tuberose_-Ruella_tuberosa-_flower_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_6628.jpg|thumb|Wayside Tuberose -Ruella tuberosa- flower in Hyderabad, AP W IMG 6628]] 消渴草 (俗名:塊莖蘆莉、球根蘆莉、紫花蘆莉、蘆莉草、翠蘆莉) 全草可治糖尿病,故名消渴草。常拿當作園藝作物。 === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):木蘭植物門 Magnoliophyta upiz(綱):木蘭綱 Magnoliopsida mata(目):唇形目 Lamiales sapamat(科):爵床科 Acanthaceae mikitinay(屬):盧利草屬 Ruellia hicahicaay(種):塊根蘆莉草 R. tuberosa === u siwkay nu nipaluma === [[tangan:Popping_pod_of_Ruellia_tuberosa.jpg|thumb|Popping pod of Ruellia tuberosa]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |25-65cm |- |papah tanaya' |葉長 |8-15cm |- |papah ahebal |葉寬 |3-6cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |sibalu i lalud puu'- balangbangan puu' |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 |0.2*0.2cm |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ruellia tuberosa L. |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae(爵床科) |- |u Amilika a ngangan |Britton's wild petunia, Britton Ruellia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |ngaluh, ngaloh |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Pisuka madihu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun para 'akia mecu 'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kazaskas |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''塊根蘆莉草'''(學名:'''''Ruellia tuberosa'''''),又名'''塊莖蘆莉草'''、'''球根蘆莉'''、'''消渴草''',為爵床科盧利草屬下的一個種。原產於熱帶美洲。「消渴」一詞源於素問奇病論,病證名。引入初期取其屬名音譯「蘆莉」,而有藍蘆莉,塊根蘆莉等名稱。 '''''Ruellia tuberosa''''', also known as '''minnieroot''', '''fever root''', '''snapdragon root''' and '''sheep potato''' (Thai: ต้อยติ่ง), is a species of flowering plant in the Acanthaceae family. Its native range is in Central America but presently it has become naturalized in many countries of tropical South and Southeast Asia. Some butterfly species, like the lemon pansy (''Junonia lemonias'') and the mangrove buckeye (''Junonia genoveva''), feed on the leaves of ''Ruellia tuberosa''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p185 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=527036620</nowiki> 塊莖蘆利草 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(5) p212 消渴草 台北南天書局 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 消渴草 92年10月420頁 [[kakuniza:nipaluma]] c7qk9r29mt35edefnq3zmeshegdgsqo nipaluma-ngawa 'nu ngbul, ngawa 'no ngbol 0 9201 88057 70113 2020-01-01T20:38:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == ngawa 'nu ngbul, ngawa 'no ngbol == 過山龍 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(瘧疾、喉痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Lycopodium cernuum L. |- |u sapamat a ngangan |Lycopodiaceae(石松科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |ngawa 'nu ngbul, ngawa 'no ngbol |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |karungisun |v |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tasban ludun tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |laulaungu |v |- |Cou |cipun tavincangai |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p248 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:sapaeyu]] f6uornl0qyw7y219jrfusmsgq91iua9 nipaluma-nicence 0 9202 123667 123666 2021-09-14T01:32:58Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:FloweringLigustrumLucidumTree.jpg|縮圖|nicence (女貞子)]] [[tangan:LigustrumLucidumFlowers.jpg|縮圖|nicence (女貞子)]] [[tangan:LigustrumLucidumTrees.jpg|縮圖|nicence i tapiiangan nu zazan (路邊的女貞子)]]'''nicence (女貞子)''' == '''nicence (女貞子)''' == mitesekay nipangangan【學名】Ligustrum sinense Lour. ex Dence 【科名】sapamata ngangan a kilang木犀科(Oleaceae) 【屬名】 tungusay ngangan nicence女貞屬 【俗名】u ngangan 冬青樹、大葉冬青、高杆冬青、女貞樹、大葉貞、高杆女貞、楨木、萬年枝、 蠟樹、蟲樹、冬青子、鼠梓子 tung-cin kilang, tabakiay papah tung-cin, talakaway tung-cin, nicence kilang, tabakiay papah nicence, talakaway nicence, cen-kilang, wan-niyen cii'd, lacik kilang, cilekay kilang, tung-cin;-c, edu sin-c. A-me-li-ka a ngangan【英名】Glossy Privet kamu nu binacadan【族語】 布農 Niang Sikusia Tu Maluspingaz Ismud、撒奇萊雅 nicence Bunun Niang Sikusia Tu Maluspingaz Ismud han, Sakizaya nicence han. == hekal a kaliwliwah (分布環境) == nicence a langaw tini i Cung-kuw Cang-cyang a nutimulan a sakuwan, Caw-syen pan-taw atu Lipu a kakitizaan. Taywan u cayay ka talakaw a kakitizaan taneng mulangaw. (kamu nu Hulam:女貞子原產於中國大陸長江以南各省、朝鮮半島以及日本等地。台灣於低海拔地區均可生長。) == sakakapah nu sapa'yu (藥效) == tini i sapayu'an, sicedam, akenekenekan cupelak. caay ku taneng paicelang tu balucu' didi', pakakapah mutai', misakapah tu atay buwa', kapah henay a taneng sakakapah tu uzip angil nu tatayna, misakapah tu mata, u isi', sakalipahak. yadah ku sapisakapah tu uzip. (kamu nu Hulam:在性味方面,味甘、微苦澀且性平。不僅可以強心、滋養通便、補肝腎,還可以益陰安神、養肝明目、利尿、興奮等,具有相當多的功能。) == wayway nu mulangaway (生態形狀描述) == nicence tungusay sapamata kilang tungusay nu nicence, tungusay u landaway adidi'ay kilang atu tabakiay kilang, u talakaw katukuh 5 a depah, hekal nu angangan nu cii'd mukelat ku pudac sapucu'pucu' sa. wayway nu papah mahiza u bukul masati'ku ku wayway masazicem ku kasati'ku, 8-17 hunan ku tanayu', 3-5 hunan ku ahebal, u papah duuduutan ka landaw nu kulit, pabaw nu papah izaw ku 7-10 ku cayay ka ladaway ku kulit ulat nu papah, u belih nu papah cayay ku kaladaw ku kulit. (kamu nu Hulam:女貞子屬於木犀科女貞屬,屬於常綠小喬木或灌木,株高可達5公尺左右,枝幹表面光滑帶有皮孔。葉片形狀呈略帶革質的卵形至卵狀披針形,長約8-17公分, 寬約3-5公分,葉面正面為暗綠色,上有7-10條淡綠色的葉脈,葉背則為淡綠色。) i 6-7 a bulad mabutelak tu hatu u salengacay adidi'ay a balu bangsis sa, anganga nu balu muliyaw aca sicii', kasacii' muliyaw aca masasibalu tu adidi'ay a balu, hamin nu balu masamulmul masabucuy, u tayayu' katukuh 21-24 hunan (公分). 8-12 a bulad muculal masamucuy ku kamulmul sibihun tu salengaca lutim sumilaway ku kulit nu heci, masalingangu'. (kamu nu Hulam:在6-7月開出多數白色帶有香氣的小花,花序主軸上再生分枝,於分枝上再著生互生的小花,整個花序呈圓錐狀,長可達21-24公分。8-12月結出長橢圓形帶有白粉的紫藍色核果,微微彎曲。) == sahizaan (用途) == nicence taneng sapakaan tu salengacay lacik a cilekay a miala tu salengacay lacik, u [[angangan]], lamet, pudac, [[papah]], [[heci]] hatu tanengay amin malasapaiyu, u heci mala u lutuk a sapa[[iyu]] ku “nicence”, singangan aca tu zuhem nicence. nicence kapah kelit han, anu caay pabalakien taneng malalangat nu putah, “hina patelac a pangangan tu tung-cin”, taneng aca mala kilang nu zazan. mala zayliw duhepic, taneng mala zayliw nu mikatawakuay duhepic. u nicence taneng mala u sapatatules tu kilang atu tin-syang a sapatenan. (kamu nu Hulam:女楨可飼養白蠟蟲以取白臘,其根、莖、皮、葉、果都可以做藥用,其果實為中藥「女楨子」,又稱作'''熟女貞'''。女楨樹耐修剪,如果不讓其長大可以作為庭園樹籬(經常被誤稱為「冬青」),也可做行道樹。木材細緻,可以作為細木工用材。女楨也可以作為嫁接木樨或丁香的砧木。) == nakamuan i laylay (歷史傳說) == kasumamadan izaw ya damsayay limecedan ci nicence ku ngangan niza, mikadabu tu malukay manunengay a tademaw. tatusa nayi'ay tu ku wama wina, malecad kadihian kunikauzip nu heni, masukapah ku nikauzip malacawa, acima ku matinengay caay kakatukuh  tu tuluay a bulan namalaacaw, ya acawan niza mazakepe palahitayan, hicahicaen ni nicence muangic milunguc, ya acawa niza tengtengen han apacici miala tunu suikuliku satu. (kamu nu Hulam:從前有個善良的姑娘叫貞子,嫁給一個老實的農夫。兩人都沒了爹娘,同命相憐,十分恩愛地過日子,那知婚後不到三個月,丈夫便被抓去當兵,任憑貞子哭鬧求情,丈夫還是一步三回頭地被強行帶走了。) namumul ku acawaw tuluay tu a mihcaan, naynayi' ku ngiha tigami. sademiamiad satu muangi ci nicence, mihalhal tu acawa a matabal taluma' asaan, nika uzuma satu a demiadan, malecaday niyazu'ay malahita a tademaw milaliw taluma', sakam satu i kangangayawan mapatay tu ku acawa isu han niza. kasenun satu mabulilah ci nicence. niyazu'ay lalumaan amin nanipauzipan cinizaan hawsa, mahiza tu pinaaytu a demiad caay kapukan caay pinanum, kinapatayaw sa. (kamu nu Hulam:丈夫一走就是三年,音信全無。貞子一人整日裏哭泣不已,總盼著丈夫能早日歸來。可是有一天,同村一個當兵的逃了回來,帶來她丈夫已戰死的噩耗。貞子當即昏死過去。鄉親們把她救過來後,她還是一連幾天不吃不喝,尋死覓活。) zikuzan satu izaw ya bilaw sakatusa a kakana mihima cinizaan, uyza nakamuan tumahiniay hakay caay ku tatengaay, mahiza sa pacici' satu misaicilang ciniza, nika uyni kasetul nu balucu' na u makudusay ku uzapi niza ngaleb satu malawacu, namahini malakui' tu pangkiw a mihcaan, sazikuzay imelang tu ciniza. (kamu nu Hulam:最後有個鄰家二姐勸慰她,說那捎來的信也許不真,才使她勉強挺過來了,但這一打擊卻讓她本來羸瘦的身體更加虛弱,這樣過了半年,她最終病倒了。) ayaw a mapatay, masamata ci nicence tengteng han niza ku lima ni sakatusa a kakana sakamu satu, kapahay a kakana, nayi' ku wama wina nayi' ku wawa aku, misalunguc kaku itisuwanan a isu ku mikawaway tu zikuzan aku han niza, tunulusa' satu mibaung ci sakatusa a kakana. mapatay kaku hawsa, i nuayaw nu tadem aku palumaen ku tung-cin a kilang sa, anu mauzip taluma' ciniza, uyni a kilangan ku sapaheci tahdauc caay ka sumad ku balucu' aku saan musakamu. patay satu kilulen tu ni sakatusa kakana ku nakamuan ziza, panaaytu a mihcaan ya tung-cin a kilang mazeket tunu papah sa ku cii'd. (kamu nu Hulam:臨死前,貞子睜開眼拉著二姐的手說:好姐姐,我沒父母沒兒女,求你給我辦件事 二姐含淚點頭。我死後,在我墳前栽棵冬青樹吧。萬一他活著回來,這樹就證明我永遠不變的心意。死後二姐按她的遺言做了,幾年後冬青枝繁葉茂) tatenga' uzuma satu a demiad, taluma' tu ya acawa ni nicence. sakamu hantu ni sakatusa a kakana tu ya mauzip henay tu kawaw ni nicence. laday hantu niza tayza i tadem hapipi' sa itadem muangic tu tulu a demiad tulu a labi', u lusa niza mabasbas tu ku tung-cin a kilangan. namahiza hawsa, mangasiw ttatu ku kalalum niza, siimelang tu ciniza mahamin akuti' ku uzip masinawal ku tangah. (kamu nu Hulam:果然有一天,貞子的丈夫回來了。二姐把貞子生前的情形講了,並帶他到墳前,他撲在墳上哭了三天三夜,淚水灑遍了冬青樹。此後,他因傷心過度,患上了渾身煩熱、頭暈目眩的病。) mahicaay hakya kacekukan tu, hakay namabasbas nu lusa', ayaw nu tadem ni nicence caay katenes sibalu tu ya tung-cin a kilang, siheci haca yadah ku masakumuhay katabaki a heci. maceku' amin ku binawlan tuyni a kilangan kya sibalu siheci sa, yadah ku kamu, uzuma a kamu ya kilang mala kakawsan tuwa sa, nanukanan kya heci taneng mala kakawsa sa, uzuma izaw ku kamu mapatay ci nicence mala kakawsan tu sa. (kamu nu Hulam:說來也怪,或許受了淚水的淋灑,貞子墳前的冬青樹不久竟開花了,還結了許多豆粒大的果子。鄉親們都很驚奇這樹能開花結果,議論紛紛,有的說樹成仙了,吃了果子人也能成仙;有的說貞子死後成了仙等等。) matengil nu acawa ni nicence kesem sa kapah ku balucu' niza, kanen aku kya heci anu mala kakawsan, taneng a maazih ku acawa aku sa, pelu' hatu niza ya heci mukan, pinaay tu a demiadan mukan, caay tu kala kakawsa ciniza, caay tu pakaazih ci nicencean, nika haybaw satu kapah ku imelang. namahiza, tung-cin kilang a heci mazih cisapaiyu, taneng misakapah tu imelang nu tatayna sakakapah tu atay buwa', mahiza sa sabeleng satu ku tademaw amin miala a paluma, pangangan han tu “nicence”. (kamu nu Hulam:貞子的丈夫聽了怦然動心:我吃了果子如果成仙,還可以和愛妻見”于是摘下果子就吃,可吃了幾天,他沒成仙,也沒見到貞子,病卻慢慢好了。就這樣,冬青樹的果子葯性被發現,它能補陰益肝腎,人們紛紛拿種子去栽,並給取名叫“女貞子”) == paluma tu sapal (播種育苗) == paluma tu sapal madayum, pili'en ku kapahay a sapaluma kya a palima, i Huw-pe a kakitizaan tu 11 a buad katuku 12 a bulad u kapahay a palumaan a bulad. pili' han ku tabakiay a kilang, kya kapah ku langaw, u kilang icalang mauzip mala u sapaluma a kilang, (kamu nu Hulam:播種育苗的使用較為普遍。要選擇優良的種子來進播種,華北地區11月下旬到12月中旬為採種適宜期。選擇樹形高壯、長勢好、抗性強的樹作為採種母樹,) i pacilalan tu mamin malahuk pili' han ku mazuhemay, mabuteluay a heci, cayay kakaen' nu cilekay a sapaluma kya a pelu'en, nipelu'an pazeng han i sapi'ay mapabaliay a kakitizaan pahilhil, amana painging han tu cilal. paymihcaan tu 3 a bulad katukuh tu sepat a bulad paluma han, paluma i bawbi amana ku talakaway a lala', kau sidamekay a lala'. ayaw a paluma pudace hank u sapaluma, ya nipudacan a sapaluma kau mabasaway a nanum ku sapisengel 1-2 a demiad kya taneng paluma. (kamu nu Hulam:在晴天的下午挑選成熟度高、籽粒飽滿、無病蟲害的種子進行採摘,採下後置於陰涼通風處風乾,此時切忌陽光暴曬。每年3月上旬至4月中旬播種,播種對圃地要求並不高,只需土壤疏鬆肥沃。在播種前,要去除種子的皮,將去了皮的種子用溫水浸泡1~2天後就可以進行播種了。) == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p29 * 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 * 女貞子:https://www.itsfun.com.tw/%E5%A5%B3%E8%B2%9E%E5%AD%90/wiki-5591944-6358824 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] n38dm4xdw2zofwm8ielkygygnfhq4yl nipaluma-niwlulung,niwlolong 0 9203 88059 70135 2020-01-01T20:40:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == niwlulung, niwlolong == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p68 [[kakuniza:nipaluma]] ruxycojbhp7dsp062m63v83rdjbop68 nipaluma-odidal 0 9204 88060 70152 2020-01-01T20:41:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == udidal == u siwkay nu nipaluma == pasubana i cacudadan a lacul == u [[cudad]] a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: Tayan: Sejek: Paywan: Taluku: Yuwatan: vau sihi tu ismud Rukay: Cou: canapu 'itan Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: Saw: Tau: vanilad'cacilad == u sulit nu zuma a kamu == u sulit nu Hulam u sulit nu Lipun u sulit nu Amilika == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Tau, Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p13 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] i20uir6u0egngjxx58vmpjdybfg0t06 nipaluma-oli 0 9205 88061 70162 2020-01-01T20:41:19Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == oli == 白茅 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(涼血止血、清熱利尿、止血定痛 麻疹不發、熱病煩渴、吐血、水腫、小兒麻痺) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Imperate cylindrica(Nees) C.E.Hubb. ex Hubb. & Vaughan var. major |- |u sapamat a ngangan |Poaceae |- |u Amilika a ngangan |White Cogongrass, Lalang Grass |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |oli |v |- |Pangcha |aly |v |- |Tayan |agekku |v |- |Paywan |la 'uchi |v |- |Yuwatan |maduhlas tu lih |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |lravun |v |- |Rukay |igi |v |- |Cou |ruu'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |vocid |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫Hulam talakaway selal nu nipaluma natinengan s cudad》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會Yuancumincu weiyuanhuy-原住民族藥用植物Yuancumincu sapayu'ay a nipaluma 2009-p91 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] hyuutuuva0av5zvayxqtlitumsdkeok nipaluma-padadiw 0 9206 88062 70174 2020-01-01T20:41:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == padadiw == 秋鼠麴草 (俗名:清明草、米麴、鼠麴、鼠耳、佛耳草、黃蒿、母子草、黃花艾、毛耳朵) 常被農人當成雜草,是一種常見的校園植物。 秋鼠麴草藥用利用較少,嫩葉及幼苗可製成各種調味料,也可製成爽口的糯米粿。 === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):菊目 Asterales sapamat(科):菊科 Asteraceae mikitinay(屬):鼠麴草屬 Gnaphalium hicahicaay(種):秋鼠麴草 G. hypoleucum === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |2500m |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |70cm |- |papah tanaya' |葉長 |0.8cm |- |papah ahebal |葉寬 |0.5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 8-12 a bulad |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 |v |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Gnaphalium hypoleucum DC. var. hypoleucum |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |China- spiranthes |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |padadiw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pasimihi tu aluaz ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun sikapa'ici |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''秋鼠麴草'''(學名:''Gnaphalium hypoleucum'')為菊科鼠麴草屬的植物。分布於日本、朝鮮、印度尼西亞、中南半島、台灣島、印度、菲律賓以及中國大陸的西北、華中、華東、西南、華南等地,生長於海拔200米至800米的地區,多生長于山地路旁、空曠沙土地和山坡上,目前尚未由人工引種栽培。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p159 satalakaway a yuan yuancumincu weiyuanhuy- yuancumincu sapayu'ay a nipalulma 昆明植物研究所. 秋鼠麴草(原變種). 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-25]. <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539053030</nowiki> 秋鼠麴草 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(5)-205秋鼠麴草 p240 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 下冊2464秋鼠麴草 p1232 國立編譯館主編 中國植物誌 第 75 卷 226 頁 PDF 秋鼠麴草 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 秋鼠麴草 92年10月459頁 [[kakuniza:nipaluma]] g7joihy3wa582o5kl0e07vkn0flmkrw nipaluma-padingad 0 9207 88063 70189 2020-01-01T20:42:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == padingad == 鳳梨 (俗名:波羅、菠蘿、旺來、地菠蘿、黃萊、黃梨、王梨、千肚子果、茥菜) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(利濕助消化、抗氧化、痢疾、咽喉腫痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ananas comosus(L.) Merr. |- |u sapamat a ngangan |Bromeliaceae(鳳梨科) |- |u Amilika a ngangan |Pineapple |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |padingad |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |ban ulan |v |- |Yuwatan |bunglai |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |rea' |v |- |Rukay |pangudrale |v |- |Cou |pangtan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |pinapo |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == tu sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p260 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kakaenan]] jy2z0zscq8cryuackselv9jfmu2jloj nipaluma-palungacay, palongacay 0 9208 126055 126054 2021-11-03T02:02:52Z 龍眼村長 1604 /* singtan saiwse sanpudaw (新店小獅山步道) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:狹瓣八仙花.JPG|縮圖|palungacay, palongacay 狹瓣八仙花 (俗名:常山、窄瓣繡球)]] == palungacay, palongacay 狹瓣八仙花 (俗名:常山、窄瓣繡球) == == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Hydrangea angustipetala Hayata 【mitesekay a ngangan】 Hydrangea angustipetala Hayata 【科名】 虎耳草科(Saxifragaceae) 【sapamataan a ngangan】Saxifragaceae 【屬名】 八仙花屬 【mikeliday tu ngangan】bashianhua nu langawan 【俗名】 常山、窄瓣繡球 【tada ngangan】charngsan, tzerbann-shiowchyou 【英名】Hydrangea angustipetala hayata 【igu a ngangan】Hydrangea angustipetala hayata 【族語】布農 Vavau Makuis Tu Puah、撒奇萊雅 Palongacay、鄒 Vungavung Aaru Rapi'i 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Vavau Makuis Tu Puah、Sakidaya撒奇萊雅 Palongacay、Co鄒 Vungavung Aaru Rapi'i 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidya, Co == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == itda i jong-gwo, liou-chyou, Taywan nu langawan han i teban nu dadipasan ahebalay nu papahay atu kilangkilangan nu mililisay tu bayu a kitidaan. Palongacay manamuh tu cilal, lidunglidungan, sengedsengedan, kapah mala sasangaan tu aadihan nu luma’ atu papalumaan i luma’ nu langawan. (kamu nu Hulam:於中國,琉球, 台灣主要分布中高低海拔闊葉林下或林緣海拔地區,狹瓣八仙花性喜陽光,耐陰、耐潮濕,非常適合當作景觀設計、庭院造景之物種。) == sasapayuan (藥效) == kananaman nu sanek: lamit, papah: kala aledahan, cilemin, sapi’, adidi ku ledek. lamid han milawpes tu ledek, teluhu’, miputun tu akuti’, mingaay tu malaliya, malebawa ku baluwan bili, masa alitaday nu baeng, sakay hekal han saki tamusi, papah sakay ngaluh, kawseiya. (kamu nu Hulam:性味:根、葉:辛、酸、涼,有小毒。根可用於解毒、祛痰、截瘧,治療瘧疾、胸腹脹滿、瘰癧;外用治癬癩。葉可治消渴症、高血壓症。) == milihida tu langaw musakamuh (生態形狀描述) == palongacay u palongacay a apuyuay ku akaway nu kilang, langaw han makaala tu tusa a lasubu-sepat a lasubu a cong-fen, yadah ku ciit, mangaduay a ciitan idaw ku banuh. (kamu nu Hulam:狹瓣八仙花為八仙花科灌木植物,株高約200-400公分,分枝甚多,幼嫩部分皆具有柔毛。) papah masasuala’ tu akaway, kasienawan mahetik ku papah, duhepicku papah, satanayu’ sa ku papah lima –sabaw tu tusa a cong-fen, ahebal han tusa –sepat a cong-fen, masa dicem ku papah, na salusalusan ku wayway nu papah, kalawlawan langlangdawan ku kulit, sibanuh. (kamu nu Hulam:葉對生,冬季時會落葉,具有薄革質,葉長約5-12公分,寬2-4公分,為披針形,呈腺狀鋸齒緣,葉為黃綠色,有毛。) balu adidi, u sasapalan iteban nu sasa’. balu han macebal, i tunduh, liklik nu balu nai ku sasapalan, sasemaan nu balu han idaw ku tuluay idaw ku sepatay, tabaki adidi atu wayway nu balu caay namin kalecad. (kamu nu Hulam:花小形,為子房半下位。花序為聚繖花序,頂生,外緣花無繁衍功能,瓣狀萼片有3-4枚,大小和形狀都不一樣。) palongacay a heci pela’ sananay, mahida u mali, tanayu han 0.3-0.4 cong-fen. (kamu nu Hulam:狹瓣八仙花果實為蒴果,球形,直徑約0.3-0.4公分。) == singtan saiwse sanpudaw (新店小獅山步道) == masaup namin ku sanglacay a baluan, mahida u sangalacay nu mabahelay nu aipapang, miliwliw tu cacaya a lalangawan a kalawlawan nu baluan mapalaw, alaw han u Palongacay a langawan-sanglacay a adipapang han, kasi baluan han i cacay –enem a bulad, langaw nu talakaw han 1-3.5 cong-chyy. (kamu nu Hulam:一叢叢花團錦簇的白色花朵,像是一群白色的蝴蝶,環繞著一樹小黃花飛舞,正同屬於八仙花科~~白蝴蠂,花期1~6月,植株高約1~ 3.5公尺。) balu nu liwliw idaw ku sepatay nu sanglacay a sasemaan a kakicuhan a malabalu, mahida u sanglacay a adipapang. (kamu nu Hulam:花序外圍環繞著由四片白色瓣狀萼片所構成的「花」,像極白色蝴蝶。) mangalay apatayni tu cilekay micepcep tu adiping nu sicedam, sisa mala tusa ku balu nina langaw, cacay han usibiliay a balu, cacay han pacebaay a balu, Palongacay a balu, idaw kuni kawawada’ tu kawaw. (kamu nu Hulam:為了要吸引昆蟲前來傳粉,則演化出兩型花來,一是可孕性花,另一是裝飾花,華八仙的花朵,有了分工的現象。) tebanay a baluan kalawlawan ku kulit, aadidi’, caay ka bangcal ka tinengan ku adiping, nika mabeteli ku tamaan atu taynaan a adiping u sibiliay kuyda. (kamu nu Hulam:中央部份的花朵黃色、微小,不具有漂亮明顯的花冠,但卻具有飽滿的雄蕊與雌蕊,是為可孕性。) duma i hekalay a liwyud han naiay ku bili nu baluan, naitu ku laheci nu masasuacawaay nu matabuay abalu, nika idaw ku pina a micedekay nu sanglacay a kakicuhan, baluan nu akaway adidi satanayu’sa i pabaw namin ku balu, wayway nu balu mahida u mapalaway i pabaw nu balu mapalaw nu adidiay a aipapang. (kamu nu Hulam:另在外圍有一圈不孕性的花朵,雌雄蕊多以退化,但卻具有數枚白色特化的瓣狀萼片,且花梗細長將花朵高舉在花序平台上,其模樣像極了一群飛舞在花序之上的小白蝶。) palongacay u Taywan nu tada langaw, manamuh i dadipasan nu ahebalya a papahan a kitidaan, manamuh tu lidunglidungan, nika kilul sananay tusicilalay a kaki tidaan kapah aca ku langaw itida. (kamu nu Hulam:華八仙是臺灣原生種,適應於低海拔闊葉林的環境,耐蔭性很好,但對林緣陽光充足的地方生長的會更好。) == balu (花) == itunduh, masasuala tu langaw, akaway nu balu namaka akaway mala balu a tahekal, masasu acawaay a balu, adidi macebal kuyu balu, nu yadahay nika celalan nu balu, masilac macunus kuni ka cebalan. (kamu nu Hulam:頂生,雌雄同株,花莖自莖頂或近莖端葉腋抽出,兩性花;小花呈繖形花序,再由許多繖形花序,排列呈繖房狀。) tatengaay a balu (masa acawaay a balu), kakicuh lima kuni kapelaan, sasemaan nu balu han lima ku sema’, satanayusa madicem, pulu’ ku tamaan a baluan caay kalecad ku tanayu, bluhan kalawlawan langlangdawan ku kulit, tulu ku tabakiay nu kakabitan, sapal han makimulmul. (kamu nu Hulam:真花(兩性花);萼片5齒裂,花瓣5枚,長披針形,雄蕊約10枚長短不花藥黃綠色,花柱3枚粗短肥大,子房圓球狀。) caay kasi biliay a balu, akaway namaka taleacawaan nu akawayan hahuducen satanayusa, sepat ku sanglacay a tabakiay nu kakicuh, makimulmul, macebalsa ku cacaya a balu, tatengaay a baluhan miculimek i teban. (kamu nu Hulam:不孕花;花莖自兩性花莖端抽出甚長,4枚白色大型萼片,圓瓣狀,綻開成單朵花,真花藏在中央。) pela’ sa ku heci mahida u mali, tunduh nu kakabitan nu balu han malatulu kadiceman. (kamu nu Hulam:蒴果球形,端具宿存花柱呈3稜角。) == akaway papah (莖葉) == langaw masadid namin, yadah ku ciit, adidiay a ciit han langdaway ku kulit. masasula tu akaway ku papah, idaw ku akaway, masadid, satanayu’sa mahida u ti’kuk, masadicem, mamin ku papah, tanayu han makaala tu walu – sabaw tusa a cung-fen, ahebal han makaala tu tusa- sepat a cung-fen. (kamu nu Hulam:全株光滑,多分枝,小枝綠色。葉對生,具柄,平滑厚革質,長橢圓形,兩端縮尖,全緣,長約8~ 12c m,寬約2~ 4c m。) palongacay a langawan u masasu acawaay ku balu, i mihmihcaan tu tulu –sepat a buladan, kasi baluan, isasa nu dadipasan nu buyuan silangaw, ahebalay nu papahan atu i dadanan, hinaadih kita tu bangcalay nu sanglacay nu baluan han, u palongacay a balu sakita, caay patelac. (kamu nu Hulam:華八仙具兩型花,在每年3~4月間,花盛開期,往低海拔山區,闊葉林下或路旁,常見耀眼引人的白色花海,準是華八仙,十不離八九。)     === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |1-3.5 m |- |papah tanaya' |葉長 |walu – sabaw tusa a cung-fen 8~ 12cm |- |papah ahebal |葉寬 |tusa- sepat a cung-fen 2~ 4cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(瘧疾、癬癩) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Hydrangea angustipetala Hayata |- |u sapamat a ngangan |Saxifragaceae(虎耳草科) |- |u Amilika a ngangan |Hydrangea angustipetala Hayata |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |palungacay, palongacay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |vavau makuis tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung aaru rapi'i |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p192 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Yincumin]] ifve9gxv4kp08rk3esi07k41yjeigf0 nipaluma-pamacuy, pamacoy 0 9209 126623 126622 2021-11-22T01:23:00Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Hippobroma longiflora 01.JPG|縮圖|pamacuy, pamacoy 馬醉草 ]] == pamacuy, pamacoy 馬醉草 == (俗名:許氏草、長冠花、同瓣草、長星花、麻辣草) 全株具有強烈麻辣味,對於黏膜或皮膚會起強烈刺激反應。 台灣高雄六龜、美濃、旗山一帶 == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Hippobroma longiflora (L.) G. Don 【mitesekay a ngangan】 Hippobroma longiflora (L.) G. Don 【科名】 桔梗科(Campanulaceae) 【sapamataan a ngangan】Campanulaceae 【屬名】 馬醉草屬 【mikeliday tu ngangan】pamacoy a milecaday 【俗名】 許氏草、長冠花、同瓣草、長星花、麻辣草 【tada ngangan】xu-shicau, zhang-guanhua, Tong-bancau, zhang-xinghua, mala-cau 【英名】 Star of Bethlehem、Long-flowered Laurentia、Shrub Hare-bell、Madamfate 【ing a ngangan】Star of Bethlehem、Long-flowered Laurentia、Shrub Hare-bell、 Madamfate 【族語】布農 Mapisbusuk Tu Ismud、撒奇萊雅 Pamacoy、鄒 Cuun Pakanava 【kamu nu binacedan】Bunun布農 Mapisbusuk Tu Ismud、Sakidaya撒奇萊雅 Pamacoy、Co鄒 Cuun Pakanava 【使用族群】布農、撒奇萊雅、鄒 【midaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu lalangawan (分布環境) == itini i Tawan nu Taywan Takaw liugui, meinung, qi-shan a niyaduan madih ku langaw. iduma nu niyaduan caay ka hina adih kita atu nipalumaan nu tademaw. i lidulidungan kala sengedsengedan a mulangaw. (kamu nu Hulam:在台灣則可在台灣高雄縣六龜、美濃、旗山一帶常發現其蹤跡。其他地方罕見或有零星種植。陰涼潮溼處。) == sasapayuen (藥效) == sakayhica, hamin nu langaw, idaw ku sapimacuy, sapi hemhem tu adada, milawpes tu ledek, mihepec tu lebawa. hamin nu langaw idaw kupicidekan nu aledahan a sanenek, mihiya tu ludait atu banges micidek kunipi cedekan. (kamu nu Hulam:效用:全草:具有麻痹、止痛、解毒、消腫之效。全株具強烈麻辣味,對於黏膜或皮膚會起強烈刺激反應。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == pamacoy a langawan u jiegeng a nganganan nu Tung-bancau a langawan nu yadahay nu mihecaan a langawan nulutukan, talakaw han makaala tu sabaw tu sepat~ tulu a bataan idaw ku sepat a congfen, akaway tapabawsa amulangaw, caaypi hepipi tu lala’ a mulangaw, hamin nu langaw idaw namin ku banuh. (kamu nu Hulam:馬醉草屬於桔梗科同瓣草屬的多年生草本植物,株高約14-34公分,莖直立向上生長不依附他物,全株整體佈毛。) icacaya nu batac a akaway cacay ku papah masasuayaw kuni kasi papahan, wayway nu papah que zhuang yuan atu ahebalay nu salusalus nu laad i akaway a satanayu’sa masadicem ku lilis nu laad nu papah satanayusa kuni ka mulmulan, tanayu’han makaala tu sepat ~ siwa a confen, ahebal han makaala tu tusa ~tulu a congfen. (kamu nu Hulam:單葉對生,葉片形狀呈刻缺狀緣或粗鋸齒緣且具柄的長披針形至長橢圓形,長4-9公分,寬2-3公分。) kasi baluan han i lalud pasabaan tusa a puu’ an, nuni kapapelaan nu papah tunayu’ han makaala tu cacay a cacay a congfen, sa tanayu’ sananay nu akawayan a balua nu adipingan tanayu’ han makaala tu lima~ siwa a congfen. (kamu nu Hulam:夏秋兩季為花期,線條形的裂片長約1.1公分;長細管狀的花冠其長約5-9公分。) mabadi’ satu ku balu siheci kala caycaykengan ku wayway mabalad kuni ka diceman a pela sananay a hecian, tanayu han hangbung~ cacay a congfen, ilabu nu hecian yadah ku adidiay nu papa’nu. (kamu nu Hulam:開花後結出的果實為甕形具縱稜的蒴果,長約0.5-1公分,內含多數細小的種子。) == kitidaan a langaw (原產地) == tada langaw han nai Mei-zhou, Dayang-zhou, Fei-zhou nu caladesay a niyaduan, Mada-jia-si-jia. Zhong-guo hua-nan a niyaduan idaw kuni palumaan nu aadihan, Taywan Takaw nu Liu-gui idaw kumi palumaan nu tademaw. (kamu nu Hulam:原產美洲、大洋洲、非洲等熱帶地方,馬達加斯加。中國華南地區零星觀賞種植,台灣高雄縣六龜鄉有馴化植株。) == sapihica (用途) == aadihan: taneng palumaan i kabing atu nisalakuan , nipaluma tu aadihan. (kamu nu Hulam:觀賞用:可盆栽或種在花壇,綠化美化觀賞用。) == lamit angangan (根莖) == lutukan a langawan, masa cacay ku langaw atu mawawada’ ku langaw, patelek sa ku akaway, talakaw han makaala tu saba tu lima ~tulu a bataan idaw ku lima a congfen, nikudan nu langaw han idaw ku banuh. (kamu nu Hulam:草本,單株或偶分株,莖直立,高 15~35 公分,全株被毛。) 【papah】ibatac nu akaway ku papah masasuayaw asipapah, duhepic mahida u tadipeluk, idaw ku akaway atu nikasasuala tu papah nu akaway, satanayu’ sa macebal masadicem ku papah katukuh tu nikasa mucuy anika mulmul. (kamu nu Hulam:【葉】葉互生,紙質,具柄或葉延伸為翼柄;葉片長披針形至長橢圓形。) tanayu’ nu papah han makaala tu lima ~ pulu’ a congfen, ahebal nu papah han makaala tu cacay a pangkiw~ tulu a pangkiwan a congfen, angangan sadicem sa mahida u sakubat, teluc han kala putunputunan atu kala diceman. (kamu nu Hulam:葉長 5~10 公分,葉寬 1.5~3.5 公分,基部漸狹尖成翼,先端鈍形或銳尖形。) mahida ni tuktukan ku lilis atu tabakiay ni salusalusan a ngitu’, caay namin kalecad ku ngangituan, sadicemsa. asu’ ku langdaw nu kulit nu papah atu kala lumenian ku langdaw nu kulit nu papah, malecad ku sulit nu papahan.  (kamu nu Hulam:刻缺狀緣或粗鋸齒緣,葉緣具細刺,鋸齒常大小疏密不一,銳尖形。葉面翠綠色或墨綠色;葉脈羽狀。) == balu (花) == balu masa cacay a tahekal, ipabaw nu kakicuh han mapela’, nika pelaan sisulit, tanayu’ han 1~ 1.2 congfen, balu nu adiping masa tunayu’ sibuhan ilabu, tanayu han makaala tu enam ~pulu’ a congfen, sanglacay nikudan han si apuyuay a banuh, tunduh han lima kuni ka pelaan, malecad kunika pelaan, malalitin kunika sadicem, tanayu’ han 0.8~1 congfen, nuayawan sadicem sa kunika cukanaan, mapulung kunitideng nu tamaan a salumaan, tanayu’ han  0.5 congfen, tunduh masa keliw ku wayway, isasa ku salumaan nu sasapalan, tabaki ku tangah, tusa kuni ka pelaan.     (kamu nu Hulam:花單生腋出,花萼頂端分裂,裂片線條形,長 1~1.2 公分;花冠長細管狀,長 6~10 公分,純白色被短毛,頂端 5 裂,裂瓣平展,披針狀帶形,長 0.8~1 公分,先端尖微翹;雄蕊聯合並立,長約 0.5 公分,頂端絲狀;子房下位,柱頭膨大,2 裂。) == beci (果) == mahida u cayken ku wayway nu heci pela’ sananay, tanayu’ han 0.6~1.2 cong-fen, mabalad kuni ka dicem, ilabutu nu kakicuh, maduhem satu mahetik kunika tasasa’, adidi ku pa’nu’, yadah i lalumaan.  (kamu nu Hulam:蒴果甕形,長 0.6~1.2 公分,具縱稜,宿存萼,熟時下垂;種子細小,極多數。) === picidekan a wayway (特徵) === mihmihcaan nanay a lutukan a langawan, masa cacay atu alahican mala tusa ku langawan, patelek ku angangan, talakaw han makaala tu sabaw tu lima ~ tulu a bataan idaw ku lima a cong-fen. Idaw namin ku banuh nu langawan. (kamu nu Hulam:多年生草本,單株或偶分株,莖直立,高 15~35 公分,全株被毛。) masasu ayaw ku papah, idaw ku akaway atu masatanayu’ sa i batac nu akaway ku papah, satanayu’ masa dicem ku wayway nu papah katukuh tuni kasa mucuy nu waywayan a papahan, tanayu’ han lima~ pulu’ a cong-fen, ahebal han makaala tu cacay a pangkiw ~ tulu a pangkiw a cong-fen, lamit sadicem sa sisakubat, nuayawan kala putunputunan atu sadicemsa ku wayway, mahida ni cikcikan ku lilis atu tabakiay nu salusalu a ngituan, ngangituan caay namin kalecad, masingan ku dicem. (kamu nu Hulam:葉互生,具柄或葉延伸為翼柄;葉片長披針形至長橢圓形,長 5~10 公分,寬 1.5~3.5 公分,基部漸狹尖成翼,先端鈍形或銳尖形,刻缺狀緣或粗鋸齒緣,鋸齒常大小疏密不一,銳尖形。) pamacoy a lutukan idaw ku sheng-wujian, sanglacay ku cica’ tabaki ku warak, anu caay kita pihamaw makansa mangalay muta’, mabuleseng ku udipita, mamilmil, makan nu kaduh ku langaw han mawarakwarak ku kaduh, sisa pangangan han tu  “pamacoy” han. (kamu nu Hulam:馬醉草含生物鹼,其白色乳汁含有劇毒,誤食會引起嘔吐、肌肉麻痺、震顫,毒性甚至可讓吃到它的馬兒發狂,所以被名為「馬醉草」。) sakay sapayuan han sapi macuy, mihulak tu duku, lebawa, pasaluimen tu adada, ayda hina adih tu kita tu langaw i hekal, tada kakitidaan han i timul a kitidaan. kasibaluan atu hecian han itini i lalut katukuh tu pasabaan. (kamu nu Hulam:在藥用上則被用來做為麻醉、解毒、消腫、止痛等,目前野外亦可見自生族群,主要分布於南部地區。花果期夏至秋季。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |sabaw tu lima ~ tulu a bataan idaw ku lima a cong-fen 15~35cm |- |papah tanaya' |葉長 |lima~ cacay a bataan’ a cong-fen 5~10cm |- |papah ahebal |葉寬 |cacay a pangkiw ~ tulu a pangkiw a cong-fen 1.5~3.5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |0.6~1.2 cong-fen |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(麻痺) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Hippobroma longiflora(L.) G. Don |- |u sapamat a ngangan |Campanulaceae(桔梗科) |- |u Amilika a ngangan |Star of Bethlehem, long-flowered Laurentia, Shrub hare-bell, madamfate |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |pamacuy, pamacoy |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mapisbusuk tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun pakanava |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p200 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 9u9f2heir1uoyaljaesaogkdj1nnj10 nipaluma-panlanken 0 9210 88066 70209 2020-01-01T20:42:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == panlanken == 板藍根 (俗名:北板藍根、藍根、板根、大靛、山藍、土龍根、大藍根、藍龍根、馬藍) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(斑疹、毒腫) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Baphicacanthus cusia(Nees) Bremek. |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae(蕨床科) |- |u Amilika a ngangan |Isatidis Radix |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |panlanken |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |panlan lamis tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |tavo |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p131 [[kakuniza:nipaluma]] awqpbezb3rw6wmy2z829n5wgmapfwe2 nipaluma-papangaay 0 9211 123695 123694 2021-09-14T02:14:20Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki papangaay 小金梅葉 [[tangan:Hypoxis aurea kokinbaizasa01.jpg|縮圖|u balu nu papangaay 小金梅葉的花]] [[tangan:Hypoxis angustifolia MS 3546.jpg|縮圖|papangaay 小金梅葉]] == papangaay (小金梅葉) == mitesakay nipangangan【學名】Hypoxis aurea Lour. Sapamata ngangan【科名】Sapamata ngangan仙茅科(Hypoxidaceae) tungusay  ngangan【屬名papangaan lutuk小金梅草屬 u ngangan【俗名】kalawlaway san balu黃花參 kamu nu binacadan【族語】布農 Makuis Lisav Tu Ismud、撒奇萊雅 Papangaay、鄒 Taravungun Tanau Bunun Makuis Lisav Tu Ismud, Sakizaya Papangaay, Co Taravungun Tanau. '''mukanan nu binacadan (使用族群)''' 布農、撒奇萊雅、鄒 Bunun, Sakizaya, Co. == hekal a kaliwaliwah (分布環境) == papangaan u langaw mahamin i kasa niyazu’ kasa kakitizaan. manamu mulangaw isasa tu 2800 a depah su-li-lin, cen-kuw-papah milamel i kilakilangan tu pananumanay, i lutulutukan anucaay makelahay a lala’. (kamu nu Hulam:小金梅葉原產於全省各地。喜歡生長在海拔2800公尺以下的松櫟林、針闊葉混交林間的灌叢、草坡或荒地等地。) == sakakapah nu sapa[[iyu]]i (藥效) == sapingaay tu, alababay a buwaa’, sakakapah nu tatama, micunus tu angil. (kamu nu Hulam:功用:溫腎、壯陽、補氣) == wayway nu mauzipay (生態形狀描述) == papangaan u sapamata ueli’ tungusa papangaan, tungusa pinaay tu a mihcaan nu mulangaway a lutuk, u talakaw pakalal tu 3-23 hunan, anganganan mahiza u lamit u siheciay masati’kuk anucaay masamulmul ku tektek, u tayayu’ 4-6 a hunan u tabaki 1 a hunan. u papah masakulawlawan ku kulit i tulis nu papah sibanuh, u tanayu’ pakala tu 8-28 kung-li, u ahebal 0.5-1 hunan. (kamu nu Hulam:小金梅葉為仙茅科小金梅草屬,屬於多年生的草本植物,株高約3-23公分,根狀莖為肉質的卵球形或圓柱形,長約4-6公分,粗約1公分。葉片形狀呈帶有黃褐色疏毛的狹線形,長約8-28公釐,寬約0.5-1公分。) 5-7 a bulad mabutelak tu kalawlaway a kulit, balu nu lamit u talakaw pakala tu 3-9 a hunan, balu nu satabu adidi’ tusa aca, enem ku balu nu papahan, tama a kasabalu enem. u heci i 7-9 a muladan mazuhem tu, masaculayay a heci u tanayu’ pakala tu 0.5-1 a hunan,duhepic ku pudac nu heci, u hekal sapucu’pucu’ sa adidi’ mahapinang mahiza u gang masapucu’. (kamu nu Hulam:5-7月開出黃色花,花莖高約3-9公分;苞片小而有2枚,花被片6片,雄蕊有6枚。果實在7-9月間會成熟,棒狀的蒴果長約0.5-1公分,果皮薄,表面有無數細小明顯的瘤狀突起。) (kamu nu Hulam:多年生草本,花開春秋2季,有毒植物。根莖塊狀,徑約 1 公分,球形或長橢圓形,通常被覆老葉柄的纖維殘餘。葉基生4-12枚;葉片線形,葉基狹線形,葉尖銳尖草形,近革質,被長毛。 pnaay tu a mihcaan nu mulangaway a lutuk, sadingsingan balangbangan tusa a puu’ an ka butelakan nu bala, siledekay nu mulangaway. angangan lamit masaatilad, u telek cacay hunan  masamali anucaay masatanayu’ ku kamulmul , matahpuay nu maikesay nu akaway a papah laclac nu kudih. makay angangan mulangaw ku papah 4-12 a papahan, u papah tanayu’sa masakeliw, angangan nu papah masatanayu’ mazicem masinang ku papah, mahiza u katul, tanayu’ ku banuh. (kamu nu Hulam:多年生草本,花開春秋2季,有毒植物。根莖塊狀,徑約 1 公分,球形或長橢圓形,通常被覆老葉柄的纖維殘餘。葉基生4-12枚;葉片線形,葉基狹線形,葉尖銳尖草形,近革質,被長毛。) papangaan ancaay ka butelak ku balu hawsa, uyza dada’ ku maazihay tanayu’ adidi’ ku papah, u adidi’ay a lutuk han nu itiniay ciniza, kulawlaw adidi’ ku balu niza, caay kahatiza u kalibuwa’ katabak, i apuyu’ay a lutukan mahizaay u bunac mabutelak tu. (kamu nu Hulam:小梅葉不開花的時候,只見長長細細的葉子,就當地他是小型禾草。它金黃色的小花,不及壹圓銅板大,在短草地上如小金星般盛開著。) == kakanen atu lalangawan (食用文化) == papangaan a lutuk mahiniay adidi’ay kulawlaway kulit a balu kanahatu i Nan-huy maazihay tu i zazanan, u angangan lamit niza yadah ku sakakapah tu uzip atu sibihun, u sakapahay  a kakanan, nika u angangan lamit nu heni calakah ku kudih, caay kadayum mikemkem, salamen kya mamuni. cunus tuyni sumamaday a ukak i abu matepa, kya palatateng iayaw nu 17 mang a mihcaan, i kasumamada tu ba’tuay henay a ziday nu tademaw hakay matineng tuway misalamal. (kamu nu Hulam:小金梅草這種黃色小花雖然在南非非常普遍,且根莖部富含營養及澱粉,是理想的主食來源,但它們的根莖纖維較粗、難以咀嚼,要烹煮過才能軟化。再加上這些遺骸是在灰燼中被發現,間接證明了17萬年前,中石器時代的人類可能已經懂的用火。) uyni u bihun nu papangaan tungusa namakay kasumamadan henay a ziday, u tademaw malingatu tu u kilang kunisanga’an tu aikecay saspikutkut tu mulangaway u angangana lamit. Ci Wa-ti-li a pasubana’ay a tademaw tu cabay atu mikingkiway maapulung tu mikingkiway a tademaw, ci Ti-ay-li-ke a pasubanaay “Francesco d’Errico” sakamu sa, mingikiway a sakaput i lilis nu buhang matepa ku cacay kasuy a ukak, pisangaan a demiaan taneng mikilim ayaw nu 4 mang a mihcaan, (kamu nu Hulam:以小金梅草為澱粉來源也代表了遠古時代,人類已經開始使用木製器具來挖掘植物的根莖部。瓦迪利教授的同事及本研究的共同研究人員,迪艾力克教授(Francesco d’Errico)表示,研究團隊在邊境洞穴找到一支木棍遺骸,製造時間可追溯到4萬年前,) sazikuzay, uyni papangaan a lutuk u ukak namatepa pilangawan nai’ ku langaw tu zumaay a lalangawan, tinisaca i buhang labu nu siabuay, tateng’ namiala misuped tuynian mulangaway hawsa, tangsul caykasaan kanen nu heni, patayzaen nu heni I buhang amipalada’, itawya makakanum tu, ma atineng palada’, satu sakay kakanan matineng tu misazuma tu kakanan. (kamu nu Hulam:最後,這些小金梅草遺骸被發現的位址並非在其生長之處,而是在洞穴的灰燼裡,表示採集者蒐集到這些植物後,並非立即食用,而是將其帶回洞穴進行分享,當時已有合作、分享的概念,且能對食材進行簡單的加工。) ayzaay a tademaw kanahatu caay tu pukan tu papangaan a lutuk, nika mahicahica u Bei-cuw au In-tu, papangaan a lutuk mala u kahenulan tu a lutuk u sapayu a lutuk, u sakakapah nu bituka, kacekukan tu mala u kalalutinan tu nu mita tu kasumamadanay a tademaw. mitesekay nu migikiway i Na-huy nu migikiway maazihay tu nu mita ku kaliyuhan tu nikauzip nu kasumamadanay a tademaw, a muliyaw aca misaicelang tu tuas nu tademaw namakay Bei-cuw matepa ku nazipaan sanay a kamu, tahkal i lali’ malahad ku kaliyuhan atu cayay ka zatengay a kawaw. (kamu nu Hulam:現代人雖然不再食用小金梅草,但無論是非洲還是印度,小金梅草都變成重要的藥草,有舒緩腸胃等功能,意外成了我們與原始人之間的連結。考古學家在南非的研究除了讓我們一窺遠古人生活的奧妙,也再次加強了人類祖先是從非洲發跡的說法、顯現地球發展的奇妙與不可思議。) papangaan singangan aca tu masaeli’ay, kalawlaway ku kulit nu balu enem ku balu, kanamuhan ku wayway nia, itawya namatengil ku kamu namaazih tu i nalinabuwan tu“walibayuan" sa. (kamu nu Hulam: 小金梅葉又稱小仙茅,花黃色、6花被,外形十分吸睛,那時曾聽小迷糊留言說在「旭海大草原」見過。) i I-lan Tuw-cen  piazihan tu salungayay a kakitizaan, mamin mipasasa tu kazizeng hawsa mikilim tu banihiway a kakitizaan mihibang mueneng, keni’ tu mata maazih ku cacay kalawlaway balu i tapiingan tu, u bau kamacalan a balu asaan. u “papangaan a lutuk”, itawyay mahicaay caay katineng caay kalucek ku demiad hakya, u balu niza caay kahamin a mabutelak, sakalamkam satu mulekal mikilim tu tepalay a kakitizaan izaw henay hakya ku balu asaan, mahini sa matepa tu ku pilangawan niza matepa tu ku mabutelakay a balu, macaliway tu pinaay tu a mihcaan katanayu’ ku pitapal tu langaw niza, maazih tu ciniza cacay a mihcaan kinatusa mabutelak ku balu, sadingsingan balangbangan mabutelak tu ku balu ziza. (kamu nu Hulam:到宜蘭頭城某個風景區,停好車後就找個陰涼處坐下來休息,眼睛亂撇看到1朵黃花就在身旁,原本以為是蛇莓之類的花,是「小金梅草」!那時不知是時間不對還是怎樣,它的花並未完全開展,趕緊起身找找附近區域還有沒有花,就這樣找到它的棲地也找到盛開的花,經過幾年時間長期觀察它的狀況,發現它一年花開2次,春秋都會開花。) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p30 * 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 * 中文維基-小金梅葉: <nowiki>https://kevinyu589.blogspot.com/2018/11/hypoxis-aurea-lour.html</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 7mq3vpu4tmd3segyv3uwitz6lblvsb4 nipaluma-paybung, paybong 0 9212 88068 70246 2020-01-01T20:45:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == paybung, paybong == 白鳳草(俗名:台灣三七仔、長柄橙黃菊、白菜、白擔當、白廣菜) [[tangan:Gynura_formosana.JPG|thumb|paybung]] mauzip i bayubayu'an datipasan, sacahamin nu [[Taywan]]. caay kayadah ku cilekay. uzumaay a sapayu' nu Taywan. u paluma a sakaluk sa, pacucuken i lala' ku paputunay a kaway, ipabaw sipapah. === kagak kakuniza(科學分類) === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):菊目 Asterales sapamat(科):菊科 Asteraceae mikitinay(屬):菊三七屬 Gynura hicahicaay(種):白鳳菜 G. formosana === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i bayubayu'an datipasan |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin nu Taywan mauziptu, paluma ku malukay |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |6-8cm |- |papah ahebal |葉寬 |1.5-3cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 2-3 a bulad |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 |v |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他:降火氣 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Gynura divaricata(Kitam.) F. G. Davies subsp. formosana |- |u sapamat a ngangan |Compositae |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |Sakizaya |paybung, paybong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |maduhlas tu sanglav ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |tavo tapunia |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''白鳳菜'''(學名:''Gynura divaricata subsp. formosana''),又名'''白紅菜''',是菊科菊三七屬的藥用植物,為臺灣特有種植物,分布在臺灣濱海地區,偶見於低海拔山區。在臺灣全年可生長,少有病蟲害,種植白鳳菜常用扦插法,將末端帶有數片嫩葉的莖,淺埋到土壤裡即可。清熱利尿,活血化瘀,涼血止血,舒筋活絡,解毒消腫。治感冒發熱,中暑腦炎,目赤腫痛,氣管炎,咳嗽,急性肝炎,慢性肝炎,肝硬化,肺癰,腎臟炎,腎盂炎,腸炎腹痛,高血壓,糖尿病,流鼻血,風濕骨痛。外用治創傷出血,跌打損傷,毒蟲螫傷。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p94 [[白鳳菜]] 昆明植物研究所. 白鳳菜. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 白鳳菜. 台灣野生植物資料庫. 特有生物研究保育中心. 《台灣蔬果實用百科第一輯》,薛聰賢 著,薛聰賢出版社,2001年,ISDN:957-97452-1-8 李小軍、覃歡、劉歡. 〈菊三七屬植物的民族藥用和食用價值〉. 《中南民族大學學報(自然科學版)》. [2016-11-14]. [[kakuniza:nipaluma]] 5roe5y29x83c3okmeswrxbakenlhp0m nipaluma-paysu, payso 0 9213 88069 70257 2020-01-01T20:47:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == paysu, payso == 錢幣草 (俗名:圓幣草、銅錢草、香菇草、香菇錢、蚶殼草) 在野外被蚊蟲叮咬,可以找錢幣草,把葉子揉爛,抹在被叮咬的地方,可以止癢。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 |v |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(祛風、明目) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Hydrocotyle verticillata Thunb. |- |u sapamat a ngangan |Umbelliferae(繖型花科) |- |u Amilika a ngangan |Asiatic centella, Water pemywort |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |paysu, payso |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |sui ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |langubeteke |v |- |Cou |cuun kinpara |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |katoy a nizipi |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p274 [[kakuniza:nipaluma]] ppghifihftxjrqd8i6kaaf89ck4ff48 nipaluma-paywi 0 9214 88070 70263 2020-01-01T20:47:17Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == paywi == 白薇 (俗名:三百根、牛角膽草、苦膽草、羊奶子、山煙、百盪草、台灣杯冠騰、羊角細辛、上天梯、大向砂、九根角、大白砂、雙角果、婆婆針線包、台灣牛皮消、台灣白薇、老龍角) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(退虛熱、陰虛內熱、風濕灼熱多眠、 肺熱咳血、產後發熱、產虛吐逆、傷中淋露、 虛煩血闕、寒熱痠痛) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cynanchum atratum bunge |- |u sapamat a ngangan |Asclepiadaceae(蘿藦科) |- |u Amilika a ngangan |Formosan swallowwort |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |paywi |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pai-uii tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cunn 'ana 'anivi |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p96 [[kakuniza:nipaluma]] 3by5h7rqlda8c5fen3px9us7u6kreha nipaluma-pulahik, polahik 0 9215 88071 70272 2020-01-01T20:47:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == pulahik, polahik == 雞屎藤 (俗名:雞矢藤、五德藤、牛皮凍、解暑藤、清風藤、臭藤、臭腥藤、紅骨蛇、仁骨蛇、白雞屎藤、紅雞屎藤) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾、腎臟疾病、氣鬱胸悶、 支氣管炎、農藥中毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Paederia cavaleriei H. Lev. |- |u sapamat a ngangan |Rubiaceae(茜草科) |- |u Amilika a ngangan |Chinese fevervine, skunk-vine |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |pulahik, polahik |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |a li light |v |- |Yuwatan |tulkuk taki tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |vai |v |- |Rukay | | |- |Cou |'uici iivu tarakuka |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |aryaw |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p288 [[kakuniza:nipaluma]] d4ysvwf8is16z8i1is03xcisuqnij4n nipaluma-pulecek, polecek 0 9216 88072 70279 2020-01-01T20:47:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == pulecek, polecek == 紫花酢醬草 (俗名:紫酢醬草、紅花酢醬草、大本鹽酸仔草、紅花鹽酸仔草、銅錘草) 原產南美洲熱帶地區 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(咽喉腫痛、小兒肝熱、驚風、 肺炎、香港腳) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Oxalis corymbosa DC. |- |u sapamat a ngangan |Oxalidaceae(酢醬草屬) |- |u Amilika a ngangan |Lavender Sorrel, Violet Wood-sorrel Oxalis |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |pulecek, polecek |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madanghas puah tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |purutu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p225 [[kakuniza:nipaluma]] pefej8zp98esl4evh5xktk2hb3kho7z nipaluma-pulecek nu laku 0 9217 88073 70292 2020-01-01T20:47:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == pulecek nu laku == === u siwkay nu nipaluma === pulecek nu laku kapah ku uzip, ahebal ku mauzip a subal. anu mapatapatay sa, taneng mauzip. {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |lutuk |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |sacahamin |- |mauzip subal |生長區域 |sacahamin |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用() paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |0.5-2cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 |1 |- |heci tabaki |果實大小 |0.1-0.15cm |- |balu kulit |花色 |sangelacay-landaway-sumanahay |- |heci kulit |果色 |lala'ay褐 |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣 | |- |atekak |苦 |v |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |冷 |v |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |生津 | |- |akacay-akuti |燥熱 | |- |paisi' |排尿 |v |- |taluktuk |發炎 | |- |sulalis |發燒 |v |- |mapudasay |皮膚病 | |- |atay taluktuk |肝炎 |v |- |adada' |痛 | |- |sicedam isi |糖尿病 | |- |ngidngid |嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |濃痰 |v |- |takulaw adada' |喉嚨痛 |v |- |tuzu malebawa |關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |腹瀉 | |- |masikata' |便秘 | |- |adada' tangah |頭痛 |v |- |malihen |咳嗽 |v |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 | |- |walak |中毒 |v |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 | |- |kaliwates  |小疔 | |- |malebawa |跌打腫傷 |v |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |bulad adada' |經痛 | |- |cadi'ci |心痛 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |hydrocotyle sibthorpioides lam. |- |u sapamat a ngangan |umbelliferae |- |u Amilika a ngangan |lawn pennywort, chidomegusa |} == u zuma a cidekay a kamu == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |撒奇萊雅 |pulecek nu laku |- |[[Pangcah|Pangcha]] |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 | |- |Yuwatan |布農 |nitu mamazav tu ismud |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 |puresek |- |Rukay |魯凱 |peseke |- |Cou |鄒 |cuun 'amirina |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 | |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |- |Saysia |賽夏 | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 天胡妥 tienhutuo === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |撒奇萊雅 |v |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 | |- |Yuwatan |布農 |v |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 |v |- |Rukay |魯凱 |v |- |Cou |鄒 |v |- |Saysia |賽夏 | |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 | |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p48 [[kakuniza:nipaluma]] s8pxc2esix4kwxkzns053ia53wxlqik nipaluma-punelay lalapi, ponelay lalapi 0 9218 88074 70300 2020-01-01T20:48:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == punelay lalapi, ponelay lalapi == 磚子苗 (俗名:台灣磚子草) 分布全台低海拔,尤其是潮濕地。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(眼疾、瘧疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cyperus cyperinus (Retz.) Valck. |- |u sapamat a ngangan |Cyperaceae(莎草科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |punelay lalapi, ponelay lalapi |v |- |Pangcha |sa de kai |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |salaz tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |paulalake |v |- |Cou |'ucang pusiam |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p272 [[kakuniza:nipaluma]] lcq5xznmj2g4u0dsj47kqyj04kukn3e nipaluma-pungaypin, pongaypin 0 9219 88076 88075 2020-01-01T20:49:27Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''pungaypin, pongaypin 霸王鞭 (俗名:火巷心、番花、三角柱仙人掌、三角火旺、劍花、量天尺、七星劍花)''' 花治咳嗽、莖舒筋活絡、葉敷腫毒。 == u siwkay nu nipaluma == === kakuniza nu mauzipay === salaedan(cie):Plantae(Amilika a kamu) panan(men):Magnoliophyta(Amilika a kamu) upiz(kang):Magnoliopsida(Amilika a kamu) mata(mu):Cucurbitales(Amilika a kamu) sapamat(ke):Coriariaceae(Amilika a kamu) mikitinay(su):''Coriaria''(Amilika a kamu) hicahicaay(cong):'''''C. intermedia'''''(Amilika a kamu) {| class="wikitable" |kakuniza nu mipaluma |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |200-1750m |- |mauzip subal |生長區域 |malicang caledesay a helun(dihep) Intu,Pacisetan, Simalaya, China(Sechuan, Yunan, Kuangsi) |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(淡) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肺結核、肺熱咳嗽、支氣管炎、 止氣痛、小兒臭頭) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Euphorbia neriifolia L. |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan |Ancienta Euphorbia, Fleshy Spurge |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |pungaypin, pongaypin |v |- |Pangcha |ma sai nu ly yar |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |matamasaz tu ikul |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p296 昆明植物研究所. 霸王鞭. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-25]. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] n90t2t3xmkiwl1p94e40ohpg8r66c5h nipaluma-putici, potici 0 9220 125272 125271 2021-10-15T00:55:50Z 龍眼村長 1604 /* kacebalan nu balu (花期) */ wikitext text/x-wiki == putici, potici 朴地菊 == == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Carpesium divaricatum Sieb. & Zucc. 【mitesekay a ngangan】Carpesium divaricatum Sieb. & Zucc. 【科名】 菊科 (Compositae) 【sapamataan a ngangan】Compositae 【屬名】 天名精屬 【mikeliday tu ngangan】Tian-ming-jing a mikeliday 【俗名】 耳挖草、立浪草、煙管草 【tada ngangan】er-wa-che, lilang-che, yanguan-cao 【族語】 布農 Makanastu Tu Puah Hangsu、撒奇萊雅 Potici 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Makanastu Tu Puah Hangsu、 Sakidaya (撒奇萊雅) Potici 【使用族群】 布農、撒奇萊雅 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == potici u makadundungay tu caledes atu hatidaay a sienaw nu langawan, hinaadih kita tu langaw ihekal, ayda hantu i kabingtu kita amakaadih tu langawan nida atu nipaluma tu aadihan a langawan. (kamu nu Hulam:朴地菊由於耐熱及耐旱性強,四處都可見其蹤跡,近年來普遍發展為盆栽植物或用於觀賞植物。) == sasapayuan (藥效) == sanek han nu langawan, akenek, aledah, sapi’, idaw ku ledek. langawan idaw kunipi patahekal tu akuti’ ledek nu udipan,milawpes tu lebawa atu pasaluimeng tu adada, mikapah tu akuti’ nu kanmaw, adada ku takulaw, adada ku ngipen, mabanic, baeng, akuti’ ku isi, puces, babenaan, pudas nu bau, kalatan nu bau. lamit han mingaay tu mulecuhay a adadaan, adada ku ngipen, mabanic, biluu’k. (kamu nu Hulam:性味:全草:苦、辛、涼,有小毒。全草有清熱解毒、消腫止痛之效,可治感冒發熱、咽喉痛、牙痛、泄瀉、瘰癧、小便淋濁、瘡癤腫痛、乳癰、痄腮、纏腰火丹、毒蛇咬傷。根可治產後氣痛、牙痛、泄瀉、喉蛾。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == potici talakaw makaala tu cacay a bataan ~ tulu a bataan a congfen, nu cacaya a batacan malecad kuni kasi papahan i akaway, kala ti’ti’ kukan mamucuy ku wayway, lilis nu papah mahida u masingan nu salusalus, adidi ku papah, tanayu’ atu ahebal makaala tu tusa a congfen. (kamu nu Hulam:朴地菊高大約為10-30公分,葉對生於枝條上,大部份呈卵狀橢圓形,葉緣鋸齒狀,葉小,長與寬大約在2公分左右。) itunduh ku cebal nu balu, kala langlangdawan kiyukiyuan ku kulit, adiping han mahida u kankan satanayu’ sa, matenes kuni kacebalan nu  baluan, sadingsing lalud asibalu, namaka limaay a bulat kuni cebal, taneng makatukuh tu sadingsing, makaala tu limaay a buladan ku tenes , unika cebalan nu baluhan mapulung i tunduh nu ciitan, bangcal kuni kacebalan. (kamu nu Hulam:花序頂生,呈藍紫色,其花冠為長筒形,花期極長,春夏季開花,從5月開花,可以持續到秋季,可長達5個月之久;其花朵集中在枝條的頂端,盛開時非常漂亮。) == kaliwasak (分布) == (kamu nu Hulam:原生於台灣北部及中部山區 i Taywanay nu amisan atu teban nu buyuan a kitidaan == babenis (分類) == chun-xing-hua-ke (唇形花科) == wayway (型態) == potici talakaw makaala tu cacay a bataan ~ tulu a bataan a congfen, nu cacaya a batacan malecad kuni kasi papahan i akaway, hekal adihen mahida u ahebalay nu ti’kukan ku wayway atu mamucuya nu ti’kukan lilis nu papah mahida u masingan nu salusalus, adidi ku papah, tanayu’ atu ahebal makaala tu tusa a congfen. mihcaan tu sadingsing katukuh tu lalud kunikasi baluan, i tunduh kunika cebalan nu balu, sumilaway kiyukiyuan ku kulit, kakicuhan mahida u kangkang ku wayway, aipinhan mahida u sema ku wayway. (kamu nu Hulam:高度約10~25公分,葉子對生在莖枝條上,外觀呈廣卵形或卵狀橢圓形,葉子邊緣呈鈍鋸齒狀,葉片小,長與寬大約在2公分左右。每年春季至夏季開花,花序頂生,藍紫色,花萼長筒形,花冠唇形。) == hahican (用途) == potici u makadundungay tu caledes atu hatidaay a sienaw nu langawan, sisa maaymas tu pacacuyan a langawan, atu aadihan, taneng tu hahicaan nu langawan. (kamu nu Hulam:植株耐熱及耐旱性強,因此適合發展為吊盆植物,或景觀地被植物,可多元化利用。) == kacebalan nu balu (花期) == Er-wa-cao tanayu’ kuni ka cebalan nu baluan, namaka lima a bulatan macebal ku balu, katukuh tu sadingsing kuni ka cebalan, satenesay makaala tu lima a buladan. unika cebalan nu baluhan mapulung i tunduh nu ciitan, bangcal kuni kacebalan. pahceken kunipi buwah (扦插繁殖) (kamu nu Hulam:耳挖草花期極長,從5月開始開花,一直到秋季,最多可長達5個月之久。其花朵集中在枝條的頂端,盛開時非常漂亮。) (俗名:耳挖草、立浪草、煙管草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk (v)lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |cacay a bataan ~ tulu a bataan a congfen |- |papah tanaya' |葉長 |tusa a congfen |- |papah ahebal |葉寬 |tusa a congfen |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(纏腰火丹、牙痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Carpesium divaricatum Sieb.& Zucc. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |putici, potici |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |makanastu tu puah hangsu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p108 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] 43drhvainnedqyur9tmq5xqunlirqk3 nipaluma-sabuysay, saboysay 0 9221 88078 70358 2020-01-01T20:50:26Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sabuysay, saboysay == 玉葉金花 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(淡) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(顧肺滋腎、腎火水腫、肺熱咳嗽、瘧疾發熱 支氣管炎、腸胃炎、瘡傷膿腫、毒蛇咬傷、產後風、乳癰、小兒疳積) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Mussaenda pubescens Ait. f. |- |u sapamat a ngangan |Rubiaceae |- |u Amilika a ngangan |Buddha's Lamp |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sabuysay, saboysay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |kapanun tu puha |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |vatukutuku |v |- |Cou |ranung kunavan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p88 [[kakuniza:nipaluma]] mdwv90r819qsq8gvdtnbijah1cmk5cu nipaluma-sacengel 0 9222 88079 70395 2020-01-01T20:51:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sacengel == === u siwkay nu nipaluma=== === pasubana i cacudadan a lacul === u [[cudad]] a ngangan: gardenia jasminoides ellis u sapamat a ngangan: rubiaceae u [[United states|Amilika]] a ngangan: cape jasmine, gardenia == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: 'dava Taluku: x Yuwatan: takiludun madiav tu las Rukay: bukare Cou: mu'ucu Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou, Paywan, Rukay u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu' tina nipaluma == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p43 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:sakasitangah]] nv4551ucdot0lsclmhbn7oqhjq5pm4k nipaluma-sahala 0 9223 88080 70403 2020-01-01T20:52:49Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sahala == 肝炎草 (俗名:水竹葉、竹頭草、肺炎草、圍夾草、癌草、青竹殼草、青鴨拓草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肝炎、肝硬化、肝指數過高) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Murdannia keisak(Hassk.) Hand-Mazz |- |u sapamat a ngangan |Commelinaceae(鴨拓草科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sahala |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madahpa hataz tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun civuin |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p121 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] qdg5vqf83yhsn2sd5obxteagg6waej4 nipaluma-sakiatay 0 9224 88081 70419 2020-01-01T20:53:13Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sakiatay == [[tangan:Andrographis_paniculata_(Kalpa)_in_Narshapur_forest,_AP_W2_IMG_0867.jpg|thumb|Andrographis paniculata (Kalpa) in Narshapur forest, AP W2 IMG 0867]] 穿心蓮 (俗名:苦心蓮、一見喜、四方蓮、欖核蓮、一葉茶、春蓮秋柳、斬蛇劍、圓錐鬚藥草、印度草、金香草、金耳鉤、苦草、熊膽草、蛇草、百勞利、指天花、日行千里) === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):唇形目 Lamiales sapamat(科):爵床科 Acanthaceae mikitinay(屬):穿心蓮屬 Andrographis hicahicaay(種):穿心蓮 A. paniculata === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |30-80cm |- |papah tanaya' |葉長 |6-8cm |- |papah ahebal |葉寬 |1.5-2.5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 9-10 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 10-11 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(扁桃腺炎、腮腺炎、細菌性痢疾、鉤端螺旋體病、眼結膜、支氣管炎、肺結核、泌尿系統感染、膿胞瘡) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees. |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae(爵床科) |- |u Amilika a ngangan |Common Andrographis, Green Chiretta |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sakiatay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |latasban isang tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |lalukuru |v |- |Cou |cuun ciurun tukun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''''Andrographis paniculata''''' is an annual herbaceous plant in the family ''Acanthaceae'', native to India and Sri Lanka. It is widely cultivated in Southern and Southeastern Asia, where it has been traditionally used to treat infections and some diseases. Mostly the leaves and roots were used for medicinal purposes. The whole plant is also used in some cases. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p160 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00075 穿心蓮 Chuanxinlian] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00263 穿心蓮 Chuanxinlian] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00426 穿心蓮 Chuan Xin Lian] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=527061610</nowiki> 穿心蓮 邱年永 原色臺灣藥用植物圖鑑(3) 193穿心蓮 p210 台北南天書局 中國植物誌 第 70 卷 207 頁 PDF 穿心蓮 臺灣藥用植物資源名錄行政院衛生署中醫藥委員會編 穿心蓮92年10月418頁 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] 8kfntz8jttygfj2fo831msx9zckv3wz nipaluma-sakipuces, sakipoces 0 9225 126996 126995 2021-12-03T06:25:36Z 龍眼村長 1604 /* heci (果實) */ wikitext text/x-wiki == sakipuces, sakipoces 崖爬藤 == == masa kumaay a ngangan 各種名稱 == 【學名】 Tetrastigma dentatum (Hayata) Li 【mitesekay a ngangan】Tetrastigma dentatum (Hayata) Li 【科名】 葡萄科(Vitaceae) 【sapamataan a ngangan】Vitaceae 【屬名】 崖爬藤屬 【mikeliday tu ngangan】sakipuces a mikeliday 【俗名】 三葉崖爬藤 、三葉青、毒葡萄、三腳虎、三葉葡萄 【tada nagangan】tuluay nu papah a sakipuces, San-ye-qing, du-putao, San-jiao-hu, San-ye-putao 【英名】 Hemsley's Rockvine 【族語】 布農 Tungkalapat Tu Valu、撒奇萊雅 Sakipoces、雅美 Komalat、鄒 'Uici 'Itan、卑南 Pilr Na Marenum、魯凱 Vaedre、 排灣 Barsiada 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Tungkalapat Tu Valu、Sakidaya(撒奇萊雅) Sakipoces、Tau (雅美) Komalat、 Co (鄒) 'Uici 'Itan、Piwma (卑南) Pilr Na Marenum、 Lukay (魯凱) Vaedre、 排灣 Barsiada 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、雅美、鄒、卑南、魯凱、排灣 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Tau, piwma, Lukay, Paywan == kaliwasak nu langaw (分布環境) == nui Taywan, Liuqiu, tada u Taywannay a langawan, hina adih kita i subal nu mililisay tu bayuan nu kilangkilangan atu enalan maadih ita ku langaw. (kamu nu Hulam:原產於台灣、琉球,屬於台灣特有種的植株之一,常常可以在本島低海拔地區的灌木叢及平地發現其蹤跡。) == sasapayuan (藥效) == ikakanen han, kala akeneken, cupelak, idaw kuni pakasiheci tuni ka dukaan numita, sisa sasapayuan tu sakayduka han. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶點苦、澀且性平,具有生肌斂瘡的功效,因此常常用來治療瘡傷。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == sakipuces u badisusu’ a sapamataan a langawan sakipuces han u kasuy numilaladay a latukan a langawan, u ngisngis kumi laladay tu dumaan a langawan tapabaw. (kamu nu Hulam:崖爬藤為葡萄科崖爬藤屬的木質藤本植物,以卷鬚纏繞他物而爬升。) cacaya ku batac cacay ku papah, wayway nu papah duhepic atu nai ku banuh masingay nu salusalus kunika ngitungituan nu lilis mahida u ti’kuk ku wayway atu sa dicem sananay a wayway, tanayu han makaala tu lima a cong-fen, hekal nu papahan mahida u lacik kunika likat nu lumeni’ a langdaw, papah nu akaway han 0.4 cong-fen. (kamu nu Hulam:單葉互生,葉片形狀呈略帶紙質或革質且鋸齒緣的卵形至披針形,長約5公分,葉面呈帶有臘光的深綠色,葉柄長約0.4公分。) kasibaluan han mahida u ziwzika ku nika langlangdawan ku kulit sepat ku adidiay a sasemaan nu bilbil, itaban kuma sa cacaya itunduh kuni kasibaluan, namaka sasatu ku akaway asibalu malatusa kuni ka tahkalan, nu cacaya a akawayan cacay ku macebalay nu baluan. (kamu nu Hulam:開花期開出十字型的淡綠色4瓣小花,在中央的一朵頂生花,下面從花序梗頂生出二分枝,每枝頂上各生出一朵花。) mabadi’ satu ku balu malaheci u langdaway ku kulit mahida u badisusu’ ku heci si kabi, tanayu han makaala tu 0.5 cong-fen, maduhem satu hamaw sa malasumanah. (kamu nu Hulam:開花後結出的果實為綠色的葡萄狀漿果,長約0.5公分,成熟後會漸漸變成紅色。) === wayway (形態) === yadahay nu mihcaan a apuyuay nu lutukan a langawan. lamit han mahetikay kuni ka sutingan, yadah ku ngisngis nu lamitan, angangan nu tapang han malecad kuni kabi, talakaw han makaala tu sabaw tusa ~ tulu a bataan idaw ku lima a limi, idaw ku minabuya nu angangan, batac nai ku watan asilamit atu papah. (kamu nu Hulam:多年年矮小草本。根垂直直伸,生多數鬚根;莖基部平臥,高12-35厘米,有匍匐莖,節上生不定根與葉。) i tapangtu asipapah masilac mahida u lianzuo-zhuang, tanayu mamucuy sadicemsa ku wayway atu macuisay nu ti’kuk a papahan, lilis nu papahan idaw ku masingay nu salusalus katukuh tu nika pangkiw nu banuhan nika celitan atu ilabu nunika celitan nu papahan, lilis nika celitan han matatusa ~matatusa nu tuluay, idaw ku adidiay nu madicemay nu tangah. (kamu nu Hulam:基生葉排列成蓮座狀,長橢圓狀披針形或倒卵形葉片,邊緣有鋸齒至羽狀半裂或深裂,側裂片1-3對,有小尖頭。) balu nu akawy idaw ku papah cacay~ tusa a papahan. itunduh ku nika cebalan nu balu, i angangan nu akaway nu tunduh idaw kunika silac nu macebalay nu balu. (kamu nu Hulam:花莖上具葉1~2枚;頭狀花序,在莖枝頂端排成傘房花序。) sadingsing asi kalawlawan ku kulit nu sasemaan a adidiay nu baluan, makudusay nu heci maduhem satu kala sumasumanahan a cungse, idaw ku pulu’ nu talakaway madicem nu ukakan a sakubat, balu heci i tulu ~lima a bulatan. (kamu nu Hulam:春季開黃色舌狀小花;瘦果熟時為紅棕色,有10條高起的尖翅肋;花果期3-5月。) == kaliwasak (分布) == kaliwasa han i chao-xian, Riben atu zhongguo-dalu a Fujian,Guang-dung, He-bei, Dong-bei, Zhejiang, langasa i dadipasan nu cacay a malebut cacay a lasubu a mi katukuh tu cacay a malebut sepat a mi nu niyaduan, idadadanan sa numa sengetay atu lakuwan nu talingan asilangaw, nai ku palumaay nu tademaw ayda. (kamu nu Hulam:分布於朝鮮、日本以及中國大陸的福建、廣東、河南、東北、浙江等地,生長於海拔1,100米至1,400米的地區,多生長於路邊潮濕地或田邊,目前尚未由人工引種栽培。) == angangan (莖) == milaladay nu atekakay a langawan, tanayuhan makaala tu tulu ~lima a cong-chyy, yadah ku ciit, hamasa tabaki ku angangan malalalad, hekal idaw ku mabalatay nu masadicemay nu cilissan, lumeniay a hese atu abuabuan a hese, ciit mamulmul ku wayway, belihan kala sumasumanahan ku kulit a banuhan, singisngis milalat, ngisngis han u sapikayakat kya ngisngis. (kamu nu Hulam:木質藤本,長 3~5 公尺,具有多數枝條,漸粗大的莖扁平形,表面有縱稜溝,黑褐色或灰褐色,枝圓柱形,被淡紅色毛;有鬚,可攀爬,鬚有固著的作用。) == papah (葉) == papah tanayu’ ku akaway, tulu ku papah i akaway, macebal malasangkaku ku wayway, adidiay nu papahan apuyu ku akaway, mitunduh adidiay a papah satanayu’sa mamucuy kunika dicem, angangan han mamulmul, sadicemsa kunu ayawan, lilis nu adidiay a papahan mamucuy ku wayway, angangan makilay kunika mulmulan, madicem ku nuayawan. (kamu nu Hulam:葉具長柄,三出複葉,展開呈三角形,小葉具短柄,頂生小葉長橢圓狀披針形,基部圓形,先端銳尖,側生小葉卵狀長橢圓形,基部斜圓形,先端尖。) malecad ku kaku nu papah, atu caaya ka adih nu malahaday nu masingay nu salusalus nu kakuan, tanayu’ han pitu ~siwa a cong-fen, ahebal han tusa ~sepat ku pangkiw a cong-fen, hekla nu paph micidek ku lumeni’ nu langdaw a kulitan, malikat, naiku banuh, papah nu akaway tulu ~enem a congfen, idaw ku masacilisay nu sasulitan, masadit nai kubanuh, adidiay a papah nu akaway tanayu’ han 0.2~0.4 cong-fen. (kamu nu Hulam:均為全緣,或有不明顯疏鋸齒緣,長 7~9 公分,寬 2~4.5 公分;葉面深綠色,有臘光,革質;葉柄長 3~6 公分,有溝紋,光滑無毛;小葉柄長 0.2~0.4 公分。) == balu (花) == yadah ku balu, adidiay, langdaw atu kala langlangdawan ku kulit, macelal sa 0.2~0.4 cong-fen, caay kaw masasu acawaau, caay kalecad ku akaway, isasa kunika cebalan nu kacebalan nu balu. (kamu nu Hulam:花多數,小形,綠色或淡綠色,開放時徑 0.2~0.4 公分,單性,雌雄異株,呈腋生的繖房狀聚繖花序。) nika silsil nu balu tanayu han makaala tu cacay ~cacay nu pangkiw a congfen, masadit nani’ ku banuh, balu nu akaway tanayu’ han 0.4~0.7 a cong-fen, mahida u tingsing ku adidi nu tanayu, kakicuh nu ayawan malecad ku kaku. (kamu nu Hulam:花序長 1~1.5 公分,光滑無毛;花柄長 0.4~0.7 公分,細長;花萼先端近似全緣。) sepat ku sasemaan nu balu, mahida u ziwzika, masamuuy kunika sangkaku, tanayu han 0.2~0.25 a cong-fen, madicecm ku nuaywan, tamaan sepat ku sasemaan nu balu, mahida u keliw ku kaku, sepat ku salumaan nu tayna a baluan, masaupu ku balu apuyu atu inaiay nu nika upuan a sepat nika celitan. (kamu nu Hulam:花瓣 4 枚,呈十字型,三角狀長橢圓形,長 0.2~0.25 公分,先端銳尖;雄蕊 4 枚,花絲線形;雌花之子房 4 室,花柱短或無柱頭 4 裂。) == heci (果實) == usikabiay ku heci, mahida u mali, tanayu’ han 0.8~ 1 cong-fen, ahebal han 0.8~0.9 cong-fen, langdaw ku kulit masa baliling, mahida u badisusu, maduhem satu kala kama nu sumanah nu kulitan, idaw ku pa’nu’ ilabu tusa ~sepat. (kamu nu Hulam:果實為漿果,球形,長 0.8~1 公分,寬 0.8~0.9 公分,綠色成串,如葡萄狀,成熟時呈橙紅色;內有種子 2~4 枚。) ==== wayway (特徵) ==== (kamu nu Hulam:多年生木質藤本,有鬚,可攀爬,鬚有固著的作用。 nu mihcaan nanay a atekakay nimi lalatay a langawan, singisngis, makayakat, ngisngis u sapikalat nuda tu sakayakat. (kamu nu Hulam:複葉三出,葉緣呈鋸齒狀,葉面有臘光,紙質至革質,卵形至披針形,先端銳尖至鈍,基部楔形至近圓形。 numala tuluay nikacipaan nu papah, lilis nu papah idaw kuma singay nu salusalusan a ngipenan, hekal nu papah idaw kunu lacikan a likat, nuhepic nai ku banuh, mamucuy sadicemsam, madiceu ku nuayawan hamaw sa caay kadicem, angangan han masadicem hamaw sa mamulmul. (kamu nu Hulam:每葉長約 4~6 公分,呈深綠色,小葉柄長 0.3~0.5 公分。 tanayu’ nu papahan makaala tu sepat ~enem a congfen, lumeni’ kunika langdawan, adidiay nu papah a akaway tanayu’ 0.3~0.5 congfen. (kamu nu Hulam:三葉崖爬藤為藤本植物,以卷鬚纏繞他物而爬升,卷鬚與葉對生,花序亦對生於葉。 sakipuces u milalatay a langawan, makulebut milalat tu langawan amikayakat, makulebut nu ngisngis atu papah masasuala tu akaway, nikacebal nu balu masasuayaw tu papah. (kamu nu Hulam:枝葉排列稍嫌雜亂,不易被當成景觀植物,一般以雜草視之。 mahicay kay kunika silsilan caay kalsimet, caay palu aadihan nu langawan, ulutuk han kaymahidaay. (kamu nu Hulam:可作為藥用植物。三葉崖爬藤,俗名三腳虎,以前農家養豬,為了讓豬開胃、增肥,將三葉崖爬藤餵食小豬,使之瀉肚後,可開脾胃,豬隻就較易養肥。 taneng sasa payuan a langawan. sakipuces a langawan, tada ngangan han u san-jiao-hu, yu sumamaday a pahabaya tu pabuy, u sakakapah nu kan, micunus tu kidemu, sakipuces han sipakan tu belekm, mapiyas satu, miasu tunikan, sa hina kidemu ku pabuy. === u siwkay nu nipaluma === (俗名:三葉崖爬藤、三葉青、毒葡萄、三腳虎、三葉葡萄) 台灣特有種之一。常見於低海拔灌木叢及平地。 {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (V)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (V)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (V)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |V |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |V |12 |zuma |其他(平) |V |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(生肌歛瘡) |V |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Tetrastigma dentatum (Hayata) Li |- |u sapamat a ngangan |Vitaceae(葡萄科) |- |u Amilika a ngangan |Hemsley's Rockvine |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sakipuces, sakipoces |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |barsiada |v |- |Yuwatan |Tungkalapat tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |pilr na marenum |v |- |Rukay |vaedre |v |- |Cou |'uici 'itan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |komalat |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p206 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:Habayiing]] m1tg5qr699n7saxpk1nslec8jcn4mpo nipaluma-sakipudas 0 9226 125545 125544 2021-10-22T07:53:31Z 龍眼村長 1604 /* picidekan nu wayway (特微) */ wikitext text/x-wiki == sakipudas == [[tangan:Oxypetalum_caeruleum0.jpg|thumb|Oxypetalum caeruleum0]] 乳仔草(俗名:飛揚草、大飛揚草、大本乳仔草、紅骨大本乳仔草、羊母乳、奶子草、大地錦草) == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Euphorbia hirta L. 【mitesekay a ngangan】 Euphorbia hirta L. 【科名】 大戟科(Euphorbiaceae) 【sapamataan a ngangan】 Euphorbiaceae 【屬名】 地錦草屬 【mikeliday a ngangan】ticin-caw 【俗名】 大飛揚草、飛揚草、大飛揚、大本乳仔草、紅骨大本草、羊母奶、奶子草、 大地錦草 【tada ngangan】ta-fayang-caw, fa-yang-caw, ta-fayang, tabakiay a sakipudas, sumanahay a sakipudac, bulin nu sidi’, sicica’ay , tadi’-cingcaw 【英名】 Garden Euphorbia、Centiped Euphorbia 【ingu a ngangan】Garden Euphorbia、Centiped Euphorbia 【族語】 布農 Tihus Tu Ismud、撒奇萊雅 Sakipodas、鄒 Cuun Nipucu Mumu 【kamu nu binacadan】Bunun Tihus Tu lsmud, sakidaya Sakipudac, co         Cuun Nipucu Mumu 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Cu == kaliwsak nu langaw (分布環境) == (kamu nu Hulam:台灣全島低海拔之荒野、路旁、空地等十分常見,一般皆成群繁生於向陽處所。台灣平地及澎湖,田邊、路旁或農田或山坡地濕潤處都很常見。 Taywan a subal mililis tu bayu a liklik, i dadan , caay ka liwmahan a umah hina adih kita. masa upu’ namin ku langaaw pasayda’ i cilal ku langaw numa hidaay. i Taywan masa enalay nu lala atu Bukutu, umaumahan, dadan atu lakulakuwan atu masa likelunay, masengetay a lala hina adih kita. == sasapayuwan (藥效) == (kamu nu Hulam:味苦性涼,具有清熱解毒,利濕止癢之療效;主要治療於消化不良,痢疾, 泄瀉,咳嗽;外用治濕疹,皮膚搔癢;其葉泡茶可治哮喘,白色乳汁可去疣。 kala akenekan sapi’ cu’cu’dedan, patahkal tu caledes ilabu nu udip patahekal tu bayduk, patahekal tu nanaum i pasalu imeng tu calanged, tada sapingaay tu udip han u  sakay caay ka siwka nunikan, milaliday a imelang, mabanic, uh’uh’, sakay hekal han u tibeni, calenged ku banges. u papahan taneng sauciyaan minanum mikapah tu hiwhiw, sanglacay ku cica’ mikapah tu pangi. (kamu nu Hulam:紅乳草全草搗可以消腫毐、治疥癬,煎水服用可驅蛔蟲,葉更是一種興奮劑及緩瀉劑。 sumanahay a sakipudas tuktuken patuhpien i malebawaway mihedec tu labawaw, milaliday a tamusi, sangasiben nanumen patahekal tu basal, upapah hantu pakay namuh tu udip atu misasa tu banic. (kamu nu Hulam:使用的時候將全草曬乾,煮水當茶飲用,味道稍有一點酸苦,有人把它當作是夏季的清涼飲料。 anu mitadu tinalutukan kanca pawalien miacak, kya misangasip tu nananuman, u sanek han idaw kunika adidi nu cilamin kala akeake nekan, idaw ku i laluday misangasip tu nananuman. == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == (kamu nu Hulam:乳仔草為大戟科地錦草屬,是一年生草本,葉形就像是一對對的翅膀, 像是隨風展翅飛翔,這就是為什麼會有大飛揚草之稱的由來。 sakipudas han u tacike a ticin a lutukan, nu cacaya a mihcaan kuni kaudip a langawan, papahan nida mahida u taleacawan nu sakubat, mahida pakunida hananay amabahel, kya mahida sisa u sakipudas han ku nagangan nida. (kamu nu Hulam:全草具有豐沛乳汁,莖斜上或直立,高約10-40公分,帶淡紅色或紫紅色,有毛。 ina sakipudas a langawan yadan ku cica’, akaway masisit atu patelek, u talakaw han maka alatu pulu’-sapat a pulu’ a kunfun, kala sumasumanahan ku kulit atu kiwkiwan ku sumanah nu kulit, sibanuh. (kamu nu Hulam:單葉對生,卵形至橢圓形,基部偏斜,葉緣微鋸齒,長橢圓形披針狀,2-4公分長。兩面被毛。 masa cacay ku papah i akawya masa suayaw kunika sipapahan, masa ti’kuk ku wayway atu satanayu’ sa kuni ka mulmulan, masisit ku akaway,lilis nu papah mahida u salusalus, satanayu’sa kuni ka mulmul madicem, tusa- sapat a kunfun kunika tanayu. ma’ha Sibanuh ku papah. (kamu nu Hulam:聚繖花序排列成頂狀,花密而小,雌雄同株異花。腋出,花單性同株,綠色或紫紅色,雄花無花被,雌花子房3室。 果實為蒴果,被毛,約0.12公分。 pulung nika bulesak masilsil kunika tatunduh nu baluwan, macacelcel ku balu aadidi’, masuala tu langaw caay kalecad ku balu. sipakay lilis kunika sicicaan a tahkal,masa cacay ku balu malecad ku langaw, langdaway atu kala kiyukiyuwan sumasumanahan a kulit, tama un balu inaya ku nikudan, tayna’ a baluhan tulu ku lumaan. u heci hantu maduhem pela’ sa cinida, nika nikudan si banuh, makaala tu 0.12 kunfun. == akaway (莖) == (kamu nu Hulam:一年生草本,莖多分枝,常成群,匍匐平臥地面,長 5~20 公分,普通為紫紅色,體被細毛;全株含白色乳汁。 nu cacaya a mihecaan kunika udip nu langaw, yadah kunika sa ciit nu akaway, masa kaput kuni kasi langawan, mahenanaba’ namin i lala’, tanayu han maka alatu lima〜tusa a pulu’ a kunfun, nu hina adihay numita han kala kiyukiyuwan  sumasumanah’han ku kulit, nikudan han yadah ku adidiay a banuh, lnangaw nida u sanglacay naming ku cica’. == papah (葉) == (kamu nu Hulam:葉具短柄或幾無柄,托葉生於基側,細小,葉片卵狀橢圓形,對生,長 0.4~0.8 公分,寬 0.2~0.4 公分,基部截形而偏斜,先端鈍或圓形,偶具小尖突,細鋸齒緣,上面身綠色,下面淺綠帶灰白色。 papah han apuyu’ ku akaway atu alahican inai’ ku akaway, nika lalitinay nu adidiay papah han, adidi’ , papah masa ti’ku satanayu’ sa kunika kimulmul, tanayu han makaala tu 0.4〜0.8 kunfun, ahebal han 0.2〜04 kunfun, angangan kala putunan makilit, nu ayawan han maki mulmul, alahican idaw kuma dicenmay atudi’, adidiay nu mahida u salusalus ku lilis, pabawhan langdaway ku kulit, sasa’han kala langlang dawan kala abuabuwan ku sanglac nu kulit.  == balu (花) == (kamu nu Hulam:花腋生或頂生,幾無梗,聚繖花序,排列成頭狀;總苞陀螺狀,花密而小,為紅紫色苞片所包圍。 balu han i kakilian atu tuntundu’ han, inai’ ku akaway, mapulun kuni kasi baluan, masilsil kuni kasa tangah, pulun nu kakabitan tu sasapalan mahida u culen ku wayway, maca celcel kuni kasa baluwan, u kala sumasumanahan kiyukiyuwan ku kakabitan a liyudtan ku balu.  (kamu nu Hulam:長約 0.1 公分,具腺體 4 個,漏斗狀,綠色;花單性,無花被;雌雄 花同生於總苞內,雄花 1 枚,雌花 1 枚,生於花序中央,子房 3 室,花柱 2 枚,離生而頂端 2 裂。花期 3~10 月。 tanayu han 0.1 kunfun, lalaliwan tu nanum han sepat, masa salaw ku wayway, langdaw ku kulit, masa tama ku balu, nai’ ku nika mumut nu balu, tayna a balu han malecad ku balu mamudmud, tama a balu han cacay ku sasemaan, tayna a balu han cacay tu ku sasemaan, langaw nu balu han iteban, tulu ku mamudmuday a sasapalan, tusa ku mitulinay tu mamudmuday a akaway, mibatad tu langaw i tunduh mala tusa kuni ka pelaan. Kasi baluwan han i tulu 〜pulu’ a buladan. == heci (果實) == (kamu nu Hulam:果實為蒴果,卵狀三稜形,上被粗毛,長約 0.15 公分;種子光滑或具有 5~6 條縱溝紋。 u heci pela’sa nanay ku henci , mahida u tu’ku kuni kasa sangkaku nika dicem, pabaw han tabaki ku banuh, tanayu 0.15 kunfun, sasapalan han masadid atu idaw ku lima〜enem ku sasulitan a sulit. == picidekan nu wayway (特微) == (kamu nu Hulam:一年生草本,全草具毛,有白色乳汁,葉對生,長橢圓形或披針形。 nu cacaya a mihcaan ku langaw mabadi’tu, sibanuh namin ku langaw, sanglacay ku cica’, masasuadih ku papah, tanayu sa kunika kimulmul atu kasa dicemdiceman ku waywayf. (kamu nu Hulam:花腋生或頂生,聚繖花序,排列成頭狀,花密而小,為紅紫色苞片所包圍,雌雄同株異花。 isasa ku balu atu i tungduh, mabulasak kunika silesile nu balu, mahida u tangah, macacelcel aadidi’ ku balu, kala sumasumanahan kiyukiyuwan mamudmud kuni piliwliw tu baluan, masa suala’ tu  lalangaw nika caay kalecad ku balu. (kamu nu Hulam:蒴果上具粗毛,有三稜。種子光滑或有皺紋。 pela’sa ku heci i pabaw nu balu han sibanuh, masa sangkaku kuni ka dicem. masadid ku Ssasapalan atu kala kubitkubitan ku sasapalan. === u siwkay nu nipaluma === [[tangan:Asclepias_syriaca_seed_pod.jpg|thumb|Asclepias syriaca seed pod]] [[tangan:Asclepiascommon.JPG|thumb|Asclepiascommon]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 |v |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾、哮喘) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Euphorbia hirta L |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan |Garden Euphorbia; Centiped Euphorbia |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sakipudas, sakipodas |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tihus tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cunn nipucu mumu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''乳草'''又稱乳仔草、紅乳草、細本乳仔草、千根草、萹蓄草-台灣、乳汁草-嶺南、痢疾草-廣東、細葉飛揚草-廣州,這種反應的例子有馬利筋(Milkweed,譯註:多年生草本植物的一屬,屬於蘿摩科,涵括超過140種植物,是花蜜主要來源,台灣常見為金鳳花)與夾竹桃科植物,馬利筋物種已經演化出精巧的抵禦策略以對抗吃它們葉子的毛蟲。這些包括葉子上的毛(hairs)、其組織中稱為cardenolides(心臟干擾素)的心臟毒以及來自於植物管狀器官的乳白色有毒乳汁,故馬利筋又稱乳草。 '''''Asclepias''''' L. (1753), the '''milkweeds''', is an American genus of herbaceous perennial, dicotyledonous plants that contains over 140 known species. It previously belonged to the family Asclepiadaceae, but this is now classified as the subfamily Asclepiadoideae of the dogbane family Apocynaceae. Milkweed is named for its milky sap, which consists of a latex containing cardiac glycosides termed cardenolides. Most species are toxic. Carl Linnaeus named the genus after Asclepius, the Greek god of healing. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p125 * [http://only-perception.blogspot.com/2008/07/vs.html Only Perception:馬利筋 vs. 毛蟲:以迅速修復反擊胃口] * [http://search.creativecommons.org/?q=%E4%B9%B3%E8%8D%89&derivatives=on# Creative Commons 搜尋] * 台灣原住民族藥物植物圖鑑(行政院院原住民族委員會) * 紅乳仔草:<nowiki>http://www.360doc.com/content/13/1106/08/5731011_327055542.shtml</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:Habayiing]] 0gbv54kbtywqjfl3jskkd27fgcj8ckj nipaluma-salahebal 0 9227 88084 70459 2020-01-01T20:55:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == salahebal == [[tangan:Sunflower_sky_backdrop.jpg|thumb|Sunflower sky backdrop]] 向日葵 (俗名:日輪草、太陽花、葵花、丈菊、一丈菊、日車、望日葵、望日蓮、迎陽花、朝陽花、日輪草、日頭花、白葵子、天葵子、艾葵) mahiza ku cilal, u [[balu]] sa midudu ku cilal. taneng mukan, taneng pasapayu'. kapah miazih. yadah ku ngangan. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |2.5-3.5m, satalakaway katukuh 12m |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |ahebal 10-30cm |- |balu kulit |花色 |sibalu i 7-9 a bulad, |- |heci |果實 |siheci i 8-10 a bulad, tanaya' 1-1.5cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 |v |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 |v |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 |v |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 |adada' ku ngipen |(減)牙痛 |v |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(耳鳴) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Helianthus annuus L. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |Helianthus annuus |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |salahebal |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] |sa ki ji dar ji dar |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |masisaupa vali tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung capai taniaru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 向日葵(學名:Helianthus annuus)是菊科向日葵屬的植物。別名太陽花、向陽花、朝陽花、日頭花(臺灣話:ji̍t-thâu-hue)[1],但易與非洲菊混稱,一般應稱向日葵。因花序隨太陽轉動而得名。 '''''Helianthus annuus''''', the '''common sunflower''', is a large annual forb of the genus ''Helianthus'' grown as a crop for its edible oil and edible fruits (sunflower seeds). This sunflower species is also used as bird food, as livestock forage (as a meal or a silageplant), and in some industrial applications. The plant was first domesticated in the Americas. Wild ''Helianthus annuus'' is a widely branched annual plant with many flower heads. The domestic sunflower, however, often possesses only a single large inflorescence (flower head) atop an unbranched stem. The name ''sunflower'' may derive from the flower's head's shape, which resembles the sun, or from the impression that the blooming plant appears to slowly turn its flower towards the sun as the latter moves across the sky on a daily basis. Sunflower seeds were brought to Europe from the Americas in the 16th century, where, along with sunflower oil, they became a widespread cooking ingredient. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p105 向日葵Xiangrikui 藥用植物圖像資料庫(香港浸會大學中醫藥學院)(繁體中文)(英文) <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539057010</nowiki> 向日葵 安奎、鄭元春 著 臺灣產蜜源植物圖說(上)-向日葵 P72 台灣省立博物館出版部 中國植物誌 第 75 卷 357 頁 PDF 向日葵 <nowiki>http://baike.baidu.com/view/5644.htm</nowiki> 向日葵 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 向日葵 92年10月460頁 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] dzo31owoxqeo6mz1js7hlvimy7l9f18 nipaluma-salengacay tubah, salengacay tobah 0 9228 88085 70468 2020-01-01T20:57:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == salengacay tubah, salengacay tobah == 白地瓜 u heci sa ku sangelacay. uyumah a dubah, namaykay [[United states|Amilika]] caledesay a bukelalan, napaluma' nu Intian cidekay a tademaw. 3-11 a bulad makapah mauzip atu lemangaw. caay kayadah kuyniyan a tubah, izaw ku pacimilay ngangan ku" simeng sakacacay", u palumaay a kakaenen. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |hamin nu Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(刺激腸胃蠕動、中和體內酸鹼值 保持血管順暢、分解膽固醇) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Ipomoea batatas(L.)Lam. |- |u sapamat a ngangan |Convolvulaceae |- |u Amilika a ngangan |Sweet potato |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |salengacay tubah, salengacay tobah |v |- |Pangcha |bu h ja rai a bu ga |v |- |Tayan |gahe |v |- |Paywan |u'ladi |v |- |Yuwatan |madulas tu utan |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |makapayrang |v |- |Rukay |dawdaw |v |- |Cou |cipun tapunia |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |malavang awakay |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 白色的白地瓜是屬於罕見種,專有名詞叫做:「西蒙一號」。『白番薯的神奇療效』此書提及白甘薯所含的是寡糖,不同於分解澱粉所形成的葡萄糖以及蔗糖,後者會使血糖值增高,而前者反而會降低血糖值! 低卡路里的寡糖會使腸裡的比菲氏菌變得活潑,所以預防軟化排便與體態輕盈很有效果!。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p89 [[kakuniza:nipaluma]] sxuksbsgluz79zi6pf1vglk8pxjtju9 nipaluma-salubaw, salobaw 0 9229 125529 125528 2021-10-22T07:47:02Z 龍眼村長 1604 /* kitidaan (環境) */ wikitext text/x-wiki == salubaw, salobaw == 防葵(俗名:防風、牡丹防風、日本前胡) == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】Peucedanum japonicum Thunb. 【mitesekay a ngangan】Peucedanum japonicum Thunb. 【科名】繖形花科(Umbelliferae) 【sapamataan a ngangan】Umbelliferae 【屬名】前胡屬 【mitudungay tu ngangan】cinhu mitudungay 【俗名】防風、日本前胡、牡丹防風 【tada ngangan】fan-fun, dipun-cinhu, mudan-fanfun 【族語】布農 Masisaupa Vali Atikis Tu Ismud、撒奇萊雅Salobaw、魯凱 Cimeamera 【kamnu nu binacadan】Bunun布農 Masisaupa Vali Atikis Tu Ismud、Sakidaya撒奇萊雅 Salobaw、Lukay魯凱 Cimeamera 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、魯凱 【mitaduay nu binacadan 】Bunun, sakidaya, lukay == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == salubaw nu lalangawan han i amis a dadipasan, yaliw, Butud a kitidaan, manamuh mulangaw i sasa nu bayu likenlikenan, mililis tu bayu nu dadipasan. (kamu nu Hulam:防葵主要分布於北部海岸、野柳、蘭嶼等地,喜歡生長於低海拔砂礫攤、沿海地等。) Cuo-kuo, han-kuo, dipun, liw-ciw, Tawan katukah i Fa-li-pin, maadih i bayubayuwan atu madadipiay nu bayu a buyuan. (kamu nu Hulam:中國、韓國、日本、琉球、台灣 到 菲律賓,出現於海邊或臨海山區。) Tawan ani kasi langawan han i amis, wali a dadipasan atu miliyas tu subal,atu Cin-min, Ma-cu, Bu-kutu. ka sibaluwan han i lima – sabaw cacay a bulad, i waluay, siwaay a bulad ku hina adih tu balu nu salubaw. (kamu nu Hulam:台灣分部於 北部、東部海濱及離島,以及 金門、馬祖、澎湖。花期在5~11月,以8、9月份最常見。) salubaw nika adihan i amisan a dadipasan , wali amis a dadipasan mautang kuni kasi langawan, i pindan-kuy atu pin-funfuen, nina tusaay a heci maduhem satu kina tusaay a heci, i lalaay nu langaw badi’ satu, mulangaw aca tu baluhaya a lalangawan. (kamu nu Hulam:日本前胡出現在北海岸、東北角海岸的時間晚於 濱當歸及 濱防風;當這兩種植物果熟,地上部份枯萎時,它的新芽才長出。)  ninalangaw caay pitabaki tu pin-tankuy, nika i pitu – walu abuladan u kasi langawan nuheni, mamin ku lilis nu dadipasan nu langaw, mala aadihan nu lalangawan, tuni kasi langawan han itida namin i tatangahan nu ngangay atu i ba’ba’tuwan a dadipasan a mulangaw. (kamu nu Hulam:其植物體沒有 濱當歸巨大,但7~8月份的盛產期,還是能佈滿海岸,成為主角植物之一;其出現地點多在岬角峭壁山頭 或佈滿岩石的海岸邊。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == salubaw mahida u cacebalan a langaw nu mihmihcaan a kisi langawan, talakaw nu langaw han maka ala tu tulu a bataan – siwaw a bataan a kunfun, sidamek ku lamit. (kamu nu Hulam:防葵為繖形科多年生草本植物,株高約30-90公分,根極肥。) papah han cacay - tulu ku ciit nuu tuluay a papapahan nika papecaan nu adidiay a papahan, adidiay a papahan maca culemuh kunika sa ti’kuk masa dicem ku wayway. akaway mala ciit, yadahay nu papahan idaw namin i langaw kuni kasi papahan, adidi’ kui akawayan a sipapah. (kamu nu Hulam:葉為1-3回的3出複葉,小葉為倒卵狀楔形。莖部分枝,多數葉生長於根上叢生,少數葉生於莖上。) hina i lalud tu lima- pitu a buladaaan asi sanglacay a balu, u mala tusaay a adidiay nu papahan ama cebal nu balu, salubaw a heci duhepic miliyas tu heci nu mapaca’cuya a heci, u satanayu sananay kunika mulmul nu ti’kuk. (kamu nu Hulam:常在夏季5-7月開白色花,為複繖形花序,防葵果實為扁平狀的離果也為雙懸果,為長橢圓狀卵形。) nu mihmihcaan nanay a langaw, talakaw nu langaw han makaala tu enem a bataan- cacay a lasubu a kunfun, katinengan ku akaway. tulu ku papapa atu nu yadahay a papahan i papah nu akaway masilac mahida u banuh nu ayam ku wayway. (kamu nu Hulam:多年生草本,株高60 -100cm,莖明顯。3出葉或羽狀複葉。) ipabaw nu akaway ku papah masa sangkaku makimulmul, adidiay a papah malecad tu ti’ku sadicen sa, nuayawan mala tulu kunika cicih han nu papah, tanayu ku akaway makaala tu pulu’- tusa a pulu’ a kunfun. saadidiay nu macebalay nu balu han sabaw tu lima-tulu a bataan ku silsil nu balu, sanglacay ku kulit nu balu. Kasi baluwan a bulad han i enemay – pituay a baladan. (kamu nu Hulam:葉基生者三角卵形;小葉倒卵楔形,先端通常3淺裂,葉柄長10-20cm。最小單位之繖形花序15-30朵花,花白色。盛花期約在6-7月間。) == sasapayuan (藥效) == salubaw han kala aadahan cu’cu’dedan, tada sapingaay tu adada han u kahung, kanman, uh’uh’, cacebuwan sa a imelangan. (kamu nu Hulam:防葵味辛性寒,主要治療於風濕痛風、感冒、咳嗽、膀胱等疾病。) i Tawan inai kunika tada kaliwasakan nu langaw, nipaluma ku yadahay, sasapayuwan han u lamit ku sasapayuwan. (kamu nu Hulam:台灣並沒分布,僅引進栽培,藥用部份為根部。) == kitidaan (環境) == mamin ku sasa nu buyu u langaw namin nu Salubaw, mahida u langdaw nu bukebukelana a ina nu adidiay masa bulaci nu balu a damsaya, idaw ku lihida sananay tu bali mahuyahuy, idaw ku caaya ka tiyun nu bali,  mahida u sawsawni patahekal tu sangalacay nu ledung. (kamu nu Hulam:防葵開滿整個山邊,就像綠色大地母親的細花蕾絲邊般的溫柔,有的隨風擉動,有的紋風不動,不時露出帥氣白袖口的偉大。) Itini i wali amis saka sibaliyan nu amis, wali timul atu Butud, lidaw a dadipasan idaw ku langaw nu salubaw, macicih nu bali ku papah , u caaya ka talaw tu bali , u saka icelangay a langaw ku salubaw. (kamu nu Hulam:在東北季風盛行的北部、東南部及蘭嶼、綠島等海岸有牠們的身影,葉片破風也是其適應強風環境的優勢。) u balu han yadah ku adidi’ a balu masilsil kuni ka cabal, yu caay henay ka cebalsa, yadah ku sangalacay mahida u bunac kunika piliwliw masa ki mulmul, bangacal sa adihn, cebalsatu ku balu, adihen mahida’ u lami’ numitu u hana’yasay, macebal tu ku balu han yadahtu ku adipawnay atu duma a cilekayan mukan tu sicedan nu balu. (kamu nu Hulam:花為複繖形花序,還未完全開時,許多白色的小星星圍成一個圓圈,精緻而美麗,完全盛開時,看起來很像花椰菜,開花時也常會有金龜子或其它昆蟲在上面吃花蜜。) hatiniaytu nu langaw i amis a dadipasan nu langaw , salubaw a langawan micidek aca ku langaw nuheni, u papah nida caay pilecad tu duma a lalangawan nu lutuk, u tusa tulu a adidiay nu masa papah, u papah nu akaway matabu mahida u calep nu bakan, nu adidiay a papah ililis han tulu kunika celitan, hina tineng kita tu langaw nu salubaw hananay. (kamu nu Hulam:所有生長在北部海邊的植物裏,防葵的外形算是相當特殊的,因為它的葉片和別的植物不太一樣,是由二、三回羽複葉所組成,葉柄則變成了包在莖上的鞘狀,每一片小葉片先端有三裂;很快就認出它來。) dayhan, macebalay nu langawan a salubaw, macebal satu ku balu, masa kaputkaput ku adidiay a balu pulung sa mahida u nisiketan a tabakiay nu baluwan, patalumaen pahceken i kabing, hamaw han mikinamuh miadih. ina salubaw sawni sangan nu tademaw tu sasapayuwan, anu makanmaw tu , mauh’uh’ tu, makahun tu, adadatu ku cacebuwan, taneng mikutkut tu lamit nida, banawen sangasiben aminanum, miwada’ tunika mapabaliay nu aimelangan.  (kamu nu Hulam:同時,屬於繖形科植物的它,花開時一群群的白色小花會聚集成好大一把花束,把它採回家,插在水瓶裡,仔細觀賞它的花姿。它常被拿來當做藥物,若是你有感冒、咳嗽、痛風或膀胱炎的症狀,可以採它的根部,洗淨後用水煎服,可以減少因風寒所引起的疾病。) == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Peucedanum japonicum Thumb. |- |u sapamat a ngangan |Umbelliferae(繖型花科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |salubaw, salobaw |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |masisaupa vali atikis tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |cimeamera |v |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan ==   《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p124 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] f10vky3t0am9zjgbbrxjky7gyxk7z59 nipaluma-salusa, salosa 0 9230 88087 70483 2020-01-01T21:00:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == salusa, salosa == 玲瓏冰水花 (俗名:嬰兒眼淚、橢圓又冷水葉) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Pilea elliptifolia Shih & Yang |- |u sapamat a ngangan |Urticaceae(蕁麻科) |- |u Amilika a ngangan |Depressed claerweed, miniature peporomia, baby's fears |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |salusa, salosa |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ubuh tu bahbah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun 'a'ai u'usu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kaoonospa |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p279 [[kakuniza:nipaluma]] tu7eh3r7wawvknomfeujwfnp5decsmk nipaluma-sama 0 9231 88088 70513 2020-01-01T21:01:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''sama 苦苣菜 (俗名:大乳仔草、山鵝仔菜、苦菜、取麻菜、老鶴菜、天香菜、牛舌片、天賈、甜苣、滇苦菜)''' == u siwkay nu nipaluma == === kakuniza nu mauzipay === salaedan(cie):Plantae(Amilika a kamu) panan(men):Magnoliophyta(Amilika a kamu) upiz(kang):Magnoliopsida(Amilika a kamu) mata(mu):Asterales(Amilika a kamu) sapamat(ke):Asteraceae(Amilika a kamu) mikitinay(su):Sonchus(Amilika a kamu) hicahicaay(cong):S. oleraceus(Amilika a kamu) {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |170-3200m |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin nu kitakit, Oco, Yaco, dihkuay a subal, caledes-atudiay a subal isasa' nu kilang, kaluluwan, lakulakuan, bukebukelalan, helun, capi i sawac |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |60-100cm |- |papah tanaya' |葉長 |15-28cm |- |papah ahebal |葉寬 |3-5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |sibalu i sadinsin katukuh lalud, maudang tu i talakaway a buyu' |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(抗癌、闌尾炎、腫毒、乳癌、腫毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Sonchus arvensis Linn. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Field Sowthisle |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sama | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |samah pais | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物 Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu sapayu'ay a nipaluma2009-p300 昆明植物研究所. 苦苣菜. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-25]. <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539094010</nowiki> 苦苣菜 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(2)-221苣蕒菜 P 252 台北南天書局 [[kakuniza:nipaluma]] oligp0jj1uh5jfcehk3ow98i7uvxb5b nipaluma-samau, samao 0 9232 88089 70519 2020-01-01T21:02:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == samau, samao == 海當歸 (俗名:芙蓉、海赤芍、匙葉草、紅毛茶、海金花、海蘿蔔、魴仔草、補血草、石蓯蓉、華磯松、鹽雲草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(白帶) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Limonium sinense(Girard) Kuntze |- |u sapamat a ngangan |plumbaginaceae(藍雪科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |samau, samao |v |- |Pangcha |sa mah nu ru duk |v |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |samahpais |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |timtimay |v |- |Rukay |lawruru |v |- |Cou |cuun ta 'ensu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p112 [[kakuniza:nipaluma]] dtc5vmuugchho6ssnw7nosy6jidtvkd nipaluma-sanci 0 9233 88090 70530 2020-01-01T21:09:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sanci == 台灣山菊 (俗名:款冬、款乃、八角烏、向天盞) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 |v |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(便血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Farfugium japonicum(Hayata) Kitam. var. formosanum |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sanci |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |takilibus tu puah hangsu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p253 [[kakuniza:nipaluma]] c9w7jwy8ndhi293bl4gstkiithww673 nipaluma-sanglacay kuliya, sanglacay koliya 0 9234 88091 70541 2020-01-01T21:09:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sanglacay kuliya, sanglacay koliya == 白馬齒莧(俗名:白豬母乳、長命菜) u sapayu' atu lami, kapah mukan. mauzip i caay katalakaway a buyu atu bukilalan. u cacay a mihcan ku uzip, siheciay a lutuk. landaway ku papah, sumamahay ku kaway, takuliaway ku balu. === u siwkay nu nipaluma === [[tangan:Portulaca_oleracea_stems.jpg|thumb|Portulaca oleracea stems]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |caay katalakaway a buau atu bukelalan |- |mauzip subal |生長區域 |i kitakit dihkuay a subal |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |i lalud sitakuliway a balu |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(婦女病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Portulaca oleracea L. var.alba Hong. N.v. |- |u sapamat a ngangan |Portulacaceae |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sanglacay kuliya, sanglacay koliya |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |maduhlas nipun tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |nganun |v |- |Rukay | | |- |Cou |cunn karavung tapunia |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 一年生小型肉質草本植物,通常匍匐無毛,莖帶有紫黃色;倒卵狀楔形葉子對生;夏季開黃色小花;蒴果圓錐形,蓋裂。生長於原野,分布於全世界溫熱帶地區,中國分布很廣。中醫用地上全草入藥。味甘酸、性寒、無毒。功效為清熱解毒,散血消腫,除濕止痢,利尿潤肺,止渴生津。 主治痢疾、癰瘡腫毒、臁瘡、消渴生津、小便不通、白喉、久咳、蟯蟲、男性陰囊濕疹、婦女赤白帶下、子宮出血、痔瘡出血、乳瘡。在希臘的民間馬齒莧用於便秘和泌尿系統炎症的治療。古羅馬的老普林尼認為馬齒莧的藥效很好,以至於建議大家佩戴馬齒莧以驅邪(《博物志》 20.120)。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p92 馬齒莧 Machixian. 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院). [November 28, 2011] (中文(香港)‎). 李時珍,《本草綱目》 Megaloudi, Fragiska (2005). Wild and Cultivated Vegetables, Herbs and Spices in Greek Antiquity. Environmental Archaeology 10 (1): 73-82 [[kakuniza:nipaluma]] d28n7fdr5of09o2a1hdg4ngkwb8qiv1 nipaluma-sanglacay sinungay, sanglacay sinongay 0 9235 88092 70560 2020-01-01T21:09:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sanglacay sinungay, sanglacay sinongay == 白龍船花 (俗名:白龍船、白起瘋花) === kakuniza nu mauzipay  === salaedan(cie):Plantae(Amilika a kamu) panan(men):Angiosperms(Amilika a kamu) upiz(kang):Asterids(Amilika a kamu) mata(mu):Gentianales(Amilika a kamu) sapamat(ke):Rubiaceae(Amilika a kamu) mikitinay(su):''Ixora''(Amilika a kamu) hicahicaay(cong):'''''I. henryi'''''(Amilika a kamu) [[tangan:Ixora_coccinea_(Rubiaceae).jpg|thumb|Ixora coccinea (Rubiaceae)]] === u siwkay nu nipaluma === [[tangan:Ixora_pavetta_W_IMG_7065.jpg|thumb|Ixora pavetta W IMG 7065]] {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(固腎調經、理氣祛風) 月經不調、赤白帶、下消、 腳氣水腫、糖尿病 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Clerodendrum paniculatum L.f. albiflorum(Hemsl.)Hsieh |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬鞭草科) |- |u Amilika a ngangan |White Glorybower |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sanglacay sinungay, sanglacay sinongay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |maduhlas hatu tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |avange |v |- |Cou |vungavung 'avang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |agalaw |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p95 [[kakuniza:nipaluma]] t68o44lwsnyx4ejarjko8vrz4w1oqda nipaluma-sankan 0 9236 88093 70574 2020-01-01T21:11:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sankan == 銳葉山柑 (俗名:毛瓣蝴蝶木、細葉風蝶木、烏殼仔、薄葉山柑、獨行千里) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(腹痛、牙痛、經閉) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Capparis acutifolia Sweet |- |u sapamat a ngangan |Capparidaceae(山柑科) |- |u Amilika a ngangan |Acutuleaf Caper |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sankan |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |takiludun lisav daing tu lzuk |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |kaaru savu'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. *行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p268 [[kakuniza:nipaluma]] oiqgl76j3jgerngj5p89tz6t4hadfuv nipaluma-sanmaca 0 9237 88094 70600 2020-01-01T21:12:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sanmaca== === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u [[cudad]] a ngangan: tabernaemontana subglobosa merr. u sapamat a ngangan: apocynaceae u Amilika a ngangan: crape jasmine, crape gardenia, pinwheel flower == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: takiludun huhudan tasasikis tu lisav Rukay: x Cou: nangira siparipe Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: Saw: x Tau: rapanbaka == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山馬茶 sanmacha === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou, Tau u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu' tina nipaluma == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p40 [[kakuniza:nipaluma]] i6ewlf6zcgd20m8kac3j01dwtvyqpc9 nipaluma-sansuin 0 9238 88095 70630 2020-01-01T21:12:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sansuin == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u [[cudad]] a ngangan: jasminum nervosum lour. u sapamat a ngangan: oleaceae u Amilika a ngangan: mountain jasmine == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: sansuin tu ismud Rukay: vatikitikilri Cou: x Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: Saw: x Tau: rai == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山素英 sansuing === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou u zuma a cidekay cay katineng mukan atu musapayu' tina nipaluma == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p39 [[kakuniza:nipaluma]] 76qnebgieirf2v61f9gf7mzr772ojnk nipaluma-sasabu, sasabo 0 9239 88096 70636 2020-01-01T21:12:37Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sasabu, sasabo == 青脆枝 (俗名:臭馬比木、臭假柴龍樹) 近年來被研發成抗癌原料,對結腸直腸癌有明顯療效 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(疝氣、關節、坐骨神經痛、抗癌原料) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Nothapodytes nimmoniana (Graham) Mabberley |- |u sapamat a ngangan |Icacinaceae(查茱萸科) |- |u Amilika a ngangan |Icacinaceae |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sasabu, sasabo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |masanglav mazaubum tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun patungana |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kamanvoaga |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p149 [[kakuniza:nipaluma]] qgxd6phrl06iwppg9js01c3gg04wnnw nipaluma-saysanian 0 9240 88098 88097 2020-01-01T21:14:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''<big>saysanian</big>''' 賽山藍 == u siwkay nu nipaluma == === kagak kakuniza(Hulam: ke xue fen lei) === salaedan(cei): Plantae panan(men): Magnoliophyta upiz(kang): Magnoliopsida mata(mu): Lamiales sapamat(ke): Acanthaceae mikitinay(su): Blechum hicahicaay(cong): B. pyramidatum {| class="wikitable" |kakuniza nu nipaluma |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' | |- |mauzip subal |Amilika, Taywan, Filipin, Maliana subal |- |nipaluma sasahicaan |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |20-50cm |- |papah tanaya' |3-6cm |- |papah ahebal |2-4cm |- |papah mapela' | |- |balu ahebal | |- |balu kulit |sibalu i 1-4 a bulad |- |heci |0.5cm |- |paenu | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |v |7 |dawmi | |- |2 |letek | |8 |siceka' | |- |3 |cedam | |9 |dieku | |- |4 |aledah | |10 |cuedet | |- |5 |atekak | |11 |acak | |- |6 |cupelak | |12 |zuma |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(主養陰血,散積毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Blechum pyramidatum (Lam.) Urban |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae (爵床科) |- |u Amilika a ngangan |Browne's Blechum |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |saysanian |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |masuzuk lisav tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p283 http: //plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=527007010 賽山藍 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(6) 182賽山藍 p211 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 下冊 2638賽山藍 p1319 國立編譯館主編 中國植物誌 第 70 卷 080 頁 PDF 賽山藍 昆明植物研究所. 賽山藍. 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-20]. [[kakuniza:nipaluma]] h98kwcifbjnw9b0ibtqemp5hhfsq2e5 nipaluma-saytaw 0 9241 88099 70677 2020-01-01T21:15:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == saytaw == 酸模 (俗名:山羊蹄、酸不溜、酸姜、山波菜、野波菜、酸木通、水牛舌頭) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(便血) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Rumex acetosa L. |- |u sapamat a ngangan |Polygonaceae(蓼科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |saytaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |samah haizu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p256 [[kakuniza:nipaluma]] 17fczl6e4il7iypn6wimcp0znzgmifq nipaluma-sicekaay sama 0 9242 88100 70686 2020-01-01T21:15:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sicekaay sama == 薊罌粟 (俗名:老鼠芳) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(牙痛、淋病、當瀉藥 ) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Argemone mexicana L. |- |u sapamat a ngangan |Papaveraceae(罌粟科) |- |u Amilika a ngangan |Prickly poppy |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sicekaay sama |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |kakaunan tamakuazu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |delalace |v |- |Cou |ru 'uvu sama 'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p282 [[kakuniza:nipaluma]] 3g7wqkozikz093p1ix52zqu3odb4bsu nipaluma-sikeliw 0 9243 88101 70693 2020-01-01T21:16:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sikeliw == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p64 [[kakuniza:nipaluma]] ckr5h1gyb5v4hpcnkrlu4b8bzs63h3b nipaluma-sikulitay adungcic 0 9244 88102 70703 2020-01-01T21:16:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sikulitay adungcic, sikolitay adongcic == 吊竹草 (俗名:水竹草、紫背鴨跖草、吊竹梅、竹夾菜、紅鴨舌草) hali i tabal nu sa'wac, malalemaday a lala'. namakay Lipun, u hekalay a nipaluma. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |hali i tabal nu sa'wac, malalemaday a lala'. |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |3-7cm |- |papah ahebal |葉寬 |1.5-3cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |0.6cm |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 |v |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肺癆咳血、咽喉腫痛、目赤紅腫、痢疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Zebrina pendula Schnizl |- |u sapamat a ngangan |Commelinaceae |- |u Amilika a ngangan |Zerbrina |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sikulitay adungcic, sikolitay adongcic |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pasilaici tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |lawdripi |v |- |Cou |cunn kapani |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kalalavcin |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p104 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=622014010</nowiki> 吊竹草 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(1) 236紅苞鴨跖草 p241 台北南天書局  臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 吊竹草 92年10月119頁 [[kakuniza:nipaluma]] 1ttnfruavdmt82xnvk1zgs416q2lb2c nipaluma-sincaw 0 9245 88108 70711 2020-01-01T21:19:30Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki '''<big>sincaw</big>''' == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p70 [[kakuniza:nipaluma]] ak5dx96kg35k3u5u462rbabzzo1c634 nipaluma-sinungay, sinongay 0 9246 88103 70745 2020-01-01T21:17:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''<big>sinungay, sinongay</big>''' 龍船花 (俗名:瘋婆花、發瘋花、鼓子花、貞桐花) [[tangan:YellowIxora02.JPG|thumb|YellowIxora02]] == sapuelac nu nipaluma' == === kagak kakuniza(科學分類) === [[tangan:Ixora_chinensis_02.JPG|thumb|Ixora chinensis 02]] salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):真雙子葉植物 Eudicot mata(目):龍膽目 Gentianales sapamat(科):茜草科 Rubiaceae mikitinay(屬):仙丹花屬 Ixora hicahicaay(種):仙丹花 I. chinensis [[tangan:YellowIxora01.JPG|thumb|YellowIxora01]] === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |China, Intu, Malaysiya, Awco, Taypinyang subal |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |1.5-3m |- |papah tanaya' |葉長 |9-12cm |- |papah ahebal |葉寬 |4-5cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |bangcal ku balu |- |balu kulit |花色 |sibalu i 4 a bulad katukuh cila a mihcaan 1 a bulad |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(調節經期、婦女病、淋病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Clerodendrum kaempferi(Jacq.) Siebold ex Steud |- |u sapamat a ngangan |Verbenaceae(馬鞭草科) |- |u Amilika a ngangan |Scarlet glorybower, pagoda flower |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sinungay, sinongay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |hatu tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |avange |v |- |Cou |vungavung 'avang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p278 參考:(中文)《公共植物(大台北都會篇)》,台灣大學園藝學系主編,作者:黃永傳。<nowiki>ISBN 957-97392-4-2</nowiki>,第188頁-191頁 參考:(中文)台南區農業改良場 網際網路檔案館的存檔,存檔日期2007-04-03. 參考:(日文)《花の事典》,作者:(文章)金田初代、(攝影)金田洋一郎。出版社:西東社,於2003年10月出版。<nowiki>ISBN 978-4-7916-1187-4</nowiki>,第180頁。 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=516019020</nowiki>  紅仙丹花 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第六卷 4.仙丹花 p489 民870730初版 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第六卷 7B.矮仙丹花 p492 民870730初版 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(1)- 201賣子木 P205 台北南天書局 中國植物誌 第 71(2) 卷 037 頁 PDF 龍船花 中國植物誌 第 71(2) 卷 030 頁 PDF 龍船花屬 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 仙丹花 92年10月426頁 rv9p2mqdmau18mdbzpb2vzvn8hrvx66 nipaluma-sipil 0 9247 125336 125335 2021-10-18T01:57:42Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Gardenology.org-IMG 0025 rbgm10dec.jpg|縮圖|nipaluma-sipil]] == sipil 竹節蓼 == == msadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】Muehlenbeckia platyclada (F. V. Muell.) Meisn. 【mitesekay a ngangan】Muehlenbeckia platyclada (F. V. Muell.) Meisn. 【科名】蓼科(Polygonaceae) 【sapamataan a ngangan】Polygonaceae 【屬名】亂子草屬 【mikeliday tu ngangan】luan-zi-cao 【俗名】大本蜈蚣草、百足草,扁竹蓼、蜈蚣草、扁竹花、扁竹草、百腳草、觀立竹、斬蛇劍 【tada ngangan】da-ben-wugong-cao, baizu-cao, bian-zhu-liao, wugong-cao, bian-zhuhua, bian-zhu-cao, bai-jiao-cao, guan-li-zhu, zhan-she-jian 【英名】Centipede plant、Ribbon-bush、Wire vine 【igu a ngangan】Centipede plant、Ribbon-bush、Wire vine 【族語】布農 Pantatala Lisav Tu Ismud、撒奇萊雅 Sipil、鄒 Pu'ung To'omang 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Pantatala Lisav Tu Ismud、 Sakidaay (撒奇萊雅) Sipil、 Co (鄒) Pu'ung To'omang 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu langaw (分布環境) == sipil idawaca ku dumaan a ngangan u da-ben-wugong-cao, baizu-cao, bian-zhuhua, bian-zhu-cao, guan-li-zhu, zhan-she-jian. (kamu nu Hulam:竹節蓼又稱為大本蜈蚣草、百足草、扁竹花、扁竹草、觀立竹、斬蛇劍等。) nui xin-jineiya atu suoluomen-qundao, ayda idawtu ku palumaay i Taywan, Huanan, Huazhong nu padekuwan, cacudadan, sasapayuan nu palumaan, mikingkiw tu sasapayuan a kitidaan atu aidangan nu kilkilngan. (kamu nu Hulam:原產於新幾內亞及所羅門群島,現今種植於台灣、華南、華中等醫院、學校、藥用植物園、藥用植物研究單位或是森林遊樂園區。) == sasapayuan (藥效) == isanek han, abesa’ adidi ku cueded, nai ku ledek, milawpes tu lebawa, pakasapi’ tu udip, tada sapingaay han u puces, kalatan nu bau, duka, kalatan nu alisalap sa. (kamu nu Hulam:在性味方面,帶味淡且性微寒,無毒,具有消腫散瘀、清熱解毒之功用,主要用來治療癰瘡腫毒、蛇傷、跌打損傷、蜈蚣咬傷等症狀。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == sipil u liao-ke nu yadahay a mihcaan nanay nu patelekay a lutukan atu apuyuay a langawan nu kilang, talakaw nu langaw han lima~ siwa a chyy, masa kunidaay a ciit takelal kunika langdaw nu mapipiay a waywayan, idaw ku patelekay nu sasulitan. (kamu nu Hulam:竹節蓼為蓼科多年生的直立草本或灌木,株高約5-9尺,散生的枝條呈亮綠色的扁平狀,具有直條紋。) wayway nu papahan masasangkaku sadicem sananay, tanayu han 0.5 ~1.5 congfen, ahebal han 0.2 congfen, itida i batac, mabadi’ satu ku papah mabalad ku sulit, mala kaadihan ku sulit nu batac. (kamu nu Hulam:葉片形狀呈三角狀披針形,長0.5-1.5公分,寬0.2公分,生於節上,托葉退化為橫線條,變成明顯的節紋。) lalud han sisanglacay nu adidiay a baluan, belih nu balu han sepat~lima kunkacelitan, balu nu akaway tulu ku cebal. Mabadi’ satu ku balu siheci tu masangkakuay nu. (kamu nu Hulam:夏秋之間開出白色小花,花被具4-5裂,花柱有3枚。花後結出的果實為三角形的瘦果,包於肉質的花被內。) == wayway nu langaw (原形態) == [[tangan:Centipede Plant 01 Pengo.jpg|縮圖|nipaluma-sipil]] yadahay nu mihcaan naany a langawan nu lutukan, iumahay nu langaw talakaw han lima a bataan ~ walu a bataan a congfen, nipaluma a langaw han cacay a lasubau lima a bataan a congfen. (kamu nu Hulam:多年生草本,野生高50-80cm,裁培植株高可達150cm。) lamit tatapangan mabalad kuni kabian, mahida u panpawa, kibetul ku heci, sanglacay ku kulit, i batac nu batacan idaw ku masalebungay nu tatapangan a sulit, nipalumaan a lamit han u ba’ket han makaala tu cacay a congcin, papah han i akaway lima ku napapahan, tulu ~ lima miliwliw tu angangan tapabawsa i tunduh. (kamu nu Hulam:根莖橫臥,呈竹鞭狀,肉質肥厚,白色,結節間具凹陷莖痕,裁培品根莖可重達1kg ,葉為掌狀複葉,3-5枚輪生於莖頂。) papah nu a kaway tanayu han walu~ sabaw tu cacay a cm, lima kuadidiay nu papahan, macuisay nu ti’kuk mamucuy ku wayway katukuh tu satanayu sa kuni ka mucuyan, tanayu han lima ~ sabaw tu walu a cm, ahebal han tusa ~ enem a bangkiw a cm, sadicemsa kunu aywan, malahat satanayusa madicem, angangan sadicemsa macapi tunika mulmulan, lilis han adidai kuni kuna salusalusan atu ba’ketay nu salusalusan, pabaw nu papahan nai ku banuh atu malahatay nu tawasi, isasa han naitu ku banuh atu malahatay nu malahatay a madecdecay nu banuhan. (kamu nu Hulam:葉柄長8-11cm;小葉通常5,葉片膜質,倒卵狀橢圓形至長圓狀橢圓形,長5-18cm,寬2-6.5cm,先端漸尖,稀長尖,基部楔形至近圓形,邊緣具細鋸齒或重鋸齒,上面葉脈無毛或疏生剛毛,下面無毛或疏生密毛。) macebalay nu baluan sacacaysa i angangan nu tunduh, nuni kasi baluan han lima a bataan ~ walu a bataan, nipaluma a langawan nikasi baluan han makaala tu tusa a malebut lima a lasubu kayadah. tada akaway nu balu han tanayu makaala tu sabaw tu tusa ~ pitu a bataana cm, nai ku banuh atu malahatay nu apuyuay a banuhan. (kamu nu Hulam:傘形花序單生於莖頂,通常有花50-80朵,栽培品可達2500朵,總花梗長12-70cm,無毛或有疏短柔毛。) adidi ku balu, kala langlangdawan ku kulit, adidiay ku balu nu akaway tanayu han makaala tu cacay a bataan a mm, kakicuh han langdaway ku kulit, nuayawan lima ku nangipenan, masa sangkaku mahida u ti’kuk kuna ngipenan, balu nu sasemaan han lima, satanayu’sa mahida u ti’kuk ku wayway, mata teleptelep kunika silsil. (kamu nu Hulam:花小,淡綠色,小花梗長約10mm;花萼綠色,先端5齒,齒三角狀卵形;花瓣5,長卵形,覆瓦狀排列。) == misiwkay (簡介) == sipil u langdaway a langawan, nui xin-jineiya atu suoluomen-qundao. (kamu nu Hulam:竹節蓼屬常綠灌木,原產新幾內亞與所羅門群島。) talakaw nu kilang han 0.5~ 3 m, ciit angangan u kasuy nu mamulmulay a waywayan nu langawan, pabaw han nu lutukan anika duhepican a waywayan, idaw ku batac mahida unipipiyan nu awuk, ahebal han 0.7~1.2 congfen. (kamu nu Hulam:樹高0.5~3m,枝基部木質化圓柱形,上部草質扁平帶狀,有節像壓扁的竹桿,寬0.7~1.2cm。) masasuala tu akaway sadicem sa ku wayway, masangkaku ku wayway, madicemay a papahan, mulangaw i baluhaya a akawayan, tanayu han  0.5~3 cm, ahebal han 0.3~ 1cm. (kamu nu Hulam:互生披針形、菱形、戟形葉,生長於新枝上,長0.5~3cm,寬0.3~1cm。) yadah ku balu i sasa nu papah masakaput kuni ka cebalan, sanglacay langdaway a kulitan katukuh tu sumanahay a kulitan nu adipingan lima kuma celitay, balu nu akaway 0.3 cm, makudus masasankaku ku heci, belih nu sasalumaan a sumanahay nu siheciay a baluan matabu mahida u sikabiay nu hecian. kasi baluan han i lalud, siheci sa i pasabaan. (kamu nu Hulam:花數朵簇生於葉腋,白綠色至紅色花冠5裂,花徑約0.3cm,瘦果三角形,被宿存紅色肉質花被包覆呈漿果狀。開花期夏季,結果期秋季。) == paluma (栽培) == numapacilaay katukuh tu pangkiw nu cilal a demiad nu dihekuay a kitidaan, kapah ku lala atu papalaliwan tu nanum, caay ka talaw tu caledes, halhalen kuni ka acak nu lala kiya mibasbas tu nanum. nu sepatay a puu’an kina cacay han apadamek. anumisai’t satu kawida u madecdecay nu langaw atu la’cusay a ciit ku saiten. (kamu nu Hulam:全日照至半日照溫暖環境,排水良好介質栽培,略具耐旱性,可待介質乾燥才澆水。每季施用一次長效性綜合肥料。) mibuwa’sa kanca u pahceken nanay ku ngaya. (kamu nu Hulam:修剪以剪除樹冠內的過密枝與不良枝為主。繁殖使用扦插法。) == sapakatineng (應用) == papah nina sipil mahicaay kiya ku wayway, u sasaadihan nu katuuday atu sasapasubanaan a imian, kapah a palumaan i cacudadan u sakapahay nu papasubanaan tu micudaday. (kamu nu Hulam:葉狀枝造型奇特,具有觀賞價值與教學意義,適合種植於學校作為教材。) hekal nida hekal masadit ku takelal nu langdaw, caay pisiket ku anabuh, taneng a sangaan tu mahicaay nu aadihan a langawan, idaw ku aadihan atu papasubanaan a imiyan, kapah a palumaan i cacudadan u sakapahay nu sapasubana tu micudaday. (kamu nu Hulam:外表光滑亮綠,不易沾染灰塵,能作為道葉狀枝造型奇特,具有觀賞價值與教學意義,適合種植於學校作為教材。) sakay dadanan nu aadihan atu langad nu madadecdecay a langawan. papah atu ciit nida taneng saitan sapisanga tu papahcekan tu baluan.  (kamu nu Hulam:能作為道路綠化的綠籬或灌叢使用。葉狀枝可剪下作為切花材料。) == tineng (知識) == papah nina sipil atu ciit mahida u alisalap ku wayway, sisa pangangan han nu katuuday u alisalap a lutu, alisalap a au’k, mibahelay nu alislap sa anganganan, u sasapayuan han u nikalatan nu cilekay, patahekal tu akuti’ nu udip atu ledek, milawpes tu lusidaw atu lebawa a sasapayuan. (kamu nu Hulam:竹節狀的葉狀枝形似蜈蚣,因此民間有蜈蚣草、蜈蚣竹、飛天蜈蚣等別稱,用來治療昆蟲咬傷、清熱解毒、散瘀消腫的草藥使用。) (俗名:大本蜈蚣草、蜈蚣草、百足草、百腳草、扁竹蓼、扁竹花、扁竹草、觀立竹、斬蛇劍) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |talakaw nu langaw han lima~ siwa a chyy |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |kakicuh han langdaway ku kulit |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(淡) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(蜈蚣咬傷) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Muehlenbeckia platyclada(F. V. Muell.) Meisn |- |u sapamat a ngangan |Polygonaceae(蓼科) |- |u Amilika a ngangan |Centipede plant; Ribbon-bush; Wire vine |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sipil |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pantatala lisav tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |pu'ung to 'omang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p110 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] o1cbvfzj8qx7rm2ivsrhi9n86iuc7vw nipaluma-sisu, siso 0 9248 88105 70753 2020-01-01T21:18:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sisu, siso == 喜樹 (俗名:旱蓮、水栗子、野芭蕉、千張樹、天梓樹、水桐樹) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(澀) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(抗癌、胃癌、直腸癌 急性淋巴細胞性白血病) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Camptotheca acuminata Decne |- |u sapamat a ngangan |Nyssaceae(珙桐科) |- |u Amilika a ngangan |Camptotheca acuminata Tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sisu, siso |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |manaskal tu lukis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'anvava |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p221 t1whkssdcag5x7izpqla88mw44uaytu nipaluma-sitinpaku, sitinpako 0 9249 125860 125859 2021-10-29T09:01:13Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Blechnum orientale hiryuusd01.jpg|縮圖|nipaluma-sitinpaku, sitinpako烏毛蕨]] == sitinpaku, sitinpako == 烏毛蕨 (俗名:山蕨貓、蜈蚣樹、赤蕨子) 【學名】 Blechnum orientale L. 【mitesekay a ngangan】Blechnum orientale L. 【科名】 烏毛蕨科(Blechnaceae) 【langaw a ngangan】Blechnaceae 【屬名】 烏毛蕨屬 【mikeliday a ngangan】sitingpaku a ngangan 【俗名】 山蕨貓、蜈蚣樹、赤蕨子 【tada ngangan】shan-juemao, wugong-shu, chi-juezi 【英名】 Oriental blechnuin 【igu a ngangan】Oriental blechnuin 【族語】 布農 Lilidaing、撒奇萊雅 Sitinpako、魯Talisabange、鄒 Tariri Tan'a'a Sitinpahku 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Lilidaing、Sakidaya (撒奇萊雅) Sitinpako、Lukay (魯凱) Talisabange、Co (鄒) Tariri Tan'a'a == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == sitinpahku angangan nu sakaudip i Ya, Aw-cuo, Ma-lay-si-ya sa caay kaw caledesay a niyaduan, itini i Tay-wan hantu isasa nubuyu’ hina adih kita tu langaw nida i sasa nu buyu’, manamuh tu cilalcilalan, caay katalaw tu cilal caay katalaw tu sienaw, sakapahay nida amaudip han pasada i masalikelunay a buyu’. (kamu nu Hulam:烏毛蕨主要分佈於亞、澳洲、馬來西亞等亞熱帶地區,在台灣常在中低海拔以下山區發現其蹤跡,性喜陽光,非常耐光又耐旱,最適合生長在向陽坡地。) == Sasapayuan (藥效) == (kamu nu Hulam:根莖味苦性涼。根莖有清熱解毒、殺蟲、止血之功效,可治流行性感冒、B 型肝炎、腮腺炎、斑疹、傷寒、腸道寄生蟲、衂血、吐血、血崩。嫩葉可消炎,搗敷腫毒。 lamid atu angangan kala akenek cueded. [[lamit]] atu angangan mipatahekal tu ilabuaya a baydu’k misasa’tu udip, mipatay tu cilekay, miput tu nikatahekal nu idang, mikapah tu kanman, B sin bala, biluu’k, tungaw, mapasienaw mauhuh, sicilekay ku sawda’, langudusan, muta’tu idang, caay kasatedep kuni katahekal nu idang. mangaduay a papah hantu mingay tu duka, pekpeken ku mangaduay a papah mingaay tu lebawaw. (kamu nu Hulam:【使用族群】 布農、撒奇萊雅、魯凱、鄒族 【mitaduay nu binacadan】(布農) Bunun、(撒奇萊雅) Sakidaya、(魯凱) Lukay、(鄒族) Co == pakunida, mihida tu langaw musakamu (生態、形狀描述) == sitinpahku u sitinpahku sa u langaw caay kaw tabakiay nu patelek a pahkuwan, apuyu ku angangan nu langaw nika talakaw ku langaw makaala tu cacay a lasubu a kun-fun ku talakaw, sikines ku papah sisulit sa dicen ku papah, kala kulakulawan ku kulit, sasa nu angangan ahebal atudi tu 0.5 kun-fun. (kamu nu Hulam:烏毛蕨為烏毛蕨科中大型直立蕨類,莖幹雖短但植株可生長至100公分高,具有鱗片且為線狀披針形,深褐色,基部較闊可達0.5公分以上。) sitinpahku a langaw nai ku banuh, nu cacaya a batacan cacaya ku papah, adidiay nu papahan masakeliw sadicen sa, tanayu han makaala tu pulu’~ sabaw tu lima a bataan a cong-fen, angangan a papahan mahida makelecay nu tangila, malecad ku sulit nu papah. u sasapalan nida masasuala i papah. sasapalan han mikilul tu lilis nisakacipaan nu langawan, satanayu’ sa ku wayway, numasa cacayay amapala pasayda i dumaan a papahan, mahka muculalay a papah malukud sumanah. (kamu nu Hulam:烏毛蕨整株皆無毛,為一回羽狀複葉,小羽片呈線狀披針形,長約10-15公分,基部羽片緊緊的縮成耳狀,葉脈平行。其孢子囊群著生在中脈的兩側。孢膜沿羽狀複葉邊緣生長,形成一個長線形,單邊開裂朝向羽軸,剛生出的幼葉呈捲曲狀且為紅色。) == pakunida, mihida tu langaw musakamu (生態、形狀描述) == langaw nina makaala tu cacay a lasubu tusa a bataan a congfen nu sitinpahku, nui pahpahkuway a sausi caay kaw tabakiay a langaw nida, nika u tanengay ku tabaki, itini i [[kilang]]kilangan han katinengan ku langaw, namaka lalay langaw sananay a sitinpahkuan, u sitinpahku a kakausan ku langaw, saka udip nida itini i dadipasan nu caaya ka yadah nu kilangkilangan nu buyu, angnagan apuyu patelek sa, sisa masakaput namin ku langaw nuheni.  (kamu nu Hulam:植株可達120公分的烏毛蕨,雖然在蕨類中還不算大型,但也可算是中大型了,在林徑中十分顯眼,它是地生型的蕨類,屬烏毛蕨科,生長於低海拔地區的次生林下,其莖短而直立,所以都為成簇出現。) hatidaaytu nu sitinpahku u pahkuwan a langawan, yu mangadu henay ku papah han kala sumasumanahan atu sumanahay ku kulit, sitinpahku han mahidatu, katukuhantu ku sadingsing, mulangaw ku baluhay a papah, itini i langdawan nu kilakilangan, micidek ku nika bangcal nu langaw. (kamu nu Hulam:大多數烏毛蕨科的蕨類,其幼葉呈泛紅色或紅色,烏毛蕨也是,當春天來臨,新葉開始長出,在一片綠油油的植物中,也是很漂亮的點綴。) sitinpahku idaw ku picidekan nu wayway, u papah nu angangan mahida u banuh nu ayam, cidek sa kuni ka sukud mahida u tangila’, anu i hekal kita maka adih tu masa silaadlaaday nu tabakiay a nikasa dicem nu papah, miadih henay kita tu angnagan yadah ku tangila a adidiay a papahan, matinengan tu kita u sitinpahku kuyda a langawan. (kamu nu Hulam:烏毛蕨還有一項重要的特徵,那就是它的葉片基部的羽片,突然急縮成耳狀,所以在野外看到一回羽狀複葉的大型葉片,再看看葉片基部有很多呈耳狀的小小羽片,那應該就是烏毛蕨了。) sitinpahku mitesekay a ngangan han Blechnum orientale u sitinpahku a langawan nu kilangan, maudip han i dadipasan nu cacay a lasubu~ cacay a malebut tulu a lasubu a mi nu kala sengedsengedan nu cilicilisan atu kala lilislilisan nu buhang, mulangaw i masa likelunay nu kilangkilangan atu kacelahan nu langawan atu i tapiingan nu sawacan. (kamu nu Hulam:烏毛蕨(學名:Blechnum orientale)是烏毛蕨屬的一種植物,生長于海拔100-1300米較陰濕的水溝旁及坑穴邊緣,也生長于山坡灌叢中或疏林下或溪溝邊。) Kasi langawan han i guang-dung, guang-xi a niyaduan. idaw ku langaw i yin-du, sili-lanka, dungnan-ya, Riben katukuh i Boli-nixi-ya. (kamu nu Hulam:分布于廣東、廣西等地。也分布于印度、斯裏蘭卡、東南亞、日本至波裏尼西亞。) lamit nu sitinpahku taneng sasapayuan, milapes tu akuti’ nu udip mibakah tu letek, mipatay tu cilekay, mipuud tunika tahekal nu idang. (kamu nu Hulam:烏毛蕨以根莖入葯,可用于清熱解毒、殺蟲、止血的功效。) sitinpahku nai’ ku pauningay, nii’ ku sakatalawan, taneng a kanen. bangcal ku wayway, mahida u dauma a sitinpahkuan ku kapah, u sasi laculay nu epucan nu aadihan a sitinpahkuan. taneng palumaan i tabakiay nu kabingan aadihan a langawan, kapah a palumaan i luma’, kilakilangan, lilis nu dadan. (kamu nu Hulam:烏毛蕨無污染、無公害、可食用。其形態優美,具有蘇鐵之風韻,是一種觀賞價值很高的蕨類。適宜大型盆栽觀賞,也適合園林花壇、林下、道旁地栽。) == kaudipan nu langaw (生態環境) == sitinpahku manamu i dihekuay atu kala sengedsengedan a mulangaw, hina paculi, caay ka talaw tu caledes. sakapahay a dimiad a caypiwac sabaw tu enem ~ tusa a bataan idaw ku sepat a duan, caay ka talaw tu caledes kaudadan, ahebal ku sakanamuhan nida a maudip, hatiniaytu a caledes nu lalud kapahac ku langaw nida, nika matalaw tu sienaw, sienaw sa caay tu langaw kunuheni. (kamu nu Hulam:烏毛蕨喜溫暖陰濕環境,抗逆性、耐熱性強。生長適溫16~24℃,耐高溫多雨,適應性較廣,在夏季高溫條件下生長良好;但不耐寒,冷時生長不良。) == kakanen u epuc (食用價值) == sitinpaku u asuay nu sakay udip nu micidekay nu kakanen atu nui umaumahan nu lalamian. u kakanen han cupenac ku aalaan, micedek ku kan, kapah sakay udip. (kamu nu Hulam:毛蕨是一種很好的集營養保健與特殊風味為一體的野生蔬菜。它的食用部分質地嫩滑,風味特殊,營養豐富。) katuud tu kitakiday nu tademaw mikilim tu mangaduay nu papah a mukan, amica kuni kacaay kalecad nu langawan, tademaw han hamin han apangaangan u sitinpahku han. (kamu nu Hulam:很多國家的人們都有採食蕨菜幼葉的習慣,盡管種類不同,人們統稱它們為蕨菜。) timulay nu langawan sayadahay nu mukanay han u sitinpahku. sitinpahku nu mangaduay a papah taneng a kanen, yadah ku weitaming, nui umahumahan nu saasuay a lamian. (kamu nu Hulam:南方蕨類植物食用最多是烏毛蕨。烏毛蕨的幼葉可食,含有豐富的維生素,是山野菜中的極品。) ngayngay a niyaduan mananam kunuheni mukan tu sitinpahku. (kamu nu Hulam:客家地區一直有食用烏毛蕨的習慣。) tu mihcaan nu tulu~ siwa a buladan, kasi sitinpahkuwan nu langaw i tawya, hina pelu’ tu sitinpahku a taluma’ badisaw han i sayaway, kilul sa sengelen tu cacay ~ tusa a demiad, nami sengel satu sawni apadumaantu tu nanum kina tusa ~ tulu napaliyun tu nanum sa salamien a mukan. (kamu nu Hulam:每年3~9月,是烏毛蕨生長盛期,通常採回後用水煮熟,再用清水浸泡1~2天,期間換水2~3次後菜用。) nisa lamian kala akeakenekan, cupenac asu’, asu’ ku kan, ciyanen bangsis, idaw kumicidekay nu asu’, kanamuhan nu ngayngay amukan. nina sitinpahku siahbetay nu kakanen, mikapah tu sawada’ numita mipadang tukapah nu biliita. (kamu nu Hulam:該菜味微苦,嫩滑爽口,味道鮮美,炒食清香,有特殊風味,深受客家人的喜愛。由于蕨菜含有粗纖維,可幫助腸胃蠕動,有益于消化。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |cacay a lasubu a kun-fun |- |papah tanaya' |葉長 |pulu’~ sabaw tu lima a bataan a cong-fen |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |V |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(B型肝炎、腮腺炎、斑疹、傷寒、 腸道寄生蟲、吐血、血崩) |V |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Blechnum orientale L. |- |u sapamat a ngangan |Blechnaceae(烏毛蕨科) |- |u Amilika a ngangan |Oriential Blechnum |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sitinpaku, sitinpako |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |lilidaing |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |talisabange |v |- |Cou |tariri tan'a'a |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p189 [[kakuniza:nipaluma]] {{DEFAULTSORT:nipaluma-sitinpaku,_}} 45o8ddel894e5p530v8bqq9btu3opt3 nipaluma-siwasay 0 9250 88107 70776 2020-01-01T21:18:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == siwasay == 長花九頭獅子草 === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):木蘭植物門 Magnoliophyta upiz(綱):木蘭綱 Magnoliopsida mata(目):玄參目 Scrophulariales sapamat(科):爵床科 Acanthaceae mikitinay(屬):九頭獅子草屬 Peristrophe hicahicaay(種):'''長花九頭獅子草 ''P. roxburghiana''''' === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |teban atu timul nu Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |1m |- |papah tanaya' |葉長 |3-5cm |- |papah ahebal |葉寬 |1.5-2cm |- |papah mapela' |葉瓣 |sibalu i balangbangan atu kasienawan |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |1.5-2cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(白喉、小兒消化不良、小兒驚風) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Peristrophe roxburghiana (Schult.) Bremek. |- |u sapamat a ngangan |Acanthaceae(爵床科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |siwasay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |lai-iung bungu tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'avasu ukun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''長花九頭獅子草'''(學名:'''''Peristrophe roxburghiana''''')為爵床科九頭獅子草屬下的一個種。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p143 長花九頭獅子草 Peristrophe roxburghiana Schult. Bremek., 1955. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] (繁體中文). <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=527027020</nowiki> 長花九頭獅子草 邱年永 等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(5) 180長花九頭獅子草 p21 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 下冊2663長花九頭獅子 p1332 國立編譯館主編 中國植物誌 第 70 卷 241 頁 PDF 觀音草 [[kakuniza:nipaluma]] d9tg12ghbza7rc7udqlapfjoq4v6jrk nipaluma-smanuayam, smanoayam 0 9251 88128 70784 2020-01-03T20:56:54Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == smanuayam, smanoayam == 魚腥草 (俗名:臭嗟草、臭臊草、臭豬草、坪岑草、菹菜、菹子、紫背魚腥草、側耳根、豬鼻孔、九節蓮、折耳根、肺形草、狗貼耳、摘而根、蕺菜、紫蕺、蕺兒根) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肺熱) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Houttuynia cordata Thunb |- |u sapamat a ngangan |Saururaceae(三白草科) |- |u Amilika a ngangan |Pig Thigh |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |smanuayam, smanoayam |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |katusan |v |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tuiskan tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |nototoi |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |kanangot |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p219 [[kakuniza:nipaluma]] 2wvf51a0konpawivo98t2p3s3zou3eg nipaluma-sukenuy,sokenoy 0 9252 88129 70797 2020-01-03T20:57:09Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sukenuy,sokenoy == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p65 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:sapayu']] 7ur8sgbtitny86iarg9rysa14m83iv1 nipaluma-sukuy 0 9253 124510 124509 2021-09-27T03:16:27Z 龍眼村長 1604 /* paenu (種子) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Exterior and cross-sectional interior of gac.jpg|縮圖]] sukuy (kamu nu Hulam: 木鱉子) == kagak kakuniza(科學分類) == salaedan界:Plantae panan門:Magnoliophyta upiz綱:Magnoliopsida mata目:Cucurbitales sapamat科:Cucurbitaceae mikitinay屬:Momordica hicahicaay種:M. cochinchinensis == u siwkay nu sukuy (木鱉子) == nikatatulas: heci atu sapaluma, namakacuwaay: nu bayuling a kaput nipaluma nu sukuy maacakay duhemay ku sapaluma a paenu. u palumaan a kakitizaan: i Kuwang-si(廣西), Se-cuwan(四川), Hu-pey(湖北) a kitidaan. (u kamu nu Hulam sa: 類別: 果實及種子類,來源:葫蘆科植物木鱉的乾燥成熟種子,產地:主產廣西、四川、湖北等地。) u kaku nida, mapipi masakimulu,u teban idaw adudu mucelak atu masawahelul, patelek nu tanayu’tusa tu sepat a kung-hun(公分), kibetul tiekuk tin lima a kung-hun(公分). u hekal masaabuabuay makulahay tu lumeni’ay makulahay a kulit, izaw ku mahida u tabukud ku kulit, ya lilis mahida mangicihay, pabaw nida idaw ku macelahay takuliyaway a kuli u puna. (u kamu nu Hulam sa: 形狀:本品呈扁平圓板狀,中間稍隆起或微凹陷,直徑2~4cm,厚約0.5cm。表面灰棕色至黑褐色,有網狀花紋,在邊緣較大的一個齒狀突起上有淺黃色種臍。) yu paenu nu hekal atekak nika dayum mapicih, u labu nu pudac abuan sumilaw ku kulit, mahida u sibanuhay. upapah tusa, takuliyaway salengavay ku kulit, kalasimal. idaw ku misitekeday a simal a sanek, u sanek akenek. u kapah nu heci, u paenu kapah mahida mabecelay, caay kalengat, baeket, labuay nu heci takuliyaway tu salengacay a kulit, u nayay ku simal ku kapahay. (u kamu nu Hulam sa: 外種皮質硬而脆,內種皮灰綠色,絨毛樣。子葉2,黃白色,富油性。有特殊的油膩氣,味苦。品質:以籽粒飽滿、不破裂、體重、內仁黃白色、不泛油者為佳。) Nipaluma-sukuy u sanek akenek, siadidi ku kasicedaman, sapi’, idaw ku duku. sukuy sa mikapah tu mahizaay mibasaw tu lebawa, sapiawit tu duka nu pangi. sakay maleda’ay a duka malebawa siduku, mabena ku cucu’ , miselep tu i ailucay a buces, atu duka nu tamenahan, maacak ku banges, matipala. (u kamu nu Hulam sa: 性味苦、微甘,涼;有毒。功效散結消腫,攻毒療瘡。用於瘡瘍腫毒,乳癰,瘰癘,痔漏,乾癬,禿瘡。) == masasizumay a ngangan (別名) == sukuy hananay: azihen i masasizumaay a cudad, izaw ku masasizumaay a nisulitan a pangangan. anu makayza i Kaypaw-pengcaw(開寶本草) a sulit, zuma a ngangan, kilang a sukuy (mu-sey, 木蟹) han; timaku: anu makayza i padekuwan a sulit(Icung-cingceng, 醫宗金鑒) a sulit, lala’ kilang a sukuy(tumu-pey, 土木鱉) han; anu makayza i sapaiyu nu pulung a sulit(yawcayceliyaw-heyipey, 藥材資料彙編), sipudacay a sukuy(kemu-pey, 殼木鱉) han; anu makayza i kanpuyaku a sulit(cungyaw-ce, 中藥志), lu-lince(漏苓子) han; anu makayza i kampuyaku nalimaan a sulit(cungyawcay-suce, 中藥材手册), titun-ce(地桐子), tetun-ce(籐桐子) han; anu makayza i ngangan nu kampuyaku zayliw a sulit (yawcay-sey, 藥材學), tayi nu taduk a kuwa’ (yasekwa-ce, 鴨屎瓜子) han; anu makayza i Kuwang-cu a hitay hinaala lutuk nalimaan a sulit(Kuwangce-kungcin-cangyun-cungcawyaw-suce, 廣州空軍-常用中草藥手冊), sukuy a kuwa’(mupey-kuwa, 木鱉瓜) han; hatiza ku kayayadah nu ngangan nina sukuy. u bayuling a kaput a nipaluma, u maduhemay a paenu nu sukuy. (u kamu nu Hulam sa: 木鱉子,各種別名很多,在《開寶本草》- 別名木蟹;在《醫宗金鑒》-土木鱉;在《藥材資料彙編》 -殼木鱉;在《中藥志》-漏苓子 ;在《中藥材手冊》-地桐子,籐桐子;在《藥材學》-鴨屎瓜子;在(廣州空軍《常用中草藥手冊》-木鱉瓜, 為葫蘆科植物木鱉子的成熟種子 。) [[tangan:Exterior_and_cross-sectional_interior_of_gac.jpg|thumb|u heci nu sukuy]] == lakalakan (分佈) == Kalakalakan nu sukuy sa i In-nan(雲南), Kuwang-tung(廣東), Kuwang-si(廣西), Hu-nan(湖南 ), Se-cuwan(四川), Kuyi-cu(貴州) a pala hatida, hinalangaw i namakabayu’ sepat a lasubu lima a bataan katukuh cacay a malebut idaw ku cacay a lasubu a mi(米) nu cicilisan, nu buyu’, nu tapiingan nu kilang atu i tepal nu dadan. i timul a pangkiw nu subal(Cungnan-pantaw, 中南半島) atu In-tu pangkiw nu subal(In-tu pantaw, 印度半島) idaw tu itida mulangaw. (u kamu nu Hulam sa: 木鱉子分佈於雲南、廣東、廣西、湖南、四川、貴州等省區,常生於海拔450-1100米的山溝、林緣及路旁。中南半島和印度半島也有。) == sapihica atu sakalahica nu sukuy (木鱉子的功效與作用) == madamsay, siduku, sanek akenek adidi ku sicedam; patayzaen i mikapahay tu atay, balucu’, bituka ku sukuy. zuma sa u sapakakapah tu: miselep tu lebawa, mipaiyu tu duku. mipaiyu tu malebawa maadada’, sibena’ay, miselep tu i ailucay a buces, duka nu menah, caayay katinengan a lebawa a duku, tipala, adada ku ukakukakan, masukut ku ulat mahuyahuy ku culil. amana kan ku musabiliay atu utiihay ku udip. (u kamu nu Hulam sa: 性溫,有毒;味苦微甘;歸肝、脾、胃經。功效消腫散結,祛毒。治癰腫、疔瘡、瘰疬、痔瘡、無名腫毒、癬瘡,風濕痺痛,筋脈拘攣。禁忌孕婦及體虛者忌服。) u bayuling a kaput a nipaluma, u maduhemay a paenu nu sukuy, yadah ku nipalumaan i Hu-pay(湖北), Kuwang-si(廣西), Se-cuwan (四川), yadah ku mahizaay langaw sananay i hekalhekalan, nika idaw aca ku nipacelak nipalumana nu tademaw. i siwaay a bulad katukuh sabawcacay a bulad misulut tu maduhemay a heci, pela’an han, pawalinen, acakhan tu adidi, alaen ku sapaluma a paenu, acaken, anu maydih tu sasapaiyuen atu sapihicahica tu sa, imahini pudacen ku pudac niza, alanen ku lalabuay a paenu, pengpengen mimelmel, anu sapisanga’ tu sabahun, hizaen ku kawaw. (u kamu nu Hulam sa: 為葫蘆科植物木鱉的成熟種子。主產湖北、廣西、四川等地。多為野生,也有栽培。9—11月采收成熟果實,剖開,曬至半干,取出種子,乾燥。用時去殼取仁,搗碎,或制霜用。) == heci (果實) == siwaay a bulad katukuh sabawcacay a bulad, maduhem tu ku heci alaan tu ku heci, pelaen ku heci, pawalinen acakan, alan ku sapaluma a paenu, anu caay sa padengen i labu nu bintang, anu micapi’ tu a mamuni’ tu ku pudac, samuni’muni’en han tu kya pudac niza, satu hanu u tingalaway a nanum mibanaw tu, pecu’en mialalan kida masaheciay atu i hekalay duhepicay a pudac, alahan tu ku paenu’ , pawalinen acaken anu caay sa kansuen ku heci nu sukuy. (u kamu nu Hulam sa: 9—11月果實成熟時採摘,剖開果實,曬至半干,剝取種子;或裝入盆缽內,待果皮近於腐敗時將果皮弄爛,用清水淘洗,除去瓤肉及外膜,取出種子,曬乾或烘乾) nipaluma-sukuy, duma a ngangan sa, lu-lingce(漏苓子), mu-pice(木必子), ten-tunce(籐桐子), u mahida u bayuling a kaput a nipaluma maduhemay a paenu nu sukuy. sakamu sa ku kanpuyaku, nipaluma-sukuy madamsay, sanekan sa akenek siadidi ku sicedam; miselep tu lebawa, mipaiyu tu duku. u sasapakapah miselep tu lebawa,mipaiyu tu malebawa maadada’, sibena’ay, miselep tu i ailucay a buces, duka nu menah, caayay katinengan a lebawa a duku, tipala, adada ku ukakukakan, masukut ku ulat mahuyahuy ku culil. (u kamu nu Hulam sa: 木鱉子,又名漏苓子、木必子、籐桐子,為葫蘆科植物木鱉子的成熟種子。中醫認為,木鱉子性溫、味苦微甘,具有消腫散結、祛毒等功效。常用來治療治癰腫、疔瘡、瘰疬、痔瘡、無名腫毒、癬瘡、風濕痺痛、筋脈拘攣。) anu sakay labu a kakanen sa, sangan’en misakimulu a mukan, kapah misabahunen, anu musangasib sa tusa tu sepat a tuki sananumen mukam. nanu hekal a sapaiyu ilangen sipasutsut han i hekal, atu misa akuti’ sipibanaw. sanekan sa akenek siadidi ku sicedam madamsay; adidi’ ku duku, kiyu laetus kayadah ku nikanan tina sapaiyu, u sibiliay atu siimelangay tu buwa’ atu adada ku tatelecan, amana pikan tina sapaiyu. (u kamu nu Hulam sa: 內服多入丸、散,煎湯,2—4分。外部使用研末調敷,磨汁塗或者煎水熏洗。其性味:「苦,微甘溫,有小毒」,故用此藥不可多服,孕婦及腎虛腰痛者忌服本方。) == heci nu sukuy (木鱉果) == heci nu sukuy, Siye-ming(學名): Momordica cochinchinensis, duma a ngangan sa sukuy, tetun-ce(籐桐子), sicekaay a kakulut(ce-ku-kuwa, 刺苦瓜), u bayulingay a kaput, kakulutay a su lutuk a mucelakay nipaluma. heci nu sukuy u mihmihkcaan mulangaw lutukay mikayakayay a kilang, u makuluday a ngisngis atu papah niza masasulangaw, malaliyas ku ciid. (u kamu nu Hulam sa: 木鱉果(學名:Momordica cochinchinensis),又名木鱉子、藤桐子、刺苦瓜,是一種葫蘆科苦瓜屬的草本植物。木鱉果為多年生草質藤本,卷鬚與葉子對生,不分枝。) == papah (葉片) == papah nu sukuy izaw ku masakimuluay caay sa u ahebalay masatiekuk a papah, hina situlu kya kapapela’ nu papah, u belih nu papah yadah ku nilangawen mucelak tu adidiay masacucu’ay a pucu’, i lalud sibalu tu takuliyaway a balu, cacay adada ku nilangawen tu balu nu sukuy, tama tu tayna caay ka lecad ku akaway, balu nu kakapetan i pabaw idaw ku matabuay nu papah, ya tanayu’ masakimulu a heci, u hekal nu heci yadah ku nilangawam dawmi’ay a cekay, anu mabunal maduhem tu sa kalasumanahay ku kulit. (u kamu nu Hulam sa: 圓形至闊卵形的葉片,通常三深裂,背面密生小乳頭狀突起;夏季開淺黃色花,花單性、雌雄異株,花柄上具有苞葉;長橢圓形果實,表面生多數軟刺,成熟時呈紅色。) === i hekalay lami’ a sukuy (野生蔬菜木鱉子) === u mahizaay langaw sananay i hekalhekalan lami’ay a sukuy, icelang ku nikaudip niza, icelang aca mulangaw ku nipalumaan, u sasulutan a demiad tanayu’ atu yadah ku kaalaan; u kakanen nida u mangaduay a papah atu heci, kapah ciyanen, sakabien aca, mangaduy sumilaw azihen, amica u sanenk niza siadidi’ ku akenek, nika asu’ kanen,sipikemkem, anu misakapah paluma idaw ku tabakiay a epue atu silacul. (u kamu nu Hulam sa: 野生蔬菜木鱉子, 生命力旺盛,萌發力強,可採集時間長且量大;其食用部位為嫩莖葉,可炒食或做湯,鮮嫩碧綠,味道微苦,口感較好,具有一定的開發潛力。) == paenu (種子) == masapipi ku paenu nida mahida u bilanga ku kaku, mahida aca nu kilang a nisanga’an ku wayway i hekal azihen, kyu u sukuy heci han. yadah ku langaw sananay i hekalhekalan, idaw aca ku nipacelak nipaluma nu tademaw; mapaluma i Cung-ku Kuwang-tung(中國廣東), Kuwang-si(廣西), Tay-wan(台灣), Yey-nan(越南), atu belaw a kanatal. (u kamu nu Hulam sa: 種子扁形有甲魚(鱉)的模樣,又像用木頭製成,所以被稱為木鱉果。多野生,也有栽培;產於中國廣東、廣西,台灣、越南以及週邊國家。) {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zume ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. apuyu'au bayu'-takalaw. |- |mauzip subal |生長區域 |sawali, satimul, sateban nu subal i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |5-9m |- |papah tanaya' |葉長 |10-20cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |5-9 bulad sibalu |- |heci |果實 |tanaya'11-15cm, sumanahay a pudac |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 |v |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 |v |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |momordica cochinchinensis (lour.) spreng |- |u sapamat a ngangan |cucurbitaceae |- |u Amilika a ngangan |cochinchina momordica seed |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sukuy |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | |v |- |Yuwatan |lukis dauluh tu las |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |'umri |v |- |Rukay |vaedre |v |- |Cou | |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p57 * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00061 木鱉 Mubie] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00249 木鱉子 Mubiezi 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院)] * 健康猴-木鱉子的功效與作用:<nowiki>https://www.jiankanghou.com/yinshi/34125.html</nowiki> * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/木鱉果</nowiki> * 香港浸會大學中醫藥學院-木鱉子:<nowiki>https://sys01.lib.hkbu.edu.hk/cmed/mmid/detail.php?pid=B00249&page=1&sort=name_cht</nowiki> [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] fs0z86w8uiytj6yq1asqbqe9zcy3d2b nipaluma-sumanahay banglay, somanahay banglay 0 9254 88131 70836 2020-01-03T20:58:50Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sumanahay banglay, somanahay banglay == 紅莖九層塔 (俗名:九層塔、聖約瑟草、甜羅勒、雜冷菜、零陵香、蔡板草、七層塔、千層塔、佩蘭、香草、魚香、薰尊、光明子、蘭香子) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(胃脹腹滿、濕疹皮炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ocimum basilicum L. |- |u sapamat a ngangan |Labiatae(唇形花科) |- |u Amilika a ngangan |Basil, Sweet Basil |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sumanahay banglay, somanahay banglay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |la ' legun |v |- |Yuwatan |madanghas siva tapha tu ispi-ansum |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kamangmangulr |v |- |Rukay |lalikange |v |- |Cou |cuun pakasa 'o 'o |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p166 [[kakuniza:nipaluma]] 8nb1v7xhypakmu3pqic8fjy25l5ql2f nipaluma-sumanahay buksu, somanahay bokso 0 9255 115370 115369 2021-06-16T11:23:35Z 海螺先生 48 /* u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika */ wikitext text/x-wiki == sumanahay buksu, somanahay bokso == 紅象草 (俗名:狼尾草) 原產非洲。生長普遍產業道路旁可見蹤跡。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(降膽固醇、預防心血管疾病) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Pennisetum purpureum Schumach |- |u sapamat a ngangan |Poaceae(禾本科) |- |u Amilika a ngangan |Napiergrass, Elephantgrass |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sumanahay buksu, somanahay bokso |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |padan danghas |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |ravun |v |- |Rukay |thalra |v |- |Cou |capuku masinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy-  sapayu' a nipaluma nu Yuan-cu-min 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p168 [[kakuniza:nipaluma]] h5cd62ruhs7cixqpnd2tufa3hwrx6xi nipaluma-sumanahay halana, somanahay halana 0 9256 88133 70855 2020-01-03T20:59:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sumanahay halana, somanahay halana == 紅莧菜 (俗名:法國莧、紅地毯草)原產於巴西,性喜高溫。namakay niyan i Pasi, maydih tu caledesay. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(止痢、通利兩便、青盲翳障、白濁血尿、牙痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Alternanthera bettzickiana (Regel) Nicholson |- |u sapamat a ngangan |Amaranthaceae(莧科) |- |u Amilika a ngangan |Gynura's deux couleurs |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sumanahay halana, somanahay halana |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ismud danghas |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |ri' enum |v |- |Rukay | | |- |Cou |cuun kamasinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p167 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:mauzipay]] hkz48dsg8yrki9scpr8jy9ae1zye2ja nipaluma-sumanahay kayabes, somanahay kayabes 0 9257 88134 70871 2020-01-03T21:00:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sumanahay kayabes, somanahay kayabes == [[tangan:Psidium_guajava_flower_26032014_01.jpg|thumb|Psidium guajava flower 26032014 01]] 紅心芭樂 (俗名:番石榴、番稔、那拔、拔仔、芭樂、番桃、雞屎果) === kagak kakuniza(科學分類) === [[tangan:Goiaba_vermelha.jpg|thumb|Goiaba vermelha]] subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):真雙子葉植物 Eudicots upiz(綱): mata(目):桃金孃目 Myrtales sapamat(科):桃金孃科 Myrtaceae mikitinay(屬):番石榴屬 Psidium hicahicaay(種):番石榴 P. guajava === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |10-20m |- |papah tanaya' |葉長 |8-18cm |- |papah ahebal |葉寬 |5-8cm |- |papah mapela' |葉瓣 |1.5-2cm |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |3-15cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾、瘡久不收口、驅蟲、制欲) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Psidium guajava L. |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan |Guava |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sumanahay kayabes, somanahay kayabes |v |- |Pangcha |kiy bs |v |- |Tayan | | |- |Paywan |vana |v |- |Yuwatan |madanghas tu lapat |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |kulriyaves |v |- |Rukay |navate |v |- |Cou |navatu masinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''番石榴'''(學名:''Psidium guajava''),因臺語稱為'''林菝仔'''、'''菝仔''',因此在臺灣又俗寫為'''芭樂''',為熱帶、亞熱帶水果,原產美洲,現中國華南地區及四川盆地均有栽培。 '''''Psidium guajava''''', the '''common guava''', '''yellow guava''', or '''lemon guava''' (known as ''goiaba'' in Portuguese and ''guayaba'' in Spanish) is an evergreen shrub or small tree native to the Caribbean, Central America and South America. It is easily pollinated by insects; in culture, mainly by the common honey bee, ''Apis mellifera''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p161 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D01024 番石榴 Fanshiliu] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=22253&lang=cht&searchword=code=P00462 黃豆黃苷 Glycitin] 中草藥化學圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://gisd.biodiv.tw/details.php?id=211 Psidium guajava 全球入侵種資料庫(GISD)-番石榴] <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=456008020</nowiki> 番石榴 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第五卷 1.蕃石榴 p246 民840915初版 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(5) 122番石榴 p143 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊 1524番石榴 p762 國立編譯館主編 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/species/twtrees/book4/68.htm</nowiki> 番石榴 番石榴栽培管理 --文/圖 謝鴻業 黃和炎 鄭安秀 中國植物誌 第 53(1) 卷 123 頁 PDF 番石榴 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 番石榴 92年10月338頁  [[kakuniza:nipaluma]] i1n32hlc9atwc2rgh330lhgpyc1yw31 nipaluma-sumanahay tana, somanahay tana 0 9258 88135 70885 2020-01-03T21:01:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sumanahay tana, somanahay tana == [[tangan:食茱萸.jpg|thumb|食茱萸]] 紅刺蔥 (俗名:食茱萸、鳥不踏、越椒、刺江某、大葉刺楤、刺楤、紅刺楤、毛越椒、茱萸、辣子) === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域):真核域 Eukaryota salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(目):無患子目(Sapindales) sapamat(科):芸香科(Rutaceae) mikitinay(屬):花椒屬(Zanthoxylum) hicahicaay(種):食茱萸(Z. ailanthoides) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |0-1600m |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |maka 15m |- |papah tanaya' |葉長 |3-8cm |- |papah ahebal |葉寬 |4-5cm |- |papah mapela' |葉瓣 |7-25 api |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |sibalu a bulad |花期 |8-9 a bulad |- |paenu |種子 | |- |siheci a bulad |果期 |10-12 a bulad |- |heci |果實 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(心腹冷痛、帶下、齒痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Zanthoxylum ailanthoides sieb.& zucc. |- |u sapamat a ngangan |Rutaceae(芸香科) |- |u Amilika a ngangan |Alianthus Prickly Ash |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sumanahay tana, somanahay tana |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |dana |v |- |Yuwatan |madanghas tu tana |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |tana' |v |- |Rukay |dana |v |- |Cou |tana'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |katana |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 食茱萸為芸香科落葉喬木,具有特殊香味。食茱萸的嫩枝密布銳利的尖刺,老幹也長滿了瘤狀尖刺,連鳥兒也不敢在上面棲息,因此有「鳥不踏」之稱。葉片為羽狀複葉互生,長30-80厘米,小葉片為披針形,長6-12厘米,邊緣有鋸齒,小葉密布透明油腺,有芳香味,幼葉常呈紅色,故名紅刺楤。很多鳳蝶幼蟲也喜愛吃食茱萸的葉子,為誘蝶植物。食茱萸春季開花,圓錐花序,花小,黃白色。食茱萸是重要的蜜源植物,開花時常吸引許多蝴蝶、蜂類、甲蟲等昆蟲來前來吸食花蜜,形成「蝴蝶樹」的奇特景觀。果實於秋季成熟,為蓇葖果,球形,直徑0.5-0.6厘米。 '''''Zanthoxylum ailanthoides''''', also called '''ailanthus-like prickly ash''', (Chinese: 椿叶花椒; pinyin: ''chun ye hua jiao'', lit. "Ailanthus-leaved pepper", Chinese: 越椒; pinyin: ''yue-jiao''; Wade–Giles: ''yüeh-chiao'', lit. "Yue pepper", 食茱萸 ''shi zhu yu'', lit. "edible shān zhū yú"; Japanese: カラスザンショウ, からすのさんしょう ''karasu-zanshō, karasu-no-sanshō'', lit. "crow prickly ash") is an Asiatic plant of the prickly-ash genus ''Zanthoxylum'', natively occurring in forest-covered parts of southeastern China, Taiwan, Southeast Asia, and Japan from Honshu southward. The piquant fruit serves as a local "substitute for the ordinary red-pepper" in China. In Taiwan, the young leaves are used in cuisines. Though some refer to the species as "Japanese prickly-ash", that name is confusing since it is sometimes applied to the ''sanshō''which is ''Z. piperitum''. ''Z. ailanthoides'' is not normally exploited for human consumption in Japan, unless you count the prehistoric people from the Jōmon period. It is foraged in the wild by the Japanese macaque. A regional nickname is ''tara'', and in fact, its young shoots are often mistaken for the true ''tara'' (''Aralia elata'') by gatherers of wild plants. The Latin name ''ailanthoides'' of the species comes from its leaves resembling those of the Ailanthus. Like other genera of plants in the rue family, it serves as the host food plant for the larvae of several Asian swallowtail butterflyspecies, such as ''Papilio bianor'', ''Papilio helenus'', ''Papilio protenor'', and ''Papilio xuthus''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p164 《台灣蔬果實用百科第一輯》,薛聰賢 著,薛聰賢出版社,2001年,ISDN:957-97452-1-8 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=417020010</nowiki> 食茱萸 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第六卷 5.食茱萸 p81 民87年7月30日初版 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(5)-108食茱萸 p122 台北南天書局 鄭武燦 編著 台灣植物圖鑑 上冊 1735食茱萸 p868 國立編譯館主編 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/../book4/198.htm</nowiki> 茱萸 <nowiki>http://www.moxa.org.tw/../summer_ingredient18.pdf</nowiki> 食茱萸 中國植物志 第43(2)卷 035頁 PDF 椿葉花椒 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 食茱萸 92年10月278頁 [[kakuniza:nipaluma]] tpvbfhzdv8agrax1dnyowl6d2a8i9m6 nipaluma-sumanahay tubah, somanahay tobah 0 9259 88136 70893 2020-01-03T21:01:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sumanahay tubah, somanahay tobah == 紅地瓜 (俗名:紅薯、紅番薯、甘薯、田薯、白薯、地瓜、山芋、紅苕、玉秋藷、番薯、金薯、甜薯、豬菜) 原產於熱帶美洲,在17世紀由福建傳入台灣。現今世世界各地主要糧食之一。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 |v |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(益氣生津、補中和血、寬腸胃) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ipomoea batatas (L.) Lam. |- |u sapamat a ngangan |Convolvulaceae(旋花科) |- |u Amilika a ngangan |Sweet Patato |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |sumanahay tubah, somanahay tobah |v |- |Pangcha |la h ga gai a bug a | |- |Tayan | | |- |Paywan |u'ladi |v |- |Yuwatan |madanghas tu utan |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |angsima |v |- |Rukay |dawdaw |v |- |Cou |tammi masinang |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |mabarangbang a wakay |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p163 [[kakuniza:nipaluma]] q09sz5rc9zm6uuszuwgbaj4qm5lvu7b nipaluma-sutac 0 9260 88137 70907 2020-01-03T21:02:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sutac == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: musuhis tu ismud Rukay: takudredremelre Cou: cuun vu'ung Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: amyot == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大返魂草 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Rukay, Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p23 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] l0bspf2412i82qg3aijmieljdg8h1jo nipaluma-suyciyu,soyciyo 0 9261 88138 70914 2020-01-03T21:03:44Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == suyciyu,soyciyo == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p66 [[kakuniza:nipaluma]] hq716oi19wbuo1vnrirrkgu8eji0hp7 nipaluma-swantin 0 9262 88139 70963 2020-01-03T21:05:06Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == swantin == 酸藤 (俗名:鹽酸仔藤、白椿根、白漿藤、石酸藤、紅背酸藤、黑風藤、斑鴣藤、斑鳩藤、十八症、風藤、酸藤木、三酸藤、螞蝗藤、牛捲藤、乳藤、酸葉藤、麻骨風、頭林心、厚皮藤、酸葉膠藤、緬榕、橡皮樹) 酸藤是一種郊野常見的植物,性喜陽光,故多攀爬其他木本植物樹冠之上,甚至將其覆蓋。五六月開花季節,但見滿山紅光,就是她的傑作。 口渴時不妨摘片葉子試試酸溜溜的感覺。花很小,走在登山的小徑,若發現地上有一些粉紅色的小花,仰頭一看,必有酸藤的蹤影。幸運的話還可以看到她那細長的蒴果,以及蒴果爆開後,尾巴帶著羽毛隨風垂降的種子。 swantin u kaazihay a nipaluma i hekal, maydih tu cilal. mikalic i zuma a kilang, tayza katukuh ipabaw nu kilang. sibalu i 5-6 bulad. anu maazih ku sumanahay a balu i buyu', kay unu balu nu swantin. anu masuaw kisu, taneng kisu mitanam kya papah, cilemin. adidi' ku balu. muculil i zazan nu buyu'sa, anu maazih sumanahay a balu, izaw tu ku swantin ipabaw. anu masepi kisu, taneng kisu maazih kulemi tanaya' a heci. mapela' ku heci sa, mabahel tu ku sibanuhay a sapaluma, katukuh i lala'. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |200-900m |- |mauzip subal |生長區域 |buyubyuan, i tepal nu cilis, malalemetay a lala'. China, India, Malaysiya |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |maka 10m |- |papah tanaya' |葉長 |3-5cm |- |papah ahebal |葉寬 |2cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 5-6 a bulad |- |heci |果實 |tanaya' 10-15cm, dahal 0.3-0.5cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(酸cilemin) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 |v |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(牙齦炎、慢性腎炎、食滯脹滿) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Ecdysanthera rosea Hook. & Arn. |- |u sapamat a ngangan |Apocynaceae(夾竹桃科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |Sour Creeper |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |swantin |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |mahaizu tu valu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |languakece |v |- |Cou |cipun mapa' ici |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p257 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=514009010</nowiki>  酸藤 應紹舜 台灣高等植物彩色圖誌 第六卷 1.酸藤 p350 民870730 鄭武燦 台灣植物圖鑑 上冊1824酸藤 p912 國立編譯館主編 <nowiki>http://subject.forest.gov.tw/species/twtrees/book5/61.htm</nowiki> 酸藤 中國植物誌 第 63 卷 234 頁  PDF 酸葉膠藤 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 酸藤 92年10月373頁 [[kakuniza:nipaluma]] 0gxf5btu12cs17bi3nu89iayemk5ifq nipaluma-syakucaw, syakocaw 0 9263 88140 70970 2020-01-03T21:05:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == syakucaw, syakocaw == 夏枯草 (俗名:棒槌草、鐵色草、鐵包草、大頭花、夏枯頭、夏枯草、四牛鬥草、血見愁、筋骨草、六月乾、枯草穗) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(淋巴結結核、甲狀腺腫、急性乳腺炎、腮腺炎) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Prunella vulgaris L. |- |u sapamat a ngangan |Lamiaceae(唇形花科) |- |u Amilika a ngangan |Common Selfheal |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |syakucaw, syakocaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |talabal mataz tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun marisumuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p179 [[kakuniza:nipaluma]] plludhhfk85qxgzvqwe4fgenpmfgqt1 nipaluma-syalin 0 9264 88141 70984 2020-01-03T21:06:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == syalin == [http://blog.xuite.net/wmwm5600/blog/131248542-%E8%97%A5%E7%94%A8%E6%A4%8D%E7%89%A9%E7%B0%A1%E4%BB%8B%EF%B9%9D%E5%85%AD%E5%8D%81%E5%85%AD.%EF%B9%9E%E5%9B%9B%E8%91%89%E8%93%AE 四葉蓮] === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |300-2000m |- |mauzip subal |生長區域 |hamin nu Taywan Subal izawtu, i lidung saca saepiay a kakitizaan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 |tatayna imelang |(緩)婦女病 |v |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 |pauzip tu izang |(增)活血 |v |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 |adada ku ngipen |(緩)牙痛 |v |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 |v |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |chloranthus oldhami solms. |- |u sapamat a ngangan |chloranthaceae |- |u Amilika a ngangan |chloranthus oldhami solms. |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |syalin |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |pat lisav tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |lralukur |v |- |Rukay |lalukuru |v |- |Cou |cuun uspatu ranuung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |apat so vongo |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''四葉蓮,也稱為台灣及己'''(學名:'''''Chloranthus oldhami''''')為金粟蘭科及己屬下的一個種。其他別名:四葉金.四季春.東南金粟蘭。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p84 台灣及己 Chloranthus oldhami Solms., 1869. 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] [http://blog.xuite.net/wmwm5600/blog/131248542-%E8%97%A5%E7%94%A8%E6%A4%8D%E7%89%A9%E7%B0%A1%E4%BB%8B%EF%B9%9D%E5%85%AD%E5%8D%81%E5%85%AD.%EF%B9%9E%E5%9B%9B%E8%91%89%E8%93%AE 四葉蓮] 中國中藥資源誌要.原色台灣藥用植物圖鑑(4)(南天) [[kakuniza:nipaluma]] 1aimklsd05zfbm3kqnn5fzypkm4ze7m nipaluma-tabakiay apalu, tabakiay apalo 0 9265 88142 70997 2020-01-03T21:06:21Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki tabakiay apalu, tabakiay apalo 波羅蜜 [[tangan:Jackfruit_hanging.JPG|thumb|Jackfruit hanging]] (俗名:天波羅、婆那娑、波羅密樹、婆羅蜜、樹波羅、木波羅、天羅、包密、優珠曇、將軍木、囊加結、優珠縣、牛肚子果) u satabakiay a heci i kanatal. maka 10-20m talakaw. baeket ku heci maka 5-20kg. === kagak kakuniza(科學分類) === subal(域): salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):被子植物門 Magnoliophyta upiz(綱): mata(目):薔薇目 Rosales sapamat(科):桑科 Moraceae mikitinay(屬):桂木屬 Artocarpus hicahicaay(種):波羅蜜 A. heterophyllus === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |u angangan a kakitizaan i Intu |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |10-20cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |5-10kg, sabaeketay a heci maka 59kg |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸、平) |v |} === malaheci tu imelang === [[tangan:Jackfruit_Bangladesh_(3).JPG|thumb|Jackfruit Bangladesh (3)]] {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 |v |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(醒酒益氣、解煩、痢疾、瘍瘡) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Artocarpus heterophyllus Lam. |- |u sapamat a ngangan |Moraceae(桑科) |- |u Amilika a ngangan |Jack Fruit |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tabakiay apalu, tabakiay apalo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |polomi |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |paramits |v |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |cipoo no maataw |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''波羅蜜'''(學名:''Artocarpus heterophyllus''),亦稱'''菠蘿蜜''',在廣州、香港、澳門及其他粵語地區,波羅蜜一般被稱為'''大樹菠蘿''',在廣西等地稱為'''木波羅''',滇西地區稱'''牛肚子果''',是桑科波羅蜜屬常綠喬木。 The jackfruit (Artocarpus heterophyllus), also known as jack tree, fenne, jakfruit, or sometimes simply jack or jak, is a species of tree in the fig, mulberry, and breadfruit family (Moraceae) native to South India. The jackfruit tree is well suited to tropical lowlands, and its fruit is the largest tree-borne fruit, reaching as much as 35 kg (80 lb) in weight, 90 cm (35 in) in length, and 50 cm (20 in) in diameter.A mature jackfruit tree can produce about 100 to 200 fruits in a year. The jackfruit is a multiple fruit, composed of hundreds to thousands of individual flowers, and it is the fleshy petals that are eaten. The jackfruit tree is a widely cultivated and popular food item throughout the tropical regions of the world. Jackfruit is the national fruit of Bangladesh. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p133 《台灣蔬果實用百科第三輯》,薛聰賢 著,薛聰賢出版社,2003年 波羅蜜 Boluomi 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [[kakuniza:nipaluma]] crgnhi95uy6lnxk9t5xlsxekun8n2fh nipaluma-tabaku, tabuko 0 9266 88143 71004 2020-01-03T21:06:57Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tabaku, tabako == 菸草 (俗名:菸葉、煙葉、姻草、相思草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Nicotiana tabacum L. |- |u sapamat a ngangan |Solanaceae(茄科) |- |u Amilika a ngangan |Tabacco |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tabaku, tabako |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |da 'maku |v |- |Yuwatan |tamaku ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |tamaku |v |- |Rukay |tamaku |v |- |Cou |ranng ara 'uvu 'uvua |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |Tabako |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p232 [[kakuniza:nipaluma]] jacal21llqapn7oeqbs7xo34xs7qcu6 nipaluma-tabayal 0 9267 125682 125681 2021-10-26T06:06:25Z 龍眼村長 1604 /* nu patahay atu nu tumunaway sapiaadih a nipaluma (庭園造景或室內植物) */ wikitext text/x-wiki == tabayal == 姑婆芋(俗名:野芋、觀音蓮、山芋、海芋、天荷) (kamu nu Hulam:姑婆芋(學名:Alocasia odora),屬於天南星科姑婆芋屬,分布於日本、臺灣、中南半島、阿薩姆邦、孟加拉國、婆羅洲。 姑婆芋在越南北部可入藥以治療感冒,名稱「雷」(Ray) Tabayal, siey-ming (學名, mitesekay a pangangang): Alocasia odorau, mikitinnay i Tien-nang-sing a kaput nu tabayal a su (tang-nang-sing-ke-ku-pu-yi-su, 天南星科姑婆芋屬), u kalakalakan i Dipun (日本), Taywan(臺灣), i teban timulan nu Malayusaay a subal (Cung-nan-pangtaw, 中南半島), A-sa-mu-pang (阿薩姆邦), Mung-ciya-la-ku(孟加拉國), Pu-lu-cu (婆羅洲); tabayal sa, i nuamisan nu Yey-nang (越南) sapisanga’en nuheni tu sapaiyu nu masulali sa, pangangan han Liy . == duku (毒性) == nipaluma-adidiay tabayal i labu nu si-paw( 細胞) niza, idaw ku masadinumay mahida melimelitay a dinum( Cawsuan-kay-cingti(草酸鈣晶體), hu-seng-ce (後生質), niliwanan nu si-paw (細胞) a tuud. i Dipun husen lawtung seng(日本厚生勞動省) mihapiy pakatineng amana palemang mukan sa, ya u hekal nida milecad tu kakanen a tali, tinaku: cieng-niyeng-yu (千年芋), Ta-ey-yi (大野芋), yi-tu (芋頭), nika i Dipun, Taywan atu Tung-Ya (東亞) a kanatal, idaw ku mapatelac ku nikanan madukuay a  kawaw. (kamu nu Hulam:姑婆芋植物細胞中含有針狀針晶(草酸鈣晶體,後生質),細胞代謝作用之產物)。日本厚生勞動省發布公告切勿誤食,因為它外觀類似於可食用的千年芋、大野芋或芋頭,但在日本、臺灣等東亞國家或地區,還是曾發生數起誤食而中毒的案例,) === anu mukan tu tabal (誤食姑婆芋) === anu caay pisunanit alaw makaen tu sidukuay a langaw nu tabal sa, wuya maciwdukay a wayway a tanungangay sa nayi tu kuwatan musakamu, adada’sipienuc’, atu adada’ ku bili’ a imilang, zayhan masasengiay ku tali tu tabayal, anu maydih kisu mukan tu tali, alaw u  tabayal ku kanen, sicacanan tu adada’ tu, mahiniay maciwdukay a kawaw, hina katengilan i cucuwa i Sing-bung. (kamu nu Hulam:有些患者還會伴隨著流口水、口齒不清、吞嚥困難及腹痛等症狀),特別是和「芋頭」相似的「姑婆芋」,時有所聞誤食姑婆芋的新聞事件不絕於耳。) == nu patahay atu nu tumunaway sapiaadih a nipaluma (庭園造景或室內植物) == u tabayal sa, laecus mukan, nika u talakaw nida makaala tusa a lasubu Kung-hun(公分) ku katalakaw niza, ina tabayal talakaw tanektek, bangcal ku langdaw a kulit nu papah, atu madayum mulangaw itidan i suemetay duuduu’day a kakitizaan, sisa kapah sapiaadihan, sapisahicahicaan i putah,atu sakay i lalabu nu tumunaw kina nipaluma-adidiay tabayal. (kamu nu Hulam:姑婆芋雖不可食用,但高度可達兩米以上,高大翠綠、耐陰且容易種植,可作庭園造景或室內植物。) == cica’ nu tabayal (姑婆芋的汁液) == nika simahizaay maudipay aheciday a tuud (seng-u-cian, 生物鹼) hananay a cica’ ku tabayal, anu matebing isu ku tabayal, calenget ku matebingan, imahini sa, anu mialad tu yi-suwang (蟻酸) nu Yaw-zeng-ku(咬人狗) atu (Yaw-zeng-maw, 咬人貓), palamlamen, miselep tu  calenget sa. (kamu nu Hulam:不過因為姑婆芋的汁液含有生物鹼,因此可用於與咬人狗和咬人貓的蟻酸進行酸鹼中和。) == hicaen pasasiked ku tabayal atu tali (如何區分「姑婆芋」與「芋頭」) == u balngbangan kapahay a demiad, u tanengay maladay tu lalabu nu luma’ tahekal midang, tayda i umaumahan milami’, nika u i hekalay a lami’  akay idaw ku duku i langaw, a maciwduk tu. azihen ku nika  ciwdukan caay kalalecad, izaw ku ahemaway, izaw ku micidekay a wayway anu maciwduk, adada’ ku takulaw, hanalhal bulesen ku laway mahicaay kiya. (kamu nu Hulam:秋高氣爽的好天氣,適合全家出遊去郊外踏青,野外採摘的野菜,不少人會帶回家處理並食用,然而野外植物可能含有天然毒素,若不慎誤食會引起不同程度的中毒症狀(喉嚨痛、口腔麻木等症狀,。) u tabayal atu tali u Tien-nang-sing-ke(天南星科)a kaput a nipaluma ku heni tatusa, malecad aca kuheni makay i angangan nu lamit patelek sa mulangaw tu tabakiay sumilaway a papah, atu makay sasa nu lalalala’an mulangaw tu tabakiay masaatiladay a lamit, anu caay ka sametek a miadih, utiih mulacal tuhenian, katinengan izaw amin kiya papah atu  isasaay a lamit . (kamu nu Hulam:其實姑婆芋和芋頭都屬天南星科(Araceae)的植物,皆由根部直立生出大而綠的葉片,且具有地下膨大的塊莖,依據其外觀難以區分,但其葉及地下根存在著。) === siteked nu wayway nu tabayal (姑婆芋的特徵) === nu tabayal a wayway micidekay u Ki-ce(革質) a papah, u tela’ nu nanum caay pisiket i papah caay pikabit mala budawan. (kamu nu Hulam:姑婆芋特徵: 包含葉片是革質的,水滴無法在葉片上形成水珠凝結。) ya papah mahida u tieku ku udip nu papah, mahida aca u pahecek nu paya, u teban nida mahida u balucu’tu masadicem, ya sasa nu angangan ya lamit adidi’ tanayu’, mihida u takulahay ku kulit, u angangan batac a papah siduku amin, anu hidahan musalami caay kaselep ku duku . (kamu nu Hulam:基部呈心狀箭形,其地下根細長,且偏黃色,根、莖、葉皆有毒性,一般的烹煮很難降低它的毒性。) === siteked nu wayway nu tali (芋頭特徵) === siteked nu wayway nu tali: pasupapah u Zung-ce(絨質), u lesing mitalinged i papah mikabit ku lesing mahida u telatela’ budawan, azihen ku hekalay nu papah a wayway mahida u Tung-sing(盾形) mahizaay dikecan hananay nu tailing, ya ukak nu papah caay kasametek, u sasaay nulamit idaw ku adidiay mahida u kiyu’ ay ku kulit, wuya lamit, angangan, papah siduku amin, nika anu paynien i nisalami’ cacaken malawpes ku duku sa. (kamu nu Hulam:芋頭特徵:包含葉片是絨質的,水滴可在葉片上形成水珠凝結,葉子為全緣、盾形、葉脈不明顯,地下根具有紫色斑點,根、莖、葉皆有毒性,透過烹煮可去除毒性。) == makay lalayan a kakanen (大自然的糧食) == tabayal, u kamu nu Pay-wan-cu(排灣族) sa: makay lalayan a kakanen (kamu nu Hulam:姑婆芋,排灣族人通稱是:「大自然的糧食」。) i Pay-wan-cu(排灣族) sa, kanahatu cacay kaw kakanen ku tabayal ,  nika madayum maala ku tabayal, u Pay-wan-cu(排灣族) a binacadan i buyu’ sipisanga’  han tu dabek a zayliw, salalimekan tu udad, caay tu kasienaw ku uzip yu maudad. (kamu nu Hulam:對排灣族來說,姑婆芋雖然不能食用,是排灣族人山區躲雨最方便取得撘架造臨時屋的材料,可以避免自己在山區裡受寒。) azihen ku hekalay nu tabayal, mileca tu ya malukakananay nu Pay-wan-cu (排灣族) a cieng-niyeng-yu (千年芋), sisa anu patelac ku nipiala, milaecusay aca tu kakalukan nu malukay, sisa anu taydaay i buyu’buyu’an a binawlan pisinanu’t i. (kamu nu Hulam:但是因為姑婆芋的長相,非常類似俗稱千年芋這種排灣族種植的食物,如果採錯了,反而破壞了族人的農作物,上山的民眾都必須要注意。) ina qainguay (排灣族語) tabayal u cacelakan nida sa suemetay a kakitidaan, anu i mahizaay bukebukelalan madayumay mapacilal a kakitizaan, caay kaadih itiza, kanahatu izaw a maazih i bukelalan, nika caay ka kapah ku langaw nu tabayal, tu ya hekalay nida azihan mahida u cieng-niyeng-yu (千年芋) a wayway. (kamu nu Hulam:這qainguay(姑婆芋)生長在陰涼的地方,在河床地這種容易日晒的環境,看不到它的蹤跡,即便在河床生長,也長的不茂盛(姑婆芋)外觀看起來就像baljal(千年芋)的樣子。) nika pakaynien i papah nu kasasizuma katinengan tu caay kalecad, caay ka mulangaw tu angang ku lamit nu tabayal, caay kalecad tu nu tali. (kamu nu Hulam:但是可以從葉子看出不一樣,還有姑婆芋的根不會生株,跟吃的芋頭不一樣。) === satabakiay a epuc (姑婆芋的另外一個功能) === pakaynien i Yuancumin ina Tabayal hananay u satabakiay a epuc sa ,  itini i sapisanga’ tu dabek, yu tayza i buyu’, zuma sa anu makalad nu Yaw-zeng-ku(咬人狗), sipakapah tu nikalataan nu Yaw-zeng-ku(咬人狗) a nikautiih nu udip. (kamu nu Hulam:對原住民來說姑婆芋最大功能,就是用來搭建山中的臨時屋,以及治療咬人狗帶來的不適。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |tusa a lasubu Kung-hun(公分) |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Alocasia odora(Lodd.) Spach |- |u sapamat a ngangan |Araceae(天南星科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |Yam |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tabayal | |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |bai-ial tu tai | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |coon | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |rawen | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p130 * 維基百科:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/姑婆芋_(植物)</nowiki> * 彰化縣衛生局-如何區分「姑婆芋」與「芋頭」:<nowiki>https://www.chshb.gov.tw/node/190931351</nowiki> * 原住民電視台-大自然的糧食姑婆芋 族人搭臨時屋材料:<nowiki>http://titv.ipcf.org.tw/news-19266</nowiki> *nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. * [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] clkialxzq3u38r8kp6igkhfcs163zbf nipaluma-tacin 0 9268 88145 71022 2020-01-03T21:11:47Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==tacin == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u [[cudad]] a ngangan: u sapamat a ngangan: u [[United states|Amilika]] a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: masanglav tu lisavdaing Rukay: x Cou: cuun takarura Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大青 taching === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p24 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 1jtwdbiqscdx9zael9jifo6d2o208bj nipaluma-tacyacaw 0 9269 88146 71038 2020-01-03T21:12:20Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tacyacaw == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: Tayan: Sejek: Paywan: Taluku: Yuwatan: katsia batu tu ismud ikit Rukay: Cou: Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: Saw: Tau:  == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大甲草 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p21 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 5nmyq8og13ufdko9qhjwf2ua813sy5r nipaluma-takuliway balu a pulecek, takoliway balo a polecek 0 9270 88147 71049 2020-01-03T21:14:38Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == takuliway balu a pulecek, takoliway balo a polecek == 黃花酢漿草 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Oxalis corniculata L. |- |u sapamat a ngangan |Oxalidaceae酢漿草科 |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |takuliway balu a pulecek, takoliway balo a polecek |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |madiav puah tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cn katupuku |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p236 [[kakuniza:nipaluma]] s4sczt97c4hrv54sxe7lp3pa70o9ub0 nipaluma-takuliway kiyu, takoliway kiyo 0 9271 88148 71056 2020-01-03T21:15:18Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == takuliway kiyu, takoliway kiyo == 黃水茄 (俗名:凝固茄、黃刺茄、野茄、洋苦茄、黃果珊瑚、狗茄子、野茄、黃天茄、衫紐果、丁茄、牛茄子、顛茄樹) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(牙痛、肝硬化) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Solanum undulatum Lam. |- |u sapamat a ngangan |Solanaceae(茄科) |- |u Amilika a ngangan |Solani herba cum fructus |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |takuliway kiyu, takoliway kiyo |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |masuduli tu lasdiav |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |karulranglrang |v |- |Rukay |ratheathe |v |- |Cou |kuruca |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |vosa no korang |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p235 [[kakuniza:nipaluma]] qw491jmpfpm062cm7gu89iaxtbn13fl nipaluma-taludu, talodo 0 9272 88149 71067 2020-01-03T21:15:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki taludu, talodo 佛手柑 (俗名:佛手、花柑、香圓、香緣佛手、佛手香柑、五指香櫞、五指柑) == nilacul == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 |v |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(噎嗝) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Citrus medica var. sarcodactylis Hort. |- |u sapamat a ngangan |Rutaceae(芸香科) |- |u Amilika a ngangan |Bergamot; Fingered Citron; Buddha's Hand Citron |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |taludu, talodo |v |- |[[Pangcah|Pangcha]] | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |akia ima tu izuk |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vuu'u ramucu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |aralap |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yincumincu weiyuanhuy- Yincumincu sapayuay a nipaluma 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p114 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kakaenan]] 7rn53wmifm1akhlrv57tp3yg3ukqyep nipaluma-tampuku, tampoko 0 9273 88150 71089 2020-01-03T21:19:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tampuku, tampoko == 落地生根 (俗名:倒吊蓮、土三七、葉生根、葉爆牙、天燈籠、槍刀草、厚面皮、複葉落地生根、著生藥、傷藥、打不死、生刀藥、生刀草、腳母草、青刀草、曬不死、古仔燈、新娘燈、大疔黃、大還魂、燈籠花、燈籠草、辣慶草、番鬼牡丹) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |2000m |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |30-100cm |- |papah tanaya' |葉長 |3-20cm |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 6-11 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 7-12 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(酸) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(丹毒、刀傷) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Bryophyllum pinnatum(Lam.) Kurz |- |u sapamat a ngangan |Crassulaceae(景天科) |- |u Amilika a ngangan |Air plant, life plant, floppers |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tampuku, tampoko |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |a 'lan nav |v |- |Yuwatan |muhalhal kalamis |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |pupukan |v |- |Rukay | | |- |Cou |ranung taramisi |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 學名:''Kalanchoe spathulata'' 是景天科伽藍菜屬的植物。分布在台灣島、亞洲熱帶亞熱帶以及中國大陸的西藏、雲南、福建、廣東等地,生長於海拔2,000米的地區,目前尚未由人工引種栽培。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p244 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=404009090</nowiki>  倒吊蓮 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(2) 80箆葉燈籠草 p88 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 下冊 2277倒吊蓮 p1139 國立編譯館主編 中國植物誌 第 34(1) 卷 038 頁 PDF 匙葉伽藍菜 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會編 蓖葉燈籠草 92年10月223頁 [[kakuniza:nipaluma]] rpa5oglpsor01bvi0llfbd4krmqmdup nipaluma-tana 0 9274 88151 71098 2020-01-03T21:19:27Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tana == 香椿 (俗名:椿、椿樹、紅椿、白椿、大眼桐、春陽樹、椿甜樹、椿芽) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(痢疾、小便淋痛、血崩、帶下、痔瘡、小兒疳痢) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cedrela sinensis Juss. |- |u sapamat a ngangan |Meliaceae(楝科) |- |u Amilika a ngangan |Chinese Toona, Chinese Cedar, Chinese Mahogany |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tana |v |- |Pangcha |da na |v |- |Tayan | | |- |Paywan |dana |v |- |Yuwatan |ma-ansum tu tana |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |banguru |v |- |Cou |vai tana'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Hulam talakaway nipaluma kalunasulitan a suku. Hulam kagak adidiay a mauzipay migankiway 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p176 Yincumincu weiyuanhoy- Yincumincu sapayu'ay a nipaluma [[kakuniza:nipaluma]] 8s9fi4b3ni7wdfd9hvv890xn0jjzcsh nipaluma-tangsuy, tangsoy 0 9275 88152 71112 2020-01-03T21:19:43Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tangsuy, tangsoy == 蒲葵 (俗名:扇葉蒲葵、散葉蒲葵、進球蒲葵、求蒲葵、鐵力木、扇椰子、葵扇子、蓬扇樹、木葵、箑) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(哮喘、崩漏、帶下、難產、盜汗 白血病、慢性肝炎...等) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Livistona chinensis(Mart.) Becc. var. subglobosa |- |u sapamat a ngangan |Palmae(棕櫚科) |- |u Amilika a ngangan |Fan Palm |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tangsuy, tangsoy |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |asikdai-ngaz |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |taruvuku kaaru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p254 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kilang]] 0auiufnfmmpl1mih19r36ftxphmxch0 nipaluma-tanhwa 0 9276 88153 71126 2020-01-03T21:19:58Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tanhaw == 曇花 (俗名:月下美人、瓊花、葉下蓮、金鉤蓮、鳳花) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(高血壓、咽喉痛、崩漏、疥癤) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Epiphyllum oxypetalum(DC.) Haw |- |u sapamat a ngangan |Cactaceae(仙人掌科) |- |u Amilika a ngangan |the Epiphyllum, night-blooming Cereus |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tanhaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |muiav tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung ngucu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |katolaw |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu sapayu'ay a nipaluma2009-p269 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:balu]] 5clmkhny617p0b92pmdo5kx9kmjo1zq nipaluma-tatabakun,tatabakon 0 9277 88154 71142 2020-01-03T21:20:14Z Corainn 30 /* saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tatabakun, tatabakon == === u siwkay nu nipaluma === hali cilal, u lalangawan i caledesay a Yaco, i Amilikaco, i Auco. i Taywan a subal sa, i cakatakalaway a takalaw nu bayu'. takalaw1.5m. papah tanaya' 12-22cm, papah ahebal 4-14cm. papah a kulit sa , ipabaw u landaway, izikuz sa abuabuan. === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 |v |- |aledah |辣 | |- |atekak |苦 |v |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 |v |- |cuedet |冷 | |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |taluktuk |發炎 | |- |mapudasay |皮膚病 | |- |adada' |痛 |v |- |mabanic |腹瀉 |v |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 | |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 |v |- |walak |中毒 | |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 |v |- |kaliwates  |小疔 |v |- |malebawa |跌打腫傷 |v |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 |v |- |butus |水腫 |v |- |bulad adada' |經痛 | |- |cadi'ci |心痛 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |solanum erianthum d. don |- |u sapamat a ngangan |solanaceae |- |u Amilika a ngangan |mountain tobacco, wild tobacco, mullein nightshade |} == u zuma a cidekay a kamu == {| class="wikitable" |Sakizaya |撒奇萊雅 |tatabakun, tatabakon |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 |da'magu |- |Yuwatan |布農 |takiludun tu tamaku ismud |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 | |- |Rukay |魯凱 |bulangau |- |Cou |鄒 |puucu |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 |tabakovong |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |- |Saysia |賽夏 | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 山煙草 sanyanchaw === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |撒奇萊雅 |v |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 |v |- |Yuwatan |布農 | |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 | |- |Rukay |魯凱 |v |- |Cou |鄒 |v |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 |v |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |- |Saysia |賽夏 | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p44 [[kakuniza:nipaluma]] g5kai39gr5nn78cnu5no28yjljh9so7 nipaluma-tatakeli 0 9278 88155 71148 2020-01-03T21:20:29Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tatakeli == 印度鐵莧 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(止痢、殺蟲、便血、疳積) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Acalypha india L. var. indica |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan |India copperleaf |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tatakeli |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |taptappaz tu sanglavhudu |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun numan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p103 [[kakuniza:nipaluma]] 7k0ng5npvtlel56xffu0hufq5yjyqts nipaluma-tatakul, tatakol 0 9279 88156 71183 2020-01-03T21:24:14Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki tatakul, tatakol 蔓澤蘭 (俗名:山瑞香、蔓菊、心形薇甘菊、米甘草、薇甘菊) == u siwkay nu nipaluma == === kagak kakuniza(科學分類) === salaedan(界):植物界 Plantae panan(門):木蘭植物門 Magnoliophyta upiz(綱):木蘭綱 Magnoliopsida mata(目):菊目 Asterales sapamat(科):菊科 Compositae mikitinay(屬):蔓澤蘭屬 Mikania hicahicaay(種):蔓澤蘭 M. cordata {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |80-100m |- |mauzip subal |生長區域 |buyubuyuan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 |4-10cm |- |papah ahebal |葉寬 |2-7cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 1-4 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 8-11 a bulad |- |paenu |種子 |0.3-0.35cm |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肺炎、支氣管炎、白血球過多症、 腦中風、小兒驚風、骨折筋斷) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Mikania cordata (Burm. f.) B. L. Rob. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |mile-a-minute weed |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tatakul, tatakol |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |kagadao |v |- |Yuwatan |manculan tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |'uici mopucu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物 Yuancumincu weiyuanhuy- Yuancumincu sapayu'ay a nipaluma2009-p265 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539076010</nowiki> 蔓澤蘭 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(5)208蔓澤蘭 p243 台北南天書局 鄭武燦 編著 台灣植物圖鑑 下冊 2497蔓澤蘭 p1249 國立編譯館 主編 中國植物誌 第 74 卷 069 頁 PDF 假澤蘭 <nowiki>http://wssroc.agron.ntu.edu.tw/</nowiki> 蔓澤蘭專區 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 蔓菊 463 頁 92年10月 [[kakuniza:nipaluma]] dygi0a4wcuz0g90ni0pym5e1y91696m nipaluma-tatemun,tatemon 0 9280 88157 71190 2020-01-03T21:26:52Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tatemun,tatemon == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |adidi'ay a kilang, mahetik ku papah, yadah a mihca ku uzip |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |i lunabay nu buyu. i niyazu. |- |mauzip subal |生長區域 |mahmin i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 | | | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 | | | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 | | | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 | | | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p69 [[kakuniza:nipaluma]] i1wcwk93t9tqi9tvcfj6vtlr3ha13np nipaluma-tatimtim 0 9281 88158 71199 2020-01-03T21:30:28Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tatimtim == 紫花藿香薊 (俗名:紫花毛麝香、墨西哥藍薊、牛屎草) 喜歡生長在潮濕而肥沃的土壤中,是一種常見的雜草。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(中耳炎、切割傷、小兒胎熱、淋疾等) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Ageratum houstonianum Mill |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Mexican Ageratum, Blue Billygoatweed, Blue Maudlin, Ookakkoazami |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tatimtim |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ma-ansum tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |ngiyapapalai |v |- |Cou |cn samavuca'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p275 dglcrxcocjmnyy2p1iowulhmoo6aya4 nipaluma-tatutuin, tatotoin 0 9282 88159 71204 2020-01-03T21:30:50Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tatutuin, tatotoin == 揚波 (俗名:海洋波、白埔姜、山埔姜、獨葉姜埔、水楊柳、溪桃、野桃、白背楓、駁骨丹、白魚號、白花洋泡) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(活血、殺蟲、骨折、婦女病) | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Buddleja asiatica Lour. |- |u sapamat a ngangan |Loganiaceae(馬錢科) |- |u Amilika a ngangan |Asiatic butterfly bush |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tatutuin, tatotoin |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |Iangpo tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p222 [[kakuniza:nipaluma]] 9btwjvb6djm15kmn8dk44cf3to8u2tx nipaluma-taul, taol 0 9283 88161 88160 2020-01-03T21:31:41Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == taul, taol == 胡頹子 (俗名:台灣胡頹子、蓬萊胡頹子、藤胡頹子、蒲頹、柿頹、能高胡頹子、俄氏胡頹子、福建胡頹子、宜梧、鍋底刺) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他(酸、平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(消食止痢、腎虧腰痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Elaeagnus oldhamii Maxim |- |u sapamat a ngangan |Elaeagnaceae(胡頹子科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan |Oldham Elaeagnus |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |taul, taol |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |istanda handas |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |aronok |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p171 [[kakuniza:nipaluma]] 4l0by74hjoe6a8ja8pzpzol62dgdny3 nipaluma-tawcinyang 0 9284 88163 71216 2020-01-03T21:36:01Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tawcinyang == 桃金釀 (俗名:山稔、崗稔、當梨、稔子、山乳、豆稔、山旦仔、多蓮、水刀蓮、紅稔、哖仔) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma(平) |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 |v |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 |v |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肝炎、痢疾、崩露、脫肛、遺精、耳鳴) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Rhodomyrtus tomentosa (Ait.) Hassk |- |u sapamat a ngangan |Myrtaceae(桃金釀科) |- |u Amilika a ngangan |Downy Rosemyrtle |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tawcinyang |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |maluspingaz tu halup |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |mamiriki kunavan |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p184 [[kakuniza:nipaluma]] t6iklval9q439um0q1dw1qo6lse36yt nipaluma-taycincina 0 9285 88162 71228 2020-01-03T21:33:57Z Corainn 30 /* saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == taycincina == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: cinchona succirubra pav. u sapamat a ngangan: rubiaceae u Amilika a ngangan:  chinae == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: madain lisav tu tulku ismud Rukay: x Cou: kunavan tarakuka Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: ravilu Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大葉金雞納 tayeijincina === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Cou, Paywan, Rukay == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p26 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] i72rr70wcw8fx2x4cbfsdaebmasaixv nipaluma-tayilung 0 9286 88164 71243 2020-01-03T21:36:21Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu */ wikitext text/x-wiki == tayilung == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: pedilanthus tithymaloides (L.) poit. u sapamat a ngangan: euphorbiaceae u Amilika a ngangan:  slipper flower, redbird cactus. redbird flower, Japenese poinsettia == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: madain masanglav tu ismud Rukay: x Cou: cuun tavincangai Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大銀龍 dayinglong === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Cou, Rukay, Paywan == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p27 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 1wkbeuyhdss3jzmi76v3pgktcu9vhxh nipaluma-taysimaw 0 9287 88165 71255 2020-01-03T21:36:41Z Corainn 30 /* saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki ==taysimaw == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: madain lisav tu kusungai-ia Rukay: x Cou: cuun vu'ung Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 大葉仙茅 tayeixianmaw === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Pangcah == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p25 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 8hswzzjvt0aip7mf96qz4j23c454r4f nipaluma-tayu 0 9288 123875 123874 2021-09-17T00:56:25Z 龍眼村長 1604 /* u sulit nu Hulam */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Zingiber_officinale.JPG|thumb|tayu]] == tayu == tayu, kamu nu Hulam: 薑.[[tangan:Zingiber_officinale_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-146.jpg|thumb|u tayu, mitesekay a nipangangan (學名): Zingiber officinale.]] asiyan “Sasibu'an a [[Sakizaya]] u kiselaay/ adiyan han, u Sakizaya kacipa'ay han” pangangan sa ku Sakizaya “ Ina nu pala”, nawhani kalamkam paci'imkuengel malahad, tudungay caay pitulas malaylay matenak ku wawawawa saan. ulasaka itiza i pisalisinan mitutuy ku mapalaway tu sipapahay a tayu' misalisin, matu tatiihay anu inayi' kuni a mitatu'aya. saka, u binacadan satu nu mita kamu sa nanu izaw kuni a hakal u tayu' ku salakat a pinaluma tuni hekal saan. anu tuulen kuni a kamu, yadah tuni a pala ku mangaayay makaen a pinaluma, matu maemin ila ku sapiadah a iyu atu saki'icel nu pituulan a lisin. Pakaynien i lisin nu Sakizaya, tunu hekalan a sapiadah a sapaiyu, manengneng nu mita ku binacadan itini i pala mikilim tu maluiyu a pinaluma. Itiya hu awaay ku ising hananay, unini ciiyuay a pinaluma ku tadakalimelaan. Matu matulu', maliwih, patungal han ku epah sipasip han tutayu' tula kaadadaan, tangsul satu kaadada' atu maluwan tu ku kalibawa, unini lahuday sapiadah a pinaluma, anu awaawa matilid i kinanaang a cudad, pakayni pilakat a milicay makabana' tu, itiya hu itini i binawlan nu Sakizaya, mapalaylay tu makabana' u sapiadah tu adaday kunini. “tayu'” u kaulahan nu binacadan kumaen kuni kakaenen, caay kaawa tu pisalisinan. u pisanga' i sakuhepic han a micikcik, paemud han i 'icep pacabay a mipaepa', ila ku cilah hanaca a kumaen. Itini i iipung, Intu, tungnanya atu i ucuu, maemin pasikaen tu tayu', mapalu i iyu anca i nananumen. Itini i taywan a paluma matenes tu ku likisi, dueduen itini telang a cudad matilid, na tayni mabulaw ku Yincumin tuni Taywan izaw tu kuni pinaluma, u satu'asay tu a pinaluma' tuni a Taywan. Iekul tu tayni tu ku Hulam nai Talu yadah tu ku kasasiluma nu tayu', izaw tu ku nu 'aul tayu', nanyan tayu', kaliyalaway tayu', maemin izaw ku kangaayan katatiihan niza. u tayu' i izaw ku kaedah, mangaay sapimanmaan caay pihengel a kaenen, anu itini piliwlian caay ku tadamaanay ciniza, nika u sabangcalay a tahadauc malu sabangcalay sapacamul tu canacanan. == siwkay nu tayu == u tayu, mitesekay a nipangangan (學名): Zingiber officinale. i cuwaay ku saayaway nalalangawan a kakitizaan nu tayu' caay katineng i, yu sibalu ku tayu' sa, u takuliyaway sumilaway a kulit atu simacungdusay bangsisay a sanek nu  akaway atu lamit. (kamu nu Hulam:學名:Zingiber officinale。原產地尚不明確,開有黃綠色花並有刺激性香味的根莖。) ina akaway atu lamit yu baluhay henay atu niacaken aca kapah sapabangsi tu lami' sapidemec tu angelis nu buting, mala sapalamelay tu cacanan ku tayu. (kamu nu Hulam:根莖鮮品或乾品可以作為調味品。) u tayu etimen misengel mala sakacacay sasapaiyu nu kanpuyaku a zayliw, kapah hidaen u uciya sengelen tu nanum malauciya a nananuman. (kamu nu Hulam:薑經過泡製作為中藥藥材之一,也可以沖泡為草本茶。) == azihen hekal nu tayu (薑的外觀) == sasapaiyuen a tayu, azihen i hekal nu tayu masapipi caay ka tatudung ku saatilad, mahida siciiday malaliwasak, u akaway nu tukung idaw ku nalamitan atu mangaduay a ciid, masatakuliyaway sisalengacay atu abuabuay salengacay a kulit, u hekal sa takelal lameneng tamelac, sitakuliyaway misaliyut a puu' , dawmi, anu mangeli'  sisalang tahekal, azihen kya mangeli'ay simasa takuliyaway a kulit, masametek ku kulit nu liwliw , u sanek bangesi masaduma, taemulen  sialedahay, masaatiladay masakanawlan, mangaduay ku kapahay. (kamu nu Hulam:藥用生薑的外觀呈扁平不規則塊狀,並有枝狀分枝,各柱頂端有莖痕或芽,呈黃白色或灰白色,表面有光澤,具淺棕色環節,質脆,折斷後有汁液滲出,斷面呈淺黃色,有明顯環紋,氣味芳香獨特,入口辛辣,以塊大豐滿、質嫩者為佳。) == nilangaw a kakitizaan (產地) == tayu sa u saayaway mulangaway i Tung-nan-ya(東南亞) akutiay a kakitizaan a nipalumaan, ayda sayadahay ku nipaluma i In-tu(印度) atu Cung-ku(中國), duma sa i Si-huy(西非) atu Ciya-le-pi-hay(加勒比海) a subal, idaw ku langaw, ya makayni Cung-ku(中國大陸) a tayu, yadahay i Se-cuwan(四川), Hu-pey(湖北), Kuwang-tung(廣東) hatiza. (kamu nu Hulam:原產於東南亞熱帶地區植物,現今產出量多為印度及中國大陸,其他如西非及加勒比海都有產,其中來自中國大陸的生薑主產於四川、湖北、廣東等地。) u tayu saayaway malingatu mipalima i Ya-cu(亞洲), u matenesay tu a likisi, ayda i In-tu(印度), Tung-nan-ya(東南亞), Si-huy(西非) atu Ciya-le-pi(加勒比) a subal, itini macunusmacunus tu ku nipalumaan ayda. (kamu nu Hulam:薑耕種起源於亞洲並擁有悠久歷史,目前在印度、東南亞、西非和加勒比生產也見增長。) == nalimaan paluma (園藝) == tayu namakyni i salengacay atu lupasay tu sumanahay angang nu balu mabuhat tahekal ku takuliyaway a balu, mahiniay ka bangcal salungan nu balu nida atu kapah ku nilangaw i dihekuay a demiad, sisa itini i tanengay ku caledesay a kakitidaan, hinapaluma malaaadihan sipakapah tu hekal nu liwliw nu luma', u mihmihcaan mulangaw a nipalumaan, tulu katukuh sepat a in-ce(英呎) ku talakaw, diteken ku mahiniay a in-ce(英呎) makaala 91~122 kung-feng(公分) ku talakaw. (kamu nu Hulam:薑由白色和桃紅色的花芽開出黃色的花,由於它的美麗和對溫暖氣候的適應性,薑在亞熱帶常用於環境美化,是多年生植物,三到四英呎高。) == pasaycuwa ku silacul (生產趨向) == i In-tu(印度), ayda u sinilacul nu nipalumaan tu tayu sa,  makaala tulu a bataan a pasiyntu(30%), malaliyun tu atu Cung-ku(中國) malasatabakiay palumaay tu tayu a kanatal. imahini sa malasakatusaay palumaay tu tayu a kanatal tu ku Cung-ku(中國), u sinilacul nu nipalumaan tu tayu nuheni makaala tusa a bataan tin lima pasintu(20.5%), kilul sa u In-tu-ni-siy-a(印度尼西亞) u sinilacul nu nipalumaan tu tayu makaala tu sabaw tusa tin pitu pasintu(12.7%), Ni-pul(尼泊爾)sa u sinilacul nu nipalumaan tu tayu sabaw cacay tin lima pasiyntu(11.5%) atu Nay-ci-li-ya (奈及利亞) u sinilacul nu nipalumaan tu tayu makaala tu cacay a bataan pasiyntu(10%). (kamu nu Hulam:印度目前佔全球薑的生產量約30%,取代中國成為最大生產國,中國是第二大生產國(約20.5%),跟隨的是印度尼西亞(約12.7%),尼泊爾(約11.5%)和奈及利亞(約10%)。) == pahanhanen nu lala' (薑的休耕) == u tayu hananay, u pihacengay milawpesay tu yiyu nu sapalumaen nu lala' , u malukay idaw ku kamu hizasa: yu paluma tu tayu cacay a mihcaan sa, kanca pahanhanen ku lala' tu pituay a mihcaam, kiya malalekal mapanengil ku lala' , itawya maluma aca tu tayu ku kapahay. (kamu nu Hulam:薑屬於會嚴重消耗土壤養分的作物,農業界甚至有土地種植一年薑後需休耕七年來恢復地力的說法。) == palulaecusay tu kilakilangan (破壞森林) == zayhan wini u In-ni(印尼), Nay-ci-li-ya (奈及利亞), Cung-ku(中國), Tay-wan(台灣) ya paluma'ay tu tayu a malukay, hanu u palulaecusay tu kilakilangan atu  hanu mialaway hananay ku nipitadas mikaykung tu paluumah tu tayu, mahiniay a palumaay tu tayu a kanatal, idaw amin ku milaecusay tu kaudipan a kakawawan, tinaku pihacengay milawpesay tu yiyu nu sapalumaan a lala'. (kamu nu Hulam:由於印尼,奈及利亞乃至中國大陸、台灣的薑農常採用破壞森林的掠奪式農業來開闢薑田,薑的種植在主要生產國家都產生了生態問題。) == kakanan (食用) == === sapalamel misalami' (調味品) === u aledahay ku sanek nu lamit nu tayu, u sayadahay  sapalamel misalami', cikciken atu satulitulihan anu caay sa pecicien sisalang sapalamel misalami'. (kamu nu Hulam:薑的根味道辛辣,在許多地方的烹飪中是重要調味品,通常切片、切絲或磨成泥使用。) i Ya-cu(亞洲) sapalamel patelah hina sapidemec tu angelis nu buting atu sapabangsis, hinapalamelen tu kenaw , suwan-taw malamlam misalami. (kamu nu Hulam:在亞洲料理中通常用來去腥或作為香料,常和青蔥、大蒜一同使用。) i tipanay a tademaw hinasapisanga'en tu sicedamay a kakanan, tinaku: wanengay a tayu, u piyang nu tayu, maacakay a piyang nu tayu. (kamu nu Hulam:在西方較常製成甜食,如薑糖、薑餅、薑餅乾等。) u tayu kapah sipalamel i cacanan a nananuman, tinaku nu tayuay a uciya, nu tayuay sipihabelut tu salang nu cucu' atu salang nu tayu a kula, nipaakutian a sumanahay a epah. (kamu nu Hulam:薑也可以用在飲料中,例如薑母茶、薑汁撞奶、薑汁汽水、熱紅酒等等。) == lamit nu tayu (生薑) == tayu hananay sa, u baluhay a akaway lamit nu mihmihcaan mulangaway lutukkay a nipaluma a tayu, duma a ngangan tinaku: silamitay a tayu, pay-lain(百辣雲), ku-cewang-ce(勾裝指), in-ti-sing(因地辛), ying-liyang-siyaw-ce(炎涼小子), baluhay tayu, mi-ce-ciyang(蜜炙薑). (kamu nu Hulam:生薑是多年生草本植物薑的新鮮根莖,別名有薑根、百辣雲、勾裝指、因地辛、炎涼小子、鮮生薑、蜜炙薑。) lamit nu tayu (maacakkay a tayu), pudac (pudac nu tayu), papah (papah nu tayu),  kapah namin malasapaiyu. (kamu nu Hulam:薑的根莖(乾薑)、栓皮(薑皮)、葉(薑葉)均可入藥。) tayu i kanpuyaku nu sapaiyu idaw ku sanek, masatedep ku mauta'ay, masatedep mikapah tu uh'uh'. (kamu nu Hulam:生薑在中醫藥學裡具有發散、止嘔、止咳等功效。) === sapaiyu nu kanpuyaku (中藥) === u kamu nu kanpuyaku sa, tayu hananay dihemay sa (kamu nu Hulam:中醫認為,薑性溫。) wuya maacakay a tayu kapah sipalamlam, u hinapiyasay musatezip tuya mapiyasay, maadih ku ka kapah, tayu buliyasen , maselep. (kamu nu Hulam:乾薑性斂,對止腹瀉療效顯著,生薑則散、降。) sulit nu Pengcaw-kangmu(本草綱目): yuan-su yey(元素曰): maacakay a tayu... idaw ku sepatay  cacukaymasen: sakacacay sa, sapiedap tu balucu'. sakatusa sa , musikul tu labu nu udip. sakatulu sa, anu cuedet. sakasepat sa, malalisan adada ku bili. (kamu nu Hulam:《本草綱目》:「元素曰:乾薑...其用有四:通心陽,一也;去臟腑沉寒痼冷,二也;發諸經之寒氣,三也;治感寒腹痛,四也。」) maacakkay a tayu sa nu “ina nu tayu” a nihudhudan miacak, caay pilaliw ku kapah,  alihaw sa maselep ku cuedet, haymaw sa micumud ku sapaiyu, u sakapahay a sapayu sa. (kamu nu Hulam:乾薑是薑母(母薑)乾燥所製,為能守能走 ,溫中散寒之至藥。) anu maydih miacak tu tayu sa, ngihngihen katukuh maazih ku hekalay,  silumeni' ay atu sitakuliyaway makulahay ku lalabuan saan, mahiniay u panpawaay a tayu han, mahida sa caaypilaliw ku hadamham nu alihaw, pasatedep tu idang a sapaiyu nu kanpuyaku. (kamu nu Hulam:乾薑炒至表黑內棕黃成為炮薑,亦為守而不走、溫經止血的中藥材。) pakayni i yiyu sa paculi tu lebawa, miasik tu sawada, miselep tu adada atu masukut, micungdus tu nikasaliyut nu idag. (kamu nu Hulam:營養學方面可對抗發炎、清腸、減輕痙攣和抽筋,及刺激血液循環。) atu u mahidaay sapaicelang tu udiudipan, u siadadaay atu duka mahida u sapisiwdukuay mipatay tu baykin, musikul tu atay atu bituka , sasapayu tu sawada a imelamg, nikasaliyut nu idang, pukuh, akuti', adada ku tangah, caledes ku udiudipan, caay kakapah ku enuc, hina uta'i sananal ku musabiliay, masinawal, adada ku heci nu udiudipan, maydih muta' atu muta', kapahay mapaedap. (kamu nu Hulam:是一種強的抗氧化劑,對於疼痛和傷口是一種有效的殺菌劑,可保護肝臟和胃,對治療腸道疾病、血液循環問題、關節炎、發燒、頭痛、熱潮紅、消化不良、孕婦晨吐、動暈症、肌肉疼痛、噁心和嘔吐很有幫助。) === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 | |- |aledah |辣 |v |- |atekak |苦 |v |- |cupelak |澀 | |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 |v |- |cuedet |寒 | |- |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |生津 | |- |akacay-akuti |燥熱 | |- |cuedet |寒冷 | |- |patezep tu izang |止血 | |- |paisi' |排尿 | |- |taluktuk |發炎 |v |- |sulalis |發燒 | |- |cebu' taluktuk |尿道膀胱炎 | |- |mapudasay |皮膚病 | |- |atay taluktuk |肝炎 | |- |adada' |痛 | |- |sicedam isi |糖尿病 | |- |ngidngid |嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |濃痰 | |- |takulaw adada' |喉嚨痛 | |- |tuzu malebawa |關節炎,風濕痛 | |- |mabanic |腹瀉 | |- |muta' |嘔吐 | |- |masikata' |便秘 | |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 | |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 |v |- |walak |中毒 | |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 |v |- |kaliwates  |小疔 |v |- |cay kakapah ku bituka |消化不良 |v |- |adada' ku duka' |傷口疼痛 |v |- |malebawa |跌打腫傷 | |- |akuti' |燙傷 | |- |tunatun |瘀血 | |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 | |- |kalad nu bau |蛇咬 | |- |bulad adada' |經痛 |v |- |cadi'ci |心痛 |v |- |zuma |其他 |v |}[[tangan:Gingembre.jpg|thumb|lamit nu tayu]] == u sulit nu Amilika == '''[[wikipedia:Ginger|Ginge]]<nowiki/>r''' (''Zingiber officinale'') is a flowering plant whose rhizome, '''ginger root''' or simply '''ginger''', is widely used as a spice or a folk medicine. It is a herbaceous perennial which grows annual stems about a meter tall bearing narrow green leaves and yellow flowers. Ginger is in the family Zingiberaceae, to which also belong turmeric (''Curcuma longa''), cardamom (''Elettaria cardamomum''), and galangal. Ginger originated in the tropical rainforest in Southern Asia. Although ginger no longer grows wild, it is thought to have originated on the Indian subcontinent because the ginger plants grown in India show the largest amount of genetic variation. Ginger was exported to Europe via India in the first century AD as a result of the lucrative spice trade and was used extensively by the Romans. == u sulit nu Hulam == '''[[:zh:薑|薑]]'''(學名:''Zingiber officinale''),原產於東南亞熱帶地區植物,開有黃綠色花並有刺激性香味的根莖。根莖鮮品或乾品可以作為調味品。薑經過泡製作為中藥藥材之一,也可以沖泡為草本茶。薑汁亦可用來製成甜食,如薑糖、薑汁撞奶、薑母茶等。薑耕種起源於亞洲並擁有悠久歷史,目前在印度、東南亞、西非和加勒比生產也見增長。 == 圖片集 == <gallery> File:Zingiber officinale.JPG|植株 File:Zingiber officinale young leaf.jpg|葉 File:ഇഞ്ചിപ്പൂവ്.JPG|花苞 File:Ginger rhizome.jpg|根莖 File:Ginger cross section.jpg|根莖剖面 File:Ginger tea-01.jpg|薑茶 File:Ginger ale.jpg|薑汁啤酒 File:Handmade ginger fudge.jpg|薑糖 File:Berner Haselnusslebkuchen von Beck Glatz sx.jpg|薑餅 </gallery> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&record=1&channelid=1288&searchword=%28Zingiber+officinale%29&extension=all 薑, Jiang] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文) * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&record=1&channelid=1288&searchword=%28Zingiber+officinale%29&extension=all 薑, Jiang] 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文) * 維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/薑 * 維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/生薑 * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] dj4q5qjheu9xcbg3qxw0c6zcq4sz6k1 nipaluma-tikukay, tikokay 0 9289 88168 88167 2020-01-03T21:40:29Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki '''tikukay tikokay 雞蛋花''' (俗名:緬梔、鹿角樹、番仔花、印度素馨) maydih tu cilal, matalaw tu sienaw, makadungdung tu inayi' ku cilal. u kapahay a kakaenan i lalud, taneng kasatezep tu lihen. 喜歡陽光,不耐寒冷、耐陰。夏天是很好的解暑植物,也有止咳的效果。 == u siwkay nu nipaluma == === kakuniza nu mauzipay === salaedan(cie):植物界 Plantae panan(men):被子植物門 Magnoliophyta upiz(kang):雙子葉植物綱 Magnoliopsida mata(mu):Gentianales sapamat(ke):Apocynaceae mikitinay(su):Plumerieae hicahicaay(cong):Plumeria === kagak kakuniza === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |satipan nu Indu, taban nu Amilika co, satimulan a Amilika co. |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |3-9m |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |sibalu i 3-9 a bulad |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 |siheci i 6-12 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Plumeria rubra L. var. acutifolia (Poir. ex Lam.) Bailey |- |u sapamat a ngangan |Apocynaceae(夾竹桃科) |- |u Amilika a ngangan |Temple tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tikukay tikokay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |lulubunun tu puha |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung 'iciuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p289 [http://www.lcsd.gov.hk/green/b5/plru.php 紅雞蛋花]香港康樂及文化事務署,香港觀賞植物照片廊。 [http://www.epza.gov.tw/upload/E04/E0403/E040303/E04030306/pm07.doc 簡介] 臺灣經濟部加工出口區管理處 [http://tpbg.tfri.gov.tw/Plants/plants_info.asp?rid=49 植物資料庫]台北植物園學習資源網 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00303 雞蛋花 Jidanhua] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:kakaenan]] q6yqarlud5g0ltzcl86w4yx98pdycme nipaluma-timyu 0 9290 124607 124606 2021-09-29T08:36:37Z 龍眼村長 1604 /* heci (果實) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Cordyline fruticosa flower.jpg|縮圖|timyu, timyo 朱蕉]] == timyu (朱蕉) == (俗名: 紅竹、紫千年竹、朱竹、鐵樹、千年木) == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Cordyline fruticosa (L.) Chev. 【mitesekay a ngangan】Cordyline fruticosa (L.) Chev. 【科名】 龍舌蘭科(Agavaceae) 【sapamataan a ngangan】Agavaceae 【屬名】 朱蕉屬 【mikeliday tu ngangan】Timyu a mikeliday 【俗名】 紅竹、紫千年木、朱竹、鐵樹、千年木 【tada ngangan】hong-zhu, zi-qiannian-mu, zhu-zhu, tie-shu, qiannian-mu 【英名】 Common Dracena、Tree of Ings 【igu a ngangan】Common Dracena、Tree of Ings 【族語】 布農 Bunbun Ikit、撒奇萊雅 Timyo、鄒 Tanvn Varavana 【kamu nu binacadan】Bunun (布農) Bunbun Ikit、 Sakidaya (撒奇萊雅 )Timyo、 Co (鄒) Tanvn Varavana 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu langaw (分布環境) == Timya u hong-zhu, zi-qiannian-mu, tie-shu a nganganan, i kacaledesan nu yazhou,Taipingyang nu subalan, Aozhuo atu kacaledesan nu Meizhou a kitidaan, manamuh i cilalcilalan a maudip, itini i Taywan sipaluma i liklik nu lumalumaan nu aadihan. (u kamu nu Hulam sa: 朱蕉又稱為紅竹、紫千年木、鐵樹等,原生於熱帶亞洲、太平洋各島嶼、澳洲及熱帶美洲等地,喜歡生長在光照充足的環境,在台灣常當作庭園觀葉植物。) == sasapayuan (藥效) == papah inai ku sanek. papah mibakah tu akuti’ nu udip, pakasapi’ tu idang, pakasaluimeng tu idang, nika tunatun, pasaluimeng tu adada, u’hu’h, nananumen, mikapah tunika sidinget. balu han mipuu’d tu idang, mibakah tu teluhu’, supa’, ka tahekal nu idang a mamenahan. (u kamu nu Hulam sa: 葉味淡性平。葉可清熱、涼血、止血、散瘀、止痛,治咳嗽,煎水服,治流鼻水特效。花可止血、祛痰,治痰水、痔瘡出血。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == Timyo u long-she-lan-ke a Timyo nu yadahay a mihcaan nanay nu langdaw nu papah apuyuay nu langawan, talakaw nu langaw han makaala tu 1.5 congchyy. (u kamu nu Hulam sa: 朱蕉屬於龍舌蘭科朱蕉屬的多年生常綠性灌木植物,株高為1.5公尺左右。) cacay ku batac cacay ku papah, wayway nu papah kibetul a tudi malecad ku kaku tunika sadit nu madicemay atu satanayu’ sananay nu mamucuya a papahan, tanayu’ makaala tu siwa~ sabaw tu enem a congfen, kulit nu papah caay namin kalecad, idaw ku langdaway, kala sumasumanahan, lumeni’ ku kiyukiyuan atu kala sumasumanahan atu teban nu kalalaan a kulitan, papah nu akaway han tanayu’ makaala tu cacay a bataan~ sepat a bataan a congfen. (u kamu nu Hulam sa: 單葉互生,葉片形狀呈帶厚紙質且全緣的平滑披針形或長橢圓形,長約9-16公分,葉片顏色依品種不同而不同,有綠色、淡紅、暗紫或淡紅與黃色相間等等,葉柄長約10-40公分。) sadingsing yadah kunika cebalan tu langdaway, sanglacay, kalawlawan, sumanahay atu kiyukiyuan a adidiay nu baluan, nika cebalan nu balu i akaway siciit aca, nika babenisan nu akawaya nu baluhan siadidiay a baluan, nika cebal nu baluan masadicem. mabadi’ satu ku balu siheci tu mahidaay u mali a sumanahay a sikabiay nu hecian. (u kamu nu Hulam sa: 春季開出許多綠色、白色、微黃色、紅色或紫色的小花,花序主軸上再生分枝,於分枝上再著生互生的小花,整個花序呈圓錐狀。開花後結出的果實為球形的紅色漿果。) timyo u tianmen-dong-ke mikeliday nu langawan, duma a ngangan han u sumanahay nu papah a Tie-shuan. yadahay a mihcaan nanay a langdaw nu papah apuyuay nu langawan, nikaliwsak nu langaw i zhongguo, yindu atu kacaledesan nu yazhou. (u kamu nu Hulam sa: 朱蕉為天門冬科朱蕉屬下的一個種,又名紅葉鐵樹。多年生常綠灌木,廣布於中國、印度與熱帶亞洲。) talakaw makaala tu cacay ~tusa a chyy, papah mapulun i akawayan nu tunduh, masasuala a sipapah, papah nu tabaki adidi u langaw ku han caay namin kalecad, papah nu kulit, sulit nu langw caaya tu kalecad, nipalumaan nu palumaay yadah ku caaya kalecad nu langawan, makaala tu tusa a bataan ku langawan. (u kamu nu Hulam sa: 高約 1-2 尺,葉片聚生於莖的頂端,交互生長,葉的大小依品種而有所不同,葉面顏色、斑紋也因品種不同而有極大差異,朱蕉的園藝變種相當多,約二十種,是臺灣相當常見的庭園觀葉植物。) timyo u sasapayuantu ku langaw, duma u balu, papah, lamit u sasapayuen namin, zhongguo nu binawlan sipingaay tu idang, idang nu isi’, jun-li adadaan. (u kamu nu Hulam sa: 朱蕉也是藥用植物,其花、葉、根均可入藥,中國廣西民間曾用來治咯血、尿血、菌痢等症。) == naw kitidaan (原產地)u kamu nu Hulam sa: 中國大陸華南、喜馬拉雅山、印度、麻六甲、馬來西亞、澳洲及太平洋群島等熱帶地區。 == zhongguo Dalu Huanan, Ximalaya-shan, Yindu, Ma-liujia, Malaixiya, Aozhou, atu taipingyang a subalan nu kacaledesan a kitidaan. (u kamu nu Hulam sa: 中國大陸華南、喜馬拉雅山、印度、麻六甲、馬來西亞、澳洲及太平洋群島等熱帶地區。) == kaliwasak (分佈) == (u kamu nu Hulam sa: 台灣於 1865 年由廣東引進種植,現普遍被用來作庭園觀葉植物。 Taywan namaka cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku lima a mihcaan namaka Guangdong nipatayni paluma, ayda han i likliksa nu lumalumaan paluma tu aadihan. == sasahican (用途) == 1.ikabing atu liwliw nu luma nipaluma tu aadihan, kapahany nu aadihan tu papah a langawan, maadih ita i lumalumaan. (u kamu nu Hulam sa: 盆栽或庭園觀賞樹:優良觀葉植物,普遍被栽種為觀賞植物。) 2.sasapayuan (藥用) kasisapayuan (成份) papah idaw ku Fen-lei,Anjisuan, waneng. mingaay tu muta’ tu idang, balec, haykikac, bituka katahekal nu idanga, sawada’ nikatahekalan nu idang, siidang ku isi, siidang ku tai’, tadayadah ku bulad, adada ku atay, mabanic, malaliya, zipanbing, lebawa.   (u kamu nu Hulam sa: 葉含酚類,氨基酸,糖。治吐血,勞傷吐血,肺結核咳血,胃出血,腸出血,尿血,便血,月經過多,肝氣痛,痢疾,赤痢,紫癍病,跌打腫痛。) == tatapangan (莖) == langdaway nu apuyuay a kilangan, patelek, talakaw nu langaw han makaala tu cacay ~tusa a congchyy, tabaki ku tatapangan cacay ~ tulu a congfen, alahican siciit. (u kamu nu Hulam sa: 常綠性灌木,直立,株高為 1~2 公尺;莖粗 1~3 公分,有時稍分枝。) == papah (葉) == papah mapulung i angangan nu tunduh, malecad ku kakau, cacay ku batac cacay kupapah, wayway nu papah sadicemsa atu mamucuya kunika diceman, caay kalecad ku tabaki nu papahan u langaw kuhan , tanayu makaala tu tusa a bataan idaw kulima ~ lima a bataan a congfen, ahebal han lima ~ cacay a bataan a congfen. (u kamu nu Hulam sa: 葉片叢生於莖頂,全緣,互生,葉形為披針形或長橢圓形,葉大小依品種而異,長 25~50 公分,寬 5~10 公分。) kulit nu papah caay namin kalecad, idaw ku langdaway, kala sumasumanahan, lumeni’ ku kiyukiyuan atu kala sumasumanahan atu teban nu kalalaan a kulitan, masadid ku hekal nu papah, teban nu akaway ka tinengan ku sulit, malecad ku kakum kibetul, idaw ku akaway tanayu’han makaala tu lima ~lima a bataan a congfen, papah nu akaway idaw ku masalebungay, tanayu han makaala tu cacay a bataan ~ tulu a bataan a congfen, lamit ahebal miliwliw tu tatapangan. (u kamu nu Hulam sa: 葉面顏色依品種而不同,有綠色、淡紅、暗紫或淡紅與黃色相間。葉面平滑,中肋明顯,全緣,厚紙質,有柄長約 5~50 公分,葉柄有槽,長 10~30 公分,基部變寬,抱莖。) == balu (花) == papah nu sasaan yadah ku langdaway a kulitan, sanglacay a kulitan atu kala lawlawan ku kulit, sumanahay a kulit, kiyukiyuan a kulitan nu adidiay a baluan, sadicem sa kunika cebalan nu balu, kacebalan nu balu a dicem han makaala tu tulu a bataan ~enem a bataan a congfen, tepal nu lamitan idaw ku tabakiay satabu, nubaluan idaw ku tuluay nu satabu.  (u kamu nu Hulam sa: 葉腋萌發許多綠色、白色或微黃色、紅色、紫色小花,呈圓錐花序;圓錐花序長 30~60 公分,側枝基部有大的苞片,每朵花有 3 枚苞片。) balu kala sumasumanahan, langdaw kiyukiyuan ku kulit katukuh tu kalawlawan a kulitan, tanayu’ han cacay a congfen, balu nu akaway aapuyu, inai ku tanayuay nu 0.3~0.4 congfen. (u kamu nu Hulam sa:花淡紅色、青紫色至黃色,長約 1 公分;花梗通常很短,較少長達 0.3~0.4 公分。) hekal miliwliway tu balu a belih nu sasaay midepit tu labu malatankunga, nika cebalan tu pabaw han pasayda i hekal mungangu atu micubelis aca kuni ka cebalan nu balu, tamaan nu baluan i takulaw nu tankungaan, apuyu ibelih nu balu, balu nu akaway satanayu’ sa . kasibaluan han i sabaw tu cacay a bulat katukuh tu sakatusa a mihcaan nu tuluay a buladan. (u kamu nu Hulam sa: 外輪花被片下半部緊貼內輪而形成花被筒,上半部在盛開時外彎或反折;雄蕊生於筒的喉部,稍短於花被;花柱細長。花期 11 月至次年 3 月。) == heci (果實) == heci mahida u mali sikabi, maduhem satu sumanah. Papah mapulung i tatapangan atu akaway nu pabawan, kala mulmulan tu mamucuya ku dicem, langdaway ku kulit atu kala kiyuan ku sumanah. (u kamu nu Hulam sa: 果實為球形漿果,熟時紅色。葉聚生於莖或枝的上端,矩圓形至矩圓狀披針形,綠色或帶紫紅色。) nipalumaan yadah kuma hicaay nu langawan, makaala tu tusa a bataan ku pina, mahida u sumanahay ku lilis nu Timyo, adidiay nu sumanahay, langdaway nu papahan a Timyo, zi-qiannian-mu. (u kamu nu Hulam sa: 園藝變種多,約 20 種,如:紅邊朱蕉、細葉朱、青葉朱蕉、紫千年木。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 |tanayu’ han cacay a congfen |- |balu kulit |花色 |balu kala sumasumanahan, langdaw kiyukiyuan ku kulit katukuh tu kalawlawan a kulitan |- |heci |果實 |heci mahida u mali sikabi, maduhem satu sumanah. Papah mapulung i tatapangan atu akaway nu pabawan, kala mulmulan tu mamucuya ku dicem, langdaway ku kulit atu kala kiyuan ku sumanah. |- |paenu |種子 |heci mahida u mali sikabi, maduhem satu sumanah. Papah mapulung i tatapangan atu akaway nu pabawan, kala mulmulan tu mamucuya ku dicem, langdaway ku kulit atu kala kiyuan ku sumanah. |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(味淡性平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 |v |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cordyline fruticosa(L.) Chev. |- |u sapamat a ngangan |Agavaceae(龍舌蘭科) |- |u Amilika a ngangan |Common Dracena; Tree of Ings |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |timyu, timyo |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |bunbun ikit |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |tanvn Varavana |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p109 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] dx9sk37qqg7atnlniev60ci8iy88ngk nipaluma-tinasin 0 9291 88171 71335 2020-01-03T21:45:44Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tinasin == 長行天南星 (俗名:長尾葉天南星、雷公統) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(利濕) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Arisaema consanguineum Schott |- |u sapamat a ngangan |Araceae(天南星科) |- |u Amilika a ngangan |Dragon arum |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tinasin |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |antanbah madaulu tu bintuhan |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun vi'i |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p141 [[kakuniza:nipaluma]] bjdoovme9xzb6ewyvee37nvpd7tc3v8 nipaluma-tingsu, tingso 0 9292 88172 71354 2020-01-03T21:45:59Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki tingsu, tingso 燈豎杇 (俗名:紅豎杇、地膽頭、紅花地草、塹頭) == u siwkay nu nipaluma == {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |isasa'ay a buyu' |- |mauzip subal |生長區域 |Amilika, Asia, Afilika, izaw tu i Taywan |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |20-60cm |- |papah tanaya' |葉長 |10-22cm |- |papah ahebal |葉寬 |3-7cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 5-10 a bulad |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(腎病、保肝、胸悶痛、梅毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Elephantopus scaber L. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Elephantopi Herba |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tingsu, tingso |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |lisav dinki |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |palakeve |v |- |Cou |cuun karavung |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p270 ttp://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539042010  毛蓮菜 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(5) 200毛蓮菜 p233 台北南天書局 鄭武燦 台灣植物圖鑑 下冊 2444地膽草 p1222 國立編譯館主編 中國植物誌 第 74 卷 045 頁 PDF 白花地膽草(Elephantopus tomentosus L.) 中國植物誌 第 74 卷 045 頁 PDF 地膽草(Elephantopus scaber L.) 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 毛蓮菜 92年10月 200 頁 b2951r59ctdcu7s9l1t7fpmzwicabur nipaluma-tinmentung,tinmentong 0 9293 88173 71372 2020-01-03T21:46:32Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu */ wikitext text/x-wiki '''tinmentung, tinmentong''' == nilacul == === u siwkay nu nipaluma === maazih i cay katakalaway a enal, i tukus maazih tu. {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |lutuk |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |capi bayubayu'an |- |mauzip subal |生長區域 |enal |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |1.5-2.5m |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 |2-3 |- |heci tabaki |果實大小 |1cm |- |balu kulit |花色 |sangelacay |- |heci kulit |果色 |sumanahay |- |paenu |種子 |lumeniay-lala'ay黑褐色 |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |sanek |味 |v |- |letek |毒 | |- |cedam |甘 |v |- |aledah |辣 | |- |atekak |苦 |v |- |dawmi |軟 | |- |siceka' |刺 | |- |dieku |溫 | |- |cuedet |冷 |v |- |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |pangangay |生津 |v |- |akacay-akuti |燥熱 |v |- |taluktuk |發炎 | |- |mapudasay |皮膚病 |v |- |adada' |痛 | |- |sicedam isi |糖尿病 |v |- |ngidngid |嘴破嘴角發炎 | |- |teluhu |濃痰 |v |- |tuzu malebawa |關節炎,風濕痛 |v |- |mabanic |腹瀉 | |- |masikata' |便秘 |v |- |adada' tangah |頭痛 | |- |malihen |咳嗽 |v |- |makamaw |感冒 | |- |milisawada' |腸胃病 | |- |walak |中毒 | |- |maduka' |破皮傷 | |- |puces |膿包、大疔 |v |- |kaliwates  |小疔 |v |- |malebawa |跌打腫傷 | |- |tibeni |泡疹、痱子 | |- |kebing |麻疹 | |- |sizaz |濕疹 | |- |butus |水腫 |v |- |bulad adada' |經痛 | |- |cadi'ci |心痛 | |- |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |asparagus cochinchinensis(lour.)merr. |- |u sapamat a ngangan |liliaceae |- |u Amilika a ngangan |wild asparagus |} == u zuma a cidekay a kamu == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |撒奇萊雅 |tinmentung, tinmentong |- |[[Pangcah|Pangcha]] |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 |la'vida |- |Yuwatan |布農 |tianmuntung tu ismud |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 |lrulruwan |- |Rukay |魯凱 | |- |Cou |鄒 |cuun kinti tammi |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 | |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |- |Saysia |賽夏 | |} == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 天門冬,timentung,timentong === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |撒奇萊雅 |v |- |Pangcha |阿美 | |- |Tayan |泰雅 | |- |Paywan |排灣 |v |- |Yuwatan |布農 | |- |Sejek |賽德克 | |- |Taluku |太魯閣 | |- |Puyuma |卑南 |v |- |Rukay |魯凱 | |- |Cou |鄒 |v |- |Saysia |賽夏 | |- |Kabalan |噶瑪蘭 | |- |Tau/Yami |雅美 | |- |Saw |邵 | |- |Kanakanabu |卡那卡那富 | |- |Laaluwa |拉阿魯哇 | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p47 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:sapayu']] 9zirb5nhwln6vvtu966fretdvrfztvr nipaluma-tinpac 0 9294 88174 71393 2020-01-03T21:46:53Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu */ wikitext text/x-wiki == tinpac == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: rhoeo spathaceae sw. stearn u sapamat a ngangan: commelinaceae u Amilika a ngangan: boat lili, oyster rhoeo, oyster plant == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: masanglav madanghas tu ismud Rukay: x Cou: cuun tapasu Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 蚌蘭 banglan === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p33 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] e9f8zdjx7r46vkco5l9oreu479cf4xt nipaluma-tubayukan, tobayokan 0 9295 88175 71399 2020-01-03T21:47:34Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == tubayukan, tobayokan == 多花油柑 (俗名:爛頭砵、龍眼睛、紅魚眼、山兵豆、多花葉下珠、白仔) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 |v |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 |v |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(梅毒) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u [[cudad]] a ngangan |Phyllanthus multiflorus Willd |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u [[United states|Amilika]] a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tubayukan, tobayokan |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |izuk puah tu avuzla |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |thipelrengane |v |- |Cou |'urai urakucu |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p106 [[kakuniza:nipaluma]] p3t8j7jd91i7rubi2e6gqx8o1j6z11d nipaluma-tucyawuciw, tocyawociw 0 9296 88176 71408 2020-01-03T21:47:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tucyawuciw, tocyawociw == 獨腳烏臼 (俗名:粉藤、粉藤薯(台灣)、白粉藤、白薯藤、夜牽牛、白面水雞、接骨藤、青龍跌打、山葫蘆、山雞蛋、飛龍接骨) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu (v)masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 |v |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 |v |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 |v |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 |v |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(骨蒸勞熱、小腸氣痛、疝氣、痢疾) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Cissus repens Lam. |- |u sapamat a ngangan |Vitaceae(葡萄科) |- |u [[Amilika]] a ngangan |Creeping Treebine |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tucyawuciw, tocyawociw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tasa bantas hazam tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p271 dwkehbi6vtevk4ud3tigqys8tyh8vax nipaluma-tuel, toel 0 9297 88177 71413 2020-01-03T21:48:12Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tuel, toel == 茄冬 (俗名:重陽木、加冬、紅桐、秋楓樹、烏陽、胡楊) 茄冬、榕樹、樟樹和楓香,被稱為老樹四大天王 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |(v)tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 |v |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(骨痛、食道癌、胃癌、傳染性肝炎、咽喉痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Bischofia javanica Blume |- |u sapamat a ngangan |Euphorbiaceae(大戟科) |- |u Amilika a ngangan |Autummn Maple Tree, Red Cedar, Toog tree |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tuel, toel |v |- |Pangcha |sa kur |v |- |Tayan | | |- |Paywan |touru |v |- |Yuwatan |katang |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |tu 'ez |v |- |Rukay |seve |v |- |Cou |suuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |teey |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p173 [[kakuniza:nipaluma]] b2vjksr4zqq8xnnghnpzeska5h6cxhc nipaluma-tukuna, tokona 0 9298 88170 71420 2020-01-03T21:43:04Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tukuna, tokona == 閉鞘薑 (俗名:樟柳頭、攀龍草、山蕉花、伯公拐、絹毛鳶尾) 全年可採收,具毒性,退燒極有效。 === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 |v |- |7 |sulalis |(退)發燒 |v |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 |v |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Costus speciosus(Koenig) Smith |- |u sapamat a ngangan |Zingiberaceae(薑科) |- |u Amilika a ngangan |Crepe Ginger, Wild Ginger |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tukuna, tokona |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |nitu tinsulpak tu duduk |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |turang namnam |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p218 [[kakuniza:nipaluma]] mnt9iye3riavv45xitn8nszmo66txvu nipaluma-tupiyaay, topiyaay 0 9299 88180 71427 2020-01-04T21:03:08Z 46.5.255.14 wikitext text/x-wiki == tupiyaay, topiyaay == 射干 (俗名:蝴蝶蘭、紅蝴蝶花、野萱花、山蒲扇、麻虎扇子、開喉箭、老君扇、烏扇、烏吹、烏蒲、鬼扇、扁竹、草姜、紫金牛、黃遠) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 |v |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 |v |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(降火散血、肝昏迷) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Belamcanda chinensis (L.) DC. |- |u sapamat a ngangan |Iridaceae (鳶尾科) |- |u Amilika a ngangan |Blackberry Lily, Leopard Lily |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |tupiyaay, topiyaay |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tahdung las tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun mopana'u |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p180 [[kakuniza:nipaluma]] ntrxpp2hgr6giz011tsztewh04a7u7d nipaluma-udidal, odidal 0 9300 88178 71446 2020-01-03T21:51:31Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay(使用) misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki '''udidal, odidal''' 阿里山十大功勞 [[tangan:Huangbai_Phellodendron_amurense.jpg|thumb|Huangbai Phellodendron amurense]] (俗名:黃柏) miala ku pudac i 3-6 a bulad, u caay a bataan a mihcan a kilang. == nilacul == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 |China |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |10-25m |- |papah tanaya' |葉長 |5-11cm |- |papah ahebal |葉寬 |2-4cm |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |sibalu i 5-6 a bulad |- |heci |果實 |siheci i 9-10 a bulad |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(黃疸) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Mahonia oiwakensis Hayata |- |u sapamat a ngangan |Berberidaceae(小檗科) |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay(使用) misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |udidal, odidal |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |alisan matamas tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |savuana tanavikaru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika== '''黃檗'''(拼音:bò,中古擬音:prek,在中國大陸常被簡化爲'''黃柏''')為中藥材,該藥出於《神農本草經》,並列為上品,是中藥中清熱燥濕藥的一種。黃柏性苦,寒,歸腎、膀胱、大腸經。 '''Huáng bǎi''' (黄栢 ''or'' 黃栢, literally "yellow fir") or '''huáng bò''' (黄檗) is one of the fifty fundamental herbs of traditional Chinese medicine. Known also as '''Cortex Phellodendri''', it is the bark of one of two species of Phellodendron tree: ''Phellodendron amurense'' or ''Phellodendron chinense''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p147 [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=1288&searchword=herb_id=D00043 黃檗 Huangbo] 藥用植物圖像資料庫(香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00346 黃柏 Huangbai] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/outline?page=1&channelid=44273&searchword=%E9%BB%83%E6%9F%8F&sortfield=+name_chi_sort 黃柏 Huang Bo] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=47953&searchword=pid=B00345 關黃柏 Guanhuangbai] 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文) [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=44273&searchword=herb_id=D00037 關黃柏 Guan Huang Bai] 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文) [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:sapayu']] ogmho1q4360cpe3c2wlnyzxv4y36mep nipaluma-uman, oman 0 9301 88179 71459 2020-01-03T21:51:48Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == uman, omen == 歐蔓 (俗名:多鬚公、卵葉娃兒葉) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay (v)zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip (v)zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 |v |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Tylophora ovata (Lindl.) Hook. ex Steud |- |u sapamat a ngangan |Asclepiadaceae(蘿藦科) |- |u Amilika a ngangan |Tylophora taiwanensis |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |uman, omen |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |auman tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p263 [[kakuniza:nipaluma]] s4ddoze4j5ljuu5c5nftq8s4lgerrxp nipaluma-umima, omima 0 9302 125937 125936 2021-11-01T03:29:56Z 龍眼村長 1604 /* umima a langawan han 這種植物名稱-烏面馬 */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Plumbago zeylanica1MTFL.jpg|縮圖|umima, omima 烏面馬]] == umima, omima 烏面馬 == == masa dumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】Plumbago zeylanica L. 【mitesekay a ngangan】Plumbago zeylanica L. 【科名】藍雪科(Plumbaginaceae) 【ngangan nu langaw】lan-yu langaw 【屬名】烏面馬屬 【mikeliday tu ngangan】umima a langawan 【俗名】白花丹、白花藤、白雪花、白皂藥、山波苓、照藥根子、一見消、烏面馬、火靈丹、假茉莉、猛老虎、白花岩陀、錫蘭藍雪、小雞髻 【tada ngangan】payhua-dan, payhua-ten, paysei-hua, paycaw-yaw, sangpuo-lin, cawyaw-ken-tzyy, ecan-siaw, umima, fuolin-dan, ciawmuo-li, payhua-yentuo, silan-lansia, saiuci-ci. 【英名】Ceylon Leadword 【igu a ngangan】Ceylon Leadword 【族語】布農 Tasasikis Tu Dahis、撒奇萊雅 Omima、鄒 Karavung Capai Tan'a'a 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Tasasikis Tu Dahis、Sakidaya撒 奇萊雅 Omima、Co鄒 Karavung Capai Tan'a'a 【使用族群】布農、撒奇萊雅、鄒 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co == kaliwasak nu langaw (分布環境) == itini i Taywan a subalan nu dadipasan apuyuay a langawan atu lutuklutukan maadih numita ku umima. (kamu nu Hulam:在台灣全島低海拔的灌叢及草原中發現其蹤跡。) == sasapayuan (藥效) == lamit atu langaw. isaneng han, kala aledahan, adidi ku akenek, idaw ku luwak, patahekal misaluimeng tu adada, milawpes tunika lebawaw, paculil tu idang, mipatay tu cilekay, angangan nu sapayuan sakay kansicu’, caay ka bulad, adada ku bituka, malebawaw ku atay buwa’, duka’, babenaan’, tibeni, mapiled maduka sa. (kamu nu Hulam:根或全草。在性味方面,帶點辛、苦且性微溫,帶有小毒,具有祛風止痛、活血散瘀、通經殺蟲之功效,主要用來治療風濕性關節炎、經閉、心胃氣痛、肝脾腫大;跌打損傷、惡毒腫瘡、疥癬、扭挫傷...等症狀。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == umima a langawan u lan-yu a langaw nu mihmihcaan nanay nu apuyuay nu milalatay a langwan, talakaw nu langaw han tusa – sepat a kun-chyy, langawan han nai ku banuh, yadah ku ciit masa dicem, u batac kala sumasumanahan. (kamu nu Hulam:烏面馬屬於藍雪科家族成員之一,為多年生的半蔓性亞灌木,株高約2-4公尺,全株整體光滑無毛,其分枝多具有細稜,節呈紅色 。) cacay ku akaway cacay ku papah, papahan a wayway han mahida u duhepicay a tatipeluk atu adidi’ masa babuybabuy nai’ ku banuh apuyu makimulmul satanayusa ku papah, u tanayu han makaalatu lima-sabaw tu cacay a congfen, ahebal han makaalatu tusa –sepat a cung-fen. (kamu nu Hulam:單葉互生,葉片形狀呈略帶紙質且全緣或微波狀而無毛的矩圓狀卵形至卵形,長約5-11公分,寬約2-4公分。) i lalud kasi baluan, baluhan naiku akaway, masilsil i naiay a akawayan, tanayu’ han makaala tu 0.8 cong-fen nu kakicuhan lima ku masadicemay nu sasemaan, tamaan lima ku sasemaan. sadingsing kasienawan han asiheci duhepic ku heci masa tanayu’sa ku nika kimulmul. (kamu nu Hulam:花期在夏季,花多數無柄,排列於一不分枝的主軸上,長約0.8公分的管狀花萼具5稜,雄蕊具有5枚。秋冬兩季結出的果實為膜質的長橢圓。) == kitidaan (原產地) == Ing-du’, seli-lanka, cacay a malebut lima a lasubu sepat a bataan idaw ku lima a mihcaan Her-lan a tademaw pataynien i Taywan (kamu nu Hulam:印度、斯里蘭卡,1645 年荷蘭人引入台灣。) 【sapihica】kakanen nu wawaw nu adipapang, umima a cawin u kakanen nu adipapang. (kamu nu Hulam:【用途】蝴蝶幼蟲食草:烏面馬是角紋小灰蝶食草。) 【aadihan】mahida u muoli-huwa, apuyuay a langawan, palumaan nu tademaw, aadihan. (kamu nu Hulam:【觀賞用】像茉莉花,半蔓性,常被種為庭園植栽,作觀賞用。) 【sasapayuen】sanenk, kala alealedahan, akenek, diheku, siletek. (kamu nu Hulam:【藥用】性味:辛、苦、溫,有毒。) 【papah】sakay hekal, nika pulin a lebawa, mapiled balec, tamusi. (kamu nu Hulam:【葉】外用:治跌打腫痛,扭挫傷,體癬。) 【angangan】akaway yadah ku ciit, idaw ku adidiay a madicemay, batac kala sumasumanahan, masadit nai ku banuh, talakaaw han tusa – tulu a cung-chyy. (kamu nu Hulam:【莖】莖多分枝,有細稜,節上帶紅色,光滑無毛,高 2~3 公尺。) == papah (葉) == papah masa suala, papah nu akaway masa ahebal mitabu tu akaway, papah duhepic mahida u tatipeluk, kakitucan mala tusa hetik sananay mahda u tangila’. (kamu nu Hulam:葉互生,葉柄基部擴大而抱莖;葉片紙質,矩圓狀卵形至卵形,長 4~10 公分,寬 1.5~5 公分,具明顯側脈,基部具 2 早落性耳狀物。) nuayawan a papah masadicem a puyu, akaway saadidisa, papahan masa babuybauy, nai ku banuh. (kamu nu Hulam:先端短尖或漸尖,基部漸窄,全緣或微波狀,無毛。) == balu (花) == mahida u tipus kuni ka silac i tunduh nu balu, tanayu han lima –tusa a bataan idaw ku lima a congfen, sibuhun ku kakicuh, tanayu han cacay a congfen, lima ku masa dicemay nu sasemaan, madadecdec ku tanayuay nu ha hanhanan nu balu, cupenat ku kakaydaan nu ha hanhanan, cupanad. (kamu nu Hulam:穗狀花序頂生,長 5~25 公分;花萼管狀,長約 1 公分,具 5 稜,密被長腺毛,具黏性腺體,有粘性。) balu talakaw sikuku mahida adipapang, sanglacay atu sanglac kala landawan ku kulit, balu nu kakicuh mamuni, lima kuni kapapela’ nu kakicuh, masa ahebal, tamaan nu adipin lima a sasemaan, atu balu nu adipin maladiyas. (kamu nu Hulam:花冠高腳碟狀,白色或白而略帶藍色,花冠管纖弱,裂片 5,廣展;雄蕊 5,與花冠分離。) == heci (果) == pasu paduh sa mapela ku heci, matahpu nu heci kunika pela, masa tanayu ku kimulmul. Papah lamid siletek, lalud asibalu, kasihecian sa i sadingsing katuku i kasienawan. manamuh tu dihkuay atu kala sengedsengedan a kitidaan, matalaw tu suleda’. (kamu nu Hulam:蒴果膜質,蓋裂,呈長橢圓形。葉根有毒,夏季開花,果期秋至冬間。喜溫暖和陰濕環境,怕霜凍。) lanyu a langawan u huadan a langawan, pasu tusa a bataan idaw ku sepat makaala tu walu a lasubuwan ku langaw, mahamin ku kitaki asi langaw, manamuh i aheciday akitidaan adu lanulanuan atu kayci a lalaan, itini i Taywan tusa kina lalangawan. (kamu nu Hulam:藍雪科也叫白花丹科,包括24屬約800餘種,廣泛分布在全世界各地,尤其適合生長在鹽鹼地、沼澤和鈣基土壤上,在台灣有2屬。) nina umima nu mihmihcaan nanay a langawan, idaw ku pina nu adidiay a kilangan idaw ku milaladay a kilanga, idaw ku siakawaway atu i naiay a akawaw, masasuala tu akaway asipapah atu matatuntunduhay akaway nu papah, masasu acawa ku balu, mapacilalay kuheni, adipin nu balu mapulungay, sihusuay. hatidaay tu nu langawan u aadihen namin ku yadahay. (kamu nu Hulam:本科植物多數為多年生草本植物,有少數為小灌木或藤本,有的有莖或沒有莖;單葉互生或旋疊狀;花兩性,輻射對稱,花冠通常合瓣,管狀。其中許多品種用做栽培觀賞花卉。) sasaan nu dadipasan a buyuan i Taywan a senan (Pourthiaea lucida Decaisne)kilangkilangan, idaw ku sibaluay tu sanglacay nu adidiay a lutuk, lima ku bunac a sanglacay a baluan, samuhmuhsa mutideng, atu liklik nu lalangawan maudip. (kamu nu Hulam:低海拔區山丘旁的台灣石楠(Pourthiaea lucida Decaisne)樹叢下,出現一叢開著白花的小草花,五芒星般的白色花朵,彷彿已在此地,與周圍環境成為和諧的整體。) == umima a langawan han 這種植物名稱-烏面馬 == umima a langawan, langawan caay ka adih ku lumeniay nu akawayan, itini i Taywan han u payhua-dan han, apuyuay a kilangan nu siciitay a milalatay han u payhuaterng han (kamu nu Hulam:說是「烏面馬」,全株上下倒是找不到一絲墨黑,在台灣民間有把它叫做「白花丹」的,它半蔓性的莖枝稱為「白花藤」。) itini i nalutukan han, u lanyu a langawan. (kamu nu Hulam:植物學上,把這種植物歸屬在「藍雪科」中。) langyu a langawan itini i Taywan caay ka yadah, tada langaw han tusa kulangaw tulu ku milecaday, ina umima ku hina adihan numita, Taywan nu subalan dadipasan nu apuyuay nu kilangkilangan maadih numita, i bukutu, cinmin kaadihan tu. (kamu nu Hulam:「藍雪科」在台灣並不多,原生種類只有2屬3種,其中只有「烏面馬」算是常見的植物,台灣全島低海拔灌叢及草原都可以看見,外島的澎湖、金門也都可看見。) itini i cinmin niyaduan, maadihita ku masa lakuay nu langaw nikaiyan a luma, icelang a maudip kina umima. (kamu nu Hulam:在金門的聚落裡,常可見它整片生長在頹圮荒廢的老宅中,是適應力很強的植物。) nakamuan tuni kilukan, umima han namaka sabaw tu pitua secian kilul sananay tu Helan (荷蘭) a tademawan misasapal. (kamu nu Hulam:根據文獻記載,「烏面馬」可能是十七世紀時隨著荷蘭人的拓植,無意地引進到台灣。) manamuh tu dihekuay a dimiadan, sisa aydaay nu Taywan nu langawan i timul ku angangan, kilul satu pasayda i teban atu amisan a niyaduan tuni ka ahebal nuni kasi langawan. (kamu nu Hulam:它喜歡溫暖的特性,所以目前台灣的分布以南部為主,但也逐漸往中部及北部擴張。) umima a baluan, adihen mahida u muoli-hua, kapah a palumaan, makimulmulay a kakicuh nu baluan, nina kakicuh si miduhepicay a banuh, anu kaydaan nu tademaw miduhepic i dikucdikucan numita nuni kahidaan sisa buwah satu ku langaw. (kamu nu Hulam:烏面馬的花,看起來像茉莉花,而且栽培容易,是它橢圓形的胞果上有宿存性的花萼,這些花萼表面上密生著黏毛,當人們從它的植株旁邊經過實,這些黏毛會把果實黏在人們的衣物上,隨著人類的活動就跟著播遷,擴大分布的領域。) (俗名:白花丹、白花藤、(kamu nu Hulam:白雪花、白皂藥、白花岩陀、山波苓、照藥根子、一見消、火靈丹、假茉莉、猛老虎、錫蘭藍雪、小雞髻) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang (v)adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 |v |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 |v |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(肝脾腫大、惡毒腫瘡、疥癬、扭挫傷) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Plumbago zeylanica L. |- |u sapamat a ngangan |Plumbaginaceae(藍雪科) |- |u Amilika a ngangan |Ceylon Leadword |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |umima, omima | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |tasasikis tu dahis | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |karavung capai tan'a'a | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p190 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] syepje1gof589vip859sumy2dg78mvb nipaluma-umuy 0 9303 88182 71493 2020-01-04T21:04:36Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == umuy == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u [[cudad]] a ngangan: berchemia lineata l. dc. u sapamat a ngangan: rhamnaceae u [[United states|Amilika]] a ngangan: rhamnaceae == u zuma a cidekay a kamu == [[Pangcah|Pangcha]]: x Tayan: x Sejek: x Paywan: x Taluku: x Yuwatan: acikis lisav tu valu diva Rukay: x Cou: 'uici vutukuru Kabalan: x Kanakanabu: x Laaluwa: x Saysia: x Puyuma: x Saw: x Tau: x == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 小葉黃鱔藤 xiaoyeihuangsanteng === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, Sakizaya, Cou == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p34 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] btg1zm3fly1379hqbsygcmqus58drj9 nipaluma-wangsuci, wangsoci 0 9304 88183 71518 2020-01-04T21:07:57Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == wangsuci, wangsoci == 萬壽菊 (俗名:金菊、黃菊、紅花、柏花、里苦艾、蜂窩菊、金花菊、金雞菊、萬盞菊) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi’ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma ()yadah a mihca ku uzip (v)cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu’藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |30-90cm |- |papah tanaya’ |葉長 |5-10cm |- |papah ahebal |葉寬 |4-8cm |- |papah mapela’ |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |kama-takuliway, sibalu i 5-8 a bulad |- |heci |果實 |0.8-1.1cm |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 |v |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(頭昏目眩、風火眼痛、小兒驚風 百日咳、乳癰、牙痛) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Tagets patula L. |- |u sapamat a ngangan |Compositae(菊科) |- |u Amilika a ngangan |Africa marigold |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |wangsuci, wangsoci |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan |rabakasu |v |- |Yuwatan |sauhapashpas tu puah |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |vungavung me'i ngisa |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |maidcyo |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == 萬壽菊英名的由來據說在五百多年前,有位西班牙的軍官去墨西哥,發現了萬壽菊的野花,覺得非常可愛,便將種子帶回歐洲。當時許多人看見它開的全是金色的花朵,便用來供奉聖母瑪利亞,並將之命名為「Mary is Gold」意即「金色的瑪利亞」,後來便稱它為「marigold」。萬壽菊在十六世紀中便已傳到中國,因其花期長的特性,有些地方將其選為敬老之花,祝頌老人們健康長壽。所以萬壽菊的花語為:「長壽、多福、康寧、永駐的青春」。而在民間的中草藥應用上,據說有袪風降火、化痰止咳的功用。當然在秋季的花壇佈置時,更是不可或缺的重要角色。萬壽菊不但容易栽培,生長也很強健,開花時圓圓滿滿的大花,盆栽時幾乎不見綠葉,也難怪會有人稱它為「滿盆金」了。 i ayaw 500 mihcan, == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Hulam talakaway a nipaluma nalunasulitan a sulu pulungamin a sulu《中國高等植物資料庫全庫》. Hulam kagak a yuan adidiay a mauzipay migankiway a suo中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. Yuancumincu weiyuanhuy-  sapayu' a nipaluma nu Yuancumin 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p242 <nowiki>http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=539101010</nowiki> 萬壽菊 邱年永等著 原色臺灣藥用植物圖鑑(2) 223臭芙蓉 p254 台北南天書局 中國植物誌 第 75 卷 389 頁 PDF 萬壽菊 <nowiki>http://web.igarden.com.tw/magazine/show_one.php?serial_s=1201&serial_m=4</nowiki> 萬壽菊 臺灣藥用植物資源名錄 行政院衛生署中醫藥委員會 編 萬壽菊 92年10月467頁 [[kakuniza:nipaluma]] q4pepthkm434x8m85x691bzm0ilf6o9 nipaluma-widiyu, widiyo 0 9305 88184 71527 2020-01-04T21:15:34Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == widiyu, widiyo == 冷清草 (俗名:蔣草、心草、樓梯草) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 |v |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 |v |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 |v |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 |v |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(骨頭損傷) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Elatostema lineolatum Wedd. var. majus |- |u sapamat a ngangan |Urticaceae(蕁麻科) |- |u Amilika a ngangan |Large lineolate Elatostema |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |widiyu, widiyo |v |- |Pangcha |ji hak | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |makazav tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |languberebere |v |- |Cou |acun |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p115 [[kakuniza:nipaluma]] cs4116df07yam6p3anmyls0wx2oe2q9 nipaluma-yamsu, yamso 0 9306 126495 126494 2021-11-19T00:51:05Z 龍眼村長 1604 /* u siwkay nu nipaluma */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Anthrenus verbasci 20200524a.jpg|縮圖|yamso]] == yamsu, yamso 茴香 == (俗名:香絲菜、蘹香、客人芫荽、臭芫荽、茴香八角珠、小茴香、土小茴、南茴香) 女生的美容聖品,對毛孔粗大和防皺有很好的幫助。 == masadumaay a ngangan (各種名稱) == 【學名】 Foeniculum vulgare Gaertn. 【mitesekay a ngangan】Foeniculum vulgare Gaertn. 【科名】 繖形科(Umbelliferae) 【sapamataan a ngangan】Umbelliferae 【屬名】 茴香屬 【kakelidan a ngangan】Yamso 【俗名】 香絲菜、蘹香、客人芫荽、臭芫荽、茴香八角珠、小茴香、土小茴、南茴香 【tada ngangan】shiang-sytsay, hwai-shiang, kehren-yuansuei, chow-yuansuei, yamso-bajyue-ju, adidiay a yamso, tuu-yamaso, tilul- yamaso 【英名】Fennel 【igu a ngangan】Fennel 【族語】 布農 Ma-Ansum Tu Ismud、撒奇萊雅 Yamso、鄒 Cuun 'Iciuru、雅美 Angno So Yakan 【kamu nu binacadan】Bunun布農 Ma-Ansum Tu Ismud、Sakidaya撒奇萊雅 Yamso、Co鄒 Cuun 'Iciuru、Tau雅美 Angno So Yakan 【使用族群】 布農、撒奇萊雅、鄒、雅美 【mitaduay nu binacadan】Bunun, Sakidaya, Co, Tau == kaliwasak nu langaw (分佈環境) == yamso nai jong-qwo a kitakida nu dadipasan, manamuh i sapiay a demiadan, Taywan nu langawan han manamuh i kapahay nuni pacilaan atu kapah nu lalaliwan nu nanum a lalaan atu sasa nu buyuan atu dadadanan. (kamu nu Hulam:茴香原產地中海國家沿岸,性喜冷涼氣候,台灣大部份分布於充足的日照與排水好的土壤的低海拔山坡與產業道路中。) == sakasapayu (藥效) == yamso kala alealedahan sapi’, sakacaay nuni ka kapah nuni kanan atu caay ka asu nunikan, nika sakay banges nikacalekahan atu kubid han idaw ku sapipadangan tu kapah, u sakay bangcal nu tatayna. (kamu nu Hulam:茴香味辛性溫,對於消化不良與食慾不振有很好的療效,而且它對毛細孔粗大與防皺有很好的幫助,是女生的美容聖品。) == milihida tu langaw musakamu (生態形狀描述) == yamso han u macebalay nu baluan yadahay nu mihcaan nanay a lutukan, talakaw nu langaw han makaala tu siwa a bataan~ tusa a lasubu a cong-fen, idaw kupi cidekan nu bangsis sisa matalaw ku cilekay, hina palumaan. (kamu nu Hulam:茴香為繖形花科多年生草本植物,植株高約90-200公分,具有強烈香氣所以耐蟲害,易栽培。) akaway si papah masasuala, papah han sumilaway langdaway ku kulit, adidi, papahan tulu~sepat masa banuh kunika celit, mahida u keliw ku wayway, papah nu angangansa u sacalep mitabu tu akaway. (kamu nu Hulam:莖生葉且互生,葉藍綠色,纖細,葉片3-4回羽狀分裂,線形,葉基部為鞘狀且抱莖。) balu nikacacebalan han u mata tibabaay nu nika cebalan i tunduh, balu han kalawlawan ku kulit, lima ku sasemaan nu balu. (kamu nu Hulam:花序為複繖形花序頂生,花黃色,具有5個花瓣。) heci han nu tusaay a papanu’an nikapulungan, u mapacacuya nu tusaay a hahecian, tanayu han 0.6 cong-fen, hese’, satanayu’ sa kunika mulmul nu kuheci, mabalad kunika dicem nu sasulitan. (kamu nu Hulam:果實是由二分果合成,為雙懸果,長約0.6公分,褐色,長橢圓形,具縱稜數。) yamso, u sicedamay a yamso han. u macebalay a yamso han a lanbawan nu macebalay a lutukan. (kamu nu Hulam:茴香,也被稱為甜茴香。為繖形科茴香屬的開花植物種。) nai ticul-hay a dadipasan atu wali-timu-ya a tada langaw, nika ayda han mahamin tu mapaluma i kitakit nu kitidaan, picidekan ititni i dadipasan atu maacakay nu lalaan. (kamu nu Hulam:原產於地中海沿岸與東南亞的原生種,但目前已廣泛被種植在世界許多地方,特別是在海岸附近乾燥的土壤。) === wayway (型態) === yamso a langawan caay ka talaw tu sienawany a mihcaan nanay a lutukan nu langawan. (kamu nu Hulam:茴香是一種耐寒的多年生草本植物。) langaw nida makaala tu 2.5 mi ku katalakawan, kala langlangdawan ku kulit patelek, akaway han mabuhang ku labu. papah nu tanayu han makaala tu sepatay a bataan nu cong-fen.   (kamu nu Hulam:它可以生長到了2.5mi的高度,呈粉綠色筆直狀,莖為空心。葉長可達40公分長。) kikul han adidi satanayusa, 0.5 congli ku ahebal. wayway nu balu han lima ~sabaw tu lima a cong-fen macebalay nu baluan, numa cebalay nu balu han tusa a bataan ~lima a bataan nu adidiay a kalawlawan nu kulitan a baluan. (kamu nu Hulam:其尾段呈現細長狀,約0.5公釐寬。花型為5-15公分寬的繖形花序,每個繖形花序有20〜50個微小的黃色花朵。) haci han sepat~pulu’ cong-li nu tanayu, bangkiw nu congli ku ahebal miki adidi henay, hekal kala idawku i hekalay nu sasulitan a kulit nu kala langlangdawan a kulitan nu heci. (kamu nu Hulam:果實4-10公釐長,半公釐寬或更小,表面帶有淺溝紋道的粉綠色種子。) == kitidaan mulangaw (生長區域) == nai ticunghay nu dadipasan atu wali-tumu-ya nu yamso, ayda hantu mahamintu ku kitakit a idaw ku langaw nu yamso. (kamu nu Hulam:原產於地中海沿岸與東南亞的茴香,目前已廣泛被種植在世界各個角落。) pasu itida i paio, Amilika, ciwnata timulan atu Yaco a kitidaan atu Awtaliya. (kamu nu Hulam:包括在北歐,美國,加拿大南部和亞洲大部分地區和澳大利亞。) u sapal ku sapibuwah, itida i Awta-liya atu A-milika u lacesay a lutuk kuyda sa. (kamu nu Hulam:它是用種子來進行繁殖,在澳大利亞和美國則被視為是侵略性的雜草。) == kakanen (食用) == yamso icuwacuwa tu kuni ka buwahan nu palumaay, u akaway, papah atu heci idaw kuni kalecad nu saneng, tada bangsistu sisa malakane nu tademaw. (kamu nu Hulam:茴香在各地被廣泛的種植,它的花柄,葉片與種子都具備有相似的味道,因氣味濃郁而被取之食用。) yamso, kala sicecedaman, angangan han maheda u kama ku sanek。 (kamu nu Hulam:茴香,帶有甜味,主基調為柑橘香。) nikansuan tu a yamso nu heci atu sanenk atu yang-yamso malecad ku sanek, heci ma’nta’ henay kala langlangdawan ku kulit atu cuongse, hamaw sa mala ababwan ku kulit, anu amisalami’sa , langdaway ku sakapahay. (kamu nu Hulam:乾燥後的茴香籽其氣味與洋茴香相似,種子新鮮時呈現綠色或棕色,慢慢的會轉變成暗灰色,如果要做烹飪使用,綠色是最好的。) papah nu saneng han atu waway mahida u seluo, mangaduay nu papah sakay sakadalian, atu patenep tu sakan tu sala, sapatinu’ tu tawyu atu sicedamay a putin, sipatayda ini sa kabian atu nubutingay a tawyuan sakaasu nu nunikan. (kamu nu Hulam:葉子的香氣與形狀貌似蒔蘿,嫩葉常被當作裝飾使用,或加入到沙拉,調味醬汁或甜品布丁中,也會被使用在湯品或魚露中以增加其風味。) itini i Taywan nu kasienawan kanca paluma tu yamso. (kamu nu Hulam:臺灣全境冬季普遍作蔬菜栽培。) == sapihica (用途) == kaneng, akaway taneng a semsemhan sipalamlamen tu sala a mukan. akaway atu papah u saasuay nu salamian. heci nida taneng misangan tu sapabangsis, taneng mala ucia nu bangsisay a nananuman, mipadang misiwka. (kamu nu Hulam:食用,莖可拿來搭配生菜沙拉。莖葉是很好的蔬菜。種子則被當做香料,也可泡成香草茶,可助消化。) == sasapayuan (藥用) == (kamu nu Hulam:性味:果實:辛、溫;根:辛、甘、溫;莖、葉:甘、辛、溫。 saneng, heci han, kala alealedahan, diheku. lamit han, kala alealedahan, cicedaman, diheku. akaway han, sicedam, alealedahan, dihedu. (kamu nu Hulam:【效用】果實:散寒止痛,理氣和胃治痛經,小腹冷痛,食少吐瀉,睪丸偏墜,水疝。 【sakayhica】heci han, sakay caay ka adada, pakakapah tu udip atu bituka ni kabuladan, adada nu bili, muta’, maheti’k ku butul, sawada’. (kamu nu Hulam:【根】溫腎和中,行氣止痛。治寒疝腹痛,風濕關節痛;莖、葉:袪風,順氣止痛。治癰腫,疝氣。 【lamit】misapi’ tu buwa’, paculil tu idang. adada nu bili, kansicu. akaway ,papah, milawpes tu lebawa, pakakapah tu culil nu idang. puces, sawada’. == picidekan a wayway (特性) == micapiay tu mihcaan nanay atu mihcaan nanay a langaw nu patelekay a lutukan a langawan, caay katalaw tu sienaw, talakaw nu langaw han makaala tu lima ~ cacay a lasubu lima a bataan a cong-fen, lanaw han kala sangsanglacan, micidek ku bangsis, akaway patelek sa mabuhung ku teban yadah ku ciit. (kamu nu Hulam:越年生或多年生直立小草本植物,耐寒,植株高度約 50~150 公分,全株表面有粉霜,具強烈香氣;莖直立中空多分支。) papahan kala sumisumilawan langlangdawan ku kulit, aadidi’, masasualaku papah, u tulu ~sepat a matatibabay a banuhan nu papah, wayway mahida u ngengzing, mahida u keliw ku sasulitan, idaw ku adidiay nunika lengatan. (kamu nu Hulam:葉藍綠色,纖細,互生,為 3~4 回的羽狀複葉,形狀類似紅蘿蔔,呈線狀,有細的裂紋。) maaapa’ kuni kacebalan nu balu i tunduh atu tepal, balu nu akawy tanayu han tusa ~tusa a bataan idaw ku lima a cong-fen, nika cabal nu akaway han enem~ tasa a bataan idaw ku siwa, caay namin kalecad ku tanayu, tanayu han cacay nu pagnkiw~ pulu’ a congfen. (kamu nu Hulam:複繖形花序頂生與側生,花序梗長 2~25 公分;繖輻 6~29,不等長,長 1.5~10 公分。) adidiay nika cabal nu balu han idaw ku balu sabaw tu sepat~ tulu a bataan idaw ku siwa, balu nu akaway aadidi’, caay kalecad ku tanayu, nai ku kakicuh. (kamu nu Hulam:小繖形花序有花 14~39;花柄纖細,不等長;無萼齒。) balu nu sema han kala lawlawan ku kulit, macacuis ku mulmul atu nika cacuisan nu mulmulan, tanayu han 0.1 cong-fen, nuayawan han idaw kunika tatepikan nu adidiay a sasemaan, cacay ku teban. (kamu nu Hulam:花瓣黃色,倒卵形或近倒卵圓形,長約 0.1 公分,先端有內折的小舌片,中脈 1 條。) balu mitanayu tu balu nu sasemaan, balu a kitidaan masamulmul, kala lawlawan ku kulit, balu nu akawy mamulmul sadicemsa, balu nu akaway a puyu, pasayda i putah kunika cebal atu mihena pipi’ay i lala’. (kamu nu Hulam:花絲略長於花瓣,花藥卵圓形,淡黃色;花柱基圓錐形,花柱極短,向外叉開或貼伏在花柱基上。) heci nu tusaay a hahecian malacacay, satanayusa ku mulmul, hese, tanayu han 0.4~0.6 cong-fen, ahebal han 0.15~0.22 cong-fen, angnangan nu akawayan lima a sasulitan, sadicemsa. (kamu nu Hulam:果實是由二分果合成,長圓形,褐色,長 0.4~0.6 公分,寬 0.15~0.22 公分,主稜 5 條,尖銳。) == angangan (莖) == (kamu nu Hulam:草本,被毛,有濃郁的香氣,高 50~150 公分,莖圓柱形,上部多分枝,具細縱紋,帶粉綠色。 lutukan a langaw, nikudan sibanuh, micidek ku bangsis, talakaw han lima~cacay a lasubu lima a bataan a cong-fen, akaway makimulmul, pabaw han yadah ku ciit, mabalad ku sasulitan, kala langlangdawan ku kulit. == papah】 (葉) == angangan sipapahtu madadecdec ku langaw, akaway sipapahtu masasuala tu akawy, tanayu nu akaway han tulu ~sepat nu pangkiw a cong-fen, tapabawsa kunika apuyu, angangan mahida u calep mitabu tu akaway, papah han tulu~sepat kunika cacelitan, masa keliw atu kupa, sadicemsa. (kamu nu Hulam:基生葉叢生,莖生葉互生,柄長 3~4.5 公分,向上漸短,基部呈鞘狀包莖,葉 3~4 回羽狀分裂,線形或絲狀,尖頭。) numasa dicemay a akaway ilabu han si sasimalan nu husu’ cacay, nika pulungan a sasimalan nu husu’ tusa, idaw ku picidekan nu sanek, lali sapalan han patelek sibuhang. kasi baluan han tulu ~sepat a bulad, kasihecian han lima ~pitu abulad. Caay ka talaw tu cilekay, hangsa buwahan. (kamu nu Hulam:每稜槽內有油管 1,合生面油管 2,有特殊香味;胚乳腹面近平直或微凹。花期 3~4 月,果期 5~7 月。耐蟲害,易栽培。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |lima ~ cacay a lasubu lima a bataan a cong-fen 50~100cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 |v |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他(消化不良、食慾不振) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Foeniculum vulgare Gaertn. |- |u sapamat a ngangan |Umbelliferae(繖型科) |- |u Amilika a ngangan |Fennel |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |yamsu, yamso |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |ma-ansum tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou |cuun 'iciuru |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |angno so yakan |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p198 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Habayiing]] rk3u7fn0k6wlzgrrxuwr5ws1s1mjm90 nipaluma-yutiancaw 0 9307 125078 125077 2021-10-08T09:05:11Z 龍眼村長 1604 /* heci (果實) */ wikitext text/x-wiki == yutiancaw == Taywan yutiancaw (kamu nu Hulam: 台灣油點草) Taywan yutiancaw siey-ming (學名, mitesekay a pangangan): Tricyrtis formosana, nu bidakelung a kaput a yutiancaw su(Payheke-yutiancaw-su, 百合科油點草屬), u cacay tu tusa a mihcaan ku kauzip a lutukay nipaluma. kaudipan nida a kakidizaan  i tanengay tu apuyu’ay ku talawaw a tukuh suegetay a kakitidaan. (u kamu nu Hulam sa:台灣油點草(學名:Tricyrtis formosana)為百合科油點草屬多年生草本植物,生長於中低海拔潮濕地方。) azihen kiya baluhay a papah niza idaw ku labuaylabuay masakimuluay a tiyn tyin, u balu idaw ku kiyuay sumanahay tiyn tiyn a kulit . (u kamu nu Hulam sa:新葉有深色圓點,花朵有紫紅色斑點。) zayhen i Taywan ku sasaayaway sapiduduc sapatungus nu yutiancaw, sisa mala cung-siyaw-ming (種小名) niza sa, Taywan "Formosa"han, azihen ku siey-ming (學名): Tricyrtis formosanam sa, malalecaday ku formosanam (福爾摩沙) hananay, kyu ina yutiancaw, u Taywan-yutiancaw (台灣油點草) ku tatengaay a ngangan. (u kamu nu Hulam sa:因模式標本在台灣採集而以台灣(Formosa)作為種小名。) == kalakalakan (分布) == ina  Taywan-yutiancaw (台灣油點草) kalakalakan i Taywan mamin nu enal atu Lan-iy (蘭嶼), u hinaadihay i cuwcuw kiza yutiancaw-su )a u-cung (物種); nika idaw ku sulit mutudu, i Dipun Okinawa sipiyaw a enal (Cung-sen-sieng-si-piyaw-taw, 沖繩縣西表島) sa idaw itini malakalak. (u kamu nu Hulam sa:台灣油點草分布於台灣全島及蘭嶼,為極常見之油點草屬物種;但有資料指出在日本沖繩縣西表島亦有分布。) == (型態) == === ciid nu papah (枝葉) === ina Taywan-yutiancaw (台灣油點草), talakaw nu batac tusa a bataan tu walu a bataan kung-hun (公分), u akaway niza lameneng atu yu mangaduay henay sa simikapet tu banuh . (u kamu nu Hulam sa:植株高度20-80 cm,莖光滑或幼嫩時披毛。) Mahidaay u tatipeluk ku papah, u sacacaycacay sananay a papah mauzip, nu lilis nu papah sibanuh namin, u hekal lameneng, dikudan nu papah ya ukak sinikapet tu banuh. (u kamu nu Hulam sa:紙質葉片為單葉互生,全緣或具緣毛,表面光滑,葉背葉脈披毛。) u kaku kataci nu papah payni u tuhemuken mahida u tiekuk ku kaku tu ahebalay mikapetay tu dinum ku kaku, ya nu ayawan mahizaahy u kuku’ay nu papah haymaw sa masadicem, alahicaan sikaus ku papah, miabibi tu akaway. (u kamu nu Hulam sa:葉形從倒卵形至寬闊披針形,先端及葉基均為漸尖,有時有葉柄,抱莖。) baluhay a papah hina idaw ku sumilaway tu lumeniay simasakimuluay a tiyn tiyn. nika anu balaki tu ku papah, atu anu mapacilal ku kasubucan a kakitidaan ya tiyn tiyn nida malawpes tu. (u kamu nu Hulam sa:新生葉片常帶有墨綠至黑色圓形斑點,但在葉片長大後或光照較強生育環境下斑點會褪去。) === balu (花朵) === nu Taywan-yutiancaw(台灣油點草) a balu sa, mahizaay u yadahay malaliwasakay a balu (sang-bang-hwasi, 繖房花序) hananay, i sapabawan yadah ku balu yadah aca ku malaliwasak a ciid, sinikapet tu adidiay a banuh, ya balu sa namayda i sasa a akaway pasayda i pabaw a macebal ku balu. (u kamu nu Hulam sa:繖房花序頂生多分枝,稍披毛,花從花梗基部向上開放。) wuya kiyuay salengacay a kulit a balu, u macebalay mahida u tuki ku wayway, lalabu nu balu nu pihpih matumes ku kiyuay sumanahay a tiyntiyn, sienemay ku pihpih a balu. (u kamu nu Hulam sa:紫白色花朵為開展的鐘形,花被片內側布滿紫紅斑點,花被片六枚。) u pihpih nu balu kinatusa ku caculukan misaliyut, i hekalay a kacaculuk nu balu nu hekal ahebal sinikapet tu dinum, atu mahidaay sinikapet tu dinum a wayway, i sasa kuku’ay a kakitizaan nu balu  mamin u apuyu’ay ku laad nu balubaluan, i lalabuay caculukan misaliyutay pihpih nu balu u patelekay a wayway, sasaayawan nu balu alahicaan silandaway kiyuay a kulit. (u kamu nu Hulam sa:花被片兩輪,外輪花萼為較寬之披針或例披針形,每萼片基部有短花距,內輪花瓣線形,尖端有時呈藍紫色。) nu tatamaay a balu enem kiya kalibuwaay a balu, nu tataynaay a balu sa idaw ku masakiyuay sumanahay a tiyntiyn atu udip, i satalakaway nu tanga’  tuluay ku pela’, dikudan tusa aca ku pela’, ya balucu' nu pudac tuluay ku kalibuwaay maapi mulangaw malatulu ku kakitidaan. (u kamu nu Hulam sa:雄蕊6枚。雌蕊上有紫紅色斑點及腺體,柱頭三分岔,末端再二岔,心皮3枚合生成3室。) === heci (果實) === u heci sa patelekay sananay a heci Su-ku(蒴果)han, anu maduhem tu sa mapela’, idaw ku adidi’ay masaduhepicay sapaluma a paenu i lalabu. (u kamu nu Hulam sa:果實為直立的蒴果,成熟時開裂,有細小薄片狀種子。) == kasiwawaan liwliw nu kakitizaan (生育環境) == nikaudip nu Taywan-yutiancaw(台灣油點草),manamuh micapiay tu suemetay a kitidaan, kalakalakan sa i bayupuc cacay a bataan a kung-ce (公尺) katukuh cacay a malebut siwa a lasubu a kung-ce (公尺) a kakitizaan, itini aca ku kasiwawaan liwliw nu kakitizaan niza. (u kamu nu Hulam sa:近潮濕地方,分布海拔10公尺至1,900公尺。) == namakacuwa ku ngangan (名稱由來) == Taywan yutiancaw u ngangan niza, namakayza nu lalabuan nu La-tin a siey-ming (學名, mitesekay a pangangan) a su a ngangan (su-ming, 屬名); Tricyrtis sananay, ina Tricyrtis, nu Si-la (希臘) a sulit kyuni, palatusaen kina Tricyrtis a sulit, Tri atu cyrtis sa, Tri sa, "tulu" sananay a imi, wuya Kyrtos hananay sa, u "buhang", pulungen kina sulit namin, u Tricyrtis sa. izaw kiya cung-siyawming (種小名) Formosana (福爾摩沙), Formosana (福爾摩沙) sa, miduducay u Taywan (台灣) sananay. zayhen saayaway sapatungus nu yutiancaw namakay Taywan a makaazih atu nilami’en i Taywan kyu ina mahiniay yutiancaw, pangangan han tu Taywan yutiancaw (台灣油點草). (u kamu nu Hulam sa:拉丁學名中,屬名Tricyrtis是由希臘文tri-(三)及kyrtos(穴)合併而成,種小名formosana指台灣(福爾摩沙),因模式標本採集自台灣。) === Dipu ホトトギス((Hu-tu-tu-gi-caw) 杜鵑草 === yutiancaw a ngangan idaw ku kamu, namakayni ya baluhay nu papah i pabaw siuninguningay sisimalay a tiyntiyn, idaw ku duma a kamu, namakay i pabaway balu a ukak simasaupuay a udip. (u kamu nu Hulam sa:油點草的名字有說是來自新生葉片上油漬狀斑點,亦有說法是因為花柱上有密集腺體。) nu Dipu a kamu ina yutiyncaw, ホトトギス(Hu-tu-tu-gi-su), Tu-cieng-caw(杜鵑草)sa, atu Tu-cieng a ayam (tu-cieng-niyaw, 杜鵑鳥) malecad ku ngangan, duma a kamu sa ya balu idaw ku tiyntiyn a kulit malecad tu tu-cieng a ayam (tu-cieng-niyaw, 杜鵑鳥) nu bili idaw tiyntiyn a kulit masasengi kiyu Taywan yutiancaw(台灣油點草) han ku pangangan. (u kamu nu Hulam sa:日本稱油點草為ホトトギス(杜鵑草),與杜鵑鳥同名,一說是因花朵斑紋與杜鵑鳥腹部斑紋相似而得名。) === san-yutiancaw (山油點草) === san- yutiyncaw (山油點草),  cung-siyawming (種小名), stolonifera hananay sa u sipu-du a akawayay (pu-bu-cieng,匍匐莖) a imi, i tawya a mipangangan sa midateng pakaynien itini pu-bu a akaway (pu-bu-cieng, 匍匐莖) ku sakasipangangan. (u kamu nu Hulam sa:至於「山油點草」,種小名stolonifera則是「具匍匐莖的」的意思,似乎當初命名時,對於「匍匐莖」這個特徵非常在意。) ya mahiniay u San-yutiyncaw hananay, naayaway a nisulitan sa , masametek masa akaway a wayway muculil ku lamit , balu nu pihpih tusa kiya wayway, nika ya angangan nu tanga’ pikitanayu’en tu nu ukak a balu a yutiyncaw,sisa pangangan han san-yutiyncaw (山油點草). (u kamu nu Hulam sa:其實在過去的一些資料裡,有明顯走莖狀根莖,花被片兩型,柱頭比花柱長的油點草稱為「山油點草」。) == Taywan yutiancaw i Ke-pu-kuwang (科博館裡的台灣油點草) == sasayaway nu kasienawa a demiad sa, ilalabu nu bawbi nu Ke-pu-kuwang (科博館) ya masasizumaay a nipaluma i bawbi a Taywan yutiancaw (台灣油點草), masasizuma azihen ku nibuwah a wayway nuheni, tinaku: anu caay henay kasibalu, azihen kina yutiancaw, izaw ku mikulahit tu hekalay a lala’ masametek masa akaway a wayway muculil ku lamit, nika duma sa izaw ku caayay pikulahitay a yutiancaw. (u kamu nu Hulam sa:初冬時間正是科博館植物園裡的「台灣油點草」花開最繽紛的時候,園區裡幾叢不同區所種植的「油點草」沒有開花之前,這些不同區的「油點草」,有些撥開地表的土後可以看見明顯走莖狀的根莖,有些看不到。) imahini sa, akay u masasizumaay a yutiancaw saan ku tademaw. (u kamu nu Hulam sa:不開花前,它們也都一直被當成是不同種的植物。) kiyu mahizaay sibaluay tu sa, katuu’day a tademaw sakamu sa, mahizaay masa metek masa akaway a wayway muculil ku lamit, sienemay a pihpih nu balu,  idaway ku tusaay nu wayway, angangan nu tanga’  pikitanayu’ tu nu balu a akaway, caay kaw Taywan yutiancaw (台灣油點草) sa. (u kamu nu Hulam sa:開花了,很多人以為:「有明顯走莖狀根莖的油點草,六片花被片應該有兩型,柱頭比花柱長。) nika mahiniay caay ka masa metek masa akaway a wayway muculil ku lamit sa, pihpih nu balu caay ka situsaay nu wayway, anu ya angang nu tanga’ atu ukak nu balu malecaday ku tanayu’ sa, u Taywan yutiancaw han kyuni, palatusaen u caayay kalecd a u-cung (物種) sa. (u kamu nu Hulam sa:而把沒有明顯走莖狀根莖,花被片非兩型,柱頭與花柱等長的油點草稱為「台灣油點草」,分成兩個不同的物種。) === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |20-80 cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |wuya kiyuay salengacay a kulit a balu |- |heci |果實 |u heci sa patelekay sananay a heci Su-ku(蒴果)han |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 |v |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他(平) |v |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 |v |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 |v |- |5 |paisi' |(利)排尿 |v |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 |v |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 |v |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 |v |52 |zuma |其他(舒肝潤肺、扁桃腺發炎、熱入心包 痧症氣痛、小便不利、風癢) |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |tricyrtis formosana Baker var. formosana |- |u sapamat a ngangan |liliaceae |- |u Amilika a ngangan |taiwan toadlily |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |yutiancaw, yotincaw |v |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan |liu tin tu ismud |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay |laudripi |v |- |Cou |cuun rumai |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. * 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p80 *維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/台湾油点草 *國立自然科學博物舘:https://web.archive.org/web/20190323192348/http://www.nmns.edu.tw/public/BotanicalGarden/flowers/2011/winter/1001122.htm * nisulitan ni Mahi Takas aci Uwi Habay. [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] i11pbycu1uehgdikd6i18sfhqjjss2v nipaluma-zakes 0 9308 88187 71554 2020-01-04T21:47:00Z Corainn 30 /* saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == zakes == === u siwkay nu nipaluma === === pasubana i cacudadan a lacul === u cudad a ngangan: u sapamat a ngangan: u Amilika a ngangan:   == u zuma a cidekay a kamu == Pangcha: Tayan: Sejek: Paywan: Taluku: Yuwatan: dakus tuza Rukay: Cou: 'unai cakusu Kabalan: Kanakanabu: Laaluwa: Saysia: Puyuma: 'imus Saw: Tau: mangnem do aep == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === 土樟 === u sulit nu Lipun === === u sulit nu Amilika === == saungay misapayu' a cidekay == Yuwatan, [[Sakizaya]], Rukay, paywan, Cou, Puyuma == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p19 花序數位典藏國家型科技計畫/應用服務分項計畫 [[kakuniza:nipaluma]] 7hxco9765o4ro7r84euxd2xh26xhdiv nipiazih tu taenengan 0 9309 88189 88188 2020-01-04T21:51:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nipiazih tu taenengan (Hulam a sulit: 方位觀) [[Ciwidiyan|Ciwidian]] a niyazu’ nu [[Sakizaya]] miazih aca tu taenengan atu pipazengan tu tuud i labu nu luma’, kanca simayza ku panan i nuwaliyan, nika nayi’ ku tanusuk tu pipatizengan a i cuwa, uyzasa sisausi tu papazengan atu paysin. maazih i nika tatengilan nu mapalaway ku nababalakian, i pipatududan demiad sa miazih a simay, nuwaliyan ci [[Kabit]] a [[di'tu, dietu|Di’tu]], u mikuwanay tu bali udad, demiad, tapuku atu bayu a Di’tu. tengilan sasani mabalic ku balucu’ niza, sani damsay, sani maedes, sisa ci Kabit ku kasikazan nu Sakizaya a tademaw; uyza i nu waliyanay a Di’tu ci Malataw sa, u mikuwanay tu kalu kilakilang atu nipalumaan a tutud; u timulay sa u Kakawsan; u amisay sa ci tungusay tu patay, talaacawaan atu nisabian a adiwawa a Silingan a Di’tu. maazih i tini ku mapalaway misalisin. u zumasatu sa pilaedisan, u pisilsil tu sapatudud a tuud, simay nu walian nu mapalaway ci Kabit a Di’tuan, sapi salisin tu kakawsan u papah nu paza’ simauy timulen ku pisilsil; u kasaselal patizeng tu dabek sa samay timulen ku zicem, u kasikaz tu kakawsan. i tini a matineng tu sapilisin a simaycaen ku pasayzaan. usakasa, anu mibutibuting, sapiadup tu atu tatami, anu u pisilsil tu nu tatayna tu tuud nayi’ ku tungus nu papazengan, nika u sapi buting nu tatama atu sapiadup izawaca ku papazengan, sazikuzay u caay ku tataneng mitiyung ku tatayna tya nipazeng. h09pmdqnc9vbafcka88u9dch2sep79d nipuluma-balu nu lukut, balu no lokot 0 9310 88190 71669 2020-01-04T21:52:32Z Corainn 30 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == Lukut == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah (v)dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用(v) sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 |v |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 |v |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 |v |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |Asplenium nidus L. |- |u sapamat a ngangan |Aspleniaceae |- |u Amilika a ngangan |Bird's-nest fern, Nest fern |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |Lukut |v |- |Pangcha |Ru Kut |v |- |Tayan | | |- |Paywan |Luguchi |v |- |Yuwatan |Kancihcih |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |Lrukud |v |- |Rukay |Lrukucu |v |- |Cou |Ravani |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |Omaom |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p73 [[kakuniza:nipaluma]] irzk709i6kvy5ke1bpcknm56ry0gfhp nipuluma-bidakelung, bidakelong 0 9311 88191 71689 2020-01-04T21:54:05Z Corainn 30 /* bidakelung, bidakelong */ wikitext text/x-wiki == bidakelung, bidakelong == [[tangan:Lilium_formosanum_sphl.jpg|thumb|bidakelung atu balu|400x400px]] 台灣百合 bidakelung mauzip i bayubayu'an katukuh 3000m a buyu. maazih tu i Taywan subal. sisa ku ngangan nu "[[Taywan]] bidakelung". taneng misapayu' pahadeng ku walak atu malihen. maydih miazih ku tademaw, kapah paazihan. izaw tu pacakayay i tisiaba. izaw ki sepat a naayaway a bidakelung a kakunaza i Taywan. anu izaw ku pulungay mauzipay a bidakelung , kya balu amatenes katukuh cacay a bulad. === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma (v)mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma (v)yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 |0-3000m |- |mauzip subal |生長區域 |bayubayu'an katukuh buyu, sacahamin nu Taywan atu subal(Lanyu atu Luitaw) |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞(v) lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 |10-120cm |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 |4-9 bulad sibalu, sangelacay a balu, maka 10 demiad ku balu mauzip |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 |v |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 |v |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 |v |- |5 |atekak |苦 |v |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 |v |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 |v |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 |v |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan |lilium formosanum wallace |- |u sapamat a ngangan |liliaceae |- |u Amilika a ngangan |taiwan lily |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] |bidakelung, bidakelong |v |- |Pangcha | | |- |Tayan |botuki |v |- |Paywan |u an & gava' ruan |v |- |Yuwatan |paihuhua |v |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma |ulimuhana |v |- |Rukay |bariangalai |v |- |Cou |capangana |v |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami |vonitan |v |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia |hotuhe |v |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == '''台灣百合'''(學名:''Lilium formosanum'')為百合屬多年生的被子植物,為台灣特有的百合品種,因而以「福爾摩沙」作為種名,屬於四種台灣原生百合之一;另外有小葉台灣百合(''Lilium formosanum'' var. ''microphyllum''),為其小葉種的變種。台灣百合的花冠呈現六角形喇叭狀,葉子呈線狀披針形排列,莖細長直挺且少有分枝,鱗莖深植於土壤中,單株通常只開2朵或數朵的花朵,有的會開數十朵,少數也有多達百朵,生長高度從10公分到120公分都有。野生開花時間平均為4月到9月,而且隨著生長地不同花期也不一樣,大至上單朵花瓣可開放7到10天,當一大群百合花花群聚生長可長達1個月。因為適應性強,可生長在差異大的生態環境之特性,故在台灣分布極廣,南從屏東,北至東北角風景區沿海及各小島,如蘭嶼、綠島,地點從海岸邊到海拔3000多公尺的高山上都可發現到它們的蹤跡,為了適應其各地生長環境,具有多種不同差異的族群生長形態。 '''''Lilium formosanum''''', also known as the '''Formosa lily''' or '''Taiwanese lily''' (simplified Chinese: <big>台湾百合</big>; traditional Chinese: <big>台灣百合</big>; pinyin: ''Táiwān bǎihé''), is a plant species in the lily family, endemic to Taiwan. It is closely related to the Easter lily found in the Ryukyu Islands of Japan, eastern and northern Taiwan. Both species are cultivated for their showy, trumpet-shaped flowers. ''Lilium formosanum'' has become naturalized in scattered locations in Africa, Australia, and the Americas. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p77 台灣特有植物藥用發展之評估研究,天然藥物研究所 [[kakuniza:nipaluma]] 64hu5n3uel2nkli8voq0gy6t3s5koru nisabaluhayan tu cacudadan nu yincumin 0 9312 88194 88193 2020-01-04T21:56:47Z Corainn 30 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki nisabaluhayan tu cacudadan nu yincumin (Hulam a sulit: 原住民新校園運動) ==kakiliman== a palekal tu cacudadan nu udip a pasubana' tu wawa nu niyadu’ ku babalaki, ayda pabalucu' tu ku yincumin tu lalangawan, misayadah tu baluhay nu lalangawan a kawaw tu picudadan, ya satalakaway mamikuwanay tu misabaluhay tu nipalaylay i cacudadan tu sakakawawan nu mita sa, a itini i siwaay a bulad idaw tu [[cacay]] a demiad a nipalangaw tu nipisabaluhay tu nu makaylabuay nu lalangawan tu subal atu sakay itini nu laylayan, nipisabaluhan nu yincumin tu cacudadan pahecek tu kawaw sa, sakacacay palabangbanga tu micuduh a nisanga'an tu nu niyadu’ tu yincumin a cacudan tu nu niyadu’ palekal tu nisanga', a nitatenga' miawaw tu babalaki atu saydan tu micudaday mapulung masasakamu tu binacan, a nikaudip tu paydemiad tu lalangawan muawaw tu misanga'ay atu sapisanga' nu zayliw misanga' tu zazung nu dabek nu cacudadan a paydemiadan. sakatusa sa: mikilim tu tanengay tu situngusay nu misanga' tu nakamuan nu babalaki atu saydan, micudaday tu nikatatengil tu nikasasakamu sa, a misanga' tu satabakiay a cacudadan. u cacudadan kanca muawaw tu niyadu'ay nu kalas a pasubana' tu micudaday a papisanga' tu dabek tu nanaman, a malinga' tu hanipisanga' u micudaday maladaladay sa milihida, nu nalimaan a nipisanga' tuni nanaman a dabek, kina dabek a sahidan nu sakidaya a dika nu tatudud. ya maadih niya kalas kya dabek mapeci haw sa u hican hantu? u kalas muawaw tu wawa amin i tawan tu ku misanga'ay, misabaluhay ya nipisabaluhay a cacudan sa, niyadu’ atu cacudan malekec tu matatungus niya nisabaluhay a cudad, ulic malalacal tu nika pulung kya kapah ku nu makalabuway nu balucu' a nipidatengan. ==nilacul== ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 itiza [[Sakul a niyadu’|Sakul niyazu']] [[kakuniza:Hana Ating]] k7au2y7dw6yp20uy7jemocpic4uedp5 nitadasan nu babalaki a lala' 0 9313 88195 86481 2020-01-04T21:58:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == tatangahan == "nitadasan nu babalaki a lala' " 原住民保留地 [https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0060026] '''上稿編輯: RayPeng整理:彭瑞祥(環境資訊中心記者)''' '''山坡地保育利用條例修法三讀 原住民保留地規定鬆綁 [https://e-info.org.tw/node/203394]''' == kakiliman == santi paui' uyza nu hulic ku misumad tu tuluay ni dulitan, "nitadasan nu babalaki a lala' " ('''山坡地保育利用條例''') mahula' tu ku lekec. paulicay tusa bataan izaw ku walu ademiad maawas tu kuni sumadan tuluay ni sutitan, "nu buyu' a lala' a hulic", saka tulu bataan izaw ku pitu a sulit, masipu tuni panutekan nu ayzaay ni palekalan tu limaay a mihecaan palalid sa a maluk hawsa amakelec kuni piala tu tantuwa, mahiniay a [[kamu]] hawsa, yincumin miala tunu tuas nisubelidan alala', acacay tu patengan, tu situngnas a lala', tungus tuni kalukan atu tungus mluk pahabayay madem ku limaay a mihecaan hawsa, kya taneng maala ku tantuwa. nauyaan a sulitan tu"nu buyu' a lala' "hananay, pazumanen tu "nitadasan nu babalaki a lala' ", ayza nu buyu' a lala' paui' uyza misaulic saka tulu izaw ku pitu tu pilekec, i lalabi liwliw nu buyu' a lala', tu binacadan a lala', pasubaa' tu yincumin patadasen kya a maala ku tungus sakaluk, tungua a lala' atu tungus micaliway tu lala'. uzuma satu tungus tu sakalu, tungusay tu lala' palalid maluk madem ku lima a mihcaan hawsa, nai' ku aca pabeli hantu, nauyzaan ni panukekan nu Cenhu kuw uyzaan tu, anu milimad sa u yincum dada', u zuma patada mikuwanay, u satalakaway ku patengay. mincintang liwiy ci Cening sakamu sa, ayza a demiad sa u yincumin "panukasen ku lala'kaku" cacay nisulitan tu sapilaylay tu laylay, iayaw yincumin miala tu nu yincuminay a lala', a kanca makelec' tu cacay a mihcaan, kya kapah miala tu tatuwa, wini mahapinang izaw kini "misawacu tu binacadan, misakinih tu binacadan" a lekec. Cening liwi micunus saheci sa,ayzaay alekec, "nitadasan nu babalaki a lala' " misinsisi tu ni paliwan a lala', kanca namakay i 1988 a mihecaan, tusa bulad cacay a demiad, namikaluk katukuh ayza cay pialesntuya lala', kya tatungus ku ni sulit a kawaw, sananay a kamu,anu lalid makaluk tabesiw tu tulu bataan a mihcaan hawsa,kya kapah makaawas tuni nitadasan ami sinsiy nu "nitadasan nu babalaki a lala' ",nika maawas kuni sinsiyan hawsa a lacus henay pakala tu tantuwa, uyzasaca nau izaway "nitadasan nu babalaki a lala' " mita cacay u binacadan ku situngusay, matulin maluk madem tu lima a mihcaan, kya a taneng a izaw ku tantuwa, katukuh ayza, uyni limaay a mihecaan "misuzikusay tu hulic tu nisulitan" muliyaw patizengn tunu paulicay masiputu tuluay nisulitan. pakalisiw a sinbun pakatineng, kumintang liwiy ci SuFin Siluko,ci Sra Kacaw liwiy, ci rosi Taku liwiy, mincing tang liwiy, ci Asunai Daliyarep, setay liyang liwiy ci kawlo lyon pacidal, utang liwiy ci Ciwas Ali, mapabaliw ku henimin, yincumin nikalukan a lala' nanutuas min a lala', i ayawtu "sanputi pawi' pahulican tu misulit" ayaw tu. musakamu misanga',ayzasatu nilekac a misalunguc aca tu yincumin huntu a ayaw miala tungus tu sakaluk atu tungus tunu lala' madem tu lima a mihecaan, kya kapah maala ku tantuwa,tangasa ayza duducan tu, tada cay katatungus, kyu paayaw a misumad tu tuni sulitan. sakamu satu ci SnFin Siliko, micuduh tuynian nisumadan pinaay tu a mihcaan, ayzasatu taneng makaawas tu tuluay ni sulitan,u kakeseman nu balucu', usakahenulan sa "pakaawas". Ci Sela Kcaw sakamu sa, nauyaan ni sulitan u "cay ku tatengaay, caay ka tatungus" a sadaduducan. zikuzan ni sumadan, tineng aca mapatadu ku yincumin misanga' tu nungpaw, a mala nunghuy a huyyen, atu zay kakapah ku ni kalukan hawsa kapah misinsi tu sadap. takazm1j60c9vpzkla7x2sdazpq6cqo nu Sakul acaculilan adadan-1 0 9314 88196 71719 2020-01-04T21:59:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki 1878年以前 ayaw [[cacay]] walu pitu walu a mihcan 這兒曾經是撒奇萊雅休憩的地方 nu aidangan nu sakidaya kuyniyan 被巍峨的七腳外山 ya talakaway nu cikasuwan a buyu` 和碧綠的美崙溪 atu langlang dawayan a sauwac nu bilung 擁抱和疼愛著的人間仙境 takec sa miyamaw tadamanay a kakitidan 以藍天為畫布 sumilaw ku tahpu nu demiad 白雲的筆觸為墨綠的山頭點綴 u salengac nuladem tebing mala cuung I langdaway Nu tungdud nu buyu` 這裡就是 撒固兒 u [[Sakul a niyadu’|sakul]] kuy nayan 撒奇萊雅的美麗之鄉 u salungannay a nyadu` nu [[Sakizaya|sakidaya]] 族人敬畏天地 tadiecsa ku pinacadan kaybaung tu paudipay 神祇依著人們的願望畫下了山的稜線 Si pakelid paudipay kungalar nu tademaw ulicsa I kulus nu buyu` 弧度婉約有如鶺鴒鳥的歌聲 mi siwatid sadawdawbi`sa malecad tu mu dadiWay nu lalicay 層層巒峰就像一頂頂農夫的草帽 unika tatungtungdud nu dicem malecad tu duku nu malukay 山的手指輕輕的彿過 sa ahemaw kunisa diwang nu taludu` nu buyu`sa 山色竟成了永恆的旅人 kuli nubuyu`malatenesay nu midangay 永遠相依在初始的諾言 Hay sadikud kasinuung ma hida u na kamuwan 蜿蜒的步道邊形成多層次的綠籬 kasa lupiku nu dadan u tatungdud malalangdaway mala Langat I tap 78cpz5fp5635f55ub5lmc8lxikz7y0i nu Sakul acaculilan adadan-2 0 9315 88197 71725 2020-01-04T22:01:08Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki 姑婆芋、筆筒樹向絡繹不絕的旅客彎腰致敬 u tabayal, u atupal saluulung sa tukatuuday alabang 高聳的樟木和擎天的楓樹則傲然為我們撐傘 talakaw nu dakes mutukunay I tapuku akilang tanektek palidung I tamiyan 驕傲的山蘇隨著蜿蜒的小徑舖匐而去 Paseneng ku kedukedu nabuysa ta dadan 烏頭翁和五色鳥忙著傳遞山神的訊息 Pitaku atu bulakay a ayam sasekel sa pa lasit tu paudipay 山黃麻如羅漢的軀幹 U buwa nu buyu` malecad tu ni tiding nu sulu 也擺好了迎接山風的架勢 Ta nektek kuni pahalhal tu bali nu buyu` 溪水順著石頭的細縫而下 U nanum nu sauwac mu duduc tu letang nu baetu 也叨不盡一天的樂音與繁華 Sa demiadsa bu datuk pa laluwah 這裡有我們的祖先走過的痕跡 I tini idaw kuni culilan nu tuas ita 還有水鹿、山豬和飛鼠 Idaw ku ngabul、u pabuy atu lapic 不虞匱乏的新枝綠葉忙著清理凡塵的一切 Cayka adaaw pa ciid tu papah ma bilil mu silemud tu tapud 過度曝光的水光山色總是適時的擦亮我們迷濛的雙眼 Tada mapa inging ku liked nu nanum pa cudekat tu ma belahay a mata niyam 這寧靜的撒固兒 I nay` ku tekiteki` a [[Sakul a niyadu’|sakul]] 有著我們祖先的話語 Idawtu ku kamu nu kakaw san 請靜靜聆聽 Na Ha tede han mi tengil 那溫柔、祈求平安之聲 Ya a pekay、sa lunguc tu ngayay a ngiha` 正向著你  迎面而來 pasayni mi likeluh tisuwan 4nj98jlfucom2dsumej5t9zgejr4wsf nu ditu'an a bulad 0 9316 88199 71739 2020-01-04T22:03:00Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nu di'tuan a bulad == nilacul == (一) ayza a bulad u ka sidi'tuan a bulad hansa likaten namu cacay a tinghuy, kya a mapalemed tu mihmihcaan. 在鬼月時段為您們點上了一盞平安燈,願大家都四秀平安 (二) balaki tu sa, [[cacay|cayay]] katalaw tu [[di'tu, dietu|ditu]]', u sakatalawan uynian u mihecaan. 有了年紀不怕鬼月,最怕的應該是歳月,鬼月一定不會傷人 (三) nika mihecaan cayay pisulul tu [[tademaw]]. 歳月一定不饒人 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Sabak Nubu i 2019 a mihcaan [[kakuniza:Sabak Nubu]] ip2i40kaenkp4xu9p9o2gfk3f1ztcg5 nu icelang ku musepi, nu palabang ku punu' 0 9317 88200 71757 2020-01-04T22:03:43Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nu icelang ku musepi, nu palabang ku punu' == buhci tu kamu == u icelang sa, masadeap ku [[tademaw]], malaluk ku tademaw. u musepi sa, u kapahay a uzip atu sepi sanay. u palabang sa, tala ihekal, katuud ku cabay icuwacuwa, tayza mizizaw tu cabay ihekal. u punu' sa, u tangah nu tademaw, ilabu' nu tangah, u zateng nu tangah nu tademaw. saka minanam tu lalangawan ,nalimaan ,malukay a kawaw, atu niyazu' a kawaw, izaw ku "palabang" sananay a aluday i niyazu'. mahiniay palabangay a putiput tayza nutaway a niyazu' sa, mizizaw tu nutaway a niyazu', malacabay, masasukazih, palekal tu binawlan a kawaw. mahiza sa, katuud tu ku cabay nu mita, teneng kami minanam tu kapahay a laylay. pacunus tu ku nazatengan nu binawlan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u laylay nu tuas ni [[Pangcah]] aut [[Sakizaya]] Cikasuan, sulitan ni [[Tiway Sayiun|Tiway sayun]]. 人的幸運與這會來自努力和遊歷 [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:sakasitangah]] rotrk7r1pjn7i3womi9qhok7ob1r8sm nu kitakitay nikadademec matatukuday tu mali 0 9318 92622 88202 2020-08-24T07:54:02Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki sayadahay sakalimulakan nu kitakitan a [[tademaw]] miadih tu nikadademec maytukud tu mali. masabeleng ku miadihay sikaliyuhan tu kuni kangalay palumata i tilibian. anu caay henay sikatinengan ku nikadademec sa caay piliyas misaungay. [[kakuniza:Buting Nukay]] 0rwv9f84v0p8ohy2a509zboiv9t1090 nu lalangawan a kungku 0 9319 88203 71840 2020-01-04T22:06:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''nu lalangawan a kungku(起源傳說)''' == lacul == === ngatu cacay === i Kalingku, kya pazik a buyu’, nu waliwaliyan nya kalimucu’(海角) nu dadipasan(海邊), izaw ku [[cacay]] tatama ci Butung atu tatayna ci Sabak i tiza a lecuhen. uyzasa caay ka i biliay nu ina a nilecuhan, u nisabiliyan nu lala’ atu aheciday nu bayu nipasabilian nu i pabaway, nama hiza sa nay lala’ay mucelak a lecuhen. ina tatusaay sa kakawsan nu Sakizaya, uyza sa nama ka lalaay kuhni a tayni,sisa mala sasalisinen ku lala’ nu Sakizaya, kasatim tu lala’, pakayzay i lala’ ku balucu’. === ngatu tusa === u kakawsan nu [[Sakizaya]] sa i bayuay ku kakanen’ nakanan nu heni a lalacan sa, i nalecuhan nu kakawsan mahiza tu u buyu’ ku nakanan, sisa Nalalacanan hatu ku pangangan,u lalangawan tu nu Sakizaya itini. === ngatu tulu === pala tatenga’ ku Sakizaya u cidekay a lala’ sa u sakauzip sa, u ina nu Sakizaya namulecuh tu adiwawa sa, u minalu’ atu puna sa sipitadem i putah nu luma’ niza, u cidekay palu tatenga’ tu mahiniyay madiput nu i bili nu ina, pahabay tu sabili nu minalu(胎盤) atu puna(肚臍), labungan han i lala’ anu ayaw malu, malalid midiput tu adiwawa i nikabalaki katukuh i nipahezek nu uzip. iyu masatezep ku hanhan nu adiwawa, u minlu atu puna nu ina sa malu midiputay, a mami tabu tu adingu nu adiwawa, mami lilid i cinizaan amin tayza i lala’ nu nababalakian. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == sakasitangah nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:Sakizaya]] lmvhpw1jafhq5nvng4fj5aao7snpb0p nu laylay a nakungkuan tu alupal 0 9320 88204 71870 2020-01-04T22:07:20Z Corainn 30 /* kakiliman(摘要) */ wikitext text/x-wiki nu laylay a nakungkuan tu alupal == kakiliman(摘要) == yanakamuan yusumamadan saan tatengaay na makaadih tu nipiletek tu alupalan a kilangan nu nakungkuwan nu babalaki yu mahidahen a kawaw, u kasumamadan masumat tu ku mihecaan nuzitay u nikasumat nanuayaw katukuh ida yadah kunipalumaan tu nu kasumamadan a kilangidaw inakawawan, u kahulanan i enen a bataan' nu nihecaan idaw kya [[cacay]] a kawaw, nu niyadu' i natawlan a nipaluma tu siheciya akilang kya siluma'ay tu sialupalay. == nilacul(內容) == i kasumamadan yadah kuni paluma' tu nu yincumin a siheciay amin a kilang yadah ku mayikesay tu kilang nipaluma, makaala tu cacayay a lasubu, nu mihecan amim tu nipaluma'an tu kilang(wida), yadah ku alupal nu yincumin anipalumaan tu siheciay a kilang yu mahidahen, ka sumama henay sa a misaluma' tu misakapah tu lala, a mikedal misanga tu sulabu a luma', sisa mulete tu liwliway nu luma' ani palumaan tu alupal. anu malingtu misanga tu luma' sa, idaw aca ku nipatudung tu luma'ay a patungus tu tuas kya malingatu misulabu tu luma', sisa a militek tu maikesay alupalan tu kilang nika, sikamu aca ku tuas yumahidahen. anu sikawaw ku luma' patudung aca tu adingu nu kilang, u maikesay a kilang idaw aca ku adingu san ku tuas sa, matalaw miletek tina kilangan. mikilim tu matinengay tu kawaw a tademaw mamiletek tu kilang, sayaway a patudung henay patungus tu kakanan atu tuud', u tatipeluk u hiw tu sakalingatu pabeti pakan tu tuas, kya malinga tu tu musakakawaw kanca caay kalucek ku nipiletek, tina kilangan ina mikuliay a tademaw mahica hakya musakakaw tu tadu mangeli' ku kilang, maputung ku kilang simadukay tu, yamikacaway tu kilang mahetikay tabaki ku dukak nida mangeli' ku ukak, idaw ku mapatayay niya musakakawaw. sa mabiyalaw tu ku balucu' nu silumaay sisa mikiling tu mapalaway amitatengil tina kawawan ahican hakya. ina mapalaway sakamu sa a tuluay a demiad mapalaw sakaitini tina kawawan kya malingatu tu miletek tu maikesay a kilang tu siadinguay a alupal. mahini ku kawaw nu kasumaman. caay kawdadaymen ku kawaw tu sumaman, namahida tina kawawan tuni pilitekan tu kilang. patungus tu ku niyadu' nu kalas, ku mapalaway tu laylay hani katukuh mamin kukawaw sa idaw aca kusikawaway tu naayaway. tu mapalaway katuudhen i lidaw ku mapalaway i niyadu'. caay kalecadlecad ku palaw nuheni tu palaw ku nikapalawn nu heni adihen sa u mapalaw a palaw sakasenengan nu niyadu'. kina kawaw nu mapalaw. yu mapalaw tu ku palaw saka lingatu u mamibedik tu alupal a musakakawaw sa. tu nakungkuan nina alupal sakasenengan sa nuniyadu' ku kawaw numapalaway, u nikaudip numita sa mahida tina kawaw nu alupal, u kungku nikaudip numita ida tu nikatengian tu kungku nu babalaki, i niyuy tu kya paudipay i titaan sisa kanca a manakapawan tu paudipay i titaan. i tepal nu mita idaw kya a dingu niya di'tu misimaway tu nikaudip numita hani ka haydauc . sangalepen ku niyadu' pakungku tu sakasikadan nu niyadu' ku binacadan, kina sepatay nu mapalaway atu yalukiyaw sakaytini i alupalan. tu nakungkuan tu alupal pakatinengay tu ku binacadan tu mahida unikaudip tu udip tu nikaudip, idaw aca ku adingu ku paudipay saan ku babalaki tina kamuan sakaytini na kungkuan tu alupal sa. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] trasww0asas7pr19fcnkjvfbt6dqvb4 nu masasukaydihan『alibungbung』 0 9321 88205 71873 2020-01-04T22:07:50Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''(一)'''[[cacay]] alasubu izaw ku pitu a mihecaan, cacay a bataan a bulad izaw ku sabaw pitu ademiad ayza.  107年10月17日 (二)u sapisanga tu a libunbun nu palingt a papah ku sabisangah, u papah sicekamitulishan ku cekah kya malingtu miabit (三)a nu miabit tu a libunhun caykadayuw a minanam a ca kiya a matin lingtusa sebatiy ku papah a miapit sasualasabiapit kya malahci ku alihunhun (四)hamian atu a misengl tu belac a sapacumu yi a libunbunan ku belac, sisa a patelah ni ngaaysa <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] 9no837dtgodlkfjlkzx6dcots8h97v1 nu masasukaydihan『alibungbung』情人餐包 0 9322 88206 71880 2020-01-04T22:08:03Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == '''''nu masasukaydihan『alibungbung』情人餐包''''' == '''(一)'''[[cacay]] alasubu izaw ku pitu a mihecaan,cacay a bataan a bulad izaw ku sabaw pitu ademiad ayza.  107年10月17日 (二)u sapisanga tu a libunbun nu palingt a papah ku  sabisangah , u papah sicekamitulishan ku cekah kya malingtu miabit (三)a nu miabit tu a libunhun caykadayuw a minanam a ca kiya a matin lingtusa sebatiy ku papah a miapit sasualasabiapit kya malahci ku alihunhun (四)hamian atu a misengl tu belac a sapacumu yi a libunbunan ku belac , sisa a patelah ni ngaaysa 3pvarygclp1d986b6017yblqyfmvtek nucilalmabi'u tanggah pasayza i wali 0 9323 88207 71888 2020-01-04T22:12:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki patizeng tu luma'a pisalisin, izaw ku pikilim tu kapahay lala'a lisin, miteka tu kawaw a [[Lisin|lisin]], pamuya a lisin, atu micumud tu luma'a lisin。nika miletek tu kilang sa, pataliayawen misalisin. mikilim tu kapahay lala'a u mipili'ay tu kapahay papatizengan tu luma', u ahebal, u mamayzaan, u pasayzaan nu panan. [[Sakizaya]] a luma', pasayza namin i nuwalian (katahkalan nu cilal), mabi'u tangah pasayza i wali. u lilal ku kakabi'an i teban ku babalaki mabi', wawa i makaamis nu kakabi'an, baluhay malaacawa mitepal tu palud(timul). [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 2dtpr8hvdd0hlhmt8414m9kfnxsiyds paayam 0 9324 91300 91299 2020-07-20T07:38:55Z LamiHung 28 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki paayam (kamu nu [[Hulam]]: 鳥類) ==kakiliman== pay [[ayam]] hananay namakacuwacuway [[cacay|caay]] tu kayadah ku ayam tusaay tu nisulid u midikuway nilecuhan. ku udip ([[uzip]]) satu sa idaw tu ku mamanuh nu sayawan sa u sakubat. saateka satu sa, idaw ku masadumadumay tu canacanan a kulid nu [[banuh]] niya sakubad, idaw ku balakiya tu, idaw ku caay tu pakabahelay sa taneng satu i dadan muculil atu mulenenay tu si[[kulul]]ay a [[aadupen]] nu iday a ayam sa namakay i kakausan kiyu si[[iluc]] nika idahen tu sa kina ayam, idaw tu ku 2021 tu pay ayaman tu nasulian tu. ayam sa, idaw kumakay, idaw ku malawpesay tu a pay ayaman nu ayam, nu caay kaynasulitan tu [[cudad]] sa. yadah tu ku malawpesay nu ayam. i suli nu [[kitakit]] nayi tu ku ayam. sisa i sulit nu cudad caay tu kayadah ku ayam yadah tu ku malawpesay i kitakit sisa a miading tu idaway henay a ayam kya caay kalawpes ku ayam. ==nilacul== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan *[[:zh:鸟|wikipayke-paayam]] [[kakuniza:Hana Ating]] lylimz3tx7ga0jf69g4yn2w2l9uvimr pababelbelan nu ciyasan a kawaw 0 9325 88345 88344 2020-01-12T21:44:40Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki pababelbelan nu ciyasan a kawaw (Hulam a sulit: 佳山基地事件) 1984 a mihcaan, patizen ku syifu i Katangka a niyazu’ tu kaitizaan nu hitay atu babelbel, paangic miala nai niling katukuh nanaling a lala’ nu Katangka, atu 秀林鄉大山村, sisa wini tusaay niyazu’ Katangka a "ciya" atu 大山村 a "san", "ciyasan" han kiza pababelbelan i tiza. sapisebeng tu kanatal, wini a dada’ ku i buhangay. nu buyu’ a pababelbelan, 3800 ku ditek nu takalaw nu buyu’ malusaading ku buyu’, kapahay a pikiadingan. nika makayza i lalangawan nu binacadan, sakala’cus nu laylay nu [[Sakizaya]]. == 影響 == ayaw nu 19 seci, saicelangay ku [[Sakizaya]] a binacadan i enal nu Kilay, nazikuzan kalalais i Kaliwan, masazuma tu ku pikawanan tu kawaw nu niyazu’, nau satabakiay a niyazu’ nu Sakizaya ku Takubuan mademec nu Hulam, namalupisak tu ku tademaw palecapuen henay nu Hulam i baluhay a niyazu’, sipangangan han tu Sakul, uzuma satu a [[tademaw]] malimad tatimul taamis ku culil siniyazu’ i Ciwidian, Cilakayan; katuuday a tademaw lihiza satu i Pangpangcahan. niyazu nu Katanka malukakitizaan tu nu pababelbelan nu hitay, paangican nu Cenfu miala palawpes ku niyazu’, mahiza u nisupetu’an ku tademaw nu Katanka a tademaw miliyas tu kabalakian a niyazu’, maduka ku balucu’ nu Sakizaya, tizaay a Sakizaya caay ku mamalawpes ku duka nu balucu’. 4h893ism4p89vtmu5y0r6omndchilot pabalad 0 9326 71986 71985 2019-11-21T17:39:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pabalad(海嘯) [[tangan:2004-tsunami.jpg|thumb|pabalad]] nrk7groyikbmbh1n7bidpwr2af51j9a pabuy 0 9327 123378 123377 2021-09-10T00:05:22Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Sow with piglet.jpg|縮圖|pabuy]] asu' kanen ku titi nu pabuy. mangaleb ku asu' sakabien ku tinayi' nu pabuy. 【學名】Sus scrofa domestica 【mitesekay a ngangan】Sus scrofa domestica 【家豬】通稱豬,是野豬被人類馴化後所形成的亞種 【luma nu pabuy】pabuy han kungangan, nu kiwma a pabuyan haymaw han mikunlin nu tademaw a sakatusa a pabuyan. 屬於哺乳動物綱偶蹄目。 numi cucuay a aadupen nu maudipay a masacacaya nu sadipaan a pamataan. 非反芻亞目豬科豬亞科豬屬。 == lalangawan (文化) == caay kaw siyadahay nu bitukaan a sakatusa nu mataan. 古代也稱其為「豕」、「豚」、「豵」等。 pabuy nu sapamataan nu sakatusa a pabuyan a tungusay, yumukasiay nipangangan han u Shi, Tun, Zong sa. 家豬的獠牙較野豬短,是人類的家畜之一,目的是從豬身上取得豬肉、豬腳等食材。 nipahabayan a pabuy miki apuyu tu ngipen nu kiwma, nipahabayan nu tademaw kuyda, u sasaalaan tu heci nu pabuy, atu kuku’ nu kakanen. 人類蓄養家豬的歷史相當悠久,不過至16世紀才被人類帶入美洲,中國飼養的豬即是人類最早馴養的豬的直系後代。 tademaw pahabay tu pabuyhan u matenesay tu, nika i sabaw tu enem a secian kiya pataydaen nu tademaw i Mey-cou, nipahabayan nu Chong-guo (中國) u sayaway ni pahabauyan nu tademaw a teluc a laylayan. 20世紀後期,家豬發展培育達到成熟。豢養區域,多為生產穀物或玉米的農產產地。 tusa a bataan a se-cian a nikudan, nipahabayan malahadtu ku kapah nu nipahabayan. u kupkup ku sapahabay nu kitidaan, u tipus atu kubkub ku langaw nui tidaay. 世界各地飼養家豬的方式多為圈養,例如台灣的蓄豬業。20世紀中期以前,此地區家豬多食加熱過的廚餘或蕃薯葉,且為個別小規模蓄養,不過現今以企業化大型經營為主,飼料部分也多改成專用飼料。 kitakit nu nipahabayan a pabuyan nu lumaan u pululen nanay kuni pahabayan, tinakusa Taywan nu pahabaya. i tusaay a secian nu teba a nuayawan, nina niyaduan a pabuyan uni paakutian namin ku sapakan nu heni tu pun’ atu sapakan tu papah nu tubah, nu adidiay nu palumalumaan anipahabayan, nika ayda hantu u kusitu ku pahabaya,  u kakanen nu henihan u tada siliwtu ku kanen. 根據世界糧食組織的統計,在2010年底,全世界家豬約為9.65億頭。其中,中國大陸境內的家豬為4.76億隻,佔總數49%,為全世界第一;第二名則為美國,為0.649億隻。 kitikitay ni ka pulunga ani sausian, itini i tusa a malebut cacay a bataan a hedek nu mihcaan, pulung nu kitkitan nipahebayan tu pabuy han 9.65 a walwalen a pabuyan. picidekan, nu zhungguo dalu nipahabayan han 4.76 walwalen a pabuyan, mialatu 49 a kilacan, u sakacacay nu kitakitan, saka tusa han u Amilika, u 0.649 walwalen a pabuyan. 在台灣部分區域,如客家地區以及新北市三峽區的清水祖師廟仍有神豬競賽活動,為地方上傳統文化。 i Taywan nika babenisa a nipahabayan nu kitidaan, u ngayngayan a niyadu'an atu Sin-bei-shi San-sia-ci a niyadu'an a Cing-suy Cu-shi a biyuan idaw ku nikasasedsed a tu pabuy nu kawaan, u lalangawan nu laylayan. == kalingatuan (起源) == 家豬是人類馴化野豬而成。在距今9000年左右的土耳其東南部的查耀努(Çayönü)等多個遺址和中國賈湖遺址、磁山遺址都出土了豬骨,已經具有較為明顯的家豬特徵,可見它們已經被馴化一段時間了。 pabuy nipahabayan nu palumlumaan tu kiwmaan a pabuyan. katukuh ayda siwatu a malebut sa nu Tu’erqi wali timul nu Cayonu (查耀努) yadahan nuni pahetikan nu babalaki a kitidaan atu zhongguo Jia-hu ni pahetikan nu babalaki a kitidaan, Ci-shan ni pahetikan nu babalaki a kitidaan tahekal tu kunamaka lala’ay nu u kakan nu pabuyan, idawtu ku katinengan nu palumluman nu pabuy a waywayan, sisa numa tenesay tu anipahabaya nu matudungay a demiadan. 世界各地的家豬都和本地的野豬在基因上更相似,與其他地區的家族親緣關係較遠。 kitakiday a nipahabayan tu pabuyan atu nipahabay nu luma a kimaan u kakausan nuhini malecad, atu nudumaan anipahabayan a pabuyan masasubatad ku angangan nuheni. 因此,有可能是「多中心獨立馴化」,即:古代各地區的文明是獨立馴化了身邊的野豬,同時衍生出許多亞種。 sisa, tatenagan nu yadahay nu masacacaya anipahabuyan a pabuyan, , numukasiay a kitidaan nu micidek sananay a pahabay tu nisa kapahan tu kiwmaan anipahabay, sisa yadah ku tahekalay nu ayday a sakatusa nu pabuyan. 今天全球多數的家豬都含有歐洲或東亞家豬的血緣。歐洲家豬和亞洲家豬分別起源於亞洲野豬和歐洲野豬,即現代家豬有著兩個母系起源。 aydaay nu kitakitan nu pinaay a lalumaan nipahabay tu pabuy idaw ku namaka Ouzhou (歐洲) atu Dongya (東亞) nipahabayan a lalumaan. Ou-cou (歐洲) anpahabay tu pabuy atu Ya-cou (亞洲) nipahabayan tu pabuy nika babenisan anipahabayan tu lingatu han i Ya-cou nu [[kiwmah]] atu Ou-cou kiwmah, nu aydaay a pabuyan nu tusaay a lalangawan nu saka lingatu a ulangan. 中國的傳統家豬其實是黑色的,但肥肉率較高,現在已經不再常見。 Cong-guo (中國) a laylay nipa habayan tu pabuy han tatengaay u lumeniay a kulitan nu pabuy, kidemu yadah ku simal atu heci, aydahantu caay tu ka hina adih kita.   == sapihica (用途) == 人類飼養家豬主要是為了可食用的豬肉。其他從豬而來的食品有香腸、火腿、培根、煙肉、豬皮等。 nipahabayan nu paluma a pabuyan u kakanen nu tademawan a pabuyan. nama kaydaay i pabuyan anisangaan tu kakanen han idaw ku siang-cang, huo-tui, pei-gen, yan-rou, banges nu pabuy. 像豬肝、豬大腸、豬血等也會作為食物,在全球範圍內,豬也是僅次於雞和鴨,最常被屠宰取肉的動物,在2013年,全球有超過14億五千萬隻豬被屠宰取肉,將豬屠宰取食的行為又稱殺豬。 mahida u atay nu pabuy, sawada’ nu pabuy, idang nu pabuy taneng sangaan tu kakanen, itini i kitakitan, pabuy han mikilul tu tulakuk atu taduk, u hina a alan tu hecian nu kakanen, itini i tusa a malebut cacay a bataan idaw ku tulu a mihcaan, nu kitakitan malakuwi tu sabaw tu sepat nu walwalan lima a malebutan a mangan kunipi patayan tu lalihecian a pabuyan, lalihecian nunialaan tu hecihan u mipatay tu pabuyhan. 不過猶太教及伊斯蘭教認為豬對人來說是不潔的(unclean to you),故禁食豬肉。 nika u You-tai-jiao (猶太教) atu Yi-si-lan-jiao (伊斯蘭教) satu pabuyan mauningay a pakan tu tademaw sa (unclean to you), sisa caay kan kunuheni tu pabuy. 人類曾以豬奶作為食物,不過取得不易,因此沒有商業化的生產。托斯卡納的Porcorino乳酪是用豬奶作的。 nami tanamtu ku tademaw miala tu cucu nu pabuy misangan tu kakanen, nika utiih alaan, sisa alesan numisiwbaya. Tuo-si-ka-na (托斯卡納) Porcorino a ru-lao u salang nu pabuy a nisangan. 用做食物並非豬唯一的價值,在過去,人們會利用豬來尋找及挖掘松露。 u kakanen caay kaw pabuy nu kasiidaan, yumahida, tademaw han papikutkuten ku pabuy mikilim tu song-lu. 這是因為不管是天然松露還是人工種植的松露都生長在地下,採集並不容易,而且松露的氣味與誘發母豬性衝動的雄甾烯醇類似,因此母豬對松露最為敏感,可說是是天生的松露獵人所致。 numahiniay unu pakunida sananay atu nipalumaan nu tademaw han i sasa nu lala’ mulangaw ku song-lu, utii’h a kiliman, u sanek nu song-lu atu laan nu pabuyan pakalinges nu siung-zai-si-sun (雄甾烯醇) malecad, sisa langan nu pauyan misaayaw tu song-lu katinengan, u lecuh hananay miaduptu ku pabuy tu song-luan. 不過也由於母豬非常喜歡松露,所以常直接將找到的松露吃下,不易為採集人所控制。 nika manamuh ku langan nu pabuyan tu song-lu, sisa anu matepat tu nuheni ku song-lu han kanen tu nida, caay kaw lalisimetan nu tademaw ku pabuyan. 而且豬用鼻子拱開地面時會破壞松露的菌絲體,導致以後松露的產量下降,因此人們常常用狗代替豬來尋找松露,同時在1985年之後,義大利政府也禁止使用豬來發掘松露。 pabuy u cihek ku sapituwad tu lala’an kanca mapela’ ku tada song-lu nu kakuan, sisa hamaw sa inaitu ku langaw nu song-luan, sisa tademaw han u wacutu kumi kutaya tu pabuy mikilim tu song-luan, itini i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku lima a mihcaan a nikudan, Yi-da-li (義大利) ceng-fu’ pasaluimengen tu nuheni ku pabuy caay tu kaw sapikutkut nuheni. 除了供食用和作為寵物,豬在人類生命科學和生物科學中的特殊價值。 tada u kakanen atu papahabayan ku pabuy sa, sakay tini i tademawan han nu sakaudip a ke-suey atu seng-wu-ke-suey idaw ku picidekan nu sasi laculan. 在所有動物中,豬的生理、生化、解剖、代謝、骨骼發育、心血管系統、消化系統等與人類最為接近,因此是醫學研究和人類異種器官移植的最佳供體,也是藥理、藥效等製藥方面的理想實驗動物。 hatiniay tu aadupen, pabuy nu seng-li, seng-hua, mipela’, sakakapah nu udip, sacelak nu ukak, balucu' idang a caculilan, siwkac nu sakakapah sa tada micapitu tademawan, sisa mikingkiw ku misaydan atu tademaw nuni limadan tu labuay nu udipan a cancanan u sakapahay, u sasapayan, sakakapah nu sasapayuan nu sakapahay ani kingkiwan a aadupen. 豬基因組學、蛋白質組學、豬基因操作等技術的發展,已經為製備人源化轉基因豬和人類疾病模型提供了條件。 pabuy nu ci-yin-zu-suey, tan-bai-zi-zu-suey, pabuy ci-yin nitanengan palahad, masangantu nu tademaw misumad tu ci-yin atu tademaw nu imelang a kakuan tu sapatahekal. 尤其是小型豬(Mini Pig),在形態學、解剖學、生理學、生物、生化、飲食結構、營養代謝、染色體結構、基因結構和基因組序列等方面,都與人類具有較高的相似性。 picidekan nu adidi'ay a pauyan (Mini Pig), itini i xingtai-xue, Jiepou-xue, Shengli-xue, seng-wu, sheng-hua, numukanay a cie-gou, ying-yang dai-sie, lan-se-ti-cie-gou, ci-yin-cie-gou atu Jiyinzu nikasilsilan, malecad atu tademaw a kakuan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * 中文維基-家豬:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6%E8%B1%AC</nowiki> eo2q8u3etwjf8wxjkn7biktq6l1eyv0 pacalaan 0 9328 88346 86641 2020-01-12T21:45:02Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki pacalaan (Hulam a sulit: 獸靈屋) o niyazu’ nu Sakizaya i [[Sakul]] a laluma’an, misingaamin u ukak nu aadupen, pacaiten i luma’ nu kalimacu’, lacus tebinen ku cimacima. kalimucu’ nu sasalaan, patadenga’sa ku [[tademaw]], a ma tabing tasa malingangu’ ku lima. yani pazenngan a ukak nu pabuy, ni pahabayan numita, sakapah ku bilecuhan nu pabuy. tengilan ni 張宇欣 i Ciwidiyan, ya sasalaan uzaat a pacalaan. nipazenngan nu Sakizaya i luma’ nu kalimucu’ atu tabek, u ukak nu pabuy kuyza, i pakayzaan nu Sakizaya, miadupay(獵人) kapah mi sapiketun ya ukak icuwa mipazen nu pacalaan nu kalimucu’, yani pazengasa u ngazuy nu pabuy a patademaway. yapipazengan a ukak, ciniza yamiadupay kapah mi capi, a sizamaaysa malinges ku pacala, mahiya ku uzip numita, izayhansa maedes kiya pacala, kita mipahapaya, kapahen pakaen cinizaan, sakapah ku luma’ay. == 傳統文化 == nakatusa ku [[Sakizaya]] mi lisin ku pacalaan, cecay sa, i ayaw nu bibutingan, cecay sa bilalikidan, ami lisinsa, i cau ku epah, da’dac atu tunut mapazeng i pacalaan, suayawhan ku pacalaan mi danas ku ’epah, pakayza i ibabaway, i lala’, i midiputay mibetik ku ’epah, ni lisinansa u kawas nu biadupan, manamuh ku binawlan ku i midiputay, a mi lisin sakamuhan ku midiputay ”kukay han niyam yanipahapayan su aadupen, aniay yanipahapayan, ucanan ku aadupen niyam.” sa pacaiden nu binawlen ku maadupay i pacalaan, mi kukay kita ku midiiputay, yani ilisinan a babaungen, miadupay ku micanay, la’cus pabeli ku tuan. Zuma a lisin, miadupay kapah tataytay kumi sapiketonnay ilisin, patatenga’ ku binawlen, a yatahaca, a kapah ku balucu’, kapah ku balucu’ nu midiputay kitaan. jsstaxtksmo2wgua7ci0qnzydrswdan pacuayay adidi'ay a talastas ayam 0 9329 94236 94235 2020-09-30T07:05:42Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitanuyniukan */ wikitext text/x-wiki u cacay a zuma a ayam hanany. == kakiliman == [[tangan:金山小白鶴.jpg|thumb|u adidi'ay a talastas a ayam hananay]] [[tangan:SiberianCrane.svg|thumb|namakayniay ya adidiay a talastas]] sibali tu u katukuhan puu’ nu kabulawan nu ayam, talastas ayam malingatu tu namakay timul mubahal mikilim tu dihkuay a kakitizaan, ya talastas ayam sacacay cacay sa matatules mahiza u nitapidan tu nu dawa sadepidepit sa salungan azihen, kinatatules tu hekalay atu kanatal subal, [[Taywan]] nu sawalian saamisan a kalimucu' tu Jinshan u masengetay a lala'. === mabulaway a zazan === u pienenga nu makay timulay nu mabulaway a zazan. hinamililid tu katuud u sazuma kasatimanay a ayam tayni pacena' mihibang, sabaw tusa a bulad hawsa, cudet sa tu namakay sawali satipan a bali, makay dadipasanay a bali, zuma miladay tu pinaay a ayam uyza sienaway mangalayay malaliwa atu mungangaway a ayam, paymihcaan tu kasienawan, saluyaluy sa ya ayam namakay timul mabulaw pakala tu malebut a mangan kakatuud . Taywan yadah kuni pawasa tu kakitizaan tu kasienawan a talastas ayam, u palalid na makay timulay mubahel ayam, tini mala u mabulaway milakecay tu bayu a ayam, katukuh i Taywan u saayaway a pahanhanan. == nilaculan == ayza sananal cacay ya "Siberia" u ciwciw nu talastas ayam mudebu tayza i Jinshan, i ayaw [[Taywan]] nanisulitan tu izaw ku lima a lamangan ku mahiniay ayam, nika u saayaway mizizaw tu Taywan u "Siberia" a talastas ayam, mahicaay hakya ya Siberia a talasta, lima kungli ku nibahel debu saca itini i Jinshan, == i Taywan mauzip ya talastas == i Taywan satu mauzip ciniza mananam tu tiniay a lala' atu tiniay a tadewaw, paydemiad katuud ku tayniay misasingay panutek sa misasing cinizaan u palabangay a talastas, sademiad masasukazih mapulung tya maluka a babalaki mala u kahenulan tu niza a cabay. pakatengil tu ku misasingay manamuhay tu ayam a tademaw atu binawlan, saliyut han nuheni mitena’ kya adidiay a talastas, malukay a tademaw min lihanaw satu a kakatuud ku tademaw talabu tiya umah, amapeci’ kunikalukan nipalumaan nu heni, sakamu satu hicaen a miading ya talastas ayam ngay kapah ku kakitizaan niza sa, u kakalahan tu ku mahiniay a kawaw saanmin. i Taypak u midiputay tu a adupan, papiculcul tu misimaway a miadingay cinizaan, sakacaay micapi ku misasingay atu binawlan tiya adidiay a talaslas, ahacica katenes pihibang niya talastas hakya samin, ciniza namakay cuwaay hakya samin mizateng ku binawlan? == u nu "Siberia" a talastas ciniza == ciniza u Siberia a talastas, uyni a talastas i ayaw tu cacay tusa lasubu a mihcaan, i Taywan inai' henay muculal ku mahiniay talastas, u saayaway henay muculal. i kitakit ci niza i lalabu cacay bataan a lamangan ku mahiniay a talastas ayam, u kalihanawan kakatalawan u sadayumay a malawpes a adupan han ku mahiniay, mamin i kitakit ya talastas hakay sepat lima malebut dada’ ka katuud, u micidekay cayay ka talaw tu tademaw. satu i ayaw tayniay i Taywan min a talastas ayam caay kalecad ku wayway, uzuma a talastas kyami pakazih tu tademaw miliyas tu cacay lasubu dipah tusa lasubu dipah tulu lasubu dipah ku laed, sisa katuud ku mikinaulay tayzaay misasing tiya ayaman, pakazih ku katuudan hubaw sami macekuk ku binawlan, zayhan caay tu kataneng ku sapasasing tiya uzip niza, sisa uyza satu u adidi'ay sapisasing atu limaki, kya a masasinciniza, saaca i Jinahan satu ciniza mueneng. == Taywan katuud satu ku binawlan == Taywan katuud satu ku misasingay a patahekal cinizaan, uyza nu zumaay a kanatal malingatu tu amisasing a patahkal cinizaan. === itini ya talastas siwawa === Chokurdakh [[Russia]] a kanatal nuwalian akenis "Siberia" u sienaway atu mulangaway a kitizaan, i lalud u kasitikukan nu talastas a kenis, katukuhan tu balangbangan hawsa ya talastas saluyaluy satu mamin namakay timul mabulaw, katukuh i Jinahan nuwalian abesaay a taku tiza tu kasienawan muneng, nika uynian adidi'ay talastas azihan u mahedaw malaliyasay tu wama wina niza, pakay timul ku bahel kaliyuhan katukuh satu i Taywan. == namakayza Shen yang hu ataku == namakay Shen yang hu a taku i timul nuwalian nu China u satabakiay ataku aca nu China, paymihcaan tu kasienawan "Siberia" a talastas, saluyaluy sa masakaput tuynian masemetaya a lala’ muneng tu kasienaway, lalabu nu luma’ nu talastas wama wina atu nuayzaay a mihcaan nanilecuhanay a ciwciw nu talastas, duduc satu taku masemetay a lala' kuheni mikilim tu kakanan. mahiniay kitizaan kya u kapahay kakatayzaan nu adidiay talastas, nika mahicaay hakya maeka' tayzasatu iwali nu 750 kungli kuhini, nuwalian timul ya cacayay adidiay a subal Taywan. uynian i "Southeast Asia" u zazan nu mabulaway makay bayu lima malebut kungli ka tanaya', == namakayni ya talastas == makay "Senberia" nu walianay tu a kenis, micaliway tu nuwalian nu Chins Korea Zipun katukuh satu i Taywan. tuwaca palalid mayza i Philippines taayaw tunu timul a zazan. Yeliwciya sapucu' sanay i hekal nu walian a bayu, ciniza namilawat tu katenes mubahel i bayu a talastas ayam, izaw tu kuni pawasaen tu saayaway kapahay a hekal katukuhan pacena' atu pihibang, ya Jinshan masemetay a lala’, itini tepal nu Yeliw, u pakayzaan a zazan nu talastas, u saayaway kapahay kalikeluhay a sacumud tu masemetay a lala', satusa zayhan mahizaay tu itiniay, a maazih yadah ku kasatiman atu kalihanawan malawpes a ayam, naitini ya talastas mabuwah satu ku ngangan nu Jinshan masemetay a lala’. Taywan Jinshan ya adidi'ay talastas tataytay nayi’ ku wama wina ku midiputay cinizaan, satu haw sa kanca a cacay musuayaw tu katuuday nu misawacuay a tademaw, izaw ku ayam itiza sa izaw tu ku mikilulay makatalay a ayam, kanahatu ya makatalay ayam u tatengaay caay pingayaw tu satabakiay a talastas, nika misamamaw panutek tu cinizaan, i tapuku maliyuc misamamaw miazih tu mipanpawaay nu pipaypayan atu nu kazizeng a suni hinamaceku' belut satu mubahel ya adidiay talasta. matalaway tu ya talastas caay ku tademaw didi’ ku macekukay, maazih niya misimaway a tademaw ku paydang hananay a wacu tayza i umah milalaba’ tuya adidi'ay talastas, ayza ademiad musepi ciniza pakalaliw, nika ya talastas tataytay satu itiza mauzip, anu ayaw nikauzip a zazan amangelu’ ciniza. satu izaw ya cicinhuy a tademaw Ciw min iyun, malingatu tu tacuwacuwa muculil, adasay a taneng miadinng tuynian talastas ayam, uynian akawaw cay ka cacay ciniza malikeluh tu niza ya pitu izaw ku lima a mihcaan a tademaw ci Hawng cin ci’n a tademaw, ya cacayay kapah ku balucu niya malukay a tademaw, naayaw mipaluma tu lami’ ciniza caay pasapayu tu umah. sisa ya umah niza mala kanamuhan nu adidi'ay talastas kitizaan mihibang, pakalihalay padihku tu liwliw nu talastas. ya umah caay pasapauen padameken cay aca pasapayu tu lutuk, itiza maazih ya adidiay talastasya, i lakuay a kuhkuh kalingesan nu malukay, nika adidi'ay talastas hacacay han nizia mukan manamuh ciniza mukan, zayhan namahini sipangangan han nu binawlan tu ci " kim a talastas" han tu, yangiha niya talastas " he" sa malecad tu kamu nu layak tu" hu' " sanay, sisa kuyni a talastas mala u kapahay malemeday namakay kakalayanay mubahelay tayni. pakayni tuyni talastas ya malukay tatusaay a babalaki , mikutkut tuway tu lala' misacilis a pacumud tu namum, ya cacay a babalaki cay ku malukay ciniza, niza tatudung sa i tepal ni Hung a babalaki ku umah niza, uyni sinmung mukanay tu kuhkuh adidiay talastas namuh sa ciniza mukan, satu ya cacay a babalaki sanga' hantu niza ya mumah patatudung tu kakitizaan mueng niya adidiay talastas, nainai'ay min ku nanum a laku maazih niza ya adidiay talastas mikilim tu kakanan cay pakatepa tu kakanan madihien kya babalaki, pananu hantu kya iza satu ku kakanan niza. namahiza sa bilil satu mikutkut misacilis pananum, pananum hantu ya laku izaw tu ku buting nanpukuy, kabus, kalang mamin tu tahekal ku canancana, pakazih kya talastas sacemitcemit satu mukan, tuwaca maliyuh masakakamu tuya babalaki, nika mahamuh micapi tuya babalaki, mahini tacuwa ku culil niya babalaki tayza tu mikilul i tapiingan, dadawa ku culi dadawa tu ku culil niza misaluimeng ya babalaki misaluimeng tu ciniza, kanamuhan miazihen mikilu tu i zikuza matineng masikas caypisa kucungkucung kanamuhan sa. nika adidihenay kalihanawanay ciniza, mahiniay adidiay talastas u dadiputenay nu wina wama pasumana' ahicaen mikilim tu kakanan asaan. == u lecuh niya talastas == wini u lecuh niza namakay cuwaay asa mihapinang kukatuuday, namakay banuh mikinsa tatenga' u tatama cacay a mihcaanay katabaki ciniza. laed a mihcaan sepatay a bulad dihku ku namakay timul  amis a bali, kutayen nu cued wali satip a bali, naayamin malingatu mubelih ta amis misusayaw tu lalud, milasul talaayaw milakui’ tu bayu a tanaya’ kuni pibahel, ya ayam amin itiza tu i Jinshan tu sazikuzay mukan. Hung a babalaki namakeleng sa paanip tu, kangelu’ niya babalak nianip tu caaynay kalepun paanip sa,tinitu ya adidiay talastas pasazipa’ tasasa saya tabakiay a kuku’ niza mapenec tu ya anip, ya babalaki hizahan niza u baki niza damsay sa mibahbah tya talastas, uyni mulangaway anip, u kanamuhan nu zumaay ayam, maazih niya taduk kasenung satu tayza mituk mukan, makaiay paledek tu ayam ci Hung a babalaki, adadatu ku tangah ahicaen hakya cay katayni ya ayam sa mizateng kya babalaki, alasatu tali pacucu’ han niza tu banuh, i batad azihan mahiza u ak'ak cunushan pacai’ tu CD malikat madil, maceku' tuwamin ya ayam kalamkam satu miliyas tya lakuan malingatu tu paluma tu linyen balu, ya talastas tada makaen niza kya nipalumaan tu linyen wu. salipahak sa mukan, uyzaan talastas matineng tunu tademawan, talaku kaku mikilul malalikeluh tu kami tu demiadmiad, itiza tu mutizeng i tapiingan nu taling, kiw kiwkiw sa yangiha niza masuni, mabiyalaw mahica hakya satu dadawa a matineng ya talastas. tanayu’ satu ku demiad tu lalud [ sazikuzay] tu a ayam a miliyas tu Taywan, uyni pidiput ni Hung a babalaki mahemekmin ku katuuday a tademaw. ya talastas misananam tu talakaway mubahel, mahizatu amisilut pananukas i saamisan, mizatengay tu luma’kya talastas asaan. sibali satu ya talastas pabesut sa tapabaw mubahel, mahiza sa talakaw satu ku pibahel saiyucliyuc satu ya talastas, katukuh tu pinaay a tatukian hakya, i laku caay tu kaazih ya talastas, caay tu katayni, katuuday a tademaw mabiyalaw tu, katukuh tu kalabian, ya kananaman a uzip mudebu i laku ni Hung a babalaki. yatalastas mubahel katukuh iza sasa nu Semen, sananal tu mikilimin ku katuuday a tademaw, satu musakamu tu ku heni dadawa satu kya babalaki tayza miazih. mahicaay hakya u labii tu culal sa i Sung san tapiingan  pihalhalan tu kazinge ya i Jinshanay a talastas tulu bataan kuli ku pibahel, teban tu nu labi dadawa mahapingan tu uyni talastas tatenga u Jinshanay a talastas, nanizakepan hawsa pacena’ itini hantu midiputay tu aadupan itini cay pikaen mabiyalaw tu ku tiniay a tademaw a mitatengil, hicaen kya akapah sa, mahiza sa a panukase tuaca sami ku katuuday, mamin mikingsa tuya uzip niza tatenga nai’ ku imelansasa, patayza hantu i kitizaan i Jinshan, katukuh itini tulu ademiad ca kapikaen tizeng sa itiza caay tu pisaungay, satawiktawik hanniyam itapiingan niza, haymaw satu kapah ku culil haymaw satu mikilul I tamiyanan, malingatu tu mikilim tu kakanan. Katukuh tu balabangan masazuma tu ya banuh niza pakutay tu kalawalaway a banu nu uzip niya talastas, haymaw satu mala salengacay kulit nu talastasyay a kullit, mananam tu ciniza itini mueng mala u tiniaytu a tawki.  u zuma hawsa mialaw tu niadupan nu badakuwang a kakanan, haymaw satu tahekal kunu wayway nu talstas makuay a kenis asa, satebudtebu sa i ayaw niya babalaki mahiza u misalukiyaway. mahicaay hakya u labii tu culal sa i Sung san tapiingan  pihalhalan tu kazinge ya i Jinshanay a talastas tulu bataan kuli ku pibahel, teban tu nu labi dadawa mahapingan tu uyni talastas tatenga u Jinshanay a talastas, nanizakepan hawsa pacena’ itini hantu, midiputay tu aadupan itini cay pikaen sa, mabiyalaw tu ku tiniay a tademaw a mitatengil tu, hicaen kya akapah sa, mahiza sa panukasen tuwaca sami ku katuuday, mamin mikingsa tuya uzip niza tatenga nai’ ku imelang, patayza hantu i kitizaan niza i Jinshan, katukuh i Jinshan tulu ademiad cay kapikaen tizeng sa itiza caay tu pisaungay, satawiktawik satepaltepal han niya babalaki, haymaw satu kapah ku culil haymaw satu mikilul, malingatu tu mikilim tu kakanan. Katukuhan tu kasienawan Siberia talastas a mabulaw katukuh i “Poyang Lake southeast China, i Poyang Lake u kitizaan nu kasienawan nu talastas, mahiza sa u kakitizaan katahkalan nu kalihenawanay a ayam. u zuma tulu maluyalu tu masakapu, talastas uyza itapiingan nu taku masengetay a lala’ u i namumay mauzipay a mulangaway ku kaenengan. uyza u i hekalay masazuma tu ku demiad atu akutitu aca ku demiad, mala talakaw tu ku namu nu kitizaan atu makelah, satu talastas cay tu pakatepa tanengay ku lutuk sapibecul tu bili, maluyaluyay a talastas a mikilim tu kakanan laliwasa satu tacuwacuwa likut nu pienengan, masasualaw tu tadema, ku mahiniay a kawaw. kuyni tusa a mihcaan pabaluhay tuni sulitan i lipun muculal, katukuh tu sadingsing ya saluyalu sanay a talastas, malingatu tu namakay satip mubahel, miliyas kuheni tu Shen yang hu kitizaan tu kasienawan, makay timul nutipan mubahe tu tusa malebut a kungli, katukuh i “Momoge Nature Peserve China” mumu a pidiputan tini izaw ku tusa malebu ka katuud ku talastas, itini pacena’ mihibang tu cacay a bulad mubahel aca tulis satu pananukas i nutipan, saluyalu sa mubahel kahemekan mahiniay azihen. Si pu liya ahebalay ku masemetay, miawaw tu masaluyaluyay a talastas tayi akutiay a luma’, Jinshan Taywan uyzaan a demiad adidiay a talastas i Jinshan, saayaway babiyalaw tu, u icelang u sitineng mabulaw miawaw tu aca tu adidiay a talastas, a talumatu sa, tumahiza ayawa tu 521 a demiad culal sa tayni i Cin san, ayza sunuk satu miliyas, == nakataynian atu piliyasan niya talastas == ya talastas namakay 2014 a mihcaan tu saba tusa a bulad sabaw tulu a demiad katukuh i [[Taywan]], Jinshan adidiay a talastas i Taywan mueneng pulung 521 a demiad, sazikuzay i 2016 a mihcaan lima a bulad saba tusa a demiad miliyas tu Taywan. Cicinhuy patahkal tu sapikilim a satakus, pakayni i kitakit i cuwacuwaay nu ayam a cabay, adasay taneng ama kilim kuyza semilaway sikamid a kuku’ a talastas. 2016 a mihcaan enem a bulad tusa bataan ademiad cicinhuy a [[tademaw]] mumul tayza i Si pu liya mikilam tya adidiay talasts tu ni sadipaan niza. ==namakayniay a nasulitanuyniukan == * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 i tiza i Hupu a niyiazu' *白鶴報恩:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E9%B6%B4%E5%A0%B1%E6%81%A9 *小白鶴<nowiki/>的報恩:https://www.youtube.com/watch?v=ZJOGyQneBYA *金山小白鶴:https://www.google.com/search?q=%E9%87%91%E5%B1%B1%E5%B0%8F%E7%99%BD%E9%B6%B4%E8%80%81%E8%BE%B2&sa=X&biw=911&bih=417&sxsrf=ACYBGNSiucd2FvS5MbMsAMlgjt4FQaoLpQ:1573697396998&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=Wb5bBK3eVbT70M%253A%252C9ASpKK-3cBaDjM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kRX5SGQCvQS6oaH7o-fJaeeZ_4Ozw&ved=2ahUKEwjE2tPSz-jlAhVOE6YKHX56Bl8Q9QEwEnoECAgQFw#imgrc=Wb5bBK3eVbT70M: [[kakuniza:Sabak Tutuy]] auovlvn525v9d5aci42cippprrhg4ca padakaw 0 9330 125029 72197 2021-10-07T20:51:15Z Kotkan lusija 1925 File wikitext text/x-wiki [[File:Grasshopper in India.jpg|thumb]] padakaw(蚱蜢的一種) babukud(蚱蜢的一種) 4ezub0dejnv9gvii3z8zvlcvzth955p padakuwan 0 9331 85742 85739 2019-11-29T12:00:53Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki {{Merge to|badakuwang|time=2019-11-29T11:41:18+00:00}} padakuwan(白鷺鷥) d1wjsv3seydlhx0u7ecgcp2hk1rdysy padaicaw 0 9332 123992 123991 2021-09-19T01:58:04Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[padayicaw]] katukuh [[padaicaw]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Landsvale.jpg|縮圖|padaicaw(燕子)]] == padaicaw (燕子) == masadumaay a ngangan (各種名稱) 【學名】燕子 【mitesekay a ngangan】Passeriformes 【別名】馬丁燕;玄鳥 【tada ngangan】ma-ding yan, suan niao 【英名】swallow 【igu a ngangan】swallow ===界 門 綱 目=== salaedan cacumudan udip mata 界:動物界 Animalia kasasumay (界): kasazumaay aadupan (動物界) Animalia 目:雀形目 Architaeniogloss mata (目): mata padaicawan a mataan (雀形目) Architaeniogloss 科:燕科 samataan (科):samataan padaicaw (燕科) 屬:候鳥 tungusay (屬): tungusay a ayam (候鳥) 種:雨燕、樓燕、家燕、金腰燕等 masasengiay (種): masasengiay yuyan, lou yan, cia-yan, cin yao yan sa == misiwkay (簡介) == 燕科鳥類的通稱。益鳥。體型小巧,兩翅尖長,尾羽平展時呈叉狀,飛行時捕食昆蟲。世界各地都有分布。 padaicaw a ayaman han kuni pangangan. kapahay a ayawman. adidi ku udip, sadicem sa ku sakubad, banuhan nu kikul malecad mahida malalibetay, bahuy sa midakeptu tu cilekay. kitakit idaw namin ku padaicaw kitidaan. 中國有九種,如家燕夏季遍布各地,在建築物的屋檐下築巢,秋冬季節飛往南方。 Cung-guo (中國) idaw ku siwaay a kakenisan nu ayaman, mahida u lumaay a padaicaw i lalud mamin ku niyaduan, itinisa i lumaluman nu saliningan asidibu, balangbangan han pasaydatu i timul mubahel. === kaliwasak nu kitidaan (分布區域) === 主要分布在亞洲東南部、非洲北部和東部、歐洲大部份地區。 maliwasak ku padaicaw i nutimulwalian nu Ya-cuo, nuamisan atu nuwalian nu Fey-cuo, atu O-cuo. == aadihan (外觀) == 特徵額、喉栗色,且侵入胸部,胸具不完整的黑色橫帶,下體餘部白無條紋,上體餘部均為輝藍黑色。 wayway nu dais, takulaw han kala lumenian ku sumanah nu kulit, micumud i baluwang, baluwan han caay ka silud ku lumeni’ nu mabalatay a sasulitan, sasa nu udipan han inai ku kulit nu sanglac, pabaw han u kala sumisumilawan lumeni’ ku kulit.  燕子體小型,體長130~180毫米。翅尖長,尾叉形。背羽大都輝藍黑色,因此,古時把它叫做玄鳥。翅尖長善飛,嘴短弱,嘴裂寬,為典型食蟲鳥類的嘴型。腳短小而爪較強。 padaicaw adidi ku udip, tanayu’ ku udip cacay a lasubu tulu a bataan~ cacay a lasubu walu a bataan a haomi. masadicem ku sakubad, malalibed ku wayway nu kikul. kulul nu banuh han u sumilaway lumeniay ku kulit, sisa, sumamaday a tademaw pangangan han tu suan-niao (玄鳥). sadicemsa ku sakubad matineng mubahel, sangucud han apuyu’, macebal ku laway, u tada mukanay tu cilekaya nu ayaman a laway. apuyu ku kuku’ icelang ku kanus. 世界有20種,中國有4種,其中以家燕和金腰燕等比較常見。家燕前腰栗紅色,後胸有不整齊橫帶,腹部乳白色。 kitakit han idaw ku tusa a bataan ku padaicaw nu kakenisan, Cung-guo (中國) idaw ku sepat a kakenisan, u lumaay a padaicaw atu cin-yao padaiycaw ku maadihay numita. lumaay a padaicaw nuayawan a tatelecan han kala lumenian ku sumanah ku kulit, nikudan nu baluwan idaw ku caaya kasilud nu mabalatay nu kulitan, u bilihan mahida u buling nu sanglacay ku kulit.  == (繁殖) == 燕子一般在 4~7月繁草、羽毛、破布等,還有一些青蒿葉。巢為皿狀。每年繁殖2窩,大多在5月至6月初和6月中旬至7月初。 padaicaw han itini i sepatay ~ pituay a buladan mikilim tu damud, banuh, kuntuy, idaw henay ku papahan. masa kaysing ku sangan nu dibu. tu mihmihcaan tusa’sa ku dibu, i limaay~enemay a bulad atu enemay a bulad katukuh tu pituay a bulad. [[tangan:Hirundo rustica MHNT.jpg|縮圖|u ti’kuk ni padaicaw (燕子的蛋)]] 每窩產卵4~6枚。第二窩少些,為2~5枚。卵乳白色。雌雄共同孵卵。14~15天幼鳥出殼,親鳥共同飼餵。 kasidibuan han sepat~enem sa ku nu cacaya a dibu nu tiku’k. sakatusa a dibuan mawada’ atudi, tusa ~lima a ti’kukan. sanglacay ku kulit nu ti’kuk. masasudiput talacawaan mititi’ tu ti’kuk. sabaw tu sepat~sabaw tu lima a demiad matiti’ tu ku ayam, mapulung taleacawan a pahabay tu wawa.   雛鳥約20天出飛,再餵5~6天,就可自己取食。食物均為昆蟲。 wawa nu ayaman tusa a bataan mubaheltu, pakanan naca tu lima~enem a demiad, cinida satu kumin kilimay tu kakanen. u cilekay namin ku kaneng nuheni. == sakauip (生態)  == 生態多見於居民點附近的空中、建築物、電線上等。耐飛,覓食和營巢時來回不停,往往在飛行時伴隨發出噝噝聲。 kaudipan nu padaicaw itinitu i liwliw nu tademawan a mabahel, lumulumaan, telaytelayan. icelang mubahel, mikilim tu kakanen atu misadibu sa caay pisengal mabahel, mabahel satu masuni tu “sese” sananay a sunian. 尋食時,一面飛行一面張著嘴把飛蟲迎入嘴內。以小型昆蟲為食。 mikilim tu kakanen sa, mubahel tu matuwatu ku laway cumud satu ku cilekay i labu nu lawayan. u adidia nu cilekayan ku kanen. 3-8 月繁殖,巢築於屋檐下或橫樑上,用泥土混和稻草、羽毛構成半碗狀,內墊細草根和羽毛,雌雄二鳥契約用唾液粘結而成。     tulu ~walu a buladan asidibu siti’kuk, isasa nu salining atu salili sidibu, u lala’ atu damud, banuh misangan tu mahida u pangkiway nu kaysing ku sangan, ilabu han u adidiay nu damud atu banuh, taleacawan u supa’ ku sapaduhepic nuheni misangan tu dibu.  == kizay a imi (經濟意義) == 燕子是人類的益鳥。當秋風蕭瑟、樹葉飄零時,燕子成群地向南方飛去,到了第二年春暖花開、柳枝發芽的時候,它們又飛回原來生活過的地方。 padaicaw u tademaw nu kapahay a ayaman. balangbangan satu, kahetikantu nu papah, masakaput namin ku padaicaw pasayda i timulan mubahel, katukuh tu sakatusa a sadingsing nu kacebalan nu baluwan, patic han mulangaw tu mangduay a papah sa, taluma satu ku padaicaw tu nalumaan nuheni. == picidekan nu kapah (特點) == 「年年此時燕歸來」。早在幾千年前,人們就知道燕子秋去春回的飛遷規律。 “mihmihcaan talumasa ku padaicaw”. numukasi henay a mihcaan, matinengtu ku tademaw tu padaicaw ka balangbangan han tayda i timul mabahel sadingsing han tayniac itini malimad u kawaw nuheni kuyda. 燕子一般在夜裡飛遷,尤其是在風清月朗時飛得很快很高,白天則在地面休息覓食。 salabiysa malimad mubahel ku padaicaw, picidekan nu kasapian nu bali han micidek kuni kalamkam talakaw kunipibahelan, demiad han pahanhan mikilim tu kakanen. 燕子在冬天來臨之前的秋季,它們總要進行每年一度的長途旅行——成群結隊地由北方飛向遙遠的南方,去那裡享受溫暖的陽光和濕潤的天氣,而將嚴冬的冰霜和凜冽的寒風留給了從不南飛過冬的山雀、松雞和雷鳥。 padaicaw itini i ayawan nu kasienswan a balangbangan nu demiadan, kanca mabahel kunuhini tu mabataday nu mihmihcan miliwku. masakaput namaka amis pasayda i mabataday nu timula mubahel, tayda mikidadiheku tu cilal atu masengetay nu demiadan, hatidaay tu anika sisuleda atu  sienawan sipabeli tu caaya pibahel nu shang-cue (山雀),song-ji (松雞) atu ley-niao (雷鳥). === padaicaw nu ayaman han “mihinangay nu binacadan” (燕子是鳥類家族中的遊牧民族) === 家燕還有著驚人的記憶力,無論遷飛多遠,哪怕隔著千山萬水,它們也能夠靠著自己驚人的記憶力返回故鄉。 lumaay a padaicaw micidek ku kapah nu tangah, anu hacican kuni kabatad nuni bahelan, anu hacicatu kunika batadan mubahel, matineng tu kunuheni tu sakataluma nuheni. 家燕返回家鄉後,頭一件「大事」便是雌鳥和雄鳥共同建造自己的家園,有時補補舊巢,有時建一個新的巢穴。 katukuh sa iluma, sayaway nu kawaw nuhenisa, misangan tu kaledabuan nuheni, misumad tu malumanay a dibu, alahican patideng tu baluhay a dadibuan. == padaicaw a cudad (燕子的哲學) == 燕子似乎清楚地懂得,人類是既不能離他們太近,又不能離他們太遠的一族。 padaicaw mahida matinengay tu kawaw, acaay picapi ku tademaw tu nuhenian, acaay pibatad tunuhenian. 所有的鳥共同特點都是怕人,它們將巢築在大樹和深山之中,以免遭到人類襲擊。 hamin nu ayaman matalaw namin tu tademaw, nika sidibuan han itida namin i tabakiay a kilangan atu buyubuyuan, matalaw taydan nu tademaw midebung. == kababenisan (分類) == 中國燕子種類繁多,只有金絲燕、針尾雨燕和白腰雨燕才產燕窩。猶以金絲燕窩最為名貴。燕子,分為雨燕、樓燕、家燕、岩燕等種類。 Cung-guo nu padaicawan yadah ku kasidumaan, uyda u jin-si-yan, zhenwei-yuyan atu bai-yao-yuyan idaw ku yanwo. micidek ku jin-si-yanwo a matekes. padaicaw, idaw ku yuyan, lou-yan, jiayan, yanyan a padaicawan. === cin-yao padaiycaw (金腰燕) === 金腰燕體形似家燕,但稍大些。此種燕腰部栗黃,非常明顯奪目,下體有細小黑紋,易與家燕相區別。習性亦與家燕相似,但大都棲息于山地村落間。 Cin-yao padaiycaw (金腰燕) udip nida mahida u lumaay a padaiycaw, tabaki atudi. nina padaicaw han nu tatelecan idaw ku lawlawan nu kulit, katinengan numita miadih, isasa idaw ku adidiay nu lumeniay a kulitan, uyda u kulit ku sakatineng numita miadih. sakaudip nuheni atu lumaay a padaicaw malecad ku kakawaw, nika itida sa namin maledabu i umaumah han atu niyaduan. 燕是典型的遷徙鳥。繁殖結束後,幼鳥仍跟隨成鳥活動,並逐漸集成大群,在第一次寒潮到來前南遷越冬。 padaicaw han u hina limaday a ayaman. mamin satu matiti’ tu wawa, mikilultu ku wawa a ayaman tu babalaki milihida sikawaw, sa hamaw satu masakaput, itini i sakinacacay nu sienaw han malimad kunuheni pasayni i timul mabahel mikida dihku. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == 燕子:https://www.easyatm.com.tw/wiki/%E7%87%95%E5%AD%90 [[kakuniza:Habayiing]] olwyrecpsxnjm0jsdfhuqb3bx9nr1bo padingan 0 9333 124478 72212 2021-09-26T01:21:50Z Kotkan lusija 1925 File wikitext text/x-wiki [[File:Pineapple and cross section.jpg|thumb]] padingan(鳳梨) rvdocs7ue11co9kg7jsfsgt5cjcirpp paini i pinaay tu bataan a mihcaan ku pipasubana' 0 9334 88349 86644 2020-01-12T22:03:24Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki yu misakamu ciniza sa maazih i bihid ku kesem atu mikukayay a balucu',nika mahiniay a kesem,paini i pinaay tu bataan a mihcaan ku pipasubana',u niculilan tu niyazu'mabatad,ku caculilen i labu aca a macunus ku kawaw,pisacabay niza tu niyazu'ay,lala'izang atu kaylay niza,kaliyuhan ku adada nu nadukaan nu balucu'。 itawya sa,caay kahiza u zuma a binacadan a paemul satu limulak a misazahkez,matalaw misatabaki tu ngiha'au [[Sakizaya]] kami a binacadan asa,naitizaay i Kilay a binacadan,i enal nu Kilay ku eneng u icelangay a binacadan. [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] awx7t4p4vzzouutlffubt5xqostx0w0 paiyubingay 0 9335 72223 72222 2019-11-21T17:39:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki paiyubingay(郵差) Sizikuc tu landaway ku paiyubingay. Paydemiad pakatukuh tu tigami i tademademawan. Anu cilalan atu udadan, hacacay han niza pakatukuh i lumalumaan. lqnl6f907yj7xvk8g3byvhi18xgbhu8 pakawlah tu micudaday 0 9336 88350 86645 2020-01-12T22:03:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki 惡-kakasenengan ayda a demiad, nipatidengan nu ngangan nu [[sakidaya]],katukuh ayda sayaway numita anipa kawlah tu wadiwawa, nanu kusumamadankatukuh aydasa, caay henay pidadiu tusapakawlah adadiu, usayway ayda sa ahica caay kahemek ku balucu' nu binawlan numita amin, ayda makatengil kita tina sapakawlah ababiu, malevad tuitiniyay tu kutuas numita i liuliu mi ttuddawaa, maleca tupangiha’ay i kitaan, tunika” u hi la luy sa “ saicelangenn wawa u sananaytapalan numita, malleca tuni lihud i tangila numita tukamu” a mana kapawan kamu tu tuad “usananay i kitaan, == ttukus nulimulak == hatiniyay a limulak nu sakidaya awcimamin kucikanamuh, milikeluh timahiyay a demiad, anu caay kalawpes kusakidaya itawya kaw, kuma hinihini ku binacadan nu sakidaya kya haw. ayda misabaluhay aca kuwawa nu sakidaya mulekal, a pasayni amin ku balucu’ita, a inayi’ ku misiwatiday numita, amabalud amin ku balucu’ numita, anu cacay ku miliyasay ini kabalud numita sa, cay caykaw kasi ngalihan nunyadu’ kyalu, unumaku tu sakay tini i nyadusa, i nayi’ ku sakalaliyas ita a sapaaca, anu malaliyas aca kita, ulawlawpes tu kyai nu sakidaya . == umi cucacay tu numita == patideng kita tu sapicuddad nuwawa numita, u sakasaan kalihanawan tu kukamu numita u sakidaya ayda, anu pakeda han numita sa caaytu katenes ku sakidaya, anu halhalaw anusa tu cacay abataan amihcan,sa amalawpes tu kukamu numita u binacadan, usakasaan u enemay abataan numihcann nuwawa numita, maliyuhtu musakamu tukamu numita usakidaya, anu halhal halaw anusa amahida kyai, mulawlawpes tu kukamu nusakidaya, nika matabal henay ayda, macalud henay ayda pa lekal tukamu kital tu micudaday numita ayda, nika caayhen kataneng qmi saicelang henaay kita. == hanca miliyas ku iimulaay == hanca caay tu kataluma’ ku itimulay” 南勢阿美族“ anyadu’ itini i nyadu’nusakidaya, malapancah tu ayda usasahican, amanaa kataluma’ hanmihica, nikaykaynahan hanmihica, nuheni kuydaan anidatengan, ayda amisa balucu’ tukita tu sakay nyadu’ numita, sasahican tu kunihalhal tu itimulay, ucayaytu kataluma’ kuheni, ami saicelang tukita tu sapalekal tunyadu’ anu caay pi sa icelang kiraayda awnimatu, han kunidateng kya acayka lawpes kulalangawen nu sakidaya .y u lalangawan nu itimulay “ 南勢阿美 “ uma adihay numita tu lalangawen nu itimulay, an u nattawlantu an u lifawtu an u cikasuwan acasa, u itiniyay a nyadu’ namaka timul i kalutungan taamis katukuh i kiku, tu ataamis anyadu’ ktukuh i hupu, unusakidaya amin apilas, umalcaday amin kukakaw san numita, caay kaw pancah ku ngangan numita, ahicanaca itawya tani kudipun sa, hamin han kui enalay a binacadan, mi mipulung palapancah, pasu” kabalan atu sakidaya “alan amin palapancah, katukuh ayda mananam tu kui timula anyadu’ mala pangcah kyusa hidahida satu katukuh ayda, == u pacah hananay == anu pataynin aca i kasumamadan, yu wydaay henay u tadahulam kumikwanay i [[Taywan]], nawydaan ahulam ku pangangay tu pangcah angangan, isasahaway tayni kuhitay nuhulla ci ti si ku” 鄭成功 ”katukuh kuhitay nuhulam sa, makadih tu binacadan nu tangabulan “ 西拉雅族 ” u “ hwa na”. han nuheni pangangan, unu taywan ku hacuung musakamu tu”huwana”(番仔) , tayni satu tadahulam sa kaykayda hantu kita panganga tu (番仔) hananay. == u ngangan tu pangcah hananay == u ngangan nu mita caay kaw panncah(番仔) tadaw uni pangangan nu hulam i titaan, ahican naca caay katineng ku babalaki tinaimi nu pangcah(番仔) hananay, anu matinengay tunipi sapuenel i titaansa caaytukya pihang a panganganan tupancah(番仔)han nanay a ngangan, itawya matawa tu kuhulam mi auaue i titaan itawya, nika hatu amatineng tineng kyahaw ku babalaki mitengil, nanu kadipunan i kahulaman makatukuh ayda,hidahida satu kita malapancah . == simsimen numita == u i timulay kaikaisa panganganan tu pancah, i matiya henay u amis kamisasaan kaisa malapancah(番仔) aydatu i nayi’tu ku babalaki kyu miki hatyatu misapancah, tadaw kakadihiyan kita u binacadan, hinihan nutawsa hangsa anyaan satu misakaku maudip, idaw kunganga nu udipsa alrsan, pa nganganan nutaw tu sapi pueneel a ngangasa hangsa, anyaan satu balaki an yaan satu maikes kupalucu’, [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] q1e6dafcrbeu5r0mul02a9uq2bokvbj pakayingan 0 9337 72251 72250 2019-11-21T17:39:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pakayingan(聚會所) qz4v9myejguiizi0emcyqdf9wdk07o8 palamal tungusay u pizateng nu wawa nu Sakizaya tu kakawsan a lisin 0 9338 88351 86646 2020-01-12T22:05:10Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki palamal tungusay u pizateng nu wawa nu [[Sakizaya]] tu kakawsan a lisin. duut sa henay ku demiad miteka tu a misalisin, atu lasubu izaw ku pinapina a mihecaan ku bulah tu kakawsan namin, makakitin ku izang atu adingu, binacadan itiza i labu nu kaymulu atu lamal atu kakawsan masukazih. [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] raoqutwz6odj8hi7jdudda21oakiggw palang 0 9339 123591 123478 2021-09-13T02:30:31Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Crested Serpant Eagle (Spilornis cheela) (15263160313).jpg|縮圖|palang(老鷹) litep(老鷹)]] == palang(老鷹) litep(老鷹) == 【學名】:老鷹 mitesekay a ngangan:Accipiter virgatus 【英名】: eagle Igu a ngangan: eagle 界:動物界 Animalia salaadan (界):salaada aadupan (動物界) Animalia 門:脊索動物門 Chordata sacumud (門):sacumud damiay aadupan (軟體動物門) Mollusca 綱:鳥綱 Aves uzip (綱):uzip ayam (鳥綱) Gastropoda 目:鷹形目 Accipitriformes mata (目):mata sunxing (隼形目) Architaenioglossa 科:鷹科 Accipitridae sapamataan (科):sapamataan palang (鷹科) Viviparidaesakabenis 老鷹的種類有很多,例如:大斑鷲、禿鷹、黑鳶等。 palang nu sakakenis han yadah, tinaku sa: da-ban-jiu, tuying,hei-yuan. 鷹的類別很多,隼、鷹、鵟、鷲、雕等等,都屬於鷹類,在每個類別里又包括很多種。 palang nu sakakenis han yadah, sun, ying, kuang, jiu, diao, u palang namin ku sausi, ilabu nunika babenisan yadahaca kuni ka babenisan. == musakamu tu palag a kawaw (老鷹概述) == 鷹科是一個成員非常複雜的科,我們所熟悉的猛禽如鷹、雕、鷂、鵟和舊大陸兀鷲都是鷹科的成員。 palang a kaputan mahicaay kiya ku samataan, katinengan numita han madesay nu aadupen a palang, diao, yao, kuang atu dalu-jiu u palang hanamin a kaputan. 鷹科成員大小,習性各不相同,有最大型和最兇猛的的猛禽,也有小型的猛禽,有的食腐肉,如多種禿鷲,有的食鳥類,如雀鷹。 palang a sapamataan nu kaputan, caay namin kalecad ku nikaudip, satabakiay atu makatalay nu palangan, idaw ku adidiay nu palangan, idaw ku mukanay tu malahulay nu hecian, tinakusa u yadahay nu tu-ciu (秃鷲), idaw ku mukanay tu ayam, tinaku sa u cue-ying (雀鷹). 有的食獸類,如角雕,有的食魚,如漁雕,有的食爬蟲,如蛇雕,有的食昆蟲,如蜂鷹,還有些適應特殊的事物,如食水果的棕櫚鷲和專食蝸牛的蝸鳶。 idaw ku mukanay tu kiwmaan, tinaku sa u jiao-diao (角雕), idaw ku mukanay tu buting, tinaku sa u yu-diao (漁雕), idaw ku mukanay tu muculilay nu bauan, tinaku sa u she-diao (蛇雕), idaw ku mukanay tu cilekay, tinaku sa u feng-ying (蜂鷹), idaw henay ku matatungusay nu kawaan, tinaku sa mukanay tu hecian nu zonglu-jiu (棕櫚鷲) atu mukanay tu kacumuli a wo-yuan (蝸鳶). 鷹科可進一步劃分為9亞科,有64屬209種,其中我國有鳶亞科、鷹亞科、雕亞科、鵟亞科和禿鷲亞科,共20屬46種,並不廣泛。 palang nu sapamataan mikiayaw kita matineng tunika kenisan siwa ku sakatusa nu sapamataan, idaw ku enem a bataan idaw ku sepat nu mikeliday tusa a lasubu idaw ku siwa nu dumaan a palangan, cidek han nimita idaw ku yuan-ya-ke, ying-ya-ke, diao-ya-ke, kuang-ya-ke, tujiu-ya-ke, pulung han tusa a bataan nu mikeliday sepat a bataan idaw ku enem a masadumaay, caay ka hacica kuni ka laklak. 性情兇猛,肉食性,以鳥、鼠和其它小型動物為食;有些種類喜食屍體,如禿鷲。兩翼發達,善於飛翔,一般多在晝間活動。 ma’desay nu ayaman, heci ku kanen, u ayam, e’du atu adidiay nu aadupan ku kanen, idaw ku masadumaay manamuh mukan tu kulac, tinaku u tujiu. icelang ku sakubad, matineng mubahel, idemiad a sikawaw. 雕是大型猛禽,體型粗壯,翅及尾羽長而寬闊,扇翅較慢,常在近山區的高空盤鏇翱翔,能捕食野兔,幼畜等大形哺乳動物,也嗜食鼠類。我國常見的種類有金雕和烏雕。 Diao u tabakiay nu palangan, kibetul tabaki ku udip, sakubad atu banuh nu kikul tanayu’ ahebal, nu singpukian a sakubad han mahamaw, itini sa i buyubuyuan mubahel, miadup tu pawalil, wawa nu aadupen nu tabakiay a micucuay nu aadupen ku kanen, mukantu kalabaw. hina adih kitatu jin-diao atu wu-diao. == wayway nu hekal (外形特徵) == 鷹一般指鷹屬的各種鳥類。鷹的視覺敏銳,能在高空飛翔時看到地面上的獵物。 palang han nituduan u ayam tu ku sausi. palang han malikat ku mata, itapukuwan henay mubahel makaadihtu isasaay nu aadupen. 由於鷹眼的視網膜的黃斑處有2個中央凹,不僅比一般動物多1個,而且中央凹的感光細胞每平方毫米多達100萬個。 u palang nu mata i teban idaw ku tusaay nu masalebungay a buhung, mikiyadah tu duma aadupan tu cacaya a mataan, sisa iteban nu mabuhungay anika likatan han makaala tu cacay a ming nu ping-fang-hao-mi kayadah. 上喙尖銳彎曲,下喙較短。4趾具有銳利的鉤爪,適於抓捕獵物。 老鷹為黑鳶在台灣的俗稱,台語稱來葉或厲翼。 pabaw nu sangucud madicem malikawu’, sasa nu sangucud han apuyu. sepat ku kanus masineng nu madicemay malikawu’ nu kanusan, sakapahay amidakep tu aadupan. 全身大致為褐色,翼下初級飛羽基部的白斑及如魚尾狀的尾羽特徵,幼鳥有明顯淡色羽斑與成鳥明顯不同。 u hese namin ku kulit nu udipan, sasa nu banuhan a angangan han u sanglacay ku tungaw atu mahida nu butingay nu kikulan a banuhan, wawa a ayaman han caay katinengi ku banuh nu tungaw atu balakiay a ayaman caay kalecad. == kaliwasak nika udip (分布環境) == 國外鷹的分布極廣,廣泛分布於世界的各大洲。國內我國境內的鷹主要分布區為西藏、新疆和內蒙古、青海以及陝西南部安康、商洛等巴山茂林地帶均有分布。 hekal nu kitakit ahebal, mamin nu kitakitan. kitakit nu mitahan kaliwasak han itini i Si-cang, Sin-ciang atu Ney-meng-gu, Cing-hai atu San-si tilul ankang, Sang-luo sa nu Pa-san Mao-lin idaw ku nikaudipan. == kananaman nuheni maudip (生活習性) == 老鷹是一種肉食性的類群,通常在峽谷內覓食。老鷹和一般鳥類的不同點在於,老鷹屬於猛禽類,一般鳥類屬於雜食類。 palang han u mukanay tuheciay a kaputan, itida ku yadah nuheni mukan i tepadtepadan nu buyu. palang atu ayam caay kalecad ku kan nuheni, palang han u ma’desay nu mukanay tu hecian, ayam hantu cancanan ku kanen nuheni. 鷹的壽命一般在50年,一次生蛋2~5枚,白底有紅棕色斑點、孵卵期約38天,它們的巢穴一般築的很高,老鷹一次生下2~5個蛋,一般僅能成活1隻小鷹。 kaudipan nuheni makatukuh tu lima a bataan ku mihcaan, kina cacay asiti’kuk han tusa ~lima a ti’kukan, sanglacay ku sasa idaw ku sumanahay nu tungawan, tulu a bataan idaw ku walu a demiadan amatiti’ tu wawa, talakaway kunipi sadibu nuheni, palang han kina cacay tusa ~ lima ku ti’kuk, nika nu cacaya a dadibuan han cacay ku malaheciay nu wawaan. == dayhiw nu aadupan (代表動物) == 蒼鷹(Accipiergentilis)俗稱雞鷹或黃鷹。雄鳥體長約半米,雄鳥體形較雌鳥小,從頭部到前部為灰黑色,眼後為黑色,有明顯的白色眉斑;下體白色,雜有數目很多的灰黑色小橫斑。 [[tangan:GOSHAWK.JPG|縮圖|cang-ying蒼鷹(Accipiergentilis)]] cang-ying (蒼鷹, Accipiergentilis)tada ngangan han u ji-ying anucaay u huang-ying. tamaan nu palangan han tanayu nu udip makaala tu bangkiw a mian, tamaan nu palngan mikiadidi’ tu taynaan a palangan, namaka tangah katukuh nu ayawan han u abuabuan ku lumeni a kulitan, nikudan nu mataan han u lumeniay a kulitan, katinengan ku sanglacay nu kalaw a tungawan, sasa han u sanglacay ku kulit, yadah ku malamlamay nu abuabuan lumeniay a adidiay nu tungawan. 雌鳥上體及翼表面為灰褐色,眉紋白而雜以褐紋,下體白色,體下面有縱斑。蒼鷹在飛翔時,翼短而寬,先端圓,尾較長。 taynaan nu palangan pabaw atu hekal nu sakubad u abuabuan hese a kulitan, kalaw han sanglacay nu malamel atu hese a kulitan, sasa u sanglacay a kulitan, sasa idaw ku mabalatay nu tungawan. mabahel satu ku palang, apuyu ku sakubat ahebal, nuayawan mamulmul, tanayu ku kikul. 一般常常是扇翅和滑翔交替進行,呈直線狀飛翔。在飛翔時翼保持水平狀。扇翅速度較其它大型鷹類快。棲于山地森林中,善於捕食小型哺乳動物,如野兔和野鼠等,偶爾也捕食鳥類。 nika cebalan nu sakubat han masa singpuki atu pakunida han masasuala paliyun, patelek sa kunipi bahelan. mabahel satu mahidatu ku wayway, masa singpukiay anika cebalan nu kalamkam han mikikaka tu tabakiay a palangan ku amelik. maledabu i kilakilangan, manamuh midakep tu adidiay a aadupan, tinaku u pawalil atu nuumah a edu’, alahican u ayam ku dakepen. == pacebaay a pahengaday a kaudipan nu palang (虛構的鷹的一生) == 有一個關於老鷹的虛構故事,是這樣說的: pacebaay a kungku' mahinisa: 鷹是世界上壽命最長的鳥類。它一生的年齡可達70歲。 老鷹活到七十歲時已經衰老,它把全身的羽毛拔掉,把喙打碎,一個月後又長出新的羽毛和喙,從而獲得一次重生,再活七十年,活到一百四十歲。 palang i kitakitay nu satanayuay a mihcaan nu ayaman. makaala tu patu a bataan kunika udipan.makatukuh sat utu pituay a bataan nu mihcaan u maekesaytu, hamin hannida mipucpuc ku kubanuh nu udipan, pesengen nuheni ku sangucdm, cacay satu a buladan tahekaltu ku baluhay nu banu atu sangucud, kinacacay aca maudip, pitu tu abataan kuni kaudipan, katukuh tu cacay a lasubu sebat a bataan kuni kaudipan. === nananaman numita ku palang (蒼鷹的品質值得學習) === 要活那麼長的壽命,它在40歲的時候必須做出困難的卻重要的決定。那就是當蒼鷹活到40歲的時候,它的爪子開始老化,無法有效的抓住獵物。 [[tangan:AccipterGentilisJuvenileFlight1.jpg|縮圖|cang-ying蒼鷹(Accipiergentilis]] mangalay ahatida kuni kaudip, i sepatay nu mihcaan han amilihida tu saka udiih nidatengan. anu makaala sat utu sepatay a mihcaan sa, u kanus nidi malingatu tu mabaki, caay tu pakadakep tu aadupan.  它的啄變的又長又彎,幾乎碰到胸膛。它的翅膀變的十分沉重,因為它的羽毛長得又濃又厚。使得飛翔十分吃力。它只有兩種選擇:等死或經過一個十分痛苦的更新過程。 u sanucud hantu tanayu malikau’, midepitu tu baluwan. ahebat satu ku sakubad, tanayu satu ku banuh lumeni’ kibetul. ahebed satu mubahel. Sisa tusa ku papilian nuheni cacay han hamawsa mapatay anucaay sa mikingelu’ adada tu misabaluhay a dadanan. 150天的漫長操練,它必須努力的飛到山頂。在懸崖上築巢,停留在那裡不得飛翔。蒼鷹首先用它的啄打擊岩石,直到它的啄完全脫落。然後靜靜地等候新的啄長出來。 cacay a lasubu lima a batan a demiadan amangelu’, mapatay mubahel taydan i tunuh nu buyu. itini i tepatepadan sidibu, samuhmuhsa itida caay bahel. palang han sayaway u sangucud kuayaw mituktuk tu ba’tu, katukuh tuni kahetik nu sangucud. samuhmuh satu mihalhal tunika lutucan nu sangucudan. 它會用新的啄把指甲一根一根的拔掉。當新的指甲長出來後,它們便把羽毛一根一根的拔掉。5個月後,新的羽毛長出來了,蒼鷹開始飛翔。重獲新生再過30年的歲月。 u baluhay tu asangucud hamaw hannida mingucngus ku kanus mipelu’. mulangaw satu ku baluhay a kanusan, hamaw hantu nida ku banu hacacay hannida mipucpuc. katukuh tu limaay a buladan, mulutuc tu ku banuh, malingatu tu kupalang mubahel. maudip satu kinacacay aca maudip tu tuluay a bataan nuni kaudipan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == [1]中文維基-鷹:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%B0</nowiki> [2]老鷹:<nowiki>https://www.easyatm.com.tw/wiki/%E8%80%81%E9%B7%B9</nowiki> [3]老鷹的品質:<nowiki>https://www.fengliask.com/culture/17586.html</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] gtfw8r6nya57qdggkvbi92qqgpu1mtp palidas 0 9340 88353 88352 2020-01-12T22:05:56Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki balidas (Hulam a sulit: 山棕) '''alangawan nida/sakauzip a mulangaway (植物生長環境''' ): madihinay nu kilang  a walu a lasubu a lidek nu buyu’. '''saka cacay a sapihicahi:ca (利用方式 1):''' kapah satangsuyan atu sasaasik atu sapacengceng sapibuting ku banuh.    '''saka tusa a sapihicahi:ca (''' '''利用方式2):''' mangaduway a liuc sapisanga’ tu saasik.    '''saka tulu a sapihicahi:ca (利用方式3):''' asu’ ka’nen tu dungec nu balidas.     [[tangan:Arenga engleri at taiwan new taipei city.JPG|thumb|Arenga engleri at [[Taywan|taiwan]] new taipei city]] ftylfd4fhowr3vhmc68vz5346jn3snu paliwanan a lala' 0 9341 86474 72272 2019-11-30T10:51:08Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|paliwanan a lala'原住民保留地|time=2019-11-30T10:51:08+00:00}} paliwanan a lala'原住民保留地 [[kakuniza:Sabak Nubu]] f9h7cei8c1su1ovm9hb4cp4o7l1hic1 paliwanan a lala'原住民保留地 0 9342 86473 72279 2019-11-30T10:51:05Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|paliwanan a lala'|time=2019-11-30T10:51:05+00:00}} == '''''paliwanan a lala'原住民保留地''''' == ql7kpiqbdxs6n4d9x7x0sfa0o1o45x5 paliwanan tu binacadan a lala' 0 9343 88355 88354 2020-01-12T22:07:59Z Corainn 30 /* nalaculan */ wikitext text/x-wiki == '''''tatangahan''''' == '''上稿編輯: RayPeng整理:彭瑞祥(環境資訊中心記者)'''https://e-info.org.tw/node/203394 paui' uyza nu hulic ku misumad tu tuluay ni dulitan, "paliwanan tu binacadan a lala' " mahula' tu ku lekec. '''山坡地保育利用條例修法三讀 原住民保留地'''https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0060026'''規定鬆綁''' == '''''kakiliman''''' == santi paui' uyza nu hulic ku misumad tu tuluay ni dulitan, "paliwanan tu binacadan a lala' " ('''山坡地保育利用條例''')https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?pcode=M0110006 == '''''nalaculan''''' == mahula' tu ku lekec. paulicay tusa bataan izaw ku walu ademiad maawas tu kuni sumadan tuluay ni sutitan, "nu buyu' a lala' a hulic", saka tulu bataan izaw ku pitu a sulit, masipu tuni panutekan nu ayzaay ni palekalan tu limaay a mihecaan palalid sa a maluk hawsa amakelec kuni piala tu tantuwa, mahiniay a [[kamu]] hawsa, yincumin miala tunu tuas nisubelidan alala', acacay tu patengan, tu situngnas a lala', tungus tuni kalukan atu tungus mluk pahabayay madem ku limaay a mihecaan hawsa, kya taneng maala ku tantuwa. nauyaan a sulitan tu"nu buyu' a lala' "hananay, pazumanen tu" paliwanan tu binacadan a lala' ", ayza nu buyu' a lala' paui' uyza misaulic saka tulu izaw ku pitu tu pilekec, i lalabi liwliw nu buyu' a lala', tu binacadan a lala', pasubaa' tu yincumin patadasen kya a maala ku tungus sakaluk, tungua a lala' atu tungus micaliway tu lala'. uzuma satu tungus tu sakalu, tungusay tu lala' palalid maluk madem ku lima a mihcaan hawsa, nai' ku aca pabeli hantu, nauyzaan ni panukekan nu Cenhu kuw uyzaan tu, anu milimad sa u yincum dada', u zuma patada mikuwanay, u satalakaway ku patengay. <br />mincintang liwiy ci Cening sakamu sa, ayza a demiad sa u yincumin " panukasen ku lala'kaku" cacay nisulitan tu sapilaylay tu laylay, iayaw yincumin miala tu nu yincuminay a lala', a kanca makelec' tu cacay a mihcaan, kya kapah miala tu tatuwa, wini mahapinang izaw kini "misawacu tu binacadan, misakinih tu binacadan" a lekec. Cening liwi micunus saheci sa,ayzaay alekec, "paliwanan tu binacadan a lala' " misinsisi tu ni paliwan a lala', kanca namakay i 1988 a mihecaan, tusa bulad cacay a demiad, namikaluk katukuh ayza cay pialesntuya lala', kya tatungus ku ni sulit a kawaw, sananay a kamu,anu lalid makaluk l9ad67jr41oktd46s83wqujibnfnhyc palu' 0 9344 86650 86649 2019-12-04T02:22:27Z Akamycoco 24 /* (7)環保飯盒「malalala’ay a tabu nu palu」: */ wikitext text/x-wiki == '''''「palu’」檳榔葉製成的環保飯包盒''''' == (一)cacay alasubu izaw ku pitu a mihcaan ,siwaay a bulad tusa bataan izaw ku lima ayza 107年9月25日 (二)mazateng nu maku cibayi patau tu i「palu’ay」a hemay bangsis sa kiya  nitabu. 祖母留給我記憶深刻的味道是「palu’」 (三)i na [[palu’]] amakiyni i dadac nu ngngan a mihehel tu ni kalawlaway a ni kshetik kiya izaw ku sasangaan tu 「palu’」 「palu’」 的製作流程是將掛在高高的檳榔葉變黃色成熟後,它會從天上掉落地面,便可以製作很多可以使用的東西 (四)cibayi matingn pakucukucu misanga tu sasangan cangcang a sasalamaan ,i na 「palu’」a sasangaan ku sasangaan 祖母會加以利用, 「palu’」很多用途可做 (五) === ''(1)'''玩具「u saselidan」''':'' === a nu muwangc tu wawa pasaselian manamutu misalama , yuwawaan kaku u sasalamaan nu maku ki na 「palu’」 拉車玩具:小孩哭鬧不停,將小孩放上去,拉檳榔葉尾,往前拉有了速度,小孩高興就不哭了,也是我小時候的玩具。 ==== ''(2)'''扇子「sapihpih」''':'' ==== 「環保」a sapihpih sa:pih:yu 「環保」扇子扇起來很涼快 ===== ''(3)'''蒼蠅拍「i na sabeti」''':'' ===== i na sabeti sakapahi a sasapedian tu lalangaw. 「環保」蒼蠅拍使用方便耐用 ====== ''(4)'''湯匙和湯鍋「ngelab」''':'' ====== ngelab atu nabi masatatutuan 湯匙和湯鍋是一對寶 ====== ''(5)'''面具,船「sapitahpu atu balungan」''':'' ====== sasangaan tu sapitahpu tu bihid a nu mamabalakas tapuhan ku bihid , caaykatinengan , kapah:tu sasangaan tu  balunga , i na balunga patnghan i manumhan caaykacelem palisaan i baat. 面具遊戲,戴上面具猜一猜我是誰,也可以製成一艘船,這艘船有浮力決不會沉下去,流向遠方 ====== ''(6)'''環保托鞋「misanga tu bakiya:katukuh han tu lalud」:''''' ====== tayza i payu’payu’ nu ba’tu a kutisa culilen sisa sakucuhan kay palu nu ni sangaan a bakiya,caay tu ka akuti’ay a ba’tu , sakucuhan sapi’ sa muculil , a nu tiza I payu’ nu nanum mi kilim tu satipi atu lalacan u mikalang mibuting tu cana:cacan a kakanan , caay ka talah ku satipa’ nu kukuk , I bayu’ mi salama i bayu’ sa banihiwsaan. '''「環保托鞋」夏天的海邊岩石被太陽晒燙到不易行走,穿上這雙環保托鞋,如步青雲,檢貝殼還有海螺螃蟹,也不怕被割傷,泡在海水裡涼爽一舉數得。''' ====== ''(7)'''環保飯盒「malalala’ay a tabu nu palu」:''''' ====== masisin ku cibai nu maku , 「malalala’ay a tabu nu palu」 bangsis ku tabu nu palu’ na makaluma’ tatacuwa a mikilin tu u canan:canan a aalaan a alaen a 「umaumahan a lami’」野菜ta za i sasa nu i Kalingku ku Pazik a buyu’ Paziki sauwacan(美崙溪) mi sizimi,kalahukn tu amalahuk , tangasa tu tabu nu palu’,bawahan bawahan bansisa kuhemay nu palu’nu hemay bawahan kina hemay ni palumaan niywama maku sisabansisa as:u 環保飯盒:想起小時候奶奶的味道,依稀還記得,檳榔環保飯盒的味道。跟著奶奶從吉安火車站走路到美崙山忠烈祠橋底下,從檳榔樹掉下來後,截取要的部份去除,留軟軟的內層,左折右折上折下折,將熱飯放入這容器帶著,最期待中午,中午一到打開飯盒,好香的飯盒,裡面是爸爸種的稻子好甜好吃。 「malalala’ay a palu」:nu ma kainyay i dadac nu ngngan u sasakamuan nu binacadan kina [[da’dac]] 檳榔鞘葉彎折成傳統環保食器,台灣這塊土地也有一個充滿環保意識順應自然大地以及原住民文化的檳榔樹故事 yi nakamuamin ma sinsim yu a didihen kaku , iyazu nu babalaki u sitangahay amin nu babalaki u mamikakelidan a aminaman tu patangasa tu maminanamay 以上這是我小時候的記憶,想想以前的老人還真有智慧,一級棒,都是我們要學習傳承文化學習對象。 [[kakuniza:Sabak Nubu]] qrm9ys5wenvmhtiwnlxtbt9bad6xmua palu’ 0 9345 72311 72310 2019-11-21T17:39:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki palu’(檳榔鞘) qvk2twgcq9so3tzygxbdzjahml4p621 pana' 0 9346 72316 72315 2019-11-21T17:39:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pana'(弓) 2ehim24148pgkbp66yn41vogyn1mbdx panan 0 9347 72321 72320 2019-11-21T17:39:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki picumudan nu mita ku panan. etxdwb362zhuk6aat9qke1cgwhd926r pangcah mudadiway ci calaw pasiwali 0 9348 86653 86652 2019-12-04T02:24:39Z Akamycoco 24 /* nilaculan */ wikitext text/x-wiki ==kakiliman== Taywan Nabakuwan u wawa nu pangcah ci calaw pasiwali mudadiway ci Calaw milakui’t tu walibayu atu timulbayu ==nilaculan== [[Taywan]] Nabakuwan u wawa nu pangcah ci Calaw pasiwali , mudadiway ci Calaw milaku't tu walibayu atu timubayu, mahiniay kaahebal kyamihaw sa a mahini tu kaahebal ku kamu nu mita u Nantaw a [[kamu]], Nantaw hananay a kamu, kasatipan katuku i "Madagascar" a subal, satu i tiniay titaan Taywan a mudadiway a pangicah ci calaw pasiwali hananay a tademaw, misanga’ ci niza tu baluhay a dadiw zayhan natayza ci niza i Madagascar a kanatal kyamihaw sa kilul han niza ku tizaay a ngiha’, u ngiha' nu i tizaay atu kamu sa malecadtu kyu mahiza u salama hananay i "Malagasy" a kamu hawsa mahicatu sanay. hinisa ci niza u salama hananay hawsa tungusay u tizaay a sausi, nu pancahay hawsa tayni sa manamuh tayni miidang kamu sa. winian sa baluhay ni sangaan ni calaw pasiwali baluhay a dadiw, kyu pangagan han niza  salama. ayza i pituay a bulad sabaw sepat a demiad mipadaesu kyami hawsa mitatengil tu katuuday patahekalen niza isaw kuni kilutan nisasingan niza i katuuday, nisangaan tu cacayay "Polynesia" hananay a dadiw, misapangcahay mudadiway ci calaw pasiwali hananay a dadiw. matineng ciniza Malagesy hananay. u matinengay tuyni mudadiw hanay ci "Kilema" kuheni tatusa pakayni i natimulan a subal hananay a kamu, u kamu dadiw atu lalangawan kyami haw, izaw yadah ku lecad i tini i lalabu. kyu ci calaw kyami atu ci Kilema a lacecay sa ku heni amisulit tu dadiw atu kaput nu heni hawsa, tayza sa kuheni i zumay a subal tuyza i Madagascar a subal u mibutinga a niyazu’ kuyzaan, itiza isaw kuheni amala cecay amisulit tuyni u dadiw hanay, uyni ci calaw nisulitan niza a dadiw pangangan han niza tu salama sa, uyni a kawaw sa a masasuazih ku heni hawsa u salama hananay ku kamu nu heni, nu pangcah a sausi tayni miidang sanay, satu uyni Malagasy hananay a kamu hawsa sausi kapah izaw kisu sanay, itiza satu kuheni amalingatu, misulut tu ngiha’ atu nisulitana a dadiw nu heni hawsa, sulit hantu nu heni a pakay sasingen nu heni Kiluken nu heni uyni salama hananay sa pala kungkuen nu heni , maheza isaw kuni kauzip nu itizaay, milihiza ci calaw atu cabay niza, ayza pituay a bulad sabaw sepat a demiad mipadaesu kuheni paazih tu nikilukan nisasingan nu heni, pawada’ tu Madagascar a subal, itiza i zumaay a subal milingiha’ tu dadiw sa, mataneng ni calaw ku kawaw isaw, itiza satu mihalhal haca amalacacay ciniza amasunanam tu a maazih ku Taywanay a pangcaha atu tizaay nikauzip, u lalangawan nu binacadan malecad tu ku nikauzip. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2019 i tiza i Hupu a niyazu' [[kakuniza:Sabak Tutuy]] <br /> <br /> k7w5hf2wi8ngpbaq2zttzh8fhvt0oba pangciw 0 9349 89437 88305 2020-03-01T04:50:37Z Minorax 446 wikitext text/x-wiki [[tangan:Douliou_Baseball_012.jpg|縮圖|Douliou Baseball 012]] pangciw u kamu nu [[Sakizaya]], anu yakiw nu Lipun. == kakiliman == mimali tu pangciw u masakaputay a nipimali, sainayay a tademaw a sasiwaay tu tusaay a mimaliay i cacayay nu mamaliyan mimali. anu mipangciw tu ku mimaliay izaw ku midakepay izaw ku misimaway, anu midakapay matineng mimalit tu nipiwait tu malit maasek, anu makaasek maduba tu sakatukuh i sakasepat a 壘包, mamin dubaen tu katukuh i sayaway nu nipimalit cacayay kuni kaalaan nu mali; u misimaway maadih tu mali matineng mikiling tu dadakepan tu mali sisa yamiasekay tu mali madakep ci niza nayay tu. matatemec hen, tusaay a mimaliay malaliyun mimali atu midakep atu misimaway, sakasiwaay (nu wawaay kina enem, nu masakapahay kina pituay ) anu cima ku yadahay a nipimali kuyza ku kata’. anu siwaay hen kuni pimali maleca kuni malian, muliawaca hay nika katukuh tu nika tademecan tu kata’. misasengiay tu pangciw u leiciw.<br /> == nilacul == ===laylay=== u sasakamuwan tu nu mali, izaw ku kamu tu nu nimalian sa musaliwday a mali, nu Amuhuan a kamu nu wawa a sapilatlat. u nikingkiwan tu mihcaan sa, alaw katinengan u mali atu u saliwday a mali namakayni i dengciw. 1834 a mihcaan, Amuhuan nu pusidung tahkal ku cacayay a milatlatay a cudad, sakamu sa tu mali nu latlat, caay kalalucek ku nisulitan tu wayway. nu Amuhuan a hitay ci Abner Doubleday salucek sa misalucek tu mali tu sayaway, nika caay kalucek musakamu, tina kawawan tu sasakamuwan caay kalalucek kina [[kamu]], sisa nayay i laylay a cudad kina kawaw. 1845 a mihcaan, Alexander Cartwright misulit tu cudad nu latlatay, sulit saan tu nisulitan, yadah patadengaay kina malian tu sayaway kyu malucek, tina kawaw tu sulit izaw ku lucekay sa, u sakanamuhan tu nu aydaay a tademaw kina latlat tu mamalian. 1846 a mihcaan, sayaway malingatu misasulit tu sapimatademecay a nipimali : New York Knickerbockers atu New York Nine;matademec i State of New Jersey a Elysian a mamalian. 1865 a mihcaan namakatimul malalayis satu mamin sa, namakatimulay a Amuhuan a tademaw izaw tu ku masasudemec tu mali, i mamalian nu Amuhuan katuud ku nu nakamuwan tu mali. 1869 a mihcaan, sayaway nu mimaliay mapatideng ku ngangan han tu  Reds Hall of Fame hosts Vintage(u ngangan niza ayza Cincinnati Reds). Amuhuan izaw ku nipisalamal tu nu dumaan a mali tu nu Amuhuan, caay kalecacad ku mipisalamal, mahida nu sapaday a mali. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:棒球|wikipayke-棒球]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] 7j55cj0stw3ccpdi2zp2ee38pfgjv50 pangiluan 0 9350 108884 72388 2021-05-10T11:39:35Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki pangizuan(火車站) [[tangan:TRA HuaLien Station.jpg|thumb|pangiluan]] tg8b0oyaur250gnx1yh3klgmpeshydf pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku 0 9351 88356 72393 2020-01-12T22:09:16Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''pangkiw ku misu pangkiw ku nu maku''' '''tusa ku 蘋果''',tatusa malawada’ kita,malacacay kita,tatungus tu. [[cacay]] ku 香腸, palatusa han,hicaen miwada’, peci’ han,pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,tusa malecad katabaki, tatungus tu. '''yadah ku piyang''',palatusa han,cacay ku misu, cacay ku nu maku,Kina cacay ku nu misu,kina cacay ku nu maku,kina cacay haca, kina cacay,mawada’min, tatungus tu,pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,malecad ku nu mita kayadah. '''cacay ku muluay a 蛋糕,cacay ku sepat kalimucu’ a蛋糕''',pala tusa han, cacay ku misu,cacay ku nu maku,n ~ ? caay,caay!muluay a 蛋糕 pela’ han, sepat kalimucu’ a 蛋糕 pala’ han,muluay a 蛋糕,pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,sepat kalimucu’ a 蛋糕, pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,malecad ku nu mita kayadah. '''nizing,palatusa han''',pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,n ? hinien micikcik cayay katatungus!asu’ kanen ku angangan!pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,asu’ kanen ku papah!pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku, '''cacay ku laic''',tasa malawada’,pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,pasasinteben ku tusa a laic,tengtenghan mikelec paliemu tu tapiingan,sayiten.apuyu kina tusaay a laic,malacacay,malecad ku tanaya’,tatudung sa malacacay.u lai’c ku sapitengteng tu kazizeng isu,apuyu’,u lai’c ku pisulsul tu udu’ aku,sakatabaki.akay a patulise tu caca tanayaay,mapulung mibalakas nawatubi! '''cacay ku wacu,''' tusa malawada’,pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku,tahekal sa, nu misu a wacu,maluma’ ku tu a wacu,cacay ku kawswa,tusa malawada’,pangkiw misu , pangkiw maku,tahekal sa, ayaw kisu,taluma’ sa,hantu aku. mahini sa,malalemed tu tatusa,amalalemed tu tatusa!atu mapulung! [[kakuniza:Dayas Siku]] 2fr3qs03fty5igbergf9cx7c8dq3k8f papah 0 9352 72396 72395 2019-11-21T17:39:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki papah 葉 8okdd1xf2gtlqye4p3i8k3tldo1ddqe papaluhay tu kitaki nicudadan pakacacay cebang :enem-walu tilis 0 9353 88357 72403 2020-01-12T22:09:53Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u canan kya likat? 光之後,是甚麼? u canan kya likat? 別心焦,等著瞧! azihen amana ku lihalaw! 神張手,向四面, Cebalen nu wama ku lima misuayaw tu sepatay a nu ayawan, 神招手,喚八方: kawih satu ku wama miaw~aw tu walu a asayzaan: 「水啊水,快起來!」 「lekalatuya a nanum!」 八方啊,四面啊,水兒歡天喜地奔過來! u sasuayawan nu mita u kakanamuhan nu mita belu’han tayza! 四面啊,八方啊,水兒爭先恐後滾過來! u sasuayawan nu mita a ayawan kuludhan a malaalaw ku nanum! 神看了, 心歡喜: Kakanamuhan a balucu’ azihetu wama: 「水兒呀,不用擠,上下分開吧!水兒乖,水兒好,水兒真聽話!」 「sapinangetu amana kacacecel [[kamu]] nanum kalicinuwastu!u mitengilaytu kinananum!」 水兒上下翻飛分開了。 macabiyasku ku nanum malicinuyas tu. 神看了, 心歡喜: u kanamu nu balucu’ mazih nu wama: 「空氣、空氣起來吧!」 「Lekal tu may ku bali!」 飄啊飄,空氣嘻啊笑地升起了。 Kina bali bayabay:sa matawatu. 神看了,心歡喜, namuhsatu ku wama miyazih, 伸臂膀,鋪天幕, pahalhal tu ku wama, 從此, namakayza, 有了天,有晚上,有早晨。 izaw tu ku demiad,izaw tu labi,izaw ku sananal. 這便是,第二天。 mana izaw ku sakatusa a demiad.                (創世記1:6-8) (papaluhay tu kitaki nicudadan pakacacay cebang :enem-walu tilis)   [[kakuniza:Dayas Siku]] kfsxtrxuzbe0g0i5pm8dsrafpzmckwk papiliyasen u hemay atu lami’ sakacaay yadah sima atu cika a makanen 0 9354 89445 88358 2020-03-01T05:10:56Z Minorax 446 wikitext text/x-wiki '''papiliyasen u hemay atu lami’ sakacaay yadah sima atu cika a makanen''' mananam malaliyas mukan hemay atu lami’? hakya cacamul han mukan? a icuwaay hakya pasuwala a sakakumced? 董氏基金會mikisa(日語:調查)matepa, pitu% patadu milasul tu wawa patapu i kaysin tu sakalahuk, a cacamul hanku hemay u lami’ a mukanen ku wawa,不僅難a kapah tu kanen、naay kaliwhan madayum yadah ku sima atu cika makaen. 董氏基金會nacila milihiza tu記者會, paheci kinian mapulung [[cacay]] a lasubu lima a bataan izaw ku tusa kunian問卷調查中, mamin ku 家長mipadang milasul tu wawa tu kaysin atu tapu, wiza satu amalatusa ku 家長patadu milasul tu sala atu 分隔 sanay a tapu nu wawa. 董氏基金會表示,uhemay u lami’ pacamul i cacay a kaysin cayaysaca akikasumat tu kaen, zuma akikasumat tu sakakumced, mahiniay caay katineng tu cacanan a kakanen a ditek ku wawa,mipalita tu mahedaway a canan canan a kakanen 機會, aca akikasumat tu tineng技巧 kawiza tu alatip、 kaliwhan sa yadah tu kuni kanen tu simal cika waneng atu熱量、 mananam tu celak a kalamkam mukan, kina pina pinaen mikemkem selepen sapalekal akikasumat ngipen. '''cacamul kukaen tu lami’ atu hemay sapalekal akikasumad ku ngipen nu adiwawa''' misakamu ku 董氏基金會,hantu” papiliyasen ku hemay atu lami’ ” a kaliwhan a yadah ku sima atu cika waneng unian akutiay kuni a makaen. ising(醫院) 林口長庚sakamusa ci 趙舜卿misaydan unian u bituka sawada' atay ubesi 科, kalamkam sa mukaen tu hemay ama caykaletep nu punu’ ku takus amaala tu becu, i ayaw nu becu yadah tu kuni kanan, a madayum a kizemu a caay kadayum kuni kanan malaupes、acibali u bituka. ayza amihecaan izaw ku 公告台灣版”u sala aku” 建議比例, paliyasentu ku hemay atu lami’ a mitapu a kapah tu “uni kaen tu hemay atu lami’ titi體積比221” 、 “palecadeng kayadah hen ku hemay atu lami’、 pangkiwen tu adidi 豆 buting ti’kuk titi” 口訣, atatukuh a matineng tu canan canan a kakanan atu palecad比例的概念. zuma sakapahay sa adidien kuni pili’ tuni macacamul akaen tu hemay atu lami’,tinaku:u silaw hemay、niciyanan a walay、羹麵、義大利麵、焗飯、燴飯、kabi nu walay... [[kakuniza:Dayas Siku]] q2tqf0geq6mji3wt4ldv1vh8mdgbewy paran 0 9355 86656 86655 2019-12-04T02:30:32Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki == Paran == === u sulit nu Hulam === 巴蘭部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu paran. u kasalumaluma’ nu paran sa, 686 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,940 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 590 ku tademaw, pakalatu 30%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,350 ku [[tademaw]], pakalatu 70%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Sejek(Seediq) 17%, Tayan(Tayal) 10%, Yuwatan(Bunun) 2%, Paywan(Paiwan)1%. === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan, u Yuwatan(Bunun) atu Paywan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. === u cidekay nu Taywan Yincumin === {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] s3izs3c4p8pdvie5v18n15wv0yv2ffi patakus 0 9356 88359 86657 2020-01-12T22:11:52Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki Ayda a demiad tayda kami i sikusyu patakus.i waluway a bulad tusaabataan a demiad a milisin kami malalikid, kyu tayda kami i Sikusiw. u [[Sakul a niyadu’|sakul]] a niyadu' kami. u tuluway a selal. makamelaw tunu heniyan maniked ku lukiyaw, talalusa' Kaku mi melaw. sdgdl1t9m0injccgx0e6z0wg238jy1w patakus a kamu nu lalikit nu Sakul niyazu'-ci Kuli Sayun musakamu 0 9357 88360 86659 2020-01-12T22:12:07Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki patakus a kamu nu lalikit nu Sakul niyazu' == nilacul == ci Kuli Sayun musakamu i 2017.7.24. pakayniyay kaku i [[Sakul]] a niyazu',ci Kuli kaku. ayza a demiad, mikelid kaku tu epah, dadac. mitakus ci sicyu i 2017.8.20 milabu tu lalikid nu niyam. kukay! nasulitan ni Kumud Tumuk(Huang Te Yung) u laylay nu [[Sakizaya]], anu malalikit tu sa, apatakus tu zuma a niyazu', pasubanaan tu zuma a niyazu'. amalalikit tu kami sananay. ci Kuli Huysin Sayun, u kapah nu Sakul niyazu', sabaw siwa a mihca ayza a demaid(2017). u tatama ciniza. micudad ciniza i Tung Hwa tabakiay a cacudadan. minanam ciniza ku 法律 sananay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == ci Kuli Sayun musakamu i 2017.7.24. 26m5yb411z9b7bq4fvex8155udcfumb patakus tu niyazuniyazu'an nu saydan atu micudady nu palkal tu kilihanawan a kamu 0 9358 86665 86660 2019-12-04T02:48:08Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki tusa a melebut, cacay a bataan izaw ku walu a mihcaan, saydan atu micudaday nu palkal tu kalihanawan a [[kamu]], tayza a niyazuniyazu’an padakus atu sapatineng ku babalaki atu tuas nu cacay a lasubu izaw ku sepat a bataan a mihcaan a kawaw. namaka Sakul malingatu, tayza tu i Takubuwan, Hupu, Cubawkan, Balbalan, Ciwidian, Kalulu’wan, 新社, 立德, Maibul atu Kaliwan. u 穿越烽火、離散重生 a kawaw nu cacay a lasubu izaw ku sepat a bataan a mihcaan ku Kaliwan atu takubuwan a malaliyas amin ku niyazu’ay a [[tademaw]]. malingatu ku 系列活動 i siwaay a bulad, sabawlima a demiad, izaw ku sapaazihan atu 學術研討會atu 文化論壇i 花蓮縣原住民族文化館. 2018年九月一日原住民族瀕危語言復振計畫的師徒組為了宣傳140週年加禮宛、達固部灣事件舉行部落報訊活動。 行經的部落有撒固兒部落、達固部灣部落、北埔復興部落、吉寶干、巴爾巴蘭部落、水璉部落、磯崎部落、新社部落、立德部落、馬立雲部落、加禮宛事件紀念碑。 這次140週年紀念活動『穿越烽火、離散重生』系列活動將於9.15開跑,並於花蓮縣原住民族文化館進行『加禮宛、達固部灣事件140週年紀年文化特展』,也將在9.22、9.23進行學術研討會及文化論壇。 [[kakuniza:Padakaw Lami']] qcy0mbvj79wx6v2d4mm89qfoxadu9nv patizeng tu ulic nu tapuku ci Kaypulel 0 9359 88361 72524 2020-01-12T22:12:55Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''<big>patizeng tu ulic nu tapuku ci Kaypulel (開普勒的天空理論)</big>''' [[tangan:Stamps_of_Germany_(DDR)_1971,_MiNr_1649.jpg|thumb|ci Kaypulel]] == sapuelac nu ulic == [[tangan:Johannes_Kepler_1610.jpg|thumb|Johannes Kepler 1610]] === ngatu cacay === azihan ku i tapukuway waswas sa ku tatuni’ nu bunac nayi’ ku elic, yu musaungay ku heni nayi’ hakya ku ulic daduducen? u nisanga’an kalalayan masinanud ku nikasilac, wicanan kuza duducen nu milimekay i nuzikuzan nu bunac a [[bunac]] tu「ulic 」 saw? === ngatu tusa === i sabaw pitu a syki, cacay kya simmung nu duwic ci Kaypulel(開普勒) madepuc miazih i tapuku tu bunac, mizateng aca tu sazateng, mateces tu ciniza muzating tina munday. kinacacay pakayzan niza i nakamuwa ni Kepayni(哥白尼) tu sakimuluway a zazan sananay a kamu masausin niza ku zazan nu lamalay a bunac, ya nisausiyan niza atu niazihan niza madadebung, nika 八弧分 tu ku caah. tina 八弧分 nay a caah anu patatuki han sa 0.13 ku caah ni kalineng. anu pakaynin i nu tademawan a nizatengan hatiniyay a caah u tanengay tu saan, nika ci Kaypulle caykahiza ku niza. palutatenga’ ciniza tuni azihan niza u tatengaay, sakapalu tatenga’ niza tu nika malucekay. sali ngatu satu misadimel mikingngyutui tu ilabuway, sadikudday madih tu nida kuna kamuwan ni Kupayni tu nika izaw henay ku patelac, u culil nu bunac muliuliu tu cilal a zazan caay kaw masakimuluway, u masatadaya’ kunikasa kimulu, u cilal itini imasa tadaya’ay anika sakimulusa sa, ma na muh ci Kaypulu sakamu sa : ina 八弧分 nay a caah palisumaday tu zazan aku miazih tu cudad nu tapuku. namahiza sa hatizan twaca kunipiazih cikasa ci kay pu lu, ma ngaleb kunika sadep micekul, makazih tu zazan nu bunac caay amin kalecad, namakayza kyu katinengan ku sakatusa a zazan nu bunac muculil:u culil nu bunac atu cilal malecad kuni kalalitin i tuki malecad ku ni kayzaan ka a hebal. === ngatu tulu === natahekal satu ku sakatusa a kakayzaan, itawya tanetaneng sa ci Kaypulel i kalpacawan, pakuyac kanikauzip nu luma’, nika caay piales ciniza pacici tu, pacic tu misacukacukay, muhemhem pades nu nikauzip, sakangelu’an ku laecus nu sakauzip itaway, tanetaneng sa cacay a bataan ku mihcan, sazikuzay namakay 億萬個 ku kayadah nu niazihan tya makazih tu sakatulu a kakayzaan:u hamin nu bunac yamasatadayu’ay ku nikasakimulu a zazan sa nu長半軸的三次方 atu 公轉周期的平方比值 malecad amin. makazih tu tuluway a kakayzaan nu bunac, mabuhat ku uzip nisaungay nu tapuku aniemec, pasubana’ ci Niutunnan tu sakapatizeng tu ku 萬有引力. == u cudad nu Kaypulel == * 《ilabu'ay 秘密 nu tapuku宇宙》(''Mysterium cosmographicum'',1596) * 《miedaw》(''De Fundamentis Astrologiae Certioribus'',''On Firmer Fundaments of Astrology''; 1601年) * 《tapuku kasasubana' nu edilay》(''Astronomiae Pars Optica'',1604) * 《baluhayay a bunac》(''De Stella Nova in Pede Serpentarii'',1606) * 《baluhay tapuku kasasubana'》(''Astronomia nova'',1609) * 《sakatulu a kamu》(''Tertius Interveniens'',1610年) * 《sasukamu tu caculculen nu bunac》(''Dissertatio cum Nuncio Sidereo'',1610年) * 《edilay a kasasubana'》(''Dioptrice'',1611) * 《suleda nu enemay a ngawa'》(''De nive sexangula'',1611年) * 《tina mihmihcaan》(''De vero Anno, quo aeternus Dei Filius humanam naturam in Utero benedictae Virginis Mariae assumpsit'',1614) * 《paymihcaay a sulit》(''Eclogae Chronicae'',1615年,和《與星夜信使的對話》一起發表) * 《miasip tu misaheciay》(''Nova stereometria doliorum vinariorum'',1615年) * 《Kepayni tapuku sasubana'ay》(''Epitome astronomiae Copernicanae'',從1618-1621年分三部分發表) * 《kitakit a sasungaay》(''Harmonices Mundi'',1618) * 《tapuku kahemekan a ilabu'ay》(第二版,''Mysterium cosmographicum'',1621年) * 《Lutawfu bunac cudad》(''Tabulae Rudolphinae'',1627) * 《simpi'》(''Somnium'',1634年) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:约翰内斯·开普勒|約翰尼斯·克卜勒]] [[:zh:尼古拉·哥白尼|尼古拉·哥白尼]] sy1mxajd4do5jyyxgmllsl7gtn6apqa patuduay 0 9360 88362 72530 2020-01-12T22:13:11Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki patuduay(祝禱司) minanam ku mapalaw, u minanamay henay, u [[mapalaway]] tu anuayaw. [[tangan:Patuduay撒奇萊雅族祝禱司.jpg|thumb|Patuduay撒奇萊雅族祝禱司]] 7fauk3mn7mn5no24jhdzjkxzef9y6fp paycucuay 0 9361 90197 88363 2020-04-27T02:54:46Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki [[tangan:Mammalia-percent-schinese.png|縮圖]] paycucuay == kakiliman == sapaycucuwan hanany sa, u namakayniay i udip nu idang, namakapalaay muhanhan kya makayni i cucu tu sisalang ku sipacucu tu wawa, namakayni ku ngangan tu sasakamuwan. kina paycucuwan sa (izaw kya [[cacay]] a cudad i 2005 a mihcaan a sulit sa, izaw tu 5676 yanasulitan tu 2008 a nipisulit IUCN tu sumanahay a cudad tu 5488 saan) tu caay kalecad a adupan, mabuliyas i 1229 tu wini, 153 a sasasulitan atu 29 amin ku nama kayniay a sapacucuay a adupan tu 10%, kina a adupan i kitaki sa, izaw tu 0.4% saan, u izaw ku singipen (pabuy) nu bayuay sa, mubahelay tu paycucuay a adupan, u saydahay a adupan. kina paycucuan sa, tadayadah ku caay kawdadayuman tu namakaniyay i punu' nu akudi' nu udip tu sapacucu hatusa namakabilihay tu nu tanan mlitin ru puna, ya paycucuay sa, u adidi 30公分 tu, padaduki anu satabakiay sa nu bayuay a buting 33米, izaw ku kapahay a kakitidaan nuheni, namakaybayu katukuh i buyu, izaw ku numaka caledasay katukuh i kaisenaw, izaw amin. ita u [[tademaw]] sa, u paycucuwan tu.<br />mikalatay a adupan sa, itini nisulit i cudad sa izaw ku namakabayui buyu maudip kyu mikalatay a adupan han ku kamu. kina paycucuan hananay, izaw ku makadihay u kakatu a adupan sa, u paycucuwan tu saan.kina pay cucuwan sa tadayadah ku caay kawdadayuman tu namakaniy i punu' nu akudi' nuudip tu sapacucu hatusa namakabiliay tu nutanang malaliting tu puna' yapay cucuwan sa u adidi kya tuluay a daditekan tu padaduki anu satabakiay sa nu bayuay a buting tulu idaw ku tulu a sasulitan katabaki nu buting, idaw aca kukapahay a kakitidaan nu heni namakabayu katukuh i bayu, idaw ku numaka i caledesay katukuh i kasienawan, idaw anim ita u tademaw sa u paycacucuwan tu mikalatay a adupan sa itini nisuli i cudad idaw kunamakabayu i bayu maudip kiyu nikalatay a adupan han ku kamu,kina paycucuan hananay, idaw ku makaadihay u kakatu a adupan sa u paycucuan tu saan. == nilacul == <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan *[[:zh:哺乳动物|wikipayke-paycucuay]] [[kakuniza:Hana Ating]] qn5wyapohvl0fupewc15m6h29he4vuu paymihecaan walu bulad izaw ku cacay demiad nu “yincumin a demiadan” 0 9362 108168 108167 2021-05-04T02:13:43Z Aicsayion 1641 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Formosan Distribution 01.png|縮圖]] <br /> == '''''tatangahan''''' == paymihcaan walu a bulad izaw ku [[cacay]] a demiad nu “sapangcahay a demiadan” 每年的8月1日是【原住民族日】 =='''''kakiliman'''''== 【原住民】我們為什麼選擇這個名稱 “yincumin” mahica mipili tu nian a ngangan kita 你們知道嗎?「原住民族」其實以前不稱為「原住民族」, matineng kamu haw? “sapangcahay”:kanahatu iayaw caay panganganen tu [[yincumin]], 行政院105年7月27日核定 nikaizaw atu imi nu “sapangcahay” a demiad,Sin-cen-yen 105 a mihcaan pitu a bulad tusa a bataan izaw ku pitu a demiad nipanutekan, 我們現在看似理所當然的稱呼,其實是經過前輩們長期的抗爭爭取而來的! ayza azihan mahiza kasa tu ku kasingangan,unian micaliway katenes nu pingangayaw nisaicelangen nialaan nu babalaki kuni. 在台灣原住民族權利促進會成立之初,為何選擇使用「原住民」這個名稱呢? i Taiwan a sapangcahay naayaw patizeng 權利促進會mahica amipili uizaan u “yincumi” a ngangan 一、「原住民」是純潔的名稱:原住民的英文為Aboriginal或Indigenous peoples, “Yincumin” u tamelacay a ngangan :”Yincumin” nu Englisk a ngangan Aboriginal atu Indigenous peoples 翻成中文為土人、土著、原住民,某地域的固有族群。 pabelin mala tulen、tucu、Yincumin,naicuwaay a niyazu’ naizaw ay tu a binacadan. 我們採用「原住民」為名稱而不用「土人、土著」之原因, a caay tu singangan tu “tulen、tucu”a singangan tu kita tu yincumin是因為「土著」一詞,在漢族的觀念裡,「土著」已經帶有蔑視的意味了。 zayhan “tucu” a kamu, itini i balicu’ nu layak hawsa , “tucu” u tungusay tu misalikab 因此才採用「原住民」這個未被正式使用,且不帶貶抑的名詞。 satu a pangangan hantu tu Yincumin kuynian caay henay kasingangan ,a satu caay tu pelec tu mahiniay a [[kamu]] 二、「高山族」並不符合事實: satu ”kawsanku” caay katatungus ku mahiniay a kawaw 當時政府對原住民是使用「山胞」的稱呼, itawya pangangan han nu seyhu”sanbaw” han ku yincumin 但是「胞」一詞是包含在「族」之下,所以「山胞」很難讓人感受到與「漢族」的平等對待! nika “baw” han nanay sa binacadan sa sisa caay ka kapah ku balucu’, a caay kalecad ku pidiput tu nu “layak” 至於為什麼不使用「高山族」呢?因為許多原住民朋友其實都居住在平地,因此「高山族」的稱呼根本不符合事實。 uynian mahica a caay kuyzan u “kawsancu” hawsa, zayhan sa katuut ku cabay nu Yincumin kanahatu i enal min mueneng kuheni, satusa caay katatungus singanga tu “kawsancu” 三、由原住民「自己決定」名稱: na u Yincumin tu ku paketunan tu sapangangan 有關山胞、高山族、土著、番仔等名稱皆是原住民以外的人對原住民的稱呼, aw winian u sanpaw、 kawsancu、 tucu、 huwna a ngangan aca hawsa ,u sa pangangan tu Yincumin, 亦未曾詢問過原住民本身接受與否,但「原住民」一詞卻是原住民自己決定的名稱。 na caay hehay pipalita tu amilayap hakyasa tu Yincumin ,nika u nian yincumin a kamu,na u Yincuminay tu ku paketunay tu sapangangan, 「原住民」一詞除可號召所有原住民族認同「原住民」這範疇,另一方面也讓漢人了解原住民族是台灣原來的主人。 Yincumin,palatatenga min cacay ku kamu a matakus min ku binacadan min, u zuma tu matingan ku layak ,na u Taywan nay a tademau kita, 這就是原住民族最早選定使用「原住民」為名稱的緣由, naunian yincumin nu saayaway nipaketunan tu ngangan tu “yincumin” 但這只是一個開始,之後正名的過程及更多權利的爭取,是一條漫漫長路。 nika salingatu sa henay ,satu napakutay tu ngangan hawsa asitungusay kita a yadah tu ku pianin, a mahiza hawsa a tanaya’ henay ku zazan. == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E6%97%A5] [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E6%97%A5] <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] 93v7oi1xymqk245re071700ppsyccdy paypay 0 9363 86672 75530 2019-12-04T02:54:39Z Akamycoco 24 /* 製作 */ wikitext text/x-wiki paypay(風箏) u sapatinen tu pidebung nu kukung i niyazu’ ku paypay, sibali sa masuni, tayni sa ku lais, pabahelen ku masuniay a paypay, matinen ku selal a mihalhal tu lais. u sasalamaen nu wawa sa, caay pasunien ku pisanga’ tu paypay. == 製作 == u pudac nu lulang ku sanga’en tu paypay, u apalu atu kalukilang a papah sipisanga’ tu paypay pasalama tu wawa, ayza sa, u dawatu ku sapisanga’. misanga’ tu paypay sa, u pabesucay a lulang ku leteken, pudacen a misanga’ tu pakumelan nu paypay, Siuwayen ku auk a misadehepic tu sakumelan. masuniay a paypay sabaw tusa ku kumel, sadihepicen ku pisiuway, u tadauway ku sakelec tu kumel, satalakalen ku auk, papututen ku tusa a lilies. malapiyuk a masuni ku putut. i taw:ya sa, sangaen tu pudac nu kilang ku paypay a patalaw tu lais ku masaniyazu’ay a [[Sakizaya]]. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 黃金文Watan 4lyyhblozefd1bt4vw3hxiayc7hd955 paza' 0 9364 75535 72629 2019-11-21T22:03:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki paza'(香蕉) [[tangan:Musa-sp3.1.jpg|thumb|mantaay a paza']] gg6ek3p1f30unuue3r7wadkthcjsye7 paza’ 0 9365 75540 72635 2019-11-21T22:03:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[paza']] teml4x2kbp2zkd4sj63etxbcliwvax8 pazik 0 9366 75544 72640 2019-11-21T22:03:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Pazik(鬼頭刀) thnhlw26qvxaeai1grw1wq3zt3tikqn petun ngangan nu Rukay-Aholrongae 0 9367 86674 75550 2019-12-04T02:55:51Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Aholrongae (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 8rsjm2dilw9c24iiv5usse8rdxb4oos petun ngangan nu Rukay-Apotoe 0 9368 86675 75555 2019-12-04T02:56:09Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Apotoe (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] k3fn80nxjbn7o38ksrrqmct0rloq1sz petun ngangan nu Rukay-Balini 0 9369 86677 75563 2019-12-04T02:56:45Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Balini (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] e4o6iser0zi4n1s838nr0ayt73lu1kd petun ngangan nu Rukay-Dahalape 0 9370 86678 75569 2019-12-04T02:57:11Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Dahalape (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 96fdlm1la8fo79s45yl7ct15f7jn4x5 petun ngangan nu Rukay-Didiva 0 9371 86681 75573 2019-12-04T02:58:27Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Didiva (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 9hcwg5vtm6dpf7bbtdwe81dccn118nc petun ngangan nu Rukay-Galugili 0 9372 86682 75579 2019-12-04T02:58:45Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Galugili (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] auvxnmcmcqzjrs7sweokh6t8deump6l petun ngangan nu Rukay-Galukli 0 9373 86683 75584 2019-12-04T02:59:02Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Galukli (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] jljgikrwwcdansl13spfqbb2edo9qfp petun ngangan nu Rukay-Isibabanala 0 9374 86684 75590 2019-12-04T02:59:24Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Isibabanala (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == 布農族氏族名 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] moejppy0fl8pii0o1iq8eklfo8nvz93 petun ngangan nu Rukay-Isitandra 0 9375 86686 75596 2019-12-04T02:59:57Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Isitandra (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == 布農族氏族名. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 8a2fxq3rjr2lr74x9pm258ggbab6o4e petun ngangan nu Rukay-Kabuara 0 9376 86687 75603 2019-12-04T03:00:17Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Kabuara (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] azfk94x4i88bitp3ybjh1gagxiukowc petun ngangan nu Rukay-Kadhangilae 0 9377 108064 107881 2021-05-02T13:30:47Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki == ngangan == Kadhangilae (nu Rukay-wutay) == u siwkay(介紹) nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama izaw 63, tatayna izaw 63. namakay Ranchanruy sa, tatama izaw 2130, tatayna izaw 1745, petun izaw 427 , ngasaw inayi'. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan(根源) nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza(分類) nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay(binacadan) == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == pancahay (原住民族委員會)-sapancahay (原住民族) naayaway a ngangan pacudadan-sapancahay (原住民族) ngangan nu tademaw, dengtal Cen-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cun-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 8zwy6qd9rftr0p6s9rah92jftxzea5j petun ngangan nu Rukay-Kadrangila 0 9378 75615 72723 2019-11-21T22:03:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kadrangila (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] jsigl3uml5c4w3xlzavrtebeaev1uk9 petun ngangan nu Rukay-Kadrava 0 9379 75621 72730 2019-11-21T22:03:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kadrava (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 5jxkw491v3et7opod4mq6k6ibh1tpub petun ngangan nu Rukay-Kadrevara 0 9380 75627 72737 2019-11-21T22:03:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kadrevara (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 2s1c3wi2s7jouwyc9nfzqg15y67wgtv petun ngangan nu Rukay-Kadringila 0 9381 75636 72747 2019-11-21T22:03:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kadringila (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan. yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] flql890e878kk7l6c1gedezaskgloeb petun ngangan nu Rukay-Karevala 0 9382 75643 72755 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Karevala (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] eu6hyknbb12y0jxg1lgr3b80e0xim2b petun ngangan nu Rukay-Kavianga 0 9383 75649 72762 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kavianga (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] mgnnupveplq8ayzwsjbszej9mah2uc9 petun ngangan nu Rukay-Kavurunga 0 9384 75655 72769 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kavurunga (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 7qj8g69mt4h2ig95uz7rw3rg7s807cc petun ngangan nu Rukay-Keresa 0 9385 75662 72777 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Keresa (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Rukay]] k6oat4ytzfs0jm4w1bwyr6wfp07a99r petun ngangan nu Rukay-Kodhiae 0 9386 75668 72784 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kodhiae (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] qba1qa9jarka8s4s1src3ki24ya37nc petun ngangan nu Rukay-Kongkwa 0 9387 75675 72793 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kongkwa (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] j8ul8dsia5t9q119tct78rbfrhokk5j petun ngangan nu Rukay-Kotalao 0 9388 75681 72800 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kotalao (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] sqttn95j5ia0mcsc9qd2xtpma9j6s3c petun ngangan nu Rukay-Kotoro 0 9389 75687 72807 2019-11-21T22:03:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == Kotoro (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 2wa1yob6v1tefzerleunxmqrdqq487j petun ngangan nu Rukay-Kotulo 0 9390 125665 75693 2021-10-25T05:47:22Z 海螺先生 48 /* u canan a cidekay */ wikitext text/x-wiki == ngangan == Kotulo (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Yuan-cu-min-cu wei-yuan-huy- Yuan-cu-min-cu naayaway a ngangan pacudadan- Yuan-cu-min-cu ngangan nu tademaw, dengtal Ceng-ce tabakiay a cacudadan nu pikingkiwan tu misayuancumincuay a cong-sin原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 0eajx1wrg1tt3tstqi00l2s3c3s7vqq petun ngangan nu Rukay-abalrini 0 9391 75702 72824 2019-11-21T22:03:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == abalrini (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] truanpjyy6mwchzbygz9pl53qrn1lmx petun ngangan nu Rukay-adravadhane 0 9392 75717 72840 2019-11-21T22:03:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == adravadhane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 7cuap2rrfh63e1zt3pvx27eoatn3w7u petun ngangan nu Rukay-aelengane 0 9393 75723 72847 2019-11-21T22:03:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == aelengane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 9e9omouf18a69crtvbev4dvuece027e petun ngangan nu Rukay-aputwane 0 9394 75728 72853 2019-11-21T22:03:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == aputwane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] mrf75ma0dv9lgegrku6ub23xclr9cb3 petun ngangan nu Rukay-arubulu 0 9395 75734 72860 2019-11-21T22:03:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == arubulu (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] hasav23jawktw3mqk69wh0zw08x46wz petun ngangan nu Rukay-aruladenge 0 9396 75739 72867 2019-11-21T22:03:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == aruladenge (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == 好土地 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] l4fsiaulq6ztw7wh7xjydyn1l42lixh petun ngangan nu Rukay-avelrengane 0 9397 75745 72874 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == avelrengane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] execo2auxa9uvc7d1203ldd5zgm6uw4 petun ngangan nu Rukay-baliwsu 0 9398 75751 72881 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == baliwsu (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] no5sdxwexhddz4sbwndylrltydog9ws petun ngangan nu Rukay-culingilingi 0 9399 75757 72888 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == culingilingi (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == 旺 == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] re5zd3sr0n8iqjke7l0tjmkbj0zhg8j petun ngangan nu Rukay-daderapane 0 9400 75763 72895 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == daderapane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] t5q8tmp5zfuf5rmpb9yssbdsnxw4c5u petun ngangan nu Rukay-daladalay 0 9401 75771 72904 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == daladalay (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Rukay]] mprv77ommht6za6ggjatnhmp5wvsyqb petun ngangan nu Rukay-dalapahane 0 9402 75775 72909 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == dalapahane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 3lw8ogunthojicqemaeo40o843uuul2 petun ngangan nu Rukay-daralapane 0 9403 75779 72914 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == daralapane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] obc2u5u0w87o06narvqx16599zrymxw petun ngangan nu Rukay-dringiruru 0 9404 75785 72921 2019-11-21T22:03:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == dringiruru (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] heneoiyfhy1jd6gb9ddcmg1psvsz01r petun ngangan nu Rukay-druluane 0 9405 75796 72933 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == druluane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Rukay]] om8bw111in77hjrasuk9dsa014fvfys petun ngangan nu Rukay-dumalarathe 0 9406 75803 72941 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == dumalarathe (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] kgw0vtpme8b63iwtc2pvg35317ypvjb petun ngangan nu Rukay-dumalralrathe 0 9407 75809 72948 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == dumalralrathe (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] cybjhdrzal5rigdre8kfpv6tbky5b9b petun ngangan nu Rukay-gadhu 0 9408 75815 72955 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == gadhu (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 23pse5ka20tae2f04903iy0jwixiz38 petun ngangan nu Rukay-galange 0 9409 75821 72962 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == galange (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ijesyml6whmqgs1h6qpt87716ysx5s3 petun ngangan nu Rukay-garuliguli 0 9410 75827 72969 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == garuliguli (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 52ao13mbd17wovlww5fkbxz7udpw0s4 petun ngangan nu Rukay-giringi 0 9411 75833 72976 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == giringi (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 7ojhe3tj2fv37l3hipbxlzzrqmllrrm petun ngangan nu Rukay-ibange 0 9412 97706 97705 2021-01-02T12:49:01Z Tokoabibi 25 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == ibange (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan saan, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay (saca binacadan). Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yuan-min-huy a nangan sa, tatama izaw 63, tatayna izaw 63. namakay Ran-chan-ruy(阮昌銳) a ginkiw sa, tatama izaw 2130, tatayna izaw 1745, petun 427 , inayi' ku ngasaw. namakay Lipunan sa, tatama izaw 404, tatayna izaw 457, putun 241. namakay Cheng-zhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama izaw 270, tatayna izaw 210, petun 118, inayi' ku ngasaw. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 2lrhnpnt95uodeq7vx3b9mhy0j0hp91 petun ngangan nu Rukay-kabiangane 0 9413 75845 72990 2019-11-21T22:03:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kabiangane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] sfpl12e25qra0zlfpf1bwb0ocsnu272 petun ngangan nu Rukay-kabuarane 0 9414 75851 72997 2019-11-21T22:03:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kabuarane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 5mc0c8m33ftqhjxjnseu5h7o933eou4 petun ngangan nu Rukay-kabulrungane 0 9415 75857 73004 2019-11-21T22:03:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kabulrungane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] o4aqxls0c00g7otcw8pjp9ec7xlh0fz petun ngangan nu Rukay-kadrangiane 0 9416 75865 73013 2019-11-21T22:03:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kadrangiane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == Yincumincu weiyuanhuy原住民族委員會-Yincumincu laylay a ngangan napicudad原住民族傳統名字登記-Yincummincu ngangan a cudad原住民族人名譜, dengtal Cengce tabakiay a cacudadan sapigankiw tu Yincumincuay a congsin政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] [[kakuniza:Rukay]] bc6350yq4g17ly5kmezgrbmdjqi4dco petun ngangan nu Rukay-kadravadhane 0 9417 75872 73021 2019-11-21T22:03:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kadravadhane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ii1udt7eho78hcf7561md9um46xo82o petun ngangan nu Rukay-kadresengane 0 9418 75878 73029 2019-11-21T22:03:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kadresengane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] qqg8mwywy07vonnnv43r17vik65d9s3 petun ngangan nu Rukay-kaedrekedre 0 9419 75885 73037 2019-11-21T22:03:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kaedrekedre (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 7db1dcq51huzvog8ixn1e2rszbd470k petun ngangan nu Rukay-kaelreane 0 9420 75891 73044 2019-11-21T22:03:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kaelreane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 2r1epu0e2logx5x670oht92047ilrsl petun ngangan nu Rukay-kalruane 0 9421 75897 73051 2019-11-21T22:03:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kalruane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] k9k314hoal0mypwhe2sfd9eo48jkw84 petun ngangan nu Rukay-kapblrungane 0 9422 75903 73058 2019-11-21T22:03:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ngangan == kapbllrungane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] ffxsfcj6ztj87pco55gchmisocyt5q7 petun ngangan nu Rukay-kapulru 0 9423 86542 86541 2019-12-03T10:11:19Z Akamycoco 24 /* u canan a cidekay */ wikitext text/x-wiki == ngangan == kapulru (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu [[Rukay]] a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a [[niyazu']] sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |[[Pangcah]] |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 8beqq7y5ktcavzshrk8mc4igemdox59 petun ngangan nu Rukay-kasepelane 0 9424 86544 75915 2019-12-03T10:17:57Z Akamycoco 24 /* u canan a cidekay */ wikitext text/x-wiki == ngangan == kasepelane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i Hualien. u tademaw a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |[[Pangcah]] |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 14jkwd0b5tbreudge7revii33a00jm6 petun ngangan nu Rukay-katuviane 0 9425 86569 86568 2019-12-03T10:39:28Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == katuviane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a [[ngangan]] yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |[[Sakizaya]] |[[Pangcah]] |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] oof83rlr9tyhlydzv0dqdw6k85k9t8u petun ngangan nu Rukay-kazangilane 0 9426 86570 75927 2019-12-03T10:41:09Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == kazangilane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] r9nqq5j9hy8ytj8ylbg77q8hivo93b0 petun ngangan nu Rukay-kitupiyane 0 9427 86571 75933 2019-12-03T10:49:10Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki == ngangan == kitupiyane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]]  [[kakuniza:ngangan]] 8z6t9wxhcf3dk28hi11pb791qx4hnye petun ngangan nu Rukay-kubangasane 0 9428 86572 75940 2019-12-03T10:49:27Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki == ngangan == kubangasane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 79d1u4ao1v1998mzx2x4wfneoxzge61 petun ngangan nu Rukay-kungwane 0 9429 86573 75946 2019-12-03T10:49:41Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == kungwane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] t1dgoy8hlds4upykmrrj4omrbl2omwi petun ngangan nu Rukay-kusadra 0 9430 86574 75952 2019-12-03T10:49:57Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == kusadra (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] 5nnybqj26es4rmx87h1emkda1nq37f9 petun ngangan nu Rukay-kutuviane 0 9431 86575 75958 2019-12-03T10:50:14Z Akamycoco 24 /* u siwkay nu ngangan */ wikitext text/x-wiki == ngangan == kutuviane (nu Rukay-wutay) == u siwkay nu ngangan == tina ngangan sa, u tatama a ngangan nu Rukay a cidekay. Rukay-wutay a ngangan yadah ku ngangan nu Rukay. namakay Yunminhuy a nangan sa, tatama 63, tatayna 63. namakay Ranchanruy sa, tatama 2130, tatayna 1745, petun 427 , ngasaw 0. namakay Lipunan sa, tatama 404, tatayna 457, putun 241. namakay Chengzhi Tabakiay Cacudadan sa, tatama 270, tatayna 210, petun 118, ngasaw 0. u Sejek a niyazu' sa itiza i Nanto i [[Hualien]]. u [[tademaw]] a nikayadah sa mangasiw 13216 (2017.9). == u angangan nu ngangan == cay katineng tu, cay kabana' tu. == kakuniza nu ngangan == {| class="wikitable" |petun |tatama |tatayna |- |家族 |男 |女 |- |v | | |} == u canan a cidekay == {| class="wikitable" |Sakizaya |Pangcah |Tayan |Paywan |Rukay |Yuwatan |Cou |Puyuma |Saysit |Taluku |Sejek |Kabalan |Saw |Tau/Yami |Kanakanabu |Laaluwa |zuma |- |撒奇萊雅 |阿美 |泰雅 |排灣 |魯凱 |布農 |鄒 |卑南 |賽夏 |太魯閣 |賽德克 |噶瑪蘭 |邵 |雅美 |卡那卡那富 |拉阿魯哇 |其他 |- | | | | |v | | | | | | | | | | | | |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 原住民族委員會-原住民族傳統名字登記-原住民族人名譜, 政治大學原住民族研究中心編, 2014- p113 [[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族Sakizaya]] [[:zh:阿美族|阿美族Pangcah]] [[:zh:泰雅族|泰雅族Tayan]] [[:zh:排灣族|排灣族Paywan]] [[:zh:布農族|布農族]] [[:zh:魯凱族|魯凱族Rukay]] [[:zh:鄒族|鄒族Cou]] [[:zh:卑南族|卑南族Puyuma]] [[:zh:賽夏族|賽夏族Saysit]] [[:zh:太魯閣族|太魯閣族Taluku]] [[:zh:賽德克族|賽德克族Sejek]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族Kabalan]] [[:zh:邵族|邵族Saw]] [[:zh:達悟族|雅美族Tau/Yami]] [[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族Kanakanabu]] [[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族Laaluwa]] [[kakuniza:ngangan]] sphr70w902z3qn5llb7zjgquvza6dtw pilipayan aku 0 9432 88365 86577 2020-01-12T23:05:40Z Corainn 30 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki u tatanga han nu maku 「u pilipayan nu maku 」. <br /> == kakiliman == 一大早,太陽就高高的掛在天空上,從陽臺望去就能知道今天是好天氣,趕快刷牙洗臉,準備出門吃早餐,星期日最喜歡懶懶的過一天,讓頭腦休息。 matapal tu sananal,i papaw tu ku cilal, namaka 陽臺miadih kapah demiad, kalamkan satu misulac mialulu, milasul tu tahkal a malanam, pilipayan maydih kaku a makasic ademiadm,pahanhan ku tangah. <br /> == nilacul == <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza [[Sakul a niyadu’|Sakul]] niyazu' 2zcmjrhn5jnl697yhvppwgwwbps60nb pilisinan 0 9433 88366 86581 2020-01-12T23:06:01Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki ==pilisinan(豐年祭)== cacay a mihcaan kinacacay pilisin, pakalimulaken kami tayni. katayni ku sakapahay a selal nu niyazu’, saicelangen nu mita mudadiw musalukiyaw! hay ha ha hay! hizan nipilunguc niyam, malubicay kina mihcaan, izaw kuni patungus niyam tu tahka, mudadiw tu nu mapalaway, musalukiyaw tu nu mapalaway, mikukay tu nisabalucuan namu. musaliyud tu kami, makakitin tu kami musalukiyaw, malalitin tu ku balucu’ atu lima’. i sananal, masaupu i sawalian, muzikec tu papah nu tayu’, pasaksaken tu papah nu paza’, na katayni mukan tuni patahka. awza! awza! awza! ayza a demiad saliyuten niyam musalukiyaw, mikukay tunipisikul nipidiput namu ayza a mihcaan. i kalahukan, masaupu i taluan kami. muzikec tu papah nu tayu’, pasaksaken tu papah nu paza’, na katayni mukan tuni patahka. awza! awza! awza! ayza ademiad a saupun niyam ku masakapahay nu niyazu’, tasandep sa musalukiyaw, sapaka sipatelaw ku uzip nuhni, u sapitules tuni kalpacaw amidiput tu niyazu’. i sansandep, amasaupu i putah kami, muzikec tu papah nu tayu’, pasaksaken tu papah nu paza’, na katayni mukan tuni patahka. awza! awza! awza! u selal, isu kumi awaway sa, icelang icelang satu ta demidemiad. miawaw ku kapah nu selal i cacekulen, suni’ nu tubtub tulu ku haymaw tusa ku kalamkam sa u amasaupuay, tabaki kalamkam kuni pituktuk sa u masaupuway ku tatama. musakamu ku tumuk a malalikit tu sa, keliden nu tumuk ku binawlan, kukay paymihcaan malubic kuni paya’ ni [[Malataw]]. na balucuan niyam, patungus tu tunuz da’dac bila’ epah atu niadupan, na malataw pialai. icelangay a uzip ku selal musalukiyaw tu malikuda, u layun nu ngiha ku dadiw nu tatayna amibetik, sakanamuhan nu binawlan ku malalikiday a demiad, sisa milunguc tu di’tu nu tapukuwan, diputen pasamataen ku uzip nu binawlan. maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu di'tu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. milunguc tuni pasepi nu misu, pasakapahen tu ku binawlan nu binacadan, caay ka uning ka lilac ku uzip atu balucu' niyam, maydih a litinan nu di'tuay a calay, muculil i tatengaay a zazan nu di'tu. owscwwhxnhn48t5nxgofn1phxu4cmt2 pilisinan(豐年祭) 0 9434 75973 73141 2019-11-21T22:03:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[pilisinan]] 3z6b5s08mdw5e7a0sjtstn99zi5hg8l pinacadan a ademiad 0 9435 88367 86582 2020-01-12T23:06:30Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == pinacadan a ademiad == === (一)原住民族日在1984年8月1日,強調原住民族 === unu 原住民ademiad iniay 1984 a mihcaan waluway abulad [[cacay]] ademiad ani patideng告知u pinacadan a angangan sayaway mueneng i tayni a [[tademaw]] , u sapakatineng tu itiniay a tademaw kiyu iwaluway bulad ==== (二)所以要族人知道,要站起來,為8月1日是原住民日 ==== cacay ademiad nu pinacadan patideng tu numita ku原住民日akawaw sakaku , sisa katieng ku pinacadan swp2zdo5xazgo657ks5f2cltx9bw44d pituway a la’cusay a nananaman pakaselep itisuwan tu 鈣質 0 9436 104751 88368 2021-03-27T08:47:44Z 101.10.69.176 /* sakatusa: caay kaydih mukan tu lami’ */ wikitext text/x-wiki == pituway a la’cusay a nananaman, pakaselep itisuwan tu 鈣質 == u 鈣質 hananay sakaydihan nu uka’ a tuud, nika aydaay a tamdaw caay kataneng tu 鈣質, aydaay a tamdaw u masimsimay uyda dada nipinanum tu buling atu sieyyoay a kakanen, nika i nikaudip nikananam, amausep tu鈣atu udip caay pakaala tu鈣,Cayna健康醫療媒體「丁香misaydang」idau ku pituway a la’cusay a nananaman pakaselep itisuwan tu 鈣質. === sakacacay: ahcid ku nikan === u cikah nu ahcid namakayni i 納元素, u 納元素 atu nipiisi’ tu 鈣質 idau ku sausi’, anu nikan tu enem a 克 a cikah, amuisi’ tu sepatay a bataan katukuh tu enemay a bataan a 毫克 a 鈣質. WTO patutud tu kamu tudemiad nikan tu cikah lima a 克,atu walu a lasubut a 毫克 a 鈣質,anu caay kataneng ku 鈣質 yadah ku nikan tu cikah, amausep tu 鈣質. === sakatusa: caay kaydih mukan tu lami’ === u lami'(u landaway a lami’) idau ku yadahay a 鈣質,atu eyyo malecad tu 鉀,鎂,維生素C, kapah mipadang tu nipicunus tu 鈣質. patutud tu kamu kapah yadah ku nikan tu 菠菜,油菜,芥藍,韭菜 atu hanayasay. === sakatulu: tadayadah ku nikan tu basis === katuuday a tademaw nipisimsim tabaki’ay a uga’ a kabi kapah micunus tu 鈣質, nika tadayadah ku nikan tu basis atu buting, anu tadayadah ku 蛋白質, u 鈣質 a 吸收率 maselep tu, anu yadah nipiisi’ amausep ku 鈣質. === sakasepat: caay kataneng ku nipinanum tu buling === anu [[cacay]] a lasubut a 毫升 a buling idau ku cacay a lasubut idau ku sepat a 毫克 a 鈣質,nipicunus tu 鈣質 yadah, anu minanum tu buling idau ku 乳糖不耐 atu caay kakapahay a bituka, sumaden ku nipinanum au 優酪乳. === sakalima: caay kataneng ku nipilatlat tu udip === milatlat tu udip kapah micunus tu 鈣質 nu uga’, patutud tu kamu tu demidemiad nipilatlat tu udip tulu a bataan a sasulitan. === sakaenem: miusep tu kakanen === anu misaadidi’ mukan amausep tu sakaydih nu udip a 鈣質, amangalep ku la’cus, amila’cus aca tu i labuway nu udip a simal atu nikaduduh tu lineng, mila’cusay tu maminay tu udip, u eyyo caay kalecadcad. sisa amana kaw icelangay ku nipiusep tu nikaba’ket, anu miusep tu 熱量, nika piyadihi micunus tu 鈣質. === sakapitu: kai’ sa pacilalan === u banges anu mapacilal kyu mala 維生素D, u 維生素D kapah mipadang tu udip nipicunus tu 鈣質, patutud tu kamu pacilal tu demidemiad tusa a bataan a sasulitan, nika amana kai’ teban nu kalahokan tabaki’ ku cilal amana katahkal, kapah mipili tu caay kaicelang nu cilal, malecad tu sananal atu mamin malahuk. 7種壞習慣 讓你缺鈣 鈣質是骨骼需要的重要元素,但現代人普遍鈣不足,一般人想到的可能只有多喝牛奶和吃營養食品,其實生活中的一些習慣,會讓你流失鈣或讓身體無法有效利用鈣,中國健康醫療媒體「丁香醫生」盤點7種讓你缺鈣的壞習慣。 1.吃太鹹 鹽的鹹味來自鈉,鈉和尿裡排出的鈣有關, 每吃下6克鹽,就會排出40至60毫克的鈣。 世界衛生組織建議每天鹽分攝取量為5克,每天應攝取鈣800毫克,若是攝取鈣不足又吃太鹹,就會造成鈣流失的問題。 2.不愛吃菜 蔬菜(尤其是深色蔬菜)富含鈣,還有鉀、鎂、維生素C等營養素,能幫助鈣吸收和利用,建議可多吃菠菜、油菜、芥藍、韭菜、花椰菜等。 3.吃太多肉 很多人以為大骨湯可補鈣,但若經常大魚大肉,攝取蛋白質過多,鈣的吸收率反而會下降,加上尿排鈣量增加,就會鈣質缺乏。 4.喝奶不夠 每100毫升的牛奶中有104毫克的鈣,補鈣量相當豐富,如果喝牛奶會乳糖不耐或胃腸不適,可以改喝優酪乳。 5.缺乏運動 運動可以增加骨骼對鈣的利用,建議每天至少運動30分鐘。 6.減肥節食 節食會對身體攝取鈣質、吸收和儲存造成不良影響, 還會影響體內脂肪的燃燒效率,傷害整體營養均衡。 所以不要用極端節食方式減肥,若要限制熱量,也要注意補鈣。 7.不曬太陽 皮膚接收紫外線後會合成維生素D,維生素D可以幫助身體吸收鈣,建議每天曬太陽至少20分鐘,但不需在正中午陽光最烈的時候出去,可選擇沒那麼強的早上或下午。 [[kakuniza:Kala Idiw]] 36116x8uv15f1g7b5blxg56bzvthyzu pubu 0 9437 75985 73157 2019-11-21T22:03:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pubu(魚荃) 54zbvn2l4q3tol9hlz15oqjb92kluzp puduh 0 9438 75994 73166 2019-11-21T22:03:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == puduh == u puduh ku kanen nu alem. === u zuma a kamu: === nu Hulam:螞蟻 nu Amilika:ant nu Lipun:アリ(蟻、螘) [[tangan:Fire ants 01.jpg|thumb|puduh]] [[kakuniza:mauzipay]] 4vnj5c2qb9gmxbzkse1uub9kdgfs42e puduk 0 9439 86586 76001 2019-12-04T00:48:39Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki == Puduk 陶壺 == [[tangan:楊綾綾的陶壺.jpg|thumb|puduk]] malatal misabunun ku [[Sakizaya]] , u misanga’an a puduk sahetu u sakiladay a mauzip, u sakilisin atu sakalingad a lalusidan. matu u puduk u sapilalum a lalusidan, izaw tu laday maalaw kuni kacipinangan nu Sakizaya a puduk; u kulan i u sapitangtang tu hemay, u pala’niza mikipanahal tu pala’ nu puduk, kakahad ku sibu, kakahad ku tlanguyusan inayi’ ku bilbil; tatulunan i u sapisahakhak tudungay tu u mahud a lalusidan, nu tusaay a kulan ku sapisanga’, sala’ed nu sibu’ izaw ku tepung, sakangaay milukluk ku nanum i laenu macakat ku lahud, masahakhak ku tulun a belac, nu tu’as pisatulun, uni tatulunan ku sapitangtang. izaw hu ku luma, u diwas hananay malu sapisalisin a lalusidan, u bacu nila tulu ku katatingluh, pasilaenu han minengneng masasikak, izaw ku masasangkakay. mahica ku pisanga’ tunini a puduk saw? u kamu nu babahiyan nu Sakizaya, sepat ku lakat nu kawaw, miala ti suta’, misadita’, misabacu tu sasangaen, mituduh. miala tu suta’, mikilim tu kuetengay, mamangay ku suta’, mikilim tu kuetengay, mamangay ku masa’ataday a suta, pili’en hu ku ’asad a mibalah, ta alaen ku sakutuy mipekpek, basbasen tu nanm hay kueteng, matatudung ku kacipenat nu suta’. misabacu misanga’, i ’ayaw alaen kuya kuetengay a suta’ mulicen misa kimulmul matu u , kilimen ku malecaday u bita’ul a bukeluh malu palena’an tu pala’ nu puduk, uya misanga’an misakudepi’ a kilang ku sapipekpek satikutiku han a mipekpek mipatatudung tu kibetul, tahiza kasabacu tu puduk, ta misungila tu tanguyusan, satata’aken samimingen, maedeng tu patanginga’ han tu malupitatuyan. mituduh satu, masapuduk tu ku misanga’an pahayhayen hu a mi’icang tu pangkiw nu bulad, ta mangaay misatapang a mituduh, mikilim tu bangcalay macidalay ku demiad, miala tu eli, lungulengus, u asisiw nu panay maicangay a alad pacamul han mitamek a mituduh, sademiad haludadaya 24ku tatukian, luetim ku kahengan ku puduk nu Sakizaya. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == wikipedia nu Pangcah 台灣原住民族歷史語言文化大辭典 黄宣衞,2008,《阿美族》,臺北:三民。 達西烏拉彎‧畢馬,2001,《臺灣的原住民 : 阿美族》,臺北:臺原。  4jika1quz6bh3nufig2w3tuz5bqu01q puki 0 9440 76005 73181 2019-11-21T22:03:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki puki(女性生殖器) nti2ivkngw80ggf9gjghbrpqqxz6m9k pulan 0 9441 88369 86588 2020-01-12T23:08:56Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu'  */ wikitext text/x-wiki == pulan == === u sulit nu Hulam  === 松林部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu pulan. u kasalumaluma’ nu pulan sa, 147 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 521 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 496 ku [[tademaw]], pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 5%. u kasabinacadan, Sejek(Seediq)80%, Tayan(Tayal)10%, Yuwatan(Bunun)3%, Taluku(Truku)1% ===u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Tayan, u Taluku. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu [[Sakizaya]]. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu [[kabanaan]]. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i [[Taywan]] [[Yincumin]], izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu [[Pangcah]](Amis). ===tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] j32ttnq65c770vgsli3y2m9ijvvz2ct pulu' 0 9442 123978 123977 2021-09-18T14:57:59Z LamiHung 28 /* hican mibuwah (繁殖方式) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Bambusicola thoracicus -Yangmingshan National Park, Taiwan-8.jpg|縮圖|pulu'(竹雞) tikulac(竹雞)]]pulu'(竹雞) tikulac(竹雞) == samataan mitesekay masadumaay nika babenis (科學分類) == 界:動物界 Animalia salaedan: kasadumaay aadupan nu salaedan (動物界) Animalia 門:脊索動物門 Chordata sacumud: sacumud dami’ay aadupan (脊索動物門) Chordata 綱:鳥綱 Aves udip: udip a ayam (鳥綱) Aves 目:雞形目 Galliformes mata: mata nu wayway a tulakukan (雞形目) Galliformes 科:雉科 Phasianidae samataan: smataan tikulacan (雉科) phasianidae 屬:竹雞屬 Bambusicola mikeliday: mikeliday a tikulacan (竹雞屬) Bambusicola 種:竹雞 B. thoracicus masasengiay: masasengiay tikulac (竹雞) B. thoracicus 【學名】Bambusicola thoracica 【masadumaay a ngangan】Bambusicola thoracica 【俗名】華南竹鷓鴣、泥滑滑、山菌子、竹鷓鴣、普通竹雞 【tada ngangan】hua-nan-cu-ce-ku, ni-hua-hua, san-cun-zi, cu-ce-ku, pu-tong-cu-ci == kaliwasak nu kitidaan (分布區域) == 在台灣與中國長江流域以南、北達陝西南部、西至四川盆地西緣、東達福建,主要棲息於山區、平原、灌叢、竹林以及草叢。 itini i Taywan (台灣) atu satimulan nu Cung-guo Cang-ciang (中國長江流域), taamis katukuh tu timulan nu San-si (北達陝西), tatip katukuh tu saatipan nu Si-cuan (四川) enal, tawali katukuh tu Bu-cian (福建), tungus pahanhanan han i buyu', [[enal]], kilangkilangan, au’kau’kan atu lutuklutukan. 該物種的模式產地在中國,分布於中國大陸東部,後來被成功引入日本、夏威夷和阿根廷。台灣竹雞現已獨立為一種。 nina tikulac tada kasiidaan han i Cong-kuo (中國), kaliwasakan i walian nu Cong-kuo walian, nikudan satu malaheci pataydan i Dipun (日本), Sya-wei-yi (夏威夷) atu A-gen-ting (阿根廷). Taywan a tikulac masacidek tu ayda. == wayway nu picidekan (形態特徵) == 長江以南各省山地竹雞亦稱「泥滑滑」、「竹鷓鴣」或「扁罐罐」。屬雞形目,雉科。該鳥羽色艷麗。 Cang-ciang (長江) timulan a niyaduan tikulac pangangan han tu "ni-hua-hua", "cu-ce-ku", anu caay sa “bian-kuan-kuan”. mata ku tulakuk a mataan, samataan ku tikulac. bangcal ku banuh nina ayam. 為國內特有的觀賞鳥類, 在南方為常見種類。雄鳥生性好鬥,常被人們馴化為斗鳥,以供觀賞。 aadihan nu kitakitay nu ayaman, itimul hinaadih kita tina kasidumaan a ayaman. tamaan a ayaman manamuh milalebu’, sawni kunlinagan nu tademaw u mibihbihay a ayaman han, sapaadih tu miadihay. 竹雞體長約30厘米,體重200~350克,成年雄雞可達300克左右。 tikulac tanayu’ han makaala tu tulu a bataan a li-mi, ba’ked han tusa a lasubu~tulu a lasubu lima a bataan a ke, tada ayam satu tamaan a ayaman makaala tu tulu a ke’an. 喙黑色或近褐色,額與眉紋為灰色,頭頂與後頸呈嫩橄欖褐色,並有較小的白斑,胸部灰色,呈半環狀,下體前部為栗棕色,漸後轉為棕黃色,肋具黑褐色斑,跗跖和趾呈黃褐色。 sangucud han lumeniay a kulitan anucaaysa micapitu hese a kulitan, dais atu kalaw han u abuabuan ku kulit, tunduh nu tangah atu nikuda nu liel kala mangaduay nu cukana’ a hese nu kulitan, idaw ku adidiay nu snglacay a tungawan, baluwan han abuabuan ku kulit, pangkiw kunipi haliyud, sasa nu ayawan han u kala lumenian ku zongse, hamawsa mala lumenian ku lawlawan a kulitan, baluwan han lumeniay a hese nu tungawan, babelih nu sadipaan atu taludu’ kala kalawlawan nu hese a kulitan. 它大多生活在竹林中。形體比鷓鴣小,毛呈褐色而有斑點,竹雞喜歡吃白蟻。 itidasa maudip i aukaukan. miki adidi’ tu ce-ku ku udip, banuhan kala hesean situngawm, manamuh mukan tu aayal a puduhan. === tada wayway (原形態) === 灰胸竹雞,小型禽類。體長約29cm。嘴短,褐色。虹膜淡褐色。頭、頸側、頦、喉等均栗紅色。 abuwan nu baluwan a tikulac, u adidiay nu tulakukan ku sausi. tanayu’han makaala tu tusa a bataan idaw ku siwa a cong-fun. apuyu ku laway, hese ku kulit. matahan kala hesean ku kulit. tangah, tapiingan nu liel, ngaduy, takulaw sa u kala lumenian ku sumanah nu kulitan. 上體大都黃橄欖褐色,並綴以黑褐色毛蟲狀細斑,頭頂雜以少數棕點;額與上背沾灰色,眉紋藍灰,並向後延伸至背側。 pabaw han u kalawlawan nu cukanaan a hese nu kulitan, lumeniay a hese masapungec nu babayuhan nu adidi a tungawan, tangah idaw ku malalamelay tu zongse a tungawan, dais atu kulul kala abuabuan ku kulit, kalaw han sumilaway abuabuan, sutinsa pasayda i nikuda katukuh tu lilis nu nikudan. 背部大多雜以栗斑和細白斑。肩羽與背相似,但白斑居多。nikudan han malalamel tu kala lumenian nu tungawan atu adidiay nu sanglacay a tungawan. abala nu banuh atu kilul nu banuhan malecad, nika u sanglacay nu tungawan ku yadah. == picidekan maudip (生活特徵) == 竹雞不是十分畏人,如果不受到侵擾,可在與人體相隔3~5米的可視距離內覓食或打鬥。 tikulac caay kaw matalawan tu tademaw, anucaay patalawan, micapi tu tademaw u laad han tulu~lima a mi(米) mikilim tu kakanen atu malalebu. 竹雞常在山地、灌叢、草叢、竹林等地方結群活動,3~5隻或10多隻不等,時常排成單行隊形行進。 manamuh ku tikulac i sasa nu buyu, kilakilangan, lutuklutukan, aukaukan masakaput amidang, tulu ~lima a ayaman atu cacay a bataan caay piasip, masa cacay ku silac amidang. 夏季多在山腰和山頂活動,冬季移至山腳、溪邊和叢林中覓食。 lalud han itida tu i buyubuyuan amidang, kasienawan hantu tasasa i sasa nu buyu, sawacan atu kilakilanga mikilim tu kakanen. 晚上一個個在橫樹枝上排成一串互相緊靠取暖,如果某隻竹雞因病或其它原因跌落,其它竹雞將會擠過來填補它的空餘位置。 labii satu masilactu i kilakilangan mucekaw madadecdec masasudiheku, anu siimelangay nu tikulacan atu hetik sananay nu tikulacan, idawtu ku duma a tikulacan micumud tunika lahad amicelcel. 竹雞以雜草種子、蔬菜葉、嫩芽、顆粒型果實以及較小的昆蟲為食。 tikulac u cancanan a lutukan a heci, papah nu lami’, mangaduay nu papah, masaheciay a heci atu adidiay nu cilekayan ku kanen. 人工飼養多食玉米、小麥、稗子等,也吃麵包蟲一類的昆蟲。 nipahabayan nu tademawhan u kupkup ku kanen, usal, madapanay, muka tu cilekay nu pangan. 竹雞善鳴叫,鳴聲尖銳而響亮,雌性發出單調的「嘀、嘀」短聲,雄性聲音及聲調酷似「扁罐罐、扁罐罐」,常連續鳴叫數十次,至其精疲力盡方止,故四川地區稱之為扁罐罐 。 tikulac manamuh mudadiw, malacing ku suni, taynaan a tikulacan han masa cacay ku hanhanan “ ti, ti, ti” sa apuyu ku suni, tamaan a sunian han mihidau u “bian-guan-guan, bian-guan-guan” sa, matulin kuni pidadiwan, katukuh tuni kangeluan kiya masaluemen kuni ka sunian, itida i Si-cuan (四川) a kitidaan pangangan han tu “bian-kuan-kuan”. 人工引誘其發聲時,一般模擬公雞的叫聲,竹雞聽到叫聲後,會以為有不速之客侵入,用類似的叫聲回應,並迅速向入侵者靠攏,母雞往往緊隨公雞之後助陣。特別在繁殖期連鳴不已。 u tademaw mangalay misamsam tu tikulacan masunisa, nu tulakuk kuni nanaman nuheni amiwiwi masuni, makatengil satu ku tikulac, satu idaw ku midebungay sa, palecaden nida ku suni paculi, amelik satu micapi tu mangalay midebung, taynaan a tukulacan mikilul tu tamaan a tikulacan mikipadang. kasiti’kukan satu caay pisengal mudadiw. == hican mibuwah (繁殖方式) == 竹雞每年3月份進入繁殖期,此時由群棲轉為分散活動,雄竹雞具有獨個占地行為,在其領域內,不許其他雄性同類入侵,所以常發生爭鬥。 tikulac nu mihcaan a tuluay a buladan malingatu siti’kuk, imahini sa nu masaupuway alaw malaliwasak kuni kalecabayan, tamaan a tikulacan micidek mialaw tu kitidaan, nialawan tu kitidaan sa, caay pacumud tu tamaan a tikulacan matalaw debung, sisa itini kunuheni amalalebu. 產卵在4~5月份,在茂密的灌叢、草叢、竹林地面營巢,內鋪樹葉、乾草等物。 kasi ti’kukan han i sepatay ~limaay a buladan, itini i madecdecay nu kilakilangan, lutuklutukan, au’kau’kan ilala’ misadibu, upapah ku labu, maacakay nu lutuk ku sangaan tu dibu. 每窩產卵7~12枚,卵重15克,呈暗乳色或淡褐色,具棕色細點和淺灰色斑。 cacaya a dadibuan han pitu ~sabaw tusa ku ti’kuk, ba’ked nu ti’kuk han sabaw tu lima a ke’, kala duudan ku sanglac nu kulitan anucaaysa kala hesean ku kulit, idaw ku zongse nu adidiay a tungawan atu kala abuabuan nu tungawan a kulitan. 由雌鳥孵卵,孵化期為16~18天,最長可達20天,雛鳥為早成鳥,出殼後即可與成鳥一起奔跑、覓食。 wina kumidiputay mititi tu ti’ku, amititi’ tu wawa han sabaw tu enem~ sabaw tu walu a demiadan, satanayusa nudemiadan han makaala tu tusa a bataan a demiadan, titi’sa malaayam tu, malaayam satu miladay tu tuyna maduba’, mikilim tu kakanen. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * 中文維基-竹雞:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%B0%E8%83%B8%E7%AB%B9%E9%B8%A1 [[kakuniza:Habayiing]] 1lftsr0xa8u99ftni44hq1yk25e1sm1 pulun 0 9443 76033 73212 2019-11-21T22:03:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pulun(斧頭) [[tangan:Axt zum spalten.jpg|thumb|pulun]] 50j7thhwg9hfdhlrthb4hkkossxdbe2 pulung sausi ku tademaw nu Taywan Yincumin 0 9444 88389 86595 2020-01-13T19:37:57Z Corainn 30 /* pulung sausi ku tademaw nu Taywan Yincumin  */ wikitext text/x-wiki == pulung sausi ku tademaw nu Taywan Yincumin == === [[tademaw]] nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |[[Pangcah]] |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |207,940 |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |101,780 |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |106,160 |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} gd037b743ly6prrmbk3o8dxi3nhik4p pungyu 0 9445 88390 86638 2020-01-13T19:39:41Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki pungyu (Hulam a sulit: 小黑鬼) Cidungecay i nu sasaan nya Sipiledacay buyu’ sa, izaw kya sidungecay hananay kaitizaan, u pilisinan nu Sakizaya i tawya henay, u kasasualiwan nu pabaway atu sasaay i tiza, saka icelang nu mapalaway itiza misalisin, sisa u mapalaway atu tumuk a dada’ ku tanengay talabu i tiza, lacus sizumaay sa ku cimacima talabu, u saka lacus saka uzip. sumamad i tiza ku mapalaway misalisin, milunguc misaudad, atu milunguc tu saka kapah nu demiaday a lisin, i tini ku pasalisin tu kalu kawakawaw nu niyazu’ a kapah ku kalecapu nu i niyazu’ay, tatikedasa i sasa nya sipidacay kya Cidungecay a kaitizaan. hinisa ku tumuk nu Sakul ci U cin san(吳清三), i tawya izaw kya masabelengay lumeni’ay ku banges, punelay didi’tu tu azihen misimaw na lala’ i tini(Cidungecay), sipangngan han kina di’tu sa pungyu han, damsay nika mapadakiyay sa, caay picapi tu [[tademaw]], kidem sa i batad miazih, misa culiculil. 3xlvful4cijhytiivzjlll4jhh2dvqj pusung 0 9446 76102 73287 2019-11-21T22:03:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki pusung(台灣台東縣) [[tangan:Taitung County.svg|thumb|pusung]] 7cky00hjpylcyq1cd0upjle2knuihsv putut 0 9447 76106 73292 2019-11-21T22:03:27Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki putut(竹節容器) eq15gj6zlv5o5t07ocwmk6uby4oiu4y puu' 0 9448 104475 98113 2021-03-25T08:31:07Z Padakaw 75 /* nayihekalay */ wikitext text/x-wiki puu'(竹節、季節、歲時祭儀) == kungku nu puu' == u kungku nu [[Sakizaya|Sakidaya]] tu puu' == puu' nu mihcan(歲時祭儀) == u binacadan nu sakidaya, namakayda i kakawsa nu binacadan, makatukuh ayda, caaypaka ales tu nipasubana' nu kakawsan tu pisapuu' nu mihacaan, caay pakaales muleku tu nadikudan, nu babalaki katuku hayayda. pasukawaw nu lisin hacacay han nu heni ku kamu, duduc ku nalimaan nu tuas hatida ku nikabulaw nu nyadu' hatida ku nikalimad tacuwacuwa a pala' mueneng, anu debungan nu tau ku nyadu', anu tacuwacuwa tu mihinang tu binacadan, keliden tu wamin ku sadikec, caay pakaales. mahida ku nikanikec nu wawa nu sakidaya hananay, mubalud ku i labuway nu balucu'. == nilacul == === sakacacay a lisin === saka cacay a lisin nu mita u sakidaya, misaumah "開墾祭" sayaway misamihcan "過年" micangad sabaluhay tu mihecan, tala ayaw malingatu tu maluk tu umah sa, muwalatu tu sadikec mibetik tu tuas, caay kawalsay tu pulung atu tunud u epah u dadac u bila', katukuh i umah sayaway pahecaken kya pulung i liwliw nu umah, silac hantu ku sapatata tu tuas, caykanca papisuayaw tu nu waliyan mibetik. sayaway ku niyan a lisin misaumah hananay . === sakatusa sa pisatumunan === mahamin maliwmah ku binawlan, malingatu tu misatunun, u pisatumun hananay i ayaw nu nipaluma, idaw aca ku tungus tu satumun, patungus tu babalaki atu tuas nu binacadan, mamin ku nipatungus kya kasenun sa tu paluma tu tuud amin, anu caay patungus tu babalaki nu nyadu’, alaw amahicahican ku nisamihcan. saan ku babalaki mitulun tu wadiwawa. === sakatulu a bulad sa, pikulasan === mamin misaumah ku babalaki sa, malingatu tu misatumun, pisatumun hananay sa, paluma tu panay atu habay, sademidemiad sa, u i nyadu’ay mapapaliw, u culuk tu mahtatusa sa pikulasan<nowiki> "除草祭" </nowiki>katukuh i tusaay a bulad sa, idaw ku tungus, tu pikulasan hananay a lisin, nu sakidaya. uyniyan a lisin u nipaluma tu habay ku adihan, talakawtu ku habay ka tinengan tu ku tanektekay a langaw nu habay sa, u tanengay tu mikulasan, anu mikulas mahida tu i ayawen ku pilasul tu sapibetik, ku tukuh i umah palu ayawen pahceken ku pulung i liwliw nu umah, tu musilac tu sapatata tu sapibetik. mihekac tu pulu' mieset tu padaicaw ku masakapahay, u babalaki tayda i lakulakuwan mimadapanay, u limecedan nu nyadu', tabuyu' mikilim tu kedukedu, sapasalami' tu ayam nu masakapahay, u labi mapulung ku labu nu luma' malabi, tungus tu nu nipisapunis kuydaan a lisin. mahamin kuyni sa u tabakiyay tu a lisin. === sepatay a bulad pipuhpuhan === sayaway u pipuhpuhan tu tu labu nu luma’, hacacay han nu mapalaway u labu nu luma’ mipuhpuh, misawsaw tu laetusay nu iluma’ay, anu idaw u imelangay anu cacay kakapah ku nikubi’, anu idaw ku papatunusan pakaykayda satu patungus. pakilul sa tusa u tabakiyay tu a lisin nu nyadu<nowiki>' tu masupadiyu' ''男女對唱" hananay a lisin sa mapalaw ku limecedan atu kapah nu nyadu'. masakapahay malalebu paadih tu limecedan, u tatayna sa misalukiyaw paadih tu masakapahay. mamin limulak ku nyadu'ay sa tu nu tuwa' sa mu ''u hi la luy sa'' pakaicelang tu kakaydihan a [[tademaw]]. u limecedan makadih tu kakaydihan nida a tatama sa tu nu tuwa'</nowiki> sa "muuhilaluysa" i tapiningan a pakaicelang milalebu. === limaay a bulad pisapunisan === misapuniis ku nyadu’ sa, taumah ku selal mib[hkac, nanaayda a bulad kalingatuwan amiayam katukuh i waluway a bulad, i umaumahan tu ku selal a sademidemiad miayam, sapilasul tu sakalimulak waluway a bulad tu kalalikidan. suped han ku nibihkacan katukuh i waluway a bulad sa pa tahekalen mukan i pilisinan tu kalalikidan. misapunis han ku mahiniyay. === enemay a bulad u pilaedisan === limaay a bulad u pilaedisan, nu Sakidaya a lisin. anu i cuwacuwa ku Sakidaya, anu tacuwacuwa mueneng katukuhan tu kuyni a buladsa mabilil tu misanga’ tu tabukud milasul tu amibuting ku kakawaw. u nanam tu nu binacadan nu wawa nu Sakidaya a lisin makatukuh tuyni a bulad. maawawtu tu biyabiyaw amibuting taumah malahuk. u wawa hananay nu Sakidaya caay pakaales tu lisin nu tuas ku binawlan nu Sakidaya hananay. “ tayni kita i 南勢阿美 hananay a nyadu’ anu katukuhan tu kuyniyan a demiad sa, musaungay amin i nay ’ku sa muhmuh sananay, nika i panpancahan mihica mikihatidatida tu sakidaya milaedis, asaca ku katuuday miadih, nika sakamun aku kita u katuuday, u Sakidaya ku kakawsan ni itidaay a tademaw” anu sacacaysa misiwatid katikatinengan ku misiwatidaay caay kau Sakidaya kuydaan, anu Sakidaya kita anu cimacima caay kakapah kyalu mahida, u sakasaan anu misiwatid tu ku cimacima, u hatidaay tu ku nika balud nu balucu' nu nyadu'ay saan ku kamu nu babalaki. === enemay a bulad === kyu sa, makatukuh ayda mahida tu ku nikanikec nu balucu’ nui nyadu’ay, katukuhan tu kuyda a demiad caay tu kasimunat ku tademaw a misakakawaw. sayaway tuyda a demiad tu sananal matabal henay yadah tu kuselal ta sasawacan tabayu’ mibuting, u tatayna i luma' tu misakalahuk sapawsa tu namibutingay, katukuh i kalahukan anu teki'. sa iniw twamin ku binawlan i kasaupuwan, u mibutingay atu pawsaay nu tatayna iniw tu wamin palikeluh tu tabu tu malahuk ku binawlan,salingatu satu pakawlah tu namibutingay, laluwaluwah satu ku binawlan sademiad i tida haynika duut taluma’ u nipilaedis a lisin, matatud ku binawlan pasuwawa i nay’ ku liwan, u piladisan han kuyni a lisin. === pituway a bulad === mamin kuyniyan a lisin sa, u pilisinan nu binawlan, u pilisinan hananay a lisin sa u tungus tu nipilatlat nu binacadan, enemay a bulad sa, mamin tu kukawaw nui umahay kasilawadan tu nu paynyanyadu’an, i tawya kiw sa papiladlad tu udip nu nyadu’ay, i tawya u nyadu’ tuyda a demiad tu sananal, maluyaluy tuwamin tayda i kakaduba’an, makatukuh i siwaay ku tuki sa matumes tu nu binacaban, macacelcel tuwamin ku tademaw, sayaway u adiwawa ku sayaway maduba’ atu pakilul sa, tusa u adidingay a micudaday, kakilukilul satu pakaduba’tu babalaki i nay’ku liwan. mahamin mamaduba’ tu sakinacacay a liyad, u mimaliyay tu u mutukuday tu mali u pacemutay tu wycanacanan tu a latlat, hay sansandeb sa tawya pahanhan tu amabelec ku binawlan. === waluway a bulad kalalikidan === u iniyan a bulad katukuhan tu satabakiyay a lisin nu nyanyadu’ "malalikid", u iniyan a lisin u kakanamuhan alimulak nu nyadu’, sidikuc amin tu sakapalaw a dikuc atu buut, u iniyan a buut nanu kakawsan makatukuh ayda caay henay kasumad hayayda, mahica saw, u kamu nu babalaki sa, anu caay kau nakamuwan nu tuas, caay kapaceba saan paliun tu lusid, amu halhal tu nipakayda i ngapa nu mapalaway kya a kapah paliyun sa, ayda amu sakamu kaku tu limulak nu kalalikid, kau lalikid han kungangan nu iniyan a lisin, cacay a mihcan kinatusa misamihcan ku binacadan, mamin milangec tu nipalaludan a tipud, manamuh ku nyaduay tu nikatumes nu salakec, "豐收" matumes ku nilacul nu paladah, manamuh amin ku tademaw, lipahak ku balucu’ kyu patideng tu sakalimulak a lisin tu lalikid hananay, u lalikid nu binawlan tulu a demiad ku satenesay, sakacacay pakasuy ku selal tu babalaki, u babalaki mipacuk tu katalalan sakalabi nu i nyadu'ay, mamin malabi sa mulilid tu ku babalaki tu wadiwawa malalikid, katukuh teban nu labi kya a masatedep, cila nuyda tu sananal, mabuud tu amin ku binawlan a militemuh tu tabakiyay a limulak tu lalikid, u sayaway u selal ku tahekalay malalikid, mukilul u tatayna tu ku tahekalay, laliyan sa makatukuh kalahukan tu pahanhan tu kalahukan taluma’ malahuk, namalahuk tuluay tu ku tuki iniw tu amin muleku tu caayay hen kamin a palaw, tahlabisa alahica katukuh sa sananal a misalakyaw. tawya sa pahanhan taluma’ mabi’, pakatulu a demiad u sansandeb tu kya sacacay satu ku selal atu kaying makatukuh a malalikid, tuyda a labi i tida tu malabi nika kalalikidan, katukuh teban nu labi mangelu’ tawmin kya taluma’ amin pahanhan. kya hatida tu ku nikalimulak tu lalikid hananay, katukuh i cacayay a lalipayan, kina cacay aca mapulung ku binawlan, u ini anika pulung sa u milibasaway, milibasaw hananay sa hatidatu ku nikalimulak ayda a mihcan u sananay, kyu mibuting ku binawlan paliluc tu udip mibanaw tu la'tusay kya kapah kuni eneng. mahini ku lisin nu lalikid hananay. === siwaay a bulad talatuas === talatuas hananay a lisin u nu pilecukan tu nu mapalaway, uyniyan a lisin unu mapalaway, sayaway mupacuk tu pabuy ku mapalaway,u tungus tu sapatungus tu paudipay atu tuas nu nyadu' hacacay satu muculuk tu luma’ pasayil mipuhpuh tu di'tu i labuway nu luma’ hacacay han ku luma’ nu mapalaway. mamin pasayil tulakan nu heni kyatiti nu pabuy, mahida ku lisin tuyni. talatuas hannanay a lisin u nu mapalaway kuydaan a kawaw, pulung nu mapalaway mihacacay tu luma’ nu mapalaway. === cacay a bataan a bulad === u iniyan a bulad u pipalamalan nu nyadu’ uni palamal a lisin sa, u sapalitemuh tu i pabaway a paudipay. i kasumamadan sa sademidemiad sa ku demiad maudad caay sa tu kacahdal, matalaw amalasu’ ku nianipan tu salangec kyu amiawaw ku nyadu’ay tu tuas atu paudipay, papisumad pakakakapah tu demiad, tu kyu acaay tu kaudad tu demimiad, kyu palamal satu ku binawlan ,mahini ku nipalamal i kasumamadan. ayda a nipalamal caay tu hiday, adaay a nipalamal sa samihmihcan satu, kacah hidayi tu ku nipalamal u i kasumamadan ku nipalamal saw, ahican naca masumad tu ku demiad, cay tu kahidahida u kasubabadan nanay tu ku udad, kyusa, sumaden ku palaw nu nipalamal. u sapipatungus tu babalaki atu tuas ku sapalamal hananay ayda. === sabawcacay a bulad ”pilecukan” === pilecukan hananay nu babalaki, u kawaw nu selal kuydaan mikuning tu kakaselal, u selal hananay u tungus tu hitay nu nyadu’ milecuk hananay u tungus tu pikaning tu hitay, pasaupun nu babalaki ku masakapahay, pataydan nu kaka tada i umaumahan mikuning, malalabalaba’ i umaumahan. anu caay hiday inayi ku laluutan nu selal hananay. pataydan nu tumuk ku selal patayda i umaumahan musilac ku masakapahay, mamin musilac, cacay ku [[kamu]] nu tumuk, anu tela’saca ,u meduk tu nu selal malingatu muculil haymaw sa misametek misaadiadih i cuecuedan, matalaw anu idaidaw tu kutaluk u milimek i cu'cu'dan, kyu misamisi tu tapitapiingan. taamis satu ku culil, makatukah i busingan ku nipisakapa tu liwliw nu nyadu’. anu caay kahida mausaw kita nu taluku mupatay. === sakasabaw tusa ”pisaliwliwan” === sadikuday tu a bulad anu amalingatu tu misaliliu sa, ladayen nu tumuk ku selal tayda i panan nu nyadu’ mibetik, padungus tu talaayaw nu salal amiausim, mamin mibetik ku tu muksa, sataulu satatusa satu ku selal amaluyaluy taumah, malingatu mihkac, aluday pakabulad i umaumahan tya a taluma’. i umah mukan i umah ku bi’, sinikaalaan sa, i umah tu muid'id tu ayam, latus pataluma’ tu tatuhen a ayam, palisin sa ku babakaki, katukuhan tu ku cacayay a bulad, luyaluy luyaluy satu ku namiayamay tuluma’. katukuh inyadu kakelusa tayda i dabek padebu tu nikalaan, la'tus patuluy i luma’ nu udip tu kala, mamin satu ku namimihkacay patayda tu ayam i dabek sa, tu ataluma’ i luma’ nu udip. katukuh i luma’ ku namiayamay sa, malingatu tu ku misahemay sapatayda i dabek tu sakalabi nu binawlan, katukuhan ku kalabiyan malsupsup tu ku tademaw tayda i dabek, patulaka hantu nu selal ku binawlan tu nisalami’an tu ayam. tayasa malabi ku binawlan. hatida tu ku nikalabi tu liwliw hananay. == nayihekalay == yuniyanay a nasulitan sa, nasulitan ni Nuwatan o Kumud i 2019 a mihcaan<br /> [[kakuniza:nuwatan o kumud]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] 8vjzp4rhltl5pg1iofbpzhw29bhal1p pwakih nu yuanmintay sinbung 0 9449 88392 86637 2020-01-13T21:02:23Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki '''pwakih nu yuanmintay sinbung''' == lacul == === ngatu cacay === u sasakamuen naku ayza uyniyan u pwakih atu hinapelu’ tini i niyazu’, mihmihcaan [[cacay]] a bulad, uyniyan u lucik(芒草) atu u penen(蘆葦) sa sipunistu hang iniyazu’ay. mahizaay kyami nu lucik a mahiniay pwakih han numita u [[Sakizaya]]. sa iteluc sa nya u dunges nu teluc kyami. sa u mahiniay kyami u hinapelu’ hanumita. u mahiniay pwakih hinapelu’ hamin sa kapah hamin misalami’en. hang, u tatenga’ay u sakapahay a youci(有機) a lami’ ku mahiniay, caay pasapayui, caay padameki. sa lapalangaw han itiza u langat. tini i laku i ulaulangan, mahmin nima ku mahiniyan u lucik atu u penen. hang, u niyazu’ay kapah miala. hang, i cacay a bulad malingatu sa, itini i teluc nya lucik kyami. sa sipunistu sa mahiniay u punis sananay, u pwakih hanumita. sa u niyazu’ay sa kelid han pataluma’. iluma’tu amipuci’. amiala tuyniyan u pwakih. pwakih hanumita, u芒草嫩花 hananay. u penen sa, u 干真 hanu Hulam.(1’20’) hinapelu hananay sa ya dungec nya lucik, i waluay a bulad a dada' izaw u pwakih. sa a caliway tu kuyza a bulad sa, inayaytu. asibalutu mahiniay u tingting hanu mita. u tingting hananay u 芒草花, u sangelacay ku kulit kyami. u tingting hanumita kapah sa sapiasik amisanga' tu asik. u lucik sa u 芒草 sanumita. amilucik kyami itawya kyami, u lapac sapakan tu katalalan(牛). yu caayhenay paluma' u 牧草 kyami, kakanan nu katalalan. sa amilapac saca kita, anu milapac kita kyami sa, amihaymawtu kita. samisenad tuniyan u lima nu mita kin lucik , u papah nu lucik. a sakilima(戴手套) kita. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == sakasitangah nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [https://www.youtube.com/watch?v=fIb9_-380L0 yuanmintay sinbung 芒草嫩花 2014-10-13 Sakizaya TITV 原視族語新聞] sakilima: 戴手套,saki--與族名Sakizaya有關 [[kakuniza:nipaluma]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:sinbung]] [[kakuniza:kakaenan]] nokfxhzxzv6oyif0uxh5bya1npovfvv q’yulang 0 9450 86809 86808 2019-12-05T05:29:17Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Guansi Township.PNG|thumb|Guanxi]] == q’yulang == u sulit nu Hulam: 戈尤浪部落 === u siwkay nu niyazu' === i Hsinchu a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu q’yulang. u kasalumaluma’ nu q’yulang sa, 53 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 129 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 63 ku tademaw, pakalatu 49%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 66 ku tademaw, pakalatu 51%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal)46%, Saysia(SaySiyat)2%, Cou1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a [[tademaw]] itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 5vbdkax1e1sl3ilmqm567o23u44jy9a rareme:an 0 9451 88393 86810 2020-01-13T21:02:56Z Corainn 30 /* u siwkay nu niyazu' */ wikitext text/x-wiki == rareme:an == === u sulit nu Hulam === 向天湖部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu rareme:an. u kasalumaluma’ nu rareme:an sa, 57 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 155 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 152 ku [[tademaw]], pakalatu 98%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 3 ku tademaw, pakalatu 2%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 91%, Tayan(Tayal) 1%, Cou1%, Pangcha(Amis) 4%, zumazuma 1%. === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma a cideaya a tademaw sa u Tayan atu [[Pangcah]]. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} inayay ku cacudadan i rareme:an niyazu’. inayay ku kyukay i rareme:an niyazu’. inayay ku pakincalan i rareme:an niyazu’ inayay ku pikuwanan i rareme:an niyazu’. inayay ku pacudacudadan i rareme:an niyazu’. inayay ku padekuan i rareme:an niyazu’. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] e60z5u171iphqjhahexdr2y7u5myels ray’in 0 9452 86811 86461 2019-12-05T05:30:07Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki == ray’in == === u sulit nu Hulam === 蓬萊部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan ku niyazu’ nu ray’in. u kasalumaluma’ nu ray’in sa, 148 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 352 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 143 ku tademaw, pakalatu 41%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 209 ku tademaw, pakalatu 59%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 37%, Tayan(Tayal) 2%, Paywan(Paiwan)1%, Pangcha(Amis) 1%. === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma a cideaya a tademaw sa u Tayan, u Paywawn atu Pangcah. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a [[tademaw]] mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu [[Sakizaya]]. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] s98z4g54siqmwajz16qu0umoxnyodg0 ruku daya 0 9453 86812 76293 2019-12-05T05:30:22Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki '''Ruku Daya, u sulit nu Hulam平和部落''' == u siwkay nu niyazu' == i Nantou a kuwan ku niyazu’ nu ruku daya. u kasalumaluma’ nu ruku daya sa, ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, ku tademaw, pakalatu . u zuma sa, cay ku Yingcumin, ku tademaw, pakalatu . u kasabinacadan sa, u Tayan(Tayal). === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a [[tademaw]] mueneng itini mueneng, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu [[Sakizaya]]. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Tayan]] [[kakuniza:Nantou]] dal0zlaqvkpgqfwcvry8vqts4iswqun sauwac 0 9454 93139 93138 2020-09-03T05:48:46Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sauwac / sa'wac (kamu nu Hulam: 溪、小河) [[tangan:Waimakariri02 gobeirne.jpg|thumb|sa'wac]] ifycnorjwu2evibqmh0p9ihodv7theb sa pangangan nu i Taywanay a pinacadadan a saculil 0 9455 88395 88394 2020-01-13T21:03:59Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki == sa pangangan nu i Taywanay a pinacadadan a saculil == namakay 1984 a mihcan i [[Taywan|taywanay]] a pinacadan misakaput tu kingli a 促進會 sapangangan nu pinacadan ani culilan i labu nina sapi yukiu ani culilan sapi sumad tunu i aayaway nu kahulaman a 山地同胞 hananay a i hekalay a hulic. sapa sukas tunu nanutuasay a lalangawan atu sapa sukas tu ngangan nu niyadu`. sadikuday ani culilan i 1994 a mihcan waluway a bulad cacay a demiad. pakayni i nisanga`an nu 國民大會 tu kinpu pacunus tu hulic nu cudad u 山胞 sumad han mala 原住民. sapi nu satalakaway tuni culilan pangangan nu pinacadan. kyu i 2005 a mihcan enemay a bulad sabaw lima a demiad masanga` tu nu miulicay sapikining atu 節日實施條例, ani cudadan, pahecek hantu i waluway a bulad cacay a demiad u yincumin ad kuyniyan a demiad. [[kakuniza:Miku Kumud]] 0p1njz2719n9sndpwn3sevi6sf18zft sabak 0 9456 86813 76315 2019-12-05T05:31:55Z Akamycoco 24 /* 3:nakungkuwan nu Sakizaya: */ wikitext text/x-wiki <br /> =='''kakiliman'''== =='''nilacul''' == =='''nayihekalay'''==== sabak == == ''1:sabak:u biteliaya a tipus'' == == ''2:sabak:ngangan nu tademaw'' == == ''3:nakungkuwan nu Sakizaya:'' == inaa:yaw misanga’ay tu pulung nu tapuku Di’tu tu misalisin patahkal namakayza  I  lala’  tu cacay a tatama ci Butuc atu tatayna ci Sabak, balakikuheni malaacawa,katuud ku wawa nuheni  masabinacadan, malakakawsan tu nu Sakizaya. zayhan namakalala’ ku heni tatusa, kyu u Di’tu nu lala’ nu [[Sakizaya]]. zikuzay tu a wawa patatenga’ u namakayzaay i lala’ ku kakawsan ita sa, saicelang sa misebeng tu lala’, masikaz tu lala’, sa’tim tu lala’ u mipatizengay tu binacadan nu Sakizaya. itini u micapiay tu bayu a enal, sikamu hakay u ayzaay a kakitizaan nu Kalinku Tuwapun, u kakawsan ita namin kahaminan nuheni mukan a lalacanan nibakahan itiza masabuyu’, kyu Nalalacanan han pangangan, nakamuan itini malangangan nu lalangawan nu Sakizaya. 4:u wayway nipalumaan : 1:mitabi’:ca/ca’ken ku lala’ pananum mikwapi atu muwamu’ 2:pasabul:sakapahay a Sabak sasabalangaw, ku mi biteliay a sabak ,sa tabun i bawti tulu a demida,sutat hantu anu si ngipen hilhillen henail pakatadaya tu ngipen, tadaya ku ngipen si papulsak hantu i umah mi sasapul, talakaw tu ku sapul kelut hantu tu sakelut si pabeli ci Sabakan is sabak tu misa na nulai panani (misananul :caay pakeliw mipaanip) [[kakuniza:sabak]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] 9likbkewmde4l2fc41aliwapvdlwgbi sabato 0 9457 86814 76422 2019-12-05T05:32:37Z Akamycoco 24 /* 起源 */ wikitext text/x-wiki sabato(撒法度祭祀廣場) == kakilimaan == i kaliking sohong sapicumud i ci widiyan, sabawcacay ku bangu a dadan, namakaamis tayda i timus ikawanan nu dadan, iayaw nu ciwidiyan a cacudadan, idaw kuni patideng tu salisinan sabatu sapikining tu pituway a tumuk. == nilacul == === 起源 === Baetu u kamu nu [[Sakizaya]], u sasalisin a buyu i sauwad nu sakidaya sabatu han, u imi sa, i sasa nu sauwac tanu batu sa. Sabatu hananay u tatabakiya a baetu masilat, yasasalisinan sabatu u sasalisidan nu ci winiyan a niyadu, u sakidaya a tamdaw masikad tu baetu, u baetu ani’tu patidaku, ina sasalisinan hanu baetuen misilad, u sangaw nu niyadu’ay atu di’tu, patineng tuni simsiman. === 啟用儀式 === Sabatu u salisinan nay i tusaay a malbud walu a mihcaan mahamin sangaan, sakidaya i tusa a malbud siway a mihcaan cacay a mulad samaw tu pitu a demiad, misalisin na panganga tusa tu amihcaan atu napatideng tu sasalisinan, uyda a demiad binawlan mipacuk tu tusay a pabu, pasimel tu titi, ina sasalisidan patideng hidan tunu cacay a malbud walu a lasubu pitu a bataan walu a mihcaan nu takumuwan a kawaw(kaliyawan a kawaw) u sakidaya masibek, papina-ay mueneng i kilay a mukelal nu tipan satimulan a tudi, ci widiyan a binawlan maluyaluy milakuud tu sauwad nu ci kasuwan atu talawadaw, miduduc tu sadipasan maytimulan mulaliw, makatukuh satu i ciwidiyan. ci widiyan a niyadu, a mikining tu papituway a tumuk, patideng satu tu baetu a paya atu sasalisidan. === 八顆巨石 === Sabatu a sasalisidan walu ku ni patideng tu tatabakiyay a matu, mabali’, malamec, lecuhan, matuduh, kasikad, malaluk, madimel, kadihiyi, ina sapitulun nama kayda i buyuay tuluway a kalimucu nu pildac ani pasubana. [[kakuniza:kakitizaan]] 95c20s51hu2cgk53npzwtplwvwvhzd0 sadim 0 9458 76429 73630 2019-11-21T22:03:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sadim(魚藤) [[tangan:Derris trifoliata.jpg|thumb|sadim]] attjcylacur8wb18rxqmf3rh587w6z5 sadingsing 0 9459 76449 73651 2019-11-21T22:03:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''sadingsing(春天、春季)''' == sapuelac == sakacacay a puu' nu cacay a mihcaan a puu', izaw sepat a puu' cacay a mihcaan. izaw tulu a bulad cacay a puu'. u sadingsinga a demiad sa, sienaw tuway, malingatu tu ku di'ku. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[tangan:Prunus_serrulata_2005_spring_025.jpg|thumb|balu nu sakula i sadingsing]] [[tangan:Colorful_spring_garden.jpg|thumb|balu nu sadingsing]] [[:zh:春季|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-春天]] [[kakuniza:demiad]] hx0bvlmd2zrzwge6v7rfy0s01ojmic5 sadu 0 9460 86815 86462 2019-12-05T05:33:07Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki == sadu == === u sulit nu Hulam === 沙都部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu sadu. u kasalumaluma’ nu sadu sa, 101 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 366 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 348 ku tademaw, pakalatu 95%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 18 ku tademaw, pakalatu 5%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Sejek(Seediq) 82%, Tayan(Tayal)10%, Yuwatan(Bunun) 3%. === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Tayan atu Yuwatan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a [[tademaw]] mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] ers9i1iie953olpklc2rv4c9i085hhf saedipan 0 9461 73674 73673 2019-11-21T22:01:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki saedipan 沿岸 i2otnasu9h3wnj2clb22wkocdbcg4re saicelangen Sakidaya 0 9462 76473 73680 2019-11-21T22:03:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacay a lasubu idaw ku pitu a mihcaan siwaay a bulad cacay a demiad ayda ayza madabal manikal, sakasaan a patakus ayza a demiad tada madabal mulkal sisa maydih tu kaku a mabi u sakacaayay aku sakapawan sa tayni i 新社 mibetikan sa dapiinan nu bayu cacay kya kilang i tiza isasa nu litung izaw kya micitekay a talungan pakabahka tu tademaw pakasingi saan i kadideng izaw ku minanaman niyam tu dadiw [[kakuniza:Miku Kumud]] nvehts7s3fezsqewdjmhokyiervrk0v sakalat 0 9463 76477 73686 2019-11-21T22:03:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sakalat(牙齒-前牙) u ngipen. i ayaway a ngipen. mikalat miputun ku kakaenen. eoio4z2shy6wx4ehri2t0rciq0r1ucc sakalawpes nu takubuwan 0 9464 86914 86817 2019-12-05T09:38:41Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki ikasumamadan yucaayhen ka tayni ku midebungay nu tademaw, tadaw mi sakakuway ku nikaudiip nu sakidaya, hanca inayi’ ku mikueanay i totaan, u tumuk dada’ ku tatengilan nu nyadu’, kapah kuni kalaluung nu binawlan, inayi’ kulatusay a [[tademaw]], mi tengil amin tu kamu nu tumuk, cacay ku kamu nutumuuk cacay ku kawaw nu binawlan, uycakuyca nuni kaudip kalihalay, ni ka tayniyan nu mikuwanay ititaan, insyi’ tu kutawa nu binawlan inayi’ tu kulipahak nupising nu binacadan, canuut waca kuni ka udip, mahica nanaudip satu maudip atu i nayi’ tu kulipahak nu balucu’. == caaytu pakahemhem == matenes inayay tu ku laliyasan nu balucu’ canuut, pilalebu tu kapahay a balucu’ kina bekahsatu mudateng, tu ama bakuhac ku kawaw, namakayni kulalangatan nu sakalawpes nu takubuwan, anu matinengay mudateng ku balucu’ numu keliday tawyakaw, kucaaytu kalaheci kuni kuni pidebung nu hitay ititaan,kucaay aca kalawpes ku nyadu numitaa tu takubuwan, ahican nacasaw, nasepiyan tu kyai amuhida kunyadu’ ita . == caay pakasimsim ku baba lakinumitau sakidaya == u duma satu u sapakayni i babalaki nu nyadu’, anu umatinengsy ku balucu’mu dateng, tayni i nutawan anyadu’ mihinang kacay, kama sauputu mueneng i kalalilaliwasak saan,kacika saupusa masanyadu’ anu asanyadu’aytukaw kuuidahenay kukamu, kucaay tu kalawpes ku kamu nu binacadan makatukuh aida, i 58 a mihebcan yama tepatepaay aku isawali sa namakaynuyay amin i sakulsa satu namakasakulay amin, itini i E tulan na idaw henay kumi sanu saki8dayaay misakamu, ahican aca malaw pestu ku babalaki kyu sacaca cacay satu malawprs kukamu,mahida u simawan nu babalaki kyu kamuita miladay malawpes . == tayniyay isawali a binacadan == uni sausi nu babalaki ttu taniyay i sawali a binacadan sa, makaala tu tuluway a malebut ku tademaw, ahican aca u taniya nu binacadan i sawali, macenuun kuheni tunika adihan tu kawaw i takubuwan, masapisapinang kunipi patay nu huulam tubabalaki nu sakidaaya ahican caay kacenun kubalucu’, kyu kasenun satu milaamel ttu itidaay a pancah, kyusa kasenun satu mananam tu itidaay, cakatenes malalapes tu kukamu. == sakaalawpes nukamu == u sakalawpes nu kamu nu babalaki, simsimen numita anu sabaw tu enem kumihcan mulaliu namakaluma’sa ,si wawa anusa kuhenisa pinna kumihcan, cayhen pakatukuh tu tusaay a bataan ku mihcan nuheni, uhatidaay amihcan siwawa anusa kasenun sa misanupancah kukamu, balaki kuwawa nuhenisa kasenusatu misanu pancahmuusakamu ku labu nuluma’, kyu kasenun satu inayi’ ku kamu nusakidaya a tademaw, mahin kyai kusaka lawpes nukamu nu sakidaya . == uni kateka tepaan numaku itawya == yami limelimekay tani isawaali a tademaw, yamatepaayaaku sakamusa, yu amma patapatay kubaki nidasa sakamu satu, iatakubuwan ku nyadu numita saan, nika caykatineng kami tu takubuwan hananay, saan ku kamunuheni mahicaay hakiya kunyadu’ itid saan tu. ayda panahanay kumihcan ama ngalebtu kuniku subaadtu numita amaliyuliyuh tu kuheni i titaann u sakidaya, saicellangen ita mukilim tu mahedaway apetun numita. == a mi saicelang tu kita mapulung == haca malaliwaliwah tuwaca ku [[Sakizaya]] a binacadansa, ucaayay tu kataluma’ u caayyaytu pakadateng tu binacadan kuheni, u hatiniyay tu kitamapulung, hanca cikapapina anu tahinahina acasa, u kapahay tu a wytasatu ku misaicelangay tu kakawaw, a u cima kuaidan tu kakawaw wyta tuwamin, anu mahicahica wyta tuwamin kasi tatungusay, ami saicrlang kita tu saakay tini i nyadu’ ita tu sapalekal tu lalangawen, ahica ita mucuduh palekal, usasa ayawen numita ppalekal aicayi’ kumamiida tukawaw == u kakilimennumitaayda == u maahedaway numitaa tu lalangawen atu lalikid udadiw nu babalaki, utuud aamin acaay pialeskita tu nadipa’an nu babalaki, nammuhica kkunni kaudip nuheni, anu namaka lalangawen akawaw acaay kita palemaang muwala tunutaw a nadipa’aan pa lamaku tunutaw, ukaakilimen numita u tatenga’y u namaka babakiyay kya u tatenga’ay, uni hedahedaw nu babalaki alahican ta hekal i cuwa a nyadu’ malanutaw tu kaykaydahantu nutaw amala dadiu nuheni, umahiniyay a kaawwaw u sasa icelangen nu mitaaa muwala nnuka ahicaan numisu musakamu kya a palutatenga’kutau tunika tatenga’ nukkawaw. == u sanbansya a binacadan == katukuh ayda ahebed ku baluccu’ nuheni, pacici sa amala”pancah“, palitan ku paynyanyadu’may , u i tibulay caay palutatenga’ tunika u pancah nuheni, tada unamu dada’ a nabalucuuu’an, makai i tamuwa palapanca tada nisakakuwaan namu amalapan cah, makayi’ ku tadapancah paciciyan namukyu hange satu. <br /> [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] 1zv5vkff77g6zzvw33nqkf5f4sq17fk sakales 0 9465 76505 73715 2019-11-21T22:03:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sakales(梳子) sapi kales tu bukesay a tuud. [[tangan:Kushi.jpg|thumb|sakales nu lipunan]] nnytwysugronu2be5w9j0eg32fpf9qr sakaliwhan nanay ba’tuay 0 9466 86818 76532 2019-12-05T05:38:47Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki [[tangan:Moai_Rano_raraku.jpg|alt=|thumb|Moai a ba'tu]] muliyaw mulekal a subal “Easter Island” sa, idaw ku 887 kayadah nu sakaliwhan ba’ tuay maala ku mata nu taydaay miidangay pasu mikinkiway a masasaydanay, idaw ku tabakiay atu adidiay sakahida u tangah nu tademaw, laklak sa i nya subal, idaw ku kamu u Moai a ba’tuay sa, labuay ya Ahu Tahai, Ahu Akivi, Rano Raraku atu Anakena Bay ku masaupuay. ya ba’tuay sa u i pabaway nu udip sakaadih, u duma sa yadah ku mapasilacay tu i sepatay a depah sakatalakaway atu masatanayaay kakitidaan, misulikul tu ba’yu, ya ba’tuay satalakaway sa, idaw ku pituay u duma sa makaala tu cacayay a bataan nu depah, u baket nya ba’tuay saahemaway idaw ku tusa a bataan nu 噸, u duma sa makaala tu siwaay a bataan nu 噸, nika u sakabaketay sa tada makaala tu tusaay a lasubu nu 噸. idaw ku situpelay tu sumanahay a ba’tuay, adihen kya ba’tuay sa sulecad sa tanaya’ ku bihid, tanayu' ku tangila, i labu' maselep ku mata, u i labu ku dais, talakaw ku cihek, u ngaduy sa masalikakuh kapaadihan atu wayway nuheni sa katinengan idaw ku saketunan. u dumaay a ba'tuay idaw ku nilaculan tu mata. u sakay tina ba'tuay sikaidaw sa, ya mitesekay amin yadah ku nu dumaay a [[kamu]], nika u sikaala nu imahidaay henay a tatapangan sikasengian adihan,zayhan katukuh ayda sa nayay ku sakalucek, pasu i subalay a binacadan caay pakasakamu tu i mahidaay. cayay kau ina sakaliwhan a ba’tuay a dada, ya muliyaw mulekal a subal sa u tuudtuud nu i tidaay u duma ku bangcal nya kakitidaan, cayay kaadih nu enal, u midangay a katalalan atu subayu tacuwacuwa misaungay nayay ku mikuwanay, ya talakaway silamalay a buyu, idaw ku makay labu’ay nu taku, u sakangaayay nu tademaw a tayda miidang a kakitidaan. [[kakuniza:Miku Kumud]] 4ibi91x8amlaom0q382aeaioui9wnw1 sakaluk 0 9467 107093 73746 2021-04-21T15:02:47Z Arvatkaa Kuka 1648 File wikitext text/x-wiki [[File:Working_Casket_(Rozanova,_1915).jpg|thumb]] sakaluk 方法,工具 pzsmqokxwdojbxt8uz6hxgivi18jf8x sakamuan nu teban nu cilal 0 9468 90354 76587 2020-05-29T08:17:17Z Escarbot 574 wikidata interwiki wikitext text/x-wiki '''<big>sakamuan nu teban nu cilal 日心說</big>''' [[tangan:Heliocentric.jpg|thumb|Heliocentric]] == sapuelac == namakay baluhay a [[:zh:時代|ziday時代]] a sulit === ngatu cacay === i ngadcan cacay lima sepat tulu a mihecan limaay a bulad tusa izaw ku sepat a demidad tawya a demidad, cacay kya matenesay tu mudeku amapata patayay tu a babalaki mutaenang tu, nikasa u mata niza matumes nu kaka singali han, malecad tu muhal tu tuycanan hakiya. 「iniyu tu ku cudad, iniyu tu ku cudad!」 cacay kya talakaway a tademaw tu nu tuwa’ sa, u duba’ dida micumud, padeng han niza kya cacayay a cudad i lima nya babalaki, caytu pakasa pinang ku mata niza miazih tu tuud, lablab han tu niza kina matenesay tu a halhalen a cudad, mala kuwit tu cacay a tatukiyan, tu patay satu kya babalaki. ina babalaki hantu wizaan kya miusinmung nu 波蘭 mikingkyu tu tapuku ci Kepayni . ina cudad tuy nyan sa nayni ka balakiyan nida misa icelang mi sulit caay kama lalawpes a cudad---«[[:zh:天体运行论|天體運行論]]». ina cudad caay kaw kala cudacudad kina cudad, wizanan kyami u sapiltiyk tu tu sipatelaway a cudad. ilabu nina cudad sa sapasubana’ tu nu i akakalayan nanay a nikazihan, patideng tu baluhayay a kamu nu kalalayan«日心說». [[tangan:Copernican_heliocentrism_theory_diagram.svg|thumb|Copernican heliocentrism theory diagram]] === ngatu tusa === hinin nikepay niapadubana’ tu niay a niazihan:「unu maku a nipiazih tu kalalayan sa u malinengay ku lala’」 u lala’ hanca malineng ciniza sa, idahenay ku zuma a nikalineng ciniza tunida sa u masacacayay a bunac. hatinyay tu a bunac sa u teban ku cilal usa ipabaway ku cilal, malecad tu midiputay tu katuuday a wawaan sametek hanni Kepayni patudu’musa kamu u teban nu kalalayan ku cilal, u muliutay amin ku bunac tu culal malineng, belih han niza ku cacayay hea a malebut ku «ukamu nu balucu’nu lala’» . === ngatu tulu === ina cudad tuyniyan nay ayaw nu tuluay a bataan a mihcan mamin tu sulitan ni Kepayni, nika matalaw a belbelea nu kyukay kyu, caay katalul patengil tu katuuday. namahiza satu u cabay tu kupataduway, tu ama patapatay tu ci Kepayni sa tiya tahekal. tatenga’, tahekal satu kina cudad sa, kasenun sa mabuaw amin ku katuuday. makaazih ku hungti nu 羅馬 a kyukay sa, mabilbil tu sakamu satu:「anu tatenga’ u bunac kina lala’sa, wizaan u nakamuwan itiza i « sysyu » sa acay tu kasingalih hinui lala’ay kya i. 」 sikasanani kata hekalan nina cudad malawa’ nu kyukay caypatahekalay .nika u tatenga’ay caykaw papa tayyn, namakayza kya unu hekal anikingkyuwan sa lingatu satu i singaku a cacu dadan mapatahekal. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:日心说|日心說]] nabelihan ni Nuwatan o Kumud 2018.03.20 7fs27tzhsa6q8x60r0pfqy4nwfb6a7r sakatalawanay a aadupan nu niyadu’ 0 9469 86819 76595 2019-12-05T05:39:37Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki Where the Wild Things Are nu Amuhuan a kamu, sakatalawanay a aadupan nu niyadu’ nu [[Sakizaya]] a kamu. == '''kakiliman''' == 《sakatalawanay a aadupan nu niyadu’》(Where the Wild Things Are) u misulitay ci Mulisis·sangdake i 1963 mihcaan patahkal tu misulitan nu wawaay a nisulitan, 2009 mihcaan pasadumaen tu aadihan nu iga 《sakatalawanay a aadupan nu niyadu’》. 《sakatalawanay a aadupan nu niyadu’》u nipacakay kina cudadan makaala tu 1900 aemang a cudadan, i Amuhuan pacakay kina cudadan makaala tu 1000 aemang a cudadan.<br /> == '''nilacul''' == === '''nu makaylabuway a kungku tu sulit''' === == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:野獸家園|wikipayke-野獸家園]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] jth3h8mvb8xso3dyyfxwg5zod7w0lyd sakauzip a dadiw yadah ku kasasizuma 0 9470 86820 76604 2019-12-05T05:39:54Z Akamycoco 24 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki sakauzip a dadiw yadah ku kasasizuma == nilacul == malatusa ku dadiw nu [[Sakizaya]], sakauzip atu lisin. sakauzip a dadiw yadah ku kasasizuma, izaw ku malalemu'ay dadiw, sapingaay tu ngelu'a dadiw, patawsiay a dadiw, paulicay a dadiw, mabulahay tu kakawsan a dadiw, nu masakapahay a dadiw. sisa, dadiw, mangaleb mapulung mudadiw, u pipatahkal tu i balucu'ay nu binacadan, u sakakapah sakazahkez ku dadiw hananay. u tademaw sa maluk tu mudadiw tu, u dadiw sa milihiza tu kawaw kalamkam mahaymaw, mibasaw tu ngelu'nu malukay, macunus kalamkam ku kawaw pahezek. == namakayzaay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 706wxiavrn093u0lrmh1fd1yowupexc sakaylabu 0 9471 99845 76608 2021-01-30T13:09:24Z Chongkian 375 wikitext text/x-wiki [[File:Briefs (AM 2000.93.85-1).jpg|thumb|sakaylabu]] sakaylabu(內衣、汗衫) byppzz3xr4r7q44wwis99twiqz9u7hv sakelup, pungki 0 9472 76613 73844 2019-11-21T22:03:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sakelup, pungki(畚箕) [[tangan:Mi, Japanese winnow.jpg|thumb|sakelup nu lipunan]] hrcd0f5aug376xgsy3f2nfovzsxsl5m sakidaya 0 9473 89753 86822 2020-03-17T15:27:18Z LamiHung 28 /* 歷史 */ wikitext text/x-wiki {{Merge to|Sakizaya|time=2019-11-29T12:10:32+00:00}} sakidaya(撒奇萊雅族) Sakidaya, sakiraya sa ku [[Pangcah]], sukizaya sa ku kaliyawan. i cipawkan a niyadu u sakizaya kami sa, u i sakulay a niyada, u sakidaya kami sa. == 背景 == u sakidaya, naytida i kilay a bukelalan u tungus mahamin ku kalisi, kaliku naw kilay kungangan, nama kayda kiray ku ngiha. Sakizaya a sulid hicasananay cay katinengi ku imi, matineng dada’ caykapapina kya tamdaw, u kamu hanu sakidayan. u kamu nu sakidaya atu natawran, pukpuk, lidaw, cikasuan a pangcah caykalcad, ina tatusaay caykalcan ku kamu, a hica saw masasakamu. Tiwai sain tayda i niyaniyadu’an mipalita mikilim, kasumamadan u sakidaya a niyadu’ nay tida i kilay a bukelal napatideng tu cacay a bataan tu niyadu. == nadipa'an (歷史) == kasumamadan u sakidya cay pilakuid tu kalinku a mukelal, namademec i kaliyawan na malpacaw, caykaw sakidaya a, tayda tu i bukelal nu kalinku, i kadipunan namulaliw ni pakaluken atu namabalad, sakidaya mi lakalak malimaday itini i bukelal sa, namahida idaw tu ku taydaay i duma a bukelal malimad. nu dikudan cacay a malbud siwa a lasubu siwaabataan a mihcan, u sakidaya a tamdaw, malingatu tu mikilim tu lalangawan a patideng, i tusaay a malbud sepatay a mihcaan muculil a pangana, nama hida i tusaay a malbud pitu a mihcaan cacay a bulad mapangangan, mala sabaw tulu nu yincumin. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 1.^ "撒奇萊雅族"[1], 行政院原住民族委員會, 2016年05月14日查閱. 2.^ 新聞:王貝林、羅添斌、花孟璟,《原民第13族 撒奇萊雅族今正名》,自由時報,政治版,2007.1.17 3.^ 網頁:潘繼道,《被遺忘的「奇萊」──「沙奇萊亞」歷史溯源》,沙奇萊亞族Blog,2005.4.22 4.^ 首頁:李秀蘭、賴珮瑄及學生16位,《消失的奇萊族》,北昌國小[3],2005.2.24 5.^ 論文:陳俊男,《サキザヤ族(奇萊族)の民族認定》(日文),國立政治大學,2005.5.30 ftfcehanhx6yddnnp5rup33gbl0za47 sakubuy 0 9474 76726 73959 2019-11-21T22:03:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sakubuy(女性半遮布、裙子、女用圍裙) u nu tataynaay a zikuc, isasa'ay a zikuc, u sukun nu tatayna. nasanga'an nu dawa. 1pqxiu2uunshpo5jb5ceqg4aurjzba4 sakul 0 9475 92000 86823 2020-08-06T08:16:03Z Minmin2016 18 wikitext text/x-wiki ==sakul(茄苳樹)== sumanamanah ku kulit nu sakul a kilang, nay Taywanay ku lalengawan niza. mangaay mikisaepi’ i sasa tu lalud, u Kinus nu sakul caay katalaw tu suemetay. Sisa, sipisaluma’ atu alusidan nu labu nu luma’, mangaay misanga tu cibal a balunga. Ayzaay a Cepu a niyazu sa, ”Sakul” han i tawiya ku ngangan. itini mapalita ita kanamuh nu Sakiza tu [[sakul]] a kilangan. == 洪水傳說 == i kungku nu babalaki, ” Manaup ku lala’ amin, mikalic ku papinapina adiwawa i sakul, mukanan caniza tu heci nu sakul, papah atu pudac ku saading tu sienaw. pakapinatu a mihecaan sa, makelahtu ku nanum, tabakitu kiya adiwawa, maepud caniza nay sakul a patezeng tu niyazu, u tatuasan nu Sakizaya kiya adiwawa.” sisa, pisaselalan, iza ku pibaung tu sakul a kikangan, sakacaay kapawan tu pipauzip nu Sakul a kilang. == 歷史 == Kalalaisan tu ”pibulaw nu kuwapi(割耙) tu Takubuwa” sa, Sapauzipan ni Kumud. Pazik tu binawlan sa, palaliwen niza ku binawlan, ciniza ku misiayaway a mingayaw. Malepel satu ci Kumud. Pazik atu acawa niza sa, pabaluden i kilang a micikcik, mukan ku kuwapi tu titi niza tangasa i kapatay. u acawa niza sa, tebanen a miemec tu sakul, sakasaken nu kuwapi, papizizawen ku Cikasuan, Natawlan a binawlan, Mahaen ku kasimelangan nu kawaw i tawya. 8j6na92hzu9omzyqh6433xxryzbjww9 sakul a di’tu atu lisin nu kilang 0 9476 86824 76811 2019-12-05T05:43:59Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki paylima a mihca sa papaselalan nu sakizaya a niyazu’, mahezek ku 12 katukuh tu 15 a mihca sa u piselalan nu wawama, namahiza paluma tu bitunay i liyutu nu niyzau’, u papah sa u mikulawitay a ceka, malulangat sapidiput tu niyzau’, kiyu u selal nu sakizaya sa, malulangat tunu niyazu’. u tatengaay a ngangan nu miselalay sa lisin nu “mitiway” hang, u tengil sa, i tawya i nikabaladan, maenep tu ku uraurangan, u wawa amin ku liwan i pabaw nu tabakiyay a sakul, misapud tu maalulay nu apalu, kuwawi, daedac ku sakauzip, u papah nu kilang atu pudac nu kilang ku paakutiay. u dadiw nu tabakiyay a kilang ku sapakemet tu wawa amin, u ciwciw atu wawa a adupen ku pasubanaay tu sakauzip atu sapaayaw tu tademaw, mapasubana’ aca ku wawa, u pudac nu kilang ku sapisanga tu balunga a mibuting. nazikuzan tu pina a mihca, makelah tu ku balad, balaki tu kiya adiwawa,taluma’ tu i uraulangan a misaluma’ aca, maydih a mikukay tu mipaayaw niya kilang, kiyu iyu misaselal sa,mitaung aca tu sakul. apalu’ , kuwawi atu daedac,a mala madimelay a kilang nu sakizaya, u suni nu ayam sa,mala ngangan nu sapikuwami nu tademaw. kilang a pauzipay! tabakiyay a nikaymaw isu, caay kapawan haynisadikud kami. nanu kasumamadan kuni pipupu’ isu, haynisadikud kuni tadiec niyam. u sakizaya na isu kiyami, heneknek sananay paeneng i takubuwan. kilang a pauzipay! tabakiyay a nikaymaw isu, caay kapawan haynisadikud kami. u pina:ay henay a malebut ku mihecaan, mipupuay tu baki niyam, sakul atu kilang a pauzipay, kahemekan a demiad ayza. u pulung nu wawa niyam, inikelid nu mituduay, mihaming tisuwan. ikawili sipapah nu paza’, ikawanan sitayu’ ku lima, satudud a dadiw, saahemihan patukuh tu nabalucuan. u berber, u culen, u tunuz atu da’dac, inayayi ku inayiay. masiked i kidu isu, u daesu nu saselal atu kasenengan a cuung. kahemekan a kukay atu mipadaesu, malecad tu misa kimukimulu sanay a lukiyaw, uni pasubana’ nu babalaki tu kapah, milukiyaw tu salais atu sapatudud a dadiw. palitemuh tu tuas, nupina:ay a malebut culilan a zazan, hatiza tu ku tengil ita tu [[kamu]] nu tuas. fh071cq2kd5ybxwkyxe9rn9rshmc5as salaluma' 0 9477 74051 74050 2019-11-21T22:01:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == salaluma' == u sulit nu Hulam:結盟 達固部灣戰役始戰日暨與噶瑪蘭族結盟140年祭祀禮 6/16 星期六 7:15 集合完畢 1.請自行攜帶雨具(雨傘、雨衣、雨鞋、簑衣等) 2.狂風暴雨照常舉行(cipaka musangsang) 3.遇雨在野菜市集棚下集合 hrsqqpzm2ugdzothov0ezd3vbz0wpnf salaw 0 9478 76815 74056 2019-11-21T22:03:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki salaw(巨人) 093dxktjuf75pxzafz7ckg3boky5bxm saluk 0 9479 76819 74061 2019-11-21T22:03:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki saluk(小鋤頭) 29v16sief3ugm4bnqk16bmgsguzng58 salungan 0 9480 97428 97427 2020-12-26T13:06:50Z Tokoabibi 25 /* ngatu tusa */ wikitext text/x-wiki '''salungan 美女、少女、可愛''' [[tangan:CausewayBay_Showladies_珍珍薯片試食_200911.png|thumb|ayzaay a salungan]] == sapuelac == [[tangan:Gravure_idols_at_ASOBITCITY_20040918.jpg|thumb|salunganay a tatayna nu Lipun]] === ngatu cacay === salungan sa, u [[:zh:美女|bangcalay a tatayna]](美女), atu u limecedan(少女) a tatayna. salungan sa azihen kya kidu nya limecedan. caay kalecad ku namihcaan, caay kalecaday a kanatal, caay kalecaday a lalangawan, caay tu kalecad ku maazihan nu salungan, caay kalecad tu naazih(看法) nu bangcal(美麗). nasumamaday a salunga caay kalecad tu ayzaay a salungan. nu Amilikaay a salungan caay kalecad tu Lipunay a salungan. nu Taywan Yincumin sa salungan sa, caay kalecad ku binacadan sa, caay tu kalecad, u nu Sakizaya a salungan, caay kalecad tu nu Tayan. === ngatu tusa === u dadiw nu [[Sakizaya]] sapuelac tu salungan a tatayna sa: aya u [[papah]]([[:zh:葉|葉]]) [https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?action=edit&preload=Template%3AStandard+content+for+new+page&editintro=Template%3AInstructions&title=Wp%2Fais%2Fkalitang&create=%E5%BB%BA%E7%AB%8B%E9%A0%81%E9%9D%A2 kalitang]([[:zh:花生|花生]]) ku mata(眼睛), tabaki ku [https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?action=edit&preload=Template%3AStandard+content+for+new+page&editintro=Template%3AInstructions&title=Wp%2Fais%2Fudu&create=%E5%BB%BA%E7%AB%8B%E9%A0%81%E9%9D%A2 udu]([[:zh:臀|屁股]]), maihza ku ciid(樹枝) nu kilang(樹) ku lima nya salungan. mahiza ku damay(水草) nu nanum ku bukes(頭髮). kapah a azihen ku laway. maylay misakakawaw a tatayna. u Oco(歐洲) a maazihan(模型、看法、審美觀) nu salungan sa, sikapahay a icel nu palamu atu kidu. pibihun tawya salunganen ku tau miazih. i Yaco(亞洲) sa, sanglacay atu lameneng ku banges, tabaki ku mata, adidi' ku cihek atu laway, tusa mata-pudac(雙眼皮). ayzaay a maazihan sa, maydih tu kapahay a kidu, tabaki ku cucu, adidi' ku tatelecan(腰), adidi' ku kuku', tanaya' ku kuku', takalaw ku kidu. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:美女|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-美女]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [https://www.youtube.com/watch?v=Y8z833JL2RA Taywan Sakizaya putiput(台灣撒奇萊雅族協會) i Youtube-dadipasan nakulitan ni Yiyang Sayun-原住民的審美觀] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:uzip]] prg58a1zipewydxlxmv0967nsubsr57 samukun 0 9481 76848 74108 2019-11-21T22:03:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == samukun == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:槌|鐵鎚]] nu Amilika:[[:en:Hammer|hammer]] nu Zipun:[[:ja:槌|'''槌'''(つち)]][[tangan:Martelo.jpg|thumb|samukun]] ===u canan ku samukunː=== === sapihica ku samukunː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == cz1mpdekbpdmvithrfdjryhdynv54cw sananal 0 9482 85765 76852 2019-11-29T12:10:54Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|sananl|time=2019-11-29T12:10:54+00:00}} sananal(清晨、早晨) i dabak, ayaw nu lanam. natahkel henay ku cilal, caayhen ka caledes. torbwscfu9bmchrt2tbod40enozqv7t sananl 0 9483 85764 76857 2019-11-29T12:10:52Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|sananal|time=2019-11-29T12:10:52+00:00}} == sananal == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:早晨|早晨]] nu Amilika:[[:en:Morning|morning]] nu Zipun:[[:ja:朝|朝(あさ、あした)]] [[tangan:Sunrise_over_the_sea.jpg|thumb|snanalay a cilal i sawalian]] === u canan ku sananalː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == 35g4r1a4f3xp47ssijj4asytnkqi5b4 sanek nu mukan 0 9484 76900 74168 2019-11-21T22:03:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 42 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''izay caay kalecan ku [[:zh:味觉|sanek nu mukan]]?''' == sapuelac == === ngatu cacay === [[tangan:Taste_bud.svg|thumb|weilei]] i sema'(舌頭) nu mita, izaw ku sepat katukuh lima malebut a sipaw(外來語:細胞) nu weilei(外來語:味蕾). weilei taneng matineng(感受,知道) ku sanek nu kakaenan(食物) ilabu' nu laway niyam, patapunu' ku cucuk(刺激) nu sanek. tatenga', u tineng nu mita ku sanek, caay kayadah, u cilemin(酸), sicedam(甜), akenek(苦), ahecid(鹹) atu aledah(辣), lima a sanek dada'. lima a sanek pasaupu sa, sayadah tu ku caay kalecaday a sanek. aninil sa(有趣), caay kalecaday a eneng(部位) nu sema', caay kalecad ku tineng. tinaku: i zicem(尖) nu sema' sa, kapah ku tieng nu sicedamay, i lamit(根) nu sema, kapah ku tineng nu akenek. anu patiza tu waneng itiza i lamit nu sema', caay kakapah ku tineng, anu patiza tu waneng i zicem nu sema', sicedam ku tineng nu mita. === ngatu tusa === uzuma sa, u macucuk tu tademaway a kakaenan, tinaku: cupel, caykaw ku sanek kuyza, u cucuk kuyza. u tineng nu mita, aledah atu adada' a katinengan malecad tuway. u aesu' nu kakaenan, caay u sema' mitineng a cacay, malawilaw(影響) tu ku aazihen a tineng, sanek nu cihek, atekak-dawmi', u tiyung nu sema'. anu caay pisanek ku cihek mukan sa, u aesu' ku kakaenan, masumad tuway. u zuma sa, akuti'ay(熱) a kakaenan taneng matieng tu sicedamay, sisa, u dihku atu liedec malawilaw tu ku sanek nu sema'. === ngatu tulu === sanek nu mukan sa, u tieng nu namakay cucuk nu besucay(直接) [[:zh:化學|huasei(外來語:化學)]]. lima a sanek, yamayiliu sicedam, ahecid, akenik, cilemin atu siyan(鮮). u zikuzay "siyan", capi a demaid maazih nu kagakay(科學家). sanek nu mukan sa, u icel(能力) nu tineng tu sanek nu tuud, yamayiliu kakaenan, [[:zh:礦物|kuangwu(外來語:礦物)]] atu [[:zh:毒物|walak(毒物)]]. u mauzipay izaw tu ku sanek-tineng ilabu' nu laway. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:味觉|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-sanek nu mukan]] [https://hum-molgen.org/NewsGen/11-2003/000011.html Researchers Define Molecular Basis of Human "Sweet Tooth" and Umami Taste] [https://web.archive.org/web/20071022082631/http://www.scribd.com/doc/35336/Curious-about-tastes-and-smells Answers to several questions of curious kids about taste] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:kidu]] [[kakuniza:2018-cacay]] nzls4ib6dnpca0c5b406r5h9zcel0hs sanga' 0 9485 76904 74173 2019-11-21T22:03:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sanga',u kamu nu Hulam:製作、修理、建造 == tinaku ku kamu u Sakizaya: == (amisanga') malingatu tu amisanga' tu zazan nu niyazu' niyam. (masanga') masanga' tu ku sakataluma' a zazan nu mita. (misanga') matineng ci misanga' tu kakanen. (misanga'an) misanga'an tu mukin kuyni a takini'. (pisanga') sazumaen ku pisanga' tu balulu. (sapisanga') sapisanga' tu waneng ku salengacay tebus.  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典]<nowiki>http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm</nowiki> phs3q8uyrwspxnzuijrcpgxxbiw900u sangla 0 9486 76908 74178 2019-11-21T22:03:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sangla(山雞) 08cfpswlb4geebah9qpjk221lhdhsfk sapadatengay tu tamdaw 0 9487 76912 74183 2019-11-21T22:03:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ayza a demiad waluay a bulad tusa a bataan idaw ku tusa a demiad i sananal makatukuh i lalangawan a dabek sidikuc amin tu salunganay a dikuc nu pinacadan mabirbir tu kaku misamtek tu kawaw nu maku hakya idaw henay ku cayakahamin u duma satu miedap tu aedapen tu duma a tademaw mahamin satu ku kawaw hanca caay kakapah amin nika malaluk amin sakay lalangawan manamuh hamin ku balucu’ mana kapawan kita nanu sananal katukuh i labi maluk mueneng i aawasan mukan tu tabu silac sa ku nu dikudan niyam sapadatengay tu tamdaw [[kakuniza:Miku Kumud]] aqtps35puptd9w3p2o2z0zpgow51ot3 sapaiyu,sapayu 0 9488 76918 74190 2019-11-21T22:03:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == sapaiyu, sapayu === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8D%AF%E7%89%A9 藥] nu Amilika(英語):[https://en.wikipedia.org/wiki/Drug drug] nu Zipun(日語):[https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%96%AC%E7%89%A9 薬物(やくぶつ)][[tangan:Aspirine_macro_shot.jpg|thumb|sapaiyu, sapayu]] === u canan ku(是什麼?)ː === === sapihica ku(做什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == nu415vc6o4s4ewf8vazhkfhisof2r7e sapasubana’ nu mapalaway i 2018.01.27 0 9489 76968 74241 2019-11-21T22:03:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 49 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == sapasubana’ nu mapalaway i 2018.01.27 == 2018.01.27 (sakaenem a demiad nu lipay) mapalaway putiput a sapasubana’ 2018.01.27(星期六) 祭團課程 sapasubana’ a kakitizaan: Taoyuansi- Nimuyaw mikawaway zimusiw 上課地點:[[:zh:桃園市|桃園市]]-慧敏集團總部 sapasubana’ a tuki: 2018.01.27 sakaenem a demiad nu lipay 1430-1730 上課時間: 2018.01.27 星期六 1430-1730 musakamuay :ci Tuku Sayiun kungku: [[:zh:神话|神話傳說]]: kadihi nu Bulad Dietu 月神之憫([[:zh:月球|月亮]]) u sasumidang a kungku nu Kumud atu Piya 古穆德與比雅的愛情故事 sakacacay a kungku nu Sakizaya -palaacawa mikilul nu sakamu nay ama atu ina 撒奇萊雅族第一個奉父母之命結婚的故事 makapahay a sining ci Kumu, matalahad nu taw 表現優異的古穆德受到忌妒者的排擠 caykakapah ku sepi, mabahbah tu nu niyazu’ 加上時運不濟,竟然遭到部落驅逐 sazikuzay sa, mabulaw i zumaay a niyazu’ 最後窮困潦倒淪落異鄉 caykatineng kita, matebad ciniza, malaheci ku sapadahi 孰知塞翁失馬焉知非福 manungenay a wawa ci Kumud makaala tu ku nisepi 孝順的古穆德終於翻身 ahican ciniza maala ku balucu’ nu sangulan a lingiw 他如何獲得美女的青睞? sapusubana’ nu lalangawan: 文化課程: u canan ku kungku nu bulad? 月亮有哪些傳說? kiya ku Cilal Dietu ci Bulad Dietu? u canan ku Cilal? 月神為什麼曾經是太陽神? [[:zh:太阳|太陽]]又是什麼? == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:月球|月球]] [[kakuniza:sapasubana' nu mapalaway]] i8n21m73j08ljc34s3l9oui7zhfn954 sapasubana’ nu mapalaway putiput 2017.11.25 0 9490 86828 74264 2019-12-05T05:47:23Z Akamycoco 24 /* sapasubana’ nu mapalaway putiput 2017.11.25 */ wikitext text/x-wiki == sapasubana’ nu mapalaway putiput 2017.11.25 == sapasubana’ nu mapalaway putiput 2017.11.25 2017.11.25 祭團課程 sapasubana’ kakitizaan:Taoyuense-Nimuyaw zimusiw 上課地點: 桃園市-慧敏集團總部 sapasubana’ tuki:2017.11.25(sakaenem a demiad nu lipay) 0900-1200 上課時間: 2017.11.25 星期六 0900-1200 sapasubana’ nu kungku:sasaayaway a kungku nu sasumidang 神話傳說: 創世最初的愛情神話 sapasubana’ nu lalangawan:angangan a kungku, mabulaway a zazan、u masasiket tu Nanse-[[Pangcah]] 文化課程: 起源傳說、遷徙推測、南勢阿美關係 sapasubana’ nu lisin:pilecuk 祭典課程: 巫師祭(守護神祭) naycuwa tayni ku Sakizaya? 撒族從哪裡來? u canan ku angangan a kungku nu [[Sakizaya]]? 撒族的起源傳說是什麼? u canan ku sakaizaway? 代表了什麼意義? icuwa u lamit nu Sakizaya? 撒族在哪裡起源? izaw haw ku wacay? 有什麼證據嗎? izay ku angangan nu Sakizaya ci Butuc atu ci Sabak? Butuc和Sabak為什麼是撒族的始祖? izay ku sakacacay a mamidang nu Sakizaya ku heni? 為什麼他們是撒族的第一對情人? izay matahkal tuway ku mamidang i Sakizaya a kungku saw? 情人為什麼不斷出現在撒族的傳說之中? izay saw ku lala Dietu nu Sakizaya ci Butuc atu Sabak? Butuc和Sabak為什麼是撒族的土地之神? namakaycuwa ku ngangan nu heni? 他們名字從何而來? naicuwa mabuwah tu teluc nu Sakizaya? 他們從哪裡開始繁衍撒族? icuwa misasumidang ku heni? 在哪裡談戀愛? u canan ku masasiket nu heni atu lala、bayu’、kilangkilangan atu maluk? 他們和土地、海洋、森林、農業有什麼樣的淵源? itiza a kakitizaan,u sakacacay a sazipa’ nu heni haw? 那裡是他們第一個落腳的地方嗎? natayza icuwa ku heni? 他們曾經去過哪裡? namakaycuwa? tayza icuwa? 從哪裡來?又去了哪裡? izay masasiket ku heni tu Nanse-Pangcah? 為什麼南勢阿美群與他們有關? izay masasiket ku heni tu Pangcah、Kabalan、Silaya、Pasay、Sejek? 為什麼美、噶、西、巴、賽與撒族有關? u Sakizaya ku cidekay nu heni? sizumaay ku sakaizaway haw? 他們自稱Sakizaya有什麼特別的涵意嗎? masasiket ku heni tu lala’ atu maluk haw? 土地與農業與他們有關嗎? u canan ku milecuk i 11 a bulad? 11月的巫師祭是什麼? izay musalisin tu midiputay a Dietu? 為什麼要祭祀守護神? izay simidiputay a Dietu? 又為什麼要有守護神? u canan ku masasiket nu mapalaway atu midiputay a Dietu? 巫師與守護神之間是什麼關係? cima maala ku midiputay a Dietu nu mapalaway? 誰可以成為巫師的守護神? u dadiw ku “makazateng”,u canan ku sakaizaway? 一首「想念」,聽出了什麼涵意? u balucu’ a ngiha’ nu babalaki haw? 是老人最後的心聲嗎? hakay ku ngiha’ nu mita? 還是我們的心聲? aq3e9ushljryify9d7gqqkfdk92j27f sapasulit-tayza Yilan midang cacay a demiad 0 9491 76995 74293 2019-11-21T22:03:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 26 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''sapasulit-tayza Yilan midang cacay a demiad''' == lacul == === ngatu cacay === [[tangan:Yilan_County_Montage.png|thumb|Yilan]] ayza a demaid, matabal(早) kaku mulekal(起床), zayhan labu nu luma' amikacaw tu kasulin(火車) tyaza i Yilan midang, cacay a demaid, limulak kami mahmin. ilabu nu kasulin, malanam kami atu miazih tu hekalay a makaazihay(風景), bangcalay a makaazihay nu buyu' atu bayu. katukuh tu Yilan kasulain a kakacawan(車站). saayaw, tayza kami i singanganay a kakitizaan "Cimi aidangan(公園)". miazih kamu tu lalini'ay(可愛的) a nalimaan a sapatizeng(裝置). cyma aku misasing kami atu kya sapatizeng, yadah kya sasing. === ngatu tusa === [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Yilan_County.svg|thumb|Taiwan ROC political division map Yilan County]] sakatusa a culil niyam, tayza kami i Sinyue pudah(新月廣場), tabaki ku cilal, sisa caledes akuti' ihekal, sisa talabu kami i luma' nu Sinyue pudah. ilabu nu luma' nu Sinyue pudah, izaw ku kasienawan a kikay(冷氣), sisa saepi' ilabu, tayni ku banihiw(涼風吹來) nu kasienawan a kikay. sademsem(舒適,爽快) ku uzip niyam. ilabu nu Sinyue pudah, izaw ku kanamuhan a pacakay tu cudad a patiyamay(書店), u " Cenpin cudad-patiyamay(誠品書店)". sisa, tayza micudad kami itiza atu pahanhan. katukuh kalahukan, itiza i "asu'ay a zazan(美食街)" malahuk. mukan kaku tu ciyanay nu simal a pabuy titi'. asu' kya titi', caay kaatekak, maydih kaku atayza mukan aca anucila. === ngatu tulu === saayaway(原來) a balucu' a kawaw(計畫) niyam, atayza henay yadah a kakitizaan, uyzasa, mangelu' tu kami, inayi' tu ku icelang muculil. sisa, kalamkam taluma' tu kami. ayza a demiad, u kakapahay a demiad, limukay a demiad, caay kapawan i pazateng(記憶) niyam. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[:zh:宜蘭縣|宜蘭縣]] [[kakuniza:sapasulit]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:Yilan]] 55y7d9twb4duo6d7wz1nz4vdvspm23w sapat 0 9492 86829 77110 2019-12-05T05:48:23Z Akamycoco 24 /* Butung(福通傳說) */ wikitext text/x-wiki sapat(掃叭石柱) hecek, u cuked han nu sakidaya a kamu, sapat, uhecek nu sapat sa, u sapat han tu. cuked nu sapad, a tansul han misakamu, u hecek nu sapat, u satuku hananay uni padang tu hecek nu sapat a ngangan. u sakatineng a hecek nu sapat, nu kasu kasumama-dan, ”nu pyenan a mungkang” , yamicudaday namakayda initini i kutkutan a tuud atu cuket mikinkiu mimelaw, u mihcaan makaala tu tulu a balbud ku mihcaan, mabaat henay tu taytu, uni kutkutan tu munkang nu pinuyumayan pitu a eman lima a malbud kulaat kabaad, maka amis cayka tidengi. == Butung(福通傳說) == i Sakidaya sikamu tu kungku nu cuked, sakacacay hini sa kukamu, yasi tangahay ci [[Butung]] atu acawa ci sayiun mi kayakay saka taluma i pabaway a tukal sa, ci sayiun cay pitengil tu kamu ni Butung, mana pangiha’ han, caypasimsim way satu, ya tukal mala tusa maketud, nu pabaway a tunguh nu tukal, mahtik i tapiingan nu maibul a niyadu’, mala aydaay a hecek nu sapat. u isasaay a putud nu tukaw, ida i kalisi hwa kang san. == ci Adawan atu ci Atapa == u duma a kungku sa, sikamu tu tatusaay talakaway a tamdaw ci Adawan atu ci Atapa, sitengil ci Adawan itina i duysuy mueneng ci Atapa i buyu nu pazik mueneng, u heni tatusaay, makamainam maydih tu yacacay a tatayda sa, ci atawang malinges ala sat u tabakiyay a baetu, pakayda i duysuy miwayi tu baetu tayda i kalinku, mahtik i hayakuyama aaidangan nu babalaki, ci atapa i pazik mueneng cayka dengan, alasa tu tusaay a batu pay duysuy muwayid yabaetu mapa hecek i heck nu sapat, mala caykapawani tu nu hecek nu sapat. 8xheqicu91durqmuwgisbc893xo3qze sapibetik a kamu i 20180616 -u kawaw nu pacakat tu amalawpesay a kamu 0 9493 86830 77122 2019-12-05T05:50:00Z Akamycoco 24 /* lacul nu sapibetik a ulic */ wikitext text/x-wiki '''sapibetik a kamu i 20180616 -u kawaw nu pacakat tu amalawpesay a kamu''' == lacul nu sapibetik a ulic == malingatu tu kita haw ipabaway pauzipay tuyniyan u hekal pauzipay tuyniyan u lala’ mudiputay tu tamiyan kakawsan nu Sakizaya atu tuas tayni kami haw inuayawan namu mikukay kami tuniyan u sakataluayaw niyam minanam tuyniyan u kamu namu mapulung kami u saydan atuyni micudaday amalingatu ayza a demiad minanam tu nakamuwan namu i kasumamadan ayza u niyazu’ binawlan nu [[Sakizaya]] maliyuh tuamin mukamu tuyniyan u nakamuwan namu misa nu Hulam tu misa nu Taywan tu misahicahi:ca tu musakamu inayi’ tu haw kuyniyan tada kamu namu sananay kyu mapulung kami ayza amingatu ayza aminanam tu nakamuwan namu i sumamadan ayza tayni kami nuayaw nu namu payawen kamu namai kami buhati ku punu’ niyam ngay kalamkam amatingen minanam uyniyan nu adiwawa caycayay inayay pitaneng u sakamu tu kamu nu Sakizaya buhaten haw ku ngapa niza ngay kalamkam tu amatineng musakamu uyniyan u saydanmaluk kya ku heni apasubana’ nika u amu tu ku micukelay tu balucu’ nu heni ngay icelang pasubana’ ayza a demiad tayni kami nuayawen namu hatini tu sapaini tamuwan tanu bilabila sa atu niyan a epah tuyniyan a da’dac payawan kamu kya haw mipili’ milayap tuyniyan unipaini niyam ayza mapulung kami amikukay tu tamuwan baungen nu mita kukay ayza kuamu haw kuyniyan sayaway mitaneng tuyni paini nu saydan aut micudaday == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu’ay a kawaw nu subana’ay a pu 2018-1, nasakamuan ni Nuwantan o Kumud, nasulitan ni Tuku Sayun. [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:sakasitangah]] hbbkxwm1re1fiky7kon9xnsnaz21s1q sapibetik a kamu nu Sakizaya 0 9494 77126 74427 2019-11-21T22:03:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == 1. teka 開場 == u pauzipay ci malataw i pabaway ci dungi i bayuan ci kabid i buyu'an ci kadabuwang kbxsr2f7eyouu0x5rctjs0ymk2hz07s sapibetik a kamu nu pakakawsan 0 9495 86831 74438 2019-12-05T05:50:32Z Akamycoco 24 /* ngatu cacay */ wikitext text/x-wiki '''sapibetik a kamu nu pakakawsan''' 20180630-dabek nu minanam tu kamu nu Sakizaya, u sapinanam a sulit, mudadiw minanam tu Sakizaya a kamu. tina sapicudad sa, ci Tebi(李玉祥) sapikelid tu minanamay miasip atu misulit. paylipay a demaid, minanam ku binacadan nu Sakizaya, tayza i Lou-Cendsin(羅正心) sasaydan(教授) a luma', ninama tu Sakizaya a kamu. u lawad(時程) nu cacay a sapicudad(課程) sa, enemay a tuki. sakacacay a sapicudad sa, u "namakay maplaw minanam tu kamu(戲劇學族語)", sakatusa a sapicudad sa, u "namakay sapibetik minanam tu kamu(祭辭學族語)", sakatulu a sapicudad sa, u " namakay uzip nu tademaw minanam tu kamu(生活學族語)", sakasepat a sapicudad sa, u "namakay kalabian minanam tu kamu(晚餐學族語)", sakalima a sapicudad sa, u "namakay dadiw minanam tu kamu(歌謠學族語)", sazikuzan a sapicudad sa, u "namakay lalangawan minanam tu kamu(文化學族語)". == lacul == 15 pakakawsan 15祖靈祭 === ngatu cacay === anu nay' kamu 如果沒有祢們 i cuwa satu ku satiidan niyam 我們從何所依 na amu satezephan a mitengil 請祢們靜靜聆聽 sakay tamuwan a suni' nu mabulah niyam 我們對祢們的思念之聲 anu nay’ [[kamu]] 如果沒有祢們 i cuwa satu kami amibetik 我們從何所祭 nabililhan mukan kamu 請祢們慢慢饗祀 === ngatu tusa === namaka balucu' amiawza 虔誠的召喚 dahkedtu ku nikatayni 如願降臨 i bali u zazan mutizeng 在風雨中站立 makatengiltu muliyaw atu mumul 聽到了重來與離去 kisu papitezepen kami 祢使我們沉默 papisikazen kami 使我們謙卑 mitaneng ku uzip tu nikakapah atu nikangelu' 品嚐生命的甘甜與艱辛 makazateng tu uzip nu niked atu sikaz 領悟生命的莊嚴與尊重 namaka niladayan nu misu 通過祢的引領 namilawadtu ku balucu' tu nikapatay atu mauzip aca 心靈經歷死亡與重生 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 sakasitangah nu Sakizaya 140 a beih i " Sapibetik a kamu nu Sakizaya" pr1ud8n3n2ffzt5fg5mnsyg7qfkghzo sapibetik a kamu nu palamal 0 9496 86834 77150 2019-12-05T05:51:30Z Akamycoco 24 /* ngatu cacay */ wikitext text/x-wiki == sapibetik a kamu nu palamal-1 == [[tangan:撒奇萊雅族祝禱司.jpg|thumb|撒奇萊雅族祝禱司|330x330px]] === ngatu cacay === malawpesay nu nikalpacaw i [[Takubuwanan]]. na bililhan mukan kamu tuni patahka. izaw tu ku nipuhpuhan namakayni i nipibetik. paymihmihcaan ayza a demiad. hizan amin niyam. matumes kuni patungus tu sapatahka. na u lamal ku sakalawpes nu takubuwan. u sakasa izaw kuni pasepian nu namu. kiyu mapalamal aca ku nu uzip a lamal. sisa maka pinaay tu ku nikatules a nikauzip. i naayaw nama malpacaw. papitezepen kami. papisikaten kami. mitaneng satu ku uzip niyam tu labades atu sademsem. papiheceken i balucu' ku nika tineng nu niyam. namaka lisin papilawaden tu ku balucu' niyam. sakinacacay aca a mapatay. sakinacacay aca a mauzip. makazih tu ku uzip atu patay. makatengil tu ku namuh atu lalum. === ngatu tusa === [[tangan:火神祭突圍.tif|thumb|火神祭突圍|440x440px]] u likat nu lamal namaka celas a mubahel. ma ta'mud tu nu lamal ku inaayaway u hicahicaay ku lalum atu labades. mapiwpiway a bali i duutay nu sandep malalum sa a muwangic. i labu nu balucu' izaw ku matenesay caayhenay buhati akitizaan. bahal sa mapacedet. nika caay pakasakamu tu hicahica. mauzip atu mapatay. malubic atu mabadi'. i nuayawan amin nu mata. mahiza u dadiw ku suni' nu bali i buyu'. mahiza u angic ku suni' nu nanum i sa'wac. nika lalum sa ku dadiw nu takubuwan. kapahaw kinacacay aca kami a muawaw. i lamalay nu kakawsanaw. na papilungucen kami pakay tisuwanan. mahizaay tu ku uzip malikaku' sa lalikakukaku aca. papisatiidan niyam kisu. kinacacay aca a mapuhpuh ku balucu'. === ngatu tulu === waw nu tapukuwan a di'tu malataw. nu tapukuwan a di'tu dungi. u di'tu nu mita.u kakawsan nu sakizaya. malawpesay i nika kalepacawan a kakawsan. kanaha tu nayay tu ku uzip namu. nika izaw tu caay kalawpes ku adingu namu. u uzip namu mapacilu' ku bakibakiyan. u adingu' namu u sa tanektekay u sa icelangay. a palisin kami tu nika satadatatama' kamu. i tini naay ku malalumay. wiza satu u icelang atu zateng ku liwan tu bakibakiyan. silusid tu kami tada lusid. nabalucuan amisilud. izaw ku tunuz da'dac bila' atu yadah ku tuudtuud itini. na katayni amin mukan. na sakapahen kuni pibetik niyam. na pialai tuni paiya nu niyam. a itini i lala' nu kakawsan niyam. mahini pasasukapah tu babalaki. pasasukapah tu wawa. padadiw tamuwanan. papalaw tamuwanan. kakawsan ita. palubicen kami tu mihmihcaan. ahizan niyam nu buyu' katalakaw ku ngiha a mudadiw. ahizan nu buyu' kaicelang ku uzip a mapalaw. na alaen kuni nabalucuan nu niyam. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == nasulittan ni Tuku Sayuen[[tangan:火神祭詞.jpg|thumb|火神祭的祭詞|660x660px]] == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:laylay]] [[kakuniza:lisin]] [[kakuniza:mapalaway]] jbh7zw6o2l7k99byf8bd84jrdhxsh1c sapibetik adadiw 0 9497 77154 74470 2019-11-21T22:03:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 主祭祀在祭祀的歌曲 u tadiw nu sapibetik, 是祭師在祭祀的時候的歌或部落有特別的日子吟唱的歌曲,不是隨便哼唱的歌曲。 u sapibetik nu naydu’ atu dadadiwen nu mibetikay,caay ka patedu sa muhenhen tu dadiw. 也不能在任何一個場合裏面吟唱這首歌曲當作娛樂表演,是帶來不吉利的後果,遭受到惡運。 la’tus pacepasa i catuuday anika laluwaluwah mudadiw tu sapibetik a dadiwan,anu pacepasa mudadiw asika tahsepi tu la’tusay , saka sibaci nu luma’. hu huyan i yahu i hay yu hu wayyan. hei yan huyan heiyaywu(heiyeyuho) wayan hei yan huyan heiyaywu(heiyeyuho) wayan lhhczf6j9qhf26av2ryab5rn7wsrudl sapibetik nu Sakizaya(撒奇萊雅族祭辭): teka(開場) 0 9498 86836 77174 2019-12-05T05:52:37Z Akamycoco 24 /* u lacul */ wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:祭祀祖先禮1.jpg|thumb|500x500px|mapalaway atu Patuduay]] === u sulit nu Sakizya === sapibetik nu Sakizaya-teka === u sulit nu Hulam === 撒奇萊雅族祭辭-開場辭 === u sulit nu Amilika === Sacrifice words of Sakizaya-The words of the beginning of the sacrifice == u lacul == anu misalisin ku babalaki atu mapalaway, saayaway a kamu kuini. u pauzipay ci malataw. i pabaway ci dungi. i bayuan ci kabid. i buyu'an ci kadabuwang. u tuas ci butuc. u tuas ci sabak. u tuas ci lubas. u tuas ci silingaan. u tuas ci butung. u tuas ci sayun. u tuas ci dawa. u tuas ci namuh. u tuas ci kumud pazik. u tuas ci icep kanasaw. u tuas ci tiway sayun. u tuas ci talus takas. u tuas ci tuba kumud. u ipabaway a di'tu nu mita. u mabelecay a babalaki nu mita. pidiputen tu sakizaya. pahay tu sakizaya. sapisaupu tu balucu' nu sakizaya. pakasipisin ku ngangan nu sakizaya. patizengen ku uzip nu [[Sakizaya]]. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == u zuma a 祭祀 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%AD%E7%A5%80 u zuma a 祭司 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%AD%E5%8F%B8 [[kakuniza:mapalaway]] 8n7hwd50e3pio7cjx1uhtbr43yaj0bs sapibetik nu Sakizaya: pilitemu' tu pauzipay 0 9499 86837 77182 2019-12-05T05:53:27Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki awza tu awza tu. izaw haw ku [[kawaw]] niyam pasubana' i tamuwan. awza tu u pauzipay atu tuas. izaw kunipalasul niyam. u epah u [[da'dac]] u bila u tunuz atu tu:ud amin nisamihcaan. kasadep tu mituk tuni palasul niyam. diputen ku wawa nu [[Sakizaya]]. ayza patizeng kami tu lisin. miawza i tamuwan. awza tu awza tu. katayni tu i nuayawan niyam maladay kita ilisin. 來吧來吧, 我們有事要告訴您。 迎請神明祖靈, 有我們準備的酒、檳榔、荖葉、糯米糕和今年的收成。 盡量靠過來享用我們擺設的物品, 護佑撒奇萊雅族子孫, 我們現在舉辦祭典, 呼喚您們。 來吧來吧, 來到我們面前與我們共度祭典。 [[kakuniza:sapibetik a kamu]] suace2bfj422zp7so4velvpqhx2ghia sapihpih anu siuning mitepal tu udip mupihpih aimelang ku udip 0 9500 77187 74508 2019-11-21T22:03:45Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 電扇太髒 近身直吹 都傷身 sapihpih anu siuning, mitepal tu udip mupihpih aimelang ku udip 酷熱天氣裡,許多人在夜晚離不開電風扇,但部分人可能不知道,如果電扇與人的距離太近或是不夠乾淨,會影響健康。 i lalud, katuud ku tamdaw i labi` caay pakaales tu sapihpih,hakiya uduma` a tamdaw maliyuh miales sapihpih, mitepal tu udip mupihpih aimelang ku udip 醫生本寧格(Michael Benninger)表示,不論是開窗或開電風扇,清涼空氣可改善呼吸,除非空氣異常乾燥。開電扇的好處之一是產生白噪聲(white noise),這種頻率適當的噪音有助入睡。不過本寧格建議,最好電扇不要朝身體吹。 sakamu sa misaydang “Michael Benninger(本寧格)”, sa mahica wawahen ku sasingalan atu adidi`ay sapihpih, kapah tu udip u baluwang, nika anu maacak ku bali kala`cus ku udip. anu mupihpih aidau ku “white noise(白噪聲)”, anu idau ku白噪聲musinanud助眠 tu mabi`ay. nika本寧格sakamu sa u sakapahay amana pitepal tu sapihpih. 如果夜裡經常因肌肉酸痛,就要避免電風扇與身體靠得太近,因為涼風集中吹著身體的某個部位,就會導致肌肉抽筋,引起僵硬和酸疼。 anu u labi` hinasukud amana tu pipihpih tu sapihpih. hina(經常)sukud(抽筋) 電扇還可聚集灰塵和塵蟎,主要集中在扇葉上,如果不把電扇清洗乾淨,體質過敏的人可能生病。 sapihpih kapah musupet tu langbul atu adidi`ay a cilkay, anu caay kadimel sa mibanaw tu sapihpih, anu la`cusay ku baluwang mangalep ku imelang. musupet(聚集)langbul(灰塵)mangalep(更加的/比較級) 使用電扇,如果早上醒來皮膚乾燥、過敏或肌肉酸疼,可以穿輕薄的衣服,或是隨時飲水降溫。 anu caay pipihpih, kapah minanum atu sidikuc tu lihpicay a dikuc. lihpicay(薄的) [[kakuniza:Kala Idiw]] 5iz80rffvxkg59osx6ns8xjnz4qbil1 sapisaluma’ 0 9501 86839 77258 2019-12-05T05:54:23Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki sapisaluma’(住屋建材) u auk, uway, uli’ ku sapisaluma’ nu [[Sakizaya]] a [[tademaw]]. Pakungku ci Tubah Kumud, ”u sinang nu buyu,u sauwac, u bayu atu sabatu ku kalangangan nu niyaniyazu’. pisaluma’an sa, mikilang, miauk, miuli’, mibaetu tu sapisanga’ tu luma’. paluma i liklik nu luma’ tu auk, kilang, uway atu pahecek tu baetu kalungangan nu luma’ atu biyaw. == 建材 == u kiliang, auk, uil’ atu baetu sa, u sapisanga’ amin tu luma’. Nay kazipunantu a masumad ku pisaluma’ nu Sakizaya. == 構造 == u laba nu sanga’ sa, u palabangan, u kakabian, u palud, u sasalisinan. u sacumud sa, u panan, u sapad ku panan. iza ku sebi, alili, pakasuyan, palusidan, katibukan a mapatileng i liklik nu tadaluma’. ci Cen-cung-nan sa, u mibingkiway tu uzip nu Sakiza a tademaw. Nibingkiwan niza paheci i cudad, ”na kabulawan nu Takubuan a niyazu’ sa, inayi’tu maazih i niyazu’ ku nuli’ay a luma’, u ninanam tu zipun misasayhu, patereng tu tu katang ku yadahay.” u kawaw nu Sakizaya itaw:ya sa, u tatama ku misaluma’ay, u tatayna ku sitantuwaay tu luma’. 41e5r2am5vvhwuixe5sg6t0g0wyc1ip sapul 0 9502 77263 74585 2019-11-21T22:03:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sapul(秧苗) [[tangan:Rice Field.jpg|thumb|sapul nu tipus]] jqni0x6q0k2xcgq7gbjdahuqrzgta0d sasait 0 9503 77269 74591 2019-11-21T22:03:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sasait u kamu nu Hulam:[[cmn:剪刀|剪刀]] u kamu nu Amilika:[[:en:Scissors|scissors]] [[tangan:Scissor-for-paper.jpg|thumb|Sasait]] qafhyj36a89svtafe0wjrx1b4mu1fgs sasakamun nu nikalpacawan i Kaliwan atu nikalpacawan i Takubuwan, cacay henay a lasubu sepat a bataan a mihcaan 0 9504 77273 74596 2019-11-21T22:03:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sipakayni i tusaay a binacadan tu sepatay a slalan ku tatangahan nu sasakamun. u caayay kalecat a binacadan a tu niyazu’. sakasasuayaw nikaydaan masasakamu a dadan nu balucu’. nikalpacawan i Kaliwan atu nikalpacawan i Takubuwan, cacay a lasubu sepat a bataan a mihcaan izaw ku tatusaay a binacadan a tatengilan i Kilaykin lalangawan nu binacadan a dabek i 107 a mihcan 9ay a bulad 23 a demiad. izaw ku sepatay a caay kalecad a mihcaan a tatangahan, tatusaay a binacadan namakayca i niyazuniyazu’ay a tademaw a musakamu. sakacacay a tatangahan: u nanuadidi’ mauzip atu hicanan ku lalangawan nu maku. sakatusa a tatangahan: taniyazu’, caay kataniyazu’ haw? sakatulu a tatangahan: ayzaay atu sakacakatan anucilacila nu niyazu’ sakasepat a tatangahan: i ayaw nu sapangangan atu zikud nipangangan nu binacadan a kawaw. [[kakuniza:Padakaw Lami']] 3v3ink6fzu9948nl7ha2skny9pko2wh sasapaiyuwan a sama` 0 9505 86186 74599 2019-11-30T05:25:24Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|Sasapaiyuwan a sama`|time=2019-11-30T05:25:24+00:00}} '''撒 奇 萊 雅 族 的 民 族 植 物 記 錄 單''' '''撒 奇 萊 雅 族 的 民 族 植 物 記 錄 單''' jg359lji1a75blmop6feqzqwo2ytfgn sasi 0 9506 86842 86185 2019-12-05T05:55:14Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki == sasi == === u sulit nu Hulam === 親愛部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu sasi. u kasalumaluma’ nu sasi sa, 263 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 755 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 705 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 50 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal)88%, Yuwatan(Bunun)2%, Sejek(Seediq)3%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] cpqqy319c13lgjyvd3du1s8asjynskk sasinglan 0 9507 77298 74625 2019-11-21T22:03:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == sasinglan == === u zuma a kumu: === u Hulam(中):[[cmn:窗|窗戶]] u Amilika(英):[[:en:Window|window]] u Lipun(日):[[:ja:窓|'''窓'''(まど)]] [[tangan:Window1.jpg|thumb|sasingalan]] [[tangan:Window3.jpg|thumb|sasingalan nu kyukay]] p1rqw9v2bpmnr5ggfavumt9anxngf61 sasubin 0 9508 77302 74630 2019-11-21T22:03:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sasubin(毛巾) lhhjd8rajcl53qaef8g5fyv030cwmx6 satapes 0 9509 77306 74635 2019-11-21T22:03:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki satapes(米篩) 4qioh4ec5z1zfviaopcqbpwirp6luzr satatusa masiketay a kamu nu Sakizaya 0 9510 86844 77310 2019-12-05T05:55:31Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki satatusa masiketay a kamu nu Sakizaya(雙關語) malataw: Malataw- u ngangan nu Dittu, malataw-mala [[tademaw]] lubas: u kakuniza a adidem, u zuma a adidem. u ngangan nu tataynam. Sakizaya pulung sabak butuc minaluan tatama tatayna mapalaway tinacay-cacay tinusa-tusa tinulu-tulu lulu-sepat awmay-lime tekelay-enem nimuyaw-pitu angiw-walu putu'-siwa teki'-pulu' 6js0smhll99crqff9pnnqfxega03rop satimulan a subal nakamuwan 0 9511 87840 87839 2019-12-26T09:10:55Z Kimli miku 77 /* nikasasidumaan (分類) */ wikitext text/x-wiki satimulan a subal nakamuwan (kamu nu Hulam:南島語系) (kamu nu Amuhuwan:Austronesian languages) == nilacul (內容) == satimulan a subal nakamuan u nu makay timulan a subal nu binacadan nakamuan a kamu, namakay kitakit katukuh ayda u sakay cacayay i tini i subal a nakamuan pulung han tu cacayay a malebut idaw ku tuluay a lasubu a nakamuan. u sakaliwasak nikitidaan nu timulan a bayu sakaupu nu subal, pasu [[Taywan]](台灣), Haynan(海南), satimulan nu Yuenan(越南) , Bilipin(菲律賓), atu Malay sakaupu a subal(馬來群島), nu ttimulan sa sikatukuh i Niwsilan(紐西蘭). u Taywan sa namakay timulan a subal i labuay saayaway a tahekalay, u sakaamisay a satimulan a subal nakamuan a kakitidaan, muenengay iti Sinpeysi(新北市) Ulay a kakitidaan(烏來區) a Tayan hananay a niyadu’, u nu aydaay kitakit mamin sakamuay tu nu timulan a subal nakamuan, u sakaamisay nikitidaan a niyadu’. == u sakaliwasak a kakitidaan (分布區域) == u sasakamuan nu timulan a subal sa, namakay 1899 a mihcaan ci Wiehaymu Simite(威爾海姆·施密特) namakay lading(拉丁) a sulit “auster” atu Sila(希臘) a sulit “nêsos“ malamul a malaheciay, nu ayawan sa idaw ku nu timulan a bali sananay, nu dikudan sa u subalay, sisa u kamu nu dipun(日本) sakamu “Austronesia“ pababelin han sa tu nu timulan a subal. nu hulam ayda tu kilul han ku nu dipun namakamuan atu sulit. musakamuay tu satimulan a subal nakamuwan nu kakitidaan, makay Taywan nu amisan katukuh i Niwsilan nu timul a kakidaan, nu etip sa makatukuh i Mataciasicia(馬達加斯加), nu walian sa katukuh i Buhuocie a subal(復活節島), nika laliwasak a kakitidaan sa ahebal, nika caay kalecad a kamu sa yadah, malasulitay min-cu-yu(民族語) i sulu nu kitakitay a sakatinengan a cudad, pulung han sa makaala tu 1262 ku nika yadah. (Ethnologue: Languages of the World 2004). == nikasasidumaan (分類) == nu min-cu-yu(民族語) binacadan a kamu nika sasidumaan, satimulan a subal nakamuan taneng mahtatusaan nipiliwasak nu binacadan a kamu, saayaway sa Taywanay nu satimulan a subal nakamuan(台灣南島語), sakatusa sa ya Malay-polinisiya hananay a kamu(馬來-波里尼西亞). nu ayawan sa makaala tu tusaay a bataan idaw ku tulu taneng henay pala nu atayal a kamu nu binacadan(泰雅語群), Paiwan a kamu nu binacadan(排灣語群), atu Malay a kamu nu binacadan tuluay nisakacaay kalecad a kamu. nu dikuday sa makaala tu 1239 nikasasiduma a kamu, taneng henay liwasaken tu mayteban-maywali nu Polinisiya a kamu nu binacadan(中-東部玻里尼西亞語族) (Central-Eastern Malayo-Polynesian), maytipan Malay-Polinisiya a kamu nu binacadan(西部馬來-玻里尼西亞語族) atu palatusaay caay henay sinanudenay a kamu. == micidekay (特徵) == == mibinkiw tu laylay (歷史研究) == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == [[kakuniza:Miku Kumud]] 4jm4wi82q9w7umrkg8otcntayg8hkkx saungay nu binawlan-20170916 sapicudad a laylay nu mapalaway 0 9512 86862 77379 2019-12-05T07:21:07Z Akamycoco 24 /* tayni mitengilay: */ wikitext text/x-wiki == lalangawan sapicudad a laylay nu mapalaway == [[tangan:20190916-祭師文化課程07.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 07]] [[tangan:20190916-祭師文化課程01.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 01]] === tatukian === 2016 mihca 9 bulad 16 demiad (sakaenem a demiad nu lipay) === puenengan === [[tangan:20190916-祭師文化課程02.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 02]] Tiway Sayiun kalisiw tapang a saupuan, Kalingku Kuomin sakacacay cie 53 siang 1 banggu === sakamuay : === [[tangan:20190916-祭師文化課程03.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 03]] Tuku Sayun , Lin Siangyu, Miciyang Kuli === tayni mitengilay: === [[tangan:20190916-祭師文化課程04.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 04]] [[Sakizaya]] mapalaway, Sakizaya patuduay, Lubas-kuwansaedap === laylay === [[tangan:20190916-祭師文化課程08.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 08]] 18:30-19ː30 siwkay nu mapalaway atu patuduay # u canan ku mapalaway atu patuduay # zayhan u putiput ku mapalaway? # sasahicaan atu selalenengan nu mapalaway putiput # u kakuniza nu lisin # u cakat-selal nu mapalaway # u sakaizaway nu mapalaway a pacakat nu saselal # u sasizuma nu saamisan Pangcah mapalaway # u ayzaay a sasizuma nu mapalaway # u tatalaayaw nu mapalaway 19:30-20ː30 Baluinana-lisin a laylay atu nazipa'an nasulitan # u canan ku Lubas? u patenak sasukamu nu Lubas # u Dietu nu Sakizaya # musakakawaw tu Baluinana a lalekalan # tuutuud nu Baluinana atu saungay a lalekalan # Baluinana a laylay, lacul atu sakaizaway # manamed atu lisemed nu mapalaway 20:30-21:30 u balucu' nu mapalaway, sasukamu tu binawlan 21:30-22:00 mukan tu 9 bulad nalecu'-demiad a piyang 22:00 taluma tu == u zuma a kamu == [[tangan:20190916-祭師文化課程006.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 06]] [[tangan:20190916-祭師文化課程05.jpg|thumb|20160916-Sakizaya mapalaway sapicudad 05]] # i 1878 a mihcaTakubuwan ngangayaw, mahica ku mapalaway mingayaw tu kuapin # mahedaw Dietu ci Dungy # u kakaenen nu mapalaway # salisinay a tuutuud, canan ku sakaizaway? # u sumad nu Pangcahay a sikawasay, lala' a dietu, mikapet ku hiyiw, si Hulam atu Lipun a dietu # misiwkay nu midiputay a dietu == natayniay == ci Balucu' sasaydang, Zheng Jin Fu misaydang, Su Yi Ru sasaydang, Sayun Bulaw mapalaway, Lin Xing Yu mapalaway, Miciyang Kuli mapalaway, Lisin Cudad mapalaway, Pan Hui Min patuduay, Lin Meilling patuduay, Tuku Sayiun, Aumay, Xiumau, Balah Huisin == muazih tu tatengaay belih nu Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == 祭師文化課程程序表 時間: 2016.9.16 星期六(18:30-22:00) 地點: 帝瓦伊撒耘基金會 講者: 督固撒耘、林湘渝、李采芳、羅正心、蘇羿如 出席: 撒奇萊雅族祭師、撒奇萊雅族祝禱司、羅法思輔理官 程序: 18:30-19ː30 祝禱司與祭師簡介 # 什麼是祭師與祝禱司? # 祭師為什麼是團體? # 祭師團的功能與地位? # 祭典的分類 # 祭師團的階級 # 祭師的晉階與意義 # 南勢阿美族的祭師比較 # 祭師團的現代意義 # 祭師團的未來 19:30-20ː30 花神祭程序與典故歷史 # 羅法思是什麼? 羅法思的神話傳說 # 撒奇萊雅族的神祗 # 花神祭舉辦的原因 # 花神祭的物品及使用的原因理由 # 花神祭的程序、內容與意義 # 守戒與修煉 20:30-21:30 祭師心情-出席者會談 # 林湘渝、李采芳的祭師人生經驗 # 蘇羿如博士的修佛歷程分享 # 羅正心老師撿骨與修道經驗分享 21:30-22:00 9月份慶生 22:00 散會 其他話題 # 達固部灣戰役時的祭師 # 遺忘與記憶中的生命女神 # 祭師的飲食 # 祭祀法器的用途 # 南勢阿美族祭師的改變 # 神祗簡介 出席人員 羅正心教授Panan、鄭錦富醫師、蘇羿如博士Simpi Adingu、撒韵武荖祭師Sayun Bulaw、林湘渝祭師、李采芳祭師、李秀蘭祭師Lisin Cudad、潘慧敏祝禱司Tipus、林美玲祝禱司Abas、督固撒耘Tuku Tiway、李凹賣、李小毛、飛亞飛丞Balah Huysin == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) [[Lubas-Mapalaway-aazihen a cudad (nay20170924)|Mapalaway-Lubas]] [[kakuniza:mapalaway]] 6nzwm7r8q4d8ruoce513idj3uw2i7lf saungay nu binawlan-20170923 sapicudad a laylay nu mapalaway 0 9513 86863 77399 2019-12-05T07:21:28Z Akamycoco 24 /* lacul */ wikitext text/x-wiki == saungay nu binawlan-20170923 sapicudad a laylay nu mapalaway == === tatukian === [[tangan:20170923-祭團文化課程照片01.jpg|thumb|20170923-Sakizaya mapalaway matatengil tu lalangawan-1]] 2016 mihca 9 bulad 23 demiad (sakaenem a demiad nu lipay) === puenengan === Tiway Sayiun kalisiw tapang a saupuan, Kalingku Kuomin sakacacay cie 53 siang 1 banggu [[tangan:20170923-祭團文化課程照片02.jpg|thumb|20170923-Sakizaya mapalaway matatengil tu lalangawan-2]] === sakamuay : === [[tangan:20170923-祭團文化課程照片03.jpg|thumb|20170923-Sakizaya mapalaway matatengil tu lalangawan-3]] Tuku Sayiun === tayni mitengilay: === Sakizaya mapalaway, Sakizaya patuduay, Lubas-kuwansaedap === lacul === # Wiki-sapisulit tu mapalaway a nazipa'an # u simsim nu mabelecay nu Sakizaya # siwkay ni Dungy-Dietu # sakaizaway nu epah i lisin # u pakan nu diedietuway # malialac # baluinana # u likisi nu [[Palamal]] == natayniay == ci Balucu' sasaydang,Su Yi Ru sasaydang, Dungy Sela mapalaway, Lin Xing Yu mapalaway, Lisin Cudad mapalaway, Dawa Kukuy patuduay, Lin Meilling patuduay, Uul Balaw patuduay, Balah Huisin, Kulihusin Sayiun, Li Chunlan atu wawa niza. == muazih tu tatengaay belih nu Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == [[tangan:20170923-祭團文化課程照片04.jpg|thumb|20170923-Sakizaya mapalaway matatengil tu lalangawan-4]] 祭師文化課程程序表 時間: 2016.9.23 星期六(18:30-22:00) 地點: 帝瓦伊撒耘基金會 講者: 督固撒耘 出席: 撒奇萊雅族祭師、撒奇萊雅族祝禱司、羅法思輔理官 [[tangan:20170923-祭團文化課程照片05.jpg|thumb|20170923-Sakizaya mapalaway matatengil tu lalangawan-4]] 課程內容: # 維基百科-祭師生命史條目的書寫 # 撒族人的生死觀 # 生命女神簡介 # 酒在祭祀禮的意義 # 陰陽性食物說明 # 祭後吃魚的典故 # 花神祭法器簡介 # 火神祭歷史過程 出席人員: 羅正心教授Panan、蘇羿如博士Simpi Adingu、嚴苡嘉祭師Dungy Sela、林湘渝祭師、李秀蘭祭師Lisin Cudad、巫曉涵祝禱司Dawa Kukuy、林美玲祝禱司Abas Kucya、歐沃兒法荖祝禱司Uul Balaw、暴牙珍(劉惠婷)祝禱司、篤固法荖Tuku Balaw、督固撒耘Tuku Sayun、耕莘撒耘Kulihuysin Sayun、飛亞飛丞Balah Huysin、李春蘭母子3人 [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:matatengil]] 86nf2sin280lm2hadtjjljcha8qzxgy saungay nu binawlan-20170924 Palamal kakitizaan milingatuay a pataungay 0 9514 86864 77411 2019-12-05T07:21:52Z Akamycoco 24 /* tayni mitengilay: */ wikitext text/x-wiki == 20170924 Palamal kakitizaan milingatuay a pataungay == [[tangan:20170924-火神祭開工祭祀_(19).jpg|thumb|20170924-Palamal malingatuay a lisin 19]] [[tangan:20170924-火神祭開工祭祀_(15).jpg|thumb|20170924-Palamal malingatuay a lisin 15]] [[tangan:20170924-水璉火神祭-開工祭_(3).jpg|thumb|20170924-Ciwidiyan Palamal milingtu Pataungay 03]] === tatukian === 2017 mihca 9 bulad 24 demiad (pilipayay) === puenengan === [[tangan:20170924-水璉火神祭-開工祭_(7).jpg|thumb|20170924-Ciwidiyan Palamal milingtu Pataungay 07]] Kalingku, Soufeng xiang, Ciwidiyan niyazu' === tayni mitengilay: === Sakizaya mapalaway, [[Sakizaya]] patuduay, Lubas-kuwansaedap === milingatuay a Pataungay === [[tangan:20170924-火神祭開工祭祀_(21).jpg|thumb|20170924-Palamal malingatuay a lisin 21]] [[tangan:20170924-火神祭開工祭祀_(13).jpg|thumb|20170924-Palamal malingatuay a lisin 13]] [[tangan:20170924-水璉火神祭-開工祭_(11).jpg|thumb|20170924-Ciwidiyan Palamal milingtu Pataungay 11]] # malucekay kakitizaan atu subal: matatengi ku mapalaway atu milungucay # i teban misalisinay: i teban ku kapahay #  malucekay papayzaan: sawaliyan a papayzaan # miwawada' tu kawaw: miwawada' ku lisin a kawaw tu tayniay a mapalaway #  malucekay tu kawaw: milucek aca ku kawaw # mililuc: miliuc ku kidu nu mapalaway # mupuhpuh: # miasik # miawaw tu dietu # patakid # pakan # mibaung # midungus tu dietu # misazikuz # mililuc # tatiku == natayniay == [[tangan:20170924-開工祭-宋德讓.jpg|thumb|20170924-Ciwidiyan Palamal milingtu Pataungay -Balaw]] ci Balucu' sasaydang,Su Yi Ru sasaydang, Dungy Sela mapalaway, Lin Xing Yu mapalaway, Micyang Kuli mapalaway, Uul Balaw patuduay, Balah Huisin, Kulihusin Sayiun, Tuku Sayiun, Balaw , Caijinmu, Nuwatan o Kumud, Wukuomin, wukuoxiong, Kaoxiande, Liyiwei, Huangtefu, Huangchi, Caiwenjin == muazih tu tatengaay belih nu Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == 祭師文化課程程序表 時間: 2017.9.24 星期日(14:00-16:30) 地點: 花蓮縣壽豐鄉水璉村放牛班操場 出席: 撒奇萊雅族祭師、撒奇萊雅族祝禱司、羅法思輔理官、火神祭籌備會 開工祭: # 確認標的位置及區域: 與委託人或事主確認工事或活動的內容、位置、區域[[tangan:20170924-火神祭開工祭祀_(1).jpg|thumb|20170924-Palamal malingatuay a lisin 01]] # 定位祭祀點: 找出適當的主要祭祀位置(一般在中心附近) # 確認方位: 確認東方 # 分配任務: 領頭者依到場祭禮人及工作份量,分配任務與工作 # 確認任務: 與各祭禮人重複確認任務與工作內容、目標,與預期成果 # 淨身: 自己或互相淨身 # 潔淨: 潔淨祭祀區、法器及祭品等 # 清掃: 清掃標地區域及範圍,由中央向東,再分路以環狀掃除 # 歸位: 回到祭祀區 # 呼請: 呼請相關神祉、祖靈 # 祭酒: 斟酒 # 供奉: 供奉祭品 # 敬獻: 鞠躬致意 # 送靈: 恭送神靈 # 結祭: 結束之禮 # 淨身: 再度淨身 # 返俗: 脫聖反俗 出席人員: 羅正心教授、蘇羿如博士、嚴苡嘉祭師、林湘渝祭師、李采芳祭師、歐沃兒法荖祝禱司、督固撒耘、耕莘撒耘、飛亞飛丞、宋德讓前頭目、蔡金木理事長、吳國民理事長、黃金文委員長、李逸偉、黃德富、黃琪、蔡文進、吳國雄前頭目、高賢德前頭目 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == [[tangan:20170924-火神祭開工祭祀_(3).jpg|thumb|20170924-Palamal malingatuay a lisin 03]] [[tangan:20170924-火神祭開工祭祀_(10).jpg|thumb|20170924-Palamal malingatuay a lisin 10]] napatizeng ni Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會)       egafhtdm5jy9htt2jcuccndhtvh8142 sedeng 0 9516 91921 91918 2020-08-05T03:23:26Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sedeng (kamu nu [[Hulam]]: 咬人貓[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%92%AC%E4%BA%BA%E7%8C%AB]) u [[lutuk]]. adada' atu [[calenget]] ku nikalatan nu sedeng. makalat nu sedeng sa u [[tabayal]] ku [[sapaiyu]]. <br /> [[kakuniza: LamiHung]] kcn5g6z9ybnrtg9a9yq28fc8d0hu4cg selal 0 9517 86918 77483 2019-12-05T09:40:35Z Akamycoco 24 /* selal(年齡階級、青年) */ wikitext text/x-wiki ==selal(年齡階級、青年)== u langat nu niyazu’ ku kasaselal nu [[Sakizaya]], Taw:ya sa, paluma ku selal tu bitunay tu liklik malulangat nu niyazu’. siceka ku tapangan tatenga’ salangatan nu loma’. sisa, tatenga salangaten ku langaw nu bitunay saading tu niyazu’, malubacu nu kasaselal nu Sakizaya ku bitunay. ci Bunga(楊仁煌) nu Sakizaya, u kungku niza, “ Taw:ya sa, iza ku Alikaka, Hadadaday, Lalimenah, Takenawan kaludietu atu zuma a binaccadan mibulibul tu niyazu’. sisa, u wina ku mitelungay i luma’, masaselal ku tatama misimaw tu lala’ nu niyazu’. u tatayna ku i luma’ay, u tatama ku situdungay tu binawlan, macacukel a misaniyazu’.” == 授予階級 == misaselaltu ku kapah i dabek a mabi’, midu’du tu kamu nu mililiday a kakasela. minanam tu sadiput tu niyazu’, kiyu pacakaten nu kalas a malabaluhay a selalan. macaktay miselal a kapah mailay ku laluma’an. nyytq6721nalo1vinib33b0mhj94fhi sema' 0 9518 86184 77487 2019-11-30T05:24:04Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|sema’|time=2019-11-30T05:24:04+00:00}} sema' 舌頭 [[tangan:Tongue.agr.jpg|thumb|sema']] mxeqapyl4en5imh6oxfo422jifyjzf8 sema’ 0 9519 86183 77492 2019-11-30T05:24:01Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|sema'|time=2019-11-30T05:24:01+00:00}} sema'(舌頭) jn7c03zlnkaxq29jtvvw9eqtj3i8enu seneng- 0 9520 77497 74843 2019-11-21T22:03:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == seneng- == kasenengan很羨慕 maseneng佩服、羨慕 nikaseneng讚美 paseneng愛現(含驕傲之意);講大話 pasenengay驕傲的 sipasenengen要用來炫耀 == maseneng == maseneng(羨慕) kaku tu cacus ni Imi. maseneng kaku tu katineng nu misu mapalaw. maseneng(佩服) kaku tu icelang niza. == paseneng == paseneng(愛現) ci bineng tu zikuc niza. matinetineng micudad amana paseneng. == pasenengay == Pasenengay(驕傲的) a tademaw u kabidangan nu cabay. mabidang kaku milihiza tu pasenengay a tademaw. namakay cuwaay a cudad: * [http://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm?t=ais&main=Search 原住民族語言線上字詞典] 1r8vknxnd0y5p3rinwx9hv2j0nqp2wc sepat a puu' 0 9521 77556 74918 2019-11-21T22:03:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 58 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''sepat a puu' 四季''' == sapuelac == === ngatu cacay === azihen ku demiad(氣候) nu mita, caay kalecad ku demiad nu mita, anu azihen kyami haw mala sepat(四個) kuni u puu'(季節,竹節). sa zayhan sa enengan nu mita kyami miliwliw isaw itini ita i liwliw uni u cilal, kyu masazuma isaw kuni ku demiad nu mita. uyzasa, miazih kuni u layan kyami hawsa, pay akatineng hen tinu tusa a bataan aku sepat sa kyami ku caykalecad nu demiad sa kuheni. uyzasa nu mita Sakizaya kyami sa caay kahini, cacay a mihcaan kyami hawsa a sepat tu babalaki(長輩,老人家) apiisaw piazih. anu uni tu u kasadingsingan tu, lalud tu, asaca balangbangan tu, atu kasienawan tu. === ngatu tusa === azihen kyami hawsa, matatuus isaw, uni tu u kasadingsing kyami hawsa, aya izaw kyami hawsa, masazuma tu hiya u langaw(生長,發芽) uni u cananana asibalu tu sakubabalaki asadingsing tu satu ku babalaki. uzuma uni u salabiyi sa demiad sa maudad asaca mabaliyus. sa uni sa u kamu nu babalaki sa, kalaluudan tu sa ku babalaki. sa uyzasatu kyamai hawsa, a mahyatu salami' tu ku demiad. mahyatu mapulu'(掉落) tu papah(葉子) nu kilang(樹) sa ku babalaki sa, a u kabalangbalang tu satu ku babalaki. === ngatu tulu === uzuma satu kyami hawsa ayza kyami malecad ayza isaw, cueded tu ku demiad sa, mikilim tu ku kita upingizu'an nu mita. ini saku babalaki patinaku. u kasienawan tu ku demiad satu ku babalaki. mahini sa katineng nu babalaki, matineng miazih tu demiad nu mita. katinengen namin u adiwawa nu mita amipulung. amahiza pacemanay kita. amana kaliyuh miazih tu simbun ita. === u sulit nu kamu === [[:zh:春季|sadingsing春天]], [[:zh:夏季|lalud夏天]], [[:zh:秋季|balangbangan秋天]], [[:zh:冬季|kasienawan冬天]][[tangan:Season2.png|thumb|puu' nu demiad]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:季节|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-季節]] [https://www.youtube.com/watch?v=FBK1erGMZiU 撒奇萊雅族依生活經驗區分四季 2017-02-08 Sakizaya TITV 原視族語新聞] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:demiad]] [[kakuniza:2018-cacay]] 13gjfr4affwqrj759o1gt5lcoajll07 sibutulay 0 9522 74932 74931 2019-11-21T22:02:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sibutulay 有種;有氣概 == buheci tu kamu(說明) == u sibutulay a tatama/ 有氣概的男人 sibutulay a angangan a masatekeday-sulit(單字) sa u " butul" (sibutulay的字根是butul). u babalaki i niyazu' sakamusa, sibutulay sa , u matalulay a tatama. anu miseneng ku babalaki tu kapah, sakamu "sibutulay" satu. maydih tu sibutulay a tatama ku binawlan, taneng misaungay, matalul, sitabakiay a zateng. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natiengan == qa5on44jj0s82pe6wml23rc2gst6ecf sikulitay a cudad 0 9523 86923 77591 2019-12-05T09:43:56Z Akamycoco 24 /* laylay nu sikulitay a cudad */ wikitext text/x-wiki sikulitay a cudad(繪本) == kaliliman(摘要) == === sikulitay a cudad === u katinengan ku sikulitay a cudad. kina cudad amin u kulit amin, tanen malacacay a aasipan a cudad kya malasikulitay a cudad.tanengay sakamu, anu alan ku sulit nina cudad, amatineng tu miadih dina cudadan amiasip atu miadih, kya malucek malasikulitay a cudad. u sikulitay a cudad malanlan atu sulit mapiyalaw ku dadimaw miadih. ina cudada anu u sulit ku angangan, anu malacacay sa pakuliten, anu kina cudad anu maalaen ku sulit, anu adihan ku sulit caay katineng u kulit caay katinengi kina kungku nu kulit anu mahicahica, kina kungku.simihcaan tu kina cudad, sikulitay a cudad sakay nu wawaay、skay nu wawaan amipatahkalan, tanen sakay i wawa、u nu wawa aca aadihan kina nipiasip tu cudad, u nu babalaki a kulitay a cudad tanen sakay babalaki miasip a cudad. i tabakiay a cacudadan,sikulitay a cudad nai’ ku mahiniay saka idini. i takuwanan a sapiasip atu sapiasip tu sa pikingkiw. sikulitay a cudad i tida amin i mulaay、u kakulitay atu nu wawaay a nipikingkiwan u sapicudadan a nipicudad ku niyan. == nilacul(內容) == === laylay nu sikulitay a cudad === i tawya u sikulitay a cudad taneng mikilul tu naayaway nu dademawan u malatadikutay, nu sayaway a dademaw idaw ku sikulitay i buhang nu puyuh、nu aatupan a ukak nu tatangahan malasulit atu kulit、u banges nu aatupan idaw ku nu udumaay a sapisulit. manay makilul tu ku nu aydaay misapaluhay tu nu sayaway a misulat tu sulit nu aydaay, nu dademaw atu sasulitan nu dademaw mikulit ku sikalengatu tu canacanan a sikulitay a cudad, namumahida: u sasulitan nu kulit atu sulit pasu’ nu sapaiyu ani pisulit、winiyanaca u pakuntaway atu kulit ku sa pasumana tu laylay, u kasumamatan idaw ku sulit idini i sakudip tu nu hulan a kulit, u nalimaan naming kuni pikulit caay pakatudung kutaw.<br /> anu izaw ku tademaw izaway tu kungku,yusumamad nayay henay ku sapatahkal tu cudad,yadah ku sikulitay a cudad nu tademaw a lima ku sapisulit,nika yadah ku nipalawpis tu demiad amisulit, sisa caay kayadah. sakamu saan sa, yu mahidahen misanga’ tu nalimaan a cudad nu kulit atu sulit ku sapasubana’ tu kawaw nu sasakamuwan, zayhan izaw ku namakayniyay i misulitay atu babalaki misanga’ sapaadih tu wawa a kulit, mahini ku nu naayaway a nipatahkal tu sulit atu kulit. ayday hantu izaw tu ku kikay nu sapisanga’ tu sulit i hekal, u kitaki yadah tu patahkel pacakay tu sikulitay a cudad. i [[Taywan]], ayda yadah tu ku sikulitay a cudad u udip tu ku patahkalay tu kalisiw patahkal tu sikulitaya cudad, sisa sacacay sa tahkal ku cudad. caay kalalucek, sisa nayay ku kitaki a tatenga’ay nu cudad a ISBN. === u sakatineng nu sikulitay a cudad === i nasikulitay a cudad pakayni nu wawaan a nipisanga’, mika aydaay tu amihcaan a sikulitay a cudad , yadah tu ku caayay kalecad tu misapaluhay saicelang patahkal: * '''babalaki atu wawa masaupu micudad''' wama atu wina malatay tu misanga’ tu sikulitay a cudad、malatay miadih tu sikulitay atu sasalamaan a cudad. i Taywan, yadah tu takalaway a cacudadan misanga’ tu nalimaan a cudad, sisa nalimaan a cudad caay katatayuman ku tu lawad, zayhan nu Taywan a babalaki misanga’ atu wawa malatay midaten, malinga’ tu tu mihan nu lima misanga’ tu sikulitay a cudad. uzuma takalaway a cacudadan nu sikulitay malasapicudadan nu heni. *'''misupit tu balucu’''' katuud tu ku masakapahay caay katineng mihinum tu balucu’, sisa misanga’ tu sikulitay a cudad atu micudad tu sikulitay, kya mahinum ku balucu’. *'''misulit tu nika udipan''' ayzaay a mihcaan, izaw tu ku sikulitay a cudad atu nipisulit paadih tu ayzaay a kakanan atu sapidangay. izaw tu ku uynian sikulitay a cudad atu kakanan, sisa u sikulitay a cudad matineng tu misanga’ tu aadihan. *'''misuped tu kamu''' u nanaman a kamu caay a tayung misupid,uyni nu hulam 、 ngayngay atu yuncumin amin a kamu sa, nu sikulitay a cudad patahkal. *'''misuped tu laylayan''' miasip sa tu kitakit a sikulitay a cudad, taneng matineng tu nu taway a niyadu’ a kitakit tuni caay kalecad, pakatineng tu micudaday tina kitakit, taneng tu patineng tu adiwawa miadih tu sikulitay a cudad tu nu ayzaay a kakitidaan tuni caay kalecad. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == * [[:zh:繪本|wikipayke-繪本]] *nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] jgkgkyk2gm0eusxq0jkogzo7oyqjv35 silamalay 0 9524 77596 74974 2019-11-21T22:03:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki silamalay(火車) [[tangan:TRA E1001 in Hualien Station 20070123.jpg|thumb|silamalay]] c0dabr8829xg5rpqu78ae3n7d8xuqk5 siminciw 0 9525 124578 124577 2021-09-28T08:20:46Z LamiHung 28 /* nipadadanan tu sasangaan (作法) */ wikitext text/x-wiki siminciw (火雞) 火雞(學名:Meleagris、英語:Turkey),又名七面鳥(日文稱呼)或吐綬雞(華語稱呼),是一種原產於北美洲的家禽。火雞體型比一般雞大,可達10公斤以上。根據傳統,美國人會在感恩節及聖誕節烹調火雞,和其他雞形目鳥類相似,雌鳥較雄鳥小,顏色較不鮮艷。火雞翼展可達 1.5 - 1.8 公尺,是當地開放林地最大的鳥類,很難與其他種類搞混。 u siminciw hananay a ayam (ngangan nu cudad Meleagris, nu ingu a kamu sa Turkey han), singangan aca tu ya nipanganga nu Dipun ci-miyen-niao atu nu Hulam a nipanganga a u tu-so-ci a siminciw, iti kaamisanay a kenis nu amuhuwan nipahabay. mahiniay a siminciw sa kitabakian ku nu nipahabayan, sabaketay sa makaala tu cacay a bataan kungcin ku nikabaket. makay i padutusan sa, u Amuhuwan a tademaw iti pikukayan a demiadan nu lisin atu i kulismas a lisinan sa misalami aca tu siminciw tu sakalipahak. idaw tu ku nikalecadan tu nu lumaay a ayam, u ulang sa kiadidian ku sapalangaw a siminciw u kulit sa caay ka malitmit. u sapikpik nu heni sa kaahebalan sa kaidawan tu 1.5-1.8 a depah, u masa pakunidaan tu a palaklak midangay masatabakiay a ayam itida, caay kadayum anu pasaduma han a sipalecad ku palumataan. 火雞有兩種,分別:分布於北美的野生火雞,和分布於中美洲的眼斑火雞。現代的家火雞是由墨西哥的原住民馴化當地的野生火雞而得來。 malatusa ku kasaduma nu siminciw, lakalak sa i saamisan nu amuhuwanay a siminciw, atu milaklakay i teban nu amuhuwan ya sumanahay ku mata atu tangah a siminciw. i aydaay a mapahabayay a siminciw sa, namakay i Mexico a kanatal u yincumin kya niecawan tiya milakalakay i hekal a siminciw a sakaidaw. == u ngangan (命名) == 雖然火雞原產北美,在許多語言中卻有著不同的稱呼。在英語中,火雞被稱為土耳其(英語:Turkey)孤雌生殖 由於鳥類、兩棲類及魚類的性別由卵子所攜帶的性染色體決定,所以在某些特定下, 有研究聲稱,可以進行孤雌生殖,而火雞在這方面的能力比較著名。在缺乏雄性的情況下,雌鳥生產的未受精卵亦可孵化,原理為其所排出之卵和極體結合後發育所得,而其所孵出的後代通常虛弱,並幾乎都是雌性。 kanahatu ina siminciw namakay i kaamisan nu Amuhuwan, nika sipakay nu nakamuwa a sikatineng sa idaw ku caay kalecad nu mapangangan. iti nakamuwan nu yingu sa, ina siminciw sa mapangangan tuya nu (Turkey) u ulangay a sinilecuhan. tuwa u ayam hananay nikasasiduma sa, sipakay kaidawan tu mahtusaay nu pilas siniladay ku kulit, a panutek, kyu i masaduma nu tatukian idaw ku nipikingkiwan a pakatineng, taneng ku siminciw a masacacay ku ulanga nayiay ku nipatakis sa taneng tu a siti’kuk mudiku, u nikahida sa nipasadakan tu pilas atu nu kapulungan a etel mucelak ku kasadit, u nidikuan a dutucdutuc sa masiyasiyan nayay ku angil, kahaminan sa u laang amin ku nilecuhan.   == kaidawan nu Ciya-yi hananay a hemay nu siminciw (嘉義火雞肉飯由來) == 根據地方耆老說法,二戰結束之後許多駐台美軍(主要為美國空軍)駐紮於地區,美軍將火雞帶入之後,由台中附近地區養殖戶大量繁殖。因戰後各項物資缺乏,一般人要吃雞肉不容易,火雞較大,相對於土雞價格也低,營養價值也高,地方小吃攤想到用火雞當作小吃食材,因此做出類似滷肉飯之雞肉飯料理。傳統中台灣多拿雞胸肉蒸熟剝成雞絲或雞片鋪在飯上、澆上醬汁稱作雞絲飯或雞片飯,而北臺灣多採用家雞做成「雞肉飯」,且以雞絲飯為多,但不如嘉義雞肉飯有名。 masalamitay a kamu nu kalas sa i kitidaanay kasumamadan, kalahecian nu sakatusaay a nikalpacawan i nu dikudan sa, katuud ku muenengay i Taywan nu hitay nu Amuhuwan (satatungusan sa ya nu tapukuay a hitay patideng tu sasebengan a buluku), u hitay nu Amuwan sipacumud ku siminciw sa, kakayda satu a misayadah ku i belawbelway a tademaw pahabay. tuwa nudikudan nu kalalaisan sa caay kataneng ku kakanen nu tademaw tu tuudtuud alahicaan sa u titi nu tulakuk sa caay kadayum a mukan, tabaki hen aca ku udip nu siminciw, palalecad tu aca nu tulakuk sa u siminciw ku dawmiay ku aca, u iyubung sa talakaw henaca, i kitidaanay a paliwalayay sa makasimsim tu au titi nu simiwciw ku sasiwbayen tu laliyawlian, kyu sinisangaan tu nu mahidaay ya luba hananay a hemay pasumaden tu nu titi nu siminciw. i nipadutucan i Tayciw a mamisiwbay sa i baluwangay a titi nu tulakuk sa celiten nunuheni a sabalaten pasilsil sipacamul i hemay, basbas han tu nisadimelan a sapitustus sa mapangangan tuya tulakukay a hemay han, nika i kaamisan nu Taywan a misiwbay sa u nu nipahabayan amin a tulakuk ku nisanga tu ya ( tulakuk hananay a hemay), sikayda sa u nu tulakukay a nikiyadah ku sapacakay, kyu caay pakademec tu nu Ciya-yiay a buluku kasingangan  atu caay pakademec tu nu siminciway a pisiwbay. == nipadadanan tu sasangaan (作法) == 傳統的料理法為在白飯上鋪上火雞肉,再淋上雞汁跟豬油而成,但不同的店家做法會略有不同[1]。雖然隨著文化擴散,台灣各縣市都可以看到販售火雞肉飯的餐飲店,但大多會打出「嘉義」的名號。傳統的嘉義火雞肉飯主要選用火雞肉當作素材,而雞汁則是以全雞蒸煮所熬成的醬汁,加上酥炸過紅蔥頭的豬油,混合雞肉和白飯攪拌,味道香而不膩;傳統店家會在火雞肉上頭再撒些油蔥酥,讓整體的香味更富有層次,一般則是會配一片醃製的黃色蘿蔔乾,相當下飯。 nu laylayay a piliyawli a sikatineng sa i pabaw nu hemay sipasilsilen ku titi nu siminciw, tuwa basbas han tu salang nu ayam atu simal nu pabuy a masaheci, nika u cayay kalecad nu mamisiwbayay sa caay tu jakecad ku nalimaan tu nipisanga. kanahatu sikilul tu cayay kalecad nu lalangawan a pilatlatan, iti Taywan sa icuwacuwa sa maadih tu ku pacakayay tu hemay nu siminciw atu nipatiyam, zayhan nipakangpangan sa kaidawan tu ngangan nu (Ciya-yi) a sapatangah. i nu laylayan sa u nu Ciya-yi a kenis sa tstungusan a ayam sa uyda u siminciw a titi ku nipilian a laliyawlian, u simal nu siminciw sa nanisa’an tu masacacayay a siminciw   haymaw han a mihuthut sanu tatustusa, pasu nipacamulan tu ya sumanahay a suwantaway a micici’n, pacamul han tu hemay atu titi nu siminciw a mikiwakiw, ya nikabangsisan sa caay tu ka tanusimal saan, nu laylayn a patiyamay sa sinicunus tu simal niya iyucunsu, caay tu pakadungdung tu nikabangsis nu masakaydungay a asu, u nina’ nu patiyamay sa sipacunus tu cacayay a kalawlaway a kulit nu nipacikahan a saytaw, anu siladay han a mukan sa misulul tu bituka a sakabukahan. 美國和加拿大的感恩節,火雞通常是含有填料或將配料放在旁邊,搭配蔓越莓醬和肉汁。 常見的配菜有:馬鈴薯泥、整隻玉米、四季豆、南瓜和番薯。甜點則通常是派,特別是南瓜、蘋果或山核桃做的派。 sakay nu Amuhuwanay atu nu Canadaay a kanatal sa iti pikukayan a lisin, ina piliyawlian tu nu siminciway a kakanan idaw aca ku nipacamulan tu tatustusan i tapiingan a padeng, sipacamul han tu ya Manyiyemi atu salang nu titi sa. alahicaen sa kaidawan a sipacamul tu sicunus tu a lami’ ya Malingsu hananay a tubah, cayay picpicenay a kubkub, ya lumingay, atu tamulak atu tubah. u sapakilul tu nikaasu’an sa idaw ku sicedamay hananay a pay, micidek ku sau niya nisangaan tunu tamulakay , nu linhguay atu ya nu lubasay a nisangaan a pay. 英國在耶誕節食用的火雞通常會跟冬季蔬菜一起上桌,如:烤馬鈴薯、球芽甘藍和歐防風。蔓越莓醬是英國北部鄉村地區的傳統醬料,該區剛好是野生蔓越莓的產地。南邊或都市地區較不容易取得蔓越莓,通常用麵包醬(bread sauce),不過現在也可以買到蔓越莓醬,因此越來越多人搭配蔓越莓醬。有時候會用培根包香腸肉、直布羅陀腸或肝臟當做配菜,多稱為培根捲(bacon rolls)或豬包毯(pigs in blankets)。 itida i England a pilisinan tu Kulismas a demiad sa u kakanan a sipacamul sa idaw ku lami’ nu kasinawan a siladay atu siminciw sipatahka, tinaku ya niititdan tu malingsu hananay a tubah, masamaliay a tawcay atu ya Ohuwan-hun. nu mayemiay a pisangan tu sapitustus masa nu kaamisanay a niyadu’ay a dadutucan a tatustusan nu heni a nina’, ya kenisay a kalabangbangan i lahaday nicelak sananay kina mayemi. i satimulan atu i tukayay sa caay kadayum a sikaala tu mayemi, u nanam tu sa ya satustusan a nisangaan sa ya mihunay (bread sauce), nika ayda hantu sa taneng tu a makacakay tu tatustusan nu manyemi, kyu katuudkatuud tu ku sipacumulay tina manyemian ayda. alahicaen sa sipitabuen tu heci nu titi, atu sawada nu aadupan sapakilul a aae’nucan, nipanganga sa u nilutlutanay a pyeken hananay (bacon rolls) caay sa ya cupawtan hananay (pigs in blankets). 節日期間,填料(stuffing)也稱為配料(dressing)跟火雞一起上桌是傳統。填料有很多種類:燕麥、栗子、鼠尾草和洋蔥(調味麵包)、玉米麵包及香腸都是最傳統的。填料可以直接塞進火雞裡(也是stuffing這個名稱的由來),也可以另外烹調,以配菜方式上桌。 iti pilisinan a kutusi sa, sicunusanay a sapacabay sa u sapalamal (dressing) han, sikapulung atu titi nu siminciw masa nu laylayay a nipatahkaan. nipacabayan a sapalami’ sayadah ku kasasidumaan, u habay, ya lice hananay u masaeduay a lutuk atu nu Amuhuwanay a kenaw (u nisangaan tu nu mihunay a salang), atu nu kubkubay a miyenpaw atu nitabuanay tu tinayia titi ya siyancang hananay u nu laylayay a kakanan. u sicunus nu sipabangsis sa pacekcek han i bili’ nu siminciw (u masa nu stuffing) hananay a nipanganga a nika lalekalan), taneng henay a pasadumaen a miliyawli, u sapacabay a nipadadan a sapatahka. == namakayniay a nasulitan (參考文獻) == [1]中文維基-火雞:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%AB%E9%9B%9E</nowiki> [2]中文維基-嘉義火雞肉飯: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%98%89%E7%BE%A9%E7%81%AB%E9%9B%9E%E8%82%89%E9%A3%AF</nowiki> [3]中文維基-火雞肉:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%AB%E9%9B%9E%E8%82%89</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] tvo936gvap7pwuk4e2pxz9ji8vue4ow simpi 0 9526 103271 103270 2021-03-15T16:24:01Z 海螺先生 48 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki simpi(夢占) == kakiliman == u simpi, u iga u suni' u zateng atu u nazatengan i mabi'ay henay, caaykaw kunizaay. caay henay katineng hicanan ku simpi.u ilabu'ay u saugnay u nilacul nu simpi. uyzasa naayawayaw, aninil(對...有興趣) tu simpi ku papayzaan(宗教). izaw ku nizateng nu kagak. sisimpi tu ku aadupan, palutatenga' ku binawlan, izaw tu kalamkam saungay tu mata. simpi tu ku taduk、ayam、wacu、nani.... sisimpi saan, ilabu' nu kalamkam saungay ku mata. == nilacul == i simpi kapah a katinengan a izaw ku mahicaay a kawaw. [[tangan:Adam_Elsheimer_-_Jacob's_Dream_-_WGA7493.jpg|縮圖|sisimpi ci Adam Elsheimer ]] a makaala ku simpi nu Sakizaya, katingean Kiya simpi ukapah atu la’cusay. isimpi ku katingenta, mikilul ku katingengan numita. patatenga’ ku cidekay makakilul ya simpi kitaan, matenesay a simpi, patutatenga’ay sa ku Sakizaya, matinga tu kita icawu ku kapahay au l’ecusay, pacamul han ku i pauzipay, katinga tu ama hicahica ku Sakizaya. uyza a pangangaan ku wawa, maala ku simpi nu babalaki, a caay katingen bianic nu wawasa, hakiya patingen a pasimpi kitaan, uyza sa, “ makasimpi i luma’ a yatah kulabang, hakiya i cawu ku mapataya... ”, “ a makasimpi yatah ku kilang masaupu i tiza, a pabeli ku tau ku kapahat kisuan, mi sakamuen tu naayaway atu ayzaaysa, tadenga yatah ku maalaay atu mabihkacay, ama bulesak sa ku kilang, mulaliw ku canancanan...”. makaza madenesay, tangasa ayza a uzip, patengaay ku tademaw nu [[Sakizaya]] izau ku mi sasimbiay. hatiniaya ku simpi nu Sakizaya, izau ku nu ayamay a paysin, aizau ku mitiyungay atu miawaway, misakamuay kitaan; amiadupay kita, izau ku ayam itepal kalamkamsa masuni, la'cusay tu miadup, izau ku la’cusay a dahekal. itini nu Sakizaya a simpi atu uzippan, ayza izau ku taniay a pakayzaan, i uzip nu Sakizayaay a simpi atu paysin, micumutay tu i balucu' numita, mitena'ay Kiya Sakizayaan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:夢占|wikipitya nu Hulam -simpi]] <nowiki>*</nowiki>田哲益,2002,《台灣原住民歌謠與舞蹈》,臺北:武陵。 <nowiki>*</nowiki>田哲益,2003,《台灣原住民生命禮俗》,臺北:武陵。 <nowiki>*</nowiki>阮昌銳,1996,《臺灣的原住民》,臺北:省博物館。 <nowiki>*</nowiki>陳雨嵐,2004,《台灣的原住民》,臺北:遠足。 <nowiki>*</nowiki>陳俊男,1999,《奇萊族(Sakizaya人)的研究》,國立政治大學民族學研究所碩士論。 jyzqls9d60uto3qogpczqtnjppl2k3m simpi kapah katinengan a izaw ku mahicaay a kawaw 0 9527 86929 77676 2019-12-05T09:44:56Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki '''simpi kapah katinengan a izaw ku mahicaay a kawaw。patatenga'ku tademaw tu simpi,anu ayaw a malitemuh ku canan a mahica i simpi a matineng,anu tasepian ku canan tungusay u paluayaway tu mamalitemuh a kawaw,u simpi ku sakatineng a hicaen atu amahica sa。''' '''tinaku tasepian katuud ku [[tademaw]] i lalabu nu luma',hakay u paluayaway tu a izaw ku mapatayay i lalabu nu luma'; tasepian yadah ku nitalingan a kasuy,atu pabelian nu tau tu tuud,hakay a makaala tu sayking caay sa uaa yadah ku nilangec,anu malupisak mawaswas ku kasuy,ainayay ku kalisiw atu kakasa'timan a tuud。''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] dl7y0y6at7qu9bc3rokhkrqgqtt2kx1 sinmung ni Aldi 0 9528 97417 97416 2020-12-26T04:48:24Z Tokoabibi 25 wikitext text/x-wiki u cacay a tatama i Yin-ni(印尼), ci Aldi ku ngangan nida, misakakawaw i balunga mahida u mibutingay a pubu sademidemiad cinida, u kawaw nida mulikat tu cilul papatakaw tu buting. u tawki ci Aldi, micunus tu kakanen、nananuman atu simal pilipilipayan, hani kelid hantu nicalaan tu buting i pubu. nika, i pituway a bulad sabaw sepat a demiad, idaw ku tabakiay a bali, malebut nu bali ku layic nu pubu, sisa mapalit tu sepat a bataan idaw ku siwa a demiad i bayu’ cinida, matalaw mapatay nu ngalay atu mapatay nu ngaluh, buting satu i bayu’ sapakabecul cinidaan, matalaw tu sienaw, tastasen nida ku sapad nu balunga, tuduhen nida mingidu, u duma lusasaen nida tu dikuc ku nanum nu bayu’ a minanum, kya cay tu kaahecid ku nanum nu bayu’. sadikuday mapalit satu tayda i Kwan-taw(關島)海域, maala nu mibutingay a balunga nu Pa-na-ma(巴拿馬), taluma’ satu cinida i nyadu’. [[kakuniza:Miku Kumud]] 8hzfhl8t406uokw3ffmflx646eefgy2 sipaw 0 9529 77684 75068 2019-11-21T22:03:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:细胞|sipaw 細胞(外來語)]] [[tangan:Wilson1900Fig2.jpg|thumb|sipaw]] ekp8nzb4xf4o78y7c0dvz9em55bc1ba sisuni' ku bilil anu mangalay 0 9530 77720 75128 2019-11-21T22:03:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 35 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''kya sisuni' ku bilil anu mangalay ku tademaw?''' == sapuelac == === ngatu cacay === mahemin(完成) mukan ku [[:zh:早餐|lanam(早餐)]] sa, macapi tu ku [[:zh:午餐|lahuk(中午)]]. mangalay(饑餓) tu ku bilili nu mita. ayzasa, sisuni' tu ku bilil(腹部) nu mita. kya suni'(聲音) namakay [[:zh:胃|bituka(胃)]] atu [[:zh:腸|sawada'(腸]]). [[tangan:Illu_stomach.jpg|thumb|bituka nu tademaw]] namukan kami sa, kya kakaenan nu mita, macaliw itiza i bituka atu sawada'. mikemkem(咬) mitimtim(細嚼) tu kakaenan ku [[:zh:牙齒|ngipen(牙齒)]] nu mita, [[:zh:吞嚥|enuc(吞嚥)]] han, tayza tu labu' nu bilil, u bituka niyam. u [[:zh:胃|bituka]] a liling(壁) musaungay(活動), saka paadidi'an(弄小) ku kakaenan. sicileminay a nanum ilabu' nu bituka, taneng mibasaw(融化) ku kakaenan. sisa, macupenac tu ku kakaenan ilalbu' nu bituka, ngay sakapah patudu'(傳送) kya kakaenan katukuh i sawada'. tulu katukuh sepat a tuki sa, kya kakaenan mala dawmi' tu, macupenac(黏稠的). uzama sa, kapah tu patayza tu ku sawada'. anu inayi' tu ku kakaenan i bituka, mangalay tu ku kidu nu mita, u punu'(腦) nu mita, pasubana'(告訴) tu ku kidu, mangalay tu kami. === ngatu tusa === ngay, musaungay tu ku [[:zh:墙|liling(壁)]] nu bituka. maydih(希望) mihalhal(準備) i ayaw nu tayni ku kakaenan. [[tangan:Stomach_diagram.svg|thumb|bituka atu sawada' ilabu' nu kidu]] ayzasa, liling nu bituka maikiwakiw ilabu'ay a bali, sisa sisuni' ku bilil nu mita. tuzumai, sisuni' tu ku sawada'. anu amiala ku [[:zh:营养学|asuay(營養)]] nay kakaenan sa, akay masisuni' tu. u liling nu sawada' malingatu musaungay saan, u bali nu ilabu'ay, makiwakiw tuway, mahiza sisuni' tu. == sulit == [[:zh:墙|liling]] asuay [[:zh:脑|punu']] pasubana' macupenac [[:zh:腸|sawassa']] mikemkem [[:zh:声音|suni']] <br /> == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu nazitengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun 2018.04.21 nalisimeten ni Kulihuysin Sayun 2018.04.21,2018.4.25 [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:kidu]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:Tuku Sayuen]] g15sxvhfnzf587fdzzpm8levrzd8q62 sitangahay a dietu ci Butung 0 9531 87044 77737 2019-12-05T19:01:03Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki == sitangahay(智慧) a dietu ci Butung == === namakay cuwa ci Butung === ipabaway talahekal ci Butung, mikadabu(入贅) i wawana nu Sakizaya ci sayunan, iyadah ku sasangaan niza tu [[culen]](陀螺), linengen(轉動) niza ku culen, tuwa malaheci’ niza a patadas. sipaluma niza tu sicedamay(甜的) a heci atu a kenekay(苦的) a heci, u sicedamay a heci sa mala tipus, u akenekay a heci sa mala habay. === u dietu ci Butung === namahiza, sipasubana’(教導) ni Butung ku iyadahay a sakaluk(農業) atu sapisalisin(祭典), namahiza sitangahay a dietu atu naenengan a dietu han nu binawlan. nazikuzan tu tulu a mihca a taluma kaku sa ci Butung, u sakasa mabatad(遙遠) ku zazan, kiyu maydih ci Sayunan pakayluma’ pacabay tu wina atu wama. uyzasa sibili tu ci sayun, maydih miladay ci Butungan a taluma’. i pabaw ku luma’ ni butung a maka tukal mukayakay, sakamuhan ni butung ci Sayun anu mukayakay tu tukal sa amana pangiha’han niza. === talapabaw ci Butung atu Sayun === mukayakay tu kiya tatusaay, iyu a katukuhan tu i pabaw, mangelu’ tu ci sayun mapawan tu nakamuan pangiha’ ciniza, itawya tansul sa mangeli’ kiya tukal, mahetik ci sayun i lala’, malupisak ku bili niza tahekal ku caket, pabuy, tulakuk, aadupen. tuwa taluma’ ci Butung i pabaw, ci Sayun sa mala dietu nu aadupen, mikuwan tu nu hekalan aadupen. === mukayakay ku tukal === yani satukalan nuhni, u pela’ nu ngeli’ niya tukal sa mahetik i tepal niya maibul u hecek nu sapat hantu, u kuku’ nu pangkiw niya tukal sa, maliwang i hanauka a buyu’ nu nabakuwan. namahiza, anu micaliway ku sakizaya tiza hecek a baetu sa,satezep han, amana ka aliyaliyac,u cayay kasikaz tu di’tu ku mahizaay. === mala dietu ci Sayun === u sa’wac nu buyu’, malecad tu izang nu tademaw, u sa’wac sa u menmen nu bukebukelalan, u sapakengtu uzip. ngabul maduba’ i buyubuyuan, u kiyuma i baluwang nu misu a mabi’. malabali kisu, amitudu’ tu tabuyuay a zazan, u suni’ nu tulakuk sa sapacukat isuwanan. u nipatungnus nuniyam, napialai, pasangaan kami tu, kapah maenapay a zazan. === u dadiw atu palaw === maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu dietu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. == namakay cuwaay a cudad == nisulitan ni Tuku Sayiun nasulitan i 2013 a mihcaan [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:sakasitangah]] c3un4zj1u7xvcq3d5dam8v3isjpjgbx sitangahay a di’tu ci Butung 0 9532 87045 77760 2019-12-05T19:01:44Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki '''sitangahay a di’tu ci Butung''' == lacul nu kungku == === ngatu cacay === ipabaway talahekal ci Butung, mikadabu(當女婿) i wawana(女孩) nu Sakizaya ci sayunan, iyadah ku sasangaan niza tu [[culen]](陀螺), linengen(旋轉) niza ku culen, tuwa malaheci’ niza a patadas(開墾). sipaluma niza tu sicedamay(甜的) a heci atu a kenekay(苦的) a heci, u sicedamay a heci sa mala tipus(稻米), u akenekay a heci sa mala habay(小米). namahiza, sipasubana’ ni Butung ku iyadahay a sakaluk atu sapisalisin, namahiza sitangahay a di’tu atu naenengan a di’tu han nu binawlan. === ngatu tusa === nazikuzan tu tulu a mihca a taluma kaku sa ci Butung, u sakasa mabatad ku zazan, kiyu maydih ci sayunan pakayluma’ pacabay tu wina atu wama. uyzasa sibili tu ci sayun, maydih miladay ci Butungan a taluma’. i pabaw ku luma’ ni Butung a maka tukal mukayakay, sakamuhan ni Butung ci sayun anu mukayakay tu tukal sa amana pangiha’han niza. mukayakay tu kiya tatusaay, iyu a katukuhan tu i pabaw, mangelu’ tu ci sayun mapawan tu nakamuan pangiha’ ciniza, itawya tansul sa mangeli’ kiya tukal, mahetik ci sayun i lala’, malupisak ku bili niza tahekal ku caket, pabuy, tulakuk, aadupen. tuwa taluma’ ci [[Butung]] i pabaw, ci sayun sa mala di’tu nu aadupen, mikuwan tu nu hekalan aadupen. === ngatu tulu === yani satukalan nuhni, u pela’ nu ngeli’ niya tukal sa mahetik i tepal niya maibul u hecek nu sapat hantu, u kuku’ nu pangkiw niya tukal sa, maliwang i hanauka a buyu’ nu nabakuwan. namahiza, anu micaliway ku sakizaya tiza hecek a baetu sa,satezep han, amana ka aliyaliyac,u cayay kasikaz tu di’tu ku mahizaay. === ngatu sepat === u sa’wac nu buyu’, malecad tu izang nu tademaw, u sa’wac sa u menmen nu bukebukelalan, u sapakengtu uzip. ngabul maduba’ i buyubuyuan, u kiyuma i baluwang nu misu a mabi’. malabali kisu, amitudu’ tu tabuyuay a zazan, u suni’ nu tulakuk sa sapacukat isuwanan. u nipatungnus nuniyam, napialai, pasangaan kami tu, kapah maenapay a zazan. maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu di'tu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 kungku nu babalaki nay niyazu' [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:dietu]] h9au8gz0jvit8chqptjo0pbuzmsonp8 sizi 0 9533 124575 124573 2021-09-28T08:10:05Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sizi/sidi (kamu nu Hulam: 羊) 羊,即是羊族,為羊亞科下的一個族(學名:Caprini),中國古代稱羶根、珍郎、卷婁、獨筍子。 羊亞科羊族下包括綿羊、山羊、大角羊、白大角羊等。 u sidi sa, masa sidiay a binacadan, u sanu sidiay a tatungus kasabinacadanay (kasingangan nu i cudad sa u Caprini) i kasumamadan nu Cung-ko a nipangangan sakacacay sa ya san-ken han, sakatusa sa ya cen-lang, sakatulu sa ya ciyenlo han sakasepat sa ya tu-sun-ce han. nu sidiay a kasabinacadan sa kaidawan tu ya masamulmulay a sida, nu buyu’ay a sidi, tabakiay nu [[ngawa']] a sidi, atu ya salengacay a sidi kayadah. == sakay nu kakawsanay a kungku atu nu binawlanay a lisin (神話與民俗學) == [[tangan:NAMA_Rhyton_Anavyssos.jpg|縮圖|古希臘紅繪公羊角形杯,約460-450 BC。從亞納菲索斯。國家考古博物館,雅典。i kasumamaday nu Greece a sumanahayay a pisasengian tu hinoki ku ngawa nu ya sidi kasadit niya kupu, katabaki sa 460-450 BC. makay i Ya-na-huy-su-se sa. nu kanatalay a papadengan tu mukasiay a tuudtuud a kakitida sa. i Ya-tian.]] 羊在中國文化中是吉祥的動物,中國造字時屬善屬義屬美的字都是採羊字頭,吉祥的『祥』字亦少不了一個羊字,其道理在此。羊在中國的傳統裝飾中應用亦很多。古人把羊與祥通用,大吉羊即為大吉祥。 iti Cung-ko ina sidi sa u sidi sa masanu lalangawanay a kalemetan a aadupan sa, itini i Cung-ko misadit tu sulit sa kaladamsayan atu salunganay a sulit sa, u sidi amin ku sisatangahan a paayaw, ya kaladasayan a sulit ya "祥" (siyang) sa sikalecad tuya "祥" (siyang) hananay la’cus a nayay ku sulit tiya sidian, u sapakatineng sa itini ku nilacul tu imin. u sidi hananay sa i Cung-ko a sapadutuc sa masa nu laylayykaidaw nu sacunus tu kalamelitan, i kasumamadan sa u nikatabakian a kalemetan nu "羊" (yiyang) sa u sakalemetanay sa tina sulitan "大吉祥" (ta-ci-siyang) han. 用羊作裝飾的圖案中就有吉利、祥瑞的意義,吉祥寓意三陽開泰。羊姓在中國並不是一個常見的姓氏,但也是中國較為古老的姓氏之一。在《百家姓》中排第202位。羊在中國傳統的十二生肖中排名第八位,對應的地支是未。而在西方,十二星座中也設白羊座和摩羯座(山羊座),並排名第一位跟第十一位。山羊在西方文化中象徵不屈,綿羊象徵軟弱;猶太文化則視山羊為叛逆,綿羊為順服。 u nu sidiay a nisangaan tu sapabacu tuya kulit nu dikuc sa idaway tu ku sapatineng tu kalemetan, ya cili atu ya siyangzuye hananay a imi, ya cisiyang hananay sa u kanikalan nu cilal palatuluen a tatukian ku sikalekal nu cilal, u sikalemet nu tawya a tatukian. u masa nu sidiay a tatangahanay a nipangangan sa caay kakatuud, nika masa nu Cung-koay satuasay a tatangahan a ngangan, iti(lasubuanay sakay nu kasingangan sa)nikapasilatan tu saka 202 a mapasilac, u sidi hananay sa itini i dadutucan nu pilecuhan nu aadupan a nipasilac sa sakay walu, sasasuayawan a satektek sa u sadikuday. nika iti nutipanay a kakitidaan sa, nu bunac a nipasilac tu kakilulan nu sabaw tusaay idaw aca kya salengacay a sidi, atu ya mo-ciye (buyu’ay a sidi) nipasilac sa u sayaway atu sabaw cacay, u sidi nu buyu’ sa i nutipanay a binacadan sakay nu lalangawan a tatungusan sa u cayay kademec nu kangeluan atu caay kapenec sananay, u sibanuhay mamumuay ku udip a sidi sa mapusiay sa ku sasitungus, kyu ya iyutay hananay a binacadan sa nipimelaw tu lalangawan tu sakay buyu’ay a sidi sa u mubelihay tu binacadan, u mamumuay ku banuh a sidi sa u misululay ku balucu' tu binacadan sananay. == pilihida nu lalangawan == 在英國的一個小鎮,每年也會舉行一年一度賽綿羊大賽,不僅讓當地人著迷,更風靡整個英倫三島。這一項傳統比賽始於1989年,當時人們在一次晚宴上提出這個新奇的建議,不過直到1992年,綿羊賽跑大賽才正式在一座農場誕生。 iti England a masaadidiay a kenis sa, i paymihcaan idaw ku nipalekalan tu kadademec tu mamumuay a banuh nu sidi, caay kau nu itidaay a dada ku mapacepcepay ku mata, pasu u belaway tuluay a [[subal]] i amin kanatal kakayda satu makangkang ku pilihida. ina mahiniay masa nu laylayay a kawaw nikadademecad sa, na i 1989 a mihcaan ku kalingatuan, kutusisa u kasaupuan nu katuuday pacuyaku a miuyuy tu picidekan a matatengil tina kawawan, nika katukuh i 1992 a mihcaan sa, ina kadademecan tu a misayit tu banuh itida i pahutingan tu sidi a kakitidaan a malingatu. == sakay nu kalisiway a sapadadan (經濟用途) == 羊有許多經濟用途,例如羊乳(以及其延伸產品,如奶酪)、羊毛、羊肉和羊毛脂。還有羊皮紙在東方的紙傳入之前,一直長時間扮演重要的角色。綿羊在一些國家如澳大利亞、紐西蘭、烏拉圭、阿根廷等都占相當重要的經濟地位,如澳大利亞被稱作「騎在羊背上的國家」。 u sidi sa yadah ku kasasiduma nu sakay kalisiway tu sasahicaan, tinaku ya buling nu sidi (atu u pinayatan tu a tuudtuud a pisangaan, sikalecad niya salangay a elaw), u banuh, u titi atu ya simal nu sidi. kaidaw niya banges nu sidi palutatipeluken i ayaw nu kainayian nu tatipeluk a mihcaan sa, katensan a miida tu sakahenulan sakay hekal. malamumuay a sidi iti masadumaay a kanatal sa tinaku ya Australia, New Zealand, Uruguay, Argentina, kayadah nu kanatal sakaidaw nu sakahenulanay tu sakay u silacul nu sakalisiwan, sikalecad nu Austalia sipatuduen nu tau tu kasingangan tu ya "mukacaway i kulul nu sidi a kanatal" han. == u siukakiay a aadupan kahaymawan a kasumad (偶蹄動物的進化) == 偶蹄目動物由古新世的踝節目動物進化而來。基本上從始新世開始分化。中新世和上新世是其進化的重要時期。 siukakiay a aadupan sa namakay i kasumamadan picapian tuya baluhayay tu a ziday (古新世), masanu siciiday nu sadipa a aadupan haymaw sananay a kasumadan kasahinian. kasilamitan a masumad sa namakay i pitekaan tu nu baluhay a ziday (始新世) haymaw sa kapeluan. iti kalatebanan a ziday (中新世) atu kaayawanay a ziday (上新世) sa, u sakahenulan a tatukian ku nikasumadan i mahida. 外形上,早期的偶蹄動物類似今天的鼷鹿(Tragulidae):小巧,短腿,以葉子為食。始新世晚期(4600萬年前),三個現代亞目已開始分化:豬形亞目、胼足亞目和反芻亞目。然而偶蹄目並沒有占據生態主導地位,當時是奇蹄目的繁盛時期。偶蹄動物只能占據一些邊緣生態位艱難維生。但是同時它們也在這個時候開始了複雜的消化系統的進化,從而能夠以低級食料為生。 piadih nu hekalan sa, iayaway a siukakiay a aadupan misasengi tuya aydaay a sinina’ay i sasauwacanay a ngabul (Tragulidae); kalawkaw, apuyu ku kuku, u papah ku tatungus a mukan. kalingatuan nu baluhayay a celahcan iti kikukikulan tu nu mihcaan (4600 a mang kya i ayawan nu mihcaan) masaadaayay tulu a nikasaditan nu sidi muteka tu a idaw ku kasasumadan, masapabuyay a sidi sakay nu yacoay, atu ya malapiay ku kuku a sidi atu ya masatabakiay mukanay tu lutuk a sidi. nika ya siukakiay a sidi sa nayay ku kademec i lihat nu sidiay a mamukeliday tu sakaudip, imahida sa u micidekay ku kaki a sidi ku kalabangbangan a tatukian. ina siukakiay a sidi sa itida sananay i tapiingan mulatlat kangeluan ku sikaudip. nika imahini sa kakayda satu ku nu heni a macakat ku kasasibutan nu bituka a palawpes tu nikanan, sini susutan tu a taneng a mukan tu mahidaay nayay ku iyubung a canacanan u sapicunus tu nikanayatan a maudip ku nikasumadan. 始新世開始出現草。中新世的時候全球氣候變乾燥少雨,大量雨林枯亡,草原開始發育,並向全球蔓延開來。草本身是一種非常難以消化的食物,而唯有擁有複雜消化系統的偶蹄動物能有效地利用這種粗糙、低營養的食物。很快偶蹄動物就取代了奇蹄動物的生態位,成為了食草動物的主導。 kalingatuan nu baluhay a zitay (始新世) sa itawya a mucelak ku lutulutuk, katukuh tu i tebatebanan a celahcan sa ina kitakitayba demiad sa kasumadan tu, alahicaan sa maacak ku demiad nayay ku nikaudad, u sakaahebalay nu kilalilangan atu lahaday a tuudtuud mamin maacak a mapatay ku langaw, uyda satu ya lutuk muteka tu a mulatlat silangaw, pilatlatan sa talacuwacuwa tu a mubitelak. u lutuk hananay sa u sasalacusay a muyaen a kakanen, uyda sa kaidawan tu micidekay a pimulmul nu bituka ku makalawpesay, tinaku u sidi idway ku ukaki hananay kanamuhan nunuheni a mukan ku lutuk,caay pipili tu tanuakaway saan atu kainayian tu iyubung. kalamkam sa kutayan tu nu siukakiay a aadupan kya siubilay adada a aadupan i lahaday a maudip, mala u sitatungusay tu lutukay ku kakanan a mamukeliday i enaenalan. == namakayniay a nisulitan (參考文獻) == [1]中文維基-羊:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%8A</nowiki> [2]中文維基-偶蹄目:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%81%B6%E8%B9%84%E7%9B%AE</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] mz684eb9vx1xb0hgognnfmutbfk5rvg snuwing 0 9534 87046 86182 2019-12-05T19:02:30Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki == Snuwing == === u sulit nu Hulam  === 史努櫻部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu snuwing. u kasalumaluma’ nu snuwing sa, 364 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,246 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,156 ku tademaw, pakalatu 93%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 90 ku tademaw, pakalatu 7%. u kasabinacadan, Sejek(Seediq)76%, Tayan(Tayal)13%, Yuwatan(Bunun)2%, Pangcha(Amis)1%. 2 ku cacudadan i Alang Snuwing niyzau’. 1 ku kyukay i Alang Snuwing niyzau’. 1 ku pakincalan i Alang Snuwing niyazu’. inayay ku pikuwanan i Alang Snuwing niyazu’. inayay ku pacudacudadan i Alang Snuwing niyazu’. 1 ku padekuan i Alang Snuwing niyazu’. === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun), u Tayan, u Pangcah. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku [[Sakizaya]] a [[tademaw]] mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] m1pkw37aryfmnzhj5o52okdges0btkq softball 0 9535 77798 75215 2019-11-21T22:03:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki softball nu Amuhuwan a kamu, u leciw nu Sakizaya a kamu. ==kakiliman== mali (Anmuhuan a kamu: softball), nama kadaay kina pangciw, masasengiay tu. kina mali i 1996 mihcaan aolinpike nu mikaduba’an kina lingatu, nu tatayna a nipimali;nika 2008 mihcaan aolinpike tu nika duba’an tu nadikudan sa lawbesan. . nu kitaki a mali tu mikelitay atu kitaki nu mipangciway a mikelitay pakumuden nu heni kina mali atu pangciw masacacay ku mamaliyan, a i 2020 mihcaan nu aoyun. nama 2014 mihcaan na izaw kya yayun nu pangciw atu mali masacacayay a nipimali. IOC tu 2011 mihcaan tu pituay a bulad izaw ku limaay a demiad misapinang kina pangciw atu mali mala 2020 mihcaan nu aoyun u papilian a sapimali. kina mali hananay caay kaw matenesay a nipimali, sisa caay kalalucek a mimali. ==nilacul== ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 7k69ib43kbom2jaj1q2pg1x5w93no21 subal 0 9536 91358 77803 2020-07-21T02:28:54Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki subal(島) [[tangan:Dent Island.jpg|thumb|adidi'day a subal]] pegqvv85pyk1m1bht2svhwumtl9ula9 sukuy 0 9537 87047 77814 2019-12-05T19:03:38Z Akamycoco 24 /* u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay */ wikitext text/x-wiki == sukuy == === u siwkay nu nipaluma === {| class="wikitable" |kakuniza |植物分類 |()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang ()lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma ()mahetik ku papah ()dauc landaway ()zuma ()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip ()1-2 a mihca ku uzip ()zuma |- |takalaw nu bayu' |生長海拔高度 | |- |mauzip subal |生長區域 | |- |nipaluma sasahicaan |栽種功能 |yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他() |- |takalaw maka |株高 | |- |papah tanaya' |葉長 | |- |papah ahebal |葉寬 | |- |papah mapela' |葉瓣 | |- |balu ahebal |花徑 | |- |balu kulit |花色 | |- |heci |果實 | |- |paenu |種子 | |} === u sanek nu nipaluma === {| class="wikitable" |1 |sanek |味 | |7 |dawmi |軟 | |- |2 |letek |毒 | |8 |siceka' |刺 | |- |3 |cedam |甘,甜 | |9 |dieku |溫 | |- |4 |aledah |辣,辛 | |10 |cuedet |寒,涼 | |- |5 |atekak |苦 | |11 |acak |乾 | |- |6 |cupelak |澀 | |12 |zuma |其他 | |} === malaheci tu imelang === {| class="wikitable" |1 |pangangay |(生)津 | |27 |kaliwates  |(消)小疔 | |- |2 |akacay-akuti |(減)燥熱 | |28 |malebawa |(消)跌打腫傷 | |- |3 |cuedet |(減)寒冷 | |29 |akuti' |(消)燙傷 | |- |4 |patezep tu izang |(消)出血 | |30 |tunatun |(消)瘀血 | |- |5 |paisi' |(利)排尿 | |31 |tibeni |(消)泡疹、痱子 | |- |6 |taluktuk |(減)發炎 | |32 |kebing |(消)麻疹 | |- |7 |sulalis |(退)發燒 | |33 |sizaz |(消)濕疹 | |- |8 |cebu' taluktuk |(消)尿道膀胱炎 | |34 |butus |(消)水腫 | |- |9 |mapudasay |(減)皮膚病 | |35 |kalad nu bau |(減)蛇咬 | |- |10 |atay taluktuk |(減)肝炎 | |36 |bulad adada' |(消)經痛 | |- |11 |adada' |(減)痛 | |37 |cadi'ci |(減)心痛 | |- |12 |sicedam isi |(減)糖尿病 | |38 |pasicucu |(增)乳汁 | |- |13 |ngidngid |(消)嘴破嘴角發炎 | |39 |bali-malalemed |(減)風濕 | |- |14 |teluhu |(消)濃痰 | |40 |calenged |(止)皮膚癢 | |- |15 |takulaw adada' |(減)喉嚨痛 | |41 |sinawal |(減)暈眩 | |- |16 |tuzu malebawa |(減)關節炎,風濕痛 | |42 |manah |(消)痔瘡 | |- |17 |mabanic |(消)腹瀉 | |43 |pucu' |(消)淋巴痛 | |- |18 |muta' |(調)嘔吐 | |44 |buyu' |(解)中暑 | |- |19 |masikata' |(調)便秘 | |45 |suaw |(止)渴 | |- |20 |adada' tangah |(減)頭痛 | |46 |muni' ku banges |(消)皮膚潰爛 | |- |21 |malihen |(怯)咳嗽 | |47 |takalaw ku izang |(減)高血壓 | |- |22 |makamaw |(減)感冒 | |48 | | | |- |23 |milisawada' |(調)腸胃病,胃痛 | |49 | | | |- |24 |walak |(解)中毒 | |50 | | | |- |25 |maduka' |(消)破皮傷 | |51 | | | |- |26 |puces |(消)膿包、大疔 | |52 |zuma |其他 | |} === pasubana i cacudadan a lacul === {| class="wikitable" |u cudad a ngangan | |- |u sapamat a ngangan | |- |u Amilika a ngangan | |} == u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay == {| class="wikitable" |cidekay |ngangan |miungay |- |[[Sakizaya]] | | |- |Pangcha | | |- |Tayan | | |- |Paywan | | |- |Yuwatan | | |- |Sejek | | |- |Taluku | | |- |Puyuma | | |- |Rukay | | |- |Cou | | |- |Kabalan | | |- |Tau/Yami | | |- |Saw | | |- |Kanakanabu | | |- |Laaluwa | | |- |Saysia | | |} == u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24]. 行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p57 [[kakuniza:nipaluma]] cgy4cggtu2bdydw0d9muu8u8obpgdde sula’ 0 9538 87048 77819 2019-12-05T19:03:59Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki <big>anu muda’dac pabila’an paapukan kya amasamata ku [[tademaw]]</big> <big>hani pisula’ han tu tu ngipen</big> <big>u palu’ kapah satabuwan sasapihpih han</big> <big>u bucacing kapah satabu duduu’d</big> <big>u kilang nu da’dac kapah sacukedan nu luma’</big> [[kakuniza:Miku Kumud]] pswdmcdn5t5weyp3kjqi8wxtssw3j0p suleda 0 9539 77838 75258 2019-11-21T22:03:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:雪|'''suleda 雪''']] == sapuelac == mahetik namakay tapuku ku suleda. na i ladem sa, anu sienaw, 0 tu ku 溫度 saan, yadah ku adidi'ay a nanum malitemuh, maka tu mala suleda. === nasulitan nu Hulam atu Amilika Wikipayke === [[tangan:Snow_in_Colarado_in_the_United_States_of_America.jpeg|thumb|Snow in Colarado in the United States of America]] 雪降落的過程被稱為'''下雪'''或'''降雪'''。雲中溫度低於0℃的許多小雲滴在冰晶上互相碰撞凝結形成雪珠,小雪珠是由許多細白的冰粒聚集而成的。當冷空氣逐漸向前推移,上升氣流減弱,雲中水氣直接在冰晶上凝結成較大的形態,此即我們所見到的雪花。如果溫度接近冰點,則會落下溼雪,形成較大的雪花,特別是無風的時候。大型的星形雪花直徑可達5到7公分。多數的雪花在落下地面的途中會融化成雨,只有當接近地面的空氣夠冷,才能讓雪花落到地面成雪。 '''Snow''' refers to forms of ice crystals that precipitate from the atmosphere (usually from clouds) and undergo changes on the Earth's surface. It pertains to frozen crystalline water throughout its life cycle, starting when, under suitable conditions, the ice crystals form in the atmosphere, increase to millimeter size, precipitate and accumulate on surfaces, then metamorphose in place, and ultimately melt, slide or sublimate away. Snowstorms organize and develop by feeding on sources of atmospheric moisture and cold air. Snowflakes nucleate around particles in the atmosphere by attracting supercooled water droplets, which freeze in hexagonal-shaped crystals. Snowflakes take on a variety of shapes, basic among these are platelets, needles, columns and rime. As snow accumulates into a snowpack, it may blow into drifts. Over time, accumulated snow metamorphoses, by sintering, sublimation and freeze-thaw. Where the climate is cold enough for year-to-year accumulation, a glacier may form. Otherwise, snow typically melts seasonally, causing runoff into streams and rivers and recharging groundwater. [[tangan:CargoNet_Di_12_Euro_4000_Lønsdal_-_Bolna.jpg|thumb|CargoNet Di 12 Euro 4000 Lønsdal - Bolna]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [ftp://198.77.171.17/pub/High%20resolution%20TIFF%20Snow%20Images%20from%20webpage 超高解析度雪花圖片] [http://www.sciencebits.com/SnowAboveFreezing 冰點以上的雪] [http://www.its.caltech.edu/~atomic/snowcrystals/faqs/faqs.htm Kenneth G. Libbrecht - 雪花FAQ] [http://psoup.math.wisc.edu/Snowfakes.htm 通過數學模型構建的雪花成長圖片與視頻] [[tangan:Train stuck in snow.jpg|thumb|suleda]] syjj51qgifgpz9wk40d2b5yuzevi08i sumamad aenengan nu Sakizaya i enal nu Kilay 0 9540 87049 77846 2019-12-05T19:04:44Z Akamycoco 24 /* nilacul */ wikitext text/x-wiki sumamad aenengan nu Sakizaya i enal nu Kilay == nilacul == '''sumamad aenengan nu [[Sakizaya]] i enal nu Kilay,micapi tu buyu'atu bayu,nu walian u Taypinyang,nu etipan u Cungyangsanmay a buyu',lalabu izaw ku taku,tasun atu kilakilangan。binawlan micapiay tu buyu'i buyu'ay ku sakauzip,micapiay tu bayu i bayuay ku sakauzip,kakanen tu demiamiad izaw ku makabuyu'ay izaw ku makabayuay,misalil,mitabukud,miadup,milami'tu kakanen tu sakatanektek nu uzip atu miala tu malusasanga 'en,hanipiidang han ku kawaw。''' == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Yuku Tipus Sayun [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] f50xuamzxqu03dk05b93lhxie0p9x4q sumamad izaw kiya makasicay a niyazu' 0 9541 77850 75272 2019-11-21T22:03:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''sumamad izaw kiya makasicay a niyazu',lumuwa,ma'pahay i cuwacuwa maazih tu。我nuzikuzan nu taku,izaw tahkal maazih kiya ma'desay mukanay tu tademaw atu aadupen a di'tu nu nanum,izaw kiya ma'desay a di'tu,uzuma satabaki sa ku laing malabalad。''' '''izaw kiya tatama a wawa,makudus adidi',mapidah,kalaangic,pangangan han nibaki niza ci pusi han。''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] 57ss8q51k2wp1otzvizdfzumji8mhfh sumamad sakauzip nu niyazu'a mibuting 0 9542 87050 77854 2019-12-05T19:05:22Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki '''sumamad sakauzip nu niyazu'a mibuting,miadup,mikawaw tu nalimaan atu maluk tu umah,mingulngul maluk ku niyazu'ay,caay katineng tu paliwalay a kawaw,kyu caay kahacica ku kalisiw,tanengay sa i kaen。''' '''tapalen azihen ayza i nayay ku tanektekay a sakasilacul nu niyazu',kyu misaicelang ku niyazu'ay tu sapalekalaw tu kakawawen,tinaku; asu'ay timu nu Kaluluan,pipahanhanan tu kawaw,tasalamaan nu wawa; Ciwidaan u pinanam tu sakauzip i hekal,mitanam tu miadupay a a kawaw,miazih tu lukiyaw,[[Sakul]] a niyazu'miwawaw tu nalimaan,umahay lami',milihiza tu lisin; Cilakayan a niyazu'mitanam maluk,pacakay tu nipalumaan。''' [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] tj2g7a2s3pucr17q32g0pnjwgti177s sumanahay a buyu’ 0 9543 87051 77857 2019-12-05T19:06:23Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki u kungku nu babalaki. i na kungku sa nu cabay ku pakungkuay i takuwan hansa, izaw ku cacay a niyazu i Sinkapul, sumanahay a buyu ku ngangan sa, sakamusa, i satimulan nu Sinkapul, culal sa ku yadahay masalaway a buting, musengi tu ci payapay, mazicemay ku laway a buting, hina katuud tu mapatay a tademaw nu buting. matalaw tu a tabuyu mibuting ku tadetemaw, saka milunguc tu Hungti miedap tu uynian a kawaw. uculen nu Hungti ku hitay niza, amasasilat, mitena tuyu buting, tenatenaen nu hitay i . mibahel kuya buting mingayaw a mi duka tu tademaw, caay ku hitay acacay ku mapadukaay, zahan zikuc nu Hungti a macicih macelit nu buting. musausi ku Hungti tu madukaay a hitay, kesem sa ku balucu malalum ciniza. palida sa ciniza tu niyazuay, anu cima ku mihetekay tuna kawaw, a ila ku sapakawlah aku tuya [[tademaw]]...<br /> izaw aca micapiay i bayu muenegay a wawa sa matinengay ciniza, ci Hang Nadim ku ngangan niza, ma kasmsim ci Nadim sakamu sa, papileteken ku hitay tu tatapangan nu paza saw. sulsulen kuyu tatapangan nu paza, mahita ahebalay a caben i sapitena i bayu. simsim sa ci Nadim, anu mibahel khya buting, micucuk nu madicemay a laway kuya tatapangan nu paza, macukcuk tu kuya buting i tila saan ciniza. mitengil ku Hungti tu kamu ni Nadim. manay mi cucul han tu ku hitay a militatapanngan nu paza silsilen han tu mitena i bayu. tatenga yu mibahel a buting tasasiket l tatapangan nu paza ku madicemay a laway, tahacacaycacay hantu nu hitay a mipatay, maazih nu niyazuay ku nisakakawawen ni Nadim, mahemek tu nika ci tangah niza, ya Hungti a pakawlah cinizaan. ahicaan, izaw ku mikakelidan a hetay tu Hungti sakamusa, tada ci bunu ci Nadim, pasayla tu cinizaan ku namuh nu niyazuay a tademaw. malawilaw tu kisu u Hungti han nu heni amisakamu. tatenga sa uya laby i .ci taledih(simpi) kuya Hungti, malemed niza ci Nadim a mala Hungti sa, malibutlibut satu ciniza,manay culcul hantu ningla ku hitay a tayza i luma’ ni Nadim a mipatay cingla. tuya labi i patayen nu hitay ci Nadim. ahicaan saw, patayen nu hitay ci Nadim, caay kasatezep ya caay katingalaw ku izang. hemin nu lunaby a buyu, macengel nu izang niza, uyni ku lalangatan a sumanahay a buyu saan a kunyku nu Singkapul. [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] k72svmoqqyxm9thbr37z4564l228g4t sunsuli 0 9544 77865 75304 2019-11-21T22:03:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sunsuli(李子) [[kakuniza:heci]] [[kakuniza:kakaenan]] s95gx2t86ptluotasrix6qkjbqlwy2t tabaki kya ninel 0 9545 77867 75307 2019-11-21T22:03:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cacay alasubu izaw ku walu a mihecaan,sepat a bulad izaw ku walu ademiad ayza. maninel nasandeb tabaki kya ninel macekuk’ matalaw kaku,ahicane tu? yaninel pakala tu 5.0,ilalabu kuni sabaw cacay (公里) [u ihekalay a ninel kuyni] ya ninel i tini i Yusinu atu Nabakuwan u kacaliwayan u ni u ketun(米崙斷層)nuwamisan atu satipan. piazihi i tu? pihaymawi tu? <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] kyc79ynj6kameppnkiac72zj9q5bzce tabaku 0 9546 77891 75332 2019-11-21T22:03:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 23 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == [[:zh:香煙|tabaku]] == u tabaku sa, cikciken tu pahpah nu tabaku a nipaluma. tabuen tu tatipeluk. tanaya' sa 12cm, kimulumuluan. anu mitabaku sa, patuduhan i ayaw, cepcepan i zikuz. palikaten tu lamal i ayaw. naayaw ku Yincumin, plaluma kya tabaku a nipaluma i luma' i laku'.[[tangan:Cigarette_DS.jpg|thumb|Cigarette DS]] === u sulit nu Hulam === '''香菸'''(英語:Cigarette),是菸草製品的一種。製法是把菸草烤乾後切絲,然後以紙捲成長約120mm,直徑10mm的圓桶形條狀。吸食時把其中一端點燃,然後在另一端用口吸咄產生的菸霧。雪茄是以菸草捲成圓桶形條狀吸食。香菸跟雪茄的主要分別在於香菸體積較小,菸草經過煉製和切碎。香菸最初在土耳其一帶流行,當地的人喜歡把菸絲以報紙捲起來吸食。在克里米亞戰爭中,英國士兵從當時的鄂圖曼帝國士兵中學會了吸食方法,之後傳播到不同地方。 [[tangan:Papierosa_1_ubt_0069.jpeg|thumb|Papierosa 1 ubt 0069]] === u sulit nu Lipun === '''紙巻きたばこ'''(かみまきたばこ、'''シガレット''':英: cigarette)とは、刻んだタバコの葉を紙で巻いてある、使い捨てのたばこのことである。パイプなどと違い、他の喫煙器具を要せず、着火装置さえあればたばこ単体でそのまま喫煙可能なように加工されているため広く普及している。日本では単に'''たばこ'''と言えば、この紙巻きたばこを指す事がほとんどである。 === u sulit nu Amilika === A '''[[:zh:香煙|cigarette]]''', or '''cigaret''', is a small cylinder of finely cut tobacco leaves rolled in thin paper for smoking. The cigarette is ignited at one end causing the cigarette to smoulder and allowing smoke to be inhaled from the other end, which is held in or to the mouth; in some cases, a cigarette holder may be used, as well. Most modern manufactured cigarettes are filtered, and also include reconstituted tobacco and other additives. == u sapuelac nu masatekeday a sulit == patabaku: 去抽菸 mitabaku: 在抽菸 mitabakuay: 在抽菸的 == tinaku ku kamu u Sakizaya == (patabaku) patabaku cisaydang aku (mitabaku) Mitabaku auk aku (mitabakuay) lumeni' ku bala' nu mitabakuay. == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] 0encdg2n9vrnqge8w47m5ownbe280ea tabayal 0 9547 128440 128439 2022-08-19T05:42:33Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki [[tangan:姑婆芋02.jpg|縮圖|tabayal]] tabayal(姑婆芋) rc1yrvfkge8nkhq2jvofi2g4yvb48md tademaw 0 9548 126285 77898 2021-11-09T14:54:15Z 93.157.169.14 wikifix wikitext text/x-wiki [[tangan:Akha_cropped_hires.JPG|thumb|tademaw]] '''tademaw''' (Homo sapiens) 人,人類 gfpyniujltgvftxxflea3t88xvcelf9 Andy Lau 0 9549 114852 104176 2021-06-12T04:51:18Z Yiyang.sayuen 1495 /* iga(影視) */ wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |Andy Lau , Liutehua |- | colspan="2" style="text-align:center | [[tangan:Andy_Lau_(cropped).jpg|thumb|Andy Lau|250px|center]] |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | tatama palaway |- | style="font-weight:bold; width: 80px" |Loma Sulit | style="font-weight:normal" |Lau Tak Wah |- | style="font-weight:bold"|Amilika a ngangan | style="font-weight:normal" |Andy Lau |- | rowspan="7" style="font-weight:bold"|malimula a ngangan | style="font-weight:normal" |Hwacay |- | style="font-weight:normal" |Liutenwang |- | style="font-weight:normal" |Hwa kaka |- | style="font-weight:normal" |Hwa Ti |- | style="font-weight:normal" |Liu Hwa |- | style="font-weight:normal" |Hwa Sen(Taywan a caliway a ngangan) |- | style="font-weight:normal" |Lauta(makanamuhan a binawlan panganan) |- | style="font-weight:bold"|nalecuhan | style="font-weight:normal" |1961.9.27(58 a mihca) |- | style="font-weight:bold"|cidekay | style="font-weight:normal" |China Hongkong |- | style="font-weight:bold"|kawaw | style="font-weight:normal" |palaway, mudadiway, iga misanga’ay, misulit tu dadiway, iga kungse a tawki |- | style="font-weight:bold"|kamu | style="font-weight:normal" | Kongtongwa, Amillika, Hulam |- |style="font-weight:bold"|subana'ay |style="font-weight:normal" | Hwang Tasian wawa cacudadan Keli Teban a cacudadan Hong Kong Palaway a cacudadan Lancyese Tabakiaya a cacudadan Sasaydang |- |style="font-weight:bold"|acawana |style="font-weight:normal" |Cu Licyen 2008 palaacawa |- |style="font-weight:bold"|wawana |style="font-weight:normal" |Liu Sianghuy(Hana) 2012.5.9 nalecuhan |} == [[:zh:劉德華|Andy Lau Tak Wah]] == === u siwkay niza(簡介) === Liutehua(Andy Lau Tak Wah)sa, u mudadiway u mipalaway u pacakayay. 1990 sa, maala tu ku ngangan nu " sepatay a pabaway". matineng mudadiw atu mipalaw. maala yadah ku kawlah. nu iga niza izaw tu cacay lasubu izaw sepat a bataan mangasiw. numacakay a iga sa, izaw tu tusa bataan mangasiw. 1999 a mihcan, Liutehua maala Hongkong bataan sakapahay sining a kawlah. 2000 a mihcan 11 a bulad, maala Kitakit bataan sakapahay sining a kawlah, u caay katuuday maala mahiniay kawlah a Hongkong palaway. 2006 a mihcan 7 a bulad 7 a demiad, pabeli ku paseneng Yuense院士 a ngangan, apatahkal ku heci niza nay palaw atu nalimaan, sakamu sa ku taw: nikangeluan atu mitesekay a icel atu wayway, taneng masatilid nu wawa atu sining. Liutehua paytem i kawaw niza, kadihieng tu cabay kaput lalumaan atu makanamuhan a binawlan. kapah ku kihal(關係) atu masasiket atu myiti, sisa kakah ku ngangan niza, u nganganay a lihab(名聲) a tademaw ciniza. tahanini(一直到現在) mailay(勤勞) mikawaw, sakakumced tanektek saicelangen, malakapay ku bihid, makapay tu wayway. i Hulam a subal, i Yaco, talakaw ku ngangan, ilabu ku lawilaw(影響). manamuh i balucu' ku siningay tu cinizaan. i palaway i dadiway i iga i tilibi, tina sepat a subal saan, talakaw ku miazihay mitengilay a binawlan. === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Hong Kong, China |- |mueneng居住地 |Hong Kong |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1961.9.27 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛(v), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 |micudad, mudadiw, musakamu, pacabay, misulit, miedap tu taw |} === u kawaw niza(職業) === {| class="wikitable" |mudadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |misalukiyaway 舞者 | |mapalaway 宗教家 | |- |misadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |misagikiay 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miunduay 運動員 | |hakasi 學者 | |- |saydan 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 |v |} == u kawlah niza(獲獎紀錄) == Luitehua namaala a dadiw a kawlah sa mangasiw 400, u maala kawlah sayadahay a mudadiway. i ayaw nu 2000 a mihcan, maala tu 292 a dadiw a kawlah ciniza. u talakaway a nasulitan i Hulamay a subal. i Hongkong a tilibi sa, izaw ku 21 a dadiw maala ku sakapahay bataan kingciu kawlah. i 1991 a mihcan, pulung 3 a dadiw maala. i 1990-1992 1994 1999 2004 u sakanamuhan a tatama palaway ciniza. 1993 1995-1996 2000-2006 u sakanamuhan a tatama palaway nu Hongkong ciniza. uyniyan a sasulitan sa u takalaway katukuh ayza. i hekal nu Hong Kong, i [[Taywan]] China Sinkapol Malaysiya Lipun Korea atu [[Amilika]], maala tu ciniza tu yadahay a kawlah nu dadiw atu palaw. === Taywan Kingma a kawlah(台灣金馬獎) === u sakapahay tatama palaway a kawlah sa, sasepat singangan, satusa maala ku kawlah. {| class="wikitable" width="100%" cellpadding="5" style="font-size: 95%" ! width="2.5%" |# ! width="5%" |mihcan ! width="25%" |kakuniza ! width="25%" |iga |- | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |2001 |saka38, sakapahay tatama palaway a kawlah, singangan |《[[:zh:瘦身男女|瘦身男女]]》pakudusay a tatama atu tatayna |- | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |2003 |saka40, sakapahay tatama palaway a kawlah, singangan |《[[:zh:無間道|無間道]]》inayi'ay salaedan a zazan |- | style="text-align:center;" |3 | style="text-align:center;" |2004 |'''[[:zh:第41屆金馬獎#.E6.9C.80.E4.BD.B3.E7.94.B7.E4.B8.BB.E8.A7.92|saka41, sakapahay tatama palaway a kawlah, maala]]''' |'''《[[:zh:無間道Ⅲ|無間道Ⅲ]]》inayi'ay salaedan a zazan sakatulu''' |- | style="text-align:center;" |4 | style="text-align:center;" |2011 |'''[[:zh:第48屆金馬獎#.E6.9C.80.E4.BD.B3.E7.94.B7.E4.B8.BB.E8.A7.92|saka48, sakapahay tatama palaway a kawlah, maala]]''' |'''《[[:zh:桃姐|桃姐]]》Taw kakana''' |} == u nalimaan niza(演藝作品) == === inga(影視) === Liutehua mipalaw 27 a tilibi atu 140 a iga. namisyubay 30 a iga atu 1 a tilibi. sakacacay a iga mipalaw niza sa ku " sikulitay ladem a dadiw"(彩雲曲). nabaluhayay a iga mipalaw sa ku "milalaba' tu lung(追龍)". ==== u tadamaan(重要) a inga niza ==== tayza i bayu' 投奔怒海 · sasumidang(愛情) ihekal nu hulic(法律)法外情 · sasumidang ilabu' nu hulic法內情 · sakapahay la'cusay a cabay最佳損友 · Wang-cyaw Kamen 旺角卡門 · u sapabaway 至尊無上 · mamidang 愛人同志 · anu izaw sasumidang ku tapuku 天若有情 · sasulitan nu Afei 阿飛正傳 · matineng mupwakyaway(賭博的人) a tademaw 賭俠 · siwa cacay mamidang nu palang 九一神鵰俠侶 · yadah kalisiw ci Leilou 五億探長雷洛傳 · mipalaw atu ku Lung 與龍共舞 · mupuakiyaway a tawki ci Singke 賭城大亨之新哥傳奇 · haynisadikud ku tapuku atu lala' 天長地久 · tapuku atu lala'天與地 · mibalakasay a tademaw 大冒險家 · silamalay a ngayaway -kazizeng 烈火戰車 · anu izaw sasumidang ku tapuku-tulu-ilamalay a limecedan天若有情III之烽火佳人 · baluhay Shanghay dadipasan 新上海灘 · namisanga' i Hong Kong 香港製造 · i banaway a Lung 龍在江湖 · matineng mupuakiyaway a tademaw 1999 賭俠1999 · madademec ku matineng mupuakiyaway a tademaw 賭俠大戰拉斯維加斯 · duutday a ngangayawan 暗戰 · aniwiw a tatama atu tataytay a tatayna 孤男寡女 · a-hu 阿虎 · pakudusay a tatama atu tatayna 瘦身男女 · mipatayay a tademaw 全職殺手 · inayi'ay salaedan a zazan 無間道 · tabakiaya a tatama 大隻佬 · inayi'ay salaedan a zazan-tulu 無間道III · musisip midebung 十面埋伏 · inayi' ku kidem i kitakit 天下無賊 · u simpi' nu wawa atu silet童夢奇緣 · maungagay a baetu 瘋狂的石頭 · lumeniay a debung 墨攻 · u minanamay 門徒 · pabeli' ku cudad 投名狀 · tulu kanatal 三國之見龍卸甲 · madademec 打擂台 · ci Tilencie 狄仁傑之通天帝國 · baluhay a Sawlin Se 新少林寺 · kakana ci Tao 桃姐 · menu'ay a kincal 盲探 · balius 風暴 · tataytay 失孤 · pauzip ci Wu 解救吾先生 · lemecedan a demiad nu maku 我的少女時代 · mistesekay nu mihulak tu bakudang 拆彈專家 === dadiw(音樂) === nay 1985 katukuh ayza sa, Liutehua insac kongtongwa CD izaw 25, nu Hulam CD izaw 20, atu zuma kamu a CD 9. pulung han nu mapliliay atu zuma sa, mangasiw 100 a CD. Bataan Dadiw Kingchu a kawlah, maala niza enemay a sakanamuhay a tatama mudadiway(1990-1992 1994 1999 2004), maala niza pulu' Tatay sakanamuhay Hong Kong tatama mudadiway(1993 1995-1996 2000-2006), pulung sa izaw ku 21 a dadiw, maala Bataan Dadiw Kingchu a kawlah. u kayadahay maala kawlah a mudadiway. === isasa'ay sa u didiw-balud nu Hulam niza(國語專輯) === tatiku tisuwanan 回到你身邊、sasumidang ilabu' nu hulic法內情、nazatungan masasiket(1989 a mihcan) anu ku kungku nu maku kisu 如果妳是我的傳說(1990 a mihcan) aku atu milalaba'ay a simpi nu maku 我和我追逐的夢、u silet nu zuma a uzip 來生緣(1991 a mihcan) mikukay ku sasumidang nu misu謝謝你的愛(1992 a mihcan) tatenga'ay a sasumidang caay kadayum milayap真情難收、kinacacay i uzip 一生一次(1993 a mihcan) katawal sasumidang a nanum 忘情水、nizatengan nu Dietu 天意(1994 a mihcan) tatenga' haynisadikud真永遠(1995 a mihcan) zayhan sasumidang因為愛、mabulah mabalad 相思成災(1996 a mihcan) sasumidang mahina kabiyalawan 愛如此神奇、sasumidang ilabu nu ukak atu balucu'愛在刻骨銘心時(1997 a mihcan) ihekalay a sasumidang 人間愛(1999 a mihcan) sasunamuh nu tatama 男人的愛(2000 a mihcan) mabuhat tu ku tapuku 天開了(2001 a mihcan) bangcalay a demiad 美麗的一天(2002 a mihcan) kinacacay tu musakamu maidih tisuwanan kaku 再說一次我愛你(2005 a mihcan) u nabalucu'an a nizateng nu katazazan 一隻牛的異想世界(2007 a mihcan) === takus-sakamu(廣告) === u syubay a takus-sakamu sa, izaw ku utubay, kazizeng, zikecan a dinwa, DVD, VCD, tuki, kucu', epah, pangcu', zikuc, mibanaway, milaluluay, sapisulac ngipen, kokakola, kahiw, cha, nananuman, miidangay, dadingu, mibalakas, misalamay, kilang a panan, micaliw tu kalisiway, elun, luma'ay a sakaluk(工具).....kayadah ku ni patayliay a takus-sakamu. === paedap(公益) === 1994 patizeng ciniza ku "Liutehua paedap tu pakuyucay a kakawawan", amiedap tu isasa'ay inayi' ku laheci, maydih mapaedapay a tademaw. {| class="wikitable" !mihcaan !mamikuwan tu caculculen |- |1996 |uzip subana' saungay nu binawlan caculculen |- |2001 |kitakit sakapahay Hulam tademaw kikinghuy Hulam lalangawan caculculan |- |2002 |Sechuan seng kadihiyay a caculculan Tucyangyan balakas wayway caculculan |- |2004 |Hong Kong Tebuc a Su misumad tu uzip caculculan |- |2005 |China iga malebut a mihcan wayway caculculan |- |2006 |Hong Kong wawa sakapah tu mata caculculan China Imelangay masaupu putiput caculculan |- |2006-2012 |Hong Kong bayu' aidangan midiput aadupan caculculan |- |2008 |Peicing imelangay kadihiyay caculculan kadihiyay cilal saungay caculculan |- |2010 |Sanghay Sepo kanamuhay caculculan |- |2012 |Luntun Awlinpike miuntuay kadedemec imelangay China patademaway kadihiyay caculculan |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == *[[:zh:劉德華|劉德華-中文維基百科]] *[http://evchk.wikia.com/wiki/%E5%8A%89%E5%BE%B7%E8%8F%AF 劉德華-香港網路大詞典] *[https://www.facebook.com/andyworldclub 劉德華-FB粉絲同學會] *[http://www.dianying.com/ft/person/LiuDehua 劉德華-中文電影資料庫] *[http://www.awc618.com/ 劉德華-天地官方網站] *[[:zh:劉德華音樂專輯列表|劉德華音樂專輯列表]] *[[:zh:刘德华单曲列表|劉德華單曲列表]] *[[:zh:劉德華榮譽與獎項列表|劉德華榮譽與獎項列表]] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:TW aboriginal export]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] fx6u7zcos8supfnbxhhi8txtmwq5ny9 tademaw-Cinkawyin(Korea) 0 9550 78005 75452 2019-11-21T22:03:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 25 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Cinkawyin(金高銀) == [[tangan:Kim_Go-eun_in_2016.jpg|thumb|535x535px|Cinkawyin in 2016]] === u siwkay niza === Cinkawyin, upalaway nu Korea kanatal. namueneng i China katukuh cacay a bataan a mihca. sisa matineng musakamu nu China a kamu. 2012 mihca tahkal ciniza mipalaw ku "Lolita-idang" a iga. maala tu tabakiay a kawlah. 2016 a mihca, mipalaw aca tu"sinaadaay a Dietu", manamuh ku taw tu cinizaan. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === [[tangan:160603_백상_김고은.jpg|thumb|606x606px|160603 백상 김고은]] {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Korea |- |mueneng居住地 |Soul |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1991.7.2 |- |cacudadan 學歷 |miginkiway a cacudad碩士以上()tabakiay cacudadan大學(), takalaway singin cacudadan高中(), zuma其他() |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 |micudad, mudadiw, musakamu, pacabay, misulit, miedap tu taw |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:金高銀|金高銀]]'''(韓語:김고은,1991年7月2日-),韓國女演員。四歲時曾跟著父母到中國北京市密雲區生活了十年左右並接受華語教育(幼稚園到初中一年級),因此能說一口流利的中文。2010年進入韓國藝術綜合大學演劇院演技系就讀。2012年,在電影《蘿莉塔:情陷謬思》(另譯:銀嬌)中以新人之姿擔任女主角,展現突出的演技,獲得了大鐘獎、青龍獎等多座電影獎項的新人女演員獎。2016年,首次出演電視劇《奶酪陷阱》。2016年底,以作品《孤單又燦爛的神-鬼怪》再創事業巔峰,實力備受肯定。 === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Kim_Go-eun|Kim Go-eun]]''' (born July 2, 1991) is a South Korean actress. She debuted in the critically acclaimed film ''A Muse'' (2012) where she won several Best New Actress awards in South Korea. She next appeared in the crime thrillers ''Monster'' (2014), ''Coin Locker Girl'' (2015) and ''Memories of the Sword'' (2015). Kim then extended her filmography to television where she played leading roles in the tvN dramas ''Cheese in the Trap'' (2016) and ''Guardian: The Lonely and Great God'' (2016-2017). === u sulit nu Lipun === '''[[:ja:キム・ゴウン|キム・ゴウン]]'''(김고은、Kim Go Eun、1991年7月2日 - )は韓国の俳優。 === u kawlah niza === {| class="wikitable" |mihca(年度) |kawlah(獎) |kawlah a kakuniza(獎項) |patahkalay a nalimaan(作品) |- | rowspan="10" |2012mihca |sakatusa bangcalay nalumanay kawlah |baluhay upalaway |[[:zh:蘿莉塔:情陷謬思|《Lolita:idang》]] |- |sakasepat Korea iga 記者協會ayza mihca iga kawlah |tatayna baluhayay upalaway |(yinciaw) |- |sakawalu Ticun kanatal sadadiw iga salisin |Rising Star | |- |saka13 Fusan iga 評論家協會kawlah |tatayna baluhayay upalaway | |- |saka21 Fuz iga kawlah |tatayna baluhayay upalaway | |- |saka32 iga sapuelacay 協會 |tatayna baluhayay upalaway | |- |saka33 Chinlong iga kawlah |tatayna baluhayay upalaway | |- | rowspan="2" |saka49 tabaki lingling kawlah |tatayna baluhayay upalaway | |- |tatayna tapabaway | |- |Mnet 20's Choice |tatayna | |- | rowspan="4" |2013mihca |saka12 NewYork Yaco iga kawlah |Rising Star[3][4] | |- | rowspan="2" |saka49百想 nalumanay kawlah |tatayna baluhayay upalaway | |- |tatayna baluhayay upalaway | |- |mihca iga kawhal |baluhayay upalaway | |- |2014mihca |saka50百想 nalumay kawlah |baluhayay upalaway |《caykatinengay a tuutuud》 |- | rowspan="3" |2015mihca |saka19 Fuchan 國際奇幻iga salisin |tatayna sakapahay(Special mention) | rowspan="2" |《ihakuay a tatayna 》 |- |saka24 Buil Film Awards |tatayna baluhayay upalaway |- |saka52 tabaki lingling kawhal |tatyana manamuh | - |- | rowspan="5" |2016mihca | rowspan="2" |saka52百想 nalumanay kawlah |TV tatayna baluhayay upalaway | rowspan="4" |《u bihkac nu miluku》 |- |TV tatayna baluhayay upalaway |- |sakalima Tatien tilibi salisin |tatayna baluhayay upalaway |- |sakasiwa Korea tilibi salisin |tatayna baluhayay upalaway |- |2016 |Awesome Rising Star | - |- | rowspan="4" |2017mihca | rowspan="2" |sakalima DramaFever Awards |mamidang | rowspan="4" |《sinaadaay a Dietu》 |- |tatayna tapabaway |- | rowspan="2" |saka53百想 nalumanay kawlah |tatayna tapabaway |- |TV tatyana manamuh |} ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://instagram.com/ggonekim/ 金高銀]的Instagram專頁 == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] smh2spv4clmdvn33wm9lwl74zeriozj Cinsiwsien 0 9551 87309 87308 2019-12-10T04:47:16Z Chongkian 375 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Kim_Soo-hyun_in_May_2017.jpg|thumb|Cinsiwsien]] === u siwkay niza === Ciinsiwsien, upalaway nu [[Korea, south|Korea]] kanatl. u ngangan niza sa, "siw" sa, u makedemecay a tademaw. "sien"sa, u sipunuay a tademaw. u ngangan niza sa , mahiza ku tatayna, sisa panganganen ciniza ku " man". mala upalaway a kawaw i 2007 a mihca. mipalaw tu tilibi atu iga. malakapah ciniza, sisa katuud ku manamuhay a tatayna. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Korea |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1982.2.16 |- |cacudadan 學歷 |miginkiway a cacudad碩士以上()tabakiay cacudadan大學(v), takalaway singin cacudadan高中(), zuma其他() |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 |miasip閱讀(), mudadiw音樂(), mikulit繪畫(), nalimaan藝術(), misanga'工藝(), milabang旅遊(),miundu運動(), zuma其他() |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''金秀賢'''(韓語:'''김수현''',1988年2月16日-),韓國男演員,名字含意為「出類拔萃之『秀』,明智聰慧之『賢』」。金秀賢因名字較女性化,所以在小學時期時,幫自己取了一個綽號叫秀MAN,名字常被音譯為金秀炫。 === u sulit nu Amilika === '''Kim Soo-hyun''' (Hangul: 김수현; Hanja: 金秀賢; born February 16, 1988) is a South Korean actor best known for his roles in the television dramas ''Dream High''(2011), ''Moon Embracing the Sun'' (2012), ''My Love from the Star'' (2013) and ''The Producers'' (2015), as well as the movies ''The Thieves'' (2012) and ''Secretly, Greatly''(2013). Kim was Gallup Korea's Actor of the Year in 2014. He was first included in ''Forbes'' Korea Power Celebrity list in 2013 placing 4th, subsequently ranking 2nd in 2015 and 5th in 2016. The business magazine's Asia edition also listed him in its 30 under 30 in 2016. The success of his television dramas throughout Asia established him as a top Hallyu star. === u kawlah niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== {| class="wikitable" !mihca !demiad !kawlah a lisin !kawlah !nalimaan |- |2010 |12.31 |17SBS |kawlah nu baluhay |《calekaka》 |- | rowspan="5" |2011 | rowspan="2" |10.02 | rowspan="2" |sakasepat Korea tilibi kawlah |sakapahay a baluhay |《mabahel tu lunguc Dream High》 |- |manamuh tu taw |《mabahel tu lunguc Dream High》 |- | rowspan="3" |12.31 | rowspan="3" |saka25 KBS mapalaw kawlah |sakapahay a baluhay |《mabahel tu lunguc Dream High》 |- |manamuh tu taw |《mabahel tu lunguc Dream High》 |- |mamidang(with 裴秀智) |《mabahel tu lunguc Dream High》 |- | rowspan="8" |2012 |04.02 |sakalima Korea Kids Choice Awards |sakapahay upalaway |《mutakec cilal a bulad》 |- |04.26 |saka48 百想nalimaan kawlah |tatama sakapahay upalaway |《mutakec cilal a bulad》 |- | rowspan="2" |06.28 | rowspan="2" |Mnet 20's Choice |tilibi makapahay |《mutakec cilal a bulad》 |- |manamuh tu taw | |- |09.03 |saka39 Korea pabeli kawlah |upalaway |《mutakec cilal a bulad》 |- |12.08 |sakacacay K-Drama Star Awards |tatama makapahay |《mutakec cilal a bulad》 |- | rowspan="2" |12.30 | rowspan="2" |saka30 MBC mapalaw kawlah |manamuhay |《mutakec cilal a bulad》 |- |tatama makapahay |《mutakec cilal a bulad》 |- | rowspan="16" |2014 |05.27 |saka50 百想 nalimaan kawlah |manumuh |《namakay bunac kisu》 |- | rowspan="2" |09.04 | rowspan="2" |sakasiwa 首爾kitakit kawlah |tatama makapahay |《namakay bunac kisu》 |- |manumuh |《namakay bunac kisu》 |- | rowspan="2" |10.01 | rowspan="2" |sakapitu Korea tilibi lisin |Hot Star kawlah |《namakay bunac kisu》 |- |upalaway |《namakay bunac kisu》 |- |10.23 |sakawalu東京 kitakit tilibi lisin |kapahay upalaway |《namakay bunac kisu》 |- | rowspan="2" |11.15 | rowspan="2" |sakatuluAPAN Star Awards |tatama makapahay |《namakay bunac kisu》 |- |tatama makapahay | |- |11.29 |2014 Lipun kawlah |tatama makapahay |《namakay bunac kisu》 |- |12.28 |2014菲律賓亞洲電視劇大獎 |tatama makapahay |《namakay bunac kisu》 |- |12.29 |2014墨西哥韓流音樂獎 |tatama makapahay |《namakay bunac kisu》 |- | rowspan="5" |12.31 | rowspan="5" |saka21 SBS演技大賞 |bataan |《namakay bunac kisu》 |- |manumuh |《namakay bunac kisu》 |- |mamidang(with 全智賢) |《namakay bunac kisu》 |- |manumuh |《namakay bunac kisu》 |- |tabakiay |《namakay bunac kisu》 |- | rowspan="7" |2015 |01.18 |saka15 華鼎kawlah |tabakiay |《namakay bunac kisu》 |- | rowspan="2" |10.09 | rowspan="2" |sakawalu 韓國電視劇lisin |Star kawlah |《misangay》 |- |tabakiay a kawlah |《misangay》 |- |11.28 |sakasepat APAN Star Awards |tabakiay |《misangay》 |- | rowspan="3" |12.31 | rowspan="3" |saka29 KBS演技kawlah |tatama makapahay |《misangay》 |- |mamidang(with 孔曉振) |《misangay》 |- |tabakiay |《misangay》 |} === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://soo-hyun.com/ 金秀賢韓國官方網站] * [http://kimsoohyun.jp/ 金秀賢日本官方網站] * [http://weibo.com/soohyunk 金秀賢]的新浪微博 * [https://instagram.com/soohyun_k216/ 金秀賢]的Instagram專頁 odfbv755gms1a010sixazqfdt1uh66r Elva Hsiao 0 9552 119864 119863 2021-07-21T12:01:55Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:先生力量演唱会 -萧亚轩 (2).jpg|縮圖|Elva Hsiao (蕭亞軒)]]Elva Hsiao (蕭亞軒) == '''Elva Hsiao (蕭亞軒)''' == == angangan kalunasulitan niza == tatenga' a ngangan: 蕭雅之(naayaw misumad) ayzaay a ngangan: 蕭亞軒 Loma sasuala tu sulit: Hsiao Yasyuan Amilika a ngangan: Elva Hsiao malimula a ngangan: Elva、艾娃、時尚舞后、時尚天后 kanatal: Conghwaminko cidekay: Hulam nalecuhan: 1979 a mihcan 8 a bulad 24 a demiad [[Taywan]] [[Taoyuen]] Congli kawaw: mudadiway、mupalaway、zikuz-mitekelay kamu: Hulam、[[United states|Amilika]]、Kountoungwa、Lipun、Korea、Minan papayzaan: Citucyaw[[tangan:萧亚轩 Elva Hsiao.jpg|thumb|Elva Hsiao]] == u siwkay niza == Elva Hsiao (1979.8.24) tatayna. nuayway a ngangan niza sa ci Hsiao Yace, i 2009 misumad tu ngangan niza. singanganay a mudadiway i Taywan. nalecuhan i Taywan Taoyuen Congli. natahkal ciniza sa , sakamutu ku myiti panganganan ku " sepat adidi'ay a Tienhou". matineng misalukyaw atu musazikuc. naitiza i Lipun patahkal ku Amilika dadiw nalimaan. i 2000 a mihcan maala ciniza ku " kitakit Hulam kamu a dadiw sakayadahay pacakay a kawlah". manamuh ci Corn Kongling cinizaan, manamuh miazih mitengil cinizaan. amisupet ci Corn uyniyan a kasabelih. ci Corn sa, u limecedan nu Hulam a kaying. siicel, sibangcalay a bihid, sidihkuay a balucu'. sikawaw ciniza i Cengce Tabakiay a cacudadan ayza. sakamu ci Corn, Elva Hsiao u kapahay a mudadiway, asu' ku suni, asu' ku tawa, sisa manamuh ci Corn cinizaan. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1979.8.24 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚), caayhenay未婚((v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛(), cituciaw基督(v), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''蕭亞軒'''(英語:Elva Hsiao,1979年8月24日-),原名蕭雅之,於2009年將藝名蕭亞軒改為本名,台灣知名女歌手,出生於台灣桃園中壢。出道後被媒體譽為華語「四小天后」之一,以舞蹈和穿衣風格為人熟知被譽為「亞洲時尚舞后」,並曾於日本發行英文專輯及獲IFPI認證2000年度「全球華語唱片最高銷量大獎」。 === u sulit nu Amilika === Elva Hsiao (simplified Chinese: 萧亚轩; traditional Chinese: 蕭亞軒; pinyin: Xiāo Yăxuān, born 24 August 1979) is a Taiwanese singer and actress. === u dadiw nalimaan niza === * Hsiao Yasian 蕭亞軒(1999) * sumanahay a cyangwei-balu 紅薔薇(2000) * anucila a demiad 明天(2001) * Elva First(2001) * 4U(2002) * sasumidang a angangan a dadiwː micepcep 愛的主打歌·吻(2002) * malemu'ay tu lemu' 愛上愛(2003) * sakalima a tabakiaya a zazan 第五大道(2003) * 1087(2006) * tulu ku bihid a Siawa三面夏娃(2008) * cuan-baetu a waneng 鑽石糖(2009) * sangulan a kaying 蕭灑小姐(2010) * mamelu' kaku tisuwanan 我愛我(2011) * caay misupuelac ku cepcep nu maku 不解釋親吻(2014) === u dadiw nu saungay nu binawlan === {| class="wikitable" |demiad |ngangan nu saungay nu binawlan |kakitizaan |- |2000/8/26 |lalud cyangwei mudadiway matatengil 夏日薔薇演唱會 |Taywan Taypak |- |2000/10/5 |Hong Kong capi kidu Lakou mudadiway matatengil 香港貼身拉闊演唱會 |Hong Kong |- |2000/12/10 |Hong Kong lipahak a tademaw mudadiway matatengil 香港狂熱份子音樂會 |Hong Kong |- |2001/7/18 |lalud sakapahay mudadiway matatengil 夏日的精采演唱會 |Hong Kong |- |2001/7/19 |lalud sakapahay mudadiway matatengil 夏日的精采演唱會 |Hong Kong |- |2001/9/1 |Elva atu kapahay a cabay i China saliwliw mudadiway matatengil Elva與好朋友中國巡迴演唱會 |China Nancing |- |2001/9/14 |Elva atu kapahay a cabay i sawaliyan Shanghay mudadiway matatengil Elva與好朋友、東方網暢想上海演唱會 |China Shanghay |- |2002/3/15 |zayhan kisu dadiw Party 因為你音樂Party |Taywan Taynan |- |2002/8/30 |belabelasan Hsiao Yasyuan mudadiway matatengil 閃耀蕭亞軒2002Live演唱會 |Hong Kong |- |2002/8/31 |belabelasan Hsiao Yasyuan mudadiway matatengil 閃耀蕭亞軒2002Live演唱會 |Hong Kong |- |2003/3/29 |2003Up2U Taybak mudadiway matatengil elva hsiao 2003Up2U台北演唱會 |Taywan Taypak |- |2003/7/11 |Hsiao Yasyuan Sinkapol mudadiway matatengil 蕭亞軒新加坡獅城演唱會 |Sinkapol |- |2004/2/14 |maydih nu namuh 2004 Taypak mudadiway matatengil 愛的希望2004台北演唱會 |Taywan Taypak |- |2007/5/26 |Hsiao Yasyuan le tea 1087 mang tademaw mudadiway matatengil 蕭亞軒 le tea 1087 萬人演唱會 |Taywan Taypak |- |2007/12/19 |Cihuase Yaco cacekulen mudadiway matatengil 「芝華士亞洲舞台」音樂會 |China |- |2008/8/9 |3 bihid Syawa Hsiao Yasyuan mikukay mudadiway matatengil 3面夏娃蕭亞軒感謝演唱會 |Taywan Taycung |- |2008/9/20 |Hsiao Yasyuan tulu bihid Syawa Sinkapol mudadiway matatengil 蕭亞軒 3面夏娃 新加坡音樂會 |Sinkapol |- |2009/12/31 |2010 Syuannise dadiw ELVA Hsiao Yasyuan WOW kitakit saliwliw mudadiway matatengil 2010軒尼詩炫音之樂E!VA蕭亞軒WOW世界巡迴演唱會 |Taywan Taypak |- |2010/1/23 |2010 Syuannise dadiw ELVA Hsiao Yasyuan kitakit saliwliw mudadiway matatengil 2010E!VA蕭亞軒WOW世界巡迴演唱會 |Aumen |- |2010/9/4 |2010 Syuannise dadiw ELVA Hsiao Yasyuan kitakit saliwliw mudadiway matatengil 2010E!VA蕭亞軒WOW世界巡迴演唱會 |Sinkapol |- |2010/12/18 |2010 Syuannise dadiw ELVA Hsiao Yasyuan kitakit saliwliw mudadiway matatengil 2010E!VA蕭亞軒WOW世界巡迴演唱會 |China Shanghay |- |2011/12/24 |Hsiao Yasyuan ELVA maidih kaku tisuwanan Marry Xmas baluhay a dadiw mudadiway matatengil 蕭亞軒ELVA 我愛我Marry Xmas新歌發表演唱會 |Taywan Taypak |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:蕭亞軒|蕭亞軒]] * [https://www.facebook.com/love.elva 蕭亞軒]的Facebook專頁 * [https://www.instagram.com/hsiaoelva/ 蕭亞軒]的Instagram帳戶 * [https://twitter.com/ELhsiao 蕭亞軒]的Twitter帳戶 * [http://weibo.com/misselvahsiao 蕭亞軒]的新浪微博(繁體中文) * [http://t.qq.com/MISSELVA 蕭亞軒]的騰訊微博(繁體中文) * YouTube上的[https://www.youtube.com/user/loveelva0824 蕭亞軒頻道] * [[imdbname:1287504|蕭亞軒]]在網際網路電影資料庫(IMDb)上的資料(英文) * 香港影庫上[http://hkmdb.com/db/people/view.mhtml?id=15100&display_set=big5 蕭亞軒]的頁面(繁體中文) * [http://people.mtime.com/954415/ 蕭亞軒]在時光網的頁面(簡體中文) * [http://movie.douban.com/celebrity/1051136/ 蕭亞軒]在豆瓣影視上的頁面(簡體中文) [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:midadiway]] [[kakuniza:tatayna]] 2y37wcomv1uik4h6dtl51019h0ifhkz Guo Sue Fu 0 9553 86826 85202 2019-12-05T05:45:40Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki == [[:zh:宋芸樺|Guo Sue Fu(郭雪芙)]] == [[tangan:二廚-杜凱琪.JPG|thumb|600x600px]] === u siwkay niza === Guo Sue Fu(1998.6.30), tatayna, [[Taywan]]Taywan a palaway, mudadiway, musalukiaway. nalecuhan ciniza i Sinpeise- Gongliaw. 2008 a mihca, namicanka MacDanglaw a palaw sa, singangan tu , sisa micumud tu palaway a subal. 2003-2005 a mihca, maala ciniza ku sangulan a tatayna i Taywan, sakacacay a kawlah. 2016 a mihca sa, tayza tu China ciniza. malaheci ciniza i China sananay. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |mueneng居住地 |Taypak |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1998.6.30 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === [[tangan:Dream_girls_for_wiki.jpg|thumb|400x400px|Dream girls for wiki]] {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 |v |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 |v |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''郭雪芙'''('''Puff Kuo''',1988年6月30日-),臺灣流行音樂女歌手、女演員,女子團體Dream Girls成員。臺灣新北市貢寮區人。在2008年,因被星探發掘拍攝麥當勞雙魚堡廣告而踏入演藝圈,2010年正式出道後,在電視劇《真愛找麻煩》中飾演黑道千金「黎兒」一角而知名度大增。蟬連2013、2014、2015年3屆FHM臺灣區百大美女冠軍。2016年來演藝事業重心轉往中國大陸發展。郭雪芙在2008年因被星探發掘拍攝麥當勞雙魚堡廣告後,接拍許多電視及平面廣告,成為廣告寵兒。 Guo She Fu, Taywan tatayna mudadiway, tatayna mupalaway, u tatayna putiput Drean Girls a tademaw. nalecuh i Taywan Sinpeise Kongliaw chu. i 2008 a mihcaan, namakilim nu taw, namisasing nu taw, sisa mucumudtu i mupalaway a kawaw. === u sulit nu Amilika === '''Puff Kuo''' (Chinese: 郭雪芙; pinyin: ''Guō Xuěfú'') is a Taiwanese actress, singer, model, and the youngest member of Taiwanese girl group Dream Girls. In 2008, Kuo was scouted by talent agents and in 2010, she joined girl group Dream Girls. In 2011, Dream Girls released their debut EP and in the same year, Kuo appeared in her debut television series ''Inborn Pair''. === u iga niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == == <small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:mupalaway]] [[kakuniza:mudadiway]] mmjmaepm53hpn0nokrdmj7rhcjq9df2 Gwei Lun-mei 0 9554 88726 86827 2020-02-01T21:43:21Z 83.228.185.169 [[tangan:Kwai Lun-mei, 2010 (cropped).jpg|thumb|Gwei Lun-mei]] wikitext text/x-wiki [[tangan:Kwai Lun-mei, 2010 (cropped).jpg|thumb|Gwei Lun-mei]] == [[:zh:桂綸鎂|Gwei Lun-mei(桂綸鎂)]] == === u siwkay niza === Gwei Lun-mei, u tatayna a palaway nu [[Taywan]]. nalecuhan i 12 bulad 25 demiad, 1983 a mihca. namipalaw ku " [[iga-semilaway a panan,2002|semilaway a panan]]" sa, singangan tu i igaay. salungan ciniza, u palaw i makapah tu , sisa maala ku Kingma kawlah i Taywan. u Kingma iga kawlah sa, u sakapahay a iga kawlah i Taywan. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |bukes髮色 |salengacay白( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1983.12.25 |- |} === u sulit nu Hulam === '''桂綸鎂'''(1983年12月25日-),台灣知名女演員,因電影《藍色大門》開始廣受矚目。 === u sulit nu Amilika === '''Gwei Lun-mei''' (born December 25, 1983) is a Taiwanese actress. She started her acting career in 2002, with the film Blue Gate Crossing. === u kawlah niza === {| class="wikitable" width="84%" ! width="6%" |mihca ! width="23%" |mademecay a kawlah ! width="14%" |kawlah ! width="20%" |nalimaan |- align="center" | rowspan="7" |2012 |saka enem [[:zh:亞洲電影大獎|Yacu iga kawlah]] |sakapahay a tatayna mikilulay palaway | rowspan="5" |《[[:zh:龍門飛甲|bau a panan mabahel]]<nowiki>》|</nowiki> |- |- align="center" |[[:zh:2012年香港電影金像獎|saka31 Hongkong iga kawlah]] |最佳女配角| sakapahay a tatayna mikilulay palaway |- |- align="center" |saka siwa[[:zh:亞洲電影沃克獎|Yaco iga wulke kawlah]] |最佳女配角| sakapahay a tatayna mikilulay palaway |- |- align="center" |saka caysa Hulam kamu iga kawlah |最受觀眾矚目女演員| sakapahay a tatayna palaway |- |- align="center" |saka nucay [[:zh:大眾電影百花獎|binawlan iga balu kawlah]] |最佳女配角| sakapahay a tatayna palaway |- |- align="center" |[[:zh:第49屆金馬獎|saka lucay kingma kawlah]] |sakapahay a tatayna palaway | rowspan="4" |《[[:zh:女朋友。男朋友|mamidang]]<nowiki>》|</nowiki> | |- |- align="center" |saka 55 [[:zh:亞太影展|Yatay iga kawlah]] |最佳女主角| sakapahay a tatayna palaway |- |- align="center" | rowspan="3" |2013 |[[:zh:第7屆亞洲電影大獎|saka pitu Yaco iga kawlah]] |最佳女主角| sakapahay a tatayna palaway |- |- align="center" |saka 31 [[:zh:華語電影傳媒大獎|Hulam kamu iga kawlah]] |最佳女主角| sakapahay a tatayna palaway |- |- align="center" |saka50 [[:zh:第50屆金馬獎|Kingma kawlah]] |sakapahay a tatayna palaway | rowspan="1" |《[[:zh:聖誕玫瑰|santa meikuy balu]]》 |- |- align="center" | rowspan="1" |2014 |saka51 [[:zh:第51屆金馬獎|Kingma kawlah]] |sakapahay a tatayna palaway | rowspan="1" |《[[:zh:白日焰火|lamal i demiad]]》 |} === u uzip niza === caay henay misulit. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:桂綸鎂|桂綸鎂]] [[kakuniza:tademaw]] r3mamn5csv17z3vtqsltbijf6ggrfj7 Hu Huichong 0 9555 87123 87121 2019-12-06T04:56:45Z Akamycoco 24 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki Hu Hhichong == nilacul == === u siwkay niza === Hu Huichong(1958.5.4), tatayna, mulecuh i [[Taywan]], u wama namakay China. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1958.5.4 |- |cacudadan 學歷 |miginkiway a cacudad碩士以上()tabakiay cacudadan大學(v), takalaway singin cacudadan高中(), zuma其他() |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 |miasip閱讀(), mudadiw音樂(), mikulit繪畫(), nalimaan藝術(v), misanga'工藝(), milabang旅遊(),miundu運動(), zuma其他(v) |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''胡慧中'''(英語:Sibelle Hu,1958年5月4日-),籍貫江蘇淮安,生於台灣眷村,是位外省人第二代,是台灣70年代文藝片和香港80年代武打片的著名女演員與歌手和節目主持人,她的成名作為《歡顏》,其他作品包括《皇天后土》(曾在香港遭禁播)、《霸王花》等。此外,胡慧中與影壇女星孫儷是親戚關係,孫儷的祖母與胡慧中為親姊妹,所以胡慧中是孫儷的姨奶奶。 === u sulit nu Amilika === '''Sibelle Hu''' or '''Hu Huizhong''' (Chinese: 胡慧中; Wade–Giles: ''Hu Hui-chung''; born 4 May 1958) is a Taiwanese actress and singer who starred in both Taiwanese and Hong Kong movies. She acted in many movies in the 1980s and 1990s and retired in the late 1990s. === u kawlah niza === * saka 16 Kin ma kawlah micumud tu sakapahay a tatayna upalaway ([[:zh:第16屆金馬獎|第16屆金馬獎]]提名'''最佳女主角'''(《歡顏》入圍)) * saka 18 Kin ma kawlah micumud tu sakapahay a tatayna upalaway[[:zh:第18屆金馬獎|第18屆金馬獎]]提名'''最佳女主角'''(《皇天后土》入圍) * 1979 a mihca Yaco iga pasaazih sakapahay a baluhay upalaway (1979年[[:zh:亞洲影展|亞洲影展]]'''最有前途新人獎)''' ==== u uzip niza ==== ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[imdbname:0398904|胡慧中]]在網際網路電影資料庫(IMDb)上的資料(英文)(英文) * 在AllMovie上[http://www.allmovie.com/artist/pp219912 胡慧中]的頁面(英文) * 香港影庫上[http://hkmdb.com/db/people/view.mhtml?id=4621&display_set=big5 胡慧中]的頁面(繁體中文) * [http://movie.douban.com/celebrity/1045813/ 胡慧中]在豆瓣的頁面(簡體中文) * [http://people.mtime.com/905323/ 胡慧中]在時光網的頁面(簡體中文) [[kakuniza:tademaw]] 4zcea8cd1iskwd9xc0rejgocz5sdrom Jay Chou 0 9556 87124 85194 2019-12-06T04:57:19Z Akamycoco 24 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki tademaw-Jay Chou == [[:zh:周杰倫|Jay Chou (周杰倫)]] == [[tangan:Kungfudunkmoviepromo1.jpg|thumb| Jay Chou]] === u siwkay niza === Jay Chou (1979.1.18) nalecuhan i [[Taywan]]. balaki i Taywan Sinpei se Linko chu, u saydang ku wama, pasubana' ku mauzipay. wina sa, u saydang tu, pasubana ku nalimaan. uy adidi' henay, miliyas tu ku wama atu ina. i wawa henay ciniza, manamuh tu ku sadadiw. zumasatu manah mitudung ku mudadiw a palaway. tulu a mihca, minanam tu ku piano. manamuh tu misalama' tu kanas-mali. sakamu sa ciniza, numicudad henay ciniza, malawilaw ci Chang Sueyu, Hong Kong "sasepat tapuku a hongti" ilabu'ay a cacay. manamuh ciniza tu Chang Sheyuan. zumasa, ci Lisuchuan atu ci Setifu Wangdel malawilaw tu cinizaan. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |[[:zh:性别|etul]] |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |[[:zh:國籍|kanatal]] |[[Taywan]], ROC |- |[[:zh:膚色|kulit nu banges]] |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |[[:zh:髮色|kulit nu bukes]] |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |[[:zh:生日|nalecuhan]] |1979.1.18 |- |[[:zh:婚姻|palaacawa]] |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |[[:zh:宗教|papazaan atu papayzaan]] |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |[[:zh:興趣|kanamuhan]] | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | v |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | v |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''周杰倫'''(英語:Jay Chou;1979年1月18日-)是一名臺灣的音樂家、男歌手、流行歌曲作家、唱片製片人、男演員、導演、電競團隊隊長兼老闆。 在2000年,周杰倫發行了他的首張專輯,其被命名為《Jay》,從屬於唱片公司阿爾發音樂。從此以後,他的音樂獲得了遍及亞洲的榮譽,尤其在臺灣、中國大陸、馬來西亞、香港、新加坡、印度尼西亞、韓國、日本和西方國家——例如美國和澳大利亞——的亞洲群體中。他賣出了超過3000萬張專輯並獲得了許多針對他的音樂工作的獎項。周杰倫在工作與他的專輯時也為其他藝術家寫歌。在2003年,他是《時代》雜誌(亞洲版)的封面故事,被稱為亞洲流行音樂的新王,作為對他對流行文化的影響的認可。他其後開展了六個世界巡演,在世界各地的城市中對超過1000萬人表演。 周杰倫在電影《頭文字D》(2005)中開始了他的表演事業;他從此涉足許多其他的電影專案。周杰倫也管理他自己的唱片和管理公司杰威爾音樂。在2016年,他重新進入了好萊塢,在電影《出神入化2》中扮演小李。 === u sulit nu Amilika === Jay Chou (traditional Chinese: 周杰倫; simplified Chinese: 周杰伦; pinyin: Zhōu Jiélún; born 18 January 1979) is a Taiwanese musician, singer, songwriter, record producer, film producer, actor and director. In 2000, Chou released his debut album, titled Jay (2000), under the record company Alfa Music. Since then his music has gained recognition throughout Asia, most notably in regions such as Taiwan, Mainland China, Hong Kong, Thailand, Singapore, Malaysia, Indonesia, Korea, Japan and in the Asian communities of Western countries such as the United States and Australia. He has sold more than 30 million albums and has received numerous awards for his musical works. Chou has also written songs for other artists whilst working on his albums. In 2003, he was the cover story of Time magazine (Asia version),[5] titled New King of Asian Pop, acknowledging his influence on popular culture. He has since held six world tours, performing in cities around the world to more than 10 million people. === u nalimaan niza === * Jay(2000 a mihcan) * Fantesi(2001 a mihcan) * waluay a salaedan(2002 a mihcan) * Yehuimei(2003 a mihcan) * datay(2004 a mihcan) * 11a bulad a Siupang(2005 a mihcan) * ahinin ci Fantesi(2006 a mihcan) * inayi' ku lawad kaku(2007 a mihcan) * Mociecuo(2008 a mihcan) * milakuit tu mihcaan(2010 a mihcan) * maceku'ay a bacu(2011 a mihcan) * 12 baluhayay a nalimaan(2012 a mihcan) * aya,kapah tu(2014 a mihcan) * iayaw mabiay a kungku nu [[:zh:周杰倫|Jay Chou]](2016 a mihcan) * pataayaw 2018 a mihcan patahkalay a balud (2018 a mihcan) === u kawlah niza === * sakacacay a dadiw-balud, maala ku Taywan Cinciu kawlah sakapahay a dadiw-balud. zumasatu maala Taywan kya mihcan sakapahay kalulikitan dadiw mudadiw a balud, sakapahay misanga'ay atu sakapahay a sadadiw. maala aca ku Sinkapol Cinciu kawlah sakapahay baluhayay a mudadiway. * sakatusa a dadiw-balud "Fantesi", maala sakapahay a dadiw-balud, sakapahay mitulik-dadiw, atu lima a kawlah nu Cinciu kawlah. * nazikuzay tulu a mihcan sa, palamadac ciniza. uyzasa saka "semilaway balu a ceci" atu" u sanek nu tipus" uyniyan tatusa a dadiw maala tusa a mihcan a sakapahay a dadiw nu mihcaan. * saka20 atu saka22 Cinciu a kawlah, maala sakapahay a dadiw-balud atu sakapahay Hulam a kamu tatama mudadiway a kawlah. * i 2002 a mihcan katukuh 2006 a mihcan sa, lalid sa maala lima Hong Kong IFPI sakapahay pacakay Hulam a kamu CD a kawlah. * maala Hong Kong Cecayuetan sakamanamuhay a Taywan mudadiway * 2001 a mihcan, maala aca ku Hong Kong Cecayuetan sakamanamuhay a Taywan mudadiway * "Jay", "Fantesi", "Yehuimei", "milakuit tu mihcaan" maala Cinciu a kawlah sakapahay Hulam a kamu dadiw-balud a kawlah. * 2004,2006,2007,2008 sepat a mihcan, maala kitakit sadadiw tabakiaya a kawlah " Yaco satalakaw pacakayay a palaway" * * * == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:周杰倫|周杰倫]] * 杰威爾音樂 JVR Music(繁體中文) * 周杰倫 Jay Chou的Facebook專頁(繁體中文) * YouTube上的杰威爾音樂 JVR Musicl頻道(繁體中文) * 杰威爾音樂 JVR Music在Google+的頁面(繁體中文) * 周杰倫在MusicBrainz(英文) * 周杰倫在iTunes的頁面 * 周杰倫在網際網路電影資料庫(IMDb)上的資料(英文) * 香港影庫上周杰倫的頁面(繁體中文) * 周杰倫在時光網的頁面(簡體中文) * 周杰倫在豆瓣影視上的頁面(簡體中文) * 周杰倫的Instagram帳戶 [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:midadiway]] [[kakuniza:2018-cacay]] hstviow4qceh8v7v2990yxusix9reof Kong Liu 0 9557 87125 85198 2019-12-06T04:57:44Z Akamycoco 24 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki == Kong Liu(孔劉) == [[tangan:Gong_Yoo_(Sep_2016).png|thumb|480x480px|Gong Yoo (Sep 2016)]] === u siwkay niza === Kong Liu(1979.7.10),nuyaan a ngangan sa ci Kong Tice. nalecuhan i Chawsin sabul. u palaway atu matol nu Korea kanatal. zayhan adidi' ku kidu niza, sisa sizuma a ngangan ci SiaoTou (adidi'ay a lala). 2001 a mihca, tahkal tu ciniza mipalaw. 2007 a mihca mipalaw i tilibi, singangan tuway. 2016 a mihca, yadah ku iga niza, kapah pacakay. tinaku ku iga《[[:zh:男與女_(電影)|caykapaedep a sapangangaw]]關不住的誘惑》、《[[:zh:屍速列車|sipatayay a kasulin]]失速列車》、《[[:zh:密探|mitan密探]]》。u tilibi sa 《sinaadaay a Dietu [[:zh:孤單又燦爛的神-鬼怪|孤單又燦爛的神-鬼怪]]》,mipalaw ciniza ku Dietu, caay kapatayay a dietu. paacawa ci acawana nu Dietu -ci Zho En Chi. manamuh ku binawlan tu tina tilibi a palaw. aluman ku tayza miazihay a [[tademaw]]. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Korea |- |mueneng居住地 |Soul |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1979.7.10 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === [[tangan:LG전자,_스마트폰_‘옵티머스’_모델로_‘공유’_영입.jpg|thumb|520x520px|Kong Liu]] {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:孔劉|孔劉]]'''(韓語:'''공유''',1979年7月10日-),本名'''孔地哲'''(韓語:공지철),曲阜孔氏,韓國男演員、模特兒,藝名「孔劉」取自父母姓氏,常被音譯為「'''孔侑'''」。因頭形較小,常有「대가리(小豆)」的別號,自2001年以《學校4》出道後,影迷們亦以「꽁(GGong)」作稱呼。 於2007年出演MBC電視劇《咖啡王子1號店》開始走紅。 === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Gong_Yoo|Gong Ji-chul]]''' (Hangul: 공지철; born July 10, 1979), better known by his stage name '''Gong Yoo''' (Hangul: 공유), is a South Korean actor. He is 185 cm tall. He is best known for his roles in television dramas ''The 1st Shop of Coffee Prince'' (2007) and ''Guardian: The Lonely and Great God'' (2016-2017), and the films ''Silenced''(2011), ''The Age of Shadows'' (2016), and ''Train to Busan'' (2016). === u sulit nu Lipun === '''[[:ja:キム・ゴウン|キム・ゴウン]]'''(김고은、Kim Go Eun、1991年7月2日 - )は韓国の俳優。 [[tangan:Goblin_press_conference_2.jpg|thumb|400x400px|Goblin press conference 2]] [[tangan:Goblin_press_conference_3.jpg|thumb|400x400px|sinaada' a Dietu- mipalaway]] === u kawlah niza === {| class="wikitable" !mihca !nangan nu kawlah !kawlah 獎項 !nalimaan 作品 |- !2002 |[[:zh:KBS演技大賞|KBS palaw kawlah]] |tatama baulayay |《{{link-ko|無法阻擋的愛|거침없는 사랑}}》 |- !2003 | rowspan="2" |[[:zh:SBS演技大賞|SBS mapalaw kawlah]] |baluhayay kawlah |《tusa a bataan a mihca [[:zh:二十歲_(電視劇)|二十歲]]》 |- !2005 |tatama maplaw tilibi kawlah |《piyang saydang bunac waneng[[:zh:餅乾老師星星糖|餅乾老師星星糖]]》 |- !2006 |[[:zh:MBC演技大賞|MBC mapalaw kawlah]] |tatama mapalaw kawlah |《idihan tisuwanan[[:zh:很愛很愛妳|很愛很愛妳]]》 |- ! rowspan="4" |2007 |sakacacay {{link-ko|Mnet 20's Choice|Mnet 20's Choice}} |sakapahay kawlah|| {{N/A}} |- | rowspan="3" |MBC mapalaw kawlah |tatama mapalaw kawlah | rowspan="3" |《pacakay cafi a kapah [[:zh:咖啡王子1號店|咖啡王子1號店]]》 |- |kanamuhay kawlah |- |mamidang kawlah(與[[:zh:尹恩惠|尹恩惠]]) |- ! rowspan="2" |2011 | rowspan="2" |saka32 [[:zh:青龍電影獎|Chinlong iga kawlah]] |tatama mapalaw kawlah | rowspan="4" |《suul tangiluan[[:zh:熔爐_(電影)|熔爐]]》 |- |manamuh kawlah |- ! rowspan="4" |2012 | rowspan="2" |saka48 [[:zh:百想藝術大賞|百想malimaan kawlah]] |iga tatama sakapahay kawlah |- |iga tatama manamuhay kawlah |- | rowspan="2" |KBS mapalaw kawlah |tatama mapalaw kawlah | rowspan="3" |《tabaki [[:zh:Big|Big]]》 |- |mamidangkawlah(與[[:zh:李珉廷|李珉廷]]) |- !2013 |saka8 [[:zh:首爾國際電視節|Soul kitakit tilibi salisin]] |tatama mapalaw kawlah |- !2014 |saka48 padamduay a salisin |Congtong kawlah|| {{N/A}} |- ! rowspan="8" |2017 |tvN Movies Awards |tatama mapalaw kawlah |《[[:zh:男與女_(電影)|caykapaedep a sapangangaw]][[:zh:男與女_(電影)|關不住的誘惑]]》 《[[:zh:屍速列車|sipatayay a kasulin屍速列車]]》 《mitan密探》 |- |saka11 [[:zh:亞洲電影大獎|Yaco iga kawlah]] |tatama sakapahay kawlah |《[[:zh:屍速列車|sipatayay a kasulin]]屍速列車》 |- | rowspan="3" |saka lima {{link-en|DramaFever Awards|DramaFever#DramaFever Awards}} |mamidang kawlah(與[[:zh:金高恩|金高恩]]) | rowspan="5" |《sinaadaay a Dietu[[:zh:孤單又燦爛的神-鬼怪|孤單又燦爛的神-鬼怪]]》 |- |sakapahay Bromancekawlah(與[[:zh:李棟旭|李棟旭]]) |- |tatama mapalaw kawlah |- | rowspan="2" |[[:zh:第53屆百想藝術大賞|saka53 百想malimaan kawlah]] |tatama tilibi mapalawkawlah |- |tilibi tatama mapalaw manamuhay kawlah |- |2017 a mihca u paya kawlah |mihca a tatama kawlah|| {{N/A}} |} ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [http://soopent.com/bbs/board.php?bo_table=photo&wr_id=3&sca=%EA%B3%B5%EC%9C%A0 Management SOOP個人網頁] * {{official|1=soopent.com/bbs/board.php?bo_table=star0101}} {{ko}} * {{official|gong-yoo.jp}} {{ja}} * [http://cafe.daum.net/gongyoo 孔劉]在Daum Cafe的頁面 {{ko}} * [http://people.search.naver.com/search.naver?where=nexearch&sm=tab_ppn&query=%EA%B3%B5%EC%9C%A0&os=94002&ie=utf8&key=PeopleService NAVER]{{ko}} * {{twitter|Gong_Yoo_JP}}(日本官方){{ja}} == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] rmi36a783kc68dlkm3jpi3uyrjr791l Maysang Kalimud 0 9558 121089 121088 2021-08-09T08:40:17Z Dongi0919 1565 wikitext text/x-wiki [[tangan:Yang Chuan-kwang 1960d.jpg|縮圖|Maysang Kalimud (Yang Chun Kuang)楊傳廣]] Maysang Kalimud (Yang Chun Kuang)楊傳廣[[tangan:C_K_Yang_-_Southern_Campus_1960_crop.jpg|thumb|C K Yang - Southern Campus 1960 crop]] == Maysang Kalimud (Yang Chun Kuang)楊傳廣 == === u siwkay niza === Yang Chun Kuang(1933 mihca 7 bulad 10 demiad-2007 mihca 1 bulad 27 demiad) , ngangan nu [[Pangcah]] sa ci Maysang Kalimud. nalecuhan ciniza i Pusung Malan a niyazu'. maala niza ku Roma Kitakit Duba' bataan duba' ingpay (sakatusa a laylay-kawlah). uyniyan sa u sakacacay nu [[Taywan]] (ROC) tu maalaay a duba' kawlah. namaala ku tatuzu' a laylay-kawlah. mangsiw tu Kitakit a nasulitan, sisa singangan tu ciniza u "Yacu Tieren" sananay. namala Kakelidan (Tumuk頭目) nu Malan niyuzu'. natayza lipuyin (立法院) , ku lifaweiyun (立法委員) ciniza. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taiwan, ROC |- |mueneng居住地 |Pusong(Taytong) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1933.7.10 , mabelec(歿)2007.1.27 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道(v), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 |micudad, mudadiw, musakamu, pacabay, misulit, miedap tu taw |} [[tangan:Yang_Chuan-kwang_1960e.jpg|thumb|Yang Chuan-kwang 1960e]] [[tangan:Yang_Chuan-kwang_1960d.jpg|thumb|Yang Chuan-kwang 1960d]] === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 |v |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 |v mapalatay(祭師) |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} === u sulit nu Hulam === '''楊傳廣'''(阿美語:'''Maysang Kalimud''',1933年7月10日-2007年1月27日)書寫系統制定前,楊本人慣以 '''Misun''' 拼寫其族名。。生於日治台灣台東廳,為馬蘭部落的阿美族人。父親楊博宗,母親楊玉蘭。曾代表中華民國參加奧運十項全能競賽,獲1960年羅馬奧運會銀牌,這也是中華民國獲得的第一枚奧運獎牌。他也是十項全能史上打破9000分的紀錄保持者,綽號「亞洲鐵人」。獲時任總統蔣介石召見7次,是台灣體壇第一人。在他得到奧運獎牌之後,馬蘭部落依其漢名之日語發音 tingko 設立了新的年齡階層「傳廣隊」(latingko),該階層至2005年時已昇任長老(isefi'ay)。楊氏在2000年時曾經被馬蘭長老遴選擔任馬蘭本部落的頭目。 === u sulit nu Amilika === '''Yang Chuan-kwang''', or '''C.K. Yang''' (Amis: Maysang Kalimud, Chinese: 楊傳廣; pinyin: ''Yáng Chuánguǎng'') (July 10, 1933 – January 27, 2007), was an Olympic decathlete from the Republic of China. Yang attended college at UCLA where he trained and competed with team mate and Olympian Rafer Johnson and was coached by Elvin C. Drake. === u sulit nu Lipun === '''楊 伝広''' (よう でんこう、1933年7月10日 - 2007年1月27日)は、台湾・アミ族の元陸上競技選手。台東県台東市出身。「東洋の鉄人」といわれた十種競技の選手で、1960年ローマオリンピックの銀メダリストである。1963年4月に世界記録も樹立している。 === u kawlah niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * 台灣棒球維基館:[http://twbsball.dils.tku.edu.tw/wiki/index.php/%E6%A5%8A%E5%82%B3%E5%BB%A3 楊傳廣](繁體中文) * [http://www.life.com/search/?type=images&q0=Yang+Chuan+Kwang 美國LIFE, TIME雜誌拍攝1960年羅馬奧運楊傳廣照片集] * https://en.wikipedia.org/wiki/Yang_Chuan-kwang == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] rh9a4hr4za0292o67iu9u77twfamc2p Shau Jing Teng 0 9559 87127 85211 2019-12-06T04:58:15Z Akamycoco 24 /* Shau Jing Teng(蕭敬騰) */ wikitext text/x-wiki == Shau Jing Teng(蕭敬騰) == [[tangan:Jam_at_2012_Macau_concert.jpg|thumb| mudadiw ci Shao Jing Teng ]] === u siwkay niza === Shau Jing Teng(1987.3.30) ,tatama, u palway nu [[Taywan]]. nalecu' i Kalingku Fengpin. tabaki i Taybak. 2007 a mihca, tayza madademec ciniza ku mudadiway a demec. maala tu kawlah. 2008 a mihca, tahkal tu ku dadiw niza. 2011 a mihca, mapalaw tu iga ciniza. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === [[tangan:2007_Jam_Hsiao_2.jpg|thumb|2007 madademec ci Shau Jing Teng]] {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1987.3.30 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:蕭敬騰|蕭敬騰]]'''(1987年3月30日-),為臺灣著名的華語流行音樂的男歌手,出生於花蓮縣豐濱鄉,生長在臺北艋舺,為家中排行最小的一個。歌聲音腔渾厚高亢,唱腔豐富,演唱曲風豐富化。原本在餐廳唱歌,在2007年因為參加台灣電視歌唱選秀節目第一屆《超級星光大道》的踢館單元,因其雄厚的歌唱實力以及獨特的個人風格而一戰成名。2008年蕭敬騰與華納唱片公司簽定合約後到現在已經發了八張個人的音樂專輯,在臺灣、香港、中國大陸、澳門、星馬的這些地區都取得優秀的販賣成績,並且獲得音樂圈和媒體的好評價。 2011年蕭敬騰跨界出演電影《殺手歐陽盆栽》飾演男主角,並以此電影為第一作品得到第31屆香港電影金像獎「最佳新演員獎」,成為影歌雙棲的藝人。2013年以《以愛之名》專輯獲得第24屆金曲獎「最佳國語男歌手獎」。2015年成為第53屆中華民國十大傑出青年。2017年,萬能科技大學觀光休閒系畢業。 === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Jam_Hsiao|Jam Hsiao]]''' (traditional Chinese: 蕭敬騰; simplified Chinese: 萧敬腾; pinyin: ''Xiāo Jìngténg''; Wade–Giles: ''Hsiao Ching-teng'', born 30 March 1987) is a Taiwanese singer and actor. At the age of 17, while still in high school, he began working as a restaurant singer. In May 2007, Hsiao took part in the first season of China Television (CTV)'s star search show, ''One Million Star''. He was a challenger on that show and instantly rose to fame with his wide vocal ranges and unique singing style. His diverse music genres and charisma quickly captured the attention of the Taiwanese media and music industry. He signed a contract with Warner Music Taiwan in 2008 and released his debut album, ''Jam Hsiao'', in the same year. === u kawlah niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.jamsclub.net/ 占士邦 - 蕭敬騰官方網站] * [http://www.warnermusic.com.tw/store/search2?category=&target=upc&search=5310566412,5310571422 華納線上音樂雜誌] [[kakuniza:tademaw]] bgtvwraaih5a9tqm46ggto2q8x657u2 Shu Qi 0 9560 87305 87128 2019-12-10T04:44:29Z Chongkian 375 wikitext text/x-wiki [[tangan:Shu Qi Cannes 2015 7.jpg|thumb|Shu Qi]] === u siwkay niza === [[:zh:舒淇|Shu Qi (舒淇)]] (1976.4.16) tatayna, nalecuhan i [[Taywan]]. u tatengaay a ngangan sa ci Lin Lihuy. namaala ku yadahay a kawlah i iga atu tilibi. === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1976.4.16 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛(v), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''舒淇'''(英語:Shu Qi,1976年4月16日-),本名林立慧,台灣女演員。舒淇因演出電影《色情男女》而開始廣受注目,以此片和其後的《洪興十三妹》分別入圍第33屆和第35屆金馬獎最佳女配角,並以後者獲第金馬獎最佳女配角獎。其後,舒淇以《飛一般愛情小說》、《千禧曼波》、《最好的時光》、《不再讓你孤單》、《西遊.降魔篇》、《刺客聶隱娘》等作品入圍金馬獎競逐最佳女主角獎,並憑著《最好的時光》在第42屆金馬獎獲得最佳女主角獎。 === u sulit nu Amilika === Lin Li-hui (Chinese:林立慧; pinyin: Lín Lìhuì; born 16 April 1976), better known by her stage name Shu Qi, is a Taiwanese actress and model. She is among the highest paid actresses in China === u kawlah niza === {| class="wikitable" !mihcan !kawlah |- |2007 |sakacacay Paytu balakas u sakapahay a tatayna palaway《panan nu baduku》 |- | rowspan="2" |2008 |Amilika Balakas Sapili'《E!》“sasalunganay a tatayna” |- |China milimad《iga maydihay》“Kim kawlah—07 mihcan iga mapili'”:manamuhay nu bibawlan a taytana palaway |- | rowspan="3" |2009 |China milimad《iga maydihay》“Kim kawlah—08 mihcan iga mapili'”:manamuhay nu bibawlan a taytana palaway |- |“pawacay 10 a mihcan.Balakas a lisin” salawilaw a iga tatayna palaway |- |2009 a mihcan MTV Tabakiaya Limulakay sazumaay a pili’ a tatayna palaway |- | rowspan="4" |2010 |Fupus China singanganay a tademaw saka28 |- |sakatulu《zikecan a dinwa singbung- iga kanamuhan》kanamuhan a tatayna palaway |- |香港专业电影摄影学会21周年:最有魅力女演员奖 |- |第一届“百度杯”中国电影金龙奖 年度最佳女主角 |- | rowspan="4" |2011 |第四届百度娱乐沸点港台地区最热门电影女演员奖《非诚勿扰2》 |- |第一届粤港澳青年电影盛典最高人气女演员《非诚勿扰2》 |- |第一届粤港澳青年电影盛典最高人气银幕情侣:葛优-舒淇《非诚勿扰2》 |- |美國独立评论家评选全球“2011年度世界最美的100张面孔”第29位。 |- |2012 |第31屆香港電影金像獎─典禮最佳衣著獎 |- |2016 |英國I-MAGAZINE FASHION FACE AWARD YEAR 2016 - ASIAN FEMALE 第2名 |} === u uzip niza === [[tangan:舒淇.jpg|thumb|舒淇]] ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:舒淇|舒淇]] * [https://www.weibo.com/shuqi 舒淇的新浪微博] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:midadiway]] ro9p7p6gamk0jj5848c2eqalxfasxjs Song Hui Qiyaw (Korea) 0 9561 87129 81476 2019-12-06T04:58:43Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Song Hui Qiyaw (Korea)]] katukuh [[Song Hui Qiyaw (Korea)]] wikitext text/x-wiki == Song Hui Qiyaw(蔡慧喬) == [[tangan:Song_Hye-kyo_in_2016_KBS_Drama_Award.jpg|thumb|533x533px]] === u siwkay niza === Song Hui Qiyaw(1981.11.22), tatayna, u palaway nu Korea. natahkal ciniza i 1996 a mihca. namipalaw tu tilibi atu iga. sangulan ku bihid, nasikawaw tu motul. 2017.7.5 macawa tu, u acawama niza sa ci Song Cong Ci, u palaway tu. ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Korea |- |mueneng居住地 |Soul |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1981.11.22 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === [[tangan:Song_Hye-kyo_in_Oct_2008_(2).jpg|thumb|601x601px]] {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:宋慧喬|宋慧教]]'''(韓語:'''송혜교''',1981年11月22日-),韓國女演員。在出道時,翻譯員根據韓文「교」而將她的名字音譯作'''宋慧喬''',而這個大中華地區的譯名亦被媒體沿用至今,並且廣為人知。 自1996年出道至今,曾演出多部電視劇,代表作有與宋承憲、元斌合演的電視劇四季系列之《秋日童話》 與Rain演出的電視劇《浪漫滿屋》和與宋仲基演出的《太陽的後裔》,這三套劇集令她在亞洲各地皆為人所熟悉。與全智賢、李英愛、金泰希並稱廣告界四大女王。 2017年7月5日,宣布將於同年10月31日與演員宋仲基結婚。 [[tangan:Song_Hye-kyo.jpg|thumb|400x400px]] === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Song_Hye-kyo|Song Hye-kyo]]''' (born November 22, 1981) is a South Korean actress. She gained popularity through her leading roles in television dramas ''Autumn in My Heart''(2000), ''All In'' (2003), ''Full House'' (2004), ''That Winter, the Wind Blows'' (2013) and ''Descendants of the Sun'' (2016) which achieved pan-Asia success. She has also starred in films ''Hwang Jin Yi'' (2007), ''The Grandmaster'' (2013), ''My Brilliant Life'' (2014) and ''The Queens'' (2015). In 2017, she ranked 7th in ''Forbes'' magazine's Korea Power Celebrity list. The success of Song's television dramas internationally established her as a top Hallyustar. === u sulit nu Lipun === === u kawlah niza === '''[[:ja:ソン・ヘギョ|ソン・ヘギョ]]'''(宋慧敎、1981年11月22日 - )は、大韓民国大邱広域市出身の女優、モデルである。 ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] 9rlncv8xn0z9fe2a037ecpmbe3evh6u Song Yun Hua 0 9562 87131 85192 2019-12-06T04:59:06Z Akamycoco 24 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki ==[[:zh:宋芸樺|Song Yun Hua(宋芸樺)]] == === u siwkay niza === Song Yun Hua(1992.10.21), tatayna, [[Taywan]] a palaway. 2014 mipalaw tu iga<mitala cacay a tademaw cofi>, mamikuwan tu sakacacayay a tatayna angaangan. 2015 a mihca sa, mipalaw tu iga <nowiki><u wawana a mihcaan>, mamikuwan tu sakacacayay a tatayna angangan. namacumud tu iga kawlah a sacabengan. masakapah henay ciniza itawya. sangulan sipunuay a tatayna ciniza.</nowiki> ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |mueneng居住地 |Taypak |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1992.10.21 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |cm |- |ba'ked體重 |kg |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:宋芸樺|宋芸樺]]'''(英語:'''Vivian Sung''',1992年10月21日-),台灣女演員。2014年參與《等一個人咖啡》電影演出女主角「李思螢」;2015年參與《我的少女時代》電影演出女主角「林真心」,並入圍第52屆金馬獎最佳女主角獎。2015年,宋芸樺參演她的第二部電影《我的少女時代》,再次飾演女主角。這部電影的監製葉如芬透露宋芸樺試鏡試了十次,她說:「從來都沒有一個演員這樣子,我當時都還沒決定要不要用她。」導演陳玉珊接受專訪指,宋芸樺是很理性、邏輯思維的女孩,但電影女主角「林真心」則是以直覺行事;所以她第一天到表演教室就不像「林真心」,連走路都不對。因此她跟戲劇指導許傑輝討論去破壞宋芸樺的步伐及完美,用破壞方式解構平常習慣,重新建構這個角色的走路方式。《我的少女時代》在台灣的票房超過4億新台幣,宋芸樺亦憑這部電影入圍第52屆金馬獎最佳女主角,首次入圍金馬獎,當時22歲的她是該屆五個候選人當中最年輕的。雖然最後未能奪得獎項,但亦有在金馬台上演唱電影主題曲《小幸運》,獲網友好評。 === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Vivian_Sung|Vivian Sung Yun-hua]]''' (宋芸樺; born 21 October 1992) is a Taiwanese actress, best known for the films ''Café. Waiting. Love'' and ''Our Times''. She was nominated for the Best Actress award at the 52nd Golden Horse Awards for her role as Lin Chen-hsin in ''Our Times''. === u sulit nu Korea === '''[[:ko:쑹윈화|쑹윈화]]'''(<small>중국어:</small> 宋芸樺, <small>병음:</small> Sòng Yúnhuà, <small>한자음:</small> 송운화, 영어: Vivian Sung <small>비비언 쑹<sup>[*]</sup></small>, 1992년 10월 21일 ~ )는 타이완의 배우이다. 푸런 대학을 졸업하였다. 영화 《나의 소녀시대》(2015)에서 주인공 린전신 역을 맡았으며, 이 역할로 금마장 여우주연상 후보에 올랐다. === u iga niza === {| class="wikitable" style="width:56%" !saayaw patahkal首播 !頻道 !nangan nu palaw !sapipalaw !kakuniza |- |2015 mihca |[[:zh:TVBS歡樂台|TVBS balakas]] |[[:zh:唯一繼承者|dada' a iluc]] |Yesiuhe |sakacacay tatayna angangan |- |2016 mihca |calay-palaw |akaa paseneng sakatusa puu' |Sensi |sakacacay tatayna angangan |- |2017 mihca |calay-palaw |akaa paseneng sakatusa puu' |Sensi |sakacacay tatayna angangan |- |caay henay |China |idih aku aledah |Siaruyue | |} ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * {{Facebook|sungyuhua|宋芸樺 Vivian Sung}} * {{Instagram|bravolav|宋芸樺}} * {{Sinaweibo|5031163331|宋芸樺Vivian}} * {{IMDb name|6718764}} * {{hkmdb name|67132}} * {{Mtime people|2090555}} * {{Douban people|1341903}} == <small>(簡介漢譯參考)</small> == [[kakuniza:tademaw]] ps2i3ljj4dxse45weiibvsezcmuc828 Tao Ching Ying 0 9563 89925 87307 2020-04-01T10:19:54Z Rachmat04 252 ~ wikitext text/x-wiki [[tangan:Matilda Tao 20120502.jpg|縮圖|Tao Ching Ying]] === u siwkay niza(簡介) === Tao Ching Ying (1969.10.29) tatayna, nalecuhan i [[Taywan]] [[Taypak]]. u malimula' a ngangan sa ci Taoce. pahezekan i Taypak Cungsan Tatayna Teban a cacudadan. pahezekan i Kanatal Cengce Tabakiay a cacudadan, Sinbung a Si. u singanganay a tilibi palaw-ngatu telungay. matieng mudadiw, matineng misulit ku cudad, matineng misanga' ku palaw-ngatu. 1990 a mihcan, sakacacay a dadiw-balud mutahkal. ayzasa, u sakapahay a telungay ciniza. mitelung ku laziw a palaw-ngatu ciniza, kayadah a lawad. i Taywan a palaw-saliyut sa, u takalaway mitesekay a misakakawaway. === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Taywan]], ROC |- |mueneng居住地 |Taypak |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1969.10.29 |- |cacudadan 學歷 |[[:zh:國立政治大學|國立政治大學 Kanatal ChengCe Tabakiya a Cacudadan]] |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |161 cm |- |ba'ked體重 |48 kg |} === u kawaw niza(職業) === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam (中文介紹) === [[:zh:陶晶瑩|陶晶瑩]],暱稱陶子,畢業於[[:zh:臺北市立中山女子高級中學|臺北市立中山女子高級中學]]、[[:zh:國立政治大學|國立政治大學]]新聞學系。是臺灣著名電視節目女主持人、歌手、作家、經紀人及姊妹淘網站總編輯。陶晶瑩在1990年發行首張個人專輯以歌手身份出道,進入演藝圈之後一度星運沉浮,曾在演藝事業進入低潮期時萌生退意。後來遇上生命中貴人張小燕,陶晶瑩經小燕姐大力提拔,再憑藉著自身努力不懈,成功轉換至節目主持人跑道,成為全台最炙手可熱的一線主持人。陶晶瑩如今跨足演藝圈多方領域,亮眼表現以及優異成績早已讓她成為台灣演藝圈中,無可取代的傑出藝術工作者。 === u sulit nu Amilika (英文介紹) === [[Wikipitiya:Matilda_Tao|Matilda Tao Ching-ying]] (Chinese: 陶晶莹; pinyin: Táo Jīngyíng) is a Taiwanese singer, television host and author. Tao graduated from National Chengchi University. In 2005, she married Taiwanese actor Lee Lee-zen. == maala kawlah a nazipa'an(獲獎記錄) == {| class="wikitable" !mihcan !singangan !kawlah !heci |- |1999 |戀愛講義 mamidangay a cudad |saka34 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |maala |- |1999 |娛樂新聞 balakasan a sinbung |saka34 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2000 |娛樂新聞 balakasan a sinbung |saka35 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2000 |電視大國民 tilibi tabakiaya a binawlan |saka35 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2001 |娛樂新聞 balakasan a sinbung |saka36 Kincong kawlah balakasan palaw-ngatu telungay a kawlah |maala |- |2002 |男女大不同 caykalecad ku tatama atu tatayna |saka37 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2007 |超級星光大道 makademecay sibunacay a zazan |saka42 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |maala |- |2007 |愛上陶花園 manamuhtu Tao aidangan |saka42 Kincong kawlah niyazu' pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2008 |超級星光大道 makademecay sibunacay a zazan |saka43 Kincong kawlah balakas-pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2008 |大學生了沒 namicudadtu haw |saka43 Kincong kawlah haminay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2009 |超級星光大道 makademecay sibunacay a zazan |saka44 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2010 |超級星光大道 makademecay sibunacay a zazan |saka45 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2011 |陶子藝言堂 Taoce nalimaan a kamu |saka46 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2012 |華人星光大道 Hulamay sibunacay a zazan |saka47 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2013 |華人星光大道 Hulamay sibunacay a zazan |saka48 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2013 |姊妹淘心話 u balucu'ay a kamu nu kakana atu sabana |saka48 Kincong kawlah hamin palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |- |2016 |星光大道 sibunacay a zazan |saka51 Kincong kawlah pulungay palaw-ngatu telungay a kawlah |singangan |} == u insac niza(出版著作) == {| class="wikitable" | style="width:20%" |'''mihcan''' |ngangan nu cudad |insac a putiput |'''ISBN''' |- |1998.07.01 |a... [[:zh:啊…|啊…]] |Taywan Tungfan 台灣東販 |[[:zh:Special:网络书源/957643758X|ISBN 957643758X]] |- |1999.05.01 |lemu' [[:zh:愛よ|愛よ]] |Taywan Tungfan [[:zh:台灣東販|台灣東販]] |[[:zh:Special:网络书源/9576438985|ISBN 9576438985]] |- |2004.11.15 |kungku nu tusa a bulad [[:zh:小二月的故事|小二月的故事]] |Sepaw lalangawan [[:zh:時報文化|時報文化]] |[[:zh:Special:网络书源/9571342173|ISBN 9571342173]] |- |2004.11.15 |adidi' ku mata [[:zh:小眼睛|小眼睛]] |Sepaw lalangawan [[:zh:時報文化|時報文化]] |[[:zh:Special:网络书源/9571342181|ISBN 9571342181]] |- |2009.11.30 |malemu' kaku sisa itini kaku [[:zh:我愛故我在|我愛故我在]] |Yunsen insacaan [[:zh:圓神出版社|圓神出版社]] |[[:zh:Special:网络书源/9789861333090|ISBN 9789861333090]] |- |2016.12.5 |X! izay kaku mutizeng i sulda' aca saw [[:zh:╳!為何我又站在雪地上|╳!為何我又站在雪地上]] |Yunsen insacaan圓神出版社 |[[:zh:Special:网络书源/9789861335827|ISBN 9789861335827]] |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%99%B6%E6%99%B6%E7%91%A9 陶晶瑩]-中文維基百科 [https://en.wikipedia.org/wiki/Matilda_Tao Matilda Tao]  陶子無預警全面停工!肝指數飆高找曲家瑞代班! 20131204大學生了沒 陶子任《星光》評審 蘇永康怒飆高音--蘋果日報20150729 張靚穎王錚亮陶晶瑩包攬四獎 少城實力大獲全勝 【第四屆全球流行音樂金榜】頒獎典禮完美落幕 ! 全能藝人陶晶瑩拿下四大獎成最大贏家 陶晶瑩獲Top排行榜年度雙料大獎 調侃吳奇隆羅志祥盡顯幽默本色 抓野狗Call環保局 陶子遭愛狗人士批,TVBS,2010--09-25 台灣真的好high! 陶晶瑩臉書連兩次PO文道歉 網友逆轉直呼「陶先知」! [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:palaway]] 5ep2hxod3bcjy0faj1lp4mhgkvfowcv Teng Li jiun 0 9564 87135 85205 2019-12-06T04:59:59Z Akamycoco 24 /* Teng Li Jiun 鄧麗君 */ wikitext text/x-wiki == [[:zh:鄧麗君|Teng Li Jiun 鄧麗君]] == === u siwkay niza === [[tangan:Teresa_Teng_Deng_Lijun_Taiwanese_Singer.jpg|thumb|Teresa Teng Deng Lijun Taiwanese Singer]] Teng Li Jiun (1953.129-1995.5.8), tatayna, nu [[Taywan]] a mudadiway atu mupalaway. 1967 a mihca, patahkal tu ku sakacacay a dadiw-cuanci. 1970-1980 a mihca, takalaw ku kawaw niza , singangan i kitakit. sisa singangan tu ku "Yaco Dadiw a tatayna". 1995 a mihca, zayhan adada' ciniza , caay kakapah ku hanhan niza, u uzip niza 42 mihca. a'su ku dadiw niza, sangulan ku bihid niza. aluman ku manamuh cinizaan. mapatay ciniza sa, katuud ku malalumay i kiatakit. === u sapuyaay a kakuniza === [[tangan:The_Home_of_Teresa_Teng_china.jpg|thumb|The Home of Teresa Teng china]] {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taiwan, ROC |- |mueneng居住地 | |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1953.1.29 (mabelec 1995.5.8) |- |cacudadan 學歷 |kucung |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚(v), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === u kawaw niza === [[tangan:Wongwt_筠園_(16609020913).jpg|thumb|Wongwt 筠園 (16609020913)]] {| class="wikitable" |midadiway 歌星 |v |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:鄧麗君|鄧麗君]]'''(英語:Teresa Teng,日語:テレサ・テン,1953年1月29日-1995年5月8日),本名'''鄧麗筠''',台灣流行音樂歌手。1967年發行第一張個人唱片專輯,1970至80年代達事業高峰,是少數紅遍日本樂壇的外國歌手,在中國大陸、香港、馬來西亞、泰國等有高人氣,故稱「亞洲歌姬」。1990年代初淡出樂壇。父親是河北大名府人,母親是山東人,又因父親是國民黨軍人,鄧麗君畢生致力慰問國軍官兵,故又有「軍中情人」之稱。1995年5月8日,她因氣喘發作猝逝於清邁;在她逝世後,香港與臺灣歌壇分別頒發金針獎及金曲獎特別貢獻獎以紀念她的成就。 === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Teresa_Teng|Teresa Teng]]''' (29 January 1953 – 8 May 1995) was a Taiwanese singer. She was known for her folk songs and romantic ballads, such as "When Will You Return?" and "The Moon Represents My Heart". She recorded songs not only in her native Mandarin but also in Taiwanese Hokkien, Cantonese, Japanese,Indonesian and English. Teng, a longtime sufferer of asthma, died from a severe respiratory attack while on vacation in Thailand in 1995, at the age of 42. === u sulit nu Lipun === '''[[:ja:テレサ・テン|テレサ・テン]]'''(1953年1月29日 - 1995年5月8日、中華圏で使用された名前は'''鄧麗君'''〈デン・リージュン〉)は、台湾外省人出身の歌手。1970年代から1990年代にかけて、中華文化圏全域ないし日本、タイ、マレーシアなども含めたおいて広く人気を博したその業績から、生前から没後も「アジアの歌姫」と呼ばれている。 父親は河北省邯鄲市、母親は山東省出身の共に外省人で、また父親は元国民党軍の職業軍人であり、彼女自身、軍隊への慰問活動を熱心に行っていたこともあり、「軍人の恋人」(中国語:軍中情人)というニックネームでも有名。 === u kawlah niza === Taywan a kawlah {| class="wikitable" width="100%" | style="width:7%" |mihca | style="width:13%" |kawlah a lisin | style="width:17%" |kawlah a nganan |- |1980 a mihca |[[:zh:金鐘獎|Cinzhong kawlah]](saka15) |tatayna mudadiw kawlah(sakacacay pabeli) |- |1996 a mihca |[[:zh:金曲獎|Cinqu kawlah]](saka7) |[[:zh:特別貢獻獎_(金曲獎)|zuma painin kawlah]] |- |} ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(簡介漢譯參考)</small> == 4f72vj92mqn014hz2vpv2epxie3f6nw Wu Kang Ren 0 9565 85207 81583 2019-11-27T08:13:15Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Wu Kang Ren (Taiwan)]] katukuh [[Wu Kang Ren]] wikitext text/x-wiki == Wu Kang Ren'''吳慷仁''' == === u siwkay niza === Wu Kang Ren(1982.11.24) u Taywan a palaway, tatama a mato, nalecuhan i Kaoshong. 2009 a mihca mipalaw ku "kakacawan,sakadahi" sisa, singangan tu. 2013 a mihca, maala tu ku kawlah nu palaway. u mamidang niza ci Congyaw. ==== (amicunus henay tu sulit 待補充) ==== === u sapuyaay a kakuniza === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Taywan, ROC |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1982.11.24 |- |cacudadan 學歷 |Congceng takalaway misanga;ay a cacudadan 中正高工 |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(), caayhenay未婚(V), zuma其他( ) |- |takalaw身高 |178cm |- |ba'ked體重 |72kg |} === u kawaw niza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 |v |nalimaan 藝術家 | |- |miduba'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 | |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} === u sulit nu Hulam === '''吳慷仁'''(1982年11月24日-),台灣男演員、男模特兒。出生於台灣高雄。2007年以《沿海岸線徵友》的小海出道,2009年參與《下一站,幸福》演出花拓也而知名度大開,2013年以《愛在旭日升起時》張廷旭一角獲得第18屆亞洲電視大獎最佳男主角,2015年以《麻醉風暴》葉建德一角獲得第50屆金鐘獎迷你劇集/電視電影男配角獎,是演藝生涯中首座金鐘獎盃。再於第51屆金鐘獎憑《一把青》獲得戲劇節目男主角獎。 現任女友為鍾瑤。 === u sulit nu Amilika === '''Wu Kang-jen''' (Chinese: 吳慷仁; Wade–Giles: '''''Wu K'ang-jen'''''; born 24 November 1982) is a Taiwanese actor and model. He debuted in the short film ''Fragile in Love: Poetry in Motion'' in 2007, and first came to attention for his role in the 2009 television series ''Autumn's Concerto''. He received his first acting award at the 18th Asian Television Awards for Best Actor in a Leading Role for his performance in the 2012 TV series ''Emerging Light''. === u kawlah niza === 2009 a mihca saka11 Taypak iga a lisin, maala sakapahay baluhay a kawlah 2011 a mihca saka13 Taypak iga a lisin, maala sakapahay tatama palaway a kawlah 2013 a mihca saka8 Soul kanatal tilibi a kawlah, maala Taywan sakanamuhay a tatama palaway a kawlah 2013 a mihca saka18 Yaco tilibi tabakiay a kawlah, maala sakapahay iga tatama palaway a kawlah 2015 a mihca saka50 kingcong a kawlah, maala tilibe iga tatama makakilulay tatama palaway a kawlah. 2016 a mihca saka51 kingcong a kawlah, maala iga tatama palaway a kawlah 2017 a mihca saka52 kingcong a kawlah, maala iga tatama palaway a kawlah === u uzip niza === ==== (amicunus henay tu sulit.待補充) ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%B3%E6%85%B7%E4%BB%81 吳慷仁] [[kakuniza:tademaw]] 7v0xp030vf5e0uy5w7cbhv2yhdhgxh5 tademaw-ngazuy 0 9566 87317 87136 2019-12-10T11:56:44Z CommonsDelinker 56 Replacing Gray1195.png with [[File:Structure_of_Adam's_apple.png]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name)). wikitext text/x-wiki == ngazuy == [[tangan:Structure of Adam's apple.png|thumb|Gray1195]]adada ku ngazuy nu maku. u ngazuy isasa' nu bihid, isasa' nu laway. anu mabalaki tu tademaw, mahepec ku ngazuy, u mabaki tu ku [[tademaw]]. == u sulit nu zuma a kamu == === u sulit nu Hulam === [[:zh:頷|'''頷'''(又稱'''下巴'''、'''下頷'''、'''下巴頦''')]],是位於人類面部嘴唇以下的部位,人到年老時下巴會逐漸萎縮,這是老化現象的一個過程。 === u sulit nu Lipun === '''[[:ja:おとがい|頤]]'''(おとがい)は、ヒトの下あごまたは下あごの先端をさす語である。解剖学用語としては'''オトガイ'''と表記し、下顎骨の先端部をさす。ヒトでは頤の形にかなり大きな変異(個体差)がある。 === u sulit nu Amlika === [[tangan:Chin_Up.jpg|thumb|Chin Up]]The '''[[wikipedia:Chin|chin]]''' or the '''mental region''' is the area of the face below the lower lip and including the mandibular prominence. It is formed by the lower front of the mandible. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://140.111.34.46/cgi-bin/jdict/GetContent.cgi?DocNum=19750&GraphicWord=&QueryString=%E9%A0%B7 教育部國語辭典簡編本] 6y5f75pmdgco975cp9uvbba90kjgvmg tahak atu wawa izay “lahad” tuyni a pasubana’ tu wawa u kasatiman? 0 9567 87138 81608 2019-12-06T05:05:08Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki '''tahak atu wawa izay “lahad” tuyni a pasubana’ tu wawa u kasatiman? ''' nacacay tayza i auwanta(奧萬大) midang mikinaul tu i楓葉樹, ladayen in彥程ku wama atu wina mapulung tiyza icacudanan pawpaen mikilim tu kasingalih a salunganay mapelu’ay a papah.cumu I cacudadan,acayay tu pihica pazong tu kabang,kalah sa misuzuc tu i labuay nu cudad nipamican i cudad a papah. :na u wama ku pakaaziha tu lilisay a ngipen :uyni telis i muluay nisapudan aku :uyni telis lu’timay a kulit nisapudan nu wina kyu sacacacay telis a 楓葉, 松葉(針葉),羊齒atu adiding salunganay a papah, kutkuten i nuayawan niyam,nika mangaleb malilid ci 彥程 tamiyanan uyza matumesay malikatay abihid, malimulakay acaay kamin ku kamu pawapaen tu zikuzan nu pidang i “lahak” a limulak. ucana ku “lahad”? [[kamu]] tu lahak malecad u cayakadayum katukuhan tatenga.lahad atu amin atadacaay atu maluzip cacay ku lutuk cacay ku kasuy, cacay ku balu,cacay ku kilang, cilekay,buting,ayam,aadupan,bali,udad,keleng, dingki,cacay ku liken cacay ku baetu au lahad min.u lingatu mauzip a kawaw hawsa uyni lahad sanay,baluhay mauzip ni pabelian nu bukbukelalan atu.sapaluma nama makayza i lala tahekal,balu miladay i bukbukelalan nu akuti mabutelak,mabutelak ku wawa nu adipangpang tahkal,makayza i uzip ku sazuma atu salungan,”lahad” paazih tuyzaan tu i lalabuay tangsa i lawpes nu piazih nu mata ka ahebal katabaki. [[kakuniza:Dayas Siku]] r27my0uv4kki5ff7s5vsp8szdz2diwt tai' (tempil) 0 9568 81611 78386 2019-11-21T22:08:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == tai' (tempil) === u zuma a kamu(其他語言): === [[cmn:糞便|nu Hulam(中文):糞便、屎]] [[:en:Feces|nu Amilika(英語):'''Feces''']] [[:ja:糞|nu Zipun(日語):'''糞'''(くそ、ふん、くそは「屎」とも表記)]] [[tangan:Human_Feces.jpg|thumb|tai' (tempil) nu tademaw]] === u canan ku tai' (tempil)(tai' (tempil)是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == 90vsq19kua8l9nouf9gz79g9u8y672d takini' 0 9569 81615 78391 2019-11-21T22:08:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki takini'(小刀) ttwh7c7bpfb1cghb2towboh1zjfskuo takulaw 0 9570 81619 78396 2019-11-21T22:08:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki takulaw(喉嚨) u kamu nu Hulam:喉嚨 u kamu nu Amilika:throat hqiuozilcescui72y73r76z6udqckw0 takupuwan 0 9571 81625 78403 2019-11-21T22:08:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u takubuwan hananay a nyadu`sa . kal capuwan nu namaka cuwacuwa ay asakidaya . ma talaw anu masiwatid ama lisapen nu alikakay u ananay kyu . saupu samin i takubuwan . u takubuwan han nanay a nyadu`sa. ma liuliuway nu lanulanu`an . sa cacay sananay masatukus a pala ku takubuwan hananay . ilabu nu `sa . lima annyadu`an . unuwaliyan sa ucipawkan . unu amisan sa u ciwydiyan . unu tipan sa u cibalbalan . taynisa inu timulan sa u sakul . i teban sa u takubuwan a nyadu`. limaay ana nyadu`an sa lalima ku tumuk . cacay ku satabakiyay a tumuk mamikuwan tu nyadu` nu takubuwan . anusi kawaw mi hicahica ku nyadu` u cinida amin kumu keliday tu takubuwan . u takubuwan hananay a nyadu` liuliuwen tu tungawen ku lilis nu nyadu` . pedped han kuni palumaan . i nyadu`sa lima ku cacekulan sapi adih tu ada i hekal .tulu ku panan tusapi cumud . inu waliyan cacay ku satabakiyay a panan . sakaliumah a panan . inu timulan cacay ku pidaduman a panan . saka tulu a panan inutipan . pakay labu nu nanum micumud talabu i nyadu` . wyniyan a panan u cacumudan numi laisay tu taluku . atu cacumudan nu tawmahay mi adup tu aadupen . anu lalaba`en nu adasa katukuh i tini cebung mi cumud i labu nu nanam sa talabu tu inyadu`. [[kakuniza:takupuwan]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] pi54s6yj1kyup8r23w2v8vubco19mjx talabu i kilakilangan nu buyu' 0 9572 87137 81694 2019-12-06T05:04:19Z Akamycoco 24 /* sakatinusa 第二小段 */ wikitext text/x-wiki == talabu i kilakilangan nu buyu' == === u sulit nu Hulam:進山祭 === ==== sakatinacay 第一小段 ==== caykatalaw tu utiih / 不畏艱難 masuni' ku dadiw niyam / 我們歌聲嘹亮 i buyu'ay nu da'cusay a di'tu piwaniki / 山裡的邪靈請讓開 a tabuyu' tu kami / 我們進山了 caykatalaw tu bali atu udad / 不畏風雨 i buyu'ay nu talahaday a di'tu piliyasi / 山裡的惡靈請迴避 a tabuyu' tu kami / 我們進山了 kakawsanaw (pauzipay) /祖靈 (照顧生命的神) misikul midiput tu adingu atu uzip nu niyam / 護衛我們的靈魂和身體 cipaka labades ku talahaday a di'tu / 不受惡靈侵害 kakawsan aw (pauzipay) / 祖靈呀 (照顧生命的神) pakapahen kami talabu i kilakilangan nu buyu' /讓我們安全的進入山林 amana paka duka tu uzip niyam /讓我們不受傷害 palubicen amin kami / 讓我們收穫豐盛 ==== sakatinusa 第二小段 ==== u sa'wac nu buyu' / 山林的溪流 malecad tu izang nu tademaw / 宛如人的血脈 u sa'wac sa u menmen nu bukebukelan / 溪水是大地之泉 u sapakengtu uzip / 使人生命活力 ngabul maduba' i buyubuyuan / 水鹿在山林奔馳 u kiyuma i baluwang nu misu a mabi' / 野豬在你胸懷入睡 malabali kisu / 您化成風 amitudu' tu tabuyuay a zazan / 為入山者引路 u suni nu tulakuk sa sapacukat isuwanan / 白頭翁的叫聲是您的提醒 u nipatungnus nuniyam / 我們為您準備的祭品 napialai / 請您接受 pasangaan kami tu / 為我們開出 kapah maenapay a zazan / 平坦安全的路 === masatekeday a sulit(單字) === ==== sakatinacay 第一小段 ==== 1. cikatalaw / 不怕 2. utiih / 艱難 3. masuni' / 嘹亮 4. la'cusay / 不好的 5. piwaniki / 讓開 6. talahaday / 邪惡的 7. piliyasi / 離開、迴避 8. tabuyu' / 進山 9. misikul / 照顧 10. labades / 侵害 11. cipaka/ 不受 12. talabu / 進入 13. kilakilangan / 森林 14. palubicen / 收穫豐富 ==== sakatinusa 第二小段 ==== 1. izang / 血 2. nemnem / 泉水 3. bukebukelalan / 大地 4. sapakeng / 活力 5. ngabul / 鹿 6. maduba' / 跑 7. buyubuyuan / 山林 8. [[kiyuma]] / 野豬 9. [[baluwang]] / 胸部 10. mabi' / 睡 11. malabali / 化成風 12. tabuyuan / 進山 13. tulakuk / 雞 14. sapacukat / 提醒 15. patungnus / 準備 16. maenapay / 安全 [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:dadiw]] f7pqrgyav1er23y2bg5leitzxw7pm7b kikang 0 9573 123337 120672 2021-09-08T10:26:13Z CommonsDelinker 56 Replacing Female_pair.jpg with [[File:Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: chickens exhibit enough sexual dimorphism that I'm reasonably confident this is not a wikitext text/x-wiki [[tangan:Fighting cock Philippines.jpg|縮圖|talamangaw(公雞)]] [[tangan:Fighting cock in Mindanao 04.jpg|縮圖|talamangaw(公雞)]] [[tangan:Male and female chicken sitting together.jpg|縮圖|kawilian sa u talamangaw, kawanan sa u laang nu tulakuk. (左邊是公雞,右邊是母雞)]] u talamangaw, kikang nu tulakuk (公雞). u tayna nu tulakuk (母雞). === tulakuk a ngangan (雞名) === 動物名。常見家禽,品種很多。嘴短,上嘴稍彎曲。頭部有紅色肉冠 如:、「土雞」、「來亨雞」、「放山雞 」、「飼料雞」。 aadupen, u maadihay a papahabayan a tulakuk yadah ku caay kalcacad idaw ku apuyuay a sangucu’ idaw ku malikapuay a sangucu’ u adiping nuheni caay kacalcad idaw ku sumanahay a adipin, nukikay a adipin tabaki. mahida u tadatulakuk hung-nga a tulakuk u papaydangen i buyu’ idaw ku sasitikuk.[https://www.moedict.tw/%E9%9B%9E] 雞(學名:Gallus gallus domesticus),家雞最初被馴化成為家禽的目的是提供廉價優質的動物蛋白質食品,是家畜及家禽中數量最多,分布也最廣的。據統計,雞的總數於2011年超過190億隻,高於世界上其他鳥類的總和。 tulakuk (mitesekay a nipangangna, Gallus gallus domesticus), saayaway yu pahabay ku lumaluma’ tu tulakuk sa u sakaydih a pahabay tu tukakuk namakayni i uheci tu yan-bay-ce, sisa maydih hamin a pahapay u kulakuk hananay u sayadahay a apapahabayay nulumaluma’ icuwacuwa idawamin ku pahabayay tu tulakuk, naytiya i 2011 a mihcaan makatukuh tu 190 yi’, kiyadahan ku nu kitakit a papulung misausi.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1] 公雞指的是雞形目中的雄性鳥,一般指雄性的雞。 u adih nu tademaw melaw satu tulakuk malcad tut ama nu ayam aadihen.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%AC%E9%9B%9E] == mananaman (習性) == 公雞遵循多配偶制,但無法同時守衛數個窩的蛋。公雞守衛自己母雞正在造鳥窩的整個區域,並攻擊進入這個區域的其他公雞。 u kikang nu tulakuk yadah ku acawa, nika inai ku tatengaay a kasukapahan (對象) a tatayna, nika sa milimuut ciniza tu yasiti'kukay a tayna. anu tayni ku midebungay a kikang sa padihin ciniza tu midebungay tu midikuay a tayna. 在白天,公雞常常棲息於高處,通常距離地面有0.9至1.5米高,以警衛自己的族群。若食肉動物在附近,公雞會發出獨特的報警聲。 yu demiad u tama nu tulakuk micekaw u pabaw nu kilang sa 0.9至1.5米高, sakasaan nu tamas a miduput tu katuuday a tulakuk, anu makaadih tu bau  atu wacu sa mibihbih tu sakubal pakatineng tu katuuday.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%AC%E9%9B%9E] === '''kukukuku sa kusuni’ (公雞打鳴聲)''' === 公雞一般在其出生後四個月內開始打鳴。雖然母雞也可能會打鳴,但打鳴(和雞冠發育)是公雞的最明顯特徵。 u tama nu tulakuk anu makatukuh tu sepatay a bulad sa misakuku tu u tama, hanca u langan nu ayam masuni tu nika adidi’ ku suni, uyniyan u adipin nu tama nu talakuku sa u kaliyut (特徵) nu heni. 公雞一般被描繪成在破曉的時候打鳴。雖然許多公雞在醒來後不久就開始打鳴,這說法並不準確:公雞可以並且可能在一天裡的任何時間打鳴。一些公雞尤為吵鬧,幾乎無時無刻不在打鳴,而另一些公雞則一天內僅僅打鳴了很少次。這取決於公雞的種類和個體性質。 u kikang a tulakuk sa miadih tu demiad a musakukuku, u dumasa itiya mahcamulekal itiya musakuku, uynian a kamu caay kalucek, u kikang nu tulakuk sa alahican sadimiad sa musakuku, u dumasa cakapinapina a musakukuk, uynian sa ucaayay sakacacay kalecallecal nu tulakuk. 我們常常會看見公雞坐在柵欄和其他一些物體上,打鳴以宣示自己領地。 alahican maadih kita ku kikang micekawaca i talakaway a cacekawan tu musakukuk matiya u pasubanaay i tidaan tu nika u sakakaay kaku sanay. 公雞也會發出數種其他的叫聲,也能發出與母雞類似的咯咯聲。公雞偶爾會模仿母雞的咯咯聲來吸引母雞過來尋找食物,就像母雞向小雞做的那樣。 u kikang sa alahican midudung tu ngiha’ nu langan, kiya midudung tu ngiha nu langan a tulakuk, u maydihay misukapah tu langan nu tulakuk. Alahican malecad tu ngiha nu langan atu tulakuk nipitakus tu siwsiw nida.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%AC%E9%9B%9E] == lalangawan (文化) == 在英語中,雄性的雞小於一歲一般叫做「cockerel」。「rooster」一詞起源於美國,如今已在北美洲、澳大利亞和紐西蘭廣泛使用。「cock」和「cockerel」則是英語中最原始的詞彙,用於英國和愛爾蘭。 ayda u kamu nu Amuhuan cacayay amihca ku tama nu tulakuk "cockerel","rooster"namakayda i Amuhuan a Bey-me-cow Aow-ta-li-ya atu Niw-si-lan manuwah. “cock” atu ”cockerel” u sakakamuen nu Amohuan, u sakaydida I In-kow atu Ay-e-lan. 在一些文化中公雞被看做是神聖ukaywanan kailulang的動物pala di’tu nu ,公元前2000至前700年存在於今伊朗的凱揚王朝就已經存在這種崇拜了。 imatuya a lalangawan sa u kikang a tulakuk palakailulang (神聖) nuheni amiadih ,yu 公元前2000 katukuh ayza 700 a mihcaan, sa idaw tu ku tulakuk Yi-lang a Kay-yang a hungtiay nikasa palahudiay ami kailul (崇拜) nuheni.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%AC%E9%9B%9E] == kaliyut (特徵) == 外面來說,典型家雞的毛色都是棕色。當中雄性毛色偏向於有光澤的深紅色,且尾部的羽毛顏色一般呈深綠色、深藍色等較為鮮艷的顏色,同時這些尾部的羽毛較長並呈下垂狀;母雞的體色則較單調,羽毛沒有光澤,尾部羽毛較短,沒有雄雞的鮮艷羽毛。 u kamu nu hekalay, u banuh tulakuk sa uydaan amin u cung a kulit, u nu tama a kulit nu banuh sa idaw ku misabelitay a kulit a sumanahay , alahican (有時候) uyya kikul a banuh idaw ku langdaway a kulit,nika u sumilaway a kulit bangcal a azihan kya kulit, u kikul nu tama a tulakuk tanaya’ sa balikaku’(彎) tasasa, sakanamuhan amiadih, u nu tayna a banuh caay kalecad tu nu tama a banuh, u nutayna a banuh caay kapisabelit a adihan, sisa I tini kacaay kalecad tu nu tama a banuh. 在體形上,雄雞比母雞稍大,而母雞在整體上較雄雞稍胖。 u sakaytini I udip amiadih kitabakian nu tama ku tayna a tulakuk, nikasa u tayna a tulakuk kikidemuan (肥) ku tama a tulakuk. 雞的奔跑能力很強,但由於翅膀較一般鳥類短小,故飛行能力較為薄弱,僅能短暫且低空飛行。 u tulakuk hananay icelang a batuba’ nikasa anumubahel caay kabatad kunibahelan acapicapi kunibahel nu tulakuk saka caay ka batad kunibahelan nu tulakuk sipakayni i sakubad apuyu’ ku sakubad sisa caay kabatad kunibahel. 成年後的雞頭上至下喙都長有火焰形狀的肉冠,當中雄雞的肉冠較大顏色較紅,母雞則肉冠較小顏色較淡。 yu tabaki tu ku tulakuk u adipin nu tama sa talakaw i tangah tasasa ku I bihiday a atipin sumanah ku kulit kitabakiyan kunu tayna a adipin, nu tayna a kulit nu adipin sa caay kasumanah. 剛出生的幼雞呈純黃色,或帶有深楬色、灰白色斑紋的絨毛。長大後會慢慢長出羽毛取代絨毛。 u ciwciw nu tulakuk u banuh nuheni balecad tu kudawdawan, idaw ku silumeni’ay matusulidaway (天空色,有一點藍), u kalasalsalangacan (絨毛) mahkamuculalay  a banuh,anu tabaki tu tulakuk sa inai’ tu kya kalsalsalngacanay a banuh masumad tu nu tabakiay a banuh nu tulakuk. == malatikuk (雞蛋形成) == 母雞正常18週齡時開始產蛋。母雞由於日照與營養影響,只要一開始產卵,即會天天排卵、生蛋,即使不交配仍會產卵。但這些雞蛋沒有經過受精,細胞無法分裂,因此無法孵出幼雞。通常人們日常用於食用的雞蛋都是孵不出幼雞的未受精蛋。 u nipahabayan a tulakuk saka 18 a lalipayan u tayna a tulakuk malingatu tu a sitikuk, u nipahabayan a tulakuk tayna hananay a kapah ku kakanen ababecul tu demidemiad kya sademidemiad sa asi tikuk, u tikuk nutulakuk anu caay kasikikang (公的) sa caay kalawawa kya tikuk malukakanen tu nu pahabayay tu ayam a lumaluma’. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1]  == titi nu tulakuk (雞肉) == 雞,是多數人從小吃到大的肉類,也是當今社會肉類消費的主流之一,相較於其他肉品,如牛肉羊肉豬肉魚肉,雞肉的接受度仍較高。蛋白質高、脂肪較低的雞肉,每一種料理方式都深受世人所喜愛。 u tulakuk hananay u tadamanay a kakanen nu paylumaluma’ nanu adidi’ katukuh nika balaki mukanen tu titi nu tulakuk, ayda sa itini i siykay sa tadamanay a kakanen nu tademaw, pikikakaan (相較) ku titi nu katalan atu pabuy atu buting, tu nu ,u titi nu tulakuk kakaydihan nu mukanay tu titi, talakaw ku tan-bay-se、i sasa ku ce-bang, u hicahicaen amu salami’ sa nu kakaydihan tu nu mukanay tu titi. 其他的雞內臟,像是雞心,富含蛋白質,能夠幫助鉀鈉平衡;雞肝,含鐵豐富,是補血聖品、至於雞腸則常用於滷味、雞腸旺鍋等料理。 u i labuay nu udip nu tulakuk idaw ku balucu’ nu tilakuk yadah ku tan-bay-se, miedap tu cia-na(鉀鈉) amidaduy, u aday nu tulakuk, matumes nu simukinay(鐵), u sapicunus tui dang, nika u sawada nu tulakuk sa sipidengel tu hicahica a titi sapalamel amutengel tu hicahica a titi.[https://health.ettoday.net/news/1050273] === '''idang nu tulakuk (雞血)''' === 和豬、羊及鴨等動物的血液一樣,雞血也可供食用。 malecad tu nu pabuy atu size atu nu taduk a izang, kakanen nu amin.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1] === '''banuh (羽毛)''' === 雞的羽毛因為重量輕且保溫性高,經常被用於衣服及寢具上。但品質和鴨與鵝這些水鳥相比較差,因此多用在低價的夾克或是棉被上;另外雞毛也可以製成常見的清潔用品——雞毛撣子。 u [[banuh]] nu tulakuk sa ahemaw caay kaba’ket sisa padihcu tu uzip, alahican sa sangaan nu tu zikuz atu sapipihpih tu yatakatakalan u tulakukay a banuh a tan-ci (雞毛撣子). u cayliw nida sa caay pikidemec tu nu taduk atu gaciw (鵝) sisa caaykatekes ku aca nu da anusangaan tu zikuc atu pada, uzuma satu sangaan nu tau tu sapipihpih mibanan (不要的掉) tu lalabu nuluma’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1] === tai’ nu tulakuk (雞糞) === 乾燥後可作為肥料用,內含3%氮、5%磷酸、5%鉀,有機肥,略有臭味。 anu pawalian kya tai’ nu tulakuk sa sasa padamek tu lamilami’. izaw ku 3% tan(N nitrogen 氮)、5% lin-suan(H₃PO₄ Phosphoric acid磷酸)、5% cya(K Potassium Kalium鉀), yuya u aheden kya sanek nu tai’.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結) == [1]中文維基-公雞:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%AC%E9%9B%9E</nowiki> [2]中文維基-雞:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1</nowiki> [3]「全G百科」一秒認識雞!網驚:原來雞胗不是雞的腎:<nowiki>https://health.ettoday.net/news/1050273</nowiki> [4]國語辭典-雞:<nowiki>https://www.moedict.tw/%E9%9B%9E</nowiki> [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] tixvuv5fv79oq3ajqacx06myne7rnc7 tali 0 9574 81705 78492 2019-11-21T22:08:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == tali == === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:芋|芋頭]] nu Amilika:[[:en:Colocasia_esculenta|Colocasia esculenta]] nu Lipun:[[:ja:サトイモ|サトイモ]][[tangan:大甲芋頭.JPG|thumb|大甲芋頭]] [[tangan:Colocasia esculenta in Gwangju Korea.JPG|thumb|tali]] m1dhjd5vqdno2ba88wq6c0d7d2bpvaa taling 0 9575 81709 78497 2019-11-21T22:08:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki taling(田埂、堆積) jeuc2bhx7jrnrozc3kzcq5c4c8xnvhc tali粿巧atu tali a piyang 0 9576 81713 78502 2019-11-21T22:08:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''tali粿巧atu tali a piyang''' u tali pudaccen, nu zuma a tademaw satanayahan micikcik, manamuh kaku adididien ku picikcik kya asu, budu’ sengelen i nanum ahemi tu cikcikhan misaadidi、 macakay a kabus paezeng i nanum、sumanahay a kenaw cikciken. alaen ku dangah pasimalen, ayawen ku budu’ maacakay adidiay a kabus i nanum 、 sumanahay a kenaw ciyanen bangsis, pacamel han tu ku nicikcikan a basis胶肉 papulung han miciya amangaay tu, pacamul hantu nicikcikan a tali pulung hatu miciyan, patawyuen、mayu麻油、epah waneng、aldahay、atu bangsisay tu pabangsis, mami tu hawsa padeng han ku lamal. kaysin tu 3:2 a ditek pacamulen 糯米粉atu 在來米粉, pacamul a mikiwakiw, belun hantu kya nasawni maminay niciyanan a 料pacamel hatu mikiwakiw, naymaw hantu pacamal tuni sengelan tu budu’ a nanum, kiwakiw han anuizaw tu ku cepenat . pasimalen ku lima, alaen ku adiding tunumaminay nikiwakiwan 粿漿 a pazeng i lima haymaw hantu misaimulu, masaimulu tu sa, a pazen hantu i nisaitan tu auk apapah, pazeng han i tinku mihudhud tu pangkiw tatukian. u zuma satu izaw ku pisanga tu tali a piyang madayumay tu, u tali pudaccen,pazen i tinku amihudhud pangaay, akuti’ henay hawsa melechantu, hantu ku 麵粉、ti’kuk、nanum、waneng、atu adidien ku cika kiwakiw hatu, pasimal hatu ku dangah, hanu ngelabhan mitakec tu 麵糊 pazenghan I dangah takuliyaw tu niciyanan sa kapah tu, Kanen sa maedem ku zahkeztu bangsis kya tali. [[kakuniza:Dayas Siku]] m8zj6gfy1sekfyyolkgdg3i23z3ebmx taluku 0 9577 81717 78507 2019-11-21T22:08:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki taluku(太魯閣族) f1niqqlzh4uy26pi2nhl7sd9f3qp2sj tamayo’an 0 9578 87139 86463 2019-12-06T05:07:55Z Akamycoco 24 /* u Saysia(SaySiyat) a niyazu' */ wikitext text/x-wiki == tamayo’an == === u sulit nu Hulam === 大湳部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu tamayo’an. u kasalumaluma’ nu tamayo’an sa, 22 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 84 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 77 ku tademaw, pakalatu 92%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 7 ku tademaw, pakalatu 8%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 76%, Tayan(Tayal) 11%, Yuwatan(Bunun) 4%, Pangcha(Amis)1%. === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma a cidekay a [[tademaw]] sa u [[Tayan]](Tayal), u Yuwatan(Bunun), u Pangcah(Amis), inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 10 a bulad === {| class="wikitable" |  |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |558,494 |208,164 |89,349 |99,986 |58,051 |13,229 |14,028 |6,619 |6,588 |4,587 |777 |1,456 |31,256 |918 |9,868 |391 |328 |12,899 |- |tatama |271,247 |101,886 |42,324 |48,383 |27,989 |6,399 |6,758 |3,142 |3,169 |2,267 |375 |714 |15,097 |462 |4,915 |206 |168 |6,993 |- |tatayna |287,247 |106,278 |47,025 |51,603 |30,062 |6,830 |7,270 |3,477 |3,419 |2,320 |402 |742 |16,159 |456 |4,953 |185 |160 |5,906 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] auc8dt5qseyi7hetgyvzwcy45kqrors tamulak 0 9579 81741 78533 2019-11-21T22:08:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tamulak(南瓜) [[tangan:Pumpkins.jpg|thumb|tamulak]] honqgl4kz55erzic9bydw3bsp1tylkm tana' 0 9580 128441 81745 2022-08-19T05:45:12Z Akamycoco 24 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:吳茱萸 Evodia rutaecarpa -昆明世博園 Kunming Expo Gardens, China- (9219875261).jpg|縮圖|tana']] tana'(刺蔥) 60x6fmgphwagimlksthm475mt9zr2bf tanan 0 9581 118596 93927 2021-07-02T16:28:28Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki tanan (汗水) [[File:Amanda Françozo At The Runner Sports Fragment.jpg|thumb|150px|]] aus8gpr7v9kc7hezrjjd9l54mmp87nl tangila 0 9582 107142 81753 2021-04-23T14:27:00Z Arvatkaa Kuka 1648 File wikitext text/x-wiki [[File:Drawings_of_Ears_in_Ciprianii's_'Rudiments_of_Drawing.._Wellcome_L0033917.jpg|thumb]] tangila(耳朵) 6xiqcpgt66buvgn327bli3qvm7xbwod taniyazu’, caay kataniyazu’ haw? kamu ni Padakaw 0 9583 87141 87140 2019-12-06T05:08:24Z Akamycoco 24 /* nanuadidi’ mauzip */ wikitext text/x-wiki == nanuadidi’ mauzip == i Kalingku ku luma’ aku, i Hupu ku luma’ ni ina, i ciwidian ku luma’ ni bayi. i 2007 a mihcaan napangangan sa ku Sakizaya. kakayda sa tu kaku pangangan tu nu [[Sakizaya]]. mipalita ku saydan i takuwan, u yincumin kisu, matineng haw kisu musakamu tu pinacadan? i Dong-Hwa tabakiay acacudadan i yincumin a piminkyuwan, katuud tu ku pinacadan mitesek tu kunipi sa kaku tu lalawawan.  == kakasumadan. ==              i talakaway a cacudadan, mipalita ku saydan i takuwan tu sapicunus tinsu nu yincumin。        manamuh kaku tu kamu nu yincumin > minanam tu nakamuwan a kaput a micudaday > kya mikawaw tu ninanaman aku.        maidih kaku ku minanam tu kamu nu mita, sipasiket tu nipisanpanan a tuki, nika nai’ ku lawad. == paytem ==        namisimsim henay kaku tu saydan atu micudaday sakaput tu amiales. ales hanaku ku tusa, tulu a tungus(份) nu lipida.        makai’ kaku miales tu ninanaman aku. == ayzaay a kawaw ==        u micudaday nu saydan atu micudaday sakaput nu palkal tu kalihanawan a kamu nu yin-cu-min-cu-we-yuan-huey. namalimaliyuh tu ayza tanengtu amasasuwa.        samatinenegtu kaku misulit ku kamu nu Sakizaya. == sakacakatan anucilacila ==        palikeluh(配合) tu kamu nu binacadan apaletusay tu nisulitan padutus tu nu tuas a gic(記憶) (mihkac, celing, zumazuma a mulangway).         u lalangawan a kamu tu nisabawluhay ku gigic. (u dadiw, u cudad, nipapabelin)       [[kakuniza:Padakaw Lami']] igz92gx8adohq0ybn33qurselqlydqs tanud 0 9584 81761 78558 2019-11-21T22:08:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tanud(木杵) 5vwupbyqkykogzwpx6epg287ahx4so2 tatak 0 9585 81769 78566 2019-11-21T22:08:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tatak u kamu nu Hulam:[[cmn:锄头|鋤頭]] u kamu nu Amilika:[[:en:Hoe_(tool)|hoe]] [[tangan:Peasant in the vegetable garden.JPG|thumb|tatak]] 96uq9gjz0py519dgktymng7pur6qvzp tatama 0 9586 81773 78571 2019-11-21T22:08:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tatama(男性) gs8ahe52afaydmilv6wybpxn5j9zdjf tatangila 0 9587 81777 78576 2019-11-21T22:08:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tatangila(木瓜) oh5koaq4e5w76zxdtgw71758et9jizy tatayna 0 9588 103260 103259 2021-03-15T15:58:55Z 海螺先生 48 /* namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki '''tatayna 女性''' == kakiliman == [[tangan:Woman_Montage_(1).jpg|縮圖|tatayna i kitakit]] [[tangan:Venus_symbol.svg|thumb|tatayna a bacu nu iayaway a Loma]] == sapuelac == === tayna nu mauzipay === tatayna sa, mitudu' tu tayna a tademaw, misawantan tu tama a [[tademaw]]. tayna a [[kamu]] sa namakay mauzipay a kakuniza, musaungay i tademaw. i mauzipay a kakuniza sa, izaw ku cucu atu puki atu zuma nu taynaay a kidu atu labu'. tatayna nu Sakizaya sa, kya kamu sa, izikuzay a "na" sa, u "ina", iayaway a "tatay" sa, u "tata" saan, u tatenga' kuizaway. u tatenga'ay a kamu sa, u mala ina, u tatenga'ay a ina sa u "tatayna" sanany. anu balaki tu ku tatayna, inayi' ku wawa, caay ku tatenga'ay a tatayna sasukamu nu babalaki. [[tangan:Anterior_view_of_human_female_and_male,_with_labels.png|thumb|tatayna atu tatama]] === salungan nu Sakizaya === u salungan a tatayna sa, tabaki ku cucu, tabaki ku kuku', tabaki ku udu, mahiza sa, matineng mulecuh tu wawa, matineng malukay. mahiniay a tatayna sa, salungan. iayaw a niyazu', u ina ku mitelung tu luma',mikuwan tu luma'. u lala', u wawa, u luma', u kalisiw atu zuma, u ni ina mikuwan. anu palaacawa ku tatama atu tatayna, kya tatama atayza tatayna a luma' mueneng. musabilil a wina, siwa a bulad, palecuh tu wawa, sisa, u wawa atu ina yadah ku masasiketay. yu zuma a binawlan(社會), iayaw a demiad, musabilil atu sibulad ku tatayna, sisa, caay kaala ku kakalimaan a kinli, manay, caay katalakaw ku eneng(地位) nu binawlan. ayza a demiad, masumad tu ku azih nu mita, talakaw tu atudi' ku eneng nu tatayna, yuzasa, caayhenay kataneng. === salungan nu zuma a binacadan === [[tangan:Hashimoto_Kanna_at_Opening_Ceremony_of_the_30th_TIFF_2017_01.jpg|縮圖|bangcalay a tatayna nu Ya-co]] [[tangan:Missworld09air.jpg|縮圖|salunganay nu Amuhuan]] u salungan a tatayna nu Ya-co sanay, bangcal ku ihekalay, bangcal ku bihid, salengacay ku banges, tabaki ku mata, talakaw ku cihek, adidi ku laway, inayi' ku lumeniay a banges atu tungaw, ahemi' ku banges. caay kalecad ku O-co, u salungan a tatayna nu O-co, u bangcalay a kidu, sakakumced ku kidu, talakaw ku kidu, sikunizaay a zateng, madimel ku kidu atu balucu', kadihi tu mamidang, malemu tu kakaydihan, taneng misimaw atu midiput tu wawa niza.[[tangan:Scheme_female_reproductive_system-en.svg|thumb|tatayna]] === zayhan apuyu' ku tatayna tu tatama === sausian ku tabakiay a tademaw, talakaw ku tatama, apuyu' ku tatayna, izay mihiza saw? kya mahiza ku ipabaway namisanga' tu tademaw, caay kalucek ku ipabaway. caay nu ipabaway a mungangaw. kya lalekelan mahiza, hicica ku talakaw nu kidu, nay u ukak miketun. caay kalecad u 發育 nu tatama atu tatayna. tatayna maka i 18-20 a mihca sa, caaytu kabalaki. u tatama sa, katukuh 25 a mihca mahezek tu balaki. matenes ku balaki a mihcaan ku tatama, sisa, talalaw ku tatama, apuyu' ku tatayna. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:女性|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-女性]] [https://www.youtube.com/watch?v=AfnoT5trou8&t=259s Taywan Sakizaya putiput(台灣撒奇萊雅族協會) i Youtube-dadipasan nakulitan ni Yiyang Sayun-婦女祭典舞歌] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] 8y3hmrinxfltyhj0d31il12kd0p13x1 tatekun 0 9589 121397 119891 2021-08-16T10:14:15Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki tatekun (u Hulam a kamu: 虎頭蜂) 虎頭蜂屬 u tatekuh a su (虎頭蜂屬, mikeliday tu tatekuh) 虎頭蜂屬,又稱胡蜂屬,以其外形及大顎而得名,是一種具有危險性的昆蟲,會攻擊其他動物。 u tatekuh hananay sa u kaketi a su. tabaki ku zais kyu pangangan han, u sakatalawan a cilekay, mikalat tu tuud. 虎頭蜂體色鮮明通常黃黑相間,大顎發達,腹部末端的螫針和毒腺相連,蜂毒是由許多胺基酸組成之毒蛋白,會使人出現中毒現象,如紅腫、奇癢、刺痛、灼熱等過敏現象,嚴重時引起患者休克死亡。 micidek ku kulit nu tatekuh, u luminiay atu takulyaway kakutaykutay sa, tabaki ku zais, i zikuz nu bili sizinum malalitin tu siwalakay. uyza ya walak sa u saupu nu an-ci-swan (胺基酸) a si[[ledek]]ay a tanpayce (毒蛋白), a mawalak ku tademaw, mahiza malibawa, canglenget, adada, akuti’ makaway, anu pihaceng a ma[[waking]] mapatay (休克死亡). 虎頭蜂屬於社會性昆蟲部落,成員包括一隻產卵的蜂后以及大量的工蜂、少數的雄蜂。 u tatekuh a su u nu masasyakayay (社會性) a cilekay, u labu nuheni izaw ku sasitiekak a tatekuh atu katuuday a misakakawaway a tatekuh. caay katuud ku tama a tatekuh. == wayway (習性) == 虎頭蜂依種類的不同分布範圍在平地至大約2500公尺山地以下,築巢一般在樹枝、地窟內。小的巢有數千隻,大者多達兩萬餘隻蜂。 caay kalecadlecad a tatekuh i 2500 a km katalakaw a buyu’ a mauzip, misadibu ku tatekuh i caang nu kilang, i sasa nu lala’. a didi'ay a dibu mamalebut ku wawa, sayadahay makaalatu tusa a mang ku tatekuh i labu. 為了採食及築巢安家,成蜂常在花叢中、樹蔭下,以及屋簷、枯墓地、糖果廠,垃圾堆、水果攤、雜木林等處活動。 a mikilim tu kakanan a misadibu kuheni, u tatekuh i tiza tu i balubaluan mabahel atu i sasa nu kilakilangan mabahel, atu i sasa nu luma’luma’an, atu i mabadiay tu a tadem, atu i misawanengay, atu i tuni’tuni’ay, atu i sihecihecian, atu kasuykasuyan a mabahel. 成蟲除了會直接吸食水果汁液或樹汁等簡單醣類,本身並不直接吃肉(因消化系統簡單),但主要覓食行為都在捕捉其他昆蟲、鱗翅目幼蟲或其他蜂類幼蟲,咬成肉團攜回蜂巢。 u tatekuh kasunun sa miselip tu kabi nu heci anucaay sa u kabi nu papah, caay pukan tu titi (makantan ku sawada’ nuhenu). u kakiliman nuheni sa mizakep tu zumay a cilekay, mahizaay u sisapikpikay a wawa atu nu zumaay a wawa nu kaketi, kalaten nuheni mimi’en patadibuen nuheni. 因為虎頭蜂幼蟲必須攝食大量肉類蛋白質。虎頭蜂幼蟲同時在消化肉類後,會反芻高胺基酸的流質液體供成蟲食用。 u wawa nu tatekuh a yadah ku nikan tu nu titi a tanpayce (蛋白質), mahamin tu mukan tu titi, a minana’ aca ku wawa nu tatekuh tu hay-an-ci-swan(高胺基酸) a mala kabi (流質) sapakan tu tatekuh. 虎頭蜂蜂巢,警戒範圍約在直徑100公尺左右,其中以黑腹虎頭蜂的警戒區域最大。攻擊性與氣候有關,如氣候燥熱、陰雨天、季節轉變時(如秋冬之交),蜂群較不穩定,此外築巢時最容易群起攻擊,選擇目標為黑色、具絨毛或正在活動的動物。 misadipu ku tatekuh, hakay100 km kiya ku laad daecus tu micapi tu heniyan, u satabakiay a laad u nu luminiay ku bili a tatekuh. yuni tu u demiad ku aazihen ku pikalat nu tatekuh. mahiza akuti’ ku demiad, makutem ku demiad, kasumadan nu puu ’nu mihcaan, caay tu kasametek (不穩定) ku tatekuh, u zuma misadibu ku tatekuh, tayza han beleng satu ku tatekuh a mikalat, u luminiay ku pili’en nuheni mikalat, atu u banuhay atu misaungayay a tuud ku pili’en mikalat nuheni. == a hicaen a caay kakalat saw? (如何避免被攻擊) == 人類受攻擊時創傷最嚴重的部位往往在頭部,因為頭髮和熊、其他小型食肉目動物一樣大多是黑色的。 madukaay a tademaw pihacengay a duka sa u tangah, zaysa u bukas atu [[tumay]] atu mukanay tu titi a aadupen u luminiay amin ku kulit. 虎頭蜂不注意白色,不攻擊光滑的平面物體。吃剩的食物必須丟棄,避免噴香水或使用有濃郁香味的清潔劑及肥皂洗臉,以免引來蜂群。 caay pisamata ku tatekuh tu sanglacay a kulit, caay pikalat tu masupicay a tuud. baetung han amin ku liwan a kakanan mibakah, amana pipes tubangsisay saneken atu u bangsisay a saben ku sapialulup, tadu makasanek ku tatekuh a tayni mikalat itisuwan. 野外活動聽聲音看狀況,如發現有虎頭蜂圍繞林邊飛翔,一定有蜂巢,不可前進,趕快回繞行走。如是少數巡邏蜂,先靜止不動再慢慢退回,等蜂飛回去再趕快回頭跑,千萬不要去刻意惹牠。如果遇到虎頭蜂在家中築巢,須請農業局(此非消防隊業務)前來摘除,切勿自行拆除。 tayza i kilakilangan mihicahica pisamatamata tu, anu makazih tu misabahelbahel ku tatekuh i liwliw, caay kanca sidibu tu i liwliw, amana katayayaw, sakalakamen tazikuz muculil. anu caay kapina ku miliwliw a tatekuh, satezep han tu haymaw hantu tazikuz milaliw, taluma’ tu amin ku tatekuh sakalamkam satu pasazikuz maduba’ milaliw. amana paytem sa misahizahiza tu tatekuh. anu i luma’ namu misadibu ku tatekuh, awzaen ku ngung-ey-ci (農業局, caay ka kawaw nu ciao-ban-tui [消防隊]) mipelu’ tiza dibu. amana pisakaku mipelu’ tiza dibu. 若遇到蜂群攻擊時,應分秒必爭快跑,並保護頭部,可用衣物蓋頭,或一面跑一面用衣物在頭頂輪轉,將衣物拋出,朝反方向快跑。如環境許可,可鑽進草叢,如有溪流或湖邊,可潛入水中。 anu beleng sa mikalat ku tatekuh, sakalakam han maduba’ milaliw, damaen tu ku tangah isu, tabuen tu zikuc ku tangah, anucaay sa maduba’ tu niyulen ku zikuc i pabaw tu baetung han mibakah kiza zikuc, tu pasa caay kalecad a zazan maduba’ a milaliw. anu taneng henay limek han i lutulutukan, anu sisauwac atu taku i aayaw, celem han i labu nu nanum mangaytu. == hicaen anu makalat (螫傷急救) == 虎頭蜂的毒針與蜜蜂不同,為獵食生存工具,可連續終生重複使用,並不像蜜蜂螫後在受害者皮膚留下毒囊。 caay kalecad ku siwalakay a zinum nu tatekuh atu nu kaketi, u sakauzip nuheni ku zinum, u nu tatekuh a zinum kinapina mikalat mangaay henay a sapikalat nuheni, caay kahiza nu kaketi namikalat tu ku kaketi itiza hantu kiza zinum i banges nu makalatay a tademaw, 由於毒性潛伏可達1~2天,除了被螫時的劇痛外,如果被螫次數不多,20分~6小時內的身體過敏反應可能引發癢、暈眩、胸部不適、眼瞼嘴唇等部位明顯腫脹;嚴重者則可能會產生喉頭水腫、呼吸困難、身體虛弱、乃至休克反應。 1~2 a demiad ku walak i uzip nu tademaw, caay kaadada adada’ anu caay kapinapina ku pikalat 20 a sasulitan katukuh 6 a tatukian hakay a calenget tu,mabulesen tu, caay kakapah ku baluhan, malibawa ku mata atu bilbil, pihacengay malibawa ku takulaw, caay tu kangayay ku sapihanhan, caay tu kasiicelang ku uzip. mawaking tu ku uzip. 如果被數十隻螫傷,或本身體質,可能引發瀰漫性血管內凝血反應。 anu makaala tu sabawsabaw ku pikalat hakay malaalitad tu ku izang i ulat. 急救土方主要為塗抹尿液、阿摩尼亞等,原理是破壞毒蛋白。但一般醫界不建議。仍以儘速送醫、觀察支持性治療為主。 sakalamkam han pasipasip tu isi i nikalatan, atu a-mu-ni-ya (阿摩尼亞), u mahiniay mapeci’ tu nu siledekay a tanpayce (毒蛋白). hini sa ku misaydan patayzaen tu i padekuwan paising, ngay mangaay tu paisingen. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * nisulitan ni 蔡宜庭 aci 高碧霞. *中文維基-虎頭蜂屬:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%99%8E%E9%A0%AD%E8%9C%82%E5%B1%AC pivnzrl5no03xvxwt34tntq2aoems41 tatipeluk 0 9590 81827 78628 2019-11-21T22:08:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == tatipeluk === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:纸|紙]] nu Amilika(英語):[[:en:Paper|paper]] nu Zipun(日語):[[:ja:紙|紙(かみ)]][[tangan:Papier_-_various_papers_in_day.jpg|thumb|sapisipu ku limaay a tatipeluk]] [[tangan:Paper sheet.jpg|thumb|tatipeluk]] === u canan ku tatipeluk(tatipeluk是什麼?)ː === === sapihica ku tatipeluk(tatipeluk做什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == jowjohpkwlqeoawbfl8kc58z368xe1g taung 0 9591 81831 78633 2019-11-21T22:08:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki taung(樹豆) qwv0gcicpwh0f1l9frbv2ob995impvi tayhy nu yincumin a niyazu' 0 9592 81850 78656 2019-11-21T22:08:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tayhy nu yincumin a niyazu' ami bangbangaw tu sineng nu yincumin taluma’ i niyazu' a sibalucu' mipadang, namahiza paayaw tu niyazu’ay palekal tu nilaculan atu padutus tu lalangawaan, ita mibangbangaw tu binacadan nu tayhy misinsiy mala tayhy nu yicumin a niyazu’, lalabuay a kawaw mala tu walu a lamangan wizasatu uynian u pasubana’ tu kamu nu yincumin、misuped tu lalangawan, palekal tu nilaculan a kalisiw、niyazu’ pidiputan tu babalaki、mi’dap tu mikilimay tu misakawawan. aw sitinengay a binacadan a kapah aw matinengay a tademaw, atu singalihay misinsiy tu mi’dapay i niyazu’ a tayhy, amicunus tu laculaculan nu i niyazu’ay a kawaw, u tayhy a tatama sipakayza i sining henay 、silipahak henay atu micidek ku tineng a pabaluhay, a mapadang macakat ku pita'pan a kapah kuni pisakakawa tu binacadan, kapah sipakayni i pipadang mitaneng tu lalangawan nu yincumin. a macunus tu tineng, atu matineng tu mahiniay  u satalakawaya kawaw nu niyazu’ nu yincumin. [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 2ior9jtc43lqmrglvv716xxxabd6y1z tayu 0 9593 128349 87143 2022-07-13T15:00:13Z 2001:2D8:EE31:F77E:C9FD:7DB4:E6AF:2222 wikitext text/x-wiki ==tayu(生薑)== u salepet nu mapalawaay nu Sakiza ku Tayu, talalisin ku mapalaway papapahen ku tayu a mibaung tu dietu, micupelas tu epah palalan, u sabuhat tu panan nu karayan ku tayu. == Palamalan == [[Palamalan]] a lisin, u aisudan nu mapalaway ku mibaungay, paulic sa, ”u epah ku salalanan, u tayu ku sabuhat niyam, awra kaepud ku nupabaway(Malataw), nulala’an, naykawili(Dungi), naykawanan(Kumud Pazik) atu babalakilaki amin. Mapalalan, diputen, dubahen namu ku kauzip niyam, nutulun atu wayway [[namu]] ku kalatademaw niyam. patata’ kami katayni mukan.” Palamalan mapalalan nu epah, mabawah nu tayu ku kalayan sa, pasatimulen nu mapalaway pacakat ku pipatata’. patata’ sa, u daedac, balud nu bila’, tamulak, habay atu balaysan, silsilen i papah nu paza. u pulung ku misebengay tu patata’ nu mapalaway. u sapatata’ nu Sakizaya sa, u sapatata’nu ruma a binacadan. [[tangan:Ginger rhizome.jpg|thumb|tayu]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 李秀蘭、督固‧撒耘著,徐成丸、陳玉蘭譯,2010,《撒奇萊雅族雙語對照族語學習讀本:妲媧的微笑》。花蓮:財團法人花蓮縣帝瓦伊撒耘文化藝術基金會。 [[kakuniza:mulangaway]] 7rvmqhvymebu4u1qzk8arqubyh62dwk taywan 0 9594 82014 78822 2019-11-21T22:08:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 92 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Taywan]] 8q7fb7hfyky46s6mfkd4lhzbxmizmsn tebu' 0 9596 92002 92001 2020-08-06T08:22:42Z Minmin2016 18 wikitext text/x-wiki ==tebu'(竹筍)== u tebu' nu bulu' sa u adeci han. u lalud ku kasitebu'an nu auk. s1md8gr4cdca6o1xk3blnqa3skeiaoa tebun 0 9597 87302 82022 2019-12-10T04:40:45Z Chongkian 375 wikitext text/x-wiki [[File:Hang Tuah's Well.jpg|thumb|Tebun]] tebun(水井) 89tnqhgvqsxr0bwkjm2elh063pkttuh tebus 0 9598 92003 82029 2020-08-06T08:23:53Z Minmin2016 18 wikitext text/x-wiki == tebus == akaway nu tebus sa sicedam ku salang. === u zuma a kamu: === nu Hulam:[[cmn:甘蔗|甘蔗]] nu Amilika:[[:en:Saccharum|saccharum]] [[tangan:Saccharum officinarum - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-125.jpg|thumb|tebus]] k56ci5lhdmmddjw6oupomlz6cxyyryo tedus 0 9599 82033 78848 2019-11-21T22:08:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tedus(陶甕) aksfna7wxrhhwev6i7xr8q2a1tbhm50 banul 0 9600 122802 122678 2021-09-01T02:41:23Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Weibliche Wachtel (Coturnix coturnix).jpg|縮圖|u ulang nu banul 雌鵪鶉]] banul, tekikicay(鵪鶉) 雞形目雉科鶉屬鳥類。鵪鶉又名紅腹鶉。 u banul ku mata(目) nu tulakukay a wayway, ce a ke(科), banulay a su(屬). u banul u sumanahay ku bili a banul han ku zuma a ngangan. == u kauzipan (生態環境) == 鵪鶉是一種生性膽怯的鳥類,不喜歡結群互動,體形較小且保護色很好,常常潛伏在農田、草場的植物基部,極難發現,受到驚嚇後會尖叫著從藏身處直飛而去。 u banul hananay u halitalaway a ayam,  makayi kuheni a mabeleng,  adidi ku uzip kapah aca ku sapilimek a banuh, itiza tu milimek i umahumahan,  atu lutulutukan. caay kadayum a mazih,  anu mapasiangi kakelul sa mutuwa a mabahel milaliw. == u cidek (特徵) == 鵪鶉為體形較小的雉科鳥類,體長在16-18厘米左右。 adidi ku uzip nu banul u tikulac a ayam, hakay 16—18 a mm katanayu’. [[tangan:Quail32.jpg|縮圖|u tama nu banul 雄鵪鶉]] 鵪鶉雌雄體形接近,體色略有不同,雄性頭部基色為褐色,頭頂有黃白色中央冠紋。 u ulang atu tama a banul malecad katabaki, u kulit caay kalecad tu adidi,  u tama ya tangah u nu kafey a kulit, i teban sitakulyaway atu sanglacay a kulit i teban malaadiping. 自喙基部起始有細長的黃白色眉紋,眉紋甚長延伸至後頸部;過眼有一道黑色貫眼紋,貫眼紋下為褐色條帶,條帶以下餘部黃白色,喉部黑色; napakayza i ngutuc malingatu izaw ku tanayu’ay a takulyaway atu sanglacay a kulit nu kalaw,  uyza ya kalaw manayat tazikuz nu liel; i mata izaw ku luminiay a kulit mibalat tamata,  i sasa nu pibalat tu mata a kulit sa u nu kafey a kulit,  i sasa nu sasulitsulit sananay sa u takulyaway atu sanglacay a kulit,  i takulaw u luminiay tu a kulit. 上體深褐色,密布紅褐色及黑色橫紋,其上點染大量縱向黃白色矛狀條紋及不規則斑紋;翅長且尖。 u ayaw a uzip nu banul, u ka-fey a kulit ku uzip nuheni. malecek nu sumanahay luminiay atu luminiay sasulitsulitan, i pabaw satabaki han amicengel tu takulyaway atu sanglacay a kulit sa dicem sananay a kulit atu caay kasiwantan a tungaw; tanayu’ ku sapikpik madicem aca. 尾短,尾羽甚至被尾上覆羽完全遮蓋,飛行時可見尾部長度小於翅長的一半;胸部紅色,兩脅有同色的斑塊,腹部污白色。 apuyu’ ku kikul,  u banuh nu kikul matabu nu zumaay a [[banuh]], mabahel satu mazih tu maltusa nu sapikpik kiza kikul niza; u sumanahay ku baluhan, i kakeli’ niza simalcaday a kulit a tungaw, u bili niza u mauningay a sanglacay, 雌性體色基本與雄性一樣,惟其喉部黃白色,而不似雄性為黑色;虹膜紅褐色;喙灰色;雙腿肉棕色。 u nu ulang a kulit malecadtu nu tama a kulit,  itiza adada’ i takulaw sa u takulyawway sanglacay ku kulit, caay kalecad tu nu tama u luminiay ku kulit;  u hung-mu(虹膜) sa u sumanahay kafeyay a kulit, u sangutuc sa u abuay a kulit,  u sazipa sa u nu titi a kulit. 本物種喙形短小而細,跗跖部短,幾乎與中趾等長,無距。 mahiniay a banul adidi ku uzip, apuyu’ ku taludu, malecadlecad ku katanayu’, nayi aca ku laad. == siwawa atu pidiput (繁殖與保護) == [[tangan:Coturnix coturnix MWNH 2037.JPG|縮圖|u ti'kuk ni banul 鵪鶉蛋]] 鵪鶉營巢於農田作物之間的地面上,每巢產卵8-13枚。 本物種的數量及分布甚廣,未列入瀕危。在歐洲,鵪鶉是主要獵捕的鳥種之一,尤其在其遷徙至地中海沿岸地區期間,遭大量捕殺。 u banul i umahumahan,  nipalumaan a mulecuh tu tiekuk,  kina cacay walu katukuh sabaw tulu sa ku nilecuh tu tiekuk.  mahiniay a banul yadah henay ahebal aca ku kakitizaan nuhini. caay henay ka u mamalawpes a ayam.  i Ameylika sa u aadupen ku banul,  mangalub yu mabulaw kuheni tayza i lilis nu ti-chung-hay(地中海),  beleng sa ku mitekelay a mitekel tu banul. sanglacay a kulit nu kalaw,  mibalat tamata kiza kulit nu kalaw,  i sasa nu kalaw sa u ka-fey a kulit,  i sasa nuza sulit sa u takulyaway atu sanglacay a kulit, u takulaw sa, u lumeniay a kulit. 但在東亞,鵪鶉養殖有數千年的歷史,養殖育種(家養鵪鶉起源於日本鵪鶉,而非本條目所述物種)技術成熟,養殖場已能滿足市場需求,野生鵪鶉的生存未受威脅。 nika i tini i tung-ya(東亞), pinapina tu a mihica,  mamalebut tu a mihcaan pahabay tu banul, pahabay tu banul hananay napakayza i li-pun malingatu,  nika caay kaumahiniay a banul, masametek tu nipahabayan, maedem tu ku sakitini papacakayan,  caay henay pikawa tu i putahay a banul. == u lalangawan (文化) == 鵪鶉肉及蛋均為高級滋養品,其蛋白質、維生素及鐵等元素含量均比雞肉高,而脂肪含量低於雞肉。 u titi nu banul atu tiekuk, u sayadahay ku iyu sa, i labu yadah ku wey-ta-min atu tey hananay a iyu kiyadahan ku nu tulakuk saan, adidi aca ku simal kiadidien ku nu tulakuk a simal. 尤其是含有重要的腦素和卵磷脂,是人類高級神經活動不可缺少的營養物質。其膽固醇含量較低,優於雞肉、蛋。 mangaleb i labu izaw aca ku naw-su(腦素) atu lwan-lin-ce(卵磷脂),  u mahiniay a tuud daecus a nayi i tini i punu nu mita u tademaw,  adidi aca ku tan-ku-cun(膽固醇) kyu kikapahen ku tulakuk atu tiekuk. 所以鵪鶉肉、蛋等還有很高的醫療價值。《本草綱目》記載:它具有補五臟,益中氣,實筋骨等功效。 kyu u titi nu banul atu tiekuk,  u sakapahay a sapaiyu,  hini sa ku nacudadan: misakapa tu lalabuay nu mita,  sakakapah nu labu a izang ita, "sakatanektek nu ukak nu tademaw (本草綱目)" sa. 據《禮記‧曲禮》中記載,春秋時鵪鶉已成「上大夫之禮」,出現在宮廷宴席上。雄鵪鶉生性好鬥,故很早就有鬥鵪鶉的歷史,還用鬥鵪鶉來賭博。 pakayni itini nacudadan nu "li-ci(禮記)", i "chun-ciw(春秋)" henay u sapanubu tu i pabaway,  u sapakan tu i pabaway a labang. makatal ku tama a banul,  kyu i samamad naizaw tu ku padademec tu banul hananay a kawaw, u sapipakiyaw aca ku banul. 古人所說的「衣若懸鶉」就是用鵪鶉尾巴又禿又短的羽毛來形容衣服的破爛。「鶉衣」也是這個意思。 由於鵪鶉生性極度膽小,因此香港人形容一些膽小或者怕事的人為鵪鶉。 在舊約聖經中有上帝為以色列人每人每天降下一隻鵪鶉作食身的紀錄。 yu sumamad sikamu tu "tada mahiza ya i tepatepadan a banul" han,  patinaku tiza kikul nu banul maanal aca apuyu’ aca ku kikul nu banul satu malepiay a zikic a patinaku. "u nu banul a zikuc(衣若懸鶉)" sananay u maniay a imi. mapadaki ku banul, kyu hini sa ku syan-kang(香港) a tademaw u banul han nuhini ku mapadakiay atu halitalaway a tademaw. itini i bangcalay a cudad hini sa pabelien nu kamisama ku I-se-ley(以色列) a tademaw tu demidemiad tu banul, simalcacay sa ku cacay a tademaw malukakanan nuheni. [[tangan:Quail from the Crossley ID Guide Britain and Ireland.jpg|縮圖|banul, tekikicay(鵪鶉) 雞形目雉科鶉屬鳥類。鵪鶉又名紅腹鶉。 u banul ku mata(目) nu tulakukay a wayway, ce a ke(科), banulay a su(屬). u banul u sumanahay ku bili a banul han ku zuma a ngangan. ]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * nisulitan ni 蔡宜庭 aci 高碧霞. *中文維基-鵪鶉:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%8C%E9%B9%91</nowiki> j24bgokltgkv4kugcnfq4rvtekt7wjv test Subana’ay a Pu 0 9601 82039 78857 2019-11-21T22:08:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Conghwaminku Subana’ay a Pu pamdyquo55v903s6ocfds322ffx5tuu ti'kuk 0 9602 82044 78862 2019-11-21T22:08:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ti'kuk(蛋) [[tangan:Egg.jpg|thumb|ti'kuk nu ayam]] jw1v3bk4t4m14l216rnvwbxwedc8365 tigami 0 9603 82048 78867 2019-11-21T22:08:23Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tigami(信) kjcsru2pzemzvp8lz2dwsg2ykpgeczt tilebes 0 9604 87144 82052 2019-12-06T05:17:36Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki tilebes(苦楝) u tilebes a kilang takalaw ku langaw nu tatapangan, caay ka talaw tu suemeday(sengetay) atu aheciday a lala’ atu bail. kalamkam a mulahad, caay katalaw tu kedal atu baliyus, tatenga’ kalulidung nu zazan, malukinaulan, satena’ tu bail i bayubayuan, nay lala’ay nu [[Taywan]] ku lalengawan niza. Paculil tu kazizeng i Kaw-su-kung-lu, Yadah ku langaw nu tilebes i lilies nu zazan. == 用途 == u heci sa, sasapaiyuen, u ” hung-ling-ce” han ku ngangan i kangpuyaku. siledek ku lamit atu pudac, mangaleb ku ledek nu heci, anu makaen, muta’, baluebu ku bili, masinawal, mabulekut, makema a mahukid(mapatay). salengacaay ku kines nu tilebes, akenekay, Sisa, ” 苦楝” han nu hulam pangangan. sasapaden ngaay sapibacal, misanga’ tu haku, pakaysingan, bankuy. u ngaayay ku tilebus a kilang. takalaw ku langaw nu tilebus. siciid tu sadingsingan, siheci tu balangbangan, Kasienawan mahetikatu ku papah, u caang tu dada’. i lalud sa, yadah ku dadayday micekaw i kilang a mudadiw, kakiluma’an nu dadayday ku tilebus a kilang. u zuma sa,ngaay sakinaulen, kasibaluan macela tu talangitangay a balu, malikat ku langdaw nu heci, mazuhemtu mala takuliyawaytu ku heci, kanamuhan a minaul. palumaen i dabek nu niyazu’ tu kakibana’an tu puu’ nu mihecaan. dtx89l47hytksgi99yw80gporpr1q22 tilibi 0 9606 82065 78977 2019-11-21T22:08:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == tilibi == === u zuma a kamu: === u Hulam(中):[[cmn:电视|電視]] u Amilika(英):[[:en:Television|television]] u Lipun(日):[[:ja:テレビ|テレビ]] [[tangan:TV-utbud 2009.jpg|thumb|yadah ku tilibi]][[tangan:Nuvola_devices_tv.svg|thumb|nacilaay a tilibi]] 3iinjqjf70odclt0gt3ibxyfd6gdxsd timpi' 0 9607 82069 78982 2019-11-21T22:08:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki timpi'(男性民族服裝頭飾) qu7or1ji2w5u9lb0y256ja528phjn7n timu 0 9608 120675 120674 2021-08-02T05:23:32Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Cypselurus poecilopterus Day.png|縮圖|'''timu (飛魚)''']] '''timu (飛魚)''' == misilsil tu nabalucu’an (科學分類) == 飛魚屬輻鰭綱頜針魚目,在動物分類學上稱為飛魚科。 timu hananay a buting caykalecad ku cekes nuheni sisa pangangan han tu u mubahelay a buting han kungangan. salaedan(界):動物界 Animalia (aadupen nu salaedan) kulus(門):脊索動物門 Chordata (kulus nu aadupen) udip(綱):輻鰭魚綱 Actinopteri (bu-ci nu buting a udip) mata(目):頜針目 Beloniformes (mata nu he-cen) sakatusa a matu(亞目):鶴鱵亞目 Belonoidei (sakatusa a matu nu he-cen) samataan(科):飛魚科 Exocoetidae (samataan nu timu)[[tangan:Squid and flying fish.jpg|縮圖|'''timu (飛魚)''']]飛魚屬輻鰭綱頜針魚目,在動物分類學上稱為飛魚科。 timu hananay a buting caykalecad ku cekes nuheni sisa pangangan han tu u mubahelay a buting han kungangan. u buting. manamuh mukan kami uyiniyan a buting. nu mantaay a titi' yadah ku ceka'. anu macacak tu inay tu ku ceka'. == kaliyut (特徵) == 體態修長,稍稍側扁,長度一般為45厘米。吻短,口小,眼大。胸鰭發達如翼,腹鰭也比較發達,尾鰭的下葉要比上葉長。由尾部迅速擺動,可達到極大的速度,然後躍出水面,張開胸鰭,可滑行百米以上的距離。 ya udip nida masatampi’ (扁) u udip sa caay ka tanaya’ , tanaya’ nida sa 4545 li-mi (厘米), u laway nida adidi’ tabaki ku mata, ya cekes nida ibaluwangay malecad tu i biliyay ku kaicelang, uyni u dikuday a unudikudan a cekes i tanaya’an ku ipabaway a cekes, u saka kalamkam a sitiba’ nu buting sa nuynian u nudukunanay a nipacuna’ sisa siduba’ ku nipingaduy, yu tahekal mabahel sa macebal ku sakubad tanaya’ ku nibahelan makaala tu malakuwud ku cacay a lasubu (百米以上) a kabatal kuni saselid. == u wayway (習性) == 為暖水性上層魚類,喜歡群集洄游,以浮游生物為食。與其他頜針魚科一樣,通常生活於海面表層。繁殖期間,會集中於海面的浮藻類或任何漂浮物產卵。 u wayaway nida i nanum mikilim cinida tu halawhaway a nanum (暖水), u heni sa maluyaluy acs a mingaduy, kakaydihan nuheni mukan uydaan amin u nabaway a kakanen, malecad tu ke-cen (頜針) a buting, u nikaudip nuheni sa ipadaw tu nanum tu demidemiad anu si ti’kuk kuheni sa mikilim tu munabaway a damay amisati’kuk. 飛魚受驚時會躍出水面,胸鰭張開,並可以在空中滑翔一段時間。這種飛行行為是為了躲避鮪魚、海豚和鬼頭刀的捕食。牠們躍出水面以後,依然會像在水中擺動尾部,因此飛魚在空中會以呈「S」形在空中擺動,可飛行100多米。由於飛魚是群居性的魚類,因此通常牠們是一群躍出水面。 anu macekuk kya buting sa macebal ku kya sakubal i baluwangay mubahel tahekal nunanum, nu ni bahel nuheni i hekal sakasaan nuheni mubahel tahekal sa u miladieway tu, caay kaw kacu wey-yu (鮪魚) a cacay ku mukanay tu timu mukanen ku tunu atu padik (鬼頭刀), nukanen tu. Yu mabahel tahekal kya buting sa malecad tu amingiwangiw kya kikul, sisa malecad tu S ku kaku ipabaw a musaungay, makatukus tu 100 mi (米) ku nibahel I hekal. Yu u mubahelay a buting kuynian sisa maluyaluy tu wamin kuheni a malkaput anumubahel kuheni sa macalcad tuwamin amubahel. == sahicanan (用途) == 可食。主要用於製作鹹魚、魚乾。kakanen u yadahay sa pawalian miakikan == lalanganwan (文化) == === '''2021 yu tayda kita i Butud (蘭嶼) midang idaw ku panutekan a kakawaw a tayda i tida?''' '''(2021蘭嶼旅遊飛魚季該注意什麼? )''' === 本島玩膩了嗎?綠島、小琉球是不是都去過好幾次了呢?遲遲不敢挑戰路程相較前兩者遠上許多的「蘭嶼」,但又好想一探究竟是真如口耳相傳的靠近大自然、原始、和神秘的島國嗎?而離島蘭嶼旅遊有什麼該注意的呢?或是有什麼必玩、必去的景點呢?看這篇蘭嶼旅遊懶人包絕對能讓你做足行前功課、不觸犯飛魚祭禁忌! u datemaw malenes tu i Taywan sisa maydih tahekal a midang 綠島、小琉球 ku kakaydihan tayda amidang? nizatengan sakatayda i Butud (蘭嶼)nikasa maydih kaku amidateng kaku saka tayda a midang nikasa malcaday hakiya tunukamu nu taw, u kasenengan i tida saan (神秘), ku dadateng amidang yu uycanan ku sasamisiyan a misametek (確實) mizadeng sa idaay hakya ku tadaydaan a kakaymawan a miadih. patinaku tu u makasicay a midang, a tayda I ayaw la’dus amibulibul tu palisin nu timu. ==== Q:蘭嶼飛魚祭是什麼時候?  ==== pinaay a bulad u lisin tu timu a lisin? ==== A:2~3月招魚祭、4~6月正式進入飛魚祭 ==== tusaay a bulad atu tuluway a bulad pitakusan a lisin, sepatay atu enemay a bulad tatengay tu a lisin. 蘭嶼島民會在每年2、3月舉行祈求今年漁獲豐沛儀式;而4~6月開始進入飛魚季後,在白天捕捉「僅飛魚一種」的魚類,「禁捕捉其他魚類」。而旅客最在意的問題:那飛魚季期間可以下水嗎? u niyadi’ a tademaw nu Butud (蘭嶼), pamihcaan tusaay a bulad atu tuluway a bulad milunguc kuheni tu sakayadah nu timu nika sepatay a bulad katukuh izaw ku enemay abulad malingatu amisalil tu timu, unipanutekan nu niyadu’ sa u tumu a cacay ku sasalilan, u duma a buting palisin muala uynian ku tatengilen nu labang amisawantan (問題), itiya I pibutingan a bulad sa kapahaw tananum kami u midangan a tademaw? 飛魚對達悟族的sakangaay意義:海洋文化及傳說蘭嶼會有飛魚祭,其實來自一個神秘的古老傳說: naida ku kamu nu sumamaday u timu atu itidaay a tademaw sakamu sa namakayda I sumamaday a kasenengan a kamu, anumisalami’ laedus palamelen hicahica a buting sa ku kamu anu palamel musalami’ sa idaw ku imelangay nu tademaw, 原本會將所有魚類、海鮮(包括飛魚)一起烹煮的達悟族人,卻有許多族人因為吃了飛魚而生病,於是有隻黑翅飛魚託夢告訴老人:煮飛魚時應該要用另外的鍋子,不該和其他魚類、海鮮共同煮,並告訴老人飛魚的種類、捕撈季節、禁忌、捕捉儀式及食用方法,傳承到現在蘭嶼飛魚祭會有的禁忌、招魚祭、終食祭。 na ida ku iumeni’ay a sakubat niya timu pasepiyan pasubana tiya babalaki anu musalami’ kamu satekezen ku nabi’ amana palamel tu hicahica a buting, pasubana’ apasubana’ aca tu babalaki yadah ku mahicahocaay a timu, yu pasalilan tu timu sa idaw ku pilisin, idawaca ku kamu tu ahican kunikan, u dutus nu Butud (蘭嶼) ayda pibutingan pisalilan tu timu a lisin, tusa ku panutekan a lisin, sakacacay sa pitakusan alisin sakatusa sa pahedekan a lisin. tabaliay a timu idaw ku lisin, pisamisii amana ka petelac (錯誤), amana pihantay(日語). (大飛魚祭禁忌,小心觸犯:) (一)la’dus ami tiyun tu balunga nuheni. (不能踩踏拼板舟船艙) (二)la’dus amitiyun tu salil nuheni. (不能觸摸漁夫漁具) (三)la’dus micapi tu papacukan atu papawaliyan a kakitidaan. (不能進入家戶飛魚作業區及曬魚區) (四)la’dus amababalakas I nu sasaan nu niyadu’ a minatu. (不能在部落下方的招魚港嬉鬧) (五)la’dus misakamu tu la’dusay a kamu. (不能罵髒話) (六)la’dus mibakah tu ba’tu. (不能向海裡丟石頭) 最北端的長濱鄉,靠海補魚的阿美族人每年的5月份都要辦海祭,這次特別端出達悟族神話傳說裡的飛魚當主角,不過不是要搶達悟族飛魚祭的風采,只是用來宣傳觀光。 長濱鄉長陳德成:飛魚統稱為海祭,叫Sacepo,才是我們的那個名稱,活動的主要名稱就是Sacepo這樣子。 makaamis a nuyadu’ Ciwkangan, u mibutingay ku sakaudip nu Amis, tumihmihcaan limaay sa a bulad misalisin tu nu bayu a lisin, yada sa izaw ku tengil tu bali namaka Tau(達悟族) nu di’tu a kamu palatadamanay (當著主角) han ku timu, nikasa caay kawmami alaw tu lisin nu Tau(達悟族), u sapakatineng a cacay tu midangay a labang, yu Ciwkangan a tapang ci Cen-de-ceng(陳德成) a kamu, tu lisin hananay u tatengaay sa u “Sacepo”han,  yu malikuda ku minawlan sa uyniyan ku kamu u“Sacepo”hananay. 飛魚每年4到6月都會來到台灣東部海域迴游,不只是蘭嶼達悟族人捕捉得到,東海岸的阿美族人到海上也會捕到飛魚,只是阿美族的文化裡,並沒有將飛魚納入文化意像,只把飛魚視為一種食物。長濱鄉鄉民代表會主席高原德:阿美族有辦一次的一個海祭,而不是飛魚祭的祭,而是海祭,也就是讓整個社區部落的整個的我們的族人,全部都到海邊來去吃魚。 沒有達悟族的飛魚文化,但長濱鄉的阿美族人,希望用這些飛魚做成的美食,吸引更多人,帶動當地的觀光發展。 u timu tu mihmihcaan sepatay a bulad makatukuh enemay a bulad, tayni i Taywan makatimul a mingaduy, caay kaw Butud a Tau a tademaw (蘭嶼達悟族人) acacay ku makalalaay u makatimul a amis idatukumakalalaay nikasa I tini I bungka nu Amis, inayay ku balucu’ tu timu hananay a lalangwan, palacacanen han nuheni ku timu. Ciwkangan patademaway a tapang ci Kau-de-yuan nami salising tu kinacacayay nikasa caay kaw timu ku salisinan nuheni u bayu a lisin, yu malcapu amin ku niyadu’ taydamin i dadisapan a mukan tu buting, nikasa nai’ kunu Butud a Tau a tademaw (蘭嶼達悟族人) a timu a lalangawan. Nika u Ciwkangan a tapang ci a Amis a tademaw palasa tatamanay a kakanen ku timu, maydih amin tenteng tu katuuday a midangay, amin buwah tu aidangan. 每年5月間是飛魚飛來的起點,飛魚隨著dihen黑潮洋流來到東海岸,不僅在地的阿美族、噶瑪蘭族的海祭,捕撈飛魚來祭祀海神,祈求豐收,甚至還會吸引宜蘭、台東甚至南部的大型漁船來東部捕撈,甚至利用飛魚產卵的習性,誘使飛魚在草蓆產卵,導致飛魚收穫量減少,甚至「海祭捉不到飛魚」情形。 tu mihmihcaan linaay abulad malingatu tu ku satimulan a Amis amisalisin tu bayu, itiya sa u kalesukan nu timu a buting, timu a buting mikilul tu dihen tayda i katimul nu bayu, caay kawAmis a cacay idaw ku Kanalan a lisin tub ayu, yu misalil tu timu kuhenisa itawya a misalisin tu a Di’tu nu bayu, sakasaan nuheni sa maydih a yadah ku nisalilan tu timu, alahican sa (吸引)mikihatiya t uku Yilan, Pusung idaca kunu saetip a tabakiay a balunga tayni mikihatiya a misalil tu timu, alahican masabana’ nuheni ku sasiti’kuk a timu maemin tunuheni maala sisa inayi’ tu ku sasiti’kuk a timu manay inai’ t uku sasalilan. 飛魚是阿美族、噶瑪蘭族海祭一定要用的魚,本地漁民主要使用舢舨、漁筏撈捕飛魚,捕獲量不大,因為不敵外地大型漁船,導致漁業資源枯竭,為了確保原住民有飛魚可抓,要求縣府訂出相關的飛魚禁漁措施。 u timu sa u lalungucen nu Amis atu Kamalan amisalisin tu bayu, yu itiyaay a sapibuting a balunga u depay amin ku sapibuting nu heni a balunga, hanca caay tu pikiyadah tu tabakiay a balunga amibutingan, ayda sa nai’ tu waca ku sasalilan nu mibutingay maydih a yadah ku buting a tayni i ayaw a mihcaan limaay a bulad pangiha’an nida ku kisibu, maydih a min tu sapibuting atu ladis mibuting sananay a nipanutekan. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == [1]中文維基- <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9E%E9%B1%BC</nowiki> [2]【攻略】2021蘭嶼旅遊飛魚季該注意什麼?潛水、禁忌、拼板舟行程一次收! -<nowiki>https://travel.line.me/article/1805</nowiki> [3]長濱阿美族辦海祭 飛魚當主角-<nowiki>https://news.pts.org.tw/article/84792</nowiki> [4]漁源枯竭致阿美族海祭抓不到飛魚! 議員要求研擬禁魚令-<nowiki>https://news.ltn.com.tw/news/life/breakingnews/3195814</nowiki> [[kakuniza:Kinbu u Watan]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] nmkzjuxiwazi4qna1zn3qbwqjfynqy2 tingas 0 9609 82080 78995 2019-11-21T22:08:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tingas(牙縫殘留物) el6ws9osqyo9s4khhvl5bgvitcr5oxk tingnaw 0 9610 82086 79002 2019-11-21T22:08:24Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == tingnaw == === u zuma a kamu: === u Hulam(中):[[cmn:電子計算機|電腦]] u Amilika(英):[[:en:Computer|computer]] u Lipun(日):[[:ja:コンピュータ|コンピュータ]][[tangan:Acer_Aspire_8920_Gemstone.jpg|thumb|tingnaw]] ek55wy0bvsfbplfc16ezg0aet2zaqwq tingnaw wanglu 0 9611 92004 82157 2020-08-06T08:32:22Z Minmin2016 18 wikitext text/x-wiki ==tingnaw wanglu (電腦網路)== “tingnaw wanglu” hananay, u tadakikay atu kalulalusidan nu tingnaw, pakaynien nisadimelaytu a “Katatelek tu kasasuazih” makakabitay a maluk, mangaay masasuazih ku makakabitay, patatukuh kaidihan atu mipaanin tu katinengtu a natanengan i Tingnaw, nayi’ ku patukuhan tu Tingnaw wanglu, madengaytu tatusa sa makakabit ku sitingnaway, anu mikaput tu kasakitakitay nutingnawan a piladay sa, u nutingnaw wangluay a nikakabit ayza. caay ku sitelayay dada’ ku kalekakabit nu wanglu, Iza hen ku pakawisinay a paculil a kasasuazih nu Tingnaw wanglu. == sakangaayan == yadah kaidihan masasuazih i Tingnaw wanglu, tinaku sa, kalamkam matepa nu mikaputay tu Tinaw Wanglu kaidihan a natanengan, Masupeday a natanengantu pakawaluen mipaanin, Pakaynien nudingkiay kasasuazih atu kaluk nutingnaw sa, kalamkam a mapatudud ku kawaw,maluwantu ku piyung/picukaymas tu tipeluk atu sapisilit, caaytu patahtah tu ceyen. madengay patungalen ku lalusidan nu Tingnaw atu palacacayen a pacakat tu nudingkiay kasasuazih a kawaw, pakumuden tu nutingwaay a kamu, nudingkiay kasasuazih a cudad, Patiyapen tu nikulitan atu nisasingan malecadtu tu Tilibi azihen. patungalen tu sapisasing ku Tingnaw, tangngsul mazihen kiya tademaw. malatatengaay, damsayaytu, kalaheci nu kasasuazih ayza. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kagak]] 8ikm0ryykrz7u9m9gnc5pamf2fk006k tingting 0 9612 82161 79079 2019-11-21T22:08:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tingting(芒花) fkbjc95ed8q31cnserhkl05pro7973v tipus 0 9613 82166 79086 2019-11-21T22:08:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == Tipus == ngangan ci Tipus ku ngangan 王佳蝦 == u etul == [[tangan:TipuSultan1790.jpg|thumb]] tataina   === test === ==== test ==== oa9aq3d1e5ae0aeltvtzhs30ffqgtxf tipus.suaya 0 9614 82170 79091 2019-11-21T22:08:25Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tipus.suaya(米穀神) scfuvur6ukzg1w6pmahh257z0hjnzst toda 0 9615 86181 82183 2019-11-30T05:22:12Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == toda == === u sulit nu Hulam  === 平靜部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu toda. u kasalumaluma’ nu toda sa, 252 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 795 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 773 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 3%. u kasabinacadan, (人口數有出入.) === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] 7fdn3rzwvk8aa2bzy0plwpxlkps7tvg tongan 0 9616 86180 82196 2019-11-30T05:22:09Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki tongan(眉溪部落) i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu tongan. u kasalumaluma’ nu tongan sa, 278 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 952 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 841 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 111 ku tademaw, pakalatu 12%. u kasabinacadan, Seediq71%, Tayal9%, Amis2%, Bunun3%, Paiwan1%, Truku1%, zumazuma1%. 1 ku cacudadan i tongan niyzau’. 1 ku pakincalan i tongan niyazu’. 1 ku kyukay i tongan niyzau’. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[kakuniza:niyazu']] 2bhswt6474m1bxv4drc6f01qiu3dvf7 truwan 0 9617 87145 86179 2019-12-06T05:20:18Z Akamycoco 24 /* u Sakizaya a tademaw */ wikitext text/x-wiki == truwan == === u sulit nu Hulam === 德魯灣部落 === u siwkay nu niyazu' === i Nantou a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu truwan. u kasalumaluma’ nu truwan sa, 60 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 167 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 162 ku tademaw, pakalatu 97%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 5 ku tademaw, pakalatu 3%. === u asip nu cidekay a tademaw === u kasabinacadan, Sejek(Seediq) 81%, Tayan(Tayal)11%, Yuwatan(Bunun)4%,zumazuma1%. === u niyazu’ nu Sejek(Seediq) === u niyazu’ nuSejek(Seediq) kuyni, katuud ku Sejek(Seediq) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Tayan. inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw mueneng itini. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a [[tademaw]] mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan | href="Category:Wp/ais" |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] jgfxzdf60rcv59gudq8pjmrarr3rixn tuba' 0 9618 82220 79145 2019-11-21T22:08:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tuba'(地瓜) Tuba'(人名) luk7nrwiykd28tqofy8dmqaasci8ykn tubtub 0 9619 82227 79154 2019-11-21T22:08:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tubtub(口簧琴) nisangaan nu kakawsan a sadadiw, u telis nu auk ku sapisanga’. anu yaayaan naca kapah mipiyu tu tubtub, sangaleben i kasilawadan. nika anu izaw ku mumulay nu lalumaan, laecus mipiyu, anu cayay sa palisin. [[tangan:臺灣原住民口簧琴 - 1.jpg|thumb|tubtub]] [[kakuniza:sadadiw]] s0crq9njqbprhmw1qzkzc1t7lvsewyw tubul 0 9620 82234 79162 2019-11-21T22:08:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tubul(小牛) u wawa nu katalalan, adidi'ay a katalaan. [[kakuniza:aadupen]] naqoqnwsamsbxzgptt32oyz7r399ptn tuki 0 9621 82237 79167 2019-11-21T22:08:26Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tuki(時鐘) Tusa ku zinum nu tuki, cacay ku tanayaay, cacay ku apuyuay. Kalamkam ku culil nu tanayaay a zinum, cacay a demiad tusa a bataan izaw ku sepat misaliyut. Mahaymaw ku culil nu apuyuay a zinum, cacay a demiad kina tusa misaliyut. Nanu sananal katukuh tu labi, cayay kasa tezep muculil. [[tangan:BahnhofsuhrZuerich RZ.jpg|thumb|tuki]] b8xgoxhafrag4fttfdzi8rfm4t4ssuw tuktuk 0 9622 82337 79268 2019-11-21T22:08:28Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 99 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tuktuk(木鼓) i kasumamadan muheneng ku sakidaya i Takubuwan sa, mananam tu i liwliw nu niyadu paluma tu tungawan sapisimaw tuni kaudip nu binawlan atu aenengan. idaw tu lw baluhay a selal sa, ladayan tu nu babalaki ku selal, i liwliw nu niyadu paluma tu tungawan, namahida u liw liw nu niyadu kibetul satu usa tanektekay a langad milawa tu midebungay. inaliwliw nu tungawan, tusa ku sacubud sapidadum tu nanum, i niyoduay itida i sacumud, patideng tu cacekulan, misebengsa kapah aca sidep tu liwliw nu niyadu’. u niyaduay a masaupu sa, i cacekulan nu misebengay tanu tuwa’ sa miawaw, mi tuktuk aca tu satuktuk. tatuktukan hanu dakesen atu sakul a kilang mi sanga, cayka dayum ma lahul, amasaupu haw amasakalahay haw a kawaw, tawya siwantan awcanan ku tuktukan patineng tu mabaatay a binawlan tayni maupu. == 豐年祭 == nu kasumadan a satuktuk, mituktuk a pasaupu tu selal nu niyadu, ayda u satuktuk u sipi lalikid tuway. == 製作 == Kasumamadan a satuktuk hanu sakul atu dakes a kilang i temanay a tungus ku letekan, kelapen ku ilabuway tawya masanga, u pudac nu kilang cay pudeci, liwanen ku ihkalay a pudac. ayda u sapitenun a haku, sapi tuktuk a malalikid, a mituktuk padengen ku haku i sasa, u tatama ku mi tuktukay tusa ku apuyuay a sa pituktuk, sacaliw-han mituktuk i ni pacait a haku, u tanayaay a sa pituktuk paysasa mituktuk tu haku, patahkal tu suni. erspg2pvrk87f7uymmdjp1xbl8tu244 tuku 0 9623 82397 79336 2019-11-21T22:08:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 59 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == tuku == izaw ku sepat a sakaizaway hananayː === saka cacay saː === u mauzipay i bayu' u [[:zh:海螺|tuku]] sa u mamuni ku kidu a mauzipay i bayu'. mahiza ku tuku atu [[:zh:蜗牛|katacumuli]]. u tuku mauzip i caay kalabu'ay a bayu'. malecuh siwawa i 5-8 a bulad. u tatapal nu tuku a hekal, tabaki sa atekak tuway. u titi nu kuku mangazu kizekize:mu, aesu' tu kakaenan. iyu atu asuay. halimukan tu Sakizaya atu Pangcah. pakabian paididen padawdawen aesu tu. u kapahay a kakaenen kuyni. yadah ku [[:zh:蛋白质|tiekuk-sangelacay-tuud(蛋白質)]] atu maydih nu kidu nu tademaw. caay kayadah ku simal nu tuku a titi'. [[tangan:海螺_2013-05-24_15-09.jpg|thumb|海螺 2013-05-24 15-09]] '''[[:zh:海螺|海螺]]'''是一種貝類軟體動物,專指生活在海上的螺。海螺跟螺和[[:zh:蜗牛|蝸牛]]共同組成了腹足綱。產於沿海淺海海底,以山東、遼寧、河北居多,產期在5~8月。海螺貝殼邊緣輪廓略呈四方形,大而堅厚,殼高達10厘米左右,螺層6級,殼口內為杏紅色,有珍珠光澤。螺肉豐腴細膩,味道鮮美,素有「盤中明珠」的美譽。它富含[[:zh:蛋白质|蛋白蛋]]、維生素和人體必需的胺基酸和微量元素,是典型的高蛋白、低脂肪、高鈣質的天然動物性保健食品。 [[tangan:Bolinus_brandaris_Pliocene_Cyprus.jpg|thumb|Bolinus brandaris Pliocene Cyprus]] [[tangan:Shells_of_marine_Mollusc1.jpg|thumb|Shells of marine Mollusc1]] === saka tusa saː === [[:zh:屋顶|屋頂]]橫[[:zh:樑|樑]] u tabakiay atu ibabaway a kulul-kaukak i [[:zh:屋顶|badahong]] nu luma' saca dabek. anu inayi' ku tuku patizeng i luma', caay pakasanga' tu luma' saca dabek. iayaway a tademaw, u kilang, eli', auk misanga' tu luma' atu dabek. u cuked atu tuku saan, u tabakiay a kilang namisanga'. === saka tulu saː === [[:zh:帆船|帆船]]桅桿 [[tangan:Sail_plan_proa.svg|thumb|Sail plan proa]] u tabakiay a hecek i [[:zh:帆船|sipaypay a balunga']]. tina tuku sa taneng pakabit tu paypay. sibali taneng muculil ku balunga'. baeket ku paypay kyami, sisa tabaki kya kilang nu tuku. anu caay katabaki, malitumuh ku tabakiay a bali, amapetek ku tuku. mapetek ku tuku, amapeci' tu ku paypay. inayi' ku paypay, caay tu kabaat ku culil nu balunga. === saka sepat sa: === 男性[[:zh:名字|名字]] u ngangan nu tatama caay katuud tina ngangan i [[:zh:撒奇萊雅族|Sakizaya]]. izaw i [[:zh:花蓮縣|Kalingku]] [[:zh:水璉村|Ciwidiyan]] a niyazu'. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:海螺|海螺]] [[:zh:帆船|桅桿]] [[:zh:蜗牛|蝸牛]] 貝殼 [[:zh:蛋白质|蛋白質]] [[:zh:屋顶|屋頂]] d6abqkujkl21y3jm2xsix16mcdyp2sm tuku, Tuku 0 9624 82402 79341 2019-11-21T22:08:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tuku(海螺、靜止、帆船中央桅桿、最粗大樑) [[tangan:海螺 2013-05-24 15-09.jpg|thumb|海螺tuku]] Tuku(人名) s91qf39uzf0syp9m4wsxsdisg5den3b tukus 0 9625 82407 79349 2019-11-21T22:08:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tukus 陸地、田地、岸邊、旱田、頂端 [[tangan:Bankuai.png|thumb|tukus nu kitakit]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:陆地|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-陸地]] [[kakuniza:lala']] c8qetxtseayjpksxt7vnv31gkok6zh1 tulakuk 0 9626 123338 122797 2021-09-08T10:26:17Z CommonsDelinker 56 Replacing Female_pair.jpg with [[File:Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: chickens exhibit enough sexual dimorphism that I'm reasonably confident this is not a wikitext text/x-wiki [[tangan:Male and female chicken sitting together.jpg|thumb|tulakuk]] == satangahan(主題): == tulakuk === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:鸡|雞]] nu Amilika(英語):[[:en:Chicken|chicken]] nu Zipun(日語):[[:ja:ニワトリ|ニワトリ(鶏)]] [[tangan:Bird_Diversity_2013.png|thumb|Bird Diversity 2013]]雞是原雞屬原雞中被人類馴化後而成的亞種,家雞最初被馴化成為家禽的目的是提供廉價優質的動物蛋白質食物來源,是家畜及家禽中數量最多,分布也最廣的。 u tulakuk mapahabay nu tademaw, mitengil tu kamu nu tademaw, mapahabay nu tademaw a tulakuk u sapakan tu tademaw a aadupan tan-pay-ce(動物蛋白質) a tuud, u sayadahay a nipahabay a tuud, u saahabalay a nikalakalak. 雞已喪失了大部分的飛行能力,但還留有極少的飛行能力,只能飛一小段,和大部份雉科鳥類一樣不善飛,但因為在人類刻意配種餵食下,雞被養成超重,不成比例的肥大,飛行能力才會比其他野生雉科鳥類還要差。 maliyuh tu ku tulakuk mabahel, nika adidi tu katinengan a mabahel, mapahabay nu tademaw,  baeket satu tadakizemu tu kyu akiliyuhan ku i putahay mauzip a tikulac mabahel. == (特徵) == 典型家雞的毛色都是棕色。當中雄性毛色偏向於有光澤的深紅色,且尾部的羽毛顏色一般呈深綠色、深藍色等較為鮮艷的顏色,同時這些尾部的羽毛較長並呈下垂狀。 u banuh nu ulang a tulakuk cacay ku kulit, u banuh nu tama sa sisimal sumanahay a [[banuh]], u banuh nu kikul sa u langdaway ku kulit, anu caay sa u kangdaway a kulit, tanayu’ aca ku kikul a banuh tasasa ku kataci. 母雞的體色則較單調,羽毛沒有光澤,尾部羽毛較短,沒有雄雞的鮮艷羽毛。 在體形上,雄雞比母雞稍大,而母雞在整體上較雄雞稍胖。 u nu ulang a kulit cacay aca, sibanuh sa inayay ku simal,  apuyu’ ku banuh nu kikul, caay kahiza nu tama kabangcal ku kulit, u uzip kitabakian nu tama ku ulang tu adidi, u ulang kikizemuan ku tama. 雞的奔跑能力很強,但由於翅膀較一般鳥類短小,故飛行能力較為薄弱,僅能短暫且低空飛行。 icelang ku tulakuk maduba’, nika kiapuyu’an ku sapikpik tu ayam, kyu maliyuh mabahel ku tulakuk,mabahel satu caay kabatad caay katalakaw ku pibahel. 成年後的雞頭上至下喙都長有火焰形狀的肉冠,當中雄雞的肉冠較大顏色較紅,母雞則肉冠較小顏色較淡。 u balakiay tu a tulakuk siadiping I tangah niza,  u tama a tulakuk a adiping sa sumanah sa ku kulit, u nu ulang a diping caay kasiwangtan ku kulit. 剛出生的幼雞呈純黃色,或帶有深楬色、灰色斑紋的絨毛。長大後會慢慢長出羽毛取代絨毛。 makalecuhan a ciwciw sa u takuliyaway ku kulit, anucaay sa u café a kulit, u nu abuay a kulit a banuh.balaki satu masumad tu ku kulit nu banuh. == tiekuk (雞蛋) == 母雞正常18週齡時開始產蛋,結束的時間需視其健康狀況。母雞由於日照與營養影響,只要一開始產卵,即會天天排卵、生蛋,即使不交配仍會產卵。但這些雞蛋沒有經過受精,細胞無法分裂,因此無法孵出幼雞。通常人們日常用於食用的雞蛋都是孵不出幼雞的未受精蛋。 ulang a tulakuk sabaw waluay a lipay kabalaki,  malingatu tu sitiekuk, ayaan pahezek sitiekuk saw u kapah tu nu uzip ku aazihen. kapah ku nikan mapacilal aca ku ulang malingatu tu sitiekuk, sademidemiad satu sitiekuk, anu cacaay aca kalaledi’ sitiekuk tu. nika mahiniay a tiekuk nacaay piso-cin(受精), caay tu kapela’ ku sipaw, caay tu kalaciwciw ku tiekuk, u kakanan nu tademaw a tiekuk u mahiniay amin tiekuk. 雞的交配有兩種,一種是自然交配,一種是人工受精。 tusa ku kalalamu nu tulakuk, cacay sa lalamu sananay, u cacay sau palumaan nu tademaw. 受精蛋可用於孵化小雞,但未受精蛋亦可烹熟食用,是人類動物蛋白質的廉價來源。雞蛋常使用在菜餚中,有許多不同的烹調方式。蛋黃是雞蛋中央的黃色液體,蛋白是雞蛋中的無色液體。 u malalamuay a tiekuk kapah malaciwciw, nika u caay kalalamu a tiekuk kapah salami’en mukan, u sakapahay a tan-pay-ce nu aadupen (動物蛋白質),  malalami’ ku tiekuk, yadah ku cacanan a pisalami’, ya i tebanay u takulyaway a tuud nu tiekuk u tanghang(蛋黃) han kuyza, u salangcay nu tiekuk u  tan-pay(蛋白) han kuyza. == (孵化) == 雞的孵化期一般為21天,在孵化期內需要控制好孵蛋的溫度和溼度才會孵蛋成功。母雞不但孵化自己所產的雞蛋,也孵化別的雞所產的雞蛋,甚至可以孵化鴨卵。 tusa a bataan izaw ku cacay a demiad midiku tu tiekuk itiya malaciwciw ku tiekuk,  a sakaphen ku untu atu sanget itawya malaciwciw ku tiekuk. ulang a tulakuk midiku tu tiekuk nu uzip a tiekuk, kapah tu mikutay midiku tu taw a tieku, kapah aca midiku tu nu taduk a tiekuk. 人工孵化雞蛋時要將雞蛋放在高溫的環境裡。如果環境溫度不夠(攝氏37.7度左右),可以使用電燈泡來保溫。使用電燈泡保溫時需要全天開啟電燈泡,在孵化後仍需使用電燈泡保溫至三周大。 anu u tademaw ku midikuay tu tieku, a i akutiay a untu. anu caay kataneng ku akuti(37.7C∘) kapah u dingki ku sapaakuti. yu u dingki ku sapaakuti a sademiad han miwawah ku dingki, malaciwciw tu a tulu a lalipayan mipaakuti tu ciwciw. 如果不滿足環境溫度條件會導致孵蛋失敗,孵化成功的幼雞也很有可能會死亡。如果使用孵蛋器的話,可先將溫度設定至39度左右,大約第18天後再將溫度調到36.7~37.2℃。 anu caay kataneng ku untu a nayay ku laleci nu kalaciwciw,anu malaciwciw tu sa hakay a mapatay tu, anu u kikay ku mamidiku, i ayawen tu misakapah ku untu(39 C∘) han ku untu, sabaw walu a demiad tu selep hantu ku untu36.7~37.2℃. == (經濟用途) == === pahabay (飼養) === 雞是可以自然養育的動物,主要以昆蟲、蠕蟲及各種五穀雜糧等為食;人工飼養的雞,大多是餵食雞飼料為主。 u nipahabay a tulakuk, u sapahabay i tuhinian sa u cilekay, atu palamel hank u hemay, atu siliw ku sapakan tu tulakuk. 剛出生的小雞出生後不久便有奔走的能力,可以跟隨母雞外出自行覓食。由於小雞自衛及禦寒能力低,極需要依賴母雞的體溫保暖,導致牠們不能離開母雞太遠,長大後的雞可捕食蜈蚣、蜥蜴、蚯蚓,甚至細小的老鼠、細蛇等較大的獵物。 makalecuhen nanay a ciwciw, caay katenes a lecuhen maduba’ tu mikilul tu ulang mikilim tu kakanan. nika u ciwciw metalaw tu cuedet, limeklimek satu i sapikpik nu ulang ku ciwciw amin misadihku,  kyu caay tu pakalaliw tu ulang kuheni,  balaki t uku ciwciw matineng tu mukan tu [[alisalap]], cacuecu’, [[atikak]], adidiay a [[edu]] kanen nuheni, atu adidiay a bau makan nuheni.   === titi' (雞肉) === 雞肉裡的雞胸肉屬於白肉,因為價格低廉,是世界各地常見的食品,也有許多不同料理的方式。 ya baluhang a titi nu tulakuk u sanglacay a titi han,  zaysa ahemi ku aca,  i cuwacuwa mazih tu a kakanen,  izaw tu ku cacanan a pisalami’. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * nisulitan ni 蔡宜庭 aci 高碧霞. *中文維基-雞:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1</nowiki> tm9zlrncuqurv32h25bfizwfjdqt20a tulek 0 9627 79359 79358 2019-11-21T22:06:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tulek 耳聾 7lb4og9dlf0hblrazqmmqt7bictgdlr tulu 0 9628 79364 79363 2019-11-21T22:06:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:3|tulu 三,3]] sakatulu 第3個 q9ikytbwvhnbxxp10v8pyvg48bjdrgu tulu bataan izaw ku lima a mihcaan u malaucepay a hikuki 0 9629 82431 79383 2019-11-21T22:08:29Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == kakiliman == tulu bataan izaw ku lima a mihcaan u malaucepay a hikuki maenipay mudebu i pahikukian, lima bataan ku labang i labu nu hikuki. == nilaculan == mahedaw tu tulu bataan izaw ku lima a mihcaan a tayza i "Grasse" a kanatal 1990 a mihcaan siwa a bulad siwa a demiad i "South America Venezuela" a "Caraga" a pahikukian masimaway a mikacaw, yunengal sa min ku tademaw cacay u nu kanaayanay tu a hikuki "Douglas" a pahikukian tangisul sa mudebu i pahikukian, pahikukianay a hita caay katepa a izaw kunian a hikuki. uyni a hikuki nanunul sa mudebu tina pahikukian tansul sa malawp nu tizaay a taylin, yapaculilay atu labang mamin mudebu tya hikukian hawsa tansul sa mipalita mahica kami saw sa u canan ku cayay katatudung, u canan ku i tiniay a kitizaan sa mipalita tu tizaay a tademaw, sakamu hantu nu pahikukianay a tademaw. uyni sa u "Garaga" a kanatal , namakay cuwaay kamu tayni, ya paculilay a tademaw pakatengil tu kamu sa sabahka satu. ami u "Pan American Clipper" a kusi 914 a nisulit pikacawan a demiad a hikuki, namakay i "New York City" "tayza i State of Florida" a kanatal, kya tayni i tini i tamuwanan saw, kya patelac tu tusa malemut a kungli sa musakamu, kilul satu tansul satu ciniza patahkal tuyni sulitan nibahelan tu demiad paazih tu ku misakakawaway i pahikukianay a tademaw. nahikuki nai 1955 a mihcaan pitu a bulad tusa a demiaday mubahel, tulu bataan izaw ku lima a mihcaan ku laed matawid musakamu ku mikingsaay a tademaw, cay palatatenga’ nitulikan namu a kungku sa musakamu, nazikuzan namakay telay patudud a mikinsa tu minkiyu nuheni. i 1914 a mihcaan a pikacawan a hikuki tatenga’ nai 1955 a mihcaan pituay a bulad tusa a demiad namakayza i "New York" a niyazu' mubahel tayza i "State of florida" a niyazu’an, bahal sa mahedaw tu i teban nu zazan itawya kakilim sa caay tu katepa hakya mahetikay tu i bayu sa, i labu nu hikuki izaw ku lima bataan kakatuud ku labang mapatayay a tademaw mamin u pawsin a kusi ku pabeliay tu kalisiw, uynian a tademaw min katukuh i "America" a luma’ sa macekuk min ku i luma’ay a tademaw tu henian, u wawa atu laluma’an sa balakitumin, uhini satu mahizatu malecad i ayaway u sining henay, u taylin nu America atu kesiyciya min pateng sa mikingsa tuynian a tademawan min bunsiyu atu uzip nu heni, misapinang caay ku mibalakasay u tatengaan a kawaw kinian satu. == nisulitan == * nakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 9986qx6inulbunkbpju6lj2g84676n4 tumay 0 9630 79386 79385 2019-11-21T22:06:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tumay 熊 ndpw90vlz3xkbipctjju91djhdudl5g tungawen 0 9631 79395 79394 2019-11-21T22:06:38Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki === tungawen === 刺竹 1. maliyuk nu tungawen ku umah ni Bunuk i Maibul. (Bunuk在馬立雲部落的地被刺竹環繞)。 2. u Lalimenah ku miladayay patayzaay i teban nu tungawen tu tademaw. (是 Lalimenah 把人帶到刺竹中間的)。 Lalimenah--馬立雲部落的鬼神之一,傳說他會讓病人看到過世的人並與之對話或者跟著外出。 3. liliden nu Salasalaw ku masabaay niza a tademaw patayza i tepad atu i teban nu tungawen. (Salasalaw會將人帶至懸崖峭壁、刺竹林中)。 Salasalaw--馬立雲部落的鬼神之一,會將人帶至懸崖峭壁、刺竹林中。 4. Lalimenah和Salasalaw是馬立雲部落的di'tu 5. di'tu nu Maibul izau ku Salasalaw, Alikakay, Tadatadah, Lalimenah. (馬立雲部落的鬼神有 Salasalaw,Alikakay, Tadatadah, Lalimenah). b3lwhg7sduig55p8mkivinhk2gg9q4u tupel 0 9632 82448 79414 2019-11-21T22:08:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tupel(帽子) [[tangan:Baseball cap line drawing.svg|thumb|tubel nu yakiw]] t0h91a5ror9jw7stzkug7j1ziptlmb6 tusa 0 9633 79418 79417 2019-11-21T22:06:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:2|tusa 二,2]] i5cksuygwk1zchkj10pzk5wcuvocgk2 tutu' 0 9634 82452 79423 2019-11-21T22:08:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tutu'(水瓢) fxzfdjsj68ht1vtlpxg6x9ejh8drtju tutuy 0 9635 122798 122715 2021-09-01T01:53:00Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Shepador Chewer.JPG|縮圖|tutuy(小狗)]] tutuy(小狗) 以下為「狗」的介紹。 犬,現代俗稱為狗,一種常見的犬科哺乳動物,與狼為同一種動物。 u wacu hananay sa, u katinengen nu katuuday a wacu u pacucuay tu tutuy a aadupen, u malecaday atu ules a aadupen. == siwkay nu wacu == 狗是人類最早馴養的一個物種。有人飼養的稱為家犬,無人飼養的狗稱常被稱為「野狗」或「流浪狗」。狗的壽命最多可超過二十年,平均則為十數年,與貓的平均壽命相近。若無發生意外,平均壽命以小型犬為長。 u wacu sa u sayaway a pahabayen nu tademaw a tuud.  mapahabayay a wacu sa u nu luma’ay a wacu han ita,  u caay pahabayen nu tademaw sa u milakalakay a wacu han. u uzip nu wacu sayadahay sa 20 a mihcaan, kelit(平均) nu uzip hakay sabaw pina a mihca.  malecad tu nu nani’ ku kelit nu uzip. anu caay kahicahica, u adidiay a wacu ku tanayu’ay a kelit nu uzip. 狗在與人的長期互動中習得了與人類行為和諧一致的特殊習性,更獲得了靠高澱粉飲食茁壯成長的能力。 anu matenes tu ku wacu atu tademaw nanamnanam satu ku wacu a masasungaay atu tademaw,  yadah aca ku kan tu hemay kizemu satu a balaki. 各種狗的形狀、大小、毛色都有顯著不同。狗可用作陪伴、看家護院、捕獵、放牧、載貨、拉車、警用、軍用、做寵物、幫助身障人士等,因此有「人類的好朋友」這一美譽。 u cacanan a setaylu a wacu,  tabakiay, adidiay, banuhay, caay kalecadlecad,  mamisimaw tu luma’, miadup,  mamiedap papikan, mitengteng tu kazizeng,  mamitupin tu tuud, sakunukingcal, u papahabayen nu tademaw, mamiedap tu daecusay ku uzip a tademaw, kyu "u sakapahay a cabay nu tademaw(人類的好朋友)"  han pangangan. 此外有些地區也將狗作為食物,例如東亞的北朝鮮、韓國、中國部份地區、東南亞的越南、歐洲的瑞士、法國、美國夏威夷等地。 u zuma izaw tu ku mukanay tu wacu,  patinaku u Tung-ya Pey-caw-seyn,  (東亞的北朝鮮) atu Ku-li-ya (韓國), atu i labuay nu Chung-ku(中國), atu Tung-nan-ya u Vi-e-nam (越南),  atu u O-li-pi-ya u Swi-zen (歐洲的瑞士), atu u Fu-lan-se (法國),  atu Ha-wa-I (夏威夷)  nu A-mey-li-ka (美國). == u kalalacad nu wacu atu tademaw (狗與人類的關係) == 犬在人類社會中扮演多重角色,有不同的工作犬之分。 i tini u syakay nu tadrmaw pinapina tu ku kawaw nuheni,  caay kalecad a wacu, caay kalecad ku kawaw nu heni. 傳統上,犬類被用於放牧、守衛等,現在也用作導盲、搜救、偵緝等工作。現如今在許多國家,家犬最普通和重要的社會角色是作為寵物 i sumamad,  u wacu u mamipapikan,  mamisimaw tu luma’,  ayza u mamiedap tu mamenaway a muculil,  mamipauzip tu tademaw,  mamisanek a kawaw.  ayza katuud tu a kanatal,  u wacu u satabakiay a kawa sa malpapahabayan nu  tatademaw i luma’ u sasalamaan tu a wacu. 寵物狗 人類與狗之間經常存在強烈的感情羈絆。狗已經成為人類的寵物。人們樂於接受一個永遠高興看見他,並善解人意的好友,並且這個好友沒有任何功利性要求。 matesek ku namuh nu balucu’ nu wacu atu tademaw,  malasasalamaan tu nu tademaw ku wacu. kanamuhan nu tademaw sa manamuh tu wacu makazih cinizaan, u satinengay tu malucu’ nu tademaw a cabay, mahiniay a cabay naynayi ku pianin tu cacanan. == sitangan' (聰明) == 根據2012年英國媒體報導,近期在《當代生物學》的期刊上發表了一項新的科學研究,研究發現狗智商與一個2歲幼兒相當類似,並有類似嬰兒的認知技能,不僅能夠了解人類的語言跟想法。 pakayni nu meydiya nu ingku, ayza nu "ayzaay a sen-u-sey(當代生物學)" misakamutu tu baluhay a nitelacan tu ke-sey(科學), katinengen tu u punu  nu wacu hatiza u tusaay ku mihcaan a wawa sa, mahiza u nu lutungay ku tineng,  matineng tu kamu nu tademaw atu balucu’. 團隊更進一步指出,透過狗的眼球運動可得知其腦部運作,並利用追蹤技術也可以發現部分較聰明的狗還會學習人類的社會技能。 musakamu aca kiza kaput, pakayza i mata pinanuwan nu wacu katinengan mihica ku punu nu wacu, kapahay ku punu a wacu, matineng minanam tu wayway nu tademaw u mahiniay u nu syakayay a tineng. 一些研究發現狗能夠傳遞深度情感,例如2014年匈牙利研究人員更成功透過神經成像實驗發現,狗的大腦確實可感受人類情緒,再做出各種貼心反應。 i zuma a nipitelac katinengan tu u wacu matineng pasadak tu labulabuay a balucu’ niza, mahiza i 2014 a mihca yuza I syung-ya-li(匈牙利) a mitelacay malaheci tu nuniza itini i ulatkatinengen tu, tatenga’ matineng ku wacu mitapal tu balucu’ nu tademaw, a pasadak tu tatungus a wayway nu balucu’ niza. 使用功能性核磁共振發現,經過訓練的狗,腦中左側顳葉皮質、杏仁核、尾核、視丘,會對人類所說的字有反應。 pakayzaen i he-ce-kung-ceng(核磁共振) katinengen tu i labuay a punu niza ya i wiliay a neyyey(顳葉) a pudac, atu sin-ren-he(杏仁核) atu he-wey(尾核), atu se-ciw(視丘), paingil tu pusakamu nu tademaw ciniza. == u caay kalecad a kamu tu pahabayay tu wacu i tukay (對城市養狗的不同意見) == 有些人反對養狗,尤其是在城市養狗,理由包括: u mihantayay tu pahabay tu wacu, micidek i tukay pahabay tu wacu, u cacanan a kamu izaw amin. 狗吠噪音擾民。 macangalen tu nipiawaw nu wacu. 狗的排泄物常遺留在公共場所,污染環境,破壞衛生。 u isi atu tayi nu wacu caay asiken itiza han kasaupuan nu katuuday,  pauning tu liwliw,  mibugay(破壞)  tu weysen(衛生). 遛狗時很多人不用狗鏈,對他人安全有威脅。 yu taputah papidang tu wacu caay kasisiket tu wacu,  u sakatalawan tu lihaday nu tademaw. 即使在家裡或被狗鏈拴著,也有危險。一些大型兇猛犬種極具危險性,如獒犬、牛頭犬、比特犬、獵犬、狼狗等。 anu siketsiketen aca ku wacu I luma’, u sakatalawan tu. u tabakiay a wacu mahiza u aw a wacu, u nu katalalan a tangah a wacu,  u pitet a wacu, u ules a wacu, u satalawan tu. 狗有傳播拉皮斯症、狂犬病、寄生蟲或其他疾病的可能。 milalid ku wacu tu pise a imelang, atu masingkiay(狂犬病) a imelanga wacu, atu sicilekay ku bilil anucaay sa u zumaay a imelang a wacu. 狗是雜食動物(雖然不是全肉食),處於食物鏈的頂端,飼養消費過大。 u kakanen nu wacu sa u mapalamelay (anu caay ka u titi ku kanen amin),  i papabaw nu kakanen (食物鏈),  matekes ku sapakan tu wacu. 世界上大多數的大城市允許養狗,但有統一註冊管理、定期給狗打疫苗、遛狗時用狗鏈、清理排洩物以及排遺物等要求。但這些規定在所有城市都不同程度地被養狗人士違反。 i tini i hekal yadah tu a kanatal ku mihangay a pahabay tu wacu i tukay,  nika izaw tu ku sapikuwan a likec tu pipahabay tu wacu,  a pacucuken tu sapaiyu ku wacu,  a pasiketen anu tahekal papidang,  amiasik tu tayi atu isi’ nu wacu. nika i cuwacuwaay a tukay izaw tu ku caay pitingil a pahabayay. == u tineng nu wacu (狗的本能) == '''midama tu kakitizaan a tineng (守護領地本能)''' 一般犬隻都有地盤觀念,這個本能使犬成為優秀的守衛和驅逐者。 u wacu matineng tu kakitizaan niza,  namahiniay malasakapahay a midamaay atu mibahbahay a wacu. '''u mamiadup a tineng (狩獵本能)''' 狗雖為拾荒動物,但是經過訓練後,能發揮從其狼祖先遺留下來少部份本能。 na u misapuday ku wacu,  nika anu papinanamen,  a macakat tu ku nu ules a tineng. 例如:視覺獵犬和追跡,亦有將獵物驅趕控制成小圈的牧羊犬和發動突擊前的姿勢指示獵物位置本能的波音達獵犬。 mahiza: u mamiadup a wacu atu milalaba’ tu sakimulmul satu milaup ku mabilalaba’ tu aadupen a apapikanay a wacu atu yu amikalat henay pasibana’ tu i cuwa ku aadupen hananay a puin a wacu. == mahica ku eneng i nu wacu a kaputan saw (狗在團體中的地位問題) == 狗早在9500年前已演化為獨立的物種,牠們從野狼的獵食行為演化為四處拾荒,通常獨自或形成散落的兩、三隻群體,群體地位概念早已變得鬆散,越親近人類的野狗生存能力越差,因此野狗的演化促使依賴人類食物。 i ayaw nu 9500 a mihcaan u tuku-lic(獨立) tu ku wacu,  napakayza nipiadup nu ules kuhini masumad tu u misapuday tu kuheni a milakalak tatatay satu anu caaysa tusa tatulu sa a masaupu, caay tu kahiza yu sumamad ku kasaupu malaklak tu. u micapiay henay tu tademaw a wacu maliyuhmaliyuh tu a mauzip, kyu u wacu miida satu tu mukan tu kakanan nu tademaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * nisulitan ni 蔡宜庭 aci 高碧霞. * 中文維基-犬:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8A%AC</nowiki> iz1b8y5pa5yfm28409rssklgrlzurd2 tuwapay 0 9636 82462 79436 2019-11-21T22:08:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == tuwapay(拉車) == sakapet a tuud:palu’ nu daedac sakapet misanga:takini’ u culuk nu hican: mipili’tu tabakiyay bancalay atu a hebalay apalu’. lipapahan ku kaus. tatatay ku mikacaway ipalu’. tatatay ku mitentengay talaayaw. ahican ku sana’:tatatay ku muenengay i takidkid nu palu’. u zuma atataytay samikidkiday tu palu’ talaayaw. sumamaday atademaw sa katuud ku malkakaay. mangelu’ ku kaka midiput tu saba. u saka caay pilimela’. sipakacawen kusabu i palu’amikiddik. namahiza miundekay satu cacudadan sa i zaw tu mahizaay a saka dademec. h73ji9jwcf0o0xaia0sabq1aae9mmjt tuwapay(拉車) 0 9637 82466 79440 2019-11-21T22:08:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[tuwapay]] p2fzqtack2pk8ygb5ejrz23mmy8re8h u (卡拉) OK hanany a sadadiwan nu sikaidaw 0 9638 82468 79442 2019-11-21T22:08:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[u kala OK hanany a sadadiwan nu sikaidaw]] hdsgmptobb03wp07ydsyzkjm60ghs8r u Mauli a binacadan 0 9639 82473 79448 2019-11-21T22:08:30Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == nilaacul == u Mauli (Māori) hananay a binacadan i Niwsilan nanay kakitidaan a yincumin,  nu makay timulan a subal nakamuwan. 

u cuwacuwaay a binacadan nayi’ ku idaway nu sulit, 1840 a mihcaan itawya malingatu pasulit tunu latin u sasakamuwan nu kaduuday a binacadan, u sakangaayay nu binacadan i labuay nu balucu’ sakayadahay nu kakawsan sakangaay nu balucu’.

Mauli hanay i Mauli nakamuwan sakasaan pasakamu tadengaay atu sakatadengaay a tademaw, hina saan ku Mauli a tademaw, idaw ku sasaydan pasakamu saan u Mauli a binacadan atu mamin nataw a binacadan, saayaway a nikakititaan sakabaat makakatukuh i taywan a niyadu’. 

u kamu nu Mauli hanay a binacadan atu lalangawan atu makaysumamaday a tuudtuud misasengi u yincumin hananay a binacadan u kamu. 

u sausi nu Mauli a tademaw mapulung idaw ku pituay a bataan ku emang, u kamu nu maori u sasakamuwan nu cenhu. == lalangawan == nu Mauli hananay a lalangawan sa, na u Niwsilan a binacadan a lalangawan, sikiadih i nikulitan tu udip, sangayaway a palaw atu i niyaniyadu’an, idaw ku nalimaan atu hina tuktuk, mituunun atu idawhen naca kilang nituktukan, pasu nu ba’tu a nituktukan, u saka silaculan sakasenengan a nalimaan. == namakayniay a nasulitan nasakamu atu matineng == [[:zh:毛利人|毛利人]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 38h18or3zz6djhqcp5qrgdd642jdhw7 u Mauri hananay a binacadan 0 9640 87146 82482 2019-12-06T05:26:06Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki u Mauri (Māori) hananay a binacadan i niwsilan nanay kakitidaan a yincumin,  nu makay timulan a subal nakamuwan. u cuwacuwaay a binacadan nayi’ ku idaway nu sulit, 1840 a mihcaan itawya malingatu pasulit tunu latin u sasakamuwan nu kaduuday a binacadan, u sakangaayay nu binacadan i labuay nu balucu’ sakayadahay nu kakawsan sakangaay nu balucu’. Mauri hanay i Mauri nakamuwan sakasaan pasakamu tadengaay atu sakatadengaay a [[tademaw]], hinasaan ku Mauri a tademaw, idaw ku sasaydan pasakamu saan u Mauri a binacadan atu mamin nataw a binacadan, saayaway a nikakititaan sakabaat makakatukuh i taywan a niyadu’. u kamu nu Mauri hanay a binacadan atu lalangawan atu makaysumamaday a tuudtuud misasengi u yincumin hananay a binacadan u kamu. u sausi nu Mauri a tademaw mapulung idaw ku pituay a bataan ku emang, u kamu nu maori u sasakamuwan nu cenhu. <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamu atu matineng == [[:zh:毛利人|毛利人]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 2na265b2ilk96lh752nfah8ryge2r1y u Niwlang bunac atu Ceni banac malalikeluh 0 9641 91774 82540 2020-07-29T08:48:07Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki '''u Niwlang bunac atu Cenyu banac sa tatenga’ sa mihmihcan malalikeluh haw?''' == sapuelac == [[tangan:Milky_Way_IR_Spitzer.jpg|thumb|Yinhe]] === ngatu cacay === i lalud tu sansandeb, itini i capi nu tukun nu tangah i tacacayay salikatay a bunac sa, u [[:zh:織女一|Ceni bunac織女星]]. silaed tu [[:zh:银河系|Yinhe銀河]], i nuwaliyan nu tapuku malu nu timulan, ya madadaangay tu Ceni bunac織女星 a salikatay a bunac, u Niwlang牛郎星han kuyzaan. i tapiyingan nu [[:zh:河鼓二|Niwlang bunac牛郎星]] malesipadacay, a tusa tu ku adidingay a bunac. === ngatu tusa === u kamu nu pauzipay, u Niwlang bunac牛郎星 atu Ceni bunac織女星 sapaymihmihcan i pituway a bulad pituway a demidad(七夕)tu labi, u 喜鵲 ku pasangaway, itini i [[:zh:银河系|Yinhe銀河]] malalikeluh. nikasa, hanca azihan sa u Niwlang bunac牛郎星 atu Ceni bunac織女星 sa silaed hanay tu 銀河, cayka sasubatad, nika u tatenga'ay a laed nu heni sa(16.4光年)kabatad!(也就是說每秒30萬公里的光), a pakiyadahan henay ku sabaw tu enem ku mihcaan kayadah, anu pakatelayen isu mah papalita, u ngiha' makatukuh itiza tu niyam amakatukuh tu(38年)ku mihcan, anu malalikeluh, [[tangan:Milky_Way_Arch.jpg|thumb|Yinhe]] caayay tu kau tatenga'ay. === ngatu tulu === nikasa, Niwlang牛郎 atu Ceni織女 malalikeluh i 銀河, u nu kasumamadan a tademaw u balakas tu pakalaluwaluwah, anu pakaynin i 科學 hananay, ina bunac a pika tabakiyan henay ku cilal katabaki, anu pakayzan i zazan nu heni muculil, a caytu pakatukuh kuni kauzip kya, sakamu sa a wica ku sakalalikeluh. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 nasulitan ni Nuwa watan o Kumud [[:zh:牛郎织女|Niwlang atu Ceni a kungku nu Hulam]] [[kakuniza:kagak]] [[kakuniza:2018-cacay]] 3quriz8s93ciovf2ddtfuxldm4v4tbc u Numanti a sadipasan mudebung hananay nikalalais sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw 0 9642 94915 82564 2020-10-20T06:35:38Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki u Numanti a sadipasan mudebung hananay nikalalais(諾曼第戰役) [[sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw]] (第二次世界大戰) [[tangan:Into_the_Jaws_of_Death_23-0455M_edit.jpg|alt=Into the Jaws of Death 23-0455M edit.jpg|thumb|nu Amuhuwan saayaway i hitay midebungay i Awmaha dadipasan]] == nilaculan(內文) == u Numanti a sadipasan mudebung hananay nikalalais na i 1944 a mihcaan u satabakiay a nikalalais malupuay nu etipan i Ozo(歐洲) a paykanatal mapulung malais tu Fakuo(法國) hananay a kanatal i mahida sa makaala tu tuluway a lasubu nu mang(萬) ku milakuwitay nu hitay. i mahida sa u malcapuway a masakaputay katinengan i enemay a bulad enemay a demiadan kapah ku layin sa, sisa pabalucu' ku tatapangan nu makumutay pangiha satu, malingatu tu mudebung ku hitay aydaay a nipacudadan sa sakasenengan nu tademaw ku nipiNumanti midebung hananay, nika lalais i mahida satabakiay nikalalais saan. ya Numanti hananay a nika sungayawan midebung kya mademec ku Tekuo(德國) a hitay. i mahida sa u nika lalaisan nu tademaw na idaway ku sakahiniay u likisi katukuh i tawya sa nayi henay ku makademecay tu sakay midebungay a nipingayawan midebungay, yadah ku cayay pakalaheci u sakatalawan ku midebungaay a nikangayaway sapiucul tu hitay, i mahida sa ya Tekuo Nacuyi(納粹) ku mikuwanay tu Fakuo hananay a kanatal a kakitidan. i sakay amisan ya nikapulungan nu hitay, nayay ku salamitan i tida, nika mademec micumud satu sikatinengan tu ku tabakiay a nipangiha, sisa u hitay nu malcapuay pabesud saan mingayaw tu i dumaay a kakitidaan. misanga' misakapah tu dadebungan lalitinlitin han ku sakaicelang nu mamingayaw tu ada nadikudan sa, i enemay a demiadan mahamin tu ku nisakapah han a kakitidaan caay henay palakuwit tu cacayay a bulad sa, sikademec nu heni kya hitay nu Tekuo hananay. makaala tu sabaw tusa a mang ku nipatayan a hitay. i mahida sanga'an nu masakaputay misaahebal tu sapingayaw nu kakitidaan makaala tu cacayay a bataan nu mang depah(公尺) nipabesucan misaahebal sa makala tu tuluay a bataan, anu caay sa idaw ku limaay a mang nu depah ku nipisanga'. malakuwit tu ku tusaay a bulad sa, ya Fakuo hananay a kanatal, u mamahaminay tu a mademec nu malupuay a hitay debungan a katukuh han tu ku liwliwan nu Tekuo hananay a kanatalan. u nikapulungan a malkaputay kya taneng na makay bayu mingayaw midebung i kakitidaan nu saicelangay a hitay sa, kasenun saan sikalaheci ku nisalamitan masaapuyu ku mahiniay i Ozo hananay a nikalalais. zayhan sikasenengan tunu aydaay a tademaw simata tu tu nikahida, sipabaluhay nadatengan ya Tekuo hananay a kanatalan i mahida sa, anu talacuwacuwa mingayaw tu dumaay a kanatal malucek aca ku nipidebung kya tada mahini tu ku nikademec ayda sa i saw. == nikinkiwan tu nikahida(分析原因) == idaw aca ku mikinkiway tu nikahida u sakasaan sa, na makay katinengan tu sakapatelac uyni sa nu masakaputay a hitay ku sakapahay nipidakec tu i cuwacuwaay nikalucekan a sakatineng ya Numanti nipidebung nu Tekuo hananay nidatengan sa hakiya, u paceba'ay saan ku nipidateng maydih musamsam sa patelac, sisa hakiya a i Cialay(加萊) hananay a kitidaan ku heni mudebung mingayaw sa, uyda ya caayay kaicelang a mibakudangay a hitay sa patelac tu ku nidatengan, pasumulalaw henay ku tusaay a mulebutay a hitay, katinengan sa caay tu pakasikul a hicaan misumad ku hitay a midademec, sisa kakayda satu nayi' ku sapaculi nipingayawan nu tau. u sakaicelangay a nu patinengay mikuwanay a hitay alaw taydaan i Numanti miedap, paceba' saan mipadang nika matalaw tu tada labu misahicahica suayaw tu nikabahel nu hikuki mahida tu u lalangaw ku nikabahel atu nikahabelut nu hitay nu masaupuay, pasu nibakudangan a kakitidaan anu micumud sa a cilaup han. u sakahida sa uyda satu u macekcekay nibakudangan kya liliten a hitay, muala patahekal uyni sa ci Sitele(希特勒) hananay kanahatu mamin mapatay ku hitay sa, makai tu makadih tu nikalahecian tu mahiniay a kawaw. == nikalawilawan(影響) == u Numanti nipidebungan sa nikatesekan a mingayaw, u sasananaman nu aydaay mapabaluhay ku nidatengan nu mikinkiway sakay midademec nu hitay, katinengan tunu kitakitay a tademaw mahiniyay haw saan. makay midebung makay hikukiay nipilebutay a hitay u icelang ku sakasimata tu mahiniay. nika ya Amuhuwan a hitay(美軍) hananay sa idaw aca ku adidi tu mulalaw ku nikapatelac, ya na dikudanay a kakawaw tinaku u Sicanhuwayen a kawaw(市場花園行動) hananay ku nacaay kya Tekuo a hitay(德軍) nayi' ku micunusay nu hitay sa, ya mulebutay masakaputay u Amuhuwan a hitay kanahatu mamin malawpes. u mulebutay a hitay atu ya cuwancia a hitay(裝甲部隊) hananay sa, u kawaw nu heni caay kau misaatekakay masasungayaw atu ada a u micebisay mipeci'ay tu sangaw ku ayaw. a maedem sakapitena' tu cacaliwayan nu hitay nu ada. anu makademec sa taneng misimaw sa misaicelang micekulan, anu caay kadayum cayay pakatena' tu ningayawan nu ada sa peci'en anu caay sa bakudangen sakacaay kakapah caliwayan nu ada, hangay caay pakahalhal ku tataydaan muhalhalay a hitayan. sikabiyalaw ku balucu' anu mahida sa nayay tu ku icelang a mayngayaw tu ada kakayda satu mademec laliwasak satu, mahida sa ahicaen a paculi tu nu tauan nipingayaw, anu idaw tu kunisetulan nu masakaputay sa hakay kinacacay han mamin mademec. u sakasaan, idaw ku sitangahay makay nabalucu'an tu sakay i lalaisan i mahida sa i Tekuo hananay a hitay sa, nu walian mahida tu u mamin tu maliwasak ku nikalalaisan, nayi' tu ku balucu' nu hitay pauli sa tuway tu ada nu etipan, kanahatu u sakasibalucu'an maydih misimaw nika anu caay tu pakasebeng sa, i nakalalaisan u mademecay tuway adihan ayda i tusaay nika lalaisan nu kitakit sa u Tekuo a hitay kya mademec nu masakaputay a hitay, a makay i nu hitay nipidatengan a mayadih u mapulungay a icelang sa, pasayda amin i nu etipan a mipaculilay tiya Fakuo hananay, sisa i nakalaheci sa cayay kau kinacacayay hakiya, kinatusa a masasungayaw makabelinay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == 每日頭條〈二戰中,德軍為什麼在諾曼第戰役失敗?〉[https://kknews.cc/history/n5gp6y3.html] [[kakuniza:Buting Nukay]] r0h76pui2bqwg9rgu0l5706fesmt0vd u Sakidaya a dadiw-bancalay a demiad 0 9643 82573 79556 2019-11-21T22:08:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u Sakidaya a dadiw-bancalay a demiad == nilacul == bancal la ay yo bancalay ayda a demiad ya hey ya hey bancal la ay yo bancalay ayda a demiad ya hey ya hey miayam ku baki mitenun ku bai ya hey pacengceng ku tatama satunud ku tatayna ya hey yo i yo in ho i yan ho i yo in ho i yan ho i yo i yan ho i yo in ho i yan ya na i ya hey ya na i ya hey hay yo hey == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Kala Idiw i 2018 a mihcaan i Taywan Kanlingku Sukul niyazu' [[kakuniza:Kala Idiw]] [[kakuniza:dadiw]] btq9ouezanfmnd7fo6j8w56aimwcxb5 u Sakidaya a dadiw-mibuting kita 0 9644 82585 79569 2019-11-21T22:08:32Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u Sakidaya a dadiw-mibuting kita == laculː == ho i naluwan ho i naluwan mudadiw kita tayda i bayu mibuting mibuting sa tu kami mabuhang ku tabukud taluma' ku kapahayay patawsi kita! ho i naluwan ho i naluwan mudadiw kita tayda i bayu mibuting mibuting sa tu kami sibuting i tabukud taluma' tu kanamuhan patawsi kita! == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natiengan == [[:zh:音乐|wikipayke-音樂]] [[:en:Music|wikipayke-music]] nacudadan(記載) ni Kala Idiw [[kakuniza:Kala Idiw]] [[kakuniza:dadiw]] cbmeuptg16z1855oqayvb8zfjmc2ul1 u Sakidayay a dadiw-tatangahan u kakawsan nu mita 0 9645 87147 82589 2019-12-06T05:27:54Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki tatangahan u kakawsan nu mita i ayaw, i ayawayaw, i tida ku kakawsan nu mita, yadah ku lalacan atu sadipit i bayu. u nalalacanan a niyadu’. hey ya o hey ya o ho i ya ha ay, u setenesay a niyadu’ nu [[Sakizaya]] nu mita, satimulan, saamisan, sawalian, sasatipan, Sakul, Cipawkan, [[Takubuwan]], Ciwidian atu Cibalbalan. ayda amana pakatawal kita, sayaway katukuhan nu kakawsan ita, ayda amana pakatawal kita, u kapahay a lala’ nu Takubuwan. [[kakuniza:Kala Idiw]] rezamoro2usnjmrhgicrkwwvo8dp2kc u Te-Sin mamalian nu pangciw nu Nabakuwan 0 9646 87148 82614 2019-12-06T05:28:13Z Akamycoco 24 /* nikatinengan nu mamalian */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Hualien Baseball Stadium 20160529.jpg|thumb|Te-Sin mamalian nu pangciw]] == u Te-Sin mamalian nu pangciw nu Nabakuwan == u Te-Sin mamalian nu pangciw nu Nabakuwan. hina sakamu sa u Nabakuwan mamalian nu pangciw atu Te-Sin mamalian nu pangciw, mueneng i Nabukuwan, na i 2001 a mihcaan katukuh ayda. == siwkay == i nu ayaway sa u Te-Sin mamalian nu pangciw, wiza sa mimaliay tu pangciw atu leyciw sasiduma sananay a mamalian, i 2001 a mihcaan u cenhu nu Nabakuwan maydih misakawaw tu salatlatan nu mamicudaday, a i nu kucung a micudaday atu nu talakaway a micudaday taneng i tiza nipahecekan a dadademecan. sisa, misanga’ tu Te-Sin hananay a sapilatlatan, sisa sakay idaw tu nu babaluhayay a mamalian tu pangciw. i tapiingan nu Te-Sin mamalian nu pangciw hanay atu makapabaw nu Meylun a sauwac, idaw ku kakititaan itaneng mimali ku binawlan atu masakaputay nu mimaliay. u sasainayay i Taywan nipatideng tu sapiecaw tu wawaitan tu mali i tapiingan tu mimalian. i waiye a aadiahan inayay ku aenengan nau duma a lutulutukan i tida. == nikatinengan nu mamalian == aenengan i Hualien se [[Takubuwan]] a dadan sakacacay a banggu. u aenengan sa makaala tu limaay a malebut idaw ku limaay a lasubu. kawilian nu waiye: 320 yinci santa nu waiye: 400 yinci kawanan nu waiye: 320 yinci taneng padeng tu masasidumaay a kadideng, skakacaay a papaacaan padeng. nayay ku kakacawan i tiza, sisa anu nayay ku saculil sa kacaw hantu taxi tayda. == namakayniay a nasulitan nasakamu atu matineng == [[:zh:花蓮縣立德興棒球場|Te-Sin mamalian]] [[kakuniza:Miku Kumud]] bg08437y9tgi07tua3ssf52ypb230uh u alibungbung 0 9647 82618 79606 2019-11-21T22:08:33Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ka sumamadan inayi` hen ku patabuwan, anu caay kawpalu` sa u pudac nu bucacing ku sasa tabuwan maluk, anu caay sa u alibungbung tu ku sasatabuwan tawmah(ta umah) maluk. u alibungbung lihalay sika tawmah, makatukuh i umah pacait hantu i ciid nu kilang, a makatukuh tu i kalahukan alan hantu kya alibungbung, patelahen i dangah mudahkad caay katenes mangaay tu, mamin malahuk sipi bakah hantu I umah kya alibungbung, caay kasi tatuni` ku umahumahan. [[kakuniza:Miku Kumud]] l9i45p4y6gegx1mm4i4i5siqlxrbwbk u ayam nu niyazu' 0 9648 103253 103134 2021-03-15T14:59:30Z 海螺先生 48 /* namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki '''u ayam nu niyazu'''' == kakiliman == hina makaazih kita tu akak、deku、palang、takelulu atu padakuwang i niyazu', tina lima a ayam, u niyazu'ay a ayam. caay mikazakep kita tuyniay a ayam. [[tangan:Corvus_corax_(FWS).jpg|thumb|akak]] == sapuelac == === akak === u 雀形目鴉科 ku akak, hina makaazih i tusu atu niyazu', yadah ku akak. u sipunu'ay a ayam ku akak, matineng pabalucu' tu kawaw. yadah kakuniza ku akak, ayzasa, sainayi'ay(至少) 40 kya kakuniza i kitakit mapulung. zuma a kakitizaan atu lalangawan, u kapahay a ayam saan nu tademaw, uyzasa, u zuma a lalangawan(tinaku: Intian lalangwan), u da'cusay a ayam saan. mahiza u icel ku akak, alawhani(然而) anu u icel satu, hina u da'cusay a icel. inuayaway a Hulam, masanek tu angtulay atu mapatayay a sanek ku akak, sisa, u da'cusay a ayam satu, u zama a kamu sa, kya lumeniay a kulit atu cangal(噪音) a suni, u da'cusay ku mahiniay. === deku === u bihid atu banuh nu tangila nu deku mahiza tu nani', sisa panganganen nu Hulam a tademaw ku 貓頭鷹. i kanatal, inayi'i ku deku i satimulan a co(南極洲), izaw tu i kanatal zuma a kakitizaan. ilabiyi tahkal ku deku, mukan tu titi ku deku. ahebal ku tangah, apuyu' ku laway, taayaw ku mata, u nuhekalan(外觀) deku, caay kalecad tu zuma a ayam. u kapahay a ayam i sahetu(絕大多數) a kitakit atu lalangawan, u da'cusay a ayam caykasa, mabelih tu padaduki(蝙蝠). u kanen nu deku, u adidi'ay a aadupan, yamalyilu(包括) tu cilekay、atikak、takula'、bisasula(蜥蜴)、adidi'ay a ayam atu zuma a aadupan. === masakamuway === ayza a demiad, musasakamuan aku ku mahiniay u tini niyazu', u maazihay a ayam. hica apangangan nu mita u Sakizaya, sisa haw, hangisaw izaw kya ayam hananay sa, mahiniay [https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?action=edit&preload=Template%3AStandard+content+for+new+page&editintro=Template%3AInstructions&title=Wp%2Fais%2Fakak&create=%E5%BB%BA%E7%AB%8B%E9%A0%81%E9%9D%A2 akak (烏鴉)] sa ku [[:zh:声音|suni' (聲音)]] ni hiza. akak satu nu mita, u wuya烏鴉 satu ku Hulam. hang tatenga', anu taputah kisu kyami saan tahkal sanu Pangcah(阿美族). sa amilalang tu bayi itisuwanan. sa amana henay. kasawni tu atahkal tu ku bayi amisakamu tisuwanan amitu asaw amilalang tahkal kisu. hangisaw sa, anu masuni' tu ku akak hawsa, paysin sa ku babalaki. hangyisaw amatengil tu ku kamu nu babalaki. amana(不要,不可) katahkal(外出) sa, amana sa kita haw. anu mudadiw ilabulabu' nu palupaludan, ilalabu' saw nu tunaw, sa mudadiw henay anu misausi tuniyan u sesio kapah tu, anu minuli' kapah tu, mitapudpatud kapah tu. paysin sa ku babalaki, amana bucici sa atahkal anu mahicahhica. sa, anu izaw ku da'cusay a kakaw. sada'cus tu amahini, sa mahiniay sa u akak han nu mita. izaw aca, anu u sangsangdeb kyami, i zikuz nu luma' namu, izaw ku mahiniay ku [[:zh:貓頭鷹|deku(貓頭鷹)]], "ku...ku..." sa ku suni' niza. hangisaw sa anu makatengil tu mahiniay tu sansandeb matengil mahiniay a suni' haw, unu deku a suni', musakamu tu babalaki, matineng tu ku babalaki. anu [[:zh:妊娠|sibili(懷孕)]] u tatayna nu lalabu' nu luma' kyami sa, niza tu awaw tu tatayna. u nawawa kina bili kya i biliay satu ku babalaki. tatenga' hakya "ku ku..." sa. ku niyan u deku hanu mita kyami. sa, hang, matineng tu. haw u tatayna kina bili, sa kina sibiliay sa u tatayna saw ku lecuhen(出生) a wawa. hang, matineng ku babalaki yo, tatenga' mahini sa. caay kaw lutuk(草) u titi(肉). [[tangan:Northern_Goshawk_ad_M2.jpg|thumb|palang]] === u zuma a ayam === hang, atayza kita i buyubuyu'an kyami, satu i kilangkilang sa, amalikeluh kita u [[:zh:鹰|palang(老鷹)]]. "eyk eyk .." u palang, u 老鷹 hanu Hulam. hang, uheni kyami, u titi ku kan nu heni. sa mihya mahini kyami u ciwciw nu tulakuk kyami haw, atu bau(蛇), mizakep kina mahiniay palang han nu mita. iza kya paca tu niyan u buting atu adidi'ay a buting itini i sa'wac, pakanen heni. sa matengil tu niyan u takelu' hani kyami == u sulit nu kamu == [[:zh:乌鸦|akak 烏鴉]], kwakwa 秧鳥, [[:zh:貓頭鷹|deku 貓頭鷹]], [[:zh:鹰|palang 老鷹]], [[:zh:啄木鸟科|takelulu 啄木鳥]], [[:zh:白鹭|padakuwang 白鷺鷥]] [[tangan:Woodpecker_20040529_151837_1c_cropped.JPG|縮圖|takelulu]] == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [https://www.youtube.com/watch?v=Sf74kZATEno 撒奇萊雅族鳥的名稱 多用叫聲取名 2015-08-10 Sakizaya TITV 原視族語新聞] [[:zh:鸟|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-鳥]] [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族線上詞典-撒奇萊雅族語詞典] [[:zh:啄木鸟科|wikipitiya nu Hulam -啄木鳥]] [[:zh:鹰|wikipitiya nu Hulam -老鷹]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:ayam]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] 7jbdqnud7pjun9kks2yi8orhoakynd6 u balakas ni baki- tabuyu' 0 9649 87149 82721 2019-12-06T05:30:03Z Akamycoco 24 /* sapuelac */ wikitext text/x-wiki '''u balakas ni baki- tabuyu'''' == lacul == tabuyu' cibaki, katukuh sa i uncing(山頂) cibaki. cukiwaten(戳、刺) nu pabuy ku menah(屁股) nibaki, makulukulud(滾) i pispis(山坡) nu buyu’ cibaki. kalatan nu tatekuh(虎頭蜂) ku menah nibaki. katukuh i luma‘(家) cibaki, payuwan(擦藥) nibayi ku menah nibaki. adadan(痛) tu menah cibaki, muwngic(哭) cibaki, sauwaluwal satu, izay tu menah cibaki? == sapuelac == izaw ku baki namakay [[Sakul]] niyazu', matabal sa tayza i buyu' ciniza. mabalaki tu ci baki kyami, sisa, haymaw satu ciniza muculil. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 nasakamuan ni Nuwatan o Kumud, nabelihan atu nasulitan ni Tuku Sayun tina balakas atu kungku namakay Sakul niyazu' [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:2018-cacay]] 4apa3prkt11px3a4eft42555p2av2zz u belbel 0 9650 82726 79751 2019-11-21T22:08:34Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u palu’ nu da’dac palasepaten u tungus nu tapuku- misanga’ay tu tuud a paudipay u lala’ – u lala’ a paudipay u kawanan- u tuas atu misatahaway a pinacadan u kawili ; sakaudip a paudipay pahcekan ku awk i lala` mahida u belbel kapah mukawih tu bali muladay tu tuas [[kakuniza:Miku Kumud]] 2av443z9nz6bbwvcwveqgqipcrzkxsc u bi’su (別墅)hananay a ni aenengan 0 9651 82733 79765 2019-11-21T22:08:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki bi’su hananay sa nu kamuwan nu ya (拉丁語:vill) sa. u kakitidaan nu tademaw papilianay sakacaay kalecad. ubi’su hananay sa u cacayay a nipahcekan a luma caay sa idaw ku malasaupuway nipatidengan .u bi’su sa micapi tu tuse i liwliw nu sakayadah nu tademaw atu macacelcelay nu katuuday .u liwliw nu luma sa misanga sa idawaca ku nipalumaan tu kilang atu balu pasulikat nu tingki . micidek ahebal sa ku kakitidaan nipitekelan sa hina idaw ku sakahemekan a nikaudip .u bisu ‘ sa sawsawni sa awu satekesay a kalisiw mamalacal atu micakayay mamapasubay sisa sakamu sa ku ihekalay u (豪宅)han a pangangan. nu layakay a nasulitan sa ya bi’su hananay nu imin sa u nudamaay sacacayay sananay a luma . i kasumamadan sa tungusay sidakecenay tuway sananay.nika imahida sa nipatidengan i labuwan nu tuseay . maluay nu sakaidaw sakatusay nu nipalumaan pangangan han tu bi’su (別業). u kakitaan atu u satalakaway a tatapangan nu siyakay itawya makaala atu makasanga saka idaw nidakecen . anu hidaen u ya (公元一世紀)ci (老普林尼 )hananay ni pawacayan ya sumamaday i (古羅馬)nipisangaan a bi’su(別墅)sa malatusa kunipi lasic tu sakasiduma. == u liwliway nu tuseay a bi’su (villa urbana) atu inakaay a bi’su (villa rustica) == u liwliway nu tuseay a bi’su (villa urbana) kakitidan nu tuseay itini i (羅馬)hananay atu dumaay a tuseay sacapiyan a i nakaay a bi’su taneng saan mueneg tu cacayay kinatusay a labiyi mabi itida . ya inakaay a bi’su(villa rustic) sa nikakitidaan nu bi’su masa niyaduan a enal sakaadihen idaw ku auculan tu musakawaway atu malukay iteban nu enal ku bi’su mamueneng nu silumaay sa hakay cacay a mihcaan sa tuluay a bulad ku nikaudipan mueneng itida mi laliw tu kasienawan atu sakacaledes.nika caay kau haini ku bi’su adada ya ci (佩特羅尼烏斯)hananay sa idaw kunakamuwan nida sakay i liwliwan nu bayu’ay a bi’su micidek idaw ku caay kalecad nu aydaay i (歐洲國家)hananay a kitakitay a kanatalay idaw ku nidakecentu bi’su i nakaay liwliw nu bayu’ay . zayhan i tuse kuheni sa idawaca ku matadungduhay u adidiay ku sakaidaw .tu aenengan .masumad masumad ku nidatengn nu aydaay nu tatemaw u duma sa tabaki tabaki kunipisanga tu bi’su i subalay ayaan sa sipatideng i micidekay a nikabangcl a buyu’an misanga tu bi’su.mahida u nu sumamaday satenesay tu a nisalumaan makay cacumudan mikacawtu katideng sa makaala tu cacayay a bataan a sasulitn .mahida ku ahebl . i Suliyen (蘇聯)hananay a kanatalay atu nu i (東歐)a kitakitay nisangaan a bi’su sa micapi amin inaka sipasisian tu mamikeliday nu satalakaway a tademaw sisa katukuh ayda sa yadah heny ku silumaay tu bi’su inaka .nu aydaay itini nu kahulaman sa mahiniyay nipangangan ya bi’su (別墅)sa tungusay u cacayay a luma saan kanahatu caay kayi tuse a nikakitidaan sa mangaayay hakiya cumudan mahida u luma a mabi sa njkahiniyan sa malecaday tu nakamuwan nu Amuhuwan(美國)ya [ house ] hananay . u kamu nu (法語)sa [ umaison ] a luma sa . [[kakuniza:Buting Nukay]] 5hhf2hn8hw60tzpmi117s86b2p4gtir u bulikad a sasapaiyuan a lutuk 0 9652 82756 79789 2019-11-21T22:08:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u bulikad a sasapaiyuan a lutuk == kakiliman(摘要) == u bulikad a lami’ hananay tu mihmihcaan, idaw tu ku langaw cacay talakaw ku angangan. == nilacul(內容) == waluay kya a sasulitan kya ni katalakaw nu angangan, satanayu sa ku angangan sibuhangay ku tebang, nu lamid atu papah masacuwasay ku balu sa masakimulmul, mahida u dinum ku papah, ya papah nida sa, masacapacapa ku langaw sabalubalu sa kya balu atu papah, mahida u salussalus, caay kalecalecad kuni kasapicpic nu tatangahan nu balu sa, malaylayay ku ni kasimalu atu musilsil kuni kabutelak nu balu, masakimulu ku balu adiadi’ay kuni kelawan i sasa tu mulangaw, u papah atu angangan masa salussalus kina kapicpic nu balu nika pelpel, u duma sa, masaduma kudumaay, idaw ku limaay nu heci ani kasiheci. makasasaay nu tatangahan, tusaay ku tungus nu mapelpel ku heci tacuwcuw tu mulangaw. mahini ku lidaec, mapipiay ku heci, u papah satu, mahida u sibanuhay tu salengacay nu kulid, nika yabalu atu heci sa namaka lalud, katukuh sa balangbangan, nu demiad tu lae'd kina bulikat sa, i tini nabakuwan,pusung、tapak kya idaw amin ku langaw, i nabulikad hananay, malasapaiu' nu yicumin, pakasapaiu'en, anu madih masalami’, anu malasapayiu' sa hamin han mibubucen, pasulamit, misangasip. tu nanum salananum han tu minanum sa misasa tu baluhang, atu maedet misu’pi’ tu idang, nuudip, anu mapiyas, satu kalatan, nu bawu, tu hicahica pasulangaw han kapah sakalacusay a bucu’ nu udip, u sakapahay kina pulikad. yadah ku sakakapah sakiytini i udip tu cancan a 維他命C 、粗纖維、粗蛋白成分, yu mahida henay sa, u sasalami’an nu babalaki kina bulikat u kakanen, masalami' i sumamahenay kina bulikat. kapah sakaudip', sacay kaimelang, kya tanetek amin. uyni ku kan, u bulikad, sisa sikamu aca ku sumamatay a babalaki tu winian a lutukan tu sakakapahay tu udip, sanay ku kamu u sakasenengan kunikau'dip nu kasumamadan a tademaw.<br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] 6zhzk0bqif0yyzalq37cf8tf3mx0ezv u cya-ku-wen (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw 0 9653 96810 96809 2020-12-16T02:43:01Z LamiHung 28 /* nikalingatuan nu cya-ku-wen (甲骨文) i mahida */ wikitext text/x-wiki '''u cya-ku-wen (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw''' == nilacul == [[tangan:Shang-Orakelknochen excerpt adjusted for contrast.jpg|thumb|cya-ku-wen ]] ya cya-ku-wen (甲骨文) hananay sa, idaw ku nakamuwan nu kasumamaday ya ci’un (契文) hananay atu nu [[bilanga]]ay a ukak a nilasulan tu nisulitan i ukak nu niadupan a ukak. atu kululay nu badahung nu bilanga. u sakacaay kapawan tu nikaidaway a sakasatiman nakamuwan atu sakacaay kaales. sisa i kaHulaman atu i [[nuwalian nu Ya-Cuo]] (東亞) hananay a nikakitidaan malasaayaway matinengay tu sakaidaw nu i mahidaay a sulit tungusay nu nikakutaykutay nu Sang (商朝) hananay a nina’ay a nakamuwan i demidemiad, nika katukuh ayda sa caay henay ka mahamin paelac tu nisaketun. i nu Amuhuwanan a kanatalay mikingkiway tu sakay likisi nu sulit nu Hulamay a ya cya-ku-wen (甲骨文) nipakadih tu nikalekal sa mapaaw tu nikalangawan. manamuh pasabalucu' i labu i labu ku nipikingkiwan, na dikudan sa sipalekal tu mamipaytemay a minanamay tu sakay iniyay nu baluhayay a cudadan. zayhan katukuh i 2006 tu a mihcaan sa idaw kya mikingkiway tu sakay i cya-ku-wen (甲骨文) a mitesekay a sasaydan sakamu saan ya (陶文) atu ya ciyakuun hananay sa i taneng tu mala nu Hulamay (中國) ya [[nuwalian nu Ya-Cuo]] (東亞) sikalecaday u makay i kasumamadan nikatukuh aydaay sa u saayaway nikaidaw sa. == nikalingatuan nu cya-ku-wen (甲骨文) i mahida == namakay i nu ukakay a nituktukan a sulit sa, na nu tawya tu tanektek ku nipalekalan i hekal nu siyakay, sisa u mikingkiway a sasaydan a nidatengan. u nu sumamaday kya ukakay a niliyutan a sulit nu bilanga saan. namakay i 2003 katukuh i 2006 a mihcaan i Ze-Cian kenis (浙江省) a kakitidaan ya Lian-Cu (良渚) hananay a nialesanay a kakitidaan, idaw ku nikutkutan tu nipatahekalan makaala sakaidaw tu 240 kayadah nilaculan tu nakulitkulitan a nu ukakay atu nu bilangaay a sulit. "禮記.表記" silacul": "殷人尊神. 率民以事神.先鬼而後禮", sisa katineng tu ku nikahida i mahida tu nakawawan nu ya nikakutaykutay nu In-Sang (殷商) hananay a Hungti misaketun cinida tu sakay dimudtaw a tabakiyay atu nu dumaay a kawaw sa hina edaw tu makay i bilangaay a mapalaway. palita tu kakawsan atu Di’tu. hina ucul tu mapalaway tuduhen ku ukak nu bilanga pasubuhangen, sakaidaw ku nikapela’. ya nipiedawan sa malusulit kuni datengan sakay tineng tu hicasaan ku nakamuwan nu kakawsan. madem satu ku kawaw sa tubtubhan tu ku kulul nu bilanga sikaidaw nu namakay palitaan a tuudtuud atu nilubanga a saetiman nu imahida. u sulit hananay sa mala nu binacadanay a nikaadihan a sakasilacul nikaudip. ciyakuun u nika idaway katukuh ayda u sakatenesay nu Hulam nu kakawsanay tu katukuh ayda. sausihan sa makaala tu tuluway tu a malebut nu mihcaan nikaidaw nu likisi nikatinengan nasulitan i nu Hulaman sa u saayaway nika adihan. ayayda tuku kina Hulam miteka tu hang saan picunus tu nutipanay a lalangawan hananay pasumingayaw tu ku makaydaay tu lalangawan nu hulam sikalawpes tuku sulit. sisa katukuh tu i aydaay 1899 a mihcaan i Piking (北京) mikingkiway tu nu e’kingmay a ba’tu a tademaw ci Wang-I-Lun (王懿榮) hananay sikayda i sapaiyu nu Hulam ya (龍骨) hananay makaadih tu cayay kalecad a sulit. kinapinaay tu hakya mikingkiw tu mahiniyay a sulit sa. itwaya makatineng tina liyungay (龍骨) nasulitan. idaw ku namakay i bilangaay a ukak u duma sa sikaydaen i ukak nu katalalan, sisa nadikudan a tademaw sa sipanganganhan tu u ciyakuun han saan. nikatineng tuyni sa katukuh ayda sa makaala tu limaay a malebut a mihcaan katenes, u tatenga'ay nika adihan sipatahkalan ayda sapaadih tu katuuday nu i cuwacuwaay a tademaw nipawacayan. [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:sulit]] 9g2t1oqfytncxlyn8okj1wmbpn9k9rn u ciyakuun(甲骨文)hananay a lalangawan nikaidaw 0 9654 82776 79811 2019-11-21T22:08:35Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[u ciyakuun (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw]] 5gx7emm74g3njdu6ko19pyu6fnpl25l u cudad nu mapalaway a dabak(2018.10.18):u kawaw nu Palamal 0 9655 87150 82788 2019-12-06T05:30:49Z Akamycoco 24 /* lacul */ wikitext text/x-wiki u cudad nu mapalaway a dabak(2018.10.18):u kawaw nu Palamal == lacul == '''sakacacay a ngatu:''' 1. cima ku mikelid(引導) tu lisin nu [[Palamal]](火神祭)? 2. u canan ku kaukak, laylay atu zateng?結構、程序、邏輯 3. u canan ku adingu靈、tademaw人, liwliw場、zazan道、sakaluk法? 4. cima ku mipuhpuhay(撫慰) nu mapalaway? di’tu asaca tademawa? 5. u canan ku mipuhpuh atu mibahbah;tu tademaw haw? tu tuutuud haw? tu di’tu haw? tu lala’ haw? 6. i panamuh tu di’tu a lawad sa, mipasei caykaw u mibahbah? 7. haymaw han溫柔、teketekeda han個別、azihen tu mata接眼、pitengilen傾聽、papuhpuhen施法、samisaydan saan把自己當醫生,amana pulung muculil不需要集體行動 8. pawawada’ a zateng 分組概念 9. putiput a zateng 團隊概念 10. pilucek tu pasayzaan 11. miasik tu liwliw, kya pasayzaan atu silsil清理場地的方向及隊形 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tuku Sayuen [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:mapalaway]] ee8altk43mtp07is7p5kvg745u39ywz u dadiw- Yincumin caay kalecad 0 9656 82802 79846 2019-11-21T22:08:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u dadiw nu Hulam- Yincumin caay kalecad == u siwkay tina dadiw == tina dadiw sa, namudadiw ci Kinmenwang atu Lipinghuy i 1997 a mihcaan. namasanga' tu dadiw atu misulit ci Chenminchang. patahkalay a putiput sa, u Moyan putiput. tina dadiw namakay 1997 a mihcaan katukuh ayza sa, izaw 21 a mihcaan tuway. tanengtu mudadiw ku binawlan, kay misanga'ay a tademaw ci Chenminchang sa, u 浪子詩人 sananay ku taw. kya mudadiway a tademaw sa, ci Kinmenwang aci Lipinghuy, tina tatusaay u mamenuay atu mapikiay, saicelangay a tademaw. maala ku balucu' nu binawlan. == u sulit nu dadiw == (1)ngatu cacay:yincumin yincumin, caay kalecad. silumeniay, sisangelacay. sitalakaway, sipuenelay. aziazihan, caay kalecad (2)ngatu tusa:yincumin yincumin, caay kalecad. izaw Ami cu, izaw Tayan cu. izaw Paywan cu, izaw Bunun cu. celip tu epah, caay katalaw (3)ngatu tulu:yincumin yincumin caay kalecad. simakupitay, sikizemuay. siahebalay, silikecuay. aziazihan, caay kalecad (4)ngatu sepat:yincumin yincumin caay kalecad. izaw Puyuma, izaw Rukay cu. izaw Cou cu, izaw Saysya cu. celip tu epah, caay katalaw (5)ngatu lima:yincumin yincumin caay kalecad. sitabakiay, siadidi’ay. sitanaya’ay, siapuyu’ay. aziazihan, caay kalecad. (6)ngatu enem:yincumin yincumin caay kalecad. izaw Tau cu, izaw Taluku. izaw Kabalan, Sakizaya. celip tu epah, caay katalaw == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:金門王|wikipayke-金門王]] [[:zh:李炳輝_(台灣)|wikipayke-李炳輝]] [[:zh:陳明章|wikipayke-陳明章]] [[kakuniza:dadiw]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] 7udkyrkz4ef3d982z365pr1xgc6dkj6 u dadiw :u Sakizaya hananay a tademaw 0 9657 87151 82806 2019-12-06T05:31:07Z Akamycoco 24 /* u dadiw :u Sakizaya hananay a tademaw */ wikitext text/x-wiki == u dadiw :u Sakizaya hananay a tademaw == pasubana' ku dadiw nu [[Sakizaya]] tu wawa nu Sakizaya, u saydang sa ci 魯金子,u minanamay sa ci林御暄atu ci林御宸. pasubana' tu wawa mudadiw nu Sakizaya, dayum kuni a dadiw, haymaw ku ngiha', a'su tu ku tengilan. sakaayaw sa misiukay cinizaan. u Sakizaya hananay a tademaw, u Sakizaya hananay a tademaw. == namakay: == https://www.youtube.com/watch?v=LYmkEuJFw8Q https://www.youtube.com/channel/UCgSY-HWRjHifZ_SkPio7dug 臺北市原住民族語言學習網母語巢 994fnzsxme6clir203n61vu75n1339l u dadiw atu palaw nu Sakizaya 0 9658 87152 82817 2019-12-06T05:31:19Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki == u dadiw atu palaw nu Sakizaya == 撒奇萊雅族樂舞 u Sakizaya a dadiw atu palaw sa, piazihan isasa'ay a iga, kyu matineng tu kisu tunu [[Sakizaya]] a dadiw atu palaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *iga nu Yincumin lalangawan kakitizaan [https://www.youtube.com/watch?v=JxYNwA577dg&feature=youtu.be 原住民文化園區影片01] *madademecay nu palaw nu Haysin cacudadan [https://www.youtube.com/watch?v=rhoPNO74Yc4&list=RDJxYNwA577dg&index=4 海星高中舞蹈比賽樂舞] *mipalaw i puungan nu cidekay salisin nu Haysin cacudadan [https://www.youtube.com/watch?v=XxZ9e18waWc 海星高中花蓮聯合豐年節撒奇萊雅族創作表演舞曲] *palaw nu Sakul niyazu' a tatayna [https://www.youtube.com/watch?v=--qS1C-hFis 花蓮市撒固兒部落婦女舞蹈] *taluma' tu kita [https://www.youtube.com/watch?v=Kb3YMoMx7yQ 風起原舞.樂動臺東-決賽 關商原舞社 撒奇萊雅"我們回家了"] 2kkpx8xw73ivjmiredtrfjgtj0uhc0q u dadiw nu Sakizaya- muabibi tu lutungay a wawa 0 9659 87153 82822 2019-12-06T05:31:34Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki u dadiw nu Sakizaya- muabibi tu lutungay a wawa pasubana' tu wawa mudadiw nu [[Sakizaya]], dayum kuni a dadiw, haymaw ku ngiha', a'su tu ku tengilan. u saydang nu Sakizaya ci魯金子 pasubana' tu wawa ci 林御暄 minanam ku dadiw nu Sakizaya. uyniyan a dadiw sa u muabibi tu lutungay a wawaay a dadiw, pamabi tu wawa ku ina. https://www.youtube.com/watch?v=Cr4noYAbUdM namakay 臺北市原住民族語言學習網母語巢 2015.12.27 sgf19pix416rxeelhr3yjgi2ppd8p8c u dadiw nu Sakizaya: Sakizayaay a tademaw 0 9660 87156 82826 2019-12-06T05:33:50Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki u dadiw nu Sakizaya: Sakizayaay a tademaw (族人歌) misangaay tu dadiw: caykatineng tu (曲: 不詳) misangaay tu sulit: caykatineng tu (詞: 不詳) u balucu’ nu misulitay : u Sakizaya a tademaw. u tatengaay a tademaw. caay katalaw ku cilal atu udad. talabuyu’, tala sauwac, tala cuwacuwa limulak ku balucu’, kapah ku demiad sananay. u sulit : u sakizaya hananay a [[tademaw]]. u sakizaya hananay a tademaw. u malukay tu dumiadmiad. caayay katalaw tu cilal atu udad. heyyuhu hayyan. heyyuhu hayyan. misadipit i bayu. mikalang i sauwac. limulak tu demiamiad. u dadiw nu Sakizaya: Sakizaya a tademaw u sakizaya hananay a tademaw. u sakizaya hananay a tademaw. u malukay tu dumiadmiad. caayay katalaw tu cilal atu udad. heyyuhu hayyan. heyyuhu hayyan. misadipit i bayu. mikalang i sauwac. limulak tu demiamiad. o8wp9c2v3wp9qhsgcnbe5raoif2nep2 u dadiw nu Sakizaya: u niyazu’ nu Sakizaya 0 9661 87158 82831 2019-12-06T05:36:17Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki u dadiw nu Sakizaya: u niyazu’ nu Sakizaya(部落歌) misangaay tu dadiw: caykatineng tu (曲: 不詳) misangaay tu sulit: ci Tuku Sayiun (詞: 督固撒耘) u balucu’ nu misulitay : namakadebung nu paylang tu niyazu’ nu Sakizaya. maliyuh amin ku binawlan. inayinay tu ku niyazu’nu [[Sakizaya]]. ayzasa, caay tu katuud ku tademaw nu Sakizaya. hatiza tu ku niyazu’ nu Sakizaya ayza. Sakizaya a niyazu’ayza. Takubuwan、Ciwidiyan、Hupu. Sakizaya a niyazu’ayza. Kaluluwan、Maibul、Sakul. Skizaya a niyazu’ayza. Tasutasunan、Lasutan、Cikep. Sakizaya a niyazu’ayza. Naluwan、Ciku、Pazik. c806u7a4wzcrqvj7t6itlh0i0z21x86 u dadiw nu Sakizaya : makazateng 0 9662 82837 79894 2019-11-21T22:08:36Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u dadiw nu Sakizaya - makazateng (撒奇萊雅族歌曲:想念) == misangaay tu sulit nu Sakizaya: ci Tubah 徐成丸 族語詞 misangaay tu sulit nu Hulam: ci Lisin Cudad 李秀蘭 中文詞 == u sulit nu dadiw: == yu makazateng tisuwan muwangic. maydih muwangic miawaw kisu tu. cay ku kapulkal a adingu mahiza malalemetay. nu sadinsin udad titih. a pauzip tu kanatal. a! makazateng kisu mizateng cay kaydih. a mapawan uyzasa mazateng tu a simsimman pabelien tu uzip tawya. misabaluh mulekal a icelang. 27riwrhzhz39fu0py837dc7b9gixpry u dayas 0 9663 79901 79900 2019-11-21T22:06:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki === Dayas === salungan ku Dayas (Dayas是一位美麗的少婦) izau ku wawa niza ci Kumud (她有一個小孩叫Kumud) milihud ci Dayas tu Kumud. (Dayas對Kumud輕聲細語) sakanamuhan ni Dayas ci pulungamin (Dayas是大家的甜心) === u dayas === dayas 冇骨消(植物名)冇(發音:某) u sapisunil nu babalaki tu mapintu'ay sa u dayas. 長輩用冇骨消治療脫臼的人。 sapisunil tu mapintu'ay ku dayas. 脫臼用冇骨消來熱敷。 ewvprseq7dpy9nebikqg276m1umfupo u da’dac a sasapaiyuan 0 9664 88772 87162 2020-02-04T02:46:03Z Kimli isin 27 /* nilacul(內容) */ wikitext text/x-wiki u da’dac a sasapaiyuan == kakiliman == yu sumamad idaw aca ku kamu nu babalaki tu kungku nu dacdac hananay. dacdac yu mahidahen sa anu mapalaw ku mapalaway anu patata patungs kanca idaw aca ku da'dac a sapatungs tu ipamaway nu tuas sumaman sa yu mahida u [[da’dac]] sapatungs aca nu mapalaway kina da'dac yu mahida henay u sapatunus a nu mapalaway ku mapalaway anu misalisin ku mapalaway patung aca tu da'dac, kapah aca sasapaiuan ku heci nuda'dac anu sangasipen malananum minanum musasa' tu talakaway a idang. uiluc nu da'dac asu'salamian kiy hinapeluh nu da'dac kapah sapisasa tu idang nu talakaway a idang. == nilacul == angangan nu da'dac satanayuy saan satalaka san, sabacalbacl sa kunisabalu tu lalud sacacay saan kupaluh misaheci ku da'dac anumaikes tu acaken kiy heci niy da'dac, makasasa ku balu sakimuluan masadicem ku heci, yadah ku sacacay kalecad ku nika sihecian, idaw amin ku cuwacuwa a niyadu' tu da'dac. u heci nu da'dac sa pelaen ku labu sinanum kapah sipatesi' i mata kya caay kasipudad takelal ku mata taneng sapaiuan ku heci nu da'dac mibahbah tu cilekay tu canancanan a i melang atu bayduk 細菌 u satabakiay nipobahbah tu cilekay kina heci nu da'dac taneng i patakalaw tu udip sakacay kakemed kya masamata tu udip idaw kya kusapaiu' nu nanum nu da'dac manay kapah ku tademaw caay kasiyaan anu pesian, idaw ku nanum nu da'dac.sipatesimata sisakapah tu mata nu silacusay kaatakelal a nu makamaw sa tu kaneng tu sananumnan anu bangs anu lacus sa tanetu minanum tu canancanan a imelang u sakapahay kina [[da’dac]] u cilekay atu malemaw ku kukuh kapahay tu sisapaiuan kuni. u sasapuiuan kina da'dac sansa yadah ku sasumanah atu nu da'dac a area nu idaw sananay a sapaiu kya tulu tangsa i waluay ahun ku da'dac nu heci nu sapaiu “anecoline c8H13O2N” saan ku kapah i nakamu atu sulit sa nakamu nu babakaki. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] f4h8xjvai356cen7ml7ltj4wa4rittz u demec nu palaw nu Incumin- Haysin cacudadan 0 9665 82853 79919 2019-11-21T22:08:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u demec nu palaw nu Incumin- Haysin cacudadan Haysin cacudadan itiza i Kalingku, tayza micanka tu demec nu palw nu Incumin, malakapahay a demec.mipalaw tu Sakizayaay a kungku. u nuayaway a palaw. https://www.youtube.com/watch?v=rhoPNO74Yc4 0a1zoqvvpwzn1z66hcbhzo3vu7lswrk u habay hananay 0 9666 82860 79932 2019-11-21T22:08:37Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u habay hananay (小米) == [[tangan:Japanese_Foxtail_millet_02.jpg|thumb|Japanese Foxtail millet 02]] === siwkay a lacul === Pakayni ikamu tu “habay” u lalengatan itiniay i dietu adihay ku kasasiluma a katinakuan a kamu, du’du ini i laenu; izaw ku cecay a demiad, malalisan ci Nakaw, dengkini madu’eng, caenget ku tangila, tanu limaen niza mingangiwngiw ku tangila, mangaiwngiw ku cecay masakimuluay, yatu belet han niza a mibahekul. izaw ku pina a demiad, tuya pibahekulan niza malengaw ku pina a lengus, ciheci satu, alaen ku cecay a palahekad, tuyana tu i, saadihay satu ku mimingay a masacecacecay, ala han ni Nakaw ku cecay, cikciken a misaadihay, padpad hank u cecay, palahekad sa tu cecay dangah a misahulu, malaemi edid tu ku heci, nama cikcik tu itiya, uya edid emi i, anu nengnengen hatu namacikcikay mansa izaw ku kinacikcik a tulis. iayaw ku liteng na izaway hu ku maluay i ci Langasan, kahubucan ni cilucidal, painien tu manmaanan a sapaluma, pakabana’en hu tu pinangan tu sasamaanen a paluma ku edid mikecu. u luma satu a kamu pakayni i maciwciw nu Sakizaya, izaway ku kamu tu belac mala ciyakay sanay a kamu; itiya hu, izaw ku cecay a ba’inayan a wawa ci Chiyaudai ku nganagn niza, tu demidemiad deng minukaay aca ku demak niza. u sapilileng niza tu ’acucul u kaeled, cahu cahu malaheci tu nila a mikalkal ku kakahaday a buyu. paluma tu ciyak atu ’auk, maluhem kuya ciyak atu mieikes tu ku ’auk i, masadak nai ciyak ku belac, masadak aca nai ’auk ku diyaung, saka u tada ci habayay ciniza i niyazu’. Cahu cahu mapuyapuy ku babahi mahubuc sa u ’unel ku wawa. === u sulit nu Hulam === '''[[:zh:小米|粟]]'''(學名:''Setaria italica''),亦稱'''粱'''、'''稷''',在中國俗稱'''小米''',屬禾本科狗尾草屬的一種農作物。早在新石器時代就已經被種植,在青海遺址中也有出土。 [[tangan:কাউন_ক্ষেত.jpg|thumb|কাউন ক্ষেত]] === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Foxtail_millet|Foxtail millet]]''' (Chinese: 小米; botanic name '''''Setaria italica''''', synonym ''Panicum italicum L.'') is an annual grass grown for human food. It is the second-most widely planted species of millet, and the most important in East Asia. It has the longest history of cultivation among the millets, having been grown in India since antiquity. According to recent research, it was first domesticated in China around 6,000 BC. Other names for the species include '''dwarf setaria''', '''foxtail bristle-grass''', '''giant setaria''', '''green foxtail''', '''Italian millet''', '''German millet''', and '''Hungarian millet'''. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 尹建中,1994,《臺灣山胞各族傳統神話故事與傳說文獻編纂研究》。臺北:內政部。 行政院原住民族委員會,1999,《臺灣南島民族起源神話與傳說比較研究》。臺北:行政院原住民族委員會。 72sysnber771vg6onl863vjq37usfrv u holic hananay 0 9667 128338 128337 2022-06-30T19:57:56Z Anr 2284 palawpes nay [[Special:Contributions/95.160.157.181|95.160.157.181]] ([[User talk:95.160.157.181|sasukamu]]) sapisanga’ay a sumad 128337 wikitext text/x-wiki u holic hananay(維基百科) padizen ku waicibayke a dilic, pacumutan nuhei ku kadinenga nu [[tademaw]], ni singaan nu baykecinsu a dilic mahamin ku ni sululdan, dangasa i 2009 mihecaan, ayza mu’neay a tademaw i ticiw, tangasa tu 50 i, idini i waicibayke mapulung a kamu tangasa tu 285 kasasizuma, mapulung ku nu Amilika sa tangasa 100 wan. ni paculilan nu waicibayke i wanglu, makayza i cinciw ku mipadengay, kapah mimelaw i waicibayke cayay kacal a kamu, sa matineng tu kita i cuwa ku sizumaay, wuza ya sizumaay ni tiliccan atu ni sakamuan i zawu ku macatay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== 1.^ Mike Miliard. Wikipediots: Who are these devoted, even obsessive contributors to Wikipedia?. 《鹽湖城週報》(Salt Lake City Weekly). 2008年2月20日 [2012年8月3日] (英文). 2.^ 列夫·葛羅斯曼(Lev Grossman). You — Yes, You — Are TIME’s Person of the Year. 《時代》. 2006年12月5日 [2012 1qd9q7xcfv0wssukdlvbdhrgeml66bf u iga panganganen nu “Moana” 0 9668 87165 82965 2019-12-06T05:41:22Z Akamycoco 24 /* nikahidaan */ wikitext text/x-wiki == u iga panganganen tu “Moana” nu sikatawidan maka i bayu == u iga panganganen tu “Moana” nu sikatawidan maka i bayu, namaka i 2016 a mihcaan sakawalawalah sadadiwan nu iga America. namakayda i Polynesia a lalangawan a kungku. == nikahidaan == kina kungku namaka i subalay i timulay nu Taypiyang, idaw ku cacayay a wawana ni tumul ci Moana ku ngngaan nida, u bayi ni Moana misakamu tu u matenesay a kungku. na maibuibul henay ku kitakit sa, u cacayay a bayu, makaydaay kakawsan amin ci Te Fiti, tayni sananay misanga’ tu tuudtuud. idaw tu ku talahaday, lacusay, misatalay a tademaw, maydih mikidem tu balucu’ ni Ta Fiti, anu makidem tu ku balucu’, a tanengay tu misaahicahica, cacayay a demiad idaw ku sikaliwaza a sakulawid ci Maui, u di’tuay a tademaw, namakay bataday a ahebalay a bayu, katukuh tu kamueneng ni Ta Fiti a subal, malaheci saw maubi han nida ku balucu’ ni Ta Fiti. nayiay tu ku balucu’ ni Ta Fiti, malingatu tu maliwasak a sakatalawan sa ku wayway, anu mulaliw ci Maui, nipilaliw i tepan sa mulikeluh tu maydihay a mikidemay tu balucu’ ni Ta Fiti a di’tu ci Tika, matatiik ku heni, macacebis tiiken ni Tika ci Maui, maka i tapuku matelak i bayu, macelem tu ya sikaliwazaay a sakulawit atu balucu’ ni Te Fiti ladayen tu macelem labulabuan nu bayu. hinisaan cacay a malebut a mihecaan tu katukuh ayza sa, ci Tika atu cabay nida a di’tu, mikilim henay tu balucu’ ni Te Fiti, i duutay midimutay a adingu mahiza tu mucelak, anu caayay han kalawpes ku subasubal atu kitakit sa a caay tu kasatedep. a idaw ku pataluma’ay tu balucu’ ni Ta Fiti a [[tademaw]], maka balunga pabaybay makakilimay ci Maui sa, ladayen ci Maui lakecen ku bayu, makayza i mapataday taluma’, a panukas tu balucu’ ni Ta Fiti, sapaudip tadetademaw nu kitakit. nanu mulaay han maanmuh i bayubayuan maudip balaki sa, ya bayu sawsawni mahiza mitakusay ci Moanaan, awza! awza! sananay, ci ama nida kinapina miketun tu mahiniay a balucu’, amana piliyas nu sakaudipan nu misu a subal, kya dimuten han i balucu’ ku kakaydihen ni Moana sakatayza i mabataday. ayda sa idaw ku papilien ni Moana, a tayza haw? a miliyas tu subal haw? a i tini tu i niyadu’ haw? makesem ci Moana. a padutus ni ama niza ci Moana malatumuk nuayaw nu labi’, kaudip nu subal, paengaw sa mahiza u mabacuay nu mudebungay ku niyadu’ nu binawlanay, nayi’ tu ku kakaenen, mabiyalaw maliyuh tu a hicaan sa tu ku kasingalih tu kakaenen nu binawlan. ayda a misuayaw a kalabades nu binawlan a kawaw ci bayian maka tengil aca nuyaan idaway ku sadimata’ mamikuwan nida atu naayaway u dadimutan ci Moanaan a tataytay cinida milakuy tu bayu, tayda mikilim tu i kungkuay a di’tu ci Maui, pataluma’ tu nikideman TaFiti a balucu’ panukas tu lala’an. == pipakilac == namaka iga miadihan, caay kanamuh ku Polinisiya makayda i kungkuay ci Maui, tatenga’ hakiya kidemuay ci Maui, musakamu aca kya hidaan tu mikaciliay i tuhenian, mahida u pabuy atu hema malamlamay a di’tu sa, a manamuh haw ku Polinisiya. hinihan nu The Walt Disney Company sa paluwaluwa tu tademaw, idaw aca ku kamu ya iga nu The Walt Disney Company i Helloween nu padikucan ci Mauian, kulit nu dikuc mahidaay caay pikasikac tu Polinisiya atu lalangaw, a pisapu’lac tuheni. == cacunusan a kamu == Moana a ngangan i Maori atu Hawaii a kamu sa, u imi sa ahebalay a mabataday a bayu. [[kakuniza:Miku Kumud]] syww3gpfdbiq7vb4q0fpuejqkkrh9ba u inuli nu Tapang 0 9669 82969 80067 2019-11-21T22:08:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u inuli nu Tapang == === lacul === Wama niyam i pabaway, adasay kanamuhan ku nika kapah nu ngangan isu. pataynin ku nikuwanan nu misu a kanatal. laheciyen ku nizatengan isu itini isasa malecad uya i pabaway. pabeliyen kami tu ayzaay a sakauzip niyam tu demiamiad. hheoungen ku ngangaw niyam tu pangangaway i tamiyanan. pauzipen kami a paliyas nayi lacusay. zayhansa, omikuwanay, u icelangay, u madilay kisu a nayi'ay ku pahezekan. amin. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == Matay Fuyin 6:9-13 mqdawf94p5d8rsrkvvkcij4c179zl6x u kala OK hanany a sadadiwan nu sikaidaw 0 9670 82991 80092 2019-11-21T22:08:39Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 21 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:卡拉OK.jpg|thumb|kala OK]] ina kala OK (卡拉OK) hananay sadadiwan nu tademaw sikaidaw sa namakay i nu Dipunan i 1971 a mihcaan kuni kalingatu ya nu Dipunan (神戶) tuse hananay a kakitidaan matinengay tunu pacudaday misangaay sakay mudadiway a tademaw ci (井上大佑). idaw kuni pisangaan sapalekal tunu kikayay a dadadiwan u nayiay ku pacabayay dadiw sananay nu nilingihaan sikatahkal tu nu padadiway i Dipun sa nasulitan Kara- orchestra sananay u imin nu Hulamay sa nayiay ku pacabayay a mudadiw saan (無人伴奏樂團伴唱帶)sananay u sakaidaw nu imahidaay a kala OK nipi patahkalan. == u sasiwkayan tunu makay idaw nu kala OK hananay == idipun a kanatalan sa hina mudadiw ku tademaw i lumalumaan sikatukuh i dumaay a kanatalan pasu u Taywan atu [[Hong kong|Siyangkan]] (香港) atu Hulam (大陸) 1988 a mihcaan micumud i siyangkan kasenun saan mucelak ku nikaladladan sikanamuhan nu tademaw kinamahiniyay a sadadiwan sakalihalayan nu balucu sisa imahida satu yadah ku taydaay i Hulam nu misiwbayay itida kakayda satu mapalekal ku mahiniyay a lalangawan nu sadadiwan. u saayaway nipatidengan a kala OK sa i 1990 a mihcaan i (海南省) nikalingatu nu dumaay atu nu Hulamay nika calamul patahkal tu kalisiw mamisiwbay . yadahyadah nu dikudan mikilulay mikilihida uduma sa sipabaluhay maysumad tu nipisibay sisa kasenun saan mulatlat ku kikay atu nikayzuan (翻版) tu a sadadiwan . pasu sikanamuhan nu tademaw sa tansul satu mahamin ku tuse atu inakaay sipadengan nu kala OK hananay i Hulam(大陸) . zayhan katukuh i 1991 a mihcaan idaw tuku mikunukunu sananay miubi misiwbay tu pacabayay mienip tu epah nu limecedan u dumasa idawaca ku mawacayay nu limecedan pacabay munip masasalama ilabu u sakaydihan nu misiwbayay ku mahidaay kasenun saan sitan ku malatawkiay. u dumaay sa malahida u 夜總會 hananay padadiway. i Taywan sa macakat kunika siduma tu nipisiwbayan ya kala OK sa lamulen nu misiwbayay atu i labu nu kakabian ya KTV hananay patingkihan tu belatbelat sananay a sakasinawal nu tangah adihan tuku limecedan sa bangbangcal sikabusuk nu munipay salabi saan mudadiw maliyuh tu sakay taluma makasic tu musakawaw. ya KTV hananay a nidatengan a sakikawaw sa mudiku aca sikataydaan i nu Dipunan mahidatu u sakanamuhan nu katuuday a tademaw imahidah sa u malasayaway nu kalcapuan nu mihicahica a kawawan nu tademaw. sisa nika sidumaan pangangan hantu u kala OK 包厢 saan a nipacudad sisa nikahini. == u nu tabakiyay atu nu pacumuteng tu kalisiway a kala OK nikasidumaan == ya tabakiyay a nipipatiyaman atu nu sidumaay sananay pacumuday tu kalibuwahay a kalisiw a kala OK caay kalecad ya (錢櫃KTV) hananay sa nipisangaan tu labu nusadadiwan yadah kuni palawpes tu kalisiw misakapah sakangaay nu tayniay nu labang a mudadiw sisa matekes ku sapaaca tu nikaeneneg i labu anu katukuh i pipahanhanan sa u duma ku yadah nu taydaay mudadiw mapasilac muhalhal i Taywan sa idaw henay ku cacayay a tabakiyay a sadadiwan ya (好樂迪KTV) hananay sulecad saan kapah ku siwbay katukuh ayda sa mahida henay. u nikahini sa sipakayda tu i nikayadahan pasanga tu kakatidaan nu taydaay kapah ku kikay nu dadadiwan masalihalay ku balucu nu mudadiway sisa caay kalawpes ku KTV hananay a nasiwbayan. nika i nakaay nipisiwbayan sa cayay kalecad ku nadatengan caay pisakapah pisayadah tu kalisiw mi sungaay tu mudadiwy u nipacumudan tu kalibuwah a kikayan ku sadadiwan sisa caay ka tekes ku aca nika anu yadah kunienipan tu epah sa mikilihidah tu matekes. nu i nakaay sa itaneng mi palalacay tu labang mi ngihngih tu tuudtuudan a kakaenen a lami sisa anu yadah ku labang anu yadah ku nipiawaw tu ngihlami (熱炒)hananay sa pasimata tu anu misausi tuni kakaenen. kanahatu mahini kuni katekes idaw tu ku tayniyay caay ka inayi. zayhan u sakasaan nu kala OK hananay sa u mialaay tu balucu nu tademaw sakailay nu pahanhanay u micapiyay tu apiyan ku sadadiw hananay. [[kakuniza:Buting Nukay]] 7fr2oy98hiwehr9ocn33oawzvkyxftp u kapawanan a niyadu': Kasiwsiwan 0 9671 93544 93543 2020-09-11T01:14:22Z LamiHung 28 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki == kakiliman == [[tangan:Hualien_villages2.svg|縮圖|ayzaay a Nabakuwan (花蓮)]] i Nabakuwan naayaway a kakitidaan i kilay nu [[buyu']] i [[enal]] tu nu makasasay a kakitidaan nu i diniya maudip nu [[tademaw]], u sakalimulakiy itini kina niyanu' i naayaw simuenenga tu itiniya. caay kakatuud ku muenengan tina adidi'ay a niyadu'an. nayi kumatinengay yu mahidahen u kapawanan tu nu katuuday nu tademaw tu naayaw kina niyadu' tu cisiwsiwan han ku ngangan, u ci siwsiwan sasaepian nu taniay midang kina a i dangan i Nabakuwan nu satipay kina niyadu'. masatedepay ku buyu' i tini sasaepian nu tademaw kina' kasiwsiwan a niyadu', micapi tu kilay abuyu'an, makaamis sa tu u katanka a niyadu' ayda han tu sa malapahikukian tu nu hitay ida, i sadipan sa tu u cisiwsiwan a niyadu', sawali u taypinyang saka timulan u kalawlawan nu cidungecay a kakididaan makatip u buyu' nu kilay. u kilay a enal nu buyu' tu makasasay nu buyu' cisiwsiwwan a niyadu', kina niyadu' idaw ku caculilan atu cascas idaw ku aadupan tu ungay. kiwmah. micekul. aca ku litep. salunga sa mamahel ku litep, i saamisan maadih tu ku pahikukian nu hitay anu mibahel, tu ku pahikukian nu hitay anu mubahel tu ku hikuki nu hitay sa. tanestesay kuni pibahelan nu hikuki miyadih u samicekul tu i pabaway nu ladem sabangcalay sa ku takubuan, atu niyadu' nu cisiwsiwwan hananay a kitidaan, kuynian nu hekal.<br /> == nilacul == === iniw tu ku Sakizaya a tademaw === yu mahida i sumamat idaw aca ku kamu nu babalaki tu sasakamuan i niyadu'. yu sumama henay nu talukuk a niyadu' kunian anu idaw ku sasakamuan tu kina kawaw tu kamua sa namakayni i nu sumamadan a ziday kya a siwatan malucek. kyu a musakamu  aca tu kawaw nu sakidaya atu taluku' yu mahida henay sa u masasuabaay kina tusay nu binacadan. tu nikaudip' nuheni amin. cayay kalecad aca ku nikaudup masasutabal tu tangah kuheni madademec tu nikalais. pinaay tu a mihecaan hakiya icelangn aca ku sakidaya madademec tu talukuk caay katalaw sisa malimad tu ku taluku tatacuwa i dumaan nu buyu' misabaluhay muenen misabaluhay kuheni i dumaan nu niyadu' muenen, mala nu sakidaya tu kina niyadu’ay kuwni a kakididan. nika nadikudan u dumaay a tademaw mikilihida tu kina niyadu'an i dini muenen katu satu kutademaw. === liwliw nu hekal === tuynian a niyadu' malatulu' saka cacay cupuan u cacay ci tadugnan atu siwsiwwan inatuluay a niyadu'. cacay ku Lided u mawaswasay tu a niyadu' u Katangka hananay a niyadu', namahid u nakatangka maala nu pahikukian babahelan nu hikuki nu hitay manay mawaswas satu kinakatangka' nautabakiay a sakidaya a niyadu' hidasatu malaliwasak tatacuwa tu muenen lawpes satu ku tademaw kasadiman. Katangka atu Kadusan u mabiyaway kina sakidaya atu taluku a niyadu' nika nanutawya kinatatusaay a niyadu' masasungaay sa masacacapi tu mihmihcaan hanikatngasa nikalaliwasak tacuwacuwa tu nuneng nai'saca kinakataka. kasatimmam sa i nasakul hananay naayaway naucupu ku ngangan i naniyadu' caykapawan ku naayaway a babalaki tinacupuan a niyadu'. u babalakiay nu cupu' i naniyadu' naisiwaay idaw ku tusaay a mihecaan masumad' malasaku ku nganga nu cupu ku nidatengan atu. i kasiwsiw hananay nanuayaw kina niyadu u adidiay caay kakatuu'd ku muenengay nu tademaw. === ni Ikyu a babalaki na kungkuan === i ci siwsiwwan kina niyadu' idaw aca ku sapakungku tu kungku nu cisiwsiwwan anu masaupu' tu kubabaki atu sikawaw ku niyadu' mapapakungku aca ku heni tina kasiwsiwan a kawawan yusumamadan pakungku asa ku babalaki tina niyaduan u mahida hen makadadeng aca tu nu naayaway a kungku nu niyadu cikasiwsiwan. caay henay kalima' hani katukuh ida i tini kuni kaudip sa kalaluman sa sakalimulakan u laliyas kasaupu idaw ku cacay kietulay idih atu namuh tawa mabalucu sakadihian san ku siwsiwwan a niyadu'. sikungku aca kina kasiwsiwwan yu sumamad hen idaw kya cacay a babalaki "ci Ikyu" han ku ngangan nida. u malukay ku kawaw, manamuh tabuyu' maluk atu miadup', misahicahica tu misakakawaw pahanhan sa tu kanca musiwsiw. yasiwsiw nida caay kalecad micidek aca ku nipisiwsiw nida mahida namakada' i sasawacan nu buyu' ku siludihang apek sa tengilan micidek aca ku siwsiw ida nayay ku makakilulay nu taw tuni siwsiw ida i niyadu' nu binacadan ci Ikyu a babalaki anu misakakawaw tu kanca musiwsiw tuway. hakiya muculi misiwsiw. mueneng misiwsiw. maluk musiwsiw tu. mabi musiwsiw tu. hakiya musepi' musiwsiw tu adada'ay anu piadupan sa lacus musiwsiw, sakatawaan saca kya babalaki. ya udip nida talakaw. tabaki. u tatengaay nu sakidayaay a udip nu sakidaya, kapah aca sakay tademaw i niyadu anu idaw ku niadupan sa pawada' aca pakan tu kakanan tu niyadu'ay nu binawlan, sisa u niyadu' nu binacadan pangangan han tu kina niyadu' tu ci siwsiwan han namakayni kuni panganga kiyu ci siwsiwan. === u nikaudip niya babalaki ci Ikyu === ci Ikyu a babalaki caay pakadih tu yadahay nu tademaw macangalen, sisa sacacay sa tu tabuyu' mueneng atu maudip nayay ku luma'ay atu lalumaan sacacay sananay cinida i buyu' nayi' ku midiputay cinidan u lahad ku cabay nu canancanan a tuud' ku sacabayan nida i buyu. ci nida pinaay tu amihcaan hakya tu nikiy i dida muenen tiya buyuan. alaw matineng tu ku taw diya buyuan tu ci Ikiyu han kiy buyu ida nu binacadaan. alahican i sasaay nu niyadu’ay a tademaw sa makatengil aca tu suni nu makabuyuay a suni tuni pisiwsiw niya Ikyu a babalaki. haemay hakiya lawpes saca ku suni nu makabuyuay kuni pisiwsiw tu duma nu demiad caay satu kusuni' caay tu pakatengil. tu suni atu udip lawpes saca i inyadu', anu misiwsiw tu cinida i buyu' kanca micidek ku asu' nu suni nipisiwsiw ni Ikiu, sisa namakayni kinanganga tu ci siwsiwwan han kina niyadu' a kamu tina, kungku, tu nikakutay tu nihecan a nikaudip sa tabuyu' maudip nika kinacacacay tasasa niyadih tu lalumaan atu cabay. pinaay tu mihecaan ku enen idida tinabuyu'an maudip nida. tabuyu' hansa u tatadaan nu tademaw muculil mikayakay sakatanektek nu udipita yinabuyu' itini i kilil han "ci Ikyu" ababalaki naidida nu enen sisa panganga han kaybukyu' tu "ci Ikyu" a buyu’ mahini ku nipanganga tu kasiwsiwwan masiw "ci Ikyu" a babalaki sa siwsiwwan han kinaniyaku’ u sapakungkuan nu niyadu’. === u niyadu' atu Ikuy babalakiay mananamay === kina kungku ayda nanutaya tu ku sapatengi tu nakungkuan katukuh ayda pinay tu hakiya a mihecaan ku zitiy nu tademaw maydih paayaw ayda' tu misulitay tu nikatinengan, sisa misulid tu kawaw nu sasulitan tu kungku nu kasiwsiwwan patineng tina niyadu’an tu naayaway nu kasumamadan tu nikaudip nu babalaki. kina siwsiwan nayi ku matinengay, u caay kasikul a niyadu' sisa caay katinengi nu dumaay a tademaw ayda henay sa, u a idangan tu nu katuuday tu ku tayniay midang i pabaw nu buyu', maadih ku nabakuwan atu bayu nu cikep u sakapahay a kakitidan muenen kina kakididan anu mikayaka patinen tu kasikungku kina buyuan. pakatineng tu tademaw tina niyadu‘an nu siwsiwway ya babalaki ci Ikiu hananay tida masiwsiwway ci nida. sisa pangangan hatu ci siwsiwwan han kinamiyadu' u dadatengan tu idih tina babalakian anu idaw ku balucu madih misulid minanam tu kawaw nu laylay sabalucu' han tu misaicelang . === masakapahay atu niyadu' === yina u niyadu' mahida tu tawyaay henay mikalul tu kawaw niya babalaki a misaicelang tu kawaw. nika masumad tu ku zitay mikakilu tu nikasasumad malatukay tu ku kilay. idaay ku masakapahay nu niyadu'ay amin. malinga tu a makalah mikilin tu nu udipay nilaculan a lalengawan. atu nu niyaduay nu udip, i laylayan tu matineng nu nilacul i niyadu'. madih kita wakapah ku nikaudip nu niyadu tu ngalep nu kapah. sisa a misaicelang ayda palekal tu naculilan nu malawpesay tu nalalaculan misabalucu' tu kapahay makalah tu painiay tu nu kilal a lalangawan tu naculilan nu sakidaya mitengil tu kungku atu lacul nu lalangawan a misulid yadah tu sakatanektek nu sakay silacul nu niyadu'. <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana i 2019 i tida i siwsiwan niyadu' [[kakuniza:Hana Ating]] 4ddoduvyc3ymbpfws6njhku0y15olqv u kawaw a laylay nu Taywan subal amin saliwliw mibetik a kawaw 20180707 0 9672 87171 87170 2019-12-06T05:44:25Z Akamycoco 24 /* siwkay */ wikitext text/x-wiki '''u kawaw a laylay nu Taywan subal amin saliwliw mibetik a kawaw 2018.07.07-08''' == siwkay == 20180630-dabek nu minanam tu kamu nu Sakizaya, u sapinanam a sulit, mudadiw minanam tu [[Sakizaya]] a kamu. tina sapicudad a kawaw sa, tayza i [[Taynan]] atu Pingtung mibetik. == lacul == demiad:2018.07.07-07.08(sakaenem a demiad nu lipayan atu milipayan) mukelihay a tademaw:Lou Cengsin atu acawana niza、ci Tumi atu acawana niza ci Keliw、Tumuk ci Kumud、ci Kala、ci Panay、ci Tuku 、ci Lisin、ci Kayang、ci Kuli、ci Balah、ci Mayaw Kilang atu laluma'an niza pulung sepat a tademaw、ci Tipua atu cabay niza ci Mongting,pulung sa 18 a tademaw. tina culil nu sapibetik a kawaw sa, u inayi' ku kalisiw paaca. pakuniza mikelih. pizikucen tu sapibetikay a zikuc nu mibetikay, u zuma a tademaw sa, kasizikuc nu Sakizaya. u kakalimaan a sulit:inayi' paacad tu kalisiw、kakuniza mikelih、kakuniza malingad tayza. paaca tu ku kakabian, kya pida sa, pabeli aca. === muculil a laylay: === 2018.07.06(sakalima a demiad nu lipayan) kakuniza malingad. 2018.07.07(sakaenem a demaid nu lipayan) 10:00-12:00, Taynan, ayaw nu likisi a kuwan, mibetik atu mizizaw. 2018.07.07(sakaenem a demaid nu lipayan) 15:00-17:00, Taynan, Silaya cidekay, Alicu dabek, mibetik atu mizizaw 2018.07.08(milipayan) i Pingtung lalangawan a subal 09:00-10:10 mihalhal atu mibetik 10:30-11:30 miazih tu palaw nu yincumincu lalangawan aidangan <nowiki>*********************</nowiki> 2018 a mihcaan sapibetik a culil nu Lubas putiput: 1. 0113 Kalingku pangangan nu Sakizaya a kinin demiad mibetik ==>mahmintu 2. 0306 Kalingku nipuhpuhan tu ninel atu mapatayay ==>mahmintu 3. 0504 Kalingku Nalalacanan mibetik tu Kabid ==>mahmintu 4. 0505 Sincu 12liyaw alipawnay a edil mibetik ==>mahmintu 5. 0519 Amilika Boston-Cian masasiket mibetik ==>mahmintu 6. 0616 Kalingku, Sakizaya atu Kabalan miketun tu mabalud a kining demiad ==>mahmintu 7. 0707 Taynan ayaw nu likisi a kwuan Nake ciid a kwuan (台南 史前館南科分館) 8. 0707 Taynan Silaya cidekay Alicu dabek (台南 西拉雅族阿立祖公廨) 9. 0708 Pingtung Yincumincu lalangawan aidangan Sakizaya a luma'(屏東 文化園區撒族傳統家屋) 10. 8 a bulad Kalingku malalikit misalisin atu mibetik(花蓮 豐年祭祭祀) 11. 0915 Kalingku ngangayaw 140 a mihcaan kining binawlan saungay mibuhat (花蓮 戰役140紀念開幕式) 12. 0922 Kalingku ngangayaw 140 a mihcaan kining binawlan saungay sapigankiway (花蓮 戰役140紀念學術研討會) 13. 0929 Kalingku atu Pusung Sakizaya atu Kabalan niyazu' patakus (花東 撒噶兩族部落報訊息) 14. 1006 Kalingku palamal (花蓮 火神祭) 15. 1013 Yilan Kabalan mibetik tu tuas atu palabang(宜蘭 噶瑪蘭族祭祀與交流) 16. 1020 Taoyuan palamal (桃園 火神祭) 17. 11 a bulad Sinpeise Kaytakelan mibetik tu tuas atu palabang(新北 凱達格蘭族祭祀與交流) 18. 11 a bulad Taypei 228 aidangan mibetik (台北 228公園) 19. 12 a bulad Taitung Puyuma malumanay a kakitizaan mibetik(台東 卑南遺址祭祀) 20. 12 a bulad Taitung i luma' ni Tipus mibetik(台東 潘慧敏家園祭祀) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 sakasitangah nu Sakizaya [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:Sakizaya]] 9uv0zj65tn3azhfswsdpie4z0cinnk7 u kazatengan a miulicay- Yi Kuwang Cung saydang 0 9673 90659 83095 2020-07-03T03:42:54Z 114.37.245.216 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == u kazatengan a miulicay- Yi Kuwang Cung sasaydang(余光中教授) == === u siwkay ni Yi Kuwang Cung sasaydang === nalecuhan ciniza i 1928.10.21, mabelic逝世 ciniza i 2017.12.14. u uzip生命 sa 84 ku mihca. nalecuh ciniza i China Nanjing. pueneng定居 i Taywan Kaoshung. malasasaydang ciniza i tabakiaya a cacudadan. pasubana' ku Hulam a ulic atu kamu. yadah ku sulit niza. === u kawlah niza === * 1962 a mihcan i Taywan,maala China baluhay ulic a kawlah. 獲[[中國文藝協會]]的[[中國文藝獎章]]新詩獎。 * 1966 a mihcan i Taywan,cacay bataan a sakapahay a singin. [[十大傑出青年]] * 1984 a mihcan i Taywan,sakapitu Wusanlian a kawlah. 第七屆[[吳三連文藝獎]]散文獎,《小木屐》獲台北市新聞局金鼎獎之歌詞獎 * 1989 a mihcan i Taywan,[[國家文藝獎]]新詩獎、主編的《中華現代文學大系》獲得金鼎獎 * 1997 a mihcan i China,中國詩歌藝術學會致贈詩歌藝術貢獻獎 * 1998 a mihcan i Taywan,文工會第一屆五四獎的文學交流獎 * 1999 a mihcan i Taywan,以《日不落家》獲得[[吳魯芹散文獎]] * 2000 a mihcan i Taywan,高雄市文藝獎 * 2001 a mihcan i China,第二屆霍英東成就獎 * 2007 a mihcan i Taywan,maala ku sakapahay a micudaday nu Taywan tabakiay a cacudadan 獲[[國立臺灣大學]]頒授傑出校友 * 2012 a mihcan i Taywan,maala Yuance tabakiay a cacudadan pabeli ciniza tu Kuikuan miulicay 獲[[元智大學]]頒授桂冠文學家 * 2014 a mihcan i Taywan,maala tu Sincenyuen lalangawan a kawhah 獲[[行政院文化獎]] * 2015 a mihcan i Malaysiya,maala tu Balu-culil kitakit Hulam kamu ulic a kawlah 獲[[花蹤世界華文文學獎]]。 [[tangan:Yu_Guangzhong_20110527_YLSH_4.jpg|thumb|Yu Guangzhong 20110527 YLSH 4]] === ngatu cacay === i capi kalabian tu a tatukian, malayap aku ku nipalada'an nu kaput aku i Line tu ulic ni Yi-Kuwang-Cung saydang, u “minaluan a zateng” han kuyza ulic. caay katanaya ku sulit kya ulic, asip hanaku, tansul saan matesuk ku balucu’ aku, saliyaliyaw han haca aku a misaasiasip, mahizateng aku ku wama, uyna atu niyazu’ nu maku, silusa’ sa ku mata nu maku, malalum sa ku balucu’. naw mahica saw? u mahiza aca a malecad ku balucu' nu tadetademaw a mailul tu kaka'ilulan nu niza a tademaw atu maanan kiya. === ngatu tusa === samizateng sa kaku, u hatiniay tu a tuas ni Yi sasaydang, caay haw pitulas a misulit tu ulic, papasadak saan haca tu baluhay a cudad. u tadamaanay tu ku ngangang atu ngiha’ niza, inayi’ tu ku mikakaay cinizaan sa kaku. anu micunus kita tu taneng nu niya, pacakan tu kabana' mitatild tu ulic nu mita u Sakizaya, papalawaten tu a miasip, minananam ku ulic ni Yi singsi, ta macepcep tu ku bana' atu taneng ni Yi sasaydang tu mamamamang, itiya bangcal ku nisulitan a ulic, u sanay ku pihizateng haca aku. === ngatu tulu === na mahezek kaku malabi i paputal, pasa pacakayan ku lakat nu maku, micakay tu nu dadayaay a sinpun , u mamibelih sanay kaku, maazih aku ku sinpun ni Yi sasaydang, "miliyas tu ku miulicay ci Yi-Kuwang-Cung, maala ku 90ay mihecaan ku uzip." saan ku pasinpun. tu kabahal nuna kawaw, talabaheka, masumad ku balucu', tahalusa’ haca kaku, naw mahini kuna kawaw saw? u kahemekan, u kasikazen a miulicay ci Yi sasaydang nu katuuday, mailul tu kita cinizaan. anu miliyaliyas tu ci Yi sasaydnag tuna hekal, kilami, caay piliyas ku taneng atu ulic niza i titanan tahadauc. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://web.archive.org/web/20060622002907/http://www.library.ln.edu.hk/lingnan/oral_history/kcyu/ 余光中]中國當代作家口述歷史計劃,嶺南大學圖書館。 * [http://cls.hs.yzu.edu.tw/ZHONGLIHE/08/iframe/i_0222_0.asp?author_id=43&titleno=04&filename2=other205 余光中詩集手稿--《在冷戰年代之詩》] * [http://www.xiachao.org.tw/?act=page&repno=120 關於台灣「社會性質」的進一步討論——答陳芳明先生(4)] * [http://dayu.lis.nsysu.edu.tw/ 余光中數位文學館] * nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayuen [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:2018-cacay]] drryfod3ylolcxfih033bn11y0i74re u kungku ni Api Renged 0 9674 83121 80239 2019-11-21T22:08:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 25 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''u kungku ni Api Renged''' u mapalaway nu Pangcah Lidaw niyazu'. == lacul == aw kaku satu, ci Api Renged ku ngangan nu maku. naw adada ku saka lingatu a mapalaway. patayza a i misaydan nu ina, caay kangaay. sisa, naitawya, izaw kya baki, ci Bisay Parata, patayzahan ni ina aku, amipuhpuh(除穢驅邪) isaw. kadihien(可憐,憐憫) i tina wawa, caay kakemet(睡著) tu labi(晚上). naitawya micumud kaku tu putiput nu mapalaway sa, maka enem ku mihca nu maku. kangazah(捨不得) kaku tu cabay aku, sisa miliyas kaku, pahanhan kaku matenes. alaw miliyas tu kaku. caay katenes, siwawatu kaku. siwawa satu kaku tu sasabaay a wawa sa. mahizatu ku uzip nu maku, katukuh ayza. u imeleng nu maku sa, masienaw ku uzip aku. sikiptulay(厚重) a pada(棉被), caay tu kadungdung, sienaw tu ku uzip aku. kanahantu(即使如此) isasa' nu cilal, maihza tu ku sienaw nu maku. mahiniay sa, u saayaway ku teka' amala mapalaway a lalekalan(原因) nu maku. mingaay atu payiyu niya mapalaway ni Bisay Palata. sakamu sa ciniza, u lalebuhan(火之神) ku di'tu a ngangan nu maku. [[tangan:Fire02.jpg|thumb|sidi'tu i lamal]] adada tuway kaku a lalekalan, kyu katuud ku di'tu midiput takuwan. usakasa, siwawa aca tu kaku, amahica mamikuwan(擔任) tu mapalaway. musabilitu kyami, miliyas aca kamu. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun tina kungku namakay cudad ni Panay Mulu [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] [[kakuniza:2018-cacay]] k3cayc4ppk3ujs20yk8glnz6w512l5x u kungku ni Butung 0 9675 108343 108342 2021-05-06T02:54:45Z Sabak5388 17 /* caay pakahemhem ci Kimli */ wikitext text/x-wiki == kungku ni Butung == i kasummadan idaw ku kungku nu babalaki tu ciButungan hananay, cacay kya limecedan nu nyadu’ ci Kilmi ku ngangan nida, cacay a sananal, cihal sa henay ku demiad, muawit tu tusaay a bakici tayda i tebun amidadum, katukuh i tebun “ u nanamtu katukuh i tebun kasenun sa mubatung tu bakici i tebun” mamin mubatung tu bakici, amitengteng ci nida, i cuwa saw ci/cay kau matengteng kya bakici, sakinatusa nida mutengteng sa, tadu culal saca ku cacay a masakapahay, matawid ci Kilmi, misamanman tu amulaliw cinida, tela’ saca ku ngiha’ nya masakapahay. sakamu sa tu “edi’aw amana katalaw tu waku.“ satu ci Butung ici Kilmian, masemel ci Kilmi makadih ci Butungan, sakasaan u duma ku nikalakapah ni Butung, ma'kek ci Kilmi, matenes sa tawya masamata, dawis han tu ni Butung ku bakici ni Kilmi “na na na awitaw aku ku nanum isu” han tu niButung ci Kilmi, laday sa tu ku heni taluma’. katukuh i luma’ hantu ni Kilmi, mamin mitengil ku babalaki ni Kilmi sa, matatungus satu tu heniyan, amalacawa, nanutawya malakadabu tu nina luma’ ci Butung, anu mihicahica ci Butung i hekal sa, u dayhiw(代表) tu nina luma' ci Butung. ====== midindic ci Butung ====== i tawya u pimihkacan nu binawlan i tawya a demiad, miladay ci Butung tu binawlan taumah mibihkac ku sausi, taluma’ satu ci Butung mapedped nu ayam ci Butung taluma’ adih han ku nu taw sa, cacay tusa ku nikaalaan, tapal satu ku katuuday u mahicahicaay aca saw ci Butung a tademaw, nanutawya matineng tu amin ku binawlan tu nika idaw ku mahiniay a tademaw, namakacuwacuwaay a tademaw, tayni twamin i luma’ nu kakadabuwan ni Butungan. amiadih tu nikaumahicahicaay aca ci Butung saw, saan amin ku balucu’ nu katuuday amiadih. nanutawya sakatinengan tu nu payniyaniyadu’ ci Butung piayaman nu nyadu’ nanutawya matineng tu amin ku payniyaniyadu’ay tu ci Butung, u duma mihcan pibutingan tu nu nyadu’ mumul tu amin ku selal nu niyadu’, ci Butung hatu ci Butung, masadep misanga’ tu culen i luma’, makadih ku kakadabuwan sa lingaling sa ku tangah ci Butungan, u pila’disan nu binawlan ayda a demiad, sakamu han nu kakadabuwan ci Butung sakamu “Butungaw paladisan ayda sa ku mumul tu kisu saw?” han nu kakadabuwan ci Butung, i cuwa saw caay pilingling aca tu kamu nu kakadabuwan, itida tu misanga’ tya culenan, matenes palitaan aca nu kakadabuwan, mahida tu ku nipatubeli nida, kina tulutulu ku wama nu kakadabuwan musakamu sa tedep satu, cay katenes miadih aca sa, mahida tu ci Butung, caay kanahnah misanga’ tu culen. malibut tu ku kakadabuwan a musakamu satu pilinga’ ci Butungan. == mapedped nu buting taluma’ == amakatukuh tu kalahukan, lekal satu ci Butung maladay tu atu ali, mumuku tu tabukud tahekal, katukuh i sasa nu kilang sa, mueneng hen aca, sakamu hantu nu ali “masakalah tu han sa, kamueneng hen aca saw!” hantu nu ali ci Butung. nika patukil satu ci Butung “caay henay kaw kalahukan amisahica tu!” saan ci Butung patukil, mangaleb tu ku sakalah nu ali nida, amacapi tuway ku kalahukan sa, lekal satu ci Butung, awaw satu tu ali papiba'tung tu tabukud i al’alduwan, dateng satu ku ali nida. “u al’alduwan aicuwa miba'tung?” satu ku langiwngiw, palita satu,"aliyaw inayi’ ku nanum sa aicuwa miba'tung tu tabukud saw?” patukil satu ci Butung, nika apacici tu apapiba'tung tu tabukud, cay tu pakadungdung ku ali ni Butung sakamu han tu nida, muliyaw ba'tung satu ku ali ni Butung, ciba’ satu ku nikahetik nu tabukud, tengteng hantu nida ku tabukud, namahida matumes nu buting ku tabukud, kitatusa hantu nu heni a mutengteng, adih satu ku nikaala, tununamuh satu ku heni a tatusa tayda i kakalahukan nu binawlan, katukuh belun hantu nu heni kya buting, tabatabakiyay a buting, mainal tu amin ku selal tu heniyan a tatusa, macunus tu ku nikanamuh nu binawlan ici Butungan. == misaculen ci Butung == nanutawya manamuh tu ku kakadabuwan ni Butung, namahida satu mikaykung tu ku selal nu nyadu’, amalingatu tu paluma tu habay atu panay, inay’ tu amin ku lawad nu selal malingatu tu amikaykung tu umah, nika adihan ci Butung, madepuc misanga’ tu culen, kina tulutuluan nu babalaki nu kakadabuwan a musakamu sa i cuwa ku nikasumad, mahida tu madepuc misanga’ tu culen. mabalucu’ tu maydih a mubahbah ku wama ni Kilmi ci Butungan. ci katenes lekal satu ci Butung muwala tu katalalan atu kelakela’ a pataumah tu culen, tahekal sa ci Butung kita tudutudu’ tu amin ku binawlan tu ci Butungan tada' u makasicay kadabu saan amin ku katuuday tu ci Butungan, nika caay pilinga’ tu nipitudu’ nu tau ci Butung, pacici tu a pataumah tu nisanga’an nida tu culen i umaumahan, makadih ku malukay i ci Butungan lingaling sa amin ku tangah. == nipitastas nu culen == katukuh ci Butung i umah, silac han tu ni Butung kya culen amin, lineng hantu nida sa, ngengngengngeng satu kya culen, tabaki ku suni malecad tu nikalalabalaba’ nu sinsyatay ku suni, makek amin ku malukay paengaw miadih, mabiyalaw amin uycana kuyda sakyai. makek amin paengaw mudaang. lumeni’ satu kitapuku matahepu nu langbul, u i baaday a nyadu’ makatengil amin tu suni nu culen, adihan ku kilang hacacacacay han mulungad, inaynai’ ku liwaliwan aca nu mulangaway mamin malungad, cikatenes mahamin tu makaykung ku umah, u nilungadan nu culen tu kilang cuduhen nu culen patalilis inay’ tu ku liwan tamelac satu ku umahumahan. == malingatu paluma tu habay == mamin satu mikaykung ku binawlan, apaluma tu habay atu panay, adihan ku nipaluma nu taw sa, u habay, ancaay kaw habay sa, u panay atu kucim, adih han ku ni Butung sa u bangah u tamulak atu luni, tayni satu i umah ku katuuday, makadih tu nipaluma ni Butung u tali, u bangah, u tamulak, sipasubana’ hantu ku kakadabuwan, mangaleb aca ku nikalaetus sakay ci Butungan, hanca mipalita tu aca ici Butungan. nika a masumad aca kya haw ci Butung, kyu pulatek han tuway cinidaan, katukuh i pilangecan, muculu’ ku binawlan tu habay atu panay sa, muculu’ ci Butung tu tamulak nida atu bangah, pawali ku tau tu nilangec pawali ci Butung tu tamukak nida atu bangah, muculu’ ku tau tu habay a patala suku sa muculu’ cinida tu tamulak caay kalikut. == kakasenengan kawaw == mamin muculu’ ci Butung tu nida, anipawaliyan tu bangah atu tamulak, pela’ hatu nida paadih i tawan tu nilacul. pela’ han sa, waw, mabahka amin ku katuuday, malalihulihud tu amin ku tayniay amilinguud, “u mahicaay a tademaw ci Butung?” satu amalalihud, nanutawya, malingatu tu ku binawlan amalalihud, maydih apalatumuk ici Butungan i niyadu’, nika kaiyan ni Butung, mubelih aca, mahiniyay a kawaw, matenes makatukuh tu i cuwacuway a niyadu’, inay’ tu ku cikatineng katukuh ayda mahida tu kungku nu niyadu’. == sakataluma’ ni Butubutung == sakataluma’ ni Butubutung katukuhan tu kyai ku kataluma’an ni Butung. “ataluma’ tu kaku.” han nida ci Kilmi. tengil satu ci Kilmi matawid ku balucu’ satu. “amiladay kaku!” satu ci Kilmi, kelem sa ku balunu’ ni Kilmi. “amiladay kaku!” satu patukil, miucil ci Kilmi. sakamu hatu ni Butung “maba’at ku luma’ aku, anu tayda kita amukayakay tu tukal, nika anu mukayakay kita acaay pihuway i teban nu nikayakay, makatukuh tukya atawya mihuway”. “hang!” satu ci Kilmi kyu maladay ku heni mukayakay tya tukal. == caay pakahemhem ci Kimli == cakat sa henay tu sakina tulutulu aaawasen, liyawen aca ni Butung amitulun ci Kilmi. “matineng tu.” saan patukil ci Kilmi, kyu kitin hantu ni Butung, malingad aca mukayakay kuheni, makatukuh satu ku heni i pabaw, acacay tu ku aawasen nu kuku’ ni Kilmi. tadu huway saca ci Kilmi, tuna “ana ana.” satu ci Butung, cikatenes seday satu ku ibiiliyay ni Kilmi, adih satu ci Butung u tuud atu alisalap u tuud amin nu mukalatay, madihin ci Butung tu i niyadu’ay, kyu tasasa aca ci Butung pasubana’ tu i niyaduay a binawlan. katukuh sa i tebateban ku nidebu ni Butung. uy satu ci Butung mu’uyuy tu niyadu’ay “abi~nawlan~ tengilen~ku kamu aku~ “ saan ci Butung. muuyuy, makatengil ku binawlan taputah amin mitengil tu kamu nida, sakamu satu ci Butung “tengilen ku kamu nu maku, anu maluk kamu i umah pihaymawi i kamu tu liwliw nu sakaluk, makalata nu bau atu alisalap.” han ni Butung ku binawlan. tengil satu ku binawlan palutatenga’ tu kamu ni Butung, mamin musakamu ci Butung nadikudan inainayi’ maadih ci Butung. [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] n7ckcdxdpmbptcu66ikz38gyp525e68 u kungku nu sipipelacay ~ u tawa ni Dawa 0 9676 83170 80292 2019-11-21T22:08:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki naayawan, sakamu sa ku di’tu nu tapuku, amana kanca pitaungi tu ipabaway atu kakawsan, uyzasa makatawal tu ku binawlan, sikaynah tu nu ipabaway, namahiza paudadan tu, mabalad tu ku sauwac, tumuk mililit tu niza ku binawlan a milaliw tayza i buyu’. sakamu sa ku tumuk “kawiza kami sakapahay a sapatudud sa tatama atu tatayna, kiya makelah ku balad”, namilunguc tu maydihay nu cima, pazeng hatu i satapes kuhni atu sapatudud pulung hatu sipialul i balad. namahiza tatiku tu balad kya satapes, mabiyalaw ku katuuday. u sakalawpes nu tademaw ku sasasuayawan, u tademaw amin atu tumuk sa sikatawid a malalum, miyazih amin ku katuuday tu nika biyalaw ni tumuk cayay pangiha’, matatakec tu ku tatayna amin muwangic. iyu nayi’ heney ku wantan nu tumuk sa, cayay pangihangiha’ aca ci Dawa tayza i satapes. ku wawana ni tumuk ci Dawa, i balucuay nu binawlan a wawana, nanilecuhan sa u kakanamuhan nu katuuday. cayay ku bangcal niza a cecay, taniktik sasipunu’ay ci Dawa, tadimtim kakanamuhan naca. mahiza u bangcalay a adipapang, tacuwacuwa mubahel a palakelak tu balu i cuwacuwa, u ni tayzaan niza panihiw amin a limulak. nabalaki satu ci Dawa sangalepen ku tanestes, macunus ku nikasakaying atu nikabancal niza a wayway. namahiza tansul miladay ku wawama ci Namuh, tatusa pasasiketen tu ku sabaway a taludu’, mihaymaw pasayza i binawlan a mikawih. anilalum masamata ku binawlan, madihi amin takec panukas tiza wawana, kinatudung sa kiya satapes a miliyas tayza i labuway a nanum. naniliyasan nu tatusaay sa mabatad tu, masakatawidan masatezep ku udad, muwangic tu ku katuuday. patusuz tu kuhni i tasutasunan, lusa’, udad, u lalum nu heni macamul tunu nazatengana amin. midungus tu nikalawpes niya tatusaay, makazih amin ku katuuday tu kanamuhan nuheni a wawana, sazikuzay nama tapuku izaw ku bangcalay a tawa tu saayaway a likat, mahiza sakalikat nu sakuayaw tu i zikuzay a nikauzip nu sakizayaay. makelah tu ku balad, tahekal ku i tepaday malatuluay kalimucu’ a baetu malecad u suleda’, u malebut tu ku mihcaan cayay kalimad, sakamu sa ku tademaw amin “nipasulit nu di’tu” sa. i enal nu kilay, masawantan anuicuwa a kalimucu’ a miyazih tiza tepadan, u kamu sa nu i pabaway ni Dawa aci Namuh ani sulitan i tepad, cayay kuiza dada’ ni pawacay tu nikasasumidan atu nipibakah tu uzip aca, u nipasubana’ tu tademaw a kakanca kaylay a maluk u sananay, amana kakasic a misalihalay, u salaecusay ku cayay kasikaz tu di’tu. na mahiza sa, kasikawaw, kasikaz tu ipabaway, kadimel tu uzip, kadihiyi ku taw, sipabeli atu dimel, kiyu mala silet nu sakizaya a tademaw, mala tuluway ku kalimucu’ a baetu sa malakulit nu cacay i sakizaya. maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu di'tu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. milunguc tuni pasepi nu misu, pasakapahen tu ku binawlan nu binacadan, caay ka uning ka lilac ku uzip atu balucu' niyam, maydih a litinan nu di'tuay a calay, muculil i tatengaay a zazan nu di'tu. u nabalucuan niyam amilunguc, a diputen tu pasepian tu ku baki bai. izaw tu ku nipisilud niyam tu tumesay nu sapibetik mipes, pakay calay nu ditu amilitin, apakatengil kisuwanan tu nipibetik niyam, na cunusen namu ku icelang nu palaw niyam. milunguc a pasepi tu wawa amin, milunguc a pasepi tu payluma' amin, milunguc a pasepi tu niyazu'. d80iqvpm8cukw5gue1cnh0mao7yrvy7 u kuwaku hananay nika idawan 0 9677 88937 88888 2020-02-10T20:41:32Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u kuwaku hananay nika idawan sa numakay i Amuhuwanay atu ya Ocuw hananay a nikalekalan u sapitabaku nu [[tademaw]] salacul nu liplip hananay, nudikudan sa sipangangaan han tu kuwaku han kya mahidaay a cacuhcuhan, namasanga kya kuwaku sa silacul tu nicikcikan a papah nu tabaku maacak satu malaliplip, sisa idaw satu ku kuwaku nisangaan misawayway, pacamul han tu mangesisay likat hatu lamal amaycuhcuh . kasumamadan sa u nikadihan sa itida saan i kitakitay icuwacuwaay a niyadu nu yincumin hananay, imahida sa nu Amuhuwaay a yicumin a binacadan sa inuayawan tu matineng mikuwaku maytabaku matenes tuku nikahida a nina. u kuwakuhananay a cacuhcuhan nipidikecan nu lima sa mahiniyay a nipitabaku sa, nau sayaway a nikaahihan. imahida sa mitabaku ku tademaw sa caay kacacay kunikasaduma, idawaca ku nikemkem hananay atu nu cihekay a nipitabaku (SNUFF). u nipitabaku nu sakasiduma sa namakay i Oucw 16 seci nudikudan sa miladlad tuway katukuh i cuwacuwa nu kitaki. masasiduma kucaay kalecad nu nikaudipan sa masasiduma tuku nipisangaan nu kuwaku, nikahiniyan a nipitabaku sa katukuh i 19 seci hakya, niludludan tu papah nu [[tabaku]] (cigrette) manina’ tuku katuuday sucad saan. u kuwaku hananay sa nu hekalay nipipilian masatanayaay a tudem, masatabaki ku tangah, nutebanan sa sipibuhangen masacuhcuhan nu mamitabaku, ya tabakiyay a tatangahan sa buhangen aca, u salaculan tu papah nu tabaku. kanahatu madayum a sangaan sa , nika u sasahaminaw a maytuduh tu tatabakuan, sisa ya sasangaan a tudem nu kuwawak sa nipilian tu sakapahay. maadihay i demidemiad cacuhcuhan a kuwaku ya belus hananay ku sakapahay. nikalalecad anu mitabaku sa kinacacayay a tatudung sa caay kalecad masasiduma ku nilaculan tu liplip nu kuwaku, inu tatukiyan sa palecadhan tu pangkiway nu sasuitan katukuh i cacayay a tatukiyan, u nikahida sa caay kalecad ku tademaw sa caay tu kalecad ku nina,micidekay sa idaw ku makaalaay tu tusaay a nipalawpes tu lawad itawya mahamin a mikuwaku tu tabaku. imahida sa nuhkalan i kitakitay sa (paladademecen ku mikuwakuay a tademaw) masasedsed cimaku satenesay nu tatukiyan a maykuwaku sananay. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 5x89xizx80znitpypp1rj4utm21qqey u likisi nu Niwsilan 0 9678 83178 80304 2019-11-21T22:08:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == nilacul == u saayaway likisi nu Niwsilan (New Zealand)  maala nu ayawan nu pitu a lasubu a mihcaan.  i tawya makadih mueneng i tini i Polinisiya (Polynesians). macaka kuheni miida tu cacay a pedung atu lala’ nu lalangawan nu Mauli. saayaway makadih tu Niwsilan sa u mipatahaw ci Yabe·Tasman i 1642 a mihcaan sabaw tusa a bulad sabaw tulu a demiad. paculilay tu balunga’ a tademaw ci Cenmus·Kuk i 1769 a mihcaan katukuh i Niwsilan. u nipahezekan nu Polinisiya namakay walian a Polinisiya a kakititaan a Polinisiya a tademaw, nu saayaway nikalingatu na i Niwsilan ku eneng. i na mabulaway nudikudan a bakibakiyay a tademaw sipangangan han u Mauli a binaccadan, masadumaay a lalangawan nuheni. i tini i walian nu Niwsilan a Catamu a subal atu tabakiay a subal sikapela’ nu muenengay a tademaw mala Muliawli a binacadan. nakamuwan a cudad idaw ku saketun nanu Muliawli a binacadan u satabakiay a subal i tidaay a Mauli a binacadan, pasawalian tacuwacuwa mikikiw muenengay a tademaw. nilaculan tu tuudtuud nu Ingelan 1840 a mihcaan tusay a bulad enemay a demiad, Hupusen atu hakya sepatay a bataan a Mauli a binacadan nu tatangahan idaw ku nilubaan saketun tu sapikuwan tu Waytangi. ya sapikuwan nu Ingelan nacudadan, u hungti nu Ingelan makaala tu nu Niwsilan hananay a binacadan a mamikuwan. sapikuwan a saketun sakatusa a cudad sa nudikudan sa mamin kya kakititaan aw~u dumaay tatangahan pacudad. anu idaw ku yadahay a tatangahan makai pacudad hakay caay nipilungucan.nika idaw ku nilakuydan tu limaay a lasubu nu tatangahan katukuh nudikudan pacudad tu sapikuwan a saketun. [[kakuniza:Miku Kumud]] iiufo4u0fky4bouv12gec1zkeux7ah8 u likisi nu Taywan-Taywan baluhay sakay ba‘tuwan a lalangawan 0 9679 83193 80320 2019-11-21T22:08:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki hakiya idaw ku enemay a malebut a mihcaan sa muenengay i Taywan subal makay sumamaday a tademaw matineng tuway a hicaan midademec tu i hekalay a maudip matineng ahicaen maysumad tu saka ngaay nika udipan sa madayumay a sakaluk paluma tu kakaenen a lami sika tineng henay tu sapahabay tu papahabayan sapi cunus tu sakaudip uduma sa nanamen nuheni ku wacu saka ngaay maluk tu umah sisa nikaudipan nuheni sa kilihalayan ku nu ayawan a babalaki kanahatu nayay kuni adupan sa caay tu ka lihanaw tu inayi ku kakaenen nu lumaay saka caay sikangalay nu bili. u mala sasaydangan nu sakay kinkiw ay h tunu makay sumamaday a ni kidisan sa imahida muenengay i Taywan a tademaw sa idaw tu ku sitangahay sakay pakapah tu nikaudipaw sananay a sikatining nu napunuan. mademec ku nu sumamaday a nikaudip pasu u makay laculan tu ku kalupu miedap hananay a lalangawan nu binacadan sisa nitanengaan nu aydaay sa imahida sa Taywannay a binacadan micumud tuku baluhay a tatukalan u baluhayay nu baetu’wan a ziday. i Taywannay a subal nika adihan ni kutkutan a dumadumay nika adihan idaw ku adidiay nama kutkutdan makaala tuway tu cacay a malebut nikaadihan.ninengan idaw ku natimulan atu saamisan idaw ku waliay atu nutippan mamin makaadih icuwacuwa sakasaan iniway i tuwapunkeng (大坌坑 ) a kakitidaan a lalangawan ku satenesay.kitakidaan nu tuwapunkeng (大坌坑 ) a lalangawan sa ahebal kuni kalaliyasan. mamin nika idaw cumudan muneng inalalangawan nipisupet sa matineng misanga tu nalimaan a tuudtuud uduma sangalebay nalimaan tunu lalaay a nalimaan. manamuh pakulit peninien nuheni i salaculan a nalimaan uduma sa sipakuliten tunu tabakiyay a lalitsapisabancal micunus tu takelalnu nalimaan u saka tangsul saanku miadihay a matineng namakaydaay i tuwapunay a nalimaan nipisangan sisa nikahini sa u lalangawan nu saka caay kalecaday nipa adihan.nika idaw henay ku caayay kalecad nu baluhay a batu’way a nalimaan atu kulitan nu lalangawan i Taypi Yinsan hananay akakitidaan nalimaan a lalangawan atu Kalingku Pusku (花蓮玉里)a puyuma hananay a nalimaan a lalangawan, ayda sa pasiduma aca misiwkay tu saka caay kalecad icuwa ku nipicidekan i hekalay adihan. u yisan a lalangawan nika tepaan sa i eneng nu Taypi a enal ku sayadahay. tahekalay nalimaan a sitaneng batuay atu nu ukakay a sasiduma yadah saan idaw ku ba’tuay a tatak. pulung atu nu ba’tuay a sapipana u duma sa idaw ku nisangaan tu ukak nu buting a sacucuk atu nu ukakay a nalimaan a sitaneng mahamin namakay balucuan nipihaymawan misanga sisa mala senengaan mialaay tu balucu atu dimelan nu tademaw. nika nu makayniyay i puyuma hananay a nu ba’tuway a lalangawan sa nu ayday sika utang atudi culalsaan na i Taywan i walian a kakitidaan masaupu itida nu puyuma a midimutay mamikuwannay matineng a hicaen ku nalimaan misakapah misanga tu naba’tuwan a kawaw makay i demidemiadan sakaluk salumaan atu nikapatayan nu tademaw anikabian mamin sipatahkal u nganganan nu puyuma a lalangawan kuyni sakasiduma caay kalecad. nu puyumaay a nalimaan misanga’ tunu ba’tuway a takenip sa emay kinalakuwitan tu a malebut a mihcaan satedep saan muwakang aydahan tusa hakay idaw ku sasakamuwan ititaan sakay nu ba’tuan a takenip nidimutan a kawaw matinengay hakiya nu puyuma a lalangawan nalimaan a takenip sa caay kau siduma a saan maydatem ku mapatayay a tangah mamin pasayda isikalecad a tatuduan kuni ti’nang. u duma sa idaw kuni pilaculan tu nipakelitan tu sikatekesay a sakatekesay a mudawan atu salaculan i demidemiadan a nalimaan paladayan a tuudtuud sisa katinengan tu nu aydanu tademaw kuni kahini nu sumamaday a babalaki suayaw tu mahiniyay akawaw idaw tuku bulah atu sikatiman tuni kabelec nu tademaw mahiniyay anipidateng caay kahida tunu aydaay kuni kakesem nu balucu haw sisa palutatengan kita imahida sakay sumamaday a ziday u tademaw hananay sa idaw tuku sakay nu kiwkay a singku sapakaydaan nu maytadem a nina. [[kakuniza:Buting Nukay]] iggkgmegjmo8wwqmbp1v0v5h0nb5hdk u likisi nu Taywan-Taywan kasikiman nu ziday a lalangawan 0 9680 116428 116427 2021-06-22T01:57:39Z Malataw 22 wikitext text/x-wiki == kakiliman(摘要): == == nilacul(內容): == hakiya idaw tuku tusaay a malebut nu mihcaan ninengan itini Taywan a subal nu sumamaday a tademaw sa nalimaan atu nikatinengan tu sakay muwala tunu malatay a sasangaan, sibakah tuku nu ba’tuway a duku. pabaluhay sakangaay nu malukay sisa imahida nikalukan. yadah tu ku kakanen tatenga sipicumuday tu kasikimam tu a ziday. cacay a bataan idaw ku tuluway nu laad hananay a lalangawan nu Taywannay sikimay a ziday tadungduhan sa nasini kakutkutdan tunu imahida henay a nipibakahan a liwan nu muking atu kakitidaan nu sasangaan kyu taneng madepuc tu masitudung u matinengay misanga tu mukinay a binacadan sikatukuh ayda sa ya binacadan u sacacayay sakalucekan matinengay idaway ku nalimaan i nuayawan nu tademaway a likisi itini Taywan ay muenengay sa.<br />caay kau Taypak pali(八里)hananay nika kutkutan tu kakitidaan adada inuamisan idaw tuway kunu waliyan sacapiyan ku naamisan dipasan nu bayu’ atu kalingku a kakididaan idawya tuku nikaadihan tu sakalecadan alalangawan.sipakayni subelitan a nalimaan atu nisangaan sikatinengan tu nidatengaan nipaluma tu kakaenen atu paydemiad nikalukan tu tipus pasu nu dumaay sipaduhay a kakaenen nika sakay udipan uyda tu nibutingan atu nialaan i nu ba’yuan a piya’ atu dumaay sikukiyay a kakaeneng i maydemiad ayaan sa miadup tu aadupan sapicunus tu sakabecul nika sikatawitan nu sakay idaw nu 十三行hananay a tuudtuud sa u duma ku yadah. idaw ku 十三行 hananay a tuudtuud sa uduma ku yadah pasumakay ba’tuway a budwen atu nu ukakay mukinnay nisangaan mamin mangaleb kunu idiniyay cayay pisanga tu kimmay a angetan (銅)sadadinguwan a tuudtuud uduma sa idaw kuni kaadihan makatepa tunu sumamaday nu hulamay (大唐)hananay a kalisiw sis namakaydaay (十三行)a lalangawan a tademaw sikanamuhan nuheni atu i hekalay a binacadan maydih mamabalic saka udip a kawaw milihida kunu dumaay a kitakitan katukuh i Tayliyukay nu waliyan sadimulay a binacadan paliwalayay a malalacul nidatengan sa hakay huntuway misangaay tu balunga atu sapihacengay makabalungaay a binacadan. 十三行 hananay tademaw miadih tu nikapatayan a kakawaw sa micidek a kuni pinganganan idaw ku sapidadem a nipadadan atu sapakelit tuni laculan sapaini tu mapatayay sisa katinengan i mahidaay a tademaw sa idaw tuku singku hananay kiwkay. idayaw tuku kapahay si kalisiway atu pakuyucay nika kasasiduma i siyakay nika matadem kuheni sa caay pisanga tu matekesay a takenip sipatademhan nu lebungan padeng. namakay i mikutkutay a nipiketunan nipaadihan sika tinengan kuni kabuwah tu 十三行 alalangawan a tademaw namaudip henay i cacayay a malebut a mihcaan sa tansul satu sikalawpes namahica sa nayay ku matinengay u madimuday a kawaw nika makay nudumay a nisaicelangaan pawacayan idaw tuku mikitisay sapakamu tu 十三行 a lalangawan a tademaw hakay nadikudan kayta kelang(凱達格蘭)hananay a yuncumin kay kakawsan. dayhan u kayta kelang(凱達格蘭)nipienengan masaupu i Taywan sakaamisan atu waliyan nu amis sakaini sa micapi tu 十三行 a lalangawan nika laliwasakan sulcad saan. nu dumaay nu kayta kelang a tademaw manamuh paina i nalimaan nu di’da atu silacul tu tetus (陶甕)nu sapakulit idaw aca i 十三行 a lalangawan nikitkitan nipikutkuten sa kalecad a tuudtuud sisa u sasaydangay a nipidateng sa masasitudung kina 十三行 hananay a lalangawan nu angangan mahida huntu u kayta kelang hananay a maka sumamaday a kakawsan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源): == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結): == [[kakuniza:Buting Nukay]] 7w9n9ha10bl4db8r2e81siswsemz9k1 u likisi nu Taywan-likisian nu Taywanay 0 9681 83221 80351 2019-11-21T22:08:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u likisi nu Taywan-likisian nu Taywanay == nilacul == nika ahebalan nu Taywan sa namakay nuwalian sikatukuh i nutipan sa makaala idaw ku cacayay a lasubu nu bakuli (公里)ku laad nu Taywan atu Tayliyuku (大陸)nipisuayawan tu ba’yu adidi saan sa kyu nama hini kuni ka caay ka baad sa sisa idaw aca ku nipisulitan nilaculan tu makay likisiay nu nipiliyas atu nikalecapuwan anu duma sa mahida ni tenaan nu yaco(亞洲)Tayliyuk atu Taywanay a subal saka idaway nu bayuway a laying anu duma sa masa tanayuay a sangaw kakaydaan nu tatusaay a tukusan u sikalalitin nu nika udipan tu sakalemedan . namakay i Cin-Han hananay a ziday (秦漢時代) namakay nu ayaway likisi a ziday sa muenengay i Taywan a subalay a binacadan nipipalekalan tu sulit hangay idaw ku aadihan sakay tinengaw tu nika udipan a tuudtuud. sisa namahicaay kina subal hananay nu Taywan kay idaway tu micidekay akawaw awu musakawaway ku ainiyan nu saka tinengaw tuni kutkutan nisubelitan a imahidaay henay a tuudtuud .u sapalutatenga tunu aydaay a tademaw hakyab taneng sipa kayda i nu dumaan ani kakitidaan a likisi nacudadan a makatepa tu saka ngaayay a nika idawan. sabaaday nu kasumamaday tusaay a nikalebut idaw ku tusaay a lasubu a mihcaan naidaw tuku sika tinengan nu tademaw tabakiyay a kawaw sika lalibetan nu aadihan imahida sa amaydih kiya haugti ci (秦始皇)hananay sapalawpes tu enemay a kitakitan a zidayan maydih mala sakakay cinida a hungti satu sa maydih sika tanayu kuni kaudip sa siduma satu maydih caay nayay kuni kababalakian nadatengan i mahida idaw kya sipunuay a pakuwamiay a tademaw ci Sihu hananay. matineng cinida tunu sakay tapukuway atu sakay lala’ay sangaleben kuni katineng tunu edaw hananay a kawaw palutatenga kya hungti cinidaan pasakamuwan nisihu kya hungti lalabu nu ba’yu sa idaw ku tuluay a kakawsan hananay a bu’yu u punglay (篷萊方丈 瀛洲)hananay sipadihi kaku tu caculculan a nuhitayan abalunga saka pilungucu nu maku tu i tidaay a saka caay balaki nu mihcaan atu nikaudip. a sapaiyu tiya hungti sa sademiad sa pasayda tu i saka caay ka babalaki nu udip inu demiadan tusa talsepi tu mahiniyay a kawaw sa cayay pidadateneng aca sa sulul saan tuni pilunguc ni Sihu. namahida satu iya tuluway a malebut nu masakapahay atu limecudan pasu matinengay tu nalimaan atu matinengay tunu hicahica a sasangaan matumes nu tuudtuud ku kakaenen atu satikecan. salaculang a balunga ci Sihu ku mililiday saka senengan taba’yu nika namahida satu kuni katacuwacuwa sa tada matenes tuway malakuwit tuku cacayay amihcaan ....... hida saan kuni caliwayan nu demiad sa nayi tu kakayda satu nayay culal ci Sihu. nadikudan sa kakayda satu caay culal nayay kuni kataluma i Conko (中國) hananay a kitakit. yadah kumikinkiway nu tademaw nu duman makay sumamaday a nipacudadan a likisi mahica kya idaw ku nidatengan pasakamu hakay u punglay(篷萊) hananay a kitakitan a subal sa ya dipun saan uduma nasa kamuwan ni Sihu ingciw (瀛洲) a subaln sa hakay ya Taywan saan uyni nakamuwan sa malucekay tu saan ku misasaydangay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Butin Nukay i 2019 a mihcaan [[kakuniza:Buting Nukay]] b8bv2e91j94bd65etnm1p62hzopzl4o u likisi nu Taywan-nu ayawan tanayuay satenesay a likisi nu lalangawan 0 9682 83228 80359 2019-11-21T22:08:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Sumamaday nu tademaw sa nayi kuni pisupet tuni katinengan a sulit.sisa hicaan nu heni amay udip hicaen amay saungaay tu hekalay a nika sumad nu kakitidaan a edapan tunu mikinkiway tu makay sumamaday a sasaydan kumi kutkutay tu sakay tinengay nu katuuday a sipakayda nipiliyasan i kalimucuan atu icuicuwaay a palumata mikilim tu naliwanan a tuudtuud tu saka tinengaw.sisa katukuh i hulaman nipikuwan na i limay a bataan idaw ku pituway a mihcaan mikinkiway taydaan i pusung a niyadu ya 八 仙buhang hananay nu tademaw nai malumanay henay nipiliyas a kakitidaan idawya ni bakahan a nalimaan a tuudtuud uyni sa u sakay ayaway nika tepaan makay sumamaday nu tademaw nipiliwan atu nisa ungayan a sapawacay a aadihan sipangangahan tu nu aydaay tu 長濱 a lalangawan han.nika adihan nu sasaydan a nipiliwan naylimaan a tuudtuud sa u mahidaay madayumay a sangaan nu baetuway salacul tu kakaeneng a Nalimaan nayi henay ku sakalukan atu u dumaay sakay limaan nu sakalukan nayay maadih idaway kuni pahabayan tu papahabayan a kawaw u sakasaan sa imahida sa musaungayay nu tademaw u udemidemiad sa caay henay pitaneng a pahabay sakay udipan nu imahida.   kanahatu 長濱 hananay a lalangawan taneng panukas katukus i limaay a mihecaan idaw ku mang nu ayawan nika nipalaad katukuh ayda sa idaw ku limaay a malebut nu mihcaan imahida tansul sa kaliyuhan nikalawpes saisaw micidek imahida u 長濱 a lalangawan  nika uyda satu makay nisangaan nalimaan a dadan masasengi tunu sadimelan nu 大陸 a nu ayawan nalimaan a tuudtuud uyniyan sa nipiadihan nu aydaay nidatengaan na u demiadan kuni kasumad sisa idaw ku Sasakamuwan nu sasaydan nipi kinkiw masitungus tuku mahiniyay patahekal tu balucu nu kitakitay a tademaw.                          ayaw nu aenengan nu kitakit a taddemaw nau masaluli henay ku nanum i kasienawan sakasepat nu hekalay ani kahini taywan atu tayliyuk malalacay henay makay dadan sumamaday a tademaw maydih miadup tu aadupan sa kilul saan tu aadupen taynien i taywan namahida satu eneng satu nu txaywan sa menmen sa itini maudip nadikudan nu kuliyay a nanum a tatukiyan sa udemiad haymaw satu diheku tabaki tabaki ku mapeladay nu kuli nu bayu sika lawpes bayu hantu sa munabaw tababaw u taywan atu tayliyuk hidahida satu sika putun ku kakataydaan a dadan u nu makayday i tayliyuku a nu ayawan nanay a likisi a lalangawan kakayda satu tataytay mala 長濱 a lalangawan katukuh nu ayawan i limaay ku malebut a mihcaan mahicaay hakiya nayi saan nayay Ku sika tinengan tu nikalawpes kya mahini . [[kakuniza:Buting Nukay]] msehexrkrt8a7efhcewrpqie2j96nq5 u likisi nu Taywan-sakay canancnan nilaculan a lalangawan 0 9683 83236 80371 2019-11-21T22:08:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Buting Nukay]] iniw i Taywan hananay asubal sa u landaway sa mamin ku nalinabawan.subalay a lalangawan sa u masamataay sakanawlan adihan imahida yadah ku saka caay kalecad nu lalangawan ya makay sumamaday u salumanay a nu ba’tuway a ziday hananay sa 長濱 lalangawan saan sa. itini i Taywan subalan matenes sika laculan a lawad namahicaay hakya katukuh ayda idaw ku limaay nu sika lebut nu mihcaan saka nu ayawan sa bahal sa malawpes nadikudan satu sa naynayi tu maadih ku 長賓 a lalangawn pasu sikalecaday a tuudtuud mahida nakamuwan nu aydaay kuy nu Taywan sakay batuway a tuudtuud nika tahkalay atu makay mukinay a nalimaan a lalangawan sa caay kau nu katelangan (古代)a 長賓 hananay a lalangawan nipihaymaw sananay amaysumad u saka yadahay nu mikinkiway a sasaydan malecad amin kuni datengan mahini saan u lalangawan nu Taywan i nu likisi henay sa sakay canancanan tuway kuni cunusan nu makay caay kalecad a demiad atu namakay i dumadumaay a nika taynian makay bayuay cayay kalecad a lalangawan nipicumud. Ina baluhay a lalangawan nu binacadan sisa namakayda i naayaywaw sikatenes idaw kuni laculan tunu heniay makay baaday a laylay nu niyadu’ay pasu kamu sakaudipay a nina . Sikatukuh aydaay a ziday ina adidiay a subal Taywan hananay sa namahida kuni enengay itini cayay kalecad ku nina atu lisin a lalangawan nu binacadan sisa namakayda i naayaway sikatenes a mihcaan sa idaw tuku micumuday caay kaputun ku ihekalay tayni makay balunga micunus tu lalangawan nu lalekalan. <br /> 3j41yrv2tuauj2ilxmy8s619ywiybqf u likisi nu Taywan-u sikadademec nu hulam atu Dipun 0 9684 118594 83244 2021-07-02T16:07:41Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki u Dipun hananay a kanatal sa masasubalay akakididaan iniw i bayuan katineng tu kuni kasenengan nainayi henay tayni midebung tu Taywan ku hulan "荷蘭" hananay a kanatalay a binacadan sa idaw tu ku Dipun a tademaw malalacay misiwbay i Taywan nakamuwan nu imahida sa matenes tu saan tabakitabaki ku nikalalacayan imahida. namakay nipidebun nu (hulan 荷蘭) a binacadan nuheni a nidatengan sa u heni tu ku may cebisay u heni saan ku mamisiwbay saan nika nipidatengan nu hulan maydih henay midansu uyni ku saka silucung nu dipun tada misakaku saan misawacu tu nikahida nu (hulan 荷蘭) sisa caay pisulul apadansu tu kalisiw tu henian zayhan unika sasulaecus nina micebisay i Taywan a kanatal abinacadan kakayda satu madademec. imahida sa u Hulam hananay sa maydih misayadah Tu sakaydihan micununs tuni pisiwbay nika u Dipun hatu makayi ku balucu nu heni uyda sa kukaydihan pacumud tu balunga i 平戶 a kakitidaan nu minatu imahida sa a idaw ku nipidikec tunu (Muhu 幕府將軍) nipabelian tu misengi tunu sumanahay sacaliwayan itawya papicaliway hangay itaneng tayni misiwbay. mahida satu u Hulam atu Dipun a binacadan unika sakalaecus i Taywan mangalebmangaleb sisa idaw ku si balucuay palulaecus inakawaw sa sikatukuh i nu Dipunan matineng tuaca ku (德川幕府) idawya sa tabakitabaki kuni kasasungayaw ya 幕府 hananay a mikeliday pasakamu satu anu mahidatu sa a idepen ku 平戶 hananay a minatu atu sasiwbayan a kakitidaan makayi tu maplaliwacay saan katinengan nu Hulan kuni kahida nu Dipun a malebut ku sasiwbayan inuayaw sikatawit kiya 東印度公司 kasenun saan sipainy kiya mibulibulay i nulabuway a tademaw sipatayda i Dipun misayban namahida sa ngaay satu kya kakawaw natikudan satu pabalucu tu ku Dipun kayi satu malalacay atu nutaway a saka siduma mi siwbay uduma sa caay pisulul patayda i nutawan a kitakit sibalunga malalacay atu tau zayhan unika dademec nu Hulam atu Dipun i Taywan matenes sikalibutan tunu dumay a tademaw katukuh ayda satedep satu. u Hulan i Taywan (micebis tu tuudtuud 豪奪寶島資源) itini nutipan nu Taywan cayay ka tada talakaway a buyu’ pasu enalay imahida satu idaw ku tuluway hakya atu sepatay lasubu a mihcaan yadah ku mulakalakay nu ngabul kanahatu u satabakiyay ku ngabul i yuncumin nidatengan nakamuwan sa nika u binacadan nu i Taywanay idaw waca ku paysjn tu sakay aadupan sisa u musimaway henay ku aadupan imahida [[kakuniza:Buting Nukay]] jhh83ivc1y6b22hwrych0ldhywidquv u likisi nu Taywan - punhu hananay masaupuway nu subal 0 9685 128130 128117 2022-02-19T04:03:06Z Ladsgroup 1 Reverting botnet vandalism attack ([[phab:T302047]]) wikitext text/x-wiki namakay nipabalungaan a sitanengan atu mahicaay ku demiad nikasumad caay henay katineng a ziday sa makay Tayliwk(大陸)makabalunga katukuh i Taywan sa kanahatu caay kabaad ku laad nika anu makayda tusa sakatalawan saan sisa itiniay i Huciyinsen (福建省)atu Tqywan i tebanay masaupuway nu subal sa u punhu han itawya hina malalacal ku binacadan pinapinaay hakiya kuni piayawan mala saayaway nu Tayliyuk iwaliyay a pabalungay saka i tebanay pahanhanan sakapahay a kakitidaan. punhu hananay a subal sa nau hananay a subal sa ya ngangan nanutawya tu i kasumamaday a nipakabit niya 宋朝 a ziday sa idaw tu i cudad maadih nu aydaay tu a mihcaan sa idaw tu kunnikaadih tunu 宋元 hananay a ziday ya naliman pasu tuudtuud atu sakay micidekay a di’da makaala tu amang (萬) kahadida a yadah sisa nayi 南宋 henay a ziday sa idaw tuku layak nu mabulaway tayni i punhu a subal mueneng u nikahini sa taneng tu sikaluceken nu nakamuwan i mahiday a ziday. mahidasatu sa ya (南宋泉州) mamikuwanay nu ngangan ci 汪大猷 hananay atademaw idaw i 島夷誌 a cudad musakamu u punhu sa idaw ku tuluway a bataan enemay mapulung masa biyabiyaw tu a masaupu idaw ku tabakiyay idaw ku adidiay a subal na makay i 泉州 Duduchan ku bali sa tusa a demiadan sa makatukuh tu sisa yadah ku mibuting mabulaw tayda matenes sa kakayda satu mueneng ayaan sa musanga ku duma tu cikah misaelaw misaepah u nibuting atu udang pasu piyapiya lalacan sakay palamul tu asu nu kakaenen mituduh tu tai nu katalalan sakay. cunus nu tuudtuud sisa i mahida sa idaw tuway ku katuuday tayni maudip ayaan sa maluk ancaay sa mibuting paliyunhan kuni kaudip nu demidemiad, u duma sa idaw kuni kaadih tu icuad nu makay likisiay a nacudadan 南宋乾道 pituway a mihcaan 西元 1171 a mihcaan tayni micumud sika caay kalecad nu banges a tademaw caay kalecad ku kamu, ya u dumaay a binacadan tayni satu sa micebis tu nikalukan atu nilaculan tu tuudtuud kanahatu kasenun sa ku hitay nu hulam amay dakep sa uyda saan u nibakahan tuway a balunga i cuwacuwa tu hakya mulaliw cayay kadakep. sisa nadikudan satu sa maydih misangaay tu balucu’ nu mibutingay hangay caay kabiyalaw mueneng i tida saan ya mamikuwan niya 泉州 hananay ci 汪大猷 patidengan nida tu tusaay a lasubu nisalumaan idaw kuni pisupet tu kakaenen nu hitay namakay satu sa nai satu ku tayniyay micebis atu midebungay nadikudan sa i 元朝 hananay a ziday sa itiniay makay Taywanay a bayuway micaliwayay a balunga sa yadayadah idaw ku mibuting idaw ku misiwbayay a balunga micaliway amica kina tusaan tayda mingayaw tiya Okinawa hananay maydih palusaba nika caay pakalaheci katukuh satu i nudikudan nu 元末 a ziday sa patideng tu i punghu tu mikinsaay a nipatidengan sipahida hantu nu Congko 中國 a subal sananay u sakakapah amay kuwan tu dadipaan sananay a mibutingay a binawlan u sapi idaw ku situngus tu cikah a damsu u sikinig nu sakayhini. katukuh satu i(明朝) a mihcaan sa nau Congko henay a nipahidaan a subal nudikudan sa ci 朱元璋 hananay a hungti (明太祖)na i 1387 a mihcaan pacudad i muenengay i hekalay a binawlan caay kadayum amikuwan sa tangsul sa haminhan pacukasen ku itidaay a hitay sipiales laliwhan kya mikinsaay a nipatidenengan a hitay pacicihan kya i punghuay a binawlan muliyas tayda i 漳州 atu 泉州 labuway masa i nakaay a tayda maudip sisa nasulitan i cudad nu likisi sa mayales ku Congko saan tu Punghu sa ku cudad. [[kakuniza:Buting Nukay]] 24vvzlws39k3sraddpfhvm9h4gswr8a u likisi nu taywan-salungan nika lecuhan a subal 0 9686 83256 80404 2019-11-21T22:08:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki hakay idaw tuku enemay a lasubu nu mang a mihcaan nu amuhuwan atu nu takuliaway a banges muenengay a tademaw kakitidaan a subal itawya satu natukian kasenun sa ku tadidengan maninel muhuyahuy ku buyu’cabiyasan tuku kakitdaan nu tuudtuud u hekalay caay kasatedep patahekal tu icelang nuydaan sisa nadikutan sa naisasaay henay namabiya henay i labuway mucelem a adilad nanicecelan sa culal saan munabaw tuway i teban nu bayu’ u sakahini nu hekalay sa kinapina tu muliyaw emay hakiya pinaay tu kuni caliwayan nu lawat nadikudan sa masatedep tuku ninel atu nisa ninelan atu nisaibulan nu laylay culal satu kiya salungalan a subal u aenengan a kakitidaan nu mita sika udippan masa tubahay a subal u taywan han nu layak atu hulam. ina kakitidaan nu kitakit kanahatu madadudu kunisaliyut i tapukuwan sa nika sikahini a bacu sa caay pilakuwit cacayay a mang nu mihcaan u diheku sika ngaay a demiad sa amahida u saselitan kasenun saan mabasaw sienaw satu pamihmihcaan ku kasienawan masa kuli tu ku buyu’ enal atu bayu’ u mahiniyay a demiad hinisaan katukuh i cacayay a bataan nu mang a mihcaan mahiniyay nika cueded nika sumadan sa kinapinaay tu a mihcaan musaliyut nisausian nu sasaydan pasakamu sa saadidiay makaala tu tusaay lasubu nu mang a mihcaan muliyaw ina kitakit sa nama hini ku kasumad sikatenes sa masumad ngaay sa ku demiad saliyut saan kinapinatway kuni kasumad . caay pakazateng ku katuuday sakay sumad nu kitakitay a tademaw. zayhan uduma kuni katabaki kuni kasumad nu Taywan a kitakitan a bayu’ saka lalabuway a baad sa caay pakaala tu tusaay a lasubu ku natitekan sisa kinapinaan malakuliyay a demiadan u kakitidaan nu kitakitan a nanum mahamin malakuli kakititaan nu bayu’ sa sikakelah tasasaan tu idaw ku sicapi tu tusaay a malasubu a daditekan ku baad. u duma sa malasatalakaway a buyu’ culal sa mala tataydaan nu tademaw a sangaw sisa namakay sumamad yadah ku aadupan pasutademaw siduma saan tacuwacuwa saka hini nu taywan yadah ku tuudtuud manamuh itini maudip pasu u babalaki nu mita u sakidaya. i bayu’ nu Taywan tatenga sawsawni makaadih tu mala ba’tuway a buting pasu kuki nu piya atu ukak u mahiniyay sa namakay labuway nu ba’yu kuyni madepucay patayda i paykanatal nayay papabaliwan. nadikudan makaala tu limaay hakiya atu enemay hakiya a malebut a mihcaan munabaw tapabaw ku nanum bayu’ u saka palalitin nu Taywan atu Tayliuku a kitakit nu sangaw maketun aca saka liwan sa u punhu atu Taywan pasu liwliwan nu capiyan nu adidiay a subal sausihan sa mapulung sa idaw ku enemay a bataan idaw ku sepatay culalay sananay i hekalay a subal, [[kakuniza:Buting Nukay]] 0lqodnojcatkvo6v4y76rm6qnpl23ow u lulang ku sapisanga' tu kazeypila 0 9687 83263 80413 2019-11-21T22:08:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u lulang ku sapisanga' tu kazeypila [[tangan:Fengzheng.JPG|thumb|kazeypila ]] https://www.youtube.com/watch?v=ygY8phK5dIk sisuniay a kazeypila https://www.youtube.com/watch?v=hx-Snhm-ixg u lisin nu kazeypila i sinpese 2012 a mihca https://www.youtube.com/watch?v=vlUvi0uw8RA oy00fwxvgiuamua52dftbtox5c02bpk u lusid nu Pangcah 0 9688 83269 80426 2019-11-21T22:08:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == U lusid nu Pangcah == [[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|thumb|u lusid nu Pangcah]] === '''ngatu-1''' === u lusid nu Pangcah, i kabana’an nu nimanima i, sabacal teli’sananay, sulinay dadahal ku niyazu’ nu Pangcah, namaka Tatibulacan tangasa i pusung, midungdung aca tu liyal, caay kanca kamelaw tu kila nalakatan nu Pangcah, sisa pakayla i saamisan a malingatu ku silsil, tangasa i siwkulan atu waliay nu dungdung tu liyal a Pangcah, tangasa i satimulan nu Balangaw atu Palidaw, caay kasasulecad ku lusid nu niyaniyalu’. === '''ngutu-2''' === pakayza i cengel kita a miazih, i amisay u lahengangay, muhetingay, bucalah ku tapang, i tizaay i makatimul i, misengi tu zikuc nu Puyuma, simisamis, sicacahebayan i abala, u muhetingay, u kaimuay, u atipulingay, langdaway, sumanahay atu takuliway a cengel. anu semuwal tu zikuc i, a maka tusaay a patekenan nu mihecaan kiyazi a malingatu a sakamu, u Pangcah nitiyahen, u tubah nu kilang ku sapsakidudung a misanga tu tupel, tu tawpaw, sabuut, hundusi, tazip atu satamec, izaw ku nisuli naitiyahen. mahiza ku nipisatapang tu tatayna a misaselal, u zikuc nu kapah atu timpi kiyazi ku maazihay atu sakabana’ tu nikasaselal. === '''ngutu-3''' === tadaadihay tu ku zikuc nu kapah, pakayza i tupel, tawpaw, sicaledungay, hahidaw, zikuc payayaw, sakikamay, hundusi, talip, satelec, sateleng, satelep, sacahebay atu nisangaan tu nu balaku nu kalalayan a kucu. u limucedan a kayingi, sinanut tu sapatungal tu zikuc ku tapang. Ila emin nu caluk a lusid i, pakayla i tawpaw, payayaw, mapusutay a zikuc, sukun, satelec atu talakes a masulamud. u tapang nu satungal, ila ku timpi nu babainay, nu babahi i cu’ung, ulet, sabetbet, cangaw, cael, pay’ayaw, sakipatelaw, satamec kaling. === '''ngutu-4''' === u caay kaw mamasiday ku tupel, u mamelawan atu sapasubana’i niyalu’, yadah ku nisanga tu sapamisamis tu tupel, tu sapaazih tu takalaw nu uzip i selal, tu sakacaay yaaca kaw mamatudung nu nimanima a macaluk, sisa u sakahemekan ku lingatu nu tupel. u lumasatu u cakaw, izaw ku nipasuwal nu matu’asay, anu tatak ku buhang nu cakaw u sakapahay a sining kiza, sisa yadah ku sasangaan tu cakaw, mahiza u nu lalacan, nu ukak, nu bekeluh, nu auk, nu kilang, nu manaw, nu kangkang, nu banuh yadah caay kaw mamaasip.  == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nu suliten nu Pangcah wikimedia gkz57dz5nrbysm0cl5f2jwjqp48cxy6 u natawlan a nyadu`an 0 9689 80432 80431 2019-11-21T22:07:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u natawlan a nyadu`an. unu picpic nupay nyanyadu`an ku salaka nyadu` nida. yu mahidahenay i kasu mamadan. nu umauamhan ku itiniyay. laklak sa caca cacay kuluma` itawya. tayni ku namakayniyay i huling «鳳林» a pacah tayni itini patadas tu umah kyusa ma cunus ku luma`nu natawlan. itawya caay pakaala tu tusaay a bataan ku luma`. yu mahida henay sa. caay henay pa cilisi ku cauwac. yabbayab sa ku nanum namakayda i cikasuwan a balad. pakay uma umahan mu nebneb tu nyadu. pa susun 1878 a mihcan. debungan nu hulam ku nyadu nu sakidaya. mihinang tanin i nuamisan nu natawlan. u bunel han kuydaan a nyadu`. u namakayay i takubuwan a sakidaya. ma talaw mu lakuwyt tu sauwac nu hacining. anu mulakuwyt tu sawac sa adakeben nu natawlan a nyadu`an. kyusa saupusa i tini i bulubulu`an. yu u dipunay tu kumi kannay tu pay nyanyadu`sa. sanga`an nu dipan ku cilis misa kapah mi cupu. kyu bahbah hantu kyana mu enengay i bunel a sakidaya. bulawen pa tayni papi lamel tu natawlan a nyadu`. ma cebuh ku nyadu`nu natawlan. yu mahida henay nacay ka hini ka katuud nu tademaw nu natawlan. qaols0mul7zp16rwq9i9ib68zh2iaez u ngangan nu mapalaway a selal 0 9690 83294 80458 2019-11-21T22:08:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''u ngangan nu mapalaway a selal''' == kakilimaan == 20180630-dabek nu minanam tu kamu nu Sakizaya. u sapinanam a sulit, namakay lalangawan minanam tu Sakizaya a kamu. paylipay a demaid, minanam ku binacadan nu Sakizaya, tayza i Lou-Cendsin(羅正心) sasaydan(教授) a luma', ninama tu Sakizaya a kamu. u lawad(時程) nu cacay a sapicudad(課程) sa, enemay a tuki. sakacacay a sapicudad sa, u "namakay maplaw minanam tu kamu(戲劇學族語)", sakatusa a sapicudad sa, u "namakay sapibetik minanam tu kamu(祭辭學族語)", sakatulu a sapicudad sa, u " namakay uzip nu tademaw minanam tu kamu(生活學族語)", sakasepat a sapicudad sa, u "namakay kalabian minanam tu kamu(晚餐學族語)", sakalima a sapicudad sa, u "namakay dadiw minanam tu kamu(歌謠學族語)", sazikuzan a sapicudad sa, u "namakay lalangawan minanam tu kamu(文化學族語)". == nilacul == 祝禱司:patudu’ay (palungucay) 祭師:mapalaway 祝禱司入門micumud 祭師升級macakat 花神祭Baluinana 新祝禱司 minanamay- patudu’ay 桑祝禱司 lubas- patudu’ay 藍祭師 semilaway- mapalaway 黑祭師 lumeniay- mapalaway 綠祭師 landaway- mapalaway 白祭師 salengacay- mapalaway 紅祭師 sumanahay- mapalaway 明祭師 paciluay- mapalaway 大祭師 tabakiay- mapalaway 上祭師 ipabaway- mapalaway 祖祭師 kakawsanay- mapalaway u "saydan" tina kamu, namakay "masaydan", nuayawsa, u ngangan nu mapalaway cacudadan a ngangan, u sakasepatay a selal. nuayaway u ngangan nu mapalaway a selal, mahiza isasa'ay a ngangan, pulung sa sienem a selal: sakacacay a selal: salangawan (幼芽) sakatusa a selal: mutingdahang (靈童) sakatulu a selal: minanamay (學習者) sakasepat a selal: saydan (教學者) sakalima a selal: kusuday (博學者) sakaenem a selal: silingan (紅衣者,最接近祖靈的智慧長者) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == sakasitangah nu Sakizaya nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 nasulitan ni Tuku Sayuen [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:lalangawan]] [[kakuniza:2018-cacay]] j5vcow3cntow0zq67xpxryoimyki5yq u ngelu’ pasubana’ tu kamu nu Sakizaya- sakamu ni Imi 0 9691 91730 83299 2020-07-28T07:21:18Z Kimli miku 77 /* u ngelu’ pasubana’ tu kamu nu Sakizaya- sakamu ni Imi */ wikitext text/x-wiki == u ngelu’ pasubana’ tu kamu nu Sakizaya- sakamu ni Imi == u kumu nu Hulam: 撒奇萊雅語支援教師的甘苦 u kumu nu ripun: サキザヤ語支援教師の苦楽 u kamu nu Amilika: The Happiness and Hardship of a Sakizaya Language Support Teacher sakamu ni: 口述︱Imi (陳玉蘭)(花蓮縣撒奇萊雅語支援教師), namakay i Maibul sasulitan ni: 記錄‧圖︱Buting Puhay(福定‧博海)(東華大學多元文化教育研究所碩士生),namakay i Maibul == sukamuwa iayaw ==  kalingatuan no kako pasubana’ tu kamu nu Sakizaya sa. nay 2003 mihcaan katukuh ayza pasubana’ i adidi’ay picudadan nu Sapat (舞鶴國小). i sumamad sa na makala henay tu sabaw tusa ku micudaday nu Sakizaya a wawa. nikasa katukuh ayza 2011 a mihcaan tataytay tu ku liwan. nayay tu ku siwawaay. atuud aca ku malimaday ku eneng. kalihhanawan sa ku kawada’ nu wawa. [[tangan:瀕危語言團隊合影.jpg|thumb|u patizeng ku kamu nu Sakizayaay a binawlan 撒奇萊雅族瀕危語言計畫團隊 ]] == na:yi’tu ku minanamay tu kamu nu mita ==  2006 a mihacaan i kucung (國中) nu Kuhkuh (瑞穗) a pasubana’, ya micudaday ayza u nay tizaay amin nay adida’ay i Sapatay henay a picudadan ku milihizaay minanam tu nu Sakizaya a kamu. nikasa patayzaan tu amin nu i niyazu’ay babalaki ku wawa micudad i nu Kuhkuh a picudadan (瑞穗國小) ayza. na patayza tu wawa caay tuaca pizateng tu sapinanam tu kamu nu mita (Sakizaya). azihansa u wawa amin nu Sakizaya. zayhan u nikacaay ka i mata nu babalaki ku Sakizaya kiw wada’ satu ku minanamay a wawa tu kamu nu Sakizaya. tayzatu amin i nu Amisay a kamu minanam. sapisulut tu balucu’ nu micudaday a minanam tu kamu nu mita pasubana’ kaku tu nu kucung (國中) sa. Papulunghan kupapituay micudaday minanam. nikasa kapah ku cacudadan (教室) nu Kuhkuhay a kucung (瑞穗國中). cayay ka kapah ku nu Sapatay a adidi’ay picudadan (舞鶴國小). uzumasa yusumamad naitizasa i pipazengan tu kakaian tu cudad a cacudadan (教室) mipasubana’ tuhniyan. yu mazateng ku nikapakuyuc ku pinanaman nu micudaday a wawa sa. adada ku balucu’ isaw nu maku. u nika hini:tu nu cacudadan sisa cayay ka namuh ku micudaday a milihiza minanam. ayza u mihalhalay tu ku micudaday tu pabaluh nu cacudadan (教室). hangisaw yu sumamad sa na izaw ku misasingay (錄影) tu pipasubana’ nu maku i putah nu picudadan. i tawyasa anu cayay ka kapah sa satiku-tikuhan kami. caledes ku demiad. cacay ku demiad misasing tu pinanam nu wawa i tawya. halu kaku sa sabaw spat kami mapulung. azihan sa tusa a malebut ku lipida (工資) nu niyam. madihien kaku tu wawa kiw awzahan nu maku ku baki atu bayi a pakan i tuhniyan a pakanamuh tu niyazu’ay a babalaki. azihan cayay ka taneng kiya tusa a malebut a paysu’. tatenga’ ya isasingan tawya sa cayay pabelien nuhni kami. hangisaw cayay ka lecad ku pilunguc nu adidi’ay atu kucungay (國小、國中) a sasaydang (校長) tu pasubana’ay tu kamu a saydang nu kucung (國中) sa. anu madademec ku micudaday tu nu kamu sa. a demecen ku tau sa. talakaw ku pilunguc nu sasaydang nu Kuhkuhay a kucung (瑞穗國中). tatenga’ mademec nu Kuhkuhay ku zumaay a kucung. masakasenengan tu isaw. azihan sa cayay ka tineti:neng ku picudadan tu nu kangelu’an nu pasubana’ay a saydang. u nu adidi’ay a picudadan (國小) sa. cayay ka i balucu’ nuhni ku mahiniyay a kawaw nu mipasubana’ay tu kamu a saydang. cayay piliclic tu kawaw mahica:tu ku pinanam nu wawa. tatenga’ cakaycakayhan niyam ku sapisulutaw tu balucu’ nu wawa minanam tu kamu nu mita. a hicanaca cayay tu ka papi:na ku minanamay ayza. == nu nikacaay ka lecad a mihcaan nu micudaday a sapasubana’ == saayaw a malingatu minanam tu kamu sa. na inayay henay ku katinengan nu adidi’ay picudadan (國小) a micudaday. pasubana’ i tuhniyan u saayaway sa u pinanam miazih tu cudad nu dadiw. minanam tu kamu. atu minanam miyazih tu lumazi (羅馬字) atu ngiha’. nu 1-3 adidi’ay micudaday. saayaway i dadiw a misulut tusakanamuh nuhni milihiza. cayay ka u nu hulam (注音) ku sakatineng. u nu 4-6 adidi’ay micudaday sa pitengil a misulit (聽寫) atu minanam misulit tu cacay nu kamu. sazikuzay unitu payniyay i laylay nu niyazu’ atu nu naybabalakiay a dadiw ku pasubana’en. nu kucungay (國中) micudadaysa. u pinanam tu sapiseking (認證考試). 7, 8 atu 9 mihcaan nu micudadaysa. saayaway uni:tu cudad nu sapiseking ku nanamen. minanam miasip tu cudad, atu cayay piazih tu cudad a misakamu (演講), ansaca minanam micudad tu cacay a kamu (寫例句). manamuh ku babalaki amin. adasay makala amin ku wawa tu piseking nuhni. u sakatineng na micudaday sa. mananam i kiwkay ku zuma miasip tu lumazi (羅馬字). u wawa amin nu kiwkayay a salikaka. u bayi aca na micudaday a wawa ku saydang. mananamay milihiza milipay. nikasa izaw ku cayay ka patubeli a babalaki minanam tu nu Sakizaya a kamu. zayhansa u nu Amisay ku katuuaday a tademawsa. kiw patayzaen amin nuhni ku wawa i nu Amisay minanam. == kapah ku tinsu tu nika dademedemecan tu kamu == pasubana’ tu nu kucung (國中) a sapilihiza midemec tu kamusa. u nipili’an atu kapahay ku piasip atu ngiha’ ku mapili’ay. nikasa sibalucu’ amin ku micudaday a maydih madademec tu kamu. nikasa cacay a picudadan sa cacay ku mamaala. azihan kinapi:natu a mihcaan palalid a maala nu Kuhkuhay a kucung (瑞穗國中) ku sakapahay a tingsu (第一名). nu ayzaay mihcaan saayaway unu miazihay tu cudad miasip a madademec sa u sakapahay ku tingsu (第一名). katukuh ayza manamuhmanamuh tu ku micudaday a wawa nu Sakizaya milihiza a minanam tu kamu nu Sakizaya.  == namakay cuwaay a cudad: == 原教界 a cudad 2011.10 41期 30-33 5796d2eri6excu7ue1h1wdx1yqw6jy7 u nipidebung nu hulam tu Takubuwan 0 9692 103424 97811 2021-03-17T06:39:40Z Padakaw 75 /* muliyaw aca tayni ku hitay */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] u nipidebung nu hulam tu Takibuwan (kamu nu Hulam: 達固湖灣戰役、[[:zh:加禮宛戰役|加禮宛戰役]] hananay) sakalingatuwan nu hulam amidebung tu nyadu’ nu Takubuwan, nika sumamadan mahkatayni ku hulam i pala’ nu [[:zh:奇萊|Kilay]], maliyuh ku babalaki tu hitay hananay, u malecaday tu kya i titaan u binacadan sakyai ku binawlan, cikatineng tu nika u hitay kuydaan, uyda dada’ katiengan u nikangelu’ nu tademaw sa, u sapahabay tu labu nu luma’, nika wyniyan a tademaw sademidemiad sa. mikakulikulin i umaumahan, mianin haca tu kakanen, uyda ku kalingesan nu babalaki, matineng tu sapilacul tu bili sa, una ngelu’an nu tademaw ku heni, sademidemiad satu malalabalaba’sa i umaumahan, uyca ku mamaala kacay kabilil maluk tu umah kya idaw ku kakanen, sanamin ku miadih nu katuuday, malingesen tu ku nyadu’ay, kyu, teban satu mukalunuk tu labi, sakunukunu satu maluyaluy midebung tu nikabi’ nu hitay nu hulam, u satabakiyay a nikapatelac nu babalaki ita itawya, anu caay kabaluduh ku kawaw ku caay tu kahini ku binacadan nu [[:zh:Category:撒奇萊雅族|Sakidaya]], anu hemhem han ku balucu’ nu itawyaay a babalaki kawsa ku iniw tu ku nyadu’ tu Takubuwan, kucaay tu katabal malawpes ku Takubuwan a nyadu’. mikakulikulin i umaumahan, mianin haca tu kakanen, uyda ku kalingesan nu babalaki, matineng tu sapilacul tu bili sa, una ngelu’an nu tademaw ku heni, sademidemiad satu malalabalaba’sa i umaumahan, uyca ku mamaala kacay kabilil maluk tu umah kya idaw ku kakanen, sanamin ku miadih nu katuuday, malingesen tu ku nyadu’ay, kyu, teban satu mukalunuk tu labi, sakunukunu satu maluyaluy midebung tu nikabi’ nu hitay nu hulam, u satabakiyay a nikapatelac nu babalaki ita itawya, anu caay kabaluduh ku kawaw ku caay tu kahini ku binacadan nu Sakidaya, anu hemhem han ku balucu’ nu itawyaay a babalaki kawsa ku iniw tu ku nyadu’ tu Takubuwan, kucaay tu katabal malawpes ku Takubuwan a nyadu’. == namahini ku nipidebung nu hulam == hamin sa tu midebung tu nikabi’ nu hitay sa, malingatu tu mukilim ku hitay tu namidebungay, matenes katinengan tu nu hitay nu hulam, matineng satu ku hitay sa, i teban nu labi sa kunukunu satu i teban nu labi, sakunukunu saan ku hitay a tayni i panan nu takubuwan, makadih ku misebengay nu selal sa malalihulihud tu selal tu a beleng satu kutuuday a selal, satedetedep sa tu ku selal mutena’ i panan nu nyadu’ satedetedep sa tu muhalhal tu nipicumud, u tumuk satu mabilil papitakus tu duma a nyadu’ay a selal, amana kakemet han nu heni ku binawlan, tuyda a labi tatenga’ inayi’ ku mabiay nu binawlan. == u kidu nu hitay masaungcuy nu buyu’ == adihan tu ku kidu nu hitay sa malecad tu niupu tu kasuy adihan, ahican tu musinga’ hakya sa tu amin ku katuuday, atayni tu kya nasa tu, nika halhalhalen i cuwa saw, inaynayi’ ku tekiteki’ nu tayniyay, matalaw a antulen ku binawlan kyu sakamu, anu mahida sa uita aca ku musinga’ satu ku tumuk, pakelakela’ hantu muculu’ uni culu’ a cacay makala tu sabaway kya a kelakela’ patayda hantu i sacumud nu lumelumenan, namahida satu alawaw tu ku binawlan, mahida mademec tu nu mita ku ada sa mamin tu aca mutadem tu mapatayay, a malialac tu kita satu ku nipilunguc nu selal tu tumuk, sakamu hantu nu tumuk ku katuuday, amana henay pisakucukucung, acay kanca amutayni henay ku ada patiku tayni han nu tumuk musakamu. == malekep ku hitay mapatay == tatenga’ caay henay kalpacaw ku kamu nu tumuk, iniw twaca ku hitay nu hulam, midebung tu nyadu’, mahida tu sayaway a nipidebung, cumud satu ku hitay nu hulam cucuk hantu tu nisanga’an tu nisadiceman tu tungawen a auk i takulaw, cumud sa ku cacayay matusul tu ku takulaw, kina cacay kinacacay han nu selal mucucek ku takulaw, kasenun sa mapaak ku tademaw, anu tatusa ku micumuday mahtatusa ku mapatayay, inayi’ ku patelacay tu nicucukan anu tatulu ku micumuday sa mahtatulu tu ku mapatayay, katukuh tu sananal sasaupu satu ku kidu nu hitay, amaka tukutukuh tu sananal, halalhalan tu ku labi, makadih ku dikuday a hitay, meduk sa tu mulaliw, cay tu kaadih ku nadikudan, mulaliway tu walu ku hitay sa ku slal sa, huway satu ku balucu’, u duma sa mabi’ tu aca, sa tu wamin ku kamu nu katuuday, sakamu hantu nu tumuk, amana henay kabi’ ku selal, hakya apatiku henay ku mabelengay a hitay han nu tumuk, kaytini henay muhalhal amin ku selal satu ku tumuk, kyu caay amin piliyas ku selal i panan nu nyadu’. misebeng tahlabi'. == mutadem tu hitay == namahida satu cay tu pakahalhal ku binawlan, pakakela’ hantu nu selal kya kidu nu hitay, tademen nu heni i sacumut nu lumelumenan, mamin mutadem caay henay kahademhem ku balucu’ nu tumuk, sakamu satu ku binawlan, amana pakaahemaw ku balucu’, caay kakapah ku nidatengan nu mikuwanay, a muliyaw hanay ku hitay tayni midebung tu nyadu’ nu mita, satu ku kamu nu tumuk, kyu cay pisaahemaw mudateng. == muliyaw aca tayni ku hitay == malucek ku kamu nu tumak, amuliyaw henay tayni sananay a kamu nu tumuk, caay patelac ku nidatengan nu tumuk, i teban nu labi kakalungkung satu ku nipituktuk nu selal, muuyuy tu ku tumuk tu selal, lalapalapa’ sa tu ku hitay tayda i panan nu nyadu’, malkacumudan ku tusaay a panan, i nuwaliyan nanay a panan caay pakacumud ku hitay, nika i timulay a panan i pidaduman nu binawlan cumudan nu hitay, mapatay nu hitay ku misebengay nu selal, tusa a laluma’an ku nipatay nu hitay, makatengil ku selal tu niungal beleng satu ku selal, kasenun sa, malawpes tya hitay, lawpsen nu selal, amasatedep ku nipipatay tu nyadu’ tu, samengmeng ku nipidebung. == u salibung a nipidebung == sadikuday a nipidebung, tadaw u salibung tu, kyu malekep malawpes ku nyadu’ tu Takubuwan, sakinatulu a nipidebung u salibung a nipidebung tadaw u mulekepay tu sananal matabal siwaay ku tuki kya, liwliwen tu nu hitay ku nyadu’ tu Takubuwan, mudikec amin tu acin ku hitay, u tangah nu bucul tabuen tu salengacay a kupa, katukuh tu cacayay a bataan ku tuki kya, teking han tu lamal kya bucul mulikat, a kuti’ tu ku cilal sakyai, alawaw sa tu ku hitay malcalecad pasayda i awawkan ku nipisinasin muacin, belabelat satu ku awawkan. malikat, mabangbang tu ku lamal, ahican micapi mupaneng, tanangtang tu ku akuti’ malatang tu ku tademaw, muungal tu amin ku adiwawa atu inanay, ahica tu satu mabialaw tuamin ku tademaw, salabi sademiad ku nikatuduh nu lamal, pakucila mahida hanay ku bangbang nu lamal, cacay a lalipayan kya ku likat nu lamal simawan tu nu hitay, caay piliyas ku hitay matalaw a mulaliw ku binacadan, katukuh tu cacay a lipay kya, iniw tu ku katuuday a hitay, amulusalus tu mutidengay a awk, mamin mibanang tu sacumud kasenun satu micumud ku hitay, amudakep tu selal, mamin siketan tu layic ku lima amin, pasutumuk ci Kumud Pazik atu acawaan, siliwan siliwan satu u babalaki tuamin atu adiwawa kui nyadu’ay. == palaliw tu saba nu sela a adiwawa == namahida satu twyda a labi, palaliwen tu babalaki ku saba nu selal, pasaupu hantu makala tu 172 ku katuud nya adiwawa, sakamu nu babalaki “pikacawi katalalan kamu besuchan amana pahahan, amana kataluma’.” hantu ku nipitulun tu heniyan. cila nuydaan, awauwen tu amin ku Sanbansya patanien i Takubuwan, papiadih tu nipipespes mupatay tu mukeliday, siket han tu ku lima nu tumuk ci Kumud o Padik, pacait hantu i ciid nu sakul a kilangan, hacacay hantu misenat ku udiudipan ni tumuk, katukuh i sansandeb makala tu cacay a malebut ku nipisenat tu udip nida, tu tepek satu ci Kumud Padik, kilul satu u acawa tu nida ci Icep u Kanasaw, paakaabbi’ hatu in pelaa’ nu sakul a kilangan, pataenangen cinida telep hantu tu pela’ nya kilang, maudip henay kacaw hantu nu katuday a hitay musakasak, tu mapatay ci icep u kanasaw, muangic amin ku miadihay a tademaw. == u lawlawpes tu nu Takubuwan == cacay a labi i nayi nayi nayi’ tu ku muenengay i Takubuwan a tademaw, i cuwa tu ku binawlan nu Takubuwan, amin nu tademaw, u cima ku cikatalaw a mapatay nu tademaw, u Sakidaya a mahida tu matalaw a patayen, kyu namapatay ci tumuk atu acawa nida ci Icep, mamin malalihulihud ku lalabu nu luma’ sa, talmedumeduk tu tacuwacuwa tu milimek, laliwaliwah satu ku binawlan nu Takubuwan, nanu tawya u lawlawpes tu nu Sakidaya. u patelac nu babalaki ita itawya, nika mamin tu ku maminay, uyda sa sikalawpes nu nyadu’ ku nikabaluduhan nu balucu’, sikalawpes nu Takubuwan a nyadu’, hicasa tu ku teluc nu Sakidaya ayda saw, i balucu’en nu mita ayda ku nikapatelacan nu babalaki ita, i balucu’en ita amana kapawan, anu mahicahica acasa mana ita kahida uydaay a balucu’ cunusan tuyda tu matamsayay a balucu’ kya a kapah ku nikatalulung nu mita u Sakidaya. == amisakapah tu kita tu niyadu' == talaayaw tu misadimel tu nyadu’ kita ayda, nanu 1878 a mihcan makatukuh ayda 140 ku mihcan, namidapu kita i panpangcahan katukuh i 2007 a mihcan sa cacay a lasubu tasa a bataan idaw ku 9 a mihcan, hatiniyay. atenes a hican caay kalawpes ku kamu atu lalangawan, pasukamu nu mita, cacacacay tu ku hanhan, u mamalawpes tu, saayaway macalud henay, kau adiding tuway ku malawlawpes tuway nu caay kacalud. == "u hi la luy sa " saicelangaw nu mita == ita u Sakidaya saicelangaw nu mita, hanca cikapapina ku taluma’ay nu tademaw nu mita, hidawmay awcima nu taw ku paayaway, awcima nu tau ku aidan, kyu amusakamu kaku i titanan nu udip a kawaw, u udip ku misaicelangay, uyda mudikecay tu kakawaw nu nyadu’, amana ita piida tu kakaw nu sakai nyadu’, sasekel haw ita muulic tu papalekalen tu kawaw, u kamu nu mita amisaicelang kita mucuduh palekal, kya acaay tu kalaklak ku kamu atu lalangawen. u binacadan nu Sakidaya ayda, u enemay a bataan ku mihecan sa, maliyuh tu misanu Sakidaya musakamu, ina enemay a bataan ku mihecan, a tusa tu a bataan ku mihecan sa, a balaki tu amin, anu caay kakalamkam padutus tu kamu sa nu Sakidaya sa, amalawlawpes tu, a inayi’ tu ku matinengay misanu Sakidayaay, anu cay kakalamkam anu misaamelak kita sa, nayi’ay tu ku Sakidaya a han aku kita. [[kakuniza:Padakaw Lami']] np4f48aadolaigm9monan1ekcgrj12a u nitasepian a kakitizaan ni Alice 0 9693 83394 80564 2019-11-21T22:08:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[tangan:AlicesAdventuresInWonderlandTitlePage.jpg|thumb|u nitasepian a kakitizaan ni Alice (1965)]] u nitasepian a kakitizaan ni Alice (Alice's Adventures in Wonderland). == kakiliman == <br />《u nitasepian a kakitizaan ni Alice》(Amuhuwan:Alice’s Adventures in Wonderland, muselit tu sasulitan Alice in Wonderland)atu u nitasepian a kakitizaan ni Alice, u Amuhuwan nu nitesekay tu misausi a tatemaw ci 查爾斯·路特維奇·道奇森 angangan ci 路易斯·卡羅 nu wawa aasipan a cudad. kina kungkuan ni Alice a kungku, namakayza i puhan kya pawalil mahetik malatatemaw a aadupan a kakitizaan, makatepal tu matinengay amin musakamu a aadupan. u sikulitay a cudad nu wawa i 1865 mihcaan mulekal, yadah ku manamuhay miadih kina kungkuan. 《u nitasepian a kakitizaan ni Alice》yadah ku nitangan tu canancananan a sasulitan nu tangah, u sakasenengan nu misulitay tu kulit nu wawa ciniza. izaw tu ku nipacuyakuan a cudad tu 174 a kamu. == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:爱丽丝梦游仙境|wikipayke-愛麗絲夢遊仙境]] * [[:zh:路易斯·卡羅|wikipayke-路易斯·卡羅]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] afhconyub6uq13a7zc8v6sqdrc0leuc u nu binacadan a kamu nu kitakid ayza a demiad 世界母語日 0 9694 83397 80572 2019-11-21T22:08:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u nu binacadan a kamu nu kitakid ayza a demiad 世界母語日 == nilacul == [[tangan:Shaheed_Minar.JPG|thumb|Shaheed Minar]] (1)baymihecaan tusa a bulad tusa a bataan izaw ku cacay ayza.u nu binacadan a kamu nu kitakid ayza a demiad, kanca a musakamu tu nu uzipay nu banacadan a kamu (2)ayza musakamu kaku tu kamu nu Sakizaya (3)musakamu tu kisu tu binacadan haw? == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:國際母語日|wikipayke-國際母語日]] a93x69eff2xdu15x6zwwv9y6l3ompmm u nu binacadan a kamu nu kitakit ayza a demiad 0 9695 83399 80575 2019-11-21T22:08:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u nu binacadan a kamu nu kitakit ayza a demiad 世界母語日 跳至導覽跳至搜尋 cacay alasubu izaw ku walu a mihecaan,tusa a bulad tusa abataan izaw ku cavay ayza u nu binacadan a kamu nu kitaki ayza a demiad,kanca a musakamu tu nu uzipay nu binacadan a kamu pabalucu'an sapacayca i kitaki mi pakatineng a midama tu kamu apacakat tu kamu nu binacadan pangiha' tu mahiniay, sakasa i tint kitakitay, a mami tu malawpes tu kamu nu binacadan. ayza musakamu kaku tu kamu nu Sakizaya [[kakuniza:Sabak Nubu]] osphvkoq1bomyhr6so37w4uaeaqg3xp u nyaduh nu 金針花 kuydaan 0 9696 83405 80582 2019-11-21T22:08:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u nyaduh nu 金針花 kuydaan [[tangan:Hemerocallis_citrina_hémérocalle.jpg|thumb|Hemerocallis citrina hémérocalle]] == kakiliiman == sepat alasubu akubu kya赤科山han nanay . u nyaduh nu 金針花 kuydaan .samihcan waluway abulat atu siwaay . adihan ku buyubuyu’an matumes nu 金針花 unika huyahuy (搖)kapah adih han . ina 六十石山han nanay 花蓮縣富里鄉竹田村 nuwaliyan a tapiyingan . u talakaw nidasa 800 aditek i sawaliyay(東邊) abuyu’ . u ahebal(寬)nidasa 300 akubu uni paluma amin tu 金針a umah . atu 赤科山 malcaday upa palumaan nu kalingku tu 金針 . namakayni i tanul(田埂) adadan tu 臺9線hanana maliyut (轉彎)tayda i 六十石山 muculil tunu kelakela’ adadan . mitabesiu(經過) tu adidingay adadan sa . mak atukuh tu i papalumaan . icapi nu muhcan . i hwat ung cung ku nu kanatalan anipa tideng tu ai dangan 六十石`abuyu`an sini patideng tu cacay abataan cayay kalecad  a ngayangay . palelikeliked han ku ngangan nu cincen u salunga nay anipa ngangan . ulucin . u kancin . u cynke . u hanghwa . u lucung . u sanlan . u wangyu . u syncaw . u tanla . atu lywcue amin . katukuh kulabang i ngayangay kapah micekul tu buyu`nu sawali a buyu`. misinzang tu tanestesay a cincen . kapah muluung miyadih tunucngku a umauma han . anu uaya nukasi baluwan tayda . kapahenay makadih tusalusalu nganay a balu nuiucayaumah . saka caacaay tu kapawan ibalucu` . == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == 4ln2nginiwthsbvfsi4n06pju2ulva0 u pasubana' i luma' 0 9697 83421 80605 2019-11-21T22:08:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:家庭教育|u pasubana' i luma' (家庭教育)]] u pasubana'(教育) i luma' sananay, taneng pacunus(增加) tu masungaay nu laluma'an atu sasahicaan(功能) nu luma'. yamalyilu pasubana' nu wawa, pasubana' nu babalaki, pasubana' nu etul(性), pasubana' nu palaacawa(婚姻), pasubana' nu laylay nu kakawsan, pasubana' nu mikuwanay, pasubana' nu laculaculan(資源) u luma'. izaw hanay ku zumaay a kawaw. == u lacul nu pasubana' i luma'(家庭教育的內涵) == 1.pasubana' nu wawa: u pasubana' nu micunus tu wawa a puc(能力) atu tatudung(本份). 2.pasubana' nu babalaki: u pasubana' nu micunus tu ama-ina a kawaw. 3.pasubana' nu etul(性): u pasubana' nu micunus tu katinengan(知能) nu etul. 4.pasubana' nu palaacawa(婚姻): u pasubana' nu micunus tu masungaay(和睦相處) nu talaacawaan(夫妻). 5.pasubana' nu malawpes(失去) ku ama-ina: u pasubana' tu wawa a balucu', anu malawpes ku wama atu ina. 6.pasubana' nu laylay nu kakawsan: u pasubana' nu laluma'an, masasukapah atu masasukaydih tu laluma'an. 7.pasubana' nu mikuwanay: u pasubana' tu mikuwan tu kawaw nu luma'. 8.pasubana' nu laculaculan(資源) u luma': u pasubana' tu mikuwan tu laculaculan nu luma'. 9.zumaay a kawaw. == lawilaw(影響) == u luma' sa, saayaway mutebingay(接觸) a putiput(團體), sisa, uzuma ku tadamaan ku pasubana' nu luma'. masitudung(正確) ku pasubana' nu wama atu wina, amakapah tu ku wawa nu heni. anu caay katatenga' ku pasubana' nu luma', madaecustu ku wawa. tacuwawa sa, izaw tu ku pasubana' nu luma'. tadamaan ku pasubana' nu luma'. yu adidi henay ku wawa, kateka' tu ku pasubana' nu luma'. akakatezep ku mahiniay a kawaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:家庭教育|wikipayke- 家庭教育]] [[:zh:家庭学习|wikipayke- 家庭學習]] [[kakuniza:luma']] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:wikipayke]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] nxe66jxw1xui3ff46yl2hllvyp0rzmd u paysin nu Bunun 0 9698 83449 80638 2019-11-21T22:08:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 27 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u paysin nu Bunun 日常生活禁忌 == sapuelac == 1. amana mukan: titi' nu bau, ungay, wacu, edu, nani', tumay, apap atu takula'. 2. amana mukan ku wawa: tangah nu aadupen, panga' atu puki, udu, kikul, tangila'. 3. amana mukan ku musabiliay: u atay, milisawada', balucu', tinayi', bituka, bala' atu ilalabu'ay nu kidu. 4. anu tayza maluk sa, amana malitemuh tu bau atu edu, anu mahiza sa, satezepaen tu maluk atu kawaw, kalamkam taluma'. 5. amana muesus iayaw nu babalaki, anu mahiza sa, apanubu cacay a pabuy. 6. anu maluk sa, aman muesue, amanu maesing, anu mahiza sa, satezepan tu kawaw, kalamkam taluma'. 7. piliyasi tu akak, anu muawaw i kawanan sa u daecusay, satezehan muculil, kalamkam taluma'. 8. amana miadup: anu matengil tu esus atu esing a suni', amana miadup. 9. amana mutuzu' tu bihekac ni Adek. 10. anu izaw ku laluma'ay tayza miadup sa, amana miasik, katukuk taluma' tu ku heni. anu mahiza sa, amasanek ku aadupen tu sanek nu miadupay. 11.anu miadup sa, amana tayza umah, zayhan namaluk sa, angtul tu kya tatak, apacekuk tu aadupen. 12. 狩獵時不能吃大蒜等具有香味及刺激性食物。 狩獵時不能洗衣服,不能借火給別人,不能織布,違反了都會獵獸不中。 獵人家若有人出生或死亡,或母豬生產,則不能狩獵,其中尤以有人死去的禁忌守得最嚴。 在獵人入山以後,家中有人死亡時,須派人叫回來,否則獵人會在山上遭遇意外之事而暴卒。 獵人之家人與外人在這段期間內互不往來,蓋恐別人觸犯了禁忌。 平日獵具不許女性撫觸,家屋內所懸掛獵獸頭骨,是為聖物,婦女亦不可觸摸。 打獵領隊率眾作祝禱儀式時先要生火,火苗必須一次點燃,若火點不起來或火苗熄滅,則出獵延期或取消。 此外有人打噴嚏或小孩大聲說話或哭泣、有人放屁及婦人們說了不該說的話等,皆違犯禁忌,出獵亦需延期或取消。 1月到8月小米播種、生長期間,忌吃糖、甜食,如甘蔗等。 小米收成的第一天忌吃中餐。 4月祭典當天不能吃鹽,否則所種的豆子會長不出來。 進餐時,孕婦需先進食,餐後先離席,違反者將會難產。 豬頭只有老人、小孩和未婚者才可以吃,否則會打不到獵物。 衣的禁忌上,衣服反穿將會成為孤兒。 出門或打獵時若聽到鳥叫聲源於右側,表示吉利,反之則不吉利,必須立刻取消。 特殊的禁忌,例如女人用的織布機器,忌諱男人觸摸;男人用的獵具、獵槍、背帶、腰刀等,女人禁忌摸觸。 射耳祭典時,小孩不能吃山豬或山羊的肉,女人則連所有的烤肉都不能吃。 在播種小米等農業祭儀時,不能吃青菜、香蕉、甘藷、玉米、鹽、糖、爛肉等東西。 收割小米食,不能吃午飯,第一次吃新栗飯,必須在晚上吃,吃後不能外出。 不可殺百步蛇烤吃。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == 資料來源:https://www.erv-nsa.gov.tw/user/Article.aspx?Lang=1&SNo=03000101 nasulitan nay pabalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 [[kakuniza:Bunun]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:sakasitangah]] 55s73jbz5z7td42zv8eging215qpbmw u puu’ numihcan 0 9699 83453 80644 2019-11-21T22:08:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki matabesiu ku palamalan (火神祭) a lisin(祭奠/習俗) masumad(被改變) tu ku demiad(天), 過了火神祭後氣候就改變了, a malingatu(開始) tu silielip, kasililipan u puu’ nu mihcan kaydaan, 然後伯老鳥開始變多了,伯老鳥一出現就是季節交替的時間, malingatu(開始) tu palespesan(毛毛雨) tu kudemiad,sienaw(冷) sienaw tu kudemiad.開始下毛毛雨及變冷了。 u sakasaan katukuhan tu nanaytu ku sadingsing(秋天), 也就是秋天到了, yu kasu mamadan namakayni ku sayaway, 在古時候就是從這個季節開始, misupped tu kasuy(木材) ku paylumaluma’an, 家家戶戶都會砍木材儲存木材 qsapi likeluh(接) tu sienaw(冷) ami(我們) sangidu ilabu nu luma’, 冬天的時候準備在家裏面生火取暖, paka dihku tu labunu nuluma’, u nanam tu nukawaw nu malukay. 把溫暖帶到家裏面,這是部落的習俗。 qn46dcu69tqnuy24rwzohmtztoteo61 u saadingan a aadupan 0 9700 93448 90770 2020-09-09T08:22:48Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[tangan:Ecozoneszh.png|縮圖|masazidumay a aenengan kitakitay a aadupan]] u saadingan a aadupan(保育類動物) == kakiliman == i [[Taywan]], u masadumaay ku liwliw nu tahakay , idaw ku sakasenengan nu kitakitay a tademaw kina aadihan sa, idaw ku ayam, mikalicay, idaw ku mingaduyay, idaw ku cilkay, mubahelay, hatini kayadah nu aadih han sa, nika tada katuud tu ku tademaw ayda idaw ku mitastasay u miadupay, sisa a mamalawpes tu ku aadupan, mabiyalaw tu ku miading tu aadupan. u sihu mabilil tu a miading tu aadupan, matalaw malawpes ku 動物, sisa misasumad tu mikuwan kina aadupan kya a idaw tu ku aadingan nu aadupan kyu idaw ku sakay tini i lalay nu tatanga' han a pakatineng tu tademaw a hinin nu mita tina kawawan a padihing tu aadupan.<br /> == nilacul == i Taywan a adingan nu aadupan pitu ku masasudumaay. === sakacacay:paypacucuwan === idaw ku padaduki, ungay, tumay, sikuyu, nu puyuay a nani. paycucuan hananay sa, u namakayniay i nu udip nu idang namakabala'ay muhanhan kya makay i cucu' tu wasisalang tu sapacucu' tu wawa, namakayni kya ngangan tu sasakamuan kina paycucuan sa (idaw kya cacay a cudad i 2005 tu mihcaan tu nasulitan sa, idaw aca tu 5676 tu ya nisulitan tu 2008 ay tu cudad, LUCN tu sumanahay a cudad tu 5488 hamin) tu caay kalecad a aadupan, mabuliyas i 1229 tu wini, 153 a sasulitan atu 29 hamin ku namakayniay a sapacucuay a aadupan tu 10%, kina aadupan i kitaki sa idaw tu 0.4% saan, u singipenay idaw ku nu babuy nu bayuay sa, mubahelay tu paycucuay a aadupan, u sayadahay a aadupan. === sakatusa:payayam === izaw ku takelulu, lidep, tuluk nu buyuay a banul, tanayuay nu tangil a deku. === sakatulu:paynabuy === izaw ku bilanga', kakitil, kakuhkuh, cacucuh. === sakasepat:payngaduy nabuy === izaw ku mikalicat a balaut, kakunas, balaut nu umah, ciyuk. === sakaliam:paybuting === izaw ku sulumang, ili',cuwang,lilas. === sakaenem:paycilkay === izaw ku adipapang, dadayday, kinkyama',balalangad. === sakapitu:paylalihiw === izaw ku lalihiw. <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan *[[:zh:动物|wikipayke-aadupan]] [[kakuniza:Hana Ating]] pg6hpn6la0dwqc0qvsite7iud4zifaq u sakalihalayay a pakatukuh halhal sananay i lumaan tu tuudtuud a sakikawaw 0 9701 83480 80673 2019-11-21T22:08:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ina 宅急便 hananay pakatukuhay tu tuud i luma a sakikawaw sa nau nu Dipunay ya (大和運輸) yamatu a miculuay sapaka lihalayay tu tademaway a nipatidengan. i 1976 a mihcaan paayaw tu labang u sakahemekan nipaayawa nu halhal sananay iluma ku maydihay sipakatukuh i ayawnu lima ku tuudtuud.uduma kya ihekalay nipasasingan a wayway nu papaadihanay ya lumeniay a nani (黑貓宅急便) hananay sa micidek nipicepcep tubalucu nu labang a pakelit tu sapakatukuh i lalumaan. == usasiwkayan tina (黑貓宅急便) u lumeniay a nani pakalihalayay mi’dapay a sakikawaw == mahiniyay a nipida’pay a sakawaway sa makay sidumaay a caculilanay a katidengan sapakatukuh i maydihay a labang nitekelan a sikawaw ngay kasenun saan maala kutuud nabalucuan hananay a malasalilay katukuh icuwacuwa. sikacaay kalecad nu yubingay nipakatukuh sa uydasan i nudemiadan paktukuh ku nu uybingay nu labian sa nayi musakawaw nika anu maydih patayda i baad sa a tayda henay ku pakeliday tu tuud i uybinkiwk .cay ka hida nu (黑貓宅急便) hananay .taydaan i luma nu maydihay patangasa i cuwaay a tademaw.anu patelay han sa iniwtu tayni muwala ku musakawaay tu sapatayda i nudumaay a kakitidaan. iTaywan idaw aca ku misengiay tu mahiniyay a sakalihalay nu tademaway a miedapay a sasikawaw ytinaku ya (東元集團) atu nu Dipunay a misiwbayay (日本通運) mapulung misakawaw tu mahiniyay pangangan hansa ya (台灣宅配通) hananay a sasikawaway. nuduma sa idaw aca ku iayaway mahidaay miculu tu baeketay tabakiyay a caculuan sakalecad niya (嘉里大榮貨運) atu ya 新竹物流 hananay nipiedap.ayda hantu sa pasu ya yubinkiwkay mikilihida tu. ==u nicunusan a niedapan a sakikawaw hananay (加值服務)== sakaini nu niedapan a sakikawaw sa paayaw tu labang taneng ku nipakatukuhan a canancanan a tuuday nudikudan paaca tu kalisiw u sapangaay tu balucu nu labang . anu idaw ku ni kaalan tu kakaenan sa siduma u buting pasutiti nu sidi taneng tu pakelit idaw ku sikuliay nu katideng nu mahiniyay pakatukuh caay ka antul sikatukuh i midakepay nu tademaw.itaneng henay maytengil tu ayaan makatukuh ku nipakelidan anu inayi ku lawad i sananalan sa itaneng tu pasakamu tu sakaydihan nu sakatukuh nu amiala tu nipatatan nu cabay atu lalumaan . anu idaw ku sakacaay micukasan sakahida nu ninel mabalad ku sauwac mapelad ku buyu’ maputung ku sangaw sa itaneng patelay mitatengil tu mahica tuku kawaw sakangaay nu balucu nu mihalhalay . anu caay pakalitemuh nu tatukiyan sa taneng patelay tu pakatukuhay misumad tu sapiala . udumasa itaneng sipatayda i pinliay a nipatiyaman muwala .sisa u (宅急便) atu (物流) hananay sa sakangayan nu aydaay nu tademway a sasikawaw kanamuhan nu (上班族) musakawaway. [[kakuniza:Buting Nukay]] lqrjs5wb4anf9i45ptw038fxfnsfrxl u salukiyaw nu tatayna - u sumamaday a palaw nu Sakizaya 0 9702 83484 80678 2019-11-21T22:08:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u salukiyaw nu tatayna - u sumamaday a palaw nu Sakizaya == kina inga sa, na nu Sakulay a niyazu', u tatayna nu Sakul musalukiyaw. mupalaw i lalikit nu niyazu'. == namakay cuwaay a inga: == https://www.youtube.com/watch?v=--qS1C-hFis quphyyl5fu94u0izx3n44sl3rp8bzai u sapacucu tu wacu sakakapah nu udip 0 9703 83502 80697 2019-11-21T22:08:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==kakiliman== u sapacucu tu wacu sakakapah nu udip matalaw siimelangay ku wacu, sisa pacucu. ayza han tu sa, a tuud tu ku matinengay kina sapacucu u kapahay. i tini i hekalay a bayduk (mahida anu kaladan nu wacu atu padaduki) anu makalay sa tu sa, a pacucu tuyni a cacucukan. anu kina tulu pacucu, kya caay katalaw tu, anu pacucu sa tu i banges atu heci. anu i hekalay tu a bayduk, a pacucu aca, a pacucu henay tu sacaay a imelang. anu pacucu sa tu, anu tatemaw atu aadupen kapah amin pacucu. anu pacucu kina wacu kya caay palalid tu tademaw atu luma’ a  wacuan, ayza u kitaki atu kakititaan kanca a papacucu tu nipahapayan a aadupen. ==nilacul== ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:狂犬病疫苗|wikipayke-狂犬病疫苗]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] hbbxjnw68vn890dyxalrl9ibijaln2o u sasing nu 2017 Ciwidiyan a Palamal- patuduh ku salisinay a dabek 0 9704 83515 80712 2019-11-21T22:08:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u sasing nu 2017 Ciwidiyan a Palamal- patuduh ku salisinay a dabek == nakulitan ni Huang Kiki [[tangan:2017-火神祭祭屋-黃琪繪製.jpg|thumb|2017-Sakizaya Palamal- salisinaya dabek01]] nasasingan ni Yiyang Sayiun [[tangan:2017-火神祭-燒屋2-伊央撒耘攝影.jpg|thumb|2017-Sakizaya Palamal- salisinaya dabek03]] nasasingan ni Yiyang Sayiun ku zuma [[tangan:2017-火神祭-燒屋1-伊央撒耘攝影.jpg|thumb|2017-Sakizaya Palamal- salisinaya dabek07]] nasasingan ni Nimuyaw [[tangan:2017-火神祭祭屋-潘惠敏攝影.jpg|thumb|2017-Sakizaya Palamal- salisinaya dabek02]] nasasingan ni Tipus [[tangan:20171007-水璉火神祭之火.jpg|thumb|2017-Sakizaya Palamal- salisinaya dabek06]] nasasingan ni Huang Kang [[tangan:2017火神祭燒屋-黃岡攝影.jpg|thumb|2017-Sakizaya Palamal- salisinaya dabek05]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == namakay Kalinku a kuwabn Ciwidiyan a niyazu' misasing nu cidakay a binawlan [http://titv.ipcf.org.tw/news-33518 20171007原民台新聞] 2g39w2flwmupo0bmn87vkdem80c1yf8 u sinbung nu bau 0 9705 83519 80717 2019-11-21T22:08:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki idaw i tida i selilanka ku cacay a sinbung hinisa u cacay kya babalak i namabi i kalahukan pahahan tada mapaseka kuni kakemet nida cayka tinetineng taydaan nu bawu liwlec han tu nu bawu kukidu nida mapacukat nuni limec nya bawu nika yanipi wywy nida inayi` ku makatengilay namahida caaytu pakademeci nida tedepsatu mahida taemud hantu nya bawu kalahukan taluma`tu ku tademaw nu luma` kaltepan kya bawu tuni kuku` tu kuma adihay nya babalaki wywy hantu nida kubiyaw laup hantu nu katuuday dakep hantu tengtengen nuheni patayda i pudah kya bawu kipapenepenec hantu alasatu tu bakan pela` hantuway ku bili nya bawu sudat han kya babalaki sa mapatapatay tu [[kakuniza:Miku Kumud]] 256ymty2max5a637qv8cs9q3abvzahy u tademaw kya makadih tu nu hekal 0 9706 108802 108799 2021-05-10T03:02:04Z 三異一樣 1693 wikitext text/x-wiki u tademaw namakahekal ku sakatineng tu. tuud amin, hakya walu a bataan a palasubu (80%) wai pabaw henay kunikadihan,tada u mata kusapi aadih kuyadahay, u mata hananay unu likat akuhak, nuhhekal a tineng masasing pataynin i sapiadih nu mata mamin pataynin i punu’, sakasaan makadih ku tademaw tu tuud, umata nu tademaw atu punu’ kuma tinengay tu wayway kumi laheciay, ukikay atanu demaw asaka tineng nu pyakpunu’ atu sapi sasinng ani laaciyan, malamata kusapi sassing, [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:saydan atu micudaday 2018]] gxblzsi80preo6vwiezmmicu1qygpl9 u tatalima' i niyazu'回於不回部落 0 9707 83526 80728 2019-11-21T22:08:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == '''''u tatalima i niyazu'回於不回部落''''' == (一)cacay alasubu izaw ku pitu a mihecaan ,cacay a bataan a bulad sabaw siwa ayza ademiad 107年10月19日 7jfpg37el80f31b1tl3m15y9h2qs14c u tatangahan nu nipianin tu pala’ nu binacadan 0 9708 83560 80779 2019-11-21T22:08:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 33 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i 1983 a mihcan pasaupun kami ni Icyang Palud (劉文雄) milubang matatengil, similhifaay (參加) 藍姆錄、揚文洋、李來旺、黃金文、蔡義昌、蔡中函, ci Palakaw 等 katuud mapawan tu tu ngangan, ina katuuday a adiwawasa u namicudaday amin i tabakiyay a cacudadan, malalum ku wawa nu binacadan tu nialawan nu talakaway (政府) i binacadan tu pala atu nipipenec (打壓) palawpes tu lalangawan tu kamu nu binacadan, matineng tu ku wawa nu mita tu amalawpes tu ku kamu nu mita sa ku nidateng nu wadiwawa nu mita sakiw, saicelang satu pasaupu tu namaka cueacueaay namicudaday i tabakiyay nu awawa, nu binacadan, maydih a pasaupu, tu maydihay milhifa tu muliwad tu kawaw, tu sapisuayaw micaculi (抗議) tu i tebanay (中央) a talakaway pasaupu matatengil tu kakawaw, sademidemiad satu matatengil tu kakawaw, mamin datu miulic pasaupu tu binawlan, amalingatu tu muculil micaculil tu talakaway, mipapasukas tu umah nu mita, atu sapasukas tu ngangan nu binacadan, pasukasen ku nalinabuwan nu binawlan sananay. === salingatu pasaupu tu mamuculi paculi === salingatu sahenay kina tataluayaw tu kawaw sa, malecad tu miubiyay sakunuukunu sa lalihulihud saan ku mitakusay a pasaupu tu mamu culil a tademaw, u sakasaan matalaw a dakepen nu kincal(警察), kyu malecad tu miubiyay ku wayway amin adihan, u waku tumaku sa u wama nu nyadu’ ku sausi, u aadihan nu binawlan kuni palawat tu kuku’, anu mihicahica sa u kakilulen nu binawlan kunipa lawat, kyu misamisimisi amisakakawaw, alahican sipacakay nu kaput i kincal cikatinetineng aca kyama tineng ku kincal a saca ku balucu’. === malingatu tu paculi (第一次抗議) === sayaway a nipaculi i talakaway, lalihulihud han kunika sasakamu malipasubana’ tu katuuday, kalimek hantu ku nikatayda i pangiduwan nuTaypak masaupu, i niwtu amin ku tademaw sa luyaluy satu tayda i pilubangan nu ku kudayhiu (國民大會), katukuh kami itida miuyuy tu i labuay a kumuing patahekal muwala tu nisulitan tu sasumad tu hulic a cudad, sapasukas i binacadan tu nawnu binacadan nanay tu atungus a ulic sananay, hatida ku niawaw tu kumuyng, icuwasaw caay paengil tu niawaw, cikatenes sa talculaculae satu ku kincal a mudakep tu katuuday, hacacay hatu muculu’ ku tademaw amin, pakacaw hantu i papululan a kazizeng, patayda i papululan mupulul amin, katukuh i teban nu labi sa hacacay hantu mi sayban atumi saliuuc, nanu kalahukan tah dalabi katukuh aca tu sananal, maminsatu misaliuuc sa paydang hantu kami pataluma’tu teban nu labi . === pakilul muliyaw tu sakinatusa === nanidakepan amin ku namipaculiyay a tademaw sa, inaynayi’ ku ni pacubelis tu cudad, inipa sinbung a kakawaw, dateng satu ku katuuday sa, anu caay paengil sa acaay kakinacacay paculi, tuni paculi a kakawaw satu amin, ku kamu nu katuuday, kyu salingatu satu muulic tu sa kinatusa aliyad, a misuayaw tu talakaway a paculi, tu sapasukas tu nanu mitaaytu u binacadan, a pala atu lalungucen nu katuuday, sisa a tayda aca i aayaw nu talakaway pangiha’. hatida ku tuwa’ nu binacada hatida kuni katabaki nu nipiangic tu talakaway sa, satu a paengil kya haw ku talakaway, satu a misikul i tita anan tu ngingih sa tn ngiha’ nu binawlan. === u misapunelay tu binacadan === hanca ma adih tu ku binacadan a pangilan, i talakaway tu kapahay a nipatukil, nika inayi’ ku tekiteki’ nu kamu tu nadikudan. sisa caay ka hademhem ku balucu’ nu katuuday, kyu malaluung aca musumad, tusa culil i dadanan, a tayda i aayaw nu talakaway . mu liyaw paculi mukilul, matatakutakus tu kukatuuday a matatengil tusaliyaw, ahican ku sapakilul a niculul kya a masumad tu kunipi tapal, nu talakaway tu kakawaw , nu binacadan satu ma sasakamu, nanutawya mangaleb tu kuni ta ngaleb tu, kunika tadadan nu binawlan, misaicelang amituktuk tu talakaway, asaicelang satu paculi . === taduma tu a talakaway paculi === dateng satu ku katuuday, caay a sumaden tu numita ku culil satu a masasa kamu, kyusa ma satedep henay kuni ka paculi. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== [http://proj1.sinica.edu.tw/~video/main/people/5-tribe/tribe2-all.html anipipaculi tu talakaway pasaupu] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] mqxhhmrvj60axcbt6siaswzg3pw01cw u tilibi iga nu Sakizaya 0 9709 83570 80793 2019-11-21T22:08:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u tilibi iga nu Sakizaya == 撒奇萊雅族電視節目(影片) yadah ku tilibi a iga palaw nu Sakizaya, palaylayen isasa', ngay kapah mikilim atu miazih ku iga nu Sakizaya. isasaay a siket, taneng miazih i dingnaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *[https://www.youtube.com/watch?v=mY9W5mbubOk&t=549s matepa-u cidekay nu ilamalay-Palamal a lisin (發現-火光中的族群-火神祭)] *[https://www.youtube.com/watch?v=MWhMEBX0bp0&t=2711s pabinawlan a tilibi-muculil TIT sakasiwa- Sakizaya palekal (公共電視-行走TIT第八集-Sakizaya榮光再現)] *[https://www.youtube.com/watch?v=LaQnyu9eWVs Sakizaya Palamal (撒奇萊雅火神祭 2013.10.5)] iqz5pultxbknhuzpjbaxfa0o7lvoilg u tumuk ci Kumud Pazik ~ sakatinacay 0 9710 83574 80798 2019-11-21T22:08:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki uzasa u sapazatengaw tu adingu nu babalaki i nabakuwan a takubuwan nanay na mademecay mingayaw atu nipisamsam tu tumuk a tala’an tu cacay a malebut ku uzip sisa mapatay, ci Kumud Pazik, na mapangangan tu sa izaw tu ku pisabalucu’ nu katuuday, i paymihcaan nu cacayay bataan a bulad tu saka cacay a sakaenem demiad, kasaupuan nu binawlan u pipalamalan a demiad. i siwa izaw ku tusa a mihca enemay a bulad sa, sacibalucu’ sa kaku a tayza i ciwidiyan, usakasa mabatad ku caculilen a zazan, saka imeimelangan tu kaku i zazan henay, pahanhan hantu nu maku ku kazizeng i zazan tawya a mumul, masawawaay henay a nizateng numaku maliyuh tu kasaetiman a kasaupu kuyni, azihan itawya sa u sitangahay amin a binacadan nu sakizaya, atu u micudaday henay nu migingkiway cacudadan ku milihizaay i labu misulit tu nakamuan. uyni a saupu sa u sazikuzay ni tiway sayun u wama nu saydan a misaupuan. cayay ku katingengan nu mita ku pisilsil nu di’tu tu nasepiyan, cayay henay paka litemuh kaku. ya kataluma’an nu maku i nabakuan a mihca sa, kilul han nu maku ku wama nu saydan mikawaw tu kawaw niza, ya mazihay tu a tademaw amin i tawya sa, azihan i nuzikuzan a namapangangan kita ya misakakawaway, uyzaay tu amin ya mazihay milihizaay tu kawaw a tademaw. tatenga’ yadah ku izaw sa nanay, u kacekukan nanay, atu u mazatengay a kawaw, uzuma satu u sasakapahen tu a midimut tu sakacaay ka pawan, uzuma sa nuzikuzan nuyni malu sasakapahen a misilsil misinga’ amin. katukuh kaku sa, leslessa ku lusa’ nu wama nu saydan a misakamu patahkal tu nu nay takubuwananay a kawaw, na sakakaay a tumuk ci Kumud Pazik sazikuzay itawya kitin hatu niza ku acawa ci icep kanasaw, atu ladayan amin ku malapadesay u madukaay a asaselalay tahkal a palima satu; i nuayawan nu lipun a pasaupuwan tu, i timulay sa u pangcah, cipawkan i nuamisan sa awawan ku taluku atu kabalan a binacadan tayza papiazih tu pisemsem misamsamay a misalawacu a kawaw. tatenga’ sazikuzay tusa pazih sa ci tumukan a mipenec tu acawana ni tumuk, a papiemekan piepian nu hulam sa mapesi’ tu ku punu’ a mapatay i labu nu nilatusaan mipela’ a angangan nu sakul, u tumuk sa nanu sananal katukuhan i labi ku pisatalatala’ a pasemsem mipades misalawacu tu uzip niza, katukuh i kacapiyan tu mapatay, siyasi’ satu ku izang i lala’, atu alaklak ku nuuzipay a titi nu tumuk, uyzasa cayay tengilen niza katukuhan i sazikuzay tu a hanhan ku pisaicelang niza. matineng ciniza dacus a kalamkam mapatay, zayhansa anu katukuhan tu pipalimaan demiad, tawya tanengay ku demiad nu i niyazu’ay a wawa atu babalaki amin, misalabii a milaliw miliyas tina mahizaay u nu di’tuan a niyazu’, sakamusa ku tumuk tu katuuday i bataden ku nipilaliw sa, tawya zahkez tu ku adingu nu maku anu mapatay sa. 0ltn80a3ifpthytalqai6yietp5r8hy u tumuk ci Kumud Ppazik ~ sakalulu 0 9711 83578 80803 2019-11-21T22:08:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i 1878 a mihcaan, mabudbud ku sakizaya atu kabalan a binawlan. uyni kiya kaliyawan ya takubuwan hanay a mingayaw a kawaw. uyni a ka ngangayaw caysepi sa maala tu limaay malebut ku tadewmaw nu mapatayay a niyazu’ay, na tusaay a binacadan nayay tu ku lala’. katuud ku mapatayay nayi tu ku icelang. tabaki ku ni kasemel. na mapahezek ku kangayaw kaliyawan (takubuwan) misamamaw aca ku hitay nu hulam tu sapidebungan, liayawan nuheni mizakep ku tumak nu sakizaya ci Kumud Ppazik, baludan i pabaw nu tabakiyay a kilang samsaman misalawacu a makala tu cacayay a malebut na pitala’. u acawana nu tumuk sa emican tu nipela’an a kilang nu katang iteban. katuuday a hitay nu hulam mulalebud i pabaw a mipipi kupi’ sa tuway. tawya satu awawan nu hulam a pacici' ku i timulay a pangcah atu cipawkanay amin a binawlan papiazih tu pisalawacu nuhni. na i kapadesananay mu’neng a tusaay binacadan sa, sibaicu’ ci wukuangliyang tu sapipaculiyaw palimaden niza ku kabalan atu sakizaya a binawlan a mabulaw tayza i nuwaliyan atu i masaenalay a lala’. uzuma a niyazu’ay tayza tu mueneng i pangpangcahan, nanu tawya sa nayay tu matengil ku nangiha’ na tusa’ay a pinacadan mala milakalakay tu ku nikauzip. katukuhan satu ayza sa, maala tu cacay a lasubu tulu a bataan a mihcaan tu kangayaw itawya i kaliyawan (takubuwan). kyu saicelang satu na tasa’ay a binacadan namahiza sa matabesiway tu ku pina tu a mihcaan a misaicelang adasay mapangangan tu. uyzasa, u laylay nu binacadan katukuh ayza nayay tu ku tungusay a kawaw. cayay ku dadayumen ku sapalekal a kawaw hannanay. uzasa sakay binawlan. atu katuuday, u sapatinengaw tu katuuday nu 130 a mihcaan a kawaw tu nilawacuan nu hulam atu nayay ku pahzekan a lapades. a panukasen henay kunu naayaway ka izaw pasaupu ku tusa’ay a cidekay, masasukamu, sapisalisin tu babalaki, misaiga’an, sapatahkal a cudad, sapatahkal a iga, mizungaan, palaw nu babalaki, patahkaltu nisanga’an, atu sumamaday ngangayawan, a patahkalen amin na tusaay cidekay. atu a malaccay ku kawaw maydih sibalucu’ ayza. pasaupu tu na tusa’ay cidekay mala icelang. tu sakapulekal na tusa’ay cedekay a laylay patizengen. pangiha’ i katuuday - miwadwad tu likisi cayay ku nipaculi kuyni. u sakacaaw tu ka patatiku na lapades a kawaw. azihan katukuh ayzasa. mabiyalaw tu ku balucu’! namazihay ayza cayay ku nizatengan kuyni a kawaw. u nika pades nu nika uzip nu tademaw a maazih tuyni a mizungaan. alaci’ mahini tu ku kakesem malalum ku balucu’ nu wama nu saydan. u ka adadaan nu balucu’ niza katukuh ayza sa u nika laliwasak nu niyazu’tu kabulaw a tatimul, taamis. saka taneng mabulaw nu niyazu’ sa u nika bakahan nu tumuk tu uzip niza. nika a dada nu balucu’ ni tumuk sa cayay ku nika dukaan nu uzip. uyza u nika liwasak nu luma’ amin. matabesiw tu ku cacay a lasubu tulu a bataan izaw ku tusa a mihcaan sa. paynihan nu wama nu saydan i pizunga’ niza tu kakawaw itawyaay. katukuhan kitanan, anuyaan a izaw hakiya ku nu mita mahiniay tuyni kasenenan nu taw a kawaw tu nika lapades malawacuay a nika uzip mapazeng i balucu’ nu tademaw? nlal8bnmchkrz83jugzal06lsc2ga2m u tumuk ci Kumud Ppazik ~ sakatinulu 0 9712 83582 80809 2019-11-21T22:08:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki i 1875 a mihcaan, itawya sa paynin nu hulamay a syibu ku asasungaay tu yincumin a tayni, a patizengen ku nu hitayay a taenengan. miuhuh tu paylang a tayza mipatadas maluk tu buyu’ anu iazw ku paculiay a binacadan nu yincumin sa a patayen nu hitay. malapades ku nika uzip nu binacadan a yincumin a nayay tu ku naayaway a kaitizaan. na cayay henay picumud ku hulam i nabakuwan、i pusung sa, mapades ku kabalan binacadan tu pisalawacu nu halam atu paylang, i 1840 a mihcaan, mabahbah mabulaw tayza i gilan tayza i masaenalay un kilay a patizeng tu kaitizaan nu lumaluma’ - kaliyawan niyazu’han (i nu waliyananay a kaitizan nu masabelaway un yincumin, kacaluwayan miawaw tu kabalan hananay sa u kalicaywan han. ) u saicelangay nu i amisay a enalay nu kilay a binacadan , i nu amisan nu binacadan nu kaliyawan , nu tipan izaw ku nu taluku a kasa binacadan , i nu timutimulan sa izaw ku cipawkan a kasa binacadan ; i nu timulan sa izaw ku misatimulay nu amis a kasa binacadan atu nu sakizaya a kasa binacadan, anu mahinihini sa, izaw ku nu kabalan a binacadan a midiputay tu niyazu’ u sisakapetay a hituy. itawya sa izaw aca ku cacayay a sitatungusay mamikuwan tu nu lala’an kaitizaan. ya kaitizan nu hulam i“ciyacaypu”( i tepalay nu tahan a cacudadan) mitepalay tu kaliyawan a binacadan, tayza milawlaw tu kaizaw nu kawaw nu niyazu’. i 1878 a mihcaan tulu atu sepatay a bulad, ya nuwaliyan nu bacaywan a kaliyawan binacadan masabana’ nu hitay. izaw aca kiya cacay a upu. mipahengad tu paysu’ nu kabalan a tademaw; atu paciciyan nu hitay micakay ku lala’ misamsan tu tatayna amin, cayay tu ku hahemhemen kina kawaw tuyni, tatenga’ ya sitatungusay midiput tu niyazu’ a kabalanay binacadan a hitay sakapulung sa a tayza milunguc, a micumud tu kaitizaan nu hitay, milepi’tu tebunay a nanum, atu mingayaw tu hitay amin, tuni a kawaw amin sa mahiza u mamingayaw azihen nu hulam. kyu saicelang satu ku kaliyawan amin tuyni a kabiyalawan a kawaw. tawya, kiliman tu nu kabalan ku sakizaya a binawlan amin a misaupu tu sapingayawaw tu hitay nu hulam, azihan sa cayay ku mamademec nu hitay nu hulam kuyni tusaay a binacadan, zayhan uyza dada’ pisaupu nu hulam tu hitay tayza i nabakuwan tawya sa na u balunga ku sapi culu’ tu hitay tayni a mingayaw. u kabalan a binawlan ku sabalucu’an nu hulam a mingayaw i tawya, uyzasa ladayan nu sakakaay hitay atu papinapina tayza i bacaywan a buyu’miyazih tu lala’ sakay dihaw tu kaliyawan a binacadan, kyu midebung mingayaw tu sakizaya a binacadan. 1878 a mihcaan siwaay a bulad enemay a demiad, debungan nu ada atu nu ayzaay a sapi patay nu hulam ku sapingayaw na malingatu tu ku hitay katinengan nu kaliyawan a miladayay ci dafu wanu ladayan niza ku kapah a maytimul pasubana’ tu i belaway a sakizaya. cayay katinengan mapatay nu hitay nu hulam i zazan. ndwvowk951xnubpeqt07pc2o3teye1g u tumuk ci Kumud Ppazik ~ sakatinusa 0 9713 83586 80814 2019-11-21T22:08:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki yu pananum kaku cinizaan sa, silusa’ ku mata niza, salangiwngiw sa mikapet tiya tuwis, hinisa izaw henay ku cayay ka katukuh. “hakay mungangaw ku zazan nuhni saw?” “hakay saw... ” “cayay ka kapah a culilen kina zazan. ” pakibalucu’ han nu maku kuyni, zayhan na mungangaw kaku nakapina misaliyit tu zazan nu buyu’ kyu mautang katukuh, uyzasa saaziazih satu liwliw ciniza, tabaki ku balucu’ tu saka izaw nu labang a tayni. maydih a sapipadangaw kaku tu kakesem nu balucu’ niza, sisa alaan nu maku patahkal kiza sepatay nizungaan niza, maliwasak i sasa liwliw nu pisulitan. “amaaw, na nizungaan amin sa u nu takubuwananay a kawaw a nikulitan?”, itawya sipayza satu ku piyazih niza i cizungaay, makesem azihen ku mata. sakamusa takuwan singaen tu kiya zunga’ amin, sahaymaw sa a misakamu “cayay ka kapah ku nizungaan, uyzasa anu cayay hinien mizunga’ sa, a nayay tu ku makazatengay nu katuuday. ”nizungaan i sangelacay a dawa nu wama nu saydan pinaay tu a mihcaan sibalucu’ misulimet tu lalangawan nu kungku, maluman tu nanisingaan tu pinatu a mihcaan na mamin mizunga’ kiya dawa. “uyni a kungku sa, katuud tu ku migingkiway misulit, uyzasa cayay ku sanu mitaan a azihen, anu kasilawadan sa mapulunga henay kita amin migingkiw a miazih. ” i sumamad u maliyuhay kaku tu na balucu’an nu wama nu saydan, tabesiwan tu ku pina a mihcaan tikuhan nu maku miazih silusa’ kaku. sasaetim satu kami sasingen niyam a misinga’, anu cayay ka sakapahen mihaymaw a misinga’ kina bunawan tu a nisanga’an sa katalawan tu mahedaw, uyni sa u malu likisi tu naizangan nu balucu’ misulit tina kungku! i enalay nu nabakuwan nutipan nu takubuwan a niyazu’ ku luma’ ni Kumud Ppazik, nuayawan nu 1878 a mihcaan, tabaki ku ngangan nu bukelalay nu sakizaya a niyazu’, zayhan a diputen ku luma’ nu niyazu’ amin, a sepaten lasubu ku ditek nu kibetul palumaen tu bitunay mala langat, u mamayzaan sa a cayay kapapina ku matinengay maysasa nu anum, sapitena’ tu nu amisay a binacadan nu taluku, u nutimulansa u sapitena’ tu mikidemay miadupay a binacadan nu cikasuwan. na masakapah henay ci Kumud Ppazik, u sacitangahay, u saicelangay atu midiputay tu niyazu’ay, mala sakakaay tu nu cacayay bataan a niyazu’ kina tumuk i enalay a lala’ nu sakizaya. u mahizaay nu kim kakapah na lala’ nu enalay a sakizaya, i nuwaliyan sa u bayu nutipan sa kapah izaw ku tebanay kilay a buyu’, mayzaay i nuzumaay a binacadan, u hulangdaay, sipanyaay atu misunga’ayay tu yincumin a hulam ku satabakiyay ku ngangan, nayay ku cayay kaydih tuyni a kapahay a lala’. 1878 a mihcaan, na izaw i sinceng atu nabakuwan nu kaliyawan (takubuwan) ku pingangaw, mahiza nu yincuminay a 228 a kawaw atu maydih a mipalawpes atu mipatay tu binacadan nu yincumin a tademaw a kawaw. milihiza mitena’ tu mingayaway, atamilihiza u sakizaya a tademaw atu kabalan a binacanan malahitay a mingayaw, naicelangay atu kapatay nuhni kapawanan tu maala ku cacay lasubu tulu a bataan a mihcaan tu. i 1874 a mihcaan sa, nadebugan nu hitay nu lipun i nu timulan nu takubuwan a nu kangangayawan i mutan a kawaw, sapitena’en tu maydihay tayni i tini a midebungay, malingatu tu ku nu hulamay a syibu miazih tu pipatiyaman, misungaay tu yincumin ku hulam. 9hppevdhobn7mpwulg1wnborez2rpbc u tunbasan a lutuk 0 9714 83593 80822 2019-11-21T22:08:49Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u tunbasan a lutuk == kakiliman(摘要) == i nalutuk u tunbasan u akenekay a lutuk cinida mahida u kilang kulangaw nika sacacay sa kunikatalakaw kina tunbasan caay katalakaw ku caang nida masakimumulay ku angangan masa takuliyaway ku papah hantusa adiadi' ku balu,u kasilangaw maudip sa adidi aca ku papah masakimulmul, masadicem ay satanayu sa ku langaw tuluay kumatac  satanayu silsil sa masacacay sa ku nikasibalu nu balu nida, u heci masacacay tu mahida u lihum sacacacay san a bataan ku i labuay heci nikasiheci, yasapalumasa nu cacay a haci pitu sa ku sapaluma u balu atu heci I sadingsing tangasa i lalut kunilangaw, i nabakuwan atu maka i cuwacuwaay idaw aca ku langaw nina tunbasan u akenekay a lutuk’.<br /> == nilacul(內容) == nicumin a nikan sa simantahan mukan kapasananum u lami’ hatu kenkenhan munanum tu sapingaay tu i melangay yalami’ satu sa sengelen tu epah tu cacayay a bulat sa tane tu malasapaiyun anu kalaten nulikes atu bawu kapah sipasipen i  nikalatan i natunbasan a lami’ idaw ku akenekay a 鹼(amtrme c15 H24 On2) tu saki nu 1-2/0. Ina tunbasan a akenekay idaw ku ni sakakapah tu caay katahekal ku aisian atu u lacusay a cilekay atu 阿趴眼蟲 a nu madih kya sananumun u lacusay nu manges sa kapah sipasip I banges atu kalananum han I na tanbasan nu akenekay a lutuk kapatu sakay i ulatulatdan tu nu mabulesengay atu muuhuhhay a nu adada ku baluwang atu nikabeluh han anu mabelemawa tu bili nu a dada sa udu nu lebawa u na mabeluh mika a satanang han ku nikan tu cacay idaw ku pakiw a kupu tu tuluway a na sulitan a sangasipen salananum acay belecen malaapuk sa sapaiyun tu nikadukan a pasipasi’ lacus palanlan tu hicahicaan a lutuk kina tunbasan nu akenekay a lutuk, u kasumamadan nu babalaki u mahidahen sa nai’ kupaisian matinen tu nu lutuk nisa paiyu tu udip a nisakapah matinen aca hican a maudip caay kadadauman yu sumamad u sitangahay tu kubabalaki u mahitahen sisa u nananum nu idaay ku kawaw nuheni u sakasenekan ku ni kaudip nu mahidahen.<br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] srivw70ksqc4ni2b5np1otdhe3ol39o u uzip nu Sakizaya 0 9715 83598 80829 2019-11-21T22:08:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u uzip nu Sakizaya == === ngatu-cacay === u Sakizaya hananay a tademaw, u Sakizaya hananay a tademaw, u matayalay tu demiad, caayay katalaw tu cilal atu udad, hiyuhuhayyan, micekiw sa i bayu’, mikalang i sa’wac , limulak tu lutuk ku Sakizaya. u kabana’an atu kaulahan nu mita kinian a dadiw, nawhani mapu’lac niza a mapahapinang ku tatudung nu pinangan nu uzip ita u Sakizaya. bangcal a tengilen kina dadiw, tadamatumes nu lahekelay, lipahakay a balucu’ i sasibuan niza, tadamatalahkal haca nila ku micidekay a pinanagan ita u Sakizaya. === ngatu-tusa === tatenga’ matu wawa nu bayu’ atu buyu kita u Sakizayaay.Caay ka cangu’ut kita tu sakauzip atu kakaenen. anu malaluk a matayal i,yadah i bayu’ ku lami’, yadah i palapalaan ku sinabel, ucung ku buting i sa’wac, manga’ay haca a talalutuk a miadup, mitalakal. Wata:kita u misa Sakizayaay, u lami’ tu kita ku mamauzip itini i hekal a tapalen. kalimlaaw ita ku lami’ nu laylay nu babalaki ita, pauzipaw ita ku makapahay a suwal nu mita u Sakizaya. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == u sakamu nu niyza'  p4p2a0hju9qoe72uoh09zkiuflasb5a u wacu ni bayi 0 9716 83602 80835 2019-11-21T22:08:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ci ling coco ku nganga niya wacu ni bayi,u lumeni’ay ku kulit(顔色) niya wacu,u sanglacay a buyi ku kuku’ ,sanasananal muhalhal i panan(門口) ni bayi takuwan, manamuh ci coco muladay tayda i cacudadan nu nyadu’(部落教室) micuda atu ci kakana,ayaan adihan ci coco ma’kek mabulit i tapiingan,maydih puhpuhen ku tangah ni coco,ayaan u duma’ku kades ni coco milibabuy(吠叫),kancay idaw ku caayay katingenan tayni i ci bayian,mamin libabuyan ni coco,i tini niyadu’ u satabakiyay a hayu(大明星) ci coco,inayi’ ku cayay katining ci cocoan a wacu. fw3h5qbhlmge6j480wx5s2jb7i9cnap u wawa nu sakatulu a lalangawan 0 9717 83622 80857 2019-11-21T22:08:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 19 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[:zh:第三文化小孩|u wawa nu sakatulu a lalangawan(第三文化小孩)]] == lacul == u wawa nu sakatulu a lalangawan sa, u patalahekalan(出現的東西) nu katakit(世界). u sakamu sa " cacay a wawa, mueneng i cacay asaca yadah, caay nuheniay a lalangawan, matenestu sa, macumud tu kay lalangawan i balucu' atu punu' niza." tina wawa a nuzikuzan(背景) nu lalangawan sa, mangangalep(融合,接合) nu sakacacay a lalangawan(namakay wama atu ina), atu sakatusa a lalangawan(namakay kya wawaay a lalangawan), mala tu ku sakatulu a lalangawan. malalitemuh(交流,交錯) ku kawaw nu kitakit, u wawa nu sakatulu a lalangawan, u kakawaw(職業) nu heni sa, yamalyilu: papazaan(宗教) atu papayzaan(信仰), pacakayay(商人), mikuwanay(公務員) atu hitay(軍人), izaw ku zumaay. hina mahiniay a tedemaw, teneng mazateng(認同) tu zumaay a lalangawan. == namakaycuwa atu gankiw == sakatulu a lalangawa a wawa, hina malaheci ku kakawaw nu heni. anu maydih paculcul(派遣) tu kitakit misaungay ku putiput sa, mahiniay a tademaw hina maala kya kawaw. katuud mahiniay a tademaw, namakay wama nu heni. natala ihekalay a kanatal cyama nu heni. patudu'ay nu papazaan(宗教) atu papayzaan(信仰) 17%: matenes ihekal kya patudu'ay, katuud masungaliw cacay a bataan mihcaan. pacakayay(商人) 16%: u misakakawaway nu suybay, matenestu i hekal a kanatal. mikuwanay(公務員) 23%: u caculculen(使節) nu kanatal, asaca mikuwanay(政治) atu pakalisiway(經濟). matenestu ihekal a kanatal. hitay(軍人) 30%: u Amilika a hitay, matenes i hekal. zumaay(其他) 14%. == namakayniyan a nasulitan nasakamuan atu natinengan == [[:zh:第三文化小孩|wikipayke- 第三文化小孩]] [[kakuniza:luma']] [[kakuniza:wikipayke]] [[kakuniza:2018-tusa]] [[kakuniza:Tuku Sayun]] o7uenemjvobndwt62z7h3ibulny9mgi u 諾曼第登陸 hananay nikalalais sakatusaay nu kitakit satabakiyay masasungayaw 0 9718 83640 80878 2019-11-21T22:08:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u 諾曼第 nikalalais midebungay nayi 1944 a mihcaan u satabakIyay a nikalalais malupuay nuedipanay i 歐洲 a paykanatal mapulung malaistu 德國 hananay a kanatal imahida sa makaala tu tuluway a lasubu nu mang (萬)ku milakuwitay nu hitay.imahida sa u malcapuway a masakaputay katinengan i enemay a bulad enemay a demiadan kapah ku layun sa sisa pabalucu ku tatapangan nu makumutay pangiha satu malingatu tu mudebung ku hitay aydaay a nipacudadan sa sakasenengan nu tademaw ku 諾曼第登陸 hananay nika lalais imahida satabakiay nikalalais saan. ya 諾曼第 hananay a nika sungayawan midebung kya mademec ku 德國 a hitay. imahida sa u nika lalaisan nu tademaw naidaway ku sakahiniyay u likisi katukuh itawya sa nayi henay ku makademecay tu sakay midebungay a nipingayawan.midebungay yadah ku cayay kalaheci u sakatalawan kumidebungaay a nikangayaway sapiucul tu hitay imahida sa ya 納粹德軍 kumikuwanay tu 法蘭西 hananay a kanatal a kakitidan i sakay amisan yanikapulungan nu hitay nayay ku salamitan itida.nika mademec micumud satu sikatinengan tu ku tabakiyay a nipangiha sisa u hitay nu malcapuway pabesud saan migayaw tu i dumaay a kakitidaan misanga misakapah tu dadebungaan lalitinlitinhan ku sakaicelang nu mamingayaw tu ada nadikutan sa ienemay a demiadan mahamintu ku nisakapahan a kakitidaan caayhenay palakuwit tu cacayay a bulad sa sikademec nuheni kya hitay nu 德國 hananay makaala tu sabaw tusa a mang(萬)ku nipatayan a hitay. imahida sangaan nu masakaputay misaahebal tu sapingayaw nu kakitidaan makaala tu cacayay a lasubu(公里)nipabesutan misaahbal sa makala tu tuluway a bataan anu caay sa idaw ku limay abataan 公里 kunipisanga malakuwit tu ku tusaay a bulad sa ya 法蘭西 hananay a kanatal u mamahaminay tu a mademec nu malupuway a hitay debungan a katukuhan tu ku liwliwan nu 德國 hananay a kanatalan .u nikapulungan a malkaputay kya taneng namakay ba’yu mingayaw midebung i kakitidaan nu saicelangay a hitay sa kasenun saan sikalaheci kunisalamitan masaapuyu ku mahiniyay i 歐洲 hananay a nikalalais zayhan sikasenengan tunu ayday a tademaw simatatu tunikahida sipabaluhay nadatengan ya 德國 hananay a kanatalan imahida sa anu talacuwacuwa mingayaw tu dumaay a kanata malucek aca kuni pidebung kya tada mahinitu kunikademec ayda saisaw . idawwaca ku mikinkiway tuni kahida usakasan sa namakay katinengan tu sakapatelac uynisa nu masakaputay a hitay ku sakapahay nipidakec tu icuwacuway nikalucekan a sakatineng ya 諾曼第 nipidebung nu 德國 hananay nidatenga sa hakay u pacebaay saan kunipidateng maydih musamsam sa patelac sisa hakiya a i 加萊 hananay a kitidaan kuheni mudebung mingayaw sa wida yacaayay ka icelang a mibakudangay a hitay sa patelac tuku nidatengan pasumulawla henay ku tusaay a mulebutay a hitay katinengan sa caay tu pakasikul a hicaan misumad ku hitay amidademec sisa kakayda satu nayi ku sapaculi nipingayawan nu tau. u sakaicelangay a nukatidengay mikuwangay a hitay alaw taydaan i 諾曼第 paceba saan mipadan nika matalaw tu tadalabu misahicahica suayaw tu nikabahl nu hikuki mahida tu u lalangaw kuni kalbahui atu nikahalebut nu hitay nu masaupuway pasunibakudangan a kakitidaan anu micumud sa acilauphan .u sakahida sa uydasatu u macekcekay nibakudangan kya liliten a hitay muala patahkal uyni sa ci 希特勒 hananay kanahatu mamin mapatay ku hitay sa makayi tu makadih tu nikalahciyan tu mahiniyay a kawaw . u 諾曼第 nipidebungan sa nikatesekan a mingayaw u sasananaman nu aydaay mapabaluhay ku nidatengan nu mi kinkiuway sakay midademec nu hitay katinengan tunu kitakitay a tademaw mahiniyay haw saan makay midebung makay hikukiay nipilebutay a hitay u icelang ku sakasimata tu mahiniay .nika ya amuhuwan (美軍)hananay sa idawaca kuadiditu mulalaw ku nikapatelac ya nadikudanay a kakawaw (市場花園行動)hananay kunacaay kya 德軍 a hitay nayi ku micunusay nuhitay sa ya mulebutay masakaputay u hitay nu (美軍)kuanatu mamin malawpes .u mulebutay a hitay atu ya 裝甲部隊 hananay sa u kawaw nuheni caay kau misaatekakay masasungayaw atu ada awu micebisay mipeciay tu sangaw ku ayaw amaydem sakapitena tu cacaliwayan nu hitay nu ada. anu makademec sa taneng mi simaw sa misaicelang micekulang anu caay kadayum cayay pakatena tu ningayawan nu ada sa pecien ancaay sa bakudangen sakacaay kakapah caliwayan nu ada hangay caay pakahalhal ku tataydaan muhalhalay a hitayan sikabiyalaw ku balucu anu mahida sa nayay tu ku icelang amyngayaw tu ada kakayda satu mademec laliwasak satu mahida sa ahicaen a paculi tu nutawan nipingayaw anu idaw tukuni setulang nu masakaputay sa hakay kinacacayhan ma’min mademec . u sakasan idaw ku sitangahay makay nabalucuan tu sakay ilalaisan lmahida sa i 德國 hananay a hitay sa nuwalian mahidatu u mamin tu maliwasak kunika lalaissan nayi tu ku balucu nu hitay paulisatuway tu ada nuetipan kanahatu u saka sibalucuan maydih misimaw nika anu caay tu pakasebeng sa inakalalaisan u mademecay tuway adihan ayda i tusaay nika lalaisan nu kitakit sa u 德國 a hitay kya mademec nu masakaputay a hitay .amakay i nu hitay nipidatengan amay adih u mapulungay a icelang sa pasayda amin i nutipan a mipaculiay tiya 法西斯 hananay sisa inakalaheci sa cayay kau kinacacayay hakiya kinatusa a masasungayaw makabelinay .<br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 69emg1ii4jwd8fwlbj6zyp9s2t7fq5b u 諾曼第登陸hananay nikalalais sakatusaay nu kitakit satabakiyay masasungayaw 0 9719 83642 80880 2019-11-21T22:08:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[u 諾曼第登陸 hananay nikalalais sakatusaay nu kitakit satabakiyay masasungayaw]] ls7uuy9kt4ry7g42go6x5ula52lrerl uaadihanu sakidaya 0 9720 83647 80887 2019-11-21T22:08:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u saka buliyas nu sakidaya. namakayni i kadipunan kyalu acucaay papi depiti nu dipun ku sakidaya i panpancahan kaw. kucaaytu ka buliyas ku sakidaya . ahican naca tada matenes tu malapancah kyu. mananam tu mala pancah. hidahida satu makatukuh ayda. wyniya kusaka kayi nukatuuday nupinacadan a taluma' isakidaya. ayda asangalebentu. uwawa nuwawa tu maliyuliyuhtu. ku adiwawa nu aydaay a tademaw. ma ngaleb tu upacah kami satuway. anu matinengay kaw mu simsim ku balucu' kumu duduc tukakawsan nu udip i. kacay pi kingkiu tu kamu nuudip. atu lalangawan nu nyadu' kacikalecad kaci kasa musimsim. maadih tu katikatinengan. kuni palekal tu lalikid i niyadu atu dadiu nu nyadu'. u tuudamin a lalangawen masasengi tu tunusakidaya kacikasa. mi baat tunupacah cikasakasa mudateng. [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] rqnnhtn51whyx4y6rwb3mc8m9h4so9l ubad 0 9721 83651 80892 2019-11-21T22:08:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ubad(白頭髮) tqy9iw41367dtyvyb3pj5jc6or9oa53 ucya 0 9722 96703 83657 2020-12-14T15:23:12Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[uciya]] katukuh [[ucya]] wikitext text/x-wiki uciya(茶) [[tangan:Green tea 3 appearances.jpg|thumb|u ciya nu hulam]]u nananuman nu hulam, manamuh ninac tu mahiniay a nanum, pacebusen ku akutiay a nanum tu uciya. sanitu taengtu minanum. 5cpwl16m9pwcb2ocdhwyolm3wlt28a7 udad 0 9723 85165 83663 2019-11-26T12:14:10Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki [[tangan:22_Regen_ubt.jpeg|thumb|maudad]] udad,u kamu nu Hulam:雨 == tinaku ku kamu u Sakizaya: == (udad)tabaki ku udad i kabaliyusan. (kaudadan) milalupela tu kaudadan. (maudad) anu maudad sa kasizuku. (maudaday) maudaday a demiad pilalupela'an ni bayi. (pisaudad) caay tu pisaudad ayza i maibul. (sakaudadan) sakaudadan kina demiad. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == * [http://e-dictionary.apc.gov.tw/Index.htm 原住民族語言線上詞典] rozr69romu00qw2r4jnt0q85t5cnrdv udad mu tatangahan itini cisiwsiwan 0 9724 83668 80911 2019-11-21T22:08:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==''udad mu tatangahan itini cisiwsiwan雨的故鄉在秀秀灣''== (一)cacay alasubu izaw ku pitu a mihcaan siwaay a bulad cacay a sabaw tulu a bataan ayza107年 9月13日 (二)udad mu tatangahan itini cisiwsiwan雨的故鄉在秀秀灣 (三)tayza kaku I Nabakuwan a niyazu’ cisiwsiwan a micuda 我去花蓮巿秀秀灣部落上課 (四)tangasa satu kiyu madimen tina I niyazu’ alaw u salunganay a niyazu’到這個秀秀灣部落才知道這部落很美麗 (五)i na niyazu’ u salanganay kin a niyazu’ izaw ku kayakayan sangangingangiw saku zazan nu buyu’ atu cascas tangsa I satipan nu niyazu’ niyam 這個部落排常漂亮,有情人部道灣灣曲曲的路及部落的西邊有瀑布 (六)mahida mu mahetikay , maleca tuni ku kulit azihen , malezad tu mu bahel a limecedan salengacay a zikuc 有如仙女般穿著雪白的衣裳從天而降,如詩如畫般的美景 (七)i siwsiwan mi manam tu dudad u sakapahay a kakidedaana 在秀秀灣練習讀書是個好地方 (八)Manamuh kaku tayni I tini micudad u luma’ ni saydan masatezep , i tini tapalen mu maku salungaay sakaku , u sielihen baeket u zuma ku kapah nu balucu’ maku sapeh sa ku ni nabalucu’an a zateng sadakadakai sa kaku a minanam tu kamu nu Sakizaya a patukuh ,tu sasakamuan nu Sakizaya 我很喜歡在這裡讀書,老師家很安靜,在這個環境裡,我感覺自己責任很重,一定要把撒奇萊雅語學好,傳承 (九)saicelangen nu mita u Sakizaya minaam tu kamu nu mita zayhan nayay tuku matinengay mu sakamu 我們要努力學習我們的語言 (十)na tapaki sa kucidal micudad sa aluw maudad tu , sakanu sa ku saydan u tatangahen nu udad kina niyazu’ cisiwsiwan , sawsawni ma udad kina niyazu’ sisa u sasakamuan nu niyazu’ nu binacadan kin a niyazu’ , mayza I na kasiwsiwan izaw ku cacay a kamu nu udad , (sansan nu udad teba teba sa cililiw) == 本來是大晴天, 這個秀秀灣,等一下就下雨了,等一下又出太陽。我們要發揚傳統撒奇來雅語言,我們要復興撒奇萊雅文化。所以雨的故鄉是秀秀灣,(一首古童話詩,下大雨,灑下來彈回的水花,有如彩虹一般,好美) == [[kakuniza:Sabak Nubu]] 7h7faf49ivoqp0v8qa92fwarjtowihu udu 0 9725 83675 80918 2019-11-21T22:08:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == udu === u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[[cmn:臀|臀部]] nu Amilika(英語): '''[[:en:Buttocks|buttocks]]''' nu Zipun(日語):[[:ja:尻|'''尻'''、'''臀''']] [[tangan:Backtowel.jpg|thumb|udu nu tademaw]] === u canan ku udu(udu是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-臀 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == cydqozm04hhtwlgg1l7qe5isd6x566l ukac 0 9726 83679 80923 2019-11-21T22:08:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ukac(竹掃把) h4e85pj0vydq2dxzuyvzdzgulub87dm ukamu nu Pangcah 0 9727 83684 81008 2019-11-21T22:08:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ukamu nu Pangcah(母族邦查) i ayaw nu 129 a mihcaan, nazikuzan nu Takubuwan,salabi sa ku tademaw nu Sakizaya mulaliw ku niyazu’, u bisinsin nu Pangcah, patahekal han nuheni ku lima, mi pizawis han ku madukadukaay makayza i Cikasuan a alangah a tademaw nu Sakizaya. Sakizaya au Pangcah, u saleedan ku Cikasuan a alangah, masungaay i buya’ nu Kilay kasasupadang, maazih nu Tawlan, Bukbuk, Lilaw a Pangcah kiya Takubuan, caay ka bibadang ku Sakizaya au Kabalan nan kuhani, caay bi cumut i hulanan. 1878 a mihca 9 bulad 8 demiat, u Tumuk ci Kumod Pazik masawacu nu hitay nu Hulam, awza han nu Hulam ku Pangcah, pacici han nuheni pabimelaw dangasa 8 a tatukian, sabipatalawan nuheni kuheni. itiza a labi, salabi sa ku Sakizaya malimad, calap han ku Cikasuan a alangah mi laliw, mahisa, caay ka talaw ku hulan Kiya Pangcah, mi patang ku Sakizayaan mi laliw, mi limek, ayaza pabelinay kuheni ku o’mah, mi patang paticeng ku niyaazu’ nu Sakizayaan. ayza sa, a ma lawpes ku Sskizaya, wawa nu i kuzanay, madih ku binawlan patice ku naenengan atu sakaniyazuay, patizeng ku Sakizaya. i tica a patizengan a zazan, u balucu’ nu Pangcah, mi sinsin, mi patang kuheni ku Sakizayaan, milipadang kuheni kitaan.i tiza pitengilan nu canfu, nipasei sa ku Pangcah, mazazih nu Sakizaya ku balucu’ nu Pangcah. pazateng tu Sakizaya a tademaw ku balucu’ nu Pangcah, sakamusa ku babalaki, wawaaw habica kapawan ni pabalian nu Pangcah, Sakizayaaw kilulen ta ku Pangcah, u ina numita ku Pangcah, u nu Pangcah ku naenengan kilulen nu mita. 1rjukaz5zgdlawfsse066062d7osdvg ukangku ni butung 0 9728 81016 81015 2019-11-21T22:07:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kungku ni butung i kasummadan idaw ku kungku nu babalaki tu cibutungan hananay, cacay kya limecedan nu ntadu’ ci Kimli ku ngangan nida, cacay a sananal cihal sahe ku cilal, muawyt tu tusaay a bakic tayda tebun amidadum, katukuh i tebun “ unanamtu katukuh i temun kasenunsa mu batung tubalic i tebun” mamin mu batung tu bakic , alitengteng nicida , cawsaw cikawma tengteng kya bakic sakina tusa nida mutengteng sa, tadu culal saca ku cacay a masakapahay, ma tawyd ci Kilmi, misa manman tu amulaliu cinida, tela’saca ku ngiha’ nya masakapahay, sakamu satu edi’aw amana katalaw waku ci Butung satu, atoh sa ciKimlisa ma semel ci Kimli makadih ci Butungan, sakasaan u duma kunika lakapah niButung maekek ci Kimli, matenes sa tawya masamata ,dawys hantu ni Butung ku bakic ni Kimli” ta ta ta awytaw aku ku nanum isu”hantu niButung ci Kimli, ladaysatu kuheni taluma’” katukuh iluma’ mahini hatu niKimli, mamin mi tengil ku babalaki ni Kimlisa, salul satu tuheniyan amalacawa, nanu tawya mala kadabu tu nina luma’ ci Butung, anu,mi hicahica ciButung hekal sa u dayhiu tu ninaluma ci Butung. mi dindic ci Butung i tawya upi mihkacan nu ninawlan i tawyaa demiad, mi laday ciButung tu binawlan taumah mi mihkac kusausi, taluma’ satu ci Butung ma pedped nu ayam ci Butung taluma’ adih han kunutaw sa cacay tusa kuni kaalaan, tapal satu kukatuuday uma hicahicay acasaw ci butung a tademaw, nanutawya matinng twamin ku binawlan tunika idaw ku mahiniyay a tademaw, nama kacuwacuwaay atademaw tayni twamin ami adih ci Butungan. fdq056bjr9c4lovyivc9wsbx2tvqjpv ulang 0 9729 124115 124114 2021-09-20T09:13:35Z LamiHung 28 /* hacul (牛乳) */ wikitext text/x-wiki ulang (kamu nu Hulam: 母牛) taynaan a katalalan. == misiwkay (簡介) == 一般未曾生育的母牛不產牛奶,更加不會長時間產出人類藉以飲用的鮮奶,母牛只有在生產了幼牛後才會產奶。 masakiwkiway nu ulangan a katalan nai kuhacul nu cucu, caay kasihacul nu cacucuan tu sapakan tu tademaw, langan a katalanan itida sa namulecuh tu tubul han kiya sihacul ku cucu nu langan 一般一頭母牛應該在兩歲時產第一頭幼牛,隨後約每年產一頭幼牛。有時兩頭幼牛之間的間隔也會長一些,但這對產奶不利。 nu cacaya a langan tusatu a mihcaan kiya mulecuh tu sayaway nu tubulan, kilul sa tumihmihcaan siwawa satu tu tubal. alahican silaad tu matenesay mulech tu tubul, mahinisa caay kakapah tuni kasihacul. 現在大多數母牛是通過人工授精的方法受精的,其優點在於農民不必飼養公牛,而且能夠保證生產出來的小牛品質良好。 aydaay a ulangan nu katalan han u tademaw tu kumipadangay pakasiwawa, mahinihan mikikapah tu pahabaya tu katalan a tademaw sa acaay pahabay tu hukang a katalanan, mahinisa pakadateng kunuheni tu kapah nu tubulan a katalanan. 這樣對此感興趣的農民也可以學習繁殖技術。此外人工授精時傳播傳染病的可能性比自然授精要小。 mihinihan idaw ku manglaya nu tademaw minanam tu sapibuwah tu katalanan. nuni hinian nipipadangan a pakasiwawa han caay ka hina imelang ku katalan. == demiad (時間) == 為了使得乳牛的乳房獲得必要的休息,乳牛在產小牛60天前就不再被擠奶了。在這段時間裡乳房中的分泌組織獲得再生。 nusi haculay nu cucuan a katalan han mangalay pakatenes apahanhan, nu mulecuhay tu tubulan nu ulangan han tu enemay a bataan nu demadan acaay cuhcuh tu hacul nu cucuan. imahini sa u sahaculan nu cucu han kiya kapahtu kuni kasi haculan nu cucuan. 此外假如本來乳房被感染的話也可以獲得治療。受感染的乳房會影響奶的品質。 anu namalali satu a imelang ay mahini a kapah kuni ka ngaayan. nu cucuan. numa dukaaytu a cucuan caay tu kakapah ku haculan nu cucuan. 在現代化的產奶企業中小牛一產下就與母牛分離。一開始幾天裡它還獲得母親的牛初乳,這些初乳中含有重要的預防疾病的抗體。此後小牛獲得代替飼料。 aydaay nu misiwbaya a tademaw han anu lecuh sa ku langan han palaliyasen tu nuheni ku tubul . mahka lingatu micucu henay ku tubul tu hacul nu lang, nuyni nu sayaway nu haculan idaw ku sakakapah tu udipah kiya caay ka hina a dada. nikudan satu u siliwtu ku sapakan tu tubulan. 公小牛一般被賣給肉牛農場,母小牛則儘快獲得含高脂肪的飼料來促進其瘤胃的發育,使得它儘快成為一頭乳牛。 tamaan nu tubula han sipacaay i papacuken nanay anipahabayan, nu tataynaan a tubulan han pakanan tu asuay nu siliwan pakakapah tu kasakiwkiw, kiya kalamkam mala sihaculay nu katalanan. 乳牛的懷孕期為280天。小牛出生後就開始重新產奶。在一開始的六個星期中奶量不斷提高,一直到每日25至60公升,然後不斷下降,直到下一個小牛出生。 nusi haculay nu katalanhan nika sibilian makaala tu tusa a lasubu walu a bataan a demiadan. lecuh satu tubaulan malingatu tu si baluhay a  hacul nu katalan. mahkalingatu tu enemay a lalipayan yadah heny ku hacul nu cucuan, katukuh tu demdemiad nu sahaculan han tusa a bataan idaw ku lima katukuh tu enemay a bataan a kung-seng, sa haymaw satu mawada’ ku hacul, katukuh tunikasi lecuhan tu tubulan. 一頭牛的自然壽命約是20年,但反覆地產小牛和產奶的乳牛的壽命只有六至七年。 cacaya a katalanan nikaudip han tusa a bataan a mihcaan kuni ka udipan, kinapinay asiwawa atu sahaculanan a katalan tuni ka udipan han mawada’ ku enemay~pitu a mihca kuni ka udipan. == nisadak (產量) == 一頭乳牛每年可以產至1.8萬升奶,隨地區和種類的不同牛的產奶量不同。產量越高的牛也越難飼養。 cacay nu lalicucuan a langan nu cacaya a mihcaan nu nikasahaculan han 1.8 wan kung-seng (公升) a haculan, u kitidaan atu caaya kaleca nu langawan cacay kalecad ku nika sihaculan. yadahay nu haculan a katalan han utiih tu a pahabayan. 一頭每天產50升牛隻的新陳代謝能量與一個馬拉松長跑運動員運動時一樣高。假如它不能獲得適量飼料的話會生病,其生產時間也會降低。 cacaya a katalanan nu lalicucuan tu demiad han lima a bataan a kung-seng kuni ka sihaculan nikakapah nu udip mahida madubaay tu malasungay a tademawan ku talakaw. anucaay kakapah kuni pakan tu siliwan han hinaimelang ku katalan , mawada’ tu kuni kasihaculan nu cucu. 除奶量外,奶的脂肪和蛋白質含量也非常重要,是決定其價格的重要因素。對於兩用牛來說,產奶能力和肉用能力都非常重要。 caay kaw haculan nu cucu ku han, u simal nu hacul atu dan-bay-ci ku sakakaay, u saka siwantan nu nidang kuhan. nina sihaculay atu kanen nanay a katalalan sa, sihaculay atu kanenanay a katalan u nganganan. 所謂「高產量乳牛」的產奶期在四至五年之間。最主要縮短產奶期的原因有不當飼養環境以及由不優質擠奶機造成乳房的慢性發炎。 u “tada nu sihaculay nu ulang" hanay ka sihaculan han sepat~lima a mihcaan. kiya mahida apuyu kuni kasihaculan han u nikacaayan ka kapah nu kitidaan atu sademiad han amimicuhcuh ku cucu sisa hamaw satu asiadadaay nu cucuan.  高產量乳牛的產子率也比較低,過一段時間後它們完全喪失產子能力。 tada yadahay tu ku haculan nu cucuan han adidi tu ku nika s wawaan, matenes satu caay satu kasiwawa ku nuheni. == hacul (牛乳) == 總的來說生奶中含的細菌和體細胞應該儘量少。生奶中含細菌多一般代表擠奶機不清潔,或者存放時冷卻有問題。 sakamusa mantaay nu cucuan a si-cun (細菌) atu ti-si-bao (體細胞) aadidisa. anu yadah ku si-cun (細菌) nu mantaay a cucuan han u caaya ka kapah kuni banawan tu cacuhcuhan tu kikay, atu caay ka calud kuni pakay pinsiyangan. 生奶中含體細胞多則說明乳房有病。這些體細胞是免疫細胞,就像人類的白血球,它們會在乳房有急性或者慢性發炎時進入奶。 mantaay nu cucuan han yadah ku ti-si-bao (體細胞) sakamusa ilabu nu tacucuan han idaw tu ku adada. uyniyan a ti-si-bao (體細胞) han u mian-yi-si-bao (免疫細胞), mahida u tademaw nu bay-sya-ciu (白血球), itini i tacucuan idaw ku amelikay atu mahamaway a tahekal nu adada tayda i tacucuan. 乳房發炎的原因很多。飼養環境不清潔、擠奶時不清潔、擠奶擠不好、產奶時間過長、傳染病、飼料不良、遺傳因素均可能影響乳房衛生和生奶的品質。 kiya hatidatu kuni ka adadaan nu cucu. caay ka kapah ku kakitidaan, caay ka kapah ku tacuhcuhan, caay ka kami micuhcuh tu hacul, tanayu’ tu ku sahaculan, milaliday a imelangan, caay ka kapah ku seliw, laylay nu daduducan nu kakawaw, caay ka kapah kunipibanaw tu cucu atu mantaay a cucuan. 乳牛的乳房大一般不代表牠的產奶量高,而是其結締組織虛弱。而一頭乳牛每天進食和反芻時約咀嚼三萬次,並產生90升唾液。 cucu nu katalan anu tabaki sa caay kaw yadahay ku hacul sa, yadah ku malawacuay nu hecian i labu. nu cacaya a katalanan mukan patahka mikemkem sa nu cacaya a demiada han akina tulu a mangan mi kemkemsa, tuni katahekalan nu supa’an siwa a bataan a kung-seng ku sasupaan. == 身體結構 (udip) == 母牛懷孕約 30 天後,胎盤開始附著在子宮多個部位。 namapuyapuy satu ku langan tu tuluay a bataan a demiada sa, sasawawaan malingatu tu i salumaan nu yadahay a pinaluan. 這些附著點在胎盤側稱為子葉,而子宮側成為宮阜。子葉與宮阜連結類似魔鬼氈的黏貼構造。 mikabitay i sasa wawaan han u laliwawaan a pilas sa, itepal nu pinaluan nu laliwawan idaw aca ku yadahay nu pilas. pilas atu pinaluan malalitin mahida u nuli kuni kadadepit. 這樣的結構大大增加胎盤與子宮接觸的表面積,並藉由臍帶的動靜脈交換胎兒與母牛之間的養分和代謝物。 nika dadepitan macunus kuni ka tabaki nu sasawawaan atu binaduan, u puna tu kumicuhcuhay patayda i pinaluan tu wawa atu nu ulang a kapahay nu sakaudip. 分娩時,藉由母牛、胎兒及胎盤三者產生多種激素,包括助孕素、雌性激素、催乳激素、鬆弛素與皮質素等激素相互作用,進而引起分娩動作,促使母牛子宮肌肉開始收縮,仔牛和胎盤最終通過擴張的子宮頸和陰道產出。 mulucuh satu ku katalan, namaka ulang, lutungay a tubulan atu binaduan nina tuluay patahekal tu yadahay a ci-su, mapulun tu sapipadang tuni kasibilian, taynaan a ci-su, saka sihacul nu cucuan a ci-su, saka liheway a ci-su atu banges nu ci-su sa masasupadang namin ku ci-su, sisa idaw ku lecuh hananay a kawaw, sapaka kalamkam nu binaduan nu wawa malingatu ku nanecnecan, tubul han atu binaduan sadikuday satu macebal ku binaduan atu puki’ makayda i puki’ a tahekal. 母牛在乾淨的環境中分娩,分娩後搭配適當的處置有助於預防後續繁殖問題發生。瞭解母牛的生殖解剖構造和生理機制,有助於酪農或配種人員進行AI。 itini i tamelacay a kitidaan mulecuh ku ulang a katalanan, namulecuh satu a kapah kunipi limuu’d tu ulangan han kiya kapah satu kunika siwawaan. matineng tu kita tu binaduan nu katalan atu ka udipan nuheni sa, idaw ku sakay nipadangan atu patakisay nu tademaw aminam.           . 藉由熟悉母牛動情週期所涉及的激素相互作用,可以使您更清楚母牛發情行為的來龍去脈,精準判斷配種適期以及如何維持母牛懷孕。 matineng tu kita tunikasiyawan nu ulanga a katalanan, matineng tu kita tuni kasiyawan nu langa a katalan sa, malucek kuni sausian tuni patakisan nu demiad atu nika kapah nunikasi puyapuyan. == namakayniay a nisulitan (參考文獻) == [1] 中文維基-乳牛:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%B3%E7%89%9B</nowiki> [2] 母牛的生殖解剖與生理:<nowiki>http://www.kuangchuan.com/09Life/pdf/111-4.pdf</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] 6ok6liguyj2x4wi06fnxtksgk15kwe3 ulesap 0 9730 83694 81028 2019-11-21T22:08:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ulesap(蝨子) [[kakuniza:mauzipay]] ddnpa8dhvw1v4zic7wa4klbt6ovlhsj uli' 0 9731 83698 81033 2019-11-21T22:08:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki uli'(茅草) 7kf42dkswcj4t3slg1ijw4va3vmwll9 ulic- canan ku daesu 0 9732 83706 81044 2019-11-21T22:08:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ulic -canan ku daesu? == 文/幸福是什麼? === lacul cacay === u daesu sa, sawsaani icapi ititaanan.  u daesu sa, caykaw heci nu uzip. mahiza bahal matepa i unikayzaan nu uzip. haymaw han mikilam i kasatezep nu uzip nu mita alawhani matepa kisu ku daesu isasa’ nu kuku’isu,ipabaw nu lima isu. sisa, u daesu sa,caykaw salunganay, zumasatu caykaw daudaucay. nika matebing tu ilabuay a cekil atu lalum i ayzaay a uzip.   u lihalay nu uzip. atu kinacikcikan nu uzip. === lacul tusa === matekesay atu bancalay a tuud, hakya caay kaw daesu, alahican u daesu mapicpicay(殘缺). nika anu matatungus tu datengen isu, anu mahicahica? unikayda isu madaesuway, sakasaan u daesu hananay yanikaydan isu a lipahak.  == muazih tu tatengaay Hulam a kumu<small>(漢譯參考)</small> == === lacul cacay === 幸福經常就在我們的身邊, 幸福並不是人生的結果, 而是在人生的過程中偶然的發現。 在每一個人生的停駐點仔細搜尋, 你會發現幸福竟然就在腳下,就在手上。 所以幸福並不是完美、也不是長久, 而是自己能在當下深刻的感受生命中的悸動、 生命中的平凡, 與生命中的零碎。 === lacul tusa === 昂貴的、完美的事物不一定是幸福,有時幸福是殘缺不完整的。 但只要你認為這件事值得去做,無論結果如何? 在過程中是幸福的,因為幸福就是過程中的樂趣 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == namituzu' ci Peicen, sisa sulitan ni Tuku [[kakuniza:ulic]] [[kakuniza:Tuku Sayuen]] jctnxxidhj6qh3q8bk0d9oei32a0jxv ulic- culen 0 9733 83718 81061 2019-11-21T22:08:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:陀螺.jpg|thumb|430x430px|陀螺-中文翻譯]] [[tangan:Snap_Top_and_Trompo.jpg|thumb|400x400px|culen nu Amilika]] [[:zh:陀螺|culen]] === u sulit nu Hulam === 陀螺 === u sulit nu Lipun === '''[[:ja:独楽|独楽]]'''(こま)は何らかの塊を軸を中心として回転させて遊ぶ伝統的な玩具の一種。軸の先は細くなっており、周りにバランスをとるための重りがついている。 === u sulit nu Amilika === '''[[wikipedia:Top|spinning top]]''' == lacul nu ulic == === ngatu-1 === ngangan:culen. Sapisanga’a tuud:lalidec、datay、zakes、laudaw. sakapet tu sapisaanga:bakan、takini’、salusasuls. u culuk nu hican:balaten ku nipiketun tu kilang. sawantanen ku dicem nu disdis. malu tangah nu culen. === ngatu-2 === u takini’ ku sapisadimel misakimulu’. sipakayza nu zumaan sapidisdis ami palat. haymaw han a midicem. namahiza isasa tulu sinci amiketun. === ngatu-3 === i makasasa’ nina kilang sa disdisen misa dicem. malu tatizengan nu culen a malinen. masangay tu. paheci atu pahalhal:u kamu nu sakizayaay sa iza ku cacayhina balakay tu culen a tademaw. sasi ngangan sa ci butung. u canacanan ku nipasubana’ ni butung tu niyazu’u sakaluk atu sakilisin a kawaw. mala 「taneng a dietu」、「pakakanay a dietu」atu 「pataungay a dietu」nu sakizayaay. === ngatu-4 === ngangan : a didiay culen. sakapet a tuud:laudaw、neui nu datay、lalidec. sapisanga asakapet:takini’. u culuk nu hicanan:pahalhal mahizaay u inpic masakimuluay a ciid nu kilan. nu cecayay a ciid sadicemen. === ngatu-5 === mahiza u zuku. miliyas tu dicem sa 2sinci kabatad. anu caay miliyas tu nidiceman a ciid. nu tulu nu cacay a midisdis. mala kaus. ahican ku uzip:utatuzu’atu sakatusa a tuzu’ ku sapikapet kawil. tansaul han milinen i takal atu amutu nu lala’. nima ku matenesay amalinen sa u maka demecay. === ngatu-6 === paheci atu pahalhal:masasesengi tu heci nu dayas atu culen. alaen nu wawa a palaculen milinen misalama. u heci nu dadas su kinacecay siheci tu cecay a miheca. palu culen tu heci nu dayas. u kilang ku paluuzip pala adidiay a culen. hena sasalamaan nu wawa a misanga. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Balaw Bakah(宋德讓) atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 撒奇萊雅族 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 陀螺 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%99%80%E8%9E%BA https://en.wikipedia.org/wiki/Top https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%8B%AC%E6%A5%BD 中文翻譯連結 https://docs.google.com/document/d/1rPKxplCdI5UDBU3enKTbHkr3p7bFJn6eptUBZ13eQoI/edit?usp=sharing [[kakuniza:ulic]] s5sxwnwp07upw4q8gipp570a3knls6s ulic- kada a daesu 0 9734 83725 81072 2019-11-21T22:08:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:平凡的幸福.jpg|thumb|425x425px|描寫一般人生活中平凡的幸福-中文翻譯]] kada a daesu == ngatu == === ngatu-1 === amalakada a tademaw amed, nika anu makadaay a tademaw, idaw aca ku ilabuway nu balucu’ nida tusa kilim tu daesu. “daesu” hakya ameday adidiay a kawaw, hakya u dadiw, hakya u ziwga, matumes nu namuh mikawaw tu kalipahak kansa “u daesu”, uyda abesaay, anu matatungus sa, “u daesu” kayda. katuud ku pakuyuc a udip, mangelu’ mukilim tu daesu, nika isa nu sadipa’ ku daesu, luunghan maalatuway. === ngatu-2 === matekesay atu bancalay a tuud, hakya caay kaw daesu, alahican u daesu mapicpicay. nika anu matatungus tu datengen isu, anu mahicahica? unikayda isu madaesuway, sakasaan u daesu hananay yanikaydan isu a lipahak.  === ngatu-3 === u daesu cayay katebing, alahican kaliwhan ita namahica katayni? tenga’ “unikaudip sa u babuwakan nu daesu”, u kakaydihan a kawaw, mudadiw tu kakaydihan isu mudadiw, waniken isu kubeday, ya aliyacay i balucu’ isu liwanitu ku adiding, papaluman tu kilang nu balucu’, basbasen, padameki, adihen tu ku nihaymaw tabaki, u daesu kuyda. === ngatu-4 === [[tangan:Hosokawa_family_1957.jpg|thumb|400x400px|kada a daesu i Hosokawa lalumaan 1957]] u daesu sipaladayi, sipasubana’yi itawan, kya a matineng ku taw tu nikaymaw isu tu heniyan, kya katuud ku sidaesuway a tademaw. mamin palada’, ibalucu’ay isu anu matumes nu namuh, u tabakiyay a daesu. kiyu, kasawsawni mudateng tu sapiedap i tawan, palada’ tu daesu. === ngatu-5 ===  u saka sidaesu ku kapahay a balucu’, anu yaan, anu icuwacuwa, ya daesu isu ya namuh isu, u tawa isu, pasubana’en ku nikadihan a tademaw. anu idaw ku nituduen isu, kaw nitudu’an isu ku saicelang, micapi tu ku daesu, dawis han u maala tu. mangelu’ mukilim tu daesu, mayca sakapahan ku udip, kya tayni mukilim ku daesu tisuwan. === ngatu-6 === cacay kadaay a tademaw, u cayay kakada ku balucu’, u sasidaesuway atu namuh. u macakatay a nikaudip, mikacaw i daesuway a balunga, muculil i teban nu bayu, mubihbih tu lipahakay a sakubad, mabahel i bancalay a tapuku. kinacacay caykaw nipateng misudikud, tadu makaadih tu i labuway a balucu’ nidasibalu i palaludan, api’ ku likat nu cilal. alaw u mueneng tu i dadaesuwan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Imi Chen、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 98xy9btifu1yag6z3m8aetqbyb8n916 ulic- katineng aku tu lalikid 0 9735 91771 91770 2020-07-29T07:03:45Z Kimli miku 77 /* malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:豐年祭1.jpg|thumb|花蓮市撒固兒部落豐年祭青年]] katineng aku tu [[:zh:豐年祭|lalikid]] [[tangan:豐年祭4.jpg|thumb|參加部落豐年祭的族人]] [[tangan:豐年祭2.jpg|thumb|瑞穗鄉馬立雲部落豐年祭廣告]] == ngatu == [[tangan:豐年祭3.jpg|thumb|花蓮市撒固兒部落豐年祭參加族人]] === ngatu-1 === kalalikidan sa i pabaway nu niyadu’ a lisin, tabaatay mikuli a wawa taluma’ amin, waniken amin ku kawaw taluma’ milhida. pakatu ku lisin, pakatusa sa i pabaway a lisin, i sananal matabal pasuni tu tu dadiw nu yincumin, muwiwi tu ku tumuk patayni i kalalikidan. pacadungan nu bayi kami tu saka lalikid a cuung, manamuh a tayda kalalikidan, mabaat madih tu ku matatunguday a picacekulan, hang u cuung tu yincumin ku idaan. katukuh sa u wawa u babalaki sicaedung amin tu lusid, u amelimelitan belibeliyangan, u duma tu kasalungan. === ngatu-2 === sa cangad sa u satakus a lukiyaw, cacay ku mutengaway micaladaw tu wamin ku katuuday, palecad tu kuku’ sa kimulumulu sa kakaliwhan aku kinatulu tu lusa mananam tu, miladay tu katuuday u duma kalipahak. === ngatu-3 === kalahukan i tida i putah malahuk, sakabin ku titi nu pabuy, nicikahan a titi, lukut, sakicala’ sipahemay tu hakhak sa asu'ay a lahuk. saedem tu tuluay a demiad a lisin, u masakapahay tabukelal mibuting, sapakan tu babalaki nu niyadu’, nu tuas a lisin, saduduc a palaw, unipili atu nu kalas nu niyadu’, sipaucul i masakapahay. u sakatineng aku tu lalikid i hekal, lidalid sa mudadiw misalukiyaw, nu tuas sapataheka tu , maydih kaku tu lawla nu niyadu’ay, tada paydang tu namuh nu balucu’, cay ka cakay nu kalisiw kina tatenga’ay lipahak. === ngatu-4 === caykaw wayca, aydaay ani kalalikid haymaw sa tu masumad i nayi' tu ku nu kasumamadan a natuasan﹐ naayaway a nikalalikid sa u nipasubana` munanam tu selal ku salalabun﹐widaan haw u milecekay sa ngelu'ay nu selal kuyda﹐munanam tu selal nu masakapahay sayaway sa sakay sadiput tu niyadu' atu salitin. anu cacaw haw sikatusa a bulad ku sananam haw﹐ sadikuday palada'、 mapulung ku kan、 malipahak、 mipili' tu sasakadabun. namakay sacakayay a sakaniyadu' sa. miliyas tu wamin ku masakapahay tu niyadu' taputah﹐ misakuli tu sakaudip﹐ misaselal hananay sa mahaymaw tu masidsid﹐ lawpes satu. anu kalalikidan tu nu mita sa﹐ katineng tu i ayaw sakakaay nu niyadu' tu i labuay a lalangawen. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Imi Chen、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:豐年祭|豐年祭]] [[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%90%E5%B9%B4%E7%A5%AD]] u zuma a cidekay a lisin-巴斯達隘[[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%96%AF%E9%81%94%E9%9A%98]] == u belih nu Hulam == katineng aku tu [[:zh:豐年祭|lalikid]] : u belih nu Hulam pisiketen tu isasa'ay a tangan(我對豐年祭的認知-中文翻譯-請連結以下檔案) https://docs.google.com/document/d/1Jgw5VQP81nqd4NUtfmQWMnuOff5zsIC35QTGIatcmVQ/edit?usp=sharing [[kakuniza:sakasitangah]] [[kakuniza:2018-cacay]] [[kakuniza:lisin]] 9cyoxq0vcwhfh4k5ska3csqe3v4p5yi ulic- lucuwal 0 9736 83750 81106 2019-11-21T22:08:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:露珠兒.jpg|thumb|400x400px|露珠兒中文翻譯]] [[:zh:露水|lucuwal]] == ngatu == === ngatu-1 === [[tangan:Dew_on_grass_Luc_Viatour.jpg|thumb|400x400px|lucuwal-lesing]] nayanay haki tu lalud, caayhen katakelal mulekal tu, sacacay sa muculi nu di kudan nu niyadu’ a dadan, bangsi ku sanek nu lutuk a bali. kemeten ku mata layaphan ku tusaay a , heluphan ku hanhan, kasenun pacekil ku ingay, ahemaw ku udiudipan. i dadan masuni ku dadayday atu ayam, sacabayan aku muculi tina dadan. u kuku’nu cilal paylaed nu papah nu kilang, pacilu’ tu dadan atu waku. [[tangan:Pusteblume_im_Morgentau.JPG|thumb|400x400px|lesing]] === ngatu-2 === cumudibawmi nu luma’, masapinangdihan ku sacacaycacay nu lesing i papah nu kilang, salama hanaku kya ipapahay sabelabelat sananay a lising, patikutiku sa, masuped malatabakiyay a tesi’, mahetik i lala’. === ngatu-3 === u demiad tu lalud caledes, u lutuk, u kilang atu lala’ malahud nu akuti’, mabadi’ ku papah tawki’ sa. talabi, u lesing i tatahekalan nida kya sudat sa, kanutekan tu kya, malawpes. hanca adiding ku lesing, apuyu kaidaw, nika mapananum nida ku mulangaway, mudaang aca ku iluc, patelek ku langaw, u aidan nu tahek atu udan cinida tu sakaudip. === ngatu-4 === ulesing! u labi idaw cinida pacabay, mulalemed tu lala’, paudip tu i lalaay, muwacsa ku cilal yada tu, apuyu’ ku tuki, nika yadah ku nipaya titanan. madihkaku misengi cinidaan, apuyu’ kaudip misapelyang, yamapuda’ay a likat aku, itida i kakaydihan a pacilu’, mapacilu’ tu amin ku i cuwacuwaay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Imi Chen、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9C%B2%E6%B0%B4 i7xc2i40avlifhj40ncwtkh6tkubzke ulic- mikilim tu tada kanamuhan nu maku 0 9737 83754 81112 2019-11-21T22:08:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == mikilim tu tada kanamuhan nu maku == matu ayam kaku, mabahel i kakalayan atu i bayu’. inayi’ ku pikitapian aku, mikilim tu pitedalan tu balucu’, mikilim tuya suemetay a kama matu maebelay a ayam kaku, misacikacikay i kasangala, mikilim tuya sidaitay a kapal, milaud i tatihi isu. mihinatala kuya sidaitay a kapal nu misu, mitakec ku lima isu i takuwanan, ciwamaan ku tada kanamuhan. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == nasulitan nu adiwawa i cacudadan kh33h353106lnbw0ynkxw26lvgyxwr3 ulic- pasimalay a babalaki 0 9738 83762 81124 2019-11-21T22:08:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 7 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:加油的老人.jpg|thumb|400x400px|加油的老人中文翻譯]] pasimalay a babalaki == ngatu == === ngatu-1 === [[tangan:Motor_oil_refill_with_funnel.JPG|thumb|400x400px|simal]] i ayaw idaw ku cacay a babalaki, anu tacuwacuwa, siniawit aca tu cacay a landaway. micaliway tu sasadeb, anu [[tangan:Habibaadansalat.jpg|thumb|400x400px|babalaki]] kekkek sa ku sasaedeb, cebusan tu nidai ikakelic. anu tahpapa cinida tu ahbeday a sasadeb sa, pasipasipan nida tu simal i balat nu sasaedeb. nikaudipan nida sa u nipasimaldada’ ku kawaw, sikalihalay nu biyaw atu makatayniay a tademaw. cikalalucek sa kudaw cinidaan; nika caykasatedep cinida tu kawaw, maluhac tu ku lanwayay, lacula aca nida, maluhac laculan aca.  === ngatu-2 === katuud ku tademaw, u kawaw nu heni sasiwasiwatid sa, u maynahay… mangalay kuheni tu sakalipahak a simal, apekay a simal, sidaitay a simal. === ngatu-3 === sinikelidhaw kisu tu simal? isu kasinikelid tu saedap a simal, nanusananal tahlabi palada’ i tawan, sipakayni isu imacapiyay. hakya nipaya isu tu sananal a simal, kasademiadan nida. sipalada’yi imasengetay a tademaw, sakamun tu satulun ku pusuhay a tademaw, u tada bancalay kinakawaw! === ngatu-4 === kinapina tu, cacay tesi’ ku dihi a simal, mapasumad ku ahbed nu sicumiay a tademaw, caca ku mitesekay a kamu, iayaw nu malalumay, malecad tu mapacilu’ay i dutay, ini kaudip ita malalikeluhi kinapina? tadimecmecen ku bancalay a nika lalikeluh? === ngatu-5 === adihen hen ita ku saniyadu`, u meduk sananay a sidayit i tawan, miedap tu tademaw, paayaway i tawan tu tadiuc a tademaw sa inayi` inayi`. naayaw itini i niyadu`, mahida amin u cacayay a laluma`an﹐ sidayit tu malabadesay a tademaw i niyadu`﹐atu madacepay nu cekak a tademaw﹐i nyadu` katuud ku mipisaicelangi haw sananay a tademaw﹐ anu macakat tu ku sanyadu`hawsa﹐ masatukaytukay satu﹐i tukayay amin a tademaw﹐ caaytu kasidayit tu ibyaway a tademaw﹐ inay` amin ku lawad﹐ sanidanida satu maudip﹐u sakay tademaw a balucu` i nayay tu. sisa﹐ aydaay a nikasaniyadu` u sakydihan sa u sakalipa ayaayaw sa nanay i tawan、sidayitay i tawan a tademaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == == u belih nu Hulam == 加油的老人 1 從前有一位老人,無論走到什麼地方,身邊總是帶著一小瓶的油。如果他走過一扇門,門上發出輾軋的響聲來,他就倒一些油在鉸鏈上。如果他遇到一扇難開的門,他就塗一些油在門閂上。他一生就是這樣做加油的工作,使鄰居或其他後來的人得到便利。人們稱他為怪人;但是這位老人依然去做,瓶裏的油倒空了,再裝,倒空了,再裝…。 2 有許多人,他們每天的生活很不和諧,充滿了軋軋聲,咒罵聲……。他們需要喜樂的油、溫柔的油、關切的油。 3 你身上有沒有帶著一些油呢?你應當隨時帶著你的幫助油,從早到晚去分給人,從你最近的人分起。也許你早晨分給他的油,可以供他一日的應用。把喜樂的油分給沮喪的人,對絕望的人說一句鼓勵的話。這是一件多麼美好的事啊! 4 多少次,一滴恩慈油,會教一個最硬的罪人軟化過來,一句悅耳的話,對於一顆憂傷的心,就是如同黑暗洞穴照明的亮光,我們一生當中和其他人的巧遇能有幾回呢?可不把握這美好的相遇嗎? 5 看看現在的社會,能夠主動關懷別人,熱心助人,為別人解決問題的人似乎越來越少了。過去在部落裡,大家都像一家人一樣,關心部落裡生活困苦的人,或者是遭遇困難的人,部落裡有很多為大家加油的人。而在社會進步之後,形成了很多的都市,都市裡的人們,似乎不再關心周圍的人,每個人都忙忙碌碌,為自己而活,人與人之間的關係變得淡薄無情。所以,現在的社會最需要的就是時時刻刻都可以為別人加油、關心別人的人。 [[kakuniza:ulic]] 7343q8vxfxss0i4uprlx1kobl3awn44 ulic- sakul a di’tu atu lisin nu kilang 0 9739 83774 81139 2019-11-21T22:08:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[:zh:秋枫|sakul]] a di’tu atu lisin nu kilang === ngatu === ==== ngatu-1 ==== paylima a mihca sa papaselalan nu sakizaya a niyazu’, mahezek ku 12 katukuh tu 15 a mihca sa u piselalan nu wawama, namahiza paluma tu bitunay i liyutu nu niyzau’, u papah sa u mikulawitay a ceka, malulangat sapidiput tu niyzau’, kiyu u selal nu sakizaya sa, malulangat tunu niyazu’. ==== ngatu-2 ==== u tatengaay a ngangan nu miselalay sa lisin nu “mitiway” hang, u tengil sa, i tawya i nikabaladan, maenep tu ku uraurangan, u wawa amin ku liwan i pabaw nu tabakiyay a sakul, misapud tu maalulay nu apalu, kuwawi, daedac ku sakauzip, u papah nu kilang atu pudac nu kilang ku paakutiay. u dadiw nu tabakiyay a kilang ku sapakemet tu wawa amin, u ciwciw atu wawa a adupen ku pasubanaay tu sakauzip atu sapaayaw tu tademaw, mapasubana’ aca ku wawa, u pudac nu kilang ku sapisanga tu balunga a mibuting. ==== ngatu-3 ==== nazikuzan tu pina a mihca, makelah tu ku balad, balaki tu kiya adiwawa,taluma’ tu i uraulangan a misaluma’ aca, maydih a mikukay tu mipaayaw niya kilang, kiyu iyu misaselal sa,mitaung aca tu sakul. apalu’ , kuwawi atu daedac,a mala madimelay a kilang nu sakizaya, u suni nu ayam sa,mala ngangan nu sapikuwami nu tademaw. ==== ngatu-4 ==== kilang a pauzipay! tabakiyay a nikaymaw isu, caay kapawan haynisadikud kami. nanu kasumamadan kuni pipupu’ isu, haynisadikud kuni tadiec niyam. u sakizaya na isu kiyami, heneknek sananay paeneng i takubuwan. kilang a pauzipay! tabakiyay a nikaymaw isu, caay kapawan haynisadikud kami. ==== ngatu-5   ==== u pina:ay henay a malebut ku mihecaan, mipupuay tu baki niyam, sakul atu kilang a pauzipay, kahemekan a demiad ayza. u [[tangan:過溝村茄苳樹.jpg|thumb|533x533px|sakul a kilang-茄苳樹]] pulung nu wawa niyam, inikelid nu mituduay, mihaming tisuwan. ikawili sipapah nu paza’, ikawanan sitayu’ ku lima, satudud a dadiw, saahemihan patukuh tu nabalucuan. ==== ngatu-6 ==== u berber, u culen, u tunuz atu da’dac, inayayi ku inayiay. masiked i kidu isu, u daesu nu saselal atu kasenengan a cuung. kahemekan a kukay atu mipadaesu, malecad tu misa kimukimulu sanay a lukiyaw, uni pasubana’ nu babalaki tu kapah, milukiyaw tu salais atu sapatudud a dadiw. palitemuh tu tuas, nupina:ay a malebut culilan a zazan, hatiza tu ku tengil ita tu kamu nu tuas. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Imi 、Bunuk、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 茄苳樹 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%8B%E6%9E%AB '''アカギ'''(赤木、学名:''Bischofia javanica'')https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%AE [[tangan:Bischofia_javanica_(flowers,leaves).jpg|thumb|400x400px|papah nu sakul]] 5rcx42afzg7ms9izyvto5oa2ps9948d ulic- sapupu tu hekal 0 9740 83786 81154 2019-11-21T22:08:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 11 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == sapupu tu hekal [[tangan:環境保護.jpg|thumb|330x330px|環境保護中文翻譯稿]] [[tangan:YosemitePark2_amk.jpg|thumb|330x330px|YosemitePark2 amk]] == ngatu == === ngatu-1 === [[tangan:Longwanqun_national_forest_park_creek_2011_07_25.jpg|thumb|330x330px|Longwanqun national forest park creek 2011 07 25]] sapupu tu tahek hananay, matenes kaku mudateng. makadateng tu naayaw, itini naidaw ku macebeday kilangkilangan atu lutuk, mamintu malungad patidngan tu sacacaycay sananay matatung duday a luma’ atu kakuliyan. paini nu tahek tu bancalay a hekel atu yadahay a aalan, pabalethan nita mulawpes. [[tangan:Axolote.jpg|thumb|330x330px|Axolote]] === ngatu-2 ===  tada malakuyt ku nilungad, palawpes tu nipaini nu tahek tu aalan, sikapeci’ nu langaw i la’ci, malingatu tu pacuay ku tahek. maydih macunus ku kalisiw nu tademaw, misukay mipupu tu hekal. u ibuk nu nanum nu kakuliya sipabelun i sa'wac, u wacah palangecul sa patahekal, u nu bakah tu sakaudip pacebasa mupadeng, sikauning tu nu bayu, sa’wac, u lala’, u bali inayi’ maliwaliway. === ngatu-3 === naw tingalawway ku sawac maibuk tu waca, malaucep tu ku buting, tu nu lutuk satu tu talakaway, micungedus tu ku angtul a sanek. u akuti’ nu la’cicay piwac ku tademaw patahekal tu sanek takalawtakalaw, malananum tu ku suleda, macunus talakaw tu ku nanum nu bayu, u duma tu amaenep ku ngapan, u kakitidanan nu tademaw atu aadupen adidiw adidiw, masumad tu ku demiad, balad, dadaw nu bayu, kedal, u caledes, sienaw… a iniw tu waman. === ngatu-4 === inayi’ ku tanengay a demiad kitidaan, u lala’ atu u hekal nu tahek, amabades tu kita maudip. amisuayaw kita tu nayi’ay ku kakanen, kasumad nu demidad, milaliday a imelang, anu mahini tu, amalawpes ku tademaw atu tuud aadupen, a duut tu amin kanatalay malala’gi. === ngatu-5 === sakatenes nu hekal, saka bancal nu nikaudip, akaymawen mipupu nu tademaw kulala’, saetimen ku aalan, pupuwen ku biyaw a lutuk balu kilang atu hekal. sipayni i udip misakawaw, supeden ku nanum, cacay ku tipeluk, cacay ku belac, manapiwac pasubana’en tu kubiyabiyaw a tademaw, anu malaluk kita, acaaytu kya katayni ku salibunghan i sadikud. === ngatu-6 === uyniyan a kawaw u kakasakalahan sa u sas labuwn﹐u sakay kanatalay tu a tademaw. kyu u sapasubana` nu wina atu wama i wawa sa﹐a sipasubana` nu saydan tu micudaday﹐u pasinbugnay sa a misaicelang patenak﹐u i kanatalay a tademaw sa a idaw ku ku tanektekay a punu`﹐ pisamisiyi tu tu mahiniyay a tadiuc ﹐baluden i tamin ku balucu` misaicelang ﹐ kya amakaleku tu cekak﹐a liwanen tu ita ku sakapahay a kaudipan nu adiwawa amu eneng i hekal. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Imi Chen、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == '''環境保護'''(簡稱'''環保''') https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%AF%E5%A2%83%E4%BF%9D%E6%8A%A4 == u belih nu Hulam == 環境保護 1 有關於保護大自然的話題,我思考了很久。記得幾年以前,這裡還是一大片翠綠的草地和茂盛的綠色樹林,現在已經被開發成了一幢幢的高樓大廈和一間間的工廠了。大自然給了我們那麼優美的環境和豐富的資源,我們卻在短短的幾年內消耗殆盡。 2 因為過度的開發,以及對大自然資源無限制的掠取,使得地球生態平衡遭到了破壞,大自然開始反撲。人類為了經濟上的利益,刻意忽視環境保護。工廠將污水排入河流、把廢氣排入大氣中,生活中製造出來的垃圾隨意棄置,因而導致許多的海洋、河流、土地、空氣遭到嚴重的污染。 3 原本清澈的河水變得渾濁不堪,魚類消失了蹤影,卻長了許多高大的水草,並且瀰漫著令人作嘔的氣味。最嚴重的是地球的溫度因為人類不斷排放的廢氣而逐漸升高,於是冰山溶化了,海平面也漸漸跟著升高了,有一天陸地將被淹沒,人類和動物生存的空間將會越來越小。氣候也將變得異常,洪水、海嘯、乾旱、炎熱、酷寒……,統統都會不斷的發生。 4 沒有了合適居住的氣候、土地和自然環境,我們的生活將會變得更為艱困。我們要面對糧食不足的問題、氣候異常的問題、傳染疾病的問題。如果情況繼續惡化,人類和萬物將會面臨滅絕,世界將成為黑暗地獄。 5 為了讓環境永續,我們的生活更加美好,每一個人都要愛護土地、珍惜資源,保護身邊的花草樹木和環境。每一個人都要從自己做起,節省每一滴水、每一張紙、每一粒米,而且也要不斷地告訴身邊的每一個人,如果大家都能夠落實,相信浩劫將永遠不會發生。 6 這是一件緊迫而且是非常重要的事情,攸關世界上的每一個人。因此,父母要教育子女,老師要告訴學生,媒體要發揮宣傳的力量。世界上的每一個人都應該要有正確的認知,認真的面對這樣的問題,大家齊心努力,ㄧ定可以克服萬難。記得地球只有一個,我們要為子孫留下最美好的生存環境。 [[kakuniza:ulic]] 285q7jzhbt6hyw4p1t9ipepz04v45hl ulic- sitangahay a di’tu ci Butung 0 9741 83797 81168 2019-11-21T22:08:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == sitangahay a di’tu ci Butung [[tangan:Japanese_top.jpg|thumb|400x400px|culen nu Lipun]] == ngatu == === ngatu-1 === ipabaway talahekal ci butung, mikadabu i wawana nu sakizaya ci sayunan, iyadah ku sasangaan niza tu culen, linengen niza ku culen, tuwa malaheci’ niza a patadas. sipaluma niza tu sicedamay a heci atu a kenekay a heci, u sicedamay a heci sa mala tipus, u akenekay a heci sa mala habay. === ngatu-2 === namahiza, sipasubana’ ni butung ku iyadahay a sakaluk atu sapisalisin, namahiza sitangahay a di’tu atu naenengan a di’tu han nu binawlan. [[tangan:A_tough_gang_of_Spinning_Tops.jpg|thumb|400x400px|culen nu zuma a cidekay]] === ngatu-3 === nazikuzan tu tulu a mihca a taluma kaku sa ci butung, u sakasa mabatad ku zazan, kiyu maydih ci sayunan pakayluma’ pacabay tu wina atu wama. uyzasa sibili tu ci sayun, maydih miladay ci butungan a taluma’. i pabaw ku luma’ ni butung a maka tukal mukayakay, sakamuhan ni butung ci sayun anu mukayakay tu tukal sa amana pangiha’han niza. === ngatu-4 === mukayakay tu kiya tatusaay, iyu a katukuhan tu i pabaw, mangelu’ tu ci sayun mapawan tu nakamuan pangiha’ ciniza, itawya tansul sa mangeli’ kiya tukal, mahetik ci sayun i lala’, malupisak ku bili niza tahekal ku caket, pabuy, tulakuk, aadupen. tuwa taluma’ ci butung i pabaw, ci sayun sa mala di’tu nu aadupen, mikuwan tu nu hekalan aadupen. === ngatu-5 === yani satukalan nuhni, u pela’ nu ngeli’ niya tukal sa mahetik i tepal niya maibul u hecek nu sapat hantu, u kuku’ nu pangkiw niya tukal sa, maliwang i hanauka a buyu’ nu nabakuwan. namahiza, anu micaliway ku sakizaya tiza hecek a baetu sa,satezep han, amana ka aliyaliyac,u cayay kasikaz tu di’tu ku mahizaay. === ngatu-6 === u sa’wac nu buyu’, malecad tu izang nu tademaw, u sa’wac sa u menmen nu bukebukelalan, u sapakengtu uzip. ngabul maduba’ i buyubuyuan, u kiyuma i baluwang nu misu a mabi’. malabali kisu, amitudu’ tu tabuyuay a zazan, u suni’ nu tulakuk sa sapacukat isuwanan. u nipatungnus nuniyam, napialai, pasangaan kami tu, kapah maenapay a zazan. === ngatu-7 === maahemaw ku dadiw tunu palaw, mahaymaw ku culil. sasukapahay nu di'tu, amiteka tu ku lisin, saahemawen nu niyam ku suni' amibetik, mihalhal tuni ka tayni nu misu, tulisen a mudadiw tunu kanamuhan nu misu. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Imi、Bunuk、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%99%80%E8%9E%BA 陀螺] gh26cvenjceux37orxuscwhmd6sf0xg ulic- u ading 0 9742 91777 91776 2020-07-31T06:18:26Z Kimli miku 77 /* ngatu-5 */ wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == [[tangan:影子.jpg|thumb|400x400px|影子-中文翻譯]] [[:zh:影|u ading]] [[tangan:Shadows-in-the-sand.jpg|thumb|Shadows-in-the-sand|400x400px]] == ngatu == === ngatu-1 === u ading maydih tu cilal, u ading maydih tu bulad, u ading malecad tu mitizinaay, sawni inuayawan, sawni inudikudan milimek. patelatela’ kaku, patelatela’ cinida; mutukud kaku mutukud cinida. === ngatu-2 === [[tangan:Sombra_Torre_Eiffel.jpg|thumb|400x400px|Sombra Torre Eiffel]] kalahukan inayi’ tu, malecad tu miliyasay i takuwan, mihica kaku, mahida tu. ading, anu i cuwacuwa, miladay i takuwan. hanca nayi’ ku udip nu ading, nika idaw a naku kyu misamelit. painging i cilal misangelu’ malaluk a tademaw, makadih tu ading nida; mikilidungay a tademaw, caypakadih tu ading nida. === ngatu-3 === “nayi’ pasengalan minanam” a tademaw malecad tu ading malalaba’, caay pakaletep kisu, nika mikalul i tapingan isu, anu misaicelang kisu cayka utang, a malacacay kita atu ading, matalul, suayaw, macakat, lipahak, caysengal, ngutad, ading malecad tu nisa adiding tu ita, u adding ita amana haw, kawnika cayayen ita kalaluk kyu cayculal ku tagah. === ngatu-4 === u ading mucebang tu nikabalakiyan ita, nanu wawa wakawak sahen ku ading, katuluh ini kataniktek nu udip, katukuh ini kabalaki makunul ku ading, malawit cay tu tiku. simacecay amin ku tademaw tu ading, laetus kauah caykaw papili’an, caypiliyas. paenengenta ku kasenengan a aging, tadimecmec han kuni cakatan ama udip, ayda yanisaicelangan isu paayaw tu ading, anu duma tu a demiad caykanca paini tisuwan tu telatela’. === ngatu-5 === anu idaway tu ku takelal idaway tu ku ading﹐ sisa u tademaw kay tini tu haw i takelalay, pasayda i takelal、 milikeluh u sakasaan tu takelal﹐ manakaytid a tida tu i dutay﹐ milamel i dutay. anu maselu' i dutay haw﹐ pisaicelangi tu tayda i takelalay﹐ anu i teban nu dadan madaceb nu yadahay a bades﹐  amana pisayah kubalucu`﹐ u sakasaan napacitan haw idaw tu ku sananal﹐ anu maledu tu ku balucu`、 sahemhem﹐ sadungdung a nisimsim tu tatudu`en lalid misaicelang﹐ mutenes kya haw kanca maliya i sukuduutay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Imi Chen、Nuwa Watan o Kumud atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 影 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BD%B1 9zyjz2efjjr9yz2l1ckfk3hkafnqdg6 ulic- u papelu' ni Lisin Cudad 2016 0 9743 83814 81192 2019-11-21T22:08:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == u papelu' ni Lisin Cudad 2016 == lacul nu papelu' == i ayaway a babalaki atu saydan u sitangaay a tademaw amin kamu nu Sakizaya mibaung kaku tu tamuwanan ci Lisin ku ngangan mu maku nilecuhan kaku i Kenuy a niyazu’i Kalinku mabalaki kaku i tiza bangcalay a niyazu’ sademidemiadsa mibalakas misalama midang i cuwacuwa ahbal ku niyazu’kyami yadah ku salamaay saicelang kaku micudad nabalakitu, mala saydan kaku saayaway a cacudadan mikakaw kaku i Taybak sepat bataan izaw ku siwa a mihcaan kaku ayza siacawaw tu kaku tatulu ku wawa aku u tatama amin sakakaay ci kayang micudad i 慈濟醫學系 sakatusa ci kuli, micudad i 花蓮高中 a misking tu tayhaku anumihcaan sasabaay ci balah, micudad i 國風國中 acawaw aku ci tuku, sikawaw i 花蓮縣政府 ayza a demiad izay kami tayni micankatu misakamuay a demec zayhan inayi ku maydih tayniay sisa, tayni kami izaw ku tulu sakamuay a satangahan sakacacay a satangahan anu u sasaydan kisu nu 原住民重點學校 amahica kisu misakawaw? sakatusa a satangahan u Incuming a 教育 izaw haw ku simsim nu misu? sakatulu a satangahan u pacunus ku 分數 nu Incumin a micudaday izaw haw ku simsim nu misu? pulungen aku musakamu tuyniyan a stangahan palekal ku kakawsan nu mita ku lalangawan nu Sakizaya pakatineng tu nu babalakiyay a nizateng uyza sa namahicaay? kya pasate:zephan tu ku kamu nu mita i sumamad paangic sa kitaan minanam tu nu zumaay a kamu mabalic tu ku 國家 baluhay tu ku kamu nu mita masazuma tu aca ku lalangawan satekeday a subana’ a kilulhan nu mita haw? kauzip nu mita ayza a hicaen nu mita? misuayaw tu kamu atu lalangawan? tabakiyay tu a kawaw kuyni nipisaicelang pasubana’kuyni tu sapikilul tu nizateng nu mita naadidi’ katukuh kabakiyan minanam kita tu nu taway a canaca:nan namatineng henay misakamu tu nu mita a kamu katukuh ayza naynay:i’tu ku katinengan ku kamu nu mita mahiniyay sa u Incuminay binacadan kaku haw? anu nayay tu ku kamu nu mita u matinengay misa nu hulamay a Incumin kiza? uyni a kawaw ku satabakiyay sasuayawen nu mita ayza mihalhal tu sapisulimet misakapah sisa maydih kami patizeng ku cacudadan nu mita u Sakizaya pasubana’tu wawa nu mita ku kamu 、lalangawan atu natinengan nu mita u Sakizaya ci Lisin kaku manamuh kaku tayni maazih tu tamuwan sakapahan ku uzip namu babalaki pulung kami saicelang tu nu Sakizaya hatiza tu ku kamu nu maku kukay == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == 全國國語文競賽 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%A8%E5%9C%8B%E8%AA%9E%E6%96%87%E7%AB%B6%E8%B3%BD [[kakuniza:ulic]] mpft3nm03pg5ztn2w2pystjhzb2bo9k ulic- u papelu' ni Tuku Sayiun 2016 0 9744 83821 81203 2019-11-21T22:08:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == u papelu' ni Tuku Sayiun 2016 == lacul nu papelu' == i ayaway a babalaki u sitangaay a tademaw amin kamu nu sakizaya mibaung kaku tu tamuwanan ci tuku ku ngangan mu maku nalecuhan kaku i ciwidiyan a niyazu’i sawaliyan yuadidi’henay,  mabaki kaku i tiza i ciwidiyan sademidemiadsa mibalakas misalama midang i cuwacuwa ahbal ku niyazu’kyami, yadah ku salamaay. natabakitu, tayzatu kaku i kalingku i taybak micudad maalatu ku 學士aut 碩士 kaku katukuh ayza micudad henay kaku namihcaan, maala kaku ku sking nu Tonghua tabakiaya a cacudadan a 博士班 sisa, tala micudadtu kaku. siacawaw tu kaku tatulu ku wawa u tatama amin izay kaku tayni micankatu misapapeluay a demec  zayhan inayi ku maydih tayniay matineng musakamuay masikac tayni caay katineng musakamuay matalaw tayni sisa, tayni kaku izaw ku tulu papeluay a satangahan sakacacay a satangahan sa u canan kunizateng nu misu ku adup nu incuming sakatusa a satangahan sa u cima a babalaki ku mabulah nu misu sakatulu a satangahan sa amahica paeneng pacakat ku masakapahat i niyazu’ pulung hanku paini tuyniyan a stangahan palekal ku kakawsan nu mita ku lalangawan nu Sakizaya pakatineng tu nu babalakiyay a nizateng uyni a kawaw ku satabakiyay sasuayawen nu mita ayza mihalhal tu sapisulimet misakapah sisa maydih kami patizeng ku cacudadan nu mita u Sakizaya pasubana’tu wawa nu mita ku kamu 、lalangawan atu natinengan nu mita u Sakizaya pulunghan naku musakamu kina tulu a satangahan izaw ku simsim nu maku u nikauzip nu babalaki sa caay kapawan nu mita ku tineng nuheni nu nikauzip i tawya katukuh ayza izaw ku cacay a wawa nu ciwidiyan ci balah sa itiza i ciwidiyan a niyazu’ inuayawansa patizeng ciniza ku cilal amiadupay a cacudadan hananay itini nuni ilalabu nu cilal amiadupay a cacudadan mipasubana’ ku binacadan hican amiadup hican kunikauzip hican amingaay tu kakanan hican misanga’ ku dabek hican milakuid tu sawac hican miala ku nanum hican mukayakay tu kilang hican mipili’ ku kakaenen i buyubuyuan mahicaay ku pinanam itiza ku pasubana’ nu binacadan sa itini ilalabu nuni amihiya minanam u 課程 hananay itiza umitanengay a pinanam itiza sa mihicaay ku pipasubana’ ku cilal amiadupay a cacudadan hananay sa talamiazih kita matenengtu inimilihizay amin sa alan satu ku auk palatusahan mipela’tu lutluthan nu akutitu caykatenesa siwacastu satu salamaltu uynisa itini i kalingku u ciwidiyan a niyazu’ anipatizeng uyniyan u cilal amiadupay a cacudadan hananay sapasibana’ tuyniyan milihizay itini i ulangulangay ahican amimauzip ahican amiadup u mahiniay sa palaylaytu tuyniyan tinengan nu babalaki atu u lalangawan nu babalaki niya cilal amiadupay a cacudadan yadah ku caykalecad a sapinanam pasibana’ tu milihicaay tini ulaulangan ahican tuyniyan amisalamal sa izawtu ku mahiniay pasibana’ tu micelam sa mipatiket a intini i tepadtepadan sa hican a mikayakay mutebusa itini i ulaulangay ahican miala tuynian u kakaenen atu nanum sa u tinengtiengtu tuwamin kina milihicay naminamam ina milihizay amin sa minanam tuynian nu laylay a sakauzip sa silawat kuheni sa mapulung kuheni mudadiw sangangay masasunamuhtu tu katuuday kina cilal amiadupay a cacudadan a patizengsa ku sapalaylaytu lalangawan nu niyazu’ apacakadtu tu sapizizaw nu niyazu’ay a yadahtu sapikuli ku niyazu’ay anu yadah mahiniay a kawaw taneng kami pacakay tu kakaenen pacakayen tu namisangaay pacakayen tu natinengan pacakayen tu sapaidang u maidihay amitaneng tu mahiniay u laylay a sakauzip nu tademaw sa tayza itini i niyazu’ nu mita ngay amatinengtu nababalaki sikawaw ku singing nu mita kyu duut tu ku singing a tademaw i niyazu’   hatizatu ku kamu nu maku sakacacayen mibaung kaku tu tamuwanan anu inay kamu sa a cima ku patizengan tu lalangawan nu sakizaya amu ku kakelidan tu binacadan nu sakizaya u cituku ku musakamuan kukay == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tuku Sayiun i 2016 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%A8%E5%9C%8B%E8%AA%9E%E6%96%87%E7%AB%B6%E8%B3%BD 全國國語文競賽] [[kakuniza:ulic]] a3s181fle6nm328xxwjcwp87dulsay2 ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu enem- nipalamal nu mita 0 9745 83832 81221 2019-11-21T22:08:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu enem == === nipalamal nu mita === ==== lacul-1 ==== hanaku kuniyan haw kiw ayza u nipalamal nu mita sa (今天我們舉辦的火神祭) u mikiningay tu kita tu niyan u babalaki nu mita hantu niyan u niyazu' tu nu mita (乃是為要感念祖先所經歷的、被滅族與流亡,而舉辦的追思紀念) haw ayza haw uniyan u sakizaya hananay palamal kita (今天撒奇萊雅的族人,我們點燃火把) ey u niyan u babalaki nu mita (我們的長輩們) nanu tawya itini i takubuwan nani tizaay kuyni u uzip nu mita kiyami haw (以前的達固湖灣部落是他們生長的地方) nu niyazu' tayni tu itini kuheni a palamalen tu nu mita haw (祖靈已經降臨祭場,即將開始點燃火把) ==== lacul-2 ==== ey u nipalamal nu mita ayza a demiad haw (在這神聖的祭典中) ini ku mimelaway tu kakawaw nu mita tu palamal hanaku kuniyan (有貴賓蒞臨參與) ayza misakamu ku tungusay u mibetikay haw (現在,主祭者需要請示) kapahtu haw a malingatu sa ? (主祭請問監祭祭典可否開始?) kapahtu haw a malingatu kita ? atu niyan palamal nu mita a lisin sa (我們祭典可以宣布開始嗎?還有點燃火把事宜) hang! taneng tu haw kuni palamal nu niyazu' ? (是的!有關我們部落是否可以點燃火把?) kapah tu (可以了) ==== lacul-3 ==== ey nasani na mipalita haw ku sitatudungay (剛剛是為了慎重確認) ey uniyan u sitatudungay a mibetik haw (詢問擔任監祭的長輩) a mipalita tu tina u lalimaay (現在開始詢問這五位使者) u lalimaay a kaludungidungi nu niyazu' haw (五位使者為祭眾祈福) kapah tu haw a malingatu kita saan? (可以開始了嗎?) na lalimaay a padungiyay kapahtu haw malingatu kita? (這五位火神使者可以開始了嗎?) kapahtu (是的可以) hang (是的) ==== lacul-4 ==== u niyan u mibetikay nu mita haw (主祭者) a mipalita henay tu niyan u mikawanay tu niyan u kawaw nu mita haw (還要請示軍事指揮官) uniyan u malaayaw tu ku sapilipacaw u mamukelid (指揮官先整隊 ) hanaku kita haw kapah tu haw malingatu kita ? (可以宣布祭典開始了嗎?) atu canan a kawaw saan kisu u mikeliday tu hitay (你是軍事指揮官,你的任何事務) mipalita kaku i tisuwanan (必須確認) kapahaw a milingatu ku nipalamal nu mita u niyazu' (現在可以開始點燃火把嗎) kapahtu (可以) hang (是的) hang kapahtu sa haw (是的可以) kapahtu a malingatu tu ku (現在可以開始 ) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [[kakuniza:mapalaway]] [[kakuniza:lisin]] [[kakuniza:2018-cacay]] egqrl4l6zsbziwbmcji0yh4jhcpdpuj ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu lima- malapulung tu Pangcah 0 9746 83836 81234 2019-11-21T22:08:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu lima == === malapulung tu Pangcah === ==== lacul-1 ==== uyniyan u mapatayay nu mita yu mahiza (為了保衛家園而犧牲生命的先祖們) nu katuuday kita a tademaw (原來人數眾多的族群) uni u niyazu' nu mita sa tatenga' tuni u hiyan nuheni midebung (如今因為部落被清兵所侵佔) uni u niyazu' nu mita sa mapatayay mapatayay satu ku niyazu'haw (部落逐漸的消失) ==== lacul-2 ==== laliwan tu nu mita unihantu itini tu kita i pangcah a mauzip (族人流離失散,隱身於阿美族群中) makatukuh ayza cacay a lasubu tulu a bataan a miheca (迄今已然130年之久) katukuh ayza hanaku kita haw yi nay tini kita pangpangcahan a mauzip (至今我們的生活仍受阿美族人所保護) malecad tu kita u pangpangcahan (我們已與阿美族的血統混合) a malaluung hanaku malapulung haw atu kuheni tu demiamiad hanaku kuyni (已逾百年與阿美族人居住、通婚) anu nayi' kiniyan u pangcah muwalaay i titanan (若非阿美族人的寬容接納) yi mahicaay tu kita ayza sanay tu haw (今日不知將流落何方) ==== lacul-3 ==== yi ziwsang zuk haw kita u sakizaya (撒奇萊雅成為台灣第第十三族) ayzahantu u nipalamal nu mita (今日此地舉辦火神祭) itini i kalepacawan nikalepacawan itini i niyazu' nu mita (但這裡以前曾是祖先們因戰爭而亡命之地) katuud ku mapatayay hanaku haw (許多為保護族人而犧牲的祖先) yu mahiza henay sa nayi' ku milusiluday (成為孤魂,多年來沒有子孫奉祀) nayi'tu ku milusiduday tuniyan haw (沒有子孫收屍、供俸) kiw lusiduden nu mita a pakanan nu mita tuniyan u lamal a patababaw i tuheniyan (所以,我們應盡子孫之道,以火祭獻祖靈) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuku Sayiun 46ixed2yh60j9mnq9qvy3l53sigwhzf ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu pitu- palamalay-dungy milikat tu lamal 0 9747 89922 83840 2020-04-01T10:19:17Z Rachmat04 252 ~ wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu pitu == === palamalay-dungy milikat tu lamal === ==== lacul-1 ==== pipalamal nu mita hanaku kita haw (點燃火把) haw uyniyan u mimelaway tuni palamal nu mita haw uni u babalaki (監督點火把的是我們的長輩) ci mulak a pabelin kuheni tuniyan papalamalan haw (請傳遞火把) palamalay haw a mulikat kuheni haw (由他們來點火) uyni na tatusaay nuniyan nu niyazu' (兩位長者) atuni u 長官nu mita haw (及我們的長官) a pabeli tuniyan u lalimaay haw uniyan (由他們來交火把給五位使者) ==== lacul-2 ==== a uniay u papalamalan haw sipabeli tuniyan u kaludungi nu niyazu' haw (將火把交給火神使者) u sumanahay kuniyan an dungi haw (這是紅領使者) u sumanahay kuni u saayaway haw (第一位使者是紅領使者) a uniyan u sangelacay ku niyan nu niyazu' haw (這是白領使者) u niyan haw u langdaway haw (這是綠領使者) u sumilaway haw (代表藍領使者) u sumilaway kuniyan (代表紅領使者) a u lumeniay nu mita (代表黑領使者) ==== lacul-3 ==== a mamintu kuheni mapabeli tu papalamal haw (傳遞火把完成) a malingatu tu kita (祭典即將開始) kita u sakizaya mamin (撒奇萊雅族人們) ayza haw  malingatu tu ku (現在即將開始) pipalamal nu mita ayza miheca (我們今年度的火神祭典) ==== lacul-4 ==== patayni tuniyan u malataw patayni tuniyan u babalaki nu mita haw (迎請造物神及迎請祖靈) itini tu nipalamal nu mita haw (到我們的祭典中) itini kuheni haw (他們在這裡) amu awaw tuniyan u dungi nu babalaki tuniyan u malataw haw (迎請造物神及祖靈) tatayni itini i tatalisinan nu mita haw (來到我們的祭典中) a uniyan u nipiawaw nuheni (這是迎請) matenes ku niyan (時間已經很久了) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuku Sayiun 8x999hga0twmu7bfpfj3wsr3p9kehjw ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu sepat- tayni ku kukung 0 9748 83844 81256 2019-11-21T22:08:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwen nu Palaml == === ngatu sepat- tayni ku kukung === ==== lacul-1 ==== yi tayni satu ku niyan u 清兵 hananay (而清軍再度出兵) makamelaw tuni a niyazu' kapah kina niyazu' (乃是看中了這裡的豐饒富庶) maydah a midebung (極盡所能的入侵) saayaw midebung kuheni cayay pakadebung haw (盜匪首次的攻擊並未成功) saki natusa nuheni midebung sa cay:tu pakadebung mutazikuz tu kuheni (再度攻擊仍然失敗,於是短暫的撤離) mutaluma' kuheni mikingkiw tu kuheni tuni u sapidebung tu niyan tu niyazu' nu mita (在撤離之時,他們仍然處心積慮的想要消滅我們的部落) ==== lacul-2 ==== uni u niyazu' nu mita haw izawtu ku niyan u selal nu mita (那時的部落,早已成立有年齡階級組織) malecad tu niyan u hitay kuniyan nu niyazu' hananay (那就是部落的軍隊擔負起部落的安危) saki natulu nu niyan u kukung niyan u 清兵haw midebung titanan (當清兵第三度來犯 ) ==== lacul-3 ==== uniyan pacingen nuheni kuni (採用了火攻) u tangah nuheni pacingen palamalan nuheni kiyami (在箭尾處點火射擊) matuduhtu kiniyan ku niyazu' nu mita (刺竹林熊熊然燒,也蔓延了整個部落) maledeb kuniyan u niyazu' nu mita (火勢和煙霧彌漫了整個部落) u tungawen makatuduh kiniyan itini i lumaluma'an nu mita (刺竹林和部落的茅草屋全部燒毀) matuduh amin ku lumalma'an nu mita (當時部落裡所有的房屋全都燒燬) uyni u hiya nuni selal uyni u kapah nu mita tatama nu mita u niyazu' (年齡階級青年,部落的男性) ==== lacul-4 ==== tatenga' i tawya hantu sa (在那時當下) mipaculi tu niyan u kukung haw milepacaw tuni u kukung haw (設法攻擊清軍,與之交戰) tatenga' sikuwang kuheni ci acing kuheni (但清軍武器精良,擁有槍砲彈藥、還有弓箭) kita hantu sa u icelang ku nu mita a nipi paculi tu niyan u kukung hananay (青年們唯有靠自己的力量與清軍作戰) katuud kuniyan u maledebay matuduh kuniyan u luma' nu mita (很多族人及房子被火燒燼 ) maledeb haw matuduh kuniyan u luma' nu mita (火勢猛烈將整個家園燒毀) ==== lacul-5 ==== melaw satu kuniyan u tumuk yu mahiza henay haw (頭目非常擔心戰況) ahicanaca tayniyan kita nuhiya nu kukung sa midebung (痛心部落被清軍侵犯) matuduh haca kuniyan u luma' nu mita (痛心大火毀滅了美好的家園) ahicanaca uniyan mabalucu' tu namin ku niyazu' haw (因此,為了避免滅族) tuniyan sa yi sakamu satu ku niyan u tumuk yu mahiza henay haw tatenga' (這時頭目沉痛的宣佈,經過商議之後) laliway yaca ita ku niyazu' a hicanaca (不得不下令族人盡快離開部落) acika letep nu kukung a hicaen sa ku tumuk (為了避免遭清軍追殺滅族) kiw laliw satu tuniyan u niyazu' nu mita (要求族人離開部落) mabuliyas yu mahiza henay tayni satu ey tayza satu i tini i pangpangcahan (因此,族人從此流離失所,遷徙至與阿美族人混居) haw tayza satu kita tini pangpangcahan (從此與阿美族人混居) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuku Sayiun == natayni mizizaway == Toko, Lisin, Bala, geqvu90tizk1gexiuv0fr2ztucqc37h ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu siwa- milepacaw 0 9749 97434 97433 2020-12-27T00:23:17Z Tokoabibi 25 /* milepacaw 交戰 */ wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu walu == === milepacaw 交戰 === (kalepacawan戰場) ==== lacul-1 ==== Itini palamalen kinian u lalimaay a lamal haw (在這裡請點燃五位使者的火把) muzikec kuheni tu niyan a papalamalen a lamal (火神使者就位) u niyan u mapalaway nu mita nu palamal haw (火神祭的祭師) mulikatay tu niyan a lamal ku sapabeli tuniyan u dungi nu palamal' (點燃火把給火神使者) u niyan u lamal malikat tu pabeliyen tu amin tuniyan lalimaay a dungi haw (火把燃起交給五位火神使者 ) ==== lacul-2 ==== u lalimaay a dungi haw zikecen tu nuheni kuniyan u lamal (五位使者他們各自拿起火把) uni mukelid kuni u sangelacay a dungi haw (由白領使者帶領) uniyan u lalimaay haw amihiya haw baung kuheni haw (五位使者由他們來代表) uniyan u adiwawa haw katayza i nuayawan haw (火神使役請到前面) ==== lacul-3 ==== a uniyan a sawni haw uniyan u hitay nu niyazu' haw (稍後部落的軍隊) a uniyan u selal nu niyazu' haw a asawni a milepacaw haw (部落的年齡階級,將準備交戰) a tayni tu ku ada nu mita u niyazu' (敵軍即將侵襲我們的部落) micumud tu tuniyan u acim nuheni atu canacanan sa mipaculi tu (他們攜帶武器侵入) midebung i kitanan (已侵入) ==== lacul-4 ==== u mapalaway i nasani haw katayni nuzikuzan (祭師請至後方) haw kita malingatu tu haw musaliyut haw (我們即將開始巡禮繞境) musaliyutu tu niyazu' nu mita haw (我們遵循當年先祖們的離境的路線) haw musaliyut haw (進行巡禮繞境) haw malingata tu kita haw (開始了) hang !palawalen (是的!將火點燃) haw palamaleu tu (請點燃) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuku Sayiun o51wohs0w8my5rbwmwlch8wrgjtwb84 ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu walu- Kumud Pazik atu acawana 0 9750 83852 81274 2019-11-21T22:08:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwen nu Palaml ngatu walu == === Kumud Pazik atu acawana === ==== lacul-1 ==== u babalaki nu mita (祖靈啊) iya:za i baat i baat kunuheni kaitizaan haw (在遠處,他們就在遠方) uniyan u mapalaway nu mita a muawaw i tuheniyan haw (我們的祭司正在迎請他們) a uniyan u hiya nu mita u lamal nu mita haw (我們的火) u nina nu lamal haw (這個火) a di'tu sa (祖靈的火) ==== lacul-2 ==== ci kumud pazik (古穆德.巴吉克) kumud pzik a niyan u acawa niza sa (火神的妻子火神太) ci icep kanasaw haw (是伊婕.卡娜紹) sa muawaw kuheni ayza haw muawaw kuheni haw (他們正在迎請,正在迎請) tuniyan u lamal u lamal a malataw nu mita (這把火是造物神的火) ==== lacul-3 ==== atu niyan ci kumud pazik haw (還有古穆德.巴吉克) u lamal a malataw ci pazik hanaku haw (古穆德.巴吉克是火神) uniyan u acawa niza sa ci icep kanasaw han (他的妻子是伊婕.卡娜紹) uni ku uyuyen nuheni ayza (這是他們現在所迎請的) awawen nuheni ayza a patayni ititanan haw u niyan nu mita ci kumud pazik (呼喚而來的是古穆德.巴吉克) a malataw nu mita atu acawa niza (這對夫妻是火神與火神太) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuku Sayiun r8yct89qcm8jlliqp15w3utdx0jc6lh ulic- u sakamuwn nu Palaml -ngatu cacay- u niyazu' nu Sakizaya 0 9751 83887 83886 2019-11-21T22:10:40Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 34 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwen nu Palaml == === ngatu cacay- u niyazu' nu Sakizaya === ==== lacul-1 ==== na makayniyay i kaluluwan na makayniyay i maibul na mayniyay aca i Soufeng haw atu nay sakulay yamin atu nay kalingkuway namin haw ayza a demiad itini kita palamal haw palamal kita tu niyan palamal kita tu niyan tu babalaki numita haw(點燃火把獻祭給我們的祖先) ==== lacul-2 ==== i ayaw nu mihca ku sakizayaay (撒奇萊雅族在西元1878年之前) i tiza ku eneng i bukelal nu nabakuwan (世居於花蓮(奇萊)平原) u liwliw sa u sauwac nu sancan ku nisaamis nu singcen a kuwan (其範圍北起新城鄉三棧溪) u beden nunatawlan ku nutimulan nu ciang a kuwan (南迄吉安鄉木瓜溪) u nutipan sa u tulin nu buyu’ u kaliyawan、a buyu’ nu sabatu (西接中央山脈系統之加禮宛山、硰婆礑山) u nuwaliyan sa u bayu tu (東臨太平洋) ==== lacul-3 ==== mihca (19世紀時) i tini i bukelal nu kilay sa izaw ku cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya (撒奇萊雅族在[[:zh:奇萊|奇萊平原]]建立了10個大部落) 達固湖灣 takubuwan、拿巴國灣 nabakuwan、吉寶竿 cipawkan、達馬賽旦 tamasaydan、根奴伊 kenuy、基瓦瓦蘭 cibarbaran、基發俄岸cibawngan、巴吉克 pazik、基克布 cikep、大笨 tuwapun i labu u satabakiyay a niyzau’ sa u takubuwan (其中,達固湖灣是最大的部落) u teban nu cidekay a pikuwanann (也是族群的政治中心) nu takubuwan a tumuk atu nu sepatay a tumuk sa palekal tu kapulungan katatengilan (達固湖灣部落頭目與其他4個部落頭目組成的頭目會議) sapiketun tu nikatetengilan nu cidekan tu sakikawaw atu sapalekal (決定整個族群的重要事務與發展) i tini a mazih ku nu cidekan nipatizeng tu hecek nu binawlan atu saupu a nikuwan sa makelec (可見得其社會制度與政治組織十分健全) ==== lacul-4 ==== kiyu kapah ku nipikuwan nu sakizayaay tu bukebukelalan nu kilay nayi’ ku cayi’ (撒奇萊雅族一直有效的統治著奇萊平原) [[tangan:Famous_Dutch_People.jpg|thumb|荷蘭人]] u kamu i sulit nu ulangdaay (根據[[:zh:荷蘭人|荷蘭人]]的記載) pinapinaay makuwan nu sakizayaay ku laculaculan nu bukelal a kilay (撒奇萊雅族掌握了奇萊平原多數的資源) mala palalacalay tu yincumin atu ulangdaay a cidekay (成為代表原住民與荷蘭人互動的民族) pawsa tu miekimay nu ulangdaay tu kakanen masu patiyam tu ulangdaay (提供荷蘭採金團食物,並與荷蘭人進行交易) sakamu ku babalaki nu nabakuway sa bukelal nu kilay sa (花蓮古稱奇萊平原) u lalusa tuwaca a buyu’ sa pangangan tu buyu’ a kilay (甚至台灣百岳之一的奇萊山亦以此為名) malu mikuwanay ku sakizayaay tina lala’ i sumamad (就可知撒奇萊雅族曾經在這塊土地上雄霸一時) ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuku Sayiun [[:zh:荷蘭人|荷蘭人]] [[:zh:奇萊|奇萊平原]] == natayni mizizaway == Toko, Lisin, Bala, ddcrdjkv14kflpqhzli992cw5vgjyqo ulic- u sakamuwn nu Palaml ngatu tusa- tungawen a niyazu' 0 9752 83910 83909 2019-11-21T22:10:41Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 22 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u sakamuwn nu Palaml ngatu tusa == === tungawen a niyazu' === ==== lacul-1 ==== yi tatenga' isaw nay tini kita nay takubuwan yu mahiza henay u luma' nu mita (過去我們確實居住於達固湖灣) [[tangan:18_century_Qing_China.png|thumb|kitakit nu kukung]] itiza u tabakiyay kuniyan u niyazu' nu mita (達固湖灣曾經是撒奇萊雅族最大的部落) yumahiza henay tayniyan kita nu kukung hananay (當時,那裡被[[:zh:清朝|清]]軍所侵佔) u kukung han nu mita kuniyan u 清兵haw u kukung hananay (族人稱清兵為kukung(強盜) ) ==== lacul-2 ==== pakamelaw tuniyan u niyazu' nu mita yu mahiza henay (當時,清軍對我們的部落 ) [[tangan:Dorgon,_the_Prince_Rui_(17th_century).jpg|thumb|u tayling nu kukung]] tatenga' bangcalen makamelaw tu niyazu' nu mita (對於我們部落的美景及寬闊的土地) u balucu' nuheni sa maydih a midebung i titaan (遭致清軍有計畫性的侵擾) tatenga' isaw haw midebung satu kuheni i niyazu' nu mita (真槍實彈的侵擾我們的各個部落) kina tulu a midebung kiniyan tu niyazu' nu mita (我們的部落至少被清軍侵佔了三次) kuheni u kukung haw u kukung han nu mita kuniyan 清兵 hananay sa (這些清軍也就是我們指的kukung(強盜)) ==== lacul-3 ==== yu mahizahenay u niyazu' nu mita sa (當時,我們的部落) paliwliwen kiyami tu tungawen ku luma' niyan u niyazu' nu mita u mahiza henay (整個部落範圍以刺竹形成的圍籬所保護) u niyan u selal nu niyazu' yu mahiza henay muliwliw tu a paluma tu liwliw tuyniyan (年齡階級依據古訓,在部落周遭密植刺竹) u tungawen itini i liwliw nu niyazu' nu mita yu mahiza henay (刺竹林有效保護著部落四周) han naku kiniyan haw kiw masakimulu kiniyan u niyazu' nu mita (順著部落的地形,圍成了近似圓的形狀) maliwliw nu niyan u tungawen (四周都是茂密的刺竹林) ==== lacul-4 ==== u niyan u niyazu' nu mita i takubuwan sa masakimulu kuni u niyazu' nu mita haw (過去的部落達固湖灣部落亦呈圓形) liwliwen nu tungawen haw (沿著周圍種植[[:zh:刺竹|刺竹]]) u tungawen hananay nu mita sa yu mahiza henay u selal (是年齡階級依據來自已久的習慣種植) kina cacay masaselal kiniyan u niyazu' nu mita (年齡階級每一次的晉級) paluma tu tiniyan u tungawen haw u tungawen u niyazu' nu mita yu mahiza henay (都由新進階級青年,在部落的周圍種植一圈刺竹) hanaku kuniyan kiw masakimulu ku niyazu' nu mita (自然而然形成一個完美飽滿的圓形) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuki Sayiun [[:zh:清朝|清朝]] [[:zh:刺竹|刺竹]] sd7trdfkcn8n18zn884noy2oh6yi1r8 ulic- u sakamuwn nu Palaml ngatu tusa- u niyazu' i Pangcahay 0 9753 83956 83955 2019-11-21T22:10:42Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 45 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ulic- u sakamuwn nu Palaml ngatu tusa == === u niyazu' i Pangcahay === ==== lacul-1 ==== i nazikuzan tu mihca sa (西元1878年之後) miliyas tu bukelal nu kilay ku sakizayaay (撒奇萊雅族人退出了奇萊平原的舞台) i tini nabakuwan atu pusung a niyazu’an iyadah ku nipatizeng tu niyzau’ (在花蓮、台東兩縣建立了許多的小部落) sabadatay sa katukuh i cekun nu pusung a kenis (最遠的甚至到達了台東縣[[:zh:成功鎮|成功鎮]]) [[tangan:1930_Taito_Cho.svg|thumb|1930 Taito Cho]] ==== lacul-2 ==== ayzasa, sayadah ku tademaw nu Sakizaya a niyazu' sa, izaw ku(目前,撒奇萊雅族人口較為集中的部落有) hupu(北埔)、sakul(撒固兒)、cipawkan(吉寶竿)、cikep(幾可普)、cibalbalan(幾巴而巴蘭)、tuapun(大笨)、takubuwan(達固湖灣)、kasiusiuwan(茄苳腳)、kenuy(北昌)、takubuwan(達固湖灣)、sinsia(豐川)        、pazik(巴吉克)、ciwidiyan(水璉)、apalu(月眉)、cihabayan(米棧)、cilakayan(山興)、mulisaka(林田山)、maibul(馬立雲)、naluwan(自強新村)、sapat(掃叭頂)、kalala’(加納納)、kaluluwan(加路蘭)      ==== lacul-3  ==== i katuuday a niyazu’ nu pangcah atu kaliyawan a niyazu’ sa (在許多阿美族的部落,以及[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]]的部落裡) [[tangan:Women_of_Kebalan_20150626.jpg|thumb|Women of Kebalan 20150626]] izatuway ku sakizaya a tademaw micamul i tuhniyan (都有許多撒奇萊雅族人默默的隱身在其中) takubuwan sa i tepal nu suwi kawcung (達固湖灣部落位於[[:zh:花蓮市|花蓮市]]四維中學附近) [[tangan:Karenko_1_7500_1945.jpg|thumb|Karenko 1 7500 1945]] nanu tabakiyay a niyazu’ nu sakizaya ku takubuwan (達固湖灣曾經是撒奇萊雅族最大的部落) naw ayzaay a lalangawan nu sakizaya (也是近代撒奇萊族的發源地) i nayi’ tu ayza (現已不復存在) ayza sa cayay tu kapapina ku muenengay i tini (目前,僅有少數的撒奇萊雅族人居住於此) izikuz nu ngayaw madebun nu hulam kina lala’ (戰敗之後,此地被清軍侵佔) u adingu nu dietu ni kumad pazik (火神kumud pazik的英靈) midiput tu muenengay i tiniay a tademaw (仍人眷顧著這裡的居民) ==== lacul-4 ==== yi tatenga' isaw itini i sakul (位居撒固兒部落裡有) ku nieneng nu babalaki nu mita (我們祖先留下的生活足跡 ) kiw saayaway ayza haw itini i niyazu' nu mita ku (故此次(2009年)是首次於我們的部落) nipihiya nu mita kuni palamal ayza haw (舉辦火神祭典) makasimsim kita tuni u babalaki nu mita (我們思念我們的祖先) ==== lacul-5 ==== na makayni i takubuwan kita (我們是來自達固湖灣) hican u luma' nu mita nay tini takubuwan hananay (是的,我們世居於達固湖灣) ya:za i sawaliyan haw kuni u niyazu' nu mita (位居於東方處是我們的部落) yu mahiza henay hanaku ku niyan haw (我在此聲明過去) yi uniyan u palamal hananay yi cayka kina cacay henay haw (此火神祭典不只舉辦過一次) nakay sepat henay ayza haw (至今年已舉辦第4次了) naayaw kita namipalamal kita (去年我們也舉辦火神祭) u hicanan asa:tu kita tu nipalamal (或許有人不明白火神祭之意) u canan ku nipalamal nu mita (火神祭的意義是什麼) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會) cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭) nasulitan ni Tuki Sayiun [[:zh:成功鎮|台東縣成功鎮]] [[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] [[:zh:花蓮市|花蓮市]] == natayni mizizaway == Toko, Lisin, Bala, jfhiqa92a4s8vzq5e4b8nu0iiey47vz ulic-nu uzip a tilid u kaayaw nu kamu 0 9754 83972 83971 2019-11-21T22:10:43Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 15 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == nu uzip a tilid u kaayaw nu kamu == paka ayza demiad milingatu kaku, u nu Sakizaya ku sapitilid tu uzip aku tu demidemiad, anu izaw ku maalaway, pakatengilan atu mahizatengan, tiliden aku.paisal tu kaput nu maku. === uyza patusukan (目的) : === 1.minanam tu kamu nu Sakizaya. 2.micunus tu tilid atu masatekeday-sulit nu Sakizaya. 3.misulit tu uzip nu demidemiad. 4.micudad tu cudad nu Sakizaya. 5.micuzuh(推廣) tu kamu nu Sakizaya. 6.nanay mahiza ku kawaw nu mita mapulung. === u zuma a kamu === u wawa nu Sakizaya kaku, anu caay kakapah ku tineng aku tu kamu nu Sakizaya, malecaday kaku tu misabalucu’an nu salikaka mapulung, amahica kita saicelangen mipatizeng, mipauzip ku nanutuas a kamu nu Sakizaya, u tadamaan kuyza kawaw tu nyan, acasa, aka ka patayen ku kamu nu Sakizaya i huming nu mita. u tabaungen, u aalayen ita ku masamamaay a saydang, mahiniay ci Tiway Sayun, ci Talul, ci Tuba’…, alumanay aca. Izaw ku mitilidan kuheni a cudad, mipasubana’ haca kuheni tu micudaday, katuud ku mipainian kuhini, u tatuulen ita kuheni. u zuma satu, misulit kaku tu nananamen nu minanamay a sulit tu cecay a lipay, izaw ku sulit, sasing, iga atu ngiha, yadah ku tayalen nu ninian, pademiaden tu pina a demiad, patelien aku i wanglu(calay-zazan). pakaazih(使觀賞) tu katuuday minanam, kya maedap ku katuuday tu kamu nu Sakizaya. [[kakuniza:ulic]] 0m8aa59emczqexl2z2sqbzogulq99fl ulic-patizeng ku ngangan nu Sakizaya-wawa nu kilay-1-pitekaan nu kawaw 0 9755 84011 84010 2019-11-21T22:10:44Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 38 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == patizeng ku ngangan nu Sakizaya-wawa nu kilay-1-pitekaan nu kawaw === puu' nu lacul === '''saka tinacay - pitekaan nu kawaw''' === pecu' nu lacul === '''nikauzip nu maku a makalitemuh ci nizaan tada u kazahkezan, mapawpaway tahkal i balucu’, tini i kasaluimeng nina cah nayay ku pahezekan ''' == ngatu == (1)     i lilies nu sauwac nu Sintian a niyazu’ , salangdaw sa ku lutuk, tanu balu sa tu takuliyaway a balu. (2)     i lalud sabahebahel sa ku ayam. (3)     pinapinaay a badakuwang mibalakas i sauwac, tatusaay a wawa aku mueneng i sakapitu a tundud nu luma’ i sasingalan matatawa, pacekcek sa i sasa miazih, mituzu’ a pasakamu i takuwan, caay ka hamin ku sasakamuen nu maku tu limulak nu balucu’.   (4)     i tawya a mihca, sakakaay a wawa nu maku ci Kabid Sayiun enemay ku mihcaan niza, sakatusa a wawa ci Kulihuisin Sayiun sepatay ku mihcaan niza, i balucu’ nu maku kuhni ,u kasaetiman u kanamuhan naku a kilay. (5)     sandeb satu, salabi sa nayi’ ku tekiteki’, sakalawlawan ku piazih tu canacanan, miazih dada’ tu asu’ nubi’ nuheni, itawya a manengi l masamata kaku. (6)     micekul tu bihid nuhni mabi’, tada salungan azihen. (7)     2002﹙91﹚a mihcaan, sakakaay a wawa nu maku kalaimelang, atu canan a kawaw, pacena’ miliyas tuyza i Sintian a luma’, atu miliyas tu kawaw i Taybak taluma’ sa tayni i niyazu’ misakakawaw. (8)     mananamay takuwan a maninaay atu cabay, mabiyalaw tu piliyas nu maku, mizateng kaku, anu naynayi’ tu ku canan nu maku, anu izaw tu ku luma’, anu tanektek tu a kapah ku uzip nu wawa…….., cay katinengan, cacay henay a mihca milihiza tu ama niyam, misaydang ci Tiway Sayiun pahezek napapelu mapatay tu, wini sa u kabiyalawan naku atu pulung nu binacadan, u nikataluma’ nu maku itawya sa, malecad u pataliayaway pazazan nu nayay mazih. (9)     nanu tawya katukuh ayza pitu tu a mihcaan, caay kapahay limulakay a luma’ dada’, izaw henay ku namalawpesay tu mihcaan a binacadan- sakizaya, nayi’ tu ku mikikakaay tu mahiniay. (10)  makulahay tu a micudadan tatipelok i takal, wiza sa u nacudadan ni misaydang﹙帝瓦伊撒耘﹚. (11)  inacadad naming mapazeng i takal, malecad u makabaatay a nipatayni, malecad u sadingsing sakalaluman. (12)  kapah ku nalimaan a cadad, malecad u miinsacan kakapah macudad i makulahay tu a tatipeluk, yu miasip kaku sa mahiza u makaazihay tu kanuneng niza micudad, malecad u nazikuzan muculil a nasazipa’an. (13)  ayza kaku atu ci Tuku Sayiun(sakakaay a wawa ni Tiway Sayiun)haymaw han niyam milusimet ku nacudadan niza, u ngelu’ milusimet caay ka hamin ku kamu, saliyaliyaw han a miazih ku nacudadan niza, makek  talalusa’ ku balucu’ aku, unika sikaz, unika bulah, unika kek hakiza kaliyuhan tu. (14)  patatenga’ kaku, i nikauzip nu maku masasukazih ci nizaan sa u tadakalimulakan, sakapahan naku ku balucu caay pasikul pabesuc han ku culil . (15)  i naayaw, piazih nu maku tu binacadan atu niyazu’ay a tademaw, caay ka ba’ket ku nipizateng, i tuseay a yancumin kaku,kapah lihalay ku nikauzip nu maku. (16)  kataluma’an nu maku a mihca i niyazu’, madimukus ku pililid ni misaydang takuwan, naumaliyuhay tu kawaw katukuh i katineng misaicelang tu kawaw, sadakadakay ku binacadan i tuse atu baeket nu uzip i siyakay , macuzuh kaku a masazuma mabalic ku nikauzip. (17)  sazikuzay a mihca niza a mauzip, caay ka hacica ku demiad milihiza cinizaan, mapawacay nu maku ku namuh niza tu binacadan atu dihi niza tu katuuday, hakay maliyuh ciniza tu pibuhat niza tu panan nu laylay nu binacadan, mapauzip niza ku malecaday i takuwan u cudetay tu a adingu. (18)  yu talaayaw kaku atu ci tuku pangangan tu sakizaya sa, yu mangelu’ nayay tu ku icelang sa, mazateng nu maku u sakakaay niza a kadabu kaku atu mazateng aku ku pidiput niza.(19)  u namuh atu wayway niza, i uzip nu maku tada u kasatiman a kawaw. (20)  ayzaay u kawaw nu binacadan, pacici han niyam pademiad misakawaw tu binacadan akawaw, namiazih tu cudad ni misaydang, mazateng ku ibalucu’ay a nizatengan. (21)  micudadan niza mahiza u buyu’ ka tanektek azihen , masazuma ku piazih nu maku tu, mapenecay a adingu, caay henay pakaazih kita tu mahiniay a misaydang. (22)  i labu nu uzip niza sakanamuhan sa,u tabakiay a pihima atu sapadaesu kitaan. (23)  malecad tu katanektek nu tabakiay a kilang, mitena’ tu sienaway a bali, midihung tu binacadan. (24)  u picudad nu maku tuyni sa, u mikilimay, masawantan tu pasayca ku culil niyam, atu mingaay tu cayay kaazih a duka, pacakat henay i kitaan a miazih micekul tu kitakit. (25)  cayay ka pahezek ku kakangelu’an, kaliyuhan, mitena’ay tu kawaw, u mahiniay sa u sakaicelang niyam, adasay u ngelu’ nu kawaw tu sakibinacadan, makadungdung tu pabekbek nu tau, maleku ku nabalucu’an nu misaydang, malalid a mulekal ku binacadan ita, mapaedil ku ngangan nu nababalaki. (26)  ayza a mihca , cecay bataan izaw ku tulu a mihcaan nu wawa aku kilay, tanuhtuh ku uip niza ayza, u kataluma niyam miteka a patizeng tu laylay nu sakizaya, namakayni i nipabalucu’ nu wawa, mapabalucu’ kaku, tatenga’ u kapahay tu ku kataluma’ aku. (27)  i nizateng aku uyza henay ililisay nu sauwac a wawa kuheni, kanamuhan naku a wawa ,  u pabalucu’ay kamu i takuwan tu sakaicelang nu maku a taayaw ku culil. ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u sulit nu Hulam, nasulitan ni Lisin Cudad. u sulit nu Sakizaya sa, nasulitan ni Imi 、Bunuk atu ci Tuku Sayiun. == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == == u masatekeday a sulit(單字) == langdaway (綠色), takuliyaway (黃色), bahel (飛), balakas (逰戲), manengil (驚醒), pacena’ (暫時), tatenga’  (真的), misaydang (校長), saetim(可惜), midihung(遮蔽 )   1iv19enowlhez5tupnyz0go7aiv28wc ulic-patizeng ku ngangan nu Sakizaya-wawa nu kilay-2-micumud tayza i kilay a enal 0 9756 94889 84034 2020-10-20T02:30:39Z Jasonzhuocn 316 世->是 wikitext text/x-wiki ==satangahan nu ulic == [[tangan:奇萊平原撒奇萊雅族人.jpg|thumb|u Kilay a enal sa, u lalangawan nu Sakizaya 奇萊平原是撒奇萊雅族人安身立命的樂土]] patizeng ku ngangan nu Sakizaya-wawa nu kilay-2- micumud tayza i kilay a enal === puu' nu lacul === [[tangan:撒奇萊雅族人.jpg|thumb|u lalangawan nu Sakizaya sa, i Kilay a enal. 撒奇萊雅族人的發源地在奇萊平原]] saka tinusa- micumud tayza i kilay a enal === pecu' nu lacul === caay kau lecuh balaki imelang patay a dada’  haw, namizateng tu kisu, izaw henay ku mitesekay a sakauzip? [[tangan:長者賜福習俗.jpg|thumb|Hamay Baki sa, u laylay nu Sakizaya. 長者賜福是撒奇萊雅族特有的習俗]] == ngatu == (1)   i umaumahan nu kalinku, zazan路 sakatabuyu’ u pinanaman nu tatuluay a wawa aku ci kilay, ci Bayah Huisin muculil itiza, kakatekuhan nu zazan sa u enal nu kilay, inakilay usinganganay i tawya a niyazu’ takubuwan hananay, ayaw nu pinapina malebut a mihca itiza mauzip ku sakizaya a tademaw. (2)   itizaay a lala’ tusa bataan mihca mitutuy a pauzip i takuwan, imahiza masakapah heney kaku, laliw han naku milalaba’ ku nizateng, mahini misamula’ henay ku masakapahay a nizateng , caay pizateng tu babalaki, nayi’ tu ku wantan a mauzip, itawya a mazateng ku babalaki, zikuz tunu cacay bataan izaw ku lima mihca muliyaw a taluma’ ku nieneng, micapi tu niyazu’ sikaz sa ku nizateng, caay katinengan ku kabalic nu maku, maliyas離開 tu nu maku ku nu Taypak a sakauzip, mitamuzung扛 tu nu binacadan ita a kawaw, misuayaw henay tu mata nu tau, laluma’an, cabay mikuli a piazih, mahiza sa u mungangaway迷失 tu ku nizateng aku, zayhan cima kaku, malatalaw kaku, mapacekil驚醒 kaku nu katalawan a sinpi, mangelu’ ku wawa kabi’ satu, zateng sa kaku a pabaliw懷疑 u mahiniay ku kakaydihan想要的 niyam ? (3)   ayaw nuyni, milecad tu katuuday kaku, uzuma itiza sa i kalimucumucu’an , suayaw tu kacaay kasasikul nu tademaw angic sa talalusa’ 掉淚, wiza u sakakapah nu uzip kuhan a dada’, caay katineng tu u mahicaay ku buyu’ mahicaay ku bayu nu niyazu’. (4)   niay ku hicanan a kawaw linges sa lihalaw sa, uzuma beluh sa ku balucu’ mibulibul sa, lupay sa ku balucu’. (5)   kita uyza lucuh出生 balaki imelang patay adada’ haw, namizateng kisu ucanan ku mitesekay深入 a sakauzip? (6)   izaw ku cecay a demiad, sakamu sa ku wawa nu maku. (7)   cecay a lekad ku uzip nu mita, ucanan ku mazakepay抓到的, caay kazakep ku itawyaay, lubang老 sa tu, zikuz tu sa inayinayi’ ku hahul結果. (8) 「katuuday matinengay sitangahay a tademaw matabihkud羈絆 ku canan a kawaw sakanayay tu ku wantan tu nikauip, uzuma sa anu kapah tu ku nikauip aku『anu kakitaan tu kaku』yu mauzip henay nayay ku nazikuzan tu kasenengan羨慕.」 (9)   tengil聽 tu kamu niza mahiza nayay ku angil精神, maydih kaku misakamu nika caay katahal ku sasakamuen naku. (10) u lalum tu kainayay nu wama pasayzaen niza i katineng manamuh madihi可憐 tu tademademaw, mahiniay a kawaw caay ku mamadayum, wini u lalid hananay a midapu madihi tu binacadan, nanu itawyatawyaay a taneng, u mitebingay觸摸者 mibuhat tu nu zikuz a kawaw, wini sa u nipacekil pabalucu’ ni ama niza ci misaydang. (11) caay kapapina ku mauzipay i balucu’ nu wawa a babalaki, ci ama niza mauzip i balucu’ niza, halukaku.. mahiza. (12) bahal mazateng nu maku, nabalucu’an naku sikul han mipaengaw望, micekul望 tu namikitinan itawya a mihca a wawa, nayay ku talaw misadubaduba’ 跑來跑去 matatawa itini i enal nu kilay, u luma’ niyam kuyni. [[tangan:帝瓦伊撒耘校長.jpg|thumb|u sazikzay a uzip nu Tiway Sayiun misaydang. 帝瓦伊撒耘校長最後的身影]] (13) enal nu kilay sepat bataan izaw ku tusa a naniyazuan nu pangcah, itini a milihiza參與 caay pangiha’ caay pangangan正名 ku sakizaya, cecay lasubu izaw ku piapina a mihca madadapu互相照顧 maaedap互相幫忙 a siluma’ i tini, payniyazu’ katinengan ku pilakalak遊蕩 nu sakizaya a tademaw, pilihiza nu maku tu misaydang mitengil tu laylay nu payniyazu’, matapal nu maku ku hatizaay a tenes labades苦難 a mangelu’ku uzip a milihiza tu zuma a binacadan, (14) malecad sa u kacacubelis相會 nu itawyaay a tademaw ayza a mauzip, matineng tu kaku tu imataay nu misaydang a binacadan ita, ibalucu’ niza sasaetim很可惜 sa a madihi tu kakawaw nu takubuan itawya, midungdung在忍受 tu adada makelap剮 ku heci肉 nu uzip misamsam凌遲 tu tumuk ci kumud pazikan, yu mahiza mulaliw逃離 tu ku binacadan ita malupisak分數 mikilim尋找 tu sakauip, sademiamiad sa tu mizateng tu kilay…… (15) sakalecalecadan sa u matengilay nu maku ku ngiha’ nu nababalaki. (16) 「itiniay a bali, militemuh迎接 tu saayaway a hanhan nubaki, itini a padungus送走 tu sazikuzay a hanhan. (17) itiniay a suni nu nanum caay katabaki, nika u kamu niza sa u ngiha’ tu nu nababalaki. (18) itiniay a lala’ u kasatezepan nu hahan nu babalaki, u pilecuhan henay nu wawa……..luma’ aku i tini, nika maliyuh kaku, u laylay nu mita kiya i tini a mabahbahan驅離?」 (19) nau kakitizaan nuheni i tini, izaw itiza ci malataw(saayaway a milikec tu niyazu’ ), mazangpawpaw (saayaway a mapalaw), kumud pazik (tumuk nu takubuan)u kakitaan nu mita kuheni, kinapatay sananay misebeng守護 madihung遮蔽 tu niyazu’ kuheni.    == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u Hulam a sulit, nasulitan ni Lisin Cudad, u Sakizaya a sulit sa, nasulitan ni Imi 、Bunuk atu ci Tuku Sayiun == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 撒奇萊雅族] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%9D%E7%93%A6%E4%BC%8A%C2%B7%E6%92%92%E8%80%98 帝瓦伊撒耘] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%87%E8%90%8A 奇萊平原] == u masatekeday a sulit(單字) == 1 tatuluay第三個, zazan路 2 mazateng想到, katinengan了解, maliyas離開, mitamuzung扛, mungangaway迷失, mapacekil驚醒, pabaliw懷疑, kakaydihan想要的, katuuday眾人, talalusa’ 掉淚, mahicaay怎樣的 4 linges生氣, beluh怒, mibulibul鬧 5 lucuh出生, mitesekay深入, sakauzip生活 7 mazakepay抓到的, kazakep抓, lubang老, inayinayi’ 完全沒有, hahul結果 8 matabihkud羈絆, kasenengan羨慕 9 angil精神, 10 madihi可憐 , mahiniay這樣的, mitebingay觸摸者 11 halukaku連我都 12 mipaengaw望 , misadubaduba’ 跑來跑去 13 milihiza參與 , caay pangiha’ 出聲 , pangangan正名, madadapu互相照顧 , maaedap互相幫忙 , pilakalak遊蕩, labades苦難 14 kacacubelis相會 , sasaetim很可惜 , midungdung在忍受 , makelap剮 , misamsam凌遲 , mulaliw逃離 15 nababalaki祖先 16 militemuh迎接 , padungus送走 18 pilecuhan出生地 19 kakitizaan住所 , misebeng守護 , madihung遮蔽 hfl2268sq0oxw9q77asc2rg4j6qqxjn ulic-patizeng ku ngangan nu Sakizaya-wawa nu kilay-3-Ciwidian nalumaan ni misaydang 0 9757 84051 84050 2019-11-21T22:10:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == satangahan nu ulic == '''patizeng ku ngangan nu Sakizaya-wawa nu kilay-3- Ciwidian nalumaan ni misaydang''' === puu' nu lacul === saka tinulu- ciwidian nalumaan ni misaydang === pecu' nu lacul=== izaw henay ku canacanan i tiza, nika u maazihay nu misu , masazumaay tu . ngatu (1)  mueneng i putah nu luma’, miazih tu buyu’,pasabaan a demiad, sabaeket sa ku nizateng nu maku. (2)  pinapina a mihca ku kawaw niyam, sakapah satu ayza masamata tu caay tu kalawlaw. (3)  u salengacay ku kulit a luma’, katuud ku tayzaay miazih, inaluma’ kaliyuhan a culilen ku zazan. (4)  namakayza i sacumud nu buyu’ lima a lasubu ku ditek kabaat, adidi’ ku ngangaw caay kakatukuh ku culil tayza. (5)  batad nu zazan micaliway tu kilakilangan, tabaki ku salupiku , caay pihaymaw sa katalawan talibesu i cilis ku bihel nu kazizeng, muculil cacay bataan ahun ku tatukian, anu sizuma sa tayza去 caay kau mamacumud. (6) itizaay a tademaw ku matinengay tinaluma’, anu micaliway kanca milicay, izaw ku alebis tu kalahukan i tapuku miawaw, izaw henay ku zuma u palang. (7) kakaiyan nu tademaw ku palang, nika misatakalaw ci niza, tanunamuh sa a mauzip. (8) i masacilisay a buyu’ sisauwac, sikalang tu salengacay itiza, tabalung hanku ngangan niza, i bataan a niyazu’ izaw ku kalang tu salengacay, ci misaydang ku palekalay tu ngangan , malesap ku salengacay a kalang i i buyu’ , sakanamuhan sa nu tayzaay. (9) pihibangan tu sakaenam atu pilipayan, tayza kami misulimet mibubuc tu lutuk nu liwliw nu luma’, azihan malecad u izaay henay ci misaydang, limulak ku balucu’ nu maku tayza i sauwac mitiku tiya maazihay i naayaw a kalang. (10) itiza i kuwawi, tabayal, lutulutukan mikilim mizizaw , matalaw a matawid haymaw han naku tinzien naku ku culil, mangaleb ku pihaymaw miemek tu maacakay a papah. (11) misakamu ku wawa ci huyya i takuwan, izaw henay ku palang? pabaliw kaku, mihalhal kaku, kilim han naku i lutulutukan , i kilakilangan. (12) hiza, melit sa maazih mabalat ku culil inuayawan nu maku. (13) kamu nu mikinkiway, sumamad caay kabalat ku culil nu kalang sa. (14) malecad tu aadupen, bau pabesuc taayaw ku culil nu kakang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u sulit nu Hulam, nasulitan ni Lisin Cudad. u sulit nu Sakizaya sa, nasulitan ni Imi 、Bunuk atu ci Tuku Sayiun. == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E5%A5%87%E8%90%8A%E9%9B%85%E6%97%8F 撒奇萊雅族] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%9D%E7%93%A6%E4%BC%8A%C2%B7%E6%92%92%E8%80%98 帝瓦伊撒耘] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%8E%E6%97%8F 阿美族] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%87%E8%90%8A 奇萊平原] == u masatekeday a sulit(單字) == (1) mueneng坐, putah庭院, pasabaan春天, sabaeket沈重 (3) miazih看 (4) sacumud入口, adidi’ 小, ngangaw迷失, kakatukuh到達 (5)  micaliway經過, kilakilangan森林, salupiku彎道 , pihaymaw小心, katalawan害怕, talibesu掉落, bihel輪胎, kazizeng汽車, tatukian時間, sizuma隨便, tayza去 (6) tademaw人, kanca一定, milicay招呼, kalahukan中午, tapuku天空, miawaw叫, palang老鷹 (8) sisauwac有溪, sikalang有螃蟹, palekalay發起, malesap蔓延 (9) pihibangan假日, pilipayan星期日, tayza去 ,misulimet整理, mibubuc拔, lutuk草, liwliw周圍 , limulak快樂 (10) kuwawi山龍眼, tabayal姑婆芋, mizizaw拜訪 , matawid嚇到, haymaw慢, mangaleb更加maacakay乾的papah葉子 (11) mihalhal等待 (12) melit閃過, mabalat橫著 (13) sumamad從前 b2l63gx3szo1clk7lfrg1b62n4c5uwj ulikisi nu Taywan-nubayu pabalungay milakuwitay a ziday 0 9758 84065 84064 2019-11-21T22:10:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kasumamadan 十五 十六 a sekitakitay(世紀)a tenes sa i Ocuo(歐州)hananay a binacadan idaw tuway malalitinlitinay a tahkalay milakuwit tu ba’yu pabalunga maydih matineng tunu ihekalay a kitakit mitahaw sipacapi hantu kunu waliay atu nuetipan icuwacuwaay cayay kalecad a kitakitan a tademaw makay nu cacayay a tabakiyay a balunga sika siduma tu nikaudip atu tuudtuud nika tatulesan a lalangawan macamul tuku sadayday sa nu likisian sakay sumad nu tademaw. celahcan (西元) 1486 a mihcaan idaw kya Putawyaay(葡萄牙)u mitesekay pabalunga i ba’yu ci Taciyama (達迦馬)hananay ku ngangan makay i (非州)saka nutimulan sikadih nida kya subal Hawwangciyaw (好望角) hananay nadikudan satu makaadih aca kya putawyaay a tademaw ci (哥倫布)hananay tu i Amuhuwan (美州)saka ahebalay a subal 1521 a mihcaan yataw ci Maycelun (麥哲倫)hananay a tademaw madem nida musaliyut tina kitakitan. u Ocuo a kenis atu nika adihan baluhay a nudumaay a nitahawan a kakatidaan sika laheci satu nu tademaway a saka taayaw tu sacakat nu ba’yuway nikatinengan a ziday. ci Maycelun hananay sa u putawyaay a tademaw nayi masakapah henay cinida sa niyaduan a pabalunga musakawaw namahida satu idaw ku tuluway a bataan cunus tu tuluway a mihcaan idawya idaw kuni dakecan nida tu saka edem nu balucu tu sakangay hantu sisa miliyas taydaan i sipanya. imahida sa u putawya idaw kuni kaadih sikataydaan i nu walian a makay baluhayay a cacaliwan a may lakuwit mala i bayuway balatenay a saicelangay a kitakit ci Maycelun hananay sa pasakamuan nida kya hunti nu Sipanya ci Cahli (查理一世)padepucen nida. a mapaadih kya baluhay nu walian a caliwayan milakuwit nu balunga a kakaydaan i taneng sikatukuh waliay a Intulnisiya (印度尼西亞) hananay a kasaupuwan nu subal taneng itida misiwbay tu bangesisay a tuudtuud. ci (Cahli 一世)hangen saan palilit paayaw tu nadatengan ni maycelun(麥哲倫) mitahaw a nipabalucu’an kyu paucul satu maka idawya tuluay a lasubu a tademaw mikacaw tu limaay a balunga yamihcaan imahida sa 1519 nu calahcan (西元) hananay imahida lilidan ni Maycelun malinga tu. nikalingatu nuheni sa nayiay ku papatuduan sakatalacuwa hakya kuni pabalunga matenes i ba’yu nayay ku matinengay sakatukuhan a kakitidaan sisa yadah ku i balungaay a tademaw caay tu pakadungdung pasu amahamin tu kakaenen lacul he naca ku demiad lihalaw tu mamin ku katuuday makayi tu tanuayawan paculil tu balunga. sisa nika lingatu katukuh i cacayay a mihcaan sa idaw ku mubelihay ku balucu’ maltiyik paculi tu mikeliday nika ci Maycelun kasenun han nida mupenec ku maydihay mibelin kinacacay aca pabalucu’ malingad paynu ayawan namahida satu ya katuuday iti 1521 a mihcaan sa makatukuh i Huylipin(菲律賓)hananay a kitakit u sikahetek maybalucu’an tawaliyan a nikatepaan a sinpi. [[kakuniza:Buting Nukay]] nlnqgcc64hi922nliov3z4q7lyiepdw umah 0 9759 101532 101531 2021-02-22T01:04:01Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:田 == tinaku a kamu == # umah 田 #* inai' ku umah nu niyam. 我家沒有田地。 #* izau i umah ku padingad sa. 聽說田園裏有鳳梨。 # taumah 去田裡 #* anuyaan kisu taumah? 你何時去園裡? # naumahan 耕作過的田 #* kaluk han ni Kacaw ku naumahan ni Putal. Putal 放棄的旱地由Kacaw 去耕作。 # sakasiumah 變成有地 #* ni'kingan nu babalaki ku sakasiumah. 長輩有田是因開墾得來的。 # sakiumah 田地的 #* mipahabay ci Kacaw tu pabuy nu sakiumah. Kacaw 在養山豬。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292699.htm 原住民族委員會線上字詞典] 3h6dnj7lzzh0xc2gamw6u9kes0fvly8 umaumahan anu makalat nu cilkay, hahican payu’ kya mapulu’ ku calenget(1) 0 9760 84075 84074 2019-11-21T22:10:46Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki umaumahan anu makalat nu cilkay, hahican payu’ kya mapulu’ ku calenget 野外蟲咬 如何自救止癢 anu sadingsingan, katuud ku paylumaluma muladay tu wawa tayda i umaumahan midang, 時值秋季,許多家庭帶著孩子到郊外旅遊健行, katuud ku wama atu ina malihalaw tu wawa kapahay ku banges kalaten nu tadiwaa’, 很多家長心疼孩子白嫰的皮膚被蚊蟲叮咬, yumahida u udip aku hina makalat nu tadiwaa’, 我以前的體質經常被蚊蟲叮咬, yutawya micukaymas kaku tu sapayu’ nu lutuk, 自從我接觸香藥草, i nikaudip hina nipicukaymas tu simal nu lutuk atu sapayu’ nu lutuk, 生活中經常使用精油及香藥草植物後, u udip aku sinikasumadan, 情況改變了, hina idau ku katuuday makalat, nika caay pikalat itakuwan, 經常有眾人被狂咬,我卻很少被叮, yuteban nu labi’ kalaten nu tadiwaa’ inayi’ ku hicahica, 即使半夜被蚊子咬也沒什麼感覺, tucila sananal makadih malebawa sumanah kya matineng makalat. 隔天早上發現紅腫才知被咬。 yutawya i umaumahan makalat nu tadiwaa’ atu kaketi’, 當在野外被蚊子、蜜蜂叮咬時, u車前草u sakapahay cukaymasen a sapayu’, 最好用的急救箱就是車前草(Plaintain), u papah hanu ba’tuwen mimelmel patengen i calengetay. 將葉子用石頭搗碎敷在發癢處, kalamkam tu caay kacalenget atu caay kasumanah, caay kalebawa; 很快就能解除發癢及紅腫的情形; u車前草u拉丁文a imi u nikaydaan nu kuku’ nu tademaw, 車前草的拉丁文之意是人類足跡, u pa’nu’ nida mikilul tu nakuku’an nu tamdaw katukuh i kitakit, 它的種籽隨著人們的鞋底探險到全世界, i aidangan, i dadan makadih tu車前草, 公園、路邊等都可以見到車前草, katuuday a tademaw adih sa u lutuk sa. 很多人視之為野草。 u車前草idau ku nipakaahemaw a sapayu’, 車前草是一種具有舒緩作用的香藥草, idau ku nipipadang tu bituka atu sawada’ anipiilang, 也有助胃腸消化, nika i tipay, cinida idau ku「窮人菠菜」a ngangan nu lami’, 而且它在西方還有「窮人菠菜」的美稱, u pa’nu’ nida siyadahay ku B群, 它的種籽含有很多B群, nika u pa’nu’ nida idau ku nipiilang tu sawada’, kapah tu ku nipitai’. 同時它的種籽還有潤腸的作用,有助排便。 [[kakuniza:Kala Idiw]] 1ysw5fqob5z3w6ezewhckpf5pm4ikbq umaumahan anu makalat nu cilkay, hahican payu’ kya mapulu’ ku calenget(2) 0 9761 84081 84080 2019-11-21T22:10:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Kala Idiw]] yutahkal kaku hina idau ku miala ku「真正薰衣草」a simal nu lami’ atu sapayu’ nu金盞花, 我外出時也經常攜帶有機「真正薰衣草」精油及特製金盞花膏, yumakalat nu tadawaa’, 一旦被蚊蟲叮咬時, asipasip aku ku simal i calengetay, 我會直接將薰衣草精油滴在發癢處, 薰衣草idau ku nipipulu’ tu cilkay atu adidi’ay a calenget, 薰衣草有防蟲及輕微止癢的功效, 薰衣草atu茶樹a simal, u simal caay palamel tu nanum kapah tu sipayu’, 薰衣草及茶樹精油是少數不需稀釋即可使用的精油, nika u caay kakatuuday amacalenget, 除極少數的人會過敏外, katuuday a tamdaw kapah tu payu’ i banges. 大多數的人都可以直接用於皮膚上。 u langaw nu金盞花idau ku nipikapah tu duka, 金盞花(Calendula)是一種具有修護傷口的植物, yadah a sapayu’ idau tu wamin ku makadih tu金盞花a tuud, 很多保養品都可以看見金盞花的成分, u micidekay a sapayu’ sakaytini i menah nu lutungay, 特別是寶寶用的屁屁霜, yutawya i ameylika 南北malepacaw, 早在美國在南北戰爭時, u hitay micukaymas tu payu’ nu金盞花, payu’ tu duka, 士兵就是以金盞花來療癒傷口, mipulu' amilalad. 防止感染。 yumicakay nika amiadih tu金盞花的純度, 選購時要注意金盞花的純度, yadah ku nipacakay nika caay kapapina ku si金盞花ay, 有很多商品其實僅含少量金盞花, uduma amin u凡士林atu化學a tuud, amalawpes ku sapingaay. 其他為凡士林及化學成分,便失去療癒效果。 8n4dhzcuu45m37pbj2ef7c4ins402o1 umaumahan anu makalat nu cilkay, hahican payu’ kya mapulu’ ku calenget(3) 0 9762 84088 84087 2019-11-21T22:10:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == nilacul: == uyniyan u nanum nu calengetay a banges liluc han, tulu a picukaymas ku langaw. 以下皮膚癢沖洗液,使用三種植物。 u lidaten: lidateng咬人貓 蕁麻葉(Nettle):俗稱「咬人貓」, caay papaluma tu paylumaluma, 不建議民眾自家種植, anu matyun ku langaw, amakuul ku banges. 因為誤觸植物,就會產生蕁麻疹。 蕁麻疹nu hulam a kamu, pangangan nu拉丁文; 醫學名詞蕁麻疹就是由這個植物的拉丁文而來的; nika kapah micakay tu maacakay a papah, kapah palaucya atu kapah palamel tu ti’kuk musalami’, 但可以購買乾燥的葉子來泡茶及煎蛋使用, anu ihkalay micukaymas kapah saykibukes a payu’, 外用除了可以製成養髮液, anu nanumen ku papah nu lidaten, 內飲蕁麻葉, kapah ku isi’,mapulu’ ku calenget,caay kalebawa’ atu maselep ku nikacalenget, 還有利尿、止癢、消腫及減少過敏的情形, anu palaucya pinanum, pakayni i musabiliay, 當做茶飲,用於產前及產後女性, kapah tu micunus tu cucu, 還能促進泌乳, mausep tu la’cusay a tuud, 減少異常分泌物, ngay siyadahay ku鈣鎂,kapah sakabin, 因富含鈣鎂,可以做成濃湯, u lamit nu lidateng kapah saykatatama kapah mipulu’ tu tabakiyay a 攝護腺. 蕁麻葉根部用於男性可以預防攝護腺肥大。 u lutuk nu聖約翰: mukan tu聖約翰草,saytini i中度憂鬱症, 聖約翰草(St. John's wort):聖約翰草內用,是用於中度憂鬱症, nika sakayhekal kapah mapulu’ ku calengetay i banges, 但外用能夠深入皮膚達到鎮靜止癢的作用, idau ku caay kalebawa atu sapingaay tu banges. 有消炎的作用,也能修復皮膚。 wawa nu cabay aku, anu kalaten nu tadiwaa’ kanca tabakiyay a lebawa, 我有朋友的小孩每回被蚊子咬總是會腫起一個大包, alahican makuul, micukaymasan kya sapayu’ kalamkam malawpes ku lebawa, 有時還起水泡,使用這個方法後很快就消腫, anu pasipasipan tu sapayu’ nu金盞花, tucila a demiad amalawpes ku lebawa. 再擦上金盞花膏,隔天就會收乾紅腫消退。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Kala Idiw [[kakuniza:Kala Idiw]] ndt1yunztkik4mq982g0x95n67kjk57 unipi sulitang ni Buting Nukay-1 0 9763 84091 84090 2019-11-21T22:10:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 我的願望 u sakaydihan 一天晚餐後.我正在批改學生作業.丈夫坐在客廳裡.玩手機遊戲! nakalabiyan sa mabilil kaku miadih tu nisulitan nu micutaday mueneng Kay acawa i tumunaw misalama tu limaky 突然間我的雙眼盈滿了淚水.丈夫詫異的問.親愛的妳怎麼哭了呢! kasenusa mabahal kya lusa aku kyu mabiyalaw kinaacawa satu "hany" mahicakisu saw kyamuangic ! 我說最後一篇文章題目是*我的願望* 他邊玩遊戲邊問.妳為什麼哭呢! sakamuhantu numakucinida dunikahida u sasulitan numicutaday *u sakaydihan* mabilil cinida musalama tiyalimaky palida satu uhica kukalaluman numisu saw! 我邊拭淚邊說.我唸給你聽啊!我的父母親很喜歡他們的智慧型手機.他們太在乎手機了.以至於都忘了關心我! talsipu tiyalusa pasakamu hantunumaku mahiny tengili haw ...ci amaaku aci inaaku sa manamuh tu sitangahay a limaky tada malakuwit tu kunysalama nuheny. sisa palatek hankaku 爸爸下班回家就滑手機.跟本沒時間陪我.手機一響不管多忙.他們馬上去接聽.但是我說話時他們卻不回應. taluma satu ciama caaypisikul nayi kulawat pacabay iditakuwan taynisatu kunipatelay nuduma acakulawat madubatu mitengil tu limaky an idaw kusisakamuwan sa caaypatubeli ~awu iyah~ satukiya balucu 即便是當時我在哭泣.或則有重要的事情要告訴他們.情況跟本不會改善.所以我好希望能成為一台智慧手機.……我的願望 anmuwangic aca mahidatu kuwayway nuheni sisa madih kaku amala sitangahay alimaky **u sakaydihan** 這次輪到丈夫落淚了..他難過的擦拭眼淚.問說.誰寫的.我凝視著他說~我們的兒子 sakusaan matenges musatedep silusatu adihan sakamu satu cimakuida saan patubeli hannaku u "wawaita" r4hm4b66qtcswphbk55smdgylaqdno2 unuc 0 9764 84096 84095 2019-11-21T22:10:47Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki unuc(扁擔) m727zv9uv3bznr5jx0w24oeuabaybsd upel 0 9765 122764 122763 2021-08-31T12:47:30Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) */ wikitext text/x-wiki upel(小黑蚊、台灣鋏蠓) 台灣鋏蠓屬。台灣鋏蠓俗稱小黑蚊、黑微仔、烏微仔、小金剛,一種蠓科鋏蠓屬吸血昆蟲,主要分布於台灣,中國廣東、福建低海拔地區,以及山東與秦嶺-淮河以南大部分省份。 tungusay(屬) nu upel. u upel sa u miselipay tu [[izang]] a [[cilekay]], itini i Tay-wan atu i Kwang-tung atu Fu-ciyan nu Chung-kwu i sasaay nu [[buyu']], atu katimul nu sang-tong atu cing-ling a kakitizaan. == (外觀) == 體長約1~1.4 mm,好吸人血,被叮咬奇癢無比,嚴重時可能引起過敏反應。 u uzip niza sa 1~1.4 mm katanayu'haliselip tu izang nu tademaw, canglec sa makalat, bangaleb anu makaway ku uzip. 雌成蟲好吸人血,做為哺育卵的營養補給品。 balaki tu ku ulang miselip tu izang nu tademaw, sapakan niza tu tiekuk niza. == kakididaan (生長環境) == 幼蟲喜歡生長在竹林或草皮、樹林有長藍綠藻的地方,常有觀念誤解其以青苔為糧食,事實上是由於苔蘚類植物常和藻菌共同生長,而台灣鋏蠓以藻類(如小球藻)為食。 manamuh itiza i awawkan atu lutukluttukan mauzip ku wawa nu upel, i kilakilangan anu ci langdaway atu sumilaway a damay, kaliyuhan ita u mukan kuheni tu damay sa kita, alaw mapulung kuheni atu i labuay a cilekay mauzip.  i tiniay in Taywan a upel u mahiniay u damay ku kanen nuheni. == pakadaecus tu tademaw ku upal (小黑蚊對人類的為害) == 小黑蚊成蟲主要在白天活動,特別喜歡吸食人血,為害人體腳部、手、脖子、臉部等裸露的部位,尤其以離地面較近的小腿最常受害。 u balakiay tu a upel demiad kuheni misaungay, micidek ku namuh miselip tu izang nu tademaw,  pakasidukak tu kuku' atu lima atu liel atu bihid nu tademaw. mangaleb ku micapiay tu lala' a batac nu kuku'tanu dukak satu. 小黑蚊必須吸食血液才能繁殖後代,就像蚊子一樣,只有雌成蟲才會吸食人血。 upel amiselip tu izang a pauzip tu iluciluc nuheni, mahiza u likes,  balaki tu ku ulang itiya miselip tu izang nu tademaw. 當牠吸血時,常緊貼著人體裸露的皮膚。由於蟲體微小,受害者往往不易察覺,被叮咬後,患處隨即紅腫,奇癢難忍,體質比較敏感的甚至需要就醫治療。 miselip kuheni,  cepip sa tu caay katabu nu zikuc a banges. adidi aca ku uzip, caay kadayum mazih, makalat tu sa, kasunun sa sumanah malibawa, caay kazengan ku canglet, bangaleb ku makawayay a uzip a tayza aca i padekuay paisin. 所造成的紅疹常持續數日,嚴重時症狀可以持續 10 天以上。至於持續時間的長短,則因個人體質的不同而有所差異。 a pina a demiad ku nikasumanah,  pihacengay macaliway ku cacay a bataan a demiad, hacica katanayu' hakiya,  uyni tu u uzip nu tademaw ku aazihen. pakayza i cacay a bulad malingatu adahadah satu, katukuh i pituay a bulad ku sayadahay, i waluay a bulad katukuh i sabawtusaay a bulada maselup tu adidiadidi satu. == (小黑蚊的防治) == 環境整頓:小黑蚊幼蟲大多存在於陰暗潮濕的地方,如屋簷下、水溝邊緣、住家附近枝葉茂密的樹下、瓜棚下、庭院牆腳長有青苔或藍綠藻的表面,或是有遮蔭的茶園及檳榔園的邊緣地帶等,因此應該從環境整頓做起。 yu u wawa henay ku upel itiza i duutay masengetay a kakitizaan mauzip, mahiza i sasa nu luma', i lilis nu cilis, i capiay nu luma'a malubicay ku papah a kilang, atu i sasa nu nipaluma tu luni atu puki, langatlangatan u sidamayay tu landaway atu sumulaway,  anucaay sa i caay pacilalen a ucyaucyaan atu lilisan nu daedacan, kyu a pakayza pilisimet tu kauzipan a malingatu milisimet masakapah kutatengaay. 清除潮濕陰暗處的青苔表土及腐植質,拆除不必要的遮蔭棚架;翻土可讓表土層保持乾燥,以減少幼蟲存活的機會及成蟲產卵處所;清除雜草堆、灌木叢與疏伐樹枝,可消除或減少成蟲的棲息場所。 ya iduutay a damay atu malahulay a tuud alaen mibakah,  sapica tu kuyza nisalangatan a awkawkan; belinbelin hank u lala' a miacak, ngay maliwan ku nikauzip nu wawa nu upel, ngay caay kaytiza sitiekuk ku upel;  lisimeten ku nipisapu tu lutuk atu liteken ku cyapa nu kilang, ngay maliwan tu ku sapahanhan nu upel a kakitizaan. 地面加舖水泥或石板路、改變栽培作物相、種植韓國草類植物、在竹筍園地面鋪設黑色塑膠布等,都能有效減少小黑蚊的孳生,降低成蟲密度。 ka u amutu a zazan atu sapad nu baetu ku zazan, sumaden t uku nipaluma、mahizaay u lutuk nu Hang-ko(韓國), i awkawkan ka u luminiay a suka ku sapasaksak, ahinien itiya maliwan ku sakauzip nu upel,  a caay tu ka yadah ku upel. 個人防護:戶外的民眾穿著長袖衣服、長褲,可減少小黑蚊的叮咬,塗抹忌避劑(或防蚊液)則可避免小黑蚊為害身體的裸露部位。 anu taputah ku tademaw ka u tanayu'ay a ledung ku zikuc, tanayu'ay a calaped, ngay caay kakalat nu upel, pisipasip tu sapatalaw tu upel a sapaiyu,  ngay caay kalaten nu upel ku uzip. 物理防治:在小黑蚊為害的地區,學校、住家、工廠可裝置細網目的紗門、紗窗,以阻隔成蟲飛入室內,然而缺點是會影響室內通風。 i tini i cacudadan, luma', i kungcang aca cunusen pasamenen(紗門), atu sacwan(紗窗), ngay caay katalabu ku upel. 藥劑防治:使用的藥劑應選擇合格的環境衛生用藥,以對人類及家禽家畜毒性低、對環境污染性小且有效者為優先考量。 anu u sapaiyu ku sapipatay tu upel, ka u tanengay a sapaiyu ku alaen. hangay caay ka hiya ku tademaw atu nipahabay a taduk atu tulakuk, ngay adidi ku nipauning tu sakauzip. 在防治成蟲方面,於成蟲活動棲息場所如竹林、灌木叢、雜草叢、果園、蔗園、茶園、檳榔園邊緣地帶、山坡地等處,可在氣流較穩定時,利用超低容量噴灑法,噴灑有機磷劑、合成除蟲菊類藥劑等。 itiza i pahanhanan nu upel a kakitizaan, mahiza u awkawkan、apuau'ay a kikilangan, lutulutukan, hecihecian, tebustebusan, ucyaucyaan, atu daedacan I lilisan a kakitizaan, atu a pilis nu buyu', anu kapah ku demiad, kapah mulsak han mipasapaiyu, pasapaiyu han tu yuci lin(有機磷) a sapaiyu, atu palamelen nanay tu sapipatay tu cilekay a ci(菊類) a sapaiyu. 超低容量噴灑法能讓噴出的藥劑微粒在空氣中懸浮較長一段時間,增加藥劑與蟲體接觸的機會,以觸殺成蟲。 mahizaay adidiay a sapibulsak a sapaiyu matenes itini i bali, ngay macunus tu ku nipipatay tu cilekay mapatay t uku cilekay. 另外也可利用熱煙霧法進行空間噴灑,藉由產生大量含藥的可見白煙來撲殺成蟲。但單以藥劑進行空間噴灑來防治臺灣鋏蠓成蟲,防治效果至多僅能維持 5 ~ 7 日,通常在藥劑處理一周後,雌成蟲數目又有逐漸增多的趨勢。這時可在紗門、紗窗塗刷或噴灑藥劑如亞滅寧,來毒殺接觸紗窗的成蟲。 kapah tu u mahizaay u akutiay a wacah(熱煙霧法) ku sapibulsak,  yadah ku sapaiyu mazih t uku sanglacay a wacah mipatay tu cilekay. nika sapipatay tu upel nu taywan a sapibulsak a sapaiyu, a lima a demiad katukuh pitu a demiad a malawpes tu, hakay cacay a lipay namibulsak, yadah tu ku upel. imahini kapah tu pasipasip tu sapaiyu i samen(紗門)   atu sacwang(紗窗) u mahizaay u yameyning(亞滅寧),  ngay mapatay t uku tebingay a upel. 使用昆蟲生長調節劑也可以造成小黑蚊幼蟲及蛹的生長發育受阻,而無法正常羽化為成蟲。也可在水泥坡崁上局部施用漂白水,不過應小心留意其對植物的藥害。藥劑防治若能同時實施成蟲及幼蟲防治,則防治時效將可延長。 anu u mahizaay u tyawceyci(調節劑)  a sapaiyu, u sapitena' tu sakauzip nu upel atu tiekuk nuheni, ngay caay tu kalaupel. kapah tu I apilis nu amutu a zazan cebusen tu u pyawpay(漂白) a nanum, amihaymaw tu amana patayen ku mulangaway. anu mipatay tu upel mapatay ku wawa nu upel sa, manaayt tu ku kainayi nu upel. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * nisulitan ni 蔡宜庭 aci 高碧霞. *中文維基-台灣鋏蠓:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%B0%E7%81%A3%E9%8B%8F%E8%A0%93</nowiki> *行政院國家科學委員會-小黑蚊:<nowiki>https://web.archive.org/web/20130425101854/http://web1.nsc.gov.tw/ct.aspx?xItem=8495&ctNode=40</nowiki> nc9w983a67j8kamno7tt6tqlg8y5acw uulbalaw 0 9766 84108 84107 2019-11-21T22:10:48Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == uulbalaw == === ngangan === ci uulbalaw ku ngangan === u ngangan nu hulam === 歐沃兒法荖 === u etul === u tatayna === u nalecuhan === 1993.05.13 === u niyazu' === === u kawaw === mikawaway == namakay cuwa a cudad == sulitan ni uulbalaw[[tangan:Minchen2015.jpg|thumb|Minchen2015]] 7i9797ddy0fsww7l6zjltff0gcaojh9 uzip 0 9767 95340 84111 2020-10-30T16:02:21Z TongcyDai 135 wikitext text/x-wiki uzip 生命、身體 [[Category:LamiHung]] 3x2hcfmj97e1vuyeposfvovkfxg7asf wacu 0 9768 117858 117857 2021-06-30T09:17:57Z Sabak5388 17 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Coat types 3.jpg|縮圖|wacu (狗)]] [[tangan:Border-Collie-tri-colour-face-1.jpg|替代文字|縮圖|wacu]] wacu (狗)[[tangan:Cave_canem2.jpg|thumb|u kulit nu wacu i 山洞]] manamuh ku Sakizaya a tademaw pahabay tu wacu'. tangen misimaw tu luma'. tangen miadup ku aadupan. u sakapahay a cabay tu nu tademaw. manamuh pahabay tu wacu' ku tademaw. caay pipacuk tu wacu'. u Sakizaya a tademaw caay muakan ku titi' nu wacu'. u uzip nu wacu', cacay a bataan , mahiza tu nani'. adidi'ay a wacu' katanaya' ku uzip. itawya nu Sakizaya a luma', pahabay tu ku wacu' i luma, pacabay tu lalumaan, midiput tu lama'. nu Amilika a gankiu , ayaw 14000 a mihca, pahabay ku tademaw tu wacu'. matenes tuway pahabay nu tademaw. === u zuma a cidekay(binacadan) a kamu: === [[tangan:Golden_retriever_eating_pigs_foot.jpg|thumb|Golden retriever eating pigs foot]] u kamu nu [[Pangcah]]: wacu' ==== u sulit nu Hulam: ==== '''犬'''(學名:''Canis lupus familiaris''),現代俗稱為'''狗''',一種常見的犬科哺乳動物,與狼為同一種動物,生物學分類上是狼的一個亞種。狗是最早馴養於人類的一個物種。被人豢養的稱為'''家犬''',返回野外沒人養的狗稱為「野狗」或「流浪狗」。犬的壽命約十多年,與貓的平均壽命相近。若無發生意外,平均壽命以小型犬為長。 [[tangan:Dalmatian_b_01.jpg|thumb|wacu]] ==== u sulit nu Amilikaː ==== The '''[[wikipedia:Dog|domestic dog]]''' (''Canis lupus familiaris'' or ''Canis familiaris'') is a member of genus ''Canis'' (canines) that forms part of the wolf-like canids, and is the most widely abundant carnivore. The dog and the extant gray wolf are sister taxa, with modern wolves not closely related to the wolves that were first domesticated, which implies that the direct ancestor of the dog is extinct. The dog was the first domesticated species and has been selectively bredover millennia for various behaviors, sensory capabilities, and physical attributes. ==== u sulit nu Lipunː ==== '''[[:ja:イヌ|イヌ]]'''('''犬'''、狗、学名:''Canis lupus familiaris''、ラテン語名:canis、英語名[国際通用名]:dog、domestic dog)は、ネコ目(食肉目)- イヌ科- イヌ属に分類される哺乳類の一種である。 === u kawaw nu wacu': === 1.pacabay tu tademaw 2.miadup 3.mikuan tu pahabayay a aadupan 4.miduput tu luma' nu mita === u kulit nu wacu': === yadah ku kulit nu wacu'. izaw ku sumanahay、lumeniay、takuliway... === u kidu nu wacu': === izaw ku tabakiay a wacu'. izaw ku adidiay a wacu'. izaw ku takalaway a wacu'. izaw ku mapuletay a wacu'. == '''kakiliman''' == 狗是人類最早馴養的一個物種。有人飼養的稱為家犬,無人飼養的狗稱常被稱為「野狗」或「流浪狗」 i matiya hen iyaayaway a babalaki paylumaluma’ pahabayamin tu wacu sakasaan pahabay tu wacu mamisimaw tu luma', imatiya hen u luma nu sumamaday caayamin kapulung sacacacay sa misateked ku luma’ sisa pahabay tu wacu, u wacu hananay caay kalcedced u zuma sa matineng miadup tu aadupen I umahumahan u zuma sa matineng misimaw tu luma’,anutayda ku takaha tademaw caypacumudi niya wacu, ayzaay a wacu sa caay kalecad u sasalamaan u nipahabay tu wacu u duma sa u matiya tu u nisawawa tu palawawa tu sibanuhay a wawa. == '''nilaculan''' == 狗的壽命最多可超過二十年,平均則為十數年,與貓的平均壽命相近。若無發生意外,平均壽命以小型犬為長。 u nikaudip nu wacu caaykatanaya’ anumatenes ku nikaudip sa makaala tu tusaay a bataan a mihca uduma satu caykatanaya ku nikaudip, alahizan cacay a bataan kunikaudip nu duma, wacu atukaudip malecad tu nani’ ku nukaudip nuheni, anu caayka si kakawaw tu mahicahicaay a imelang, malecad tu nu adidi’ay a wacu tanaya kunikaudip. == '''u kakanen(食物)''' == 儘管犬的祖先為狼、屬食肉目,犬在各種文獻中除了稱肉食動物的之外,也有不少稱其為雜食動物。 u pahabay tu wacu sa sikakanen sa kuheni u heci u titi ku kakaydihan nikasa yadah ku hicahicaan a sapakan nu pahabayan a tademaw, wacu hananay mananam tu nipakan tu nu siwacuay sisa pakanan tu hicahicanan caay kapili’ kya wacu. 與嚴格肉食動物不同,狗可以適應各種飲食。 狗不需動物蛋白,也不需大量蛋白質,即可滿足基本飲食需求。狗可以健康地消化吸收各種食物,包括蔬菜和穀物,即使在飲食中有很大比重都可以。純肉飲食缺乏鈣質,反而不適合犬類食用。 u wacu caykaydih tu aadupen a tan-bay, kanahatu caaykaw lalungucen nu udip nu wacu ku tan-bay ce, anu kapah ku udip nu wacu anu siduma sa ku kakanen micumud amin i bituka’ tu sakaicelang nu udip, halu kilul u lami’ atu kumuh, mangalep tu kaicelang nu udip nu wacu, sisa laedus anu uheci a cacay ku kanen anu uheci sa ku kakanen caay kanamuh ku wacu. == '''udip a banuh sa (背毛)''' == 狗的毛皮從純白,純黑色到各種顏色都有不同的狗有不同的毛皮質地,顏色和花紋。RSPO2、FGF5及KRT71三個基因控制了包括長度、彎曲程度、皮毛紋理等七種毛皮特點。 izaw ku sanglacay, izaw ku lumeniay idaw ku sumanahay idaw ku abuabuwan, idaw ku kulikulitan, RSPO2、FGF5 atu KRT71 milawad tunika tanaya atu malukuatay mapulung makalala tu pituway kayadah nu banuh nu wacu. 狗的皮毛顏色包括:u banges nu kulit nu wacu. 黑色:通常是純黑有時有點發白。 lumeniay, alahican naw lumeniay alaw masumad malasalungacay tu. 棕色:從紅褐色到深棕色都有。 yu u naw sumanahay atu kalaabuabuwan kasumad nu duma. 紅:如櫻桃樹或桃花心的木頭顏色;也有茶色,栗色,橙色,鐵鏽色,肝臟色(深紅)和金紅色的。 sumanahay, sakul a balu idaw ku ucy a kulit idaw ku sabi nu muking idaw ku balucu’ a kulit idaw ku u ging a sumanah a kulit. li(栗) a kulit, kama akulit. 黃:從淡奶酪色到深金黃或金紅色。 takiliyaway, namakayda takulawlawan a kulit masumad mala belabeladan a malasumanahay. 金色:從淡杏仁色到偏紅的深黃色。 ging misabelabelatay a kulit mala sing-cen a kulit u duma mala sumanahay atu takulawlawan. 灰狗:從包括銀色;可以與多種其他顏色和形式混雜產生胡椒粉雜色,胡椒色,灰白色,偏藍的灰色。 abuabuwan, pasuyda u ging a kulit kapah a apalamlam tu daydang atu kalasanglacay atu kalalangdaway atu abuabuwan. 藍色:黑色上帶有藍色斑點。 langdaway, yu lumeni’ay a kulit icunus tu langdaway akulit. 深褐色:毛髮是黑的;身上的毛皮是金色,銀色,灰色或茶色的。 i labuay nu abuabuwan a kulit, u lumeni’ay a banuh , i udip nida sa u banuh a banges sa u ekiekiman atu abuabuwan ida ku nuucya a kulit. 白色:這裡的白色與白化狗的白色是不同的。 sanglacay, itini u salengacay a kulit atu bay-hua a wacu a kulit sa caay ka lecad. 尾部與耳部相比,尾部,長度,毛髮,位置方面的差異更加巨大。 kikul atu tangila pasasengi’ , u kikul nida idaw ku tanayaay idaw ku apuyuay idaw ku maliwlec u tanaya’ u nu banuh atu sasikedan sa masubatad atu nu tademaw. 狗與人類的關係。 wacu atu tademaw sa u malecad tu lalabu nu luma’ ku nikaymaw tiya wacu. 寵物狗:人類與狗之間經常存在的感情深厚。 狗已經成為人類的寵物。人們樂於接受一個永遠高興看見他,並善解人意的好友,並且這個好友沒有任何功利性要求。 u tademaw icelang ku nikasunamuhan nu balucu’ tiya wacuan, u wacu ayda sa malecad tu u sabunawan nu tademaw amilimuud(寵愛), u tademaw ayda satu u duma ku namuh amakaadih tu wacu’,itaha tu u sicabay a midiput, wacu hananay inai’ ku nitatengan tu sapilungus tu hicahica a kakawaw. 位處北極的雪橇犬 == '''uyza ku tatudung a pahabay tu wacu (工作用犬)''' == 位處北極的雪橇犬。 uy tidaay i bay-ciy sisuldaay a wacu malakuli nu i tidaay a tademaw. 看家護院:從前最主要的用途,現在也是主要用途之一,僅次於作寵物。 uy tidaay i bay-ciy sisuldaay a wacu malakuli nu i tidaay a tademaw. u aydaay a nipahapayan a wacu caayay kaw mamisimaw a cacay tu luma’ sakatusa sa samalecad sa u lutungay a maymaw (寵愛) amiduput. 照顧生活:狗可以被訓練成照顧盲人行動的「導盲犬」。也有一些狗用於照顧長期癱瘓或有其他身體不便的人士。 miduput tu sakaudip, u wacu kapah a kuningen tu sapikelid tu mamenuay nu tademaw , pangangan sa tu taw-bang-cuay (導盲犬), u duma a wacu sa matineng a culculen nu mudekuay a tademaw paala tu tuudtuud. 捕獵畜牧:獵狗、牧羊犬。 miadupay a wacu atu midiputay a wacu, mu-yang-cuan(牧羊犬). 交通畜力:在一些寒冷地帶生活的人,如北極圈附近生活的愛斯基摩人或在中國東北有些人使用「狗拉爬犁」。也有交通不便的偏遠地區,利用狗協助遞送郵件。 misaicelang a padadanay a wacu, I sienaway a nikaudip a tademaw, tinaku tu  ibiyaway nupay-ci-cuan u ay-se-ci-mu-cen a nu caay sa u cung-co-tung-pay a tademaw sa u “wacu ku mi tangtang tu tami’ “ uyda u mabataday ku kitakit miculcul tuya wacu a patudud tu tu tigami’. 軍警用途:軍犬、警犬、海關緝毒犬、機場火藥監測犬、警戒守衛重要地點。也有訓練狗在戰場上協助找地雷或爆裂物,二次大戰期間,蘇聯紅軍甚至訓練狗綁上炸彈,對納粹德軍戰車或陣地進行自殺式攻擊。 hitayay atu cingcal (用途), nu hitay a wacu atu cingcal a wacu, hay-cuwan misakilim tu duku(毒品), i pahikukian mamisanek mikilim tu bakudang (火藥), alahican sa malamisebengay (警戒守衛) tu tadamanay (重要) a kakitizaan, izaw ku nikuninngan (訓練)tu wacu I tida i kakalpacawan (戰場) a mikilim tu mamabakuhac a hahing (爆裂物), nay tiyai sa kinatusa a nikalpacaway ku kitakit, idaw ku nikuningan nu Su-lian-huan-cun pasikedan nuheni ku hahing I wacu, saki Na-cuy-de-cung-can-ce atu kakalpacawan idaw ku tudung nu heni tu kinapatayay a kakawaw. 表演:大多馬戲團都有。又稱「訓狗」、「訓練家犬」。 mapalaw, u palaw nu ma-si-tuan(馬戲團) idaw ku nikungningan nuheni a wacu. 救助:雪崩、地震等災害發生後常有專門的救助犬首先進入危險地帶尋找生存者。 mimawmaw tu tademaw a mipadang (救助), midamaay, yu maninel sa mapelad ku suleda, yu sicedas masatebuc(災害) sa, maluayaw ku wacu tayda I kakalihalawan a nikapeladan ami kilim tu maudipay a tademaw. 此外有醫療機構利用狗敏銳的嗅覺,訓練狗辨識人類罹患嚴重疾病(如癌症、糖尿病、中風等)的能力。 alahican sa caliwen nuheni ku matinengay amisanek tu hicahicanan a imelang matineng kiya wacu amilucek tu imelang nu tademaw, anu mahangsingay Cung-beng(中風) atu ma tang-niaw-bing(糖尿病)sa matineng kya wacu amisamtek (確定) tu imelang. 農業:有些狗在農田中被訓練捕獵害蟲、鼠類,或驅趕麻雀、猴子、狐貍等可能偷吃農作物的生物。另外法國人也利用狗的嗅覺,協助採集珍貴的松露。 malukay a kawaw, idaw ku ninanamang nuheni tu sakatineng niya wacu amiadup tu cilkay edu atu ungay atu kuyu (狐貍) u miubiay amukan tuni paluma nu malukay tu tutud alahican mibahbah tu cilucilu’ , unu Fa-co a tademaw caliwen nuheni kiya tineng nu cihek misaneng tu bunawan a tuud song-lu. 博弈:讓狗互相打鬥或奔跑競賽,並供賭客下注比賽的結果,但近年來動物保護人士批評這是虐待動物的行為,許多國家已立下法令禁止,特別是鬥狗的行為。 sikadademec, alahican madademedemec a pakakalat tu wacu, u kalisiw ku sakadademec nuheni,ayda satu caay tu kalecat uynian u situdungay a paayaw a midiputay a sehu tu maynah tu amahidaay anikapakakalad madademec a kawaw sa, u misawacuay tu wacu sa kukamu nu sehu, katuud ku nuduma a kanatal mipulu’ tu nipakakalad madademec tu wacu a wayway. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [[:zh:犬種列表|犬種列表]] * [http://case.ntu.edu.tw/blog/?p=24882 狗的雙重起源] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] omvfldd5sx18isq0quvfy8qi2d1ooec wadu' nu kaketi makekay a nika siwawa 0 9769 123117 123116 2021-09-04T01:32:56Z 36.227.222.209 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) */ wikitext text/x-wiki wadu nu kaketi makekay a nika siwawa == kakiliman (摘要) == nanu kasumamadan katuuday tu ku tademaw, pahabay tu wadu idaw ku mulakalakay a wadu tu kaketi sa, idaw aca ku tatangahan nu tatayna atu tatama atu musakakawaway tu wadu ku kaketi, nika hatini kakatuud tu wadu nu kaketi, anu cacay aca ku tatayna, anu mapatay ku tatayna sa, nayay tu ku sanek sa wadu sa, musakakawaway nu wadu tu kaketi sa tu malingatu tu misadibu a pakasiwawa, misitiku' nayay ku tatayna atu tatama pakasiwaway, sakatakisi a misakakaway a wadu nu kaketi, nayi'ay tu ku wawa a dadikuan a midiku u tatama amin ku wadu, a kaketi u tamaya kaketi i sadingsinan satu a makatukuh i lalud, u kasiwawaan nu heni sa, caay kalawawaay nayay ku dadikuan a midiku tu kaketi, sisa nayi' ku malawawaay a panika lawawaan sa. == nilacul (內容) == nama kacuwacuwaay a cilekay tu nika suma nu cilekay tu malatabaki tatenga'ay a cilekay tu, idaw aca tu demiadan malatatenga'ay a cilekay tu, u mamumu' nu kaketi sa, alaw malawawa nu cilekay hay nika malacikay tu, nika tabaki malakaketiay kina kawaw nu wadu nu kaketiay. u wadu a kaketi sa, u misakakawaway atu tatayna tu tatama, idaw aca ku caay kalaheci nu nika siwawa tu, ti'kuk tu demiad nu heni kasiti'kuk nu musakakawaway a wadu nu kaketi sa, u ti'kuk tuluay a demiad masawawa tu wadu sa katukuh sa, i enemay a demiad cilekay sa tu, sabaw tu tusa mamin sa tu, tusa a demiad idaw ku cacay kya malamamumu', u tatayna siti'kuk tu kaketi tulu a demiad ku wawa sa, tulu a demiad kanca siti'kuk katukuh sa, i limaay a demiad u mamumu' hantu sa, pituay katukuh sa limaay katukuh sa, hani malacilekay sa tu, idaw ku tusa idaw ku cacay a demiad tu enemay a ti'kuk malacilekay hanika tabaki alaw malakaketi' nu wadu. <br />kina tatama a kaketi sa, musati'kuk tulu a demiad malamamumu' sa, enemay a demiad sabaw tusa tu sepat tu cacay, idaw tu limaay kina cilekay sa, u satenesay a cilekay mamin amin satu sa, makaala tu tusaay, idaw ku sepat nu demiad. wawa nu kaketi u wadu nu mamumu' nu kaketi supeden nida, i wadu nu cungeday, madaukakay nu cilekay, u salengacay tu u tatenga'ay nu wadu a kaketi, nika sa satekesay a sapaiyuwan kina wadu a kaketi tu sakay tini i udip, sasakapahay a tuud ku uyniyan. tademaw kina kaketi nu wadu saan tina kakapah kina tuud nama kayni i tini tu wawaay henay ku wadu alaw mala kaketi. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Iing Habay]] lj6f3l75ez5faou6aep79biy4a4cumw waheng 0 9770 84179 84178 2019-11-21T22:10:50Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == waheng == === u zuma a kamu: === nu Hulam:智齒 nu Amilika: nu Zipun: === u canan ku ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinenganː == 2tutwzu7piohn9c56ua0lcgiq3y393t walo’ 0 9771 86464 84198 2019-11-30T06:49:44Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == walo’ == === u sulit nu Hulam === 瓦祿部落 === u siwkay nu niyazu' === i Miaoli a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu walo’. u kasalumaluma’ nu walo’ sa, 209 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 524 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 348 ku tademaw, pakalatu 66%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 176 ku tademaw, pakalatu 34%. u kasabinacadan, Saysia(SaySiyat) 52%, Tayan(Tayal) 11%. === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' === u Saysia(SaySiyat) a niyazu' kuyni, katuud ku Saysia(SaySiyat) itini mueneng. u zuma a cideaya a tademaw sa u Tayan. inayi' ku zuma a cidekay a tademaw itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha(Amis) |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |}u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihcan 11 a bulad === {| class="wikitable" | |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |559,036 |208,371 |89,468 |100,118 |58,082 |13,249 |14,042 |6,625 |6,590 |4,589 |779 |1,459 |31,287 |919 |9,891 |392 |329 |12,846 |- |tatama |271,533 |101,998 |42,383 |48,451 |27,999 |6,408 |6,769 |3,147 |3,166 |2,266 |375 |716 |15,123 |462 |4,926 |206 |168 |6,970 |- |tatayna |287,503 |106,373 |47,085 |51,667 |30,083 |6,841 |7,273 |3,478 |3,424 |2,323 |404 |743 |16,164 |457 |4,965 |186 |161 |5,876 |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] nz81766scgv6pm1jvkflj6h125wn0zk wasulu' 0 9772 84203 84202 2019-11-21T22:10:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki wasulu'(瓦斯爐) 991xzenj7uv14vqc8oi08y57vf7l2i6 wawa 0 9773 88335 84208 2020-01-11T08:31:53Z Chenspec 544 wikitext text/x-wiki [[tangan:Sana'a Girls, Yemen (11703026235).jpg|縮圖|wawa]] wawa(小孩) nxfqryc118yjowgwydyll56jnwy1qqf wawama 0 9774 84213 84212 2019-11-21T22:10:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki wawama(男孩) 8ovfnxecoepuvwark46ak8yf2gm8yqn wawana 0 9775 84224 84223 2019-11-21T22:10:51Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == wawana == === u zuma a kamu: === u Hulam(中):[[cmn:女孩|女孩]]、女兒 u Amilika(英):[[:en:Girl|girl]] u Lipun(日):[[:ja:少女|'''少女'''(しょうじょ)]][[tangan:Chichicastenango-004.jpg|thumb|limulak kina tatusaay a wawana]][[tangan:Sudan_-_young_girl_in_Khartoum.jpg|thumb|u wawana nu lumeniay]][[tangan:Indigenous_magar_girls_of_Nepal.JPG|thumb|u wawana nu Nepal]] th6c5y2efag2vdobp2em2u8wkorn3ll widi 0 9776 84235 84234 2019-11-21T22:10:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == widi == == nilacul == === u zuma akamu: === u Hulam:水蛭、螞蟥、吸血蟲 u Amilika:[[:en:Leech|leech]] u Lipun:[[:ja:ヒル_(動物)|'''ヒル'''(蛭)は]] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[:zh:蚂蟥|wikipayke-螞蝗]][[tangan:Svømmende_blodigle.JPG|thumb|widi]][[tangan:PSM_V17_D495_The_medicinal_leech.jpg|thumb|u kulit labu nu widi]] [[kakuniza:mauzipay]] 9501j44fegxmxs5jmcw2brtghaz5nph wina nu kakadabuwan 0 9777 84245 84244 2019-11-21T22:10:52Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mulekal i paysananal sa, palumata i samataay,makaazih tu matepikay niza a pada(棉被) maheza u misaduhuay ku pisilut maydemidemiad.mahiza ku kawaw caay ka sumat ciniza. nu i zekuzan a kamu sa, nu nizaay a kungku, han satu: i sabaw tulu henay ku mihecaan niza sa, papikatabuen tu ciniza,tayza i Hucu, i tabakiay a luma’ , yadahay kusalima’an a kawaw, u katuuday nu luma’ nu datemaw.a mihinum tu sabasabaan a minanam misahemay, misacacak,a mibaca,miasik henay,milisimut ku kasuy, mahiza u culen, sademiad sa mulineng, maliyut, maliyuh tu ngelu’, maliyuh tu lipahak atu malalum, u mahizaay ku sakauzip nu mikatabuay. i sabaw enem ku mihecaan, na mulecu tu ciniza ku tatama a lutungay, harmay hani, maliyuh kya misimaw, imelang, pihaceng aca kay lutungay,yada satu mabelec, tanulalum sa muwangic ku balucu’, maheni ku ka uzip nu niza? i tawya malapacaw aca Kumim Cinghu tayni i Taiwan, zateng satu ciniza, a mikilul tu acawa i, ngaay sakapahay saku balucu’, ladayen nu niza tu siwaay a miheca a limecedan, tayni i Taiwan. mikilim ci amaan nu niyam. tatenga makakilim tu,i tawya, caay han kalihalay kuni sakauzip, sadakaydakay sa mauzip, tahedauc ku luma’. izaw tu ku tatama a wawa(u acawa. u maku) sa, sulsul sa tu ku kauzip nu heni. u mahiniay a ku kalimuciay a sakauzip.caay katenes tu, mulaliw mapatay ci ama niyam, tataytay satu ciniza katukuh ayza.a hicaan saw, nu saaniwiw nu balucu’, hemhem han, muwangic sa sibu han ku lusa, dungdung han ku kangeluh nu balucu’, mahini ku mauzipay i tawya. ayzaay a sakauzip,sa kainalan niina aku saw,i zaw tu ku mibacaayki,lzaw tu ku pakulian a haku (pinsian), izaw tu ku dingku atu gasulu dinkiay ku tuudtuud. tadawwa tu mahecek ku kawaw. ci lawad tu,yadah tu ku sapinanaman.izaw aca ku Tilibi(Tv), yadah ku kaazihan asakatineng. izaw aca ku ka saka namuhan adatiw,a lukiyaw,izaw tu amim. manay kamu u wawa,cilalah han ku miheca sa, pisadakaydakay tu mizawis tu sakatineng nu tineng. amana patahtah tu i cilalahay a uzip. kinacacay kuyni,usakapahay kuynian,amana pilawpes tu cilalah a kauzip. sa ci ina niyam misakamu. [[kakuniza:Lami' Kulang]] 9qo79pxdk3yvv2mfc0c182jowjmdsv7 wutubay 0 9778 90323 84252 2020-05-15T11:37:59Z Ji-Elle 975 +pict wikitext text/x-wiki == satangahan(主題): == [[File:Zémidjan Parakou 2.jpg|thumb|wutubay ([[Benin]])]] wutubay === u zuma a kamu(其他語言): === [[cmn:摩托車|nu Hulam(中文):摩托車、機車]] [[:en:Motorcycle|nu Amilika(英語):motorcycle]] [[:ja:オートバイ|nu Zipun(日語):'''オートバイ''']] [[tangan:Honda CBR1000RR front 2011 Tokyo Motor Show.jpg|thumb|tabakiay a wutubay]] === u canan ku wutubay(wutubay是什麼?)ː === === sapihica ku wutubay(wutubay做什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == sxsa73fgj1cseh3h9a8bpnbyzx3xi6l ya nisangaan nu tademaway sipunuay sakaytinengan a bunac 0 9779 94856 84280 2020-10-19T13:49:10Z Jasonzhuocn 316 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki ya nisangaan nu tademaway sipunuay sakaytinengan a bunac (人造衛星) [[tangan:DSP_Phase3.jpg|thumb|DSP Phase3]] == kakilimaan == u nisangaan nu tademaway a bunac hananay sa anu caay tu nikasumadan tu nu tademaway a nadatengan sa u kapahay tu nau tademaway nipataydaay i hekalay a nisangaan a bunac aydahan sa yadah tu i tapukuwan. nisangan a bunac sa sipakay sabaluhayay a helkukiay patayda tu silamalay a sangayaw(火箭)atu ya(太空梭)hananay patayda i tapukuan .sakahida nu idaway sananay i tapukuay musaliyut i kitakitay atu nu dumaay a bunac mikilihida mapapalikat . u sapakatukuh tu nikinkiwan i sitademaway a kitakitay pakay dadanan. musaungay nipipaden tu nisangaan a bunac . u sikalalitin nu ilalay nu kitakitay atu nu papeluay nika patelayan kuni kahidan. == nilacul == === u nisangaan nu tademaway hananay sipunuay a bunac (人造衛星)sakay labuway === [[tangan:ESTCube_orbiidil_2.jpg|thumb|ESTCube orbiidil 2]] nisangaan nu tademaway a bunac sa i duma sakay idaw nu tatupinan tu lalaculan * payload * han nu Amuhuwan atu i tapukuay nu bunacay a kakitidaan palatusaan amay sakamu tu sakay idaw . sakaidaway nu nitupinan tu kakaydihan sa pabesus saan . pakalaheci tu niya bunac atu mikinkiw tu canancanan a sapitanam a kikayan . ya kakitidaan sa u sapakangay tuni pacukadan nikabaeketan a misimaw sakay kikayay a tuudtuud. kanahatu talakaw aca nu sasangaan tu sakay pakatukuh tu nikatinengan nu tademaway a bunac .nika anu taneng tu idaw ku sayadahay sakay tinengan nu ilalay a kitakitay a tademaw sa. pasabalucu ku mayketunay tu nikalalitinan sakay punu nu tademaw . zayhan anu idaw ku tuluway nu sipunuay a bunac i hekalay nu tapukuan itaneng tu . maemin ku i cuwacuwaay nu ilalaay a kitakitay nu kanatalay nu tademaw .kanahatu matekes ku sasangan tu sapacuduh tu nayiay a sakatinengan . caayaca a patideng tu tektek hananay tunu kakaydaan nu telayay a sapaaca . sisa sakay baaday a sapakatukuh nu katinengan nu tademaw sa u mahiniyay ku salihalay.u mahiniyay ku saahmiay patahkal paaca tu kalisiw adadan kuyni .u sakasaan cacayay a sapakatukuh tu maydihay katinengan nu aydaay a tademaw sa ahebal ku kakitidaan sisa nu sipunuay a nisangaan a nu tademaway a bunac . u sakalihalay saan ahicaan mikayi . u (人造衛星)hananay sa sakalcelang nu kanatal nu kitakitay . === u patahekalay nu kanatalay atu sasikawaway === sikatukuh i tusa a bataan a seci (世紀)hanany sa iniway nu kitakitay a kanatal sa caay ka papina ku makapahaka tu si punuay a bunac. ina makahakay a kanatal katukuh i 2013 a mihcaan sa ya inaayaway a (蘇聯.美國.法國.日本.中國.英國.印度.以色列.伊朗.朝鮮.韓國.) ya (伊拉克)hananay a kanatal sa caay pahci tu sakay itaneng pakatahkal sa.ya (巴西)hananay sa nayi 1997. 1999 atu 2003 a mihcaan. kumuhan sa kina tulu pakahaka patayda i tapukuwan mitanam nika cayay pakalaheci . sisa makatukuh ayda sa idawaca ku mitanamay maydih patayda i tapukuan maydih a malakaputay nu tapukuay sakasenengan a malkaputay. nika u mahiniyay anu nayi ku kalisiw anu nayi kumipadangay sa acaay tu kasilaheci . ya ukelan (烏克蘭)hananay a kanatalay idaw kunilasulan tu sakay i pisangan tu(火箭)nika nayi ku sapatayda i tapukuwan a kikay pasu kakitidaan. atu masakaputay nikaedapan nu(歐洲太空總署 ) * ESA * hananay sa itida i bayu’ patayda i tapukuwan u malkaputay tu sakal cabayay a milihidaay. === nu dumaay a kanatalay a nipataydaan i tapukuan nu malaheciay a(人造衛星) === u sikalaheciyay nipataydaan nu dumaay kanatalay a (人造衛星)sa . sikasenengan katinengan nikasayaway nipatayda i tapukuway . idaw kiya nu(蘇聯史普尼克ㄧ號(i 1957年 10 月 4日)nikalahcian patayda . kilul saan ya nu Amuhuwanay 美國1號 (1963年)2號(1963年)3號(1964年)nipataydaan . nadikudan sa u 中國東方紅ㄧ號(1970年)nikalaheciyan patayda . . nipatayda i tapuku namahida satu kilul satu nu 加拿大 ya 兄弟1號(1972年).sadikuday sa ya * Hermes *a (通訊衛星)katukuh ayda sa u maadihay sa hatini kumalaheciay . == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[[:zh:人造衛星|wikipayke-人造衛星]] *[[:zh:航天器|太空載具]] *[[:zh:全超导托卡马克核聚变实验装置|人造太陽]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:kagak]] 924268rk72221ea59hrtmsbfwjzvj8o ya nisangaan nu tademaway sipunuay sakaytinengan a bunac(人造衛星) 0 9780 84282 84281 2019-11-21T22:10:53Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ya nisangaan nu tademaway sipunuay sakaytinengan a bunac]] sexacilzhsihewmlylcs21ulkv5s5sj ya siyankelila (香格里拉)hananay a nalalacanan a kakitidaan 0 9781 84296 84295 2019-11-21T22:10:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 13 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki (香格里拉) ya siyankelila hananay sa nu Yingu (英語) nasulitan sa u (shangri-la) saan unisakaku sananay a nipanganganan imahida sa nau ya Yinguay a tademw hina sulitay tu kungkuay a cudad ci Camuse sieltun (詹姆斯.希爾頓) nakamuwan ilabu nu cudad.ya (消失的地平線) sikahdaway a nikasilsilan sananay a nikapatahkalan u baluhayay a niyadu.nu sayaway nika idaw kinakungku sa nayi uyda adidiay a niyadu ku saka lingatu u sakay ngaayay a sakahemekan itida i (崑崙山脈) nutipan a buyu’an . sikalaupuwan nu buyu’buyuan ya cacayay a misakuwamiay ku mamikuwan. nasulitan nu cudad sa ya niyaduay a nikaudipan nu binawlan sa cayay ka balaki saan sademiad sa limulak nayay ku masasu kaynahay mangaay kunikaudip nikatahkalan ninacudad sa nadikudan ya Shngri-La (香格里拉) hananay sa mala nudumaay tu a kikakit saanany sakalecad niya (烏托邦) sikanamuhan a imin saan. == Sakasidudung nu (香格里拉) Shangri-La hananay a likisi == ina siyankelila (香格里拉) hananay a kakitidaan sa i nu etipanay a Amuhuwan (西方) nu lalangawan u imin mahida idaw ku nuwalian nidimudan caayay pakatineng tu hekalay nu ilabuway a tuudtuud sisa maydih ku makacuwacuway mididaw tu sakainiw nu mangaayay nikaudipan itiday .ya iamisay kanatal (巴基斯坦) hananay sa micapi tu nu Hulamay i liwliwan ya (罕薩河谷) sikalucekan mahida nu siyankelila (香格里拉) nikatidaan. yataw ci sieltun (希爾頓)iayaw nupinaay hakiya a mihcaan napatahkal tuni sulitan a cudad (消失的地平線) sakahdaway nikasilsilan nu lala’ sa natayda tu mididaw itida .ya kakitidaan ilabu nu nipisulitan malecad nakamuwan tu nayay ku nipacunusan tu dumaay a canancanan.mahida tu nikatukuhan ya cacayay a kakitidaan sakaku sananay pangangan u siyankelila (香格里拉) kuyni sananay . icapiyay tu nu mihcaan sa namakay sikateneg nu nidatengan makakilukilu ku malalaw ku dumaay pangiha pasakamu ihkal ami ku satatengaay a siyankelila (香格里拉) saan .mahida satu ya (雲南麗江中甸, atu ya 四川稻城亞丁) atu (西藏察偶) macacebis tu kakitidaanay a nganga nadikudan sa tatenga ya (雲南中甸)a tademaw ku makaalay tu sanganganan u (香格里拉) ku niyadu niyam sa. sisa ya nu Hulamay a kanatalay i 2001(年) a mihcaan 12 (月) sabawtusa a bulad 17 (號) sipakayda hantu nikanutekan sipangangan tu u (香格里拉) siyankelila . namahida satuway kasenun saan ku nikatinengan nu kitakitay a tademaw ya (中甸) hananay a kakitidaan u tataydaan nu miidangay nakamuwan nu itidaay sa ya siyankelila (香格里拉) misengi tu kamu nu (西藏) hananay a nienengan 尼旺宗 saan ya imin sa makay balucuanay a temiad atu bulad sananay. [[kakuniza:Buting Nukay]] rf15d6h2ntoq5cn0rg84itm59da2l5n ya takaway a minatu cacumudan nu balunga nikasumadan a likisi 0 9782 84326 84325 2019-11-21T22:10:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 29 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == u Takaw hananay nikasumadan a minatu == ina Takaw (高雄)a minatu hananay a nikalingatu papahedek sa nayi 公元 1522-1566 a mihcaan imahida sa nau masa adidiay henay a mibuting a niyadu katukuh i (天啓)sepatay a mihcaan sulca sa i (公元1624)a mihcaan debungan nu (荷蘭)hananay a tademaw micebis tu Taywan sa malinga misanga’. i (明永曆)15 a mihcaan (公元1661)nikataynian niya (明朝)a mamikilitay tu hitay a tatapangan ci (鄭成功)a tademaw mademec nida kya (荷蘭)nipabalucuan sakay kapah nu mamasiwbay atu nutaway a kanatal sisa misabalucu misanga tu cacumudan nu balunga misalaheci cinida a maysanga sapatanektek tu icelang nu wayway . nadikudan sa i (公元1684)a mihecaan sa masamata kapah ku nipasubayay nu cacaliwan tu tudtuud sisa mala i timulay nu sakaidihan u sayadahay nu hicahica atuud masaupu itida katukuh satu i (咸豐八年.公元1858年)a Hungty sa misulul tu ya nu Hulam atu英國 hananay a(中英天津條約). kilul satu i (同治二年)a Hungtyan sa (公元1863)a mihcaan misa tabaki misaahebal patideng misakapah misanga mala nu sasiwbayan nu kitakitay a minatu mala tatengaay nipatidengan sapahecek u kakaydaan nu micumuday a tuudtuud u (高雄關)hananay .nudikudan sa katukuh i (光緒二十年.公元1894年)nikalalaisan tiya nu Dipunan u (甲午戰爭)hananay sa mademec ku Hulam sipikelap hantu ku Taywan atu 澎湖 tu Dipun. 1895 a mihcaan ya Dipun sibalucu maydih misakaph sakasamata nu nipikuwan mabilil micuduh tu sakay idaw nu kalisiw a kawaw. misabalucu miteka tu patadas tunu wanengay atu tipusay a sakaluken misaicelang sakaidaw.u sakasaan iduma sa maydih micunus tu sakay samata nu paykanatal .iduma sa idaw ku sakay i hekalay a nidatengan pasu u pakalisiway atu nu hitayay a nipikuwan . nika u sakay pai elang an sa uyda ya sakay labuway nu nipipatidengan tu silamaiay sakay dadanan atu nu (基隆) Kilung atu nu Takaway (高雄)hananay a minatu misabilil misanga .mahida satu miteka’ tu nutaway a kanatalay a misiwbayay micumu tu malalacay tu tuudtuud kapah satu ku nikaidaw nu labuway balangbang satu sakamu satu ku Dipun uyni ku sakaseneng sa. namahida satu ya 英 法 德 hananay a binacadan makakilul tu tayni i Takaw(打狗)patideng tu pakalisiway a kakitidaan atu paucul tu mamikeliday malalacal tu misangaay tu saka samata nu nipisiwbay .yadahyadah tu ku tayniay nu kanatalay pahecek tu mikinsa’ay . cacaliwayan nu balunga sisa ya Takaw hananay a minatu nauadidiay tansul saan mala satabakiyay tunu i Taywanay a sakalecad nu kitakitay a minatu u sasakaydihan nu dumaay a binacadan tayni misiwbay .katukuh tu i (公元1906年)sa yadah tu ku nipicunusan tu sakaabal sakailabu nu minatuay a sakataneng nu tabakiay a balunga micumud sisa i (中華民國)nika u Dipun henay ku mikuwanay a nipatidengan misakaph tu minatu itawya sa taneneg tu micumud ku makaala tu tuluway a malebut nikabaeketan nipilaculan tu canancanan a tuudtuud .namahida sa kaphkapah ku sasiwbayan caay tu kataneng ku sakailabu nu minatu a pacumud tu tabakiyay a balunga sisa misanga aca tu cacandayan sakaitaneng nu miculuay tu baeketay a balunga .sisa katukuh i nu (民國)tusaay a bataan idaw ku enem a mihcaan sa madem tu kunipisanga tu satanengay tu nu mang (萬噸)nipilacul a balunga. ilabu nu minatu sa sayadahay nikatayniyan taneng cumudan tu tusaay a bataan idaw ku enem nu cacaydayan ya mangay(萬噸)a tukus .patideng tu lalaculan a suku makaala tu sabausiwa .matadungduhay a suku sa enem kunipisanga .imahida icapiyay a kuba(工業)sa misangaay tu simal(煉油廠)misaalumiay(製鋁)misa amutuay (水泥)musacikahay(製鹽)misabalungaay(造船廠)makakilul patiden i mahida.nika katukuh satu i (民國三十年)i walian a bayu’bayu’an malalais ku Dipun atu icapiyay a kanatalay pasu ya Amuhuwan (美國)sisa u sasangan tu minatu a kawaw sa maemin masateteb . nadikudan nikahida sa mlkaputay a nikalcabayan a hitay taynien i takaw(高雄)nu minatu mibakudang mahemin maluyuh mapeci ku suku u kikay atu tuudtuud nu minatuay u duma sa bakudangen nu masakaputay a hitay ku balunga nuheni i cacumutan nu minatu makaala tu pituway a malebut septat alasubu a (公噸)kunikabaeket tenaen nuheni i sacumud sisa naynayi ku tekiteki micaliwayay nu balunga u mala nayiay tu ku sacunus nu minatu nu takaw imahida . <br /> == nadikudan nu nikalalais mademec ku Dipun a kawaw == i ka Hulaman tu a nipikuwan a ziday itiniay i Taywan nikadenga akakawaw .nadikudan nikalalais sa naynayi ku cayay ka peci nu nibakudangan nu Amuhuwan i Takaway a minatu u macelemay sa mahamin ku balunga i labu nu minatu a hicaen a pasamata ku sakay idaw nu tuudtuud nu kawaw .sisa misaicelang a misakapah mudimud hangay matabal tu taneng malalacay atu kitakitay misiwbay.namahida satu pahdek ku cenhu tu mamikuwan tu minatuay a (高雄港務局)hananay nipalekal tu nipatidengan . misabalucu a misakapah muala tu malenemay nu balunga misanga tu baluhayay a suku atu pacunus tu baluhay a kikay . inakawaw sa katukuh i (民國)sepatay a idaw ku sepat a mihcaan itawya masamata nikatanektekan mahidasa tabkitabaki tu ku ni cumutay nu balunga . sisa micunus tu cacandayan nu balunga sakay itaneng nu nipacumud tu misiwbayay namahida satu caay kasatuku kunipicunus tu sakapah nu minatu a hicanaca saw tada tabaki tu ku micumuday nu makacuwacuwaay a tuudtuud kaydihan nu sakaudippaw nu binawlan i Taywan(台灣)sisa sawsawni saan mi cunus tu baluhay .nu kikay nu cacandayan nu balunga. pasu kapahkapah ku ( pakalisiway ) nu pacunus aca tu tusaay a bataan idaw ku pituay a sakay ilabuay nu cacandayan . i tapiingaan nu kakitidaan sa idaw kuni pahdek nu cenhu tu nalimaan a sasangaan nu malaheciay sapatayda i nu dumaay a kanatal idaw ku misamukinay atu cacunusan nu butingay atu makaalay tu misabalungaay a tu cacay a lasubuay nu mang (萬噸)a kuba mahida ku sakapah nu nipabalucuan atu nisaicelanga nu cenhu . maydih misataneng tu nu kitakitay a nikatayni malalacl ku nikamaliw sa sikalaheci ku nu tinaway a sakay kawaw nu kikayay i (民國六十三年)nipauculan nu sakakaay nu tatapangan nu Taywan sisa itaneng t micumud ku cacayay a bataan nu mangay (公噸)nubalunga imahida sa caay kadengan ku nipilacul nu sakay i nikaudipan nu binawlan . u sakasan tungusay nikaudip nu binawlan i Taywan sa masepi saan. aydahantu sa u cenhu hananay sa micuduh tuku satalakaway nu musakawaway maydih micunus tu Takaw mala i (亞太海運轉運中心)sisa u nisaicelanga nu Takaway a minatu mamikuwan sa pabalucu misabaluhay a pasumaden ku canancanan.sipasayda i sakunida sananay nipimawli saka amelik nu kakadihan nu tuudtuud sakaudipan nu binawlan u nidatengan sa pasayda tu sapalekalaw tu sakakapah nu nikangaayan nu balungaay a elih nikabancal a kakitidaan mu sakawaw。 <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 5jjd5hnebvrexgrpl4opyjyzxsfzzpm ya waluay masakaputay midebungay tu Hulamay ya ( 八國聯軍 )hananay 0 9783 84328 84327 2019-11-21T22:10:54Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ya waluay masakaputay midebungay tu Hulamay ya (八國聯軍) hananay]] 6g37xuh1wfputqw7b0d199cfxna9sei ya waluay masakaputay midebungay tu Hulamay ya (八國聯軍) hananay 0 9784 84339 84338 2019-11-21T22:10:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 10 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 西元 1990 a mihcaan i waluay a bulad sabaw sepat a demiad sa . u sakacaay ka pawan nu i picin (北京)hananay a kakitidaan nu tademaw . imahida sa namakay icawacuwaay a kanatalay a waluway a hitay masakaput midebung tu Hungtyay Hulam i piking (北京). ya waluay nikasasiduma sa idaw ku ( 英 美 德 義 日 法 俄 奧 )hananay a mapulung misawacu mingayaw debungaan ku Hulam . kunikahida sa namakay i idaw ku masakaputay nu ilabuway nu Hulam ya( 義和團 )hananay a masakaputay paceba saan tacuwacuwa maydih mibelih tuya Hungtyay amikuwan . pasunutawan tu a tademaw ngayawan sisa malucung tu ku nutaway a kanatalay meleng saan maladay mi debung tu Hulam . nikalingat niya (義和團)sa palutatenga tu nudituwan a mapalaway caay pakademec ku hicahica saan misapudah talacuwacuwa mi sawacu tu tademaw u tapukuway kami nipatayni mamisaketun tu tuudtuud sa nayay ku hulic hananay i balucu nuheni sisa anu maydih tuhica sa pacici saan mucebis ancaay sa palamal tuduhan ku luma nu binawlan . zayhan nudikudan satu sa mangalebmangleb kuni kayadah nu milihidaay kasenun sa malalit ku masakapahay mikilihida . caay tu pakademec kya Hungtyay a mamikuwan sisa paladek satu tunikahida . kunacaay pitebing tu amuhuwan kau kucaay tu pingayaw tu Hulam kya masakaputay nu waluway a hitay . a hicanaca itawyatu kya masakaputay maydih misamsam micalap tu kakitidaan nu Hulam nikanayi saan ku ahican mudebung sananay a nikalingatu . sikahini niya (義和團)sa tulecek saan makaala tu sasakamuwan tuni kahida nyamasapudahay sabalucu satu kunikalecad mingayaw tu Hulam sisa u sakalabades nu Hulam kinakawaw imahida . nikahida idaw nu Hungtyay katukuh i(清朝)kunikatenes yadah ku nu maka cuwacuwaay nalimaan . nisangaan tu luma atu sadikecan pasukasatiman nu kingmay a tuudtuud mahamin cebisan. u saka adada nu balucu nu binawlan salabihan nu midebungay unpangan patayda i kanatal nuheni dimutan . mahini kuni kakatal. [[kakuniza:Buting Nukay]] 2vqn7biyrhhiybejgprbt78jvzrbos1 ya 牡丹社事件 hananay 0 9785 84356 84355 2019-11-21T22:10:55Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u 牡丹社事件 hanany sa na i 1874 a mihcaan ningsyawan nu Dipun taynien i Taywan midebung a kakawaw. i mahida sa ya Okinawa hananay a balunga na mulalaw micumut i Taywanay a binacadan litangahan nu yincumim a tademaw sisa ya Dipun a hitay taynien i Taywan mingayaw tu satimulanay a niyaduay a binacadan pasunadikudan a nipisakalaecus nu hulam atu Dipun. itini nu Dipunan pasakamu satu kya nipingayaw u (台灣出兵)atu (征台之役)han nuheni pacudad i hekal nu kitakit. inakawaw sa namakay i “明治維新” hananay a ziday nikasayaw tahkal nipikelit tu hitay nu tawan a kanatalay a mingayaw sakusaan nu aydaay i likisi nu Hulam atu Dipun sayaway nika laecus tu i hekalay malcabayay a kawaw. ya 琉球 hananay a nuhungtyay a kanal sa namakay i hulamay a nu hungtyay henay a mamikuwan sa u misakakaay tu 中國 u hungty nu henisa nau hulam ku pakasingangan tu sakahungty i mahida sa caay ka mapaliwlay misiwbay ku Hulam atu Dipun nika u 琉球 a kitakit, sisa nikahida nu henisa palumata kya Dipun sikaidaw nu 琉球 a kanatalay nudikudan samawmaw sa idaw ku sibalucuan. a maydih mikutay tu 琉球 hananay a kanatalay ya Dipun naitida limaay a bulad midebung i Taywan nika sakalecad nu bulad pataydaan nu hungty kya mikelitay ci 沈葆楨 tayni mididaw tu mamahica nu kawaw misikul tu sikatineng ngawu nu sakayini maylubang atu nu hekalay a kitakit mahicaay kuni kalecabay atu mahica ku nika sasasiwbay sisa ci 沈葆楨 hananay sa macakat ku sikaseneng sakay hekal a malalacal atu ada. nadikudan sa ya mikelitay nu hulam ci 沈葆楨 atu ci 李鴻章 tatusa sikatinengan nuheni kya kakawaw ahicaen amaytapal sa idaw tu kuni datengan sisa sawsawni pacudad i hungty maydih ku Dipun misasungaay sa u sakasaan sa maltasen ku heni cayay kataneng ku icelang mingayaw tayda midebung tu Taywan sananay sisa i nuayawan sa caay pisikul ku hulam tu Dipunan. misa atekak ku nipabalucuan nu hulam mahida satu ya mikuwanay tu hitay a tatapangan sa ci 文祥 hananay sa pasakamu ihekalan pangiha tu dumaay a kanatalay kuni sabalucuan makayi ku hulam tu namakay i 牡丹 a nika sungayawan makayi pabaysiw sa tu cacacaya a kalibuwah caay katenes sa ya 大久保 hananay amisiwbayay mitakus tu nu 英國 amisaculilay i kanatalay a tatapangan ci 威妥瑪 hananay a misa atekak maydih pasasakamu sisa na i 1874 a mihcaan cacayay a bataan 31 a demiadan masasulit tu 北京專約 idaw ku tuluway a nipapitengil miyukiyu tu hulam. 1.nikahida nu Dipun sa usakay pisimaw tu binawlan nu heni sa u hulam sa tada malakuwit tu kunipaculi saan. 2.nu ayawan nika belecan nu mulakalakay a lalumaan sa apabaysiu ku hulam saan miahen ubakin tu sakay udipan nu muenengay a binacadan sa pasu unisangaan tu luma a misulul tuyi ka siluma itida a sipainien ku Dipun a tademaway itida sakay siwatan a kakatidaan. 3.mamin ku tuudtuud u sakay iniyay tusaay a kanatalay a kawaw nu cudad nuayaway nika sasula’cus a mamin sipibatung alesen sa hanisadikud cayay tu sasakamu lawpesen sa nika ya idaway muenengay henay militangahay mingayaway tu taydaay a binacadan sa u Hulam tu kumamamikuwan sika caay tu anu tayni misiubay ku Dipun tayni i Taywan sa. [[kakuniza:Buting Nukay]] 5yuaabuhkg7xn6m247c28qmok1unmpj ya 路透社 hananay a iayaway nu tuluway i kitakitan pakatinengan tu tademawan a singbun 0 9786 84375 84374 2019-11-21T22:10:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u (路透社) sulit nu Yingu sa (Reuters) hananay a pakatinengay tu titakitay sakayadahay nu miadih tu singbun a patinakay patahkal tu canancanan makacuwacuway a singbun pasu kalisiway masausi tu mahica kunikasumad idaw mamin sikatineng i nipatungusan pakatineng . idaw i 128 a kitakitan nu kanatalay mami dawis sakayini . idawaca ku nipilasulan nu (路透社) sapakatineng tu nu singbun sapatulis tu nudumaay a pasingbungay nu tilibiay . u sakasaan misuayaw tu katuuday sa kasenun sa pakatukuh. == patinakay nabalucuan a sasingalihan == aydaay a ziday sa mamin ku tuudtuud nikaydihan sa u kasenun sananay sikatineng sikatukuh tadahaymaw sa a cayay pakakilul tu naculilan nu sasakawawan mahida u mingayaway sakadademec nu sikalecaday a misakikawaway. tinaku pasuya (股票) atu nu dumaay a kalisiw mahica kunikasumad mahica kunikacakat hangay i taneng tansul saan mi saketung tu sacununs nu nidatengan mitena tu sakacaay sikalawpes nu kalisiw. uduma sa idawaca ku mitesekay misaketun tu sakatineng nu mamikuwanay tu tabakiay nu kalisiway nu gingkuay nikalalacalan masasiubay nuduma sa ya (證券交易所) nikalaliwanan tu i tumunaw nu tademawan musakawaw kutayan hidaen nu piyatay nikalaliwan malalitin tu masakaputay a nipatideng sisa kasenun saan maedem ku canancanan a kakawaw. nikinkiwan nalasulan tu mamikuwan ya misubayay nipacakay ya nisubayan nipicakay idaw ku mala 90% nikaidaw kunitanan . u mahiniyay sa sakalihalay nu aydaay nikalalacalan. == ulikisi nu sakaidaw nina (路透社) hananay == i 1849 nilecuhan ci (路透社) hananay nikalingat nida sa namakay nipiecawan tu banul ku sapatukuh i (亞楨) hananay atu ya [[Belguim|pilise]] pulusay’l (比利時布魯塞爾) hananay a kakitidaan sapaculu tu tuudtuud.pakatineng tu aca nu nimawlian atu aca nu kupiyaw (股票) .namahida satu malakuwit tuku cacayay a mihcaan sa mapahedek tu ku baluhayay nu tinpuay (電報) nipatelay sa u sakatineng nu mapuluay a laad .sisa ya mabaaday a nikalaay nu kakitidaan kasenun saan sikatineng nu maydihay. sisa u sikapah nu tangahay sa mididaw aca tunikahida nu banul nipakatukuhan matineng sipakayda i patelay micapi pakatukuh tu kaydihan nu tademaw sakalihalay nu katuuday. katukuh i 1851 a mihcaan i cacayay a bataan nu bulad sa ci (路透)hananay i [[United kingdom|yingu]] (英國) patideng tu isasay nu bayu’ay patinpuay a sakakawaan. pakayda satu atu nu (倫敦) kanatalay mapapaliwanay tu mawliay masakaput pacukat tu sakakapah nu siubay .katukuh ayda sa idawaca ku mademay nu isasay nu bayu’ay a telay nu saka kasenun sananay a nikacacaliwayan nu baluhayay saka i singbungay .nudikudan satu kapahkapah kuni mucelakan sisa i 2007 a mihcaan sa ina (路透社) hananay micuduh tu sa baluhayay a sapatelayay si pangangan hantu u (lima telay 行動電話) a mi’dapay a sasikawaway sapaytudu tunikalihalay nu tademaw a tuudtuud singbun atu sakay nu demiaday a sakatinengan mikiayaw. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 3rdt8hhq8rlj8lfnyy6jpgfaxkp7otf yanci 0 9787 84380 84379 2019-11-21T22:10:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki yanci 氧氣 == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [[:zh:氧气|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-氧氣]] f8qp92use6e2hrjkb2qqeeznnd6lyab yincumin a lala’ 0 9788 84384 84383 2019-11-21T22:10:56Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki yincumin a lala’ ac6zzg714s7p7unkampuh35rciwvv1g yincumin ad 0 9789 108169 91533 2021-05-04T02:14:14Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki == <big>yincumin ad</big> == hini sa ku Yin-min-huy(原民會), u nipicumudan nu kinpu nu yincumin ku yincumin ad. == <big>salamun a heci</big> == saayaway, u yincumin sa na nu udip tu a pangangan, caay kaw nu taw a nipaya, na nu udip a nipangangan, u nanu binacadan a nabalucu’an a nipatideng kuyniyan, tideng tu bihid atu nikiliman tusa tideng i syakay, atu nipisaicelang miliyas tu nipikuwan nu midebungay. sakatusa, patiku miadih tu nipaydaan miundu henay, u aalan nu yincumin, caykaw “ngangan dada” a sapahecek tu kingli, pasu u lala’ atu papa’ tidengan tu teban sapisakaku mikuwan a kingli. sakasaan, na idaw tu ku kakitidaan maudip nu yincumin a kingli, uyniyan akingli u sadiputaw tu i tiniyay tu maudip a [[tademaw]], u kawaw, atu tuutuud amin a saupu, muwanik tutaw, idaw ku kingli makayi tunutaw aulic sa kwanan. pacekilen ku itaywan a tademaw tu yincumin ad, idaw ku talayaay a sabaaday a nalipa’an nu [[Taywan]], sacapiyay enem a malebut a mihcaan kya, idaw tu ku yincumin i tini i Taywan, padiden tu micitekay a lalangawan, nanay ita u itiniay a tademaw kasaetimen lalada’en ku salunganay a lalangawan nu binacadan. [[kakuniza:Miku Kumud]] kbcw55wxixte97cmefm52t7zsgpaqt2 yincumin nu lutuk a sapa'yu 0 9790 84406 84405 2019-11-21T22:10:57Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki yincumin nu lutuk a sapa'yu == kakiliman(摘要) == u nikaudip nu yincumin i tini i hekal u sakay udip nu i daay, cacay anu mahicahica sa u kakanen. u dikuuc, u kakitidaan u sulit aca tu samasasidumaay tu hicahican a nikalalitemuh tu adangkic nu kawaw. u dungus tu nu lutuk tu nu sasapaiu'an manin tu hicahican aca tu sasapaiu'an nu lutuk, namahidahen kuni kaudip sa u yincumin hananay tadaulutuk kusapaiu' sa nanutawya nayi'hen ku padekuan sa ita, u yincumin u mahidahen nasa u niyadu'. u lutuk ku sakakapah nu u udip u mahidahen. kasumamadan idaw ku cacay a kamu cacay ku lutuk, sikakapah nu udip, manidakutinen nu babalaki u mahidahen sisa hanikatangasa, idaw tu a pasubana nanu makatukuh haayda ku tenes. == nilacul(內容) == nika idahan sa idaw tu ku padekuay sa, idaw tu ku baluhay nu sapaiu', paliyun tu nu kasumamadan a sapaiu', a lesan tu nu aydaay a tademaw ku naayaway a sapaiu' tu udip matenes satusa kapawanan tu nu pinacadan. kina sakapahay a sapaiu' tu udip a i udipan na kasumamadan mapaliyun tu nu baluhay sa, alesen tu nu yincumin nu sakahekan nu babalaki naayaw kapawanan tu nu tademaw sakasaetiman, kina nu kasumamadan nu ngiha i ayaw nayay i tu kumidudusay tu misulit tu nika udip tu sakaitini tu nikaudip nu naayaway mamin maladuma' tu amin mahedung tu aca sa mahedaway tu, itahatu u incumim hananay madih malatademaw ihekal palatademaw tu nu tatenga' u sitangahay a babalak a kakawaw katukuh ayda ku nipabeli nu dungi tu nusumamadan tatenga' a pakatenesan kukawaw nu babalaki tuadaay tadewaw kiy patatenga' kukawaw nu nicumim palalidinlidin paiucek hatu ku nu sumamadan a sitangahay a babalaki. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == * nasulitan ni Hana Ateng i 2019 mihcaan [[kakuniza:Hana Ating]] 1yvhdjp6rtdzan87nqewa8y6zox409y yincumin paliw ti 0 9791 98788 84410 2021-01-21T03:32:12Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki <br />'''"yincumin paliw ti' " 原住民保留地''' == '''''tatangahan'''''== "yincumin paliw ti' " 原住民保留地 [https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?PCode=D0060026] '''上稿編輯: RayPeng整理:彭瑞祥(環境資訊中心記者)''' '''山坡地保育利用條例修法三讀 原住民保留地規定鬆綁 [https://e-info.org.tw/node/203394]''' == '''''kakiliman'''''== santi paui' uyza nu hulic ku misumad tu tuluay ni dulitan, "yincumin paliw ti' " ('''山坡地保育利用條例''') mahula' tu ku lekec. paulicay tusa bataan izaw ku walu ademiad maawas tu kuni sumadan tuluay ni sutitan, "nu buyu' a lala' a hulic", saka tulu bataan izaw ku pitu a sulit, masipu tuni panutekan nu ayzaay ni palekalan tu limaay a mihecaan palalid sa a maluk hawsa amakelec kuni piala tu tantuwa, mahiniay a kamu hawsa, yincumin miala tunu tuas nisubelidan alala', acacay tu patengan, tu situngnas a lala', tungus tuni kalukan atu tungus mluk pahabayay madem ku limaay a mihecaan hawsa, kya taneng maala ku tantuwa. nauyaan a sulitan tu"nu buyu' a lala' "hananay, pazumanen tu "yincumin paliw ti' " , ayza nu buyu' a lala' paui' uyza misaulic saka tulu izaw ku pitu tu pilekec, i lalabi liwliw nu buyu' a lala', tu binacadan a lala', pasubaa' tu yincumin patadasen kya a maala ku tungus sakaluk, tungua a lala' atu tungus micaliway tu lala'. uzuma satu tungus tu sakalu, tungusay tu lala' palalid maluk madem ku lima a mihcaan hawsa, nai' ku aca pabeli hantu, nauyzaan ni panukekan nu Cenhu kuw uyzaan tu, anu milimad sa u yincum dada', u zuma patada mikuwanay, u satalakaway ku patengay. mincintang liwiy ci Cening sakamu sa, ayza a demiad sa u yincumin "panukasen ku lala'kaku" cacay nisulitan tu sapilaylay tu laylay, iayaw yincumin miala tu nu yincuminay a lala', a kanca makelec' tu cacay a mihcaan, kya kapah miala tu tatuwa, wini mahapinang izaw kini "misawacu tu binacadan, misakinih tu binacadan" a lekec. Cening liwi micunus saheci sa,ayzaay alekec, "yincumin paliw ti' " misinsisi tu ni paliwan a lala', kanca namakay i 1988 a mihecaan, tusa bulad cacay a demiad, namikaluk katukuh ayza cay pialesntuya lala', kya tatungus ku ni sulit a kawaw, sananay a kamu,anu lalid makaluk tabesiw tu tulu bataan a mihcaan hawsa,kya kapah makaawas tuni nitadasan ami sinsiy nu "yincumin paliw ti' " ,nika maawas kuni sinsiyan hawsa a lacus henay pakala tu tantuwa, uyzasaca nau izaway "nitadasan nu babalaki a lala' " mita cacay u binacadan ku situngusay, matulin maluk madem tu lima a mihcaan, kya a taneng a izaw ku tantuwa, katukuh ayza, uyni limaay a mihecaan "misuzikusay tu hulic tu nisulitan" muliyaw patizengn tunu paulicay masiputu tuluay nisulitan. pakalisiw a sinbun pakatineng, kumintang liwiy ci SuFin Siluko,ci Sra Kacaw liwiy, ci rosi Taku liwiy, mincing tang liwiy, ci Asunai Daliyarep, setay liyang liwiy ci kawlo lyon pacidal, utang liwiy ci Ciwas Ali, mapabaliw ku henimin, yincumin nikalukan a lala' nanutuas min a lala', i ayawtu "sanputi pawi' pahulican tu misulit" ayaw tu. musakamu misanga',ayzasatu nilekac a misalunguc aca tu yincumin huntu a ayaw miala tungus tu sakaluk atu tungus tunu lala' madem tu lima a mihecaan, kya kapah maala ku tantuwa,tangasa ayza duducan tu, tada cay katatungus, kyu paayaw a misumad tu tuni sulitan. sakamu satu ci SnFin Siliko, micuduh tuynian nisumadan pinaay tu a mihcaan, ayzasatu taneng makaawas tu tuluay ni sulitan,u kakeseman nu balucu', usakahenulan sa "pakaawas". Ci Sela Kcaw sakamu sa, nauyaan ni sulitan u "cay ku tatengaay, caay ka tatungus" a sadaduducan. zikuzan ni sumadan, tineng aca mapatadu ku yincumin misanga' tu nungpaw, a mala nunghuy a huyyen, atu zay kakapah ku ni kalukan hawsa kapah misinsi tu sadap. [[kakuniza:Sabak Nubu]] iqi4pp8jidu39g426h27g1ausewelfp yu a diding henay ku mihecan aku 0 9792 104593 84427 2021-03-26T01:06:57Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki yu wawahenay manamuh milakalak tayda I nutawan anyadu`,miadih tu limulak nunutaw anyadu`,I tawya caayhanay pi siked kungngan nu sakidaya a binacadan,u amis henay ku kakawsan nungngan nu sakidaya,yu adiding nayi`henay kusikad nu balucu`, malecad tunika I nyadu`ay tu alimulak tapalan nuudip i balucu` sakasaan: 1、sakasaan、katuud henay ku matinengay musakamu tu kamu nu sakidaya。saka。 2、malecad henkusaka lalikid a dadiu、malcad aca ku lukiuSaka 3、malecaday tu uamis ku kakawsan nu pinacadan. Kyu inayi` ku sikasi-kad aca nu balucu`misuayaw tu katuuday katukuh i nika sakapah nu nikaudip nu maku, adihan ku nu mita ku inyadu’ay tepektepek satu ku babalaki, u matinengay musakamu tu nu sakiday a babalaki, hacacacacay satu malawpes. pasudadiw tu u atu lalikid、atu lukyaw nu tatayna malawpes amin, kadukuh ada masumad tuwamin ku lukyaw atu dadiw, inayi’tu ku malecaday tu sapilisin nu nyadu’ katukuh ayda. Katukuh ayda, malalikeluh kuni pahecekan tu ngangan nu sakidaya aydasa, malecapicapi’ malalaba’ amin ku tademaw atayni pangangan tu sapicangad pangangan. sipanganganay sa i cacangdan, makatukuh tu enem a malebut ku tademaw panganganay kakatuud. maedem satu kina cacangdayan a kawaw, awsapisiked tu kusapa hansa,  talbelu belut tu mulaliw, yanu sayaway pangangan itawya, u sitangahay amin ci Cangwenlyang(張文良)、ci Wucuensen(吳春生)、ci Liwencen(李文成), katuud henay, u mahicaay kamulaliw kapasubelu tu katuuday, cikaw hica ku sapiliyas nu heni. tayni mihidahida tu sakidaya sa, wyca ku mamaala wydamin u puwatang saan, makayi milhida tu puwatang pangangan, matalaw amalalid amalpuwatang sa.nika caaykahida!unipa hemul dada’nuheni, matalaw a wa niken nu katuuday I nyadu’. makatukuh ayda nipa nganganan nu sakidaya sa, makala tu sabaw tusa tu kumihcan, hanca tahini ku tademaw nu sakidaya, mahica adihan ayda, mangaleb ku nikabalud nu balucu’ nu wawa nu sakidaya , masadep minanam tu kamu nu sakidaya i cacudadan, mihicahica u aadihan nu katuudday kumi cudaday numita usakidaya hananay. tadaw ni siwasiwan nu tuas, nipili’an nu paudipay kita amin, u panganganay nu binacadan, lecalecad sa ku balucu’, nayi’ ku misiwatiday, amisaicelang amin mucuduh palekal tu tuud a kawawan, nayi’ kumi idaay tusa kakawawen, simu adadday tulalangawan、sipa peluay pasubana’tu lalangawan imi cudaday nu adiwawa icacudadan、simi sanga’ay tu dikuc、sipatidengay tu mapalaway、atu pasubana’ tu tuud amin nu lalangawen. musaungay amin padadutudutus, tunu makayniyay i tuas nu sakidaya. ayda maadih tu ku nipisiked nu sakidaya, pasusun tu makatukuh tu, i cuwacuwa a nyadu’an ku ngangan nu sakidaya, nayi’tu ku maliwhay, malakakaymawan tuwaca ku binacadan nu sakidaya ayda, wyniya a heci unanaicelangan nu mita amin kinaheci, nayi’tu ku maliyuhay tu sakidaya hananay ayda. [[kakuniza:Nuwatan U Kumud]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:kungku]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] afkxvf9p9zifcj9ouv2xnuj0enzjrr6 yuncumin ad 0 9793 84445 84444 2019-11-21T22:10:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 17 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki yincumin a demiad == kakiliman == <br /> == nilacul == === lacul === waluay a bulad cacay a demiad ayza – yuncumin ad,sapakatulu,macilal ku demiad ayza, tayda ipangiduwan(火車站) atu yubinkui (郵局)kami,patinak tu yuncumin ad atu sakalalikid nu sakul,maydih kami tayniyan nu katuuday miyadih tupalaw,tudawaen tu kukatuuday tayni i niyadu’ , amana pibulibul tu palaw nu binacadan,sateptep han i tabiyingan miadih,nika caay kaw pidangan a palaw (觀光活動), u puu’numihecan kalalikidan nu pinacadan,mahica edabang(配合;幫助) namu kami. === u belih nu Hulam === 今天8月1日-原住民族日,星期三,太陽很大,我們去火車站及郵局快閃活動,宣傳原住民族日及撒固兒豐年祭,希望大家能來參與這個盛會,但還是要提醒大家來到部落時,不要打擾族人們的活動,請在一旁靜靜的觀看,因爲這不是什麽觀光活動,而是族人們一年一度慶祝豐收的日子,希望大家能夠配合哦! == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2018 [[kakuniza:demiad]] [[kakuniza:Yincumin]] 7om1t2gu4cx6b1s68vqvtmhcw19q8zb yunuayawan nikabi' minanum, idua ku mibadang tatuluway a tamdaw mipulu tu balucu’ nika adada 0 9794 84450 84449 2019-11-21T22:10:58Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == yunuayawan nikabi' minanum, idua ku mibadang tatuluway a tamdaw mipulu tu balucu’ nika adada. == '''睡前喝杯水 助3種人防心絞痛''' u katuuday a tamdaw idau ku nisimsim yunuayawan a mabi’ kapah hakya minanum, anu caay pinanum maacak ku laway, anu minanaum matalaw i teban nu labi mulekal muisi’. nika yunuayawan mabi’ satanengen ku nipinanum, idau ku nipibadang tu maniyulay a idang, mipulu tu sananalay a adada tu adadaay a balucu’. 生命時報mipalita tu misaydang, patahkal tu cacayay a papalitaan a kawaw. enemay a bataan ci陳先生namiales mikuli, tudemidemiad matapal mulekal tayda i aidangan atu lalatlatan, nika ayda tu sananal mautiih ku baluwang maadada ku balucu’. katuud ku nipiadih tu misaydang, mukan tu sakay i balucu’ay a sapayu nika inayi’ ku nikanan tu sapayu. namahida, idau ku tamdaw musakamuway nuayawan nikabi’ minanum tu pangkyu nu kupu, anu mulekal tu labi muisi’, kapah minanum tu pangkyu aca nu kupu, namuhini cinida ci陳先生caay tu kaadada. minanum caay pakaamin mingaay tu adadaay nu balucu’, nika kapah mingaay tu adadaay nu balucu’ a sapingaay. anuadidi' tu冠狀動脈, u idang caay kataneng tu nikaniyul atu niculil, amausep tu idang atu氧氣nu balucu’, namahida sa aadada ku balucu’. idau ku tamtamdaw namikuli, u balucu’ aniwyu, mabecul atu mapasi’naw, namahida u idang nu冠狀動脈caay kataneng tu nikaniyul atu niculil kyu amaadada ku balaucu’. caay kataneng ku nanum u cacayay nu adada tu balucu’, caay kataneng ku nanum nu udip kyu u idang maibuk tu, caay kakapah ku nikaniyul tu idang, amausep tu idang nu冠狀動脈, anu mangalep tu caay kataneng tu氧氣, amaadada ku balucu’. anu mabi’ tu ku tamdaw, matanang ku udip u nanum maselep tu, u babalaki caay kakapah ku buwa’ u idang maibuk tu, anu patahkal tu la’cusay a tuud, maydih yadah ku nipinanum, anu caay pinanum, i sananal mulekal milatlat tu udip amaadada ku balucu’. 很多人會想睡前該不該喝水,不喝口乾怕口乾、喝了又怕半夜想上廁所。 其實睡前喝適量的水,有助於幫助血液循環、防止早上心絞痛的症狀。 生命時報訪問醫師,提出一個案例, 60歲的陳先生退休後,天天早起到公園運動,但這幾天早上常感到胸悶、心絞痛, 看了好多醫生、吃了幾種抗心絞痛藥,都沒什麼效。 後來有人建議他睡前喝半杯水,若是半夜有起來上廁所,可以再喝小半杯,陳先生這麼做之後就再也沒有心絞痛了。 其實喝水並不能醫治心絞痛,但是能去除心絞痛的誘因。 冠狀動脈狹窄時,血流量無法滿足心肌代謝需要,會心肌缺血缺氧,因而產生心絞痛。 有些人在勞動後、情緒激動、吃飽、受寒的情況下, 冠狀動脈的供血氧不足,就會心絞痛。 缺水是其中一項心絞痛的誘因之一, 人體缺水會使血液濃縮,循環阻力高,冠狀動脈血流減少,使得心肌缺氧嚴重,引發心絞痛。 人進入熟睡時,出汗會使身體水分減少,尤其老年人腎臟濃縮能力較差,為了排出代謝的產物,需要較多水分,如果沒有補水,晨起運動時就容易心絞痛。 [[kakuniza:Kala Idiw]] l7t61qbjkv2e5hfdfnsm2tj0old8opi yunuayawan nikabi' minanum, idua ku mibadang tatuluway a tamdaw mipulu tu balucu’ nika adada-uyniyan tatuluway a tamdaw tunuayaway nu nikabi’ sakaydihay minanum 0 9795 84460 84459 2019-11-21T22:10:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 9 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == yunuayawan nikabi' minanum, idua ku mibadang tatuluway a tamdaw mipulu tu balucu’ nika adada == 睡前喝杯水 助3種人防心絞痛 === uyniyan tatuluway a tamdaw tunuayaway nu nikabi’ sakaydihay minanum === 這3種人 最需要睡前補水 ==== sakacacay: u前列腺mucelak tu nu tatama a babalaki ==== uyniyan amin a tademaw, u labi makaisi’ atu yadahay a tanang sisa u idang maibuk tu, caay kakapah ku nikaniyul tu idang, hinaimelang mabut ku caculilan nu idang. 1.前列腺增生的中老年男性 這類人夜尿和出汗多,體內容易缺水,血液變濃稠,心腦血流阻力增大,容易引發心血管疾病。 ==== sakatusa: siimelangay tu慢性病 ==== sicedamay a isi’, talakaway a idang atu yadahay a simal nu idang, uyniyan siimelangay maibuk ku idang malakuyt tu tamtamdaw, amalakuyt ku nikaydih nuayawan a nikabi’ minanum. 2.慢性病患者 糖尿病、高血壓、高血脂的患者血液比一般人濃稠,更應該在睡前喝水。 ==== sakatulu:aniwyu ku balucu’ nu babalaki ==== uyniyan amin a tamdaw aniwyu ku balucu’, caay kakapah ku nikaniyul tu idang kyu mabut ku caculilan nu idang, anu simatikay nu栓子mikilul tu idang mutayda i dumaduma, mutayda i baluwang atu punu’ amasud tu. u mahiniyay a imelangay yuayaway nu nikabi’ minanum kapah patasasa tu maibukay a idang, kapah kapaadidi’ ku adada nu balucu’, nika amana pakinacaay yadah ku nipinanum, mahini sa amangalep tu adada nu balucu’ atu sakaimelang. 3.心房顫動的中老年人 這類人心房收縮功能受影響,血液易在心房裡淤滯,形成血栓,栓子脫落隨血液循環跑到其他地方,易引發肺栓塞、腦栓塞等。 這種患者在睡前喝水可降低血液濃稠度、減少心絞痛,但別一次性大量喝水,這樣反而會增加心臟負擔、誘發心臟衰竭。 === sakasepat a nananaman minanaum tu ayawan amatineng. === 4要點(有4個步驟) 補水前先知道 ==== sakacacay: ningasip a nanum sakapahay ==== ningasip a nanum nayi’ ku細菌,ningasip a nanum atu caay henay ngasipi caay kalecad, idau ku tanengay a礦物質, satanengay i udip nu tademaw a nananuman. 1.白開水最佳 白開水清潔無菌,煮沸後水質和水硬度改善,保留適當礦物質,是最符合人體需要的飲用水。 ==== sakatusa:amalecad tu nu tamdaw a lahud atu lahud nu nanum ==== minanum tu tadacu’deday a nanum ama收縮ku adidi’ay caculilan nu idang nu bituka, amautiih ku bituka atu mabanis, anu tadaakudi’ay a nanum amaduka  tanucan, macunus ku tanucan tu u’gang. kyu u lahud amana tadaakuti’ amana tadacu’deday, amalecad tu nu tamdaw a lahud atu lahud nu nanum, kapah tu. 2.和人體體溫相當的水(體溫和水溫要相似) 喝太冷的水會讓胃腸黏膜微血管收縮,引發胃腸不適和腹瀉;喝太燙的水會破壞食道黏膜,增加食道癌風險。所以水溫別太熱也別太冷,和體溫相當即可。 ==== sakatulu:minanum tu tusa alasubu c.c ==== u labi tadayadah ku nipinanum amitiih tu nikabi’, mulekal sananal anu yadah ku nipinanum amitiih tu nikan, anu tadaadidi’ ku nipinanum inayi’ ku cacanan, anu tusa alasubu c.c taneng tu. 3.喝200c.c左右 晚上喝太多水會影響睡眠,早上起來喝太多影響消化、喝太少沒作用,大約喝200c.c.就好。 ==== sakasepat: adidi’ han kunipinanum ==== anu nipinanum kalamkam atu yadah, amatingalaw tu ku idang, macunus tu adadaay a balucu’, madayum yadahay a bali maenuc, ama打嗝atu malebawa ku bili, minanum palekinacacay i labu nu laway, kinapinaan haymawen han muenuc. 4.小口慢飲 喝得又快又多會稀釋血液、增加心臟負擔,也容易把大量空氣吞下,導致打嗝或腹脹,喝水應該把一口水含在嘴裡,分幾次慢慢嚥下。(元氣網) [[kakuniza:Kala Idiw]] e1wkwge4v0d58furnvus8udr1tlai8s zais 0 9796 84469 84468 2019-11-21T22:10:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == <big>satangahan(主題):</big> == === zais u zuma a kamu(其他語言): === nu Hulam(中文):[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D%E9%A2%9D 前額] nu Amilika(英語):[https://en.wikipedia.org/wiki/Forehead forehead] nu Zipun(日語):[https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%A1%8D 額(ひたい)] [[tangan:Male_forehead-01_ies.jpg|thumb|zais nu tatama]] === u canan ku zais(zais是什麼?)ː === == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源)ː == == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)ː == si9o4z3lscw2j3211jtpegkyocg81f8 Álex Abrines 0 9797 128187 128186 2022-03-28T10:52:57Z Sandro Halank 2016 wikitext text/x-wiki Álex Abrines '''('''阿萊克斯·阿布里恩斯) [[tangan:2022-03-22 ALBA Berlin gegen FC Barcelona Bàsquet (EuroLeague 2021-22) by Sandro Halank–029.jpg|thumb|Abrines (2022)]] 1 bulad 8 demiad, 1993 a mihca, Álex Abrines, miunduay. mihitayan mimaliay {| class="wikitable" |ngangan |Álex Abrines '''('''阿萊克斯·阿布里恩斯) |- |nalecuhan mihcan/bulad/demiad/nalecuhanan |1993 a mihcan 8 a bulad 1 a demiad/ Palma, Spain |- |kawaw |NBA sakawaway mimaliay |- |puenengan nu kakitizaan |mikilac zikuzay mimaliay, adidi’ay ayaway mimaliay |- |talakaw/baeket |198 kungfen/ 86 kungcin |- |bacu |  |- |pahezek tabakiay a cacudadan |  |- |mapili’ay a mihcan/silsil |2013/saka2 a uwac/ 32 |- |mapili’ay a mali-putiput |mapili’ nu S Oklahoma City Thunder putiput |- |laheci nu nikauzip |2010–2011      Clínicas Rincón 2011–2012      Unicaja 2011–2012    Clínicas Rincón 2012–2016      FC Barcelona 2016–          Oklahoma City Thunder |} ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] oxqr8mvzjshlv621hfbi7akai1bpvrl Ömer Aşık 0 9798 84479 84478 2019-11-21T22:10:59Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Ömer Aşık 7 bulad 4 demiad, 1986 a mihca, Ömer Aşık, miunduay. [[tangan:Omer Asik Rockets.jpg|thumb|Omer Asik Rockets|alt=Omer Asik Rockets.jpg]] ==namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/Lists_of_National_Basketball_Association_players Lists of National Basketball Association players] mugypj1dvnrjvrwgt3jyrbrm8jiqy0l ‘Etolan 0 9799 84498 84497 2019-11-21T22:11:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 18 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''‘Etolan(u sulit nu Hulam:阿度蘭部落)''' == u siwkay nu niyazu' == i Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu ‘Etolan. u kasalumaluma’ nu ‘Etolan sa, 1,032 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 2,486 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,178 ku tademaw, pakalatu 47%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 1,308 ku tademaw, pakalatu 53%. 都蘭的阿美族地名本來叫做「'atol」(阿豆爾),意為疊石為牆,也就是以石頭砌成圍牆,以防禦卑南族入侵,後來日久諧音成為「A'tolan」,再被漢人縮短音譯為「都蘭」而沿用至今。 部落族人隸屬阿美族卑南群,最早住在知本海濱的美和一帶(即卑南族登陸的發祥地),約三百年為卑南族所敗,因而北徙都蘭,然而卑南族依然不放棄攻擊都蘭人,至日據時代之初,卑南族仍曾經進軍到杉原,所幸因為台東馬蘭社的阿美族中興英雄「馬罕漢」率領族親勇士來助,才成功阻止卑南族北上。 都蘭村阿美族人的祖先發源於知本南邊的Arapanay,後來遷居至初鹿的上邊,因為常與卑南族人發生紛爭,遂漸次向北移動至目前的加走灣(長濱)北方之Antuo,然後又南移至新港西南方(今成功附近),然後又在南移至八里芒(現在的興昌村)附近,於此再度移住至現今都蘭地方。除此之外,都蘭有部分家族與馬蘭有極深之淵源,甚至有部分與卑南族有親戚關係,也有許多家族可以追溯到是從恆春一代遷移過來。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=18&TA_No=7&T_ID=346 === u sausi nu cideaky a tademaw === u kasabinacadan, Pangcah(Amis)44%, Paywan(Paiwan)1%, zumazuma2%. === u Pangcah a niyazu' === u Pangcah(Amis) a niyazu' kuyni, katuud ku Pangcah(Amis) a tademaw itini mueneng,uzuma cidekay a tademaw sa u Yuwatan(Bunun) atu Paywan(Paiwan) . === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 | href="Category:Wp/ais" |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} === u siwkay nu Yincumin === u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay. === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |560,248 |208,931 |89,823 |100,437 |58,254 |13,301 |14,084 |6,639 |6,597 |4,598 |779 |1,461 |31,412 |925 |9,962 |395 |330 |12,320 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad === {| class="wikitable" |pulung sausi |Pangcah |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |559,918 |208,761 |89,741 |100,317 |58,210 |13,287 |14,081 |6,641 |6,593 |4,592 |778 |1,460 |31,375 |924 |9,942 |393 |329 |12,494 |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] kmt7kvibsxfqo30wywcvebyn6tklnao ‘Oponoho 0 9800 84502 84501 2019-11-21T22:11:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[’Oponoho]] ewl9bqj0rtlxo2q15r71ve9knd79b5n ‘Syabutay 0 9801 84506 84505 2019-11-21T22:11:00Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[’Syabutay]] m1wnbq6mp21iuyjp9gfo8gm24cd7t1n ’Oponoho 0 9802 86432 84549 2019-11-30T06:41:00Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki == ’Oponoho == === u sulit nu Hulam === [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=16&TA_No=12&T_ID=32 萬山部落] === u asip nu tademaw === [[tangan:Taiwan_ROC_political_division_map_Kaohsiung_City_(2010).svg|thumb|Kaohsiung]] [[tangan:高雄市行政區劃_(2015).png|thumb|高雄市行政區劃 (2015)]] i [[:zh:高雄市|Kaohsiung]] a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu ’Oponoho. u kasalumaluma’ nu ’Oponoho sa, 133 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 406 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 390 ku tademaw, pakalatu 96%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 16 ku tademaw, pakalatu 4%. u kasabinacadan, Rukai 85%, Paiwan 7%, Yuwatan(Bunun) 2%, Tayan(Tayal) 1%. inayay ku cacudadan i oponoho niyazu’ inayay ku kyukay i oponoho niyazu’ 1 ku pakincalan i oponoho niyazu’. inayay ku pikuwanan i oponoho niyazu’. inayay ku pacudacudadan oponohoi niyazu’. inayay ku padekuan i oponohoi niyazu’. === u Rukay a niyazu' === [[tangan:Rukai_chief.jpg|thumb|Rukai chief]] u Rukay a niyazu' kuyni, katuud ku Rukay a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Paywan atu Yuwatan. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini. == u cidekay nu Ingcumin == *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%AF%E5%87%B1%E6%97%8F u Rukay a binacadan azihan i] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E8%BE%B2%E6%97%8F u Bunun a binacadan azihan i] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%91%E5%8D%97%E6%97%8F u Piyuma a binacadan azihan i] *[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E9%9B%85%E6%97%8F u Tayal a binacadan azihan i] == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AB%98%E9%9B%84%E5%B8%82 高雄市] -中文維基百科 * [http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=16&TA_No=12&T_ID=32 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] kdas8do1102ibhzvn3b8pquqskd2caa ’Syabutay 0 9803 84592 84591 2019-11-21T22:11:03Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 42 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki == ’Syabutay == u sulit nu Hulam:四方林部落 Yilan sian, Tatung siang, Hansi chun. zayhan u liwliw nu niyazu', u kilangkilangan, sisa, panganganen tu Syabutay. ayzasa, panganganen ku Cecyangsin chun, u Tayan a tademaw manamnamtu ku Syabutay. ayzaay a niyazu', izaw tusa a niyaza'ː Syawnan niyazu' atu 'Syabutay niyazu'. Syawnan niyazu' namakay kawilian nu Takawsi(sa'wac), syawnan buyu' saamisan a zaya. zayhan sida'cusay a imelang, kyu izaw ku da'cusay a di'tu sa ku binacadan, sisa, mabulaw tayza i 'Syabutay. 'Syabutya nanuayaw mueneng i kawanan nu Takawsi(sa'wac), masasucekul tu Syawnan niyazu' a zaya. zayhan mabalad, maplawpus kya tukus, sisa, mabulaw ipabaw nu katatapal a lala'. patizeng baluhayay a niyazu', u ayzaay a "Cecyangsin chun". 宜蘭縣大同鄉寒溪村。因部落四面八方皆為樹林,以此稱之。現稱之為自強新村,但當地泰雅族人仍稱四方林。今四方林部落由兩個部落組成:小南部落與四方林部落。小南部落原居住在打狗溪左岸,小南山北方支脈山麓的斜地,因為遭遇惡疾,族人認為有鬼神作怪,而自願遷並於四方林。四方林最早是居住在打狗溪的右岸,與小南部落相望的山麓,因洪水氾濫成災,水田盡失,乃遷到對岸的高地上,建議社區,也就是現在的自強新村。 資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=471 == u siwkay nu niyazu' == i Yilan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu ’Syabutay. u kasalumaluma’ nu ’Syabutay sa, 51 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 191 ku tademawan. kasabinawlan nu Yingcumin sa, 169 ku tademaw, pakalatu 88%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 22 ku tademaw, pakalatu 12%. === u asip nu cidekay a tadeamw === u kasabinacadan, Tayan(Tayal)83%, Pangcah(Amis)1%, Taluku(Truku)1%, zumazuma4%.[[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Vivian- u Tayan a sangulan a kaying]] === u Tayan(Tayal) a niyazu' === u Tayan(Tayal) a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan(Tayal) a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis), inayi' tu ku zuma a cidekay a tademaw. === u Sakizaya a tademaw === inayi' ku Sakizaya itini mueneng, u Tayan(Tayal) a tedemaw amin. == u cidekay nu Taywan Yincumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[:zh:撒奇萊雅族|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |'''Pangcha(Amis)''' |[[:zh:阿美族|'''阿美族''']] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan(Tayal) |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan(Paiwan) |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan(Bunun) |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek(Sdeeq) |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku(Truku) |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2017 a mihca 9 a bulad === {| class="wikitable" |etul |pulung sausi |'''Pangcah''' |Tayan |Paywan |Yuwatan |Rukay |Puyuma |Cou |Saysiat |Yami |Saw |Kabalan |Taluku |Sakizaya |Sejek |Laaluwa |Kanakanabu |zuma |- |pulung |557,920 |'''207,940''' |89,234 |99,884 |57,982 |13,225 |14,011 |6,628 |6,580 |4,584 |775 |1,456 |31,195 |916 |9,854 |382 |324 |12,950 |- |tatama |270,979 |'''101,780''' |42,277 |48,319 |27,958 |6,399 |6,751 |3,148 |3,165 |2,265 |373 |715 |15,073 |460 |4,907 |199 |168 |7,022 |- |tatayna |286,941 |'''106,160''' |46,957 |51,565 |30,024 |6,826 |7,260 |3,480 |3,415 |2,319 |402 |741 |16,122 |456 |4,947 |183 |156 |5,928 |} === tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 5 a bulad === pulung sausi (561,916), Pangcah (209,668), Tayan (90,185), Paywan (100,775), Yuwatan (58,465), Rukay (13,319), Puyuma (14,170), Cou (6,635), Saysiat (6,630), Yami (4,612), Saw (790), Kabalan (1,470), Taluku (31,530), Sakizaya (940), Sejek (10,023), Laaluwa (401), Kanakanabu (335), zuma (11,985) == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] *資料來源:http://www.tipp.org.tw/tribe_detail3.asp?City_No=20&TA_No=8&T_ID=471 [[kakuniza:niyazu']] [[kakuniza:Yincumin]] [[kakuniza:Yilan]] [[kakuniza:Tayan]] 9k88d53d24zw6lk67awm0qxt28pn50f ’ Bu balung 0 9804 85905 85225 2019-11-29T15:28:25Z Xiplus 201 加入[[:kakuniza:niyazu']] wikitext text/x-wiki == ’Bu balung == === u sulit nu Hulam === 上巴陵部落 === u siwkay nu niyazu' === i Taoyuan a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu ’Bu balung. u kasalumaluma’ nu ’Bu balung sa, 147 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 394 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 299 ku tademaw, pakalatu 76%. u zuma sa, cay ku Ingcumin, 95 ku tademaw, pakalatu 24%. u kasabinacadan, Tayan(Tayal)72%, Pangcah(Amis)2%, Tayan(Truku)1%, zumazuma1%. === u Tayan a niyazu' === [[tangan:Vivian4comp.jpg|link=https://incubator.wikimedia.org/wiki/File:Vivian4comp.jpg|thumb|Tayan tatayna]] u Tayan a niyazu' kuyni, katuud ku Tayan a tademaw itini. u zuma a tademaw sa u Pangcah, u Yuwatan, u Taluku, inayi' tu ku zuma a cidakay itini mueneng. === u Sakizaya a tademaw === inay' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya. == u cidekay nu Taywan Incumin == {| class="wikitable" |cidekay |民族別 |cidekay |民族別 |- |Sakizaya |[[Sakizaya|撒奇萊雅族]] |Rukay |[[:zh:魯凱族|魯凱族]] |- |Pangcha |[[:zh:阿美族|阿美族]] |Cou |[[:zh:鄒族|鄒族]] |- |Tayan |[[:zh:泰雅族|泰雅族]] |Saysia |[[:zh:賽夏族|賽夏族]] |- |Paywan |[[:zh:排灣族|排灣族]] |Kabalan |[[:zh:噶瑪蘭族|噶瑪蘭族]] |- |Yuwatan |[[:zh:布農族|布農族]] |Tau/Yami |[[:zh:達悟族|雅美族]] |- |Sejek |[[:zh:賽德克族|賽德克族]] |Saw |[[:zh:邵族|邵族]] |- |Taluku |[[:zh:太魯閣族|太魯閣族]] |Kanakanabu |[[:zh:卡那卡那富族|卡那卡那富族]] |- |Puyuma |[[:zh:卑南族|卑南族]] |Laaluwa |[[:zh:拉阿魯哇族|拉阿魯哇族]] |} u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah, saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== [http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] [http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [http://www.tipp.org.tw/ 台灣原住民族資訊資源網] [[kakuniza:niyazu']] r8pmbkeuvyjfx15qibudfgnfkt0tcrc “Nepal„a kanatal izaw ya cacay a sining, 0 9805 84609 84608 2019-11-21T22:11:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nepal a kanatal izaw ya cacay a sining]] hbnutxrqcivpdq81gzykok48zx3a5q7 “kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan,nika katuud ku tademaw ku misakawaway(1) 0 9807 126083 84617 2021-11-04T16:26:46Z WikiEditor50 1702 wikitext text/x-wiki '''“kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan, nika katuud ku tademaw ku misakawaway(1)''' “kanahatu uynian a kawaw cacay a lipay pitu a demiad、paydemiad tusabataan izaw ku sepat a tatukian, teban nu pisa kawaw amana pisimsim tu a cilawad a kapah pasasa a muenen a pasasa henay sa”, itini binawlan bake’t ku piazih tungus nu misakawaway, kanca mipalita haca kisu, mahiniay a kawaw tatudung a likec haw? u tapang amisuayaw tu mitanengay paytem sa patukil: ”casa”. tatenga tu nika caya kunu tademawdemaw mamin i kitakit pakala tu cacay bataan I’k ku misakawaway tu anu maazih ku tiniay kunizateng isu caay katatudung tudung、tadamalawitatu, kuyza u zumasatu kanca’ amahini kina maungan satu kisu, sakamu sa ku tapang nu mitanengay: ”kita palatatenga’ sa ku balucu’ a kaydih amatepa ku cacay a izaway ku ni nanaman tu nu ising asakakaay、 gingku atu misalami’ay nalimaan 學位a sitangahay a tademaw, kanca siicelangay amilacal tu pinapina a kawaw, uzuma acaay kau cabay mapulung misalabi i’, tuwaca salabi sa caaykabi.zama, kanca kisu piales tuni kauzip nu misu, cayay saca nai’ ku pihibang, uni mikukay tu kakalayan、kalecuhan ni yesu, uyzasatu kahamin sahibang, amangaleb ayadah ku kawaw.” pay cacay mitanengay a tademaw hawsa malecad talabuay tuni misabana’ay, misuayaw paheci tu canacanan cayay katudung a kawaw, pabesut ku kamu ”uyni malecad tu cacaya a tada kauta’an a balucu、mawiletay atawa”, a kamu samihcaan sa misakawaw” tu hakay caay, ku nu tademawwan”, ami sakamu tu nademiadan sadimele sa musakamu ku papitanengay a tapang: ”uyni u misakawaway kanca inayay ku lipida tunikulian”. [[kakuniza:Dayas Siku]] rjuva9ygudohlthbulrjc7pm3z9ex80 “kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan,nika katuud ku tademaw ku misakawaway(2) 0 9808 84622 84621 2019-11-21T22:11:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''“kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan,nika katuud ku tademaw ku misakawaway(2)''' “kuni hicahan tu hakiya?a izawtu kumakaydihay a tademaw misakawaw kanca nayay ku kalisiw?”hang,nika mamin i kitakit tatenga izaw ku cacay bataan I’k ku tademaw ku mikuliay hananay a misakakawaway aizaw maydih yaca amatieng,hakiya cima ku maydihay amikawaw tu mahiniay mangelu’ aca inayay ku kawlah nu misakakawaway?patukil hang:”wina min”. “mamin i kitakian sangeluay a kawaw”tahadauc amisakakawaw azihan sa izaw adidi’ a paceba milawlaw, mayza u tatengaay.namakayza malingatu pilecuhan tu wawa ademiad,mababeli tu tadahadauc a ngangan “wina”,namakaza name cucu nay a wawa、tangasa taneng malingatu ami sakamu itisuwanan,na malaliyas malawlaw、amalemu’ay tu cacudadan nu cabay,na cacay aca miliyas tu luma’ micudad、tamala cacay teked a buka a tademaw,atu haymaw satu u wawa izaw tu nikauzip nu luma’ “kuyni mamin i kitakit sangelu’ay a kawaw” a taneng tangasatu mipazeng? wina, mahini tahadauc satu! nazikuzada iga,umikilimatu kakulian malilid ku balucu’,mukamumin a pahkal tu i balucu’ay a mikukay tu pakayniay i wina,kuyni caay pabaliw tunian kitakit u sangelu’ay a kawaw,nika kamu sakay wina, akay uyza i kitakitay ku malemeday a kawaw!pipada’su i hekalaymin a wina! [[kakuniza:Dayas Siku]] mx8gdotc883kk9ywm17otb2w8gizv59 “kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan,nika katuud tu ku tademaw misakawaway 0 9809 84628 84627 2019-11-21T22:11:04Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''“kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan,nika katuud tu ku tademaw misakawaway''' u cananay ku mahiniay cacaya a kawaw ,cacay lipay amisakakawaw cacay a lasubu tulu izaw ku lima a tatukian a misakawaw,tuwaca ngaleb katanaya’, mutizeng min tu tatukian,nai’ tu ku lawad mipacena’, u kasatiman sa, cayay pihibang ,nai’ ku nademiadan,satu u mahiniay a kawaw, mamin i kitakit a izaw amala ku cacay a bataan mang I’k a tademaw ku misakawaway….. matenes i wanglu singki sa mipatahkal tu cacay ngatu mitane tu tul a iga,singangan tu sangelu’ay i kitakit a kawaw,malilid ku wangyu limulak matatengil,atu amatabu kuyni a kawaw mala” 營運總監”, kuheni a patahekal i wanglu atu singbun tu acay ka taneng ku mikawaway, malingatu cacay a tatengaay miazih tu mitanengay. '''cacay demiad tusa bataan izaw ku sepat atatukian amisakawaw caay katatudung nika tatudung a likec''' u tapang a misuayaw tu mitanengay malingatu palekal paheci tu pakayniay i lalabu nu kawaw,"asaayaw amusakamu amutizengmin misakawaw, kaydih a tatumizengtu 、amuluungtu a mihizatu、a icelang nu uzip.”mikilimay tu sakawawan mikilul patahkal nakiya amikawaw tu pina a tatukian”,uyni patukil aizawtu ku mikilimay tu sakawawan pakay mihalhal tu sawantan lineng mala malimel (嚴肅)。 [[kakuniza:Dayas Siku]] asakzt8ip14towzsg0iwqtexa01vbps 『palamal』nu 『patuduay』atu『mapalaway』asakakaway 0 9810 98787 93443 2021-01-21T03:28:45Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:火神祭-火神使者取火.jpg|縮圖|palamal]]'''『palamal』nu 『patuduay』atu『[[Lubas-Mapalaway-lacul nu makasaputay|mapalaway]]』asakakaway『火神祭』中『祝禱師』及『祭師』的任務''' == '''''kakiliman''''' == '''『palamal』nu 『patuduay』atu『[[Lubas-Mapalaway-lacul nu makasaputay|mapalaway]]』asakakaway''' '''『火神祭』中『祝禱師』及『祭師』的任務''' == '''''nilaculn''''' == (一)  cacay alasubu izaw ku pitu a mihecaan,cacay a bataan a bulad izaw ku enem ademiad ayza.  107年10月6日 (二)  2018 a mihecaan,hamisa malalais cacay alasubu izaw ku sepa apataan ademiad,Sakizaya a palamal,mahamin nu kalahukan tuiuay ku tuki malingatu tu misinamud (整理) a malingtu amisakakawaw,sizikus amin kami tu nu Sakizaya ,tangsa tizah sapisalisin ,misinanud tusapatata tu babaunge 140年2018年戰後140年撒奇萊雅族火神祭,下午3點工作開始,傳統婦女裝在家著裝完畢,到祭祀廣場,擺放祭品。 (三)  upapadenan tu sasalisinan sahayaway u 祭品 (1)「sanglacay sapasaksak」,kilul(跟著)sa (2)「upapah nu paza’」 (saka cacay:u pasawaliay a papah un paza’,saka tusa:la’cus ku malepi’ay a papah) (3)「da’dac」:kasumamadan caaykadayum sida’dac ,isumamadan u kahemekan (尊重),aduhmenan kya a nikatules ku  da’dac ,sa tabakiyay ateka’ kay sa ,iza hantusa tatakuwa azihan izawami kina da’dac , u ahemiay iza amin (4)「bila’」:u kakaydihan nu babalaki ,ina bila’ pangcis saan ,caay kalecacd tunuduw (5)「uepah」:uuzip anisangan a pah ku sapatata (6)「tunuz」a cacay abicin ku tunuz (7)「habiay」:inahabiay u kakayzihan un babalaki yu mahidahen sisamanawuh ku babalaki dina habiayan (8)「 nanum」u nanum sakauzip (9)「tayu」:u sadikes u mapalaway (10)「culan」 (11)「belbel」 (12)unamakaumahay amin a u kakahan (四)祭品的最下層是一大張(1)「白布條」,跟著是(2)「香蕉葉」 (香蕉葉之注意一:早晨選擇向東方,香蕉葉注意二:不可以有裂縫)(3)「檳榔」古時候得來不易,在以前是很尊貴的,需要成熟可以留到撥種延續下去,也就很大很硬,現在的人們取得容易,所以都是幼齒好咀嚼,這是時代變遷產物(4)「檳榔葉」要找荖葉(味道特殊,老人家喜歡),不是一般我們街上的檳榔葉(5)「米酒」:在以前是自己釀製的酒(6)「糯米」 (7)「小米」:以前還沒有稻子,是老人家最愛的主食 (8)「水」 (9)重要法器:「生薑」 (10)「蛇螺」 (11)「風車」 (12)各式各樣的農產品。 == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == https://en.wikipedia.org/wiki/Sakizaya_people [[kakuniza:Sabak Nubu]] 0e2w6zp3dnhyvdo21znna9ro7isvswh 八二三砲戰 nu Kinmung 0 9811 84650 84649 2019-11-21T22:11:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 14 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki nayi 1958 katukuh i 1979 a mihcaan sikalingatu malalais i kinmungay mamabakudang pasu 馬祖 nu Taywanay atu nu nawalian nu 大陸 a nikasungayaw. ya 八二三砲戰 hananay a nikasungayaw mamabakudahg sa nu 中國 nakamuwan sa u kinmun a nikabakudang sa nu Siyakang(香港)a nisakamuwan sa u kinmungan a 八二三砲戰 saan pasusikamu tu sakatusaay nikalalais nu Taywanay i bayuway sakatalawan a sasungayawan.i ayaw ku hitay nu Hulam malingatu miteka tu sakalalais i Taywanay a hitay sa mikilutu pacukas mibakudanga tu nikahida inaayawan sa sipakayda i subalay a nipalamitan nu hitay ku nipibakudang nu Hulam a hitay nadikudan sa misaatekak maydih mitena tu sakay caliwayan nu balunga ku ngayawan miputun tu sapacunus nu tuudtuud kakadihan sakay icelang.mahida satu nacaay henay ku nu Taywanay a hitay ka nanam tunikahida mademecmademec adihan nika sikatenes nu nika lalais sa misaicelang ku nipaculiyan nu hitay nu Taywan masamata cayay pakahamin mi tena tu nipipacunus nu balunga kya Hulam sisa i siwaay a bulad idaw ku tusaay a bataan idaw kuenem a demiad nikasayaway mitaneng pasayda i 廈門 hananay a kakitidaan mingayaw bakudangan tiya waluway a taluduan a tabakiyay a kuwang sipataydaan ku kamu tuhenian amahamim ku itidaay malaliwasak mapeci ku tuudtuud sa.dumasa amapulu ku sapacunusan nu Hulam sananay a mapatay nu ngalay kya ku hitay tu sakaydihan inakawaw sa i siwaay a bulad idaw ku sabaw cacay a demiadan namahida satu u numakay i bayuway a hitayan a nika sasungayawan pasu nu hikukiay a hitay sa mahidatu kinapinaay tu malacacebis a nikangayawankatukuh i cacayay a bataan nu bulad sa ya nu Hulamay a hitay miales tu caay pakadayumen tunipi bakudaan anikalalais caay pakatena tu micaliwayay a balunga nu Taywanay a balunga hidahan tu kinacacay mibakudang sa sakatusa a demiadan pahanhan sakatusa a demiadan sa u Taywanay kumi bakudangay selephan kunipibakudang zayhan sikalahecian nu Taywanay a hitay mikawa tuni kaydihan nu Hulamay mingayaw midebung kakayda satu maselepmaselep kuni pibakudang sikatukuh i 1979 a mihecaan sikalcabayan tu amuhuwan(美國)idaw ku nipababalican tu ya 台灣關係法 hananay a nilubangan u hitay nu Hulam sa laecus milakuwit tu itebanay nu sakatusay a bayu’ kunipacudadan sisa katukuh ayda sa cayay picalap ku Hulam tayni uyda satu mamadademec paseneng tu patelaw nu sakaicelang nu hitay sapatalaw adada sakapalawpes tu kalisiw. ina likisi sa yadah ku maliyuhay kunikahica nika idawaca ku mikinkiway pasakamuwan i cacudadan mapulu nu Taywanay a kanatalay kuni kaydihan amidebung saan a nipasubana tumicudaday nikangayawan katukuh i sikasenengan ihekal palalucek tu kuni kalatusa nu mamikuwan tu kitakit nu udipan zayhan sayaway nu sakalingatu sa nimakayca katukuh ayda sa nayay ku tatengaay nakamuwan u nikasaan sa nu cacayay atu mahtatusaay a nikalalais sa tatenga haw caay pakademec ku Hulam tu hitay nu Taywan hakya tatenga tada icelang tu ku hitay nu Taywan cayay pakademec ku Hulam sisa masimaw nu hitay nu Taywanay ku kingmun(金門)a kakitidaan. sisa nayi 1949 a mihcaan malatusa tuku mamikuwanay tu 大陸 atu Taywan mademec ku hitay ni 將介石 hananay a tatapangan sisa milaliw taydaen i Taywan uyda saan ya Taywan kingmun(金門)atu (澎湖)pasu nutimulan a bayu’(南海) a adidiay a subal namahida satu niya tatusaay a mamikuwanay sa caay kaketun ku sasungayaw sawsawni idaw ku mamabakudangan ihekalay nika dadademec sa mahidatu ya sakatinengan nu kitakitay a nikamangayaw uyni 八二三 hananay a nikababakudangan.idaw ku malusulit imahida sa u nika ahebalan nu Kinmung(金門)sa cacay alasubu idaw ku limaay a bataan(公里)mahida u pangkiway nu Taypak a kakitidaan zahan nipibakudangan nu Hulam sa makaala tu enemay a bataan ku mang ku lacu’ nu bakudang. ina kasa sungayawan katukuh nu dikutan sa kya caay pakademec ku Hulam sikamu ku kitakitay hakay nipipatang nu amuhuwan(美國) sisa icelng ku hitay nu Taywanay sa nika katinengan nu Hulam amay padang ku amuhuwan sa nayay tu kubalucu nu Hulam amidademec mingayaw nipalawpes saan tu udip nu hitay imahida nayay tuaca ku laheci katukuh ayda patalaway sa nu sasakamuwan ku nikahida. [[kakuniza:Buting Nukay]] 1879fvm8pkky3nfrudv2lafoadq7djo 黃金文 0 9812 128442 84655 2022-08-19T06:46:56Z Akamycoco 24 #ALCD wikitext text/x-wiki Kakama sabaw tu tulu kumihcaan, ladayen nu wama atayda mi sasaselala mi la day tu katuwday a ma “lengleng”, namakayni i naydu’ ma katukuh I dadisapan nu bayu` Pa sukas tayni i kasa opuwan nu nyadu’. O babalaki hantusa mikilul tu i nudikudan mulalaba’ ,a nuidau kuma ludikuday sa. Sapadecen tu lidateng(咬人狗)ancay sa kalusen tu kuku’ nu a yam ku kulul。sakamusa cyama ancaay hiday pacekilsa cay pisa I celang ma duba`,anu macabi’ ku tawsa,o macapi`aytu ku nanu odi pan saan. Sa kamusa cyama, o nami saseralay haw o tada tatama tu. O tatama hananay i nay’ Kuma likutay miki hatya tu saselar nu udip, i dawamin ku nipa ngangan tu selar,uyniyan Kya iy Ku kaka si ngalihan nuheni o selar hannanay. Ma silac ku kakama i nu ayawan nu dabek milayap tuni paini nuwama nu nyad’ (tumuk)tu sapa pugec I tangah tu sasubin, pacungan tubanuh nuayam,o tungus nika minatu ma ta neng ku sausi,taneng tu apa dihing tu nyadu’ a kapah. Ma adiadih i sasa nu cilal o duma Ku nika seneng manamuh,o waku tunu maku maydih tu a balaki, ngay milabu tu nipa saselalNu niyadu'. [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] 7jhpc7s9nohv3kmkpdnu0wwv4yc6w1z Mami 0 9813 84659 84658 2019-11-21T22:11:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mami]] phncy7f275unps7q5ygcxp6jk9r739s sasukamu:Aylismunyuxiancing 1 9814 84661 84660 2019-11-21T22:11:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ==條目重複: [[u nitasepian a kakitizaan ni Alice]]== 這個條目要和[[u nitasepian a kakitizaan ni Alice]]整合起來嗎? n144nnnb33n90mimunifoiehr0infer sasukamu:musasakamuan nu teban nu lala’ 1 9815 84664 84663 2019-11-21T22:11:05Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki belihen ni Nuwatan o Kumud i 2018.03.13, lisimeten ni Tuku Sayun. dkq0qls4uelq30v3ukkoiphhriy6mje kakuniza:2018-cacay 14 9816 84668 84667 2019-11-21T22:11:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 2018-cacay nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1 palekal tu nu Pasubana’a Pu Sakizaya kamu Wikipayke Palecuhanan patizeng pahekal minanam atu misaupu tu kamu a pabalucuay nu kawaw napatizeng ni patakalisiway a pikaputay i nabakuwan ci Tiway Sayun mapatizeng a demaid sa, namakay 107.1.1 katukuh 107.6.30 spofsz6fzlxg65c1hfal5s5sc4m2ijn kakuniza:2018-tusa 14 9817 84671 84670 2019-11-21T22:11:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki 2018-tusa u cudad nu pabalucuay nu kawaw: "palekal tu nu yincumin tabakiay a mikuanay caynaypi a mihca mipauzip tu kamu nu yincumin a cidekay a pabalucu’ay a kawaw"- u kamu nu sakizaya-patizeng tu dauc. u ciid tina kawaw- u dabek nu minanam tu kamu nu Sakizaya. u sapisulitan a kawaw kuyniyan. q60czo9i9fnov8rfe64wa3u891gy0qa kakuniza:Amilika 14 9818 84674 84673 2019-11-21T22:11:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Amilika 美國,美國人 Amalican gk7jizgcsoxkbhndllef9ovsnfrbkcu kakuniza:Bunun 14 9819 84677 84676 2019-11-21T22:11:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Bunun 布農族 u kamu nu Sakizaya sa, panganganen Bunun ku Yuwatan. qjgd35ehsr0psjixkhkxrao56mi1ny5 kakuniza:Buting Nukay 14 9820 84682 84681 2019-11-21T22:11:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Buting saydan 1duxmhs1hjpsat7smxufkwwdfutci3p kakuniza:Chinese 14 9821 87507 87506 2019-12-20T06:59:44Z Chongkian 375 wikitext text/x-wiki Chinese 中國人 [[kakuniza:China]] [[kakuniza:tademaw]] s82r2jhrmbs50bfi5cua8dc9kyd2v5n kakuniza:Cou 14 9822 84688 84687 2019-11-21T22:11:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Cou 鄒族 9uljh6y7nyr4c4tcyhzwux9qcrovrnm kakuniza:Cyayi 14 9823 84691 84690 2019-11-21T22:11:06Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Cyayi 嘉義 sio2bc1w9h76gilvvtg6z6vaf1kaqqq kakuniza:Dayas Siku 14 9824 84694 84693 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Dayas Siku t2g1vj118tmxqoss1v7tpa2s18b6nyf kakuniza:Hana Ating 14 9825 84700 84699 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Hana saydan 33oi80a0dvlqnlrtfjrb0azll0uuzp1 kakuniza:Hsinchu 14 9826 84703 84702 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Hsinchu 新竹,新竹縣,新竹市 so93uleqrvotg5ttiv2l7zxxtsavu92 kakuniza:Hulam 14 9827 84706 84705 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Hulam 漢人 a6n9rgdrubvcgo29z2d9k45fbzufwr7 kakuniza:Kabalan 14 9828 84709 84708 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kabalan 噶瑪蘭族 5x8xrc3ogp7q20jub68s1pvrbl9dh1g kakuniza:Kala Idiw 14 9829 84712 84711 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kala Idiw dlwc53ra2yg5wjaklyyioa1lzuujw4q kakuniza:Kalingku 14 9830 84715 84714 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kalingku a kuwan 花蓮縣 ltq1us165alxvbclc2b15pr74hpw5xy kakuniza:Kaohsiung 14 9831 84718 84717 2019-11-21T22:11:07Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Kaohsiung 高雄,高雄市 kda2233fnmlamjcretk409i01p9oauk kakuniza:Lami' Kulang 14 9832 84735 84734 2019-11-21T22:11:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 16 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki wina nu kakadabuwan mulekal i paysananal sa, palumata i samataay,makaazih tu matepikay niza a pada(棉被) maheza u misaduhuay ku pisilut maydemidemiad.mahiza ku kawaw caay ka sumat ciniza. <br /> nu i zekuzan a kamu sa, nu nizaay a kungku, han satu: i sabaw tulu henay ku mihecaan niza sa, papikatabuen tu ciniza,tayza i Hucu, i tabakiay a luma’ , yadahay kusalima’an a kawaw, u katuuday nu luma’ nu datemaw.a mihinum tu sabasabaan a minanam misahemay, misacacak,a mibaca,miasik henay,milisimut ku kasuy, mahiza u culen, sademiad sa mulineng, maliyut, maliyuh tu ngelu’, maliyuh tu lipahak atu malalum, u mahizaay ku sakauzip nu mikatabuay. i sabaw enem ku mihecaan, na mulecu tu ciniza ku tatama a lutungay, harmay hani, maliyuh kya misimaw, imelang, pihaceng aca kay lutungay,yada satu mabelec, tanulalum sa muwangic ku balucu’, maheni ku ka uzip nu niza? i tawya malapacaw aca Kumim Cinghu tayni i Taiwan, zateng satu ciniza, a mikilul tu acawa i, ngaay sakapahay saku balucu’, ladayen nu niza tu siwaay a miheca a limecedan, tayni i Taiwan. mikilim ci amaan nu niyam. tatenga makakilim tu,i tawya, caay han kalihalay kuni sakauzip, sadakaydakay sa mauzip, tahedauc ku luma’.<br />izaw tu ku tatama a wawa(u acawa. u maku) sa, sulsul sa tu ku kauzip nu heni. u mahiniay a ku kalimuciay a sakauzip.caay katenes tu, mulaliw mapatay ci ama niyam, tataytay satu ciniza katukuh ayza.a hicaan saw, nu saaniwiw nu balucu’, hemhem han, muwangic sa sibu han ku lusa, dungdung han ku kangeluh nu balucu’, mahini ku mauzipay i tawya. ayzaay a sakauzip,sa kainalan niina aku saw,i zaw tu ku mibacaayki,lzaw tu ku pakulian a haku (pinsian), izaw tu ku dingku atu gasulu dinkiay ku tuudtuud. tadawwa tu mahecek ku kawaw. ci lawad tu,yadah tu ku sapinanaman.izaw aca ku Tilibi(Tv), yadah ku kaazihan asakatineng.izaw aca ku ka saka namuhan adatiw,a lukiyaw,izaw tu amim. manay kamu u wawa,cilalah han ku miheca sa, pisadakaydakay tu mizawis tu sakatineng nu tineng. amana patahtah tu i cilalahay a uzip. kinacacay kuyni,usakapahay kuynian,amana pilawpes tu cilalah a kauzip. sa ci ina niyam misakamu. <br /> 5635m2looprghfaxxtgprsfjlzbqb91 kakuniza:LamiHung 14 9833 84738 84737 2019-11-21T22:11:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tatayna nu Taywan. micudad i Dong-Hwa tabakiay picudadan i Cihek. 4ckoqzwk8z6w1eu2c3g5pvpcus41wjk kakuniza:Lisin Kubung 14 9834 84741 84740 2019-11-21T22:11:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Lisin Kubung h9cw44rum9v6mcme1onmzkufup7onoc kakuniza:Mauzipay 14 9835 86166 84744 2019-11-30T04:57:27Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|kakuniza:mauzipay|time=2019-11-30T04:57:27+00:00}} mauzipay(生物) siuzipay a tuutuud, tinaku: u tademaw, u aadupan, u nipaluma... l0bjigdpcq8yxyydc93fmdtpd8vx7ku kakuniza:Miaoli 14 9836 84746 84745 2019-11-21T22:11:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Miaoli 台灣省苗栗縣 sc8suuynxtnfxuhm8nowoo0n5nf93fj kakuniza:Miku Kumud 14 9837 84749 84748 2019-11-21T22:11:08Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Miku Kumud 3lt2od71fq8qosde7g808cv8uzieckm kakuniza:NBA 14 9838 84752 84751 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki NBA 美國職業籃球聯盟 npya6kfcduxrz94ymk0kynfesrql4ih kakuniza:Nantou 14 9839 84755 84754 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Nantou a kuwan 南投縣 7w7nbfkjbij6z3412iotzzheqsf7dse kakuniza:Nuwatan o Kumud 14 9840 84758 84757 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki masilac ku kakamai nu ayawan nu dabek milayap tni paini nuwama nu nyad’ (tumuk) tu sapa pugec i tangah tu sasubin, pacungan tubanuh nu ayam, u tungus nuka minatu matuneng ku sausi, taneng tu apa dihing tu nyadu’ a kapah. maadiadih i sasa nu cilal, u duma ku nika seneng manamuh, u waku tunu maku maydih tu a balaki, ngay milabu tu nipa saselal nu nyadu’. sbfz7fxv465j6fb5cj2g8qlwmp1ywu4 kakuniza:Padakaw Lami' 14 9841 84761 84760 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Padakaw Lami' 5404fc0dpuddy41qbarienauxxj628j kakuniza:Pangcah 14 9842 84764 84763 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Pangcah 阿美族 c4bk59kvk51nwubsy8m8j03p9faimu5 kakuniza:Paywan 14 9843 84767 84766 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki paywan 排灣族 0ouhbi33br35zvxjpga80npiy4k1a4n kakuniza:Pingtung 14 9844 84770 84769 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Pingtung 屏東 Pingtung a kuwan 屏東縣 p4omf4hev8t0zk9upvq6cpvgh2soet6 kakuniza:Puyuma 14 9845 84773 84772 2019-11-21T22:11:09Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Puyuma 卑南族 mdskj1r6f1kd8ops1havcrekxpr7afs kakuniza:Rukay 14 9846 84776 84775 2019-11-21T22:11:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Rukay 魯凱族 Taywan Yincumincu Rukay cidekay 4mll828j1tw8b435k1eggi4jvu840w5 kakuniza:Sabak Nubu 14 9847 84801 84800 2019-11-21T22:11:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 24 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Sabak Nubu ls8z5v0erc03zpvii280pi2iq0mh5pu kakuniza:Sabak Tutuy 14 9848 84803 84802 2019-11-21T22:11:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ci Sabak Tutuy kaku gk99njevnd5kva33wcd3cjc9dw8uba9 kakuniza:Sakizaya 14 9849 128260 84806 2022-04-25T10:06:30Z Sdf 1202 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Taywan a binacadan]] pv8kcl0rzps5kujcl1m9ilensucvjfy kakuniza:Taichung 14 9850 84809 84808 2019-11-21T22:11:10Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Taichung 臺中 ka8id0rv5itze7xyafbzruun00vmvk2 kakuniza:Taitung 14 9851 84812 84811 2019-11-21T22:11:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Taitung 台東縣 ib7o4vwrxfsgpk106rtc9sh6e32afip kakuniza:Taluku 14 9852 84815 84814 2019-11-21T22:11:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Taluku 太魯閣 cfsbydq39ywm1m84edv0lvv8fe976xv kakuniza:Taoyuan 14 9853 84818 84817 2019-11-21T22:11:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Taoyuan 桃園市 i2lb1wr4zwsj2om8t2m4xxzr9flupj6 kakuniza:Tau 14 9854 84821 84820 2019-11-21T22:11:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tau (Yami) 達悟族(雅美族) e2zqkyc134pyl6wdyhpm1zmtihcqq9t kakuniza:Tayan 14 9855 84824 84823 2019-11-21T22:11:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tayan(Tayal)泰雅族 c0fehw2j5zxwsqpw0oecsvvpmbh27x0 kakuniza:Tuku Sayuen 14 9856 84827 84826 2019-11-21T22:11:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngangan ni 督固撒耘, u wawa nu Sakizaya, nalecuhan i 1965.8.23, nalecuh i Ciwidiyan. kwnxvt26sdh9ot79ke3eqt5exbvrthh kakuniza:Tuku Sayun 14 9857 84830 84829 2019-11-21T22:11:11Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Tuku Sayun 督固撒耘 khmg1dk7wlft65wfqn8z9d75q9mgqiv kakuniza:Yaco 14 9858 84833 84832 2019-11-21T22:11:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Yaco 亞洲 fjcd5031xebddofz2nwwuyy3vv17xcc kakuniza:Yilan 14 9859 84836 84835 2019-11-21T22:11:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Yilan 台灣宜蘭 q95f1i7iddetu8gx99qbhdk3tb36gx4 kakuniza:Yincumin 14 9860 86115 84839 2019-11-30T02:01:22Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki {{Merge from|kakuniza:Yincumin|time=2019-11-30T02:01:22+00:00}} Yincumin 原住民 3xsdwehfpfypl5fhv3ogrwx3eftl1pc kakuniza:Yu Ku Tipus Sayun. 14 9861 84845 84844 2019-11-21T22:11:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Yu Ku Tipus Sayun. [[kakuniza:Yuku Tipus Sayun.]] [[kakuniza:Mipitulikan ni Yu Ku Tipus Sayun-Lalud dadayday sa.]] 8k3pzdk0m9vntfwztnx0038be6ajpcc kakuniza:Yuancumin 14 9862 84847 84846 2019-11-21T22:11:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki yuancumin 原住民 9tle6z20kl6aiohuy4ee4yw5l01mhzx kakuniza:Yuku Tipus Sayun. 14 9863 84856 84855 2019-11-21T22:11:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 8 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Yuku Tipus Sayun. pvbbtqck6ytoxct90rk1uljppbhrxu9 kakuniza:Yuwatan 14 9864 84859 84858 2019-11-21T22:11:12Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki Yuwatan (Bunun)布農族 fuooh04ebbjn4lvwmguuoqhkrsdgxte kakuniza:aadupan 14 9865 84862 84861 2019-11-21T22:11:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki aadupan 動物 k2c4qwcoen43e9l3csq22dvwhhyt18u kakuniza:aadupen 14 9866 84865 84864 2019-11-21T22:11:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki aadupen 動物 fj21af65ctnywwf3v37ilfaipdbxrdd kakuniza:adada' 14 9867 84868 84867 2019-11-21T22:11:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki adada' 病、痛 j4o07rn2ppdtcsolkm2k3xk9oay9nnr ayam 0 9868 90782 90781 2020-07-08T06:26:36Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki '''ayam (kamu nu [[Hulam]]: 鳥[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%9F])''' == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == [https://www.youtube.com/watch?v=Sf74kZATEno 撒奇萊雅族鳥的名稱 多用叫聲取名 2015-08-10 Sakizaya TITV 原視族語新聞] [[:zh:鸟|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-鳥]] nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun qcb4bn6a5sl4sofuxr2e2i9ytf4a1nu kakuniza:balu 14 9869 84875 84874 2019-11-21T22:11:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki balu 花 og2h1rylt5vvz4pjfjsp7d0mro6y6gp kakuniza:cilekay 14 9870 84878 84877 2019-11-21T22:11:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki cilekay 蟲 3iegonokkf2be1rmuqz8m5vn3me6zp2 kakuniza:dadiw 14 9871 84881 84880 2019-11-21T22:11:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki dadiw 歌,歌謠 631h8ydh8od1yt6t7cqi9tczq8gtju2 kakuniza:demiad 14 9872 84884 84883 2019-11-21T22:11:13Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki demiad 日期,氣候,天氣,日子 f9kdwm3kjytuyqrca3n1yk7gpjex0x5 kakuniza:dietu 14 9873 84887 84886 2019-11-21T22:11:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki dietu 鬼神 oiutjrlnv0owaabdpe3oarxlwhpfg58 kakuniza:heci 14 9874 84890 84889 2019-11-21T22:11:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki heci 果實,結果 eizwi2hkf4exqt4fgxbh2j6u73323fi kakuniza:iga 14 9875 84893 84892 2019-11-21T22:11:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki iga(電影) pzxfl2d1kiqdae1knl2vb3hv1akp3fi imelang 0 9876 90796 86868 2020-07-08T06:48:25Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki '''imelang 疾病''' caay kakapah tu [[uzip]]. [[tangan:Mycobacterium_tuberculosis.jpg|thumb|baykin (細菌)]] == sapuelac == == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == * [[:zh:疾病|Wikipayke paybalucu'ay pulungamin a cudad-疾病]] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%96%BE%E7%97%85 疾病] 3ztvj2h9metz1piqefh1zc32qh1yskd kakuniza:izang 14 9877 84907 84906 2019-11-21T22:11:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki izang 血 eob90z7fwjogfikv92idgal0yyxpfvi kakuniza:kagak 14 9878 84910 84909 2019-11-21T22:11:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kagak 科學 j9b7ol5o51y553myewlqe5pnvjqmkd3 kakuniza:kakaenan 14 9879 84913 84912 2019-11-21T22:11:14Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kakaenan 食物 tv5n1vs7ph639pj6qzwsj2obzuwkcrn kakuniza:kakitizaan 14 9880 84916 84915 2019-11-21T22:11:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kakitizaan 地方,區域 4ya253ahmbkm6f4gh0r2rd8r2sw3kpj kakuniza:kamu 14 9881 84919 84918 2019-11-21T22:11:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kamu 語言,話 azah8b5p7b1os9uxk8a1k07f7kukzt3 kakuniza:kanatal 14 9882 84922 84921 2019-11-21T22:11:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kanatal 國家 4x0sns3j7efo0lg4hkk3pv96249gjin kakuniza:kidu 14 9883 84925 84924 2019-11-21T22:11:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kidu 身體 254ihh9otdjzkjfrklmdsyown4rr6ld kakuniza:kilang 14 9884 84928 84927 2019-11-21T22:11:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kilang 樹,樹木 a5fl1eacuuv6c70gtifghv9q717on30 kakuniza:kulit 14 9885 84931 84930 2019-11-21T22:11:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kulit 顏色 pwp5mfj6v2o1dkfwt6fwmq9f1wjrr15 kakuniza:kungku 14 9886 84937 84936 2019-11-21T22:11:15Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kungku 故事、傳說 l6vaf5ozrrqcnl17bl8el4uo49x76g7 kakuniza:kusuday 14 9887 84940 84939 2019-11-21T22:11:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki kusuday 博士 j6dc70n35ym913r490j5biik59qrmyy kakuniza:lala' 14 9888 84943 84942 2019-11-21T22:11:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lala' 土地 dzikuszu5pdd74oiyotqn5pmxst5yk6 kakuniza:lalangawan 14 9889 84946 84945 2019-11-21T22:11:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lalangawan 文化 tf72dzerxj8gwuve2xbfztz31poyxhv kakuniza:lami' 14 9890 84949 84948 2019-11-21T22:11:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lami' 菜,菜餚 fye8ndmsdxncdia6s2kw70nz4reerjw kakuniza:likisi 14 9891 84952 84951 2019-11-21T22:11:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki likisi 歷史 4g3fx2x2wmoi0l11ixikx3dest1n7e1 kakuniza:lisin 14 9892 84957 84956 2019-11-21T22:11:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lisin(祭典信仰) jrzl3rixiuxck9jo7j1jqx35rj33ah9 kakuniza:lubas 14 9893 84961 84960 2019-11-21T22:11:16Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 3 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki lubas: u kilang nu lubas桑樹,u ngangan nu mapalaway祭團名稱,u ngangan nu tatayna女性名 d605jvql6sd2lzza5f75jd37c0qejjn kakuniza:luma' 14 9894 84964 84963 2019-11-21T22:11:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki luma' 家 pxdm8i11i1uj53qk8a6iefu74k4pwrh kakuniza:mapalaway 14 9895 84969 84968 2019-11-21T22:11:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki u mapalaway a kawaw sa, padietu , misalisin , mipahadeng tu imelang... 祭師 q6zypi2mo1vyckspyyq8cbmlb4cxzb2 kakuniza:masatekeday 14 9896 86168 84972 2019-11-30T04:58:16Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge|Merge]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge|kakuniza:masatekeday-sulit|time=2019-11-30T04:58:16+00:00}} masatekeday a sulit 單字 masatekeday-sulit kjcam37t2uc9us0h8h2imccls25q9xk kakuniza:masatekeday-sulit 14 9897 86169 84975 2019-11-30T04:58:17Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge|Merge]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge|kakuniza:masatekeday|time=2019-11-30T04:58:17+00:00}} masatekeday-sulit 單字 npz4py1v9k3vw5qs6vjdu00y1aooi59 kakuniza:matatengil 14 9898 84978 84977 2019-11-21T22:11:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki matatengil 會議 aoxhxi8g4mau4jvejt7swt0ssas5b98 kakuniza:mauzipay 14 9899 86167 84981 2019-11-30T04:57:29Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|kakuniza:Mauzipay|time=2019-11-30T04:57:29+00:00}} mauzipay 生物 jdsm2d44qe6es0fftpu5douwid53jel kakuniza:midadiway 14 9900 84984 84983 2019-11-21T22:11:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki midadiway 歌星,演唱人員 g7b1oododo37pmpldtdh5vs7ffbx8jz kakuniza:mikeliday 14 9901 84987 84986 2019-11-21T22:11:17Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mikeliday 領袖 jlek4mtrityfaw702z0h19ozvz3k5b3 kakuniza:mikuwanay 14 9902 84990 84989 2019-11-21T22:11:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mikuwanay 政治家 abofs6s4zyzhtm6si43ra0qxrndkvy8 kakuniza:mimaliay 14 9903 84993 84992 2019-11-21T22:11:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mimaliay 球員 ddp8h7d3z1lbd28r7pqa8xt66f8tu0b kakuniza:mipitulikan ni Yu Ku Tipus Sayun-Lalud dadayday sa. 14 9904 84996 84995 2019-11-21T22:11:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 kakuniza:misingkiway 14 9905 86165 84999 2019-11-30T04:55:27Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|kakuniza:misinkiway|time=2019-11-30T04:55:27+00:00}} misingkiway 政治人物 dh3ri20ad7btgi9kjojo33wmpbytpqz kakuniza:misinkiway 14 9906 86164 85002 2019-11-30T04:55:25Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge to|Merge to]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge to|kakuniza:misingkiway|time=2019-11-30T04:55:25+00:00}} misinkiway 政治人物 lt1rv7t9cm36c14baktqa9ne558ot6b kakuniza:miunduay 14 9907 85005 85004 2019-11-21T22:11:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki miunduay 運動員 undu 運動 miundu 去運動 5p6ayc6bwskgunlwli5q0v2s1wt9070 kakuniza:mudadiway nu Yincumin 14 9908 85008 85007 2019-11-21T22:11:18Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki mudadiway nu Yincumin(原住民歌手) iuzvqg4nni7yrcshau5r2ldgdinwu8h mulangaway 0 9909 128326 128323 2022-06-18T15:07:13Z Praxidicae 380 mapatiku tuway [[Special:Contributions/2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C|2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C]] ([[User talk:2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki == siwkay nu mulangaway (植物簡介) == [[tangan:Diversity of plants (Streptophyta) version 2.png|thumb|mulangaway]] mulangaway, u [[United states|Amilika]] a sulit sa u "plantae". u cacay kakuniza nu uzip i kitakit. yamalyilu ku cyawmu(喬木, tabakiay a kilang), kuanmu (灌木, apuyu'ay a kilang), masay(藤), lutuk(草), butuc(蕨), damay(苔) atu licaw(藻), mahiniay a uzip. sausi sa, maka izaw 350000 a hicahicaay(種). katukuh 2004 a mihcaan, ilabu'ay 287655 a hicahicaay malucek tuway. izaw 258650 sibaluay a hicahicaay, izaw 15000 ku damay. u landaway a mulangaway misapud tu cilal. == satektek (定義) == i sumamaday sa, sakamu sa u uzip izaw ku tusa kakuniza, u mulangaway atu [[aadupen]](動物). nazikuzay sa, haymawsa matinengtu ku tademaw, yadah ku cebang nu uzip i kitakit. izawtu ku zuma a cebang atu kakuniza. == iyadahay a kakuniza nu mulangaway == {| class="wikitable" |+'''iyadahay nu mulangaway''' !cebang(類群) !panan(門) !sausi nu kakuniza(種類數量) |- | rowspan="2" |landaway caw(綠藻) |'''landaway caw a panan 綠藻門''' |3,800 |- |'''bihel caw a panan 輪藻門''' |4,000 - 6,000 |- | rowspan="3" |damay(苔蘚植物) |'''lala' paysu a panan 地錢門''' |6,000 - 8,000 |- |'''ngawa' damay a panan 角苔門''' |100 - 200 |- |'''damay mulangaway a panan苔蘚植物門''' |10,000 |- | rowspan="2" |butuc(蕨類植物) |'''baetu song a panan 石松門''' |1,200 |- |'''butuc mulangaway a panan 蕨類植物門''' |11,000 |- | rowspan="5" |nipalumaay(種子植物) |'''sutei a panan 蘇鐵門''' |160 |- |'''yinsin a panan 銀杏門''' |1 |- |'''songbo a panan 松柏門''' |630 |- |'''mayma masay a panan 買麻藤門''' |70 |- |'''peic mulangaway a panan 被子植物門''' |258,650 |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == u natineng nu mulangaway(植物學)、[[lamit]](根)、[[kaway]](莖)、[[papah]](葉)、[[balu]](花)、[[heci]](果)、[[sapaluma]](種子)丶[[lami']](蔬菜)[[tangan:Leaf_1_web.jpg|thumb|u papah nu mulangaway]] == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == [[:zh:植物|維基百科-植物]] 中國科普博覽——植物館 中國植物科普網 中央研究院植物研究所標本館 中國植物科學網 中國生物多樣性信息系統植物學分部 香港植物標本室 有毒植物- 常見的有毒植物圖解及介紹。 LOFTER植物 bz41q6kzk5onhwx72owi5l6qw9g3iwx kakuniza:nasulitan 14 9910 85027 85026 2019-11-21T22:11:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki nasulitan 歷史 ptq9mfxbkib7mk6zocbtw61t9i2avzm kakuniza:natinengan 14 9911 85030 85029 2019-11-21T22:11:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki natinengan 知識 7eab6tahoiw5ymkvihttlctplpvw2v9 kakuniza:ngangan 14 9912 85035 85034 2019-11-21T22:11:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ngangan(名字) 9pwt9gytinqf2vxfzztohbhr0os8wbj kakuniza:nipaluma 14 9913 85040 85039 2019-11-21T22:11:19Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki nipaluma(生活植物) quu0yoirmgfepsna0acf7r3l8rc9hzd kakuniza:niyazu' 14 9914 86159 85043 2019-11-30T04:51:15Z Xiplus 201 加入{{[[Template:Merge from|Merge from]]}}標記到條目 ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]]) wikitext text/x-wiki {{Merge from|kakuniza:niyazu’|time=2019-11-30T04:51:15+00:00}} niyazu' 部落 hikaz475itggwdwvjb69g3xen51yi98 kakuniza:niyazu’ 14 9915 86160 86158 2019-11-30T04:51:27Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki {{Merge to|kakuniza:niyazu'|time=2019-11-30T04:51:14+00:00}} niyazu’(部落) myj0nechgctgglrwfuql0uv3y9qqt0a kakuniza:palaway 14 9916 85050 85049 2019-11-21T22:11:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki palaway 演藝人員 1gnxuonznk9vwa1lq6zr90ub95lap7l kakuniza:sadadiw 14 9917 85052 85051 2019-11-21T22:11:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 1 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sadadiw 樂器 7riil8qmm5dwiuk3nlpyhjmy0tm7w2b kakuniza:sakasitangah 14 9918 85065 85064 2019-11-21T22:11:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 12 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki '''sakasitangah 智慧''' == sapuelac == u tineng nu babalaki, patudu'en tu teluc nu binacadan. == namakayniyan a nasulitan nasakamuwan atu natinengan == nasulitan nay paybalucu'ay a kawaw nu subana'ay a pu 2018-1, nasulitan ni Tuku Sayun [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/Search.htm 原住民族線上詞典-撒奇萊雅族語詞典] [[kakuniza:2018-cacay]] 7ogvtddvxoqqyk2nl7q88goucny3imi kakuniza:salisin 14 9919 85068 85067 2019-11-21T22:11:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki salisin 祭典 j3a8xq95jppb62ajp6jzmjzv1g9nuks kakuniza:sapasulit 14 9920 85075 85074 2019-11-21T22:11:20Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 6 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sapasulit 作文 [[kakuniza:Tuku Sayun]] 3edvrv3jif2pmolt6yg3op3yw3jdjil kakuniza:sapayu' 14 9921 85078 85077 2019-11-21T22:11:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sapayu' 藥 i0fw5ycbixf5x2tuklbmm394hovouoy kakuniza:sapibetik a kamu 14 9922 85081 85080 2019-11-21T22:11:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sapibetik a kamu 祭辭 18vs2cmtjnhj46az7ccff7tnwnamhex kakuniza:saydan atu micudaday 2018 14 9923 104608 85089 2021-03-26T01:14:31Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki u micudaday atu saydan nu pallkal tu kalihanawan a kamu nu Yuan-Min-Huey 2018 saydan: {| class="wikitable" |+ !ngangan nu Sakizaya !ngangan nu hulam !mihcaan !musakamu |- |Nuwad |黃金文 | |Sakul |- |Kumud Bulaw |黃德勇 | |Sakul |- |Lami' Kulang |蔡貞嬡 |64 |Hupu |- |Sabak |邱貞英 | |Kalulu'an |- |Buting |林昭雄 | |Takubuan |- |Hana |林秀蓮 | |Syusyuwan |} micudaday: {| class="wikitable" |+ !ngangan nu Sakizaya !ngangan nu hulam !mihcaan !musakamu |- |Miku |鄭儀恩 |31 | |- |Isin |鄭以晨 |26 | |- |Kala Idiw |蔡文進 | | |- |Padakaw Lami' |蔡叔君 |28 | |- |Dayas |李喨羿 | | |- |Yuku Tipus Sayum |周存檍 | | |- |Sabak |陳妍綾 | | |} [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu mitcudaday]] [[kakuniza:sakizaya]] [[kakuniza:sakidaya]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 3tynycbuxcxdj4gqimya51c1ij837ru kakuniza:sinbung 14 9924 85092 85091 2019-11-21T22:11:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki sinbung 新聞 81n5qsgagx9bjf28wisshqhurhmp967 kakuniza:tademaw 14 9925 85098 85097 2019-11-21T22:11:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 5 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tademaw 人,人類 ts1q4h6okojwzkrvykbkqpuf1dea8lu kakuniza:tatama 14 9926 85101 85100 2019-11-21T22:11:21Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tatama 男性 04ga8ar1pn5vs285jkwfo86lst2it00 kakuniza:tatayna 14 9927 85104 85103 2019-11-21T22:11:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki tatayna 女性 tayna 雌性 bmmbww7u22ieofecgjv68n65wnv5yx6 kakuniza:ulic 14 9928 85109 85108 2019-11-21T22:11:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 4 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki ulic(文學) bxzzrrmauu8et5qnlj3cqsgqqqcz9qa kakuniza:uzip 14 9929 85112 85111 2019-11-21T22:11:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki uzip 生命、身體 56bgqkb0q9qqiule41ydoiljd7mq49u kakuniza:wikipayke 14 9930 85115 85114 2019-11-21T22:11:22Z Jon Harald Søby 4 pacumud tuway 2 masumad nu ayaway wikitext text/x-wiki wikipayke(維基百科) 6b1wyvc7hrhcixbr17nkmxm5upimtir kakuniza:yuancumin 14 9931 86114 85117 2019-11-30T02:01:11Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki {{Merge to|kakuniza:Yincumin|time=2019-11-30T02:01:02+00:00}} yuancumin 原住民 b5gjfje3s88kk318hj6scdl4q7lmham Main Page 0 9932 85119 2019-11-21T22:13:09Z Jon Harald Søby 4 Jon Harald Søby milimad tuway kasabelih [[Main Page]] katukuh [[saayaway a belih]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[saayaway a belih]] gu3tggdri1k7bg632nvjnmmb6pklvvg pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Vickylin77amis 3 9933 85217 85216 2019-11-27T14:53:23Z Jon Harald Søby 4 /* Sakizaya Wikipedia created */ wikitext text/x-wiki == Sakizaya Wikipedia created == Hi, Vickylin, and welcome to the official Sakizaya Wikipedia! :-D All content from Incubator has been imported here now, so I would appreciate it if you could help relay this information to other contributors to the Sakizaya Wikipedia in Incubator. If you need any help, feel free to ask me. The [[saayaway a belih|Main Page]] needs an overhaul now that this is an official Wikipedia, that's a good place to start. :-) [[misaungayay:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Jon Harald Søby| sasukamu ]]) 2019年11月22日 (sakalima a demied nu lipay) 06:17 (CST) :Hi, [[USER:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]]! Thank you very much. Sakizaya people knew this great news. Also, we had contacted Wikimedia Taiwan members. They will teach us how to overhaul the main page. :In these two days, we try to use visual editor, but it seems not working. :We really appreciate language committee's help very much, especially you, [[USER:StevenJ81|StevenJ81]] and [[user:Amire80|Amire80]]. You guys helped us a lot! Sakizaya Wikipedia case will encourage other ethnic group in Taiwan. We hope other indigenous language contributors can join Wikipedia project more actively. Thanks again!! [[misaungayay:Vickylin77amis|Vickylin77amis]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Vickylin77amis| sasukamu ]]) 2019年11月25日 (sakacacay a demied nu lipay) 09:57 (CST) ::No problem, you're welcome. And yes, there is usually a delay for a few days before Visual Editor and some other tools become available, because it takes some time to do the technical setup. But within this week, it should be available for you! [[misaungayay:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Jon Harald Søby| sasukamu ]]) 2019年11月25日 (sakacacay a demied nu lipay) 18:38 (CST) :::Hi,[[USER:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]]. We encounter difficulties about the connection between different language Wikipedia main page. In Sakizaya main page, we can connect to other language Wikipedia main page, but other language Wikipedia can't connect to Sakizaya Wikipedia. We had tried to add the main page information in Wikidata. But we still can't find Sakizaya from other language main page's language list. Do you have any idea about this? Thank you! [[misaungayay:Vickylin77amis|Vickylin77amis]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Vickylin77amis| sasukamu ]]) 2019年11月27日 (sakatulu a demied nu lipay) 20:45 (CST) ::::Hi! It's complicated, but the main page is usually special when it comes to which languages that are linked. From the [[:zh:|Chinese Wikipedia]], for example, only links languages with more than 100,000 articles are shown. For other articles, however, it should work, but only after you have connected the articles here to the Wikidata items. I just did that for [[Orbie Bowling]], so on [[:en:Orbie Bowling]] you should now be able to see Sakizaya in the list of languages. (To do it, click "{{int:wikibase-linkitem-addlinks}}" under "{{int:uls-plang-title-languages}}", type in the language code you want to link to and then the title of the article to connect to.) ::::There is another related issue where you can't search for Sakizaya in the list of languages if the list is very long – I am working to fix that, but it will take a little while (1–2 weeks) before the software is updated to reflect that fix. [[misaungayay:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Jon Harald Søby| sasukamu ]]) 2019年11月27日 (sakatulu a demied nu lipay) 22:53 (CST) 75c0c12u4a8nnx4fehib9xf4angefrr misaungayay:Koavf 2 9934 85122 2019-11-21T22:26:12Z Koavf 154 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#babel:szy-0|en|es-2|de-1|pt-1}} [https://en.wikipedia.org/wiki/User:Koavf !!!!]" wikitext text/x-wiki {{#babel:szy-0|en|es-2|de-1|pt-1}} [https://en.wikipedia.org/wiki/User:Koavf !!!!] tsyg5yhycenv44wfspnqcs8qg90cey9 taazihan mitudung:Interwiki redirect 10 9941 86492 86491 2019-11-30T11:21:56Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki [[{{{3|File:Softredirarrow.svg}}}|64px|alt={{{3|軟重新導向}}}|link=]]<span class="redirectText" id="softredirect">[[:{{#invoke:String|match|1={{{1}}}|2=^:*(.-)$}}|{{{2|{{#invoke:String|match|1={{{1}}}|2=^:*(.-)$}}}}}]]</span><br /><span style="font-size:small; padding-left:52px;" LANG="zh" dir="ltr" >本頁面為[[:zh:Wikipedia:軟重新導向|軟重新導向]]。</span><includeonly>[[Category:所有軟重新導向頁面|{{PAGENAME}}]]{{{category|{{ #switch:{{NAMESPACE}} | User | User talk = [[Category:使用者頁面軟重新導向|{{PAGENAME}}]] | }}}}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> fyfqsget7hdxfhtoecm2av73sl542vk pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Billinghurst 3 9942 89252 89251 2020-02-19T21:28:04Z Billinghurst 191 madiputay "[[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Billinghurst]]"([mikawaway-kalumyiti=mahasa dada’ lunuk malucekay tu misaungayay](kakatekuhan 2021年2月19日 (sakalima a demied nu lipay) 21:28 (UTC))) wikitext text/x-wiki {{Interwiki redirect|m:user talk:billinghurst}} mwdy6rkb2ooujiwqhtt91ukshmauxbi misaungayay:Hugo.arg 2 9943 85152 2019-11-24T14:31:28Z Hugo.arg 213 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#babel:lt|en-3|sgs-3|es-2|ru-2|pt-1|hi-1|sa-2|szy-0}} Hi! I'm a user from Lithuania, a sysop of Samogitian and Guarani wikipedias. You can contact me ''':..." wikitext text/x-wiki {{#babel:lt|en-3|sgs-3|es-2|ru-2|pt-1|hi-1|sa-2|szy-0}} Hi! I'm a user from Lithuania, a sysop of Samogitian and Guarani wikipedias. You can contact me '''[[:lt:User talk:Hugo.arg|here]]''' *'''[[commons:User:Hugo.arg/Gallery|My gallery in commons]]''' [[image:Taiwan 2009 HuaLien Taroko Gorge Temple FRD 6719.jpg|thumb|center|290px|East Taiwan]] [[en:User:Hugo.arg]] [[lt:Naudotojas:Hugo.arg]] bpjo20675nsvqqduliuxqfmomqxtwsc Sakizaya a binacadan 0 9944 128261 107943 2022-04-25T10:07:12Z Sdf 1202 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[Sakizaya]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sakizaya]] bevv8j2cb2tq8cl2tbdc5epzzlthbx7 Sakizaya a kamu 0 9945 128403 128398 2022-08-06T20:46:23Z Praxidicae 380 rvv wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |Sakizaya a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | nikatinengan (基本資料) |- | style="font-weight:bold; |Kanatal atu kakitizaan | style="font-weight:normal" |Taywan sawali |- | style="font-weight:bold"|kenis | style="font-weight:normal" |Taywan nabakuwan kilay enal |- | style="font-weight:bold"|mihanu Sakizayaay a tademaw | style="font-weight:normal" |enem lasubu lima bataan izaw ku tulu a tademaw (pulung musausi: 2012 a mihcaan enem a bulad |- | rowspan="6" style="font-weight:bold; |sasakamuan (Hulam: 語系) | style="font-weight:normal" |natimulan subal a nakamuan |- | style="font-weight:normal" |Taywan natimulan suba a kamu |- | style="font-weight:normal" |Paiwan binacadan a kamu |- | style="font-weight:normal" |nuwalian Taywan natimulan subal kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |makateban kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |Sakizaya a kamu |- | style="font-weight:bold; |sulit | style="font-weight:normal" |niasip nu Sakizaya tunu luma a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | sitatungusay (Hulam: 官方地位) |- | style="font-weight:bold; |sitatungusay tu kamu | style="font-weight:normal" |Taywan yincumina kenis |- |style="font-weight:bold; |mikuwanay (Hulam: 管理機關) |style="font-weight:normal" |i Taywanay yuan-cu-min-cu wey-yuan-huey, saipabaway mibikiwway (Hulam: 中央研究院) |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | bangu nu kamu (Hulam: 語言代碼) |- | style="font-weight:bold"|ISO 639-3 |- | style="font-weight:normal" |szy |- | style="font-weight:bold" |Glottolog |- | style="font-weight:normal" |saki1247 |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |kaydu nu lihanawan (Hulam: 瀕危程度) |- |style="font-weight:bold" |UNESCO unipanutek tu lihanaw: |style="font-weight:normal" | malakui’ ka lihanaw |} '''Sakizaya a kamu''' (Hulam a sulit: 撒奇萊雅語) kilay a kamu han, u Taywan Sakizaya a kamu, Taywan natimulan subal a kamu tu cacayay, nu natimulan subal a kamuan tu sakatusa kamu nu binacadan. unu Taywan subal a kam tu saka enem a binacadan, tu [[Amis]], atu [[kebalan|Kebalan]] a pasiluc, ayza Taywan yincumin a Sakizaya miseking tu zencen uyza dada’ cacay a kamu nu binacadan “Sakizaya a kamu”. ==sapalasulit (書寫系統)== Sakizaya a kamu pangihaan u pangihaan uyzamin taneng u Unicode sawantanan a bacu, i Taywan natimulan subal a kamu cudad sulitan u sapaketun tu, ina a ngiha wawa a ngiha a sapangiha saayaway a “pangihaaan”, “balaten”, mamin “pangiha” “sacacay han mibalat” satuway “pakaybilbi a ngiha”, a mipaketun tu zumaay a sapangiha tu sangihaan. == sakatatules tu sulit (字詞結構) == misasiked tu kamu [[Taywan]] natimulan subal a kamu cay kalecad tunu zumaay musaheci’ a kamu hakya nuzuma masaupu ku kamu lalabuay a sasaungayan a kamu, sakay ngangan a kamu, sapatinaku a kamu, caliw a kamu atu sapatusa a kamu, tu angangan amisasiked tu kamu. patinaku Taywan natimulan a kamu nayi’ ku sapatusa a kamu, u sapatusa a kamu ta u sasaungayan a kamu ku sapa[[tahkal|tahekal]], “sapatusa saungayan a kamu han”, mahiniay Russia a kamu nayi’ ku sapatusa saungayan a kamu. Sakizaya a kamu misasiked au angangan a kamu tu misateked tu kamu, sacunus a kamu, sulitan a kamu, misanga’ atu misateked, palalecad musaheci tu kamu, misateked tu kamu micunus mihapinang nisaheci’an. == madademec (爭議) == i SIL kitakid/ binacadan a kamu tantanengay a cikuw, Sakizaya a kamu nauyza u natulan Amis a kamu, nika ahiza u cenhu nu mita, Sakizaya a kamu atu Amis a kamu u mala cacayay, caay kau nu Amis a kamu. i 2019 a mihcaan cacay a bulad pabaluhay tu tantanengay a tayma, SIL niyul tu nu saayaway a kawaw, amituzu’ uyni Sakizaya a kamu pabaluhay tu cacay a tayma szy. ==[[malalitin]] tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)== * [http://ebook.alcd.tw/ebooks?tag=620&search_type=3&home_cat=0&button=&keyword=&cat=&zone=&city=0&area= Ceng-ta dingkiay cudad patyamay 政大電子書城] * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F%E8%AA%9E%E8%83%BD%E5%8A%9B%E8%AA%8D%E8%AD%89 原住民族語能力認證] * [[:zh:臺灣語言列表|Taywan kamu a silsil 臺灣語言列表]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] 05r3l39jvkishxo06eei7mnnz8u9law pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Ameisenigel 3 9946 87484 85163 2019-12-17T07:42:22Z Itti 411 Itti milimad tuway kasabelih [[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sewepb]] katukuh [[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Ameisenigel]]:當重新命名使用者「[[Special:CentralAuth/Sewepb|Sewepb]]」至「[[Special:CentralAuth/Ameisenigel|Ameisenigel]]」時自動移動頁面 wikitext text/x-wiki {{Interwiki redirect|w:de:Benutzer Diskussion:Sewepb}} 3f1tz1lzv2v3g3ixst9dlz6ztuu5xon taazihan mitudung:Taiwan 10 9948 85579 85519 2019-11-29T03:40:49Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {|cellspacing="0" width=160px style="padding:0.1em; float:right; clear:right; margin:1px 1px 0.5em 0.5em; border:#cccccc 2px solid; background:#efefef; text-align:center;" class="editsection" |bgcolor="#bcbcbc" style="height:2em;"|'''[[臺灣]]''' |- | style="background:silver;"|[[File:Mount Yu Shan - Taiwan.jpg|160px|玉山]] |- | style="padding:0; text-align: center;" |<div class="collapsible collapsed NavFrame" style="border-collapse: collapse; padding:0;background:silver;"> <div class="NavHead" style="font-size: 90%; background: silver;height:2em;margin-top:0.2em;">臺灣概況</div> <div class="NavContent plainlist" style="font-size: small;text-align:center;background: white;padding:0.2em;"> * [[臺灣人|臺灣人民]]-[[臺灣人口]] * [[臺灣經濟]]-[[臺灣奇蹟]] *[[台灣能源|臺灣能源]]-[[臺灣交通]] * [[臺灣行政區劃|臺灣政區]]-[[中華民國臺灣地區鄉鎮市區列表|臺灣城市]] * [[臺灣政治]]-[[臺灣政府]] * [[中華民國政黨列表|臺灣政黨]]-[[臺灣選舉]] * [[臺灣法律]]-[[臺灣總統]] * [[臺灣外交]]-[[臺灣軍事]] * [[臺灣族群]]-[[臺灣原住民|臺灣原民]] * [[臺灣人權]]-[[臺灣LGBT權益|臺灣權益]] * [[臺海現狀]]-[[臺灣問題]] * [[臺灣世界紀錄列表|臺灣紀錄]]-[[臺灣之最列表|臺灣之最]] * [[臺灣第一列表]] </div> </div> |- | style="padding:0; background:silver;|<div class="collapsible collapsed NavFrame" style="border-collapse: collapse;padding:0;vertical-align:text-bottom;"> <div class="NavHead" style="font-size: 90%; background: silver;height:2em;margin-top:0.2em;"> [[臺灣文化]]</div> <div class="NavContent plainlist" style="font-size: small;text-align:center;background: white;padding:0.2em;"> * [[臺灣語言列表|臺灣語言]]-[[臺灣文學]] * [[臺灣宗教]]-[[臺灣喪葬]] * [[臺灣古蹟]]-[[臺灣遺址]] * [[中華民國國寶|臺灣國寶]]-[[中華民國民俗及有關文物|民俗文物]] * [[中華民國節日與歲時列表|臺灣節日]]-[[臺灣民俗陣頭列表|民俗陣頭]] * [[臺灣教育]]-[[臺灣體育]] * [[臺灣媒體]]-[[臺灣郵票]] * [[臺灣飲食]]-[[臺灣茶藝]] * [[臺灣小吃]]-[[臺灣夜市]] * [[臺灣建築]]-[[臺灣眷村]] * [[臺灣文化活動|文化活動]]-[[臺灣觀光景點列表|觀光景點]] * [[臺灣購物中心列表|購物中心]]-[[臺灣百貨列表|百貨公司]] * [[臺灣世界遺產潛力點]] * [[臺灣歷史建築百景列表|臺灣歷史建築百景]] *[[台流|臺灣流行文化]] </div> </div> |- | style="padding:0; background:silver; font-size:106%; text-align: center;" |<div class="collapsible collapsed NavFrame" style="border-collapse: collapse;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size: 90%; background: silver;height:2em;margin-top:0.2em;"> [[臺灣藝術]]</div> <div class="NavContent plainlist" style="font-size: small;text-align:center;background: white;padding:0.2em;"> * [[臺灣音樂]]-[[臺灣舞蹈]] * [[臺灣戲劇]]-[[臺灣電視劇|臺  劇]] * [[臺灣電影]]-[[臺灣攝影]] * [[臺灣漫畫]]-[[臺灣動畫]] </div> </div> |- | style="padding:0; background:silver; text-align: center;" |<div class="collapsible collapsed NavFrame" style="border-collapse: collapse;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size: 90%; background: silver;height:2em;margin-top:0.2em;"> [[臺灣地理]]</div> <div class="NavContent plainlist" style="font-size: small;text-align:center;background: white;padding:0.2em;"> * [[臺灣天文觀測|臺灣天文]]-[[臺灣氣候]] * [[臺灣地質]]-[[臺灣地震列表|臺灣地震]] * [[臺灣斷層]]-[[臺灣火山]] * [[臺灣生態]]-[[臺灣濕地列表|臺灣濕地]] * [[臺灣山峰]]-[[臺灣山脈]] * [[臺灣湖泊]]-[[臺灣水庫]] * [[臺灣河流]]-[[臺灣溫泉]] * [[中華民國島嶼列表|臺灣島嶼]]-[[臺灣海岸]] * [[臺灣特有種列表|特有生物]]-[[臺灣保育物種列表|保育物種]] * [[臺灣自然生態保護區|棲息環境]]-[[台灣自然保護區|保護 區]] * [[中華民國國家公園|臺灣國家自然公園]] *[[國家森林遊樂區|臺灣國家森林遊樂區]] * [[國家級風景特定區|臺灣國家級風景特定區]] * [[直轄市級及縣(市)級風景特定區|臺灣直轄市風景特定區]] *[[省(市)級風景特定區|縣市級風景特定區]] </div> </div> |- | style="padding:0; background:silver; font-size:106%; text-align: center;" |<div class="collapsible collapsed NavFrame" style="border-collapse: collapse;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size: 90%; background: silver;height:2em;margin-top:0.2em;"> [[臺灣歷史]]</div> <div class="NavContent plainlist" style="font-size: small;text-align:center;background: white;padding:0.2em;"> * [[臺灣史前時期|史前時期]]-[[大肚王國]] * [[臺灣荷西時期|荷西時期]]-[[明鄭時期]] * [[臺灣清治時期|清治時期]]-[[臺灣日治時期|日治時期]] * [[臺灣戰後時期|中華民國時期]] * [[Template:臺灣歷史|各分類歷史]] </div> </div> |- |bgcolor="#bcbcbc"|[[File:Taiwan-icon.svg|20px|link= Portal:臺灣]]'''[[Portal:臺灣|臺灣主題首頁]]''' |- |}<noinclude> *{{tl|台灣}}、{{tl|臺灣}}等模板重新導向至此,另參見模板'''{{tl|TWN}}、{{tl|ROC}}''' [[Category:台灣模板|*]] [[Category:亞洲國家和地區主題模板||T]] </noinclude> m68fkm1t7p5myiv6ckjq3xjczn9df5i misaungayay:Xiplus/js/quick-link-wikidata-szywp.js 2 9949 89219 86495 2020-02-17T01:37:26Z Xiplus 201 771981a Use postWithEditToken and remove data.query.tokens.csrftoken javascript text/javascript javascript: (function() { if (mw.config.get('wgArticleId') === 0) { return; } if ($.inArray(mw.config.get('wgNamespaceNumber'), [0, 4, 10, 14, 828]) === -1) { /* Enabled on main, wikipedia, template, category namespaces only. */ return; } if (mw.config.get('wgDiffOldId') !== null) { /* When viewing diff, no wikibase link */ return; } if ($('#t-wikibase').length > 0) { /* Disabled for linked pages */ return; } var wdsummary = 'via [[:w:szy:User:Xiplus/js/quick-link-wikidata-szywp|QLWszywp]]'; function LinkData(localurl, sitelang, sitecode) { var defaultpagename = window.getSelection().toString(); if (defaultpagename === '') { defaultpagename = mw.config.get('wgTitle'); } var pagename = prompt('輸入頁面名稱', mw.config.get('wgCanonicalNamespace') + ':' + defaultpagename); if (pagename === null) { mw.notify('動作已取消'); return; } /* 取得對應條目的名字 */ var localapi = new mw.ForeignApi(localurl); localapi.get({ action: 'query', format: 'json', prop: 'pageprops', titles: pagename, redirects: 'yes', converttitles: 'yes', }).done(function(data) { var hasitem = false; var hastitle = false; var title; var dataid; if (data.query && data.query.pages) { for (var pageid in data.query.pages) { var item = data.query.pages[pageid]; if (item.missing === '') { continue; } hastitle = true; title = item.title; if (item.pageprops && item.pageprops.wikibase_item) { hasitem = true; dataid = item.pageprops.wikibase_item; } } } if (!hastitle) { mw.notify('找不到對應條目,可能是因為尚未建立或者名稱不一致。'); } else { /* 加入連結 */ var api = new mw.ForeignApi('https://www.wikidata.org/w/api.php'); if (!hasitem) { if (!confirm('對應項目沒有維基數據。是否添加?')) { mw.notify('已取消建立項目。'); return; } var targetsite = sitecode; api.postWithEditToken({ action: 'wbeditentity', 'new': 'item', 'data': JSON.stringify({ labels: [{ language: sitelang, value: title, }, { language: 'szy', value: mw.config.get('wgPageName').replace(/_/g, ' '), }], sitelinks: [{ site: targetsite, title: title, }, { site: mw.config.get('wgDBname'), title: mw.config.get('wgPageName'), }], }), summary: wdsummary, }).done(function() { mw.notify('成功建立新的維基數據項目。'); location.reload(); }).fail(function() { mw.notify('存取維基數據時發生錯誤。'); }); } else { api.get({ 'action': 'wbgetentities', 'format': 'json', 'ids': dataid, 'redirects': 'yes', 'props': 'sitelinks', 'sitefilter': 'szywiki' }).done(function(data) { if (data.entities[dataid].missing === '') { mw.notify('該維基數據項目已被刪除,動作已取消'); return; } if (data.entities[dataid].sitelinks.hasOwnProperty('szywiki')) { if (!confirm('該項目已連結到本維基的頁面「' + data.entities[dataid].sitelinks.szywiki.title + '」,您要改為連結到本頁面嗎?')) { mw.notify('動作已取消'); return; } } api.postWithEditToken({ action: 'wbsetsitelink', id: dataid, linksite: mw.config.get('wgDBname'), linktitle: mw.config.get('wgPageName'), summary: wdsummary, }).done(function(data) { if (data.success) { mw.notify('成功連結至現有維基數據項目。'); location.reload(); } else { mw.notify('存取維基數據時發生錯誤。'); } }).fail(function() { mw.notify('存取維基數據時發生錯誤。'); }); }); } } }).fail(function() { mw.notify('取得條目名稱時發生錯誤。'); }); } var wikis = [ { text: '連結到中維', url: 'https://zh.wikipedia.org/w/api.php', lang: 'zh', sitecode: 'zhwiki' }, { text: '英維', url: 'https://en.wikipedia.org/w/api.php', lang: 'en', sitecode: 'enwiki' }, ]; wikis.forEach(wiki => { var link = mw.util.addPortletLink('p-namespaces', '#', wiki.text); $(link).on('click', function() { LinkData(wiki.url, wiki.lang, wiki.sitecode); }) }); } )(); n6gn7pojswkpab69k9mx2v0nglfmnyw misaungayay:Xiplus/common.js 2 9950 87392 87388 2019-12-12T01:52:02Z Xiplus 201 javascript text/javascript window.importScriptCallback = function(page, ready) { importScriptURICallback(mw.config.get('wgServer') + mw.config.get('wgScript') + '?title=' + mw.util.wikiUrlencode(page) + '&action=raw&ctype=text/javascript', ready); }; importScript('User:Xiplus/js/localize-wikitext-szywp.js'); importScript('User:Xiplus/js/quick-link-wikidata-szywp.js'); importScript('User:Xiplus/js/ToolsRedirect.js'); importStylesheet('User:Xiplus/js/ToolsRedirect.css'); if (document.cookie.indexOf("TWtest=0") !== -1) { console.log("未啟用Twinkle"); } else { importScript('User:Xiplus/Twinkle.js'); console.log("穩定版Twinkle"); } javascript: (function() { if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 0) { return; } if (mw.config.get('wgCategories').includes("niyazu'")) { return; } if ($('#t-wikibase').length > 0) { return; } if ($('.mw-parser-output').text().indexOf('部落') === -1) { return; } function main() { new mw.Api().edit(mw.config.get('wgPageName'), function(revision) { var content = revision.content; content += "\n[[kakuniza:niyazu']]"; return { text: content, summary: "加入[[:kakuniza:niyazu']]" }; }).then(function() { mw.notify('成功'); location.reload(); }, function(e) { if (e == 'nocreate-missing') { mw.notify('頁面不存在'); } else { mw.notify('未知錯誤:' + e); } }); } var link = mw.util.addPortletLink('p-namespaces', '#', '部落分類'); $(link).on('click', main); } )(); 76b9dj26o2icp7jfs6f07qhh2qq4evu pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Xiplus 3 9951 85452 85439 2019-11-28T13:23:27Z Xiplus 201 Re wikitext text/x-wiki == 關於中文維基首頁語言列連結 == [[USER:Xiplus|Xiplus]]您好: 我是政大原民中心的助理Vicky,主要協助台灣原住民族維基百科孵育的工作。 目前我們遇到一個問題,就是在中文維基百科的語言列無法找到Sakizaya, 在GOOGLE上搜尋Wikipitiya、撒奇萊雅語維基百科, 都是會先連結至中文維基百科, 因此在這邊想請教您,是否知道要如何修改中文維基首頁的語言列表呢?或者有什麼建議的做法呢?謝謝<small>—以上[[:zh:WP:SIGN|未簽名]]的留言由[[User:Vickylin77amis|Vickylin77amis]]([[User talk:Vickylin77amis|sasukamu]])於2019年11月28日 (sakasepat a demied nu lipay) 11:11‎ (CST)加入。</small> :{{ping|Vickylin77amis}}Google的問題就只能等Google建立網頁索引;至於您說的「中文維基首頁的語言列表」是指什麼?另留言後方請加上「<nowiki>~~~~</nowiki>」。--[[misaungayay:Xiplus|Xiplus]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Xiplus| sasukamu ]]) 2019年11月28日 (sakasepat a demied nu lipay) 20:57 (CST) ::謝謝[[USER:Xiplus|Xiplus]]您的回覆。關於中文維基首頁語言列表指的是,首頁左下角可以切換到其他語言首頁的那區語言列表們,目前撒語首頁可以切換至其他語言的首頁,但中文的無法切換至撒語首頁,另外也因為有在中文首頁上的語言列看到其他本土語言,所以想詢問看看要怎麼將Sakizaya也列上去。謝謝您! [[misaungayay:Vickylin77amis|Vickylin77amis]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Vickylin77amis| sasukamu ]]) 2019年11月28日 (sakasepat a demied nu lipay) 21:10 (CST) :::{{noping|Vickylin77amis}}中文百科使用了[[:zh:Template:Mainpage-iw]]限制了顯示的語言,看起來條件應該是5萬條目以上或中文相關語言(但不確定),或許您可以在[[:zh:Wikipedia:互助客栈/其他]]提議加入撒奇萊雅語。--[[misaungayay:Xiplus|Xiplus]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Xiplus| sasukamu ]]) 2019年11月28日 (sakasepat a demied nu lipay) 21:23 (CST) 9b61t39g9yah4nvlr0vwrw1ymtjz3ln misaungayay:Xiplus/js/quick-link-wikidata-szywp 2 9952 85179 85178 2019-11-27T06:46:14Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki '''quick-link-wikidata-szywp'''是快速連結[[:d:|維基數據]]項目小工具在撒奇萊雅語維基百科上的專用版本。 == 使用方法 == 在[[Special:MyPage/common.js|您的common.js]]加入以下程式碼: <source lang="javascript" enclose="div">importScript('User:Xiplus/js/quick-link-wikidata-szywp.js');</source> 之後載入條目、模板、分類頁時,若該頁面沒有連結到維基數據,則會在頁面左上角的頁籤「{{int:nstab-main}}/{{int:nstab-template}}/{{int:nstab-category}}」和「{{int:talk}}」的右方看到「連結到中維」和「英維」兩個按鈕。 點擊按鈕後則會詢問在中文維基百科/英文維基百科上的頁面名稱,輸入後確認即會自動連結。也可以在條目中先選取中文字,然後點擊按鈕,則會預先載入所選取文字。 若對應頁面也尚未連結到維基數據,則會詢問是否要建立維基數據項目。如果該項目已連結到本維基另一個頁面,則會詢問是否要取代。 任何問題請在[[User talk:Xiplus]]留言。 6y2mjtc0w6q9z3my3eb97n6w4fxbttg pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:曾祥宇 3 9953 86747 86744 2019-12-04T08:49:27Z 曾祥宇 260 wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |Sakizaya a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | nikatinengan(基本資料) |- | style="font-weight:bold; |Kanatal atu kakitizaan | style="font-weight:normal" |Taywan sawali |- | style="font-weight:bold"|kenis | style="font-weight:normal" |Taywan nabakuwan kilay enal |- | style="font-weight:bold"|mihanu Sakizayaay a tademaw | style="font-weight:normal" |enem lasubu lima bataan izaw ku tulu a tademaw ( pulung musausi: 2012 a mihcaan enem a bulad |- | rowspan="6" style="font-weight:bold; |sasakamuan (Hulam: 語系) | style="font-weight:normal" |natimulan subal a nakamuan |- | style="font-weight:normal" |Taywan natimulan suba a kamu |- | style="font-weight:normal" |Paiwan binacadan a kamu |- | style="font-weight:normal" |nuwalian Taywan natimulan subal kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |makateban kamu nu binacadan |- | style="font-weight:normal" |Sakizaya a kamu |- | style="font-weight:bold; |sulit | style="font-weight:normal" |niasip nu Sakizaya tunu luma a kamu |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | sitatungusay (Hulam: 官方地位) |- | style="font-weight:bold; |sitatungusay tu kamu | style="font-weight:normal" |Taywan yincumina kenis |- |style="font-weight:bold; |mikuwanay (Hulam: 管理機關) |style="font-weight:normal" |i Taywanay yuan-cu-min-cu wey-yuan-huey, saipabaway mibikiwway (Hulam: 中央研究院) |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | bangu nu kamu (Hulam: 語言代碼) |- | style="font-weight:bold"|ISO 639-3 |- | style="font-weight:normal" |szy |- | style="font-weight:bold" |Glottolog |- | style="font-weight:normal" |saki1247 |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |kaydu nu lihanawan (Hulam: 瀕危程度) |- |style="font-weight:bold" |UNESCO unipanutek tu lihanaw: |style="font-weight:normal" | malakui’ ka lihanaw |} '''Sakizaya a kamu''' (Hulan a sulit: 撒奇萊雅) kilay a kamu han, u Taywan Sakizaya a kamu, Taywan natimulan subal a kamu tu cacayay, nu natimulan subal a kamuan tu sakatusa kamu nu binacadan. unu Taywan subal a kam tu saka enem a binacadan, tu [[Amis]], atu [[kebalan]] a pasiluc, ayza Taywan yicumin a Sakizaya miseking tu zencen uyza dada’ cacay a kamu nu binacadan “Sakizaya a kamu”. ==sapalasulit== Sakizaya a kamu pangihaan u pangnihan uyzamin taneng u Unicode sawantanan a bacu, i Taywan natimulan subal a kamu cudad sulitan u sapaketun tu, ina a ngiha wawa a ngiha a sapangiha saayaway a “pangihaaan”, “balaten”, mamin “pangiha” “sacacay han mibalat” satuway “pakaybilbi a ngiha”, a mipaketun tu zumaay a sapangiha tu sangihaan. ==sakatatules tu sulit== misasiked tu kamu Taywan natimulan subal a kamu cay kalecad tunu zumaay musaheci’ a kamu hakya nuzuma masaupu ku kamu lalabuay a sasaungayan a kamu, sakay ngangan a kamu, sapatinaku a kamu, caliw a kamu atu sapatusa a kamu, tu angangan amisasiked tu kamu. patinaku Taywan natimulan a kamu nayi’ ku sapatusa a kamu, u sapatusa a kamu ta u sasaungayan a kamu ku sapatahkal, “sapatusa saungayan a kamu han”, mahiniay Russia a kamu nayi’ ku sapatusa saungayan a kamu. Sakizaya a kamu misasiked au angangan a kamu tu misateked tu kamu, sacunus a kamu, sulitan a kamu, misanga’ atu misateked, palalecad musaheci tu kamu, misateked tu kamu micunus mihapinang nisaheci’an. ==madademec== i SIL kitakid/ binacadan a kamu tantanengay a cikuw, Sakizaya a kamu nauyza u natulan Amis a kamu, nika ahiza u cenhu nu mita, Sakizaya a kamu atu Amis a kamu u mala cacayay, caay kau nu Amis a kamu. i 2019 a mihcaan cacay a bulad pabaluhay tu tantanengay a tayma, SIL niyul tu nu saayaway a kawaw, amituzu’ uyni Sakizaya a kamu pabaluhay tu cacay a tayma szy. ==aazihan== *Taywan a kamu misiluc tu daduducan *yincumin a kamu nu binacadan nitanengan 9ldzw7xieamulvqbgessos8jlqkqbyg tademaw-Andy Lau Tak Wah 0 9954 85184 2019-11-27T07:55:52Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Andy Lau Tak Wah]] katukuh [[Andy Lau]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Andy Lau]] cfjgoirkjholrirs6o8fpb391vwayjl Ariel Lin (Taiwan) 0 9955 85186 2019-11-27T07:59:28Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[Ariel Lin (Taiwan)]] katukuh [[Ariel Lin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ariel Lin]] t4wto9i7cj96css7qm3bjf1xb1zhxh8 Lin Chi-ling (Taiwan) 0 9956 85189 2019-11-27T08:00:55Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[Lin Chi-ling (Taiwan)]] katukuh [[Lin Chi-ling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lin Chi-ling]] 5ki416kiw2xq4fysgp3j766pftbx9kg tademaw-Shu Qi (Taiwan) 0 9957 85191 2019-11-27T08:02:54Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Shu Qi (Taiwan)]] katukuh [[Shu Qi]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Shu Qi]] 2dx4qkiop28tjmfr7vp7b97sqgsuj37 tademaw-Song Yun Hua(Taiwan) 0 9958 85193 2019-11-27T08:03:30Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Song Yun Hua(Taiwan)]] katukuh [[Song Yun Hua]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Song Yun Hua]] i9dzw72g0eedkykathw415si3s0iooo tademaw-Jay Chou 0 9959 85195 2019-11-27T08:03:46Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Jay Chou]] katukuh [[Jay Chou]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jay Chou]] aqx6h1c6gnzj91vvo5vcy4780kmdzwp tademaw-Maysang Kalimud(Yang Chuan Kuang) 0 9960 85197 2019-11-27T08:06:56Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Maysang Kalimud(Yang Chuan Kuang)]] katukuh [[Maysang Kalimud]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Maysang Kalimud]] 92dt52ubjzfie89qaj1bebe3fx5m49k tademaw-Kong Liu(Korea) 0 9961 85199 2019-11-27T08:08:07Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Kong Liu(Korea)]] katukuh [[Kong Liu]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kong Liu]] 9k187pzeghymboxtiibduah81eqsv7s tademaw-Elva Hsiao 0 9962 85201 2019-11-27T08:08:26Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Elva Hsiao]] katukuh [[Elva Hsiao]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Elva Hsiao]] gov9olatflssvl57v4rdt5jqnhv2j0g tademaw-Guo Sue Fu (Taiwan) 0 9963 85203 2019-11-27T08:09:31Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Guo Sue Fu (Taiwan)]] katukuh [[Guo Sue Fu]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Guo Sue Fu]] o8gaeh0wsxxag6fh4u7e3iv1iefhxa4 tademaw-Teng Li jiun (Taiwan) 0 9964 85206 2019-11-27T08:11:05Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Teng Li jiun (Taiwan)]] katukuh [[Teng Li jiun]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Teng Li jiun]] l24cjr1vxj2z5iv5fk26pymh2qybjeu tademaw-Wu Kang Ren (Taiwan) 0 9965 85208 2019-11-27T08:13:15Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Wu Kang Ren (Taiwan)]] katukuh [[Wu Kang Ren]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wu Kang Ren]] 8l6ab4bdluhwh218as7s3gll0qdbeya tademaw-Gwei Lun-mei (Taiwan) 0 9966 85210 2019-11-27T08:13:31Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Gwei Lun-mei (Taiwan)]] katukuh [[Gwei Lun-mei]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gwei Lun-mei]] pbk7bfoma187t6tpw60lc8ypqblmz3d tademaw-Shau Jing Teng (Taiwan) 0 9967 85212 2019-11-27T08:14:41Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Shau Jing Teng (Taiwan)]] katukuh [[Shau Jing Teng]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Shau Jing Teng]] 0qzwbqogyngdytdwj0zbujvkqsh2b1m taazihan mitudung:Unsigned 10 9968 85222 85221 2019-11-28T03:37:16Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki <small>—以上{{ {{{|safesubst:}}}#if:{{{1|}}}{{{2|}}}|[[:zh:WP:SIGN|未簽名]]的留言{{ {{{|safesubst:}}}#if:{{{1|}}}|由{{ {{{|safesubst:}}}#if:{{{ip|{{{IP|}}}}}}|[[Special:Contributions/{{{1|0.0.0.0}}}|{{{1}}}]]([[User talk:{{{1|0.0.0.0}}}|sasukamu]])|[[User:{{{1}}}|{{{1}}}]]([[User talk:{{{1}}}|sasukamu]])}}}}{{ {{{|safesubst:}}}#if:{{{2|}}}|於{{{2|}}}}}加入|留言[[:zh:WP:SIGN|未簽名]]}}。</small> jdoqvwbqulc90vubu6j8aa5waxgfv2i template styles =Wikipedia:首页 0 9969 85236 2019-11-28T08:54:05Z 曾祥宇 260 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<templatestyles src="Wikipedia:首页/styles.css" />" wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Wikipedia:首页/styles.css" /> lp7rccfry0tezlwnt650mzcqjlif41y pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Akamycoco 3 9970 102723 94102 2021-03-11T07:05:41Z Akamycoco 24 wikitext text/x-wiki {{TWN}} <!-- BANNER ACROSS TOP OF PAGE --> <div id="mp-topbanner" style="clear:both; position:relative; box-sizing:border-box; width:100%; margin:1.7em; min-width:47em; border:1px solid #ddd; background-color:#f9f9f9; color:#000; white-space:nowrap;"> <!-- "WELCOME TO WIKIPEDIA" AND ARTICLE COUNT --> <div style="margin:0.1em; width:17em; text-align:center;">[[File:Wikipedia-logo-v2-szy.svg|170px|Wikipedia-logo-v2-szy]]</div> <ul style="position:absolute; left:10em; top:40%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <div style="font-size:162%;">歡迎來到撒奇萊雅語的維基百科</div> <div style="font-size:100%;">人人可編輯的自由百科全書</div><br> <div id="articlecount" style="font-size:100%;">目前已有[[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]篇條目</div><br> <ul style="position:absolute; right:-1em; top:70%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <li style="position:absolute; left:30.5%; top:5em;">[[sazumaay:AllPages|所有頁面]]</li> <li style="position:absolute; left:44.5%; top:5em;">[[sazumaay:PrefixIndex/Category:|所有分類]]</li> <li style="position:absolute; left:59.5%; top:5em;">新增條目</li> </ul> </div> <!-- MAIN PAGE BANNER --> <div style="text-align:left;padding: 0em 0.9em; font-size:1.5em"> {| style="width: 100%;" |- | colspan="5" style="width: 100%;" | <center> 這邊是撒奇萊雅語的 Wikipedia。歡迎你來貢獻寫[[:zh:撒奇萊雅語| Sakizaya]]。 <inputbox> type = create width = 70 bgcolor = #ffffff preload = Template:Standard content for new page editintro = Template:Instructions default = </inputbox> ---- |- | colspan="2" style="width: 10%; text-align: justify; background:#FFD700" | '''<span class="pageheading">推薦條目</span>''' | style="width: 5%; text-align: justify;" | &nbsp; |colspan="2" style="width: 10%; text-align: justify; background:#F08080" | '''<span class="pageheading">關於撒奇萊雅</span>''' | style="width: 35%; text-align: justify;" | |-valign="top" | style="width: 10%; text-align: justify;" " | &nbsp;[[File:Patuduay撒奇萊雅族祝禱司.jpg|center|150px|Patuduay撒奇萊雅族祝禱司]] | style="width: 35%;" | <span style="font-size:large;"><span style="font-family:times new roman,times,serif;">i nakamuan a pakayzaan, Di’tu nu bayu ci kabit u kakatalawan nu tademaw, izay hansa atekak ku balucu’ niza, hina sumad, kanahatu pabeli ku bayu canacnan kakanan, uyzasa matulin ku palawacu. i nu waliyan ku eneng nu Di’tu nu bayu, u sakibayu ku kawaw, alangahay, tapuku atu demiad, u katalawan nu tademaw sa balyus, ninel u nikuwannan nu Di’tu nu bayu, uyniyaca nikakelal, mabalad atu nikasumad nu demiad, u canacanan sa masasiket tu Di’tu nu bayu. hina ta bayu ku mibutingay, kyu kahina talaw tu Di’tu nu bayu, anu pacakeban tu nu Di’tu nu bayu, a malawacu, a malawacu atu katalawan ku ozip nu. mibuhatay.</span></span><br><br> | style="width: 5%;" | &nbsp; | style="width: 10%; text-align: justify;" | &nbsp;[[File:Formosan languages.png|center|150px|Formosan languages]] | style="width: 45%;" | <p style="text-align: justify;"><span style="font-size:large;"><span style="font-family:times new roman,times,serif;">Kasumamadan u sakidya cay pilakuid tu kalinku a mukelal, namademec i kaliyawan na malpacaw, caykaw sakidaya a, tayda tu i bukelal nu kalinku, i kadipunan namulaliw ni pakaluken atu namabalad, sakidaya mi lakalak malimaday itini i bukelal sa, namahida idaw tu ku taydaay i duma a bukelal malimad. nu dikudan cacay a malbud siwa a lasubu siwaabataan a mihcan, u sakidaya a tamdaw, malingatu tu mikilim tu lalangawan a patideng, i tusaay a malbud sepatay a mihcaan muculil a pangana, nama hida i tusaay a malbud pitu a mihcaan cacay a bulad mapangangan, mala sabaw tulu nu yincumin.</span></span></p> |} == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2020年9月26日 (sakaenem a demied nu lipay) 02:45 (CST) <!-- 訊息由 User:Samuel (WMF)@metawiki 傳送,使用清單於 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 --> bgkhrqidljvkviusjk1f0zv2w4fgju9 taazihan mitudung:Ping 10 9971 85250 85243 2019-11-28T09:31:59Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Reply to]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Reply to]] cyd6kog4snyi872tbm3gprrl71y6jgd taazihan mitudung:Reply to 10 9972 85266 85244 2019-11-28T09:46:04Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{1|<noinclude>$</noinclude>}}} |@[[User:{{{1|Example}}}|{{{1|Example}}}]]{{#if:{{{2|}}} |、[[User:{{{2}}}|{{{2}}}]]{{#if:{{{3|}}} |、[[User:{{{3}}}|{{{3}}}]]{{#if:{{{4|}}} |、[[User:{{{4}}}|{{{4}}}]]{{#if:{{{5|}}} |、[[User:{{{5}}}|{{{5}}}]] }} }} }} }}{{{p|:}}} |{{error|使用回覆模板時出現錯誤:並無提供使用者名稱。模板用法見於[[Template:Reply to]]。}} }}{{#if:{{{6|}}}|{{error|回复模板最多支持5个使用者。如果需要超过5个,必须使用多个模板。模板用法見於[[Template:Reply to]]。}}|}}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> qehnlee3c3kpaip7fgspn08jxrnhor7 taazihan mitudung:Documentation 10 9973 124833 102674 2021-10-04T03:52:55Z Liuxinyu970226 174 wikitext text/x-wiki {{#invoke:documentation|main|_content={{ {{#invoke:documentation|contentTitle}}}}}}<noinclude> <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> o4ddn701tao1ufdnkxe1wdgz5b5ga84 bacu-saupu:documentation 828 9974 85247 2019-11-28T09:30:36Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/44698854|zh:Module:documentation]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module implements {{documentation}}. -- Get required modules. local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local messageBox = require('Module:Message box') -- Get the config table. local cfg = mw.loadData('Module:Documentation/config') local p = {} -- Often-used functions. local ugsub = mw.ustring.gsub ---------------------------------------------------------------------------- -- Helper functions -- -- These are defined as local functions, but are made available in the p -- table for testing purposes. ---------------------------------------------------------------------------- local function message(cfgKey, valArray, expectType) --[[ -- Gets a message from the cfg table and formats it if appropriate. -- The function raises an error if the value from the cfg table is not -- of the type expectType. The default type for expectType is 'string'. -- If the table valArray is present, strings such as $1, $2 etc. in the -- message are substituted with values from the table keys [1], [2] etc. -- For example, if the message "foo-message" had the value 'Foo $2 bar $1.', -- message('foo-message', {'baz', 'qux'}) would return "Foo qux bar baz." --]] local msg = cfg[cfgKey] expectType = expectType or 'string' if type(msg) ~= expectType then error('message: type error in message cfg.' .. cfgKey .. ' (' .. expectType .. ' expected, got ' .. type(msg) .. ')', 2) end if not valArray then return msg end local function getMessageVal(match) match = tonumber(match) return valArray[match] or error('message: no value found for key $' .. match .. ' in message cfg.' .. cfgKey, 4) end local ret = ugsub(msg, '$([1-9][0-9]*)', getMessageVal) return ret end p.message = message local function makeWikilink(page, display) if display then return mw.ustring.format('[[%s|%s]]', page, display) else return mw.ustring.format('[[%s]]', page) end end p.makeWikilink = makeWikilink local function makeCategoryLink(cat, sort) local catns = mw.site.namespaces[14].name return makeWikilink(catns .. ':' .. cat, sort) end p.makeCategoryLink = makeCategoryLink local function makeUrlLink(url, display) return mw.ustring.format('[%s %s]', url, display) end p.makeUrlLink = makeUrlLink local function makeToolbar(...) local ret = {} local lim = select('#', ...) if lim < 1 then return nil end for i = 1, lim do ret[#ret + 1] = select(i, ...) end return '<small style="font-style: normal;">(' .. table.concat(ret, ' &#124; ') .. ')</small>' end p.makeToolbar = makeToolbar ---------------------------------------------------------------------------- -- Argument processing ---------------------------------------------------------------------------- local function makeInvokeFunc(funcName) return function (frame) local args = getArgs(frame, { valueFunc = function (key, value) if type(value) == 'string' then value = value:match('^%s*(.-)%s*$') -- Remove whitespace. if key == 'heading' or value ~= '' then return value else return nil end else return value end end }) return p[funcName](args) end end ---------------------------------------------------------------------------- -- Main function ---------------------------------------------------------------------------- p.main = makeInvokeFunc('_main') function p._main(args) --[[ -- This function defines logic flow for the module. -- @args - table of arguments passed by the user -- -- Messages: -- 'main-div-id' --> 'template-documentation' -- 'main-div-classes' --> 'template-documentation iezoomfix' --]] local env = p.getEnvironment(args) local root = mw.html.create() root :wikitext(p.protectionTemplate(env)) :wikitext(p.sandboxNotice(args, env)) -- This div tag is from {{documentation/start box}}, but moving it here -- so that we don't have to worry about unclosed tags. :tag('div') :attr('id', message('main-div-id')) :addClass(message('main-div-classes')) :newline() :wikitext(p._startBox(args, env)) :wikitext(p._content(args, env)) :tag('div') :css('clear', 'both') -- So right or left floating items don't stick out of the doc box. :newline() :done() :done() :wikitext(p._endBox(args, env)) :wikitext(p.addTrackingCategories(env)) return tostring(root) end ---------------------------------------------------------------------------- -- Environment settings ---------------------------------------------------------------------------- function p.getEnvironment(args) --[[ -- Returns a table with information about the environment, including title objects and other namespace- or -- path-related data. -- @args - table of arguments passed by the user -- -- Title objects include: -- env.title - the page we are making documentation for (usually the current title) -- env.templateTitle - the template (or module, file, etc.) -- env.docTitle - the /doc subpage. -- env.sandboxTitle - the /sandbox subpage. -- env.testcasesTitle - the /testcases subpage. -- env.printTitle - the print version of the template, located at the /Print subpage. -- -- Data includes: -- env.protectionLevels - the protection levels table of the title object. -- env.subjectSpace - the number of the title's subject namespace. -- env.docSpace - the number of the namespace the title puts its documentation in. -- env.docpageBase - the text of the base page of the /doc, /sandbox and /testcases pages, with namespace. -- env.compareUrl - URL of the Special:ComparePages page comparing the sandbox with the template. -- -- All table lookups are passed through pcall so that errors are caught. If an error occurs, the value -- returned will be nil. --]] local env, envFuncs = {}, {} -- Set up the metatable. If triggered we call the corresponding function in the envFuncs table. The value -- returned by that function is memoized in the env table so that we don't call any of the functions -- more than once. (Nils won't be memoized.) setmetatable(env, { __index = function (t, key) local envFunc = envFuncs[key] if envFunc then local success, val = pcall(envFunc) if success then env[key] = val -- Memoise the value. return val end end return nil end }) function envFuncs.title() -- The title object for the current page, or a test page passed with args.page. local title local titleArg = args.page if titleArg then title = mw.title.new(titleArg) else title = mw.title.getCurrentTitle() end return title end function envFuncs.templateTitle() --[[ -- The template (or module, etc.) title object. -- Messages: -- 'sandbox-subpage' --> 'sandbox' -- 'testcases-subpage' --> 'testcases' --]] local subjectSpace = env.subjectSpace local title = env.title local subpage = title.subpageText if subpage == message('sandbox-subpage') or subpage == message('testcases-subpage') then return mw.title.makeTitle(subjectSpace, title.baseText) else return mw.title.makeTitle(subjectSpace, title.text) end end function envFuncs.docTitle() --[[ -- Title object of the /doc subpage. -- Messages: -- 'doc-subpage' --> 'doc' --]] local title = env.title local docname = args[1] -- User-specified doc page. local docpage if docname then docpage = docname else docpage = env.docpageBase .. '/' .. message('doc-subpage') end return mw.title.new(docpage) end function envFuncs.sandboxTitle() --[[ -- Title object for the /sandbox subpage. -- Messages: -- 'sandbox-subpage' --> 'sandbox' --]] return mw.title.new(env.docpageBase .. '/' .. message('sandbox-subpage')) end function envFuncs.testcasesTitle() --[[ -- Title object for the /testcases subpage. -- Messages: -- 'testcases-subpage' --> 'testcases' --]] return mw.title.new(env.docpageBase .. '/' .. message('testcases-subpage')) end function envFuncs.printTitle() --[[ -- Title object for the /Print subpage. -- Messages: -- 'print-subpage' --> 'Print' --]] return env.templateTitle:subPageTitle(message('print-subpage')) end function envFuncs.protectionLevels() -- The protection levels table of the title object. return env.title.protectionLevels end function envFuncs.subjectSpace() -- The subject namespace number. return mw.site.namespaces[env.title.namespace].subject.id end function envFuncs.docSpace() -- The documentation namespace number. For most namespaces this is the same as the -- subject namespace. However, pages in the Article, File, MediaWiki or Category -- namespaces must have their /doc, /sandbox and /testcases pages in talk space. local subjectSpace = env.subjectSpace if subjectSpace == 0 or subjectSpace == 6 or subjectSpace == 8 or subjectSpace == 14 then return subjectSpace + 1 else return subjectSpace end end function envFuncs.docpageBase() -- The base page of the /doc, /sandbox, and /testcases subpages. -- For some namespaces this is the talk page, rather than the template page. local templateTitle = env.templateTitle local docSpace = env.docSpace local docSpaceText = mw.site.namespaces[docSpace].name -- Assemble the link. docSpace is never the main namespace, so we can hardcode the colon. return docSpaceText .. ':' .. templateTitle.text end function envFuncs.compareUrl() -- Diff link between the sandbox and the main template using [[Special:ComparePages]]. local templateTitle = env.templateTitle local sandboxTitle = env.sandboxTitle if templateTitle.exists and sandboxTitle.exists then local compareUrl = mw.uri.fullUrl( 'Special:ComparePages', {page1 = templateTitle.prefixedText, page2 = sandboxTitle.prefixedText} ) return tostring(compareUrl) else return nil end end return env end ---------------------------------------------------------------------------- -- Auxiliary templates ---------------------------------------------------------------------------- function p.sandboxNotice(args, env) --[=[ -- Generates a sandbox notice for display above sandbox pages. -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- -- Messages: -- 'sandbox-notice-image' --> '[[Image:Sandbox.svg|50px|alt=|link=]]' -- 'sandbox-notice-blurb' --> 'This is the $1 for $2.' -- 'sandbox-notice-diff-blurb' --> 'This is the $1 for $2 ($3).' -- 'sandbox-notice-pagetype-template' --> '[[Wikipedia:Template test cases|template sandbox]] page' -- 'sandbox-notice-pagetype-module' --> '[[Wikipedia:Template test cases|module sandbox]] page' -- 'sandbox-notice-pagetype-other' --> 'sandbox page' -- 'sandbox-notice-compare-link-display' --> 'diff' -- 'sandbox-notice-testcases-blurb' --> 'See also the companion subpage for $1.' -- 'sandbox-notice-testcases-link-display' --> 'test cases' -- 'sandbox-category' --> 'Template sandboxes' --]=] local title = env.title local sandboxTitle = env.sandboxTitle local templateTitle = env.templateTitle local subjectSpace = env.subjectSpace if not (subjectSpace and title and sandboxTitle and templateTitle and mw.title.equals(title, sandboxTitle)) then return nil end -- Build the table of arguments to pass to {{ombox}}. We need just two fields, "image" and "text". local omargs = {} omargs.image = message('sandbox-notice-image') -- Get the text. We start with the opening blurb, which is something like -- "This is the template sandbox for [[Template:Foo]] (diff)." local text = '' local pagetype if subjectSpace == 10 then pagetype = message('sandbox-notice-pagetype-template') elseif subjectSpace == 828 then pagetype = message('sandbox-notice-pagetype-module') else pagetype = message('sandbox-notice-pagetype-other') end local pagetypee if subjectSpace == 10 then pagetypee = message('template-pagetype') elseif subjectSpace == 828 then pagetypee = message('module-pagetype') else pagetypee = message('other-pagetype') end local templateLink = makeWikilink(templateTitle.prefixedText) local compareUrl = env.compareUrl if compareUrl then local compareDisplay = message('sandbox-notice-compare-link-display') local compareLink = makeUrlLink(compareUrl, compareDisplay) text = text .. message('sandbox-notice-diff-blurb', {pagetype, templateLink, compareLink}) else text = text .. message('sandbox-notice-blurb', {pagetype, templateLink}) end -- Get the test cases page blurb if the page exists. This is something like -- "See also the companion subpage for [[Template:Foo/testcases|test cases]]." local testcasesTitle = env.testcasesTitle if testcasesTitle and testcasesTitle.exists then if testcasesTitle.namespace == mw.site.namespaces.Module.id then local testcasesLinkDisplay = message('sandbox-notice-testcases-link-display') local testcasesRunLinkDisplay = message('sandbox-notice-testcases-run-link-display') local testcasesLink = makeWikilink(testcasesTitle.prefixedText, testcasesLinkDisplay) local testcasesRunLink = makeWikilink(testcasesTitle.talkPageTitle.prefixedText, testcasesRunLinkDisplay) text = text .. '<br /><small>' .. message('sandbox-notice-testcases-run-blurb', {pagetypee, testcasesLink, testcasesRunLink}) .. '</small>' else local testcasesLinkDisplay = message('sandbox-notice-testcases-link-display') local testcasesLink = makeWikilink(testcasesTitle.prefixedText, testcasesLinkDisplay) text = text .. '<br /><small>' .. message('sandbox-notice-testcases-blurb', {pagetypee, testcasesLink}) .. '</small>' end end -- Add the sandbox to the sandbox category. text = text .. makeCategoryLink(message('sandbox-category')) omargs.text = text local ret = '<div style="clear: both;"></div>' ret = ret .. messageBox.main('ombox', omargs) return ret end function p.protectionTemplate(env) -- Generates the padlock icon in the top right. -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- Messages: -- 'protection-template' --> 'pp-template' -- 'protection-template-args' --> {docusage = 'yes'} local protectionLevels, mProtectionBanner local title = env.title protectionLevels = env.protectionLevels if not protectionLevels then return nil end local editProt = protectionLevels.edit and protectionLevels.edit[1] local moveProt = protectionLevels.move and protectionLevels.move[1] if editProt then -- The page is edit-protected. mProtectionBanner = require('Module:Protection banner') local reason = message('protection-reason-edit') return mProtectionBanner._main{reason, small = true} elseif moveProt and moveProt ~= 'autoconfirmed' then -- The page is move-protected but not edit-protected. Exclude move -- protection with the level "autoconfirmed", as this is equivalent to -- no move protection at all. mProtectionBanner = require('Module:Protection banner') return mProtectionBanner._main{action = 'move', small = true} else return nil end end ---------------------------------------------------------------------------- -- Start box ---------------------------------------------------------------------------- p.startBox = makeInvokeFunc('_startBox') function p._startBox(args, env) --[[ -- This function generates the start box. -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- -- The actual work is done by p.makeStartBoxLinksData and p.renderStartBoxLinks which make -- the [view] [edit] [history] [purge] links, and by p.makeStartBoxData and p.renderStartBox -- which generate the box HTML. --]] env = env or p.getEnvironment(args) local links local content = args.content if not content then -- No need to include the links if the documentation is on the template page itself. local linksData = p.makeStartBoxLinksData(args, env) if linksData then links = p.renderStartBoxLinks(linksData) end end -- Generate the start box html. local data = p.makeStartBoxData(args, env, links) if data then return p.renderStartBox(data) else -- User specified no heading. return nil end end function p.makeStartBoxLinksData(args, env) --[[ -- Does initial processing of data to make the [view] [edit] [history] [purge] links. -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- -- Messages: -- 'view-link-display' --> 'view' -- 'edit-link-display' --> 'edit' -- 'history-link-display' --> 'history' -- 'purge-link-display' --> 'purge' -- 'file-docpage-preload' --> 'Template:Documentation/preload-filespace' -- 'module-preload' --> 'Template:Documentation/preload-module-doc' -- 'docpage-preload' --> 'Template:Documentation/preload' -- 'create-link-display' --> 'create' --]] local subjectSpace = env.subjectSpace local title = env.title local docTitle = env.docTitle if not title or not docTitle then return nil end local data = {} data.title = title data.docTitle = docTitle -- View, display, edit, and purge links if /doc exists. data.viewLinkDisplay = message('view-link-display') data.editLinkDisplay = message('edit-link-display') data.historyLinkDisplay = message('history-link-display') data.purgeLinkDisplay = message('purge-link-display') -- Create link if /doc doesn't exist. local preload = args.preload if not preload then if subjectSpace == 6 then -- File namespace preload = message('file-docpage-preload') elseif subjectSpace == 828 then -- Module namespace preload = message('module-preload') else preload = message('docpage-preload') end end data.preload = preload data.createLinkDisplay = message('create-link-display') return data end function p.renderStartBoxLinks(data) --[[ -- Generates the [view][edit][history][purge] or [create] links from the data table. -- @data - a table of data generated by p.makeStartBoxLinksData --]] local function escapeBrackets(s) -- Escapes square brackets with HTML entities. s = s:gsub('%[', '&#91;') -- Replace square brackets with HTML entities. s = s:gsub('%]', '&#93;') return s end local ret local docTitle = data.docTitle local title = data.title if docTitle.exists then local viewLink = makeWikilink(docTitle.prefixedText, data.viewLinkDisplay) local editLink = makeUrlLink(docTitle:fullUrl{action = 'edit'}, data.editLinkDisplay) local historyLink = makeUrlLink(docTitle:fullUrl{action = 'history'}, data.historyLinkDisplay) local purgeLink = makeUrlLink(title:fullUrl{action = 'purge'}, data.purgeLinkDisplay) ret = '[%s] [%s] [%s] [%s]' ret = escapeBrackets(ret) ret = mw.ustring.format(ret, viewLink, editLink, historyLink, purgeLink) else local createLink = makeUrlLink(docTitle:fullUrl{action = 'edit', preload = data.preload}, data.createLinkDisplay) ret = '[%s]' ret = escapeBrackets(ret) ret = mw.ustring.format(ret, createLink) end return ret end function p.makeStartBoxData(args, env, links) --[=[ -- Does initial processing of data to pass to the start-box render function, p.renderStartBox. -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- @links - a string containing the [view][edit][history][purge] links - could be nil if there's an error. -- -- Messages: -- 'documentation-icon-wikitext' --> '[[File:Test Template Info-Icon - Version (2).svg|50px|link=|alt=]]' -- 'template-namespace-heading' --> 'Template documentation' -- 'module-namespace-heading' --> 'Module documentation' -- 'file-namespace-heading' --> 'Summary' -- 'other-namespaces-heading' --> 'Documentation' -- 'start-box-linkclasses' --> 'mw-editsection-like plainlinks' -- 'start-box-link-id' --> 'doc_editlinks' -- 'testcases-create-link-display' --> 'create' --]=] local subjectSpace = env.subjectSpace if not subjectSpace then -- Default to an "other namespaces" namespace, so that we get at least some output -- if an error occurs. subjectSpace = 2 end local data = {} -- Heading local heading = args.heading -- Blank values are not removed. if heading == '' then -- Don't display the start box if the heading arg is defined but blank. return nil end if heading then data.heading = heading elseif subjectSpace == 10 then -- Template namespace data.heading = message('documentation-icon-wikitext') .. ' ' .. message('template-namespace-heading') elseif subjectSpace == 828 then -- Module namespace data.heading = message('documentation-icon-wikitext') .. ' ' .. message('module-namespace-heading') elseif subjectSpace == 6 then -- File namespace data.heading = message('file-namespace-heading') else data.heading = message('other-namespaces-heading') end -- Heading CSS local headingStyle = args['heading-style'] if headingStyle then data.headingStyleText = headingStyle elseif subjectSpace == 10 then -- We are in the template or template talk namespaces. data.headingFontWeight = 'bold' data.headingFontSize = '125%' else data.headingFontSize = '150%' end -- Data for the [view][edit][history][purge] or [create] links. if links then data.linksClass = message('start-box-linkclasses') data.linksId = message('start-box-link-id') data.links = links end return data end function p.renderStartBox(data) -- Renders the start box html. -- @data - a table of data generated by p.makeStartBoxData. local sbox = mw.html.create('div') sbox :css('padding-bottom', '3px') :css('border-bottom', '1px solid #aaa') :css('margin-bottom', '1ex') :newline() :tag('span') :cssText(data.headingStyleText) :css('font-weight', data.headingFontWeight) :css('font-size', data.headingFontSize) :wikitext(data.heading) local links = data.links if links then sbox:tag('span') :addClass(data.linksClass) :attr('id', data.linksId) :wikitext(links) end return tostring(sbox) end ---------------------------------------------------------------------------- -- Documentation content ---------------------------------------------------------------------------- p.content = makeInvokeFunc('_content') function p._content(args, env) -- Displays the documentation contents -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment env = env or p.getEnvironment(args) local docTitle = env.docTitle local content = args.content if not content and docTitle and docTitle.exists then content = args._content or mw.getCurrentFrame():expandTemplate{title = docTitle.prefixedText} end -- The line breaks below are necessary so that "=== Headings ===" at the start and end -- of docs are interpreted correctly. return '\n' .. (content or '') .. '\n' end p.contentTitle = makeInvokeFunc('_contentTitle') function p._contentTitle(args, env) env = env or p.getEnvironment(args) local docTitle = env.docTitle if not args.content and docTitle and docTitle.exists then return docTitle.prefixedText else return '' end end ---------------------------------------------------------------------------- -- End box ---------------------------------------------------------------------------- p.endBox = makeInvokeFunc('_endBox') function p._endBox(args, env) --[=[ -- This function generates the end box (also known as the link box). -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- -- Messages: -- 'fmbox-id' --> 'documentation-meta-data' -- 'fmbox-style' --> 'background-color: #ecfcf4' -- 'fmbox-textstyle' --> 'font-style: italic' -- -- The HTML is generated by the {{fmbox}} template, courtesy of [[Module:Message box]]. --]=] -- Get environment data. env = env or p.getEnvironment(args) local subjectSpace = env.subjectSpace local docTitle = env.docTitle if not subjectSpace or not docTitle then return nil end -- Check whether we should output the end box at all. Add the end -- box by default if the documentation exists or if we are in the -- user, module or template namespaces. local linkBox = args['link box'] if linkBox == 'off' or not ( docTitle.exists or subjectSpace == 2 or subjectSpace == 828 or subjectSpace == 10 ) then return nil end -- Assemble the arguments for {{fmbox}}. local fmargs = {} fmargs.id = message('fmbox-id') -- Sets 'documentation-meta-data' fmargs.image = 'none' fmargs.style = message('fmbox-style') -- Sets 'background-color: #ecfcf4' fmargs.textstyle = message('fmbox-textstyle') -- 'font-style: italic;' -- Assemble the fmbox text field. local text = '' if linkBox then text = text .. linkBox else text = text .. (p.makeDocPageBlurb(args, env) or '') -- "This documentation is transcluded from [[Foo]]." if subjectSpace == 2 or subjectSpace == 10 or subjectSpace == 828 then -- We are in the user, template or module namespaces. -- Add sandbox and testcases links. -- "Editors can experiment in this template's sandbox and testcases pages." text = text .. (p.makeExperimentBlurb(args, env) or '') text = text .. '<br />' if not args.content and not args[1] then -- "Please add categories to the /doc subpage." -- Don't show this message with inline docs or with an explicitly specified doc page, -- as then it is unclear where to add the categories. text = text .. (p.makeCategoriesBlurb(args, env) or '') end text = text .. ' ' .. (p.makeSubpagesBlurb(args, env) or '') --"Subpages of this template" local printBlurb = p.makePrintBlurb(args, env) -- Two-line blurb about print versions of templates. if printBlurb then text = text .. '<br />' .. printBlurb end end end fmargs.text = text return messageBox.main('fmbox', fmargs) end function p.makeDocPageBlurb(args, env) --[=[ -- Makes the blurb "This documentation is transcluded from [[Template:Foo]] (edit, history)". -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- -- Messages: -- 'edit-link-display' --> 'edit' -- 'history-link-display' --> 'history' -- 'transcluded-from-blurb' --> -- 'The above [[Wikipedia:Template documentation|documentation]] -- is [[Wikipedia:Transclusion|transcluded]] from $1.' -- 'module-preload' --> 'Template:Documentation/preload-module-doc' -- 'create-link-display' --> 'create' -- 'create-module-doc-blurb' --> -- 'You might want to $1 a documentation page for this [[Wikipedia:Lua|Scribunto module]].' --]=] local docTitle = env.docTitle if not docTitle then return nil end local ret if docTitle.exists then -- /doc exists; link to it. local docLink = makeWikilink(docTitle.prefixedText) local editUrl = docTitle:fullUrl{action = 'edit'} local editDisplay = message('edit-link-display') local editLink = makeUrlLink(editUrl, editDisplay) local historyUrl = docTitle:fullUrl{action = 'history'} local historyDisplay = message('history-link-display') local historyLink = makeUrlLink(historyUrl, historyDisplay) ret = message('transcluded-from-blurb', {docLink}) .. ' ' .. makeToolbar(editLink, historyLink) .. '<br />' elseif env.subjectSpace == 828 then -- /doc does not exist; ask to create it. local createUrl = docTitle:fullUrl{action = 'edit', preload = message('module-preload')} local createDisplay = message('create-link-display') local createLink = makeUrlLink(createUrl, createDisplay) ret = message('create-module-doc-blurb', {createLink}) .. '<br />' end return ret end function p.makeExperimentBlurb(args, env) --[[ -- Renders the text "Editors can experiment in this template's sandbox (edit | diff) and testcases (edit) pages." -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- -- Messages: -- 'sandbox-link-display' --> 'sandbox' -- 'sandbox-edit-link-display' --> 'edit' -- 'compare-link-display' --> 'diff' -- 'module-sandbox-preload' --> 'Template:Documentation/preload-module-sandbox' -- 'template-sandbox-preload' --> 'Template:Documentation/preload-sandbox' -- 'sandbox-create-link-display' --> 'create' -- 'mirror-edit-summary' --> 'Create sandbox version of $1' -- 'mirror-link-display' --> 'mirror' -- 'mirror-link-preload' --> 'Template:Documentation/mirror' -- 'sandbox-link-display' --> 'sandbox' -- 'testcases-link-display' --> 'testcases' -- 'testcases-edit-link-display'--> 'edit' -- 'template-sandbox-preload' --> 'Template:Documentation/preload-sandbox' -- 'testcases-create-link-display' --> 'create' -- 'testcases-link-display' --> 'testcases' -- 'testcases-edit-link-display' --> 'edit' -- 'module-testcases-preload' --> 'Template:Documentation/preload-module-testcases' -- 'template-testcases-preload' --> 'Template:Documentation/preload-testcases' -- 'experiment-blurb-module' --> 'Editors can experiment in this module's $1 and $2 pages.' -- 'experiment-blurb-template' --> 'Editors can experiment in this template's $1 and $2 pages.' --]] local subjectSpace = env.subjectSpace local templateTitle = env.templateTitle local sandboxTitle = env.sandboxTitle local testcasesTitle = env.testcasesTitle local templatePage = templateTitle.prefixedText if not subjectSpace or not templateTitle or not sandboxTitle or not testcasesTitle then return nil end -- Make links. local sandboxLinks, testcasesLinks if sandboxTitle.exists then local sandboxPage = sandboxTitle.prefixedText local sandboxDisplay = message('sandbox-link-display') local sandboxLink = makeWikilink(sandboxPage, sandboxDisplay) local sandboxEditUrl = sandboxTitle:fullUrl{action = 'edit'} local sandboxEditDisplay = message('sandbox-edit-link-display') local sandboxEditLink = makeUrlLink(sandboxEditUrl, sandboxEditDisplay) local compareUrl = env.compareUrl local compareLink if compareUrl then local compareDisplay = message('compare-link-display') compareLink = makeUrlLink(compareUrl, compareDisplay) end sandboxLinks = sandboxLink .. ' ' .. makeToolbar(sandboxEditLink, compareLink) else local sandboxPreload if subjectSpace == 828 then sandboxPreload = message('module-sandbox-preload') else sandboxPreload = message('template-sandbox-preload') end local sandboxCreateUrl = sandboxTitle:fullUrl{action = 'edit', preload = sandboxPreload} local sandboxCreateDisplay = message('sandbox-create-link-display') local sandboxCreateLink = makeUrlLink(sandboxCreateUrl, sandboxCreateDisplay) local mirrorSummary = message('mirror-edit-summary', {makeWikilink(templatePage)}) local mirrorPreload = message('mirror-link-preload') local mirrorUrl = sandboxTitle:fullUrl{action = 'edit', preload = mirrorPreload, summary = mirrorSummary} if subjectSpace == 828 then mirrorUrl = sandboxTitle:fullUrl{action = 'edit', preload = templateTitle.prefixedText, summary = mirrorSummary} end local mirrorDisplay = message('mirror-link-display') local mirrorLink = makeUrlLink(mirrorUrl, mirrorDisplay) sandboxLinks = message('sandbox-link-display') .. ' ' .. makeToolbar(sandboxCreateLink, mirrorLink) end if testcasesTitle.exists then local testcasesPage = testcasesTitle.prefixedText local testcasesDisplay = message('testcases-link-display') local testcasesLink = makeWikilink(testcasesPage, testcasesDisplay) local testcasesEditUrl = testcasesTitle:fullUrl{action = 'edit'} local testcasesEditDisplay = message('testcases-edit-link-display') local testcasesEditLink = makeUrlLink(testcasesEditUrl, testcasesEditDisplay) -- for Modules, add testcases run link if exists if subjectSpace == 828 and testcasesTitle.talkPageTitle and testcasesTitle.talkPageTitle.exists then local testcasesRunLinkDisplay = message('testcases-run-link-display') local testcasesRunLink = makeWikilink(testcasesTitle.talkPageTitle.prefixedText, testcasesRunLinkDisplay) testcasesLinks = testcasesLink .. ' ' .. makeToolbar(testcasesEditLink, testcasesRunLink) else testcasesLinks = testcasesLink .. ' ' .. makeToolbar(testcasesEditLink) end else local testcasesPreload if subjectSpace == 828 then testcasesPreload = message('module-testcases-preload') else testcasesPreload = message('template-testcases-preload') end local testcasesCreateUrl = testcasesTitle:fullUrl{action = 'edit', preload = testcasesPreload} local testcasesCreateDisplay = message('testcases-create-link-display') local testcasesCreateLink = makeUrlLink(testcasesCreateUrl, testcasesCreateDisplay) testcasesLinks = message('testcases-link-display') .. ' ' .. makeToolbar(testcasesCreateLink) end local messageName if subjectSpace == 828 then messageName = 'experiment-blurb-module' else messageName = 'experiment-blurb-template' end return message(messageName, {sandboxLinks, testcasesLinks}) end function p.makeCategoriesBlurb(args, env) --[[ -- Generates the text "Please add categories to the /doc subpage." -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- Messages: -- 'doc-link-display' --> '/doc' -- 'add-categories-blurb' --> 'Please add categories to the $1 subpage.' --]] local docTitle = env.docTitle if not docTitle then return nil end local docPathLink = makeWikilink(docTitle.prefixedText, message('doc-link-display')) return message('add-categories-blurb', {docPathLink}) end function p.makeSubpagesBlurb(args, env) --[[ -- Generates the "Subpages of this template" link. -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- Messages: -- 'template-pagetype' --> 'template' -- 'module-pagetype' --> 'module' -- 'default-pagetype' --> 'page' -- 'subpages-link-display' --> 'Subpages of this $1' --]] local subjectSpace = env.subjectSpace local templateTitle = env.templateTitle if not subjectSpace or not templateTitle then return nil end local pagetype if subjectSpace == 10 then pagetype = message('template-pagetype') elseif subjectSpace == 828 then pagetype = message('module-pagetype') else pagetype = message('default-pagetype') end local subpagesLink = makeWikilink( 'Special:PrefixIndex/' .. templateTitle.prefixedText .. '/', message('subpages-link-display', {pagetype}) ) return message('subpages-blurb', {subpagesLink}) end function p.makePrintBlurb(args, env) --[=[ -- Generates the blurb displayed when there is a print version of the template available. -- @args - a table of arguments passed by the user -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- -- Messages: -- 'print-link-display' --> '/Print' -- 'print-blurb' --> 'A [[Help:Books/for experts#Improving the book layout|print version]]' -- .. ' of this template exists at $1.' -- .. ' If you make a change to this template, please update the print version as well.' -- 'display-print-category' --> true -- 'print-category' --> 'Templates with print versions' --]=] local printTitle = env.printTitle if not printTitle then return nil end local ret if printTitle.exists then local printLink = makeWikilink(printTitle.prefixedText, message('print-link-display')) ret = message('print-blurb', {printLink}) local displayPrintCategory = message('display-print-category', nil, 'boolean') if displayPrintCategory then ret = ret .. makeCategoryLink(message('print-category')) end end return ret end ---------------------------------------------------------------------------- -- Tracking categories ---------------------------------------------------------------------------- function p.addTrackingCategories(env) --[[ -- Check if {{documentation}} is transcluded on a /doc or /testcases page. -- @env - environment table containing title objects, etc., generated with p.getEnvironment -- Messages: -- 'display-strange-usage-category' --> true -- 'doc-subpage' --> 'doc' -- 'testcases-subpage' --> 'testcases' -- 'strange-usage-category' --> 'Wikipedia pages with strange ((documentation)) usage' -- -- /testcases pages in the module namespace are not categorised, as they may have -- {{documentation}} transcluded automatically. --]] local title = env.title local subjectSpace = env.subjectSpace if not title or not subjectSpace then return nil end local subpage = title.subpageText local ret = '' if message('display-strange-usage-category', nil, 'boolean') and ( subpage == message('doc-subpage') or subjectSpace ~= 828 and subpage == message('testcases-subpage') ) then ret = ret .. makeCategoryLink(message('strange-usage-category')) end return ret end return p ia5ag064991975bok40jm4ajjojgy1c bacu-saupu:Arguments 828 9975 93309 85248 2020-09-07T10:58:50Z Liuxinyu970226 174 Scribunto text/plain -- This module provides easy processing of arguments passed to Scribunto from -- #invoke. It is intended for use by other Lua modules, and should not be -- called from #invoke directly. local libraryUtil = require('libraryUtil') local checkType = libraryUtil.checkType local arguments = {} -- Generate four different tidyVal functions, so that we don't have to check the -- options every time we call it. local function tidyValDefault(key, val) if type(val) == 'string' then val = val:match('^%s*(.-)%s*$') if val == '' then return nil else return val end else return val end end local function tidyValTrimOnly(key, val) if type(val) == 'string' then return val:match('^%s*(.-)%s*$') else return val end end local function tidyValRemoveBlanksOnly(key, val) if type(val) == 'string' then if val:find('%S') then return val else return nil end else return val end end local function tidyValNoChange(key, val) return val end local function matchesTitle(given, title) local tp = type( given ) return (tp == 'string' or tp == 'number') and mw.title.new( given ).prefixedText == title end local translate_mt = { __index = function(t, k) return k end } function arguments.getArgs(frame, options) checkType('getArgs', 1, frame, 'table', true) checkType('getArgs', 2, options, 'table', true) frame = frame or {} options = options or {} --[[ -- Set up argument translation. --]] options.translate = options.translate or {} if getmetatable(options.translate) == nil then setmetatable(options.translate, translate_mt) end if options.backtranslate == nil then options.backtranslate = {} for k,v in pairs(options.translate) do options.backtranslate[v] = k end end if options.backtranslate and getmetatable(options.backtranslate) == nil then setmetatable(options.backtranslate, { __index = function(t, k) if options.translate[k] ~= k then return nil else return k end end }) end --[[ -- Get the argument tables. If we were passed a valid frame object, get the -- frame arguments (fargs) and the parent frame arguments (pargs), depending -- on the options set and on the parent frame's availability. If we weren't -- passed a valid frame object, we are being called from another Lua module -- or from the debug console, so assume that we were passed a table of args -- directly, and assign it to a new variable (luaArgs). --]] local fargs, pargs, luaArgs if type(frame.args) == 'table' and type(frame.getParent) == 'function' then if options.wrappers then --[[ -- The wrappers option makes Module:Arguments look up arguments in -- either the frame argument table or the parent argument table, but -- not both. This means that users can use either the #invoke syntax -- or a wrapper template without the loss of performance associated -- with looking arguments up in both the frame and the parent frame. -- Module:Arguments will look up arguments in the parent frame -- if it finds the parent frame's title in options.wrapper; -- otherwise it will look up arguments in the frame object passed -- to getArgs. --]] local parent = frame:getParent() if not parent then fargs = frame.args else local title = parent:getTitle():gsub('/sandbox$', '') local found = false if matchesTitle(options.wrappers, title) then found = true elseif type(options.wrappers) == 'table' then for _,v in pairs(options.wrappers) do if matchesTitle(v, title) then found = true break end end end -- We test for false specifically here so that nil (the default) acts like true. if found or options.frameOnly == false then pargs = parent.args end if not found or options.parentOnly == false then fargs = frame.args end end else -- options.wrapper isn't set, so check the other options. if not options.parentOnly then fargs = frame.args end if not options.frameOnly then local parent = frame:getParent() pargs = parent and parent.args or nil end end if options.parentFirst then fargs, pargs = pargs, fargs end else luaArgs = frame end -- Set the order of precedence of the argument tables. If the variables are -- nil, nothing will be added to the table, which is how we avoid clashes -- between the frame/parent args and the Lua args. local argTables = {fargs} argTables[#argTables + 1] = pargs argTables[#argTables + 1] = luaArgs --[[ -- Generate the tidyVal function. If it has been specified by the user, we -- use that; if not, we choose one of four functions depending on the -- options chosen. This is so that we don't have to call the options table -- every time the function is called. --]] local tidyVal = options.valueFunc if tidyVal then if type(tidyVal) ~= 'function' then error( "bad value assigned to option 'valueFunc'" .. '(function expected, got ' .. type(tidyVal) .. ')', 2 ) end elseif options.trim ~= false then if options.removeBlanks ~= false then tidyVal = tidyValDefault else tidyVal = tidyValTrimOnly end else if options.removeBlanks ~= false then tidyVal = tidyValRemoveBlanksOnly else tidyVal = tidyValNoChange end end --[[ -- Set up the args, metaArgs and nilArgs tables. args will be the one -- accessed from functions, and metaArgs will hold the actual arguments. Nil -- arguments are memoized in nilArgs, and the metatable connects all of them -- together. --]] local args, metaArgs, nilArgs, metatable = {}, {}, {}, {} setmetatable(args, metatable) local function mergeArgs(tables) --[[ -- Accepts multiple tables as input and merges their keys and values -- into one table. If a value is already present it is not overwritten; -- tables listed earlier have precedence. We are also memoizing nil -- values, which can be overwritten if they are 's' (soft). --]] for _, t in ipairs(tables) do for key, val in pairs(t) do if metaArgs[key] == nil and nilArgs[key] ~= 'h' then local tidiedVal = tidyVal(key, val) if tidiedVal == nil then nilArgs[key] = 's' else metaArgs[key] = tidiedVal end end end end end --[[ -- Define metatable behaviour. Arguments are memoized in the metaArgs table, -- and are only fetched from the argument tables once. Fetching arguments -- from the argument tables is the most resource-intensive step in this -- module, so we try and avoid it where possible. For this reason, nil -- arguments are also memoized, in the nilArgs table. Also, we keep a record -- in the metatable of when pairs and ipairs have been called, so we do not -- run pairs and ipairs on the argument tables more than once. We also do -- not run ipairs on fargs and pargs if pairs has already been run, as all -- the arguments will already have been copied over. --]] metatable.__index = function (t, key) --[[ -- Fetches an argument when the args table is indexed. First we check -- to see if the value is memoized, and if not we try and fetch it from -- the argument tables. When we check memoization, we need to check -- metaArgs before nilArgs, as both can be non-nil at the same time. -- If the argument is not present in metaArgs, we also check whether -- pairs has been run yet. If pairs has already been run, we return nil. -- This is because all the arguments will have already been copied into -- metaArgs by the mergeArgs function, meaning that any other arguments -- must be nil. --]] if type(key) == 'string' then key = options.translate[key] end local val = metaArgs[key] if val ~= nil then return val elseif metatable.donePairs or nilArgs[key] then return nil end for _, argTable in ipairs(argTables) do local argTableVal = tidyVal(key, argTable[key]) if argTableVal ~= nil then metaArgs[key] = argTableVal return argTableVal end end nilArgs[key] = 'h' return nil end metatable.__newindex = function (t, key, val) -- This function is called when a module tries to add a new value to the -- args table, or tries to change an existing value. if type(key) == 'string' then key = options.translate[key] end if options.readOnly then error( 'could not write to argument table key "' .. tostring(key) .. '"; the table is read-only', 2 ) elseif options.noOverwrite and args[key] ~= nil then error( 'could not write to argument table key "' .. tostring(key) .. '"; overwriting existing arguments is not permitted', 2 ) elseif val == nil then --[[ -- If the argument is to be overwritten with nil, we need to erase -- the value in metaArgs, so that __index, __pairs and __ipairs do -- not use a previous existing value, if present; and we also need -- to memoize the nil in nilArgs, so that the value isn't looked -- up in the argument tables if it is accessed again. --]] metaArgs[key] = nil nilArgs[key] = 'h' else metaArgs[key] = val end end local function translatenext(invariant) local k, v = next(invariant.t, invariant.k) invariant.k = k if k == nil then return nil elseif type(k) ~= 'string' or not options.backtranslate then return k, v else local backtranslate = options.backtranslate[k] if backtranslate == nil then -- Skip this one. This is a tail call, so this won't cause stack overflow return translatenext(invariant) else return backtranslate, v end end end metatable.__pairs = function () -- Called when pairs is run on the args table. if not metatable.donePairs then mergeArgs(argTables) metatable.donePairs = true end return translatenext, { t = metaArgs } end local function inext(t, i) -- This uses our __index metamethod local v = t[i + 1] if v ~= nil then return i + 1, v end end metatable.__ipairs = function (t) -- Called when ipairs is run on the args table. return inext, t, 0 end return args end return arguments 5qx9tzlul9ser30uxj9nbasjt92cevn bacu-saupu:Message box 828 9976 85249 2019-11-28T09:31:32Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55751286|zh:Module:Message box]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This is a meta-module for producing message box templates, including {{mbox}}, {{ambox}}, {{imbox}}, {{tmbox}}, {{ombox}}, {{cmbox}} and {{fmbox}}. -- Require necessary modules. local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local categoryHandler = require('Module:Category handler').main local yesno = require('Module:Yesno') -- Load the configuration page. local cfgTables = mw.loadData('Module:Message box/configuration') -- Get a language object for formatDate and ucfirst. local lang = mw.language.getContentLanguage() -- Set aliases for often-used functions to reduce table lookups. local format = mw.ustring.format local tinsert = table.insert local tconcat = table.concat local trim = mw.text.trim -------------------------------------------------------------------------------- -- Helper functions -------------------------------------------------------------------------------- local function getTitleObject(page, ...) if type(page) == 'string' then -- Get the title object, passing the function through pcall -- in case we are over the expensive function count limit. local success, title = pcall(mw.title.new, page, ...) if success then return title end end end local function union(t1, t2) -- Returns the union of two arrays. local vals = {} for i, v in ipairs(t1) do vals[v] = true end for i, v in ipairs(t2) do vals[v] = true end local ret = {} for k in pairs(vals) do tinsert(ret, k) end table.sort(ret) return ret end local function getArgNums(args, prefix) local nums = {} for k, v in pairs(args) do local num = mw.ustring.match(tostring(k), '^' .. prefix .. '([1-9]%d*)$') if num then tinsert(nums, tonumber(num)) end end table.sort(nums) return nums end -------------------------------------------------------------------------------- -- Box class definition -------------------------------------------------------------------------------- local box = {} box.__index = box function box.new() local obj = {} setmetatable(obj, box) return obj end function box.getNamespaceId(ns) if not ns then return end if type(ns) == 'string' then ns = lang:ucfirst(mw.ustring.lower(ns)) if ns == 'Main' then ns = 0 end end local nsTable = mw.site.namespaces[ns] if nsTable then return nsTable.id end end function box.getMboxType(nsid) -- Gets the mbox type from a namespace number. if nsid == 0 then return 'ambox' -- main namespace elseif nsid == 6 then return 'imbox' -- file namespace elseif nsid == 14 then return 'cmbox' -- category namespace else local nsTable = mw.site.namespaces[nsid] if nsTable and nsTable.isTalk then return 'tmbox' -- any talk namespace else return 'ombox' -- other namespaces or invalid input end end end function box:addCat(ns, cat, sort) if type(cat) ~= 'string' then return end local nsVals = {'main', 'template', 'all'} local tname for i, val in ipairs(nsVals) do if ns == val then tname = ns .. 'Cats' end end if not tname then for i, val in ipairs(nsVals) do nsVals[i] = format('"%s"', val) end error('無效的ns參數傳送到box:addCat;有效的數值為' .. mw.text.listToText(nsVals, '、', '或')) end self[tname] = self[tname] or {} if type(sort) == 'string' then tinsert(self[tname], format('[[Category:%s|%s]]', cat, sort)) else tinsert(self[tname], format('[[Category:%s]]', cat)) end end function box:addClass(class) if type(class) ~= 'string' then return end self.classes = self.classes or {} tinsert(self.classes, class) end function box:setTitle(args) -- Get the title object and the namespace. self.pageTitle = getTitleObject(args.page ~= '' and args.page) self.title = self.pageTitle or mw.title.getCurrentTitle() self.demospace = args.demospace ~= '' and args.demospace or nil self.nsid = box.getNamespaceId(self.demospace) or self.title.namespace end function box:getConfig(boxType) -- Get the box config data from the data page. if boxType == 'mbox' then boxType = box.getMboxType(self.nsid) end local cfg = cfgTables[boxType] if not cfg then local boxTypes = {} for k, v in pairs(dataTables) do tinsert(boxTypes, format('"%s"', k)) end tinsert(boxTypes, '"mbox"') error(format('無效的訊息框類型「%s」;有效的類型為%s', tostring(boxType), mw.text.listToText(boxTypes)), 2) end return cfg end function box:removeBlankArgs(cfg, args) -- Only allow blank arguments for the parameter names listed in cfg.allowBlankParams. local newArgs = {} for k, v in pairs(args) do if v ~= '' then newArgs[k] = v end end for i, param in ipairs(cfg.allowBlankParams or {}) do newArgs[param] = args[param] end return newArgs end function box:setBoxParameters(cfg, args) -- Get type data. self.type = args.type local typeData = cfg.types[self.type] self.invalidTypeError = cfg.showInvalidTypeError and self.type and not typeData and true or false typeData = typeData or cfg.types[cfg.default] self.typeClass = typeData.class self.typeImage = typeData.image -- Find if the box has been wrongly substituted. if cfg.substCheck and args.subst == 'SUBST' then self.isSubstituted = true end -- Find whether we are using a small message box. if cfg.allowSmall and ( cfg.smallParam and args.small == cfg.smallParam or not cfg.smallParam and yesno(args.small) ) then self.isSmall = true else self.isSmall = false end -- Add attributes, classes and styles. if cfg.allowId then self.id = args.id self.name = args.name if self.name then self:addClass('box-' .. string.gsub(self.name,' ','_')) end end self:addClass(cfg.usePlainlinksParam and yesno(args.plainlinks or true) and 'plainlinks') for _, class in ipairs(cfg.classes or {}) do self:addClass(class) end if self.isSmall then self:addClass(cfg.smallClass or 'mbox-small') end if yesno(args.hidden) then self:addClass('infobox editsection') end self:addClass(self.typeClass) self:addClass(args.class) self.style = args.style -- Set text style. self.textstyle = args.textstyle -- Find if we are on the template page or not. This functionality is only used if useCollapsibleTextFields is set, -- or if both cfg.templateCategory and cfg.templateCategoryRequireName are set. self.useCollapsibleTextFields = cfg.useCollapsibleTextFields if self.useCollapsibleTextFields or cfg.templateCategory and cfg.templateCategoryRequireName then self.name = args.name if self.name then local templateName = mw.ustring.match(self.name, '^[tT][eE][mM][pP][lL][aA][tT][eE][%s_]*:[%s_]*(.*)$') or self.name templateName = 'Template:' .. templateName self.templateTitle = getTitleObject(templateName) end self.isTemplatePage = self.templateTitle and mw.title.equals(self.title, self.templateTitle) or false end -- Process data for collapsible text fields. At the moment these are only used in {{ambox}}. if self.useCollapsibleTextFields then -- Get the self.issue value. if self.isSmall and args.smalltext then self.issue = args.smalltext else local sect if args.sect == '' then sect = '此' .. (cfg.sectionDefault or '頁面') elseif type(args.sect) == 'string' then sect = '此' .. args.sect end local issue = args.issue issue = type(issue) == 'string' and issue ~= '' and issue or nil local text = args.text text = type(text) == 'string' and text or nil local issues = {} tinsert(issues, sect) tinsert(issues, issue) tinsert(issues, text) self.issue = tconcat(issues) end -- Get the self.talk value. local talk = args.talk if talk == '' -- Show talk links on the template page or template subpages if the talk parameter is blank. and self.templateTitle and (mw.title.equals(self.templateTitle, self.title) or self.title:isSubpageOf(self.templateTitle)) then talk = '#' elseif talk == '' then talk = nil end if talk then -- If the talk value is a talk page, make a link to that page. Else assume that it's a section heading, -- and make a link to the talk page of the current page with that section heading. local talkTitle = getTitleObject(talk) local talkArgIsTalkPage = true if not talkTitle or not talkTitle.isTalkPage then talkArgIsTalkPage = false talkTitle = getTitleObject(self.title.text, mw.site.namespaces[self.title.namespace].talk.id) end if talkTitle and talkTitle.exists then local talkText = '相關討論可見於' if talkArgIsTalkPage then talkText = format('%s[[%s|%s]].', talkText, talk, talkTitle.prefixedText) else talkText = format('%s[[%s#%s|討論頁]].', talkText, talkTitle.prefixedText, talk) end self.talk = talkText end end -- Get other values. local date if args.date and args.date ~= '' then date = args.date elseif args.time == '' and self.isTemplatePage then date = lang:formatDate('Y年n月j日') elseif args.time and args.time ~= '' then date = lang:formatDate('Y年n月j日', args.time) end if date then local ok, tempdate = pcall(lang.formatDate, lang, 'Y年n月j日', date) -- 正規化日期 if ok then date = tempdate end end if date then self.date = string.format(" <small class='date-container'>''(<span class='date'>%s</span>)''</small>", date) end if args.fix and args.fix ~= '' then self.fix = format("<br /><small>%s</small>", args.fix) else self.fix = '' end self.info = args.info end -- Set the non-collapsible text field. At the moment this is used by all box types other than ambox, -- and also by ambox when small=yes. if self.isSmall then self.text = args.smalltext or args.text else self.text = args.text end -- Set the below row. self.below = cfg.below and args.below -- General image settings. self.imageCellDiv = not self.isSmall and cfg.imageCellDiv and true or false self.imageEmptyCell = cfg.imageEmptyCell if cfg.imageEmptyCellStyle then self.imageEmptyCellStyle = 'border:none;padding:0px;width:1px' end -- Left image settings. local imageLeft = self.isSmall and args.smallimage or args.image if cfg.imageCheckBlank and imageLeft ~= 'blank' and imageLeft ~= 'none' or not cfg.imageCheckBlank and imageLeft ~= 'none' then self.imageLeft = imageLeft if not imageLeft then local imageSize = self.isSmall and (cfg.imageSmallSize or '30x30px') or '40x40px' self.imageLeft = format('[[File:%s|%s|link=|alt=]]', self.typeImage or 'Imbox notice.png', imageSize) end end -- Right image settings. local imageRight = self.isSmall and args.smallimageright or args.imageright if not (cfg.imageRightNone and imageRight == 'none') then self.imageRight = imageRight end -- Add mainspace categories. At the moment these are only used in {{ambox}}. if cfg.allowMainspaceCategories then if args.cat then args.cat1 = args.cat end self.catNums = getArgNums(args, 'cat') if args.category then args.category1 = args.category end self.categoryNums = getArgNums(args, 'category') if args.all then args.all1 = args.all end self.allNums = getArgNums(args, 'all') self.categoryParamNums = union(self.catNums, self.categoryNums) self.categoryParamNums = union(self.categoryParamNums, self.allNums) -- The following is roughly equivalent to the old {{Ambox/category}}. local date local sortDay local dayName = { [1] = '㏠', [2] = '㏡', [3] = '㏢', [4] = '㏣', [5] = '㏤', [6] = '㏥', [7] = '㏦', [8] = '㏧', [9] = '㏨', [10] = '㏩', [11] = '㏪', [12] = '㏫', [13] = '㏬', [14] = '㏭', [15] = '㏮', [16] = '㏯', [17] = '㏰', [18] = '㏱', [19] = '㏲', [20] = '㏳', [21] = '㏴', [22] = '㏵', [23] = '㏶', [24] = '㏷', [25] = '㏸', [26] = '㏹', [27] = '㏺', [28] = '㏻', [29] = '㏼', [30] = '㏽', [31] = '㏾' } if args.date and args.date ~= '' then date = args.date local ok, tempdate = pcall(lang.formatDate, lang, 'Y年n月', date) -- 正規化日期 if ok then date = tempdate end elseif args.time and args.time ~= '' then date = lang:formatDate('Y年n月', args.time) sortDay = lang:formatDate('j', args.time) sortDay = tonumber(sortDay) sortDay = dayName[sortDay] end date = type(date) == 'string' and date local preposition = '自' for _, num in ipairs(self.categoryParamNums) do local mainCat = args['cat' .. tostring(num)] or args['category' .. tostring(num)] local allCat = args['all' .. tostring(num)] mainCat = type(mainCat) == 'string' and mainCat allCat = type(allCat) == 'string' and allCat if mainCat and date and date ~= '' then local catTitle = format('%s%s%s', preposition, date, mainCat) if sortDay then self:addCat('main', catTitle, sortDay) else self:addCat('main', catTitle) end catTitle = getTitleObject('Category:' .. catTitle) if not catTitle or not catTitle.exists then self:addCat('main', '模板中使用无效日期参数的条目') end elseif mainCat and (not date or date == '') then self:addCat('main', mainCat) end if allCat then self:addCat('main', allCat) end end end -- Add template-namespace categories. if cfg.templateCategory then if cfg.templateCategoryRequireName then if self.isTemplatePage then self:addCat('template', cfg.templateCategory) end elseif not self.title.isSubpage then self:addCat('template', cfg.templateCategory) end end -- Add template error category. if cfg.templateErrorCategory then local templateErrorCategory = cfg.templateErrorCategory local templateCat, templateSort if not self.name and not self.title.isSubpage then templateCat = templateErrorCategory elseif self.isTemplatePage then local paramsToCheck = cfg.templateErrorParamsToCheck or {} local count = 0 for i, param in ipairs(paramsToCheck) do if not args[param] then count = count + 1 end end if count > 0 then templateCat = templateErrorCategory templateSort = tostring(count) end if self.categoryNums and #self.categoryNums > 0 then templateCat = templateErrorCategory templateSort = 'C' end end self:addCat('template', templateCat, templateSort) end -- Categories for all namespaces. if self.invalidTypeError then local allSort = (self.nsid == 0 and 'Main:' or '') .. self.title.prefixedText self:addCat('all', '需要修复的信息框', allSort) end if self.isSubstituted then self:addCat('all', '錯誤使用替換引用的頁面') end -- Convert category tables to strings and pass them through [[Module:Category handler]]. self.categories = categoryHandler{ main = tconcat(self.mainCats or {}), template = tconcat(self.templateCats or {}), all = tconcat(self.allCats or {}), nocat = args.nocat, demospace = self.demospace, page = self.pageTitle and self.pageTitle.prefixedText or nil } end function box:export() local root = mw.html.create() -- Add the subst check error. if self.isSubstituted and self.name then root :tag('b') :addClass('error') :wikitext(format( '模板<code>%s[[Template:%s|%s]]%s</code>被錯誤地替代。', mw.text.nowiki('{{'), self.name, self.name, mw.text.nowiki('}}') )) end -- Create the box table. local boxTable = root:tag('table') boxTable :attr('id', self.id) for i, class in ipairs(self.classes or {}) do boxTable :addClass(class) end boxTable :cssText(self.style) :attr('role', 'presentation') -- Add the left-hand image. local row = boxTable:tag('tr') if self.imageLeft then local imageLeftCell = row:tag('td'):addClass('mbox-image') if self.imageCellDiv then -- If we are using a div, redefine imageLeftCell so that the image is inside it. -- Divs use style="width: 52px;", which limits the image width to 52px. If any -- images in a div are wider than that, they may overlap with the text or cause -- other display problems. imageLeftCell = imageLeftCell:tag('div'):css('width', '52px') end imageLeftCell :wikitext(self.imageLeft) elseif self.imageEmptyCell then -- Some message boxes define an empty cell if no image is specified, and some don't. -- The old template code in templates where empty cells are specified gives the following hint: -- "No image. Cell with some width or padding necessary for text cell to have 100% width." row:tag('td') :addClass('mbox-empty-cell') :cssText(self.imageEmptyCellStyle) end -- Add the text. local textCell = row:tag('td'):addClass('mbox-text') if self.useCollapsibleTextFields then -- The message box uses advanced text parameters that allow things to be collapsible. At the -- moment, only ambox uses this. textCell :cssText(self.textstyle) local textCellSpan = textCell:tag('span') textCellSpan :addClass('mbox-text-span') :wikitext(self.issue) if not self.isSmall then textCellSpan :tag('span') :addClass('hide-when-compact') :wikitext(self.talk and self.talk) end textCellSpan :wikitext(self.date and self.date) if not self.isSmall and self.fix ~= '' then textCellSpan :tag('span') :addClass('hide-when-compact') :wikitext(self.fix and self.fix) end if not self.isSmall then textCellSpan :tag('span') :addClass('hide-when-compact') :wikitext(self.info and self.info) end else -- Default text formatting - anything goes. textCell :cssText(self.textstyle) :wikitext(self.text) end -- Add the right-hand image. if self.imageRight then local imageRightCell = row:tag('td'):addClass('mbox-imageright') if self.imageCellDiv then imageRightCell = imageRightCell:tag('div'):css('width', '52px') -- If we are using a div, redefine imageRightCell so that the image is inside it. end imageRightCell :wikitext(self.imageRight) end -- Add the below row. if self.below then boxTable:tag('tr') :tag('td') :attr('colspan', self.imageRight and '3' or '2') :addClass('mbox-text') :cssText(self.textstyle) :wikitext(self.below) end -- Add error message for invalid type parameters. if self.invalidTypeError then root :tag('div') :css('text-align', 'center') :wikitext(format('此訊息框使用無效的「type=%s」參數,需要修復。', self.type or '')) end -- Add categories. root :wikitext(self.categories) return tostring(root) end local function main(boxType, args) local outputBox = box.new() outputBox:setTitle(args) local cfg = outputBox:getConfig(boxType) args = outputBox:removeBlankArgs(cfg, args) outputBox:setBoxParameters(cfg, args) return outputBox:export() end local function makeWrapper(boxType) return function (frame) local args = getArgs(frame, {trim = false, removeBlanks = false}) return main(boxType, args) end end local p = { main = main, mbox = makeWrapper('mbox') } for boxType in pairs(cfgTables) do p[boxType] = makeWrapper(boxType) end return p caatme4ivqycrizkhpsu5v0mrgcstrp bacu-saupu:Category handler 828 9977 85252 2019-11-28T09:32:32Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46539633|zh:Module:Category handler]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -------------------------------------------------------------------------------- -- -- -- CATEGORY HANDLER -- -- -- -- This module implements the {{category handler}} template in Lua, -- -- with a few improvements: all namespaces and all namespace aliases -- -- are supported, and namespace names are detected automatically for -- -- the local wiki. This module requires [[Module:Namespace detect]] -- -- and [[Module:Yesno]] to be available on the local wiki. It can be -- -- configured for different wikis by altering the values in -- -- [[Module:Category handler/config]], and pages can be blacklisted -- -- from categorisation by using [[Module:Category handler/blacklist]]. -- -- -- -------------------------------------------------------------------------------- -- Load required modules local yesno = require('Module:Yesno') -- Lazily load things we don't always need local mShared, mappings local p = {} -------------------------------------------------------------------------------- -- Helper functions -------------------------------------------------------------------------------- local function trimWhitespace(s, removeBlanks) if type(s) ~= 'string' then return s end s = s:match('^%s*(.-)%s*$') if removeBlanks then if s ~= '' then return s else return nil end else return s end end -------------------------------------------------------------------------------- -- CategoryHandler class -------------------------------------------------------------------------------- local CategoryHandler = {} CategoryHandler.__index = CategoryHandler function CategoryHandler.new(data, args) local obj = setmetatable({ _data = data, _args = args }, CategoryHandler) -- Set the title object do local pagename = obj:parameter('demopage') local success, titleObj if pagename then success, titleObj = pcall(mw.title.new, pagename) end if success and titleObj then obj.title = titleObj if titleObj == mw.title.getCurrentTitle() then obj._usesCurrentTitle = true end else obj.title = mw.title.getCurrentTitle() obj._usesCurrentTitle = true end end -- Set suppression parameter values for _, key in ipairs{'nocat', 'categories'} do local value = obj:parameter(key) value = trimWhitespace(value, true) obj['_' .. key] = yesno(value) end do local subpage = obj:parameter('subpage') local category2 = obj:parameter('category2') if type(subpage) == 'string' then subpage = mw.ustring.lower(subpage) end if type(category2) == 'string' then subpage = mw.ustring.lower(category2) end obj._subpage = trimWhitespace(subpage, true) obj._category2 = trimWhitespace(category2) -- don't remove blank values end return obj end function CategoryHandler:parameter(key) local parameterNames = self._data.parameters[key] local pntype = type(parameterNames) if pntype == 'string' or pntype == 'number' then return self._args[parameterNames] elseif pntype == 'table' then for _, name in ipairs(parameterNames) do local value = self._args[name] if value ~= nil then return value end end return nil else error(string.format( 'invalid config key "%s"', tostring(key) ), 2) end end function CategoryHandler:isSuppressedByArguments() return -- See if a category suppression argument has been set. self._nocat == true or self._categories == false or ( self._category2 and self._category2 ~= self._data.category2Yes and self._category2 ~= self._data.category2Negative ) -- Check whether we are on a subpage, and see if categories are -- suppressed based on our subpage status. or self._subpage == self._data.subpageNo and self.title.isSubpage or self._subpage == self._data.subpageOnly and not self.title.isSubpage end function CategoryHandler:shouldSkipBlacklistCheck() -- Check whether the category suppression arguments indicate we -- should skip the blacklist check. return self._nocat == false or self._categories == true or self._category2 == self._data.category2Yes end function CategoryHandler:matchesBlacklist() if self._usesCurrentTitle then return self._data.currentTitleMatchesBlacklist else mShared = mShared or require('Module:Category handler/shared') return mShared.matchesBlacklist( self.title.prefixedText, mw.loadData('Module:Category handler/blacklist') ) end end function CategoryHandler:isSuppressed() -- Find if categories are suppressed by either the arguments or by -- matching the blacklist. return self:isSuppressedByArguments() or not self:shouldSkipBlacklistCheck() and self:matchesBlacklist() end function CategoryHandler:getNamespaceParameters() if self._usesCurrentTitle then return self._data.currentTitleNamespaceParameters else if not mappings then mShared = mShared or require('Module:Category handler/shared') mappings = mShared.getParamMappings(true) -- gets mappings with mw.loadData end return mShared.getNamespaceParameters( self.title, mappings ) end end function CategoryHandler:namespaceParametersExist() -- Find whether any namespace parameters have been specified. -- We use the order "all" --> namespace params --> "other" as this is what -- the old template did. if self:parameter('all') then return true end if not mappings then mShared = mShared or require('Module:Category handler/shared') mappings = mShared.getParamMappings(true) -- gets mappings with mw.loadData end for ns, params in pairs(mappings) do for i, param in ipairs(params) do if self._args[param] then return true end end end if self:parameter('other') then return true end return false end function CategoryHandler:getCategories() local params = self:getNamespaceParameters() local nsCategory for i, param in ipairs(params) do local value = self._args[param] if value ~= nil then nsCategory = value break end end if nsCategory ~= nil or self:namespaceParametersExist() then -- Namespace parameters exist - advanced usage. if nsCategory == nil then nsCategory = self:parameter('other') end local ret = {self:parameter('all')} local numParam = tonumber(nsCategory) if numParam and numParam >= 1 and math.floor(numParam) == numParam then -- nsCategory is an integer ret[#ret + 1] = self._args[numParam] else ret[#ret + 1] = nsCategory end if #ret < 1 then return nil else return table.concat(ret) end elseif self._data.defaultNamespaces[self.title.namespace] then -- Namespace parameters don't exist, simple usage. return self._args[1] end return nil end -------------------------------------------------------------------------------- -- Exports -------------------------------------------------------------------------------- local p = {} function p._exportClasses() -- Used for testing purposes. return { CategoryHandler = CategoryHandler } end function p._main(args, data) data = data or mw.loadData('Module:Category handler/data') local handler = CategoryHandler.new(data, args) if handler:isSuppressed() then return nil end return handler:getCategories() end function p.main(frame, data) data = data or mw.loadData('Module:Category handler/data') local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { wrappers = data.wrappers, valueFunc = function (k, v) v = trimWhitespace(v) if type(k) == 'number' then if v ~= '' then return v else return nil end else return v end end }) return p._main(args, data) end return p letwavu3yvlayfzew66uuwixmwebq5b bacu-saupu:Yesno 828 9978 85253 2019-11-28T09:33:33Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50165983|zh:Module:Yesno]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- Function allowing for consistent treatment of boolean-like wikitext input. -- It works similarly to the template {{yesno}}. return function (val, default) -- If your wiki uses non-ascii characters for any of "yes", "no", etc., you -- should replace "val:lower()" with "mw.ustring.lower(val)" in the -- following line. val = type(val) == 'string' and val:lower() or val if val == nil then return nil elseif val == true or val == 'yes' or val == 'y' or val == 'true' or val == 't' or val == 'on' or val == '是' or val == '开' or val == '開' or tonumber(val) == 1 then return true elseif val == false or val == 'no' or val == 'n' or val == 'false' or val == 'f' or val == 'off' or val == '否' or val == '关' or val == '關' or tonumber(val) == 0 then return false else return default end end 5hqvgmakelaihcallcdiwwqvnkeqhqo bacu-saupu:Message box/configuration 828 9979 85254 2019-11-28T09:34:02Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56507131|zh:Module:Message box/configuration]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local ambox = { types = { speedy = { class = 'ambox-speedy', image = 'Ambox warning pn.svg' }, delete = { class = 'ambox-delete', image = 'Ambox warning pn.svg' }, content = { class = 'ambox-content', image = 'Ambox important.svg' }, style = { class = 'ambox-style', image = 'Edit-clear.svg' }, move = { class = 'ambox-move', image = 'Merge-split-transwiki default.svg' }, protection = { class = 'ambox-protection', image = 'Semi-protection-shackle-keyhole.svg' }, notice = { class = 'ambox-notice', image = 'Information icon4.svg' } }, default = 'notice', allowBlankParams = {'talk', 'sect', 'date', 'issue', 'fix', 'subst', 'hidden'}, allowSmall = true, smallParam = 'left', smallClass = 'mbox-small-left', substCheck = true, classes = {'metadata', 'ambox'}, usePlainlinksParam = true, allowId = true, imageEmptyCell = true, imageCheckBlank = true, imageSmallSize = '20x20px', imageCellDiv = true, useCollapsibleTextFields = true, imageRightNone = true, sectionDefault = '條目', allowMainspaceCategories = true, templateCategory = '條目訊息模板', templateCategoryRequireName = true, templateErrorCategory = '缺少參數的條目訊息模板', templateErrorParamsToCheck = {'issue', 'fix', 'subst'} } local cmbox = { types = { speedy = { class = 'cmbox-speedy', image = 'Ambox warning pn.svg' }, delete = { class = 'cmbox-delete', image = 'Ambox warning pn.svg' }, content = { class = 'cmbox-content', image = 'Ambox important.svg' }, style = { class = 'cmbox-style', image = 'Edit-clear.svg' }, move = { class = 'cmbox-move', image = 'Merge-split-transwiki default.svg' }, protection = { class = 'cmbox-protection', image = 'Semi-protection-shackle-keyhole.svg' }, notice = { class = 'cmbox-notice', image = 'Information icon4.svg' } }, default = 'notice', showInvalidTypeError = true, classes = {'cmbox'}, usePlainlinksParam = true, imageEmptyCell = true } local fmbox = { types = { warning = { class = 'fmbox-warning', image = 'Ambox warning pn.svg' }, editnotice = { class = 'fmbox-editnotice', image = 'Information icon4.svg' }, system = { class = 'fmbox-system', image = 'Information icon4.svg' } }, default = 'system', showInvalidTypeError = true, allowId = true, classes = {'fmbox'}, usePlainlinksParam = true, imageEmptyCell = false, imageRightNone = false } local imbox = { types = { speedy = { class = 'imbox-speedy', image = 'Ambox warning pn.svg' }, delete = { class = 'imbox-delete', image = 'Ambox warning pn.svg' }, content = { class = 'imbox-content', image = 'Ambox important.svg' }, style = { class = 'imbox-style', image = 'Edit-clear.svg' }, move = { class = 'imbox-move', image = 'Merge-split-transwiki default.svg' }, protection = { class = 'imbox-protection', image = 'Semi-protection-shackle-keyhole.svg' }, license = { class = 'imbox-license', image = 'Imbox license.png' }, featured = { class = 'imbox-featured', image = 'Cscr-featured.svg' }, notice = { class = 'imbox-notice', image = 'Information icon4.svg' } }, default = 'notice', showInvalidTypeError = true, classes = {'imbox'}, usePlainlinksParam = true, imageEmptyCell = true, below = true, templateCategory = '檔案訊息模板' } local ombox = { types = { speedy = { class = 'ombox-speedy', image = 'Ambox warning pn.svg' }, delete = { class = 'ombox-delete', image = 'Ambox warning pn.svg' }, content = { class = 'ombox-content', image = 'Ambox important.svg' }, style = { class = 'ombox-style', image = 'Edit-clear.svg' }, move = { class = 'ombox-move', image = 'Merge-split-transwiki default.svg' }, protection = { class = 'ombox-protection', image = 'Semi-protection-shackle-keyhole.svg' }, notice = { class = 'ombox-notice', image = 'Information icon4.svg' }, note = { class = 'ombox-notice', image = 'Information icon4.svg' } }, default = 'notice', showInvalidTypeError = true, classes = {'ombox'}, usePlainlinksParam = true, allowSmall = true, imageEmptyCell = true, imageRightNone = true } local tmbox = { types = { speedy = { class = 'tmbox-speedy', image = 'Ambox warning pn.svg' }, delete = { class = 'tmbox-delete', image = 'Ambox warning pn.svg' }, content = { class = 'tmbox-content', image = 'Ambox important.svg' }, style = { class = 'tmbox-style', image = 'Edit-clear.svg ' }, move = { class = 'tmbox-move', image = 'Merge-split-transwiki default.svg' }, protection = { class = 'tmbox-protection', image = 'Semi-protection-shackle-keyhole.svg' }, notice = { class = 'tmbox-notice', image = 'Information icon4.svg' } }, default = 'notice', showInvalidTypeError = true, classes = {'tmbox'}, usePlainlinksParam = true, allowId = true, allowSmall = true, imageRightNone = true, imageEmptyCell = true, imageEmptyCellStyle = true, templateCategory = '討論訊息模板' } return { ambox = ambox, cmbox = cmbox, fmbox = fmbox, imbox = imbox, ombox = ombox, tmbox = tmbox } p2ubt99bq93xuddwipvkbzm4777t3sc bacu-saupu:Documentation/config 828 9980 102679 102675 2021-03-11T06:17:56Z MonicaMu 1564 Scribunto text/plain ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- -- Configuration for Module:Documentation -- -- Here you can set the values of the parameters and messages used in Module:Documentation to -- localise it to your wiki and your language. Unless specified otherwise, values given here -- should be string values. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- local cfg = {} -- Do not edit this line. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Protection template configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['protection-reason-edit'] -- The protection reason for edit-protected templates to pass to -- [[Module:Protection banner]]. cfg['protection-reason-edit'] = 'template' --[[ ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Sandbox notice configuration -- -- On sandbox pages the module can display a template notifying users that the current page is a -- sandbox, and the location of test cases pages, etc. The module decides whether the page is a -- sandbox or not based on the value of cfg['sandbox-subpage']. The following settings configure the -- messages that the notices contains. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- --]] -- cfg['sandbox-notice-image'] -- The image displayed in the sandbox notice. cfg['sandbox-notice-image'] = '[[Image:Sandbox.svg|50px|alt=|link=]]' --[[ -- cfg['sandbox-notice-pagetype-template'] -- cfg['sandbox-notice-pagetype-module'] -- cfg['sandbox-notice-pagetype-other'] -- The page type of the sandbox page. The message that is displayed depends on the current subject -- namespace. This message is used in either cfg['sandbox-notice-blurb'] or -- cfg['sandbox-notice-diff-blurb']. --]] cfg['sandbox-notice-pagetype-template'] = '[[:zh:Wikipedia:模板的沙盒和測試樣例|沙盒]]' cfg['sandbox-notice-pagetype-module'] = '[[:zh:Wikipedia:模板的沙盒和測試樣例|沙盒]]' cfg['sandbox-notice-pagetype-other'] = '沙盒' --[[ -- cfg['sandbox-notice-blurb'] -- cfg['sandbox-notice-diff-blurb'] -- cfg['sandbox-notice-diff-display'] -- Either cfg['sandbox-notice-blurb'] or cfg['sandbox-notice-diff-blurb'] is the opening sentence -- of the sandbox notice. The latter has a diff link, but the former does not. $1 is the page -- type, which is either cfg['sandbox-notice-pagetype-template'], -- cfg['sandbox-notice-pagetype-module'] or cfg['sandbox-notice-pagetype-other'] depending what -- namespace we are in. $2 is a link to the main template page, and $3 is a diff link between -- the sandbox and the main template. The display value of the diff link is set by -- cfg['sandbox-notice-compare-link-display']. --]] cfg['sandbox-notice-blurb'] = '這是$2的$1。' cfg['sandbox-notice-diff-blurb'] = '這是$2($3)的$1。' cfg['sandbox-notice-compare-link-display'] = '差異' --[[ -- cfg['sandbox-notice-testcases-blurb'] -- cfg['sandbox-notice-testcases-link-display'] -- cfg['sandbox-notice-testcases-run-blurb'] -- cfg['sandbox-notice-testcases-run-link-display'] -- cfg['sandbox-notice-testcases-blurb'] is a sentence notifying the user that there is a test cases page -- corresponding to this sandbox that they can edit. $1 is a link to the test cases page. -- cfg['sandbox-notice-testcases-link-display'] is the display value for that link. -- cfg['sandbox-notice-testcases-run-blurb'] is a sentence notifying the user that there is a test cases page -- corresponding to this sandbox that they can edit, along with a link to run it. $1 is a link to the test -- cases page, and $2 is a link to the page to run it. -- cfg['sandbox-notice-testcases-run-link-display'] is the display value for the link to run the test -- cases. --]] cfg['sandbox-notice-testcases-blurb'] = '參見本$1的$2。' cfg['sandbox-notice-testcases-link-display'] = '測試樣例' cfg['sandbox-notice-testcases-run-blurb'] = '參見本$1的$2($3)。' cfg['sandbox-notice-testcases-run-link-display'] = '執行' -- cfg['sandbox-category'] -- A category to add to all template sandboxes. cfg['sandbox-category'] = '模板沙盒' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Start box configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['documentation-icon-wikitext'] -- The wikitext for the icon shown at the top of the template. cfg['documentation-icon-wikitext'] = '[[File:Test Template Info-Icon - Version (2).svg|50px|link=|alt=文件圖示]]' -- cfg['template-namespace-heading'] -- The heading shown in the template namespace. cfg['template-namespace-heading'] = '模板文件' -- cfg['module-namespace-heading'] -- The heading shown in the module namespace. cfg['module-namespace-heading'] = '文件' -- cfg['file-namespace-heading'] -- The heading shown in the file namespace. cfg['file-namespace-heading'] = 'Summary' -- cfg['other-namespaces-heading'] -- The heading shown in other namespaces. cfg['other-namespaces-heading'] = '文件' -- cfg['view-link-display'] -- The text to display for "view" links. cfg['view-link-display'] = '檢視' -- cfg['edit-link-display'] -- The text to display for "edit" links. cfg['edit-link-display'] = '編輯' -- cfg['history-link-display'] -- The text to display for "history" links. cfg['history-link-display'] = '歷史' -- cfg['purge-link-display'] -- The text to display for "purge" links. cfg['purge-link-display'] = '清除快取' -- cfg['create-link-display'] -- The text to display for "create" links. cfg['create-link-display'] = '建立' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Link box (end box) configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['transcluded-from-blurb'] -- Notice displayed when the docs are transcluded from another page. $1 is a wikilink to that page. cfg['transcluded-from-blurb'] = '上述[[:zh:Wikipedia:模板文檔頁模式|文件]][[:zh:Wikipedia:嵌入包含|嵌入]]自$1。' --[[ -- cfg['create-module-doc-blurb'] -- Notice displayed in the module namespace when the documentation subpage does not exist. -- $1 is a link to create the documentation page with the preload cfg['module-preload'] and the -- display cfg['create-link-display']. --]] cfg['create-module-doc-blurb'] = '您可能想要$1本[[:zh:Wikipedia:Lua|Scribunto文件。' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Experiment blurb configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- --[[ -- cfg['experiment-blurb-template'] -- cfg['experiment-blurb-module'] -- The experiment blurb is the text inviting editors to experiment in sandbox and test cases pages. -- It is only shown in the template and module namespaces. With the default English settings, it -- might look like this: -- -- Editors can experiment in this template's sandbox (edit | diff) and testcases (edit) pages. -- -- In this example, "sandbox", "edit", "diff", "testcases", and "edit" would all be links. -- -- There are two versions, cfg['experiment-blurb-template'] and cfg['experiment-blurb-module'], depending -- on what namespace we are in. -- -- Parameters: -- -- $1 is a link to the sandbox page. If the sandbox exists, it is in the following format: -- -- cfg['sandbox-link-display'](cfg['sandbox-edit-link-display'] | cfg['compare-link-display']) -- -- If the sandbox doesn't exist, it is in the format: -- -- cfg['sandbox-link-display'](cfg['sandbox-create-link-display'] | cfg['mirror-link-display']) -- -- The link for cfg['sandbox-create-link-display'] link preloads the page with cfg['template-sandbox-preload'] -- or cfg['module-sandbox-preload'], depending on the current namespace. The link for cfg['mirror-link-display'] -- loads a default edit summary of cfg['mirror-edit-summary']. -- -- $2 is a link to the test cases page. If the test cases page exists, it is in the following format: -- -- cfg['testcases-link-display'](cfg['testcases-edit-link-display']) -- -- If the test cases page doesn't exist, it is in the format: -- -- cfg['testcases-link-display'](cfg['testcases-create-link-display']) -- -- If the test cases page doesn't exist, the link for cfg['testcases-create-link-display'] preloads the -- page with cfg['template-testcases-preload'] or cfg['module-testcases-preload'], depending on the current -- namespace. --]] cfg['experiment-blurb-template'] = "編者可以在本模板的$1和$2頁面進行實驗。" cfg['experiment-blurb-module'] = "編者可以在本模組的$1和$2頁面進行實驗。" ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Sandbox link configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['sandbox-subpage'] -- The name of the template subpage typically used for sandboxes. cfg['sandbox-subpage'] = 'sandbox' -- cfg['template-sandbox-preload'] -- Preload file for template sandbox pages. cfg['template-sandbox-preload'] = 'Template:Documentation/preload-sandbox' -- cfg['module-sandbox-preload'] -- Preload file for Lua module sandbox pages. cfg['module-sandbox-preload'] = 'Template:Documentation/preload-module-sandbox' -- cfg['sandbox-link-display'] -- The text to display for "sandbox" links. cfg['sandbox-link-display'] = '沙盒' -- cfg['sandbox-edit-link-display'] -- The text to display for sandbox "edit" links. cfg['sandbox-edit-link-display'] = '編輯' -- cfg['sandbox-create-link-display'] -- The text to display for sandbox "create" links. cfg['sandbox-create-link-display'] = '建立' -- cfg['compare-link-display'] -- The text to display for "compare" links. cfg['compare-link-display'] = '差異' -- cfg['mirror-edit-summary'] -- The default edit summary to use when a user clicks the "mirror" link. $1 is a wikilink to the -- template page. cfg['mirror-edit-summary'] = '建立$1的沙盒版本' -- 本訊息無法使用轉換 -- cfg['mirror-link-display'] -- The text to display for "mirror" links. cfg['mirror-link-display'] = '鏡像' -- cfg['mirror-link-preload'] -- The page to preload when a user clicks the "mirror" link. cfg['mirror-link-preload'] = 'Template:Documentation/mirror' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Test cases link configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['testcases-subpage'] -- The name of the template subpage typically used for test cases. cfg['testcases-subpage'] = 'testcases' -- cfg['template-testcases-preload'] -- Preload file for template test cases pages. cfg['template-testcases-preload'] = 'Template:Documentation/preload-testcases' -- cfg['module-testcases-preload'] -- Preload file for Lua module test cases pages. cfg['module-testcases-preload'] = 'Template:Documentation/preload-module-testcases' -- cfg['testcases-link-display'] -- The text to display for "testcases" links. cfg['testcases-link-display'] = '測試樣例' -- cfg['testcases-edit-link-display'] -- The text to display for test cases "edit" links. cfg['testcases-edit-link-display'] = '編輯' -- cfg['testcases-run-link-display'] -- The text to display for test cases "run" links. cfg['testcases-run-link-display'] = '執行' -- cfg['testcases-create-link-display'] -- The text to display for test cases "create" links. cfg['testcases-create-link-display'] = '建立' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Add categories blurb configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- --[[ -- cfg['add-categories-blurb'] -- Text to direct users to add categories to the /doc subpage. Not used if the "content" or -- "docname fed" arguments are set, as then it is not clear where to add the categories. $1 is a -- link to the /doc subpage with a display value of cfg['doc-link-display']. --]] cfg['add-categories-blurb'] = '請在$1子頁面中添加分類。' -- cfg['doc-link-display'] -- The text to display when linking to the /doc subpage. cfg['doc-link-display'] = '/cudad' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Subpages link configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- --[[ -- cfg['subpages-blurb'] -- The "Subpages of this template" blurb. $1 is a link to the main template's subpages with a -- display value of cfg['subpages-link-display']. In the English version this blurb is simply -- the link followed by a period, and the link display provides the actual text. --]] cfg['subpages-blurb'] = '$1。' --[[ -- cfg['subpages-link-display'] -- The text to display for the "subpages of this page" link. $1 is cfg['template-pagetype'], -- cfg['module-pagetype'] or cfg['default-pagetype'], depending on whether the current page is in -- the template namespace, the module namespace, or another namespace. --]] cfg['subpages-link-display'] = '本$1的子頁面' -- cfg['template-pagetype'] -- The pagetype to display for template pages. cfg['template-pagetype'] = '模板' -- cfg['module-pagetype'] -- The pagetype to display for Lua module pages. cfg['module-pagetype'] = '模組' -- cfg['default-pagetype'] -- The pagetype to display for pages other than templates or Lua modules. cfg['default-pagetype'] = '頁' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Doc link configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['doc-subpage'] -- The name of the subpage typically used for documentation pages. cfg['doc-subpage'] = 'cudad' -- cfg['file-docpage-preload'] -- Preload file for documentation page in the file namespace. cfg['file-docpage-preload'] = 'Template:Documentation/preload-filespace' -- cfg['docpage-preload'] -- Preload file for template documentation pages in all namespaces. cfg['docpage-preload'] = 'Template:Documentation/preload' -- cfg['module-preload'] -- Preload file for Lua module documentation pages. cfg['module-preload'] = 'Template:Documentation/preload-module-doc' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Print version configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['print-subpage'] -- The name of the template subpage used for print versions. cfg['print-subpage'] = 'Print' -- cfg['print-link-display'] -- The text to display when linking to the /Print subpage. cfg['print-link-display'] = '/Print' -- cfg['print-blurb'] -- Text to display if a /Print subpage exists. $1 is a link to the subpage with a display value of cfg['print-link-display']. cfg['print-blurb'] = 'A [[Help:Books/for experts#Improving the book layout|print version]] of this template exists at $1.' .. ' If you make a change to this template, please update the print version as well.' -- cfg['display-print-category'] -- Set to true to enable output of cfg['print-category'] if a /Print subpage exists. -- This should be a boolean value (either true or false). cfg['display-print-category'] = true -- cfg['print-category'] -- Category to output if cfg['display-print-category'] is set to true, and a /Print subpage exists. cfg['print-category'] = 'Templates with print versions' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- HTML and CSS configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['main-div-id'] -- The "id" attribute of the main HTML "div" tag. cfg['main-div-id'] = 'template-documentation' -- cfg['main-div-classes'] -- The CSS classes added to the main HTML "div" tag. cfg['main-div-classes'] = 'template-documentation iezoomfix' -- cfg['start-box-linkclasses'] -- The CSS classes used for the [view][edit][history] or [create] links in the start box. cfg['start-box-linkclasses'] = 'mw-editsection-like plainlinks' -- cfg['start-box-link-id'] -- The HTML "id" attribute for the links in the start box. cfg['start-box-link-id'] = 'doc_editlinks' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- {{fmbox}} template configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['fmbox-id'] -- The id sent to the "id" parameter of the {{fmbox}} template. cfg['fmbox-id'] = 'documentation-meta-data' -- cfg['fmbox-style'] -- The value sent to the style parameter of {{fmbox}}. cfg['fmbox-style'] = 'background-color: #ecfcf4' -- cfg['fmbox-textstyle'] -- The value sent to the "textstyle parameter of {{fmbox}}. cfg['fmbox-textstyle'] = 'font-style: italic' ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- Tracking category configuration ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- cfg['display-strange-usage-category'] -- Set to true to enable output of cfg['strange-usage-category'] if the module is used on a /doc subpage -- or a /testcases subpage. This should be a boolean value (either true or false). cfg['display-strange-usage-category'] = true -- cfg['strange-usage-category'] -- Category to output if cfg['display-strange-usage-category'] is set to true and the module is used on a -- /doc subpage or a /testcases subpage. cfg['strange-usage-category'] = 'Wikipedia pages with strange ((documentation)) usage' --[[ ---------------------------------------------------------------------------------------------------- -- End configuration -- -- Don't edit anything below this line. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- --]] return cfg av9tmgh1awnuliu2xap1ddnhbk636tw bacu-saupu:Category handler/data 828 9981 85256 2019-11-28T09:34:49Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46539640|zh:Module:Category handler/data]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module assembles data to be passed to [[Module:Category handler]] using -- mw.loadData. This includes the configuration data and whether the current -- page matches the title blacklist. local data = require('Module:Category handler/config') local mShared = require('Module:Category handler/shared') local blacklist = require('Module:Category handler/blacklist') local title = mw.title.getCurrentTitle() data.currentTitleMatchesBlacklist = mShared.matchesBlacklist( title.prefixedText, blacklist ) data.currentTitleNamespaceParameters = mShared.getNamespaceParameters( title, mShared.getParamMappings() ) return data k26mwixuaeijisfddb0sxkg82iux8v4 bacu-saupu:Category handler/config 828 9982 85257 2019-11-28T09:35:14Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46539637|zh:Module:Category handler/config]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -------------------------------------------------------------------------------- -- [[Module:Category handler]] configuration data -- -- Language-specific parameter names and values can be set here. -- -- For blacklist config, see [[Module:Category handler/blacklist]]. -- -------------------------------------------------------------------------------- local cfg = {} -- Don't edit this line. -------------------------------------------------------------------------------- -- Start configuration data -- -------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------- -- Parameter names -- -- These configuration items specify custom parameter names. -- -- To add one extra name, you can use this format: -- -- -- -- foo = 'parameter name', -- -- -- -- To add multiple names, you can use this format: -- -- -- -- foo = {'parameter name 1', 'parameter name 2', 'parameter name 3'}, -- -------------------------------------------------------------------------------- cfg.parameters = { -- The nocat and categories parameter suppress -- categorisation. They are used with Module:Yesno, and work as follows: -- -- cfg.nocat: -- Result of yesno() Effect -- true Categorisation is suppressed -- false Categorisation is allowed, and -- the blacklist check is skipped -- nil Categorisation is allowed -- -- cfg.categories: -- Result of yesno() Effect -- true Categorisation is allowed, and -- the blacklist check is skipped -- false Categorisation is suppressed -- nil Categorisation is allowed nocat = 'nocat', categories = 'categories', -- The parameter name for the legacy "category2" parameter. This skips the -- blacklist if set to the cfg.category2Yes value, and suppresses -- categorisation if present but equal to anything other than -- cfg.category2Yes or cfg.category2Negative. category2 = 'category2', -- cfg.subpage is the parameter name to specify how to behave on subpages. subpage = 'subpage', -- The parameter for data to return in all namespaces. all = 'all', -- The parameter name for data to return if no data is specified for the -- namespace that is detected. other = 'other', -- The parameter name used to specify a page other than the current page; -- used for testing and demonstration. demopage = 'page', } -------------------------------------------------------------------------------- -- Parameter values -- -- These are set values that can be used with certain parameters. Only one -- -- value can be specified, like this: -- -- -- -- cfg.foo = 'value name' -- -- -------------------------------------------------------------------------------- -- The following settings are used with the cfg.category2 parameter. Setting -- cfg.category2 to cfg.category2Yes skips the blacklist, and if cfg.category2 -- is present but equal to anything other than cfg.category2Yes or -- cfg.category2Negative then it supresses cateogrisation. cfg.category2Yes = 'yes' cfg.category2Negative = '¬' -- The following settings are used with the cfg.subpage parameter. -- cfg.subpageNo is the value to specify to not categorise on subpages; -- cfg.subpageOnly is the value to specify to only categorise on subpages. cfg.subpageNo = 'no' cfg.subpageOnly = 'only' -------------------------------------------------------------------------------- -- Default namespaces -- -- This is a table of namespaces to categorise by default. The keys are the -- -- namespace numbers. -- -------------------------------------------------------------------------------- cfg.defaultNamespaces = { [ 0] = true, -- main [ 6] = true, -- file [ 12] = true, -- help [ 14] = true, -- category [100] = true, -- portal [108] = true, -- book } -------------------------------------------------------------------------------- -- Wrappers -- -- This is a wrapper template or a list of wrapper templates to be passed to -- -- [[Module:Arguments]]. -- -------------------------------------------------------------------------------- cfg.wrappers = 'Template:Category handler' -------------------------------------------------------------------------------- -- End configuration data -- -------------------------------------------------------------------------------- return cfg -- Don't edit this line. 6ga9hbq2pdwalsvx68i53dmbr421rq5 bacu-saupu:Category handler/shared 828 9983 85260 2019-11-28T09:39:49Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46539643|zh:Module:Category handler/shared]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module contains shared functions used by [[Module:Category handler]] -- and its submodules. local p = {} function p.matchesBlacklist(page, blacklist) for i, pattern in ipairs(blacklist) do local match = mw.ustring.match(page, pattern) if match then return true end end return false end function p.getParamMappings(useLoadData) local dataPage = 'Module:Namespace detect/data' if useLoadData then return mw.loadData(dataPage).mappings else return require(dataPage).mappings end end function p.getNamespaceParameters(titleObj, mappings) -- We don't use title.nsText for the namespace name because it adds -- underscores. local mappingsKey if titleObj.isTalkPage then mappingsKey = 'talk' else mappingsKey = mw.site.namespaces[titleObj.namespace].name end mappingsKey = mw.ustring.lower(mappingsKey) return mappings[mappingsKey] or {} end return p omlsnhudxz6juptvtxz7ns97jutbzc5 bacu-saupu:Category handler/blacklist 828 9984 85261 2019-11-28T09:41:32Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46539636|zh:Module:Category handler/blacklist]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module contains the blacklist used by [[Module:Category handler]]. -- Pages that match Lua patterns in this list will not be categorised unless -- categorisation is explicitly requested. return { '^Main Page$', -- don't categorise the main page. -- Don't categorise the following pages or their subpages. -- "%f[/\0]" matches if the next character is "/" or the end of the string. '^Wikipedia:Cascade%-protected items%f[/\0]', '^User:UBX%f[/\0]', -- The userbox "template" space. '^User talk:UBX%f[/\0]', -- Don't categorise subpages of these pages, but allow -- categorisation of the base page. '^Wikipedia:Template messages/.*$', '/[aA]rchive' -- Don't categorise archives. } ne8sdldor304iu81gnqa05p401j3exc bacu-saupu:Namespace detect/data 828 9985 85262 2019-11-28T09:42:05Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46069601|zh:Module:Namespace detect/data]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -------------------------------------------------------------------------------- -- Namespace detect data -- -- This module holds data for [[Module:Namespace detect]] to be loaded per -- -- page, rather than per #invoke, for performance reasons. -- -------------------------------------------------------------------------------- local cfg = require('Module:Namespace detect/config') local function addKey(t, key, defaultKey) if key ~= defaultKey then t[#t + 1] = key end end -- Get a table of parameters to query for each default parameter name. -- This allows wikis to customise parameter names in the cfg table while -- ensuring that default parameter names will always work. The cfg table -- values can be added as a string, or as an array of strings. local defaultKeys = { 'main', 'talk', 'other', 'subjectns', 'demospace', 'demopage' } local argKeys = {} for i, defaultKey in ipairs(defaultKeys) do argKeys[defaultKey] = {defaultKey} end for defaultKey, t in pairs(argKeys) do local cfgValue = cfg[defaultKey] local cfgValueType = type(cfgValue) if cfgValueType == 'string' then addKey(t, cfgValue, defaultKey) elseif cfgValueType == 'table' then for i, key in ipairs(cfgValue) do addKey(t, key, defaultKey) end end cfg[defaultKey] = nil -- Free the cfg value as we don't need it any more. end local function getParamMappings() --[[ -- Returns a table of how parameter names map to namespace names. The keys -- are the actual namespace names, in lower case, and the values are the -- possible parameter names for that namespace, also in lower case. The -- table entries are structured like this: -- { -- [''] = {'main'}, -- ['wikipedia'] = {'wikipedia', 'project', 'wp'}, -- ... -- } --]] local mappings = {} local mainNsName = mw.site.subjectNamespaces[0].name mainNsName = mw.ustring.lower(mainNsName) mappings[mainNsName] = mw.clone(argKeys.main) mappings['talk'] = mw.clone(argKeys.talk) for nsid, ns in pairs(mw.site.subjectNamespaces) do if nsid ~= 0 then -- Exclude main namespace. local nsname = mw.ustring.lower(ns.name) local canonicalName = mw.ustring.lower(ns.canonicalName) mappings[nsname] = {nsname} if canonicalName ~= nsname then table.insert(mappings[nsname], canonicalName) end for _, alias in ipairs(ns.aliases) do table.insert(mappings[nsname], mw.ustring.lower(alias)) end end end return mappings end return { argKeys = argKeys, cfg = cfg, mappings = getParamMappings() } ojp6d3pc8mql5nufaqdg576c9so3479 bacu-saupu:Namespace detect/config 828 9986 85263 2019-11-28T09:42:27Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46069599|zh:Module:Namespace detect/config]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -------------------------------------------------------------------------------- -- Namespace detect configuration data -- -- -- -- This module stores configuration data for Module:Namespace detect. Here -- -- you can localise the module to your wiki's language. -- -- -- -- To activate a configuration item, you need to uncomment it. This means -- -- that you need to remove the text "-- " at the start of the line. -- -------------------------------------------------------------------------------- local cfg = {} -- Don't edit this line. -------------------------------------------------------------------------------- -- Parameter names -- -- These configuration items specify custom parameter names. Values added -- -- here will work in addition to the default English parameter names. -- -- To add one extra name, you can use this format: -- -- -- -- cfg.foo = 'parameter name' -- -- -- -- To add multiple names, you can use this format: -- -- -- -- cfg.foo = {'parameter name 1', 'parameter name 2', 'parameter name 3'} -- -------------------------------------------------------------------------------- ---- This parameter displays content for the main namespace: -- cfg.main = 'main' ---- This parameter displays in talk namespaces: -- cfg.talk = 'talk' ---- This parameter displays content for "other" namespaces (namespaces for which ---- parameters have not been specified): -- cfg.other = 'other' ---- This parameter makes talk pages behave as though they are the corresponding ---- subject namespace. Note that this parameter is used with [[Module:Yesno]]. ---- Edit that module to change the default values of "yes", "no", etc. -- cfg.subjectns = 'subjectns' ---- This parameter sets a demonstration namespace: -- cfg.demospace = 'demospace' ---- This parameter sets a specific page to compare: cfg.demopage = 'page' -------------------------------------------------------------------------------- -- Table configuration -- -- These configuration items allow customisation of the "table" function, -- -- used to generate a table of possible parameters in the module -- -- documentation. -- -------------------------------------------------------------------------------- ---- The header for the namespace column in the wikitable containing the list of ---- possible subject-space parameters. -- cfg.wikitableNamespaceHeader = 'Namespace' ---- The header for the wikitable containing the list of possible subject-space ---- parameters. -- cfg.wikitableAliasesHeader = 'Aliases' -------------------------------------------------------------------------------- -- End of configuration data -- -------------------------------------------------------------------------------- return cfg -- Don't edit this line. 1o6ozz56i8q0xgyl6xa41n2v7kelhli taazihan mitudung:P 10 9987 85503 85264 2019-11-29T00:44:30Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:p]] katukuh [[taazihan mitudung:P]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:property|{{{type|data}}}|{{{1|}}}|{{{2|}}}|{{{3|}}}}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude> 4oa5xa1bvqzk2cbtf4j3a2r88ico1x0 bacu-saupu:property 828 9988 85265 2019-11-28T09:45:16Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/43919101|zh:Module:property]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- [[Module:Property]] local p = {} -- trim string function trim(s) -- incase nil if s == nil then return '' end s = tostring(s) return s:gsub("^%s+", ""):gsub("%s+$", "") end -- Get the property of given wikidata entity. -- 取得wikidata中指定實體項目的指定屬性。 -- [[:mw:Extension:Wikibase Client/Lua]] function p.data(frame) if mw.wikibase == nil then -- translate: 'Not yet install Extension:Wikibase ?' return '未安裝 Extension:Wikibase ?' end local entity = trim(frame.args[2]) if not entity:match('^[QP]%d{1,10}$') then entity = mw.wikibase.resolvePropertyId(entity) or entity end -- entity = mw.wikibase.getEntity(trim(frame.args[2]) or nil) if entity == '' then entity = mw.wikibase.getEntity() -- translate: No wikidata entity if entity == nil or entity.claims == nil then return '無本頁之數據' end else entity = mw.wikibase.getEntity(entity) if entity == nil then -- translate: No wikidata entity return '不存在此項目: ' .. frame.args[2] end end local property_id = trim(frame.args[1]) if property_id == '' then -- https://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Wikibase_Client/Lua#mw.wikibase.label local language = trim(frame.args[3]) if language == '' then -- return mw.wikibase.label(entity.id) return entity:getLabel() end return entity:getLabel(language) end if property_id == 'id' then return entity.id end if property_id == 'link' then local language = trim(frame.args[3]) if language == '' then language = 'en' end return entity:getSitelink(language .. 'wiki') end if not property_id:match('^P%d{1,10}$') then property_id = mw.wikibase.resolvePropertyId(property_id) or property_id end -- return entity:formatPropertyValues(property_id) local property = entity.claims[property_id] if property == nil then local prefix if trim(frame.args[2]) == '' then -- translate: The page prefix = '本頁' else -- translate: The entity prefix = '此項目 [[d:' .. trim(frame.args[2]) .. ']] ' end -- translate: has no property: return prefix .. '不存在此屬性: ' .. property_id end -- TODO: check property[i]['rank'] property = property[1]['mainsnak']['datavalue'] -- ['datavalue']: e.g., -- {"value":{'entity-type':'item','numeric-id':1647152},type:'wikibase-entityid'} -- {"value":{"amount":"+10","unit":"1","upperBound":"+10","lowerBound":"+10"},"type":"quantity"} -- {"value":{"time":"-0800-01-01T00:00:00Z","timezone":0,"before":0,"after":0,"precision":7,"calendarmodel":"http://www.wikidata.org/entity/Q1985727"},"type":"time"} property = property['value'] if type(property) ~= 'table' then return property end if property['amount'] ~= nil then return tonumber(property['amount']) end if property['time'] ~= nil then -- local BCE, y, m, d = string.match(property['time'], '^([+\\-]?)0*([1-9]%d*)-0*([1-9]%d*)-0*([1-9]%d*)T') -- local BCE, y, m, d = property['time']:match('^([+\\-]?)0*([1-9]%d*)-0*([1-9]%d*)-0*([1-9]%d*)T') local BCE, y, m, d = property['time']:match('^([+\\-]?)(%d+)-(%d+)-0*(%d+)T') local unit if property['precision'] <= 7 then if property['precision'] == 7 then y = y / 100 unit = '世紀' else y = y / 1000 unit = '千紀' end else y = y - 0 end if BCE == '-' then y = '前' .. y end if property['precision'] <= 7 then return y .. unit end if property['precision'] <= 9 then return y .. '年' end if property['precision'] <= 10 then return y..'年'..m..'月' end -- TODO: other precisions 精度 https://en.wikipedia.org/wiki/Module:Wikidata m = m - 0 d = d - 0 return y..'年'..m..'月'..d..'日' end if property['numeric-id'] ~= nil then return mw.wikibase.label('Q' .. property['numeric-id']) end -- TODO: other types -- https://www.mediawiki.org/wiki/Wikibase/API -- https://www.mediawiki.org/wiki/Wikibase/Indexing/RDF_Dump_Format#Value_representation -- translate: Can not parse the type: , please fix Module:property. return '尚無法處理此屬性: ' .. property_id .. ',請修改 Module:property。' end return p f060q65ym8xdsbo6q524l80wf6m3hyw taazihan mitudung:N/A 10 9989 85271 2019-11-28T11:09:51Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51482898|zh:Template:N/A]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" |- | <onlyinclude>data-sort-value="{{{sort|}}}" style="background: #ececec; color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: {{{align|center}}}; {{{style|}}}" class="table-na" <!-- -->| {{{1|不適用}}}</onlyinclude> |} {{documentation}} 5fqsqmm9tjc1vpd221zppe0utf2jg4q taazihan mitudung:Sinaweibo 10 9990 85272 2019-11-28T11:10:31Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54522373|zh:Template:Sinaweibo]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#if: {{{1<includeonly>|</includeonly>}}} {{{id|}}} {{{2|}}} {{{name|}}} {{#property:P3579}} | [https://weibo.com/{{#if: {{{1|{{{id<includeonly>|</includeonly>}}}}}} | {{ifnumber | {{{1|{{{id|}}}}}} | u/{{{1|{{{id}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} }} | {{#if: {{{2|{{{name|}}}}}} | n/{{{2|{{{name}}}}}} | {{ifnumber|{{First word|1={{#property:P3579}}|sep=,}}|u/{{First word|1={{#property:P3579}}|sep=,}}|{{First word|1={{#property:P3579}}|sep=,}} }} }} }} {{#if: {{{2|{{{name<includeonly>|</includeonly>}}}}}} | {{{2|{{{name}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}的新浪微博]<includeonly>{{EditAtWikidata|pid=P3579|{{{1|{{{id|}}}}}}}}{{WikidataCheck|property=P3579|value={{{1|{{{id|}}}}}}|category=新浪微博用户名}}</includeonly> {{registration required}} | <span class="error">&#123;&#123;[[Template:Sinaweibo|新浪微博]]&#125;&#125;模板缺少ID且维基数据中无相应数据</span>{{Main other|[[Category:缺少ID的新浪微博模板]]}} }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 5gmpawl1juebxczivmp4czsy6uhsndk taazihan mitudung:Ifnumber 10 9991 85509 85273 2019-11-29T00:45:32Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:ifnumber]] katukuh [[taazihan mitudung:Ifnumber]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#iferror:{{#expr:{{{1|}}}*0}}|{{{3|0}}}|{{{2|1}}}}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude> e0otxbswidxjj1fvmhgzdkih92qami3 taazihan mitudung:Registration required 10 9992 85515 85274 2019-11-29T00:46:20Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:registration required]] katukuh [[taazihan mitudung:Registration required]] wikitext text/x-wiki [[File:Lock-gray-alt-2.svg|10px|link=|alt=需註冊|需註冊]]<includeonly>{{Main other|[[Category:含有內容需登入查看的頁面]]}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude> 02prxqcg0w4v6roaris73maytvmyp3g taazihan mitudung:Main other 10 9994 85276 2019-11-28T11:12:27Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/53900746|zh:Template:Main other]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#switch: <!--If no or empty "demospace" parameter then detect namespace--> {{#if:{{{demospace|}}} | {{lc: {{{demospace}}} }} <!--Use lower case "demospace"--> | {{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:0}} | main | other }} }} | main = {{{1|}}} | other | #default = {{{2|}}} }}<!--End switch--><noinclude>{{Documentation}}<!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --></noinclude> dg508js3emreka12vliiff7c8knvzd2 taazihan mitudung:EditAtWikidata 10 9995 85277 2019-11-28T11:12:50Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51034510|zh:Template:EditAtWikidata]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:EditAtWikidata |showMessage |qid={{{qid|}}} |pid={{{pid|}}} |{{{1|}}} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> 5qyvsyqqnqcagtajved2k1qmwpy13b0 taazihan mitudung:WikidataCheck 10 9996 85278 2019-11-28T11:12:55Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/47626469|zh:Template:WikidataCheck]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:WikidataCheck|wikidatacheck|property={{{property|}}}|value={{{value|}}}|category={{{category|}}}|namespaces={{{namespaces|0}}}}}</includeonly><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> a8vpp6hzfq36v4chm2r0pcns09h56vd bacu-saupu:EditAtWikidata 828 9997 85279 2019-11-28T11:13:28Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55889293|zh:Module:EditAtWikidata]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- Module to display an icon with a tooltip such as "Edit this at Wikidata". -- Icon will be linked to the Wikidata entry for the article where this is placed. -- This message is only displayed if a local_parameter is not supplied -- i.e. when called from a template, it can be coded not to display the message -- when a local parameter is in use, preventing the value form Wikidata being fetched. -- The qid of a Wikidata entry can optionally be supplied for testing outside the article. -- Usage: -- {{#invoke:EditAtWikidata|showMessage|local_parameter}} -- {{#invoke:EditAtWikidata|showMessage|qid=<ArticleID>|local_parameter}} local p = {} local i18n = { ["message"] = "編輯維基數據鏈接" } p.showMessage = function(frame) -- There may be a local parameter supplied, if it's blank, set it to nil local local_parm = mw.text.trim(frame.args[1] or "") if local_parm and (local_parm == "") then local_parm = nil end -- If there is a local parameter used, we don't want to display the message if local_parm then return nil end -- Can take a named parameter |qid which is the Wikidata ID for the article. -- This will not normally be used except for testing outside the article. local qid = frame.args.qid if qid and (qid == "") then qid = nil end -- The module can take a parameter pid= -- which will create a link to that property in the Wikidata entry for the article local propertyID = mw.text.trim(frame.args.pid or "") -- Get the object containing all the claims for the article local entity = mw.wikibase.getEntityObject(qid) if entity then local thisQid if qid then thisQid = qid else thisQid = entity.id end return " [[File:OOjs UI icon edit-ltr-progressive.svg |frameless |text-top |10px |alt=" .. i18n.message .. " |link=https://www.wikidata.org/wiki/" .. thisQid .. (propertyID == "" and "" or ("#" .. propertyID)) .. "|" .. i18n.message .. "]]" end end return p kr3qnj6fwhn6c9hw7pnidg1hf87gi6d bacu-saupu:WikidataCheck 828 9998 85280 2019-11-28T11:14:11Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/47626832|zh:Module:WikidataCheck]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local p = {} function p.wikidatacheck(frame) local pframe = frame:getParent() local config = frame.args -- the arguments passed BY the template, in the wikitext of the template itself local args = pframe.args -- the arguments passed TO the template, in the wikitext that transcludes the template local property = config.property local value = config.value or "" local catbase = config.category local namespaces = config.namespaces local ok = false -- one-way flag to check if we're in a good namespace local ns = mw.title.getCurrentTitle().namespace for v in mw.text.gsplit( namespaces, ",", true) do if tonumber(v) == ns then ok = true end end if not ok then -- not in one of the approved namespaces return "" end local entity = mw.wikibase.getEntityObject() if not entity then -- no Wikidata item (根本找不到对应的维基数据页) return "[[Category:不在維基數據的" .. catbase .. "]]" end if value == "" then return nil -- Using Wikidata (检索维基数据页) end local claims = entity.claims or {} local hasProp = claims[property] if not hasProp then -- no claim of that property (在维基数据页的各条信息项都中没有对应的信息) return "[[Category:不在維基數據的" .. catbase .. "]]" -- bad. Bot needs to add the property (这不是好事,但可以由机器人完成对应项的添加) end for i, v in ipairs(hasProp) do -- Now we try to iterate over all possible values? (将要检查的模板参数与多条信息记录逐个取值比对) propValue = v.mainsnak.datavalue.value if propValue == value then return "[[Category:與維基數據相同的" .. catbase .. "]]" -- yay! (这是好结果,表示调用模板时填写的信息参数和wikidata中填写的信息能对得上号,万事大吉) end end return "[[Category:與維基數據不同的" .. catbase .. "]]" -- needs human review :( (此结果表示虽然wikidata中有对应的信息项,但是与调用模板时填写的参数不匹配,需要人工查证) end return p bopxewdaurqb5a4cg7969wm1ef48zjg taazihan mitudung:Facebook 10 9999 85281 2019-11-28T11:15:03Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54146942|zh:Template:Facebook]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#if:{{{1<includeonly>|</includeonly>}}}{{{id|}}}{{#property:P2013}} |[https://www.facebook.com/{{Trim|{{{1|{{{id<includeonly>|{{#property:P2013}}</includeonly>}}}}}}}} {{#if:{{{2|{{{name<includeonly>|</includeonly>}}}}}}|{{{2|{{{name}}}}}}|{{PAGENAMEBASE}}}}的Facebook專頁]<includeonly>{{EditAtWikidata|pid=P2013|{{{1|{{{id|}}}}}}}}</includeonly> |<span class="error">&#123;&#123;[[Template:Facebook|Facebook]]&#125;&#125;模板缺少ID且不存在於維基數據中。</span>{{Main other|[[Category:缺少ID的Facebook模板]]}} }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> tnda96sn0as8o86m8m6q9myo5nrna0l taazihan mitudung:Trim 10 10000 85282 2019-11-28T11:15:17Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/48069782|zh:Template:Trim]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{ {{{|safesubst:}}}#if:1|{{{1|}}}}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> f1m69e7h2ljrqwgu7ht6y3nequi5iri taazihan mitudung:Instagram 10 10001 85283 2019-11-28T11:15:55Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54146979|zh:Template:Instagram]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#if:{{{1<includeonly>|</includeonly>}}}{{{id|}}}{{#property:P2003}} |[https://www.instagram.com/{{Trim|{{{1|{{{id<includeonly>|{{#property:P2003}}</includeonly>}}}}}}}}/ {{#if:{{{2|{{{name<includeonly>|</includeonly>}}}}}}|{{{2|{{{name}}}}}}|{{PAGENAMEBASE}}}}的Instagram帳戶]<includeonly>{{EditAtWikidata|pid=P2003|{{{1|{{{id|}}}}}}}}</includeonly> |<span class="error">&#123;&#123;[[Template:Instagram|Instagram]]&#125;&#125;模板缺少ID且维基数据中无相应数据。</span>{{Main other|[[Category:缺少ID的Instagram模板]]}} }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> rf7gobl4by4vn54zg54jsyh6nz1kldq taazihan mitudung:IMDb name 10 10002 87394 85284 2019-12-12T01:53:40Z Xiplus 201 編輯工具:修復多重重定向 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan_mitudung:Imdb_name]] 9li9ow0szs69kebvghs3r3cimaexves taazihan mitudung:Imdb name 10 10003 85511 85285 2019-11-29T00:45:40Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:imdb name]] katukuh [[taazihan mitudung:Imdb name]] wikitext text/x-wiki [http://www.imdb.com/{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}|name/{{#ifeq:{{Str left|{{{1|{{{id}}}}}}|2}}|nm|{{Trim|{{{1|{{{id}}}}}}}}|nm{{#if:{{str len|{{{1|{{{id}}}}}}}}<8|{{str rightmost|0000000{{Trim|{{{1|{{{id}}}}}}}}|8}}}}}}|{{#if:{{#property:P345}}|name/{{#property:P345}}|Name?{{urlencode:{{PAGENAME}}}}}}}}/{{#switch:{{lc:{{{section|}}} }} |award|awards=awards Awards for |biography|bio=bio Biography for }} {{{2|{{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}在互聯網電影數據庫(IMDb)上的資料]{{en}}<includeonly>{{EditAtWikidata|pid=P345|{{{1|{{{id|}}}}}}}}{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}{{#property:P345}}||{{main other|[[Category:IMDb模板沒有設置ID]]}}}}{{#ifeq:{{Str left|{{{1|{{{id}}}}}}|2}}|nm|{{#ifeq:{{str len|{{{1|{{{id}}}}}}}}|9||{{main other|[[Category:IMDb模板含有無效ID]]}}}}}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> jc77r1avk2a626b9n40txuqw3lpaiwz taazihan mitudung:PAGENAMEBASE 10 10004 85286 2019-11-28T11:17:03Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/44404272|zh:Template:PAGENAMEBASE]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{{{{|safesubst:}}}#Invoke:String|replace|{{{1|{{{{{|safesubst:}}}PAGENAME}}}}}|%s+%b()$||1|false}}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> sam8aetb68ekom4findu6pp900ngldr bacu-saupu:String 828 10005 85287 2019-11-28T11:18:01Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51713767|zh:Module:String]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain --[[ This module is intended to provide access to basic string functions. Most of the functions provided here can be invoked with named parameters, unnamed parameters, or a mixture. If named parameters are used, Mediawiki will automatically remove any leading or trailing whitespace from the parameter. Depending on the intended use, it may be advantageous to either preserve or remove such whitespace. Global options ignore_errors: If set to 'true' or 1, any error condition will result in an empty string being returned rather than an error message. error_category: If an error occurs, specifies the name of a category to include with the error message. The default category is [Category:Errors reported by Module String]. no_category: If set to 'true' or 1, no category will be added if an error is generated. Unit tests for this module are available at Module:String/tests. ]] local str = {} --[[ len This function returns the length of the target string. Usage: {{#invoke:String|len|target_string|}} OR {{#invoke:String|len|s=target_string}} Parameters s: The string whose length to report If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or trailing whitespace from the target string. ]] function str.len( frame ) local new_args = str._getParameters( frame.args, {'s'} ); local s = new_args['s'] or ''; return mw.ustring.len( s ) end --[[ sub This function returns a substring of the target string at specified indices. Usage: {{#invoke:String|sub|target_string|start_index|end_index}} OR {{#invoke:String|sub|s=target_string|i=start_index|j=end_index}} Parameters s: The string to return a subset of i: The fist index of the substring to return, defaults to 1. j: The last index of the string to return, defaults to the last character. The first character of the string is assigned an index of 1. If either i or j is a negative value, it is interpreted the same as selecting a character by counting from the end of the string. Hence, a value of -1 is the same as selecting the last character of the string. If the requested indices are out of range for the given string, an error is reported. ]] function str.sub( frame ) local new_args = str._getParameters( frame.args, { 's', 'i', 'j' } ); local s = new_args['s'] or ''; local i = tonumber( new_args['i'] ) or 1; local j = tonumber( new_args['j'] ) or -1; local len = mw.ustring.len( s ); -- Convert negatives for range checking if i < 0 then i = len + i + 1; end if j < 0 then j = len + j + 1; end if i > len or j > len or i < 1 or j < 1 then return str._error( '截取字符串索引脱离区间' ); end if j < i then return str._error( '截取字符串指示脱离顺序' ); end return mw.ustring.sub( s, i, j ) end --[[ This function implements that features of {{str sub old}} and is kept in order to maintain these older templates. ]] function str.sublength( frame ) local i = tonumber( frame.args.i ) or 0 local len = tonumber( frame.args.len ) return mw.ustring.sub( frame.args.s, i + 1, len and ( i + len ) ) end --[[ match This function returns a substring from the source string that matches a specified pattern. Usage: {{#invoke:String|match|source_string|pattern_string|start_index|match_number|plain_flag|nomatch_output}} OR {{#invoke:String|pos|s=source_string|pattern=pattern_string|start=start_index |match=match_number|plain=plain_flag|nomatch=nomatch_output}} Parameters s: The string to search pattern: The pattern or string to find within the string start: The index within the source string to start the search. The first character of the string has index 1. Defaults to 1. match: In some cases it may be possible to make multiple matches on a single string. This specifies which match to return, where the first match is match= 1. If a negative number is specified then a match is returned counting from the last match. Hence match = -1 is the same as requesting the last match. Defaults to 1. plain: A flag indicating that the pattern should be understood as plain text. Defaults to false. nomatch: If no match is found, output the "nomatch" value rather than an error. If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or trailing whitespace from each string. In some circumstances this is desirable, in other cases one may want to preserve the whitespace. If the match_number or start_index are out of range for the string being queried, then this function generates an error. An error is also generated if no match is found. If one adds the parameter ignore_errors=true, then the error will be suppressed and an empty string will be returned on any failure. For information on constructing Lua patterns, a form of [regular expression], see: * http://www.lua.org/manual/5.1/manual.html#5.4.1 * http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Scribunto/Lua_reference_manual#Patterns * http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Scribunto/Lua_reference_manual#Ustring_patterns ]] function str.match( frame ) local new_args = str._getParameters( frame.args, {'s', 'pattern', 'start', 'match', 'plain', 'nomatch'} ); local s = new_args['s'] or ''; local start = tonumber( new_args['start'] ) or 1; local plain_flag = str._getBoolean( new_args['plain'] or false ); local pattern = new_args['pattern'] or ''; local match_index = math.floor( tonumber(new_args['match']) or 1 ); local nomatch = new_args['nomatch']; if s == '' then return str._error( '目标字符串是空的' ); end if pattern == '' then return str._error( '模式字符串是空的' ); end if math.abs(start) < 1 or math.abs(start) > mw.ustring.len( s ) then return str._error( '要求的起始点脱离区间' ); end if match_index == 0 then return str._error( '匹配索引脱离区间' ); end if plain_flag then pattern = str._escapePattern( pattern ); end local result if match_index == 1 then -- Find first match is simple case result = mw.ustring.match( s, pattern, start ) else if start > 1 then s = mw.ustring.sub( s, start ); end local iterator = mw.ustring.gmatch(s, pattern); if match_index > 0 then -- Forward search for w in iterator do match_index = match_index - 1; if match_index == 0 then result = w; break; end end else -- Reverse search local result_table = {}; local count = 1; for w in iterator do result_table[count] = w; count = count + 1; end result = result_table[ count + match_index ]; end end if result == nil then if nomatch == nil then return str._error( '找不到匹配' ); else return nomatch; end else return result; end end --[[ pos This function returns a single character from the target string at position pos. Usage: {{#invoke:String|pos|target_string|index_value}} OR {{#invoke:String|pos|target=target_string|pos=index_value}} Parameters target: The string to search pos: The index for the character to return If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or trailing whitespace from the target string. In some circumstances this is desirable, in other cases one may want to preserve the whitespace. The first character has an index value of 1. If one requests a negative value, this function will select a character by counting backwards from the end of the string. In other words pos = -1 is the same as asking for the last character. A requested value of zero, or a value greater than the length of the string returns an error. ]] function str.pos( frame ) local new_args = str._getParameters( frame.args, {'target', 'pos'} ); local target_str = new_args['target'] or ''; local pos = tonumber( new_args['pos'] ) or 0; if pos == 0 or math.abs(pos) > mw.ustring.len( target_str ) then return str._error( '字符串索引脱离区间' ); end return mw.ustring.sub( target_str, pos, pos ); end --[[ str_find This function duplicates the behavior of {{str_find}}, including all of its quirks. This is provided in order to support existing templates, but is NOT RECOMMENDED for new code and templates. New code is recommended to use the "find" function instead. Returns the first index in "source" that is a match to "target". Indexing is 1-based, and the function returns -1 if the "target" string is not present in "source". Important Note: If the "target" string is empty / missing, this function returns a value of "1", which is generally unexpected behavior, and must be accounted for separatetly. ]] function str.str_find( frame ) local new_args = str._getParameters( frame.args, {'source', 'target'} ); local source_str = new_args['source'] or ''; local target_str = new_args['target'] or ''; if target_str == '' then return 1; end local start = mw.ustring.find( source_str, target_str, 1, true ) if start == nil then start = -1 end return start end --[[ find This function allows one to search for a target string or pattern within another string. Usage: {{#invoke:String|find|source_str|target_string|start_index|plain_flag}} OR {{#invoke:String|find|source=source_str|target=target_str|start=start_index|plain=plain_flag}} Parameters source: The string to search target: The string or pattern to find within source start: The index within the source string to start the search, defaults to 1 plain: Boolean flag indicating that target should be understood as plain text and not as a Lua style regular expression, defaults to true If invoked using named parameters, Mediawiki will automatically remove any leading or trailing whitespace from the parameter. In some circumstances this is desirable, in other cases one may want to preserve the whitespace. This function returns the first index >= "start" where "target" can be found within "source". Indices are 1-based. If "target" is not found, then this function returns 0. If either "source" or "target" are missing / empty, this function also returns 0. This function should be safe for UTF-8 strings. ]] function str.find( frame ) local new_args = str._getParameters( frame.args, {'source', 'target', 'start', 'plain' } ); local source_str = new_args['source'] or ''; local pattern = new_args['target'] or ''; local start_pos = tonumber(new_args['start']) or 1; local plain = new_args['plain'] or true; if source_str == '' or pattern == '' then return 0; end plain = str._getBoolean( plain ); local start = mw.ustring.find( source_str, pattern, start_pos, plain ) if start == nil then start = 0 end return start end --[[ replace This function allows one to replace a target string or pattern within another string. Usage: {{#invoke:String|replace|source_str|pattern_string|replace_string|replacement_count|plain_flag}} OR {{#invoke:String|replace|source=source_string|pattern=pattern_string|replace=replace_string| count=replacement_count|plain=plain_flag}} Parameters source: The string to search pattern: The string or pattern to find within source replace: The replacement text count: The number of occurences to replace, defaults to all. plain: Boolean flag indicating that pattern should be understood as plain text and not as a Lua style regular expression, defaults to true ]] function str.replace( frame ) local new_args = str._getParameters( frame.args, {'source', 'pattern', 'replace', 'count', 'plain' } ); local source_str = new_args['source'] or ''; local pattern = new_args['pattern'] or ''; local replace = new_args['replace'] or ''; local count = tonumber( new_args['count'] ); local plain = new_args['plain'] or true; if source_str == '' or pattern == '' then return source_str; end plain = str._getBoolean( plain ); if plain then pattern = str._escapePattern( pattern ); replace = mw.ustring.gsub( replace, "%%", "%%%%" ); --Only need to escape replacement sequences. end local result; if count ~= nil then result = mw.ustring.gsub( source_str, pattern, replace, count ); else result = mw.ustring.gsub( source_str, pattern, replace ); end return result; end --[[ simple function to pipe string.rep to templates. ]] function str.rep( frame ) local repetitions = tonumber( frame.args[2] ) if not repetitions then return str._error( 'function rep expects a number as second parameter, received "' .. ( frame.args[2] or '' ) .. '"' ) end return string.rep( frame.args[1] or '', repetitions ) end function str.split(inputstr, sep, no_pattern, ignore_null) --#invoke 支援 if type(inputstr) == type({table}) then if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end args = getArgs(inputstr, {parentFirst=true}) for arg_name, arg_value in pairs( args ) do if arg_name == 1 or arg_name == '1' or arg_name == "str" or arg_name == "inputstr" or arg_name == "input" then input_str = arg_value elseif arg_name == 2 or arg_name == '2' or arg_name == "sep" or arg_name == "separator" then separ = arg_value elseif arg_name == 3 or arg_name == '3' or arg_name == "no_pattern" or arg_name == "no pattern" then no_pattern_flag = arg_value elseif arg_name == 4 or arg_name == '4' or arg_name == "ignore_null" or arg_name == "ignore null" then ignore_null_flag = arg_value elseif arg_name == 5 or arg_name == '5' or arg_name == "format" then format = arg_value or "*{{{1}}}\n"; end end if not yesno then yesno = require('Module:Yesno') end no_pattern_flag = yesno( no_pattern_flag or 'yes' ) ignore_null_flag = yesno( ignore_null_flag or 'no' ) is_invoke = true format = mw.ustring.gsub(format or "*{{{1}}}\n", "%{%{%{.-%}%}%}", "%%s" ); it = mw.ustring.find(format, "%%s", 1) if it == nil then format = format .. "%s" end format = mw.ustring.gsub(format, "\\n", "\n") else input_str = inputstr separ = sep no_pattern_flag = no_pattern ignore_null_flag = ignore_null is_invoke = false end input_str = input_str or '' separ = separ or "%s" if no_pattern_flag == nil then no_pattern_flag = true end if ignore_null_flag == nil then ignore_null_flag = false end length = mw.ustring.len(input_str) --split函數起點 if no_pattern_flag then separ = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(separ, "%[", "%["), "%]", "%]"), "%{", "%{"), "%}", "%}"), "%%", "%%%%"), "%)", "%)"), "%-", "%-"), "%^", "%^"), "%$", "%$"), "%(", "%("), "%.", "%."), "%*", "%*"), "%+", "%+"), "%|", "%|"); end iterator = 1 ; i = 1 ; flag = true result = {} separ_str_begin, separ_str_end = mw.ustring.find(input_str, separ, iterator) -- debug1 = 1 -- while flag do debug1 = debug1 + 1 if separ_str_begin == nil or iterator > length or debug1 >= 100 then separ_str_begin = 0 separ_str_end = -2 flag = false end if separ_str_end < separ_str_begin then separ_str_end = separ_str_begin end finded_str = mw.ustring.sub(input_str, iterator, separ_str_begin - 1) if not(mw.text.trim(finded_str) == '' and ignore_null_flag) then result[i] = finded_str i = i + 1 end iterator = separ_str_end + 1 separ_str_begin, separ_str_end = mw.ustring.find(input_str, separ, iterator) end if is_invoke then body = '' for i, result_str in pairs( result ) do body = body .. mw.ustring.gsub(format, "%%s", result_str) end return body end return result; end --[[ Helper function that populates the argument list given that user may need to use a mix of named and unnamed parameters. This is relevant because named parameters are not identical to unnamed parameters due to string trimming, and when dealing with strings we sometimes want to either preserve or remove that whitespace depending on the application. ]] function str._getParameters( frame_args, arg_list ) local new_args = {}; local index = 1; local value; for i,arg in ipairs( arg_list ) do value = frame_args[arg] if value == nil then value = frame_args[index]; index = index + 1; end new_args[arg] = value; end return new_args; end --[[ Helper function to handle error messages. ]] function str._error( error_str ) local frame = mw.getCurrentFrame(); local error_category = frame.args.error_category or '字符串模块报告的错误'; local ignore_errors = frame.args.ignore_errors or false; local no_category = frame.args.no_category or false; if str._getBoolean(ignore_errors) then return ''; end local error_str = '<strong class="error">字符串模块出错:' .. error_str .. '</strong>'; if error_category ~= '' and not str._getBoolean( no_category ) then error_str = '[[Category:' .. error_category .. ']]' .. error_str; end return error_str; end --[[ Helper Function to interpret boolean strings ]] function str._getBoolean( boolean_str ) local boolean_value; if type( boolean_str ) == 'string' then boolean_str = boolean_str:lower(); if boolean_str == 'false' or boolean_str == 'no' or boolean_str == '0' or boolean_str == '' then boolean_value = false; else boolean_value = true; end elseif type( boolean_str ) == 'boolean' then boolean_value = boolean_str; else error( '布尔值找不到' ); end return boolean_value end --[[ Helper function that escapes all pattern characters so that they will be treated as plain text. ]] function str._escapePattern( pattern_str ) return mw.ustring.gsub( pattern_str, "([%(%)%.%%%+%-%*%?%[%^%$%]])", "%%%1" ); end return str idkr7mp3y62ya3ls0noxogx1mw85cdl taazihan mitudung:en 10 10006 85288 2019-11-28T11:19:04Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/7523123|zh:Template:en]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:En icon]] mw29kdvim9v7woeyuyf1fzwckoqsj60 taazihan mitudung:En icon 10 10007 85289 2019-11-28T11:19:19Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/23113688|zh:Template:En icon]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{language icon|en|英文}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> d73rvhkfxc3f8ybyui3yg2um1l0owzw taazihan mitudung:language icon 10 10008 85315 85290 2019-11-28T11:31:59Z Xiplus 201 Redirect [[taazihan mitudung:language icon]] to [[taazihan_mitudung:Language_icon]] // Wikiplus wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan_mitudung:Language_icon]] bezic4s0wczwkwmr09wcxvm13m64cva misaungayay:Corainn 2 10009 85303 85298 2019-11-28T11:26:48Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki {{welcome}} sq944674vtl3w3h10wq1w84jwlv2n3q kakuniza:Pages with script errors 14 10010 85293 85292 2019-11-28T11:22:38Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki 這裡顯示的是Lua腳本出現問題的頁面。 __NOGALLERY__ an6y8dg59g4b9w9y3cjbunikjdeo9n5 taazihan mitudung:Error 10 10011 85489 85294 2019-11-29T00:38:31Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:error]] katukuh [[taazihan mitudung:Error]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Error|error|{{{message|{{{1}}}}}}|tag={{{tag|}}}}}<noinclude> {{doc}} </noinclude> ms9dzvgqvmq1ajnifjmpmspnbcali2t bacu-saupu:Error 828 10012 85296 2019-11-28T11:24:20Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/53367168|zh:Module:Error]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module implements {{error}}. local p = {} local function _error(args) local message = args.message or args[1] or error('没有指定的-{zh-cn:信息; zh-tw:資訊}-', 2) message = tostring(message) local tag = mw.ustring.lower(tostring(args.tag)) -- Work out what html tag we should use. if not (tag == 'p' or tag == 'span' or tag == 'div') then tag = 'strong' end -- Generate the html. local root = mw.html.create(tag) root :addClass('error') :wikitext(message) return tostring(root) end function p.error(frame) local args if frame == mw.getCurrentFrame() then -- We're being called via #invoke. The args are passed through to the module -- from the template page, so use the args that were passed into the template. args = frame.args else -- We're being called from another module or from the debug console, so assume -- the args are passed in directly. args = frame end -- if the message parameter is present but blank, change it to nil so that Lua will -- consider it false. if args.message == "" then args.message = nil end return _error(args) end return p br7p5a0yy344xudku9822xxbet89pv1 taazihan mitudung:doc 10 10013 85491 85297 2019-11-29T00:39:03Z Xiplus 201 Changed redirect target from [[taazihan mitudung:documentation]] to [[taazihan mitudung:Documentation]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Documentation]] riugto7fg6e4djtijlx0qitf78dx388 taazihan mitudung:str rightmost 10 10014 85301 85299 2019-11-28T11:26:12Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Rightmost]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Rightmost]] qg3ni2o5m3dnmeljwr9kvpdfd426y9g taazihan mitudung:Rightmost 10 10015 85300 2019-11-28T11:25:54Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/28135680|zh:Template:Rightmost]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Str sub|{{{1}}}|{{#expr:{{str len|{{{1}}}}}-{{{2}}}}}|{{{2}}}}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> h44hp6hwyhyv8s3on9gpjv9jfxp529l taazihan mitudung:Str left 10 10016 85302 2019-11-28T11:26:42Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/22321589|zh:Template:Str left]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{ {{{|safesubst:}}}padleft:|{{{2|1}}}|{{{1}}}}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> i87f9fd5zu12vbrsxzfd7491aopjrjn taazihan mitudung:welcome 10 10017 85438 85437 2019-11-28T13:09:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki <!-- BANNER ACROSS TOP OF PAGE --> <div id="mp-topbanner" style="clear:both; position:relative; box-sizing:border-box; width:100%; margin:1.2em; min-width:47em; border:1px solid #ddd; background-color:#f9f9f9; color:#000; white-space:nowrap;"> <!-- "WELCOME TO WIKIPEDIA" AND ARTICLE COUNT --> <div style="margin:0.4em; width:17em; text-align:center;">[[File:Wikipedia-logo-v2-szy.svg|170px|Wikipedia-logo-v2-szy]]</div> <ul style="position:absolute; left:10em; top:40%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <div style="font-size:162%;">歡迎來到撒奇萊雅語的維基百科</div> <div style="font-size:100%;">人人可編輯的自由百科全書</div><br> <div id="articlecount" style="font-size:100%;">目前已有[[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]篇條目</div><br> <ul style="position:absolute; right:-1em; top:70%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <li style="position:absolute; left:30%; top:5em;">[[sazumaay:AllPages|所有頁面]]</li> <li style="position:absolute; left:45%; top:5em;">[[sazumaay:PrefixIndex/Category:|所有分類]]</li> <li style="position:absolute; left:60%; top:5em;">新增條目</li> </ul> n8v93gbqy37ieme5zmztx1peube6vzb taazihan mitudung:Str len 10 10018 85517 85305 2019-11-29T00:46:29Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:str len]] katukuh [[taazihan mitudung:Str len]] wikitext text/x-wiki {{{{{|safesubst:}}}#invoke:String|len|s={{{1|}}}}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> b1x8qcqpdocnua2ihkd8pr5jd1jn7xn taazihan mitudung:Str sub 10 10019 85306 2019-11-28T11:28:08Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55107877|zh:Template:Str sub]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Str sub old]] lxzwquwzpz56po15op3js2ub9qrlee7 taazihan mitudung:Str sub old 10 10020 85307 2019-11-28T11:28:22Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55107876|zh:Template:Str sub old]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{{{{|safesubst:}}}#invoke:String|sublength|s={{{1}}}|i={{{2|0}}}|len={{{3|0}}}}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> 2jb88dajnoqpjglvsm965ah7hjsjr9s taazihan mitudung:Hkmdb name 10 10021 85505 85339 2019-11-29T00:45:17Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:hkmdb name]] katukuh [[taazihan mitudung:Hkmdb name]] wikitext text/x-wiki [http://hkmdb.com/db/people/view.mhtml?id={{{1|{{{id}}}}}}&display_set=big5 {{{2|{{{title|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}在香港影庫上的簡介]{{zh-hk}}<noinclude> <hr>{{Font|css=font-size:smaller|使用方法:{{Tlxb|Hkmdb name|2=id=|3=name=}}}} [[Category:電影外部連結模板]] [[Category:人物外部資源模板]] </noinclude> bv5jvhzyrflo1e7rukj9baahmb9zp9w taazihan mitudung:zh-hk 10 10022 85309 2019-11-28T11:29:51Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/7523096|zh:Template:zh-hk]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Zh-hant]] ioflhxzz8p74vjk5w7u9muqlm3xwg91 taazihan mitudung:Font 10 10023 85310 2019-11-28T11:29:51Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/47929603|zh:Template:Font]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly><span style="font-family:{{ {{{|safesubst:}}}#if: {{{font|}}} |{{{font}}}|sans-serif}};font-size:{{ {{{|safesubst:}}}#if: {{{size|}}} |{{{size}}}|100%}};{{ {{{|safesubst:}}}#if: {{{color|}}} |color:{{{color}}}|color:black}};{{ {{{|safesubst:}}}#if: {{{bgcolor|}}} |background-color:{{{bgcolor}}}|background-color:transparent}};{{ {{{|safesubst:}}}#if: {{{title|}}} |title:{{{title}}}|}};{{ {{{|safesubst:}}}#if: {{{css|}}} |{{{css}}}|}}">{{ {{{|safesubst:}}}#if: {{{1|}}} |{{{1}}}|{{{text}}}}}</span></includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> i1bbj2sg10gw4vizcbvb6jhvpkkyzvf taazihan mitudung:Zh-hant 10 10024 85372 85312 2019-11-28T12:07:07Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{languageicon|zh|繁體中文}}<noinclude>[[Category:語言標示模板|{{PAGENAME}}]]</noinclude> dmxkdc3bhmlu7eee6v91dxag3hirytx taazihan mitudung:languageicon 10 10025 85313 2019-11-28T11:30:58Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/16069127|zh:Template:languageicon]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Language icon]] j6ug5jdnek05efqmjpcenrev2en9lbz taazihan mitudung:Language icon 10 10026 85362 85314 2019-11-28T12:01:29Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{#ifexist:Template:ISO 639 name {{{1<noinclude>|</noinclude>}}} |<span style="font-family: sans-serif; cursor: default; color:#54595d; font-size: 0.8em; bottom: 0.1em; font-weight: bold;" title="連接到{{ISO 639 name {{{1}}}}}網頁">({{{2|{{ISO 639 name |{{{1}}}}}}}})</span><!-- {{category handler |main={{#ifeq:{{{1|}}}|en||[[Category:含有{{ISO 639 name {{{1}}}}}外部連結的條目]]}} }} --> |{{error|不正確的語言代碼。}}([[Template:Language_icon|說明]])如果在角色介紹看到此訊息,請參考'''[{{fullurl:夏目友人帳|diff=prev&oldid=34291294}} 這個條目]'''修改原始碼。[[Category:語言標示模板參數錯誤的頁面]] }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> 9l35xj5sb9j0rtu7vik5d3ryu0474q6 kakuniza:語言標示模板 14 10027 85323 85316 2019-11-28T11:35:48Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Template documentation}} {{Catmore|Template:Language icon}} 以下模版用於標註連結的語言。 [[Category:語言模板| ]] [[Category:頁面訊息模板]] 1okun5brq9cr5no4s9642ebs2tpllrd taazihan mitudung:Catmore 10 10028 85318 85317 2019-11-28T11:33:29Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Category more]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Category more]] gur4f3eabpgu9j669l4unr4fiy1qm77 taazihan mitudung:Category more 10 10029 85335 85319 2019-11-28T11:49:30Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Hatnote|extraclasses=relarticle mainarticle|有關此分類的更多資訊,請參閱'''[[{{{1<includeonly>|{{PAGENAME}}</includeonly>}}}{{#if:{{{l1|}}}|{{!}}{{{l1}}}}}]]'''{{#if:{{{2|}}}|{{#if:{{{3|}}}|、|和}}'''[[{{{2}}}{{#if:{{{l2|}}}|{{!}}{{{l2}}}}}]]'''{{#if:{{{3|}}}|{{#if:{{{4|}}}|、|和}}'''[[{{{3}}}{{#if:{{{l3|}}}|{{!}}{{{l3}}}}}]]'''{{#if:{{{4|}}}|{{#if:{{{5|}}}|、|和}}'''[[{{{4}}}{{#if:{{{l4|}}}|{{!}}{{{l4}}}}}]]'''{{#if:{{{5|}}}|和'''[[{{{5}}}{{#if:{{{l5|}}}|{{!}}{{{l5}}}}}]]'''}}}}}}}}。{{#if:{{{6|}}}|<br />&mdash; '''錯誤:[[Template:Category more|指定的連結太多(最多5個)]]'''}}}}<noinclude> <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! -->{{Documentation}} </noinclude> 1mnxccdmiebrcqmhrz4hpvh5lwzsls6 taazihan mitudung:Hatnote 10 10030 85320 2019-11-28T11:33:59Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51170692|zh:Template:Hatnote]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Hatnote|hatnote}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> 8nnude79i1y2v6yy2z7j285k1k4v8p3 bacu-saupu:Hatnote 828 10031 85321 2019-11-28T11:34:56Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54958171|zh:Module:Hatnote]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -------------------------------------------------------------------------------- -- Module:Hatnote -- -- -- -- This module produces hatnote links and links to related articles. It -- -- implements the {{hatnote}} and {{format link}} meta-templates and includes -- -- helper functions for other Lua hatnote modules. -- -------------------------------------------------------------------------------- local libraryUtil = require('libraryUtil') local checkType = libraryUtil.checkType local mArguments -- lazily initialise [[Module:Arguments]] local yesno -- lazily initialise [[Module:Yesno]] local p = {} -------------------------------------------------------------------------------- -- Helper functions -------------------------------------------------------------------------------- local function getArgs(frame) -- Fetches the arguments from the parent frame. Whitespace is trimmed and -- blanks are removed. mArguments = require('Module:Arguments') return mArguments.getArgs(frame, {parentOnly = true}) end local function removeInitialColon(s) -- Removes the initial colon from a string, if present. return s:match('^:?(.*)') end function p.findNamespaceId(link, removeColon) -- Finds the namespace id (namespace number) of a link or a pagename. This -- function will not work if the link is enclosed in double brackets. Colons -- are trimmed from the start of the link by default. To skip colon -- trimming, set the removeColon parameter to false. checkType('findNamespaceId', 1, link, 'string') checkType('findNamespaceId', 2, removeColon, 'boolean', true) if removeColon ~= false then link = removeInitialColon(link) end local namespace = link:match('^(.-):') if namespace then local nsTable = mw.site.namespaces[namespace] if nsTable then return nsTable.id end end return 0 end function p.formatPages(...) -- Formats a list of pages using formatLink and returns it as an array. Nil -- values are not allowed. local pages = {...} local ret = {} for i, page in ipairs(pages) do ret[i] = p._formatLink(page) end return ret end function p.formatPageTables(...) -- Takes a list of page/display tables and returns it as a list of -- formatted links. Nil values are not allowed. local pages = {...} local links = {} for i, t in ipairs(pages) do checkType('formatPageTables', i, t, 'table') local link = t[1] local display = t[2] links[i] = p._formatLink(link, display) end return links end function p.makeWikitextError(msg, helpLink, addTrackingCategory, title) -- Formats an error message to be returned to wikitext. If -- addTrackingCategory is not false after being returned from -- [[Module:Yesno]], and if we are not on a talk page, a tracking category -- is added. checkType('makeWikitextError', 1, msg, 'string') checkType('makeWikitextError', 2, helpLink, 'string', true) yesno = require('Module:Yesno') title = title or mw.title.getCurrentTitle() -- Make the help link text. local helpText if helpLink then helpText = '([[' .. helpLink .. '|帮助]])' else helpText = '' end -- Make the category text. local category if not title.isTalkPage and yesno(addTrackingCategory) ~= false then category = '有错误的顶注模板' category = string.format( '[[%s:%s]]', mw.site.namespaces[14].name, category ) else category = '' end return string.format( '<strong class="error">错误:%s%s。</strong>%s', msg, helpText, category ) end function p.disambiguate(page, disambiguator) -- Formats a page title with a disambiguation parenthetical, -- i.e. "Example" → "Example (disambiguation)". checkType('disambiguate', 1, page, 'string') checkType('disambiguate', 2, disambiguator, 'string', true) disambiguator = disambiguator or '消歧义' return string.format('%s (%s)', page, disambiguator) end -------------------------------------------------------------------------------- -- Format link 格式化链接 -- -- Makes a wikilink from the given link and display values. Links are escaped -- with colons if necessary, and links to sections are detected and displayed -- with " § " as a separator rather than the standard MediaWiki "#". Used in -- the {{format hatnote link}} template. -------------------------------------------------------------------------------- function p.formatLink(frame) local args = getArgs(frame) local link = args[1] local display = args[2] if not link then return p.makeWikitextError( 'link参数缺失', 'Template:Format hatnote link#错误', args.category ) end return p._formatLink(link, display) end function p._formatLink(link, display) checkType('_formatLink', 1, link, 'string') checkType('_formatLink', 2, display, 'string', true) -- ignore transwiki link if link:match('<span class="ilh-') then return link end -- Remove the initial colon for links where it was specified manually. link = removeInitialColon(link) -- Find whether a faux display value has been added with the {{!}} magic -- word. if not display then local prePipe, postPipe = link:match('^(.-)|(.*)$') link = prePipe or link display = postPipe end -- Find the display value. if not display then local page, section = link:match('^(.-)#(.*)$') if page then display = page .. ' §&nbsp;' .. section end end -- Assemble the link. if display then return string.format( '[[:%s|%s]]', string.gsub(link, '|(.*)$', ''), --display overwrites manual piping display ) else return string.format('[[:%s]]', link) end end -------------------------------------------------------------------------------- -- Hatnote 顶注 -- -- Produces standard hatnote text. Implements the {{hatnote}} template. -- 产生标准顶注文字。实现{{hatnote}}模板 -------------------------------------------------------------------------------- function p.hatnote(frame) local args = getArgs(frame) local s = args[1] local options = {} if not s then return p.makeWikitextError( 'text参数缺失', 'Template:Hatnote#错误', args.category ) end options.extraclasses = args.extraclasses options.selfref = args.selfref return p._hatnote(s, options) end function p._hatnote(s, options) checkType('_hatnote', 1, s, 'string') checkType('_hatnote', 2, options, 'table', true) options = options or {} local classes = {'hatnote', 'navigation-not-searchable'} local extraclasses = options.extraclasses local selfref = options.selfref if type(extraclasses) == 'string' then classes[#classes + 1] = extraclasses end if selfref then classes[#classes + 1] = 'selfref' end return string.format( '<div role="note" class="%s">%s</div>', table.concat(classes, ' '), s ) end return p kacoa6xv3smetehln0fs9ssykl8sqrw taazihan mitudung:Commonscat 10 10032 85325 85324 2019-11-28T11:36:16Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Commons category]] eck4ul9ci6v627hyx9wdv4ezz0ylzi4 taazihan mitudung:Commons category 10 10033 85461 85326 2019-11-28T13:27:19Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Commons | position = {{{position|}}} <!-- Link --> | 1 = <!-- 本地分類 -->{{#if:{{{1|}}} | Category:{{{1|}}} <!-- ... 維基數據 -->|{{if then show|{{#invoke:WikidataIB |getCommonsLink|qid={{{qid|}}}|onlycat=True}}<!-- ... 返回條目標題 --> |Category:{{PAGENAME}} }} }} | 2 = {{{2|{{PAGENAME}}}}}<!-- -->}}<includeonly>{{#if:{{{1|}}}{{if then show|{{#invoke:WikidataIB |getCommonsLink|qid={{{qid|}}}|onlycat=True}}}}||[[Category:維基共享資源模板未填寫分類]]}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude><includeonly><!-- Some tracking categories to see if we're ready to switch to Wikidata -->{{#switch:{{NAMESPACE}}||{{ns:14}}=<!-- Only articles and categories. --> {{#if:{{#property:P373}} | {{#if:{{{1|}}}{{#invoke:WikidataIB |getCommonsLink|qid={{{qid|}}}|onlycat=True}}}} | {{#ifeq:{{#invoke:Wikidata|getRawValue|P373|FETCH_WIKIDATA}}|{{#invoke:StringReplace|encode wiki page name|{{{1|}}}}}| <!-- bugzilla:67988 --> | [[Category:本地連結的維基共享資源分類與Wikidata不同]] <!-- Figure out the best link --> }} | {{#ifeq:{{#invoke:Wikidata|getRawValue|P373|FETCH_WIKIDATA}}|{{PAGENAME}}| | [[Category:以頁面標題連結的維基共享資源分類與Wikidata不同]] <!-- Figure out the best link here too --> }} }} | [[Category:缺少Wikidata連結的維基共享資源分類]] <!-- These we still need to import --> }}</includeonly> ljvrqp5181cfspzqtahnxuykv5wd87r taazihan mitudung:Commons 10 10034 85462 85328 2019-11-28T13:27:39Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Sister project | position = {{{position|}}} | project = commons | text = [[:zh:維基共享資源|維基共享資源]]中相關的多媒體資源:'''[{{localurl:Commons:{{{1|{{PAGENAMEE}}}}}}}?uselang={{int:Conversionname}} {{{2|{{PAGENAME}}}}}]''' }}<noinclude>{{documentation}}<!-- Add categories and interwikis to the /doc sub-page --></noinclude> dqjf4i0p09ingjgksq03rteyfzhnkox taazihan mitudung:Sister project 10 10035 85329 2019-11-28T11:37:52Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52731324|zh:Template:Sister project]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{Side box | position = {{{position|}}} | image = {{#switch: {{{image|}}} | none = <!-- "image=none", do nothing --> | = <!-- No image fed, select an image --> [[File:{{#switch: {{lc: {{{project|}}} }} | commons = Commons-logo.svg | meta|metawiki|m = Wikimedia Community Logo.svg | wikibooks|wbk|wb|b = Wikibooks-logo.svg | wikidata|data = Wikidata-logo.svg | wikiquote|quote|wqt|q = Wikiquote-logo.svg | wikipedia|wp|w = Wikipedia-logo-v2.svg | wikisource|source|ws|s = Wikisource-logo.svg | wiktionary|wkt|wdy|d = Wiktionary-logo.svg | wikinews|news|wnw|n = Wikinews-logo.svg | wikispecies|species = Wikispecies-logo.svg | wikiversity|betawikiversity|wv|v = Wikiversity_logo_2017.svg | mediawiki|mw = Mediawiki.png | wikivoyage|voyage|voy = Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg | outreachwiki|outreach = Wikimedia Outreach.png | incubator = Incubator-notext.svg | #default = Wikimedia-logo.svg }}|40x40px|class=noviewer|alt=|link= ]] | #default = {{{image|}}} }} | text = {{{text}}} | below = {{{below|}}} | imageright = {{{imageright|}}} | class = plainlinks sistersitebox | style = font-size:small; | metadata=no }}<noinclude>{{Documentation}}<!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --></noinclude> cr3kvq4cnwuq2uupxfqfpnc5p4oh6rz taazihan mitudung:Side box 10 10036 85330 2019-11-28T11:38:16Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/31879199|zh:Template:Side box]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Side box|main}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> s1zpy5c500y28mjgve7gykq14088u4e bacu-saupu:Side box 828 10037 85331 2019-11-28T11:38:41Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/49637449|zh:Module:Side box]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain --本模塊嵌入{{side box}} local yesno = require('Module:Yesno') local p = {} function p.main(frame) local origArgs = frame:getParent().args local args = {} for k, v in pairs(origArgs) do v = v:match('%s*(.-)%s*$') if v ~= '' then args[k] = v end end return p._main(args) end function p._main(args) local data = p.makeData(args) return p.renderSidebox(data) end function p.makeData(args) local data = {} -- Main table classes data.classes = {} if yesno(args.metadata) ~= false then table.insert(data.classes, 'metadata') end if args.position and args.position:lower() == 'left' then table.insert(data.classes, 'mbox-small-left') else table.insert(data.classes, 'mbox-small') end table.insert(data.classes, args.class) -- Image if args.image and args.image ~= 'none' then data.image = args.image end -- Copy over data that doesn't need adjusting local argsToCopy = { -- Styles 'style', 'textstyle', -- Above row 'above', 'abovestyle', -- Body row 'text', 'imageright', -- Below row 'below', } for i, key in ipairs(argsToCopy) do data[key] = args[key] end return data end function p.renderSidebox(data) -- Renders the sidebox HTML. -- Table root local root = mw.html.create('table') for i, class in ipairs(data.classes or {}) do root:addClass(class) end root:css{border = '1px solid #aaa', ['background-color'] = '#f9f9f9'} if data.style then root:cssText(data.style) end -- The "above" row if data.above then local aboveCell = root:newline():tag('tr'):tag('td') aboveCell :attr('colspan', data.imageright and 3 or 2) :addClass('mbox-text') if data.textstyle then aboveCell:cssText(data.textstyle) end if data.abovestyle then aboveCell:cssText(data.abovestyle) end aboveCell :newline() :wikitext(data.above) end -- The body row local bodyRow = root:newline():tag('tr'):newline() if data.image then bodyRow:tag('td') :addClass('mbox-image') :wikitext(data.image) else bodyRow:tag('td'):css('width', '1px') end local textCell = bodyRow:newline():tag('td') textCell:addClass('mbox-text plainlist') if data.textstyle then textCell:cssText(data.textstyle) end textCell:wikitext(data.text) if data.imageright then bodyRow:newline():tag('td') :addClass('mbox-imageright') :wikitext(data.imageright) end -- The below row if data.below then local belowCell = root:newline():tag('tr'):tag('td') belowCell :attr('colspan', data.imageright and 3 or 2) :addClass('mbox-text') if data.textstyle then belowCell:cssText(data.textstyle) end belowCell:wikitext(data.below) end return tostring(root) end return p c6zmawkbdof18vr3pf22a47xwhmvjzk misaungayay:Xiplus/js/localize-wikitext-szywp.js 2 10038 86138 85614 2019-11-30T02:17:42Z Xiplus 201 763e630 Update localize-wikitext-szywp.js javascript text/javascript // <nowiki> (function() { if (mw.config.get('wgAction') !== 'edit') { return; } function main() { var zhwpapi = new mw.ForeignApi('//zh.wikipedia.org/w/api.php'); let text = wpTextbox1.value; // Special cases text = text.replace('#重定向', '#REDIRECT'); if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') === 828) { // Module text = text.replace(/(wrappers\s*=\s*['"])Template:/, '$1taazihan mitudung:'); } text = text.replace(/[[\]{}<>|:*'_#&\s]/gim, function(s) { return "&#" + s.charCodeAt(0) + ";"; }); text = text.replace(/-&#123;(.+?)&#125;-/g, function(s) { return s .replace('-&#123;', '-{') .replace('&#125;-', '}-') .replace(/&#124;/g, '|') .replace(/&#32;/g, ' ') .replace(/&#61;/g, '=') .replace(/&#62;/g, '>') .replace(/&#58;/g, ':') }); zhwpapi.parse( '{{NoteTA|G1=IT|G2=MediaWiki}}<div id="TVcontent">' + text + '</div>', { 'uselang': 'zh-tw', 'prop': 'text' } ).then(function(data) { var newtext = $('<div/>').html(data).find('#TVcontent').text(); newtext = newtext.replace(/{{模板檔案/g, '{{模板文件'); wpTextbox1.value = newtext; wpSummary.value = '本地化'; wpMinoredit.checked = true; wpDiff.click(); }, function(err) { mw.notify('解析時發生錯誤:' + err); }); } var link = mw.util.addPortletLink('p-namespaces', '#', '本地化'); $(link).on('click', main); })(); // </nowiki> mmbl0k3dcirvf75otoe2s4g3bgvmah4 taazihan mitudung:Tlxb 10 10039 85340 2019-11-28T11:53:11Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/29630503|zh:Template:Tlxb]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{Tlg|bold=yes|code=yes|subst={{{subst|}}}|{{{1|<noinclude>test</noinclude>}}}<!-- -->|2{{#ifeq:{{{2<noinclude>|x</noinclude>}}}|{{{2|x}}}||x}}={{{2<noinclude>|params</noinclude>}}}<!-- -->|3{{#ifeq:{{{3}}}|{{{3|x}}}||x}}={{{3}}}<!-- -->|4{{#ifeq:{{{4}}}|{{{4|x}}}||x}}={{{4}}}<!-- -->|5{{#ifeq:{{{5}}}|{{{5|x}}}||x}}={{{5}}}<!-- -->|6{{#ifeq:{{{6}}}|{{{6|x}}}||x}}={{{6}}}<!-- -->|7{{#ifeq:{{{7}}}|{{{7|x}}}||x}}={{{7}}}<!-- -->|8{{#ifeq:{{{8}}}|{{{8|x}}}||x}}={{{8}}}<!-- -->|9{{#ifeq:{{{9}}}|{{{9|x}}}||x}}={{{9}}}<!-- -->|10{{#ifeq:{{{10}}}|{{{10|x}}}||x}}={{{10}}}<!-- -->|11{{#ifeq:{{{11}}}|{{{11|x}}}||x}}={{{11}}}<!-- -->|12{{#ifeq:{{{12}}}|{{{12|x}}}||x}}={{{12}}}}}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> n79a870btr1t0wumir0xb2sjvk2304l taazihan mitudung:Tlg 10 10040 85373 85341 2019-11-28T12:07:59Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- -->{{#if:{{{nowrap|}}} |<span class="nowrap">}}<!-- -->{{#if:{{{code|{{{tt|}}}}}} |<code>|{{#if:{{{plaincode|}}}|<code style="border:none;background:transparent;">}} }}<!-- -->{{#if:{{{kbd|}}} |<kbd>}}<!-- -->{{#if:{{{nowrapname|}}} |<span class="nowrap">}}<!-- -->{{#if:{{{braceinside|}}} | |<nowiki>{{</nowiki>}}<!-- -->{{#if:{{{subst|}}} |{{#if:{{{nosubstlink|}}}|subst:|[[Help:替换引用|subst]]:}}}}<!-- -->{{#if:{{{bold|{{{boldlink|{{{boldname|}}}}}}}}} |'''}}<!-- -->{{#if:{{{nolink|}}} |<!--then omit template link, else: -->| {{#if:{{{braceinside|}}} |<nowiki>{</nowiki>}}<!-- -->{{!((}}:<!--(start building link with "[[:") -->{{#ifeq:{{padleft:|1|{{{1}}}}}|: <!--i.e. if {{{1}}}'s first character is a colon, then:--> |{{FULLPAGENAME:{{{1}}}}}<!-- else:--> |{{#switch:{{NAMESPACE:{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|{{FULLPAGENAME}}}}}} | {{ns:0}} = {{ns:10}}:{{#if:{{{1|}}}|{{PAGENAME:{{{1}}}}}|{{PAGENAME}}}} | #default = {{#if:{{{1|}}}|{{FULLPAGENAME:{{{1}}}}}|{{FULLPAGENAME}}}} }}}}<!-- -->{{!}}<!--(pipe between link and label, i.e. [[:link|label]]) -->}}<!-- -->{{#if:{{{braceinside|}}} |<nowiki>{</nowiki>}}<!-- label / template name: -->{{{alttext|{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:Template}}|{{PAGENAME}}|{{FULLPAGENAME}}}}}}}}}<!-- -->{{#if:{{{braceinside|}}} |<nowiki>}</nowiki>}}<!-- -->{{#if:{{{nolink|}}} | |<!-- -->{{!))}}<!--(end link) -->{{#if:{{{braceinside|}}} |<nowiki>}</nowiki>}}<!-- -->}}<!-- -->{{#if:{{{bold|{{{boldlink|{{{boldname|}}}}}}}}} |'''}}<!-- -->{{#if:{{{nowrapname|}}} |</span>}}<!-- -->{{#if:{{{italic|{{{italics|}}}}}} |<span style="font-style:italic;">}}<!-- -->{{#ifeq:{{{2|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{2}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{3|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{3}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{4|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{4}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{5|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{5}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{6|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{6}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{7|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{7}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{8|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{8}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{9|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{9}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{10|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{10}}}}}}}<!-- -->{{#ifeq:{{{11|¬}}}|¬ | |&#124;{{#tag:nowiki|{{{11}}}}}}}<!-- -->{{#if:{{{12|}}} |&#124;…}}<!-- -->{{#if:{{{italic|{{{italics|}}}}}} |</span>}}<!-- -->{{#if:{{{braceinside|}}} | |<nowiki>}}</nowiki>}}<!-- -->{{#if:{{{kbd|}}} |</kbd>}}<!-- -->{{#if:{{{code|{{{tt|}}}}}}{{{plaincode|}}} |</code>}}<!-- -->{{#if:{{{nowrap|}}} |</span>}}<!-- --></includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> gpkurdmkf97ko1chci390o1tu4rs4bs taazihan mitudung:Mtime people 10 10041 85345 85342 2019-11-28T11:55:18Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki [http://people.mtime.com{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}|/{{{1|{{{id|}}}}}}|Title?{{urlencode:{{PAGENAMEBASE}}}}}}/ {{{2|{{{title|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}{{{3|{{{description|}}}}}}在時光網上的簡介]{{zh-cn}}<noinclude> {{documentation}}</noinclude> 3v086gzdwl60t1aqrtjyj68f754me7j taazihan mitudung:zh-cn 10 10042 85343 2019-11-28T11:54:54Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/7523090|zh:Template:zh-cn]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Zh-hans]] 88knvyepj04zs1ywqlxcb7ixs5clns8 taazihan mitudung:Zh-hans 10 10043 85351 85344 2019-11-28T11:57:54Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{languageicon|zh|簡體中文}}<noinclude>[[Category:語言標示模板|{{PAGENAME}}]]</noinclude> 1m9rdnuc8mus87yq9ek9r6ujvht2wi8 taazihan mitudung:Douban people 10 10044 85357 85354 2019-11-28T11:58:49Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{type|movie}}} |book=[https://book.douban.com/author/{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}|{{{1|{{{id|}}}}}}}}/ {{{2|{{{title|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}{{{3|{{{description|}}}}}}]在豆瓣讀書上的簡介{{zh-cn}}<includeonly>[[Category:包含豆瓣讀書人物外部連結]]</includeonly> |movie=[https://movie.douban.com/celebrity/{{#if:{{{1|{{{id|{{#property:P5284}}}}}}}}|{{{1|{{{id|{{#property:P5284}}}}}}}}}}/ {{{2|{{{title|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}{{{3|{{{description|}}}}}}]在豆瓣電影上的簡介{{zh-cn}}<includeonly>{{EditAtWikidata|pid=P5284|{{{1|{{{id|}}}}}}}}{{WikidataCheck|property=P5284|value={{{1|{{{id|}}}}}}|category=豆瓣影人}}</includeonly> |music=[https://music.douban.com/musician/{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}|{{{1|{{{id|}}}}}}}}/ {{{2|{{{title|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}{{{3|{{{description|}}}}}}]在豆瓣音樂上的簡介{{zh-cn}}<includeonly>[[Category:包含豆瓣音樂人物外部連結]]</includeonly> |#default={{Font|css=color:red; font-size:smaller;|請輸入正確的Type參數。}}}}<noinclude> {{documentation}}</noinclude> 2oogeqbbtbfewdo43lhnq5ymzmiip27 taazihan mitudung:ISO 639 name zh-hans 10 10045 85363 2019-11-28T12:01:59Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/13171198|zh:Template:ISO 639 name zh-hans]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki 簡體中文<noinclude> {{ISO 639 name conversion template doc|明確引用中文|zh-hans}} </noinclude> piggnnpnvhyv9lbwat0qi8rvq8on8ai taazihan mitudung:ISO 639 name conversion template doc 10 10046 86469 85366 2019-11-30T06:58:02Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <includeonly>__NOTOC__{{Documentation|1=Template:ISO 639 name conversion template doc|content={{{intro|}}} == 用法 == '''{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}'''是一系列用來解決[[:zh:ISO 639-1|ISO 639-1]]、[[:zh:ISO 639-2|ISO 639-2]]和[[:zh:ISO 639-3|ISO 639-3]]代碼轉為語言名稱的模板之一。 {{#ifeq: {{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} | mis | | {{#ifeq: {{Str left|{{localurle:{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}:}}|4}} | http | 其用於語言代碼為<var>{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}</var>的{{tlg|kbd=on|bold=on|Translated_page}},例如{{tlg|kbd=on|nolink=on|翻譯頁面&thinsp;|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}&thinsp;|{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}維基百科的頁面名稱}}。此模板用於產生連結至[{{localurle:{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}:}} {{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}維基百科],並{{ #ifexist:Category:{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}維基百科翻譯條目 |可以將條目歸入分類[[:Category:{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}維基百科翻譯條目]] |可以將條目歸入暫未建立的分類[[:Category:{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}維基百科翻譯條目]](可使用{{tlg|kbd=on|Translated sub-cat&thinsp;|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}來建立) }}。 }} == 過去用法 == 以下模板現在使用[[Module:Lang]],它可以在[[Module:Language/data/iana languages]]、[[Module:Language/data/ISO 639-3]]和[[Module:Language/data/wp languages]]儲存語言代碼及名稱資料。 * {{tlg|kbd=on|bold=on|Lang|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}|&thinsp;{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}}}中的部分文字將頁面與<kbd>&lt;span lang="{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}"&gt;</kbd>包裹,並{{ #ifexist: Category:含有{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}的條目 |可以將條目歸入分類{{ #ifeq: {{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} | art |[[:Category:含有人工語言的條目]] |[[:Category:含有{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}的條目]] }}。[[Category:ISO 639語言代碼模板|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}]] |被模板{{tlg|kbd=on|bold=on|Lang}}與代碼<var>{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}</var>使用,以將條目歸入暫未建立的分類[[:Category:含有{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}的條目]](可使用{{tlg|kbd=on|Category articles containing non-Chinese language text&thinsp;|{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}&thinsp;|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}來建立)。[[Category:未有分類的ISO 639語言代碼模板|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}]] }} {{ #ifexist: Template:Lang-{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} |也可使用{{tlg|kbd=on|bold=on|Lang-{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}&thinsp;|{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}}}中的部分文字,其顯示為{{Lang-{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}|{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}}}中的部分文字。 }} * {{tlg|kbd=on|bold=on|Link language|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}{{ #ifexist: Template:{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} icon |、{{tlg|kbd=on|bold=on|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} icon}}{{ #switch: {{lc: {{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} }} |aa |ab |af |am |arn |bal |bg |bla |bo |br |bs |ce |cmn |cn |cr |cs |cu |cv |dv |en |ext |fur |ga |gd |gn |grc |he |hi |hif |hr |hsb |ht |ie |ig |ii |io |is |iu |ka |kbd |kl |la |lb |li |ln |lo |lt |lu |may |mi |min |ml |mr |mt |mwl |my |na |nb |nd |new |ng |nn |no |nr |or |ph |pi |pms |prs |rm |rn |ru |rut |sc |sg |sh |sl |sm |sn |so |sr |ss |su |te |ti |tn |to |ts |tt |tw |ty |ug |uk |vo |wa |wel |yo |zh = <!-- 這些語言代碼的Template:xx不會重新導向到Template:xx icon --> |#default = {{ #ifexist: Template:{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} | {{ #switch: {{{redirect|{{{alt|}}}}}} |no = <!-- 此代碼的Template:xx不會重新導向到Template:xx icon --> |yes=、以及重新導向{{tlg|kbd=on|bold=on|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}, |#default=、並可能有{{tlg|kbd=on|bold=on|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}, }} }} }} }}顯示外部連結的語言。{{ #ifeq: {{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} | art | <!-- 無外部連結分類 --> | {{ #if: {{{cat-lang|}}} | {{tlg|kbd=on|nolink=on|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} icon}}模板可以將條目歸入[[:Category:有{{{cat-lang}}}外部連結的條目]]。{{tlg|kbd=on|nolink=on|Link language}}模板 | {{ #ifexist: Template:{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} icon |這些模板 |此模板 }} }} {{ #ifexist: Category:有{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}外部連結的條目 |可以將條目歸入[[:Category:有{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}外部連結的條目]]。 |可以將條目歸入暫未建立的[[:Category:有{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}外部連結的條目]](可使用{{tlg|kbd=on|含有非中文外部連結的條目&thinsp;|code{{=}}{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}&thinsp;|name{{=}}{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}}}來建立)。 }} }} * {{tlg|kbd=on|bold=on|條目請求重新導向|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}|(目標語言代碼)}}可以將條目歸入[[:Category:{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}條目請求重新導向]]{{ #ifexist:Category:{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}條目請求重新導向 |<!--分類已存在--> |&#32;(可使用{{tlg|kbd=on|條目請求重新導向}}來建立) }}。 * {{tlg|kbd=on|bold=on|非中文重新導向|(來源語言代碼)|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}可以將條目歸入[[:Category:{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}重新導向]]{{ #ifexist:Category:{{{1|{{ {{PAGENAME}} }}}}}重新導向 |<!--分類已存在--> |&#32;(可使用{{tlg|kbd=on|非中文重新導向}}來建立) }}。 == 參見 == * [[:zh:Wikipedia:重新導向#非中文重新導向問題]] * {{ #ifeq: {{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} | art |[[:zh:人工語言]]或[[:zh:虛構語言]] | {{ #if: {{{dab|}}} | [[:zh:{{ISO 639 name {{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}} ({{{dab}}})]] | [[:zh:{{ISO 639 name {{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}]] }} }} }}<!-- 跳過代碼「mis」的一節結尾 --> {{ #ifeq:{{Str len|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}|2 | == 外部連結 == * {{cite web |url=http://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/langcodes_name.php?iso_639_1={{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} |title=ISO 639-1標識符:{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} |publisher=國會圖書館}} }}{{ #ifeq:{{Str len|{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}}}}|3 | == 外部連結 == * {{cite web |url=http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id={{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} |title=ISO 639-3標識符:{{{2|{{Str right|{{PAGENAME}}|13}}}}} |publisher=SIL國際}} }} }}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 82k1o6zd6lwm3jkl8xyt8as1qese2x6 taazihan mitudung:ISO 639 name zh-hant 10 10047 85367 2019-11-28T12:03:13Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/13171196|zh:Template:ISO 639 name zh-hant]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki 繁體中文<noinclude> {{ISO 639 name conversion template doc|明確引用中文|zh-hant}} </noinclude> hmmxwmm76ela6u7w641k6lxno4jodii taazihan mitudung:ISO 639 name zh-cn 10 10048 85368 2019-11-28T12:03:42Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/11220282|zh:Template:ISO 639 name zh-cn]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki 簡體中文<noinclude> {{ISO 639 name conversion template doc|{{ISO 639 name zh}}|zh-cn}} </noinclude> 5a3p8g6qeytp30h6kkxeuzownh4fvtc taazihan mitudung:ISO 639 name zh 10 10049 85369 2019-11-28T12:05:11Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54162202|zh:Template:ISO 639 name zh]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki 中文<noinclude> {{ISO 639 name conversion template doc|{{ {{PAGENAME}} }}|zh}} </noinclude> 0tsidd2uvo62t2r82d2bto6tm5cg6p2 taazihan mitudung:ISO 639 name en 10 10050 85371 2019-11-28T12:06:05Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46047304|zh:Template:ISO 639 name en]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki 英語<noinclude> {{ISO 639 name conversion template doc|{{ {{PAGENAME}} }}|en}} </noinclude> fsqt9i69idfv9p39xfsd3r4vugvjc7w taazihan mitudung:!(( 10 10051 85379 85374 2019-11-28T12:10:03Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki [[<noinclude> ---- {{wraps}} [[Category:輔助模板]] </noinclude> s740s36hoyhsqxo788vmzqbar8dl6m4 taazihan mitudung:!)) 10 10052 85378 85375 2019-11-28T12:09:42Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:))!]] 5g9ex418xvscsnyrsae4dnxgyapzbmq taazihan mitudung:))! 10 10053 85386 85376 2019-11-28T12:13:20Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki ]]<noinclude> ---- {{wraps}} [[Category:輔助模板]] </noinclude> d344xqr08z1fg4k1o8s8rhimvv4c7jw taazihan mitudung:wraps 10 10054 85381 85380 2019-11-28T12:10:28Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Nowrap/doc/see also]] ji9bb2tpb1w3h7yge28s1wt0eyz8e87 taazihan mitudung:Nowrap/doc/see also 10 10055 85387 85382 2019-11-28T12:14:13Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = taazihan mitudung:Nowrap/doc/see also | title = 禁止換行模板 | listclass = hlist | group1 = 禁止換行模板 | list1 = {{tlx|Nowrap|不希望換行的文字}}{{.w}}{{tlx|Nowrap begin}}不希望換行的文字{{tlx|Nowrap end}} | group2 = 在特定符號後換行<sup>†</sup> | list2 = {{tlx|Wrap}}(空格){{.w}}{{tlx|Ww}}(雙空格){{.w}}{{tlx|.w}}(間隔號){{.w}}{{tlx|、w}}(頓號){{.w}}{{tlx|;w}}(中文分號){{.w}}{{tlx|!w}}(豎線){{.w}}{{tlx|\w}}(斜線){{.w}}{{tlx|-w}}(en dash){{.w}}{{tlx|—w}}(em dash){{.w}}{{tlx|To}}(右箭頭) | below = † 通常需配合{{tlc|Nowrap begin}}/{{tlc|Nowrap end}}使用 }} olnij4ljx33byaql7g8behyx22gia51 taazihan mitudung:Navbox 10 10056 85383 2019-11-28T12:11:02Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/26204460|zh:Template:Navbox]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke: Navbox | navbox }}<noinclude>{{documentation}}<!-- Add categories and interwikis to the /doc sub-page --></noinclude> lxoimlqslukeym1vcyobh3pyhtcmwci bacu-saupu:Navbox 828 10057 85388 85384 2019-11-28T12:14:47Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain -- -- This module will implement {{Navbox}} -- local p = {} local navbar = require('Module:Navbar')._navbar local getArgs -- lazily initialized local args local tableRowAdded = false local border local listnums = {} local function trim(s) return (mw.ustring.gsub(s, "^%s*(.-)%s*$", "%1")) end local function addNewline(s) if s:match('^[*:;#]') or s:match('^{|') then return '\n' .. s ..'\n' else return s end end local function addTableRow(tbl) -- If any other rows have already been added, then we add a 2px gutter row. if tableRowAdded then tbl :tag('tr') :css('height', '2px') :tag('td') :attr('colspan', 3) end tableRowAdded = true return tbl:tag('tr') end local function renderNavBar(titleCell) -- Depending on the presence of the navbar and/or show/hide link, we may need to add a spacer div on the left -- or right to keep the title centered. local spacerSide = nil if args.navbar == 'off' then -- No navbar, and client wants no spacer, i.e. wants the title to be shifted to the left. If there's -- also no show/hide link, then we need a spacer on the right to achieve the left shift. if args.state == 'plain' then spacerSide = 'right' end elseif args.navbar == 'plain' or (not args.name and mw.getCurrentFrame():getParent():getTitle() == 'Template:Navbox' and (border == 'subgroup' or border == 'child' or border == 'none')) then -- No navbar. Need a spacer on the left to balance out the width of the show/hide link. if args.state ~= 'plain' then spacerSide = 'left' end else -- Will render navbar (or error message). If there's no show/hide link, need a spacer on the right -- to balance out the width of the navbar. if args.state == 'plain' then spacerSide = 'right' end titleCell:wikitext(navbar{ args.name, mini = 1, fontstyle = (args.basestyle or '') .. ';' .. (args.titlestyle or '') .. ';background:none transparent;border:none;' }) end -- Render the spacer div. if spacerSide then titleCell :tag('span') :css('float', spacerSide) :css('width', '8em') :css('font-size', '80%') :css('margin-' .. (spacerSide == 'left' and 'right' or 'left'), '0.5em') :wikitext('&nbsp;') end end -- -- Title row -- local function renderTitleRow(tbl) if not args.title then return end local titleRow = addTableRow(tbl) if args.titlegroup then titleRow :tag('th') :attr('scope', 'row') :addClass('navbox-group') :addClass(args.titlegroupclass) :cssText(args.basestyle) :cssText(args.groupstyle) :cssText(args.titlegroupstyle) :wikitext(args.titlegroup) end local titleCell = titleRow:tag('th'):attr('scope', 'col') if args.titlegroup then titleCell :css('border-left', '2px solid #fdfdfd') :css('width', '100%') end local titleColspan = 2 if args.imageleft then titleColspan = titleColspan + 1 end if args.image then titleColspan = titleColspan + 1 end if args.titlegroup then titleColspan = titleColspan - 1 end titleCell :cssText(args.basestyle) :cssText(args.titlestyle) :addClass('navbox-title') :addClass(args.titleclass) :attr('colspan', titleColspan) renderNavBar(titleCell) titleCell :tag('div') :css('font-size', '110%') :wikitext(addNewline(args.title)) end -- -- Above/Below rows -- local function getAboveBelowColspan() local ret = 2 if args.imageleft then ret = ret + 1 end if args.image then ret = ret + 1 end return ret end local function renderAboveRow(tbl) if not args.above then return end addTableRow(tbl) :tag('td') :addClass('navbox-abovebelow') :addClass(args.aboveclass) :cssText(args.basestyle) :cssText(args.abovestyle) :attr('colspan', getAboveBelowColspan()) :tag('div') :wikitext(addNewline(args.above)) end local function renderBelowRow(tbl) if not args.below then return end addTableRow(tbl) :tag('td') :addClass('navbox-abovebelow') :addClass(args.belowclass) :cssText(args.basestyle) :cssText(args.belowstyle) :attr('colspan', getAboveBelowColspan()) :tag('div') :wikitext(addNewline(args.below)) end -- -- List rows -- local function renderListRow(tbl, listnum) local row = addTableRow(tbl) if listnum == 1 and args.imageleft then row :tag('td') :addClass('navbox-image') :addClass(args.imageclass) :css('width', '0%') :css('padding', '0px 2px 0px 0px') :cssText(args.imageleftstyle) :attr('rowspan', 2 * #listnums - 1) :tag('div') :wikitext(addNewline(args.imageleft)) end if args['group' .. listnum] then local groupCell = row:tag('th') groupCell :attr('scope', 'row') :addClass('navbox-group') :addClass(args.groupclass) :cssText(args.basestyle) if args.groupwidth then groupCell:css('width', args.groupwidth) end groupCell :cssText(args.groupstyle) :cssText(args['group' .. listnum .. 'style']) :wikitext(args['group' .. listnum]) end local listCell = row:tag('td') if args['group' .. listnum] then listCell :css('text-align', 'left') :css('border-left-width', '2px') :css('border-left-style', 'solid') else listCell:attr('colspan', 2) end if not args.groupwidth then listCell:css('width', '100%') end local isOdd = (listnum % 2) == 1 local rowstyle = args.evenstyle if isOdd then rowstyle = args.oddstyle end local evenOdd if args.evenodd == 'swap' then if isOdd then evenOdd = 'even' else evenOdd = 'odd' end else if isOdd then evenOdd = args.evenodd or 'odd' else evenOdd = args.evenodd or 'even' end end listCell :css('padding', '0px') :cssText(args.liststyle) :cssText(rowstyle) :cssText(args['list' .. listnum .. 'style']) :addClass('navbox-list') :addClass('navbox-' .. evenOdd) :addClass(args.listclass) :tag('div') :css('padding', (listnum == 1 and args.list1padding) or args.listpadding or '0em 0.25em') :wikitext(addNewline(args['list' .. listnum])) if listnum == 1 and args.image then row :tag('td') :addClass('navbox-image') :addClass(args.imageclass) :css('width', '0%') :css('padding', '0px 0px 0px 2px') :cssText(args.imagestyle) :attr('rowspan', 2 * #listnums - 1) :tag('div') :wikitext(addNewline(args.image)) end end -- -- Tracking categories -- local function needsHorizontalLists() if border == 'child' or border == 'subgroup' or args.tracking == 'no' then return false end local listClasses = {'plainlist', 'hlist', 'hlist hnum', 'hlist hwrap', 'hlist vcard', 'vcard hlist', 'hlist vevent'} for i, cls in ipairs(listClasses) do if args.listclass == cls or args.bodyclass == cls then return false end end return true end local function hasBackgroundColors() return mw.ustring.match(args.titlestyle or '','background') or mw.ustring.match(args.groupstyle or '','background') or mw.ustring.match(args.basestyle or '','background') end local function argNameAndRealTitleAreDifferent() if border == 'child' or border == 'subgroup' or args.tracking == 'no' then return false end if args.name ~= mw.title.getCurrentTitle().text then return true end return false end local function getTrackingCategories() local cats = {} if needsHorizontalLists() then table.insert(cats, '沒有使用水平列表的導航框') end if hasBackgroundColors() then table.insert(cats, '使用背景顏色的導航框') end if argNameAndRealTitleAreDifferent() then table.insert(cats, 'name參數和實際不同的導航框') end return cats end local function renderTrackingCategories(builder) local title = mw.title.getCurrentTitle() if title.namespace ~= 10 then return end -- not in template space local subpage = title.subpageText if subpage == 'doc' or subpage == 'sandbox' or subpage == 'testcases' then return end for i, cat in ipairs(getTrackingCategories()) do builder:wikitext('[[Category:' .. cat .. ']]') end end -- -- Main navbox tables -- local function renderMainTable() local tbl = mw.html.create('table') :attr('cellspacing', 0) :addClass('nowraplinks') :addClass(args.bodyclass) if args.title and (args.state ~= 'plain' and args.state ~= 'off') then tbl :addClass('collapsible') :addClass(args.state or 'autocollapse') end tbl:css('border-spacing', 0) if border == 'subgroup' or border == 'child' or border == 'none' then tbl :addClass('navbox-subgroup') :cssText(args.bodystyle) :cssText(args.style) else -- regular navobx - bodystyle and style will be applied to the wrapper table tbl :addClass('navbox-inner') :css('background', 'transparent') :css('color', 'inherit') end tbl:cssText(args.innerstyle) renderTitleRow(tbl) renderAboveRow(tbl) for i, listnum in ipairs(listnums) do renderListRow(tbl, listnum) end renderBelowRow(tbl) return tbl end function p._navbox(navboxArgs) args = navboxArgs for k, v in pairs(args) do local listnum = ('' .. k):match('^list(%d+)$') if listnum then table.insert(listnums, tonumber(listnum)) end end table.sort(listnums) border = trim(args.border or args[1] or '') -- render the main body of the navbox local tbl = renderMainTable() -- render the appropriate wrapper around the navbox, depending on the border param local res = mw.html.create() if border == 'none' then res:node(tbl) elseif border == 'subgroup' or border == 'child' then -- We assume that this navbox is being rendered in a list cell of a parent navbox, and is -- therefore inside a div with padding:0em 0.25em. We start with a </div> to avoid the -- padding being applied, and at the end add a <div> to balance out the parent's </div> res :wikitext('</div>') -- mw.html 未支持 unclosed :node(tbl) :wikitext('<div>') -- mw.html 未支持 unclosed else res :tag('table') :attr('cellspacing', 0) :addClass('navbox') :css('border-spacing', 0) :cssText(args.bodystyle) :cssText(args.style) :tag('tr') :tag('td') :css('padding', '2px') :node(tbl) end renderTrackingCategories(res) return tostring(res) end function p.navbox(frame) if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end args = getArgs(frame, {wrappers = 'Template:Navbox'}) -- Read the arguments in the order they'll be output in, to make references number in the right order. local _ _ = args.title _ = args.above for i = 1, 35 do _ = args["group" .. tostring(i)] _ = args["list" .. tostring(i)] end _ = args.below return p._navbox(args) end return p m2miq1vi753cijuayih1iyrala8surx bacu-saupu:Navbar 828 10058 85385 2019-11-28T12:12:46Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/45786591|zh:Module:Navbar]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local p = {} local getArgs function p._navbar(args) local titleArg = 1 if args.collapsible then titleArg = 2 if not args.plain then args.mini = 1 end if args.fontcolor then args.fontstyle = 'color:' .. args.fontcolor .. ';' end args.style = 'float:left; text-align:left' end local titleText = args[titleArg] or (':' .. mw.getCurrentFrame():getParent():getTitle()) local title = mw.title.new(mw.text.trim(titleText), 'Template'); if not title then error('页面不存在 ' .. titleText) end local talkpage = title.talkPageTitle and title.talkPageTitle.fullText or ''; local div = mw.html.create():tag('div') div :addClass('plainlinks') :addClass('hlist') :addClass('navbar') :cssText(args.style) if args.mini then div:addClass('mini') end if not (args.mini or args.plain) then div :tag('span') :css('word-spacing', 0) :cssText(args.fontstyle) :wikitext(args.text or '本模板:') :wikitext(' ') end if args.brackets then div :tag('span') :css('margin-right', '-0.125em') :cssText(args.fontstyle) :wikitext('&#91; ') end local ul = div:tag('ul'); ul :tag('li') :addClass('nv-view') :wikitext('[[' .. title.fullText .. '|') :tag(args.mini and 'abbr' or 'span') :attr('title', '-{zh-hans:查看;zh-hant:檢視;}-该模板') :cssText(args.fontstyle) :wikitext(args.mini and '-{zh-hans:查;zh-hant:閱;}-' or '-{zh-hans:查看;zh-hant:檢視;}-') :done() :wikitext(']]') :done() :tag('li') :addClass('nv-talk') :wikitext('[[' .. talkpage .. '|') :tag(args.mini and 'abbr' or 'span') :attr('title', '讨论该模板') :cssText(args.fontstyle) :wikitext(args.mini and '论' or '讨论') :done() :wikitext(']]'); if not args.noedit then ul :tag('li') :addClass('nv-edit') :wikitext('[' .. title:fullUrl('action=edit') .. ' ') :tag(args.mini and 'abbr' or 'span') :attr('title', '编辑该模板') :cssText(args.fontstyle) :wikitext(args.mini and '编' or '编辑') :done() :wikitext(']'); end if args.brackets then div :tag('span') :css('margin-left', '-0.125em') :cssText(args.fontstyle) :wikitext(' &#93;') end if args.collapsible then div :done() :tag('div') :css('font-size', '114%') :css('margin', args.mini and '0 4em' or '0 7em') :cssText(args.fontstyle) :wikitext(args[1]) end return tostring(div:done()) end function p.navbar(frame) if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end return p._navbar(getArgs(frame)) end return p 7y2coz75nti7qxtfaudxe18sumkoji6 taazihan mitudung:ko 10 10059 85389 2019-11-28T12:15:25Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/2181450|zh:Template:ko]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Ko icon]] 7d81bdpc9762ippo0gtico8w5i77xmo taazihan mitudung:Ko icon 10 10060 85392 85390 2019-11-28T12:17:07Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{language icon|ko|韓文}}<noinclude>[[Category:語言標示模板|{{PAGENAME}}]]</noinclude> 14rhscijf6t727fk6fmpp03uktzkln9 taazihan mitudung:ISO 639 name ko 10 10061 85394 85393 2019-11-28T12:17:57Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki 韓語<noinclude> {{ISO 639 name conversion template doc|{{ {{PAGENAME}} }}|ko}} </noinclude> dp1moanlzwxgeoeneacdahrja3p8vxa taazihan mitudung:official 10 10062 85399 85395 2019-11-28T12:20:49Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Official website]] aw19rcagkhrq1c506y0ogpv8d1clu45 taazihan mitudung:Official website 10 10063 85400 2019-11-28T12:21:14Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/45933860|zh:Template:Official website]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Official website|main}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> ofn0nbq5zffwy83lf5ujqy68w5a1i9u bacu-saupu:Official website 828 10064 85410 85409 2019-11-28T12:30:15Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain local makeUrl = require('Module:URL')._url local p = {} -- Wrapper for pcall which returns nil on failure. local function quickPcall(func) local success, result = pcall(func) if success then return result end end -- Gets the rank for a Wikidata property table. Returns 1, 0 or -1, in -- order of rank. local function getRank(prop) local rank = prop.rank if rank == 'preferred' then return 1 elseif rank == 'normal' then return 0 elseif rank == 'deprecated' then return -1 else -- No rank or undefined rank is treated as "normal". return 0 end end -- Finds whether a Wikidata property is qualified as being in Chinese. local function isChinese(prop) local ret = quickPcall(function () for i, lang in ipairs(prop.qualifiers.P407) do if lang.datavalue.value['numeric-id'] == 7850 then return true end end return false end) return ret == true end -- Fetches the official website URL from Wikidata. local fetchWikidataUrl fetchWikidataUrl = function() -- Get objects for all official sites on Wikidata. local websites = quickPcall(function () return mw.wikibase.getEntityObject().claims.P856 end) -- Clone the objects in case other code needs them in their original order. websites = websites and mw.clone(websites) or {} -- Add the table index to the objects in case it is needed in the sort. for i, website in ipairs(websites) do website._index = i end -- Sort the websites, first by highest rank, and then by websites in the -- English language, then by the website's original position in the -- property list. When we are done, get the URL from the highest-sorted -- object. table.sort(websites, function(ws1, ws2) local r1 = getRank(ws1) local r2 = getRank(ws2) if r1 ~= r2 then return r1 > r2 end local e1 = isChinese(ws1) local e2 = isChinese(ws2) if e1 ~= e2 then return e1 end return ws1._index < ws2._index end) local url = quickPcall(function () return websites[1].mainsnak.datavalue.value end) -- Cache the result so that we only do the heavy lifting once per #invoke. fetchWikidataUrl = function () return url end return url end -- Render the URL link, plus other visible output. local function renderUrl(options) if not options.url and not options.wikidataurl then local entity = mw.wikibase.getEntityObject() or {} local qid = entity.id local result = '<strong class="error">' .. '找不到URL。請在此處指定URL或在維基數據上添加。' .. '</strong>' if qid then result = result.. ' [[File:OOjs UI icon edit-ltr-progressive.svg |frameless |text-top |10px |alt=在維基數據上編輯此內容 |link=https://www.wikidata.org/wiki/' .. qid .. '#P856|在維基數據上編輯此內容]]' end return result end local ret = {} ret[#ret + 1] = string.format( '<span class="official-website">%s</span>', makeUrl(options.url or options.wikidataurl, options.display) ) if options.wikidataurl and not options.url then local entity = mw.wikibase.getEntityObject() or {} local qid = entity.id if qid then ret[#ret + 1] = '[[File:Blue pencil.svg |frameless |text-top |10px |alt=在維基數據上編輯此內容|link=https://www.wikidata.org/wiki/' .. qid .. '#P856|在維基數據上編輯此內容]]' end end if options.format == 'flash' then ret[#ret + 1] = mw.getCurrentFrame():expandTemplate{ title = 'Link note', args = {note = '需要[[Adobe Flash Player]]'} } end if options.mobile then ret[#ret + 1] = '(' .. makeUrl(options.mobile, '行動端') .. ')' end return table.concat(ret, ' ') end -- Render the tracking category. local function renderTrackingCategory(url, wikidataurl) if mw.title.getCurrentTitle().namespace ~= 0 then return '' end local category if not url and not wikidataurl then category = '官方網站沒有URL' elseif not url and wikidataurl then return '' elseif url and wikidataurl then if url:gsub('/%s*$', '') ~= wikidataurl:gsub('/%s*$', '') then category = '維基百科和維基數據上的官方網站不同' end else category = '維基數據上沒有官方網站' end return category and string.format('[[Category:%s]]', category) or '' end function p._main(args) local url = args[1] or args.URL or args.url local wikidataurl = fetchWikidataUrl() local formattedUrl = renderUrl{ url = url, wikidataurl = wikidataurl, display = args[2] or args.name or '官方網站', format = args.format, mobile = args.mobile } return formattedUrl .. renderTrackingCategory(url, wikidataurl) end function p.main(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { wrappers = 'taazihan mitudung:Official website' }) return p._main(args) end return p 4p3ta40j4l12872aysdpt3fz6ynbefi bacu-saupu:URL 828 10065 85403 85402 2019-11-28T12:23:45Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain -- -- This module implements {{URL}} -- local p = {} local function safeUri(s) local success, uri = pcall(function() return mw.uri.new(s) end) if success then return uri end end function p._url(url, text) url = mw.text.trim(url or '') text = mw.text.trim(text or '') if url == '' then if text == '' then return mw.getCurrentFrame():expandTemplate{ title = 'tlx', args = { 'URL', "''example.com''", "''可選的顯示文字''" } } else return text end end -- If the URL contains any unencoded spaces, encode them, because MediaWiki will otherwise interpret a space as the end of the URL. url = mw.ustring.gsub(url, '%s', function(s) return mw.uri.encode(s, 'PATH') end) -- If there is an empty query string or fragment id, remove it as it will cause mw.uri.new to throw an error url = mw.ustring.gsub(url, '#$', '') url = mw.ustring.gsub(url, '%?$', '') -- If it's an HTTP[S] URL without the double slash, fix it. url = mw.ustring.gsub(url, '^[Hh][Tt][Tt][Pp]([Ss]?):(/?)([^/])', 'http%1://%3') -- Handle URLs from Wikidata of the format http&#58;// url = mw.ustring.gsub(url, '^[Hh][Tt][Tt][Pp]([Ss]?)&#58;//', 'http%1://') local uri = safeUri(url) -- Handle URL's without a protocol and URL's that are protocol-relative, -- e.g. www.example.com/foo or www.example.com:8080/foo, and //www.example.com/foo if uri and (not uri.protocol or (uri.protocol and not uri.host)) and url:sub(1, 2) ~= '//' then url = 'http://' .. url uri = safeUri(url) end if text == '' then if uri then if uri.path == '/' then uri.path = '' end local port = '' if uri.port then port = ':' .. uri.port end text = mw.ustring.lower(uri.host or '') .. port .. (uri.relativePath or '') -- Add <wbr> before _/.-# sequences text = mw.ustring.gsub(text,"(/+)","<wbr/>%1") -- This entry MUST be the first. "<wbr/>" has a "/" in it, you know. text = mw.ustring.gsub(text,"(%.+)","<wbr/>%1") -- text = mw.ustring.gsub(text,"(%-+)","<wbr/>%1") -- DISABLED for now text = mw.ustring.gsub(text,"(%#+)","<wbr/>%1") text = mw.ustring.gsub(text,"(_+)","<wbr/>%1") else -- URL is badly-formed, so just display whatever was passed in text = url end end return mw.ustring.format('<span class="url">[%s %s]</span>', url, text) end function p.url(frame) local templateArgs = frame.args local parentArgs = frame:getParent().args; local url = templateArgs[1] or parentArgs[1] or '' local text = templateArgs[2] or parentArgs[2] if not text then url = url or extractUrl(templateArgs) or extractUrl(parentArgs); end text = text or '' return p._url(url, text) end function extractUrl(args) for name, val in pairs(args) do local url = name .. "=" .. val; url = mw.ustring.gsub(url, '^[Hh][Tt][Tt][Pp]([Ss]?):(/?)([^/])', 'http%1://%3') local uri = safeUri(url); if uri and uri.host then return url end end end return p 9fk3w4a3rm8acqf0w37kie52bf9tgfy taazihan mitudung:Twitter 10 10066 85497 85404 2019-11-29T00:43:51Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:twitter]] katukuh [[taazihan mitudung:Twitter]] wikitext text/x-wiki {{#if:{{{1<includeonly>|</includeonly>}}}{{{id|}}}{{#property:P2002}} |[https://twitter.com/{{Trim|{{{1|{{{id<includeonly>|{{#property:P2002}}</includeonly>}}}}}}}} {{#if:{{{2|{{{name<includeonly>|</includeonly>}}}}}}|{{{2|{{{name}}}}}}|{{PAGENAMEBASE}}}}的Twitter帳戶]<includeonly>{{EditAtWikidata|pid=P2002|{{{1|{{{id|}}}}}}}}{{WikidataCheck|property=P2002|value={{{1|{{{id|}}}}}}|category=Twitter用戶名}}</includeonly> |<span class="error">&#123;&#123;[[Template:Twitter|Twitter]]&#125;&#125;模板缺少ID且不存在於維基數據中。</span>{{Main other|[[Category:缺少ID的Twitter模板]]}} }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> b81r13dgryj6up2j8ip5oql8po6s05e taazihan mitudung:ja 10 10067 85405 2019-11-28T12:24:09Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/7601757|zh:Template:ja]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Ja icon]] cy51tb0z5nhq3z16iuiu4q8ycnicl97 taazihan mitudung:Ja icon 10 10068 85406 2019-11-28T12:24:25Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/23113693|zh:Template:Ja icon]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{language icon|ja|日文}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 7mjfwn0y3bux3mvi7vgcq3m5g5usv79 taazihan mitudung:ISO 639 name ja 10 10069 85407 2019-11-28T12:25:07Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46047285|zh:Template:ISO 639 name ja]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki 日語<noinclude> {{ISO 639 name conversion template doc|{{ {{PAGENAME}} }}|ja}} </noinclude> 4ns3s7lz3obbibaso9pkuxpoqdgi55r taazihan mitudung:link-ko 10 10070 85411 2019-11-28T12:31:20Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/11304641|zh:Template:link-ko]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Template:Internal_link_helper/ko]] t682uvib7e01mmdffr4mycnuim8civf taazihan mitudung:Internal link helper/ko 10 10071 85412 2019-11-28T12:31:34Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/40959964|zh:Template:Internal link helper/ko]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Internal_link_helper |lang={{lan|zh-hant=韓語|zh-hans=朝鲜语}} |lang-code=ko |1={{{1|}}} |2={{{2|}}} |d={{{d|{{{3|}}}}}} }}</includeonly><noinclude> {{Documentation|Template:Internal link helper/doc}} </noinclude> 2zsz24kd88boduzjgcafngxhnt868rv taazihan mitudung:Internal link helper 10 10072 85420 85413 2019-11-28T12:35:11Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:ilh|main}}</includeonly><noinclude>{{模板文件}}</noinclude> ilo6potsjv83fjk8bm3mbh7imlvsndi bacu-saupu:ilh 828 10073 85427 85414 2019-11-28T12:43:08Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain local ilh = {} local getArgs local yesno = require('Module:Yesno') local args --local frameArgs local COMMON_TAIL='</span>' local MODEL={ frame_head='<span class="ilh-all %s" data-orig-title="%s" data-lang-code="%s" data-lang-name="%s" data-foreign-title="%s">' ,frame_tail=COMMON_TAIL ,page_head='<span class="ilh-page">' ,page_tail=COMMON_TAIL ,comment_head='<span class="noprint ilh-comment">(' ,comment_tail=')'..COMMON_TAIL ,lang_head='<span class="ilh-lang">' ,lang_tail=COMMON_TAIL ,colon='<span class="ilh-colon">:</span>' ,link_head='<span class="ilh-link">' ,link_body='[[:%s:%s|<span lang="%s" dir="auto">%s</span>]]' ,link_tail=COMMON_TAIL } local clazz_pageExist_framehead='ilh-blue' local TRA_CAT='[[Category:有藍鏈卻未移除內部連結助手模板的頁面]]' function ilh.main(frame) if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end args = getArgs(frame, {parentFirst=true}) return ilh._ilh(arg) end function ilh._ilh(arg) --frameArgs = getArgs(frame, {frameOnly=true}) local context={} context["isMainPage"]=ilh.isMainPage() context["localPage"]=args[1] context["foreignPage"]=args[2] or args[1] --如果{{{2}}}不傳入的話 context["displayName"]=ilh.displayName(args) context["langCode"]=args["lang-code"] context["lang"]=args["lang"] context["nocat"]=yesno( args["nocat"] , false ) context["isExist"]= (args["$exist$"] and args["$exist$"]==1) or ilh.isExist(context["localPage"]) local curPage_obj=mw.title.getCurrentTitle() context["isNoCatWithNamespace"]=curPage_obj:inNamespaces(2,828) --User,Module --context["curPageNamespace"]=curPage_obj.namespace return (context["isMainPage"] and ilh.onlyLink(context)) or ilh.functionLink(context) end function ilh.onlyLink(context) return ( context["isExist"] and mw.ustring.format( '[[%s|%s]]', context["localPage"], context["displayName"] ) ) or context["displayName"] end function ilh.functionLink(context) context["_localPage"]=mw.ustring.gsub(context["localPage"],'"','&quot;') context["_foreignPage"]=mw.ustring.gsub(context["foreignPage"],'"','&quot;') local need_cat= (not context["nocat"]) and (not context["isNoCatWithNamespace"]) --[[not ( context["curPageNamespace"]==2 --User or context["curPageNamespace"]==828 --Module )]] --mw.log(context["nocat"]) --mw.log(context["curPageNamespace"]) --mw.log(need_cat) local output_context={} table.insert(output_context, mw.ustring.format(MODEL.frame_head , (context["isExist"] and clazz_pageExist_framehead) or '' ,context["_localPage"] ,context["langCode"] ,context["lang"] ,context["_foreignPage"] ) ) table.insert(output_context,MODEL.page_head) table.insert(output_context, mw.ustring.format('[[:%s|%s]]' , context["localPage"],context["displayName"] ) ) table.insert(output_context,MODEL.page_tail) if context["isExist"] then if need_cat then table.insert(output_context,TRA_CAT) end else table.insert(output_context,MODEL.comment_head) table.insert(output_context,MODEL.lang_head) table.insert(output_context,context["lang"]) table.insert(output_context,MODEL.lang_tail) table.insert(output_context,MODEL.colon) table.insert(output_context,MODEL.link_head) table.insert(output_context, mw.ustring.format(MODEL.link_body, context["langCode"] ,(context["foreignPage"] or context["localPage"]) ,context["langCode"] ,(context["foreignPage"] or context["localPage"]) ) ) table.insert(output_context,MODEL.link_tail) table.insert(output_context,MODEL.comment_tail) end table.insert(output_context,MODEL.frame_tail) return table.concat(output_context,"") end function ilh.displayName(args) local _d=args["d"] local _1=args["1"] local _3=args["3"] local dpN1=_3 or _d return (dpN1 and {dpN1} or {_1})[1] end --以下需要更高效的實現 --確定首頁 --使用mw資訊獲得首頁名 --使用language庫獲得本站預設語言代碼(zh)來確定資訊的對應語言,獲得全首頁名 ---因為其他zh分語言只有名,沒有命名空間,可以辨識出來,但麻煩 --然後判斷目前頁和首頁是否一致 ---計劃做重新導向判斷,但沒需要 function ilh.isMainPage() local mainpage_msgobj=mw.message.new('Mainpage') mainpage_msgobj=mainpage_msgobj:inLanguage(mw.getContentLanguage():getCode()) local mainPage_obj=mw.title.makeTitle(0,mainpage_msgobj:plain()) local curpage_obj=mw.title.getCurrentTitle() --local curpage_redirectFrom_obj=curpage_obj.redirectTarget --[[if curpage_redirectFrom_obj ~=false then curpage_obj=curpage_redirectFrom_obj end]] return mw.title.equals(mainPage_obj,curpage_obj) --and curpage_obj.namespace==4 end --確定頁面存在 ---exists是高開銷方法,需要更高效的實現 --帶保護的包裝方法 --由於exists和解析器函式ifexist都是高開銷方法 --而ifexist達到限制時預設返回結果為false的操作 --而exists會直接丟擲錯誤而中斷執行 --所以將相應呼叫包裹,壓制exists的拋錯,按照ifexist的理念,返回false --正常情況下則一切正常 function ilh.isExist(pageName) local execStatus,result=pcall(ilh._isExist,pageName) if execStatus then return result else return false end end --真實方法 function ilh._isExist(pageName) local localPage_obj=mw.title.makeTitle(0,pageName) return localPage_obj.exists end --end return ilh cc5fkwi60f0xpd9t8tipj374dotz0fr taazihan mitudung:Lan 10 10074 85513 85416 2019-11-29T00:45:54Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:lan]] katukuh [[taazihan mitudung:Lan]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:lan|main}}</includeonly><noinclude>{{模板文件}}</noinclude> 9i46zd7pnzi2oz29k1doses37i3pdai taazihan mitudung:模板文件 10 10075 85417 2019-11-28T12:34:09Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/9795687|zh:Template:模板文件]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Documentation]] 7tlf4c15pkqu70fcssfvo8t0haiu0s5 taazihan mitudung:documentation 10 10076 85419 2019-11-28T12:34:44Z Xiplus 201 Xiplus malimad kasabelih [[taazihan mitudung:documentation]] tu [[taazihan mitudung:Documentation]] zumasatu mitahpu nuayaway miliyaw patatuzau’ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Documentation]] riugto7fg6e4djtijlx0qitf78dx388 taazihan mitudung:link-en 10 10077 85422 85421 2019-11-28T12:35:45Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Internal link helper/en]] jtu2ce0x54i4tb2by16w04w7b2f3rtt taazihan mitudung:Internal link helper/en 10 10078 85423 2019-11-28T12:35:59Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46653006|zh:Template:Internal link helper/en]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Internal_link_helper |lang={{lan|zh-hant=英語|zh-hans=英语}} |lang-code=en |1={{{1|{{{2|}}}}}} |2={{{2|}}} |d={{{d|{{{3|}}}}}} |nocat={{{nocat|}}}}}</includeonly><noinclude> {{Documentation|Template:Internal link helper/doc}} </noinclude> a1gb1o48dcop5ri0rj3e7m0y6ofdgts bacu-saupu:lan 828 10079 89428 85426 2020-02-29T00:25:37Z SunAfterRain 426 Scribunto text/plain local l = {} l.fallbackList = { ['zh']={'zh','zh-hant','zh-tw','zh-hk','zh-mo','zh-hans','zh-cn','zh-sg','zh-my'}, ['zh-hans']={'zh-hans','zh-cn','zh-sg','zh-my','zh'}, ['zh-cn']={'zh-cn','zh-hans','zh-my','zh-sg','zh'}, ['zh-sg']={'zh-sg','zh-hans','zh-cn','zh-my','zh'}, ['zh-my']={'zh-my','zh-hans','zh-cn','zh-sg','zh'}, ['zh-hant']={'zh-hant','zh-tw','zh-hk','zh-mo','zh'}, ['zh-tw']={'zh-tw','zh-hant','zh-hk','zh-mo','zh'}, ['zh-hk']={'zh-hk','zh-hant','zh-tw','zh-mo','zh'}, ['zh-mo']={'zh-mo','zh-hant','zh-tw','zh-hk','zh'} } function l._main(args) local frame = mw.getCurrentFrame() local userlanguage = frame:callParserFunction{ name = 'int', args = {'Conversionname'} } -- local fallback = l.fallbackList[userlanguage] -- if (not fallback) then local fallback = l.fallbackList['zh'] -- end for _,langArgName in ipairs(fallback) do if args[langArgName] ~= nil then return args[langArgName] end end return '' end function l.main(frame) local getArgs local args if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end args = getArgs(frame, {parentFirst=true}) return l._main(args) end return l qyeknrr2sebhkw13g5ygvafkg32dii8 taazihan mitudung:ping 10 10080 85429 85428 2019-11-28T12:56:16Z Xiplus 201 Redirect [[taazihan mitudung:ping]] to [[taazihan_mitudung:Reply_to]] // Wikiplus wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan_mitudung:Reply_to]] 9lertvwhfs0sq7s3gb8ok08zob5ed64 taazihan mitudung:Noping 10 10081 85501 85446 2019-11-29T00:44:15Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:noping]] katukuh [[taazihan mitudung:Noping]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:No ping|main}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> 923kfe9snhsebmdq1kud1oekizz5d1o bacu-saupu:No ping 828 10082 85448 2019-11-28T13:21:14Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/45636385|zh:Module:No ping]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module implements {{noping}}. local p = {} function p.main(frame) local args = frame:getParent().args return p._main(args) end function p._main(args) local ret = {} local fullUrl = mw.uri.fullUrl local format = string.format for i, username in ipairs(args) do ret[#ret + 1] = format('[[%s:%s]]', mw.site.namespaces.User.name, username) if #ret >= 50 then break end end ret = mw.text.listToText(ret) ret = '<span style="display:none">' .. ret .. '</span>' return ret end return p iwr6p52psd015eqqan4b2k1123ypr08 taazihan mitudung:If then show 10 10083 85507 85463 2019-11-29T00:45:25Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:if then show]] katukuh [[taazihan mitudung:If then show]] wikitext text/x-wiki {{#if:{{{1|}}}|{{{3|}}}{{{1|}}}{{{4|}}}|{{{2|}}}}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 96rgyupdpj172ub13v54mjjqokgdpgf bacu-saupu:WikidataIB 828 10084 85465 2019-11-28T13:28:17Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56845238|zh:Module:WikidataIB]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- Module to implement use of a blacklist and whitelist for infobox fields -- Can take a named parameter |qid which is the Wikidata ID for the article -- if not supplied, it will use the Wikidata ID associated with the current page. -- Fields in blacklist are never to be displayed, i.e. module must return nil in all circumstances -- Fields in whitelist return local value if it exists or the Wikidata value otherwise -- The name of the field that this function is called from is passed in named parameter |name -- The name is compulsory when blacklist or whitelist is used, -- so the module returns nil if it is not supplied. -- blacklist is passed in named parameter |suppressfields (or |spf) -- whitelist is passed in named parameter |fetchwikidata (or |fwd) local p = {} local cdate -- initialise as nil and only load _complex_date function if needed -- [[Module:Complex date]] is loaded lazily and has the following dependencies: -- Module:I18n/complex date, Module:ISOdate, Module:DateI18n (alternative for Module:Date), -- Module:Formatnum, Module:I18n/date, Module:Yesno, Module:Linguistic, Module:Calendar -- The following, taken from https://www.mediawiki.org/wiki/Wikibase/DataModel#Dates_and_times, -- is needed to use Module:Complex date which seemingly requires date precision as a string. -- It would work better if only the authors of the mediawiki page could spell 'millennium'. local dp = { [6] = "millennium", [7] = "century", [8] = "decade", [9] = "year", [10] = "month", [11] = "day", } local i18n = { ["errors"] = { ["property-not-found"] = "未找到属性。", ["No property supplied"] = "未找到Wikidata属性。", ["entity-not-found"] = "未找到Wikidata实体。", ["unknown-claim-type"] = "未知声称类型。", ["unknown-entity-type"] = "未知实体类型。", ["qualifier-not-found"] = "未找到修饰词。", ["site-not-found"] = "未找到维基媒体项目。", ["labels-not-found"] = "未找到Wikidata标签。", ["descriptions-not-found"] = "未找到描述。", ["aliases-not-found"] = "未找到别名。", ["unknown-datetime-format"] = "未知日期时间格式。", ["local-article-not-found"] = "此维基尚无此条目", ["dab-page"] = " (消歧义)", }, ["months"] = { "1月", "2月", "3月", "4月", "5月", "6月", "7月", "8月", "9月", "10月", "11月", "12月" }, ["century"] = "世纪", ["BC"] = "公元前", ["BCE"] = "公元前", ["ordinal"] = { [1] = "", [2] = "", [3] = "", ["default"] = "" }, ["filespace"] = "File", ["Unknown"] = "未知", ["NaN"] = "不是数字", -- set the following to the name of a tracking category, -- e.g. "[[Category:Articles with missing Wikidata information]]", or "" to disable: ["missinginfocat"] = "[[Category:缺少維基數據信息的條目]]", ["editonwikidata"] = "编辑维基数据", ["latestdatequalifier"] = function (date) return date .. "之前" end, -- some languages, e.g. Bosnian use a period as a suffix after each number in a date ["datenumbersuffix"] = "", ["list separator"] = "、", ["multipliers"] = { [0] = "", [4] = "万", [8] = "亿", [12] = "兆", } } -- This allows an internationisation module to override the above table if 'en' ~= mw.getContentLanguage():getCode() then require("Module:i18n").loadI18n("Module:WikidataIB/i18n", i18n) end -- This piece of html implements a collapsible container. Check the classes exist on your wiki. local collapsediv = '<div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="width:100%; overflow:auto;" data-expandtext="{{int:show}}" data-collapsetext="{{int:hide}}">' -- Some items should not be linked. -- Each wiki can create a list of those in Module:WikidataIB/nolinks -- It should return a table called itemsindex, containing true for each item not to be linked local donotlink = {} local nolinks_exists, nolinks = pcall(mw.loadData, "Module:WikidataIB/nolinks") if nolinks_exists then donotlink = nolinks.itemsindex end -- To satisfy Wikipedia:Manual of Style/Titles, certain types of items are italicised, and others are quoted. -- The submodule [[Module:WikidataIB/titleformats]] lists the entity-ids used in 'instance of' (P31), -- which allows this module to identify the values that should be formatted. -- WikidataIB/titleformats exports a table p.formats, which is indexed by entity-id, and contains the value " or '' local formats = {} local titleformats_exists, titleformats = pcall(mw.loadData, "Module:WikidataIB/titleformats") if titleformats_exists then formats = titleformats.formats end ------------------------------------------------------------------------------- -- Private functions ------------------------------------------------------------------------------- -- ------------------------------------------------------------------------------- -- makeOrdinal needs to be internationalised along with the above: -- takes cardinal numer as a numeric and returns the ordinal as a string -- we need three exceptions in English for 1st, 2nd, 3rd, 21st, .. 31st, etc. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local makeOrdinal = function(cardinal) local ordsuffix = i18n.ordinal.default if cardinal % 10 == 1 then ordsuffix = i18n.ordinal[1] elseif cardinal % 10 == 2 then ordsuffix = i18n.ordinal[2] elseif cardinal % 10 == 3 then ordsuffix = i18n.ordinal[3] end -- In English, 1, 21, 31, etc. use 'st', but 11, 111, etc. use 'th' -- similarly for 12 and 13, etc. if (cardinal % 100 == 11) or (cardinal % 100 == 12) or (cardinal % 100 == 13) then ordsuffix = i18n.ordinal.default end return tostring(cardinal) .. ordsuffix end ------------------------------------------------------------------------------- -- findLang takes a "langcode" parameter if supplied and valid -- otherwise it tries to create it from the user's set language ({{int:lang}}) -- failing that it uses the wiki's content language. -- It returns a language object ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local findLang = function(langcode) local langobj langcode = mw.text.trim(langcode or "") if mw.language.isKnownLanguageTag(langcode) then langobj = mw.language.new( langcode ) else langcode = mw.getCurrentFrame():preprocess( '{{int:lang}}' ) if mw.language.isKnownLanguageTag(langcode) then langobj = mw.language.new( langcode ) else langobj = mw.language.getContentLanguage() end end return langobj end ------------------------------------------------------------------------------- -- _getItemLangCode takes a qid parameter (using the current page's qid if blank) -- If the item for that qid has property country (P17) it looks at the first preferred value -- If the country has an official language (P37), it looks at the first preferred value -- If that official language has a language code (P424), it returns the first preferred value -- Otherwise it returns nothing. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local _getItemLangCode = function(qid) qid = mw.text.trim(qid or ""):upper() if qid == "" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then return end local prop17 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P17")[1] if not prop17 or prop17.mainsnak.snaktype ~= "value" then return end local qid17 = prop17.mainsnak.datavalue.value.id local prop37 = mw.wikibase.getBestStatements(qid17, "P37")[1] if not prop37 or prop37.mainsnak.snaktype ~= "value" then return end local qid37 = prop37.mainsnak.datavalue.value.id local prop424 = mw.wikibase.getBestStatements(qid37, "P424")[1] if not prop424 or prop424.mainsnak.snaktype ~= "value" then return end return prop424.mainsnak.datavalue.value end ------------------------------------------------------------------------------- -- roundto takes a number (x) -- and returns it rounded to (sf) significant figures ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local roundto = function(x, sf) if x == 0 then return 0 end local s = 1 if x < 0 then x = -x s = -1 end if sf < 1 then sf = 1 end local p = 10 ^ (math.floor(math.log10(x)) - sf + 1) x = math.floor(x / p + 0.5) * p * s -- if it's integral, cast to an integer: if x == math.floor(x) then x = math.floor(x) end return x end ------------------------------------------------------------------------------- -- decimalToDMS takes a decimal degrees (x) with precision (p) -- and returns degrees/minutes/seconds according to the precision ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local decimalToDMS = function(x, p) -- if p is not supplied, use a precision around 0.1 seconds if not tonumber(p) then p = 1e-4 end local d = math.floor(x) local ms = (x - d) * 60 if p > 0.5 then -- precision is > 1/2 a degree if ms > 30 then d = d + 1 end ms = 0 end local m = math.floor(ms) local s = (ms - m) * 60 if p > 0.008 then -- precision is > 1/2 a minute if s > 30 then m = m +1 end s = 0 elseif p > 0.00014 then -- precision is > 1/2 a second s = math.floor(s + 0.5) elseif p > 0.000014 then -- precision is > 1/20 second s = math.floor(10 * s + 0.5) / 10 elseif p > 0.0000014 then -- precision is > 1/200 second s = math.floor(100 * s + 0.5) / 100 else -- cap it at 3 dec places for now s = math.floor(1000 * s + 0.5) / 1000 end return d, m, s end ------------------------------------------------------------------------------- -- decimalPrecision takes a decimal (x) with precision (p) -- and returns x rounded approximately to the given precision -- precision should be between 1 and 1e-6, preferably a power of 10. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local decimalPrecision = function(x, p) local s = 1 if x < 0 then x = -x s = -1 end -- if p is not supplied, pick an arbitrary precision if not tonumber(p) then p = 1e-4 elseif p > 1 then p = 1 elseif p < 1e-6 then p = 1e-6 else p = 10 ^ math.floor(math.log10(p)) end x = math.floor(x / p + 0.5) * p * s -- if it's integral, cast to an integer: if x == math.floor(x) then x = math.floor(x) end -- if it's less than 1e-4, it will be in exponent form, so return a string with 6dp -- 9e-5 becomes 0.000090 if math.abs(x) < 1e-4 then x = string.format("%f", x) end return x end ------------------------------------------------------------------------------- -- formatDate takes a datetime of the usual format from mw.wikibase.entity:formatPropertyValues -- like "1 August 30 BCE" as parameter 1 -- and formats it according to the df (date format) and bc parameters -- df = ["dmy" / "mdy" / "y"] default will be "ymd" -- bc = ["BC" / "BCE"] default will be "BCE" ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local format_Date = function(datetime, dateformat, bc) local datetime = datetime or "1 August 30 BCE" -- in case of nil value -- chop off multiple vales and/or any hours, mins, etc. -- keep anything before punctuation - we just want a single date: local dateval = string.match( datetime, "[%w ]+") local dateformat = string.lower(dateformat or "ymd") -- default to ymd local bc = string.upper(bc or "") -- can't use nil for bc -- we only want to accept two possibilities: BC or default to BCE if bc == "BC" then bc = "&nbsp;" .. i18n["BC"] -- prepend a non-breaking space. else bc = "&nbsp;" .. i18n["BCE"] end local postchrist = true -- start by assuming no BCE local dateparts = {} for word in string.gmatch(dateval, "%w+") do if word == "BCE" or word == "BC" then -- *** internationalise later *** postchrist = false else -- we'll keep the parts that are not 'BCE' in a table dateparts[#dateparts + 1] = word end end if postchrist then bc = "" end -- set AD dates to no suffix *** internationalise later *** local sep = "&nbsp;" -- separator is nbsp local fdate = table.concat(dateparts, sep) -- set formatted date to same order as input -- if we have day month year, check dateformat if #dateparts == 3 then if dateformat == "y" then fdate = dateparts[3] elseif dateformat == "mdy" then fdate = dateparts[2] .. sep .. dateparts[1] .. "," .. sep .. dateparts[3] end elseif #dateparts == 2 and dateformat == "y" then fdate = dateparts[2] end return fdate .. bc end ------------------------------------------------------------------------------- -- dateFormat is the handler for properties that are of type "time" -- It takes timestamp, precision (6 to 11 per mediawiki), dateformat (y/dmy/mdy), BC format (BC/BCE), -- a plaindate switch (yes/no/adj) to en/disable "sourcing cirumstances"/use adjectival form, -- any qualifiers for the property, the language, and any adjective to use like 'before'. -- It passes the date through the "complex date" function -- and returns a string with the internatonalised date formatted according to preferences. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: findLang(); cdate(); dp[] ------------------------------------------------------------------------------- local dateFormat = function(timestamp, dprec, df, bcf, pd, qualifiers, lang, adj, model) -- A year can be stored like this: "+1872-00-00T00:00:00Z", -- which is processed here as if it were the day before "+1872-01-01T00:00:00Z", -- and that's the last day of 1871, so the year is wrong. -- So fix the month 0, day 0 timestamp to become 1 January instead: timestamp = timestamp:gsub("%-00%-00T", "-01-01T") -- output formatting according to preferences (y/dmy/mdy) df = (df or ""):lower() -- just in case date precision is missing dprec = dprec or 11 -- override more precise dates if required dateformat is year alone: if df == "y" and dprec > 9 then dprec = 9 end -- complex date only deals with precisions from 6 to 11, so clip range dprec = dprec>11 and 11 or dprec dprec = dprec<6 and 6 or dprec -- BC format is "BC" or "BCE" bcf = (bcf or ""):upper() -- plaindate only needs the first letter (y/n/a) pd = (pd or ""):sub(1,1):lower() if pd == "" or pd == "n" or pd == "f" or pd == "0" then pd = false end -- in case language isn't passed lang = lang or findLang().code -- set adj as empty if nil adj = adj or "" -- extract the day, month, year from the timestamp local bc = timestamp:sub(1, 1)=="-" and "BC" or "" local year, month, day = timestamp:match("[+-](%d*)-(%d*)-(%d*)T") local iso = tonumber(year) -- if year is missing, let it throw an error -- this will adjust the date format to be compatible with cdate -- possible formats are Y, YY, YYY0, YYYY, YYYY-MM, YYYY-MM-DD if dprec == 6 then iso = math.floor( (iso - 1) / 1000 ) + 1 end if dprec == 7 then iso = math.floor( (iso - 1) / 100 ) + 1 end if dprec == 8 then iso = math.floor( iso / 10 ) .. "0" end if dprec == 10 then iso = year .. "-" .. month end if dprec == 11 then iso = year .. "-" .. month .. "-" .. day end -- add "circa" (Q5727902) from "sourcing circumstances" (P1480) local sc = not pd and qualifiers and qualifiers.P1480 if sc then for k1, v1 in pairs(sc) do if v1.datavalue and v1.datavalue.value.id == "Q5727902" then adj = "circa" break end end end -- deal with Julian dates: -- no point in saying that dates before 1582 are Julian - they are by default -- doesn't make sense for dates less precise than year -- we can supress it by setting |plaindate, e.g. for use in constructing categories. local calendarmodel = "" if tonumber(year) > 1582 and dprec > 8 and not pd and model == "http://www.wikidata.org/entity/Q1985786" then calendarmodel = "julian" end if not cdate then cdate = require("Module:Complex date")._complex_date end local fdate = cdate(calendarmodel, adj, tostring(iso), dp[dprec], bc, "", "", "", "", lang, 1) -- this may have QuickStatements info appended to it in a div, so remove that fdate = fdate:gsub(' <div style="display: none;">[^<]*</div>', '') -- it may also be returned wrapped in a microformat, so remove that fdate = fdate:gsub("<[^>]*>", "") -- there may be leading zeros that we should remove fdate = fdate:gsub("^0*", "") -- if a plain date is required, then remove any links (like BC linked) if pd then fdate = fdate:gsub("%[%[.*|", ""):gsub("]]", "") end -- if 'circa', use the abbreviated form *** internationalise later *** fdate = fdate:gsub('circa ', '<abbr title="circa">c.</abbr>&nbsp;') -- deal with BC/BCE if bcf == "BCE" then fdate = fdate:gsub('BC', 'BCE') end -- deal with mdy format if df == "mdy" then fdate = fdate:gsub("(%d+) (%w+) (%d+)", "%2 %1, %3") end -- deal with adjectival form *** internationalise later *** if pd == "a" then fdate = fdate:gsub(' century', '-century') end return fdate end ------------------------------------------------------------------------------- -- parseParam takes a (string) parameter, e.g. from the list of frame arguments, -- and makes "false", "no", and "0" into the (boolean) false -- it makes the empty string and nil into the (boolean) value passed as default -- allowing the parameter to be true or false by default. -- It returns a boolean. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local parseParam = function(param, default) if type(param) == "boolean" then param = tostring(param) end if param and param ~= "" then param = param:lower() if (param == "false") or (param:sub(1,1) == "n") or (param == "0") then return false else return true end else return default end end ------------------------------------------------------------------------------- -- _getSitelink takes the qid of a Wikidata entity passed as |qid= -- It takes an optional parameter |wiki= to determine which wiki is to be checked for a sitelink -- If the parameter is blank, then it uses the local wiki. -- If there is a sitelink to an article available, it returns the plain text link to the article -- If there is no sitelink, it returns nil. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local _getSitelink = function(qid, wiki) qid = (qid or ""):upper() if qid == "" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then return nil end wiki = wiki or "" local sitelink if wiki == "" then sitelink = mw.wikibase.sitelink(qid) else sitelink = mw.wikibase.sitelink(qid, wiki) end return sitelink end ------------------------------------------------------------------------------- -- _getCommonslink takes an optional qid of a Wikidata entity passed as |qid= -- It returns one of the following in order of preference: -- the Commons sitelink of the Wikidata entity - but not if onlycat=true and it's not a category; -- the Commons sitelink of the topic's main category of the Wikidata entity; -- the Commons category of the Wikidata entity - unless fallback=false. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _getSitelink(); parseParam() ------------------------------------------------------------------------------- local _getCommonslink = function(qid, onlycat, fallback) qid = (qid or ""):upper() if qid == "" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then return nil end onlycat = parseParam(onlycat, false) if fallback == "" then fallback = nil end local sitelink = _getSitelink(qid, "commonswiki") if onlycat and sitelink and sitelink:sub(1,9) ~= "Category:" then sitelink = nil end if not sitelink then -- check for topic's main category local prop910 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P910")[1] if prop910 then local tmcid = prop910.mainsnak.datavalue and prop910.mainsnak.datavalue.value.id sitelink = _getSitelink(tmcid, "commonswiki") end if not sitelink then -- check for list's main category local prop1754 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P1754")[1] if prop1754 then local tmcid = prop1754.mainsnak.datavalue and prop1754.mainsnak.datavalue.value.id sitelink = _getSitelink(tmcid, "commonswiki") end end end if not sitelink and fallback then -- check for Commons category (string value) local prop373 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P373")[1] if prop373 then sitelink = prop373.mainsnak.datavalue and prop373.mainsnak.datavalue.value if sitelink then sitelink = "Category:" .. sitelink end end end return sitelink end ------------------------------------------------------------------------------- -- The label in a Wikidata item is subject to vulnerabilities -- that an attacker might try to exploit. -- It needs to be 'sanitised' by removing any wikitext before use. -- If it doesn't exist, return the id for the item -- a second (boolean) value is also returned, value is true when the label exists ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local labelOrId = function(id, lang) if lang == "default" then lang = findLang().code end local label if lang then label = mw.wikibase.getLabelByLang(id, lang) else label = mw.wikibase.label(id) end if label then return mw.text.nowiki(label), true else return id, false end end ------------------------------------------------------------------------------- -- linkedItem takes an entity-id and returns a string, linked if possible. -- This is the handler for "wikibase-item". Preferences: -- 1. Display linked disambiguated sitelink if it exists -- 2. Display linked label if it is a redirect -- 3. TBA: Display an inter-language link for the label if it exists other than in default language -- 4. Display unlinked label if it exists -- 5. Display entity-id for now to indicate a label could be provided -- dtxt is text to be used instead of label, or nil. -- shortname is boolean switch to use P1813 (short name) instead of label if true. -- lang is the current language code. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: labelOrId(); donotlink[] ------------------------------------------------------------------------------- local linkedItem = function(id, lprefix, lpostfix, prefix, postfix, dtxt, shortname, lang) lprefix = lprefix or "" -- toughen against nil values passed lpostfix = lpostfix or "" prefix = prefix or "" postfix = postfix or "" lang = lang or "en" -- fallback to default if missing -- see if item might need italics or quotes local fmt = "" for k, v in ipairs( mw.wikibase.getBestStatements(id, "P31") ) do if v.mainsnak.datavalue and formats[v.mainsnak.datavalue.value.id] then fmt = formats[v.mainsnak.datavalue.value.id] break -- pick the first match end end local disp local sitelink = mw.wikibase.sitelink(id) local label, islabel if dtxt then label, islabel = dtxt, true elseif shortname then -- see if there is a shortname in our language, and set label to it for k, v in ipairs( mw.wikibase.getBestStatements(id, "P1813") ) do if v.mainsnak.datavalue.value.language == lang then label, islabel = v.mainsnak.datavalue.value.text, true break end -- test for language match end -- loop through values of short name -- if we have no label set, then there was no shortname available if not islabel then label, islabel = labelOrId(id) shortname = false end else label, islabel = labelOrId(id) end if mw.site.siteName ~= "Wikimedia Commons" then if sitelink then if not (dtxt or shortname) then -- strip any namespace or dab from the sitelink local pos = sitelink:find(":") or 0 local slink = sitelink if pos > 0 then local prefix = sitelink:sub(1,pos-1) if mw.site.namespaces[prefix] then -- that prefix is a valid namespace, so remove it slink = sitelink:sub(pos+1) end end -- remove stuff after commas or inside parentheses - ie. dabs slink = slink:gsub("%s%(.+%)$", ""):gsub(",.+$", "") -- use that as label, preserving label case - find("^%u") is true for 1st char uppercase if label:find("^%u") then label = slink:gsub("^(%l)", string.upper) else label = slink:gsub("^(%u)", string.lower) end end if donotlink[label] then disp = prefix .. fmt .. label .. fmt .. postfix else disp = "[[" .. lprefix .. sitelink .. lpostfix .. "|" .. prefix .. fmt .. label .. fmt .. postfix .. "]]" end elseif islabel then -- no sitelink, label exists, so check if a redirect with that title exists local artitle = mw.title.new(label, 0) if artitle and artitle.redirectTarget and not donotlink[label] then -- there's a redirect with the same title as the label, so let's link to that disp = "[[".. lprefix .. label .. lpostfix .. "|" .. prefix .. fmt .. label .. fmt .. postfix .. "]]" else -- no sitelink, label exists, not redirect (or donotlink) so output plain label disp = prefix .. fmt .. label .. fmt .. postfix end -- test if article title exists as redirect on current Wiki else -- no sitelink and no label, so return whatever was returned from labelOrId for now -- add tracking category [[Category:Articles with missing Wikidata information]] disp = prefix .. label .. postfix .. i18n.missinginfocat end else local ccat = mw.wikibase.getBestStatements(id, "P373")[1] if ccat and ccat.mainsnak.datavalue then ccat = ccat.mainsnak.datavalue.value disp = "[[" .. lprefix .. "Category:" .. ccat .. lpostfix .. "|" .. prefix .. label .. postfix .. "]]" elseif sitelink then -- this asumes that if a sitelink exists, then a label also exists disp = "[[" .. lprefix .. sitelink .. lpostfix .. "|" .. prefix .. label .. postfix .. "]]" else -- no sitelink and no Commons cat, so return label from labelOrId for now disp = prefix .. label .. postfix end end return disp end ------------------------------------------------------------------------------- -- sourced takes a table representing a statement that may or may not have references -- it counts how many references are sourced to something not containing the word "wikipedia" -- it returns a boolean = true if there are any sourced references. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local sourced = function(claim) if claim.references then for kr, vr in pairs(claim.references) do local ref = mw.wikibase.renderSnaks(vr.snaks) if not ref:find("Wikipedia") then return true end end end end ------------------------------------------------------------------------------- -- setRanks takes a flag (parameter passed) that requests the values to return -- "b[est]" returns preferred if available, otherwise normal -- "p[referred]" returns preferred -- "n[ormal]" returns normal -- "d[eprecated]" returns deprecated -- multiple values are allowed, e.g. "preferred normal" (which is the default) -- "best" will override the other flags, and set p and n ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local setRanks = function(rank) rank = (rank or ""):lower() -- if nothing passed, return preferred and normal -- if rank == "" then rank = "p n" end local ranks = {} for w in string.gmatch(rank, "%a+") do w = w:sub(1,1) if w == "b" or w == "p" or w == "n" or w == "d" then ranks[w] = true end end -- check if "best" is requested or no ranks requested; and if so, set preferred and normal if ranks.b or not next(ranks) then ranks.p = true ranks.n = true end return ranks end ------------------------------------------------------------------------------- -- parseInput processes the Q-id , the blacklist and the whitelist -- if an input parameter is supplied, it returns that and ends the call. -- it returns (1) either the qid or nil indicating whether or not the call should continue -- and (2) a table containing all of the statements for the propertyID and relevant Qid -- if "best" ranks are requested, it returns those instead of all non-deprecated ranks ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- local parseInput = function(frame, input_parm, property_id) -- There may be a local parameter supplied, if it's blank, set it to nil input_parm = mw.text.trim(input_parm or "") if input_parm == "" then input_parm = nil end local args = frame.args -- can take a named parameter |qid which is the Wikidata ID for the article. -- if it's not supplied, use the id for the current page local qid = args.qid or "" if qid == "" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end -- if there's no Wikidata item for the current page return nil if not qid then return false, input_parm end -- The blacklist is passed in named parameter |suppressfields local blacklist = args.suppressfields or args.spf -- The whitelist is passed in named parameter |fetchwikidata local whitelist = args.fetchwikidata or args.fwd if not whitelist or whitelist == "" then whitelist = "NONE" end -- The name of the field that this function is called from is passed in named parameter |name local fieldname = args.name or "" if blacklist then -- The name is compulsory when blacklist is used, so return nil if it is not supplied if not fieldname or fieldname == "" then return false, nil end -- If this field is on the blacklist, then return nil if blacklist:find(fieldname) then return false, nil end end -- If we got this far then we're not on the blacklist -- The blacklist overrides any locally supplied parameter as well -- If a non-blank input parameter was supplied return it if input_parm then return false, input_parm end -- We can filter out non-valid properties if property_id:sub(1,1):upper() ~="P" or property_id == "P0" then return false, nil end -- Otherwise see if this field is on the whitelist: -- needs a bit more logic because find will return its second value = 0 if fieldname is "" -- but nil if fieldname not found on whitelist local _, found = whitelist:find(fieldname) found = ((found or 0) > 0) if whitelist ~= 'ALL' and (whitelist:upper() == "NONE" or not found) then return false, nil end -- See what's on Wikidata (the call always returns a table, but it may be empty): local props = {} if args.reqranks.b then props = mw.wikibase.getBestStatements(qid, property_id) else props = mw.wikibase.getAllStatements(qid, property_id) end if props[1] then return qid, props end -- no property on Wikidata return false, nil end ------------------------------------------------------------------------------- -- createicon assembles the "Edit at Wikidata" pen icon. -- It returns a wikitext string. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: i18n[]; ------------------------------------------------------------------------------- local createicon = function(langcode, entityID, propertyID) local icon = "&nbsp;[[" .. i18n["filespace"] icon = icon .. ":OOjs UI icon edit-ltr-progressive.svg |frameless |text-top |10px |alt=" icon = icon .. i18n["editonwikidata"] icon = icon .. "|link=https://www.wikidata.org/wiki/" .. entityID icon = icon .. "?uselang=" .. langcode if propertyID then icon = icon .. "#" .. propertyID end icon = icon .. "|" .. i18n["editonwikidata"] .. "]]" return icon end ------------------------------------------------------------------------------- -- assembleoutput takes the sequence table containing the property values -- and formats it according to switches given. It returns a string or nil. -- It needs the entityID and propertyID to create a link in the pen icon. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam(); ------------------------------------------------------------------------------- local assembleoutput = function(out, args, entityID, propertyID) -- sorted is a boolean passed to enable sorting of the values returned -- if nothing or an empty string is passed set it false -- if "false" or "no" or "0" is passed set it false local sorted = parseParam(args.sorted, false) -- noicon is a boolean passed to suppress the trailing "edit at Wikidata" icon -- for use when the value is processed further by the infobox -- if nothing or an empty string is passed set it false -- if "false" or "no" or "0" is passed set it false local noic = parseParam(args.noicon, false) -- list is the name of a template that a list of multiple values is passed through -- examples include "hlist" and "ubl" -- setting it to "prose" produces something like "1, 2, 3, and 4" local list = args.list or "" -- sep is a string that is used to separate multiple returned values -- if nothing or an empty string is passed set it to the default -- any double-quotes " are stripped out, so that spaces may be passed -- e.g. |sep=" - " local sepdefault = i18n["list separator"] local separator = args.sep or "" separator = string.gsub(separator, '"', '') if separator == "" then separator = sepdefault end -- collapse is a number that determines the maximum number of returned values -- before the output is collapsed. -- Zero or not a number result in no collapsing (default becomes 0). local collapse = tonumber(args.collapse) or 0 -- if there's anything to return, then return a list -- comma-separated by default, but may be specified by the sep parameter -- optionally specify a hlist or ubl or a prose list, etc. local strout if #out > 0 then if sorted then table.sort(out) end -- if a pen icon is wanted add it the end of the last value if not noic then out[#out] = out[#out] .. createicon(args.langobj.code, entityID, propertyID) end if list == "" then strout = table.concat(out, separator) elseif list:lower() == "prose" then strout = mw.text.listToText( out ) else strout = mw.getCurrentFrame():expandTemplate{title = list, args = out} end if collapse >0 and #out > collapse then strout = collapsediv .. strout .. "</div>" end else strout = nil -- no items had valid reference end return strout end ------------------------------------------------------------------------------- -- rendersnak takes a table (propval) containing the information stored on one property value -- and returns the value as a string and its language if monolingual text. -- It handles data of type: -- wikibase-item -- time -- string, url, commonsMedia, external-id -- quantity -- globe-coordinate -- monolingualtext -- It also requires linked, the link/pre/postfixes, uabbr, and the arguments passed from frame. -- The optional filter parameter allows quantities to be be filtered by unit Qid. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam(); labelOrId(); i18n[]; dateFormat(); -- roundto(); decimalPrecision(); decimalToDMS(); linkedItem(); ------------------------------------------------------------------------------- local rendersnak = function(propval, args, linked, lpre, lpost, pre, post, uabbr, filter) lpre = lpre or "" lpost = lpost or "" pre = pre or "" post = post or "" args.lang = args.lang or findLang().code -- allow values to display a fixed text instead of label local dtxt = args.displaytext or args.dt if dtxt == "" then dtxt = nil end -- switch to use display of short name (P1813) instead of label local shortname = args.shortname or args.sn shortname = parseParam(shortname, false) local snak = propval.mainsnak or propval local dtype = snak.datatype local dv = snak.datavalue dv = dv and dv.value -- value and monolingual text language code returned local val, mlt if propval.rank and not args.reqranks[propval.rank:sub(1, 1)] then -- val is nil: value has a rank that isn't requested ------------------------------------ elseif snak.snaktype == "somevalue" then -- value is unknown val = i18n["Unknown"] ------------------------------------ elseif snak.snaktype == "novalue" then -- value is none -- val = "No value" -- don't return anything ------------------------------------ elseif dtype == "wikibase-item" then -- data type is a wikibase item: -- it's wiki-linked value, so output as link if enabled and possible local qnumber = dv.id if linked then val = linkedItem(qnumber, lpre, lpost, pre, post, dtxt, shortname, args.lang) else -- no link wanted so check for display-text, otherwise test for lang code local label, islabel if dtxt then label = dtxt else label, islabel = labelOrId(qnumber) local langlabel = mw.wikibase.getLabelByLang(qnumber, args.lang) if langlabel then label = mw.text.nowiki( langlabel ) end end val = pre .. label .. post end -- test for link required ------------------------------------ elseif dtype == "time" then -- data type is time: -- time is in timestamp format -- date precision is integer per mediawiki -- output formatting according to preferences (y/dmy/mdy) -- BC format as BC or BCE -- plaindate is passed to disable looking for "sourcing cirumstances" -- or to set the adjectival form -- qualifiers (if any) is a nested table or nil -- lang is given, or user language, or site language -- -- Here we can check whether args.df has a value -- If not, use code from Module:Sandbox/RexxS/Getdateformat to set it from templates like {{Use mdy dates}} val = dateFormat(dv.time, dv.precision, args.df, args.bc, args.pd, propval.qualifiers, args.lang, "", dv.calendarmodel) ------------------------------------ -- data types which are strings: elseif dtype == "commonsMedia" or dtype == "external-id" or dtype == "string" or dtype == "url" then -- commonsMedia or external-id or string or url -- all have mainsnak.datavalue.value as string if (lpre == "" or lpre == ":") and lpost == "" then -- don't link if no linkpre/postfix or linkprefix is just ":" val = pre .. dv .. post elseif dtype == "external-id" then val = "[" .. lpre .. dv .. lpost .. " " .. pre .. dv .. post .. "]" else val = "[[" .. lpre .. dv .. lpost .. "|" .. pre .. dv .. post .. "]]" end -- check for link requested (i.e. either linkprefix or linkpostfix exists) ------------------------------------ -- data types which are quantities: elseif dtype == "quantity" then -- quantities have mainsnak.datavalue.value.amount and mainsnak.datavalue.value.unit -- the unit is of the form http://www.wikidata.org/entity/Q829073 -- -- implement a switch to turn on/off numerical formatting later local fnum = true -- -- a switch to turn on/off conversions - only for en-wiki local conv = parseParam(args.conv or args.convert, false) -- if we have conversions, we won't have formatted numbers or scales if conv then uabbr = true fnum = false args.scale = "0" end -- -- a switch to turn on/off showing units, default is true local showunits = parseParam(args.su or args.showunits, true) -- -- convert amount to a number local amount = tonumber(dv.amount) or i18n["NaN"] -- -- scale factor for millions, billions, etc. local sc = tostring(args.scale or ""):sub(1,1):lower() local scale if sc == "a" then -- automatic scaling if amount > 1e15 then scale = 12 elseif amount > 1e12 then scale = 9 elseif amount > 1e9 then scale = 6 elseif amount > 1e6 then scale = 3 else scale = 0 end else scale = tonumber(args.scale) or 0 if scale < 0 or scale > 12 then scale = 0 end scale = math.floor(scale/3) * 3 end local factor = 10^scale amount = amount / factor -- ranges: local range = "" -- check if upper and/or lower bounds are given and significant local upb = tonumber(dv.upperBound) local lowb = tonumber(dv.lowerBound) if upb and lowb then -- differences rounded to 2 sig fig: local posdif = roundto(upb - amount, 2) / factor local negdif = roundto(amount - lowb, 2) / factor upb, lowb = amount + posdif, amount - negdif -- round scaled numbers to integers or 4 sig fig if (scale > 0 or sc == "a") then if amount < 1e4 then amount = roundto(amount, 4) else amount = math.floor(amount + 0.5) end end if fnum then amount = args.langobj:formatNum( amount ) end if posdif ~= negdif then -- non-symmetrical range = " +" .. posdif .. " -" .. negdif elseif posdif ~= 0 then -- symmetrical and non-zero range = " ±" .. posdif else -- otherwise range is zero, so leave it as "" end else -- round scaled numbers to integers or 4 sig fig if (scale > 0 or sc == "a") then if amount < 1e4 then amount = roundto(amount, 4) else amount = math.floor(amount + 0.5) end end if fnum then amount = args.langobj:formatNum( amount ) end end -- unit names and symbols: -- extract the qid in the form 'Qnnn' from the value.unit url -- and then fetch the label from that - or symbol if unitabbr is true local unit = "" local usep = "" local usym = "" local unitqid = string.match( dv.unit, "(Q%d+)" ) if filter and unitqid ~= filter then return nil end if unitqid and showunits then local uname = mw.wikibase.getLabelByLang(unitqid, args.lang) or "" if uname ~= "" then usep, unit = " ", uname end if uabbr then -- see if there's a unit symbol (P5061) local unitsymbols = mw.wikibase.getAllStatements(unitqid, "P5061") -- construct fallback table local fbtbl = mw.language.getFallbacksFor( args.lang ) table.insert( fbtbl, 1, args.lang ) local found = false for idx1, us in ipairs(unitsymbols) do for idx2, fblang in ipairs(fbtbl) do if us.mainsnak.datavalue.value.language == fblang then usym = us.mainsnak.datavalue.value.text found = true break end if found then break end end -- loop through fallback table end -- loop through values of P5061 if found then usep, unit = "&nbsp;", usym end end end -- format display: if conv then if range == "" then val = mw.getCurrentFrame():expandTemplate{title = "cvt", args = {amount, unit}} else val = mw.getCurrentFrame():expandTemplate{title = "cvt", args = {lowb, "to", upb, unit}} end elseif unit == "$" or unit == "£" then val = unit .. amount .. range .. i18n.multipliers[scale] else val = amount .. range .. i18n.multipliers[scale] .. usep .. unit end ------------------------------------ -- datatypes which are global coordinates: elseif dtype == "globe-coordinate" then -- 'display' parameter defaults to "inline, title" *** unused for now *** -- local disp = args.display or "" -- if disp == "" then disp = "inline, title" end -- -- format parameter switches from deg/min/sec to decimal degrees -- default is deg/min/sec -- decimal degrees needs |format = dec local form = (args.format or ""):lower():sub(1,3) if form ~= "dec" then form = "dms" end -- not needed for now -- -- show parameter allows just the latitude, or just the longitude, or both -- to be returned as a signed decimal, ignoring the format parameter. local show = (args.show or ""):lower() if show ~= "longlat" then show = show:sub(1,3) end -- local lat, long, prec = dv.latitude, dv.longitude, dv.precision if show == "lat" then val = decimalPrecision(lat, prec) elseif show == "lon" then val = decimalPrecision(long, prec) elseif show == "longlat" then val = decimalPrecision(long, prec) .. ", " .. decimalPrecision(lat, prec) else local ns = "N" local ew = "E" if lat < 0 then ns = "S" lat = - lat end if long < 0 then ew = "W" long = - long end if form == "dec" then lat = decimalPrecision(lat, prec) long = decimalPrecision(long, prec) val = lat .. "°" .. ns .. " " .. long .. "°" .. ew else local latdeg, latmin, latsec = decimalToDMS(lat, prec) local longdeg, longmin, longsec = decimalToDMS(long, prec) if latsec == 0 and longsec == 0 then if latmin == 0 and longmin == 0 then val = latdeg .. "°" .. ns .. " " .. longdeg .. "°" .. ew else val = latdeg .. "°" .. latmin .. "′" .. ns .. " " val = val .. longdeg .. "°".. longmin .. "′" .. ew end else val = latdeg .. "°" .. latmin .. "′" .. latsec .. "″" .. ns .. " " val = val .. longdeg .. "°" .. longmin .. "′" .. longsec .. "″" .. ew end end end ------------------------------------ elseif dtype == "monolingualtext" then -- data type is Monolingual text: -- has mainsnak.datavalue.value as a table containing language/text pairs -- collect all the values in 'out' and languages in 'mlt' and process them later val = pre .. dv.text .. post mlt = dv.language ------------------------------------ else -- some other data type so write a specific handler val = "unknown data type: " .. dtype end -- of datatype/unknown value/sourced check return val, mlt end ------------------------------------------------------------------------------- -- propertyvalueandquals takes a property object, the arguments passed from frame, -- and a qualifier propertyID. -- It returns a sequence (table) of values representing the values of that property -- and qualifiers that match the qualifierID if supplied. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam(); sourced(); labelOrId(); i18n.latestdatequalifier(); format_Date(); -- makeOrdinal(); roundto(); decimalPrecision(); decimalToDMS(); assembleoutput(); ------------------------------------------------------------------------------- local function propertyvalueandquals(objproperty, args, qualID) -- needs this style of declaration because it's re-entrant -- onlysourced is a boolean passed to return only values sourced to other than Wikipedia -- if nothing or an empty string is passed set it true local onlysrc = parseParam(args.onlysourced or args.osd, true) -- linked is a a boolean that enables the link to a local page via sitelink -- if nothing or an empty string is passed set it true local linked = parseParam(args.linked, true) -- prefix is a string that may be nil, empty (""), or a string of characters -- this is prefixed to each value -- useful when when multiple values are returned -- any double-quotes " are stripped out, so that spaces may be passed local prefix = (args.prefix or ""):gsub('"', '') -- postfix is a string that may be nil, empty (""), or a string of characters -- this is postfixed to each value -- useful when when multiple values are returned -- any double-quotes " are stripped out, so that spaces may be passed local postfix = (args.postfix or ""):gsub('"', '') -- linkprefix is a string that may be nil, empty (""), or a string of characters -- this creates a link and is then prefixed to each value -- useful when when multiple values are returned and indirect links are needed -- any double-quotes " are stripped out, so that spaces may be passed local lprefix = (args.linkprefix or args.lp or ""):gsub('"', '') -- linkpostfix is a string that may be nil, empty (""), or a string of characters -- this is postfixed to each value when linking is enabled with lprefix -- useful when when multiple values are returned -- any double-quotes " are stripped out, so that spaces may be passed local lpostfix = (args.linkpostfix or ""):gsub('"', '') -- wdlinks is a boolean passed to enable links to Wikidata when no article exists -- if nothing or an empty string is passed set it false local wdl = parseParam(args.wdlinks or args.wdl, false) -- unitabbr is a boolean passed to enable unit abbreviations for common units -- if nothing or an empty string is passed set it false local uabbr = parseParam(args.unitabbr or args.uabbr, false) -- qualsonly is a boolean passed to return just the qualifiers -- if nothing or an empty string is passed set it false local qualsonly = parseParam(args.qualsonly or args.qo, false) -- maxvals is a string that may be nil, empty (""), or a number -- this determines how many items may be returned when multiple values are available -- setting it = 1 is useful where the returned string is used within another call, e.g. image local maxvals = tonumber(args.maxvals) or 0 -- pd (plain date) is a string: yes/true/1 | no/false/0 | adj -- to disable/enable "sourcing cirumstances" or use adjectival form for the plain date local pd = args.plaindate or args.pd or "no" args.pd = pd -- allow qualifiers to have a different date format; default to year args.qdf = args.qdf or args.qualifierdateformat or args.df or "y" local lang = args.lang or findlang().code -- all proper values of a Wikidata property will be the same type as the first -- qualifiers don't have a mainsnak, properties do local datatype = objproperty[1].datatype or objproperty[1].mainsnak.datatype -- out[] holds the values for this property -- mlt[] holds the language code if the datatype is monolingual text local out = {} local mlt = {} for k, v in ipairs(objproperty) do local hasvalue = true if (onlysrc and not sourced(v)) then -- no value: it isn't sourced when onlysourced=true hasvalue = false else local val, lcode = rendersnak(v, args, linked, lprefix, lpostfix, prefix, postfix, uabbr) if not val then hasvalue = false -- rank doesn't match elseif qualsonly and qualID then -- suppress value returned: only qualifiers are requested else out[#out+1], mlt[#out+1] = val, lcode end end -- See if qualifiers are to be returned: local snak = v.mainsnak or v if hasvalue and v.qualifiers and qualID and snak.snaktype~="novalue" then local qsep = (args.qsep or ""):gsub('"', '') local qargs = { ["osd"] = "false", ["linked"] = tostring(linked), ["prefix"] = args.qprefix, ["postfix"] = args.qpostfix, ["linkprefix"] = args.qlinkprefix or args.qlp, ["linkpostfix"] = args.qlinkpostfix, ["wdl"] = "false", ["unitabbr"] = tostring(uabbr), ["maxvals"] = 0, ["sorted"] = tostring(args.qsorted), ["noicon"] = "true", ["list"] = args.qlist, ["sep"] = qsep, ["langobj"] = args.langobj, ["lang"] = args.langobj.code, ["df"] = args.qdf } local qlist = {} local t1, t2 = "", "" -- see if we want all qualifiers if qualID == "ALL" then if v["qualifiers-order"] then -- the values in the order table are the keys for the qualifiers table: for k1, v1 in ipairs(v["qualifiers-order"]) do if v1 == "P1326" then local ts = v.qualifiers[v1][1].datavalue.value.time local dp = v.qualifiers[v1][1].datavalue.value.precision qlist[#qlist + 1] = dateFormat(ts, dp, args.qdf, args.bc, pd, "", lang, "before") elseif v1 == "P1319" then local ts = v.qualifiers[v1][1].datavalue.value.time local dp = v.qualifiers[v1][1].datavalue.value.precision qlist[#qlist + 1] = dateFormat(ts, dp, args.qdf, args.bc, pd, "", lang, "after") else local q = assembleoutput(propertyvalueandquals(v.qualifiers[v1], qargs), qargs) -- we already deal with circa via 'sourcing circumstances' -- either linked or unlinked *** internationalise later *** if q ~= "circa" and not (type(q) == "string" and q:find("circa]]")) then qlist[#qlist + 1] = q end end end else -- are there cases where qualifiers-order doesn't exist? local ql = propertyvalueandquals(v.qualifiers, qargs) for k1, v1 in ipairs(ql) do -- we already deal with circa via 'sourcing circumstances' -- either linked or unlinked *** internationalise later *** if v1 ~= "circa" and not (type(v1) == "string" and v1:find("circa]]")) then qlist[#qlist + 1] = v1 end end end -- see if we want date/range elseif qualID == "DATES" then qargs.maxvals = 1 for k1, v1 in pairs(v.qualifiers) do if k1 == "P580" then -- P580 is "start time" t1 = propertyvalueandquals(v1, qargs)[1] or "" elseif k1 == "P582" then -- P582 is "end time" t2 = propertyvalueandquals(v1, qargs)[1] or "" end end -- otherwise process qualID as a list of qualifiers else for q in mw.text.gsplit(qualID, "%p") do -- split at punctuation and iterate q = mw.text.trim(q):upper() -- remove whitespace and capitalise if q == "P1326" then -- latest date, so supply 'before' as well. Assume one date value. for k1, v1 in pairs(v.qualifiers) do if k1 == "P1326" then local ts = v1[1].datavalue.value.time local dp = v1[1].datavalue.value.precision qlist[#qlist + 1] = dateFormat(ts, dp, args.qdf, args.bc, pd, "", lang, "before") end end else for k1, v1 in pairs(v.qualifiers) do if k1 == q then local ql = propertyvalueandquals(v1, qargs) for k2, v2 in ipairs(ql) do qlist[#qlist + 1] = v2 end end end end end -- of loop through list of qualifiers in qualID end -- of testing for what qualID is local t = t1 .. t2 -- *** internationalise date separators later *** local dsep = "&ndash;" if t:find("%s") or t:find("&nbsp;") then dsep = " &ndash; " end if #qlist > 0 then local qstr = assembleoutput(qlist, qargs) if qualsonly then out[#out+1] = qstr else out[#out] = out[#out] .. " (" .. qstr .. ")" end elseif t > "" then if qualsonly then out[#out+1] = t1 .. dsep .. t2 else out[#out] = out[#out] .. " (" .. t1 .. dsep .. t2 .. ")" end end end -- of test for qualifiers wanted if maxvals > 0 and #out >= maxvals then break end end -- of for each value loop -- we need to pick one value to return if the datatype was "monolingualtext" -- if there's only one value, use that -- otherwise look through the fallback languages for a match if datatype == "monolingualtext" and #out >1 then lang = mw.text.split( lang, '-', true )[1] local fbtbl = mw.language.getFallbacksFor( lang ) table.insert( fbtbl, 1, lang ) local bestval = "" local found = false for idx1, lang1 in ipairs(fbtbl) do for idx2, lang2 in ipairs(mlt) do if (lang1 == lang2) and not found then bestval = out[idx2] found = true break end end -- loop through values of property end -- loop through fallback languages if found then -- replace output table with a table containing the best value out = { bestval } else -- more than one value and none of them on the list of fallback languages -- sod it, just give them the first one out = { out[1] } end end return out end ------------------------------------------------------------------------------- -- Common code for p.getValueByQual and p.getValueByLang ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam; setRanks; parseInput; sourced; assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- local _getvaluebyqual = function(frame, qualID, checkvalue) -- The property ID that will have a qualifier is the first unnamed parameter local propertyID = mw.text.trim(frame.args[1] or "") if propertyID == "" then return "no property supplied" end if qualID == "" then return "no qualifier supplied" end -- onlysourced is a boolean passed to return property values -- only when property values are sourced to something other than Wikipedia -- if nothing or an empty string is passed set it true -- if "false" or "no" or 0 is passed set it false local onlysrc = parseParam(frame.args.onlysourced or frame.args.osd, true) -- set the requested ranks flags frame.args.reqranks = setRanks(frame.args.rank) -- set a language object and code in the frame.args table frame.args.langobj = findLang(frame.args.lang) frame.args.lang = frame.args.langobj.code local args = frame.args -- check for locally supplied parameter in second unnamed parameter -- success means no local parameter and the property exists local qid, props = parseInput(frame, args[2], propertyID) local linked = parseParam(args.linked, true) local lpre = (args.linkprefix or args.lp or ""):gsub('"', '') local lpost = (args.linkpostfix or ""):gsub('"', '') local pre = (args.prefix or ""):gsub('"', '') local post = (args.postfix or ""):gsub('"', '') local uabbr = parseParam(args.unitabbr or args.uabbr, false) local filter = (args.unit or ""):upper() if filter == "" then filter = nil end if qid then local out = {} -- Scan through the values of the property -- we want something like property is "pronunciation audio (P443)" in propertyID -- with a qualifier like "language of work or name (P407)" in qualID -- whose value has the required ID, like "British English (Q7979)", in qval for k1, v1 in ipairs(props) do if v1.mainsnak.snaktype == "value" then -- check if it has the right qualifier local v1q = v1.qualifiers if v1q and v1q[qualID] then if onlysrc == false or sourced(v1) then -- if we've got this far, we have a (sourced) claim with qualifiers -- so see if matches the required value -- We'll only deal with wikibase-items and strings for now if v1q[qualID][1].datatype == "wikibase-item" then if checkvalue(v1q[qualID][1].datavalue.value.id) then out[#out + 1] = rendersnak(v1, args, linked, lpre, lpost, pre, post, uabbr, filter) end elseif v1q[qualID][1].datatype == "string" then if checkvalue(v1q[qualID][1].datavalue.value) then out[#out + 1] = rendersnak(v1, args, linked, lpre, lpost, pre, post, uabbr, filter) end end end -- of check for sourced end -- of check for matching required value and has qualifiers else return nil end -- of check for string end -- of loop through values of propertyID return assembleoutput(out, frame.args, qid, propertyID) else return props -- either local parameter or nothing end -- of test for success return nil end ------------------------------------------------------------------------------- -- _location takes Q-id and follows P276 (location) -- or P131 (located in the administrative territorial entity) or P706 (located on terrain feature) -- from the initial item to higher level territories/locations until it reaches the highest. -- An optional boolean, 'first', determines whether the first item is returned (default: false). -- An optional boolean 'skip' toggles the display to skip to the last item (default: false). -- It returns a table containing the locations - linked where possible, except for the highest. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: findLang(); labelOrId(); linkedItem ------------------------------------------------------------------------------- local _location = function(qid, first, skip) first = parseParam(first, false) skip = parseParam(skip, false) local locs = {"P276", "P131", "P706"} local out = {} local langcode = findLang():getCode() local finished = false local count = 0 local prevqid = "Q0" repeat local prop for i1, v1 in ipairs(locs) do local proptbl = mw.wikibase.getBestStatements(qid, v1) if #proptbl > 1 then -- there is more than one higher location local prevP131, prevP131id if prevqid ~= "Q0" then prevP131 = mw.wikibase.getBestStatements(prevqid, "P131")[1] prevP131id = prevP131 and prevP131.mainsnak.datavalue and prevP131.mainsnak.datavalue.value.id end for i2, v2 in ipairs(proptbl) do parttbl = v2.qualifiers and v2.qualifiers.P518 if parttbl then -- this higher location has qualifier 'applies to part' (P518) for i3, v3 in ipairs(parttbl) do if v3.snaktype == "value" and v3.datavalue.value.id == prevqid then -- it has a value equal to the previous location prop = proptbl[i2] break end -- of test for matching last location end -- of loop through values of 'applies to part' else -- there's no qualifier 'applies to part' (P518) -- so check if the previous location had a P131 that matches this alternate if qid == prevP131id then prop = proptbl[i2] break end -- of test for matching previous P131 end end -- of loop through parent locations -- fallback to second value if match not found prop = prop or proptbl[2] elseif #proptbl > 0 then prop = proptbl[1] end if prop then break end end -- check if it's an instance of (P31) a country (Q6256) and terminate the chain if it is local inst = mw.wikibase.getAllStatements(qid, "P31") if #inst > 0 then for k, v in ipairs(inst) do local instid = v.mainsnak.datavalue.value.id -- stop if it's a country (or a country within the United Kingdom if skip is true) if instid == "Q6256" or (skip and instid == "Q3336843") then prop = nil -- this will ensure this is treated as top-level location break end end end -- get the name of this location and update qid to point to the parent location if prop and prop.mainsnak.datavalue then if not skip or count == 0 then out[#out+1] = linkedItem(qid, ":", "", "", "") -- get a linked value if we can end qid, prevqid = prop.mainsnak.datavalue.value.id, qid else -- This is top-level location, so get short name except when this is the first item -- Use full label if there's no short name or this is the first item local prop1813 = mw.wikibase.getAllStatements(qid, "P1813") -- if there's a short name and this isn't the only item if prop1813[1] and (#out > 0)then local shortname -- short name is monolingual text, so look for match to the local language -- choose the shortest 'short name' in that language for k, v in pairs(prop1813) do if v.mainsnak.datavalue.value.language == langcode then local name = v.mainsnak.datavalue.value.text if (not shortname) or (#name < #shortname) then shortname = name end end end -- add the shortname if one is found, fallback to the label -- but skip it if it's "USA" if shortname ~= "USA" then out[#out+1] = shortname or labelOrId(qid) else if skip then out[#out+1] = "US" end end else -- no shortname, so just add the label local loc = labelOrId(qid) -- exceptions go here: if loc == "United States of America" then out[#out+1] = "United States" else out[#out+1] = loc end end finished = true end count = count + 1 until finished or count >= 10 -- limit to 10 levels to avoid infinite loops -- remove the first location if not quired if not first then table.remove(out, 1) end -- we might have duplicate text for consecutive locations, so remove them if #out > 2 then local plain = {} for i, v in ipairs(out) do -- strip any links plain[i] = v:gsub("^%[%[[^|]*|", ""):gsub("]]$", "") end local idx = 2 repeat if plain[idx] == plain[idx-1] then -- duplicate found local removeidx = 0 if (plain[idx] ~= out[idx]) and (plain[idx-1] == out[idx-1]) then -- only second one is linked, so drop the first removeidx = idx - 1 elseif (plain[idx] == out[idx]) and (plain[idx-1] ~= out[idx-1]) then -- only first one is linked, so drop the second removeidx = idx else -- pick one removeidx = idx - (os.time()%2) end table.remove(out, removeidx) table.remove(plain, removeidx) else idx = idx +1 end until idx >= #out end return out end ------------------------------------------------------------------------------- -- _getsumofparts scans the property 'has part' (P527) for values matching a list. -- The list (args.vlist) consists of a string of Qids separated by spaces or any usual punctuation. -- If the matched values have a qualifer 'quantity' (P1114), those quantites are summed. -- The sum is returned as a number (i.e. 0 if none) -- a table of arguments is supplied implementing the usual parameters. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: setRanks; parseParam; parseInput; sourced; assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- local _getsumofparts = function(args) local vallist = (args.vlist or ""):upper() if vallist == "" then return end args.reqranks = setRanks(args.rank) local f = {} f.args = args local qid, props = parseInput(f, "", "P527") if not qid then return 0 end local onlysrc = parseParam(args.onlysourced or args.osd, true) local sum = 0 for k1, v1 in ipairs(props) do if (onlysrc == false or sourced(v1)) and v1.mainsnak.snaktype == "value" and v1.mainsnak.datavalue.type == "wikibase-entityid" and vallist:match( v1.mainsnak.datavalue.value.id ) and v1.qualifiers then local quals = v1.qualifiers["P1114"] if quals then for k2, v2 in ipairs(quals) do sum = sum + v2.datavalue.value.amount end end end end return sum end ------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------- -- Public functions ------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------- -- _getValue makes the functionality of getValue available to other modules ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: setRanks; parseInput; propertyvalueandquals; assembleoutput; parseParam; sourced; -- labelOrId; i18n.latestdatequalifier; format_Date; makeOrdinal; roundto; decimalPrecision; decimalToDMS; ------------------------------------------------------------------------------- p._getValue = function(args) -- parameter sets for commonly used groups of parameters local paraset = tonumber(args.ps or args.parameterset or 0) if paraset == 1 then -- a common setting args.rank = "best" args.fetchwikidata = "ALL" args.onlysourced = "no" args.noicon = "true" elseif paraset == 2 then -- equivalent to raw args.rank = "best" args.fetchwikidata = "ALL" args.onlysourced = "no" args.noicon = "true" args.linked = "no" args.pd = "true" elseif paraset == 3 then -- third set goes here end -- implement eid parameter local eid = args.eid if eid == "" then return nil elseif eid then args.qid = eid end local propertyID = mw.text.trim(args[1] or "") args.reqranks = setRanks(args.rank) local f = {} f.args = args local entityid, props = parseInput(f, f.args[2], propertyID) if not entityid then return props -- either the input parameter or nothing end -- qual is a string containing the property ID of the qualifier(s) to be returned -- if qual == "ALL" then all qualifiers returned -- if qual == "DATES" then qualifiers P580 (start time) and P582 (end time) returned -- if nothing or an empty string is passed set it nil -> no qualifiers returned local qualID = mw.text.trim(args.qual or ""):upper() if qualID == "" then qualID = nil end -- set a language object and code in the args table args.langobj = findLang(args.lang) args.lang = args.langobj.code -- table 'out' stores the return value(s): local out = propertyvalueandquals(props, args, qualID) -- format the table of values and return it as a string: return assembleoutput(out, args, entityid, propertyID) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getValue is used to get the value(s) of a property -- The property ID is passed as the first unnamed parameter and is required. -- A locally supplied parameter may optionaly be supplied as the second unnamed parameter. -- The function will now also return qualifiers if parameter qual is supplied ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _getValue; setRanks; parseInput; propertyvalueandquals; assembleoutput; parseParam; sourced; -- labelOrId; i18n.latestdatequalifier; format_Date; makeOrdinal; roundto; decimalPrecision; decimalToDMS; ------------------------------------------------------------------------------- p.getValue = function(frame) local args= frame.args if not args[1] then args = frame:getParent().args if not args[1] then return i18n.errors["No property supplied"] end end return p._getValue(args) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getPreferredValue is used to get a value, -- (or a comma separated list of them if multiple values exist). -- If preferred ranks are set, it will return those values, otherwise values with normal ranks -- now redundant to getValue with |rank=best ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: p.getValue; setRanks; parseInput; propertyvalueandquals; assembleoutput; -- parseParam; sourced; labelOrId; i18n.latestdatequalifier; format_Date; -- makeOrdinal; roundto; decimalPrecision; decimalToDMS; ------------------------------------------------------------------------------- p.getPreferredValue = function(frame) frame.args.rank = "best" return p.getValue(frame) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getCoords is used to get coordinates for display in an infobox -- whitelist and blacklist are implemented -- optional 'display' parameter is allowed, defaults to "inline, title" ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: setRanks(); parseInput(); decimalPrecision(); ------------------------------------------------------------------------------- p.getCoords = function(frame) local propertyID = "P625" -- if there is a 'display' parameter supplied, use it -- otherwise default to "inline, title" local disp = frame.args.display or "" if disp == "" then disp = "inline, title" end -- there may be a format parameter to switch from deg/min/sec to decimal degrees -- default is deg/min/sec -- decimal degrees needs |format = dec local form = (frame.args.format or ""):lower():sub(1,3) if form ~= "dec" then form = "dms" end -- just deal with best values frame.args.reqranks = setRanks("best") local qid, props = parseInput(frame, frame.args[1], propertyID) if not qid then return props -- either local parameter or nothing else local dv = props[1].mainsnak.datavalue.value local lat, long, prec = dv.latitude, dv.longitude, dv.precision lat = decimalPrecision(lat, prec) long = decimalPrecision(long, prec) local lat_long = { lat, long } lat_long["display"] = disp lat_long["format"] = form -- invoke template Coord with the values stored in the table return frame:expandTemplate{title = 'coord', args = lat_long} end end ------------------------------------------------------------------------------- -- getQualifierValue is used to get a formatted value of a qualifier -- -- The call needs: a property (the unnamed parameter or 1=) -- a target value for that property (pval=) -- a qualifier for that target value (qual=) -- The usual whitelisting and blacklisting of the property is implemented -- The boolean onlysourced= parameter can be set to return nothing -- when the property is unsourced (or only sourced to Wikipedia) ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam(); setRanks(); parseInput(); sourced(); -- propertyvalueandquals(); assembleoutput(); -- labelOrId(); i18n.latestdatequalifier(); format_Date(); -- findLang(); makeOrdinal(); roundto(); decimalPrecision(); decimalToDMS(); ------------------------------------------------------------------------------- p.getQualifierValue = function(frame) -- The property ID that will have a qualifier is the first unnamed parameter local propertyID = mw.text.trim(frame.args[1] or "") -- The value of the property we want to match whose qualifier value is to be returned -- is passed in named parameter |pval= local propvalue = frame.args.pval -- The property ID of the qualifier -- whose value is to be returned is passed in named parameter |qual= local qualifierID = frame.args.qual -- onlysourced is a boolean passed to return qualifiers -- only when property values are sourced to something other than Wikipedia -- if nothing or an empty string is passed set it true -- if "false" or "no" or 0 is passed set it false local onlysrc = parseParam(frame.args.onlysourced or frame.args.osd, true) -- set a language object and language code in the frame.args table frame.args.langobj = findLang(frame.args.lang) frame.args.lang = frame.args.langobj.code -- set the requested ranks flags frame.args.reqranks = setRanks(frame.args.rank) -- check for locally supplied parameter in second unnamed parameter -- success means no local parameter and the property exists local qid, props = parseInput(frame, frame.args[2], propertyID) if qid then local out = {} -- Scan through the values of the property -- we want something like property is P793, significant event (in propertyID) -- whose value is something like Q385378, construction (in propvalue) -- then we can return the value(s) of a qualifier such as P580, start time (in qualifierID) for k1, v1 in pairs(props) do if v1.mainsnak.snaktype == "value" and v1.mainsnak.datavalue.type == "wikibase-entityid" then -- It's a wiki-linked value, so check if it's the target (in propvalue) -- and if it has qualifiers if v1.mainsnak.datavalue.value.id == propvalue and v1.qualifiers then if onlysrc == false or sourced(v1) then -- if we've got this far, we have a (sourced) claim with qualifiers -- which matches the target, so find the value(s) of the qualifier we want local quals = v1.qualifiers[qualifierID] if quals then -- can't reference qualifer, so set onlysourced = "no" (not boolean) local qargs = frame.args qargs.onlysourced = "no" local vals = propertyvalueandquals(quals, qargs, qid) for k, v in ipairs(vals) do out[#out + 1] = v end end end -- of check for sourced end -- of check for matching required value and has qualifiers end -- of check for wikibase entity end -- of loop through values of propertyID return assembleoutput(out, frame.args, qid, propertyID) else return props -- either local parameter or nothing end -- of test for success return nil end ------------------------------------------------------------------------------- -- getSumOfParts scans the property 'has part' (P527) for values matching a list. -- The list is passed in parameter vlist. -- It consists of a string of Qids separated by spaces or any usual punctuation. -- If the matched values have a qualifier 'quantity' (P1114), those quantities are summed. -- The sum is returned as a number or nothing if zero. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _getsumofparts; ------------------------------------------------------------------------------- p.getSumOfParts = function(frame) local sum = _getsumofparts(frame.args) if sum == 0 then return end return sum end ------------------------------------------------------------------------------- -- getValueByQual gets the value of a property which has a qualifier with a given entity value -- The call needs: -- a property ID (the unnamed parameter or 1=Pxxx) -- the ID of a qualifier for that property (qualID=Pyyy) -- either the Wikibase-entity ID of a value for that qualifier (qvalue=Qzzz) -- or a string value for that qualifier (qvalue=abc123) -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _getvaluebyqual; parseParam; setRanks; parseInput; sourced; -- assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- p.getValueByQual = function(frame) local qualID = frame.args.qualID -- The Q-id of the value for the qualifier we want to match is in named parameter |qvalue= local qval = frame.args.qvalue or "" if qval == "" then return "no qualifier value supplied" end local function checkQID(id) return id == qval end return _getvaluebyqual(frame, qualID, checkQID) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getValueByLang gets the value of a property which has a qualifier P407 -- ("language of work or name") whose value has the given language code -- The call needs: -- a property ID (the unnamed parameter or 1=Pxxx) -- the MediaWiki language code to match the language (lang=xx[-yy]) -- (if no code is supplied, it uses the default language) -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _getvaluebyqual; parseParam; setRanks; parseInput; sourced; assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- p.getValueByLang = function(frame) -- The language code for the qualifier we want to match is in named parameter |lang= local langcode = findLang(frame.args.lang).code local function checkLanguage(id) -- id should represent a language like "British English (Q7979)" -- it should have string property "Wikimedia language code (P424)" -- qlcode will be a table: local qlcode = mw.wikibase.getBestStatements(id, "P424") if (#qlcode > 0) and (qlcode[1].mainsnak.datavalue.value == langcode) then return true end end return _getvaluebyqual(frame, "P407", checkLanguage) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getValueByRefSource gets the value of a property which has a reference "stated in" (P248) -- whose value has the given entity-ID. -- The call needs: -- a property ID (the unnamed parameter or 1=Pxxx) -- the entity ID of a value to match where the reference is stated in (match=Qzzz) -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam; setRanks; parseInput; sourced; propertyvalueandquals assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- p.getValueByRefSource = function(frame) -- The property ID that we want to check is the first unnamed parameter local propertyID = mw.text.trim(frame.args[1] or ""):upper() if propertyID == "" then return "no property supplied" end -- The Q-id of the value we want to match is in named parameter |qvalue= local qval = (frame.args.match or ""):upper() if qval == "" then qval = "Q21540096" end local unit = (frame.args.unit or ""):upper() if unit == "" then unit = "Q4917" end local onlysrc = parseParam(frame.args.onlysourced or frame.args.osd, true) -- set the requested ranks flags frame.args.reqranks = setRanks(frame.args.rank) -- set a language object and code in the frame.args table frame.args.langobj = findLang(frame.args.lang) frame.args.lang = frame.args.langobj.code local linked = parseParam(frame.args.linked, true) local uabbr = parseParam(frame.args.uabbr or frame.args.unitabbr, false) -- qid not nil means no local parameter and the property exists local qid, props = parseInput(frame, frame.args[2], propertyID) if qid then local out = {} local mlt= {} for k1, v1 in ipairs(props) do if onlysrc == false or sourced(v1) then if v1.references then for k2, v2 in ipairs(v1.references) do if v2.snaks.P248 then for k3, v3 in ipairs(v2.snaks.P248) do if v3.datavalue.value.id == qval then out[#out+1], mlt[#out+1] = rendersnak(v1, frame.args, linked, "", "", "", "", uabbr, unit) if not mlt[#out] then -- we only need one match per property value -- unless datatype was monolingual text break end end -- of test for match end -- of loop through values "stated in" end -- of test that "stated in" exists end -- of loop through references end -- of test that references exist end -- of test for sourced end -- of loop through values of propertyID if #mlt > 0 then local langcode = frame.args.lang langcode = mw.text.split( langcode, '-', true )[1] local fbtbl = mw.language.getFallbacksFor( langcode ) table.insert( fbtbl, 1, langcode ) local bestval = "" local found = false for idx1, lang1 in ipairs(fbtbl) do for idx2, lang2 in ipairs(mlt) do if (lang1 == lang2) and not found then bestval = out[idx2] found = true break end end -- loop through values of property end -- loop through fallback languages if found then -- replace output table with a table containing the best value out = { bestval } else -- more than one value and none of them on the list of fallback languages -- sod it, just give them the first one out = { out[1] } end end return assembleoutput(out, frame.args, qid, propertyID) else return props -- no property or local parameter supplied end -- of test for success end ------------------------------------------------------------------------------- -- getPropertyIDs takes most of the usual parameters. -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented. -- It returns the Entity-IDs (Qids) of the values of a property if it is a Wikibase-Entity. -- Otherwise it returns nothing. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam; setRanks; parseInput; sourced; propertyvalueandquals assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- p.getPropertyIDs = function(frame) local args = frame.args args.reqranks = setRanks(args.rank) args.langobj = findLang(args.lang) args.lang = args.langobj.code -- change default for noicon to true args.noicon = tostring(parseParam(args.noicon or "", true)) local f = {} f.args = args local pid = mw.text.trim(args[1] or "") -- get the qid and table of claims for the property, or nothing and the local value passed local qid, props = parseInput(f, args[2], pid) if not qid then return props end if not props[1] then return nil end local onlysrc = parseParam(args.onlysourced or args.osd, true) local maxvals = tonumber(args.maxvals) or 0 out = {} for i, v in ipairs(props) do local snak = v.mainsnak if ( snak.datatype == "wikibase-item" ) and ( v.rank and args.reqranks[v.rank:sub(1, 1)] ) and ( snak.snaktype == "value" ) and ( sourced(v) or not onlysrc ) then out[#out+1] = snak.datavalue.value.id end if maxvals > 0 and #out >= maxvals then break end end return assembleoutput(out, args, qid, pid) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getPropOfProp takes two propertyIDs: prop1 and prop2 (as well as the usual parameters) -- If the value(s) of prop1 are of type "wikibase-item" then it returns the value(s) of prop2 -- of each of those wikibase-items. -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam; setRanks; parseInput; sourced; propertyvalueandquals assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- p.getPropOfProp = function(frame) frame.args.reqranks = setRanks(frame.args.rank) frame.args.langobj = findLang(frame.args.lang) frame.args.lang = frame.args.langobj.code local args = frame.args local pid1 = args.prop1 or args.pid1 or "" local pid2 = args.prop2 or args.pid2 or "" local localval = mw.text.trim(args[1] or "") if pid1 == "" or pid2 == "" then return nil end local qid1, statements1 = parseInput(frame, localval, pid1) if not qid1 then return localval end local onlysrc = parseParam(args.onlysourced or args.osd, true) local maxvals = tonumber(args.maxvals) or 0 local qualID = mw.text.trim(args.qual or ""):upper() if qualID == "" then qualID = nil end local out = {} for k, v in ipairs(statements1) do if not onlysrc or sourced(v) then local snak = v.mainsnak if snak.datatype == "wikibase-item" and snak.snaktype == "value" then local qid2 = snak.datavalue.value.id local statements2 = {} if args.reqranks.b then statements2 = mw.wikibase.getBestStatements(qid2, pid2) else statements2 = mw.wikibase.getAllStatements(qid2, pid2) end if statements2[1] then local out2 = propertyvalueandquals(statements2, args, qualID) out[#out+1] = assembleoutput(out2, args, qid2, pid2) end end -- of test for valid property1 value end -- of test for sourced if maxvals > 0 and #out >= maxvals then break end end -- of loop through values of property1 return assembleoutput(out, args, qid1, pid1) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getAwardCat takes most of the usual parameters. If the item has values of P166 (award received), -- then it examines each of those awards for P2517 (category for recipients of this award). -- If it exists, it returns the corresponding category, -- with the item's P734 (family name) as sort key, or no sort key if there is no family name. -- The sort key may be overridden by the parameter |sortkey (alias |sk). -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam; setRanks; parseInput; sourced; propertyvalueandquals assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- p.getAwardCat = function(frame) frame.args.reqranks = setRanks(frame.args.rank) frame.args.langobj = findLang(frame.args.lang) frame.args.lang = frame.args.langobj.code local args = frame.args args.sep = " " local pid1 = args.prop1 or "P166" local pid2 = args.prop2 or "P2517" if pid1 == "" or pid2 == "" then return nil end -- locally supplied value: local localval = mw.text.trim(args[1] or "") local qid1, statements1 = parseInput(frame, localval, pid1) if not qid1 then return localval end -- linkprefix (strip quotes) local lp = (args.linkprefix or args.lp or ""):gsub('"', '') -- sort key (strip quotes, hyphens and periods): local sk = (args.sortkey or args.sk or ""):gsub('["-.]', '') -- family name: local famname = "" if sk == "" then local p734 = mw.wikibase.getBestStatements(qid1, "P734")[1] local p734id = p734 and p734.mainsnak.snaktype == "value" and p734.mainsnak.datavalue.value.id or "" famname = mw.wikibase.sitelink(p734id) or "" -- strip namespace and disambigation local pos = famname:find(":") or 0 famname = famname:sub(pos+1):gsub("%s%(.+%)$", "") if famname == "" then local lbl = mw.wikibase.label(p734id) famname = lbl and mw.text.nowiki(lbl) or "" end end local onlysrc = parseParam(args.onlysourced or args.osd, true) local maxvals = tonumber(args.maxvals) or 0 local qualID = mw.text.trim(args.qual or ""):upper() if qualID == "" then qualID = nil end local out = {} for k, v in ipairs(statements1) do if not onlysrc or sourced(v) then local snak = v.mainsnak if snak.datatype == "wikibase-item" and snak.snaktype == "value" then local qid2 = snak.datavalue.value.id local statements2 = {} if args.reqranks.b then statements2 = mw.wikibase.getBestStatements(qid2, pid2) else statements2 = mw.wikibase.getAllStatements(qid2, pid2) end if statements2[1] and statements2[1].mainsnak.snaktype == "value" then local qid3 = statements2[1].mainsnak.datavalue.value.id local sitelink = mw.wikibase.sitelink(qid3) -- if there's no local sitelink, create the sitelink from English label if not sitelink then local lbl = mw.wikibase.getLabelByLang(qid3, "en") if lbl then if lbl:sub(1,9) == "Category:" then sitelink = mw.text.nowiki(lbl) else sitelink = "Category:" .. mw.text.nowiki(lbl) end end end if sitelink then if sk ~= "" then out[#out+1] = "[[" .. lp .. sitelink .. "|" .. sk .. "]]" elseif famname ~= "" then out[#out+1] = "[[" .. lp .. sitelink .. "|" .. famname .. "]]" else out[#out+1] = "[[" .. lp .. sitelink .. "]]" end -- of check for sort keys end -- of test for sitelink end -- of test for category end -- of test for wikibase item has a value end -- of test for sourced if maxvals > 0 and #out >= maxvals then break end end -- of loop through values of property1 return assembleoutput(out, args, qid1, pid1) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getIntersectCat takes most of the usual parameters. -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented -- It takes two properties, |prop1 and |prop2 (e.g. occupation and country of citizenship) -- Each property's value is a wiki-base entity -- For each value of the first parameter (ranks implemented) it fetches the value's main category -- and then each value of the second parameter (possibly substituting a simpler description) -- then it returns all of the categories representing the intersection of those properties, -- (e.g. Category:Actors from Canada). A joining term may be supplied (e.g. |join=from). -- The item's P734 (family name) is the sort key, or no sort key if there is no family name. -- The sort key may be overridden by the parameter |sortkey (alias |sk). ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam; setRanks; parseInput; sourced; propertyvalueandquals assembleoutput; ------------------------------------------------------------------------------- p.getIntersectCat = function(frame) frame.args.reqranks = setRanks(frame.args.rank) frame.args.langobj = findLang(frame.args.lang) frame.args.lang = frame.args.langobj.code local args = frame.args args.sep = " " args.linked = "no" local pid1 = args.prop1 or "P106" local pid2 = args.prop2 or "P27" if pid1 == "" or pid2 == "" then return nil end local qid, statements1 = parseInput(frame, "", pid1) if not qid then return nil end local qid, statements2 = parseInput(frame, "", pid2) if not qid then return nil end -- topics like countries may have different names in categories from their label in Wikidata local subs_exists, subs = pcall(mw.loadData, "Module:WikidataIB/subs") local join = args.join or "" local onlysrc = parseParam(args.onlysourced or args.osd, true) local maxvals = tonumber(args.maxvals) or 0 -- linkprefix (strip quotes) local lp = (args.linkprefix or args.lp or ""):gsub('"', '') -- sort key (strip quotes, hyphens and periods): local sk = (args.sortkey or args.sk or ""):gsub('["-.]', '') -- family name: local famname = "" if sk == "" then local p734 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P734")[1] local p734id = p734 and p734.mainsnak.snaktype == "value" and p734.mainsnak.datavalue.value.id or "" famname = mw.wikibase.sitelink(p734id) or "" -- strip namespace and disambigation local pos = famname:find(":") or 0 famname = famname:sub(pos+1):gsub("%s%(.+%)$", "") if famname == "" then local lbl = mw.wikibase.label(p734id) famname = lbl and mw.text.nowiki(lbl) or "" end end local cat1 = {} for k, v in ipairs(statements1) do if not onlysrc or sourced(v) then -- get the ID representing the value of the property local pvalID = (v.mainsnak.snaktype == "value") and v.mainsnak.datavalue.value.id if pvalID then -- get the topic's main category (P910) for that entity local p910 = mw.wikibase.getBestStatements(pvalID, "P910")[1] if p910 and p910.mainsnak.snaktype == "value" then local tmcID = p910.mainsnak.datavalue.value.id -- use sitelink or the English label for the cat local cat = mw.wikibase.sitelink(tmcID) if not cat then local lbl = mw.wikibase.getLabelByLang(tmcID, "en") if lbl then if lbl:sub(1,9) == "Category:" then cat = mw.text.nowiki(lbl) else cat = "Category:" .. mw.text.nowiki(lbl) end end end cat1[#cat1+1] = cat end -- of test for topic's main category exists end -- of test for property has vaild value end -- of test for sourced if maxvals > 0 and #cat1 >= maxvals then break end end local cat2 = {} for k, v in ipairs(statements2) do if not onlysrc or sourced(v) then local cat = rendersnak(v, args) if subs[cat] then cat = subs[cat] end cat2[#cat2+1] = cat end if maxvals > 0 and #cat2 >= maxvals then break end end out = {} for k1, v1 in ipairs(cat1) do for k2, v2 in ipairs(cat2) do if sk ~= "" then out[#out+1] = "[[" .. lp .. v1 .. " " .. join .. " " .. v2 .. "|" .. sk .. "]]" elseif famname ~= "" then out[#out+1] = "[[" .. lp .. v1 .. " " .. join .. " " .. v2 .. "|" .. famname .. "]]" else out[#out+1] = "[[" .. lp .. v1 .. " " .. join .. " " .. v2 .. "]]" end -- of check for sort keys end end args.noicon = "true" return assembleoutput(out, args, qid, pid1) end ------------------------------------------------------------------------------- -- qualsToTable takes most of the usual parameters. -- The usual whitelisting, blacklisting, onlysourced, etc. are implemented. -- A qid may be given, and the first unnamed parameter is the property ID, which is of type wikibase item. -- It takes a list of qualifier property IDs as |quals= -- For a given qid and property, it creates the rows of an html table, -- each row being a value of the property (optionally only if the property matches the value in |pval= ) -- each cell being the first value of the qualifier corresponding to the list in |quals ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam; setRanks; parseInput; sourced; ------------------------------------------------------------------------------- p.qualsToTable = function(frame) local args = frame.args local quals = args.quals or "" if quals == "" then return "" end args.reqranks = setRanks(args.rank) local propertyID = mw.text.trim(args[1] or "") local f = {} f.args = args local entityid, props = parseInput(f, "", propertyID) if not entityid then return "" end args.langobj = findLang(args.lang) args.lang = args.langobj.code local pval = args.pval or "" local qplist = mw.text.split(quals, "%p") -- split at punctuation and make a sequential table for i, v in ipairs(qplist) do qplist[i] = mw.text.trim(v):upper() -- remove whitespace and capitalise end local col1 = args.firstcol or "" if col1 ~= "" then col1 = col1 .. "</td><td>" end local emptycell = args.emptycell or "&nbsp;" -- construct a 2-D array of qualifier values in qvals local qvals = {} for i, v in ipairs(props) do local skip = false if pval ~= "" then local pid = v.mainsnak.datavalue and v.mainsnak.datavalue.value.id if pid ~= pval then skip = true end end if not skip then local qval = {} local vqualifiers = v.qualifiers or {} -- go through list of wanted qualifier properties for i1, v1 in ipairs(qplist) do -- check for that property ID in the statement's qualifiers local qv, qtype if vqualifiers[v1] then qtype = vqualifiers[v1][1].datatype if qtype == "time" then if vqualifiers[v1][1].snaktype == "value" then qv = mw.wikibase.renderSnak(vqualifiers[v1][1]) qv = frame:expandTemplate{title="dts", args={qv}} else qv = "?" end elseif qtype == "url" then qv = mw.wikibase.renderSnak(vqualifiers[v1][1]) local display = mw.ustring.match( mw.uri.decode(qv, "WIKI"), "([%w ]+)$" ) if display then qv = "[" .. qv .. " " .. display .. "]" end else qv = mw.wikibase.formatValue(vqualifiers[v1][1]) end end -- record either the value or a placeholder qval[i1] = qv or emptycell end -- of loop through list of qualifiers -- add the list of qualifier values as a "row" in the main list qvals[#qvals+1] = qval end end -- of for each value loop local out = {} for i, v in ipairs(qvals) do out[i] = "<tr><td>" .. col1 .. table.concat(qvals[i], "</td><td>") .. "</td></tr>" end return table.concat(out, "\n") end ------------------------------------------------------------------------------- -- getGlobe takes an optional qid of a Wikidata entity passed as |qid= -- otherwise it uses the linked item for the current page. -- If returns the Qid of the globe used in P625 (coordinate location), -- or nil if there isn't one. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getGlobe = function(frame) local qid = frame.args.qid or frame.args[1] or "" if qid == "" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end local coords = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P625")[1] local globeid if coords and coords.mainsnak.snaktype == "value" then globeid = coords.mainsnak.datavalue.value.globe:match("(Q%d+)") end return globeid end ------------------------------------------------------------------------------- -- getCommonsLink takes an optional qid of a Wikidata entity passed as |qid= -- It returns one of the following in order of preference: -- the Commons sitelink of the linked Wikidata item; -- the Commons sitelink of the topic's main category of the linked Wikidata item; ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _getCommonslink(); _getSitelink(); parseParam() ------------------------------------------------------------------------------- p.getCommonsLink = function(frame) local oc = frame.args.onlycat or frame.args.onlycategories local fb = parseParam(frame.args.fallback or frame.args.fb, true) return _getCommonslink(frame.args.qid, oc, fb) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getSitelink takes the qid of a Wikidata entity passed as |qid= -- It takes an optional parameter |wiki= to determine which wiki is to be checked for a sitelink -- If the parameter is blank, then it uses the local wiki. -- If there is a sitelink to an article available, it returns the plain text link to the article -- If there is no sitelink, it returns nil. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getSiteLink = function(frame) return _getSitelink(frame.args.qid, frame.args.wiki or mw.text.trim(frame.args[1] or "")) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getLink has the qid of a Wikidata entity passed as the first unnamed parameter or as |qid= -- If there is a sitelink to an article on the local Wiki, it returns a link to the article -- with the Wikidata label as the displayed text. -- If there is no sitelink, it returns the label as plain text. -- If there is no label in the local language, it displays the qid instead. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getLink = function(frame) local itemID = mw.text.trim(frame.args[1] or frame.args.qid or "") if itemID == "" then return end local sitelink = mw.wikibase.sitelink(itemID) local label = labelOrId(itemID) if sitelink then return "[[:" .. sitelink .. "|" .. label .. "]]" else return label end end ------------------------------------------------------------------------------- -- getLabel has the qid of a Wikidata entity passed as the first unnamed parameter or as |qid= -- It returns the Wikidata label for the local language as plain text. -- If there is no label in the local language, it displays the qid instead. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getLabel = function(frame) local itemID = mw.text.trim(frame.args[1] or frame.args.qid or "") if itemID == "" then return end local lang = frame.args.lang or "" if lang == "" then lang = nil end local label = labelOrId(itemID, lang) return label end ------------------------------------------------------------------------------- -- getAT (Article Title) -- has the qid of a Wikidata entity passed as the first unnamed parameter or as |qid= -- If there is a sitelink to an article on the local Wiki, it returns the sitelink as plain text. -- If there is no sitelink, it returns nothing. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getAT = function(frame) local itemID = mw.text.trim(frame.args[1] or frame.args.qid or "") if itemID == "" then return end return mw.wikibase.sitelink(itemID) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getDescription has the qid of a Wikidata entity passed as |qid= -- (it defaults to the associated qid of the current article if omitted) -- and a local parameter passed as the first unnamed parameter. -- Any local parameter passed (other than "Wikidata" or "none") becomes the return value. -- It returns the article description for the Wikidata entity if the local parameter is "Wikidata". -- Nothing is returned if the description doesn't exist or "none" is passed as the local parameter. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getDescription = function(frame) local desc = mw.text.trim(frame.args[1] or "") local itemID = mw.text.trim(frame.args.qid or "") if itemID == "" then itemID = nil end if desc:lower() == 'wikidata' then return mw.wikibase.description(itemID) elseif desc:lower() == 'none' then return nil else return desc end end ------------------------------------------------------------------------------- -- getAliases has the qid of a Wikidata entity passed as |qid= -- (it defaults to the associated qid of the current article if omitted) -- and a local parameter passed as the first unnamed parameter. -- It implements blacklisting and whitelisting with a field name of "alias" by default. -- Any local parameter passed becomes the return value. -- Otherwise it returns the aliases for the Wikidata entity with the usual list options. -- Nothing is returned if the aliases do not exist. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: findLang(); assembleoutput() ------------------------------------------------------------------------------- p.getAliases = function(frame) local args = frame.args local fieldname = args.name or "" if fieldname == "" then fieldname = "alias" end local blacklist = args.suppressfields or args.spf or "" if blacklist:find(fieldname) then return nil end local localval = mw.text.trim(args[1] or "") if localval ~= "" then return localval end local whitelist = args.fetchwikidata or args.fwd or "" if whitelist == "" then whitelist = "NONE" end if not (whitelist == 'ALL' or whitelist:find(fieldname)) then return nil end local qid = mw.text.trim(args.qid or "") if qid == "" then qid = nil end local entity = mw.wikibase.getEntity(qid) if not entity then return nil end local aliases = entity.aliases if not aliases then return nil end if not qid then qid= mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end args.langobj = findLang(args.lang) local langcode = args.langobj.code args.lang = langcode local out = {} for k1, v1 in pairs(aliases) do if v1[1].language == langcode then for k1, v2 in ipairs(v1) do out[#out+1] = v2.value end break end end return assembleoutput(out, args, qid) end ------------------------------------------------------------------------------- -- pageId returns the page id (entity ID, Qnnn) of the current page -- returns nothing if the page is not connected to Wikidata ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.pageId = function(frame) return mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end ------------------------------------------------------------------------------- -- formatDate is a wrapper to export the private function format_Date ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: format_Date(); ------------------------------------------------------------------------------- p.formatDate = function(frame) return format_Date(frame.args[1], frame.args.df, frame.args.bc) end ------------------------------------------------------------------------------- -- location is a wrapper to export the private function _location -- it takes the entity-id as qid or the first unnamed parameter -- optional boolean parameter first toggles the display of the first item -- optional boolean parameter skip toggles the display to skip to the last item -- parameter debug=<y/n> (default 'n') adds error msg if not a location ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _location(); ------------------------------------------------------------------------------- p.location = function(frame) local debug = (frame.args.debug or ""):sub(1, 1):lower() if debug == "" then debug = "n" end local qid = mw.text.trim(frame.args.qid or frame.args[1] or ""):upper() if qid == "" then qid=mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then if debug ~= "n" then return i18n.errors["entity-not-found"] else return nil end end local first = mw.text.trim(frame.args.first or "") local skip = mw.text.trim(frame.args.skip or "") return table.concat( _location(qid, first, skip), ", " ) end ------------------------------------------------------------------------------- -- checkBlacklist implements a test to check whether a named field is allowed -- returns true if the field is not blacklisted (i.e. allowed) -- returns false if the field is blacklisted (i.e. disallowed) -- {{#if:{{#invoke:WikidataIB |checkBlacklist |name=Joe |suppressfields=Dave; Joe; Fred}} | not blacklisted | blacklisted}} -- displays "blacklisted" -- {{#if:{{#invoke:WikidataIB |checkBlacklist |name=Jim |suppressfields=Dave; Joe; Fred}} | not blacklisted | blacklisted}} -- displays "not blacklisted" ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.checkBlacklist = function(frame) local blacklist = frame.args.suppressfields or frame.args.spf or "" local fieldname = frame.args.name or "" if blacklist ~= "" and fieldname ~= "" then if blacklist:find(fieldname) then return false else return true end else -- one of the fields is missing: let's call that "not on the list" return true end end ------------------------------------------------------------------------------- -- emptyor returns nil if its first unnamed argument is just punctuation, whitespace or html tags -- otherwise it returns the argument unchanged (including leading/trailing space). -- If the argument may contain "=", then it must be called explicitly: -- |1=arg -- (In that case, leading and trailing spaces are trimmed) -- It finds use in infoboxes where it can replace tests like: -- {{#if: {{#invoke:WikidatIB |getvalue |P99 |fwd=ALL}} | <span class="xxx">{{#invoke:WikidatIB |getvalue |P99 |fwd=ALL}}</span> | }} -- with a form that uses just a single call to Wikidata: -- {{#invoke |WikidataIB |emptyor |1= <span class="xxx">{{#invoke:WikidataIB |getvalue |P99 |fwd=ALL}}</span> }} ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.emptyor = function(frame) local s = frame.args[1] or "" if s == "" then return nil end local sx = s:gsub("%s", ""):gsub("<[^>]*>", ""):gsub("%p", "") if sx == "" then return nil else return s end end ------------------------------------------------------------------------------- -- labelorid is a public function to expose the output of labelOrId() -- Pass the Q-number as |qid= or as an unnamed parameter. -- It returns the Wikidata label for that entity or the qid if no label exists. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: labelOrId ------------------------------------------------------------------------------- p.labelorid = function(frame) return labelOrId( frame.args.qid or frame.args[1] ) end ------------------------------------------------------------------------------- -- getLang returns the MediaWiki language code of the current content. -- If optional parameter |style=full, it returns the language name. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getLang = function(frame) local style = (frame.args.style or ""):lower() local langcode = mw.language.getContentLanguage().code if style == "full" then return mw.language.fetchLanguageName( langcode ) end return langcode end ------------------------------------------------------------------------------- -- getItemLangCode takes a qid parameter (using the current page's qid if blank) -- If the item for that qid has property country (P17) it looks at the first preferred value -- If the country has an official language (P37), it looks at the first preferred value -- If that official language has a language code (P424), it returns the first preferred value -- Otherwise it returns nothing. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: _getItemLangCode() ------------------------------------------------------------------------------- p.getItemLangCode = function(frame) return _getItemLangCode(frame.args.qid or frame.args[1]) end ------------------------------------------------------------------------------- -- findLanguage exports the local findLang() function -- It takes an optional language code and returns, in order of preference: -- the code if a known language; -- the user's language, if set; -- the server's content language. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: findLang ------------------------------------------------------------------------------- p.findLanguage = function(frame) return findLang(frame.args.lang or frame.args[1]).code end ------------------------------------------------------------------------------- -- getQid returns the qid, if supplied -- failing that, the Wikidata entity ID of the "category's main topic (P301)", if it exists -- failing that, the Wikidata entity ID associated with the current page, if it exists -- otherwise, nothing ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getQid = function(frame) local qid = (frame.args.qid or ""):upper() -- check if a qid was passed; if so, return it: if qid ~= "" then return qid end -- check if there's a "category's main topic (P301)": qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() if qid then local prop301 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P301") if prop301[1] then local mctid = prop301[1].mainsnak.datavalue.value.id if mctid then return mctid end end end -- otherwise return the page qid (if any) return qid end ------------------------------------------------------------------------------- -- followQid takes three optional parameters: qid, props, and all. -- If qid is not given, it uses the qid for the connected page -- or returns nil if there isn't one. -- props is a list of properties, separated by punctuation. -- If props is given, the Wikidata item for the qid is examined for each property in turn. -- If that property contains a value that is another Wikibase-item, that item's qid is returned, -- and the search terminates, unless |all=y when all of the qids are returned, sparated by spaces. -- If props is not given, the qid is returned. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam() ------------------------------------------------------------------------------- p.followQid = function(frame) local qid = (frame.args.qid or ""):upper() local all = parseParam(frame.args.all, false) if qid == "" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then return nil end local out = {} local props = (frame.args.props or ""):upper() if props ~= "" then for p in mw.text.gsplit(props, "%p") do -- split at punctuation and iterate p = mw.text.trim(p) for i, v in ipairs( mw.wikibase.getBestStatements(qid, p) ) do local linkedid = v.mainsnak.datavalue and v.mainsnak.datavalue.value.id if linkedid then if all then out[#out+1] = linkedid else return linkedid end -- test for all or just the first one found end -- test for value exists for that property end -- loop through values of property to follow end -- loop through list of properties to follow end if #out > 0 then return table.concat(out, " ") else return qid end end ------------------------------------------------------------------------------- -- globalSiteID returns the globalSiteID for the current wiki -- e.g. returns "enwiki" for the English Wikipedia, "enwikisource" for English Wikisource, etc. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.globalSiteID = function(frame) return mw.wikibase.getGlobalSiteId() end ------------------------------------------------------------------------------- -- siteID returns the root of the globalSiteID -- e.g. "en" for "enwiki", "enwikisource", etc. -- treats "en-gb" as "en", etc. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.siteID = function(frame) local txtlang = frame:preprocess( "{{int:lang}}" ) or "" -- This deals with specific exceptions: be-tarask -> be-x-old if txtlang == "be-tarask" then return "be_x_old" end local pos = txtlang:find("-") local ret = "" if pos then ret = txtlang:sub(1, pos-1) else ret = txtlang end return ret end ------------------------------------------------------------------------------- -- projID returns the code used to link to the reader's language's project -- e.g "en" for [[:en:WikidataIB]] -- treats "en-gb" as "en", etc. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.projID = function(frame) local txtlang = frame:preprocess( "{{int:lang}}" ) or "" -- This deals with specific exceptions: be-tarask -> be-x-old if txtlang == "be-tarask" then return "be-x-old" end local pos = txtlang:find("-") local ret = "" if pos then ret = txtlang:sub(1, pos-1) else ret = txtlang end return ret end ------------------------------------------------------------------------------- -- formatNumber formats a number according to the the supplied language code ("|lang=") -- or the default language if not supplied. -- The number is the first unnamed parameter or "|num=" ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: findLang() ------------------------------------------------------------------------------- p.formatNumber = function(frame) local lang local num = tonumber(frame.args[1] or frame.args.num) or 0 lang = findLang(frame.args.lang) return lang:formatNum( num ) end ------------------------------------------------------------------------------- -- examine dumps the property (the unnamed parameter or pid) -- from the item given by the parameter 'qid' (or the other unnamed parameter) -- or from the item corresponding to the current page if qid is not supplied. -- e.g. {{#invoke:WikidataIB |examine |pid=P26 |qid=Q42}} -- or {{#invoke:WikidataIB |examine |P26 |Q42}} or any combination of these -- or {{#invoke:WikidataIB |examine |P26}} for the current page. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.examine = function( frame ) local args if frame.args[1] or frame.args.pid or frame.args.qid then args = frame.args else args = frame:getParent().args end local par = {} local pid = (args.pid or ""):upper() local qid = (args.qid or ""):upper() par[1] = mw.text.trim( args[1] or "" ):upper() par[2] = mw.text.trim( args[2] or "" ):upper() table.sort(par) if par[2]:sub(1,1) == "P" then par[1], par[2] = par[2], par[1] end if pid == "" then pid = par[1] end if qid == "" then qid = par[2] end if pid:sub(1,1) ~= "P" then return "No property supplied" end if qid:sub(1,1) ~= "Q" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then return "No item for this page" end return "<pre>" .. mw.dumpObject( mw.wikibase.getAllStatements( qid, pid ) ) .. "</pre>" end ------------------------------------------------------------------------------- -- checkvalue looks for 'val' as a wikibase-item value of a property (the unnamed parameter or pid) -- from the item given by the parameter 'qid' -- or from the Wikidata item associated with the current page if qid is not supplied. -- If property is not supplied, then P31 (instance of) is assumed. -- It returns val if found or nothing if not found. -- e.g. {{#invoke:WikidataIB |checkvalue |val=Q5 |pid=P31 |qid=Q42}} -- or {{#invoke:WikidataIB |checkvalue |val=Q5 |P31 |qid=Q42}} -- or {{#invoke:WikidataIB |checkvalue |val=Q5 |qid=Q42}} -- or {{#invoke:WikidataIB |checkvalue |val=Q5 |P31}} for the current page. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.checkvalue = function( frame ) local args if frame.args.val then args = frame.args else args = frame:getParent().args end local val = args.val if not val then return nil end local pid = mw.text.trim(args.pid or args[1] or "P31"):upper() local qid = (args.qid or ""):upper() if pid:sub(1,1) ~= "P" then return nil end if qid:sub(1,1) ~= "Q" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then return nil end local stats = mw.wikibase.getAllStatements( qid, pid ) if not stats[1] then return nil end if stats[1].mainsnak.datatype == "wikibase-item" then for k, v in pairs( stats ) do if v.mainsnak.snaktype == "value" and v.mainsnak.datavalue.value.id == val then return val end end end return nil end ------------------------------------------------------------------------------- -- url2 takes a parameter url= that is a proper url and formats it for use in an infobox. -- If no parameter is supplied, it returns nothing. -- This is the equivalent of Template:URL -- but it keeps the "edit at Wikidata" pen icon out of the microformat. -- Usually it will take its url parameter directly from a Wikidata call: -- e.g. {{#invoke:WikidataIB |url2 |url={{wdib |P856 |qid=Q23317 |fwd=ALL |osd=no}} ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.url2 = function(frame) local txt = frame.args.url or "" if txt == "" then return nil end local url, icon = txt:match("(.+)&nbsp;(.+)") url = url or txt icon = icon or "" local prot, addr = url:match("(http[s]*://)(.+)") prot = prot or url addr = addr or "" local disp, n = addr:gsub("%.", "<wbr/>%.") return '<span class="url">[' .. prot .. addr .. " " .. disp .. "]</span>&nbsp;" .. icon end ------------------------------------------------------------------------------- -- getWebsite fetches the Official website (P856) and formats it for use in an infobox. -- This is similar to Template:Official website but with a url displayed, -- and it adds the "edit at Wikidata" pen icon beyond the microformat if enabled. -- A local value will override the Wikidata value. "NONE" returns nothing. -- e.g. {{#invoke:WikidataIB |getWebsite |qid= |noicon= |lang= |url= }} ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: findLang(); parseParam(); ------------------------------------------------------------------------------- p.getWebsite = function(frame) local url = frame.args.url or "" if url:upper() == "NONE" then return nil end local qid = frame.args.qid or "" if qid == "" then qid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end if not qid then return nil end local urls = {} local quals = {} if url == "" then local prop856 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P856") for k, v in pairs(prop856) do if v.mainsnak.snaktype == "value" then urls[#urls+1] = v.mainsnak.datavalue.value if v.qualifiers and v.qualifiers["P1065"] then -- just take the first archive url (P1065) local au = v.qualifiers["P1065"][1] if au.snaktype == "value" then quals[#urls] = au.datavalue.value end -- test for archive url having a value end -- test for qualifers end -- test for website having a value end -- loop through website(s) else urls[1] = url end if #urls == 0 then return nil end local out = {} for i, u in ipairs(urls) do local link = quals[i] or u local prot, addr = u:match("(http[s]*://)(.+)") addr = addr or u local disp, n = addr:gsub("%.", "<wbr/>%.") out[#out+1] = '<span class="url">[' .. link .. " " .. disp .. "]</span>" end local langcode = findLang(frame.args.lang).code local noicon = parseParam(frame.args.noicon, false) if url == "" and not noicon then out[#out] = out[#out] .. createicon(langcode, qid, "P856") end local ret = "" if #out > 1 then ret = mw.getCurrentFrame():expandTemplate{title = "ubl", args = out} else ret = out[1] end return ret end ------------------------------------------------------------------------------- -- getAllLabels fetches the set of labels and formats it for display as wikitext. -- It takes a parameter 'qid' for arbitrary access, otherwise it uses the current page. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getAllLabels = function(frame) local args = frame.args or frame:getParent().args or {} local qid = args.qid if qid == "" then qid = nil end local entity = mw.wikibase.getEntity(qid) if not entity then return i18n["entity-not-found"] end local labels = entity.labels if not labels then return i18n["labels-not-found"] end local out = {} for k, v in pairs(labels) do out[#out+1] = v.value .. " (" .. v.language .. ")" end return table.concat(out, "; ") end ------------------------------------------------------------------------------- -- getAllDescriptions fetches the set of descriptions and formats it for display as wikitext. -- It takes a parameter 'qid' for arbitrary access, otherwise it uses the current page. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getAllDescriptions = function(frame) local args = frame.args or frame:getParent().args or {} local qid = args.qid if qid == "" then qid = nil end local entity = mw.wikibase.getEntity(qid) if not entity then return i18n["entity-not-found"] end local descriptions = entity.descriptions if not descriptions then return i18n["descriptions-not-found"] end local out = {} for k, v in pairs(descriptions) do out[#out+1] = v.value .. " (" .. v.language .. ")" end return table.concat(out, "; ") end ------------------------------------------------------------------------------- -- getAllAliases fetches the set of aliases and formats it for display as wikitext. -- It takes a parameter 'qid' for arbitrary access, otherwise it uses the current page. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.getAllAliases = function(frame) local args = frame.args or frame:getParent().args or {} local qid = args.qid if qid == "" then qid = nil end local entity = mw.wikibase.getEntity(qid) if not entity then return i18n["entity-not-found"] end local aliases = entity.aliases if not aliases then return i18n["aliases-not-found"] end local out = {} for k1, v1 in pairs(aliases) do local lang = v1[1].language local val = {} for k1, v2 in ipairs(v1) do val[#val+1] = v2.value end out[#out+1] = table.concat(val, ", ") .. " (" .. lang .. ")" end return table.concat(out, "; ") end ------------------------------------------------------------------------------- -- showNoLinks displays the article titles that should not be linked. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- p.showNoLinks = function(frame) local out = {} for k, v in pairs(donotlink) do out[#out+1] = k end table.sort( out ) return table.concat(out, "; ") end ------------------------------------------------------------------------------- -- checkValidity checks whether the first unnamed parameter represents a valid entity-id, -- that is, something like Q1235 or P123. -- It returns the strings "true" or "false". -- Change false to nil to return "true" or "" (easier to test with #if:). ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: none ------------------------------------------------------------------------------- function p.checkValidity(frame) local id = mw.text.trim(frame.args[1] or "") if mw.wikibase.isValidEntityId(id) then return true else return false end end ------------------------------------------------------------------------------- -- getEntityFromTitle returns the Entity-ID (Q-number) for a given title. -- Modification of Module:ResolveEntityId -- The title is the first unnamed parameter. -- The site parameter determines the site/language for the title. Defaults to current wiki. -- The showdab parameter determines whether dab pages should return the Q-number or nil. Defaults to true. -- Returns the Q-number or nil if it does not exist. ------------------------------------------------------------------------------- -- Dependencies: parseParam ------------------------------------------------------------------------------- function p.getEntityFromTitle(frame) local args=frame.args if not args[1] then args=frame:getParent().args end if not args[1] then return nil end local title = mw.text.trim(args[1]) local site = args.site or "" local showdab = parseParam(args.showdab, true) qid = mw.wikibase.getEntityIdForTitle(title, site) if qid then local prop31 = mw.wikibase.getBestStatements(qid, "P31")[1] if not showdab and prop31 and prop31.mainsnak.datavalue.value.id == "Q4167410" then return nil else return qid end end end return p ------------------------------------------------------------------------------- -- List of exported functions ------------------------------------------------------------------------------- --[[ _getValue getValue getPreferredValue getCoords getQualifierValue getSumOfParts getValueByQual getValueByLang getValueByRefSource getPropertyIDs getPropOfProp getAwardCat getIntersectCat getGlobe getCommonsLink getSiteLink getLink getLabel getAT getDescription getAliases pageId formatDate location checkBlacklist emptyor labelorid getLang getItemLangCode findLanguage getQID followQid globalSiteID siteID projID formatNumber examine checkvalue url2 getWebsite getAllLabels getAllDescriptions getAllAliases showNoLinks checkValidity getEntityFromTitle --]] ------------------------------------------------------------------------------- 9h7xmw1sr2g3qn0qo64hduuj44utmjh kakuniza:Pages with TemplateStyles errors 14 10085 85478 2019-11-29T00:32:15Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50725444|zh:Category:有模板样式错误的页面]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki __HIDDENCAT__ 2twjmejn56ditxo46hqinfh52nh6flb kakuniza:midimut kakuniza 14 10086 85494 85479 2019-11-29T00:41:03Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hidden categories}} {{maintenance category |tracking=yes |hidden=yes |container=yes |description= 這個分類的子分類都是隱藏分類,請使用{{tlx|Hidden category}}或{{tlx|Maintenance category|hidden=yes}}把分類加入此分類中。隱藏分類的子分類不一定都是隱藏分類。 }} 這個分類用於隱藏分類,這些分類與正常分類不一樣,不會在條目下方顯示,除非單獨開啟設定。 與維基百科的運營及維護有關並且包含條目的分類應被設為隱藏分類。 本分類主要使用於維護性的分類,短條目分類等,以[[Wikipedia:預防自我參照|避免自我參照]]。 如果你在條目中增加了一個分類卻沒有顯示出來,請檢查其是否是一個隱藏分類。預覽頁面時,會在頁面底部的「已使用模板」下面列出隱藏分類。 隱藏分類不會在分類頁面中隱藏。 你可以在[[Special:Preferences|偏好設定]]中的「外觀」中選擇「顯示隱藏分類」。 <!-- :''Categories with '''<nowiki>__HIDDENCAT__</nowiki>''' added prior to 09:46, 26 February 2008 (UTC) may need to be null edited in order to show up here.'' --> {{DEFAULTSORT:Hidden Categories}} [[Category:維基百科分類]] 9a2y11glfz3e0ao3xfxjiepkz95nmrv taazihan mitudung:Maintenance category 10 10087 86499 85670 2019-11-30T11:27:27Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Cmbox |type=notice |text=這是一個'''[[:zh:Wikipedia:維基百科維護|維護]][[:zh:Help:分類|分類]]'''。用於[[:zh:Wikipedia:頁面分類|維護維基百科本身]],並非百科全書的一部分。此分類包含非[[:zh:Wikipedia:什麼是條目|條目]]頁面,或者按照條目狀態分類,與按內容分類相互獨立。{{#if:{{Yesno|{{{container|}}}}}|<br />這是一個'''[[:Category:容器分類|容器分類]]'''。分類中應只包括'''[[:zh:WP:SUBCAT|子分類]]'''。{{#ifeq:{{{container_category|}}}|no||{{Category other|{{{category|[[Category:容器分類]]}}}}}}}}}{{#if:{{Yesno|{{{hidden|}}}}}|__HIDDENCAT__<br />這是一個'''[[:kakuniza:midimut kakuniza|隱藏分類]]'''。除非使用者[[sazumaay:Preferences|設定「顯示隱藏分類」]],否則該分類不會在頁面的分類欄中顯示。}}{{#if:{{Yesno|{{{tracking|}}}}}|<br />這是一個'''[[:Category:追蹤分類|追蹤分類]]'''。此分類主要是為構建和維護列表本身而設。頁面可透過此模板來歸入至追蹤分類。{{#if:{{{purpose|}}}{{{description|}}}|<br />{{{purpose|{{{description}}}}}}}}{{#ifeq:{{{tracking_category|}}}|no||{{Category other|{{{category|<!-- [[Category:Tracking categories]] -->[[Category:追蹤分類]]}}}}}}}}} |imageright={{#if:{{{shortcut|{{{shortcut1|{{{sc|{{{sc1|}}}}}}}}}}}}|{{ombox/shortcut|{{{shortcut|{{{shortcut1|{{{sc1|}}}}}}}}}|{{{shortcut2|{{{sc2|}}}}}}|{{{shortcut3|{{{sc3|}}}}}}|{{{shortcut4|{{{sc4|}}}}}}|{{{shortcut5|{{{sc5|}}}}}}}}}} }}<includeonly>{{#ifeq: {{lc:{{{nocat|false}}}}}|false|{{Single namespace|category}}{{#if:{{{desc|}}}{{{1|}}}|<br /><div style="text-align: left;">{{{alt|{{{ALTTEXT|'''描述''':}}}}}} {{{desc|{{{1|}}}}}}</div>}}|<!-- Category suppressed -->}}</includeonly><noinclude>{{Documentation}}<!-- Please add categories to the /doc sub-page, not here. --></noinclude> ouzlcv82upzpywpqvm1l3czk28ydcpl taazihan mitudung:Cmbox 10 10088 85481 2019-11-29T00:33:41Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/53289725|zh:Template:Cmbox]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Message box|cmbox}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> 2wg1g94nws2nefrz0o1pxm105lovzoz taazihan mitudung:Category other 10 10089 85482 2019-11-29T00:35:12Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/47223905|zh:Template:Category other]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#switch: <!--If no or empty "demospace" parameter then detect namespace--> {{#if:{{{demospace|}}} | {{lc: {{{demospace}}} }} <!--Use lower case "demospace"--> | {{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:Category}} | category | other }} }} | category = {{{1|}}} | other | #default = {{{2|}}} }}<!--End switch--><noinclude>{{documentation}} [[Category:維基百科元模板|{{PAGENAME}}]] <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> 9niwucqy4grw2hct2w5ulgpfsjh6fie taazihan mitudung:Tlx 10 10090 85495 85485 2019-11-29T00:43:24Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:tlx]] katukuh [[taazihan mitudung:Tlx]] wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- --><code><!-- --><nowiki>{{</nowiki>{{#if:{{{subst|}}} |[[Help:替換引用|subst]]:}}<!-- -->[[{{{LANG|}}}{{{SISTER|}}}{{ns:Template}}:{{{1|}}}|{{{1|}}}]]<!-- -->{{#if:{{{2|}}} |&#124;{{{2}}}}}<!-- -->{{#if:{{{3|}}} |&#124;{{{3}}}}}<!-- -->{{#if:{{{4|}}} |&#124;{{{4}}}}}<!-- -->{{#if:{{{5|}}} |&#124;{{{5}}}}}<!-- -->{{#if:{{{6|}}} |&#124;{{{6}}}}}<!-- -->{{#if:{{{7|}}} |&#124;{{{7}}}}}<!-- -->{{#if:{{{8|}}} |&#124;{{{8}}}}}<!-- -->{{#if:{{{9|}}} |&#124;{{{9}}}}}<!-- -->{{#if:{{{10|}}} |&#124;{{{10}}}}}<!-- -->{{#if:{{{11|}}} |&#124;{{{11}}}}}<!-- -->{{#if:{{{12|}}} |&#124;{{{12}}}}}<!-- -->{{#if:{{{13|}}} |&#124;{{{13}}}}}<!-- -->{{#if:{{{14|}}} |&#124;{{{14}}}}}<!-- -->{{#if:{{{15|}}} |&#124;{{{15}}}}}<!-- -->{{#if:{{{16|}}} |&#124;{{{16}}}}}<!-- -->{{#if:{{{17|}}} |&#124;{{{17}}}}}<!-- -->{{#if:{{{18|}}} |&#124;{{{18}}}}}<!-- -->{{#if:{{{19|}}} |&#124;{{{19}}}}}<!-- -->{{#if:{{{20|}}} |&#124;{{{20}}}}}<!-- -->{{#if:{{{21|}}} |&#124;''...''}}<!-- --><nowiki>}}</nowiki><!-- --></code><!-- --></includeonly><noinclude> {{Documentation}}</noinclude> gx6z38j2lg580jof3uvsv2hu4mmce2b taazihan mitudung:Single namespace 10 10091 85486 2019-11-29T00:37:26Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/26355416|zh:Template:Single namespace]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{{{{1}}} other|{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}}}|{{Incorrect namespace|{{{1}}}}}}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 4y5lg5z8ek0o0h0vbe5tkebme05ee0z taazihan mitudung:Incorrect namespace 10 10092 85492 85487 2019-11-29T00:39:36Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|Template||{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|sandbox||{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|testcases||{{#ifeq:{{FULLPAGENAME}}|Wikipedia:沙盒||</includeonly>{{Mbox | type = content | text = {{Error|以上模板應該只嵌入於「{{{1}}}」命名空間的頁面。}} }}<includeonly>{{#ifeq:{{lc:{{{nocat|false}}}}}|false|[[Category:命名空間錯誤]]|<!-- Category suppressed -->}}}}}}}}}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> qfef5ju273p5qv1skxattsgsuo5ovbz taazihan mitudung:Mbox 10 10093 85488 2019-11-29T00:37:57Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/53301489|zh:Template:Mbox]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Message box|mbox}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> mpflpb6s8l8gaoxaeypyuqyu2w7vc7i taazihan mitudung:error 10 10094 85490 2019-11-29T00:38:31Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:error]] katukuh [[taazihan mitudung:Error]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Error]] po42umxwg089eqvn9wcv1zv1aomqk7e taazihan mitudung:category other 10 10095 85493 2019-11-29T00:40:42Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Category other]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Category other]] 7d9sv5ejhhubjjkdfyrhbbd0opekbkl taazihan mitudung:tlx 10 10096 85496 2019-11-29T00:43:25Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:tlx]] katukuh [[taazihan mitudung:Tlx]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Tlx]] ljtke9uear33256ctl8ew1nie8pubbc taazihan mitudung:twitter 10 10097 85498 2019-11-29T00:43:52Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:twitter]] katukuh [[taazihan mitudung:Twitter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Twitter]] kbgu3tbhbv8ztlfkn7awz74eyx0i160 taazihan mitudung:maintenance category 10 10098 85500 2019-11-29T00:44:11Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:maintenance category]] katukuh [[taazihan mitudung:Maintenance category]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Maintenance category]] jra2xsmn90xoxzzwrusa8rrjs6fofrp taazihan mitudung:noping 10 10099 85502 2019-11-29T00:44:16Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:noping]] katukuh [[taazihan mitudung:Noping]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Noping]] 2q2xp81v6qg0zzisked1n73r8tch38s taazihan mitudung:p 10 10100 85504 2019-11-29T00:44:30Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:p]] katukuh [[taazihan mitudung:P]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:P]] 1p0fp4z51ntc7v2bx0tkz9tnsn0r7nk taazihan mitudung:hkmdb name 10 10101 85506 2019-11-29T00:45:17Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:hkmdb name]] katukuh [[taazihan mitudung:Hkmdb name]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Hkmdb name]] lfgay8jcs3bm16rst85w1vz7fykf7y3 taazihan mitudung:if then show 10 10102 85508 2019-11-29T00:45:25Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:if then show]] katukuh [[taazihan mitudung:If then show]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:If then show]] rcaq83ldh86t4xpd09stjz0ys7mph1f taazihan mitudung:ifnumber 10 10103 85510 2019-11-29T00:45:32Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:ifnumber]] katukuh [[taazihan mitudung:Ifnumber]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Ifnumber]] m21wakfnbg3s6nhcmirg297kn3my9vp taazihan mitudung:imdb name 10 10104 85512 2019-11-29T00:45:40Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:imdb name]] katukuh [[taazihan mitudung:Imdb name]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Imdb name]] pilbi6iu69a4ny855zoxf2vvrasbpab taazihan mitudung:lan 10 10105 85514 2019-11-29T00:45:54Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:lan]] katukuh [[taazihan mitudung:Lan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Lan]] l7zbslkwvvg05xftv205t2ki4tgg1vx taazihan mitudung:registration required 10 10106 85516 2019-11-29T00:46:20Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:registration required]] katukuh [[taazihan mitudung:Registration required]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Registration required]] n2h3da2reilhtur6m4e3kwufzd2ftxa taazihan mitudung:str len 10 10107 85518 2019-11-29T00:46:29Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:str len]] katukuh [[taazihan mitudung:Str len]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Str len]] 10l3anwov4qy7k8jrlpfxrhg0j6y2o6 taazihan mitudung:taiwan 10 10108 85520 2019-11-29T00:46:31Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:taiwan]] katukuh [[taazihan mitudung:Taiwan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Taiwan]] n0iyj551rj7cw662kg3iw87en6t27sc misaungayay:Xiplus/EditCounterOptIn.js 2 10109 85521 2019-11-29T00:54:24Z Xiplus 201 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "//" javascript text/javascript // rjdj9ub8r75v81a23rd0eea45a8l6vk kakuniza:tangan masasiket malepi’ay a kasabelih 14 10110 85528 85522 2019-11-29T03:15:14Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{empty category}} {{hidden category}} {{maintenance category}} *本分類由[[MediaWiki:Broken-file-category]]控制。 {{Commonscat|Pages with broken file links}} [[Category:維基百科圖片請求]] [[Category:追蹤分類]] 7ixw08nj6yg88ppbzj53l692b9gd0zz taazihan mitudung:Empty category 10 10111 85523 2019-11-29T03:13:21Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52242498|zh:Template:Empty category]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki __EXPECTUNUSEDCATEGORY__{{#ifeq:{{{hide}}}|true||{{Cmbox | type = content | style = text-align: center; | text = '''致管理員:即使沒有子項目也不要刪除這個分類!'''<br/>這個分類有時候可能是空的。{{{1|}}} }}}}<includeonly>{{#ifeq: {{lc:{{{nocat|false}}}}}|false|{{Single namespace|category}}|<!-- Category suppressed -->}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude><includeonly>{{{category|[[Category:可能清空的分類]]}}}</includeonly> i19dw8wotmvbfeyu2b7q4me93cu5reh taazihan mitudung:empty category 10 10112 85524 2019-11-29T03:13:38Z Xiplus 201 Redirect [[taazihan mitudung:empty category]] to [[taazihan_mitudung:Empty_category]] // Wikiplus wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan_mitudung:Empty_category]] ecdokehk9p3j6lzlgd3aen3566c0cpk taazihan mitudung:Hidden category 10 10113 85669 85662 2019-11-29T07:22:15Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki __HIDDENCAT__{{cmbox | type = notice | text = 本分類[[:kakuniza:midimut kakuniza|不會顯示]]在其成員頁面中(可在[[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|{{int:preferences}}]]開啟顯示)。 }}<noinclude> {{Documentation}}<!-- PLEASE ADD CATEGORIES AND INTERWIKIS TO THE /doc SUBPAGE, THANKS 請把分類及跨維基連結加至子頁 /doc,敬希合作--></noinclude> ejo3bsgsbxynw5n11wxoi4cfnjeeovt taazihan mitudung:hidden category 10 10114 85526 2019-11-29T03:14:22Z Xiplus 201 Redirect [[taazihan mitudung:hidden category]] to [[taazihan_mitudung:Hidden_category]] // Wikiplus wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan_mitudung:Hidden_category]] e5swmnycda6xci3t3wlzvm6ed9gprou taazihan mitudung:cmbox 10 10115 85527 2019-11-29T03:14:34Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Cmbox]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Cmbox]] 46mu6zec3auohqk2vhind3my2bl63mi kakuniza:Redirects connected to a Wikidata item 14 10116 85538 85529 2019-11-29T03:20:47Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Wikipedia category|tracking=yes|tracking_category=no|hidden=yes}} {{Empty category}} {{Category see also|維基數據重新導向}} [[Category:維基數據跟蹤分類]] [[Category:重新導向]] 623vztg5luo8nudtv343olemyfn2nto taazihan mitudung:Wikipedia category 10 10117 85532 85531 2019-11-29T03:16:56Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Maintenance_category]] f1g797jg15hj7t4ad4fvu73rswqq8fn taazihan mitudung:Category see also 10 10118 85533 2019-11-29T03:17:14Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51606359|zh:Template:Category see also]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Category see also|main}}{{Category see also/Category pair check|{{{1|}}}}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 2fhno4da2131p25wgalditkdt9k52zs bacu-saupu:Category see also 828 10119 85536 85535 2019-11-29T03:19:36Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain -- This module implements {{Category see also}} local mHatnote = require('Module:Hatnote') local p = {} local function makeWikitextError(msg) return string.format( '<strong class="error">錯誤:%s([[Template:Category see also]])</strong>', msg ) end -- Gets the length of the sequence seq. Usually this should be done with the # -- operator, but we need to work with tables that get their values through an -- __index metamethod. local function getSequenceLength(seq) local length = 0 for i in ipairs(seq) do length = i end return length end -- Given a table of options, returns a function that formats categories for -- those options. -- -- Options: -- project - a project code such as "fr" (for the French Wikipedia) -- showPrefix - a boolean value for whether to show the "Category:" prefix -- (and the project prefix if specified) -- -- This is implemented as a function generator rather than a simple function -- so that we can just process the options once, instead of every time we -- generate a category. local function newCategoryLinker(options) local formatString if options.project then if options.showPrefix then formatString = '[[:' .. options.project .. ':Category:%s]]' else formatString = '[[:' .. options.project .. ':Category:%s|%s]]' end else if options.showPrefix then formatString = '[[:Category:%s]]' else formatString = '[[:Category:%s|%s]]' end end return function (category) local title = mw.title.new(category) local pageName, display if not title then -- category is not a valid title, usually because of invalid -- characters like < or [. Raise an error and suppress the stack -- level information so that we can catch it and format the error -- message as wikitext. error(string.format( "「%s」不是有效的分類名", category ), 0) elseif title.namespace == 14 then -- Category namespace pageName = title.text display = title.text else pageName = title.prefixedText display = category end -- We can get away with using two arguments even when -- options.showDisplay is false, as string.format ignores extra -- arguments as long as there is an argument for each flag in the -- format string. return formatString:format(pageName, display) end end function p._main(args) local nLinks = getSequenceLength(args) if nLinks < 1 then return makeWikitextError('至少需要一個參數') end local makeCategoryLink = newCategoryLinker{ project = args.project, showPrefix = nLinks == 1, } local links = {} for i, cat in ipairs(args) do local success, categoryLink = pcall(makeCategoryLink, cat) if success then links[i] = categoryLink else -- If there was an error, then categoryLink is the error message. return makeWikitextError(categoryLink) end end local formatString if nLinks == 1 then formatString = '%s:%s。' else formatString = '%s分類:%s。' end -- Don't output a comma before the "and" if we have only two links. -- 中文不需要 local conjunction = '和' local hatnoteText = formatString:format( args.LABEL or '參見', mw.text.listToText(links, '、', conjunction) ) return mHatnote._hatnote(hatnoteText, {selfref = true}) end function p.main(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { wrappers = 'taazihan mitudung:Category see also', }) return p._main(args) end return p 6mjyro9n1h8eb54g3o9rbmq3yjsk7kw taazihan mitudung:Category see also/Category pair check 10 10120 85537 2019-11-29T03:19:54Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51606390|zh:Template:Category see also/Category pair check]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#ifeq: {{NAMESPACE}} | Category |<!-- -->{{#if: {{#invoke:String|match|{{BASEPAGENAME}}|%d+[snrt][tdh]%-century.+$|ignore_errors=true}}<!-- -->|<!-- it's on a century category -->{{#if: {{#invoke:String|match|{{{1|}}}|{{#invoke:String|match|{{BASEPAGENAME}}|-century.+$|ignore_errors=true}}|ignore_errors=true|plain=true}}<!-- -->|<!-- the link is to a similar century category -->[[Category:Template Category see also used when Template Category pair probably should be]]<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}}</includeonly><noinclude> {{doc|content= Check whether [[Template:Category see also]] has been used when [[Template:Category pair]] probably should be use. The test is: #Is this page in the Category namespace? #Does this page's title end in "nn(st|nd|rd|th))-century something" #does the first linked cat's title end in the same "-century something" as the title of the page it is used on? If the answer to all 3 is yes, then categorise the page in the hidden tracking category [[:Category:Template Category see also used when Template Category pair probably should be]] }}</noinclude> gc08t5f4qw2da4ulds46ve8xbey3mi0 kakuniza:misasiketay a kasabelih nu pisaungay ISBN kaliwaza 14 10121 85543 85539 2019-11-29T03:22:03Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki __NOGALLERY__ {{Wikipedia category|hidden=yes|tracking=yes}} {{empty category}} {{polluted category}} [[Category:維基百科維護| ]] fgcbd28gcq5z0eap8jgcpakkbzxc0v2 taazihan mitudung:polluted category 10 10122 85541 2019-11-29T03:21:27Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Polluted category]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Polluted category]] t0vxgh5ravpqa2tvv3dxclv1dlw6dhs taazihan mitudung:Polluted category 10 10123 85542 2019-11-29T03:21:35Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/53199002|zh:Template:Polluted category]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <noinclude> {{Documentation}} <!-- PLEASE ADD CATEGORIES AND INTERWIKIS TO THE /doc SUBPAGE, THANKS --> </noinclude> to20dnq17wjckt0p1v7bohulsmolh57 taazihan mitudung:Str right 10 10124 85544 2019-11-29T03:22:59Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/29894257|zh:Template:Str right]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr: {{{2|0}}} < 0 |{{{1}}} |{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr: {{{2|0}}}+1 > {{{{{|safesubst:}}}#invoke:String|len|s={{{1}}}}} | | {{{{{|safesubst:}}}#Invoke:String|sub|s={{{1}}}|{{{{{|safesubst:}}}#expr:{{{2|0}}}+1}}|nocategory={{{nocategory|}}}}} }} }}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> raeguzl7cqrijrzy29szve4880insxv taazihan mitudung:tlg 10 10125 85545 2019-11-29T03:23:30Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Tlg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Tlg]] s5wjlcl2lvh3gcgv14axa16dblbreuv taazihan mitudung:delete 10 10126 85546 2019-11-29T03:24:05Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Delete]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Delete]] efa775pqol7b70xulfam8jozdwsp864 taazihan mitudung:Delete 10 10127 85552 85547 2019-11-29T03:28:52Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ {{mbox | type = speedy | class = ambox-serious | image = [[File:Icono archivo borrar.png|40px|]] | text = <div style="text-align: right; font-size: smaller; float: right;"> * [[Special:Whatlinkshere/{{FULLPAGENAME}}|連入]] * [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=history}} 歷史] * <span class="autotrigger">[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|diff=0&autotrigger_element={{urlencode:.mw-rollback-link a}}}} 最後]</span> * {{DeleteLink|comment={{#invoke:Template:Delete|input|parent=|deletelink=}}}}<span id="delete-reason" style="display:none">{{urlencode:{{#invoke:Template:Delete|input|parent=|deletelink=}}}}</span> </div> <strong>{{#if:{{{bot|}}}|[[User:{{{bot}}}|{{{bot}}}]]認為}}本頁可能符合快速刪除的標準而需刪除,理由:</strong> <includeonly>{{#invoke:Template:Delete|input|parent=}}</includeonly> '''請勿移除本模板'''。如有異議,請在'''本模板下方加入{{tlc|hang on|理由}}''',並儘快{{edit|1={{TALKPAGENAME}}|2=到討論頁闡明理據|section=new|preloadtitle=刪除爭議|extendurlquerystring=&preload=Template:Hangon_preload_generic|4=|5=}}。 <small>'''其他'''編者若認為本頁明顯不符合快速刪除的標準,{{#switch:{{#invoke:Template:Delete|input|parent=|reasoncode=}}|G10|O1=|#default=或者您已修正存在的問題,}}可去除此模板。</small> <div id="speedy-delete" class="template-delete"></div> }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> i8g9696vqgath7zkgrlquxb0ctwpn7w taazihan mitudung:mbox 10 10128 85548 2019-11-29T03:24:54Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Mbox]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Mbox]] qn43eovmcwffj2lf70xrwdw42q6sfgv bacu-saupu:Template:Delete 828 10129 87789 85549 2019-12-25T12:14:16Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain local data = require( 'Module:Template:Delete/data' ) local z = {} function extractAliases( item ) allnames = { item[1] } for j, alias in ipairs( item[2] ) do table.insert( allnames, alias ) end return allnames end function extractShortDesc( item ) pieces = {} for m in mw.text.trim( item[4] ):gmatch( '%!%(.-%)%!' ) do table.insert( pieces, m:sub( 3, -3 ) ) end return table.concat( pieces ) end function desc( frame, name, short ) name = mw.text.trim( name ):upper() wt = {} for i, item in ipairs( data ) do if name == '' or #name == 1 and item[1]:sub( 1, 1 ) == name or item[1] == name then if short then para = extractShortDesc( item ) if para ~= '' then table.insert( wt, para ) end else allnames = extractAliases( item ) para = item[4]:gsub( '%!%(.-%)%!', function( m ) return m:sub( 3, -3 ) end ) tinfo = item[5] if tinfo == nil then tusage = {} for k, aname in ipairs( allnames ) do table.insert( tusage, '{{tl|d|' .. aname .. '}}' ) end tinfo = '使用模板' .. mw.text.listToText( tusage, '、', '或' ) .. '。' end snippet = '; {{anchor|' .. table.concat( allnames, '|' ) .. '}} ' .. item[1] .. '. ' .. item[3]:gsub( '%!%(.-%)%!', function( m ) return m:sub( 3, -3 ) end ) .. '\n' .. para .. '\n* ' .. tinfo table.insert( wt, snippet ) end end end if short then return table.concat( wt, '\n' ) else return frame:preprocess( table.concat( wt, '\n' ) ) end end function z.desc( frame ) return desc( frame, frame.args[1] ) end function z.shortDesc( frame ) return desc( frame, frame.args[1], true ) end function z.reasons( frame ) wt = {} for i, item in ipairs( data ) do allnames = extractAliases( item ) table.insert( wt, '<tr><td>' .. mw.text.listToText( allnames, '、', '或' ) .. '<td title="' .. extractShortDesc( item ) .. '">' .. item[3]:gsub( '%!%(.-%)%!', function( m ) return m:sub( 3, -3 ) end ) .. '</td>' ) end return '<table class="wikitable">' .. table.concat( wt ) .. '</table>' end function z.input( frame ) if frame.args.parent then args = frame:getParent().args else args = frame.args end -- precache map = {} for i, item in ipairs( data ) do map[item[1]:lower()] = i for j, alias in ipairs( item[2] ) do map[alias:lower()] = i end end -- parse i = 1 rows = {} pretext = {} deletelinks = {} while i < 10 do arg = args[i] if arg and map[mw.text.trim( arg:lower() )] then item = data[map[mw.text.trim( arg:lower() )]] if frame.args.reasoncode then return item[1] end title = mw.title.getCurrentTitle() checkfunc = item[6] if checkfunc then check = checkfunc( title ) else check = nil end -- special case for F1 rowsuffix2 = '' deletesuffix = '' if item[1] == 'F1' or item[1] == 'F5' then i = i + 1 if args[i] then img = mw.text.trim( args[i] ) else img = nil end if img then imgtitle = mw.title.new( img, 'Media' ) else imgtitle = nil end if imgtitle then deletesuffix = ':[[:File:' .. imgtitle.text .. ']]' else if check then rowsuffix2 = '<br><span class="error">為方便管理員檢查,請加上保留檔案的名稱。</span>' else check = '為方便管理員檢查,請加上保留檔案的名稱。' end end end if check then rowsuffix = '<br><span class="error">' .. check .. '</span>' .. ( args.cat or args.cate or args.category or '[[Category:快速刪除候選|錯]]' ) else if frame.args.deletelink then table.insert( deletelinks, '[[WP:CSD#' .. item[1] .. '|' .. item[1] .. ']]: ' .. item[3]:gsub( '%!%(.-%)%!', '') .. deletesuffix ) end rowsuffix = args.cat or args.cate or args.category or ( '[[Category:快速刪除候選|' .. ( item[7] or '速' ) .. ']]' ) end if deletesuffix then row = '* <strong><span id="speedy-delete-' .. item[1] .. '" title="' .. extractShortDesc( item ) .. '">' .. item[3]:gsub( '%!%(.-%)%!', function( m ) return m:sub( 3, -3 ) end ) .. '([[WP:CSD#' .. item[1] .. '|CSD ' .. item[1] .. ']]' .. deletesuffix .. ')' .. rowsuffix .. rowsuffix2 .. '</span></strong>' else row = '* <strong><span id="speedy-delete-' .. item[1] .. '" title="' .. extractShortDesc( item ) .. '">' .. item[3]:gsub( '%!%(.-%)%!', function( m ) return m:sub( 3, -3 ) end ) .. '([[WP:CSD#' .. item[1] .. '|CSD ' .. item[1] .. ']])' .. rowsuffix .. rowsuffix2 .. '</span></strong>' end table.insert( rows, row ) elseif arg and mw.text.trim( arg ) ~= '' then if frame.args.reasoncode then return '' end -- try to read it as a title title = mw.title.new( mw.text.trim( arg ) ) cat = args.cat or args.cate or args.category or '[[Category:快速刪除候選|速]]' if title and title.exists then if frame.args.deletelink then table.insert( deletelinks, '[[WP:CSD|CSD]]: [[:' .. arg .. ']]' ) end table.insert( rows, '*<strong>' .. cat .. '[[:' .. arg .. ']]</strong>' ) else if frame.args.deletelink then table.insert( deletelinks, arg ) end arg = string.gsub(arg, "^([*:#]*)(.*)", "%1<strong>%2</strong>") table.insert( rows, '*' .. cat .. arg ) end end arg = args['c' .. i] if arg and mw.text.trim( arg ) ~= '' then table.insert( rows, '*' .. arg ) end i = i + 1 end -- for use by Twinkle if frame.args.deletelink then return mw.text.trim( table.concat( deletelinks, ';' ):gsub( '。;', ';' ):gsub( '。:', ':' ) ) end if #rows > 0 then return mw.text.trim( table.concat( pretext ) .. '\n' .. table.concat( rows, '\n' ) ) else return '<span style="font-weight:bold;color:red;">(請填寫理由)</span>' .. ( args.cat or args.cate or args.category or '[[Category:快速刪除候選|錯]]' ) end end return z 3f25jkukta347xzbbvl3g1b1ur7zz5j taazihan mitudung:DeleteLink 10 10130 85551 85550 2019-11-29T03:26:14Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <span {{#ifeq:{{{auto|}}}|no||class="autotrigger"}}>[{{fullurl:{{#if:{{{page|}}}|{{{page}}}|{{FULLPAGENAME}}}}|action=delete{{#ifeq:{{{auto|}}}|no||&autotrigger_element={{urlencode:#wpConfirmB,#mw-filedelete-submit}}}}{{#if:{{{comment|}}}|&wpReason={{urlencode:{{{comment|}}}}}}}}} {{{text|{{int:delete}}}}}]</span> jqwrlgjqkji2hnuaxtitv2u8dvvj4xn taazihan mitudung:tlc 10 10131 85553 2019-11-29T03:29:07Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Tlc]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Tlc]] ascr4vd8bi59u41p2ez17cwtmtx216s taazihan mitudung:Tlc 10 10132 85555 85554 2019-11-29T03:29:35Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <code style="white-space:nowrap;">&#123;&#123;{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|tlc&#124;...}}<!-- -->{{#ifeq:{{{2|x}}}|{{{2|}}}| &#124;{{{2}}} | }}<!-- -->{{#ifeq:{{{3|x}}}|{{{3|}}}| &#124;{{{3}}} | }}<!-- -->{{#ifeq:{{{4|x}}}|{{{4|}}}| &#124;{{{4}}} | }}<!-- -->{{#ifeq:{{{5|x}}}|{{{5|}}}| &#124;{{{5}}} | }}<!-- -->{{#ifeq:{{{6|x}}}|{{{6|}}}| &#124;{{{6}}} | }}<!-- -->{{#ifeq:{{{7|x}}}|{{{7|}}}| &#124;{{{7}}} | }}<!-- -->{{#ifeq:{{{8|x}}}|{{{8|}}}| &#124;{{{8}}} | }}<!-- -->{{#ifeq:{{{9|x}}}|{{{9|}}}| &#124;{{{9}}} | }}<!-- -->&#125;&#125;</code><noinclude> {{documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> tidg5kn04zbuultuxsne7sknv3zy8yr taazihan mitudung:edit 10 10133 85556 2019-11-29T03:29:54Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Edit]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Edit]] 0thw97ev2k1qokeu613pywjv5e37ax9 taazihan mitudung:Edit 10 10134 85558 85557 2019-11-29T03:30:19Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <span class="noprint plainlinksneverexpand">{{{4|&#x5b;}}}[{{fullurl:{{#if:{{{1|}}}|{{{1|}}}|{{FULLPAGENAME}}}}|action=edit{{#if:{{{section|}}}|&section={{{section|}}}}}{{#if:{{{preloadtitle|}}}|&preloadtitle={{urlencode:{{{preloadtitle}}}}}}}}}{{{extendurlquerystring|}}} <span title="{{{3|}}}">{{{2|編輯}}}</span>]{{{5|&#x5d;}}}</span><noinclude>{{doc}}</noinclude> nixgrwhd0gs2wlruu12ki6zm5u0m6gz taazihan mitudung:hang on 10 10135 85559 2019-11-29T03:30:54Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Hang on]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Hang on]] d9dl5jtdqvn36et3j1hmivq4gqv97c8 taazihan mitudung:Hang on 10 10136 85563 85560 2019-11-29T03:32:46Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{#if:{{#ifeq:{{TALKSPACE}}|{{NAMESPACE}}|{{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}|1}}}}| <div style="color:red; font-weight:bold; font-size:120%;">{{tl|hangon}}模板不應該放在討論頁面,而應該放在主頁面。請在本討論頁移除本模板,並把它放回條目的內容頁。</div> |{{mbox | type = speedy | image = [[File:Clockimportant.svg|40px]] | text = '''此快速刪除提案有爭議或異議。'''<br>{{#if:{{{1|}}}|'''原因:'''{{{1}}}|{{#ifeq:{{TALKSPACE}}|{{NAMESPACE}}|本模板的設定目的,在於使用者可以要求暫停快速刪除本{{NS}},及在{{NS}}的'''討論頁面'''商討如何解決快速刪除的爭議。|放置本模板的使用者應已在本{{NS}}的[[{{TALKPAGENAME}}|討論頁面]]商討是否快速刪除本{{NS}},故請暫緩刪除本{{NS}},直至討論有結果為止。}}}}<br><small>注意:若掛有本模板的{{NS}}無可置疑地符合快速刪除的條件,或{{#if:{{{1|}}}|所提出的理由未獲接受|異議者未在一定時間內解釋原因,又或理由被拒絕}},本{{NS}}仍有可能被管理員快速刪除。<br>致放置者:為{{NS}}掛上本模板時,請將本{{NS}}的快速刪除模板保持原樣不要移去,以便參考。</small> }}<includeonly>[[Category:快速刪除候選|議]] <div id="hang-on" class="template-hangon"></div></includeonly> }}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> lpjzpfm79ahij9h9j8yiaj14s3wd7q2 taazihan mitudung:NS 10 10137 85562 85561 2019-11-29T03:32:25Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{ns:{{{2|{{NAMESPACE}}}}}}} |{{ns:}}=條目 |{{ns:talk}}=討論 |{{ns:user}}=使用者頁面 |{{ns:user talk}}=使用者討論 |{{ns:wikipedia}}=維基百科 |{{ns:wikipedia talk}}=維基百科討論 |{{ns:file}}=檔案 |{{ns:file talk}}=檔案討論 |{{ns:mediawiki}}=MediaWiki |{{ns:mediawiki talk}}=MediaWiki討論 |{{ns:template}}=模板 |{{ns:template talk}}=模板討論 |{{ns:help}}=幫助 |{{ns:help talk}}=幫助討論 |{{ns:category}}=分類 |{{ns:category talk}}=分類討論 |{{ns:portal}}=主題 |{{ns:portal talk}}=主題討論 |{{ns:模組}}=模組 |{{ns:模組討論}}=模組討論 |{{ns:Draft}}=草稿 |{{ns:Draft talk}}=草稿討論 |{{ns:Topic}}=Topic |#default=<span style="color: red;">輸入命名空間錯誤</span> }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> gf16vvb12rt2j58gxci9mj54cxhpwnp bacu-saupu:Template:Delete/data 828 10138 85565 85564 2019-11-29T03:34:23Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain function reqns( ns ) return function( title ) if not title:inNamespace( ns ) then return '僅適用於' .. ( mw.site.namespaces[ns].id ~= 0 and mw.site.namespaces[ns].name or mw.site.namespaces[ns].displayName ) .. '[[Help:命名空間|命名空間]]' end end end function req2ns( ns1, ns2 ) return function( title ) if (not title:inNamespace( ns1 )) and (not title:inNamespace( ns2 )) then return '僅適用於' .. ( mw.site.namespaces[ns1].id ~= 0 and mw.site.namespaces[ns1].name or mw.site.namespaces[ns1].displayName ) .. '和' .. ( mw.site.namespaces[ns2].id ~= 0 and mw.site.namespaces[ns2].name or mw.site.namespaces[ns2].displayName ) .. '[[Help:命名空間|命名空間]]' end end end return { } tr1fzasnat897xkx0i0jxnim1uiq7xd kakuniza:caay kasilsil i kapah pikiliman tu nisulitan miasipay kasabelih 14 10139 85605 85572 2019-11-29T06:33:46Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Polluted category}} {{Wikipedia_category|hidden=yes|tracking=yes}} {{Category explanation|包含<nowiki>__</nowiki><nowiki>NO</nowiki><nowiki>INDEX</nowiki><nowiki>__</nowiki>[[mw:Help:Magic words/zh|行為開關]]的頁面,這會阻止其顯示在[[:zh:搜尋引擎|搜尋引擎]]。此分類由[[:zh:MediaWiki|MediaWiki]]軟體自動添加。分類名稱定義於[[MyitiWyici:Noindex-category]]。 MediaWiki自動生成的追蹤分類列表可參見[[Special:TrackingCategories]]}} {{Category see also|kakuniza:mapatayza kapah pikiliman tu nisulitan miasipay kasabelih}} <div style="font-size:x-small;">{{purge|重新整理本頁}}</div> __NOINDEX__ <!-- 此分類本身也必須NOINDEX,原因詳見英語版 --> __NOGALLERY__ r3miiptied94qki3acb3oyhkhf1di60 taazihan mitudung:Category explanation 10 10140 85568 85567 2019-11-29T03:36:41Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Hatnote|此[[Help:分類|分類]]是關於{{#if:1|{{{1}}}}}{{#ifeq:{{Str rightc|{{{1}}}|1}}|。||。}}}}<noinclude> {{Documentation}}</noinclude> n360xveh2k7kjhilukgpyk34c6crcf2 taazihan mitudung:purge 10 10141 85569 2019-11-29T03:36:56Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Purge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Purge]] jzunowly90ss1ku3ru25ejhzgffhbh6 taazihan mitudung:Purge 10 10142 85571 85570 2019-11-29T03:37:29Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <span class="noprint plainlinksneverexpand">[{{fullurl:{{#if:{{{jumpto|}}}|{{{page|{{FULLPAGENAME}}}}}#{{{jumpto}}}|{{{page|{{FULLPAGENAME}}}}}}}|action=purge&_={{CURRENTTIMESTAMP}}}} <span title="{{{2|更新伺服器所快取的頁面資料}}}">{{{1|清除快取}}}</span>]</span><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> ks1hwxjzfuyzfmjt7g5uacfzl30r4rn taazihan mitudung:Yesno 10 10143 85573 2019-11-29T03:38:22Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/42593533|zh:Template:Yesno]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc: {{{1|¬}}} }} |no |n |false |f |否 |0 = {{{no|<!-- null -->}}} | = {{{blank|{{{no|<!-- null -->}}}}}} |¬ = {{{¬|}}} |yes |y |true |t |是 |1 = {{{yes|yes}}} |#default = {{{def|{{{yes|yes}}}}}} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> l1lyay15vnp0zgfrxy24prd8sps0x7s taazihan mitudung:Str rightc 10 10144 85574 2019-11-29T03:38:32Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/28610409|zh:Template:Str rightc]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{{1|}}}|<!--if param. 1 not empty-- --then extract substring-->{{Str sub long|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|{{max|0|{{#expr:{{Str len|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}}}-{{{2}}}}}}}|{{{2}}}}}<!-- --else-->|<!--empty, so... --skip complex processing & return {3}-->{{{3|}}}<!-- -->}}<!--endif param. 1 not empty--></includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 26snm2g7xhswov7upcximyg8bss4l3o taazihan mitudung:tl 10 10145 85575 2019-11-29T03:39:38Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Tl]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Tl]] md7nn0zq822rc38pjxov4yezwy28yw2 taazihan mitudung:Tl 10 10146 95271 85576 2020-10-29T11:55:28Z Liuxinyu970226 174 wikitext text/x-wiki &#123;&#123;[[Template:{{{1}}}|{{{1}}}]]&#125;&#125;<noinclude> {{documentation}} <!-- 請將分類增加在/doc子頁面,跨語言連結增加在維基數據。 --> </noinclude> tozyt505ymdx1ejvxqzgqtb1l52kosd taazihan mitudung:transclude 10 10147 85577 2019-11-29T03:40:18Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Transclude]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Transclude]] 5x4j1s7kfh4lw5cqzt9ik80f6ux7blm taazihan mitudung:Transclude 10 10148 85578 2019-11-29T03:40:26Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/42951142|zh:Template:Transclude]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{NAMESPACE: {{{1}}} }} |#default = {{FULLPAGENAME: {{{1}}} }} <!-- eg "User:Foo" --> |{{ns:0}} = {{#ifeq: {{NAMESPACE: {{{1}}} }} | {{NAMESPACE: Template{{{1}}} }} | Template:{{{1}}} <!-- no leading colon, eg "Foo" --> | {{PAGENAME: {{{1}}} }} <!-- leading colon, eg ":Foo", so we want the article --> }} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> ob9m2b913drxlie5tgekieudupfrl9n kakuniza:輔助模板 14 10149 85595 85580 2019-11-29T03:46:31Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{tracking category}} {{catnav|頁面分類|維基百科模板|按功能分類的模板}} 輔助模板是為了功能上的設計而在其他模板中使用的,如非特殊情況一般不在頁面中直接使用。 <categorytree>輔助模板</categorytree> [[Category:按功能分類的模板]] owui44820fgg48ee0efdub7bxijfmby taazihan mitudung:tracking category 10 10150 85581 2019-11-29T03:43:12Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Tracking category]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Tracking category]] i9ixcfvpvdkmfqaencwqfks2ha9aro8 taazihan mitudung:Tracking category 10 10151 85674 85592 2019-11-29T07:39:22Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Cmbox | type = notice | image = [[File:Category.svg|80px|alt=|link=]] | text =<center>'''<big>這是一個[[:zh:Wikipedia:頁面分類|用於管理的]][[:Category:追蹤分類|追蹤分類]]。</big>'''</center>此分類主要是為構建和維護列表本身而設,並非'''[[:zh:WP:CG|百科全書分類計劃]]'''的一部分。除非使用者'''[[Special:Preferences|設定「顯示隱藏分類」]]''',否則該分類不會顯示在'''[[:kakuniza:midimut kakuniza|頁面的分類欄中]]'''。{{#if:{{{text|}}}|<br>{{{text|}}}}}__HIDDENCAT__ {{cot|b-color=transparent|bg=transparent|left=yes|更多資訊:|border2=transparent|bg2=transparent|width=95%}} * 此分類用於追蹤、建立及組織需要「整體關注」的頁面的列表(如使用了過時語法的頁面)。 * 此分類也用於合集多個列表或子分類並使其成為一個更大、更高效的列表。 {{cob}}}} {{#ifeq:{{{container}}}|yes|{{CatTrack|Error=no}}{{Cmbox | type = notice | text = 這是一個'''[[:Category:母分類|母分類]]。'''其應當包含若干唯一的'''[[Wikipedia:SUBCAT|子分類]]'''。<includeonly>{{Single namespace|category|[[Category:母分類]]}}</includeonly>}}{{#if:{{{1|}}}|<p>{{{1}}}|}} }}<includeonly>{{Single namespace|category|{{#ifeq:{{{category|}}}|no||{{{category|[[Category:追蹤分類]]}}}}}}}</includeonly><noinclude> {{documentation}}[[Category:追蹤模板]] </noinclude> 61neq5rl808f7wpqmw0fagx5sc7c3z8 taazihan mitudung:cot 10 10152 85597 85583 2019-11-29T03:47:04Z Xiplus 201 Changed redirect target from [[taazihan mitudung:Cot]] to [[taazihan mitudung:Collapse top]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Collapse top]] fc0t22rv90z9jvpuay2numb4ffqhm88 taazihan mitudung:cob 10 10153 85596 85584 2019-11-29T03:47:01Z Xiplus 201 Changed redirect target from [[taazihan mitudung:Cob]] to [[taazihan mitudung:Collapse bottom]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Collapse bottom]] 7mew2vfn0t93rnp5fn8nnmy3qkudjlf taazihan mitudung:Cot 10 10154 85587 85585 2019-11-29T03:44:14Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Collapse top]] fc0t22rv90z9jvpuay2numb4ffqhm88 taazihan mitudung:Cob 10 10155 85588 85586 2019-11-29T03:44:25Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Collapse bottom]] 7mew2vfn0t93rnp5fn8nnmy3qkudjlf taazihan mitudung:Collapse top 10 10156 85589 2019-11-29T03:44:38Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50189629|zh:Template:Collapse top]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <div style="margin-left:{{{indent|0}}}"><!-- NOTE: width renders incorrectly if added to main STYLE section --> {| <!-- Template:Collapse top --> class="mw-collapsible {{{{{|safesubst:}}}#if:{{{expand|{{{collapse|}}}}}}||mw-collapsed}}" style="background: {{{bg1|transparent}}}; text-align: left; border: {{{border|1px}}} solid {{{b-color|Silver}}}; margin: 0.2em auto auto; width:{{{{{|safesubst:}}}#if:{{{width|}}}|{{{width}}}|100%}}; clear: {{{clear|both}}}; padding: 1px;" |- ! style="background: {{{bg|#{{main other|F0F2F5|CCFFCC}}}}}; font-size:87%; padding:0.2em 0.3em; text-align:{{{{{|safesubst:}}}#if:{{{left|}}}|left|center}}; {{{{{|safesubst:}}}#if:{{{fc|}}}|color: {{{fc}}};|}}" | <span style="font-size:115%">{{{1|{{{title|{{{reason|{{{header|{{{heading|延伸內容}}} }}} }}} }}} }}}</span> {{{{{|safesubst:}}}#if:{{{warning|{{{2|}}}}}} |{{{{{|safesubst:}}}!}}- {{{{{|safesubst:}}}!}} style="text-align:center; font-style:italic;" {{{{{|safesubst:}}}!}} {{{2|The following is a closed debate. {{strongbad|Please do not modify it.}} }}} }} |- | style="border: solid {{{border2|1px Silver}}}; padding: {{{padding|0.6em}}}; background: {{{bg2|White}}};" {{{{{|safesubst:}}}!}}<noinclude> {{lorem ipsum|3}} {{Collapse bottom}} {{Documentation}} </noinclude> e03ybeamybvfv7uy7idvpxikctnaynq taazihan mitudung:Collapse bottom 10 10157 85590 2019-11-29T03:44:43Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50189624|zh:Template:Collapse bottom]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki |}</div><noinclude> {{Documentation|Template:Collapse top/doc}} <!-- PLEASE ADD THIS TEMPLATE'S CATEGORIES AND INTERWIKIS TO THE /doc SUBPAGE, THANKS --> </noinclude> thrcxllb1z8kfhc183yxne30rpzluba taazihan mitudung:main other 10 10158 85591 2019-11-29T03:44:57Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Main other]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Main other]] 2ok901i2r4mr8575fwwdfo5y4wot7u9 taazihan mitudung:catnav 10 10159 85593 2019-11-29T03:45:59Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Catnav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Catnav]] jfg5obwkv3yy66fjyokg1pippif3udq taazihan mitudung:Catnav 10 10160 85594 2019-11-29T03:46:06Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/37469593|zh:Template:Catnav]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#ifeq: {{NAMESPACE}}|||<div id="topicpath" title="catnav" style="border:1px outset #eef;padding:0.3em 0.6em;margin:0 0 0 0;background:#eef;clear:both;font-size:smaller;">{{#ifeq:{{{2}}}|...|...|{{#ifeq:{{{1}}}|…|…|[[:Category:{{{1}}}|{{{1}}}]]}}}}{{ #if: {{{2|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{2}}}|...|...|{{#ifeq:{{{2}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{2}}}|[[:Category:{{{2}}}|{{{2}}}]]|{{{2}}}}}}}}}}}{{ #if: {{{3|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{3}}}|...|...|{{#ifeq:{{{3}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{3}}}|[[:Category:{{{3}}}|{{{3}}}]]|{{{3}}}}}}}}}}}{{ #if: {{{4|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{4}}}|...|...|{{#ifeq:{{{4}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{4}}}|[[:Category:{{{4}}}|{{{4}}}]]|{{{4}}}}}}}}}}}{{ #if: {{{5|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{5}}}|...|...|{{#ifeq:{{{5}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{5}}}|[[:Category:{{{5}}}|{{{5}}}]]|{{{5}}}}}}}}}}}{{ #if: {{{6|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{6}}}|...|...|{{#ifeq:{{{6}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{6}}}|[[:Category:{{{6}}}|{{{6}}}]]|{{{6}}}}}}}}}}}{{ #if: {{{7|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{7}}}|...|...|{{#ifeq:{{{7}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{7}}}|[[:Category:{{{7}}}|{{{7}}}]]|{{{7}}}}}}}}}}}{{ #if: {{{8|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{8}}}|...|...|{{#ifeq:{{{8}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{8}}}|[[:Category:{{{8}}}|{{{8}}}]]|{{{8}}}}}}}}}}}{{ #if: {{{9|}}}|&nbsp;&gt; {{#ifeq:{{{9}}}|...|...|{{#ifeq:{{{9}}}|…|…|{{#ifexist: Category:{{{9}}}|[[:Category:{{{9}}}|{{{9}}}]]|{{{9}}}}}}}}}}} &gt; {{PAGENAME}}</div>[[Category:使用Catnav的页面]]}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> q78pc8nx56jkjior6lzxvuorko2d52d kakuniza:mapatayza kapah pikiliman tu nisulitan miasipay kasabelih 14 10161 85604 85599 2019-11-29T06:32:42Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Indexed pages}} {{maintenance category|tracking=y|hidden=y}} 此分類追蹤添加有<nowiki>__INDEX__</nowiki>[[mw:Help:Magic words/zh|行為開關]]的頁面,這樣它們可以強行在搜尋引擎上顯示。此分類由MediaWiki軟體自動添加。分類名稱定義於[[MyitiWyici:Index-category]]。 MediaWiki自動生成的追蹤分類列表可參見[[Special:TrackingCategories]]。 {{see also|Category:caay kasilsil i kapah pikiliman tu nisulitan miasipay kasabelih}} 6e3mj9nwkb5esktfg6nd0v1a02rk1s8 taazihan mitudung:see also 10 10162 85600 2019-11-29T06:29:51Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:See also]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:See also]] bo42uze9353uf35finkoyddha02ruug taazihan mitudung:See also 10 10163 85601 2019-11-29T06:30:00Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51637739|zh:Template:See also]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Labelled list hatnote|labelledList|参见}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> 54t4bv9iwxwogjiyhrg3wvis5y9658b bacu-saupu:Labelled list hatnote 828 10164 85602 2019-11-29T06:30:29Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/51637753|zh:Module:Labelled list hatnote]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -------------------------------------------------------------------------------- -- Labelled list -- -- -- -- This module does the core work of creating a hatnote composed of a list -- -- prefixed by a colon-terminated label, i.e. "LABEL: [andList of pages]", -- -- for {{see also}} and similar templates. -- -------------------------------------------------------------------------------- local mHatnote = require('Module:Hatnote') local mHatlist = require('Module:Hatnote list') local mArguments --initialize lazily local p = {} -- Defaults global to this module -- 本地化注意 local defaults = { label = '参见', --Final fallback for label argument labelForm = '%s:%s', prefixes = {'label', 'label ', 'l'}, template = 'Module:Labelled list hatnote' } -- Helper function that pre-combines display parameters into page arguments. -- Also compresses sparse arrays, as a desirable side-effect. function p.preprocessDisplays (args, prefixes) -- Prefixes specify which parameters, in order, to check for display options -- They each have numbers auto-appended, e.g. 'label1', 'label 1', & 'l1' prefixes = prefixes or defaults.prefixes local pages = {} for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' then local display for i = 1, #prefixes do display = args[prefixes[i] .. k] if display then break end end local page = display and string.format('%s|%s', string.gsub(v, '|.*$', ''), display) or v pages[#pages + 1] = page end end return pages end -- Produces a labelled pages-list hatnote. -- The main frame (template definition) takes 1 or 2 arguments, for a singular -- and (optionally) plural label respectively: -- * {{#invoke:Labelled list hatnote|labelledList|Singular label|Plural label}} -- The resulting template takes pagename & label parameters normally. function p.labelledList (frame) mArguments = require('Module:Arguments') local labels = {frame.args[1] or defaults.label} labels[2] = frame.args[2] or labels[1] local template = frame:getParent():getTitle() local args = mArguments.getArgs(frame, {parentOnly = true}) local pages = p.preprocessDisplays(args) local options = { extraclasses = frame.args.extraclasses, category = args.category, selfref = frame.args.selfref or args.selfref, template = template } return p._labelledList(pages, labels, options) end function p._labelledList (pages, labels, options) labels = labels or {} if #pages == 0 then -- 本地化注意 return mHatnote.makeWikitextError( '未指定页面名称', (options.template or defaults.template) .. '#错误', options.category ) end label = (#pages == 1 and labels[1] or labels[2]) or defaults.label local text = string.format( options.labelForm or defaults.labelForm, label, mHatlist.andList(pages, true) ) local hnOptions = { extraclasses = options.extraclasses, selfref = options.selfref } return mHatnote._hatnote(text, hnOptions) end return p 2vwq0bvaewk3mvw783useipd12bveof bacu-saupu:Hatnote list 828 10165 85603 2019-11-29T06:30:55Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54968415|zh:Module:Hatnote list]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -------------------------------------------------------------------------------- -- Module:Hatnote list -- -- -- -- This module produces and formats lists for use in hatnotes. In particular, -- -- it implements the for-see list, i.e. lists of "For X, see Y" statements, -- -- as used in {{about}}, {{redirect}}, and their variants. Also introduced -- -- are andList & orList helpers for formatting lists with those conjunctions. -- -------------------------------------------------------------------------------- local mArguments --initialize lazily local mHatnote = require('Module:Hatnote') local libraryUtil = require('libraryUtil') local checkType = libraryUtil.checkType local p = {} -------------------------------------------------------------------------------- -- List stringification helper functions -- -- These functions are used for stringifying lists, usually page lists inside -- the "Y" portion of "For X, see Y" for-see items. -------------------------------------------------------------------------------- --default options table used across the list stringification functions -- 本地化注意 local stringifyListDefaultOptions = { conjunction = "和", separator = "、", altSeparator = ";", space = "", formatted = false, boldfaced = false, quotes = false } -- Stringifies a list generically; probably shouldn't be used directly function stringifyList(list, options) -- Type-checks, defaults, and a shortcut checkType("stringifyList", 1, list, "table") if #list == 0 then return nil end checkType("stringifyList", 2, options, "table", true) options = options or {} for k, v in pairs(stringifyListDefaultOptions) do if options[k] == nil then options[k] = v end end local s = options.space -- Format the list if requested if options.formatted then list = mHatnote.formatPages(unpack(list)) end -- Set the separator; if any item contains it, use the alternate separator local separator = options.separator --searches display text only function searchDisp(t, f) return string.find(string.sub(t, (string.find(t, '|') or 0) + 1), f) end for k, v in pairs(list) do -- 本地化注意 if options.boldfaced then list[k] = '\'\'\'' .. list[k] .. '\'\'\'' end if options.quotes then list[k] = '「' .. list[k] .. '」' end if searchDisp(v, separator) then separator = options.altSeparator break end end -- Set the conjunction, apply Oxford comma, and force a comma if #1 has "§" local conjunction = s .. options.conjunction .. s -- 本地化注意 -- separator .. conjunction的结果是“、和” -- if #list == 2 and searchDisp(list[1], "§") or #list > 2 then -- conjunction = separator .. conjunction -- end -- Return the formatted string return mw.text.listToText(list, separator .. s, conjunction) end --DRY function -- 本地化注意 function conjList (conj, list, fmt, bold, quo) return stringifyList(list, {conjunction = conj, formatted = fmt, boldfaced = bold, quotes=quo}) end -- Stringifies lists with "and" or "or" -- 本地化注意 function p.andList (...) return conjList("和", ...) end function p.orList (...) return conjList("或", ...) end -------------------------------------------------------------------------------- -- For see -- -- Makes a "For X, see [[Y]]." list from raw parameters. Intended for the -- {{about}} and {{redirect}} templates and their variants. -------------------------------------------------------------------------------- --default options table used across the forSee family of functions -- 本地化注意 local forSeeDefaultOptions = { andKeyword = '和', title = mw.title.getCurrentTitle().text, otherText = '其他用法', forSeeForm = '关于%s,请见%s。', } --Collapses duplicate punctuation -- 本地化注意 function punctuationCollapse (text) local replacements = { ["%.%.$"] = ".", ["%?%.$"] = "?", ["%!%.$"] = "!", ["%.%]%]%.$"] = ".]]", ["%?%]%]%.$"] = "?]]", ["%!%]%]%.$"] = "!]]", ["%。%。$"] = "。", ["%?%。$"] = "?", ["%!%。$"] = "!", ["%。%]%]%。$"] = "。]]", ["%?%]%]%。$"] = "?]]", ["%!%]%]%。$"] = "!]]" } for k, v in pairs(replacements) do text = string.gsub(text, k, v) end return text end -- Structures arguments into a table for stringification, & options function p.forSeeArgsToTable (args, from, options) -- Type-checks and defaults checkType("forSeeArgsToTable", 1, args, 'table') checkType("forSeeArgsToTable", 2, from, 'number', true) from = from or 1 checkType("forSeeArgsToTable", 3, options, 'table', true) options = options or {} for k, v in pairs(forSeeDefaultOptions) do if options[k] == nil then options[k] = v end end -- maxArg's gotten manually because getArgs() and table.maxn aren't friends local maxArg = 0 for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' and k > maxArg then maxArg = k end end -- Structure the data out from the parameter list: -- * forTable is the wrapper table, with forRow rows -- * Rows are tables of a "use" string & a "pages" table of pagename strings -- * Blanks are left empty for defaulting elsewhere, but can terminate list local forTable = {} local i = from local terminated = false -- If there is extra text, and no arguments are given, give nil value -- to not produce default of "For other uses, see foo (disambiguation)" if options.extratext and i > maxArg then return nil end -- Loop to generate rows repeat -- New empty row local forRow = {} -- On blank use, assume list's ended & break at end of this loop forRow.use = args[i] if not args[i] then terminated = true end -- New empty list of pages forRow.pages = {} -- Insert first pages item if present table.insert(forRow.pages, args[i + 1]) -- If the param after next is "and", do inner loop to collect params -- until the "and"'s stop. Blanks are ignored: "1|and||and|3" → {1, 3} while args[i + 2] == options.andKeyword do if args[i + 3] then table.insert(forRow.pages, args[i + 3]) end -- Increment to next "and" i = i + 2 end -- Increment to next use i = i + 2 -- Append the row table.insert(forTable, forRow) until terminated or i > maxArg return forTable end -- Stringifies a table as formatted by forSeeArgsToTable function p.forSeeTableToString (forSeeTable, options) -- Type-checks and defaults checkType("forSeeTableToString", 1, forSeeTable, "table", true) checkType("forSeeTableToString", 2, options, "table", true) options = options or {} for k, v in pairs(forSeeDefaultOptions) do if options[k] == nil then options[k] = v end end -- Stringify each for-see item into a list local strList = {} if forSeeTable then for k, v in pairs(forSeeTable) do local useStr = v.use or options.otherText -- 本地化注意 local pagesStr = p.andList(v.pages, true, true, true) or '「\'\'\'' .. mHatnote._formatLink(mHatnote.disambiguate(options.title)) .. '\'\'\'」' local forSeeStr = string.format(options.forSeeForm, useStr, pagesStr) forSeeStr = punctuationCollapse(forSeeStr) table.insert(strList, forSeeStr) end end if options.extratext then table.insert(strList, punctuationCollapse(options.extratext..'.')) end -- Return the concatenated list return table.concat(strList) end -- Produces a "For X, see [[Y]]" string from arguments. Expects index gaps -- but not blank/whitespace values. Ignores named args and args < "from". function p._forSee (args, from, options) local forSeeTable = p.forSeeArgsToTable(args, from, options) return p.forSeeTableToString(forSeeTable, options) end -- As _forSee, but uses the frame. function p.forSee (frame, from, options) mArguments = require('Module:Arguments') return p._forSee(mArguments.getArgs(frame), from, options) end return p 4gp6mm7ii31dw7mcfl198dcpwk8dxam bacu-saupu:I18n 828 10166 85606 2019-11-29T06:34:35Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52262921|zh:Module:I18n]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local p = {} -- Credit to http://stackoverflow.com/a/1283608/2644759 -- cc-by-sa 3.0 local function tableMerge(t1, t2, overwrite) for k,v in pairs(t2) do if type(v) == "table" and type(t1[k]) == "table" then -- since type(t1[k]) == type(v) == "table", so t1[k] and v is true tableMerge(t1[k], v, overwrite) -- t2[k] == v else if overwrite or t1[k] == nil then t1[k] = v end end end return t1 end function p.loadI18n(name, i18n_arg) local exist, res = pcall(require, name) if exist and next(res) ~= nil then if i18n_arg then tableMerge(i18n_arg, res.i18n, true) elseif type(i18n) == "table" then -- merge to global i18n tableMerge(i18n, res.i18n, true) end end end function p.loadI18nFrame(frame, i18n_arg) p.loadI18n(frame:getTitle().."/i18n", i18n_arg) end return p pggbb6d78fzqixjoboirtmh9ljkxsuq bacu-saupu:i18n 828 10167 85607 2019-11-29T06:35:06Z Xiplus 201 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "return require('Module:I18n')" Scribunto text/plain return require('Module:I18n') sn0vjbbjdljiz194ebth2cign0jjo89 kakuniza:追蹤分類 14 10168 85628 85608 2019-11-29T06:51:42Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{shortcut|CAT:TRACK}} {{Wikipedia category|tracking=yes|tracking_category=no|container=yes|description=這個分類是其他追蹤分類的目錄!}} {{tlx|Tracking category}} 另見[[Special:TrackingCategories]]。 [[Category:維基百科維護| ]] [[Category:維基百科分類]] 1rzpr0xc5tfwvmzemhblniwjxcsrrk3 taazihan mitudung:shortcut 10 10169 85609 2019-11-29T06:36:15Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Shortcut]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Shortcut]] bmn7hvggz57el7dqsv4eqjrm8kj7lch taazihan mitudung:Shortcut 10 10170 85610 2019-11-29T06:36:28Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/57032272|zh:Template:Shortcut]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Shortcut|main}}</includeonly><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 6cuhcji5irksj60lrrgm4q27pjah30g bacu-saupu:Shortcut 828 10171 85615 85611 2019-11-29T06:43:40Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain -- This module implements {{shortcut}}. -- Set constants local CONFIG_MODULE = 'Module:Shortcut/config' -- Load required modules local checkType = require('libraryUtil').checkType local yesno = require('Module:Yesno') local p = {} function p._getshortname(frame) return "捷徑" end function p.getshortlink(frame) return "[[Wikipedia:捷徑|" .. p._getshortname(frame) .. "]]" end function p.getshortlink_policy(frame) return "[[Wikipedia:捷徑|方針" .. p._getshortname(frame) .. "]]" end local function message(msg, ...) return mw.message.newRawMessage(msg, ...):plain() end local function makeCategoryLink(cat) return string.format('[[%s:%s]]', mw.site.namespaces[14].name, cat) end function p._main(shortcuts, options, frame, cfg) checkType('_main', 1, shortcuts, 'table') checkType('_main', 2, options, 'table', true) options = options or {} frame = frame or mw.getCurrentFrame() cfg = cfg or mw.loadData(CONFIG_MODULE) local isCategorized = yesno(options.category) ~= false -- Validate shortcuts for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do if type(shortcut) ~= 'string' or #shortcut < 1 then error(message(cfg['invalid-shortcut-error'], i), 2) end end -- Make the list items. These are the shortcuts plus any extra lines such -- as options.msg. local listItems = {} for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do listItems[i] = frame:expandTemplate{ title = 'No redirect', args = {shortcut} } end table.insert(listItems, options.msg) -- Return an error if we have nothing to display if #listItems < 1 then local msg = cfg['no-content-error'] msg = string.format('<strong class="error">%s</strong>', msg) if isCategorized and cfg['no-content-error-category'] then msg = msg .. makeCategoryLink(cfg['no-content-error-category']) end return msg end local root = mw.html.create() root:wikitext(frame:extensionTag{ name = 'templatestyles', args = { src = 'Shortcut/styles.css'} }) -- Anchors local anchorDiv = root :tag('div') :addClass('module-shortcutanchordiv') for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do local anchor = mw.uri.anchorEncode(shortcut) anchorDiv:tag('span'):attr('id', anchor) end -- Shortcut heading local shortcutHeading do local nShortcuts = #shortcuts if nShortcuts > 0 then shortcutHeading = message(p.getshortlink(frame), nShortcuts) shortcutHeading = frame:preprocess(shortcutHeading) end end if yesno(options.policy) then shortcutHeading = p.getshortlink_policy(frame) end -- Shortcut box local shortcutList = root :tag('div') :addClass('module-shortcutboxplain plainlist noprint') :attr('role', 'note') if options.float == 'left' then shortcutList:addClass('module-shortcutboxplain-left') end if shortcutHeading then shortcutList :tag('div') :addClass('module-shortcutlist') :wikitext(shortcutHeading) end local list = shortcutList:tag('ul') for i, item in ipairs(listItems) do list:tag('li'):wikitext(item) end return tostring(root) end function p.main(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { wrappers = 'taazihan mitudung:Shortcut' }) -- Separate shortcuts from options local shortcuts, options = {}, {} for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' then shortcuts[k] = v else options[k] = v end end -- Compress the shortcut array, which may contain nils. local function compressArray(t) local nums, ret = {}, {} for k in pairs(t) do nums[#nums + 1] = k end table.sort(nums) for i, num in ipairs(nums) do ret[i] = t[num] end return ret end shortcuts = compressArray(shortcuts) return p._main(shortcuts, options, frame) end function p._ombx(shortcuts, options, frame, cfg) checkType('_main', 1, shortcuts, 'table') checkType('_main', 2, options, 'table', true) options = options or {} frame = frame or mw.getCurrentFrame() cfg = cfg or mw.loadData(CONFIG_MODULE) local isCategorized = yesno(options.category) ~= false -- Validate shortcuts for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do if type(shortcut) ~= 'string' or #shortcut < 1 then error(message(cfg['invalid-shortcut-error'], i), 2) end end -- Make the list items. These are the shortcuts plus any extra lines such -- as options.msg. local listItems = {} for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do listItems[i] = frame:expandTemplate{ title = 'No redirect', args = {shortcut} } end table.insert(listItems, options.msg) -- Return an error if we have nothing to display if #listItems < 1 then local msg = cfg['no-content-error'] msg = string.format('<strong class="error">%s</strong>', msg) if isCategorized and cfg['no-content-error-category'] then msg = msg .. makeCategoryLink(cfg['no-content-error-category']) end return msg end local root = mw.html.create() root:wikitext(frame:extensionTag{ name = 'templatestyles', args = { src = 'Shortcut/styles.css'} }) -- Anchors local anchorDiv = root :tag('div') :addClass('module-shortcutanchordiv') for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do local anchor = mw.uri.anchorEncode(shortcut) anchorDiv:tag('span'):attr('id', anchor) end -- Shortcut heading local shortcutHeading do local nShortcuts = #shortcuts if nShortcuts > 0 then shortcutHeading = message(p.getshortlink(frame), nShortcuts) shortcutHeading = frame:preprocess(shortcutHeading) end end -- Shortcut box local shortcutList = root :tag('div') :addClass('module-omboxshortcutplain plainlist noprint') :attr('role', 'note') if shortcutHeading then shortcutList :tag('div') :addClass('module-shortcutlist') :wikitext(shortcutHeading) end local list = shortcutList:tag('ul') for i, item in ipairs(listItems) do list:tag('li'):wikitext(item) end return tostring(root) end function p.ombox(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { wrappers = 'Template:Shortcut' }) -- Separate shortcuts from options local shortcuts, options = {}, {} for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' then shortcuts[k] = v else options[k] = v end end -- Compress the shortcut array, which may contain nils. local function compressArray(t) local nums, ret = {}, {} for k in pairs(t) do nums[#nums + 1] = k end table.sort(nums) for i, num in ipairs(nums) do ret[i] = t[num] end return ret end shortcuts = compressArray(shortcuts) return p._ombx(shortcuts, options, frame) end function p._template(shortcuts, options, frame, cfg) checkType('_main', 1, shortcuts, 'table') checkType('_main', 2, options, 'table', true) options = options or {} frame = frame or mw.getCurrentFrame() cfg = cfg or mw.loadData(CONFIG_MODULE) local isCategorized = yesno(options.category) ~= false -- Validate shortcuts for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do if type(shortcut) ~= 'string' or #shortcut < 1 then error(message(cfg['invalid-shortcut-error'], i), 2) end end -- Make the list items. These are the shortcuts plus any extra lines such -- as options.msg. local listItems = {} for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do listItems[i] = '&#123;&#123;' .. frame:expandTemplate{ title = 'Template_shortcut/link', args = {shortcut} }..'&#125;&#125;' end table.insert(listItems, options.msg) -- Return an error if we have nothing to display if #listItems < 1 then local msg = cfg['no-content-error'] msg = string.format('<strong class="error">%s</strong>', msg) if isCategorized and cfg['no-content-error-category'] then msg = msg .. makeCategoryLink(cfg['no-content-error-category']) end return msg end local root = mw.html.create() root:wikitext(frame:extensionTag{ name = 'templatestyles', args = { src = 'Shortcut/styles.css'} }) -- Anchors local anchorDiv = root :tag('div') :addClass('module-shortcutanchordiv') for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do local anchor = mw.uri.anchorEncode(shortcut) anchorDiv:tag('span'):attr('id', 'Template:'..anchor) end -- Shortcut heading local shortcutHeading do local nShortcuts = #shortcuts if nShortcuts > 0 then shortcutHeading = message(cfg['shortcut-heading'], nShortcuts) shortcutHeading = shortcutHeading end end -- Shortcut box local shortcutList = root :tag('div') :addClass('module-shortcutboxplain plainlist noprint') :attr('role', 'note') if options.float == 'left' then shortcutList:addClass('module-shortcutboxplain-left') end if shortcutHeading then shortcutList :tag('div') :addClass('module-shortcutlist') :wikitext(shortcutHeading) end local list = shortcutList:tag('ul') for i, item in ipairs(listItems) do list:tag('li'):wikitext(item) end return tostring(root) end function p.template(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { wrappers = 'Template:Shortcut' }) -- Separate shortcuts from options local shortcuts, options = {}, {} for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' then shortcuts[k] = v else options[k] = v end end -- Compress the shortcut array, which may contain nils. local function compressArray(t) local nums, ret = {}, {} for k in pairs(t) do nums[#nums + 1] = k end table.sort(nums) for i, num in ipairs(nums) do ret[i] = t[num] end return ret end shortcuts = compressArray(shortcuts) return p._template(shortcuts, options, frame) end function p._ombx_template(shortcuts, options, frame, cfg) checkType('_main', 1, shortcuts, 'table') checkType('_main', 2, options, 'table', true) options = options or {} frame = frame or mw.getCurrentFrame() cfg = cfg or mw.loadData(CONFIG_MODULE) local isCategorized = yesno(options.category) ~= false -- Validate shortcuts for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do if type(shortcut) ~= 'string' or #shortcut < 1 then error(message(cfg['invalid-shortcut-error'], i), 2) end end -- Make the list items. These are the shortcuts plus any extra lines such -- as options.msg. local listItems = {} for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do listItems[i] = '&#123;&#123;' .. frame:expandTemplate{ title = 'Template_shortcut/link', args = {shortcut} }..'&#125;&#125;' end table.insert(listItems, options.msg) -- Return an error if we have nothing to display if #listItems < 1 then local msg = cfg['no-content-error'] msg = string.format('<strong class="error">%s</strong>', msg) if isCategorized and cfg['no-content-error-category'] then msg = msg .. makeCategoryLink(cfg['no-content-error-category']) end return msg end local root = mw.html.create() root:wikitext(frame:extensionTag{ name = 'templatestyles', args = { src = 'Shortcut/styles.css'} }) -- Anchors local anchorDiv = root :tag('div') :addClass('module-shortcutanchordiv') for i, shortcut in ipairs(shortcuts) do local anchor = mw.uri.anchorEncode(shortcut) anchorDiv:tag('span'):attr('id', 'Template:'..anchor) end -- Shortcut heading local shortcutHeading do local nShortcuts = #shortcuts if nShortcuts > 0 then shortcutHeading = message(p.getshortlink(frame), nShortcuts) shortcutHeading = frame:preprocess(shortcutHeading) end end -- Shortcut box local shortcutList = root :tag('div') :addClass('module-omboxshortcutplain plainlist noprint') :attr('role', 'note') if shortcutHeading then shortcutList :tag('div') :addClass('module-shortcutlist') :wikitext(shortcutHeading) end local list = shortcutList:tag('ul') for i, item in ipairs(listItems) do list:tag('li'):wikitext(item) end return tostring(root) end function p.ombox_template(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { wrappers = 'Template:Shortcut' }) -- Separate shortcuts from options local shortcuts, options = {}, {} for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' then shortcuts[k] = v else options[k] = v end end -- Compress the shortcut array, which may contain nils. local function compressArray(t) local nums, ret = {}, {} for k in pairs(t) do nums[#nums + 1] = k end table.sort(nums) for i, num in ipairs(nums) do ret[i] = t[num] end return ret end shortcuts = compressArray(shortcuts) return p._ombx_template(shortcuts, options, frame) end return p 9yxlcdodqug33j3kzw37a9rkskzp7oa bacu-saupu:Shortcut/config 828 10172 85613 85612 2019-11-29T06:39:01Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain -- This module holds configuration data for [[Module:Shortcut]]. return { -- The heading at the top of the shortcut box. It accepts the following parameter: -- $1 - the total number of shortcuts. (required) ['shortcut-heading'] = '[[Wikipedia:捷徑|捷徑]]', -- The error message to display when a shortcut is invalid (is not a string, or -- is the blank string). It accepts the following parameter: -- $1 - the number of the shortcut in the argument list. (required) ['invalid-shortcut-error'] = '捷徑「#$1」無效(捷徑必須為' .. '字串且長度至少為1個字元)[[Category:需要修正維基百科捷徑框參數的頁面|{{PAGENAME}}]]', -- The error message to display when no shortcuts or other displayable content -- were specified. (required) ['no-content-error'] = '錯誤:沒有指定捷徑名稱並且參數<code>msg</code>沒有定義。[[Category:需要修正維基百科捷徑框參數的頁面|{{PAGENAME}}]]', -- A category to add when the no-content-error message is displayed. (optional) --[[ 我們並沒有個分類 ['no-content-error-category'] = 'Shortcut模板中缺乏參數', ]]-- } qjwa0q4gjkg6f36vl4nsq20wnt968dd taazihan mitudung:No redirect 10 10173 85616 2019-11-29T06:44:42Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56370925|zh:Template:No redirect]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{{{{|safesubst:}}}#if: {{{{{|safesubst:}}}#invoke:Redirect|isRedirect|{{{1}}}}} | <span class="plainlinks">[{{fullurl:{{{1}}}|redirect=no}} {{{2|{{{1}}}}}}]</span> | {{{{{|safesubst:}}}#if:{{{2|}}}|[[:{{{{{|safesubst:}}}FULLPAGENAME:{{{1}}}}}|{{{2}}}]]|[[:{{{{{|safesubst:}}}FULLPAGENAME:{{{1}}}}}]]}} }}<noinclude>{{lua|Module:Redirect}} {{documentation}} </noinclude> hx66qiu3v1c2jdgwrshmp3jt5sclm9k taazihan mitudung:lua 10 10174 85621 85617 2019-11-29T06:46:02Z Xiplus 201 Redirect [[taazihan mitudung:lua]] to [[taazihan_mitudung:Uses_Lua]] // Wikiplus wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan_mitudung:Uses_Lua]] rxulcqonmpvvv5oyzyb0v4i7i4bql9b taazihan mitudung:Lua 10 10175 85619 85618 2019-11-29T06:45:26Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Uses Lua]] hkpo1motzqqn7yndhpquovqcbzojkso taazihan mitudung:Uses Lua 10 10176 85620 2019-11-29T06:45:41Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55712434|zh:Template:Uses Lua]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Lua banner|main}}</includeonly><noinclude> {{Lua|Module:Lua banner}} {{模板文件}} </noinclude> rtw0b54qonnr9tn9ntx2vhk73wiwtz0 bacu-saupu:Lua banner 828 10177 85625 85622 2019-11-29T06:48:15Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain --[=[ 這個模組由[[Template:Lua]]呼叫 暫無模組呼叫 ]=]-- local yesno = require('Module:Yesno') local mList = require('Module:List') local mTableTools = require('Module:TableTools') local mMessageBox = require('Module:Message box') local p = {} function p.main(frame) local origArgs = frame:getParent().args local args = {} for k, v in pairs(origArgs) do v = v:match('^%s*(.-)%s*$') if v ~= '' then args[k] = v end end return p._main(frame, args) end function p._main(frame, args) local modules = mTableTools.compressSparseArray(args) local box = p.renderBox(frame, modules) local trackingCategories = p.renderTrackingCategories(args, modules) return box .. trackingCategories end function p.renderBox(frame, modules) local boxArgs = {} if #modules < 1 then boxArgs.text = '<strong class="error">錯誤:沒有指定模組</strong>' else local moduleLinks = {} for i, module in ipairs(modules) do moduleLinks[i] = string.format('%s', module) moduleLinks[i] = '[[:Module:' ..frame:callParserFunction{name = "PAGENAME", args = moduleLinks[i]} .. ']]' end local moduleList = mList.makeList('bulleted', moduleLinks) boxArgs.text = '本' .. (mw.title.getCurrentTitle():inNamespaces(828,829) and '模組' or '模板') .. '使用[[:zh:Wikipedia:Lua|Lua語言]]:\n' .. moduleList end boxArgs.type = 'notice' boxArgs.small = true boxArgs.image = '[[File:Lua-logo-nolabel.svg|30px|alt=|link=]]' return mMessageBox.main('mbox', boxArgs) end function p.renderTrackingCategories(args, modules, titleObj) if yesno(args.nocat) then return '' end local cats = {} -- 錯誤分類 if #modules < 1 then cats[#cats + 1] = '有錯誤的Lua模板' end -- Lua templates category titleObj = titleObj or mw.title.getCurrentTitle() local subpageBlacklist = { doc = true, sandbox = true, sandbox2 = true, testcases = true } if titleObj.namespace == 10 and not subpageBlacklist[titleObj.subpageText] then local category = args.category if not category then local categories = { ['Module:String'] = '使用LuaString的模板', ['Module:Math'] = '使用LuaMath的模板', ['Module:BaseConvert'] = '使用LuaBaseConvert的模板', ['Module:Citation'] = '使用LuaCitation的模板' } categories['Module:Citation/CS1'] = categories['Module:Citation'] category = modules[1] and categories[modules[1]] category = category or 'Lua模板' end cats[#cats + 1] = category local protLevels = { autoconfirmed = 1, extendedconfirmed = 2, templateeditor = 3, sysop = 4 } local currentProt = titleObj.protectionLevels["edit"][1] if currentProt == nil then currentProt = 0 else currentProt = protLevels[currentProt] end for i, module in ipairs(modules) do local moduleProt = mw.title.new(module).protectionLevels["edit"][1] if moduleProt == nil then moduleProt = 0 else moduleProt = protLevels[moduleProt] end if moduleProt < currentProt then cats[#cats + 1] = "使用受保護Lua模組的模板" break end end end for i, cat in ipairs(cats) do cats[i] = string.format('[[Category:%s]]', cat) end return table.concat(cats) end return p o3onljsjmd333dxh10vj80kgddz5kac bacu-saupu:List 828 10178 85623 2019-11-29T06:46:51Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/46652989|zh:Module:List]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module outputs different kinds of lists. At the moment, bulleted, -- unbulleted, horizontal, ordered, and horizontal ordered lists are supported. local libUtil = require('libraryUtil') local checkType = libUtil.checkType local mTableTools = require('Module:TableTools') local p = {} local listTypes = { ['bulleted'] = true, ['unbulleted'] = true, ['horizontal'] = true, ['ordered'] = true, ['horizontal_ordered'] = true } function p.makeListData(listType, args) -- Constructs a data table to be passed to p.renderList. local data = {} -- Classes data.classes = {} if listType == 'horizontal' or listType == 'horizontal_ordered' then table.insert(data.classes, 'hlist') elseif listType == 'unbulleted' then table.insert(data.classes, 'plainlist') end table.insert(data.classes, args.class) -- Main div style data.style = args.style -- Indent for horizontal lists if listType == 'horizontal' or listType == 'horizontal_ordered' then local indent = tonumber(args.indent) indent = indent and indent * 1.6 or 0 if indent > 0 then data.marginLeft = indent .. 'em' end end -- List style types for ordered lists -- This could be "1, 2, 3", "a, b, c", or a number of others. The list style -- type is either set by the "type" attribute or the "list-style-type" CSS -- property. if listType == 'ordered' or listType == 'horizontal_ordered' then data.listStyleType = args.list_style_type or args['list-style-type'] data.type = args['type'] -- Detect invalid type attributes and attempt to convert them to -- list-style-type CSS properties. if data.type and not data.listStyleType and not tostring(data.type):find('^%s*[1AaIi]%s*$') then data.listStyleType = data.type data.type = nil end end -- List tag type if listType == 'ordered' or listType == 'horizontal_ordered' then data.listTag = 'ol' else data.listTag = 'ul' end -- Start number for ordered lists data.start = args.start if listType == 'horizontal_ordered' then -- Apply fix to get start numbers working with horizontal ordered lists. local startNum = tonumber(data.start) if startNum then data.counterReset = 'listitem ' .. tostring(startNum - 1) end end -- List style -- ul_style and ol_style are included for backwards compatibility. No -- distinction is made for ordered or unordered lists. data.listStyle = args.list_style -- List items -- li_style is included for backwards compatibility. item_style was included -- to be easier to understand for non-coders. data.itemStyle = args.item_style or args.li_style data.items = {} for i, num in ipairs(mTableTools.numKeys(args)) do local item = {} item.content = args[num] item.style = args['item' .. tostring(num) .. '_style'] or args['item_style' .. tostring(num)] or args['li_style' .. tostring(num)] item.value = args['item' .. tostring(num) .. '_value'] or args['item_value' .. tostring(num)] or args['li_value' .. tostring(num)] table.insert(data.items, item) end return data end function p.renderList(data) -- Renders the list HTML. -- Return the blank string if there are no list items. if type(data.items) ~= 'table' or #data.items < 1 then return '' end -- Render the main div tag. local root = mw.html.create('div') for i, class in ipairs(data.classes or {}) do root:addClass(class) end root:css{['margin-left'] = data.marginLeft} if data.style then root:cssText(data.style) end -- Render the list tag. local list = root:tag(data.listTag or 'ul') list :attr{start = data.start, type = data.type} :css{ ['counter-reset'] = data.counterReset, ['list-style-type'] = data.listStyleType } if data.listStyle then list:cssText(data.listStyle) end -- Render the list items for i, t in ipairs(data.items or {}) do local item = list:tag('li') if data.itemStyle then item:cssText(data.itemStyle) end if t.style then item:cssText(t.style) end item :attr{value = t.value} :wikitext(t.content) end return tostring(root) end function p.renderTrackingCategories(args) local isDeprecated = false -- Tracks deprecated parameters. for k, v in pairs(args) do k = tostring(k) if k:find('^item_style%d+$') or k:find('^item_value%d+$') then isDeprecated = true break end end local ret = '' if isDeprecated then ret = ret .. '[[Category:含有过期参数的列表模板]]' end return ret end function p.makeList(listType, args) if not listType or not listTypes[listType] then error(string.format( "bad argument #1 to 'makeList' ('%s'不是合适的列表类型)", tostring(listType) ), 2) end checkType('makeList', 2, args, 'table') local data = p.makeListData(listType, args) local list = p.renderList(data) local trackingCategories = p.renderTrackingCategories(args) return list .. trackingCategories end for listType in pairs(listTypes) do p[listType] = function (frame) local mArguments = require('Module:Arguments') local origArgs = mArguments.getArgs(frame) -- Copy all the arguments to a new table, for faster indexing. local args = {} for k, v in pairs(origArgs) do args[k] = v end return p.makeList(listType, args) end end return p 7nv4m2o119ji6a9y2s6gm2s6k6jwfbf bacu-saupu:TableTools 828 10179 91091 85624 2020-07-14T23:54:20Z Liuxinyu970226 174 Scribunto text/plain --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- TableTools -- -- -- -- This module includes a number of functions for dealing with Lua tables. -- -- It is a meta-module, meant to be called from other Lua modules, and should -- -- not be called directly from #invoke. -- ------------------------------------------------------------------------------------ --]] local libraryUtil = require('libraryUtil') local p = {} -- Define often-used variables and functions. local floor = math.floor local infinity = math.huge local checkType = libraryUtil.checkType local checkTypeMulti = libraryUtil.checkTypeMulti --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- isPositiveInteger -- -- This function returns true if the given value is a positive integer, and false -- if not. Although it doesn't operate on tables, it is included here as it is -- useful for determining whether a given table key is in the array part or the -- hash part of a table. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.isPositiveInteger(v) if type(v) == 'number' and v >= 1 and floor(v) == v and v < infinity then return true else return false end end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- isNan -- -- This function returns true if the given number is a NaN value, and false -- if not. Although it doesn't operate on tables, it is included here as it is -- useful for determining whether a value can be a valid table key. Lua will -- generate an error if a NaN is used as a table key. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.isNan(v) if type(v) == 'number' and tostring(v) == '-nan' then return true else return false end end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- shallowClone -- -- This returns a clone of a table. The value returned is a new table, but all -- subtables and functions are shared. Metamethods are respected, but the returned -- table will have no metatable of its own. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.shallowClone(t) local ret = {} for k, v in pairs(t) do ret[k] = v end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- removeDuplicates -- -- This removes duplicate values from an array. Non-positive-integer keys are -- ignored. The earliest value is kept, and all subsequent duplicate values are -- removed, but otherwise the array order is unchanged. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.removeDuplicates(t) checkType('removeDuplicates', 1, t, 'table') local isNan = p.isNan local ret, exists = {}, {} for i, v in ipairs(t) do if isNan(v) then -- NaNs can't be table keys, and they are also unique, so we don't need to check existence. ret[#ret + 1] = v else if not exists[v] then ret[#ret + 1] = v exists[v] = true end end end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- numKeys -- -- This takes a table and returns an array containing the numbers of any numerical -- keys that have non-nil values, sorted in numerical order. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.numKeys(t) checkType('numKeys', 1, t, 'table') local isPositiveInteger = p.isPositiveInteger local nums = {} for k, v in pairs(t) do if isPositiveInteger(k) then nums[#nums + 1] = k end end table.sort(nums) return nums end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- affixNums -- -- This takes a table and returns an array containing the numbers of keys with the -- specified prefix and suffix. For example, for the table -- {a1 = 'foo', a3 = 'bar', a6 = 'baz'} and the prefix "a", affixNums will -- return {1, 3, 6}. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.affixNums(t, prefix, suffix) checkType('affixNums', 1, t, 'table') checkType('affixNums', 2, prefix, 'string', true) checkType('affixNums', 3, suffix, 'string', true) local function cleanPattern(s) -- Cleans a pattern so that the magic characters ()%.[]*+-?^$ are interpreted literally. s = s:gsub('([%(%)%%%.%[%]%*%+%-%?%^%$])', '%%%1') return s end prefix = prefix or '' suffix = suffix or '' prefix = cleanPattern(prefix) suffix = cleanPattern(suffix) local pattern = '^' .. prefix .. '([1-9]%d*)' .. suffix .. '$' local nums = {} for k, v in pairs(t) do if type(k) == 'string' then local num = mw.ustring.match(k, pattern) if num then nums[#nums + 1] = tonumber(num) end end end table.sort(nums) return nums end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- numData -- -- Given a table with keys like ("foo1", "bar1", "foo2", "baz2"), returns a table -- of subtables in the format -- { [1] = {foo = 'text', bar = 'text'}, [2] = {foo = 'text', baz = 'text'} } -- Keys that don't end with an integer are stored in a subtable named "other". -- The compress option compresses the table so that it can be iterated over with -- ipairs. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.numData(t, compress) checkType('numData', 1, t, 'table') checkType('numData', 2, compress, 'boolean', true) local ret = {} for k, v in pairs(t) do local prefix, num = mw.ustring.match(tostring(k), '^([^0-9]*)([1-9][0-9]*)$') if num then num = tonumber(num) local subtable = ret[num] or {} if prefix == '' then -- Positional parameters match the blank string; put them at the start of the subtable instead. prefix = 1 end subtable[prefix] = v ret[num] = subtable else local subtable = ret.other or {} subtable[k] = v ret.other = subtable end end if compress then local other = ret.other ret = p.compressSparseArray(ret) ret.other = other end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- compressSparseArray -- -- This takes an array with one or more nil values, and removes the nil values -- while preserving the order, so that the array can be safely traversed with -- ipairs. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.compressSparseArray(t) checkType('compressSparseArray', 1, t, 'table') local ret = {} local nums = p.numKeys(t) for _, num in ipairs(nums) do ret[#ret + 1] = t[num] end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- sparseIpairs -- -- This is an iterator for sparse arrays. It can be used like ipairs, but can -- handle nil values. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.sparseIpairs(t) checkType('sparseIpairs', 1, t, 'table') local nums = p.numKeys(t) local i = 0 local lim = #nums return function () i = i + 1 if i <= lim then local key = nums[i] return key, t[key] else return nil, nil end end end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- size -- -- This returns the size of a key/value pair table. It will also work on arrays, -- but for arrays it is more efficient to use the # operator. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.size(t) checkType('size', 1, t, 'table') local i = 0 for k in pairs(t) do i = i + 1 end return i end local function defaultKeySort(item1, item2) -- "number" < "string", so numbers will be sorted before strings. local type1, type2 = type(item1), type(item2) if type1 ~= type2 then return type1 < type2 else -- This will fail with table, boolean, function. return item1 < item2 end end --[[ Returns a list of the keys in a table, sorted using either a default comparison function or a custom keySort function. ]] function p.keysToList(t, keySort, checked) if not checked then checkType('keysToList', 1, t, 'table') checkTypeMulti('keysToList', 2, keySort, { 'function', 'boolean', 'nil' }) end local list = {} local index = 1 for key, value in pairs(t) do list[index] = key index = index + 1 end if keySort ~= false then keySort = type(keySort) == 'function' and keySort or defaultKeySort table.sort(list, keySort) end return list end --[[ Iterates through a table, with the keys sorted using the keysToList function. If there are only numerical keys, sparseIpairs is probably more efficient. ]] function p.sortedPairs(t, keySort) checkType('sortedPairs', 1, t, 'table') checkType('sortedPairs', 2, keySort, 'function', true) local list = p.keysToList(t, keySort, true) local i = 0 return function() i = i + 1 local key = list[i] if key ~= nil then return key, t[key] else return nil, nil end end end --[[ Returns true if all keys in the table are consecutive integers starting at 1. --]] function p.isArray(t) checkType("isArray", 1, t, "table") local i = 0 for k, v in pairs(t) do i = i + 1 if t[i] == nil then return false end end return true end -- { "a", "b", "c" } -> { a = 1, b = 2, c = 3 } function p.invert(array) checkType("invert", 1, array, "table") local map = {} for i, v in ipairs(array) do map[v] = i end return map end --[[ { "a", "b", "c" } -> { ["a"] = true, ["b"] = true, ["c"] = true } --]] function p.listToSet(t) checkType("listToSet", 1, t, "table") local set = {} for _, item in ipairs(t) do set[item] = true end return set end --[[ Recursive deep copy function. Preserves identities of subtables. ]] local function _deepCopy(orig, includeMetatable, already_seen) -- Stores copies of tables indexed by the original table. already_seen = already_seen or {} local copy = already_seen[orig] if copy ~= nil then return copy end if type(orig) == 'table' then copy = {} for orig_key, orig_value in pairs(orig) do copy[deepcopy(orig_key, includeMetatable, already_seen)] = deepcopy(orig_value, includeMetatable, already_seen) end already_seen[orig] = copy if includeMetatable then local mt = getmetatable(orig) if mt ~= nil then local mt_copy = deepcopy(mt, includeMetatable, already_seen) setmetatable(copy, mt_copy) already_seen[mt] = mt_copy end end else -- number, string, boolean, etc copy = orig end return copy end function p.deepCopy(orig, noMetatable, already_seen) checkType("deepCopy", 3, already_seen, "table", true) return _deepCopy(orig, not noMetatable, already_seen) end --[[ Concatenates all values in the table that are indexed by a number, in order. sparseConcat{ a, nil, c, d } => "acd" sparseConcat{ nil, b, c, d } => "bcd" ]] function p.sparseConcat(t, sep, i, j) local list = {} local list_i = 0 for _, v in p.sparseIpairs(t) do list_i = list_i + 1 list[list_i] = v end return table.concat(list, sep, i, j) end --[[ -- This returns the length of a table, or the first integer key n counting from -- 1 such that t[n + 1] is nil. It is similar to the operator #, but may return -- a different value when there are gaps in the array portion of the table. -- Intended to be used on data loaded with mw.loadData. For other tables, use #. -- Note: #frame.args in frame object always be set to 0, regardless of -- the number of unnamed template parameters, so use this function for -- frame.args. --]] function p.length(t) local i = 1 while t[i] ~= nil do i = i + 1 end return i - 1 end function p.inArray(arr, valueToFind) checkType("inArray", 1, arr, "table") -- if valueToFind is nil, error? for _, v in ipairs(arr) do if v == valueToFind then return true end end return false end return p tqif0qe0lu98pj8cuq70kgi6evye5t3 bacu-saupu:Redirect 828 10180 85626 2019-11-29T06:50:25Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/57001962|zh:Module:Redirect]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module provides functions for getting the target of a redirect page. local p = {} -- Gets a mw.title object, using pcall to avoid generating script errors if we -- are over the expensive function count limit (among other possible causes). local function getTitle(...) local success, titleObj = pcall(mw.title.new, ...) if success then return titleObj else return nil end end -- Gets the name of a page that a redirect leads to, or nil if it isn't a -- redirect. function p.getTargetFromText(text) return string.match( text, "^%s*#重定向%s*:?%s*%[%[([^%[%]|]-)%]%]" ) or string.match( text, "^%s*#重定向%s*:?%s*%[%[([^%[%]|]-)|[^%[%]]-%]%]" ) or string.match( text, "^%s*#[Rr][Ee][Dd][Ii][Rr][Ee][Cc][Tt]%s*:?%s*%[%[([^%[%]|]-)%]%]" ) or string.match( text, "^%s*#[Rr][Ee][Dd][Ii][Rr][Ee][Cc][Tt]%s*:?%s*%[%[([^%[%]|]-)|[^%[%]]-%]%]" ) end -- Gets the target of a redirect. If the page specified is not a redirect, -- returns nil. function p.getTarget(page, fulltext) -- Get the title object. Both page names and title objects are allowed -- as input. local titleObj if type(page) == 'string' or type(page) == 'number' then titleObj = getTitle(page) elseif type(page) == 'table' and type(page.getContent) == 'function' then titleObj = page else error(string.format( "错误参数 #1,调用 'getTarget'" .. " (需要字符串,数字,或标题对象;得到%s)", type(page) ), 2) end if not titleObj or not titleObj.isRedirect then return nil end -- Find the target by using string matching on the page content. local target = p.getTargetFromText(titleObj:getContent() or "") if target then local targetTitle = getTitle(target) if targetTitle then if fulltext then return targetTitle.fullText else return targetTitle.prefixedText end else return nil end else -- The page is a redirect, but matching failed. This indicates a bug in -- the redirect matching pattern, so throw an error. error(string.format( '无法处理页面"%s"上的重定向', fulltext and titleObj.fullText or titleObj.prefixedText )) end end --[[ -- Given a single page name determines what page it redirects to and returns the -- target page name, or the passed page name when not a redirect. The passed -- page name can be given as plain text or as a page link. -- -- Returns page name as plain text, or when the bracket parameter is given, as a -- page link. Returns an error message when page does not exist or the redirect -- target cannot be determined for some reason. --]] function p.luaMain(rname, bracket, fulltext) if type(rname) ~= "string" or not rname:find("%S") then return nil end bracket = bracket and "[[%s]]" or "%s" rname = rname:match("%[%[(.+)%]%]") or rname local target = p.getTarget(rname, fulltext) local ret = target or rname ret = getTitle(ret) if ret then if fulltext then ret = ret.fullText else ret = ret.prefixedText end return bracket:format(ret) else return nil end end -- Provides access to the luaMain function from wikitext. function p.main(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, {frameOnly = true}) return p.luaMain(args[1], args.bracket, args.fulltext) or '' end -- Returns true if the specified page is a redirect, and false otherwise. function p.luaIsRedirect(page) local titleObj = getTitle(page) if not titleObj then return false end if titleObj.isRedirect then return true else return false end end -- Provides access to the luaIsRedirect function from wikitext, returning 'yes' -- if the specified page is a redirect, and the blank string otherwise. function p.isRedirect(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, {frameOnly = true}) if p.luaIsRedirect(args[1]) then return 'yes' else return '' end end return p 0jjcfl25p3watj7gluze9ul11d0gd9t taazihan mitudung:Shortcut/styles.css 10 10181 85627 2019-11-29T06:51:05Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55004373|zh:Template:Shortcut/styles.css]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] sanitized-css text/css .module-shortcutboxplain { float:right; border:1px solid #aaa; background:#fff; margin:0 0 0 1em; padding:.3em .6em .2em .6em; text-align:center; font-size:85%; font-weight:bold; white-space: nowrap; } .module-shortcutboxplain-left { float:left; } .module-omboxshortcutplain { float: right; border-left: 1px solid #aaa; padding: .4em 0em .4em 1em; text-align: center; line-height: 1.4em; font-weight: bold; font-size: smaller; white-space: nowrap; } .module-shortcutlist { display:inline-block; border-bottom:1px solid #aaa; margin-bottom:.2em; font-weight: normal; } .module-shortcutanchordiv { position:relative; top:-3em; } 1jp47deyktfc0vdh9exao33y8p00m04 kakuniza:anu taazihan-mitudung muawaw haw pisaungay misaliyaway a aazihen-sulyang a kasabelih 14 10182 85650 85629 2019-11-29T06:59:10Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{polluted category}} {{追蹤分類|hidden=yes|tracking=yes}} {{backlog|1|auto=yes}} {{empty category}} <br/> * 此分類包含的頁面存在使用多於一個模板參數值的問題,例如<code><nowiki>{{foo|bar=1|bar=2}}</nowiki></code>和<code><nowiki>{{foo|bar|1=baz}}</nowiki></code>。如果一個模板中的一個參數使用了多於一個值,則只有最後一個值會在顯示對應模板時顯示。 * 在點擊{{Keypress|顯示預覽}}時,任何重複參數(及其模板)都將在頂部列舉為錯誤參數。 * 其他尋找重複參數的途徑: ** [https://petscan.wmflabs.org/?psid=611108 收錄至此分類的模板] ** [https://petscan.wmflabs.org/?psid=611114 收錄至此分類的特色條目] ** [https://petscan.wmflabs.org/?psid=611113 收錄至此分類的特色列表] ** [https://petscan.wmflabs.org/?psid=611117 收錄至此分類的優良條目] ** [[Wikipedia:WPCleaner|WPCleaner]]可在分析頁面時檢測重複參數,並可部分自動修復 * MediaWiki自動生成的追蹤分類列表可參見[[Special:TrackingCategories]]。 {{Category TOC}} [[Category:維基百科維護|C]] [[Category:維基百科模板參數問題]] __NOGALLERY__ 1bmrn10bxn60al0s1dawgdrjuowm7up taazihan mitudung:Category TOC 10 10183 85631 85630 2019-11-29T06:54:00Z Xiplus 201 Changed redirect target from [[模板:CategoryTOC]] to [[taazihan mitudung:CategoryTOC]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:CategoryTOC]] jc0773869w92oi215x26nnbndyufumq taazihan mitudung:CategoryTOC 10 10184 85635 85632 2019-11-29T06:55:32Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{TOC top|align={{{align|}}}}} '''部首''':[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E4%B8%80}} 1劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E4%BA%8C}} 2劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E5%8F%A3}} 3劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E5%BF%83}} 4劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E7%8E%84}} 5劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E7%AB%B9}} 6劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E8%A6%8B}} 7劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%87%91}} 8劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%9D%A2}} 9劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%A6%AC}} 10劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%AD%9A}} 11劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%BB%83}} 12劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%BB%BD}} 13劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%BC%BB}} 14劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%BD%92}} 15劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%BE%8D}} 16劃] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=%E9%BE%A0}} 17劃]<br /> '''漢語拼音''':[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=A}} A] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=B}} B] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=C}} C] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=D}} D] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} E] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=F}} F] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=G}} G] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=H}} H] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=I}} I] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=J}} J] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=K}} K] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=L}} L] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=M}} M] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=N}} N] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=O}} O] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=P}} P] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Q}} Q] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=R}} R] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=S}} S] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=T}} T] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=U}} U] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=V}} V] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=W}} W] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=X}} X] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Y}} Y] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Z}} Z] <br /> '''注音符號''':[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=B}} ㄅ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=P}} ㄆ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=M}} ㄇ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=F}} ㄈ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=D}} ㄉ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=T}} ㄊ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=N}} ㄋ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=L}} ㄌ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=G}} ㄍ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=K}} ㄎ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=H}} ㄏ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=J}} ㄐ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Q}} ㄑ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=X}} ㄒ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Z}} ㄓ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=C}} ㄔ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=S}} ㄕ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=R}} ㄖ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Z}} ㄗ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=C}} ㄘ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=S}} ㄙ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Y}} ㄧ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=W}} ㄨ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Y}} ㄩ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=A}} ㄚ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=O}} ㄛ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} ㄜ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} ㄝ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=A}} ㄞ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} ㄟ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=A}} ㄠ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=O}} ㄡ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=A}} ㄢ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} ㄣ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=A}} ㄤ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} ㄥ] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} ㄦ] {{TOC bottom}}<noinclude> [[Category:目錄模板|{{PAGENAME}}]] [[Category:分類頁模板|{{PAGENAME}}]] </noinclude> lnzek8ptkgcovafsiv48i5l2b2h4610 taazihan mitudung:TOC top 10 10185 85633 2019-11-29T06:54:26Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/34178432|zh:Template:TOC top]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#ifeq:{{{primary|}}}|false||__NOTOC__}}<div class="toc plainlinks hlist" {{#ifeq:{{{primary|}}}|false||id="toc"}} style="{{#switch:{{lc:{{{align|}}}}} |left=float: left; clear: {{{clear|left}}}; |right=float: right; clear: {{{clear|right}}}; |center= margin:auto; clear: {{{clear|none}}}; |#default=clear: {{{clear|left}}}; }}"> <div id="toctitle">{{#ifeq:{{{primary|}}}|false|<strong>{{{title|{{MediaWiki:Toc}} }}}</strong>|<h2>{{{title|{{MediaWiki:Toc}} }}}</h2>}} </div> <noinclude> {{TOC bottom}} {{documentation}}</noinclude> 1sp66lvoyfgmfc5nmue3thylqa1rzgt taazihan mitudung:TOC bottom 10 10186 85634 2019-11-29T06:54:29Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/34178441|zh:Template:TOC bottom]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly></div></includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude> 5xybjbm9iegp9ow4iwboy15whqfyxib taazihan mitudung:追蹤分類 10 10187 85636 2019-11-29T06:55:48Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/11448247|zh:Template:追蹤分類]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Tracking category]] hjgj02jkbj9asc1feupn1hd2r5gzibq taazihan mitudung:Backlog 10 10188 85641 85638 2019-11-29T06:56:36Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{CatTrack|Error=no}}{{#switch: {{#if:{{{1|}}} | {{#ifexpr:{{PAGESINCATEGORY:{{PAGENAME}}|R}} >= {{{1|}}} | report | noreport }} | report }} | noreport = {{cmbox <!-- Cmbox since autoreport is only for category pages. --> | image = [[File:Less busy desk red.svg|50x50px|link=|alt=]] | textstyle = text-align: center; | text = 如果此分類有{{{1|}}}個或更多計畫,將會被報告為[[:Category:維基百科積壓工作|積壓工作]]。<small>({{purge|重新計數}})</small> }} | report | #default = {{mbox | demospace = {{{demospace|}}} | type = style | style = text-align: center; | image = [[File:Busy desk red.svg|50x50px|link=|alt=]] | text = {{{page|本分類}}}含有'''[[:Category:維基百科積壓工作|積壓的工作]]''',需要踴躍編輯者的關注。<br> {{ #if:{{{1|}}} | 在分類中{{plural:{{{1|}}}|沒有計畫|的計畫少於{{{1}}}個}}時,此通知將自動隱藏。<small>({{purge|重新計數}})</small> | {{#ifeq:{{{auto}}}|yes|<small>當積壓工作完成時,此通知將自動隱藏。</small>|<small>積壓工作清理完畢後,請移除本通知。</small>}} }} }}<includeonly>{{#ifeq:{{SUBJECTSPACE}}|Category | {{{category|[[Category:維基百科積壓工作|{{PAGENAME}}]]}}} | <!-- Don't categorise when on user or user talk pages. --> }}</includeonly> }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> 1o05ep9kl50kjew25dsaw2onfr4q6hp taazihan mitudung:backlog 10 10189 85639 2019-11-29T06:56:09Z Xiplus 201 Xiplus milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:backlog]] katukuh [[taazihan mitudung:Backlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Backlog]] 96anrtvw1wp6g9fnto785971a37cuis taazihan mitudung:CatTrack 10 10190 85640 2019-11-29T06:56:15Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/26366058|zh:Template:CatTrack]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <!--CatTrack-->{{#ifeq:{{{Error | yes}}} | no || {{Category other | | <big>{{Red|Only pages in the '''Category''' Namespace will be tracked}}</big>}}}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 10ahz2rxo43k9i0e2peukkpg2p7ic49 taazihan mitudung:Red 10 10191 85643 85642 2019-11-29T06:56:57Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:紅]] [[Category:格式模板]] c0je32kfwqeav0ppwltmse6bst5eho7 taazihan mitudung:紅 10 10192 85644 2019-11-29T06:57:11Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/22414173|zh:Template:紅]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{fontcolor|red|{{{1<includeonly>|</includeonly>}}}}}<noinclude>{{doc}}</noinclude> qpaxj4ieode20mcwvhziuhnukcoprma taazihan mitudung:fontcolor 10 10193 85645 2019-11-29T06:57:25Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Fontcolor]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Fontcolor]] b6haw1kahgyj8hd2is2d66dti4gy6c6 taazihan mitudung:Fontcolor 10 10194 85646 2019-11-29T06:57:34Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/7602098|zh:Template:Fontcolor]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#if:{{{3|}}}|<span style="background-color:{{{2|inherit}}};color:{{{1|inherit}}};">{{{3|}}}</span>|<span style="color:{{{1|inherit}}};">{{{2|}}}</span>}}<noinclude>{{Documentation}} </noinclude> kwaryyggw39mt4amauc94gawzwoe16n taazihan mitudung:Keypress 10 10195 85648 85647 2019-11-29T06:58:36Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:鍵盤按鈕]] cdgs739h4nn1dheg0v7ln3clt1uobae taazihan mitudung:鍵盤按鈕 10 10196 85653 85652 2019-11-29T07:00:47Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{{{{♥|safesubst:}}}#invoke:Key|keypress}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} <!-- 請將分類以及跨語言連結添在模板簡介中,不要直接添在模板中。 --> </noinclude> 3bxsq7y9tp32oj171ol89xv5bthj1o5 bacu-saupu:Key 828 10197 85651 2019-11-29T06:59:23Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52658465|zh:Module:Key]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module implements {{key press}}. local kbdPrefix = '<kbd class=' .. '"keyboard-key nowrap" ' .. 'style="border: 1px solid #aaa; ' .. -- The following is an expansion of {{border-radius|2px}} '-moz-border-radius: 2px; -webkit-border-radius: 2px; border-radius: 2px; ' .. -- The following is an expansion of {{box-shadow|1px|2px|2px|#ddd}} '-moz-box-shadow: 1px 2px 2px #ddd; -webkit-box-shadow: 1px 2px 2px #ddd; box-shadow: 1px 2px 2px #ddd; ' .. 'background-color: #f9f9f9; ' .. -- The following is an expansion of {{linear-gradient|top|#eee, #f9f9f9, #eee}} 'background-image: -moz-linear-gradient(top, #eee, #f9f9f9, #eee); background-image: -o-linear-gradient(top, #eee, #f9f9f9, #eee); background-image: -webkit-linear-gradient(top, #eee, #f9f9f9, #eee); background-image: linear-gradient(to bottom, #eee, #f9f9f9, #eee); ' .. 'padding: 0.1em 0.3em; ' .. 'font-family: inherit; ' .. 'font-size: 0.85em;">' local kbdSuffix = '</kbd>' local keyText = { ['caps lock'] = '⇪ Caps Lock', ['[[caps lock]]'] = '⇪ [[大寫鎖定|Caps Lock]]', ['shift'] = '⇧ Shift', ['[[shift key|shift]]'] = '⇧ [[换档键|Shift]]', ['enter'] = '↵ Enter', ['[[enter key|enter]]'] = '↵ [[回車鍵|Enter]]', ['cmd'] = '⌘ Cmd', ['[[command key|cmd]]'] = '⌘ [[Command键|Cmd]]', ['command'] = '⌘ Command', ['[[command key|command]]'] = '⌘ [[Command键|Command]]', ['opt'] = '⌥ Opt', ['[[option key|opt]]'] = '⌥ [[Option键|Opt]]', ['option'] = '⌥ Option', ['[[option key|option]]'] = '⌥ [[Option键|Option]]', ['tab'] = 'Tab ↹', ['[[tab key|tab]]'] = '[[製表鍵|Tab]] ↹', ['backspace'] = '← Backspace', ['[[backspace]]'] = '← [[后退键|ackspace]]', ['win'] = '[[File:Windows logo - 2012 (black).svg|10px|alt=⊞|link=]] Win', ['[[windows key|win]]'] = '[[File:Windows logo - 2012 (black).svg|10px|alt=⊞|link=Windows key]] [[Windows键|Win]]', ['menu'] = '≣ Menu', ['[[menu key|menu]]'] = '≣ [[菜单键|Menu]]', ['up'] = '↑', ['[[arrow keys|up]]'] = '[[方向键|↑]]', ['down'] = '↓', ['[[arrow keys|down]]'] = '[[方向键|↓]]', ['left'] = '←', ['[[arrow keys|left]]'] = '[[方向键|←]]', ['right'] = '→', ['[[arrow keys|right]]'] = '[[方向键|→]]', ['asterisk'] = '&#42;', ['hash'] = '&#35;', ['[[#]]'] = '[[井号|#]]', ['colon'] = '&#58;', ['[[:]]'] = '[[冒号|:]]', ['pipe'] = '&#124;', ['[[|]]'] = '[[豎線|&#124;]]', ['semicolon'] = '&#59;', ['[[;]]'] = '[[分号|&#59;]]', ['equals'] = '&#61;', -- Left & right analog sticks. ['l up'] = 'L↑', ['l down'] = 'L↓', ['l left'] = 'L←', ['l right'] = 'L→', ['l ne'] = 'L↗', ['l se'] = 'L↘', ['l nw'] = 'L↖', ['l sw'] = 'L↙', ['r up'] = 'R↑', ['r down'] = 'R↓', ['r left'] = 'R←', ['r right'] = 'R→', ['r ne'] = 'R↗', ['r se'] = 'R↘', ['r nw'] = 'R↖', ['r sw'] = 'R↙', -- PlayStation. ['ex'] = '×', ['circle'] = '○', ['square'] = '□', ['triangle'] = '△', -- Nintendo 64 and GameCube. ['c up'] = 'C↑', ['c down'] = 'C↓', ['c left'] = 'C←', ['c right'] = 'C→', ['c ne'] = 'C↗', ['c se'] = 'C↘', ['c nw'] = 'C↖', ['c sw'] = 'C↙', } local keyAlias = { -- ['alternate name for key (alias)'] = 'name for key used in key table' ['[[cmd key|cmd]]'] = '[[command键|cmd]]', ['[[cmd key|command]]'] = '[[command键|command]]', ['[[opt key|opt]]'] = '[[option键|opt]]', ['[[option key]]'] = '[[option键|option]]', ['[[opt key|option]]'] = '[[option键|option]]', ['[[win key|win]]'] = '[[windows键|win]]', ['*'] = 'asterisk', ['#'] = 'hash', [':'] = 'colon', [';'] = 'semicolon', ['l-up'] = 'l up', ['l-down'] = 'l down', ['l-left'] = 'l left', ['l-right'] = 'l right', ['l-ne'] = 'l ne', ['l-se'] = 'l se', ['l-nw'] = 'l nw', ['l-sw'] = 'l sw', ['r-up'] = 'r up', ['r-down'] = 'r down', ['r-left'] = 'r left', ['r-right'] = 'r right', ['r-ne'] = 'r ne', ['r-se'] = 'r se', ['r-nw'] = 'r nw', ['r-sw'] = 'r sw', ['ps x'] = 'ex', ['ps c'] = 'circle', ['ps s'] = 'square', ['ps t'] = 'triangle', ['c-up'] = 'c up', ['c-down'] = 'c down', ['c-left'] = 'c left', ['c-right'] = 'c right', ['c-ne'] = 'c ne', ['c-se'] = 'c se', ['c-nw'] = 'c nw', ['c-sw'] = 'c sw', } local Collection = {} Collection.__index = Collection do function Collection:add(item) if item ~= nil then self.n = self.n + 1 self[self.n] = item end end function Collection:join(sep) return table.concat(self, sep) end function Collection:sort(comp) table.sort(self, comp) end function Collection.new() return setmetatable({n = 0}, Collection) end end local function keyPress(args) local chainNames = { 'chain first', 'chain second', 'chain third', 'chain fourth', 'chain fifth', 'chain sixth', 'chain seventh', 'chain eighth', 'chain ninth', } local result = Collection.new() local chainDefault = args.chain or '+' for i, id in ipairs(args) do if i > 1 then result:add(args[chainNames[i - 1]] or chainDefault) end local lc = id:lower() local text = keyText[lc] or keyText[keyAlias[lc]] or id result:add(kbdPrefix .. text .. kbdSuffix) end return result:join() end local function keypress(frame) -- Called by "{{key press|...}}". -- Using the template doubles the post‐expand include size. return keyPress(frame:getParent().args) end local function press(frame) -- Called by "{{#invoke:key|press|...}}". return keyPress(frame.args) end return { keypress = keypress, press = press, } ejwse7f7uw7qhwq6hqx4xbq0l8n4cth kakuniza:pisaungay sayadah eluc sisetyimo katahkalan nu kalisiw a mapulita kasabelih 14 10198 85655 85654 2019-11-29T07:03:12Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{polluted category}} {{tracking category|hidden=yes}} 此分類由MediaWiki軟體自動收錄。其中收錄的頁面包含了大量高開銷的[[:zh:Wikipedia:模板限制#高開銷解析函式數量(Expensive_parser_function_calls)|解析器函式]]。目前收錄的高開銷函式呼叫有<code>#ifexist</code>、<code><nowiki>{{PAGESINCATEGORY}}</nowiki></code>和<code><nowiki>{{PAGESIZE}}</nowiki></code>。這些頁面應適當編輯以減少高開銷呼叫。 MediaWiki自動生成的追蹤分類列表可參見[[Special:TrackingCategories]]。 [[Category:維基百科維護|DC]] q7kpmcqphuyr4152sncu0ew6gi0411c kakuniza:維基百科維護 14 10199 85657 85656 2019-11-29T07:03:59Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Shortcut|CAT:M|CAT:WM|CAT:MNT}} {{Wikipedia category|tracking=yes}} 這個分類是給需要維護的頁面(擴充,清除等)的列表。如果你想幫忙,可以到這裡來找事情做!「清理」包括各種把文章提升到可以接受的百科條目品質的工作。 {{DEFAULTSORT:Maintenance}} [[Category:維基百科管理| ]] 13azti5ngumti01lpo3xchpzgxwi4gx kakuniza:taazihan-mitudung aazihen-sulyang izaw layad masekipoay a kasabelih 14 10200 85659 85658 2019-11-29T07:05:28Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Wikipedia category|hidden=yes|tracking=yes}} {{polluted category}} {{empty category}} 此分類由MediaWiki軟體自動生成,列舉由於有太長的模板參數而超出[[:zh:Wikipedia:模板限制|模板限制]]的頁面。這些頁面應適當編輯以減少高開銷呼叫。 MediaWiki自動生成的追蹤分類列表可參見[[Special:TrackingCategories]]。 p57dfx5sidbli3vj3ag1gxmyu0s7gr7 kakuniza:可能清空的分類 14 10201 85667 85660 2019-11-29T07:19:48Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{hiddencat}}這裡是使用{{tl|empty category}}的分類,不應刪除。 {{無需細分}} {{Random page in category}} [[kakuniza:不要刪除的分類| ]] 6okgfe1qpo00hta38gbmdckel0c2ril taazihan mitudung:hiddencat 10 10202 85661 2019-11-29T07:17:09Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Hidden category]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Hidden category]] ccyxqgqr2vc34uucryo1wbwk2q0wkjl taazihan mitudung:無需細分 10 10203 85664 85663 2019-11-29T07:19:01Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki '''<div class="boilerplate metadata" id="無需細分" style="text-align: center; background: #F8F8F8; padding: 0.2em; border: 1px solid #333366; margin: 0.2em 0.2em;"> '''本類別為成員頁面提供獨一屬性,不需要進行細分。'''<br/> <small>雖然一般來說包括'''200'''個以上頁面的類別都需要細分,但本類別是例外,不需要進行細分,也不設定子類別。{{#if:{{{info|}}}|<br/>{{{info|}}}}}</small><br/> </div><includeonly>[[Category:無需細分的分類|{{{1|}}}{{PAGENAME}}]]</includeonly><noinclude> {{doc}} </noinclude> ''' pf2xfwb9ko0ctjn0d9ht6ym693tpgh3 taazihan mitudung:Random page in category 10 10204 85665 2019-11-29T07:19:13Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/13156112|zh:Template:Random page in category]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:分類隨機頁面]] bxlmr14yr8mc2j7aj1o368eze6i0axo taazihan mitudung:分類隨機頁面 10 10205 87791 85666 2019-12-25T12:15:46Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{#if:{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|14|*|{{{1<includeonly>|</includeonly>}}}}} |[[{{#if:{{{family|}}}|{{{family|}}}:}}{{#if:{{{lang|}}}|{{{lang|}}}:}}Special:RandomInCategory/{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|{{PAGENAME}}}}|{{{text|{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}分類|本分類}}內的隨機頁面}}}]] |{{Error|錯誤:分類需要被指定或本模板需要放置在分類頁中}} }}<noinclude> {{doc}} </noinclude> ld3zmgio79c3kgckxg46hsir1xhkzhl kakuniza:nicaliwan taazihan-mitudung mangasiw kelec nu kasabelih 14 10206 85673 85672 2019-11-29T07:37:58Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki [https://szy.wikipedia.org/w/api.php?action=query&list=categorymembers&cmprop=title&cmlimit=500&cmnamespace=0&format=xml&cmtitle=kakuniza:nicaliwan_taazihan-mitudung_mangasiw_kelec_nu_kasabelih 本分類的API版] {{Hidden category}} {{Tracking category}} {{Empty category}} {{Polluted category}} {{backlog|1|auto=yes}} 此分類由MediaWiki軟體自動生成,命名可在[[MediaWiki:Post-expand-template-inclusion-category]]找到。收錄的頁面超出了除高開銷解析器函式和模板參數大小以外,其他的[[:zh:Wikipedia:模板限制|模板限制]]之一。這些頁面應分拆、簡化或移除模板呼叫,否則同樣無法正常顯示。當然非彩現的擴充參數也會被記錄為超出限制,可見[[:zh:Help:模板|Help:模板]]。 {{Category TOC}} [[Category:維基百科積壓工作]] [[Category:維基百科維護]] di3upsp2mq3j5207s4ym8y8nun9qth4 kakuniza:ciyityin nikayadah mangasiw kelec a kasabelih 14 10207 85675 2019-11-29T07:43:51Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/42720068|zh:Category:页面的节点数超出限制]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{hiddencat}} {{Tracking category}} {{empty category}} {{backlog|2}} {{Polluted category}} [[Category:維基百科管理]] 4nz1bo12pqculhl0r0y3rao34jnezb3 kakuniza:維基百科管理 14 10208 85688 85676 2019-11-29T07:49:25Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{diffuse}} {{Wikipedia category |shortcut1=CAT:WP |shortcut2=CAT:WIKI |{{Commons category|Wikipedia administration}} }} 這則分類是用來整理維基百科專題的頂級分類。[[Wikipedia:命名空間|維基百科]]命名空間的具體頁面和對應分類頁應當被歸入此類。 * 對於「關於」維基百科的文章,請見[[:Category:維基百科]]。 <!--*對於涉及管理, 對於管理權限本身而言[[Wikipedia:管理員|administrator]],請見[[:Category:Wikipedia adminship]].--> *對於「管理員列表」, 請見 [[:Category:維基百科管理員]]或者[[Special:Listusers/sysop]]. {{DEFAULTSORT:Administration}} [[Category:總覽| A]] 2xjzmmq7ctrmgoadzh2xyw3pob6i0w8 taazihan mitudung:Category diffuse 10 10209 85679 85677 2019-11-29T07:45:08Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{cmbox | type = notice | image = [[File:Sub-arrows.svg|40px]] | text = '''本分類中的頁面應被移動至適當的子分類中。'''<br> <small>本分類可能需要經常維護以避免內容過多,參見[[Wikipedia:專題/頁面分類|分類專題]]。如果您剛將一個頁面分入此類別,請儘可能將頁面放入適當的子類別中。</small> <includeonly>[[Category:需要細分的分類|{{{1|}}}{{PAGENAME}}]]</includeonly> }}<noinclude> {{category other | [[Category:需要細分的分類|{{{1|}}}{{PAGENAME}}]] | :::::該模板應當僅用於分類頁上。 }} {{Documentation}} <!-- PLEASE ADD CATEGORIES AND INTERWIKIS TO THE /doc SUBPAGE.--> </noinclude> scowxbsl9yja1kewj9o46jcfi2oy7ci taazihan mitudung:diffuse 10 10210 85678 2019-11-29T07:44:53Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Category diffuse]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Category diffuse]] oyxp90t8m6ye3498ejo6bto4m1h3kqs taazihan mitudung:ombox/shortcut 10 10211 85680 2019-11-29T07:45:49Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Ombox/shortcut]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Ombox/shortcut]] oxlmv1ep4ku3ndxu3tr0pkh0cc20p7g taazihan mitudung:Ombox/shortcut 10 10212 85681 2019-11-29T07:45:59Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54766044|zh:Template:Ombox/shortcut]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{{1|}}}|{{#invoke:shortcut|ombox|1={{{1|}}}|2={{{2|}}}|3={{{3|}}}|4={{{4|}}}|5={{{5|}}}}}}}</includeonly><noinclude> {{doc}} </noinclude> fs9u2v3nm83xgavstbyqz1c9lwx67uw taazihan mitudung:Cat main 10 10213 85683 85682 2019-11-29T07:46:38Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Category main]] 85mphj5apvxf17vapl0rp5y8454dw4p taazihan mitudung:Category main 10 10214 85684 2019-11-29T07:46:44Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52721703|zh:Template:Category main]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Category main|categoryMain}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> m30ktnfan5ld06heatpul8q01am5e71 bacu-saupu:shortcut 828 10215 85685 2019-11-29T07:47:10Z Xiplus 201 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "return require('Module:Shortcut')" Scribunto text/plain return require('Module:Shortcut') 1zr6jyolgr1mxqtsywg5hzce2nvpvrg bacu-saupu:Category main 828 10216 85687 85686 2019-11-29T07:47:59Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain -- This module implements {{category main}}. local mHatnote = require('Module:Hatnote') local yesno = require('Module:Yesno') local mTableTools -- lazily initialise local mArguments -- lazily initialise local p = {} function p.categoryMain(frame) mTableTools = require('Module:TableTools') mArguments = require('Module:Arguments') local args = mArguments.getArgs(frame, {wrappers = 'taazihan mitudung:Category main'}) local pages = mTableTools.compressSparseArray(args) local options = { article = args.article, selfref = args.selfref } return p._categoryMain(options, unpack(pages)) end function p._categoryMain(options, ...) options = options or {} -- Get the links table. local links = mHatnote.formatPages(...) if not links[1] then local page = mw.title.getCurrentTitle().text links[1] = mHatnote._formatLink(page) end for i, link in ipairs(links) do links[i] = string.format("'''%s'''", link) end -- Get the pagetype. local pagetype if yesno(options.article) ~= false then pagetype = '條目' else pagetype = '頁面' end -- Work out whether we need to be singular or plural. -- 不需要,沒有複數。 local stringToFormat = '此[[Wikipedia:頁面分類|頁面分類]]的主%s是%s。' -- Get the text. local text = string.format( stringToFormat, pagetype, mw.text.listToText(links) ) -- Pass it through to Module:Hatnote. local hnOptions = {} hnOptions.selfref = options.selfref hnOptions.extraclasses = 'relarticle mainarticle' return mHatnote._hatnote(text, hnOptions) end return p q73cci3vafcbme8n9z44vemtsx5oogk kakuniza:micuwat ilabu mangsiw kelec a kasabelih 14 10217 85690 85689 2019-11-29T08:02:28Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Tracking category|hidden=yes}} {{Empty category}} {{Polluted category}} [[Category:維基百科維護|DB]] k8vwnpkyi1z956h26ryhy01dxhg40h5 misaungayay:Xiplus/Twinkle/morebits.css 2 10218 87618 85694 2019-12-22T03:28:04Z Xiplus 201 96c12c2 twinkle: fix up menus in vector and timeless css text/css /** * vim: set noet sts=0 sw=8: * morebits.css * =========== * Styles to support morebits.js. * * The morebits library is maintained by the maintainers of Twinkle. * For queries, suggestions, help, etc., head to [[WT:TW]]. * The latest development source is available at [https://github.com/azatoth/twinkle/blob/master/morebits.css]. */ /* Morebits.status */ .tw_status_status { color: #4682B4; } .tw_status_info { color: #228B22; } .tw_status_warn { color: #FF4500; } .tw_status_error { color: #FF4500; font-weight: bold; } /* Morebits.quickForm */ form.quickform { width: 96%; vertical-align: middle; margin: auto; padding: .5em; } form.quickform * { font-family: sans-serif; } form.quickform fieldset { margin: .4em 0 1em; } form.quickform legend { color: #31628F; font-weight: bold; } form.quickform input[type=text], form.quickform select { min-width: 15em; font-size: 110%; } form.quickform select { border: 1px solid gray; margin-left: .2em; } form.quickform input[type=checkbox], form.quickform input[type=radio] { height: 13px; margin-bottom: 2px; margin-top: 2px; padding: 0; width: 13px; vertical-align: top; } form.quickform div { line-height: 18px; } form.quickform h5 { margin: .5em 0 0; padding: .3em .2em .2em; } /* only give the top border to headers with something above them */ form.quickform div + h5, form.quickform div + div > h5, form.quickform h5 + h5 { border-top: 1px solid #88A; } form.quickform textarea { width: 100%; height: 4em; font-size: 150%; } form.quickform input:disabled + label { color: gray; } form.quickform span.quickformDescription { font-style: italic; } form.quickform .quickformSubgroup { margin-bottom: .5em; margin-left: 3em; } form.quickform .tooltipButtonContainer { position: relative; width: 100%; } form.quickform .tooltipButton { color: blue; font-weight: bold; cursor: help; padding: .2em; } /* Scrollbox styles, for use within Morebits.simpleWindow */ div.morebits-scrollbox { background: white; border: 1px solid gray; margin-bottom: .6em; margin-top: .6em; max-height: 20em; overflow: auto; padding: 6px 6px 0; } div.morebits-scrollbox > h5:first-child { border: none; margin-top: 0; padding-top: 0; } div.morebits-scrollbox > :last-child { margin-bottom: 6px; } /* Previewbox */ div.morebits-previewbox { background: white; color: black; border: 2px inset; margin: .4em auto .2em; padding: .2em .4em; } div.morebits-previewbox *:not(img) { vertical-align: baseline; } div.morebits-previewbox .mw-editsection { display: none; } /* Portlet */ .skin-modern #mw_contentwrapper div.portlet { overflow: hidden; height: 1.5em; margin: 0 0 0 14em; padding: 0; } .skin-modern #mw_contentwrapper div.portlet h5 { display: none; } .skin-modern #mw_contentwrapper div.portlet div.pbody { margin: 0; padding: 0; } .skin-modern #mw_contentwrapper div.portlet div.pbody ul { display: inline; margin: 0; } .skin-modern #mw_contentwrapper div.portlet div.pbody ul li { display: block; float: left; height: 1.5em; margin: 0 .5em; padding: 0 .2em; text-transform: lowercase; } .skin-modern #mw_contentwrapper div.portlet div.pbody ul li a { text-decoration: underline; } .skin-modern #mw_contentwrapper div.portlet div.pbody ul li.selected a { text-decoration: none; } /* Morebits.simpleWindow */ .morebits-dialog { border: 1px #666 solid; font: small sans-serif; background-color: #F0F8FF !important; background-image: none !important; } body.skin-monobook .morebits-dialog { font-size: 125%; } body .ui-dialog.morebits-dialog .ui-dialog-titlebar { height: 1em; background: repeat-x 50% 80% #cfd6e1 !important; /* the actual image is specified in morebits.js - ResourceLoader mangles data: URIs in CSS */ font: bold 1em sans-serif; overflow: hidden; padding: .4em .3em .5em !important; white-space: nowrap; } body.skin-monobook .morebits-dialog .ui-dialog-titlebar { line-height: 1em; } .morebits-dialog-scriptname { font-weight: normal; } .ui-dialog.morebits-dialog .ui-dialog-titlebar-close { height: 100%; right: 0; top: auto; width: 2em; margin: -.5em -.15em 0; } .ui-dialog.morebits-dialog .ui-dialog-titlebar-close span { margin: .33em; } .ui-dialog.morebits-dialog .morebits-dialog-content { font-size: 88%; /* this just seems to be traditional - I don't quite see the point, in this day and age of huge monitors, etc. */ padding: 0; } body .ui-dialog.morebits-dialog .ui-dialog-buttonpane { background-color: #BCCADF; margin: 0; min-height: .5em; padding-left: 1.2em !important; } body .ui-dialog.morebits-dialog .ui-dialog-buttonpane button { float: none; margin: .2em 0 -.1em; cursor: auto; } .morebits-dialog-footerlinks { font-size: 90%; float: right; margin: .7em .4em 0 0; } body .ui-dialog.morebits-dialog .morebits-dialog-footerlinks a { color: #3062AD; } .morebits-dialog-buttons[data-empty] + .morebits-dialog-footerlinks { margin: .1em .4em -.2em 0; } .ui-dialog.morebits-dialog a, .ui-dialog.morebits-dialog .ui-widget-content a { color: #0645AD; /* jQuery imposes a ridiculous nearly-black colour on <a> tags... I don't understand it */ } .ui-icon { vertical-align: -3px; } .ui-icon-inline { display: inline-block; } 5xze16327jmmdzuxvimxkomsqnshcao misaungayay:Xiplus/Twinkle/morebits.js 2 10219 85695 2019-11-29T11:16:35Z Xiplus 201 425b6d4 Enable on szywiki javascript text/javascript // <nowiki> /** * morebits.js * =========== * A library full of lots of goodness for user scripts on MediaWiki wikis, including Wikipedia. * * The highlights include: * - Morebits.quickForm class - generates quick HTML forms on the fly * - Morebits.wiki.api class - makes calls to the MediaWiki API * - Morebits.wiki.page class - modifies pages on the wiki (edit, revert, delete, etc.) * - Morebits.wikitext class - contains some utilities for dealing with wikitext * - Morebits.status class - a rough-and-ready status message displayer, used by the Morebits.wiki classes * - Morebits.simpleWindow class - a wrapper for jQuery UI Dialog with a custom look and extra features * * Dependencies: * - The whole thing relies on jQuery. But most wikis should provide this by default. * - Morebits.quickForm, Morebits.simpleWindow, and Morebits.status rely on the "morebits.css" file for their styling. * - Morebits.simpleWindow relies on jquery UI Dialog (from ResourceLoader module name 'jquery.ui'). * - Morebits.quickForm tooltips rely on Tipsy (ResourceLoader module name 'jquery.tipsy'). * For external installations, Tipsy is available at [http://onehackoranother.com/projects/jquery/tipsy]. * - To create a gadget based on morebits.js, use this syntax in MediaWiki:Gadgets-definition: * * GadgetName[ResourceLoader|dependencies=mediawiki.user,mediawiki.util,jquery.ui,jquery.tipsy]|morebits.js|morebits.css|GadgetName.js * * Most of the stuff here doesn't work on IE < 9. It is your script's responsibility to enforce this. * * This library is maintained by the maintainers of Twinkle. * For queries, suggestions, help, etc., head to [[Wikipedia talk:Twinkle]] on English Wikipedia [http://en.wikipedia.org]. * The latest development source is available at [https://github.com/azatoth/twinkle/blob/master/morebits.js]. */ (function (window, document, $, undefined) { // Wrap entire file with anonymous function // MediaWiki:Gadget-site-lib.js window.wgUXS = function (wg, hans, hant, cn, tw, hk, sg, zh, mo, my) { var ret = { 'zh': zh || hans || hant || cn || tw || hk || sg || mo || my, 'zh-hans': hans || cn || sg || my, 'zh-hant': hant || tw || hk || mo, 'zh-cn': cn || hans || sg || my, 'zh-sg': sg || hans || cn || my, 'zh-tw': tw || hant || hk || mo, 'zh-hk': hk || hant || mo || tw, 'zh-mo': mo || hant || hk || tw }; return ret[wg] || zh || hans || hant || cn || tw || hk || sg || mo || my; // 保證每一語言有值 }; window.wgULS = function (hans, hant, cn, tw, hk, sg, zh, mo, my) { return wgUXS(mw.config.get('wgUserLanguage'), hans, hant, cn, tw, hk, sg, zh, mo, my); // eslint-disable-line no-undef }; window.wgUVS = function (hans, hant, cn, tw, hk, sg, zh, mo, my) { return wgUXS(mw.config.get('wgUserVariant'), hans, hant, cn, tw, hk, sg, zh, mo, my); // eslint-disable-line no-undef }; var Morebits = {}; window.Morebits = Morebits; // allow global access /** * **************** Morebits.userIsInGroup() **************** * Simple helper function to see what groups a user might belong */ Morebits.userIsInGroup = function (group) { return mw.config.get('wgUserGroups').indexOf(group) !== -1; }; /** * **************** Morebits.isIPRange() **************** */ Morebits.isIPRange = function (address) { return mw.util.isIPAddress(address, true) && !mw.util.isIPAddress(address); }; /** * **************** Morebits.sanitizeIPv6() **************** * JavaScript translation of the MediaWiki core function IP::sanitizeIP() in * includes/utils/IP.php. * Converts an IPv6 address to the canonical form stored and used by MediaWiki. */ Morebits.sanitizeIPv6 = function (address) { address = address.trim(); if (address === '') { return null; } if (!mw.util.isIPv6Address(address)) { return address; // nothing else to do for IPv4 addresses or invalid ones } // Remove any whitespaces, convert to upper case address = address.toUpperCase(); // Expand zero abbreviations var abbrevPos = address.indexOf('::'); if (abbrevPos > -1) { // We know this is valid IPv6. Find the last index of the // address before any CIDR number (e.g. "a:b:c::/24"). var CIDRStart = address.indexOf('/'); var addressEnd = CIDRStart > -1 ? CIDRStart - 1 : address.length - 1; // If the '::' is at the beginning... var repeat, extra, pad; if (abbrevPos === 0) { repeat = '0:'; extra = address === '::' ? '0' : ''; // for the address '::' pad = 9; // 7+2 (due to '::') // If the '::' is at the end... } else if (abbrevPos === (addressEnd - 1)) { repeat = ':0'; extra = ''; pad = 9; // 7+2 (due to '::') // If the '::' is in the middle... } else { repeat = ':0'; extra = ':'; pad = 8; // 6+2 (due to '::') } var replacement = repeat; pad -= address.split(':').length - 1; for (var i = 1; i < pad; i++) { replacement += repeat; } replacement += extra; address = address.replace('::', replacement); } // Remove leading zeros from each bloc as needed address = address.replace(/(^|:)0+([0-9A-Fa-f]{1,4})/g, '$1$2'); return address; }; /** * **************** Morebits.quickForm **************** * Morebits.quickForm is a class for creation of simple and standard forms without much * specific coding. * * Index to Morebits.quickForm element types: * * select A combo box (aka drop-down). * - Attributes: name, label, multiple, size, list, event * option An element for a combo box. * - Attributes: value, label, selected, disabled * optgroup A group of "option"s. * - Attributes: label, list * field A fieldset (aka group box). * - Attributes: name, label, disabled * checkbox A checkbox. Must use "list" parameter. * - Attributes: name, list, event * - Attributes (within list): name, label, value, checked, disabled, event, subgroup * radio A radio button. Must use "list" parameter. * - Attributes: name, list, event * - Attributes (within list): name, label, value, checked, disabled, hidden, event, subgroup * input A text box. * - Attributes: name, label, value, size, disabled, readonly, hidden, maxlength, event * dyninput A set of text boxes with "Remove" buttons and an "Add" button. * - Attributes: name, label, min, max, sublabel, value, size, maxlength, event * hidden An invisible form field. * - Attributes: name, value * header A level 5 header. * - Attributes: label * div A generic placeholder element or label. * - Attributes: name, label * submit A submit button. Morebits.simpleWindow moves these to the footer of the dialog. * - Attributes: name, label, disabled * button A generic button. * - Attributes: name, label, disabled, event * textarea A big, multi-line text box. * - Attributes: name, label, value, cols, rows, disabled, readonly, hidden * fragment A DocumentFragment object. * - No attributes, and no global attributes except adminonly * * Global attributes: id, className, style, tooltip, extra, adminonly */ Morebits.quickForm = function QuickForm(event, eventType) { this.root = new Morebits.quickForm.element({ type: 'form', event: event, eventType: eventType }); }; Morebits.quickForm.prototype.render = function QuickFormRender() { var ret = this.root.render(); ret.names = {}; return ret; }; Morebits.quickForm.prototype.append = function QuickFormAppend(data) { return this.root.append(data); }; Morebits.quickForm.element = function QuickFormElement(data) { this.data = data; this.childs = []; this.id = Morebits.quickForm.element.id++; }; Morebits.quickForm.element.id = 0; Morebits.quickForm.element.prototype.append = function QuickFormElementAppend(data) { var child; if (data instanceof Morebits.quickForm.element) { child = data; } else { child = new Morebits.quickForm.element(data); } this.childs.push(child); return child; }; // This should be called without parameters: form.render() Morebits.quickForm.element.prototype.render = function QuickFormElementRender(internal_subgroup_id) { var currentNode = this.compute(this.data, internal_subgroup_id); for (var i = 0; i < this.childs.length; ++i) { // do not pass internal_subgroup_id to recursive calls currentNode[1].appendChild(this.childs[i].render()); } return currentNode[0]; }; Morebits.quickForm.element.prototype.compute = function QuickFormElementCompute(data, in_id) { var node; var childContainder = null; var label; var id = (in_id ? in_id + '_' : '') + 'node_' + this.id; if (data.adminonly && !Morebits.userIsInGroup('sysop')) { // hell hack alpha data.type = 'hidden'; } var i, current, subnode; switch (data.type) { case 'form': node = document.createElement('form'); node.className = 'quickform'; node.setAttribute('action', 'javascript:void(0);'); if (data.event) { node.addEventListener(data.eventType || 'submit', data.event, false); } break; case 'fragment': node = document.createDocumentFragment(); // fragments can't have any attributes, so just return it straight away return [ node, node ]; case 'select': node = document.createElement('div'); node.setAttribute('id', 'div_' + id); if (data.label) { label = node.appendChild(document.createElement('label')); label.setAttribute('for', id); label.appendChild(document.createTextNode(data.label)); } var select = node.appendChild(document.createElement('select')); if (data.event) { select.addEventListener('change', data.event, false); } if (data.multiple) { select.setAttribute('multiple', 'multiple'); } if (data.size) { select.setAttribute('size', data.size); } select.setAttribute('name', data.name); if (data.list) { for (i = 0; i < data.list.length; ++i) { current = data.list[i]; if (current.list) { current.type = 'optgroup'; } else { current.type = 'option'; } subnode = this.compute(current); select.appendChild(subnode[0]); } } childContainder = select; break; case 'option': node = document.createElement('option'); node.values = data.value; node.setAttribute('value', data.value); if (data.selected) { node.setAttribute('selected', 'selected'); } if (data.disabled) { node.setAttribute('disabled', 'disabled'); } node.setAttribute('label', data.label); node.appendChild(document.createTextNode(data.label)); break; case 'optgroup': node = document.createElement('optgroup'); node.setAttribute('label', data.label); if (data.list) { for (i = 0; i < data.list.length; ++i) { current = data.list[i]; current.type = 'option'; // must be options here subnode = this.compute(current); node.appendChild(subnode[0]); } } break; case 'field': node = document.createElement('fieldset'); label = node.appendChild(document.createElement('legend')); label.appendChild(document.createTextNode(data.label)); if (data.name) { node.setAttribute('name', data.name); } if (data.disabled) { node.setAttribute('disabled', 'disabled'); } break; case 'checkbox': case 'radio': node = document.createElement('div'); if (data.list) { for (i = 0; i < data.list.length; ++i) { var cur_id = id + '_' + i; current = data.list[i]; var cur_div; if (current.type === 'header') { // inline hack cur_div = node.appendChild(document.createElement('h6')); cur_div.appendChild(document.createTextNode(current.label)); if (current.tooltip) { Morebits.quickForm.element.generateTooltip(cur_div, current); } continue; } cur_div = node.appendChild(document.createElement('div')); if (current.hidden) { cur_div.setAttribute('hidden', ''); } subnode = cur_div.appendChild(document.createElement('input')); subnode.values = current.value; subnode.setAttribute('value', current.value); subnode.setAttribute('name', current.name || data.name); subnode.setAttribute('type', data.type); subnode.setAttribute('id', cur_id); if (current.checked) { subnode.setAttribute('checked', 'checked'); } if (current.disabled) { subnode.setAttribute('disabled', 'disabled'); } label = cur_div.appendChild(document.createElement('label')); label.appendChild(document.createTextNode(current.label)); label.setAttribute('for', cur_id); if (current.tooltip) { Morebits.quickForm.element.generateTooltip(label, current); } // styles go on the label, doesn't make sense to style a checkbox/radio if (current.style) { subnode.setAttribute('style', current.style); } var event; if (current.subgroup) { var tmpgroup = current.subgroup; if (!$.isArray(tmpgroup)) { tmpgroup = [ tmpgroup ]; } var subgroupRaw = new Morebits.quickForm.element({ type: 'div', id: id + '_' + i + '_subgroup' }); $.each(tmpgroup, function(idx, el) { var newEl = $.extend({}, el); if (!newEl.type) { newEl.type = data.type; } newEl.name = (current.name || data.name) + '.' + newEl.name; subgroupRaw.append(newEl); }); var subgroup = subgroupRaw.render(cur_id); subgroup.className = 'quickformSubgroup'; subnode.subgroup = subgroup; subnode.shown = false; event = function(e) { if (e.target.checked) { e.target.parentNode.appendChild(e.target.subgroup); if (e.target.type === 'radio') { var name = e.target.name; if (e.target.form.names[name] !== undefined) { e.target.form.names[name].parentNode.removeChild(e.target.form.names[name].subgroup); } e.target.form.names[name] = e.target; } } else { e.target.parentNode.removeChild(e.target.subgroup); } }; subnode.addEventListener('change', event, true); if (current.checked) { subnode.parentNode.appendChild(subgroup); } } else if (data.type === 'radio') { event = function(e) { if (e.target.checked) { var name = e.target.name; if (e.target.form.names[name] !== undefined) { e.target.form.names[name].parentNode.removeChild(e.target.form.names[name].subgroup); } delete e.target.form.names[name]; } }; subnode.addEventListener('change', event, true); } // add users' event last, so it can interact with the subgroup if (data.event) { subnode.addEventListener('change', data.event, false); } else if (current.event) { subnode.addEventListener('change', current.event, true); } } } break; case 'input': node = document.createElement('div'); node.setAttribute('id', 'div_' + id); if (data.hidden) { node.setAttribute('hidden', ''); } if (data.label) { label = node.appendChild(document.createElement('label')); label.appendChild(document.createTextNode(data.label)); label.setAttribute('for', data.id || id); } subnode = node.appendChild(document.createElement('input')); if (data.value) { subnode.setAttribute('value', data.value); } if (data.placeholder) { subnode.setAttribute('placeholder', data.placeholder); } subnode.setAttribute('name', data.name); subnode.setAttribute('type', 'text'); if (data.size) { subnode.setAttribute('size', data.size); } if (data.disabled) { subnode.setAttribute('disabled', 'disabled'); } if (data.readonly) { subnode.setAttribute('readonly', 'readonly'); } if (data.maxlength) { subnode.setAttribute('maxlength', data.maxlength); } if (data.event) { subnode.addEventListener('keyup', data.event, false); } childContainder = subnode; break; case 'dyninput': var min = data.min || 1; var max = data.max || Infinity; node = document.createElement('div'); label = node.appendChild(document.createElement('h5')); label.appendChild(document.createTextNode(data.label)); var listNode = node.appendChild(document.createElement('div')); var more = this.compute({ type: 'button', label: '更多', disabled: min >= max, event: function(e) { var new_node = new Morebits.quickForm.element(e.target.sublist); e.target.area.appendChild(new_node.render()); if (++e.target.counter >= e.target.max) { e.target.setAttribute('disabled', 'disabled'); } e.stopPropagation(); } }); node.appendChild(more[0]); var moreButton = more[1]; var sublist = { type: '_dyninput_element', label: data.sublabel || data.label, name: data.name, value: data.value, size: data.size, remove: false, maxlength: data.maxlength, event: data.event }; for (i = 0; i < min; ++i) { var elem = new Morebits.quickForm.element(sublist); listNode.appendChild(elem.render()); } sublist.remove = true; sublist.morebutton = moreButton; sublist.listnode = listNode; moreButton.sublist = sublist; moreButton.area = listNode; moreButton.max = max - min; moreButton.counter = 0; break; case '_dyninput_element': // Private, similar to normal input node = document.createElement('div'); if (data.label) { label = node.appendChild(document.createElement('label')); label.appendChild(document.createTextNode(data.label)); label.setAttribute('for', id); } subnode = node.appendChild(document.createElement('input')); if (data.value) { subnode.setAttribute('value', data.value); } subnode.setAttribute('name', data.name); subnode.setAttribute('type', 'text'); if (data.size) { subnode.setAttribute('size', data.size); } if (data.maxlength) { subnode.setAttribute('maxlength', data.maxlength); } if (data.event) { subnode.addEventListener('keyup', data.event, false); } if (data.remove) { var remove = this.compute({ type: 'button', label: '移除', event: function(e) { var list = e.target.listnode; var node = e.target.inputnode; var more = e.target.morebutton; list.removeChild(node); --more.counter; more.removeAttribute('disabled'); e.stopPropagation(); } }); node.appendChild(remove[0]); var removeButton = remove[1]; removeButton.inputnode = node; removeButton.listnode = data.listnode; removeButton.morebutton = data.morebutton; } break; case 'hidden': node = document.createElement('input'); node.setAttribute('type', 'hidden'); node.values = data.value; node.setAttribute('value', data.value); node.setAttribute('name', data.name); break; case 'header': node = document.createElement('h5'); node.appendChild(document.createTextNode(data.label)); break; case 'div': node = document.createElement('div'); if (data.name) { node.setAttribute('name', data.name); } if (data.label) { if (!$.isArray(data.label)) { data.label = [ data.label ]; } var result = document.createElement('span'); result.className = 'quickformDescription'; for (i = 0; i < data.label.length; ++i) { if (typeof data.label[i] === 'string') { result.appendChild(document.createTextNode(data.label[i])); } else if (data.label[i] instanceof Element) { result.appendChild(data.label[i]); } } node.appendChild(result); } break; case 'submit': node = document.createElement('span'); childContainder = node.appendChild(document.createElement('input')); childContainder.setAttribute('type', 'submit'); if (data.label) { childContainder.setAttribute('value', data.label); } childContainder.setAttribute('name', data.name || 'submit'); if (data.disabled) { childContainder.setAttribute('disabled', 'disabled'); } break; case 'button': node = document.createElement('span'); childContainder = node.appendChild(document.createElement('input')); childContainder.setAttribute('type', 'button'); if (data.label) { childContainder.setAttribute('value', data.label); } childContainder.setAttribute('name', data.name); if (data.disabled) { childContainder.setAttribute('disabled', 'disabled'); } if (data.event) { childContainder.addEventListener('click', data.event, false); } break; case 'textarea': node = document.createElement('div'); node.setAttribute('id', 'div_' + id); if (data.hidden) { node.setAttribute('hidden', ''); } if (data.label) { label = node.appendChild(document.createElement('h5')); var labelElement = document.createElement('label'); labelElement.textContent = data.label; labelElement.setAttribute('for', data.id || id); label.appendChild(labelElement); } subnode = node.appendChild(document.createElement('textarea')); subnode.setAttribute('name', data.name); if (data.cols) { subnode.setAttribute('cols', data.cols); } if (data.rows) { subnode.setAttribute('rows', data.rows); } if (data.disabled) { subnode.setAttribute('disabled', 'disabled'); } if (data.readonly) { subnode.setAttribute('readonly', 'readonly'); } if (data.value) { subnode.value = data.value; } if (data.placeholder) { subnode.placeholder = data.placeholder; } childContainder = subnode; break; default: throw new Error('Morebits.quickForm: unknown element type ' + data.type.toString()); } if (!childContainder) { childContainder = node; } if (data.tooltip) { Morebits.quickForm.element.generateTooltip(label || node, data); } if (data.extra) { childContainder.extra = data.extra; } if (data.style) { childContainder.setAttribute('style', data.style); } if (data.className) { childContainder.className = childContainder.className ? childContainder.className + ' ' + data.className : data.className ; } childContainder.setAttribute('id', data.id || id); return [ node, childContainder ]; }; Morebits.quickForm.element.autoNWSW = function() { return $(this).offset().top > ($(document).scrollTop() + ($(window).height() / 2)) ? 'sw' : 'nw'; }; Morebits.quickForm.element.generateTooltip = function QuickFormElementGenerateTooltip(node, data) { $('<span/>', { 'class': 'ui-icon ui-icon-help ui-icon-inline morebits-tooltip' }).appendTo(node).tipsy({ 'fallback': data.tooltip, 'fade': true, 'gravity': data.type === 'input' || data.type === 'select' ? Morebits.quickForm.element.autoNWSW : $.fn.tipsy.autoWE, 'html': true, 'delayOut': 250 }); }; /** * Some utility methods for manipulating quickForms after their creation * (None of them work for "dyninput" type fields at present) * * Morebits.quickForm.getElements(form, fieldName) * Returns all form elements with a given field name or ID * * Morebits.quickForm.getCheckboxOrRadio(elementArray, value) * Searches the array of elements for a checkbox or radio button with a certain |value| attribute * * Morebits.quickForm.getElementContainer(element) * Returns the <div> containing the form element, or the form element itself * May not work as expected on checkboxes or radios * * Morebits.quickForm.getElementLabelObject(element) * Gets the HTML element that contains the label of the given form element (mainly for internal use) * * Morebits.quickForm.getElementLabel(element) * Gets the label text of the element * * Morebits.quickForm.setElementLabel(element, labelText) * Sets the label of the element to the given text * * Morebits.quickForm.overrideElementLabel(element, temporaryLabelText) * Stores the element's current label, and temporarily sets the label to the given text * * Morebits.quickForm.resetElementLabel(element) * Restores the label stored by overrideElementLabel * * Morebits.quickForm.setElementVisibility(element, visibility) * Shows or hides a form element plus its label and tooltip * * Morebits.quickForm.setElementTooltipVisibility(element, visibility) * Shows or hides the "question mark" icon next to a form element */ Morebits.quickForm.getElements = function QuickFormGetElements(form, fieldName) { var $form = $(form); var $elements = $form.find('[name="' + fieldName + '"]'); if ($elements.length > 0) { return $elements.toArray(); } $elements = $form.find('#' + fieldName); if ($elements.length > 0) { return $elements.toArray(); } return null; }; Morebits.quickForm.getCheckboxOrRadio = function QuickFormGetCheckboxOrRadio(elementArray, value) { var found = $.grep(elementArray, function(el) { return el.value === value; }); if (found.length > 0) { return found[0]; } return null; }; Morebits.quickForm.getElementContainer = function QuickFormGetElementContainer(element) { // for divs, headings and fieldsets, the container is the element itself if (element instanceof HTMLFieldSetElement || element instanceof HTMLDivElement || element instanceof HTMLHeadingElement) { return element; } // for others, just return the parent node return element.parentNode; }; Morebits.quickForm.getElementLabelObject = function QuickFormGetElementLabelObject(element) { // for buttons, divs and headers, the label is on the element itself if (element.type === 'button' || element.type === 'submit' || element instanceof HTMLDivElement || element instanceof HTMLHeadingElement) { return element; // for fieldsets, the label is the child <legend> element } else if (element instanceof HTMLFieldSetElement) { return element.getElementsByTagName('legend')[0]; // for textareas, the label is the sibling <h5> element } else if (element instanceof HTMLTextAreaElement) { return element.parentNode.getElementsByTagName('h5')[0]; // for others, the label is the sibling <label> element } return element.parentNode.getElementsByTagName('label')[0]; }; Morebits.quickForm.getElementLabel = function QuickFormGetElementLabel(element) { var labelElement = Morebits.quickForm.getElementLabelObject(element); if (!labelElement) { return null; } return labelElement.firstChild.textContent; }; Morebits.quickForm.setElementLabel = function QuickFormSetElementLabel(element, labelText) { var labelElement = Morebits.quickForm.getElementLabelObject(element); if (!labelElement) { return false; } labelElement.firstChild.textContent = labelText; return true; }; Morebits.quickForm.overrideElementLabel = function QuickFormOverrideElementLabel(element, temporaryLabelText) { if (!element.hasAttribute('data-oldlabel')) { element.setAttribute('data-oldlabel', Morebits.quickForm.getElementLabel(element)); } return Morebits.quickForm.setElementLabel(element, temporaryLabelText); }; Morebits.quickForm.resetElementLabel = function QuickFormResetElementLabel(element) { if (element.hasAttribute('data-oldlabel')) { return Morebits.quickForm.setElementLabel(element, element.getAttribute('data-oldlabel')); } return null; }; Morebits.quickForm.setElementVisibility = function QuickFormSetElementVisibility(element, visibility) { $(element).toggle(visibility); }; Morebits.quickForm.setElementTooltipVisibility = function QuickFormSetElementTooltipVisibility(element, visibility) { $(Morebits.quickForm.getElementContainer(element)).find('.morebits-tooltip').toggle(visibility); }; /** * **************** HTMLFormElement **************** * * getChecked: * XXX Doesn't seem to work reliably across all browsers at the moment. -- see getChecked2 in twinkleunlink.js, which is better * * Returns an array containing the values of elements with the given name, that has it's * checked property set to true. (i.e. a checkbox or a radiobutton is checked), or select options * that have selected set to true. (don't try to mix selects with radio/checkboxes, please) * Type is optional and can specify if either radio or checkbox (for the event * that both checkboxes and radiobuttons have the same name. */ HTMLFormElement.prototype.getChecked = function(name, type) { var elements = this.elements[name]; if (!elements) { // if the element doesn't exists, return null. return null; } var return_array = []; var i; if (elements instanceof HTMLSelectElement) { var options = elements.options; for (i = 0; i < options.length; ++i) { if (options[i].selected) { if (options[i].values) { return_array.push(options[i].values); } else { return_array.push(options[i].value); } } } } else if (elements instanceof HTMLInputElement) { if (type && elements.type !== type) { return []; } else if (elements.checked) { return [ elements.value ]; } } else { for (i = 0; i < elements.length; ++i) { if (elements[i].checked) { if (type && elements[i].type !== type) { continue; } if (elements[i].values) { return_array.push(elements[i].values); } else { return_array.push(elements[i].value); } } } } return return_array; }; /** * getUnchecked: * Does the same as getChecked above, but with unchecked elements. */ HTMLFormElement.prototype.getUnchecked = function(name, type) { var elements = this.elements[name]; if (!elements) { // if the element doesn't exists, return null. return null; } var return_array = []; var i; if (elements instanceof HTMLSelectElement) { var options = elements.options; for (i = 0; i < options.length; ++i) { if (!options[i].selected) { if (options[i].values) { return_array.push(options[i].values); } else { return_array.push(options[i].value); } } } } else if (elements instanceof HTMLInputElement) { if (type && elements.type !== type) { return []; } else if (!elements.checked) { return [ elements.value ]; } } else { for (i = 0; i < elements.length; ++i) { if (!elements[i].checked) { if (type && elements[i].type !== type) { continue; } if (elements[i].values) { return_array.push(elements[i].values); } else { return_array.push(elements[i].value); } } } } return return_array; }; /** * **************** RegExp **************** * * RegExp.escape: Will escape a string to be used in a RegExp */ RegExp.escape = function(text, space_fix) { text = mw.util.escapeRegExp(text); // Special MediaWiki escape - underscore/space are often equivalent if (space_fix) { text = text.replace(/ |_/g, '[_ ]'); } return text; }; /** * **************** Morebits.bytes **************** * Utility object for formatting byte values */ Morebits.bytes = function(value) { if (typeof value === 'string') { var res = /(\d+) ?(\w?)(i?)B?/.exec(value); var number = res[1]; var mag = res[2]; var si = res[3]; if (!number) { this.number = 0; return; } if (!si) { this.value = number * Math.pow(10, Morebits.bytes.magnitudes[mag] * 3); } else { this.value = number * Math.pow(2, Morebits.bytes.magnitudes[mag] * 10); } } else { this.value = value; } }; Morebits.bytes.magnitudes = { '': 0, 'K': 1, 'M': 2, 'G': 3, 'T': 4, 'P': 5, 'E': 6, 'Z': 7, 'Y': 8 }; Morebits.bytes.rmagnitudes = { 0: '', 1: 'K', 2: 'M', 3: 'G', 4: 'T', 5: 'P', 6: 'E', 7: 'Z', 8: 'Y' }; Morebits.bytes.prototype.valueOf = function() { return this.value; }; Morebits.bytes.prototype.toString = function(magnitude) { var tmp = this.value; if (magnitude) { var si = /i/.test(magnitude); var mag = magnitude.replace(/.*?(\w)i?B?.*/g, '$1'); if (si) { tmp /= Math.pow(2, Morebits.bytes.magnitudes[mag] * 10); } else { tmp /= Math.pow(10, Morebits.bytes.magnitudes[mag] * 3); } if (parseInt(tmp, 10) !== tmp) { tmp = Number(tmp).toPrecision(4); } return tmp + ' ' + mag + (si ? 'i' : '') + 'B'; } // si per default var current = 0; while (tmp >= 1024) { tmp /= 1024; ++current; } tmp = this.value / Math.pow(2, current * 10); if (parseInt(tmp, 10) !== tmp) { tmp = Number(tmp).toPrecision(4); } return tmp + ' ' + Morebits.bytes.rmagnitudes[current] + (current > 0 ? 'iB' : 'B'); }; /** * **************** String; Morebits.string **************** */ if (!String.prototype.trimLeft) { String.prototype.trimLeft = function stringPrototypeLtrim() { return this.replace(/^[\s]+/g, ''); }; } if (!String.prototype.trimRight) { String.prototype.trimRight = function stringPrototypeRtrim() { return this.replace(/[\s]+$/g, ''); }; } if (!String.prototype.trim) { String.prototype.trim = function stringPrototypeTrim() { return this.trimRight().trimLeft(); }; } Morebits.string = { // Helper functions to change case of a string toUpperCaseFirstChar: function(str) { str = str.toString(); return str.substr(0, 1).toUpperCase() + str.substr(1); }, toLowerCaseFirstChar: function(str) { str = str.toString(); return str.substr(0, 1).toLowerCase() + str.substr(1); }, splitWeightedByKeys: function(str, start, end, skip) { if (start.length !== end.length) { throw new Error('起始和结束标记必须等长'); } var level = 0; var initial = null; var result = []; if (!$.isArray(skip)) { if (skip === undefined) { skip = []; } else if (typeof skip === 'string') { skip = [ skip ]; } else { throw new Error('不适用的跳过参数'); } } for (var i = 0; i < str.length; ++i) { for (var j = 0; j < skip.length; ++j) { if (str.substr(i, skip[j].length) === skip[j]) { i += skip[j].length - 1; continue; } } if (str.substr(i, start.length) === start) { if (initial === null) { initial = i; } ++level; i += start.length - 1; } else if (str.substr(i, end.length) === end) { --level; i += end.length - 1; } if (!level && initial !== null) { result.push(str.substring(initial, i + 1)); initial = null; } } return result; }, // for deletion/other templates taking a freeform "reason" from a textarea (e.g. PROD, XFD, RPP) formatReasonText: function(str) { var result = str.toString().trimRight(); var unbinder = new Morebits.unbinder(result); unbinder.unbind('<no' + 'wiki>', '</no' + 'wiki>'); unbinder.content = unbinder.content.replace(/\|/g, '{{subst:!}}'); return unbinder.rebind(); }, // a replacement for String.prototype.replace() when the second parameter (the // replacement string) is arbitrary, such as a username or freeform user input, // and may contain dollar signs safeReplace: function morebitsStringSafeReplace(string, pattern, replacement) { return string.replace(pattern, replacement.replace(/\$/g, '$$$$')); } }; /** * **************** Morebits.array **************** * * uniq(arr): returns a copy of the array with duplicates removed * * dups(arr): returns a copy of the array with the first instance of each value * removed; subsequent instances of those values (duplicates) remain * * chunk(arr, size): breaks up |arr| into smaller arrays of length |size|, and * returns an array of these "chunked" arrays */ Morebits.array = { uniq: function(arr) { if (!$.isArray(arr)) { throw 'A non-array object passed to Morebits.array.uniq'; } var result = []; for (var i = 0; i < arr.length; ++i) { var current = arr[i]; if (result.indexOf(current) === -1) { result.push(current); } } return result; }, dups: function(arr) { if (!$.isArray(arr)) { throw 'A non-array object passed to Morebits.array.dups'; } var uniques = []; var result = []; for (var i = 0; i < arr.length; ++i) { var current = arr[i]; if (uniques.indexOf(current) === -1) { uniques.push(current); } else { result.push(current); } } return result; }, chunk: function(arr, size) { if (!$.isArray(arr)) { throw 'A non-array object passed to Morebits.array.chunk'; } if (typeof size !== 'number' || size <= 0) { // pretty impossible to do anything :) return [ arr ]; // we return an array consisting of this array. } var result = []; var current; for (var i = 0; i < arr.length; ++i) { if (i % size === 0) { // when 'i' is 0, this is always true, so we start by creating one. current = []; result.push(current); } current.push(arr[i]); } return result; } }; /** * **************** Morebits.pageNameNorm **************** * Stores a normalized version of the wgPageName variable (underscores converted to spaces). * For queen/king/whatever and country! */ Morebits.pageNameNorm = mw.config.get('wgPageName').replace(/_/g, ' '); /** * *************** Morebits.pageNameRegex ***************** * For a page name 'Foo bar', returns the string '[Ff]oo bar' * @param {string} pageName - page name without namespace */ Morebits.pageNameRegex = function(pageName) { return '[' + pageName[0].toUpperCase() + pageName[0].toLowerCase() + ']' + pageName.slice(1); }; /** * **************** Morebits.unbinder **************** * Used by Morebits.wikitext.page.commentOutImage */ Morebits.unbinder = function Unbinder(string) { if (typeof string !== 'string') { throw new Error('不是字符串'); } this.content = string; this.counter = 0; this.history = {}; this.prefix = '%UNIQ::' + Math.random() + '::'; this.postfix = '::UNIQ%'; }; Morebits.unbinder.prototype = { unbind: function UnbinderUnbind(prefix, postfix) { var re = new RegExp(prefix + '(.*?)' + postfix, 'g'); this.content = this.content.replace(re, Morebits.unbinder.getCallback(this)); }, rebind: function UnbinderRebind() { var content = this.content; content.self = this; for (var current in this.history) { if (Object.prototype.hasOwnProperty.call(this.history, current)) { content = content.replace(current, this.history[current]); } } return content; }, prefix: null, // %UNIQ::0.5955981644938324:: postfix: null, // ::UNIQ% content: null, // string counter: null, // 0++ history: null // {} }; Morebits.unbinder.getCallback = function UnbinderGetCallback(self) { return function UnbinderCallback(match) { var current = self.prefix + self.counter + self.postfix; self.history[current] = match; ++self.counter; return current; }; }; /** * **************** Date **************** * Helper functions to get the month as a string instead of a number * * Normally it is poor form to play with prototypes of primitive types, but it * is fairly unlikely that anyone will iterate over a Date object. */ Date.monthNames = [ 'January', 'February', 'March', 'April', 'May', 'June', 'July', 'August', 'September', 'October', 'November', 'December' ]; Date.monthNamesAbbrev = [ 'Jan', 'Feb', 'Mar', 'Apr', 'May', 'Jun', 'Jul', 'Aug', 'Sep', 'Oct', 'Nov', 'Dec' ]; Date.prototype.getMonthName = function() { return Date.monthNames[this.getMonth()]; }; Date.prototype.getMonthNameAbbrev = function() { return Date.monthNamesAbbrev[this.getMonth()]; }; Date.prototype.getUTCMonthName = function() { return Date.monthNames[this.getUTCMonth()]; }; Date.prototype.getUTCMonthNameAbbrev = function() { return Date.monthNamesAbbrev[this.getUTCMonth()]; }; /** * **************** Morebits.wikipedia **************** * English Wikipedia-specific objects */ Morebits.wikipedia = {}; Morebits.wikipedia.namespaces = { '-2': 'Media', '-1': 'Special', '0': '', '1': 'Talk', '2': 'User', '3': 'User talk', '4': 'Project', '5': 'Project talk', '6': 'File', '7': 'File talk', '8': 'MediaWiki', '9': 'MediaWiki talk', '10': 'Template', '11': 'Template talk', '12': 'Help', '13': 'Help talk', '14': 'Category', '15': 'Category talk', '100': 'Portal', '101': 'Portal talk', '108': 'Book', '109': 'Book talk', '118': 'Draft', '119': 'Draft talk', '446': 'Education Program', '447': 'Education Program talk', '710': 'TimedText', '711': 'TimedText talk', '828': 'Module', '829': 'Module talk' }; Morebits.wikipedia.namespacesFriendly = { '0': wgULS('(条目)', '(條目)'), '1': 'Talk', '2': 'User', '3': 'User talk', '4': 'Wikipedia', '5': 'Wikipedia talk', '6': 'File', '7': 'File talk', '8': 'MediaWiki', '9': 'MediaWiki talk', '10': 'Template', '11': 'Template talk', '12': 'Help', '13': 'Help talk', '14': 'Category', '15': 'Category talk', '100': 'Portal', '101': 'Portal talk', '108': 'Book', '109': 'Book talk', '118': 'Draft', '119': 'Draft talk', '446': 'Education Program', '447': 'Education Program talk', '710': 'TimedText', '711': 'TimedText talk', '828': 'Module', '829': 'Module talk' }; /** * **************** Morebits.wiki **************** * Various objects for wiki editing and API access */ Morebits.wiki = {}; // Determines whether the current page is a redirect or soft redirect // (fails to detect soft redirects on edit, history, etc. pages) Morebits.wiki.isPageRedirect = function wikipediaIsPageRedirect() { return !!(mw.config.get('wgIsRedirect') || document.getElementById('softredirect')); }; /** * **************** Morebits.wiki.actionCompleted **************** * * Use of Morebits.wiki.actionCompleted(): * Every call to Morebits.wiki.api.post() results in the dispatch of * an asynchronous callback. Each callback can in turn * make an additional call to Morebits.wiki.api.post() to continue a * processing sequence. At the conclusion of the final callback * of a processing sequence, it is not possible to simply return to the * original caller because there is no call stack leading back to * the original context. Instead, Morebits.wiki.actionCompleted.event() is * called to display the result to the user and to perform an optional * page redirect. * * The determination of when to call Morebits.wiki.actionCompleted.event() * is managed through the globals Morebits.wiki.numberOfActionsLeft and * Morebits.wiki.nbrOfCheckpointsLeft. Morebits.wiki.numberOfActionsLeft is * incremented at the start of every Morebits.wiki.api call and decremented * after the completion of a callback function. If a callback function * does not create a new Morebits.wiki.api object before exiting, it is the * final step in the processing chain and Morebits.wiki.actionCompleted.event() * will then be called. * * Optionally, callers may use Morebits.wiki.addCheckpoint() to indicate that * processing is not complete upon the conclusion of the final callback function. * This is used for batch operations. The end of a batch is signaled by calling * Morebits.wiki.removeCheckpoint(). */ Morebits.wiki.numberOfActionsLeft = 0; Morebits.wiki.nbrOfCheckpointsLeft = 0; Morebits.wiki.actionCompleted = function(self) { if (--Morebits.wiki.numberOfActionsLeft <= 0 && Morebits.wiki.nbrOfCheckpointsLeft <= 0) { Morebits.wiki.actionCompleted.event(self); } }; // Change per action wanted Morebits.wiki.actionCompleted.event = function() { if (Morebits.wiki.actionCompleted.notice) { Morebits.status.actionCompleted(Morebits.wiki.actionCompleted.notice); } if (Morebits.wiki.actionCompleted.redirect) { // if it isn't a URL, make it one. TODO: This breaks on the articles 'http://', 'ftp://', and similar ones. if (!(/^\w+:\/\//).test(Morebits.wiki.actionCompleted.redirect)) { Morebits.wiki.actionCompleted.redirect = mw.util.getUrl(Morebits.wiki.actionCompleted.redirect); if (Morebits.wiki.actionCompleted.followRedirect === false) { Morebits.wiki.actionCompleted.redirect += '?redirect=no'; } } window.setTimeout(function() { window.location = Morebits.wiki.actionCompleted.redirect; }, Morebits.wiki.actionCompleted.timeOut); } }; Morebits.wiki.actionCompleted.timeOut = typeof window.wpActionCompletedTimeOut === 'undefined' ? 5000 : window.wpActionCompletedTimeOut ; Morebits.wiki.actionCompleted.redirect = null; Morebits.wiki.actionCompleted.notice = null; Morebits.wiki.addCheckpoint = function() { ++Morebits.wiki.nbrOfCheckpointsLeft; }; Morebits.wiki.removeCheckpoint = function() { if (--Morebits.wiki.nbrOfCheckpointsLeft <= 0 && Morebits.wiki.numberOfActionsLeft <= 0) { Morebits.wiki.actionCompleted.event(); } }; /** * **************** Morebits.wiki.api **************** * An easy way to talk to the MediaWiki API. * * Constructor parameters: * currentAction: the current action (required) * query: the query (required) * onSuccess: the function to call when request gotten * statusElement: a Morebits.status object to use for status messages (optional) * onError: the function to call if an error occurs (optional) */ Morebits.wiki.api = function(currentAction, query, onSuccess, statusElement, onError) { this.currentAction = currentAction; this.query = query; this.query.assert = 'user'; this.onSuccess = onSuccess; this.onError = onError; if (statusElement) { this.statelem = statusElement; this.statelem.status(currentAction); } else { this.statelem = new Morebits.status(currentAction); } if (!query.format) { this.query.format = 'xml'; } else if (['xml', 'json'].indexOf(query.format) === -1) { this.statelem.error('Invalid API format: only xml and json are supported.'); } }; Morebits.wiki.api.prototype = { currentAction: '', onSuccess: null, onError: null, parent: window, // use global context if there is no parent object query: null, response: null, responseXML: null, // use `response` instead; retained for backwards compatibility setParent: function(parent) { this.parent = parent; }, // keep track of parent object for callbacks statelem: null, // this non-standard name kept for backwards compatibility statusText: null, // result received from the API, normally "success" or "error" errorCode: null, // short text error code, if any, as documented in the MediaWiki API errorText: null, // full error description, if any // post(): carries out the request // do not specify a parameter unless you really really want to give jQuery some extra parameters post: function(callerAjaxParameters) { ++Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; var ajaxparams = $.extend({}, { context: this, type: 'POST', url: mw.util.wikiScript('api'), data: Morebits.queryString.create(this.query), dataType: this.query.format, headers: { 'Api-User-Agent': morebitsWikiApiUserAgent } }, callerAjaxParameters); return $.ajax(ajaxparams).done( function(response, statusText) { this.statusText = statusText; this.response = this.responseXML = response; if (this.query.format === 'json') { this.errorCode = response.error && response.error.code; this.errorText = response.error && response.error.info; } else { this.errorCode = $(response).find('error').attr('code'); this.errorText = $(response).find('error').attr('info'); } if (typeof this.errorCode === 'string') { // the API didn't like what we told it, e.g., bad edit token or an error creating a page this.returnError(); return; } // invoke success callback if one was supplied if (this.onSuccess) { // set the callback context to this.parent for new code and supply the API object // as the first argument to the callback (for legacy code) this.onSuccess.call(this.parent, this); } else { this.statelem.info('完成'); } Morebits.wiki.actionCompleted(); } ).fail( // only network and server errors reach here – complaints from the API itself are caught in success() function(jqXHR, statusText, errorThrown) { this.statusText = statusText; this.errorThrown = errorThrown; // frequently undefined this.errorText = statusText + wgULS('在调用API时发生了错误“', '在存取API時發生了錯誤「') + jqXHR.statusText + wgULS('”。', '」。'); this.returnError(); } ); // the return value should be ignored, unless using callerAjaxParameters with |async: false| }, returnError: function() { if (this.errorCode === 'badtoken') { this.statelem.error(wgULS('无效令牌,请刷新页面并重试', '無效權杖,請重新整理頁面並重試')); } else { this.statelem.error(this.errorText); } // invoke failure callback if one was supplied if (this.onError) { // set the callback context to this.parent for new code and supply the API object // as the first argument to the callback for legacy code this.onError.call(this.parent, this); } // don't complete the action so that the error remains displayed }, getStatusElement: function() { return this.statelem; }, getErrorCode: function() { return this.errorCode; }, getErrorText: function() { return this.errorText; }, getXML: function() { // retained for backwards compatibility, use getResponse() instead return this.responseXML; }, getResponse: function() { return this.response; } }; // Custom user agent header, used by WMF for server-side logging // See https://lists.wikimedia.org/pipermail/mediawiki-api-announce/2014-November/000075.html var morebitsWikiApiUserAgent = 'morebits.js~zh/2.0 ([[w:zh:WT:TW]])'; // Sets the custom user agent header Morebits.wiki.api.setApiUserAgent = function(ua) { morebitsWikiApiUserAgent = (ua ? ua + ' ' : '') + 'morebits.js~zh/2.0 ([[w:zh:WT:TW]])'; }; /** * **************** Morebits.wiki.page **************** * Uses the MediaWiki API to load a page and optionally edit it, move it, etc. * * Callers are not permitted to directly access the properties of this class! * All property access is through the appropriate get___() or set___() method. * * Callers should set Morebits.wiki.actionCompleted.notice and Morebits.wiki.actionCompleted.redirect * before the first call to Morebits.wiki.page.load(). * * Each of the callback functions takes one parameter, which is a * reference to the Morebits.wiki.page object that registered the callback. * Callback functions may invoke any Morebits.wiki.page prototype method using this reference. * * * NOTE: This list of member functions is incomplete. * * Constructor: Morebits.wiki.page(pageName, currentAction) * pageName - the name of the page, prefixed by the namespace (if any) * (for the current page, use mw.config.get('wgPageName')) * currentAction - a string describing the action about to be undertaken (optional) * * load(onSuccess, onFailure): Loads the text for the page * onSuccess - callback function which is called when the load has succeeded * onFailure - callback function which is called when the load fails (optional) * * save([onSuccess], [onFailure]): Saves the text set via setPageText() for the page. * Must be preceded by calling load(). * Warning: Calling save() can result in additional calls to the previous load() callbacks to * recover from edit conflicts! * In this case, callers must make the same edit to the new pageText and reinvoke save(). * This behavior can be disabled with setMaxConflictRetries(0). * * append(onSuccess, onFailure): Adds the text provided via setAppendText() to the end of the page. * Does not require calling load() first. * onSuccess - callback function which is called when the method has succeeded (optional) * onFailure - callback function which is called when the method fails (optional) * * prepend(onSuccess, onFailure): Adds the text provided via setPrependText() to the start of the page. * Does not require calling load() first. * onSuccess - callback function which is called when the method has succeeded (optional) * onFailure - callback function which is called when the method fails (optional) * * getPageName(): returns a string containing the name of the loaded page, including the namespace * * getPageText(): returns a string containing the text of the page after a successful load() * * setPageText(pageText) * pageText - string containing the updated page text that will be saved when save() is called * * setAppendText(appendText) * appendText - string containing the text that will be appended to the page when append() is called * * setPrependText(prependText) * prependText - string containing the text that will be prepended to the page when prepend() is called * * setEditSummary(summary) * summary - string containing the text of the edit summary that will be used when save() is called * * setTags(tags) * tags - string containing the text of the tags that will be applied when save() is called * * setMinorEdit(minorEdit) * minorEdit is a boolean value: * true - When save is called, the resulting edit will be marked as "minor". * false - When save is called, the resulting edit will not be marked as "minor". (default) * * setBotEdit(botEdit) * botEdit is a boolean value: * true - When save is called, the resulting edit will be marked as "bot". * false - When save is called, the resulting edit will not be marked as "bot". (default) * * setPageSection(pageSection) * pageSection - integer specifying the section number to load or save. The default is |null|, which means * that the entire page will be retrieved. * * setMaxConflictRetries(maxRetries) * maxRetries - number of retries for save errors involving an edit conflict or loss of edit token * default: 2 * * setMaxRetries(maxRetries) * maxRetries - number of retries for save errors not involving an edit conflict or loss of edit token * default: 2 * * setCallbackParameters(callbackParameters) * callbackParameters - an object for use in a callback function * * getCallbackParameters(): returns the object previous set by setCallbackParameters() * * Callback notes: callbackParameters is for use by the caller only. The parameters * allow a caller to pass the proper context into its callback function. * Callers must ensure that any changes to the callbackParameters object * within a load() callback still permit a proper re-entry into the * load() callback if an edit conflict is detected upon calling save(). * * getStatusElement(): returns the Status element created by the constructor * * setFollowRedirect(followRedirect) * followRedirect is a boolean value: * true - a maximum of one redirect will be followed. * In the event of a redirect, a message is displayed to the user and * the redirect target can be retrieved with getPageName(). * false - the requested pageName will be used without regard to any redirect. (default) * * setWatchlist(watchlistOption) * watchlistOption is a boolean value: * true - page will be added to the user's watchlist when save() is called * false - watchlist status of the page will not be changed (default) * * setWatchlistFromPreferences(watchlistOption) * watchlistOption is a boolean value: * true - page watchlist status will be set based on the user's * preference settings when save() is called * false - watchlist status of the page will not be changed (default) * * Watchlist notes: * 1. The MediaWiki API value of 'unwatch', which explicitly removes the page from the * user's watchlist, is not used. * 2. If both setWatchlist() and setWatchlistFromPreferences() are called, * the last call takes priority. * 3. Twinkle modules should use the appropriate preference to set the watchlist options. * 4. Most Twinkle modules use setWatchlist(). * setWatchlistFromPreferences() is only needed for the few Twinkle watchlist preferences * that accept a string value of 'default'. * * setCreateOption(createOption) * createOption is a string value: * 'recreate' - create the page if it does not exist, or edit it if it exists * 'createonly' - create the page if it does not exist, but return an error if it * already exists * 'nocreate' - don't create the page, only edit it if it already exists * null - create the page if it does not exist, unless it was deleted in the moment * between retrieve the edit token and saving the edit (default) * * exists(): returns true if the page existed on the wiki when it was last loaded * * lookupCreation(onSuccess): Retrieves the username of the user who created the page * onSuccess - callback function which is called when the username is found * within the callback, the username can be retrieved using the getCreator() function * * getCreator(): returns the user who created the page following lookupCreation() * * getCurrentID(): returns a string containing the current revision ID of the page * * patrol(): marks the page as patrolled, if possible * * move(onSuccess, onFailure): Moves a page to another title * * deletePage(onSuccess, onFailure): Deletes a page (for admins only) * * undeletePage(onSuccess, [onFailure]): Undeletes a page (for admins only) * * protect(onSuccess, [onFailure]): Protects a page * */ /** * Call sequence for common operations (optional final user callbacks not shown): * * Edit current contents of a page (no edit conflict): * .load(userTextEditCallback) -> ctx.loadApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> * ctx.fnLoadSuccess() -> userTextEditCallback() -> .save() -> * ctx.saveApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> ctx.fnSaveSuccess() * * Edit current contents of a page (with edit conflict): * .load(userTextEditCallback) -> ctx.loadApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> * ctx.fnLoadSuccess() -> userTextEditCallback() -> .save() -> * ctx.saveApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> ctx.fnSaveError() -> * ctx.loadApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> * ctx.fnLoadSuccess() -> userTextEditCallback() -> .save() -> * ctx.saveApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> ctx.fnSaveSuccess() * * Append to a page (similar for prepend): * .append() -> ctx.loadApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> * ctx.fnLoadSuccess() -> ctx.fnAutoSave() -> .save() -> * ctx.saveApi.post() -> ctx.loadApi.post.success() -> ctx.fnSaveSuccess() * * Notes: * 1. All functions following Morebits.wiki.api.post() are invoked asynchronously * from the jQuery AJAX library. * 2. The sequence for append/prepend could be slightly shortened, but it would require * significant duplication of code for little benefit. */ Morebits.wiki.page = function(pageName, currentAction) { if (!currentAction) { currentAction = wgULS('打开页面“', '開啟頁面「') + pageName + wgULS('”', '」'); } /** * Private context variables * * This context is not visible to the outside, thus all the data here * must be accessed via getter and setter functions. */ var ctx = { // backing fields for public properties pageName: pageName, pageExists: false, editSummary: null, tags: '', callbackParameters: null, statusElement: new Morebits.status(currentAction), // - edit pageText: null, editMode: 'all', // save() replaces entire contents of the page by default appendText: null, // can't reuse pageText for this because pageText is needed to follow a redirect prependText: null, // can't reuse pageText for this because pageText is needed to follow a redirect createOption: null, minorEdit: false, botEdit: false, pageSection: null, maxConflictRetries: 2, maxRetries: 2, followRedirect: false, watchlistOption: 'nochange', creator: null, // - revert revertOldID: null, // - move moveDestination: null, moveTalkPage: false, moveSubpages: false, moveSuppressRedirect: false, // - protect protectEdit: null, protectMove: null, protectCreate: null, protectCascade: false, // - creation lookup lookupNonRedirectCreator: false, // - stabilize (FlaggedRevs) flaggedRevs: null, // internal status pageLoaded: false, editToken: null, loadTime: null, lastEditTime: null, revertCurID: null, revertUser: null, fullyProtected: false, suppressProtectWarning: false, conflictRetries: 0, retries: 0, // callbacks onLoadSuccess: null, onLoadFailure: null, onSaveSuccess: null, onSaveFailure: null, onlookupCreationSuccess: null, onMoveSuccess: null, onMoveFailure: null, onDeleteSuccess: null, onDeleteFailure: null, onUndeleteSuccess: null, onUndeleteFailure: null, onProtectSuccess: null, onProtectFailure: null, onStabilizeSuccess: null, onStabilizeFailure: null, // internal objects loadQuery: null, loadApi: null, saveApi: null, lookupCreationApi: null, moveApi: null, moveProcessApi: null, deleteApi: null, deleteProcessApi: null, undeleteApi: null, undeleteProcessApi: null, protectApi: null, protectProcessApi: null, stabilizeApi: null, stabilizeProcessApi: null }; var emptyFunction = function() { }; /** * Public interface accessors */ this.getPageName = function() { return ctx.pageName; }; this.getPageText = function() { return ctx.pageText; }; this.setPageText = function(pageText) { ctx.editMode = 'all'; ctx.pageText = pageText; }; this.setAppendText = function(appendText) { ctx.editMode = 'append'; ctx.appendText = appendText; }; this.setPrependText = function(prependText) { ctx.editMode = 'prepend'; ctx.prependText = prependText; }; this.setEditSummary = function(summary) { ctx.editSummary = summary; }; this.setTags = function(tags) { ctx.tags = tags; }; this.setCreateOption = function(createOption) { ctx.createOption = createOption; }; this.setMinorEdit = function(minorEdit) { ctx.minorEdit = minorEdit; }; this.setBotEdit = function(botEdit) { ctx.botEdit = botEdit; }; this.setPageSection = function(pageSection) { ctx.pageSection = pageSection; }; this.setMaxConflictRetries = function(maxRetries) { ctx.maxConflictRetries = maxRetries; }; this.setMaxRetries = function(maxRetries) { ctx.maxRetries = maxRetries; }; this.setCallbackParameters = function(callbackParameters) { ctx.callbackParameters = callbackParameters; }; this.getCallbackParameters = function() { return ctx.callbackParameters; }; this.getCreator = function() { return ctx.creator; }; /** * @returns {string} the ISOString timestamp of page creation following lookupCreation() */ this.getCreationTimestamp = function() { return ctx.timestamp; }; this.setOldID = function(oldID) { ctx.revertOldID = oldID; }; this.getCurrentID = function() { return ctx.revertCurID; }; this.getRevisionUser = function() { return ctx.revertUser; }; // lookup-creation setter function /** * @param {boolean} flag - if set true, the author and timestamp of the first non-redirect * version of the page is retrieved. * * Warning: * 1. If there are no revisions among the first 50 that are non-redirects, or if there are * less 50 revisions and all are redirects, the original creation is retrived. * 2. Revisions that the user is not privileged to access (revdeled/suppressed) will be treated * as non-redirects. */ this.setLookupNonRedirectCreator = function(flag) { ctx.lookupNonRedirectCreator = flag; }; // Move-related setter functions this.setMoveDestination = function(destination) { ctx.moveDestination = destination; }; this.setMoveTalkPage = function(flag) { ctx.moveTalkPage = !!flag; }; this.setMoveSubpages = function(flag) { ctx.moveSubpages = !!flag; }; this.setMoveSuppressRedirect = function(flag) { ctx.moveSuppressRedirect = !!flag; }; this.setEditProtection = function(level, expiry) { ctx.protectEdit = { level: level, expiry: expiry }; }; this.setMoveProtection = function(level, expiry) { ctx.protectMove = { level: level, expiry: expiry }; }; this.setCreateProtection = function(level, expiry) { ctx.protectCreate = { level: level, expiry: expiry }; }; this.setCascadingProtection = function(flag) { ctx.protectCascade = !!flag; }; this.setFlaggedRevs = function(level, expiry) { ctx.flaggedRevs = { level: level, expiry: expiry }; }; this.getStatusElement = function() { return ctx.statusElement; }; this.setFollowRedirect = function(followRedirect) { if (ctx.pageLoaded) { ctx.statusElement.error('内部错误:不能在页面加载后修改重定向设置!'); return; } ctx.followRedirect = followRedirect; }; this.setWatchlist = function(flag) { if (flag) { ctx.watchlistOption = 'watch'; } else { ctx.watchlistOption = 'nochange'; } }; this.setWatchlistFromPreferences = function(flag) { if (flag) { ctx.watchlistOption = 'preferences'; } else { ctx.watchlistOption = 'nochange'; } }; this.suppressProtectWarning = function() { ctx.suppressProtectWarning = true; }; this.exists = function() { return ctx.pageExists; }; this.load = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onLoadSuccess = onSuccess; ctx.onLoadFailure = onFailure || emptyFunction; // Need to be able to do something after the page loads if (!onSuccess) { ctx.statusElement.error('内部错误:未给load()提供onSuccess回调函数!'); ctx.onLoadFailure(this); return; } ctx.loadQuery = { action: 'query', prop: 'info|revisions', intoken: 'edit', // fetch an edit token titles: ctx.pageName // don't need rvlimit=1 because we don't need rvstartid here and only one actual rev is returned by default }; if (ctx.editMode === 'all') { ctx.loadQuery.rvprop = 'content|timestamp'; // get the page content at the same time, if needed } else if (ctx.editMode === 'revert') { ctx.loadQuery.rvprop = 'timestamp'; ctx.loadQuery.rvlimit = 1; ctx.loadQuery.rvstartid = ctx.revertOldID; } if (ctx.followRedirect) { ctx.loadQuery.redirects = ''; // follow all redirects } if (typeof ctx.pageSection === 'number') { ctx.loadQuery.rvsection = ctx.pageSection; } if (Morebits.userIsInGroup('sysop')) { ctx.loadQuery.inprop = 'protection'; } ctx.loadApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('抓取页面…', '擷取頁面…'), ctx.loadQuery, fnLoadSuccess, ctx.statusElement, ctx.onLoadFailure); ctx.loadApi.setParent(this); ctx.loadApi.post(); }; // Save updated .pageText to Wikipedia // Only valid after successful .load() this.save = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onSaveSuccess = onSuccess; ctx.onSaveFailure = onFailure || emptyFunction; // are we getting our edit token from mw.user.tokens? var canUseMwUserToken = fnCanUseMwUserToken('edit'); if (!ctx.pageLoaded && !canUseMwUserToken) { ctx.statusElement.error('内部错误:试图保存未被加载的页面!'); ctx.onSaveFailure(this); return; } if (!ctx.editSummary) { ctx.statusElement.error('内部错误:保存前未设置编辑摘要!'); ctx.onSaveFailure(this); return; } // shouldn't happen if canUseMwUserToken === true if (ctx.fullyProtected && !ctx.suppressProtectWarning && !confirm(wgULS('您即将编辑全保护页面 "', '您即將編輯全保護頁面 "') + ctx.pageName + (ctx.fullyProtected === 'infinity' ? '(永久)' : '(到期:' + ctx.fullyProtected + ')') + wgULS('。\n\n点击确定以确定,或点击取消以取消。', '。\n\n點選確定以繼續,或點選取消以取消。'))) { ctx.statusElement.error(wgULS('已取消对全保护页面的编辑。', '已取消對全保護頁面的編輯。')); ctx.onSaveFailure(this); return; } ctx.retries = 0; var query = { action: 'edit', tags: ctx.tags, title: ctx.pageName, summary: ctx.editSummary, token: canUseMwUserToken ? mw.user.tokens.get('csrfToken') : ctx.editToken, watchlist: ctx.watchlistOption }; if (typeof ctx.pageSection === 'number') { query.section = ctx.pageSection; } // Set minor edit attribute. If these parameters are present with any value, it is interpreted as true if (ctx.minorEdit) { query.minor = true; } else { query.notminor = true; // force Twinkle config to override user preference setting for "all edits are minor" } // Set bot edit attribute. If this paramter is present with any value, it is interpreted as true if (ctx.botEdit) { query.bot = true; } switch (ctx.editMode) { case 'append': query.appendtext = ctx.appendText; // use mode to append to current page contents break; case 'prepend': query.prependtext = ctx.prependText; // use mode to prepend to current page contents break; case 'revert': query.undo = ctx.revertCurID; query.undoafter = ctx.revertOldID; if (ctx.lastEditTime) { query.basetimestamp = ctx.lastEditTime; // check that page hasn't been edited since it was loaded } query.starttimestamp = ctx.loadTime; // check that page hasn't been deleted since it was loaded (don't recreate bad stuff) break; default: query.text = ctx.pageText; // replace entire contents of the page if (ctx.lastEditTime) { query.basetimestamp = ctx.lastEditTime; // check that page hasn't been edited since it was loaded } query.starttimestamp = ctx.loadTime; // check that page hasn't been deleted since it was loaded (don't recreate bad stuff) break; } if (['recreate', 'createonly', 'nocreate'].indexOf(ctx.createOption) !== -1) { query[ctx.createOption] = ''; } if (canUseMwUserToken && ctx.followRedirect) { query.redirect = true; } ctx.saveApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('保存页面…', '儲存頁面…'), query, fnSaveSuccess, ctx.statusElement, fnSaveError); ctx.saveApi.setParent(this); ctx.saveApi.post(); }; this.append = function(onSuccess, onFailure) { ctx.editMode = 'append'; if (fnCanUseMwUserToken('edit')) { this.save(onSuccess, onFailure); } else { ctx.onSaveSuccess = onSuccess; ctx.onSaveFailure = onFailure || emptyFunction; this.load(fnAutoSave, ctx.onSaveFailure); } }; this.prepend = function(onSuccess, onFailure) { ctx.editMode = 'prepend'; if (fnCanUseMwUserToken('edit')) { this.save(onSuccess, onFailure); } else { ctx.onSaveSuccess = onSuccess; ctx.onSaveFailure = onFailure || emptyFunction; this.load(fnAutoSave, ctx.onSaveFailure); } }; /** * Retrieves the username of the user who created the page as well as * the timestamp of creation * @param {Function} onSuccess - callback function (required) which is * called when the username and timestamp are found within the callback. * The username can be retrieved using the getCreator() function; * the timestamp can be retrieved using the getCreationTimestamp() function */ this.lookupCreation = function(onSuccess) { if (!onSuccess) { ctx.statusElement.error('内部错误:未给lookupCreation()提供onSuccess回调函数!'); return; } ctx.onLookupCreationSuccess = onSuccess; var query = { 'action': 'query', 'prop': 'revisions', 'titles': ctx.pageName, 'rvlimit': 1, 'rvprop': 'user|timestamp|content', 'rvsection': 0, 'rvdir': 'newer' }; if (ctx.followRedirect) { query.redirects = ''; // follow all redirects } ctx.lookupCreationApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('抓取页面创建者信息', '擷取頁面建立者資訊'), query, fnlookupCreationSuccess, ctx.statusElement); ctx.lookupCreationApi.setParent(this); ctx.lookupCreationApi.post(); }; /** * @deprecated since May/June 2019, renamed to lookupCreation */ this.lookupCreator = function(onSuccess) { console.warn("NOTE: lookupCreator() from Twinkle's Morebits has been deprecated since May/June 2019, please use lookupCreation() instead"); // eslint-disable-line no-console return this.lookupCreation(onSuccess); }; this.patrol = function() { // There's no patrol link on page, so we can't patrol if (!$('.patrollink').length) { return; } // Extract the rcid token from the "Mark page as patrolled" link on page var patrolhref = $('.patrollink a').attr('href'), rcid = mw.util.getParamValue('rcid', patrolhref); if (rcid) { var patrolstat = new Morebits.status(wgULS('标记页面为已巡查', '標記頁面為已巡查')); var wikipedia_api = new Morebits.wiki.api(wgULS('进行中…', '進行中…'), { action: 'patrol', rcid: rcid, token: mw.user.tokens.get('patrolToken') }, null, patrolstat); // We don't really care about the response wikipedia_api.post(); } }; this.revert = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onSaveSuccess = onSuccess; ctx.onSaveFailure = onFailure || emptyFunction; if (!ctx.revertOldID) { ctx.statusElement.error('内部错误:回退前未提供修订版本ID!'); ctx.onSaveFailure(this); return; } ctx.editMode = 'revert'; this.load(fnAutoSave, ctx.onSaveFailure); }; this.move = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onMoveSuccess = onSuccess; ctx.onMoveFailure = onFailure || emptyFunction; if (!ctx.editSummary) { ctx.statusElement.error('内部错误:移动前未提供理由(使用setEditSummary函数)!'); ctx.onMoveFailure(this); return; } if (!ctx.moveDestination) { ctx.statusElement.error('内部错误:移动前未指定目标页面!'); ctx.onMoveFailure(this); return; } var query = { action: 'query', prop: 'info', intoken: 'move', titles: ctx.pageName }; if (ctx.followRedirect) { query.redirects = ''; // follow all redirects } if (Morebits.userIsInGroup('sysop')) { query.inprop = 'protection'; } ctx.moveApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('抓取移动令牌…', '擷取移動權杖…'), query, fnProcessMove, ctx.statusElement, ctx.onMoveFailure); ctx.moveApi.setParent(this); ctx.moveApi.post(); }; // |delete| is a reserved word in some flavours of JS this.deletePage = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onDeleteSuccess = onSuccess; ctx.onDeleteFailure = onFailure || emptyFunction; // if a non-admin tries to do this, don't bother if (!Morebits.userIsInGroup('sysop')) { ctx.statusElement.error('不能删除页面:只有管理员可进行该操作'); ctx.onDeleteFailure(this); return; } if (!ctx.editSummary) { ctx.statusElement.error('内部错误:删除前未提供理由(使用setEditSummary函数)!'); ctx.onDeleteFailure(this); return; } if (fnCanUseMwUserToken('delete')) { fnProcessDelete.call(this, this); } else { var query = { action: 'query', prop: 'info', inprop: 'protection', intoken: 'delete', titles: ctx.pageName }; if (ctx.followRedirect) { query.redirects = ''; // follow all redirects } ctx.deleteApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('抓取删除令牌…', '擷取刪除權杖…'), query, fnProcessDelete, ctx.statusElement, ctx.onDeleteFailure); ctx.deleteApi.setParent(this); ctx.deleteApi.post(); } }; /** * Undeletes a page (for admins only) * @param {Function} onSuccess - callback function to run on success * @param {Function} [onFailure] - callback function to run on failure (optional) */ this.undeletePage = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onUndeleteSuccess = onSuccess; ctx.onUndeleteFailure = onFailure || emptyFunction; // if a non-admin tries to do this, don't bother if (!Morebits.userIsInGroup('sysop')) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能取消删除页面:只有管理员可进行该操作', '不能取消刪除頁面:只有管理員可進行該操作')); ctx.onUndeleteFailure(this); return; } if (!ctx.editSummary) { ctx.statusElement.error('内部错误:取消删除前未提供理由(使用setEditSummary函数)!', '內部錯誤:取消刪除前未提供理由(使用setEditSummary函式)!'); ctx.onUndeleteFailure(this); return; } if (fnCanUseMwUserToken('undelete')) { fnProcessUndelete.call(this, this); } else { var query = { action: 'query', prop: 'info', inprop: 'protection', intoken: 'undelete', titles: ctx.pageName }; ctx.undeleteApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('抓取取消删除令牌…', '擷取取消刪除權杖…'), query, fnProcessUndelete, ctx.statusElement, ctx.onUndeleteFailure); ctx.undeleteApi.setParent(this); ctx.undeleteApi.post(); } }; /** * Protects a page (for admins only) * @param {Function} onSuccess - callback function to run on success * @param {Function} [onFailure] - callback function to run on failure (optional) */ this.protect = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onProtectSuccess = onSuccess; ctx.onProtectFailure = onFailure || emptyFunction; // if a non-admin tries to do this, don't bother if (!Morebits.userIsInGroup('sysop')) { ctx.statusElement.error('不能保护页面:只有管理员可进行该操作'); ctx.onProtectFailure(this); return; } if (!ctx.protectEdit && !ctx.protectMove && !ctx.protectCreate) { ctx.statusElement.error('内部错误:调用protect()前未设置编辑和/或移动和/或白纸保护!'); ctx.onProtectFailure(this); return; } if (!ctx.editSummary) { ctx.statusElement.error('内部错误:保护前未提供理由(使用setEditSummary函数)!'); ctx.onProtectFailure(this); return; } // because of the way MW API interprets protection levels (absolute, not // differential), we need to request protection levels from the server var query = { action: 'query', prop: 'info', inprop: 'protection', intoken: 'protect', titles: ctx.pageName, watchlist: ctx.watchlistOption }; if (ctx.followRedirect) { query.redirects = ''; // follow all redirects } ctx.protectApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('抓取保护令牌…', '擷取保護權杖…'), query, fnProcessProtect, ctx.statusElement, ctx.onProtectFailure); ctx.protectApi.setParent(this); ctx.protectApi.post(); }; // apply FlaggedRevs protection-style settings // only works where $wgFlaggedRevsProtection = true (i.e. where FlaggedRevs // settings appear on the wiki's "protect" tab) this.stabilize = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onStabilizeSuccess = onSuccess; ctx.onStabilizeFailure = onFailure || emptyFunction; // if a non-admin tries to do this, don't bother if (!Morebits.userIsInGroup('sysop')) { ctx.statusElement.error('不能应用FlaggedRevs设定:只有管理员能这么做'); ctx.onStabilizeFailure(this); return; } if (!ctx.flaggedRevs) { ctx.statusElement.error('内部错误:调用stabilize()前必须设置flaggedRevs!'); ctx.onStabilizeFailure(this); return; } if (!ctx.editSummary) { ctx.statusElement.error('内部错误:调用stabilize()前未提供理由(用setEditSummary函数)!'); ctx.onStabilizeFailure(this); return; } var query = { action: 'query', prop: 'info|flagged', intoken: 'edit', titles: ctx.pageName }; if (ctx.followRedirect) { query.redirects = ''; // follow all redirects } ctx.stabilizeApi = new Morebits.wiki.api('抓取stabilize令牌…', query, fnProcessStabilize, ctx.statusElement, ctx.onStabilizeFailure); ctx.stabilizeApi.setParent(this); ctx.stabilizeApi.post(); }; /* Private member functions * * These are not exposed outside */ /** * Determines whether we can save an API call by using the edit token sent with the page * HTML, or whether we need to ask the server for more info (e.g. protection expiry). * * Currently only used for append, prepend, and deletePage. * * @param {string} action The action being undertaken, e.g. "edit", "delete". */ var fnCanUseMwUserToken = function(action) { // API-based redirect resolution only works for action=query and // action=edit in append/prepend modes (and section=new, but we don't // really support that) if (ctx.followRedirect && (action !== 'edit' || (ctx.editMode !== 'append' && ctx.editMode !== 'prepend'))) { return false; } // do we need to fetch the edit protection expiry? if (Morebits.userIsInGroup('sysop') && !ctx.suppressProtectWarning) { // poor man's normalisation if (Morebits.string.toUpperCaseFirstChar(mw.config.get('wgPageName')).replace(/ /g, '_').trim() !== Morebits.string.toUpperCaseFirstChar(ctx.pageName).replace(/ /g, '_').trim()) { return false; } var editRestriction = mw.config.get('wgRestrictionEdit'); if (!editRestriction || editRestriction.indexOf('sysop') !== -1) { return false; } } return !!mw.user.tokens.get('csrfToken'); }; // callback from loadSuccess() for append() and prepend() threads var fnAutoSave = function(pageobj) { pageobj.save(ctx.onSaveSuccess, ctx.onSaveFailure); }; // callback from loadApi.post() var fnLoadSuccess = function() { var xml = ctx.loadApi.getXML(); if (!fnCheckPageName(xml, ctx.onLoadFailure)) { return; // abort } ctx.pageExists = $(xml).find('page').attr('missing') !== ''; if (ctx.pageExists) { ctx.pageText = $(xml).find('rev').text(); } else { ctx.pageText = ''; // allow for concatenation, etc. } // extract protection info, to alert admins when they are about to edit a protected page if (Morebits.userIsInGroup('sysop')) { var editprot = $(xml).find('pr[type="edit"]'); if (editprot.length > 0 && editprot.attr('level') === 'sysop') { ctx.fullyProtected = editprot.attr('expiry'); } else { ctx.fullyProtected = false; } } ctx.editToken = $(xml).find('page').attr('edittoken'); if (!ctx.editToken) { ctx.statusElement.error(wgULS('未能抓取编辑令牌。', '未能擷取編輯權杖。')); ctx.onLoadFailure(this); return; } ctx.loadTime = $(xml).find('page').attr('starttimestamp'); if (!ctx.loadTime) { ctx.statusElement.error(wgULS('未能抓取起始时间戳。', '未能擷取起始時間戳')); ctx.onLoadFailure(this); return; } ctx.lastEditTime = $(xml).find('rev').attr('timestamp'); ctx.revertCurID = $(xml).find('page').attr('lastrevid'); if (ctx.editMode === 'revert') { ctx.revertCurID = $(xml).find('rev').attr('revid'); if (!ctx.revertCurID) { ctx.statusElement.error(wgULS('未能抓取当前修订版本ID。', '未能擷取目前變更版本ID。')); ctx.onLoadFailure(this); return; } ctx.revertUser = $(xml).find('rev').attr('user'); if (!ctx.revertUser) { if ($(xml).find('rev').attr('userhidden') === '') { // username was RevDel'd or oversighted ctx.revertUser = wgULS('<用户名已隐藏>', '<用戶名已隱藏>'); } else { ctx.statusElement.error(wgULS('未能抓取此修订版本的编辑者。', '未能擷取此變更版本的編輯者。')); ctx.onLoadFailure(this); return; } } // set revert edit summary ctx.editSummary = '[[WP:UNDO|取消]]由 ' + ctx.revertUser + ' 所做出的' + wgULS('修订 ', '變更 ') + ctx.revertOldID + ':' + ctx.editSummary; } ctx.pageLoaded = true; // alert("Generate edit conflict now"); // for testing edit conflict recovery logic ctx.onLoadSuccess(this); // invoke callback }; // helper function to parse the page name returned from the API var fnCheckPageName = function(xml, onFailure) { if (!onFailure) { onFailure = emptyFunction; } // check for invalid titles if ($(xml).find('page').attr('invalid')) { ctx.statusElement.error(wgULS('标题不合法:', '標題不合法:') + ctx.pageName); onFailure(this); return false; // abort } // retrieve actual title of the page after normalization and redirects if ($(xml).find('page').attr('title')) { var resolvedName = $(xml).find('page').attr('title'); // only notify user for redirects, not normalization if ($(xml).find('redirects').length > 0) { Morebits.status.info(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('从 ', '從 ') + ctx.pageName + ' 重定向到 ' + resolvedName); } ctx.pageName = resolvedName; // always update in case of normalization } else { // could be a circular redirect or other problem ctx.statusElement.error(wgULS('不能解释页面的重定向:', '不能解釋頁面的重定向:') + ctx.pageName); onFailure(this); // force error to stay on the screen ++Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; return false; // abort } return true; // all OK }; // helper function to get a new token on encountering token errors // in save, deletePage, and undeletePage // Being a synchronous ajax call, this blocks the event loop, // and hence should be used sparingly. var fnGetToken = function() { var token; var tokenApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('获取令牌', '取得權杖'), { action: 'query', meta: 'tokens' }, function(apiobj) { token = $(apiobj.responseXML).find('tokens').attr('csrftoken'); }, null, function() { this.getStatusElement().error(wgULS('获取令牌失败', '取得權杖失敗')); }); tokenApi.post({async: false}); return token; }; // callback from saveApi.post() var fnSaveSuccess = function() { ctx.editMode = 'all'; // cancel append/prepend/revert modes var xml = ctx.saveApi.getXML(); // see if the API thinks we were successful if ($(xml).find('edit').attr('result') === 'Success') { // real success // default on success action - display link for edited page var link = document.createElement('a'); link.setAttribute('href', mw.util.getUrl(ctx.pageName)); link.appendChild(document.createTextNode(ctx.pageName)); ctx.statusElement.info(['完成(', link, ')']); if (ctx.onSaveSuccess) { ctx.onSaveSuccess(this); // invoke callback } return; } // errors here are only generated by extensions which hook APIEditBeforeSave within MediaWiki, // which as of 1.34.0-wmf.23 (Sept 2019) should only encompass captcha messages if ($(xml).find('captcha').length > 0) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能保存页面,因维基服务器要求您输入验证码。', '不能儲存頁面,因維基伺服器要求您輸入驗證碼。')); } else { ctx.statusElement.error(wgULS('保存页面时由API得到未知错误', '儲存頁面時由API得到未知錯誤')); } // force error to stay on the screen ++Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; ctx.onSaveFailure(this); }; // callback from saveApi.post() var fnSaveError = function() { var errorCode = ctx.saveApi.getErrorCode(); // check for edit conflict if (errorCode === 'editconflict' && ctx.conflictRetries++ < ctx.maxConflictRetries) { // edit conflicts can occur when the page needs to be purged from the server cache var purgeQuery = { action: 'purge', titles: ctx.pageName // redirects are already resolved }; var purgeApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('检测到编辑冲突,更新服务器缓存', '檢測到編輯衝突,更新伺服器快取'), purgeQuery, null, ctx.statusElement); purgeApi.post({ async: false }); // just wait for it, result is for debugging --Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; // allow for normal completion if retry succeeds ctx.statusElement.info(wgULS('检测到编辑冲突,重试修改', '檢測到編輯衝突,重試修改')); if (fnCanUseMwUserToken('edit')) { ctx.saveApi.post(); // necessarily append or prepend, so this should work as desired } else { ctx.loadApi.post(); // reload the page and reapply the edit } // check for loss of edit token } else if ((errorCode === 'badtoken' || errorCode === 'notoken') && ctx.retries++ < ctx.maxRetries) { ctx.statusElement.info(wgULS('编辑令牌不可用,重试', '編輯權杖不可用,重試')); --Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; // allow for normal completion if retry succeeds ctx.saveApi.query.token = fnGetToken.call(this); ctx.saveApi.post(); // check for network or server error } else if (errorCode === 'undefined' && ctx.retries++ < ctx.maxRetries) { // the error might be transient, so try again ctx.statusElement.info(wgULS('保存失败,重试', '儲存失敗,重試')); --Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; // allow for normal completion if retry succeeds ctx.saveApi.post(); // give it another go! // hard error, give up } else { // non-admin attempting to edit a protected page - this gives a friendlier message than the default if (errorCode === 'protectedpage') { ctx.statusElement.error(wgULS('不能保存修改:页面被全保护', '不能儲存修改:頁面被全保護')); // check for absuefilter hits: disallowed or warning } else if (errorCode.indexOf('abusefilter') === 0) { var desc = $(ctx.saveApi.getXML()).find('abusefilter').attr('description'); if (errorCode === 'abusefilter-disallowed') { ctx.statusElement.error(wgULS('编辑被防滥用过滤器规则“' + desc + '”阻止。如果您认为您的该次编辑是有意义的,请至 Wikipedia:防滥用过滤器/错误报告 提报。', '編輯被防濫用過濾器規則「' + desc + '」阻止。如果您認為您的該次編輯是有意義的,請至 Wikipedia:防濫用過濾器/錯誤報告 提報。')); } else if (errorCode === 'abusefilter-warning') { ctx.statusElement.error(wgULS('编辑被防滥用过滤器规则“' + desc + '”警告,如果您仍希望做出该编辑,请尝试重新提交,根据过滤器的设置您可能可以作出此编辑。', '編輯被防濫用過濾器規則「' + desc + '」警告,如果您仍希望做出該編輯,請嘗試重新提交,根據過濾器的設定您可能可以作出此編輯。')); // We should provide the user with a way to automatically retry the action if they so choose - // I can't see how to do this without creating a UI dependency on Morebits.wiki.page though -- TTO } else { // shouldn't happen but... ctx.statusElement.error(wgULS('编辑被防滥用过滤器阻止。如果您认为您的该次编辑是有意义的,请至 Wikipedia:防滥用过滤器/错误报告 提报。', '編輯被防濫用過濾器阻止。如果您認為您的該次編輯是有意義的,請至 Wikipedia:防濫用過濾器/錯誤報告 提報。')); } // check for blacklist hits } else if (errorCode === 'spamblacklist') { // .find('matches') returns an array in case multiple items are blacklisted, we only return the first var spam = $(ctx.saveApi.getXML()).find('spamblacklist').find('matches').children()[0].textContent; ctx.statusElement.error(wgULS('不能保存页面,因URL ' + spam + ' 在垃圾黑名单中。', '不能儲存頁面,因URL ' + spam + ' 在垃圾黑名單中。')); } else { ctx.statusElement.error(wgULS('不能保存修改:', '不能儲存修改:') + ctx.saveApi.getErrorText()); } ctx.editMode = 'all'; // cancel append/prepend/revert modes if (ctx.onSaveFailure) { ctx.onSaveFailure(this); // invoke callback } } }; var fnlookupCreationSuccess = function() { var xml = ctx.lookupCreationApi.getXML(); if (!fnCheckPageName(xml)) { return; // abort } if (!ctx.lookupNonRedirectCreator || !/^\s*#(redirect|重定向|重新導向)/i.test($(xml).find('rev').text())) { ctx.creator = $(xml).find('rev').attr('user'); if (!ctx.creator) { ctx.statusElement.error(wgULS('无法获取页面创建者的名字', '無法取得頁面建立者的名字')); return; } ctx.timestamp = $(xml).find('rev').attr('timestamp'); if (!ctx.timestamp) { ctx.statusElement.error(wgULS('无法获取页面创建时间', '無法取得頁面建立者的名字')); return; } ctx.onLookupCreationSuccess(this); } else { ctx.lookupCreationApi.query.rvlimit = 50; // modify previous query to fetch more revisions ctx.lookupCreationApi.query.titles = ctx.pageName; // update pageName if redirect resolution took place in earlier query ctx.lookupCreationApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('获取页面创建信息', '取得頁面建立資訊'), ctx.lookupCreationApi.query, fnLookupNonRedirectCreator, ctx.statusElement); ctx.lookupCreationApi.setParent(this); ctx.lookupCreationApi.post(); } }; var fnLookupNonRedirectCreator = function() { var xml = ctx.lookupCreationApi.getXML(); $(xml).find('rev').each(function(_, rev) { if (!/^\s*#(redirect|重定向|重新導向)/i.test(rev.textContent)) { // inaccessible revisions also check out ctx.creator = rev.getAttribute('user'); ctx.timestamp = rev.getAttribute('timestamp'); return false; // break } }); if (!ctx.creator) { // fallback to give first revision author if no non-redirect version in the first 50 ctx.creator = $(xml).find('rev')[0].getAttribute('user'); if (!ctx.creator) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能获取页面创建者的名字', '無法取得頁面建立者的名字')); } return; } if (!ctx.timestamp) { ctx.timestamp = $(xml).find('rev')[0].getAttribute('timestamp'); if (!ctx.timestamp) { ctx.statusElement.error(wgULS('无法获取页面创建时间', '無法取得頁面建立者的名字')); } return; } ctx.onLookupCreationSuccess(this); }; var fnProcessMove = function() { var xml = ctx.moveApi.getXML(); if ($(xml).find('page').attr('missing') === '') { ctx.statusElement.error(wgULS('不能移动页面,因其已不存在', '無法移動頁面,因其已不存在')); ctx.onMoveFailure(this); return; } // extract protection info if (Morebits.userIsInGroup('sysop')) { var editprot = $(xml).find('pr[type="edit"]'); if (editprot.length > 0 && editprot.attr('level') === 'sysop' && !ctx.suppressProtectWarning && !confirm(wgULS('您即将移动全保护页面“', '您即將移動全保護頁面「') + ctx.pageName + wgULS('”', '」') + (editprot.attr('expiry') === 'infinity' ? '(永久)' : '(到期:' + editprot.attr('expiry') + ')') + wgULS('。\n\n点击确定以确定,或点击取消以取消。', '。\n\n點選確定以繼續,或點選取消以取消。'))) { ctx.statusElement.error(wgULS('对全保护页面的移动已取消。', '對全保護頁面的移動已取消。')); ctx.onMoveFailure(this); return; } } var moveToken = $(xml).find('page').attr('movetoken'); if (!moveToken) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能抓取移动令牌。', '不能擷取移動權杖。')); ctx.onMoveFailure(this); return; } var query = { 'action': 'move', 'tags': ctx.tags, 'from': $(xml).find('page').attr('title'), 'to': ctx.moveDestination, 'token': moveToken, 'reason': ctx.editSummary }; if (ctx.moveTalkPage) { query.movetalk = 'true'; } if (ctx.moveSubpages) { query.movesubpages = 'true'; // XXX don't know whether this works for non-admins } if (ctx.moveSuppressRedirect) { query.noredirect = 'true'; } if (ctx.watchlistOption === 'watch') { query.watch = 'true'; } ctx.moveProcessApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('移动页面…', '移動頁面…'), query, ctx.onMoveSuccess, ctx.statusElement, ctx.onMoveFailure); ctx.moveProcessApi.setParent(this); ctx.moveProcessApi.post(); }; var fnProcessDelete = function() { var pageTitle, token; if (fnCanUseMwUserToken('delete')) { token = mw.user.tokens.get('csrfToken'); pageTitle = ctx.pageName; } else { var xml = ctx.deleteApi.getXML(); if ($(xml).find('page').attr('missing') === '') { ctx.statusElement.error(wgULS('不能删除页面,因其已不存在', '不能刪除頁面,因其已不存在')); ctx.onDeleteFailure(this); return; } // extract protection info var editprot = $(xml).find('pr[type="edit"]'); if (editprot.length > 0 && editprot.attr('level') === 'sysop' && !ctx.suppressProtectWarning && !confirm(wgULS('您即将删除全保护页面“' + ctx.pageName + '”', '您即將刪除全保護頁面「' + ctx.pageName + '」') + (editprot.attr('expiry') === 'infinity' ? '(永久)' : '(到期 ' + editprot.attr('expiry') + ')') + wgULS('。\n\n点击确定以确定,或点击取消以取消。', '。\n\n點選確定以確定,或點選取消以取消。'))) { ctx.statusElement.error(wgULS('对全保护页面的删除已取消。', '對全保護頁面的刪除已取消。')); ctx.onDeleteFailure(this); return; } token = $(xml).find('page').attr('deletetoken'); if (!token) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能抓取删除令牌。', '不能擷取刪除權杖。')); ctx.onDeleteFailure(this); return; } pageTitle = $(xml).find('page').attr('title'); } var query = { 'action': 'delete', 'tags': ctx.tags, 'title': pageTitle, 'token': token, 'reason': ctx.editSummary }; if (ctx.watchlistOption === 'watch') { query.watch = 'true'; } ctx.deleteProcessApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('删除页面…', '刪除頁面…'), query, ctx.onDeleteSuccess, ctx.statusElement, fnProcessDeleteError); ctx.deleteProcessApi.setParent(this); ctx.deleteProcessApi.post(); }; // callback from deleteProcessApi.post() var fnProcessDeleteError = function() { var errorCode = ctx.deleteProcessApi.getErrorCode(); // check for "Database query error" if (errorCode === 'internal_api_error_DBQueryError' && ctx.retries++ < ctx.maxRetries) { ctx.statusElement.info(wgULS('数据库查询错误,重试', '資料庫查詢錯誤,重試')); --Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; // allow for normal completion if retry succeeds ctx.deleteProcessApi.post(); // give it another go! } else if ((errorCode === 'badtoken' || errorCode === 'notoken') && ctx.retries++ < ctx.maxRetries) { ctx.statusElement.info(wgULS('无效令牌,重试', '無效權杖,重試')); --Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; ctx.deleteProcessApi.query.token = fnGetToken.call(this); ctx.deleteProcessApi.post(); } else if (errorCode === 'missingtitle') { ctx.statusElement.error(wgULS('不能删除页面,因其已不存在', '不能刪除頁面,因其已不存在')); if (ctx.onDeleteFailure) { ctx.onDeleteFailure.call(this, ctx.deleteProcessApi); // invoke callback } // hard error, give up } else { ctx.statusElement.error(wgULS('不能删除页面:', '不能刪除頁面:') + ctx.deleteProcessApi.getErrorText()); if (ctx.onDeleteFailure) { ctx.onDeleteFailure.call(this, ctx.deleteProcessApi); // invoke callback } } }; var fnProcessUndelete = function() { var pageTitle, token; // The whole handling of tokens in Morebits is outdated (#615) // but has generally worked since intoken has been deprecated // but remains. intoken does not, however, take undelete, so // fnCanUseMwUserToken('undelete') is no good. Everything // except watching and patrolling should eventually use csrf, // but until then (#615) the stupid hack below should work for // undeletion. if (fnCanUseMwUserToken('undelete')) { token = mw.user.tokens.get('csrfToken'); pageTitle = ctx.pageName; } else { var xml = ctx.undeleteApi.getXML(); if ($(xml).find('page').attr('missing') !== '') { ctx.statusElement.error(wgULS('不能取消删除页面,因为它已存在', '不能取消刪除頁面,因為它已存在')); ctx.onUndeleteFailure(this); return; } // extract protection info var editprot = $(xml).find('pr[type="create"]'); if (editprot.length > 0 && editprot.attr('level') === 'sysop' && !ctx.suppressProtectWarning && !confirm(wgULS('您即将取消删除全保护页面“' + ctx.pageName + '”', '您即將取消刪除全保護頁面「' + ctx.pageName + '」') + (editprot.attr('expiry') === 'infinity' ? '(永久)' : '(到期 ' + editprot.attr('expiry') + ')') + wgULS('。\n\n点击确定以取消删除,或点击取消以取消。', '。\n\n點選確定以取消刪除,或點選取消以取消。'))) { ctx.statusElement.error(wgULS('对全保护页面的取消删除已取消。', '對全保護頁面的取消刪除已取消。')); ctx.onUndeleteFailure(this); return; } // KLUDGE: token = mw.user.tokens.get('csrfToken'); pageTitle = ctx.pageName; } var query = { 'action': 'undelete', 'title': pageTitle, 'token': token, 'reason': ctx.editSummary }; if (ctx.watchlistOption === 'watch') { query.watch = 'true'; } ctx.undeleteProcessApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('取消删除…', '取消刪除…'), query, ctx.onUndeleteSuccess, ctx.statusElement, fnProcessUndeleteError); ctx.undeleteProcessApi.setParent(this); ctx.undeleteProcessApi.post(); }; // callback from undeleteProcessApi.post() var fnProcessUndeleteError = function() { var errorCode = ctx.undeleteProcessApi.getErrorCode(); // check for "Database query error" if (errorCode === 'internal_api_error_DBQueryError' && ctx.retries++ < ctx.maxRetries) { ctx.statusElement.info(wgULS('数据库查询错误,重试', '資料庫查詢錯誤,重試')); --Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; // allow for normal completion if retry succeeds ctx.undeleteProcessApi.post(); // give it another go! } else if ((errorCode === 'badtoken' || errorCode === 'notoken') && ctx.retries++ < ctx.maxRetries) { ctx.statusElement.error(wgULS('无效令牌,重试。', '無效權杖,重試。')); --Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; ctx.undeleteProcessApi.query.token = fnGetToken.call(this); ctx.undeleteProcessApi.post(); } else if (errorCode === 'cantundelete') { ctx.statusElement.error(wgULS('不能取消删除页面,因没有版本供取消删除或已被取消删除', '不能取消刪除頁面,因沒有版本供取消刪除或已被取消刪除')); if (ctx.onUndeleteFailure) { ctx.onUndeleteFailure.call(this, ctx.undeleteProcessApi); // invoke callback } // hard error, give up } else { ctx.statusElement.error(wgULS('不能取消删除页面:', '不能取消刪除頁面:') + ctx.undeleteProcessApi.getErrorText()); if (ctx.onUndeleteFailure) { ctx.onUndeleteFailure.call(this, ctx.undeleteProcessApi); // invoke callback } } }; var fnProcessProtect = function() { var xml = ctx.protectApi.getXML(); var missing = $(xml).find('page').attr('missing') === ''; if ((ctx.protectEdit || ctx.protectMove) && missing) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能保护页面,因其已不存在', '不能保護頁面,因其已不存在')); ctx.onProtectFailure(this); return; } if (ctx.protectCreate && !missing) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能白纸保护页面,因其已存在', '不能白紙保護頁面,因其已存在')); ctx.onProtectFailure(this); return; } // TODO cascading protection not possible on edit<sysop var protectToken = $(xml).find('page').attr('protecttoken'); if (!protectToken) { ctx.statusElement.error(wgULS('不能抓取保护令牌。', '不能擷取保護權杖。')); ctx.onProtectFailure(this); return; } // fetch existing protection levels var prs = $(xml).find('pr'); var editprot = prs.filter('[type="edit"]'); var moveprot = prs.filter('[type="move"]'); var createprot = prs.filter('[type="create"]'); var protections = [], expirys = []; // set edit protection level if (ctx.protectEdit) { protections.push('edit=' + ctx.protectEdit.level); expirys.push(ctx.protectEdit.expiry); } else if (editprot.length) { protections.push('edit=' + editprot.attr('level')); expirys.push(editprot.attr('expiry').replace('infinity', 'indefinite')); } if (ctx.protectMove) { protections.push('move=' + ctx.protectMove.level); expirys.push(ctx.protectMove.expiry); } else if (moveprot.length) { protections.push('move=' + moveprot.attr('level')); expirys.push(moveprot.attr('expiry').replace('infinity', 'indefinite')); } if (ctx.protectCreate) { protections.push('create=' + ctx.protectCreate.level); expirys.push(ctx.protectCreate.expiry); } else if (createprot.length) { protections.push('create=' + createprot.attr('level')); expirys.push(createprot.attr('expiry').replace('infinity', 'indefinite')); } var query = { action: 'protect', tags: ctx.tags, title: $(xml).find('page').attr('title'), token: protectToken, protections: protections.join('|'), expiry: expirys.join('|'), reason: ctx.editSummary }; if (ctx.protectCascade) { query.cascade = 'true'; } if (ctx.watchlistOption === 'watch') { query.watch = 'true'; } ctx.protectProcessApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('保护页面…', '保護頁面…'), query, ctx.onProtectSuccess, ctx.statusElement, ctx.onProtectFailure); ctx.protectProcessApi.setParent(this); ctx.protectProcessApi.post(); }; var fnProcessStabilize = function() { var xml = ctx.stabilizeApi.getXML(); var missing = $(xml).find('page').attr('missing') === ''; if (missing) { ctx.statusElement.error('不能保护页面,因其已不存在'); ctx.onStabilizeFailure(this); return; } var stabilizeToken = $(xml).find('page').attr('edittoken'); if (!stabilizeToken) { ctx.statusElement.error('不能抓取stabilize令牌。'); ctx.onStabilizeFailure(this); return; } var query = { action: 'stabilize', title: $(xml).find('page').attr('title'), token: stabilizeToken, protectlevel: ctx.flaggedRevs.level, expiry: ctx.flaggedRevs.expiry, reason: ctx.editSummary }; if (ctx.watchlistOption === 'watch') { query.watch = 'true'; } ctx.stabilizeProcessApi = new Morebits.wiki.api('配置stabilization设定…', query, ctx.onStabilizeSuccess, ctx.statusElement, ctx.onStabilizeFailure); ctx.stabilizeProcessApi.setParent(this); ctx.stabilizeProcessApi.post(); }; }; // end Morebits.wiki.page /** Morebits.wiki.page TODO: (XXX) * - Should we retry loads also? * - Need to reset current action before the save? * - Deal with action.completed stuff * - Need to reset all parameters once done (e.g. edit summary, move destination, etc.) */ /** * **************** Morebits.wiki.flow **************** * 目前只有两个功能:添加讨论和编辑描述。 * * 由于Flow讨论板不同于普通页面,各贴是相对独立的页面,因此page的API与类型的设计 * 并不完全适用于Flow页面。如果需要更多功能,可能需要重构orz。 * * Callers are not permitted to directly access the properties of this class! * All property access is through the appropriate get___() or set___() method. * * Callers should set Morebits.wiki.actionCompleted.notice and Morebits.wiki.actionCompleted.redirect * before the first call to Morebits.wiki.flow.newTopic() and Morebits.wiki.flow.editHeader(). * * Each of the callback functions takes one parameter, which is a * reference to the Morebits.wiki.page object that registered the callback. * Callback functions may invoke any Morebits.wiki.page prototype method using this reference. * * * 公有方法: * check(title, callbackOnFlow, callbackOnNonFlow, onError): 检查一个标题是否为Flow页面 * title - 页面标题 * callbackOnFlow - 回调函数,确认为Flow页面时调用 * callbackOnNonFlow - 回调函数,确认不是Flow页面时调用 * onError - 调用API发生错误时的回调函数 * * relevantUserName(): 如果没有Flow,直接用mw.config.get('wgRelevantUserName')就行了。 * * Constructor: Morebits.wiki.flow(pageName, currentAction) * pageName - the name of the page, prefixed by the namespace (if any) * (for the current page, use mw.config.get('wgPageName'))。现在请勿使用Topic:xxxxx。 * currentAction - a string describing the action about to be undertaken (optional) * * newTopic(onSuccess, onFailure): 向讨论中加入新留言. * onSuccess - callback function which is called when the save has succeeded (optional) * onFailure - callback function which is called when the save fails (optional) * * viewHeader(onSuccess, onFailure): 加载Flow讨论页描述。 * onSuccess - callback function which is called when the method has succeeded (optional) * onFailure - callback function which is called when the method fails (optional) * * editHeader(onSuccess, onFailure): 编辑Flow讨论页描述。请先调用loadHeader() * onSuccess - callback function which is called when the method has succeeded (optional) * onFailure - callback function which is called when the method fails (optional) * * getHeader(): 返回Flow讨论页描述。需要先调用loadHeader() * * setHeader(header) * header - Flow讨论页描述 * * setTopic(topic) * topic - 新讨论的标题 * * setContent(content) * content - 新讨论的内容,wikicode * * setCallbackParameters(callbackParameters) * callbackParameters - an object for use in a callback function * * getCallbackParameters(): returns the object previous set by setCallbackParameters() * * Callback notes: callbackParameters is for use by the caller only. The parameters * allow a caller to pass the proper context into its callback function. * Callers must ensure that any changes to the callbackParameters object * within a load() callback still permit a proper re-entry into the * load() callback if an edit conflict is detected upon calling save(). * */ Morebits.wiki.flow = function(pageName, currentAction) { if (!currentAction) { currentAction = '打开页面“' + pageName + '”'; } /** * Private context variables * * This context is not visible to the outside, thus all the data here * must be accessed via getter and setter functions. */ var ctx = { // backing fields for public properties pageName: pageName, // isFlow: null, callbackParameters: null, statusElement: new Morebits.status(currentAction), // - edit header: null, headerLastRevision: null, topic: null, content: null, // watchlistOption: 'nochange', // internal status headerLoaded: false, editToken: null, // loadTime: null, // lastEditTime: null, // revertCurID: null, // revertUser: null, fullyProtected: false, suppressProtectWarning: false, // conflictRetries: 0, // retries: 0, // callbacks onNewTopicSuccess: null, onNewTopicFailure: null, onViewHeaderSuccess: null, onViewHeaderFailure: null, onEditHeaderSuccess: null, onEditHeaderFailure: null, // internal objects newTopicApi: null, viewHeaderApi: null, editHeaderApi: null }; var emptyFunction = function() { }; /** * Public interface accessors */ this.getPageName = function() { return ctx.pageName; }; this.getHeader = function() { return ctx.header; }; this.setHeader = function(header) { ctx.header = header; }; this.getTopic = function() { return ctx.topic; }; this.setTopic = function(topic) { ctx.topic = topic; }; this.getContent = function() { return ctx.content; }; this.setContent = function(content) { ctx.content = content; }; this.setCallbackParameters = function(callbackParameters) { ctx.callbackParameters = callbackParameters; }; this.getCallbackParameters = function() { return ctx.callbackParameters; }; this.getStatusElement = function() { return ctx.statusElement; }; // Save updated .pageText to Wikipedia // Only valid after successful .load() this.newTopic = function(onSuccess, onFailure) { ctx.onNewTopicSuccess = onSuccess; ctx.onNewTopicFailure = onFailure || emptyFunction; var query = { action: 'flow', page: ctx.pageName, token: mw.user.tokens.get('csrfToken'), submodule: 'new-topic', nttopic: ctx.topic, ntcontent: ctx.content, ntformat: 'wikitext' }; ctx.newTopicApi = new Morebits.wiki.api('留言…', query, fnNewTopicSuccess, ctx.statusElement, fnNewTopicError); ctx.newTopicApi.setParent(this); ctx.newTopicApi.post(); }; this.viewHeader = function (onSuccess, onFailure) { ctx.onViewHeaderSuccess = onSuccess; ctx.onViewHeaderFailure = onFailure || emptyFunction; // header: null, // headerLastRevision: null, // headerLoaded if (!onSuccess) { ctx.statusElement.error('内部错误:未给viewHeader()提供onSuccess回调函数!'); ctx.onViewHeaderFailure(this); return; } var query = { action: 'flow', submodule: 'view-header', page: ctx.pageName, vhformat: 'wikitext' }; ctx.viewHeaderApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('抓取Flow描述…', '擷取Flow描述…'), query, fnViewHeaderSuccess, ctx.statusElement, ctx.onViewHeaderFailure); ctx.viewHeaderApi.setParent(this); ctx.viewHeaderApi.post(); }; this.editHeader = function (onSuccess, onFailure) { ctx.onEditHeaderSuccess = onSuccess; ctx.onEditHeaderFailure = onFailure || emptyFunction; var query = { action: 'flow', page: ctx.pageName, token: mw.user.tokens.get('csrfToken'), submodule: 'edit-header', ehprev_revision: ctx.headerLastRevision, ehcontent: ctx.header, ehformat: 'wikitext' }; ctx.editHeaderApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('编辑Flow讨论页描述…', '編輯Flow討論頁描述…'), query, fnEditHeaderSuccess, ctx.statusElement, fnEditHeaderError); ctx.editHeaderApi.setParent(this); ctx.editHeaderApi.post(); }; /* Private member functions * * These are not exposed outside */ // callback from newTopicApi.post() var fnNewTopicSuccess = function() { var xml = ctx.newTopicApi.getXML(); if ($(xml).find('new-topic').attr('status') === 'ok') { var link = document.createElement('a'); link.setAttribute('href', mw.util.getUrl(ctx.pageName)); link.appendChild(document.createTextNode(ctx.pageName)); ctx.statusElement.info(['完成(', link, ')']); if (ctx.onNewTopicSuccess) { ctx.onNewTopicSuccess(this); // invoke callback } } else { ctx.statusElement.error(wgULS('保存页面时由API得到未知错误', '儲存頁面時由API得到未知錯誤')); // force error to stay on the screen ++Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; ctx.onNewTopicFailure(this); } }; // callback from newTopicApi.post() var fnNewTopicError = function() { var errorCode = ctx.newTopicApi.getErrorCode(); if (errorCode === 'invalid-page') { ctx.statusElement.error(wgULS('内部错误:不是Flow页面,无法留言', '內部錯誤:不是Flow頁面,無法留言')); } else if (errorCode === 'block') { ctx.statusElement.error(wgULS('无法留言,因讨论页被保护', '無法留言,因討論頁被保護')); } else if (errorCode === 'spamfilter') { ctx.statusElement.error(wgULS('无法留言,因为需要验证码或已经触发URL黑名单', '無法留言,因為需要驗證碼或已經觸發URL黑名單')); } else { ctx.statusElement.error(wgULS('留言时由API得到未知错误', '留言時由API得到未知錯誤')); } if (ctx.onNewTopicFailure) { ctx.onNewTopicFailure(this); // invoke callback } }; var fnViewHeaderSuccess = function() { var xml = ctx.viewHeaderApi.getXML(); ctx.header = $(xml).find('content').attr('content'); ctx.headerLastRevision = $(xml).find('revision').attr('revisionId'); ctx.headerLoaded = true; ctx.onViewHeaderSuccess(this); }; var fnEditHeaderSuccess = function() { var xml = ctx.editHeaderApi.getXML(); if ($(xml).find('edit-header').attr('status') === 'ok') { ctx.statusElement.info('完成'); ctx.headerLastRevision = $(xml).find('header').attr('header-revision-id'); if (ctx.onEditHeaderSuccess) { ctx.onEditHeaderSuccess(this); } } else { ctx.statusElement.error(wgULS('保存Flow讨论页描述时由API得到未知错误', '儲存Flow討論頁描述時由API得到未知錯誤')); // force error to stay on the screen ++Morebits.wiki.numberOfActionsLeft; ctx.onEditHeaderFailure(this); } }; var fnEditHeaderError = function() { var errorCode = ctx.editHeaderApi.getErrorCode(); if (errorCode === 'invalid-page') { ctx.statusElement.error(wgULS('内部错误:不是Flow页面,无法编辑描述', '內部錯誤:不是Flow頁面,無法編輯描述')); } else if (errorCode === 'block') { ctx.statusElement.error(wgULS('无法编辑描述,因讨论页被保护', '無法編輯描述,因討論頁被保護')); } else if (errorCode === 'spamfilter') { ctx.statusElement.error(wgULS('无法编辑描述,因为需要验证码或已经触发URL黑名单', '無法編輯描述,因為需要驗證碼或已經觸發URL黑名單')); } else { ctx.statusElement.error(wgULS('编辑描述时由API得到未知错误', '編輯描述時由API得到未知錯誤')); } if (ctx.onEditHeaderFailure) { ctx.onEditHeaderFailure(this); // invoke callback } }; }; Morebits.wiki.flow.check = function(title, callbackOnFlow, callbackOnNonFlow, onError) { var callback = function (obj) { var responseXML = obj.responseXML; var pages = responseXML.getElementsByTagName('page'); if (pages.length > 0) { var model = pages[0].getAttribute('contentmodel'); if (model === 'flow-board') { if (typeof callbackOnFlow === 'function') { callbackOnFlow(); } } else if (model !== null) { if (typeof callbackOnNonFlow === 'function') { callbackOnNonFlow(); } } else { if (typeof onError === 'function') { obj.statelem.error('内部错误:页面标题无效'); onError(obj); } } } else { if (typeof onError === 'function') { obj.statelem.error('内部错误:调用API时失败'); onError(obj); } } }; var statusElement = new Morebits.status(wgULS('检查是否为Flow页面', '檢查是否為Flow頁面')); var checkApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('查询页面信息', '檢索頁面信息'), { action: 'query', prop: 'info', titles: title }, callback, statusElement, onError); checkApi.post(); }; // end Morebits.wiki.flow Morebits.wiki.flow.relevantUserName = function (allowBlock) { // 处理Flow页面的问题 var name = mw.config.get('wgRelevantUserName'); if (name) { return name; } else if (mw.config.get('wgPageContentModel') === 'flow-board') { var title = $('a', '#contentSub').attr('title'); if (title && title.indexOf('User talk:') === 0) { return title.replace(/^User talk:([^/]+).*$/, '$1'); } return null; } else if (mw.config.get('wgCanonicalSpecialPageName') === 'Contributions') { if ($('#contentSub').find('a[title^="Special:日志/block"]').length && allowBlock) { var link = $('#contentSub').find('a[title^="Special:日志/block"]')[0].href; return mw.util.getParamValue('page', link).replace('User:', ''); } } return null; }; /** * **************** Morebits.wiki.preview **************** * Uses the API to parse a fragment of wikitext and render it as HTML. * * Constructor: Morebits.wiki.preview(previewbox, currentAction) * previewbox - the <div> element that will contain the rendered HTML * * beginRender(wikitext): Displays the preview box, and begins an asynchronous attempt * to render the specified wikitext. * wikitext - wikitext to render; most things should work, including subst: and ~~~~ * pageTitle - optional parameter for the page this should be rendered as being on * * closePreview(): Hides the preview box and clears it. * * The suggested implementation pattern (in Morebits.simpleWindow + Morebits.quickForm situations) is to * construct a Morebits.wiki.preview object after rendering a Morebits.quickForm, and bind the object * to an arbitrary property of the form (e.g. |previewer|). For an example, see * twinklewarn.js. */ Morebits.wiki.preview = function(previewbox) { this.previewbox = previewbox; $(previewbox).addClass('morebits-previewbox').hide(); this.beginRender = function(wikitext, pageTitle) { $(previewbox).show(); var statusspan = document.createElement('span'); previewbox.appendChild(statusspan); Morebits.status.init(statusspan); // 如果页面不是wikitext(例如用户js/css、Flow等),那么找一个wikitext页面来预览。 var pageName = mw.config.get('wgPageName'); if (mw.config.get('wgPageContentModel') !== 'wikitext') { pageName = 'Draft:' + pageName; } var query = { action: 'parse', prop: 'text', pst: 'true', // PST = pre-save transform; this makes substitution work properly text: wikitext, title: pageTitle || pageName }; var renderApi = new Morebits.wiki.api(wgULS('加载中…', '載入中…'), query, fnRenderSuccess, new Morebits.status(wgULS('预览', '預覽'))); renderApi.post(); }; var fnRenderSuccess = function(apiobj) { var xml = apiobj.getXML(); var html = $(xml).find('text').text(); if (!html) { apiobj.statelem.error(wgULS('加载预览失败,或模板被清空', '載入預覽失敗,或模板被清空')); return; } previewbox.innerHTML = html; $(previewbox).find('a').attr('target', '_blank'); }; this.closePreview = function() { $(previewbox).empty().hide(); }; }; /** * **************** Morebits.wikitext **************** * Wikitext manipulation */ Morebits.wikitext = {}; Morebits.wikitext.template = { parse: function(text, start) { var count = -1; var level = -1; var equals = -1; var current = ''; var result = { name: '', parameters: {} }; var key, value; for (var i = start; i < text.length; ++i) { var test3 = text.substr(i, 3); if (test3 === '{{{') { current += '{{{'; i += 2; ++level; continue; } if (test3 === '}}}') { current += '}}}'; i += 2; --level; continue; } var test2 = text.substr(i, 2); if (test2 === '{{' || test2 === '[[') { current += test2; ++i; ++level; continue; } if (test2 === ']]') { current += test2; ++i; --level; continue; } if (test2 === '}}') { current += test2; ++i; --level; if (level <= 0) { if (count === -1) { result.name = current.substring(2).trim(); ++count; } else { if (equals !== -1) { key = current.substring(0, equals).trim(); value = current.substring(equals).trim(); result.parameters[key] = value; equals = -1; } else { result.parameters[count] = current; ++count; } } break; } continue; } if (text.charAt(i) === '|' && level <= 0) { if (count === -1) { result.name = current.substring(2).trim(); ++count; } else { if (equals !== -1) { key = current.substring(0, equals).trim(); value = current.substring(equals + 1).trim(); result.parameters[key] = value; equals = -1; } else { result.parameters[count] = current; ++count; } } current = ''; } else if (equals === -1 && text.charAt(i) === '=' && level <= 0) { equals = current.length; current += text.charAt(i); } else { current += text.charAt(i); } } return result; } }; Morebits.wikitext.page = function mediawikiPage(text) { this.text = text; }; Morebits.wikitext.page.prototype = { text: '', removeLink: function(link_target) { var first_char = link_target.substr(0, 1); var link_re_string = '[' + first_char.toUpperCase() + first_char.toLowerCase() + ']' + RegExp.escape(link_target.substr(1), true); var link_simple_re = new RegExp('\\[\\[:?(' + link_re_string + ')\\]\\]', 'g'); var link_named_re = new RegExp('\\[\\[:?' + link_re_string + '\\|(.+?)\\]\\]', 'g'); this.text = this.text.replace(link_simple_re, '$1').replace(link_named_re, '$1'); }, commentOutImage: function(image, reason) { var unbinder = new Morebits.unbinder(this.text); unbinder.unbind('<!--', '-->'); reason = reason ? reason + ':' : ''; var first_char = image.substr(0, 1); var image_re_string = '[' + first_char.toUpperCase() + first_char.toLowerCase() + ']' + RegExp.escape(image.substr(1), true); /* * Check for normal image links, i.e. [[Image:Foobar.png|...]] * Will eat the whole link */ var links_re = new RegExp('\\[\\[(?:[Ii]mage|[Ff]ile|文件|檔案):\\s*' + image_re_string); var allLinks = Morebits.array.uniq(Morebits.string.splitWeightedByKeys(unbinder.content, '[[', ']]')); for (var i = 0; i < allLinks.length; ++i) { if (links_re.test(allLinks[i])) { var replacement = '<!-- ' + reason + allLinks[i] + ' -->'; unbinder.content = unbinder.content.replace(allLinks[i], replacement, 'g'); } } // unbind the newly created comments unbinder.unbind('<!--', '-->'); /* * Check for gallery images, i.e. instances that must start on a new line, eventually preceded with some space, and must include Image: prefix * Will eat the whole line. */ var gallery_image_re = new RegExp('(^\\s*(?:[Ii]mage|[Ff]ile|文件|檔案):\\s*' + image_re_string + '.*?$)', 'mg'); unbinder.content = unbinder.content.replace(gallery_image_re, '<!-- ' + reason + '$1 -->'); // unbind the newly created comments unbinder.unbind('<!--', '-->'); /* * Check free image usages, for example as template arguments, might have the Image: prefix excluded, but must be preceeded by an | * Will only eat the image name and the preceeding bar and an eventual named parameter */ var free_image_re = new RegExp('(\\|\\s*(?:[\\w\\s]+\\=)?\\s*(?:(?:[Ii]mage|[Ff]ile|文件|檔案):\\s*)?' + image_re_string + ')', 'mg'); unbinder.content = unbinder.content.replace(free_image_re, '<!-- ' + reason + '$1 -->'); // Rebind the content now, we are done! this.text = unbinder.rebind(); }, addToImageComment: function(image, data) { var first_char = image.substr(0, 1); var first_char_regex = RegExp.escape(first_char, true); if (first_char.toUpperCase() !== first_char.toLowerCase()) { first_char_regex = '[' + RegExp.escape(first_char.toUpperCase(), true) + RegExp.escape(first_char.toLowerCase(), true) + ']'; } var image_re_string = '(?:[Ii]mage|[Ff]ile|文件|檔案):\\s*' + first_char_regex + RegExp.escape(image.substr(1), true); var links_re = new RegExp('\\[\\[' + image_re_string); var allLinks = Morebits.array.uniq(Morebits.string.splitWeightedByKeys(this.text, '[[', ']]')); for (var i = 0; i < allLinks.length; ++i) { if (links_re.test(allLinks[i])) { var replacement = allLinks[i]; // just put it at the end? replacement = replacement.replace(/\]\]$/, '|' + data + ']]'); this.text = this.text.replace(allLinks[i], replacement, 'g'); } } var gallery_re = new RegExp('^(\\s*' + image_re_string + '.*?)\\|?(.*?)$', 'mg'); var newtext = '$1|$2 ' + data; this.text = this.text.replace(gallery_re, newtext); }, removeTemplate: function(template) { var first_char = template.substr(0, 1); var template_re_string = '(?:[Tt]emplate:|模板:)?\\s*[' + first_char.toUpperCase() + first_char.toLowerCase() + ']' + RegExp.escape(template.substr(1), true); var links_re = new RegExp('\\{\\{' + template_re_string); var allTemplates = Morebits.array.uniq(Morebits.string.splitWeightedByKeys(this.text, '{{', '}}', [ '{{{', '}}}' ])); for (var i = 0; i < allTemplates.length; ++i) { if (links_re.test(allTemplates[i])) { this.text = this.text.replace(allTemplates[i], '', 'g'); } } }, getText: function() { return this.text; } }; /** * **************** Morebits.queryString **************** * Maps the querystring to an object * * Functions: * * Morebits.queryString.exists(key) * returns true if the particular key is set * Morebits.queryString.get(key) * returns the value associated to the key * Morebits.queryString.equals(key, value) * returns true if the value associated with given key equals given value * Morebits.queryString.toString() * returns the query string as a string * Morebits.queryString.create( hash ) * creates an querystring and encodes strings via encodeURIComponent and joins arrays with | * * In static context, the value of location.search.substring(1), else the value given to the constructor is going to be used. The mapped hash is saved in the object. * * Example: * * var value = Morebits.queryString.get('key'); * var obj = new Morebits.queryString('foo=bar&baz=quux'); * value = obj.get('foo'); */ Morebits.queryString = function QueryString(qString) { this.string = qString; this.params = {}; if (!qString.length) { return; } qString.replace(/\+/, ' '); var args = qString.split('&'); for (var i = 0; i < args.length; ++i) { var pair = args[i].split('='); var key = decodeURIComponent(pair[0]), value = key; if (pair.length === 2) { value = decodeURIComponent(pair[1]); } this.params[key] = value; } }; Morebits.queryString.staticstr = null; Morebits.queryString.staticInit = function() { if (!Morebits.queryString.staticstr) { Morebits.queryString.staticstr = new Morebits.queryString(location.search.substring(1)); } }; Morebits.queryString.get = function(key) { Morebits.queryString.staticInit(); return Morebits.queryString.staticstr.get(key); }; Morebits.queryString.prototype.get = function(key) { return this.params[key] ? this.params[key] : null; }; Morebits.queryString.exists = function(key) { Morebits.queryString.staticInit(); return Morebits.queryString.staticstr.exists(key); }; Morebits.queryString.prototype.exists = function(key) { return !!this.params[key]; }; Morebits.queryString.equals = function(key, value) { Morebits.queryString.staticInit(); return Morebits.queryString.staticstr.equals(key, value); }; Morebits.queryString.prototype.equals = function(key, value) { return this.params[key] === value; }; Morebits.queryString.toString = function() { Morebits.queryString.staticInit(); return Morebits.queryString.staticstr.toString(); }; Morebits.queryString.prototype.toString = function() { return this.string ? this.string : null; }; Morebits.queryString.create = function(arr) { var resarr = []; var editToken; // KLUGE: this should always be the last item in the query string (bug TW-B-0013) for (var i in arr) { if (arr[i] === undefined) { continue; } var res; if ($.isArray(arr[i])) { var v = []; for (var j = 0; j < arr[i].length; ++j) { v[j] = encodeURIComponent(arr[i][j]); } res = v.join('|'); } else { res = encodeURIComponent(arr[i]); } if (i === 'token') { editToken = res; } else { resarr.push(encodeURIComponent(i) + '=' + res); } } if (editToken !== undefined) { resarr.push('token=' + editToken); } return resarr.join('&'); }; Morebits.queryString.prototype.create = Morebits.queryString.create; /** * **************** Morebits.status **************** */ Morebits.status = function Status(text, stat, type) { this.textRaw = text; this.text = this.codify(text); this.type = type || 'status'; this.generate(); if (stat) { this.update(stat, type); } }; Morebits.status.init = function(root) { if (!(root instanceof Element)) { throw new Error('对象不是一个Element'); } while (root.hasChildNodes()) { root.removeChild(root.firstChild); } Morebits.status.root = root; Morebits.status.errorEvent = null; }; Morebits.status.root = null; Morebits.status.onError = function(handler) { if ($.isFunction(handler)) { Morebits.status.errorEvent = handler; } else { throw 'Morebits.status.onError:处理程序不是一个函数'; } }; Morebits.status.prototype = { stat: null, text: null, textRaw: null, type: 'status', target: null, node: null, linked: false, link: function() { if (!this.linked && Morebits.status.root) { Morebits.status.root.appendChild(this.node); this.linked = true; } }, unlink: function() { if (this.linked) { Morebits.status.root.removeChild(this.node); this.linked = false; } }, codify: function(obj) { if (!$.isArray(obj)) { obj = [ obj ]; } var result; result = document.createDocumentFragment(); for (var i = 0; i < obj.length; ++i) { if (typeof obj[i] === 'string') { result.appendChild(document.createTextNode(obj[i])); } else if (obj[i] instanceof Element) { result.appendChild(obj[i]); } // Else cosmic radiation made something shit } return result; }, update: function(status, type) { this.stat = this.codify(status); if (type) { this.type = type; if (type === 'error') { // hack to force the page not to reload when an error is output - see also Morebits.status() above Morebits.wiki.numberOfActionsLeft = 1000; // call error callback if (Morebits.status.errorEvent) { Morebits.status.errorEvent(); } // also log error messages in the browser console console.error(this.textRaw + ': ' + status); // eslint-disable-line no-console } } this.render(); }, generate: function() { this.node = document.createElement('div'); this.node.appendChild(document.createElement('span')).appendChild(this.text); this.node.appendChild(document.createElement('span')).appendChild(document.createTextNode(':')); this.target = this.node.appendChild(document.createElement('span')); this.target.appendChild(document.createTextNode('')); // dummy node }, render: function() { this.node.className = 'tw_status_' + this.type; while (this.target.hasChildNodes()) { this.target.removeChild(this.target.firstChild); } this.target.appendChild(this.stat); this.link(); }, status: function(status) { this.update(status, 'status'); }, info: function(status) { this.update(status, 'info'); }, warn: function(status) { this.update(status, 'warn'); }, error: function(status) { this.update(status, 'error'); } }; Morebits.status.info = function(text, status) { return new Morebits.status(text, status, 'info'); }; Morebits.status.warn = function(text, status) { return new Morebits.status(text, status, 'warn'); }; Morebits.status.error = function(text, status) { return new Morebits.status(text, status, 'error'); }; /** * For the action complete message at the end, create a status line without * a colon separator. * @param {String} text */ Morebits.status.actionCompleted = function(text) { var node = document.createElement('div'); node.appendChild(document.createElement('span')).appendChild(document.createTextNode(text)); node.className = 'tw_status_info'; if (Morebits.status.root) { Morebits.status.root.appendChild(node); } }; /** * Display the user's rationale, comments, etc. back to them after a failure, * so that they may re-use it * @param {string} comments * @param {string} message */ Morebits.status.printUserText = function(comments, message) { var p = document.createElement('p'); p.textContent = message; var div = document.createElement('div'); div.className = 'toccolours'; div.style.marginTop = '0'; div.style.whiteSpace = 'pre-wrap'; div.textContent = comments; p.appendChild(div); Morebits.status.root.appendChild(p); }; /** * **************** Morebits.htmlNode() **************** * Simple helper function to create a simple node */ Morebits.htmlNode = function (type, content, color) { var node = document.createElement(type); if (color) { node.style.color = color; } node.appendChild(document.createTextNode(content)); return node; }; /** * **************** Morebits.checkboxClickHandler() **************** * shift-click-support for checkboxes * wikibits version (window.addCheckboxClickHandlers) has some restrictions, and * doesn't work with checkboxes inside a sortable table, so let's build our own. */ Morebits.checkboxShiftClickSupport = function (jQuerySelector, jQueryContext) { var lastCheckbox = null; function clickHandler(event) { var thisCb = this; if (event.shiftKey && lastCheckbox !== null) { var cbs = $(jQuerySelector, jQueryContext); // can't cache them, obviously, if we want to support resorting var index = -1, lastIndex = -1, i; for (i = 0; i < cbs.length; i++) { if (cbs[i] === thisCb) { index = i; if (lastIndex > -1) { break; } } if (cbs[i] === lastCheckbox) { lastIndex = i; if (index > -1) { break; } } } if (index > -1 && lastIndex > -1) { // inspired by wikibits var endState = thisCb.checked; var start, finish; if (index < lastIndex) { start = index + 1; finish = lastIndex; } else { start = lastIndex; finish = index - 1; } for (i = start; i <= finish; i++) { cbs[i].checked = endState; } } } lastCheckbox = thisCb; return true; } $(jQuerySelector, jQueryContext).click(clickHandler); }; /** **************** Morebits.batchOperation **************** * Iterates over a group of pages and executes a worker function for each. * * Constructor: Morebits.batchOperation(currentAction) * * setPageList(wikitext): Sets the list of pages to work on. * It should be an array of page names (strings). * * setOption(optionName, optionValue): Sets a known option: * - chunkSize (integer): the size of chunks to break the array into (default 50). * Setting this to a small value (<5) can cause problems. * - preserveIndividualStatusLines (boolean): keep each page's status element visible * when worker is complete? See note below * * run(worker): Runs the given callback for each page in the list. * The callback must call workerSuccess when succeeding, or workerFailure * when failing. If using Morebits.wiki.api or Morebits.wiki.page, this is easily * done by passing these two functions as parameters to the methods on those * objects, for instance, page.save(batchOp.workerSuccess, batchOp.workerFailure). * Make sure the methods are called directly if special success/failure cases arise. * If you omit to call these methods, the batch operation will stall after the first * chunk! Also ensure that either workerSuccess or workerFailure is called no more * than once. * * If using preserveIndividualStatusLines, you should try to ensure that the * workerSuccess callback has access to the page title. This is no problem for * Morebits.wiki.page objects. But when using the API, please set the * |pageName| property on the Morebits.wiki.api object. * * There are sample batchOperation implementations using Morebits.wiki.page in * twinklebatchdelete.js, and using Morebits.wiki.api in twinklebatchundelete.js. */ Morebits.batchOperation = function(currentAction) { var ctx = { // backing fields for public properties pageList: null, options: { chunkSize: 50, preserveIndividualStatusLines: false }, // internal counters, etc. statusElement: new Morebits.status(currentAction || wgULS('执行批量操作', '執行批量操作')), worker: null, countStarted: 0, countFinished: 0, countFinishedSuccess: 0, currentChunkIndex: -1, pageChunks: [], running: false }; // shouldn't be needed by external users, but provided anyway for maximum flexibility this.getStatusElement = function() { return ctx.statusElement; }; this.setPageList = function(pageList) { ctx.pageList = pageList; }; this.setOption = function(optionName, optionValue) { ctx.options[optionName] = optionValue; }; this.run = function(worker) { if (ctx.running) { ctx.statusElement.error(wgULS('批量操作已在运行', '批量操作已在執行')); return; } ctx.running = true; ctx.worker = worker; ctx.countStarted = 0; ctx.countFinished = 0; ctx.countFinishedSuccess = 0; ctx.currentChunkIndex = -1; ctx.pageChunks = []; var total = ctx.pageList.length; if (!total) { ctx.statusElement.info(wgULS('没什么要做的', '沒什麼要做的')); ctx.running = false; return; } // chunk page list into more manageable units ctx.pageChunks = Morebits.array.chunk(ctx.pageList, ctx.options.chunkSize); // start the process Morebits.wiki.addCheckpoint(); ctx.statusElement.status('0%'); fnStartNewChunk(); }; this.workerSuccess = function(apiobj) { // update or remove status line if (apiobj && apiobj.getStatusElement) { var statelem = apiobj.getStatusElement(); if (ctx.options.preserveIndividualStatusLines) { if (apiobj.getPageName || apiobj.pageName || (apiobj.query && apiobj.query.title)) { // we know the page title - display a relevant message var pageName = apiobj.getPageName ? apiobj.getPageName() : apiobj.pageName || apiobj.query.title; var link = document.createElement('a'); link.setAttribute('href', mw.util.getUrl(pageName)); link.appendChild(document.createTextNode(pageName)); statelem.info(['完成(', link, ')']); } else { // we don't know the page title - just display a generic message statelem.info('完成'); } } else { // remove the status line from display statelem.unlink(); } } ctx.countFinishedSuccess++; fnDoneOne(apiobj); }; this.workerFailure = function(apiobj) { fnDoneOne(apiobj); }; // private functions var thisProxy = this; var fnStartNewChunk = function() { var chunk = ctx.pageChunks[++ctx.currentChunkIndex]; if (!chunk) { return; // done! yay } // start workers for the current chunk ctx.countStarted += chunk.length; chunk.forEach(function(page) { ctx.worker(page, thisProxy); }); }; var fnDoneOne = function() { ctx.countFinished++; // update overall status line var total = ctx.pageList.length; if (ctx.countFinished === total) { var statusString = '完成(' + ctx.countFinishedSuccess + '/' + ctx.countFinished + '操作成功完成)'; if (ctx.countFinishedSuccess < ctx.countFinished) { ctx.statusElement.warn(statusString); } else { ctx.statusElement.info(statusString); } Morebits.wiki.removeCheckpoint(); ctx.running = false; return; } // just for giggles! (well, serious debugging, actually) if (ctx.countFinished > total) { ctx.statusElement.warn(wgULS('完成(多执行了' + (ctx.countFinished - total) + ')', '完成(多執行了' + (ctx.countFinished - total) + ')')); Morebits.wiki.removeCheckpoint(); ctx.running = false; return; } ctx.statusElement.status(parseInt(100 * ctx.countFinished / total, 10) + '%'); // start a new chunk if we're close enough to the end of the previous chunk, and // we haven't already started the next one if (ctx.countFinished >= (ctx.countStarted - Math.max(ctx.options.chunkSize / 10, 2)) && Math.floor(ctx.countFinished / ctx.options.chunkSize) > ctx.currentChunkIndex) { fnStartNewChunk(); } }; }; /** * **************** Morebits.simpleWindow **************** * A simple draggable window * now a wrapper for jQuery UI's dialog feature */ // The height passed in here is the maximum allowable height for the content area. Morebits.simpleWindow = function SimpleWindow(width, height) { var content = document.createElement('div'); this.content = content; content.className = 'morebits-dialog-content'; content.id = 'morebits-dialog-content-' + Math.round(Math.random() * 1e15); this.height = height; $(this.content).dialog({ autoOpen: false, buttons: { '占位按钮': function() {} }, dialogClass: 'morebits-dialog', width: Math.min(parseInt(window.innerWidth, 10), parseInt(width ? width : 800, 10)), // give jQuery the given height value (which represents the anticipated height of the dialog) here, so // it can position the dialog appropriately // the 20 pixels represents adjustment for the extra height of the jQuery dialog "chrome", compared // to that of the old SimpleWindow height: height + 20, close: function(event) { // dialogs and their content can be destroyed once closed $(event.target).dialog('destroy').remove(); }, resizeStart: function() { this.scrollbox = $(this).find('.morebits-scrollbox')[0]; if (this.scrollbox) { this.scrollbox.style.maxHeight = 'none'; } }, resizeEnd: function() { this.scrollbox = null; }, resize: function() { this.style.maxHeight = ''; if (this.scrollbox) { this.scrollbox.style.width = ''; } } }); var $widget = $(this.content).dialog('widget'); // add background gradient to titlebar var $titlebar = $widget.find('.ui-dialog-titlebar'); var oldstyle = $titlebar.attr('style'); $titlebar.attr('style', (oldstyle ? oldstyle : '') + '; background-image: url(%2FqqA%2BAAAAGXRFWHRTb2Z0d2FyZQBBZG9iZSBJbWFnZVJlYWR5ccllPAAAAEhQTFRFr73ZobTPusjdsMHZp7nVwtDhzNbnwM3fu8jdq7vUt8nbxtDkw9DhpbfSvMrfssPZqLvVztbno7bRrr7W1d%2Fs1N7qydXk0NjpkW7Q%2BgAAADVJREFUeNoMwgESQCAAAMGLkEIi%2FP%2BnbnbpdB59app5Vdg0sXAoMZCpGoFbK6ciuy6FX4ABAEyoAef0BXOXAAAAAElFTkSuQmCC) !important;'); // delete the placeholder button (it's only there so the buttonpane gets created) $widget.find('button').each(function(key, value) { value.parentNode.removeChild(value); }); // add container for the buttons we add, and the footer links (if any) var buttonspan = document.createElement('span'); buttonspan.className = 'morebits-dialog-buttons'; var linksspan = document.createElement('span'); linksspan.className = 'morebits-dialog-footerlinks'; $widget.find('.ui-dialog-buttonpane').append(buttonspan, linksspan); // resize the scrollbox with the dialog, if one is present $widget.resizable('option', 'alsoResize', '#' + this.content.id + ' .morebits-scrollbox, #' + this.content.id); }; Morebits.simpleWindow.prototype = { buttons: [], height: 600, hasFooterLinks: false, scriptName: null, // Focuses the dialog. This might work, or on the contrary, it might not. focus: function() { $(this.content).dialog('moveToTop'); return this; }, // Closes the dialog. If this is set as an event handler, it will stop the event from doing anything more. close: function(event) { if (event) { event.preventDefault(); } $(this.content).dialog('close'); return this; }, // Shows the dialog. Calling display() on a dialog that has previously been closed might work, but it is not guaranteed. display: function() { if (this.scriptName) { var $widget = $(this.content).dialog('widget'); $widget.find('.morebits-dialog-scriptname').remove(); var scriptnamespan = document.createElement('span'); scriptnamespan.className = 'morebits-dialog-scriptname'; scriptnamespan.textContent = this.scriptName + ' \u00B7 '; // U+00B7 MIDDLE DOT = &middot; $widget.find('.ui-dialog-title').prepend(scriptnamespan); } var dialog = $(this.content).dialog('open'); if (window.setupTooltips && window.pg && window.pg.re && window.pg.re.diff) { // tie in with NAVPOP dialog.parent()[0].ranSetupTooltipsAlready = false; window.setupTooltips(dialog.parent()[0]); } this.setHeight(this.height); // init height algorithm return this; }, // Sets the dialog title. setTitle: function(title) { $(this.content).dialog('option', 'title', title); return this; }, // Sets the script name, appearing as a prefix to the title to help users determine which // user script is producing which dialog. For instance, Twinkle modules set this to "Twinkle". setScriptName: function(name) { this.scriptName = name; return this; }, // Sets the dialog width. setWidth: function(width) { $(this.content).dialog('option', 'width', width); return this; }, // Sets the dialog's maximum height. The dialog will auto-size to fit its contents, // but the content area will grow no larger than the height given here. setHeight: function(height) { this.height = height; // from display time onwards, let the browser determine the optimum height, and instead limit the height at the given value // note that the given height will exclude the approx. 20px that the jQuery UI chrome has in height in addition to the height // of an equivalent "classic" Morebits.simpleWindow if (parseInt(getComputedStyle($(this.content).dialog('widget')[0], null).height, 10) > window.innerHeight) { $(this.content).dialog('option', 'height', window.innerHeight - 2).dialog('option', 'position', 'top'); } else { $(this.content).dialog('option', 'height', 'auto'); } $(this.content).dialog('widget').find('.morebits-dialog-content')[0].style.maxHeight = parseInt(this.height - 30, 10) + 'px'; return this; }, // Sets the content of the dialog to the given element node, usually from rendering a Morebits.quickForm. // Re-enumerates the footer buttons, but leaves the footer links as they are. // Be sure to call this at least once before the dialog is displayed... setContent: function(content) { this.purgeContent(); this.addContent(content); return this; }, addContent: function(content) { this.content.appendChild(content); // look for submit buttons in the content, hide them, and add a proxy button to the button pane var thisproxy = this; $(this.content).find('input[type="submit"], button[type="submit"]').each(function(key, value) { value.style.display = 'none'; var button = document.createElement('button'); button.textContent = value.hasAttribute('value') ? value.getAttribute('value') : value.textContent ? value.textContent : '提交'; // here is an instance of cheap coding, probably a memory-usage hit in using a closure here button.addEventListener('click', function() { value.click(); }, false); thisproxy.buttons.push(button); }); // remove all buttons from the button pane and re-add them if (this.buttons.length > 0) { $(this.content).dialog('widget').find('.morebits-dialog-buttons').empty().append(this.buttons)[0].removeAttribute('data-empty'); } else { $(this.content).dialog('widget').find('.morebits-dialog-buttons')[0].setAttribute('data-empty', 'data-empty'); // used by CSS } return this; }, purgeContent: function() { this.buttons = []; // delete all buttons in the buttonpane $(this.content).dialog('widget').find('.morebits-dialog-buttons').empty(); while (this.content.hasChildNodes()) { this.content.removeChild(this.content.firstChild); } return this; }, // Adds a link in the bottom-right corner of the dialog. // This can be used to provide help or policy links. // For example, Twinkle's CSD module adds a link to the CSD policy page, // as well as a link to Twinkle's documentation. addFooterLink: function(text, wikiPage) { var $footerlinks = $(this.content).dialog('widget').find('.morebits-dialog-footerlinks'); if (this.hasFooterLinks) { var bullet = document.createElement('span'); bullet.textContent = ' \u2022 '; // U+2022 BULLET $footerlinks.append(bullet); } var link = document.createElement('a'); link.setAttribute('href', mw.util.getUrl(wikiPage)); link.setAttribute('title', wikiPage); link.setAttribute('target', '_blank'); link.textContent = text; $footerlinks.append(link); this.hasFooterLinks = true; return this; }, setModality: function(modal) { $(this.content).dialog('option', 'modal', modal); return this; } }; // Enables or disables all footer buttons on all Morebits.simpleWindows in the current page. // This should be called with |false| when the button(s) become irrelevant (e.g. just before Morebits.status.init is called). // This is not an instance method so that consumers don't have to keep a reference to the original // Morebits.simpleWindow object sitting around somewhere. Anyway, most of the time there will only be one // Morebits.simpleWindow open, so this shouldn't matter. Morebits.simpleWindow.setButtonsEnabled = function(enabled) { $('.morebits-dialog-buttons button').prop('disabled', !enabled); }; // Twinkle blacklist was removed per consensus at http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Administrators%27_noticeboard/Archive221#New_Twinkle_blacklist_proposal }(window, document, jQuery)); // End wrap with anonymous function /** * If this script is being executed outside a ResourceLoader context, we add some * global assignments for legacy scripts, hopefully these can be removed down the line * * IMPORTANT NOTE: * PLEASE DO NOT USE THESE ALIASES IN NEW CODE! * Thanks. */ if (typeof arguments === 'undefined') { // typeof is here for a reason... /* global Morebits */ window.SimpleWindow = Morebits.simpleWindow; window.QuickForm = Morebits.quickForm; window.Wikipedia = Morebits.wiki; window.Status = Morebits.status; window.QueryString = Morebits.queryString; } // </nowiki> ompxjvjqfo7jtwc048cdi468iwnjba5 misaungayay:Xiplus/Twinkle/twinkle.js 2 10220 123806 91332 2021-09-15T01:58:21Z Xiplus 201 Fix dropdown style javascript text/javascript /** * vim: set noet sts=0 sw=8: * +-------------------------------------------------------------------------+ * | === 警告:全局小工具文件 === | * | 对此文件的修改会影响许多用户。 | * | 修改前请联系维护者。 | * +-------------------------------------------------------------------------+ * * 从Github导入[https://github.com/Xi-Plus/twinkle] * 基於 [https://github.com/jimmyxu/twinkle] 和 [https://github.com/vjudge1/twinkle] 的修改 * * ---------- * * 这是经过亂改的Twinkle,是让維護者自己方便使用维基百科的 * 好帮手。请参见[[WP:TW]]以获取更多信息。 * * 维护者:[[misaungayay:Xiplus|Xiplus]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Xiplus|sasukamu]]) */ // <nowiki> /* global Morebits */ (function (window, document, $) { // Wrap with anonymous function var Twinkle = {}; window.Twinkle = Twinkle; // allow global access // Check if account is experienced enough to use Twinkle Twinkle.userAuthorized = Morebits.userIsInGroup('autoconfirmed') || Morebits.userIsInGroup('confirmed'); // for use by custom modules (normally empty) Twinkle.initCallbacks = []; Twinkle.addInitCallback = function twinkleAddInitCallback(func) { Twinkle.initCallbacks.push(func); }; Twinkle.defaultConfig = {}; /** * Twinkle.defaultConfig.twinkle and Twinkle.defaultConfig.friendly * * This holds the default set of preferences used by Twinkle. (The |friendly| object holds preferences stored in the FriendlyConfig object.) * It is important that all new preferences added here, especially admin-only ones, are also added to * |Twinkle.config.sections| in twinkleconfig.js, so they are configurable via the Twinkle preferences panel. * For help on the actual preferences, see the comments in twinkleconfig.js. */ Twinkle.defaultConfig.twinkle = { // General summaryAd: ' ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]])', deletionSummaryAd: ' ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]])', protectionSummaryAd: ' ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]])', blockSummaryAd: ' ([[User:Xiplus/Twinkle|TW]])', userTalkPageMode: 'tab', dialogLargeFont: false, // Block blankTalkpageOnIndefBlock: false, customBlockReasonList: [], // Fluff (revert and rollback) openTalkPage: [ ], openTalkPageOnAutoRevert: false, markRevertedPagesAsMinor: [ 'vand' ], watchRevertedPages: [ ], offerReasonOnNormalRevert: true, confirmOnFluff: false, showRollbackLinks: [ 'diff', 'others' ], customRevertSummary: [], // DI (twinkleimage) notifyUserOnDeli: true, deliWatchPage: 'default', deliWatchUser: 'default', // CSD speedySelectionStyle: 'buttonClick', watchSpeedyPages: [ ], markSpeedyPagesAsPatrolled: true, // these next two should probably be identical by default notifyUserOnSpeedyDeletionNomination: [ 'db', 'g1', 'g2', 'g3', 'g5', 'g11', 'g12', 'g13', 'g16', 'a1', 'a2', 'a5', 'a6', 'f6', 'r2', 'r3', 'r7' ], welcomeUserOnSpeedyDeletionNotification: [ 'db', 'g1', 'g2', 'g3', 'g5', 'g11', 'g12', 'g13', 'g16', 'a1', 'a2', 'a5', 'a6', 'f6', 'r2', 'r3', 'r7' ], promptForSpeedyDeletionSummary: [], openUserTalkPageOnSpeedyDelete: [ ], deleteTalkPageOnDelete: true, deleteRedirectsOnDelete: true, deleteSysopDefaultToTag: false, speedyWindowHeight: 500, speedyWindowWidth: 800, logSpeedyNominations: false, speedyLogPageName: 'CSD日志', noLogOnSpeedyNomination: [ 'o1' ], enlargeG11Input: false, // Unlink unlinkNamespaces: [ '0', '10', '100', '118' ], // Warn defaultWarningGroup: '1', showSharedIPNotice: true, watchWarnings: false, oldSelect: false, customWarningList: [], autoMenuAfterRollback: false, // XfD xfdWatchDiscussion: 'default', xfdWatchPage: 'default', xfdWatchUser: 'default', markXfdPagesAsPatrolled: true, FwdCsdToXfd: Morebits.userIsInGroup('sysop'), afdDefaultCategory: 'delete', afdFameDefaultReason: '沒有足夠的可靠資料來源能夠讓這個條目符合[[Wikipedia:關注度]]中的標準', afdSubstubDefaultReason: '過期小小作品', XfdClose: Morebits.userIsInGroup('sysop') ? 'all' : 'hide', // Copyvio copyvioWatchPage: 'default', copyvioWatchUser: 'default', markCopyvioPagesAsPatrolled: true, markDraftCopyvioWithCSD: false, // Hidden preferences revertMaxRevisions: 50, batchdeleteChunks: 50, batchMax: 5000, batchProtectChunks: 50, batchundeleteChunks: 50, proddeleteChunks: 50, revisionTags: '', configPage: 'misaungayay:Xiplus/Twinkle/Preferences', projectNamespaceName: mw.config.get('wgFormattedNamespaces')[4], sandboxPage: 'Wikipitiya:沙盒' }; // now some skin dependent config. switch (mw.config.get('skin')) { case 'vector': Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletArea = 'right-navigation'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletId = 'p-twinkle'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletName = 'TW'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletType = 'menu'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletNext = 'p-search'; break; case 'timeless': Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletArea = '#page-tools .sidebar-inner'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletId = 'p-twinkle'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletName = 'Twinkle'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletType = null; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletNext = 'p-userpagetools'; break; default: Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletArea = null; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletId = 'p-cactions'; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletName = null; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletType = null; Twinkle.defaultConfig.twinkle.portletNext = null; } Twinkle.defaultConfig.friendly = { // Tag groupByDefault: true, watchTaggedPages: false, watchMergeDiscussions: false, markTaggedPagesAsMinor: false, markTaggedPagesAsPatrolled: true, tagArticleSortOrder: 'cat', // Stub enableStub: true, customTagList: [], watchStubbedPages: false, markStubbedPagesAsMinor: false, stubArticleSortOrder: 'cat', customStubList: [], // Talkback markTalkbackAsMinor: true, insertTalkbackSignature: true, // always sign talkback templates talkbackHeading: wgULS('回复通告', '回覆通告'), mailHeading: wgULS('您有新邮件!', '您有新郵件!'), // Shared markSharedIPAsMinor: true }; Twinkle.getPref = function twinkleGetPref(name) { var result; if (typeof Twinkle.prefs === 'object' && typeof Twinkle.prefs.twinkle === 'object') { // look in Twinkle.prefs (twinkleoptions.js) result = Twinkle.prefs.twinkle[name]; } else if (typeof window.TwinkleConfig === 'object') { // look in TwinkleConfig result = window.TwinkleConfig[name]; } if (result === undefined) { return Twinkle.defaultConfig.twinkle[name]; } return result; }; Twinkle.getFriendlyPref = function twinkleGetFriendlyPref(name) { var result; if (typeof Twinkle.prefs === 'object' && typeof Twinkle.prefs.friendly === 'object') { // look in Twinkle.prefs (twinkleoptions.js) result = Twinkle.prefs.friendly[name]; } else if (typeof window.FriendlyConfig === 'object') { // look in FriendlyConfig result = window.FriendlyConfig[name]; } if (result === undefined) { return Twinkle.defaultConfig.friendly[name]; } return result; }; /** * **************** Twinkle.addPortlet() **************** * * Adds a portlet menu to one of the navigation areas on the page. * This is necessarily quite a hack since skins, navigation areas, and * portlet menu types all work slightly different. * * Available navigation areas depend on the skin used. * Vector: * For each option, the outer div class contains "vector-menu", the inner div class is "vector-menu-content", and the ul is "vector-menu-content-list" * "mw-panel", outer div class contains "vector-menu-portal". Existing portlets/elements: "p-logo", "p-navigation", "p-interaction", "p-tb", "p-coll-print_export" * "left-navigation", outer div class contains "vector-menu-tabs" or "vector-menu-dropdown". Existing portlets: "p-namespaces", "p-variants" (menu) * "right-navigation", outer div class contains "vector-menu-tabs" or "vector-menu-dropdown". Existing portlets: "p-views", "p-cactions" (menu), "p-search" * Special layout of p-personal portlet (part of "head") through specialized styles. * Monobook: * "column-one", outer div class "portlet", inner div class "pBody". Existing portlets: "p-cactions", "p-personal", "p-logo", "p-navigation", "p-search", "p-interaction", "p-tb", "p-coll-print_export" * Special layout of p-cactions and p-personal through specialized styles. * Modern: * "mw_contentwrapper" (top nav), outer div class "portlet", inner div class "pBody". Existing portlets or elements: "p-cactions", "mw_content" * "mw_portlets" (sidebar), outer div class "portlet", inner div class "pBody". Existing portlets: "p-navigation", "p-search", "p-interaction", "p-tb", "p-coll-print_export" * * @param String navigation -- id of the target navigation area (skin dependant, on vector either of "left-navigation", "right-navigation", or "mw-panel") * @param String id -- id of the portlet menu to create, preferably start with "p-". * @param String text -- name of the portlet menu to create. Visibility depends on the class used. * @param String type -- type of portlet. Currently only used for the vector non-sidebar portlets, pass "menu" to make this portlet a drop down menu. * @param Node nextnodeid -- the id of the node before which the new item should be added, should be another item in the same list, or undefined to place it at the end. * * @return Node -- the DOM node of the new item (a DIV element) or null */ Twinkle.addPortlet = function(navigation, id, text, type, nextnodeid) { // sanity checks, and get required DOM nodes var root = document.getElementById(navigation) || document.querySelector(navigation); if (!root) { return null; } var item = document.getElementById(id); if (item) { if (item.parentNode && item.parentNode === root) { return item; } return null; } var nextnode; if (nextnodeid) { nextnode = document.getElementById(nextnodeid); } // verify/normalize input var skin = mw.config.get('skin'); if (skin !== 'vector' || (navigation !== 'left-navigation' && navigation !== 'right-navigation')) { type = null; // menu supported only in vector's #left-navigation & #right-navigation } var outerDivClass, innerDivClass; switch (skin) { case 'vector': // XXX: portal doesn't work if (navigation !== 'portal' && navigation !== 'left-navigation' && navigation !== 'right-navigation') { navigation = 'mw-panel'; } outerDivClass = 'vector-menu vector-menu-' + (navigation === 'mw-panel' ? 'portal' : type === 'menu' ? 'dropdown vector-menu-dropdown-noicon' : 'tabs'); innerDivClass = 'vector-menu-content'; break; case 'modern': if (navigation !== 'mw_portlets' && navigation !== 'mw_contentwrapper') { navigation = 'mw_portlets'; } outerDivClass = 'portlet'; break; case 'timeless': outerDivClass = 'mw-portlet'; innerDivClass = 'mw-portlet-body'; break; default: navigation = 'column-one'; outerDivClass = 'portlet'; break; } // Build the DOM elements. var outerDiv = document.createElement('nav'); outerDiv.setAttribute('aria-labelledby', id + '-label'); // Vector getting vector-menu-empty FIXME TODO outerDiv.className = outerDivClass + ' emptyPortlet'; outerDiv.id = id; if (nextnode && nextnode.parentNode === root) { root.insertBefore(outerDiv, nextnode); } else { root.appendChild(outerDiv); } var h3 = document.createElement('h3'); h3.id = id + '-label'; var ul = document.createElement('ul'); if (skin === 'vector') { // add invisible checkbox to keep menu open when clicked // similar to the p-cactions ("More") menu if (outerDivClass.indexOf('vector-menu-dropdown') !== -1) { var chkbox = document.createElement('input'); chkbox.className = 'vectorMenuCheckbox vector-menu-checkbox'; // remove vectorMenuCheckbox after 1.35-wmf.37 goes live chkbox.setAttribute('type', 'checkbox'); chkbox.setAttribute('aria-labelledby', id + '-label'); outerDiv.appendChild(chkbox); var span = document.createElement('span'); span.appendChild(document.createTextNode(text)); h3.appendChild(span); var a = document.createElement('a'); a.href = '#'; $(a).click(function(e) { e.preventDefault(); }); h3.appendChild(a); } outerDiv.appendChild(h3); ul.className = 'menu vector-menu-content-list'; // remove menu after 1.35-wmf.37 goes live } else { h3.appendChild(document.createTextNode(text)); outerDiv.appendChild(h3); } if (innerDivClass) { var innerDiv = document.createElement('div'); innerDiv.className = innerDivClass; innerDiv.appendChild(ul); outerDiv.appendChild(innerDiv); } else { outerDiv.appendChild(ul); } return outerDiv; }; /** * **************** Twinkle.addPortletLink() **************** * Builds a portlet menu if it doesn't exist yet, and add the portlet link. * @param task: Either a URL for the portlet link or a function to execute. */ Twinkle.addPortletLink = function(task, text, id, tooltip) { if (Twinkle.getPref('portletArea') !== null) { Twinkle.addPortlet(Twinkle.getPref('portletArea'), Twinkle.getPref('portletId'), Twinkle.getPref('portletName'), Twinkle.getPref('portletType'), Twinkle.getPref('portletNext')); } var link = mw.util.addPortletLink(Twinkle.getPref('portletId'), typeof task === 'string' ? task : '#', text, id, tooltip); $('.client-js .skin-vector #p-cactions').css('margin-right', 'initial'); if ($.isFunction(task)) { $(link).click(function (ev) { task(); ev.preventDefault(); }); } if ($.collapsibleTabs) { $.collapsibleTabs.handleResize(); } return link; }; /** * **************** General initialization code **************** */ var scriptpathbefore = mw.util.wikiScript('index') + '?title=', scriptpathafter = '&action=raw&ctype=text/javascript&happy=yes'; // Retrieve the user's Twinkle preferences $.ajax({ url: scriptpathbefore + 'User:' + encodeURIComponent(mw.config.get('wgUserName')) + '/twinkleoptions.js' + scriptpathafter, dataType: 'text' }) .fail(function () { mw.notify('未能加载twinkleoptions.js'); }) .done(function (optionsText) { // Quick pass if user has no options if (optionsText === '') { return; } // Twinkle options are basically a JSON object with some comments. Strip those: optionsText = optionsText.replace(/(?:^(?:\/\/[^\n]*\n)*\n*|(?:\/\/[^\n]*(?:\n|$))*$)/g, ''); // First version of options had some boilerplate code to make it eval-able -- strip that too. This part may become obsolete down the line. if (optionsText.lastIndexOf('window.Twinkle.prefs = ', 0) === 0) { optionsText = optionsText.replace(/(?:^window.Twinkle.prefs = |;\n*$)/g, ''); } try { var options = JSON.parse(optionsText); // Assuming that our options evolve, we will want to transform older versions: // if ( options.optionsVersion === undefined ) { // ... // options.optionsVersion = 1; // } // if ( options.optionsVersion === 1 ) { // ... // options.optionsVersion = 2; // } // At the same time, twinkleconfig.js needs to be adapted to write a higher version number into the options. if (options) { Twinkle.prefs = options; } } catch (e) { mw.notify('未能解析twinkleoptions.js'); } }) .always(function () { $(Twinkle.load); }); // Developers: you can import custom Twinkle modules here // For example, mw.loader.load(scriptpathbefore + "User:UncleDouggie/morebits-test.js" + scriptpathafter); Twinkle.load = function () { // Don't activate on special pages other than those on the whitelist so that // they load faster, especially the watchlist. var specialPageWhitelist = [ 'Block', 'Contributions', 'DeletedContributions', 'Prefixindex', 'AbuseLog' ]; var isSpecialPage = mw.config.get('wgNamespaceNumber') === -1 && specialPageWhitelist.indexOf(mw.config.get('wgCanonicalSpecialPageName')) === -1 ; // Prevent users that are not autoconfirmed from loading Twinkle as well. if (isSpecialPage || !Twinkle.userAuthorized) { return; } // Prevent clickjacking if (window.top !== window.self) { return; } // Set custom Api-User-Agent header, for server-side logging purposes Morebits.wiki.api.setApiUserAgent('Twinkle~szy~/2.0 (' + mw.config.get('wgDBname') + ')'); // Load the modules in the order that the tabs should appear // User/user talk-related // Twinkle.arv(); // Twinkle.warn(); if (Morebits.userIsInGroup('sysop')) { // Twinkle.block(); } // Twinkle.shared(); // Twinkle.talkback(); // Deletion // Twinkle.speedy(); // Twinkle.copyvio(); // Twinkle.xfd(); // Twinkle.image(); // Maintenance // Twinkle.protect(); Twinkle.tag(); // Twinkle.stub(); // Misc. ones last // Twinkle.diff(); // Twinkle.unlink(); // Twinkle.config.init(); // Twinkle.fluff.init(); if (Morebits.userIsInGroup('sysop')) { // Twinkle.batchdelete(); // Twinkle.batchundelete(); } if (Twinkle.getPref('XfdClose') !== 'hide') { // Twinkle.close(); } Twinkle.addPortletLink(mw.util.wikiScript('index') + '?title=' + Twinkle.getPref('configPage'), wgULS('设置', '設定'), 'tw-config', wgULS('设置Twinkle参数', '設定Twinkle參數')); // Run the initialization callbacks for any custom modules Twinkle.initCallbacks.forEach(function (func) { func(); }); Twinkle.addInitCallback = function (func) { func(); }; // Increases text size in Twinkle dialogs, if so configured if (Twinkle.getPref('dialogLargeFont')) { mw.util.addCSS('.morebits-dialog-content, .morebits-dialog-footerlinks { font-size: 100% !important; } ' + '.morebits-dialog input, .morebits-dialog select, .morebits-dialog-content button { font-size: inherit !important; }'); } }; }(window, document, jQuery)); // End wrap with anonymous function // </nowiki> 5fzlkzi6k3hrb7v94fglar5owg24wuu misaungayay:Xiplus/Twinkle/modules/friendlytag.js 2 10221 86156 85736 2019-11-30T04:49:31Z Xiplus 201 83fc641 Enable article tagging on template and category ns javascript text/javascript // <nowiki> (function($) { /* **************************************** *** friendlytag.js: Tag module **************************************** * Mode of invocation: Tab ("Tag") * Active on: Existing articles; * all redirects * Config directives in: FriendlyConfig */ Twinkle.tag = function friendlytag() { // redirect tagging if (Morebits.wiki.isPageRedirect()) { // Twinkle.tag.mode = '重定向'; // Twinkle.addPortletLink(Twinkle.tag.callback, wgULS('标记', '標記'), 'friendly-tag', wgULS('标记重定向', '標記重定向')); // file tagging } else if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') === 6 && !document.getElementById('mw-sharedupload') && document.getElementById('mw-imagepage-section-filehistory')) { // Twinkle.tag.mode = wgULS('文件', '檔案'); // Twinkle.addPortletLink(Twinkle.tag.callback, wgULS('标记', '標記'), 'friendly-tag', wgULS('标记文件', '標記檔案')); // article/draft tagging } else if (([0, 10, 14, 118].indexOf(mw.config.get('wgNamespaceNumber')) !== -1 && mw.config.get('wgCurRevisionId')) || (Morebits.pageNameNorm === Twinkle.getPref('sandboxPage'))) { Twinkle.tag.mode = wgULS('条目', '條目'); // Can't remove tags when not viewing current version Twinkle.tag.canRemove = (mw.config.get('wgCurRevisionId') === mw.config.get('wgRevisionId')) && // Disabled on latest diff because the diff slider could be used to slide // away from the latest diff without causing the script to reload !mw.config.get('wgDiffNewId'); Twinkle.addPortletLink(Twinkle.tag.callback, wgULS('标记', '標記'), 'friendly-tag', wgULS('标记条目', '標記條目')); } }; Twinkle.tag.checkedTags = []; Twinkle.tag.callback = function friendlytagCallback() { var Window = new Morebits.simpleWindow(630, Twinkle.tag.mode === '条目' || Twinkle.tag.mode === '條目' ? 500 : 400); Window.setScriptName('Twinkle'); // anyone got a good policy/guideline/info page/instructional page link?? Window.addFooterLink(wgULS('Twinkle帮助', 'Twinkle說明'), 'WP:TW/DOC#tag'); var form = new Morebits.quickForm(Twinkle.tag.callback.evaluate); if (document.getElementsByClassName('patrollink').length) { form.append({ type: 'checkbox', list: [ { label: wgULS('标记页面为已巡查', '標記頁面為已巡查'), value: 'patrolPage', name: 'patrolPage', checked: Twinkle.getFriendlyPref('markTaggedPagesAsPatrolled') } ] }); } switch (Twinkle.tag.mode) { case '條目': case '条目': Window.setTitle(wgULS('条目维护标记', '條目維護標記')); form.append({ type: 'select', name: 'sortorder', label: wgULS('查看列表:', '檢視列表:'), tooltip: wgULS('您可以在Twinkle参数设置(WP:TWPREFS)中更改此项。', '您可以在Twinkle偏好設定(WP:TWPREFS)中更改此項。'), event: Twinkle.tag.updateSortOrder, list: [ { type: 'option', value: 'cat', label: wgULS('按类别', '按類別'), selected: Twinkle.getFriendlyPref('tagArticleSortOrder') === 'cat' }, { type: 'option', value: 'alpha', label: '按字母', selected: Twinkle.getFriendlyPref('tagArticleSortOrder') === 'alpha' } ] }); Twinkle.tag.quickFilter(form); if (!Twinkle.tag.canRemove) { var divElement = document.createElement('div'); divElement.innerHTML = wgULS('要移除现有维护标记,请从当前条目版本中打开“标记”菜单', '要移除現有維護標記,請從目前條目版本中打開「標記」選單'); form.append({ type: 'div', name: 'untagnotice', label: divElement }); } form.append({ type: 'div', id: 'tagWorkArea', className: 'morebits-scrollbox', style: 'max-height: 22em' }); form.append({ type: 'checkbox', list: [ { label: wgULS('如可能,合并入{{multiple issues}}', '如可能,合併入{{multiple issues}}'), value: 'group', name: 'group', tooltip: wgULS('如果添加{{multiple issues}}支持的三个以上的模板,所有支持的模板都会被合并入{{multiple issues}}模板中。', '如果添加{{multiple issues}}支持的三個以上的模板,所有支持的模板都會被合並入{{multiple issues}}模板中。'), checked: Twinkle.getFriendlyPref('groupByDefault') } ] } ); form.append({ type: 'textarea', name: 'tagReason', label: wgULS('维护标记理由(编辑摘要):', '維護標記理由(編輯摘要):'), tooltip: wgULS('说明加入这些维护模板的原因,指出条目内容的哪些部分有问题,如果理由很长则应该发表在讨论页。', '說明加入這些維護模板的原因,指出條目內容的哪些部分有問題,如果理由很長則應該發表在討論頁。') }); break; case '重定向': Window.setTitle(wgULS('重定向标记', '重定向標記')); Twinkle.tag.quickFilter(form); form.append({ type: 'header', label: '常用模板' }); form.append({ type: 'checkbox', name: 'redirectTags', list: Twinkle.tag.frequentList }); form.append({ type: 'header', label: '偶用模板' }); form.append({ type: 'checkbox', name: 'redirectTags', list: Twinkle.tag.lessFrequentList }); form.append({ type: 'header', label: wgULS('鲜用模板', '鮮用模板') }); form.append({ type: 'checkbox', name: 'redirectTags', list: Twinkle.tag.rareList }); break; case '文件': case '檔案': Window.setTitle(wgULS('文件维护标记', '檔案維護標記')); Twinkle.tag.quickFilter(form); // TODO: perhaps add custom tags TO list of checkboxes form.append({ type: 'header', label: wgULS('版权和来源问题标签', '版權和來源問題標籤') }); form.append({ type: 'checkbox', name: 'imageTags', list: Twinkle.tag.file.licenseList }); form.append({ type: 'header', label: wgULS('维基共享资源相关标签', '維基共享資源相關標籤') }); form.append({ type: 'checkbox', name: 'imageTags', list: Twinkle.tag.file.commonsList }); form.append({ type: 'header', label: wgULS('清理标签', '清理標籤') }); form.append({ type: 'checkbox', name: 'imageTags', list: Twinkle.tag.file.cleanupList }); form.append({ type: 'header', label: wgULS('档案取代标签', '檔案取代標籤') }); form.append({ type: 'checkbox', name: 'imageTags', list: Twinkle.tag.file.replacementList }); break; default: alert('Twinkle.tag:未知模式 ' + Twinkle.tag.mode); break; } form.append({ type: 'submit' }); var result = form.render(); Window.setContent(result); Window.display(); // for quick filter: $allCheckboxDivs = $(result).find('[name$=Tags]').parent(); $allHeaders = $(result).find('h5'); result.quickfilter.focus(); // place cursor in the quick filter field as soon as window is opened result.quickfilter.autocomplete = 'off'; // disable browser suggestions result.quickfilter.addEventListener('keypress', function(e) { if (e.keyCode === 13) { // prevent enter key from accidentally submitting the form e.preventDefault(); return false; } }); if (Twinkle.tag.mode === '条目' || Twinkle.tag.mode === '條目') { Twinkle.tag.alreadyPresentTags = []; if (Twinkle.tag.canRemove) { // Look for existing maintenance tags in the lead section and put them in array // All tags are HTML table elements that are direct children of .mw-parser-output, // except when they are within {{multiple issues}} $('.mw-parser-output').children().each(function parsehtml(i, e) { // break out on encountering the first heading, which means we are no // longer in the lead section if (e.tagName === 'H2') { return false; } // The ability to remove tags depends on the template's {{ambox}} |name= // parameter bearing the template's correct name (preferably) or a name that at // least redirects to the actual name // All tags have their first class name as "box-" + template name if (e.className.indexOf('box-') === 0) { if (e.classList[0] === 'box-问题条目') { $(e).find('.ambox').each(function(idx, e) { var tag = e.classList[0].slice(4).replace(/_/g, ' '); Twinkle.tag.alreadyPresentTags.push(tag); }); return true; // continue } var tag = e.classList[0].slice(4).replace(/_/g, ' '); Twinkle.tag.alreadyPresentTags.push(tag); } }); // {{Uncategorized}} and {{Improve categories}} are usually placed at the end if ($('.box-Uncategorized').length) { Twinkle.tag.alreadyPresentTags.push('Uncategorized'); } if ($('.box-Improve_categories').length) { Twinkle.tag.alreadyPresentTags.push('Improve categories'); } } // Add status text node after Submit button var statusNode = document.createElement('small'); statusNode.id = 'tw-tag-status'; Twinkle.tag.status = { // initial state; defined like this because these need to be available for reference // in the click event handler numAdded: 0, numRemoved: 0 }; $(Window.buttons[0]).after(statusNode); // fake a change event on the sort dropdown, to initialize the tag list var evt = document.createEvent('Event'); evt.initEvent('change', true, true); result.sortorder.dispatchEvent(evt); } else { // Redirects and files: Add a link to each template's description page Morebits.quickForm.getElements(result, Twinkle.tag.mode + 'Tags').forEach(generateLinks); } }; // $allCheckboxDivs and $allHeaders are defined globally, rather than in // the event function, to avoid having to recompute them on every keydown. var $allCheckboxDivs, $allHeaders; Twinkle.tag.quickFilter = function(form) { form.append({ type: 'input', label: wgULS('快速筛选:', '快速篩選:'), name: 'quickfilter', size: '30px', event: function twinkletagquickfilter() { // flush the DOM of all existing underline spans $allCheckboxDivs.find('.search-hit').each(function(i, e) { var label_element = e.parentElement; // This would convert <label>Hello <span class=search-hit>wo</span>rld</label> // to <label>Hello world</label> label_element.innerHTML = label_element.textContent; }); if (this.value) { $allCheckboxDivs.hide(); $allHeaders.hide(); var searchString = this.value; var searchRegex = new RegExp(mw.util.escapeRegExp(searchString), 'i'); $allCheckboxDivs.find('label').each(function () { var label_text = this.textContent; var searchHit = searchRegex.exec(label_text); if (searchHit) { var range = document.createRange(); var textnode = this.childNodes[0]; range.selectNodeContents(textnode); range.setStart(textnode, searchHit.index); range.setEnd(textnode, searchHit.index + searchString.length); var underline_span = $('<span>').addClass('search-hit').css('text-decoration', 'underline')[0]; range.surroundContents(underline_span); this.parentElement.style.display = 'block'; // show } }); } else { $allCheckboxDivs.show(); $allHeaders.show(); } } }); }; Twinkle.tag.updateSortOrder = function(e) { var form = e.target.form; var sortorder = e.target.value; Twinkle.tag.checkedTags = form.getChecked('articleTags') || []; var container = new Morebits.quickForm.element({ type: 'fragment' }); // function to generate a checkbox, with appropriate subgroup if needed var makeCheckbox = function(tag, description) { var checkbox = { value: tag, label: '{{' + tag + '}}: ' + description }; if (Twinkle.tag.checkedTags.indexOf(tag) !== -1) { checkbox.checked = true; } switch (tag) { case 'Merge': case 'Merge from': case 'Merge to': var otherTagName = 'Merge'; switch (tag) { case 'Merge from': otherTagName = 'Merge to'; break; case 'Merge to': otherTagName = 'Merge from'; break; default: break; } checkbox.subgroup = [ { name: 'mergeTarget', type: 'input', label: wgULS('其他条目:', '其他條目:'), tooltip: wgULS('如指定多个条目,请用管道符分隔:条目甲|条目乙', '如指定多個條目,請用管道符分隔:條目甲|條目乙') }, { name: 'mergeTagOther', type: 'checkbox', list: [ { label: '用{{' + otherTagName + wgULS('}}标记其他条目', '}}標記其他條目'), checked: true, tooltip: wgULS('仅在只输入了一个条目名时可用', '僅在只輸入了一個條目名時可用') } ] } ]; if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') === 0) { checkbox.subgroup.push({ name: 'mergeReason', type: 'textarea', label: wgULS('合并理由(会被贴上' + (tag === 'Merge to' ? '其他' : '这') + '条目的讨论页):', '合併理由(會被貼上' + (tag === 'Merge to' ? '其他' : '這') + '條目的討論頁):'), tooltip: wgULS('可选,但强烈推荐。如不需要请留空。仅在只输入了一个条目名时可用。', '可選,但強烈推薦。如不需要請留空。僅在只輸入了一個條目名時可用。') }); } break; default: break; } return checkbox; }; var makeCheckboxesForAlreadyPresentTags = function() { container.append({ type: 'header', id: 'tagHeader0', label: wgULS('已放置的维护标记', '已放置的維護標記') }); var subdiv = container.append({ type: 'div', id: 'tagSubdiv0' }); var checkboxes = []; var unCheckedTags = e.target.form.getUnchecked('alreadyPresentArticleTags') || []; Twinkle.tag.alreadyPresentTags.forEach(function(tag) { var description = Twinkle.tag.article.tags[tag]; var checkbox = { value: tag, label: '{{' + tag + '}}' + (description ? ': ' + description : ''), checked: unCheckedTags.indexOf(tag) === -1 // , subgroup: { type: 'input', name: 'removeReason', label: 'Reason', tooltip: 'Enter reason for removing this tag' } // TODO: add option for providing reason for removal }; checkboxes.push(checkbox); }); subdiv.append({ type: 'checkbox', name: 'alreadyPresentArticleTags', list: checkboxes }); }; // categorical sort order if (sortorder === 'cat') { // function to iterate through the tags and create a checkbox for each one var doCategoryCheckboxes = function(subdiv, array) { var checkboxes = []; $.each(array, function(k, tag) { var description = Twinkle.tag.article.tags[tag]; if (Twinkle.tag.alreadyPresentTags.indexOf(tag) === -1) { checkboxes.push(makeCheckbox(tag, description)); } }); subdiv.append({ type: 'checkbox', name: 'articleTags', list: checkboxes }); }; if (Twinkle.tag.alreadyPresentTags.length > 0) { makeCheckboxesForAlreadyPresentTags(); } var i = 1; // go through each category and sub-category and append lists of checkboxes $.each(Twinkle.tag.article.tagCategories, function(title, content) { container.append({ type: 'header', id: 'tagHeader' + i, label: title }); var subdiv = container.append({ type: 'div', id: 'tagSubdiv' + i++ }); if ($.isArray(content)) { doCategoryCheckboxes(subdiv, content); } else { $.each(content, function(subtitle, subcontent) { subdiv.append({ type: 'div', label: [ Morebits.htmlNode('b', subtitle) ] }); doCategoryCheckboxes(subdiv, subcontent); }); } }); } else { // alphabetical sort order if (Twinkle.tag.alreadyPresentTags.length > 0) { makeCheckboxesForAlreadyPresentTags(); container.append({ type: 'header', id: 'tagHeader1', label: wgULS('可用的维护标记', '可用的維護標記') }); } var checkboxes = []; $.each(Twinkle.tag.article.tags, function(tag, description) { if (Twinkle.tag.alreadyPresentTags.indexOf(tag) === -1) { checkboxes.push(makeCheckbox(tag, description)); } }); container.append({ type: 'checkbox', name: 'articleTags', list: checkboxes }); } // append any custom tags if (Twinkle.getFriendlyPref('customTagList').length) { container.append({ type: 'header', label: wgULS('自定义模板', '自訂模板') }); var customcheckboxes = []; $.each(Twinkle.getFriendlyPref('customTagList'), function(_, item) { customcheckboxes.push(makeCheckbox(item.value, item.label)); }); container.append({ type: 'checkbox', name: 'articleTags', list: customcheckboxes }); } var $workarea = $(form).find('#tagWorkArea'); var rendered = container.render(); $workarea.empty().append(rendered); // for quick filter: $allCheckboxDivs = $workarea.find('[name$=Tags]').parent(); $allHeaders = $workarea.find('h5, .quickformDescription'); form.quickfilter.value = ''; // clear search, because the search results are not preserved over mode change form.quickfilter.focus(); // style adjustments $workarea.find('h5').css({ 'font-size': '110%' }); $workarea.find('h5:not(:first-child)').css({ 'margin-top': '1em' }); $workarea.find('div').filter(':has(span.quickformDescription)').css({ 'margin-top': '0.4em' }); var alreadyPresentTags = Morebits.quickForm.getElements(form, 'alreadyPresentArticleTags'); if (alreadyPresentTags) { alreadyPresentTags.forEach(generateLinks); } // in the unlikely case that *every* tag is already on the page var notPresentTags = Morebits.quickForm.getElements(form, 'articleTags'); if (notPresentTags) { notPresentTags.forEach(generateLinks); } // tally tags added/removed, update statusNode text var statusNode = document.getElementById('tw-tag-status'); $('[name=articleTags], [name=alreadyPresentArticleTags]').click(function() { if (this.name === 'articleTags') { Twinkle.tag.status.numAdded += this.checked ? 1 : -1; } else if (this.name === 'alreadyPresentArticleTags') { Twinkle.tag.status.numRemoved += this.checked ? -1 : 1; } var firstPart = '加入' + Twinkle.tag.status.numAdded + wgULS('个标记', '個標記'); var secondPart = '移除' + Twinkle.tag.status.numRemoved + wgULS('个标记', '個標記'); statusNode.textContent = (Twinkle.tag.status.numAdded ? ' ' + firstPart : '') + (Twinkle.tag.status.numRemoved ? (Twinkle.tag.status.numAdded ? ';' : ' ') + secondPart : ''); }); }; /** * Adds a link to each template's description page * @param {Morebits.quickForm.element} checkbox associated with the template */ var generateLinks = function(checkbox) { var link = Morebits.htmlNode('a', '>'); link.setAttribute('class', 'tag-template-link'); var tagname = checkbox.values; link.setAttribute('href', mw.util.getUrl( (tagname.indexOf(':') === -1 ? 'Template:' : '') + (tagname.indexOf('|') === -1 ? tagname : tagname.slice(0, tagname.indexOf('|'))) )); link.setAttribute('target', '_blank'); $(checkbox).parent().append(['\u00A0', link]); }; // Tags for ARTICLES start here Twinkle.tag.article = {}; // A list of all article tags, in alphabetical order // To ensure tags appear in the default "categorized" view, add them to the tagCategories hash below. Twinkle.tag.article.tags = wgULS({ 'Merge': '建议此页面与页面合并', 'Merge from': '建议将页面并入本页面', 'Merge to': '建议将此页面并入页面' }, { 'Merge': '建議此頁面與頁面合併', 'Merge from': '建議將頁面併入本頁面', 'Merge to': '建議將此頁面併入頁面' }); // A list of tags in order of category // Tags should be in alphabetical order within the categories // Add new categories with discretion - the list is long enough as is! Twinkle.tag.article.tagCategories = wgULS({ '合并': [ // these three have a subgroup with several options 'Merge', 'Merge from', 'Merge to' ] }, { '合併': [ // these three have a subgroup with several options 'Merge', 'Merge from', 'Merge to' ] }); // Contains those article tags that *do not* work inside {{multiple issues}}. Twinkle.tag.multipleIssuesExceptions = [ 'Merge from', 'Merge to', 'Merge' ]; // Tags for REDIRECTS start here Twinkle.tag.frequentList = wgULS([ ], [ ]); Twinkle.tag.lessFrequentList = wgULS([ ], [ ]); Twinkle.tag.rareList = wgULS([ ], [ ]); // maintenance tags for FILES start here Twinkle.tag.file = {}; Twinkle.tag.file.licenseList = wgULS([ ], [ ]); Twinkle.tag.file.commonsList = wgULS([ ], [ ]); Twinkle.tag.file.cleanupList = wgULS([ ], [ ]); Twinkle.tag.file.replacementList = wgULS([ ], [ ]); Twinkle.tag.callbacks = { main: function(pageobj) { // Remove tags that become superfluous with this action var pageText = pageobj.getPageText().replace(/\{\{\s*([Nn]ew unreviewed article|[Uu]nreviewed|[Uu]serspace draft)\s*(\|(?:\{\{[^{}]*\}\}|[^{}])*)?\}\}\s*/g, ''); var summaryText; var params = pageobj.getCallbackParameters(); /** * Saves the page following the removal of tags if any. The last step. * Called from removeTags() */ var postRemoval = function() { if (params.tagsToRemove.length) { // Finish summary text summaryText += wgULS('标记', '標記'); // Remove empty {{multiple issues}} if found pageText = pageText.replace(/\{\{(multiple ?issues|article ?issues|mi|ai|issues|多個問題|多个问题|問題條目|问题条目|數個問題|数个问题)\s*\|\s*\}\}\n?/im, ''); // Remove single-element {{multiple issues}} if found pageText = pageText.replace(/\{\{(?:multiple ?issues|article ?issues|mi|ai|issues|多個問題|多个问题|問題條目|问题条目|數個問題|数个问题)\s*\|\s*(\{\{[^}]+\}\})\s*\}\}/im, '$1'); } var tagReason = params.tagReason || ''; tagReason = tagReason.trim(); if (tagReason !== '') { if (tagReason.search(/[.?!;,。?!;]$/) === -1) { tagReason += '。'; } summaryText = tagReason + summaryText; } // avoid truncated summaries if (summaryText.length > (254 - Twinkle.getPref('summaryAd').length)) { summaryText = summaryText.replace(/\[\[[^|]+\|([^\]]+)\]\]/g, '$1'); } pageobj.setPageText(pageText); pageobj.setEditSummary(summaryText + Twinkle.getPref('summaryAd')); pageobj.setTags(Twinkle.getPref('revisionTags')); pageobj.setWatchlist(Twinkle.getFriendlyPref('watchTaggedPages')); pageobj.setMinorEdit(Twinkle.getFriendlyPref('markTaggedPagesAsMinor')); pageobj.setCreateOption('nocreate'); pageobj.save(function() { // special functions for merge tags if (params.mergeReason) { // post the rationale on the talk page (only operates in main namespace) var talkpageText = '\n\n== 请求与[[' + params.nonDiscussArticle + ']]合并 ==\n\n'; talkpageText += params.mergeReason.trim() + '--~~~~'; var talkpage = new Morebits.wiki.page('Talk:' + params.discussArticle, wgULS('将理由贴进讨论页', '將理由貼進討論頁')); talkpage.setAppendText(talkpageText); talkpage.setEditSummary(wgULS('请求将[[' + params.nonDiscussArticle + ']]' + '与' + '[[' + params.discussArticle + ']]合并', '請求將[[' + params.nonDiscussArticle + ']]' + '與' + '[[' + params.discussArticle + ']]合併') + Twinkle.getPref('summaryAd')); talkpage.setTags(Twinkle.getPref('revisionTags')); talkpage.setWatchlist(Twinkle.getFriendlyPref('watchMergeDiscussions')); talkpage.setCreateOption('recreate'); talkpage.append(); } if (params.mergeTagOther) { // tag the target page if requested var otherTagName = 'Merge'; if (tags.indexOf('Merge from') !== -1) { otherTagName = 'Merge to'; } else if (tags.indexOf('Merge to') !== -1) { otherTagName = 'Merge from'; } var newParams = { tags: [otherTagName], tagsToRemove: [], tagsToRemain: [], mergeTarget: Morebits.pageNameNorm, discussArticle: params.discussArticle, talkDiscussionTitle: params.talkDiscussionTitle }; var otherpage = new Morebits.wiki.page(params.mergeTarget, wgULS('标记其他页面(', '標記其他頁面(') + params.mergeTarget + ')'); otherpage.setCallbackParameters(newParams); otherpage.load(Twinkle.tag.callbacks.main); } // special functions for requested move tags if (params.moveReason) { // post the rationale on the talk page (only operates in main namespace) var moveTalkpageText = '\n\n{{subst:RM|' + params.moveReason.trim(); // eslint-disable-line no-redeclare if (params.moveTarget) { moveTalkpageText += '|' + params.moveTarget; } moveTalkpageText += '}}'; var moveTalkpage = new Morebits.wiki.page('Talk:' + params.discussArticle, wgULS('将理由贴进讨论页', '將理由貼進討論頁')); // eslint-disable-line no-redeclare moveTalkpage.setAppendText(moveTalkpageText); moveTalkpage.setEditSummary(wgULS('请求移动' + (params.moveTarget ? '至[[' + params.moveTarget + ']]' : ''), '請求移動' + (params.moveTarget ? '至[[' + params.moveTarget + ']]' : '')) + Twinkle.getPref('summaryAd')); moveTalkpage.setTags(Twinkle.getPref('revisionTags')); moveTalkpage.setCreateOption('recreate'); moveTalkpage.append(); } }); if (params.patrol) { pageobj.patrol(); } }; /** * Removes the existing tags that were deselected (if any) * Calls postRemoval() when done */ var removeTags = function removeTags() { if (params.tagsToRemove.length === 0) { // finish summary text from adding of tags, in this case where there are // no tags to be removed summaryText += wgULS('标记到条目', '標記到條目'); postRemoval(); return; } Morebits.status.info(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('移除取消选择的已存在标记', '移除取消選擇的已存在標記')); if (params.tags.length > 0) { summaryText += (tags.length ? wgULS('标记', '標記') : '') + '並移除'; } else { summaryText = wgULS('已從条目移除', '已從條目移除'); } var getRedirectsFor = []; // Remove the tags from the page text, if found in its proper name, // otherwise moves it to `getRedirectsFor` array earmarking it for // later removal params.tagsToRemove.forEach(function removeTag(tag, tagIndex) { var tag_re = new RegExp('\\{\\{' + Morebits.pageNameRegex(tag) + '\\s*(\\|[^}]+)?\\}\\}\\n?'); if (tag_re.test(pageText)) { pageText = pageText.replace(tag_re, ''); } else { getRedirectsFor.push('Template:' + tag); } // Producing summary text for current tag removal if (tagIndex > 0) { if (tagIndex === (params.tagsToRemove.length - 1)) { summaryText += '和'; } else if (tagIndex < (params.tagsToRemove.length - 1)) { summaryText += '、'; } } summaryText += '{{[[Template:' + tag + '|' + tag + ']]}}'; }); if (!getRedirectsFor.length) { postRemoval(); return; } // Remove tags which appear in page text as redirects var api = new Morebits.wiki.api(wgULS('获取模板重定向', '取得模板重定向'), { 'action': 'query', 'prop': 'linkshere', 'titles': getRedirectsFor.join('|'), 'redirects': 1, // follow redirect if the class name turns out to be a redirect page 'lhnamespace': '10', // template namespace only 'lhshow': 'redirect', 'lhlimit': 'max' }, function removeRedirectTag(apiobj) { $(apiobj.responseXML).find('page').each(function(idx, page) { var removed = false; $(page).find('lh').each(function(idx, el) { var tag = $(el).attr('title').slice(9); var tag_re = new RegExp('\\{\\{' + Morebits.pageNameRegex(tag) + '\\s*(\\|[^}]*)?\\}\\}\\n?'); if (tag_re.test(pageText)) { pageText = pageText.replace(tag_re, ''); removed = true; return false; // break out of $.each } }); if (!removed) { Morebits.status.warn(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('無法在页面上找到{{' + $(page).attr('title').slice(9) + '}}…跳过', '無法在頁面上找到{{' + $(page).attr('title').slice(9) + '}}…跳過')); } }); postRemoval(); }); api.post(); }; if (!params.tags.length) { removeTags(); return; } // Executes first: addition of selected tags summaryText = wgULS('添加', '加入'); var tagRe, tagText = '', tags = [], groupableTags = [], groupableExistingTags = [], totalTags; /** * Updates `tagText` with the syntax of `tagName` template with its parameters * @param {number} tagIndex * @param {string} tagName */ var addTag = function articleAddTag(tagIndex, tagName) { var currentTag = ''; if (tagName === 'Uncategorized' || tagName === 'Improve categories') { pageText += '\n\n{{' + tagName + '|time={{subst:#time:c}}}}'; } else { currentTag += '{{' + tagName; // fill in other parameters, based on the tag switch (tagName) { case 'Merge': case 'Merge to': case 'Merge from': if (params.mergeTarget) { // normalize the merge target for now and later params.mergeTarget = params.mergeTarget.replace(/_/g, ' '); currentTag += '|' + params.mergeTarget; // link to the correct section on the talk page, for article space only if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') === 0 && (params.mergeReason || params.discussArticle)) { if (!params.discussArticle) { // discussArticle is the article whose talk page will contain the discussion params.discussArticle = tagName === 'Merge to' ? params.mergeTarget : mw.config.get('wgTitle'); // nonDiscussArticle is the article which won't have the discussion params.nonDiscussArticle = tagName === 'Merge to' ? mw.config.get('wgTitle') : params.mergeTarget; params.talkDiscussionTitle = wgULS('请求与' + params.nonDiscussArticle + '合并', '請求與' + params.nonDiscussArticle + '合併'); } currentTag += '|discuss=Talk:' + params.discussArticle + '#' + params.talkDiscussionTitle; } } break; default: break; } currentTag += '|time={{subst:#time:c}}}}\n'; tagText += currentTag; } if (tagIndex > 0) { if (tagIndex === (totalTags - 1)) { summaryText += '和'; } else if (tagIndex < (totalTags - 1)) { summaryText += '、'; } } summaryText += '{{[['; // if it is a custom tag with a parameter if (tagName.indexOf('|') !== -1) { tagName = tagName.slice(0, tagName.indexOf('|')); } summaryText += tagName.indexOf(':') !== -1 ? tagName : 'Template:' + tagName + '|' + tagName; summaryText += ']]}}'; }; /** * Adds the tags which go outside {{multiple issues}}, either because * these tags aren't supported in {{multiple issues}} or because * {{multiple issues}} is not being added to the page at all */ var addUngroupedTags = function() { totalTags = tags.length; $.each(tags, addTag); // Smartly insert the new tags after any hatnotes or // afd, csd, or prod templates or hatnotes. Regex is // extra complicated to allow for templates with // parameters and to handle whitespace properly. pageText = pageText.replace(/^\s*(?:((?:\s*\{\{\s*(?:about|correct title|dablink|distinguish|for|other\s?(?:hurricaneuses|people|persons|places|uses(?:of)?)|redirect(?:-acronym)?|see\s?(?:also|wiktionary)|selfref|the)\d*\s*(\|(?:\{\{[^{}]*\}\}|[^{}])*)?\}\})+(?:\s*\n)?)\s*)?/i, '$1' + tagText); removeTags(); }; // Separate tags into groupable ones (`groupableTags`) and non-groupable ones (`tags`) params.tags.forEach(function(tag) { tagRe = new RegExp('\\{\\{' + tag + '(\\||\\}\\})', 'im'); // regex check for preexistence of tag can be skipped if in canRemove mode if (Twinkle.tag.canRemove || !tagRe.exec(pageText)) { // condition Twinkle.tag.article.tags[tag] to ensure that its not a custom tag // Custom tags are assumed non-groupable, since we don't know whether MI template supports them if (tag === 'Notability') { var wikipedia_page = new Morebits.wiki.page('Wikipedia:关注度/提报', wgULS('添加关注度记录项', '加入關注度記錄項')); wikipedia_page.setFollowRedirect(true); wikipedia_page.setCallbackParameters(params); wikipedia_page.load(Twinkle.tag.callbacks.notabilityList); } if (Twinkle.tag.article.tags[tag] && Twinkle.tag.multipleIssuesExceptions.indexOf(tag) === -1) { groupableTags.push(tag); } else { tags.push(tag); } } else { if (tag === 'Merge from') { tags.push(tag); } else { Morebits.status.warn(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('在页面上找到{{' + tag + '}}…跳过', '在頁面上找到{{' + tag + '}}…跳過')); // don't do anything else with merge tags if (['Merge', 'Merge to'].indexOf(tag) !== -1) { params.mergeTarget = params.mergeReason = params.mergeTagOther = null; } } } }); // To-be-retained existing tags that are groupable params.tagsToRemain.forEach(function(tag) { if (Twinkle.tag.multipleIssuesExceptions.indexOf(tag) === -1) { groupableExistingTags.push(tag); } }); var miTest = /\{\{(multiple ?issues|article ?issues|mi|ai|issues|多個問題|多个问题|問題條目|问题条目|數個問題|数个问题)\s*\|[^}]+\{/im.exec(pageText); if (miTest && groupableTags.length > 0) { Morebits.status.info(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('添加支持的标记入已存在的{{multiple issues}}', '添加支持的標記入已存在的{{multiple issues}}')); tagText = ''; totalTags = groupableTags.length; $.each(groupableTags, addTag); summaryText += wgULS('标记', '標記') + '(在{{[[T:multiple issues|multiple issues]]}}' + wgULS('内', '內') + ')'; if (tags.length > 0) { summaryText += '及'; } var miRegex = new RegExp('(\\{\\{\\s*' + miTest[1] + '\\s*(?:\\|(?:\\{\\{[^{}]*\\}\\}|[^{}])*)?)\\}\\}\\s*', 'im'); pageText = pageText.replace(miRegex, '$1' + tagText + '}}\n'); tagText = ''; addUngroupedTags(); } else if (params.group && !miTest && (groupableExistingTags.length + groupableTags.length) >= 2) { Morebits.status.info(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('添加支持的标记入已存在的{{multiple issues}}', '添加支持的標記入已存在的{{multiple issues}}')); tagText += '{{Multiple issues|\n'; /** * Adds newly added tags to MI */ var addNewTagsToMI = function() { totalTags = groupableTags.length; $.each(groupableTags, addTag); if (groupableTags.length) { summaryText += wgULS('等标记', '等標記') + '({{[[T:multiple issues|multiple issues]]}})'; } else { summaryText += ' {{[[Template:multiple issues|multiple issues]]}}'; } if (tags.length > 0) { summaryText += '及'; } tagText += '}}\n'; addUngroupedTags(); }; var getRedirectsFor = []; // Reposition the tags on the page into {{multiple issues}}, if found with its // proper name, else moves it to `getRedirectsFor` array to be handled later groupableExistingTags.forEach(function repositionTagIntoMI(tag) { var tag_re = new RegExp('(\\{\\{' + Morebits.pageNameRegex(tag) + '\\s*(\\|[^}]+)?\\}\\}\\n?)'); if (tag_re.test(pageText)) { tagText += tag_re.exec(pageText)[1]; pageText = pageText.replace(tag_re, ''); } else { getRedirectsFor.push('Template:' + tag); } }); if (!getRedirectsFor.length) { addNewTagsToMI(); return; } var api = new Morebits.wiki.api(wgULS('获取模板重定向', '取得模板重定向'), { 'action': 'query', 'prop': 'linkshere', 'titles': getRedirectsFor.join('|'), 'redirects': 1, 'lhnamespace': '10', // template namespace only 'lhshow': 'redirect', 'lhlimit': 'max' }, function replaceRedirectTag(apiobj) { $(apiobj.responseXML).find('page').each(function(idx, page) { var found = false; $(page).find('lh').each(function(idx, el) { var tag = $(el).attr('title').slice(9); var tag_re = new RegExp('(\\{\\{' + Morebits.pageNameRegex(tag) + '\\s*(\\|[^}]*)?\\}\\}\\n?)'); if (tag_re.test(pageText)) { tagText += tag_re.exec(pageText)[1]; pageText = pageText.replace(tag_re, ''); found = true; return false; // break out of $.each } }); if (!found) { Morebits.status.warn(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('無法在页面上找到{{' + $(page).attr('title').slice(9) + '}}…跳过', '無法在頁面上找到{{' + $(page).attr('title').slice(9) + '}}…跳過')); } }); addNewTagsToMI(); }); api.post(); } else { tags = tags.concat(groupableTags); addUngroupedTags(); } }, notabilityList: function(pageobj) { // var text = pageobj.getPageText(); // var params = pageobj.getCallbackParameters(); pageobj.setAppendText('\n{{subst:Wikipedia:关注度/提报/item|title=' + Morebits.pageNameNorm + '}}'); pageobj.setEditSummary('添加[[' + Morebits.pageNameNorm + ']]' + Twinkle.getPref('summaryAd')); pageobj.setTags(Twinkle.getPref('revisionTags')); pageobj.setCreateOption('recreate'); pageobj.append(); }, redirect: function redirect(pageobj) { var params = pageobj.getCallbackParameters(), pageText = pageobj.getPageText(), tagRe, tagText = '', summaryText = wgULS('添加', '加入'), tags = [], i; for (i = 0; i < params.tags.length; i++) { tagRe = new RegExp('(\\{\\{' + params.tags[i] + '(\\||\\}\\}))', 'im'); if (!tagRe.exec(pageText)) { tags.push(params.tags[i]); } else { Morebits.status.warn(wgULS('信息', '資訊'), wgULS('在重定向上找到{{' + params.tags[i] + '}}…跳过', '在重定向上找到{{' + params.tags[i] + '}}…跳過')); } } var addTag = function redirectAddTag(tagIndex, tagName) { tagText += '\n{{' + tagName; if (tagName === 'R from alternative language') { if (params.altLangFrom) { tagText += '|from=' + params.altLangFrom; } if (params.altLangTo) { tagText += '|to=' + params.altLangTo; } } tagText += '}}'; if (tagIndex > 0) { if (tagIndex === (tags.length - 1)) { summaryText += '和'; } else if (tagIndex < (tags.length - 1)) { summaryText += '、'; } } summaryText += '{{[[:' + (tagName.indexOf(':') !== -1 ? tagName : 'Template:' + tagName + '|' + tagName) + ']]}}'; }; tags.sort(); $.each(tags, addTag); // Check for all Rcat shell redirects (from #433) if (pageText.match(/{{(?:redr|this is a redirect|r(?:edirect)?(?:.?cat.*)?[ _]?sh)/i)) { // Regex inspired by [[User:Kephir/gadgets/sagittarius.js]] ([[Special:PermaLink/831402893]]) var oldTags = pageText.match(/(\s*{{[A-Za-z ]+\|)((?:[^|{}]*|{{[^}]*}})+)(}})\s*/i); pageText = pageText.replace(oldTags[0], oldTags[1] + tagText + oldTags[2] + oldTags[3]); } else { // Fold any pre-existing Rcats into taglist and under Rcatshell var pageTags = pageText.match(/\n{{R(?:edirect)? .*?}}/img); var oldPageTags = ''; if (pageTags) { pageTags.forEach(function(pageTag) { var pageRe = new RegExp(pageTag, 'img'); pageText = pageText.replace(pageRe, ''); oldPageTags += pageTag; }); } pageText += '\n{{Redirect category shell|' + tagText + oldPageTags + '\n}}'; } summaryText += (tags.length > 0 ? wgULS('标记', '標記') : '') + '到重定向'; // avoid truncated summaries if (summaryText.length > (254 - Twinkle.getPref('summaryAd').length)) { summaryText = summaryText.replace(/\[\[[^|]+\|([^\]]+)\]\]/g, '$1'); } pageobj.setPageText(pageText); pageobj.setEditSummary(summaryText + Twinkle.getPref('summaryAd')); pageobj.setTags(Twinkle.getPref('revisionTags')); pageobj.setWatchlist(Twinkle.getFriendlyPref('watchTaggedPages')); pageobj.setMinorEdit(Twinkle.getFriendlyPref('markTaggedPagesAsMinor')); pageobj.setCreateOption('nocreate'); pageobj.save(); if (params.patrol) { pageobj.patrol(); } }, file: function friendlytagCallbacksFile(pageobj) { var text = pageobj.getPageText(); var params = pageobj.getCallbackParameters(); var summary = wgULS('添加', '加入'); // Add maintenance tags if (params.tags.length) { var tagtext = '', currentTag; $.each(params.tags, function(k, tag) { // when other commons-related tags are placed, remove "move to Commons" tag if (['Keep local', 'subst:ncd', 'Do not move to Commons_reason', 'Do not move to Commons', 'Now Commons'].indexOf(tag) !== -1) { text = text.replace(/\{\{(mtc|(copy |move )?to ?commons|move to wikimedia commons|copy to wikimedia commons)[^}]*\}\}/gi, ''); } if (tag === 'Vector version available') { text = text.replace(/\{\{((convert to |convertto|should be |shouldbe|to)?svg|badpng|vectorize)[^}]*\}\}/gi, ''); } currentTag = '{{' + (tag === 'Do not move to Commons_reason' ? 'Do not move to Commons' : tag); // var input; switch (tag) { default: break; // don't care } currentTag += '}}\n'; tagtext += currentTag; summary += '{{' + tag + '}}, '; return true; // continue }); if (!tagtext) { pageobj.getStatusElement().warn(wgULS('用户取消操作,没什么要做的', '使用者取消操作,沒什麼要做的')); return; } text = tagtext + text; } pageobj.setPageText(text); pageobj.setEditSummary(summary.substring(0, summary.length - 2) + Twinkle.getPref('summaryAd')); pageobj.setTags(Twinkle.getPref('revisionTags')); pageobj.setWatchlist(Twinkle.getFriendlyPref('watchTaggedPages')); pageobj.setMinorEdit(Twinkle.getFriendlyPref('markTaggedPagesAsMinor')); pageobj.setCreateOption('nocreate'); pageobj.save(); if (params.patrol) { pageobj.patrol(); } } }; Twinkle.tag.callback.evaluate = function friendlytagCallbackEvaluate(e) { var form = e.target; var params = {}; if (form.patrolPage) { params.patrol = form.patrolPage.checked; } // Save values of input fields into params object. This works as quickform input // fields within subgroups of elements with name 'articleTags' (say) have their // name attribute as 'articleTags.' + name of the subgroup element var name_prefix = Twinkle.tag.mode + 'Tags.'; $(form).find("[name^='" + name_prefix + "']:not(div)").each(function(idx, el) { // el are the HTMLInputElements, el.name gives the name attribute params[el.name.slice(name_prefix.length)] = el.type === 'checkbox' ? form[el.name].checked : form[el.name].value; }); switch (Twinkle.tag.mode) { case '條目': case '条目': // Don't return null if there aren't any available tags params.tags = form.getChecked('articleTags') || []; params.tagsToRemove = form.getUnchecked('alreadyPresentArticleTags') || []; params.tagsToRemain = form.getChecked('alreadyPresentArticleTags') || []; params.group = form.group.checked; params.tagReason = form.tagReason.value; params.tagParameters = { expandLanguage: form['articleTags.expandLanguage'] ? form['articleTags.expandLanguage'].value : null, expert: form['articleTags.expert'] ? form['articleTags.expert'].value : null, missingInformation: form['articleTags.missingInformation'] ? form['articleTags.missingInformation'].value : null, notability: form['articleTags.notability'] ? form['articleTags.notability'].value : null }; // common to {{merge}}, {{merge from}}, {{merge to}} params.mergeTarget = form['articleTags.mergeTarget'] ? form['articleTags.mergeTarget'].value : null; params.mergeReason = form['articleTags.mergeReason'] ? form['articleTags.mergeReason'].value : null; params.mergeTagOther = form['articleTags.mergeTagOther'] ? form['articleTags.mergeTagOther'].checked : false; // common to {{requested move}} params.moveTarget = form['articleTags.moveTarget'] ? form['articleTags.moveTarget'].value : null; params.moveReason = form['articleTags.moveReason'] ? form['articleTags.moveReason'].value : null; break; case '重定向': params.tagParameters = { reqArticleLang: form['redirectTags.reqArticleLang'] ? form['redirectTags.reqArticleLang'].value : null, reqArticleTitle: form['redirectTags.reqArticleTitle'] ? form['redirectTags.reqArticleTitle'].value : null }; // Don't return null if there aren't any available tags params.tags = form.getChecked('redirectTags') || []; break; case '文件': case '檔案': params.svgSubcategory = form['imageTags.svgCategory'] ? form['imageTags.svgCategory'].value : null; // Don't return null if there aren't any available tags params.tags = form.getChecked('imageTags') || []; break; default: alert('Twinkle.tag:未知模式 ' + Twinkle.tag.mode); break; } // form validation if (params.tags.length === 0 && (['條目', '条目'].indexOf(Twinkle.tag.mode) === -1 || params.tagsToRemove.length === 0)) { alert(wgULS('必须选择至少一个标记!', '必須選擇至少一個標記!')); return; } if (((params.tags.indexOf('Merge') !== -1) + (params.tags.indexOf('Merge from') !== -1) + (params.tags.indexOf('Merge to') !== -1)) > 1) { alert(wgULS('请在{{Merge}}、{{Merge from}}和{{Merge to}}中选择一个。如果需要多次合并,请使用{{Merge}}并用管道符分隔条目名(但在这种情形中Twinkle不能自动标记其他条目)。', '請在{{Merge}}、{{Merge from}}和{{Merge to}}中選擇一個。如果需要多次合併,請使用{{Merge}}並用管道符分隔條目名(但在這種情形中Twinkle不能自動標記其他條目)。')); return; } if ((params.mergeTagOther || params.mergeReason) && params.mergeTarget.indexOf('|') !== -1) { alert(wgULS('目前还不支持在一次合并中标记多个条目,与开启关于多个条目的讨论。请不要勾选“标记其他条目”和/或清理“理由”框,并重试。', '目前還不支援在一次合併中標記多個條目,與開啟關於多個條目的討論。請不要勾選「標記其他條目」和/或清理「理由」框,並重試。')); return; } Morebits.simpleWindow.setButtonsEnabled(false); Morebits.status.init(form); Morebits.wiki.actionCompleted.redirect = Morebits.pageNameNorm; Morebits.wiki.actionCompleted.notice = wgULS('标记完成,在几秒内刷新页面', '標記完成,在幾秒內重新整理頁面'); if (Twinkle.tag.mode === '重定向') { Morebits.wiki.actionCompleted.followRedirect = false; } var wikipedia_page = new Morebits.wiki.page(Morebits.pageNameNorm, wgULS('正在标记', '正在標記') + Twinkle.tag.mode); wikipedia_page.setCallbackParameters(params); switch (Twinkle.tag.mode) { case '條目': case '条目': wikipedia_page.load(Twinkle.tag.callbacks.main); return; case '重定向': wikipedia_page.load(Twinkle.tag.callbacks.redirect); return; case '文件': case '檔案': wikipedia_page.load(Twinkle.tag.callbacks.file); return; default: alert('Twinkle.tag:未知模式 ' + Twinkle.tag.mode); break; } }; })(jQuery); // </nowiki> d0am2j5ulcyfl9jp3zibbu1hh34tsgg misaungayay:Xiplus/Twinkle.js 2 10222 91333 90251 2020-07-20T11:16:29Z Xiplus 201 Repo at f80598b: twinkle: Update vector classes (vectorMenu -> vector-menu) for the Twinkle menu javascript text/javascript /** * +-------------------------------------------------------------------------+ * | === 警告 === | * | 本工具有一些新穎的修改,雖本人會經過測試,但不能保證不會出錯 | * | 強烈建議在使用後複查編輯,特別是那些新功能 | * | 詳情請見[[User:Xiplus/Twinkle]] | * +-------------------------------------------------------------------------+ */ // 複製並修改自 https://zh.wikipedia.org/w/index.php?oldid=45972864 作者為 User:逆襲的天邪鬼 // 載入自己修改的Twinkle (function () { var VERSION = '20200720111629'; var PREFIX = 'User:Xiplus/Twinkle/'; var rebuildcache = localStorage.A64Twinkle_version !== VERSION; var tests = []; var ajax = function (title) { return $.ajax({ url: 'https://szy.wikipedia.org/w/index.php?title=' + title + '&action=raw&ctype=text/javascript', dataType: 'text' }); }; var load = function (p) { var done = function (data) { if (rebuildcache || !localStorage['A64Twinkle_' + p.name]) { localStorage['A64Twinkle_' + p.name] = data; } }; if (localStorage['A64Twinkle_' + p.name] && !rebuildcache) { return $.Deferred().resolve(localStorage['A64Twinkle_' + p.name]); } if (p.test) { return ajax(PREFIX + p.name).done(done); } return ajax('MediaWiki:Gadget-' + p.name).done(done); }; var message = function (text) { console.log('[A64Twinkle]', text); // eslint-disable-line no-console // $('#simpleSearch input[type="search"]').attr('placeHolder', text); }; tests.push({ name: 'morebits.js', test: true }); tests.push({ name: 'twinkle.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklearv.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklewarn.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/friendlyshared.js', test: true }); tests.push({ name: 'modules/friendlytag.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/friendlytalkback.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklebatchdelete.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklebatchundelete.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinkleblock.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinkleclose.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinkleconfig.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklecopyvio.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinkledelimages.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklediff.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklefluff.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinkleimage.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinkleprotect.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklespeedy.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklestub.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinkleunlink.js', test: true }); // tests.push({ name: 'modules/twinklexfd.js', test: true }); mw.loader.using(['mediawiki.user', 'mediawiki.util', 'mediawiki.Title', 'jquery.ui', 'jquery.tipsy', 'jquery.chosen']).done(function () { mw.loader.load('https://szy.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Xiplus/Twinkle/morebits.css&action=raw&ctype=text/css', 'text/css'); var i = 0; // var finished = 0; var code = []; // all message('Loading A64TW...'); var promises = []; var done = function (x) { return function (data) { // finished++; // message('Loading A64TW... (' + finished + '/' + tests.length + ')'); code[x] = data; }; }; for (i = 0; i < tests.length; i++) { promises.push(load(tests[i]).done(done(i))); } $.when.apply($, promises).done(function () { localStorage.A64Twinkle_version = VERSION; eval(code.join('\n;\n')); message('Twinkle Done'); if ($('#twinkle-config-titlebar').length) { $('#twinkle-config-titlebar').append('--版本:Xiplus ' + localStorage.A64Twinkle_version); $('#twinkle-config-titlebar').append('<button onclick="localStorage.A64Twinkle_version = \'\';location.reload();">清除快取</button>'); } }); }); })(); kohgajh95z3ydh0yp6vf8aw0pfib12u misaungayay:Xiplus/Twinkle/Preferences 2 10223 85702 85701 2019-11-29T11:24:24Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki 使用下方面板中的設定選項來自訂[[User:Xiplus/Twinkle|Twinkle]]以體現您的個人偏好設定,或直接編輯[[Special:Mypage/twinkleoptions.js|您的twinkleoptions.js]]。 {{-}} <div id="twinkle-config" class="nopopups" style="border: 1px solid #666; background-color: AliceBlue;"> <!-- to match style of SimpleWindow --> <div id="twinkle-config-titlebar" style="background: repeat-x 50% 80% #cfd6e1; line-height: 1em; height: 1em; padding: 0.4em 0.3em 0.5em;">'''Twinkle偏好設定'''</div> <div id="twinkle-config-content" style="padding: 0.4em;"> <div id="twinkle-config-notwinkle">'''要使用這個頁面, 您必須已經安裝Twinkle。'''<p>如果已經安裝Twinkle且Twinkle工作正常,你或許需要等待指令碼載入。</p></div> </div> </div> [[Category:維基指令碼]] 63hx38p7hvbo56n8i81jsfpnh5r5q9y taazihan mitudung:- 10 10224 85703 2019-11-29T11:24:43Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/44862206|zh:Template:-]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <div style="clear: {{{1|both}}}; height: 1em"></div><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> deoddwl4c201b18vjfqj66eu3r8eydt misaungayay:Xiplus/Twinkle 2 10225 85748 85706 2019-11-29T12:04:44Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki __INDEX__{{mbox | type = speedy | text = 本工具有一些新穎的修改,雖本人會經過測試,但不能保證不會出錯,強烈建議在使用後複查編輯,特別是那些新功能。 }} [https://github.com/Xi-Plus/twinkle-szywiki Github]。[https://zh.wikipedia.org/w/index.php?search=insource%3A+%22User%3AXiplus%2FTwinkle.js%22&title=Special:%E6%90%9C%E7%B4%A2&ns2=1 檢視使用的使用者]。 {{TOCright}} == 使用方法 == 關掉「偏好設定」中的Twinkle,在[[Special:MyPage/common.js]]裡面加入: <source lang="javascript"> importScript('User:Xiplus/Twinkle.js'); </source> 可至[https://zh.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Special:%E5%8F%82%E6%95%B0%E8%AE%BE%E7%BD%AE#mw-input-wpgadgets-Twinkle-A2093064 beta站]測試。 == 最近程式碼變更 == {{Special:RecentChangesLinked/User:Xiplus/Twinkle/}} [[Category:維基百科工具]] 2deq8e006ej9wku5qgbf6x6vbs4qeed taazihan mitudung:Merge to 10 10226 86139 85744 2019-11-30T02:18:01Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <!--{{Mergeto}} 開始-->{{Mbox |type = move |image=[[File:Merge-arrow.svg]] |text= 建議將此{{#if:{{{sect|{{NAMESPACE}}}}}|{{{sect|頁面}}}|條目或章節}}[[:zh:Wikipedia:合併|併入]]{{Pagelist|nspace=all|delim='''|{{{1|}}}|{{{2|}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}|{{{5|}}}|{{{6|}}}|{{{7|}}}|{{{8|}}}|{{{9|}}}|{{{10|}}}|{{{11|}}}|{{{12|}}}|{{{13|}}}|{{{14|}}}|{{{15|}}}|{{{16|}}}|{{{17|}}}|{{{18|}}}|{{{19|}}}|{{{20|}}}}}。({{#if:{{{reason|}}}|{{VfdLink|討論|date={{{date|{{#time:Y/m/d|{{{time|}}}}}}}}}}|[[{{{discuss|:{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME:{{{1|}}}}}}}}|討論]]}})<!-- -->{{#if:{{{reason|}}}|<abbr title="理由:{{#invoke:String2|nowiki|{{{reason}}}}}" style="float: right;">?</abbr>}} }}<!--{{Mergeto}} 結束 -->{{#ifeq:{{{categories}}}|no||{{namespace||[[Category:需要合併的條目|{{#if:{{{time|}}}|{{{date|{{#time:Y年n月|{{{time}}}}}}}}|*}}{{PAGENAME}}]]<includeonly>|{{#ifeq:{{BASEPAGENAME}}|Merge||[[Category:需要合併的非條目頁面]]}}</includeonly>}}<!-- 合併目標不存在分類 -->{{#ifexist:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME:{{{1|}}}}}||<includeonly>[[Category:合併目標包含不存在的頁面]]</includeonly>}}}}<noinclude> {{模板文件|Template:Merge/doc}} </noinclude> 54kn99b2foa7a0xf1k8je5v647ax53j taazihan mitudung:Pagelist 10 10227 85710 85709 2019-11-29T11:37:23Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki {{<includeonly>safesubst:</includeonly>#invoke:PageList|main}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> 88fibpqrd25hzb7cw7sp7ccsuqsg3xm bacu-saupu:PageList 828 10228 85743 85711 2019-11-29T12:01:54Z Xiplus 201 本地化 Scribunto text/plain local p = {} local separators = { dot = true, pipe = true, comma = true, ['tpt-languages'] = true } local function getSeparator(sep) if type(sep) ~= 'string' then return nil end if separators[sep] then return mw.message.new(sep .. '-separator'):plain() else return sep end end local function generateLink(page, nspace, delim, endDelim) if not page then return nil end local pagename = mw.title.new(page) if not pagename then -- Default to the args we were passed if our page -- object was nil. pagename = page else pagename = pagename.text end delim = delim or '' endDelim = endDelim or delim nspace = nspace or '' if nspace == 'all' then nspace = '' pagename = page end local outStr = mw.ustring.gsub( string.format( '%s[[:%s:%s|%s]]%s', delim, nspace, pagename, page, endDelim ), ':+', ':' ) return outStr end function p._main(args) local t = {} local separator = getSeparator(args.separator) local conjunction = getSeparator(args.conjunction) for i, v in ipairs(args) do table.insert(t, generateLink( v, args.nspace, args.delim, args.edelim )) end return mw.text.listToText(t, separator, conjunction) end function p.main(frame) local origArgs = require('Module:Arguments').getArgs(frame, { trim = false, removeBlanks = false, wrappers = 'taazihan mitudung:Pagelist' }) -- Process integer args. Allow for explicit positional arguments that are -- specified out of order, e.g. {{br separated entries|3=entry3}}. -- After processing, the args can be accessed accurately from ipairs. local args = {} for k, v in pairs(origArgs) do if type(k) == 'number' and k >= 1 and math.floor(k) == k and string.match(v, '%S') then -- Remove blank or whitespace values. table.insert(args, k) end end table.sort(args) for i, v in ipairs(args) do args[i] = origArgs[v] -- Trim whitespace. if type(args[i]) == 'string' then args[i] = mw.text.trim(args[i]) end end -- Get old named args. We don't need to remove blank values -- as for the nspace and edelim parameters the behaviour is different -- depending on whether the parameters are blank or absent, and for -- the delim parameter the default should be the blank string anyway. args.delim = origArgs.delim args.edelim = origArgs.edelim args.nspace = origArgs.nspace -- Get new named args, "separator" and "conjunction", and strip blank values. if origArgs.separator and origArgs.separator ~= '' then args.separator = origArgs.separator end if origArgs.conjunction and origArgs.conjunction ~= '' then args.conjunction = origArgs.conjunction end return p._main(args) end return p nb4ykoi75t07munj46ehllgrzekvlgw taazihan mitudung:namespace 10 10229 85712 2019-11-29T11:37:53Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Namespace]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Namespace]] f7ckt7bueec0sy9yvflt0bm33pgqffu taazihan mitudung:Namespace 10 10230 85713 2019-11-29T11:38:06Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/26376310|zh:Template:Namespace]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:{{{namespace|{{{1|}}}}}}}}|{{{then|{{{2|}}}}}}|{{{else|{{{3|}}}}}}}}</includeonly><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 8muabifqdaub8gwgc4881vzf3ri9fh6 taazihan mitudung:Merge from 10 10231 86140 85745 2019-11-30T02:18:26Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <!--{{Mergefrom}} 開始-->{{Mbox |type = move |image=[[File:Mergefrom.svg|50px]] |text= 建議將{{Pagelist|nspace=all|delim='''|{{{1|}}}|{{{2|}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}|{{{5|}}}|{{{6|}}}|{{{7|}}}|{{{8|}}}|{{{9|}}}|{{{10|}}}|{{{11|}}}|{{{12|}}}|{{{13|}}}|{{{14|}}}|{{{15|}}}|{{{16|}}}|{{{17|}}}|{{{18|}}}|{{{19|}}}|{{{20|}}}}}[[:zh:Wikipedia:合併|併入]]本{{#if:{{{sect|{{NAMESPACE}}}}}|{{{sect|頁面}}}|條目或章節}}。({{#if:{{{reason|}}}|{{VfdMergeFromLink|{{{1|}}}|date={{{date|{{#time:Y/m/d|{{{time|}}}}}}}}|text=討論}}|[[{{{discuss|:{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME}}}}}|討論]]}})<!-- -->{{#if:{{{reason|}}}|<abbr title="理由:{{#invoke:String2|nowiki|{{{reason}}}}}" style="float: right;">?</abbr>}} }}<!--{{Mergefrom}} 結束 -->{{#ifeq:{{{categories}}}|no||{{namespace||[[Category:需要合併的條目|{{#if:{{{time|}}}|{{{date|{{#time:Y年n月|{{{time}}}}}}}}|*}}{{PAGENAME}}]]<includeonly>|{{#ifeq:{{BASEPAGENAME}}|Merge||[[Category:需要合併的非條目頁面]]}}</includeonly>}}<!-- 合併目標不存在分類 -->{{#ifexist:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME:{{{1|}}}}}||<includeonly>[[Category:合併目標包含不存在的頁面]]</includeonly>}}}}<noinclude> {{模板文件|Template:Merge/doc}} </noinclude> ltce7o7bnwda8gy4opnkubcbojriu16 Wikipitiya:沙盒 4 10232 115422 115295 2021-06-16T12:02:01Z Stryn 217 mapatiku tuway [[Special:Contributions/154.115.221.108|154.115.221.108]] ([[User talk:154.115.221.108|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:Xiplus|Xiplus]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki {{請注意:請在這行文字底下進行您的測試,請不要刪除或變更這行文字以及這行文字以上的部份。}} hsx69rt3j2dnf74fwx3crde0m8ornqm taazihan mitudung:請注意:請在這行文字底下進行您的測試,請不要刪除或變更這行文字以及這行文字以上的部份。 10 10233 85719 2019-11-29T11:43:39Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56103354|zh:Template:請注意:請在這行文字底下進行您的測試,請不要刪除或變更這行文字以及這行文字以上的部份。]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Sandbox heading]] bh4fptne94r24vfzi7ictw066bw9v2h taazihan mitudung:Sandbox heading 10 10234 90305 90304 2020-05-08T15:17:37Z 182.155.43.149 wikitext text/x-wiki <!-- 注意:這不是一個沙盒!!! 這是一個放置於沙盒頂端的模板。 如果你想練習編輯,請不要在這個模板上進行。 你可以透過在搜尋中輸入「WP:SB」或「Wikipitiya:沙盒」找到真正的沙盒 再次申明,這個模板不是用於試驗的! 這個沙盒模板位於:https://szy.wikipedia.org/wiki/taazihan_mitudung:Sandbox_heading --><noinclude>{{nottest}}</noinclude><includeonly>__NOINDEX__</includeonly> {{noEdit}} <!-- 不應修改沙盒的首段 - 首段包含對此模板的引用 --> <div class="messagebox plainlinks" style="padding: 10px; margin: 20px auto; width: 96%; font-size: 10pt;"> {| |- ||[[File:Sandbox.png|75px|left|alt=|link=]] ||<big>歡迎來到'''[[Wikipitiya:關於沙盒|維基百科沙盒]]'''!</big> {{{editnotice| 若要進行原始碼測試,點選'''[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=edit}} 這裡]'''開始測試{{#if:{{{1|}}}||或點選上方的'''編輯'''}}(如果您使用[[Wikipedia:移動存取|行動版]],可以點選上面的'''鉛筆圖示''')。若要使用[[WP:視覺化編輯器|視覺化編輯器]]測試,請移步至'''[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|veaction=edit}} 這裡]'''。}}} 沙盒是用於練習頁面編輯技巧的測試頁面。您可在此隨意地進行編輯的練習。完成編輯後,可點選「'''{{int:Showpreview}}'''」按鈕預覽內容,也可點選「'''{{int:Publishchanges}}'''」按鈕儲存內容。就像在沙灘上所寫的文字漲潮時就會消失,同樣沙盒中所寫的內容,隨時可能被清空,不會有任何預先通知(但曾儲存的內容仍會永久存留在頁面的歷史記錄中)。 || {{#switch: {{FULLPAGENAME}} | Wikipitiya:沙盒 = {{Shortcut|WP:S|WP:SB|WP:SAND|WP:TMP|WP:TEST|WP:FOO}} }} |} {{Columns|bgcol=transparent;width:100%|width=50% |col1 = '''注意事項''': * '''不要'''在公用的沙盒撰寫條目或存放其他有價值的內容(請參考[[Help:建立新條目|建立新頁面]]); * '''不要'''在沙盒裡儲存有侵犯他人著作權、攻擊性、誹謗中傷他人或他人隱私的內容; * '''不要'''將沙盒[[Wikipedia:重新導向|重新導向]]至別的頁面,或將頂部模板移除; * '''不要'''在沙盒進行廣告宣傳或刷編輯次數,否則可能會被[[Wikipedia:封鎖方針|封鎖]]; * 歡迎參考[[Wikipedia:常見問題解答|常見問題解答]]及[[Wikipedia:新手入門/主頁|使用指南]]; * 如果對[[維基百科]]有任何問題,請到[[Wikipedia:互助客棧|互助客棧]]詢問。 |col2 = '''工具''': {{Div col}} * [[Wikipedia:沙盒|主沙盒]] ** {{Fullurl2|Wikipedia:沙盒|action=edit|原始碼編輯}} ** {{Fullurl2|Wikipedia:沙盒|veaction=edit|視覺化編輯}} * [{{fullurl:Draft:沙盒|veaction=edit}} 視覺化編輯器沙盒] * [[WP:Huggle/Sandbox|Huggle沙盒]] * [[Special:ApiSandbox|API沙盒]] * [[:d:Q4115189|維基數據沙盒]] * [[testwiki:|測試維基]] * [[mw:Project:Sandbox|MediaWiki沙盒]]([[mw:VisualEditor:Test|可視化編輯器]]) * [{{fullurl:Special:Mypage/沙盒|action=edit&preload=Template:使用者沙盒/preload}} 您自己的沙盒] * [[WP:關於沙盒|其他資料]] {{Div col end}} }} </div><div class="abusefilter-sandbox-header"></div><includeonly> {{#ifeq:{{NAMESPACE}}|User||{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|User talk||{{#if:{{{8|}}}||[[Category:沙盒]]}}}}}}</includeonly> {{{editnotice| ----}}}<noinclude> {{doc}} </noinclude> rpy5z8ep5f2hrreuqrinkuxouu41ex5 taazihan mitudung:nottest 10 10235 85741 85722 2019-11-29T12:00:29Z Xiplus 201 Changed redirect target from [[taazihan mitudung:Nottest]] to [[taazihan mitudung:Not a sandbox]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Not a sandbox]] lt7r33wb5pzuw7k5s1qkk8j81x1yw80 taazihan mitudung:Nottest 10 10236 85724 85723 2019-11-29T11:45:58Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Not a sandbox]] lk39au5dla86o5mvgegk1hwjpy6tii1 taazihan mitudung:Not a sandbox 10 10237 85726 85725 2019-11-29T11:46:47Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Mbox |type = content |image = [[File:Sandbox Not.svg|40px|alt=|link=]] |text = <big>'''請勿在此測試編輯功能!'''</big><br/>只有[[Wikipedia:沙盒|沙盒]](Sandbox)或您的[[:zh:Wikipedia:使用者頁面|使用者頁面]](Userpage)可以用作測試。{{#ifeq:{{FULLPAGENAME}}|Template:Sandbox|模板的沙盒位於'''[[Template:沙盒]]'''、'''[[Template:X1]]'''及'''[[Template:X2]]'''。}} }}<includeonly>[[Category:可能被誤用為測試頁的頁面]]</includeonly><noinclude>{{doc}}</noinclude> c0wtuv7m129mk1jt8cpr25m5m48d97c taazihan mitudung:noEdit 10 10238 85727 2019-11-29T11:47:12Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:NoEdit]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:NoEdit]] 0556no2v0rqhy3pl6gs28p4lj9v0x3k taazihan mitudung:NoEdit 10 10239 85729 85728 2019-11-29T11:47:39Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{{|}}}<!-- 產生沒有編輯按鈕的標題 -->|<div class="noedit"> ={{{|}}} </div><!-- 編輯首段按鈕不出現 -->|<span id="no-edit-0"></span><!-- 結束 -->}}</includeonly><noinclude> {{模板文件}} </noinclude> sun8az8301p549e8t8eap7wfs3aoei0 misaungayay:Xiplus/sandbox 2 10240 86233 85733 2019-11-30T06:19:21Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki # [[:2017 a mihca nangayaw 139 a mihca – Sakizaya Palamal u laylay nu lisin]] # [[:Abih]] # [[:Ayzasa katuuday a tademaw nu Sakizaya a niyazu’]] # [[:Banaw]] # [[:Batbato’an]] # [[:Bayi]] # [[:Bsuring]] # [[:Bubun]] # [[:Busi]] # [[:Bwarung]] # [[:Calavi]] # [[:Cavak]] # [[:Cilakayan]] # [[:Dadiw- labiyi nu alipawnay]] # [[:Dadiw- masaupu a dadiw]] # [[:Dadiw- u sakizaya hananay a tademaw]] # [[:Dadiw-milingatu mibelisiw a dadiw]] # [[:Dayas Siku]] # [[:Fan yichen]] # [[:Fenglin]] # [[:Fuxing]] # [[:Gluban]] # [[:Gnaalu]] # [[:Guangfu]] # [[:Haboeh]] # [[:Hororok]] # [[:Hupu a niyadu’]] # [[:I sumamad cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya]] # [[:Kabulawan nu nyadu`遷移史 / uni calakatan nu teluc nu sakidaya a tademaw]] # [[:Kaehkaba:oS]] # [[:Kahkahoe’an]] # [[:Kala Idiw]] # [[:Kaleseman a tademaw]] # [[:Kaluluwan a niyadu’]] # [[:Kayu-baliq]] # [[:Kayway]] # [[:Kazangiljan]] # [[:Kbaqeh]] # [[:Kb’bu]] # [[:Kdusan]] # [[:Kenuy]] # [[:Kiku]] # [[:Kin lwan]] # [[:Kinyawpan]] # [[:Kiyumi]] # [[:Kobah]] # [[:Lalangawan nu pinacadan]] # [[:Lalimenah]] # [[:Lisin- misaudad- misaudad nananuman]] # [[:Lubas-Mapalaway-Dungy Sela]] # [[:Lubas-Mapalaway-Lisin Cudad]] # [[:Lubas-Mapalaway-Miciyang Kuli]] # [[:Lubas-Mapalaway-biki baki(hamay baki)]] # [[:Lubas-Mapalaway-mibahbah]] # [[:Mahavun (Mamahavunna)]] # [[:Maibagah]] # [[:Maibul]] # [[:Maibul a niyadu]] # [[:Majia]] # [[:Makazayazaya]] # [[:Makotaay]] # [[:Makrahay]] # [[:Malabang]] # [[:Malaloong]] # [[:Maledep]] # [[:Maliwang]] # [[:Maljipa]] # [[:Mami]] # [[:Marorok]] # [[:Masilid]] # [[:Masinghalan]] # [[:Masisi]] # [[:Masitoban]] # [[:Matang]] # [[:Maytayax]] # [[:Ma’olaway]] # [[:Mb’ala]] # [[:Mi salukay ku tatayna]] # [[:Mihkac]] # [[:Milakuitay tu naayway 『kakitidaan nu mapalaway』 atu『京劇』穿越時空『祭屋』與『京劇』]] # [[:Miyamay]] # [[:Mkibuhw]] # [[:Mknahuy]] # [[:Mksuzing]] # [[:Monating]] # [[:Mornos]] # [[:Mrmurak]] # [[:Mulinaga]] # [[:M’utu]] # [[:Nakahara]] # [[:Nakanu]] # [[:Nalalacanan]] # [[:Naluwan]] # [[:Namasia]] # [[:Namisan]] # [[:Nangnisalu]] # [[:Nansiku]] # [[:Nanzhuang]] # [[:O kakay]] # [[:Olalip]] # [[:Paran]] # [[:Pasing]] # [[:Pasumaq]] # [[:Patakus tu niyazuniyazu'an nu saydan atu micudady nu palkal tu kilihanawan a kamu]] # [[:Ponaway]] # [[:Pongodan]] # [[:Posko]] # [[:Pratan]] # [[:Pucunug]] # [[:Pulan]] # [[:Q’yulang]] # [[:Rareme:an]] # [[:Ray’in]] # [[:Ren’ai]] # [[:Rgyax]] # [[:Ride]] # [[:Rinahem]] # [[:Rʉhlʉcʉ/Haising]] # [[:R’ra’]] # [[:Sabak Nubu]] # [[:Sadu]] # [[:Samuluh]] # [[:Sansama:an]] # [[:Sansaru]] # [[:Sapat]] # [[:Sapibetik adadiw]] # [[:Sapulju]] # [[:Sarad]] # [[:Sariwsiw]] # [[:Sasasezeman]] # [[:Satefo]] # [[:Sawanengan]] # [[:Sawi]] # [[:Sayie]] # [[:Sa’aniwan]] # [[:Sedeng]] # [[:Seljupetje]] # [[:Seqalapit]] # [[:Seqeciin]] # [[:Shitan]] # [[:Shoufeng]] # [[:Siapaluway]] # [[:Sihodingan]] # [[:Sikihiki]] # [[:Sililasay]] # [[:Siljevavav]] # [[:Silong]] # [[:Silupatun]] # [[:Sima-un]] # [[:Sinapalan]] # [[:Singaw]] # [[:Singsiya]] # [[:Sinkam]] # [[:Sinpitu]] # [[:Sinvi]] # [[:Sipazi’]] # [[:Sirakesay]] # [[:Si’ung]] # [[:Skaru]] # [[:Skikun]] # [[:Slamaw]] # [[:Smangus]] # [[:Snazi]] # [[:Spwan]] # [[:Sqbwh]] # [[:Sqoyaw]] # [[:Stacis]] # [[:Su nun sung]] # [[:Suru]] # [[:Su’aci]] # [[:Swasal]] # [[:Syanox]] # [[:Sʉhlʉnganʉ/Sulungan]] # [[:S’yux]] # [[:Tabilas]] # [[:Tabuk]] # [[:Tafugan]] # [[:Taiwu]] # [[:Tai’an]] # [[:Takamimura]] # [[:Takanua /Takanua]] # [[:Takidis]] # [[:Takimi]] # [[:Takofan]] # [[:Takunan]] # [[:Talamakau]] # [[:Talampo]] # [[:Tamahu]] # [[:Tamalakaw]] # [[:Tamalon]] # [[:Tamayo’an]] # [[:Tamazuan]] # [[:Tampya]] # [[:Tangahang]] # [[:Tanguhla/Dinkam]] # [[:Tapangʉ]] # [[:Tapowaray (Saranawan)]] # [[:Taracan]] # [[:Tasutasunan]] # [[:Tatoba’]] # [[:Taukak]] # [[:Ta’man]] # [[:Tbulan]] # [[:Tdlu]] # [[:Teldreka]] # [[:Telu’]] # [[:Tfuya]] # [[:Tgbin]] # [[:Thgahan]] # [[:Thyakan]] # [[:Tida'an]] # [[:Timur]] # [[:Tingalaw]] # [[:Tisilan]] # [[:Tjacekes]] # [[:Tjacupu]] # [[:Tjadukudukung]] # [[:Tjaialev]] # [[:Tjailjaking]] # [[:Tjalja’avus]] # [[:Tjanavakung]] # [[:Tjana’asiya]] # [[:Tjaranauma]] # [[:Tjatjigel]] # [[:Tjavatjavang]] # [[:Tjaviljaul]] # [[:Tjavualji]] # [[:Tjinavanavalj]] # [[:Tjisaulem]] # [[:Tjuabal]] # [[:Tjuamanges]] # [[:Tjuavanaq]] # [[:Tjudjaas]] # [[:Tjukuvulj]] # [[:Tjuletevetevek]] # [[:Tjulitjulik]] # [[:Tjuluuai]] # [[:Tjuruguai]] # [[:Tjusinlung]] # [[:Tjuwaqau]] # [[:Tkasan]] # [[:Tmunan]] # [[:Tokar]] # [[:Torik]] # [[:Toruy]] # [[:Tpuqu]] # [[:Tqwiy]] # [[:Tranan]] # [[:Trayan]] # [[:Triqan]] # [[:Tuapuu]] # [[:Tuba]] # [[:Tudrivuan]] # [[:Tumay]] # [[:Tungpu daigaz]] # [[:T’apan]] # [[:U ayam nu niyazu']] # [[:U dadiw atu palaw nu Sakizaya]] # [[:U kawaw a laylay nu Taywan subal amin saliwliw mibetik a kawaw 20180707]] # [[:U puu’ numihcan]] # [[:U tatalima' i niyazu'回於不回部落]] # [[:U wacu ni bayi]] # [[:Ua-asik]] # [[:Udad mu tatangahan itini cisiwsiwan]] # [[:Ulaljuc]] # [[:Ulay]] # [[:Uraw]] # [[:Uruw]] # [[:Vakangan]] # [[:Valau]] # [[:Vecekadan]] # [[:Vukide]] # [[:Wakaba]] # [[:Walo’]] # [[:Wufeng]] # [[:Xincheng]] # [[:Yadah tu kuni taydaan a nyadu` ma ngalay ci Hu kun ci apa dadutus tu lalangawen nu pinacadan]] # [[:Yanping]] # [[:Yubang]] # [[:Yuli]] # [[:Yuluw]] # [[:Yuncumin ad]] # [[:Yungkilu]] # [[:Yutak]] # [[:Zayazayan]] # [[:Zihing]] # [[:’Oponoho]] adgz9jzfhk71eegak240l36wa2rt28f taazihan mitudung:TOCright 10 10241 85746 2019-11-29T12:03:39Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56805141|zh:Template:TOCright]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Template:TOCright/styles.css" />{{#if:{{{limit|}}}|<templatestyles src="Template:TOClimit/styles.css" />}}<!-- --><div class="tocright {{#if:{{{clear|}}}|tocright-clear-{{{clear|}}}}} {{#if:{{{limit|}}}|toclimit-{{{limit}}}}}" style="{{#if:{{{width|{{{1|}}}}}}|width: {{{width|{{{1}}}}}};}}">__TOC__</div><noinclude> {{documentation}} </noinclude> g5qyovltvya3tfzbqg539kvln09bpf9 taazihan mitudung:TOCright/styles.css 10 10242 85747 2019-11-29T12:03:53Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56805163|zh:Template:TOCright/styles.css]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] sanitized-css text/css /* {{pp-template}} */ .tocright { float: right; clear: right; width: auto; background: none; padding: .5em 0 .8em 1.4em; margin-bottom: .5em; } .tocright-clear-left { clear: left; } .tocright-clear-both { clear: both; } .tocright-clear-none { clear: none; } ahbm3qa6ych3s7m5nymbfe32voxs9fk misaungayay:Xiplus/Twinkle/ 2 10243 85749 2019-11-29T12:05:01Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56001287|zh:User:Xiplus/Twinkle/]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki [[Special:RecentChangesLinked/User:Xiplus/Twinkle/|相關變更]] * [[User:Xiplus/Twinkle.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/friendlyshared.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/friendlytag.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/friendlytalkback.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklearv.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklebatchdelete.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklebatchundelete.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinkleblock.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinkleclose.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinkleconfig.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklecopyvio.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklediff.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklefluff.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinkleimage.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinkleprotect.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklespeedy.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklestub.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinkleunlink.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklewarn.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/modules/twinklexfd.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/morebits.css]] * [[User:Xiplus/Twinkle/morebits.js]] * [[User:Xiplus/Twinkle/twinkle.js]] 9o5jyiwfu8akcfdxa2mwk7w5k87o3zw taazihan mitudung:Merge 10 10244 86118 85755 2019-11-30T02:05:19Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <!--{{Merge}} 開始-->{{Mbox | type = move |image = [[File:Merge-arrows.svg|50px]] |text = 建議此{{#if:{{{sect|{{NAMESPACE}}}}}|{{{sect|頁面}}}|條目或章節}}與{{Pagelist|nspace=all|delim='''|{{{1|}}}|{{{2|}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}|{{{5|}}}|{{{6|}}}|{{{7|}}}|{{{8|}}}|{{{9|}}}|{{{10|}}}|{{{11|}}}|{{{12|}}}|{{{13|}}}|{{{14|}}}|{{{15|}}}|{{{16|}}}|{{{17|}}}|{{{18|}}}|{{{19|}}}|{{{20|}}}}}[[:zh:Wikipedia:合併|合併]]。([[{{{discuss|:{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME:{{{1|}}}}}}}}|討論]])}}<!--{{Merge}} 結束 -->{{#ifeq:{{{categories}}}|no||{{namespace||[[Category:需要合併的條目|{{#if:{{{time|}}}|{{{date|{{#time:Y年n月|{{{time}}}}}}}}|*}}{{PAGENAME}}]]<includeonly>|{{#ifeq:{{BASEPAGENAME}}|Merge||[[Category:需要合併的非條目頁面]]}}</includeonly>}}<!-- 合併目標不存在分類 -->{{#ifexist:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME:{{{1|}}}}}||<includeonly>[[Category:合併目標包含不存在的頁面]]</includeonly>}}}}<noinclude> {{模板文件|Template:Merge/doc}} </noinclude> kp4rvnbs43zdi0aftoxsqtvctjwg1cx misaungayay:TongcyDai 2 10245 85778 85773 2019-11-29T13:44:03Z TongcyDai 135 wikitext text/x-wiki mahica tu, ci TongcyDai kulang kaku! {{#Babel:zh-N|zh-hant-N|en-3|nan-1|de-1}} l89i0n1dc8gsx8ols54uyfm2blhl0o4 taazihan mitudung:Babel 10 10246 85771 2019-11-29T13:20:53Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#invoke:Babel|main}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude>" wikitext text/x-wiki {{#invoke:Babel|main}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> snmz5d5bvptbgw00om15cbgropnu4e7 bacu-saupu:Babel 828 10247 85772 2019-11-29T13:21:43Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "local p = {} local getArgs local function showUserbox(frame, v, nocat) local maybeNocat = '' if nocat then maybeNocat = '|nocat=yes' end return frame:p..." Scribunto text/plain local p = {} local getArgs local function showUserbox(frame, v, nocat) local maybeNocat = '' if nocat then maybeNocat = '|nocat=yes' end return frame:preprocess('{{User '..v..maybeNocat..'}}') end function p.main(frame) if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end local args = getArgs(frame, {wrappers = 'Template:Babel'}) local ret = mw.html.create('table') :addClass('userboxes') :css( { float = args.align or 'right', ['margin-left'] = (args.left or '1') .. 'em', ['margin-bottom'] = (args.bottom or '0') .. 'em', width = (args.width or '248') .. 'px', clear = args.align or 'right', color = args.textcolor or '#000000', border = (args.bordercolor or '#99B3FF') .. ' solid ' .. (args.solid or 1)..'px' } ) local nocat = args.nocat and string.lower(args.nocat) == 'yes' if args.shadow and string.lower(args.shadow) == 'yes' then ret:css({ ['box-shadow'] = '0 2px 4px rgb(0,0,0,0.2)', ['-mox-box-shadow'] = '0 2px 4px rgb(0,0,0,0.2)', ['-webkit-box-shadow'] = '0 2px 4px rgb(0,0,0,0.2)' }) end ret:cssText( args['extra-css'] or '' ) local color = args.color or 'inherit' local row1 = ret:tag('tr') local row2 = ret:tag('tr') local row3 = ret:tag('tr') local body_cells = row2:tag('td') :css('vertical-align', 'middle !important') local userboxes -- Special message for when first argument is blank; otherwise treat it as normal if args[1] and args[1]:find('%S') then userboxes = showUserbox(frame, args[1], nocat) else userboxes = args.noboxestext or "''You haven't set up any languages. Please see [[Template:Babel/doc]] for help.''" end body_cells:wikitext(userboxes) -- "remove" args[1] so it isn't looked at in the loop -- table.remove(args,1) doesn't produce desired result args[1] = '' -- Keep track of how many columns are in this table local col_span = 1 for _, v in ipairs( args ) do -- ! indicates a new cell should be created if v:find('%S') and v ~= '!' then body_cells:wikitext( showUserbox(frame, v, nocat) ) -- Recycling body_cells for <td> elseif v and v == '!' then col_span = col_span + 1 body_cells:done() body_cells = row2:tag('td') end end row1:tag('th') :css({ ['background-color'] = color, ['text-align'] = 'center' }) :attr('colspan',col_span) :wikitext( args.header or '[[Wikipedia:Babel]]' ) :done() row3:tag('td') :css({ ['background-color'] = color, ['text-align'] = 'center' }) :attr('colspan',col_span) :wikitext( args.footer or '[[:Category:Wikipedians by language|Search user languages]]' ) :done() if args['special-boxes'] then body_cells:wikitext(args['special-boxes']) end body_cells:done() return tostring(ret) end return p gm6ccim2qo98a5zye3frgwi8o3vawjr taazihan mitudung:User zh 10 10248 86154 85794 2019-11-30T02:29:08Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{userbox-level | level = | id = {{{3|[[中文|zh]]}}} | id-s = {{{5|{{{id-s|14}}}}}} | info = {{{4|<span lang="zh-Hans" xml:lang="zh-Hans">該使用者的'''[[:kakuniza:User zh-N|母語]]'''是'''[[:kakuniza:User zh|中文]]'''。</span>}}} | usercategory = User zh-N | nocat = {{{nocat|}}} }}<noinclude> {{Documentation|Template:User x}} </noinclude> 3nicot68x0pt5l5mgewxrnnrtlgarro taazihan mitudung:userbox-level 10 10249 85775 2019-11-29T13:39:00Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{userbox | border-c = #{{#switch:{{{level}}}|0=B7B7B7|0a=B7B7B7|0b=FFB3B3|0.5=FFCC66|1=C0C8FF|2=77E0E8 |3=99B3FF|3a=99B3FF|..." wikitext text/x-wiki {{userbox | border-c = #{{#switch:{{{level}}}|0=B7B7B7|0a=B7B7B7|0b=FFB3B3|0.5=FFCC66|1=C0C8FF|2=77E0E8 |3=99B3FF|3a=99B3FF|3b=00FF00|4=CCCC00 |5=CC0000|5a=CC0000|5b=F99C99|#default=6EF7A7}} | id = {{{id}}}{{#if:{{{level|}}}|{{#if:{{{level-br|}}}|<br>|-}}{{#switch:{{{level}}}|0|0.5|1|2|3|4|5|N={{{level}}}|0a|0b=0|3a|3b=3|5a|5b=5}}}} | id-c = #{{#switch:{{{level}}}|0=B7B7B7|0a=B7B7B7|0b=FFB3B3|0.5=FFCC66|1=C0C8FF|2=77E0E8 |3=99B3FF|3a=99B3FF|3b=00FF00|4=FFFF00 |5=FF5e5e|5a=FF5e5e|5b=F99C99|#default=6EF7A7}} | id-s = {{{id-s|{{#ifeq:{{{level|}}}|0.5|12|14}}}}} | id-op = white-space:nowrap;{{{id-op|}}} | info = {{{info}}} | info-c = #{{#switch:{{{level}}}|0=E8E8E8|0a=E8E8E8|0b=FFE0E8|0.5=FFFF99|1=F0F8FF|2=D0F8FF |3=E0E8FF|3a=E0E8FF|3b=90FF90|4=FFFF99 |5=FF8080|5a=FF8080|5b=F9CBC9|#default=C5FCDC}} | info-s = {{{info-s|8}}} | info-lh = {{{info-lh|1.25}}} | info-op = {{{info-op|}}} | info-a = {{{info-a|left}}} | usercategory = {{{usercategory|}}} | usercategory2 = {{{usercategory2|}}} | usercategory3 = {{{usercategory3|}}} | nocat = {{{nocat|}}} }}<!-- # Track the existence of level-zero templates -->{{Template other|{{#ifeq: {{{level|}}}|0|[[kakuniza:taazihan mitudung]]}}}}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> fdpdw0x4k36g39zvnr8bm42f7w2wwvf taazihan mitudung:userbox 10 10250 85799 85776 2019-11-29T14:16:24Z TongcyDai 135 wikitext text/x-wiki {{#invoke:Userbox|userbox}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> 1seeu4i7koxq35lks0orom9xsilwk90 bacu-saupu:Userbox 828 10251 85798 85777 2019-11-29T14:15:16Z TongcyDai 135 TongcyDai malimad tuway kasabelih [[Module:userbox]] katukuh [[Module:Userbox]], caay pisubelid miliyaw patatuzau’ Scribunto text/plain -- This module implements {{userbox}}. local categoryHandler = require('Module:Category handler').main local p = {} -------------------------------------------------------------------------------- -- Helper functions -------------------------------------------------------------------------------- local function checkNum(val, default) -- Checks whether a value is a number greater than or equal to zero. If so, -- returns it as a number. If not, returns a default value. val = tonumber(val) if val and val >= 0 then return val else return default end end local function addSuffix(num, suffix) -- Turns a number into a string and adds a suffix. if num then return tostring(num) .. suffix else return nil end end local function checkNumAndAddSuffix(num, default, suffix) -- Checks a value with checkNum and adds a suffix. num = checkNum(num, default) return addSuffix(num, suffix) end local function makeCat(cat, sort) -- Makes a category link. if sort then return mw.ustring.format('[[Category:%s|%s]]', cat, sort) else return mw.ustring.format('[[Category:%s]]', cat) end end -------------------------------------------------------------------------------- -- Argument processing -------------------------------------------------------------------------------- local function makeInvokeFunc(funcName) return function (frame) local origArgs = require('Module:Arguments').getArgs(frame) local args = {} for k, v in pairs(origArgs) do args[k] = v end return p.main(funcName, args) end end p.userbox = makeInvokeFunc('_userbox') p['userbox-2'] = makeInvokeFunc('_userbox-2') p['userbox-r'] = makeInvokeFunc('_userbox-r') -------------------------------------------------------------------------------- -- Main functions -------------------------------------------------------------------------------- function p.main(funcName, args) local userboxData = p[funcName](args) local userbox = p.render(userboxData) local cats = p.categories(args) return userbox .. (cats or '') end function p._userbox(args) -- Does argument processing for {{userbox}}. local data = {} -- Get div tag values. data.float = args.float or 'left' local borderWidthNum = checkNum(args['border-width'] or args['border-s'], 1) -- Used to calculate width. data.borderWidth = addSuffix(borderWidthNum, 'px') data.borderColor = args['border-color'] or args[1] or args['border-c'] or args['id-c'] or '#999' data.width = addSuffix(240 - 2 * borderWidthNum, 'px') -- Also used in the table tag. data.bodyClass = args.bodyclass -- Get table tag values. data.backgroundColor = args['info-background'] or args[2] or args['info-c'] or '#eee' -- Get info values. data.info = args.info or args[4] or "<code>{{{info}}}</code>" data.infoTextAlign = args['info-a'] or 'left' data.infoFontSize = checkNumAndAddSuffix(args['info-size'] or args['info-s'], 8, 'pt') data.infoHeight = checkNumAndAddSuffix(args['logo-height'] or args['id-h'], 45, 'px') data.infoPadding = args['info-padding'] or args['info-p'] or '0 4px 0 4px' data.infoLineHeight = args['info-line-height'] or args['info-lh'] or '1.25em' data.infoColor = args['info-color'] or args['info-fc'] or 'black' data.infoOtherParams = args['info-other-param'] or args['info-op'] data.infoClass = args['info-class'] -- Get id values. local id = args.logo or args[3] or args.id data.id = id data.showId = id and true or false data.idWidth = checkNumAndAddSuffix(args['logo-width'] or args['id-w'], 45, 'px') data.idHeight = checkNumAndAddSuffix(args['logo-height'] or args['id-h'], 45, 'px') data.idBackgroundColor = args['logo-background'] or args[1] or args['id-c'] or '#ddd' data.idTextAlign = args['id-a'] or 'center' data.idFontSize = checkNumAndAddSuffix(args['logo-size'] or args[5] or args['id-s'], 14, 'pt') data.idColor = args['logo-color'] or args['id-fc'] or data.infoColor data.idPadding = args['logo-padding'] or args['id-p'] or '0 1px 0 0' data.idLineHeight = args['logo-line-height'] or args['id-lh'] or '1.25em' data.idOtherParams = args['logo-other-param'] or args['id-op'] data.idClass = args['id-class'] return data end p['_userbox-2'] = function (args) -- Does argument processing for {{userbox-2}}. local data = {} -- Get div tag values. data.float = args.float or 'left' local borderWidthNum = checkNum(args[9] or args['border-s'], 1) -- Used to calculate width. data.borderWidth = addSuffix(borderWidthNum, 'px') data.borderColor = args[1] or args['border-c'] or args['id1-c'] or '#999999' data.width = addSuffix(240 - 2 * borderWidthNum, 'px') -- Also used in the table tag. data.bodyClass = args.bodyclass -- Get table tag values. data.backgroundColor = args[2] or args['info-c'] or '#eeeeee' -- Get info values. data.info = args[4] or args.info or "<code>{{{info}}}</code>" data.infoTextAlign = args['info-a'] or 'left' data.infoFontSize = checkNumAndAddSuffix(args['info-s'], 8, 'pt') data.infoColor = args[8] or args['info-fc'] or 'black' data.infoPadding = args['info-p'] or '0 4px 0 4px' data.infoLineHeight = args['info-lh'] or '1.25em' data.infoOtherParams = args['info-op'] -- Get id values. data.showId = true data.id = args.logo or args[3] or args.id1 or 'id1' data.idWidth = checkNumAndAddSuffix(args['id1-w'], 45, 'px') data.idHeight = checkNumAndAddSuffix(args['id-h'], 45, 'px') data.idBackgroundColor = args[1] or args['id1-c'] or '#dddddd' data.idTextAlign = 'center' data.idFontSize = checkNumAndAddSuffix(args['id1-s'], 14, 'pt') data.idLineHeight = args['id1-lh'] or '1.25em' data.idColor = args['id1-fc'] or data.infoColor data.idPadding = args['id1-p'] or '0 1px 0 0' data.idOtherParams = args['id1-op'] -- Get id2 values. data.showId2 = true data.id2 = args.logo or args[5] or args.id2 or 'id2' data.id2Width = checkNumAndAddSuffix(args['id2-w'], 45, 'px') data.id2Height = data.idHeight data.id2BackgroundColor = args[7] or args['id2-c'] or args[1] or '#dddddd' data.id2TextAlign = 'center' data.id2FontSize = checkNumAndAddSuffix(args['id2-s'], 14, 'pt') data.id2LineHeight = args['id2-lh'] or '1.25em' data.id2Color = args['id2-fc'] or data.infoColor data.id2Padding = args['id2-p'] or '0 0 0 1px' data.id2OtherParams = args['id2-op'] return data end p['_userbox-r'] = function (args) -- Does argument processing for {{userbox-r}}. local data = {} -- Get div tag values. data.float = args.float or 'left' local borderWidthNum = checkNum(args['border-width'] or args['border-s'], 1) -- Used to calculate width. data.borderWidth = addSuffix(borderWidthNum, 'px') data.borderColor = args['border-color'] or args[1] or args['border-c'] or args['id-c'] or '#999' data.width = addSuffix(240 - 2 * borderWidthNum, 'px') -- Also used in the table tag. data.bodyClass = args.bodyclass -- Get table tag values. data.backgroundColor = args['info-background'] or args[2] or args['info-c'] or '#eee' -- Get id values. data.showId = false -- We only show id2 in userbox-r. -- Get info values. data.info = args.info or args[4] or "<code>{{{info}}}</code>" data.infoTextAlign = args['info-align'] or args['info-a'] or 'left' data.infoFontSize = checkNumAndAddSuffix(args['info-size'] or args['info-s'], 8, 'pt') data.infoPadding = args['info-padding'] or args['info-p'] or '0 4px 0 4px' data.infoLineHeight = args['info-line-height'] or args['info-lh'] or '1.25em' data.infoColor = args['info-color'] or args['info-fc'] or 'black' data.infoOtherParams = args['info-other-param'] or args['info-op'] -- Get id2 values. data.showId2 = true data.id2 = args.logo or args[3] or args.id or 'id' data.id2Width = checkNumAndAddSuffix(args['logo-width'] or args['id-w'], 45, 'px') data.id2Height = checkNumAndAddSuffix(args['logo-height'] or args['id-h'], 45, 'px') data.id2BackgroundColor = args['logo-background'] or args[1] or args['id-c'] or '#ddd' data.id2TextAlign = args['id-a'] or 'center' data.id2FontSize = checkNumAndAddSuffix(args['logo-size'] or args[5] or args['id-s'], 14, 'pt') data.id2Color = args['logo-color'] or args['id-fc'] or data.infoColor data.id2Padding = args['logo-padding'] or args['id-p'] or '0 0 0 1px' data.id2LineHeight = args['logo-line-height'] or args['id-lh'] or '1.25em' data.id2OtherParams = args['logo-other-param'] or args['id-op'] return data end function p.render(data) -- Renders the userbox html using the content of the data table. -- Render the div tag html. local root = mw.html.create('div') root :css('float', data.float) :css('border', (data.borderWidth or '') .. ' solid ' .. (data.borderColor or '')) :css('margin', '1px') :css('width', data.width) :addClass('wikipediauserbox') :addClass(data.bodyClass) -- Render the table tag html. local tableroot = root:tag('table') tableroot :attr('role', 'presentation') :css('border-collapse', 'collapse') :css('width', data.width) :css('margin-bottom', '0') :css('margin-top', '0') :css('background', data.backgroundColor) -- Render the id html. local tablerow = tableroot:tag('tr') if data.showId then tablerow:tag('td') :css('border', '0') :css('width', data.idWidth) :css('height', data.idHeight) :css('background', data.idBackgroundColor) :css('text-align', data.idTextAlign) :css('font-size', data.idFontSize) :css('font-weight', 'bold') :css('color', data.idColor) :css('padding', data.idPadding) :css('line-height', data.idLineHeight) :css('vertical-align', 'middle') :cssText(data.idOtherParams) :addClass(data.idClass) :wikitext(data.id) end -- Render the info html. tablerow:tag('td') :css('border', '0') :css('text-align', data.infoTextAlign) :css('font-size', data.infoFontSize) :css('padding', data.infoPadding) :css('height', data.infoHeight) :css('line-height', data.infoLineHeight) :css('color', data.infoColor) :css('vertical-align', 'middle') :cssText(data.infoOtherParams) :addClass(data.infoClass) :wikitext(data.info) -- Render the second id html. if data.showId2 then tablerow:tag('td') :css('border', '0') :css('width', data.id2Width) :css('height', data.id2Height) :css('background', data.id2BackgroundColor) :css('text-align', data.id2TextAlign) :css('font-size', data.id2FontSize) :css('font-weight', 'bold') :css('color', data.id2Color) :css('padding', data.id2Padding) :css('line-height', data.id2LineHeight) :css('vertical-align', 'middle') :cssText(data.id2OtherParams) :wikitext(data.id2) end local title = mw.title.getCurrentTitle() if (title.namespace == 2) and not title.text:match("/") then return tostring(root) -- regular user page elseif title.namespace == 14 then return tostring(root) -- category elseif title.isTalkPage then return tostring(root) -- talk page end local legible = true local contrast = require('Module:Color contrast')._ratio local function has_text(wikitext) local function get_alt(text) return text:match("|alt=([^|]*)") or "" end wikitext = wikitext:gsub("]]", "|]]") wikitext = wikitext:gsub("%[%[%s*[Mm][Ee][Dd][Ii][Aa]%s*:[^|]-(|.-)]]", get_alt) wikitext = wikitext:gsub("%[%[%s*[Ii][Mm][Aa][Gg][Ee]%s*:[^|]-(|.-)]]", get_alt) wikitext = wikitext:gsub("%[%[%s*[Ff][Ii][Ll][Ee]%s*:[^|]-(|.-)]]", get_alt) return mw.text.trim(wikitext) ~= "" end if contrast { data.infoColor, data.backgroundColor, error = 0 } < 4.5 then legible = false end if data.showId and contrast { data.idColor, data.idBackgroundColor, error = 0 } < 4.5 then if has_text(data.id or "") then legible = false end end if data.showId2 and contrast { data.id2Color, data.id2BackgroundColor, error = 0 } < 4.5 then if has_text(data.id2 or "") then legible = false end end if not legible then root:wikitext('[[Category:Userboxes with insufficient color contrast]]') end return tostring(root) end function p.categories(args, page) -- Gets categories from [[Module:Category handler]]. -- The page parameter makes the function act as though the module was being called from that page. -- It is included for testing purposes. local cats = {} cats[#cats + 1] = args.usercategory cats[#cats + 1] = args.usercategory2 cats[#cats + 1] = args.usercategory3 cats[#cats + 1] = args.usercategory4 cats[#cats + 1] = args.usercategory5 if #cats > 0 then -- Get the title object local title if page then title = mw.title.new(page) else title = mw.title.getCurrentTitle() end -- Build category handler arguments. local chargs = {} chargs.page = page chargs.nocat = args.nocat chargs.main = '[[Category:Pages with misplaced templates]]' if args.notcatsubpages then chargs.subpage = 'no' end -- User namespace. local user = '' for i, cat in ipairs(cats) do user = user .. makeCat(cat) end chargs.user = user -- Template namespace. local basepage = title.baseText local template = '' for i, cat in ipairs(cats) do template = template .. makeCat(cat, ' ' .. basepage) end chargs.template = template return categoryHandler(chargs) else return nil end end return p 9kl5l9tb8lk9nd225bt9zlbmaslvfmi bacu-saupu:Color contrast 828 10252 85791 2019-11-29T14:07:05Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "-- -- This module implements -- {{Color contrast ratio}} -- {{Greater color contrast ratio}} -- {{ColorToLum}} -- {{RGBColorToLum}} -- local p = {} local H..." Scribunto text/plain -- -- This module implements -- {{Color contrast ratio}} -- {{Greater color contrast ratio}} -- {{ColorToLum}} -- {{RGBColorToLum}} -- local p = {} local HTMLcolor = mw.loadData( 'Module:Color contrast/colors' ) local function sRGB (v) if (v <= 0.03928) then v = v / 12.92 else v = math.pow((v+0.055)/1.055, 2.4) end return v end local function rgbdec2lum(R, G, B) if ( 0 <= R and R < 256 and 0 <= G and G < 256 and 0 <= B and B < 256 ) then return 0.2126 * sRGB(R/255) + 0.7152 * sRGB(G/255) + 0.0722 * sRGB(B/255) else return '' end end local function hsl2lum(h, s, l) if ( 0 <= h and h < 360 and 0 <= s and s <= 1 and 0 <= l and l <= 1 ) then local c = (1 - math.abs(2*l - 1))*s local x = c*(1 - math.abs( math.fmod(h/60, 2) - 1) ) local m = l - c/2 local r, g, b = m, m, m if( 0 <= h and h < 60 ) then r = r + c g = g + x elseif( 60 <= h and h < 120 ) then r = r + x g = g + c elseif( 120 <= h and h < 180 ) then g = g + c b = b + x elseif( 180 <= h and h < 240 ) then g = g + x b = b + c elseif( 240 <= h and h < 300 ) then r = r + x b = b + c elseif( 300 <= h and h < 360 ) then r = r + c b = b + x end return rgbdec2lum(255*r, 255*g, 255*b) else return '' end end local function color2lum(c) if (c == nil) then return '' end -- html '#' entity c = c:gsub("&#35;", "#") -- whitespace c = c:match( '^%s*(.-)[%s;]*$' ) -- unstrip nowiki strip markers c = mw.text.unstripNoWiki(c) -- lowercase c = c:lower() -- first try to look it up local L = HTMLcolor[c] if (L ~= nil) then return L end -- convert from hsl if mw.ustring.match(c,'^hsl%([%s]*[0-9][0-9%.]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*%)$') then local h, s, l = mw.ustring.match(c,'^hsl%([%s]*([0-9][0-9%.]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*%)$') return hsl2lum(tonumber(h), tonumber(s)/100, tonumber(l)/100) end -- convert from rgb if mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*[0-9][0-9]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9]*[%s]*%)$') then local R, G, B = mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*%)$') return rgbdec2lum(tonumber(R), tonumber(G), tonumber(B)) end -- convert from rgb percent if mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*%)$') then local R, G, B = mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*%)$') return rgbdec2lum(255*tonumber(R)/100, 255*tonumber(G)/100, 255*tonumber(B)/100) end -- remove leading # (if there is one) and whitespace c = mw.ustring.match(c, '^[%s#]*([a-f0-9]*)[%s]*$') -- split into rgb local cs = mw.text.split(c or '', '') if( #cs == 6 ) then local R = 16*tonumber('0x' .. cs[1]) + tonumber('0x' .. cs[2]) local G = 16*tonumber('0x' .. cs[3]) + tonumber('0x' .. cs[4]) local B = 16*tonumber('0x' .. cs[5]) + tonumber('0x' .. cs[6]) return rgbdec2lum(R, G, B) elseif ( #cs == 3 ) then local R = 16*tonumber('0x' .. cs[1]) + tonumber('0x' .. cs[1]) local G = 16*tonumber('0x' .. cs[2]) + tonumber('0x' .. cs[2]) local B = 16*tonumber('0x' .. cs[3]) + tonumber('0x' .. cs[3]) return rgbdec2lum(R, G, B) end -- failure, return blank return '' end -- This exports the function for use in other modules. -- The colour is passed as a string. function p._lum(color) return color2lum(color) end function p._greatercontrast(args) local bias = tonumber(args['bias'] or '0') or 0 local css = (args['css'] and args['css'] ~= '') and true or false local v1 = color2lum(args[1] or '') local c2 = args[2] or '#FFFFFF' local v2 = color2lum(c2) local c3 = args[3] or '#000000' local v3 = color2lum(c3) local ratio1 = -1; local ratio2 = -1; if (type(v1) == 'number' and type(v2) == 'number') then ratio1 = (v2 + 0.05)/(v1 + 0.05) ratio1 = (ratio1 < 1) and 1/ratio1 or ratio1 end if (type(v1) == 'number' and type(v3) == 'number') then ratio2 = (v3 + 0.05)/(v1 + 0.05) ratio2 = (ratio2 < 1) and 1/ratio2 or ratio2 end if css then local c1 = args[1] or '' if mw.ustring.match(c1, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or mw.ustring.match(c1, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then c1 = '#' .. c1 end if mw.ustring.match(c2, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or mw.ustring.match(c2, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then c2 = '#' .. c2 end if mw.ustring.match(v3, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or mw.ustring.match(v3, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then c3 = '#' .. c3 end return 'background-color:' .. c1 .. '; color:' .. ((ratio1 > 0) and (ratio2 > 0) and ((ratio1 + bias > ratio2) and c2 or c3) or '') .. ';' end return (ratio1 > 0) and (ratio2 > 0) and ((ratio1 + bias > ratio2) and c2 or c3) or '' end function p._ratio(args) local v1 = color2lum(args[1]) local v2 = color2lum(args[2]) if (type(v1) == 'number' and type(v2) == 'number') then -- v1 should be the brighter of the two. if v2 > v1 then v1, v2 = v2, v1 end return (v1 + 0.05)/(v2 + 0.05) else return args['error'] or '?' end end function p._styleratio(args) local style = (args[1] or ''):lower() local bg, fg = 'white', 'black' local lum_bg, lum_fg = 1, 0 if args[2] then local lum = color2lum(args[2]) if lum ~= '' then bg, lum_bg = args[2], lum end end if args[3] then local lum = color2lum(args[3]) if lum ~= '' then fg, lum_fg = args[3], lum end end local slist = mw.text.split(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(style or '', '&#[Xx]23;', '#'), '&#35;', '#'), ';') for k = 1,#slist do local s = slist[k] local k,v = s:match( '^[%s]*([^:]-):([^:]-)[%s;]*$' ) k = k or '' v = v or '' if (k:match('^[%s]*(background)[%s]*$') or k:match('^[%s]*(background%-color)[%s]*$')) then local lum = color2lum(v) if( lum ~= '' ) then bg, lum_bg = v, lum end elseif (k:match('^[%s]*(color)[%s]*$')) then local lum = color2lum(v) if( lum ~= '' ) then bg, lum_fg = v, lum end end end if lum_bg > lum_fg then return (lum_bg + 0.05)/(lum_fg + 0.05) else return (lum_fg + 0.05)/(lum_bg + 0.05) end end --[[ Use {{#invoke:Color contrast|somecolor}} directly or {{#invoke:Color contrast}} from a wrapper template. Parameters: -- |1= — required; A color to check. --]] function p.lum(frame) local color = frame.args[1] or frame:getParent().args[1] return p._lum(color) end function p.ratio(frame) local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args return p._ratio(args) end function p.styleratio(frame) local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args return p._styleratio(args) end function p.greatercontrast(frame) local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args return p._greatercontrast(args) end return p 3j3oaih63ygo9p806h5yxpscaqh3xu9 bacu-saupu:Color contrast/colors 828 10253 85792 2019-11-29T14:07:51Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "return { aliceblue = 0.92880068253475, antiquewhite = 0.84646951707754, aqua = 0.7874, aquamarine = 0.80785492..." Scribunto text/plain return { aliceblue = 0.92880068253475, antiquewhite = 0.84646951707754, aqua = 0.7874, aquamarine = 0.8078549208338, azure = 0.97265264954166, beige = 0.8988459998705, bisque = 0.80732327372979, black = 0, blanchedalmond = 0.85084439608156, blue = 0.0722, blueviolet = 0.12622014321946, brown = 0.098224287876511, burlywood = 0.51559844533893, cadetblue = 0.29424681085422, chartreuse = 0.76032025902623, chocolate = 0.23898526114557, coral = 0.37017930872924, cornflowerblue = 0.30318641994179, cornsilk = 0.93562110372965, crimson = 0.16042199953026, cyan = 0.7874, darkblue = 0.018640801980939, darkcyan = 0.20329317839046, darkgoldenrod = 0.27264703559993, darkgray = 0.39675523072563, darkgreen = 0.091143429047575, darkgrey = 0.39675523072563, darkkhaki = 0.45747326349994, darkmagenta = 0.07353047651207, darkolivegreen = 0.12651920884889, darkorange = 0.40016167026524, darkorchid = 0.13413142174857, darkred = 0.054889674531132, darksalmon = 0.40541471563381, darkseagreen = 0.43789249325969, darkslateblue = 0.065792846227988, darkslategray = 0.067608151928044, darkslategrey = 0.067608151928044, darkturquoise = 0.4874606277449, darkviolet = 0.10999048339343, deeppink = 0.23866895828276, deepskyblue = 0.44481603395575, dimgray = 0.14126329114027, dimgrey = 0.14126329114027, dodgerblue = 0.27442536991456, firebrick = 0.10724525535015, floralwhite = 0.95922484825004, forestgreen = 0.18920812076002, fuchsia = 0.2848, gainsboro = 0.71569350050648, ghostwhite = 0.94311261886323, gold = 0.69860877428159, goldenrod = 0.41919977809569, gray = 0.2158605001139, green = 0.15438342968146, greenyellow = 0.80609472611453, grey = 0.2158605001139, honeydew = 0.96336535554782, hotpink = 0.34658438169715, indianred = 0.21406134963884, indigo = 0.03107561486337, ivory = 0.99071270600615, khaki = 0.77012343394121, lavender = 0.80318750514521, lavenderblush = 0.90172748631046, lawngreen = 0.73905893124963, lemonchiffon = 0.94038992245622, lightblue = 0.63709141280807, lightcoral = 0.35522120733135, lightcyan = 0.94587293494829, lightgoldenrodyellow = 0.93348351018297, lightgray = 0.65140563741982, lightgreen = 0.69091979956865, lightgrey = 0.65140563741982, lightpink = 0.58566152734898, lightsalmon = 0.4780675225206, lightseagreen = 0.35050145117042, lightskyblue = 0.56195637618331, lightslategray = 0.23830165007287, lightslategrey = 0.23830165007287, lightsteelblue = 0.53983888284666, lightyellow = 0.98161818392882, lime = 0.7152, limegreen = 0.44571042246098, linen = 0.88357340984379, magenta = 0.2848, maroon = 0.045891942324215, mediumaquamarine = 0.49389703310801, mediumblue = 0.044077780212328, mediumorchid = 0.21639251153773, mediumpurple = 0.22905858091648, mediumseagreen = 0.34393112338131, mediumslateblue = 0.20284629471622, mediumspringgreen = 0.70704308194184, mediumturquoise = 0.5133827926448, mediumvioletred = 0.14371899849357, midnightblue = 0.02071786635086, mintcream = 0.97834604947588, mistyrose = 0.82183047859185, moccasin = 0.80083000991567, navajowhite = 0.76519682342785, navy = 0.015585128108224, oldlace = 0.91900633405549, olive = 0.20027537200568, olivedrab = 0.22593150951929, orange = 0.4817026703631, orangered = 0.25516243753416, orchid = 0.31348806761439, palegoldenrod = 0.78792647887614, palegreen = 0.77936759006353, paleturquoise = 0.76436077921714, palevioletred = 0.28754994117889, papayawhip = 0.87797100199835, peachpuff = 0.74905589878251, peru = 0.30113074877936, pink = 0.63271070702466, plum = 0.45734221587969, powderblue = 0.68254586500605, purple = 0.061477070432439, rebeccapurple = 0.07492341159447, red = 0.2126, rosybrown = 0.32319457649407, royalblue = 0.16663210743188, saddlebrown = 0.097922285020521, salmon = 0.36977241527596, sandybrown = 0.46628543696283, seagreen = 0.19734199706275, seashell = 0.92737862206922, sienna = 0.13697631337098, silver = 0.52711512570581, skyblue = 0.55291668518184, slateblue = 0.14784278062136, slategray = 0.20896704076536, slategrey = 0.20896704076536, snow = 0.96533341834849, springgreen = 0.73052306068529, steelblue = 0.20562642207625, tan = 0.48237604163921, teal = 0.16996855778968, thistle = 0.56818401093733, tomato = 0.30638612719415, turquoise = 0.5895536427578, violet = 0.40315452986676, wheat = 0.74909702820482, white = 1, whitesmoke = 0.91309865179342, yellow = 0.9278, yellowgreen = 0.50762957208707, } chi69ar1btd4wp6xbk3uez6sfu0vipn taazihan mitudung:Template other 10 10254 85793 2019-11-29T14:10:57Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#switch: <!--If no or empty "demospace" parameter then detect namespace--> {{#if:{{{demospace|}}} | {{lc: {{{demospace}}} }} <!--Use lower case "dem..." wikitext text/x-wiki {{#switch: <!--If no or empty "demospace" parameter then detect namespace--> {{#if:{{{demospace|}}} | {{lc: {{{demospace}}} }} <!--Use lower case "demospace"--> | {{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:Template}} | template | other }} }} | template = {{{1|}}} | other | #default = {{{2|}}} }}<!--End switch--><noinclude> {{documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> 0tcssjmltwl7y5v3f5wj2kqciaabqly taazihan mitudung:lang 10 10255 85796 85795 2019-11-29T14:13:07Z TongcyDai 135 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Lang|lang}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> edo7rim4ot6wamwnnov0wlmg637bppx bacu-saupu:Lang 828 10256 85797 2019-11-29T14:13:39Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "--[=[ Lua support for the {{lang}}, {{lang-xx}}, and {{transl}} templates and replacement of various supporting templates. ]=] require('Module:No globals')..." Scribunto text/plain --[=[ Lua support for the {{lang}}, {{lang-xx}}, and {{transl}} templates and replacement of various supporting templates. ]=] require('Module:No globals'); local initial_style_state; -- set by lang_xx_normal() and lang_xx_italic() local getArgs = require ('Module:Arguments').getArgs; local unicode = require ("Module:Unicode data"); -- for is_latin() and is_rtl() local yesno = require ('Module:Yesno'); local lang_name_table = mw.loadData ('Module:Language/name/data'); local synonym_table = mw.loadData ('Module:Lang/ISO 639 synonyms'); -- ISO 639-2/639-2T code translation to 639-1 code local lang_data = mw.loadData ('Module:Lang/data'); -- language name override and transliteration tool-tip tables local namespace = mw.title.getCurrentTitle().namespace; -- used for categorization local this_wiki_lang = mw.language.getContentLanguage().code; -- get this wiki's language local maint_cats = {}; -- maintenance categories go here local maint_msgs = {}; -- and their messages go here --[[--------------------------< I S _ S E T >------------------------------------------------------------------ Returns true if argument is set; false otherwise. Argument is 'set' when it exists (not nil) or when it is not an empty string. ]] local function is_set( var ) return not (var == nil or var == ''); end --[[--------------------------< I N V E R T _ I T A L I C S >------------------------------------------------- This function attempts to invert the italic markup a args.text by adding/removing leading/trailing italic markup in args.text. Like |italic=unset, |italic=invert disables automatic italic markup. Individual leading/trailing apostrophes are converted to their html numeric entity equivalent so that the new italic markup doesn't become bold markup inadvertently. Leading and trailing wiki markup is extracted from args.text into separate table elements. Addition, removal, replacement of wiki markup is handled by a string.gsub() replacement table operating only on these separate elements. In the string.gsub() matching pattern, '.*' matches empty string as well as the three expected wiki markup patterns. This function expects that markup in args.text is complete and correct; if it is not, oddness may result. ]] local function invert_italics (source) local invert_pattern_table = { -- leading/trailing markup add/remove/replace patterns [""]="\'\'", -- empty string becomes italic markup ["\'\'"]="", -- italic markup becomes empty string ["\'\'\'"]="\'\'\'\'\'", -- bold becomes bold italic ["\'\'\'\'\'"]="\'\'\'", -- bold italic become bold }; local seg = {}; source = source:gsub ("%f[\']\'%f[^\']", '&#39;'); -- protect single quote marks from being interpreted as bold markup seg[1] = source:match ('^(\'\'+%f[^\']).+') or ''; -- get leading markup, if any; ignore single quote seg[3] = source:match ('.+(%f[\']\'\'+)$') or ''; -- get trailing markup, if any; ignore single quote if '' ~= seg[1] and '' ~= seg[3] then -- extract the 'text' seg[2] = source:match ('^\'\'+%f[^\'](.+)%f[\']\'\'+$') -- from between leading and trailing markup elseif '' ~= seg[1] then seg[2] = source:match ('^\'\'+%f[^\'](.+)') -- following leading markup elseif '' ~= seg[3] then seg[2] = source:match ('(.+)%f[\']\'\'+$') -- preceding trailing markup else seg[2] = source -- when there is no markup end seg[1] = invert_pattern_table[seg[1]] or seg[1]; -- replace leading markup according to pattern table seg[3] = invert_pattern_table[seg[3]] or seg[3]; -- replace leading markup according to pattern table return table.concat (seg); -- put it all back together and done end --[[--------------------------< V A L I D A T E _ I T A L I C >------------------------------------------------ validates |italic= or |italics= assigned values. When |italic= is set and has an acceptible assigned value, return the matching css font-style property value or, for the special case 'default', return nil. When |italic= is not set, or has an unacceptible assigned value, return nil and a nil error message. When both |italic= and |italics= are set, returns nil and a 'conflicting' error message. The return value nil causes the calling lang, lang_xx, or transl function to set args.italic according to the template's defined default ('inherit' for {{lang}}, 'inherit' or 'italic' for {{lang-xx}} depending on the individual template's requirements, 'italic' for {{transl}}) or to the value appropriate to |script=, if set ({{lang}} and {{lang-xx}} only). Accepted values and the values that this function returns are are: nil - when |italic= absent or not set; returns nil default - for completeness, should rarely if ever be used; returns nil yes - force args.text to be rendered in italic font; returns 'italic' no - force args.text to be rendered in normal font; returns 'normal' unset - disables font control so that font-style applied to text is dictated by markup inside or outside the template; returns 'inherit' invert - disables font control so that font-style applied to text is dictated by markup outside or inverted inside the template; returns 'invert' ]] local function validate_italic (args) local properties = {['yes'] = 'italic', ['no'] = 'normal', ['unset'] = 'inherit', ['invert'] = 'invert', ['default'] = nil}; local count = 0 for _, arg in pairs {'italic', 'italics', 'i'} do if args[arg] then count = count + 1 end end if count > 1 then -- return nil and an error message if more than one is set return nil, 'only one of &#124;italic=, &#124;italics=, or &#124;i= can be specified'; end return properties[args.italic or args.italics or args.i], nil; -- return an appropriate value and a nil error message end --[=[--------------------------< V A L I D A T E _ C A T _ A R G S >---------------------------------------------------------- Default behavior of the {{lang}} and {{lang-xx}} templates is to add categorization when the templates are used in mainspace. This default functionality may be suppressed by setting |nocat=yes or |cat=no. This function selects one of these two parameters to control categorization. Because having two parameters with 'opposite' names and 'opposite' values is confusing, this function accepts only affirmative values for |nocat= and only negative values for |cat=; in both cases the 'other' sense (and non-sense) is not accepted and the parameter is treated as if it were not set in the template. Sets args.nocat to true if categorization is to be turned off; to nil if the default behavior should apply. Accepted values for |nocat= are the text strings: 'yes', 'y', 'true', 't', on, '1' -- [[Module:Yesno]] returns logical true for all of these; false or nil else for |cat= 'no', 'n', 'false', 'f', 'off', '0' -- [[Module:Yesno]] returns logical false for all of these; true or nil else ]=] local function validate_cat_args (args) if not (args.nocat or args.cat) then -- both are nil, so categorize return; end if false == yesno (args.cat) or true == yesno (args.nocat) then args.nocat = true; -- set to true when args.nocat is affirmative; nil else (as if the parameter were not set in the template) else -- args.nocat is the parameter actually used. args.nocat = nil; end end --[[--------------------------< I N _ A R R A Y >-------------------------------------------------------------- Whether needle is in haystack ]] local function in_array ( needle, haystack ) if needle == nil then return false; end for n,v in ipairs( haystack ) do if v == needle then return n; end end return false; end --[[--------------------------< F O R M A T _ I E T F _ T A G >------------------------------------------------ prettify ietf tags to use recommended subtag formats: code: lower case script: sentence case region: upper case variant: lower case ]] local function format_ietf_tag (code, script, region, variant) local out = {}; table.insert (out, code:lower()); if is_set (script) then script = script:lower():gsub ('^%a', string.upper); table.insert (out, script); end if is_set (region) then table.insert (out, region:upper()); end if is_set (variant) then table.insert (out, variant:lower()); end return table.concat (out, '-'); end --[[--------------------------< G E T _ I E T F _ P A R T S >-------------------------------------------------- extracts and returns IETF language tag parts: primary language subtag (required) - 2 or 3 character IANA language code script subtag - four character IANA script code region subtag - two-letter or three digit IANA region code variant subtag - four digit or 5-8 alnum variant code private subtag - x- followed by 1-8 alnum private code; only supported with the primary language tag in any one of these forms lang lang-variant lang-script lang-script-variant lang-region lang-region-variant lang-script-region lang-script-region-variant lang-x-private each of lang, script, region, variant, and private, when used, must be valid Languages with both two- and three-character code synonyms are promoted to the two-character synonym because the IANA registry file omits the synonymous three-character code; we cannot depend on browsers understanding the synonymous three-character codes in the lang= attribute. For {{lang-xx}} templates, the parameters |script=, |region=, and |variant= are supported (not supported in {{lang}} because those parameters are superfluous to the IETF subtags in |code=) returns six values; all lower case. Valid parts are returned as themselves; omitted parts are returned as empty strings, invalid parts are returned as nil; the sixth returned item is an error message (if an error detected) or nil. see http://www.rfc-editor.org/rfc/bcp/bcp47.txt section 2.1 ]] local function get_ietf_parts (source, args_script, args_region, args_variant) local code, script, region, variant, private; -- ietf tag parts if not is_set (source) then return nil, nil, nil, nil, nil, 'missing language tag'; end local pattern = { -- table of tables holding acceptibe ietf tag patterns and short names of the ietf part captured by the pattern {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%a%a)%-(%d%d%d%d)$', 's', 'r', 'v'}, -- 1 - ll-Ssss-RR-variant (where variant is 4 digits) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%d%d%d)%-(%d%d%d%d)$', 's', 'r', 'v'}, -- 2 - ll-Ssss-DDD-variant (where region is 3 digits; variant is 4 digits) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%a%a)%-(%w%w%w%w%w%w?%w?%w?)$', 's', 'r', 'v'}, -- 3 - ll-Ssss-RR-variant (where variant is 5-8 alnum characters) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%d%d%d)%-(%w%w%w%w%w%w?%w?%w?)$', 's', 'r', 'v'}, -- 4 - ll-Ssss-DDD-variant (where region is 3 digits; variant is 5-8 alnum characters) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%d%d%d%d)$', 's', 'v'}, -- 5 - ll-Ssss-variant (where variant is 4 digits) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%w%w%w%w%w%w?%w?%w?)$', 's', 'v'}, -- 6 - ll-Ssss-variant (where variant is 5-8 alnum characters) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a)%-(%d%d%d%d)$', 'r', 'v'}, -- 7 - ll-RR-variant (where variant is 4 digits) {'^(%a%a%a?)%-(%d%d%d)%-(%d%d%d%d)$', 'r', 'v'}, -- 8 - ll-DDD-variant (where region is 3 digits; variant is 4 digits) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a)%-(%w%w%w%w%w%w?%w?%w?)$', 'r', 'v'}, -- 9 - ll-RR-variant (where variant is 5-8 alnum characters) {'^(%a%a%a?)%-(%d%d%d)%-(%w%w%w%w%w%w?%w?%w?)$', 'r', 'v'}, -- 10 - ll-DDD-variant (where region is 3 digits; variant is 5-8 alnum characters) {'^(%a%a%a?)%-(%d%d%d%d)$', 'v'}, -- 11 - ll-variant (where variant is 4 digits) {'^(%a%a%a?)%-(%w%w%w%w%w%w?%w?%w?)$', 'v'}, -- 12 - ll-variant (where variant is 5-8 alnum characters) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%a%a)$', 's', 'r'}, -- 13 - ll-Ssss-RR {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)%-(%d%d%d)$', 's', 'r'}, -- 14 - ll-Ssss-DDD (region is 3 digits) {'^(%a%a%a?)%-(%a%a%a%a)$', 's'}, -- 15 - ll-Ssss {'^(%a%a%a?)%-(%a%a)$', 'r'}, -- 16 - ll-RR {'^(%a%a%a?)%-(%d%d%d)$', 'r'}, -- 17 - ll-DDD (region is 3 digits) {'^(%a%a%a?)$'}, -- 18 - ll {'^(%a%a%a?)%-x%-(%w%w?%w?%w?%w?%w?%w?%w?)$', 'p'}, -- 19 - ll-x-pppppppp (private is 1-8 alnum characters) } local t = {}; -- table of captures; serves as a translator between captured ietf tag parts and named variables for i, v in ipairs (pattern) do -- spin through the pattern table looking for a match local c1, c2, c3, c4; -- captures in the 'pattern' from the pattern table go here c1, c2, c3, c4 = source:match (pattern[i][1]); -- one or more captures set if source matches pattern[i]) if c1 then -- c1 always set on match code = c1; -- first capture is always code t = { [pattern[i][2] or 'x'] = c2, -- fill the table of captures with the rest of the captures [pattern[i][3] or 'x'] = c3, -- take index names from pattern table and assign sequential captures [pattern[i][4] or 'x'] = c4, -- index name may be nil in pattern[i] table so "or 'x'" spoofs a name for this index in this table }; script = t.s or ''; -- translate table contents to named variables; region = t.r or ''; -- absent table entries are nil so set named ietf parts to empty string for concatenation variant= t.v or ''; private = t.p or ''; break; -- and done end end if not code then return nil, nil, nil, nil, nil, table.concat ({'unrecognized language tag: ', source}); -- don't know what we got but it is malformed end code = code:lower(); -- ensure that we use and return lower case version of this if not (lang_data.override[code] or lang_name_table.lang[code]) then return nil, nil, nil, nil, nil, table.concat ({'unrecognized language code: ', code}); -- invalid language code, don't know about the others (don't care?) end if synonym_table[code] then -- if 639-2/639-2T code has a 639-1 synonym table.insert (maint_cats, table.concat ({'Lang and lang-xx code promoted to ISO 639-1|', code})); table.insert (maint_msgs, table.concat ({'code: ', code, ' promoted to code: ', synonym_table[code]})); code = synonym_table[code]; -- use the synonym end if is_set (script) then if is_set (args_script) then return code, nil, nil, nil, nil, 'redundant script tag'; -- both code with script and |script= not allowed end else script = args_script or ''; -- use args.script if provided end if is_set (script) then script = script:lower(); -- ensure that we use and return lower case version of this if not lang_name_table.script[script] then return code, nil, nil, nil, nil, table.concat ({'unrecognized script: ', script, ' for code: ', code}); -- language code ok, invalid script, don't know about the others (don't care?) end end if lang_name_table.suppressed[script] then -- ensure that code-script does not use a suppressed script if in_array (code, lang_name_table.suppressed[script]) then return code, nil, nil, nil, nil, table.concat ({'script: ', script, ' not supported for code: ', code}); -- language code ok, script is suppressed for this code end end if is_set (region) then if is_set (args_region) then return code, nil, nil, nil, nil, 'redundant region tag'; -- both code with region and |region= not allowed end else region = args_region or ''; -- use args.region if provided end if is_set (region) then region = region:lower(); -- ensure that we use and return lower case version of this if not lang_name_table.region[region] then return code, script, nil, nil, nil, table.concat ({'unrecognized region: ', region, ' for code: ', code}); end end if is_set (variant) then if is_set (args_variant) then return code, nil, nil, nil, nil, 'redundant variant tag'; -- both code with variant and |variant= not allowed end else variant = args_variant or ''; -- use args.variant if provided end if is_set (variant) then variant = variant:lower(); -- ensure that we use and return lower case version of this if not lang_name_table.variant[variant] then -- make sure variant is valid return code, script, region, nil, nil, table.concat ({'unrecognized variant: ', variant}); end -- does this duplicate/replace tests in lang() and lang_xx()? if is_set (script) then -- if script set it must be part of the 'prefix' if not in_array (table.concat ({code, '-', script}), lang_name_table.variant[variant]['prefixes']) then return code, script, region, nil, nil, table.concat ({'unrecognized variant: ', variant, ' for code-script pair: ', code, '-', script}); end else if not in_array (code, lang_name_table.variant[variant]['prefixes']) then return code, script, region, nil, nil, table.concat ({'unrecognized variant: ', variant, ' for code: ', code}); end end end if is_set (private) then private = private:lower(); -- ensure that we use and return lower case version of this if not lang_data.override[table.concat ({code, '-x-', private})] then -- make sure private tag is valid; note that index return code, script, region, nil, nil, table.concat ({'unrecognized private tag: ', private}); end end return code, script, region, variant, private, nil; -- return the good bits; make sure that msg is nil end --[[--------------------------< M A K E _ E R R O R _ M S G >-------------------------------------------------- assembles an error message from template name, message text, help link, and error category. ]] local function make_error_msg (msg, args, template) local out = {}; local category; if 'transl' == template then category = 'transl'; else category = 'lang and lang-xx' end table.insert (out, table.concat ({'&#x5B;', args.text or 'undefined', '&#x5D; '})); -- for error messages output args.text if available table.insert (out, table.concat ({'<span style=\"font-size:100%; font-style:normal;\" class=\"error\">error: {{', template, '}}: '})); table.insert (out, msg); table.insert (out, table.concat ({' ([[:Category:', category, ' template errors|help]])'})); table.insert (out, '</span>'); if (0 == namespace) and not args.nocat then -- only categorize in article space table.insert (out, table.concat ({'[[Category:', category, ' template errors]]'})); end return table.concat (out); end --[=[-------------------------< M A K E _ W I K I L I N K >---------------------------------------------------- Makes a wikilink; when both link and display text is provided, returns a wikilink in the form [[L|D]]; if only link is provided, returns a wikilink in the form [[L]]; if neither are provided or link is omitted, returns an empty string. ]=] local function make_wikilink (link, display) if is_set (link) then if is_set (display) then return table.concat ({'[[', link, '|', display, ']]'}); else return table.concat ({'[[', link, ']]'}); end else return ''; end end --[[--------------------------< D I V _ M A R K U P _ A D D >-------------------------------------------------- adds <i> and </i> tags to list-item text or to implied <p>..</p> text. mixed not supported ]] local function div_markup_add (text, style) local implied_p = {}; if text:find ('^\n[%*:;#]') then -- look for list markup; list markup must begin at start of text if 'italic' == style then return mw.ustring.gsub (text, '(\n[%*:;#]+)([^\n]+)', '%1<i>%2</i>'); -- insert italic markup at each list item else return text; end end if text:find ('\n+') then -- look for any number of \n characters in text text = text:gsub ('([^\n])\n([^\n])', '%1 %2'); -- replace single newline characters with a space character which mimics mediawiki if 'italic' == style then text = text:gsub('[^\n]+', '<p><i>%1</i></p>'); -- insert p and italic markup tags at each impled p (two or more consecutive '\n\n' sequences) else text = text:gsub ('[^\n]+', '<p>%1</p>'); -- insert p markup at each impled p text = text:gsub ('\n', ''); -- strip newline characters end end return text; end --[[--------------------------< M A K E _ T E X T _ H T M L >-------------------------------------------------- Add the html markup to text according to the type of content that it is: <span> or <i> tags for inline content or <div> tags for block content ]] local function make_text_html (code, text, tag, rtl, style, size, language) local html = {}; local style_added = ''; if text:match ('^%*') then table.insert (html, '&#42;'); -- move proto language text prefix outside of italic markup if any; use numeric entity because plane splat confuses MediaWiki text = text:gsub ('^%*', ''); -- remove the splat from the text end if 'span' == tag then -- default html tag for inline content if 'italic' == style then -- but if italic tag = 'i'; -- change to <i> tags end else -- must be div so go text = div_markup_add (text, style); -- handle implied <p>, implied <p> with <i>, and list markup (*;:#) with <i> end table.insert (html, table.concat ({'<', tag})); -- open the <i>, <span>, or <div> html tag table.insert (html, table.concat ({' lang="', code, '\"'})); -- add language attribute if rtl or unicode.is_rtl(text) then table.insert (html, ' dir="rtl"'); -- add direction attribute for right to left languages end if 'normal' == style then -- when |italic=no table.insert (html, ' style=\"font-style:normal;'); -- override external markup, if any style_added = '\"'; -- remember that style attribute added and is not yet closed end if is_set (size) then -- when |size=<something> if is_set (style_added) then table.insert (html, table.concat ({' font-size:', size, ';'})); -- add when style attribute already inserted else table.insert (html, table.concat ({' style=\"font-size:', size, ';'})); -- create style attribute style_added = '\"'; -- remember that style attribute added and is not yet closed end end if is_set (language) then table.insert (html, table.concat ({style_added, ' title=\"', language})); --start the title text if language:find ('languages') then table.insert (html, ' collective text\"'); -- for collective languages else table.insert (html, ' language text\"'); -- for individual languages end table.insert (html, '>'); -- close the opening html tag else table.insert (html, table.concat ({style_added, '>'})); -- close the style attribute and close opening html tag end table.insert (html, text); -- insert the text table.insert (html, table.concat ({'</', tag, '>'})); -- close the <i>, <span>, or <div> html tag if rtl then -- legacy; shouldn't be necessary because all of the rtl text is wrapped inside an html tag with dir="rtl" attribute table.insert (html, '&lrm;'); -- make sure the browser knows that we're at the end of the rtl end return table.concat (html); -- put it all together and done end --[=[-------------------------< M A K E _ C A T E G O R Y >---------------------------------------------------- For individual language, <language>, returns: [[Category:Articles containing <language>-language text]] for English: [[Category:Articles containing explicitly cited English-language text]] for artificial languages (code: art) [[Category:Articles containing constructed-language text]] for ISO 639-2 collective languages (and for 639-1 bh): [[Category:Articles with text from the <language> languages collective]] ]=] local function make_category (code, language_name, nocat) local cat = {}; if (0 ~= namespace) or nocat then -- only categorize in article space return ''; -- return empty string for concatenation end if language_name:find ('languages') then return table.concat ({'[[Category:Articles with text from the ', language_name, ' collective]]'}); end table.insert (cat, '[[Category:Articles containing '); if 'en' == code then table.insert (cat, 'explicitly cited English'); elseif 'art' == code then table.insert (cat, 'constructed') else table.insert (cat, language_name); end table.insert (cat, '-language text]]'); return table.concat (cat); end --[[--------------------------< M A K E _ T R A N S L I T >---------------------------------------------------- return translit <i lang=xx-Latn>...</i> where xx is the language code; else return empty string The value |script= is not used in {{transl}} for this purpose; instead it uses |code. Because language scripts are listed in the {{transl}} switches they are included in the data tables. The script parameter is introduced at {{Language with name and transliteration}}. If |script= is set, this function uses it in preference to code. To avoid confusion, in this module and the templates that use it, the transliteration script parameter is renamed to be |translit-script= (in this function, tscript) This function is used by both lang_xx() and transl() lang_xx() always provides code, language_name, and translit; may provide tscript; never provides style transl() always provides language_name, translit, and one of code or tscript, never both; always provides style For {{transl}}, style only applies when a language code is provided ]] local function make_translit (code, language_name, translit, std, tscript, style) local title; local tout = {}; local title_table = lang_data.translit_title_table; -- table of transliteration standards and the language codes and scripts that apply to those standards if is_set (code) then -- when a language code is provided (always with {{lang-xx}} templates, not always with {{transl}}) if not style then -- nil for the default italic style table.insert (tout, "<i lang=\""); -- so use <i> tag else table.insert (tout, table.concat ({'<span style=\"font-style:', style, '\" lang=\"'})); -- non-standard style, construct a span tag for it end table.insert (tout, code); table.insert (tout, "-Latn\" title=\""); -- transliterations are always Latin script else table.insert (tout, "<span title=\""); -- when no language code: no lang= attribute, not italic ({{transl}} only) end std = std and std:lower(); -- lower case for table indexing if not is_set (std) and not is_set (tscript) then -- when neither standard nor script specified table.insert (tout, language_name); -- write a generic tool tip if not language_name:find ('languages') then -- collective language names (plural 'languages' is part of the name) table.insert (tout, '-language') -- skip this text (individual and macro languages only) end table.insert (tout, ' romanization'); -- finish the tool tip; use romanization when neither script nor standard supplied elseif is_set (std) and is_set (tscript) then -- when both are specified if title_table[std] then -- and if standard is legitimate if title_table[std][tscript] then -- and if script for that standard is legitimate table.insert (tout, table.concat ({title_table[std][tscript:lower()], ' (', lang_name_table.script[tscript][1], ' script) transliteration'})); -- add the appropriate text to the tool tip else table.insert (tout, title_table[std]['default']); -- use the default if script not in std table; TODO: maint cat? error message because script not found for this standard? end else return ''; -- invalid standard, setup for error message end elseif is_set (std) then -- translit-script not set, use language code if not title_table[std] then return ''; end -- invalid standard, setup for error message if title_table[std][code] then -- if language code is in the table (transl may not provide a language code) table.insert (tout, table.concat ({title_table[std][code:lower()], ' (', lang_name_table.lang[code][1], ' language) transliteration'})); -- add the appropriate text to the tool tip else -- code doesn't match table.insert (tout, title_table[std]['default']); -- so use the standard's default end else -- here if translit-script set but translit-std not set if title_table['no_std'][tscript] then table.insert (tout, title_table['no_std'][tscript]); -- use translit-script if set elseif title_table['no_std'][code] then table.insert (tout, title_table['no_std'][code]); -- use language code else if is_set (tscript) then table.insert (tout, table.concat ({language_name, '-script transliteration'})); -- write a script tool tip elseif is_set (code) then if not language_name:find ('languages') then -- collective language names (plural 'languages' is part of the name) table.insert (tout, '-language') -- skip this text (individual and macro languages only) end table.insert (tout, ' transliteration'); -- finish the tool tip else table.insert (tout, ' transliteration'); -- generic tool tip (can we ever get here?) end end end table.insert (tout, '">'); table.insert (tout, translit); if is_set (code) and not style then -- when a language code is provided (always with {{lang-xx}} templates, not always with {{transl}}) table.insert (tout, "</i>"); -- close the italic tag else table.insert (tout, "</span>"); -- no language code so close the span tag end return table.concat (tout); end --[[--------------------------< V A L I D A T E _ T E X T >---------------------------------------------------- This function checks the content of args.text and returns empty string if nothing is amiss else it returns an error message. The tests are for empty or missing text and for improper or disallowed use of apostrophe markup. Italic rendering is controlled by the |italic= template parameter so italic markup should never appear in args.text either as ''itself'' or as '''''bold italic''''' unless |italic=unset or |italic=invert. ]] local function validate_text (template, args) if not is_set (args.text) then return make_error_msg ('no text', args, template); end if args.text:find ("%f[\']\'\'\'\'%f[^\']") or args.text:find ("\'\'\'\'\'[\']+") then -- because we're looking, look for 4 appostrophes or 6+ appostrophes return make_error_msg ('text has malformed markup', args, template); end local style = args.italic; if ('unset' ~= style) and ('invert' ~=style) then if args.text:find ("%f[\']\'\'%f[^\']") or args.text:find ("%f[\']\'\'\'\'\'%f[^\']") then -- italic but not bold, or bold italic return make_error_msg ('text has italic markup', args, template); end end end --[[--------------------------< R E N D E R _ M A I N T >------------------------------------------------------ render mainenance messages and categories ]] local function render_maint(nocat) local maint = {}; if 0 < #maint_msgs then -- when there are maintenance messages table.insert (maint, table.concat ({'<span class="lang-comment" style="font-style:normal; display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">'})); -- opening <span> tag for _, msg in ipairs (maint_msgs) do table.insert (maint, table.concat ({msg, ' '})); -- add message strings end table.insert (maint, '</span>'); -- close the span end if (0 < #maint_cats) and (0 == namespace) and not nocat then -- when there are maintenance categories; article namespace only for _, cat in ipairs (maint_cats) do table.insert (maint, table.concat ({'[[Category:', cat, ']]'})); -- format and add the categories end end return table.concat (maint); end --[[--------------------------< P R O T O _ P R E F I X >------------------------------------------------------ for proto languages, text is prefixed with a splat. We do that here as a flag for make_text_html() so that a splat will be rendered outside of italic markup (if used). If the first character in text here is already a splat, we do nothing ]] local function proto_prefix (text, language_name) if language_name:find ('^Proto%-') and not text:find ('^*') then -- language is a proto and text does not already have leading splat return table.concat ({'*', text}); -- prefix proto language text with a splat end return text; end --[[--------------------------< H A S _ P O E M _ T A G >------------------------------------------------------ looks for a poem strip marker in text; returns true when found; false else auto-italic detection disabled when text has poem stripmarker because it is not possible for this code to know the content that will replace the stripmarker. ]] local function has_poem_tag (text) return text:find ('\127[^\127]*UNIQ%-%-poem%-[%a%d]+%-QINU[^\127]*\127') and true or false; end --[[--------------------------< H T M L _ T A G _ S E L E C T >------------------------------------------------ Inspects content of and selectively trims text. Returns text and the name of an appropriate html tag for text. If text contains: \n\n text has implied <p>..</p> tags - trim leading and trailing whitespace and return If text begins with list markup: \n* unordered \n; definition \n: definition \n# ordered trim all leading whitespace except \n and trim all trailing whitespace If text contains <poem>...</poem> stripmarker, return text unmodified and choose <div>..</div> tags because the stripmarker is replaced with text wrapped in <div>..</div> tags. ]] local function html_tag_select (text) local tag; if has_poem_tag (text) then -- contains poem stripmarker (we can't know the content of that) tag = 'div'; -- poem replacement is in div tags so lang must use div tags elseif mw.text.trim (text):find ('\n\n+') then -- contains implied p tags text = mw.text.trim (text); -- trim leading and trailing whitespace characters tag = 'div'; -- must be div because span may not contain p tags (added later by MediaWiki); poem replacement is in div tags elseif text:find ('\n[%*:;%#]') then -- if text has list markup text = text:gsub ('^[\t\r\f ]*', ''):gsub ('%s*$', ''); -- trim all whitespace except leading newline character '\n' tag = 'div'; -- must be div because span may not contain ul, dd, dl, ol tags (added later by MediaWiki) else text = mw.text.trim (text); -- plain text tag = 'span'; -- so span is fine end return text, tag; end --[[--------------------------< L A N G >---------------------------------------------------------------------- entry point for {{lang}} there should be no reason to set parameters in the {{lang}} {{#invoke:}} <includeonly>{{#invoke:lang|lang}}</includeonly> parameters are received from the template's frame (parent frame) ]] local function _lang (args) local out = {}; local language_name; -- used to make category names local subtags = {}; -- IETF subtags script, region, variant, and private local code; -- the language code local msg; -- for error messages local tag = 'span'; -- initial value for make_text_html() local template = args.template or 'lang'; if args[1] and args.code then return make_error_msg ('conflicting: {{{1}}} and &#124;code=', args, template); else args.code = args[1] or args.code; -- prefer args.code end if args[2] and args.text then return make_error_msg ('conflicting: {{{2}}} and &#124;text=', args, template); else args.text = args[2] or args.text; -- prefer args.text end msg = validate_text ('lang', args); -- ensure that |text= is set if is_set (msg) then -- msg is an already-formatted error message return msg; end args.text, tag = html_tag_select (args.text); -- inspects text; returns appropriate html tag with text trimmed accordingly validate_cat_args (args); -- determine if categorization should be suppressed args.rtl = args.rtl == 'yes'; -- convert to boolean: 'yes' -> true, other values -> false code, subtags.script, subtags.region, subtags.variant, subtags.private, msg = get_ietf_parts (args.code); -- |script=, |region=, |variant= not supported because they should be part of args.code ({{{1}}} in {{lang}}) if msg then return make_error_msg ( msg, args, template); end args.italic, msg = validate_italic (args); if msg then return make_error_msg (msg, args, template); end if nil == args.italic then -- nil when |italic= absent or not set or |italic=default; args.italic controls if ('latn' == subtags.script) or -- script is latn (this_wiki_lang ~= code and not is_set (subtags.script) and not has_poem_tag (args.text) and unicode.is_Latin (args.text)) then -- text not this wiki's language, no script specified and not in poem markup but is wholly latn script (auto-italics) args.italic = 'italic'; -- DEFAULT for {{lang}} templates is upright; but if latn script set for font-style:italic else args.italic = 'inherit'; -- italic not set; script not latn; inherit current style end end if is_set (subtags.script) then -- if script set, override rtl setting if in_array (subtags.script, lang_data.rtl_scripts) then args.rtl = true; -- script is an rtl script else args.rtl = false; -- script is not an rtl script end end args.code = format_ietf_tag (code, subtags.script, subtags.region, subtags.variant); -- format to recommended subtag styles; private omitted because private subtags.private = subtags.private and table.concat ({code, '-x-', subtags.private}) or nil; -- assemble a complete private ietf subtag; args.code does not get private subtag if is_set (subtags.private) and lang_data.override[subtags.private] then -- get the language name for categorization language_name = lang_data.override[subtags.private][1]; -- first look for private use tag language name elseif lang_data.override[code] then language_name = lang_data.override[code][1] -- then language names taken from the override table elseif lang_name_table.lang[code] then language_name = lang_name_table.lang[code][1]; -- table entries sometimes have multiple names, always take the first one end if 'invert' == args.italic and 'span' == tag then -- invert only supported for in-line content args.text = invert_italics (args.text) end args.text = proto_prefix (args.text, language_name); -- prefix proto-language text with a splat table.insert (out, make_text_html (args.code, args.text, tag, args.rtl, args.italic, args.size, language_name)); table.insert (out, make_category (code, language_name, args.nocat)); table.insert (out, render_maint(args.nocat)); -- maintenance messages and categories return table.concat (out); -- put it all together and done end --[[--------------------------< L A N G >---------------------------------------------------------------------- entry point for {{lang}} there should be no reason to set parameters in the {{lang}} {{#invoke:}} <includeonly>{{#invoke:lang|lang}}</includeonly> parameters are received from the template's frame (parent frame) ]] local function lang (frame) local args = getArgs (frame, { -- this code so that we can detect and handle wiki list markup in text valueFunc = function (key, value) if 2 == key or 'text' == key then -- the 'text' parameter; do not trim wite space return value; -- return untrimmed 'text' elseif value then -- all other values: if the value is not nil value = mw.text.trim (value); -- trim whitespace if '' ~= value then -- empty string when value was only whitespace return value; end end return nil; -- value was empty or contained only whitespace end -- end of valueFunc }); return _lang (args); end --[[--------------------------< L A N G _ X X >---------------------------------------------------------------- For the {{lang-xx}} templates, the only parameter required to be set in the template is the language code. All other parameters can, usually should, be written in the template call. For {{lang-xx}} templates for languages that can have multiple writing systems, it may be appropriate to set |script= as well. For each {{lang-xx}} template choose the appropriate entry-point function so that this function knows the default styling that should be applied to text. For normal, upright style: <includeonly>{{#invoke:lang|lang_xx_inherit|code=xx}}</includeonly> For italic style: <includeonly>{{#invoke:lang|lang_xx_italic|code=xx}}</includeonly> All other parameters should be received from the template's frame (parent frame) Supported parameters are: |code = (required) the IANA language code |script = IANA script code; especially for use with languages that use multiple writing systems |region = IANA region code |variant = IANA variant code |text = (required) the displayed text in language specified by code |link = boolean false ('no') does not link code-spcified language name to associated language article |rtl = boolean true ('yes') identifies the language specified by code as a right-to-left language |nocat = boolean true ('yes') inhibits normal categorization; error categories are not affected |cat = boolian false ('no') opposite form of |nocat= |italic = boolean true ('yes') renders displayed text in italic font; boolean false ('no') renders displayed text in normal font; not set renders according to initial_style_state |lit = text that is a literal translation of text |label = 'none' to suppress all labeling (language name, 'translit.', 'lit.') any other text replaces language-name label - automatic wikilinking disabled for those {{lang-xx}} templates that support transliteration (those templates where |text= is not entirely latn script): |translit = text that is a transliteration of text |translit-std = the standard that applies to the transliteration |translit-script = ISO 15924 script name; falls back to code For {{lang-xx}}, the positional parameters are: {{{1}}} text {{{2}}} transliterated text {{{3}}} literal translation text no other positional parameters are allowed ]] local function _lang_xx (args) local out = {}; local language_name; -- used to make display text, article links local category_name; -- same as language_name except that it retains any parenthetical disambiguators (if any) from the data set local subtags = {}; -- IETF subtags script, region, and variant local code; -- the language code local translit_script_name; -- name associated with IANA (ISO 15924) script code local translit; local translit_title; local msg; -- for error messages local tag = 'span'; -- initial value for make_text_html() if args[1] and args.text then return make_error_msg ('conflicting: {{{1}}} and &#124;text=', args, 'lang-xx'); else args.text = args[1] or args.text; -- prefer args.text end msg = validate_text ('lang-xx', args); -- ensure that |text= is set, does not contain italic markup and is protected from improper bolding if is_set (msg) then return msg; end args.text, tag = html_tag_select (args.text); -- inspects text; returns appropriate html tag with text trimmed accordingly if args[2] and args.translit then return make_error_msg ('conflicting: {{{2}}} and &#124;translit=', args, 'lang-xx'); else args.translit = args[2] or args.translit -- prefer args.translit end if args[3] and (args.translation or args.lit) then return make_error_msg ('conflicting: {{{3}}} and &#124;lit= or &#124;translation=', args, 'lang-xx'); elseif args.translation and args.lit then return make_error_msg ('conflicting: &#124;lit= and &#124;translation=', args, 'lang-xx'); else args.translation = args[3] or args.translation or args.lit; -- prefer args.translation end if args.links and args.link then return make_error_msg ('conflicting: &#124;links= and &#124;link=', args, 'lang-xx'); else args.link = args.link or args.links; -- prefer args.link end validate_cat_args (args); -- determine if categorization should be suppressed args.rtl = args.rtl == 'yes'; -- convert to boolean: 'yes' -> true, other values -> false code, subtags.script, subtags.region, subtags.variant, subtags.private, msg = get_ietf_parts (args.code, args.script, args.region, args.variant); -- private omitted because private if msg then -- if an error detected then there is an error message return make_error_msg (msg, args, 'lang-xx'); end args.italic, msg = validate_italic (args); if msg then return make_error_msg (msg, args, 'lang-xx'); end if nil == args.italic then -- args.italic controls if is_set (subtags.script) then if 'latn' == subtags.script then args.italic = 'italic'; -- |script=Latn; set for font-style:italic else args.italic = initial_style_state; -- italic not set; script is not latn; set for font-style:<initial_style_state> end else args.italic = initial_style_state; -- here when |italic= and |script= not set; set for font-style:<initial_style_state> end end if is_set (subtags.script) then -- if script set override rtl setting if in_array (subtags.script, lang_data.rtl_scripts) then args.rtl = true; -- script is an rtl script else args.rtl = false; -- script is not an rtl script end end args.code = format_ietf_tag (code, subtags.script, subtags.region, subtags.variant); -- format to recommended subtag styles subtags.private = subtags.private and table.concat ({code, '-x-', subtags.private}) or nil; -- assemble a complete private ietf subtag; args.code does not get private subtag if is_set (subtags.private) and lang_data.override[subtags.private] then -- get the language name for categorization language_name = lang_data.override[subtags.private][1]; -- first look for private use tag language name elseif lang_data.override[args.code:lower()] then -- look for whole IETF tag in override table language_name = lang_data.override[args.code:lower()][1]; -- args.code:lower() because format_ietf_tag() returns mixed case elseif lang_data.override[code] then -- not there so try basic language code language_name = lang_data.override[code][1]; elseif not is_set (subtags.variant) then if lang_name_table.lang[code] then language_name = lang_name_table.lang[code][1]; -- table entries sometimes have multiple names, always take the first one end else -- TODO: is this the right thing to do: take language display name from variants table? if lang_name_table.variant[subtags.variant] then -- TODO: there is some discussion at Template talk:Lang about having a label parameter for use when variant name is not desired among other things language_name = lang_name_table.variant[subtags.variant]['descriptions'][1]; -- table entries sometimes have multiple names, always take the first one end end category_name = language_name; -- category names retain IANA parenthetical diambiguators (if any) language_name = language_name:gsub ('%s+%b()', ''); -- remove IANA parenthetical disambiguators or qualifiers from names that have them if args.label then if 'none' ~= args.label then table.insert (out, table.concat ({args.label, ': '})); -- custom label end else if 'no' == args.link then table.insert (out, language_name); -- language name without wikilink else if language_name:find ('languages') then table.insert (out, make_wikilink (language_name)); -- collective language name uses simple wikilink elseif lang_data.article_name[code] then table.insert (out, make_wikilink (lang_data.article_name[code][1], language_name)); -- language name with wikilink from override data else table.insert (out, make_wikilink (language_name .. ' language', language_name)); -- language name with wikilink end end table.insert (out, ': '); -- separator end if 'invert' == args.italic then args.text = invert_italics (args.text) end args.text = proto_prefix (args.text, language_name); -- prefix proto-language text with a splat table.insert (out, make_text_html (args.code, args.text, tag, args.rtl, args.italic, args.size)) if is_set (args.translit) and not unicode.is_Latin (args.text) then -- transliteration (not supported in {{lang}}); not supported when args.text is wholly latn text (this is an imperfect test) table.insert (out, ', '); -- comma to separate text from translit if 'none' ~= args.label then table.insert (out, '<small>'); if lang_name_table.script[args['translit-script']] then -- when |translit-script= is set, try to use the script's name translit_script_name = lang_name_table.script[args['translit-script'][1]]; else translit_script_name = language_name; -- fall back on language name end translit_title = mw.title.makeTitle (0, table.concat ({'Romanization of ', translit_script_name})); -- make a title object if translit_title.exists and ('no' ~= args.link) then table.insert (out, make_wikilink ('Romanization of ' .. translit_script_name or language_name, 'romanized') .. ':'); -- make a wikilink if there is an article to link to else table.insert (out, 'romanized:'); -- else plain text end table.insert (out, '&nbsp;</small>'); -- close the small tag end translit = make_translit (args.code, language_name, args.translit, args['translit-std'], args['translit-script']) if is_set (translit) then table.insert (out, translit); else return make_error_msg (table.concat ({'invalid translit-std: \'', args['translit-std'] or '[missing]'}), args, 'lang-xx'); end end if is_set (args.translation) then -- translation (not supported in {{lang}}) table.insert (out, ', '); if 'none' ~= args.label then table.insert (out, '<small>'); if 'no' == args.link then table.insert (out, '<abbr title="literal translation">lit.</abbr>'); else table.insert (out, make_wikilink ('Literal translation', 'lit.')); end table.insert (out, "&nbsp;</small>"); end table.insert (out, table.concat ({'&#39;', args.translation, '&#39;'})); -- use html entities to avoid wiki markup confusion end table.insert (out, make_category (code, category_name, args.nocat)); table.insert (out, render_maint(args.nocat)); -- maintenance messages and categories return table.concat (out); -- put it all together and done end --[[--------------------------< L A N G _ X X _ A R G S _ G E T >---------------------------------------------- common function to get args table from {{lang-??}} templates returns table of args ]] local function lang_xx_args_get (frame) local args = getArgs(frame, { parentFirst= true, -- parameters in the template override parameters set in the {{#invoke:}} valueFunc = function (key, value) if 1 == key then -- the 'text' parameter; do not trim wite space return value; -- return untrimmed 'text' elseif value then -- all other values: if the value is not nil value = mw.text.trim (value); -- trim whitespace if '' ~= value then -- empty string when value was only whitespace return value; end end return nil; -- value was empty or contained only whitespace end -- end of valueFunc }); return args; end --[[--------------------------< L A N G _ X X _ I T A L I C >-------------------------------------------------- Entry point for those {{lang-xx}} templates that call lang_xx_italic(). Sets the initial style state to italic. ]] local function lang_xx_italic (frame) local args = lang_xx_args_get (frame); initial_style_state = 'italic'; return _lang_xx (args); end --[[--------------------------< _ L A N G _ X X _ I T A L I C >------------------------------------------------ Entry point ffrom another module. Sets the initial style state to italic. ]] local function _lang_xx_italic (args) initial_style_state = 'italic'; return _lang_xx (args); end --[[--------------------------< L A N G _ X X _ I N H E R I T >------------------------------------------------ Entry point for those {{lang-xx}} templates that call lang_xx_inherit(). Sets the initial style state to inherit. ]] local function lang_xx_inherit (frame) local args = lang_xx_args_get (frame); initial_style_state = 'inherit'; return _lang_xx (args); end --[[--------------------------< _ L A N G _ X X _ I N H E R I T >---------------------------------------------- Entry point from another module. Sets the initial style state to inherit. ]] local function _lang_xx_inherit (args) initial_style_state = 'inherit'; return _lang_xx (args); end --[[--------------------------< _ I S _ I E T F _ T A G >------------------------------------------------------ Returns true when a language name associated with IETF language tag exists; nil else. IETF language tag must be valid. All code combinations supported by {{lang}} and the {{lang-xx}} templates are supported by this function. The purpose of this function is to replace {{#ifexist:Template:ISO 639 name xx|<exists>|<does not exist>}} in templates that are better served by using {{#invoke:lang|name_from_tag|<code>}} Module entry point from another module ]] local function _is_ietf_tag (tag) -- entry point when this module is require()d into another local c, s, r, v, p, err; -- code, script, region, private, error message c, s, r, v, p, err = get_ietf_parts (tag); -- disassemble tag into constituent part and validate return ((c and not err) and true) or nil; -- return true when code portion has a value without error message; nil else end --[[--------------------------< I S _ I E T F _ T A G >-------------------------------------------------------- Module entry point from an {{#invoke:}} ]] local function is_ietf_tag (frame) -- entry point from an {{#invoke:Lang|is_ietf_tag|<ietf tag>}} return _is_ietf_tag (frame.args[1]); -- frame.args[1] is the ietf language tag end --[[--------------------------< _ N A M E _ F R O M _ C O D E >------------------------------------------------ Returns language name associated with IETF language tag if valid; empty string else. All code combinations supported by {{lang}} and the {{lang-xx}} templates are supported by this function. Set invoke's |link= parameter to yes to get wikilinked version of the language name. Module entry point from another module ]] local function _name_from_tag (args) local subtags = {}; -- IETF subtags script, region, variant, and private local raw_code = args[1]; -- save a copy of the input IETF subtag local link = 'yes' == args['link']; -- make a boolean local code; -- the language code local msg; -- gets an error message if IETF language tag is malformed or invalid local language_name = ''; code, subtags.script, subtags.region, subtags.variant, subtags.private, msg = get_ietf_parts (raw_code); if msg then local template = (args['template'] and table.concat ({'{{', args['template'], '}}: '})) or ''; -- make template name (if provided by the template) return table.concat ({'<span style=\"font-size:100%; font-style:normal;\" class=\"error\">error: ', template, msg, '</span>'}); end if lang_data.override[raw_code:lower()] then -- look for whole IETF tag in override table (force lower case) language_name = lang_data.override[raw_code:lower()][1]; elseif lang_data.override[code] then -- not there so try basic language code in override table language_name = lang_data.override[code][1]; elseif not is_set (subtags.variant) then if lang_name_table.lang[code] then language_name = lang_name_table.lang[code][1]; -- table entries sometimes have multiple names, always take the first one end else -- TODO: is this the right thing to do: take language display name from variants table? if lang_name_table.variant[subtags.variant] then -- TODO: there is some discussion at Template talk:Lang about having a label parameter for use when variant name is not desired among other things language_name = lang_name_table.variant[subtags.variant]['descriptions'][1]; -- table entries sometimes have multiple names, always take the first one end end language_name = language_name:gsub ('%s+%b()', ''); -- remove IANA parenthetical disambiguators or qualifiers from names that have them if link then -- when |link=yes, wikilink the language name if language_name:find ('languages') then return make_wikilink (language_name); -- collective language name uses simple wikilink elseif lang_data.article_name[code] then return make_wikilink (lang_data.article_name[code][1], language_name); -- language name with wikilink from override data else return make_wikilink (language_name .. ' language', language_name); -- language name with wikilink end end return language_name; end --[[--------------------------< N A M E _ F R O M _ C O D E >-------------------------------------------------- Module entry point from an {{#invoke:}} ]] local function name_from_tag (frame) -- entry point from an {{#invoke:Lang|name_from_tag|<ietf tag>|link=<yes>|template=<template name>}} return _name_from_tag (frame.args); -- pass-on the args table, nothing else end --[[--------------------------< _ T A G _ F R O M _ N A M E >-------------------------------------------------- Returns the ietf language tag associated with the language name. Spelling of language name must be correct according to the spelling in the source tables. When a standard language name has a parenthetical disambiguator, that disambiguator must be omitted (they are not present in the data name-to-tag tables). Module entry point from another module ]] local function _tag_from_name (args) -- entry point from another module local msg; if args[1] and '' ~= args[1] then local data = mw.loadData ('Module:Lang/name to tag'); -- get the reversed data tables local lang = args[1]:lower(); -- allow any-case for the language name (speeling must till be correct) local tag = data.rev_lang_data[lang] or data.rev_lang_name_table[lang];-- get the code; look first in the override then in the standard if tag then return tag; -- language name found so return tag and done else msg = 'language: ' .. args[1] .. ' not found' -- language name not found, error message end else msg = 'missing language name' -- language name not provided, error message end local template = ''; if args.template and '' ~= args.template then template = table.concat ({'{{', args['template'], '}}: '}); -- make template name (if provided by the template) end return table.concat ({'<span style=\"font-size:100%; font-style:normal;\" class=\"error\">error: ', template, msg, '</span>'}); end --[[--------------------------< T A G _ F R O M _ N A M E >---------------------------------------------------- Module entry point from an {{#invoke:}} ]] local function tag_from_name (frame) -- entry point from an {{#invoke:Lang|tag_from_name|<language name>|link=<yes>|template=<template name>}} return _tag_from_name (frame.args); -- pass-on the args table, nothing else end --[[--------------------------< _ T R A N S L >---------------------------------------------------------------- Module entry point from another module ]] local function _transl (args) local title_table = lang_data.translit_title_table; -- table of transliteration standards and the language codes and scripts that apply to those standards local language_name; -- language name that matches language code; used for tool tip local translit; -- translitterated text to display local script; -- IANA script local msg; -- for when called functions return an error message if is_set (args[3]) then -- [3] set when {{transl|code|standard|text}} args.text = args[3]; -- get the transliterated text args.translit_std = args[2] and args[2]:lower(); -- get the standard; lower case for table indexing if not title_table[args.translit_std] then return make_error_msg (table.concat ({'unrecognized transliteration standard: ', args.translit_std}), args, 'transl'); end else if is_set (args[2]) then -- [2] set when {{transl|code|text}} args.text = args[2]; -- get the transliterated text else if args[1] and args[1]:match ('^%a%a%a?%a?$') then -- args[2] missing; is args[1] a code or its it the transliterated text? return make_error_msg ('no text', args, 'transl'); -- args[1] is a code so we're missing text else args.text = args[1]; -- args[1] is not a code so we're missing that; assign args.text for error message return make_error_msg ('missing language / script code', args, 'transl'); end end end if is_set (args[1]) then -- IANA language code used for html lang= attribute; or ISO 15924 script code if args[1]:match ('^%a%a%a?%a?$') then -- args[1] has correct form? args.code = args[1]:lower(); -- use the language/script code; only (2, 3, or 4 alpha characters); lower case because table indexes are lower case else return make_error_msg (table.concat ({'unrecognized language / script code: ', args[1]}), args, 'transl'); -- invalid language / script code end else return make_error_msg ('missing language / script code', args, 'transl'); -- missing language / script code so quit end args.italic, msg = validate_italic (args); if msg then return make_error_msg (msg, args, 'transl'); end if 'italic' == args.italic then -- 'italic' when |italic=yes; because that is same as absent or not set and |italic=default args.italic = nil; -- set to nil; end if lang_data.override[args.code] then -- is code a language code defined in the override table? language_name = lang_data.override[args.code][1]; elseif lang_name_table.lang[args.code] then -- is code a language code defined in the standard language code tables? language_name = lang_name_table.lang[args.code][1]; elseif lang_name_table.script[args.code] then -- if here, code is not a language code; is it a script code? language_name = lang_name_table.script[args.code][1]; script = args.code; -- code was an ISO 15924 script so use that instead args.code = ''; -- unset because not a language code else return make_error_msg (table.concat ({'unrecognized language / script code: ', args.code}), args, 'transl'); -- invalid language / script code end -- here only when all parameters passed to make_translit() are valid return make_translit (args.code, language_name, args.text, args.translit_std, script, args.italic); end --[[--------------------------< T R A N S L >------------------------------------------------------------------ Module entry point from an {{#invoke:}} ]] local function transl (frame) local args = getArgs(frame); -- no {{#invoke:}} parameters return _transl (args); end --[[--------------------------< E X P O R T E D F U N C T I O N S >------------------------------------------ ]] return { lang = lang, -- entry point for {{lang}} lang_xx_inherit = lang_xx_inherit, -- entry points for {{lang-??}} lang_xx_italic = lang_xx_italic, is_ietf_tag = is_ietf_tag, tag_from_name = tag_from_name, -- returns ietf tag associated with language name name_from_tag = name_from_tag, -- used for template documentation; possible use in ISO 639 name from code templates transl = transl, -- entry point for {{transl}} _lang = _lang, -- entry points when this module is require()d into other modules _lang_xx_inherit = _lang_xx_inherit, _lang_xx_italic = _lang_xx_italic, _is_ietf_tag = _is_ietf_tag, _tag_from_name = _tag_from_name, _name_from_tag = _name_from_tag, _transl = _transl, --deprecated entry points: code_from_name = tag_from_name, -- code is wrong; should be tag; these here to ease transition to the proper name is_ietf_code = is_ietf_tag, name_from_code = name_from_tag, _code_from_name = _tag_from_name, _is_ietf_code = _is_ietf_tag, _name_from_code = _name_from_tag, }; 4gdvyb2ogwdugjln5il2non6lmc8hsc misaungayay:Xiplus/UnconnectedPages 2 10257 128407 128406 2022-08-14T20:28:13Z A2093064-bot 617 [[User:A2093064-bot/task/1|機器人1]]:產生列表 wikitext text/x-wiki * 本頁面以特殊條件篩選掉[[Special:UnconnectedPages]]中絕不可能連結的頁面。 * 產生時間:<onlyinclude>2022年8月15日 (sakacacay a demied nu lipay) 04:28 (CST)</onlyinclude> == Main == # [[:140 amihcan]] # [[:1878amihca nazikuzan malaiais i Takubuano]] # [[:2017, tusa a malebut izaw sabaw pitu a mihcaan]] # [[:20171110-Taywan Yincumin Wikipayke patizneg a kawaw maleheciay pasingbung matatengil]] # [[:20171110-Taywan Yincumin Wikipayke patizneg a kawaw sasukamu nu iga]] # [[:20171211-Cengce Tabakiay a cacudadan Wikipayke pasubana' a kawaw]] # [[:2017 a mihca nangayaw 139 a mihca – Sakizaya Palamal u laylay nu lisin]] # [[:2018.06.01 u sapibetik a kamu nu minanam tu kamu nu Sakizaya]] # [[:756.25cubu=756.25坪=足坪數matumes ku cubu]] # [[:Abih]] # [[:Acawa]] # [[:Adetuman]] # [[:Afih]] # [[:Ageq]] # [[:Alapanay]] # [[:Alapawan]] # [[:Aljungic]] # [[:Alolong]] # [[:Alopal]] # [[:Ama pulecuhan]] # [[:Amazon a kanatal matuduh ku kilakilangan]] # [[:Anasolay]] # [[:Ancoh]] # [[:Angcoh]] # [[:Anteng]] # [[:Apapuro]] # [[:Asiroay]] # [[:Atolan]] # [[:Atomo]] # [[:Atonan]] # [[:Aylik•kael]] # [[:Aylismunyuxiancing]] # [[:Babau]] # [[:Bacingul]] # [[:Bala Sayiun]] # [[:Balucu]] # [[:Balung]] # [[:Banaw]] # [[:Banun]] # [[:Batul]] # [[:Bgurah branaw]] # [[:Blangaw]] # [[:Blhuy]] # [[:Bngwan]] # [[:Branaw]] # [[:Bsuring]] # [[:Bukai]] # [[:Buklavu]] # [[:Bulbul]] # [[:Buner]] # [[:Buta]] # [[:Buting Nukay]] # [[:B’anux]] # [[:B’bukeykay]] # [[:Calasiv]] # [[:Calavi]] # [[:Carapongay]] # [[:Cavak]] # [[:Cayamavana]] # [[:Cealalupalantdlu]] # [[:Ceroh]] # [[:Chalami]] # [[:Ciamengan]] # [[:Ciataw]] # [[:Cicala'ay]] # [[:Cidatayay]] # [[:Cihabayan]] # [[:Cihak]] # [[:Cihalaay]] # [[:Cikadaan]] # [[:Cikasuwan]] # [[:Cikeliwan]] # [[:Cikep]] # [[:Cikowa’ay]] # [[:Ciku]] # [[:Cilafinan]] # [[:Cilakesay]] # [[:Cilalongay]] # [[:Cilamitay]] # [[:Ciliksay]] # [[:Cilo’ohay]] # [[:Cinbulan]] # [[:Cingaroan]] # [[:Cinsbu]] # [[:Cipawkan]] # [[:Cipurungan]] # [[:Cipuwa]] # [[:Cipuypuyan]] # [[:Cirakayan]] # [[:Cirakesay]] # [[:Cirarokohay]] # [[:Ciripunan]] # [[:Cirocan]] # [[:Ciupus]] # [[:Ciusinlun]] # [[:Ciwcia]] # [[:Ciwidiyan]] # [[:Ciwkangan]] # [[:Ciyakang]] # [[:Cu ki ngo]] # [[:Culiu]] # [[:Cyasi]] # [[:Cyocuy]] # [[:Dadowacen]] # [[:Dai-ni]] # [[:Dakus]] # [[:Damayan]] # [[:Danadanaw]] # [[:Datong]] # [[:Davugele]] # [[:Dayas Siku]] # [[:Dihekoay]] # [[:Dipit]] # [[:Djelunavunavuk]] # [[:Djumulj]] # [[:Donkuan]] # [[:Dowmung]] # [[:Dowras]] # [[:Draki]] # [[:Dralendren]] # [[:Efong]] # [[:Fafokod]] # [[:Fahol]] # [[:Fakong]] # [[:Fanaw]] # [[:Fangafangasan]] # [[:Folalacay]] # [[:Fukid]] # [[:Fulufuluan]] # [[:Gadu]] # [[:Gali-hwan]] # [[:Gbayang]] # [[:Gowryu]] # [[:Guguc]] # [[:Gukut]] # [[:Haciliwan]] # [[:Hacining]] # [[:Hagaparis]] # [[:Haitutuan]] # [[:Halusipun]] # [[:Hamaybaki]] # [[:Hana Ating]] # [[:Hanbizan]] # [[:Hbun]] # [[:Hbun-Qramay]] # [[:Hbun-Rangay]] # [[:Hbun-lesa]] # [[:Hbun-sinqumi]] # [[:Hbun-tunan]] # [[:Hbun kramay]] # [[:Himoti]] # [[:Hrung]] # [[:Hunhungaz]] # [[:Husida]] # [[:Ibuh]] # [[:Ihownang]] # [[:Ilausan]] # [[:Ining]] # [[:Ip’ipa’an bato]] # [[:Iraraley]] # [[:Iratay]] # [[:Isaetipan pahikukian]] # [[:Isawalian pahikukian]] # [[:Isingan]] # [[:Ita thao]] # [[:Ivalino]] # [[:Izukan]] # [[:James Blackwell]] # [[:Japan]] # [[:Joan-Enric Vives i Sicília]] # [[:Kaaluan]] # [[:Kabalelradhane]] # [[:Kacedas]] # [[:Kahaehaeoan]] # [[:Kahciday]] # [[:Kaidi]] # [[:Kainisungan]] # [[:Kala Idiw]] # [[:Kalahaay]] # [[:Kalaluran]] # [[:Kalan dalah]] # [[:Kalatadrang]] # [[:Kalibuan]] # [[:Kalisahan]] # [[:Kalito'od]] # [[:Kaliyawan]] # [[:Kalokapuk]] # [[:Kalʉvʉnga/Ngani]] # [[:Kamcing]] # [[:Kaminu]] # [[:Kamisatu]] # [[:Kanadun]] # [[:Kanao’pu]] # [[:Kanian]] # [[:Kapanan]] # [[:Karamemedesane]] # [[:Karoroan]] # [[:Kasalahbalan tawya]] # [[:Kasiusiuwan]] # [[:Kasuga]] # [[:Katanka]] # [[:Kavid Sayiun]] # [[:Kaviyangan]] # [[:Kawabata]] # [[:Kawaliwali]] # [[:Kawbu’]] # [[:Kayu-baliq]] # [[:Kayuwabis]] # [[:Kayway]] # [[:Kazangiljan]] # [[:Kb’bu]] # [[:Kdusan]] # [[:Kenuy]] # [[:Kiku]] # [[:Kilang Yiyang Sayiun]] # [[:Kin lwan]] # [[:Kinayiman]] # [[:Kingdalruwane]] # [[:Kinilukuljan]] # [[:Kinus]] # [[:Kinyawpan]] # [[:Kiring]] # [[:Kiwit]] # [[:Kling]] # [[:Kmuyaw]] # [[:Knaziy]] # [[:Knbung]] # [[:Kngungu]] # [[:Knlibu]] # [[:Kodic]] # [[:Kolado’t]] # [[:Koyo]] # [[:Kuabar]] # [[:Kuangka]] # [[:Kucapungane]] # [[:Kudrengere]] # [[:Kuhkuh a cacudadan]] # [[:Kukung]] # [[:Kuli]] # [[:Kuljaljau]] # [[:Kulu]] # [[:Kungadavane]] # [[:Kungkung]] # [[:Kunuan]] # [[:Kusunuki]] # [[:Kuxan]] # [[:Kyu’ang]] # [[:Kzyay]] # [[:K’babaw]] # [[:K’yang]] # [[:L.muan]] # [[:Labuwan]] # [[:Lacihakan]] # [[:Lahaw]] # [[:Laidazuan(malavi)]] # [[:Lalauya]] # [[:Lalekeleke]] # [[:Laliavan]] # [[:Lalumaang]] # [[:Lami' Hung]] # [[:Lami' Kulang]] # [[:Langas]] # [[:Lanngdun]] # [[:Larepaq]] # [[:Laso‘ay]] # [[:Lasutan]] # [[:Laulauzan]] # [[:Lemiyau]] # [[:Libu]] # [[:Lidaw]] # [[:Likau-uan]] # [[:Likavung]] # [[:Lilang]] # [[:Lingacay]] # [[:Lisin]] # [[:Lisin Kubung]] # [[:Litu]] # [[:Llyung]] # [[:Lohok]] # [[:Lubas-mapalaway-ngangan nu lisin a laylay]] # [[:Ludja]] # [[:Luhung]] # [[:Luluna]] # [[:Lupakatj]] # [[:Lupo]] # [[:Lwax khu’]] # [[:L’olu]] # [[:Mabanan]] # [[:Mabatuan]] # [[:Mabuwakay]] # [[:Madaljalu]] # [[:Madawdaw]] # [[:Mahavun (Mamahavunna)]] # [[:Mahuvin]] # [[:Maia/Mangacun/Mangacun]] # [[:Maibagah]] # [[:Maibul a niyadu]] # [[:Majia]] # [[:Makazayazaya]] # [[:Makotaay]] # [[:Makrahay]] # [[:Malabang]] # [[:Malaloong]] # [[:Malaysia apatahkal tuni nu adidiay a wawa malaacawa a kawaw maynah tu ku UN]] # [[:Maledep]] # [[:Malepa]] # [[:Maljipa]] # [[:Maljivel]] # [[:Mararo’ong]] # [[:Maribasi]] # [[:Marorok]] # [[:Masilid]] # [[:Masinghalan]] # [[:Masisi]] # [[:Masitoban]] # [[:Masuhuaz]] # [[:Matadim]] # [[:Matang]] # [[:Matanki]] # [[:Mauli hananay a binacadan Haka a lukiyaw]] # [[:MayawKilang]] # [[:Maybalay]] # [[:Mayhuman]] # [[:Maylubung]] # [[:Mayl’ux]] # [[:Maytayax]] # [[:Ma’olaway]] # [[:Me too]] # [[:Melukux]] # [[:Mepuwal]] # [[:Metapay]] # [[:Metuiy]] # [[:Micista]] # [[:Midayhiw tu Syifu ci Cayinwen Cungtung miuyamali tu Incumin a cudad]] # [[:Miku Kumud]] # [[:Mintuyu]] # [[:Mklapay]] # [[:Mkmatuy]] # [[:Mknahuy]] # [[:Mksuzing]] # [[:Mkzihing]] # [[:Monating]] # [[:Mornos]] # [[:Morocan]] # [[:Mrmurak]] # [[:Muli Katalalan]] # [[:Mulinaga]] # [[:Muliyaw]] # [[:Murisaka]] # [[:Myawan]] # [[:M’ihu]] # [[:M’yutak]] # [[:Nabakuwan]] # [[:Nabakuwan Bakung a niyazu’ nu walian u walibayu]] # [[:Nadan]] # [[:Naihunpu]] # [[:Nakahila]] # [[:Nakanu]] # [[:Nalalacanan]] # [[:Naluwan]] # [[:Namisan]] # [[:Nansiku]] # [[:Narowan]] # [[:Natawran]] # [[:Nauru a subal]] # [[:Nepal a kanatal izaw ya cacay a sining]] # [[:Ngangihaw]] # [[:Ngudra-drekai]] # [[:Ngurus]] # [[:Nuwatan o Kumud]] # [[:O kakay]] # [[:Olalip]] # [[:Olaw]] # [[:Oro’raw]] # [[:Oro’raw:]] # [[:Pa'anifong]] # [[:Pabuisan]] # [[:Pacavalj]] # [[:Pacidal]] # [[:Pacuya]] # [[:Padakaw Lami’]] # [[:Padrangigrang]] # [[:Pailasan]] # [[:Pakala’ac]] # [[:Pakara'ac]] # [[:Pakurung]] # [[:Pakwari]] # [[:Palamal (火神祭)]] # [[:Palamal-musalisinay]] # [[:Palamal i Sakul (1)]] # [[:Palamal i Sakul (2)]] # [[:Palamitan]] # [[:Palinkaan]] # [[:Paljur]] # [[:Pangwi]] # [[:Panital]] # [[:Paongaongan]] # [[:Paqiy]] # [[:Parayapay]] # [[:Paridrayan]] # [[:Parius]] # [[:Parupu]] # [[:Pasawali]] # [[:Pasikau]] # [[:Pasing]] # [[:Pasongan]] # [[:Pasumaq]] # [[:Paterungan]] # [[:Paudadan]] # [[:Paumeli]] # [[:Payljus]] # [[:Pazik]] # [[:Pekus]] # [[:Peldac i sakul]] # [[:Pibutingan]] # [[:Piling]] # [[:Pisirian]] # [[:Pisung pipatayzaan tu basaw hananay]] # [[:Piyaway]] # [[:Piyoxo]] # [[:Piyuma]] # [[:Plmwan]] # [[:Pnguu]] # [[:Polinisiya “Polynesia”]] # [[:Pololan]] # [[:Polo’t]] # [[:Ponaway]] # [[:Pongodan]] # [[:Posko]] # [[:Pratan]] # [[:Pucunug]] # [[:Pudun]] # [[:Pukpuk]] # [[:Pungudan]] # [[:Pusong]] # [[:Pusung Butu Ye yu adiwawa a cacudadan]] # [[:Pyahaw]] # [[:Pyanan]] # [[:Pyasan]] # [[:Qalipusungan]] # [[:Qaljapang]] # [[:Qaljecim]] # [[:Qapedang]] # [[:Qapuciu]] # [[:Qapu’]] # [[:Qara]] # [[:Qatu]] # [[:Qba]] # [[:Qehuy]] # [[:Qmocyan]] # [[:Qnau]] # [[:Qnragan]] # [[:Qolu]] # [[:Qoyaw]] # [[:Qphay]] # [[:Qrahu]] # [[:Qu chn.la love vn]] # [[:Quri]] # [[:Qus]] # [[:Quwis awi’]] # [[:Quzi]] # [[:Qwayux]] # [[:Qyuws]] # [[:R'uyan]] # [[:Raga’]] # [[:Rahaw(Takan)]] # [[:Raka]] # [[:Rangay]] # [[:Republic of the Congo]] # [[:Rgyax]] # [[:Ride]] # [[:Rongwei Cisangulan]] # [[:Ru ja qas]] # [[:Ruba’]] # [[:Rulakes]] # [[:Ryohen]] # [[:Rʉhlʉcʉ/Haising]] # [[:R’ra’]] # [[:R’uyan]] # [[:Saba'tu]] # [[:Sabak Nubu]] # [[:Sabak Nubu/Ama pulecuhan]] # [[:Sabak Tutuy]] # [[:Sabok Nubu]] # [[:Sadipongan]] # [[:Sado]] # [[:Sagaran]] # [[:Saiku]] # [[:Sakuhan]] # [[:Sakul]] # [[:Sakul a niyadu’]] # [[:Sakul malaliki]] # [[:Salinliw]] # [[:Salitung]] # [[:Samuluh]] # [[:Sanli Tilibi a sinbun musakamu tu patizeng ku ngangan nu Sakizaya]] # [[:Sansama:an]] # [[:Sansaru]] # [[:Sapat]] # [[:Sapulju]] # [[:Sarad]] # [[:Sariwsiw]] # [[:Saruc]] # [[:Sasaljak]] # [[:Sasapaiyuwan a sama']] # [[:Sasapaiyuwan a sama`]] # [[:Sasapaiyuwan a samar]] # [[:Sasasezeman]] # [[:Satefo]] # [[:Saviki]] # [[:Sawanengan]] # [[:Sawi]] # [[:Sayie]] # [[:Sa’aniwan]] # [[:Sbunaw]] # [[:Sedeng]] # [[:Seljupetje]] # [[:Sena’]] # [[:Sengan]] # [[:Seqalapit]] # [[:Seqeciin]] # [[:Seveng]] # [[:Siafulungay]] # [[:Siapaluway]] # [[:Sihodingan]] # [[:Sikihiki]] # [[:Silangkong]] # [[:Sililasay]] # [[:Siljevavav]] # [[:Silong]] # [[:Silupatun]] # [[:Sima-un]] # [[:Sinapalan]] # [[:Sinevaudjan]] # [[:Singaw]] # [[:Singsiya]] # [[:Sinkam]] # [[:Sinpitu]] # [[:Sinvi]] # [[:Sipazi’]] # [[:Sirakesay]] # [[:Siulang]] # [[:Skaru]] # [[:Skikun]] # [[:Slamaw]] # [[:Snazi]] # [[:Spwan]] # [[:Sqbwh]] # [[:Sqiy]] # [[:Sqoyaw]] # [[:Stacis]] # [[:Su Yih Ju]] # [[:Su nun sung]] # [[:Sulai-iaz]] # [[:Suru]] # [[:Su’aci]] # [[:Swasal]] # [[:Swasiq]] # [[:Syanox]] # [[:Sʉhlʉnganʉ/Sulungan]] # [[:Tabilas]] # [[:Tabuk]] # [[:Tafugan]] # [[:Takamimura]] # [[:Takanua /Takanua]] # [[:Takay]] # [[:Takenawan]] # [[:Takidis]] # [[:Takimi]] # [[:Takinusta]] # [[:Takofan]] # [[:Takubuwan Sakul]] # [[:Takunan]] # [[:Talamakau]] # [[:Talampo]] # [[:Taluk]] # [[:Talunas]] # [[:Tamahu]] # [[:Tamalon]] # [[:Tamazuan]] # [[:Tampya]] # [[:Tangahang]] # [[:Tanguhla/Dinkam]] # [[:Tapowaray (Saranawan)]] # [[:Taracan]] # [[:Taromak]] # [[:Tasutasunan]] # [[:Tatoba’]] # [[:Taukak]] # [[:Tausa]] # [[:Tavila]] # [[:Tayax]] # [[:Taynan Pingtung mibetik a kawaw 20180707]] # [[:Tayta hananay a sasaydanan]] # [[:Taywan Ciw-Ben Suy-Nan-Tung "sabawtulu a dang" a pi'kiman]] # [[:Taywan Yiyang Sayiun]] # [[:Taywan a likis ulaulangan a balucu nu likisi]] # [[:Taywan a likisi-ulaulangan a balucu’ nu dipun]] # [[:Taywan amislic]] # [[:Taywan tulu u satabakiay a pakilangan]] # [[:Ta’man]] # [[:Tdlu]] # [[:Teldreka]] # [[:Telu’]] # [[:Tfuya]] # [[:Tgbin]] # [[:Tgleq]] # [[:Thgahan]] # [[:Thyakan]] # [[:Tida'an]] # [[:Tingalaw]] # [[:Tinsinco]] # [[:Tjacekes]] # [[:Tjacupu]] # [[:Tjadukudukung]] # [[:Tjaialev]] # [[:Tjailjaking]] # [[:Tjalja’avus]] # [[:Tjanavakung]] # [[:Tjana’asiya]] # [[:Tjatjigel]] # [[:Tjavatjavang]] # [[:Tjaviljaul]] # [[:Tjavualji]] # [[:Tjinavanavalj]] # [[:Tjisaulem]] # [[:Tjuabal]] # [[:Tjuamanges]] # [[:Tjuaqau]] # [[:Tjuavanaq]] # [[:Tjudjaas]] # [[:Tjukuvulj]] # [[:Tjukuvulj-viri]] # [[:Tjuletevetevek]] # [[:Tjulitjulik]] # [[:Tjuluuai]] # [[:Tjuruguai]] # [[:Tjusinlung]] # [[:Tjuvecekadan]] # [[:Tjuwaqau]] # [[:Tkijig]] # [[:Tmunan]] # [[:Tomiyac]] # [[:Tpihan]] # [[:Tpuqu]] # [[:Tqwiy]] # [[:Tranan]] # [[:Trayan]] # [[:Triqan]] # [[:Tuapuu]] # [[:Tuba]] # [[:Tudrivuan]] # [[:Tuku Sayiun]] # [[:Tumay]] # [[:Tupa]] # [[:Tuwapun]] # [[:Twan nokan]] # [[:T’apan]] # [[:Ua-asik]] # [[:Ukang]] # [[:Ulaljuc]] # [[:Ulay]] # [[:Uruw]] # [[:Uur Taywan]] # [[:Vahu]] # [[:Vakangan]] # [[:Valana]] # [[:Valau]] # [[:Valjulu]] # [[:Vanuatu]] # [[:Vecekadan]] # [[:Venezuela]] # [[:Viljauljaul]] # [[:Vukide]] # [[:Vungalid]] # [[:Wakaba]] # [[:milakuitay tu naayway 『kakitidaan nu mapalaway』 atu『misaigi』]] # [[:Wsilung]] # [[:Wuweitailang]] # [[:Yadah tu kuni taydaan a nyadu` ma ngalay ci Hu kun ci apa dadutus tu lalangawen nu pinacadan]] # [[:Yayo]] # [[:Yiyang Sayiun]] # [[:Yohae’]] # [[:Yuancumincu pitekaan nu hulic saedapay]] # [[:Yubang]] # [[:Yuku Tipus Sayun]] # [[:Yuluw]] # [[:Yungkilu]] # [[:Yutak]] # [[:Yuwhbun raka]] # [[:Zayazayan]] # [[:Zihing]] # [[:Zinzya (Jiniya) nu Natawlan]] # [[:Kabulawan nu nyadu`遷移史 / uni calakatan nu teluc nu sakidaya a tademaw]] # [[:kapi pasubana’ tu wawa tatengaay ami milakui’t tu zazan]] # [[:u mapalaway]] # [[:u matatengil nu niyazu']] # [[:u tademaw kyamakadih tunu hekal]] # [[:a didingay a katinengan tu tapukuway a cudad]] # [[:aadupan]] # [[:aam]] # [[:abala]] # [[:abesa']] # [[:abet]] # [[:abih]] # [[:acawana nu bayu a dietu- ci Silingaan]] # [[:adada' ku tangah mukan tu kiyandi]] # [[:adidiay a culen]] # [[:ahecid]] # [[:akak]] # [[:ak’ak]] # [[:alibungbung]] # [[:alukul]] # [[:amalingatu misakakawaw]] # [[:amusakamu kaku a mabi tu]] # [[:anu hina amahini ku kamu]] # [[:anu maydih pahabay tu wadu]] # [[:asu']] # [[:atal]] # [[:atimesi]] # [[:atipal]] # [[:auws]] # [[:ayaw nu pisaselal,tumuk nu niyazu']] # [[:ayzasa katuuday a tademaw nu Sakizaya a niyazu’]] # [[:azih]] # [[:babelbel, hikuki']] # [[:badi']] # [[:badidiw]] # [[:badukuk]] # [[:baeket]] # [[:bahal]] # [[:bahbah han ku pauzipay namaka kakalayan]] # [[:bahel]] # [[:bakah]] # [[:bakan]] # [[:bakici]] # [[:balad]] # [[:balakas]] # [[:balakas-u zikuc aku, piuwak tu kabi]] # [[:balaki]] # [[:balangbang]] # [[:balat]] # [[:balatbat]] # [[:balaut]] # [[:balaysan]] # [[:balidas]] # [[:balucu']] # [[:balud]] # [[:baluhay]] # [[:balulu]] # [[:banaw]] # [[:banic]] # [[:banihiw]] # [[:banlay]] # [[:bantek]] # [[:basketball]] # [[:bataan misawanengay a kusiy]] # [[:batbato’an]] # [[:batikal]] # [[:bayi]] # [[:beduh]] # [[:betelic]] # [[:binacadan a demiad]] # [[:bubun]] # [[:busi]] # [[:bwarung]] # [[:caay caykadadayuman kina kalalngnan atu kamu不容易學的文化及語言]] # [[:caay kadadatengan a nakungkuwan:sinayasay a nakungkuwan]] # [[:cacay a bataan ku cilal]] # [[:cacay a demiad cacay a langdaway a nanum dada’]] # [[:cacay kamaenepay a pabulingan landaway! masenat ku cacay a mihecaan awawa matapi tu tulu zinum]] # [[:cacay ku tademaw]] # [[:cacay ku tademaw一個人]] # [[:cacebalen, kawsua]] # [[:cacuy]] # [[:cait]] # [[:cakay]] # [[:caykadayuman ku Sakizaya]] # [[:ca’des caay kakapah ku nikabi’, idau ku sepat nananaman kya kapah ku nikabi’]] # [[:celing]] # [[:cenhu micuzuh tu midiputay tu mulaay]] # [[:ci napulun (拿破崙一世)hananay a hunty/u (滑鐵盧)hananay nipingayaw a kakawaw]] # [[:cihek]] # [[:cikah]] # [[:cilakayan]] # [[:cilemin]] # [[:ciyak]] # [[:ciyuh]] # [[:cuayay adidiay a talastas ayam]] # [[:cukap]] # [[:cuked]] # [[:cuyuh nu lusa’ ku 「halimutat」]] # [[:dabek]] # [[:dadiw- labiyi nu alipawnay]] # [[:dadiw- luiyaluiyalui sa ciungang]] # [[:dadiw- mahiya nu bali u panay mahuyyahuy]] # [[:dadiw- makazateng]] # [[:dadiw- masaupu a dadiw]] # [[:dadiw- sakilemelen mita u wawa nu pangcah]] # [[:dadiw- u sakizaya hananay a tademaw]] # [[:dadiw-balucu’ nu bayu’]] # [[:dadiw-mabulaw kakuh i Tansuy]] # [[:dadiw-milingatu mibelisiw a dadiw]] # [[:dadiw-palaacawa kita ayza haw]] # [[:dadiw-yincumin caay kalecad]] # [[:dadiw nu Sakizaya- heiyan huiyan]] # [[:dadiw nu sakatuluay a mibetik]] # [[:datuk nu kilang]] # [[:daucay a uzip]] # [[:da’dac]] # [[:debungan nu hulam tu takubuwan saka 140 a mihcan]] # [[:dika a kilang]] # [[:dinka]] # [[:dungec]] # [[:ging bunaw]] # [[:gnaalu]] # [[:haba:]] # [[:hamay baki]] # [[:haniwac]] # [[:haytun]] # [[:hororok]] # [[:huing]] # [[:hupu a niyadu’]] # [[:i 2018 a mihcan a nipalamal]] # [[:i kalabadesan makala tu heci ci Kaypulel]] # [[:i kilaykuay a sapiculuk micucuk a kadideng]] # [[:i kitakit lima ku malangatay a kakitizaan]] # [[:i kitakit u satabakiay nu mibutingay a balunga]] # [[:i lililisen nu kamu , mikilim tu zaza ataluma’]] # [[:i luma' mibetik]] # [[:i na akeak itapukuan mipahel a'a'a' sa烏鴉在天空飛翔笑我們凹凹凹]] # [[:i pana nu luma’ misalama’ sakamaenepay kapiazih tu wawa i putah misalama ni pitu點]] # [[:i sumamad cacay a bataan ku tabakiay a niyazu’ nu sakizaya]] # [[:i timul cayka satedep kuudad (南部 雨下不停)]] # [[:ikitakid “usa ahemi’ay „a subal世上最便宜的島嶼]] # [[:ina inuli]] # [[:inaka ku Ciwidian a niyazu']] # [[:itini i kitakit u sadawmi’ay a subal 世界上最便宜的島嶼]] # [[:izaw ku malikatay izaw ku duutay a bunac]] # [[:kabenelan]] # [[:kaduwangay a lutuk nu sapaiyu]] # [[:kaehkaba:oS]] # [[:kahkahoe’an]] # [[:kakawsan nu Sakizaya]] # [[:kalaepa nu lutuk]] # [[:kalahay]] # [[:kaleseman a tademaw]] # [[:kaliwates]] # [[:kaluluwan a niyadu’]] # [[:kamu nu Macitun]] # [[:kanatal kanas-mali putiput (NBA)]] # [[:kapah i simpi matineng tu kakawawen a kawaw]] # [[:kapahay ku wayway-Tiway Sayun﹙misaydan﹚~sakatinusa]] # [[:kapahay ku wayway- Tiway Sayun﹙misaydan﹚]] # [[:kapahay ku wayway- Tiway Sayun﹙misaydan﹚~sakatinulu]] # [[:kapaysinan a kawaw]] # [[:kapilay]] # [[:kapulungan a ngangan nu Sakizaya atu Taluku(Tayan, Sejek)]] # [[:kasalahbalan tawya]] # [[:kasulin micaliw tu lebung adada' ku tangila]] # [[:kataan, masikata]] # [[:katalalan]] # [[:katinengan]] # [[:kayabes]] # [[:kazizeng]] # [[:kelungkelung]] # [[:kenuy]] # [[:kikul a yawkuay]] # [[:kinapina muisi`?]] # [[:kinyawpan]] # [[:kiwmah]] # [[:kiyumi]] # [[:kobah]] # [[:kukay]] # [[:kuku' nu cilal]] # [[:kuku' nu cilal-sakacacay a lukyaw]] # [[:kuku' nu cilal-sakasepat a lukyaw]] # [[:kuku' nu cilal-sakatulu a lukyaw]] # [[:kuku' nu cilal-sakatusa a lukyaw]] # [[:kuli Huisin Sayiun]] # [[:kulukulu]] # [[:kungku- Alikakay]] # [[:kungku- Sipipelacay]] # [[:kungku- acawa nu bayu a adietu]] # [[:kungku- litapangan a milingayaw]] # [[:kungku- namaka Alikakay a kamu atu nipilaedis.]] # [[:kungku- saangangan izaw ku salisin tu habay]] # [[:kungku- sapatengil i titaan: Milaedis]] # [[:kungku- u banuh atu nu sananal a bunac]] # [[:kungku-namaka Itasaw]] # [[:kungku-u malacabayay]] # [[:kungku ni Epah Akus]] # [[:kungku ni Lali' Nanip]] # [[:kungku nu misawacuay]] # [[:kya mabuwak ku isu’]] # [[:kya maizanga saw anu maduka]] # [[:lalangawan nu pinacadan]] # [[:lalapi]] # [[:lalidec]] # [[:lalima ku pasepiay pasepi tu binawlan]] # [[:lalimekan]] # [[:laluma'an nu Laniste]] # [[:laluma'an nu Stak]] # [[:laluma'an nu Takelian]] # [[:lalusa]] # [[:lapic]] # [[:laying]] # [[:leblebungan]] # [[:lemangway- bulu’]] # [[:lesing]] # [[:libung]] # [[:licaes]] # [[:liim]] # [[:likelikenan nu Takili]] # [[:liman·falanke·baomu]] # [[:limulak i uzip]] # [[:lisin- Misaudad- misaudad nananuman]] # [[:lisin- misaudad- misaudad nananuman]] # [[:lisin- u maylayay sa siniyala – Hamaybaki]] # [[:lisin- u mibetikay a kamu nu patuduay- niyazu']] # [[:lunabay]] # [[:maabibi nu kitakit]] # [[:mabaliyus]] # [[:mabalucu tu cibibi - tada、tada malingec]] # [[:mabesucay masiluday nukuan a kawaw masadap lisaysay]] # [[:mabulahay a likelikenan]] # [[:mabulahay a likelikenan (2)]] # [[:mahica saw u cilal atu bulad miladay tu tademaw mu culil]] # [[:mahmuwac tu hata]] # [[:makademecay nipatalu ayaw a kamu ni Haley]] # [[:malabi]] # [[:malac]] # [[:malahciay ani palamal i 2018 a mihcan]] # [[:malalala'ay a lalaculan nu cungal]] # [[:malebawa]] # [[:malihanaw ku balucu’tu maalaay a wawa!]] # [[:malineng henay ku kitakit]] # [[:malineng ku kitakit]] # [[:malitemuh tu tatenga'ay a mamidang]] # [[:mami]] # [[:manamuh ku Dietu tu tademaw]] # [[:mananam tu cacay kyami hawsa]] # [[:mangayaw]] # [[:mapalaway]] # [[:mapatay]] # [[:marosan]] # [[:masay]] # [[:masuwab]] # [[:mataa']] # [[:matatengil-20171002-Yincumin cidekay ulic miasip mikawaway-kalumyiti atu patizeng kalunasulitan-sulu a matatengil]] # [[:matatengil i 20170722 a sapatakus a cudad]] # [[:matatengil kakitizaan nu Sakizaya 20180311]] # [[:matatengil ku Sakizaya i 2017.07.22- u patakusay a cudad]] # [[:mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’]] # [[:mateng tu kaku misanga’ tu belbel sabatata’(我很做風車當做祭品)]] # [[:maydih a dadawa abalaki]] # [[:maydih minanam tu lalangawan nu zuma a niyazu']] # [[:mb’ala]] # [[:mi salukay ku tatayna]] # [[:miala milisimet tu malumanay a zikuz]] # [[:miasip]] # [[:mibalud tu lalami]] # [[:mibetik tu bitunay]] # [[:mibihekac]] # [[:micengel]] # [[:micidekay a kulit anipatizen tu lima’ nu yincumin原住民建築特色]] # [[:micidekay a kulit anipatizen tu luma’ nu yincumin]] # [[:micidekay a kulit anipatizen tu luma’ nu yincumin原住民建築特色]] # [[:micudaday tau saydan 2018]] # [[:mihkac]] # [[:mikulin]] # [[:miladis]] # [[:miladlad tu udip]] # [[:milakuitay tu naayway 『kakitidaan nu mapalaway』 atu『京劇』穿越時空『祭屋』與『京劇』]] # [[:milakui’t tu zazan ku adiwawa]] # [[:minanam ku kamu nu Sakizaya- sakalima a cudad]] # [[:minanam tu uzip a ngangan]] # [[:mingitngitay tu ukak a wacu]] # [[:misabalucu’]] # [[:misabaluhay a kamu nu Yueminhui- sakacacay]] # [[:misakanusay]] # [[:misanga' tu belbel]] # [[:misanga tu kitaki sulitan pakacacay cebang:cacay-tusa tidis]] # [[:misanga tu kitaki sulitan pakacacay cebang:tusa-lima tudis]] # [[:misanga’ tu alibungbung]] # [[:misanga’an nu kaput micudaday]] # [[:misaudad- Misaudad nananuman]] # [[:misaupah(misaelaw)]] # [[:misulitan ni William Wordsworth kina “u palud” a sasulitan]] # [[:misumad tu siwa cedang nu Yicumincu a kamu sapicudad]] # [[:mitiway]] # [[:miyamay]] # [[:mkibuhw]] # [[:mukumaw nu papaung]] # [[:muliyaw mulekal a subal “Easter Island”]] # [[:muwangic kay pituay a mihecaan a wawana makai micudad mabakah nu ina ku kabang i tapiingan nu zazan]] # [[:m’utu]] # [[:naba]] # [[:nabalucuan ni Tiway Sayun]] # [[:nai'ay maazih a lacul ku lalangwan.]] # [[:nakahara]] # [[:namakay uzip nu tademaw minanam tu kamu 20180630]] # [[:nanam-masatekeday a sulit nu Sakizaya- pela':a]] # [[:nanam-masatekeday a sulit nu Sakizaya- pela':b]] # [[:nanaman tu kamu nu pinacadan]] # [[:nangayaw139 a mihca-20171007 Palamal i Ciwidiyan]] # [[:nasaungay amana mukan tu cuedetay]] # [[:nayay ku ngipen nu lukedaw]] # [[:nayay ku tungus nu“malaacawa a kawaw”nu Sakizaya]] # [[:ngangan-Ci'ali'akof]] # [[:ngangan-Ci'okakay]] # [[:ngangan-Ci'oporan]] # [[:ngangan-cepo']] # [[:nganngan nu Rukay-abaliwsu]] # [[:ngayangay]] # [[:ni adepan a lisa’ a lalami’]] # [[:ni adepan a lisa’ a lalami’(淚珠化成淚草把)]] # [[:ni tadasan nu babalaki a lala']] # [[:nicudacudadan tu pikinggiw nu nikalpacawan i Kaliwan atu nikalpacawan i Takubuwan, cacay henay a lasubu sepat a bataan a mihcaan]] # [[:nidebungan nu Hulam a takubuwan]] # [[:nika sumadan nu maku]] # [[:nikalpacawan nu takubuwan a kawaw]] # [[:nikaputunan a malcabay nu United States of America atu Taywan]] # [[:nikatinengan]] # [[:nikaydaan padipa’ ni Nuwa. “ 黃金文 ”]] # [[:nilecuhan ato pangangan]] # [[:ninel]] # [[:ninel nu 20180206]] # [[:nipaakuti’ tu lami’ caay kahida ku nisimsim katanetek,營養師patutud tu kamu u kawpil ku sakapahay]] # [[:abinung]] # [[:nipiazih tu taenengan]] # [[:nipuluma-balu nu lukut, balu no lokot]] # [[:nipuluma-bidakelung, bidakelong]] # [[:nisabaluhayan tu cacudadan nu yincumin]] # [[:nitadasan nu babalaki a lala']] # [[:nu Sakul acaculilan adadan-1]] # [[:nu Sakul acaculilan adadan-2]] # [[:nu ditu'an a bulad]] # [[:nu icelang ku musepi, nu palabang ku punu']] # [[:nu kitakitay nikadademec matatukuday tu mali]] # [[:nu lalangawan a kungku]] # [[:nu laylay a nakungkuan tu alupal]] # [[:nu masasukaydihan『alibungbung』]] # [[:nu masasukaydihan『alibungbung』情人餐包]] # [[:nucilalmabi'u tanggah pasayza i wali]] # [[:paayam]] # [[:pababelbelan nu ciyasan a kawaw]] # [[:pabuy]] # [[:pacalaan]] # [[:pacuayay adidi'ay a talastas ayam]] # [[:padakuwan]] # [[:paini i pinaay tu bataan a mihcaan ku pipasubana']] # [[:pakawlah tu micudaday]] # [[:palamal tungusay u pizateng nu wawa nu Sakizaya tu kakawsan a lisin]] # [[:paliwanan a lala'原住民保留地]] # [[:paliwanan tu binacadan a lala']] # [[:palu']] # [[:palu’]] # [[:panan]] # [[:pangcah mudadiway ci calaw pasiwali]] # [[:pangkiw ku misu , pangkiw ku nu maku]] # [[:papaluhay tu kitaki nicudadan pakacacay cebang :enem-walu tilis]] # [[:papiliyasen u hemay atu lami’ sakacaay yadah sima atu cika a makanen]] # [[:paran]] # [[:patakus]] # [[:patakus a kamu nu lalikit nu Sakul niyazu'-ci Kuli Sayun musakamu]] # [[:patakus tu niyazuniyazu'an nu saydan atu micudady nu palkal tu kilihanawan a kamu]] # [[:patizeng tu ulic nu tapuku ci Kaypulel]] # [[:patuduay]] # [[:paymihecaan walu bulad izaw ku cacay demiad nu “yincumin a demiadan”]] # [[:pilipayan aku]] # [[:pilisinan]] # [[:pinacadan a ademiad]] # [[:pituway a la’cusay a nananaman pakaselep itisuwan tu 鈣質]] # [[:pubu]] # [[:puduk]] # [[:pulan]] # [[:pulung sausi ku tademaw nu Taywan Yincumin]] # [[:pungyu]] # [[:putut]] # [[:puu']] # [[:pwakih nu yuanmintay sinbung]] # [[:q’yulang]] # [[:rareme:an]] # [[:ray’in]] # [[:ruku daya]] # [[:sa pangangan nu i Taywanay a pinacadadan a saculil]] # [[:sabak]] # [[:sabato]] # [[:sadu]] # [[:saicelangen Sakidaya]] # [[:sakalat]] # [[:sakalawpes nu takubuwan]] # [[:sakaliwhan nanay ba’tuay]] # [[:sakatalawanay a aadupan nu niyadu’]] # [[:sakauzip a dadiw yadah ku kasasizuma]] # [[:sakidaya]] # [[:sakul a di’tu atu lisin nu kilang]] # [[:salaluma']] # [[:saluk]] # [[:sananal]] # [[:sapadatengay tu tamdaw]] # [[:sapasulit-tayza Yilan midang cacay a demiad]] # [[:sapat]] # [[:sapibetik a kamu i 20180616 -u kawaw nu pacakat tu amalawpesay a kamu]] # [[:sapibetik a kamu nu Sakizaya]] # [[:sapibetik a kamu nu pakakawsan]] # [[:sapibetik a kamu nu palamal]] # [[:sapibetik adadiw]] # [[:sapibetik nu Sakizaya(撒奇萊雅族祭辭): teka(開場)]] # [[:sapibetik nu Sakizaya: pilitemu' tu pauzipay]] # [[:sapihpih anu siuning mitepal tu udip mupihpih aimelang ku udip]] # [[:sapul]] # [[:sasakamun nu nikalpacawan i Kaliwan atu nikalpacawan i Takubuwan, cacay henay a lasubu sepat a bataan a mihcaan]] # [[:sasapaiyuwan a sama`]] # [[:sasi]] # [[:satapes]] # [[:satatusa masiketay a kamu nu Sakizaya]] # [[:satimulan a subal nakamuwan]] # [[:selal]] # [[:sema’]] # [[:seneng-]] # [[:sibutulay]] # [[:simpi kapah katinengan a izaw ku mahicaay a kawaw]] # [[:sinmung ni Aldi]] # [[:sisuni' ku bilil anu mangalay]] # [[:sitangahay a dietu ci Butung]] # [[:sitangahay a di’tu ci Butung]] # [[:snuwing]] # [[:softball]] # [[:sukuy]] # [[:sula’]] # [[:sumamad aenengan nu Sakizaya i enal nu Kilay]] # [[:sumamad izaw kiya makasicay a niyazu']] # [[:sumamad sakauzip nu niyazu'a mibuting]] # [[:sumanahay a buyu’]] # [[:sunsuli]] # [[:tabaki kya ninel]] # [[:tabaku]] # [[:tabayal]] # [[:tademaw-Cinkawyin(Korea)]] # [[:Teng Li jiun]] # [[:tademaw-ngazuy]] # [[:tahak atu wawa izay “lahad” tuyni a pasubana’ tu wawa u kasatiman?]] # [[:takupuwan]] # [[:talabu i kilakilangan nu buyu']] # [[:tali粿巧atu tali a piyang]] # [[:tamayo’an]] # [[:tana']] # [[:taniyazu’, caay kataniyazu’ haw? kamu ni Padakaw]] # [[:tayhy nu yincumin a niyazu']] # [[:tedus]] # [[:test Subana’ay a Pu]] # [[:timpi']] # [[:tingas]] # [[:tingting]] # [[:tipus]] # [[:tipus.suaya]] # [[:toda]] # [[:tongan]] # [[:truwan]] # [[:tubul]] # [[:tuktuk]] # [[:tuku, Tuku]] # [[:tulu bataan izaw ku lima a mihcaan u malaucepay a hikuki]] # [[:tuwapay]] # [[:u Mauri hananay a binacadan]] # [[:u Niwlang bunac atu Ceni banac malalikeluh]] # [[:u Numanti a sadipasan mudebung hananay nikalalais sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw]] # [[:u Sakidaya a dadiw-bancalay a demiad]] # [[:u Sakidaya a dadiw-mibuting kita]] # [[:u Sakidayay a dadiw-tatangahan u kakawsan nu mita]] # [[:u alibungbung]] # [[:u ayam nu niyazu']] # [[:u balakas ni baki- tabuyu']] # [[:u belbel]] # [[:u bi’su (別墅)hananay a ni aenengan]] # [[:u bulikad a sasapaiyuan a lutuk]] # [[:u cya-ku-wen (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw]] # [[:u cudad nu mapalaway a dabak(2018.10.18):u kawaw nu Palamal]] # [[:u dadiw- Yincumin caay kalecad]] # [[:u dadiw :u Sakizaya hananay a tademaw]] # [[:u dadiw atu palaw nu Sakizaya]] # [[:u dayas]] # [[:u da’dac a sasapaiyuan]] # [[:u demec nu palaw nu Incumin- Haysin cacudadan]] # [[:u habay hananay]] # [[:u iga panganganen nu “Moana”]] # [[:u inuli nu Tapang]] # [[:u kapawanan a niyadu': Kasiwsiwan]] # [[:u kawaw a laylay nu Taywan subal amin saliwliw mibetik a kawaw 20180707]] # [[:u kazatengan a miulicay- Yi Kuwang Cung saydang]] # [[:u kungku ni Api Renged]] # [[:u kungku ni Butung]] # [[:u kungku nu sipipelacay ~ u tawa ni Dawa]] # [[:u kuwaku hananay nika idawan]] # [[:u likisi nu Niwsilan]] # [[:u likisi nu taywan-salungan nika lecuhan a subal]] # [[:u lulang ku sapisanga' tu kazeypila]] # [[:u natawlan a nyadu`an]] # [[:u ngangan nu mapalaway a selal]] # [[:u ngelu’ pasubana’ tu kamu nu Sakizaya- sakamu ni Imi]] # [[:u nipidebung nu hulam tu Takubuwan]] # [[:u nu binacadan a kamu nu kitakid ayza a demiad 世界母語日]] # [[:u nu binacadan a kamu nu kitakit ayza a demiad]] # [[:u pasubana' i luma']] # [[:u paysin nu Bunun]] # [[:u puu’ numihcan]] # [[:u saadingan a aadupan]] # [[:u sakalihalayay a pakatukuh halhal sananay i lumaan tu tuudtuud a sakikawaw]] # [[:u salukiyaw nu tatayna - u sumamaday a palaw nu Sakizaya]] # [[:u sapacucu tu wacu sakakapah nu udip]] # [[:u sasing nu 2017 Ciwidiyan a Palamal- patuduh ku salisinay a dabek]] # [[:u sinbung nu bau]] # [[:u tademaw kya makadih tu nu hekal]] # [[:u tatalima' i niyazu'回於不回部落]] # [[:u tilibi iga nu Sakizaya]] # [[:u tunbasan a lutuk]] # [[:u uzip nu Sakizaya]] # [[:u wacu ni bayi]] # [[:uaadihanu sakidaya]] # [[:ubad]] # [[:udad mu tatangahan itini cisiwsiwan]] # [[:ulikisi nu Taywan-nubayu pabalungay milakuwitay a ziday]] # [[:umaumahan anu makalat nu cilkay, hahican payu’ kya mapulu’ ku calenget(1)]] # [[:umaumahan anu makalat nu cilkay, hahican payu’ kya mapulu’ ku calenget(2)]] # [[:umaumahan anu makalat nu cilkay, hahican payu’ kya mapulu’ ku calenget(3)]] # [[:unipi sulitang ni Buting Nukay-1]] # [[:uulbalaw]] # [[:wadu' nu kaketi makekay a nika siwawa]] # [[:walo’]] # [[:wina nu kakadabuwan]] # [[:ya siyankelila (香格里拉)hananay a nalalacanan a kakitidaan]] # [[:ya takaway a minatu cacumudan nu balunga nikasumadan a likisi]] # [[:ya waluay masakaputay midebungay tu Hulamay ya (八國聯軍) hananay]] # [[:ya 路透社 hananay a iayaway nu tuluway i kitakitan pakatinengan tu tademawan a singbun]] # [[:yincumin a lala’]] # [[:yincumin nu lutuk a sapa'yu]] # [[:yincumin paliw ti]] # [[:yu a diding henay ku mihecan aku]] # [[:yuncumin ad]] # [[:yunuayawan nikabi' minanum, idua ku mibadang tatuluway a tamdaw mipulu tu balucu’ nika adada]] # [[:yunuayawan nikabi' minanum, idua ku mibadang tatuluway a tamdaw mipulu tu balucu’ nika adada-uyniyan tatuluway a tamdaw tunuayaway nu nikabi’ sakaydihay minanum]] # [[:’Oponoho]] # [[:’Syabutay]] # [[:’ Bu balung]] # [[:“kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan,nika katuud ku tademaw ku misakawaway(1)]] # [[:“kitakit sangelu’ay a kawaw” paymihecaan caay pacena’ nai’ aca ku nademidadan,nika katuud tu ku tademaw misakawaway]] # [[:『palamal』nu 『patuduay』atu『mapalaway』asakakaway]] # [[:template styles =Wikipedia:首页]] # [[:saayaway a belih/banner]] # [[:Conghwaminku Yuancumincu Weyyuanhuy]] # [[:laluma'an nu Palatiyun]] # [[:laluma'an nu Alin]] # [[:Kacaw Lalapa]] # [[:u kakasenengan a tademaw nu Sakizaya]] # [[:laluma'an nu Tali]] # [[:laluma'an nu Matel]] # [[:tuluway ku mata a akak]] # [[:caay katatudung a sasalamaan]] # [[:sakalamay a silamalay nu Peici]] # [[:pawalil ni Pancilelming]] # [[:u tanayu’ay a buyi ni Pipi]] # [[:u wawa nu kukung]] # [[:micidekay a kungku]] # [[:nu Silal a micidekay a kungku]] # [[:nu Yintu a micidekay a kungku]] # [[:laliwkuwan]] # [[:nan-huey hananay a caliwayan a dadan]] # [[:nu Taywanay ya masabalatay lumeniay a bayu]] # [[:la-mei a subal nidebungan a kawaw]] # [[:midicu]] # [[:huan-kaw]] # [[:atiladay nu Yin-du]] # [[:Lahu Ali]] # [[:ya siwdadan hananay namakay cuwa ku nikaidaw]] # [[:tadisawak]] # [[:Liminhaw]] # [[:tima']] # [[:matatengil nu mapalaway-matatengil tu milecuk 20191228]] # [[:nikalacawaan nipatahka tu labang]] # [[:U Tamaka hananay nika idaw]] # [[:titic]] # [[:badic]] # [[:mipuputay a Di'tu]] # [[:ya lumeniay a tademaw hananay a sapisulac a yakaw]] # [[:caledes satu ku demiad nu hekal]] # [[:ya pacakayay tu dadac a limecedan]] # [[:sapitanged tu wawa nu alubu]] # [[:ya calehu hananay tabakiyay a misiwbayay pacakay tu tuudtuud]] # [[:laluma'an nu Kuleyciyu]] # [[:Kuan Yuan u pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah, malingatu tu pacakay tu “Yunduan pakang”]] # [[:Kuan Yuan u pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah, malingatu tu pacakay tu “Yunduan pacang”]] # [[:sapitanged tu alubu nu wawa]] # [[:sow-lin-nang]] # [[:mibutingay Pusung kapah nu Amis]] # [[:mapuwah ku silamalay a buyu’ nu Taal nu Philippines]] # [[:u nihantayan miadad tu sika dademec nu kanatalay madimutay akawaw]] # [[:u niyadu’ nu katangka]] # [[:nu zhong-guo a micidekay a kungku]] # [[:nu Choa-xian a micidekay a kungku]] # [[:nu Bei-ou a micidekay a kungku]] # [[:nu Si-la-fu a micidekay a kungku]] # [[:nu Ma-ya a micidekay a kungku]] # [[:nu Ai-ji a micidekay a kungku]] # [[:Zousi]] # [[:Sila]] # [[:nu Lou-ma a micidekay a kungku]] # [[:suw-lin-nang]] # [[:SARI a libung]] # [[:SARL a libung]] # [[:milibangah]] # [[:Linali a niyadu’]] # [[:laluma’an nu Mumunt]] # [[:apaw]] # [[:Thau]] # [[:Cou]] # [[:nu Taywanay a katadadan]] # [[:u masaatiladay nu Yin-tu]] # [[:u kamu nu binacadan a demiad i kitakit]] # [[:padakaw a satebuc]] # [[:niki]] # [[:gabinete]] # [[:eolgi]] # [[:satebuc nu kitakit]] # [[:Hali Butul atu nitima'an a ba'tu]] # [[:ya huwankau hananay nu Kuwapin a ziday]] # [[:hinaliti']] # [[:mitena’tu libung a imelang, Taywan u canan a kawawan ku sapasubana’ tu kitakit?]] # [[:2020 a mihcaan malaheci amitena' tu masaadipingay a ledek i Taywan]] # [[:nakamuwan ni Cay-Ing-Wen cung-tung tu paniyul a sakakapah]] # [[:Hali Butul]] # [[:timulbayu mingayaway Amis Lipu a hitay]] # [[:bangas]] # [[:timulbayu mingayaway Amis Lipun a hitay]] # [[:kanakanavu]] # [[:Kebalan]] # [[:minunuhay]] # [[:iluc]] # [[:banuh]] # [[:kalpacaway a binacadan ya Pawciya-liya hananay a tademaw]] # [[:Haiti a kanatal]] # [[:tumuk]] # [[:calenget]] # [[:angangan]] # [[:Lalapa]] # [[:kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]] # [[:O-Cuo a malasacabayay]] # [[:masimaway a kanatal]] # [[:apalu]] # [[:masabelengay a subal]] # [[:padaduki]] # [[:kalang]] # [[:kakitil]] # [[:likecuay a bayu]] # [[:inutebanan nu wali]] # [[:sidubaay a sizi]] # [[:nuwalian nu Ya-Cuo]] # [[:bilanga]] # [[:ya Bolivia a kanatal]] # [[:nu binacadan a palilucan]] # [[:bungluh]] # [[:u sausi nazipaan nu Sakizaya wikipitiya]] # [[:Hali Butul atu malawpesay a kakitizaan]] # [[:sasinguan]] # [[:satipan nu pangkiw nu kitakit]] # [[:In-Ti-An a tademaw]] # [[:katukuh]] # [[:enem]] # [[:pulung]] # [[:ayaw]] # [[:tabaki]] # [[:tapang]] # [[:niyadu']] # [[:ngangan]] # [[:malebu]] # [[:kapah]] # [[:malawpes]] # [[:haymaw]] # [[:laylay]] # [[:pacici]] # [[:kanatal]] # [[:patideng]] # [[:malimad]] # [[:mikilulay]] # [[:kakitidaan]] # [[:lingatu]] # [[:patay]] # [[:tabakiay]] # [[:malebut]] # [[:adidi'ay]] # [[:lami']] # [[:kanen]] # [[:matineng]] # [[:limulak]] # [[:sumenahay]] # [[:sumanahay]] # [[:sangelacay]] # [[:salengacay]] # [[:lumeni'ay]] # [[:sumilaway]] # [[:timul]] # [[:landaway]] # [[:takuliyaway]] # [[:binacadan]] # [[:yadah]] # [[:biyaw]] # [[:likecu]] # [[:langdaway]] # [[:malawlaw]] # [[:labang]] # [[:tanaya’]] # [[:ahebal]] # [[:mazeket]] # [[:maketun]] # [[:adidi']] # [[:kalisiw]] # [[:miliyas]] # [[:malucabay]] # [[:ngiha']] # [[:kaput]] # [[:liwliw]] # [[:lasic]] # [[:tungus]] # [[:malecaday]] # [[:pahabay]] # [[:lalaculan]] # [[:bulaw]] # [[:pitapal]] # [[:cumud]] # [[:micuzuh]] # [[:mukan]] # [[:maazih]] # [[:milakuit]] # [[:dada’]] # [[:zakep]] # [[:masapaputay kapulungay a kanatal]] # [[:telek]] # [[:tizeng]] # [[:zazan]] # [[:kalah]] # [[:duduc]] # [[:telecilal]] # [[:mapulung]] # [[:akuti’]] # [[:talakaw]] # [[:lecad]] # [[:telung]] # [[:hata]] # [[:sahatiniay]] # [[:sumad]] # [[:kenis]] # [[:masatezep]] # [[:zikuzan]] # [[:adiping]] # [[:tahkal]] # [[:mitena’]] # [[:hikuki]] # [[:kalamkam]] # [[:pasubana']] # [[:mademec]] # [[:sulit]] # [[:liyas]] # [[:sulul]] # [[:taneng]] # [[:lihalay]] # [[:kedal]] # [[:hulak]] # [[:tudung]] # [[:tatenga']] # [[:awas]] # [[:malingatu]] # [[:lucek]] # [[:tatangahan]] # [[:katuud]] # [[:selep]] # [[:mipalita]] # [[:sungaay]] # [[:damsay]] # [[:eneng]] # [[:takuliway]] # [[:pangkiw]] # [[:micakat]] # [[:situngus]] # [[:kutay]] # [[:nikakelungan]] # [[:tekel]] # [[:dihku]] # [[:palukalungay]] # [[:kitidaan]] # [[:adiyuc]] # [[:kalasumasumanahan]] # [[:sadipasan]] # [[:labu]] # [[:sumamadan]] # [[:lalekalan]] # [[:sapadateng]] # [[:kadayum]] # [[:maliwasak]] # [[:makakenis]] # [[:madademec]] # [[:miedap]] # [[:cabay]] # [[:sienaw]] # [[:matenes]] # [[:malukay]] # [[:epah]] # [[:katuuday]] # [[:pitudung]] # [[:kahetik]] # [[:sakaudip]] # [[:micebis]] # [[:tuud]] # [[:belih]] # [[:kelid]] # [[:mibalatay]] # [[:malalitin]] # [[:lekal]] # [[:kalinges]] # [[:lasubu]] # [[:ngatu]] # [[:saluimeng]] # [[:teked]] # [[:kaluk]] # [[:kelec]] # [[:cidek]] # [[:zikuz]] # [[:hekal]] # [[:lalid]] # [[:milaliw]] # [[:mikutay]] # [[:kakalukan]] # [[:ngangayaw]] # [[:lilis]] # [[:capi]] # [[:maydih]] # [[:pakuyucay]] # [[:zumaay]] # [[:pimalian]] # [[:itiza]] # [[:pidademecan]] # [[:silawad]] # [[:lipahak]] # [[:tanam]] # [[:paluma]] # [[:micunus]] # [[:alaen]] # [[:nipisiwbayan]] # [[:alubu]] # [[:lacul]] # [[:masakaputay]] # [[:talawadaw]] # [[:tasasa]] # [[:silsil]] # [[:laupen]] # [[:id'id]] # [[:sanek]] # [[:papilecad]] # [[:culu]] # [[:tapuku]] # [[:milakuitay]] # [[:mahedaw]] # [[:duma]] # [[:bukes]] # [[:siteked]] # [[:mihapu]] # [[:suped]] # [[:satalakaway]] # [[:mabi]] # [[:laculan]] # [[:kaliwmahan]] # [[:sipacakay]] # [[:paliyun]] # [[:nabinabian]] # [[:misahemay]] # [[:miida]] # [[:ba'ketay]] # [[:midiputay a kawaw]] # [[:paculil]] # [[:pabesuc]] # [[:paceba]] # [[:wada']] # [[:diput]] # [[:pabeli]] # [[:nanuy]] # [[:bihkac ni Edek]] # [[:mihetik]] # [[:buhang]] # [[:culcul]] # [[:lawlaw]] # [[:tatiku]] # [[:mabulaw]] # [[:picumudan]] # [[:timulay]] # [[:picemekan]] # [[:mitepal]] # [[:pabaw]] # [[:minatu]] # [[:Ya-cuo]] # [[:Fey-cuo]] # [[:Africa]] # [[:cunus]] # [[:hudhud]] # [[:waliyu]] # [[:limecedan]] # [[:malpacaw]] # [[:palcabay]] # [[:micu a kapulungan a kanatal]] # [[:la'cusay]] # [[:lawpes]] # [[:mikeliday]] # [[:milihida]] # [[:mulangaw]] # [[:sawsawni]] # [[:bangcal]] # [[:siwantan]] # [[:niyazu']] # [[:teleklal]] # [[:kalpacawan]] # [[:kalpacaw]] # [[:mapalaw]] # [[:tawyu]] # [[:kawawnutuas]] # [[:imahini]] # [[:nuayawan]] # [[:tudu'ay]] # [[:pakaawas]] # [[:sangaw]] # [[:nutimulan]] # [[:mabelihay]] # [[:kasapakuyuc]] # [[:miduducay]] # [[:micunusay]] # [[:naayaway]] # [[:macibul]] # [[:musakamuay]] # [[:tawya]] # [[:pihacengay micidekay milaliday bala' a imelang]] # [[:sakaylikes]] # [[:patizeng]] # [[:midang]] # [[:masamulmulay]] # [[:tenciw]] # [[:matatungusay]] # [[:tadaadidi'ay]] # [[:damsu]] # [[:sisa]] # [[:sapisanga']] # [[:sapacamul]] # [[:kyu]] # [[:siykay]] # [[:misaicelang]] # [[:nipapelu]] # [[:bangcalay]] # [[:Ilir Meta]] # [[:Luis Arce]] # [[:Jair Bolsonaro]] # [[:Évariste Ndayishimiye]] # [[:Sebastián Piñera]] # [[:itawya]] # [[:sapakuyucay]] # [[:sakayhekal]] # [[:kakitaan]] # [[:nayi']] # [[:cu'detayki]] # [[:pangizuan]] # [[:sasulitan]] # [[:Nayib Bukele]] # [[:Lenín Moreno]] # [[:Luis Abinader]] # [[:ciwlu]] # [[:Sahle-Work Zewde]] # [[:saadidi'ay]] # [[:ayza]] # [[:idaw]] # [[:nikasinganganan]] # [[:musilsil]] # [[:tatungus]] # [[:kanca]] # [[:Emmanuel Macron]] # [[:ngayaway a masakaputay]] # [[:Salome Zourabichvili]] # [[:masatikenihay]] # [[:nikasasulitan]] # [[:masacacayay]] # [[:Umaro Sissoco Embaló]] # [[:Irfaan Ali]] # [[:Guðni Th. Jóhannesson]] # [[:micapi]] # [[:nilaculan]] # [[:nipalumaan]] # [[:Ram Nath Kovind]] # [[:Barham Salih]] # [[:kanahatu]] # [[:Alassane Ouattara]] # [[:nipikuwawan]] # [[:tatengaay]] # [[:pawacay]] # [[:tebantebanay]] # [[:zayhan]] # [[:macacelcel]] # [[:sakatusa]] # [[:namalalais]] # [[:sawalian]] # [[:Egils Levits]] # [[:George Weah]] # [[:Gitanas Nausėda]] # [[:muculalay]] # [[:malalitinlitin]] # [[:misawacu]] # [[:salihalayhalay]] # [[:satabakiay]] # [[:tinaku]] # [[:nika]] # [[:nipatahkal]] # [[:patatenga'ay]] # [[:salekelayay]] # [[:kalisiway]] # [[:maliw]] # [[:zazanay]] # [[:gaga]] # [[:pakatinengay]] # [[:mikelidayay]] # [[:pipangangan]] # [[:Andry Rajoelina]] # [[:Lazarus Chakwera]] # [[:Ibrahim Mohamed Solih]] # [[:George Vella]] # [[:subalsubalan]] # [[:kakingingan]] # [[:saayaway]] # [[:sasa]] # [[:timul subal kamu cidekay]] # [[:Sing-pey-se]] # [[:mang]] # [[:sakatuuday]] # [[:Taywan yin-cu-min binacadan]] # [[:sapisasukamuen]] # [[:sapisasukamuen a kamu]] # [[:sayadahay]] # [[:sakaenemay]] # [[:sakapituay]] # [[:matulin]] # [[:malaliyas]] # [[:pisingkiwan]] # [[:Ming-cing-tang]] # [[:Ceng-sui-peng]] # [[:Mohamed Ould Ghazouani]] # [[:Prithvirajsing Roopun]] # [[:David W. Panuelo]] # [[:Maia Sandu]] # [[:Khaltmaagiin Battulga]] # [[:Alberto Ángel Fernández]] # [[:teban]] # [[:nuwamisan]] # [[:amislic]] # [[:akuti’ay]] # [[:misademiaday]] # [[:laludan]] # [[:tanayutanayuay]] # [[:malalemelemeday]] # [[:kasienawan]] # [[:apuyupuyuay]] # [[:didihkuay]] # [[:kakitizaan]] # [[:saicelangay]] # [[:malaheci]] # [[:mabesbesay a zazan]] # [[:siumalay]] # [[:layak]] # [[:kanatalay]] # [[:Atayal]] # [[:Milo Đukanović]] # [[:Lionel Aingimea]] # [[:Mohamed Bazoum]] # [[:kasumamadan]] # [[:muenengay]] # [[:mililisay]] # [[:nikaazihen]] # [[:tatenga'ay]] # [[:uyni]] # [[:Arif Alvi]] # [[:Surangel Whipps Jr.]] # [[:kapulungan]] # [[:satipan]] # [[:satimulan]] # [[:kaudaudatan]] # [[:paymihmihcaan]] # [[:saamisan]] # [[:Mahmoud Abbas]] # [[:Laurentino Cortizo]] # [[:Mario Abdo Benítez]] # [[:buyu'buyu'an]] # [[:mahiniay]] # [[:hananay]] # [[:Aleksandar Vučić]] # [[:pangiha']] # [[:nipasubana']] # [[:Mokgweetsi Masisi]] # [[:kasatimulan]] # [[:muawaw]] # [[:tapiingay]] # [[:ziday]] # [[:muliyaw]] # [[:sipalecadan]] # [[:Jorge Carlos Fonseca]] # [[:aydaay]] # [[:pahutingay]] # [[:nikaudip]] # [[:kalawpesan]] # [[:uyda]] # [[:Iván Duque Márquez]] # [[:kitakitay]] # [[:Julius Maada Bio]] # [[:Azali Assoumani]] # [[:Félix Tshisekedi]] # [[:masapangkiway]] # [[:mapawacay]] # [[:milihidaay]] # [[:kadademec]] # [[:makadungdungay]] # [[:kalangangayawan]] # [[:salatlat]] # [[:tuudtuud]] # [[:Zuzana Čaputová]] # [[:Mohamed Abdullahi Mohamed]] # [[:icelang]] # [[:miculcul]] # [[:silacul]] # [[:micidek]] # [[:Moon Jae-in]] # [[:Gotabaya Rajapaksa]] # [[:bataan]] # [[:nipatideng]] # [[:sakasingangan]] # [[:bunabunakan]] # [[:Samia Suluhu]] # [[:Paula-Mae Weekes]] # [[:masapangangan]] # [[:sanisani]] # [[:tuluay]] # [[:nikasasiketan]] # [[:sipangangan]] # [[:kacacubelis]] # [[:malalacal]] # [[:palimadan]] # [[:sakatatangahan]] # [[:Kais Saied]] # [[:Volodymyr Zelensky]] # [[:salungayay]] # [[:mililuc]] # [[:misasengi]] # [[:cuwacuwaay]] # [[:mimi’mi’an]] # [[:micidekay]] # [[:lalangawanay]] # [[:Luis Lacalle Pou]] # [[:Tallis Obed Moses]] # [[:Emmerson Mnangagwa]] # [[:Abdelmadjid Tebboune]] # [[:kangaayan]] # [[:se'-se]] # [[:Edi Rama]] # [[:Abdelaziz Djerad]] # [[:Gaston Browne]] # [[:Nikol Pashinyan]] # [[:Scott Morrison]] # [[:Ali Asadov]] # [[:Hubert Minnis]] # [[:Sheikh Hasina]] # [[:Mia Mottley]] # [[:Roman Golovchenko]] # [[:Juan Briceño]] # [[:Lotay Tshering]] # [[:Stefan Yanev]] # [[:Christophe Joseph Marie Dabiré]] # [[:Alain-Guillaume Bunyoni]] # [[:malcinuwas]] # [[:Mahamat Déby]] # [[:kalaliwasak]] # [[:malumanay]] # [[:nikatatibay]] # [[:masabuyubuyu']] # [[:Albert Pahimi Padacké]] # [[:nikasapalan]] # [[:kalabangbangan]] # [[:kacamulan]] # [[:nudikudan]] # [[:sibalucu'ay]] # [[:elmuay]] # [[:Jean-Michel Sama Lukonde]] # [[:sikalingatu]] # [[:micukaymas]] # [[:Anatole Collinet Makosso]] # [[:Miguel Díaz-Canel]] # [[:masakimulu]] # [[:cacaliwayan]] # [[:Mette Frederiksen]] # [[:nipakulitan]] # [[:nikalekalan]] # [[:ulicay]] # [[:sakahenulan]] # [[:kalalitinan]] # [[:papapeluanay]] # [[:nikalingatu]] # [[:sakatusaay]] # [[:milatlat]] # [[:nikelidan]] # [[:sipalawat]] # [[:Roosevelt Skerrit]] # [[:Francisco Guterres]] # [[:Mostafa Madbouly]] # [[:Francisco Pascual Obama Asue]] # [[:Kaja Kallas]] # [[:Themba N. Masuku]] # [[:Abiy Ahmed]] # [[:Frank Bainimarama]] # [[:Sanna Marin]] # [[:Jean Castex]] # [[:Rose Christiane Raponda]] # [[:Irakli Garibashvili]] # [[:Kyriakos Mitsotakis]] # [[:Ibrahima Kassory Fofana]] # [[:Nuno Gomes Nabiam]] # [[:Mark Anthony Phillips]] # [[:Claude Joseph]] # [[:Viktor Orbán]] # [[:pananukas]] # [[:masakapahay]] # [[:cabayan]] # [[:Katrín Jakobsdóttir]] # [[:Narendra Modi]] # [[:kakining]] # [[:Lipun]] # [[:saetipyu]] # [[:masulitay]] # [[:masaadidi'ngay]] # [[:tungusay]] # [[:sipacunusan]] # [[:misasumad]] # [[:Mustafa Al-Kadhimi]] # [[:Micheál Martin]] # [[:Naftali Bennett]] # [[:Patrick Achi]] # [[:Andrew Holness]] # [[:Yoshihide Suga]] # [[:pihacengay]] # [[:palutatenga’]] # [[:sikalawpes]] # [[:mamangayaw]] # [[:nayay]] # [[:Askar Mamin]] # [[:Phankham Viphavanh,]] # [[:mibuksingguay]] # [[:Arturs Krišjānis Kariņš]] # [[:Moeketsi Majoro]] # [[:Abdul Hamid Dbeibeh]] # [[:Ingrida Šimonytė]] # [[:han]] # [[:Xavier Bettel]] # [[:ilabu]] # [[:Christian Ntsay]] # [[:Muhyiddin Yassin]] # [[:Robert Abela]] # [[:Mohamed Ould Bilal]] # [[:Pravind Jugnauth]] # [[:Aureliu Ciocoi]] # [[:mapanganganay]] # [[:macacamul]] # [[:pipacukan]] # [[:tiya]] # [[:liwliwanay]] # [[:masawalianay]] # [[:nikaahebalan]] # [[:nikapulungan]] # [[:mapatideng]] # [[:dumaay]] # [[:Dhaka]] # [[:Luvsannamsrain Oyun-Erdene]] # [[:misanga']] # [[:bukebukelalanay]] # [[:madicemay]] # [[:nipilatlatan]] # [[:kalacaledesan]] # [[:kalawlaway]] # [[:kasumadan]] # [[:sacucuk]] # [[:sipaadih]] # [[:Zdravko Krivokapić]] # [[:Saadeddine Othmani]] # [[:Carlos Agostinho do Rosário]] # [[:malaliwasak]] # [[:masasuayaw]] # [[:masakilakilangan]] # [[:kaladihkuan]] # [[:kalaamisanay]] # [[:nutipan]] # [[:maycaliway]] # [[:budawangay]] # [[:Saara Kuugongelwa]] # [[:Khadga Prasad Sharma Oli]] # [[:nipanganganan]] # [[:kaamisanay]] # [[:maysaliyut]] # [[:nipangangan]] # [[:sakacumelakay]] # [[:kalingatuan]] # [[:kasidamekan]] # [[:kalalacalan]] # [[:kalukawawan]] # [[:sidahkecan]] # [[:nikatatungduhan]] # [[:kasenengan]] # [[:nipanganga]] # [[:kaayawan]] # [[:timulan]] # [[:nikatanayu']] # [[:kapulunganay]] # [[:sakasitineng]] # [[:baba'tuan]] # [[:masadadiway]] # [[:mamikeliday]] # [[:Mark Rutte]] # [[:Ouhoumoudou Mahamadou]] # [[:Erna Solberg]] # [[:kamakamaay]] # [[:nipalekal]] # [[:sakatabakiay]] # [[:pacakay]] # [[:nipadingkianay]] # [[:kaladikudan]] # [[:talakawtalakaw]] # [[:Imran Khan]] # [[:James Marape]] # [[:nipatuduan]] # [[:matiyung]] # [[:micukaymasay]] # [[:nikabangbangan]] # [[:nikalawilawan]] # [[:sidatengay]] # [[:sakasilacul]] # [[:salengacayay]] # [[:kasatubangan]] # [[:kasasingangan]] # [[:pasatubangan]] # [[:nidebungan]] # [[:mamikuwan]] # [[:tebatebanan]] # [[:nipabinawlan]] # [[:António Costa]] # [[:Florin Cîțu]] # [[:Mikhail Mishustin]] # [[:unsing]] # [[:sakula]] # [[:simal]] # [[:kinacacay]] # [[:mucemek]] # [[:sakalima]] # [[:Jorge Lopes Bom Jesus]] # [[:Mohammed bin Salman]] # [[:Ana Brnabić]] # [[:Lee Hsien Loong]] # [[:Eduard Heger]] # [[:Janez Janša]] # [[:Manasseh Sogavare]] # [[:Mohamed Hussein Roble]] # [[:Kim Boo-kyum]] # [[:Mahinda Rajapaksa]] # [[:Stefan Löfven]] # [[:Hussein Arnousn]] # [[:Kokhir Rasulzoda]] # [[:Yangon]] # [[:Bujumbura]] # [[:likisi]] # [[:namakayza]] # [[:ngangayawan]] # [[:malikecuay]] # [[:nusuayaw]] # [[:masakayakay tepatepadanay a buyu’]] # [[:nipanutekan]] # [[:pahulicay]] # [[:nipisulul tu]] # [[:tatengilan nu kanatal]] # [[:sasungaay]] # [[:mapilpil kuni kacacayad]] # [[:izasatu]] # [[:mikakadum]] # [[:sakikalisiw palahad]] # [[:anilubangan]] # [[:u picakay tu palalecad tu aca]] # [[:iciba]] # [[:pulung tu nisulitan]] # [[:pasu]] # [[:angangan a sakikalisiw]] # [[:amapabeling]] # [[:cedan]] # [[:uzumaay]] # [[:nipatahekalan]] # [[:nicekiwan]] # [[:kacacayat]] # [[:masaungcuyungcuyay]] # [[:talastas a ayam]] # [[:dahacay]] # [[:lamangan]] # [[:susuemedan]] # [[:mikawadwad]] # [[:midiputay]] # [[:kakalukan umah]] # [[:kilakilangan umah]] # [[:mihephepay]] # [[:siykay tu nikalecad a nikalcabaycabay]] # [[:kadihkuwan]] # [[:balalangad]] # [[:waking]] # [[:nipaluman-biyang]] # [[:palasic]] # [[:masasicabay]] # [[:angangsawan a tuas]] # [[:lalekuan]] # [[:saizawam min ku talakaway katinengay a tademaw]] # [[:u sapalawpes tu tuud]] # [[:masahelungay]] # [[:mikawaway tu aidangan]] # [[:satekin]] # [[:nalinabuan]] # [[:kalamesmes]] # [[:salaheci]] # [[:mangacah]] # [[:mangangel]] # [[:mapelpel]] # [[:u kamu nu Alapo]] # [[:matukenuh]] # [[:u satalakaway a lahud]] # [[:malubicay a dadipasan]] # [[:sakapahay nipalahadan]] # [[:palekal tu kanatalay]] # [[:simungay]] # [[:sikikalisiwan]] # [[:paymihcaan kunilaculan a kalisiw]] # [[:izaw tu ku nidademec]] # [[:sakalah micucuh]] # [[:masemed]] # [[:sahebunghebung]] # [[:pikelec]] # [[:tatelek]] # [[:nigingkuwan]] # [[:Awmay]] # [[:Tekelay]] # [[:Huang Siaw Mi]] # [[:daduyay]] # [[:paculiay]] # [[:nengmalay]] # [[:cuwyay]] # [[:kuwayay]] # [[:nga'kuki]] # [[:sulitay]] # [[:selitdu]] # [[:satengil]] # [[:pinpan]] # [[:kuccaki]] # [[:nenglamal]] # [[:buhci tu kamu nu patizeng tu Sakizaya a Wikipitiya 2021]] # [[:pedaduki]] # [[:Amilika ”pacubelis tu hitay” Ahuhan]] # [[:subana']] # [[:itimulay nu Ya-cuo]] # [[:Dowmung mabaluduh pasayda i niyadu’ nuudip anidatengan a dadan! Patahekl tu cacay a bataan nu sasakamuen amatatengil.Dowmung(銅門)積極邁向部落自主之路!提10議題討論]] # [[:ungay]] # [[:buluku]] # [[:micidekay a mapalaway nu Aw-ce]] # [[:mapacai'tay a tuki micidekay ku waway a tademaw]] # [[:Ay-li-se tasepian tacuwacuwa misatiwatiway i kakalayan]] # [[:tapang nu lalangaw]] # [[:pipalumaan pipahabanan tu aadupan (動物農莊)]] # [[:landaway-ye-syen-cung (綠野仙蹤)]] # [[:a cudad]] # [[:tungus a cudad]] # [[:banggu nu tangan]] # [[:pisupedan tu mihcaan]] # [[:situngusay a tademaw]] # [[:telay]] # [[:piyat tingami]] # [[:pacudadan]] # [[:pacudadan a demiad]] # [[:zuma nu duba']] # [[:duma nu duba']] # [[:saemic tu demiad]] # [[:sapakilul]] # [[:tungus nu ulic]] # [[:pasaheci]] # [[:sapakunuy]] # [[:Amakankang Dalus]] == Wikipitiya == # [[:Wikipitiya:Request for adminship/Archive 1]] == taazihan mitudung == # [[:taazihan mitudung:國家基礎資訊]] # [[:taazihan mitudung:Official URL]] # [[:taazihan mitudung:Infobox Country]] # [[:taazihan mitudung:Noedit0]] # [[:taazihan mitudung:TOClimit]] # [[:taazihan mitudung:Birth date]] # [[:taazihan mitudung:Bulleted list]] # [[:taazihan mitudung:Fullurl]] # [[:taazihan mitudung:BD/isYear]] # [[:taazihan mitudung:Date.isMD]] # [[:taazihan mitudung:Documentation subpage]] # [[:taazihan mitudung:High-use]] # [[:taazihan mitudung:Ombox]] # [[:taazihan mitudung:High-use/num]] # [[:taazihan mitudung:High-use/risk]] # [[:taazihan mitudung:Ifsubst]] # [[:taazihan mitudung:Namespace pagename]] # [[:taazihan mitudung:NoteTA]] # [[:taazihan mitudung:Small]] # [[:taazihan mitudung:Order of magnitude]] # [[:taazihan mitudung:Age in years]] # [[:taazihan mitudung:Aligned table]] # [[:taazihan mitudung:Flagdeco]] # [[:taazihan mitudung:Country data TWN]] # [[:taazihan mitudung:Age/cudad]] # [[:taazihan mitudung:BD/cudad]] # [[:taazihan mitudung:TWN/cudad]] # [[:taazihan mitudung:Birth date and age/cudad]] # [[:taazihan mitudung:Death date and age/cudad]] # [[:taazihan mitudung:Sigfig]] # [[:taazihan mitudung:PAGENAME]] # [[:taazihan mitudung:Template shortcut]] # [[:taazihan mitudung:Age in years and months/cudad]] # [[:taazihan mitudung:MONTHNAME/cudad]] # [[:taazihan mitudung:MONTHNUMBER/cudad]] == bacu-saupu == # [[:bacu-saupu:Age]] # [[:bacu-saupu:Date]] # [[:bacu-saupu:NoteTA]] # [[:bacu-saupu:WikitextLC]] # [[:bacu-saupu:Aligned table]] # [[:bacu-saupu:Crc32lua]] o6fa69vmtpcr4rme039m1cqjzjl64qr kakuniza:需要合併的非條目頁面 14 10258 86117 86116 2019-11-30T02:01:56Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Backlog}} {{hiddencat}} [[Category:維基百科清理|CC]] apj6108sekb8r1sox0exl6qh1svcxaq kakuniza:需要合併的條目 14 10259 86126 86119 2019-11-30T02:09:54Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Parent monthly clean up category|Merge}} {{Commonscat|Articles to be merged}} 參看[[:zh:Wikipedia:重複條目]]。 {{-}} [[Category:按月分類的維基百科維護分類]] puiod3eu3eelychs8gbqxb3hpfffb8a taazihan mitudung:Parent monthly clean up category 10 10260 86125 86120 2019-11-30T02:09:26Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <div style="float:right">{{Progress box|{{PAGENAME}}}}</div> {{Purge button|left}} {{Wikipedia category|hidden=yes|shortcut={{{shortcut|}}}|shortcut1={{{shortcut1|}}}|shortcut2={{{shortcut2|}}}|shortcut3={{{shortcut3|}}}}} {{Empty category}} {{#if:{{{1|}}}| 如欲將條目加入此分類,請使用{{tlx|{{{1|適當的模板}}}|{{#if:{{{arg1-1|}}}|2}}={{{arg1-1}}}}}{{#if:{{{3|}}}|、{{tlx|{{{3}}}}}}}{{#if:{{{4|}}}|、{{tlx|{{{4}}}}}}}{{#if:{{{5|}}}|或{{tlx|{{{5}}}}}}}。}}<includeonly>{{Center|{{分類隨機頁面||2}}}}{{DEFAULTSORT:{{{2|{{PAGENAME}}}}}}}{{#ifeq:{{yesno|{{{monthly|}}}}}|no|[[Category:按月分類的維基百科維護分類]]}}</includeonly><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> s1a5pxs9a20doemwb2q5g4bq51zaj9h taazihan mitudung:Purge button 10 10261 86122 2019-11-30T02:07:55Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55593726|zh:Template:Purge button]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#ifeq:{{{1|}}}|center|<center>}}<div class="messagebox" style="text-align: center; float: {{{1|left}}}; width: 6em; font-size: small; margin: 0 0.5em 0.5em 0"> [[File:OOjs UI icon reload-progressive.svg|center|50px|link={{fullurl:{{{page|{{FULLPAGENAME}}}}}|action=purge}}|更新此頁]] {{purge|'''更新本頁'''|page={{{page|{{FULLPAGENAME}}}}}}} </div>{{#ifeq:{{{1|}}}|center|</center>}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude> i057707dstgczt7fax60n3m18koh71m taazihan mitudung:Progress box 10 10262 86123 2019-11-30T02:08:21Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/32089844|zh:Template:Progress box]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="float: {{{float|left}}}; clear: {{{float|left}}}; {{#ifeq:{{{float|}}}|none|margin: auto;}} width: 22em" ! colspan=2 class="navbox-title" style="padding: 0.2em; font-size: 125%" | {{{1}}} |- | colspan=2 style="text-align: center" | {{purge|(重新整理)}} |- | colspan=2 style="padding: 0"| {| class="collapsible {{{state|{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|Template||collapsed}}}}}" style="width: 100%; margin: 0" |- ! colspan=2 | 小計 |- {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|71}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|70}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|69}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|68}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|67}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|66}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|65}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|64}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|63}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|62}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|61}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|60}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|59}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|58}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|57}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|56}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|55}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|54}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|53}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|52}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|51}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|50}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|49}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|48}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|47}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|46}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|45}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|44}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|43}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|42}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|41}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|40}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|39}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|38}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|37}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|36}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|35}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|34}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|33}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|32}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|31}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|30}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|29}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|28}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|27}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|26}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|25}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|24}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|23}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|22}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|21}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|20}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|19}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|18}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|17}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|16}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|15}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|14}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|13}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|12}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|11}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}|10}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 9}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 8}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 7}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 6}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 5}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 4}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 3}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 2}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 1}} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 3|{{{2|{{{1}}}}}}|suffix={{{suffix|}}}| 0}} | [[:Category:{{{1}}}|未有月份分類之條目]]<!-- the number in the undated category, less the dated and undated subcats, less "factor" --> | align="right"| {{formatnum:{{#expr:{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:{{{1}}}|R}} - {{#ifexist:Category:Monthly clean up category ({{{1}}}) counter|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:Monthly clean up category ({{{1}}}) counter|R}}|0}}-{{{4|{{{factor|0}}}}}} }} }} {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#if:{{{debug|}}}| = {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:{{{1}}}|R}} - {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#ifexist:Category:Monthly clean up category ({{{1}}}) counter|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:Monthly clean up category ({{{1}}}) counter|R}}|0}} - {{{4|{{{factor|0}}}}}} }} |} |- style="font-size: 110%" | {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#ifexist:Category:{{{3|All {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>lcfirst:{{{1|}}}}}}}}|'''[[:Category:{{{3|All {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>lcfirst:{{{1|}}}}}}}}|所有條目]]'''|'''所有條目'''}} | align="right"|'''{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#if:{{{3|}}}|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:{{{3|All {{lcfirst:{{{1|}}}}}}}}}}|{{formatnum:{{#expr:{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|71}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|70}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|69}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|68}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|67}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|66}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|65}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|64}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|63}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|62}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|61}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|60}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|59}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|58}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|57}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|56}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|55}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|54}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|53}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|52}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|51}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|50}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|49}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|48}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|47}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|46}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|45}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|44}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|43}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|42}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|41}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|40}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|39}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|38}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|37}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|36}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|35}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|34}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|33}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|32}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|31}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|30}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|29}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|28}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|27}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|26}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|25}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|24}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|23}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|22}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|21}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|20}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|19}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|18}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|17}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|16}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|15}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|14}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|13}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|12}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|11}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}|10}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 9}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 8}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 7}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 6}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 5}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 4}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 3}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 2}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 1}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Progress line 4|{{{2|{{{1}}}}}}| 0}} + {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:{{{1}}}|R}} - {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#ifexist:Category:Monthly clean up category ({{{1}}}) counter|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:Monthly clean up category ({{{1}}}) counter|R}}|0}} -{{{4|{{{factor|0}}}}}} }} }} }}''' |}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> lp1k84g68oq6l0iww1y5kkusrgij7kp taazihan mitudung:Progress line 3 10 10263 86124 2019-11-30T02:08:39Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/17675075|zh:Template:Progress line 3]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#ifexist:Category:自{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2|}}}}}{{{1}}}| {{!}} [[:Category:自{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2|}}}}}{{{1}}}|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2}}}}}]] {{!}} align="right"{{!}}{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:自{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2|}}}}}{{{1}}}}} {{!}}-|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#ifexpr:{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCAT:自{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2|}}}}}{{{1}}}}}| {{!}} [[:Category:自{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2|}}}}}{{{1}}}|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2}}}}}]] {{!}} align="right"{{!}}{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:自{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2|}}}}}{{{1}}}}} {{!}}-}}}} f31mptyzxwrl31ifgneg4nvdrtt3lqg taazihan mitudung:Months before now 10 10264 86127 2019-11-30T02:10:04Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/17674390|zh:Template:Months before now]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#time:Y年F|@{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#time:U}} - {{{1|0}}} month}} oc1jq5jydp5ddp25vbdighjh7dzkk87 taazihan mitudung:Progress line 4 10 10265 86128 2019-11-30T02:10:11Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/17675301|zh:Template:Progress line 4]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{<includeonly>Safesubst:</includeonly>max|{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>#expr:{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>PAGESINCATEGORY:自{{<includeonly>Safesubst:</includeonly>Months before now|{{{2}}}}}{{{1}}}|R}}}}|0}} kg0f0er2ulwuesctpxw7efba3pgqr12 taazihan mitudung:max 10 10266 86129 2019-11-30T02:10:46Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Max]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Max]] qwtrsdup4q037aisxpkdke3k18n6tlp taazihan mitudung:Max 10 10267 86130 2019-11-30T02:10:58Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/45995964|zh:Template:Max]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Math|max}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> s2lyijw8m0l517bfw1z0srbw197c8fh bacu-saupu:Math 828 10268 86131 2019-11-30T02:11:27Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/45995968|zh:Module:Math]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain --[[ This module provides a number of basic mathematical operations. ]] local yesno, getArgs -- lazily initialized local p = {} -- Holds functions to be returned from #invoke, and functions to make available to other Lua modules. local wrap = {} -- Holds wrapper functions that process arguments from #invoke. These act as intemediary between functions meant for #invoke and functions meant for Lua. --[[ Helper functions used to avoid redundant code. ]] local function err(msg) -- Generates wikitext error messages. return mw.ustring.format('<strong class="error">Formatting error: %s</strong>', msg) end local function unpackNumberArgs(args) -- Returns an unpacked list of arguments specified with numerical keys. local ret = {} for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' then table.insert(ret, v) end end return unpack(ret) end local function makeArgArray(...) -- Makes an array of arguments from a list of arguments that might include nils. local args = {...} -- Table of arguments. It might contain nils or non-number values, so we can't use ipairs. local nums = {} -- Stores the numbers of valid numerical arguments. local ret = {} for k, v in pairs(args) do v = p._cleanNumber(v) if v then nums[#nums + 1] = k args[k] = v end end table.sort(nums) for i, num in ipairs(nums) do ret[#ret + 1] = args[num] end return ret end local function fold(func, ...) -- Use a function on all supplied arguments, and return the result. The function must accept two numbers as parameters, -- and must return a number as an output. This number is then supplied as input to the next function call. local vals = makeArgArray(...) local count = #vals -- The number of valid arguments if count == 0 then return -- Exit if we have no valid args, otherwise removing the first arg would cause an error. nil, 0 end local ret = table.remove(vals, 1) for _, val in ipairs(vals) do ret = func(ret, val) end return ret, count end --[[ Fold arguments by selectively choosing values (func should return when to choose the current "dominant" value). ]] local function binary_fold(func, ...) local value = fold((function(a, b) if func(a, b) then return a else return b end end), ...) return value end --[[ random Generate a random number Usage: {{#invoke: Math | random }} {{#invoke: Math | random | maximum value }} {{#invoke: Math | random | minimum value | maximum value }} ]] function wrap.random(args) local first = p._cleanNumber(args[1]) local second = p._cleanNumber(args[2]) return p._random(first, second) end function p._random(first, second) math.randomseed(mw.site.stats.edits + mw.site.stats.pages + os.time() + math.floor(os.clock() * 1000000000)) -- math.random will throw an error if given an explicit nil parameter, so we need to use if statements to check the params. if first and second then if first <= second then -- math.random doesn't allow the first number to be greater than the second. return math.random(first, second) end elseif first then return math.random(first) else return math.random() end end --[[ order Determine order of magnitude of a number Usage: {{#invoke: Math | order | value }} ]] function wrap.order(args) local input_string = (args[1] or args.x or '0'); local input_number = p._cleanNumber(input_string); if input_number == nil then return err('order of magnitude input appears non-numeric') else return p._order(input_number) end end function p._order(x) if x == 0 then return 0 end return math.floor(math.log10(math.abs(x))) end --[[ precision Detemines the precision of a number using the string representation Usage: {{ #invoke: Math | precision | value }} ]] function wrap.precision(args) local input_string = (args[1] or args.x or '0'); local trap_fraction = args.check_fraction; local input_number; if not yesno then yesno = require('Module:Yesno') end if yesno(trap_fraction, true) then -- Returns true for all input except nil, false, "no", "n", "0" and a few others. See [[Module:Yesno]]. local pos = string.find(input_string, '/', 1, true); if pos ~= nil then if string.find(input_string, '/', pos + 1, true) == nil then local denominator = string.sub(input_string, pos+1, -1); local denom_value = tonumber(denominator); if denom_value ~= nil then return math.log10(denom_value); end end end end input_number, input_string = p._cleanNumber(input_string); if input_string == nil then return err('precision input appears non-numeric') else return p._precision(input_string) end end function p._precision(x) if type(x) == 'number' then x = tostring(x) end x = string.upper(x) local decimal = x:find('%.') local exponent_pos = x:find('E') local result = 0; if exponent_pos ~= nil then local exponent = string.sub(x, exponent_pos + 1) x = string.sub(x, 1, exponent_pos - 1) result = result - tonumber(exponent) end if decimal ~= nil then result = result + string.len(x) - decimal return result end local pos = string.len(x); while x:byte(pos) == string.byte('0') do pos = pos - 1 result = result - 1 if pos <= 0 then return 0 end end return result end --[[ max Finds the maximum argument Usage: {{#invoke:Math| max | value1 | value2 | ... }} Note, any values that do not evaluate to numbers are ignored. ]] function wrap.max(args) return p._max(unpackNumberArgs(args)) end function p._max(...) local max_value = binary_fold((function(a, b) return a > b end), ...) if max_value then return max_value end end --[[ min Finds the minimum argument Usage: {{#invoke:Math| min | value1 | value2 | ... }} OR {{#invoke:Math| min }} When used with no arguments, it takes its input from the parent frame. Note, any values that do not evaluate to numbers are ignored. ]] function wrap.min(args) return p._min(unpackNumberArgs(args)) end function p._min(...) local min_value = binary_fold((function(a, b) return a < b end), ...) if min_value then return min_value end end --[[ average Finds the average Usage: {{#invoke:Math| average | value1 | value2 | ... }} OR {{#invoke:Math| average }} Note, any values that do not evaluate to numbers are ignored. ]] function wrap.average(args) return p._average(unpackNumberArgs(args)) end function p._average(...) local sum, count = fold((function(a, b) return a + b end), ...) if not sum then return 0 else return sum / count end end --[[ round Rounds a number to specified precision Usage: {{#invoke:Math | round | value | precision }} --]] function wrap.round(args) local value = p._cleanNumber(args[1] or args.value or 0) local precision = p._cleanNumber(args[2] or args.precision or 0) if value == nil or precision == nil then return err('round input appears non-numeric') else return p._round(value, precision) end end function p._round(value, precision) local rescale = math.pow(10, precision or 0); return math.floor(value * rescale + 0.5) / rescale; end --[[ mod Implements the modulo operator Usage: {{#invoke:Math | mod | x | y }} --]] function wrap.mod(args) local x = p._cleanNumber(args[1]) local y = p._cleanNumber(args[2]) if not x then return err('first argument to mod appears non-numeric') elseif not y then return err('second argument to mod appears non-numeric') else return p._mod(x, y) end end function p._mod(x, y) local ret = x % y if not (0 <= ret and ret < y) then ret = 0 end return ret end --[[ gcd Calculates the greatest common divisor of multiple numbers Usage: {{#invoke:Math | gcd | value 1 | value 2 | value 3 | ... }} --]] function wrap.gcd(args) return p._gcd(unpackNumberArgs(args)) end function p._gcd(...) local function findGcd(a, b) local r = b local oldr = a while r ~= 0 do local quotient = math.floor(oldr / r) oldr, r = r, oldr - quotient * r end if oldr < 0 then oldr = oldr * -1 end return oldr end local result, count = fold(findGcd, ...) return result end --[[ precision_format Rounds a number to the specified precision and formats according to rules originally used for {{template:Rnd}}. Output is a string. Usage: {{#invoke: Math | precision_format | number | precision }} ]] function wrap.precision_format(args) local value_string = args[1] or 0 local precision = args[2] or 0 return p._precision_format(value_string, precision) end function p._precision_format(value_string, precision) -- For access to Mediawiki built-in formatter. local lang = mw.getContentLanguage(); local value value, value_string = p._cleanNumber(value_string) precision = p._cleanNumber(precision) -- Check for non-numeric input if value == nil or precision == nil then return err('invalid input when rounding') end local current_precision = p._precision(value) local order = p._order(value) -- Due to round-off effects it is neccesary to limit the returned precision under -- some circumstances because the terminal digits will be inaccurately reported. if order + precision >= 14 then orig_precision = p._precision(value_string) if order + orig_precision >= 14 then precision = 13 - order; end end -- If rounding off, truncate extra digits if precision < current_precision then value = p._round(value, precision) current_precision = p._precision(value) end local formatted_num = lang:formatNum(math.abs(value)) local sign -- Use proper unary minus sign rather than ASCII default if value < 0 then sign = '−' else sign = '' end -- Handle cases requiring scientific notation if string.find(formatted_num, 'E', 1, true) ~= nil or math.abs(order) >= 9 then value = value * math.pow(10, -order) current_precision = current_precision + order precision = precision + order formatted_num = lang:formatNum(math.abs(value)) else order = 0; end formatted_num = sign .. formatted_num -- Pad with zeros, if needed if current_precision < precision then local padding if current_precision <= 0 then if precision > 0 then local zero_sep = lang:formatNum(1.1) formatted_num = formatted_num .. zero_sep:sub(2,2) padding = precision if padding > 20 then padding = 20 end formatted_num = formatted_num .. string.rep('0', padding) end else padding = precision - current_precision if padding > 20 then padding = 20 end formatted_num = formatted_num .. string.rep('0', padding) end end -- Add exponential notation, if necessary. if order ~= 0 then -- Use proper unary minus sign rather than ASCII default if order < 0 then order = '−' .. lang:formatNum(math.abs(order)) else order = lang:formatNum(order) end formatted_num = formatted_num .. '<span style="margin:0 .15em 0 .25em">×</span>10<sup>' .. order .. '</sup>' end return formatted_num end --[[ Helper function that interprets the input numerically. If the input does not appear to be a number, attempts evaluating it as a parser functions expression. ]] function p._cleanNumber(number_string) if type(number_string) == 'number' then -- We were passed a number, so we don't need to do any processing. return number_string, tostring(number_string) elseif type(number_string) ~= 'string' or not number_string:find('%S') then -- We were passed a non-string or a blank string, so exit. return nil, nil; end -- Attempt basic conversion local number = tonumber(number_string) -- If failed, attempt to evaluate input as an expression if number == nil then local success, result = pcall(mw.ext.ParserFunctions.expr, number_string) if success then number = tonumber(result) number_string = tostring(number) else number = nil number_string = nil end else number_string = number_string:match("^%s*(.-)%s*$") -- String is valid but may contain padding, clean it. number_string = number_string:match("^%+(.*)$") or number_string -- Trim any leading + signs. if number_string:find('^%-?0[xX]') then -- Number is using 0xnnn notation to indicate base 16; use the number that Lua detected instead. number_string = tostring(number) end end return number, number_string end --[[ Wrapper function that does basic argument processing. This ensures that all functions from #invoke can use either the current frame or the parent frame, and it also trims whitespace for all arguments and removes blank arguments. ]] local mt = { __index = function(t, k) return function(frame) if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end return wrap[k](getArgs(frame)) -- Argument processing is left to Module:Arguments. Whitespace is trimmed and blank arguments are removed. end end } return setmetatable(p, mt) 2oc32zmcprh43j49a7jjarc5hix02hn taazihan mitudung:Center 10 10269 86132 2019-11-30T02:12:17Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55346890|zh:Template:Center]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;{{#if: {{{style|}}} | {{{style}}};}}">{{{1}}}</div>{{#if:{{{1|}}}||[[Category:使用Center模板卻未提供置中文字參數]]}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> 0eiw4alik5g1mpvd7sgn8w4naoi1u6o taazihan mitudung:yesno 10 10270 86133 2019-11-30T02:12:40Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Yesno]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Yesno]] 86spb125wq8lr078suvaf9skzi5aah2 bacu-saupu:StringReplace 828 10271 86134 2019-11-30T02:12:58Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/49534045|zh:Module:StringReplace]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- Module for different search and replace operations on strings. local p = {} -- Takes one string parameter, and returns the string with all characters with special meaning for Lua patterns escaped with a preceding `%`. function p.escape_pattern(text) -- Replaces each occurrence of any of ().%+-*?[^$ with a `%` and then the character. local r = string.gsub(text, "[%(%)%.%%%+%-%*%?%[%^%$]", "%%%1") return r end -- Returns the first parameter, with all occurrences of the second parameter replaced with the third parameter. -- All special characters are ignored: {{#invoke:StringReplace|replace_all|test.a%1$foo|%1|bar}} results in `test.abarfoo`. function p.replace_all(frame) local str = frame.args[1] local strToFind = frame.args[2] local strToreplaceWith = frame.args[3] local r = string.gsub(str, p.escape_pattern(strToFind), p.escape_pattern(strToreplaceWith)) return r end p['encode wiki page name'] = function( frame ) local x = mw.ustring.gsub( frame.args[1] or '', '[\'"&_]', { ["'"] = '&#39;', ['"'] = '&#34;', ['&'] = '&#38;', ['_'] = ' ', } ) return mw.text.trim( x ) end return p boys4063t5ya90wc49hfsoe4797mp4d bacu-saupu:Wikidata 828 10272 86135 2019-11-30T02:13:03Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52262904|zh:Module:Wikidata]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- vim: set noexpandtab ft=lua ts=4 sw=4: require('Module:No globals') local p = {} local debug = false ------------------------------------------------------------------------------ -- module local variables and functions local wiki = { langcode = mw.language.getContentLanguage().code } -- internationalisation local i18n = { ["errors"] = { ["property-not-found"] = "Property not found.", ["entity-not-found"] = "Wikidata entity not found.", ["unknown-claim-type"] = "Unknown claim type.", ["unknown-entity-type"] = "Unknown entity type.", ["qualifier-not-found"] = "Qualifier not found.", ["site-not-found"] = "Wikimedia project not found.", ["unknown-datetime-format"] = "Unknown datetime format.", ["local-article-not-found"] = "Article is not yet available in this wiki." }, ["datetime"] = { -- $1 is a placeholder for the actual number [0] = "$1 billion years", -- precision: billion years [1] = "$100 million years", -- precision: hundred million years [2] = "$10 million years", -- precision: ten million years [3] = "$1 million years", -- precision: million years [4] = "$100,000 years", -- precision: hundred thousand years [5] = "$10,000 years", -- precision: ten thousand years [6] = "$1 millennium", -- precision: millennium [7] = "$1 century", -- precision: century [8] = "$1s", -- precision: decade -- the following use the format of #time parser function [9] = "Y", -- precision: year, [10] = "F Y", -- precision: month [11] = "F j, Y", -- precision: day [12] = "F j, Y ga", -- precision: hour [13] = "F j, Y g:ia", -- precision: minute [14] = "F j, Y g:i:sa", -- precision: second ["beforenow"] = "$1 BCE", -- how to format negative numbers for precisions 0 to 5 ["afternow"] = "$1 CE", -- how to format positive numbers for precisions 0 to 5 ["bc"] = '$1 "BCE"', -- how print negative years ["ad"] = "$1", -- how print positive years -- the following are for function getDateValue() and getQualifierDateValue() ["default-format"] = "dmy", -- default value of the #3 (getDateValue) or -- #4 (getQualifierDateValue) argument ["default-addon"] = "BC", -- default value of the #4 (getDateValue) or -- #5 (getQualifierDateValue) argument ["prefix-addon"] = false, -- set to true for languages put "BC" in front of the -- datetime string; or the addon will be suffixed ["addon-sep"] = " ", -- separator between datetime string and addon (or inverse) ["format"] = -- options of the 3rd argument { ["mdy"] = "F j, Y", ["my"] = "F Y", ["y"] = "Y", ["dmy"] = "j F Y", ["ymd"] = "Y-m-d", ["ym"] = "Y-m" } }, ["monolingualtext"] = '<span lang="%language">%text</span>', ["warnDump"] = "[[Category:Called function 'Dump' from module Wikidata]]", ["ordinal"] = { [1] = "st", [2] = "nd", [3] = "rd", ["default"] = "th" } } --require("Module:i18n").loadI18n("Module:Wikidata/i18n", i18n) -- got idea from [[:w:Module:Wd]] local module_title; if ... == nil then module_title = mw.getCurrentFrame():getTitle() else module_title = ... end require('Module:i18n').loadI18n(module_title..'-i18n', i18n) -- this function needs to be internationalised along with the above: -- takes cardinal numer as a numeric and returns the ordinal as a string -- we need three exceptions in English for 1st, 2nd, 3rd, 21st, .. 31st, etc. local function makeOrdinal (cardinal) local ordsuffix = i18n.ordinal.default if cardinal % 10 == 1 then ordsuffix = i18n.ordinal[1] elseif cardinal % 10 == 2 then ordsuffix = i18n.ordinal[2] elseif cardinal % 10 == 3 then ordsuffix = i18n.ordinal[3] end -- In English, 1, 21, 31, etc. use 'st', but 11, 111, etc. use 'th' -- similarly for 12 and 13, etc. if (cardinal % 100 == 11) or (cardinal % 100 == 12) or (cardinal % 100 == 13) then ordsuffix = i18n.ordinal.default end return tostring(cardinal) .. ordsuffix end local function printError(code) return '<span class="error">' .. (i18n.errors[code] or code) .. '</span>' end local function parseDateFormat(f, timestamp, addon, prefix_addon, addon_sep) local year_suffix local tstr = "" local lang_obj = mw.language.new(wiki.langcode) local f_parts = mw.text.split(f, 'Y', true) for idx, f_part in pairs(f_parts) do year_suffix = '' if string.match(f_part, "x[mijkot]$") then -- for non-Gregorian year f_part = f_part .. 'Y' elseif idx < #f_parts then -- supress leading zeros in year year_suffix = lang_obj:formatDate('Y', timestamp) year_suffix = string.gsub(year_suffix, '^0+', '', 1) end tstr = tstr .. lang_obj:formatDate(f_part, timestamp) .. year_suffix end if addon ~= "" and prefix_addon then return addon .. addon_sep .. tstr elseif addon ~= "" then return tstr .. addon_sep .. addon else return tstr end end local function parseDateValue(timestamp, date_format, date_addon) local prefix_addon = i18n["datetime"]["prefix-addon"] local addon_sep = i18n["datetime"]["addon-sep"] local addon = "" -- check for negative date if string.sub(timestamp, 1, 1) == '-' then timestamp = '+' .. string.sub(timestamp, 2) addon = date_addon end local _date_format = i18n["datetime"]["format"][date_format] if _date_format ~= nil then return parseDateFormat(_date_format, timestamp, addon, prefix_addon, addon_sep) else return printError("unknown-datetime-format") end end -- This local function combines the year/month/day/BC/BCE handling of parseDateValue{} -- with the millennium/century/decade handling of formatDate() local function parseDateFull(timestamp, precision, date_format, date_addon) local prefix_addon = i18n["datetime"]["prefix-addon"] local addon_sep = i18n["datetime"]["addon-sep"] local addon = "" -- check for negative date if string.sub(timestamp, 1, 1) == '-' then timestamp = '+' .. string.sub(timestamp, 2) addon = date_addon end -- get the next four characters after the + (should be the year now in all cases) -- ok, so this is dirty, but let's get it working first local intyear = tonumber(string.sub(timestamp, 2, 5)) if intyear == 0 and precision <= 9 then return "" end -- precision is 10000 years or more if precision <= 5 then local factor = 10 ^ ((5 - precision) + 4) local y2 = math.ceil(math.abs(intyear) / factor) local relative = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[precision], "$1", tostring(y2)) if addon ~= "" then -- negative date relative = mw.ustring.gsub(i18n.datetime.beforenow, "$1", relative) else relative = mw.ustring.gsub(i18n.datetime.afternow, "$1", relative) end return relative end -- precision is decades (8), centuries (7) and millennia (6) local era, card if precision == 6 then card = math.floor((intyear - 1) / 1000) + 1 era = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[6], "$1", makeOrdinal(card)) end if precision == 7 then card = math.floor((intyear - 1) / 100) + 1 era = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[7], "$1", makeOrdinal(card)) end if precision == 8 then era = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[8], "$1", tostring(math.floor(math.abs(intyear) / 10) * 10)) end if era then if addon ~= "" then era = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(i18n.datetime.bc, '"', ""), "$1", era) else era = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(i18n.datetime.ad, '"', ""), "$1", era) end return era end local _date_format = i18n["datetime"]["format"][date_format] if _date_format ~= nil then -- check for precision is year and override supplied date_format if precision == 9 then _date_format = i18n["datetime"][9] end return parseDateFormat(_date_format, timestamp, addon, prefix_addon, addon_sep) else return printError("unknown-datetime-format") end end -- the "qualifiers" and "snaks" field have a respective "qualifiers-order" and "snaks-order" field -- use these as the second parameter and this function instead of the built-in "pairs" function -- to iterate over all qualifiers and snaks in the intended order. local function orderedpairs(array, order) if not order then return pairs(array) end -- return iterator function local i = 0 return function() i = i + 1 if order[i] then return order[i], array[order[i]] end end end -- precision: 0 - billion years, 1 - hundred million years, ..., 6 - millennia, 7 - century, 8 - decade, 9 - year, 10 - month, 11 - day, 12 - hour, 13 - minute, 14 - second local function normalizeDate(date) date = mw.text.trim(date, "+") -- extract year local yearstr = mw.ustring.match(date, "^\-?%d+") local year = tonumber(yearstr) -- remove leading zeros of year return year .. mw.ustring.sub(date, #yearstr + 1), year end local function formatDate(date, precision, timezone) precision = precision or 11 local date, year = normalizeDate(date) if year == 0 and precision <= 9 then return "" end -- precision is 10000 years or more if precision <= 5 then local factor = 10 ^ ((5 - precision) + 4) local y2 = math.ceil(math.abs(year) / factor) local relative = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[precision], "$1", tostring(y2)) if year < 0 then relative = mw.ustring.gsub(i18n.datetime.beforenow, "$1", relative) else relative = mw.ustring.gsub(i18n.datetime.afternow, "$1", relative) end return relative end -- precision is decades, centuries and millennia local era if precision == 6 then era = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[6], "$1", tostring(math.floor((math.abs(year) - 1) / 1000) + 1)) end if precision == 7 then era = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[7], "$1", tostring(math.floor((math.abs(year) - 1) / 100) + 1)) end if precision == 8 then era = mw.ustring.gsub(i18n.datetime[8], "$1", tostring(math.floor(math.abs(year) / 10) * 10)) end if era then if year < 0 then era = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(i18n.datetime.bc, '"', ""), "$1", era) elseif year > 0 then era = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(i18n.datetime.ad, '"', ""), "$1", era) end return era end -- precision is year if precision == 9 then return year end -- precision is less than years if precision > 9 then --[[ the following code replaces the UTC suffix with the given negated timezone to convert the global time to the given local time timezone = tonumber(timezone) if timezone and timezone ~= 0 then timezone = -timezone timezone = string.format("%.2d%.2d", timezone / 60, timezone % 60) if timezone[1] ~= '-' then timezone = "+" .. timezone end date = mw.text.trim(date, "Z") .. " " .. timezone end ]]-- local formatstr = i18n.datetime[precision] if year == 0 then formatstr = mw.ustring.gsub(formatstr, i18n.datetime[9], "") elseif year < 0 then -- Mediawiki formatDate doesn't support negative years date = mw.ustring.sub(date, 2) formatstr = mw.ustring.gsub(formatstr, i18n.datetime[9], mw.ustring.gsub(i18n.datetime.bc, "$1", i18n.datetime[9])) elseif year > 0 and i18n.datetime.ad ~= "$1" then formatstr = mw.ustring.gsub(formatstr, i18n.datetime[9], mw.ustring.gsub(i18n.datetime.ad, "$1", i18n.datetime[9])) end return mw.language.new(wiki.langcode):formatDate(formatstr, date) end end local function printDatavalueEntity(data, parameter) -- data fields: entity-type [string], numeric-id [int, Wikidata id] local id if data["entity-type"] == "item" then id = "Q" .. data["numeric-id"] elseif data["entity-type"] == "property" then id = "P" .. data["numeric-id"] else return printError("unknown-entity-type") end if parameter then if parameter == "link" then local linkTarget = mw.wikibase.sitelink(id) local linkName = mw.wikibase.label(id) if linkTarget then -- if there is a local Wikipedia article link to it using the label or the article title return "[[" .. linkTarget .. "|" .. (linkName or linkTarget) .. "]]" else -- if there is no local Wikipedia article output the label or link to the Wikidata object to let the user input a proper label if linkName then return linkName else return "[[:d:" .. id .. "|" .. id .. "]]" end end else return data[parameter] end else return mw.wikibase.label(id) or id end end local function printDatavalueTime(data, parameter) -- data fields: time [ISO 8601 time], timezone [int in minutes], before [int], after [int], precision [int], calendarmodel [wikidata URI] -- precision: 0 - billion years, 1 - hundred million years, ..., 6 - millennia, 7 - century, 8 - decade, 9 - year, 10 - month, 11 - day, 12 - hour, 13 - minute, 14 - second -- calendarmodel: e.g. http://www.wikidata.org/entity/Q1985727 for the proleptic Gregorian calendar or http://www.wikidata.org/wiki/Q11184 for the Julian calendar] if parameter then if parameter == "calendarmodel" then data.calendarmodel = mw.ustring.match(data.calendarmodel, "Q%d+") -- extract entity id from the calendar model URI elseif parameter == "time" then data.time = normalizeDate(data.time) end return data[parameter] else return formatDate(data.time, data.precision, data.timezone) end end local function printDatavalueMonolingualText(data, parameter) -- data fields: language [string], text [string] if parameter then return data[parameter] else local result = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(i18n.monolingualtext, "%%language", data["language"]), "%%text", data["text"]) return result end end local function findClaims(entity, property) if not property or not entity or not entity.claims then return end if mw.ustring.match(property, "^P%d+$") then -- if the property is given by an id (P..) access the claim list by this id return entity.claims[property] else property = mw.wikibase.resolvePropertyId(property) if not property then return end return entity.claims[property] end end local function getSnakValue(snak, parameter) if snak.snaktype == "value" then -- call the respective snak parser if snak.datavalue.type == "string" then return snak.datavalue.value elseif snak.datavalue.type == "globecoordinate" then return printDatavalueCoordinate(snak.datavalue.value, parameter) elseif snak.datavalue.type == "quantity" then return printDatavalueQuantity(snak.datavalue.value, parameter) elseif snak.datavalue.type == "time" then return printDatavalueTime(snak.datavalue.value, parameter) elseif snak.datavalue.type == "wikibase-entityid" then return printDatavalueEntity(snak.datavalue.value, parameter) elseif snak.datavalue.type == "monolingualtext" then return printDatavalueMonolingualText(snak.datavalue.value, parameter) end end return mw.wikibase.renderSnak(snak) end local function getQualifierSnak(claim, qualifierId) -- a "snak" is Wikidata terminology for a typed key/value pair -- a claim consists of a main snak holding the main information of this claim, -- as well as a list of attribute snaks and a list of references snaks if qualifierId then -- search the attribute snak with the given qualifier as key if claim.qualifiers then local qualifier = claim.qualifiers[qualifierId] if qualifier then return qualifier[1] end end return nil, printError("qualifier-not-found") else -- otherwise return the main snak return claim.mainsnak end end local function getValueOfClaim(claim, qualifierId, parameter) local error local snak snak, error = getQualifierSnak(claim, qualifierId) if snak then return getSnakValue(snak, parameter) else return nil, error end end local function getReferences(frame, claim) local result = "" -- traverse through all references for ref in pairs(claim.references or {}) do local refparts -- traverse through all parts of the current reference for snakkey, snakval in orderedpairs(claim.references[ref].snaks or {}, claim.references[ref]["snaks-order"]) do if refparts then refparts = refparts .. ", " else refparts = "" end -- output the label of the property of the reference part, e.g. "imported from" for P143 refparts = refparts .. tostring(mw.wikibase.label(snakkey)) .. ": " -- output all values of this reference part, e.g. "German Wikipedia" and "English Wikipedia" if the referenced claim was imported from both sites for snakidx = 1, #snakval do if snakidx > 1 then refparts = refparts .. ", " end refparts = refparts .. getSnakValue(snakval[snakidx]) end end if refparts then result = result .. frame:extensionTag("ref", refparts) end end return result end local function parseInput(frame) local qid = frame.args.qid if qid and (#qid == 0) then qid = nil end local propertyID = mw.text.trim(frame.args[1] or "") local input_parm = mw.text.trim(frame.args[2] or "") if input_parm ~= "FETCH_WIKIDATA" then return false, input_parm, nil, nil end local entity = mw.wikibase.getEntityObject(qid) local claims if entity and entity.claims then claims = entity.claims[propertyID] if not claims then return false, "", nil, nil end else return false, "", nil, nil end return true, entity, claims, propertyID end local function isType(claims, type) return claims[1] and claims[1].mainsnak.snaktype == "value" and claims[1].mainsnak.datavalue.type == type end local function getValue(entity, claims, propertyID, delim, labelHook) if labelHook == nil then labelHook = function (qnumber) return nil; end end if isType(claims, "wikibase-entityid") then local out = {} for k, v in pairs(claims) do local qnumber = "Q" .. v.mainsnak.datavalue.value["numeric-id"] local sitelink = mw.wikibase.sitelink(qnumber) local label = labelHook(qnumber) or mw.wikibase.label(qnumber) or qnumber if sitelink then out[#out + 1] = "[[" .. sitelink .. "|" .. label .. "]]" else out[#out + 1] = "[[:d:" .. qnumber .. "|" .. label .. "]]<abbr title='" .. i18n["errors"]["local-article-not-found"] .. "'>[*]</abbr>" end end return table.concat(out, delim) else -- just return best values return entity:formatPropertyValues(propertyID).value end end ------------------------------------------------------------------------------ -- module global functions if debug then function p.inspectI18n(frame) local val = i18n for _, key in pairs(frame.args) do key = mw.text.trim(key) val = val[key] end return val end end function p.descriptionIn(frame) local langcode = frame.args[1] local id = frame.args[2] -- return description of a Wikidata entity in the given language or the default language of this Wikipedia site return mw.wikibase.getEntityObject(id).descriptions[langcode or wiki.langcode].value end function p.labelIn(frame) local langcode = frame.args[1] local id = frame.args[2] -- return label of a Wikidata entity in the given language or the default language of this Wikipedia site return mw.wikibase.getEntityObject(id).labels[langcode or wiki.langcode].value end -- This is used to get a value, or a comma separated list of them if multiple values exist p.getValue = function(frame) local delimdefault = ", " -- **internationalise later** local delim = frame.args.delimiter or "" delim = string.gsub(delim, '"', '') if #delim == 0 then delim = delimdefault end local go, errorOrentity, claims, propertyID = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end return getValue(errorOrentity, claims, propertyID, delim) end -- Same as above, but uses the short name property for label if available. p.getValueShortName = function(frame) local go, errorOrentity, claims, propertyID = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end local entity = errorOrentity -- if wiki-linked value output as link if possible local function labelHook (qnumber) local label local claimEntity = mw.wikibase.getEntity(qnumber) if claimEntity ~= nil then if claimEntity.claims.P1813 then for k2, v2 in pairs(claimEntity.claims.P1813) do for _, variant in ipairs{"zh", "zh-hans", "zh-hant", "zh-cn", "zh-hk", "zh-mo", "zh-sg", "zh-tw"} do if v2.mainsnak.datavalue.value.language == variant then label = v2.mainsnak.datavalue.value.text end end end end end if label == nil or label == "" then return nil end return label end return getValue(errorOrentity, claims, propertyID, ", ", labelHook); end -- This is used to get a value, or a comma separated list of them if multiple values exist -- from an arbitrary entry by using its QID. -- Use : {{#invoke:Wikidata|getValueFromID|<ID>|<Property>|FETCH_WIKIDATA}} -- E.g.: {{#invoke:Wikidata|getValueFromID|Q151973|P26|FETCH_WIKIDATA}} - to fetch value of 'spouse' (P26) from 'Richard Burton' (Q151973) -- Please use sparingly - this is an *expensive call*. p.getValueFromID = function(frame) local itemID = mw.text.trim(frame.args[1] or "") local propertyID = mw.text.trim(frame.args[2] or "") local input_parm = mw.text.trim(frame.args[3] or "") if input_parm == "FETCH_WIKIDATA" then local entity = mw.wikibase.getEntity(itemID) local claims if entity and entity.claims then claims = entity.claims[propertyID] end if claims then return getValue(entity, claims, propertyID, ", ") else return "" end else return input_parm end end local function getQualifier(frame, outputHook) local propertyID = mw.text.trim(frame.args[1] or "") local qualifierID = mw.text.trim(frame.args[2] or "") local input_parm = mw.text.trim(frame.args[3] or "") if input_parm == "FETCH_WIKIDATA" then local entity = mw.wikibase.getEntityObject() if entity.claims[propertyID] ~= nil then local out = {} for k, v in pairs(entity.claims[propertyID]) do for k2, v2 in pairs(v.qualifiers[qualifierID]) do if v2.snaktype == 'value' then out[#out + 1] = outputHook(v2); end end end return table.concat(out, "、"), true else return "", false end else return input_parm, false end end p.getQualifierValue = function(frame) local function outputValue(value) local qnumber = "Q" .. value.datavalue.value["numeric-id"] if (mw.wikibase.sitelink(qnumber)) then return "[[" .. mw.wikibase.sitelink(qnumber) .. "]]" else return "[[:d:" .. qnumber .. "|" ..qnumber .. "]]<abbr title='" .. i18n["errors"]["local-article-not-found"] .. "'>[*]</abbr>" end end return (getQualifier(frame, outputValue)) end -- This is used to get a value like 'male' (for property p21) which won't be linked and numbers without the thousand separators p.getRawValue = function(frame) local go, errorOrentity, claims, propertyID = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end local entity = errorOrentity local result = entity:formatPropertyValues(propertyID, mw.wikibase.entity.claimRanks).value -- if number type: remove thousand separators, bounds and units if isType(claims, "quantity") then result = mw.ustring.gsub(result, "(%d),(%d)", "%1%2") result = mw.ustring.gsub(result, "(%d)±.*", "%1") end return result end -- This is used to get the unit name for the numeric value returned by getRawValue p.getUnits = function(frame) local go, errorOrentity, claims, propertyID = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end local entity = errorOrentity local result = entity:formatPropertyValues(propertyID, mw.wikibase.entity.claimRanks).value if isType(claims, "quantity") then result = mw.ustring.sub(result, mw.ustring.find(result, " ")+1, -1) end return result end -- This is used to get the unit's QID to use with the numeric value returned by getRawValue p.getUnitID = function(frame) local go, errorOrentity, claims = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end local entity = errorOrentity local result if isType(claims, "quantity") then -- get the url for the unit entry on Wikidata: result = claims[1].mainsnak.datavalue.value.unit -- and just reurn the last bit from "Q" to the end (which is the QID): result = mw.ustring.sub(result, mw.ustring.find(result, "Q"), -1) end return result end p.getRawQualifierValue = function(frame) local function outputHook(value) if value.datavalue.value["numeric-id"] then return mw.wikibase.label("Q" .. value.datavalue.value["numeric-id"]) else return value.datavalue.value end end local ret, gotData = getQualifier(frame, outputHook) if gotData then ret = string.upper(string.sub(ret, 1, 1)) .. string.sub(ret, 2) end return ret end -- This is used to get a date value for date_of_birth (P569), etc. which won't be linked -- Dates and times are stored in ISO 8601 format (sort of). -- At present the local formatDate(date, precision, timezone) function doesn't handle timezone -- So I'll just supply "Z" in the call to formatDate below: p.getDateValue = function(frame) local date_format = mw.text.trim(frame.args[3] or i18n["datetime"]["default-format"]) local date_addon = mw.text.trim(frame.args[4] or i18n["datetime"]["default-addon"]) local go, errorOrentity, claims = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end local entity = errorOrentity local out = {} for k, v in pairs(claims) do if v.mainsnak.datavalue.type == 'time' then local timestamp = v.mainsnak.datavalue.value.time local dateprecision = v.mainsnak.datavalue.value.precision -- A year can be stored like this: "+1872-00-00T00:00:00Z", -- which is processed here as if it were the day before "+1872-01-01T00:00:00Z", -- and that's the last day of 1871, so the year is wrong. -- So fix the month 0, day 0 timestamp to become 1 January instead: timestamp = timestamp:gsub("%-00%-00T", "-01-01T") out[#out + 1] = parseDateFull(timestamp, dateprecision, date_format, date_addon) end end return table.concat(out, "、") end p.getQualifierDateValue = function(frame) local date_format = mw.text.trim(frame.args[4] or i18n["datetime"]["default-format"]) local date_addon = mw.text.trim(frame.args[5] or i18n["datetime"]["default-addon"]) local function outputHook(value) local timestamp = value.datavalue.value.time return parseDateValue(timestamp, date_format, date_addon) end return (getQualifier(frame, outputHook)) end -- This is used to fetch all of the images with a particular property, e.g. image (P18), Gene Atlas Image (P692), etc. -- Parameters are | propertyID | value / FETCH_WIKIDATA / nil | separator (default=space) | size (default=frameless) -- It will return a standard wiki-markup [[File:Filename | size]] for each image with a selectable size and separator (which may be html) -- e.g. {{#invoke:Wikidata|getImages|P18|FETCH_WIKIDATA}} -- e.g. {{#invoke:Wikidata|getImages|P18|FETCH_WIKIDATA|<br>|250px}} -- If a property is chosen that is not of type "commonsMedia", it will return empty text. p.getImages = function(frame) local sep = mw.text.trim(frame.args[3] or " ") local imgsize = mw.text.trim(frame.args[4] or "frameless") local go, errorOrentity, claims = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end local entity = errorOrentity if (claims[1] and claims[1].mainsnak.datatype == "commonsMedia") then local out = {} for k, v in pairs(claims) do local filename = v.mainsnak.datavalue.value out[#out + 1] = "[[File:" .. filename .. "|" .. imgsize .. "]]" end return table.concat(out, sep) else return "" end end -- This is used to get the TA98 (Terminologia Anatomica first edition 1998) values like 'A01.1.00.005' (property P1323) -- which are then linked to http://www.unifr.ch/ifaa/Public/EntryPage/TA98%20Tree/Entity%20TA98%20EN/01.1.00.005%20Entity%20TA98%20EN.htm -- uses the newer mw.wikibase calls instead of directly using the snaks -- formatPropertyValues returns a table with the P1323 values concatenated with ", " so we have to split them out into a table in order to construct the return string p.getTAValue = function(frame) local ent = mw.wikibase.getEntityObject() local props = ent:formatPropertyValues('P1323') local out = {} local t = {} for k, v in pairs(props) do if k == 'value' then t = mw.text.split( v, ", ") for k2, v2 in pairs(t) do out[#out + 1] = "[http://www.unifr.ch/ifaa/Public/EntryPage/TA98%20Tree/Entity%20TA98%20EN/" .. string.sub(v2, 2) .. "%20Entity%20TA98%20EN.htm " .. v2 .. "]" end end end local ret = table.concat(out, "<br> ") if #ret == 0 then ret = "Invalid TA" end return ret end --[[ This is used to return an image legend from Wikidata image is property P18 image legend is property P2096 Call as {{#invoke:Wikidata |getImageLegend | <PARAMETER> | lang=<ISO-639code> |id=<QID>}} Returns PARAMETER, unless it is equal to "FETCH_WIKIDATA", from Item QID (expensive call) If QID is omitted or blank, the current article is used (not an expensive call) If lang is omitted, it uses the local wiki language, otherwise it uses the provided ISO-639 language code ISO-639: https://docs.oracle.com/cd/E13214_01/wli/docs92/xref/xqisocodes.html#wp1252447 Ranks are: 'preferred' > 'normal' This returns the label from the first image with 'preferred' rank Or the label from the first image with 'normal' rank if preferred returns nothing Ranks: https://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Wikibase_Client/Lua ]] p.getImageLegend = function(frame) -- look for named parameter id; if it's blank make it nil local id = frame.args.id if id and (#id == 0) then id = nil end -- look for named parameter lang -- it should contain a two-character ISO-639 language code -- if it's blank fetch the language of the local wiki local lang = frame.args.lang if (not lang) or (#lang < 2) then lang = mw.language.getContentLanguage().code end -- first unnamed parameter is the local parameter, if supplied local input_parm = mw.text.trim(frame.args[1] or "") if input_parm == "FETCH_WIKIDATA" then local ent = mw.wikibase.getEntityObject(id) local imgs if ent and ent.claims then imgs = ent.claims.P18 end local imglbl if imgs then -- look for an image with 'preferred' rank for k1, v1 in pairs(imgs) do if v1.rank == "preferred" and v1.qualifiers and v1.qualifiers.P2096 then local imglbls = v1.qualifiers.P2096 for k2, v2 in pairs(imglbls) do if v2.datavalue.value.language == lang then imglbl = v2.datavalue.value.text break end end end end -- if we don't find one, look for an image with 'normal' rank if (not imglbl) then for k1, v1 in pairs(imgs) do if v1.rank == "normal" and v1.qualifiers and v1.qualifiers.P2096 then local imglbls = v1.qualifiers.P2096 for k2, v2 in pairs(imglbls) do if v2.datavalue.value.language == lang then imglbl = v2.datavalue.value.text break end end end end end end return imglbl else return input_parm end end -- This is used to get the QIDs of all of the values of a property, as a comma separated list if multiple values exist -- Usage: {{#invoke:Wikidata |getPropertyIDs |<PropertyID> |FETCH_WIKIDATA}} -- Usage: {{#invoke:Wikidata |getPropertyIDs |<PropertyID> |<InputParameter> |qid=<QID>}} p.getPropertyIDs = function(frame) local go, errorOrentity, propclaims = parseInput(frame) if not go then return errorOrentity end local entity = errorOrentity -- if wiki-linked value collect the QID in a table if (propclaims[1] and propclaims[1].mainsnak.snaktype == "value" and propclaims[1].mainsnak.datavalue.type == "wikibase-entityid") then local out = {} for k, v in pairs(propclaims) do out[#out + 1] = "Q" .. v.mainsnak.datavalue.value["numeric-id"] end return table.concat(out, "、") else -- not a wikibase-entityid, so return empty return "" end end -- returns the page id (Q...) of the current page or nothing of the page is not connected to Wikidata function p.pageId(frame) local entity = mw.wikibase.getEntityObject() if not entity then return nil else return entity.id end end function p.claim(frame) local property = frame.args[1] or "" local id = frame.args["id"] local qualifierId = frame.args["qualifier"] local parameter = frame.args["parameter"] local list = frame.args["list"] local references = frame.args["references"] local showerrors = frame.args["showerrors"] local default = frame.args["default"] if default then showerrors = nil end -- get wikidata entity local entity = mw.wikibase.getEntityObject(id) if not entity then if showerrors then return printError("entity-not-found") else return default end end -- fetch the first claim of satisfying the given property local claims = findClaims(entity, property) if not claims or not claims[1] then if showerrors then return printError("property-not-found") else return default end end -- get initial sort indices local sortindices = {} for idx in pairs(claims) do sortindices[#sortindices + 1] = idx end -- sort by claim rank local comparator = function(a, b) local rankmap = { deprecated = 2, normal = 1, preferred = 0 } local ranka = rankmap[claims[a].rank or "normal"] .. string.format("%08d", a) local rankb = rankmap[claims[b].rank or "normal"] .. string.format("%08d", b) return ranka < rankb end table.sort(sortindices, comparator) local result local error if list then local value -- iterate over all elements and return their value (if existing) result = {} for idx in pairs(claims) do local claim = claims[sortindices[idx]] value, error = getValueOfClaim(claim, qualifierId, parameter) if not value and showerrors then value = error end if value and references then value = value .. getReferences(frame, claim) end result[#result + 1] = value end result = table.concat(result, list) else -- return first element local claim = claims[sortindices[1]] result, error = getValueOfClaim(claim, qualifierId, parameter) if result and references then result = result .. getReferences(frame, claim) end end if result then return result else if showerrors then return error else return default end end end -- look into entity object function p.ViewSomething(frame) local f = (frame.args[1] or frame.args.id) and frame or frame:getParent() local id = f.args.id if id and (#id == 0) then id = nil end local data = mw.wikibase.getEntityObject(id) if not data then return nil end local i = 1 while true do local index = f.args[i] if not index then if type(data) == "table" then return mw.text.jsonEncode(data, mw.text.JSON_PRESERVE_KEYS + mw.text.JSON_PRETTY) else return tostring(data) end end data = data[index] or data[tonumber(index)] if not data then return end i = i + 1 end end -- getting sitelink of a given wiki -- get sitelink of current item if qid not supplied function p.getSiteLink(frame) local qid = frame.args.qid if qid == "" then qid = nil end local f = mw.text.trim( frame.args[1] or "") local entity = mw.wikibase.getEntity(qid) if not entity then return end local link = entity:getSitelink( f ) if not link then return end return link end function p.Dump(frame) local f = (frame.args[1] or frame.args.id) and frame or frame:getParent() local data = mw.wikibase.getEntityObject(f.args.id) if not data then return i18n.warnDump end local i = 1 while true do local index = f.args[i] if not index then return "<pre>"..mw.dumpObject(data).."</pre>".. i18n.warnDump end data = data[index] or data[tonumber(index)] if not data then return i18n.warnDump end i = i + 1 end end return p arsvrxyzwwoniispyizasyqftlk4idy bacu-saupu:WikidataIB/nolinks 828 10273 86136 2019-11-30T02:13:32Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52932349|zh:Module:WikidataIB/nolinks]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local p ={} --[[ The values here are the English sitelinks for items that should not be linked. These 36 are not definitive and may be altered to suit. --]] p.items = { "Australia", "Austria", "Belgium", "Canada", "China", "Denmark", "England", "France", "Germany", "Greece", "Hungary", "Iceland", "India", "Republic of Ireland", "Israel", "Italy", "Jamaica", "Japan", "Luxembourg", "Mexico", "Netherlands", "New Zealand", "Northern Ireland", "Norway", "Poland", "Portugal", "Russia", "Scotland", "South Africa", "Spain", "Sweden", "Switzerland", "Turkey", "United Kingdom", "United States", "Wales", } --[[ This provides a convenient way to create a test whether an item is on the list. --]] p.itemsindex = {} for i, v in ipairs(p.items) do p.itemsindex[v] = true end return p i1pgsfuagq0i2dmjnfb0y02n1hiitd0 bacu-saupu:WikidataIB/titleformats 828 10274 86137 2019-11-30T02:13:38Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56845001|zh:Module:WikidataIB/titleformats]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain --[[ To satisfy Wikipedia:Manual of Style/Titles, certain types of items are italicised, and others are quoted. This submodule lists the entity-ids used in 'instance of' (P31), which allows a module to identify the values that should be formatted. The table p.formats is indexed by entity-id, and contains the value " or '' --]] local p = {} p.italics = { "Q571", -- book "Q13593966", -- literary trilogy "Q277759", -- book series "Q2188189", -- musical work "Q11424", -- film "Q13593818", -- film trilogy "Q24856", -- film series "Q5398426", -- television series "Q482994", -- album "Q169930", -- extended play "Q1760610", -- comic book "Q7889", -- video game "Q7058673", -- video game series "Q25379", -- play "Q2743", -- musical "Q37484", -- epic poem } p.quotes = { "Q207628", -- musical composition } p.size = 0 p.formats = {} for i, v in ipairs(p.italics) do p.formats[v] = "" p.size = p.size + 1 end for i, v in ipairs(p.quotes) do p.formats[v] = '"' p.size = p.size + 1 end return p psm7u7zdz360zegg0upeoka8vgyrdq8 bacu-saupu:No globals 828 10275 91090 86142 2020-07-14T23:51:07Z Liuxinyu970226 174 Scribunto text/plain local mt = getmetatable(_G) or {} function mt.__index (t, k) if k ~= 'arg' then -- perf optimization here and below: do not load Module:TNT unless there is an error error(require('Module:TNT').format('I18n/No globals', 'err-read', tostring(k)), 2) end return nil end function mt.__newindex(t, k, v) if k ~= 'arg' then error(require('Module:TNT').format('I18n/No globals', 'err-write', tostring(k)), 2) end rawset(t, k, v) end setmetatable(_G, mt) s0drk5a3gn0y3tu3a6ay5f8w1mc8lqo bacu-saupu:Unicode data 828 10276 86143 2019-11-30T02:22:14Z Xiplus 201 從[[en:Special:PermanentLink/915705458|en:Module:Unicode data]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local p = {} local floor = math.floor local function errorf(level, ...) if type(level) == "number" then return error(string.format(...), level + 1) else -- level is actually the format string. return error(string.format(level, ...), 2) end end local function binary_range_search(codepoint, ranges) local low, mid, high low, high = 1, ranges.length or require "Module:TableTools".length(ranges) while low <= high do mid = floor((low + high) / 2) local range = ranges[mid] if codepoint < range[1] then high = mid - 1 elseif codepoint <= range[2] then return range, mid else low = mid + 1 end end return nil, mid end p.binary_range_search = binary_range_search --[[ local function linear_range_search(codepoint, ranges) for i, range in ipairs(ranges) do if range[1] <= codepoint and codepoint <= range[2] then return range end end end --]] -- Load a module by indexing "loader" with the name of the module minus the -- "Module:Unicode data/" part. For instance, loader.blocks returns -- [[Module:Unicode data/blocks]]. If a module cannot be loaded, false will be -- returned. local loader = setmetatable({}, { __index = function (self, key) local success, data = pcall(mw.loadData, "Module:Unicode data/" .. key) if not success then data = false end self[key] = data return data end }) -- For the algorithm used to generate Hangul Syllable names, -- see "Hangul Syllable Name Generation" in section 3.12 of the -- Unicode Specification: -- https://www.unicode.org/versions/Unicode11.0.0/ch03.pdf local name_hooks = { { 0x00, 0x1F, "<control-%04X>" }, -- C0 control characters { 0x7F, 0x9F, "<control-%04X>" }, -- DEL and C1 control characters { 0x3400, 0x4DB5, "CJK UNIFIED IDEOGRAPH-%04X" }, -- CJK Ideograph Extension A { 0x4E00, 0x9FEF, "CJK UNIFIED IDEOGRAPH-%04X" }, -- CJK Ideograph { 0xAC00, 0xD7A3, function (codepoint) -- Hangul Syllables local Hangul_data = loader.Hangul local syllable_index = codepoint - 0xAC00 return ("HANGUL SYLLABLE %s%s%s"):format( Hangul_data.leads[floor(syllable_index / Hangul_data.final_count)], Hangul_data.vowels[floor((syllable_index % Hangul_data.final_count) / Hangul_data.trail_count)], Hangul_data.trails[syllable_index % Hangul_data.trail_count] ) end }, -- High Surrogates, High Private Use Surrogates, Low Surrogates { 0xD800, 0xDFFF, "<surrogate-%04X>" }, { 0xE000, 0xF8FF, "<private-use-%04X>" }, -- Private Use -- CJK Compatibility Ideographs { 0xF900, 0xFA6D, "CJK COMPATIBILITY IDEOGRAPH-%04X" }, { 0xFA70, 0xFAD9, "CJK COMPATIBILITY IDEOGRAPH-%04X" }, { 0x17000, 0x187F1, "TANGUT IDEOGRAPH-%04X" }, -- Tangut { 0x18800, 0x18AF2, function (codepoint) return ("TANGUT COMPONENT-%03d"):format(codepoint - 0x187FF) end }, { 0x1B170, 0x1B2FB, "NUSHU CHARACTER-%04X" }, -- Nushu { 0x20000, 0x2A6D6, "CJK UNIFIED IDEOGRAPH-%04X" }, -- CJK Ideograph Extension B { 0x2A700, 0x2B734, "CJK UNIFIED IDEOGRAPH-%04X" }, -- CJK Ideograph Extension C { 0x2A740, 0x2B81D, "CJK UNIFIED IDEOGRAPH-%04X" }, -- CJK Ideograph Extension D { 0x2B820, 0x2CEA1, "CJK UNIFIED IDEOGRAPH-%04X" }, -- CJK Ideograph Extension E { 0x2CEB0, 0x2EBE0, "CJK UNIFIED IDEOGRAPH-%04X" }, -- CJK Ideograph Extension F -- CJK Compatibility Ideographs Supplement (Supplementary Ideographic Plane) { 0x2F800, 0x2FA1D, "CJK COMPATIBILITY IDEOGRAPH-%04X" }, { 0xE0100, 0xE01EF, function (codepoint) -- Variation Selectors Supplement return ("VARIATION SELECTOR-%d"):format(codepoint - 0xE0100 + 17) end}, { 0xF0000, 0xFFFFD, "<private-use-%04X>" }, -- Plane 15 Private Use { 0x100000, 0x10FFFD, "<private-use-%04X>" } -- Plane 16 Private Use } name_hooks.length = #name_hooks local name_range_cache local function generate_name(data, codepoint) if type(data) == "string" then return data:format(codepoint) else return data(codepoint) end end --[[ -- Checks that the code point is a number and in range. -- Does not check whether code point is an integer. -- Not used local function check_codepoint(funcName, argIdx, val) require 'libraryUtil'.checkType(funcName, argIdx, val, 'number') if codepoint < 0 or 0x10FFFF < codepoint then errorf("Codepoint %04X out of range", codepoint) end end --]] -- https://www.unicode.org/versions/Unicode11.0.0/ch04.pdf, section 4.8 function p.lookup_name(codepoint) -- U+FDD0-U+FDEF and all code points ending in FFFE or FFFF are Unassigned -- (Cn) and specifically noncharacters: -- https://www.unicode.org/faq/private_use.html#nonchar4 if 0xFDD0 <= codepoint and (codepoint <= 0xFDEF or floor(codepoint % 0x10000) >= 0xFFFE) then return ("<noncharacter-%04X>"):format(codepoint) end if name_range_cache -- Check if previously used "name hook" applies to this code point. and codepoint >= name_range_cache[1] and codepoint <= name_range_cache[2] then return generate_name(name_range_cache[3], codepoint) end local range = binary_range_search(codepoint, name_hooks) if range then name_range_cache = range return generate_name(range[3], codepoint) end local data = loader[('names/%03X'):format(codepoint / 0x1000)] if data and data[codepoint] then return data[codepoint] -- Unassigned (Cn) consists of noncharacters and reserved characters. -- The character has been established not to be a noncharacter, -- and if it were assigned, its name would already been retrieved, -- so it must be reserved. else return ("<reserved-%04X>"):format(codepoint) end end --[[ -- No image data modules on Wikipedia yet. function p.lookup_image(codepoint) local data = loader[('images/%03X'):format(codepoint / 0x1000)] if data then return data[codepoint] end end --]] local planes = { [ 0] = "Basic Multilingual Plane"; [ 1] = "Supplementary Multilingual Plane"; [ 2] = "Supplementary Ideographic Plane"; [14] = "Supplementary Special-purpose Plane"; [15] = "Supplementary Private Use Area-A"; [16] = "Supplementary Private Use Area-B"; } -- Load [[Module:Unicode data/blocks]] if needed and assign it to this variable. local blocks local function block_iter(blocks, i) i = i + 1 local data = blocks[i] if data then -- Unpack doesn't work on tables loaded with mw.loadData. return i, data[1], data[2], data[3] end end -- An ipairs-type iterator generator for the list of blocks. function p.enum_blocks() local blocks = loader.blocks return block_iter, blocks, 0 end function p.lookup_plane(codepoint) local i = floor(codepoint / 0x10000) return planes[i] or ("Plane %u"):format(i) end function p.lookup_block(codepoint) local blocks = loader.blocks local range = binary_range_search(codepoint, blocks) if range then return range[3] else return "No Block" end end function p.get_block_info(name) for i, block in ipairs(loader.blocks) do if block[3] == name then return block end end end function p.is_valid_pagename(pagename) local has_nonws = false for cp in mw.ustring.gcodepoint(pagename) do if (cp == 0x0023) -- # or (cp == 0x005B) -- [ or (cp == 0x005D) -- ] or (cp == 0x007B) -- { or (cp == 0x007C) -- | or (cp == 0x007D) -- } or (cp == 0x180E) -- MONGOLIAN VOWEL SEPARATOR or ((cp >= 0x2000) and (cp <= 0x200A)) -- spaces in General Punctuation block or (cp == 0xFFFD) -- REPLACEMENT CHARACTER then return false end local printable, result = p.is_printable(cp) if not printable then return false end if result ~= "space-separator" then has_nonws = true end end return has_nonws end local function manual_unpack(what, from) if what[from + 1] == nil then return what[from] end local result = {} from = from or 1 for i, item in ipairs(what) do if i >= from then table.insert(result, item) end end return unpack(result) end local function compare_ranges(range1, range2) return range1[1] < range2[1] end -- Creates a function to look up data in a module that contains "singles" (a -- code point-to-data map) and "ranges" (an array containing arrays that contain -- the low and high code points of a range and the data associated with that -- range). -- "loader" loads and returns the "singles" and "ranges" tables. -- "match_func" is passed the code point and either the data or the "dots", and -- generates the final result of the function. -- The varargs ("dots") describes the default data to be returned if there wasn't -- a match. -- In case the function is used more than once, "cache" saves ranges that have -- already been found to match, or a range whose data is the default if there -- was no match. local function memo_lookup(data_module_subpage, match_func, ...) local dots = { ... } local cache = {} local singles, ranges return function (codepoint) if not singles then local data_module = loader[data_module_subpage] singles, ranges = data_module.singles, data_module.ranges end if singles[codepoint] then return match_func(codepoint, singles[codepoint]) end local range = binary_range_search(codepoint, cache) if range then return match_func(codepoint, manual_unpack(range, 3)) end local range, index = binary_range_search(codepoint, ranges) if range then table.insert(cache, range) table.sort(cache, compare_ranges) return match_func(codepoint, manual_unpack(range, 3)) end if ranges[index] then local dots_range if codepoint > ranges[index][2] then dots_range = { ranges[index][2] + 1, ranges[index + 1] and ranges[index + 1][1] - 1 or 0x10FFFF, unpack(dots) } else -- codepoint < range[index][1] dots_range = { ranges[index - 1] and ranges[index - 1][2] + 1 or 0, ranges[index][1] - 1, unpack(dots) } end table.sort(cache, compare_ranges) end return match_func(codepoint) end end -- Get a code point's combining class value in [[Module:Unicode data/combining]], -- and return whether this value is not zero. Zero is assigned as the default -- if the combining class value is not found in this data module. -- That is, return true if character is combining, or false if it is not. -- See https://www.unicode.org/reports/tr44/#Canonical_Combining_Class_Values for -- more information. p.is_combining = memo_lookup( "combining", function (codepoint, combining_class) return combining_class and combining_class ~= 0 or false end, 0) function p.add_dotted_circle(str) return (mw.ustring.gsub(str, ".", function(char) if p.is_combining(mw.ustring.codepoint(char)) then return '◌' .. char end end)) end local lookup_control = memo_lookup( "control", function (codepoint, ccc) return ccc or "assigned" end, "assigned") p.lookup_control = lookup_control function p.is_assigned(codepoint) return lookup_control(codepoint) ~= "unassigned" end function p.is_printable(codepoint) local result = lookup_control(codepoint) return (result == "assigned") or (result == "space-separator"), result end function p.is_whitespace(codepoint) local result = lookup_control(codepoint) return (result == "space-separator"), result end p.lookup_category = memo_lookup( "category", function (codepoint, category) return category end, "Cn") local lookup_script = memo_lookup( "scripts", function (codepoint, script_code) return script_code or 'Zzzz' end, "Zzzz") p.lookup_script = lookup_script function p.get_best_script(str) -- Check type of argument, because mw.text.decode coerces numbers to strings! require "libraryUtil".checkType("get_best_script", 1, str, "string") -- Convert HTML character references (including named character references, -- or character entities) to characters. str = mw.text.decode(str, true) local scripts = {} for codepoint in mw.ustring.gcodepoint(str) do local script = lookup_script(codepoint) -- Ignore "Inherited", "Undetermined", or "Uncoded" scripts. if not (script == "Zyyy" or script == "Zinh" or script == "Zzzz") then scripts[script] = true end end -- If scripts does not contain two or more keys, -- return first and only key (script code) in table. if not next(scripts, next(scripts)) then return next(scripts) end -- else return majority script, or else "Zzzz"? end function p.is_Latin(str) require "libraryUtil".checkType("get_best_script", 1, str, "string") str = mw.text.decode(str, true) -- Search for the leading bytes that introduce the UTF-8 encoding of the -- code points U+0340-U+10FFFF. If they are not found and there is at least -- one Latin-script character, the string counts as Latin, because the rest -- of the characters can only be Zyyy, Zinh, and Zzzz. -- The only scripts found below U+0370 (the first code point of the Greek -- and Coptic block) are Latn, Zyyy, Zinh, and Zzzz. -- See the codepage in the [[UTF-8]] article. if not str:find "[\205-\244]" then for codepoint in mw.ustring.gcodepoint(str) do if lookup_script(codepoint) == "Latn" then return true end end end local Latn = false for codepoint in mw.ustring.gcodepoint(str) do local script = lookup_script(codepoint) if script == "Latn" then Latn = true elseif not (script == "Zyyy" or script == "Zinh" or script == "Zzzz") then return false end end return Latn end -- Checks that a string contains only characters belonging to right-to-left -- scripts, or characters of ignorable scripts. function p.is_rtl(str) require "libraryUtil".checkType("get_best_script", 1, str, "string") str = mw.text.decode(str, true) -- Search for the leading bytes that introduce the UTF-8 encoding of the -- code points U+0580-U+10FFFF. If they are not found, the string can only -- have characters from a left-to-right script, because the first code point -- in a right-to-left script is U+0591, in the Hebrew block. if not str:find "[\214-\244]" then return false end local result = false local rtl = loader.scripts.rtl for codepoint in mw.ustring.gcodepoint(str) do local script = lookup_script(codepoint) if rtl[script] then result = true elseif not (script == "Zyyy" or script == "Zinh" or script == "Zzzz") then return false end end return result end local function get_codepoint(args, arg) local codepoint_string = args[arg] or errorf(2, "Parameter %s is required", tostring(arg)) local codepoint = tonumber(codepoint_string, 16) or errorf(2, "Parameter %s is not a code point in hexadecimal base", tostring(arg)) if not (0 <= codepoint and codepoint <= 0x10FFFF) then errorf(2, "code point in parameter %s out of range", tostring(arg)) end return codepoint end local function get_func(args, arg, prefix) local suffix = args[arg] or errorf(2, "Parameter %s is required", tostring(arg)) suffix = mw.text.trim(suffix) local func_name = prefix .. suffix local func = p[func_name] or errorf(2, "There is no function '%s'", func_name) return func end -- This function allows any of the "lookup" functions to be invoked. The first -- parameter is the word after "lookup_"; the second parameter is the code point -- in hexadecimal base. function p.lookup(frame) local func = get_func(frame.args, 1, "lookup_") local codepoint = get_codepoint(frame.args, 2) local result = func(codepoint) if func == p.lookup_name then -- Prevent code point labels such as <control-0000> from being -- interpreted as HTML tags. result = result:gsub("<", "&lt;") end return result end function p.is(frame) local func = get_func(frame.args, 1, "is_") -- is_Latin and is_valid_pagename take strings. if func == p.is_Latin or func == p.is_valid_pagename or func == p.is_rtl then return (func(frame.args[2])) else -- The rest take code points. local codepoint = get_codepoint(frame.args, 2) return (func(codepoint)) -- Adjust to one result. end end return p frulp8cqtz9zwueudb3na4z8hb0cy4t bacu-saupu:Language/name/data 828 10277 86144 2019-11-30T02:22:38Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/47639834|zh:Module:Language/name/data]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- put tables and their tables together local function __coalesce(...) local coalesced = {} for _, langslist in ipairs{...} do for langcode, langnames in pairs(langslist) do for _, langname in pairs(langnames) do if not coalesced[langcode] then coalesced[langcode] = {} end table.insert(coalesced[langcode], langname) end end end return coalesced end -- make the keys lowercase local function __preprocess(t, first_of_array_in_array) local preprocessed = {} if first_of_array_in_array then -- keep only the 1st language name for each code, excluding synonyms for k, v in pairs(t) do preprocessed[k:lower()] = {v[1]} end else for k, v in pairs(t) do preprocessed[k:lower()] = v end end return preprocessed end -- all valid primary language subtags for BCP47 from IANA (most of them from ISO 639-1, -2 and -3 with some exclusions) local __iana_languages = __preprocess(require("Module:Language/data/iana languages")); -- ISO 639-3 contains additional 3-letter codes not inserted in the IANA database as they are aliased to 2-letter codes, -- but excludes some deleted codes still valid in BCP47 (some of them are aliased) local __iso_639_3 = __preprocess(require("Module:Language/data/ISO 639-3")); -- Wikimedia wikis uses some non-standard codes and a subset of IANA codes, plus composite codes local __wp_languages = __preprocess(require("Module:Language/data/wp languages"), true); -- all valid script subtags for BCP47 from IANA (excluding special ISO 15924 codes) local iana_scripts = __preprocess(require("Module:Language/data/iana scripts")); -- all valid region subtags for BCP47 from IANA (derived from ISO 3166-1 excluding special codes, and from 3-digit UN M.49 codes for groups of countries) local iana_regions = __preprocess(require("Module:Language/data/iana regions")); -- variant subtags from IANA; table format differs from the other IANA data tables local iana_variants = __preprocess(require("Module:Language/data/iana variants")); -- suppressed script subtags from IANA; local iana_suppressed_scripts = __preprocess (require("Module:Language/data/iana suppressed scripts")); return { lang = __coalesce(__wp_languages, __iana_languages, __iso_639_3), lang_iana = __iana_languages, script = iana_scripts, region = iana_regions, variant = iana_variants, suppressed = iana_suppressed_scripts, } 053aid48tsmggzkzq8137e5wj9sbvtm bacu-saupu:Language/data/iana languages 828 10278 86145 2019-11-30T02:23:13Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54764774|zh:Module:Language/data/iana languages]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- File-Date: 2018-10-31 return { ["aa"] = {"Afar"}, ["ab"] = {"Abkhazian"}, ["ae"] = {"Avestan"}, ["af"] = {"Afrikaans"}, ["ak"] = {"Akan"}, ["am"] = {"Amharic"}, ["an"] = {"Aragonese"}, ["ar"] = {"Arabic"}, ["as"] = {"Assamese"}, ["av"] = {"Avaric"}, ["ay"] = {"Aymara"}, ["az"] = {"Azerbaijani"}, ["ba"] = {"Bashkir"}, ["be"] = {"Belarusian"}, ["bg"] = {"Bulgarian"}, ["bh"] = {"Bihari languages"}, ["bi"] = {"Bislama"}, ["bm"] = {"Bambara"}, ["bn"] = {"Bengali", "Bangla"}, ["bo"] = {"Tibetan"}, ["br"] = {"Breton"}, ["bs"] = {"Bosnian"}, ["ca"] = {"Catalan", "Valencian"}, ["ce"] = {"Chechen"}, ["ch"] = {"Chamorro"}, ["co"] = {"Corsican"}, ["cr"] = {"Cree"}, ["cs"] = {"Czech"}, ["cu"] = {"Church Slavic", "Church Slavonic", "Old Bulgarian", "Old Church Slavonic", "Old Slavonic"}, ["cv"] = {"Chuvash"}, ["cy"] = {"Welsh"}, ["da"] = {"Danish"}, ["de"] = {"German"}, ["dv"] = {"Dhivehi", "Divehi", "Maldivian"}, ["dz"] = {"Dzongkha"}, ["ee"] = {"Ewe"}, ["el"] = {"Modern Greek (1453-)"}, ["en"] = {"English"}, ["eo"] = {"Esperanto"}, ["es"] = {"Spanish", "Castilian"}, ["et"] = {"Estonian"}, ["eu"] = {"Basque"}, ["fa"] = {"Persian"}, ["ff"] = {"Fulah"}, ["fi"] = {"Finnish"}, ["fj"] = {"Fijian"}, ["fo"] = {"Faroese"}, ["fr"] = {"French"}, ["fy"] = {"Western Frisian"}, ["ga"] = {"Irish"}, ["gd"] = {"Scottish Gaelic", "Gaelic"}, ["gl"] = {"Galician"}, ["gn"] = {"Guarani"}, ["gu"] = {"Gujarati"}, ["gv"] = {"Manx"}, ["ha"] = {"Hausa"}, ["he"] = {"Hebrew"}, ["hi"] = {"Hindi"}, ["ho"] = {"Hiri Motu"}, ["hr"] = {"Croatian"}, ["ht"] = {"Haitian", "Haitian Creole"}, ["hu"] = {"Hungarian"}, ["hy"] = {"Armenian"}, ["hz"] = {"Herero"}, ["ia"] = {"Interlingua (International Auxiliary Language Association)"}, ["id"] = {"Indonesian"}, ["ie"] = {"Interlingue", "Occidental"}, ["ig"] = {"Igbo"}, ["ii"] = {"Sichuan Yi", "Nuosu"}, ["ik"] = {"Inupiaq"}, ["io"] = {"Ido"}, ["is"] = {"Icelandic"}, ["it"] = {"Italian"}, ["iu"] = {"Inuktitut"}, ["ja"] = {"Japanese"}, ["jv"] = {"Javanese"}, ["ka"] = {"Georgian"}, ["kg"] = {"Kongo"}, ["ki"] = {"Kikuyu", "Gikuyu"}, ["kj"] = {"Kuanyama", "Kwanyama"}, ["kk"] = {"Kazakh"}, ["kl"] = {"Kalaallisut", "Greenlandic"}, ["km"] = {"Khmer", "Central Khmer"}, ["kn"] = {"康納達語"}, ["ko"] = {"Korean"}, ["kr"] = {"Kanuri"}, ["ks"] = {"Kashmiri"}, ["ku"] = {"Kurdish"}, ["kv"] = {"Komi"}, ["kw"] = {"Cornish"}, ["ky"] = {"Kirghiz", "Kyrgyz"}, ["la"] = {"Latin"}, ["lb"] = {"Luxembourgish", "Letzeburgesch"}, ["lg"] = {"Ganda"}, ["li"] = {"Limburgan", "Limburger", "Limburgish"}, ["ln"] = {"Lingala"}, ["lo"] = {"Lao"}, ["lt"] = {"Lithuanian"}, ["lu"] = {"Luba-Katanga"}, ["lv"] = {"Latvian"}, ["mg"] = {"Malagasy"}, ["mh"] = {"Marshallese"}, ["mi"] = {"Maori"}, ["mk"] = {"Macedonian"}, ["ml"] = {"Malayalam"}, ["mn"] = {"Mongolian"}, ["mr"] = {"Marathi"}, ["ms"] = {"Malay (macrolanguage)"}, ["mt"] = {"Maltese"}, ["my"] = {"Burmese"}, ["na"] = {"Nauru"}, ["nb"] = {"Norwegian Bokmål"}, ["nd"] = {"North Ndebele"}, ["ne"] = {"Nepali (macrolanguage)"}, ["ng"] = {"Ndonga"}, ["nl"] = {"Dutch", "Flemish"}, ["nn"] = {"Norwegian Nynorsk"}, ["no"] = {"Norwegian"}, ["nr"] = {"South Ndebele"}, ["nv"] = {"Navajo", "Navaho"}, ["ny"] = {"Nyanja", "Chewa", "Chichewa"}, ["oc"] = {"Occitan (post 1500)"}, ["oj"] = {"Ojibwa"}, ["om"] = {"Oromo"}, ["or"] = {"Oriya (macrolanguage)", "Odia (macrolanguage)"}, ["os"] = {"Ossetian", "Ossetic"}, ["pa"] = {"Panjabi", "Punjabi"}, ["pi"] = {"Pali"}, ["pl"] = {"Polish"}, ["ps"] = {"Pushto", "Pashto"}, ["pt"] = {"Portuguese"}, ["qu"] = {"Quechua"}, ["rm"] = {"Romansh"}, ["rn"] = {"Rundi"}, ["ro"] = {"Romanian", "Moldavian", "Moldovan"}, ["ru"] = {"Russian"}, ["rw"] = {"Kinyarwanda"}, ["sa"] = {"Sanskrit"}, ["sc"] = {"Sardinian"}, ["sd"] = {"Sindhi"}, ["se"] = {"Northern Sami"}, ["sg"] = {"Sango"}, ["sh"] = {"Serbo-Croatian"}, ["si"] = {"Sinhala", "Sinhalese"}, ["sk"] = {"Slovak"}, ["sl"] = {"Slovenian"}, ["sm"] = {"Samoan"}, ["sn"] = {"Shona"}, ["so"] = {"Somali"}, ["sq"] = {"Albanian"}, ["sr"] = {"Serbian"}, ["ss"] = {"Swati"}, ["st"] = {"Southern Sotho"}, ["su"] = {"Sundanese"}, ["sv"] = {"Swedish"}, ["sw"] = {"Swahili (macrolanguage)"}, ["ta"] = {"Tamil"}, ["te"] = {"Telugu"}, ["tg"] = {"Tajik"}, ["th"] = {"Thai"}, ["ti"] = {"Tigrinya"}, ["tk"] = {"Turkmen"}, ["tl"] = {"Tagalog"}, ["tn"] = {"Tswana"}, ["to"] = {"Tonga (Tonga Islands)"}, ["tr"] = {"Turkish"}, ["ts"] = {"Tsonga"}, ["tt"] = {"Tatar"}, ["tw"] = {"Twi"}, ["ty"] = {"Tahitian"}, ["ug"] = {"Uighur", "Uyghur"}, ["uk"] = {"Ukrainian"}, ["ur"] = {"Urdu"}, ["uz"] = {"Uzbek"}, ["ve"] = {"Venda"}, ["vi"] = {"Vietnamese"}, ["vo"] = {"Volapük"}, ["wa"] = {"Walloon"}, ["wo"] = {"Wolof"}, ["xh"] = {"Xhosa"}, ["yi"] = {"Yiddish"}, ["yo"] = {"Yoruba"}, ["za"] = {"Zhuang", "Chuang"}, ["zh"] = {"Chinese"}, ["zu"] = {"Zulu"}, ["aaa"] = {"Ghotuo"}, ["aab"] = {"Alumu-Tesu"}, ["aac"] = {"Ari"}, ["aad"] = {"Amal"}, ["aae"] = {"Arbëreshë Albanian"}, ["aaf"] = {"Aranadan"}, ["aag"] = {"Ambrak"}, ["aah"] = {"Abu' Arapesh"}, ["aai"] = {"Arifama-Miniafia"}, ["aak"] = {"Ankave"}, ["aal"] = {"Afade"}, ["aan"] = {"Anambé"}, ["aao"] = {"Algerian Saharan Arabic"}, ["aap"] = {"Pará Arára"}, ["aaq"] = {"Eastern Abnaki"}, ["aas"] = {"Aasáx"}, ["aat"] = {"Arvanitika Albanian"}, ["aau"] = {"Abau"}, ["aav"] = {"Austro-Asiatic languages"}, ["aaw"] = {"Solong"}, ["aax"] = {"Mandobo Atas"}, ["aaz"] = {"Amarasi"}, ["aba"] = {"Abé"}, ["abb"] = {"Bankon"}, ["abc"] = {"Ambala Ayta"}, ["abd"] = {"Manide"}, ["abe"] = {"Western Abnaki"}, ["abf"] = {"Abai Sungai"}, ["abg"] = {"Abaga"}, ["abh"] = {"Tajiki Arabic"}, ["abi"] = {"Abidji"}, ["abj"] = {"Aka-Bea"}, ["abl"] = {"Lampung Nyo"}, ["abm"] = {"Abanyom"}, ["abn"] = {"Abua"}, ["abo"] = {"Abon"}, ["abp"] = {"Abellen Ayta"}, ["abq"] = {"Abaza"}, ["abr"] = {"Abron"}, ["abs"] = {"Ambonese Malay"}, ["abt"] = {"Ambulas"}, ["abu"] = {"Abure"}, ["abv"] = {"Baharna Arabic"}, ["abw"] = {"Pal"}, ["abx"] = {"Inabaknon"}, ["aby"] = {"Aneme Wake"}, ["abz"] = {"Abui"}, ["aca"] = {"Achagua"}, ["acb"] = {"Áncá"}, ["acd"] = {"Gikyode"}, ["ace"] = {"Achinese"}, ["acf"] = {"Saint Lucian Creole French"}, ["ach"] = {"Acoli"}, ["aci"] = {"Aka-Cari"}, ["ack"] = {"Aka-Kora"}, ["acl"] = {"Akar-Bale"}, ["acm"] = {"Mesopotamian Arabic"}, ["acn"] = {"Achang"}, ["acp"] = {"Eastern Acipa"}, ["acq"] = {"Ta'izzi-Adeni Arabic"}, ["acr"] = {"Achi"}, ["acs"] = {"Acroá"}, ["act"] = {"Achterhoeks"}, ["acu"] = {"Achuar-Shiwiar"}, ["acv"] = {"Achumawi"}, ["acw"] = {"Hijazi Arabic"}, ["acx"] = {"Omani Arabic"}, ["acy"] = {"Cypriot Arabic"}, ["acz"] = {"Acheron"}, ["ada"] = {"Adangme"}, ["adb"] = {"Adabe"}, ["add"] = {"Lidzonka", "Dzodinka"}, ["ade"] = {"Adele"}, ["adf"] = {"Dhofari Arabic"}, ["adg"] = {"Andegerebinha"}, ["adh"] = {"Adhola"}, ["adi"] = {"Adi"}, ["adj"] = {"Adioukrou"}, ["adl"] = {"Galo"}, ["adn"] = {"Adang"}, ["ado"] = {"Abu"}, ["adq"] = {"Adangbe"}, ["adr"] = {"Adonara"}, ["ads"] = {"Adamorobe Sign Language"}, ["adt"] = {"Adnyamathanha"}, ["adu"] = {"Aduge"}, ["adw"] = {"Amundava"}, ["adx"] = {"Amdo Tibetan"}, ["ady"] = {"Adyghe", "Adygei"}, ["adz"] = {"Adzera"}, ["aea"] = {"Areba"}, ["aeb"] = {"Tunisian Arabic"}, ["aec"] = {"Saidi Arabic"}, ["aed"] = {"Argentine Sign Language"}, ["aee"] = {"Northeast Pashai", "Northeast Pashayi"}, ["aek"] = {"Haeke"}, ["ael"] = {"Ambele"}, ["aem"] = {"Arem"}, ["aen"] = {"Armenian Sign Language"}, ["aeq"] = {"Aer"}, ["aer"] = {"Eastern Arrernte"}, ["aes"] = {"Alsea"}, ["aeu"] = {"Akeu"}, ["aew"] = {"Ambakich"}, ["aey"] = {"Amele"}, ["aez"] = {"Aeka"}, ["afa"] = {"Afro-Asiatic languages"}, ["afb"] = {"Gulf Arabic"}, ["afd"] = {"Andai"}, ["afe"] = {"Putukwam"}, ["afg"] = {"Afghan Sign Language"}, ["afh"] = {"Afrihili"}, ["afi"] = {"Akrukay", "Chini"}, ["afk"] = {"Nanubae"}, ["afn"] = {"Defaka"}, ["afo"] = {"Eloyi"}, ["afp"] = {"Tapei"}, ["afs"] = {"Afro-Seminole Creole"}, ["aft"] = {"Afitti"}, ["afu"] = {"Awutu"}, ["afz"] = {"Obokuitai"}, ["aga"] = {"Aguano"}, ["agb"] = {"Legbo"}, ["agc"] = {"Agatu"}, ["agd"] = {"Agarabi"}, ["age"] = {"Angal"}, ["agf"] = {"Arguni"}, ["agg"] = {"Angor"}, ["agh"] = {"Ngelima"}, ["agi"] = {"Agariya"}, ["agj"] = {"Argobba"}, ["agk"] = {"Isarog Agta"}, ["agl"] = {"Fembe"}, ["agm"] = {"Angaataha"}, ["agn"] = {"Agutaynen"}, ["ago"] = {"Tainae"}, ["agq"] = {"Aghem"}, ["agr"] = {"Aguaruna"}, ["ags"] = {"Esimbi"}, ["agt"] = {"Central Cagayan Agta"}, ["agu"] = {"Aguacateco"}, ["agv"] = {"Remontado Dumagat"}, ["agw"] = {"Kahua"}, ["agx"] = {"Aghul"}, ["agy"] = {"Southern Alta"}, ["agz"] = {"Mt. Iriga Agta"}, ["aha"] = {"Ahanta"}, ["ahb"] = {"Axamb"}, ["ahg"] = {"Qimant"}, ["ahh"] = {"Aghu"}, ["ahi"] = {"Tiagbamrin Aizi"}, ["ahk"] = {"Akha"}, ["ahl"] = {"Igo"}, ["ahm"] = {"Mobumrin Aizi"}, ["ahn"] = {"Àhàn"}, ["aho"] = {"Ahom"}, ["ahp"] = {"Aproumu Aizi"}, ["ahr"] = {"Ahirani"}, ["ahs"] = {"Ashe"}, ["aht"] = {"Ahtena"}, ["aia"] = {"Arosi"}, ["aib"] = {"Ainu (China)"}, ["aic"] = {"Ainbai"}, ["aid"] = {"Alngith"}, ["aie"] = {"Amara"}, ["aif"] = {"Agi"}, ["aig"] = {"Antigua and Barbuda Creole English"}, ["aih"] = {"Ai-Cham"}, ["aii"] = {"Assyrian Neo-Aramaic"}, ["aij"] = {"Lishanid Noshan"}, ["aik"] = {"Ake"}, ["ail"] = {"Aimele"}, ["aim"] = {"Aimol"}, ["ain"] = {"Ainu (Japan)"}, ["aio"] = {"Aiton"}, ["aip"] = {"Burumakok"}, ["aiq"] = {"Aimaq"}, ["air"] = {"Airoran"}, ["ais"] = {"Nataoran Amis"}, ["ait"] = {"Arikem"}, ["aiw"] = {"Aari"}, ["aix"] = {"Aighon"}, ["aiy"] = {"Ali"}, ["aja"] = {"Aja (South Sudan)"}, ["ajg"] = {"Aja (Benin)"}, ["aji"] = {"Ajië"}, ["ajn"] = {"Andajin"}, ["ajp"] = {"South Levantine Arabic"}, ["ajt"] = {"Judeo-Tunisian Arabic"}, ["aju"] = {"Judeo-Moroccan Arabic"}, ["ajw"] = {"Ajawa"}, ["ajz"] = {"Amri Karbi"}, ["akb"] = {"Batak Angkola"}, ["akc"] = {"Mpur"}, ["akd"] = {"Ukpet-Ehom"}, ["ake"] = {"Akawaio"}, ["akf"] = {"Akpa"}, ["akg"] = {"Anakalangu"}, ["akh"] = {"Angal Heneng"}, ["aki"] = {"Aiome"}, ["akj"] = {"Aka-Jeru"}, ["akk"] = {"Akkadian"}, ["akl"] = {"Aklanon"}, ["akm"] = {"Aka-Bo"}, ["ako"] = {"Akurio"}, ["akp"] = {"Siwu"}, ["akq"] = {"Ak"}, ["akr"] = {"Araki"}, ["aks"] = {"Akaselem"}, ["akt"] = {"Akolet"}, ["aku"] = {"Akum"}, ["akv"] = {"Akhvakh"}, ["akw"] = {"Akwa"}, ["akx"] = {"Aka-Kede"}, ["aky"] = {"Aka-Kol"}, ["akz"] = {"Alabama"}, ["ala"] = {"Alago"}, ["alc"] = {"Qawasqar"}, ["ald"] = {"Alladian"}, ["ale"] = {"Aleut"}, ["alf"] = {"Alege"}, ["alg"] = {"Algonquian languages"}, ["alh"] = {"Alawa"}, ["ali"] = {"Amaimon"}, ["alj"] = {"Alangan"}, ["alk"] = {"Alak"}, ["all"] = {"Allar"}, ["alm"] = {"Amblong"}, ["aln"] = {"Gheg Albanian"}, ["alo"] = {"Larike-Wakasihu"}, ["alp"] = {"Alune"}, ["alq"] = {"Algonquin"}, ["alr"] = {"Alutor"}, ["als"] = {"Tosk Albanian"}, ["alt"] = {"Southern Altai"}, ["alu"] = {"'Are'are"}, ["alv"] = {"Atlantic-Congo languages"}, ["alw"] = {"Alaba-K’abeena", "Wanbasana"}, ["alx"] = {"Amol"}, ["aly"] = {"Alyawarr"}, ["alz"] = {"Alur"}, ["ama"] = {"Amanayé"}, ["amb"] = {"Ambo"}, ["amc"] = {"Amahuaca"}, ["ame"] = {"Yanesha'"}, ["amf"] = {"Hamer-Banna"}, ["amg"] = {"Amurdak"}, ["ami"] = {"Amis"}, ["amj"] = {"Amdang"}, ["amk"] = {"Ambai"}, ["aml"] = {"War-Jaintia"}, ["amm"] = {"Ama (Papua New Guinea)"}, ["amn"] = {"Amanab"}, ["amo"] = {"Amo"}, ["amp"] = {"Alamblak"}, ["amq"] = {"Amahai"}, ["amr"] = {"Amarakaeri"}, ["ams"] = {"Southern Amami-Oshima"}, ["amt"] = {"Amto"}, ["amu"] = {"Guerrero Amuzgo"}, ["amv"] = {"Ambelau"}, ["amw"] = {"Western Neo-Aramaic"}, ["amx"] = {"Anmatyerre"}, ["amy"] = {"Ami"}, ["amz"] = {"Atampaya"}, ["ana"] = {"Andaqui"}, ["anb"] = {"Andoa"}, ["anc"] = {"Ngas"}, ["and"] = {"Ansus"}, ["ane"] = {"Xârâcùù"}, ["anf"] = {"Animere"}, ["ang"] = {"Old English (ca. 450-1100)"}, ["anh"] = {"Nend"}, ["ani"] = {"Andi"}, ["anj"] = {"Anor"}, ["ank"] = {"Goemai"}, ["anl"] = {"Anu-Hkongso Chin"}, ["anm"] = {"Anal"}, ["ann"] = {"Obolo"}, ["ano"] = {"Andoque"}, ["anp"] = {"Angika"}, ["anq"] = {"Jarawa (India)"}, ["anr"] = {"Andh"}, ["ans"] = {"Anserma"}, ["ant"] = {"Antakarinya"}, ["anu"] = {"Anuak"}, ["anv"] = {"Denya"}, ["anw"] = {"Anaang"}, ["anx"] = {"Andra-Hus"}, ["any"] = {"Anyin"}, ["anz"] = {"Anem"}, ["aoa"] = {"Angolar"}, ["aob"] = {"Abom"}, ["aoc"] = {"Pemon"}, ["aod"] = {"Andarum"}, ["aoe"] = {"Angal Enen"}, ["aof"] = {"Bragat"}, ["aog"] = {"Angoram"}, ["aoh"] = {"Arma"}, ["aoi"] = {"Anindilyakwa"}, ["aoj"] = {"Mufian"}, ["aok"] = {"Arhö"}, ["aol"] = {"Alor"}, ["aom"] = {"Ömie"}, ["aon"] = {"Bumbita Arapesh"}, ["aor"] = {"Aore"}, ["aos"] = {"Taikat"}, ["aot"] = {"Atong (India)", "A'tong"}, ["aou"] = {"A'ou"}, ["aox"] = {"Atorada"}, ["aoz"] = {"Uab Meto"}, ["apa"] = {"Apache languages"}, ["apb"] = {"Sa'a"}, ["apc"] = {"North Levantine Arabic"}, ["apd"] = {"Sudanese Arabic"}, ["ape"] = {"Bukiyip"}, ["apf"] = {"Pahanan Agta"}, ["apg"] = {"Ampanang"}, ["aph"] = {"Athpariya"}, ["api"] = {"Apiaká"}, ["apj"] = {"Jicarilla Apache"}, ["apk"] = {"Kiowa Apache"}, ["apl"] = {"Lipan Apache"}, ["apm"] = {"Mescalero-Chiricahua Apache"}, ["apn"] = {"Apinayé"}, ["apo"] = {"Ambul"}, ["app"] = {"Apma"}, ["apq"] = {"A-Pucikwar"}, ["apr"] = {"Arop-Lokep"}, ["aps"] = {"Arop-Sissano"}, ["apt"] = {"Apatani"}, ["apu"] = {"Apurinã"}, ["apv"] = {"Alapmunte"}, ["apw"] = {"Western Apache"}, ["apx"] = {"Aputai"}, ["apy"] = {"Apalaí"}, ["apz"] = {"Safeyoka"}, ["aqa"] = {"Alacalufan languages"}, ["aqc"] = {"Archi"}, ["aqd"] = {"Ampari Dogon"}, ["aqg"] = {"Arigidi"}, ["aql"] = {"Algic languages"}, ["aqm"] = {"Atohwaim"}, ["aqn"] = {"Northern Alta"}, ["aqp"] = {"Atakapa"}, ["aqr"] = {"Arhâ"}, ["aqt"] = {"Angaité"}, ["aqz"] = {"Akuntsu"}, ["arb"] = {"Standard Arabic"}, ["arc"] = {"Official Aramaic (700-300 BCE)", "Imperial Aramaic (700-300 BCE)"}, ["ard"] = {"Arabana"}, ["are"] = {"Western Arrarnta"}, ["arh"] = {"Arhuaco"}, ["ari"] = {"Arikara"}, ["arj"] = {"Arapaso"}, ["ark"] = {"Arikapú"}, ["arl"] = {"Arabela"}, ["arn"] = {"Mapudungun", "Mapuche"}, ["aro"] = {"Araona"}, ["arp"] = {"Arapaho"}, ["arq"] = {"Algerian Arabic"}, ["arr"] = {"Karo (Brazil)"}, ["ars"] = {"Najdi Arabic"}, ["art"] = {"Artificial languages"}, ["aru"] = {"Aruá (Amazonas State)", "Arawá"}, ["arv"] = {"Arbore"}, ["arw"] = {"Arawak"}, ["arx"] = {"Aruá (Rodonia State)"}, ["ary"] = {"Moroccan Arabic"}, ["arz"] = {"Egyptian Arabic"}, ["asa"] = {"Asu (Tanzania)"}, ["asb"] = {"Assiniboine"}, ["asc"] = {"Casuarina Coast Asmat"}, ["asd"] = {"Asas"}, ["ase"] = {"American Sign Language"}, ["asf"] = {"Auslan", "Australian Sign Language"}, ["asg"] = {"Cishingini"}, ["ash"] = {"Abishira"}, ["asi"] = {"Buruwai"}, ["asj"] = {"Sari"}, ["ask"] = {"Ashkun"}, ["asl"] = {"Asilulu"}, ["asn"] = {"Xingú Asuriní"}, ["aso"] = {"Dano"}, ["asp"] = {"Algerian Sign Language"}, ["asq"] = {"Austrian Sign Language"}, ["asr"] = {"Asuri"}, ["ass"] = {"Ipulo"}, ["ast"] = {"Asturian", "Asturleonese", "Bable", "Leonese"}, ["asu"] = {"Tocantins Asurini"}, ["asv"] = {"Asoa"}, ["asw"] = {"Australian Aborigines Sign Language"}, ["asx"] = {"Muratayak"}, ["asy"] = {"Yaosakor Asmat"}, ["asz"] = {"As"}, ["ata"] = {"Pele-Ata"}, ["atb"] = {"載瓦語"}, ["atc"] = {"Atsahuaca"}, ["atd"] = {"Ata Manobo"}, ["ate"] = {"Atemble"}, ["atg"] = {"Ivbie North-Okpela-Arhe"}, ["ath"] = {"Athapascan languages"}, ["ati"] = {"Attié"}, ["atj"] = {"Atikamekw"}, ["atk"] = {"Ati"}, ["atl"] = {"Mt. Iraya Agta"}, ["atm"] = {"Ata"}, ["atn"] = {"Ashtiani"}, ["ato"] = {"Atong (Cameroon)"}, ["atp"] = {"Pudtol Atta"}, ["atq"] = {"Aralle-Tabulahan"}, ["atr"] = {"Waimiri-Atroari"}, ["ats"] = {"Gros Ventre"}, ["att"] = {"Pamplona Atta"}, ["atu"] = {"Reel"}, ["atv"] = {"Northern Altai"}, ["atw"] = {"Atsugewi"}, ["atx"] = {"Arutani"}, ["aty"] = {"Aneityum"}, ["atz"] = {"Arta"}, ["aua"] = {"Asumboa"}, ["aub"] = {"Alugu"}, ["auc"] = {"Waorani"}, ["aud"] = {"Anuta"}, ["auf"] = {"Arauan languages"}, ["aug"] = {"Aguna"}, ["auh"] = {"Aushi"}, ["aui"] = {"Anuki"}, ["auj"] = {"Awjilah"}, ["auk"] = {"Heyo"}, ["aul"] = {"Aulua"}, ["aum"] = {"Asu (Nigeria)"}, ["aun"] = {"Molmo One"}, ["auo"] = {"Auyokawa"}, ["aup"] = {"Makayam"}, ["auq"] = {"Anus", "Korur"}, ["aur"] = {"Aruek"}, ["aus"] = {"Australian languages"}, ["aut"] = {"Austral"}, ["auu"] = {"Auye"}, ["auw"] = {"Awyi"}, ["aux"] = {"Aurá"}, ["auy"] = {"Awiyaana"}, ["auz"] = {"Uzbeki Arabic"}, ["avb"] = {"Avau"}, ["avd"] = {"Alviri-Vidari"}, ["avi"] = {"Avikam"}, ["avk"] = {"Kotava"}, ["avl"] = {"Eastern Egyptian Bedawi Arabic"}, ["avm"] = {"Angkamuthi"}, ["avn"] = {"Avatime"}, ["avo"] = {"Agavotaguerra"}, ["avs"] = {"Aushiri"}, ["avt"] = {"Au"}, ["avu"] = {"Avokaya"}, ["avv"] = {"Avá-Canoeiro"}, ["awa"] = {"Awadhi"}, ["awb"] = {"Awa (Papua New Guinea)"}, ["awc"] = {"Cicipu"}, ["awd"] = {"Arawakan languages"}, ["awe"] = {"Awetí"}, ["awg"] = {"Anguthimri"}, ["awh"] = {"Awbono"}, ["awi"] = {"Aekyom"}, ["awk"] = {"Awabakal"}, ["awm"] = {"Arawum"}, ["awn"] = {"Awngi"}, ["awo"] = {"Awak"}, ["awr"] = {"Awera"}, ["aws"] = {"South Awyu"}, ["awt"] = {"Araweté"}, ["awu"] = {"Central Awyu"}, ["awv"] = {"Jair Awyu"}, ["aww"] = {"Awun"}, ["awx"] = {"Awara"}, ["awy"] = {"Edera Awyu"}, ["axb"] = {"Abipon"}, ["axe"] = {"Ayerrerenge"}, ["axg"] = {"Mato Grosso Arára"}, ["axk"] = {"Yaka (Central African Republic)"}, ["axl"] = {"Lower Southern Aranda"}, ["axm"] = {"Middle Armenian"}, ["axx"] = {"Xârâgurè"}, ["aya"] = {"Awar"}, ["ayb"] = {"Ayizo Gbe"}, ["ayc"] = {"Southern Aymara"}, ["ayd"] = {"Ayabadhu"}, ["aye"] = {"Ayere"}, ["ayg"] = {"Ginyanga"}, ["ayh"] = {"Hadrami Arabic"}, ["ayi"] = {"Leyigha"}, ["ayk"] = {"Akuku"}, ["ayl"] = {"Libyan Arabic"}, ["ayn"] = {"Sanaani Arabic"}, ["ayo"] = {"Ayoreo"}, ["ayp"] = {"North Mesopotamian Arabic"}, ["ayq"] = {"Ayi (Papua New Guinea)"}, ["ayr"] = {"Central Aymara"}, ["ays"] = {"Sorsogon Ayta"}, ["ayt"] = {"Magbukun Ayta"}, ["ayu"] = {"Ayu"}, ["ayy"] = {"Tayabas Ayta"}, ["ayz"] = {"Mai Brat"}, ["aza"] = {"Azha"}, ["azb"] = {"South Azerbaijani"}, ["azc"] = {"Uto-Aztecan languages"}, ["azd"] = {"Eastern Durango Nahuatl"}, ["azg"] = {"San Pedro Amuzgos Amuzgo"}, ["azj"] = {"North Azerbaijani"}, ["azm"] = {"Ipalapa Amuzgo"}, ["azn"] = {"Western Durango Nahuatl"}, ["azo"] = {"Awing"}, ["azt"] = {"Faire Atta"}, ["azz"] = {"Highland Puebla Nahuatl"}, ["baa"] = {"Babatana"}, ["bab"] = {"Bainouk-Gunyuño"}, ["bac"] = {"Badui"}, ["bad"] = {"Banda languages"}, ["bae"] = {"Baré"}, ["baf"] = {"Nubaca"}, ["bag"] = {"Tuki"}, ["bah"] = {"Bahamas Creole English"}, ["bai"] = {"Bamileke languages"}, ["baj"] = {"Barakai"}, ["bal"] = {"Baluchi"}, ["ban"] = {"Balinese"}, ["bao"] = {"Waimaha"}, ["bap"] = {"Bantawa"}, ["bar"] = {"Bavarian"}, ["bas"] = {"Basa (Cameroon)"}, ["bat"] = {"Baltic languages"}, ["bau"] = {"Bada (Nigeria)"}, ["bav"] = {"Vengo"}, ["baw"] = {"Bambili-Bambui"}, ["bax"] = {"Bamun"}, ["bay"] = {"Batuley"}, ["bba"] = {"Baatonum"}, ["bbb"] = {"Barai"}, ["bbc"] = {"Batak Toba"}, ["bbd"] = {"Bau"}, ["bbe"] = {"Bangba"}, ["bbf"] = {"Baibai"}, ["bbg"] = {"Barama"}, ["bbh"] = {"Bugan"}, ["bbi"] = {"Barombi"}, ["bbj"] = {"Ghomálá'"}, ["bbk"] = {"Babanki"}, ["bbl"] = {"Bats"}, ["bbm"] = {"Babango"}, ["bbn"] = {"Uneapa"}, ["bbo"] = {"Northern Bobo Madaré", "Konabéré"}, ["bbp"] = {"West Central Banda"}, ["bbq"] = {"Bamali"}, ["bbr"] = {"Girawa"}, ["bbs"] = {"Bakpinka"}, ["bbt"] = {"Mburku"}, ["bbu"] = {"Kulung (Nigeria)"}, ["bbv"] = {"Karnai"}, ["bbw"] = {"Baba"}, ["bbx"] = {"Bubia"}, ["bby"] = {"Befang"}, ["bbz"] = {"Babalia Creole Arabic"}, ["bca"] = {"Central Bai"}, ["bcb"] = {"Bainouk-Samik"}, ["bcc"] = {"Southern Balochi"}, ["bcd"] = {"North Babar"}, ["bce"] = {"Bamenyam"}, ["bcf"] = {"Bamu"}, ["bcg"] = {"Baga Pokur"}, ["bch"] = {"Bariai"}, ["bci"] = {"Baoulé"}, ["bcj"] = {"Bardi"}, ["bck"] = {"Bunaba"}, ["bcl"] = {"Central Bikol"}, ["bcm"] = {"Bannoni"}, ["bcn"] = {"Bali (Nigeria)"}, ["bco"] = {"Kaluli"}, ["bcp"] = {"Bali (Democratic Republic of Congo)"}, ["bcq"] = {"Bench"}, ["bcr"] = {"Babine"}, ["bcs"] = {"Kohumono"}, ["bct"] = {"Bendi"}, ["bcu"] = {"Awad Bing"}, ["bcv"] = {"Shoo-Minda-Nye"}, ["bcw"] = {"Bana"}, ["bcy"] = {"Bacama"}, ["bcz"] = {"Bainouk-Gunyaamolo"}, ["bda"] = {"Bayot"}, ["bdb"] = {"Basap"}, ["bdc"] = {"Emberá-Baudó"}, ["bdd"] = {"Bunama"}, ["bde"] = {"Bade"}, ["bdf"] = {"Biage"}, ["bdg"] = {"Bonggi"}, ["bdh"] = {"Baka (South Sudan)"}, ["bdi"] = {"Burun"}, ["bdj"] = {"Bai (South Sudan)", "Bai"}, ["bdk"] = {"Budukh"}, ["bdl"] = {"Indonesian Bajau"}, ["bdm"] = {"Buduma"}, ["bdn"] = {"Baldemu"}, ["bdo"] = {"Morom"}, ["bdp"] = {"Bende"}, ["bdq"] = {"Bahnar"}, ["bdr"] = {"West Coast Bajau"}, ["bds"] = {"Burunge"}, ["bdt"] = {"Bokoto"}, ["bdu"] = {"Oroko"}, ["bdv"] = {"Bodo Parja"}, ["bdw"] = {"Baham"}, ["bdx"] = {"Budong-Budong"}, ["bdy"] = {"Bandjalang"}, ["bdz"] = {"Badeshi"}, ["bea"] = {"Beaver"}, ["beb"] = {"Bebele"}, ["bec"] = {"Iceve-Maci"}, ["bed"] = {"Bedoanas"}, ["bee"] = {"Byangsi"}, ["bef"] = {"Benabena"}, ["beg"] = {"Belait"}, ["beh"] = {"Biali"}, ["bei"] = {"Bekati'"}, ["bej"] = {"Beja", "Bedawiyet"}, ["bek"] = {"Bebeli"}, ["bem"] = {"Bemba (Zambia)"}, ["beo"] = {"Beami"}, ["bep"] = {"Besoa"}, ["beq"] = {"Beembe"}, ["ber"] = {"Berber languages"}, ["bes"] = {"Besme"}, ["bet"] = {"Guiberoua Béte"}, ["beu"] = {"Blagar"}, ["bev"] = {"Daloa Bété"}, ["bew"] = {"Betawi"}, ["bex"] = {"Jur Modo"}, ["bey"] = {"Beli (Papua New Guinea)"}, ["bez"] = {"Bena (Tanzania)"}, ["bfa"] = {"Bari"}, ["bfb"] = {"Pauri Bareli"}, ["bfc"] = {"Panyi Bai", "Northern Bai"}, ["bfd"] = {"Bafut"}, ["bfe"] = {"Betaf", "Tena"}, ["bff"] = {"Bofi"}, ["bfg"] = {"Busang Kayan"}, ["bfh"] = {"Blafe"}, ["bfi"] = {"British Sign Language"}, ["bfj"] = {"Bafanji"}, ["bfk"] = {"Ban Khor Sign Language"}, ["bfl"] = {"Banda-Ndélé"}, ["bfm"] = {"Mmen"}, ["bfn"] = {"Bunak"}, ["bfo"] = {"Malba Birifor"}, ["bfp"] = {"Beba"}, ["bfq"] = {"Badaga"}, ["bfr"] = {"Bazigar"}, ["bfs"] = {"Southern Bai"}, ["bft"] = {"Balti"}, ["bfu"] = {"Gahri"}, ["bfw"] = {"Bondo"}, ["bfx"] = {"Bantayanon"}, ["bfy"] = {"Bagheli"}, ["bfz"] = {"Mahasu Pahari"}, ["bga"] = {"Gwamhi-Wuri"}, ["bgb"] = {"Bobongko"}, ["bgc"] = {"Haryanvi"}, ["bgd"] = {"Rathwi Bareli"}, ["bge"] = {"Bauria"}, ["bgf"] = {"Bangandu"}, ["bgg"] = {"Bugun"}, ["bgi"] = {"Giangan"}, ["bgj"] = {"Bangolan"}, ["bgk"] = {"Bit", "Buxinhua"}, ["bgl"] = {"Bo (Laos)"}, ["bgn"] = {"Western Balochi"}, ["bgo"] = {"Baga Koga"}, ["bgp"] = {"Eastern Balochi"}, ["bgq"] = {"Bagri"}, ["bgr"] = {"Bawm Chin"}, ["bgs"] = {"Tagabawa"}, ["bgt"] = {"Bughotu"}, ["bgu"] = {"Mbongno"}, ["bgv"] = {"Warkay-Bipim"}, ["bgw"] = {"Bhatri"}, ["bgx"] = {"Balkan Gagauz Turkish"}, ["bgy"] = {"Benggoi"}, ["bgz"] = {"Banggai"}, ["bha"] = {"Bharia"}, ["bhb"] = {"Bhili"}, ["bhc"] = {"Biga"}, ["bhd"] = {"Bhadrawahi"}, ["bhe"] = {"Bhaya"}, ["bhf"] = {"Odiai"}, ["bhg"] = {"Binandere"}, ["bhh"] = {"Bukharic"}, ["bhi"] = {"Bhilali"}, ["bhj"] = {"Bahing"}, ["bhl"] = {"Bimin"}, ["bhm"] = {"Bathari"}, ["bhn"] = {"Bohtan Neo-Aramaic"}, ["bho"] = {"Bhojpuri"}, ["bhp"] = {"Bima"}, ["bhq"] = {"Tukang Besi South"}, ["bhr"] = {"Bara Malagasy"}, ["bhs"] = {"Buwal"}, ["bht"] = {"Bhattiyali"}, ["bhu"] = {"Bhunjia"}, ["bhv"] = {"Bahau"}, ["bhw"] = {"Biak"}, ["bhx"] = {"Bhalay"}, ["bhy"] = {"Bhele"}, ["bhz"] = {"Bada (Indonesia)"}, ["bia"] = {"Badimaya"}, ["bib"] = {"Bissa", "Bisa"}, ["bic"] = {"Bikaru"}, ["bid"] = {"Bidiyo"}, ["bie"] = {"Bepour"}, ["bif"] = {"Biafada"}, ["big"] = {"Biangai"}, ["bij"] = {"Vaghat-Ya-Bijim-Legeri"}, ["bik"] = {"Bikol"}, ["bil"] = {"Bile"}, ["bim"] = {"Bimoba"}, ["bin"] = {"Bini", "Edo"}, ["bio"] = {"Nai"}, ["bip"] = {"Bila"}, ["biq"] = {"Bipi"}, ["bir"] = {"Bisorio"}, ["bit"] = {"Berinomo"}, ["biu"] = {"Biete"}, ["biv"] = {"Southern Birifor"}, ["biw"] = {"Kol (Cameroon)"}, ["bix"] = {"Bijori"}, ["biy"] = {"Birhor"}, ["biz"] = {"Baloi"}, ["bja"] = {"Budza"}, ["bjb"] = {"Banggarla"}, ["bjc"] = {"Bariji"}, ["bje"] = {"Biao-Jiao Mien"}, ["bjf"] = {"Barzani Jewish Neo-Aramaic"}, ["bjg"] = {"Bidyogo"}, ["bjh"] = {"Bahinemo"}, ["bji"] = {"Burji"}, ["bjj"] = {"Kanauji"}, ["bjk"] = {"Barok"}, ["bjl"] = {"Bulu (Papua New Guinea)"}, ["bjm"] = {"Bajelani"}, ["bjn"] = {"Banjar"}, ["bjo"] = {"Mid-Southern Banda"}, ["bjp"] = {"Fanamaket"}, ["bjr"] = {"Binumarien"}, ["bjs"] = {"Bajan"}, ["bjt"] = {"Balanta-Ganja"}, ["bju"] = {"Busuu"}, ["bjv"] = {"Bedjond"}, ["bjw"] = {"Bakwé"}, ["bjx"] = {"Banao Itneg"}, ["bjy"] = {"Bayali"}, ["bjz"] = {"Baruga"}, ["bka"] = {"Kyak"}, ["bkc"] = {"Baka (Cameroon)"}, ["bkd"] = {"Binukid", "Talaandig"}, ["bkf"] = {"Beeke"}, ["bkg"] = {"Buraka"}, ["bkh"] = {"Bakoko"}, ["bki"] = {"Baki"}, ["bkj"] = {"Pande"}, ["bkk"] = {"Brokskat"}, ["bkl"] = {"Berik"}, ["bkm"] = {"Kom (Cameroon)"}, ["bkn"] = {"Bukitan"}, ["bko"] = {"Kwa'"}, ["bkp"] = {"Boko (Democratic Republic of Congo)"}, ["bkq"] = {"Bakairí"}, ["bkr"] = {"Bakumpai"}, ["bks"] = {"Northern Sorsoganon"}, ["bkt"] = {"Boloki"}, ["bku"] = {"Buhid"}, ["bkv"] = {"Bekwarra"}, ["bkw"] = {"Bekwel"}, ["bkx"] = {"Baikeno"}, ["bky"] = {"Bokyi"}, ["bkz"] = {"Bungku"}, ["bla"] = {"Siksika"}, ["blb"] = {"Bilua"}, ["blc"] = {"Bella Coola"}, ["bld"] = {"Bolango"}, ["ble"] = {"Balanta-Kentohe"}, ["blf"] = {"Buol"}, ["blg"] = {"Balau"}, ["blh"] = {"Kuwaa"}, ["bli"] = {"Bolia"}, ["blj"] = {"Bolongan"}, ["blk"] = {"Pa'o Karen", "Pa'O"}, ["bll"] = {"Biloxi"}, ["blm"] = {"Beli (South Sudan)"}, ["bln"] = {"Southern Catanduanes Bikol"}, ["blo"] = {"Anii"}, ["blp"] = {"Blablanga"}, ["blq"] = {"Baluan-Pam"}, ["blr"] = {"Blang"}, ["bls"] = {"Balaesang"}, ["blt"] = {"Tai Dam"}, ["blv"] = {"Kibala", "Bolo"}, ["blw"] = {"Balangao"}, ["blx"] = {"Mag-Indi Ayta"}, ["bly"] = {"Notre"}, ["blz"] = {"Balantak"}, ["bma"] = {"Lame"}, ["bmb"] = {"Bembe"}, ["bmc"] = {"Biem"}, ["bmd"] = {"Baga Manduri"}, ["bme"] = {"Limassa"}, ["bmf"] = {"Bom-Kim"}, ["bmg"] = {"Bamwe"}, ["bmh"] = {"Kein"}, ["bmi"] = {"Bagirmi"}, ["bmj"] = {"Bote-Majhi"}, ["bmk"] = {"Ghayavi"}, ["bml"] = {"Bomboli"}, ["bmm"] = {"Northern Betsimisaraka Malagasy"}, ["bmn"] = {"Bina (Papua New Guinea)"}, ["bmo"] = {"Bambalang"}, ["bmp"] = {"Bulgebi"}, ["bmq"] = {"Bomu"}, ["bmr"] = {"Muinane"}, ["bms"] = {"Bilma Kanuri"}, ["bmt"] = {"Biao Mon"}, ["bmu"] = {"Somba-Siawari"}, ["bmv"] = {"Bum"}, ["bmw"] = {"Bomwali"}, ["bmx"] = {"Baimak"}, ["bmz"] = {"Baramu"}, ["bna"] = {"Bonerate"}, ["bnb"] = {"Bookan"}, ["bnc"] = {"Bontok"}, ["bnd"] = {"Banda (Indonesia)"}, ["bne"] = {"Bintauna"}, ["bnf"] = {"Masiwang"}, ["bng"] = {"Benga"}, ["bni"] = {"Bangi"}, ["bnj"] = {"Eastern Tawbuid"}, ["bnk"] = {"Bierebo"}, ["bnl"] = {"Boon"}, ["bnm"] = {"Batanga"}, ["bnn"] = {"Bunun"}, ["bno"] = {"Bantoanon"}, ["bnp"] = {"Bola"}, ["bnq"] = {"Bantik"}, ["bnr"] = {"Butmas-Tur"}, ["bns"] = {"Bundeli"}, ["bnt"] = {"Bantu languages"}, ["bnu"] = {"Bentong"}, ["bnv"] = {"Bonerif", "Beneraf", "Edwas"}, ["bnw"] = {"Bisis"}, ["bnx"] = {"Bangubangu"}, ["bny"] = {"Bintulu"}, ["bnz"] = {"Beezen"}, ["boa"] = {"Bora"}, ["bob"] = {"Aweer"}, ["boe"] = {"Mundabli"}, ["bof"] = {"Bolon"}, ["bog"] = {"Bamako Sign Language"}, ["boh"] = {"Boma"}, ["boi"] = {"Barbareño"}, ["boj"] = {"Anjam"}, ["bok"] = {"Bonjo"}, ["bol"] = {"Bole"}, ["bom"] = {"Berom"}, ["bon"] = {"Bine"}, ["boo"] = {"Tiemacèwè Bozo"}, ["bop"] = {"Bonkiman"}, ["boq"] = {"Bogaya"}, ["bor"] = {"Borôro"}, ["bot"] = {"Bongo"}, ["bou"] = {"Bondei"}, ["bov"] = {"Tuwuli"}, ["bow"] = {"Rema"}, ["box"] = {"Buamu"}, ["boy"] = {"Bodo (Central African Republic)"}, ["boz"] = {"Tiéyaxo Bozo"}, ["bpa"] = {"Daakaka"}, ["bpb"] = {"Barbacoas"}, ["bpd"] = {"Banda-Banda"}, ["bpg"] = {"Bonggo"}, ["bph"] = {"Botlikh"}, ["bpi"] = {"Bagupi"}, ["bpj"] = {"Binji"}, ["bpk"] = {"Orowe", "'Ôrôê"}, ["bpl"] = {"Broome Pearling Lugger Pidgin"}, ["bpm"] = {"Biyom"}, ["bpn"] = {"Dzao Min"}, ["bpo"] = {"Anasi"}, ["bpp"] = {"Kaure"}, ["bpq"] = {"Banda Malay"}, ["bpr"] = {"Koronadal Blaan"}, ["bps"] = {"Sarangani Blaan"}, ["bpt"] = {"Barrow Point"}, ["bpu"] = {"Bongu"}, ["bpv"] = {"Bian Marind"}, ["bpw"] = {"Bo (Papua New Guinea)"}, ["bpx"] = {"Palya Bareli"}, ["bpy"] = {"Bishnupriya"}, ["bpz"] = {"Bilba"}, ["bqa"] = {"Tchumbuli"}, ["bqb"] = {"Bagusa"}, ["bqc"] = {"Boko (Benin)", "Boo"}, ["bqd"] = {"Bung"}, ["bqf"] = {"Baga Kaloum"}, ["bqg"] = {"Bago-Kusuntu"}, ["bqh"] = {"Baima"}, ["bqi"] = {"Bakhtiari"}, ["bqj"] = {"Bandial"}, ["bqk"] = {"Banda-Mbrès"}, ["bql"] = {"Bilakura"}, ["bqm"] = {"Wumboko"}, ["bqn"] = {"Bulgarian Sign Language"}, ["bqo"] = {"Balo"}, ["bqp"] = {"Busa"}, ["bqq"] = {"Biritai"}, ["bqr"] = {"Burusu"}, ["bqs"] = {"Bosngun"}, ["bqt"] = {"Bamukumbit"}, ["bqu"] = {"Boguru"}, ["bqv"] = {"Koro Wachi", "Begbere-Ejar"}, ["bqw"] = {"Buru (Nigeria)"}, ["bqx"] = {"Baangi"}, ["bqy"] = {"Bengkala Sign Language"}, ["bqz"] = {"Bakaka"}, ["bra"] = {"Braj"}, ["brb"] = {"Lave"}, ["brc"] = {"Berbice Creole Dutch"}, ["brd"] = {"Baraamu"}, ["brf"] = {"Bera"}, ["brg"] = {"Baure"}, ["brh"] = {"Brahui"}, ["bri"] = {"Mokpwe"}, ["brj"] = {"Bieria"}, ["brk"] = {"Birked"}, ["brl"] = {"Birwa"}, ["brm"] = {"Barambu"}, ["brn"] = {"Boruca"}, ["bro"] = {"Brokkat"}, ["brp"] = {"Barapasi"}, ["brq"] = {"Breri"}, ["brr"] = {"Birao"}, ["brs"] = {"Baras"}, ["brt"] = {"Bitare"}, ["bru"] = {"Eastern Bru"}, ["brv"] = {"Western Bru"}, ["brw"] = {"Bellari"}, ["brx"] = {"Bodo (India)"}, ["bry"] = {"Burui"}, ["brz"] = {"Bilbil"}, ["bsa"] = {"Abinomn"}, ["bsb"] = {"Brunei Bisaya"}, ["bsc"] = {"Bassari", "Oniyan"}, ["bse"] = {"Wushi"}, ["bsf"] = {"Bauchi"}, ["bsg"] = {"Bashkardi"}, ["bsh"] = {"Kati"}, ["bsi"] = {"Bassossi"}, ["bsj"] = {"Bangwinji"}, ["bsk"] = {"Burushaski"}, ["bsl"] = {"Basa-Gumna"}, ["bsm"] = {"Busami"}, ["bsn"] = {"Barasana-Eduria"}, ["bso"] = {"Buso"}, ["bsp"] = {"Baga Sitemu"}, ["bsq"] = {"Bassa"}, ["bsr"] = {"Bassa-Kontagora"}, ["bss"] = {"Akoose"}, ["bst"] = {"Basketo"}, ["bsu"] = {"Bahonsuai"}, ["bsv"] = {"Baga Sobané"}, ["bsw"] = {"Baiso"}, ["bsx"] = {"Yangkam"}, ["bsy"] = {"Sabah Bisaya"}, ["bta"] = {"Bata"}, ["btc"] = {"Bati (Cameroon)"}, ["btd"] = {"Batak Dairi"}, ["bte"] = {"Gamo-Ningi"}, ["btf"] = {"Birgit"}, ["btg"] = {"Gagnoa Bété"}, ["bth"] = {"Biatah Bidayuh"}, ["bti"] = {"Burate"}, ["btj"] = {"Bacanese Malay"}, ["btk"] = {"Batak languages"}, ["btm"] = {"Batak Mandailing"}, ["btn"] = {"Ratagnon"}, ["bto"] = {"Rinconada Bikol"}, ["btp"] = {"Budibud"}, ["btq"] = {"Batek"}, ["btr"] = {"Baetora"}, ["bts"] = {"Batak Simalungun"}, ["btt"] = {"Bete-Bendi"}, ["btu"] = {"Batu"}, ["btv"] = {"Bateri"}, ["btw"] = {"Butuanon"}, ["btx"] = {"Batak Karo"}, ["bty"] = {"Bobot"}, ["btz"] = {"Batak Alas-Kluet"}, ["bua"] = {"Buriat"}, ["bub"] = {"Bua"}, ["buc"] = {"Bushi"}, ["bud"] = {"Ntcham"}, ["bue"] = {"Beothuk"}, ["buf"] = {"Bushoong"}, ["bug"] = {"Buginese"}, ["buh"] = {"Younuo Bunu"}, ["bui"] = {"Bongili"}, ["buj"] = {"Basa-Gurmana"}, ["buk"] = {"Bugawac"}, ["bum"] = {"Bulu (Cameroon)"}, ["bun"] = {"Sherbro"}, ["buo"] = {"Terei"}, ["bup"] = {"Busoa"}, ["buq"] = {"Brem"}, ["bus"] = {"Bokobaru"}, ["but"] = {"Bungain"}, ["buu"] = {"Budu"}, ["buv"] = {"Bun"}, ["buw"] = {"Bubi"}, ["bux"] = {"Boghom"}, ["buy"] = {"Bullom So"}, ["buz"] = {"Bukwen"}, ["bva"] = {"Barein"}, ["bvb"] = {"Bube"}, ["bvc"] = {"Baelelea"}, ["bvd"] = {"Baeggu"}, ["bve"] = {"Berau Malay"}, ["bvf"] = {"Boor"}, ["bvg"] = {"Bonkeng"}, ["bvh"] = {"Bure"}, ["bvi"] = {"Belanda Viri"}, ["bvj"] = {"Baan"}, ["bvk"] = {"Bukat"}, ["bvl"] = {"Bolivian Sign Language"}, ["bvm"] = {"Bamunka"}, ["bvn"] = {"Buna"}, ["bvo"] = {"Bolgo"}, ["bvp"] = {"Bumang"}, ["bvq"] = {"Birri"}, ["bvr"] = {"Burarra"}, ["bvt"] = {"Bati (Indonesia)"}, ["bvu"] = {"Bukit Malay"}, ["bvv"] = {"Baniva"}, ["bvw"] = {"Boga"}, ["bvx"] = {"Dibole"}, ["bvy"] = {"Baybayanon"}, ["bvz"] = {"Bauzi"}, ["bwa"] = {"Bwatoo"}, ["bwb"] = {"Namosi-Naitasiri-Serua"}, ["bwc"] = {"Bwile"}, ["bwd"] = {"Bwaidoka"}, ["bwe"] = {"Bwe Karen"}, ["bwf"] = {"Boselewa"}, ["bwg"] = {"Barwe"}, ["bwh"] = {"Bishuo"}, ["bwi"] = {"Baniwa"}, ["bwj"] = {"Láá Láá Bwamu"}, ["bwk"] = {"Bauwaki"}, ["bwl"] = {"Bwela"}, ["bwm"] = {"Biwat"}, ["bwn"] = {"Wunai Bunu"}, ["bwo"] = {"Boro (Ethiopia)", "Borna (Ethiopia)"}, ["bwp"] = {"Mandobo Bawah"}, ["bwq"] = {"Southern Bobo Madaré"}, ["bwr"] = {"Bura-Pabir"}, ["bws"] = {"Bomboma"}, ["bwt"] = {"Bafaw-Balong"}, ["bwu"] = {"Buli (Ghana)"}, ["bww"] = {"Bwa"}, ["bwx"] = {"Bu-Nao Bunu"}, ["bwy"] = {"Cwi Bwamu"}, ["bwz"] = {"Bwisi"}, ["bxa"] = {"Tairaha"}, ["bxb"] = {"Belanda Bor"}, ["bxc"] = {"Molengue"}, ["bxd"] = {"Pela"}, ["bxe"] = {"Birale"}, ["bxf"] = {"Bilur", "Minigir"}, ["bxg"] = {"Bangala"}, ["bxh"] = {"Buhutu"}, ["bxi"] = {"Pirlatapa"}, ["bxj"] = {"Bayungu"}, ["bxk"] = {"Bukusu", "Lubukusu"}, ["bxl"] = {"Jalkunan"}, ["bxm"] = {"Mongolia Buriat"}, ["bxn"] = {"Burduna"}, ["bxo"] = {"Barikanchi"}, ["bxp"] = {"Bebil"}, ["bxq"] = {"Beele"}, ["bxr"] = {"Russia Buriat"}, ["bxs"] = {"Busam"}, ["bxu"] = {"China Buriat"}, ["bxv"] = {"Berakou"}, ["bxw"] = {"Bankagooma"}, ["bxz"] = {"Binahari"}, ["bya"] = {"Batak"}, ["byb"] = {"Bikya"}, ["byc"] = {"Ubaghara"}, ["byd"] = {"Benyadu'"}, ["bye"] = {"Pouye"}, ["byf"] = {"Bete"}, ["byg"] = {"Baygo"}, ["byh"] = {"Bhujel"}, ["byi"] = {"Buyu"}, ["byj"] = {"Bina (Nigeria)"}, ["byk"] = {"Biao"}, ["byl"] = {"Bayono"}, ["bym"] = {"Bidyara"}, ["byn"] = {"Bilin", "Blin"}, ["byo"] = {"Biyo"}, ["byp"] = {"Bumaji"}, ["byq"] = {"Basay"}, ["byr"] = {"Baruya", "Yipma"}, ["bys"] = {"Burak"}, ["byt"] = {"Berti"}, ["byv"] = {"Medumba"}, ["byw"] = {"Belhariya"}, ["byx"] = {"Qaqet"}, ["byz"] = {"Banaro"}, ["bza"] = {"Bandi"}, ["bzb"] = {"Andio"}, ["bzc"] = {"Southern Betsimisaraka Malagasy"}, ["bzd"] = {"Bribri"}, ["bze"] = {"Jenaama Bozo"}, ["bzf"] = {"Boikin"}, ["bzg"] = {"Babuza"}, ["bzh"] = {"Mapos Buang"}, ["bzi"] = {"Bisu"}, ["bzj"] = {"Belize Kriol English"}, ["bzk"] = {"Nicaragua Creole English"}, ["bzl"] = {"Boano (Sulawesi)"}, ["bzm"] = {"Bolondo"}, ["bzn"] = {"Boano (Maluku)"}, ["bzo"] = {"Bozaba"}, ["bzp"] = {"Kemberano"}, ["bzq"] = {"Buli (Indonesia)"}, ["bzr"] = {"Biri"}, ["bzs"] = {"Brazilian Sign Language"}, ["bzt"] = {"Brithenig"}, ["bzu"] = {"Burmeso"}, ["bzv"] = {"Naami"}, ["bzw"] = {"Basa (Nigeria)"}, ["bzx"] = {"Kɛlɛngaxo Bozo"}, ["bzy"] = {"Obanliku"}, ["bzz"] = {"Evant"}, ["caa"] = {"Chortí"}, ["cab"] = {"Garifuna"}, ["cac"] = {"Chuj"}, ["cad"] = {"Caddo"}, ["cae"] = {"Lehar", "Laalaa"}, ["caf"] = {"Southern Carrier"}, ["cag"] = {"Nivaclé"}, ["cah"] = {"Cahuarano"}, ["cai"] = {"Central American Indian languages"}, ["caj"] = {"Chané"}, ["cak"] = {"Kaqchikel", "Cakchiquel"}, ["cal"] = {"Carolinian"}, ["cam"] = {"Cemuhî"}, ["can"] = {"Chambri"}, ["cao"] = {"Chácobo"}, ["cap"] = {"Chipaya"}, ["caq"] = {"Car Nicobarese"}, ["car"] = {"Galibi Carib"}, ["cas"] = {"Tsimané"}, ["cau"] = {"Caucasian languages"}, ["cav"] = {"Cavineña"}, ["caw"] = {"Callawalla"}, ["cax"] = {"Chiquitano"}, ["cay"] = {"Cayuga"}, ["caz"] = {"Canichana"}, ["cba"] = {"Chibchan languages"}, ["cbb"] = {"Cabiyarí"}, ["cbc"] = {"Carapana"}, ["cbd"] = {"Carijona"}, ["cbg"] = {"Chimila"}, ["cbi"] = {"Chachi"}, ["cbj"] = {"Ede Cabe"}, ["cbk"] = {"Chavacano"}, ["cbl"] = {"Bualkhaw Chin"}, ["cbn"] = {"Nyahkur"}, ["cbo"] = {"Izora"}, ["cbq"] = {"Tsucuba", "Cuba"}, ["cbr"] = {"Cashibo-Cacataibo"}, ["cbs"] = {"Cashinahua"}, ["cbt"] = {"Chayahuita"}, ["cbu"] = {"Candoshi-Shapra"}, ["cbv"] = {"Cacua"}, ["cbw"] = {"Kinabalian"}, ["cby"] = {"Carabayo"}, ["cca"] = {"Cauca"}, ["ccc"] = {"Chamicuro"}, ["ccd"] = {"Cafundo Creole"}, ["cce"] = {"Chopi"}, ["ccg"] = {"Samba Daka"}, ["cch"] = {"Atsam"}, ["ccj"] = {"Kasanga"}, ["ccl"] = {"Cutchi-Swahili"}, ["ccm"] = {"Malaccan Creole Malay"}, ["ccn"] = {"North Caucasian languages"}, ["cco"] = {"Comaltepec Chinantec"}, ["ccp"] = {"Chakma"}, ["ccr"] = {"Cacaopera"}, ["ccs"] = {"South Caucasian languages"}, ["cda"] = {"Choni"}, ["cdc"] = {"Chadic languages"}, ["cdd"] = {"Caddoan languages"}, ["cde"] = {"Chenchu"}, ["cdf"] = {"Chiru"}, ["cdg"] = {"Chamari"}, ["cdh"] = {"Chambeali"}, ["cdi"] = {"Chodri"}, ["cdj"] = {"Churahi"}, ["cdm"] = {"Chepang"}, ["cdn"] = {"Chaudangsi"}, ["cdo"] = {"Min Dong Chinese"}, ["cdr"] = {"Cinda-Regi-Tiyal"}, ["cds"] = {"Chadian Sign Language"}, ["cdy"] = {"Chadong"}, ["cdz"] = {"Koda"}, ["cea"] = {"Lower Chehalis"}, ["ceb"] = {"Cebuano"}, ["ceg"] = {"Chamacoco"}, ["cek"] = {"Eastern Khumi Chin"}, ["cel"] = {"Celtic languages"}, ["cen"] = {"Cen"}, ["cet"] = {"Centúúm"}, ["cfa"] = {"Dijim-Bwilim"}, ["cfd"] = {"Cara"}, ["cfg"] = {"Como Karim"}, ["cfm"] = {"Falam Chin"}, ["cga"] = {"Changriwa"}, ["cgc"] = {"Kagayanen"}, ["cgg"] = {"Chiga"}, ["cgk"] = {"Chocangacakha"}, ["chb"] = {"Chibcha"}, ["chc"] = {"Catawba"}, ["chd"] = {"Highland Oaxaca Chontal"}, ["chf"] = {"Tabasco Chontal"}, ["chg"] = {"Chagatai"}, ["chh"] = {"Chinook"}, ["chj"] = {"Ojitlán Chinantec"}, ["chk"] = {"Chuukese"}, ["chl"] = {"Cahuilla"}, ["chm"] = {"Mari (Russia)"}, ["chn"] = {"Chinook jargon"}, ["cho"] = {"Choctaw"}, ["chp"] = {"Chipewyan", "Dene Suline"}, ["chq"] = {"Quiotepec Chinantec"}, ["chr"] = {"Cherokee"}, ["cht"] = {"Cholón"}, ["chw"] = {"Chuwabu"}, ["chx"] = {"Chantyal"}, ["chy"] = {"Cheyenne"}, ["chz"] = {"Ozumacín Chinantec"}, ["cia"] = {"Cia-Cia"}, ["cib"] = {"Ci Gbe"}, ["cic"] = {"Chickasaw"}, ["cid"] = {"Chimariko"}, ["cie"] = {"Cineni"}, ["cih"] = {"Chinali"}, ["cik"] = {"Chitkuli Kinnauri"}, ["cim"] = {"Cimbrian"}, ["cin"] = {"Cinta Larga"}, ["cip"] = {"Chiapanec"}, ["cir"] = {"Tiri", "Haméa", "Méa"}, ["ciw"] = {"Chippewa"}, ["ciy"] = {"Chaima"}, ["cja"] = {"Western Cham"}, ["cje"] = {"Chru"}, ["cjh"] = {"Upper Chehalis"}, ["cji"] = {"Chamalal"}, ["cjk"] = {"Chokwe"}, ["cjm"] = {"Eastern Cham"}, ["cjn"] = {"Chenapian"}, ["cjo"] = {"Ashéninka Pajonal"}, ["cjp"] = {"Cabécar"}, ["cjs"] = {"Shor"}, ["cjv"] = {"Chuave"}, ["cjy"] = {"Jinyu Chinese"}, ["ckb"] = {"Central Kurdish"}, ["ckh"] = {"Chak"}, ["ckl"] = {"Cibak"}, ["ckn"] = {"Kaang Chin"}, ["cko"] = {"Anufo"}, ["ckq"] = {"Kajakse"}, ["ckr"] = {"Kairak"}, ["cks"] = {"Tayo"}, ["ckt"] = {"Chukot"}, ["cku"] = {"Koasati"}, ["ckv"] = {"Kavalan"}, ["ckx"] = {"Caka"}, ["cky"] = {"Cakfem-Mushere"}, ["ckz"] = {"Cakchiquel-Quiché Mixed Language"}, ["cla"] = {"Ron"}, ["clc"] = {"Chilcotin"}, ["cld"] = {"Chaldean Neo-Aramaic"}, ["cle"] = {"Lealao Chinantec"}, ["clh"] = {"Chilisso"}, ["cli"] = {"Chakali"}, ["clj"] = {"Laitu Chin"}, ["clk"] = {"Idu-Mishmi"}, ["cll"] = {"Chala"}, ["clm"] = {"Clallam"}, ["clo"] = {"Lowland Oaxaca Chontal"}, ["clt"] = {"Lautu Chin"}, ["clu"] = {"Caluyanun"}, ["clw"] = {"Chulym"}, ["cly"] = {"Eastern Highland Chatino"}, ["cma"] = {"Maa"}, ["cmc"] = {"Chamic languages"}, ["cme"] = {"Cerma"}, ["cmg"] = {"Classical Mongolian"}, ["cmi"] = {"Emberá-Chamí"}, ["cml"] = {"Campalagian"}, ["cmm"] = {"Michigamea"}, ["cmn"] = {"Mandarin Chinese"}, ["cmo"] = {"Central Mnong"}, ["cmr"] = {"Mro-Khimi Chin"}, ["cms"] = {"Messapic"}, ["cmt"] = {"Camtho"}, ["cna"] = {"Changthang"}, ["cnb"] = {"Chinbon Chin"}, ["cnc"] = {"Côông"}, ["cng"] = {"Northern Qiang"}, ["cnh"] = {"Hakha Chin", "Haka Chin"}, ["cni"] = {"Asháninka"}, ["cnk"] = {"Khumi Chin"}, ["cnl"] = {"Lalana Chinantec"}, ["cno"] = {"Con"}, ["cnr"] = {"Montenegrin"}, ["cns"] = {"Central Asmat"}, ["cnt"] = {"Tepetotutla Chinantec"}, ["cnu"] = {"Chenoua"}, ["cnw"] = {"Ngawn Chin"}, ["cnx"] = {"Middle Cornish"}, ["coa"] = {"Cocos Islands Malay"}, ["cob"] = {"Chicomuceltec"}, ["coc"] = {"Cocopa"}, ["cod"] = {"Cocama-Cocamilla"}, ["coe"] = {"Koreguaje"}, ["cof"] = {"Colorado"}, ["cog"] = {"Chong"}, ["coh"] = {"Chonyi-Dzihana-Kauma", "Chichonyi-Chidzihana-Chikauma"}, ["coj"] = {"Cochimi"}, ["cok"] = {"Santa Teresa Cora"}, ["col"] = {"Columbia-Wenatchi"}, ["com"] = {"Comanche"}, ["con"] = {"Cofán"}, ["coo"] = {"Comox"}, ["cop"] = {"Coptic"}, ["coq"] = {"Coquille"}, ["cot"] = {"Caquinte"}, ["cou"] = {"Wamey"}, ["cov"] = {"Cao Miao"}, ["cow"] = {"Cowlitz"}, ["cox"] = {"Nanti"}, ["coz"] = {"Chochotec"}, ["cpa"] = {"Palantla Chinantec"}, ["cpb"] = {"Ucayali-Yurúa Ashéninka"}, ["cpc"] = {"Ajyíninka Apurucayali"}, ["cpe"] = {"English-based creoles and pidgins"}, ["cpf"] = {"French-based creoles and pidgins"}, ["cpg"] = {"Cappadocian Greek"}, ["cpi"] = {"Chinese Pidgin English"}, ["cpn"] = {"Cherepon"}, ["cpo"] = {"Kpeego"}, ["cpp"] = {"Portuguese-based creoles and pidgins"}, ["cps"] = {"Capiznon"}, ["cpu"] = {"Pichis Ashéninka"}, ["cpx"] = {"Pu-Xian Chinese"}, ["cpy"] = {"South Ucayali Ashéninka"}, ["cqd"] = {"Chuanqiandian Cluster Miao"}, ["cra"] = {"Chara"}, ["crb"] = {"Island Carib"}, ["crc"] = {"Lonwolwol"}, ["crd"] = {"Coeur d'Alene"}, ["crf"] = {"Caramanta"}, ["crg"] = {"Michif"}, ["crh"] = {"Crimean Tatar", "Crimean Turkish"}, ["cri"] = {"Sãotomense"}, ["crj"] = {"Southern East Cree"}, ["crk"] = {"Plains Cree"}, ["crl"] = {"Northern East Cree"}, ["crm"] = {"Moose Cree"}, ["crn"] = {"El Nayar Cora"}, ["cro"] = {"Crow"}, ["crp"] = {"Creoles and pidgins"}, ["crq"] = {"Iyo'wujwa Chorote"}, ["crr"] = {"Carolina Algonquian"}, ["crs"] = {"Seselwa Creole French"}, ["crt"] = {"Iyojwa'ja Chorote"}, ["crv"] = {"Chaura"}, ["crw"] = {"Chrau"}, ["crx"] = {"Carrier"}, ["cry"] = {"Cori"}, ["crz"] = {"Cruzeño"}, ["csa"] = {"Chiltepec Chinantec"}, ["csb"] = {"Kashubian"}, ["csc"] = {"Catalan Sign Language", "Lengua de señas catalana", "Llengua de Signes Catalana"}, ["csd"] = {"Chiangmai Sign Language"}, ["cse"] = {"Czech Sign Language"}, ["csf"] = {"Cuba Sign Language"}, ["csg"] = {"Chilean Sign Language"}, ["csh"] = {"Asho Chin"}, ["csi"] = {"Coast Miwok"}, ["csj"] = {"Songlai Chin"}, ["csk"] = {"Jola-Kasa"}, ["csl"] = {"Chinese Sign Language"}, ["csm"] = {"Central Sierra Miwok"}, ["csn"] = {"Colombian Sign Language"}, ["cso"] = {"Sochiapam Chinantec", "Sochiapan Chinantec"}, ["csq"] = {"Croatia Sign Language"}, ["csr"] = {"Costa Rican Sign Language"}, ["css"] = {"Southern Ohlone"}, ["cst"] = {"Northern Ohlone"}, ["csu"] = {"Central Sudanic languages"}, ["csv"] = {"Sumtu Chin"}, ["csw"] = {"Swampy Cree"}, ["csy"] = {"Siyin Chin"}, ["csz"] = {"Coos"}, ["cta"] = {"Tataltepec Chatino"}, ["ctc"] = {"Chetco"}, ["ctd"] = {"Tedim Chin"}, ["cte"] = {"Tepinapa Chinantec"}, ["ctg"] = {"Chittagonian"}, ["cth"] = {"Thaiphum Chin"}, ["ctl"] = {"Tlacoatzintepec Chinantec"}, ["ctm"] = {"Chitimacha"}, ["ctn"] = {"Chhintange"}, ["cto"] = {"Emberá-Catío"}, ["ctp"] = {"Western Highland Chatino"}, ["cts"] = {"Northern Catanduanes Bikol"}, ["ctt"] = {"Wayanad Chetti"}, ["ctu"] = {"Chol"}, ["ctz"] = {"Zacatepec Chatino"}, ["cua"] = {"Cua"}, ["cub"] = {"Cubeo"}, ["cuc"] = {"Usila Chinantec"}, ["cug"] = {"Chungmboko", "Cung"}, ["cuh"] = {"Chuka", "Gichuka"}, ["cui"] = {"Cuiba"}, ["cuj"] = {"Mashco Piro"}, ["cuk"] = {"San Blas Kuna"}, ["cul"] = {"Culina", "Kulina"}, ["cuo"] = {"Cumanagoto"}, ["cup"] = {"Cupeño"}, ["cuq"] = {"Cun"}, ["cur"] = {"Chhulung"}, ["cus"] = {"Cushitic languages"}, ["cut"] = {"Teutila Cuicatec"}, ["cuu"] = {"Tai Ya"}, ["cuv"] = {"Cuvok"}, ["cuw"] = {"Chukwa"}, ["cux"] = {"Tepeuxila Cuicatec"}, ["cuy"] = {"Cuitlatec"}, ["cvg"] = {"Chug"}, ["cvn"] = {"Valle Nacional Chinantec"}, ["cwa"] = {"Kabwa"}, ["cwb"] = {"Maindo"}, ["cwd"] = {"Woods Cree"}, ["cwe"] = {"Kwere"}, ["cwg"] = {"Chewong", "Cheq Wong"}, ["cwt"] = {"Kuwaataay"}, ["cya"] = {"Nopala Chatino"}, ["cyb"] = {"Cayubaba"}, ["cyo"] = {"Cuyonon"}, ["czh"] = {"Huizhou Chinese"}, ["czk"] = {"Knaanic"}, ["czn"] = {"Zenzontepec Chatino"}, ["czo"] = {"Min Zhong Chinese"}, ["czt"] = {"Zotung Chin"}, ["daa"] = {"Dangaléat"}, ["dac"] = {"Dambi"}, ["dad"] = {"Marik"}, ["dae"] = {"Duupa"}, ["dag"] = {"Dagbani"}, ["dah"] = {"Gwahatike"}, ["dai"] = {"Day"}, ["daj"] = {"Dar Fur Daju"}, ["dak"] = {"Dakota"}, ["dal"] = {"Dahalo"}, ["dam"] = {"Damakawa"}, ["dao"] = {"Daai Chin"}, ["daq"] = {"Dandami Maria"}, ["dar"] = {"Dargwa"}, ["das"] = {"Daho-Doo"}, ["dau"] = {"Dar Sila Daju"}, ["dav"] = {"Taita", "Dawida"}, ["daw"] = {"Davawenyo"}, ["dax"] = {"Dayi"}, ["day"] = {"Land Dayak languages"}, ["daz"] = {"Dao"}, ["dba"] = {"Bangime"}, ["dbb"] = {"Deno"}, ["dbd"] = {"Dadiya"}, ["dbe"] = {"Dabe"}, ["dbf"] = {"Edopi"}, ["dbg"] = {"Dogul Dom Dogon"}, ["dbi"] = {"Doka"}, ["dbj"] = {"Ida'an"}, ["dbl"] = {"Dyirbal"}, ["dbm"] = {"Duguri"}, ["dbn"] = {"Duriankere"}, ["dbo"] = {"Dulbu"}, ["dbp"] = {"Duwai"}, ["dbq"] = {"Daba"}, ["dbr"] = {"Dabarre"}, ["dbt"] = {"Ben Tey Dogon"}, ["dbu"] = {"Bondum Dom Dogon"}, ["dbv"] = {"Dungu"}, ["dbw"] = {"Bankan Tey Dogon"}, ["dby"] = {"Dibiyaso"}, ["dcc"] = {"Deccan"}, ["dcr"] = {"Negerhollands"}, ["dda"] = {"Dadi Dadi"}, ["ddd"] = {"Dongotono"}, ["dde"] = {"Doondo"}, ["ddg"] = {"Fataluku"}, ["ddi"] = {"West Goodenough"}, ["ddj"] = {"Jaru"}, ["ddn"] = {"Dendi (Benin)"}, ["ddo"] = {"Dido"}, ["ddr"] = {"Dhudhuroa"}, ["dds"] = {"Donno So Dogon"}, ["ddw"] = {"Dawera-Daweloor"}, ["dec"] = {"Dagik"}, ["ded"] = {"Dedua"}, ["dee"] = {"Dewoin"}, ["def"] = {"Dezfuli"}, ["deg"] = {"Degema"}, ["deh"] = {"Dehwari"}, ["dei"] = {"Demisa"}, ["dek"] = {"Dek"}, ["del"] = {"Delaware"}, ["dem"] = {"Dem"}, ["den"] = {"Slave (Athapascan)"}, ["dep"] = {"Pidgin Delaware"}, ["deq"] = {"Dendi (Central African Republic)"}, ["der"] = {"Deori"}, ["des"] = {"Desano"}, ["dev"] = {"Domung"}, ["dez"] = {"Dengese"}, ["dga"] = {"Southern Dagaare"}, ["dgb"] = {"Bunoge Dogon"}, ["dgc"] = {"Casiguran Dumagat Agta"}, ["dgd"] = {"Dagaari Dioula"}, ["dge"] = {"Degenan"}, ["dgg"] = {"Doga"}, ["dgh"] = {"Dghwede"}, ["dgi"] = {"Northern Dagara"}, ["dgk"] = {"Dagba"}, ["dgl"] = {"Andaandi", "Dongolawi"}, ["dgn"] = {"Dagoman"}, ["dgo"] = {"Dogri (individual language)"}, ["dgr"] = {"Dogrib"}, ["dgs"] = {"Dogoso"}, ["dgt"] = {"Ndra'ngith"}, ["dgu"] = {"Degaru"}, ["dgw"] = {"Daungwurrung"}, ["dgx"] = {"Doghoro"}, ["dgz"] = {"Daga"}, ["dhd"] = {"Dhundari"}, ["dhg"] = {"Dhangu-Djangu", "Dhangu", "Djangu"}, ["dhi"] = {"Dhimal"}, ["dhl"] = {"Dhalandji"}, ["dhm"] = {"Zemba"}, ["dhn"] = {"Dhanki"}, ["dho"] = {"Dhodia"}, ["dhr"] = {"Dhargari"}, ["dhs"] = {"Dhaiso"}, ["dhu"] = {"Dhurga"}, ["dhv"] = {"Dehu", "Drehu"}, ["dhw"] = {"Dhanwar (Nepal)"}, ["dhx"] = {"Dhungaloo"}, ["dia"] = {"Dia"}, ["dib"] = {"South Central Dinka"}, ["dic"] = {"Lakota Dida"}, ["did"] = {"Didinga"}, ["dif"] = {"Dieri"}, ["dig"] = {"Digo", "Chidigo"}, ["dih"] = {"Kumiai"}, ["dii"] = {"Dimbong"}, ["dij"] = {"Dai"}, ["dik"] = {"Southwestern Dinka"}, ["dil"] = {"Dilling"}, ["dim"] = {"Dime"}, ["din"] = {"Dinka"}, ["dio"] = {"Dibo"}, ["dip"] = {"Northeastern Dinka"}, ["diq"] = {"Dimli (individual language)"}, ["dir"] = {"Dirim"}, ["dis"] = {"Dimasa"}, ["dit"] = {"Dirari"}, ["diu"] = {"Diriku"}, ["diw"] = {"Northwestern Dinka"}, ["dix"] = {"Dixon Reef"}, ["diy"] = {"Diuwe"}, ["diz"] = {"Ding"}, ["dja"] = {"Djadjawurrung"}, ["djb"] = {"Djinba"}, ["djc"] = {"Dar Daju Daju"}, ["djd"] = {"Djamindjung"}, ["dje"] = {"Zarma"}, ["djf"] = {"Djangun"}, ["dji"] = {"Djinang"}, ["djj"] = {"Djeebbana"}, ["djk"] = {"Eastern Maroon Creole", "Businenge Tongo", "Nenge"}, ["djm"] = {"Jamsay Dogon"}, ["djn"] = {"Djauan"}, ["djo"] = {"Jangkang"}, ["djr"] = {"Djambarrpuyngu"}, ["dju"] = {"Kapriman"}, ["djw"] = {"Djawi"}, ["dka"] = {"Dakpakha"}, ["dkk"] = {"Dakka"}, ["dkr"] = {"Kuijau"}, ["dks"] = {"Southeastern Dinka"}, ["dkx"] = {"Mazagway"}, ["dlg"] = {"Dolgan"}, ["dlk"] = {"Dahalik"}, ["dlm"] = {"Dalmatian"}, ["dln"] = {"Darlong"}, ["dma"] = {"Duma"}, ["dmb"] = {"Mombo Dogon"}, ["dmc"] = {"Gavak"}, ["dmd"] = {"Madhi Madhi"}, ["dme"] = {"Dugwor"}, ["dmg"] = {"Upper Kinabatangan"}, ["dmk"] = {"Domaaki"}, ["dml"] = {"Dameli"}, ["dmm"] = {"Dama"}, ["dmn"] = {"Mande languages"}, ["dmo"] = {"Kemedzung"}, ["dmr"] = {"East Damar"}, ["dms"] = {"Dampelas"}, ["dmu"] = {"Dubu", "Tebi"}, ["dmv"] = {"Dumpas"}, ["dmw"] = {"Mudburra"}, ["dmx"] = {"Dema"}, ["dmy"] = {"Demta", "Sowari"}, ["dna"] = {"Upper Grand Valley Dani"}, ["dnd"] = {"Daonda"}, ["dne"] = {"Ndendeule"}, ["dng"] = {"Dungan"}, ["dni"] = {"Lower Grand Valley Dani"}, ["dnj"] = {"Dan"}, ["dnk"] = {"Dengka"}, ["dnn"] = {"Dzùùngoo"}, ["dno"] = {"Ndrulo", "Northern Lendu"}, ["dnr"] = {"Danaru"}, ["dnt"] = {"Mid Grand Valley Dani"}, ["dnu"] = {"Danau"}, ["dnv"] = {"Danu"}, ["dnw"] = {"Western Dani"}, ["dny"] = {"Dení"}, ["doa"] = {"Dom"}, ["dob"] = {"Dobu"}, ["doc"] = {"Northern Dong"}, ["doe"] = {"Doe"}, ["dof"] = {"Domu"}, ["doh"] = {"Dong"}, ["doi"] = {"Dogri (macrolanguage)"}, ["dok"] = {"Dondo"}, ["dol"] = {"Doso"}, ["don"] = {"Toura (Papua New Guinea)"}, ["doo"] = {"Dongo"}, ["dop"] = {"Lukpa"}, ["doq"] = {"Dominican Sign Language"}, ["dor"] = {"Dori'o"}, ["dos"] = {"Dogosé"}, ["dot"] = {"Dass"}, ["dov"] = {"Dombe"}, ["dow"] = {"Doyayo"}, ["dox"] = {"Bussa"}, ["doy"] = {"Dompo"}, ["doz"] = {"Dorze"}, ["dpp"] = {"Papar"}, ["dra"] = {"Dravidian languages"}, ["drb"] = {"Dair"}, ["drc"] = {"Minderico"}, ["drd"] = {"Darmiya"}, ["dre"] = {"Dolpo"}, ["drg"] = {"Rungus"}, ["dri"] = {"C'Lela"}, ["drl"] = {"Paakantyi"}, ["drn"] = {"West Damar"}, ["dro"] = {"Daro-Matu Melanau"}, ["drq"] = {"Dura"}, ["drr"] = {"Dororo"}, ["drs"] = {"Gedeo"}, ["drt"] = {"Drents"}, ["dru"] = {"Rukai"}, ["dry"] = {"Darai"}, ["dsb"] = {"Lower Sorbian"}, ["dse"] = {"Dutch Sign Language"}, ["dsh"] = {"Daasanach"}, ["dsi"] = {"Disa"}, ["dsl"] = {"Danish Sign Language"}, ["dsn"] = {"Dusner"}, ["dso"] = {"Desiya"}, ["dsq"] = {"Tadaksahak"}, ["dta"] = {"Daur"}, ["dtb"] = {"Labuk-Kinabatangan Kadazan"}, ["dtd"] = {"Ditidaht"}, ["dth"] = {"Adithinngithigh"}, ["dti"] = {"Ana Tinga Dogon"}, ["dtk"] = {"Tene Kan Dogon"}, ["dtm"] = {"Tomo Kan Dogon"}, ["dtn"] = {"Daatsʼíin"}, ["dto"] = {"Tommo So Dogon"}, ["dtp"] = {"Kadazan Dusun", "Central Dusun"}, ["dtr"] = {"Lotud"}, ["dts"] = {"Toro So Dogon"}, ["dtt"] = {"Toro Tegu Dogon"}, ["dtu"] = {"Tebul Ure Dogon"}, ["dty"] = {"Dotyali"}, ["dua"] = {"Duala"}, ["dub"] = {"Dubli"}, ["duc"] = {"Duna"}, ["dud"] = {"Hun-Saare"}, ["due"] = {"Umiray Dumaget Agta"}, ["duf"] = {"Dumbea", "Drubea"}, ["dug"] = {"Duruma", "Chiduruma"}, ["duh"] = {"Dungra Bhil"}, ["dui"] = {"Dumun"}, ["duk"] = {"Uyajitaya"}, ["dul"] = {"Alabat Island Agta"}, ["dum"] = {"Middle Dutch (ca. 1050-1350)"}, ["dun"] = {"Dusun Deyah"}, ["duo"] = {"Dupaninan Agta"}, ["dup"] = {"Duano"}, ["duq"] = {"Dusun Malang"}, ["dur"] = {"Dii"}, ["dus"] = {"Dumi"}, ["duu"] = {"Drung"}, ["duv"] = {"Duvle"}, ["duw"] = {"Dusun Witu"}, ["dux"] = {"Duungooma"}, ["duy"] = {"Dicamay Agta"}, ["duz"] = {"Duli-Gey"}, ["dva"] = {"Duau"}, ["dwa"] = {"Diri"}, ["dwr"] = {"Dawro"}, ["dws"] = {"Dutton World Speedwords"}, ["dwu"] = {"Dhuwal"}, ["dww"] = {"Dawawa"}, ["dwy"] = {"Dhuwaya"}, ["dwz"] = {"Dewas Rai"}, ["dya"] = {"Dyan"}, ["dyb"] = {"Dyaberdyaber"}, ["dyd"] = {"Dyugun"}, ["dyg"] = {"Villa Viciosa Agta"}, ["dyi"] = {"Djimini Senoufo"}, ["dym"] = {"Yanda Dom Dogon"}, ["dyn"] = {"Dyangadi"}, ["dyo"] = {"Jola-Fonyi"}, ["dyu"] = {"Dyula"}, ["dyy"] = {"Dyaabugay"}, ["dza"] = {"Tunzu"}, ["dze"] = {"Djiwarli"}, ["dzg"] = {"Dazaga"}, ["dzl"] = {"Dzalakha"}, ["dzn"] = {"Dzando"}, ["eaa"] = {"Karenggapa"}, ["ebg"] = {"Ebughu"}, ["ebk"] = {"Eastern Bontok"}, ["ebo"] = {"Teke-Ebo"}, ["ebr"] = {"Ebrié"}, ["ebu"] = {"Embu", "Kiembu"}, ["ecr"] = {"Eteocretan"}, ["ecs"] = {"Ecuadorian Sign Language"}, ["ecy"] = {"Eteocypriot"}, ["eee"] = {"E"}, ["efa"] = {"Efai"}, ["efe"] = {"Efe"}, ["efi"] = {"Efik"}, ["ega"] = {"Ega"}, ["egl"] = {"Emilian"}, ["ego"] = {"Eggon"}, ["egx"] = {"Egyptian languages"}, ["egy"] = {"Egyptian (Ancient)"}, ["ehu"] = {"Ehueun"}, ["eip"] = {"Eipomek"}, ["eit"] = {"Eitiep"}, ["eiv"] = {"Askopan"}, ["eja"] = {"Ejamat"}, ["eka"] = {"Ekajuk"}, ["ekc"] = {"Eastern Karnic"}, ["eke"] = {"Ekit"}, ["ekg"] = {"Ekari"}, ["eki"] = {"Eki"}, ["ekk"] = {"Standard Estonian"}, ["ekl"] = {"Kol (Bangladesh)", "Kol"}, ["ekm"] = {"Elip"}, ["eko"] = {"Koti"}, ["ekp"] = {"Ekpeye"}, ["ekr"] = {"Yace"}, ["eky"] = {"Eastern Kayah"}, ["ele"] = {"Elepi"}, ["elh"] = {"El Hugeirat"}, ["eli"] = {"Nding"}, ["elk"] = {"Elkei"}, ["elm"] = {"Eleme"}, ["elo"] = {"El Molo"}, ["elu"] = {"Elu"}, ["elx"] = {"Elamite"}, ["ema"] = {"Emai-Iuleha-Ora"}, ["emb"] = {"Embaloh"}, ["eme"] = {"Emerillon"}, ["emg"] = {"Eastern Meohang"}, ["emi"] = {"Mussau-Emira"}, ["emk"] = {"Eastern Maninkakan"}, ["emm"] = {"Mamulique"}, ["emn"] = {"Eman"}, ["emp"] = {"Northern Emberá"}, ["ems"] = {"Pacific Gulf Yupik"}, ["emu"] = {"Eastern Muria"}, ["emw"] = {"Emplawas"}, ["emx"] = {"Erromintxela"}, ["emy"] = {"Epigraphic Mayan"}, ["ena"] = {"Apali"}, ["enb"] = {"Markweeta"}, ["enc"] = {"En"}, ["end"] = {"Ende"}, ["enf"] = {"Forest Enets"}, ["enh"] = {"Tundra Enets"}, ["enl"] = {"Enlhet"}, ["enm"] = {"Middle English (1100-1500)"}, ["enn"] = {"Engenni"}, ["eno"] = {"Enggano"}, ["enq"] = {"Enga"}, ["enr"] = {"Emumu", "Emem"}, ["enu"] = {"Enu"}, ["env"] = {"Enwan (Edu State)"}, ["enw"] = {"Enwan (Akwa Ibom State)"}, ["enx"] = {"Enxet"}, ["eot"] = {"Beti (Côte d'Ivoire)"}, ["epi"] = {"Epie"}, ["era"] = {"Eravallan"}, ["erg"] = {"Sie"}, ["erh"] = {"Eruwa"}, ["eri"] = {"Ogea"}, ["erk"] = {"South Efate"}, ["ero"] = {"Horpa"}, ["err"] = {"Erre"}, ["ers"] = {"Ersu"}, ["ert"] = {"Eritai"}, ["erw"] = {"Erokwanas"}, ["ese"] = {"Ese Ejja"}, ["esg"] = {"Aheri Gondi"}, ["esh"] = {"Eshtehardi"}, ["esi"] = {"North Alaskan Inupiatun"}, ["esk"] = {"Northwest Alaska Inupiatun"}, ["esl"] = {"Egypt Sign Language"}, ["esm"] = {"Esuma"}, ["esn"] = {"Salvadoran Sign Language"}, ["eso"] = {"Estonian Sign Language"}, ["esq"] = {"Esselen"}, ["ess"] = {"Central Siberian Yupik"}, ["esu"] = {"Central Yupik"}, ["esx"] = {"Eskimo-Aleut languages"}, ["esy"] = {"Eskayan"}, ["etb"] = {"Etebi"}, ["etc"] = {"Etchemin"}, ["eth"] = {"Ethiopian Sign Language"}, ["etn"] = {"Eton (Vanuatu)"}, ["eto"] = {"Eton (Cameroon)"}, ["etr"] = {"Edolo"}, ["ets"] = {"Yekhee"}, ["ett"] = {"Etruscan"}, ["etu"] = {"Ejagham"}, ["etx"] = {"Eten"}, ["etz"] = {"Semimi"}, ["euq"] = {"Basque (family)"}, ["eve"] = {"Even"}, ["evh"] = {"Uvbie"}, ["evn"] = {"Evenki"}, ["ewo"] = {"Ewondo"}, ["ext"] = {"Extremaduran"}, ["eya"] = {"Eyak"}, ["eyo"] = {"Keiyo"}, ["eza"] = {"Ezaa"}, ["eze"] = {"Uzekwe"}, ["faa"] = {"Fasu"}, ["fab"] = {"Fa d'Ambu"}, ["fad"] = {"Wagi"}, ["faf"] = {"Fagani"}, ["fag"] = {"Finongan"}, ["fah"] = {"Baissa Fali"}, ["fai"] = {"Faiwol"}, ["faj"] = {"Faita"}, ["fak"] = {"Fang (Cameroon)"}, ["fal"] = {"South Fali"}, ["fam"] = {"Fam"}, ["fan"] = {"Fang (Equatorial Guinea)"}, ["fap"] = {"Paloor"}, ["far"] = {"Fataleka"}, ["fat"] = {"Fanti"}, ["fau"] = {"Fayu"}, ["fax"] = {"Fala"}, ["fay"] = {"Southwestern Fars"}, ["faz"] = {"Northwestern Fars"}, ["fbl"] = {"West Albay Bikol"}, ["fcs"] = {"Quebec Sign Language"}, ["fer"] = {"Feroge"}, ["ffi"] = {"Foia Foia"}, ["ffm"] = {"Maasina Fulfulde"}, ["fgr"] = {"Fongoro"}, ["fia"] = {"Nobiin"}, ["fie"] = {"Fyer"}, ["fil"] = {"Filipino", "Pilipino"}, ["fip"] = {"Fipa"}, ["fir"] = {"Firan"}, ["fit"] = {"Tornedalen Finnish"}, ["fiu"] = {"Finno-Ugrian languages"}, ["fiw"] = {"Fiwaga"}, ["fkk"] = {"Kirya-Konzəl"}, ["fkv"] = {"Kven Finnish"}, ["fla"] = {"Kalispel-Pend d'Oreille"}, ["flh"] = {"Foau"}, ["fli"] = {"Fali"}, ["fll"] = {"North Fali"}, ["fln"] = {"Flinders Island"}, ["flr"] = {"Fuliiru"}, ["fly"] = {"Flaaitaal", "Tsotsitaal"}, ["fmp"] = {"Fe'fe'"}, ["fmu"] = {"Far Western Muria"}, ["fnb"] = {"Fanbak"}, ["fng"] = {"Fanagalo"}, ["fni"] = {"Fania"}, ["fod"] = {"Foodo"}, ["foi"] = {"Foi"}, ["fom"] = {"Foma"}, ["fon"] = {"Fon"}, ["for"] = {"Fore"}, ["fos"] = {"Siraya"}, ["fox"] = {"Formosan languages"}, ["fpe"] = {"Fernando Po Creole English"}, ["fqs"] = {"Fas"}, ["frc"] = {"Cajun French"}, ["frd"] = {"Fordata"}, ["frk"] = {"Frankish"}, ["frm"] = {"Middle French (ca. 1400-1600)"}, ["fro"] = {"Old French (842-ca. 1400)"}, ["frp"] = {"Arpitan", "Francoprovençal"}, ["frq"] = {"Forak"}, ["frr"] = {"Northern Frisian"}, ["frs"] = {"Eastern Frisian"}, ["frt"] = {"Fortsenal"}, ["fse"] = {"Finnish Sign Language"}, ["fsl"] = {"French Sign Language"}, ["fss"] = {"Finland-Swedish Sign Language", "finlandssvenskt teckenspråk", "suomenruotsalainen viittomakieli"}, ["fub"] = {"Adamawa Fulfulde"}, ["fuc"] = {"Pulaar"}, ["fud"] = {"East Futuna"}, ["fue"] = {"Borgu Fulfulde"}, ["fuf"] = {"Pular"}, ["fuh"] = {"Western Niger Fulfulde"}, ["fui"] = {"Bagirmi Fulfulde"}, ["fuj"] = {"Ko"}, ["fum"] = {"Fum"}, ["fun"] = {"Fulniô"}, ["fuq"] = {"Central-Eastern Niger Fulfulde"}, ["fur"] = {"Friulian"}, ["fut"] = {"Futuna-Aniwa"}, ["fuu"] = {"Furu"}, ["fuv"] = {"Nigerian Fulfulde"}, ["fuy"] = {"Fuyug"}, ["fvr"] = {"Fur"}, ["fwa"] = {"Fwâi"}, ["fwe"] = {"Fwe"}, ["gaa"] = {"Ga"}, ["gab"] = {"Gabri"}, ["gac"] = {"Mixed Great Andamanese"}, ["gad"] = {"Gaddang"}, ["gae"] = {"Guarequena"}, ["gaf"] = {"Gende"}, ["gag"] = {"Gagauz"}, ["gah"] = {"Alekano"}, ["gai"] = {"Borei"}, ["gaj"] = {"Gadsup"}, ["gak"] = {"Gamkonora"}, ["gal"] = {"Galolen"}, ["gam"] = {"Kandawo"}, ["gan"] = {"Gan Chinese"}, ["gao"] = {"Gants"}, ["gap"] = {"Gal"}, ["gaq"] = {"Gata'"}, ["gar"] = {"Galeya"}, ["gas"] = {"Adiwasi Garasia"}, ["gat"] = {"Kenati"}, ["gau"] = {"Mudhili Gadaba"}, ["gaw"] = {"Nobonob"}, ["gax"] = {"Borana-Arsi-Guji Oromo"}, ["gay"] = {"Gayo"}, ["gaz"] = {"West Central Oromo"}, ["gba"] = {"Gbaya (Central African Republic)"}, ["gbb"] = {"Kaytetye"}, ["gbd"] = {"Karadjeri"}, ["gbe"] = {"Niksek"}, ["gbf"] = {"Gaikundi"}, ["gbg"] = {"Gbanziri"}, ["gbh"] = {"Defi Gbe"}, ["gbi"] = {"Galela"}, ["gbj"] = {"Bodo Gadaba"}, ["gbk"] = {"Gaddi"}, ["gbl"] = {"Gamit"}, ["gbm"] = {"Garhwali"}, ["gbn"] = {"Mo'da"}, ["gbo"] = {"Northern Grebo"}, ["gbp"] = {"Gbaya-Bossangoa"}, ["gbq"] = {"Gbaya-Bozoum"}, ["gbr"] = {"Gbagyi"}, ["gbs"] = {"Gbesi Gbe"}, ["gbu"] = {"Gagadu"}, ["gbv"] = {"Gbanu"}, ["gbw"] = {"Gabi-Gabi"}, ["gbx"] = {"Eastern Xwla Gbe"}, ["gby"] = {"Gbari"}, ["gbz"] = {"Zoroastrian Dari"}, ["gcc"] = {"Mali"}, ["gcd"] = {"Ganggalida"}, ["gce"] = {"Galice"}, ["gcf"] = {"Guadeloupean Creole French"}, ["gcl"] = {"Grenadian Creole English"}, ["gcn"] = {"Gaina"}, ["gcr"] = {"Guianese Creole French"}, ["gct"] = {"Colonia Tovar German"}, ["gda"] = {"Gade Lohar"}, ["gdb"] = {"Pottangi Ollar Gadaba"}, ["gdc"] = {"Gugu Badhun"}, ["gdd"] = {"Gedaged"}, ["gde"] = {"Gude"}, ["gdf"] = {"Guduf-Gava"}, ["gdg"] = {"Ga'dang"}, ["gdh"] = {"Gadjerawang"}, ["gdi"] = {"Gundi"}, ["gdj"] = {"Gurdjar"}, ["gdk"] = {"Gadang"}, ["gdl"] = {"Dirasha"}, ["gdm"] = {"Laal"}, ["gdn"] = {"Umanakaina"}, ["gdo"] = {"Ghodoberi"}, ["gdq"] = {"Mehri"}, ["gdr"] = {"Wipi"}, ["gds"] = {"Ghandruk Sign Language"}, ["gdt"] = {"Kungardutyi"}, ["gdu"] = {"Gudu"}, ["gdx"] = {"Godwari"}, ["gea"] = {"Geruma"}, ["geb"] = {"Kire"}, ["gec"] = {"Gboloo Grebo"}, ["ged"] = {"Gade"}, ["geg"] = {"Gengle"}, ["geh"] = {"Hutterite German", "Hutterisch"}, ["gei"] = {"Gebe"}, ["gej"] = {"Gen"}, ["gek"] = {"Ywom"}, ["gel"] = {"ut-Ma'in"}, ["gem"] = {"Germanic languages"}, ["geq"] = {"Geme"}, ["ges"] = {"Geser-Gorom"}, ["gev"] = {"Eviya"}, ["gew"] = {"Gera"}, ["gex"] = {"Garre"}, ["gey"] = {"Enya"}, ["gez"] = {"Geez"}, ["gfk"] = {"Patpatar"}, ["gft"] = {"Gafat"}, ["gga"] = {"Gao"}, ["ggb"] = {"Gbii"}, ["ggd"] = {"Gugadj"}, ["gge"] = {"Guragone"}, ["ggg"] = {"Gurgula"}, ["ggk"] = {"Kungarakany"}, ["ggl"] = {"Ganglau"}, ["ggt"] = {"Gitua"}, ["ggu"] = {"Gagu", "Gban"}, ["ggw"] = {"Gogodala"}, ["gha"] = {"Ghadamès"}, ["ghc"] = {"Hiberno-Scottish Gaelic"}, ["ghe"] = {"Southern Ghale"}, ["ghh"] = {"Northern Ghale"}, ["ghk"] = {"Geko Karen"}, ["ghl"] = {"Ghulfan"}, ["ghn"] = {"Ghanongga"}, ["gho"] = {"Ghomara"}, ["ghr"] = {"Ghera"}, ["ghs"] = {"Guhu-Samane"}, ["ght"] = {"Kuke", "Kutang Ghale"}, ["gia"] = {"Kitja"}, ["gib"] = {"Gibanawa"}, ["gic"] = {"Gail"}, ["gid"] = {"Gidar"}, ["gie"] = {"Gaɓogbo", "Guébie"}, ["gig"] = {"Goaria"}, ["gih"] = {"Githabul"}, ["gil"] = {"Gilbertese"}, ["gim"] = {"Gimi (Eastern Highlands)"}, ["gin"] = {"Hinukh"}, ["gip"] = {"Gimi (West New Britain)"}, ["giq"] = {"Green Gelao"}, ["gir"] = {"Red Gelao"}, ["gis"] = {"North Giziga"}, ["git"] = {"Gitxsan"}, ["giu"] = {"Mulao"}, ["giw"] = {"White Gelao"}, ["gix"] = {"Gilima"}, ["giy"] = {"Giyug"}, ["giz"] = {"South Giziga"}, ["gji"] = {"Geji"}, ["gjk"] = {"Kachi Koli"}, ["gjm"] = {"Gunditjmara"}, ["gjn"] = {"Gonja"}, ["gjr"] = {"Gurindji Kriol"}, ["gju"] = {"Gujari"}, ["gka"] = {"Guya"}, ["gkd"] = {"Magɨ (Madang Province)"}, ["gke"] = {"Ndai"}, ["gkn"] = {"Gokana"}, ["gko"] = {"Kok-Nar"}, ["gkp"] = {"Guinea Kpelle"}, ["gku"] = {"ǂUngkue"}, ["glc"] = {"Bon Gula"}, ["gld"] = {"Nanai"}, ["glh"] = {"Northwest Pashai", "Northwest Pashayi"}, ["gli"] = {"Guliguli"}, ["glj"] = {"Gula Iro"}, ["glk"] = {"Gilaki"}, ["gll"] = {"Garlali"}, ["glo"] = {"Galambu"}, ["glr"] = {"Glaro-Twabo"}, ["glu"] = {"Gula (Chad)"}, ["glw"] = {"Glavda"}, ["gly"] = {"Gule"}, ["gma"] = {"Gambera"}, ["gmb"] = {"Gula'alaa"}, ["gmd"] = {"Mághdì"}, ["gme"] = {"East Germanic languages"}, ["gmg"] = {"Magɨyi"}, ["gmh"] = {"Middle High German (ca. 1050-1500)"}, ["gml"] = {"Middle Low German"}, ["gmm"] = {"Gbaya-Mbodomo"}, ["gmn"] = {"Gimnime"}, ["gmq"] = {"North Germanic languages"}, ["gmu"] = {"Gumalu"}, ["gmv"] = {"Gamo"}, ["gmw"] = {"West Germanic languages"}, ["gmx"] = {"Magoma"}, ["gmy"] = {"Mycenaean Greek"}, ["gmz"] = {"Mgbolizhia"}, ["gna"] = {"Kaansa"}, ["gnb"] = {"Gangte"}, ["gnc"] = {"Guanche"}, ["gnd"] = {"Zulgo-Gemzek"}, ["gne"] = {"Ganang"}, ["gng"] = {"Ngangam"}, ["gnh"] = {"Lere"}, ["gni"] = {"Gooniyandi"}, ["gnj"] = {"Ngen"}, ["gnk"] = {"ǁGana"}, ["gnl"] = {"Gangulu"}, ["gnm"] = {"Ginuman"}, ["gnn"] = {"Gumatj"}, ["gno"] = {"Northern Gondi"}, ["gnq"] = {"Gana"}, ["gnr"] = {"Gureng Gureng"}, ["gnt"] = {"Guntai"}, ["gnu"] = {"Gnau"}, ["gnw"] = {"Western Bolivian Guaraní"}, ["gnz"] = {"Ganzi"}, ["goa"] = {"Guro"}, ["gob"] = {"Playero"}, ["goc"] = {"Gorakor"}, ["god"] = {"Godié"}, ["goe"] = {"Gongduk"}, ["gof"] = {"Gofa"}, ["gog"] = {"Gogo"}, ["goh"] = {"Old High German (ca. 750-1050)"}, ["goi"] = {"Gobasi"}, ["goj"] = {"Gowlan"}, ["gok"] = {"Gowli"}, ["gol"] = {"Gola"}, ["gom"] = {"Goan Konkani"}, ["gon"] = {"Gondi"}, ["goo"] = {"Gone Dau"}, ["gop"] = {"Yeretuar"}, ["goq"] = {"Gorap"}, ["gor"] = {"Gorontalo"}, ["gos"] = {"Gronings"}, ["got"] = {"Gothic"}, ["gou"] = {"Gavar"}, ["gow"] = {"Gorowa"}, ["gox"] = {"Gobu"}, ["goy"] = {"Goundo"}, ["goz"] = {"Gozarkhani"}, ["gpa"] = {"Gupa-Abawa"}, ["gpe"] = {"Ghanaian Pidgin English"}, ["gpn"] = {"Taiap"}, ["gqa"] = {"Ga'anda"}, ["gqi"] = {"Guiqiong"}, ["gqn"] = {"Guana (Brazil)"}, ["gqr"] = {"Gor"}, ["gqu"] = {"Qau"}, ["gra"] = {"Rajput Garasia"}, ["grb"] = {"Grebo"}, ["grc"] = {"Ancient Greek (to 1453)"}, ["grd"] = {"Guruntum-Mbaaru"}, ["grg"] = {"Madi"}, ["grh"] = {"Gbiri-Niragu"}, ["gri"] = {"Ghari"}, ["grj"] = {"Southern Grebo"}, ["grk"] = {"Greek languages"}, ["grm"] = {"Kota Marudu Talantang"}, ["gro"] = {"Groma"}, ["grq"] = {"Gorovu"}, ["grr"] = {"Taznatit"}, ["grs"] = {"Gresi"}, ["grt"] = {"Garo"}, ["gru"] = {"Kistane"}, ["grv"] = {"Central Grebo"}, ["grw"] = {"Gweda"}, ["grx"] = {"Guriaso"}, ["gry"] = {"Barclayville Grebo"}, ["grz"] = {"Guramalum"}, ["gse"] = {"Ghanaian Sign Language"}, ["gsg"] = {"German Sign Language"}, ["gsl"] = {"Gusilay"}, ["gsm"] = {"Guatemalan Sign Language"}, ["gsn"] = {"Nema", "Gusan"}, ["gso"] = {"Southwest Gbaya"}, ["gsp"] = {"Wasembo"}, ["gss"] = {"Greek Sign Language"}, ["gsw"] = {"Swiss German", "Alemannic", "Alsatian"}, ["gta"] = {"Guató"}, ["gtu"] = {"Aghu-Tharnggala"}, ["gua"] = {"Shiki"}, ["gub"] = {"Guajajára"}, ["guc"] = {"Wayuu"}, ["gud"] = {"Yocoboué Dida"}, ["gue"] = {"Gurinji"}, ["guf"] = {"Gupapuyngu"}, ["gug"] = {"Paraguayan Guaraní"}, ["guh"] = {"Guahibo"}, ["gui"] = {"Eastern Bolivian Guaraní"}, ["guk"] = {"Gumuz"}, ["gul"] = {"Sea Island Creole English"}, ["gum"] = {"Guambiano"}, ["gun"] = {"Mbyá Guaraní"}, ["guo"] = {"Guayabero"}, ["gup"] = {"Gunwinggu"}, ["guq"] = {"Aché"}, ["gur"] = {"Farefare"}, ["gus"] = {"Guinean Sign Language"}, ["gut"] = {"Maléku Jaíka"}, ["guu"] = {"Yanomamö"}, ["guw"] = {"Gun"}, ["gux"] = {"Gourmanchéma"}, ["guz"] = {"Gusii", "Ekegusii"}, ["gva"] = {"Guana (Paraguay)"}, ["gvc"] = {"Guanano"}, ["gve"] = {"Duwet"}, ["gvf"] = {"Golin"}, ["gvj"] = {"Guajá"}, ["gvl"] = {"Gulay"}, ["gvm"] = {"Gurmana"}, ["gvn"] = {"Kuku-Yalanji"}, ["gvo"] = {"Gavião Do Jiparaná"}, ["gvp"] = {"Pará Gavião"}, ["gvr"] = {"Gurung"}, ["gvs"] = {"Gumawana"}, ["gvy"] = {"Guyani"}, ["gwa"] = {"Mbato"}, ["gwb"] = {"Gwa"}, ["gwc"] = {"Kalami"}, ["gwd"] = {"Gawwada"}, ["gwe"] = {"Gweno"}, ["gwf"] = {"Gowro"}, ["gwg"] = {"Moo"}, ["gwi"] = {"Gwichʼin"}, ["gwj"] = {"ǀGwi"}, ["gwm"] = {"Awngthim"}, ["gwn"] = {"Gwandara"}, ["gwr"] = {"Gwere"}, ["gwt"] = {"Gawar-Bati"}, ["gwu"] = {"Guwamu"}, ["gww"] = {"Kwini"}, ["gwx"] = {"Gua"}, ["gxx"] = {"Wè Southern"}, ["gya"] = {"Northwest Gbaya"}, ["gyb"] = {"Garus"}, ["gyd"] = {"Kayardild"}, ["gye"] = {"Gyem"}, ["gyf"] = {"Gungabula"}, ["gyg"] = {"Gbayi"}, ["gyi"] = {"Gyele"}, ["gyl"] = {"Gayil"}, ["gym"] = {"Ngäbere"}, ["gyn"] = {"Guyanese Creole English"}, ["gyo"] = {"Gyalsumdo"}, ["gyr"] = {"Guarayu"}, ["gyy"] = {"Gunya"}, ["gza"] = {"Ganza"}, ["gzi"] = {"Gazi"}, ["gzn"] = {"Gane"}, ["haa"] = {"Han"}, ["hab"] = {"Hanoi Sign Language"}, ["hac"] = {"Gurani"}, ["had"] = {"Hatam"}, ["hae"] = {"Eastern Oromo"}, ["haf"] = {"Haiphong Sign Language"}, ["hag"] = {"Hanga"}, ["hah"] = {"Hahon"}, ["hai"] = {"Haida"}, ["haj"] = {"Hajong"}, ["hak"] = {"Hakka Chinese"}, ["hal"] = {"Halang"}, ["ham"] = {"Hewa"}, ["han"] = {"Hangaza"}, ["hao"] = {"Hakö"}, ["hap"] = {"Hupla"}, ["haq"] = {"Ha"}, ["har"] = {"Harari"}, ["has"] = {"Haisla"}, ["hav"] = {"Havu"}, ["haw"] = {"Hawaiian"}, ["hax"] = {"Southern Haida"}, ["hay"] = {"Haya"}, ["haz"] = {"Hazaragi"}, ["hba"] = {"Hamba"}, ["hbb"] = {"Huba"}, ["hbn"] = {"Heiban"}, ["hbo"] = {"Ancient Hebrew"}, ["hbu"] = {"Habu"}, ["hca"] = {"Andaman Creole Hindi"}, ["hch"] = {"Huichol"}, ["hdn"] = {"Northern Haida"}, ["hds"] = {"Honduras Sign Language"}, ["hdy"] = {"Hadiyya"}, ["hea"] = {"Northern Qiandong Miao"}, ["hed"] = {"Herdé"}, ["heg"] = {"Helong"}, ["heh"] = {"Hehe"}, ["hei"] = {"Heiltsuk"}, ["hem"] = {"Hemba"}, ["hgm"] = {"Haiǁom"}, ["hgw"] = {"Haigwai"}, ["hhi"] = {"Hoia Hoia"}, ["hhr"] = {"Kerak"}, ["hhy"] = {"Hoyahoya"}, ["hia"] = {"Lamang"}, ["hib"] = {"Hibito"}, ["hid"] = {"Hidatsa"}, ["hif"] = {"Fiji Hindi"}, ["hig"] = {"Kamwe"}, ["hih"] = {"Pamosu"}, ["hii"] = {"Hinduri"}, ["hij"] = {"Hijuk"}, ["hik"] = {"Seit-Kaitetu"}, ["hil"] = {"Hiligaynon"}, ["him"] = {"Himachali languages", "Western Pahari languages"}, ["hio"] = {"Tsoa"}, ["hir"] = {"Himarimã"}, ["hit"] = {"Hittite"}, ["hiw"] = {"Hiw"}, ["hix"] = {"Hixkaryána"}, ["hji"] = {"Haji"}, ["hka"] = {"Kahe"}, ["hke"] = {"Hunde"}, ["hkk"] = {"Hunjara-Kaina Ke"}, ["hkn"] = {"Mel-Khaonh"}, ["hks"] = {"Hong Kong Sign Language", "Heung Kong Sau Yue"}, ["hla"] = {"Halia"}, ["hlb"] = {"Halbi"}, ["hld"] = {"Halang Doan"}, ["hle"] = {"Hlersu"}, ["hlt"] = {"Matu Chin"}, ["hlu"] = {"Hieroglyphic Luwian"}, ["hma"] = {"Southern Mashan Hmong", "Southern Mashan Miao"}, ["hmb"] = {"Humburi Senni Songhay"}, ["hmc"] = {"Central Huishui Hmong", "Central Huishui Miao"}, ["hmd"] = {"Large Flowery Miao", "A-hmaos", "Da-Hua Miao"}, ["hme"] = {"Eastern Huishui Hmong", "Eastern Huishui Miao"}, ["hmf"] = {"Hmong Don"}, ["hmg"] = {"Southwestern Guiyang Hmong"}, ["hmh"] = {"Southwestern Huishui Hmong", "Southwestern Huishui Miao"}, ["hmi"] = {"Northern Huishui Hmong", "Northern Huishui Miao"}, ["hmj"] = {"Ge", "Gejia"}, ["hmk"] = {"Maek"}, ["hml"] = {"Luopohe Hmong", "Luopohe Miao"}, ["hmm"] = {"Central Mashan Hmong", "Central Mashan Miao"}, ["hmn"] = {"Hmong", "Mong"}, ["hmp"] = {"Northern Mashan Hmong", "Northern Mashan Miao"}, ["hmq"] = {"Eastern Qiandong Miao"}, ["hmr"] = {"Hmar"}, ["hms"] = {"Southern Qiandong Miao"}, ["hmt"] = {"Hamtai"}, ["hmu"] = {"Hamap"}, ["hmv"] = {"Hmong Dô"}, ["hmw"] = {"Western Mashan Hmong", "Western Mashan Miao"}, ["hmx"] = {"Hmong-Mien languages"}, ["hmy"] = {"Southern Guiyang Hmong", "Southern Guiyang Miao"}, ["hmz"] = {"Hmong Shua", "Sinicized Miao"}, ["hna"] = {"Mina (Cameroon)"}, ["hnd"] = {"Southern Hindko"}, ["hne"] = {"Chhattisgarhi"}, ["hnh"] = {"ǁAni"}, ["hni"] = {"Hani"}, ["hnj"] = {"Hmong Njua", "Mong Leng", "Mong Njua"}, ["hnn"] = {"Hanunoo"}, ["hno"] = {"Northern Hindko"}, ["hns"] = {"Caribbean Hindustani"}, ["hnu"] = {"Hung"}, ["hoa"] = {"Hoava"}, ["hob"] = {"Mari (Madang Province)"}, ["hoc"] = {"Ho"}, ["hod"] = {"Holma"}, ["hoe"] = {"Horom"}, ["hoh"] = {"Hobyót"}, ["hoi"] = {"Holikachuk"}, ["hoj"] = {"Hadothi", "Haroti"}, ["hok"] = {"Hokan languages"}, ["hol"] = {"Holu"}, ["hom"] = {"Homa"}, ["hoo"] = {"Holoholo"}, ["hop"] = {"Hopi"}, ["hor"] = {"Horo"}, ["hos"] = {"Ho Chi Minh City Sign Language"}, ["hot"] = {"Hote", "Malê"}, ["hov"] = {"Hovongan"}, ["how"] = {"Honi"}, ["hoy"] = {"Holiya"}, ["hoz"] = {"Hozo"}, ["hpo"] = {"Hpon"}, ["hps"] = {"Hawai'i Sign Language (HSL)", "Hawai'i Pidgin Sign Language"}, ["hra"] = {"Hrangkhol"}, ["hrc"] = {"Niwer Mil"}, ["hre"] = {"Hre"}, ["hrk"] = {"Haruku"}, ["hrm"] = {"Horned Miao"}, ["hro"] = {"Haroi"}, ["hrp"] = {"Nhirrpi"}, ["hrt"] = {"Hértevin"}, ["hru"] = {"Hruso"}, ["hrw"] = {"Warwar Feni"}, ["hrx"] = {"Hunsrik"}, ["hrz"] = {"Harzani"}, ["hsb"] = {"Upper Sorbian"}, ["hsh"] = {"Hungarian Sign Language"}, ["hsl"] = {"Hausa Sign Language"}, ["hsn"] = {"Xiang Chinese"}, ["hss"] = {"Harsusi"}, ["hti"] = {"Hoti"}, ["hto"] = {"Minica Huitoto"}, ["hts"] = {"Hadza"}, ["htu"] = {"Hitu"}, ["htx"] = {"Middle Hittite"}, ["hub"] = {"Huambisa"}, ["huc"] = {"ǂHua"}, ["hud"] = {"Huaulu"}, ["hue"] = {"San Francisco Del Mar Huave"}, ["huf"] = {"Humene"}, ["hug"] = {"Huachipaeri"}, ["huh"] = {"Huilliche"}, ["hui"] = {"Huli"}, ["huj"] = {"Northern Guiyang Hmong", "Northern Guiyang Miao"}, ["huk"] = {"Hulung"}, ["hul"] = {"Hula"}, ["hum"] = {"Hungana"}, ["huo"] = {"Hu"}, ["hup"] = {"Hupa"}, ["huq"] = {"Tsat"}, ["hur"] = {"Halkomelem"}, ["hus"] = {"Huastec"}, ["hut"] = {"Humla"}, ["huu"] = {"Murui Huitoto"}, ["huv"] = {"San Mateo Del Mar Huave"}, ["huw"] = {"Hukumina"}, ["hux"] = {"Nüpode Huitoto"}, ["huy"] = {"Hulaulá"}, ["huz"] = {"Hunzib"}, ["hvc"] = {"Haitian Vodoun Culture Language"}, ["hve"] = {"San Dionisio Del Mar Huave"}, ["hvk"] = {"Haveke"}, ["hvn"] = {"Sabu"}, ["hvv"] = {"Santa María Del Mar Huave"}, ["hwa"] = {"Wané"}, ["hwc"] = {"Hawai'i Creole English", "Hawai'i Pidgin"}, ["hwo"] = {"Hwana"}, ["hya"] = {"Hya"}, ["hyw"] = {"Western Armenian"}, ["hyx"] = {"Armenian (family)"}, ["iai"] = {"Iaai"}, ["ian"] = {"Iatmul"}, ["iar"] = {"Purari"}, ["iba"] = {"Iban"}, ["ibb"] = {"Ibibio"}, ["ibd"] = {"Iwaidja"}, ["ibe"] = {"Akpes"}, ["ibg"] = {"Ibanag"}, ["ibh"] = {"Bih"}, ["ibl"] = {"Ibaloi"}, ["ibm"] = {"Agoi"}, ["ibn"] = {"Ibino"}, ["ibr"] = {"Ibuoro"}, ["ibu"] = {"Ibu"}, ["iby"] = {"Ibani"}, ["ica"] = {"Ede Ica"}, ["ich"] = {"Etkywan"}, ["icl"] = {"Icelandic Sign Language"}, ["icr"] = {"Islander Creole English"}, ["ida"] = {"Idakho-Isukha-Tiriki", "Luidakho-Luisukha-Lutirichi"}, ["idb"] = {"Indo-Portuguese"}, ["idc"] = {"Idon", "Ajiya"}, ["idd"] = {"Ede Idaca"}, ["ide"] = {"Idere"}, ["idi"] = {"Idi"}, ["idr"] = {"Indri"}, ["ids"] = {"Idesa"}, ["idt"] = {"Idaté"}, ["idu"] = {"Idoma"}, ["ifa"] = {"Amganad Ifugao"}, ["ifb"] = {"Batad Ifugao", "Ayangan Ifugao"}, ["ife"] = {"Ifè"}, ["iff"] = {"Ifo"}, ["ifk"] = {"Tuwali Ifugao"}, ["ifm"] = {"Teke-Fuumu"}, ["ifu"] = {"Mayoyao Ifugao"}, ["ify"] = {"Keley-I Kallahan"}, ["igb"] = {"Ebira"}, ["ige"] = {"Igede"}, ["igg"] = {"Igana"}, ["igl"] = {"Igala"}, ["igm"] = {"Kanggape"}, ["ign"] = {"Ignaciano"}, ["igo"] = {"Isebe"}, ["igs"] = {"Interglossa"}, ["igw"] = {"Igwe"}, ["ihb"] = {"Iha Based Pidgin"}, ["ihi"] = {"Ihievbe"}, ["ihp"] = {"Iha"}, ["ihw"] = {"Bidhawal"}, ["iin"] = {"Thiin"}, ["iir"] = {"Indo-Iranian languages"}, ["ijc"] = {"Izon"}, ["ije"] = {"Biseni"}, ["ijj"] = {"Ede Ije"}, ["ijn"] = {"Kalabari"}, ["ijo"] = {"Ijo languages"}, ["ijs"] = {"Southeast Ijo"}, ["ike"] = {"Eastern Canadian Inuktitut"}, ["iki"] = {"Iko"}, ["ikk"] = {"Ika"}, ["ikl"] = {"Ikulu"}, ["iko"] = {"Olulumo-Ikom"}, ["ikp"] = {"Ikpeshi"}, ["ikr"] = {"Ikaranggal"}, ["iks"] = {"Inuit Sign Language"}, ["ikt"] = {"Inuinnaqtun", "Western Canadian Inuktitut"}, ["ikv"] = {"Iku-Gora-Ankwa"}, ["ikw"] = {"Ikwere"}, ["ikx"] = {"Ik"}, ["ikz"] = {"Ikizu"}, ["ila"] = {"Ile Ape"}, ["ilb"] = {"Ila"}, ["ilg"] = {"Garig-Ilgar"}, ["ili"] = {"Ili Turki"}, ["ilk"] = {"Ilongot"}, ["ilm"] = {"Iranun (Malaysia)"}, ["ilo"] = {"Iloko"}, ["ilp"] = {"Iranun (Philippines)"}, ["ils"] = {"International Sign"}, ["ilu"] = {"Ili'uun"}, ["ilv"] = {"Ilue"}, ["ima"] = {"Mala Malasar"}, ["imi"] = {"Anamgura"}, ["iml"] = {"Miluk"}, ["imn"] = {"Imonda"}, ["imo"] = {"Imbongu"}, ["imr"] = {"Imroing"}, ["ims"] = {"Marsian"}, ["imy"] = {"Milyan"}, ["inb"] = {"Inga"}, ["inc"] = {"Indic languages"}, ["ine"] = {"Indo-European languages"}, ["ing"] = {"Degexit'an"}, ["inh"] = {"Ingush"}, ["inj"] = {"Jungle Inga"}, ["inl"] = {"Indonesian Sign Language"}, ["inm"] = {"Minaean"}, ["inn"] = {"Isinai"}, ["ino"] = {"Inoke-Yate"}, ["inp"] = {"Iñapari"}, ["ins"] = {"Indian Sign Language"}, ["int"] = {"Intha"}, ["inz"] = {"Ineseño"}, ["ior"] = {"Inor"}, ["iou"] = {"Tuma-Irumu"}, ["iow"] = {"Iowa-Oto"}, ["ipi"] = {"Ipili"}, ["ipo"] = {"Ipiko"}, ["iqu"] = {"Iquito"}, ["iqw"] = {"Ikwo"}, ["ira"] = {"Iranian languages"}, ["ire"] = {"Iresim"}, ["irh"] = {"Irarutu"}, ["iri"] = {"Rigwe", "Irigwe"}, ["irk"] = {"Iraqw"}, ["irn"] = {"Irántxe"}, ["iro"] = {"Iroquoian languages"}, ["irr"] = {"Ir"}, ["iru"] = {"Irula"}, ["irx"] = {"Kamberau"}, ["iry"] = {"Iraya"}, ["isa"] = {"Isabi"}, ["isc"] = {"Isconahua"}, ["isd"] = {"Isnag"}, ["ise"] = {"Italian Sign Language"}, ["isg"] = {"Irish Sign Language"}, ["ish"] = {"Esan"}, ["isi"] = {"Nkem-Nkum"}, ["isk"] = {"Ishkashimi"}, ["ism"] = {"Masimasi"}, ["isn"] = {"Isanzu"}, ["iso"] = {"Isoko"}, ["isr"] = {"Israeli Sign Language"}, ["ist"] = {"Istriot"}, ["isu"] = {"Isu (Menchum Division)"}, ["itb"] = {"Binongan Itneg"}, ["itc"] = {"Italic languages"}, ["itd"] = {"Southern Tidung"}, ["ite"] = {"Itene"}, ["iti"] = {"Inlaod Itneg"}, ["itk"] = {"Judeo-Italian"}, ["itl"] = {"Itelmen"}, ["itm"] = {"Itu Mbon Uzo"}, ["ito"] = {"Itonama"}, ["itr"] = {"Iteri"}, ["its"] = {"Isekiri"}, ["itt"] = {"Maeng Itneg"}, ["itv"] = {"Itawit"}, ["itw"] = {"Ito"}, ["itx"] = {"Itik"}, ["ity"] = {"Moyadan Itneg"}, ["itz"] = {"Itzá"}, ["ium"] = {"Iu Mien"}, ["ivb"] = {"Ibatan"}, ["ivv"] = {"Ivatan"}, ["iwk"] = {"I-Wak"}, ["iwm"] = {"Iwam"}, ["iwo"] = {"Iwur"}, ["iws"] = {"Sepik Iwam"}, ["ixc"] = {"Ixcatec"}, ["ixl"] = {"Ixil"}, ["iya"] = {"Iyayu"}, ["iyo"] = {"Mesaka"}, ["iyx"] = {"Yaka (Congo)"}, ["izh"] = {"Ingrian"}, ["izr"] = {"Izere"}, ["izz"] = {"Izii"}, ["jaa"] = {"Jamamadí"}, ["jab"] = {"Hyam"}, ["jac"] = {"Popti'", "Jakalteko"}, ["jad"] = {"Jahanka"}, ["jae"] = {"Yabem"}, ["jaf"] = {"Jara"}, ["jah"] = {"Jah Hut"}, ["jaj"] = {"Zazao"}, ["jak"] = {"Jakun"}, ["jal"] = {"Yalahatan"}, ["jam"] = {"Jamaican Creole English"}, ["jan"] = {"Jandai"}, ["jao"] = {"Yanyuwa"}, ["jaq"] = {"Yaqay"}, ["jas"] = {"New Caledonian Javanese"}, ["jat"] = {"Jakati"}, ["jau"] = {"Yaur"}, ["jax"] = {"Jambi Malay"}, ["jay"] = {"Yan-nhangu"}, ["jaz"] = {"Jawe"}, ["jbe"] = {"Judeo-Berber"}, ["jbi"] = {"Badjiri"}, ["jbj"] = {"Arandai"}, ["jbk"] = {"Barikewa"}, ["jbn"] = {"Nafusi"}, ["jbo"] = {"Lojban"}, ["jbr"] = {"Jofotek-Bromnya"}, ["jbt"] = {"Jabutí"}, ["jbu"] = {"Jukun Takum"}, ["jbw"] = {"Yawijibaya"}, ["jcs"] = {"Jamaican Country Sign Language"}, ["jct"] = {"Krymchak"}, ["jda"] = {"Jad"}, ["jdg"] = {"Jadgali"}, ["jdt"] = {"Judeo-Tat"}, ["jeb"] = {"Jebero"}, ["jee"] = {"Jerung"}, ["jeh"] = {"Jeh"}, ["jei"] = {"Yei"}, ["jek"] = {"Jeri Kuo"}, ["jel"] = {"Yelmek"}, ["jen"] = {"Dza"}, ["jer"] = {"Jere"}, ["jet"] = {"Manem"}, ["jeu"] = {"Jonkor Bourmataguil"}, ["jgb"] = {"Ngbee"}, ["jge"] = {"Judeo-Georgian"}, ["jgk"] = {"Gwak"}, ["jgo"] = {"Ngomba"}, ["jhi"] = {"Jehai"}, ["jhs"] = {"Jhankot Sign Language"}, ["jia"] = {"Jina"}, ["jib"] = {"Jibu"}, ["jic"] = {"Tol"}, ["jid"] = {"Bu"}, ["jie"] = {"Jilbe"}, ["jig"] = {"Djingili"}, ["jih"] = {"sTodsde", "Shangzhai"}, ["jii"] = {"Jiiddu"}, ["jil"] = {"Jilim"}, ["jim"] = {"Jimi (Cameroon)"}, ["jio"] = {"Jiamao"}, ["jiq"] = {"Guanyinqiao", "Lavrung"}, ["jit"] = {"Jita"}, ["jiu"] = {"Youle Jinuo"}, ["jiv"] = {"Shuar"}, ["jiy"] = {"Buyuan Jinuo"}, ["jje"] = {"Jejueo"}, ["jjr"] = {"Bankal"}, ["jka"] = {"Kaera"}, ["jkm"] = {"Mobwa Karen"}, ["jko"] = {"Kubo"}, ["jkp"] = {"Paku Karen"}, ["jkr"] = {"Koro (India)"}, ["jku"] = {"Labir"}, ["jle"] = {"Ngile"}, ["jls"] = {"Jamaican Sign Language"}, ["jma"] = {"Dima"}, ["jmb"] = {"Zumbun"}, ["jmc"] = {"Machame"}, ["jmd"] = {"Yamdena"}, ["jmi"] = {"Jimi (Nigeria)"}, ["jml"] = {"Jumli"}, ["jmn"] = {"Makuri Naga"}, ["jmr"] = {"Kamara"}, ["jms"] = {"Mashi (Nigeria)"}, ["jmw"] = {"Mouwase"}, ["jmx"] = {"Western Juxtlahuaca Mixtec"}, ["jna"] = {"Jangshung"}, ["jnd"] = {"Jandavra"}, ["jng"] = {"Yangman"}, ["jni"] = {"Janji"}, ["jnj"] = {"Yemsa"}, ["jnl"] = {"Rawat"}, ["jns"] = {"Jaunsari"}, ["job"] = {"Joba"}, ["jod"] = {"Wojenaka"}, ["jog"] = {"Jogi"}, ["jor"] = {"Jorá"}, ["jos"] = {"Jordanian Sign Language"}, ["jow"] = {"Jowulu"}, ["jpa"] = {"Jewish Palestinian Aramaic"}, ["jpr"] = {"Judeo-Persian"}, ["jpx"] = {"Japanese (family)"}, ["jqr"] = {"Jaqaru"}, ["jra"] = {"Jarai"}, ["jrb"] = {"Judeo-Arabic"}, ["jrr"] = {"Jiru"}, ["jrt"] = {"Jorto"}, ["jru"] = {"Japrería"}, ["jsl"] = {"Japanese Sign Language"}, ["jua"] = {"Júma"}, ["jub"] = {"Wannu"}, ["juc"] = {"Jurchen"}, ["jud"] = {"Worodougou"}, ["juh"] = {"Hõne"}, ["jui"] = {"Ngadjuri"}, ["juk"] = {"Wapan"}, ["jul"] = {"Jirel"}, ["jum"] = {"Jumjum"}, ["jun"] = {"Juang"}, ["juo"] = {"Jiba"}, ["jup"] = {"Hupdë"}, ["jur"] = {"Jurúna"}, ["jus"] = {"Jumla Sign Language"}, ["jut"] = {"Jutish"}, ["juu"] = {"Ju"}, ["juw"] = {"Wãpha"}, ["juy"] = {"Juray"}, ["jvd"] = {"Javindo"}, ["jvn"] = {"Caribbean Javanese"}, ["jwi"] = {"Jwira-Pepesa"}, ["jya"] = {"Jiarong"}, ["jye"] = {"Judeo-Yemeni Arabic"}, ["jyy"] = {"Jaya"}, ["kaa"] = {"Kara-Kalpak"}, ["kab"] = {"Kabyle"}, ["kac"] = {"Kachin", "Jingpho"}, ["kad"] = {"Adara"}, ["kae"] = {"Ketangalan"}, ["kaf"] = {"Katso"}, ["kag"] = {"Kajaman"}, ["kah"] = {"Kara (Central African Republic)"}, ["kai"] = {"Karekare"}, ["kaj"] = {"Jju"}, ["kak"] = {"Kalanguya", "Kayapa Kallahan"}, ["kam"] = {"Kamba (Kenya)"}, ["kao"] = {"Xaasongaxango"}, ["kap"] = {"Bezhta"}, ["kaq"] = {"Capanahua"}, ["kar"] = {"Karen languages"}, ["kav"] = {"Katukína"}, ["kaw"] = {"Kawi"}, ["kax"] = {"Kao"}, ["kay"] = {"Kamayurá"}, ["kba"] = {"Kalarko"}, ["kbb"] = {"Kaxuiâna"}, ["kbc"] = {"Kadiwéu"}, ["kbd"] = {"Kabardian"}, ["kbe"] = {"Kanju"}, ["kbg"] = {"Khamba"}, ["kbh"] = {"Camsá"}, ["kbi"] = {"Kaptiau"}, ["kbj"] = {"Kari"}, ["kbk"] = {"Grass Koiari"}, ["kbl"] = {"Kanembu"}, ["kbm"] = {"Iwal"}, ["kbn"] = {"Kare (Central African Republic)"}, ["kbo"] = {"Keliko"}, ["kbp"] = {"Kabiyè"}, ["kbq"] = {"Kamano"}, ["kbr"] = {"Kafa"}, ["kbs"] = {"Kande"}, ["kbt"] = {"Abadi"}, ["kbu"] = {"Kabutra"}, ["kbv"] = {"Dera (Indonesia)"}, ["kbw"] = {"Kaiep"}, ["kbx"] = {"Ap Ma"}, ["kby"] = {"Manga Kanuri"}, ["kbz"] = {"Duhwa"}, ["kca"] = {"Khanty"}, ["kcb"] = {"Kawacha"}, ["kcc"] = {"Lubila"}, ["kcd"] = {"Ngkâlmpw Kanum"}, ["kce"] = {"Kaivi"}, ["kcf"] = {"Ukaan"}, ["kcg"] = {"Tyap"}, ["kch"] = {"Vono"}, ["kci"] = {"Kamantan"}, ["kcj"] = {"Kobiana"}, ["kck"] = {"Kalanga"}, ["kcl"] = {"Kela (Papua New Guinea)", "Kala"}, ["kcm"] = {"Gula (Central African Republic)"}, ["kcn"] = {"Nubi"}, ["kco"] = {"Kinalakna"}, ["kcp"] = {"Kanga"}, ["kcq"] = {"Kamo"}, ["kcr"] = {"Katla"}, ["kcs"] = {"Koenoem"}, ["kct"] = {"Kaian"}, ["kcu"] = {"Kami (Tanzania)"}, ["kcv"] = {"Kete"}, ["kcw"] = {"Kabwari"}, ["kcx"] = {"Kachama-Ganjule"}, ["kcy"] = {"Korandje"}, ["kcz"] = {"Konongo"}, ["kda"] = {"Worimi"}, ["kdc"] = {"Kutu"}, ["kdd"] = {"Yankunytjatjara"}, ["kde"] = {"Makonde"}, ["kdf"] = {"Mamusi"}, ["kdg"] = {"Seba"}, ["kdh"] = {"Tem"}, ["kdi"] = {"Kumam"}, ["kdj"] = {"Karamojong"}, ["kdk"] = {"Numèè", "Kwényi"}, ["kdl"] = {"Tsikimba"}, ["kdm"] = {"Kagoma"}, ["kdn"] = {"Kunda"}, ["kdo"] = {"Kordofanian languages"}, ["kdp"] = {"Kaningdon-Nindem"}, ["kdq"] = {"Koch"}, ["kdr"] = {"Karaim"}, ["kdt"] = {"Kuy"}, ["kdu"] = {"Kadaru"}, ["kdw"] = {"Koneraw"}, ["kdx"] = {"Kam"}, ["kdy"] = {"Keder", "Keijar"}, ["kdz"] = {"Kwaja"}, ["kea"] = {"Kabuverdianu"}, ["keb"] = {"Kélé"}, ["kec"] = {"Keiga"}, ["ked"] = {"Kerewe"}, ["kee"] = {"Eastern Keres"}, ["kef"] = {"Kpessi"}, ["keg"] = {"Tese"}, ["keh"] = {"Keak"}, ["kei"] = {"Kei"}, ["kej"] = {"Kadar"}, ["kek"] = {"Kekchí"}, ["kel"] = {"Kela (Democratic Republic of Congo)"}, ["kem"] = {"Kemak"}, ["ken"] = {"Kenyang"}, ["keo"] = {"Kakwa"}, ["kep"] = {"Kaikadi"}, ["keq"] = {"Kamar"}, ["ker"] = {"Kera"}, ["kes"] = {"Kugbo"}, ["ket"] = {"Ket"}, ["keu"] = {"Akebu"}, ["kev"] = {"Kanikkaran"}, ["kew"] = {"West Kewa"}, ["kex"] = {"Kukna"}, ["key"] = {"Kupia"}, ["kez"] = {"Kukele"}, ["kfa"] = {"Kodava"}, ["kfb"] = {"Northwestern Kolami"}, ["kfc"] = {"Konda-Dora"}, ["kfd"] = {"Korra Koraga"}, ["kfe"] = {"Kota (India)"}, ["kff"] = {"Koya"}, ["kfg"] = {"Kudiya"}, ["kfh"] = {"Kurichiya"}, ["kfi"] = {"Kannada Kurumba"}, ["kfj"] = {"Kemiehua"}, ["kfk"] = {"Kinnauri"}, ["kfl"] = {"Kung"}, ["kfm"] = {"Khunsari"}, ["kfn"] = {"Kuk"}, ["kfo"] = {"Koro (Côte d'Ivoire)"}, ["kfp"] = {"Korwa"}, ["kfq"] = {"Korku"}, ["kfr"] = {"Kachhi", "Kutchi"}, ["kfs"] = {"Bilaspuri"}, ["kft"] = {"Kanjari"}, ["kfu"] = {"Katkari"}, ["kfv"] = {"Kurmukar"}, ["kfw"] = {"Kharam Naga"}, ["kfx"] = {"Kullu Pahari"}, ["kfy"] = {"Kumaoni"}, ["kfz"] = {"Koromfé"}, ["kga"] = {"Koyaga"}, ["kgb"] = {"Kawe"}, ["kge"] = {"Komering"}, ["kgf"] = {"Kube"}, ["kgg"] = {"Kusunda"}, ["kgi"] = {"Selangor Sign Language"}, ["kgj"] = {"Gamale Kham"}, ["kgk"] = {"Kaiwá"}, ["kgl"] = {"Kunggari"}, ["kgm"] = {"Karipúna"}, ["kgn"] = {"Karingani"}, ["kgo"] = {"Krongo"}, ["kgp"] = {"Kaingang"}, ["kgq"] = {"Kamoro"}, ["kgr"] = {"Abun"}, ["kgs"] = {"Kumbainggar"}, ["kgt"] = {"Somyev"}, ["kgu"] = {"Kobol"}, ["kgv"] = {"Karas"}, ["kgw"] = {"Karon Dori"}, ["kgx"] = {"Kamaru"}, ["kgy"] = {"Kyerung"}, ["kha"] = {"Khasi"}, ["khb"] = {"Lü"}, ["khc"] = {"Tukang Besi North"}, ["khd"] = {"Bädi Kanum"}, ["khe"] = {"Korowai"}, ["khf"] = {"Khuen"}, ["khg"] = {"Khams Tibetan"}, ["khh"] = {"Kehu"}, ["khi"] = {"Khoisan languages"}, ["khj"] = {"Kuturmi"}, ["khk"] = {"Halh Mongolian"}, ["khl"] = {"Lusi"}, ["khn"] = {"Khandesi"}, ["kho"] = {"Khotanese", "Sakan"}, ["khp"] = {"Kapori", "Kapauri"}, ["khq"] = {"Koyra Chiini Songhay"}, ["khr"] = {"Kharia"}, ["khs"] = {"Kasua"}, ["kht"] = {"Khamti"}, ["khu"] = {"Nkhumbi"}, ["khv"] = {"Khvarshi"}, ["khw"] = {"Khowar"}, ["khx"] = {"Kanu"}, ["khy"] = {"Kele (Democratic Republic of Congo)"}, ["khz"] = {"Keapara"}, ["kia"] = {"Kim"}, ["kib"] = {"Koalib"}, ["kic"] = {"Kickapoo"}, ["kid"] = {"Koshin"}, ["kie"] = {"Kibet"}, ["kif"] = {"Eastern Parbate Kham"}, ["kig"] = {"Kimaama", "Kimaghima"}, ["kih"] = {"Kilmeri"}, ["kii"] = {"Kitsai"}, ["kij"] = {"Kilivila"}, ["kil"] = {"Kariya"}, ["kim"] = {"Karagas"}, ["kio"] = {"Kiowa"}, ["kip"] = {"Sheshi Kham"}, ["kiq"] = {"Kosadle", "Kosare"}, ["kis"] = {"Kis"}, ["kit"] = {"Agob"}, ["kiu"] = {"Kirmanjki (individual language)"}, ["kiv"] = {"Kimbu"}, ["kiw"] = {"Northeast Kiwai"}, ["kix"] = {"Khiamniungan Naga"}, ["kiy"] = {"Kirikiri"}, ["kiz"] = {"Kisi"}, ["kja"] = {"Mlap"}, ["kjb"] = {"Q'anjob'al", "Kanjobal"}, ["kjc"] = {"Coastal Konjo"}, ["kjd"] = {"Southern Kiwai"}, ["kje"] = {"Kisar"}, ["kjf"] = {"Khalaj"}, ["kjg"] = {"Khmu"}, ["kjh"] = {"Khakas"}, ["kji"] = {"Zabana"}, ["kjj"] = {"Khinalugh"}, ["kjk"] = {"Highland Konjo"}, ["kjl"] = {"Western Parbate Kham"}, ["kjm"] = {"Kháng"}, ["kjn"] = {"Kunjen"}, ["kjo"] = {"Harijan Kinnauri"}, ["kjp"] = {"Pwo Eastern Karen"}, ["kjq"] = {"Western Keres"}, ["kjr"] = {"Kurudu"}, ["kjs"] = {"East Kewa"}, ["kjt"] = {"Phrae Pwo Karen"}, ["kju"] = {"Kashaya"}, ["kjv"] = {"Kaikavian Literary Language"}, ["kjx"] = {"Ramopa"}, ["kjy"] = {"Erave"}, ["kjz"] = {"Bumthangkha"}, ["kka"] = {"Kakanda"}, ["kkb"] = {"Kwerisa"}, ["kkc"] = {"Odoodee"}, ["kkd"] = {"Kinuku"}, ["kke"] = {"Kakabe"}, ["kkf"] = {"Kalaktang Monpa"}, ["kkg"] = {"Mabaka Valley Kalinga"}, ["kkh"] = {"Khün"}, ["kki"] = {"Kagulu"}, ["kkj"] = {"Kako"}, ["kkk"] = {"Kokota"}, ["kkl"] = {"Kosarek Yale"}, ["kkm"] = {"Kiong"}, ["kkn"] = {"Kon Keu"}, ["kko"] = {"Karko"}, ["kkp"] = {"Gugubera"}, ["kkq"] = {"Kaiku"}, ["kkr"] = {"Kir-Balar"}, ["kks"] = {"Giiwo"}, ["kkt"] = {"Koi"}, ["kku"] = {"Tumi"}, ["kkv"] = {"Kangean"}, ["kkw"] = {"Teke-Kukuya"}, ["kkx"] = {"Kohin"}, ["kky"] = {"Guguyimidjir"}, ["kkz"] = {"Kaska"}, ["kla"] = {"Klamath-Modoc"}, ["klb"] = {"Kiliwa"}, ["klc"] = {"Kolbila"}, ["kld"] = {"Gamilaraay"}, ["kle"] = {"Kulung (Nepal)"}, ["klf"] = {"Kendeje"}, ["klg"] = {"Tagakaulo"}, ["klh"] = {"Weliki"}, ["kli"] = {"Kalumpang"}, ["klj"] = {"Turkic Khalaj"}, ["klk"] = {"Kono (Nigeria)"}, ["kll"] = {"Kagan Kalagan"}, ["klm"] = {"Migum"}, ["kln"] = {"Kalenjin"}, ["klo"] = {"Kapya"}, ["klp"] = {"Kamasa"}, ["klq"] = {"Rumu"}, ["klr"] = {"Khaling"}, ["kls"] = {"Kalasha"}, ["klt"] = {"Nukna"}, ["klu"] = {"Klao"}, ["klv"] = {"Maskelynes"}, ["klw"] = {"Tado", "Lindu"}, ["klx"] = {"Koluwawa"}, ["kly"] = {"Kalao"}, ["klz"] = {"Kabola"}, ["kma"] = {"Konni"}, ["kmb"] = {"Kimbundu"}, ["kmc"] = {"Southern Dong"}, ["kmd"] = {"Majukayang Kalinga"}, ["kme"] = {"Bakole"}, ["kmf"] = {"Kare (Papua New Guinea)"}, ["kmg"] = {"Kâte"}, ["kmh"] = {"Kalam"}, ["kmi"] = {"Kami (Nigeria)"}, ["kmj"] = {"Kumarbhag Paharia"}, ["kmk"] = {"Limos Kalinga"}, ["kml"] = {"Tanudan Kalinga"}, ["kmm"] = {"Kom (India)"}, ["kmn"] = {"Awtuw"}, ["kmo"] = {"Kwoma"}, ["kmp"] = {"Gimme"}, ["kmq"] = {"Kwama"}, ["kmr"] = {"Northern Kurdish"}, ["kms"] = {"Kamasau"}, ["kmt"] = {"Kemtuik"}, ["kmu"] = {"Kanite"}, ["kmv"] = {"Karipúna Creole French"}, ["kmw"] = {"Komo (Democratic Republic of Congo)"}, ["kmx"] = {"Waboda"}, ["kmy"] = {"Koma"}, ["kmz"] = {"Khorasani Turkish"}, ["kna"] = {"Dera (Nigeria)"}, ["knb"] = {"Lubuagan Kalinga"}, ["knc"] = {"Central Kanuri"}, ["knd"] = {"Konda"}, ["kne"] = {"Kankanaey"}, ["knf"] = {"Mankanya"}, ["kng"] = {"Koongo"}, ["kni"] = {"Kanufi"}, ["knj"] = {"Western Kanjobal"}, ["knk"] = {"Kuranko"}, ["knl"] = {"Keninjal"}, ["knm"] = {"Kanamarí"}, ["knn"] = {"Konkani (individual language)"}, ["kno"] = {"Kono (Sierra Leone)"}, ["knp"] = {"Kwanja"}, ["knq"] = {"Kintaq"}, ["knr"] = {"Kaningra"}, ["kns"] = {"Kensiu"}, ["knt"] = {"Panoan Katukína"}, ["knu"] = {"Kono (Guinea)"}, ["knv"] = {"Tabo"}, ["knw"] = {"Kung-Ekoka"}, ["knx"] = {"Kendayan", "Salako"}, ["kny"] = {"Kanyok"}, ["knz"] = {"Kalamsé"}, ["koa"] = {"Konomala"}, ["koc"] = {"Kpati"}, ["kod"] = {"Kodi"}, ["koe"] = {"Kacipo-Balesi"}, ["kof"] = {"Kubi"}, ["kog"] = {"Cogui", "Kogi"}, ["koh"] = {"Koyo"}, ["koi"] = {"Komi-Permyak"}, ["kok"] = {"Konkani (macrolanguage)"}, ["kol"] = {"Kol (Papua New Guinea)"}, ["koo"] = {"Konzo"}, ["kop"] = {"Waube"}, ["koq"] = {"Kota (Gabon)"}, ["kos"] = {"Kosraean"}, ["kot"] = {"Lagwan"}, ["kou"] = {"Koke"}, ["kov"] = {"Kudu-Camo"}, ["kow"] = {"Kugama"}, ["koy"] = {"Koyukon"}, ["koz"] = {"Korak"}, ["kpa"] = {"Kutto"}, ["kpb"] = {"Mullu Kurumba"}, ["kpc"] = {"Curripaco"}, ["kpd"] = {"Koba"}, ["kpe"] = {"Kpelle"}, ["kpf"] = {"Komba"}, ["kpg"] = {"Kapingamarangi"}, ["kph"] = {"Kplang"}, ["kpi"] = {"Kofei"}, ["kpj"] = {"Karajá"}, ["kpk"] = {"Kpan"}, ["kpl"] = {"Kpala"}, ["kpm"] = {"Koho"}, ["kpn"] = {"Kepkiriwát"}, ["kpo"] = {"Ikposo"}, ["kpq"] = {"Korupun-Sela"}, ["kpr"] = {"Korafe-Yegha"}, ["kps"] = {"Tehit"}, ["kpt"] = {"Karata"}, ["kpu"] = {"Kafoa"}, ["kpv"] = {"Komi-Zyrian"}, ["kpw"] = {"Kobon"}, ["kpx"] = {"Mountain Koiali"}, ["kpy"] = {"Koryak"}, ["kpz"] = {"Kupsabiny"}, ["kqa"] = {"Mum"}, ["kqb"] = {"Kovai"}, ["kqc"] = {"Doromu-Koki"}, ["kqd"] = {"Koy Sanjaq Surat"}, ["kqe"] = {"Kalagan"}, ["kqf"] = {"Kakabai"}, ["kqg"] = {"Khe"}, ["kqh"] = {"Kisankasa"}, ["kqi"] = {"Koitabu"}, ["kqj"] = {"Koromira"}, ["kqk"] = {"Kotafon Gbe"}, ["kql"] = {"Kyenele"}, ["kqm"] = {"Khisa"}, ["kqn"] = {"Kaonde"}, ["kqo"] = {"Eastern Krahn"}, ["kqp"] = {"Kimré"}, ["kqq"] = {"Krenak"}, ["kqr"] = {"Kimaragang"}, ["kqs"] = {"Northern Kissi"}, ["kqt"] = {"Klias River Kadazan"}, ["kqu"] = {"Seroa"}, ["kqv"] = {"Okolod"}, ["kqw"] = {"Kandas"}, ["kqx"] = {"Mser"}, ["kqy"] = {"Koorete"}, ["kqz"] = {"Korana"}, ["kra"] = {"Kumhali"}, ["krb"] = {"Karkin"}, ["krc"] = {"Karachay-Balkar"}, ["krd"] = {"Kairui-Midiki"}, ["kre"] = {"Panará"}, ["krf"] = {"Koro (Vanuatu)"}, ["krh"] = {"Kurama"}, ["kri"] = {"Krio"}, ["krj"] = {"Kinaray-A"}, ["krk"] = {"Kerek"}, ["krl"] = {"Karelian"}, ["krn"] = {"Sapo"}, ["kro"] = {"Kru languages"}, ["krp"] = {"Korop"}, ["krr"] = {"Krung"}, ["krs"] = {"Gbaya (Sudan)"}, ["krt"] = {"Tumari Kanuri"}, ["kru"] = {"Kurukh"}, ["krv"] = {"Kavet"}, ["krw"] = {"Western Krahn"}, ["krx"] = {"Karon"}, ["kry"] = {"Kryts"}, ["krz"] = {"Sota Kanum"}, ["ksa"] = {"Shuwa-Zamani"}, ["ksb"] = {"Shambala"}, ["ksc"] = {"Southern Kalinga"}, ["ksd"] = {"Kuanua"}, ["kse"] = {"Kuni"}, ["ksf"] = {"Bafia"}, ["ksg"] = {"Kusaghe"}, ["ksh"] = {"Kölsch"}, ["ksi"] = {"Krisa", "I'saka"}, ["ksj"] = {"Uare"}, ["ksk"] = {"Kansa"}, ["ksl"] = {"Kumalu"}, ["ksm"] = {"Kumba"}, ["ksn"] = {"Kasiguranin"}, ["kso"] = {"Kofa"}, ["ksp"] = {"Kaba"}, ["ksq"] = {"Kwaami"}, ["ksr"] = {"Borong"}, ["kss"] = {"Southern Kisi"}, ["kst"] = {"Winyé"}, ["ksu"] = {"Khamyang"}, ["ksv"] = {"Kusu"}, ["ksw"] = {"S'gaw Karen"}, ["ksx"] = {"Kedang"}, ["ksy"] = {"Kharia Thar"}, ["ksz"] = {"Kodaku"}, ["kta"] = {"Katua"}, ["ktb"] = {"Kambaata"}, ["ktc"] = {"Kholok"}, ["ktd"] = {"Kokata"}, ["kte"] = {"Nubri"}, ["ktf"] = {"Kwami"}, ["ktg"] = {"Kalkutung"}, ["kth"] = {"Karanga"}, ["kti"] = {"North Muyu"}, ["ktj"] = {"Plapo Krumen"}, ["ktk"] = {"Kaniet"}, ["ktl"] = {"Koroshi"}, ["ktm"] = {"Kurti"}, ["ktn"] = {"Karitiâna"}, ["kto"] = {"Kuot"}, ["ktp"] = {"Kaduo"}, ["ktq"] = {"Katabaga"}, ["kts"] = {"South Muyu"}, ["ktt"] = {"Ketum"}, ["ktu"] = {"Kituba (Democratic Republic of Congo)"}, ["ktv"] = {"Eastern Katu"}, ["ktw"] = {"Kato"}, ["ktx"] = {"Kaxararí"}, ["kty"] = {"Kango (Bas-Uélé District)"}, ["ktz"] = {"Juǀʼhoan", "Juǀʼhoansi"}, ["kub"] = {"Kutep"}, ["kuc"] = {"Kwinsu"}, ["kud"] = {"'Auhelawa"}, ["kue"] = {"Kuman (Papua New Guinea)"}, ["kuf"] = {"Western Katu"}, ["kug"] = {"Kupa"}, ["kuh"] = {"Kushi"}, ["kui"] = {"Kuikúro-Kalapálo"}, ["kuj"] = {"Kuria"}, ["kuk"] = {"Kepo'"}, ["kul"] = {"Kulere"}, ["kum"] = {"Kumyk"}, ["kun"] = {"Kunama"}, ["kuo"] = {"Kumukio"}, ["kup"] = {"Kunimaipa"}, ["kuq"] = {"Karipuna"}, ["kus"] = {"Kusaal"}, ["kut"] = {"Kutenai"}, ["kuu"] = {"Upper Kuskokwim"}, ["kuv"] = {"Kur"}, ["kuw"] = {"Kpagua"}, ["kux"] = {"Kukatja"}, ["kuy"] = {"Kuuku-Ya'u"}, ["kuz"] = {"Kunza"}, ["kva"] = {"Bagvalal"}, ["kvb"] = {"Kubu"}, ["kvc"] = {"Kove"}, ["kvd"] = {"Kui (Indonesia)"}, ["kve"] = {"Kalabakan"}, ["kvf"] = {"Kabalai"}, ["kvg"] = {"Kuni-Boazi"}, ["kvh"] = {"Komodo"}, ["kvi"] = {"Kwang"}, ["kvj"] = {"Psikye"}, ["kvk"] = {"Korean Sign Language"}, ["kvl"] = {"Kayaw"}, ["kvm"] = {"Kendem"}, ["kvn"] = {"Border Kuna"}, ["kvo"] = {"Dobel"}, ["kvp"] = {"Kompane"}, ["kvq"] = {"Geba Karen"}, ["kvr"] = {"Kerinci"}, ["kvt"] = {"Lahta Karen", "Lahta"}, ["kvu"] = {"Yinbaw Karen"}, ["kvv"] = {"Kola"}, ["kvw"] = {"Wersing"}, ["kvx"] = {"Parkari Koli"}, ["kvy"] = {"Yintale Karen", "Yintale"}, ["kvz"] = {"Tsakwambo", "Tsaukambo"}, ["kwa"] = {"Dâw"}, ["kwb"] = {"Kwa"}, ["kwc"] = {"Likwala"}, ["kwd"] = {"Kwaio"}, ["kwe"] = {"Kwerba"}, ["kwf"] = {"Kwara'ae"}, ["kwg"] = {"Sara Kaba Deme"}, ["kwh"] = {"Kowiai"}, ["kwi"] = {"Awa-Cuaiquer"}, ["kwj"] = {"Kwanga"}, ["kwk"] = {"Kwakiutl"}, ["kwl"] = {"Kofyar"}, ["kwm"] = {"Kwambi"}, ["kwn"] = {"Kwangali"}, ["kwo"] = {"Kwomtari"}, ["kwp"] = {"Kodia"}, ["kwr"] = {"Kwer"}, ["kws"] = {"Kwese"}, ["kwt"] = {"Kwesten"}, ["kwu"] = {"Kwakum"}, ["kwv"] = {"Sara Kaba Náà"}, ["kww"] = {"Kwinti"}, ["kwx"] = {"Khirwar"}, ["kwy"] = {"San Salvador Kongo"}, ["kwz"] = {"Kwadi"}, ["kxa"] = {"Kairiru"}, ["kxb"] = {"Krobu"}, ["kxc"] = {"Konso", "Khonso"}, ["kxd"] = {"Brunei"}, ["kxf"] = {"Manumanaw Karen", "Manumanaw"}, ["kxh"] = {"Karo (Ethiopia)"}, ["kxi"] = {"Keningau Murut"}, ["kxj"] = {"Kulfa"}, ["kxk"] = {"Zayein Karen"}, ["kxl"] = {"Nepali Kurux"}, ["kxm"] = {"Northern Khmer"}, ["kxn"] = {"Kanowit-Tanjong Melanau"}, ["kxo"] = {"Kanoé"}, ["kxp"] = {"Wadiyara Koli"}, ["kxq"] = {"Smärky Kanum"}, ["kxr"] = {"Koro (Papua New Guinea)"}, ["kxs"] = {"Kangjia"}, ["kxt"] = {"Koiwat"}, ["kxu"] = {"Kui (India)"}, ["kxv"] = {"Kuvi"}, ["kxw"] = {"Konai"}, ["kxx"] = {"Likuba"}, ["kxy"] = {"Kayong"}, ["kxz"] = {"Kerewo"}, ["kya"] = {"Kwaya"}, ["kyb"] = {"Butbut Kalinga"}, ["kyc"] = {"Kyaka"}, ["kyd"] = {"Karey"}, ["kye"] = {"Krache"}, ["kyf"] = {"Kouya"}, ["kyg"] = {"Keyagana"}, ["kyh"] = {"Karok"}, ["kyi"] = {"Kiput"}, ["kyj"] = {"Karao"}, ["kyk"] = {"Kamayo"}, ["kyl"] = {"Kalapuya"}, ["kym"] = {"Kpatili"}, ["kyn"] = {"Northern Binukidnon"}, ["kyo"] = {"Kelon"}, ["kyp"] = {"Kang"}, ["kyq"] = {"Kenga"}, ["kyr"] = {"Kuruáya"}, ["kys"] = {"Baram Kayan"}, ["kyt"] = {"Kayagar"}, ["kyu"] = {"Western Kayah"}, ["kyv"] = {"Kayort"}, ["kyw"] = {"Kudmali"}, ["kyx"] = {"Rapoisi"}, ["kyy"] = {"Kambaira"}, ["kyz"] = {"Kayabí"}, ["kza"] = {"Western Karaboro"}, ["kzb"] = {"Kaibobo"}, ["kzc"] = {"Bondoukou Kulango"}, ["kzd"] = {"Kadai"}, ["kze"] = {"Kosena"}, ["kzf"] = {"Da'a Kaili"}, ["kzg"] = {"Kikai"}, ["kzi"] = {"Kelabit"}, ["kzk"] = {"Kazukuru"}, ["kzl"] = {"Kayeli"}, ["kzm"] = {"Kais"}, ["kzn"] = {"Kokola"}, ["kzo"] = {"Kaningi"}, ["kzp"] = {"Kaidipang"}, ["kzq"] = {"Kaike"}, ["kzr"] = {"Karang"}, ["kzs"] = {"Sugut Dusun"}, ["kzu"] = {"Kayupulau"}, ["kzv"] = {"Komyandaret"}, ["kzw"] = {"Karirí-Xocó"}, ["kzx"] = {"Kamarian"}, ["kzy"] = {"Kango (Tshopo District)"}, ["kzz"] = {"Kalabra"}, ["laa"] = {"Southern Subanen"}, ["lab"] = {"Linear A"}, ["lac"] = {"Lacandon"}, ["lad"] = {"Ladino"}, ["lae"] = {"Pattani"}, ["laf"] = {"Lafofa"}, ["lag"] = {"Langi"}, ["lah"] = {"Lahnda"}, ["lai"] = {"Lambya"}, ["laj"] = {"Lango (Uganda)"}, ["lak"] = {"Laka (Nigeria)"}, ["lal"] = {"Lalia"}, ["lam"] = {"Lamba"}, ["lan"] = {"Laru"}, ["lap"] = {"Laka (Chad)"}, ["laq"] = {"Qabiao"}, ["lar"] = {"Larteh"}, ["las"] = {"Lama (Togo)"}, ["lau"] = {"Laba"}, ["law"] = {"Lauje"}, ["lax"] = {"Tiwa"}, ["lay"] = {"Lama Bai"}, ["laz"] = {"Aribwatsa"}, ["lba"] = {"Lui"}, ["lbb"] = {"Label"}, ["lbc"] = {"Lakkia"}, ["lbe"] = {"Lak"}, ["lbf"] = {"Tinani"}, ["lbg"] = {"Laopang"}, ["lbi"] = {"La'bi"}, ["lbj"] = {"Ladakhi"}, ["lbk"] = {"Central Bontok"}, ["lbl"] = {"Libon Bikol"}, ["lbm"] = {"Lodhi"}, ["lbn"] = {"Lamet"}, ["lbo"] = {"Laven"}, ["lbq"] = {"Wampar"}, ["lbr"] = {"Lohorung"}, ["lbs"] = {"Libyan Sign Language"}, ["lbt"] = {"Lachi"}, ["lbu"] = {"Labu"}, ["lbv"] = {"Lavatbura-Lamusong"}, ["lbw"] = {"Tolaki"}, ["lbx"] = {"Lawangan"}, ["lby"] = {"Lamu-Lamu"}, ["lbz"] = {"Lardil"}, ["lcc"] = {"Legenyem"}, ["lcd"] = {"Lola"}, ["lce"] = {"Loncong", "Sekak"}, ["lcf"] = {"Lubu"}, ["lch"] = {"Luchazi"}, ["lcl"] = {"Lisela"}, ["lcm"] = {"Tungag"}, ["lcp"] = {"Western Lawa"}, ["lcq"] = {"Luhu"}, ["lcs"] = {"Lisabata-Nuniali"}, ["lda"] = {"Kla-Dan"}, ["ldb"] = {"Dũya"}, ["ldd"] = {"Luri"}, ["ldg"] = {"Lenyima"}, ["ldh"] = {"Lamja-Dengsa-Tola"}, ["ldi"] = {"Laari"}, ["ldj"] = {"Lemoro"}, ["ldk"] = {"Leelau"}, ["ldl"] = {"Kaan"}, ["ldm"] = {"Landoma"}, ["ldn"] = {"Láadan"}, ["ldo"] = {"Loo"}, ["ldp"] = {"Tso"}, ["ldq"] = {"Lufu"}, ["lea"] = {"Lega-Shabunda"}, ["leb"] = {"Lala-Bisa"}, ["lec"] = {"Leco"}, ["led"] = {"Lendu"}, ["lee"] = {"Lyélé"}, ["lef"] = {"Lelemi"}, ["leh"] = {"Lenje"}, ["lei"] = {"Lemio"}, ["lej"] = {"Lengola"}, ["lek"] = {"Leipon"}, ["lel"] = {"Lele (Democratic Republic of Congo)"}, ["lem"] = {"Nomaande"}, ["len"] = {"Lenca"}, ["leo"] = {"Leti (Cameroon)"}, ["lep"] = {"Lepcha"}, ["leq"] = {"Lembena"}, ["ler"] = {"Lenkau"}, ["les"] = {"Lese"}, ["let"] = {"Lesing-Gelimi", "Amio-Gelimi"}, ["leu"] = {"Kara (Papua New Guinea)"}, ["lev"] = {"Lamma"}, ["lew"] = {"Ledo Kaili"}, ["lex"] = {"Luang"}, ["ley"] = {"Lemolang"}, ["lez"] = {"Lezghian"}, ["lfa"] = {"Lefa"}, ["lfn"] = {"Lingua Franca Nova"}, ["lga"] = {"Lungga"}, ["lgb"] = {"Laghu"}, ["lgg"] = {"Lugbara"}, ["lgh"] = {"Laghuu"}, ["lgi"] = {"Lengilu"}, ["lgk"] = {"Lingarak", "Neverver"}, ["lgl"] = {"Wala"}, ["lgm"] = {"Lega-Mwenga"}, ["lgn"] = {"T'apo", "Opuuo"}, ["lgq"] = {"Logba"}, ["lgr"] = {"Lengo"}, ["lgt"] = {"Pahi"}, ["lgu"] = {"Longgu"}, ["lgz"] = {"Ligenza"}, ["lha"] = {"Laha (Viet Nam)"}, ["lhh"] = {"Laha (Indonesia)"}, ["lhi"] = {"Lahu Shi"}, ["lhl"] = {"Lahul Lohar"}, ["lhm"] = {"Lhomi"}, ["lhn"] = {"Lahanan"}, ["lhp"] = {"Lhokpu"}, ["lhs"] = {"Mlahsö"}, ["lht"] = {"Lo-Toga"}, ["lhu"] = {"Lahu"}, ["lia"] = {"West-Central Limba"}, ["lib"] = {"Likum"}, ["lic"] = {"Hlai"}, ["lid"] = {"Nyindrou"}, ["lie"] = {"Likila"}, ["lif"] = {"Limbu"}, ["lig"] = {"Ligbi"}, ["lih"] = {"Lihir"}, ["lij"] = {"Ligurian"}, ["lik"] = {"Lika"}, ["lil"] = {"Lillooet"}, ["lio"] = {"Liki"}, ["lip"] = {"Sekpele"}, ["liq"] = {"Libido"}, ["lir"] = {"Liberian English"}, ["lis"] = {"Lisu"}, ["liu"] = {"Logorik"}, ["liv"] = {"Liv"}, ["liw"] = {"Col"}, ["lix"] = {"Liabuku"}, ["liy"] = {"Banda-Bambari"}, ["liz"] = {"Libinza"}, ["lja"] = {"Golpa"}, ["lje"] = {"Rampi"}, ["lji"] = {"Laiyolo"}, ["ljl"] = {"Li'o"}, ["ljp"] = {"Lampung Api"}, ["ljw"] = {"Yirandali"}, ["ljx"] = {"Yuru"}, ["lka"] = {"Lakalei"}, ["lkb"] = {"Kabras", "Lukabaras"}, ["lkc"] = {"Kucong"}, ["lkd"] = {"Lakondê"}, ["lke"] = {"Kenyi"}, ["lkh"] = {"Lakha"}, ["lki"] = {"Laki"}, ["lkj"] = {"Remun"}, ["lkl"] = {"Laeko-Libuat"}, ["lkm"] = {"Kalaamaya"}, ["lkn"] = {"Lakon", "Vure"}, ["lko"] = {"Khayo", "Olukhayo"}, ["lkr"] = {"Päri"}, ["lks"] = {"Kisa", "Olushisa"}, ["lkt"] = {"Lakota"}, ["lku"] = {"Kungkari"}, ["lky"] = {"Lokoya"}, ["lla"] = {"Lala-Roba"}, ["llb"] = {"Lolo"}, ["llc"] = {"Lele (Guinea)"}, ["lld"] = {"Ladin"}, ["lle"] = {"Lele (Papua New Guinea)"}, ["llf"] = {"Hermit"}, ["llg"] = {"Lole"}, ["llh"] = {"Lamu"}, ["lli"] = {"Teke-Laali"}, ["llj"] = {"Ladji Ladji"}, ["llk"] = {"Lelak"}, ["lll"] = {"Lilau"}, ["llm"] = {"Lasalimu"}, ["lln"] = {"Lele (Chad)"}, ["llo"] = {"Khlor"}, ["llp"] = {"North Efate"}, ["llq"] = {"Lolak"}, ["lls"] = {"Lithuanian Sign Language"}, ["llu"] = {"Lau"}, ["llx"] = {"Lauan"}, ["lma"] = {"East Limba"}, ["lmb"] = {"Merei"}, ["lmc"] = {"Limilngan"}, ["lmd"] = {"Lumun"}, ["lme"] = {"Pévé"}, ["lmf"] = {"South Lembata"}, ["lmg"] = {"Lamogai"}, ["lmh"] = {"Lambichhong"}, ["lmi"] = {"Lombi"}, ["lmj"] = {"West Lembata"}, ["lmk"] = {"Lamkang"}, ["lml"] = {"Hano"}, ["lmn"] = {"Lambadi"}, ["lmo"] = {"Lombard"}, ["lmp"] = {"Limbum"}, ["lmq"] = {"Lamatuka"}, ["lmr"] = {"Lamalera"}, ["lmu"] = {"Lamenu"}, ["lmv"] = {"Lomaiviti"}, ["lmw"] = {"Lake Miwok"}, ["lmx"] = {"Laimbue"}, ["lmy"] = {"Lamboya"}, ["lmz"] = {"Lumbee"}, ["lna"] = {"Langbashe"}, ["lnb"] = {"Mbalanhu"}, ["lnd"] = {"Lundayeh", "Lun Bawang"}, ["lng"] = {"Langobardic"}, ["lnh"] = {"Lanoh"}, ["lni"] = {"Daantanai'"}, ["lnj"] = {"Leningitij"}, ["lnl"] = {"South Central Banda"}, ["lnm"] = {"Langam"}, ["lnn"] = {"Lorediakarkar"}, ["lno"] = {"Lango (South Sudan)"}, ["lns"] = {"Lamnso'"}, ["lnu"] = {"Longuda"}, ["lnw"] = {"Lanima"}, ["lnz"] = {"Lonzo"}, ["loa"] = {"Loloda"}, ["lob"] = {"Lobi"}, ["loc"] = {"Inonhan"}, ["loe"] = {"Saluan"}, ["lof"] = {"Logol"}, ["log"] = {"Logo"}, ["loh"] = {"Narim"}, ["loi"] = {"Loma (Côte d'Ivoire)"}, ["loj"] = {"Lou"}, ["lok"] = {"Loko"}, ["lol"] = {"Mongo"}, ["lom"] = {"Loma (Liberia)"}, ["lon"] = {"Malawi Lomwe"}, ["loo"] = {"Lombo"}, ["lop"] = {"Lopa"}, ["loq"] = {"Lobala"}, ["lor"] = {"Téén"}, ["los"] = {"Loniu"}, ["lot"] = {"Otuho"}, ["lou"] = {"Louisiana Creole"}, ["lov"] = {"Lopi"}, ["low"] = {"Tampias Lobu"}, ["lox"] = {"Loun"}, ["loy"] = {"Loke"}, ["loz"] = {"Lozi"}, ["lpa"] = {"Lelepa"}, ["lpe"] = {"Lepki"}, ["lpn"] = {"Long Phuri Naga"}, ["lpo"] = {"Lipo"}, ["lpx"] = {"Lopit"}, ["lra"] = {"Rara Bakati'"}, ["lrc"] = {"Northern Luri"}, ["lre"] = {"Laurentian"}, ["lrg"] = {"Laragia"}, ["lri"] = {"Marachi", "Olumarachi"}, ["lrk"] = {"Loarki"}, ["lrl"] = {"Lari"}, ["lrm"] = {"Marama", "Olumarama"}, ["lrn"] = {"Lorang"}, ["lro"] = {"Laro"}, ["lrr"] = {"Southern Yamphu"}, ["lrt"] = {"Larantuka Malay"}, ["lrv"] = {"Larevat"}, ["lrz"] = {"Lemerig"}, ["lsa"] = {"Lasgerdi"}, ["lsd"] = {"Lishana Deni"}, ["lse"] = {"Lusengo"}, ["lsh"] = {"Lish"}, ["lsi"] = {"Lashi"}, ["lsl"] = {"Latvian Sign Language"}, ["lsm"] = {"Saamia", "Olusamia"}, ["lso"] = {"Laos Sign Language"}, ["lsp"] = {"Panamanian Sign Language", "Lengua de Señas Panameñas"}, ["lsr"] = {"Aruop"}, ["lss"] = {"Lasi"}, ["lst"] = {"Trinidad and Tobago Sign Language"}, ["lsy"] = {"Mauritian Sign Language"}, ["ltc"] = {"Late Middle Chinese"}, ["ltg"] = {"Latgalian"}, ["lth"] = {"Thur"}, ["lti"] = {"Leti (Indonesia)"}, ["ltn"] = {"Latundê"}, ["lto"] = {"Tsotso", "Olutsotso"}, ["lts"] = {"Tachoni", "Lutachoni"}, ["ltu"] = {"Latu"}, ["lua"] = {"Luba-Lulua"}, ["luc"] = {"Aringa"}, ["lud"] = {"Ludian"}, ["lue"] = {"Luvale"}, ["luf"] = {"Laua"}, ["lui"] = {"Luiseno"}, ["luj"] = {"Luna"}, ["luk"] = {"Lunanakha"}, ["lul"] = {"Olu'bo"}, ["lum"] = {"Luimbi"}, ["lun"] = {"Lunda"}, ["luo"] = {"Luo (Kenya and Tanzania)", "Dholuo"}, ["lup"] = {"Lumbu"}, ["luq"] = {"Lucumi"}, ["lur"] = {"Laura"}, ["lus"] = {"Lushai"}, ["lut"] = {"Lushootseed"}, ["luu"] = {"Lumba-Yakkha"}, ["luv"] = {"Luwati"}, ["luw"] = {"Luo (Cameroon)"}, ["luy"] = {"Luyia", "Oluluyia"}, ["luz"] = {"Southern Luri"}, ["lva"] = {"Maku'a"}, ["lvk"] = {"Lavukaleve"}, ["lvs"] = {"Standard Latvian"}, ["lvu"] = {"Levuka"}, ["lwa"] = {"Lwalu"}, ["lwe"] = {"Lewo Eleng"}, ["lwg"] = {"Wanga", "Oluwanga"}, ["lwh"] = {"White Lachi"}, ["lwl"] = {"Eastern Lawa"}, ["lwm"] = {"Laomian"}, ["lwo"] = {"Luwo"}, ["lws"] = {"Malawian Sign Language"}, ["lwt"] = {"Lewotobi"}, ["lwu"] = {"Lawu"}, ["lww"] = {"Lewo"}, ["lya"] = {"Layakha"}, ["lyg"] = {"Lyngngam"}, ["lyn"] = {"Luyana"}, ["lzh"] = {"Literary Chinese"}, ["lzl"] = {"Litzlitz"}, ["lzn"] = {"Leinong Naga"}, ["lzz"] = {"Laz"}, ["maa"] = {"San Jerónimo Tecóatl Mazatec"}, ["mab"] = {"Yutanduchi Mixtec"}, ["mad"] = {"Madurese"}, ["mae"] = {"Bo-Rukul"}, ["maf"] = {"Mafa"}, ["mag"] = {"Magahi"}, ["mai"] = {"Maithili"}, ["maj"] = {"Jalapa De Díaz Mazatec"}, ["mak"] = {"Makasar"}, ["mam"] = {"Mam"}, ["man"] = {"Mandingo", "Manding"}, ["map"] = {"Austronesian languages"}, ["maq"] = {"Chiquihuitlán Mazatec"}, ["mas"] = {"Masai"}, ["mat"] = {"San Francisco Matlatzinca"}, ["mau"] = {"Huautla Mazatec"}, ["mav"] = {"Sateré-Mawé"}, ["maw"] = {"Mampruli"}, ["max"] = {"North Moluccan Malay"}, ["maz"] = {"Central Mazahua"}, ["mba"] = {"Higaonon"}, ["mbb"] = {"Western Bukidnon Manobo"}, ["mbc"] = {"Macushi"}, ["mbd"] = {"Dibabawon Manobo"}, ["mbe"] = {"Molale"}, ["mbf"] = {"Baba Malay"}, ["mbh"] = {"Mangseng"}, ["mbi"] = {"Ilianen Manobo"}, ["mbj"] = {"Nadëb"}, ["mbk"] = {"Malol"}, ["mbl"] = {"Maxakalí"}, ["mbm"] = {"Ombamba"}, ["mbn"] = {"Macaguán"}, ["mbo"] = {"Mbo (Cameroon)"}, ["mbp"] = {"Malayo"}, ["mbq"] = {"Maisin"}, ["mbr"] = {"Nukak Makú"}, ["mbs"] = {"Sarangani Manobo"}, ["mbt"] = {"Matigsalug Manobo"}, ["mbu"] = {"Mbula-Bwazza"}, ["mbv"] = {"Mbulungish"}, ["mbw"] = {"Maring"}, ["mbx"] = {"Mari (East Sepik Province)"}, ["mby"] = {"Memoni"}, ["mbz"] = {"Amoltepec Mixtec"}, ["mca"] = {"Maca"}, ["mcb"] = {"Machiguenga"}, ["mcc"] = {"Bitur"}, ["mcd"] = {"Sharanahua"}, ["mce"] = {"Itundujia Mixtec"}, ["mcf"] = {"Matsés"}, ["mcg"] = {"Mapoyo"}, ["mch"] = {"Maquiritari"}, ["mci"] = {"Mese"}, ["mcj"] = {"Mvanip"}, ["mck"] = {"Mbunda"}, ["mcl"] = {"Macaguaje"}, ["mcm"] = {"Malaccan Creole Portuguese"}, ["mcn"] = {"Masana"}, ["mco"] = {"Coatlán Mixe"}, ["mcp"] = {"Makaa"}, ["mcq"] = {"Ese"}, ["mcr"] = {"Menya"}, ["mcs"] = {"Mambai"}, ["mct"] = {"Mengisa"}, ["mcu"] = {"Cameroon Mambila"}, ["mcv"] = {"Minanibai"}, ["mcw"] = {"Mawa (Chad)"}, ["mcx"] = {"Mpiemo"}, ["mcy"] = {"South Watut"}, ["mcz"] = {"Mawan"}, ["mda"] = {"Mada (Nigeria)"}, ["mdb"] = {"Morigi"}, ["mdc"] = {"Male (Papua New Guinea)"}, ["mdd"] = {"Mbum"}, ["mde"] = {"Maba (Chad)"}, ["mdf"] = {"Moksha"}, ["mdg"] = {"Massalat"}, ["mdh"] = {"Maguindanaon"}, ["mdi"] = {"Mamvu"}, ["mdj"] = {"Mangbetu"}, ["mdk"] = {"Mangbutu"}, ["mdl"] = {"Maltese Sign Language"}, ["mdm"] = {"Mayogo"}, ["mdn"] = {"Mbati"}, ["mdp"] = {"Mbala"}, ["mdq"] = {"Mbole"}, ["mdr"] = {"Mandar"}, ["mds"] = {"Maria (Papua New Guinea)"}, ["mdt"] = {"Mbere"}, ["mdu"] = {"Mboko"}, ["mdv"] = {"Santa Lucía Monteverde Mixtec"}, ["mdw"] = {"Mbosi"}, ["mdx"] = {"Dizin"}, ["mdy"] = {"Male (Ethiopia)"}, ["mdz"] = {"Suruí Do Pará"}, ["mea"] = {"Menka"}, ["meb"] = {"Ikobi"}, ["mec"] = {"Mara"}, ["med"] = {"Melpa"}, ["mee"] = {"Mengen"}, ["mef"] = {"Megam"}, ["meh"] = {"Southwestern Tlaxiaco Mixtec"}, ["mei"] = {"Midob"}, ["mej"] = {"Meyah"}, ["mek"] = {"Mekeo"}, ["mel"] = {"Central Melanau"}, ["mem"] = {"Mangala"}, ["men"] = {"Mende (Sierra Leone)"}, ["meo"] = {"Kedah Malay"}, ["mep"] = {"Miriwung"}, ["meq"] = {"Merey"}, ["mer"] = {"Meru"}, ["mes"] = {"Masmaje"}, ["met"] = {"Mato"}, ["meu"] = {"Motu"}, ["mev"] = {"Mano"}, ["mew"] = {"Maaka"}, ["mey"] = {"Hassaniyya"}, ["mez"] = {"Menominee"}, ["mfa"] = {"Pattani Malay"}, ["mfb"] = {"Bangka"}, ["mfc"] = {"Mba"}, ["mfd"] = {"Mendankwe-Nkwen"}, ["mfe"] = {"Morisyen"}, ["mff"] = {"Naki"}, ["mfg"] = {"Mogofin"}, ["mfh"] = {"Matal"}, ["mfi"] = {"Wandala"}, ["mfj"] = {"Mefele"}, ["mfk"] = {"North Mofu"}, ["mfl"] = {"Putai"}, ["mfm"] = {"Marghi South"}, ["mfn"] = {"Cross River Mbembe"}, ["mfo"] = {"Mbe"}, ["mfp"] = {"Makassar Malay"}, ["mfq"] = {"Moba"}, ["mfr"] = {"Marithiel"}, ["mfs"] = {"Mexican Sign Language"}, ["mft"] = {"Mokerang"}, ["mfu"] = {"Mbwela"}, ["mfv"] = {"Mandjak"}, ["mfw"] = {"Mulaha"}, ["mfx"] = {"Melo"}, ["mfy"] = {"Mayo"}, ["mfz"] = {"Mabaan"}, ["mga"] = {"Middle Irish (900-1200)"}, ["mgb"] = {"Mararit"}, ["mgc"] = {"Morokodo"}, ["mgd"] = {"Moru"}, ["mge"] = {"Mango"}, ["mgf"] = {"Maklew"}, ["mgg"] = {"Mpumpong"}, ["mgh"] = {"Makhuwa-Meetto"}, ["mgi"] = {"Lijili"}, ["mgj"] = {"Abureni"}, ["mgk"] = {"Mawes"}, ["mgl"] = {"Maleu-Kilenge"}, ["mgm"] = {"Mambae"}, ["mgn"] = {"Mbangi"}, ["mgo"] = {"Meta'"}, ["mgp"] = {"Eastern Magar"}, ["mgq"] = {"Malila"}, ["mgr"] = {"Mambwe-Lungu"}, ["mgs"] = {"Manda (Tanzania)"}, ["mgt"] = {"Mongol"}, ["mgu"] = {"Mailu"}, ["mgv"] = {"Matengo"}, ["mgw"] = {"Matumbi"}, ["mgy"] = {"Mbunga"}, ["mgz"] = {"Mbugwe"}, ["mha"] = {"Manda (India)"}, ["mhb"] = {"Mahongwe"}, ["mhc"] = {"Mocho"}, ["mhd"] = {"Mbugu"}, ["mhe"] = {"Besisi", "Mah Meri"}, ["mhf"] = {"Mamaa"}, ["mhg"] = {"Margu"}, ["mhi"] = {"Ma'di"}, ["mhj"] = {"Mogholi"}, ["mhk"] = {"Mungaka"}, ["mhl"] = {"Mauwake"}, ["mhm"] = {"Makhuwa-Moniga"}, ["mhn"] = {"Mócheno"}, ["mho"] = {"Mashi (Zambia)"}, ["mhp"] = {"Balinese Malay"}, ["mhq"] = {"Mandan"}, ["mhr"] = {"Eastern Mari"}, ["mhs"] = {"Buru (Indonesia)"}, ["mht"] = {"Mandahuaca"}, ["mhu"] = {"Digaro-Mishmi", "Darang Deng"}, ["mhw"] = {"Mbukushu"}, ["mhx"] = {"Maru", "Lhaovo"}, ["mhy"] = {"Ma'anyan"}, ["mhz"] = {"Mor (Mor Islands)"}, ["mia"] = {"Miami"}, ["mib"] = {"Atatláhuca Mixtec"}, ["mic"] = {"Mi'kmaq", "Micmac"}, ["mid"] = {"Mandaic"}, ["mie"] = {"Ocotepec Mixtec"}, ["mif"] = {"Mofu-Gudur"}, ["mig"] = {"San Miguel El Grande Mixtec"}, ["mih"] = {"Chayuco Mixtec"}, ["mii"] = {"Chigmecatitlán Mixtec"}, ["mij"] = {"Abar", "Mungbam"}, ["mik"] = {"Mikasuki"}, ["mil"] = {"Peñoles Mixtec"}, ["mim"] = {"Alacatlatzala Mixtec"}, ["min"] = {"Minangkabau"}, ["mio"] = {"Pinotepa Nacional Mixtec"}, ["mip"] = {"Apasco-Apoala Mixtec"}, ["miq"] = {"Mískito"}, ["mir"] = {"Isthmus Mixe"}, ["mis"] = {"Uncoded languages"}, ["mit"] = {"Southern Puebla Mixtec"}, ["miu"] = {"Cacaloxtepec Mixtec"}, ["miw"] = {"Akoye"}, ["mix"] = {"Mixtepec Mixtec"}, ["miy"] = {"Ayutla Mixtec"}, ["miz"] = {"Coatzospan Mixtec"}, ["mjb"] = {"Makalero"}, ["mjc"] = {"San Juan Colorado Mixtec"}, ["mjd"] = {"Northwest Maidu"}, ["mje"] = {"Muskum"}, ["mjg"] = {"Tu"}, ["mjh"] = {"Mwera (Nyasa)"}, ["mji"] = {"Kim Mun"}, ["mjj"] = {"Mawak"}, ["mjk"] = {"Matukar"}, ["mjl"] = {"Mandeali"}, ["mjm"] = {"Medebur"}, ["mjn"] = {"Ma (Papua New Guinea)"}, ["mjo"] = {"Malankuravan"}, ["mjp"] = {"Malapandaram"}, ["mjq"] = {"Malaryan"}, ["mjr"] = {"Malavedan"}, ["mjs"] = {"Miship"}, ["mjt"] = {"Sauria Paharia"}, ["mju"] = {"Manna-Dora"}, ["mjv"] = {"Mannan"}, ["mjw"] = {"Karbi"}, ["mjx"] = {"Mahali"}, ["mjy"] = {"Mahican"}, ["mjz"] = {"Majhi"}, ["mka"] = {"Mbre"}, ["mkb"] = {"Mal Paharia"}, ["mkc"] = {"Siliput"}, ["mke"] = {"Mawchi"}, ["mkf"] = {"Miya"}, ["mkg"] = {"Mak (China)"}, ["mkh"] = {"Mon-Khmer languages"}, ["mki"] = {"Dhatki"}, ["mkj"] = {"Mokilese"}, ["mkk"] = {"Byep"}, ["mkl"] = {"Mokole"}, ["mkm"] = {"Moklen"}, ["mkn"] = {"Kupang Malay"}, ["mko"] = {"Mingang Doso"}, ["mkp"] = {"Moikodi"}, ["mkq"] = {"Bay Miwok"}, ["mkr"] = {"Malas"}, ["mks"] = {"Silacayoapan Mixtec"}, ["mkt"] = {"Vamale"}, ["mku"] = {"Konyanka Maninka"}, ["mkv"] = {"Mafea"}, ["mkw"] = {"Kituba (Congo)"}, ["mkx"] = {"Kinamiging Manobo"}, ["mky"] = {"East Makian"}, ["mkz"] = {"Makasae"}, ["mla"] = {"Malo"}, ["mlb"] = {"Mbule"}, ["mlc"] = {"Cao Lan"}, ["mle"] = {"Manambu"}, ["mlf"] = {"Mal"}, ["mlh"] = {"Mape"}, ["mli"] = {"Malimpung"}, ["mlj"] = {"Miltu"}, ["mlk"] = {"Ilwana", "Kiwilwana"}, ["mll"] = {"Malua Bay"}, ["mlm"] = {"Mulam"}, ["mln"] = {"Malango"}, ["mlo"] = {"Mlomp"}, ["mlp"] = {"Bargam"}, ["mlq"] = {"Western Maninkakan"}, ["mlr"] = {"Vame"}, ["mls"] = {"Masalit"}, ["mlu"] = {"To'abaita"}, ["mlv"] = {"Motlav", "Mwotlap"}, ["mlw"] = {"Moloko"}, ["mlx"] = {"Malfaxal", "Naha'ai"}, ["mlz"] = {"Malaynon"}, ["mma"] = {"Mama"}, ["mmb"] = {"Momina"}, ["mmc"] = {"Michoacán Mazahua"}, ["mmd"] = {"Maonan"}, ["mme"] = {"Mae"}, ["mmf"] = {"Mundat"}, ["mmg"] = {"North Ambrym"}, ["mmh"] = {"Mehináku"}, ["mmi"] = {"Musar"}, ["mmj"] = {"Majhwar"}, ["mmk"] = {"Mukha-Dora"}, ["mml"] = {"Man Met"}, ["mmm"] = {"Maii"}, ["mmn"] = {"Mamanwa"}, ["mmo"] = {"Mangga Buang"}, ["mmp"] = {"Siawi"}, ["mmq"] = {"Musak"}, ["mmr"] = {"Western Xiangxi Miao"}, ["mmt"] = {"Malalamai"}, ["mmu"] = {"Mmaala"}, ["mmv"] = {"Miriti"}, ["mmw"] = {"Emae"}, ["mmx"] = {"Madak"}, ["mmy"] = {"Migaama"}, ["mmz"] = {"Mabaale"}, ["mna"] = {"Mbula"}, ["mnb"] = {"Muna"}, ["mnc"] = {"Manchu"}, ["mnd"] = {"Mondé"}, ["mne"] = {"Naba"}, ["mnf"] = {"Mundani"}, ["mng"] = {"Eastern Mnong"}, ["mnh"] = {"Mono (Democratic Republic of Congo)"}, ["mni"] = {"Manipuri"}, ["mnj"] = {"Munji"}, ["mnk"] = {"Mandinka"}, ["mnl"] = {"Tiale"}, ["mnm"] = {"Mapena"}, ["mnn"] = {"Southern Mnong"}, ["mno"] = {"Manobo languages"}, ["mnp"] = {"Min Bei Chinese"}, ["mnq"] = {"Minriq"}, ["mnr"] = {"Mono (USA)"}, ["mns"] = {"Mansi"}, ["mnu"] = {"Mer"}, ["mnv"] = {"Rennell-Bellona"}, ["mnw"] = {"Mon"}, ["mnx"] = {"Manikion"}, ["mny"] = {"Manyawa"}, ["mnz"] = {"Moni"}, ["moa"] = {"Mwan"}, ["moc"] = {"Mocoví"}, ["mod"] = {"Mobilian"}, ["moe"] = {"Montagnais"}, ["mog"] = {"Mongondow"}, ["moh"] = {"Mohawk"}, ["moi"] = {"Mboi"}, ["moj"] = {"Monzombo"}, ["mok"] = {"Morori"}, ["mom"] = {"Mangue"}, ["moo"] = {"Monom"}, ["mop"] = {"Mopán Maya"}, ["moq"] = {"Mor (Bomberai Peninsula)"}, ["mor"] = {"Moro"}, ["mos"] = {"Mossi"}, ["mot"] = {"Barí"}, ["mou"] = {"Mogum"}, ["mov"] = {"Mohave"}, ["mow"] = {"Moi (Congo)"}, ["mox"] = {"Molima"}, ["moy"] = {"Shekkacho"}, ["moz"] = {"Mukulu", "Gergiko"}, ["mpa"] = {"Mpoto"}, ["mpb"] = {"Mullukmulluk"}, ["mpc"] = {"Mangarayi"}, ["mpd"] = {"Machinere"}, ["mpe"] = {"Majang"}, ["mpg"] = {"Marba"}, ["mph"] = {"Maung"}, ["mpi"] = {"Mpade"}, ["mpj"] = {"Martu Wangka"}, ["mpk"] = {"Mbara (Chad)"}, ["mpl"] = {"Middle Watut"}, ["mpm"] = {"Yosondúa Mixtec"}, ["mpn"] = {"Mindiri"}, ["mpo"] = {"Miu"}, ["mpp"] = {"Migabac"}, ["mpq"] = {"Matís"}, ["mpr"] = {"Vangunu"}, ["mps"] = {"Dadibi"}, ["mpt"] = {"Mian"}, ["mpu"] = {"Makuráp"}, ["mpv"] = {"Mungkip"}, ["mpw"] = {"Mapidian"}, ["mpx"] = {"Misima-Panaeati"}, ["mpy"] = {"Mapia"}, ["mpz"] = {"Mpi"}, ["mqa"] = {"Maba (Indonesia)"}, ["mqb"] = {"Mbuko"}, ["mqc"] = {"Mangole"}, ["mqe"] = {"Matepi"}, ["mqf"] = {"Momuna"}, ["mqg"] = {"Kota Bangun Kutai Malay"}, ["mqh"] = {"Tlazoyaltepec Mixtec"}, ["mqi"] = {"Mariri"}, ["mqj"] = {"Mamasa"}, ["mqk"] = {"Rajah Kabunsuwan Manobo"}, ["mql"] = {"Mbelime"}, ["mqm"] = {"South Marquesan"}, ["mqn"] = {"Moronene"}, ["mqo"] = {"Modole"}, ["mqp"] = {"Manipa"}, ["mqq"] = {"Minokok"}, ["mqr"] = {"Mander"}, ["mqs"] = {"West Makian"}, ["mqt"] = {"Mok"}, ["mqu"] = {"Mandari"}, ["mqv"] = {"Mosimo"}, ["mqw"] = {"Murupi"}, ["mqx"] = {"Mamuju"}, ["mqy"] = {"Manggarai"}, ["mqz"] = {"Pano"}, ["mra"] = {"Mlabri"}, ["mrb"] = {"Marino"}, ["mrc"] = {"Maricopa"}, ["mrd"] = {"Western Magar"}, ["mre"] = {"Martha's Vineyard Sign Language"}, ["mrf"] = {"Elseng"}, ["mrg"] = {"Mising"}, ["mrh"] = {"Mara Chin"}, ["mrj"] = {"Western Mari"}, ["mrk"] = {"Hmwaveke"}, ["mrl"] = {"Mortlockese"}, ["mrm"] = {"Merlav", "Mwerlap"}, ["mrn"] = {"Cheke Holo"}, ["mro"] = {"Mru"}, ["mrp"] = {"Morouas"}, ["mrq"] = {"North Marquesan"}, ["mrr"] = {"Maria (India)"}, ["mrs"] = {"Maragus"}, ["mrt"] = {"Marghi Central"}, ["mru"] = {"Mono (Cameroon)"}, ["mrv"] = {"Mangareva"}, ["mrw"] = {"Maranao"}, ["mrx"] = {"Maremgi", "Dineor"}, ["mry"] = {"Mandaya"}, ["mrz"] = {"Marind"}, ["msb"] = {"Masbatenyo"}, ["msc"] = {"Sankaran Maninka"}, ["msd"] = {"Yucatec Maya Sign Language"}, ["mse"] = {"Musey"}, ["msf"] = {"Mekwei"}, ["msg"] = {"Moraid"}, ["msh"] = {"Masikoro Malagasy"}, ["msi"] = {"Sabah Malay"}, ["msj"] = {"Ma (Democratic Republic of Congo)"}, ["msk"] = {"Mansaka"}, ["msl"] = {"Molof", "Poule"}, ["msm"] = {"Agusan Manobo"}, ["msn"] = {"Vurës"}, ["mso"] = {"Mombum"}, ["msp"] = {"Maritsauá"}, ["msq"] = {"Caac"}, ["msr"] = {"Mongolian Sign Language"}, ["mss"] = {"West Masela"}, ["msu"] = {"Musom"}, ["msv"] = {"Maslam"}, ["msw"] = {"Mansoanka"}, ["msx"] = {"Moresada"}, ["msy"] = {"Aruamu"}, ["msz"] = {"Momare"}, ["mta"] = {"Cotabato Manobo"}, ["mtb"] = {"Anyin Morofo"}, ["mtc"] = {"Munit"}, ["mtd"] = {"Mualang"}, ["mte"] = {"Mono (Solomon Islands)"}, ["mtf"] = {"Murik (Papua New Guinea)"}, ["mtg"] = {"Una"}, ["mth"] = {"Munggui"}, ["mti"] = {"Maiwa (Papua New Guinea)"}, ["mtj"] = {"Moskona"}, ["mtk"] = {"Mbe'"}, ["mtl"] = {"Montol"}, ["mtm"] = {"Mator"}, ["mtn"] = {"Matagalpa"}, ["mto"] = {"Totontepec Mixe"}, ["mtp"] = {"Wichí Lhamtés Nocten"}, ["mtq"] = {"Muong"}, ["mtr"] = {"Mewari"}, ["mts"] = {"Yora"}, ["mtt"] = {"Mota"}, ["mtu"] = {"Tututepec Mixtec"}, ["mtv"] = {"Asaro'o"}, ["mtw"] = {"Southern Binukidnon"}, ["mtx"] = {"Tidaá Mixtec"}, ["mty"] = {"Nabi"}, ["mua"] = {"Mundang"}, ["mub"] = {"Mubi"}, ["muc"] = {"Ajumbu"}, ["mud"] = {"Mednyj Aleut"}, ["mue"] = {"Media Lengua"}, ["mug"] = {"Musgu"}, ["muh"] = {"Mündü"}, ["mui"] = {"Musi"}, ["muj"] = {"Mabire"}, ["muk"] = {"Mugom"}, ["mul"] = {"Multiple languages"}, ["mum"] = {"Maiwala"}, ["mun"] = {"Munda languages"}, ["muo"] = {"Nyong"}, ["mup"] = {"Malvi"}, ["muq"] = {"Eastern Xiangxi Miao"}, ["mur"] = {"Murle"}, ["mus"] = {"Creek"}, ["mut"] = {"Western Muria"}, ["muu"] = {"Yaaku"}, ["muv"] = {"Muthuvan"}, ["mux"] = {"Bo-Ung"}, ["muy"] = {"Muyang"}, ["muz"] = {"Mursi"}, ["mva"] = {"Manam"}, ["mvb"] = {"Mattole"}, ["mvd"] = {"Mamboru"}, ["mve"] = {"Marwari (Pakistan)"}, ["mvf"] = {"Peripheral Mongolian"}, ["mvg"] = {"Yucuañe Mixtec"}, ["mvh"] = {"Mulgi"}, ["mvi"] = {"Miyako"}, ["mvk"] = {"Mekmek"}, ["mvl"] = {"Mbara (Australia)"}, ["mvm"] = {"Muya"}, ["mvn"] = {"Minaveha"}, ["mvo"] = {"Marovo"}, ["mvp"] = {"Duri"}, ["mvq"] = {"Moere"}, ["mvr"] = {"Marau"}, ["mvs"] = {"Massep"}, ["mvt"] = {"Mpotovoro"}, ["mvu"] = {"Marfa"}, ["mvv"] = {"Tagal Murut"}, ["mvw"] = {"Machinga"}, ["mvx"] = {"Meoswar"}, ["mvy"] = {"Indus Kohistani"}, ["mvz"] = {"Mesqan"}, ["mwa"] = {"Mwatebu"}, ["mwb"] = {"Juwal"}, ["mwc"] = {"Are"}, ["mwe"] = {"Mwera (Chimwera)"}, ["mwf"] = {"Murrinh-Patha"}, ["mwg"] = {"Aiklep"}, ["mwh"] = {"Mouk-Aria"}, ["mwi"] = {"Labo", "Ninde"}, ["mwk"] = {"Kita Maninkakan"}, ["mwl"] = {"Mirandese"}, ["mwm"] = {"Sar"}, ["mwn"] = {"Nyamwanga"}, ["mwo"] = {"Central Maewo"}, ["mwp"] = {"Kala Lagaw Ya"}, ["mwq"] = {"Mün Chin"}, ["mwr"] = {"Marwari"}, ["mws"] = {"Mwimbi-Muthambi"}, ["mwt"] = {"Moken"}, ["mwu"] = {"Mittu"}, ["mwv"] = {"Mentawai"}, ["mww"] = {"Hmong Daw"}, ["mwz"] = {"Moingi"}, ["mxa"] = {"Northwest Oaxaca Mixtec"}, ["mxb"] = {"Tezoatlán Mixtec"}, ["mxc"] = {"Manyika"}, ["mxd"] = {"Modang"}, ["mxe"] = {"Mele-Fila"}, ["mxf"] = {"Malgbe"}, ["mxg"] = {"Mbangala"}, ["mxh"] = {"Mvuba"}, ["mxi"] = {"Mozarabic"}, ["mxj"] = {"Miju-Mishmi", "Geman Deng"}, ["mxk"] = {"Monumbo"}, ["mxl"] = {"Maxi Gbe"}, ["mxm"] = {"Meramera"}, ["mxn"] = {"Moi (Indonesia)"}, ["mxo"] = {"Mbowe"}, ["mxp"] = {"Tlahuitoltepec Mixe"}, ["mxq"] = {"Juquila Mixe"}, ["mxr"] = {"Murik (Malaysia)"}, ["mxs"] = {"Huitepec Mixtec"}, ["mxt"] = {"Jamiltepec Mixtec"}, ["mxu"] = {"Mada (Cameroon)"}, ["mxv"] = {"Metlatónoc Mixtec"}, ["mxw"] = {"Namo"}, ["mxx"] = {"Mahou", "Mawukakan"}, ["mxy"] = {"Southeastern Nochixtlán Mixtec"}, ["mxz"] = {"Central Masela"}, ["myb"] = {"Mbay"}, ["myc"] = {"Mayeka"}, ["myd"] = {"Maramba"}, ["mye"] = {"Myene"}, ["myf"] = {"Bambassi"}, ["myg"] = {"Manta"}, ["myh"] = {"Makah"}, ["myi"] = {"Mina (India)"}, ["myj"] = {"Mangayat"}, ["myk"] = {"Mamara Senoufo"}, ["myl"] = {"Moma"}, ["mym"] = {"Me'en"}, ["myn"] = {"Mayan languages"}, ["myo"] = {"Anfillo"}, ["myp"] = {"Pirahã"}, ["myr"] = {"Muniche"}, ["mys"] = {"Mesmes"}, ["myu"] = {"Mundurukú"}, ["myv"] = {"Erzya"}, ["myw"] = {"Muyuw"}, ["myx"] = {"Masaaba"}, ["myy"] = {"Macuna"}, ["myz"] = {"Classical Mandaic"}, ["mza"] = {"Santa María Zacatepec Mixtec"}, ["mzb"] = {"Tumzabt"}, ["mzc"] = {"Madagascar Sign Language"}, ["mzd"] = {"Malimba"}, ["mze"] = {"Morawa"}, ["mzg"] = {"Monastic Sign Language"}, ["mzh"] = {"Wichí Lhamtés Güisnay"}, ["mzi"] = {"Ixcatlán Mazatec"}, ["mzj"] = {"Manya"}, ["mzk"] = {"Nigeria Mambila"}, ["mzl"] = {"Mazatlán Mixe"}, ["mzm"] = {"Mumuye"}, ["mzn"] = {"Mazanderani"}, ["mzo"] = {"Matipuhy"}, ["mzp"] = {"Movima"}, ["mzq"] = {"Mori Atas"}, ["mzr"] = {"Marúbo"}, ["mzs"] = {"Macanese"}, ["mzt"] = {"Mintil"}, ["mzu"] = {"Inapang"}, ["mzv"] = {"Manza"}, ["mzw"] = {"Deg"}, ["mzx"] = {"Mawayana"}, ["mzy"] = {"Mozambican Sign Language"}, ["mzz"] = {"Maiadomu"}, ["naa"] = {"Namla"}, ["nab"] = {"Southern Nambikuára"}, ["nac"] = {"Narak"}, ["nae"] = {"Naka'ela"}, ["naf"] = {"Nabak"}, ["nag"] = {"Naga Pidgin"}, ["nah"] = {"Nahuatl languages"}, ["nai"] = {"North American Indian languages"}, ["naj"] = {"Nalu"}, ["nak"] = {"Nakanai"}, ["nal"] = {"Nalik"}, ["nam"] = {"Ngan'gityemerri"}, ["nan"] = {"Min Nan Chinese"}, ["nao"] = {"Naaba"}, ["nap"] = {"Neapolitan"}, ["naq"] = {"Khoekhoe", "Nama (Namibia)"}, ["nar"] = {"Iguta"}, ["nas"] = {"Naasioi"}, ["nat"] = {"Ca̱hungwa̱rya̱", "Hungworo"}, ["naw"] = {"Nawuri"}, ["nax"] = {"Nakwi"}, ["nay"] = {"Narrinyeri"}, ["naz"] = {"Coatepec Nahuatl"}, ["nba"] = {"Nyemba"}, ["nbb"] = {"Ndoe"}, ["nbc"] = {"Chang Naga"}, ["nbd"] = {"Ngbinda"}, ["nbe"] = {"Konyak Naga"}, ["nbg"] = {"Nagarchal"}, ["nbh"] = {"Ngamo"}, ["nbi"] = {"Mao Naga"}, ["nbj"] = {"Ngarinman"}, ["nbk"] = {"Nake"}, ["nbm"] = {"Ngbaka Ma'bo"}, ["nbn"] = {"Kuri"}, ["nbo"] = {"Nkukoli"}, ["nbp"] = {"Nnam"}, ["nbq"] = {"Nggem"}, ["nbr"] = {"Numana-Nunku-Gbantu-Numbu"}, ["nbs"] = {"Namibian Sign Language"}, ["nbt"] = {"Na"}, ["nbu"] = {"Rongmei Naga"}, ["nbv"] = {"Ngamambo"}, ["nbw"] = {"Southern Ngbandi"}, ["nby"] = {"Ningera"}, ["nca"] = {"Iyo"}, ["ncb"] = {"Central Nicobarese"}, ["ncc"] = {"Ponam"}, ["ncd"] = {"Nachering"}, ["nce"] = {"Yale"}, ["ncf"] = {"Notsi"}, ["ncg"] = {"Nisga'a"}, ["nch"] = {"Central Huasteca Nahuatl"}, ["nci"] = {"Classical Nahuatl"}, ["ncj"] = {"Northern Puebla Nahuatl"}, ["nck"] = {"Nakara"}, ["ncl"] = {"Michoacán Nahuatl"}, ["ncm"] = {"Nambo"}, ["ncn"] = {"Nauna"}, ["nco"] = {"Sibe"}, ["ncq"] = {"Northern Katang"}, ["ncr"] = {"Ncane"}, ["ncs"] = {"Nicaraguan Sign Language"}, ["nct"] = {"Chothe Naga"}, ["ncu"] = {"Chumburung"}, ["ncx"] = {"Central Puebla Nahuatl"}, ["ncz"] = {"Natchez"}, ["nda"] = {"Ndasa"}, ["ndb"] = {"Kenswei Nsei"}, ["ndc"] = {"Ndau"}, ["ndd"] = {"Nde-Nsele-Nta"}, ["ndf"] = {"Nadruvian"}, ["ndg"] = {"Ndengereko"}, ["ndh"] = {"Ndali"}, ["ndi"] = {"Samba Leko"}, ["ndj"] = {"Ndamba"}, ["ndk"] = {"Ndaka"}, ["ndl"] = {"Ndolo"}, ["ndm"] = {"Ndam"}, ["ndn"] = {"Ngundi"}, ["ndp"] = {"Ndo"}, ["ndq"] = {"Ndombe"}, ["ndr"] = {"Ndoola"}, ["nds"] = {"Low German", "Low Saxon"}, ["ndt"] = {"Ndunga"}, ["ndu"] = {"Dugun"}, ["ndv"] = {"Ndut"}, ["ndw"] = {"Ndobo"}, ["ndx"] = {"Nduga"}, ["ndy"] = {"Lutos"}, ["ndz"] = {"Ndogo"}, ["nea"] = {"Eastern Ngad'a"}, ["neb"] = {"Toura (Côte d'Ivoire)"}, ["nec"] = {"Nedebang"}, ["ned"] = {"Nde-Gbite"}, ["nee"] = {"Nêlêmwa-Nixumwak"}, ["nef"] = {"Nefamese"}, ["neg"] = {"Negidal"}, ["neh"] = {"Nyenkha"}, ["nei"] = {"Neo-Hittite"}, ["nej"] = {"Neko"}, ["nek"] = {"Neku"}, ["nem"] = {"Nemi"}, ["nen"] = {"Nengone"}, ["neo"] = {"Ná-Meo"}, ["neq"] = {"North Central Mixe"}, ["ner"] = {"Yahadian"}, ["nes"] = {"Bhoti Kinnauri"}, ["net"] = {"Nete"}, ["neu"] = {"Neo"}, ["nev"] = {"Nyaheun"}, ["new"] = {"Newari", "Nepal Bhasa"}, ["nex"] = {"Neme"}, ["ney"] = {"Neyo"}, ["nez"] = {"Nez Perce"}, ["nfa"] = {"Dhao"}, ["nfd"] = {"Ahwai"}, ["nfl"] = {"Ayiwo", "Äiwoo"}, ["nfr"] = {"Nafaanra"}, ["nfu"] = {"Mfumte"}, ["nga"] = {"Ngbaka"}, ["ngb"] = {"Northern Ngbandi"}, ["ngc"] = {"Ngombe (Democratic Republic of Congo)"}, ["ngd"] = {"Ngando (Central African Republic)"}, ["nge"] = {"Ngemba"}, ["ngf"] = {"Trans-New Guinea languages"}, ["ngg"] = {"Ngbaka Manza"}, ["ngh"] = {"Nǀu"}, ["ngi"] = {"Ngizim"}, ["ngj"] = {"Ngie"}, ["ngk"] = {"Dalabon"}, ["ngl"] = {"Lomwe"}, ["ngm"] = {"Ngatik Men's Creole"}, ["ngn"] = {"Ngwo"}, ["ngo"] = {"Ngoni"}, ["ngp"] = {"Ngulu"}, ["ngq"] = {"Ngurimi", "Ngoreme"}, ["ngr"] = {"Engdewu"}, ["ngs"] = {"Gvoko"}, ["ngt"] = {"Kriang", "Ngeq"}, ["ngu"] = {"Guerrero Nahuatl"}, ["ngv"] = {"Nagumi"}, ["ngw"] = {"Ngwaba"}, ["ngx"] = {"Nggwahyi"}, ["ngy"] = {"Tibea"}, ["ngz"] = {"Ngungwel"}, ["nha"] = {"Nhanda"}, ["nhb"] = {"Beng"}, ["nhc"] = {"Tabasco Nahuatl"}, ["nhd"] = {"Chiripá", "Ava Guaraní"}, ["nhe"] = {"Eastern Huasteca Nahuatl"}, ["nhf"] = {"Nhuwala"}, ["nhg"] = {"Tetelcingo Nahuatl"}, ["nhh"] = {"Nahari"}, ["nhi"] = {"Zacatlán-Ahuacatlán-Tepetzintla Nahuatl"}, ["nhk"] = {"Isthmus-Cosoleacaque Nahuatl"}, ["nhm"] = {"Morelos Nahuatl"}, ["nhn"] = {"Central Nahuatl"}, ["nho"] = {"Takuu"}, ["nhp"] = {"Isthmus-Pajapan Nahuatl"}, ["nhq"] = {"Huaxcaleca Nahuatl"}, ["nhr"] = {"Naro"}, ["nht"] = {"Ometepec Nahuatl"}, ["nhu"] = {"Noone"}, ["nhv"] = {"Temascaltepec Nahuatl"}, ["nhw"] = {"Western Huasteca Nahuatl"}, ["nhx"] = {"Isthmus-Mecayapan Nahuatl"}, ["nhy"] = {"Northern Oaxaca Nahuatl"}, ["nhz"] = {"Santa María La Alta Nahuatl"}, ["nia"] = {"Nias"}, ["nib"] = {"Nakame"}, ["nic"] = {"Niger-Kordofanian languages"}, ["nid"] = {"Ngandi"}, ["nie"] = {"Niellim"}, ["nif"] = {"Nek"}, ["nig"] = {"Ngalakan"}, ["nih"] = {"Nyiha (Tanzania)"}, ["nii"] = {"Nii"}, ["nij"] = {"Ngaju"}, ["nik"] = {"Southern Nicobarese"}, ["nil"] = {"Nila"}, ["nim"] = {"Nilamba"}, ["nin"] = {"Ninzo"}, ["nio"] = {"Nganasan"}, ["niq"] = {"Nandi"}, ["nir"] = {"Nimboran"}, ["nis"] = {"Nimi"}, ["nit"] = {"Southeastern Kolami"}, ["niu"] = {"Niuean"}, ["niv"] = {"Gilyak"}, ["niw"] = {"Nimo"}, ["nix"] = {"Hema"}, ["niy"] = {"Ngiti"}, ["niz"] = {"Ningil"}, ["nja"] = {"Nzanyi"}, ["njb"] = {"Nocte Naga"}, ["njd"] = {"Ndonde Hamba"}, ["njh"] = {"Lotha Naga"}, ["nji"] = {"Gudanji"}, ["njj"] = {"Njen"}, ["njl"] = {"Njalgulgule"}, ["njm"] = {"Angami Naga"}, ["njn"] = {"Liangmai Naga"}, ["njo"] = {"Ao Naga"}, ["njr"] = {"Njerep"}, ["njs"] = {"Nisa"}, ["njt"] = {"Ndyuka-Trio Pidgin"}, ["nju"] = {"Ngadjunmaya"}, ["njx"] = {"Kunyi"}, ["njy"] = {"Njyem"}, ["njz"] = {"Nyishi"}, ["nka"] = {"Nkoya"}, ["nkb"] = {"Khoibu Naga"}, ["nkc"] = {"Nkongho"}, ["nkd"] = {"Koireng"}, ["nke"] = {"Duke"}, ["nkf"] = {"Inpui Naga"}, ["nkg"] = {"Nekgini"}, ["nkh"] = {"Khezha Naga"}, ["nki"] = {"Thangal Naga"}, ["nkj"] = {"Nakai"}, ["nkk"] = {"Nokuku"}, ["nkm"] = {"Namat"}, ["nkn"] = {"Nkangala"}, ["nko"] = {"Nkonya"}, ["nkp"] = {"Niuatoputapu"}, ["nkq"] = {"Nkami"}, ["nkr"] = {"Nukuoro"}, ["nks"] = {"North Asmat"}, ["nkt"] = {"Nyika (Tanzania)"}, ["nku"] = {"Bouna Kulango"}, ["nkv"] = {"Nyika (Malawi and Zambia)"}, ["nkw"] = {"Nkutu"}, ["nkx"] = {"Nkoroo"}, ["nkz"] = {"Nkari"}, ["nla"] = {"Ngombale"}, ["nlc"] = {"Nalca"}, ["nle"] = {"East Nyala"}, ["nlg"] = {"Gela"}, ["nli"] = {"Grangali"}, ["nlj"] = {"Nyali"}, ["nlk"] = {"Ninia Yali"}, ["nll"] = {"Nihali"}, ["nlm"] = {"Mankiyali"}, ["nlo"] = {"Ngul"}, ["nlq"] = {"Lao Naga"}, ["nlu"] = {"Nchumbulu"}, ["nlv"] = {"Orizaba Nahuatl"}, ["nlw"] = {"Walangama"}, ["nlx"] = {"Nahali"}, ["nly"] = {"Nyamal"}, ["nlz"] = {"Nalögo"}, ["nma"] = {"Maram Naga"}, ["nmb"] = {"Big Nambas", "V'ënen Taut"}, ["nmc"] = {"Ngam"}, ["nmd"] = {"Ndumu"}, ["nme"] = {"Mzieme Naga"}, ["nmf"] = {"Tangkhul Naga (India)"}, ["nmg"] = {"Kwasio"}, ["nmh"] = {"Monsang Naga"}, ["nmi"] = {"Nyam"}, ["nmj"] = {"Ngombe (Central African Republic)"}, ["nmk"] = {"Namakura"}, ["nml"] = {"Ndemli"}, ["nmm"] = {"Manangba"}, ["nmn"] = {"ǃXóõ"}, ["nmo"] = {"Moyon Naga"}, ["nmp"] = {"Nimanbur"}, ["nmq"] = {"Nambya"}, ["nmr"] = {"Nimbari"}, ["nms"] = {"Letemboi"}, ["nmt"] = {"Namonuito"}, ["nmu"] = {"Northeast Maidu"}, ["nmv"] = {"Ngamini"}, ["nmw"] = {"Nimoa", "Rifao"}, ["nmx"] = {"Nama (Papua New Guinea)"}, ["nmy"] = {"Namuyi"}, ["nmz"] = {"Nawdm"}, ["nna"] = {"Nyangumarta"}, ["nnb"] = {"Nande"}, ["nnc"] = {"Nancere"}, ["nnd"] = {"West Ambae"}, ["nne"] = {"Ngandyera"}, ["nnf"] = {"Ngaing"}, ["nng"] = {"Maring Naga"}, ["nnh"] = {"Ngiemboon"}, ["nni"] = {"North Nuaulu"}, ["nnj"] = {"Nyangatom"}, ["nnk"] = {"Nankina"}, ["nnl"] = {"Northern Rengma Naga"}, ["nnm"] = {"Namia"}, ["nnn"] = {"Ngete"}, ["nnp"] = {"Wancho Naga"}, ["nnq"] = {"Ngindo"}, ["nnr"] = {"Narungga"}, ["nns"] = {"Ningye"}, ["nnt"] = {"Nanticoke"}, ["nnu"] = {"Dwang"}, ["nnv"] = {"Nugunu (Australia)"}, ["nnw"] = {"Southern Nuni"}, ["nny"] = {"Nyangga"}, ["nnz"] = {"Nda'nda'"}, ["noa"] = {"Woun Meu"}, ["noc"] = {"Nuk"}, ["nod"] = {"Northern Thai"}, ["noe"] = {"Nimadi"}, ["nof"] = {"Nomane"}, ["nog"] = {"Nogai"}, ["noh"] = {"Nomu"}, ["noi"] = {"Noiri"}, ["noj"] = {"Nonuya"}, ["nok"] = {"Nooksack"}, ["nol"] = {"Nomlaki"}, ["nom"] = {"Nocamán"}, ["non"] = {"Old Norse"}, ["nop"] = {"Numanggang"}, ["noq"] = {"Ngongo"}, ["nos"] = {"Eastern Nisu"}, ["not"] = {"Nomatsiguenga"}, ["nou"] = {"Ewage-Notu"}, ["nov"] = {"Novial"}, ["now"] = {"Nyambo"}, ["noy"] = {"Noy"}, ["noz"] = {"Nayi"}, ["npa"] = {"Nar Phu"}, ["npb"] = {"Nupbikha"}, ["npg"] = {"Ponyo-Gongwang Naga"}, ["nph"] = {"Phom Naga"}, ["npi"] = {"Nepali (individual language)"}, ["npl"] = {"Southeastern Puebla Nahuatl"}, ["npn"] = {"Mondropolon"}, ["npo"] = {"Pochuri Naga"}, ["nps"] = {"Nipsan"}, ["npu"] = {"Puimei Naga"}, ["npx"] = {"Noipx"}, ["npy"] = {"Napu"}, ["nqg"] = {"Southern Nago"}, ["nqk"] = {"Kura Ede Nago"}, ["nql"] = {"Ngendelengo"}, ["nqm"] = {"Ndom"}, ["nqn"] = {"Nen"}, ["nqo"] = {"N'Ko", "N’Ko"}, ["nqq"] = {"Kyan-Karyaw Naga"}, ["nqy"] = {"Akyaung Ari Naga"}, ["nra"] = {"Ngom"}, ["nrb"] = {"Nara"}, ["nrc"] = {"Noric"}, ["nre"] = {"Southern Rengma Naga"}, ["nrf"] = {"Jèrriais", "Guernésiais"}, ["nrg"] = {"Narango"}, ["nri"] = {"Chokri Naga"}, ["nrk"] = {"Ngarla"}, ["nrl"] = {"Ngarluma"}, ["nrm"] = {"Narom"}, ["nrn"] = {"Norn"}, ["nrp"] = {"North Picene"}, ["nrr"] = {"Norra", "Nora"}, ["nrt"] = {"Northern Kalapuya"}, ["nru"] = {"Narua"}, ["nrx"] = {"Ngurmbur"}, ["nrz"] = {"Lala"}, ["nsa"] = {"Sangtam Naga"}, ["nsc"] = {"Nshi"}, ["nsd"] = {"Southern Nisu"}, ["nse"] = {"Nsenga"}, ["nsf"] = {"Northwestern Nisu"}, ["nsg"] = {"Ngasa"}, ["nsh"] = {"Ngoshie"}, ["nsi"] = {"Nigerian Sign Language"}, ["nsk"] = {"Naskapi"}, ["nsl"] = {"Norwegian Sign Language"}, ["nsm"] = {"Sumi Naga"}, ["nsn"] = {"Nehan"}, ["nso"] = {"Pedi", "Northern Sotho", "Sepedi"}, ["nsp"] = {"Nepalese Sign Language"}, ["nsq"] = {"Northern Sierra Miwok"}, ["nsr"] = {"Maritime Sign Language"}, ["nss"] = {"Nali"}, ["nst"] = {"Tase Naga"}, ["nsu"] = {"Sierra Negra Nahuatl"}, ["nsv"] = {"Southwestern Nisu"}, ["nsw"] = {"Navut"}, ["nsx"] = {"Nsongo"}, ["nsy"] = {"Nasal"}, ["nsz"] = {"Nisenan"}, ["ntd"] = {"Northern Tidung"}, ["nte"] = {"Nathembo"}, ["ntg"] = {"Ngantangarra"}, ["nti"] = {"Natioro"}, ["ntj"] = {"Ngaanyatjarra"}, ["ntk"] = {"Ikoma-Nata-Isenye"}, ["ntm"] = {"Nateni"}, ["nto"] = {"Ntomba"}, ["ntp"] = {"Northern Tepehuan"}, ["ntr"] = {"Delo"}, ["ntu"] = {"Natügu"}, ["ntw"] = {"Nottoway"}, ["ntx"] = {"Tangkhul Naga (Myanmar)"}, ["nty"] = {"Mantsi"}, ["ntz"] = {"Natanzi"}, ["nua"] = {"Yuanga"}, ["nub"] = {"Nubian languages"}, ["nuc"] = {"Nukuini"}, ["nud"] = {"Ngala"}, ["nue"] = {"Ngundu"}, ["nuf"] = {"Nusu"}, ["nug"] = {"Nungali"}, ["nuh"] = {"Ndunda"}, ["nui"] = {"Ngumbi"}, ["nuj"] = {"Nyole"}, ["nuk"] = {"Nuu-chah-nulth", "Nuuchahnulth"}, ["nul"] = {"Nusa Laut"}, ["num"] = {"Niuafo'ou"}, ["nun"] = {"Anong"}, ["nuo"] = {"Nguôn"}, ["nup"] = {"Nupe-Nupe-Tako"}, ["nuq"] = {"Nukumanu"}, ["nur"] = {"Nukuria"}, ["nus"] = {"Nuer"}, ["nut"] = {"Nung (Viet Nam)"}, ["nuu"] = {"Ngbundu"}, ["nuv"] = {"Northern Nuni"}, ["nuw"] = {"Nguluwan"}, ["nux"] = {"Mehek"}, ["nuy"] = {"Nunggubuyu"}, ["nuz"] = {"Tlamacazapa Nahuatl"}, ["nvh"] = {"Nasarian"}, ["nvm"] = {"Namiae"}, ["nvo"] = {"Nyokon"}, ["nwa"] = {"Nawathinehena"}, ["nwb"] = {"Nyabwa"}, ["nwc"] = {"Classical Newari", "Classical Nepal Bhasa", "Old Newari"}, ["nwe"] = {"Ngwe"}, ["nwg"] = {"Ngayawung"}, ["nwi"] = {"Southwest Tanna"}, ["nwm"] = {"Nyamusa-Molo"}, ["nwo"] = {"Nauo"}, ["nwr"] = {"Nawaru"}, ["nwx"] = {"Middle Newar"}, ["nwy"] = {"Nottoway-Meherrin"}, ["nxa"] = {"Nauete"}, ["nxd"] = {"Ngando (Democratic Republic of Congo)"}, ["nxe"] = {"Nage"}, ["nxg"] = {"Ngad'a"}, ["nxi"] = {"Nindi"}, ["nxk"] = {"Koki Naga"}, ["nxl"] = {"South Nuaulu"}, ["nxm"] = {"Numidian"}, ["nxn"] = {"Ngawun"}, ["nxo"] = {"Ndambomo"}, ["nxq"] = {"Naxi"}, ["nxr"] = {"Ninggerum"}, ["nxu"] = {"Narau"}, ["nxx"] = {"Nafri"}, ["nyb"] = {"Nyangbo"}, ["nyc"] = {"Nyanga-li"}, ["nyd"] = {"Nyore", "Olunyole"}, ["nye"] = {"Nyengo"}, ["nyf"] = {"Giryama", "Kigiryama"}, ["nyg"] = {"Nyindu"}, ["nyh"] = {"Nyigina"}, ["nyi"] = {"Ama (Sudan)"}, ["nyj"] = {"Nyanga"}, ["nyk"] = {"Nyaneka"}, ["nyl"] = {"Nyeu"}, ["nym"] = {"Nyamwezi"}, ["nyn"] = {"Nyankole"}, ["nyo"] = {"Nyoro"}, ["nyp"] = {"Nyang'i"}, ["nyq"] = {"Nayini"}, ["nyr"] = {"Nyiha (Malawi)"}, ["nys"] = {"Nyunga"}, ["nyt"] = {"Nyawaygi"}, ["nyu"] = {"Nyungwe"}, ["nyv"] = {"Nyulnyul"}, ["nyw"] = {"Nyaw"}, ["nyx"] = {"Nganyaywana"}, ["nyy"] = {"Nyakyusa-Ngonde"}, ["nza"] = {"Tigon Mbembe"}, ["nzb"] = {"Njebi"}, ["nzd"] = {"Nzadi"}, ["nzi"] = {"Nzima"}, ["nzk"] = {"Nzakara"}, ["nzm"] = {"Zeme Naga"}, ["nzs"] = {"New Zealand Sign Language"}, ["nzu"] = {"Teke-Nzikou"}, ["nzy"] = {"Nzakambay"}, ["nzz"] = {"Nanga Dama Dogon"}, ["oaa"] = {"Orok"}, ["oac"] = {"Oroch"}, ["oar"] = {"Old Aramaic (up to 700 BCE)", "Ancient Aramaic (up to 700 BCE)"}, ["oav"] = {"Old Avar"}, ["obi"] = {"Obispeño"}, ["obk"] = {"Southern Bontok"}, ["obl"] = {"Oblo"}, ["obm"] = {"Moabite"}, ["obo"] = {"Obo Manobo"}, ["obr"] = {"Old Burmese"}, ["obt"] = {"Old Breton"}, ["obu"] = {"Obulom"}, ["oca"] = {"Ocaina"}, ["och"] = {"Old Chinese"}, ["oco"] = {"Old Cornish"}, ["ocu"] = {"Atzingo Matlatzinca"}, ["oda"] = {"Odut"}, ["odk"] = {"Od"}, ["odt"] = {"Old Dutch"}, ["odu"] = {"Odual"}, ["ofo"] = {"Ofo"}, ["ofs"] = {"Old Frisian"}, ["ofu"] = {"Efutop"}, ["ogb"] = {"Ogbia"}, ["ogc"] = {"Ogbah"}, ["oge"] = {"Old Georgian"}, ["ogg"] = {"Ogbogolo"}, ["ogo"] = {"Khana"}, ["ogu"] = {"Ogbronuagum"}, ["oht"] = {"Old Hittite"}, ["ohu"] = {"Old Hungarian"}, ["oia"] = {"Oirata"}, ["oin"] = {"Inebu One"}, ["ojb"] = {"Northwestern Ojibwa"}, ["ojc"] = {"Central Ojibwa"}, ["ojg"] = {"Eastern Ojibwa"}, ["ojp"] = {"Old Japanese"}, ["ojs"] = {"Severn Ojibwa"}, ["ojv"] = {"Ontong Java"}, ["ojw"] = {"Western Ojibwa"}, ["oka"] = {"Okanagan"}, ["okb"] = {"Okobo"}, ["okd"] = {"Okodia"}, ["oke"] = {"Okpe (Southwestern Edo)"}, ["okg"] = {"Koko Babangk"}, ["okh"] = {"Koresh-e Rostam"}, ["oki"] = {"Okiek"}, ["okj"] = {"Oko-Juwoi"}, ["okk"] = {"Kwamtim One"}, ["okl"] = {"Old Kentish Sign Language"}, ["okm"] = {"Middle Korean (10th-16th cent.)"}, ["okn"] = {"Oki-No-Erabu"}, ["oko"] = {"Old Korean (3rd-9th cent.)"}, ["okr"] = {"Kirike"}, ["oks"] = {"Oko-Eni-Osayen"}, ["oku"] = {"Oku"}, ["okv"] = {"Orokaiva"}, ["okx"] = {"Okpe (Northwestern Edo)"}, ["ola"] = {"Walungge"}, ["old"] = {"Mochi"}, ["ole"] = {"Olekha"}, ["olk"] = {"Olkol"}, ["olm"] = {"Oloma"}, ["olo"] = {"Livvi"}, ["olr"] = {"Olrat"}, ["olt"] = {"Old Lithuanian"}, ["olu"] = {"Kuvale"}, ["oma"] = {"Omaha-Ponca"}, ["omb"] = {"East Ambae"}, ["omc"] = {"Mochica"}, ["omg"] = {"Omagua"}, ["omi"] = {"Omi"}, ["omk"] = {"Omok"}, ["oml"] = {"Ombo"}, ["omn"] = {"Minoan"}, ["omo"] = {"Utarmbung"}, ["omp"] = {"Old Manipuri"}, ["omq"] = {"Oto-Manguean languages"}, ["omr"] = {"Old Marathi"}, ["omt"] = {"Omotik"}, ["omu"] = {"Omurano"}, ["omv"] = {"Omotic languages"}, ["omw"] = {"South Tairora"}, ["omx"] = {"Old Mon"}, ["ona"] = {"Ona"}, ["onb"] = {"Lingao"}, ["one"] = {"Oneida"}, ["ong"] = {"Olo"}, ["oni"] = {"Onin"}, ["onj"] = {"Onjob"}, ["onk"] = {"Kabore One"}, ["onn"] = {"Onobasulu"}, ["ono"] = {"Onondaga"}, ["onp"] = {"Sartang"}, ["onr"] = {"Northern One"}, ["ons"] = {"Ono"}, ["ont"] = {"Ontenu"}, ["onu"] = {"Unua"}, ["onw"] = {"Old Nubian"}, ["onx"] = {"Onin Based Pidgin"}, ["ood"] = {"Tohono O'odham"}, ["oog"] = {"Ong"}, ["oon"] = {"Önge"}, ["oor"] = {"Oorlams"}, ["oos"] = {"Old Ossetic"}, ["opa"] = {"Okpamheri"}, ["opk"] = {"Kopkaka"}, ["opm"] = {"Oksapmin"}, ["opo"] = {"Opao"}, ["opt"] = {"Opata"}, ["opy"] = {"Ofayé"}, ["ora"] = {"Oroha"}, ["orc"] = {"Orma"}, ["ore"] = {"Orejón"}, ["org"] = {"Oring"}, ["orh"] = {"Oroqen"}, ["orn"] = {"Orang Kanaq"}, ["oro"] = {"Orokolo"}, ["orr"] = {"Oruma"}, ["ors"] = {"Orang Seletar"}, ["ort"] = {"Adivasi Oriya"}, ["oru"] = {"Ormuri"}, ["orv"] = {"Old Russian"}, ["orw"] = {"Oro Win"}, ["orx"] = {"Oro"}, ["ory"] = {"Odia (individual language)", "Oriya (individual language)"}, ["orz"] = {"Ormu"}, ["osa"] = {"Osage"}, ["osc"] = {"Oscan"}, ["osi"] = {"Osing"}, ["oso"] = {"Ososo"}, ["osp"] = {"Old Spanish"}, ["ost"] = {"Osatu"}, ["osu"] = {"Southern One"}, ["osx"] = {"Old Saxon"}, ["ota"] = {"Ottoman Turkish (1500-1928)"}, ["otb"] = {"Old Tibetan"}, ["otd"] = {"Ot Danum"}, ["ote"] = {"Mezquital Otomi"}, ["oti"] = {"Oti"}, ["otk"] = {"Old Turkish"}, ["otl"] = {"Tilapa Otomi"}, ["otm"] = {"Eastern Highland Otomi"}, ["otn"] = {"Tenango Otomi"}, ["oto"] = {"Otomian languages"}, ["otq"] = {"Querétaro Otomi"}, ["otr"] = {"Otoro"}, ["ots"] = {"Estado de México Otomi"}, ["ott"] = {"Temoaya Otomi"}, ["otu"] = {"Otuke"}, ["otw"] = {"Ottawa"}, ["otx"] = {"Texcatepec Otomi"}, ["oty"] = {"Old Tamil"}, ["otz"] = {"Ixtenco Otomi"}, ["oua"] = {"Tagargrent"}, ["oub"] = {"Glio-Oubi"}, ["oue"] = {"Oune"}, ["oui"] = {"Old Uighur"}, ["oum"] = {"Ouma"}, ["ovd"] = {"Elfdalian", "Övdalian"}, ["owi"] = {"Owiniga"}, ["owl"] = {"Old Welsh"}, ["oyb"] = {"Oy"}, ["oyd"] = {"Oyda"}, ["oym"] = {"Wayampi"}, ["oyy"] = {"Oya'oya"}, ["ozm"] = {"Koonzime"}, ["paa"] = {"Papuan languages"}, ["pab"] = {"Parecís"}, ["pac"] = {"Pacoh"}, ["pad"] = {"Paumarí"}, ["pae"] = {"Pagibete"}, ["paf"] = {"Paranawát"}, ["pag"] = {"Pangasinan"}, ["pah"] = {"Tenharim"}, ["pai"] = {"Pe"}, ["pak"] = {"Parakanã"}, ["pal"] = {"Pahlavi"}, ["pam"] = {"Pampanga", "Kapampangan"}, ["pao"] = {"Northern Paiute"}, ["pap"] = {"Papiamento"}, ["paq"] = {"Parya"}, ["par"] = {"Panamint", "Timbisha"}, ["pas"] = {"Papasena"}, ["pat"] = {"Papitalai"}, ["pau"] = {"Palauan"}, ["pav"] = {"Pakaásnovos"}, ["paw"] = {"Pawnee"}, ["pax"] = {"Pankararé"}, ["pay"] = {"Pech"}, ["paz"] = {"Pankararú"}, ["pbb"] = {"Páez"}, ["pbc"] = {"Patamona"}, ["pbe"] = {"Mezontla Popoloca"}, ["pbf"] = {"Coyotepec Popoloca"}, ["pbg"] = {"Paraujano"}, ["pbh"] = {"E'ñapa Woromaipu"}, ["pbi"] = {"Parkwa"}, ["pbl"] = {"Mak (Nigeria)"}, ["pbm"] = {"Puebla Mazatec"}, ["pbn"] = {"Kpasam"}, ["pbo"] = {"Papel"}, ["pbp"] = {"Badyara"}, ["pbr"] = {"Pangwa"}, ["pbs"] = {"Central Pame"}, ["pbt"] = {"Southern Pashto"}, ["pbu"] = {"Northern Pashto"}, ["pbv"] = {"Pnar"}, ["pby"] = {"Pyu (Papua New Guinea)"}, ["pca"] = {"Santa Inés Ahuatempan Popoloca"}, ["pcb"] = {"Pear"}, ["pcc"] = {"Bouyei"}, ["pcd"] = {"Picard"}, ["pce"] = {"Ruching Palaung"}, ["pcf"] = {"Paliyan"}, ["pcg"] = {"Paniya"}, ["pch"] = {"Pardhan"}, ["pci"] = {"Duruwa"}, ["pcj"] = {"Parenga"}, ["pck"] = {"Paite Chin"}, ["pcl"] = {"Pardhi"}, ["pcm"] = {"Nigerian Pidgin"}, ["pcn"] = {"Piti"}, ["pcp"] = {"Pacahuara"}, ["pcw"] = {"Pyapun"}, ["pda"] = {"Anam"}, ["pdc"] = {"Pennsylvania German"}, ["pdi"] = {"Pa Di"}, ["pdn"] = {"Podena", "Fedan"}, ["pdo"] = {"Padoe"}, ["pdt"] = {"Plautdietsch"}, ["pdu"] = {"Kayan"}, ["pea"] = {"Peranakan Indonesian"}, ["peb"] = {"Eastern Pomo"}, ["ped"] = {"Mala (Papua New Guinea)"}, ["pee"] = {"Taje"}, ["pef"] = {"Northeastern Pomo"}, ["peg"] = {"Pengo"}, ["peh"] = {"Bonan"}, ["pei"] = {"Chichimeca-Jonaz"}, ["pej"] = {"Northern Pomo"}, ["pek"] = {"Penchal"}, ["pel"] = {"Pekal"}, ["pem"] = {"Phende"}, ["peo"] = {"Old Persian (ca. 600-400 B.C.)"}, ["pep"] = {"Kunja"}, ["peq"] = {"Southern Pomo"}, ["pes"] = {"Iranian Persian"}, ["pev"] = {"Pémono"}, ["pex"] = {"Petats"}, ["pey"] = {"Petjo"}, ["pez"] = {"Eastern Penan"}, ["pfa"] = {"Pááfang"}, ["pfe"] = {"Peere"}, ["pfl"] = {"Pfaelzisch"}, ["pga"] = {"Sudanese Creole Arabic"}, ["pgd"] = {"Gāndhārī"}, ["pgg"] = {"Pangwali"}, ["pgi"] = {"Pagi"}, ["pgk"] = {"Rerep"}, ["pgl"] = {"Primitive Irish"}, ["pgn"] = {"Paelignian"}, ["pgs"] = {"Pangseng"}, ["pgu"] = {"Pagu"}, ["pgz"] = {"Papua New Guinean Sign Language"}, ["pha"] = {"Pa-Hng"}, ["phd"] = {"Phudagi"}, ["phg"] = {"Phuong"}, ["phh"] = {"Phukha"}, ["phi"] = {"Philippine languages"}, ["phk"] = {"Phake"}, ["phl"] = {"Phalura", "Palula"}, ["phm"] = {"Phimbi"}, ["phn"] = {"Phoenician"}, ["pho"] = {"Phunoi"}, ["phq"] = {"Phana'"}, ["phr"] = {"Pahari-Potwari"}, ["pht"] = {"Phu Thai"}, ["phu"] = {"Phuan"}, ["phv"] = {"Pahlavani"}, ["phw"] = {"Phangduwali"}, ["pia"] = {"Pima Bajo"}, ["pib"] = {"Yine"}, ["pic"] = {"Pinji"}, ["pid"] = {"Piaroa"}, ["pie"] = {"Piro"}, ["pif"] = {"Pingelapese"}, ["pig"] = {"Pisabo"}, ["pih"] = {"Pitcairn-Norfolk"}, ["pii"] = {"Pini"}, ["pij"] = {"Pijao"}, ["pil"] = {"Yom"}, ["pim"] = {"Powhatan"}, ["pin"] = {"Piame"}, ["pio"] = {"Piapoco"}, ["pip"] = {"Pero"}, ["pir"] = {"Piratapuyo"}, ["pis"] = {"Pijin"}, ["pit"] = {"Pitta Pitta"}, ["piu"] = {"Pintupi-Luritja"}, ["piv"] = {"Pileni", "Vaeakau-Taumako"}, ["piw"] = {"Pimbwe"}, ["pix"] = {"Piu"}, ["piy"] = {"Piya-Kwonci"}, ["piz"] = {"Pije"}, ["pjt"] = {"Pitjantjatjara"}, ["pka"] = {"Ardhamāgadhī Prākrit"}, ["pkb"] = {"Pokomo", "Kipfokomo"}, ["pkc"] = {"Paekche"}, ["pkg"] = {"Pak-Tong"}, ["pkh"] = {"Pankhu"}, ["pkn"] = {"Pakanha"}, ["pko"] = {"Pökoot"}, ["pkp"] = {"Pukapuka"}, ["pkr"] = {"Attapady Kurumba"}, ["pks"] = {"Pakistan Sign Language"}, ["pkt"] = {"Maleng"}, ["pku"] = {"Paku"}, ["pla"] = {"Miani"}, ["plb"] = {"Polonombauk"}, ["plc"] = {"Central Palawano"}, ["pld"] = {"Polari"}, ["ple"] = {"Palu'e"}, ["plf"] = {"Central Malayo-Polynesian languages"}, ["plg"] = {"Pilagá"}, ["plh"] = {"Paulohi"}, ["plj"] = {"Polci"}, ["plk"] = {"Kohistani Shina"}, ["pll"] = {"Shwe Palaung"}, ["pln"] = {"Palenquero"}, ["plo"] = {"Oluta Popoluca"}, ["plp"] = {"Palpa"}, ["plq"] = {"Palaic"}, ["plr"] = {"Palaka Senoufo"}, ["pls"] = {"San Marcos Tlacoyalco Popoloca", "San Marcos Tlalcoyalco Popoloca"}, ["plt"] = {"Plateau Malagasy"}, ["plu"] = {"Palikúr"}, ["plv"] = {"Southwest Palawano"}, ["plw"] = {"Brooke's Point Palawano"}, ["ply"] = {"Bolyu"}, ["plz"] = {"Paluan"}, ["pma"] = {"Paama"}, ["pmb"] = {"Pambia"}, ["pmd"] = {"Pallanganmiddang"}, ["pme"] = {"Pwaamei"}, ["pmf"] = {"Pamona"}, ["pmh"] = {"Māhārāṣṭri Prākrit"}, ["pmi"] = {"Northern Pumi"}, ["pmj"] = {"Southern Pumi"}, ["pmk"] = {"Pamlico"}, ["pml"] = {"Lingua Franca"}, ["pmm"] = {"Pomo"}, ["pmn"] = {"Pam"}, ["pmo"] = {"Pom"}, ["pmq"] = {"Northern Pame"}, ["pmr"] = {"Paynamar"}, ["pms"] = {"Piemontese"}, ["pmt"] = {"Tuamotuan"}, ["pmw"] = {"Plains Miwok"}, ["pmx"] = {"Poumei Naga"}, ["pmy"] = {"Papuan Malay"}, ["pmz"] = {"Southern Pame"}, ["pna"] = {"Punan Bah-Biau"}, ["pnb"] = {"Western Panjabi"}, ["pnc"] = {"Pannei"}, ["pne"] = {"Western Penan"}, ["png"] = {"Pongu"}, ["pnh"] = {"Penrhyn"}, ["pni"] = {"Aoheng"}, ["pnj"] = {"Pinjarup"}, ["pnk"] = {"Paunaka"}, ["pnl"] = {"Paleni"}, ["pnm"] = {"Punan Batu 1"}, ["pnn"] = {"Pinai-Hagahai"}, ["pno"] = {"Panobo"}, ["pnp"] = {"Pancana"}, ["pnq"] = {"Pana (Burkina Faso)"}, ["pnr"] = {"Panim"}, ["pns"] = {"Ponosakan"}, ["pnt"] = {"Pontic"}, ["pnu"] = {"Jiongnai Bunu"}, ["pnv"] = {"Pinigura"}, ["pnw"] = {"Panytyima"}, ["pnx"] = {"Phong-Kniang"}, ["pny"] = {"Pinyin"}, ["pnz"] = {"Pana (Central African Republic)"}, ["poc"] = {"Poqomam"}, ["poe"] = {"San Juan Atzingo Popoloca"}, ["pof"] = {"Poke"}, ["pog"] = {"Potiguára"}, ["poh"] = {"Poqomchi'"}, ["poi"] = {"Highland Popoluca"}, ["pok"] = {"Pokangá"}, ["pom"] = {"Southeastern Pomo"}, ["pon"] = {"Pohnpeian"}, ["poo"] = {"Central Pomo"}, ["pop"] = {"Pwapwâ"}, ["poq"] = {"Texistepec Popoluca"}, ["pos"] = {"Sayula Popoluca"}, ["pot"] = {"Potawatomi"}, ["pov"] = {"Upper Guinea Crioulo"}, ["pow"] = {"San Felipe Otlaltepec Popoloca"}, ["pox"] = {"Polabian"}, ["poy"] = {"Pogolo"}, ["poz"] = {"Malayo-Polynesian languages"}, ["ppe"] = {"Papi"}, ["ppi"] = {"Paipai"}, ["ppk"] = {"Uma"}, ["ppl"] = {"Pipil", "Nicarao"}, ["ppm"] = {"Papuma"}, ["ppn"] = {"Papapana"}, ["ppo"] = {"Folopa"}, ["ppp"] = {"Pelende"}, ["ppq"] = {"Pei"}, ["pps"] = {"San Luís Temalacayuca Popoloca"}, ["ppt"] = {"Pare"}, ["ppu"] = {"Papora"}, ["pqa"] = {"Pa'a"}, ["pqe"] = {"Eastern Malayo-Polynesian languages"}, ["pqm"] = {"Malecite-Passamaquoddy"}, ["pqw"] = {"Western Malayo-Polynesian languages"}, ["pra"] = {"Prakrit languages"}, ["prc"] = {"Parachi"}, ["prd"] = {"Parsi-Dari"}, ["pre"] = {"Principense"}, ["prf"] = {"Paranan"}, ["prg"] = {"Prussian"}, ["prh"] = {"Porohanon"}, ["pri"] = {"Paicî"}, ["prk"] = {"Parauk"}, ["prl"] = {"Peruvian Sign Language"}, ["prm"] = {"Kibiri"}, ["prn"] = {"Prasuni"}, ["pro"] = {"Old Provençal (to 1500)", "Old Occitan (to 1500)"}, ["prp"] = {"Parsi"}, ["prq"] = {"Ashéninka Perené"}, ["prr"] = {"Puri"}, ["prs"] = {"Dari", "Afghan Persian"}, ["prt"] = {"Phai"}, ["pru"] = {"Puragi"}, ["prw"] = {"Parawen"}, ["prx"] = {"Purik"}, ["prz"] = {"Providencia Sign Language"}, ["psa"] = {"Asue Awyu"}, ["psc"] = {"Persian Sign Language"}, ["psd"] = {"Plains Indian Sign Language"}, ["pse"] = {"Central Malay"}, ["psg"] = {"Penang Sign Language"}, ["psh"] = {"Southwest Pashai", "Southwest Pashayi"}, ["psi"] = {"Southeast Pashai", "Southeast Pashayi"}, ["psl"] = {"Puerto Rican Sign Language"}, ["psm"] = {"Pauserna"}, ["psn"] = {"Panasuan"}, ["pso"] = {"Polish Sign Language"}, ["psp"] = {"Philippine Sign Language"}, ["psq"] = {"Pasi"}, ["psr"] = {"Portuguese Sign Language"}, ["pss"] = {"Kaulong"}, ["pst"] = {"Central Pashto"}, ["psu"] = {"Sauraseni Prākrit"}, ["psw"] = {"Port Sandwich"}, ["psy"] = {"Piscataway"}, ["pta"] = {"Pai Tavytera"}, ["pth"] = {"Pataxó Hã-Ha-Hãe"}, ["pti"] = {"Pintiini"}, ["ptn"] = {"Patani"}, ["pto"] = {"Zo'é"}, ["ptp"] = {"Patep"}, ["ptq"] = {"Pattapu"}, ["ptr"] = {"Piamatsina"}, ["ptt"] = {"Enrekang"}, ["ptu"] = {"Bambam"}, ["ptv"] = {"Port Vato"}, ["ptw"] = {"Pentlatch"}, ["pty"] = {"Pathiya"}, ["pua"] = {"Western Highland Purepecha"}, ["pub"] = {"Purum"}, ["puc"] = {"Punan Merap"}, ["pud"] = {"Punan Aput"}, ["pue"] = {"Puelche"}, ["puf"] = {"Punan Merah"}, ["pug"] = {"Phuie"}, ["pui"] = {"Puinave"}, ["puj"] = {"Punan Tubu"}, ["pum"] = {"Puma"}, ["puo"] = {"Puoc"}, ["pup"] = {"Pulabu"}, ["puq"] = {"Puquina"}, ["pur"] = {"Puruborá"}, ["put"] = {"Putoh"}, ["puu"] = {"Punu"}, ["puw"] = {"Puluwatese"}, ["pux"] = {"Puare"}, ["puy"] = {"Purisimeño"}, ["pwa"] = {"Pawaia"}, ["pwb"] = {"Panawa"}, ["pwg"] = {"Gapapaiwa"}, ["pwi"] = {"Patwin"}, ["pwm"] = {"Molbog"}, ["pwn"] = {"Paiwan"}, ["pwo"] = {"Pwo Western Karen"}, ["pwr"] = {"Powari"}, ["pww"] = {"Pwo Northern Karen"}, ["pxm"] = {"Quetzaltepec Mixe"}, ["pye"] = {"Pye Krumen"}, ["pym"] = {"Fyam"}, ["pyn"] = {"Poyanáwa"}, ["pys"] = {"Paraguayan Sign Language", "Lengua de Señas del Paraguay"}, ["pyu"] = {"Puyuma"}, ["pyx"] = {"Pyu (Myanmar)"}, ["pyy"] = {"Pyen"}, ["pzn"] = {"Para Naga"}, ["qua"] = {"Quapaw"}, ["qub"] = {"Huallaga Huánuco Quechua"}, ["quc"] = {"K'iche'", "Quiché"}, ["qud"] = {"Calderón Highland Quichua"}, ["quf"] = {"Lambayeque Quechua"}, ["qug"] = {"Chimborazo Highland Quichua"}, ["quh"] = {"South Bolivian Quechua"}, ["qui"] = {"Quileute"}, ["quk"] = {"Chachapoyas Quechua"}, ["qul"] = {"North Bolivian Quechua"}, ["qum"] = {"Sipacapense"}, ["qun"] = {"Quinault"}, ["qup"] = {"Southern Pastaza Quechua"}, ["quq"] = {"Quinqui"}, ["qur"] = {"Yanahuanca Pasco Quechua"}, ["qus"] = {"Santiago del Estero Quichua"}, ["quv"] = {"Sacapulteco"}, ["quw"] = {"Tena Lowland Quichua"}, ["qux"] = {"Yauyos Quechua"}, ["quy"] = {"Ayacucho Quechua"}, ["quz"] = {"Cusco Quechua"}, ["qva"] = {"Ambo-Pasco Quechua"}, ["qvc"] = {"Cajamarca Quechua"}, ["qve"] = {"Eastern Apurímac Quechua"}, ["qvh"] = {"Huamalíes-Dos de Mayo Huánuco Quechua"}, ["qvi"] = {"Imbabura Highland Quichua"}, ["qvj"] = {"Loja Highland Quichua"}, ["qvl"] = {"Cajatambo North Lima Quechua"}, ["qvm"] = {"Margos-Yarowilca-Lauricocha Quechua"}, ["qvn"] = {"North Junín Quechua"}, ["qvo"] = {"Napo Lowland Quechua"}, ["qvp"] = {"Pacaraos Quechua"}, ["qvs"] = {"San Martín Quechua"}, ["qvw"] = {"Huaylla Wanca Quechua"}, ["qvy"] = {"Queyu"}, ["qvz"] = {"Northern Pastaza Quichua"}, ["qwa"] = {"Corongo Ancash Quechua"}, ["qwc"] = {"Classical Quechua"}, ["qwe"] = {"Quechuan (family)"}, ["qwh"] = {"Huaylas Ancash Quechua"}, ["qwm"] = {"Kuman (Russia)"}, ["qws"] = {"Sihuas Ancash Quechua"}, ["qwt"] = {"Kwalhioqua-Tlatskanai"}, ["qxa"] = {"Chiquián Ancash Quechua"}, ["qxc"] = {"Chincha Quechua"}, ["qxh"] = {"Panao Huánuco Quechua"}, ["qxl"] = {"Salasaca Highland Quichua"}, ["qxn"] = {"Northern Conchucos Ancash Quechua"}, ["qxo"] = {"Southern Conchucos Ancash Quechua"}, ["qxp"] = {"Puno Quechua"}, ["qxq"] = {"Qashqa'i"}, ["qxr"] = {"Cañar Highland Quichua"}, ["qxs"] = {"Southern Qiang"}, ["qxt"] = {"Santa Ana de Tusi Pasco Quechua"}, ["qxu"] = {"Arequipa-La Unión Quechua"}, ["qxw"] = {"Jauja Wanca Quechua"}, ["qya"] = {"Quenya"}, ["qyp"] = {"Quiripi"}, ["raa"] = {"Dungmali"}, ["rab"] = {"Camling"}, ["rac"] = {"Rasawa"}, ["rad"] = {"Rade"}, ["raf"] = {"Western Meohang"}, ["rag"] = {"Logooli", "Lulogooli"}, ["rah"] = {"Rabha"}, ["rai"] = {"Ramoaaina"}, ["raj"] = {"Rajasthani"}, ["rak"] = {"Tulu-Bohuai"}, ["ral"] = {"Ralte"}, ["ram"] = {"Canela"}, ["ran"] = {"Riantana"}, ["rao"] = {"Rao"}, ["rap"] = {"Rapanui"}, ["raq"] = {"Saam"}, ["rar"] = {"Rarotongan", "Cook Islands Maori"}, ["ras"] = {"Tegali"}, ["rat"] = {"Razajerdi"}, ["rau"] = {"Raute"}, ["rav"] = {"Sampang"}, ["raw"] = {"Rawang"}, ["rax"] = {"Rang"}, ["ray"] = {"Rapa"}, ["raz"] = {"Rahambuu"}, ["rbb"] = {"Rumai Palaung"}, ["rbk"] = {"Northern Bontok"}, ["rbl"] = {"Miraya Bikol"}, ["rbp"] = {"Barababaraba"}, ["rcf"] = {"Réunion Creole French"}, ["rdb"] = {"Rudbari"}, ["rea"] = {"Rerau"}, ["reb"] = {"Rembong"}, ["ree"] = {"Rejang Kayan"}, ["reg"] = {"Kara (Tanzania)"}, ["rei"] = {"Reli"}, ["rej"] = {"Rejang"}, ["rel"] = {"Rendille"}, ["rem"] = {"Remo"}, ["ren"] = {"Rengao"}, ["rer"] = {"Rer Bare"}, ["res"] = {"Reshe"}, ["ret"] = {"Retta"}, ["rey"] = {"Reyesano"}, ["rga"] = {"Roria"}, ["rge"] = {"Romano-Greek"}, ["rgk"] = {"Rangkas"}, ["rgn"] = {"Romagnol"}, ["rgr"] = {"Resígaro"}, ["rgs"] = {"Southern Roglai"}, ["rgu"] = {"Ringgou"}, ["rhg"] = {"Rohingya"}, ["rhp"] = {"Yahang"}, ["ria"] = {"Riang (India)"}, ["rif"] = {"Tarifit"}, ["ril"] = {"Riang (Myanmar)"}, ["rim"] = {"Nyaturu"}, ["rin"] = {"Nungu"}, ["rir"] = {"Ribun"}, ["rit"] = {"Ritarungo"}, ["riu"] = {"Riung"}, ["rjg"] = {"Rajong"}, ["rji"] = {"Raji"}, ["rjs"] = {"Rajbanshi"}, ["rka"] = {"Kraol"}, ["rkb"] = {"Rikbaktsa"}, ["rkh"] = {"Rakahanga-Manihiki"}, ["rki"] = {"Rakhine"}, ["rkm"] = {"Marka"}, ["rkt"] = {"Rangpuri", "Kamta"}, ["rkw"] = {"Arakwal"}, ["rma"] = {"Rama"}, ["rmb"] = {"Rembarunga"}, ["rmc"] = {"Carpathian Romani"}, ["rmd"] = {"Traveller Danish"}, ["rme"] = {"Angloromani"}, ["rmf"] = {"Kalo Finnish Romani"}, ["rmg"] = {"Traveller Norwegian"}, ["rmh"] = {"Murkim"}, ["rmi"] = {"Lomavren"}, ["rmk"] = {"Romkun"}, ["rml"] = {"Baltic Romani"}, ["rmm"] = {"Roma"}, ["rmn"] = {"Balkan Romani"}, ["rmo"] = {"Sinte Romani"}, ["rmp"] = {"Rempi"}, ["rmq"] = {"Caló"}, ["rms"] = {"Romanian Sign Language"}, ["rmt"] = {"Domari"}, ["rmu"] = {"Tavringer Romani"}, ["rmv"] = {"Romanova"}, ["rmw"] = {"Welsh Romani"}, ["rmx"] = {"Romam"}, ["rmy"] = {"Vlax Romani"}, ["rmz"] = {"Marma"}, ["rnd"] = {"Ruund"}, ["rng"] = {"Ronga"}, ["rnl"] = {"Ranglong"}, ["rnn"] = {"Roon"}, ["rnp"] = {"Rongpo"}, ["rnr"] = {"Nari Nari"}, ["rnw"] = {"Rungwa"}, ["roa"] = {"Romance languages"}, ["rob"] = {"Tae'"}, ["roc"] = {"Cacgia Roglai"}, ["rod"] = {"Rogo"}, ["roe"] = {"Ronji"}, ["rof"] = {"Rombo"}, ["rog"] = {"Northern Roglai"}, ["rol"] = {"Romblomanon"}, ["rom"] = {"Romany"}, ["roo"] = {"Rotokas"}, ["rop"] = {"Kriol"}, ["ror"] = {"Rongga"}, ["rou"] = {"Runga"}, ["row"] = {"Dela-Oenale"}, ["rpn"] = {"Repanbitip"}, ["rpt"] = {"Rapting"}, ["rri"] = {"Ririo"}, ["rro"] = {"Waima"}, ["rrt"] = {"Arritinngithigh"}, ["rsb"] = {"Romano-Serbian"}, ["rsl"] = {"Russian Sign Language"}, ["rsm"] = {"Miriwoong Sign Language"}, ["rtc"] = {"Rungtu Chin"}, ["rth"] = {"Ratahan"}, ["rtm"] = {"Rotuman"}, ["rts"] = {"Yurats"}, ["rtw"] = {"Rathawi"}, ["rub"] = {"Gungu"}, ["ruc"] = {"Ruuli"}, ["rue"] = {"Rusyn"}, ["ruf"] = {"Luguru"}, ["rug"] = {"Roviana"}, ["ruh"] = {"Ruga"}, ["rui"] = {"Rufiji"}, ["ruk"] = {"Che"}, ["ruo"] = {"Istro Romanian"}, ["rup"] = {"Macedo-Romanian", "Aromanian", "Arumanian"}, ["ruq"] = {"Megleno Romanian"}, ["rut"] = {"Rutul"}, ["ruu"] = {"Lanas Lobu"}, ["ruy"] = {"Mala (Nigeria)"}, ["ruz"] = {"Ruma"}, ["rwa"] = {"Rawo"}, ["rwk"] = {"Rwa"}, ["rwm"] = {"Amba (Uganda)"}, ["rwo"] = {"Rawa"}, ["rwr"] = {"Marwari (India)"}, ["rxd"] = {"Ngardi"}, ["rxw"] = {"Karuwali"}, ["ryn"] = {"Northern Amami-Oshima"}, ["rys"] = {"Yaeyama"}, ["ryu"] = {"Central Okinawan"}, ["rzh"] = {"Rāziḥī"}, ["saa"] = {"Saba"}, ["sab"] = {"Buglere"}, ["sac"] = {"Meskwaki"}, ["sad"] = {"Sandawe"}, ["sae"] = {"Sabanê"}, ["saf"] = {"Safaliba"}, ["sah"] = {"Yakut"}, ["sai"] = {"South American Indian languages"}, ["saj"] = {"Sahu"}, ["sak"] = {"Sake"}, ["sal"] = {"Salishan languages"}, ["sam"] = {"Samaritan Aramaic"}, ["sao"] = {"Sause"}, ["saq"] = {"Samburu"}, ["sar"] = {"Saraveca"}, ["sas"] = {"Sasak"}, ["sat"] = {"Santali"}, ["sau"] = {"Saleman"}, ["sav"] = {"Saafi-Saafi"}, ["saw"] = {"Sawi"}, ["sax"] = {"Sa"}, ["say"] = {"Saya"}, ["saz"] = {"Saurashtra"}, ["sba"] = {"Ngambay"}, ["sbb"] = {"Simbo"}, ["sbc"] = {"Kele (Papua New Guinea)"}, ["sbd"] = {"Southern Samo"}, ["sbe"] = {"Saliba"}, ["sbf"] = {"Chabu", "Shabo"}, ["sbg"] = {"Seget"}, ["sbh"] = {"Sori-Harengan"}, ["sbi"] = {"Seti"}, ["sbj"] = {"Surbakhal"}, ["sbk"] = {"Safwa"}, ["sbl"] = {"Botolan Sambal"}, ["sbm"] = {"Sagala"}, ["sbn"] = {"Sindhi Bhil"}, ["sbo"] = {"Sabüm"}, ["sbp"] = {"Sangu (Tanzania)"}, ["sbq"] = {"Sileibi"}, ["sbr"] = {"Sembakung Murut"}, ["sbs"] = {"Subiya"}, ["sbt"] = {"Kimki"}, ["sbu"] = {"Stod Bhoti"}, ["sbv"] = {"Sabine"}, ["sbw"] = {"Simba"}, ["sbx"] = {"Seberuang"}, ["sby"] = {"Soli"}, ["sbz"] = {"Sara Kaba"}, ["scb"] = {"Chut"}, ["sce"] = {"Dongxiang"}, ["scf"] = {"San Miguel Creole French"}, ["scg"] = {"Sanggau"}, ["sch"] = {"Sakachep"}, ["sci"] = {"Sri Lankan Creole Malay"}, ["sck"] = {"Sadri"}, ["scl"] = {"Shina"}, ["scn"] = {"Sicilian"}, ["sco"] = {"Scots"}, ["scp"] = {"Hyolmo", "Helambu Sherpa"}, ["scq"] = {"Sa'och"}, ["scs"] = {"North Slavey"}, ["sct"] = {"Southern Katang"}, ["scu"] = {"Shumcho"}, ["scv"] = {"Sheni"}, ["scw"] = {"Sha"}, ["scx"] = {"Sicel"}, ["sda"] = {"Toraja-Sa'dan"}, ["sdb"] = {"Shabak"}, ["sdc"] = {"Sassarese Sardinian"}, ["sde"] = {"Surubu"}, ["sdf"] = {"Sarli"}, ["sdg"] = {"Savi"}, ["sdh"] = {"Southern Kurdish"}, ["sdj"] = {"Suundi"}, ["sdk"] = {"Sos Kundi"}, ["sdl"] = {"Saudi Arabian Sign Language"}, ["sdm"] = {"Semandang"}, ["sdn"] = {"Gallurese Sardinian"}, ["sdo"] = {"Bukar-Sadung Bidayuh"}, ["sdp"] = {"Sherdukpen"}, ["sdr"] = {"Oraon Sadri"}, ["sds"] = {"Sened"}, ["sdt"] = {"Shuadit"}, ["sdu"] = {"Sarudu"}, ["sdv"] = {"Eastern Sudanic languages"}, ["sdx"] = {"Sibu Melanau"}, ["sdz"] = {"Sallands"}, ["sea"] = {"Semai"}, ["seb"] = {"Shempire Senoufo"}, ["sec"] = {"Sechelt"}, ["sed"] = {"Sedang"}, ["see"] = {"Seneca"}, ["sef"] = {"Cebaara Senoufo"}, ["seg"] = {"Segeju"}, ["seh"] = {"Sena"}, ["sei"] = {"Seri"}, ["sej"] = {"Sene"}, ["sek"] = {"Sekani"}, ["sel"] = {"Selkup"}, ["sem"] = {"Semitic languages"}, ["sen"] = {"Nanerigé Sénoufo"}, ["seo"] = {"Suarmin"}, ["sep"] = {"Sìcìté Sénoufo"}, ["seq"] = {"Senara Sénoufo"}, ["ser"] = {"Serrano"}, ["ses"] = {"Koyraboro Senni Songhai"}, ["set"] = {"Sentani"}, ["seu"] = {"Serui-Laut"}, ["sev"] = {"Nyarafolo Senoufo"}, ["sew"] = {"Sewa Bay"}, ["sey"] = {"Secoya"}, ["sez"] = {"Senthang Chin"}, ["sfb"] = {"Langue des signes de Belgique Francophone", "French Belgian Sign Language"}, ["sfe"] = {"Eastern Subanen"}, ["sfm"] = {"Small Flowery Miao"}, ["sfs"] = {"South African Sign Language"}, ["sfw"] = {"Sehwi"}, ["sga"] = {"Old Irish (to 900)"}, ["sgb"] = {"Mag-antsi Ayta"}, ["sgc"] = {"Kipsigis"}, ["sgd"] = {"Surigaonon"}, ["sge"] = {"Segai"}, ["sgg"] = {"Swiss-German Sign Language"}, ["sgh"] = {"Shughni"}, ["sgi"] = {"Suga"}, ["sgj"] = {"Surgujia"}, ["sgk"] = {"Sangkong"}, ["sgm"] = {"Singa"}, ["sgn"] = {"Sign languages"}, ["sgp"] = {"Singpho"}, ["sgr"] = {"Sangisari"}, ["sgs"] = {"Samogitian"}, ["sgt"] = {"Brokpake"}, ["sgu"] = {"Salas"}, ["sgw"] = {"Sebat Bet Gurage"}, ["sgx"] = {"Sierra Leone Sign Language"}, ["sgy"] = {"Sanglechi"}, ["sgz"] = {"Sursurunga"}, ["sha"] = {"Shall-Zwall"}, ["shb"] = {"Ninam"}, ["shc"] = {"Sonde"}, ["shd"] = {"Kundal Shahi"}, ["she"] = {"Sheko"}, ["shg"] = {"Shua"}, ["shh"] = {"Shoshoni"}, ["shi"] = {"Tachelhit"}, ["shj"] = {"Shatt"}, ["shk"] = {"Shilluk"}, ["shl"] = {"Shendu"}, ["shm"] = {"Shahrudi"}, ["shn"] = {"Shan"}, ["sho"] = {"Shanga"}, ["shp"] = {"Shipibo-Conibo"}, ["shq"] = {"Sala"}, ["shr"] = {"Shi"}, ["shs"] = {"Shuswap"}, ["sht"] = {"Shasta"}, ["shu"] = {"Chadian Arabic"}, ["shv"] = {"Shehri"}, ["shw"] = {"Shwai"}, ["shx"] = {"She"}, ["shy"] = {"Tachawit"}, ["shz"] = {"Syenara Senoufo"}, ["sia"] = {"Akkala Sami"}, ["sib"] = {"Sebop"}, ["sid"] = {"Sidamo"}, ["sie"] = {"Simaa"}, ["sif"] = {"Siamou"}, ["sig"] = {"Paasaal"}, ["sih"] = {"Zire", "Sîshëë"}, ["sii"] = {"Shom Peng"}, ["sij"] = {"Numbami"}, ["sik"] = {"Sikiana"}, ["sil"] = {"Tumulung Sisaala"}, ["sim"] = {"Mende (Papua New Guinea)"}, ["sio"] = {"Siouan languages"}, ["sip"] = {"Sikkimese"}, ["siq"] = {"Sonia"}, ["sir"] = {"Siri"}, ["sis"] = {"Siuslaw"}, ["sit"] = {"Sino-Tibetan languages"}, ["siu"] = {"Sinagen"}, ["siv"] = {"Sumariup"}, ["siw"] = {"Siwai"}, ["six"] = {"Sumau"}, ["siy"] = {"Sivandi"}, ["siz"] = {"Siwi"}, ["sja"] = {"Epena"}, ["sjb"] = {"Sajau Basap"}, ["sjd"] = {"Kildin Sami"}, ["sje"] = {"Pite Sami"}, ["sjg"] = {"Assangori"}, ["sjk"] = {"Kemi Sami"}, ["sjl"] = {"Sajalong", "Miji"}, ["sjm"] = {"Mapun"}, ["sjn"] = {"Sindarin"}, ["sjo"] = {"Xibe"}, ["sjp"] = {"Surjapuri"}, ["sjr"] = {"Siar-Lak"}, ["sjs"] = {"Senhaja De Srair"}, ["sjt"] = {"Ter Sami"}, ["sju"] = {"Ume Sami"}, ["sjw"] = {"Shawnee"}, ["ska"] = {"Skagit"}, ["skb"] = {"Saek"}, ["skc"] = {"Ma Manda"}, ["skd"] = {"Southern Sierra Miwok"}, ["ske"] = {"Seke (Vanuatu)"}, ["skf"] = {"Sakirabiá"}, ["skg"] = {"Sakalava Malagasy"}, ["skh"] = {"Sikule"}, ["ski"] = {"Sika"}, ["skj"] = {"Seke (Nepal)"}, ["skm"] = {"Kutong"}, ["skn"] = {"Kolibugan Subanon"}, ["sko"] = {"Seko Tengah"}, ["skp"] = {"Sekapan"}, ["skq"] = {"Sininkere"}, ["skr"] = {"Saraiki", "Seraiki"}, ["sks"] = {"Maia"}, ["skt"] = {"Sakata"}, ["sku"] = {"Sakao"}, ["skv"] = {"Skou"}, ["skw"] = {"Skepi Creole Dutch"}, ["skx"] = {"Seko Padang"}, ["sky"] = {"Sikaiana"}, ["skz"] = {"Sekar"}, ["sla"] = {"Slavic languages"}, ["slc"] = {"Sáliba"}, ["sld"] = {"Sissala"}, ["sle"] = {"Sholaga"}, ["slf"] = {"Swiss-Italian Sign Language"}, ["slg"] = {"Selungai Murut"}, ["slh"] = {"Southern Puget Sound Salish"}, ["sli"] = {"Lower Silesian"}, ["slj"] = {"Salumá"}, ["sll"] = {"Salt-Yui"}, ["slm"] = {"Pangutaran Sama"}, ["sln"] = {"Salinan"}, ["slp"] = {"Lamaholot"}, ["slq"] = {"Salchuq"}, ["slr"] = {"Salar"}, ["sls"] = {"Singapore Sign Language"}, ["slt"] = {"Sila"}, ["slu"] = {"Selaru"}, ["slw"] = {"Sialum"}, ["slx"] = {"Salampasu"}, ["sly"] = {"Selayar"}, ["slz"] = {"Ma'ya"}, ["sma"] = {"Southern Sami"}, ["smb"] = {"Simbari"}, ["smc"] = {"Som"}, ["smd"] = {"Sama"}, ["smf"] = {"Auwe"}, ["smg"] = {"Simbali"}, ["smh"] = {"Samei"}, ["smi"] = {"Sami languages"}, ["smj"] = {"Lule Sami"}, ["smk"] = {"Bolinao"}, ["sml"] = {"Central Sama"}, ["smm"] = {"Musasa"}, ["smn"] = {"Inari Sami"}, ["smp"] = {"Samaritan"}, ["smq"] = {"Samo"}, ["smr"] = {"Simeulue"}, ["sms"] = {"Skolt Sami"}, ["smt"] = {"Simte"}, ["smu"] = {"Somray"}, ["smv"] = {"Samvedi"}, ["smw"] = {"Sumbawa"}, ["smx"] = {"Samba"}, ["smy"] = {"Semnani"}, ["smz"] = {"Simeku"}, ["snb"] = {"Sebuyau"}, ["snc"] = {"Sinaugoro"}, ["sne"] = {"Bau Bidayuh"}, ["snf"] = {"Noon"}, ["sng"] = {"Sanga (Democratic Republic of Congo)"}, ["sni"] = {"Sensi"}, ["snj"] = {"Riverain Sango"}, ["snk"] = {"Soninke"}, ["snl"] = {"Sangil"}, ["snm"] = {"Southern Ma'di"}, ["snn"] = {"Siona"}, ["sno"] = {"Snohomish"}, ["snp"] = {"Siane"}, ["snq"] = {"Sangu (Gabon)"}, ["snr"] = {"Sihan"}, ["sns"] = {"South West Bay", "Nahavaq"}, ["snu"] = {"Senggi", "Viid"}, ["snv"] = {"Sa'ban"}, ["snw"] = {"Selee"}, ["snx"] = {"Sam"}, ["sny"] = {"Saniyo-Hiyewe"}, ["snz"] = {"Sinsauru"}, ["soa"] = {"Thai Song"}, ["sob"] = {"Sobei"}, ["soc"] = {"So (Democratic Republic of Congo)"}, ["sod"] = {"Songoora"}, ["soe"] = {"Songomeno"}, ["sog"] = {"Sogdian"}, ["soh"] = {"Aka"}, ["soi"] = {"Sonha"}, ["soj"] = {"Soi"}, ["sok"] = {"Sokoro"}, ["sol"] = {"Solos"}, ["son"] = {"Songhai languages"}, ["soo"] = {"Songo"}, ["sop"] = {"Songe"}, ["soq"] = {"Kanasi"}, ["sor"] = {"Somrai"}, ["sos"] = {"Seeku"}, ["sou"] = {"Southern Thai"}, ["sov"] = {"Sonsorol"}, ["sow"] = {"Sowanda"}, ["sox"] = {"Swo"}, ["soy"] = {"Miyobe"}, ["soz"] = {"Temi"}, ["spb"] = {"Sepa (Indonesia)"}, ["spc"] = {"Sapé"}, ["spd"] = {"Saep"}, ["spe"] = {"Sepa (Papua New Guinea)"}, ["spg"] = {"Sian"}, ["spi"] = {"Saponi"}, ["spk"] = {"Sengo"}, ["spl"] = {"Selepet"}, ["spm"] = {"Akukem"}, ["spn"] = {"Sanapaná"}, ["spo"] = {"Spokane"}, ["spp"] = {"Supyire Senoufo"}, ["spq"] = {"Loreto-Ucayali Spanish"}, ["spr"] = {"Saparua"}, ["sps"] = {"Saposa"}, ["spt"] = {"Spiti Bhoti"}, ["spu"] = {"Sapuan"}, ["spv"] = {"Sambalpuri", "Kosli"}, ["spx"] = {"South Picene"}, ["spy"] = {"Sabaot"}, ["sqa"] = {"Shama-Sambuga"}, ["sqh"] = {"Shau"}, ["sqj"] = {"Albanian languages"}, ["sqk"] = {"Albanian Sign Language"}, ["sqm"] = {"Suma"}, ["sqn"] = {"Susquehannock"}, ["sqo"] = {"Sorkhei"}, ["sqq"] = {"Sou"}, ["sqr"] = {"Siculo Arabic"}, ["sqs"] = {"Sri Lankan Sign Language"}, ["sqt"] = {"Soqotri"}, ["squ"] = {"Squamish"}, ["sra"] = {"Saruga"}, ["srb"] = {"Sora"}, ["src"] = {"Logudorese Sardinian"}, ["sre"] = {"Sara"}, ["srf"] = {"Nafi"}, ["srg"] = {"Sulod"}, ["srh"] = {"Sarikoli"}, ["sri"] = {"Siriano"}, ["srk"] = {"Serudung Murut"}, ["srl"] = {"Isirawa"}, ["srm"] = {"Saramaccan"}, ["srn"] = {"Sranan Tongo"}, ["sro"] = {"Campidanese Sardinian"}, ["srq"] = {"Sirionó"}, ["srr"] = {"Serer"}, ["srs"] = {"Sarsi"}, ["srt"] = {"Sauri"}, ["sru"] = {"Suruí"}, ["srv"] = {"Southern Sorsoganon"}, ["srw"] = {"Serua"}, ["srx"] = {"Sirmauri"}, ["sry"] = {"Sera"}, ["srz"] = {"Shahmirzadi"}, ["ssa"] = {"Nilo-Saharan languages"}, ["ssb"] = {"Southern Sama"}, ["ssc"] = {"Suba-Simbiti"}, ["ssd"] = {"Siroi"}, ["sse"] = {"Balangingi", "Bangingih Sama"}, ["ssf"] = {"Thao"}, ["ssg"] = {"Seimat"}, ["ssh"] = {"Shihhi Arabic"}, ["ssi"] = {"Sansi"}, ["ssj"] = {"Sausi"}, ["ssk"] = {"Sunam"}, ["ssl"] = {"Western Sisaala"}, ["ssm"] = {"Semnam"}, ["ssn"] = {"Waata"}, ["sso"] = {"Sissano"}, ["ssp"] = {"Spanish Sign Language"}, ["ssq"] = {"So'a"}, ["ssr"] = {"Swiss-French Sign Language"}, ["sss"] = {"Sô"}, ["sst"] = {"Sinasina"}, ["ssu"] = {"Susuami"}, ["ssv"] = {"Shark Bay"}, ["ssx"] = {"Samberigi"}, ["ssy"] = {"Saho"}, ["ssz"] = {"Sengseng"}, ["sta"] = {"Settla"}, ["stb"] = {"Northern Subanen"}, ["std"] = {"Sentinel"}, ["ste"] = {"Liana-Seti"}, ["stf"] = {"Seta"}, ["stg"] = {"Trieng"}, ["sth"] = {"Shelta"}, ["sti"] = {"Bulo Stieng"}, ["stj"] = {"Matya Samo"}, ["stk"] = {"Arammba"}, ["stl"] = {"Stellingwerfs"}, ["stm"] = {"Setaman"}, ["stn"] = {"Owa"}, ["sto"] = {"Stoney"}, ["stp"] = {"Southeastern Tepehuan"}, ["stq"] = {"Saterfriesisch"}, ["str"] = {"Straits Salish"}, ["sts"] = {"Shumashti"}, ["stt"] = {"Budeh Stieng"}, ["stu"] = {"Samtao"}, ["stv"] = {"Silt'e"}, ["stw"] = {"Satawalese"}, ["sty"] = {"Siberian Tatar"}, ["sua"] = {"Sulka"}, ["sub"] = {"Suku"}, ["suc"] = {"Western Subanon"}, ["sue"] = {"Suena"}, ["sug"] = {"Suganga"}, ["sui"] = {"Suki"}, ["suj"] = {"Shubi"}, ["suk"] = {"Sukuma"}, ["suq"] = {"Suri"}, ["sur"] = {"Mwaghavul"}, ["sus"] = {"Susu"}, ["sut"] = {"Subtiaba"}, ["suv"] = {"Puroik"}, ["suw"] = {"Sumbwa"}, ["sux"] = {"Sumerian"}, ["suy"] = {"Suyá"}, ["suz"] = {"Sunwar"}, ["sva"] = {"Svan"}, ["svb"] = {"Ulau-Suain"}, ["svc"] = {"Vincentian Creole English"}, ["sve"] = {"Serili"}, ["svk"] = {"Slovakian Sign Language"}, ["svm"] = {"Slavomolisano"}, ["svs"] = {"Savosavo"}, ["svx"] = {"Skalvian"}, ["swb"] = {"Maore Comorian"}, ["swc"] = {"Congo Swahili"}, ["swf"] = {"Sere"}, ["swg"] = {"Swabian"}, ["swh"] = {"Swahili (individual language)", "Kiswahili"}, ["swi"] = {"Sui"}, ["swj"] = {"Sira"}, ["swk"] = {"Malawi Sena"}, ["swl"] = {"Swedish Sign Language"}, ["swm"] = {"Samosa"}, ["swn"] = {"Sawknah"}, ["swo"] = {"Shanenawa"}, ["swp"] = {"Suau"}, ["swq"] = {"Sharwa"}, ["swr"] = {"Saweru"}, ["sws"] = {"Seluwasan"}, ["swt"] = {"Sawila"}, ["swu"] = {"Suwawa"}, ["swv"] = {"Shekhawati"}, ["sww"] = {"Sowa"}, ["swx"] = {"Suruahá"}, ["swy"] = {"Sarua"}, ["sxb"] = {"Suba"}, ["sxc"] = {"Sicanian"}, ["sxe"] = {"Sighu"}, ["sxg"] = {"Shuhi", "Shixing"}, ["sxk"] = {"Southern Kalapuya"}, ["sxl"] = {"Selian"}, ["sxm"] = {"Samre"}, ["sxn"] = {"Sangir"}, ["sxo"] = {"Sorothaptic"}, ["sxr"] = {"Saaroa"}, ["sxs"] = {"Sasaru"}, ["sxu"] = {"Upper Saxon"}, ["sxw"] = {"Saxwe Gbe"}, ["sya"] = {"Siang"}, ["syb"] = {"Central Subanen"}, ["syc"] = {"Classical Syriac"}, ["syd"] = {"Samoyedic languages"}, ["syi"] = {"Seki"}, ["syk"] = {"Sukur"}, ["syl"] = {"Sylheti"}, ["sym"] = {"Maya Samo"}, ["syn"] = {"Senaya"}, ["syo"] = {"Suoy"}, ["syr"] = {"Syriac"}, ["sys"] = {"Sinyar"}, ["syw"] = {"Kagate"}, ["syx"] = {"Samay"}, ["syy"] = {"Al-Sayyid Bedouin Sign Language"}, ["sza"] = {"Semelai"}, ["szb"] = {"Ngalum"}, ["szc"] = {"Semaq Beri"}, ["szd"] = {"Seru"}, ["sze"] = {"Seze"}, ["szg"] = {"Sengele"}, ["szl"] = {"Silesian"}, ["szn"] = {"Sula"}, ["szp"] = {"Suabo"}, ["szs"] = {"Solomon Islands Sign Language"}, ["szv"] = {"Isu (Fako Division)"}, ["szw"] = {"Sawai"}, ["taa"] = {"Lower Tanana"}, ["tab"] = {"Tabassaran"}, ["tac"] = {"Lowland Tarahumara"}, ["tad"] = {"Tause"}, ["tae"] = {"Tariana"}, ["taf"] = {"Tapirapé"}, ["tag"] = {"Tagoi"}, ["tai"] = {"Tai languages"}, ["taj"] = {"Eastern Tamang"}, ["tak"] = {"Tala"}, ["tal"] = {"Tal"}, ["tan"] = {"Tangale"}, ["tao"] = {"Yami"}, ["tap"] = {"Taabwa"}, ["taq"] = {"Tamasheq"}, ["tar"] = {"Central Tarahumara"}, ["tas"] = {"Tay Boi"}, ["tau"] = {"Upper Tanana"}, ["tav"] = {"Tatuyo"}, ["taw"] = {"Tai"}, ["tax"] = {"Tamki"}, ["tay"] = {"Atayal"}, ["taz"] = {"Tocho"}, ["tba"] = {"Aikanã"}, ["tbb"] = {"Tapeba"}, ["tbc"] = {"Takia"}, ["tbd"] = {"Kaki Ae"}, ["tbe"] = {"Tanimbili"}, ["tbf"] = {"Mandara"}, ["tbg"] = {"North Tairora"}, ["tbh"] = {"Thurawal"}, ["tbi"] = {"Gaam"}, ["tbj"] = {"Tiang"}, ["tbk"] = {"Calamian Tagbanwa"}, ["tbl"] = {"Tboli"}, ["tbm"] = {"Tagbu"}, ["tbn"] = {"Barro Negro Tunebo"}, ["tbo"] = {"Tawala"}, ["tbp"] = {"Taworta", "Diebroud"}, ["tbq"] = {"Tibeto-Burman languages"}, ["tbr"] = {"Tumtum"}, ["tbs"] = {"Tanguat"}, ["tbt"] = {"Tembo (Kitembo)"}, ["tbu"] = {"Tubar"}, ["tbv"] = {"Tobo"}, ["tbw"] = {"Tagbanwa"}, ["tbx"] = {"Kapin"}, ["tby"] = {"Tabaru"}, ["tbz"] = {"Ditammari"}, ["tca"] = {"Ticuna"}, ["tcb"] = {"Tanacross"}, ["tcc"] = {"Datooga"}, ["tcd"] = {"Tafi"}, ["tce"] = {"Southern Tutchone"}, ["tcf"] = {"Malinaltepec Me'phaa", "Malinaltepec Tlapanec"}, ["tcg"] = {"Tamagario"}, ["tch"] = {"Turks And Caicos Creole English"}, ["tci"] = {"Wára"}, ["tck"] = {"Tchitchege"}, ["tcl"] = {"Taman (Myanmar)"}, ["tcm"] = {"Tanahmerah"}, ["tcn"] = {"Tichurong"}, ["tco"] = {"Taungyo"}, ["tcp"] = {"Tawr Chin"}, ["tcq"] = {"Kaiy"}, ["tcs"] = {"Torres Strait Creole"}, ["tct"] = {"T'en"}, ["tcu"] = {"Southeastern Tarahumara"}, ["tcw"] = {"Tecpatlán Totonac"}, ["tcx"] = {"Toda"}, ["tcy"] = {"Tulu"}, ["tcz"] = {"Thado Chin"}, ["tda"] = {"Tagdal"}, ["tdb"] = {"Panchpargania"}, ["tdc"] = {"Emberá-Tadó"}, ["tdd"] = {"Tai Nüa"}, ["tde"] = {"Tiranige Diga Dogon"}, ["tdf"] = {"Talieng"}, ["tdg"] = {"Western Tamang"}, ["tdh"] = {"Thulung"}, ["tdi"] = {"Tomadino"}, ["tdj"] = {"Tajio"}, ["tdk"] = {"Tambas"}, ["tdl"] = {"Sur"}, ["tdm"] = {"Taruma"}, ["tdn"] = {"Tondano"}, ["tdo"] = {"Teme"}, ["tdq"] = {"Tita"}, ["tdr"] = {"Todrah"}, ["tds"] = {"Doutai"}, ["tdt"] = {"Tetun Dili"}, ["tdv"] = {"Toro"}, ["tdx"] = {"Tandroy-Mahafaly Malagasy"}, ["tdy"] = {"Tadyawan"}, ["tea"] = {"Temiar"}, ["teb"] = {"Tetete"}, ["tec"] = {"Terik"}, ["ted"] = {"Tepo Krumen"}, ["tee"] = {"Huehuetla Tepehua"}, ["tef"] = {"Teressa"}, ["teg"] = {"Teke-Tege"}, ["teh"] = {"Tehuelche"}, ["tei"] = {"Torricelli"}, ["tek"] = {"Ibali Teke"}, ["tem"] = {"Timne"}, ["ten"] = {"Tama (Colombia)"}, ["teo"] = {"Teso"}, ["tep"] = {"Tepecano"}, ["teq"] = {"Temein"}, ["ter"] = {"Tereno"}, ["tes"] = {"Tengger"}, ["tet"] = {"Tetum"}, ["teu"] = {"Soo"}, ["tev"] = {"Teor"}, ["tew"] = {"Tewa (USA)"}, ["tex"] = {"Tennet"}, ["tey"] = {"Tulishi"}, ["tez"] = {"Tetserret"}, ["tfi"] = {"Tofin Gbe"}, ["tfn"] = {"Tanaina"}, ["tfo"] = {"Tefaro"}, ["tfr"] = {"Teribe"}, ["tft"] = {"Ternate"}, ["tga"] = {"Sagalla"}, ["tgb"] = {"Tobilung"}, ["tgc"] = {"Tigak"}, ["tgd"] = {"Ciwogai"}, ["tge"] = {"Eastern Gorkha Tamang"}, ["tgf"] = {"Chalikha"}, ["tgh"] = {"Tobagonian Creole English"}, ["tgi"] = {"Lawunuia"}, ["tgj"] = {"Tagin"}, ["tgn"] = {"Tandaganon"}, ["tgo"] = {"Sudest"}, ["tgp"] = {"Tangoa"}, ["tgq"] = {"Tring"}, ["tgr"] = {"Tareng"}, ["tgs"] = {"Nume"}, ["tgt"] = {"Central Tagbanwa"}, ["tgu"] = {"Tanggu"}, ["tgv"] = {"Tingui-Boto"}, ["tgw"] = {"Tagwana Senoufo"}, ["tgx"] = {"Tagish"}, ["tgy"] = {"Togoyo"}, ["tgz"] = {"Tagalaka"}, ["thd"] = {"Thayore"}, ["the"] = {"Chitwania Tharu"}, ["thf"] = {"Thangmi"}, ["thh"] = {"Northern Tarahumara"}, ["thi"] = {"Tai Long"}, ["thk"] = {"Tharaka", "Kitharaka"}, ["thl"] = {"Dangaura Tharu"}, ["thm"] = {"Aheu"}, ["thn"] = {"Thachanadan"}, ["thp"] = {"Thompson"}, ["thq"] = {"Kochila Tharu"}, ["thr"] = {"Rana Tharu"}, ["ths"] = {"Thakali"}, ["tht"] = {"Tahltan"}, ["thu"] = {"Thuri"}, ["thv"] = {"Tahaggart Tamahaq"}, ["thw"] = {"Thudam"}, ["thy"] = {"Tha"}, ["thz"] = {"Tayart Tamajeq"}, ["tia"] = {"Tidikelt Tamazight"}, ["tic"] = {"Tira"}, ["tif"] = {"Tifal"}, ["tig"] = {"Tigre"}, ["tih"] = {"Timugon Murut"}, ["tii"] = {"Tiene"}, ["tij"] = {"Tilung"}, ["tik"] = {"Tikar"}, ["til"] = {"Tillamook"}, ["tim"] = {"Timbe"}, ["tin"] = {"Tindi"}, ["tio"] = {"Teop"}, ["tip"] = {"Trimuris"}, ["tiq"] = {"Tiéfo"}, ["tis"] = {"Masadiit Itneg"}, ["tit"] = {"Tinigua"}, ["tiu"] = {"Adasen"}, ["tiv"] = {"Tiv"}, ["tiw"] = {"Tiwi"}, ["tix"] = {"Southern Tiwa"}, ["tiy"] = {"Tiruray"}, ["tiz"] = {"Tai Hongjin"}, ["tja"] = {"Tajuasohn"}, ["tjg"] = {"Tunjung"}, ["tji"] = {"Northern Tujia"}, ["tjl"] = {"Tai Laing"}, ["tjm"] = {"Timucua"}, ["tjn"] = {"Tonjon"}, ["tjo"] = {"Temacine Tamazight"}, ["tjs"] = {"Southern Tujia"}, ["tju"] = {"Tjurruru"}, ["tjw"] = {"Djabwurrung"}, ["tka"] = {"Truká"}, ["tkb"] = {"Buksa"}, ["tkd"] = {"Tukudede"}, ["tke"] = {"Takwane"}, ["tkf"] = {"Tukumanféd"}, ["tkg"] = {"Tesaka Malagasy"}, ["tkl"] = {"Tokelau"}, ["tkm"] = {"Takelma"}, ["tkn"] = {"Toku-No-Shima"}, ["tkp"] = {"Tikopia"}, ["tkq"] = {"Tee"}, ["tkr"] = {"Tsakhur"}, ["tks"] = {"Takestani"}, ["tkt"] = {"Kathoriya Tharu"}, ["tku"] = {"Upper Necaxa Totonac"}, ["tkv"] = {"Mur Pano"}, ["tkw"] = {"Teanu"}, ["tkx"] = {"Tangko"}, ["tkz"] = {"Takua"}, ["tla"] = {"Southwestern Tepehuan"}, ["tlb"] = {"Tobelo"}, ["tlc"] = {"Yecuatla Totonac"}, ["tld"] = {"Talaud"}, ["tlf"] = {"Telefol"}, ["tlg"] = {"Tofanma"}, ["tlh"] = {"Klingon", "tlhIngan Hol"}, ["tli"] = {"Tlingit"}, ["tlj"] = {"Talinga-Bwisi"}, ["tlk"] = {"Taloki"}, ["tll"] = {"Tetela"}, ["tlm"] = {"Tolomako"}, ["tln"] = {"Talondo'"}, ["tlo"] = {"Talodi"}, ["tlp"] = {"Filomena Mata-Coahuitlán Totonac"}, ["tlq"] = {"Tai Loi"}, ["tlr"] = {"Talise"}, ["tls"] = {"Tambotalo"}, ["tlt"] = {"Sou Nama", "Teluti"}, ["tlu"] = {"Tulehu"}, ["tlv"] = {"Taliabu"}, ["tlx"] = {"Khehek"}, ["tly"] = {"Talysh"}, ["tma"] = {"Tama (Chad)"}, ["tmb"] = {"Katbol", "Avava"}, ["tmc"] = {"Tumak"}, ["tmd"] = {"Haruai"}, ["tme"] = {"Tremembé"}, ["tmf"] = {"Toba-Maskoy"}, ["tmg"] = {"Ternateño"}, ["tmh"] = {"Tamashek"}, ["tmi"] = {"Tutuba"}, ["tmj"] = {"Samarokena"}, ["tmk"] = {"Northwestern Tamang"}, ["tml"] = {"Tamnim Citak"}, ["tmm"] = {"Tai Thanh"}, ["tmn"] = {"Taman (Indonesia)"}, ["tmo"] = {"Temoq"}, ["tmq"] = {"Tumleo"}, ["tmr"] = {"Jewish Babylonian Aramaic (ca. 200-1200 CE)"}, ["tms"] = {"Tima"}, ["tmt"] = {"Tasmate"}, ["tmu"] = {"Iau"}, ["tmv"] = {"Tembo (Motembo)"}, ["tmw"] = {"Temuan"}, ["tmy"] = {"Tami"}, ["tmz"] = {"Tamanaku"}, ["tna"] = {"Tacana"}, ["tnb"] = {"Western Tunebo"}, ["tnc"] = {"Tanimuca-Retuarã"}, ["tnd"] = {"Angosturas Tunebo"}, ["tng"] = {"Tobanga"}, ["tnh"] = {"Maiani"}, ["tni"] = {"Tandia"}, ["tnk"] = {"Kwamera"}, ["tnl"] = {"Lenakel"}, ["tnm"] = {"Tabla"}, ["tnn"] = {"North Tanna"}, ["tno"] = {"Toromono"}, ["tnp"] = {"Whitesands"}, ["tnq"] = {"Taino"}, ["tnr"] = {"Ménik"}, ["tns"] = {"Tenis"}, ["tnt"] = {"Tontemboan"}, ["tnu"] = {"Tay Khang"}, ["tnv"] = {"Tangchangya"}, ["tnw"] = {"Tonsawang"}, ["tnx"] = {"Tanema"}, ["tny"] = {"Tongwe"}, ["tnz"] = {"Ten'edn"}, ["tob"] = {"Toba"}, ["toc"] = {"Coyutla Totonac"}, ["tod"] = {"Toma"}, ["tof"] = {"Gizrra"}, ["tog"] = {"Tonga (Nyasa)"}, ["toh"] = {"Gitonga"}, ["toi"] = {"Tonga (Zambia)"}, ["toj"] = {"Tojolabal"}, ["tol"] = {"Tolowa"}, ["tom"] = {"Tombulu"}, ["too"] = {"Xicotepec De Juárez Totonac"}, ["top"] = {"Papantla Totonac"}, ["toq"] = {"Toposa"}, ["tor"] = {"Togbo-Vara Banda"}, ["tos"] = {"Highland Totonac"}, ["tou"] = {"Tho"}, ["tov"] = {"Upper Taromi"}, ["tow"] = {"Jemez"}, ["tox"] = {"Tobian"}, ["toy"] = {"Topoiyo"}, ["toz"] = {"To"}, ["tpa"] = {"Taupota"}, ["tpc"] = {"Azoyú Me'phaa", "Azoyú Tlapanec"}, ["tpe"] = {"Tippera"}, ["tpf"] = {"Tarpia"}, ["tpg"] = {"Kula"}, ["tpi"] = {"Tok Pisin"}, ["tpj"] = {"Tapieté"}, ["tpk"] = {"Tupinikin"}, ["tpl"] = {"Tlacoapa Me'phaa", "Tlacoapa Tlapanec"}, ["tpm"] = {"Tampulma"}, ["tpn"] = {"Tupinambá"}, ["tpo"] = {"Tai Pao"}, ["tpp"] = {"Pisaflores Tepehua"}, ["tpq"] = {"Tukpa"}, ["tpr"] = {"Tuparí"}, ["tpt"] = {"Tlachichilco Tepehua"}, ["tpu"] = {"Tampuan"}, ["tpv"] = {"Tanapag"}, ["tpw"] = {"Tupí"}, ["tpx"] = {"Acatepec Me'phaa", "Acatepec Tlapanec"}, ["tpy"] = {"Trumai"}, ["tpz"] = {"Tinputz"}, ["tqb"] = {"Tembé"}, ["tql"] = {"Lehali"}, ["tqm"] = {"Turumsa"}, ["tqn"] = {"Tenino"}, ["tqo"] = {"Toaripi"}, ["tqp"] = {"Tomoip"}, ["tqq"] = {"Tunni"}, ["tqr"] = {"Torona"}, ["tqt"] = {"Western Totonac"}, ["tqu"] = {"Touo"}, ["tqw"] = {"Tonkawa"}, ["tra"] = {"Tirahi"}, ["trb"] = {"Terebu"}, ["trc"] = {"Copala Triqui"}, ["trd"] = {"Turi"}, ["tre"] = {"East Tarangan"}, ["trf"] = {"Trinidadian Creole English"}, ["trg"] = {"Lishán Didán"}, ["trh"] = {"Turaka"}, ["tri"] = {"Trió"}, ["trj"] = {"Toram"}, ["trk"] = {"Turkic languages"}, ["trl"] = {"Traveller Scottish"}, ["trm"] = {"Tregami"}, ["trn"] = {"Trinitario"}, ["tro"] = {"Tarao Naga"}, ["trp"] = {"Kok Borok"}, ["trq"] = {"San Martín Itunyoso Triqui"}, ["trr"] = {"Taushiro"}, ["trs"] = {"Chicahuaxtla Triqui"}, ["trt"] = {"Tunggare"}, ["tru"] = {"Turoyo", "Surayt"}, ["trv"] = {"Taroko"}, ["trw"] = {"Torwali"}, ["trx"] = {"Tringgus-Sembaan Bidayuh"}, ["try"] = {"Turung"}, ["trz"] = {"Torá"}, ["tsa"] = {"Tsaangi"}, ["tsb"] = {"Tsamai"}, ["tsc"] = {"Tswa"}, ["tsd"] = {"Tsakonian"}, ["tse"] = {"Tunisian Sign Language"}, ["tsg"] = {"Tausug"}, ["tsh"] = {"Tsuvan"}, ["tsi"] = {"Tsimshian"}, ["tsj"] = {"Tshangla"}, ["tsk"] = {"Tseku"}, ["tsl"] = {"Ts'ün-Lao"}, ["tsm"] = {"Turkish Sign Language", "Türk İşaret Dili"}, ["tsp"] = {"Northern Toussian"}, ["tsq"] = {"Thai Sign Language"}, ["tsr"] = {"Akei"}, ["tss"] = {"Taiwan Sign Language"}, ["tst"] = {"Tondi Songway Kiini"}, ["tsu"] = {"Tsou"}, ["tsv"] = {"Tsogo"}, ["tsw"] = {"Tsishingini"}, ["tsx"] = {"Mubami"}, ["tsy"] = {"Tebul Sign Language"}, ["tsz"] = {"Purepecha"}, ["tta"] = {"Tutelo"}, ["ttb"] = {"Gaa"}, ["ttc"] = {"Tektiteko"}, ["ttd"] = {"Tauade"}, ["tte"] = {"Bwanabwana"}, ["ttf"] = {"Tuotomb"}, ["ttg"] = {"Tutong"}, ["tth"] = {"Upper Ta'oih"}, ["tti"] = {"Tobati"}, ["ttj"] = {"Tooro"}, ["ttk"] = {"Totoro"}, ["ttl"] = {"Totela"}, ["ttm"] = {"Northern Tutchone"}, ["ttn"] = {"Towei"}, ["tto"] = {"Lower Ta'oih"}, ["ttp"] = {"Tombelala"}, ["ttq"] = {"Tawallammat Tamajaq"}, ["ttr"] = {"Tera"}, ["tts"] = {"Northeastern Thai"}, ["ttt"] = {"Muslim Tat"}, ["ttu"] = {"Torau"}, ["ttv"] = {"Titan"}, ["ttw"] = {"Long Wat"}, ["tty"] = {"Sikaritai"}, ["ttz"] = {"Tsum"}, ["tua"] = {"Wiarumus"}, ["tub"] = {"Tübatulabal"}, ["tuc"] = {"Mutu"}, ["tud"] = {"Tuxá"}, ["tue"] = {"Tuyuca"}, ["tuf"] = {"Central Tunebo"}, ["tug"] = {"Tunia"}, ["tuh"] = {"Taulil"}, ["tui"] = {"Tupuri"}, ["tuj"] = {"Tugutil"}, ["tul"] = {"Tula"}, ["tum"] = {"Tumbuka"}, ["tun"] = {"Tunica"}, ["tuo"] = {"Tucano"}, ["tup"] = {"Tupi languages"}, ["tuq"] = {"Tedaga"}, ["tus"] = {"Tuscarora"}, ["tut"] = {"Altaic languages"}, ["tuu"] = {"Tututni"}, ["tuv"] = {"Turkana"}, ["tuw"] = {"Tungus languages"}, ["tux"] = {"Tuxináwa"}, ["tuy"] = {"Tugen"}, ["tuz"] = {"Turka"}, ["tva"] = {"Vaghua"}, ["tvd"] = {"Tsuvadi"}, ["tve"] = {"Te'un"}, ["tvk"] = {"Southeast Ambrym"}, ["tvl"] = {"Tuvalu"}, ["tvm"] = {"Tela-Masbuar"}, ["tvn"] = {"Tavoyan"}, ["tvo"] = {"Tidore"}, ["tvs"] = {"Taveta"}, ["tvt"] = {"Tutsa Naga"}, ["tvu"] = {"Tunen"}, ["tvw"] = {"Sedoa"}, ["tvy"] = {"Timor Pidgin"}, ["twa"] = {"Twana"}, ["twb"] = {"Western Tawbuid"}, ["twc"] = {"Teshenawa"}, ["twd"] = {"Twents"}, ["twe"] = {"Tewa (Indonesia)"}, ["twf"] = {"Northern Tiwa"}, ["twg"] = {"Tereweng"}, ["twh"] = {"Tai Dón"}, ["twl"] = {"Tawara"}, ["twm"] = {"Tawang Monpa"}, ["twn"] = {"Twendi"}, ["two"] = {"Tswapong"}, ["twp"] = {"Ere"}, ["twq"] = {"Tasawaq"}, ["twr"] = {"Southwestern Tarahumara"}, ["twt"] = {"Turiwára"}, ["twu"] = {"Termanu"}, ["tww"] = {"Tuwari"}, ["twx"] = {"Tewe"}, ["twy"] = {"Tawoyan"}, ["txa"] = {"Tombonuo"}, ["txb"] = {"Tokharian B"}, ["txc"] = {"Tsetsaut"}, ["txe"] = {"Totoli"}, ["txg"] = {"Tangut"}, ["txh"] = {"Thracian"}, ["txi"] = {"Ikpeng"}, ["txj"] = {"Tarjumo"}, ["txm"] = {"Tomini"}, ["txn"] = {"West Tarangan"}, ["txo"] = {"Toto"}, ["txq"] = {"Tii"}, ["txr"] = {"Tartessian"}, ["txs"] = {"Tonsea"}, ["txt"] = {"Citak"}, ["txu"] = {"Kayapó"}, ["txx"] = {"Tatana"}, ["txy"] = {"Tanosy Malagasy"}, ["tya"] = {"Tauya"}, ["tye"] = {"Kyanga"}, ["tyh"] = {"O'du"}, ["tyi"] = {"Teke-Tsaayi"}, ["tyj"] = {"Tai Do", "Tai Yo"}, ["tyl"] = {"Thu Lao"}, ["tyn"] = {"Kombai"}, ["typ"] = {"Thaypan"}, ["tyr"] = {"Tai Daeng"}, ["tys"] = {"Tày Sa Pa"}, ["tyt"] = {"Tày Tac"}, ["tyu"] = {"Kua"}, ["tyv"] = {"Tuvinian"}, ["tyx"] = {"Teke-Tyee"}, ["tyz"] = {"Tày"}, ["tza"] = {"Tanzanian Sign Language"}, ["tzh"] = {"Tzeltal"}, ["tzj"] = {"Tz'utujil"}, ["tzl"] = {"Talossan"}, ["tzm"] = {"Central Atlas Tamazight"}, ["tzn"] = {"Tugun"}, ["tzo"] = {"Tzotzil"}, ["tzx"] = {"Tabriak"}, ["uam"] = {"Uamué"}, ["uan"] = {"Kuan"}, ["uar"] = {"Tairuma"}, ["uba"] = {"Ubang"}, ["ubi"] = {"Ubi"}, ["ubl"] = {"Buhi'non Bikol"}, ["ubr"] = {"Ubir"}, ["ubu"] = {"Umbu-Ungu"}, ["uby"] = {"Ubykh"}, ["uda"] = {"Uda"}, ["ude"] = {"Udihe"}, ["udg"] = {"Muduga"}, ["udi"] = {"Udi"}, ["udj"] = {"Ujir"}, ["udl"] = {"Wuzlam"}, ["udm"] = {"Udmurt"}, ["udu"] = {"Uduk"}, ["ues"] = {"Kioko"}, ["ufi"] = {"Ufim"}, ["uga"] = {"Ugaritic"}, ["ugb"] = {"Kuku-Ugbanh"}, ["uge"] = {"Ughele"}, ["ugn"] = {"Ugandan Sign Language"}, ["ugo"] = {"Ugong"}, ["ugy"] = {"Uruguayan Sign Language"}, ["uha"] = {"Uhami"}, ["uhn"] = {"Damal"}, ["uis"] = {"Uisai"}, ["uiv"] = {"Iyive"}, ["uji"] = {"Tanjijili"}, ["uka"] = {"Kaburi"}, ["ukg"] = {"Ukuriguma"}, ["ukh"] = {"Ukhwejo"}, ["ukk"] = {"Muak Sa-aak"}, ["ukl"] = {"Ukrainian Sign Language"}, ["ukp"] = {"Ukpe-Bayobiri"}, ["ukq"] = {"Ukwa"}, ["uks"] = {"Urubú-Kaapor Sign Language", "Kaapor Sign Language"}, ["uku"] = {"Ukue"}, ["ukw"] = {"Ukwuani-Aboh-Ndoni"}, ["uky"] = {"Kuuk-Yak"}, ["ula"] = {"Fungwa"}, ["ulb"] = {"Ulukwumi"}, ["ulc"] = {"Ulch"}, ["ule"] = {"Lule"}, ["ulf"] = {"Usku", "Afra"}, ["uli"] = {"Ulithian"}, ["ulk"] = {"Meriam"}, ["ull"] = {"Ullatan"}, ["ulm"] = {"Ulumanda'"}, ["uln"] = {"Unserdeutsch"}, ["ulu"] = {"Uma' Lung"}, ["ulw"] = {"Ulwa"}, ["uma"] = {"Umatilla"}, ["umb"] = {"Umbundu"}, ["umc"] = {"Marrucinian"}, ["umd"] = {"Umbindhamu"}, ["umg"] = {"Umbuygamu"}, ["umi"] = {"Ukit"}, ["umm"] = {"Umon"}, ["umn"] = {"Makyan Naga"}, ["umo"] = {"Umotína"}, ["ump"] = {"Umpila"}, ["umr"] = {"Umbugarla"}, ["ums"] = {"Pendau"}, ["umu"] = {"Munsee"}, ["una"] = {"North Watut"}, ["und"] = {"Undetermined"}, ["une"] = {"Uneme"}, ["ung"] = {"Ngarinyin"}, ["unk"] = {"Enawené-Nawé"}, ["unm"] = {"Unami"}, ["unn"] = {"Kurnai"}, ["unr"] = {"Mundari"}, ["unu"] = {"Unubahe"}, ["unx"] = {"Munda"}, ["unz"] = {"Unde Kaili"}, ["upi"] = {"Umeda"}, ["upv"] = {"Uripiv-Wala-Rano-Atchin"}, ["ura"] = {"Urarina"}, ["urb"] = {"Urubú-Kaapor", "Kaapor"}, ["urc"] = {"Urningangg"}, ["ure"] = {"Uru"}, ["urf"] = {"Uradhi"}, ["urg"] = {"Urigina"}, ["urh"] = {"Urhobo"}, ["uri"] = {"Urim"}, ["urj"] = {"Uralic languages"}, ["urk"] = {"Urak Lawoi'"}, ["url"] = {"Urali"}, ["urm"] = {"Urapmin"}, ["urn"] = {"Uruangnirin"}, ["uro"] = {"Ura (Papua New Guinea)"}, ["urp"] = {"Uru-Pa-In"}, ["urr"] = {"Lehalurup", "Löyöp"}, ["urt"] = {"Urat"}, ["uru"] = {"Urumi"}, ["urv"] = {"Uruava"}, ["urw"] = {"Sop"}, ["urx"] = {"Urimo"}, ["ury"] = {"Orya"}, ["urz"] = {"Uru-Eu-Wau-Wau"}, ["usa"] = {"Usarufa"}, ["ush"] = {"Ushojo"}, ["usi"] = {"Usui"}, ["usk"] = {"Usaghade"}, ["usp"] = {"Uspanteco"}, ["usu"] = {"Uya"}, ["uta"] = {"Otank"}, ["ute"] = {"Ute-Southern Paiute"}, ["utp"] = {"Amba (Solomon Islands)"}, ["utr"] = {"Etulo"}, ["utu"] = {"Utu"}, ["uum"] = {"Urum"}, ["uun"] = {"Kulon-Pazeh"}, ["uur"] = {"Ura (Vanuatu)"}, ["uuu"] = {"U"}, ["uve"] = {"West Uvean", "Fagauvea"}, ["uvh"] = {"Uri"}, ["uvl"] = {"Lote"}, ["uwa"] = {"Kuku-Uwanh"}, ["uya"] = {"Doko-Uyanga"}, ["uzn"] = {"Northern Uzbek"}, ["uzs"] = {"Southern Uzbek"}, ["vaa"] = {"Vaagri Booli"}, ["vae"] = {"Vale"}, ["vaf"] = {"Vafsi"}, ["vag"] = {"Vagla"}, ["vah"] = {"Varhadi-Nagpuri"}, ["vai"] = {"Vai"}, ["vaj"] = {"Sekele", "Northwestern ǃKung", "Vasekele"}, ["val"] = {"Vehes"}, ["vam"] = {"Vanimo"}, ["van"] = {"Valman"}, ["vao"] = {"Vao"}, ["vap"] = {"Vaiphei"}, ["var"] = {"Huarijio"}, ["vas"] = {"Vasavi"}, ["vau"] = {"Vanuma"}, ["vav"] = {"Varli"}, ["vay"] = {"Wayu"}, ["vbb"] = {"Southeast Babar"}, ["vbk"] = {"Southwestern Bontok"}, ["vec"] = {"Venetian"}, ["ved"] = {"Veddah"}, ["vel"] = {"Veluws"}, ["vem"] = {"Vemgo-Mabas"}, ["veo"] = {"Ventureño"}, ["vep"] = {"Veps"}, ["ver"] = {"Mom Jango"}, ["vgr"] = {"Vaghri"}, ["vgt"] = {"Vlaamse Gebarentaal", "Flemish Sign Language"}, ["vic"] = {"Virgin Islands Creole English"}, ["vid"] = {"Vidunda"}, ["vif"] = {"Vili"}, ["vig"] = {"Viemo"}, ["vil"] = {"Vilela"}, ["vin"] = {"Vinza"}, ["vis"] = {"Vishavan"}, ["vit"] = {"Viti"}, ["viv"] = {"Iduna"}, ["vka"] = {"Kariyarra"}, ["vki"] = {"Ija-Zuba"}, ["vkj"] = {"Kujarge"}, ["vkk"] = {"Kaur"}, ["vkl"] = {"Kulisusu"}, ["vkm"] = {"Kamakan"}, ["vko"] = {"Kodeoha"}, ["vkp"] = {"Korlai Creole Portuguese"}, ["vkt"] = {"Tenggarong Kutai Malay"}, ["vku"] = {"Kurrama"}, ["vlp"] = {"Valpei"}, ["vls"] = {"Vlaams"}, ["vma"] = {"Martuyhunira"}, ["vmb"] = {"Barbaram"}, ["vmc"] = {"Juxtlahuaca Mixtec"}, ["vmd"] = {"Mudu Koraga"}, ["vme"] = {"East Masela"}, ["vmf"] = {"Mainfränkisch"}, ["vmg"] = {"Lungalunga"}, ["vmh"] = {"Maraghei"}, ["vmi"] = {"Miwa"}, ["vmj"] = {"Ixtayutla Mixtec"}, ["vmk"] = {"Makhuwa-Shirima"}, ["vml"] = {"Malgana"}, ["vmm"] = {"Mitlatongo Mixtec"}, ["vmp"] = {"Soyaltepec Mazatec"}, ["vmq"] = {"Soyaltepec Mixtec"}, ["vmr"] = {"Marenje"}, ["vms"] = {"Moksela"}, ["vmu"] = {"Muluridyi"}, ["vmv"] = {"Valley Maidu"}, ["vmw"] = {"Makhuwa"}, ["vmx"] = {"Tamazola Mixtec"}, ["vmy"] = {"Ayautla Mazatec"}, ["vmz"] = {"Mazatlán Mazatec"}, ["vnk"] = {"Vano", "Lovono"}, ["vnm"] = {"Vinmavis", "Neve'ei"}, ["vnp"] = {"Vunapu"}, ["vor"] = {"Voro"}, ["vot"] = {"Votic"}, ["vra"] = {"Vera'a"}, ["vro"] = {"Võro"}, ["vrs"] = {"Varisi"}, ["vrt"] = {"Burmbar", "Banam Bay"}, ["vsi"] = {"Moldova Sign Language"}, ["vsl"] = {"Venezuelan Sign Language"}, ["vsv"] = {"Valencian Sign Language", "Llengua de signes valenciana"}, ["vto"] = {"Vitou"}, ["vum"] = {"Vumbu"}, ["vun"] = {"Vunjo"}, ["vut"] = {"Vute"}, ["vwa"] = {"Awa (China)"}, ["waa"] = {"Walla Walla"}, ["wab"] = {"Wab"}, ["wac"] = {"Wasco-Wishram"}, ["wad"] = {"Wandamen"}, ["wae"] = {"Walser"}, ["waf"] = {"Wakoná"}, ["wag"] = {"Wa'ema"}, ["wah"] = {"Watubela"}, ["wai"] = {"Wares"}, ["waj"] = {"Waffa"}, ["wak"] = {"Wakashan languages"}, ["wal"] = {"Wolaytta", "Wolaitta"}, ["wam"] = {"Wampanoag"}, ["wan"] = {"Wan"}, ["wao"] = {"Wappo"}, ["wap"] = {"Wapishana"}, ["waq"] = {"Wageman"}, ["war"] = {"Waray (Philippines)"}, ["was"] = {"Washo"}, ["wat"] = {"Kaninuwa"}, ["wau"] = {"Waurá"}, ["wav"] = {"Waka"}, ["waw"] = {"Waiwai"}, ["wax"] = {"Watam", "Marangis"}, ["way"] = {"Wayana"}, ["waz"] = {"Wampur"}, ["wba"] = {"Warao"}, ["wbb"] = {"Wabo"}, ["wbe"] = {"Waritai"}, ["wbf"] = {"Wara"}, ["wbh"] = {"Wanda"}, ["wbi"] = {"Vwanji"}, ["wbj"] = {"Alagwa"}, ["wbk"] = {"Waigali"}, ["wbl"] = {"Wakhi"}, ["wbm"] = {"Wa"}, ["wbp"] = {"Warlpiri"}, ["wbq"] = {"Waddar"}, ["wbr"] = {"Wagdi"}, ["wbs"] = {"West Bengal Sign Language"}, ["wbt"] = {"Wanman"}, ["wbv"] = {"Wajarri"}, ["wbw"] = {"Woi"}, ["wca"] = {"Yanomámi"}, ["wci"] = {"Waci Gbe"}, ["wdd"] = {"Wandji"}, ["wdg"] = {"Wadaginam"}, ["wdj"] = {"Wadjiginy"}, ["wdk"] = {"Wadikali"}, ["wdu"] = {"Wadjigu"}, ["wdy"] = {"Wadjabangayi"}, ["wea"] = {"Wewaw"}, ["wec"] = {"Wè Western"}, ["wed"] = {"Wedau"}, ["weg"] = {"Wergaia"}, ["weh"] = {"Weh"}, ["wei"] = {"Kiunum"}, ["wem"] = {"Weme Gbe"}, ["wen"] = {"Sorbian languages"}, ["weo"] = {"Wemale"}, ["wep"] = {"Westphalien"}, ["wer"] = {"Weri"}, ["wes"] = {"Cameroon Pidgin"}, ["wet"] = {"Perai"}, ["weu"] = {"Rawngtu Chin"}, ["wew"] = {"Wejewa"}, ["wfg"] = {"Yafi", "Zorop"}, ["wga"] = {"Wagaya"}, ["wgb"] = {"Wagawaga"}, ["wgg"] = {"Wangganguru"}, ["wgi"] = {"Wahgi"}, ["wgo"] = {"Waigeo"}, ["wgu"] = {"Wirangu"}, ["wgy"] = {"Warrgamay"}, ["wha"] = {"Sou Upaa", "Manusela"}, ["whg"] = {"North Wahgi"}, ["whk"] = {"Wahau Kenyah"}, ["whu"] = {"Wahau Kayan"}, ["wib"] = {"Southern Toussian"}, ["wic"] = {"Wichita"}, ["wie"] = {"Wik-Epa"}, ["wif"] = {"Wik-Keyangan"}, ["wig"] = {"Wik-Ngathana"}, ["wih"] = {"Wik-Me'anha"}, ["wii"] = {"Minidien"}, ["wij"] = {"Wik-Iiyanh"}, ["wik"] = {"Wikalkan"}, ["wil"] = {"Wilawila"}, ["wim"] = {"Wik-Mungkan"}, ["win"] = {"Ho-Chunk"}, ["wir"] = {"Wiraféd"}, ["wiu"] = {"Wiru"}, ["wiv"] = {"Vitu"}, ["wiy"] = {"Wiyot"}, ["wja"] = {"Waja"}, ["wji"] = {"Warji"}, ["wka"] = {"Kw'adza"}, ["wkb"] = {"Kumbaran"}, ["wkd"] = {"Wakde", "Mo"}, ["wkl"] = {"Kalanadi"}, ["wku"] = {"Kunduvadi"}, ["wkw"] = {"Wakawaka"}, ["wky"] = {"Wangkayutyuru"}, ["wla"] = {"Walio"}, ["wlc"] = {"Mwali Comorian"}, ["wle"] = {"Wolane"}, ["wlg"] = {"Kunbarlang"}, ["wli"] = {"Waioli"}, ["wlk"] = {"Wailaki"}, ["wll"] = {"Wali (Sudan)"}, ["wlm"] = {"Middle Welsh"}, ["wlo"] = {"Wolio"}, ["wlr"] = {"Wailapa"}, ["wls"] = {"Wallisian"}, ["wlu"] = {"Wuliwuli"}, ["wlv"] = {"Wichí Lhamtés Vejoz"}, ["wlw"] = {"Walak"}, ["wlx"] = {"Wali (Ghana)"}, ["wly"] = {"Waling"}, ["wma"] = {"Mawa (Nigeria)"}, ["wmb"] = {"Wambaya"}, ["wmc"] = {"Wamas"}, ["wmd"] = {"Mamaindé"}, ["wme"] = {"Wambule"}, ["wmh"] = {"Waima'a"}, ["wmi"] = {"Wamin"}, ["wmm"] = {"Maiwa (Indonesia)"}, ["wmn"] = {"Waamwang"}, ["wmo"] = {"Wom (Papua New Guinea)"}, ["wms"] = {"Wambon"}, ["wmt"] = {"Walmajarri"}, ["wmw"] = {"Mwani"}, ["wmx"] = {"Womo"}, ["wnb"] = {"Wanambre"}, ["wnc"] = {"Wantoat"}, ["wnd"] = {"Wandarang"}, ["wne"] = {"Waneci"}, ["wng"] = {"Wanggom"}, ["wni"] = {"Ndzwani Comorian"}, ["wnk"] = {"Wanukaka"}, ["wnm"] = {"Wanggamala"}, ["wnn"] = {"Wunumara"}, ["wno"] = {"Wano"}, ["wnp"] = {"Wanap"}, ["wnu"] = {"Usan"}, ["wnw"] = {"Wintu"}, ["wny"] = {"Wanyi"}, ["woa"] = {"Tyaraity"}, ["wob"] = {"Wè Northern"}, ["woc"] = {"Wogeo"}, ["wod"] = {"Wolani"}, ["woe"] = {"Woleaian"}, ["wof"] = {"Gambian Wolof"}, ["wog"] = {"Wogamusin"}, ["woi"] = {"Kamang"}, ["wok"] = {"Longto"}, ["wom"] = {"Wom (Nigeria)"}, ["won"] = {"Wongo"}, ["woo"] = {"Manombai"}, ["wor"] = {"Woria"}, ["wos"] = {"Hanga Hundi"}, ["wow"] = {"Wawonii"}, ["woy"] = {"Weyto"}, ["wpc"] = {"Maco"}, ["wra"] = {"Warapu"}, ["wrb"] = {"Warluwara"}, ["wrd"] = {"Warduji"}, ["wrg"] = {"Warungu"}, ["wrh"] = {"Wiradhuri"}, ["wri"] = {"Wariyangga"}, ["wrk"] = {"Garrwa"}, ["wrl"] = {"Warlmanpa"}, ["wrm"] = {"Warumungu"}, ["wrn"] = {"Warnang"}, ["wro"] = {"Worrorra"}, ["wrp"] = {"Waropen"}, ["wrr"] = {"Wardaman"}, ["wrs"] = {"Waris"}, ["wru"] = {"Waru"}, ["wrv"] = {"Waruna"}, ["wrw"] = {"Gugu Warra"}, ["wrx"] = {"Wae Rana"}, ["wry"] = {"Merwari"}, ["wrz"] = {"Waray (Australia)"}, ["wsa"] = {"Warembori"}, ["wsg"] = {"Adilabad Gondi"}, ["wsi"] = {"Wusi"}, ["wsk"] = {"Waskia"}, ["wsr"] = {"Owenia"}, ["wss"] = {"Wasa"}, ["wsu"] = {"Wasu"}, ["wsv"] = {"Wotapuri-Katarqalai"}, ["wtf"] = {"Watiwa"}, ["wth"] = {"Wathawurrung"}, ["wti"] = {"Berta"}, ["wtk"] = {"Watakataui"}, ["wtm"] = {"Mewati"}, ["wtw"] = {"Wotu"}, ["wua"] = {"Wikngenchera"}, ["wub"] = {"Wunambal"}, ["wud"] = {"Wudu"}, ["wuh"] = {"Wutunhua"}, ["wul"] = {"Silimo"}, ["wum"] = {"Wumbvu"}, ["wun"] = {"Bungu"}, ["wur"] = {"Wurrugu"}, ["wut"] = {"Wutung"}, ["wuu"] = {"Wu Chinese"}, ["wuv"] = {"Wuvulu-Aua"}, ["wux"] = {"Wulna"}, ["wuy"] = {"Wauyai"}, ["wwa"] = {"Waama"}, ["wwb"] = {"Wakabunga"}, ["wwo"] = {"Wetamut", "Dorig"}, ["wwr"] = {"Warrwa"}, ["www"] = {"Wawa"}, ["wxa"] = {"Waxianghua"}, ["wxw"] = {"Wardandi"}, ["wya"] = {"Wyandot"}, ["wyb"] = {"Wangaaybuwan-Ngiyambaa"}, ["wyi"] = {"Woiwurrung"}, ["wym"] = {"Wymysorys"}, ["wyr"] = {"Wayoró"}, ["wyy"] = {"Western Fijian"}, ["xaa"] = {"Andalusian Arabic"}, ["xab"] = {"Sambe"}, ["xac"] = {"Kachari"}, ["xad"] = {"Adai"}, ["xae"] = {"Aequian"}, ["xag"] = {"Aghwan"}, ["xai"] = {"Kaimbé"}, ["xaj"] = {"Ararandewára"}, ["xak"] = {"Máku"}, ["xal"] = {"Kalmyk", "Oirat"}, ["xam"] = {"ǀXam"}, ["xan"] = {"Xamtanga"}, ["xao"] = {"Khao"}, ["xap"] = {"Apalachee"}, ["xaq"] = {"Aquitanian"}, ["xar"] = {"Karami"}, ["xas"] = {"Kamas"}, ["xat"] = {"Katawixi"}, ["xau"] = {"Kauwera"}, ["xav"] = {"Xavánte"}, ["xaw"] = {"Kawaiisu"}, ["xay"] = {"Kayan Mahakam"}, ["xbb"] = {"Lower Burdekin"}, ["xbc"] = {"Bactrian"}, ["xbd"] = {"Bindal"}, ["xbe"] = {"Bigambal"}, ["xbg"] = {"Bunganditj"}, ["xbi"] = {"Kombio"}, ["xbj"] = {"Birrpayi"}, ["xbm"] = {"Middle Breton"}, ["xbn"] = {"Kenaboi"}, ["xbo"] = {"Bolgarian"}, ["xbp"] = {"Bibbulman"}, ["xbr"] = {"Kambera"}, ["xbw"] = {"Kambiwá"}, ["xby"] = {"Batyala"}, ["xcb"] = {"Cumbric"}, ["xcc"] = {"Camunic"}, ["xce"] = {"Celtiberian"}, ["xcg"] = {"Cisalpine Gaulish"}, ["xch"] = {"Chemakum", "Chimakum"}, ["xcl"] = {"Classical Armenian"}, ["xcm"] = {"Comecrudo"}, ["xcn"] = {"Cotoname"}, ["xco"] = {"Chorasmian"}, ["xcr"] = {"Carian"}, ["xct"] = {"Classical Tibetan"}, ["xcu"] = {"Curonian"}, ["xcv"] = {"Chuvantsy"}, ["xcw"] = {"Coahuilteco"}, ["xcy"] = {"Cayuse"}, ["xda"] = {"Darkinyung"}, ["xdc"] = {"Dacian"}, ["xdk"] = {"Dharuk"}, ["xdm"] = {"Edomite"}, ["xdo"] = {"Kwandu"}, ["xdy"] = {"Malayic Dayak"}, ["xeb"] = {"Eblan"}, ["xed"] = {"Hdi"}, ["xeg"] = {"ǁXegwi"}, ["xel"] = {"Kelo"}, ["xem"] = {"Kembayan"}, ["xep"] = {"Epi-Olmec"}, ["xer"] = {"Xerénte"}, ["xes"] = {"Kesawai"}, ["xet"] = {"Xetá"}, ["xeu"] = {"Keoru-Ahia"}, ["xfa"] = {"Faliscan"}, ["xga"] = {"Galatian"}, ["xgb"] = {"Gbin"}, ["xgd"] = {"Gudang"}, ["xgf"] = {"Gabrielino-Fernandeño"}, ["xgg"] = {"Goreng"}, ["xgi"] = {"Garingbal"}, ["xgl"] = {"Galindan"}, ["xgm"] = {"Dharumbal", "Guwinmal"}, ["xgn"] = {"Mongolian languages"}, ["xgr"] = {"Garza"}, ["xgu"] = {"Unggumi"}, ["xgw"] = {"Guwa"}, ["xha"] = {"Harami"}, ["xhc"] = {"Hunnic"}, ["xhd"] = {"Hadrami"}, ["xhe"] = {"Khetrani"}, ["xhr"] = {"Hernican"}, ["xht"] = {"Hattic"}, ["xhu"] = {"Hurrian"}, ["xhv"] = {"Khua"}, ["xib"] = {"Iberian"}, ["xii"] = {"Xiri"}, ["xil"] = {"Illyrian"}, ["xin"] = {"Xinca"}, ["xir"] = {"Xiriâna"}, ["xis"] = {"Kisan"}, ["xiv"] = {"Indus Valley Language"}, ["xiy"] = {"Xipaya"}, ["xjb"] = {"Minjungbal"}, ["xjt"] = {"Jaitmatang"}, ["xka"] = {"Kalkoti"}, ["xkb"] = {"Northern Nago"}, ["xkc"] = {"Kho'ini"}, ["xkd"] = {"Mendalam Kayan"}, ["xke"] = {"Kereho"}, ["xkf"] = {"Khengkha"}, ["xkg"] = {"Kagoro"}, ["xki"] = {"Kenyan Sign Language"}, ["xkj"] = {"Kajali"}, ["xkk"] = {"Kaco'"}, ["xkl"] = {"Mainstream Kenyah"}, ["xkn"] = {"Kayan River Kayan"}, ["xko"] = {"Kiorr"}, ["xkp"] = {"Kabatei"}, ["xkq"] = {"Koroni"}, ["xkr"] = {"Xakriabá"}, ["xks"] = {"Kumbewaha"}, ["xkt"] = {"Kantosi"}, ["xku"] = {"Kaamba"}, ["xkv"] = {"Kgalagadi"}, ["xkw"] = {"Kembra"}, ["xkx"] = {"Karore"}, ["xky"] = {"Uma' Lasan"}, ["xkz"] = {"Kurtokha"}, ["xla"] = {"Kamula"}, ["xlb"] = {"Loup B"}, ["xlc"] = {"Lycian"}, ["xld"] = {"Lydian"}, ["xle"] = {"Lemnian"}, ["xlg"] = {"Ligurian (Ancient)"}, ["xli"] = {"Liburnian"}, ["xln"] = {"Alanic"}, ["xlo"] = {"Loup A"}, ["xlp"] = {"Lepontic"}, ["xls"] = {"Lusitanian"}, ["xlu"] = {"Cuneiform Luwian"}, ["xly"] = {"Elymian"}, ["xma"] = {"Mushungulu"}, ["xmb"] = {"Mbonga"}, ["xmc"] = {"Makhuwa-Marrevone"}, ["xmd"] = {"Mbudum"}, ["xme"] = {"Median"}, ["xmf"] = {"Mingrelian"}, ["xmg"] = {"Mengaka"}, ["xmh"] = {"Kuku-Muminh"}, ["xmj"] = {"Majera"}, ["xmk"] = {"Ancient Macedonian"}, ["xml"] = {"Malaysian Sign Language"}, ["xmm"] = {"Manado Malay"}, ["xmn"] = {"Manichaean Middle Persian"}, ["xmo"] = {"Morerebi"}, ["xmp"] = {"Kuku-Mu'inh"}, ["xmq"] = {"Kuku-Mangk"}, ["xmr"] = {"Meroitic"}, ["xms"] = {"Moroccan Sign Language"}, ["xmt"] = {"Matbat"}, ["xmu"] = {"Kamu"}, ["xmv"] = {"Antankarana Malagasy", "Tankarana Malagasy"}, ["xmw"] = {"Tsimihety Malagasy"}, ["xmx"] = {"Maden"}, ["xmy"] = {"Mayaguduna"}, ["xmz"] = {"Mori Bawah"}, ["xna"] = {"Ancient North Arabian"}, ["xnb"] = {"Kanakanabu"}, ["xnd"] = {"Na-Dene languages"}, ["xng"] = {"Middle Mongolian"}, ["xnh"] = {"Kuanhua"}, ["xni"] = {"Ngarigu"}, ["xnk"] = {"Nganakarti"}, ["xnn"] = {"Northern Kankanay"}, ["xno"] = {"Anglo-Norman"}, ["xnr"] = {"Kangri"}, ["xns"] = {"Kanashi"}, ["xnt"] = {"Narragansett"}, ["xnu"] = {"Nukunul"}, ["xny"] = {"Nyiyaparli"}, ["xnz"] = {"Kenzi", "Mattoki"}, ["xoc"] = {"O'chi'chi'"}, ["xod"] = {"Kokoda"}, ["xog"] = {"Soga"}, ["xoi"] = {"Kominimung"}, ["xok"] = {"Xokleng"}, ["xom"] = {"Komo (Sudan)"}, ["xon"] = {"Konkomba"}, ["xoo"] = {"Xukurú"}, ["xop"] = {"Kopar"}, ["xor"] = {"Korubo"}, ["xow"] = {"Kowaki"}, ["xpa"] = {"Pirriya"}, ["xpc"] = {"Pecheneg"}, ["xpe"] = {"Liberia Kpelle"}, ["xpg"] = {"Phrygian"}, ["xpi"] = {"Pictish"}, ["xpj"] = {"Mpalitjanh"}, ["xpk"] = {"Kulina Pano"}, ["xpm"] = {"Pumpokol"}, ["xpn"] = {"Kapinawá"}, ["xpo"] = {"Pochutec"}, ["xpp"] = {"Puyo-Paekche"}, ["xpq"] = {"Mohegan-Pequot"}, ["xpr"] = {"Parthian"}, ["xps"] = {"Pisidian"}, ["xpt"] = {"Punthamara"}, ["xpu"] = {"Punic"}, ["xpy"] = {"Puyo"}, ["xqa"] = {"Karakhanid"}, ["xqt"] = {"Qatabanian"}, ["xra"] = {"Krahô"}, ["xrb"] = {"Eastern Karaboro"}, ["xrd"] = {"Gundungurra"}, ["xre"] = {"Kreye"}, ["xrg"] = {"Minang"}, ["xri"] = {"Krikati-Timbira"}, ["xrm"] = {"Armazic"}, ["xrn"] = {"Arin"}, ["xrq"] = {"Karranga"}, ["xrr"] = {"Raetic"}, ["xrt"] = {"Aranama-Tamique"}, ["xru"] = {"Marriammu"}, ["xrw"] = {"Karawa"}, ["xsa"] = {"Sabaean"}, ["xsb"] = {"Sambal"}, ["xsc"] = {"Scythian"}, ["xsd"] = {"Sidetic"}, ["xse"] = {"Sempan"}, ["xsh"] = {"Shamang"}, ["xsi"] = {"Sio"}, ["xsl"] = {"South Slavey"}, ["xsm"] = {"Kasem"}, ["xsn"] = {"Sanga (Nigeria)"}, ["xso"] = {"Solano"}, ["xsp"] = {"Silopi"}, ["xsq"] = {"Makhuwa-Saka"}, ["xsr"] = {"Sherpa"}, ["xss"] = {"Assan"}, ["xsu"] = {"Sanumá"}, ["xsv"] = {"Sudovian"}, ["xsy"] = {"Saisiyat"}, ["xta"] = {"Alcozauca Mixtec"}, ["xtb"] = {"Chazumba Mixtec"}, ["xtc"] = {"Katcha-Kadugli-Miri"}, ["xtd"] = {"Diuxi-Tilantongo Mixtec"}, ["xte"] = {"Ketengban"}, ["xtg"] = {"Transalpine Gaulish"}, ["xth"] = {"Yitha Yitha"}, ["xti"] = {"Sinicahua Mixtec"}, ["xtj"] = {"San Juan Teita Mixtec"}, ["xtl"] = {"Tijaltepec Mixtec"}, ["xtm"] = {"Magdalena Peñasco Mixtec"}, ["xtn"] = {"Northern Tlaxiaco Mixtec"}, ["xto"] = {"Tokharian A"}, ["xtp"] = {"San Miguel Piedras Mixtec"}, ["xtq"] = {"Tumshuqese"}, ["xtr"] = {"Early Tripuri"}, ["xts"] = {"Sindihui Mixtec"}, ["xtt"] = {"Tacahua Mixtec"}, ["xtu"] = {"Cuyamecalco Mixtec"}, ["xtv"] = {"Thawa"}, ["xtw"] = {"Tawandê"}, ["xty"] = {"Yoloxochitl Mixtec"}, ["xtz"] = {"Tasmanian"}, ["xua"] = {"Alu Kurumba"}, ["xub"] = {"Betta Kurumba"}, ["xud"] = {"Umiida"}, ["xug"] = {"Kunigami"}, ["xuj"] = {"Jennu Kurumba"}, ["xul"] = {"Ngunawal"}, ["xum"] = {"Umbrian"}, ["xun"] = {"Unggaranggu"}, ["xuo"] = {"Kuo"}, ["xup"] = {"Upper Umpqua"}, ["xur"] = {"Urartian"}, ["xut"] = {"Kuthant"}, ["xuu"] = {"Kxoe", "Khwedam"}, ["xve"] = {"Venetic"}, ["xvi"] = {"Kamviri"}, ["xvn"] = {"Vandalic"}, ["xvo"] = {"Volscian"}, ["xvs"] = {"Vestinian"}, ["xwa"] = {"Kwaza"}, ["xwc"] = {"Woccon"}, ["xwd"] = {"Wadi Wadi"}, ["xwe"] = {"Xwela Gbe"}, ["xwg"] = {"Kwegu"}, ["xwj"] = {"Wajuk"}, ["xwk"] = {"Wangkumara"}, ["xwl"] = {"Western Xwla Gbe"}, ["xwo"] = {"Written Oirat"}, ["xwr"] = {"Kwerba Mamberamo"}, ["xwt"] = {"Wotjobaluk"}, ["xww"] = {"Wemba Wemba"}, ["xxb"] = {"Boro (Ghana)"}, ["xxk"] = {"Ke'o"}, ["xxm"] = {"Minkin"}, ["xxr"] = {"Koropó"}, ["xxt"] = {"Tambora"}, ["xya"] = {"Yaygir"}, ["xyb"] = {"Yandjibara"}, ["xyj"] = {"Mayi-Yapi"}, ["xyk"] = {"Mayi-Kulan"}, ["xyl"] = {"Yalakalore"}, ["xyt"] = {"Mayi-Thakurti"}, ["xyy"] = {"Yorta Yorta"}, ["xzh"] = {"Zhang-Zhung"}, ["xzm"] = {"Zemgalian"}, ["xzp"] = {"Ancient Zapotec"}, ["yaa"] = {"Yaminahua"}, ["yab"] = {"Yuhup"}, ["yac"] = {"Pass Valley Yali"}, ["yad"] = {"Yagua"}, ["yae"] = {"Pumé"}, ["yaf"] = {"Yaka (Democratic Republic of Congo)"}, ["yag"] = {"Yámana"}, ["yah"] = {"Yazgulyam"}, ["yai"] = {"Yagnobi"}, ["yaj"] = {"Banda-Yangere"}, ["yak"] = {"Yakama"}, ["yal"] = {"Yalunka"}, ["yam"] = {"Yamba"}, ["yan"] = {"Mayangna"}, ["yao"] = {"Yao"}, ["yap"] = {"Yapese"}, ["yaq"] = {"Yaqui"}, ["yar"] = {"Yabarana"}, ["yas"] = {"Nugunu (Cameroon)"}, ["yat"] = {"Yambeta"}, ["yau"] = {"Yuwana"}, ["yav"] = {"Yangben"}, ["yaw"] = {"Yawalapití"}, ["yax"] = {"Yauma"}, ["yay"] = {"Agwagwune"}, ["yaz"] = {"Lokaa"}, ["yba"] = {"Yala"}, ["ybb"] = {"Yemba"}, ["ybe"] = {"West Yugur"}, ["ybh"] = {"Yakha"}, ["ybi"] = {"Yamphu"}, ["ybj"] = {"Hasha"}, ["ybk"] = {"Bokha"}, ["ybl"] = {"Yukuben"}, ["ybm"] = {"Yaben"}, ["ybn"] = {"Yabaâna"}, ["ybo"] = {"Yabong"}, ["ybx"] = {"Yawiyo"}, ["yby"] = {"Yaweyuha"}, ["ych"] = {"Chesu"}, ["ycl"] = {"Lolopo"}, ["ycn"] = {"Yucuna"}, ["ycp"] = {"Chepya"}, ["yda"] = {"Yanda"}, ["ydd"] = {"Eastern Yiddish"}, ["yde"] = {"Yangum Dey"}, ["ydg"] = {"Yidgha"}, ["ydk"] = {"Yoidik"}, ["yea"] = {"Ravula"}, ["yec"] = {"Yeniche"}, ["yee"] = {"Yimas"}, ["yei"] = {"Yeni"}, ["yej"] = {"Yevanic"}, ["yel"] = {"Yela"}, ["yer"] = {"Tarok"}, ["yes"] = {"Nyankpa"}, ["yet"] = {"Yetfa"}, ["yeu"] = {"Yerukula"}, ["yev"] = {"Yapunda"}, ["yey"] = {"Yeyi"}, ["yga"] = {"Malyangapa"}, ["ygi"] = {"Yiningayi"}, ["ygl"] = {"Yangum Gel"}, ["ygm"] = {"Yagomi"}, ["ygp"] = {"Gepo"}, ["ygr"] = {"Yagaria"}, ["ygs"] = {"Yolŋu Sign Language"}, ["ygu"] = {"Yugul"}, ["ygw"] = {"Yagwoia"}, ["yha"] = {"Baha Buyang"}, ["yhd"] = {"Judeo-Iraqi Arabic"}, ["yhl"] = {"Hlepho Phowa"}, ["yhs"] = {"Yan-nhaŋu Sign Language"}, ["yia"] = {"Yinggarda"}, ["yif"] = {"Ache"}, ["yig"] = {"Wusa Nasu"}, ["yih"] = {"Western Yiddish"}, ["yii"] = {"Yidiny"}, ["yij"] = {"Yindjibarndi"}, ["yik"] = {"Dongshanba Lalo"}, ["yil"] = {"Yindjilandji"}, ["yim"] = {"Yimchungru Naga"}, ["yin"] = {"Yinchia"}, ["yip"] = {"Pholo"}, ["yiq"] = {"Miqie"}, ["yir"] = {"North Awyu"}, ["yis"] = {"Yis"}, ["yit"] = {"Eastern Lalu"}, ["yiu"] = {"Awu"}, ["yiv"] = {"Northern Nisu"}, ["yix"] = {"Axi Yi"}, ["yiz"] = {"Azhe"}, ["yka"] = {"Yakan"}, ["ykg"] = {"Northern Yukaghir"}, ["yki"] = {"Yoke"}, ["ykk"] = {"Yakaikeke"}, ["ykl"] = {"Khlula"}, ["ykm"] = {"Kap"}, ["ykn"] = {"Kua-nsi"}, ["yko"] = {"Yasa"}, ["ykr"] = {"Yekora"}, ["ykt"] = {"Kathu"}, ["yku"] = {"Kuamasi"}, ["yky"] = {"Yakoma"}, ["yla"] = {"Yaul"}, ["ylb"] = {"Yaleba"}, ["yle"] = {"Yele"}, ["ylg"] = {"Yelogu"}, ["yli"] = {"Angguruk Yali"}, ["yll"] = {"Yil"}, ["ylm"] = {"Limi"}, ["yln"] = {"Langnian Buyang"}, ["ylo"] = {"Naluo Yi"}, ["ylr"] = {"Yalarnnga"}, ["ylu"] = {"Aribwaung"}, ["yly"] = {"Nyâlayu", "Nyelâyu"}, ["ymb"] = {"Yambes"}, ["ymc"] = {"Southern Muji"}, ["ymd"] = {"Muda"}, ["yme"] = {"Yameo"}, ["ymg"] = {"Yamongeri"}, ["ymh"] = {"Mili"}, ["ymi"] = {"Moji"}, ["ymk"] = {"Makwe"}, ["yml"] = {"Iamalele"}, ["ymm"] = {"Maay"}, ["ymn"] = {"Yamna", "Sunum"}, ["ymo"] = {"Yangum Mon"}, ["ymp"] = {"Yamap"}, ["ymq"] = {"Qila Muji"}, ["ymr"] = {"Malasar"}, ["yms"] = {"Mysian"}, ["ymx"] = {"Northern Muji"}, ["ymz"] = {"Muzi"}, ["yna"] = {"Aluo"}, ["ynd"] = {"Yandruwandha"}, ["yne"] = {"Lang'e"}, ["yng"] = {"Yango"}, ["ynk"] = {"Naukan Yupik"}, ["ynl"] = {"Yangulam"}, ["ynn"] = {"Yana"}, ["yno"] = {"Yong"}, ["ynq"] = {"Yendang"}, ["yns"] = {"Yansi"}, ["ynu"] = {"Yahuna"}, ["yob"] = {"Yoba"}, ["yog"] = {"Yogad"}, ["yoi"] = {"Yonaguni"}, ["yok"] = {"Yokuts"}, ["yol"] = {"Yola"}, ["yom"] = {"Yombe"}, ["yon"] = {"Yongkom"}, ["yot"] = {"Yotti"}, ["yox"] = {"Yoron"}, ["yoy"] = {"Yoy"}, ["ypa"] = {"Phala"}, ["ypb"] = {"Labo Phowa"}, ["ypg"] = {"Phola"}, ["yph"] = {"Phupha"}, ["ypk"] = {"Yupik languages"}, ["ypm"] = {"Phuma"}, ["ypn"] = {"Ani Phowa"}, ["ypo"] = {"Alo Phola"}, ["ypp"] = {"Phupa"}, ["ypz"] = {"Phuza"}, ["yra"] = {"Yerakai"}, ["yrb"] = {"Yareba"}, ["yre"] = {"Yaouré"}, ["yrk"] = {"Nenets"}, ["yrl"] = {"Nhengatu"}, ["yrm"] = {"Yirrk-Mel"}, ["yrn"] = {"Yerong"}, ["yro"] = {"Yaroamë"}, ["yrs"] = {"Yarsun"}, ["yrw"] = {"Yarawata"}, ["yry"] = {"Yarluyandi"}, ["ysc"] = {"Yassic"}, ["ysd"] = {"Samatao"}, ["ysg"] = {"Sonaga"}, ["ysl"] = {"Yugoslavian Sign Language"}, ["ysn"] = {"Sani"}, ["yso"] = {"Nisi (China)"}, ["ysp"] = {"Southern Lolopo"}, ["ysr"] = {"Sirenik Yupik"}, ["yss"] = {"Yessan-Mayo"}, ["ysy"] = {"Sanie"}, ["yta"] = {"Talu"}, ["ytl"] = {"Tanglang"}, ["ytp"] = {"Thopho"}, ["ytw"] = {"Yout Wam"}, ["yty"] = {"Yatay"}, ["yua"] = {"Yucateco", "Yucatec Maya"}, ["yub"] = {"Yugambal"}, ["yuc"] = {"Yuchi"}, ["yud"] = {"Judeo-Tripolitanian Arabic"}, ["yue"] = {"Yue Chinese", "Cantonese"}, ["yuf"] = {"Havasupai-Walapai-Yavapai"}, ["yug"] = {"Yug"}, ["yui"] = {"Yurutí"}, ["yuj"] = {"Karkar-Yuri"}, ["yuk"] = {"Yuki"}, ["yul"] = {"Yulu"}, ["yum"] = {"Quechan"}, ["yun"] = {"Bena (Nigeria)"}, ["yup"] = {"Yukpa"}, ["yuq"] = {"Yuqui"}, ["yur"] = {"Yurok"}, ["yut"] = {"Yopno"}, ["yuw"] = {"Yau (Morobe Province)"}, ["yux"] = {"Southern Yukaghir"}, ["yuy"] = {"East Yugur"}, ["yuz"] = {"Yuracare"}, ["yva"] = {"Yawa"}, ["yvt"] = {"Yavitero"}, ["ywa"] = {"Kalou"}, ["ywg"] = {"Yinhawangka"}, ["ywl"] = {"Western Lalu"}, ["ywn"] = {"Yawanawa"}, ["ywq"] = {"Wuding-Luquan Yi"}, ["ywr"] = {"Yawuru"}, ["ywt"] = {"Xishanba Lalo", "Central Lalo"}, ["ywu"] = {"Wumeng Nasu"}, ["yww"] = {"Yawarawarga"}, ["yxa"] = {"Mayawali"}, ["yxg"] = {"Yagara"}, ["yxl"] = {"Yardliyawarra"}, ["yxm"] = {"Yinwum"}, ["yxu"] = {"Yuyu"}, ["yxy"] = {"Yabula Yabula"}, ["yyr"] = {"Yir Yoront"}, ["yyu"] = {"Yau (Sandaun Province)"}, ["yyz"] = {"Ayizi"}, ["yzg"] = {"E'ma Buyang"}, ["yzk"] = {"Zokhuo"}, ["zaa"] = {"Sierra de Juárez Zapotec"}, ["zab"] = {"Western Tlacolula Valley Zapotec", "San Juan Guelavía Zapotec"}, ["zac"] = {"Ocotlán Zapotec"}, ["zad"] = {"Cajonos Zapotec"}, ["zae"] = {"Yareni Zapotec"}, ["zaf"] = {"Ayoquesco Zapotec"}, ["zag"] = {"Zaghawa"}, ["zah"] = {"Zangwal"}, ["zai"] = {"Isthmus Zapotec"}, ["zaj"] = {"Zaramo"}, ["zak"] = {"Zanaki"}, ["zal"] = {"Zauzou"}, ["zam"] = {"Miahuatlán Zapotec"}, ["zao"] = {"Ozolotepec Zapotec"}, ["zap"] = {"Zapotec"}, ["zaq"] = {"Aloápam Zapotec"}, ["zar"] = {"Rincón Zapotec"}, ["zas"] = {"Santo Domingo Albarradas Zapotec"}, ["zat"] = {"Tabaa Zapotec"}, ["zau"] = {"Zangskari"}, ["zav"] = {"Yatzachi Zapotec"}, ["zaw"] = {"Mitla Zapotec"}, ["zax"] = {"Xadani Zapotec"}, ["zay"] = {"Zayse-Zergulla", "Zaysete"}, ["zaz"] = {"Zari"}, ["zbc"] = {"Central Berawan"}, ["zbe"] = {"East Berawan"}, ["zbl"] = {"Blissymbols", "Bliss", "Blissymbolics"}, ["zbt"] = {"Batui"}, ["zbw"] = {"West Berawan"}, ["zca"] = {"Coatecas Altas Zapotec"}, ["zch"] = {"Central Hongshuihe Zhuang"}, ["zdj"] = {"Ngazidja Comorian"}, ["zea"] = {"Zeeuws"}, ["zeg"] = {"Zenag"}, ["zeh"] = {"Eastern Hongshuihe Zhuang"}, ["zen"] = {"Zenaga"}, ["zga"] = {"Kinga"}, ["zgb"] = {"Guibei Zhuang"}, ["zgh"] = {"Standard Moroccan Tamazight"}, ["zgm"] = {"Minz Zhuang"}, ["zgn"] = {"Guibian Zhuang"}, ["zgr"] = {"Magori"}, ["zhb"] = {"Zhaba"}, ["zhd"] = {"Dai Zhuang"}, ["zhi"] = {"Zhire"}, ["zhn"] = {"Nong Zhuang"}, ["zhw"] = {"Zhoa"}, ["zhx"] = {"Chinese (family)"}, ["zia"] = {"Zia"}, ["zib"] = {"Zimbabwe Sign Language"}, ["zik"] = {"Zimakani"}, ["zil"] = {"Zialo"}, ["zim"] = {"Mesme"}, ["zin"] = {"Zinza"}, ["zir"] = {"Ziriya"}, ["ziw"] = {"Zigula"}, ["ziz"] = {"Zizilivakan"}, ["zka"] = {"Kaimbulawa"}, ["zkb"] = {"Koibal"}, ["zkd"] = {"Kadu"}, ["zkg"] = {"Koguryo"}, ["zkh"] = {"Khorezmian"}, ["zkk"] = {"Karankawa"}, ["zkn"] = {"Kanan"}, ["zko"] = {"Kott"}, ["zkp"] = {"São Paulo Kaingáng"}, ["zkr"] = {"Zakhring"}, ["zkt"] = {"Kitan"}, ["zku"] = {"Kaurna"}, ["zkv"] = {"Krevinian"}, ["zkz"] = {"Khazar"}, ["zle"] = {"East Slavic languages"}, ["zlj"] = {"Liujiang Zhuang"}, ["zlm"] = {"Malay (individual language)"}, ["zln"] = {"Lianshan Zhuang"}, ["zlq"] = {"Liuqian Zhuang"}, ["zls"] = {"South Slavic languages"}, ["zlw"] = {"West Slavic languages"}, ["zma"] = {"Manda (Australia)"}, ["zmb"] = {"Zimba"}, ["zmc"] = {"Margany"}, ["zmd"] = {"Maridan"}, ["zme"] = {"Mangerr"}, ["zmf"] = {"Mfinu"}, ["zmg"] = {"Marti Ke"}, ["zmh"] = {"Makolkol"}, ["zmi"] = {"Negeri Sembilan Malay"}, ["zmj"] = {"Maridjabin"}, ["zmk"] = {"Mandandanyi"}, ["zml"] = {"Madngele"}, ["zmm"] = {"Marimanindji"}, ["zmn"] = {"Mbangwe"}, ["zmo"] = {"Molo"}, ["zmp"] = {"Mpuono"}, ["zmq"] = {"Mituku"}, ["zmr"] = {"Maranunggu"}, ["zms"] = {"Mbesa"}, ["zmt"] = {"Maringarr"}, ["zmu"] = {"Muruwari"}, ["zmv"] = {"Mbariman-Gudhinma"}, ["zmw"] = {"Mbo (Democratic Republic of Congo)"}, ["zmx"] = {"Bomitaba"}, ["zmy"] = {"Mariyedi"}, ["zmz"] = {"Mbandja"}, ["zna"] = {"Zan Gula"}, ["znd"] = {"Zande languages"}, ["zne"] = {"Zande (individual language)"}, ["zng"] = {"Mang"}, ["znk"] = {"Manangkari"}, ["zns"] = {"Mangas"}, ["zoc"] = {"Copainalá Zoque"}, ["zoh"] = {"Chimalapa Zoque"}, ["zom"] = {"Zou"}, ["zoo"] = {"Asunción Mixtepec Zapotec"}, ["zoq"] = {"Tabasco Zoque"}, ["zor"] = {"Rayón Zoque"}, ["zos"] = {"Francisco León Zoque"}, ["zpa"] = {"Lachiguiri Zapotec"}, ["zpb"] = {"Yautepec Zapotec"}, ["zpc"] = {"Choapan Zapotec"}, ["zpd"] = {"Southeastern Ixtlán Zapotec"}, ["zpe"] = {"Petapa Zapotec"}, ["zpf"] = {"San Pedro Quiatoni Zapotec"}, ["zpg"] = {"Guevea De Humboldt Zapotec"}, ["zph"] = {"Totomachapan Zapotec"}, ["zpi"] = {"Santa María Quiegolani Zapotec"}, ["zpj"] = {"Quiavicuzas Zapotec"}, ["zpk"] = {"Tlacolulita Zapotec"}, ["zpl"] = {"Lachixío Zapotec"}, ["zpm"] = {"Mixtepec Zapotec"}, ["zpn"] = {"Santa Inés Yatzechi Zapotec"}, ["zpo"] = {"Amatlán Zapotec"}, ["zpp"] = {"El Alto Zapotec"}, ["zpq"] = {"Zoogocho Zapotec"}, ["zpr"] = {"Santiago Xanica Zapotec"}, ["zps"] = {"Coatlán Zapotec"}, ["zpt"] = {"San Vicente Coatlán Zapotec"}, ["zpu"] = {"Yalálag Zapotec"}, ["zpv"] = {"Chichicapan Zapotec"}, ["zpw"] = {"Zaniza Zapotec"}, ["zpx"] = {"San Baltazar Loxicha Zapotec"}, ["zpy"] = {"Mazaltepec Zapotec"}, ["zpz"] = {"Texmelucan Zapotec"}, ["zqe"] = {"Qiubei Zhuang"}, ["zra"] = {"Kara (Korea)"}, ["zrg"] = {"Mirgan"}, ["zrn"] = {"Zerenkel"}, ["zro"] = {"Záparo"}, ["zrp"] = {"Zarphatic"}, ["zrs"] = {"Mairasi"}, ["zsa"] = {"Sarasira"}, ["zsk"] = {"Kaskean"}, ["zsl"] = {"Zambian Sign Language"}, ["zsm"] = {"Standard Malay"}, ["zsr"] = {"Southern Rincon Zapotec"}, ["zsu"] = {"Sukurum"}, ["zte"] = {"Elotepec Zapotec"}, ["ztg"] = {"Xanaguía Zapotec"}, ["ztl"] = {"Lapaguía-Guivini Zapotec"}, ["ztm"] = {"San Agustín Mixtepec Zapotec"}, ["ztn"] = {"Santa Catarina Albarradas Zapotec"}, ["ztp"] = {"Loxicha Zapotec"}, ["ztq"] = {"Quioquitani-Quierí Zapotec"}, ["zts"] = {"Tilquiapan Zapotec"}, ["ztt"] = {"Tejalapan Zapotec"}, ["ztu"] = {"Güilá Zapotec"}, ["ztx"] = {"Zaachila Zapotec"}, ["zty"] = {"Yatee Zapotec"}, ["zua"] = {"Zeem"}, ["zuh"] = {"Tokano"}, ["zum"] = {"Kumzari"}, ["zun"] = {"Zuni"}, ["zuy"] = {"Zumaya"}, ["zwa"] = {"Zay"}, ["zxx"] = {"No linguistic content", "Not applicable"}, ["zyb"] = {"Yongbei Zhuang"}, ["zyg"] = {"Yang Zhuang"}, ["zyj"] = {"右江壯語"}, ["zyn"] = {"Yongnan Zhuang"}, ["zyp"] = {"Zyphe Chin"}, ["zza"] = {"Zaza", "Dimili", "Dimli (macrolanguage)", "Kirdki", "Kirmanjki (macrolanguage)", "Zazaki"}, ["zzj"] = {"左江壯語"} } cxcvfyewss0ih8yjrfhtdyudem7h38m bacu-saupu:Language/data/ISO 639-3 828 10279 86146 2019-11-30T02:23:41Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/52154790|zh:Module:Language/data/ISO 639-3]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- File-Date: 2018-09-14 return { ["aaa"] = {"Ghotuo"}, ["aab"] = {"Alumu-Tesu"}, ["aac"] = {"Ari"}, ["aad"] = {"Amal"}, ["aae"] = {"Arbëreshë Albanian"}, ["aaf"] = {"Aranadan"}, ["aag"] = {"Ambrak"}, ["aah"] = {"Abu' Arapesh"}, ["aai"] = {"Arifama-Miniafia"}, ["aak"] = {"Ankave"}, ["aal"] = {"Afade"}, ["aan"] = {"Anambé"}, ["aao"] = {"Algerian Saharan Arabic"}, ["aap"] = {"Pará Arára"}, ["aaq"] = {"Eastern Abnaki"}, ["aar"] = {"Afar"}, ["aas"] = {"Aasáx"}, ["aat"] = {"Arvanitika Albanian"}, ["aau"] = {"Abau"}, ["aaw"] = {"Solong"}, ["aax"] = {"Mandobo Atas"}, ["aaz"] = {"Amarasi"}, ["aba"] = {"Abé"}, ["abb"] = {"Bankon"}, ["abc"] = {"Ambala Ayta"}, ["abd"] = {"Manide"}, ["abe"] = {"Western Abnaki"}, ["abf"] = {"Abai Sungai"}, ["abg"] = {"Abaga"}, ["abh"] = {"Tajiki Arabic"}, ["abi"] = {"Abidji"}, ["abj"] = {"Aka-Bea"}, ["abk"] = {"Abkhazian"}, ["abl"] = {"Lampung Nyo"}, ["abm"] = {"Abanyom"}, ["abn"] = {"Abua"}, ["abo"] = {"Abon"}, ["abp"] = {"Abellen Ayta"}, ["abq"] = {"Abaza"}, ["abr"] = {"Abron"}, ["abs"] = {"Ambonese Malay"}, ["abt"] = {"Ambulas"}, ["abu"] = {"Abure"}, ["abv"] = {"Baharna Arabic"}, ["abw"] = {"Pal"}, ["abx"] = {"Inabaknon"}, ["aby"] = {"Aneme Wake"}, ["abz"] = {"Abui"}, ["aca"] = {"Achagua"}, ["acb"] = {"Áncá"}, ["acd"] = {"Gikyode"}, ["ace"] = {"Achinese"}, ["acf"] = {"Saint Lucian Creole French"}, ["ach"] = {"Acoli"}, ["aci"] = {"Aka-Cari"}, ["ack"] = {"Aka-Kora"}, ["acl"] = {"Akar-Bale"}, ["acm"] = {"Mesopotamian Arabic"}, ["acn"] = {"Achang"}, ["acp"] = {"Eastern Acipa"}, ["acq"] = {"Ta'izzi-Adeni Arabic"}, ["acr"] = {"Achi"}, ["acs"] = {"Acroá"}, ["act"] = {"Achterhoeks"}, ["acu"] = {"Achuar-Shiwiar"}, ["acv"] = {"Achumawi"}, ["acw"] = {"Hijazi Arabic"}, ["acx"] = {"Omani Arabic"}, ["acy"] = {"Cypriot Arabic"}, ["acz"] = {"Acheron"}, ["ada"] = {"Adangme"}, ["adb"] = {"Adabe"}, ["add"] = {"Dzodinka", "Lidzonka"}, ["ade"] = {"Adele"}, ["adf"] = {"Dhofari Arabic"}, ["adg"] = {"Andegerebinha"}, ["adh"] = {"Adhola"}, ["adi"] = {"Adi"}, ["adj"] = {"Adioukrou"}, ["adl"] = {"Galo"}, ["adn"] = {"Adang"}, ["ado"] = {"Abu"}, ["adq"] = {"Adangbe"}, ["adr"] = {"Adonara"}, ["ads"] = {"Adamorobe Sign Language"}, ["adt"] = {"Adnyamathanha"}, ["adu"] = {"Aduge"}, ["adw"] = {"Amundava"}, ["adx"] = {"Amdo Tibetan"}, ["ady"] = {"Adygei", "Adyghe"}, ["adz"] = {"Adzera"}, ["aea"] = {"Areba"}, ["aeb"] = {"Tunisian Arabic"}, ["aec"] = {"Saidi Arabic"}, ["aed"] = {"Argentine Sign Language"}, ["aee"] = {"Northeast Pashai", "Northeast Pashayi"}, ["aek"] = {"Haeke"}, ["ael"] = {"Ambele"}, ["aem"] = {"Arem"}, ["aen"] = {"Armenian Sign Language"}, ["aeq"] = {"Aer"}, ["aer"] = {"Eastern Arrernte"}, ["aes"] = {"Alsea"}, ["aeu"] = {"Akeu"}, ["aew"] = {"Ambakich"}, ["aey"] = {"Amele"}, ["aez"] = {"Aeka"}, ["afb"] = {"Gulf Arabic"}, ["afd"] = {"Andai"}, ["afe"] = {"Putukwam"}, ["afg"] = {"Afghan Sign Language"}, ["afh"] = {"Afrihili"}, ["afi"] = {"Akrukay", "Chini"}, ["afk"] = {"Nanubae"}, ["afn"] = {"Defaka"}, ["afo"] = {"Eloyi"}, ["afp"] = {"Tapei"}, ["afr"] = {"Afrikaans"}, ["afs"] = {"Afro-Seminole Creole"}, ["aft"] = {"Afitti"}, ["afu"] = {"Awutu"}, ["afz"] = {"Obokuitai"}, ["aga"] = {"Aguano"}, ["agb"] = {"Legbo"}, ["agc"] = {"Agatu"}, ["agd"] = {"Agarabi"}, ["age"] = {"Angal"}, ["agf"] = {"Arguni"}, ["agg"] = {"Angor"}, ["agh"] = {"Ngelima"}, ["agi"] = {"Agariya"}, ["agj"] = {"Argobba"}, ["agk"] = {"Isarog Agta"}, ["agl"] = {"Fembe"}, ["agm"] = {"Angaataha"}, ["agn"] = {"Agutaynen"}, ["ago"] = {"Tainae"}, ["agq"] = {"Aghem"}, ["agr"] = {"Aguaruna"}, ["ags"] = {"Esimbi"}, ["agt"] = {"Central Cagayan Agta"}, ["agu"] = {"Aguacateco"}, ["agv"] = {"Remontado Dumagat"}, ["agw"] = {"Kahua"}, ["agx"] = {"Aghul"}, ["agy"] = {"Southern Alta"}, ["agz"] = {"Mt. Iriga Agta"}, ["aha"] = {"Ahanta"}, ["ahb"] = {"Axamb"}, ["ahg"] = {"Qimant"}, ["ahh"] = {"Aghu"}, ["ahi"] = {"Tiagbamrin Aizi"}, ["ahk"] = {"Akha"}, ["ahl"] = {"Igo"}, ["ahm"] = {"Mobumrin Aizi"}, ["ahn"] = {"Àhàn"}, ["aho"] = {"Ahom"}, ["ahp"] = {"Aproumu Aizi"}, ["ahr"] = {"Ahirani"}, ["ahs"] = {"Ashe"}, ["aht"] = {"Ahtena"}, ["aia"] = {"Arosi"}, ["aib"] = {"Ainu (China)"}, ["aic"] = {"Ainbai"}, ["aid"] = {"Alngith"}, ["aie"] = {"Amara"}, ["aif"] = {"Agi"}, ["aig"] = {"Antigua and Barbuda Creole English"}, ["aih"] = {"Ai-Cham"}, ["aii"] = {"Assyrian Neo-Aramaic"}, ["aij"] = {"Lishanid Noshan"}, ["aik"] = {"Ake"}, ["ail"] = {"Aimele"}, ["aim"] = {"Aimol"}, ["ain"] = {"Ainu (Japan)"}, ["aio"] = {"Aiton"}, ["aip"] = {"Burumakok"}, ["aiq"] = {"Aimaq"}, ["air"] = {"Airoran"}, ["ais"] = {"Nataoran Amis"}, ["ait"] = {"Arikem"}, ["aiw"] = {"Aari"}, ["aix"] = {"Aighon"}, ["aiy"] = {"Ali"}, ["aja"] = {"Aja (South Sudan)"}, ["ajg"] = {"Aja (Benin)"}, ["aji"] = {"Ajië"}, ["ajn"] = {"Andajin"}, ["ajp"] = {"South Levantine Arabic"}, ["ajt"] = {"Judeo-Tunisian Arabic"}, ["aju"] = {"Judeo-Moroccan Arabic"}, ["ajw"] = {"Ajawa"}, ["ajz"] = {"Amri Karbi"}, ["aka"] = {"Akan"}, ["akb"] = {"Batak Angkola"}, ["akc"] = {"Mpur"}, ["akd"] = {"Ukpet-Ehom"}, ["ake"] = {"Akawaio"}, ["akf"] = {"Akpa"}, ["akg"] = {"Anakalangu"}, ["akh"] = {"Angal Heneng"}, ["aki"] = {"Aiome"}, ["akj"] = {"Aka-Jeru"}, ["akk"] = {"Akkadian"}, ["akl"] = {"Aklanon"}, ["akm"] = {"Aka-Bo"}, ["ako"] = {"Akurio"}, ["akp"] = {"Siwu"}, ["akq"] = {"Ak"}, ["akr"] = {"Araki"}, ["aks"] = {"Akaselem"}, ["akt"] = {"Akolet"}, ["aku"] = {"Akum"}, ["akv"] = {"Akhvakh"}, ["akw"] = {"Akwa"}, ["akx"] = {"Aka-Kede"}, ["aky"] = {"Aka-Kol"}, ["akz"] = {"Alabama"}, ["ala"] = {"Alago"}, ["alc"] = {"Qawasqar"}, ["ald"] = {"Alladian"}, ["ale"] = {"Aleut"}, ["alf"] = {"Alege"}, ["alh"] = {"Alawa"}, ["ali"] = {"Amaimon"}, ["alj"] = {"Alangan"}, ["alk"] = {"Alak"}, ["all"] = {"Allar"}, ["alm"] = {"Amblong"}, ["aln"] = {"Gheg Albanian"}, ["alo"] = {"Larike-Wakasihu"}, ["alp"] = {"Alune"}, ["alq"] = {"Algonquin"}, ["alr"] = {"Alutor"}, ["als"] = {"Tosk Albanian"}, ["alt"] = {"Southern Altai"}, ["alu"] = {"'Are'are"}, ["alw"] = {"Alaba-K’abeena", "Wanbasana"}, ["alx"] = {"Amol"}, ["aly"] = {"Alyawarr"}, ["alz"] = {"Alur"}, ["ama"] = {"Amanayé"}, ["amb"] = {"Ambo"}, ["amc"] = {"Amahuaca"}, ["ame"] = {"Yanesha'"}, ["amf"] = {"Hamer-Banna"}, ["amg"] = {"Amurdak"}, ["amh"] = {"Amharic"}, ["ami"] = {"Amis"}, ["amj"] = {"Amdang"}, ["amk"] = {"Ambai"}, ["aml"] = {"War-Jaintia"}, ["amm"] = {"Ama (Papua New Guinea)"}, ["amn"] = {"Amanab"}, ["amo"] = {"Amo"}, ["amp"] = {"Alamblak"}, ["amq"] = {"Amahai"}, ["amr"] = {"Amarakaeri"}, ["ams"] = {"Southern Amami-Oshima"}, ["amt"] = {"Amto"}, ["amu"] = {"Guerrero Amuzgo"}, ["amv"] = {"Ambelau"}, ["amw"] = {"Western Neo-Aramaic"}, ["amx"] = {"Anmatyerre"}, ["amy"] = {"Ami"}, ["amz"] = {"Atampaya"}, ["ana"] = {"Andaqui"}, ["anb"] = {"Andoa"}, ["anc"] = {"Ngas"}, ["and"] = {"Ansus"}, ["ane"] = {"Xârâcùù"}, ["anf"] = {"Animere"}, ["ang"] = {"Old English (ca. 450-1100)"}, ["anh"] = {"Nend"}, ["ani"] = {"Andi"}, ["anj"] = {"Anor"}, ["ank"] = {"Goemai"}, ["anl"] = {"Anu-Hkongso Chin"}, ["anm"] = {"Anal"}, ["ann"] = {"Obolo"}, ["ano"] = {"Andoque"}, ["anp"] = {"Angika"}, ["anq"] = {"Jarawa (India)"}, ["anr"] = {"Andh"}, ["ans"] = {"Anserma"}, ["ant"] = {"Antakarinya"}, ["anu"] = {"Anuak"}, ["anv"] = {"Denya"}, ["anw"] = {"Anaang"}, ["anx"] = {"Andra-Hus"}, ["any"] = {"Anyin"}, ["anz"] = {"Anem"}, ["aoa"] = {"Angolar"}, ["aob"] = {"Abom"}, ["aoc"] = {"Pemon"}, ["aod"] = {"Andarum"}, ["aoe"] = {"Angal Enen"}, ["aof"] = {"Bragat"}, ["aog"] = {"Angoram"}, ["aoh"] = {"Arma"}, ["aoi"] = {"Anindilyakwa"}, ["aoj"] = {"Mufian"}, ["aok"] = {"Arhö"}, ["aol"] = {"Alor"}, ["aom"] = {"Ömie"}, ["aon"] = {"Bumbita Arapesh"}, ["aor"] = {"Aore"}, ["aos"] = {"Taikat"}, ["aot"] = {"A'tong", "Atong (India)"}, ["aou"] = {"A'ou"}, ["aox"] = {"Atorada"}, ["aoz"] = {"Uab Meto"}, ["apb"] = {"Sa'a"}, ["apc"] = {"North Levantine Arabic"}, ["apd"] = {"Sudanese Arabic"}, ["ape"] = {"Bukiyip"}, ["apf"] = {"Pahanan Agta"}, ["apg"] = {"Ampanang"}, ["aph"] = {"Athpariya"}, ["api"] = {"Apiaká"}, ["apj"] = {"Jicarilla Apache"}, ["apk"] = {"Kiowa Apache"}, ["apl"] = {"Lipan Apache"}, ["apm"] = {"Mescalero-Chiricahua Apache"}, ["apn"] = {"Apinayé"}, ["apo"] = {"Ambul"}, ["app"] = {"Apma"}, ["apq"] = {"A-Pucikwar"}, ["apr"] = {"Arop-Lokep"}, ["aps"] = {"Arop-Sissano"}, ["apt"] = {"Apatani"}, ["apu"] = {"Apurinã"}, ["apv"] = {"Alapmunte"}, ["apw"] = {"Western Apache"}, ["apx"] = {"Aputai"}, ["apy"] = {"Apalaí"}, ["apz"] = {"Safeyoka"}, ["aqc"] = {"Archi"}, ["aqd"] = {"Ampari Dogon"}, ["aqg"] = {"Arigidi"}, ["aqm"] = {"Atohwaim"}, ["aqn"] = {"Northern Alta"}, ["aqp"] = {"Atakapa"}, ["aqr"] = {"Arhâ"}, ["aqt"] = {"Angaité"}, ["aqz"] = {"Akuntsu"}, ["ara"] = {"Arabic"}, ["arb"] = {"Standard Arabic"}, ["arc"] = {"Imperial Aramaic (700-300 BCE)", "Official Aramaic (700-300 BCE)"}, ["ard"] = {"Arabana"}, ["are"] = {"Western Arrarnta"}, ["arg"] = {"Aragonese"}, ["arh"] = {"Arhuaco"}, ["ari"] = {"Arikara"}, ["arj"] = {"Arapaso"}, ["ark"] = {"Arikapú"}, ["arl"] = {"Arabela"}, ["arn"] = {"Mapuche", "Mapudungun"}, ["aro"] = {"Araona"}, ["arp"] = {"Arapaho"}, ["arq"] = {"Algerian Arabic"}, ["arr"] = {"Karo (Brazil)"}, ["ars"] = {"Najdi Arabic"}, ["aru"] = {"Arawá", "Aruá (Amazonas State)"}, ["arv"] = {"Arbore"}, ["arw"] = {"Arawak"}, ["arx"] = {"Aruá (Rodonia State)"}, ["ary"] = {"Moroccan Arabic"}, ["arz"] = {"Egyptian Arabic"}, ["asa"] = {"Asu (Tanzania)"}, ["asb"] = {"Assiniboine"}, ["asc"] = {"Casuarina Coast Asmat"}, ["asd"] = {"Asas"}, ["ase"] = {"American Sign Language"}, ["asf"] = {"Auslan", "Australian Sign Language"}, ["asg"] = {"Cishingini"}, ["ash"] = {"Abishira"}, ["asi"] = {"Buruwai"}, ["asj"] = {"Sari"}, ["ask"] = {"Ashkun"}, ["asl"] = {"Asilulu"}, ["asm"] = {"Assamese"}, ["asn"] = {"Xingú Asuriní"}, ["aso"] = {"Dano"}, ["asp"] = {"Algerian Sign Language"}, ["asq"] = {"Austrian Sign Language"}, ["asr"] = {"Asuri"}, ["ass"] = {"Ipulo"}, ["ast"] = {"Asturian", "Asturleonese", "Bable", "Leonese"}, ["asu"] = {"Tocantins Asurini"}, ["asv"] = {"Asoa"}, ["asw"] = {"Australian Aborigines Sign Language"}, ["asx"] = {"Muratayak"}, ["asy"] = {"Yaosakor Asmat"}, ["asz"] = {"As"}, ["ata"] = {"Pele-Ata"}, ["atb"] = {"Zaiwa"}, ["atc"] = {"Atsahuaca"}, ["atd"] = {"Ata Manobo"}, ["ate"] = {"Atemble"}, ["atg"] = {"Ivbie North-Okpela-Arhe"}, ["ati"] = {"Attié"}, ["atj"] = {"Atikamekw"}, ["atk"] = {"Ati"}, ["atl"] = {"Mt. Iraya Agta"}, ["atm"] = {"Ata"}, ["atn"] = {"Ashtiani"}, ["ato"] = {"Atong (Cameroon)"}, ["atp"] = {"Pudtol Atta"}, ["atq"] = {"Aralle-Tabulahan"}, ["atr"] = {"Waimiri-Atroari"}, ["ats"] = {"Gros Ventre"}, ["att"] = {"Pamplona Atta"}, ["atu"] = {"Reel"}, ["atv"] = {"Northern Altai"}, ["atw"] = {"Atsugewi"}, ["atx"] = {"Arutani"}, ["aty"] = {"Aneityum"}, ["atz"] = {"Arta"}, ["aua"] = {"Asumboa"}, ["aub"] = {"Alugu"}, ["auc"] = {"Waorani"}, ["aud"] = {"Anuta"}, ["aug"] = {"Aguna"}, ["auh"] = {"Aushi"}, ["aui"] = {"Anuki"}, ["auj"] = {"Awjilah"}, ["auk"] = {"Heyo"}, ["aul"] = {"Aulua"}, ["aum"] = {"Asu (Nigeria)"}, ["aun"] = {"Molmo One"}, ["auo"] = {"Auyokawa"}, ["aup"] = {"Makayam"}, ["auq"] = {"Anus", "Korur"}, ["aur"] = {"Aruek"}, ["aut"] = {"Austral"}, ["auu"] = {"Auye"}, ["auw"] = {"Awyi"}, ["aux"] = {"Aurá"}, ["auy"] = {"Awiyaana"}, ["auz"] = {"Uzbeki Arabic"}, ["ava"] = {"Avaric"}, ["avb"] = {"Avau"}, ["avd"] = {"Alviri-Vidari"}, ["ave"] = {"Avestan"}, ["avi"] = {"Avikam"}, ["avk"] = {"Kotava"}, ["avl"] = {"Eastern Egyptian Bedawi Arabic"}, ["avm"] = {"Angkamuthi"}, ["avn"] = {"Avatime"}, ["avo"] = {"Agavotaguerra"}, ["avs"] = {"Aushiri"}, ["avt"] = {"Au"}, ["avu"] = {"Avokaya"}, ["avv"] = {"Avá-Canoeiro"}, ["awa"] = {"Awadhi"}, ["awb"] = {"Awa (Papua New Guinea)"}, ["awc"] = {"Cicipu"}, ["awe"] = {"Awetí"}, ["awg"] = {"Anguthimri"}, ["awh"] = {"Awbono"}, ["awi"] = {"Aekyom"}, ["awk"] = {"Awabakal"}, ["awm"] = {"Arawum"}, ["awn"] = {"Awngi"}, ["awo"] = {"Awak"}, ["awr"] = {"Awera"}, ["aws"] = {"South Awyu"}, ["awt"] = {"Araweté"}, ["awu"] = {"Central Awyu"}, ["awv"] = {"Jair Awyu"}, ["aww"] = {"Awun"}, ["awx"] = {"Awara"}, ["awy"] = {"Edera Awyu"}, ["axb"] = {"Abipon"}, ["axe"] = {"Ayerrerenge"}, ["axg"] = {"Mato Grosso Arára"}, ["axk"] = {"Yaka (Central African Republic)"}, ["axl"] = {"Lower Southern Aranda"}, ["axm"] = {"Middle Armenian"}, ["axx"] = {"Xârâgurè"}, ["aya"] = {"Awar"}, ["ayb"] = {"Ayizo Gbe"}, ["ayc"] = {"Southern Aymara"}, ["ayd"] = {"Ayabadhu"}, ["aye"] = {"Ayere"}, ["ayg"] = {"Ginyanga"}, ["ayh"] = {"Hadrami Arabic"}, ["ayi"] = {"Leyigha"}, ["ayk"] = {"Akuku"}, ["ayl"] = {"Libyan Arabic"}, ["aym"] = {"Aymara"}, ["ayn"] = {"Sanaani Arabic"}, ["ayo"] = {"Ayoreo"}, ["ayp"] = {"North Mesopotamian Arabic"}, ["ayq"] = {"Ayi (Papua New Guinea)"}, ["ayr"] = {"Central Aymara"}, ["ays"] = {"Sorsogon Ayta"}, ["ayt"] = {"Magbukun Ayta"}, ["ayu"] = {"Ayu"}, ["ayy"] = {"Tayabas Ayta"}, ["ayz"] = {"Mai Brat"}, ["aza"] = {"Azha"}, ["azb"] = {"South Azerbaijani"}, ["azd"] = {"Eastern Durango Nahuatl"}, ["aze"] = {"Azerbaijani"}, ["azg"] = {"San Pedro Amuzgos Amuzgo"}, ["azj"] = {"North Azerbaijani"}, ["azm"] = {"Ipalapa Amuzgo"}, ["azn"] = {"Western Durango Nahuatl"}, ["azo"] = {"Awing"}, ["azt"] = {"Faire Atta"}, ["azz"] = {"Highland Puebla Nahuatl"}, ["baa"] = {"Babatana"}, ["bab"] = {"Bainouk-Gunyuño"}, ["bac"] = {"Badui"}, ["bae"] = {"Baré"}, ["baf"] = {"Nubaca"}, ["bag"] = {"Tuki"}, ["bah"] = {"Bahamas Creole English"}, ["baj"] = {"Barakai"}, ["bak"] = {"Bashkir"}, ["bal"] = {"Baluchi"}, ["bam"] = {"Bambara"}, ["ban"] = {"Balinese"}, ["bao"] = {"Waimaha"}, ["bap"] = {"Bantawa"}, ["bar"] = {"Bavarian"}, ["bas"] = {"Basa (Cameroon)"}, ["bau"] = {"Bada (Nigeria)"}, ["bav"] = {"Vengo"}, ["baw"] = {"Bambili-Bambui"}, ["bax"] = {"Bamun"}, ["bay"] = {"Batuley"}, ["bba"] = {"Baatonum"}, ["bbb"] = {"Barai"}, ["bbc"] = {"Batak Toba"}, ["bbd"] = {"Bau"}, ["bbe"] = {"Bangba"}, ["bbf"] = {"Baibai"}, ["bbg"] = {"Barama"}, ["bbh"] = {"Bugan"}, ["bbi"] = {"Barombi"}, ["bbj"] = {"Ghomálá'"}, ["bbk"] = {"Babanki"}, ["bbl"] = {"Bats"}, ["bbm"] = {"Babango"}, ["bbn"] = {"Uneapa"}, ["bbo"] = {"Konabéré", "Northern Bobo Madaré"}, ["bbp"] = {"West Central Banda"}, ["bbq"] = {"Bamali"}, ["bbr"] = {"Girawa"}, ["bbs"] = {"Bakpinka"}, ["bbt"] = {"Mburku"}, ["bbu"] = {"Kulung (Nigeria)"}, ["bbv"] = {"Karnai"}, ["bbw"] = {"Baba"}, ["bbx"] = {"Bubia"}, ["bby"] = {"Befang"}, ["bbz"] = {"Babalia Creole Arabic"}, ["bca"] = {"Central Bai"}, ["bcb"] = {"Bainouk-Samik"}, ["bcc"] = {"Southern Balochi"}, ["bcd"] = {"North Babar"}, ["bce"] = {"Bamenyam"}, ["bcf"] = {"Bamu"}, ["bcg"] = {"Baga Pokur"}, ["bch"] = {"Bariai"}, ["bci"] = {"Baoulé"}, ["bcj"] = {"Bardi"}, ["bck"] = {"Bunaba"}, ["bcl"] = {"Central Bikol"}, ["bcm"] = {"Bannoni"}, ["bcn"] = {"Bali (Nigeria)"}, ["bco"] = {"Kaluli"}, ["bcp"] = {"Bali (Democratic Republic of Congo)"}, ["bcq"] = {"Bench"}, ["bcr"] = {"Babine"}, ["bcs"] = {"Kohumono"}, ["bct"] = {"Bendi"}, ["bcu"] = {"Awad Bing"}, ["bcv"] = {"Shoo-Minda-Nye"}, ["bcw"] = {"Bana"}, ["bcy"] = {"Bacama"}, ["bcz"] = {"Bainouk-Gunyaamolo"}, ["bda"] = {"Bayot"}, ["bdb"] = {"Basap"}, ["bdc"] = {"Emberá-Baudó"}, ["bdd"] = {"Bunama"}, ["bde"] = {"Bade"}, ["bdf"] = {"Biage"}, ["bdg"] = {"Bonggi"}, ["bdh"] = {"Baka (South Sudan)"}, ["bdi"] = {"Burun"}, ["bdj"] = {"Bai", "Bai (South Sudan)"}, ["bdk"] = {"Budukh"}, ["bdl"] = {"Indonesian Bajau"}, ["bdm"] = {"Buduma"}, ["bdn"] = {"Baldemu"}, ["bdo"] = {"Morom"}, ["bdp"] = {"Bende"}, ["bdq"] = {"Bahnar"}, ["bdr"] = {"West Coast Bajau"}, ["bds"] = {"Burunge"}, ["bdt"] = {"Bokoto"}, ["bdu"] = {"Oroko"}, ["bdv"] = {"Bodo Parja"}, ["bdw"] = {"Baham"}, ["bdx"] = {"Budong-Budong"}, ["bdy"] = {"Bandjalang"}, ["bdz"] = {"Badeshi"}, ["bea"] = {"Beaver"}, ["beb"] = {"Bebele"}, ["bec"] = {"Iceve-Maci"}, ["bed"] = {"Bedoanas"}, ["bee"] = {"Byangsi"}, ["bef"] = {"Benabena"}, ["beg"] = {"Belait"}, ["beh"] = {"Biali"}, ["bei"] = {"Bekati'"}, ["bej"] = {"Bedawiyet", "Beja"}, ["bek"] = {"Bebeli"}, ["bel"] = {"Belarusian"}, ["bem"] = {"Bemba (Zambia)"}, ["ben"] = {"Bengali"}, ["beo"] = {"Beami"}, ["bep"] = {"Besoa"}, ["beq"] = {"Beembe"}, ["bes"] = {"Besme"}, ["bet"] = {"Guiberoua Béte"}, ["beu"] = {"Blagar"}, ["bev"] = {"Daloa Bété"}, ["bew"] = {"Betawi"}, ["bex"] = {"Jur Modo"}, ["bey"] = {"Beli (Papua New Guinea)"}, ["bez"] = {"Bena (Tanzania)"}, ["bfa"] = {"Bari"}, ["bfb"] = {"Pauri Bareli"}, ["bfc"] = {"Northern Bai", "Panyi Bai"}, ["bfd"] = {"Bafut"}, ["bfe"] = {"Betaf", "Tena"}, ["bff"] = {"Bofi"}, ["bfg"] = {"Busang Kayan"}, ["bfh"] = {"Blafe"}, ["bfi"] = {"British Sign Language"}, ["bfj"] = {"Bafanji"}, ["bfk"] = {"Ban Khor Sign Language"}, ["bfl"] = {"Banda-Ndélé"}, ["bfm"] = {"Mmen"}, ["bfn"] = {"Bunak"}, ["bfo"] = {"Malba Birifor"}, ["bfp"] = {"Beba"}, ["bfq"] = {"Badaga"}, ["bfr"] = {"Bazigar"}, ["bfs"] = {"Southern Bai"}, ["bft"] = {"Balti"}, ["bfu"] = {"Gahri"}, ["bfw"] = {"Bondo"}, ["bfx"] = {"Bantayanon"}, ["bfy"] = {"Bagheli"}, ["bfz"] = {"Mahasu Pahari"}, ["bga"] = {"Gwamhi-Wuri"}, ["bgb"] = {"Bobongko"}, ["bgc"] = {"Haryanvi"}, ["bgd"] = {"Rathwi Bareli"}, ["bge"] = {"Bauria"}, ["bgf"] = {"Bangandu"}, ["bgg"] = {"Bugun"}, ["bgi"] = {"Giangan"}, ["bgj"] = {"Bangolan"}, ["bgk"] = {"Bit", "Buxinhua"}, ["bgl"] = {"Bo (Laos)"}, ["bgn"] = {"Western Balochi"}, ["bgo"] = {"Baga Koga"}, ["bgp"] = {"Eastern Balochi"}, ["bgq"] = {"Bagri"}, ["bgr"] = {"Bawm Chin"}, ["bgs"] = {"Tagabawa"}, ["bgt"] = {"Bughotu"}, ["bgu"] = {"Mbongno"}, ["bgv"] = {"Warkay-Bipim"}, ["bgw"] = {"Bhatri"}, ["bgx"] = {"Balkan Gagauz Turkish"}, ["bgy"] = {"Benggoi"}, ["bgz"] = {"Banggai"}, ["bha"] = {"Bharia"}, ["bhb"] = {"Bhili"}, ["bhc"] = {"Biga"}, ["bhd"] = {"Bhadrawahi"}, ["bhe"] = {"Bhaya"}, ["bhf"] = {"Odiai"}, ["bhg"] = {"Binandere"}, ["bhh"] = {"Bukharic"}, ["bhi"] = {"Bhilali"}, ["bhj"] = {"Bahing"}, ["bhl"] = {"Bimin"}, ["bhm"] = {"Bathari"}, ["bhn"] = {"Bohtan Neo-Aramaic"}, ["bho"] = {"Bhojpuri"}, ["bhp"] = {"Bima"}, ["bhq"] = {"Tukang Besi South"}, ["bhr"] = {"Bara Malagasy"}, ["bhs"] = {"Buwal"}, ["bht"] = {"Bhattiyali"}, ["bhu"] = {"Bhunjia"}, ["bhv"] = {"Bahau"}, ["bhw"] = {"Biak"}, ["bhx"] = {"Bhalay"}, ["bhy"] = {"Bhele"}, ["bhz"] = {"Bada (Indonesia)"}, ["bia"] = {"Badimaya"}, ["bib"] = {"Bisa", "Bissa"}, ["bic"] = {"Bikaru"}, ["bid"] = {"Bidiyo"}, ["bie"] = {"Bepour"}, ["bif"] = {"Biafada"}, ["big"] = {"Biangai"}, ["bij"] = {"Vaghat-Ya-Bijim-Legeri"}, ["bik"] = {"Bikol"}, ["bil"] = {"Bile"}, ["bim"] = {"Bimoba"}, ["bin"] = {"Bini", "Edo"}, ["bio"] = {"Nai"}, ["bip"] = {"Bila"}, ["biq"] = {"Bipi"}, ["bir"] = {"Bisorio"}, ["bis"] = {"Bislama"}, ["bit"] = {"Berinomo"}, ["biu"] = {"Biete"}, ["biv"] = {"Southern Birifor"}, ["biw"] = {"Kol (Cameroon)"}, ["bix"] = {"Bijori"}, ["biy"] = {"Birhor"}, ["biz"] = {"Baloi"}, ["bja"] = {"Budza"}, ["bjb"] = {"Banggarla"}, ["bjc"] = {"Bariji"}, ["bje"] = {"Biao-Jiao Mien"}, ["bjf"] = {"Barzani Jewish Neo-Aramaic"}, ["bjg"] = {"Bidyogo"}, ["bjh"] = {"Bahinemo"}, ["bji"] = {"Burji"}, ["bjj"] = {"Kanauji"}, ["bjk"] = {"Barok"}, ["bjl"] = {"Bulu (Papua New Guinea)"}, ["bjm"] = {"Bajelani"}, ["bjn"] = {"Banjar"}, ["bjo"] = {"Mid-Southern Banda"}, ["bjp"] = {"Fanamaket"}, ["bjr"] = {"Binumarien"}, ["bjs"] = {"Bajan"}, ["bjt"] = {"Balanta-Ganja"}, ["bju"] = {"Busuu"}, ["bjv"] = {"Bedjond"}, ["bjw"] = {"Bakwé"}, ["bjx"] = {"Banao Itneg"}, ["bjy"] = {"Bayali"}, ["bjz"] = {"Baruga"}, ["bka"] = {"Kyak"}, ["bkc"] = {"Baka (Cameroon)"}, ["bkd"] = {"Binukid", "Talaandig"}, ["bkf"] = {"Beeke"}, ["bkg"] = {"Buraka"}, ["bkh"] = {"Bakoko"}, ["bki"] = {"Baki"}, ["bkj"] = {"Pande"}, ["bkk"] = {"Brokskat"}, ["bkl"] = {"Berik"}, ["bkm"] = {"Kom (Cameroon)"}, ["bkn"] = {"Bukitan"}, ["bko"] = {"Kwa'"}, ["bkp"] = {"Boko (Democratic Republic of Congo)"}, ["bkq"] = {"Bakairí"}, ["bkr"] = {"Bakumpai"}, ["bks"] = {"Northern Sorsoganon"}, ["bkt"] = {"Boloki"}, ["bku"] = {"Buhid"}, ["bkv"] = {"Bekwarra"}, ["bkw"] = {"Bekwel"}, ["bkx"] = {"Baikeno"}, ["bky"] = {"Bokyi"}, ["bkz"] = {"Bungku"}, ["bla"] = {"Siksika"}, ["blb"] = {"Bilua"}, ["blc"] = {"Bella Coola"}, ["bld"] = {"Bolango"}, ["ble"] = {"Balanta-Kentohe"}, ["blf"] = {"Buol"}, ["blg"] = {"Balau"}, ["blh"] = {"Kuwaa"}, ["bli"] = {"Bolia"}, ["blj"] = {"Bolongan"}, ["blk"] = {"Pa'O", "Pa'o Karen"}, ["bll"] = {"Biloxi"}, ["blm"] = {"Beli (South Sudan)"}, ["bln"] = {"Southern Catanduanes Bikol"}, ["blo"] = {"Anii"}, ["blp"] = {"Blablanga"}, ["blq"] = {"Baluan-Pam"}, ["blr"] = {"Blang"}, ["bls"] = {"Balaesang"}, ["blt"] = {"Tai Dam"}, ["blv"] = {"Bolo", "Kibala"}, ["blw"] = {"Balangao"}, ["blx"] = {"Mag-Indi Ayta"}, ["bly"] = {"Notre"}, ["blz"] = {"Balantak"}, ["bma"] = {"Lame"}, ["bmb"] = {"Bembe"}, ["bmc"] = {"Biem"}, ["bmd"] = {"Baga Manduri"}, ["bme"] = {"Limassa"}, ["bmf"] = {"Bom-Kim"}, ["bmg"] = {"Bamwe"}, ["bmh"] = {"Kein"}, ["bmi"] = {"Bagirmi"}, ["bmj"] = {"Bote-Majhi"}, ["bmk"] = {"Ghayavi"}, ["bml"] = {"Bomboli"}, ["bmm"] = {"Northern Betsimisaraka Malagasy"}, ["bmn"] = {"Bina (Papua New Guinea)"}, ["bmo"] = {"Bambalang"}, ["bmp"] = {"Bulgebi"}, ["bmq"] = {"Bomu"}, ["bmr"] = {"Muinane"}, ["bms"] = {"Bilma Kanuri"}, ["bmt"] = {"Biao Mon"}, ["bmu"] = {"Somba-Siawari"}, ["bmv"] = {"Bum"}, ["bmw"] = {"Bomwali"}, ["bmx"] = {"Baimak"}, ["bmz"] = {"Baramu"}, ["bna"] = {"Bonerate"}, ["bnb"] = {"Bookan"}, ["bnc"] = {"Bontok"}, ["bnd"] = {"Banda (Indonesia)"}, ["bne"] = {"Bintauna"}, ["bnf"] = {"Masiwang"}, ["bng"] = {"Benga"}, ["bni"] = {"Bangi"}, ["bnj"] = {"Eastern Tawbuid"}, ["bnk"] = {"Bierebo"}, ["bnl"] = {"Boon"}, ["bnm"] = {"Batanga"}, ["bnn"] = {"Bunun"}, ["bno"] = {"Bantoanon"}, ["bnp"] = {"Bola"}, ["bnq"] = {"Bantik"}, ["bnr"] = {"Butmas-Tur"}, ["bns"] = {"Bundeli"}, ["bnu"] = {"Bentong"}, ["bnv"] = {"Beneraf", "Bonerif", "Edwas"}, ["bnw"] = {"Bisis"}, ["bnx"] = {"Bangubangu"}, ["bny"] = {"Bintulu"}, ["bnz"] = {"Beezen"}, ["boa"] = {"Bora"}, ["bob"] = {"Aweer"}, ["bod"] = {"Tibetan"}, ["boe"] = {"Mundabli"}, ["bof"] = {"Bolon"}, ["bog"] = {"Bamako Sign Language"}, ["boh"] = {"Boma"}, ["boi"] = {"Barbareño"}, ["boj"] = {"Anjam"}, ["bok"] = {"Bonjo"}, ["bol"] = {"Bole"}, ["bom"] = {"Berom"}, ["bon"] = {"Bine"}, ["boo"] = {"Tiemacèwè Bozo"}, ["bop"] = {"Bonkiman"}, ["boq"] = {"Bogaya"}, ["bor"] = {"Borôro"}, ["bos"] = {"Bosnian"}, ["bot"] = {"Bongo"}, ["bou"] = {"Bondei"}, ["bov"] = {"Tuwuli"}, ["bow"] = {"Rema"}, ["box"] = {"Buamu"}, ["boy"] = {"Bodo (Central African Republic)"}, ["boz"] = {"Tiéyaxo Bozo"}, ["bpa"] = {"Daakaka"}, ["bpb"] = {"Barbacoas"}, ["bpd"] = {"Banda-Banda"}, ["bpg"] = {"Bonggo"}, ["bph"] = {"Botlikh"}, ["bpi"] = {"Bagupi"}, ["bpj"] = {"Binji"}, ["bpk"] = {"'Ôrôê", "Orowe"}, ["bpl"] = {"Broome Pearling Lugger Pidgin"}, ["bpm"] = {"Biyom"}, ["bpn"] = {"Dzao Min"}, ["bpo"] = {"Anasi"}, ["bpp"] = {"Kaure"}, ["bpq"] = {"Banda Malay"}, ["bpr"] = {"Koronadal Blaan"}, ["bps"] = {"Sarangani Blaan"}, ["bpt"] = {"Barrow Point"}, ["bpu"] = {"Bongu"}, ["bpv"] = {"Bian Marind"}, ["bpw"] = {"Bo (Papua New Guinea)"}, ["bpx"] = {"Palya Bareli"}, ["bpy"] = {"Bishnupriya"}, ["bpz"] = {"Bilba"}, ["bqa"] = {"Tchumbuli"}, ["bqb"] = {"Bagusa"}, ["bqc"] = {"Boko (Benin)", "Boo"}, ["bqd"] = {"Bung"}, ["bqf"] = {"Baga Kaloum"}, ["bqg"] = {"Bago-Kusuntu"}, ["bqh"] = {"Baima"}, ["bqi"] = {"Bakhtiari"}, ["bqj"] = {"Bandial"}, ["bqk"] = {"Banda-Mbrès"}, ["bql"] = {"Bilakura"}, ["bqm"] = {"Wumboko"}, ["bqn"] = {"Bulgarian Sign Language"}, ["bqo"] = {"Balo"}, ["bqp"] = {"Busa"}, ["bqq"] = {"Biritai"}, ["bqr"] = {"Burusu"}, ["bqs"] = {"Bosngun"}, ["bqt"] = {"Bamukumbit"}, ["bqu"] = {"Boguru"}, ["bqv"] = {"Begbere-Ejar", "Koro Wachi"}, ["bqw"] = {"Buru (Nigeria)"}, ["bqx"] = {"Baangi"}, ["bqy"] = {"Bengkala Sign Language"}, ["bqz"] = {"Bakaka"}, ["bra"] = {"Braj"}, ["brb"] = {"Lave"}, ["brc"] = {"Berbice Creole Dutch"}, ["brd"] = {"Baraamu"}, ["bre"] = {"Breton"}, ["brf"] = {"Bera"}, ["brg"] = {"Baure"}, ["brh"] = {"Brahui"}, ["bri"] = {"Mokpwe"}, ["brj"] = {"Bieria"}, ["brk"] = {"Birked"}, ["brl"] = {"Birwa"}, ["brm"] = {"Barambu"}, ["brn"] = {"Boruca"}, ["bro"] = {"Brokkat"}, ["brp"] = {"Barapasi"}, ["brq"] = {"Breri"}, ["brr"] = {"Birao"}, ["brs"] = {"Baras"}, ["brt"] = {"Bitare"}, ["bru"] = {"Eastern Bru"}, ["brv"] = {"Western Bru"}, ["brw"] = {"Bellari"}, ["brx"] = {"Bodo (India)"}, ["bry"] = {"Burui"}, ["brz"] = {"Bilbil"}, ["bsa"] = {"Abinomn"}, ["bsb"] = {"Brunei Bisaya"}, ["bsc"] = {"Bassari", "Oniyan"}, ["bse"] = {"Wushi"}, ["bsf"] = {"Bauchi"}, ["bsg"] = {"Bashkardi"}, ["bsh"] = {"Kati"}, ["bsi"] = {"Bassossi"}, ["bsj"] = {"Bangwinji"}, ["bsk"] = {"Burushaski"}, ["bsl"] = {"Basa-Gumna"}, ["bsm"] = {"Busami"}, ["bsn"] = {"Barasana-Eduria"}, ["bso"] = {"Buso"}, ["bsp"] = {"Baga Sitemu"}, ["bsq"] = {"Bassa"}, ["bsr"] = {"Bassa-Kontagora"}, ["bss"] = {"Akoose"}, ["bst"] = {"Basketo"}, ["bsu"] = {"Bahonsuai"}, ["bsv"] = {"Baga Sobané"}, ["bsw"] = {"Baiso"}, ["bsx"] = {"Yangkam"}, ["bsy"] = {"Sabah Bisaya"}, ["bta"] = {"Bata"}, ["btc"] = {"Bati (Cameroon)"}, ["btd"] = {"Batak Dairi"}, ["bte"] = {"Gamo-Ningi"}, ["btf"] = {"Birgit"}, ["btg"] = {"Gagnoa Bété"}, ["bth"] = {"Biatah Bidayuh"}, ["bti"] = {"Burate"}, ["btj"] = {"Bacanese Malay"}, ["btm"] = {"Batak Mandailing"}, ["btn"] = {"Ratagnon"}, ["bto"] = {"Rinconada Bikol"}, ["btp"] = {"Budibud"}, ["btq"] = {"Batek"}, ["btr"] = {"Baetora"}, ["bts"] = {"Batak Simalungun"}, ["btt"] = {"Bete-Bendi"}, ["btu"] = {"Batu"}, ["btv"] = {"Bateri"}, ["btw"] = {"Butuanon"}, ["btx"] = {"Batak Karo"}, ["bty"] = {"Bobot"}, ["btz"] = {"Batak Alas-Kluet"}, ["bua"] = {"Buriat"}, ["bub"] = {"Bua"}, ["buc"] = {"Bushi"}, ["bud"] = {"Ntcham"}, ["bue"] = {"Beothuk"}, ["buf"] = {"Bushoong"}, ["bug"] = {"Buginese"}, ["buh"] = {"Younuo Bunu"}, ["bui"] = {"Bongili"}, ["buj"] = {"Basa-Gurmana"}, ["buk"] = {"Bugawac"}, ["bul"] = {"Bulgarian"}, ["bum"] = {"Bulu (Cameroon)"}, ["bun"] = {"Sherbro"}, ["buo"] = {"Terei"}, ["bup"] = {"Busoa"}, ["buq"] = {"Brem"}, ["bus"] = {"Bokobaru"}, ["but"] = {"Bungain"}, ["buu"] = {"Budu"}, ["buv"] = {"Bun"}, ["buw"] = {"Bubi"}, ["bux"] = {"Boghom"}, ["buy"] = {"Bullom So"}, ["buz"] = {"Bukwen"}, ["bva"] = {"Barein"}, ["bvb"] = {"Bube"}, ["bvc"] = {"Baelelea"}, ["bvd"] = {"Baeggu"}, ["bve"] = {"Berau Malay"}, ["bvf"] = {"Boor"}, ["bvg"] = {"Bonkeng"}, ["bvh"] = {"Bure"}, ["bvi"] = {"Belanda Viri"}, ["bvj"] = {"Baan"}, ["bvk"] = {"Bukat"}, ["bvl"] = {"Bolivian Sign Language"}, ["bvm"] = {"Bamunka"}, ["bvn"] = {"Buna"}, ["bvo"] = {"Bolgo"}, ["bvp"] = {"Bumang"}, ["bvq"] = {"Birri"}, ["bvr"] = {"Burarra"}, ["bvt"] = {"Bati (Indonesia)"}, ["bvu"] = {"Bukit Malay"}, ["bvv"] = {"Baniva"}, ["bvw"] = {"Boga"}, ["bvx"] = {"Dibole"}, ["bvy"] = {"Baybayanon"}, ["bvz"] = {"Bauzi"}, ["bwa"] = {"Bwatoo"}, ["bwb"] = {"Namosi-Naitasiri-Serua"}, ["bwc"] = {"Bwile"}, ["bwd"] = {"Bwaidoka"}, ["bwe"] = {"Bwe Karen"}, ["bwf"] = {"Boselewa"}, ["bwg"] = {"Barwe"}, ["bwh"] = {"Bishuo"}, ["bwi"] = {"Baniwa"}, ["bwj"] = {"Láá Láá Bwamu"}, ["bwk"] = {"Bauwaki"}, ["bwl"] = {"Bwela"}, ["bwm"] = {"Biwat"}, ["bwn"] = {"Wunai Bunu"}, ["bwo"] = {"Borna (Ethiopia)", "Boro (Ethiopia)"}, ["bwp"] = {"Mandobo Bawah"}, ["bwq"] = {"Southern Bobo Madaré"}, ["bwr"] = {"Bura-Pabir"}, ["bws"] = {"Bomboma"}, ["bwt"] = {"Bafaw-Balong"}, ["bwu"] = {"Buli (Ghana)"}, ["bww"] = {"Bwa"}, ["bwx"] = {"Bu-Nao Bunu"}, ["bwy"] = {"Cwi Bwamu"}, ["bwz"] = {"Bwisi"}, ["bxa"] = {"Tairaha"}, ["bxb"] = {"Belanda Bor"}, ["bxc"] = {"Molengue"}, ["bxd"] = {"Pela"}, ["bxe"] = {"Birale"}, ["bxf"] = {"Bilur", "Minigir"}, ["bxg"] = {"Bangala"}, ["bxh"] = {"Buhutu"}, ["bxi"] = {"Pirlatapa"}, ["bxj"] = {"Bayungu"}, ["bxk"] = {"Bukusu", "Lubukusu"}, ["bxl"] = {"Jalkunan"}, ["bxm"] = {"Mongolia Buriat"}, ["bxn"] = {"Burduna"}, ["bxo"] = {"Barikanchi"}, ["bxp"] = {"Bebil"}, ["bxq"] = {"Beele"}, ["bxr"] = {"Russia Buriat"}, ["bxs"] = {"Busam"}, ["bxu"] = {"China Buriat"}, ["bxv"] = {"Berakou"}, ["bxw"] = {"Bankagooma"}, ["bxz"] = {"Binahari"}, ["bya"] = {"Batak"}, ["byb"] = {"Bikya"}, ["byc"] = {"Ubaghara"}, ["byd"] = {"Benyadu'"}, ["bye"] = {"Pouye"}, ["byf"] = {"Bete"}, ["byg"] = {"Baygo"}, ["byh"] = {"Bhujel"}, ["byi"] = {"Buyu"}, ["byj"] = {"Bina (Nigeria)"}, ["byk"] = {"Biao"}, ["byl"] = {"Bayono"}, ["bym"] = {"Bidyara"}, ["byn"] = {"Bilin", "Blin"}, ["byo"] = {"Biyo"}, ["byp"] = {"Bumaji"}, ["byq"] = {"Basay"}, ["byr"] = {"Baruya", "Yipma"}, ["bys"] = {"Burak"}, ["byt"] = {"Berti"}, ["byv"] = {"Medumba"}, ["byw"] = {"Belhariya"}, ["byx"] = {"Qaqet"}, ["byz"] = {"Banaro"}, ["bza"] = {"Bandi"}, ["bzb"] = {"Andio"}, ["bzc"] = {"Southern Betsimisaraka Malagasy"}, ["bzd"] = {"Bribri"}, ["bze"] = {"Jenaama Bozo"}, ["bzf"] = {"Boikin"}, ["bzg"] = {"Babuza"}, ["bzh"] = {"Mapos Buang"}, ["bzi"] = {"Bisu"}, ["bzj"] = {"Belize Kriol English"}, ["bzk"] = {"Nicaragua Creole English"}, ["bzl"] = {"Boano (Sulawesi)"}, ["bzm"] = {"Bolondo"}, ["bzn"] = {"Boano (Maluku)"}, ["bzo"] = {"Bozaba"}, ["bzp"] = {"Kemberano"}, ["bzq"] = {"Buli (Indonesia)"}, ["bzr"] = {"Biri"}, ["bzs"] = {"Brazilian Sign Language"}, ["bzt"] = {"Brithenig"}, ["bzu"] = {"Burmeso"}, ["bzv"] = {"Naami"}, ["bzw"] = {"Basa (Nigeria)"}, ["bzx"] = {"Kɛlɛngaxo Bozo"}, ["bzy"] = {"Obanliku"}, ["bzz"] = {"Evant"}, ["caa"] = {"Chortí"}, ["cab"] = {"Garifuna"}, ["cac"] = {"Chuj"}, ["cad"] = {"Caddo"}, ["cae"] = {"Laalaa", "Lehar"}, ["caf"] = {"Southern Carrier"}, ["cag"] = {"Nivaclé"}, ["cah"] = {"Cahuarano"}, ["caj"] = {"Chané"}, ["cak"] = {"Cakchiquel", "Kaqchikel"}, ["cal"] = {"Carolinian"}, ["cam"] = {"Cemuhî"}, ["can"] = {"Chambri"}, ["cao"] = {"Chácobo"}, ["cap"] = {"Chipaya"}, ["caq"] = {"Car Nicobarese"}, ["car"] = {"Galibi Carib"}, ["cas"] = {"Tsimané"}, ["cat"] = {"Catalan", "Valencian"}, ["cav"] = {"Cavineña"}, ["caw"] = {"Callawalla"}, ["cax"] = {"Chiquitano"}, ["cay"] = {"Cayuga"}, ["caz"] = {"Canichana"}, ["cbb"] = {"Cabiyarí"}, ["cbc"] = {"Carapana"}, ["cbd"] = {"Carijona"}, ["cbg"] = {"Chimila"}, ["cbi"] = {"Chachi"}, ["cbj"] = {"Ede Cabe"}, ["cbk"] = {"Chavacano"}, ["cbl"] = {"Bualkhaw Chin"}, ["cbn"] = {"Nyahkur"}, ["cbo"] = {"Izora"}, ["cbq"] = {"Cuba", "Tsucuba"}, ["cbr"] = {"Cashibo-Cacataibo"}, ["cbs"] = {"Cashinahua"}, ["cbt"] = {"Chayahuita"}, ["cbu"] = {"Candoshi-Shapra"}, ["cbv"] = {"Cacua"}, ["cbw"] = {"Kinabalian"}, ["cby"] = {"Carabayo"}, ["cca"] = {"Cauca"}, ["ccc"] = {"Chamicuro"}, ["ccd"] = {"Cafundo Creole"}, ["cce"] = {"Chopi"}, ["ccg"] = {"Samba Daka"}, ["cch"] = {"Atsam"}, ["ccj"] = {"Kasanga"}, ["ccl"] = {"Cutchi-Swahili"}, ["ccm"] = {"Malaccan Creole Malay"}, ["cco"] = {"Comaltepec Chinantec"}, ["ccp"] = {"Chakma"}, ["ccr"] = {"Cacaopera"}, ["cda"] = {"Choni"}, ["cde"] = {"Chenchu"}, ["cdf"] = {"Chiru"}, ["cdg"] = {"Chamari"}, ["cdh"] = {"Chambeali"}, ["cdi"] = {"Chodri"}, ["cdj"] = {"Churahi"}, ["cdm"] = {"Chepang"}, ["cdn"] = {"Chaudangsi"}, ["cdo"] = {"Min Dong Chinese"}, ["cdr"] = {"Cinda-Regi-Tiyal"}, ["cds"] = {"Chadian Sign Language"}, ["cdy"] = {"Chadong"}, ["cdz"] = {"Koda"}, ["cea"] = {"Lower Chehalis"}, ["ceb"] = {"Cebuano"}, ["ceg"] = {"Chamacoco"}, ["cek"] = {"Eastern Khumi Chin"}, ["cen"] = {"Cen"}, ["ces"] = {"Czech"}, ["cet"] = {"Centúúm"}, ["cfa"] = {"Dijim-Bwilim"}, ["cfd"] = {"Cara"}, ["cfg"] = {"Como Karim"}, ["cfm"] = {"Falam Chin"}, ["cga"] = {"Changriwa"}, ["cgc"] = {"Kagayanen"}, ["cgg"] = {"Chiga"}, ["cgk"] = {"Chocangacakha"}, ["cha"] = {"Chamorro"}, ["chb"] = {"Chibcha"}, ["chc"] = {"Catawba"}, ["chd"] = {"Highland Oaxaca Chontal"}, ["che"] = {"Chechen"}, ["chf"] = {"Tabasco Chontal"}, ["chg"] = {"Chagatai"}, ["chh"] = {"Chinook"}, ["chj"] = {"Ojitlán Chinantec"}, ["chk"] = {"Chuukese"}, ["chl"] = {"Cahuilla"}, ["chm"] = {"Mari (Russia)"}, ["chn"] = {"Chinook jargon"}, ["cho"] = {"Choctaw"}, ["chp"] = {"Chipewyan", "Dene Suline"}, ["chq"] = {"Quiotepec Chinantec"}, ["chr"] = {"Cherokee"}, ["cht"] = {"Cholón"}, ["chu"] = {"Church Slavic", "Church Slavonic", "Old Bulgarian", "Old Church Slavonic", "Old Slavonic"}, ["chv"] = {"Chuvash"}, ["chw"] = {"Chuwabu"}, ["chx"] = {"Chantyal"}, ["chy"] = {"Cheyenne"}, ["chz"] = {"Ozumacín Chinantec"}, ["cia"] = {"Cia-Cia"}, ["cib"] = {"Ci Gbe"}, ["cic"] = {"Chickasaw"}, ["cid"] = {"Chimariko"}, ["cie"] = {"Cineni"}, ["cih"] = {"Chinali"}, ["cik"] = {"Chitkuli Kinnauri"}, ["cim"] = {"Cimbrian"}, ["cin"] = {"Cinta Larga"}, ["cip"] = {"Chiapanec"}, ["cir"] = {"Haméa", "Méa", "Tiri"}, ["ciw"] = {"Chippewa"}, ["ciy"] = {"Chaima"}, ["cja"] = {"Western Cham"}, ["cje"] = {"Chru"}, ["cjh"] = {"Upper Chehalis"}, ["cji"] = {"Chamalal"}, ["cjk"] = {"Chokwe"}, ["cjm"] = {"Eastern Cham"}, ["cjn"] = {"Chenapian"}, ["cjo"] = {"Ashéninka Pajonal"}, ["cjp"] = {"Cabécar"}, ["cjs"] = {"Shor"}, ["cjv"] = {"Chuave"}, ["cjy"] = {"Jinyu Chinese"}, ["ckb"] = {"Central Kurdish"}, ["ckh"] = {"Chak"}, ["ckl"] = {"Cibak"}, ["ckn"] = {"Kaang Chin"}, ["cko"] = {"Anufo"}, ["ckq"] = {"Kajakse"}, ["ckr"] = {"Kairak"}, ["cks"] = {"Tayo"}, ["ckt"] = {"Chukot"}, ["cku"] = {"Koasati"}, ["ckv"] = {"Kavalan"}, ["ckx"] = {"Caka"}, ["cky"] = {"Cakfem-Mushere"}, ["ckz"] = {"Cakchiquel-Quiché Mixed Language"}, ["cla"] = {"Ron"}, ["clc"] = {"Chilcotin"}, ["cld"] = {"Chaldean Neo-Aramaic"}, ["cle"] = {"Lealao Chinantec"}, ["clh"] = {"Chilisso"}, ["cli"] = {"Chakali"}, ["clj"] = {"Laitu Chin"}, ["clk"] = {"Idu-Mishmi"}, ["cll"] = {"Chala"}, ["clm"] = {"Clallam"}, ["clo"] = {"Lowland Oaxaca Chontal"}, ["clt"] = {"Lautu Chin"}, ["clu"] = {"Caluyanun"}, ["clw"] = {"Chulym"}, ["cly"] = {"Eastern Highland Chatino"}, ["cma"] = {"Maa"}, ["cme"] = {"Cerma"}, ["cmg"] = {"Classical Mongolian"}, ["cmi"] = {"Emberá-Chamí"}, ["cml"] = {"Campalagian"}, ["cmm"] = {"Michigamea"}, ["cmn"] = {"Mandarin Chinese"}, ["cmo"] = {"Central Mnong"}, ["cmr"] = {"Mro-Khimi Chin"}, ["cms"] = {"Messapic"}, ["cmt"] = {"Camtho"}, ["cna"] = {"Changthang"}, ["cnb"] = {"Chinbon Chin"}, ["cnc"] = {"Côông"}, ["cng"] = {"Northern Qiang"}, ["cnh"] = {"Haka Chin", "Hakha Chin"}, ["cni"] = {"Asháninka"}, ["cnk"] = {"Khumi Chin"}, ["cnl"] = {"Lalana Chinantec"}, ["cno"] = {"Con"}, ["cnr"] = {"Montenegrin"}, ["cns"] = {"Central Asmat"}, ["cnt"] = {"Tepetotutla Chinantec"}, ["cnu"] = {"Chenoua"}, ["cnw"] = {"Ngawn Chin"}, ["cnx"] = {"Middle Cornish"}, ["coa"] = {"Cocos Islands Malay"}, ["cob"] = {"Chicomuceltec"}, ["coc"] = {"Cocopa"}, ["cod"] = {"Cocama-Cocamilla"}, ["coe"] = {"Koreguaje"}, ["cof"] = {"Colorado"}, ["cog"] = {"Chong"}, ["coh"] = {"Chichonyi-Chidzihana-Chikauma", "Chonyi-Dzihana-Kauma"}, ["coj"] = {"Cochimi"}, ["cok"] = {"Santa Teresa Cora"}, ["col"] = {"Columbia-Wenatchi"}, ["com"] = {"Comanche"}, ["con"] = {"Cofán"}, ["coo"] = {"Comox"}, ["cop"] = {"Coptic"}, ["coq"] = {"Coquille"}, ["cor"] = {"Cornish"}, ["cos"] = {"Corsican"}, ["cot"] = {"Caquinte"}, ["cou"] = {"Wamey"}, ["cov"] = {"Cao Miao"}, ["cow"] = {"Cowlitz"}, ["cox"] = {"Nanti"}, ["coz"] = {"Chochotec"}, ["cpa"] = {"Palantla Chinantec"}, ["cpb"] = {"Ucayali-Yurúa Ashéninka"}, ["cpc"] = {"Ajyíninka Apurucayali"}, ["cpg"] = {"Cappadocian Greek"}, ["cpi"] = {"Chinese Pidgin English"}, ["cpn"] = {"Cherepon"}, ["cpo"] = {"Kpeego"}, ["cps"] = {"Capiznon"}, ["cpu"] = {"Pichis Ashéninka"}, ["cpx"] = {"Pu-Xian Chinese"}, ["cpy"] = {"South Ucayali Ashéninka"}, ["cqd"] = {"Chuanqiandian Cluster Miao"}, ["cra"] = {"Chara"}, ["crb"] = {"Island Carib"}, ["crc"] = {"Lonwolwol"}, ["crd"] = {"Coeur d'Alene"}, ["cre"] = {"Cree"}, ["crf"] = {"Caramanta"}, ["crg"] = {"Michif"}, ["crh"] = {"Crimean Tatar", "Crimean Turkish"}, ["cri"] = {"Sãotomense"}, ["crj"] = {"Southern East Cree"}, ["crk"] = {"Plains Cree"}, ["crl"] = {"Northern East Cree"}, ["crm"] = {"Moose Cree"}, ["crn"] = {"El Nayar Cora"}, ["cro"] = {"Crow"}, ["crq"] = {"Iyo'wujwa Chorote"}, ["crr"] = {"Carolina Algonquian"}, ["crs"] = {"Seselwa Creole French"}, ["crt"] = {"Iyojwa'ja Chorote"}, ["crv"] = {"Chaura"}, ["crw"] = {"Chrau"}, ["crx"] = {"Carrier"}, ["cry"] = {"Cori"}, ["crz"] = {"Cruzeño"}, ["csa"] = {"Chiltepec Chinantec"}, ["csb"] = {"Kashubian"}, ["csc"] = {"Catalan Sign Language", "Lengua de señas catalana", "Llengua de Signes Catalana"}, ["csd"] = {"Chiangmai Sign Language"}, ["cse"] = {"Czech Sign Language"}, ["csf"] = {"Cuba Sign Language"}, ["csg"] = {"Chilean Sign Language"}, ["csh"] = {"Asho Chin"}, ["csi"] = {"Coast Miwok"}, ["csj"] = {"Songlai Chin"}, ["csk"] = {"Jola-Kasa"}, ["csl"] = {"Chinese Sign Language"}, ["csm"] = {"Central Sierra Miwok"}, ["csn"] = {"Colombian Sign Language"}, ["cso"] = {"Sochiapam Chinantec", "Sochiapan Chinantec"}, ["csq"] = {"Croatia Sign Language"}, ["csr"] = {"Costa Rican Sign Language"}, ["css"] = {"Southern Ohlone"}, ["cst"] = {"Northern Ohlone"}, ["csv"] = {"Sumtu Chin"}, ["csw"] = {"Swampy Cree"}, ["csy"] = {"Siyin Chin"}, ["csz"] = {"Coos"}, ["cta"] = {"Tataltepec Chatino"}, ["ctc"] = {"Chetco"}, ["ctd"] = {"Tedim Chin"}, ["cte"] = {"Tepinapa Chinantec"}, ["ctg"] = {"Chittagonian"}, ["cth"] = {"Thaiphum Chin"}, ["ctl"] = {"Tlacoatzintepec Chinantec"}, ["ctm"] = {"Chitimacha"}, ["ctn"] = {"Chhintange"}, ["cto"] = {"Emberá-Catío"}, ["ctp"] = {"Western Highland Chatino"}, ["cts"] = {"Northern Catanduanes Bikol"}, ["ctt"] = {"Wayanad Chetti"}, ["ctu"] = {"Chol"}, ["ctz"] = {"Zacatepec Chatino"}, ["cua"] = {"Cua"}, ["cub"] = {"Cubeo"}, ["cuc"] = {"Usila Chinantec"}, ["cug"] = {"Chungmboko", "Cung"}, ["cuh"] = {"Chuka", "Gichuka"}, ["cui"] = {"Cuiba"}, ["cuj"] = {"Mashco Piro"}, ["cuk"] = {"San Blas Kuna"}, ["cul"] = {"Culina", "Kulina"}, ["cuo"] = {"Cumanagoto"}, ["cup"] = {"Cupeño"}, ["cuq"] = {"Cun"}, ["cur"] = {"Chhulung"}, ["cut"] = {"Teutila Cuicatec"}, ["cuu"] = {"Tai Ya"}, ["cuv"] = {"Cuvok"}, ["cuw"] = {"Chukwa"}, ["cux"] = {"Tepeuxila Cuicatec"}, ["cuy"] = {"Cuitlatec"}, ["cvg"] = {"Chug"}, ["cvn"] = {"Valle Nacional Chinantec"}, ["cwa"] = {"Kabwa"}, ["cwb"] = {"Maindo"}, ["cwd"] = {"Woods Cree"}, ["cwe"] = {"Kwere"}, ["cwg"] = {"Cheq Wong", "Chewong"}, ["cwt"] = {"Kuwaataay"}, ["cya"] = {"Nopala Chatino"}, ["cyb"] = {"Cayubaba"}, ["cym"] = {"Welsh"}, ["cyo"] = {"Cuyonon"}, ["czh"] = {"Huizhou Chinese"}, ["czk"] = {"Knaanic"}, ["czn"] = {"Zenzontepec Chatino"}, ["czo"] = {"Min Zhong Chinese"}, ["czt"] = {"Zotung Chin"}, ["daa"] = {"Dangaléat"}, ["dac"] = {"Dambi"}, ["dad"] = {"Marik"}, ["dae"] = {"Duupa"}, ["dag"] = {"Dagbani"}, ["dah"] = {"Gwahatike"}, ["dai"] = {"Day"}, ["daj"] = {"Dar Fur Daju"}, ["dak"] = {"Dakota"}, ["dal"] = {"Dahalo"}, ["dam"] = {"Damakawa"}, ["dan"] = {"Danish"}, ["dao"] = {"Daai Chin"}, ["daq"] = {"Dandami Maria"}, ["dar"] = {"Dargwa"}, ["das"] = {"Daho-Doo"}, ["dau"] = {"Dar Sila Daju"}, ["dav"] = {"Dawida", "Taita"}, ["daw"] = {"Davawenyo"}, ["dax"] = {"Dayi"}, ["daz"] = {"Dao"}, ["dba"] = {"Bangime"}, ["dbb"] = {"Deno"}, ["dbd"] = {"Dadiya"}, ["dbe"] = {"Dabe"}, ["dbf"] = {"Edopi"}, ["dbg"] = {"Dogul Dom Dogon"}, ["dbi"] = {"Doka"}, ["dbj"] = {"Ida'an"}, ["dbl"] = {"Dyirbal"}, ["dbm"] = {"Duguri"}, ["dbn"] = {"Duriankere"}, ["dbo"] = {"Dulbu"}, ["dbp"] = {"Duwai"}, ["dbq"] = {"Daba"}, ["dbr"] = {"Dabarre"}, ["dbt"] = {"Ben Tey Dogon"}, ["dbu"] = {"Bondum Dom Dogon"}, ["dbv"] = {"Dungu"}, ["dbw"] = {"Bankan Tey Dogon"}, ["dby"] = {"Dibiyaso"}, ["dcc"] = {"Deccan"}, ["dcr"] = {"Negerhollands"}, ["dda"] = {"Dadi Dadi"}, ["ddd"] = {"Dongotono"}, ["dde"] = {"Doondo"}, ["ddg"] = {"Fataluku"}, ["ddi"] = {"West Goodenough"}, ["ddj"] = {"Jaru"}, ["ddn"] = {"Dendi (Benin)"}, ["ddo"] = {"Dido"}, ["ddr"] = {"Dhudhuroa"}, ["dds"] = {"Donno So Dogon"}, ["ddw"] = {"Dawera-Daweloor"}, ["dec"] = {"Dagik"}, ["ded"] = {"Dedua"}, ["dee"] = {"Dewoin"}, ["def"] = {"Dezfuli"}, ["deg"] = {"Degema"}, ["deh"] = {"Dehwari"}, ["dei"] = {"Demisa"}, ["dek"] = {"Dek"}, ["del"] = {"Delaware"}, ["dem"] = {"Dem"}, ["den"] = {"Slave (Athapascan)"}, ["dep"] = {"Pidgin Delaware"}, ["deq"] = {"Dendi (Central African Republic)"}, ["der"] = {"Deori"}, ["des"] = {"Desano"}, ["deu"] = {"German"}, ["dev"] = {"Domung"}, ["dez"] = {"Dengese"}, ["dga"] = {"Southern Dagaare"}, ["dgb"] = {"Bunoge Dogon"}, ["dgc"] = {"Casiguran Dumagat Agta"}, ["dgd"] = {"Dagaari Dioula"}, ["dge"] = {"Degenan"}, ["dgg"] = {"Doga"}, ["dgh"] = {"Dghwede"}, ["dgi"] = {"Northern Dagara"}, ["dgk"] = {"Dagba"}, ["dgl"] = {"Andaandi", "Dongolawi"}, ["dgn"] = {"Dagoman"}, ["dgo"] = {"Dogri (individual language)"}, ["dgr"] = {"Dogrib"}, ["dgs"] = {"Dogoso"}, ["dgt"] = {"Ndra'ngith"}, ["dgu"] = {"Degaru"}, ["dgw"] = {"Daungwurrung"}, ["dgx"] = {"Doghoro"}, ["dgz"] = {"Daga"}, ["dhd"] = {"Dhundari"}, ["dhg"] = {"Dhangu", "Dhangu-Djangu", "Djangu"}, ["dhi"] = {"Dhimal"}, ["dhl"] = {"Dhalandji"}, ["dhm"] = {"Zemba"}, ["dhn"] = {"Dhanki"}, ["dho"] = {"Dhodia"}, ["dhr"] = {"Dhargari"}, ["dhs"] = {"Dhaiso"}, ["dhu"] = {"Dhurga"}, ["dhv"] = {"Dehu", "Drehu"}, ["dhw"] = {"Dhanwar (Nepal)"}, ["dhx"] = {"Dhungaloo"}, ["dia"] = {"Dia"}, ["dib"] = {"South Central Dinka"}, ["dic"] = {"Lakota Dida"}, ["did"] = {"Didinga"}, ["dif"] = {"Dieri"}, ["dig"] = {"Chidigo", "Digo"}, ["dih"] = {"Kumiai"}, ["dii"] = {"Dimbong"}, ["dij"] = {"Dai"}, ["dik"] = {"Southwestern Dinka"}, ["dil"] = {"Dilling"}, ["dim"] = {"Dime"}, ["din"] = {"Dinka"}, ["dio"] = {"Dibo"}, ["dip"] = {"Northeastern Dinka"}, ["diq"] = {"Dimli (individual language)"}, ["dir"] = {"Dirim"}, ["dis"] = {"Dimasa"}, ["dit"] = {"Dirari"}, ["diu"] = {"Diriku"}, ["div"] = {"Dhivehi", "Divehi", "Maldivian"}, ["diw"] = {"Northwestern Dinka"}, ["dix"] = {"Dixon Reef"}, ["diy"] = {"Diuwe"}, ["diz"] = {"Ding"}, ["dja"] = {"Djadjawurrung"}, ["djb"] = {"Djinba"}, ["djc"] = {"Dar Daju Daju"}, ["djd"] = {"Djamindjung"}, ["dje"] = {"Zarma"}, ["djf"] = {"Djangun"}, ["dji"] = {"Djinang"}, ["djj"] = {"Djeebbana"}, ["djk"] = {"Businenge Tongo", "Eastern Maroon Creole", "Nenge"}, ["djm"] = {"Jamsay Dogon"}, ["djn"] = {"Djauan"}, ["djo"] = {"Jangkang"}, ["djr"] = {"Djambarrpuyngu"}, ["dju"] = {"Kapriman"}, ["djw"] = {"Djawi"}, ["dka"] = {"Dakpakha"}, ["dkk"] = {"Dakka"}, ["dkr"] = {"Kuijau"}, ["dks"] = {"Southeastern Dinka"}, ["dkx"] = {"Mazagway"}, ["dlg"] = {"Dolgan"}, ["dlk"] = {"Dahalik"}, ["dlm"] = {"Dalmatian"}, ["dln"] = {"Darlong"}, ["dma"] = {"Duma"}, ["dmb"] = {"Mombo Dogon"}, ["dmc"] = {"Gavak"}, ["dmd"] = {"Madhi Madhi"}, ["dme"] = {"Dugwor"}, ["dmg"] = {"Upper Kinabatangan"}, ["dmk"] = {"Domaaki"}, ["dml"] = {"Dameli"}, ["dmm"] = {"Dama"}, ["dmo"] = {"Kemedzung"}, ["dmr"] = {"East Damar"}, ["dms"] = {"Dampelas"}, ["dmu"] = {"Dubu", "Tebi"}, ["dmv"] = {"Dumpas"}, ["dmw"] = {"Mudburra"}, ["dmx"] = {"Dema"}, ["dmy"] = {"Demta", "Sowari"}, ["dna"] = {"Upper Grand Valley Dani"}, ["dnd"] = {"Daonda"}, ["dne"] = {"Ndendeule"}, ["dng"] = {"Dungan"}, ["dni"] = {"Lower Grand Valley Dani"}, ["dnj"] = {"Dan"}, ["dnk"] = {"Dengka"}, ["dnn"] = {"Dzùùngoo"}, ["dnr"] = {"Danaru"}, ["dnt"] = {"Mid Grand Valley Dani"}, ["dnu"] = {"Danau"}, ["dnv"] = {"Danu"}, ["dnw"] = {"Western Dani"}, ["dny"] = {"Dení"}, ["doa"] = {"Dom"}, ["dob"] = {"Dobu"}, ["doc"] = {"Northern Dong"}, ["doe"] = {"Doe"}, ["dof"] = {"Domu"}, ["doh"] = {"Dong"}, ["doi"] = {"Dogri (macrolanguage)"}, ["dok"] = {"Dondo"}, ["dol"] = {"Doso"}, ["don"] = {"Toura (Papua New Guinea)"}, ["doo"] = {"Dongo"}, ["dop"] = {"Lukpa"}, ["doq"] = {"Dominican Sign Language"}, ["dor"] = {"Dori'o"}, ["dos"] = {"Dogosé"}, ["dot"] = {"Dass"}, ["dov"] = {"Dombe"}, ["dow"] = {"Doyayo"}, ["dox"] = {"Bussa"}, ["doy"] = {"Dompo"}, ["doz"] = {"Dorze"}, ["dpp"] = {"Papar"}, ["drb"] = {"Dair"}, ["drc"] = {"Minderico"}, ["drd"] = {"Darmiya"}, ["dre"] = {"Dolpo"}, ["drg"] = {"Rungus"}, ["dri"] = {"C'Lela"}, ["drl"] = {"Paakantyi"}, ["drn"] = {"West Damar"}, ["dro"] = {"Daro-Matu Melanau"}, ["drq"] = {"Dura"}, ["drr"] = {"Dororo"}, ["drs"] = {"Gedeo"}, ["drt"] = {"Drents"}, ["dru"] = {"Rukai"}, ["dry"] = {"Darai"}, ["dsb"] = {"Lower Sorbian"}, ["dse"] = {"Dutch Sign Language"}, ["dsh"] = {"Daasanach"}, ["dsi"] = {"Disa"}, ["dsl"] = {"Danish Sign Language"}, ["dsn"] = {"Dusner"}, ["dso"] = {"Desiya"}, ["dsq"] = {"Tadaksahak"}, ["dta"] = {"Daur"}, ["dtb"] = {"Labuk-Kinabatangan Kadazan"}, ["dtd"] = {"Ditidaht"}, ["dth"] = {"Adithinngithigh"}, ["dti"] = {"Ana Tinga Dogon"}, ["dtk"] = {"Tene Kan Dogon"}, ["dtm"] = {"Tomo Kan Dogon"}, ["dtn"] = {"Daatsʼíin"}, ["dto"] = {"Tommo So Dogon"}, ["dtp"] = {"Central Dusun", "Kadazan Dusun"}, ["dtr"] = {"Lotud"}, ["dts"] = {"Toro So Dogon"}, ["dtt"] = {"Toro Tegu Dogon"}, ["dtu"] = {"Tebul Ure Dogon"}, ["dty"] = {"Dotyali"}, ["dua"] = {"Duala"}, ["dub"] = {"Dubli"}, ["duc"] = {"Duna"}, ["dud"] = {"Hun-Saare"}, ["due"] = {"Umiray Dumaget Agta"}, ["duf"] = {"Drubea", "Dumbea"}, ["dug"] = {"Chiduruma", "Duruma"}, ["duh"] = {"Dungra Bhil"}, ["dui"] = {"Dumun"}, ["duk"] = {"Uyajitaya"}, ["dul"] = {"Alabat Island Agta"}, ["dum"] = {"Middle Dutch (ca. 1050-1350)"}, ["dun"] = {"Dusun Deyah"}, ["duo"] = {"Dupaninan Agta"}, ["dup"] = {"Duano"}, ["duq"] = {"Dusun Malang"}, ["dur"] = {"Dii"}, ["dus"] = {"Dumi"}, ["duu"] = {"Drung"}, ["duv"] = {"Duvle"}, ["duw"] = {"Dusun Witu"}, ["dux"] = {"Duungooma"}, ["duy"] = {"Dicamay Agta"}, ["duz"] = {"Duli-Gey"}, ["dva"] = {"Duau"}, ["dwa"] = {"Diri"}, ["dwr"] = {"Dawro"}, ["dws"] = {"Dutton World Speedwords"}, ["dwu"] = {"Dhuwal"}, ["dww"] = {"Dawawa"}, ["dwy"] = {"Dhuwaya"}, ["dya"] = {"Dyan"}, ["dyb"] = {"Dyaberdyaber"}, ["dyd"] = {"Dyugun"}, ["dyg"] = {"Villa Viciosa Agta"}, ["dyi"] = {"Djimini Senoufo"}, ["dym"] = {"Yanda Dom Dogon"}, ["dyn"] = {"Dyangadi"}, ["dyo"] = {"Jola-Fonyi"}, ["dyu"] = {"Dyula"}, ["dyy"] = {"Dyaabugay"}, ["dza"] = {"Tunzu"}, ["dze"] = {"Djiwarli"}, ["dzg"] = {"Dazaga"}, ["dzl"] = {"Dzalakha"}, ["dzn"] = {"Dzando"}, ["dzo"] = {"Dzongkha"}, ["eaa"] = {"Karenggapa"}, ["ebg"] = {"Ebughu"}, ["ebk"] = {"Eastern Bontok"}, ["ebo"] = {"Teke-Ebo"}, ["ebr"] = {"Ebrié"}, ["ebu"] = {"Embu", "Kiembu"}, ["ecr"] = {"Eteocretan"}, ["ecs"] = {"Ecuadorian Sign Language"}, ["ecy"] = {"Eteocypriot"}, ["eee"] = {"E"}, ["efa"] = {"Efai"}, ["efe"] = {"Efe"}, ["efi"] = {"Efik"}, ["ega"] = {"Ega"}, ["egl"] = {"Emilian"}, ["ego"] = {"Eggon"}, ["egy"] = {"Egyptian (Ancient)"}, ["ehu"] = {"Ehueun"}, ["eip"] = {"Eipomek"}, ["eit"] = {"Eitiep"}, ["eiv"] = {"Askopan"}, ["eja"] = {"Ejamat"}, ["eka"] = {"Ekajuk"}, ["ekc"] = {"Eastern Karnic"}, ["eke"] = {"Ekit"}, ["ekg"] = {"Ekari"}, ["eki"] = {"Eki"}, ["ekk"] = {"Standard Estonian"}, ["ekl"] = {"Kol", "Kol (Bangladesh)"}, ["ekm"] = {"Elip"}, ["eko"] = {"Koti"}, ["ekp"] = {"Ekpeye"}, ["ekr"] = {"Yace"}, ["eky"] = {"Eastern Kayah"}, ["ele"] = {"Elepi"}, ["elh"] = {"El Hugeirat"}, ["eli"] = {"Nding"}, ["elk"] = {"Elkei"}, ["ell"] = {"Modern Greek (1453-)"}, ["elm"] = {"Eleme"}, ["elo"] = {"El Molo"}, ["elu"] = {"Elu"}, ["elx"] = {"Elamite"}, ["ema"] = {"Emai-Iuleha-Ora"}, ["emb"] = {"Embaloh"}, ["eme"] = {"Emerillon"}, ["emg"] = {"Eastern Meohang"}, ["emi"] = {"Mussau-Emira"}, ["emk"] = {"Eastern Maninkakan"}, ["emm"] = {"Mamulique"}, ["emn"] = {"Eman"}, ["emp"] = {"Northern Emberá"}, ["ems"] = {"Pacific Gulf Yupik"}, ["emu"] = {"Eastern Muria"}, ["emw"] = {"Emplawas"}, ["emx"] = {"Erromintxela"}, ["emy"] = {"Epigraphic Mayan"}, ["ena"] = {"Apali"}, ["enb"] = {"Markweeta"}, ["enc"] = {"En"}, ["end"] = {"Ende"}, ["enf"] = {"Forest Enets"}, ["eng"] = {"English"}, ["enh"] = {"Tundra Enets"}, ["enl"] = {"Enlhet"}, ["enm"] = {"Middle English (1100-1500)"}, ["enn"] = {"Engenni"}, ["eno"] = {"Enggano"}, ["enq"] = {"Enga"}, ["enr"] = {"Emem", "Emumu"}, ["enu"] = {"Enu"}, ["env"] = {"Enwan (Edu State)"}, ["enw"] = {"Enwan (Akwa Ibom State)"}, ["enx"] = {"Enxet"}, ["eot"] = {"Beti (Côte d'Ivoire)"}, ["epi"] = {"Epie"}, ["epo"] = {"Esperanto"}, ["era"] = {"Eravallan"}, ["erg"] = {"Sie"}, ["erh"] = {"Eruwa"}, ["eri"] = {"Ogea"}, ["erk"] = {"South Efate"}, ["ero"] = {"Horpa"}, ["err"] = {"Erre"}, ["ers"] = {"Ersu"}, ["ert"] = {"Eritai"}, ["erw"] = {"Erokwanas"}, ["ese"] = {"Ese Ejja"}, ["esg"] = {"Aheri Gondi"}, ["esh"] = {"Eshtehardi"}, ["esi"] = {"North Alaskan Inupiatun"}, ["esk"] = {"Northwest Alaska Inupiatun"}, ["esl"] = {"Egypt Sign Language"}, ["esm"] = {"Esuma"}, ["esn"] = {"Salvadoran Sign Language"}, ["eso"] = {"Estonian Sign Language"}, ["esq"] = {"Esselen"}, ["ess"] = {"Central Siberian Yupik"}, ["est"] = {"Estonian"}, ["esu"] = {"Central Yupik"}, ["esy"] = {"Eskayan"}, ["etb"] = {"Etebi"}, ["etc"] = {"Etchemin"}, ["eth"] = {"Ethiopian Sign Language"}, ["etn"] = {"Eton (Vanuatu)"}, ["eto"] = {"Eton (Cameroon)"}, ["etr"] = {"Edolo"}, ["ets"] = {"Yekhee"}, ["ett"] = {"Etruscan"}, ["etu"] = {"Ejagham"}, ["etx"] = {"Eten"}, ["etz"] = {"Semimi"}, ["eus"] = {"Basque"}, ["eve"] = {"Even"}, ["evh"] = {"Uvbie"}, ["evn"] = {"Evenki"}, ["ewe"] = {"Ewe"}, ["ewo"] = {"Ewondo"}, ["ext"] = {"Extremaduran"}, ["eya"] = {"Eyak"}, ["eyo"] = {"Keiyo"}, ["eza"] = {"Ezaa"}, ["eze"] = {"Uzekwe"}, ["faa"] = {"Fasu"}, ["fab"] = {"Fa d'Ambu"}, ["fad"] = {"Wagi"}, ["faf"] = {"Fagani"}, ["fag"] = {"Finongan"}, ["fah"] = {"Baissa Fali"}, ["fai"] = {"Faiwol"}, ["faj"] = {"Faita"}, ["fak"] = {"Fang (Cameroon)"}, ["fal"] = {"South Fali"}, ["fam"] = {"Fam"}, ["fan"] = {"Fang (Equatorial Guinea)"}, ["fao"] = {"Faroese"}, ["fap"] = {"Paloor"}, ["far"] = {"Fataleka"}, ["fas"] = {"Persian"}, ["fat"] = {"Fanti"}, ["fau"] = {"Fayu"}, ["fax"] = {"Fala"}, ["fay"] = {"Southwestern Fars"}, ["faz"] = {"Northwestern Fars"}, ["fbl"] = {"West Albay Bikol"}, ["fcs"] = {"Quebec Sign Language"}, ["fer"] = {"Feroge"}, ["ffi"] = {"Foia Foia"}, ["ffm"] = {"Maasina Fulfulde"}, ["fgr"] = {"Fongoro"}, ["fia"] = {"Nobiin"}, ["fie"] = {"Fyer"}, ["fij"] = {"Fijian"}, ["fil"] = {"Filipino", "Pilipino"}, ["fin"] = {"Finnish"}, ["fip"] = {"Fipa"}, ["fir"] = {"Firan"}, ["fit"] = {"Tornedalen Finnish"}, ["fiw"] = {"Fiwaga"}, ["fkk"] = {"Kirya-Konzəl"}, ["fkv"] = {"Kven Finnish"}, ["fla"] = {"Kalispel-Pend d'Oreille"}, ["flh"] = {"Foau"}, ["fli"] = {"Fali"}, ["fll"] = {"North Fali"}, ["fln"] = {"Flinders Island"}, ["flr"] = {"Fuliiru"}, ["fly"] = {"Flaaitaal", "Tsotsitaal"}, ["fmp"] = {"Fe'fe'"}, ["fmu"] = {"Far Western Muria"}, ["fnb"] = {"Fanbak"}, ["fng"] = {"Fanagalo"}, ["fni"] = {"Fania"}, ["fod"] = {"Foodo"}, ["foi"] = {"Foi"}, ["fom"] = {"Foma"}, ["fon"] = {"Fon"}, ["for"] = {"Fore"}, ["fos"] = {"Siraya"}, ["fpe"] = {"Fernando Po Creole English"}, ["fqs"] = {"Fas"}, ["fra"] = {"French"}, ["frc"] = {"Cajun French"}, ["frd"] = {"Fordata"}, ["frk"] = {"Frankish"}, ["frm"] = {"Middle French (ca. 1400-1600)"}, ["fro"] = {"Old French (842-ca. 1400)"}, ["frp"] = {"Arpitan", "Francoprovençal"}, ["frq"] = {"Forak"}, ["frr"] = {"Northern Frisian"}, ["frs"] = {"Eastern Frisian"}, ["frt"] = {"Fortsenal"}, ["fry"] = {"Western Frisian"}, ["fse"] = {"Finnish Sign Language"}, ["fsl"] = {"French Sign Language"}, ["fss"] = {"finlandssvenskt teckenspråk", "Finland-Swedish Sign Language", "suomenruotsalainen viittomakieli"}, ["fub"] = {"Adamawa Fulfulde"}, ["fuc"] = {"Pulaar"}, ["fud"] = {"East Futuna"}, ["fue"] = {"Borgu Fulfulde"}, ["fuf"] = {"Pular"}, ["fuh"] = {"Western Niger Fulfulde"}, ["fui"] = {"Bagirmi Fulfulde"}, ["fuj"] = {"Ko"}, ["ful"] = {"Fulah"}, ["fum"] = {"Fum"}, ["fun"] = {"Fulniô"}, ["fuq"] = {"Central-Eastern Niger Fulfulde"}, ["fur"] = {"Friulian"}, ["fut"] = {"Futuna-Aniwa"}, ["fuu"] = {"Furu"}, ["fuv"] = {"Nigerian Fulfulde"}, ["fuy"] = {"Fuyug"}, ["fvr"] = {"Fur"}, ["fwa"] = {"Fwâi"}, ["fwe"] = {"Fwe"}, ["gaa"] = {"Ga"}, ["gab"] = {"Gabri"}, ["gac"] = {"Mixed Great Andamanese"}, ["gad"] = {"Gaddang"}, ["gae"] = {"Guarequena"}, ["gaf"] = {"Gende"}, ["gag"] = {"Gagauz"}, ["gah"] = {"Alekano"}, ["gai"] = {"Borei"}, ["gaj"] = {"Gadsup"}, ["gak"] = {"Gamkonora"}, ["gal"] = {"Galolen"}, ["gam"] = {"Kandawo"}, ["gan"] = {"Gan Chinese"}, ["gao"] = {"Gants"}, ["gap"] = {"Gal"}, ["gaq"] = {"Gata'"}, ["gar"] = {"Galeya"}, ["gas"] = {"Adiwasi Garasia"}, ["gat"] = {"Kenati"}, ["gau"] = {"Mudhili Gadaba"}, ["gaw"] = {"Nobonob"}, ["gax"] = {"Borana-Arsi-Guji Oromo"}, ["gay"] = {"Gayo"}, ["gaz"] = {"West Central Oromo"}, ["gba"] = {"Gbaya (Central African Republic)"}, ["gbb"] = {"Kaytetye"}, ["gbd"] = {"Karadjeri"}, ["gbe"] = {"Niksek"}, ["gbf"] = {"Gaikundi"}, ["gbg"] = {"Gbanziri"}, ["gbh"] = {"Defi Gbe"}, ["gbi"] = {"Galela"}, ["gbj"] = {"Bodo Gadaba"}, ["gbk"] = {"Gaddi"}, ["gbl"] = {"Gamit"}, ["gbm"] = {"Garhwali"}, ["gbn"] = {"Mo'da"}, ["gbo"] = {"Northern Grebo"}, ["gbp"] = {"Gbaya-Bossangoa"}, ["gbq"] = {"Gbaya-Bozoum"}, ["gbr"] = {"Gbagyi"}, ["gbs"] = {"Gbesi Gbe"}, ["gbu"] = {"Gagadu"}, ["gbv"] = {"Gbanu"}, ["gbw"] = {"Gabi-Gabi"}, ["gbx"] = {"Eastern Xwla Gbe"}, ["gby"] = {"Gbari"}, ["gbz"] = {"Zoroastrian Dari"}, ["gcc"] = {"Mali"}, ["gcd"] = {"Ganggalida"}, ["gce"] = {"Galice"}, ["gcf"] = {"Guadeloupean Creole French"}, ["gcl"] = {"Grenadian Creole English"}, ["gcn"] = {"Gaina"}, ["gcr"] = {"Guianese Creole French"}, ["gct"] = {"Colonia Tovar German"}, ["gda"] = {"Gade Lohar"}, ["gdb"] = {"Pottangi Ollar Gadaba"}, ["gdc"] = {"Gugu Badhun"}, ["gdd"] = {"Gedaged"}, ["gde"] = {"Gude"}, ["gdf"] = {"Guduf-Gava"}, ["gdg"] = {"Ga'dang"}, ["gdh"] = {"Gadjerawang"}, ["gdi"] = {"Gundi"}, ["gdj"] = {"Gurdjar"}, ["gdk"] = {"Gadang"}, ["gdl"] = {"Dirasha"}, ["gdm"] = {"Laal"}, ["gdn"] = {"Umanakaina"}, ["gdo"] = {"Ghodoberi"}, ["gdq"] = {"Mehri"}, ["gdr"] = {"Wipi"}, ["gds"] = {"Ghandruk Sign Language"}, ["gdt"] = {"Kungardutyi"}, ["gdu"] = {"Gudu"}, ["gdx"] = {"Godwari"}, ["gea"] = {"Geruma"}, ["geb"] = {"Kire"}, ["gec"] = {"Gboloo Grebo"}, ["ged"] = {"Gade"}, ["geg"] = {"Gengle"}, ["geh"] = {"Hutterisch", "Hutterite German"}, ["gei"] = {"Gebe"}, ["gej"] = {"Gen"}, ["gek"] = {"Ywom"}, ["gel"] = {"ut-Ma'in"}, ["geq"] = {"Geme"}, ["ges"] = {"Geser-Gorom"}, ["gev"] = {"Eviya"}, ["gew"] = {"Gera"}, ["gex"] = {"Garre"}, ["gey"] = {"Enya"}, ["gez"] = {"Geez"}, ["gfk"] = {"Patpatar"}, ["gft"] = {"Gafat"}, ["gga"] = {"Gao"}, ["ggb"] = {"Gbii"}, ["ggd"] = {"Gugadj"}, ["gge"] = {"Guragone"}, ["ggg"] = {"Gurgula"}, ["ggk"] = {"Kungarakany"}, ["ggl"] = {"Ganglau"}, ["ggt"] = {"Gitua"}, ["ggu"] = {"Gagu", "Gban"}, ["ggw"] = {"Gogodala"}, ["gha"] = {"Ghadamès"}, ["ghc"] = {"Hiberno-Scottish Gaelic"}, ["ghe"] = {"Southern Ghale"}, ["ghh"] = {"Northern Ghale"}, ["ghk"] = {"Geko Karen"}, ["ghl"] = {"Ghulfan"}, ["ghn"] = {"Ghanongga"}, ["gho"] = {"Ghomara"}, ["ghr"] = {"Ghera"}, ["ghs"] = {"Guhu-Samane"}, ["ght"] = {"Kuke", "Kutang Ghale"}, ["gia"] = {"Kitja"}, ["gib"] = {"Gibanawa"}, ["gic"] = {"Gail"}, ["gid"] = {"Gidar"}, ["gie"] = {"Gaɓogbo", "Guébie"}, ["gig"] = {"Goaria"}, ["gih"] = {"Githabul"}, ["gil"] = {"Gilbertese"}, ["gim"] = {"Gimi (Eastern Highlands)"}, ["gin"] = {"Hinukh"}, ["gip"] = {"Gimi (West New Britain)"}, ["giq"] = {"Green Gelao"}, ["gir"] = {"Red Gelao"}, ["gis"] = {"North Giziga"}, ["git"] = {"Gitxsan"}, ["giu"] = {"Mulao"}, ["giw"] = {"White Gelao"}, ["gix"] = {"Gilima"}, ["giy"] = {"Giyug"}, ["giz"] = {"South Giziga"}, ["gji"] = {"Geji"}, ["gjk"] = {"Kachi Koli"}, ["gjm"] = {"Gunditjmara"}, ["gjn"] = {"Gonja"}, ["gjr"] = {"Gurindji Kriol"}, ["gju"] = {"Gujari"}, ["gka"] = {"Guya"}, ["gkd"] = {"Magɨ (Madang Province)"}, ["gke"] = {"Ndai"}, ["gkn"] = {"Gokana"}, ["gko"] = {"Kok-Nar"}, ["gkp"] = {"Guinea Kpelle"}, ["gku"] = {"ǂUngkue"}, ["gla"] = {"Gaelic", "Scottish Gaelic"}, ["glc"] = {"Bon Gula"}, ["gld"] = {"Nanai"}, ["gle"] = {"Irish"}, ["glg"] = {"Galician"}, ["glh"] = {"Northwest Pashai", "Northwest Pashayi"}, ["gli"] = {"Guliguli"}, ["glj"] = {"Gula Iro"}, ["glk"] = {"Gilaki"}, ["gll"] = {"Garlali"}, ["glo"] = {"Galambu"}, ["glr"] = {"Glaro-Twabo"}, ["glu"] = {"Gula (Chad)"}, ["glv"] = {"Manx"}, ["glw"] = {"Glavda"}, ["gly"] = {"Gule"}, ["gma"] = {"Gambera"}, ["gmb"] = {"Gula'alaa"}, ["gmd"] = {"Mághdì"}, ["gmg"] = {"Magɨyi"}, ["gmh"] = {"Middle High German (ca. 1050-1500)"}, ["gml"] = {"Middle Low German"}, ["gmm"] = {"Gbaya-Mbodomo"}, ["gmn"] = {"Gimnime"}, ["gmu"] = {"Gumalu"}, ["gmv"] = {"Gamo"}, ["gmx"] = {"Magoma"}, ["gmy"] = {"Mycenaean Greek"}, ["gmz"] = {"Mgbolizhia"}, ["gna"] = {"Kaansa"}, ["gnb"] = {"Gangte"}, ["gnc"] = {"Guanche"}, ["gnd"] = {"Zulgo-Gemzek"}, ["gne"] = {"Ganang"}, ["gng"] = {"Ngangam"}, ["gnh"] = {"Lere"}, ["gni"] = {"Gooniyandi"}, ["gnj"] = {"Ngen"}, ["gnk"] = {"ǁGana"}, ["gnl"] = {"Gangulu"}, ["gnm"] = {"Ginuman"}, ["gnn"] = {"Gumatj"}, ["gno"] = {"Northern Gondi"}, ["gnq"] = {"Gana"}, ["gnr"] = {"Gureng Gureng"}, ["gnt"] = {"Guntai"}, ["gnu"] = {"Gnau"}, ["gnw"] = {"Western Bolivian Guaraní"}, ["gnz"] = {"Ganzi"}, ["goa"] = {"Guro"}, ["gob"] = {"Playero"}, ["goc"] = {"Gorakor"}, ["god"] = {"Godié"}, ["goe"] = {"Gongduk"}, ["gof"] = {"Gofa"}, ["gog"] = {"Gogo"}, ["goh"] = {"Old High German (ca. 750-1050)"}, ["goi"] = {"Gobasi"}, ["goj"] = {"Gowlan"}, ["gok"] = {"Gowli"}, ["gol"] = {"Gola"}, ["gom"] = {"Goan Konkani"}, ["gon"] = {"Gondi"}, ["goo"] = {"Gone Dau"}, ["gop"] = {"Yeretuar"}, ["goq"] = {"Gorap"}, ["gor"] = {"Gorontalo"}, ["gos"] = {"Gronings"}, ["got"] = {"Gothic"}, ["gou"] = {"Gavar"}, ["gow"] = {"Gorowa"}, ["gox"] = {"Gobu"}, ["goy"] = {"Goundo"}, ["goz"] = {"Gozarkhani"}, ["gpa"] = {"Gupa-Abawa"}, ["gpe"] = {"Ghanaian Pidgin English"}, ["gpn"] = {"Taiap"}, ["gqa"] = {"Ga'anda"}, ["gqi"] = {"Guiqiong"}, ["gqn"] = {"Guana (Brazil)"}, ["gqr"] = {"Gor"}, ["gqu"] = {"Qau"}, ["gra"] = {"Rajput Garasia"}, ["grb"] = {"Grebo"}, ["grc"] = {"Ancient Greek (to 1453)"}, ["grd"] = {"Guruntum-Mbaaru"}, ["grg"] = {"Madi"}, ["grh"] = {"Gbiri-Niragu"}, ["gri"] = {"Ghari"}, ["grj"] = {"Southern Grebo"}, ["grm"] = {"Kota Marudu Talantang"}, ["grn"] = {"Guarani"}, ["gro"] = {"Groma"}, ["grq"] = {"Gorovu"}, ["grr"] = {"Taznatit"}, ["grs"] = {"Gresi"}, ["grt"] = {"Garo"}, ["gru"] = {"Kistane"}, ["grv"] = {"Central Grebo"}, ["grw"] = {"Gweda"}, ["grx"] = {"Guriaso"}, ["gry"] = {"Barclayville Grebo"}, ["grz"] = {"Guramalum"}, ["gse"] = {"Ghanaian Sign Language"}, ["gsg"] = {"German Sign Language"}, ["gsl"] = {"Gusilay"}, ["gsm"] = {"Guatemalan Sign Language"}, ["gsn"] = {"Gusan", "Nema"}, ["gso"] = {"Southwest Gbaya"}, ["gsp"] = {"Wasembo"}, ["gss"] = {"Greek Sign Language"}, ["gsw"] = {"Alemannic", "Alsatian", "Swiss German"}, ["gta"] = {"Guató"}, ["gtu"] = {"Aghu-Tharnggala"}, ["gua"] = {"Shiki"}, ["gub"] = {"Guajajára"}, ["guc"] = {"Wayuu"}, ["gud"] = {"Yocoboué Dida"}, ["gue"] = {"Gurinji"}, ["guf"] = {"Gupapuyngu"}, ["gug"] = {"Paraguayan Guaraní"}, ["guh"] = {"Guahibo"}, ["gui"] = {"Eastern Bolivian Guaraní"}, ["guj"] = {"Gujarati"}, ["guk"] = {"Gumuz"}, ["gul"] = {"Sea Island Creole English"}, ["gum"] = {"Guambiano"}, ["gun"] = {"Mbyá Guaraní"}, ["guo"] = {"Guayabero"}, ["gup"] = {"Gunwinggu"}, ["guq"] = {"Aché"}, ["gur"] = {"Farefare"}, ["gus"] = {"Guinean Sign Language"}, ["gut"] = {"Maléku Jaíka"}, ["guu"] = {"Yanomamö"}, ["guw"] = {"Gun"}, ["gux"] = {"Gourmanchéma"}, ["guz"] = {"Ekegusii", "Gusii"}, ["gva"] = {"Guana (Paraguay)"}, ["gvc"] = {"Guanano"}, ["gve"] = {"Duwet"}, ["gvf"] = {"Golin"}, ["gvj"] = {"Guajá"}, ["gvl"] = {"Gulay"}, ["gvm"] = {"Gurmana"}, ["gvn"] = {"Kuku-Yalanji"}, ["gvo"] = {"Gavião Do Jiparaná"}, ["gvp"] = {"Pará Gavião"}, ["gvr"] = {"Gurung"}, ["gvs"] = {"Gumawana"}, ["gvy"] = {"Guyani"}, ["gwa"] = {"Mbato"}, ["gwb"] = {"Gwa"}, ["gwc"] = {"Kalami"}, ["gwd"] = {"Gawwada"}, ["gwe"] = {"Gweno"}, ["gwf"] = {"Gowro"}, ["gwg"] = {"Moo"}, ["gwi"] = {"Gwichʼin"}, ["gwj"] = {"ǀGwi"}, ["gwm"] = {"Awngthim"}, ["gwn"] = {"Gwandara"}, ["gwr"] = {"Gwere"}, ["gwt"] = {"Gawar-Bati"}, ["gwu"] = {"Guwamu"}, ["gww"] = {"Kwini"}, ["gwx"] = {"Gua"}, ["gxx"] = {"Wè Southern"}, ["gya"] = {"Northwest Gbaya"}, ["gyb"] = {"Garus"}, ["gyd"] = {"Kayardild"}, ["gye"] = {"Gyem"}, ["gyf"] = {"Gungabula"}, ["gyg"] = {"Gbayi"}, ["gyi"] = {"Gyele"}, ["gyl"] = {"Gayil"}, ["gym"] = {"Ngäbere"}, ["gyn"] = {"Guyanese Creole English"}, ["gyo"] = {"Gyalsumdo"}, ["gyr"] = {"Guarayu"}, ["gyy"] = {"Gunya"}, ["gza"] = {"Ganza"}, ["gzi"] = {"Gazi"}, ["gzn"] = {"Gane"}, ["haa"] = {"Han"}, ["hab"] = {"Hanoi Sign Language"}, ["hac"] = {"Gurani"}, ["had"] = {"Hatam"}, ["hae"] = {"Eastern Oromo"}, ["haf"] = {"Haiphong Sign Language"}, ["hag"] = {"Hanga"}, ["hah"] = {"Hahon"}, ["hai"] = {"Haida"}, ["haj"] = {"Hajong"}, ["hak"] = {"Hakka Chinese"}, ["hal"] = {"Halang"}, ["ham"] = {"Hewa"}, ["han"] = {"Hangaza"}, ["hao"] = {"Hakö"}, ["hap"] = {"Hupla"}, ["haq"] = {"Ha"}, ["har"] = {"Harari"}, ["has"] = {"Haisla"}, ["hat"] = {"Haitian", "Haitian Creole"}, ["hau"] = {"Hausa"}, ["hav"] = {"Havu"}, ["haw"] = {"Hawaiian"}, ["hax"] = {"Southern Haida"}, ["hay"] = {"Haya"}, ["haz"] = {"Hazaragi"}, ["hba"] = {"Hamba"}, ["hbb"] = {"Huba"}, ["hbn"] = {"Heiban"}, ["hbo"] = {"Ancient Hebrew"}, ["hbs"] = {"Serbo-Croatian"}, ["hbu"] = {"Habu"}, ["hca"] = {"Andaman Creole Hindi"}, ["hch"] = {"Huichol"}, ["hdn"] = {"Northern Haida"}, ["hds"] = {"Honduras Sign Language"}, ["hdy"] = {"Hadiyya"}, ["hea"] = {"Northern Qiandong Miao"}, ["heb"] = {"Hebrew"}, ["hed"] = {"Herdé"}, ["heg"] = {"Helong"}, ["heh"] = {"Hehe"}, ["hei"] = {"Heiltsuk"}, ["hem"] = {"Hemba"}, ["her"] = {"Herero"}, ["hgm"] = {"Haiǁom"}, ["hgw"] = {"Haigwai"}, ["hhi"] = {"Hoia Hoia"}, ["hhr"] = {"Kerak"}, ["hhy"] = {"Hoyahoya"}, ["hia"] = {"Lamang"}, ["hib"] = {"Hibito"}, ["hid"] = {"Hidatsa"}, ["hif"] = {"Fiji Hindi"}, ["hig"] = {"Kamwe"}, ["hih"] = {"Pamosu"}, ["hii"] = {"Hinduri"}, ["hij"] = {"Hijuk"}, ["hik"] = {"Seit-Kaitetu"}, ["hil"] = {"Hiligaynon"}, ["hin"] = {"Hindi"}, ["hio"] = {"Tsoa"}, ["hir"] = {"Himarimã"}, ["hit"] = {"Hittite"}, ["hiw"] = {"Hiw"}, ["hix"] = {"Hixkaryána"}, ["hji"] = {"Haji"}, ["hka"] = {"Kahe"}, ["hke"] = {"Hunde"}, ["hkk"] = {"Hunjara-Kaina Ke"}, ["hkn"] = {"Mel-Khaonh"}, ["hks"] = {"Heung Kong Sau Yue", "Hong Kong Sign Language"}, ["hla"] = {"Halia"}, ["hlb"] = {"Halbi"}, ["hld"] = {"Halang Doan"}, ["hle"] = {"Hlersu"}, ["hlt"] = {"Matu Chin"}, ["hlu"] = {"Hieroglyphic Luwian"}, ["hma"] = {"Southern Mashan Hmong", "Southern Mashan Miao"}, ["hmb"] = {"Humburi Senni Songhay"}, ["hmc"] = {"Central Huishui Hmong", "Central Huishui Miao"}, ["hmd"] = {"A-hmaos", "Da-Hua Miao", "Large Flowery Miao"}, ["hme"] = {"Eastern Huishui Hmong", "Eastern Huishui Miao"}, ["hmf"] = {"Hmong Don"}, ["hmg"] = {"Southwestern Guiyang Hmong"}, ["hmh"] = {"Southwestern Huishui Hmong", "Southwestern Huishui Miao"}, ["hmi"] = {"Northern Huishui Hmong", "Northern Huishui Miao"}, ["hmj"] = {"Ge", "Gejia"}, ["hmk"] = {"Maek"}, ["hml"] = {"Luopohe Hmong", "Luopohe Miao"}, ["hmm"] = {"Central Mashan Hmong", "Central Mashan Miao"}, ["hmn"] = {"Hmong", "Mong"}, ["hmo"] = {"Hiri Motu"}, ["hmp"] = {"Northern Mashan Hmong", "Northern Mashan Miao"}, ["hmq"] = {"Eastern Qiandong Miao"}, ["hmr"] = {"Hmar"}, ["hms"] = {"Southern Qiandong Miao"}, ["hmt"] = {"Hamtai"}, ["hmu"] = {"Hamap"}, ["hmv"] = {"Hmong Dô"}, ["hmw"] = {"Western Mashan Hmong", "Western Mashan Miao"}, ["hmy"] = {"Southern Guiyang Hmong", "Southern Guiyang Miao"}, ["hmz"] = {"Hmong Shua", "Sinicized Miao"}, ["hna"] = {"Mina (Cameroon)"}, ["hnd"] = {"Southern Hindko"}, ["hne"] = {"Chhattisgarhi"}, ["hnh"] = {"ǁAni"}, ["hni"] = {"Hani"}, ["hnj"] = {"Hmong Njua", "Mong Leng", "Mong Njua"}, ["hnn"] = {"Hanunoo"}, ["hno"] = {"Northern Hindko"}, ["hns"] = {"Caribbean Hindustani"}, ["hnu"] = {"Hung"}, ["hoa"] = {"Hoava"}, ["hob"] = {"Mari (Madang Province)"}, ["hoc"] = {"Ho"}, ["hod"] = {"Holma"}, ["hoe"] = {"Horom"}, ["hoh"] = {"Hobyót"}, ["hoi"] = {"Holikachuk"}, ["hoj"] = {"Hadothi", "Haroti"}, ["hol"] = {"Holu"}, ["hom"] = {"Homa"}, ["hoo"] = {"Holoholo"}, ["hop"] = {"Hopi"}, ["hor"] = {"Horo"}, ["hos"] = {"Ho Chi Minh City Sign Language"}, ["hot"] = {"Hote", "Malê"}, ["hov"] = {"Hovongan"}, ["how"] = {"Honi"}, ["hoy"] = {"Holiya"}, ["hoz"] = {"Hozo"}, ["hpo"] = {"Hpon"}, ["hps"] = {"Hawai'i Pidgin Sign Language", "Hawai'i Sign Language (HSL)"}, ["hra"] = {"Hrangkhol"}, ["hrc"] = {"Niwer Mil"}, ["hre"] = {"Hre"}, ["hrk"] = {"Haruku"}, ["hrm"] = {"Horned Miao"}, ["hro"] = {"Haroi"}, ["hrp"] = {"Nhirrpi"}, ["hrt"] = {"Hértevin"}, ["hru"] = {"Hruso"}, ["hrv"] = {"Croatian"}, ["hrw"] = {"Warwar Feni"}, ["hrx"] = {"Hunsrik"}, ["hrz"] = {"Harzani"}, ["hsb"] = {"Upper Sorbian"}, ["hsh"] = {"Hungarian Sign Language"}, ["hsl"] = {"Hausa Sign Language"}, ["hsn"] = {"Xiang Chinese"}, ["hss"] = {"Harsusi"}, ["hti"] = {"Hoti"}, ["hto"] = {"Minica Huitoto"}, ["hts"] = {"Hadza"}, ["htu"] = {"Hitu"}, ["htx"] = {"Middle Hittite"}, ["hub"] = {"Huambisa"}, ["huc"] = {"ǂHua"}, ["hud"] = {"Huaulu"}, ["hue"] = {"San Francisco Del Mar Huave"}, ["huf"] = {"Humene"}, ["hug"] = {"Huachipaeri"}, ["huh"] = {"Huilliche"}, ["hui"] = {"Huli"}, ["huj"] = {"Northern Guiyang Hmong", "Northern Guiyang Miao"}, ["huk"] = {"Hulung"}, ["hul"] = {"Hula"}, ["hum"] = {"Hungana"}, ["hun"] = {"Hungarian"}, ["huo"] = {"Hu"}, ["hup"] = {"Hupa"}, ["huq"] = {"Tsat"}, ["hur"] = {"Halkomelem"}, ["hus"] = {"Huastec"}, ["hut"] = {"Humla"}, ["huu"] = {"Murui Huitoto"}, ["huv"] = {"San Mateo Del Mar Huave"}, ["huw"] = {"Hukumina"}, ["hux"] = {"Nüpode Huitoto"}, ["huy"] = {"Hulaulá"}, ["huz"] = {"Hunzib"}, ["hvc"] = {"Haitian Vodoun Culture Language"}, ["hve"] = {"San Dionisio Del Mar Huave"}, ["hvk"] = {"Haveke"}, ["hvn"] = {"Sabu"}, ["hvv"] = {"Santa María Del Mar Huave"}, ["hwa"] = {"Wané"}, ["hwc"] = {"Hawai'i Creole English", "Hawai'i Pidgin"}, ["hwo"] = {"Hwana"}, ["hya"] = {"Hya"}, ["hye"] = {"Armenian"}, ["hyw"] = {"Western Armenian"}, ["iai"] = {"Iaai"}, ["ian"] = {"Iatmul"}, ["iar"] = {"Purari"}, ["iba"] = {"Iban"}, ["ibb"] = {"Ibibio"}, ["ibd"] = {"Iwaidja"}, ["ibe"] = {"Akpes"}, ["ibg"] = {"Ibanag"}, ["ibh"] = {"Bih"}, ["ibl"] = {"Ibaloi"}, ["ibm"] = {"Agoi"}, ["ibn"] = {"Ibino"}, ["ibo"] = {"Igbo"}, ["ibr"] = {"Ibuoro"}, ["ibu"] = {"Ibu"}, ["iby"] = {"Ibani"}, ["ica"] = {"Ede Ica"}, ["ich"] = {"Etkywan"}, ["icl"] = {"Icelandic Sign Language"}, ["icr"] = {"Islander Creole English"}, ["ida"] = {"Idakho-Isukha-Tiriki", "Luidakho-Luisukha-Lutirichi"}, ["idb"] = {"Indo-Portuguese"}, ["idc"] = {"Ajiya", "Idon"}, ["idd"] = {"Ede Idaca"}, ["ide"] = {"Idere"}, ["idi"] = {"Idi"}, ["ido"] = {"Ido"}, ["idr"] = {"Indri"}, ["ids"] = {"Idesa"}, ["idt"] = {"Idaté"}, ["idu"] = {"Idoma"}, ["ifa"] = {"Amganad Ifugao"}, ["ifb"] = {"Ayangan Ifugao", "Batad Ifugao"}, ["ife"] = {"Ifè"}, ["iff"] = {"Ifo"}, ["ifk"] = {"Tuwali Ifugao"}, ["ifm"] = {"Teke-Fuumu"}, ["ifu"] = {"Mayoyao Ifugao"}, ["ify"] = {"Keley-I Kallahan"}, ["igb"] = {"Ebira"}, ["ige"] = {"Igede"}, ["igg"] = {"Igana"}, ["igl"] = {"Igala"}, ["igm"] = {"Kanggape"}, ["ign"] = {"Ignaciano"}, ["igo"] = {"Isebe"}, ["igs"] = {"Interglossa"}, ["igw"] = {"Igwe"}, ["ihb"] = {"Iha Based Pidgin"}, ["ihi"] = {"Ihievbe"}, ["ihp"] = {"Iha"}, ["ihw"] = {"Bidhawal"}, ["iii"] = {"Nuosu", "Sichuan Yi"}, ["iin"] = {"Thiin"}, ["ijc"] = {"Izon"}, ["ije"] = {"Biseni"}, ["ijj"] = {"Ede Ije"}, ["ijn"] = {"Kalabari"}, ["ijs"] = {"Southeast Ijo"}, ["ike"] = {"Eastern Canadian Inuktitut"}, ["iki"] = {"Iko"}, ["ikk"] = {"Ika"}, ["ikl"] = {"Ikulu"}, ["iko"] = {"Olulumo-Ikom"}, ["ikp"] = {"Ikpeshi"}, ["ikr"] = {"Ikaranggal"}, ["iks"] = {"Inuit Sign Language"}, ["ikt"] = {"Inuinnaqtun", "Western Canadian Inuktitut"}, ["iku"] = {"Inuktitut"}, ["ikv"] = {"Iku-Gora-Ankwa"}, ["ikw"] = {"Ikwere"}, ["ikx"] = {"Ik"}, ["ikz"] = {"Ikizu"}, ["ila"] = {"Ile Ape"}, ["ilb"] = {"Ila"}, ["ile"] = {"Interlingue", "Occidental"}, ["ilg"] = {"Garig-Ilgar"}, ["ili"] = {"Ili Turki"}, ["ilk"] = {"Ilongot"}, ["ilm"] = {"Iranun (Malaysia)"}, ["ilo"] = {"Iloko"}, ["ilp"] = {"Iranun (Philippines)"}, ["ils"] = {"International Sign"}, ["ilu"] = {"Ili'uun"}, ["ilv"] = {"Ilue"}, ["ima"] = {"Mala Malasar"}, ["imi"] = {"Anamgura"}, ["iml"] = {"Miluk"}, ["imn"] = {"Imonda"}, ["imo"] = {"Imbongu"}, ["imr"] = {"Imroing"}, ["ims"] = {"Marsian"}, ["imy"] = {"Milyan"}, ["ina"] = {"Interlingua (International Auxiliary Language Association)"}, ["inb"] = {"Inga"}, ["ind"] = {"Indonesian"}, ["ing"] = {"Degexit'an"}, ["inh"] = {"Ingush"}, ["inj"] = {"Jungle Inga"}, ["inl"] = {"Indonesian Sign Language"}, ["inm"] = {"Minaean"}, ["inn"] = {"Isinai"}, ["ino"] = {"Inoke-Yate"}, ["inp"] = {"Iñapari"}, ["ins"] = {"Indian Sign Language"}, ["int"] = {"Intha"}, ["inz"] = {"Ineseño"}, ["ior"] = {"Inor"}, ["iou"] = {"Tuma-Irumu"}, ["iow"] = {"Iowa-Oto"}, ["ipi"] = {"Ipili"}, ["ipk"] = {"Inupiaq"}, ["ipo"] = {"Ipiko"}, ["iqu"] = {"Iquito"}, ["iqw"] = {"Ikwo"}, ["ire"] = {"Iresim"}, ["irh"] = {"Irarutu"}, ["iri"] = {"Irigwe", "Rigwe"}, ["irk"] = {"Iraqw"}, ["irn"] = {"Irántxe"}, ["irr"] = {"Ir"}, ["iru"] = {"Irula"}, ["irx"] = {"Kamberau"}, ["iry"] = {"Iraya"}, ["isa"] = {"Isabi"}, ["isc"] = {"Isconahua"}, ["isd"] = {"Isnag"}, ["ise"] = {"Italian Sign Language"}, ["isg"] = {"Irish Sign Language"}, ["ish"] = {"Esan"}, ["isi"] = {"Nkem-Nkum"}, ["isk"] = {"Ishkashimi"}, ["isl"] = {"Icelandic"}, ["ism"] = {"Masimasi"}, ["isn"] = {"Isanzu"}, ["iso"] = {"Isoko"}, ["isr"] = {"Israeli Sign Language"}, ["ist"] = {"Istriot"}, ["isu"] = {"Isu (Menchum Division)"}, ["ita"] = {"Italian"}, ["itb"] = {"Binongan Itneg"}, ["itd"] = {"Southern Tidung"}, ["ite"] = {"Itene"}, ["iti"] = {"Inlaod Itneg"}, ["itk"] = {"Judeo-Italian"}, ["itl"] = {"Itelmen"}, ["itm"] = {"Itu Mbon Uzo"}, ["ito"] = {"Itonama"}, ["itr"] = {"Iteri"}, ["its"] = {"Isekiri"}, ["itt"] = {"Maeng Itneg"}, ["itv"] = {"Itawit"}, ["itw"] = {"Ito"}, ["itx"] = {"Itik"}, ["ity"] = {"Moyadan Itneg"}, ["itz"] = {"Itzá"}, ["ium"] = {"Iu Mien"}, ["ivb"] = {"Ibatan"}, ["ivv"] = {"Ivatan"}, ["iwk"] = {"I-Wak"}, ["iwm"] = {"Iwam"}, ["iwo"] = {"Iwur"}, ["iws"] = {"Sepik Iwam"}, ["ixc"] = {"Ixcatec"}, ["ixl"] = {"Ixil"}, ["iya"] = {"Iyayu"}, ["iyo"] = {"Mesaka"}, ["iyx"] = {"Yaka (Congo)"}, ["izh"] = {"Ingrian"}, ["izr"] = {"Izere"}, ["izz"] = {"Izii"}, ["jaa"] = {"Jamamadí"}, ["jab"] = {"Hyam"}, ["jac"] = {"Jakalteko", "Popti'"}, ["jad"] = {"Jahanka"}, ["jae"] = {"Yabem"}, ["jaf"] = {"Jara"}, ["jah"] = {"Jah Hut"}, ["jaj"] = {"Zazao"}, ["jak"] = {"Jakun"}, ["jal"] = {"Yalahatan"}, ["jam"] = {"Jamaican Creole English"}, ["jan"] = {"Jandai"}, ["jao"] = {"Yanyuwa"}, ["jaq"] = {"Yaqay"}, ["jas"] = {"New Caledonian Javanese"}, ["jat"] = {"Jakati"}, ["jau"] = {"Yaur"}, ["jav"] = {"Javanese"}, ["jax"] = {"Jambi Malay"}, ["jay"] = {"Yan-nhangu"}, ["jaz"] = {"Jawe"}, ["jbe"] = {"Judeo-Berber"}, ["jbi"] = {"Badjiri"}, ["jbj"] = {"Arandai"}, ["jbk"] = {"Barikewa"}, ["jbn"] = {"Nafusi"}, ["jbo"] = {"Lojban"}, ["jbr"] = {"Jofotek-Bromnya"}, ["jbt"] = {"Jabutí"}, ["jbu"] = {"Jukun Takum"}, ["jbw"] = {"Yawijibaya"}, ["jcs"] = {"Jamaican Country Sign Language"}, ["jct"] = {"Krymchak"}, ["jda"] = {"Jad"}, ["jdg"] = {"Jadgali"}, ["jdt"] = {"Judeo-Tat"}, ["jeb"] = {"Jebero"}, ["jee"] = {"Jerung"}, ["jeh"] = {"Jeh"}, ["jei"] = {"Yei"}, ["jek"] = {"Jeri Kuo"}, ["jel"] = {"Yelmek"}, ["jen"] = {"Dza"}, ["jer"] = {"Jere"}, ["jet"] = {"Manem"}, ["jeu"] = {"Jonkor Bourmataguil"}, ["jgb"] = {"Ngbee"}, ["jge"] = {"Judeo-Georgian"}, ["jgk"] = {"Gwak"}, ["jgo"] = {"Ngomba"}, ["jhi"] = {"Jehai"}, ["jhs"] = {"Jhankot Sign Language"}, ["jia"] = {"Jina"}, ["jib"] = {"Jibu"}, ["jic"] = {"Tol"}, ["jid"] = {"Bu"}, ["jie"] = {"Jilbe"}, ["jig"] = {"Djingili"}, ["jih"] = {"Shangzhai", "sTodsde"}, ["jii"] = {"Jiiddu"}, ["jil"] = {"Jilim"}, ["jim"] = {"Jimi (Cameroon)"}, ["jio"] = {"Jiamao"}, ["jiq"] = {"Guanyinqiao", "Lavrung"}, ["jit"] = {"Jita"}, ["jiu"] = {"Youle Jinuo"}, ["jiv"] = {"Shuar"}, ["jiy"] = {"Buyuan Jinuo"}, ["jje"] = {"Jejueo"}, ["jjr"] = {"Bankal"}, ["jka"] = {"Kaera"}, ["jkm"] = {"Mobwa Karen"}, ["jko"] = {"Kubo"}, ["jkp"] = {"Paku Karen"}, ["jkr"] = {"Koro (India)"}, ["jku"] = {"Labir"}, ["jle"] = {"Ngile"}, ["jls"] = {"Jamaican Sign Language"}, ["jma"] = {"Dima"}, ["jmb"] = {"Zumbun"}, ["jmc"] = {"Machame"}, ["jmd"] = {"Yamdena"}, ["jmi"] = {"Jimi (Nigeria)"}, ["jml"] = {"Jumli"}, ["jmn"] = {"Makuri Naga"}, ["jmr"] = {"Kamara"}, ["jms"] = {"Mashi (Nigeria)"}, ["jmw"] = {"Mouwase"}, ["jmx"] = {"Western Juxtlahuaca Mixtec"}, ["jna"] = {"Jangshung"}, ["jnd"] = {"Jandavra"}, ["jng"] = {"Yangman"}, ["jni"] = {"Janji"}, ["jnj"] = {"Yemsa"}, ["jnl"] = {"Rawat"}, ["jns"] = {"Jaunsari"}, ["job"] = {"Joba"}, ["jod"] = {"Wojenaka"}, ["jog"] = {"Jogi"}, ["jor"] = {"Jorá"}, ["jos"] = {"Jordanian Sign Language"}, ["jow"] = {"Jowulu"}, ["jpa"] = {"Jewish Palestinian Aramaic"}, ["jpn"] = {"Japanese"}, ["jpr"] = {"Judeo-Persian"}, ["jqr"] = {"Jaqaru"}, ["jra"] = {"Jarai"}, ["jrb"] = {"Judeo-Arabic"}, ["jrr"] = {"Jiru"}, ["jrt"] = {"Jorto"}, ["jru"] = {"Japrería"}, ["jsl"] = {"Japanese Sign Language"}, ["jua"] = {"Júma"}, ["jub"] = {"Wannu"}, ["juc"] = {"Jurchen"}, ["jud"] = {"Worodougou"}, ["juh"] = {"Hõne"}, ["jui"] = {"Ngadjuri"}, ["juk"] = {"Wapan"}, ["jul"] = {"Jirel"}, ["jum"] = {"Jumjum"}, ["jun"] = {"Juang"}, ["juo"] = {"Jiba"}, ["jup"] = {"Hupdë"}, ["jur"] = {"Jurúna"}, ["jus"] = {"Jumla Sign Language"}, ["jut"] = {"Jutish"}, ["juu"] = {"Ju"}, ["juw"] = {"Wãpha"}, ["juy"] = {"Juray"}, ["jvd"] = {"Javindo"}, ["jvn"] = {"Caribbean Javanese"}, ["jwi"] = {"Jwira-Pepesa"}, ["jya"] = {"Jiarong"}, ["jye"] = {"Judeo-Yemeni Arabic"}, ["jyy"] = {"Jaya"}, ["kaa"] = {"Kara-Kalpak"}, ["kab"] = {"Kabyle"}, ["kac"] = {"Jingpho", "Kachin"}, ["kad"] = {"Adara"}, ["kae"] = {"Ketangalan"}, ["kaf"] = {"Katso"}, ["kag"] = {"Kajaman"}, ["kah"] = {"Kara (Central African Republic)"}, ["kai"] = {"Karekare"}, ["kaj"] = {"Jju"}, ["kak"] = {"Kalanguya", "Kayapa Kallahan"}, ["kal"] = {"Greenlandic", "Kalaallisut"}, ["kam"] = {"Kamba (Kenya)"}, ["kan"] = {"康納達語"}, ["kao"] = {"Xaasongaxango"}, ["kap"] = {"Bezhta"}, ["kaq"] = {"Capanahua"}, ["kas"] = {"Kashmiri"}, ["kat"] = {"Georgian"}, ["kau"] = {"Kanuri"}, ["kav"] = {"Katukína"}, ["kaw"] = {"Kawi"}, ["kax"] = {"Kao"}, ["kay"] = {"Kamayurá"}, ["kaz"] = {"Kazakh"}, ["kba"] = {"Kalarko"}, ["kbb"] = {"Kaxuiâna"}, ["kbc"] = {"Kadiwéu"}, ["kbd"] = {"Kabardian"}, ["kbe"] = {"Kanju"}, ["kbg"] = {"Khamba"}, ["kbh"] = {"Camsá"}, ["kbi"] = {"Kaptiau"}, ["kbj"] = {"Kari"}, ["kbk"] = {"Grass Koiari"}, ["kbl"] = {"Kanembu"}, ["kbm"] = {"Iwal"}, ["kbn"] = {"Kare (Central African Republic)"}, ["kbo"] = {"Keliko"}, ["kbp"] = {"Kabiyè"}, ["kbq"] = {"Kamano"}, ["kbr"] = {"Kafa"}, ["kbs"] = {"Kande"}, ["kbt"] = {"Abadi"}, ["kbu"] = {"Kabutra"}, ["kbv"] = {"Dera (Indonesia)"}, ["kbw"] = {"Kaiep"}, ["kbx"] = {"Ap Ma"}, ["kby"] = {"Manga Kanuri"}, ["kbz"] = {"Duhwa"}, ["kca"] = {"Khanty"}, ["kcb"] = {"Kawacha"}, ["kcc"] = {"Lubila"}, ["kcd"] = {"Ngkâlmpw Kanum"}, ["kce"] = {"Kaivi"}, ["kcf"] = {"Ukaan"}, ["kcg"] = {"Tyap"}, ["kch"] = {"Vono"}, ["kci"] = {"Kamantan"}, ["kcj"] = {"Kobiana"}, ["kck"] = {"Kalanga"}, ["kcl"] = {"Kala", "Kela (Papua New Guinea)"}, ["kcm"] = {"Gula (Central African Republic)"}, ["kcn"] = {"Nubi"}, ["kco"] = {"Kinalakna"}, ["kcp"] = {"Kanga"}, ["kcq"] = {"Kamo"}, ["kcr"] = {"Katla"}, ["kcs"] = {"Koenoem"}, ["kct"] = {"Kaian"}, ["kcu"] = {"Kami (Tanzania)"}, ["kcv"] = {"Kete"}, ["kcw"] = {"Kabwari"}, ["kcx"] = {"Kachama-Ganjule"}, ["kcy"] = {"Korandje"}, ["kcz"] = {"Konongo"}, ["kda"] = {"Worimi"}, ["kdc"] = {"Kutu"}, ["kdd"] = {"Yankunytjatjara"}, ["kde"] = {"Makonde"}, ["kdf"] = {"Mamusi"}, ["kdg"] = {"Seba"}, ["kdh"] = {"Tem"}, ["kdi"] = {"Kumam"}, ["kdj"] = {"Karamojong"}, ["kdk"] = {"Kwényi", "Numèè"}, ["kdl"] = {"Tsikimba"}, ["kdm"] = {"Kagoma"}, ["kdn"] = {"Kunda"}, ["kdp"] = {"Kaningdon-Nindem"}, ["kdq"] = {"Koch"}, ["kdr"] = {"Karaim"}, ["kdt"] = {"Kuy"}, ["kdu"] = {"Kadaru"}, ["kdw"] = {"Koneraw"}, ["kdx"] = {"Kam"}, ["kdy"] = {"Keder", "Keijar"}, ["kdz"] = {"Kwaja"}, ["kea"] = {"Kabuverdianu"}, ["keb"] = {"Kélé"}, ["kec"] = {"Keiga"}, ["ked"] = {"Kerewe"}, ["kee"] = {"Eastern Keres"}, ["kef"] = {"Kpessi"}, ["keg"] = {"Tese"}, ["keh"] = {"Keak"}, ["kei"] = {"Kei"}, ["kej"] = {"Kadar"}, ["kek"] = {"Kekchí"}, ["kel"] = {"Kela (Democratic Republic of Congo)"}, ["kem"] = {"Kemak"}, ["ken"] = {"Kenyang"}, ["keo"] = {"Kakwa"}, ["kep"] = {"Kaikadi"}, ["keq"] = {"Kamar"}, ["ker"] = {"Kera"}, ["kes"] = {"Kugbo"}, ["ket"] = {"Ket"}, ["keu"] = {"Akebu"}, ["kev"] = {"Kanikkaran"}, ["kew"] = {"West Kewa"}, ["kex"] = {"Kukna"}, ["key"] = {"Kupia"}, ["kez"] = {"Kukele"}, ["kfa"] = {"Kodava"}, ["kfb"] = {"Northwestern Kolami"}, ["kfc"] = {"Konda-Dora"}, ["kfd"] = {"Korra Koraga"}, ["kfe"] = {"Kota (India)"}, ["kff"] = {"Koya"}, ["kfg"] = {"Kudiya"}, ["kfh"] = {"Kurichiya"}, ["kfi"] = {"Kannada Kurumba"}, ["kfj"] = {"Kemiehua"}, ["kfk"] = {"Kinnauri"}, ["kfl"] = {"Kung"}, ["kfm"] = {"Khunsari"}, ["kfn"] = {"Kuk"}, ["kfo"] = {"Koro (Côte d'Ivoire)"}, ["kfp"] = {"Korwa"}, ["kfq"] = {"Korku"}, ["kfr"] = {"Kachhi", "Kutchi"}, ["kfs"] = {"Bilaspuri"}, ["kft"] = {"Kanjari"}, ["kfu"] = {"Katkari"}, ["kfv"] = {"Kurmukar"}, ["kfw"] = {"Kharam Naga"}, ["kfx"] = {"Kullu Pahari"}, ["kfy"] = {"Kumaoni"}, ["kfz"] = {"Koromfé"}, ["kga"] = {"Koyaga"}, ["kgb"] = {"Kawe"}, ["kge"] = {"Komering"}, ["kgf"] = {"Kube"}, ["kgg"] = {"Kusunda"}, ["kgi"] = {"Selangor Sign Language"}, ["kgj"] = {"Gamale Kham"}, ["kgk"] = {"Kaiwá"}, ["kgl"] = {"Kunggari"}, ["kgm"] = {"Karipúna"}, ["kgn"] = {"Karingani"}, ["kgo"] = {"Krongo"}, ["kgp"] = {"Kaingang"}, ["kgq"] = {"Kamoro"}, ["kgr"] = {"Abun"}, ["kgs"] = {"Kumbainggar"}, ["kgt"] = {"Somyev"}, ["kgu"] = {"Kobol"}, ["kgv"] = {"Karas"}, ["kgw"] = {"Karon Dori"}, ["kgx"] = {"Kamaru"}, ["kgy"] = {"Kyerung"}, ["kha"] = {"Khasi"}, ["khb"] = {"Lü"}, ["khc"] = {"Tukang Besi North"}, ["khd"] = {"Bädi Kanum"}, ["khe"] = {"Korowai"}, ["khf"] = {"Khuen"}, ["khg"] = {"Khams Tibetan"}, ["khh"] = {"Kehu"}, ["khj"] = {"Kuturmi"}, ["khk"] = {"Halh Mongolian"}, ["khl"] = {"Lusi"}, ["khm"] = {"Central Khmer", "Khmer"}, ["khn"] = {"Khandesi"}, ["kho"] = {"Khotanese", "Sakan"}, ["khp"] = {"Kapauri", "Kapori"}, ["khq"] = {"Koyra Chiini Songhay"}, ["khr"] = {"Kharia"}, ["khs"] = {"Kasua"}, ["kht"] = {"Khamti"}, ["khu"] = {"Nkhumbi"}, ["khv"] = {"Khvarshi"}, ["khw"] = {"Khowar"}, ["khx"] = {"Kanu"}, ["khy"] = {"Kele (Democratic Republic of Congo)"}, ["khz"] = {"Keapara"}, ["kia"] = {"Kim"}, ["kib"] = {"Koalib"}, ["kic"] = {"Kickapoo"}, ["kid"] = {"Koshin"}, ["kie"] = {"Kibet"}, ["kif"] = {"Eastern Parbate Kham"}, ["kig"] = {"Kimaama", "Kimaghima"}, ["kih"] = {"Kilmeri"}, ["kii"] = {"Kitsai"}, ["kij"] = {"Kilivila"}, ["kik"] = {"Gikuyu", "Kikuyu"}, ["kil"] = {"Kariya"}, ["kim"] = {"Karagas"}, ["kin"] = {"Kinyarwanda"}, ["kio"] = {"Kiowa"}, ["kip"] = {"Sheshi Kham"}, ["kiq"] = {"Kosadle", "Kosare"}, ["kir"] = {"Kirghiz", "Kyrgyz"}, ["kis"] = {"Kis"}, ["kit"] = {"Agob"}, ["kiu"] = {"Kirmanjki (individual language)"}, ["kiv"] = {"Kimbu"}, ["kiw"] = {"Northeast Kiwai"}, ["kix"] = {"Khiamniungan Naga"}, ["kiy"] = {"Kirikiri"}, ["kiz"] = {"Kisi"}, ["kja"] = {"Mlap"}, ["kjb"] = {"Kanjobal", "Q'anjob'al"}, ["kjc"] = {"Coastal Konjo"}, ["kjd"] = {"Southern Kiwai"}, ["kje"] = {"Kisar"}, ["kjf"] = {"Khalaj"}, ["kjg"] = {"Khmu"}, ["kjh"] = {"Khakas"}, ["kji"] = {"Zabana"}, ["kjj"] = {"Khinalugh"}, ["kjk"] = {"Highland Konjo"}, ["kjl"] = {"Western Parbate Kham"}, ["kjm"] = {"Kháng"}, ["kjn"] = {"Kunjen"}, ["kjo"] = {"Harijan Kinnauri"}, ["kjp"] = {"Pwo Eastern Karen"}, ["kjq"] = {"Western Keres"}, ["kjr"] = {"Kurudu"}, ["kjs"] = {"East Kewa"}, ["kjt"] = {"Phrae Pwo Karen"}, ["kju"] = {"Kashaya"}, ["kjv"] = {"Kaikavian Literary Language"}, ["kjx"] = {"Ramopa"}, ["kjy"] = {"Erave"}, ["kjz"] = {"Bumthangkha"}, ["kka"] = {"Kakanda"}, ["kkb"] = {"Kwerisa"}, ["kkc"] = {"Odoodee"}, ["kkd"] = {"Kinuku"}, ["kke"] = {"Kakabe"}, ["kkf"] = {"Kalaktang Monpa"}, ["kkg"] = {"Mabaka Valley Kalinga"}, ["kkh"] = {"Khün"}, ["kki"] = {"Kagulu"}, ["kkj"] = {"Kako"}, ["kkk"] = {"Kokota"}, ["kkl"] = {"Kosarek Yale"}, ["kkm"] = {"Kiong"}, ["kkn"] = {"Kon Keu"}, ["kko"] = {"Karko"}, ["kkp"] = {"Gugubera"}, ["kkq"] = {"Kaiku"}, ["kkr"] = {"Kir-Balar"}, ["kks"] = {"Giiwo"}, ["kkt"] = {"Koi"}, ["kku"] = {"Tumi"}, ["kkv"] = {"Kangean"}, ["kkw"] = {"Teke-Kukuya"}, ["kkx"] = {"Kohin"}, ["kky"] = {"Guguyimidjir"}, ["kkz"] = {"Kaska"}, ["kla"] = {"Klamath-Modoc"}, ["klb"] = {"Kiliwa"}, ["klc"] = {"Kolbila"}, ["kld"] = {"Gamilaraay"}, ["kle"] = {"Kulung (Nepal)"}, ["klf"] = {"Kendeje"}, ["klg"] = {"Tagakaulo"}, ["klh"] = {"Weliki"}, ["kli"] = {"Kalumpang"}, ["klj"] = {"Turkic Khalaj"}, ["klk"] = {"Kono (Nigeria)"}, ["kll"] = {"Kagan Kalagan"}, ["klm"] = {"Migum"}, ["kln"] = {"Kalenjin"}, ["klo"] = {"Kapya"}, ["klp"] = {"Kamasa"}, ["klq"] = {"Rumu"}, ["klr"] = {"Khaling"}, ["kls"] = {"Kalasha"}, ["klt"] = {"Nukna"}, ["klu"] = {"Klao"}, ["klv"] = {"Maskelynes"}, ["klw"] = {"Lindu", "Tado"}, ["klx"] = {"Koluwawa"}, ["kly"] = {"Kalao"}, ["klz"] = {"Kabola"}, ["kma"] = {"Konni"}, ["kmb"] = {"Kimbundu"}, ["kmc"] = {"Southern Dong"}, ["kmd"] = {"Majukayang Kalinga"}, ["kme"] = {"Bakole"}, ["kmf"] = {"Kare (Papua New Guinea)"}, ["kmg"] = {"Kâte"}, ["kmh"] = {"Kalam"}, ["kmi"] = {"Kami (Nigeria)"}, ["kmj"] = {"Kumarbhag Paharia"}, ["kmk"] = {"Limos Kalinga"}, ["kml"] = {"Tanudan Kalinga"}, ["kmm"] = {"Kom (India)"}, ["kmn"] = {"Awtuw"}, ["kmo"] = {"Kwoma"}, ["kmp"] = {"Gimme"}, ["kmq"] = {"Kwama"}, ["kmr"] = {"Northern Kurdish"}, ["kms"] = {"Kamasau"}, ["kmt"] = {"Kemtuik"}, ["kmu"] = {"Kanite"}, ["kmv"] = {"Karipúna Creole French"}, ["kmw"] = {"Komo (Democratic Republic of Congo)"}, ["kmx"] = {"Waboda"}, ["kmy"] = {"Koma"}, ["kmz"] = {"Khorasani Turkish"}, ["kna"] = {"Dera (Nigeria)"}, ["knb"] = {"Lubuagan Kalinga"}, ["knc"] = {"Central Kanuri"}, ["knd"] = {"Konda"}, ["kne"] = {"Kankanaey"}, ["knf"] = {"Mankanya"}, ["kng"] = {"Koongo"}, ["kni"] = {"Kanufi"}, ["knj"] = {"Western Kanjobal"}, ["knk"] = {"Kuranko"}, ["knl"] = {"Keninjal"}, ["knm"] = {"Kanamarí"}, ["knn"] = {"Konkani (individual language)"}, ["kno"] = {"Kono (Sierra Leone)"}, ["knp"] = {"Kwanja"}, ["knq"] = {"Kintaq"}, ["knr"] = {"Kaningra"}, ["kns"] = {"Kensiu"}, ["knt"] = {"Panoan Katukína"}, ["knu"] = {"Kono (Guinea)"}, ["knv"] = {"Tabo"}, ["knw"] = {"Kung-Ekoka"}, ["knx"] = {"Kendayan", "Salako"}, ["kny"] = {"Kanyok"}, ["knz"] = {"Kalamsé"}, ["koa"] = {"Konomala"}, ["koc"] = {"Kpati"}, ["kod"] = {"Kodi"}, ["koe"] = {"Kacipo-Balesi"}, ["kof"] = {"Kubi"}, ["kog"] = {"Cogui", "Kogi"}, ["koh"] = {"Koyo"}, ["koi"] = {"Komi-Permyak"}, ["kok"] = {"Konkani (macrolanguage)"}, ["kol"] = {"Kol (Papua New Guinea)"}, ["kom"] = {"Komi"}, ["kon"] = {"Kongo"}, ["koo"] = {"Konzo"}, ["kop"] = {"Waube"}, ["koq"] = {"Kota (Gabon)"}, ["kor"] = {"Korean"}, ["kos"] = {"Kosraean"}, ["kot"] = {"Lagwan"}, ["kou"] = {"Koke"}, ["kov"] = {"Kudu-Camo"}, ["kow"] = {"Kugama"}, ["koy"] = {"Koyukon"}, ["koz"] = {"Korak"}, ["kpa"] = {"Kutto"}, ["kpb"] = {"Mullu Kurumba"}, ["kpc"] = {"Curripaco"}, ["kpd"] = {"Koba"}, ["kpe"] = {"Kpelle"}, ["kpf"] = {"Komba"}, ["kpg"] = {"Kapingamarangi"}, ["kph"] = {"Kplang"}, ["kpi"] = {"Kofei"}, ["kpj"] = {"Karajá"}, ["kpk"] = {"Kpan"}, ["kpl"] = {"Kpala"}, ["kpm"] = {"Koho"}, ["kpn"] = {"Kepkiriwát"}, ["kpo"] = {"Ikposo"}, ["kpq"] = {"Korupun-Sela"}, ["kpr"] = {"Korafe-Yegha"}, ["kps"] = {"Tehit"}, ["kpt"] = {"Karata"}, ["kpu"] = {"Kafoa"}, ["kpv"] = {"Komi-Zyrian"}, ["kpw"] = {"Kobon"}, ["kpx"] = {"Mountain Koiali"}, ["kpy"] = {"Koryak"}, ["kpz"] = {"Kupsabiny"}, ["kqa"] = {"Mum"}, ["kqb"] = {"Kovai"}, ["kqc"] = {"Doromu-Koki"}, ["kqd"] = {"Koy Sanjaq Surat"}, ["kqe"] = {"Kalagan"}, ["kqf"] = {"Kakabai"}, ["kqg"] = {"Khe"}, ["kqh"] = {"Kisankasa"}, ["kqi"] = {"Koitabu"}, ["kqj"] = {"Koromira"}, ["kqk"] = {"Kotafon Gbe"}, ["kql"] = {"Kyenele"}, ["kqm"] = {"Khisa"}, ["kqn"] = {"Kaonde"}, ["kqo"] = {"Eastern Krahn"}, ["kqp"] = {"Kimré"}, ["kqq"] = {"Krenak"}, ["kqr"] = {"Kimaragang"}, ["kqs"] = {"Northern Kissi"}, ["kqt"] = {"Klias River Kadazan"}, ["kqu"] = {"Seroa"}, ["kqv"] = {"Okolod"}, ["kqw"] = {"Kandas"}, ["kqx"] = {"Mser"}, ["kqy"] = {"Koorete"}, ["kqz"] = {"Korana"}, ["kra"] = {"Kumhali"}, ["krb"] = {"Karkin"}, ["krc"] = {"Karachay-Balkar"}, ["krd"] = {"Kairui-Midiki"}, ["kre"] = {"Panará"}, ["krf"] = {"Koro (Vanuatu)"}, ["krh"] = {"Kurama"}, ["kri"] = {"Krio"}, ["krj"] = {"Kinaray-A"}, ["krk"] = {"Kerek"}, ["krl"] = {"Karelian"}, ["krn"] = {"Sapo"}, ["krp"] = {"Korop"}, ["krr"] = {"Krung"}, ["krs"] = {"Gbaya (Sudan)"}, ["krt"] = {"Tumari Kanuri"}, ["kru"] = {"Kurukh"}, ["krv"] = {"Kavet"}, ["krw"] = {"Western Krahn"}, ["krx"] = {"Karon"}, ["kry"] = {"Kryts"}, ["krz"] = {"Sota Kanum"}, ["ksa"] = {"Shuwa-Zamani"}, ["ksb"] = {"Shambala"}, ["ksc"] = {"Southern Kalinga"}, ["ksd"] = {"Kuanua"}, ["kse"] = {"Kuni"}, ["ksf"] = {"Bafia"}, ["ksg"] = {"Kusaghe"}, ["ksh"] = {"Kölsch"}, ["ksi"] = {"I'saka", "Krisa"}, ["ksj"] = {"Uare"}, ["ksk"] = {"Kansa"}, ["ksl"] = {"Kumalu"}, ["ksm"] = {"Kumba"}, ["ksn"] = {"Kasiguranin"}, ["kso"] = {"Kofa"}, ["ksp"] = {"Kaba"}, ["ksq"] = {"Kwaami"}, ["ksr"] = {"Borong"}, ["kss"] = {"Southern Kisi"}, ["kst"] = {"Winyé"}, ["ksu"] = {"Khamyang"}, ["ksv"] = {"Kusu"}, ["ksw"] = {"S'gaw Karen"}, ["ksx"] = {"Kedang"}, ["ksy"] = {"Kharia Thar"}, ["ksz"] = {"Kodaku"}, ["kta"] = {"Katua"}, ["ktb"] = {"Kambaata"}, ["ktc"] = {"Kholok"}, ["ktd"] = {"Kokata"}, ["kte"] = {"Nubri"}, ["ktf"] = {"Kwami"}, ["ktg"] = {"Kalkutung"}, ["kth"] = {"Karanga"}, ["kti"] = {"North Muyu"}, ["ktj"] = {"Plapo Krumen"}, ["ktk"] = {"Kaniet"}, ["ktl"] = {"Koroshi"}, ["ktm"] = {"Kurti"}, ["ktn"] = {"Karitiâna"}, ["kto"] = {"Kuot"}, ["ktp"] = {"Kaduo"}, ["ktq"] = {"Katabaga"}, ["kts"] = {"South Muyu"}, ["ktt"] = {"Ketum"}, ["ktu"] = {"Kituba (Democratic Republic of Congo)"}, ["ktv"] = {"Eastern Katu"}, ["ktw"] = {"Kato"}, ["ktx"] = {"Kaxararí"}, ["kty"] = {"Kango (Bas-Uélé District)"}, ["ktz"] = {"Juǀʼhoan", "Juǀʼhoansi"}, ["kua"] = {"Kuanyama", "Kwanyama"}, ["kub"] = {"Kutep"}, ["kuc"] = {"Kwinsu"}, ["kud"] = {"'Auhelawa"}, ["kue"] = {"Kuman (Papua New Guinea)"}, ["kuf"] = {"Western Katu"}, ["kug"] = {"Kupa"}, ["kuh"] = {"Kushi"}, ["kui"] = {"Kuikúro-Kalapálo"}, ["kuj"] = {"Kuria"}, ["kuk"] = {"Kepo'"}, ["kul"] = {"Kulere"}, ["kum"] = {"Kumyk"}, ["kun"] = {"Kunama"}, ["kuo"] = {"Kumukio"}, ["kup"] = {"Kunimaipa"}, ["kuq"] = {"Karipuna"}, ["kur"] = {"Kurdish"}, ["kus"] = {"Kusaal"}, ["kut"] = {"Kutenai"}, ["kuu"] = {"Upper Kuskokwim"}, ["kuv"] = {"Kur"}, ["kuw"] = {"Kpagua"}, ["kux"] = {"Kukatja"}, ["kuy"] = {"Kuuku-Ya'u"}, ["kuz"] = {"Kunza"}, ["kva"] = {"Bagvalal"}, ["kvb"] = {"Kubu"}, ["kvc"] = {"Kove"}, ["kvd"] = {"Kui (Indonesia)"}, ["kve"] = {"Kalabakan"}, ["kvf"] = {"Kabalai"}, ["kvg"] = {"Kuni-Boazi"}, ["kvh"] = {"Komodo"}, ["kvi"] = {"Kwang"}, ["kvj"] = {"Psikye"}, ["kvk"] = {"Korean Sign Language"}, ["kvl"] = {"Kayaw"}, ["kvm"] = {"Kendem"}, ["kvn"] = {"Border Kuna"}, ["kvo"] = {"Dobel"}, ["kvp"] = {"Kompane"}, ["kvq"] = {"Geba Karen"}, ["kvr"] = {"Kerinci"}, ["kvt"] = {"Lahta", "Lahta Karen"}, ["kvu"] = {"Yinbaw Karen"}, ["kvv"] = {"Kola"}, ["kvw"] = {"Wersing"}, ["kvx"] = {"Parkari Koli"}, ["kvy"] = {"Yintale", "Yintale Karen"}, ["kvz"] = {"Tsakwambo", "Tsaukambo"}, ["kwa"] = {"Dâw"}, ["kwb"] = {"Kwa"}, ["kwc"] = {"Likwala"}, ["kwd"] = {"Kwaio"}, ["kwe"] = {"Kwerba"}, ["kwf"] = {"Kwara'ae"}, ["kwg"] = {"Sara Kaba Deme"}, ["kwh"] = {"Kowiai"}, ["kwi"] = {"Awa-Cuaiquer"}, ["kwj"] = {"Kwanga"}, ["kwk"] = {"Kwakiutl"}, ["kwl"] = {"Kofyar"}, ["kwm"] = {"Kwambi"}, ["kwn"] = {"Kwangali"}, ["kwo"] = {"Kwomtari"}, ["kwp"] = {"Kodia"}, ["kwr"] = {"Kwer"}, ["kws"] = {"Kwese"}, ["kwt"] = {"Kwesten"}, ["kwu"] = {"Kwakum"}, ["kwv"] = {"Sara Kaba Náà"}, ["kww"] = {"Kwinti"}, ["kwx"] = {"Khirwar"}, ["kwy"] = {"San Salvador Kongo"}, ["kwz"] = {"Kwadi"}, ["kxa"] = {"Kairiru"}, ["kxb"] = {"Krobu"}, ["kxc"] = {"Khonso", "Konso"}, ["kxd"] = {"Brunei"}, ["kxf"] = {"Manumanaw", "Manumanaw Karen"}, ["kxh"] = {"Karo (Ethiopia)"}, ["kxi"] = {"Keningau Murut"}, ["kxj"] = {"Kulfa"}, ["kxk"] = {"Zayein Karen"}, ["kxl"] = {"Nepali Kurux"}, ["kxm"] = {"Northern Khmer"}, ["kxn"] = {"Kanowit-Tanjong Melanau"}, ["kxo"] = {"Kanoé"}, ["kxp"] = {"Wadiyara Koli"}, ["kxq"] = {"Smärky Kanum"}, ["kxr"] = {"Koro (Papua New Guinea)"}, ["kxs"] = {"Kangjia"}, ["kxt"] = {"Koiwat"}, ["kxu"] = {"Kui (India)"}, ["kxv"] = {"Kuvi"}, ["kxw"] = {"Konai"}, ["kxx"] = {"Likuba"}, ["kxy"] = {"Kayong"}, ["kxz"] = {"Kerewo"}, ["kya"] = {"Kwaya"}, ["kyb"] = {"Butbut Kalinga"}, ["kyc"] = {"Kyaka"}, ["kyd"] = {"Karey"}, ["kye"] = {"Krache"}, ["kyf"] = {"Kouya"}, ["kyg"] = {"Keyagana"}, ["kyh"] = {"Karok"}, ["kyi"] = {"Kiput"}, ["kyj"] = {"Karao"}, ["kyk"] = {"Kamayo"}, ["kyl"] = {"Kalapuya"}, ["kym"] = {"Kpatili"}, ["kyn"] = {"Northern Binukidnon"}, ["kyo"] = {"Kelon"}, ["kyp"] = {"Kang"}, ["kyq"] = {"Kenga"}, ["kyr"] = {"Kuruáya"}, ["kys"] = {"Baram Kayan"}, ["kyt"] = {"Kayagar"}, ["kyu"] = {"Western Kayah"}, ["kyv"] = {"Kayort"}, ["kyw"] = {"Kudmali"}, ["kyx"] = {"Rapoisi"}, ["kyy"] = {"Kambaira"}, ["kyz"] = {"Kayabí"}, ["kza"] = {"Western Karaboro"}, ["kzb"] = {"Kaibobo"}, ["kzc"] = {"Bondoukou Kulango"}, ["kzd"] = {"Kadai"}, ["kze"] = {"Kosena"}, ["kzf"] = {"Da'a Kaili"}, ["kzg"] = {"Kikai"}, ["kzi"] = {"Kelabit"}, ["kzk"] = {"Kazukuru"}, ["kzl"] = {"Kayeli"}, ["kzm"] = {"Kais"}, ["kzn"] = {"Kokola"}, ["kzo"] = {"Kaningi"}, ["kzp"] = {"Kaidipang"}, ["kzq"] = {"Kaike"}, ["kzr"] = {"Karang"}, ["kzs"] = {"Sugut Dusun"}, ["kzu"] = {"Kayupulau"}, ["kzv"] = {"Komyandaret"}, ["kzw"] = {"Karirí-Xocó"}, ["kzx"] = {"Kamarian"}, ["kzy"] = {"Kango (Tshopo District)"}, ["kzz"] = {"Kalabra"}, ["laa"] = {"Southern Subanen"}, ["lab"] = {"Linear A"}, ["lac"] = {"Lacandon"}, ["lad"] = {"Ladino"}, ["lae"] = {"Pattani"}, ["laf"] = {"Lafofa"}, ["lag"] = {"Langi"}, ["lah"] = {"Lahnda"}, ["lai"] = {"Lambya"}, ["laj"] = {"Lango (Uganda)"}, ["lak"] = {"Laka (Nigeria)"}, ["lal"] = {"Lalia"}, ["lam"] = {"Lamba"}, ["lan"] = {"Laru"}, ["lao"] = {"Lao"}, ["lap"] = {"Laka (Chad)"}, ["laq"] = {"Qabiao"}, ["lar"] = {"Larteh"}, ["las"] = {"Lama (Togo)"}, ["lat"] = {"Latin"}, ["lau"] = {"Laba"}, ["lav"] = {"Latvian"}, ["law"] = {"Lauje"}, ["lax"] = {"Tiwa"}, ["lay"] = {"Lama Bai"}, ["laz"] = {"Aribwatsa"}, ["lba"] = {"Lui"}, ["lbb"] = {"Label"}, ["lbc"] = {"Lakkia"}, ["lbe"] = {"Lak"}, ["lbf"] = {"Tinani"}, ["lbg"] = {"Laopang"}, ["lbi"] = {"La'bi"}, ["lbj"] = {"Ladakhi"}, ["lbk"] = {"Central Bontok"}, ["lbl"] = {"Libon Bikol"}, ["lbm"] = {"Lodhi"}, ["lbn"] = {"Lamet"}, ["lbo"] = {"Laven"}, ["lbq"] = {"Wampar"}, ["lbr"] = {"Lohorung"}, ["lbs"] = {"Libyan Sign Language"}, ["lbt"] = {"Lachi"}, ["lbu"] = {"Labu"}, ["lbv"] = {"Lavatbura-Lamusong"}, ["lbw"] = {"Tolaki"}, ["lbx"] = {"Lawangan"}, ["lby"] = {"Lamu-Lamu"}, ["lbz"] = {"Lardil"}, ["lcc"] = {"Legenyem"}, ["lcd"] = {"Lola"}, ["lce"] = {"Loncong", "Sekak"}, ["lcf"] = {"Lubu"}, ["lch"] = {"Luchazi"}, ["lcl"] = {"Lisela"}, ["lcm"] = {"Tungag"}, ["lcp"] = {"Western Lawa"}, ["lcq"] = {"Luhu"}, ["lcs"] = {"Lisabata-Nuniali"}, ["lda"] = {"Kla-Dan"}, ["ldb"] = {"Dũya"}, ["ldd"] = {"Luri"}, ["ldg"] = {"Lenyima"}, ["ldh"] = {"Lamja-Dengsa-Tola"}, ["ldi"] = {"Laari"}, ["ldj"] = {"Lemoro"}, ["ldk"] = {"Leelau"}, ["ldl"] = {"Kaan"}, ["ldm"] = {"Landoma"}, ["ldn"] = {"Láadan"}, ["ldo"] = {"Loo"}, ["ldp"] = {"Tso"}, ["ldq"] = {"Lufu"}, ["lea"] = {"Lega-Shabunda"}, ["leb"] = {"Lala-Bisa"}, ["lec"] = {"Leco"}, ["led"] = {"Lendu"}, ["lee"] = {"Lyélé"}, ["lef"] = {"Lelemi"}, ["leh"] = {"Lenje"}, ["lei"] = {"Lemio"}, ["lej"] = {"Lengola"}, ["lek"] = {"Leipon"}, ["lel"] = {"Lele (Democratic Republic of Congo)"}, ["lem"] = {"Nomaande"}, ["len"] = {"Lenca"}, ["leo"] = {"Leti (Cameroon)"}, ["lep"] = {"Lepcha"}, ["leq"] = {"Lembena"}, ["ler"] = {"Lenkau"}, ["les"] = {"Lese"}, ["let"] = {"Amio-Gelimi", "Lesing-Gelimi"}, ["leu"] = {"Kara (Papua New Guinea)"}, ["lev"] = {"Lamma"}, ["lew"] = {"Ledo Kaili"}, ["lex"] = {"Luang"}, ["ley"] = {"Lemolang"}, ["lez"] = {"Lezghian"}, ["lfa"] = {"Lefa"}, ["lfn"] = {"Lingua Franca Nova"}, ["lga"] = {"Lungga"}, ["lgb"] = {"Laghu"}, ["lgg"] = {"Lugbara"}, ["lgh"] = {"Laghuu"}, ["lgi"] = {"Lengilu"}, ["lgk"] = {"Lingarak", "Neverver"}, ["lgl"] = {"Wala"}, ["lgm"] = {"Lega-Mwenga"}, ["lgn"] = {"Opuuo", "T'apo"}, ["lgq"] = {"Logba"}, ["lgr"] = {"Lengo"}, ["lgt"] = {"Pahi"}, ["lgu"] = {"Longgu"}, ["lgz"] = {"Ligenza"}, ["lha"] = {"Laha (Viet Nam)"}, ["lhh"] = {"Laha (Indonesia)"}, ["lhi"] = {"Lahu Shi"}, ["lhl"] = {"Lahul Lohar"}, ["lhm"] = {"Lhomi"}, ["lhn"] = {"Lahanan"}, ["lhp"] = {"Lhokpu"}, ["lhs"] = {"Mlahsö"}, ["lht"] = {"Lo-Toga"}, ["lhu"] = {"Lahu"}, ["lia"] = {"West-Central Limba"}, ["lib"] = {"Likum"}, ["lic"] = {"Hlai"}, ["lid"] = {"Nyindrou"}, ["lie"] = {"Likila"}, ["lif"] = {"Limbu"}, ["lig"] = {"Ligbi"}, ["lih"] = {"Lihir"}, ["lij"] = {"Ligurian"}, ["lik"] = {"Lika"}, ["lil"] = {"Lillooet"}, ["lim"] = {"Limburgan", "Limburger", "Limburgish"}, ["lin"] = {"Lingala"}, ["lio"] = {"Liki"}, ["lip"] = {"Sekpele"}, ["liq"] = {"Libido"}, ["lir"] = {"Liberian English"}, ["lis"] = {"Lisu"}, ["lit"] = {"Lithuanian"}, ["liu"] = {"Logorik"}, ["liv"] = {"Liv"}, ["liw"] = {"Col"}, ["lix"] = {"Liabuku"}, ["liy"] = {"Banda-Bambari"}, ["liz"] = {"Libinza"}, ["lja"] = {"Golpa"}, ["lje"] = {"Rampi"}, ["lji"] = {"Laiyolo"}, ["ljl"] = {"Li'o"}, ["ljp"] = {"Lampung Api"}, ["ljw"] = {"Yirandali"}, ["ljx"] = {"Yuru"}, ["lka"] = {"Lakalei"}, ["lkb"] = {"Kabras", "Lukabaras"}, ["lkc"] = {"Kucong"}, ["lkd"] = {"Lakondê"}, ["lke"] = {"Kenyi"}, ["lkh"] = {"Lakha"}, ["lki"] = {"Laki"}, ["lkj"] = {"Remun"}, ["lkl"] = {"Laeko-Libuat"}, ["lkm"] = {"Kalaamaya"}, ["lkn"] = {"Lakon", "Vure"}, ["lko"] = {"Khayo", "Olukhayo"}, ["lkr"] = {"Päri"}, ["lks"] = {"Kisa", "Olushisa"}, ["lkt"] = {"Lakota"}, ["lku"] = {"Kungkari"}, ["lky"] = {"Lokoya"}, ["lla"] = {"Lala-Roba"}, ["llb"] = {"Lolo"}, ["llc"] = {"Lele (Guinea)"}, ["lld"] = {"Ladin"}, ["lle"] = {"Lele (Papua New Guinea)"}, ["llf"] = {"Hermit"}, ["llg"] = {"Lole"}, ["llh"] = {"Lamu"}, ["lli"] = {"Teke-Laali"}, ["llj"] = {"Ladji Ladji"}, ["llk"] = {"Lelak"}, ["lll"] = {"Lilau"}, ["llm"] = {"Lasalimu"}, ["lln"] = {"Lele (Chad)"}, ["llo"] = {"Khlor"}, ["llp"] = {"North Efate"}, ["llq"] = {"Lolak"}, ["lls"] = {"Lithuanian Sign Language"}, ["llu"] = {"Lau"}, ["llx"] = {"Lauan"}, ["lma"] = {"East Limba"}, ["lmb"] = {"Merei"}, ["lmc"] = {"Limilngan"}, ["lmd"] = {"Lumun"}, ["lme"] = {"Pévé"}, ["lmf"] = {"South Lembata"}, ["lmg"] = {"Lamogai"}, ["lmh"] = {"Lambichhong"}, ["lmi"] = {"Lombi"}, ["lmj"] = {"West Lembata"}, ["lmk"] = {"Lamkang"}, ["lml"] = {"Hano"}, ["lmn"] = {"Lambadi"}, ["lmo"] = {"Lombard"}, ["lmp"] = {"Limbum"}, ["lmq"] = {"Lamatuka"}, ["lmr"] = {"Lamalera"}, ["lmu"] = {"Lamenu"}, ["lmv"] = {"Lomaiviti"}, ["lmw"] = {"Lake Miwok"}, ["lmx"] = {"Laimbue"}, ["lmy"] = {"Lamboya"}, ["lmz"] = {"Lumbee"}, ["lna"] = {"Langbashe"}, ["lnb"] = {"Mbalanhu"}, ["lnd"] = {"Lun Bawang", "Lundayeh"}, ["lng"] = {"Langobardic"}, ["lnh"] = {"Lanoh"}, ["lni"] = {"Daantanai'"}, ["lnj"] = {"Leningitij"}, ["lnl"] = {"South Central Banda"}, ["lnm"] = {"Langam"}, ["lnn"] = {"Lorediakarkar"}, ["lno"] = {"Lango (South Sudan)"}, ["lns"] = {"Lamnso'"}, ["lnu"] = {"Longuda"}, ["lnw"] = {"Lanima"}, ["lnz"] = {"Lonzo"}, ["loa"] = {"Loloda"}, ["lob"] = {"Lobi"}, ["loc"] = {"Inonhan"}, ["loe"] = {"Saluan"}, ["lof"] = {"Logol"}, ["log"] = {"Logo"}, ["loh"] = {"Narim"}, ["loi"] = {"Loma (Côte d'Ivoire)"}, ["loj"] = {"Lou"}, ["lok"] = {"Loko"}, ["lol"] = {"Mongo"}, ["lom"] = {"Loma (Liberia)"}, ["lon"] = {"Malawi Lomwe"}, ["loo"] = {"Lombo"}, ["lop"] = {"Lopa"}, ["loq"] = {"Lobala"}, ["lor"] = {"Téén"}, ["los"] = {"Loniu"}, ["lot"] = {"Otuho"}, ["lou"] = {"Louisiana Creole"}, ["lov"] = {"Lopi"}, ["low"] = {"Tampias Lobu"}, ["lox"] = {"Loun"}, ["loy"] = {"Loke"}, ["loz"] = {"Lozi"}, ["lpa"] = {"Lelepa"}, ["lpe"] = {"Lepki"}, ["lpn"] = {"Long Phuri Naga"}, ["lpo"] = {"Lipo"}, ["lpx"] = {"Lopit"}, ["lra"] = {"Rara Bakati'"}, ["lrc"] = {"Northern Luri"}, ["lre"] = {"Laurentian"}, ["lrg"] = {"Laragia"}, ["lri"] = {"Marachi", "Olumarachi"}, ["lrk"] = {"Loarki"}, ["lrl"] = {"Lari"}, ["lrm"] = {"Marama", "Olumarama"}, ["lrn"] = {"Lorang"}, ["lro"] = {"Laro"}, ["lrr"] = {"Southern Yamphu"}, ["lrt"] = {"Larantuka Malay"}, ["lrv"] = {"Larevat"}, ["lrz"] = {"Lemerig"}, ["lsa"] = {"Lasgerdi"}, ["lsd"] = {"Lishana Deni"}, ["lse"] = {"Lusengo"}, ["lsh"] = {"Lish"}, ["lsi"] = {"Lashi"}, ["lsl"] = {"Latvian Sign Language"}, ["lsm"] = {"Olusamia", "Saamia"}, ["lso"] = {"Laos Sign Language"}, ["lsp"] = {"Lengua de Señas Panameñas", "Panamanian Sign Language"}, ["lsr"] = {"Aruop"}, ["lss"] = {"Lasi"}, ["lst"] = {"Trinidad and Tobago Sign Language"}, ["lsy"] = {"Mauritian Sign Language"}, ["ltc"] = {"Late Middle Chinese"}, ["ltg"] = {"Latgalian"}, ["lth"] = {"Thur"}, ["lti"] = {"Leti (Indonesia)"}, ["ltn"] = {"Latundê"}, ["lto"] = {"Olutsotso", "Tsotso"}, ["lts"] = {"Lutachoni", "Tachoni"}, ["ltu"] = {"Latu"}, ["ltz"] = {"Letzeburgesch", "Luxembourgish"}, ["lua"] = {"Luba-Lulua"}, ["lub"] = {"Luba-Katanga"}, ["luc"] = {"Aringa"}, ["lud"] = {"Ludian"}, ["lue"] = {"Luvale"}, ["luf"] = {"Laua"}, ["lug"] = {"Ganda"}, ["lui"] = {"Luiseno"}, ["luj"] = {"Luna"}, ["luk"] = {"Lunanakha"}, ["lul"] = {"Olu'bo"}, ["lum"] = {"Luimbi"}, ["lun"] = {"Lunda"}, ["luo"] = {"Dholuo", "Luo (Kenya and Tanzania)"}, ["lup"] = {"Lumbu"}, ["luq"] = {"Lucumi"}, ["lur"] = {"Laura"}, ["lus"] = {"Lushai"}, ["lut"] = {"Lushootseed"}, ["luu"] = {"Lumba-Yakkha"}, ["luv"] = {"Luwati"}, ["luw"] = {"Luo (Cameroon)"}, ["luy"] = {"Luyia", "Oluluyia"}, ["luz"] = {"Southern Luri"}, ["lva"] = {"Maku'a"}, ["lvk"] = {"Lavukaleve"}, ["lvs"] = {"Standard Latvian"}, ["lvu"] = {"Levuka"}, ["lwa"] = {"Lwalu"}, ["lwe"] = {"Lewo Eleng"}, ["lwg"] = {"Oluwanga", "Wanga"}, ["lwh"] = {"White Lachi"}, ["lwl"] = {"Eastern Lawa"}, ["lwm"] = {"Laomian"}, ["lwo"] = {"Luwo"}, ["lws"] = {"Malawian Sign Language"}, ["lwt"] = {"Lewotobi"}, ["lwu"] = {"Lawu"}, ["lww"] = {"Lewo"}, ["lya"] = {"Layakha"}, ["lyg"] = {"Lyngngam"}, ["lyn"] = {"Luyana"}, ["lzh"] = {"Literary Chinese"}, ["lzl"] = {"Litzlitz"}, ["lzn"] = {"Leinong Naga"}, ["lzz"] = {"Laz"}, ["maa"] = {"San Jerónimo Tecóatl Mazatec"}, ["mab"] = {"Yutanduchi Mixtec"}, ["mad"] = {"Madurese"}, ["mae"] = {"Bo-Rukul"}, ["maf"] = {"Mafa"}, ["mag"] = {"Magahi"}, ["mah"] = {"Marshallese"}, ["mai"] = {"Maithili"}, ["maj"] = {"Jalapa De Díaz Mazatec"}, ["mak"] = {"Makasar"}, ["mal"] = {"Malayalam"}, ["mam"] = {"Mam"}, ["man"] = {"Manding", "Mandingo"}, ["maq"] = {"Chiquihuitlán Mazatec"}, ["mar"] = {"Marathi"}, ["mas"] = {"Masai"}, ["mat"] = {"San Francisco Matlatzinca"}, ["mau"] = {"Huautla Mazatec"}, ["mav"] = {"Sateré-Mawé"}, ["maw"] = {"Mampruli"}, ["max"] = {"North Moluccan Malay"}, ["maz"] = {"Central Mazahua"}, ["mba"] = {"Higaonon"}, ["mbb"] = {"Western Bukidnon Manobo"}, ["mbc"] = {"Macushi"}, ["mbd"] = {"Dibabawon Manobo"}, ["mbe"] = {"Molale"}, ["mbf"] = {"Baba Malay"}, ["mbh"] = {"Mangseng"}, ["mbi"] = {"Ilianen Manobo"}, ["mbj"] = {"Nadëb"}, ["mbk"] = {"Malol"}, ["mbl"] = {"Maxakalí"}, ["mbm"] = {"Ombamba"}, ["mbn"] = {"Macaguán"}, ["mbo"] = {"Mbo (Cameroon)"}, ["mbp"] = {"Malayo"}, ["mbq"] = {"Maisin"}, ["mbr"] = {"Nukak Makú"}, ["mbs"] = {"Sarangani Manobo"}, ["mbt"] = {"Matigsalug Manobo"}, ["mbu"] = {"Mbula-Bwazza"}, ["mbv"] = {"Mbulungish"}, ["mbw"] = {"Maring"}, ["mbx"] = {"Mari (East Sepik Province)"}, ["mby"] = {"Memoni"}, ["mbz"] = {"Amoltepec Mixtec"}, ["mca"] = {"Maca"}, ["mcb"] = {"Machiguenga"}, ["mcc"] = {"Bitur"}, ["mcd"] = {"Sharanahua"}, ["mce"] = {"Itundujia Mixtec"}, ["mcf"] = {"Matsés"}, ["mcg"] = {"Mapoyo"}, ["mch"] = {"Maquiritari"}, ["mci"] = {"Mese"}, ["mcj"] = {"Mvanip"}, ["mck"] = {"Mbunda"}, ["mcl"] = {"Macaguaje"}, ["mcm"] = {"Malaccan Creole Portuguese"}, ["mcn"] = {"Masana"}, ["mco"] = {"Coatlán Mixe"}, ["mcp"] = {"Makaa"}, ["mcq"] = {"Ese"}, ["mcr"] = {"Menya"}, ["mcs"] = {"Mambai"}, ["mct"] = {"Mengisa"}, ["mcu"] = {"Cameroon Mambila"}, ["mcv"] = {"Minanibai"}, ["mcw"] = {"Mawa (Chad)"}, ["mcx"] = {"Mpiemo"}, ["mcy"] = {"South Watut"}, ["mcz"] = {"Mawan"}, ["mda"] = {"Mada (Nigeria)"}, ["mdb"] = {"Morigi"}, ["mdc"] = {"Male (Papua New Guinea)"}, ["mdd"] = {"Mbum"}, ["mde"] = {"Maba (Chad)"}, ["mdf"] = {"Moksha"}, ["mdg"] = {"Massalat"}, ["mdh"] = {"Maguindanaon"}, ["mdi"] = {"Mamvu"}, ["mdj"] = {"Mangbetu"}, ["mdk"] = {"Mangbutu"}, ["mdl"] = {"Maltese Sign Language"}, ["mdm"] = {"Mayogo"}, ["mdn"] = {"Mbati"}, ["mdp"] = {"Mbala"}, ["mdq"] = {"Mbole"}, ["mdr"] = {"Mandar"}, ["mds"] = {"Maria (Papua New Guinea)"}, ["mdt"] = {"Mbere"}, ["mdu"] = {"Mboko"}, ["mdv"] = {"Santa Lucía Monteverde Mixtec"}, ["mdw"] = {"Mbosi"}, ["mdx"] = {"Dizin"}, ["mdy"] = {"Male (Ethiopia)"}, ["mdz"] = {"Suruí Do Pará"}, ["mea"] = {"Menka"}, ["meb"] = {"Ikobi"}, ["mec"] = {"Mara"}, ["med"] = {"Melpa"}, ["mee"] = {"Mengen"}, ["mef"] = {"Megam"}, ["meh"] = {"Southwestern Tlaxiaco Mixtec"}, ["mei"] = {"Midob"}, ["mej"] = {"Meyah"}, ["mek"] = {"Mekeo"}, ["mel"] = {"Central Melanau"}, ["mem"] = {"Mangala"}, ["men"] = {"Mende (Sierra Leone)"}, ["meo"] = {"Kedah Malay"}, ["mep"] = {"Miriwung"}, ["meq"] = {"Merey"}, ["mer"] = {"Meru"}, ["mes"] = {"Masmaje"}, ["met"] = {"Mato"}, ["meu"] = {"Motu"}, ["mev"] = {"Mano"}, ["mew"] = {"Maaka"}, ["mey"] = {"Hassaniyya"}, ["mez"] = {"Menominee"}, ["mfa"] = {"Pattani Malay"}, ["mfb"] = {"Bangka"}, ["mfc"] = {"Mba"}, ["mfd"] = {"Mendankwe-Nkwen"}, ["mfe"] = {"Morisyen"}, ["mff"] = {"Naki"}, ["mfg"] = {"Mogofin"}, ["mfh"] = {"Matal"}, ["mfi"] = {"Wandala"}, ["mfj"] = {"Mefele"}, ["mfk"] = {"North Mofu"}, ["mfl"] = {"Putai"}, ["mfm"] = {"Marghi South"}, ["mfn"] = {"Cross River Mbembe"}, ["mfo"] = {"Mbe"}, ["mfp"] = {"Makassar Malay"}, ["mfq"] = {"Moba"}, ["mfr"] = {"Marithiel"}, ["mfs"] = {"Mexican Sign Language"}, ["mft"] = {"Mokerang"}, ["mfu"] = {"Mbwela"}, ["mfv"] = {"Mandjak"}, ["mfw"] = {"Mulaha"}, ["mfx"] = {"Melo"}, ["mfy"] = {"Mayo"}, ["mfz"] = {"Mabaan"}, ["mga"] = {"Middle Irish (900-1200)"}, ["mgb"] = {"Mararit"}, ["mgc"] = {"Morokodo"}, ["mgd"] = {"Moru"}, ["mge"] = {"Mango"}, ["mgf"] = {"Maklew"}, ["mgg"] = {"Mpumpong"}, ["mgh"] = {"Makhuwa-Meetto"}, ["mgi"] = {"Lijili"}, ["mgj"] = {"Abureni"}, ["mgk"] = {"Mawes"}, ["mgl"] = {"Maleu-Kilenge"}, ["mgm"] = {"Mambae"}, ["mgn"] = {"Mbangi"}, ["mgo"] = {"Meta'"}, ["mgp"] = {"Eastern Magar"}, ["mgq"] = {"Malila"}, ["mgr"] = {"Mambwe-Lungu"}, ["mgs"] = {"Manda (Tanzania)"}, ["mgt"] = {"Mongol"}, ["mgu"] = {"Mailu"}, ["mgv"] = {"Matengo"}, ["mgw"] = {"Matumbi"}, ["mgy"] = {"Mbunga"}, ["mgz"] = {"Mbugwe"}, ["mha"] = {"Manda (India)"}, ["mhb"] = {"Mahongwe"}, ["mhc"] = {"Mocho"}, ["mhd"] = {"Mbugu"}, ["mhe"] = {"Besisi", "Mah Meri"}, ["mhf"] = {"Mamaa"}, ["mhg"] = {"Margu"}, ["mhi"] = {"Ma'di"}, ["mhj"] = {"Mogholi"}, ["mhk"] = {"Mungaka"}, ["mhl"] = {"Mauwake"}, ["mhm"] = {"Makhuwa-Moniga"}, ["mhn"] = {"Mócheno"}, ["mho"] = {"Mashi (Zambia)"}, ["mhp"] = {"Balinese Malay"}, ["mhq"] = {"Mandan"}, ["mhr"] = {"Eastern Mari"}, ["mhs"] = {"Buru (Indonesia)"}, ["mht"] = {"Mandahuaca"}, ["mhu"] = {"Darang Deng", "Digaro-Mishmi"}, ["mhw"] = {"Mbukushu"}, ["mhx"] = {"Lhaovo", "Maru"}, ["mhy"] = {"Ma'anyan"}, ["mhz"] = {"Mor (Mor Islands)"}, ["mia"] = {"Miami"}, ["mib"] = {"Atatláhuca Mixtec"}, ["mic"] = {"Micmac", "Mi'kmaq"}, ["mid"] = {"Mandaic"}, ["mie"] = {"Ocotepec Mixtec"}, ["mif"] = {"Mofu-Gudur"}, ["mig"] = {"San Miguel El Grande Mixtec"}, ["mih"] = {"Chayuco Mixtec"}, ["mii"] = {"Chigmecatitlán Mixtec"}, ["mij"] = {"Abar", "Mungbam"}, ["mik"] = {"Mikasuki"}, ["mil"] = {"Peñoles Mixtec"}, ["mim"] = {"Alacatlatzala Mixtec"}, ["min"] = {"Minangkabau"}, ["mio"] = {"Pinotepa Nacional Mixtec"}, ["mip"] = {"Apasco-Apoala Mixtec"}, ["miq"] = {"Mískito"}, ["mir"] = {"Isthmus Mixe"}, ["mis"] = {"Uncoded languages"}, ["mit"] = {"Southern Puebla Mixtec"}, ["miu"] = {"Cacaloxtepec Mixtec"}, ["miw"] = {"Akoye"}, ["mix"] = {"Mixtepec Mixtec"}, ["miy"] = {"Ayutla Mixtec"}, ["miz"] = {"Coatzospan Mixtec"}, ["mjb"] = {"Makalero"}, ["mjc"] = {"San Juan Colorado Mixtec"}, ["mjd"] = {"Northwest Maidu"}, ["mje"] = {"Muskum"}, ["mjg"] = {"Tu"}, ["mjh"] = {"Mwera (Nyasa)"}, ["mji"] = {"Kim Mun"}, ["mjj"] = {"Mawak"}, ["mjk"] = {"Matukar"}, ["mjl"] = {"Mandeali"}, ["mjm"] = {"Medebur"}, ["mjn"] = {"Ma (Papua New Guinea)"}, ["mjo"] = {"Malankuravan"}, ["mjp"] = {"Malapandaram"}, ["mjq"] = {"Malaryan"}, ["mjr"] = {"Malavedan"}, ["mjs"] = {"Miship"}, ["mjt"] = {"Sauria Paharia"}, ["mju"] = {"Manna-Dora"}, ["mjv"] = {"Mannan"}, ["mjw"] = {"Karbi"}, ["mjx"] = {"Mahali"}, ["mjy"] = {"Mahican"}, ["mjz"] = {"Majhi"}, ["mka"] = {"Mbre"}, ["mkb"] = {"Mal Paharia"}, ["mkc"] = {"Siliput"}, ["mkd"] = {"Macedonian"}, ["mke"] = {"Mawchi"}, ["mkf"] = {"Miya"}, ["mkg"] = {"Mak (China)"}, ["mki"] = {"Dhatki"}, ["mkj"] = {"Mokilese"}, ["mkk"] = {"Byep"}, ["mkl"] = {"Mokole"}, ["mkm"] = {"Moklen"}, ["mkn"] = {"Kupang Malay"}, ["mko"] = {"Mingang Doso"}, ["mkp"] = {"Moikodi"}, ["mkq"] = {"Bay Miwok"}, ["mkr"] = {"Malas"}, ["mks"] = {"Silacayoapan Mixtec"}, ["mkt"] = {"Vamale"}, ["mku"] = {"Konyanka Maninka"}, ["mkv"] = {"Mafea"}, ["mkw"] = {"Kituba (Congo)"}, ["mkx"] = {"Kinamiging Manobo"}, ["mky"] = {"East Makian"}, ["mkz"] = {"Makasae"}, ["mla"] = {"Malo"}, ["mlb"] = {"Mbule"}, ["mlc"] = {"Cao Lan"}, ["mle"] = {"Manambu"}, ["mlf"] = {"Mal"}, ["mlg"] = {"Malagasy"}, ["mlh"] = {"Mape"}, ["mli"] = {"Malimpung"}, ["mlj"] = {"Miltu"}, ["mlk"] = {"Ilwana", "Kiwilwana"}, ["mll"] = {"Malua Bay"}, ["mlm"] = {"Mulam"}, ["mln"] = {"Malango"}, ["mlo"] = {"Mlomp"}, ["mlp"] = {"Bargam"}, ["mlq"] = {"Western Maninkakan"}, ["mlr"] = {"Vame"}, ["mls"] = {"Masalit"}, ["mlt"] = {"Maltese"}, ["mlu"] = {"To'abaita"}, ["mlv"] = {"Motlav", "Mwotlap"}, ["mlw"] = {"Moloko"}, ["mlx"] = {"Malfaxal", "Naha'ai"}, ["mlz"] = {"Malaynon"}, ["mma"] = {"Mama"}, ["mmb"] = {"Momina"}, ["mmc"] = {"Michoacán Mazahua"}, ["mmd"] = {"Maonan"}, ["mme"] = {"Mae"}, ["mmf"] = {"Mundat"}, ["mmg"] = {"North Ambrym"}, ["mmh"] = {"Mehináku"}, ["mmi"] = {"Musar"}, ["mmj"] = {"Majhwar"}, ["mmk"] = {"Mukha-Dora"}, ["mml"] = {"Man Met"}, ["mmm"] = {"Maii"}, ["mmn"] = {"Mamanwa"}, ["mmo"] = {"Mangga Buang"}, ["mmp"] = {"Siawi"}, ["mmq"] = {"Musak"}, ["mmr"] = {"Western Xiangxi Miao"}, ["mmt"] = {"Malalamai"}, ["mmu"] = {"Mmaala"}, ["mmv"] = {"Miriti"}, ["mmw"] = {"Emae"}, ["mmx"] = {"Madak"}, ["mmy"] = {"Migaama"}, ["mmz"] = {"Mabaale"}, ["mna"] = {"Mbula"}, ["mnb"] = {"Muna"}, ["mnc"] = {"Manchu"}, ["mnd"] = {"Mondé"}, ["mne"] = {"Naba"}, ["mnf"] = {"Mundani"}, ["mng"] = {"Eastern Mnong"}, ["mnh"] = {"Mono (Democratic Republic of Congo)"}, ["mni"] = {"Manipuri"}, ["mnj"] = {"Munji"}, ["mnk"] = {"Mandinka"}, ["mnl"] = {"Tiale"}, ["mnm"] = {"Mapena"}, ["mnn"] = {"Southern Mnong"}, ["mnp"] = {"Min Bei Chinese"}, ["mnq"] = {"Minriq"}, ["mnr"] = {"Mono (USA)"}, ["mns"] = {"Mansi"}, ["mnu"] = {"Mer"}, ["mnv"] = {"Rennell-Bellona"}, ["mnw"] = {"Mon"}, ["mnx"] = {"Manikion"}, ["mny"] = {"Manyawa"}, ["mnz"] = {"Moni"}, ["moa"] = {"Mwan"}, ["moc"] = {"Mocoví"}, ["mod"] = {"Mobilian"}, ["moe"] = {"Montagnais"}, ["mog"] = {"Mongondow"}, ["moh"] = {"Mohawk"}, ["moi"] = {"Mboi"}, ["moj"] = {"Monzombo"}, ["mok"] = {"Morori"}, ["mom"] = {"Mangue"}, ["mon"] = {"Mongolian"}, ["moo"] = {"Monom"}, ["mop"] = {"Mopán Maya"}, ["moq"] = {"Mor (Bomberai Peninsula)"}, ["mor"] = {"Moro"}, ["mos"] = {"Mossi"}, ["mot"] = {"Barí"}, ["mou"] = {"Mogum"}, ["mov"] = {"Mohave"}, ["mow"] = {"Moi (Congo)"}, ["mox"] = {"Molima"}, ["moy"] = {"Shekkacho"}, ["moz"] = {"Gergiko", "Mukulu"}, ["mpa"] = {"Mpoto"}, ["mpb"] = {"Mullukmulluk"}, ["mpc"] = {"Mangarayi"}, ["mpd"] = {"Machinere"}, ["mpe"] = {"Majang"}, ["mpg"] = {"Marba"}, ["mph"] = {"Maung"}, ["mpi"] = {"Mpade"}, ["mpj"] = {"Martu Wangka"}, ["mpk"] = {"Mbara (Chad)"}, ["mpl"] = {"Middle Watut"}, ["mpm"] = {"Yosondúa Mixtec"}, ["mpn"] = {"Mindiri"}, ["mpo"] = {"Miu"}, ["mpp"] = {"Migabac"}, ["mpq"] = {"Matís"}, ["mpr"] = {"Vangunu"}, ["mps"] = {"Dadibi"}, ["mpt"] = {"Mian"}, ["mpu"] = {"Makuráp"}, ["mpv"] = {"Mungkip"}, ["mpw"] = {"Mapidian"}, ["mpx"] = {"Misima-Panaeati"}, ["mpy"] = {"Mapia"}, ["mpz"] = {"Mpi"}, ["mqa"] = {"Maba (Indonesia)"}, ["mqb"] = {"Mbuko"}, ["mqc"] = {"Mangole"}, ["mqe"] = {"Matepi"}, ["mqf"] = {"Momuna"}, ["mqg"] = {"Kota Bangun Kutai Malay"}, ["mqh"] = {"Tlazoyaltepec Mixtec"}, ["mqi"] = {"Mariri"}, ["mqj"] = {"Mamasa"}, ["mqk"] = {"Rajah Kabunsuwan Manobo"}, ["mql"] = {"Mbelime"}, ["mqm"] = {"South Marquesan"}, ["mqn"] = {"Moronene"}, ["mqo"] = {"Modole"}, ["mqp"] = {"Manipa"}, ["mqq"] = {"Minokok"}, ["mqr"] = {"Mander"}, ["mqs"] = {"West Makian"}, ["mqt"] = {"Mok"}, ["mqu"] = {"Mandari"}, ["mqv"] = {"Mosimo"}, ["mqw"] = {"Murupi"}, ["mqx"] = {"Mamuju"}, ["mqy"] = {"Manggarai"}, ["mqz"] = {"Pano"}, ["mra"] = {"Mlabri"}, ["mrb"] = {"Marino"}, ["mrc"] = {"Maricopa"}, ["mrd"] = {"Western Magar"}, ["mre"] = {"Martha's Vineyard Sign Language"}, ["mrf"] = {"Elseng"}, ["mrg"] = {"Mising"}, ["mrh"] = {"Mara Chin"}, ["mri"] = {"Maori"}, ["mrj"] = {"Western Mari"}, ["mrk"] = {"Hmwaveke"}, ["mrl"] = {"Mortlockese"}, ["mrm"] = {"Merlav", "Mwerlap"}, ["mrn"] = {"Cheke Holo"}, ["mro"] = {"Mru"}, ["mrp"] = {"Morouas"}, ["mrq"] = {"North Marquesan"}, ["mrr"] = {"Maria (India)"}, ["mrs"] = {"Maragus"}, ["mrt"] = {"Marghi Central"}, ["mru"] = {"Mono (Cameroon)"}, ["mrv"] = {"Mangareva"}, ["mrw"] = {"Maranao"}, ["mrx"] = {"Dineor", "Maremgi"}, ["mry"] = {"Mandaya"}, ["mrz"] = {"Marind"}, ["msa"] = {"Malay (macrolanguage)"}, ["msb"] = {"Masbatenyo"}, ["msc"] = {"Sankaran Maninka"}, ["msd"] = {"Yucatec Maya Sign Language"}, ["mse"] = {"Musey"}, ["msf"] = {"Mekwei"}, ["msg"] = {"Moraid"}, ["msh"] = {"Masikoro Malagasy"}, ["msi"] = {"Sabah Malay"}, ["msj"] = {"Ma (Democratic Republic of Congo)"}, ["msk"] = {"Mansaka"}, ["msl"] = {"Molof", "Poule"}, ["msm"] = {"Agusan Manobo"}, ["msn"] = {"Vurës"}, ["mso"] = {"Mombum"}, ["msp"] = {"Maritsauá"}, ["msq"] = {"Caac"}, ["msr"] = {"Mongolian Sign Language"}, ["mss"] = {"West Masela"}, ["msu"] = {"Musom"}, ["msv"] = {"Maslam"}, ["msw"] = {"Mansoanka"}, ["msx"] = {"Moresada"}, ["msy"] = {"Aruamu"}, ["msz"] = {"Momare"}, ["mta"] = {"Cotabato Manobo"}, ["mtb"] = {"Anyin Morofo"}, ["mtc"] = {"Munit"}, ["mtd"] = {"Mualang"}, ["mte"] = {"Mono (Solomon Islands)"}, ["mtf"] = {"Murik (Papua New Guinea)"}, ["mtg"] = {"Una"}, ["mth"] = {"Munggui"}, ["mti"] = {"Maiwa (Papua New Guinea)"}, ["mtj"] = {"Moskona"}, ["mtk"] = {"Mbe'"}, ["mtl"] = {"Montol"}, ["mtm"] = {"Mator"}, ["mtn"] = {"Matagalpa"}, ["mto"] = {"Totontepec Mixe"}, ["mtp"] = {"Wichí Lhamtés Nocten"}, ["mtq"] = {"Muong"}, ["mtr"] = {"Mewari"}, ["mts"] = {"Yora"}, ["mtt"] = {"Mota"}, ["mtu"] = {"Tututepec Mixtec"}, ["mtv"] = {"Asaro'o"}, ["mtw"] = {"Southern Binukidnon"}, ["mtx"] = {"Tidaá Mixtec"}, ["mty"] = {"Nabi"}, ["mua"] = {"Mundang"}, ["mub"] = {"Mubi"}, ["muc"] = {"Ajumbu"}, ["mud"] = {"Mednyj Aleut"}, ["mue"] = {"Media Lengua"}, ["mug"] = {"Musgu"}, ["muh"] = {"Mündü"}, ["mui"] = {"Musi"}, ["muj"] = {"Mabire"}, ["muk"] = {"Mugom"}, ["mul"] = {"Multiple languages"}, ["mum"] = {"Maiwala"}, ["muo"] = {"Nyong"}, ["mup"] = {"Malvi"}, ["muq"] = {"Eastern Xiangxi Miao"}, ["mur"] = {"Murle"}, ["mus"] = {"Creek"}, ["mut"] = {"Western Muria"}, ["muu"] = {"Yaaku"}, ["muv"] = {"Muthuvan"}, ["mux"] = {"Bo-Ung"}, ["muy"] = {"Muyang"}, ["muz"] = {"Mursi"}, ["mva"] = {"Manam"}, ["mvb"] = {"Mattole"}, ["mvd"] = {"Mamboru"}, ["mve"] = {"Marwari (Pakistan)"}, ["mvf"] = {"Peripheral Mongolian"}, ["mvg"] = {"Yucuañe Mixtec"}, ["mvh"] = {"Mulgi"}, ["mvi"] = {"Miyako"}, ["mvk"] = {"Mekmek"}, ["mvl"] = {"Mbara (Australia)"}, ["mvm"] = {"Muya"}, ["mvn"] = {"Minaveha"}, ["mvo"] = {"Marovo"}, ["mvp"] = {"Duri"}, ["mvq"] = {"Moere"}, ["mvr"] = {"Marau"}, ["mvs"] = {"Massep"}, ["mvt"] = {"Mpotovoro"}, ["mvu"] = {"Marfa"}, ["mvv"] = {"Tagal Murut"}, ["mvw"] = {"Machinga"}, ["mvx"] = {"Meoswar"}, ["mvy"] = {"Indus Kohistani"}, ["mvz"] = {"Mesqan"}, ["mwa"] = {"Mwatebu"}, ["mwb"] = {"Juwal"}, ["mwc"] = {"Are"}, ["mwe"] = {"Mwera (Chimwera)"}, ["mwf"] = {"Murrinh-Patha"}, ["mwg"] = {"Aiklep"}, ["mwh"] = {"Mouk-Aria"}, ["mwi"] = {"Labo", "Ninde"}, ["mwk"] = {"Kita Maninkakan"}, ["mwl"] = {"Mirandese"}, ["mwm"] = {"Sar"}, ["mwn"] = {"Nyamwanga"}, ["mwo"] = {"Central Maewo"}, ["mwp"] = {"Kala Lagaw Ya"}, ["mwq"] = {"Mün Chin"}, ["mwr"] = {"Marwari"}, ["mws"] = {"Mwimbi-Muthambi"}, ["mwt"] = {"Moken"}, ["mwu"] = {"Mittu"}, ["mwv"] = {"Mentawai"}, ["mww"] = {"Hmong Daw"}, ["mwz"] = {"Moingi"}, ["mxa"] = {"Northwest Oaxaca Mixtec"}, ["mxb"] = {"Tezoatlán Mixtec"}, ["mxc"] = {"Manyika"}, ["mxd"] = {"Modang"}, ["mxe"] = {"Mele-Fila"}, ["mxf"] = {"Malgbe"}, ["mxg"] = {"Mbangala"}, ["mxh"] = {"Mvuba"}, ["mxi"] = {"Mozarabic"}, ["mxj"] = {"Geman Deng", "Miju-Mishmi"}, ["mxk"] = {"Monumbo"}, ["mxl"] = {"Maxi Gbe"}, ["mxm"] = {"Meramera"}, ["mxn"] = {"Moi (Indonesia)"}, ["mxo"] = {"Mbowe"}, ["mxp"] = {"Tlahuitoltepec Mixe"}, ["mxq"] = {"Juquila Mixe"}, ["mxr"] = {"Murik (Malaysia)"}, ["mxs"] = {"Huitepec Mixtec"}, ["mxt"] = {"Jamiltepec Mixtec"}, ["mxu"] = {"Mada (Cameroon)"}, ["mxv"] = {"Metlatónoc Mixtec"}, ["mxw"] = {"Namo"}, ["mxx"] = {"Mahou", "Mawukakan"}, ["mxy"] = {"Southeastern Nochixtlán Mixtec"}, ["mxz"] = {"Central Masela"}, ["mya"] = {"Burmese"}, ["myb"] = {"Mbay"}, ["myc"] = {"Mayeka"}, ["myd"] = {"Maramba"}, ["mye"] = {"Myene"}, ["myf"] = {"Bambassi"}, ["myg"] = {"Manta"}, ["myh"] = {"Makah"}, ["myi"] = {"Mina (India)"}, ["myj"] = {"Mangayat"}, ["myk"] = {"Mamara Senoufo"}, ["myl"] = {"Moma"}, ["mym"] = {"Me'en"}, ["myo"] = {"Anfillo"}, ["myp"] = {"Pirahã"}, ["myr"] = {"Muniche"}, ["mys"] = {"Mesmes"}, ["myu"] = {"Mundurukú"}, ["myv"] = {"Erzya"}, ["myw"] = {"Muyuw"}, ["myx"] = {"Masaaba"}, ["myy"] = {"Macuna"}, ["myz"] = {"Classical Mandaic"}, ["mza"] = {"Santa María Zacatepec Mixtec"}, ["mzb"] = {"Tumzabt"}, ["mzc"] = {"Madagascar Sign Language"}, ["mzd"] = {"Malimba"}, ["mze"] = {"Morawa"}, ["mzg"] = {"Monastic Sign Language"}, ["mzh"] = {"Wichí Lhamtés Güisnay"}, ["mzi"] = {"Ixcatlán Mazatec"}, ["mzj"] = {"Manya"}, ["mzk"] = {"Nigeria Mambila"}, ["mzl"] = {"Mazatlán Mixe"}, ["mzm"] = {"Mumuye"}, ["mzn"] = {"Mazanderani"}, ["mzo"] = {"Matipuhy"}, ["mzp"] = {"Movima"}, ["mzq"] = {"Mori Atas"}, ["mzr"] = {"Marúbo"}, ["mzs"] = {"Macanese"}, ["mzt"] = {"Mintil"}, ["mzu"] = {"Inapang"}, ["mzv"] = {"Manza"}, ["mzw"] = {"Deg"}, ["mzx"] = {"Mawayana"}, ["mzy"] = {"Mozambican Sign Language"}, ["mzz"] = {"Maiadomu"}, ["naa"] = {"Namla"}, ["nab"] = {"Southern Nambikuára"}, ["nac"] = {"Narak"}, ["nae"] = {"Naka'ela"}, ["naf"] = {"Nabak"}, ["nag"] = {"Naga Pidgin"}, ["naj"] = {"Nalu"}, ["nak"] = {"Nakanai"}, ["nal"] = {"Nalik"}, ["nam"] = {"Ngan'gityemerri"}, ["nan"] = {"Min Nan Chinese"}, ["nao"] = {"Naaba"}, ["nap"] = {"Neapolitan"}, ["naq"] = {"Khoekhoe", "Nama (Namibia)"}, ["nar"] = {"Iguta"}, ["nas"] = {"Naasioi"}, ["nat"] = {"Ca̱hungwa̱rya̱", "Hungworo"}, ["nau"] = {"Nauru"}, ["nav"] = {"Navaho", "Navajo"}, ["naw"] = {"Nawuri"}, ["nax"] = {"Nakwi"}, ["nay"] = {"Narrinyeri"}, ["naz"] = {"Coatepec Nahuatl"}, ["nba"] = {"Nyemba"}, ["nbb"] = {"Ndoe"}, ["nbc"] = {"Chang Naga"}, ["nbd"] = {"Ngbinda"}, ["nbe"] = {"Konyak Naga"}, ["nbg"] = {"Nagarchal"}, ["nbh"] = {"Ngamo"}, ["nbi"] = {"Mao Naga"}, ["nbj"] = {"Ngarinman"}, ["nbk"] = {"Nake"}, ["nbl"] = {"South Ndebele"}, ["nbm"] = {"Ngbaka Ma'bo"}, ["nbn"] = {"Kuri"}, ["nbo"] = {"Nkukoli"}, ["nbp"] = {"Nnam"}, ["nbq"] = {"Nggem"}, ["nbr"] = {"Numana-Nunku-Gbantu-Numbu"}, ["nbs"] = {"Namibian Sign Language"}, ["nbt"] = {"Na"}, ["nbu"] = {"Rongmei Naga"}, ["nbv"] = {"Ngamambo"}, ["nbw"] = {"Southern Ngbandi"}, ["nby"] = {"Ningera"}, ["nca"] = {"Iyo"}, ["ncb"] = {"Central Nicobarese"}, ["ncc"] = {"Ponam"}, ["ncd"] = {"Nachering"}, ["nce"] = {"Yale"}, ["ncf"] = {"Notsi"}, ["ncg"] = {"Nisga'a"}, ["nch"] = {"Central Huasteca Nahuatl"}, ["nci"] = {"Classical Nahuatl"}, ["ncj"] = {"Northern Puebla Nahuatl"}, ["nck"] = {"Nakara"}, ["ncl"] = {"Michoacán Nahuatl"}, ["ncm"] = {"Nambo"}, ["ncn"] = {"Nauna"}, ["nco"] = {"Sibe"}, ["ncq"] = {"Northern Katang"}, ["ncr"] = {"Ncane"}, ["ncs"] = {"Nicaraguan Sign Language"}, ["nct"] = {"Chothe Naga"}, ["ncu"] = {"Chumburung"}, ["ncx"] = {"Central Puebla Nahuatl"}, ["ncz"] = {"Natchez"}, ["nda"] = {"Ndasa"}, ["ndb"] = {"Kenswei Nsei"}, ["ndc"] = {"Ndau"}, ["ndd"] = {"Nde-Nsele-Nta"}, ["nde"] = {"North Ndebele"}, ["ndf"] = {"Nadruvian"}, ["ndg"] = {"Ndengereko"}, ["ndh"] = {"Ndali"}, ["ndi"] = {"Samba Leko"}, ["ndj"] = {"Ndamba"}, ["ndk"] = {"Ndaka"}, ["ndl"] = {"Ndolo"}, ["ndm"] = {"Ndam"}, ["ndn"] = {"Ngundi"}, ["ndo"] = {"Ndonga"}, ["ndp"] = {"Ndo"}, ["ndq"] = {"Ndombe"}, ["ndr"] = {"Ndoola"}, ["nds"] = {"Low German", "Low Saxon"}, ["ndt"] = {"Ndunga"}, ["ndu"] = {"Dugun"}, ["ndv"] = {"Ndut"}, ["ndw"] = {"Ndobo"}, ["ndx"] = {"Nduga"}, ["ndy"] = {"Lutos"}, ["ndz"] = {"Ndogo"}, ["nea"] = {"Eastern Ngad'a"}, ["neb"] = {"Toura (Côte d'Ivoire)"}, ["nec"] = {"Nedebang"}, ["ned"] = {"Nde-Gbite"}, ["nee"] = {"Nêlêmwa-Nixumwak"}, ["nef"] = {"Nefamese"}, ["neg"] = {"Negidal"}, ["neh"] = {"Nyenkha"}, ["nei"] = {"Neo-Hittite"}, ["nej"] = {"Neko"}, ["nek"] = {"Neku"}, ["nem"] = {"Nemi"}, ["nen"] = {"Nengone"}, ["neo"] = {"Ná-Meo"}, ["nep"] = {"Nepali (macrolanguage)"}, ["neq"] = {"North Central Mixe"}, ["ner"] = {"Yahadian"}, ["nes"] = {"Bhoti Kinnauri"}, ["net"] = {"Nete"}, ["neu"] = {"Neo"}, ["nev"] = {"Nyaheun"}, ["new"] = {"Nepal Bhasa", "Newari"}, ["nex"] = {"Neme"}, ["ney"] = {"Neyo"}, ["nez"] = {"Nez Perce"}, ["nfa"] = {"Dhao"}, ["nfd"] = {"Ahwai"}, ["nfl"] = {"Äiwoo", "Ayiwo"}, ["nfr"] = {"Nafaanra"}, ["nfu"] = {"Mfumte"}, ["nga"] = {"Ngbaka"}, ["ngb"] = {"Northern Ngbandi"}, ["ngc"] = {"Ngombe (Democratic Republic of Congo)"}, ["ngd"] = {"Ngando (Central African Republic)"}, ["nge"] = {"Ngemba"}, ["ngg"] = {"Ngbaka Manza"}, ["ngh"] = {"Nǀu"}, ["ngi"] = {"Ngizim"}, ["ngj"] = {"Ngie"}, ["ngk"] = {"Dalabon"}, ["ngl"] = {"Lomwe"}, ["ngm"] = {"Ngatik Men's Creole"}, ["ngn"] = {"Ngwo"}, ["ngo"] = {"Ngoni"}, ["ngp"] = {"Ngulu"}, ["ngq"] = {"Ngoreme", "Ngurimi"}, ["ngr"] = {"Engdewu"}, ["ngs"] = {"Gvoko"}, ["ngt"] = {"Kriang", "Ngeq"}, ["ngu"] = {"Guerrero Nahuatl"}, ["ngv"] = {"Nagumi"}, ["ngw"] = {"Ngwaba"}, ["ngx"] = {"Nggwahyi"}, ["ngy"] = {"Tibea"}, ["ngz"] = {"Ngungwel"}, ["nha"] = {"Nhanda"}, ["nhb"] = {"Beng"}, ["nhc"] = {"Tabasco Nahuatl"}, ["nhd"] = {"Ava Guaraní", "Chiripá"}, ["nhe"] = {"Eastern Huasteca Nahuatl"}, ["nhf"] = {"Nhuwala"}, ["nhg"] = {"Tetelcingo Nahuatl"}, ["nhh"] = {"Nahari"}, ["nhi"] = {"Zacatlán-Ahuacatlán-Tepetzintla Nahuatl"}, ["nhk"] = {"Isthmus-Cosoleacaque Nahuatl"}, ["nhm"] = {"Morelos Nahuatl"}, ["nhn"] = {"Central Nahuatl"}, ["nho"] = {"Takuu"}, ["nhp"] = {"Isthmus-Pajapan Nahuatl"}, ["nhq"] = {"Huaxcaleca Nahuatl"}, ["nhr"] = {"Naro"}, ["nht"] = {"Ometepec Nahuatl"}, ["nhu"] = {"Noone"}, ["nhv"] = {"Temascaltepec Nahuatl"}, ["nhw"] = {"Western Huasteca Nahuatl"}, ["nhx"] = {"Isthmus-Mecayapan Nahuatl"}, ["nhy"] = {"Northern Oaxaca Nahuatl"}, ["nhz"] = {"Santa María La Alta Nahuatl"}, ["nia"] = {"Nias"}, ["nib"] = {"Nakame"}, ["nid"] = {"Ngandi"}, ["nie"] = {"Niellim"}, ["nif"] = {"Nek"}, ["nig"] = {"Ngalakan"}, ["nih"] = {"Nyiha (Tanzania)"}, ["nii"] = {"Nii"}, ["nij"] = {"Ngaju"}, ["nik"] = {"Southern Nicobarese"}, ["nil"] = {"Nila"}, ["nim"] = {"Nilamba"}, ["nin"] = {"Ninzo"}, ["nio"] = {"Nganasan"}, ["niq"] = {"Nandi"}, ["nir"] = {"Nimboran"}, ["nis"] = {"Nimi"}, ["nit"] = {"Southeastern Kolami"}, ["niu"] = {"Niuean"}, ["niv"] = {"Gilyak"}, ["niw"] = {"Nimo"}, ["nix"] = {"Hema"}, ["niy"] = {"Ngiti"}, ["niz"] = {"Ningil"}, ["nja"] = {"Nzanyi"}, ["njb"] = {"Nocte Naga"}, ["njd"] = {"Ndonde Hamba"}, ["njh"] = {"Lotha Naga"}, ["nji"] = {"Gudanji"}, ["njj"] = {"Njen"}, ["njl"] = {"Njalgulgule"}, ["njm"] = {"Angami Naga"}, ["njn"] = {"Liangmai Naga"}, ["njo"] = {"Ao Naga"}, ["njr"] = {"Njerep"}, ["njs"] = {"Nisa"}, ["njt"] = {"Ndyuka-Trio Pidgin"}, ["nju"] = {"Ngadjunmaya"}, ["njx"] = {"Kunyi"}, ["njy"] = {"Njyem"}, ["njz"] = {"Nyishi"}, ["nka"] = {"Nkoya"}, ["nkb"] = {"Khoibu Naga"}, ["nkc"] = {"Nkongho"}, ["nkd"] = {"Koireng"}, ["nke"] = {"Duke"}, ["nkf"] = {"Inpui Naga"}, ["nkg"] = {"Nekgini"}, ["nkh"] = {"Khezha Naga"}, ["nki"] = {"Thangal Naga"}, ["nkj"] = {"Nakai"}, ["nkk"] = {"Nokuku"}, ["nkm"] = {"Namat"}, ["nkn"] = {"Nkangala"}, ["nko"] = {"Nkonya"}, ["nkp"] = {"Niuatoputapu"}, ["nkq"] = {"Nkami"}, ["nkr"] = {"Nukuoro"}, ["nks"] = {"North Asmat"}, ["nkt"] = {"Nyika (Tanzania)"}, ["nku"] = {"Bouna Kulango"}, ["nkv"] = {"Nyika (Malawi and Zambia)"}, ["nkw"] = {"Nkutu"}, ["nkx"] = {"Nkoroo"}, ["nkz"] = {"Nkari"}, ["nla"] = {"Ngombale"}, ["nlc"] = {"Nalca"}, ["nld"] = {"Dutch", "Flemish"}, ["nle"] = {"East Nyala"}, ["nlg"] = {"Gela"}, ["nli"] = {"Grangali"}, ["nlj"] = {"Nyali"}, ["nlk"] = {"Ninia Yali"}, ["nll"] = {"Nihali"}, ["nlm"] = {"Mankiyali"}, ["nlo"] = {"Ngul"}, ["nlq"] = {"Lao Naga"}, ["nlu"] = {"Nchumbulu"}, ["nlv"] = {"Orizaba Nahuatl"}, ["nlw"] = {"Walangama"}, ["nlx"] = {"Nahali"}, ["nly"] = {"Nyamal"}, ["nlz"] = {"Nalögo"}, ["nma"] = {"Maram Naga"}, ["nmb"] = {"Big Nambas", "V'ënen Taut"}, ["nmc"] = {"Ngam"}, ["nmd"] = {"Ndumu"}, ["nme"] = {"Mzieme Naga"}, ["nmf"] = {"Tangkhul Naga (India)"}, ["nmg"] = {"Kwasio"}, ["nmh"] = {"Monsang Naga"}, ["nmi"] = {"Nyam"}, ["nmj"] = {"Ngombe (Central African Republic)"}, ["nmk"] = {"Namakura"}, ["nml"] = {"Ndemli"}, ["nmm"] = {"Manangba"}, ["nmn"] = {"ǃXóõ"}, ["nmo"] = {"Moyon Naga"}, ["nmp"] = {"Nimanbur"}, ["nmq"] = {"Nambya"}, ["nmr"] = {"Nimbari"}, ["nms"] = {"Letemboi"}, ["nmt"] = {"Namonuito"}, ["nmu"] = {"Northeast Maidu"}, ["nmv"] = {"Ngamini"}, ["nmw"] = {"Nimoa", "Rifao"}, ["nmx"] = {"Nama (Papua New Guinea)"}, ["nmy"] = {"Namuyi"}, ["nmz"] = {"Nawdm"}, ["nna"] = {"Nyangumarta"}, ["nnb"] = {"Nande"}, ["nnc"] = {"Nancere"}, ["nnd"] = {"West Ambae"}, ["nne"] = {"Ngandyera"}, ["nnf"] = {"Ngaing"}, ["nng"] = {"Maring Naga"}, ["nnh"] = {"Ngiemboon"}, ["nni"] = {"North Nuaulu"}, ["nnj"] = {"Nyangatom"}, ["nnk"] = {"Nankina"}, ["nnl"] = {"Northern Rengma Naga"}, ["nnm"] = {"Namia"}, ["nnn"] = {"Ngete"}, ["nno"] = {"Norwegian Nynorsk"}, ["nnp"] = {"Wancho Naga"}, ["nnq"] = {"Ngindo"}, ["nnr"] = {"Narungga"}, ["nns"] = {"Ningye"}, ["nnt"] = {"Nanticoke"}, ["nnu"] = {"Dwang"}, ["nnv"] = {"Nugunu (Australia)"}, ["nnw"] = {"Southern Nuni"}, ["nny"] = {"Nyangga"}, ["nnz"] = {"Nda'nda'"}, ["noa"] = {"Woun Meu"}, ["nob"] = {"Norwegian Bokmål"}, ["noc"] = {"Nuk"}, ["nod"] = {"Northern Thai"}, ["noe"] = {"Nimadi"}, ["nof"] = {"Nomane"}, ["nog"] = {"Nogai"}, ["noh"] = {"Nomu"}, ["noi"] = {"Noiri"}, ["noj"] = {"Nonuya"}, ["nok"] = {"Nooksack"}, ["nol"] = {"Nomlaki"}, ["nom"] = {"Nocamán"}, ["non"] = {"Old Norse"}, ["nop"] = {"Numanggang"}, ["noq"] = {"Ngongo"}, ["nor"] = {"Norwegian"}, ["nos"] = {"Eastern Nisu"}, ["not"] = {"Nomatsiguenga"}, ["nou"] = {"Ewage-Notu"}, ["nov"] = {"Novial"}, ["now"] = {"Nyambo"}, ["noy"] = {"Noy"}, ["noz"] = {"Nayi"}, ["npa"] = {"Nar Phu"}, ["npb"] = {"Nupbikha"}, ["npg"] = {"Ponyo-Gongwang Naga"}, ["nph"] = {"Phom Naga"}, ["npi"] = {"Nepali (individual language)"}, ["npl"] = {"Southeastern Puebla Nahuatl"}, ["npn"] = {"Mondropolon"}, ["npo"] = {"Pochuri Naga"}, ["nps"] = {"Nipsan"}, ["npu"] = {"Puimei Naga"}, ["npx"] = {"Noipx"}, ["npy"] = {"Napu"}, ["nqg"] = {"Southern Nago"}, ["nqk"] = {"Kura Ede Nago"}, ["nql"] = {"Ngendelengo"}, ["nqm"] = {"Ndom"}, ["nqn"] = {"Nen"}, ["nqo"] = {"N'Ko"}, ["nqq"] = {"Kyan-Karyaw Naga"}, ["nqy"] = {"Akyaung Ari Naga"}, ["nra"] = {"Ngom"}, ["nrb"] = {"Nara"}, ["nrc"] = {"Noric"}, ["nre"] = {"Southern Rengma Naga"}, ["nrf"] = {"Guernésiais", "Jèrriais"}, ["nrg"] = {"Narango"}, ["nri"] = {"Chokri Naga"}, ["nrk"] = {"Ngarla"}, ["nrl"] = {"Ngarluma"}, ["nrm"] = {"Narom"}, ["nrn"] = {"Norn"}, ["nrp"] = {"North Picene"}, ["nrr"] = {"Nora", "Norra"}, ["nrt"] = {"Northern Kalapuya"}, ["nru"] = {"Narua"}, ["nrx"] = {"Ngurmbur"}, ["nrz"] = {"Lala"}, ["nsa"] = {"Sangtam Naga"}, ["nsc"] = {"Nshi"}, ["nsd"] = {"Southern Nisu"}, ["nse"] = {"Nsenga"}, ["nsf"] = {"Northwestern Nisu"}, ["nsg"] = {"Ngasa"}, ["nsh"] = {"Ngoshie"}, ["nsi"] = {"Nigerian Sign Language"}, ["nsk"] = {"Naskapi"}, ["nsl"] = {"Norwegian Sign Language"}, ["nsm"] = {"Sumi Naga"}, ["nsn"] = {"Nehan"}, ["nso"] = {"Northern Sotho", "Pedi", "Sepedi"}, ["nsp"] = {"Nepalese Sign Language"}, ["nsq"] = {"Northern Sierra Miwok"}, ["nsr"] = {"Maritime Sign Language"}, ["nss"] = {"Nali"}, ["nst"] = {"Tase Naga"}, ["nsu"] = {"Sierra Negra Nahuatl"}, ["nsv"] = {"Southwestern Nisu"}, ["nsw"] = {"Navut"}, ["nsx"] = {"Nsongo"}, ["nsy"] = {"Nasal"}, ["nsz"] = {"Nisenan"}, ["ntd"] = {"Northern Tidung"}, ["nte"] = {"Nathembo"}, ["ntg"] = {"Ngantangarra"}, ["nti"] = {"Natioro"}, ["ntj"] = {"Ngaanyatjarra"}, ["ntk"] = {"Ikoma-Nata-Isenye"}, ["ntm"] = {"Nateni"}, ["nto"] = {"Ntomba"}, ["ntp"] = {"Northern Tepehuan"}, ["ntr"] = {"Delo"}, ["ntu"] = {"Natügu"}, ["ntw"] = {"Nottoway"}, ["ntx"] = {"Tangkhul Naga (Myanmar)"}, ["nty"] = {"Mantsi"}, ["ntz"] = {"Natanzi"}, ["nua"] = {"Yuanga"}, ["nuc"] = {"Nukuini"}, ["nud"] = {"Ngala"}, ["nue"] = {"Ngundu"}, ["nuf"] = {"Nusu"}, ["nug"] = {"Nungali"}, ["nuh"] = {"Ndunda"}, ["nui"] = {"Ngumbi"}, ["nuj"] = {"Nyole"}, ["nuk"] = {"Nuuchahnulth", "Nuu-chah-nulth"}, ["nul"] = {"Nusa Laut"}, ["num"] = {"Niuafo'ou"}, ["nun"] = {"Anong"}, ["nuo"] = {"Nguôn"}, ["nup"] = {"Nupe-Nupe-Tako"}, ["nuq"] = {"Nukumanu"}, ["nur"] = {"Nukuria"}, ["nus"] = {"Nuer"}, ["nut"] = {"Nung (Viet Nam)"}, ["nuu"] = {"Ngbundu"}, ["nuv"] = {"Northern Nuni"}, ["nuw"] = {"Nguluwan"}, ["nux"] = {"Mehek"}, ["nuy"] = {"Nunggubuyu"}, ["nuz"] = {"Tlamacazapa Nahuatl"}, ["nvh"] = {"Nasarian"}, ["nvm"] = {"Namiae"}, ["nvo"] = {"Nyokon"}, ["nwa"] = {"Nawathinehena"}, ["nwb"] = {"Nyabwa"}, ["nwc"] = {"Classical Nepal Bhasa", "Classical Newari", "Old Newari"}, ["nwe"] = {"Ngwe"}, ["nwg"] = {"Ngayawung"}, ["nwi"] = {"Southwest Tanna"}, ["nwm"] = {"Nyamusa-Molo"}, ["nwo"] = {"Nauo"}, ["nwr"] = {"Nawaru"}, ["nwx"] = {"Middle Newar"}, ["nwy"] = {"Nottoway-Meherrin"}, ["nxa"] = {"Nauete"}, ["nxd"] = {"Ngando (Democratic Republic of Congo)"}, ["nxe"] = {"Nage"}, ["nxg"] = {"Ngad'a"}, ["nxi"] = {"Nindi"}, ["nxk"] = {"Koki Naga"}, ["nxl"] = {"South Nuaulu"}, ["nxm"] = {"Numidian"}, ["nxn"] = {"Ngawun"}, ["nxo"] = {"Ndambomo"}, ["nxq"] = {"Naxi"}, ["nxr"] = {"Ninggerum"}, ["nxu"] = {"Narau"}, ["nxx"] = {"Nafri"}, ["nya"] = {"Chewa", "Chichewa", "Nyanja"}, ["nyb"] = {"Nyangbo"}, ["nyc"] = {"Nyanga-li"}, ["nyd"] = {"Nyore", "Olunyole"}, ["nye"] = {"Nyengo"}, ["nyf"] = {"Giryama", "Kigiryama"}, ["nyg"] = {"Nyindu"}, ["nyh"] = {"Nyigina"}, ["nyi"] = {"Ama (Sudan)"}, ["nyj"] = {"Nyanga"}, ["nyk"] = {"Nyaneka"}, ["nyl"] = {"Nyeu"}, ["nym"] = {"Nyamwezi"}, ["nyn"] = {"Nyankole"}, ["nyo"] = {"Nyoro"}, ["nyp"] = {"Nyang'i"}, ["nyq"] = {"Nayini"}, ["nyr"] = {"Nyiha (Malawi)"}, ["nys"] = {"Nyunga"}, ["nyt"] = {"Nyawaygi"}, ["nyu"] = {"Nyungwe"}, ["nyv"] = {"Nyulnyul"}, ["nyw"] = {"Nyaw"}, ["nyx"] = {"Nganyaywana"}, ["nyy"] = {"Nyakyusa-Ngonde"}, ["nza"] = {"Tigon Mbembe"}, ["nzb"] = {"Njebi"}, ["nzd"] = {"Nzadi"}, ["nzi"] = {"Nzima"}, ["nzk"] = {"Nzakara"}, ["nzm"] = {"Zeme Naga"}, ["nzs"] = {"New Zealand Sign Language"}, ["nzu"] = {"Teke-Nzikou"}, ["nzy"] = {"Nzakambay"}, ["nzz"] = {"Nanga Dama Dogon"}, ["oaa"] = {"Orok"}, ["oac"] = {"Oroch"}, ["oar"] = {"Ancient Aramaic (up to 700 BCE)", "Old Aramaic (up to 700 BCE)"}, ["oav"] = {"Old Avar"}, ["obi"] = {"Obispeño"}, ["obk"] = {"Southern Bontok"}, ["obl"] = {"Oblo"}, ["obm"] = {"Moabite"}, ["obo"] = {"Obo Manobo"}, ["obr"] = {"Old Burmese"}, ["obt"] = {"Old Breton"}, ["obu"] = {"Obulom"}, ["oca"] = {"Ocaina"}, ["och"] = {"Old Chinese"}, ["oci"] = {"Occitan (post 1500)"}, ["oco"] = {"Old Cornish"}, ["ocu"] = {"Atzingo Matlatzinca"}, ["oda"] = {"Odut"}, ["odk"] = {"Od"}, ["odt"] = {"Old Dutch"}, ["odu"] = {"Odual"}, ["ofo"] = {"Ofo"}, ["ofs"] = {"Old Frisian"}, ["ofu"] = {"Efutop"}, ["ogb"] = {"Ogbia"}, ["ogc"] = {"Ogbah"}, ["oge"] = {"Old Georgian"}, ["ogg"] = {"Ogbogolo"}, ["ogo"] = {"Khana"}, ["ogu"] = {"Ogbronuagum"}, ["oht"] = {"Old Hittite"}, ["ohu"] = {"Old Hungarian"}, ["oia"] = {"Oirata"}, ["oin"] = {"Inebu One"}, ["ojb"] = {"Northwestern Ojibwa"}, ["ojc"] = {"Central Ojibwa"}, ["ojg"] = {"Eastern Ojibwa"}, ["oji"] = {"Ojibwa"}, ["ojp"] = {"Old Japanese"}, ["ojs"] = {"Severn Ojibwa"}, ["ojv"] = {"Ontong Java"}, ["ojw"] = {"Western Ojibwa"}, ["oka"] = {"Okanagan"}, ["okb"] = {"Okobo"}, ["okd"] = {"Okodia"}, ["oke"] = {"Okpe (Southwestern Edo)"}, ["okg"] = {"Koko Babangk"}, ["okh"] = {"Koresh-e Rostam"}, ["oki"] = {"Okiek"}, ["okj"] = {"Oko-Juwoi"}, ["okk"] = {"Kwamtim One"}, ["okl"] = {"Old Kentish Sign Language"}, ["okm"] = {"Middle Korean (10th-16th cent.)"}, ["okn"] = {"Oki-No-Erabu"}, ["oko"] = {"Old Korean (3rd-9th cent.)"}, ["okr"] = {"Kirike"}, ["oks"] = {"Oko-Eni-Osayen"}, ["oku"] = {"Oku"}, ["okv"] = {"Orokaiva"}, ["okx"] = {"Okpe (Northwestern Edo)"}, ["ola"] = {"Walungge"}, ["old"] = {"Mochi"}, ["ole"] = {"Olekha"}, ["olk"] = {"Olkol"}, ["olm"] = {"Oloma"}, ["olo"] = {"Livvi"}, ["olr"] = {"Olrat"}, ["olt"] = {"Old Lithuanian"}, ["olu"] = {"Kuvale"}, ["oma"] = {"Omaha-Ponca"}, ["omb"] = {"East Ambae"}, ["omc"] = {"Mochica"}, ["omg"] = {"Omagua"}, ["omi"] = {"Omi"}, ["omk"] = {"Omok"}, ["oml"] = {"Ombo"}, ["omn"] = {"Minoan"}, ["omo"] = {"Utarmbung"}, ["omp"] = {"Old Manipuri"}, ["omr"] = {"Old Marathi"}, ["omt"] = {"Omotik"}, ["omu"] = {"Omurano"}, ["omw"] = {"South Tairora"}, ["omx"] = {"Old Mon"}, ["ona"] = {"Ona"}, ["onb"] = {"Lingao"}, ["one"] = {"Oneida"}, ["ong"] = {"Olo"}, ["oni"] = {"Onin"}, ["onj"] = {"Onjob"}, ["onk"] = {"Kabore One"}, ["onn"] = {"Onobasulu"}, ["ono"] = {"Onondaga"}, ["onp"] = {"Sartang"}, ["onr"] = {"Northern One"}, ["ons"] = {"Ono"}, ["ont"] = {"Ontenu"}, ["onu"] = {"Unua"}, ["onw"] = {"Old Nubian"}, ["onx"] = {"Onin Based Pidgin"}, ["ood"] = {"Tohono O'odham"}, ["oog"] = {"Ong"}, ["oon"] = {"Önge"}, ["oor"] = {"Oorlams"}, ["oos"] = {"Old Ossetic"}, ["opa"] = {"Okpamheri"}, ["opk"] = {"Kopkaka"}, ["opm"] = {"Oksapmin"}, ["opo"] = {"Opao"}, ["opt"] = {"Opata"}, ["opy"] = {"Ofayé"}, ["ora"] = {"Oroha"}, ["orc"] = {"Orma"}, ["ore"] = {"Orejón"}, ["org"] = {"Oring"}, ["orh"] = {"Oroqen"}, ["ori"] = {"Oriya (macrolanguage)"}, ["orm"] = {"Oromo"}, ["orn"] = {"Orang Kanaq"}, ["oro"] = {"Orokolo"}, ["orr"] = {"Oruma"}, ["ors"] = {"Orang Seletar"}, ["ort"] = {"Adivasi Oriya"}, ["oru"] = {"Ormuri"}, ["orv"] = {"Old Russian"}, ["orw"] = {"Oro Win"}, ["orx"] = {"Oro"}, ["ory"] = {"Odia", "Oriya (individual language)"}, ["orz"] = {"Ormu"}, ["osa"] = {"Osage"}, ["osc"] = {"Oscan"}, ["osi"] = {"Osing"}, ["oso"] = {"Ososo"}, ["osp"] = {"Old Spanish"}, ["oss"] = {"Ossetian", "Ossetic"}, ["ost"] = {"Osatu"}, ["osu"] = {"Southern One"}, ["osx"] = {"Old Saxon"}, ["ota"] = {"Ottoman Turkish (1500-1928)"}, ["otb"] = {"Old Tibetan"}, ["otd"] = {"Ot Danum"}, ["ote"] = {"Mezquital Otomi"}, ["oti"] = {"Oti"}, ["otk"] = {"Old Turkish"}, ["otl"] = {"Tilapa Otomi"}, ["otm"] = {"Eastern Highland Otomi"}, ["otn"] = {"Tenango Otomi"}, ["otq"] = {"Querétaro Otomi"}, ["otr"] = {"Otoro"}, ["ots"] = {"Estado de México Otomi"}, ["ott"] = {"Temoaya Otomi"}, ["otu"] = {"Otuke"}, ["otw"] = {"Ottawa"}, ["otx"] = {"Texcatepec Otomi"}, ["oty"] = {"Old Tamil"}, ["otz"] = {"Ixtenco Otomi"}, ["oua"] = {"Tagargrent"}, ["oub"] = {"Glio-Oubi"}, ["oue"] = {"Oune"}, ["oui"] = {"Old Uighur"}, ["oum"] = {"Ouma"}, ["ovd"] = {"Elfdalian", "Övdalian"}, ["owi"] = {"Owiniga"}, ["owl"] = {"Old Welsh"}, ["oyb"] = {"Oy"}, ["oyd"] = {"Oyda"}, ["oym"] = {"Wayampi"}, ["oyy"] = {"Oya'oya"}, ["ozm"] = {"Koonzime"}, ["pab"] = {"Parecís"}, ["pac"] = {"Pacoh"}, ["pad"] = {"Paumarí"}, ["pae"] = {"Pagibete"}, ["paf"] = {"Paranawát"}, ["pag"] = {"Pangasinan"}, ["pah"] = {"Tenharim"}, ["pai"] = {"Pe"}, ["pak"] = {"Parakanã"}, ["pal"] = {"Pahlavi"}, ["pam"] = {"Kapampangan", "Pampanga"}, ["pan"] = {"Panjabi", "Punjabi"}, ["pao"] = {"Northern Paiute"}, ["pap"] = {"Papiamento"}, ["paq"] = {"Parya"}, ["par"] = {"Panamint", "Timbisha"}, ["pas"] = {"Papasena"}, ["pat"] = {"Papitalai"}, ["pau"] = {"Palauan"}, ["pav"] = {"Pakaásnovos"}, ["paw"] = {"Pawnee"}, ["pax"] = {"Pankararé"}, ["pay"] = {"Pech"}, ["paz"] = {"Pankararú"}, ["pbb"] = {"Páez"}, ["pbc"] = {"Patamona"}, ["pbe"] = {"Mezontla Popoloca"}, ["pbf"] = {"Coyotepec Popoloca"}, ["pbg"] = {"Paraujano"}, ["pbh"] = {"E'ñapa Woromaipu"}, ["pbi"] = {"Parkwa"}, ["pbl"] = {"Mak (Nigeria)"}, ["pbm"] = {"Puebla Mazatec"}, ["pbn"] = {"Kpasam"}, ["pbo"] = {"Papel"}, ["pbp"] = {"Badyara"}, ["pbr"] = {"Pangwa"}, ["pbs"] = {"Central Pame"}, ["pbt"] = {"Southern Pashto"}, ["pbu"] = {"Northern Pashto"}, ["pbv"] = {"Pnar"}, ["pby"] = {"Pyu (Papua New Guinea)"}, ["pca"] = {"Santa Inés Ahuatempan Popoloca"}, ["pcb"] = {"Pear"}, ["pcc"] = {"Bouyei"}, ["pcd"] = {"Picard"}, ["pce"] = {"Ruching Palaung"}, ["pcf"] = {"Paliyan"}, ["pcg"] = {"Paniya"}, ["pch"] = {"Pardhan"}, ["pci"] = {"Duruwa"}, ["pcj"] = {"Parenga"}, ["pck"] = {"Paite Chin"}, ["pcl"] = {"Pardhi"}, ["pcm"] = {"Nigerian Pidgin"}, ["pcn"] = {"Piti"}, ["pcp"] = {"Pacahuara"}, ["pcw"] = {"Pyapun"}, ["pda"] = {"Anam"}, ["pdc"] = {"Pennsylvania German"}, ["pdi"] = {"Pa Di"}, ["pdn"] = {"Fedan", "Podena"}, ["pdo"] = {"Padoe"}, ["pdt"] = {"Plautdietsch"}, ["pdu"] = {"Kayan"}, ["pea"] = {"Peranakan Indonesian"}, ["peb"] = {"Eastern Pomo"}, ["ped"] = {"Mala (Papua New Guinea)"}, ["pee"] = {"Taje"}, ["pef"] = {"Northeastern Pomo"}, ["peg"] = {"Pengo"}, ["peh"] = {"Bonan"}, ["pei"] = {"Chichimeca-Jonaz"}, ["pej"] = {"Northern Pomo"}, ["pek"] = {"Penchal"}, ["pel"] = {"Pekal"}, ["pem"] = {"Phende"}, ["peo"] = {"Old Persian (ca. 600-400 B.C.)"}, ["pep"] = {"Kunja"}, ["peq"] = {"Southern Pomo"}, ["pes"] = {"Iranian Persian"}, ["pev"] = {"Pémono"}, ["pex"] = {"Petats"}, ["pey"] = {"Petjo"}, ["pez"] = {"Eastern Penan"}, ["pfa"] = {"Pááfang"}, ["pfe"] = {"Peere"}, ["pfl"] = {"Pfaelzisch"}, ["pga"] = {"Sudanese Creole Arabic"}, ["pgd"] = {"Gāndhārī"}, ["pgg"] = {"Pangwali"}, ["pgi"] = {"Pagi"}, ["pgk"] = {"Rerep"}, ["pgl"] = {"Primitive Irish"}, ["pgn"] = {"Paelignian"}, ["pgs"] = {"Pangseng"}, ["pgu"] = {"Pagu"}, ["pgz"] = {"Papua New Guinean Sign Language"}, ["pha"] = {"Pa-Hng"}, ["phd"] = {"Phudagi"}, ["phg"] = {"Phuong"}, ["phh"] = {"Phukha"}, ["phk"] = {"Phake"}, ["phl"] = {"Palula", "Phalura"}, ["phm"] = {"Phimbi"}, ["phn"] = {"Phoenician"}, ["pho"] = {"Phunoi"}, ["phq"] = {"Phana'"}, ["phr"] = {"Pahari-Potwari"}, ["pht"] = {"Phu Thai"}, ["phu"] = {"Phuan"}, ["phv"] = {"Pahlavani"}, ["phw"] = {"Phangduwali"}, ["pia"] = {"Pima Bajo"}, ["pib"] = {"Yine"}, ["pic"] = {"Pinji"}, ["pid"] = {"Piaroa"}, ["pie"] = {"Piro"}, ["pif"] = {"Pingelapese"}, ["pig"] = {"Pisabo"}, ["pih"] = {"Pitcairn-Norfolk"}, ["pii"] = {"Pini"}, ["pij"] = {"Pijao"}, ["pil"] = {"Yom"}, ["pim"] = {"Powhatan"}, ["pin"] = {"Piame"}, ["pio"] = {"Piapoco"}, ["pip"] = {"Pero"}, ["pir"] = {"Piratapuyo"}, ["pis"] = {"Pijin"}, ["pit"] = {"Pitta Pitta"}, ["piu"] = {"Pintupi-Luritja"}, ["piv"] = {"Pileni", "Vaeakau-Taumako"}, ["piw"] = {"Pimbwe"}, ["pix"] = {"Piu"}, ["piy"] = {"Piya-Kwonci"}, ["piz"] = {"Pije"}, ["pjt"] = {"Pitjantjatjara"}, ["pka"] = {"Ardhamāgadhī Prākrit"}, ["pkb"] = {"Kipfokomo", "Pokomo"}, ["pkc"] = {"Paekche"}, ["pkg"] = {"Pak-Tong"}, ["pkh"] = {"Pankhu"}, ["pkn"] = {"Pakanha"}, ["pko"] = {"Pökoot"}, ["pkp"] = {"Pukapuka"}, ["pkr"] = {"Attapady Kurumba"}, ["pks"] = {"Pakistan Sign Language"}, ["pkt"] = {"Maleng"}, ["pku"] = {"Paku"}, ["pla"] = {"Miani"}, ["plb"] = {"Polonombauk"}, ["plc"] = {"Central Palawano"}, ["pld"] = {"Polari"}, ["ple"] = {"Palu'e"}, ["plg"] = {"Pilagá"}, ["plh"] = {"Paulohi"}, ["pli"] = {"Pali"}, ["plj"] = {"Polci"}, ["plk"] = {"Kohistani Shina"}, ["pll"] = {"Shwe Palaung"}, ["pln"] = {"Palenquero"}, ["plo"] = {"Oluta Popoluca"}, ["plp"] = {"Palpa"}, ["plq"] = {"Palaic"}, ["plr"] = {"Palaka Senoufo"}, ["pls"] = {"San Marcos Tlacoyalco Popoloca", "San Marcos Tlalcoyalco Popoloca"}, ["plt"] = {"Plateau Malagasy"}, ["plu"] = {"Palikúr"}, ["plv"] = {"Southwest Palawano"}, ["plw"] = {"Brooke's Point Palawano"}, ["ply"] = {"Bolyu"}, ["plz"] = {"Paluan"}, ["pma"] = {"Paama"}, ["pmb"] = {"Pambia"}, ["pmd"] = {"Pallanganmiddang"}, ["pme"] = {"Pwaamei"}, ["pmf"] = {"Pamona"}, ["pmh"] = {"Māhārāṣṭri Prākrit"}, ["pmi"] = {"Northern Pumi"}, ["pmj"] = {"Southern Pumi"}, ["pmk"] = {"Pamlico"}, ["pml"] = {"Lingua Franca"}, ["pmm"] = {"Pomo"}, ["pmn"] = {"Pam"}, ["pmo"] = {"Pom"}, ["pmq"] = {"Northern Pame"}, ["pmr"] = {"Paynamar"}, ["pms"] = {"Piemontese"}, ["pmt"] = {"Tuamotuan"}, ["pmw"] = {"Plains Miwok"}, ["pmx"] = {"Poumei Naga"}, ["pmy"] = {"Papuan Malay"}, ["pmz"] = {"Southern Pame"}, ["pna"] = {"Punan Bah-Biau"}, ["pnb"] = {"Western Panjabi"}, ["pnc"] = {"Pannei"}, ["pne"] = {"Western Penan"}, ["png"] = {"Pongu"}, ["pnh"] = {"Penrhyn"}, ["pni"] = {"Aoheng"}, ["pnj"] = {"Pinjarup"}, ["pnk"] = {"Paunaka"}, ["pnl"] = {"Paleni"}, ["pnm"] = {"Punan Batu 1"}, ["pnn"] = {"Pinai-Hagahai"}, ["pno"] = {"Panobo"}, ["pnp"] = {"Pancana"}, ["pnq"] = {"Pana (Burkina Faso)"}, ["pnr"] = {"Panim"}, ["pns"] = {"Ponosakan"}, ["pnt"] = {"Pontic"}, ["pnu"] = {"Jiongnai Bunu"}, ["pnv"] = {"Pinigura"}, ["pnw"] = {"Panytyima"}, ["pnx"] = {"Phong-Kniang"}, ["pny"] = {"Pinyin"}, ["pnz"] = {"Pana (Central African Republic)"}, ["poc"] = {"Poqomam"}, ["poe"] = {"San Juan Atzingo Popoloca"}, ["pof"] = {"Poke"}, ["pog"] = {"Potiguára"}, ["poh"] = {"Poqomchi'"}, ["poi"] = {"Highland Popoluca"}, ["pok"] = {"Pokangá"}, ["pol"] = {"Polish"}, ["pom"] = {"Southeastern Pomo"}, ["pon"] = {"Pohnpeian"}, ["poo"] = {"Central Pomo"}, ["pop"] = {"Pwapwâ"}, ["poq"] = {"Texistepec Popoluca"}, ["por"] = {"Portuguese"}, ["pos"] = {"Sayula Popoluca"}, ["pot"] = {"Potawatomi"}, ["pov"] = {"Upper Guinea Crioulo"}, ["pow"] = {"San Felipe Otlaltepec Popoloca"}, ["pox"] = {"Polabian"}, ["poy"] = {"Pogolo"}, ["ppe"] = {"Papi"}, ["ppi"] = {"Paipai"}, ["ppk"] = {"Uma"}, ["ppl"] = {"Nicarao", "Pipil"}, ["ppm"] = {"Papuma"}, ["ppn"] = {"Papapana"}, ["ppo"] = {"Folopa"}, ["ppp"] = {"Pelende"}, ["ppq"] = {"Pei"}, ["pps"] = {"San Luís Temalacayuca Popoloca"}, ["ppt"] = {"Pare"}, ["ppu"] = {"Papora"}, ["pqa"] = {"Pa'a"}, ["pqm"] = {"Malecite-Passamaquoddy"}, ["prc"] = {"Parachi"}, ["prd"] = {"Parsi-Dari"}, ["pre"] = {"Principense"}, ["prf"] = {"Paranan"}, ["prg"] = {"Prussian"}, ["prh"] = {"Porohanon"}, ["pri"] = {"Paicî"}, ["prk"] = {"Parauk"}, ["prl"] = {"Peruvian Sign Language"}, ["prm"] = {"Kibiri"}, ["prn"] = {"Prasuni"}, ["pro"] = {"Old Occitan (to 1500)", "Old Provençal (to 1500)"}, ["prp"] = {"Parsi"}, ["prq"] = {"Ashéninka Perené"}, ["prr"] = {"Puri"}, ["prs"] = {"Afghan Persian", "Dari"}, ["prt"] = {"Phai"}, ["pru"] = {"Puragi"}, ["prw"] = {"Parawen"}, ["prx"] = {"Purik"}, ["prz"] = {"Providencia Sign Language"}, ["psa"] = {"Asue Awyu"}, ["psc"] = {"Persian Sign Language"}, ["psd"] = {"Plains Indian Sign Language"}, ["pse"] = {"Central Malay"}, ["psg"] = {"Penang Sign Language"}, ["psh"] = {"Southwest Pashai", "Southwest Pashayi"}, ["psi"] = {"Southeast Pashai", "Southeast Pashayi"}, ["psl"] = {"Puerto Rican Sign Language"}, ["psm"] = {"Pauserna"}, ["psn"] = {"Panasuan"}, ["pso"] = {"Polish Sign Language"}, ["psp"] = {"Philippine Sign Language"}, ["psq"] = {"Pasi"}, ["psr"] = {"Portuguese Sign Language"}, ["pss"] = {"Kaulong"}, ["pst"] = {"Central Pashto"}, ["psu"] = {"Sauraseni Prākrit"}, ["psw"] = {"Port Sandwich"}, ["psy"] = {"Piscataway"}, ["pta"] = {"Pai Tavytera"}, ["pth"] = {"Pataxó Hã-Ha-Hãe"}, ["pti"] = {"Pintiini"}, ["ptn"] = {"Patani"}, ["pto"] = {"Zo'é"}, ["ptp"] = {"Patep"}, ["ptq"] = {"Pattapu"}, ["ptr"] = {"Piamatsina"}, ["ptt"] = {"Enrekang"}, ["ptu"] = {"Bambam"}, ["ptv"] = {"Port Vato"}, ["ptw"] = {"Pentlatch"}, ["pty"] = {"Pathiya"}, ["pua"] = {"Western Highland Purepecha"}, ["pub"] = {"Purum"}, ["puc"] = {"Punan Merap"}, ["pud"] = {"Punan Aput"}, ["pue"] = {"Puelche"}, ["puf"] = {"Punan Merah"}, ["pug"] = {"Phuie"}, ["pui"] = {"Puinave"}, ["puj"] = {"Punan Tubu"}, ["pum"] = {"Puma"}, ["puo"] = {"Puoc"}, ["pup"] = {"Pulabu"}, ["puq"] = {"Puquina"}, ["pur"] = {"Puruborá"}, ["pus"] = {"Pashto", "Pushto"}, ["put"] = {"Putoh"}, ["puu"] = {"Punu"}, ["puw"] = {"Puluwatese"}, ["pux"] = {"Puare"}, ["puy"] = {"Purisimeño"}, ["pwa"] = {"Pawaia"}, ["pwb"] = {"Panawa"}, ["pwg"] = {"Gapapaiwa"}, ["pwi"] = {"Patwin"}, ["pwm"] = {"Molbog"}, ["pwn"] = {"Paiwan"}, ["pwo"] = {"Pwo Western Karen"}, ["pwr"] = {"Powari"}, ["pww"] = {"Pwo Northern Karen"}, ["pxm"] = {"Quetzaltepec Mixe"}, ["pye"] = {"Pye Krumen"}, ["pym"] = {"Fyam"}, ["pyn"] = {"Poyanáwa"}, ["pys"] = {"Lengua de Señas del Paraguay", "Paraguayan Sign Language"}, ["pyu"] = {"Puyuma"}, ["pyx"] = {"Pyu (Myanmar)"}, ["pyy"] = {"Pyen"}, ["pzn"] = {"Para Naga"}, ["qua"] = {"Quapaw"}, ["qub"] = {"Huallaga Huánuco Quechua"}, ["quc"] = {"K'iche'", "Quiché"}, ["qud"] = {"Calderón Highland Quichua"}, ["que"] = {"Quechua"}, ["quf"] = {"Lambayeque Quechua"}, ["qug"] = {"Chimborazo Highland Quichua"}, ["quh"] = {"South Bolivian Quechua"}, ["qui"] = {"Quileute"}, ["quk"] = {"Chachapoyas Quechua"}, ["qul"] = {"North Bolivian Quechua"}, ["qum"] = {"Sipacapense"}, ["qun"] = {"Quinault"}, ["qup"] = {"Southern Pastaza Quechua"}, ["quq"] = {"Quinqui"}, ["qur"] = {"Yanahuanca Pasco Quechua"}, ["qus"] = {"Santiago del Estero Quichua"}, ["quv"] = {"Sacapulteco"}, ["quw"] = {"Tena Lowland Quichua"}, ["qux"] = {"Yauyos Quechua"}, ["quy"] = {"Ayacucho Quechua"}, ["quz"] = {"Cusco Quechua"}, ["qva"] = {"Ambo-Pasco Quechua"}, ["qvc"] = {"Cajamarca Quechua"}, ["qve"] = {"Eastern Apurímac Quechua"}, ["qvh"] = {"Huamalíes-Dos de Mayo Huánuco Quechua"}, ["qvi"] = {"Imbabura Highland Quichua"}, ["qvj"] = {"Loja Highland Quichua"}, ["qvl"] = {"Cajatambo North Lima Quechua"}, ["qvm"] = {"Margos-Yarowilca-Lauricocha Quechua"}, ["qvn"] = {"North Junín Quechua"}, ["qvo"] = {"Napo Lowland Quechua"}, ["qvp"] = {"Pacaraos Quechua"}, ["qvs"] = {"San Martín Quechua"}, ["qvw"] = {"Huaylla Wanca Quechua"}, ["qvy"] = {"Queyu"}, ["qvz"] = {"Northern Pastaza Quichua"}, ["qwa"] = {"Corongo Ancash Quechua"}, ["qwc"] = {"Classical Quechua"}, ["qwh"] = {"Huaylas Ancash Quechua"}, ["qwm"] = {"Kuman (Russia)"}, ["qws"] = {"Sihuas Ancash Quechua"}, ["qwt"] = {"Kwalhioqua-Tlatskanai"}, ["qxa"] = {"Chiquián Ancash Quechua"}, ["qxc"] = {"Chincha Quechua"}, ["qxh"] = {"Panao Huánuco Quechua"}, ["qxl"] = {"Salasaca Highland Quichua"}, ["qxn"] = {"Northern Conchucos Ancash Quechua"}, ["qxo"] = {"Southern Conchucos Ancash Quechua"}, ["qxp"] = {"Puno Quechua"}, ["qxq"] = {"Qashqa'i"}, ["qxr"] = {"Cañar Highland Quichua"}, ["qxs"] = {"Southern Qiang"}, ["qxt"] = {"Santa Ana de Tusi Pasco Quechua"}, ["qxu"] = {"Arequipa-La Unión Quechua"}, ["qxw"] = {"Jauja Wanca Quechua"}, ["qya"] = {"Quenya"}, ["qyp"] = {"Quiripi"}, ["raa"] = {"Dungmali"}, ["rab"] = {"Camling"}, ["rac"] = {"Rasawa"}, ["rad"] = {"Rade"}, ["raf"] = {"Western Meohang"}, ["rag"] = {"Logooli", "Lulogooli"}, ["rah"] = {"Rabha"}, ["rai"] = {"Ramoaaina"}, ["raj"] = {"Rajasthani"}, ["rak"] = {"Tulu-Bohuai"}, ["ral"] = {"Ralte"}, ["ram"] = {"Canela"}, ["ran"] = {"Riantana"}, ["rao"] = {"Rao"}, ["rap"] = {"Rapanui"}, ["raq"] = {"Saam"}, ["rar"] = {"Cook Islands Maori", "Rarotongan"}, ["ras"] = {"Tegali"}, ["rat"] = {"Razajerdi"}, ["rau"] = {"Raute"}, ["rav"] = {"Sampang"}, ["raw"] = {"Rawang"}, ["rax"] = {"Rang"}, ["ray"] = {"Rapa"}, ["raz"] = {"Rahambuu"}, ["rbb"] = {"Rumai Palaung"}, ["rbk"] = {"Northern Bontok"}, ["rbl"] = {"Miraya Bikol"}, ["rbp"] = {"Barababaraba"}, ["rcf"] = {"Réunion Creole French"}, ["rdb"] = {"Rudbari"}, ["rea"] = {"Rerau"}, ["reb"] = {"Rembong"}, ["ree"] = {"Rejang Kayan"}, ["reg"] = {"Kara (Tanzania)"}, ["rei"] = {"Reli"}, ["rej"] = {"Rejang"}, ["rel"] = {"Rendille"}, ["rem"] = {"Remo"}, ["ren"] = {"Rengao"}, ["rer"] = {"Rer Bare"}, ["res"] = {"Reshe"}, ["ret"] = {"Retta"}, ["rey"] = {"Reyesano"}, ["rga"] = {"Roria"}, ["rge"] = {"Romano-Greek"}, ["rgk"] = {"Rangkas"}, ["rgn"] = {"Romagnol"}, ["rgr"] = {"Resígaro"}, ["rgs"] = {"Southern Roglai"}, ["rgu"] = {"Ringgou"}, ["rhg"] = {"Rohingya"}, ["rhp"] = {"Yahang"}, ["ria"] = {"Riang (India)"}, ["rif"] = {"Tarifit"}, ["ril"] = {"Riang (Myanmar)"}, ["rim"] = {"Nyaturu"}, ["rin"] = {"Nungu"}, ["rir"] = {"Ribun"}, ["rit"] = {"Ritarungo"}, ["riu"] = {"Riung"}, ["rjg"] = {"Rajong"}, ["rji"] = {"Raji"}, ["rjs"] = {"Rajbanshi"}, ["rka"] = {"Kraol"}, ["rkb"] = {"Rikbaktsa"}, ["rkh"] = {"Rakahanga-Manihiki"}, ["rki"] = {"Rakhine"}, ["rkm"] = {"Marka"}, ["rkt"] = {"Kamta", "Rangpuri"}, ["rkw"] = {"Arakwal"}, ["rma"] = {"Rama"}, ["rmb"] = {"Rembarunga"}, ["rmc"] = {"Carpathian Romani"}, ["rmd"] = {"Traveller Danish"}, ["rme"] = {"Angloromani"}, ["rmf"] = {"Kalo Finnish Romani"}, ["rmg"] = {"Traveller Norwegian"}, ["rmh"] = {"Murkim"}, ["rmi"] = {"Lomavren"}, ["rmk"] = {"Romkun"}, ["rml"] = {"Baltic Romani"}, ["rmm"] = {"Roma"}, ["rmn"] = {"Balkan Romani"}, ["rmo"] = {"Sinte Romani"}, ["rmp"] = {"Rempi"}, ["rmq"] = {"Caló"}, ["rms"] = {"Romanian Sign Language"}, ["rmt"] = {"Domari"}, ["rmu"] = {"Tavringer Romani"}, ["rmv"] = {"Romanova"}, ["rmw"] = {"Welsh Romani"}, ["rmx"] = {"Romam"}, ["rmy"] = {"Vlax Romani"}, ["rmz"] = {"Marma"}, ["rnd"] = {"Ruund"}, ["rng"] = {"Ronga"}, ["rnl"] = {"Ranglong"}, ["rnn"] = {"Roon"}, ["rnp"] = {"Rongpo"}, ["rnr"] = {"Nari Nari"}, ["rnw"] = {"Rungwa"}, ["rob"] = {"Tae'"}, ["roc"] = {"Cacgia Roglai"}, ["rod"] = {"Rogo"}, ["roe"] = {"Ronji"}, ["rof"] = {"Rombo"}, ["rog"] = {"Northern Roglai"}, ["roh"] = {"Romansh"}, ["rol"] = {"Romblomanon"}, ["rom"] = {"Romany"}, ["ron"] = {"Moldavian", "Moldovan", "Romanian"}, ["roo"] = {"Rotokas"}, ["rop"] = {"Kriol"}, ["ror"] = {"Rongga"}, ["rou"] = {"Runga"}, ["row"] = {"Dela-Oenale"}, ["rpn"] = {"Repanbitip"}, ["rpt"] = {"Rapting"}, ["rri"] = {"Ririo"}, ["rro"] = {"Waima"}, ["rrt"] = {"Arritinngithigh"}, ["rsb"] = {"Romano-Serbian"}, ["rsl"] = {"Russian Sign Language"}, ["rsm"] = {"Miriwoong Sign Language"}, ["rtc"] = {"Rungtu Chin"}, ["rth"] = {"Ratahan"}, ["rtm"] = {"Rotuman"}, ["rts"] = {"Yurats"}, ["rtw"] = {"Rathawi"}, ["rub"] = {"Gungu"}, ["ruc"] = {"Ruuli"}, ["rue"] = {"Rusyn"}, ["ruf"] = {"Luguru"}, ["rug"] = {"Roviana"}, ["ruh"] = {"Ruga"}, ["rui"] = {"Rufiji"}, ["ruk"] = {"Che"}, ["run"] = {"Rundi"}, ["ruo"] = {"Istro Romanian"}, ["rup"] = {"Aromanian", "Arumanian", "Macedo-Romanian"}, ["ruq"] = {"Megleno Romanian"}, ["rus"] = {"Russian"}, ["rut"] = {"Rutul"}, ["ruu"] = {"Lanas Lobu"}, ["ruy"] = {"Mala (Nigeria)"}, ["ruz"] = {"Ruma"}, ["rwa"] = {"Rawo"}, ["rwk"] = {"Rwa"}, ["rwm"] = {"Amba (Uganda)"}, ["rwo"] = {"Rawa"}, ["rwr"] = {"Marwari (India)"}, ["rxd"] = {"Ngardi"}, ["rxw"] = {"Karuwali"}, ["ryn"] = {"Northern Amami-Oshima"}, ["rys"] = {"Yaeyama"}, ["ryu"] = {"Central Okinawan"}, ["rzh"] = {"Rāziḥī"}, ["saa"] = {"Saba"}, ["sab"] = {"Buglere"}, ["sac"] = {"Meskwaki"}, ["sad"] = {"Sandawe"}, ["sae"] = {"Sabanê"}, ["saf"] = {"Safaliba"}, ["sag"] = {"Sango"}, ["sah"] = {"Yakut"}, ["saj"] = {"Sahu"}, ["sak"] = {"Sake"}, ["sam"] = {"Samaritan Aramaic"}, ["san"] = {"Sanskrit"}, ["sao"] = {"Sause"}, ["saq"] = {"Samburu"}, ["sar"] = {"Saraveca"}, ["sas"] = {"Sasak"}, ["sat"] = {"Santali"}, ["sau"] = {"Saleman"}, ["sav"] = {"Saafi-Saafi"}, ["saw"] = {"Sawi"}, ["sax"] = {"Sa"}, ["say"] = {"Saya"}, ["saz"] = {"Saurashtra"}, ["sba"] = {"Ngambay"}, ["sbb"] = {"Simbo"}, ["sbc"] = {"Kele (Papua New Guinea)"}, ["sbd"] = {"Southern Samo"}, ["sbe"] = {"Saliba"}, ["sbf"] = {"Chabu", "Shabo"}, ["sbg"] = {"Seget"}, ["sbh"] = {"Sori-Harengan"}, ["sbi"] = {"Seti"}, ["sbj"] = {"Surbakhal"}, ["sbk"] = {"Safwa"}, ["sbl"] = {"Botolan Sambal"}, ["sbm"] = {"Sagala"}, ["sbn"] = {"Sindhi Bhil"}, ["sbo"] = {"Sabüm"}, ["sbp"] = {"Sangu (Tanzania)"}, ["sbq"] = {"Sileibi"}, ["sbr"] = {"Sembakung Murut"}, ["sbs"] = {"Subiya"}, ["sbt"] = {"Kimki"}, ["sbu"] = {"Stod Bhoti"}, ["sbv"] = {"Sabine"}, ["sbw"] = {"Simba"}, ["sbx"] = {"Seberuang"}, ["sby"] = {"Soli"}, ["sbz"] = {"Sara Kaba"}, ["scb"] = {"Chut"}, ["sce"] = {"Dongxiang"}, ["scf"] = {"San Miguel Creole French"}, ["scg"] = {"Sanggau"}, ["sch"] = {"Sakachep"}, ["sci"] = {"Sri Lankan Creole Malay"}, ["sck"] = {"Sadri"}, ["scl"] = {"Shina"}, ["scn"] = {"Sicilian"}, ["sco"] = {"Scots"}, ["scp"] = {"Helambu Sherpa", "Hyolmo"}, ["scq"] = {"Sa'och"}, ["scs"] = {"North Slavey"}, ["sct"] = {"Southern Katang"}, ["scu"] = {"Shumcho"}, ["scv"] = {"Sheni"}, ["scw"] = {"Sha"}, ["scx"] = {"Sicel"}, ["sda"] = {"Toraja-Sa'dan"}, ["sdb"] = {"Shabak"}, ["sdc"] = {"Sassarese Sardinian"}, ["sde"] = {"Surubu"}, ["sdf"] = {"Sarli"}, ["sdg"] = {"Savi"}, ["sdh"] = {"Southern Kurdish"}, ["sdj"] = {"Suundi"}, ["sdk"] = {"Sos Kundi"}, ["sdl"] = {"Saudi Arabian Sign Language"}, ["sdm"] = {"Semandang"}, ["sdn"] = {"Gallurese Sardinian"}, ["sdo"] = {"Bukar-Sadung Bidayuh"}, ["sdp"] = {"Sherdukpen"}, ["sdr"] = {"Oraon Sadri"}, ["sds"] = {"Sened"}, ["sdt"] = {"Shuadit"}, ["sdu"] = {"Sarudu"}, ["sdx"] = {"Sibu Melanau"}, ["sdz"] = {"Sallands"}, ["sea"] = {"Semai"}, ["seb"] = {"Shempire Senoufo"}, ["sec"] = {"Sechelt"}, ["sed"] = {"Sedang"}, ["see"] = {"Seneca"}, ["sef"] = {"Cebaara Senoufo"}, ["seg"] = {"Segeju"}, ["seh"] = {"Sena"}, ["sei"] = {"Seri"}, ["sej"] = {"Sene"}, ["sek"] = {"Sekani"}, ["sel"] = {"Selkup"}, ["sen"] = {"Nanerigé Sénoufo"}, ["seo"] = {"Suarmin"}, ["sep"] = {"Sìcìté Sénoufo"}, ["seq"] = {"Senara Sénoufo"}, ["ser"] = {"Serrano"}, ["ses"] = {"Koyraboro Senni Songhai"}, ["set"] = {"Sentani"}, ["seu"] = {"Serui-Laut"}, ["sev"] = {"Nyarafolo Senoufo"}, ["sew"] = {"Sewa Bay"}, ["sey"] = {"Secoya"}, ["sez"] = {"Senthang Chin"}, ["sfb"] = {"French Belgian Sign Language", "Langue des signes de Belgique Francophone"}, ["sfe"] = {"Eastern Subanen"}, ["sfm"] = {"Small Flowery Miao"}, ["sfs"] = {"South African Sign Language"}, ["sfw"] = {"Sehwi"}, ["sga"] = {"Old Irish (to 900)"}, ["sgb"] = {"Mag-antsi Ayta"}, ["sgc"] = {"Kipsigis"}, ["sgd"] = {"Surigaonon"}, ["sge"] = {"Segai"}, ["sgg"] = {"Swiss-German Sign Language"}, ["sgh"] = {"Shughni"}, ["sgi"] = {"Suga"}, ["sgj"] = {"Surgujia"}, ["sgk"] = {"Sangkong"}, ["sgm"] = {"Singa"}, ["sgp"] = {"Singpho"}, ["sgr"] = {"Sangisari"}, ["sgs"] = {"Samogitian"}, ["sgt"] = {"Brokpake"}, ["sgu"] = {"Salas"}, ["sgw"] = {"Sebat Bet Gurage"}, ["sgx"] = {"Sierra Leone Sign Language"}, ["sgy"] = {"Sanglechi"}, ["sgz"] = {"Sursurunga"}, ["sha"] = {"Shall-Zwall"}, ["shb"] = {"Ninam"}, ["shc"] = {"Sonde"}, ["shd"] = {"Kundal Shahi"}, ["she"] = {"Sheko"}, ["shg"] = {"Shua"}, ["shh"] = {"Shoshoni"}, ["shi"] = {"Tachelhit"}, ["shj"] = {"Shatt"}, ["shk"] = {"Shilluk"}, ["shl"] = {"Shendu"}, ["shm"] = {"Shahrudi"}, ["shn"] = {"Shan"}, ["sho"] = {"Shanga"}, ["shp"] = {"Shipibo-Conibo"}, ["shq"] = {"Sala"}, ["shr"] = {"Shi"}, ["shs"] = {"Shuswap"}, ["sht"] = {"Shasta"}, ["shu"] = {"Chadian Arabic"}, ["shv"] = {"Shehri"}, ["shw"] = {"Shwai"}, ["shx"] = {"She"}, ["shy"] = {"Tachawit"}, ["shz"] = {"Syenara Senoufo"}, ["sia"] = {"Akkala Sami"}, ["sib"] = {"Sebop"}, ["sid"] = {"Sidamo"}, ["sie"] = {"Simaa"}, ["sif"] = {"Siamou"}, ["sig"] = {"Paasaal"}, ["sih"] = {"Sîshëë", "Zire"}, ["sii"] = {"Shom Peng"}, ["sij"] = {"Numbami"}, ["sik"] = {"Sikiana"}, ["sil"] = {"Tumulung Sisaala"}, ["sim"] = {"Mende (Papua New Guinea)"}, ["sin"] = {"Sinhala", "Sinhalese"}, ["sip"] = {"Sikkimese"}, ["siq"] = {"Sonia"}, ["sir"] = {"Siri"}, ["sis"] = {"Siuslaw"}, ["siu"] = {"Sinagen"}, ["siv"] = {"Sumariup"}, ["siw"] = {"Siwai"}, ["six"] = {"Sumau"}, ["siy"] = {"Sivandi"}, ["siz"] = {"Siwi"}, ["sja"] = {"Epena"}, ["sjb"] = {"Sajau Basap"}, ["sjd"] = {"Kildin Sami"}, ["sje"] = {"Pite Sami"}, ["sjg"] = {"Assangori"}, ["sjk"] = {"Kemi Sami"}, ["sjl"] = {"Miji", "Sajalong"}, ["sjm"] = {"Mapun"}, ["sjn"] = {"Sindarin"}, ["sjo"] = {"Xibe"}, ["sjp"] = {"Surjapuri"}, ["sjr"] = {"Siar-Lak"}, ["sjs"] = {"Senhaja De Srair"}, ["sjt"] = {"Ter Sami"}, ["sju"] = {"Ume Sami"}, ["sjw"] = {"Shawnee"}, ["ska"] = {"Skagit"}, ["skb"] = {"Saek"}, ["skc"] = {"Ma Manda"}, ["skd"] = {"Southern Sierra Miwok"}, ["ske"] = {"Seke (Vanuatu)"}, ["skf"] = {"Sakirabiá"}, ["skg"] = {"Sakalava Malagasy"}, ["skh"] = {"Sikule"}, ["ski"] = {"Sika"}, ["skj"] = {"Seke (Nepal)"}, ["skm"] = {"Kutong"}, ["skn"] = {"Kolibugan Subanon"}, ["sko"] = {"Seko Tengah"}, ["skp"] = {"Sekapan"}, ["skq"] = {"Sininkere"}, ["skr"] = {"Saraiki", "Seraiki"}, ["sks"] = {"Maia"}, ["skt"] = {"Sakata"}, ["sku"] = {"Sakao"}, ["skv"] = {"Skou"}, ["skw"] = {"Skepi Creole Dutch"}, ["skx"] = {"Seko Padang"}, ["sky"] = {"Sikaiana"}, ["skz"] = {"Sekar"}, ["slc"] = {"Sáliba"}, ["sld"] = {"Sissala"}, ["sle"] = {"Sholaga"}, ["slf"] = {"Swiss-Italian Sign Language"}, ["slg"] = {"Selungai Murut"}, ["slh"] = {"Southern Puget Sound Salish"}, ["sli"] = {"Lower Silesian"}, ["slj"] = {"Salumá"}, ["slk"] = {"Slovak"}, ["sll"] = {"Salt-Yui"}, ["slm"] = {"Pangutaran Sama"}, ["sln"] = {"Salinan"}, ["slp"] = {"Lamaholot"}, ["slq"] = {"Salchuq"}, ["slr"] = {"Salar"}, ["sls"] = {"Singapore Sign Language"}, ["slt"] = {"Sila"}, ["slu"] = {"Selaru"}, ["slv"] = {"Slovenian"}, ["slw"] = {"Sialum"}, ["slx"] = {"Salampasu"}, ["sly"] = {"Selayar"}, ["slz"] = {"Ma'ya"}, ["sma"] = {"Southern Sami"}, ["smb"] = {"Simbari"}, ["smc"] = {"Som"}, ["smd"] = {"Sama"}, ["sme"] = {"Northern Sami"}, ["smf"] = {"Auwe"}, ["smg"] = {"Simbali"}, ["smh"] = {"Samei"}, ["smj"] = {"Lule Sami"}, ["smk"] = {"Bolinao"}, ["sml"] = {"Central Sama"}, ["smm"] = {"Musasa"}, ["smn"] = {"Inari Sami"}, ["smo"] = {"Samoan"}, ["smp"] = {"Samaritan"}, ["smq"] = {"Samo"}, ["smr"] = {"Simeulue"}, ["sms"] = {"Skolt Sami"}, ["smt"] = {"Simte"}, ["smu"] = {"Somray"}, ["smv"] = {"Samvedi"}, ["smw"] = {"Sumbawa"}, ["smx"] = {"Samba"}, ["smy"] = {"Semnani"}, ["smz"] = {"Simeku"}, ["sna"] = {"Shona"}, ["snb"] = {"Sebuyau"}, ["snc"] = {"Sinaugoro"}, ["snd"] = {"Sindhi"}, ["sne"] = {"Bau Bidayuh"}, ["snf"] = {"Noon"}, ["sng"] = {"Sanga (Democratic Republic of Congo)"}, ["sni"] = {"Sensi"}, ["snj"] = {"Riverain Sango"}, ["snk"] = {"Soninke"}, ["snl"] = {"Sangil"}, ["snm"] = {"Southern Ma'di"}, ["snn"] = {"Siona"}, ["sno"] = {"Snohomish"}, ["snp"] = {"Siane"}, ["snq"] = {"Sangu (Gabon)"}, ["snr"] = {"Sihan"}, ["sns"] = {"Nahavaq", "South West Bay"}, ["snu"] = {"Senggi", "Viid"}, ["snv"] = {"Sa'ban"}, ["snw"] = {"Selee"}, ["snx"] = {"Sam"}, ["sny"] = {"Saniyo-Hiyewe"}, ["snz"] = {"Sinsauru"}, ["soa"] = {"Thai Song"}, ["sob"] = {"Sobei"}, ["soc"] = {"So (Democratic Republic of Congo)"}, ["sod"] = {"Songoora"}, ["soe"] = {"Songomeno"}, ["sog"] = {"Sogdian"}, ["soh"] = {"Aka"}, ["soi"] = {"Sonha"}, ["soj"] = {"Soi"}, ["sok"] = {"Sokoro"}, ["sol"] = {"Solos"}, ["som"] = {"Somali"}, ["soo"] = {"Songo"}, ["sop"] = {"Songe"}, ["soq"] = {"Kanasi"}, ["sor"] = {"Somrai"}, ["sos"] = {"Seeku"}, ["sot"] = {"Southern Sotho"}, ["sou"] = {"Southern Thai"}, ["sov"] = {"Sonsorol"}, ["sow"] = {"Sowanda"}, ["sox"] = {"Swo"}, ["soy"] = {"Miyobe"}, ["soz"] = {"Temi"}, ["spa"] = {"Castilian", "Spanish"}, ["spb"] = {"Sepa (Indonesia)"}, ["spc"] = {"Sapé"}, ["spd"] = {"Saep"}, ["spe"] = {"Sepa (Papua New Guinea)"}, ["spg"] = {"Sian"}, ["spi"] = {"Saponi"}, ["spk"] = {"Sengo"}, ["spl"] = {"Selepet"}, ["spm"] = {"Akukem"}, ["spn"] = {"Sanapaná"}, ["spo"] = {"Spokane"}, ["spp"] = {"Supyire Senoufo"}, ["spq"] = {"Loreto-Ucayali Spanish"}, ["spr"] = {"Saparua"}, ["sps"] = {"Saposa"}, ["spt"] = {"Spiti Bhoti"}, ["spu"] = {"Sapuan"}, ["spv"] = {"Kosli", "Sambalpuri"}, ["spx"] = {"South Picene"}, ["spy"] = {"Sabaot"}, ["sqa"] = {"Shama-Sambuga"}, ["sqh"] = {"Shau"}, ["sqi"] = {"Albanian"}, ["sqk"] = {"Albanian Sign Language"}, ["sqm"] = {"Suma"}, ["sqn"] = {"Susquehannock"}, ["sqo"] = {"Sorkhei"}, ["sqq"] = {"Sou"}, ["sqr"] = {"Siculo Arabic"}, ["sqs"] = {"Sri Lankan Sign Language"}, ["sqt"] = {"Soqotri"}, ["squ"] = {"Squamish"}, ["sra"] = {"Saruga"}, ["srb"] = {"Sora"}, ["src"] = {"Logudorese Sardinian"}, ["srd"] = {"Sardinian"}, ["sre"] = {"Sara"}, ["srf"] = {"Nafi"}, ["srg"] = {"Sulod"}, ["srh"] = {"Sarikoli"}, ["sri"] = {"Siriano"}, ["srk"] = {"Serudung Murut"}, ["srl"] = {"Isirawa"}, ["srm"] = {"Saramaccan"}, ["srn"] = {"Sranan Tongo"}, ["sro"] = {"Campidanese Sardinian"}, ["srp"] = {"Serbian"}, ["srq"] = {"Sirionó"}, ["srr"] = {"Serer"}, ["srs"] = {"Sarsi"}, ["srt"] = {"Sauri"}, ["sru"] = {"Suruí"}, ["srv"] = {"Southern Sorsoganon"}, ["srw"] = {"Serua"}, ["srx"] = {"Sirmauri"}, ["sry"] = {"Sera"}, ["srz"] = {"Shahmirzadi"}, ["ssb"] = {"Southern Sama"}, ["ssc"] = {"Suba-Simbiti"}, ["ssd"] = {"Siroi"}, ["sse"] = {"Balangingi", "Bangingih Sama"}, ["ssf"] = {"Thao"}, ["ssg"] = {"Seimat"}, ["ssh"] = {"Shihhi Arabic"}, ["ssi"] = {"Sansi"}, ["ssj"] = {"Sausi"}, ["ssk"] = {"Sunam"}, ["ssl"] = {"Western Sisaala"}, ["ssm"] = {"Semnam"}, ["ssn"] = {"Waata"}, ["sso"] = {"Sissano"}, ["ssp"] = {"Spanish Sign Language"}, ["ssq"] = {"So'a"}, ["ssr"] = {"Swiss-French Sign Language"}, ["sss"] = {"Sô"}, ["sst"] = {"Sinasina"}, ["ssu"] = {"Susuami"}, ["ssv"] = {"Shark Bay"}, ["ssw"] = {"Swati"}, ["ssx"] = {"Samberigi"}, ["ssy"] = {"Saho"}, ["ssz"] = {"Sengseng"}, ["sta"] = {"Settla"}, ["stb"] = {"Northern Subanen"}, ["std"] = {"Sentinel"}, ["ste"] = {"Liana-Seti"}, ["stf"] = {"Seta"}, ["stg"] = {"Trieng"}, ["sth"] = {"Shelta"}, ["sti"] = {"Bulo Stieng"}, ["stj"] = {"Matya Samo"}, ["stk"] = {"Arammba"}, ["stl"] = {"Stellingwerfs"}, ["stm"] = {"Setaman"}, ["stn"] = {"Owa"}, ["sto"] = {"Stoney"}, ["stp"] = {"Southeastern Tepehuan"}, ["stq"] = {"Saterfriesisch"}, ["str"] = {"Straits Salish"}, ["sts"] = {"Shumashti"}, ["stt"] = {"Budeh Stieng"}, ["stu"] = {"Samtao"}, ["stv"] = {"Silt'e"}, ["stw"] = {"Satawalese"}, ["sty"] = {"Siberian Tatar"}, ["sua"] = {"Sulka"}, ["sub"] = {"Suku"}, ["suc"] = {"Western Subanon"}, ["sue"] = {"Suena"}, ["sug"] = {"Suganga"}, ["sui"] = {"Suki"}, ["suj"] = {"Shubi"}, ["suk"] = {"Sukuma"}, ["sun"] = {"Sundanese"}, ["suq"] = {"Suri"}, ["sur"] = {"Mwaghavul"}, ["sus"] = {"Susu"}, ["sut"] = {"Subtiaba"}, ["suv"] = {"Puroik"}, ["suw"] = {"Sumbwa"}, ["sux"] = {"Sumerian"}, ["suy"] = {"Suyá"}, ["suz"] = {"Sunwar"}, ["sva"] = {"Svan"}, ["svb"] = {"Ulau-Suain"}, ["svc"] = {"Vincentian Creole English"}, ["sve"] = {"Serili"}, ["svk"] = {"Slovakian Sign Language"}, ["svm"] = {"Slavomolisano"}, ["svs"] = {"Savosavo"}, ["svx"] = {"Skalvian"}, ["swa"] = {"Swahili (macrolanguage)"}, ["swb"] = {"Maore Comorian"}, ["swc"] = {"Congo Swahili"}, ["swe"] = {"Swedish"}, ["swf"] = {"Sere"}, ["swg"] = {"Swabian"}, ["swh"] = {"Kiswahili", "Swahili (individual language)"}, ["swi"] = {"Sui"}, ["swj"] = {"Sira"}, ["swk"] = {"Malawi Sena"}, ["swl"] = {"Swedish Sign Language"}, ["swm"] = {"Samosa"}, ["swn"] = {"Sawknah"}, ["swo"] = {"Shanenawa"}, ["swp"] = {"Suau"}, ["swq"] = {"Sharwa"}, ["swr"] = {"Saweru"}, ["sws"] = {"Seluwasan"}, ["swt"] = {"Sawila"}, ["swu"] = {"Suwawa"}, ["swv"] = {"Shekhawati"}, ["sww"] = {"Sowa"}, ["swx"] = {"Suruahá"}, ["swy"] = {"Sarua"}, ["sxb"] = {"Suba"}, ["sxc"] = {"Sicanian"}, ["sxe"] = {"Sighu"}, ["sxg"] = {"Shixing", "Shuhi"}, ["sxk"] = {"Southern Kalapuya"}, ["sxl"] = {"Selian"}, ["sxm"] = {"Samre"}, ["sxn"] = {"Sangir"}, ["sxo"] = {"Sorothaptic"}, ["sxr"] = {"Saaroa"}, ["sxs"] = {"Sasaru"}, ["sxu"] = {"Upper Saxon"}, ["sxw"] = {"Saxwe Gbe"}, ["sya"] = {"Siang"}, ["syb"] = {"Central Subanen"}, ["syc"] = {"Classical Syriac"}, ["syi"] = {"Seki"}, ["syk"] = {"Sukur"}, ["syl"] = {"Sylheti"}, ["sym"] = {"Maya Samo"}, ["syn"] = {"Senaya"}, ["syo"] = {"Suoy"}, ["syr"] = {"Syriac"}, ["sys"] = {"Sinyar"}, ["syw"] = {"Kagate"}, ["syx"] = {"Samay"}, ["syy"] = {"Al-Sayyid Bedouin Sign Language"}, ["sza"] = {"Semelai"}, ["szb"] = {"Ngalum"}, ["szc"] = {"Semaq Beri"}, ["szd"] = {"Seru"}, ["sze"] = {"Seze"}, ["szg"] = {"Sengele"}, ["szl"] = {"Silesian"}, ["szn"] = {"Sula"}, ["szp"] = {"Suabo"}, ["szs"] = {"Solomon Islands Sign Language"}, ["szv"] = {"Isu (Fako Division)"}, ["szw"] = {"Sawai"}, ["taa"] = {"Lower Tanana"}, ["tab"] = {"Tabassaran"}, ["tac"] = {"Lowland Tarahumara"}, ["tad"] = {"Tause"}, ["tae"] = {"Tariana"}, ["taf"] = {"Tapirapé"}, ["tag"] = {"Tagoi"}, ["tah"] = {"Tahitian"}, ["taj"] = {"Eastern Tamang"}, ["tak"] = {"Tala"}, ["tal"] = {"Tal"}, ["tam"] = {"Tamil"}, ["tan"] = {"Tangale"}, ["tao"] = {"Yami"}, ["tap"] = {"Taabwa"}, ["taq"] = {"Tamasheq"}, ["tar"] = {"Central Tarahumara"}, ["tas"] = {"Tay Boi"}, ["tat"] = {"Tatar"}, ["tau"] = {"Upper Tanana"}, ["tav"] = {"Tatuyo"}, ["taw"] = {"Tai"}, ["tax"] = {"Tamki"}, ["tay"] = {"Atayal"}, ["taz"] = {"Tocho"}, ["tba"] = {"Aikanã"}, ["tbb"] = {"Tapeba"}, ["tbc"] = {"Takia"}, ["tbd"] = {"Kaki Ae"}, ["tbe"] = {"Tanimbili"}, ["tbf"] = {"Mandara"}, ["tbg"] = {"North Tairora"}, ["tbh"] = {"Thurawal"}, ["tbi"] = {"Gaam"}, ["tbj"] = {"Tiang"}, ["tbk"] = {"Calamian Tagbanwa"}, ["tbl"] = {"Tboli"}, ["tbm"] = {"Tagbu"}, ["tbn"] = {"Barro Negro Tunebo"}, ["tbo"] = {"Tawala"}, ["tbp"] = {"Diebroud", "Taworta"}, ["tbr"] = {"Tumtum"}, ["tbs"] = {"Tanguat"}, ["tbt"] = {"Tembo (Kitembo)"}, ["tbu"] = {"Tubar"}, ["tbv"] = {"Tobo"}, ["tbw"] = {"Tagbanwa"}, ["tbx"] = {"Kapin"}, ["tby"] = {"Tabaru"}, ["tbz"] = {"Ditammari"}, ["tca"] = {"Ticuna"}, ["tcb"] = {"Tanacross"}, ["tcc"] = {"Datooga"}, ["tcd"] = {"Tafi"}, ["tce"] = {"Southern Tutchone"}, ["tcf"] = {"Malinaltepec Me'phaa", "Malinaltepec Tlapanec"}, ["tcg"] = {"Tamagario"}, ["tch"] = {"Turks And Caicos Creole English"}, ["tci"] = {"Wára"}, ["tck"] = {"Tchitchege"}, ["tcl"] = {"Taman (Myanmar)"}, ["tcm"] = {"Tanahmerah"}, ["tcn"] = {"Tichurong"}, ["tco"] = {"Taungyo"}, ["tcp"] = {"Tawr Chin"}, ["tcq"] = {"Kaiy"}, ["tcs"] = {"Torres Strait Creole"}, ["tct"] = {"T'en"}, ["tcu"] = {"Southeastern Tarahumara"}, ["tcw"] = {"Tecpatlán Totonac"}, ["tcx"] = {"Toda"}, ["tcy"] = {"Tulu"}, ["tcz"] = {"Thado Chin"}, ["tda"] = {"Tagdal"}, ["tdb"] = {"Panchpargania"}, ["tdc"] = {"Emberá-Tadó"}, ["tdd"] = {"Tai Nüa"}, ["tde"] = {"Tiranige Diga Dogon"}, ["tdf"] = {"Talieng"}, ["tdg"] = {"Western Tamang"}, ["tdh"] = {"Thulung"}, ["tdi"] = {"Tomadino"}, ["tdj"] = {"Tajio"}, ["tdk"] = {"Tambas"}, ["tdl"] = {"Sur"}, ["tdm"] = {"Taruma"}, ["tdn"] = {"Tondano"}, ["tdo"] = {"Teme"}, ["tdq"] = {"Tita"}, ["tdr"] = {"Todrah"}, ["tds"] = {"Doutai"}, ["tdt"] = {"Tetun Dili"}, ["tdv"] = {"Toro"}, ["tdx"] = {"Tandroy-Mahafaly Malagasy"}, ["tdy"] = {"Tadyawan"}, ["tea"] = {"Temiar"}, ["teb"] = {"Tetete"}, ["tec"] = {"Terik"}, ["ted"] = {"Tepo Krumen"}, ["tee"] = {"Huehuetla Tepehua"}, ["tef"] = {"Teressa"}, ["teg"] = {"Teke-Tege"}, ["teh"] = {"Tehuelche"}, ["tei"] = {"Torricelli"}, ["tek"] = {"Ibali Teke"}, ["tel"] = {"Telugu"}, ["tem"] = {"Timne"}, ["ten"] = {"Tama (Colombia)"}, ["teo"] = {"Teso"}, ["tep"] = {"Tepecano"}, ["teq"] = {"Temein"}, ["ter"] = {"Tereno"}, ["tes"] = {"Tengger"}, ["tet"] = {"Tetum"}, ["teu"] = {"Soo"}, ["tev"] = {"Teor"}, ["tew"] = {"Tewa (USA)"}, ["tex"] = {"Tennet"}, ["tey"] = {"Tulishi"}, ["tez"] = {"Tetserret"}, ["tfi"] = {"Tofin Gbe"}, ["tfn"] = {"Tanaina"}, ["tfo"] = {"Tefaro"}, ["tfr"] = {"Teribe"}, ["tft"] = {"Ternate"}, ["tga"] = {"Sagalla"}, ["tgb"] = {"Tobilung"}, ["tgc"] = {"Tigak"}, ["tgd"] = {"Ciwogai"}, ["tge"] = {"Eastern Gorkha Tamang"}, ["tgf"] = {"Chalikha"}, ["tgh"] = {"Tobagonian Creole English"}, ["tgi"] = {"Lawunuia"}, ["tgj"] = {"Tagin"}, ["tgk"] = {"Tajik"}, ["tgl"] = {"Tagalog"}, ["tgn"] = {"Tandaganon"}, ["tgo"] = {"Sudest"}, ["tgp"] = {"Tangoa"}, ["tgq"] = {"Tring"}, ["tgr"] = {"Tareng"}, ["tgs"] = {"Nume"}, ["tgt"] = {"Central Tagbanwa"}, ["tgu"] = {"Tanggu"}, ["tgv"] = {"Tingui-Boto"}, ["tgw"] = {"Tagwana Senoufo"}, ["tgx"] = {"Tagish"}, ["tgy"] = {"Togoyo"}, ["tgz"] = {"Tagalaka"}, ["tha"] = {"Thai"}, ["thd"] = {"Thayore"}, ["the"] = {"Chitwania Tharu"}, ["thf"] = {"Thangmi"}, ["thh"] = {"Northern Tarahumara"}, ["thi"] = {"Tai Long"}, ["thk"] = {"Kitharaka", "Tharaka"}, ["thl"] = {"Dangaura Tharu"}, ["thm"] = {"Aheu"}, ["thn"] = {"Thachanadan"}, ["thp"] = {"Thompson"}, ["thq"] = {"Kochila Tharu"}, ["thr"] = {"Rana Tharu"}, ["ths"] = {"Thakali"}, ["tht"] = {"Tahltan"}, ["thu"] = {"Thuri"}, ["thv"] = {"Tahaggart Tamahaq"}, ["thw"] = {"Thudam"}, ["thy"] = {"Tha"}, ["thz"] = {"Tayart Tamajeq"}, ["tia"] = {"Tidikelt Tamazight"}, ["tic"] = {"Tira"}, ["tif"] = {"Tifal"}, ["tig"] = {"Tigre"}, ["tih"] = {"Timugon Murut"}, ["tii"] = {"Tiene"}, ["tij"] = {"Tilung"}, ["tik"] = {"Tikar"}, ["til"] = {"Tillamook"}, ["tim"] = {"Timbe"}, ["tin"] = {"Tindi"}, ["tio"] = {"Teop"}, ["tip"] = {"Trimuris"}, ["tiq"] = {"Tiéfo"}, ["tir"] = {"Tigrinya"}, ["tis"] = {"Masadiit Itneg"}, ["tit"] = {"Tinigua"}, ["tiu"] = {"Adasen"}, ["tiv"] = {"Tiv"}, ["tiw"] = {"Tiwi"}, ["tix"] = {"Southern Tiwa"}, ["tiy"] = {"Tiruray"}, ["tiz"] = {"Tai Hongjin"}, ["tja"] = {"Tajuasohn"}, ["tjg"] = {"Tunjung"}, ["tji"] = {"Northern Tujia"}, ["tjl"] = {"Tai Laing"}, ["tjm"] = {"Timucua"}, ["tjn"] = {"Tonjon"}, ["tjo"] = {"Temacine Tamazight"}, ["tjs"] = {"Southern Tujia"}, ["tju"] = {"Tjurruru"}, ["tjw"] = {"Djabwurrung"}, ["tka"] = {"Truká"}, ["tkb"] = {"Buksa"}, ["tkd"] = {"Tukudede"}, ["tke"] = {"Takwane"}, ["tkf"] = {"Tukumanféd"}, ["tkg"] = {"Tesaka Malagasy"}, ["tkl"] = {"Tokelau"}, ["tkm"] = {"Takelma"}, ["tkn"] = {"Toku-No-Shima"}, ["tkp"] = {"Tikopia"}, ["tkq"] = {"Tee"}, ["tkr"] = {"Tsakhur"}, ["tks"] = {"Takestani"}, ["tkt"] = {"Kathoriya Tharu"}, ["tku"] = {"Upper Necaxa Totonac"}, ["tkv"] = {"Mur Pano"}, ["tkw"] = {"Teanu"}, ["tkx"] = {"Tangko"}, ["tkz"] = {"Takua"}, ["tla"] = {"Southwestern Tepehuan"}, ["tlb"] = {"Tobelo"}, ["tlc"] = {"Yecuatla Totonac"}, ["tld"] = {"Talaud"}, ["tlf"] = {"Telefol"}, ["tlg"] = {"Tofanma"}, ["tlh"] = {"Klingon", "tlhIngan Hol"}, ["tli"] = {"Tlingit"}, ["tlj"] = {"Talinga-Bwisi"}, ["tlk"] = {"Taloki"}, ["tll"] = {"Tetela"}, ["tlm"] = {"Tolomako"}, ["tln"] = {"Talondo'"}, ["tlo"] = {"Talodi"}, ["tlp"] = {"Filomena Mata-Coahuitlán Totonac"}, ["tlq"] = {"Tai Loi"}, ["tlr"] = {"Talise"}, ["tls"] = {"Tambotalo"}, ["tlt"] = {"Sou Nama", "Teluti"}, ["tlu"] = {"Tulehu"}, ["tlv"] = {"Taliabu"}, ["tlx"] = {"Khehek"}, ["tly"] = {"Talysh"}, ["tma"] = {"Tama (Chad)"}, ["tmb"] = {"Avava", "Katbol"}, ["tmc"] = {"Tumak"}, ["tmd"] = {"Haruai"}, ["tme"] = {"Tremembé"}, ["tmf"] = {"Toba-Maskoy"}, ["tmg"] = {"Ternateño"}, ["tmh"] = {"Tamashek"}, ["tmi"] = {"Tutuba"}, ["tmj"] = {"Samarokena"}, ["tmk"] = {"Northwestern Tamang"}, ["tml"] = {"Tamnim Citak"}, ["tmm"] = {"Tai Thanh"}, ["tmn"] = {"Taman (Indonesia)"}, ["tmo"] = {"Temoq"}, ["tmq"] = {"Tumleo"}, ["tmr"] = {"Jewish Babylonian Aramaic (ca. 200-1200 CE)"}, ["tms"] = {"Tima"}, ["tmt"] = {"Tasmate"}, ["tmu"] = {"Iau"}, ["tmv"] = {"Tembo (Motembo)"}, ["tmw"] = {"Temuan"}, ["tmy"] = {"Tami"}, ["tmz"] = {"Tamanaku"}, ["tna"] = {"Tacana"}, ["tnb"] = {"Western Tunebo"}, ["tnc"] = {"Tanimuca-Retuarã"}, ["tnd"] = {"Angosturas Tunebo"}, ["tng"] = {"Tobanga"}, ["tnh"] = {"Maiani"}, ["tni"] = {"Tandia"}, ["tnk"] = {"Kwamera"}, ["tnl"] = {"Lenakel"}, ["tnm"] = {"Tabla"}, ["tnn"] = {"North Tanna"}, ["tno"] = {"Toromono"}, ["tnp"] = {"Whitesands"}, ["tnq"] = {"Taino"}, ["tnr"] = {"Ménik"}, ["tns"] = {"Tenis"}, ["tnt"] = {"Tontemboan"}, ["tnu"] = {"Tay Khang"}, ["tnv"] = {"Tangchangya"}, ["tnw"] = {"Tonsawang"}, ["tnx"] = {"Tanema"}, ["tny"] = {"Tongwe"}, ["tnz"] = {"Ten'edn"}, ["tob"] = {"Toba"}, ["toc"] = {"Coyutla Totonac"}, ["tod"] = {"Toma"}, ["tof"] = {"Gizrra"}, ["tog"] = {"Tonga (Nyasa)"}, ["toh"] = {"Gitonga"}, ["toi"] = {"Tonga (Zambia)"}, ["toj"] = {"Tojolabal"}, ["tol"] = {"Tolowa"}, ["tom"] = {"Tombulu"}, ["ton"] = {"Tonga (Tonga Islands)"}, ["too"] = {"Xicotepec De Juárez Totonac"}, ["top"] = {"Papantla Totonac"}, ["toq"] = {"Toposa"}, ["tor"] = {"Togbo-Vara Banda"}, ["tos"] = {"Highland Totonac"}, ["tou"] = {"Tho"}, ["tov"] = {"Upper Taromi"}, ["tow"] = {"Jemez"}, ["tox"] = {"Tobian"}, ["toy"] = {"Topoiyo"}, ["toz"] = {"To"}, ["tpa"] = {"Taupota"}, ["tpc"] = {"Azoyú Me'phaa", "Azoyú Tlapanec"}, ["tpe"] = {"Tippera"}, ["tpf"] = {"Tarpia"}, ["tpg"] = {"Kula"}, ["tpi"] = {"Tok Pisin"}, ["tpj"] = {"Tapieté"}, ["tpk"] = {"Tupinikin"}, ["tpl"] = {"Tlacoapa Me'phaa", "Tlacoapa Tlapanec"}, ["tpm"] = {"Tampulma"}, ["tpn"] = {"Tupinambá"}, ["tpo"] = {"Tai Pao"}, ["tpp"] = {"Pisaflores Tepehua"}, ["tpq"] = {"Tukpa"}, ["tpr"] = {"Tuparí"}, ["tpt"] = {"Tlachichilco Tepehua"}, ["tpu"] = {"Tampuan"}, ["tpv"] = {"Tanapag"}, ["tpw"] = {"Tupí"}, ["tpx"] = {"Acatepec Me'phaa", "Acatepec Tlapanec"}, ["tpy"] = {"Trumai"}, ["tpz"] = {"Tinputz"}, ["tqb"] = {"Tembé"}, ["tql"] = {"Lehali"}, ["tqm"] = {"Turumsa"}, ["tqn"] = {"Tenino"}, ["tqo"] = {"Toaripi"}, ["tqp"] = {"Tomoip"}, ["tqq"] = {"Tunni"}, ["tqr"] = {"Torona"}, ["tqt"] = {"Western Totonac"}, ["tqu"] = {"Touo"}, ["tqw"] = {"Tonkawa"}, ["tra"] = {"Tirahi"}, ["trb"] = {"Terebu"}, ["trc"] = {"Copala Triqui"}, ["trd"] = {"Turi"}, ["tre"] = {"East Tarangan"}, ["trf"] = {"Trinidadian Creole English"}, ["trg"] = {"Lishán Didán"}, ["trh"] = {"Turaka"}, ["tri"] = {"Trió"}, ["trj"] = {"Toram"}, ["trl"] = {"Traveller Scottish"}, ["trm"] = {"Tregami"}, ["trn"] = {"Trinitario"}, ["tro"] = {"Tarao Naga"}, ["trp"] = {"Kok Borok"}, ["trq"] = {"San Martín Itunyoso Triqui"}, ["trr"] = {"Taushiro"}, ["trs"] = {"Chicahuaxtla Triqui"}, ["trt"] = {"Tunggare"}, ["tru"] = {"Surayt", "Turoyo"}, ["trv"] = {"Taroko"}, ["trw"] = {"Torwali"}, ["trx"] = {"Tringgus-Sembaan Bidayuh"}, ["try"] = {"Turung"}, ["trz"] = {"Torá"}, ["tsa"] = {"Tsaangi"}, ["tsb"] = {"Tsamai"}, ["tsc"] = {"Tswa"}, ["tsd"] = {"Tsakonian"}, ["tse"] = {"Tunisian Sign Language"}, ["tsg"] = {"Tausug"}, ["tsh"] = {"Tsuvan"}, ["tsi"] = {"Tsimshian"}, ["tsj"] = {"Tshangla"}, ["tsk"] = {"Tseku"}, ["tsl"] = {"Ts'ün-Lao"}, ["tsm"] = {"Türk İşaret Dili", "Turkish Sign Language"}, ["tsn"] = {"Tswana"}, ["tso"] = {"Tsonga"}, ["tsp"] = {"Northern Toussian"}, ["tsq"] = {"Thai Sign Language"}, ["tsr"] = {"Akei"}, ["tss"] = {"Taiwan Sign Language"}, ["tst"] = {"Tondi Songway Kiini"}, ["tsu"] = {"Tsou"}, ["tsv"] = {"Tsogo"}, ["tsw"] = {"Tsishingini"}, ["tsx"] = {"Mubami"}, ["tsy"] = {"Tebul Sign Language"}, ["tsz"] = {"Purepecha"}, ["tta"] = {"Tutelo"}, ["ttb"] = {"Gaa"}, ["ttc"] = {"Tektiteko"}, ["ttd"] = {"Tauade"}, ["tte"] = {"Bwanabwana"}, ["ttf"] = {"Tuotomb"}, ["ttg"] = {"Tutong"}, ["tth"] = {"Upper Ta'oih"}, ["tti"] = {"Tobati"}, ["ttj"] = {"Tooro"}, ["ttk"] = {"Totoro"}, ["ttl"] = {"Totela"}, ["ttm"] = {"Northern Tutchone"}, ["ttn"] = {"Towei"}, ["tto"] = {"Lower Ta'oih"}, ["ttp"] = {"Tombelala"}, ["ttq"] = {"Tawallammat Tamajaq"}, ["ttr"] = {"Tera"}, ["tts"] = {"Northeastern Thai"}, ["ttt"] = {"Muslim Tat"}, ["ttu"] = {"Torau"}, ["ttv"] = {"Titan"}, ["ttw"] = {"Long Wat"}, ["tty"] = {"Sikaritai"}, ["ttz"] = {"Tsum"}, ["tua"] = {"Wiarumus"}, ["tub"] = {"Tübatulabal"}, ["tuc"] = {"Mutu"}, ["tud"] = {"Tuxá"}, ["tue"] = {"Tuyuca"}, ["tuf"] = {"Central Tunebo"}, ["tug"] = {"Tunia"}, ["tuh"] = {"Taulil"}, ["tui"] = {"Tupuri"}, ["tuj"] = {"Tugutil"}, ["tuk"] = {"Turkmen"}, ["tul"] = {"Tula"}, ["tum"] = {"Tumbuka"}, ["tun"] = {"Tunica"}, ["tuo"] = {"Tucano"}, ["tuq"] = {"Tedaga"}, ["tur"] = {"Turkish"}, ["tus"] = {"Tuscarora"}, ["tuu"] = {"Tututni"}, ["tuv"] = {"Turkana"}, ["tux"] = {"Tuxináwa"}, ["tuy"] = {"Tugen"}, ["tuz"] = {"Turka"}, ["tva"] = {"Vaghua"}, ["tvd"] = {"Tsuvadi"}, ["tve"] = {"Te'un"}, ["tvk"] = {"Southeast Ambrym"}, ["tvl"] = {"Tuvalu"}, ["tvm"] = {"Tela-Masbuar"}, ["tvn"] = {"Tavoyan"}, ["tvo"] = {"Tidore"}, ["tvs"] = {"Taveta"}, ["tvt"] = {"Tutsa Naga"}, ["tvu"] = {"Tunen"}, ["tvw"] = {"Sedoa"}, ["tvy"] = {"Timor Pidgin"}, ["twa"] = {"Twana"}, ["twb"] = {"Western Tawbuid"}, ["twc"] = {"Teshenawa"}, ["twd"] = {"Twents"}, ["twe"] = {"Tewa (Indonesia)"}, ["twf"] = {"Northern Tiwa"}, ["twg"] = {"Tereweng"}, ["twh"] = {"Tai Dón"}, ["twi"] = {"Twi"}, ["twl"] = {"Tawara"}, ["twm"] = {"Tawang Monpa"}, ["twn"] = {"Twendi"}, ["two"] = {"Tswapong"}, ["twp"] = {"Ere"}, ["twq"] = {"Tasawaq"}, ["twr"] = {"Southwestern Tarahumara"}, ["twt"] = {"Turiwára"}, ["twu"] = {"Termanu"}, ["tww"] = {"Tuwari"}, ["twx"] = {"Tewe"}, ["twy"] = {"Tawoyan"}, ["txa"] = {"Tombonuo"}, ["txb"] = {"Tokharian B"}, ["txc"] = {"Tsetsaut"}, ["txe"] = {"Totoli"}, ["txg"] = {"Tangut"}, ["txh"] = {"Thracian"}, ["txi"] = {"Ikpeng"}, ["txj"] = {"Tarjumo"}, ["txm"] = {"Tomini"}, ["txn"] = {"West Tarangan"}, ["txo"] = {"Toto"}, ["txq"] = {"Tii"}, ["txr"] = {"Tartessian"}, ["txs"] = {"Tonsea"}, ["txt"] = {"Citak"}, ["txu"] = {"Kayapó"}, ["txx"] = {"Tatana"}, ["txy"] = {"Tanosy Malagasy"}, ["tya"] = {"Tauya"}, ["tye"] = {"Kyanga"}, ["tyh"] = {"O'du"}, ["tyi"] = {"Teke-Tsaayi"}, ["tyj"] = {"Tai Do", "Tai Yo"}, ["tyl"] = {"Thu Lao"}, ["tyn"] = {"Kombai"}, ["typ"] = {"Thaypan"}, ["tyr"] = {"Tai Daeng"}, ["tys"] = {"Tày Sa Pa"}, ["tyt"] = {"Tày Tac"}, ["tyu"] = {"Kua"}, ["tyv"] = {"Tuvinian"}, ["tyx"] = {"Teke-Tyee"}, ["tyz"] = {"Tày"}, ["tza"] = {"Tanzanian Sign Language"}, ["tzh"] = {"Tzeltal"}, ["tzj"] = {"Tz'utujil"}, ["tzl"] = {"Talossan"}, ["tzm"] = {"Central Atlas Tamazight"}, ["tzn"] = {"Tugun"}, ["tzo"] = {"Tzotzil"}, ["tzx"] = {"Tabriak"}, ["uam"] = {"Uamué"}, ["uan"] = {"Kuan"}, ["uar"] = {"Tairuma"}, ["uba"] = {"Ubang"}, ["ubi"] = {"Ubi"}, ["ubl"] = {"Buhi'non Bikol"}, ["ubr"] = {"Ubir"}, ["ubu"] = {"Umbu-Ungu"}, ["uby"] = {"Ubykh"}, ["uda"] = {"Uda"}, ["ude"] = {"Udihe"}, ["udg"] = {"Muduga"}, ["udi"] = {"Udi"}, ["udj"] = {"Ujir"}, ["udl"] = {"Wuzlam"}, ["udm"] = {"Udmurt"}, ["udu"] = {"Uduk"}, ["ues"] = {"Kioko"}, ["ufi"] = {"Ufim"}, ["uga"] = {"Ugaritic"}, ["ugb"] = {"Kuku-Ugbanh"}, ["uge"] = {"Ughele"}, ["ugn"] = {"Ugandan Sign Language"}, ["ugo"] = {"Ugong"}, ["ugy"] = {"Uruguayan Sign Language"}, ["uha"] = {"Uhami"}, ["uhn"] = {"Damal"}, ["uig"] = {"Uighur", "Uyghur"}, ["uis"] = {"Uisai"}, ["uiv"] = {"Iyive"}, ["uji"] = {"Tanjijili"}, ["uka"] = {"Kaburi"}, ["ukg"] = {"Ukuriguma"}, ["ukh"] = {"Ukhwejo"}, ["ukk"] = {"Muak Sa-aak"}, ["ukl"] = {"Ukrainian Sign Language"}, ["ukp"] = {"Ukpe-Bayobiri"}, ["ukq"] = {"Ukwa"}, ["ukr"] = {"Ukrainian"}, ["uks"] = {"Kaapor Sign Language", "Urubú-Kaapor Sign Language"}, ["uku"] = {"Ukue"}, ["ukw"] = {"Ukwuani-Aboh-Ndoni"}, ["uky"] = {"Kuuk-Yak"}, ["ula"] = {"Fungwa"}, ["ulb"] = {"Ulukwumi"}, ["ulc"] = {"Ulch"}, ["ule"] = {"Lule"}, ["ulf"] = {"Afra", "Usku"}, ["uli"] = {"Ulithian"}, ["ulk"] = {"Meriam"}, ["ull"] = {"Ullatan"}, ["ulm"] = {"Ulumanda'"}, ["uln"] = {"Unserdeutsch"}, ["ulu"] = {"Uma' Lung"}, ["ulw"] = {"Ulwa"}, ["uma"] = {"Umatilla"}, ["umb"] = {"Umbundu"}, ["umc"] = {"Marrucinian"}, ["umd"] = {"Umbindhamu"}, ["umg"] = {"Umbuygamu"}, ["umi"] = {"Ukit"}, ["umm"] = {"Umon"}, ["umn"] = {"Makyan Naga"}, ["umo"] = {"Umotína"}, ["ump"] = {"Umpila"}, ["umr"] = {"Umbugarla"}, ["ums"] = {"Pendau"}, ["umu"] = {"Munsee"}, ["una"] = {"North Watut"}, ["und"] = {"Undetermined"}, ["une"] = {"Uneme"}, ["ung"] = {"Ngarinyin"}, ["unk"] = {"Enawené-Nawé"}, ["unm"] = {"Unami"}, ["unn"] = {"Kurnai"}, ["unr"] = {"Mundari"}, ["unu"] = {"Unubahe"}, ["unx"] = {"Munda"}, ["unz"] = {"Unde Kaili"}, ["upi"] = {"Umeda"}, ["upv"] = {"Uripiv-Wala-Rano-Atchin"}, ["ura"] = {"Urarina"}, ["urb"] = {"Kaapor", "Urubú-Kaapor"}, ["urc"] = {"Urningangg"}, ["urd"] = {"Urdu"}, ["ure"] = {"Uru"}, ["urf"] = {"Uradhi"}, ["urg"] = {"Urigina"}, ["urh"] = {"Urhobo"}, ["uri"] = {"Urim"}, ["urk"] = {"Urak Lawoi'"}, ["url"] = {"Urali"}, ["urm"] = {"Urapmin"}, ["urn"] = {"Uruangnirin"}, ["uro"] = {"Ura (Papua New Guinea)"}, ["urp"] = {"Uru-Pa-In"}, ["urr"] = {"Lehalurup", "Löyöp"}, ["urt"] = {"Urat"}, ["uru"] = {"Urumi"}, ["urv"] = {"Uruava"}, ["urw"] = {"Sop"}, ["urx"] = {"Urimo"}, ["ury"] = {"Orya"}, ["urz"] = {"Uru-Eu-Wau-Wau"}, ["usa"] = {"Usarufa"}, ["ush"] = {"Ushojo"}, ["usi"] = {"Usui"}, ["usk"] = {"Usaghade"}, ["usp"] = {"Uspanteco"}, ["usu"] = {"Uya"}, ["uta"] = {"Otank"}, ["ute"] = {"Ute-Southern Paiute"}, ["utp"] = {"Amba (Solomon Islands)"}, ["utr"] = {"Etulo"}, ["utu"] = {"Utu"}, ["uum"] = {"Urum"}, ["uun"] = {"Kulon-Pazeh"}, ["uur"] = {"Ura (Vanuatu)"}, ["uuu"] = {"U"}, ["uve"] = {"Fagauvea", "West Uvean"}, ["uvh"] = {"Uri"}, ["uvl"] = {"Lote"}, ["uwa"] = {"Kuku-Uwanh"}, ["uya"] = {"Doko-Uyanga"}, ["uzb"] = {"Uzbek"}, ["uzn"] = {"Northern Uzbek"}, ["uzs"] = {"Southern Uzbek"}, ["vaa"] = {"Vaagri Booli"}, ["vae"] = {"Vale"}, ["vaf"] = {"Vafsi"}, ["vag"] = {"Vagla"}, ["vah"] = {"Varhadi-Nagpuri"}, ["vai"] = {"Vai"}, ["vaj"] = {"Northwestern ǃKung", "Sekele", "Vasekele"}, ["val"] = {"Vehes"}, ["vam"] = {"Vanimo"}, ["van"] = {"Valman"}, ["vao"] = {"Vao"}, ["vap"] = {"Vaiphei"}, ["var"] = {"Huarijio"}, ["vas"] = {"Vasavi"}, ["vau"] = {"Vanuma"}, ["vav"] = {"Varli"}, ["vay"] = {"Wayu"}, ["vbb"] = {"Southeast Babar"}, ["vbk"] = {"Southwestern Bontok"}, ["vec"] = {"Venetian"}, ["ved"] = {"Veddah"}, ["vel"] = {"Veluws"}, ["vem"] = {"Vemgo-Mabas"}, ["ven"] = {"Venda"}, ["veo"] = {"Ventureño"}, ["vep"] = {"Veps"}, ["ver"] = {"Mom Jango"}, ["vgr"] = {"Vaghri"}, ["vgt"] = {"Flemish Sign Language", "Vlaamse Gebarentaal"}, ["vic"] = {"Virgin Islands Creole English"}, ["vid"] = {"Vidunda"}, ["vie"] = {"Vietnamese"}, ["vif"] = {"Vili"}, ["vig"] = {"Viemo"}, ["vil"] = {"Vilela"}, ["vin"] = {"Vinza"}, ["vis"] = {"Vishavan"}, ["vit"] = {"Viti"}, ["viv"] = {"Iduna"}, ["vka"] = {"Kariyarra"}, ["vki"] = {"Ija-Zuba"}, ["vkj"] = {"Kujarge"}, ["vkk"] = {"Kaur"}, ["vkl"] = {"Kulisusu"}, ["vkm"] = {"Kamakan"}, ["vko"] = {"Kodeoha"}, ["vkp"] = {"Korlai Creole Portuguese"}, ["vkt"] = {"Tenggarong Kutai Malay"}, ["vku"] = {"Kurrama"}, ["vlp"] = {"Valpei"}, ["vls"] = {"Vlaams"}, ["vma"] = {"Martuyhunira"}, ["vmb"] = {"Barbaram"}, ["vmc"] = {"Juxtlahuaca Mixtec"}, ["vmd"] = {"Mudu Koraga"}, ["vme"] = {"East Masela"}, ["vmf"] = {"Mainfränkisch"}, ["vmg"] = {"Lungalunga"}, ["vmh"] = {"Maraghei"}, ["vmi"] = {"Miwa"}, ["vmj"] = {"Ixtayutla Mixtec"}, ["vmk"] = {"Makhuwa-Shirima"}, ["vml"] = {"Malgana"}, ["vmm"] = {"Mitlatongo Mixtec"}, ["vmp"] = {"Soyaltepec Mazatec"}, ["vmq"] = {"Soyaltepec Mixtec"}, ["vmr"] = {"Marenje"}, ["vms"] = {"Moksela"}, ["vmu"] = {"Muluridyi"}, ["vmv"] = {"Valley Maidu"}, ["vmw"] = {"Makhuwa"}, ["vmx"] = {"Tamazola Mixtec"}, ["vmy"] = {"Ayautla Mazatec"}, ["vmz"] = {"Mazatlán Mazatec"}, ["vnk"] = {"Lovono", "Vano"}, ["vnm"] = {"Neve'ei", "Vinmavis"}, ["vnp"] = {"Vunapu"}, ["vol"] = {"Volapük"}, ["vor"] = {"Voro"}, ["vot"] = {"Votic"}, ["vra"] = {"Vera'a"}, ["vro"] = {"Võro"}, ["vrs"] = {"Varisi"}, ["vrt"] = {"Banam Bay", "Burmbar"}, ["vsi"] = {"Moldova Sign Language"}, ["vsl"] = {"Venezuelan Sign Language"}, ["vsv"] = {"Llengua de signes valenciana", "Valencian Sign Language"}, ["vto"] = {"Vitou"}, ["vum"] = {"Vumbu"}, ["vun"] = {"Vunjo"}, ["vut"] = {"Vute"}, ["vwa"] = {"Awa (China)"}, ["waa"] = {"Walla Walla"}, ["wab"] = {"Wab"}, ["wac"] = {"Wasco-Wishram"}, ["wad"] = {"Wandamen"}, ["wae"] = {"Walser"}, ["waf"] = {"Wakoná"}, ["wag"] = {"Wa'ema"}, ["wah"] = {"Watubela"}, ["wai"] = {"Wares"}, ["waj"] = {"Waffa"}, ["wal"] = {"Wolaitta", "Wolaytta"}, ["wam"] = {"Wampanoag"}, ["wan"] = {"Wan"}, ["wao"] = {"Wappo"}, ["wap"] = {"Wapishana"}, ["waq"] = {"Wageman"}, ["war"] = {"Waray (Philippines)"}, ["was"] = {"Washo"}, ["wat"] = {"Kaninuwa"}, ["wau"] = {"Waurá"}, ["wav"] = {"Waka"}, ["waw"] = {"Waiwai"}, ["wax"] = {"Marangis", "Watam"}, ["way"] = {"Wayana"}, ["waz"] = {"Wampur"}, ["wba"] = {"Warao"}, ["wbb"] = {"Wabo"}, ["wbe"] = {"Waritai"}, ["wbf"] = {"Wara"}, ["wbh"] = {"Wanda"}, ["wbi"] = {"Vwanji"}, ["wbj"] = {"Alagwa"}, ["wbk"] = {"Waigali"}, ["wbl"] = {"Wakhi"}, ["wbm"] = {"Wa"}, ["wbp"] = {"Warlpiri"}, ["wbq"] = {"Waddar"}, ["wbr"] = {"Wagdi"}, ["wbs"] = {"West Bengal Sign Language"}, ["wbt"] = {"Wanman"}, ["wbv"] = {"Wajarri"}, ["wbw"] = {"Woi"}, ["wca"] = {"Yanomámi"}, ["wci"] = {"Waci Gbe"}, ["wdd"] = {"Wandji"}, ["wdg"] = {"Wadaginam"}, ["wdj"] = {"Wadjiginy"}, ["wdk"] = {"Wadikali"}, ["wdu"] = {"Wadjigu"}, ["wdy"] = {"Wadjabangayi"}, ["wea"] = {"Wewaw"}, ["wec"] = {"Wè Western"}, ["wed"] = {"Wedau"}, ["weg"] = {"Wergaia"}, ["weh"] = {"Weh"}, ["wei"] = {"Kiunum"}, ["wem"] = {"Weme Gbe"}, ["weo"] = {"Wemale"}, ["wep"] = {"Westphalien"}, ["wer"] = {"Weri"}, ["wes"] = {"Cameroon Pidgin"}, ["wet"] = {"Perai"}, ["weu"] = {"Rawngtu Chin"}, ["wew"] = {"Wejewa"}, ["wfg"] = {"Yafi", "Zorop"}, ["wga"] = {"Wagaya"}, ["wgb"] = {"Wagawaga"}, ["wgg"] = {"Wangganguru"}, ["wgi"] = {"Wahgi"}, ["wgo"] = {"Waigeo"}, ["wgu"] = {"Wirangu"}, ["wgy"] = {"Warrgamay"}, ["wha"] = {"Manusela", "Sou Upaa"}, ["whg"] = {"North Wahgi"}, ["whk"] = {"Wahau Kenyah"}, ["whu"] = {"Wahau Kayan"}, ["wib"] = {"Southern Toussian"}, ["wic"] = {"Wichita"}, ["wie"] = {"Wik-Epa"}, ["wif"] = {"Wik-Keyangan"}, ["wig"] = {"Wik-Ngathana"}, ["wih"] = {"Wik-Me'anha"}, ["wii"] = {"Minidien"}, ["wij"] = {"Wik-Iiyanh"}, ["wik"] = {"Wikalkan"}, ["wil"] = {"Wilawila"}, ["wim"] = {"Wik-Mungkan"}, ["win"] = {"Ho-Chunk"}, ["wir"] = {"Wiraféd"}, ["wiu"] = {"Wiru"}, ["wiv"] = {"Vitu"}, ["wiy"] = {"Wiyot"}, ["wja"] = {"Waja"}, ["wji"] = {"Warji"}, ["wka"] = {"Kw'adza"}, ["wkb"] = {"Kumbaran"}, ["wkd"] = {"Mo", "Wakde"}, ["wkl"] = {"Kalanadi"}, ["wku"] = {"Kunduvadi"}, ["wkw"] = {"Wakawaka"}, ["wky"] = {"Wangkayutyuru"}, ["wla"] = {"Walio"}, ["wlc"] = {"Mwali Comorian"}, ["wle"] = {"Wolane"}, ["wlg"] = {"Kunbarlang"}, ["wli"] = {"Waioli"}, ["wlk"] = {"Wailaki"}, ["wll"] = {"Wali (Sudan)"}, ["wlm"] = {"Middle Welsh"}, ["wln"] = {"Walloon"}, ["wlo"] = {"Wolio"}, ["wlr"] = {"Wailapa"}, ["wls"] = {"Wallisian"}, ["wlu"] = {"Wuliwuli"}, ["wlv"] = {"Wichí Lhamtés Vejoz"}, ["wlw"] = {"Walak"}, ["wlx"] = {"Wali (Ghana)"}, ["wly"] = {"Waling"}, ["wma"] = {"Mawa (Nigeria)"}, ["wmb"] = {"Wambaya"}, ["wmc"] = {"Wamas"}, ["wmd"] = {"Mamaindé"}, ["wme"] = {"Wambule"}, ["wmh"] = {"Waima'a"}, ["wmi"] = {"Wamin"}, ["wmm"] = {"Maiwa (Indonesia)"}, ["wmn"] = {"Waamwang"}, ["wmo"] = {"Wom (Papua New Guinea)"}, ["wms"] = {"Wambon"}, ["wmt"] = {"Walmajarri"}, ["wmw"] = {"Mwani"}, ["wmx"] = {"Womo"}, ["wnb"] = {"Wanambre"}, ["wnc"] = {"Wantoat"}, ["wnd"] = {"Wandarang"}, ["wne"] = {"Waneci"}, ["wng"] = {"Wanggom"}, ["wni"] = {"Ndzwani Comorian"}, ["wnk"] = {"Wanukaka"}, ["wnm"] = {"Wanggamala"}, ["wnn"] = {"Wunumara"}, ["wno"] = {"Wano"}, ["wnp"] = {"Wanap"}, ["wnu"] = {"Usan"}, ["wnw"] = {"Wintu"}, ["wny"] = {"Wanyi"}, ["woa"] = {"Tyaraity"}, ["wob"] = {"Wè Northern"}, ["woc"] = {"Wogeo"}, ["wod"] = {"Wolani"}, ["woe"] = {"Woleaian"}, ["wof"] = {"Gambian Wolof"}, ["wog"] = {"Wogamusin"}, ["woi"] = {"Kamang"}, ["wok"] = {"Longto"}, ["wol"] = {"Wolof"}, ["wom"] = {"Wom (Nigeria)"}, ["won"] = {"Wongo"}, ["woo"] = {"Manombai"}, ["wor"] = {"Woria"}, ["wos"] = {"Hanga Hundi"}, ["wow"] = {"Wawonii"}, ["woy"] = {"Weyto"}, ["wpc"] = {"Maco"}, ["wra"] = {"Warapu"}, ["wrb"] = {"Warluwara"}, ["wrd"] = {"Warduji"}, ["wrg"] = {"Warungu"}, ["wrh"] = {"Wiradhuri"}, ["wri"] = {"Wariyangga"}, ["wrk"] = {"Garrwa"}, ["wrl"] = {"Warlmanpa"}, ["wrm"] = {"Warumungu"}, ["wrn"] = {"Warnang"}, ["wro"] = {"Worrorra"}, ["wrp"] = {"Waropen"}, ["wrr"] = {"Wardaman"}, ["wrs"] = {"Waris"}, ["wru"] = {"Waru"}, ["wrv"] = {"Waruna"}, ["wrw"] = {"Gugu Warra"}, ["wrx"] = {"Wae Rana"}, ["wry"] = {"Merwari"}, ["wrz"] = {"Waray (Australia)"}, ["wsa"] = {"Warembori"}, ["wsg"] = {"Adilabad Gondi"}, ["wsi"] = {"Wusi"}, ["wsk"] = {"Waskia"}, ["wsr"] = {"Owenia"}, ["wss"] = {"Wasa"}, ["wsu"] = {"Wasu"}, ["wsv"] = {"Wotapuri-Katarqalai"}, ["wtf"] = {"Watiwa"}, ["wth"] = {"Wathawurrung"}, ["wti"] = {"Berta"}, ["wtk"] = {"Watakataui"}, ["wtm"] = {"Mewati"}, ["wtw"] = {"Wotu"}, ["wua"] = {"Wikngenchera"}, ["wub"] = {"Wunambal"}, ["wud"] = {"Wudu"}, ["wuh"] = {"Wutunhua"}, ["wul"] = {"Silimo"}, ["wum"] = {"Wumbvu"}, ["wun"] = {"Bungu"}, ["wur"] = {"Wurrugu"}, ["wut"] = {"Wutung"}, ["wuu"] = {"Wu Chinese"}, ["wuv"] = {"Wuvulu-Aua"}, ["wux"] = {"Wulna"}, ["wuy"] = {"Wauyai"}, ["wwa"] = {"Waama"}, ["wwb"] = {"Wakabunga"}, ["wwo"] = {"Dorig", "Wetamut"}, ["wwr"] = {"Warrwa"}, ["www"] = {"Wawa"}, ["wxa"] = {"Waxianghua"}, ["wxw"] = {"Wardandi"}, ["wya"] = {"Wyandot"}, ["wyb"] = {"Wangaaybuwan-Ngiyambaa"}, ["wyi"] = {"Woiwurrung"}, ["wym"] = {"Wymysorys"}, ["wyr"] = {"Wayoró"}, ["wyy"] = {"Western Fijian"}, ["xaa"] = {"Andalusian Arabic"}, ["xab"] = {"Sambe"}, ["xac"] = {"Kachari"}, ["xad"] = {"Adai"}, ["xae"] = {"Aequian"}, ["xag"] = {"Aghwan"}, ["xai"] = {"Kaimbé"}, ["xaj"] = {"Ararandewára"}, ["xak"] = {"Máku"}, ["xal"] = {"Kalmyk", "Oirat"}, ["xam"] = {"ǀXam"}, ["xan"] = {"Xamtanga"}, ["xao"] = {"Khao"}, ["xap"] = {"Apalachee"}, ["xaq"] = {"Aquitanian"}, ["xar"] = {"Karami"}, ["xas"] = {"Kamas"}, ["xat"] = {"Katawixi"}, ["xau"] = {"Kauwera"}, ["xav"] = {"Xavánte"}, ["xaw"] = {"Kawaiisu"}, ["xay"] = {"Kayan Mahakam"}, ["xbb"] = {"Lower Burdekin"}, ["xbc"] = {"Bactrian"}, ["xbd"] = {"Bindal"}, ["xbe"] = {"Bigambal"}, ["xbg"] = {"Bunganditj"}, ["xbi"] = {"Kombio"}, ["xbj"] = {"Birrpayi"}, ["xbm"] = {"Middle Breton"}, ["xbn"] = {"Kenaboi"}, ["xbo"] = {"Bolgarian"}, ["xbp"] = {"Bibbulman"}, ["xbr"] = {"Kambera"}, ["xbw"] = {"Kambiwá"}, ["xby"] = {"Batyala"}, ["xcb"] = {"Cumbric"}, ["xcc"] = {"Camunic"}, ["xce"] = {"Celtiberian"}, ["xcg"] = {"Cisalpine Gaulish"}, ["xch"] = {"Chemakum", "Chimakum"}, ["xcl"] = {"Classical Armenian"}, ["xcm"] = {"Comecrudo"}, ["xcn"] = {"Cotoname"}, ["xco"] = {"Chorasmian"}, ["xcr"] = {"Carian"}, ["xct"] = {"Classical Tibetan"}, ["xcu"] = {"Curonian"}, ["xcv"] = {"Chuvantsy"}, ["xcw"] = {"Coahuilteco"}, ["xcy"] = {"Cayuse"}, ["xda"] = {"Darkinyung"}, ["xdc"] = {"Dacian"}, ["xdk"] = {"Dharuk"}, ["xdm"] = {"Edomite"}, ["xdo"] = {"Kwandu"}, ["xdy"] = {"Malayic Dayak"}, ["xeb"] = {"Eblan"}, ["xed"] = {"Hdi"}, ["xeg"] = {"ǁXegwi"}, ["xel"] = {"Kelo"}, ["xem"] = {"Kembayan"}, ["xep"] = {"Epi-Olmec"}, ["xer"] = {"Xerénte"}, ["xes"] = {"Kesawai"}, ["xet"] = {"Xetá"}, ["xeu"] = {"Keoru-Ahia"}, ["xfa"] = {"Faliscan"}, ["xga"] = {"Galatian"}, ["xgb"] = {"Gbin"}, ["xgd"] = {"Gudang"}, ["xgf"] = {"Gabrielino-Fernandeño"}, ["xgg"] = {"Goreng"}, ["xgi"] = {"Garingbal"}, ["xgl"] = {"Galindan"}, ["xgm"] = {"Dharumbal", "Guwinmal"}, ["xgr"] = {"Garza"}, ["xgu"] = {"Unggumi"}, ["xgw"] = {"Guwa"}, ["xha"] = {"Harami"}, ["xhc"] = {"Hunnic"}, ["xhd"] = {"Hadrami"}, ["xhe"] = {"Khetrani"}, ["xho"] = {"Xhosa"}, ["xhr"] = {"Hernican"}, ["xht"] = {"Hattic"}, ["xhu"] = {"Hurrian"}, ["xhv"] = {"Khua"}, ["xib"] = {"Iberian"}, ["xii"] = {"Xiri"}, ["xil"] = {"Illyrian"}, ["xin"] = {"Xinca"}, ["xir"] = {"Xiriâna"}, ["xis"] = {"Kisan"}, ["xiv"] = {"Indus Valley Language"}, ["xiy"] = {"Xipaya"}, ["xjb"] = {"Minjungbal"}, ["xjt"] = {"Jaitmatang"}, ["xka"] = {"Kalkoti"}, ["xkb"] = {"Northern Nago"}, ["xkc"] = {"Kho'ini"}, ["xkd"] = {"Mendalam Kayan"}, ["xke"] = {"Kereho"}, ["xkf"] = {"Khengkha"}, ["xkg"] = {"Kagoro"}, ["xki"] = {"Kenyan Sign Language"}, ["xkj"] = {"Kajali"}, ["xkk"] = {"Kaco'"}, ["xkl"] = {"Mainstream Kenyah"}, ["xkn"] = {"Kayan River Kayan"}, ["xko"] = {"Kiorr"}, ["xkp"] = {"Kabatei"}, ["xkq"] = {"Koroni"}, ["xkr"] = {"Xakriabá"}, ["xks"] = {"Kumbewaha"}, ["xkt"] = {"Kantosi"}, ["xku"] = {"Kaamba"}, ["xkv"] = {"Kgalagadi"}, ["xkw"] = {"Kembra"}, ["xkx"] = {"Karore"}, ["xky"] = {"Uma' Lasan"}, ["xkz"] = {"Kurtokha"}, ["xla"] = {"Kamula"}, ["xlb"] = {"Loup B"}, ["xlc"] = {"Lycian"}, ["xld"] = {"Lydian"}, ["xle"] = {"Lemnian"}, ["xlg"] = {"Ligurian (Ancient)"}, ["xli"] = {"Liburnian"}, ["xln"] = {"Alanic"}, ["xlo"] = {"Loup A"}, ["xlp"] = {"Lepontic"}, ["xls"] = {"Lusitanian"}, ["xlu"] = {"Cuneiform Luwian"}, ["xly"] = {"Elymian"}, ["xma"] = {"Mushungulu"}, ["xmb"] = {"Mbonga"}, ["xmc"] = {"Makhuwa-Marrevone"}, ["xmd"] = {"Mbudum"}, ["xme"] = {"Median"}, ["xmf"] = {"Mingrelian"}, ["xmg"] = {"Mengaka"}, ["xmh"] = {"Kuku-Muminh"}, ["xmj"] = {"Majera"}, ["xmk"] = {"Ancient Macedonian"}, ["xml"] = {"Malaysian Sign Language"}, ["xmm"] = {"Manado Malay"}, ["xmn"] = {"Manichaean Middle Persian"}, ["xmo"] = {"Morerebi"}, ["xmp"] = {"Kuku-Mu'inh"}, ["xmq"] = {"Kuku-Mangk"}, ["xmr"] = {"Meroitic"}, ["xms"] = {"Moroccan Sign Language"}, ["xmt"] = {"Matbat"}, ["xmu"] = {"Kamu"}, ["xmv"] = {"Antankarana Malagasy", "Tankarana Malagasy"}, ["xmw"] = {"Tsimihety Malagasy"}, ["xmx"] = {"Maden"}, ["xmy"] = {"Mayaguduna"}, ["xmz"] = {"Mori Bawah"}, ["xna"] = {"Ancient North Arabian"}, ["xnb"] = {"Kanakanabu"}, ["xng"] = {"Middle Mongolian"}, ["xnh"] = {"Kuanhua"}, ["xni"] = {"Ngarigu"}, ["xnk"] = {"Nganakarti"}, ["xnn"] = {"Northern Kankanay"}, ["xno"] = {"Anglo-Norman"}, ["xnr"] = {"Kangri"}, ["xns"] = {"Kanashi"}, ["xnt"] = {"Narragansett"}, ["xnu"] = {"Nukunul"}, ["xny"] = {"Nyiyaparli"}, ["xnz"] = {"Kenzi", "Mattoki"}, ["xoc"] = {"O'chi'chi'"}, ["xod"] = {"Kokoda"}, ["xog"] = {"Soga"}, ["xoi"] = {"Kominimung"}, ["xok"] = {"Xokleng"}, ["xom"] = {"Komo (Sudan)"}, ["xon"] = {"Konkomba"}, ["xoo"] = {"Xukurú"}, ["xop"] = {"Kopar"}, ["xor"] = {"Korubo"}, ["xow"] = {"Kowaki"}, ["xpa"] = {"Pirriya"}, ["xpc"] = {"Pecheneg"}, ["xpe"] = {"Liberia Kpelle"}, ["xpg"] = {"Phrygian"}, ["xpi"] = {"Pictish"}, ["xpj"] = {"Mpalitjanh"}, ["xpk"] = {"Kulina Pano"}, ["xpm"] = {"Pumpokol"}, ["xpn"] = {"Kapinawá"}, ["xpo"] = {"Pochutec"}, ["xpp"] = {"Puyo-Paekche"}, ["xpq"] = {"Mohegan-Pequot"}, ["xpr"] = {"Parthian"}, ["xps"] = {"Pisidian"}, ["xpt"] = {"Punthamara"}, ["xpu"] = {"Punic"}, ["xpy"] = {"Puyo"}, ["xqa"] = {"Karakhanid"}, ["xqt"] = {"Qatabanian"}, ["xra"] = {"Krahô"}, ["xrb"] = {"Eastern Karaboro"}, ["xrd"] = {"Gundungurra"}, ["xre"] = {"Kreye"}, ["xrg"] = {"Minang"}, ["xri"] = {"Krikati-Timbira"}, ["xrm"] = {"Armazic"}, ["xrn"] = {"Arin"}, ["xrq"] = {"Karranga"}, ["xrr"] = {"Raetic"}, ["xrt"] = {"Aranama-Tamique"}, ["xru"] = {"Marriammu"}, ["xrw"] = {"Karawa"}, ["xsa"] = {"Sabaean"}, ["xsb"] = {"Sambal"}, ["xsc"] = {"Scythian"}, ["xsd"] = {"Sidetic"}, ["xse"] = {"Sempan"}, ["xsh"] = {"Shamang"}, ["xsi"] = {"Sio"}, ["xsl"] = {"South Slavey"}, ["xsm"] = {"Kasem"}, ["xsn"] = {"Sanga (Nigeria)"}, ["xso"] = {"Solano"}, ["xsp"] = {"Silopi"}, ["xsq"] = {"Makhuwa-Saka"}, ["xsr"] = {"Sherpa"}, ["xss"] = {"Assan"}, ["xsu"] = {"Sanumá"}, ["xsv"] = {"Sudovian"}, ["xsy"] = {"Saisiyat"}, ["xta"] = {"Alcozauca Mixtec"}, ["xtb"] = {"Chazumba Mixtec"}, ["xtc"] = {"Katcha-Kadugli-Miri"}, ["xtd"] = {"Diuxi-Tilantongo Mixtec"}, ["xte"] = {"Ketengban"}, ["xtg"] = {"Transalpine Gaulish"}, ["xth"] = {"Yitha Yitha"}, ["xti"] = {"Sinicahua Mixtec"}, ["xtj"] = {"San Juan Teita Mixtec"}, ["xtl"] = {"Tijaltepec Mixtec"}, ["xtm"] = {"Magdalena Peñasco Mixtec"}, ["xtn"] = {"Northern Tlaxiaco Mixtec"}, ["xto"] = {"Tokharian A"}, ["xtp"] = {"San Miguel Piedras Mixtec"}, ["xtq"] = {"Tumshuqese"}, ["xtr"] = {"Early Tripuri"}, ["xts"] = {"Sindihui Mixtec"}, ["xtt"] = {"Tacahua Mixtec"}, ["xtu"] = {"Cuyamecalco Mixtec"}, ["xtv"] = {"Thawa"}, ["xtw"] = {"Tawandê"}, ["xty"] = {"Yoloxochitl Mixtec"}, ["xtz"] = {"Tasmanian"}, ["xua"] = {"Alu Kurumba"}, ["xub"] = {"Betta Kurumba"}, ["xud"] = {"Umiida"}, ["xug"] = {"Kunigami"}, ["xuj"] = {"Jennu Kurumba"}, ["xul"] = {"Ngunawal"}, ["xum"] = {"Umbrian"}, ["xun"] = {"Unggaranggu"}, ["xuo"] = {"Kuo"}, ["xup"] = {"Upper Umpqua"}, ["xur"] = {"Urartian"}, ["xut"] = {"Kuthant"}, ["xuu"] = {"Khwedam", "Kxoe"}, ["xve"] = {"Venetic"}, ["xvi"] = {"Kamviri"}, ["xvn"] = {"Vandalic"}, ["xvo"] = {"Volscian"}, ["xvs"] = {"Vestinian"}, ["xwa"] = {"Kwaza"}, ["xwc"] = {"Woccon"}, ["xwd"] = {"Wadi Wadi"}, ["xwe"] = {"Xwela Gbe"}, ["xwg"] = {"Kwegu"}, ["xwj"] = {"Wajuk"}, ["xwk"] = {"Wangkumara"}, ["xwl"] = {"Western Xwla Gbe"}, ["xwo"] = {"Written Oirat"}, ["xwr"] = {"Kwerba Mamberamo"}, ["xwt"] = {"Wotjobaluk"}, ["xww"] = {"Wemba Wemba"}, ["xxb"] = {"Boro (Ghana)"}, ["xxk"] = {"Ke'o"}, ["xxm"] = {"Minkin"}, ["xxr"] = {"Koropó"}, ["xxt"] = {"Tambora"}, ["xya"] = {"Yaygir"}, ["xyb"] = {"Yandjibara"}, ["xyj"] = {"Mayi-Yapi"}, ["xyk"] = {"Mayi-Kulan"}, ["xyl"] = {"Yalakalore"}, ["xyt"] = {"Mayi-Thakurti"}, ["xyy"] = {"Yorta Yorta"}, ["xzh"] = {"Zhang-Zhung"}, ["xzm"] = {"Zemgalian"}, ["xzp"] = {"Ancient Zapotec"}, ["yaa"] = {"Yaminahua"}, ["yab"] = {"Yuhup"}, ["yac"] = {"Pass Valley Yali"}, ["yad"] = {"Yagua"}, ["yae"] = {"Pumé"}, ["yaf"] = {"Yaka (Democratic Republic of Congo)"}, ["yag"] = {"Yámana"}, ["yah"] = {"Yazgulyam"}, ["yai"] = {"Yagnobi"}, ["yaj"] = {"Banda-Yangere"}, ["yak"] = {"Yakama"}, ["yal"] = {"Yalunka"}, ["yam"] = {"Yamba"}, ["yan"] = {"Mayangna"}, ["yao"] = {"Yao"}, ["yap"] = {"Yapese"}, ["yaq"] = {"Yaqui"}, ["yar"] = {"Yabarana"}, ["yas"] = {"Nugunu (Cameroon)"}, ["yat"] = {"Yambeta"}, ["yau"] = {"Yuwana"}, ["yav"] = {"Yangben"}, ["yaw"] = {"Yawalapití"}, ["yax"] = {"Yauma"}, ["yay"] = {"Agwagwune"}, ["yaz"] = {"Lokaa"}, ["yba"] = {"Yala"}, ["ybb"] = {"Yemba"}, ["ybe"] = {"West Yugur"}, ["ybh"] = {"Yakha"}, ["ybi"] = {"Yamphu"}, ["ybj"] = {"Hasha"}, ["ybk"] = {"Bokha"}, ["ybl"] = {"Yukuben"}, ["ybm"] = {"Yaben"}, ["ybn"] = {"Yabaâna"}, ["ybo"] = {"Yabong"}, ["ybx"] = {"Yawiyo"}, ["yby"] = {"Yaweyuha"}, ["ych"] = {"Chesu"}, ["ycl"] = {"Lolopo"}, ["ycn"] = {"Yucuna"}, ["ycp"] = {"Chepya"}, ["yda"] = {"Yanda"}, ["ydd"] = {"Eastern Yiddish"}, ["yde"] = {"Yangum Dey"}, ["ydg"] = {"Yidgha"}, ["ydk"] = {"Yoidik"}, ["yea"] = {"Ravula"}, ["yec"] = {"Yeniche"}, ["yee"] = {"Yimas"}, ["yei"] = {"Yeni"}, ["yej"] = {"Yevanic"}, ["yel"] = {"Yela"}, ["yer"] = {"Tarok"}, ["yes"] = {"Nyankpa"}, ["yet"] = {"Yetfa"}, ["yeu"] = {"Yerukula"}, ["yev"] = {"Yapunda"}, ["yey"] = {"Yeyi"}, ["yga"] = {"Malyangapa"}, ["ygi"] = {"Yiningayi"}, ["ygl"] = {"Yangum Gel"}, ["ygm"] = {"Yagomi"}, ["ygp"] = {"Gepo"}, ["ygr"] = {"Yagaria"}, ["ygs"] = {"Yolŋu Sign Language"}, ["ygu"] = {"Yugul"}, ["ygw"] = {"Yagwoia"}, ["yha"] = {"Baha Buyang"}, ["yhd"] = {"Judeo-Iraqi Arabic"}, ["yhl"] = {"Hlepho Phowa"}, ["yhs"] = {"Yan-nhaŋu Sign Language"}, ["yia"] = {"Yinggarda"}, ["yid"] = {"Yiddish"}, ["yif"] = {"Ache"}, ["yig"] = {"Wusa Nasu"}, ["yih"] = {"Western Yiddish"}, ["yii"] = {"Yidiny"}, ["yij"] = {"Yindjibarndi"}, ["yik"] = {"Dongshanba Lalo"}, ["yil"] = {"Yindjilandji"}, ["yim"] = {"Yimchungru Naga"}, ["yin"] = {"Yinchia"}, ["yip"] = {"Pholo"}, ["yiq"] = {"Miqie"}, ["yir"] = {"North Awyu"}, ["yis"] = {"Yis"}, ["yit"] = {"Eastern Lalu"}, ["yiu"] = {"Awu"}, ["yiv"] = {"Northern Nisu"}, ["yix"] = {"Axi Yi"}, ["yiz"] = {"Azhe"}, ["yka"] = {"Yakan"}, ["ykg"] = {"Northern Yukaghir"}, ["yki"] = {"Yoke"}, ["ykk"] = {"Yakaikeke"}, ["ykl"] = {"Khlula"}, ["ykm"] = {"Kap"}, ["ykn"] = {"Kua-nsi"}, ["yko"] = {"Yasa"}, ["ykr"] = {"Yekora"}, ["ykt"] = {"Kathu"}, ["yku"] = {"Kuamasi"}, ["yky"] = {"Yakoma"}, ["yla"] = {"Yaul"}, ["ylb"] = {"Yaleba"}, ["yle"] = {"Yele"}, ["ylg"] = {"Yelogu"}, ["yli"] = {"Angguruk Yali"}, ["yll"] = {"Yil"}, ["ylm"] = {"Limi"}, ["yln"] = {"Langnian Buyang"}, ["ylo"] = {"Naluo Yi"}, ["ylr"] = {"Yalarnnga"}, ["ylu"] = {"Aribwaung"}, ["yly"] = {"Nyâlayu", "Nyelâyu"}, ["ymb"] = {"Yambes"}, ["ymc"] = {"Southern Muji"}, ["ymd"] = {"Muda"}, ["yme"] = {"Yameo"}, ["ymg"] = {"Yamongeri"}, ["ymh"] = {"Mili"}, ["ymi"] = {"Moji"}, ["ymk"] = {"Makwe"}, ["yml"] = {"Iamalele"}, ["ymm"] = {"Maay"}, ["ymn"] = {"Sunum", "Yamna"}, ["ymo"] = {"Yangum Mon"}, ["ymp"] = {"Yamap"}, ["ymq"] = {"Qila Muji"}, ["ymr"] = {"Malasar"}, ["yms"] = {"Mysian"}, ["ymx"] = {"Northern Muji"}, ["ymz"] = {"Muzi"}, ["yna"] = {"Aluo"}, ["ynd"] = {"Yandruwandha"}, ["yne"] = {"Lang'e"}, ["yng"] = {"Yango"}, ["ynk"] = {"Naukan Yupik"}, ["ynl"] = {"Yangulam"}, ["ynn"] = {"Yana"}, ["yno"] = {"Yong"}, ["ynq"] = {"Yendang"}, ["yns"] = {"Yansi"}, ["ynu"] = {"Yahuna"}, ["yob"] = {"Yoba"}, ["yog"] = {"Yogad"}, ["yoi"] = {"Yonaguni"}, ["yok"] = {"Yokuts"}, ["yol"] = {"Yola"}, ["yom"] = {"Yombe"}, ["yon"] = {"Yongkom"}, ["yor"] = {"Yoruba"}, ["yot"] = {"Yotti"}, ["yox"] = {"Yoron"}, ["yoy"] = {"Yoy"}, ["ypa"] = {"Phala"}, ["ypb"] = {"Labo Phowa"}, ["ypg"] = {"Phola"}, ["yph"] = {"Phupha"}, ["ypm"] = {"Phuma"}, ["ypn"] = {"Ani Phowa"}, ["ypo"] = {"Alo Phola"}, ["ypp"] = {"Phupa"}, ["ypz"] = {"Phuza"}, ["yra"] = {"Yerakai"}, ["yrb"] = {"Yareba"}, ["yre"] = {"Yaouré"}, ["yrk"] = {"Nenets"}, ["yrl"] = {"Nhengatu"}, ["yrm"] = {"Yirrk-Mel"}, ["yrn"] = {"Yerong"}, ["yro"] = {"Yaroamë"}, ["yrs"] = {"Yarsun"}, ["yrw"] = {"Yarawata"}, ["yry"] = {"Yarluyandi"}, ["ysc"] = {"Yassic"}, ["ysd"] = {"Samatao"}, ["ysg"] = {"Sonaga"}, ["ysl"] = {"Yugoslavian Sign Language"}, ["ysn"] = {"Sani"}, ["yso"] = {"Nisi (China)"}, ["ysp"] = {"Southern Lolopo"}, ["ysr"] = {"Sirenik Yupik"}, ["yss"] = {"Yessan-Mayo"}, ["ysy"] = {"Sanie"}, ["yta"] = {"Talu"}, ["ytl"] = {"Tanglang"}, ["ytp"] = {"Thopho"}, ["ytw"] = {"Yout Wam"}, ["yty"] = {"Yatay"}, ["yua"] = {"Yucatec Maya", "Yucateco"}, ["yub"] = {"Yugambal"}, ["yuc"] = {"Yuchi"}, ["yud"] = {"Judeo-Tripolitanian Arabic"}, ["yue"] = {"Yue Chinese"}, ["yuf"] = {"Havasupai-Walapai-Yavapai"}, ["yug"] = {"Yug"}, ["yui"] = {"Yurutí"}, ["yuj"] = {"Karkar-Yuri"}, ["yuk"] = {"Yuki"}, ["yul"] = {"Yulu"}, ["yum"] = {"Quechan"}, ["yun"] = {"Bena (Nigeria)"}, ["yup"] = {"Yukpa"}, ["yuq"] = {"Yuqui"}, ["yur"] = {"Yurok"}, ["yut"] = {"Yopno"}, ["yuw"] = {"Yau (Morobe Province)"}, ["yux"] = {"Southern Yukaghir"}, ["yuy"] = {"East Yugur"}, ["yuz"] = {"Yuracare"}, ["yva"] = {"Yawa"}, ["yvt"] = {"Yavitero"}, ["ywa"] = {"Kalou"}, ["ywg"] = {"Yinhawangka"}, ["ywl"] = {"Western Lalu"}, ["ywn"] = {"Yawanawa"}, ["ywq"] = {"Wuding-Luquan Yi"}, ["ywr"] = {"Yawuru"}, ["ywt"] = {"Central Lalo", "Xishanba Lalo"}, ["ywu"] = {"Wumeng Nasu"}, ["yww"] = {"Yawarawarga"}, ["yxa"] = {"Mayawali"}, ["yxg"] = {"Yagara"}, ["yxl"] = {"Yardliyawarra"}, ["yxm"] = {"Yinwum"}, ["yxu"] = {"Yuyu"}, ["yxy"] = {"Yabula Yabula"}, ["yyr"] = {"Yir Yoront"}, ["yyu"] = {"Yau (Sandaun Province)"}, ["yyz"] = {"Ayizi"}, ["yzg"] = {"E'ma Buyang"}, ["yzk"] = {"Zokhuo"}, ["zaa"] = {"Sierra de Juárez Zapotec"}, ["zab"] = {"San Juan Guelavía Zapotec", "Western Tlacolula Valley Zapotec"}, ["zac"] = {"Ocotlán Zapotec"}, ["zad"] = {"Cajonos Zapotec"}, ["zae"] = {"Yareni Zapotec"}, ["zaf"] = {"Ayoquesco Zapotec"}, ["zag"] = {"Zaghawa"}, ["zah"] = {"Zangwal"}, ["zai"] = {"Isthmus Zapotec"}, ["zaj"] = {"Zaramo"}, ["zak"] = {"Zanaki"}, ["zal"] = {"Zauzou"}, ["zam"] = {"Miahuatlán Zapotec"}, ["zao"] = {"Ozolotepec Zapotec"}, ["zap"] = {"Zapotec"}, ["zaq"] = {"Aloápam Zapotec"}, ["zar"] = {"Rincón Zapotec"}, ["zas"] = {"Santo Domingo Albarradas Zapotec"}, ["zat"] = {"Tabaa Zapotec"}, ["zau"] = {"Zangskari"}, ["zav"] = {"Yatzachi Zapotec"}, ["zaw"] = {"Mitla Zapotec"}, ["zax"] = {"Xadani Zapotec"}, ["zay"] = {"Zaysete", "Zayse-Zergulla"}, ["zaz"] = {"Zari"}, ["zbc"] = {"Central Berawan"}, ["zbe"] = {"East Berawan"}, ["zbl"] = {"Bliss", "Blissymbolics", "Blissymbols"}, ["zbt"] = {"Batui"}, ["zbw"] = {"West Berawan"}, ["zca"] = {"Coatecas Altas Zapotec"}, ["zch"] = {"Central Hongshuihe Zhuang"}, ["zdj"] = {"Ngazidja Comorian"}, ["zea"] = {"Zeeuws"}, ["zeg"] = {"Zenag"}, ["zeh"] = {"Eastern Hongshuihe Zhuang"}, ["zen"] = {"Zenaga"}, ["zga"] = {"Kinga"}, ["zgb"] = {"Guibei Zhuang"}, ["zgh"] = {"Standard Moroccan Tamazight"}, ["zgm"] = {"Minz Zhuang"}, ["zgn"] = {"Guibian Zhuang"}, ["zgr"] = {"Magori"}, ["zha"] = {"Chuang", "Zhuang"}, ["zhb"] = {"Zhaba"}, ["zhd"] = {"Dai Zhuang"}, ["zhi"] = {"Zhire"}, ["zhn"] = {"Nong Zhuang"}, ["zho"] = {"Chinese"}, ["zhw"] = {"Zhoa"}, ["zia"] = {"Zia"}, ["zib"] = {"Zimbabwe Sign Language"}, ["zik"] = {"Zimakani"}, ["zil"] = {"Zialo"}, ["zim"] = {"Mesme"}, ["zin"] = {"Zinza"}, ["zir"] = {"Ziriya"}, ["ziw"] = {"Zigula"}, ["ziz"] = {"Zizilivakan"}, ["zka"] = {"Kaimbulawa"}, ["zkb"] = {"Koibal"}, ["zkd"] = {"Kadu"}, ["zkg"] = {"Koguryo"}, ["zkh"] = {"Khorezmian"}, ["zkk"] = {"Karankawa"}, ["zkn"] = {"Kanan"}, ["zko"] = {"Kott"}, ["zkp"] = {"São Paulo Kaingáng"}, ["zkr"] = {"Zakhring"}, ["zkt"] = {"Kitan"}, ["zku"] = {"Kaurna"}, ["zkv"] = {"Krevinian"}, ["zkz"] = {"Khazar"}, ["zlj"] = {"Liujiang Zhuang"}, ["zlm"] = {"Malay (individual language)"}, ["zln"] = {"Lianshan Zhuang"}, ["zlq"] = {"Liuqian Zhuang"}, ["zma"] = {"Manda (Australia)"}, ["zmb"] = {"Zimba"}, ["zmc"] = {"Margany"}, ["zmd"] = {"Maridan"}, ["zme"] = {"Mangerr"}, ["zmf"] = {"Mfinu"}, ["zmg"] = {"Marti Ke"}, ["zmh"] = {"Makolkol"}, ["zmi"] = {"Negeri Sembilan Malay"}, ["zmj"] = {"Maridjabin"}, ["zmk"] = {"Mandandanyi"}, ["zml"] = {"Madngele"}, ["zmm"] = {"Marimanindji"}, ["zmn"] = {"Mbangwe"}, ["zmo"] = {"Molo"}, ["zmp"] = {"Mpuono"}, ["zmq"] = {"Mituku"}, ["zmr"] = {"Maranunggu"}, ["zms"] = {"Mbesa"}, ["zmt"] = {"Maringarr"}, ["zmu"] = {"Muruwari"}, ["zmv"] = {"Mbariman-Gudhinma"}, ["zmw"] = {"Mbo (Democratic Republic of Congo)"}, ["zmx"] = {"Bomitaba"}, ["zmy"] = {"Mariyedi"}, ["zmz"] = {"Mbandja"}, ["zna"] = {"Zan Gula"}, ["zne"] = {"Zande (individual language)"}, ["zng"] = {"Mang"}, ["znk"] = {"Manangkari"}, ["zns"] = {"Mangas"}, ["zoc"] = {"Copainalá Zoque"}, ["zoh"] = {"Chimalapa Zoque"}, ["zom"] = {"Zou"}, ["zoo"] = {"Asunción Mixtepec Zapotec"}, ["zoq"] = {"Tabasco Zoque"}, ["zor"] = {"Rayón Zoque"}, ["zos"] = {"Francisco León Zoque"}, ["zpa"] = {"Lachiguiri Zapotec"}, ["zpb"] = {"Yautepec Zapotec"}, ["zpc"] = {"Choapan Zapotec"}, ["zpd"] = {"Southeastern Ixtlán Zapotec"}, ["zpe"] = {"Petapa Zapotec"}, ["zpf"] = {"San Pedro Quiatoni Zapotec"}, ["zpg"] = {"Guevea De Humboldt Zapotec"}, ["zph"] = {"Totomachapan Zapotec"}, ["zpi"] = {"Santa María Quiegolani Zapotec"}, ["zpj"] = {"Quiavicuzas Zapotec"}, ["zpk"] = {"Tlacolulita Zapotec"}, ["zpl"] = {"Lachixío Zapotec"}, ["zpm"] = {"Mixtepec Zapotec"}, ["zpn"] = {"Santa Inés Yatzechi Zapotec"}, ["zpo"] = {"Amatlán Zapotec"}, ["zpp"] = {"El Alto Zapotec"}, ["zpq"] = {"Zoogocho Zapotec"}, ["zpr"] = {"Santiago Xanica Zapotec"}, ["zps"] = {"Coatlán Zapotec"}, ["zpt"] = {"San Vicente Coatlán Zapotec"}, ["zpu"] = {"Yalálag Zapotec"}, ["zpv"] = {"Chichicapan Zapotec"}, ["zpw"] = {"Zaniza Zapotec"}, ["zpx"] = {"San Baltazar Loxicha Zapotec"}, ["zpy"] = {"Mazaltepec Zapotec"}, ["zpz"] = {"Texmelucan Zapotec"}, ["zqe"] = {"Qiubei Zhuang"}, ["zra"] = {"Kara (Korea)"}, ["zrg"] = {"Mirgan"}, ["zrn"] = {"Zerenkel"}, ["zro"] = {"Záparo"}, ["zrp"] = {"Zarphatic"}, ["zrs"] = {"Mairasi"}, ["zsa"] = {"Sarasira"}, ["zsk"] = {"Kaskean"}, ["zsl"] = {"Zambian Sign Language"}, ["zsm"] = {"Standard Malay"}, ["zsr"] = {"Southern Rincon Zapotec"}, ["zsu"] = {"Sukurum"}, ["zte"] = {"Elotepec Zapotec"}, ["ztg"] = {"Xanaguía Zapotec"}, ["ztl"] = {"Lapaguía-Guivini Zapotec"}, ["ztm"] = {"San Agustín Mixtepec Zapotec"}, ["ztn"] = {"Santa Catarina Albarradas Zapotec"}, ["ztp"] = {"Loxicha Zapotec"}, ["ztq"] = {"Quioquitani-Quierí Zapotec"}, ["zts"] = {"Tilquiapan Zapotec"}, ["ztt"] = {"Tejalapan Zapotec"}, ["ztu"] = {"Güilá Zapotec"}, ["ztx"] = {"Zaachila Zapotec"}, ["zty"] = {"Yatee Zapotec"}, ["zua"] = {"Zeem"}, ["zuh"] = {"Tokano"}, ["zul"] = {"Zulu"}, ["zum"] = {"Kumzari"}, ["zun"] = {"Zuni"}, ["zuy"] = {"Zumaya"}, ["zwa"] = {"Zay"}, ["zxx"] = {"No linguistic content", "Not applicable"}, ["zyb"] = {"Yongbei Zhuang"}, ["zyg"] = {"Yang Zhuang"}, ["zyj"] = {"Youjiang Zhuang"}, ["zyn"] = {"Yongnan Zhuang"}, ["zyp"] = {"Zyphe Chin"}, ["zza"] = {"Dimili", "Dimli (macrolanguage)", "Kirdki", "Kirmanjki (macrolanguage)", "Zaza", "Zazaki"}, ["zzj"] = {"Zuojiang Zhuang"} } 5gc3oboyrrym8dr9bh91v91rq0v0880 bacu-saupu:Language/data/wp languages 828 10280 86147 2019-11-30T02:24:03Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/56679866|zh:Module:Language/data/wp languages]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain return { -- wp preferred names -- IANA language names and notes --ISO 639-1 codes --统一使用繁体中文 ["aa"] = {"阿法爾語"}, -- Afar ["ab"] = {"阿布哈茲語"}, -- Abkhazian ["ae"] = {"阿維斯陀語"}, -- Avestan ["af"] = {"南非語"}, -- Afrikaans ["ak"] = {"阿坎語"}, -- Akan ["am"] = {"阿姆哈拉語"}, -- Amharic ["an"] = {"亞拉岡語"}, -- Aragonese ["ar"] = {"阿拉伯語"}, ["as"] = {"阿薩姆語"}, ["av"] = {"阿瓦爾語"}, -- Avaric ["ay"] = {"艾馬拉語"}, -- Aymara ["az"] = {"亞塞拜然語"}, -- Azerbaijani ["ba"] = {"巴什基爾語"}, -- Bashkir ["be"] = {"白俄羅斯語"}, -- ["bg"] = {"保加利亞語"}, -- ["bh"] = {"比哈爾語"}, -- Bihari languages; collective ["bi"] = {"比斯拉馬語"}, ["bm"] = {"班巴拉語"}, -- Bambara, Bamanankan ["bn"] = {"孟加拉語"}, ["bo"] = {"標準藏語"}, -- Tibetan ["bs"] = {"波斯尼亞語"}, ["ca"] = {"加泰隆尼亞語"}, ["ce"] = {"車臣語"}, ["ch"] = {"查莫羅語"}, ["co"] = {"科西嘉語"}, ["cr"] = {"克里語"}, ["cs"] = {"捷克語"}, ["cu"] = {"古教會斯拉夫語"}, -- Church Slavic, Church Slavonic, Old Bulgarian, Old Church Slavonic, Old Slavonic' ["cv"] = {"楚瓦什語"}, ["cy"] = {"威爾斯語"}, ["da"] = {"丹麥語"}, ["de"] = {"德語"}, ["de-AT"] = {"奧地利德語"}, ["dv"] = {"迪維希語"}, ["dz"] = {"不丹語"}, ["ee"] = {"埃維語"}, ["el"] = {"希臘語"}, -- Modern Greek (1453-) ["en"] = {"英語"}, ["en-AU"] = {"澳洲英語"}, ["en-CA"] = {"加拿大英語"}, ["en-GB"] = {"英國英語"}, ["en-IE"] = {"愛爾蘭英語"}, ["en-NZ"] = {"紐西蘭英語"}, ["en-SA"] = {"南非英語"}, ["en-US"] = {"美國英語"}, ["eo"] = {"世界語"}, ["es"] = {"西班牙語"}, ["et"] = {"愛沙尼亞語"}, ["eu"] = {"巴斯克語"}, ["fa"] = {"波斯語"}, ["ff"] = {"富拉語"}, -- Fulah ["fi"] = {"芬蘭語"}, ["fj"] = {"斐濟語"}, ["fo"] = {"法羅語"}, ["fr"] = {"法語"}, ["fy"] = {"菲士蘭語"}, -- Western Frisian ["ga"] = {"愛爾蘭語"}, ["gd"] = {"蘇格蘭蓋爾語"}, ["gl"] = {"加利西亞語"}, ["gn"] = {"瓜拉尼語"}, ["gu"] = {"古吉拉特語"}, ["gv"] = {"曼島語"}, ["ha"] = {"豪薩語"}, ["he"] = {"希伯來語"}, ["hi"] = {"印地語"}, ["ho"] = {"希里木托語"}, ["hr"] = {"克羅埃西亞語"}, ["ht"] = {"海地克里奧爾語"}, -- Haitian, Haitian Creole ["hu"] = {"匈牙利語"}, ["hy"] = {"亞美尼亞語"}, ["hz"] = {"赫雷羅語"}, -- Herero ["ia"] = {"因特語"}, -- Interlingua (International Auxiliary Language Association) ["id"] = {"印尼語"}, ["ie"] = {"西方國際語"}, ["ig"] = {"伊博語"}, -- Igbo ["ii"] = {"彝語北部方言"}, -- Sichuan Yi, Nuosu ["ik"] = {"依努庇亞克語"}, ["io"] = {"伊多語"}, ["is"] = {"冰島語"}, ["it"] = {"義大利語"}, ["iu"] = {"伊努克提圖特語"}, ["ja"] = {"日語"}, ["jv"] = {"爪哇語"}, ["ka"] = {"喬治亞語"}, ["kg"] = {"剛果語"}, ["ki"] = {"基庫尤語"}, -- Kikuyu, Gikuyu ["kj"] = {"寬亞瑪語"}, -- Kwanyama, Oshikwanyama ["kk"] = {"哈薩克語"}, -- Kazakh; same, delete? ["kl"] = {"格陵蘭語"}, -- Kalaallisut, Greenlandic ["km"] = {"高棉語"}, -- Central Khmer ["kn"] = {"卡納達語"}, -- Kannaḍa ["ko"] = {"韓語"}, -- Korean ["ks"] = {"喀什米爾語"}, -- Kashmiri ["ku"] = {"庫德語"}, -- Kurdish ["kv"] = {"科米語"}, -- Komi ["kv"] = {"康瓦爾語"}, -- Cornish, Kernowek ["ky"] = {"吉爾吉斯語"}, -- Kirghiz, Kyrgyz ["la"] = {"拉丁語"}, ["lb"] = {"盧森堡語"}, ["lg"] = {"盧干達語"}, -- Ganda ["li"] = {"林堡語"}, -- Limburgan, Limburger, Limburgish ["ln"] = {"林格拉語"}, ["lo"] = {"寮語"}, ["lt"] = {"立陶宛語"}, ["lu"] = {"盧巴卡丹加語"}, ["lv"] = {"拉脫維亞語"}, ["mg"] = {"馬達加斯加語"}, ["mh"] = {"馬紹爾語"}, ["mi"] = {"毛利語"}, -- Maori ["mk"] = {"馬其頓語"}, ["ml"] = {"馬拉雅拉姆語"}, ["mn"] = {"蒙古語"}, ["mo"] = {"摩爾多瓦語"}, ["mr"] = {"馬拉提語"}, -- Marathi ["ms"] = {"馬來語"}, -- Malay (macrolanguage) ["mt"] = {"馬爾他語"}, ["my"] = {"緬甸語"}, ["na"] = {"諾魯語"}, -- Nauru ["nb"] = {"書面挪威語"}, -- Norwegian Bokmål ["nd"] = {"北恩德貝勒語"}, -- North Ndebele ["ne"] = {"尼泊爾語"}, -- Nepali (macrolanguage) ["ng"] = {"恩敦加語"}, ["nl"] = {"荷蘭語"}, ["nn"] = {"新挪威語"}, -- Norwegian Nynorsk ["no"] = {"挪威語"}, ["nr"] = {"南恩德貝勒語"}, -- South Ndebele <not found in Chinese Wikipedia> ["nv"] = {"納瓦荷語"}, ["ny"] = {"齊切瓦語"}, -- Nyanja, Chewa, Chichewa ["oc"] = {"奧克語"}, -- Occitan (post 1500) ["oj"] = {"歐及布威語"}, -- Ojibwa ["om"] = {"奧羅莫語"}, ["or"] = {"歐利亞語"}, -- Oriya (macrolanguage), Odia (macrolanguage) ["os"] = {"奧塞梯語"}, ["pa"] = {"旁遮普語"}, -- Panjabi, Punjabi ["pi"] = {"巴利語"}, -- Pali; same, delete? ["pl"] = {"波蘭語"}, ["ps"] = {"普什圖語"}, ["pt"] = {"葡萄牙語"}, ["qu"] = {"奇楚瓦語"}, ["rm"] = {"羅曼什語"}, -- Romansh ["rn"] = {"克倫地語"}, -- Rundi ["ro"] = {"羅馬尼亞語"}, -- Romanian, Moldavian, Moldovan; same as first in IANA list, delete? ["ru"] = {"俄語"}, ["rw"] = {"盧安達語"}, -- Kinyarwanda; same, delete? ["sa"] = {"梵語"}, ["sc"] = {"薩丁尼亞語"}, ["sd"] = {"信德語"}, ["se"] = {"北薩米語"}, ["sg"] = {"桑戈語"}, ["sh"] = {"塞爾維亞-克羅埃西亞語"}, ["si"] = {"僧伽羅語"}, -- Sinhala, Sinhalese ["sk"] = {"斯洛伐克語"}, ["sl"] = {"斯洛維尼亞語"}, -- Slovenian ["sm"] = {"薩摩亞語"}, ["sn"] = {"修納語"}, ["so"] = {"索馬利亞語"}, ["sq"] = {"阿爾巴尼亞語"}, ["sr"] = {"塞爾維亞語"}, ["sr-Cyrl"] = {"塞爾維亞語西里爾字母"}, -- sr = Serbian; Cyrillic is the alphabet ["ss"] = {"史瓦濟語"}, -- Swati ["st"] = {"塞索托語"}, -- Southern Sotho ["su"] = {"巽他語"}, ["sv"] = {"瑞典語"}, ["sw"] = {"斯瓦希里語"}, -- Swahili (macrolanguage) ["ta"] = {"坦米爾語"}, ["te"] = {"泰盧固語"}, ["tg"] = {"塔吉克語"}, ["th"] = {"泰語"}, ["ti"] = {"提格利尼亞語"}, ["tk"] = {"土庫曼語"}, ["tl"] = {"他加祿語"}, ["tn"] = {"札那語"}, ["to"] = {"東加語"}, ["tr"] = {"土耳其語"}, ["to"] = {"東加語"}, -- Tonga (Tonga Islands) ["ts"] = {"聰加語"}, -- Tsonga, Xitsonga ["tt"] = {"韃靼語"}, -- Tatar ["tw"] = {"契維語"}, ["ty"] = {"大溪地語"}, ["ug"] = {"維吾爾語"}, ["uk"] = {"烏克蘭語"}, ["ur"] = {"烏爾都語"}, ["uz"] = {"烏茲別克語"}, ["ve"] = {"文達語"}, ["vi"] = {"越南語"}, ["vo"] = {"沃拉普克語"}, ["wa"] = {"瓦隆語"}, ["wo"] = {"沃洛夫語"}, ["xh"] = {"科薩語"}, ["yi"] = {"意第緒語"}, ["yo"] = {"約魯巴語"}, ["za"] = {"壯語"}, -- Zhuang, Chuang; ; same as first in IANA list, delete? ["zh"] = {"中文"}, ["zu"] = {"祖魯語"}, -- ISO 639-2 codes ["ber"] = {"柏柏爾語"}, -- Berber languages ["cel"] = {"原始凱爾特語"}, -- Celtic languages ["cop"] = {"科普特語"}, -- Coptic languages ["gem"] = {"原始日耳曼語"}, -- Germanic languages ["myn"] = {"瑪雅語系"}, -- Mayan languages ["nah"] = {"納瓦特爾語"}, -- Nahuatl languages ["pra"] = {"普拉克里特諸語言"}, -- Prakrit languages -- ["roa"] = {"澤西語"}, -- Romance languages ["sal"] = {"薩利希語系"}, -- Salishan languages ["sla"] = {"斯拉夫語族"}, -- Slavic languages ["son"] = {"桑海語族"}, -- Songhai languages ["sux"] = {"蘇美語"}, ["uk"] = {"烏克蘭語"}, ["wen"] = {"索布語"}, -- Sorbian languages -- ISO 639-3 codes ["abk"] = {"Abkhaz"}, -- not in IANA; see code ab ["ace"] = {"亞齊語"}, -- Achinese ["ady"] = {"阿迪格語"}, -- Adyghe language ["aec"] = {"Sa'idi Arabic"}, -- Saidi Arabic ["ain"] = {"阿伊努語"}, -- Ainu (Japan) ["akk"] = {"阿卡德語"}, ["akl"] = {"阿克蘭語"}, -- Aklanon ["alr"] = {"阿留特語"}, ["alt"] = {"阿爾泰語"}, -- Southern Altai ["ami"] = {"阿美語"}, -- Amis, Pangcah ["ams"] = {"南奄美大島語"}, -- ["ang"] = {"古英語"}, -- Old English (ca. 450-1100) ["apm"] = {"Mescalero-Chiricahua"}, -- Mescalero-Chiricahua Apache ["arc"] = {"帝國亞拉姆語"}, ["arq"] = {"阿爾及利亞阿拉伯語"}, ["ast"] = {"阿斯圖里亞斯語"}, -- Asturian ["atb"] = {"載瓦語"}, ["bal"] = {"Balochi"}, -- Baluchi ["bar"] = {"巴伐利亞語"}, -- Bavarian ["bcl"] = {"中比科爾語"}, -- Central Bikol ["bft"] = {"巴爾蒂語"}, -- Balti ["bho"] = {"博杰普爾語"}, -- Bhojpuri ["bin"] = {"埃多語"}, -- Bini, Edo ["bnn"] = {"布農語"}, -- Bunun ["bpy"] = {"比什奴普萊利亞-曼尼浦爾語"}, -- Bishnupriya, Bishnupriya Manipuri ["brh"] = {"布拉灰語"}, -- ["brx"] = {"博多語"}, -- Bodo (India) ["byq"] = {"巴賽語"}, -- Basay ["chg"] = {"察合台突厥語"}, -- Chagatai ["chm"] = {"Mari"}, -- Mari (Russia) ["ckb"] = {"中庫爾德語"}, -- Sorani Kurdish, Central Kurdish ["ckt"] = {"楚科奇語"}, ["ckv"] = {"噶瑪蘭語"}, -- Kbalan, Kavalan ["cnu"] = {"Shenwa"}, -- Chenoua ["coc"] = {"Cocopah"}, -- Cocopa ["crh"] = {"克里米亞韃靼語"}, -- Crimean Tatar, Qırımtatar ["csu"] = {"卡舒比語"}, -- ["deu"] = {"早期德語"}, -- not in IANA; see code de ["din"] = {"丁卡語"}, -- ["diq"] = {"扎扎其語"}, -- Dimli (individual language) ["dng"] = {"東干語"}, --Dungan ["dru"] = {"魯凱語"}, -- Drekay, Rukai ["dsb"] = {"下索布語"}, -- Lower Sorbian, dolnoserbšćina ["egy"] = {"埃及語"}, -- Egyptian (Ancient) ["ell"] = {"現代希臘語"}, -- not in IANA; see code el ["enm"] = {"中古英語"}, -- Middle English (1100-1500) ["fit"] = {"梅安語"}, -- Tornedalen Finnish ["fkv"] = {"克文語"}, -- Kven Finnish ["fos"] = {"西拉雅語"}, -- Siraya ["frk"] = {"古法蘭克語"}, -- Frankish ["frm"] = {"中古法語"}, -- Middle French (ca. 1400-1600) ["fro"] = {"古法語"}, -- Old French (842-ca. 1400) ["frr"] = {"北弗里斯蘭語"}, -- North Frisian, Frasch, Fresk, Freesk, Friisk ["fry"] = {"西菲士蘭語"}, -- not in IANA; see code fy ["gez"] = {"吉茲語"}, -- Geez ["gju"] = {"古吉爾語 "}, -- Gujari ["gmh"] = {"中古高地德語"}, -- Middle High German (ca. 1050-1500) ["goh"] = {"古高地德語"}, -- Old High German (ca. 750-1050) ["got"] = {"哥德語"}, -- Gothic, Gutisk ["grc"] = {"古希臘語"}, -- Ancient Greek (to 1453) ["gsw"] = {"阿勒曼尼語"}, -- Swiss German, Alemannic, Alsatian ["gul"] = {"Gullah"}, -- Sea Island Creole English ["hak"] = {"客家語"}, -- Hakka Chinese ["hbo"] = {"聖經希伯來語"}, -- Ancient Hebrew ["hbs"] = {"塞爾維亞-克羅埃西亞語"}, -- Serbo-Croatian ["hnd"] = {"Hindko"}, -- Southern Hindko ["hoc"] = {"霍語"}, -- Ho, Bihar Ho, Lanka Kol ["ikt"] = {"Inuvialuk"}, -- Inuinnaqtun, Western Canadian Inuktitut ["ilo"] = {"伊洛卡諾語"}, -- Iloko ["inh"] = {"印古什語"}, -- Ingush ["kaa"] = {"Karakalpak"}, -- Kara-Kalpak ["kae"] = {"凱達格蘭語"}, -- ["kan"] = {"康納達語"}, -- Kannada ["khb"] = {"傣仂語"}, -- Tai Lue, Tai Lɯ, Tai Lü, Thai Lue, Tai Le ["kmr"] = {"北庫德語"}, -- Northern Kurdish ["knn"] = {"孔卡尼語"}, -- Konkani (individual language) ["kok"] = {"孔卡尼語"}, -- Konkani (macrolanguage) ["kpo"] = {"科普索語"}, -- Kposo, Ikposo ["kpy"] = {"科里亞克語"}, ["krj"] = {"Kinaray-a"}, -- Kinaray-A ["ksh"] = {"利普里安語"}, -- Ripuarian, Kölsch; --ksh is the code of Colognian, but ksh.wiki is the Ripuarian Wikipedia ["ksw"] = {"斯高克倫語"}, -- S'gaw Karen ["ktz"] = {"Juǀ'hoan"}, -- Ju/'hoan, Juǀʼhoan, Juǀʼhoansi ["kzg"] = {"喜界語"}, -- Kikai ["lbj"] = {"拉達克語"}, -- Ladakhi ["lez"] = {"列茲金語"}, -- Lezgian, Lezghian ["liv"] = {"立窩尼亞語"}, -- Livonian, Liv ["lng"] = {"倫巴底語"}, -- Lombardic, Langobardic ["lzz"] = {"拉茲語"}, -- Laz ["maz"] = {"馬索維亞語"}, -- Central Mazahua ["mdf"] = {"莫克沙語"}, -- Moksha ["mga"] = {"中古愛爾蘭語"}, -- Middle Irish (900-1200) ["mhr"] = {"Mari"}, -- Eastern Mari ["mia"] = {"Miami-Illinois"}, -- Miami ["miq"] = {"Miskito"}, -- Mískito ["mix"] = {"Mixtec"}, -- Mixtepec Mixtec ["mjw"] = {"卡爾比語"}, -- Karbi -- ["mla"] = {"Medieval Latin"}, -- Malo; clearly a misuse of code mla; ["mni"] = {"曼尼普爾語"}, -- Manipuri, Meitei ["mol"] = {"摩爾多瓦語", "摩爾達維亞語"}, -- Moldavian, Moldovan (639-3, both retired) ["mrj"] = {"Hill Mari"}, -- Western Mari ["mww"] = {"白苗話"}, -- Hmong Daw ["mzn"] = {"馬贊德蘭語"}, -- Mazanderani ["nan"] = {"閩南語"}, -- Min Nan Chinese ["naq"] = {"Khoekhoe"}, -- Khoekhoe, Nama (Namibia); same as first in IANA list, delete? -- ["naz"] = {"North Azeri"}, -- Coatepec Nahuatl; clearly a misuse of code naz ["nci"] = {"古典納瓦特爾語"}, -- Classical Nahuatl; same, delete? ["nds"] = {"低地德語"}, -- Low German, Low Saxon, Plattdeutsch, Plattdüütsch ["nds-nl"] = {"低薩克森荷蘭語"}, -- Dutch Low Saxon, Low German, Low Saxon; as spoken in the Netherlands; see code nsd ["new"] = {"尼瓦爾語"}, -- Newari, Nepal Bhasa ["non"] = {"古諾斯語"}, ["nrf"] = {"澤西語"}, -- Jèrriais -- ["nrm"] = {"諾曼語"}, -- Narom; clearly a misuse of code nrm -- ["nsd"] = {"低薩克森荷蘭語"}, -- Dutch Low Saxon, Southern Nisu; how can this be right? typo related to code nds-nl? ["nso"] = {"北索托語"}, -- Pedi, Northern Sotho, Sepedi ["nwc"] = {"古典尼瓦爾語"}, -- Classical Newari, Classical Nepal Bhasa, Old Newari ["oci"] = {"普羅旺斯語"}, -- oc ["okn"] = {"沖永良部語"}, -- Okinoerabu dialect cluster, Shimamuni ["oko"] = {"新羅語"}, ["ood"] = {"O'odham"}, -- Tohono O'odham ["ota"] = {"鄂圖曼土耳其語"}, -- Ottoman Turkish (1500-1928) ["otk"] = {"古突厥語"}, -- Old Turkish ["oty"] = {"古泰米爾語"}, ["owl"] = {"古威爾斯語"}, -- Old Welsh ["pal"] = {"中古波斯語"}, -- Pahlavi ["pam"] = {"邦板牙語"}, -- Pampanga, Kapampangan ["pcd"] = {"庇卡底語"}, ["peo"] = {"古波斯語"}, -- Old Persian (ca. 600-400 B.C.) ["phr"] = {"Potwari"}, -- Pahari-Potwari ["pka"] = {"Jain Prakrit"}, -- Ardhamāgadhī Prākrit ["pnb"] = {"旁遮普語"}, -- Western Panjabi ["prs"] = {"達利語"}, ["psu"] = {"索拉塞那語"}, -- Sauraseni Prākrit ["ppu"] = {"拍瀑拉語", "洪雅語"}, -- Papura, Hoany ["pwn"] = {"排灣語"}, -- Pinayuanan, Paiwan ["pyu"] = {"卑南語"}, -- Pinuyumayan, Puyuma ["rap"] = {"Rapa Nui"}, -- Rapanui ["rar"] = {"庫克群島毛利語"}, -- Rarotongan, Cook Islands Maori ["rmu"] = {"Scandoromani"}, -- Tavringer Romani ["rom"] = {"羅姆語"}, -- Romany ["rup"] = {"阿羅蒙語"}, -- Macedo-Romanian, Aromanian, Arumanian ["rus"] = {"俄語"}, -- not in IANA; see code ru ["rut"] = {"魯圖爾語"}, -- Rutul ["ryn"] = {"北奄美大島語"}, ["rys"] = {"八重山語"}, -- Yaeyama ["ryu"] = {"沖繩語"}, -- Central Okinawan ["sah"] = {"雅庫特語"}, -- Yakut 又譯作薩哈語 ["sco"] = {"低地蘇格蘭語"}, -- Scots, Lowland Scots ["sdc"] = {"薩沙里語"}, -- Sassarese Sardinian ["sdn"] = {"Gallurese"}, -- Gallurese Sardinian ["sga"] = {"古愛爾蘭語"}, -- Old Irish (to 900) ["sgs"] = {"薩莫吉提亞語"}, -- Samogitian dialect, Žemaitiu ruoda ["shn"] = {"撣語"}, -- Shan ["shp"] = {"Shipibo"}, -- Shipibo-Conibo ["sip"] = {"錫金語"}, -- Sikkimese ["sms"] = {"斯科爾特薩米語"}, -- Skolt Sami ["skr"] = {"Saraiki"}, -- Saraiki, Seraiki; same as first in IANA list, delete? ["src"] = {"勞古多羅方言"}, -- Logudorese Sardinian ["sro"] = {"坎皮達諾方言"}, -- Campidanese Sardinian ["sxr"] = {"拉阿魯哇語"}, -- Hla'alua, Saaroa ["szy"] = {"撒奇萊雅語"}, -- Sakizaya ["tab"] = {"塔巴薩蘭語"}, -- Tabasaran ["tao"] = {"達悟語"}, -- Cizicizing No Tao、Ireriak No Tao, Yami ["tay"] = {"泰雅語"}, -- Atayal, Tayal ["tcy"] = {"圖陸語"}, -- Tulu, Tulu bāse ["tkl"] = {"托克勞語"}, -- Tokelau ["tkn"] = {"德之島語"}, -- Tokunoshima ["tmh"] = {"圖阿雷格語"}, -- Tamashek ["tpi"] = {"巴布亞皮欽語"}, -- Tok Pisin ["trv"] = {"德路固語", "太魯閣語"}, -- Truku, Sejiq Truku ["tsu"] = {"鄒語"}, -- Cou, Tsou ["tvl"] = {"吐瓦魯語"}, -- Tuvalu ["tyv"] = {"圖瓦語"}, -- Tuvinian ["uby"] = {"尤比克語"}, -- Ubykh ["uun"] = {"巴宰語"}, -- Pazeh, Kulon (龜崙語) is its dialect ["vls"] = {"西佛萊明語"}, -- Vlaams ["war"] = {"瓦瑞語"}, -- Waray (Philippines) ["wep"] = {"西伐利亞語"}, -- Westphalien ["wo"] = {"沃洛夫語"}, -- Wolof ["xal"] = {"衛拉特語", "瓦剌語"}, -- Kalmyk, Oirat ["xal-RU"] = {"卡爾梅克衛拉特語"}, -- Kalmyk Oirat ["xcl"] = {"古典亞美尼亞語"}, -- Classical Armenian ["xct"] = {"近古藏語"}, -- Classical Tibetan ["xmf"] = {"明格列爾語"}, -- Mingrelian ["xnb"] = {"卡那卡那富語"}, -- Kanakanavu ["xpp"] = {"百濟語"}, -- Baekje ["xsr"] = {"夏爾巴語"}, -- Sherpa ["xsy"] = {"賽夏語"}, -- Saisiyat ["xug"] = {"國頭語"}, -- Kunigami ["xwo"] = {"書面瓦剌語"}, -- Written Oirat ["yoi"] = {"與那國語"}, -- Yonaguni ["yox"] = {"與論語"}, -- Yoron ["yua"] = {"猶加敦馬雅語"}, -- Yucateco, Yucatec Maya ["yue"] = {"粵語"}, ["zea"] = {"西蘭語"}, -- Zeêuw, Zealandic ["zkg"] = {"高句麗語"}, ["zne"] = {"贊德語"}, -- Zande -- non-standard codes ["bat-smg"] = {"薩莫吉提亞語"}, -- bat = Baltic languages (639-2); dialect of Lithuanian has it's own IANA code sgs; bat-smg ["be-x-old "] = {"白俄羅斯語 (舊正寫法)"}, -- be = Belarusian; x-old = private use tag; be-x-old.wikipedia.org; space char in index may indicate that this code not used ["cbk-zam"] = {"查瓦卡諾語"}, -- cbk = Chavacano; zam = Zamboangueño? zam is not an IANA-registered extlang; cbk-zam.wikipedia.org -- ["cg"] = {"Montenegrin", "sr-ME"}, -- IANA / ISO 639-3 code is cnr ["en-emodeng"] = {"近代英語"}, -- emodeng is not an IANA-registered variant ["fiu-vro"] = {"佛羅語"}, -- fiu = Finno-Ugrian languages (639-2); vro = Võro (639-3); fiu-vro.wikipedia.org ["gkm"] = {"中世紀希臘語", "grc"}, ["grc-gre"] = {"希臘語", "grc"}, -- grc = Ancient Greek (to 1453); gre not an IANA-registered code; used by Template:lang-grc-gre ["hbs-Cyrl"] = {"塞爾維亞-克羅埃西亞語", "hbs"}, ["hbs-Latn"] = {"塞爾維亞-克羅埃西亞語", "hbs"}, ["map-bms"] = {"Banyumasan"}, -- dialect of Javanese; map = Austronesian languages (639-2); bms is an IANA registered code not related to Javanese; map-bms.wikipedia.org ["roa-rup"] = {"阿羅馬尼亞語"}, -- roa = Romance languages (639-2); rup = Macedo-Romanian, Aromanian, Arumanian (639-3); roa-rup.wikipedia.org ["roa-tara"] = {"塔倫蒂諾語"}, -- roa = Romance languages (639-2); tara is not an IANA registered script; roa-tara.wikipedia.org ["simple"] = {"簡單英語"}, -- simple is not an IANA registered variant; simple.wikipedia.org ["zh-classical"] = {"文言文"}, -- zh = Chinese; classical is not an IANA-registered variant; zh-classical.wikipedia.org ["zh-min-nan"] = {"閩南語"}, -- zh-min-nan = Minnan, Hokkien, Amoy, Taiwanese, Southern Min, Southern Fujian, Hoklo, Southern Fukien, Ho-lo; granfathered in IANA, nan preferred; zh-min-nan.wikipedia.org ["zh-yue"] = {"粵語"} -- zh-yue = Cantonese; redundant in IANA, yue preferred; zh-yue.wikipedia.org } tf7qr3vdvli8873hacjk4vsttfbh6hq bacu-saupu:Language/data/iana scripts 828 10281 86148 2019-11-30T02:24:28Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50516117|zh:Module:Language/data/iana scripts]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- File-Date: 2018-04-23 return { ["Adlm"] = {"Adlam"}, ["Afak"] = {"Afaka"}, ["Aghb"] = {"Caucasian Albanian"}, ["Ahom"] = {"Ahom", "Tai Ahom"}, ["Arab"] = {"Arabic"}, ["Aran"] = {"Arabic (Nastaliq variant)"}, ["Armi"] = {"Imperial Aramaic"}, ["Armn"] = {"Armenian"}, ["Avst"] = {"Avestan"}, ["Bali"] = {"Balinese"}, ["Bamu"] = {"Bamum"}, ["Bass"] = {"Bassa Vah"}, ["Batk"] = {"Batak"}, ["Beng"] = {"Bengali", "Bangla"}, ["Bhks"] = {"Bhaiksuki"}, ["Blis"] = {"Blissymbols"}, ["Bopo"] = {"Bopomofo"}, ["Brah"] = {"Brahmi"}, ["Brai"] = {"Braille"}, ["Bugi"] = {"Buginese"}, ["Buhd"] = {"Buhid"}, ["Cakm"] = {"Chakma"}, ["Cans"] = {"Unified Canadian Aboriginal Syllabics"}, ["Cari"] = {"Carian"}, ["Cham"] = {"Cham"}, ["Cher"] = {"Cherokee"}, ["Cirt"] = {"Cirth"}, ["Copt"] = {"Coptic"}, ["Cpmn"] = {"Cypro-Minoan"}, ["Cprt"] = {"Cypriot syllabary"}, ["Cyrl"] = {"Cyrillic"}, ["Cyrs"] = {"Cyrillic (Old Church Slavonic variant)"}, ["Deva"] = {"Devanagari", "Nagari"}, ["Dogr"] = {"Dogra"}, ["Dsrt"] = {"Deseret", "Mormon"}, ["Dupl"] = {"Duployan shorthand", "Duployan stenography"}, ["Egyd"] = {"Egyptian demotic"}, ["Egyh"] = {"Egyptian hieratic"}, ["Egyp"] = {"Egyptian hieroglyphs"}, ["Elba"] = {"Elbasan"}, ["Ethi"] = {"Ethiopic", "Geʻez", "Ge'ez"}, ["Geok"] = {"Khutsuri (Asomtavruli and Nuskhuri)"}, ["Geor"] = {"Georgian (Mkhedruli and Mtavruli)"}, ["Glag"] = {"Glagolitic"}, ["Gong"] = {"Gunjala Gondi"}, ["Gonm"] = {"Masaram Gondi"}, ["Goth"] = {"Gothic"}, ["Gran"] = {"Grantha"}, ["Grek"] = {"Greek"}, ["Gujr"] = {"Gujarati"}, ["Guru"] = {"Gurmukhi"}, ["Hanb"] = {"Han with Bopomofo (alias for Han + Bopomofo)"}, ["Hang"] = {"Hangul", "Hangŭl", "Hangeul"}, ["Hani"] = {"Han", "Hanzi", "Kanji", "Hanja"}, ["Hano"] = {"Hanunoo", "Hanunóo"}, ["Hans"] = {"Han (Simplified variant)"}, ["Hant"] = {"Han (Traditional variant)"}, ["Hatr"] = {"Hatran"}, ["Hebr"] = {"Hebrew"}, ["Hira"] = {"Hiragana"}, ["Hluw"] = {"Anatolian Hieroglyphs", "Luwian Hieroglyphs", "Hittite Hieroglyphs"}, ["Hmng"] = {"Pahawh Hmong"}, ["Hmnp"] = {"Nyiakeng Puachue Hmong"}, ["Hrkt"] = {"Japanese syllabaries (alias for Hiragana + Katakana)"}, ["Hung"] = {"Old Hungarian", "Hungarian Runic"}, ["Inds"] = {"Indus", "Harappan"}, ["Ital"] = {"Old Italic (Etruscan, Oscan, etc.)"}, ["Jamo"] = {"Jamo (alias for Jamo subset of Hangul)"}, ["Java"] = {"Javanese"}, ["Jpan"] = {"Japanese (alias for Han + Hiragana + Katakana)"}, ["Jurc"] = {"Jurchen"}, ["Kali"] = {"Kayah Li"}, ["Kana"] = {"Katakana"}, ["Khar"] = {"Kharoshthi"}, ["Khmr"] = {"Khmer"}, ["Khoj"] = {"Khojki"}, ["Kitl"] = {"Khitan large script"}, ["Kits"] = {"Khitan small script"}, ["Knda"] = {"Kannada"}, ["Kore"] = {"Korean (alias for Hangul + Han)"}, ["Kpel"] = {"Kpelle"}, ["Kthi"] = {"Kaithi"}, ["Lana"] = {"Tai Tham", "Lanna"}, ["Laoo"] = {"Lao"}, ["Latf"] = {"Latin (Fraktur variant)"}, ["Latg"] = {"Latin (Gaelic variant)"}, ["Latn"] = {"Latin"}, ["Leke"] = {"Leke"}, ["Lepc"] = {"Lepcha", "Róng"}, ["Limb"] = {"Limbu"}, ["Lina"] = {"Linear A"}, ["Linb"] = {"Linear B"}, ["Lisu"] = {"Lisu", "Fraser"}, ["Loma"] = {"Loma"}, ["Lyci"] = {"Lycian"}, ["Lydi"] = {"Lydian"}, ["Mahj"] = {"Mahajani"}, ["Maka"] = {"Makasar"}, ["Mand"] = {"Mandaic", "Mandaean"}, ["Mani"] = {"Manichaean"}, ["Marc"] = {"Marchen"}, ["Maya"] = {"Mayan hieroglyphs"}, ["Medf"] = {"Medefaidrin", "Oberi Okaime", "Oberi Ɔkaimɛ"}, ["Mend"] = {"Mende Kikakui"}, ["Merc"] = {"Meroitic Cursive"}, ["Mero"] = {"Meroitic Hieroglyphs"}, ["Mlym"] = {"Malayalam"}, ["Modi"] = {"Modi", "Moḍī"}, ["Mong"] = {"Mongolian"}, ["Moon"] = {"Moon", "Moon code", "Moon script", "Moon type"}, ["Mroo"] = {"Mro", "Mru"}, ["Mtei"] = {"Meitei Mayek", "Meithei", "Meetei"}, ["Mult"] = {"Multani"}, ["Mymr"] = {"Myanmar", "Burmese"}, ["Narb"] = {"Old North Arabian", "Ancient North Arabian"}, ["Nbat"] = {"Nabataean"}, ["Newa"] = {"Newa", "Newar", "Newari", "Nepāla lipi"}, ["Nkdb"] = {"Naxi Dongba", "na²¹ɕi³³ to³³ba²¹", "Nakhi Tomba"}, ["Nkgb"] = {"Naxi Geba", "na²¹ɕi³³ gʌ²¹ba²¹", "'Na-'Khi ²Ggŏ-¹baw", "Nakhi Geba"}, ["Nkoo"] = {"N’Ko", "N'Ko"}, ["Nshu"] = {"Nüshu"}, ["Ogam"] = {"Ogham"}, ["Olck"] = {"Ol Chiki", "Ol Cemet'", "Ol", "Santali"}, ["Orkh"] = {"Old Turkic", "Orkhon Runic"}, ["Orya"] = {"Oriya", "Odia"}, ["Osge"] = {"Osage"}, ["Osma"] = {"Osmanya"}, ["Palm"] = {"Palmyrene"}, ["Pauc"] = {"Pau Cin Hau"}, ["Perm"] = {"Old Permic"}, ["Phag"] = {"Phags-pa"}, ["Phli"] = {"Inscriptional Pahlavi"}, ["Phlp"] = {"Psalter Pahlavi"}, ["Phlv"] = {"Book Pahlavi"}, ["Phnx"] = {"Phoenician"}, ["Piqd"] = {"Klingon (KLI pIqaD)"}, ["Plrd"] = {"Miao", "Pollard"}, ["Prti"] = {"Inscriptional Parthian"}, ["Rjng"] = {"Rejang", "Redjang", "Kaganga"}, ["Rohg"] = {"Hanifi Rohingya"}, ["Roro"] = {"Rongorongo"}, ["Runr"] = {"Runic"}, ["Samr"] = {"Samaritan"}, ["Sara"] = {"Sarati"}, ["Sarb"] = {"Old South Arabian"}, ["Saur"] = {"Saurashtra"}, ["Sgnw"] = {"SignWriting"}, ["Shaw"] = {"Shavian", "Shaw"}, ["Shrd"] = {"Sharada", "Śāradā"}, ["Shui"] = {"Shuishu"}, ["Sidd"] = {"Siddham", "Siddhaṃ", "Siddhamātṛkā"}, ["Sind"] = {"Khudawadi", "Sindhi"}, ["Sinh"] = {"Sinhala"}, ["Sogd"] = {"Sogdian"}, ["Sogo"] = {"Old Sogdian"}, ["Sora"] = {"Sora Sompeng"}, ["Soyo"] = {"Soyombo"}, ["Sund"] = {"Sundanese"}, ["Sylo"] = {"Syloti Nagri"}, ["Syrc"] = {"Syriac"}, ["Syre"] = {"Syriac (Estrangelo variant)"}, ["Syrj"] = {"Syriac (Western variant)"}, ["Syrn"] = {"Syriac (Eastern variant)"}, ["Tagb"] = {"Tagbanwa"}, ["Takr"] = {"Takri", "Ṭākrī", "Ṭāṅkrī"}, ["Tale"] = {"Tai Le"}, ["Talu"] = {"New Tai Lue"}, ["Taml"] = {"Tamil"}, ["Tang"] = {"Tangut"}, ["Tavt"] = {"Tai Viet"}, ["Telu"] = {"Telugu"}, ["Teng"] = {"Tengwar"}, ["Tfng"] = {"Tifinagh", "柏柏尔语"}, ["Tglg"] = {"Tagalog", "Baybayin", "Alibata"}, ["Thaa"] = {"Thaana"}, ["Thai"] = {"Thai"}, ["Tibt"] = {"Tibetan"}, ["Tirh"] = {"Tirhuta"}, ["Ugar"] = {"Ugaritic"}, ["Vaii"] = {"Vai"}, ["Visp"] = {"Visible Speech"}, ["Wara"] = {"Warang Citi", "Varang Kshiti"}, ["Wcho"] = {"Wancho"}, ["Wole"] = {"Woleai"}, ["Xpeo"] = {"Old Persian"}, ["Xsux"] = {"Sumero-Akkadian cuneiform"}, ["Yiii"] = {"Yi"}, ["Zanb"] = {"Zanabazar Square", "Zanabazarin Dörböljin Useg", "Xewtee Dörböljin Bicig", "Horizontal Square Script"}, ["Zinh"] = {"Code for inherited script"}, ["Zmth"] = {"Mathematical notation"}, ["Zsye"] = {"Symbols (Emoji variant)"}, ["Zsym"] = {"Symbols"}, ["Zxxx"] = {"Code for unwritten documents"}, ["Zyyy"] = {"Code for undetermined script"}, ["Zzzz"] = {"Code for uncoded script"} } e16zbg5ca52clahai63625f9qoa1as7 bacu-saupu:Language/data/iana regions 828 10282 86149 2019-11-30T02:24:50Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50512655|zh:Module:Language/data/iana regions]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- File-Date: 2018-04-23 return { ["AC"] = {"Ascension Island"}, ["AD"] = {"Andorra"}, ["AE"] = {"United Arab Emirates"}, ["AF"] = {"Afghanistan"}, ["AG"] = {"Antigua and Barbuda"}, ["AI"] = {"Anguilla"}, ["AL"] = {"Albania"}, ["AM"] = {"Armenia"}, ["AO"] = {"Angola"}, ["AQ"] = {"Antarctica"}, ["AR"] = {"Argentina"}, ["AS"] = {"American Samoa"}, ["AT"] = {"Austria"}, ["AU"] = {"Australia"}, ["AW"] = {"Aruba"}, ["AX"] = {"Åland Islands"}, ["AZ"] = {"Azerbaijan"}, ["BA"] = {"Bosnia and Herzegovina"}, ["BB"] = {"Barbados"}, ["BD"] = {"Bangladesh"}, ["BE"] = {"Belgium"}, ["BF"] = {"Burkina Faso"}, ["BG"] = {"Bulgaria"}, ["BH"] = {"Bahrain"}, ["BI"] = {"Burundi"}, ["BJ"] = {"Benin"}, ["BL"] = {"Saint Barthélemy"}, ["BM"] = {"Bermuda"}, ["BN"] = {"Brunei Darussalam"}, ["BO"] = {"Bolivia"}, ["BQ"] = {"Bonaire, Sint Eustatius and Saba"}, ["BR"] = {"Brazil"}, ["BS"] = {"Bahamas"}, ["BT"] = {"Bhutan"}, ["BV"] = {"Bouvet Island"}, ["BW"] = {"Botswana"}, ["BY"] = {"Belarus"}, ["BZ"] = {"Belize"}, ["CA"] = {"Canada"}, ["CC"] = {"Cocos (Keeling) Islands"}, ["CD"] = {"The Democratic Republic of the Congo"}, ["CF"] = {"Central African Republic"}, ["CG"] = {"Congo"}, ["CH"] = {"Switzerland"}, ["CI"] = {"Côte d'Ivoire"}, ["CK"] = {"Cook Islands"}, ["CL"] = {"Chile"}, ["CM"] = {"Cameroon"}, ["CN"] = {"China"}, ["CO"] = {"Colombia"}, ["CP"] = {"Clipperton Island"}, ["CR"] = {"Costa Rica"}, ["CU"] = {"Cuba"}, ["CV"] = {"Cabo Verde", "Cape Verde"}, ["CW"] = {"Curaçao"}, ["CX"] = {"Christmas Island"}, ["CY"] = {"Cyprus"}, ["CZ"] = {"Czechia", "Czech Republic"}, ["DE"] = {"Germany"}, ["DG"] = {"Diego Garcia"}, ["DJ"] = {"Djibouti"}, ["DK"] = {"Denmark"}, ["DM"] = {"Dominica"}, ["DO"] = {"Dominican Republic"}, ["DZ"] = {"Algeria"}, ["EA"] = {"Ceuta, Melilla"}, ["EC"] = {"Ecuador"}, ["EE"] = {"Estonia"}, ["EG"] = {"Egypt"}, ["EH"] = {"Western Sahara"}, ["ER"] = {"Eritrea"}, ["ES"] = {"Spain"}, ["ET"] = {"Ethiopia"}, ["EU"] = {"European Union"}, ["EZ"] = {"Eurozone"}, ["FI"] = {"Finland"}, ["FJ"] = {"Fiji"}, ["FK"] = {"Falkland Islands (Malvinas)"}, ["FM"] = {"Federated States of Micronesia"}, ["FO"] = {"Faroe Islands"}, ["FR"] = {"France"}, ["GA"] = {"Gabon"}, ["GB"] = {"United Kingdom"}, ["GD"] = {"Grenada"}, ["GE"] = {"Georgia"}, ["GF"] = {"French Guiana"}, ["GG"] = {"Guernsey"}, ["GH"] = {"Ghana"}, ["GI"] = {"Gibraltar"}, ["GL"] = {"Greenland"}, ["GM"] = {"Gambia"}, ["GN"] = {"Guinea"}, ["GP"] = {"Guadeloupe"}, ["GQ"] = {"Equatorial Guinea"}, ["GR"] = {"Greece"}, ["GS"] = {"South Georgia and the South Sandwich Islands"}, ["GT"] = {"Guatemala"}, ["GU"] = {"Guam"}, ["GW"] = {"Guinea-Bissau"}, ["GY"] = {"Guyana"}, ["HK"] = {"Hong Kong"}, ["HM"] = {"Heard Island and McDonald Islands"}, ["HN"] = {"Honduras"}, ["HR"] = {"Croatia"}, ["HT"] = {"Haiti"}, ["HU"] = {"Hungary"}, ["IC"] = {"Canary Islands"}, ["ID"] = {"Indonesia"}, ["IE"] = {"Ireland"}, ["IL"] = {"Israel"}, ["IM"] = {"Isle of Man"}, ["IN"] = {"India"}, ["IO"] = {"British Indian Ocean Territory"}, ["IQ"] = {"Iraq"}, ["IR"] = {"Islamic Republic of Iran"}, ["IS"] = {"Iceland"}, ["IT"] = {"Italy"}, ["JE"] = {"Jersey"}, ["JM"] = {"Jamaica"}, ["JO"] = {"Jordan"}, ["JP"] = {"Japan"}, ["KE"] = {"Kenya"}, ["KG"] = {"Kyrgyzstan"}, ["KH"] = {"Cambodia"}, ["KI"] = {"Kiribati"}, ["KM"] = {"Comoros"}, ["KN"] = {"Saint Kitts and Nevis"}, ["KP"] = {"Democratic People's Republic of Korea"}, ["KR"] = {"Republic of Korea"}, ["KW"] = {"Kuwait"}, ["KY"] = {"Cayman Islands"}, ["KZ"] = {"Kazakhstan"}, ["LA"] = {"Lao People's Democratic Republic"}, ["LB"] = {"Lebanon"}, ["LC"] = {"Saint Lucia"}, ["LI"] = {"Liechtenstein"}, ["LK"] = {"Sri Lanka"}, ["LR"] = {"Liberia"}, ["LS"] = {"Lesotho"}, ["LT"] = {"Lithuania"}, ["LU"] = {"Luxembourg"}, ["LV"] = {"Latvia"}, ["LY"] = {"Libya"}, ["MA"] = {"Morocco"}, ["MC"] = {"Monaco"}, ["MD"] = {"Moldova"}, ["ME"] = {"Montenegro"}, ["MF"] = {"Saint Martin (French part)"}, ["MG"] = {"Madagascar"}, ["MH"] = {"Marshall Islands"}, ["MK"] = {"The Former Yugoslav Republic of Macedonia"}, ["ML"] = {"Mali"}, ["MM"] = {"Myanmar"}, ["MN"] = {"Mongolia"}, ["MO"] = {"Macao"}, ["MP"] = {"Northern Mariana Islands"}, ["MQ"] = {"Martinique"}, ["MR"] = {"Mauritania"}, ["MS"] = {"Montserrat"}, ["MT"] = {"Malta"}, ["MU"] = {"Mauritius"}, ["MV"] = {"Maldives"}, ["MW"] = {"Malawi"}, ["MX"] = {"Mexico"}, ["MY"] = {"Malaysia"}, ["MZ"] = {"Mozambique"}, ["NA"] = {"Namibia"}, ["NC"] = {"New Caledonia"}, ["NE"] = {"Niger"}, ["NF"] = {"Norfolk Island"}, ["NG"] = {"Nigeria"}, ["NI"] = {"Nicaragua"}, ["NL"] = {"Netherlands"}, ["NO"] = {"Norway"}, ["NP"] = {"Nepal"}, ["NR"] = {"Nauru"}, ["NU"] = {"Niue"}, ["NZ"] = {"New Zealand"}, ["OM"] = {"Oman"}, ["PA"] = {"Panama"}, ["PE"] = {"Peru"}, ["PF"] = {"French Polynesia"}, ["PG"] = {"Papua New Guinea"}, ["PH"] = {"Philippines"}, ["PK"] = {"Pakistan"}, ["PL"] = {"Poland"}, ["PM"] = {"Saint Pierre and Miquelon"}, ["PN"] = {"Pitcairn"}, ["PR"] = {"Puerto Rico"}, ["PS"] = {"State of Palestine"}, ["PT"] = {"Portugal"}, ["PW"] = {"Palau"}, ["PY"] = {"Paraguay"}, ["QA"] = {"Qatar"}, ["RE"] = {"Réunion"}, ["RO"] = {"Romania"}, ["RS"] = {"Serbia"}, ["RU"] = {"Russian Federation"}, ["RW"] = {"Rwanda"}, ["SA"] = {"Saudi Arabia"}, ["SB"] = {"Solomon Islands"}, ["SC"] = {"Seychelles"}, ["SD"] = {"Sudan"}, ["SE"] = {"Sweden"}, ["SG"] = {"Singapore"}, ["SH"] = {"Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha"}, ["SI"] = {"Slovenia"}, ["SJ"] = {"Svalbard and Jan Mayen"}, ["SK"] = {"Slovakia"}, ["SL"] = {"Sierra Leone"}, ["SM"] = {"San Marino"}, ["SN"] = {"Senegal"}, ["SO"] = {"Somalia"}, ["SR"] = {"Suriname"}, ["SS"] = {"South Sudan"}, ["ST"] = {"Sao Tome and Principe"}, ["SV"] = {"El Salvador"}, ["SX"] = {"Sint Maarten (Dutch part)"}, ["SY"] = {"Syrian Arab Republic"}, ["SZ"] = {"Swaziland"}, ["TA"] = {"Tristan da Cunha"}, ["TC"] = {"Turks and Caicos Islands"}, ["TD"] = {"Chad"}, ["TF"] = {"French Southern Territories"}, ["TG"] = {"Togo"}, ["TH"] = {"Thailand"}, ["TJ"] = {"Tajikistan"}, ["TK"] = {"Tokelau"}, ["TL"] = {"Timor-Leste"}, ["TM"] = {"Turkmenistan"}, ["TN"] = {"Tunisia"}, ["TO"] = {"Tonga"}, ["TR"] = {"Turkey"}, ["TT"] = {"Trinidad and Tobago"}, ["TV"] = {"Tuvalu"}, ["TW"] = {"Taiwan, Province of China"}, ["TZ"] = {"United Republic of Tanzania"}, ["UA"] = {"Ukraine"}, ["UG"] = {"Uganda"}, ["UM"] = {"United States Minor Outlying Islands"}, ["UN"] = {"United Nations"}, ["US"] = {"United States"}, ["UY"] = {"Uruguay"}, ["UZ"] = {"Uzbekistan"}, ["VA"] = {"Holy See (Vatican City State)"}, ["VC"] = {"Saint Vincent and the Grenadines"}, ["VE"] = {"Venezuela"}, ["VG"] = {"British Virgin Islands"}, ["VI"] = {"U.S. Virgin Islands"}, ["VN"] = {"Viet Nam"}, ["VU"] = {"Vanuatu"}, ["WF"] = {"Wallis and Futuna"}, ["WS"] = {"Samoa"}, ["YE"] = {"Yemen"}, ["YT"] = {"Mayotte"}, ["ZA"] = {"South Africa"}, ["ZM"] = {"Zambia"}, ["ZW"] = {"Zimbabwe"}, ["001"] = {"World"}, ["002"] = {"Africa"}, ["003"] = {"North America"}, ["005"] = {"South America"}, ["009"] = {"Oceania"}, ["011"] = {"Western Africa"}, ["013"] = {"Central America"}, ["014"] = {"Eastern Africa"}, ["015"] = {"Northern Africa"}, ["017"] = {"Middle Africa"}, ["018"] = {"Southern Africa"}, ["019"] = {"Americas"}, ["021"] = {"Northern America"}, ["029"] = {"Caribbean"}, ["030"] = {"Eastern Asia"}, ["034"] = {"Southern Asia"}, ["035"] = {"South-Eastern Asia"}, ["039"] = {"Southern Europe"}, ["053"] = {"Australia and New Zealand"}, ["054"] = {"Melanesia"}, ["057"] = {"Micronesia"}, ["061"] = {"Polynesia"}, ["142"] = {"Asia"}, ["143"] = {"Central Asia"}, ["145"] = {"Western Asia"}, ["150"] = {"Europe"}, ["151"] = {"Eastern Europe"}, ["154"] = {"Northern Europe"}, ["155"] = {"Western Europe"}, ["202"] = {"Sub-Saharan Africa"}, ["419"] = {"Latin America and the Caribbean"} } 0uwhzjkdmoy9xywg8hyf81r64ilpi9d bacu-saupu:Language/data/iana variants 828 10283 86150 2019-11-30T02:26:06Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50512664|zh:Module:Language/data/iana variants]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- File-Date: 2018-04-23 return { ["1606nict"] = { ["descriptions"] = {"Late Middle French (to 1606)"}, ["prefixes"] = {"frm"}, }, ["1694acad"] = { ["descriptions"] = {"Early Modern French"}, ["prefixes"] = {"fr"}, }, ["1901"] = { ["descriptions"] = {"Traditional German orthography"}, ["prefixes"] = {"de"}, }, ["1959acad"] = { ["descriptions"] = {"\"Academic\" (\"governmental\") variant of Belarusian as codified in 1959"}, ["prefixes"] = {"be"}, }, ["1994"] = { ["descriptions"] = {"Standardized Resian orthography"}, ["prefixes"] = {"sl-rozaj", "sl-rozaj-biske", "sl-rozaj-njiva", "sl-rozaj-osojs", "sl-rozaj-solba"}, }, ["1996"] = { ["descriptions"] = {"German orthography of 1996"}, ["prefixes"] = {"de"}, }, ["abl1943"] = { ["descriptions"] = {"Orthographic formulation of 1943 - Official in Brazil (Formulário Ortográfico de 1943 - Oficial no Brasil)"}, ["prefixes"] = {"pt-br"}, }, ["alalc97"] = { ["descriptions"] = {"ALA-LC Romanization, 1997 edition"}, ["prefixes"] = {}, }, ["aluku"] = { ["descriptions"] = {"Aluku dialect", "Boni dialect"}, ["prefixes"] = {"djk"}, }, ["akuapem"] = { ["descriptions"] = {"Akuapem Twi"}, ["prefixes"] = {"tw"}, }, ["ao1990"] = { ["descriptions"] = {"Portuguese Language Orthographic Agreement of 1990 (Acordo Ortográfico da Língua Portuguesa de 1990)"}, ["prefixes"] = {"pt", "gl"}, }, ["aranes"] = { ["descriptions"] = {"Aranese"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["asante"] = { ["descriptions"] = {"Asante Twi", "Ashanti Twi"}, ["prefixes"] = {"tw"}, }, ["auvern"] = { ["descriptions"] = {"Auvergnat"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["baku1926"] = { ["descriptions"] = {"Unified Turkic Latin Alphabet (Historical)"}, ["prefixes"] = {"az", "ba", "crh", "kk", "krc", "ky", "sah", "tk", "tt", "uz"}, }, ["balanka"] = { ["descriptions"] = {"The Balanka dialect of Anii"}, ["prefixes"] = {"blo"}, }, ["barla"] = { ["descriptions"] = {"The Barlavento dialect group of Kabuverdianu"}, ["prefixes"] = {"kea"}, }, ["basiceng"] = { ["descriptions"] = {"Basic English"}, ["prefixes"] = {"en"}, }, ["bauddha"] = { ["descriptions"] = {"Buddhist Hybrid Sanskrit"}, ["prefixes"] = {"sa"}, }, ["biscayan"] = { ["descriptions"] = {"Biscayan dialect of Basque"}, ["prefixes"] = {"eu"}, }, ["biske"] = { ["descriptions"] = {"The San Giorgio dialect of Resian", "The Bila dialect of Resian"}, ["prefixes"] = {"sl-rozaj"}, }, ["bohoric"] = { ["descriptions"] = {"Slovene in Bohorič alphabet"}, ["prefixes"] = {"sl"}, }, ["boont"] = { ["descriptions"] = {"Boontling"}, ["prefixes"] = {"en"}, }, ["cisaup"] = { ["descriptions"] = {"Cisalpine"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["colb1945"] = { ["descriptions"] = {"Portuguese-Brazilian Orthographic Convention of 1945 (Convenção Ortográfica Luso-Brasileira de 1945)"}, ["prefixes"] = {"pt"}, }, ["cornu"] = { ["descriptions"] = {"Cornu-English", "Cornish English", "Anglo-Cornish"}, ["prefixes"] = {"en"}, }, ["creiss"] = { ["descriptions"] = {"Occitan variants of the Croissant area"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["dajnko"] = { ["descriptions"] = {"Slovene in Dajnko alphabet"}, ["prefixes"] = {"sl"}, }, ["ekavsk"] = { ["descriptions"] = {"Serbian with Ekavian pronunciation"}, ["prefixes"] = {"sr", "sr-latn", "sr-cyrl"}, }, ["emodeng"] = { ["descriptions"] = {"Early Modern English (1500-1700)"}, ["prefixes"] = {"en"}, }, ["fonipa"] = { ["descriptions"] = {"International Phonetic Alphabet"}, ["prefixes"] = {}, }, ["fonkirsh"] = { ["descriptions"] = {"Kirshenbaum Phonetic Alphabet"}, ["prefixes"] = {}, }, ["fonnapa"] = { ["descriptions"] = {"North American Phonetic Alphabet", "Americanist Phonetic Notation"}, ["prefixes"] = {}, }, ["fonupa"] = { ["descriptions"] = {"Uralic Phonetic Alphabet"}, ["prefixes"] = {}, }, ["fonxsamp"] = { ["descriptions"] = {"X-SAMPA transcription"}, ["prefixes"] = {}, }, ["gascon"] = { ["descriptions"] = {"Gascon"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["grclass"] = { ["descriptions"] = {"Classical Occitan orthography"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["grital"] = { ["descriptions"] = {"Italian-inspired Occitan orthography"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["grmistr"] = { ["descriptions"] = {"Mistralian or Mistralian-inspired Occitan orthography"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["hepburn"] = { ["descriptions"] = {"Hepburn romanization"}, ["prefixes"] = {"ja-latn"}, }, ["hognorsk"] = { ["descriptions"] = {"Norwegian in Høgnorsk (High Norwegian) orthography"}, ["prefixes"] = {"nn"}, }, ["hsistemo"] = { ["descriptions"] = {"Standard H-system orthographic fallback for spelling Esperanto"}, ["prefixes"] = {"eo"}, }, ["ijekavsk"] = { ["descriptions"] = {"Serbian with Ijekavian pronunciation"}, ["prefixes"] = {"sr", "sr-latn", "sr-cyrl"}, }, ["itihasa"] = { ["descriptions"] = {"Epic Sanskrit"}, ["prefixes"] = {"sa"}, }, ["ivanchov"] = { ["descriptions"] = {"Bulgarian in 1899 orthography"}, ["prefixes"] = {"bg"}, }, ["jauer"] = { ["descriptions"] = {"Jauer dialect of Romansh"}, ["prefixes"] = {"rm"}, }, ["jyutping"] = { ["descriptions"] = {"Jyutping Cantonese Romanization"}, ["prefixes"] = {"yue"}, }, ["kkcor"] = { ["descriptions"] = {"Common Cornish orthography of Revived Cornish"}, ["prefixes"] = {"kw"}, }, ["kociewie"] = { ["descriptions"] = {"The Kociewie dialect of Polish"}, ["prefixes"] = {"pl"}, }, ["kscor"] = { ["descriptions"] = {"Standard Cornish orthography of Revived Cornish", "Kernowek Standard"}, ["prefixes"] = {"kw"}, }, ["laukika"] = { ["descriptions"] = {"Classical Sanskrit"}, ["prefixes"] = {"sa"}, }, ["lemosin"] = { ["descriptions"] = {"Limousin"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["lengadoc"] = { ["descriptions"] = {"Languedocien"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["lipaw"] = { ["descriptions"] = {"The Lipovaz dialect of Resian", "The Lipovec dialect of Resian"}, ["prefixes"] = {"sl-rozaj"}, }, ["luna1918"] = { ["descriptions"] = {"Post-1917 Russian orthography"}, ["prefixes"] = {"ru"}, }, ["metelko"] = { ["descriptions"] = {"Slovene in Metelko alphabet"}, ["prefixes"] = {"sl"}, }, ["monoton"] = { ["descriptions"] = {"Monotonic Greek"}, ["prefixes"] = {"el"}, }, ["ndyuka"] = { ["descriptions"] = {"Ndyuka dialect", "Aukan dialect"}, ["prefixes"] = {"djk"}, }, ["nedis"] = { ["descriptions"] = {"Natisone dialect", "Nadiza dialect"}, ["prefixes"] = {"sl"}, }, ["newfound"] = { ["descriptions"] = {"Newfoundland English"}, ["prefixes"] = {"en-ca"}, }, ["nicard"] = { ["descriptions"] = {"Niçard"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["njiva"] = { ["descriptions"] = {"The Gniva dialect of Resian", "The Njiva dialect of Resian"}, ["prefixes"] = {"sl-rozaj"}, }, ["nulik"] = { ["descriptions"] = {"Volapük nulik", "Volapük perevidöl", "Volapük nulädik", "de Jong's Volapük", "New Volapük", "Revised Volapük", "Modern Volapük"}, ["prefixes"] = {"vo"}, }, ["osojs"] = { ["descriptions"] = {"The Oseacco dialect of Resian", "The Osojane dialect of Resian"}, ["prefixes"] = {"sl-rozaj"}, }, ["oxendict"] = { ["descriptions"] = {"Oxford English Dictionary spelling"}, ["prefixes"] = {"en"}, }, ["pahawh2"] = { ["descriptions"] = {"Pahawh Hmong Second Stage Reduced orthography"}, ["prefixes"] = {"mww", "hnj"}, }, ["pahawh3"] = { ["descriptions"] = {"Pahawh Hmong Third Stage Reduced orthography"}, ["prefixes"] = {"mww", "hnj"}, }, ["pahawh4"] = { ["descriptions"] = {"Pahawh Hmong Final Version orthography"}, ["prefixes"] = {"mww", "hnj"}, }, ["pamaka"] = { ["descriptions"] = {"Pamaka dialect"}, ["prefixes"] = {"djk"}, }, ["petr1708"] = { ["descriptions"] = {"Petrine orthography"}, ["prefixes"] = {"ru"}, }, ["pinyin"] = { ["descriptions"] = {"Pinyin romanization"}, ["prefixes"] = {"zh-latn", "bo-latn"}, }, ["polyton"] = { ["descriptions"] = {"Polytonic Greek"}, ["prefixes"] = {"el"}, }, ["provenc"] = { ["descriptions"] = {"Provençal"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["puter"] = { ["descriptions"] = {"Puter idiom of Romansh"}, ["prefixes"] = {"rm"}, }, ["rigik"] = { ["descriptions"] = {"Volapük rigik", "Schleyer's Volapük", "Original Volapük", "Classic Volapük"}, ["prefixes"] = {"vo"}, }, ["rozaj"] = { ["descriptions"] = {"Resian", "Resianic", "Rezijan"}, ["prefixes"] = {"sl"}, }, ["rumgr"] = { ["descriptions"] = {"Rumantsch Grischun"}, ["prefixes"] = {"rm"}, }, ["scotland"] = { ["descriptions"] = {"Scottish Standard English"}, ["prefixes"] = {"en"}, }, ["scouse"] = { ["descriptions"] = {"Scouse"}, ["prefixes"] = {"en"}, }, ["simple"] = { ["descriptions"] = {"Simplified form"}, ["prefixes"] = {}, }, ["solba"] = { ["descriptions"] = {"The Stolvizza dialect of Resian", "The Solbica dialect of Resian"}, ["prefixes"] = {"sl-rozaj"}, }, ["sotav"] = { ["descriptions"] = {"The Sotavento dialect group of Kabuverdianu"}, ["prefixes"] = {"kea"}, }, ["spanglis"] = { ["descriptions"] = {"Spanglish"}, ["prefixes"] = {"en", "es"}, }, ["surmiran"] = { ["descriptions"] = {"Surmiran idiom of Romansh"}, ["prefixes"] = {"rm"}, }, ["sursilv"] = { ["descriptions"] = {"Sursilvan idiom of Romansh"}, ["prefixes"] = {"rm"}, }, ["sutsilv"] = { ["descriptions"] = {"Sutsilvan idiom of Romansh"}, ["prefixes"] = {"rm"}, }, ["tarask"] = { ["descriptions"] = {"Belarusian in Taraskievica orthography"}, ["prefixes"] = {"be"}, }, ["uccor"] = { ["descriptions"] = {"Unified Cornish orthography of Revived Cornish"}, ["prefixes"] = {"kw"}, }, ["ucrcor"] = { ["descriptions"] = {"Unified Cornish Revised orthography of Revived Cornish"}, ["prefixes"] = {"kw"}, }, ["ulster"] = { ["descriptions"] = {"Ulster dialect of Scots"}, ["prefixes"] = {"sco"}, }, ["unifon"] = { ["descriptions"] = {"Unifon phonetic alphabet"}, ["prefixes"] = {"en", "hup", "kyh", "tol", "yur"}, }, ["vaidika"] = { ["descriptions"] = {"Vedic Sanskrit"}, ["prefixes"] = {"sa"}, }, ["valencia"] = { ["descriptions"] = {"Valencian"}, ["prefixes"] = {"ca"}, }, ["vallader"] = { ["descriptions"] = {"Vallader idiom of Romansh"}, ["prefixes"] = {"rm"}, }, ["vivaraup"] = { ["descriptions"] = {"Vivaro-Alpine"}, ["prefixes"] = {"oc"}, }, ["wadegile"] = { ["descriptions"] = {"Wade-Giles romanization"}, ["prefixes"] = {"zh-latn"}, }, ["xsistemo"] = { ["descriptions"] = {"Standard X-system orthographic fallback for spelling Esperanto"}, ["prefixes"] = {"eo"}, } } hernhfbyvrpzx4qqhg4250t67zxzfwn bacu-saupu:Language/data/iana suppressed scripts 828 10284 86151 2019-11-30T02:26:40Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50512675|zh:Module:Language/data/iana suppressed scripts]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- File-Date: 2018-04-23 return { ["Arab"] = {"ar", "fa", "ps", "ur"}, ["Armn"] = {"hy"}, ["Beng"] = {"as", "bn"}, ["Blis"] = {"zbl"}, ["Cyrl"] = {"ab", "be", "bg", "kk", "mk", "ru", "uk"}, ["Deva"] = {"hi", "mr", "ne", "kok", "mai"}, ["Ethi"] = {"am", "ti"}, ["Geor"] = {"ka"}, ["Grek"] = {"el"}, ["Gujr"] = {"gu"}, ["Guru"] = {"pa"}, ["Hebr"] = {"he", "yi"}, ["Jpan"] = {"ja"}, ["Khmr"] = {"km"}, ["Knda"] = {"kn"}, ["Kore"] = {"ko"}, ["Laoo"] = {"lo"}, ["Latn"] = {"af", "ay", "bs", "ca", "ch", "cs", "cy", "da", "de", "en", "eo", "es", "et", "eu", "fi", "fj", "fo", "fr", "fy", "ga", "gl", "gn", "gv", "hr", "ht", "hu", "id", "is", "it", "kl", "la", "lb", "ln", "lt", "lv", "mg", "mh", "ms", "mt", "na", "nb", "nd", "nl", "nn", "no", "nr", "ny", "om", "pl", "pt", "qu", "rm", "rn", "ro", "rw", "sg", "sk", "sl", "sm", "so", "sq", "ss", "st", "sv", "sw", "tl", "tn", "to", "tr", "ts", "ve", "vi", "xh", "zu", "dsb", "frr", "frs", "gsw", "hsb", "men", "nds", "niu", "nso", "tem", "tkl", "tmh", "tpi", "tvl"}, ["Mlym"] = {"ml"}, ["Mymr"] = {"my"}, ["Nkoo"] = {"nqo"}, ["Orya"] = {"or"}, ["Sinh"] = {"si"}, ["Taml"] = {"ta"}, ["Telu"] = {"te"}, ["Thaa"] = {"dv"}, ["Thai"] = {"th"}, ["Tibt"] = {"dz"} } o9scccygzgmsa2xy1cpq30rjyy6s7s7 bacu-saupu:Lang/ISO 639 synonyms 828 10285 86152 2019-11-30T02:27:06Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/47639866|zh:Module:Lang/ISO 639 synonyms]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- File-Date: 2013-01-11 return { ["aar"] = "aa", ["abk"] = "ab", ["afr"] = "af", ["aka"] = "ak", ["amh"] = "am", ["ara"] = "ar", ["arg"] = "an", ["asm"] = "as", ["ava"] = "av", ["ave"] = "ae", ["aym"] = "ay", ["aze"] = "az", ["bak"] = "ba", ["bam"] = "bm", ["bel"] = "be", ["ben"] = "bn", ["bih"] = "bh", ["bis"] = "bi", ["bod"] = "bo", ["bos"] = "bs", ["bre"] = "br", ["bul"] = "bg", ["cat"] = "ca", ["ces"] = "cs", ["cha"] = "ch", ["che"] = "ce", ["chu"] = "cu", ["chv"] = "cv", ["cor"] = "kw", ["cos"] = "co", ["cre"] = "cr", ["cym"] = "cy", ["dan"] = "da", ["deu"] = "de", ["div"] = "dv", ["dzo"] = "dz", ["ell"] = "el", ["eng"] = "en", ["epo"] = "eo", ["est"] = "et", ["eus"] = "eu", ["ewe"] = "ee", ["fao"] = "fo", ["fas"] = "fa", ["fij"] = "fj", ["fin"] = "fi", ["fra"] = "fr", ["fry"] = "fy", ["ful"] = "ff", ["gla"] = "gd", ["gle"] = "ga", ["glg"] = "gl", ["glv"] = "gv", ["grn"] = "gn", ["guj"] = "gu", ["hat"] = "ht", ["hau"] = "ha", ["heb"] = "he", ["her"] = "hz", ["hin"] = "hi", ["hmo"] = "ho", ["hrv"] = "hr", ["hun"] = "hu", ["hye"] = "hy", ["ibo"] = "ig", ["ido"] = "io", ["iii"] = "ii", ["iku"] = "iu", ["ile"] = "ie", ["ina"] = "ia", ["ind"] = "id", ["ipk"] = "ik", ["isl"] = "is", ["ita"] = "it", ["jav"] = "jv", ["jpn"] = "ja", ["kal"] = "kl", ["kan"] = "kn", ["kas"] = "ks", ["kat"] = "ka", ["kau"] = "kr", ["kaz"] = "kk", ["khm"] = "km", ["kik"] = "ki", ["kin"] = "rw", ["kir"] = "ky", ["kom"] = "kv", ["kon"] = "kg", ["kor"] = "ko", ["kua"] = "kj", ["kur"] = "ku", ["lao"] = "lo", ["lat"] = "la", ["lav"] = "lv", ["lim"] = "li", ["lin"] = "ln", ["lit"] = "lt", ["ltz"] = "lb", ["lub"] = "lu", ["lug"] = "lg", ["mah"] = "mh", ["mal"] = "ml", ["mar"] = "mr", ["mkd"] = "mk", ["mlg"] = "mg", ["mlt"] = "mt", ["mon"] = "mn", ["mri"] = "mi", ["msa"] = "ms", ["mya"] = "my", ["nau"] = "na", ["nav"] = "nv", ["nbl"] = "nr", ["nde"] = "nd", ["ndo"] = "ng", ["nep"] = "ne", ["nld"] = "nl", ["nno"] = "nn", ["nob"] = "nb", ["nor"] = "no", ["nya"] = "ny", ["oci"] = "oc", ["oji"] = "oj", ["ori"] = "or", ["orm"] = "om", ["oss"] = "os", ["pan"] = "pa", ["pli"] = "pi", ["pol"] = "pl", ["por"] = "pt", ["pus"] = "ps", ["que"] = "qu", ["roh"] = "rm", ["ron"] = "ro", ["run"] = "rn", ["rus"] = "ru", ["sag"] = "sg", ["san"] = "sa", ["sin"] = "si", ["slk"] = "sk", ["slv"] = "sl", ["sme"] = "se", ["smo"] = "sm", ["sna"] = "sn", ["snd"] = "sd", ["som"] = "so", ["sot"] = "st", ["spa"] = "es", ["sqi"] = "sq", ["srd"] = "sc", ["srp"] = "sr", ["ssw"] = "ss", ["sun"] = "su", ["swa"] = "sw", ["swe"] = "sv", ["tah"] = "ty", ["tam"] = "ta", ["tat"] = "tt", ["tel"] = "te", ["tgk"] = "tg", ["tgl"] = "tl", ["tha"] = "th", ["tir"] = "ti", ["ton"] = "to", ["tsn"] = "tn", ["tso"] = "ts", ["tuk"] = "tk", ["tur"] = "tr", ["twi"] = "tw", ["uig"] = "ug", ["ukr"] = "uk", ["urd"] = "ur", ["uzb"] = "uz", ["ven"] = "ve", ["vie"] = "vi", ["vol"] = "vo", ["wln"] = "wa", ["wol"] = "wo", ["xho"] = "xh", ["yid"] = "yi", ["yor"] = "yo", ["zha"] = "za", ["zho"] = "zh", ["zul"] = "zu" } shzq5qyzo42nqfska6amwdq4g8lois9 bacu-saupu:Lang/data 828 10286 86153 2019-11-30T02:27:29Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/55706519|zh:Module:Lang/data]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local lang_data = {}; --[[--------------------------< O V E R R I D E >-------------------------------------------------------------- Language codes and names in this table override the BCP47 names in Module:Language/name/data. code indexes in this table shall always be lower case ]] local override = { -- ISO 639-1 codes -- ["ab"] = {"Abkhazian"}, -- IANA name is Abkhazian; override wp_languages {"Abkhaz"}; to achieve this, use |label= -- ["bh"] = {"Bihari languages"}, -- only ISO 639-1 collective; defined here to override improper redefinition (Bihari) in wp_languages -- ["cu"] = {"Church Slavonic"}, -- 2nd IANA name; -- ["de-at"] = {"Austrian German"}, -- these code-region and code-variant to match en.wiki article names -- ["de-ch"] = {"Swiss German"}, -- ["en-au"] = {"Australian English"}, -- ["en-ca"] = {"Canadian English"}, -- ["en-emodeng"] = {"Early Modern English"}, -- ["en-gb"] = {"British English"}, -- ["en-ie"] = {"Irish English"}, -- ["en-nz"] = {"New Zealand English"}, -- ["en-us"] = {"American English"}, -- ["en-za"] = {"South African English"}, -- ["fy"] = {"West Frisian"}, -- IANA name is Western Frisian -- ["ps"] = {"Pashto"}, -- IANA name is Pushto -- ["sr-cyrl"] = {"Serbian"}, -- override wp_languages Serbian Cyrillic; to achieve this, use |label= -- ISO 639-2, -3 codes -- ["arc"] = {"Aramaic"}, -- IANA names are: Official Aramaic (700-300 BCE), Imperial Aramaic (700-300 BCE); -- ["ber"] = {"柏柏尔语"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["bua"] = {"Buryat"}, -- IANA name Buriat; this is a macro language; these four use wp preferred transliteration; -- ["bxm"] = {"Mongolian Buryat"}, -- IANA name Mongolia Buriat; these three all redirect to Buryat -- ["bxr"] = {"Russian Buryat"}, -- IANA name Russia Buriat; -- ["bxu"] = {"Chinese Buryat"}, -- IANA name China Buriat; -- ["cel"] = {"Celtic languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override improper redefinition ('Proto-Celtic') in wp_languages; use cel-x-proto instead -- ["egy"] = {"Ancient Egyptian"}, -- IANA name is Egyptian (Ancient); distinguish from contemporary arz: Egyptian Arabic -- ["frr"] = {"North Frisian"}, -- IANA name is Northern Frisian -- ["frs"] = {"East Frisian Low Saxon"}, -- IANA name is Eastern Frisian -- ["gem"] = {"Germanic languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override improper redefinition ('Proto-Germanic') in wp_languages; use gem-x-proto instead -- ["jam"] = {"Jamaican Patois"}, -- IANA name is Jamaican Creole English -- ["mhr"] = {"Meadow Mari"}, -- IANA name is Eastern Mari -- ["mid"] = {"Modern Mandaic"}, -- IANA name is Mandaic -- ["mla"] = {"Tamambo"}, -- wp_languages name is Medieval Latin; IANA and ISO 639-1 name is Malo -- ["myn"] = {"Mayan languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["nah"] = {"Nahuatl languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["nrf"] = {"Norman"}, -- not quite a collective - IANA name: Jèrriais; categorizes to Norman-language text -- ["orv"] = {"Old East Slavic"}, -- IANA name is Old Russian -- ["pra"] = {"Prakrit languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["roa"] = {"Romance languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override improper redefinition (Jèrriais) in wp_language; IANA name is "Romance languages" -- ["sal"] = {"Salishan languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["sla"] = {"Slavic languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["son"] = {"Songhai languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["stq"] = {"Saterland Frisian"}, -- IANA name is Saterfriesisch -- ["und"] = {"undetermined"}, -- capitalization to match existing category -- ["wen"] = {"Sorbian languages"}, -- ISO 639-2 collective; defined here to override redefinition in wp_languages -- ["wrg"] = {"Warrongo"}, -- IANA name is Warungu -- ["xal-ru"] = {"Kalmyk"}, -- to match en.wiki article title -- private use codes -- ["cel-x-proto"] = {"Proto-Celtic"}, -- cel in IANA is Celtic languages -- ["gem-x-proto"] = {"Proto-Germanic"}, -- gem in IANA is Germanic languages -- ["grc-x-aeolic"] = {"Aeolic Greek"}, -- these grc-x-... codes are preferred alternates to the non-standard catchall code grc-gre -- ["grc-x-attic"] = {"Attic Greek"}, -- ["grc-x-biblical"] = {"Biblical Greek"}, -- ["grc-x-byzant"] = {"Byzantine Greek"}, -- ["grc-x-classic"] = {"Classical Greek"}, -- ["grc-x-doric"] = {"Doric Greek"}, -- ["grc-x-hellen"] = {"Hellenistic Greek"}, -- ["grc-x-ionic"] = {"Ionic Greek"}, -- ["grc-x-koine"] = {"Koinē Greek"}, -- ["grc-x-medieval"] = {"Medieval Greek"}, -- ["grc-x-patris"] = {"Patristic Greek"}, -- ["grk-x-proto"] = {"Proto-Greek"}, -- grk in IANA is Greek languages -- ["iir-x-proto"] = {"Proto-Indo-Iranian"}, -- iir in IANA is Indo-Iranian Languages -- ["ira-x-proto"] = {"Proto-Iranian"}, -- ira in IANA is Iranian languages -- ["itc-x-proto"] = {"Proto-Italic"}, -- itc in IANA is Italic languages -- ["sla-x-proto"] = {"Proto-Slavic"}, -- sla in IANA is Slavic languages -- ["yuf-x-hav"] = {"Havasupai"}, -- IANA name for these three is Havasupai-Walapai-Yavapai -- ["yuf-x-wal"] = {"Walapai"}, -- ["yuf-x-yav"] = {"Yavapai"}, } --[=[-------------------------< R T L _ S C R I P T S >-------------------------------------------------------- ISO 15924 scripts that are written right-to-left. Data in this table taken from [[ISO 15924#List of codes]] last update to this list: 2017-12-24 ]=] local rtl_scripts = { 'adlm', 'arab', 'aran', 'armi', 'avst', 'cprt', 'egyd', 'egyh', 'hatr', 'hebr', 'hung', 'inds', 'khar', 'lydi', 'mand', 'mani', 'mend', 'merc', 'mero', 'narb', 'nbat', 'nkoo', 'orkh', 'palm', 'phli', 'phlp', 'phlv', 'phnx', 'prti', 'rohg', 'samr', 'sarb', 'sogd', 'sogo', 'syrc', 'syre', 'syrj', 'syrn', 'thaa', 'wole', }; --[[--------------------------< T R A N S L I T T I T L E S >------------------------------------------------ This is a table of tables of transliteration standards and the language codes or language scripts that apply to those standards. This table is used to create the tool-tip text associated with the transliterated text displayed by some of the {{lang-??}} templates. These tables are more-or-less copied directly from {{transl}}. The standard 'NO_STD' is a construct to allow for the cases when no |std= parameter value is provided. ]] local translit_title_table = { ['ahl'] = { ['default'] = 'Academy of the Hebrew Language transliteration', }, ['ala'] = { ['default'] = 'American Library Association – Library of Congress transliteration', }, ['ala-lc'] = { ['default'] = 'American Library Association – Library of Congress transliteration', }, ['batr'] = { ['default'] = 'Bikdash Arabic Transliteration Rules', }, ['bgn/pcgn'] = { ['default'] = 'Board on Geographic Names / Permanent Committee on Geographical Names transliteration', }, ['din'] = { ['ar'] = 'DIN 31635 Arabic', ['fa'] = 'DIN 31635 Arabic', ['ku'] = 'DIN 31635 Arabic', ['ps'] = 'DIN 31635 Arabic', ['tg'] = 'DIN 31635 Arabic', ['ug'] = 'DIN 31635 Arabic', ['ur'] = 'DIN 31635 Arabic', ['arab'] = 'DIN 31635 Arabic', ['default'] = 'DIN transliteration', }, ['eae'] = { ['default'] = 'Encyclopaedia Aethiopica transliteration', }, ['hepburn'] = { ['default'] = 'Hepburn transliteration', }, ['iast'] = { ['default'] = 'International Alphabet of Sanskrit transliteration', }, ['iso'] = { -- when a transliteration standard is supplied ['ab'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['ba'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['be'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['bg'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['kk'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['ky'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['mn'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['ru'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['tg'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['uk'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['bua'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['sah'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['tut'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['xal'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['cyrl'] = 'ISO 9 Cyrillic', ['ar'] = 'ISO 233 Arabic', ['ku'] = 'ISO 233 Arabic', ['ps'] = 'ISO 233 Arabic', ['ug'] = 'ISO 233 Arabic', ['ur'] = 'ISO 233 Arabic', ['arab'] = 'ISO 233 Arabic', ['he'] = 'ISO 259 Hebrew', ['yi'] = 'ISO 259 Hebrew', ['hebr'] = 'ISO 259 Hebrew', ['el'] = 'ISO 843 Greek', ['grc'] = 'ISO 843 Greek', ['ja'] = 'ISO 3602 Japanese', ['hira'] = 'ISO 3602 Japanese', ['hrkt'] = 'ISO 3602 Japanese', ['jpan'] = 'ISO 3602 Japanese', ['kana'] = 'ISO 3602 Japanese', ['zh'] = 'ISO 7098 Chinese', ['chi'] = 'ISO 7098 Chinese', ['pny'] = 'ISO 7098 Chinese', ['zho'] = 'ISO 7098 Chinese', -- ['han'] = 'ISO 7098 Chinese', -- unicode alias of Hani? doesn't belong here? should be Hani? ['hans'] = 'ISO 7098 Chinese', ['hant'] = 'ISO 7098 Chinese', ['ka'] = 'ISO 9984 Georgian', ['kat'] = 'ISO 9984 Georgian', ['arm'] = 'ISO 9985 Armenian', ['hy'] = 'ISO 9985 Armenian', ['th'] = 'ISO 11940 Thai', ['tha'] = 'ISO 11940 Thai', ['ko'] = 'ISO 11941 Korean', ['kor'] = 'ISO 11941 Korean', ['bn'] = 'ISO 15919 Indic', ['dra'] = 'ISO 15919 Indic', ['gu'] = 'ISO 15919 Indic', ['hi'] = 'ISO 15919 Indic', ['inc'] = 'ISO 15919 Indic', ['kn'] = 'ISO 15919 Indic', ['ml'] = 'ISO 15919 Indic', ['mr'] = 'ISO 15919 Indic', ['sa'] = 'ISO 15919 Indic', ['ta'] = 'ISO 15919 Indic', ['te'] = 'ISO 15919 Indic', ['beng'] = 'ISO 15919 Indic', ['brah'] = 'ISO 15919 Indic', ['deva'] = 'ISO 15919 Indic', ['default'] = 'ISO transliteration', }, ['mr'] = { ['default'] = 'McCune–Reischauer transliteration', }, ['nihon-shiki'] = { ['default'] = 'Nihon-shiki transliteration', }, ['no_std'] = { -- when no transliteration standard is supplied ['akk'] = 'Semitic transliteration', ['sem'] = 'Semitic transliteration', ['phnx'] = 'Semitic transliteration', ['xsux'] = 'Cuneiform transliteration', }, ['pinyin'] = { ['default'] = 'Pinyin transliteration', }, ['rr'] = { ['default'] = 'Revised Romanization of Korean transliteration', }, ['satts'] = { ['default'] = 'Standard Arabic Technical Transliteration System transliteration', }, ['ungegn'] = { ['default'] = 'United Nations Group of Experts on Geographical Names transliteration', }, ['wehr'] = { ['default'] = 'Hans Wehr transliteration', }, }; return { override = override, rtl_scripts = rtl_scripts, is_rtl_script = is_rtl_script, translit_title_table = translit_title_table, }; 6wp1s0wdup6uihzo1ijeip6c7itx96p kakuniza:mulangaway 14 10287 86163 86162 2019-11-30T04:53:53Z Xiplus 201 Removed redirect to [[mulangaway]] wikitext text/x-wiki mulangaway 植物 fpkv58p1zhlggijq39ztbk4kqciixog kakuniza:imelang 14 10288 86172 86171 2019-11-30T05:04:18Z Xiplus 201 Removed redirect to [[imelang]] wikitext text/x-wiki imelang 疾病 lttk8syip53q4zyvsk0j91xmo78qo6p kakuniza:ayam 14 10289 86175 86174 2019-11-30T05:07:12Z Xiplus 201 Removed redirect to [[ayam]] wikitext text/x-wiki ayam 鳥 oykk3lt8pqhat0xm0v2iy90k5zqlvmk taazihan mitudung:= 10 10290 86472 86468 2019-11-30T07:04:48Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki =<noinclude> {{documentation}} [[Category:輔助模板]] </noinclude> 5l57n73v31way4oyra8cvn7ti4gqi3b taazihan mitudung:Soft redirect 10 10291 86490 86488 2019-11-30T11:21:03Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Interwiki redirect]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Interwiki redirect]] 5d7u9u2poti7zox2ha7t4u1d8u8t3dk Wikipitiya:AutoWikiBrowser 4 10292 86493 2019-11-30T11:22:56Z Xiplus 201 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{Soft redirect|zh:Wikipedia:AutoWikiBrowser}}" wikitext text/x-wiki {{Soft redirect|zh:Wikipedia:AutoWikiBrowser}} 865fg9tc46zt71qwuh43otl6u7a3ngm Wikipitiya:AWB 4 10293 86494 2019-11-30T11:23:05Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[Wikipitiya:AutoWikiBrowser]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wikipitiya:AutoWikiBrowser]] tvxk4pweqyalgwewz19698hhm2wxnot kakuniza:所有軟重新導向頁面 14 10294 86498 86496 2019-11-30T11:26:43Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Wikipedia category}} {{catmore|:zh:Wikipedia:軟重新導向}} [[Category:重新導向|Soft redirects]] [[Category:全部重新導向分類]] 7u6szd83gltzxi1nj4fqgtrk5457obi taazihan mitudung:catmore 10 10295 86497 2019-11-30T11:26:06Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Category more]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Category more]] 1jnfuezf4gom82b1r30rttopwipkb8o wama 0 10297 86519 86516 2019-12-02T03:36:52Z Wolfch 176 wikitext text/x-wiki '''Wama'''(爸爸) 爸爸是子女對雙親中的男性的稱呼。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == *[http://lokahsu.org.tw/resource/book/junior/43_junior_book.pdf 原住民族語言學習補充教材] hcbsodztwnj7hitdvygv8wg5z0z6tnh wina 0 10298 86518 86513 2019-12-02T03:36:41Z Wolfch 176 中文維基百科不能作為參考資料 wikitext text/x-wiki '''wina'''(媽媽) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考資料) == *[http://lokahsu.org.tw/resource/book/junior/43_junior_book.pdf 原住民族語言學習補充教材] myv6cdsp0qbldfspcs9vjt7c1z7b7x4 sasukamu:Sakizaya a kamu 1 10299 86521 2019-12-02T06:22:57Z Sabak Tutuy 76 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "wiki kunizaay a pitiyacudad Sakizaya a kamu pangihaan Sakizaya a kamu pangihaan u pangnihan uyzamin taneng u Unicode sawantanan a bacu, i Taywan natimulan suba..." wikitext text/x-wiki wiki kunizaay a pitiyacudad Sakizaya a kamu pangihaan Sakizaya a kamu pangihaan u pangnihan uyzamin taneng u Unicode sawantanan a bacu, i Taywan natimulan subal a kamu cudad sulitan u sapaketun tu, ina a ngiha wawa a ngiha a sapangiha saayaway a “ pangihaaan ” “ balaten”, mamin “pangiha” “ sacacay han mibalat ” satuway “ pakaybilbi a ngiha”, a mipaketun tu zumaay a sapangiha tu sangihaan. efmr2lfxwzwhuvh6si57p5dw8ainlga Wikipitiya:palakuliten ku aazihen sakawaw-kalumyiti-sakaluk 4 10300 86525 2019-12-03T06:35:48Z Xiplus 201 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{Soft redirect|zh:Wikipedia:可视化编辑器}}" wikitext text/x-wiki {{Soft redirect|zh:Wikipedia:可视化编辑器}} f1ulfor3mjp7l2p8dj5vjjf88d9nhds taazihan mitudung:中華民國政府部門基礎資訊 10 10301 86629 86628 2019-12-04T01:32:13Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Infobox | bodyclass = vcard | bodystyle = font-size: 88%; float:right; | abovestyle = background-color: #E3E3E3; | above = {{br separated entries | 1 = {{#if:{{{部門名稱|}}}|<span class="fn org">{{{部門名稱|{{PAGENAMEBASE}}}}}</span>}} | 2 = {{#if:{{{外文名稱|}}}|<span style="font-size: small;>{{{外文名稱}}}{{#if:{{{外文語言|}}}|({{#ifexist:Template:ISO 639 name {{{外文語言}}}|{{ISO 639 name {{{外文語言}}}}}|{{{外文語言}}}}})}}</span>}} }} | subheaderstyle = background-color: #E3E3E3; font-weight: bold; | subheader = {{flagicon|ROC}} Conghwaminku a kaway | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{部門標誌|}}}|size={{{部門標誌尺寸|}}}|sizedefault=frameless|upright=0.91|alt={{{部門標誌替代|}}}|suppressplaceholder={{main other|yes|no}}}} | caption = {{{部門標誌名稱|}}} | headerstyle = background-color: #134098; color: white; | labelstyle = white-space: nowrap; | header1 = {{#if:{{{機關類型|}}}{{{所屬部門|}}}{{{員額|}}}{{{年度預算額|}}}{{{授權法源|}}}|hekal cesyn}} | label2 = 機關類型 | data2 = {{{機關類型|}}} | class2 = category | label3 = tatengilan | data3 = {{{所屬部門|}}} | label4 = 員額 | data4 = {{{員額|}}} | label5 = u sisamihcan | data5 = {{{年度預算額|}}} | label6 = payaay hulic | data6 = {{{授權法源|}}} | header7 = {{#if:{{{首長職銜|}}}{{{副首長職銜|}}}{{{副首長職銜二|}}}{{{副首長職銜三|}}}{{{秘書長職銜|}}}{{{秘書長職銜二|}}}{{{副秘書長職銜|}}}{{{任命者姓名|}}}{{{官員任期|}}}|salabunataylin}} | label8 = {{{首長職銜|}}} | data8 = {{#if:{{{首長職銜|}}}|{{{首長姓名|}}}}} | label9 = {{{副首長職銜|}}} | data9 = {{#if:{{{副首長職銜|}}}|{{Slight-pause mark list|{{{副首長姓名|}}}|{{{副首長姓名二|}}}|{{{副首長姓名三|}}}}}}} | label10 = {{{副首長職銜二|}}} | data10 = {{#if:{{{副首長職銜二|}}}|{{Slight-pause mark list|{{{副首長二姓名|}}}|{{{副首長二姓名二|}}}|{{{副首長二姓名三|}}}}}}} | label11 = {{{副首長職銜三|}}} | data11 = {{#if:{{{副首長職銜三|}}}|{{Slight-pause mark list|{{{副首長三姓名|}}}|{{{副首長三姓名二|}}}|{{{副首長三姓名三|}}}}}}} | label12 = {{{秘書長職銜|}}} | data12 = {{#if:{{{秘書長職銜|}}}|{{Slight-pause mark list|{{{秘書長姓名|}}}|{{{秘書長姓名二|}}}|{{{秘書長姓名三|}}}}}}} | label13 = {{{秘書長職銜二|}}} | data13 = {{#if:{{{秘書長職銜二|}}}|{{Slight-pause mark list|{{{秘書長二姓名|}}}|{{{秘書長二姓名二|}}}|{{{秘書長二姓名三|}}}}}}} | label14 = {{{副秘書長職銜|}}} | data14 = {{#if:{{{副秘書長職銜|}}}|{{Slight-pause mark list|{{{副秘書長姓名|}}}|{{{副秘書長姓名二|}}}|{{{副秘書長姓名三|}}}}}}} | label15 = muuculay | data15 = {{{任命者姓名|}}} | label16 = 任期 | data16 = {{{官員任期|}}} | header17 = {{#if:{{{內部單位|}}}{{{附屬機關|}}}{{{任務編組|}}}|sakaput tulik}} | label18 = labuway | data18 = {{{內部單位|}}} | label19 = 附屬機關 | data19 = {{{附屬機關|}}} | label20 = 任務編組 | data20 = {{{任務編組|}}} | header21 = {{#if:{{{成立日期|}}}{{{前身機關|}}}{{{解散日期|}}}{{{後繼機關|}}}|saduduc patideng}} | label22 = patideng a demiad | data22 = {{{成立日期|}}} | label23 = 前身機關 | data23 = {{{前身機關|}}} | label24 = 解散日期 | data24 = {{{解散日期|}}} | label25 = 後繼機關 | data25 = {{{後繼機關|}}} | header26 = {{#if:{{{代表圖像|}}}{{{地址|}}}{{{電話|}}}{{{網站|}}}|takusay ngiha’}} | data27 = {{#if:{{{代表圖像|}}}|{{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{代表圖像|}}}|size={{{代表圖像尺寸|}}}|sizedefault=frameless|upright=1.15|alt={{{代表圖像替代|}}}|suppressplaceholder={{main other|yes|no}}}}{{#if:{{{代表圖像名稱|}}}|<br />{{{代表圖像名稱}}}}}}} | label28 = puenengan | data28 = {{{地址|}}} | class28 = adr | label29 = Telay | data29 = {{{電話|}}} | label30 = calay-kakacawan(wangcan) | data30 = {{#if:{{{網站|}}}|{{#ifeq:{{str endswith|{{{網站}}}|]}}|是|{{{網站}}}|{{url|{{{網站}}}}}}}}} | class30 = url | header31 = {{#if:{{{備註|}}}|<nowiki />}} | header31style = background-color: transparent; border-top: 1px solid #aaa; padding-top: 0.2em; | label32 = 備註 | data32 = {{{備註|}}} | class32 = note | header33 = {{#if:{{{議席分佈|}}}|<nowiki />}} | header33style = background-color: transparent; border-top: 1px solid #aaa; padding-top: 0.2em; | label34 = 議席分佈 | data34 = {{{議席分佈|}}} | header35 = {{#if:{{{政治團體|}}}|<nowiki />}} | header35style = background-color: transparent; border-top: 1px solid #aaa; padding-top: 0.2em; | label36 = 政治團體 | data36 = {{{政治團體|}}} }}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 1rzuancg8ympra4v6en6y62zz7fz2eg taazihan mitudung:Infobox 10 10302 86600 2019-12-04T01:10:19Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/54140095|zh:Template:Infobox]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Infobox|infobox}}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> bi6zudjp7d0v1wwsxz20vxhbs4lo5jr bacu-saupu:Infobox 828 10303 86601 2019-12-04T01:10:59Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/42280592|zh:Module:Infobox]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- -- This module implements {{Infobox}} -- 中文的此模块对比英文维基多解析了overimage, overcaption, -- overimagerowclass以及header/labal/data*style参数。 -- local p = {} local navbar = require('Module:Navbar')._navbar local args = {} local origArgs local root local function union(t1, t2) -- Returns the union of the values of two tables, as a sequence. local vals = {} for k, v in pairs(t1) do vals[v] = true end for k, v in pairs(t2) do vals[v] = true end local ret = {} for k, v in pairs(vals) do table.insert(ret, k) end return ret end local function getArgNums(prefix) -- Returns a table containing the numbers of the arguments that exist -- for the specified prefix. For example, if the prefix was 'data', and -- 'data1', 'data2', and 'data5' exist, it would return {1, 2, 5}. local nums = {} for k, v in pairs(args) do local num = tostring(k):match('^' .. prefix .. '([1-9]%d*)$') if num then table.insert(nums, tonumber(num)) end end table.sort(nums) return nums end local function addRow(rowArgs) -- Adds a row to the infobox, with either a header cell -- or a label/data cell combination. if rowArgs.header then root :tag('tr') :addClass(rowArgs.rowclass) :cssText(rowArgs.rowstyle) :attr('id', rowArgs.rowid) :tag('th') :attr('colspan', 2) :attr('id', rowArgs.headerid) :addClass(rowArgs.class) :addClass(args.headerclass) :css('text-align', 'center') :cssText(rowArgs.headerstyle) :wikitext(rowArgs.header) elseif rowArgs.data then local row = root:tag('tr') row:addClass(rowArgs.rowclass) row:cssText(rowArgs.rowstyle) row:attr('id', rowArgs.rowid) if rowArgs.label then row :tag('th') :attr('scope', 'row') :css('text-align', 'left') :attr('id', rowArgs.labelid) :cssText(rowArgs.labelstyle) :wikitext(rowArgs.label) :done() end local dataCell = row:tag('td') if not rowArgs.label then dataCell :attr('colspan', 2) :css('text-align', 'center') end dataCell :attr('id', rowArgs.dataid) :addClass(rowArgs.class) :cssText(rowArgs.datastyle) :newline() :wikitext(rowArgs.data) end end local function renderOverImage() if not args.overimage then return end local row = root:tag('tr') row:addClass(args.overimagerowclass) local topImage = row:tag('td') topImage:attr('colspan', 2) topImage:addClass(args.imageclass) topImage:cssText(args.imagestyle) topImage:css('text-align', 'center') if args.overcaption and args.captionstyle then topImage:wikitext(args.overimage .. '<br /><span style=\"' .. args.captionstyle .. '\">' .. args.overcaption .. '</span>') else if args.overcaption then topImage:wikitext(args.overimage .. '<br />' .. args.overcaption) else topImage:wikitext(args.overimage) end end end local function renderTitle() if not args.title then return end root :tag('caption') :addClass(args.titleclass) :cssText(args.titlestyle) :wikitext('\'\'\'' .. args.title .. '\'\'\'') end local function renderAboveRow() if not args.above then return end root :tag('tr') :tag('th') :attr('colspan', 2) :addClass(args.aboveclass) :css('text-align', 'center') :css('font-size', '125%') :css('font-weight', 'bold') :cssText(args.abovestyle) :wikitext(args.above) end local function renderBelowRow() if not args.below then return end root :tag('tr') :tag('td') :attr('colspan', '2') :addClass(args.belowclass) :css('text-align', 'center') :cssText(args.belowstyle) :newline() :wikitext(args.below) end local function renderSubheaders() if args.subheader then args.subheader1 = args.subheader end if args.subheaderrowclass then args.subheaderrowclass1 = args.subheaderrowclass end local subheadernums = getArgNums('subheader') for k, num in ipairs(subheadernums) do addRow({ data = args['subheader' .. tostring(num)], datastyle = args.subheaderstyle or args['subheaderstyle' .. tostring(num)], class = args.subheaderclass, rowclass = args['subheaderrowclass' .. tostring(num)] }) end end local function renderImages() if args.image then args.image1 = args.image end if args.caption then args.caption1 = args.caption end local imagenums = getArgNums('image') for k, num in ipairs(imagenums) do local caption = args['caption' .. tostring(num)] local data = mw.html.create():wikitext(args['image' .. tostring(num)]) if caption then data :tag('div') :cssText(args.captionstyle) :wikitext(caption) end addRow({ data = tostring(data), datastyle = args.imagestyle, class = args.imageclass, rowclass = args['imagerowclass' .. tostring(num)] }) end end local function renderRows() -- Gets the union of the header and data argument numbers, -- and renders them all in order using addRow. local rownums = union(getArgNums('header'), getArgNums('data')) table.sort(rownums) for k, num in ipairs(rownums) do addRow({ header = args['header' .. tostring(num)], headerstyle = (args.headerstyle or '') .. (args.headerstyle and ';' or '') .. (args['header' .. tostring(num) .. 'style'] or ''), label = args['label' .. tostring(num)], labelstyle = (args.labelstyle or '') .. (args.labelstyle and ';' or '') .. (args['label' .. tostring(num) .. 'style'] or ''), data = args['data' .. tostring(num)], datastyle = (args.datastyle or '') .. (args.datastyle and ';' or '') .. (args['data' .. tostring(num) .. 'style'] or ''), class = args['class' .. tostring(num)], rowclass = args['rowclass' .. tostring(num)], rowstyle = args['rowstyle' .. tostring(num)], dataid = args['dataid' .. tostring(num)], labelid = args['labelid' .. tostring(num)], headerid = args['headerid' .. tostring(num)], rowid = args['rowid' .. tostring(num)] }) end end local function renderNavBar() if not args.name then return end root :tag('tr') :tag('td') :attr('colspan', '2') :css('text-align', 'right') :wikitext(navbar{ args.name, mini = 1, }) end local function renderItalicTitle() local italicTitle = args['italic title'] and mw.ustring.lower(args['italic title']) if italicTitle == '' or italicTitle == 'force' or italicTitle == 'yes' then root:wikitext(mw.getCurrentFrame():expandTemplate({title = 'italic title'})) end end local function renderTrackingCategories() if args.decat ~= 'yes' then if #(getArgNums('data')) == 0 and mw.title.getCurrentTitle().namespace == 0 then root:wikitext('[[Category:使用无数据行信息框模板的条目]]') end if args.child == 'yes' and args.title then root:wikitext('[[Category:使用带有标题参数的嵌入式信息框模板的条目]]') end end end local function _infobox() -- Specify the overall layout of the infobox, with special settings -- if the infobox is used as a 'child' inside another infobox. if args.child ~= 'yes' then root = mw.html.create('table') root :addClass('infobox') :addClass(args.bodyclass) :attr('cellspacing', 3) :css('border-spacing', '3px') if args.subbox == 'yes' then root :css('padding', '0') :css('border', 'none') :css('margin', '-3px') :css('width', 'auto') :css('min-width', '100%') :css('font-size', 'small') :css('clear', 'none') :css('float', 'none') :css('background-color', 'transparent') else root :css('width', '22em') :css('text-align', 'left') :css('font-size', 'small') :css('line-height', '1.5em') end root :cssText(args.bodystyle) renderTitle() renderAboveRow() else root = mw.html.create() root :wikitext(args.title) end renderOverImage() renderSubheaders() renderImages() renderRows() renderBelowRow() renderNavBar() renderItalicTitle() renderTrackingCategories() return tostring(root) end local function preprocessSingleArg(argName) -- If the argument exists and isn't blank, add it to the argument table. -- Blank arguments are treated as nil to match the behaviour of ParserFunctions. if origArgs[argName] and origArgs[argName] ~= '' then args[argName] = origArgs[argName] end end local function preprocessArgs(prefixTable, step) -- Assign the parameters with the given prefixes to the args table, in order, in batches -- of the step size specified. This is to prevent references etc. from appearing in the -- wrong order. The prefixTable should be an array containing tables, each of which has -- two possible fields, a "prefix" string and a "depend" table. The function always parses -- parameters containing the "prefix" string, but only parses parameters in the "depend" -- table if the prefix parameter is present and non-blank. if type(prefixTable) ~= 'table' then error("Non-table value detected for the prefix table", 2) end if type(step) ~= 'number' then error("Invalid step value detected", 2) end -- Get arguments without a number suffix, and check for bad input. for i,v in ipairs(prefixTable) do if type(v) ~= 'table' or type(v.prefix) ~= "string" or (v.depend and type(v.depend) ~= 'table') then error('Invalid input detected to preprocessArgs prefix table', 2) end preprocessSingleArg(v.prefix) -- Only parse the depend parameter if the prefix parameter is present and not blank. if args[v.prefix] and v.depend then for j, dependValue in ipairs(v.depend) do if type(dependValue) ~= 'string' then error('Invalid "depend" parameter value detected in preprocessArgs') end preprocessSingleArg(dependValue) end end end -- Get arguments with number suffixes. local a = 1 -- Counter variable. local moreArgumentsExist = true while moreArgumentsExist == true do moreArgumentsExist = false for i = a, a + step - 1 do for j,v in ipairs(prefixTable) do local prefixArgName = v.prefix .. tostring(i) if origArgs[prefixArgName] then moreArgumentsExist = true -- Do another loop if any arguments are found, even blank ones. preprocessSingleArg(prefixArgName) end -- Process the depend table if the prefix argument is present and not blank, or -- we are processing "prefix1" and "prefix" is present and not blank, and -- if the depend table is present. if v.depend and (args[prefixArgName] or (i == 1 and args[v.prefix])) then for j,dependValue in ipairs(v.depend) do local dependArgName = dependValue .. tostring(i) preprocessSingleArg(dependArgName) end end end end a = a + step end end function preprocessSpecificStyle(styleTable, step) -- Assign the parameters *style to the args table local a = 1 -- Counter variable. local moreArgumentsExist = true while moreArgumentsExist == true do moreArgumentsExist = false for i = a,a + step - 1 do for j,v in ipairs(styleTable) do local styleArgName = v.arg .. tostring(i) .. 'style' if origArgs[styleArgName] then moreArgumentsExist = true -- Do another loop if any arguments are found, even blank ones. preprocessSingleArg(styleArgName) end end end a = a + step end end function p.infobox(frame) -- If called via #invoke, use the args passed into the invoking template. -- Otherwise, for testing purposes, assume args are being passed directly in. if frame == mw.getCurrentFrame() then origArgs = frame:getParent().args else origArgs = frame end -- Parse the data parameters in the same order that the old {{infobox}} did, so that -- references etc. will display in the expected places. Parameters that depend on -- another parameter are only processed if that parameter is present, to avoid -- phantom references appearing in article reference lists. preprocessSingleArg('child') preprocessSingleArg('bodyclass') preprocessSingleArg('subbox') preprocessSingleArg('bodystyle') preprocessSingleArg('overimage') preprocessSingleArg('overcaption') preprocessSingleArg('overimagerowclass') preprocessSingleArg('title') preprocessSingleArg('titleclass') preprocessSingleArg('titlestyle') preprocessSingleArg('above') preprocessSingleArg('aboveclass') preprocessSingleArg('abovestyle') preprocessArgs({ {prefix = 'subheader', depend = {'subheaderstyle', 'subheaderrowclass'}} }, 10) preprocessSingleArg('subheaderstyle') preprocessSingleArg('subheaderclass') preprocessArgs({ {prefix = 'image', depend = {'caption', 'imagerowclass'}} }, 10) preprocessSingleArg('captionstyle') preprocessSingleArg('imagestyle') preprocessSingleArg('imageclass') preprocessArgs({ {prefix = 'header'}, {prefix = 'data', depend = {'label'}}, {prefix = 'rowclass'}, {prefix = 'rowstyle'}, {prefix = 'class'}, {prefix = 'dataid'}, {prefix = 'labelid'}, {prefix = 'headerid'}, {prefix = 'rowid'} }, 80) preprocessSpecificStyle({ {arg = 'header'}, {arg = 'label'}, {arg = 'data'} }, 80) preprocessSingleArg('headerclass') preprocessSingleArg('headerstyle') preprocessSingleArg('labelstyle') preprocessSingleArg('datastyle') preprocessSingleArg('below') preprocessSingleArg('belowclass') preprocessSingleArg('belowstyle') preprocessSingleArg('name') args['italic title'] = origArgs['italic title'] -- different behaviour if blank or absent preprocessSingleArg('decat') return _infobox() end return p ily0my08xn1bottqoifhr5ac7z2xjyb taazihan mitudung:br separated entries 10 10304 86602 2019-12-04T01:11:36Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Br separated entries]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Br separated entries]] n9cbzs5syh2pbj0hu5vvj2v5rqdnjbs taazihan mitudung:Br separated entries 10 10305 86603 2019-12-04T01:11:43Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50321965|zh:Template:Br separated entries]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{<includeonly>safesubst:</includeonly>#invoke:Separated entries|br}}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> 3qzqyo0vc2bkjx7dik52fp751jwcnq3 bacu-saupu:Separated entries 828 10306 86604 2019-12-04T01:11:58Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50321925|zh:Module:Separated entries]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- This module takes positional parameters as input and concatenates them with -- an optional separator. The final separator (the "conjunction") can be -- specified independently, enabling natural-language lists like -- "foo, bar, baz and qux". local compressSparseArray = require('Module:TableTools').compressSparseArray local p = {} function p._main(args) local separator = args.separator -- Decode (convert to Unicode) HTML escape sequences, such as "&#32;" for space. and mw.text.decode(args.separator) or '' local conjunction = args.conjunction and mw.text.decode(args.conjunction) or separator -- Discard named parameters. local values = compressSparseArray(args) return mw.text.listToText(values, separator, conjunction) end local function makeInvokeFunction(separator, conjunction) return function (frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame) args.separator = separator or args.separator args.conjunction = conjunction or args.conjunction return p._main(args) end end p.main = makeInvokeFunction() p.br = makeInvokeFunction('<br />') p.comma = makeInvokeFunction(mw.message.new('comma-separator'):plain()) return p llc3d3c78nhgnxk4nekr2o428a8k5qt bacu-saupu:InfoboxImage 828 10307 86605 2019-12-04T01:12:17Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/44904408|zh:Module:InfoboxImage]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain -- 输入: - 輸入: -- image - 纯文件名(带有File:/Image:前缀与否皆可)或完全格式化的图片链接 - 純檔案名(帶有File:/Image:字首與否皆可)或完全格式化的圖片連結 -- page - page to display for multipage images (DjVu) -- size - 显示图像大小 - 顯示影像大小 -- maxsize - 图像最大大小 - 影像最大大小 -- sizedefault - 如果size参数留空,默认显示图像大小 - 如果size參數留空,預設顯示影像大小 -- alt - 图像替换文本 - 影像替換文字 -- title - 图像标题文本 - 影像標題文字 -- border - 有边框则设为yes - 有邊框則設為yes -- center - 图像需居中则设为yes - 影像需居中則設為yes -- upright - 垂直图像参数 - 垂直影像參數 -- suppressplaceholder - 设为yes则检查图像是否为占位符并停用 - 設為yes則檢查影像是否為佔位符並停用 -- link - 点击图像时访问的页面 - 點選影像時訪問的頁面 -- 输出: - 輸出: -- 格式化图像 - 格式化影像 -- 详情请参阅"Module:InfoboxImage/doc"页面 - 詳情請參閱"Module:InfoboxImage/doc"頁面 local i = {}; local placeholder_image = { "Blue - Replace this image female.svg", "Blue - Replace this image male.svg", "Female no free image yet.png", "Flag of None (square).svg", "Flag of None.svg", "Flag of.svg", "Green - Replace this image female.svg", "Green - Replace this image male.svg", "Image is needed female.svg", "Image is needed male.svg", "Location map of None.svg", "Male no free image yet.png", "Missing flag.png", "No flag.svg", "No free portrait.svg", "No portrait (female).svg", "No portrait (male).svg", "Red - Replace this image female.svg", "Red - Replace this image male.svg", "Replace this image female (blue).svg", "Replace this image female.svg", "Replace this image male (blue).svg", "Replace this image male.svg", "Silver - Replace this image female.svg", "Silver - Replace this image male.svg", "Replace this image.svg", "Cricket no pic.png", "CarersLogo.gif", "Diagram Needed.svg", "Example.jpg", "Image placeholder.png", "No male portrait.svg", "Nocover-upload.png", "NoDVDcover copy.png", "Noribbon.svg", "No portrait-BFD-test.svg", "Placeholder barnstar ribbon.png", "Project Trains no image.png", "Image-request.png", "Sin bandera.svg", "Sin escudo.svg", "Replace this image - temple.png", "Replace this image butterfly.png", "Replace this image.svg", "Replace this image1.svg", "Resolution angle.png", "Image-No portrait-text-BFD-test.svg", "Insert image here.svg", "No image available.png", "NO IMAGE YET square.png", "NO IMAGE YET.png", "No Photo Available.svg", "No Screenshot.svg", "No-image-available.jpg", "Null.png", "PictureNeeded.gif", "Place holder.jpg", "Unbenannt.JPG", "UploadACopyrightFreeImage.svg", "UploadAnImage.gif", "UploadAnImage.svg", "UploadAnImageShort.svg", "CarersLogo.gif", "Diagram Needed.svg", "No male portrait.svg", "NoDVDcover copy.png", "Placeholder barnstar ribbon.png", "Project Trains no image.png", "Image-request.png", } function i.IsPlaceholder(image) -- change underscores to spaces image = mw.ustring.gsub(image, "_", " "); assert(image ~= nil, 'mw.ustring.gsub(image, "_", " ") must not return nil') -- if image starts with [[ then remove that and anything after | if mw.ustring.sub(image,1,2) == "[[" then image = mw.ustring.sub(image,3); image = mw.ustring.gsub(image, "([^|]*)|.*", "%1"); assert(image ~= nil, 'mw.ustring.gsub(image, "([^|]*)|.*", "%1") must not return nil') end -- Trim spaces image = mw.ustring.gsub(image, '^[ ]*(.-)[ ]*$', '%1'); assert(image ~= nil, "mw.ustring.gsub(image, '^[ ]*(.-)[ ]*$', '%1') must not return nil") -- remove prefix if exists local allNames = mw.site.namespaces[6].aliases allNames[#allNames + 1] = mw.site.namespaces[6].name allNames[#allNames + 1] = mw.site.namespaces[6].canonicalName for i, name in ipairs(allNames) do if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image, 1, mw.ustring.len(name) + 1)) == mw.ustring.lower(name .. ":") then image = mw.ustring.sub(image, mw.ustring.len(name) + 2); break end end -- Trim spaces image = mw.ustring.gsub(image, '^[ ]*(.-)[ ]*$', '%1'); -- capitalise first letter image = mw.ustring.upper(mw.ustring.sub(image,1,1)) .. mw.ustring.sub(image,2); for i,j in pairs(placeholder_image) do if image == j then return true end end return false end function i.InfoboxImage(frame) local image = frame.args["image"]; if image == "" or image == nil then return ""; end if image == "&nbsp;" then return image; end if frame.args["suppressplaceholder"] ~= "no" then if i.IsPlaceholder(image) == true then return ""; end end if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image,1,5)) == "http:" then return ""; end if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image,1,6)) == "[http:" then return ""; end if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image,1,7)) == "[[http:" then return ""; end if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image,1,6)) == "https:" then return ""; end if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image,1,7)) == "[https:" then return ""; end if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image,1,8)) == "[[https:" then return ""; end if mw.ustring.sub(image,1,2) == "[[" then -- search for thumbnail images and add to tracking cat if found if mw.title.getCurrentTitle().namespace == 0 and (mw.ustring.find(image, "|%s*thumb%s*[|%]]") or mw.ustring.find(image, "|%s*thumbnail%s*[|%]]")) then return image .. "[[Category:信息框內使用縮圖語法的頁面]]"; elseif mw.title.getCurrentTitle().namespace == 0 then return image .. "[[Category:使用过时图像语法的页面]]"; else return image; end elseif mw.ustring.sub(image,1,2) == "{{" and mw.ustring.sub(image,1,3) ~= "{{{" then return image; elseif mw.ustring.sub(image,1,1) == "<" then return image; elseif mw.ustring.sub(image,1,5) == mw.ustring.char(127).."UNIQ" then -- Found strip marker at begining, so pass don't process at all return image; elseif mw.ustring.sub(image,4,9) == "`UNIQ-" then -- Found strip marker at begining, so pass don't process at all return image; else local result = ""; local page = frame.args["page"]; local size = frame.args["size"]; local maxsize = frame.args["maxsize"]; local sizedefault = frame.args["sizedefault"]; local alt = frame.args["alt"]; local link = frame.args["link"]; local title = frame.args["title"]; local border = frame.args["border"]; local upright = frame.args["upright"] or ""; local thumbtime = frame.args["thumbtime"] or ""; local center= frame.args["center"]; -- remove prefix if exists local allNames = mw.site.namespaces[6].aliases allNames[#allNames + 1] = mw.site.namespaces[6].name allNames[#allNames + 1] = mw.site.namespaces[6].canonicalName for i, name in ipairs(allNames) do if mw.ustring.lower(mw.ustring.sub(image, 1, mw.ustring.len(name) + 1)) == mw.ustring.lower(name .. ":") then image = mw.ustring.sub(image, mw.ustring.len(name) + 2); break end end if maxsize ~= "" and maxsize ~= nil then -- if no sizedefault then set to maxsize if sizedefault == "" or sizedefault == nil then sizedefault = maxsize end -- check to see if size bigger than maxsize if size ~= "" and size ~= nil then local sizenumber = tonumber(mw.ustring.match(size,"%d*")) or 0; local maxsizenumber = tonumber(mw.ustring.match(maxsize,"%d*")) or 0; if sizenumber>maxsizenumber and maxsizenumber>0 then size = maxsize; end end end -- add px to size if just a number if (tonumber(size) or 0) > 0 then size = size .. "px"; end -- add px to sizedefault if just a number if (tonumber(sizedefault) or 0) > 0 then sizedefault = sizedefault .. "px"; end result = "[[File:" .. image; if page ~= "" and page ~= nil then result = result .. "|page=" .. page; end if size ~= "" and size ~= nil then result = result .. "|" .. size; elseif sizedefault ~= "" and sizedefault ~= nil then result = result .. "|" .. sizedefault; else result = result .. "|frameless"; end if center == "yes" then result = result .. "|center" end if alt ~= "" and alt ~= nil then result = result .. "|alt=" .. alt; end if link ~= "" and link ~= nil then result = result .. "|link=" .. link; end if border == "yes" then result = result .. "|border"; end if upright == "yes" then result = result .. "|upright"; elseif upright ~= "" then result = result .. "|upright=" .. upright; end if thumbtime ~= "" then result = result .. "|thumbtime=" .. thumbtime; end if title ~= "" and title ~= nil then result = result .. "|" .. title; elseif alt ~= "" and alt ~= nil then result = result .. "|" .. alt; end result = result .. "]]"; return result; end end return i; e8seu8gaku2naxznb026gkw0guu6zvt taazihan mitudung:Slight-pause mark list 10 10308 86606 2019-12-04T01:12:30Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/34982488|zh:Template:Slight-pause mark list]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Slight-pause mark list|main}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 3m5sqr5616j49imxx1k3jlaijpvmbhi bacu-saupu:Slight-pause mark list 828 10309 86607 2019-12-04T01:12:44Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/38841246|zh:Module:Slight-pause mark list]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain require('Module:No globals') local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local p = {} function p.main(frame) local args = getArgs(frame) return p._main(args) end function p._main(args) -- Main module code goes here. local _args, countNil = {}, 0 for i = 1, math.huge do if args[i] then table.insert(_args, args[i]) countNil = 0 else countNil = countNil + 1 if countNil == 4 then break end end end if _args == {} then return end return '<span class="nowrap">' .. table.concat(_args, '</span>、<wbr /><span class="nowrap">') .. '</span>' end return p 7bcw0q4fwd7eyjsbmq66ipludfp6u1e taazihan mitudung:tel 10 10310 86608 2019-12-04T01:13:09Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Tel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:Tel]] qxezbqp5ovh2fcrxy632fmxaqbn6p92 taazihan mitudung:Tel 10 10311 86631 86609 2019-12-04T01:34:48Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <span class="tel">[[:zh:國際冠碼|+]][[:zh:國際電話區號列表|{{{1}}}]]&nbsp;{{#if:{{{2<includeonly>|</includeonly>}}}| {{#switch:{{{1}}} |1 = [[:zh:北美洲電話區號列表|{{{2}}}]] |44 = [[:en:Telephone numbers in the United Kingdom|{{{2}}}]] |852 = [[:zh:香港電話號碼分類|{{{2}}}]] |853 = [[:zh:澳門電話號碼|{{{2}}}]] |86 = [[:zh:中華人民共和國電話區號|(0){{{2}}}]] |886 = [[:zh:中華民國長途電話區號表|{{{2}}}]] |[[:en:+{{{1}}}|{{{2}}}]]}}{{#if:{{{3<includeonly>|</includeonly>}}}|&nbsp;{{{3}}} }} }}</span><includeonly>{{#IFEQ:{{{cat}}}|no||[[Category:含有電話號碼的條目]]}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 8wril1ec0zhi1bw4toavscenc636tyj taazihan mitudung:flagicon 10 10312 86610 2019-12-04T01:13:42Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Flagicon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Flagicon]] 8zvmpj9gmaf9h7myuwry33ieacx41i8 taazihan mitudung:Flagicon 10 10313 86614 86611 2019-12-04T01:15:25Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki {{Country data {{{1|}}}|Flagicon/core|variant={{{variant|{{{2|}}}}}}|size={{{size|}}}}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude> kwtd6tyik1k6yeowjc8yb8fj305cb3i taazihan mitudung:country data 10 10314 86612 2019-12-04T01:14:00Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Country data]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Country data]] gnbg07gw24kxjccferthp0msvwkjx60 taazihan mitudung:Country data 10 10315 86613 2019-12-04T01:14:07Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/32678540|zh:Template:Country data]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{ {{{1}}} |alias = |flag alias = Flag placeholder.svg |name = |size = {{{size|}}} |border= {{{border|}}} |link = {{{link|}}} }}<noinclude> {{模板文件}} [[分類:旗幟模板系統]] </noinclude> 21zpa7gseyhl3e979jenu7zmgy03vnu taazihan mitudung:Flagicon/core 10 10316 86616 86615 2019-12-04T01:15:49Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <span class="flagicon">[[File:{{{flag alias-{{{variant}}}|{{{flag alias}}}}}}|{{#if:{{{size|}}}|{{{size}}}|22x20px}}|{{{border-{{{variant}}}|{{{border|border}}}}}} |alt={{{alias}}}|link={{{alias}}}]]</span> twim4s8604ejy3xk7va8co6g18awgvg taazihan mitudung:Country data ROC 10 10317 86617 2019-12-04T01:16:04Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/45990759|zh:Template:Country data ROC]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #Redirect [[Template:Country data Republic of China]] [[Category:國家資料重定向模板]] 5896ug0x4z4x9ewi8oetcf6pd547wug taazihan mitudung:Country data Republic of China 10 10318 86618 2019-12-04T01:16:13Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/45990769|zh:Template:Country data Republic of China]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = 中華民國 | flag alias = Flag of the Republic of China.svg | flag alias-1912 = Flag of the Republic of China 1912-1928.svg | link-alias-1912 = 北洋政府 | flag alias-1929 = Flag of the Republic of China.svg | link-alias-1929 = 中華民國 (大陸時期) | flag alias-army = Republic of China Army Flag.svg | link-alias-army = 中華民國陸軍 | flag alias-naval = Flag of the Republic of China.svg | link-alias-naval = 中華民國海軍 | flag alias-air force = Flag of the Republic of China Air Force.svg | link-alias-air force = 中華民國空軍 | flag alias-coast guard = Flag of the Coast Guard Administration of the Republic of China.svg | flag alias-police = Flag of police of the Republic of China.svg | size = {{{size|}}} | name = {{#if: {{{name|}}} | {{{name|}}} | 中華民國 }} | altlink = {{{altlink|}}} | altvar = {{{altvar|}}} | variant = {{{variant|}}} <noinclude> | var1 = 1912 | var2 = 1929 | redir1 = ROC | redir2 = TWN | redir3 = China, Republic of | related1 = Chinese Taipei | related2 = People's Republic of China | related3 = Taiwan </noinclude> }} 4mstveo52yq7uxxe6gbkpq2p1clqfhi taazihan mitudung:country showdata 10 10319 86619 2019-12-04T01:16:29Z Xiplus 201 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Country showdata]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:Country showdata]] kv2ql8fl4n5c6vtizykhfciy278x8qy taazihan mitudung:Country showdata 10 10320 86620 2019-12-04T01:16:36Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/50648553|zh:Template:Country showdata]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>__NOEDITSECTION__ {{documentation|content=這是'''Template:{{PAGENAME}}'''的說明文件。它是由[[Template:Country showdata]]自動產生的。 <code>Template:{{PAGENAME}}</code>為一系列模板的元模板,亦即本模版將用於構建其他模板,如<code>[[Template:flag|flag]]</code>、<code>[[Template:flagicon|flagicon]]</code>等等。請勿在條目中直接使用此模板。 {{ombox|text=此模板是'''[[維基百科:紋章及旗幟專題/旗幟模板|維基百科專題:旗幟模板]]'''的範圍,此專題目的是維護、精進維基百科中的旗幟模板。}} '''請在對此模板做任何變更後{{purge|重新整理}}此頁面。''' [[File:{{{flag alias|Flag of None.svg}}}|thumb|{{#if:{{{flag link|}}} | 參見:[[{{{flag link}}}]] | {{#ifexist: Flag of {{{alias}}} | 參見:[[{{{alias}}}旗幟]] | }} }}]] == 基本參數 == <table class="wikitable"> <tr><th>參數名稱</th><th>參數值</th><th>含義</th> </tr><tr> <td><code>別名</code></td> <td>{{#if: {{{alias|}}} | <code>{{{alias}}}</code> | <span style="color:red">'''undefined!'''</span> }} <td>主條目([[{{{alias}}}]])</td> </tr> {{#if: {{{name|}}} | <tr> <td><code>簡稱</code></td> <td><code>{{{name}}}</code></td> <td>(可选)<tt>别名</tt>是一个歧义名称时,显示的维基百科内部链接,如範例所示</td> </tr> }} <tr> <td><code>旗幟別名</code></td> <td>{{#if: {{{flag alias|}}} | <code>{{{flag alias}}}</code> | <span style="color:red">'''undefined!'''</span> }}</td> <td>图片名称([[:File:{{{flag alias}}}]],右方圖片)</td> </tr></table> {{#if: {{{var1|{{{flag alias-naval|}}}}}} | == 旗幟變異 == {{#if:{{{flag link|}}} | {{details|{{{flag link}}}}} | {{#ifexist: Flag of {{{alias}}} | {{details|Flag of {{{alias}}}}} | }} }} {{#ifeq:{{{variant|♦}}}|♦|{{red|Note: These variants cannot be used unless the line <code>{{!}} variant {{=}} {{(((}}variant{{!}}{{)))}}</code> is added to this template.}}}} <table class="wikitable"> <tr><th>標記</th><th>旗幟圖檔 (40px)</th><th>圖片檔案名稱</th></tr> {{#if: {{{var1|}}} | <tr><td><code>{{{var1}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var1}}}}}}|40px|{{{border-{{{var1}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var1}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var2|}}} | <tr><td><code>{{{var2}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var2}}}}}}|40px|{{{border-{{{var2}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var2}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var3|}}} | <tr><td><code>{{{var3}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var3}}}}}}|40px|{{{border-{{{var3}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var3}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var4|}}} | <tr><td><code>{{{var4}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var4}}}}}}|40px|{{{border-{{{var4}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var4}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var5|}}} | <tr><td><code>{{{var5}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var5}}}}}}|40px|{{{border-{{{var5}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var5}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var6|}}} | <tr><td><code>{{{var6}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var6}}}}}}|40px|{{{border-{{{var6}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var6}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var7|}}} | <tr><td><code>{{{var7}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var7}}}}}}|40px|{{{border-{{{var7}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var7}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var8|}}} | <tr><td><code>{{{var8}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var8}}}}}}|40px|{{{border-{{{var8}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var8}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var9|}}} | <tr><td><code>{{{var9}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var9}}}}}}|40px|{{{border-{{{var9}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var9}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var10|}}} | <tr><td><code>{{{var10}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var10}}}}}}|40px|{{{border-{{{var10}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var10}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var11|}}} | <tr><td><code>{{{var11}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var11}}}}}}|40px|{{{border-{{{var11}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var11}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var12|}}} | <tr><td><code>{{{var12}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var12}}}}}}|40px|{{{border-{{{var12}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var12}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var13|}}} | <tr><td><code>{{{var13}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var13}}}}}}|40px|{{{border-{{{var13}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var13}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var14|}}} | <tr><td><code>{{{var14}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var14}}}}}}|40px|{{{border-{{{var14}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var14}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var15|}}} | <tr><td><code>{{{var15}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var15}}}}}}|40px|{{{border-{{{var15}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var15}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var16|}}} | <tr><td><code>{{{var16}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var16}}}}}}|40px|{{{border-{{{var16}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var16}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var17|}}} | <tr><td><code>{{{var17}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var17}}}}}}|40px|{{{border-{{{var17}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var17}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var18|}}} | <tr><td><code>{{{var18}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var18}}}}}}|40px|{{{border-{{{var18}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var18}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var19|}}} | <tr><td><code>{{{var19}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var19}}}}}}|40px|{{{border-{{{var19}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var19}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var20|}}} | <tr><td><code>{{{var20}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var20}}}}}}|40px|{{{border-{{{var20}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var20}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var21|}}} | <tr><td><code>{{{var21}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var21}}}}}}|40px|{{{border-{{{var21}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var21}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var22|}}} | <tr><td><code>{{{var22}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var22}}}}}}|40px|{{{border-{{{var22}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var22}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var23|}}} | <tr><td><code>{{{var23}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var23}}}}}}|40px|{{{border-{{{var23}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var23}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var24|}}} | <tr><td><code>{{{var24}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var24}}}}}}|40px|{{{border-{{{var24}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var24}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var25|}}} | <tr><td><code>{{{var25}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var25}}}}}}|40px|{{{border-{{{var25}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var25}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var26|}}} | <tr><td><code>{{{var26}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var26}}}}}}|40px|{{{border-{{{var26}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var26}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var27|}}} | <tr><td><code>{{{var27}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var27}}}}}}|40px|{{{border-{{{var27}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var27}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var28|}}} | <tr><td><code>{{{var28}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var28}}}}}}|40px|{{{border-{{{var28}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var28}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var29|}}} | <tr><td><code>{{{var29}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var29}}}}}}|40px|{{{border-{{{var29}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var29}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var30|}}} | <tr><td><code>{{{var30}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var30}}}}}}|40px|{{{border-{{{var30}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var30}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var31|}}} | <tr><td><code>{{{var31}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var31}}}}}}|40px|{{{border-{{{var31}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var31}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var32|}}} | <tr><td><code>{{{var32}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var32}}}}}}|40px|{{{border-{{{var32}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var32}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var33|}}} | <tr><td><code>{{{var33}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var33}}}}}}|40px|{{{border-{{{var33}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var33}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var34|}}} | <tr><td><code>{{{var34}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var34}}}}}}|40px|{{{border-{{{var34}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var34}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var35|}}} | <tr><td><code>{{{var35}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var35}}}}}}|40px|{{{border-{{{var35}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var35}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var36|}}} | <tr><td><code>{{{var36}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var36}}}}}}|40px|{{{border-{{{var36}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var36}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var37|}}} | <tr><td><code>{{{var37}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var37}}}}}}|40px|{{{border-{{{var37}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var37}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var38|}}} | <tr><td><code>{{{var38}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var38}}}}}}|40px|{{{border-{{{var38}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var38}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var39|}}} | <tr><td><code>{{{var39}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var39}}}}}}|40px|{{{border-{{{var39}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var39}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{var40|}}} | <tr><td><code>{{{var40}}}</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-{{{var40}}}}}}|40px|{{{border-{{{var40}}}|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-{{{var40}}}}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{flag alias-naval|}}} | <tr><td><code>naval</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-naval}}}|40px|{{{border-naval|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-naval}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{flag alias-air force|}}} | <tr><td><code>air force</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-air force}}}|40px|{{{border-air force|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-air force}}}</code></td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{flag alias-army|}}} | <tr><td><code>army</code></td><td style="text-align:center;">[[File:{{{flag alias-army}}}|40px|{{{border-army|{{{border|border}}}}}}]]</td><td><code>{{{flag alias-army}}}</code></td></tr> }}<!-- --></table> }} {{#if: {{{flag alias-naval|}}}{{{link alias-naval|}}}{{{flag alias-air force|}}}{{{link alias-air force|}}}{{{flag alias-army|}}}{{{link alias-army|}}} | == 軍事旗幟 == {{#if: {{{flag alias-naval|}}} | 此模板包括海军军旗的变体,可以使用[[Template:Navy]]: * <code><nowiki>{{navy|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{navy|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} * <code><nowiki>{{flagicon|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>|naval}}</nowiki></code> → {{flagicon|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}|naval}} | {{#if: {{{link alias-naval|}}} | 海军旗帜与其国旗相同,因此[[Template:Navy]]产生以下: * <code><nowiki>{{navy|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{navy|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} }}}} {{#if: {{{flag alias-air force|}}} | 此模板包括空军军旗的变体,可以使用[[Template:Air force]]: * <code><nowiki>{{air force|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{air force|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} * <code><nowiki>{{flagicon|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>|air force}}</nowiki></code> → {{flagicon|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}|air force}} | {{#if: {{{link alias-air force|}}} | 空军旗帜与其国旗相同,因此[[Template:Air force]]产生以下: * <code><nowiki>{{air force|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{air force|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} }}}} {{#if: {{{flag alias-army|}}} | 此模板包括陆军军旗的变体,可以使用[[Template:Army]]: * <code><nowiki>{{army|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{army|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} * <code><nowiki>{{flagicon|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>|army}}</nowiki></code> → {{flagicon|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}|army}} | {{#if: {{{link alias-army|}}} | 陆军旗帜与其国旗相同,因此[[Template:Army]]产生以下: * <code><nowiki>{{army|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{army|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} }}}} }} {{#if: {{{redir1|}}} | == 重定向模板 == 此模板亦可以以'''別稱'''(其他名稱)使用(以重定向至此模板的方式執行):<!-- --><table class="wikitable"><!-- --><tr><th>別稱</th><th>{{tlx|flag|''別稱''}}輸出樣貌</th><th>{{tlx|flagicon|''別稱''}}輸出樣貌</th></tr> {{#if: {{{redir1|}}} | <tr><td><code>{{{redir1}}}</code>(<span class="plainlinks">[{{fullurl:Template:Country data {{{redir1}}}|redirect=no}} 顯示]</span>)</td><td>{{flag|{{{redir1}}}}}</td><td>{{flagcountry|{{{redir1}}}}}</td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{redir2|}}} | <tr><td><code>{{{redir2}}}</code>(<span class="plainlinks">[{{fullurl:Template:Country data {{{redir2}}}|redirect=no}} 顯示]</span>)</td><td>{{flag|{{{redir2}}}}}</td><td>{{flagcountry|{{{redir2}}}}}</td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{redir3|}}} | <tr><td><code>{{{redir3}}}</code>(<span class="plainlinks">[{{fullurl:Template:Country data {{{redir3}}}|redirect=no}} 顯示]</span>)</td><td>{{flag|{{{redir3}}}}}</td><td>{{flagcountry|{{{redir3}}}}}</td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{redir4|}}} | <tr><td><code>{{{redir4}}}</code>(<span class="plainlinks">[{{fullurl:Template:Country data {{{redir4}}}|redirect=no}} 顯示]</span>)</td><td>{{flag|{{{redir4}}}}}</td><td>{{flagcountry|{{{redir4}}}}}</td></tr> }}<!-- -->{{#if: {{{redir5|}}} | <tr><td><code>{{{redir5}}}</code>(<span class="plainlinks">[{{fullurl:Template:Country data {{{redir5}}}|redirect=no}} 顯示]</span>)</td><td>{{flag|{{{redir5}}}}}</td><td>{{flagcountry|{{{redir5}}}}}</td></tr> }}<!-- --></table> 查看[{{fullurl:Special:WhatLinksHere/{{FULLPAGENAMEE}}|hidelinks=1&hidetrans=1}} 全部重定向]。 }} == 使用範例 == * <code><nowiki>{{flag|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flag|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} * <code><nowiki>{{flagicon|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flagicon|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}}<!-- -->{{#if: {{{name|}}} | * <code><nowiki>{{flagcountry|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flagcountry|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}}} }} {{#if: {{{var1|}}} | === 使用旗幟變異 === * <code><nowiki>{{flag|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>|</nowiki>{{{var1}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flag|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}|{{{var1}}}}} * <code><nowiki>{{flagicon|</nowiki>{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}<nowiki>|</nowiki>{{{var1}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flagicon|{{{templatename|{{Str right|{{BASEPAGENAME}}|13}}}}}|{{{var1}}}}} }} {{#if: {{{redir1|}}} | === 使用重定向模板 === * <code><nowiki>{{flagicon|</nowiki>{{{redir1}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flagicon|{{{redir1}}}}} * <code><nowiki>{{flagcountry|</nowiki>{{{redir1}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flagcountry|{{{redir1}}}}} * <code><nowiki>{{flag|</nowiki>{{{redir1}}}<nowiki>}}</nowiki></code> → {{flag|{{{redir1}}}}} }} {{#if: {{{related1|}}} | == 相關模版 == 请参阅以下相关<code>國家數據</code>模板: * [[Template:Country data {{{related1}}}]]<span style="position:absolute; left:33em;">{{flag|{{{related1}}}<!-- {{#if:{{{related1param|}}}|{{!}}{{{related1param}}}}} -->}}</span><!-- -->{{#if: {{{related2|}}} | * [[Template:Country data {{{related2}}}]]<span style="position:absolute; left:33em;">{{flag|{{{related2}}}<!-- {{#if:{{{related2param|}}}|{{!}}{{{related2param}}}}} -->}}</span> }}<!-- -->{{#if: {{{related3|}}} | * [[Template:Country data {{{related3}}}]]<span style="position:absolute; left:33em;">{{flag|{{{related3}}}<!-- {{#if:{{{related3param|}}}|{{!}}{{{related3param}}}}} -->}}</span> }}<!-- -->{{#if: {{{related4|}}} | * [[Template:Country data {{{related4}}}]]<span style="position:absolute; left:33em;">{{flag|{{{related4}}}<!-- {{#if:{{{related4param|}}}|{{!}}{{{related4param}}}}} -->}}</span> }}<!-- -->{{#if: {{{related5|}}} | * [[Template:Country data {{{related5}}}]]<span style="position:absolute; left:33em;">{{flag|{{{related5}}}<!-- {{#if:{{{related5param|}}}|{{!}}{{{related5param}}}}} -->}}</span> }}<!-- -->{{#if: {{{related6|}}} | * [[Template:Country data {{{related6}}}]]<span style="position:absolute; left:33em;">{{flag|{{{related6}}}<!-- {{#if:{{{related6param|}}}|{{!}}{{{related6param}}}}} -->}}</span> }}<!-- -->}} {{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}/doc | {{#if:{{Suppress categories|{{{{FULLPAGENAME}}/doc}}}}| == 其他資訊 == }} {{{{FULLPAGENAME}}/doc|alias={{{alias|}}}|cat={{{cat|}}}}} }} [[Category:国家资料模板|{{{alias}}}]] }}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> 7l60ezper2ul5hu4yvawda2ej2wojxz taazihan mitudung:url 10 10321 86625 86623 2019-12-04T01:29:20Z Xiplus 201 Changed redirect target from [[taazihan mitudung:Url]] to [[taazihan mitudung:URL]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[taazihan mitudung:URL]] gir0oljqesq510d67lzzfxf36jnbs9s taazihan mitudung:Url 10 10322 86624 2019-12-04T01:29:06Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/14089390|zh:Template:Url]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Template:URL]] 2uwh2dcmi81lz5d1g1mj3chw0s126ro taazihan mitudung:URL 10 10323 86626 2019-12-04T01:29:23Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/48940555|zh:Template:URL]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:URL|url|1={{{1|}}}|2={{{2|}}}}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude> bb8x7g2yfnh89luo5fz82k3kzr28rv5 taazihan mitudung:saayaway a belih/styles.css 10 10324 86669 2019-12-04T02:52:49Z 曾祥宇 260 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "/* 用于首页 */ /* 首页不显示红链 */ .new { color: inherit; } /* For the new main page design */ #mp-2012-banner { clear: both; } #mp-2012-..." sanitized-css text/css /* 用于首页 */ /* 首页不显示红链 */ .new { color: inherit; } /* For the new main page design */ #mp-2012-banner { clear: both; } #mp-2012-banner { /* [[File:Zhwp blue banner.png]] */ background-image: url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Zhwp_blue_banner.png"); background-repeat: repeat-x; height: 120px; min-width: 727px; /* 182 + 40 + 240 + 245 + 20 */ } #mp-2012-banner a { color: #17b; } #mp-2012-banner > div { line-height: 120px; } #mp-2012-banner > div > div { line-height: 1.5em; vertical-align: middle; } #mp-2012-banner-logo { float: left; width: 182px; height: 119px; margin-bottom: 1px; background-image: url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/300px-Wikipedia-logo-v2.svg.png"); background-position: -118px 8px; background-repeat: no-repeat; } #mp-2012-banner-title { float: left; margin-left: 40px; width: 240px; } #mp-2012-banner-title > div { display: inline-block; font-family: sans-serif; } #mp-2012-banner-title h1 { font-size: 2em; margin: 0; padding: 0; line-height: 1.6em; } #mp-2012-banner-title p { margin: 0; padding: 0; font-size: 90%; color: #457; } #mp-2012-banner-intro { float: right; margin-right: 20px; width: 245px; text-align: right; } #mp-2012-banner-intro > div { display: inline-block; text-align: center; } #mp-2012-banner-intro .number-of-articles a { color: #113C86; font-size: 120%; font-family: sans-serif; font-weight: bold; } #mp-2012-banner-intro p { margin: 0; padding-bottom: .3em; letter-spacing: .1em; font-weight: bold; color: #457; } #mp-2012-banner-intro table { width: 100%; } #mp-2012-banner-intro td { vertical-align: top; padding: 0 .5em; } #mp-2012 h1{ font-weight: bold; border: none; } #mp-2012-links { margin-bottom: .8em; /* Make it flow */ overflow: hidden; clear: left; } #mp-2012-links table { padding: .8em 1.6em; font-size: .95em; width: 96%; border: 1px solid #EEE; box-shadow: 0px 1px 1px rgba(0, 0, 0, 0.1); background: #f8f9fa; margin: 0 auto; } #mp-2012-links td { width: 33.33%; vertical-align: top; } #mp-2012-links h3 { font-size: .98em; font-weight: bold; color: #6B6B6B; padding-bottom: .2em; border-bottom: 1px solid #EEE; margin-bottom: .8em; } #mp-2012-sisters { margin-top: 50px; clear:both; padding-top: 15px; border-top: 3px double #CCC; color: #222; line-height: 120%; } #mp-2012-sisters > div { background: white; width: 45px; margin: -40px auto 0; } #mp-2012 #column-uptrends { margin-left: 1.6em; color: #3B3B3B; } #mp-2012 #column-participate { margin-left: 1.6em; color: #3B3B3B; } #mp-2012 #column-participate-button { text-align: center; margin-top: 1.5em; white-space: nowrap; font-weight: bold; } #mp-2012 #column-tips { margin-left: 1.6em; color: #494949; } #mp-2012-column-tips-header { font-weight: bold; color: #444; } /* For the new main page design */ #mp-2012, #mp-2012-body { clear: both; } #mp-2012 h2 { font-weight: bold; border: none; } #mp-2012 h2 { font-size: 1.16em; margin-bottom: .8em; letter-spacing: .16em; } #mp-2012-body { min-width: 695px; /* 182 + 40 + 240 + 245 + 20 - 32 */ } #mp-2012-column-left { float: left; width: 64.9%; } #mp-2012-column-left > div { margin-right: 1.5em; } .mp-2012-column-left-block { margin-top: .8em; padding: .8em 1.6em 1.8em; line-height: 1.5em; } .mp-2012-column-left-block + .mp-2012-column-left-block { margin-top: .4em; border-top: 1px solid #EEE; } #mp-2012-column-right { float: right; width: 35%; } #mp-2012-column-left h2, #mp-2012-column-left h2 a { color: #259; } #mp-2012-column-right h2, #mp-2012-column-right h2 a { color: #5c5c5c; } #column-feature-more { margin-top: 1.2em; clear: left; } #column-feature-more ul { list-style: none; margin-left: 0; } #column-feature-more li { font-size: .9em; color: #474747; } #column-feature-more .column-feature-more-header a { font-weight: bold; color: #474747; } #column-feature img, #mp-2012 #column-good img { margin: 0.4em 0.9em 0.3em 0; } #column-feature p img, #mp-2012 #column-good p img { margin: 0; } #column-feature p, #mp-2012 #column-good p { line-height: 1.6em; text-align: justify; text-justify: auto; } #column-dyk li { margin-bottom: 0.5em; } .mp-2012-block-nav-footer { color: #666; font-size: .85em; clear: both; text-align: right; } #mp-2012-column-left .mp-2012-text { color: #1A1A1A; } #mp-2012-column-right .mp-2012-text { font-size: .98em; } #mp-2012-column-right > div { margin-top: 1.6em; } .mp-2012-column-right-block { margin: 0 0 1.6em; padding: .8em 1.6em 1.6em; } #mp-2012-column-right-block-a { border: 1px solid #E8E8E8; box-shadow: 0px 1px 3px rgba(0, 0, 0, 0.08); background: #FFF; } #mp-2012-column-right-block-b { border: 1px solid #CADEED; box-shadow: 0px 1px 3px #DDE6ED; background: #FFF; background: linear-gradient(#fff 65%,#EFF6FA 100%); clear: both; } #mp-2012-column-right-block-c { border: 1px solid transparent; margin-bottom: .4em; clear: both; } #column-itn li { margin-bottom: .8em; } #column-otd img { margin-left: .6em; margin-bottom: .6em; } #column-otd dl { padding-left: 1em; } #column-otd dt { float: left; width: 4.2em; } #column-otd dd { margin-bottom: .8em; margin-left: 4.5em; } body.skin-minerva #mp-2012 h2 { font-weight: inherit; border: none; } body.skin-minerva #mp-2012 h2 { margin-bottom: inherit; letter-spacing: inherit; font-size: 1.5em; } body.skin-minerva #mp-2012-body { min-width: inherit; /* 182 + 40 + 240 + 245 + 20 - 32 */ } body.skin-minerva #mp-2012-column-left { float: inherit; width: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-left > div { margin-right: inherit; } body.skin-minerva .mp-2012-column-left-block { margin-top: inherit; padding: inherit; line-height: inherit; } body.skin-minerva .mp-2012-column-left-block + .mp-2012-column-left-block { margin-top: inherit; border-top: none; } body.skin-minerva #mp-2012-column-right { float: inherit; width: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-left h2, body.skin-minerva #mp-2012-column-left h2 a { color: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-right h2, body.skin-minerva #mp-2012-column-right h2 a { color: inherit; } body.skin-minerva #column-feature-more ul { margin-left: inherit; } body.skin-minerva #column-feature-more li { font-size: inherit; color: inherit; } body.skin-minerva #column-feature-more .column-feature-more-header a { color: inherit; } body.skin-minerva #column-feature img, body.skin-minerva #mp-2012 #column-good img { margin: inherit; } body.skin-minerva #column-feature p img, body.skin-minerva #mp-2012 #column-good p img { margin: inherit; } body.skin-minerva #column-feature p, body.skin-minerva #mp-2012 #column-good p { line-height: inherit; text-align: inherit; text-justify: auto; } body.skin-minerva #column-dyk li { margin-bottom: 10px; } body.skin-minerva .mp-2012-block-nav-footer { color: inherit; font-size: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-left .mp-2012-text { color: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-right .mp-2012-text { font-size: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-right > div { margin-top: inherit; } body.skin-minerva .mp-2012-column-right-block { margin: 0; padding: 0; } body.skin-minerva #mp-2012-column-right-block-a { border: none; box-shadow: none; background: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-right-block-b { border: none; box-shadow: none; background: none; clear: inherit; } body.skin-minerva #mp-2012-column-right-block-c { border: none; margin-bottom: inherit; clear: inherit; } body.skin-minerva #column-itn li { margin-bottom: 10px; } body.skin-minerva #column-otd img { margin-left: inherit; margin-bottom: inherit; } body.skin-minerva #column-otd dl { padding-left: inherit; } body.skin-minerva #column-otd dl { padding-left: inherit; } body.skin-minerva #column-otd dt { float: inherit; width: inherit; } body.skin-minerva #column-otd dd { margin-bottom: inherit; margin-left: inherit; } jqsidpn21oo414vk0o6k0wkg7t4bsfz saayaway a belih/banner 0 10325 86685 2019-12-04T02:59:36Z 曾祥宇 260 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<noinclude><templatestyles src="saayaway a belih/styles.css" /> <div id="mp-2012"> </noinclude><div id="mp-2012-banner" class="nomobile"> <div id="mp-2012-..." wikitext text/x-wiki <noinclude><templatestyles src="saayaway a belih/styles.css" /> <div id="mp-2012"> </noinclude><div id="mp-2012-banner" class="nomobile"> <div id="mp-2012-banner-logo"><!-- &#x200B; --></div> <div id="mp-2012-banner-title"><div> <h1>[[Wikipedia:关于|维基百科]]</h1> <p>海納百川,有容乃大<br />[[Wikipedia:欢迎|人人可編輯]]的[[自由內容|自由]]百科全書</p> </div></div> <div id="mp-2012-banner-intro"><div> <p>已有<span class="number-of-articles">[[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]</span>篇[[Wikipedia:什么是条目|條目]]</p> <table><tr><!-- ideally this should be an ul with column --> <td>[[Wikipedia:分类索引|分类]]</td> <td>[[Portal:首頁|主题]]</td> <td>[[Wikipedia:VPA|求助]]</td> </tr><tr> <td>[[Wikipedia:新手入門/主頁|入门]]</td> <td>[[Wikipedia:沙盒|沙盒]]</td> <td>[[维基百科:联系我们/捐款|捐款]]</td> </tr></table> </div></div> </div><noinclude> </div> </noinclude> h7x278x6vhugixv6e1paoyl1n363cc3 caay kaw dadayumen a kawaw 0 10326 123273 103267 2021-09-06T20:40:41Z StrangeloveFan101 1885 /* u cukad (角色) */ Replaced the copyrighted image of Rhames with a free one wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 300px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CCCCFF; text-align:center; font-weight:bold" |caay kaw dadayumen a kawaw |- | colspan="2" style="text-align:center | [[File:Mission Impossible – Fallout (2018) Cast Members.png|150px]] |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | nikatinengan (基本資料) |- | style="font-weight:bold; |misacuyiay | style="font-weight:normal" |Pulayen Tipama |- | rowspan="2" style="font-weight:bold"|misanga’ay | style="font-weight:normal" |Tangmu Kelus |- | style="font-weight:normal" |Pawla Weykena |- | rowspan="2" style="font-weight:bold"|misanga’ay tu kungku | style="font-weight:normal" |Tawey Kepu |- | style="font-weight:normal" |Lowpo Tangen |- | rowspan="2" style="font-weight:bold; |kungku | style="font-weight:normal" |Tawey Kepu |- | style="font-weight:normal" |Stiwen Caylian |- | style="font-weight:bold; |namisulitay | style="font-weight:normal" |“Hu-Tan-Miaw-Suan”u nisangan ni Bruce Geller |- | rowspan="7" style="font-weight:bold; |sakahenulan a cukad | style="font-weight:normal" | Tangmu Kelus |- | style="font-weight:normal" | Cyan Bote |- | style="font-weight:normal" | San Leynuo |- | style="font-weight:normal" | Aymanuy Piya |- | style="font-weight:normal" | Henli Kezein |- | style="font-weight:normal" | Wen Leymus |- | style="font-weight:normal" | Benisa Reykeleybu |- |style="font-weight:bold; |dadiw |style="font-weight:normal" | Stephen H. Burum |- |style="font-weight:bold"|patulesay |style="font-weight:normal" |Palo Hesi |- |style="font-weight:bold"|pisanga’an |style="font-weight:normal" |Kelus-Wadna a nisanga’an |- |style="font-weight:bold"|tuki |style="font-weight:normal" |110 a sasulitan |- |style="font-weight:bold"|kitidaan |style="font-weight:normal" |Amilika a katnatal |- |style="font-weight:bold"|kamu |style="font-weight:normal" |Amilika a kamu/ Inkelis |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | pikacudu (上映及發行) |- |style="font-weight:bold"|kacuduan ademiad |style="font-weight:normal" |1996 a mihcan, 5 a bulad 22 a demiad. |- |style="font-weight:bold"|pucuduhan |style="font-weight:normal" |Paylamun a nisanga’an |- |style="font-weight:bold"|sapalawpes |style="font-weight:normal" |8000 a emang a Amilika a kalisiw |- |style="font-weight:bold"|nipacakayan |style="font-weight:normal" |4.5 a yik a Amilika a kalisiw |- |- style="background:#CCCCFF; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | misaayaw atu pakilul (前作與續作) |- |style="font-weight:bold"|pakilul |style="font-weight:normal" |caay kau dadayumen a kawaw 2 |} ==caay kaw dadayumen a kawaw(不可能的任務)== '''caay kaw dadayumen a kakaw''' ([[Amilika]] a kamu: Mission: lmpossible, i Cunkutalu(中國大陸) a kamu nu “u supay tu supay”, siang-kang a kamu nu “u dumaay nu ba’ket ni muku”) i 1996 a mihcaan tahekal i Amilika nu mitesekay(專業)、 lalebu(打鬥)、maladuhi(間諜) a iga, mahiza u katinengan(知名) tu sakalecad(相同) a ngangan nu tilibi tu “micitekay a nabesian” a nisumadan(改編), malilid ni Pulayen Tipama, u Tangmu Kelus mipalaw. kina iga yu mahiza hen makaala tu tuluay satalakaway a payay a kalisiw. ina iga malaheci tu caay kaw dadayumen a kakaw tu ba’ket a iga, izaw ku limaay a iga tu nu mikilulay—"caay kaw dadayumen a kakaw tu sakatusa (2000)”, “caay kaw dadayumen a kakaw tu sakatulu (2006)”, “caay kaw dadayumen a kakaw: misasengiay(相似、冒充) tu di’tu (2011)”, atu “caay kaw dadayumen a kakaw: malakuytay a kakitizaan (2015)”, “caay kaw dadayumen a kakaw: macelem(沉沒、瓦解) mamin (2018)”. ==nisangaan a giki (劇情)== caay kaw dadayumen a kawaw nu Cing-pawci(情報局) (Amalika: IMF) unu Cing-pawci (Amalik: CIA) cay kunu kanatalay a sakaput, Isen Hante (Tangmu Kelus ku misagikiay) u (Amelika: IMF) zuma a sakaput tu kaput a tademaw, mikeliday ci Cimu Buypuys (Ciyang Unte ku misagikiay). uyni a sakapu tayza i Pu-la-ke(布拉格) mizakep tu cacay mabelihay(叛徒) tademaw, mitena’(阻止) tu amiubiay pakayniay palacis nu cin-paw(情報) a kawaw, zayhan ini pisakawaw sipatelacay(誤導) a kawaw, satu tuyni sakaput mahamin masibek(大量) mapatay ku tademaw, uyza tu dada’(只有) ci Hante ku mauzipay, ci Hante mapailu(罪魁禍首) tu matenesa misamamaway mabelihay a tademaw han. Hante nanu miedapay(幫助) ci Yu-cin-en (Henli Keceni ku misagikiay) naw kamu a matineng kuyni pizakepay(捉) tu mabelihay tademaw ya kawaw niza u sasapadakaw(餌), (Amalika: IMF) tatengaay a kawaw maydih mikilim tu acima ku mabelihay tademaw sa. amisisit tu ilul, panukas tu cay ka patelac, Hante anu mamapatay nu Ceng-hu(政府), caay yaca pisikul tu kalihanawan, pabalucu’ pabesut katukuh CIA kasaupu mikilim tu tatengaay micuzuhay i zikuzan. namacaliway(經過) tu pikinsa(調查), Hante katineng niza iza kya ci Mays (Bannisa Likeleyhu ku misagikiay) u pacakayay tu kuwang(槍) nu hitay, maydih matineng Amalika nipaliwasakan(散布) patizeng i cuwacuwaay a kakitizaan tu cin-paw tademaw a ngangan, uyza satu katuud ku nikiliman tu matinengay, namakay (Amalika: CIA) kasasaupuan miubiy tu Cing-paw ngangan nu tademaw, amilunguc(要求) ci Mays tu tatengaay mabelihay tademaw, izaw henay a aca cacay malebut mang nu Amalikaay a kalisiw cay pisulit tu ngangan Amalika a cay-quan(債券) a malaliyun(交換), atu miwawanay(安排) tu cacay i France silamalay(火車) malingatu kalaliwnan(交易). kanahatu uyni cacay ci Hante ku sibalucu’ay patizengay, maydih makay kalaliwnang ciniza mikutkut(挖) tu tu kawaw, sazikuzay, Hante maydih miubi tu miala tunu Amalikaay a Cing-paw ci Mays pabeli tu CIA, amipatay tu tatengaay misamanmanay a pacakay (Amalika a kamu: IMF ) uynian amin ci Beypus a [[tademaw]]. ==u cukad (角色)== {| class="wikitable" !ngangan nu hiyu||ngangan nu cukad||dumaay a kawaw |- | '''Tangmu Kelus''' (Amilika a kamu: Tom Cruise; Hulam a kamu:湯姆.克魯斯)[[File:Tom Cruise by Gage Skidmore 2.jpg|thumb|Tangmu Kelus|100px|center]] ||'''Isen Hante''' (Amilika a kamu: Ethan Hunt; Hulam a kamu:伊森.杭特)||micidekay(特別的人,特工) a misakakawaway nu IMF, u kakaput nu Cimu a kaput hananay. u sakaiyaw kapatumiced nu taw, awza han niza ku kaput maladay musaungay(行動). |- |'''Cyan Bote''' (Amilika a kamu: Jon Voight; Hulam a kamu:強.沃特)[[File:Jon Voight 2011.jpg|thumb|Cyan Bote|100px|center]]||'''Cimu Beypus''' (Amilika a kamu: Jim Phelps; Hulam a kamu:吉姆.費普斯)||micidekay a misakakawaway nu IMF, u acawa ni Kelaye, u sakakaay ni Isen, u mukeliday tu kaput niza. |- |'''Aymanuy Piya''' (Amilika a kamu: Emmanuelle Beart; Hulam a kamu:艾曼紐.琵雅)[[File:Emmanuelle Béart Cannes 2016.jpg|thumb|Aymanuy Piya|100px|center]]||'''Kelaye Beypus''' (Amilika a kamu: Claire Phelps; Hulam a kamu:克萊兒.費普斯)||micidakay a misakakawaway nu IMF, u acawa ni Cimu, u kakaput nu Cimu a kaput hananay, situngusay padihing tu kaput(katuuday ) atu situngusay tu caculilan a kawaw. |- |'''Wen Leymus''' (Amilika a kamu: Ving Ryames; Hulam a kamu:文.雷姆斯)[[File:Ving Rhames 2010 (4710601891) (cropped).jpg|thumb|Wen Leymus|100px|center]]||'''Lute Sticie''' (Amilika a kamu: Luther Stickell; Hulam a kamu:路德.史提奇爾)||u saayaway a micidakay a misakakawaway nu IMF, saayaway a kaput ci Isen, tadu, patayda malakaput ni Isen, u sakapahayay a Hay-Ke(駭客) hananay. |- |'''Benisa Reykeleybu''' (Amilika a kamu: Venessa Redgrave; Hulam a kamu:凡妮莎.雷格烈芙)[[File:Vanessa Redgrave April 2016.jpg|thumb|Benisa Reykeleybu|100px|center]]||'''Mays''' (Amilika a kamu: Max; Hulam a kamu:麥斯)||pacakayay tu kuwang, maydih muala tu ngangan nu NOC nu micidakay a misakakawaway nu CIA. |- |'''Henli Kezein''' (Amilika a kamu: Henry Czerny; Hulam a kamu:亨利.科澤尼)[[File:Henry Czerny.jpg|thumb|Henli Kezein|100px|center]]||'''Yucinen Citelici''' (Amilika a kamu: Eugene Kittridge; Hulam a kamu:尤金恩.基特里奇)||u micidakay a misakakawaway nu IMF, situngusay mukelid tu zumaay a kaput mikilim tu mibelihay nu IMF. |- |'''San Leynuo''' (Amilika a kamu: Jean Reno; Hulam a kamu:尚.雷諾)[[File:Jean Reno Cannes 2016.jpg|thumb|San Leynuo|100px|center]]||'''Balanc Kelike''' (Amilika a kamu: Fanz Krieger; Hulam a kamu:法蘭茲.克里格)||u saayaway a micidekay a misakakawaway nu IMF, mucuduh ci Kelaye tu ci Balanc malabaluhay a kaput ni Isen, u matinenegay palaliyuliyun tu aaalan. |} ==nitapalan (評價)== nu malahulay a kamulaw(番茄), enemay a bataan izaw ku tulu pasentu a baluhay, lima a bataan izaw ku sepat ku nipipuelac tu a ngangan tuyni, sapalecad han izaw ku enem a bataan nu pasentu, i tiya Metacritic sa, makaala tu lima a bataan izaw ku siwaay a hun. i IMDB makaala tu pituay situngaw tu cacay a hun, kapahay tu nipilubang nu katuuday. uynian a iga nipacakayan a aca sakatatuluay a katalakaw, a nu alesen ku nipaacaan sa, yadah ku mipuelac tina igaan, caay kataneng tu nu ayaway nipisanga’ a iga (hu-tan-miaw-suwan). i tizaan tu ci Tangmu Kelus a uzipan, caay i kakaput nu lekec ku sa paazihan. tawya u iga atu tilibiay a tademaw, palamuciliway nu tademaw. u zuma pipuelac tada yadah ku zumazumaay, a ngangan nina igaay a musiluy caay kasalungay azihan, anu caay ku sakapahay, sakamu sa nu (caay kau dadayumen a kawaw 2) micapi tu nu yaanay a iga. == nipacakayan tu paya nika idawan a kalisiw (票房) == nilasulan $80,000,000 (預算) nipacuyakuan madikecay a kalisiw / nayay ku tatungusan (行銷成本) nuyaan sakaidaw nu kalisiw $63,531,648 (開畫票房收入) i Amuhuwan nika idaw a kalisiw sa $180,981,856 (美國總收入) i hekalay a kanatalay nipacakayan makaala tu $276,714,503 (海外總收入) i nu kitakitay nika idaw nipacakayan makaala $457,696,359 (全球總收入) ==nu labuway nikaydaan a kawaw (軼事)== nu sayaway mamisaigaay tu ci Cimu hananay mamikeliday ya ci Pite Kezeyhu hananay, katinengan nida ku nisaigaan a mala mubelihay saan a mapatay aca i nu dikudan makayi ciniza miliiga tu mahizaay sapaazih. u zumaay malecaday tu misaigaay ci Matin Lantaw atu ci Keleke Mulis. malecad tu izaw ku sasakamuan caayay kalecad a nipizatengan. u mananamay tu miadih tu tilibi a tademaw sa malecad tu. idaw aca ku sasakamuan tu sakay ni Cimu nisaigaan i labu. atu tada miida tu hamin han ku caay kau dadayumen a kawaw saupu han tu cacayay a tademawan. kina iga sa, i Amilika u sayaway i tulu a malebut paazih i paigaay(電影院) paazih tu katuuday. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部連結)== * [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%81%B7%E6%A5%AD%E7%89%B9%E5%B7%A5%E9%9A%8A 不可能的任務] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:MIku Kumud]] [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] [[kakuniza:Miku Kumud]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Hana Ating]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:kapahay sapacelilan]] 9dnmu51mg1ex7751wlz4ehsupusrwcr Conghwaminku Yuancumincu Weyyuanhuy 0 10327 107616 86755 2021-04-29T07:42:34Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki {{中華民國政府部門基礎資訊 |部門名稱 = Yinminhuy |外文名稱 = Council of Indigenous Peoples |外文語言 = 英語 |部門標誌 = ROC Council of Indigenous Peoples Seal.svg |部門標誌尺寸 = 200px |部門標誌名稱 = |代表圖像 = |代表圖像名稱 = |首長職銜 = cuzen weyyuan |首長姓名 = ci Icyang Parod |副首長職銜 = kilul cuzen weyyuan |副首長姓名 = ci Iwan Nawi<BR>ci Calivat‧Gadu<BR>ci tibusungu é vayayana |秘書長職銜 = |秘書長姓名 = |副秘書長職銜 = |副秘書長姓名 = |任命者姓名 = Cungtung atu Satalakawaway-Yuenchang |成立日期 = 1996 a mihcan |解散日期 = |所屬部門 = Satalakawaway |內部單位 = |附屬機關 = |授權法源 = |員額任期 = |員額 = |年度預算額 = kalisiu 80.23 a Yk(2018 a mihcan) |地址 = |電話 = {{tel|886|2|89953456}} |網站 = www.apc.gov.tw }} u makapabaw a mikumuday tu sadiput nu Yuancumin nu Cunghuwaminkuk a kanatal ku Yuancumincu Weyyuanhuy (Yuanminhuy han ita), i sabaw tusa a bulad nu 1996 a mihecaan a mapatizeng. u sitatungusay mikuwanay tu salekakawa atu salikec nu Yuancumin, masasakamu tu zuma mikuwanay nu kanatal, micalap tu sakuwan tu Yuancuminan ku nisalekakawaan nu zuma a mikuwanay sa, u tatayza i Yuanminhuy masasakamu amin. u kasateked nu kasabinacadan a Taypiyaw nu Yuancumin ku Yuanminhuy. nay salekakawa atu maaini masasakamu ku mikuwanay i pabaway, silaheci mikawaw ku Cenfu midiput tu Yuancumin, malahci ku kaidihan atu nizatengan sakauzip nu Yuancumin, u zuma sa, matatungus i nikauzip nu kasabinacadan atu kasasizuma nu sakauzip nu Yuancumin. {{DEFAULTSORT:Conghwaminku_Yincumin a binacadan_Weyyuanhuy}} 9nwm6fnjjsmhkj83thcrf8fug5b7wew sasukamu:saayaway a belih 1 10328 106845 102092 2021-04-18T08:46:24Z 海螺先生 48 /* Embassy */ wikitext text/x-wiki == Number of pages == Hi [[misaungayay:Reke|Reke]]. You [https://szy.wikipedia.org/w/index.php?title=saayaway_a_belih&diff=86694&oldid=86693 have changed] the counter on main page from "numberofarticles" to "numberofpages". Wouldn't it be better to show the number of articles as it is done in nearly all other Wikipedias? Best regards --[[misaungayay:Holder|Holder]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Holder| sasukamu ]]) 2019年12月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 03:12 (CST) : Note that the number was changed but not the rest of the statement, so it's (also) important whether "Izawaytu ku […] nu ulic niyam." — added [[Special:Diff/86598|in this edit]] by [[misaungayay:曾祥宇]] — refers to articles or pages. I don't know which it is, since I don't read the language. (I agree with Holder that it should refer to articles.) Also, since szy doesn't automatically capitalize the first word of sentences, shouldn't the statement actually begin with a lowercase "i"? - [[misaungayay:Dcljr|dcljr]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dcljr| sasukamu ]]) 2019年12月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 14:30 (CST) :: Another user has changed the page in the ways being discussed here. - [[misaungayay:Dcljr|dcljr]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dcljr| sasukamu ]]) 2019年12月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 18:02 (CST) == Embassy == Should we create an embassy page just like other Wikipedias? --[[misaungayay:TongcyDai|TongcyDai]] ([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:TongcyDai| sasukamu ]]) 2019年12月6日 (sakalima a demied nu lipay) 16:29 (CST) 撒奇萊雅語標準書寫是句首和字首都是"小寫",只有專有名詞,如人名、地名才會大寫,如果不是這種情況句首大寫是錯誤的,可能是書寫者用microsoft word 打字時,被自動修改的,所以請勿改為自動大寫。謝謝! == 我們是否應該對某些命名空間的大小寫敏感度進行調整?/Should we make some adjustments to some namespaces' case-sensativeness? == 由於我不會說撒奇萊雅語,以下的內容將以中文和英語描述,請見諒。 從[https://szy.wikipedia.org/w/api.php?action=query&meta=siteinfo&utf8=1&siprop=namespaces 此處]的資料得知,當今撒奇萊雅語維基百科大多數的命名空間都是「case-sensitive」,也就是「區分大小寫的」。這意味著該頁面首字母的大小寫若不同,會被視為不同的頁面名稱,如「Saayaway a belih」和「saayaway a belih」是兩個不同的頁面。目前不區分大小寫的命名空間只有「特殊/sazumaay」、「使用者/misaungayay」(及其討論頁)、「MediaWiki/MyitiWyici」(及其討論頁)。這乃是為了和撒奇萊雅語的書寫習慣(或正寫法)一致而訂定的,但是這亦會造成一些麻煩。由於「模板/taazihan mitudung」和「模組/bacu-saupu」區分大小寫,當用戶加入新的模板或模組時,他們必須要手動將它們的名稱都轉為小寫,這樣才符合正寫法。但是,許多從中文維基百科導入的模板和模組(例如[[bacu-saupu:Arguments]]、[[bacu-saupu:String]]等等)都已經使用了大寫作為開頭,要使用者記住哪些頁面該用大寫開頭、哪些使用小寫開頭幾乎是不可能的事,手動為所有模板和模組加入重定向頁面也不是有效率的方法;甚者,這個問題可能會影響日後的維護工作。 綜上,我建議將「模板/taazihan mitudung」和「模組/bacu-saupu」從 case-sensitive 改為 first-letter(第一個字母自動轉為大寫),以解決以上的問題。先前我曾和創建撒奇萊雅語百科的 [[:incubator:User:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] 討論過這件事(記錄請[[:incubator:User_talk:Jon_Harald_Søby#Some_problems_in_szywp|見此]]),他建議我先到社群詢問大家的意見,若社群同意的話再進行修改。還請各位不吝提出意見。[[misaungayay:TongcyDai|TongcyDai]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:TongcyDai|sasukamu]]) 2020年2月17日 (sakacacay a demied nu lipay) 22:28 (CST) :{{Ping|Corainn|Padakaw|Buting.nukay|Kimli isin|Sabak5388}}、{{Ping|Sabak Tutuy|黃金文|Hana ating|Kimli miku|海螺先生}}非常抱歉打擾各位,請您們撥冗查看上方的文字,如果可以的話請在下方留下意見(使用中文即可)。[[misaungayay:TongcyDai|TongcyDai]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:TongcyDai|sasukamu]]) 2020年2月17日 (sakacacay a demied nu lipay) 22:33 (CST) :Approximate English Translation: According to [https://szy.wikipedia.org/w/api.php?action=query&meta=siteinfo&utf8=1&siprop=namespaces this page], most namespaces in Sakizaya Wikipedia are "case-sensitive", which means that if the case of the first letter of the page is different, it will be treated as different pages. For example, "Saayaway a belih" and "saayaway a belih" are two different pages. Currently, the only case-insensitive namespaces are "Special" (sazumaay), "User" (misaungayay, along with its talk page), and "MediaWiki" (MyitiWyici, along with its talk page). This was set to be consistent with the writing habits (orthography) of Sakizaya, but it also caused some trouble. Since "Template" (taazihan mitudung) and "Module" (bacu-saupu) are case-sensitive, when users add new templates or modules, they must manually convert pagenames into lowercase in order to conform to the orthography. However, many templates and modules imported from Chinese Wikipedia have already used uppercase for their first letter in their names (such as [[bacu-saupu:Arguments]] and [[bacu-saupu:String]]), and it is almost impossible for users to remember which pages should start with uppercase and which should start with lowercase. For sure, manually adding redirect pages to all templates and modules is not an efficient method either. What's worse, this problem may affect maintenance work in the future. :In summary, I suggest changing "Template" (taazihan mitudung) and "Module" (bacu-saupu) from "case-sensitive" to "first-letter" (the first letter is automatically capitalized) to solve the problems above. I have previously discussed this with [[:incubator:User:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]], who created the szywiki ([[:incubator:User_talk:Jon_Harald_Søby#Some_problems_in_szywp|see here]] for the discussion), and he suggested that I go to the community and ask for your opinions, and see if there is agreement in the community. Please comment below. [[misaungayay:TongcyDai|TongcyDai]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:TongcyDai|sasukamu]]) 2020年2月17日 (sakacacay a demied nu lipay) 23:59 (CST) :* I am not an active member of this community since I do not read Sakizaya, but couldn't (/shouldn't) the imported templates and modules simply be moved to proper Sakizaya titles after they are imported (which would leave redirects, anyway, unless this is specifically suppressed)? Yes, this is annoying to do "manually", but such work is often required to adapt each wiki to editors in the local language. (In particular, what I'm saying is, keeping the pages at their original English [or Chinese, etc.] titles — however capitalized — would disadvantage Sakizaya users who do not know those languages. This is supposed to be a Wikipedia ''in Sakizaya'', after all.) Also, apart from the tedium of creating them in the first place, I don't see a problem with keeping a bunch of redirects around to help contributors with less knowledge of relevant languages. I haven't been able to verify that redirects "work" in the Module namespace as they do in the Template namespace, but I assume they do. - [[misaungayay:Dcljr|dcljr]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dcljr|sasukamu]]) 2020年2月18日 (sakatusa a demied nu lipay) 10:01 (CST) :** {{Noping|Dcljr}}Thank you for your opinions! Here are some of my ideas. First, setting those namespaces as "first-letter" will not affect those who use lowercase in page names, it will just bring greater efficiency when we create/import new templates and modules, <u>especially the intricate ones.</u> (To be clear, I don't want those elder editors be responsible for these annoying problems that can be easily solved by changing the settings. And case-redirects is no longer needed if we change the settings!) Also, I want to mention, the only difference between Sakizaya orthography (as I referred above) and English orthography is that Sakizaya don't capitalize the first letter of every sentence, so changing these two namespaces to "first-letter" should have nothing to do with orthography — we still keep the main (and other) namespaces case-sensative! Second, though it has few to do with the topic, keeping the pages at their original titles should be totally fine, you can see many most-frequently-used templates and modules' names are in English in all wikiprojects (for example, [[wikidata:Q48029|Template:Commonscat]] and so) — if some users really want/need a local name for it, just create a redirect page. [[misaungayay:TongcyDai|TongcyDai]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:TongcyDai|sasukamu]]) 2020年2月18日 (sakatusa a demied nu lipay) 15:00 (CST) :@[[misaungayay:TongcyDai|TongcyDai]] Support, although I don't have enough knowledge of Taiwanese languages, I think making this change can actually fix many code-based problems, need to check conflicts before merging of related patches. --[[misaungayay:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Liuxinyu970226|sasukamu]]) 2021年3月3日 (sakatulu a demied nu lipay) 12:41 (CST) bylen71y0bshrb15rpl6r5ikjgctkxk tademaw-Cinsiwsien 0 10329 87120 2019-12-06T04:54:03Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Cinsiwsien]] katukuh [[Cinsiwsien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Cinsiwsien]] owqy96968n1j8fz46w1skhlxqvqqx7y tademaw-Hu Huichong 0 10330 87122 2019-12-06T04:56:32Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Hu Huichong]] katukuh [[Hu Huichong]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hu Huichong]] 040btke3yy9ccaha9amk16yx5n4ze46 tademaw-Song Hui Qiyaw (Korea) 0 10331 87130 2019-12-06T04:58:43Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Song Hui Qiyaw (Korea)]] katukuh [[Song Hui Qiyaw (Korea)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Song Hui Qiyaw (Korea)]] r5eq6khn7jo9njdfozbj67mzi6xxjt0 tademaw-Tao Ching Ying 0 10332 87134 2019-12-06T04:59:37Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[tademaw-Tao Ching Ying]] katukuh [[Tao Ching Ying]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tao Ching Ying]] 1bl6y5abnuvk4xbb11px1m42tdzfs62 misaungayay:Chongkian 2 10333 87303 2019-12-10T04:41:06Z Chongkian 375 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "Hi everyone!" wikitext text/x-wiki Hi everyone! 0nzb19mczsfpeutkq7g2yvjk4b3b65u Naruhito 0 10334 87316 87314 2019-12-10T09:13:43Z Okytopolis 362 wikitext text/x-wiki [[File:Emperor Naruhito at TICAD7 (cropped).jpg||thumb|right|200px|Naruhito]] '''Naruhito''' (1960-) 126 emperor nu [[Zipun]]. owaub15peirwp1g691utqs9blmp1693 misaungayay:Xiplus/js/ToolsRedirect.js 2 10335 87393 87391 2019-12-12T01:53:18Z Xiplus 201 Fix msglang javascript text/javascript /* vim: set noexpandtab ft=javascript ts=4 sw=4: */ ( function ( $ ) { "use strict"; var _TR, msglang = 'zh-hant', origPageName = mw.config.get('wgPageName'), scriptPath = mw.config.get('wgScriptPath'), nsNumber = mw.config.get('wgNamespaceNumber'), isCategory = nsNumber === 14, _findRedirectCallbacks = [], _pageWithRedirectTextSuffix = {}, _redirectExcludes = {}, SUFFIX_APPEND = 0, SUFFIX_REPLACE = 1, SUFFIX_SETDEFAULT = 2, _nsCanonPrefix = origPageName.split( ':' )[0] + ':', _nsPrefixPattern = $.map( mw.config.get( 'wgNamespaceIds' ), function( nsid, text ) { return nsid === nsNumber ? text : null; } ).join( '|' ); _nsPrefixPattern = new RegExp( '^(' + _nsPrefixPattern + '):', 'i' ); if ( nsNumber === 0 ) { // articles _nsCanonPrefix = ''; _nsPrefixPattern = /^/; } function fixNamespace( title ) { if ( nsNumber === 0 ) { // do nothing if it's articles return title; } else if ( _nsPrefixPattern.test( title ) ) { // canonize the namespace return title.replace( _nsPrefixPattern, _nsCanonPrefix ); } else { // don't have a namespace return _nsCanonPrefix + title; } } mw.toolsRedirect = { SUFFIX_APPEND: SUFFIX_APPEND, SUFFIX_REPLACE: SUFFIX_REPLACE, SUFFIX_SETDEFAULT: SUFFIX_SETDEFAULT, findRedirectCallback: function( callback ) { /* Add new custom callback for finding new * potential redirect titles. * * @param {function} callback( pagename, $content, titles ) -> title list */ if ( arguments.length === 1 ) { _findRedirectCallbacks.push( callback ); } else { $.merge( _findRedirectCallbacks, arguments ); } return this; }, findRedirectBySelector: function( selector ) { /* A shortcut to add CSS selectors as rule to find new potential * redirect titles. * * @param {string} selector */ _findRedirectCallbacks.push( function( pagename, $content ) { return $( selector ).map( function() { var title = $( this ).text(); return title ? title : null; } ); } ); return this; }, setRedirectTextSuffix: function( title, suffix, flag ) { var flag_set = false, flag_append = false; flag = flag || SUFFIX_APPEND; // default append flag_set = flag === SUFFIX_REPLACE; title = fixNamespace( title ); if ( title in _pageWithRedirectTextSuffix ) { flag_append = flag === SUFFIX_APPEND; } else { // if not exist, every flag can set flag_set = true; } if ( flag_set ) { _pageWithRedirectTextSuffix[title] = suffix; } else if ( flag_append ) { _pageWithRedirectTextSuffix[title] = _pageWithRedirectTextSuffix[title] + suffix; } } }; _TR = { msg: null, tabselem: null, tagselem: null, variants: [ 'zh-hans', 'zh-hant', 'zh-cn', 'zh-hk', 'zh-mo', 'zh-sg', 'zh-tw'], init: function() { var self = this, btn = $( '<li id="ca-redirect" class="collapsible"><span><a title="' + this.msg.btndesc + '">' + this.msg.btntitle + '</a></span></li>' ); btn.click( function( evt ) { evt.preventDefault(); self.dialog(); } ); $( 'li#ca-history' ).after( btn ); }, dialog: function() { var dlg = $( '<div class="dialog-redirect" title="' + this.msg.dlgtitle + '">' ) .dialog( { bgiframe: true, resizable: false, modal: true, width: 600 } ); this.tabselem = $( '<div class="tab-redirect">' ).appendTo( dlg ); this.tagselem = $( '<ul>' ).appendTo( this.tabselem ); this.addTabs(); this.tabselem.tabs(); }, addTabs: function() { for ( var kname in this.tabs ) { if ( this.tabs[kname] === null ) { this.tabs[kname] = this['_initTab' + kname[0].charAt(0).toUpperCase() + kname.slice(1)](); } var tab = this.tabs[kname]; this.tagselem.append( tab.tag ); this.tabselem.append( tab.cont ); } // default tab, autoload when dialog initiate this.loadView(); }, createTab: function( tabname, tabtitle, onClick ) { var self = this, tag = $( '<li><a href="#tab-' + tabname + '">' + tabtitle + '</a></li>' ), cont = $( '<div id="tab-' + tabname + '"/>' ); $( 'a', tag ).click( function() { onClick.call( self ); } ); return { 'tag': tag, 'cont': cont, loaded: false }; }, _initTabView: function() { return this.createTab( 'view', this.msg.tabviewtitle, this.loadView ); }, _initTabCreate: function() { return this.createTab( 'create', this.msg.tabcreatetitle, this.loadCreate ); }, tabs: { view: null, create: null }, fix: function( pagenames ) { var self = this, desc = $( 'p.desc', this.tabs.view.cont ).text( this.msg.fixloading ); $( 'p[class!=desc]', this.tabs.view.cont ).remove(); this.loading( this.tabs.view.cont ); this .bulkEdit( pagenames, this.msg.fixtext.replace( '$1', origPageName ), this.msg.fixsummary ) .done( function() { // delay load before the asynchronous tasks on server finished setTimeout( function() { self.loaded( self.tabs.view.cont ); self.loadView( true ); }, 3000 ); } ); }, create: function( pagenames ) { var self = this, desc = $( 'p.desc', this.tabs.create.cont ).text( this.msg.createloading ); $( 'p[class!=desc]', this.tabs.create.cont ).remove(); this.loading( this.tabs.create.cont ); this .bulkEdit( pagenames, this.msg.createtext.replace( '$1', origPageName ), this.msg.createsummary.replace( '$1', origPageName ) ) .done( function() { // delay load before the asynchronous tasks on server finished setTimeout( function() { self.loaded( self.tabs.create.cont ); self.tabs.view.loaded = false; self.loadCreate( true ); }, 500 ); } ); }, addRedirectTextSuffix: function( title, text ) { if ( title in _pageWithRedirectTextSuffix ) { text = text + _pageWithRedirectTextSuffix[title]; } return text; }, bulkEdit: function( titles, text, summary ) { var self = this; titles = titles.join( '|' ); return $.ajax( this.buildQuery( { action: 'query', prop: 'info', titles: titles, intoken: 'edit' } ) ) .then( function( data ) { var deferreds = []; $.each( data.query.pages, function( idx, page ) { deferreds.push( $.ajax( self.buildQuery( { action: 'edit', title: page.title, token: page.edittoken, text: self.addRedirectTextSuffix( page.title, text ), summary: summary, tags: '' } ) ) ); }); return $.when.apply( $, deferreds ); } ); }, loadTabCont: function( tabname, callback, reload ) { var self = this, tab = this.tabs[tabname]; if ( reload ) tab.loaded = false; if ( !tab.loaded ) { tab.cont.html( '' ); var desc = $( '<p class="desc"><span class="desc-text">' + this.msg.rediloading + '</span></p>' ).appendTo( tab.cont ), $text = desc.find( '> .desc-text' ); callback.apply( this ) .done( function() { $text.text( self.msg['tab' + tabname + 'desc'] ); } ) .fail( function() { $text.text( self.msg['tab' + tabname + 'notfound'] ); } ) .always( function() { self.addMethods( desc, [ { href: '#refresh', title: self.msg.refresh, click: function( evt ) { evt.preventDefault(); self.loadTabCont( tabname, callback, true ); } } ] ); } ); tab.loaded = true; } }, loading: function( container ) { if ( container.prop( 'tagName' ).toLowerCase() == 'span' ) { container.addClass( 'mw-ajax-loader' ); } else if ( $( 'span.mw-ajax-loader', container ).length === 0 ) { $( '<span class="mw-ajax-loader"></span>' ).appendTo( container ); } }, loaded: function( container ) { if ( container.prop( 'tagName' ).toLowerCase() == 'span' ) { container.removeClass( 'mw-ajax-loader' ); } else { $( 'span.mw-ajax-loader', container ).remove(); } }, selectAll: function( cont ) { $( 'input[type=checkbox]:not(:disabled)', cont ) .prop( 'checked', true ); }, selectInverse: function( cont ) { $( 'input[type=checkbox]:not(:disabled)', cont ) .each( function() { var e = $( this ); e.prop( 'checked', !e.prop( 'checked' ) ); } ); }, selectAction: function( cont, cb ) { var pagenames = []; $( 'input[type=checkbox]:checked', cont ) .each( function() { pagenames.push( $( this ).data( 'page-title' ) ); } ); if ( pagenames.length ) cb.call( this, pagenames ); }, clickAction: function( cont, cb ) { var pagename = $( 'input[type="checkbox"]', cont ).data( 'page-title' ); cb.call( this, [pagename] ); }, buildLink: function( attr ) { var a = $( '<a href="' + attr.href + '" title="' + attr.title + '" target="blank">' + attr.title + '</a>' ); if ( attr.click ) a.click( attr.click ); if ( attr.classname ) a.addClass( attr.classname ); return $( '<span class="tools-redirect_link">' ).append( a ); }, addMethods: function( $parent, methods ) { var self = this, $container = $parent.find( '> .tools-redirect_methods' ); function methodExist( method ) { return $container.find( 'a[href=' + JSON.stringify( method.href ) + ']' ).length > 0; } if ( $container.length === 0 ) { $container = $( '<span class="tools-redirect_methods">' ).appendTo( $parent ); } $.each( methods, function( idx, method ) { if ( !methodExist( method ) ) { self.buildLink( method ).appendTo( $container ); } } ); }, buildSelection: function( main, metd, mt, dsab ) { var cont = $( '<span/>' ), sele = $( '<input type="checkbox"/>' ).appendTo( cont ); this.buildLink( main ).appendTo( cont ); this.addMethods( cont, metd ); sele.data( 'page-title', mt ); if ( dsab ) { sele.attr( 'disabled', true ); } return cont; }, loadView: function( reload ) { var $container = this.tabs.view.cont; this.loadTabCont( 'view', function() { return this.loadRedirect( origPageName, $container, 0 ); }, reload ); }, loadCreate: function( reload ) { this.loadTabCont( 'create', function() { return this.findRedirect( origPageName ); }, reload ); }, loadRedirect: function( pagename, container, deep, loaded ) { this.loading( container ); var self = this, deferObj = $.Deferred(), top = deep ? $( '<dl/>' ).appendTo( container ) : container; if ( !loaded ) { loaded = {}; loaded[pagename] = true; } function onClickFix( evt ) { /* jshint validthis: true */ var entry = $( this ).parents( 'dd, p' ).first(); evt.preventDefault(); self.clickAction( entry, self.fix ); } $.ajax( this.buildQuery( { action: 'query', prop: 'redirects', titles: pagename, rdlimit: 'max' } ) ) .done( function( data ) { self.loaded( container ); var has_redirect = false, desc = $( 'p.desc', self.tabs.view.cont ), maximumRedirectDepth = mw.config.get('toolsRedirectMaximumRedirectDepth', 10); $.each( data.query.pages, function( _, page ) { if ( !( 'redirects' in page ) ) { return; } $.each( page.redirects, function( _, rdpage ) { var $container, isCycleRedirect, rdtitle = rdpage.title, ultitle = rdtitle.replace( / /g, '_' ), baseuri = scriptPath + '/index.php?title=' + encodeURIComponent( ultitle ), entry = ( deep ? $( '<dd/>' ) : $( '<p/>' ) ).appendTo( top ), methods = [ {href: baseuri + '&action=edit', title: self.msg.rediedit } ]; isCycleRedirect = rdtitle in loaded; loaded[rdtitle] = true; if ( !isCycleRedirect && deep ) { methods.push({ href: '#fix-redirect', title: self.msg.tabviewfix, click: onClickFix } ); } $container = self.buildSelection( { href: baseuri + '&redirect=no', title: rdtitle }, methods, ultitle, !deep ).appendTo( entry ); if ( isCycleRedirect ) { $container.append( '<span class="error">' + self.msg.errcycleredirect + '</span>'); } else if ( deep < maximumRedirectDepth ) { deferObj.done( function() { return self.loadRedirect( rdtitle, entry, deep + 1, loaded ); } ); } has_redirect = true; } ); } ); if ( has_redirect && deep === 1 ) { self.addMethods( desc, [ { href: '#select-all', title: self.msg.selectall, click: function( evt ) { evt.preventDefault(); self.selectAll( self.tabs.view.cont ); } }, { href: '#select-inverse', title: self.msg.selectinverse, click: function( evt ) { evt.preventDefault(); self.selectInverse( self.tabs.view.cont ); } }, { href: '#fix-selected', title: self.msg.tabviewfix, click: function( evt ) { evt.preventDefault(); self.selectAction( self.tabs.view.cont, self.fix ); } } ] ); } if ( has_redirect ) { deferObj.resolveWith( self ); } else { deferObj.rejectWith( self ); } } ); return deferObj.promise(); }, findVariants: function( pagename, titles ) { var self = this, suffixReg = /^.+?( \(.+?\))$/, retTitles = [], deferreds = [], simpAndTrad = { 'zh-hans': true, 'zh-hant': true }; $.each( this.variants, function( _, variant ) { var xhr = $.ajax( self.buildQuery( { action: 'parse', page: pagename, prop: 'displaytitle', variant: variant } ) ) .then( function( data ) { var title = fixNamespace( data.parse.displaytitle ); if ( variant in simpAndTrad ) { mw.toolsRedirect.setRedirectTextSuffix( title, '\n{{簡繁重定向}}', SUFFIX_APPEND ); } return title; } ); if ( isCategory ) { xhr = xhr.then( function( origTitle ) { return $.ajax( self.buildQuery( { action: 'parse', text: pagename, prop: 'text', variant: variant } ) ) .then( function( data ) { var tmpTitle = $( data.parse.text['*'] ) .text().replace( /(^\s*|\s*$)/g, '' ); // should not create redirect categories // if the conversion is already in global table, // or it will mess up a lot _redirectExcludes[tmpTitle] = true; return origTitle; } ); } ); } deferreds.push( xhr ); } ); return $.when.apply( $, deferreds ) .then( function() { var suffixes = []; $.each( arguments, function() { var suffix, title = this; // find title suffix, // for example " (济南市)" to "市中区 (济南市)" suffix = suffixReg.exec( title ); if ( suffix && suffix.length === 2) { suffix = suffix[1]; } else { suffix = ''; } retTitles.push( title ); suffixes.push( suffix ); } ); // append suffixes $.each( $.unique( suffixes ), function( _, suffix ) { $.merge( retTitles, $.map( titles, function( title ) { title = fixNamespace( title ); return suffixReg.test( title ) ? title : title + suffix; } ) ); } ); return self.findNotExists( $.unique( retTitles ) ); } ); }, findNotExists: function( titles ) { var self = this, deferreds = [], alltitles = [], variants = ['zh-hans', 'zh-hant'], excludes = [ '用字模式' ]; titles = titles.join( '|' ); $.each( [ 'zh-hans', 'zh-hant' ], function( idx, variant ) { deferreds.push( $.ajax( self.buildQuery( { action: 'parse', text: titles, prop: 'text', variant: variant } ) ) ); } ); return $.when.apply( $, deferreds ) .then( function() { $.each( arguments, function() { alltitles = alltitles.concat( $( this[0].parse.text['*'] ) .text().replace( /(^\s*|\s*$)/g, '' ).split( '|' ) ); } ); alltitles = alltitles.join( '|' ); return $.ajax( self.buildQuery( { action: 'query', prop: 'info', titles: alltitles } ) ) .then( function( data ) { titles = []; $.each( data.query.pages, function( pageid, page ) { var title = page.title; if ( pageid < 0 && excludes.indexOf( title ) === -1 ) { if ( title in _redirectExcludes ) { // exclude special titles return; } titles.push( title ); if ( isCategory ) { var target = origPageName.replace( /^Category:/, '' ); mw.toolsRedirect.setRedirectTextSuffix( title, '\n{{分类重定向|$1}}'.replace( '$1', target ) ); } // only set default suffix mw.toolsRedirect.setRedirectTextSuffix( title, '\n{{別名重定向}}', SUFFIX_SETDEFAULT ); } } ); return titles; } ); } ); }, findRedirect: function( pagename ) { var self = this, titles = [], frcDeferreds = [], findBoldsAsTitles = mw.config.get('toolsRedirectFindBoldsAsTitles', false), container = this.tabs.create.cont, $content = $( '#mw-content-text' ), deferObj = $.Deferred(); this.loading( container ); $.each( _findRedirectCallbacks, function( _, callback ) { var ret = callback( pagename, $content, titles ); if ( typeof ret === 'string' ) { titles.push( ret ); } else if ( 'done' in ret ) { // is Deferred frcDeferreds.push( ret ); } else { $.merge( titles, ret ); } } ); // remove all empty titles titles = $.map( titles, function( title ) { return title ? title : null; } ); function onClickCreate( evt ) { /* jshint validthis: true */ var entry = $( this ).parents( 'p:first' ); evt.preventDefault(); self.clickAction( entry, self.create ); } // handles the deferred callbacks $.when.apply( $, frcDeferreds ) .then( function() { $.each( arguments, function( _, ret ) { if (typeof ret == 'string' ) { titles.push( ret ); } else { $.merge( titles, ret ); } } ); return self.findVariants( pagename, titles ); } ) .done( function ( titles ) { // build HTML self.loaded( container ); $.each( titles, function( _, title ) { var ultitle = title.replace( ' ', '_' ), baseuri = scriptPath + '/index.php?title=' + encodeURIComponent( ultitle ), entry = $( '<p/>' ).appendTo( container ); self.buildSelection( { href: baseuri + '&action=edit&redlink=1', title: title, classname: 'new' }, [ { href: '#create-redirect', title: self.msg.tabcreatetitle, click: onClickCreate } ], ultitle, false ).appendTo( entry ); } ); var desc = $( 'p.desc', container ); if ( titles.length > 0 ) { self .addMethods( desc, [ { href: '#select-all', title: self.msg.selectall, click: function( evt ) { evt.preventDefault(); self.selectAll( container ); } }, { href: '#select-inverse', title: self.msg.selectinverse, click: function( evt ) { evt.preventDefault(); self.selectInverse( container ); } }, { href: '#create-selected', title: self.msg.tabcreatetitle, click: function( evt ) { evt.preventDefault(); self.selectAction( container, self.create ); } } ] ); deferObj.resolveWith( self, [ titles ] ); } else { deferObj.rejectWith( self, [ titles ] ); } } ); return deferObj.promise(); }, buildQuery: function( data ) { var query = { url: scriptPath + '/api.php', dataType: 'json', type: 'POST' }; query.data = data; query.data.format = 'json'; return query; } }; importScriptCallback( 'User:Xiplus/js/ToolsRedirect-msg-' + msglang + '.js', function() { _TR.msg = window.tools_redirect_msg; $( function() { mw.loader.using( ['jquery.ui'], function () { _TR.init(); } ); } ); } ); } )( jQuery ); j11um7qx4azwrirclk7kygbl1yti5r3 misaungayay:Xiplus/js/ToolsRedirect.css 2 10336 87387 2019-12-12T01:41:28Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/39010722|zh:MediaWiki:Gadget-ToolsRedirect.css]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] css text/css /* vim: set noexpandtab ft=css ts=4 sw=4: */ div.dialog-redirect .mw-ajax-loader { top: 0; } div.dialog-redirect a:visited { color:#0B0080; } div.dialog-redirect a { color:#0645AD; } div.dialog-redirect a.new:visited { color:#A55858; } div.dialog-redirect a.new { color:#CC2200; } .tools-redirect_methods > a { margin: 0 5px; position: relative; } .tools-redirect_methods > .tools-redirect_link:first-of-type:before { content: ' ( '; } .tools-redirect_methods > .tools-redirect_link:before { content: ' | '; } .tools-redirect_methods > .tools-redirect_link:last-of-type:after { content: ' )'; } ghtwgf925ckdfxyhwlmtl5rpvcluhap misaungayay:Xiplus/js/ToolsRedirect-msg-zh-hant.js 2 10337 87390 2019-12-12T01:44:06Z Xiplus 201 從[[zh:Special:PermanentLink/39011150|zh:MediaWiki:Gadget-ToolsRedirect-msg-zh-hant.js]]匯入 via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] javascript text/javascript /* vim: set noexpandtab ft=javascript ts=4 sw=4: */ var tools_redirect_msg = { btntitle: '重定向', btndesc: '創建和管理本頁面的重定向。', dlgtitle: '創建和管理重定向', rediloading: '數據加載中,請稍候……', rediedit: '編輯', selectall: '全選', selectinverse: '反選', tabviewtitle: '查看', tabviewdesc: '以下是指向本頁面的重定向頁:', tabviewnotfound: '沒有找到任何指向本頁面的重定向頁。', tabviewmulti: '多重', tabviewfix: '修復', fixloading: '請稍候,正在自動修復重定向……', fixtext: '#REDIRECT [[$1]]', fixsummary: '編輯工具:修復多重重定向', tabcreatetitle: '創建', tabcreatedesc: '以下是尚未創建的重定向頁:', tabcreatenotfound: '沒有找到可以創建的重定向頁。', tabcreateall: '全部創建', createloading: '請稍候,正在自動創建重定向……', createtext: '#REDIRECT [[$1]]', createsummary: '編輯工具:自動創建重定向到[[$1]]', errcycleredirect: '無法自動修復:發現循環重定向', refresh: '刷新' }; 27x1gs9tf1wqf153zltktwdacgps33t Conghwaminku Subana’ay a Pu 0 10338 87474 2019-12-15T16:56:07Z K.Y.K.Z.K. 152 K.Y.K.Z.K. milimad tuway kasabelih [[Conghwaminku Subana’ay a Pu]] katukuh [[Conghwaminku Subankaw]]:http://ilrdc.tw/research/newwords/newword105.php wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Conghwaminku Subankaw]] gg072ytvsgnmg6q7mhl59su42v84wac pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sewepb 3 10339 87485 2019-12-17T07:42:22Z Itti 411 Itti milimad tuway kasabelih [[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sewepb]] katukuh [[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Ameisenigel]]:當重新命名使用者「[[Special:CentralAuth/Sewepb|Sewepb]]」至「[[Special:CentralAuth/Ameisenigel|Ameisenigel]]」時自動移動頁面 wikitext text/x-wiki #重新導向 [[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Ameisenigel]] 41fvizmg0yq2g4izzkmxqas0yganvq3 kakuniza:China 14 10340 87498 2019-12-20T06:56:52Z Chongkian 375 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[kakuniza:kanatal]]" wikitext text/x-wiki [[kakuniza:kanatal]] gxwec4gc983fuamrer18ppq92kse0jo laluma'an nu Palatiyun 0 10341 87930 87926 2019-12-27T01:47:49Z Padakaw 75 /* malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Baratheon yellow scroll English.png|縮圖|u kulit nu laluma'an nu Palatiyung]] [[dadiw nu sulda atu lamal]](Amilika: A Song of Ice and Fire), u nisangaan nu misulitay ci '''[[喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u kungku nu nilalamelan nu laylay atu malawlaay nadatengan. izaw ku pituay a pu(部) nu ulic nu nida. malagiki nu HBO i 2011 a mihcaan. (Amilika a kamu: [https://gameofthrones.fandom.com/wiki/House_Baratheon House of Baratheon]) u idang( izang) nu inaay a tademaw sa, u wawana nu mekeliday nu bandanbangan, u pucuday a kaka ni Ekun ci Malpacaway. i Nabalulucu'an a malpacawan sa, mipatay tu i sadikuday a mikeliday ci Alcila, pabelien ci Ekun i ci Aliw hananay. namakatukuh tu i Elis ci milibaki sa, napademec tu i laluma'an nu Stak acu laluma'an nu Alin sananay. sisa, malamikeliday namakayda. daw( izaw) ku makeliday a laluma'an sa, u laluma'an nu Panlus, laluma'an nu Talan, laluma'an nu Baleyliong. u multi nu heni sa, u situpelay a macelahay a ngabul kamu nu heni: nabalucu'an nu mita.( Amilika a kamu: ours is the fury.) == laylay nu laluma'an nu Palatiyun == u sasabaay a laluma'an nu pituway a knatal, u laylay nu heni namakay i tulu a lasubu a mihcan hananay, ci Awlis ku malingatuway, u sasakapahayay a hitay ni [[laluma'an nu Takelian|Ekun Takelian]], malecaday ku wama sakyami. <br /> == micidekay atu lalangawan == <br /> == ayda a kasahenulay a tademaw tu laluma'an nu Palatiyun == <br /> === Lop palatiyung === === Stanis Palatiyung === === Lanli Palatiyung === === Silin Palatiyung === <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == nasulitan ni [[Padakaw Lami’|Padakaw Lami']] 2019. * [http://www.georgerrmartin.com/ u Wipsay nu misulitay ci Georgr RR Martin] * [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%86%B0%E4%B8%8E%E7%81%AB%E4%B9%8B%E6%AD%8C%E4%B8%AD%E6%96%87%E7%BB%B4%E5%9F%BA manamuhay a Wikipayke] * [[dadiw nu sulda atu lamal]] <br /><noinclude></noinclude> [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:saydan atu micudaday2018]] [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] d2jgcj154rmzw25f7uhbhogi4937979 laluma'an nu Alin 0 10342 87838 87837 2019-12-26T08:04:22Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[dadiw nu sulda atu lamal]](Amilika a kamu: A Song of Ice and Fire), u nisangaan nu misulitay ci '''[[喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u kungku nu nilalamelan nu laylay atu malawlaay nadatengan. izaw ku pituay a pu(部) nu ulic nu nida. [[tangan:Coat of arms of House Arryn of the Eyrie.svg|縮圖|u kulti nu laluma'an nu Alin ]] malagiki nu HBO i 2011 a mihcaan. u sakahenulan a laluma'an i diheb, u sipalangan ku aenengan nu heni, u sipalangay a malilinay a luma' ku satabakiay a malilinay a luma' nu heni. izaw (idaw) hanay ku zumaay (dumaay) a malilinay a luma' nu heni i dehebay a umah. u kulit nu heni hananay sa, u samilaway a kulit, i labu sa, u tamelacay a bulad atu mubahelay a palang. u kamu nu laluma'an nu Alin sa, u sakapah han ku talakaway. == laylay nu laluma'an nu [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/鹰巢城 Alin]== u Antal a tademaw ku tuas nu laluma'an nu Alin sa, amalacawa tu ulic nu Antal a tademaw, amasatamelac ku izang (idang). namakay i dehebay a umah mudebung tu Westelo a lala' ku Antal a tademaw, i pituway a nikapacaw, namupatay ci Atis Alin ku mipalangay tu mukeliday nu saayaway a tademaw ci Lub Luis. sadikiduday sa malasakacacay a mukeliday nu dehedeheban. === nanutawya i pituway a kanatal === <br /> === nudikuday i nikapacaw === <br /> === nudikuday i limaay a mukeliday a kalpacaw === == micidekay atu lalangawan == == aydaay a kasahenulay a tademaw nu laluma'an nu Alin == === Cyun Alin === u mukeliday nu sipalangay a malilinay a luma', u misimaway nuwalian, misebangay nu dihedeheban. namupatay nu Laysa Tali, ku sakatuluway a acaba nida. * Ceyni Lois, u sakacacay a acawa ni Cyun Alin, namapatay mulecuh tu wawana. * Luina Alin, u sakatusa a acawa ni Cyun Alin, namapatay tu nu naimelang, caay henay katineng tu laluma'an nida nu Cyun Alin. * Laysa Tali, u sakatulu a acaba ni Cyun Allin, namapatay tu nu talakawan. <br /> == malalitin tu ihekalay atu zumaay natinengan == nisutan ni Padakaw Lami' 2019. [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] 6s8lgtnta1nd82s9xkljditxe0k7739 Kacaw Lalapa 0 10344 94736 94734 2020-10-14T06:27:38Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Nuwatan O Kumud]] [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:u kakasenengan nu Sakul a niyazu’]] [[kakuniza:u kakasenengan a tademaw nu Sakizaya]] ciKacaw [[Lalapa]] u wawa nu Sakidaya, u i sakulay lecuhen a tademaw u saicelangay nu i nyadu’ay, u kakasenengan nu katuuday’ namaka su mamadan ku Sakidaya, hatida ka katuud nu sipunu’ay atu si icelangay, masa hicahicaay ku kawaw a tademaw,nika inayi’ hanay ku hatidaay uci Kacaw u Lalapa ku icelang. u sasakamun numaku aydasa ,u taydaay i nutawan a kanatal misetset tay a tademaw ku hanaku ayda. ci KacawL u Lalapa tunifasa, naniala nu Dipun patayda i tabakiyaay a tusi, nunyadu’ nu Dipun tu tukyu hananay, tada misetset milalebu tukatuuday a nyadu’, yu i tini henay i nyadu’ numita usakul sa, papi kutkutten nu Dipun tu lebungsa, sayaway tu kunida a mahamin mikutkut, kyu pabaliu ku sakakaay nu Dipun tu icelang nuda, u dumatu ademiad sa makadihaca ku Dipun ,tuni tamudung nida tu kelakela’ mulakuwyt tu cilis, ma ekek amin ku makaadihay tuicelang nida, kyusa awda hatu nusakakaay nu Dipun a papi nanam mi lalebu tu katuuday nuDipun, nanutawya ka lingatuwan caycaay tu piuwac milalebu, padeng hantu ku sakakawawen nulama’ sa demidemiad satu milalemu cinida. == kunningen nu Dipun milalebu == nanu niala nu Dipun munanam mi lalebu ciKaca u Lalapa sa, sansani satu mi setset tuicuwacuwa ay amilalebuway, sali ngatu tu cinida mala milalebuway nui Taywanay, uwawa nu i Sakulay a nyadu’ nu Sakidaya a tademaw, yu iatini henau i Kilay(花蓮, caay kanamuh ku bunawlan tu milalebuay a tademaw, sakasaan itini inuSakidayaan anyadu’, u latusay ku milalebuway adihan u lumuwa caay pi sakakawaw saan, nika u icelang niKacaw u Lalapa sa, ma seneng amin ku i nyaduay tu icinidaan, niKacaw, u cacyumungen nu binawla mumuku tu tipus milacul i kelakela’, mu tengtent tu kakela’ atu patalaku tu kikay milangec, inyadu’ pala bantien nu nyadu’ay palayungen nu Dipun, u kakasenengan nu sakakaay nuDipun atu Sakidaya kunika udipnida.ihekal. === tayda i nyadu’nuDipun mi setse === mahida matenes twaca nanamen ni Dipun ci Kacaw u Lalapa, patayda hantu nuDipun iTaypak mi setset, i tiniyay i Taypak anipi setsetsa, unu iTaywanay amin ami setsetay, masasetset satu sipabelet sipabelat han ni Kacaw, kunutaywan atu iTaywanay a Dipun, mausaw habelut han, kyu ma alanida ku sapisetset i Tukyu nuDipun, caykatenes namaka Taypak ci Kacaw u Lalapa, inywtu ku satakus nu namaka Dipunay, a patada ici Kacawan i Tukyu nuDipun mi setset saan, caay kangadah ku babalaki nu i luma’ay, papilyas tayda i Dipun namahida satu, ki tatungitungih hatu nu Tumuk atu sakakaay nu Dipun, pasu kincal tu a tayni mi tungih tu babalaki nu luma’,sadakadakayan apacici tawya sa misulul ku wama nida ci Damay, alahatu nu kadideng mutupin tayda i minnatu, tayda ku Tumuk nu Sakul ci Kumud u Tangah atu Kincal i Minnatu padungus, makala tukya tu cacayay a bulad inyutu ku dinpu na maka Tukyuway, taynitu ku padinpuway maka wawelwel pasubana’ tu iluma’ay, tunika mademec amin ni Kacaw kuDipan saan kutengi tu kamu, ma namuh amin ku binalan nu inyaduay makatengil, tu mahiniyay a kawaw. ==== uni pisetse niKacaw si pabelet han ==== i tini ini pisetset ni Kacaw nLalapa i bipun, ma ekek amin ku miadihay tunipi lalebu ni Kacaw, cay kawcanan ku kaekekan nu Dipun uni pabelet nida tu ayti, mu sakamu kuyni una taytaydaay i Dipun mi cudad, a babalaki, namakadih kuheni tu huylimu i Dipun saan, habelut habelut han niKacaw ku ayti saan musakamu, sakamusaan: ( yuy sahenay ku sinbang sa unika pisatepi’tu nu ayti saan, dadikec sahenay sa keba’satu mahetik ku ayti saan ), hatida kanika icelang nu ulat niKacaw u Lalapa, alaci’aca pa nganganan nu binawlan tu ciLalapa hananay, ( u tada ngangan nida sa, uci Kacaw u Damay ) ahicanaca piki icelangan aca ku katalalan kyu pakilul hatu nu binawlan pa nganga tuci Lalapa. ( u duma ani pangangan nudaw sa ciKacawtepi’ ) sakasaan mi setset cinida sa satepi’satepi’ saku aytinida kyuci Kacaw tepi’ han nudaw pangangan cinida. <br /> === palitemuh tuni ka taluma’ niKacaw === makatengil ku babalaki nu inyadu’ay tu mahiniyay, u kakanamuhan akawaw sa kasenun sa, paaala tu sakamun i cuwacuwa, ma katengil kuTumuk ciKumad u Tangah sa, pa saupu tu Banti nunyadu’ patatengil, tu ahican ku kawaw u sananay, tatenga’ makala tu cacayay a lalipayan kya, inyutu ku Kincal patakus tu Tumuk ci Tanahan, papi lasutu tu sapi palitemuh ici Kawan ta luma’ inyadu’, namahida takusen tu nutumuk ku selal pasaupu, mahina hantu niTumuk ku selal kyu, bilil satu mitakus tu mami salukyaw nu limecedan, tucila nuyda matabal tu sananal, maluyaluy tu amin ku limecedan atu kapah nunyadu’, tayda i tida i pangiduwan militemuh ici Kacaw u Lalapa an, mi kacaw tu zipu ci Kacaw, papi saliyut hatu kuheni pasu nydu’ay amin, i nabakuwan, linuken tu nu katuuday a tademaw i dadan, patelatela’ hantu nu tademaw pasu pampawa tu misa telatela’, katuku tu namalahuk kunipi saliyut i nabakuwan. === mi pacuk tu katalalan palitemuh === pakucila nuyda a demiad matabal caayhanay kahmuwac kucilal, muwala tuamin tu sadikec ku masakapahay, idaw kumikididis say tu bakan, idaw kumudikecay tu layic u unuc utancun maluyaluy tu tayda i luma’ nu Tumuk, alaw umi pacukay tu katalalan, cacay a sananal mamin tu mu latuh tukatalalan, kila lawlawp han mu latuh mucikcik kumu cikcikkay, mu salami’ kumu salami’ ay da damadama saansa kasenun sa mamin ku kawaw, kalahukan tu inyutwamin ku binawlan tayni kasaupuwan, silacen tu nu banti ku papitifaan tutiti nu paylumaluma’ , hacacay hatu nu selal paatal tu titi nu katalalan, haminsatu ku kawaw muculu’ tu amin tutiti nu katalalan ku katuuday, tu apapelu ku Tumuk ci Kumud uTangah, pa tideng hatu ci Kacaw u Lalapa i nuayawan nu binawlan, sakamu satuway kuTumuk; ayda a demiad u kaka namuhan numita u sakul a nyadu’an, satuway papelu inuayawan nu katuuday, ayda u tungus nu sapalitemuh tu wawa numita u sakul a nyadu’an, u kasenenga u kakanamuhan ayda a demiad, satu ci Tumuk makatengil ku binawlan , caaytu ka satedep kuni patelatela’ nubinawlan. ==== mapalikat ku pising nu nyadu’ ==== nanutawya ma piseng tu kungangan nu Sakul a nyadu’, tahekal tuamin i sinbung ku ngangan ni Kacaw u Lalapa, inayi’ tu ku maliyuhay tu sakul anyaduan, sa ngaleben tu kunu panpancahan a tademaw, annu malidemuh tu i dadan sa musakamu tu tungangan ni Kacaw u Lalapa, matineng tuamin kui cuwacuwaay a nyadu’ tunika idaw ku sakul hananay a nyadu’an, iaeyasa ukamu nu babalaki sa, katuud ku namakayniyay i nutawan a nyadu’, tayni miadih tuci Kacaw u Lalapa saan, tayni i nyadu’ nu Sakul sa, muliyuh mi tengil tu kamu numita saan, sakamu sansa u pancah tuway kuhenisa, ka ubuma ku kamu nu henisaw saan mi hanuDipun mi palita tu katuuday. == malalitin tu i hekalay atu dumaay a natinengan == nisulitan ni [[Nuwatan o Kumud|Nuwatan O Kumud]] 2019<br /> 56i6j78og4a3r4nknihvdvq3r5howgt kakuniza:u kakasenengan nu Sakul a niyazu’ 14 10345 87687 2019-12-24T01:48:59Z 黃金文 116 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[kakuniza:Nuwatan o Kumud]]" wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] 3ig0z76claayg2ko1fezruw2ywqcbos u kakasenengan a tademaw nu Sakizaya 0 10346 87688 2019-12-24T01:50:56Z 黃金文 116 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[kakuniza:Nuwatan o Kumud]]" wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] 3ig0z76claayg2ko1fezruw2ywqcbos laluma'an nu Tali 0 10347 88126 88125 2020-01-02T03:40:28Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Tully gold scroll.jpg|縮圖|u bayabay nu laluma'an nu Tali]]u kasahenulay a laluma'an ku [[dadiw nu sulda atu lamal|laluma'an nu Tali]] nu kalikiday a nanum (Amilika a kamu: [http://awoiaf.westeros.org/index.php/House_Tully House Tully of the Riverrun]) i bukebukelalan. u bayabay nu laluma'an nu Tali sa, u mudebutay a buting i sumilaway atu sumanahay a kulit. u kamu nu Laluma'an nu Tali sa, u laluma'an, dungus, sakasipising.( Amilika a kamu: Family, Duty, Honors; kamu nu Hulam:家族,責任,榮譽) [[kakuniza:Padakaw Lami']] == laylay nu laluma'an nu Tali == saayaway a laylay nu laluma'an nu Tali sa, malingatu i [[dadiw nu sulda atu lamal|saayaway a tademaw]] hananay. === nidebengan nu [[laluma'an nu Takelian]]=== caay kanamuh ku katuuday i bukebukelalaln tu mukeliday nu [[dadiw nu sulda atu lamal|subasubala]]n sananay, u sala'cusay a mukeliday nida; kyu, manamuh ku katuuday nu bukebukelalan ku nisebengan nu laluma'an nu Takelian; sisa, i nudikudan nu niswbengan sa, pasidungus ci Ekun tu Eytemuy Tali, malamukeliday ci Eytemuy Tali nu Bukebukelalan. == micidekay atu lalangawan == u micidakay a cenengan nu laluma'an nu Tali sa, u kasahenulan a aenengan nu malalais nu tau, maydih tu aenengan nu laluma'an nu Tali, taneng tu misebeng tu dumaay a laluma'an hananay. == ayda a kasahenulay a tademaw nu laluma'an nu Tali == === Hoste Tali === u mukeliday nu laluma'an nu Tali. === Katelin Tali === u sakakaay a wawana ni Hoste Tali. === Laysa Tali === u sakatusa a wawana ni Hoste Tali. === Eytemuy Tali === u sasabaay a wawa ni Hoste Tali, u aydaay a mukeliday nu laluma'an nu Tali i sililinay a luma' nu kalikiday a nanum i bukebukelalan. ==== Luslin Buley ==== u acawa ni Eytemuy Tali, sibili tu ayda. === Pulanten Tali === u saba ni Hoste Tali, u "lumeni'ay a buting" ku nipangangan nu tau, caay katineng i cuwaay nida ayda. == mikeliday a laluma'an == [[tangan:Coat of arms of House Frey of the Crossing.svg|縮圖|u bayabay nu laluma'an nu Buley]] ==== laluma'an nu Buley i malapiay a sililinay a luma' ==== == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == nasulitan ni [[Padakaw Lami’|Padakaw Lami']]2020. * [http://www.georgerrmartin.com/ u Wipsay nu misulitay ci Georgr RR Martin] * [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%86%B0%E4%B8%8E%E7%81%AB%E4%B9%8B%E6%AD%8C%E4%B8%AD%E6%96%87%E7%BB%B4%E5%9F%BA manamuhay a Wikipayke] * [[dadiw nu sulda atu lamal]]<br /> [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] 4zm1f30kdxkh18g8b8o6njjsdvyzcmu laluma'an nu Matel 0 10348 88006 88002 2019-12-31T08:03:30Z Padakaw 75 /* laylay nu laluma'an nu Matel */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Martell scroll.png|縮圖|u bayabay nu laluma'an nu Matel.]] laluma'an nu Matel i [[dadiw nu sulda atu lamal|Tuen]](Amilika a kamu: '''[https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/马泰尔家族?variant=zh-tw House Nymeros Martell of Sunspear] ,''' Hulan a kamu:[[:en:List_of_A_Song_of_Ice_and_Fire_characters#House_Martell|陽戟城的馬泰爾家族]] ) u cacay a laluma'an nu giki, [[dadiw nu sulda atu lamal]](Amilika: A Song of Ice and Fire), u nisangaan nu misulitay ci '''[[喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u kungku nu nilalamelan nu laylay atu malawlaay nadatengan. izaw ku pituay a pu(部) nu ulic nu nida. malagiki nu HBO i 2011 a mihcaan. <br /> == laylay nu laluma'an nu Matel == namakay i lekelikenan a bunga a sililinay a luma' ci Nameylos Matel, i nidebungan nu Antal a tedemaw tu Weystelo a lala' tayda i Tuen cinida, ci Mukan Matel ku mukeliday, muladay tu hitay nida <br /> == micidakay atu lalangawan == <br /> == ayda a kasahenulay a tademaw tu laluma'an nu Matel == === Tulang Nameylos Matel === <br /> [[tangan:Oberyn Martell cosplayer (35678141606).jpg|縮圖|u hayu nu Upelin Nameylos. ]] === Upelin Nameylos Matel === <br /> === Eylalia Sent === <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == nasulitan ni [[Padakaw Lami’|Padakaw Lami']] 2020. * [http://www.georgerrmartin.com/ u Wipsay nu misulitay ci Georgr RR Martin] * [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%86%B0%E4%B8%8E%E7%81%AB%E4%B9%8B%E6%AD%8C%E4%B8%AD%E6%96%87%E7%BB%B4%E5%9F%BA manamuhay a Wikipayke] * [[dadiw nu sulda atu lamal]] <br /> [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] helca7xuh61afdbo8aaroi69znt967i hitay nu misebengay tu labii 0 10349 89478 89477 2020-03-03T01:30:28Z Padakaw 75 /* nadipaan nu henimisebeng ku heni tu satabakiay a lilin i nu amisan, milawa' tu caay kau taheday a aadupen medebung tu Westelo a lala'. */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] hitay nu misebengay tu labii(u Amilika a kumu: Night's Watch, u Hulam a kamu:[[:zh:守夜人军团|守夜人軍團]]) sa, u nisangaan nu misulitay ci '''[[:zh:喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u cacay a kaput nu misebengay tu caay kau nu tahed a maudipay. <br /> == nadipaan nu heni == misebeng ku heni tu satabakiay a lilin i nu amisan, milawa' tu caay kau taheday a aadupen medebung tu Westelo a lala'. yu i kasumamadan sa, u sasatanaya'ay a tabii nanutawya, idaw ku cacayay a hitay nu wawa nu kilakilangan atu saayaway a tademaw, namalpacaw ku heni tu salengacay a di'tu. ahayni sadikud milawa' tu selengacay a di'tu mudebeng tu pituway a kanatal. mukeliday tu katuuday ci Pulanden Stak ku misanga'ay, malingatu patideng tu satabakiay a lilin(malilinay a luma'). === malilinay a luma' nu heni === ==== aenengan nu heni ==== namakaytipan tu nuwalian, idaw ku malilinay a luma' nu aydaay. * nutipan a sangaw a malilinay a luma'(Amilika a kamu: Westwatch-by-the-Bridge) *'''cacekulan nu adingu''''(Amilika a kamu: The Shadow Tower) ** idaw ku tusaay a lasubu a tademaw nu hitay itida misimaw hananay. *salabiay a malilinay a luma' (amlika a kam: The Nightfort, u Hulam a kamu:長夜堡) **u satenesay a malilinay a luma' nu hitay nu misebengay tu labii hananay. **u lumeni'ay a panan, u cacayay a nisanga'an nu selengacay a kilang; u misebengay sa ku babuhatan, taneng tu pacumud i satabakiay a lilin. * u lumen'ay a malilinay a luma' (Amilika a kamu: Castle Black, Hulam a kamu:黑城堡) ** u satabakiay a malilinay a luma' nu aydaay i labu nu kungku. * * == lalangawan == <br /> == sapakaput == <br /> == u kakasenengan a tademaw nu heni == <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == u nisulitan ni Padakaw Lami' 2019 [[kakuniza:dadiw nu salda atu lamal]] b5it0q706mqqccaq91bzrwlm2pjrpjb Wikipitiya nu Sakizaya 0 10350 87722 87721 2019-12-24T02:46:01Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Sabak Tutuy]] Wikipitiya nu [[Sakizaya a binacadan|Sakizaya]] hananay sa, u saayaway nu [[Taywan]] a [[binacadan a demiad|binacadan]].<br /> cna51pqpi6ay5liylnf761v3ahtvhyc tuluway ku mata a akak 0 10351 89662 89661 2020-03-10T02:26:59Z Padakaw 75 /* aadihan */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[dadiw nu sulda atu lamal]](Amilika: A Song of Ice and Fire), u nisangaan nu misulitay ci '''[[:zh:喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u kungku nu nilalamelay nu laylay atu malawlaay nadatengan. izaw ku pituay a pu(部) nu ulic nu nida. malagiki nu HBO i 2011 a mihcaan. [[tangan:The Raven.jpg|縮圖|u akak kuyni.]] natahekal tu spi ni [[laluma'an nu Stak|Pulanten Stak]], panganganan nu wawa nu kilakilangan tu "sadikuday langdaway a samatinengay" nida, i naayaw, namalahitayay nu [[hitay nu misebengay tu labii|misebengay a hitay tu labii]]. tengil sa,cacay a malebut idaw ku cacay ku mata kayadan sakyami. atu mamandaay a banges, cacayay ku sumanahay a mata. i lalabu nu kungku "u palaw nu maidangay a Liw" hananay sa, u pucud nu [[laluma'an nu Takelian]], ci Pulayten Libun ku "siidangay a akak a kakelidan". == aadihan == <br />idaw ku salengacay tanaya'ay a bukes, atu cacay dada a mata, maudip han nida i lalabu nu salegacay a kilang, sisa, mahida tatenga'ay a kilang; madukudukusay cinida, mahida u cacayay a mapatayay ku aadihan sa, idaw ku tabakiay, tanaya'ay a sumanahay a patusiyangay a kulit namaka liel katukuh i bihid. mabesud nu lamit nu salengacay a kilang ku cepi' makatukuh i abala hananay, kalalumelumeni'ay a sumanahay a papah mulangaw i ukak nida. izaw( idaw) ku budu' amin mulangaw i zais nida. idaw ku zumaay a ciid, mabesud tu zumaay a maluhacay a mata. == nu aydaay henay a kawaw == === misalamaay nu talakawa === natahkal i spi ni Pulanten Stak hananay, pasubana' ci tuluway ku mata a akak i ci Pulantenan malaayam mubahel, i nu dikudan nu nabakahan ni Pulanten Stak sa, pasubana' ci u tuluway ku mata a akak i ci Pulandenan palekal tu namakayda i talakaway a cacekulan tu mahtikay, u masiketay ku sakubad a kuyu'(wolf) sakamu sa cinida. === palaw nu maidangay a Liw === Pulan atu Hoto atu Meyla, CyoCyen sa, tayda malakuit tu i baatay nu tabakiay a lilin, makatukuh i cacay a buhang. pasubana' ci tuluway ku mata a akak i Pulanan tu aadihan nu langdaway atu malazumaay a aadupen, ya tuluway a mata a akak, naci Palantan ku ngangan nida. pabeli han nida tu Pulanten tu nu salngacay a kilang a aam, apalekal tu langdaway a aadihan ni Pulanten, namakadih tu ama ci Etad Stak sa ci Pulanten i sibalucu'ay a kilang sa, sakamu sa ci tuluway ku mata a akak, lingitan nu adingu' i cinidaan, u cacayay kabidangan a calekakaan atu cacayay a maydihay a tatayna, nika, caay kasumad ku nu naayaway.<br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == * nisulitan ni [[Padakaw Lami’|Padakaw Lami']] 2020 a mihcaan i Takubuwan a niyazu' * [http://www.georgerrmartin.com/ u Wipsay nu misulitay ci Georgr RR Martin] * [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%86%B0%E4%B8%8E%E7%81%AB%E4%B9%8B%E6%AD%8C%E4%B8%AD%E6%96%87%E7%BB%B4%E5%9F%BA manamuhay a Wikipayke] * [[laluma'an nu Stak]] * [[laluma'an nu Laniste]] * [[laluma'an nu Palatiyun|laluma'an nu Palatiyung]] * [[laluma'an nu Takelian]] * [[laluma'an nu Alin]] * [[laluma'an nu Tali]] <br /> [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] r8ryk8lmmwkcicgddhe3ufium2oo107 i cuwa tu ci Wyli? 0 10352 87835 87834 2019-12-26T07:56:58Z Kimli isin 27 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki i cuwa tu ci Wyli? == '''kakiliman''' == “i cuwa tu ci Wyli?”(Amuhuan a kamu:Where's Wally?, i Amuhuan mahida tu ci Where's Waldo?), “i cuwa tu ci Wyli”, ”makakilim amin tu ci Wylian?”, “sitangahay ci Wyli?”, i English u satinengay mikulitay Martin Handford tu nu wawaay a cudad. kina cudad mahida sa u buyu’ atu bayu a kulit mikilim tu dumaay a tademaw--Wyli. ci Wyli han tu sa sidikuc tu sumanahay kasikulitay tu salengacay a kulit situbel tu sibanuhay, sinilikec tu nu kilangay a cungkul, sibigani tu. sinikahedal aca tu tuud, mahida u cudad atu saka i hekalay tu kucu niza, micudad tu cudad tina sikulitay mipadang mikilim tina tuudan niza. ina cudad han tu u masasibuday amin a kulit, ina kulit han tu sa katuud ku tademaw misakawaw tina kawawan. micudad sa tu tina cudadan mikilim itini tu ci Wyli, nika ci Wyli mulimek i lalimekan a kakitidaan. mahiza, ina cudad tu  “i cuwa tu ci Wyli? pakatulu: musimpiay a nipidangay” izaw aca ku cacay caay katayuman a kawaw, ina kulit han tu yadah ku caayay kalecad tu ci Wylian, kina micudaday a i nikahedalwan niza tu kucu mikakilim kya makatepal tu tatengaay ci Wylian. == '''nilacul''' == === Wyli (Wally) atu Waldu(Waldo) nu kitakiay === === tademaw nu udip === === laylay nu patahekal === ==== Wyli nu kitaki (Wally's World) ==== ==== Wyli nu kitaki a lalangawan (Wally's History of the World) ==== ==== u sapaadih a cudad (Activity books) ==== === cudad === ==== i cuwa tu ci Wyli? (Where's Wally?) ==== ==== i cuwa ayda ci Wyli? (Where's Wally Now?) ==== ==== i cuwa tu ci Wyli? musimpiay a nipidangay (Where's Wally? 3: The Fantastic Journey) ==== ==== i cuwa tu ci Wyli? micidekay a cudad (Where's Wally? The Wonder Book) ==== === iga nu tilibi === === sakacaculiyan === == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:威利在哪里?|wikipayke-威力在哪裡?]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' <br /> [[kakuniza:Lisin Kubung]] tjtvu2ypht2jqo37ur1ne41w1dpfi86 caay katatudung a sasalamaan 0 10353 91146 91145 2020-07-16T03:18:45Z Kimli isin 27 /* mituduc a giki */ wikitext text/x-wiki caay katatudung a sasalamaan == '''kakiliman''' == “caay katatudung a sasalamaan” (yinkelis a kamu, Jumanji, Cong-kul-ta-lu musakamu “u mibalakas tu matalulay ”, Syang-kang musakamu “milaliw tu mapalaw“ ) u cacayay a mapalaw a giki nu Amuhuwan i 1995 a mihcaan, masasumad tu Ke-li-si-huan-ay-si-pul-ke tu malecaday a ngangan tu wawaay a cudad, u Jiyaw-yuhan-sidun misagiki, Lubin-uwayliyansi, Bonnie Hunt, Kesiting-tensite atu Pulaydeli-pilelsi misagikiay. 2005 a mihcaan tu “ tusaay a nisagiki tu caay katatudung a sasalamaan: mulimekay a sin-ciw” malatusaay a nimiduduc a giki, kanahaw tu kina tusaay a giki ulaed tu cacay a bataan nu mihcaan. == '''nilacul''' == === kungku === 1969 a mihcaan, sabaw tusa a mihcaan ci Ya-lun atu Sa-la malalikeluh a milabu tu wamamapatay a sasalamaan tu mahiniay, culasatu ku lacu’say, ci Ya-lun maala nu sidi’tuay a kakititaan, salawbes aca ku tademaw. nadikudan i tusaay a bataan izaw ku enem a mihcaan(1995 a mihcaan), izaw kya malkakaay ci Cu-li atu Pi-de tayda malimad i Ya-lun a luma’, kakekan mapatahkal ci Ya-lun i kitakit nu di’tuay. mahida itida i tatanga han siaadupan pasutademaw tayni i kitakit palula’cus. a palekal tu kitakiay kanca a mitepal ci Sa-laan, kya malaheci ku nu tawyaay cayay hen kami a kigi. === misagikiay === {|class="wikitable" width="65%" style="font-size:85%;" |- style="background:cornflowerblue; color:white" align=center |style="width:1%" rowspan=2|'''演員''' |style="width:1%" rowspan=2|'''角色''' !colspan=2 style="background:cornflowerblue; color:white"|配音 |- style="background:cornflowerblue; color:white" align=center |style="width:1%"|普通話 |style="width:1%"|粵語 |-align=center |[[羅賓·威廉斯]]<br>Robin Williams † |亞倫·帕里許<br>Alan Parrish 主角 |[[徐涛]] |[[張炳強]] |-align=center |[[寶妮·杭特]]<br>{{link-en|Bonnie Hunt|Bonnie Hunt}} |莎拉·韋托<br>Sarah Whittle | |[[盧素娟]] † |-align=center |[[姬絲汀·登絲|克莉絲汀·鄧斯特]]<br>Kirsten Dunst |茱迪﹒夏波德<br>Judy Shepherd | |[[鄭麗麗]] |-align=center |{{le|布萊德利·皮爾斯|Bradley Pierce}}<br>Bradley Pierce |彼得﹒夏波德<br>Peter Shepherd | |[[黃麗芳]] |-align=center |[[乔纳森·海德]]<br>Jonathan Hyde |山姆·帕里許 Sam Parrish /<br>豹王 Van Pelt |[[徐小青]] |[[盧國權]] |-align=center |[[大衛·瓦倫·基亞]]<br/>{{link-en|David Alan Grier|David Alan Grier}} |卡爾·班特利<br>Carl Bentley |[[孫宏亮]] |[[林保全]] † |-align=center |[[毕比·诺维尔什]]<br/>Bebe Neuwirth |諾菈·夏波德<br>Nora Shepherd | |[[陸惠玲]] |-align=center |[[派翠西娅·克拉克森]]<br/>Patricia Clarkson |卡蘿安·帕里許<br>Carol-Anne Parrish | |[[雷碧娜]] |-align=center |[[亞當·漢恩-柏德]]<br/>{{link-en|Adam Hann-Byrd|Adam Hann-Byrd}} |小艾倫<br>Young Alan Parrish | |[[陸惠玲]] |-align=center |[[蘿拉·貝爾·邦蒂]]<br/>{{link-en|Laura Bell Bundy|Laura Bell Bundy}} |小莎拉<br>Young Sarah Whittle | | |} === mituduc a giki === 2015 a miheca waluay a bulad idaw ku lima a demiad, a misaika tu Sul-ni giki a muliyaw aca tu “micidekay u caay katatudung a sasalamaan”, namahida na i 2016 a mihcaan sabaw tusaay a bulad idaw ku tusa a bataan ku lima a demiad i Amuhuwan papiadihay. u katinengan i wang-lu caay kakapah ku tengil yu mahida sa, u sangalepan aca sinikapatay ku misagikiay ci lu-pin-wuy-len-si. ci [[:zh:狄維·莊遜|Cu-si-ciyang-sen]], [[:zh:凯文·哈特|Kay-wun-ha-te]], Cye-ke-pu-lay-ke, Ni-ke-ciyang-na-si atu Kay-lun-ci-lan misagiki. Cu-si-ciyang-sen matineng caay piliyaw patahkal tina gikian, u tada mituducay a giki, namakay i Siya-wi-yi ku nikalinga’ tu. natikudan, kina giki tatenga’ay tu i 2017 a mihcaan sabaw tusa a bulad izaw ku tusaay a bataan a demiad i Amuhuwan patahkal papiadih. === sapatahkal tu nakawawan === == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:逃出魔幻紀|wikipayke-野蠻遊戲]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] khaef1ila0vfzd8t6vsi0r7252fygi2 sakalamay a silamalay nu Peici 0 10354 87745 2019-12-24T06:57:56Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "sakalamay a silamalay nu Peici == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * :zh:極地特快…" wikitext text/x-wiki sakalamay a silamalay nu Peici == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:極地特快車|wikipayke-北極特快車]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 2uo3cj2lod13u7lujogbsk15rnbdc0n pawalil ni Pancilelming 0 10355 87746 2019-12-24T07:00:09Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "pawalil ni Pancilelming == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * :zh:小兔班傑明|wik…" wikitext text/x-wiki pawalil ni Pancilelming == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:小兔班傑明|wikipayke-小兔班傑明]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 5fz9jbksgwk3uyg8k4mib1egs564q3y u tanayu’ay a buyi ni Pipi 0 10356 87747 2019-12-24T07:02:24Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u tanayu’ay a buyi ni Pipi == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * :zh:长袜子皮…" wikitext text/x-wiki u tanayu’ay a buyi ni Pipi == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:长袜子皮皮|wikipayke-長襪皮皮]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] j4ggxxaziltng6umfqd8le7cbg7rulu u wawa nu kukung 0 10357 87748 2019-12-24T07:04:38Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u wawa nu kukung == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * :zh:強盜的女兒|wikipay-…" wikitext text/x-wiki u wawa nu kukung == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:強盜的女兒|wikipay-强盜的女兒]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] f5oqdg19igmzg0eoqv11vnsbdxi5m3w micidekay a kungku 0 10358 87749 2019-12-24T07:06:23Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "micidekay a kungku == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:神话|wikipayke-神話]…" wikitext text/x-wiki micidekay a kungku == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:神话|wikipayke-神話]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 338h9a8ycir1g32f98uyiqpfug3jru2 nu Silal a micidekay a kungku 0 10359 88312 88304 2020-01-10T06:21:40Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki nu Silal a micidekay a kungku == '''kakiliman''' == nu Silala a micidekay a kungku(u kamu nu Silal:ἡ Ἑλληνικὴ Μυθολογία), yu sumamaday a tademaw nu Silal a kamu kina micidekay a kungku. kuyni a micidekay a kungku sakamu sa tu ku hekalay tu kamu atu kakawaw, izaw aca tu ku katuuday a sami 、yiyung atu micidekay a tuud, izaw henay ku kamu nu Silal a tademaw mikisapalaw atu tu nu kiwkay a lisin nu tatangahan, u sakadimela aca nu heni, sisa u Silal a micidekay a kungku nu kasumamadan a Silal nu kiwkay sakadimelaay wynian. nu aydaay a tademaw pasada i mikingkiw tu micidekay a kamu, sisa u kina kungku mikilul tu nu naayaway tu ku kasumamadan a Silal nu kiwkay, zhengzi atu laylay nu Silal a kakawsan, kyu a matineng tu kawaw. u mikiwkayay a tademaw malalidemuh tu misanga’ay tu ku kungku nu kasumamadan a Silal a tademaw, patineng tu nu nakungkuan.[[tangan:Zeus_Otricoli_Pio-Clementino_Inv257.jpg|縮圖|宙斯的胸像,發現於奧特里科利(庇奧-克里門提諾展廳,梵蒂岡博物館,梵蒂岡)]] [[tangan:NAMA_Mystères_d'Eleusis.jpg|縮圖|畫有厄琉息斯秘儀儀式的尼尼翁陶版,雅典國家考古博物館]] == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:希腊神话|wikipayke-希臘神話]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] sth0r39qdxw9pk8ud4oqqewjq1es7gp nu Yintu a micidekay a kungku 0 10360 88572 88571 2020-01-20T01:02:00Z Kimli isin 27 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki nu Yintu a micidekay a kungku == '''kakiliman''' == nu Yintu a micidekay nakungkuan tu nikalaheci atu namakay laylayay tu kina kawaw. nanu tawya nu sumamadan i 3000 mihcaan kya, u balad nu Yitu muculal i balad nu Yintu a laylay nika Halapal a laylay, nanu tawya nu sumamadan i 2000 mihcaan kya, namakatimulay Yalian a tademaw tayda i Yintu, na kina pina tu malangayaw atu laylay, hamaw sa u nu wyda tu saayaw a balad nu Yintu, nu laylayay tu nu Yintu a balad sa ahebal sa katukuh i Henhe a balad atu mamin ku Yintu a dadan, sisa ayda mala Yintu a laylayan. i ayaw nu sumamadan cacay a malebut lima a lasubu a mihcaan katukuh i ayaw nu enem a lasubu a mihcaan, tahekal tu ku “吠陀經”, nu Yintu a binacadan a kamu malasabalakiyay a sasulitan, i labu nu 吠陀 a micidekay a kamu, sakamu tu ku tabakiay a kakawusan u nu “ 因陀羅 ”u tekalay a kakawusan, u papaungan nu kakawusan. nasulitan nu laylay, nidebungan a iyung ci 因陀羅 mililid tu Yalian a tademaw, mapatay sa tu mala kakawusan, nazikudan a lalangawna nu 吠陀, Yintu mulekal tu “婆羅門教”, u tatama atu tatayna tahekal tu ku sakaicelang tu sakay i tini tu nu hekalay a kawaw. == '''nilacul''' == === u micidekay a kamu tu nu paudipay === u 吠陀 a micidekay a kung idaw tu ku enemay a kakawusan kakawusan. === laylay nu cudad sa paudipay === nisulitan nu sulit a kakawusan, idaw tu ku sabaw tuluay, sakalaliwasa nu kakawusan atu sakatusaay a kakawusan. ==== u sakakaay a paudipay ==== ==== u sakatusa a paudipay ==== === malecaday === == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:印度教神话|wikipayke-印度教神話]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] bmrn2vibzek37q3fk98ie5o7er0tcdz laliwkuwan 0 10361 88302 87753 2020-01-09T01:47:27Z Kimli isin 27 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Ile_de_la_Cite_from_Pont_de_la_Tournelle.jpg|縮圖|水上旅遊]] laliwkuwan [[tangan:Ancha_es_Castilla.jpg|縮圖|流浪式旅遊]] == '''kakiliman''' == == '''nilacul''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * [[:zh:旅游|wikipayke-旅遊]] * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' [[kakuniza:Lisin Kubung]] 2ycgj6xds1vcvzk1l0skob4r65lbart nan-huey hananay a caliwayan a dadan 0 10363 88010 87979 2019-12-31T15:39:51Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki nan-huey hananay a caliwayan a dada(南迴公路) == nilacul (內容) == nan-huey hananay a caliwayan a dadan, u cacayay a cacaliwayan a dadan nu [[Taywan]], u tatungus nu tay-ciw-sin(台9線), malalitinay nu Ping-Tungay Bang-San Hun-Kan a kakitidaan atu Pusongay nabakuwan ya Malan hananay a kakitidaan, nika tanaya’ makaala tu 112 cacay a malebut a depah(nu aydaay nika tanaya’ sa idaw ku 100.7 cacay a malebut a depah. == u laylay(歷史) == i na dadan sa, namakay i kasumamadan nahulaman ci Sen-Paw-Cen mamikuwanay, ya ci Yuan-Uen-Si caculculan midimata amaysanga’, i mihcaan nu kadipunan syo-ho waluay a mihca(1933 a mihcaan) misaahebal, i syo-ho sabaw sepat a mihcaan(1939 a mihcaan) nu Hun-Kan mutem katukuh i A-Lang-Wey(i nu aydaay a Ta-Zeng) katukuh aca i Pusong, taneng caliwayan nu kadideng makay Hun-Kan katukuh i Pusong. u nu cenbuay caay sa nu mamikuwan nu mikakapahay tatudu’an a dadan. na dikudan nika lalais sa i na dadan sipangangan han tu nan-huey hananay a caliwayan a dadan. == nikaydaan a dadan(路線) == na nu tipan nu Ping-Tungay Bang-San Hun-Kan a kakitidaan, namakay Pusongan ya Daren pasay amis, makatukuh i nabakuwan nu [[Pusong]], lalitin sa tu nu Kalinku atu Pusongay a cacaliwayan a dadan. nikaydaan idaw ku Ping-Tungay Bang-San a kakitidaan、Shizi a kakitidaan、Pusongay Daren a kakitidaan、Dawu a kakitidaan、Taimali a kakitidaan、Pusong a kakitidaan kayadah ku mamikuwanay. i teban nu Hun-Kan katukuh i Daren a kakitidaan sa nu buyu’an namin ku nikayda, ya Daren katukuh i Pusongan nu enalay a ngatu. i nu Ping-Tungay atu Pusong nipicapian, ya Suu-Ka hananay u satalakaway nya nan-huey hananay a caliwayan a dadan, nika talakawan 478 a depah. nikahida ni nan-huey hananay a caliwayan a dadan sangaleb tu nu dumaay a caaliwayan a dadan, nika likaku’an atu sacakatan, sangaleben katukuh i Suu-Ka lalitilitin sa ku likaku’an nu dadan atu sacakat, u caykangaayay ku udip nu tademaw, anu mikacaw tu tya kadideng, anu micaliway tu tini hina bayu’ ku tangah, a mukan aca tu sakacaay kabayu’ a sapayu’ nu tangah ngay susud ku nika ngaay. u demiad hina sumad, sawni sa siuul cay sa maudad, pakala’cus tu mata nu paculilay pasaselic tu kakideng sasetul satu i dadan, mangaleb i teban nu labi’ hina mahida. [[kakuniza:Miku Kumud]] q9vyew00cbuoo1xint78ynj5n2nvoco nu Taywanay ya masabalatay lumeniay a bayu 0 10364 88198 88009 2020-01-04T22:01:35Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u bayu nu [[Taywan]] ( nipangangan Tayhay han: u ouco hananay sa i kasumamadan nipangangan u Huelmusa a [[bayu]]) nipatudu sa i tebanay nu Cungko Talu pasay walian atu timulannu Huciyen atu Taywanay a nikahida a bayu. pasu ya kitidaan nu subal nu Taywan pasay waliay atu timulan nu bayu, i nu Tunghay bayuay kakaydaan nu mi mawyiay kasahenulan a bayu , itini i teban nu Yaco atu waliyu a bayu, kakayda satu mala nu aydaay sangayawan nu cenceay a kakitidaan. idaw ku masulitay ya waliyu atu nutipan a waliyu ya taypinyan hananay sa, i Amisay nu Taywan Sinpiseay ya Santiyawciyaw micaliway tu Tiyaw yi tahay a subal atu huwan liye yi atu i huciyen sennay i Pintan a subal malalitin , makay timul sa mayni i Pingtung a kakitidaan ya E’luwanpi atu Huciyen sennay ya Tungsan hananay a subal malalitin sakaybalad, nikatanayaan makay nutimulan katukuh i nu’tipan nikapulungan makaala tu 180 cacay a malebut a depah kuni ka ahebal, hakya hatida nika ahebalan nu Taywan idaw ku enem tu cacay sa. u sakasan sa awu nu Tayliwku masaatiladay , nikalabu sa makaala tu pituway a dipah . liwliw nu bayu a subal sa , idaw kya micapiyay tu Huciyen a Talutaw hananay, duma sa idaw henay ku malalitinlitinay a Punghu a subal atu i hekalay nu Pintung ya adidingay a okinawa hananay a subal. ina Taywanay a bayu u salikecuay a baladsa itini nu Huciyen sen hananay ya Pintan a subal atu nu Singcuay sasiwbayan a minatu kunikahida, nikapatelekan a balad sa makaala tu 130 cacay a malebut a dipah kuni ka ahebal, u saahebalay sa i Pintungayay ya Mawpitu’ hananay katukuh i Huciyen Tungsan a subalay a Awuciyaw, nipatelekan a laed sa makaala tu 410 cacay a malebut a dipah. nika ahebalan nu bayu sa makaala tu 8000 a pihuwan kungli, nu Taywanay micapiyay satabakiay a bayu. == laylay == i 16 a celahcan mayteban imahida, ya Putawya a binacadan pabalunga maycapi tu Taywanay a bayu micaliway, makaadih tuya langdaw sananay a subal nu Taywan, tanumata sa mapaengaw makadih tu nisalungan nu subal sa, pangiha tunu kamu nu heni [ ilha Fermosa ] , ukamu nu Putawya sa [ salunganay a imin ( Formosa ) subal ( llha ) ] . sisa kasumamadan sa idaw kya panganganay nu Ocuoay nu [ Hulmusa hananay a bayu han ] . inaayaw kasumamadan sa ina Taywan hananay a bayu sipangangan tu [ lumeniay masabalatay a cilis han ] . ( zayhan idaw ku masalumeniay a balad mucaliway ), sisa yadah kunu makayniyay i mim ye a mabulaway a binacadan milakec tu Taywanay a bayu sa, mapaelul mapalit nu balad, idaw ku kasumamadan a dadiw nu Holo* layak * atu nu ngayngay( lakec tu Taywan kalaluman a dadiw ) paysakamu tu kalabadesan nu milakecay tu bayu tayni i Taywan i mahida sananay, nikapalit a mabelec a kakawawan, ( enem ku mabelecay tatulu ku munengay cacay ku pananukasay ), u sakusaan anu cacay a bataan a tademaw sa aenem ku mapatayay mapalid nu balat, tatulu ku samenmen sananay muneng i Taywan, cacay ku matalaway makayi milakuwit tiya lumeniay a balad nu bayu pahnanukas taluma i Tayliwku . u nikahida sa hina pacelcel ku miubiyay nu tawki a pabalungaay sisa mahida . 1949 a mihcaan enemey a bulad, cunghuwa mimku a cenhu micuduh tu sakacaay ka lalacal nu siwbay atu tuudtuud sisa caay katenes sa kakayda satu malatusa tuku mamikuwan. 1950 a mihecaan enemay a bulad tusa a bataan idaw ku tusa ademiadan, ya kuliya hananay a kanatal malalais ku labuway nu sakacaay kalecad nu masakaputay, ya Amuhuwan nu bayuay sakapituay a hitay taynien i Taywan a buyu micumud mipulu tu nipisubana nu Tayliwku a kanatalay a nuhitayay a balunga, matalaw midebung tu Tawan. nipiidepan caay tu kalalacal sa i nu bayuwan nu Taywan, nu Tayliwku misiubayay pabalungaay a kawaw sipakaydaen i nutimulan nutipan padadan, nu Tayliwku a tuud a sipicaliw tu nu dumaay a kanatal nu balunga sika lalacal a maysiubay tu nutaway a nipitupin. == Nipalatusaan a bayu == hekalay nu bayu a kakitidaan kalibutan sa kunikahida, maylabuway nu nanum yadah ku maysasaay tanudadipasan sa, masacilisay nu bayu ihekalay a ungcung,yadah henay ku cacumudan nu sauwac atu masalikakuay nu bayuay a dadipasan, nikalalikeluhan nu makacuwacuwaay a nanum yadah, u babutingan atu sakaidaw nu buting masibek nikaala. sisa nu Taywanay a bayu sakatinengan nu makaydaay micidek katabaki ku laying atu bali sa, pasu nikabalad nu nanum kalamkam ku nipalid u sakatalawan nu pabalungaay maycaliway. [[kakuniza:Buting Nukay]] jg8eicei9w3uea783tytkymw9h3wnng la-mei a subal nidebungan a kawaw 0 10365 90479 87775 2020-06-20T06:33:06Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki u la-mei a subal nidebungan a kawaw hananay sa, epiudb8ym5m10bay4yupmejgwxx74wc midicu 0 10366 87778 87776 2019-12-25T08:16:11Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki u midicu u kulit kuyda [[kakuniza:Miku Kumud]] e2wd1htx2x73as2wuznda0rn0tuxp4q huan-kaw 0 10367 87842 87780 2019-12-26T16:20:30Z WhitePhosphorus 175 just substub, we can wait for growth wikitext text/x-wiki u huan-kaw sa 14t21tv5hy1btnlsjyxv4c6sz1qv88k atiladay nu Yin-du 0 10368 89077 87783 2020-02-15T00:53:45Z 118.169.197.163 wikitext text/x-wiki u atiladay nu Yin-du j0avjevrccqhclky1g88jsqz4358099 Mori Ushinosuke 0 10369 128256 108412 2022-04-25T09:37:53Z Sdf 1202 Sdf milimad tuway kasabelih [[Sen-chou-zhi-zho]] katukuh [[Mori Ushinosuke]]:​matatungusay ngiha' Zipun wikitext text/x-wiki ci Sen-chou-zhi-zho(kamu nu Hulam: 森丑之助) nay i 1877 a mihcaan cacay a bulad sabaw enem a demiadan makatukuh i 1926 a mihcaan pituay a bulad sepatay a demiadan, nalecuhan i Dipun Jin-tu-wu-tiaw-si-ting(京都五條室町) u midesekay nu sicudaday a tademaw. == nikaudipan == ci Sen-chou-zhi-zho na nutawya tu micudad i Chang-chi(長崎) misiwbayan a picudadan, i sabaw enem a mihcaan na malakuday sunuk sa miliyas tu luma’, na nutawya sa malingatu mulakalak tacuwacuwa mininang(流浪) ku nikaudip. i 1895 a mihcaan lima a bulad sa, na u mamuculilay a hitay mamibelinay(翻譯) a udip ku sakatayda i Taywan, i tida mikingkiw tu yincumin nu Taywan, kinapina tu musaliyuh tina Taywanay a subal muculil, mizizaw tu masadumaay a niyadu’, nipicunusan tu sakatineng nu tademaway, sakatineng tu laylayay, nu nina’ay atu nu ukakay nu lutulutukay pasu nu makalalaay, mamin sinanuten nida a malacudad. sisa idaw ku sakasingangan tu nu Taywanay binacadan nu tademaway sikatineng (u malasatalakaway nu tumuk) a sakasenengan a ngangan. i 1900 a micaan, ci Sen-chou-zhi-zho atu ci Niyaw-ci-lung-cang (鳥居龍藏) i Taywanay a buyubuyu’an mikingkiw tu nu tademaway, mananunut maydih midademec tu mikayakay tu nadatengan, tusa a demiad nikadungdungan sikainayi’ nu kakanan, sisa i nu dikudan, masaakaputay nu heni lakuwitan kya Ta-ta-cia-an([[:zh:塔塔加|塔塔加鞍部]]), namakay nu ayawan a tadungduh atu nu etipan a tadungduh, i sepatay a bulad sabaw cacay a demiadan ya sananal katukuh han i satalakaway a buyu’. i 1915 a mihcaan lima a bulad sabaw pitu a demiadan, nu Bununay a binacadan ya tumuk ci [[:zh:拉荷·阿雷|Lahu Ali]] i mahida idaw ku tabakiay a kawaw, nu dikudan ci Sen-chou-zhi-zho pangiha amana kau nipipenec a maykuwan tu nu yincuminay sakaudip a kakawaw, pakunida han ku yincumin misakaku. i 1926 a mihcaan pitu a bulad, mikacaw tu balunga ya li-hu-wan, i teban nu bayu, i tini pituay a bulad sepatay a demiadan sikahedaw kadawidan, nu makayniay satalakaway nu mamikuwanay cinida tu ku kinapatayay mulebut sikahedih nu bayuan. == nidaduyan a aca(評價) == ci (宮本延人) paseneng cinida i nu ayawan Taywanay a yincumin malasayaway mikingkiway a tademaw, ci (鳥居龍藏) paseneng cinidaan i Taywanay a binacadan malasayaway mamikingsaay a tademaw. ci (佐藤春夫) i ulic nu (殖民地之旅) (霧社) (1925年2月6日HS生記) sabaw tulu: nadikudan, picaliwayan tuluay hakiya a demiadan, makatukuh kaku i Taypak. mala(台灣蕃族誌) miulicay a labang cinida, aydaay nipiidang, yadah ku nipiedap kina taw i akuwan, nipicaliwayan miidang cinida tu ku paayaway, u duma sa, siwkay nida kaku tiya S mamikuwanay tu binacadan a tatapangan, uyni sa ci M氏(森丑之助). u satedep sananay a manamuhay micudad a tademaw, i mahida hina tahekal caay katalaw tu nikadihan a tademaw, nakamuan, nipiadihan nida i nasubalan a binacadan, nayi’ tu ku mikiayawan tu tineng i cinidaan, u duma ku sikatawid atu sakasikadan, uyda sa namizizaw mikingkiw cinida, caay kaidaw nipidikec tu sapatalaw tu mukin(鐵). == nu masulitay tu a cudad nipatahekal(著作典藏與出版) == katukuh i 2011 a mihcaan 10 a bulad 20 a demiadan nikatinengan: * 森丑之助/著,《集集拔仔莊間中央山脈橫斷探險報文》,國立中央圖書館台灣分館收藏。 * 森丑之助、中井宗三/著,《台灣山嶽景觀》,臺北:新高堂,大正2年,1913年。 * 森丑之助/著,《台灣蕃族圖譜》第一、二卷,臺北:臨時臺灣舊慣調查會,大正4年,1915年。 * 森丑之助/著,《台灣蕃族誌》第1冊,臺北:臨時臺灣舊慣調查會,大正6年,1917年。 * 森丑之助/著、宋文薰/譯,《台灣蕃族圖譜》,台北市:南天書局,1994年。 * 森丑之助/著、楊南郡譯註《生蕃行腳:森丑之助的台灣探險》,台北市:遠流出版社,2000年。 u dumaay sapalucekan a tademaw: * 阿眉蕃語集 * 台灣蕃人寫真集 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) == [[:zh:森丑之助|森丑之助]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 23lxseev2e89kl5wyc7uwkfju3j5n90 Lahu Ali 0 10370 108373 104163 2021-05-06T03:30:15Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki ci Lahu Ali (kamu nu Bunun: ci Dahu Ali atu ci Lahu Ali) nay i 1869 a mihcaan makatukuh i 1941 a mihcaan, u dumaay a kamu nay i 1854 a mihcaan makatukuh i 1943 a mihcaan, nu Bununay a binacadan i Taywan, u mipiculilay a tademaw, nu adidingay micaculil tu Dipunan nikaalaan i naudipan sikangaayan nu Bununay a binacadan. [[tangan:布農族領袖拉荷阿雷.jpg|縮圖|u tatapangan nu Bununay ci Lahu Ali]] == nikaudipan(生平) == nalecuhan i aydaay a Nan-tou(南投) a kenis nya isbukunay(郡社群) a Takis Talan a singanganay a laluma’an, nu dikudan sa palatumuken nu Kalinkuay a Zhuo-xi(卓溪) a (大分) a niyadu’. u ngangan nu acawa nida ci Ali, sisa palalitin nu taw a pangangan ci Dahu Ali, sakasingangan i kalinkuay a (拉庫拉庫) a sauwac atu Pusungay a (新武路) a sauwac katukuh i nu Takawan ya (荖濃) a kasilsilan nu sauwac. i mahida maydih misamawmaw mingayaw tiya (大分) a kakitidaan nu tayling. i limaay a bulad sabaw tusa a demiadan u (喀西帕南) a nipingayaw, ya bulad sabaw pitu a demiadan u dumaay nu (大分) a nipingayaw, masulitay nu mamikuwanay(官方) u nikalekalan nu kawaw namakayda i nipicebis tu kuwang tu nikalinga. i niyadu’ay a binacadan nipituduh a pangiha na u kaka ni Lahu Ali ci Husung hananay, namahicaay hakiya dakepan nu tayling malubu(關) sawacuan aca, taluma’ satu i niyadu’ kakayda satu mabelec, sisa laluma’an ni Lahu Ali sipakayda tiya tayling nu Dipun a maucung. ci Lahu Ali i tini i (大分) a nipingayaw a kawaw sa cinida sa ku mitapaday(砍頭) papituay a tayling. nikapulungan tu nikangayaw tu Dipun namakay i 1915 a mihcaan katukuh i 1933 a mihcaan sepatay bulad tusa a bataan idaw ku tusa a demiadan, nikatenesan nipilawlaan tu tayling nu Dipun, katukuh sa dikudan caay tu pakadungdung ku Taywanay a satalakaway mamikuwanay sulul sa tu nikaydihan ni Lahu Ali, i mahida kalingkuay a minatu(碼頭) ya taylingay a ku-ciw(課長) midayliay tu (蓬田吉兵衛警部), nipangiha misanga’ay saketunan ya limecedan nu Bunun ci Va-lis(華利斯) (kamu nu Hulam:顏涼娘) a palaacawaen tu sakatusa a tatama a wawa ci Si-ta(西達) ni Lahu Ali. i Takaway a (州廳) masaungaay a kawaw, u kamu nu Dipun sa misululay tu i tamiyan sananay ku nikahida, i mahida mapabaluhay nanipikuwan nu Dipun tu yincumin malasayaway misadawmi’, sisa kakayda satu mahedek ku sabaw walu a mihcaan nikatenesan a paculil tu nipikuwan nu Dipun. nalamitan a sulit nu (理蕃之友) ya sakatulu a cudad, ci Lahu Ali nikabelecan a demiadan i 1941 a mihcaan, nikaudipan nida makaala tu 72 a mihcaan. == nicaliwayan a kawaw(軼事) == u kamu nu Dipun pangiha i sadikudan sulul sananay a kawaw kuyni. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) == '''[[:zh:拉荷·阿雷|拉荷·阿雷]]''' [[kakuniza:Miku Kumud]] nlt9un9e87ywuoghu82rgisrlxaul51 kakuniza:快速刪除候選 14 10371 87792 87790 2019-12-25T12:16:00Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {{Wikipedia_category}} {{empty_category}} * 在維基百科中,存在極少數特殊的「一目了然」符合快速刪除條目和頁面的情形。 * 本頁面列出了使用{{tlx|Delete}}模板的條目與頁面。 * 被刪除的條目將會被自動列入'''[[Special:日誌/delete|刪除日誌]]'''。 * 本分類若有頁面出現在「模」標籤下時,代表是由模板自動產生的。 * {{分類隨機頁面}} [[Category:維基百科站務]] __NOINDEX__ __NOGALLERY__ m7o038htdartdcmqxiu0nw1onlxcv88 ya siwdadan hananay namakay cuwa ku nikaidaw 0 10372 88866 87802 2020-02-05T11:38:43Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki nikatineng aku sa nu Taywanay a siwdadan nayi waluay a mihcaan nu Hulam malingatu misanga , [[kakuniza:Buting Nukay]] to2c4t8npuv29hn7khhe12ole1t1ogw kahiw 0 10373 96835 96834 2020-12-17T09:09:55Z Kimli miku 77 /* kagak kakuniza(科學分類) */ wikitext text/x-wiki kahiw (kamu nu Hulam: 果子貍), sipangangan aca pei-bi-sin (kamu nu Hulam: 白鼻心). kahiw misasengiay tu nani’ pacucuway a adup. == kagak kakuniza (科學分類) == salaedan(界):動物界 Animalia (kamu nu Amuhuwan) panan(門):脊索動物門 Chordata (kamu nu Amuhuwan) upiz(綱):哺乳綱 Mammalia (kamu nu Amuhuwan) mata(目):食肉目 Carnivora (kamu nu Amuhuwan) sapamat(科):靈貓科 Viverridae (kamu nu Amuhuwan) nu sasaay a sapamat(亞科):棕櫚貍亞科 Paradoxurinae (kamu nu Amuhuwan) mikitinay(屬):果子貍屬 Paguma Gray, 1831 (kamu nu Amuhuwan) hicahicaay(種):果子貍 P. larvata (nu Amuhuwan) == micidekay (特徵) == u kahiw sa makupi tanayu aca ku udip, sepatay a kuku’ apuyu nika masakibetul, anu mucelak ya udip nida makaala tu 45 aca sa 65 a hunan, nikaba’ket makaala tu sepat a malebut idaw ku lima a labusu katukuh i waluway a malebut a (公克). u kanus nu kahiw masinang(鋒利) masatanayu ku bihid, u cihek nida sa masapucu taayawan, u a iluc nida sa pasuayaw nida sa masakibetul, u mata nida tabaki masakimulu, tusaay niya tangila adiding, i pabaw nu kulul masatusaay idaw ku tusa a bataan masalumeni’ay atu sanglacay mapasilac, pasu idaw aca ku bani nu nisnis, i tangah idaw ku pituway masasidumaay lumeniay a banuh atu sanglacay masilacay a babulatak(斑塊), sisa pangangan sa masabaluway ku bihid a kahiw. == sakaliwasak (分布) == kahiw sa i tini aca i Ya-co(亞洲) caledesay a kakitidaan atu siakuti’ay nikatalakawan makaala tu 200 katukuh 2200 a depah a buyubuyu’an, i tida i nu (中國大陸) i (華南) a kenis ku sayadahay. == nina' (習性) == u kaen nu kahiw micidek aca, u nikan u lutuk atu pahpah nu kilang, sangaleb manamuh mukan tu heci, nikasasiduma tu dumaay a aadupan caay kalecad. u kakanan tu aadupan, u liwaliwan tu a mukan. u edu sa u sakanamuhan nu kahiw a kakanan, mukan aca tu bau, ayam, balaut, atikak atu tuudtuud. u kahiw halikayakay, u teban nu labi’ sakanamuhan mussaungay, sakalecad nu nani’ i demiadan mabi’ duutan tahekal. == nikasasidumaan (分類) == 果子貍有17個亞種,包括: * 海南亞種 - P. l. hainana(kamu nu Amuhuwan) * 西南亞種 - P. l. intrudens(kamu nu Amuhuwan) * 藏南亞種 - P. l. lanigerus(kamu nu Amuhuwan) * 指名亞種 - P. l. larvata(kamu nu Amuhuwan) * 印緬亞種 - P. l. neglecta(kamu nu Amuhuwan) * 察隅亞種 - P. l. nigriceps(kamu nu Amuhuwan) * 秦巴亞種 - P. l. reevesi(kamu nu Amuhuwan) * 台灣亞種 - P. l. taivana(kamu nu Amuhuwan) == ya kahiw atu ya SARS hananay a imelang idaw ku pihacengay a liheng a nipahanhanan (果子貍與嚴重急性呼吸道綜合徵 (SARS)) == i nu katimulan nu (中國) micidek i tida i (雲貴) masatalakaway a enal atu i tida i (兩廣), hina kanen sisa i paisingan masakaputay, yadah ku maydatengan u tademaw namukan tiya kahiw, sisa malalid amin tu pihacengay a mahiniay(SARS) a imelang. i tida i (廣東) mamupenecay mitesekay pabinawlan a tademaw i tini i (廣東) milaliday caay kau tatenga’ay nu bala’ay a imelang(SARS) mikingkiw, i tini i mitesekay a nikalahecian pawacay tu nikalalubangan, i na kahiw sa sakaidaw nu SARS a udip. nika i na kahiw i tebanay a dada a palaliday, u sakatatangahan nikaidaw sa ya (中華菊頭蝠) ya pedaduki, sisa ya kahiw nu malaliday tu. == u pahabayay tu kahiw (果子貍的養殖) == u tademaway nipahabayan namak i 1980 a mihcaan ku nikalingat, i mahiza nipiacawan tiya kahiw, alamihcaan(經常) sa makalikeluh aca tu mabanicay, caay kangalay masikata’ aca atu nu letekay nu sawada‘ay(腸) a imelang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考文獻) == [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E6%9E%9C%E5%AD%90%E7%8B%B8 wikipayke果子狸] [[kakuniza:Miku Kumud]] sj0yfwfo4n2798qc5vovbgmrask9aa8 tadisawak 0 10374 89177 89176 2020-02-15T03:03:13Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki u tadisawak hananay sa(kamu nu Hulam: [[:zh:背心|背心]]) u tadisawak hananay sa i na kamu u nayay ku ledungay a dikuc, idaw ku kasi i labuay nu dikuc a tadisawak(kamu nu Amuhuwan: Undershirt, kamu nu British: Vest), atu sika i hekalay a tadisawak(kamu nu Amuhuwan: Vest, kamu nu British: Waistcoat), caay pasasiduma tu tatama atu tatayna, nika u nu tatamaay nu tataynaay a tadisawak i nitekel, saka i cuwa nisadikucen, nisaitan idaw aca ku caay kalecad a nalimaan. u duma sa ya tadisawak caay sa ya ma-jia(馬甲) sipakayda hantu nayi’ay ku ledung sa, nu i hekalay a sidikuc, u sakasaan taneng micunus tu sakadihku, salungan atu misakapah. == nika idaw nu sulit(詞源) == u kamu nu tadisawak sa u mitena’ tu apa atu mitena’ tu balucu’, u hulaman a tadisawak u namakay i wei-jin-nan-pei-zao nutawyaay a liyang-dang, mitudung tu han-dayay a liyang-dang-kay, i song-day a malingatu pangangan hantu tadisawak. i aydaay tu sa masa nayi’ay ku ledung a dikuc atu sikausay apuyu’ay a dikuc hamin han hinin pangangan. == kasasizuma nu tadisawak(背心種類) == === sikausay a tadisawak === sipangangan aca tu siao-ke-ay(小可愛), sakay tataynaay a dikuc, micitek nu wayway sa masaadidiay a kaus atu nisa-ngaayan nu limaan misanga’, sadikuc han u duma ku nikaadih tu masapucupucu’ay nu udipa atu tatelecan salungan sa. pasu ina sikausay a tadisawak sasa’pi’an aca atu siduma han sa matatungus sadikucen, yadah ku tatayna atu limecedan i lalud manamuh sidikuc tina sikausay a tadisawak, idaw aca ku tatayna i luma’ hida sa sidikuc i hekal. === sapilatlatay a tadisawak === sipangangan aca tu A-Sqiurt, hina maadih i kadubaan, misatanektekay a latlatan a latlatay a sipangangan, mahkasidikuc a mamin ku tatama tina tadisawak, kilul sa nu dikudan pasu tatayna sidikuc. u latlatay a tadisawak hina sakay labuay, nika anu caledes ku demiad sa duhpic sa sitadisawak dada’, u duma sa pasadikuc han atu sakabi’an. u latlatay a tadisawak nu nalimaan a misait madayum(nayay ku sakiliel, nayay ku sakubit atu nayay ku palubucan) mangaay sasa’pi' saan, u zayliw niya tadisawak u nu kupa atu nu dumaay a micepcepay tu tanang a zen-cao-sien-wei(人造纖維). === lusitay a tadisawak === u Sakidayaay a tadisawak sa, u lusit nu tatama, uyda sa sitadisawak malasadikucan. [[kakuniza:Miku Kumud]] pbemrsw1v4epeg3pr2ihpicck4ncjgt Liminhaw 0 10375 87818 87817 2019-12-26T07:27:33Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki u hayu ku ngangan ci Liminhaw [[kakuniza:Miku Kumud]] osmeo07mao49gux2cslfq3bdld0u7ib tima' 0 10376 102602 88482 2021-03-11T02:26:57Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki == mitima'(詛咒) == [[tangan:Gallen_Kallela_Kullervos_Curse.jpg|縮圖|Akeseli. keaylun-kaleyla (tima' nu kulewuo) i 1899 a mihcaan]] u tima’ hananay sa mikiayaw tu sakacaay kalemed nu taw a kamu atu nilungucan, cayka u kamu dada u yaan u tima’ milihida tu nu limaan a wayway. alahicaan sa milunguc tu nilakuwitay nu i hekalay a icelang sikalabades, u nu dumaay a satudu’ nu kamuan a mipacena tu tademaw. i kasumamadan nipitima’ sa ilisin nu mapalaway, u sakasaan u pasawacu’an tu  kakitidaan atu tademaw. u tima’ hananay sa namayka nika ucungan maydih patebuc tu patima’ay a tademaw atu kakitidaan. u matima’ay a tademaw cayka adih, atu cayay katineng mapatima’ nu taw. i nikaudipan i demidemiadan idaw aca ku masasukaynahay atu nipiitima’ macacamul, tinaku kaynah tu hwu-jian-geua. alahicaan sa tungusay tu nikaucungan atu nikasinpayan, tinaku, gai-si, keday haw. alahicaan sa mitima’ sa maydih miading i takuwan tu nidatengan nu udip, tinaku, anu masabana’ kisu aku, a matebuc aca kisu. == laylay(歷史) == i labu nu saysiw u Nuya mitima’ tu bakibayi nu udip, u wawa ni Hanmu ci Jianan a kungku, hakya u saayaway nu laylayay a lalangawan sakay nu tima’ay a kamu. i sikulitay a kungku nu wawa sa hina sakamu tu mitima’ay a pihacengay a nipatahekal, tinaku, ya mabi’ay a salunganay a limecedan a kungku, u nipiitima’ caay kaales, u nipiselep dada. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == [[:zh:詛咒|makay i nu Hulaman a wiki nipitima']] [[kakuniza:Miku Kumud]] 1pf8n6pagcg8yolldir4o5jhtoxm7vy matatengil nu mapalaway-matatengil tu milecuk 20191228 0 10377 87946 87945 2019-12-29T03:15:25Z 220.136.132.21 /* sakamuay a kawaw */ wikitext text/x-wiki matatengil nu mapalaway-matatengil tu milecuk 20191228 == nilacul == === kakitizaan === kilaykin musakaput tu micuduhay u kamu nu Sakizaya a kakitizaan === tuki === 2019.12.28 10:30 === natayniay a tademaw === 飛亞飛丞Bala、羅正心Balucu'、陳妍陵Sabak、林櫻花Dungy、李秀蘭Lisin、李春慈Haluku、林湘渝、林美玲Lubas、曾子綺Dungy、督固撒耘Tuku、潘慧敏Tipus mitelungay ci === sakamuay a kawaw === 1.nacilaay a matatengil a buhci 2.2020 a mihcaan a paybalucu'ay a kawaw <br /> h5yqdnbon9me005imnsiuf8nlqcg5j7 nikalacawaan nipatahka tu labang 0 10378 88865 88209 2020-02-05T11:31:11Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki pikikungan a demiad sa misasalungan ku limecedan, u sakasaan u sapaadih tuni katayni nu padasuay nu labang, u kakitidaan sapalabang sa u sakatineng numaylabu nu nidateng atu balucu sakanaulan nu nikahida. nipikikungan a patahka palabang u [[kamu]] nu layak u [ pantu ] sa, u laylay nu nikahida sa namakay i kasumamadan nu Hulam i pisung hananay a sika idaw, imahida sa idaw kya nakamuwan tu [ seseliwci ] u mamusakawaw tu sapalabang mamiedapay a mi. siwbayay, sakalecad nu aydaay mamisiwbayay nu patahkaay tu kasaupuway nu malacawaay atu limulakay a kakawaw . nika nu Taywannay a nipipalabang a lalangawan sa yadah ku nipasasiduma Palabang a nipatahkaan a nina’ sakacacay, masanga tuku luma sa kya midipecu, patahka a palabang sipakayni i lalangawan nu nisangaan tu baluhay a luma maysakamu, midipecu tu luma sa madih a pakatineng tu cabay ngay sikakapah nu lemet ku lalabu nu luma sananay atu milunguc tu nipadasu nu maicabayay sa.zayhan uluma sa hakya mahkasanga pasumatenes tu cay cumuden’ hakay labu nu luma sa cumudan nu lacusay, muawda tu katuuday nu tademaw sa micunus tu baluhayay a malengatay, sisa anu lipahak sa ku katuuday tayniay nu tademaw sa hakya ya lacusay a sunuk asa muliyas.anu aydaay nutinengay a miadih sa, anu masanga anu midipucu tu luma sa cima ku caayay kaydih paseneng tu cabcabay mizizaw tu nisaicelangan nu balucu saw. Uduma sa, u sapakatineng tu icuwa ku nipicakayan kakitidaan nu luma sananay, sikalihanawan tu anu ayawen maydih papiedap tu lalumaan mihicahica sa, ngay matineng tu nikabulawan icuwa ku luma asa. sakatusa, mikikung nipatahka a nina’ u sakatinengan a kawaw. imahida sa mipantu saku Layak u satabakiay a kawaw, yadah ku paysin atu lisin, cayay kaudadayumen siduma a cikasa. Nika nu aydaay tu a tademaw caay tu katineng tu lisin adiadihan sikapawan tu, yadah tuku nika pawanan. U mipangtu hananay sa caay kau asuay nipiliyawli a lami dada ku sipatahka, nu labu sa yadah henay ku nananaman, cayay kalecad nu tatangahan caay kalecad ku nipalamian, cayay kalecad tu nipaatip kaysing a lisin takal elun idawaca ku sakasikad nu nipasilac, paining i nipatahkaan tu lami sa katinengan tu ku nabalucuan nu nadatengan sikawaway a tademaw,tinaku u sapadasuan tu migucisuay ( nipilecuhan a padasu ) atu simalacawaay nu ( mikikungay a nipada’su ) atu sikawaway tu mabelecay ya ( sakuayaw a nipada’su hananay ) u nipatahka sa acaay tu kalalecad pahsasidumaen tu, itawya sikangaay nu balucu nu sakaidaw nutineng tu mahiniyay a lisin. Sakatulu makay buladay nu lutungay a nipatahka mimuwaguwi sa ku Layak tu sakay nu lutungay a nipada’su tu mahkalecuhan, awu nu cacayay a tulakuk ku sapatahka, ngay makaala tu nipada’su nu lalumaan tu sakakapah sakatanektek nu udip, anu caay sa idaw henay ku nipasimalan tu hakhak siheciay ku labu, tungusay u nikaudip nina lutungay sa nayay ku biyalaw sakabalaki nu nika udipan sa, nu dikudan sa idaw henay ku tankaw hananay sapada’su tu lutungay makabulad a nilecu han. sakasepat, kanca sikatineng tu nipipangtu hananay a tineng atu lisin sayaway, sa paysin mukan tu titi nu taduk atu aheciday a aam, ahciday a aam sa tungusay idaw ku mabelecay nu luma itawya patahka tu tayniay, idaw ku mikikungay lipahakay nu luma sa amana pakaen tu tayni padasuay paysin mahida, nika ya titi nu taduk sa tungusay misatalay sa ku kamu, tungusay ina baluhay nikalalamud acaay ka ngaay kuni kaudip, sisa nakamuwan tu paysin ku kina tusaay sa kaca amana patahka i caay kalecaday a nipatahka. sakatusa, nipatahkaan sa i pikikungan a palatusaen ku idaw nu lami anu simalacacay ku sausi sa paysin saan u nipatahkal tu lami katinengaw tu sausi, u sicedamay sa a sausien tu, nika u heci hananay sa haycan a misausi, unikahini sa idawaca ku patiyamay nu kakalabian caay katineng tu nadatengan nu nikahini, zayhan nikahini nu lalangawan inaka a nikalacawaan itawya makaazih, u duma sa misinanut tu kapiya lae’cus a tiyaben musinga sa, usakasaan nikaenan nu tademaw sa ilabu nu kaysing sa idaw henay ku liwan cayay ka hamin, anu tiyaben tungusay maydih aca kinacacay muliyaw kemaen, anu maydih ku labang kinacacay aca mukan, imim nu nikahini sa nikalacawaan hakay idaw ku micebisay palulacusay nu misamawmaw tu sasiacawa, anu caay sulecad asa ku balucu nu malamuday taneng muliyaw mipantu sa. sakatulu, u sibiliay atu mahka siacawa sepatay henay a bulad sa lacus tayda tu pikikung nu tawu sa nakamuwan kuyni u lipahak tuku misasetulay tu nikalipahak sa, nu Hulam a tademaw a nidatengan anu idaw ku silipahak nu lalabu nu luma sa idawaca ku lacusay nu kawaw i nudikudan sa, nikayadahan a salipahak a kawaw mamim sa u mikikung ku satabakiay a lipahak sisa misalacusay a kawaw nu dikudan sa mikilul tu tabaki tuku nisatalan, kanca idawaca ku matimaay nu tademaw, umahiniyay sa caay kau kakaydihan nu mita. sakasepat, u mikikungay nu limecedan sa lacus kemaen tu piyan nu udip paysin sa sipakaynien inu niyadu’an a nina’sa idaw ku nu tusaay a sikalacus nu kawaw, sayaway sa nipikikungan a demiad hakay kabulatan ku udip nu tatayna, anu mukan tu piyan nu udip ku malaacawaay sa katayniyan mapabulad ku udip, tuyalabi sa lacus a musakawaw madadepit ku malamuday, paysin caay kakapah ku canancanan sa, kilul sananay a sikapaysin sa anu mukan tu nu udipay a piyan sa tungusay anuayaw sa u makasicay ku wayway sananay acaay pisakawaw sa ku kamu. sakalima, u mikikungay nu tatayna sa awu ama ku mukeliday patahkal patudud tu saacawaan nu tatana patududen nu ama ku limecedan, tungusay u sakatatudung a nikalacawa sa, zayhan imahida u ama ku satimay tu limecedan ayda satu sipatudud i dumaan a tatama sa, nikaydih han sulecad han misangaay manamuh tu udip nu tataynaan a wawa sananay, nika a patukil itini nipikikungan sa u ina ama nu tatusaay a luma lacus paadih tu nikaucung, u paysin caay kakapah ku nikalamudan amahida sa. sakaenem, itangah nu tatayna sa asisatahab tu sumanahay a sabuud sa, micumud i kakabian sa itaneng mibuhad nakamuwan nu Hulam sa tina sumanahay a sabuud sa, sayaway nu udipan akawaw sakalipahak, sakatusa nu imim sa taneng kina sabuud caliwayan ku lacusay a sakalikeluh tu tima’, idawaca sakahenulan a kawaw, mapatahab nu sabuud ku mata nu tatayna sa acaay pakaadih tu dadan, u canan kuwantan saw, sikaliyuhan ku sapilaliw a dadan anu miubi taluma. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 92y874sm6inpb7er9fnmtb52y8q3c1o misaungayay:WhitePhosphorus/minerva.js 2 10379 88210 2020-01-05T16:20:33Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by WhitePhosphorus]]) javascript text/javascript mw.loader.load('//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:WhitePhosphorus/global-mobile.js&action=raw&ctype=text/javascript'); jxr0i4uppk1hrtb9t3ml1teg34o7lzp U Tamaka hananay nika idaw 0 10380 88864 88274 2020-02-05T11:29:05Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki u tamaka hananay sa sipanganga aca tu licing, nau simal nipicician tu sakasanga a simal, pacamul han tu balas sa taneng maladadan, masanga misakapah sa maladadan u mahiniay sa u 「tamaka a dadan han」. ina licing hananay sa paakutien sa dawmi, nikahini sa u sasangaan tu dadan, uduma sa taneng henay sipipasip misula tu badahung, atu nulumaay a sapadepit tu taylu, atu sakacaay ka cangal pingkien ku nisangaan tu cabeng, u duma sa taneng henay sakibetul han mipimgki tu kalimucu nu cabeng sakacaay mulsa silsilan nu nanum. nika u tademaw sa inaayaw tu matineng makaadih tu licing hananay, saayaway masulitay i cudad sa, kasumamadan i nu ayawan nu celahcan ya papilum hananay a tademaw matineng tu muala tu sicicaay a tuud sipacamul han tu hekalay a sadepit tu sasangaan, atu u sapisanga tuluma. I nu ayawan nu celahcan pituway a lasubu nu mihcaan hakya matineng tu milihida , sipacamulen nu tademaw ku sapadepit tu balas atu ba’tu sakay pisanga tu dadan a , imahida sa nutineng atu mitesekay nu tademaw sa matineneg, nika nikahini a kawaw sa kasenu sa mapaales tu. kasumamadan celahcan 1498 a mihcaan sakatulu ni Kelumpu hananay a tademaw pabalunga misaliyut tayda i Amuhuwan talacu’wa mizizaw sa, u nikelidan nida masakaputay makaadih tu nuhekalay sakacaayay kadadawa mulesa a sasangaan a zayliu, taneng sapadepit tu buhang nu balungan, ya mahidaay a ziyliu sa, nu hekalay ya Te’linita hananay a subal masatakuay idaw sananay a licing, inasubal nika idaw nu licing sa u sayadahay i kitakit, katukuh i 19 seci a nikalingat , ya nu Sipangya hananay a tademaw itawya malingatu muala tu nu Te’linitaay a licing misakapah misatamaka padadan,nadikudan sa katukuh i 19 seci nukikulay tu amihcaan, u tademaw sa itawya makatepa makaadih nipicekiwan tunu simalay a liwan pacamul han tunu sumi’ ya si’elac hananay, itaneng sipaliyun kutayen tu nu ihekalay a sasangan nu licingay a gyty6 dadan, sisa unikasumadan tu nikingkiwan a licing kakayda satu u sasangaan aca tu nu tamakaay a dadan. ayda sa u tanektekay a kanatal sa mahiniyay tu amim a zayliu ku sapisanga tu tamakaan a dadan, u sayadahay nipicukaymas hakay malakuwit tu ku waluay a tatungduh ku nikahida, u nisadadanan tunu licing masatamakaay a dadan sa, u nikatanayu atu nikaahebalan sa u aadihan aca nu kitakitay a tademaw, u macakatay haw asa tu nikaudipan. u nu tamakaay a dadan sa taneng misaatekak taneng maysadawmi asikacaay kalecad , hatini kayadah nu tademaw idaw aca ku mikulitay tu masatamakaay a dadan, pasu ya misasingay a mitesekay a tademaw caay kasungaliw tunu dadanay a nikasalungan, namakayni tu nu mapalaway atu caculilan nu mucaliwayay, u sakasan nu licing hananay a tamakaan a dadan ahebal ku sakaidaw nu nikahida, nu nipaaning tu nu di’tuway atu tademaw sasatiman a sakalihalayan nu namuh u hemek nu tademaw haynisadikud a laylay. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] n9ti8ga3mi67inr276e2522n3j6jxxe titic 0 10381 98393 98392 2021-01-13T06:12:01Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki titic榕樹 == kakiliman(概要) == u titic tu titic nu kilang mulangaway a kilang * nu titicn tu titicay a mulangaway nu kilang. * adidi ku papah nu titic nudumaan a nganga nu ngangan sa u titic hananay, singanga satu “Ficus microcarpa” baliyus. * baliyus nu titicay, taypiyang tu nu akudiay a liyut nu nganga. * sinkay hucukay, panganga “titicsin”. == nilacul(內容) == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 a mihcaan * [[:zh:榕樹|wikipayke-榕樹]] <br /> [[kakuniza:Hana Ating]] q076fncj7c99ggm4h0w67rtnj8p8x43 badic 0 10382 94084 94072 2020-09-25T05:40:43Z LamiHung 28 /* u badic nu Sakizaya a lalangawan (撒奇萊雅文化中的柳樹) */ wikitext text/x-wiki badic nu Sakizaya a kamu, u liu-shu (柳樹) nu hulam a kamu. [https://zh.wikipedia.org/wiki/柳树] == kakiliman == [[tangan:Willow.jpg|縮圖|badic]] kina [[:zh:柳树|badic]] katukuh ayda sa u [[:zh:柳树|badic]] ku [[:zh:柳树|badic]], hananay makaala tu sepatay a lasubuay ku [[:zh:柳树|badic]] hinaadihan i [[saamisan nu pankiw nu kitakitay]] (北半球), kasinawan (寒帶) atu dihkuway (溫帶), u [[:zh:柳树|badic]] nu [[langaw]] kapah palumaen anu nipaluma' atu langaw, sananay anu i cuwacuwa yadah ku langaw. ''Salix × sepulcralis'' sa namakay Ou-Cuo (歐洲) nu salengacay a [[:zh:柳树|badic]] (''Salix alba'') atu makaniya i Cung-Kuo (中國) ku tatangahan nu langaw. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%B3%E6%A0%91] == nilaculba == === laylay === sumamad sa ku Cung-Kuo (中國) a tademaw ya [[:zh:柳树|badic]], mala nu hitayay satusa atu mala nu milimekay (隱士) a [[kilang]] i lima, satusa u [[:zh:柳树|badic]] taniktik ku langaw. kalamkam satabaki u salangatan nu [[hitay]] misalangad i muliwliw, sisa mala nu mala nu sakayakaay nu hitay kina [[:zh:柳树|badic]] hananay nu kakitidaan han, tu nu ada sa , i Cung-Kuo (中國) anu i cuwacuwa idaw amin, sisa u [[:zh:柳树|badic]] han ku ngangan nida. ==== misasengiay tu hitay ==== namakayni i [[:zh:契丹人|Cidan]] misadabek sa, idaw ku lisin tu miacingay a sapiacing nu lisin, nu kahulaman mahiniay a mipulu' tu Mung-Ku (蒙古) a tademaw micumud sa misanga tu adidi'ay a langat sacabengan, sisa u [[:zh:柳树|badic]] nu langaw han. [[tangan:SalixBabylonica.jpg|縮圖|badic]] ==== masasudimuday a nikasasengi ==== u sakanamuh han nu kasumamadanay kina badic nu milimekay, i naayaway u “pituway a matesekay i nikakutaykutay nu Si-Cin (西晉[[:zh:竹林七贤|竹林七賢]]) tu cacayay a tademaw Ci Kung ([[:zh:嵇康|嵇康]]) hananay u milimekay u cayay kalalucekay, anu lalu tusa manamuh i putah nu badic nu liwliw, u nisulitan a nicudadan tu nalimaan pananum, nadikudan sa muluung i sasa nu badic misadiuc, tu nu sakayakay kanca tayda mididaw cinidaan, cinida hatu sa caay paelilih tu nika tayni sakunida san misanga' tu nikahida nida sa palahecien ni Cung Huy ([[:zh:鍾會|鍾會]]) cinida. kina badic katuud ku manamuhay ya matinengay misasulitay masasutungusay, mahiniay i nikakutaykutay nu Dung-Cin (東晉), misulitay ci Tao Cian ([[:zh:陶渊明|陶潛]]) namisulit tu “kungku nina Limaay a Badic” (五柳先生傳) mitudung tu balucu’ nida. ci Li Pai ([[:zh:李白|李白]]) i nikakutaykutay nu Tan (唐代) aci Lu Yuo ([[:zh:陸游|陸游]]) i nikakutaykutay nu Sun (宋代) i Cung-Kuo (中國) nu badic amin ku sulitay a sulit. ==== nu tineng a sulitan ==== ya badic atu liwan, tenes misengi ku ngiha sa sisa kasumamadanay a tademaw hinasakamu tu nikatenes muliyasay. anu “ida tu labi mapacekil tu maepahan a tacuwa saw? badic nu sadal, mahida tu u matastasay a bulad ate mawaswasen nu bali” (柳永《雨霖鈴·寒蟬淒切》:「多情自古傷離別,更那堪冷落清秋節!今宵酒醒何處?楊柳岸,曉風殘月」) i nakamuwan nu badic sakasenenganay atu kadicuwan a nidateng. sumamadan a tademaw sa anu malaliyas tu ku malcabayay, kanca u badic ku kaliyasan, nida papah nu badic satanayu san mahida u malcabayay ku nikatanayu. anu paluma' tu badic i luma' nu dikudan i nu ayawan sa, mahida nu niyadan a nisanga. kina badic sananay malabawbaw tu cay salimen sisa palasadadatengan han uyni. == ya kilang nu badic u lalangawan nu Sakidaya (撒奇萊雅文化中的柳樹) == '''micidekay a badic''' u badic a kilangan sa i naayaway i kasumamadan kanca sinipaluma' tu badican a kilanga i talin nu [[umah]] yuni a badic idaw kya cacay a kungku, sakamu sa yu mahida yadah henay  ku mapalaway anu mikawaw tu ku heni sa taumah mingeli' tu [[ciid]] nu badic a sapikawaw tu a malingatu mapalaw u sapibuhbuh tu lacusay, mibuhbuh tu i melangay atu canancanan a kawawan nu mapalawaw u sadikec nu heni ku badic katukuh yida idaw aca ku kamu sakay badic nu tademaw tu badican a kilang, u caay kaw kilang sa a cacay. sakay nu didituan kina kilang sa ku naayaway a tademaw katukuh yida idaw henay ku mahiniy a sasakamuwan tu nu badic a kilangan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:柳树|wikipayke-柳樹]] [[kakuniza:Hana Ating]] h6ebhfkai6xvm4iy04am7i9onm07996 mipuputay a Di'tu 0 10383 88257 88254 2020-01-07T07:58:26Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == kakiliman(摘要) == u Sakizayz binacadan amin u tademaw izaw saza ku mipuputay a Di'tu ci Silingaan == nilacul(內容) == ika uzipan nu mita izaw saza ku mipuputay kitaan a tademaw, <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料) == [[kakuniza:Sabak Nubu]] 1404m3xs6v3i7fnrwliuo17vas2dl8c ya lumeniay a tademaw hananay a sapisulac a yakaw 0 10384 88863 88333 2020-02-05T11:27:38Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki lumeniay a sasulac tu nipen ( Yingu : DARLIE ),nau haulay hwakung a kusi ku misangaay tina sasulacan .aydaay mamisangan tu yakaw a kakitidaan a kuba sa itini i Taywan tawyin iyanme ya yuse masaupuway a kuba, atu i Cungku Tayliwku kuwang tung hananay a kakitidaan nutipanay a kakitidaan ya salang hananay. nau malumanay a ngangan sa ( DARLIE ); nudikudan sa idawen tu nipitungangan tu lumeniay a tademaw saan, sisa sumadhan tu i 1990 a mihcaan tunu Yinguay a ngangan ( DARLIE ) atu pabaluhay tu nikulitan. nika nipangangan tu Hulam sa nayay ku masumaday sisa iayaw nu celacan 1990 a mihcaan nu Taywan, ya lumeniay a yakaw atu hesung hananay a sayda atu ya paylan hananay a sapibaca tu dikuc, sawsawni saan tahekal kya kuwangkaw, sika idaw ku nipangangan tu mahtatusaay a lumeniay cacay ku sangelacay nikasenengan imahida. == Laylay nu lumeniay a yakaw == nikaidawan nina lumeniay a yakaw makaala tu waluay a bataan a mihca u matenesay tu nipatata, inayakaw nayi 1933 a mihcaan ( inu kahulaman a mihcaan tusa a bataan ) patideng i Sanhay, kilul sa i 1949 a mihcaan i ( kahulaman tuluway a mihcaan ) taynien i Taywan malingatu misiwbay, nipatidengan a kusi sa sipangangan han tu Hawlay han sikapulungay a nipisiwbay, itawya sa u mamisangaay tu yakaw a kuba pasu kusi nipatideng itini i Taypi Kanting lu hananay a dadan, [[kakuniza:Buting Nukay]] dii39fcbiluqzsr98iifs3mzz3b01rh caledes satu ku demiad nu hekal 0 10385 88267 88255 2020-01-07T08:36:35Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki == kakiliman == 2007 a mihcaan siwa a bulad tini sakaceku'kan nu kitakitdanay a kawaw tu nu satipanay bayuay a kuli, == nilaculan == == nisulitan == [[kakuniza:Sabak Tutuy]] pkvg2t18ymtmv39yre46vghvxf4c5jm ya pacakayay tu dadac a limecedan 0 10386 88373 88372 2020-01-13T02:53:15Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki ya pacakayay tu dadac hananay a limecedan sipangangan han nu Hulam u Sise sa, inamahiniyay pacakayay tu da’dac i [[Taywan]] micidekay nu aydaay nikapalekal, u nikahini sa duhepic ku dikuc nu limecedan, pasu i tapiingan nu dadan u tatayna amin maadih tuku cucu atu padahaw nu limecedan. ya Sise hananay a ngangan sa namakay i kasumamadan nu Hulamay a salunganay a tatayna, u kamu nu layak sa u salunganay a limecedan sa a pangangan. == u lalangawan nu dadac nu Taywan == u da’dac hananay ( u ngangan, Areca catechu, Linn, ) u langaw nu dadac sa, u sakalecad nu abinung nipisengian, u angangaan sa makaala tu tusaay a bataan ku nika talakaw. ina ( da’dac ) hananay sa namakay i dumaay a kanatalay ya Intulnisiya a kamu, inadadac sayaway sa u sasangaan nu tademaw tu sapaiyu’ kusa, kutukuh ayda sa u sakasamata nu angil nu katuuday nu tademaw a mukan tu da’dac. mida’dacay nu Taywanay a tademaw yadahyadah, nu sidumahan a maysausi sa ( sumanahay ku bilbil ) ( hinamukanay tu da’dac a tademaw ) numihcaan nipipalawpes tu kalisiw tina ( Taywan kosiyan piyan ) makaala tu malebut nu yit sa mapulung. hatini ku nika yadah sakaidaw nu tang nu sibay , numakay i malukay a kaysiya nipacudad sa, u palumaay tu kilang nu da’dac sa makaala tu pituway a mang nu lumaay,ina da’dac sa namakay 1990 a mihcaan , inada’dac hananay sa taneng mala sakapahay nukalisiwan nu malukay a nikaini. nika tada malakuwit tu kuni paluma madademec tuku nisayadah, nadikudan sa malupisak tuku nipaluma i buyuan nu lunabay katalawan saan. U nikaenan nu tademaw nu Taywanay sa, nipisanga idawaca ku sakalabades nu lawayay hananay a gang. kanahatu u sakaimelang ku yadahay nipikaen tu da’dac sa, nayay ku nikaselepan nu mida’dacay, nau musakawaway sahenay ku mida’dacay sa macunus tu ku tademaw pasu misiwbayay atu musakakawaway i kapahay nu mitesekay milihida mukan,pasutatayna. Nikakapahan nu siwbay sa u pacakayay nu patiyamay, mahmin i tapiingan nu dadan atu kalikalimucuan nu lumalumaan, sadikuday sa tadamamacacabi tuku siwbay sa, kakayda satu makadateng ku sipunuay kau duhpicay a sidikuc Ku limecedan sananay a muawda tu mamicakayay, uyni ku nikahida nu ( da’dacay a sise’ ) hananay nikaida a lalangawan. == Nikalingatan == 1976 a mihcaan, ya tatuluway a limecedan pacakayay tu da’dac u tatanganhan nuheni sa ya Shie hananay a malkakay nutatayna,itini i Cungtan tabakiay ya Suwantung hananay a dadan i a patiyam, nuayaw sa nau ina ku pacakayay, kanahatu kakitidaan nipipatiyam katuud ku micaliwayay sa, nika taniay nu mamicakayay a labang sa masausi tu caay ka hacica sisa lacus ku siwbay, nudikudan sa alaw makadateng kuheni tiya tatuluay a limecedan a malkakaay namusakawaway henay i kuba awawen a pacakay tu da’dac. unikahida sa miduducay tu nukawaw kuyu heni nu ina a sausi, nikalaheci sa micidek ku kapah nu siwbay, caay katenes sa itini i Suwantung hananay a dadan beleng sa ku mikilulay nu pacakayay, u pacakayay tu dadac nu limecedan sa anu caay kau nu udip sa miawda tu musakawaway ku sausi a pacakay, sisa ina Cawtuen Suwantung alaw mala u sise hananay a pangangan itini ku nikalingat. Nadikutan sa idaw i tilibi a pakatawa ay tu mamiadih mitudungay a pacakay tu da’dac sa, tinaku ya subayu ci Cawlan atu ya Iyawtayuy hananay i Hase a tilibian ( Cungyi wanhuwatung ) nu makay mitudungay tiya malkakay a limecedan ku nikahida. 2002 a mihcaan, Taywanay a cenhu malingatu tu midakep tu duhepicay a nipisidikuc nu pacakayay nu limecedan, paulicen ku kawaw nu pacakayay a mikuwan, caay pisulul sidikuc tu duhepicay maadihay ku cucu’ atu nu labuway nu padahaw a sise mikuwan. sayaway sa makayni i Taypak se kilul sa nu Tawying, katukuh ayda sa, itini tabakiyay a tuse sakalecad nu Taypi Taycung Taynan atu Kausiyung, malawpes tu ku sise hananay uyda sa itiday inaka atu sakadebu nu siwdadan cacacacay tu ku liwan nu pacakayay nu limecedan nika matalaw tu sidikuc tu duhpicay. imahida sa ya sise hananay yadah ku micudaday henay tu kaucung a limecedan, u mamipahabay tu lalabu nu luma kunikahida. Katuud ku mahiniyay caay katalakaw ku nutineng atu nipicudad, malcacad ku mihcaan nuheni sisa caay pakakilim tu sikalihalayay atu i tintung musakawaw, caay sa itini pacakay tu da’dac ku sakaidaw ku yadahay nipitan ku kalisiw, sisa nupili sa auyhica saan dungdung sa sidikuc tu duhpicay sapaadih tu tayniyay nu labang musakawaw. == Nu tatanaay masakaputay milatlatay nipatinsu == u dumaay a masakaputay a tatayna miadih tu nikahini nu limecedan caayay katineng tu sikad mawacayay a nipacakay tu da’dac a nika hini maydih a maysumad tu saka kapah nu nika udip saan a patukil, caay pisulul ku nu siyakayay a masakaputay nu tatayna, yadah henay ku tatengilan maylubang, itini inu kitakitay ya mute’el hananay, ya subayu atu pacakayay tu tuud a paadihay a limecedan nikahida nuheni sidikuc tu apuyuay a sukun nidatengan sa caay tu kalacus ku nipiadih, u siyakayay atu hulicay a tademaw caay pipulu tu nikahida nu mute’el atu subayu hananay a nipisidikuc, uyda sa ya pacakayay tu da’dac a sise ku puluan midakep tu nikasidikuc, u mahiniyay a npikuwan sa idaw ku nipisawacu sa tu nikainayian a nikaudip sa ku pangihaay. [[kakuniza:Buting Nukay]] saeb13y476a0wv6szscdxgpx9ww0p81 sapitanged tu wawa nu alubu 0 10387 88481 88455 2020-01-16T01:54:39Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == ''tatangahan'' == misagiki,sapitanged tu wawa nu alubu "[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%94%81%E9%BA%9F%E5%9B%8A suw ling nang]" == ''kakilimn'' == [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E4%BA%AC%E5%89%A7 misagiki],sapitanged tu wawa nu alubu "suw ling nang" i kasumamadan a mihcaan enemayb a bulad sabaw walu a demiad, Deng Zeu a kakitaan a wawaan tu tatayna mikadabu ci Siye Siyang Ling. ya kelakela' i tepan nu zazan malikeluh tu ni kasangsang nu udad, i dabek "Cun Cyu Teng" a dabek mikisasa' tu udad,ayza satu mitupin tu pakuyucay a tademaw ci "Caw Suw Cen", u zumaay a kelakela' a tayzatu mikisasa' tu udad i dabek,<br /> == ''nilaculan'' == gyk02r7shrophvkmwtha5v2y19j68q9 ya calehu hananay tabakiyay a misiwbayay pacakay tu tuudtuud 0 10389 88862 88463 2020-02-05T11:25:27Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki ciyalehu hananay ( Hulansi : Carrefour ) u satabakiyay i Hulansi a kanatalay u pacakayay tu tuudtuud, itini i O'cou malasayaway, ikitakitay sakatusa nu nika tabaki a pacakayay, mahidaay tu u pabaway a ( HYPermarket ) nikahini a nipisiwbay a mikelitay. katukuh i 2017a mihcaan sabaw tusa a bulad sa, ina Calehuhananay i 30 a kanatalan pulanghan sa makaala tu 12,300 ku nikayadah a patideng tu nipatiyam. musakawaway nu tademaw sa kiadidian dada’ kya uwolma hananay a kusi , itini i kitakitay limaay a bataan nu saicelangay nipilalitin sa u sakay 18 a satabakiyay a nisausian. aydaay a mamikelitay nu tauki sa ci Luke.huwante u’wete ku ngangan ( Luc Vandevelde ) ; u mamikuwanay tu kalisiway sa ci Tuce zuwye ( Jose’ Luis Duran ). == nikasayadah a papacakayan nipatiyamam == u maupu a yadahay nipicakay a nipipatiyam tungusay ( yingu : Hypermarket ), caaysa sipangangan han tu satabakiyay paci hananay a iciba ) u nikasaan tungusay pulunghan kunu nipacakay nu cawci secang atu nu lasubuay tabakiay a pa tiyamay a tuudtuud, mahamim ku nutipanay atu nutimulay a tuud pacakay pasudikuc idaw amim, u sakalihalay nu lalabu nu luma tu cacayay a lalipayan maycunus nikaydih tu kakanan. yadah ku mahiniyay u misayadahay a nipaanin a pacakay tu sakaydihan, caay kahatini dada ku nipacakay, idaw henay ku nipacakay tunu piyatay atu nutinengay a tuud pasuya sakay nu tataynaay a nikaydihan pasasidumahan a pasilad, adihan sa kitabakian ku mahidaay ya cawci secang hananay ku nipisiwbay, unikahinisa a idawaca ku sapatideng tu kadedeng a nipitekel, nipacakayan tu tuudtuud sa kiahemian ku nu lasubuay a kusi nipacakayan. inasikayadahay a nipatiyam u nipikuwan tu kalisiw sangaleb a talakaw ku nipikuwan, nudumaay katuuday a kanatal sa, nipipatideng tu papacakayan a kakitidaan micapiamim i tuse atu idaway ku bunacay si wayfayay a cengse, maydihay nu tademaw micakay tu tuudtuud sa sakunida saan paculil tu kadideng kinacacay han amisayadah micakay. u kakitidaan mahini ku nikatekesan nu sa’esuyan tu nipisiwbay paaca, nika unipitang sa mangaleb ku kapah, uzuma ya pacakayay tu misasengiay nipipatiyam u mahidaay matekesay atu nu kapahay ku nikaudipan a tademaw ku melitmelit sananay ku sapalingling tu mitekel tu balucu nu makacakayay, itawya idaw ku sikadademec a misiwbay, umahiniyay misayadahay a nipisubay sa caay pakataekal tu nikatekesan nipisuiyan tu yadahay a kalisiw, sisa u misiubayay a tawki makayi taynien i nabakuwan misui tu papacakayan a kakitidaan, nutuud a nipicalap tu sipadeng tada ahebal tu, pasumatenes aca ku nipasulit tu sae’suyan, nipacakayan nipitang sa caay kataneng matalaw a masipun. zayhan u mamikuwanay nu cenhu sa mipulu aca tu mahiniyay yadahay ku tuud nipacakayan a miaiwbayay, amana kaitini a nabakuwan padideng sa, u sakasaan maydih a misimaw tu sakatenes nu adidiay pacakayay nipisiwbay. ayaydaay tu a mihcaan ina mikalisiway masumad ku nipatuduan adadan, tinaku ya wanglu’ hananay nipalekal ilabunu nipacakay tu kaydihan nu mamicakayay, ya cauci a iciba nipacakay tada yadah inuayaw, ayda hantu yadah ku caay kakah kunipisiwbay, malingatu mitudng tu pasadumaduma mikilim tu sakalihalay a nipicepcep tu labang, nikahini sa idaw ku pasay masakaputay pacumud malingatu misaliyut tunadatengan a micuduh tu tuud, u nu makay nu kitakitay a tuud ku sakaseneng sapicepcep tu mata atu balucu nu maydihay, u dumasa idawaca ku mitudungay tu cawci a icibaay misadimel misulubang nipisiwbay, inaka misayadah patideng tu papacakayan, mahsasiduma sisa sikakek nu micaliwayay atu nipacekcek miadih inasinganganay a nipisiwbay sa ya Calehu hananay a kusi ku sakasenengan. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] ababqb4e957xs5zxhvjynbotoh8l4g4 laluma'an nu Kuleyciyu 0 10390 89745 89744 2020-03-17T02:58:38Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Greyjoy black scroll.png|縮圖|u bayabay nu laluma'an nu Kuleyciyu ]] <br />[[dadiw nu sulda atu lamal]](Amilika a kamu: [[A Song of Ice and Fire]]), u nisangaan nu misulitay ci '''[[喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],''' u kungku nu nilalamelan nu laylay atu malawlaay nadatengan. izaw ku pituay a pu(部) nu ulic nu nida. malagiki nu HBO i 2011 a mihcaan. laluma'an nu Kuleyciyu nu Payke a subal( Amilika a kamu: '''[https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/葛雷乔伊家族 House Greyjoy of Pyke],''' kamu nu Hulam:'''[https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/葛雷乔伊家族 派克島的葛雷喬伊家族]'''), u cacay a tabakiay a laluma'an nu [[dadiw nu sulda atu lamal|putuway a kanata]]l. i Payke a subal ku sililinay a luma' nu heni, itida mikelid tu sibitulay a tademaw ku heni hananay. i nu'tipan nu [[dadiw nu sulda atu lamal|Westelo a lala']] ku subal nu heni. u bayabay nu heni hananay sa, u satabakiay a lita i lumeni'ay a bayu. kamu nu heni hananay sa, "nikukungan ku sakaudip" (Amilika a kamu: We Do Not Sow, Hulam a kamu:'''強取勝於苦耕'''). <br /> == laylay atu micidakay nu heni == === aadihan tu hekal === u nikatengilan sa, u wawa nu mukeliday nu abuabuwan a bayu ku heni, matenes tu nikakelid nu mukeliday nu abuabuwan a bayu tu subasubalan tu cacay a melebut a mihcan. malacawa nida tu masalimeceday a buting, sisa matineng mingaduy ku teluc nu heni. i nikalubang nu mupili' tu mukeliday sa, kiyadahay a mukeliday nu laluma'an nu Kuleay atu laluma'an nu Kupulade tu nu laluma'an nu Kuleciyu hananay, i nikadebung nu Antal a tademaw sa, palalitin ci laluma'an nu Hal tu dumaay a laluma'an makedemec tu mukeliday nu laluma'an nu Kuleyay nanutawya, namahida satu sa, malamukeliday nu sabasubalan ku lalumaan nu Hal. <br />nika, u mukeliday nu Takelian makademec tu zumaay a laluma'an nu Westelo a lala' atu laluma'an nu Hal sa, ci Ekun ku makademacay, papipili'en nu heni tu mukeliday nu subasubalan. sadikuday sa, mapili' tu nu heni, u laluma'an nu Kulaciyu ku maalaay. === i deban nu makeliday nu laluma'an nu Tekelian === <br /> === i nadikudan nu malpacawan nu limaay a laluma'an === <br /> == kasahenulay a tademaw nu heni == === Palun Kuleyciyu === === Tiyun Kuleyciyu === === Yala Kuleyciyu === <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == * nisulitan ni [[Padakaw Lami’|Padakaw Lami']] 2020 a mihcaan i Takubuwan a niyazu' * [http://www.georgerrmartin.com/ u Wipsay nu misulitay ci Georgr RR Martin] * [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%86%B0%E4%B8%8E%E7%81%AB%E4%B9%8B%E6%AD%8C%E4%B8%AD%E6%96%87%E7%BB%B4%E5%9F%BA manamuhay a Wikipayke] * [[laluma'an nu Stak]] * [[laluma'an nu Laniste]] * [[laluma'an nu Palatiyun|laluma'an nu Palatiyung]] * [[laluma'an nu Takelian]] * [[laluma'an nu Alin]] * [[laluma'an nu Tali]] <br /> [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] 3830zwmoauurwq3b42e6jqr68n8qjmz Kuan Yuan u pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah, malingatu tu pacakay tu “Yunduan pakang” 0 10391 88480 88469 2020-01-16T01:50:05Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == ''tatangahan:'' == Kuan Yuan u pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah, malingatu tu pacakay tu “Yunduan pakang”[https://ec.ltn.com.tw/article/breakingnews/3040151] == ''kakaliman:'' == zungyuw u pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah, misakapah tu limaay a bulad, ayza a demiad malingatu tu mipacakay tu simal, == ''nilaculan:'' == rvqs0jbow8x0ujyqni6x6hjgpmo3ns5 Kuan Yuan u pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah, malingatu tu pacakay tu “Yunduan pacang” 0 10392 88472 88471 2020-01-15T08:59:57Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == ''tatangahan:''[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu] == Kuan Yuan u pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah, malingatu tu pacakay tu “Yunduan pacang”[1] == ''kakaliman:''[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu] == zungyuw a pasimalan tu kazizeng u tulakang niza pakaala tu 2374 depah misakapah tu limaay a bulad, ayza a demiad malingatu tu mipacakay tu simal, singangan i Taywan walu zazan, cacay a bulad kunipacakay pkala tu lima malebut kunupacakay tu pacang, == ''nilaculan:'' == <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] azcx9c502kvidra7up1oyriin24x70d taazihan mitudung:flagcountry 10 10393 88473 2020-01-15T13:09:06Z 94rain 162 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{country data {{{1}}}|flagcountry/core|variant={{{variant|{{{2|}}}}}}|size={{{size|}}}|name={{{name|}}}}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude>" wikitext text/x-wiki {{country data {{{1}}}|flagcountry/core|variant={{{variant|{{{2|}}}}}}|size={{{size|}}}|name={{{name|}}}}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude> s25s6cnwqhpfa977bsj98mmq5j89k5e taazihan mitudung:Str sub long 10 10394 88474 2020-01-15T13:10:14Z 94rain 162 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{{{{|safesubst:}}}#ifeq:{{{2|0}}}|0|{{{{{|safesubst:}}}str_left|{{{1}}}|{{{3|0}}}}}|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{…" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{{{{|safesubst:}}}#ifeq:{{{2|0}}}|0|{{{{{|safesubst:}}}str_left|{{{1}}}|{{{3|0}}}}}|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 1 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 1|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|1}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 2 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 2|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|2}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 3 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 3|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|3}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 4 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 4|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|4}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 5 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 5|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|5}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 6 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 6|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|6}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 7 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 7|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|7}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 8 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 8|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|8}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 9 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 9|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|9}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 10 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 10|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|10}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 11 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 11|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|11}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 12 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 12|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|12}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 13 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 13|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|13}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 14 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 14|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|14}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 15 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 15|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|15}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 16 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 16|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|16}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 17 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 17|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|17}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 18 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 18|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|18}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 19 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 19|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|19}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 20 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 20|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|20}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 21 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 21|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|21}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 22 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 22|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|22}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 23 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 23|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|23}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 24 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 24|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|24}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 25 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 25|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|25}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 26 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 26|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|26}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 27 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 27|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|27}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 28 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 28|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|28}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 29 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 29|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|29}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 30 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 30|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|30}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 31 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 31|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|31}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 32 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 32|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|32}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 33 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 33|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|33}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 34 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 34|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|34}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 35 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 35|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|35}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 36 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 36|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|36}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 37 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 37|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|37}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 38 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 38|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|38}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 39 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 39|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|39}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 40 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 40|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|40}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 41 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 41|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|41}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 42 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 42|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|42}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 43 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 43|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|43}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 44 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 44|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|44}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 45 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 45|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|45}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 46 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 46|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|46}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 47 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 47|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|47}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 48 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 48|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|48}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 49 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 49|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|49}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 50 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 50|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|50}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 51 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 51|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|51}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 52 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 52|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|52}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 53 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 53|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|53}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 54 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 54|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|54}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 55 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 55|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|55}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 56 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 56|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|56}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 57 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 57|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|57}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 58 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 58|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|58}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 59 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 59|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|59}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 60 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 60|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|60}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 61 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 61|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|61}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 62 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 62|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|62}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 63 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 63|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|63}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 64 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 64|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|64}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 65 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 65|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|65}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 66 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 66|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|66}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 67 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 67|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|67}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 68 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 68|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|68}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 69 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 69|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|69}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 70 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 70|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|70}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 71 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 71|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|71}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 72 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 72|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|72}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 73 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 73|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|73}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 74 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 74|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|74}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 75 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 75|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|75}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 76 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 76|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|76}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 77 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 77|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|77}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 78 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 78|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|78}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 79 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 79|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|79}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 80 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 80|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|80}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 81 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 81|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|81}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 82 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 82|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|82}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 83 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 83|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|83}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 84 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 84|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|84}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 85 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 85|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|85}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 86 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 86|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|86}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 87 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 87|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|87}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 88 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 88|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|88}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 89 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 89|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|89}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 90 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 90|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|90}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 91 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 91|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|91}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 92 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 92|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|92}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 93 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 93|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|93}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 94 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 94|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|94}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 95 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 95|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|95}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 96 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 96|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|96}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 97 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 97|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|97}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 98 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 98|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|98}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 99 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 99|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|99}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} < 100 and {{{2|0}}} + {{{3|0}}} >= 100|<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}str index any|nocategory={{{nocategory|}}}|{{{1}}}|100}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{2|0}}} >= 100 or {{{2|0}}} + {{{3|0}}} > 100|{{FormattingError|nocategory={{{nocategory|}}}|max index is 100 for str sub long}}}}<noinclude><!-- --></noinclude>}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> 7vbbreqtsacqdl2wqv0jwhlseiu29so taazihan mitudung:str endswith 10 10395 88475 2020-01-15T13:11:32Z 94rain 162 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{#ifeq:{{#Invoke:String|sub|s={{{1|}}}| -{{#invoke:String|len|s={{{2}}}}} |ignore_errors=true}}|{{{2|}}}|是}}</includeonly><noinclude> {{documen…" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#ifeq:{{#Invoke:String|sub|s={{{1|}}}| -{{#invoke:String|len|s={{{2}}}}} |ignore_errors=true}}|{{{2|}}}|是}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> 1lplq2p0dliqhl8wecb3lmczuqox9m2 sapitanged tu alubu nu wawa 0 10396 88488 88484 2020-01-16T09:27:10Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki <br /> == ''tatangahan'' == misagiki,sapitanged tu alubu nu wawa "[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%94%81%E9%BA%9F%E5%9B%8A sow-ling-nang]" == ''kakilimn'' == [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E4%BA%AC%E5%89%A7 misagiki],sapitanged tu alubu nu wawa "[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%94%81%E9%BA%9F%E5%9B%8A sow-ling-nang]" i kasumamadan a mihcaan enemay a bulad sabaw walu a demiad, Deng Zeu a kakitaan a wawaan tu tatayna mikadabu ci Siye Siyang Ling. ya kelakela' i tepan nu zazan malikeluh tu ni kasangsang nu udad, i dabek "Cun Cyu Teng" a dabek mikisasa' tu udad,ayza satu mitupin tu pakuyucay a tademaw ci "Caw Sow Cen", u zumaay a kelakela' a tayzatu mikisasa' tu udad i dabek,pakuyucay ci "Caw Sow Cen", kaluway sa ku balucu' nikalikeluh tu ni kakitaan atu pakuyucay , misawacu tu pakuyucay, malalum ku balucu' muwangic ku pakuyucay a tademaw, == ''nilaculan'' == 67umitx7l3ykk3u0s8z6tpsh6wvdkbf sow-lin-nang 0 10397 88689 88685 2020-01-31T07:51:19Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == ''tatangahan''[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu] == misagiki,sapitanged tu alubu nu wawa "sow-lin-nang" == ''kakilimn''[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu] == misagiki,sapitanged tu alubu nu wawa "sow-lin-nang" i kasumamadan a mihcaan enemay a bulad sabaw walu a demiad, Deng Zeu a kakitaan a wawaan tu tatayna mikadabu ci Siye Siyang Ling. ya kelakela' i tepan nu zazan malikeluh tu ni kasangsang nu udad, i dabek "Cun Cyu Teng" a dabek mikisasa' tu udad,ayza satu mitupin tu pakuyucay a tademaw ci "Caw Suw Cen", u zumaay a kelakela' a tayzatu mikisasa' tu udad i dabek,pakuyucay ci "Caw Suw Cen", kaluway sa ku balucu' nikalikeluh tu ni kakitaan atu pakuyucay , misawacu tu pakuyucay, malalum ku balucu' muwangic ku pakuyucay a tademaw, hinadihi hinadiput ci Siyang Ling naykadabu a sinubu. siacaay a "sow-lin-nang" i labu izaw ku bunawan u siekim masaw. ya "sow-lin-nang" pabelinen ci "Caw Suw Cen" == ''nilaculan'' == k0vp2gajwoeu6wftvuefsu0stqvbm74 mibutingay Pusung kapah nu Amis 0 10398 94997 94957 2020-10-22T03:44:00Z Jasonzhuocn 316 /* nilaculan */ wikitext text/x-wiki ==[[Amis]] a binacadan == == kakiliman == na makayzaay i [[pusung|Pusung]] a kapah nu Amis, saba pitu ku mihcaan miladay tu wama niza na masasukaynah tu wama niza, masubelid tu i “[[Spain]]”, namiliyas tu niyazu’ melet ku sapelek tulu tu a bataan izaw ku walu a mihcaan. == nilaculan == sakamu sa ci Cen tung min: cay kalinges tu wama kaku tu pisubelid niza i nuzumaan a kanatal, aku ku patelacay cay pitengil tu kamu nu wama, sisa mahini, ayza satu maydih tu taluma’ i Taywan, milepun tu naybalucu’a nu wama a pataluma’ i takuwanan. Cung yang se nisulitay nu ayzaay ani patelayan a mizizawan i bataday satip nu wamisan tu likut nu bayu a subal “Lanzarote” a subal kapah nu Amis ci Cen tung min, tengil han ku ngiha niza nu Beijing ku ngiha atu sicamulay tu nu yincumin layak a kamu, sakamu sa adada ku balucu’ tu caay pidiput tu babalaki sa ciniza. wama atu wina niza i 97 ,98 a mihcaan mabelec tu. i telay tu kamu niza kesem sa ku kamu,sakamu satu: cay pidis tu babalaki kaku uzasa hanima sa kaku tu i takuwanatu. tatenga’ay kau aku ku micuayay tuhenian. nika cayayaca. pizateng ni Cen tung min maydih taneng ayaw nu pisiwngacean taluma’ mibaung tu babalaki sa cinia, milepun tu caay pilihiza padungus tu wama atu wina. sakamu sa ci Cen tung min, u balucu’ aku a taluma’ a miazih tu saba atu sabana amin. kamu aca mihalhalay tu pipangtangan nu wawa, aladayen aku kuheni taluma’ i [[Taywan]] paazih tu baina niza. lima bataan izaw ku lima a mihcaan ci Cen tang min mizateng tu ya masubeliday tya sandeb, sakamu satu tuya labi namapulung tu tizaay a tademaw maliepah mabusuk kaku itawya maliyuh tu tademawan, nengil satu nai’ tu ku tapiingay a tademaw, zateng satu ciniza i cuwatu kaku sa mabiyala tu ku balucu’, namahiza sa culil satu pinaaytu a tatukian ku culil, kutukuh satu i matu azihan nayay tu ku [[balunga]] miliyas tu amin malawlaw malalum tu ku balucu’ niza, hica satu kaku sa amizateng. hinisa ciniza: i tawaya satu malingatu tu milakala’ i zazanan mikilim tu sasakakawawan a sakauzip, u kawaw aku uyza u nanunul sana, nika u zuma a tawki matalaw tu inayay ku minbunsiw a tademaw matalaw a mabaking, musepi malikelih ku kapahay a tademaw papikulil cinizaan tu mibanaway tu kaysing. uzuma satu caay kazateng aku sa ciniza i “Lanzarote” a subal tu ci “ Arrecife” hawsa, malalikeluh tuway nu Taywanay a papikanan a tawki, namalapadang kuheni palita hantu niza taneng pabelien tu sakawawan kaku haw hanniza , itawya tatudung saca maydih tu mamisakawaw a tademaw, satu itiza satu mikuli tu cacay, tusa a mihcaan, itiza tu malikeluh ku ayzaay a acawa ziza. nika nayay ku minbunsiw katalawan a mazakep amalubu, cay katenes itiza mikuli hina pasumasuma tu pikulian ciniza, upihacengan cacay, tusa a mihcaan nai’ ku pikulian. sakamu satu ciniza, itawya acawa aku nayay tu ku pikulian sa, u sakauzip nu luma’ay a kalisiw wiza dada pipadang nu cebu tu nu wawaay atu nayay ku kakulian, caay kataneng ku sakauzip uyza satu i kananaman a cabay micaliw tu kalisiw, amipadang i takuwanan, mangelu’ kuni kauzip hini satu ku nikauzip tu pinaay tu a mihcaan. ayza itiza satu mikuli tu yaanay tu a tawki, maliyun tu nu Taywanay a tademaw mihcaan caay pihibang, enem ku tatamaan cacay ku tataynan a wawa aku, katuud sapahabay aku, sakakaay sabaw walu ku mihcaan a micudad tu talakaway a cacudadan tatusa ku micudaday i adidiay a cacudadan. Cen tung min i “Spain” na mapatelay na masasakamu tuway tu waina niza, mazateng henay niza ku kamu nu ina. i tiza anu siacawa siwawa tu kisu sakapah hatu midiput ku heni sa amitulun i takuwanan. nika i kalingku tu1990 a mihcaan namaninel tu 6.7 katabaki a ninel hawsa, cay tu katatules ku patelayan, na makayza mahedaw tu ku namaykay luma’an a ngiha. kamu tu makayzaay tu sapisinsi tu sakataluma’ a minkiw, tengil han ku kamu niza mahapinang tahkal tu ku ngelu’ pades niza. maydih tu taluma’ i Taywa ahicaen ku kawaw satu ciniza, katuud ku cabay aku ,anu taluma’ tusa maliyuh tu pananukas sa kukamu, sisa mabiyalaw tu kaku sa anucaytu pananukas ahica hatu ku i tiniay a acawa atu wawa sakaku acima satu ku pahabayay saku kamu niza, satuwa sa, napinatu amikilim tu Taywanay mikuwanay tu situdunga tu mahiniay a kawaw misinsi tu baluhay a minkiw, nika nisulitan niza patayzahan i situngusay tu mhiniay a kawaw malasawat nai’ ku wantan, patelayen mipalita, patubeli sa kayzuen amin ku nisulitan sa, nipatengan tu nuheni cay pisanga’. sakamu satu ci Cen tung min, anuitawya nisulitan masakapah malepun tu ku nisangaan, hakya cay kasidai’ ku wama aku a mapatay. wama niza maydih a pataluma’ cinizaan, misulit tu sapakaketun a mibutingay i kusi kinasiwa tulu a mihcaan kuni sasulitan nu hini. pulung han tusa bataan izaw ku pitu a mihcaan a mibuting, kanahatu napinatu i “ Spain” a subal saluimeng mihibang ku balunga, nika cayay saca katepa ku masubeliday niza a wawa. sakamu sa ku sabana ni Cen tung min. yu adidi henay kami cay katineng mahica hakya mihmihcaan taluma’ tu ku wma cacay a bulad yazatu miningkukay mibutingtu sakaku sa, balaki satu kaku palita hatu aku ku wama aku, sakamu satu. zayhan u kaka isu masubelid iza henay i “Spain” sa, i ayaw u patelac aku a kilimen aku pataluma’ sa, sakamu satu ci Cen tung min: uzuma atademaw, miliyun tu nu taluay a mingkiw, hakya itawya anu hinien aku ku kawaw a lihalay tu ayaw nu tuluay a mihcaan, matengil niza taneng amakilim ku baluhay tuyaanay situngusay musakawaway a tademaw sa, u pitudawa nu wawa niza, muliyaw haca misinsi tu minkiw ciniza, laheci satu maala ku nisulitan, cunus hantu pipadang nu niyazu’ay a tademaw tulu a demiad i Pusung ku piculi mikawaw tuyni, makilimtu tu mabulaway i niyazu’ a sabana niza, satu makilim tu ku kapahay balucu’ a tademaw mipadangay, bulawsucu i Pusung mikawaway tunian a tademaw ci [[:zh:陳允萍|Cen ing pin]], kya lepun satu ku sakataluma’ niza. == namakayniay a nasulitan nakamuan atu natengilan == *[https://www.youtube.com/watch?v=aAwCw4z87r8&t=10s] *[https://www.youtube.com/watch?v=pQ1MdI5ZV9E] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] pa7lv9253xhkqtco16azle8wh1e9yud mapuwah ku silamalay a buyu’ nu Taal nu Philippines 0 10399 94448 94447 2020-10-05T11:46:10Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki mapuwah ku silamalay a buyu’ nu Taal nu Philippines (kamu nu Hulam: 菲律賓Taal火山爆發) == kakiliman == [[tangan:Philippines-map-blank.png|縮圖|Philippines a kulit.]] [[Philippines]] a kanatal "Taal" [[tangan:Taal_volcano_aerial.jpg|縮圖|Taal a silamalay a buyu' taayaw amapuwah.]] [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E9%98%BF%E7%88%BE%E7%81%AB%E5%B1%B1] silamalay a buyu’ na mapuwah i 109 a mihcaan cacay a bulad sabaw tusa a demiad hawsa, lalid satu mapuwak ya wacah atu abuh nu lamal, itizaay a tapang lihanaw sa tu nu ayzaay a kinapuwak a buyu’, hakay muliyaw aca mahiza i 1754 a mihecaan, hakay lalid asa pinaay tu a mihcaan tuwaca tu pinaay tu a bulad, satu i tizaay mikuwanay tapang zateng sa ayza ku pihacengay a kawaw sa. == nilaculan == natimulan nu “Manila” tu 65 kungli, micapi tu aidangan “Tagaytay” a lamal buyu’ , lalid sa a mapuwak tu tusa kungli katalakaw ku wacah atu abuh nu lamal. "Taal" malalid tu mapuwah tu tusa kungli katalakaw ku lahud atu abuh lamal nu buyu’. ayza paayaw tu kaninel, nayay ku wantan katalawan amapuwah pinaay demiad hakya pinaay a tatukian bahal asa maninel. abuh na lamal mabiw maliwasak katuku i kenis nu Manil, edeb hatu ku pahikukian nu Manila, ayza maazih tu pisaungay na buyu’ a lamal, misulimet tu pibahelan atu pidebuan nu hikuki, Taal” a lamal nu buyu’ nu wamisan pakala tu 140 kungli "Clark" a pahikukian amalalid tu kuni pibahel pidebu nu hikuki. “Clark” silamalay a buyu’ amala tu “Batabgs” a kenis musakamu tu masatebuc tusaan. Philippines micekiway tu ninel ci “ phivolca” hinisa na malahuk katukuh ayza tu sabawtulu a demiad i “Taal” a kenis kina 144 maninel kuyni a silamalay a buyu’, tabaki ku kaninel hakay alalid saya lamal alanu’ micumud i “Taal”, amuliyaw aca mabuwak.  “Phivolcs” a silamalay buyu’ situngusay tunian a kawaw ci “Antonia Bornas” a tademaw nanipalitaan nu tentay hawsa sakamu sa,nakapuwah na buyu’ hawsa. hakay amapuwak aca hinay pinaay tu a mihacaan atu pinaay a bulad. Bornas hinisa, 1911 a mihcaan “Taal” a buyu’ amalalid hena tu pinaay a demiad, nika mapatay tu ku1.300 a tademaw.namikinsa tu naayaway ni kiluan, “Taal” a buyu’ na milawat kina tulu bataan izaw ku tulu a mapuwah, uzuma satu i 1911 a mihcaan nuyzaan nu lahud ku kapuwah, 1754 a mihcaan unu “plinian” akapuwah kahatini nu mihecaan u satabakiay saicelangay sabuw tusa a demiad a yadah ku lahud, lamal nu buyu’ atu saatilad nu ba’tu mapuwah ku lanu’ nu lamal katukuh i sabaw tulu a demiad, sakamu sa ku mutesekay a tedemaw u katalawan a kabuwak hakay amabuwak aca tu pinaay a demiad atu tatukian. u abu namal sabaw tusa a demiad makay amis mabiw katukuh i “Manila”,kanatalay a pahikukian palasawad hantu ku lima lasubu ku pibahel nu hikuki, sabaw tulu a demiad nama susul tu ku abu hawsa, kapah tu mubahel ku nu zuma a hikuki a mudebu, nika pihaceng kuni kautang, katuud ku labang ngelu’ satu muhalhal i pahikukian. ayza nayay henay ku madukaay a tadmaw, nika, “Clark” a kenis ya cacayay a tulaku mamin u lamal abuh mabelin tu i zazan , amapatay kuya paculilay namakayni kalameneng nu zazan. “Malila” cenciyen kalaliwnang sabaw tulu ademiad masatezep tu kuni kalaliwnang.“Philippines” a Cungtung ci Duterte mitudawa tu “Manila” cenbu sabaw tulu a demiad pasasaen kuni pibahel nu hikuki, “Manila” a cacudadan papihibangen amin ku micudad.uyni u katuuday macacelcelay a kenis i sabaw tulu a demiad mahapinang tu mawada’ tu ku tademaw, itizaay amikuwanay a tapang amisakaamu tu binawlan siimelangay tu tahanhannan ilabu han nu luma’ acaykasa mahedup ku abuh nu lamal, niyazu’ay pacakayay tu sapipuut tu laway malaalaw tu mahamin tu macakay. sakamu sa ku mitesekay tu lala’ a tademaw, “Taal” buyu’ a lamal sumanah akuti’ ya lanu’ a lala’ makulud namakay nuwamisan tuya baluhay nikapelaan mapuwak tu lima lasubu dipah katalakaw. “Taal” a buyu’ na mapuwah tu abuh dada' hawsa, amapuwak tu 6.4 kungben ku ba’tu, ya ba’tu maliwasak tu i tapiingan nu taku.“Taal” silamalay buyu’ i kitakit sakacacay u saadidiay nu silamalay buyu’, iayaw tu 450 a mihcaan kina tulu bataan izaw ku sepat ku kapuwak. “Philippines” i kitakit u sadayumay satebuc a kanatal, paymihcaan pakala tu tusa bataan ku kabaliyu’s,  “Philppines” itini i liwliw walibayu’ u silamalay a buyu’, hina ninel atu mapuwahay a buyu’. nisulitan i cudad 2000 a mih'caan katukuh 2016 a mih'caan, katebuc nu “Philppins” mapatay tu ku tusa a mang izaw ku tuluay a malebu nu tademaw, macayatay a tademaw cacay ai’k tusaay a malebut lima lasubu a mang, nilaculan nu binawlan malawpesay pakala tu tusa lasubu ai’k a kalisiw, palecad han tu paymih' ecaan malawpesay a kalisiw sabaw tusa ai’k. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Sabak Tutuy i 109 itiza i Hupu a niyazu' <br /> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] iqtvc4vtx7kfv2bmslczlnrrdnv0s8l u nihantayan miadad tu sika dademec nu kanatalay madimutay akawaw 0 10400 88935 88861 2020-02-10T20:37:58Z Corainn 30 wikitext text/x-wiki u mamihantayay tu nipidimutan a kawaw sa (yingu: Counterintelligence, kitiwen misulit sa: CI) taneng a hinineng masakamu u mihantayay matatengil atu misabana tu sakatinengaw, u sakusaan anu ayaan i demidemiadan atu pingangayawan sa, sikatineng madakep mipulu atu mupenec tu ada sakacaay pakademec a sakikawaw, sapangangaw alingangula mamapabaliw nu tuudtuud a nikadademec, nikahida sa u sikaydihan tu sakangaay nu kanatalan nu udip. ku nuhitay nakamuwan a kawaw kuyni, nika ayda satu, sipasaydaen nu masasuayaway nu nikalalacal masasungayaw tu nipisiwbay a madademec u mahiniyay sa u mamihantayay a kawaw han. nipihantayan a nipidimud a sikatineng sa (u mamuhalhalay tu nidimutan a sakatineng), u mahiniyanpy a kawaw sa idaw ku satalakaway sakacaay ka adad nu madihay mikulih tu sakatineng. kanahatu u mihantayay nikahida a kawaw sa, nika anu malalacal atu ada madademec sa, amisuayaw tu misaicelang palima sakay malaheci a masitudang, zayhan a mihantayay tu midimutay a kawaw sa malatusaay adihen i nuayawanay a kawaw. tabaki ku nipatekelan sa taneng paading tu kanatalay nu udip a sakacay kamulecis nu aalaen nu ada, mamisimaw tu sakangaay nu kanatal nu udip atu yadah ku nipiedap. nilihecian atu nihantayan a nikaala sa mahida u saiduc atu saadig, u mamihantayay a kawaw sa idawaca ku sakacaay pakatineng tu ada a nipidimutan tu udip, imahida kasumamadan a namihcaan, umusakawaway nu tademaw sa hina miculcul ku mamikuwanay papingayaw tu nikalalacusan a mabelihay a nidateng a kaput, nikahiniyan a kawaw sa tada hinangayaw tu caayay kalecad a nidatengaan, sisa aydaay sihulicay a kanatalay pahulicen ku musakawaway a caay tu asiduma saan mipalawpes tu caayay kalecad nu nidatengan, ancaay sa sipalayadahan miwada’ ku kawaw ngay a caay picalap ku dumaay a sakaku asa mitapat tu kabidangan nu udip. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] ck1198ctt5bi6mmy2pmae933tsogvze u niyadu’ nu katangka 0 10401 88934 88933 2020-02-10T20:35:33Z Corainn 30 /* maciyungay nu baliyus palumaan nu sibu(裏那里部落) */ wikitext text/x-wiki una nyadu’an nuwawa nu [[sakidaya|Sakidaya]] tu katangka hananaysa, caay kawnu ninel atu buliyasan ani limad, caaykaw nabalucu’an nu binawlan a malimad, tadaw uni padengan nu talakaway nuhulam (中華民國政府) apa bulaw tu nyadu’, nanu kasumamadan ku binacadan nuwawa nu Sakidaya, mi kilim tu matatungusay a kitidaan nu nyadu’, kyu laenel satu mueneng i tini katukuh ayda, uni sadakadakayan tu nu binawlan matatud amukilim tupala, ami sanga’ tu papaluma’an nu nyadu’, tada uni kabaludan nu balucu amin kyu, maka sanga’ tu papatideng tu nyadu’ katukuh ayda, pina henay a mihcen katukuh ayda kuni patatuletules, nu laylay mueneng i tini. ayda tadekes han pa limad kutademaw sa, u tada milisapen tu binacadan ku mahiniyay a kakawaw, caay pi dateng tunika tenes mueneng, hacica kunika labades mi kaykung tu papaluma’an nu nyadu’, hacica kunika ngelu’ misanga’ tu sapadadan mi sanga’ tu papanyadu’an. kaci pidateng tunika sademidemiad nu binawlan, <u>misapaya miatang tu sapadadan tu kakaydaan nu kelakela’,caay pahanhan ku binawlan atu katalalan mu culu’ tu lala’ miselen, muculu’tu ba’tu atu</u> liken sapikaci tu aetengan tu nanum, miatang henay misacilis misakapah tu kakaydaan nu binawlan, mi salaku caay ka dayum patideng tu nyadu’. === paydang han ku Binawlan pa bulaw === ayda hidahan u miaamay ku binawlan amubahbah, caay pi sanga’i tu nyadu’ caay pa sanga’i tu luma’i, tadaw u nipialaw nyadu’ mu bahbah tu tademaw nu binawlan, pabeli sa tunu luma’ a kalisiw tada inaynay’, u nuluma’sa caay pakaalai tuluma’,unuplala’ sa tada caacaay pakaala tu umah, hatida kuni .kangelu’ patadas anu patatungus han pabeli tu luma’ kaw, patatungus han pabeli tu naumahan kaw ku kapah datengen nu balucu’, tadaw kukung kina talakaway a sibu mi lisapen tu malukay, hida han kita usitawu misa punelay. === caay ka dayum patideng tu nyadu’ === ayda ma lawlawpes ku nyadu’ nu Sakidaya, u nyadu’ay atademaw inayinayi’ tu matepa, malawlawpes tuwaca ayda, u duma ta cuwacuwa mi kilim tu ameday cakayen a luma’, idaw ku caayay henay pakaala tu luma’, idaw ku natabakiyay ku luma’ yui katangka henay ayda sa adiding tuway, awcima kusi tatungusay mu kilim aw sibutu kusi tatungusay mu kilim sa kunidateng numita ayda, anu caay kausibu sa a caay ka taneng ku icelang, sa kunidateng nu mita ayda, anu caay kilimi a hidahida satu ku wawa nu Sakidaya, hidahida asatu ku nyadu’ nu Sakidaya ma buliyas a malawpes. === u babutingan nu nyadu’ maudip === i tini i katangka a nanyadu’an u babutingan nu Sakidaya, i tida i liwliw nu lakulakuwan tu cilicili san, u kakanamuhan nu Binacadan nu Sakidaya malahuk patawsi, anu idaw tu kulawad nu labu nuluma’sa, atu biyabiyaw kiyanca tayni i lakulakuwan malahuk tu buting patawsi i umah, alahican sa ma tatud kuluma’ tayni pademiad sa mibuting, pakalahuk tu lalabu nuluma’, alahican sa beleng sa ku inyadu’ay taumah, mapulung malahuk iumah i pibutingan nu nyadu’ tu Katangka, na yadah ku kaludi u udang u sipud atu tuda u sulimang a butingan, idaw amin ku tuud nubuting, alahican salabi sa ku masakapahay papubu, i cilicilisan matabal tu sananal mu sudat tupubu, aluday ma lalibed nu nikaalaan tu buting taluma’. itawya ani kaudip nu nyadu’ sa pala pinsing hantu nunyadu’, ku katangka a umaumahan anu maydih tubuting sa inywtu mibuting, caay ka anywiw tubuting tu sasalami’en hatida kuniku lihalay nu nikaudip nu nyadu’ay. === maciyungay nu baliyus palumaan nu sibu(裏那里部落) === i tiniyay i hitu (屏東) u Paliwan atu Lukay a Binacadan, ma ciyung nu baliyus ma pelad ku buyu’ maala kunyadu’, tali mecmec han nu talakaway(政府)mulimuut ku nyadu’,sipi sanga’ nu sibui paluma’ pa tungusan tu pala atu luma’, sakapah han nusibu mi sauliulic kunyadu’, sipi sanga’ tu katatengilan atu mamaliyan nu nyadu’ , hatida kunipi diput nusibu twniyan a nyadu’ sa, ami tuniyam sa bahbahan caay paluma’i,ka caay palecadi kunipi diput tu banacadan saw, kasini kinikinih tu Binacadan mu diput, kasini sakinikinih tu Binacadan mupupu, cikakapah hidan ku kakawaw mahica. anu palecalecad han ku nipidiput tu Binacadan, kasini tiwyd u malecaday tu itiniyay i taywan a Binacadan amahica acasaw. == pa sukasen ku pala niyam == mahini ma lawlawpes ku nyadu’ niyam u Sakidaya, ayda pa belien kami pasukas tu pala kya taluma’amin ku tademaw niyam, misanga’ tu nyadu’ niyam u katangka kya taluma’amin ku Sakidaya i tadanyadu’,anu caay pi sanga’ kami tu luma atu nyadu’, kya taluma’ amin ku wawa niyamu u Sakidaya, kya a kapah kami pa saupu tu tademaw niyam u Sakidaya, kya masaupu tuway ku Binacadan niyam caay kalawpes, kya ma sasuadih amin kami u laluma’an, mabulah tu kami tu tademaw niyam, == pi sanga’en kami tu cacudadan == ma hini a pasaupu kami tu wawa niyam, atu palalitin nu lalangawen i Binacadan niyam, pa dadutus kami tu kakawaw nunyadu’ ay, nama kaydaay i tuasan akakawaw, patatules kami tu laylay niyam u Sakidaya i Binacadanna, hacica kuni kangelu’ niyam i kasumamad an misanga’ tu nyadu’, a pakalihalay tu nyadu’ pakakapah misaungay i nyadu’, ayda a pasubana’ kami tu kamu niyam i wadiwawa, pasubana’ tu kakawaw nu lalangawen, pa tatules tu lisin niyam u Sakidaya hananay, u sakalihalay mu saupu pasuba’ tu wadiwawa niyam, kya lipahak ku balucu’ niyam tu demiamiad. == kadihi i kami u Sakidaya aBinacadan == u Sakidaya a binacadan tada malawacu sawacun nu namaka nutaway a binacadan, u nyadu’ nu Sakidaya a binacadan, nanu ka Alikakayan katukuh i kahulaman, caay henay ka lihalay kuni eneng nu nyadu’, nanu tawya itiniyay henay ici Panaysaydan a palaan mueneng, tayniyan nu namakayniyay i ngapin a tademaw, tu amiliyas tayni iTakubuwan mueneng, tu apacpacen nu hulam mabuliyas ku nyadu’ nu Sakidaya, tayni i tudutuduwan atu kalcabi’an mueneng, mahida sa culiwaden aca nu kinsibu tayni i katangka, sadikuday bahbahen nu hitay tu ama lawlawpes ku nyadu’nu Sakidaya. == caay henay ka laenel kueneng == ni katayniyan nu Sakidaya i kilay a enalan, caay henay ka samengmeng kuni eneng nu nyadu’ nu Sakidaya, sanisanni sa ma bulawm ta cuwacuwa malimad mueneng, sa liyuliyut sa itini inu kilayan a pala caay ngmeng mueneng, sa upuup saan sa cikatenes ma buliyas tu, cayhen katenes nama laliwasak sa, malcapu twaca ma pulung tu a masanyadu’, nika caayhenay pi liyas tunukilayyan a pala, katukuh ayda sa mahida tuway, [[kakuniza:saydan atu micudaday2018]] [[kakuniza:nuwatan o kumud]] [[kakuniza:Nuwatan O Kumud]] gjtbvvna4h8zkom1lhl4ny89wn19uin nu zhong-guo a micidekay a kungku 0 10402 88674 88673 2020-01-31T02:48:19Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki nu zhong-guo a micidekay a kungku == '''kakiliman''' == <br /> == '''nilacul''' == <br /> == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:中国神话|wikipayke-中國神話]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] m2cqjoqe8l84e0jf2zj3201k4pgq9lu nu Lipun a micidekay a kungku 0 10403 90247 90246 2020-04-29T08:28:37Z Kimli isin 27 /* nikalingatuan a nipipawah tu make’kay yu tawya */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Shinto torii vermillion.svg|縮圖]] nu Lipun a micidekay a kungku == '''kakiliman''' == i Lipun a micidekay a kungku nu Lipun a tademaw sakay i lahad, namakayni nu tademawan a kitakit atu lalengawan nu wu-wang-cuan a kakawsan. kya nu dikudan katatudud tu nisulitan i Cung-gul, masalalumaluma’an nika hida tu layak a sulit, kina micidekay a kungku atu micidekay a kungku hamin misulit tu sasulitan. i kung-yun waluay a napuudan, nika paletatenga’ tu hulic nu kitakit, u Lipun a hungti mitudawa tu kamu misulitan tu “naayaway a kawaw a cudad” “i kasumamadan tu 712 a mihcaan pahedek tu cudad”, “u cudad nu Lipun” “i kasumamadan tu 720 a mihcaan pahedek tu cudad” maminay a cudad, palalecaden tu masalalumaluma’an a micidekay a kung, micidekay tu a kungku. kina micidekay a kungku nu Lipun mahida u nikaudipan, atu yu-cul nu heni, nikapatay atu nikaudip, mikyukayay amin nu natatengan ku heni. katuud ku sitangahay natengan a tadema tu nasulitan nu Lipun a micidekay a kungku atu masakapukaputay maysem i Cung-kul atu Yin-tu nika sasuala, kina lalangawan katatudud camul tu Cung-kul a lu-cia atu Yin-tu a hu-ciaw, masadumaan, u mikuwanay mipilih ku Cung-kul a nitatengan tu nu misamiay atu Yin-tu nu hu-ciaw macacumul tu Lipunay a micidekay a kungku, kyu izaw ku sakay sihu a likec nu tatatengan. i naayaway sumamad a limaay a papuuan, micumud ku Lipun tu hu-ciaw, u mabangahay ku tangah maymec tu laylay nu sen-daw a sakakaay, u sakaku sa, tu nu nipilisin a micabi’ tu tatungusan. u Lipun a micideakay a kungku namakayda ku nicaliway ci Tiyan-wu-tiyan-huang sikeda tu sasulitan a wayway i tademawan a micidekay a kungku nisapacapacal, kyu nisapudupudunan a sasing caay kalecad tu nu Cung-kul a micidekay a kungku. misulitay tu nu micidekay a kungku palalitinlitin, kya a malucek kuni kalalitinlitin. samatinengay i kitakit misanga’, Lipun a micidekay a kungku patingsu tu nu masadumaay, kyu i dumaay a kitakit tu nu micidekay a kungku, u masacacayay a tatama misanga’ tu nu kitakit, anu i Lipun kina kamu, i kitakit u tatama a kakawsan ci Yi-cuwang-nul-cun atu tatayna a kakawsan ci Yi-cuwang-zan-cun malkumud misanga’. kina Lipun a micidekay a kungku nama kaydaay i nu inakaay a kulit, u masatademaway cayay kay i kilakilangan maadih ku Li, anu caay nu i bayuay a masatademaway a buting, mahida u kahemekan a pawalil. == '''nilacul''' == === nikalingatuan a nipipawah tu make’kay yu tawya === yadah tu ku sakatinengan:  nikalingatuan a nipipawah tu make’kay uytawya( nu Lipun a micidekay a kungku), Kaw-tiyan-yin, nu dumaay a kakawsan atu nu Di’tu a nikakutay tu pituwayay. u “Lipun a cudad tu nasulitan” sakacacay a nasulitan, nikalingatuan a nipipawah tu make’kay yu tawya kakilukilul sa tu ku Di’tuDi’tuwan a mutahkal. i pabaway izaw kumikuannay nu sakakaay(tatama an caay nu pabaway tu a sakakaay, nu Kul-cang-li-cun, Kul-ciya-cul-cun, hun-sen-ten-cun), Ke-me-wuy-ya-ciw-cun(tatama), u sakatusa a kakawsan sa cayay hen pikikung. i pabaway nu mikelitay i teban nu pabaw, mikunay tu tututuud.<br /> == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''' == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2019 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:日本神話|wikipayke-日本神話]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] 5rrbkari5oy9qyb0f6d105f812028o4 nu Choa-xian a micidekay a kungku 0 10404 90295 90294 2020-05-06T07:00:58Z Kimli isin 27 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki nu Choa-xian a micidekay a kungku == kakiliman == yadahay a micidekay a kungku  i Choa-xian a micidekay a kungku atu i labuway a micidekay a kungku a nu tademaw sakatinengan adihen tu wayway nu bihid, lu, taw a sinciya i labu kuni natadengan. kyu i naayaway a kasumamadan nu Choa-xian a micidekay a kungku samalawpes sa. u sayaway a sinciya nu Choa-xian a micidekay a kungku ci Tan-cun-wang-ciyan, sakamu sa cinizaan tu misanga’an tu nu naayaway i kasumamadan a Choa-xian, sisa u sayaway a tademaw nu Choa-xian. kina kungkuwan caay kaw u tatenga’ay a laylay, 而是sisa ya u micidakay a kungku ku yadahay. naayaway a kasumamadan a micidakay a kungku malinga’tu i 1911 a mihcaan nu Choa-xian a kitakit, nu Tay-pay a sinciya nu misinciyaay ci Kui-yan-shou, Li-si mahida i micidekay a kungku nasulitan a sulit u huwan-tan-ku-ci. u nasasulitan tu sang-ku a hungti ci Huwan-yin a wawa nu Huwan-siyung mudebu, atu misanga’ay tu Tan-cun i naayaway a kasumamadan a tu micidakay a kungku. == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:朝鮮神話|wikipayke-朝鮮神話]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] hmuxy08o1xbcxhqebmhu5wzxbwjhp4s nu Bei-ou a micidekay a kungku 0 10405 89281 89280 2020-02-21T06:54:16Z Kimli isin 27 /* u binacadan nu kakawusan atu micidekay a maudipay */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Idun and the Apples.jpg|縮圖]] nu Bei-ou a micidekay a kungku == kakiliman == nu Bei-ou a micidekay a kungku u amisay a Ri-er-man a tademaw nu micidekay a kungku. nu lalaay a cudad i pabaw nu Bei-ou, izaw aca ayzaay a Rui-dian, Nul-wei, Dan-may, Ping-daw atu Fen-lan a kitaki, nika u dumaay a Bei-ou a micidekay a kungku caay kaw malecatay tu nu Fen-lan, kyu u Fen-lan a kamu caay kaw u Si-kan-ti-na-wei-ya a kamu nu kenic, simicidekay a kungku nu Fen-lan a tademaw, adihan kina Fen-lanay a micidekay a kungku. linga tu nu Bei-ou a micidekay a kungku nu Si-kan-ti-na-wei-ya a kenic, i Si-kan-ti-na-wei-ya masaduma kuni pilihay sa, nu aydaay i hekal sikungku tu. nu Bei-ou a micidekay a kungkuan tu sikakawsan, sakaudipan atu iyung a kungku, i ayaw nu kyukay atu nadikudan nu kyukay masamaudip tu, misakaudip i teban nu kasumamadan tu nasulitan, i kasumamadan migingkiway mukasiay a kawaw atu i hekalay a tademaw nu lisin. <br /> == nilacul == === laylay === === u kitaki nu aadihan === ===== u binacadan nu kakawusan atu micidekay a maudipay ===== i kitakit nu Bei-ou a micidekay a kungku misanga’ i pabaw tu kilang nu kitakit(Yggdrasill), ya kilang mulalatay i siwaay a kitakit, idaw ku Ya-sa a binacadan nu kakawusan mu’neng i A-si-ciya-te(Asgard) atu mu’enegay a tademaw tu Zung-tu a kitakit(midgard), siwaay a kitakit idaw tu ku dumaay a tademaw, u kuliay a salaw(jötunn), A-sa binacadan a kakawusan(Aesir), Huwa-na binacadan a kakawusan(Vanir), cuyuh(Elves) atu Zu-lu(Dwarves). nu kiliay a salaw a tu’as Yu-mi-el(Yimrir) lecu’ tu nu kakawusan, nika u ada amin nu kakawusan, taneng katinengan nu tademaw tu nu hekalay a icelang. maltusa ku kakawusan nu binacadan, u tada kakawusan nu Aw-ding(Odin) ku mukelit tu A-sa binacadan a kakawusan atu bayu’ay a kakawusan Ni-yu-te(Njord) tu misakelitay a Huwa-na binacadan a kakawusan(Vanir), sabaw tusa ku kakawusan a tatudu’ay. ===== u sayaway a micidekay a kungku ===== ===== nadikudan a micidekay a kungku ===== === siwaay a kitaki === === u tatangahan nu kakawsan === === nu pilipayayay a kawaw === === mipaculal tu nu Bei-ou a micidekay a kungku === === natinengan nu Bei-ou a micidekay a kungku === ==== nu sumamadan a dadiw ==== * Ni-bul-lung-ken a dadiw * mabalaki a Ay-da * paluhay a Ay-da ==== nu nalimaan a iga ==== * Ni-bul-lung-ken a zhihuan (Der Ring des Nibelungen) * lei-shen-sul-er * xing-ji-zhi-men * wei-jing-chuan-qi (Vikings) * cu-sen-huang-hun( Ragnarok Netflix ) ==== mutiyung atu mangga ==== * [[魔偵探洛基]] * [[索爾 (漫威漫畫)]] * [[幸運女神]] * [[諸神的惡作劇]] * [[天兵公園]] * [[聖鬥士星矢]][[北歐]]仙宮([[亚斯格特|亞斯格特]])篇 * [[聖鬥士星矢 黃金魂 -soul of gold-]] * [[聖鬥士星矢 眾神的激戰]] * [[史上最強弟子兼一]] * [[刀劍神域]](ALO篇 斷鋼聖劍篇) * [[銃皇無盡的法夫納]] * 負債魔王(comico) * [[戰鬥陀螺 爆烈世代]] * [[進擊的巨人]] ==== sasalamaen ==== * battle spirits *[[地獄之刃:賽奴雅的獻祭]](Hellblade: Senua's Sacrifice) *[[神之浩劫]](Smite (video game)) *[[神話世紀]](Age of Mythology) *[[神之領域]](Asgard) *[[諸神黃昏]](LOKI) *[[仙境传说|仙境傳說]](Ragnarok) *[[女神戰記]](Valkyrie Profile) *[[奧丁領域]] * 悠閒世界樹 * 天使之戀2 (Angel Love 2)(エンジェル戦記) * 新瑪奇英雄 * 幻月之歌 * 神域召喚 * 魔獸世界 * 北境之地(Northgard) * 神魔之塔(Tower of Saviors) *[[神女控]](Valkyrie Crusade)(神界のヴァルキリー) *[[戰神 (2018年遊戲)]] * MARVEL:AVENGERS ALLIANCE *[[Fortissimo//Akkord:Bsusvier]] ==== cudad ==== * duo-shen-qi-wen * tong-huang-wu-jing-de-fa-fu-na * aw-ding-de-zhu-fu * kang-tie-de-lu-yi * a-si-jia-mo-ri * zui-hou-de-nu-shen * lung-zu * yi-chang-sheng-wu-jian-wen-lu == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:北欧神话|wikipayke-北歐神話]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] 9nlw7yyren4xanyf3yvxzkakce66ofp nu Si-la-fu a micidekay a kungku 0 10406 88678 2020-01-31T06:25:41Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "nu Si-la-fu a micidekay a kungku == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 i…" wikitext text/x-wiki nu Si-la-fu a micidekay a kungku == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:斯拉夫神話|wikipayke-斯拉夫神話]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] tsi1shasoc7jrn6lups2pt1o1gua8jc nu Ma-ya a micidekay a kungku 0 10407 89830 89829 2020-03-20T03:15:35Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki [[tangan:Chichen Itza 3.jpg|縮圖|nu Ma-ya a micidekay a kungku]] [[:zh:瑪雅神話|nu Ma-ya a micidekay a kungku]] == kakiliman == u [[:zh:瑪雅神話|Ma-ya a micidekay a kungku]] nu [[:zh:中美洲|Cung-mei-cul]] a [[:zh:玛雅人|Ma-ya tademaw]] nu micidekay a kungku, ayda nayay tu ku laylay nu Ma-ya, i tida satu mikilul tu nadipaan mikiling aca tu naayaway a laylay. u nikatinengan, u Ma-ya a tademaw misasincya tu Ma-ya a hungti nu misimaway a kakawusan:u Mei-cul lukedaw, takupuwan a misimaway : u bahelay a ayam, paudipay a kilang : u ji-pei kilang. u Ma-yaay a tademaw naw u ji-pei kilang nu tabakiay a kilang, patatengan tu nipacuked tu pabaway atu nu tademaway a kilang( mahida nu Bei-ou a micidekay a kungku ), mahida u adingu nu mapatayay micumud i tingkukud a dadan. == nilacul == === sayaway nu Ma-ya a micidekay a kungku === “pulpulel·wu” sayaway a nisabaluhay a kungku taneng katinengan tu micidekay a kungkuan, sayaway nu kitakit, u mahidaay nu hekalay atu nu i bayuay kaahebal, ayda han tu way sa tahekal tu Te-pei-wu atu Ku-kut-ma-ci. kungku nu midepiday a lala ku sapisanga’ tu kakawusan nu tademaw, nika hina malatak ku lala. sisa u kilang ku sapisanga’ tu kakawusan a tademaw, nayay ku balucu’ nayay ku bunuh, maliyuh misunga’ay tu kakawusan, u udad sa tu ku palawpesay. satikuday u kalawlawan atu salengacay nu kubkub palamihunen ku sasanga’an tu tademaw, makaadih ku kakawusan manamuh. u Ma-ya tademaw nu kakawusan a nipapisanga’, kyu idaw ku nu kubkuban a tademaw. === u kakawusan nu kubkub ci Yu-mu-ka-ke-si === u kakawusan nu kubkub mahida u Ma-ya a laylay i kitakit tu nu aadihan nu mayilayay. i “pulpulel·wu” tu nisapaluhayan a nisulit tu kungku taneng matineng tu nu kubkubay a kakawusan namakay lalaay nisabaluhay mulangaw, mala nu takupuwan tu nu walian, timul, etip atu amisay, mulalad katukuh i lala nu cukecukedan nu paudipay a kilang: ji-pei kilang. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:瑪雅神話|wikipayke-瑪雅神話]] *[https://sacred-texts.com/nam/maya/index.htm Public domain translations of some important Maya texts], including Popol Vuh, Chilam-Balam.(u En-kul a kamu) *[http://www.gutenberg.org/ebooks/18013 Representation of Deities of the Maya Manuscripts], by Paul Schellhas, 1904, from Project Gutenberg(u En-kul a kamu) [[kakuniza:Lisin Kubung]] l2878a0pz6gkue52k3gqqzg0n79m7mw nu Ai-ji a micidekay a kungku 0 10408 89543 89541 2020-03-04T03:38:49Z 220.136.131.78 wikitext text/x-wiki [[:zh:埃及神话|nu Ai-ji a micidekay a kungku]] == kakiliman == [[:zh:埃及神话|nu Ai-ji a micidekay a kungku]] [[:zh:古埃及|malasumamadan a Ai-ji]] nu [[:zh:神话|micidekay a kungku]]. namakay i kulit tu sakatineng tu nu kakawusan kay yadah, nu sumamadan a Ai-ji a tademaw sakatinengan tu kapah tu nu sakatinengan i kitakit, u micidekay a kungku mahida u sumamadan a kyukay nu Ai-ji u sakahenulan kyuni. Ai-j micidekay a kungku i sumamadan a Ai-ji nasulitan atu nalimaan hina tahekal, nanu linga tu katukuh i sumamadan a Ai-ji tu apuyu’ay a kungku, nu kyukay a lisin micukaymas tu bangcalay a sulit nu dadiw, sulit nu sapibaung, kuni pisulit nu mapatayay atu u sasalisinay a tuud maadih amin I Ai-ji nu micidekay a kungku nu adingu. nika kina kungku hina liwaliwasak, nayay ku malucekay a micidekay a kungku tu nu nipisulit, u nu duma aca ku yadahay nu micidekay a kungku i dumadumaan. == nilacul == === nitatengan sakay i kitakit === ====[[:zh:玛亚特|Ma-a-te]]==== “[[:zh:玛亚特|Ma-a-te]]” (Amuhuwan a kamu:maat/ma’at, nu Ai-ji a kamu: m3ˁt) i sumamadan a Ai-ji u milihayay tu i kitakit a misakasasilac. [[:zh:玛亚特|Ma-a-te]] misabaluhay a kitakit tu sayaway atu liwliway nu nika sasipudan. ci [[:zh:玛亚特|Ma-a-te]] malaaadingan nu tademaw ku wayway nida, misasengi tu hekalay a kitakit nu nika sasumasumadan malineng, uyni u Ay-jiay a tademaw salipahakay ku nikaudip. sakay i tini i kakawusan anu lacusay atu kapahay mamikuan tu kitakit, u kakawusan a wayway nu Ay-ci a micidakay a kungku malasakaudip nu kitakit tu nikalalineng. sakay i Ay-ci a tademaw sa, i sakaudip miading tu “[[:zh:玛亚特|Ma-a-te]]” ku hungt nu Ay-ci atu Falaw. i caay kalecaday a micidekay a kungku, u hungti nu caayay kalecad a kakawusan nu wawa, sisa Falaw nu kasumamadan a Ay-ci a tademaw i hekal nu sakaudipay mikutayay a tademaw, ba’ket ku abala mikuwan tu sakaudip, kyu palatademaw tu sakakapah nika udipan atu nu kyukayay a lisin. [[tangan:Geb, Nut, Shu.jpg|縮圖|u hekal nu hanhan nu tatayna ci “[[:zh:舒_(埃及神祇)|Su]]”, mipadang tu dumaay a kakawusan, patapabaw tu takupuwan a kakawusan ci ” [[:zh:努特_(埃及神祇)|Nu-te]]“, i sasa nu lalad a kakawusan ci ” [[:zh:盖布|Kay-pu]]“.]] ==== u wayway nu kitakit ==== i labu nu Ai-ji a micidekay a kungku, hekal nu kitakit u maibukay a nanum,“nanu u mahidaay a nunum”, mahida u kakawusan “Nu-en”. mahida u lalad nu mapipiay, ya wayway mahida u lalad nu kakawusan ci “Kay-pu”, matabu tu hekal, mahida a wayway u takupuwan nu kakawusan ci “Nu-te”. takupuwan atu lalad nu hanhan a kakawusan nu malaliyasay. mahida u tademawan nu cilal a kakawusan ci ”La“ i demiad micaliway tu takupuwan, mulakuwit tu udip ni “Nu-te”, ya likad papelid tu hekalay, nu kitakit manengil tu.nu labiay a kakawusan ci “La” miawas tu enal micumud tu di’tuan, i dikudan nu makasasa, idaw ku cacayay a “nanu mahidaay a nunum” malaliten tu micidekay a kenis, malaliyun tu ku tademaw nu makasasa atu makapabaway. i sananal, ci “La” mulakuwit tu di’tuan a kakawusan pasawali tu ti-ping-sian misapaluhay tu waliay. ==== nitatengan tu tuki ==== ==== nitatengan tu patay ==== ===== sapadihing a cudad ===== ===== nadikudan nika patay masaybang tu ===== === satangahan a micidakay a kungku === ==== u sayaway a micidekay a kungku ==== ==== u sayaway a micidekay a kungku nu He-li-aw-pu-li-si ==== ==== u sayaway a micidekay a kungku nu He-er-mu-pu-li-si ==== ==== u sayaway a micidekay a kungku nu Meng-fei-si ==== ==== u sayaway a micidekay a kungku nu Ti-pi-si ==== <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:埃及神话|wikipayke-埃及神話]] *[[:zh:古埃及|wikipayke-古埃及]] *[[:zh:埃及神祇列表|wikipayke-埃及神祇列表]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] gplbdpv72ly0z1x6av26gxo8r7awl3t Zousi 0 10409 88681 2020-01-31T06:32:17Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "Zousi == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * :zh:…" wikitext text/x-wiki Zousi == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:宙斯|wikipayke-宙斯]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] epbetk35c0glcz5io0u3boxp0rndsk6 Sila 0 10410 88682 2020-01-31T06:34:18Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "Sila == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * :zh:…" wikitext text/x-wiki Sila == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:赫拉|wikipayke-希拉]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] 5y92rs7kpmyc7nl8s7drco5i8acqg7b nu Lou-ma a micidekay a kungku 0 10411 88683 2020-01-31T06:37:59Z Kimli isin 27 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "nu Lou-ma a micidekay a kungku == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 it…" wikitext text/x-wiki nu Lou-ma a micidekay a kungku == kakiliman == == nilacul == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Lisin Kubung i 2020 itiza Sakul niyazu' * [[:zh:罗马神话|wikipayke-羅馬神話]] [[kakuniza:Lisin Kubung]] aij5iw8ovwtitp1kdg970fmk7ihdlun suw-lin-nang 0 10412 98789 88793 2021-01-21T03:48:19Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:程硯秋.jpg|縮圖]] '''suw-lin-nang(鎖麟囊)京劇劇目''' == '''''tatangahan''''' == misagiki,sapitanged tu alubu nu [[wawa]] "suw-lin-nang" == '''''kakilimn''''' == misagiki,sapitanged tu alubu nu wawa "suw-lin-nang" =='''''nilaculan'''''== i kasumamadan a mihcaan enemay a bulad sabaw walu a demiad, "Deng-Zeu"a kakitaan a wawaan tu tatayna mikadabu ci "Siye-Siyang-Ling". ya kelakela' i tepan nu zazan malikeluh tu ni kasangsang nu udad, i [[dabek]] "cun-cyu-teng" a dabek mikisasa' tu udad,ayza satu mitupin tu pakuyucay a [[tademaw]] ci "Caw-Suw-Cen", u zumaay a kelakela' a tayzatu mikisasa' tu udad i dabek,pakuyucay ci "Caw-Suw-Cen", kaluway sa ku balucu' nikalikeluh tu ni kakitaan atu pakuyucay , misawacu tu pakuyucay, malalum ku [[balucu']] muwangic ku pakuyucay a tademaw, hinadihi hinadiput ci Siyang Ling naykadabu a sinubu. siacaay a "suw-lin-nang" i labu izaw ku bunawan u siekim masaw. ya "suw-lin-nang" pabelinen ci "Caw-Suw-Cen", taneng sakauzip tu katukuh i [[balaki]]. masasa tu ku [[udad]] caay pakasubana' ci "Siye-Siyang-Ling" ku ngangan niza "Caw-Suw-Cen" wiza dada' katinengan u tatangahan a ngangan masasa tu ku udad, malaliyas tu ku heni a tatusa. enemay tu a mihcaan haw sa, mabalad ku Dengzuw a niyazu' mahamin malikid ku canacanan a tuutuud ,maliwasak tu amin lalabuay, a tademaw in "suw-lin-nang"satu mulaliu tu katukuh tu Layzuw a niyazu'an a mauzip i tiza satu i kakitaanay a lima' malakuli. sademiad pacabay tu cayay pinuneng a tatama a wawa, tuni tudawaan nu wina niza, a mana pikayakay tu nu walian a badahung, na nu walian mibatung tu mali i badahung, apacici' ci "Siye-Siyang-Ling"an miala tu mali, azih hawsa u ni pabelian niza i ayaw i takal, mahica hakiya, muwangic tu cinica, ala han sa i sumamadan ni pabelinan pakuyucay a tatayna, ci "Caw-Suw-Cen" == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%94%81%E9%BA%9F%E5%9B%8A][https://www.youtube.com/watch?v=G2dA9Zi8R8M&t=1751s][http://4.bp.blogspot.com/-esiU_yXRJFc/UEiI5UnUHrI/AAAAAAAAt44/3Tc5UqCS1mY/s1600/%25E7%258E%258B%25E8%2580%2580%25E6%2598%259F%25E4%25B8%25BB%25E6%25BC%2594%25E7%25A8%258B%25E6%25B4%25BE%25E4%25BB%25A3%25E8%25A1%25A8%25E4%25BD%259C%25E5%2593%2581%25E3%2580%258A%25E9%258E%2596%25E9%25BA%259F%25E5%259B%258A%25E3%2580%258B.jpg.jpg] [[kakuniza:Sabak Nubu]] hbcotli12yhq50uvduyp0q959g0w7ak misaungayay:A2093064-bot/task/1/config.json 2 10413 88752 2020-02-03T04:02:13Z A2093064-bot 617 init json application/json { "enable": true, "output_page": "misaungayay:Xiplus/UnconnectedPages", "header_text": "* 本頁面以特殊條件篩選掉[[Special:UnconnectedPages]]中絕不可能連結的頁面。\n* 產生時間:\u003Conlyinclude\u003E~~~~~\u003C/onlyinclude\u003E\n", "summary": "[[User:A2093064-bot/task/1|機器人1]]:產生列表", "namespaces": { "0": "Article", "4": "Wikipedia", "10": "Template", "14": "Category", "828": "Module" }, "skip_templates": [], "skip_titles": [ "(Pangcah|Pangah|Pangcahl)$", "^(taazihan mitudung|bacu-saupu):[a-z]", "^(taazihan mitudung|bacu-saupu):.*/doc", "\\.css$", "^(Lubas-Mapalaway-|mipitulikan ni|ngangan nu|ngasaw ngangan nu|nipaluma-|petun ngangan nu Rukay-|sapasubana’ nu mapalaway|saungay nu binawlan-|ngangan nu Puyuma-|Lubus-Mapalaway-|ulic-|u tumuk ci Kumud|u likisi nu Taywan|u dadiw nu Sakizaya)" ] } is41btvdhpuau1o2eowcv7svcxklj5v misaungayay:A2093064-bot/task/1 2 10414 88764 88754 2020-02-03T04:11:44Z Xiplus 201 wikitext text/x-wiki {{../../template/infopage | edit rate = | language = [[:mw:Manual:Pywikibot]] | affected pages = * [[misaungayay:Xiplus/UnconnectedPages]] }} 9s9cn1vs95sujf5qyk6hsbx9x3fgupw misaungayay:A2093064-bot/template/infopage 2 10415 88755 2020-02-03T04:04:29Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/57246492|w:zh:User:A2093064-bot/template/infopage]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki __INDEX__{{Infobox Bot | Bot name = {{ROOTPAGENAME}} | image = | caption = | operator = {{{operator|Xiplus}}} | author = {{{author|Xiplus}}} | approval = {{#if:{{{approval|}}} |{{{approval}}} |{{JSON get|{{FULLPAGENAME}}/info.json|approval|preprocess=1}} }}{{#if:{{JSON get|{{FULLPAGENAME}}/info.json|brfa}} |&nbsp;[[Wikipedia:机器人/申请/{{ROOTPAGENAME}}/{{JSON get|{{FULLPAGENAME}}/info.json|brfa}}|BRFA {{JSON get|{{FULLPAGENAME}}/info.json|brfa}}]] }} | flag = {{{flag|是}}} | tasks = {{#if:{{{tasks|}}} |{{{tasks}}} |{{JSON get|{{FULLPAGENAME}}/info.json|tasks}} }} | edit rate = {{{edit rate|}}} | process = {{{process|全自動}}} | language = {{{language|}}} | period = {{{period|}}} | Excl. comp. = {{{Excl. comp.|}}} | source = {{#if:{{{source|}}} |{{{source}}} |{{#if:{{JSON get|{{FULLPAGENAME}}/info.json|task-code}} |[https://github.com/Xi-Plus/MediaWiki-Bot/tree/master/{{JSON get|{{FULLPAGENAME}}/info.json|task-code}} Github] }} }} | lang_cat = {{{lang_cat|}}} | shutoff = {{#switch:{{{shutoff|}}} |config.json=將[[{{FULLPAGENAME}}/config.json|config.json]]的<code>enable</code>改成<code>false</code> |config=將設定值{{#tag:code|{{{shutoff var|}}}}}改成一個很大的數字。 |no=否,請施以臨時封禁。 |#default={{#if:{{{shutoff|}}} |{{{shutoff|}}} |{{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}/config.json |將[[{{FULLPAGENAME}}/config.json|config.json]]的<code>enable</code>改成<code>false</code> }} }} }} | other = {{{other|}}} }}{{#if:{{{text1|}}} |<nowiki/> {{{text1}}} }}{{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}/config.json |<nowiki/> == 設定 == * [[{{FULLPAGENAME}}/config.json]] |{{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}/config |<nowiki/> == [[{{FULLPAGENAME}}/config|設定]] == {{{{FULLPAGENAME}}/config}} }} }}{{#if:{{{text2|}}} |<nowiki/> {{{text2}}} }}{{#ifeq:{{{shutoff|}}}|config |<nowiki/> == 緊急停止 == 將設定值{{#tag:code|{{{shutoff var|}}}}}改成一個很大的數字,例如<code>31536000</code>。 這只能停止下一次的啟動,若機器人正在編輯需立即停止,請施予臨時封禁。 }}{{#if:{{{text3|}}} |<nowiki/> {{{text3}}} }}{{#if:{{{affected pages|}}} |<nowiki/> ==受影響頁面== {{{affected pages}}} }}{{#if:{{{text4|}}} |<nowiki/> {{{text4}}} }} d4d15hazqmv22dh53vocjlcowqshfum taazihan mitudung:Infobox Bot 10 10416 88757 88756 2020-02-03T04:07:03Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="width:21em; font-size: 90%; text-align: left; float: right;" ! colspan="2" style="text-align: center; font-size: 130%;" | {{{Bot name}}} [[File:Crystal Clear action run.svg|24px|This user is a bot.]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font size: 95%;" | ([[{{{talkpagespace|{{TALKSPACE}}}}}:{{{username|{{{Bot name}}}}}}|討論]] · [[Special:Contributions/{{{username|{{{Bot name}}}}}}|貢獻]]) {{#if:{{{logo<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><td colspan="2" style="text-align: center;">{{{logo}}}</td></tr> }}{{#if:{{{image<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><td colspan="2" style="text-align: center;">{{{image}}}<br />{{#if:{{{caption|}}}|{{{caption}}}}}</td></tr> }}{{#if:{{{operator<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>操作者:</th><td>{{{operator}}}</td></tr> }}{{#if:{{{author<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>設計者:</th><td>{{{author}}}</td></tr> }}{{#if:{{{approval<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>是否已批准?</th><td>{{#switch: {{{approval|}}}|yes|Yes=[[Wikipedia:機器人/申請/{{PAGENAME}}|{{{approval}}}]]|#default={{{approval}}}}}</td></tr> }}{{#if:{{{flag<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>機器人權限?</th><td>{{{flag}}}</td></tr> }}{{#if:{{{tasks<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>任務:</th><td>{{{tasks}}}</td></tr> }}{{#if:{{{edit rate<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>編輯頻率:</th><td>{{{edit rate}}}</td></tr> }}{{#if:{{{period<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>編輯時段:</th><td>{{{period}}}</td></tr> }}{{#if:{{{process<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>自動/手動:</th><td>{{{process}}}</td></tr> }}{{#if:{{{language<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>程式語言:</th><td>{{{language}}}</td></tr> }}{{#if:{{{Excl. comp.<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>遵守{{{name|{{int:Group-bot}}}}}規範?</th><td>{{#if:{{{Excl. comp.|}}}|Yes [[Category:遵守規範的維基百科機器人|{{PAGENAME}}]]|}}</td></tr> }}{{#if:{{{source<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>原始碼公開?</th><td>{{{source}}} {{#ifeq: {{{source}}} | yes | [[Category:公開{{#switch:{{{lang_cat|{{{language}}}}}} |C++ |Python |Perl |Java |PHP |C Sharp= {{{lang_cat|{{{language}}}}}} |pywikipedia= Python |#default= }}代碼的維基百科機器人|{{PAGENAME}}]] }} {{#ifeq: {{{source}}} | Yes | [[Category:開放{{#switch:{{{lang_cat|{{{language}}}}}} |C++ |Python |Perl |Java |PHP |JavaScript |C Sharp= {{{lang_cat|{{{language}}}}}} |pywikipedia= Python |#default= }}代碼的維基百科機器人|{{PAGENAME}}]] }}</td></tr> }}{{#if:{{{shutoff<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>可以緊急停止?</th><td>{{{shutoff|{{{shutoff_compliant|{{#if:yes|Yes }}}}}}}}</td></tr> }} {{#if:{{{other<includeonly>|</includeonly>}}}| <tr><th>其他資訊</th><td>{{{other|}}}</td></tr> }} |} {{#switch: {{{active|}}} | yes = [[Category:運行中的維基百科機器人]] | no = [[Category:不運作的維基百科機器人]] }}<noinclude> {{Documentation}} <!-- PLEASE ADD CATEGORIES AND INTERWIKIS TO THE /doc SUBPAGE, THANKS. --> </noinclude> 55st56shytlm1kvij1v8vblk4d5o6e3 taazihan mitudung:JSON get 10 10417 88758 2020-02-03T04:07:24Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/53367367|w:zh:Template:JSON get]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:JSONObject|get}}</includeonly><noinclude> {{doc}} </noinclude> 8b9cu5jt9uqqn8jkqxcyw00re7x1k5z bacu-saupu:JSONObject 828 10418 88759 2020-02-03T04:07:54Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/53378543|w:zh:Module:JSONObject]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local p = {} function p._get( frame, args ) local default = args["default"] local title = args[1] local page = mw.title.new( title ) local content = page:getContent() if content == nil then return default end local object = mw.text.jsonDecode( content ) local idx = 2 while args[idx] ~= nil do object = object[args[idx]] if object == nil and default ~= nil then return default end idx = idx + 1 end if type(object) == "table" then return default end return object end function p.get( frame ) local args = frame:getParent().args result = p._get( frame, args ) if args["preprocess"] then result = frame:preprocess( result ) end return result end return p kxygl07gk0nd2osqgnux9tojbuvapps misaungayay:A2093064-bot/task/1/info.json 2 10419 88761 88760 2020-02-03T04:10:26Z A2093064-bot 617 json application/json { "task-code": "unconnected-pages-report", "tasks": "產生未連結到維基數據項目的頁面列表", "brfa": "", "approval": "{{Unrelated}}" } ggcd09ga499i14e2r8obsnh2mxoxprv taazihan mitudung:Unrelated 10 10420 88763 88762 2020-02-03T04:11:04Z Xiplus 201 本地化 wikitext text/x-wiki <span style="white-space:nowrap;">[[File:Symbol unrelated.svg|20px|link=|不相關]] '''{{{1|不相關}}}'''</span><noinclude>{{documentation}}</noinclude> 1zrehelzqmy8eywe3cm72cnkphvdrai daung 0 10421 92042 92041 2020-08-07T11:06:34Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[tangan:Cajanus cajan.jpg|縮圖|daung]] daung (kamu nu Hulam: 木豆、樹豆) == kakiliman == u ngangan nu daung "ni pangangan nu Amuhuwan: caianus caian" tu nu dayud, lihung, puki, daung, culal lala' kumadimu, u nu daung tu daung malacacay, acu i Taywan sa u daung han kuni pangcah sa u fata'an, Tayah sa u singut, Tawulung sa u taluvawvaw, kapah muwala tu kakanan, kapah sasimalan. sayadahay nu langaw sa, i Yintu nu sawali atu Ayci, u sakakanen nu Taywanay a yincumin ku mukanay a kakanan, kina daung sa pangcah palasakangaayan a tuud. nika kina daung anu mukan tu sa muesus tu. kyu ci esus han kuni panganga tu daung. == nilacul == [[tangan:Cajanus cajan MHNT.BOT.2015.2.47.jpg|縮圖|daung]] <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020mihcaan * [[:zh:木豆|wikipayke-木豆]] [[kakuniza:Hana Ating]] 9eyudf2j2vcsezrzbfvvib9bjyaipj4 SARI a libung 0 10422 89733 89634 2020-03-16T06:28:50Z Sabak5388 17 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki == ''kakiliman'' == [[tangan:2019-nCoV-CDC-23312 without background.png|縮圖|u cilekay nu imelang]]cacay lasubu izaw ku siwa a mihcaan cacay a bulad sabaw cacay a demiad, i tini i Dalu a kanatal Wuhan akenis, malibung ku tademaw u '''SARI''' a libung.'''SARI''' "Severe acute respiratory infection"[https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E6%96%B0%E5%9E%8B%E5%86%A0%E7%8B%80%E7%97%85%E6%AF%92%E7%96%AB%E6%83%85][https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E6%96%B0%E5%9E%8B%E5%86%A0%E7%8B%80%E7%97%85%E6%AF%92%E7%96%AB%E6%83%85][https://commons.wikimedia.org/wiki/File:2019-nCoV-CDC-23312_without_background.png] == ''nilaculan'' == [[tangan:COVID-19 Outbreak World Map.svg|縮圖|malaliday tu imelang akenis]] cacay lasubu izaw ku siwa a mihcaan cacay a bulad sabaw cacay a demiad, i tini i Dalu a kanatal Wuhan akenis, malibung ku tademaw u '''SARI''' a libung.SARI "Severe acute respiratory infection"[https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E6%96%B0%E5%9E%8B%E5%86%A0%E7%8B%80%E7%97%85%E6%AF%92%E7%96%AB%E6%83%85] uni a imelang pangangan hatu "'''SARI'''"[https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E6%96%B0%E5%9E%8B%E5%86%A0%E7%8B%80%E7%97%85%E6%AF%92%E7%96%AB%E6%83%85],tatenga mahiniay "'''SARS'''" Severe Acute Respiratory Syndrome [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9A%B4%E9%87%8D%E6%80%A5%E6%80%A7%E5%91%BC%E5%90%B8%E7%B3%BB%E7%B5%B1%E7%B6%9C%E5%90%88%E7%97%87] a imelang, masasizumaay tu a imelang malecat tu "'''SARS'''" a imelang. anu micumut i uzip ku ledek a cilekay, milawlaway tu uculil nu izang, amasasetul tu culil nu izang. imelangay mapatay nu icelang nu uzip ku cilekay. == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == == [https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E5%86%A0%E7%8A%B6%E7%97%85%E6%AF%92%E7%97%85] == [[kakuniza:Sabak Nubu]] pu4c5n49ji5gim7wipiehrxuv9obmuh SARL a libung 0 10423 88820 88817 2020-02-05T08:17:58Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == kakiliman == SARL a libung cacay 4ohy4713jgrbze34t9lywijv45d6ahf milibangah 0 10424 91775 89334 2020-07-29T09:16:10Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki milibangah(kamu nu hulam: [[:zh:剃光头|剃光頭]]) mabangahay sa masasidumaay a nipipuyuh, u mahiniay a nipipuyuh, hamin han ku bukes miisis. i nu caay kalecad a tatukiyan a kakitidaan, u [[tademaw]] nipibangahan caay kalecad ku nikaydihan, anu ilay, masakiwkayay, lalangawan atu nanamanan i cacudadan ku tuud. caay kalecaday a nikahida, mabangahay sipakayda han tu i caay kalecaday maylabuay nu tineng. == masulitay tu a likisi == saayaway a likisi nu masulitay nipaadih a likisi, u milibangahay ku nikahida namakay i sumamaday i Ti-zung-hayay a lalangawan, tinaku u Ay-ci, Si-la atu u Leo-ma. i kasumamadan a Ay-ci nu paduducay nikasaselal nipikuduc tu banuh nu udip, pasu bukes, kalaw atu ngisngis nu bihid. == u nikahida nu nipilibangah == === u fu-ciaw === i labu nu fu-ciaway a nipilibangah nu makay milubangan sakay duducen nu malamicudaday nu fu-ciaw. sipakay nu nakamuwan nu fu-ciaw u bukes nu tademaw hannay sa u sakalihanawan atu salacusay a nina mayadihan, isisen ku bukes nu tangah mahida u masaitay tu kalihanawan, sapalawpes tu malumanay a nina. === u milatlatay === adidi kasasiduma nu sikawaway midanguyay a tademaw, hina isis tu banuh nu udip pasu milibangah, may selep tu sakay u tiih nu nanumay. === u lumeni’ay a binacadan === u lumeni’ay a binacadan [[tademaw]] nuheni, u bukes sa tada malukud, anu tada tanaya’ ku bukes sa, nika luludan a bukes masadiceman, a macucuk ku banges nu tangah zayhan caay kangaay ku udip nikahida, u saksaan sa a nipipili’an sa u mabangahay ku sakangaayay sademsemay. === nikakunahan nu bukes === katuud ku tademaw idaw ku z-yi-sin(脂溢性) makunahay, sangaleb u tatamaay, milibangahan ku nikaydih han saka caay mapaadih i nu hekalan sakangaay nu balucu’. u nikahida a maymilibangah sakasenengan a tademaw i kitakitay, idaw ci Si-ceng(徐崢), ci A-ke-si(阿加西), ci Pu-lu-s-wei-li(布魯斯威利). === nu sakay imelangay nikangaayan === zayhan nu midesekay a nipisangaay nipicician sa a libangahan kutngah nu imelangay. [[kakuniza:Miku Kumud]] d3cqsswq9pxio0xbjmn1iuo62f9rw0u Linali a niyadu’ 0 10425 128325 128324 2022-06-18T15:07:12Z Praxidicae 380 mapatiku tuway [[Special:Contributions/2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C|2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C]] ([[User talk:2409:4052:4E9B:C78F:440:310A:96C4:A9C|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:Corainn|Corainn]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki i tiniyay i hitu (屏東) u Paliwan atu Lukay a Binacadan, ma ciyung nu baliyus ku palima’an nu heni, ma pelad ku buyu’ ma hamin maala kunyadu’ maselen, tali mecmec han nu talakaway(政府)mulimuut ku nyadu’, sipi sanga’ nu talakaway tuluma’ pa eneng, patungusan nu talakaway tu papaluma’an atu luma’, sakapah han nu talakaway misanga’ mi sauliulic ku caculilan nu nu nyadu’misanga’, palalikeden nu talakaway ku Binacadan muulic, caay palalameli ku nyadu’ kya cayka lawylaw ku Bina ca dan nuheni, lihalay tu ku midangay nu tademaw amipalita tu kakawaw, nu Binacadan atu lalangawen Binacadan. ==== sakapahen misanga’ ku katatengilan ==== sakapahen nu talakaway palaliked, mi sanga’ tu katatengilan atu mamaliyan nu nyadu’, ka hatidatu kunipi tadimecmec, nu talakaway mu sakapah mu limuut tina tusaay a nyadu’ sa, wami tuniyam u Sakidaya sa u mahicaay a Binacadan saw, ami tu niyam u Sakidaya sa alawan kami tu pala, bahbahan kami caay paluma’i sa, ka hatidatu ku nipisakinih nu talakaway tu nyadu’, u mahicaay ku Sakidaya a Binacadan ka siwatiden mu sikul, ayda ma kadateng kita tuni pidiput tuduma a nyadu’, u nikadimel mulimuut hidahan usibunaw kunutaw a Binacadan, malalum ku balucu’ mi tapal tu mahiniyay a kakawaw, ma adiadih kunipi sawacu tuduma a Binacadan ku talakaway, sa lalabun kunumita u Sakidaya a Binacadanka, caay kalecad kinipi diput tu Binawlan, ka caay palecadi kunipi diput tu Binacadan hakiya, kasini kiinih tu malcyaday tu itini i [[Taywan|taywan]] a Binacadan mu cikakapah hidan ku kakawaw nu talakaway, mahica anu palecalecad han ku nipidiput tu Binacadan, kasini tiwyd tu kapahay atu palecaday hani, malcaday tu itiniyay i taywan a Binacadan kita amin [[kakuniza: Nuwatan o Kumud]] 30xp1xd8djqjf3u6s8o1do9kfnfj0n9 laluma’an nu Mumunt 0 10426 89519 89348 2020-03-03T07:47:20Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[laluma'an nu Mumunt]] katukuh [[laluma’an nu Mumunt]] wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[tangan:A Song of Ice and Fire arms of House Mormont green scroll.png|縮圖|u bayabay nu laluma'an nu Mumunt.]] [[dadiw nu sulda atu lamal]](Amilika: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/冰与火之歌中文维基 A Song of Ice and Fire]), u nisangaan nu misulitay ci '''[[喬治·R·R·馬丁|George Raymond Richard Martin]],'''u kungku nu nilalamelan nu laylay atu malawlaay nadatengan. izaw ku pituay a pu(部) nu ulic nu nida. malagiki nu HBO i 2011 a mihcaan. laluma'an nu Mumunt(Amilika a kamu: [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/莫尔蒙家族 House of Mormont], kamu nu Hulam:[https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/莫尔蒙家族 莫爾蒙家族]) i tumayay a subal(Amilika a kamu: Bear Island, kamu nu Hulam:[https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/熊岛 熊島] ), u cacayay satenesay a laluma'an i [[laluma'an nu Stak|nuamisan]]. u bayabay nu laluma'an nu Mumunt sa, u cacayay a tumay, mutideng i labu nu lanlangdaway a cebecebedan; kamu nu laluma'an nu Mumunt sa, u "i tini kita mutideng." (Amilika a kamu: Here We Stand, kamu nu Hulam:昂首屹立) == laylay nu laluma'an nu Mumunt == u kungku kasumamadan sananay, u mukeliday a ung (王) ci Lacik Stak mademec cinida i Tumayay a subal a tademaw sa, patubeli han ci Lacik Stak ku Tumayay a subal tu laluma'an nu Mumunt. kyu, malamukeliday a laluma'an nu Munmunt hananay, sisa mitengil ku heni tu kamu nu [[laluma'an nu Stak]]. == u kasahenulay a tademaw nu laluma'an nu Mumunt == === Ciu Mumunt === saayaway sa, u mukeliday nu laluma'an nu Mumunt, kyu patelacay a wayway nu wawa nida ci Cyola sa, malahitay nu misebangay tu labii hananay, u mukeliday nu [[hitay nu misebengay tu labii]] hananay. === Cyola Mumunt === <br /> ==== Linis Hatel ==== u acawa ni Cola Mumunt, i nu dikudan nu patalacay ni Cola sa, miliyas ci nida i Cyolaan sa. ayda sa, u acawa nu packayay nu Lis. === Meyki Mumunt === nu dikudan a mukeliday nu Tumayay a subal, sibukes tu abuabuwan, apuyu' ku udip nida, nika, u caay kau mamasapen (很厲害) a hitay. === Liana Mumunt === sipangangan i ci Liana Stakan hananay. u sasabaay a wawana ni Meyki Mumunt, sakamu sa ku katuuday, u sadikuday a tumay ci Liana Mumunt. u sadikuday a mukeliday nu Tumayay a subal hananay. napatigami ci Stanis Paylatiyung tu ci Liana Mumuntan, pitengili cinidaan sa, nika "caaypitengil tu zumaay a mukeliday, uyda dada' ci Stak ku tatengilan." sa ci Liana Mumunt. u sibutulay a tatayna. == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == nasulitan ni [[Padakaw Lami’|Padakaw Lami']] 2020. * [http://www.georgerrmartin.com/ u Wipsay nu misulitay ci Georgr RR Martin] * [https://asoiaf.fandom.com/zh/wiki/%E5%86%B0%E4%B8%8E%E7%81%AB%E4%B9%8B%E6%AD%8C%E4%B8%AD%E6%96%87%E7%BB%B4%E5%9F%BA manamuhay a Wikipayke] * [[dadiw nu sulda atu lamal]] <br /> [[kakuniza:dadiw nu sulda atu lamal]] e3tyz2jsugj1gwhcxe1wb2e944l3i5a apaw 0 10427 102642 92977 2021-03-11T05:20:14Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[tangan:Manihot esculenta - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-090.jpg|縮圖|apaw]] [[:zh:木薯|apaw]] (kamu nu [[Hulam]]: 木薯) == kakilima == [[:zh:木薯|apaw]] ([[:zh:學名|nganga nu cudad]]: ''Manihat esculenta''), nu [[kilang]] a [[:zh:木薯|apaw]] han, u [[:zh:大戟科|tabakiay nu canke]] (大戟科) a [[:zh:木薯|apaw]] a kilang nu satimulan [[:zh:南美洲|nu Amuhuwan a Nan-Mei-Cuo]] (南美洲). == nilacul == === wayway === u [[:zh:木薯|apaw]] a mulalatay a [[langaw]], satanayu sa ku nikasimulu si[[heci]] sa ku [[lamit]]; u [[angangan]] satanaya sa sicica', u [[papah]] langaw sa, masalima tu tulu aca idaw tu siwa ku nikacili, i cili nu papah mahida u dinum ku tanaya' sakimulu sa kya dinum; malimatak ku [[cica']] sakimulumulu sa kuliwasak sa nu [[balu]], u masacacay a balu atu tatayna i pabaw u tatama nu balu i sisi, caay kasabalu; mahida ku nikasiheci cacay ku kawus enem ku caa'.<gallery> tangan:Iwata kenichi cassava.jpg|misapaluhay milimad tangan:Tapioca flower2.JPG|u silsil nu balu tangan:Tapioca flower3.jpg|balu tangan:Manihot esculenta dsc07325.jpg|lamit tangan:Manihot esculenta - cross section 2.jpg|u pela' </gallery><br /> === kakanen === linamalinu lamit nu [[:zh:木薯|apaw]] kapah kanen, nika anu caledes atu tadacaledes a kakitidaan katuud ku palumaay kina apawan, u [[:zh:木薯|apaw]] taneng salamihunen (iapioca, tanen maamataay a mihun tu mantaay a mihun). caay kalecaleca ku langaw idaw ku sicedamay idaw ku akenekay, nu sicedanmay a lamit siadidi'ay ku cileminay (氰酸, cyanic acid), u paduh kalangdawlangdawan ku kulit; ya akenekay u lamit yadah ku cileminay ya paduh, mahida lulumenian ku kulit, kapah katinengan. u lamit atu [[banuh]] nu pudac talakaw ku cileminay (氫氰酸), sisa ya cileminay (氫氰酸) siledek (毒) u [[:zh:木薯|apaw]] apudacen aca ku [[paduh]], ngaayen aca kya mukan. u ledek nu [[:zh:木薯|apaw]] sa, idaw ku ya-ma-ku-kan (linamalin, 亞麻苦苷) atu ya-ma-ku-kan-mei (linamarase,亞麻苦苷酶) mapananum sa tahekal ku cileminay (氫氰酸) munanabaway (hydrocyanic acid) kya u [[:zh:木薯|apaw]] anu cacay ngaayaen atu cacay katahekal ku cileminay sa, anu alahan mukan sa i labu nida idaw ku ledek mala cing-hua-cing (氫化氰, hydrogen cyanide). anu takan tu ledek sa balawbaw ku balucu', muta', mapiyas, masinawal; anu pihaceng sa caay pakahanhan patay sa tu. hakya mala masaatilatilad miduka tu mata' a ulat atu nu latlat a ulat. i kitakit idaw ku waluway a yik (億) nu tademaw kalahemayen ku [[:zh:木薯|apaw]] mukan tu sakakapah. u mitesekasy i Fei-Cuo (非洲) patideng tu “nu apaw a kakanan nu [[iyu]]ay a kakaw” (BioCassava plus project), mikilim tu sakakapah nu sakay udip([[uzip]]) tu sakay itini i nu apaway. palecaden tu ma-lin-su, u apaw i nayay nu tan-pay-ci (蛋白質), sisa u apaw ku mukanay sa, u kaladihan mulacul tu tanengay nu tan-pay-ci (蛋白質). da'un paluma tu [[:zh:木薯|apaw]], taneng palawei-cin (味精) nu sapisanga' tu dawmiay nu aca, kapah palasasalamalen tu ciw-cin (酒精), sapisalamal nu maudipay.<br /><gallery> tangan:PeeledCassava.jpg|nipudacan a apaw tangan:Friedmanioc.jpg|casimalan a apaw tangan:Tapioca-1.jpg|nisamulimuliyan </gallery><br />A kalawlaway nu kapkap B salengacay tanayu dada nutipus C atekak sumanah,kasinawan a habay,D mataay a malinsu titi'atu paluh E mantaay a apaw F mataay adayud G mantay a tubah H balaysan Y matay nu apaw Z pada' nu ungay T mantay a tali <br /> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:木薯|wipayke-木薯]] *[http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00899 木薯Mushu]藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) *[http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=22253&lang=cht&searchword=code=P00604 6-脫氧巴西紅厚殼素 6-Deoxyjacareubin] 中草藥化學圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) *[http://taibnet.sinica.edu.tw/chi/taibnet_species_detail.php?name_code=418249 樹薯 ''Manihot esculenta'' <small>Crantz.</small>.] 臺灣物種名錄. 臺灣: 中央研究院生物多樣性研究中心. [2013-1-24] [[kakuniza:Hana Ating]] q3j8uow6cbh2eshd5fz0z268uldvvgo Thau 0 10428 108334 108332 2021-05-06T01:23:22Z Sabak5388 17 /* kakilimn */ wikitext text/x-wiki Thau(邵族)[[tangan:Thao people by Torii n7228.jpg|縮圖|sumsmsd]] == '''''kakilimn''''' == [[tangan:Thau.jpg|縮圖|杵歌]] [[tangan:公媽.jpg|縮圖]] 邵族:(邵語:'''Thau'''或'''Thao''')i [[Taywan]] sabaw enem ku binacadan u Thau a binacadan u saka sabaw cacay a binacadan [https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%82%B5%E6%97%8F][https://sites.google.com/site/b10208011/zu-qun-jie-shao/shao-zu] == '''''nilaculan''''' == u Thau a binacadan u saka sabaw cacay a binacadan, u lisin nu Thau "kanas nu kakawsan"sakamu sa ku Thau "ulalaluan邵族的公媽籃"[http://travel.nantou.gov.tw/detail.aspx?type=legend&id=522] u kanas ku suayawan nu heni, mapulung kuheni i Thau a tademaw a mibaung mibetik tu tuas nu heni nu Thau i tuluay a bulad nu malukay a kuyumi "mipasapul paluma", pituay a bulad "piadupan", waluay a bulad "pibetikan tu tuas" mahini ku lisin nu Thau. u salukiyaw nu Thau, saka cacay: nu aukay a lukiyaw, saka tusa: paazih tu binawlan tu lukiyaw, saka tulu: milisin tu silangec tu habay, sakauzip nuheni sa i kaumamadan matabal a mapulung kuheni atu zumaay a binacadan, sisa i nu buyu'ay atu paluma tu tipus, uynian kukakanan nu heni uni malaay makaanay u tubah,tali,kalitang, kubkub, uni u heci lami' nu buyu'. u tatama nu Thau u [[adup]] ku kawaw. uzikuc nu tatayna atu tatama, tatayna miikec tu sulu, i tizi i kasumamadan haw sa, u tenum ku kahingangan nu heni, mahiniay u "takewn" u keliw atu banuh nu wacu sapitenun, sapapaliw, tu malaliyum kupa adawa hawsa sisa madayum maala ku dawa, sasangaan nu Thau, a zikuc u lusic nu tatama na u bukul, atu pawti atu putac nu kilang ku sapisanga tu zikuc. tatayna a lusit wiza u cuung, u ledung nuayawan atu satelec calabet atu u bukul a kucu', hatu u keliw atu kupa' kusasangaan, nalimaan nuheni:i casumamadan misanga tu balunga, cucan u sacuculilan nu heni kapahamitupin taneng amitupin tu lima enem ku tademaw, nu sapibuting nu paylima'an wiza u adidi'ay a 獨木舟 u ngiha nu pituktuk’ tu sulu atu naba a suni:pituay a bulad sazikuzay a sandep pulung sa ku tatayna nu niyazu'ay a tatayna, mitibek a ngiha a lisin. u Thau nu niyazu' a tatayna, mudadaiw kuheni tu tuas, u niyay u sulu kupitungtung paladay nuheni kapah a tengilan ku suni mudadaw. == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == [http://163.20.170.200/aboriginal/new_page_25.htm#%E8%AA%8D%E8%AD%98%E9%82%B5%E6%97%8F][http://www.kgu.com.tw/auto_page.aspx?id=t3qmvgdvna3as][http://nrch.culture.tw/twpedia.aspx?id=21241] [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F][https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%AD%AF%E5%B3%B6][https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8%E5%AE%97%E4%BA%8B%E4%BB%B6][https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%83%AD%E7%99%BE%E5%B9%B4%E4%BA%8B%E4%BB%B6] [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E7%81%A3%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F] [[kakuniza:Sabak Nubu]] lqyp2wnap605616w84md0b9xzi22kxv Cou 0 10429 119623 119622 2021-07-18T03:01:56Z Sabak5388 17 /* tatangahan: */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Tsou, Alishan, Taiwan 1900 (No.7416).jpg|縮圖|Cou (鄒族)]] Cou (鄒族) ==''tatangahan:''== [[tangan:The Tsou hunters.jpg|縮圖|Cow a binacadan]] Cou saka pitu a binacadan[https://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=F07B48DFDA79CF95&type=1EE2C9E1BA3440B2D0636733C6861689] == '''''kakaliman:''''' == Cou saka pitu a binacadan a [[Alishan|Alisan]] nu buyu’an a kakenis muenenay nu Alisan akenis a buyu’, i tebanay i talakaway a buyu’ nu [[Taywan]], izaw ku lisin nu heni tu kapahay a ci salangec tu habay 小米收穫祭典(homeyaya)a mikukay tu kakasan, atu palimulak tu talumaay nu malpacaway a lisin.與凱旋祭(mayasvi) == '''''nilaculan:''''' == [[tangan:鄒族達邦社男子山豬牙臂環.jpg|縮圖|tapang nu Cow tatama nu kiwmah nu cala']] [[tangan:鄒族達邦社女子上衣.jpg|縮圖|u zikuz nu tatayna]] Cou saka pitu a binacadan a [[Alishan|Alisan]] nu buyu’an a kakenis muenenay nu Alisan akenis a buyu’, i tebanay i talakaway a buyu’ nu [[Taywan]], izaw ku lisin nu heni tu kapahay a ci salangec tu habay 小米收穫祭典(homeyaya)a mikukay tu kakasan, atu palimulak tu talumaay nu malpacaway a lisin.與凱旋祭(mayasvi) (u kamu nu Hulam: 鄒族部落中最重要的祭儀為「播種祭」、「homeyaya (小米收穫祭)」與「mayasvi (瑪雅士比、戰祭)」三大祭儀。鄒族一年一度的mayasvi (瑪雅士比、戰祭),目前分由達邦及特富野分別舉行祭典儀式。) 1:nilaculan atu kakanan nu Cou nu tuas anika uzip atu nupakalisuway nika uzip izaw ku ni "kalukan, miadup, mibuting atu misupet tu canacana" nu tademaw, maluk tu hapay tipus, uzupa', tali, unian kukakanan nu Cou a binacadan. sakakapah asu'ay a kakanan sakakapah tu uzip, makani miadup, nikalaan tu kyumah, ngabul, sizi a titian cunus han tu nu ayamam atu buting a titi, sapicunus tu sakapah tu nu uzip, Cou singanga tu nu aukay a henay. 2:zikuz:Cou u paylimayay nu tatama atu tatayna u tatama nu buculay ku tupel pabanuhan tu nu ayamay, u tungusay u iyung nu heni, nu zikuz nu heni, u sapisanga tu zikuz u tatama uyza u bukul tatayna u nu kupa,atu nu nitemunan ku zikuz nuheni, u kulit uyza u sumanahay, sanglacay, lumeni'ay, sumilaway a kulitan, mangaleb nu tatama silusi u sumanahay yamin a kulit. 3:Cou:matineng misanga' tu nalimaan milutlut tu bukal, hina nikaalaan tu aadupan ya bukal niza sapisanga' tu zikuz, ayaw namilutlut mipudac, minayat tya bukul, paacak, mikiskis tu banuh. 4:unisanga'an nu Cou a luma ' == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(外部連結)''''' == https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%84%92%E6%97%8F <br /> n12rar2r9wba2wyvgvjize2nbfhlu3c nu Taywanay a katadadan 0 10430 92621 89342 2020-08-24T07:52:58Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki nipahabayan i nu Taywanay a katadadan, namakay Talu' hananay a kanatal namikilul imahida tu tayniyay nu kasumamaday nu babalaki i [[Taywan]], mabulaw u sakalukan nu malukay nipipacumud, itini i Taywanay nikalingatu nu laylayay a niteka sa, u katadadan hananay sa sakay i niyadu’ay nu mamicunus tu sakangaay nu icelang, sikacunus nu Taywanay malukay nikaidaw tu sakasibek pabaluhay nu malukay nikalahecian tu tuudtuud. mahka maala nu Taywan i nu kadipunan sa (minku 45 mihcaan) sa nikayadah nu katadadan makaala tu 329,928 ku nipahabayan nu malukay, katukuh ayda sa nayay ku mikikakay tu nikayadah, katukuh i kahulaman i limaay a bataan ku mihcaan sa, namasumad tuku sakaudipan nu kenis itini nu Taywan, u sakakawawan nu tademaw u kuba’ musiwbayay atu mabilil ku cenhuay palekal tunu malukay, pasumad sikikay tu misakalamkam tu nikalukan, sisa nu kikayay tu sipiida tu sakaluk tu umah, kyu kakayda satu maselep ku nipahabayan nu malukay tu katadadan. nika u katadadan sa iniw i Taywanay laylayay a nikaidaw sa, atu nu malukay sakasilacul tu sapalekal, atu nukisamataan nu nikaudip nu tademaw pasu nu lalangawan a padutus tu sakaidaw, nadikudan i limaay a bataan nu mihcaan, masumad ku salaculan tu sakay pakalisiway, nukikay tu ku sakaluk atu nu kaysiyaay a musakawaw tu sasangaan mapabaluhay tu ku tuudtuud kakayda satu malawpes ku katadadan a sakalukan, nu kikaymah tu ku kalamkamay kasenun sa ma’min a mikalut mitabi, sisa u pahabayay tu katadadan sa maselep ku nikayadah.nika u laylay nu sakaidaw nu katadadan hananay sa itini i Taywan sa idawaca ku sakay lalacalan tu nu kalisiway a nikalalitinan a salacul,sipakay i nu lalangawan nu kasumamadan a nidatengaan tu sakay malukan a tuudtuud,pasu nu nikaudipan nu ulicay atu nipalalitinan tu sikatatungduhan tu nadutungan, idawaca ku sakacaay nika laliwasakan, niulican ayda sa u sakasaan u mamisiwkay tu nu imahida henay nicaliwayan nu kasumamaday a lalangawan kusa, nu katadadanay a likisi mahica ku nipicunus sakacakat tu nikaudipan hicaen ku nipitupin tu nilangecan hicaen ku nipiculuan tu tuudtuud, u sasakamuwan aca nu sapadih tu katuuday itini, atu a hicaen a palekal tu sakuayaw nu kenisay masasidumaay nu lalangawn sakay inu katadadan a nisalaculan, pulungen atu saaidangan a pahanhanan nu tademaw, baladen ku saahebal satenes han ku nikalalitinan tu sakay nu katadadanay a nilaculan tu sakikawaw. iniw i masulitay nipisiwkay tu nu makayniyay i nu katadadanay a nikaidaw tu sakalukan atu nadipaan a kungku pasu kya makatungus tu nicaliwayan tu kakitidaan nu Taywan, damsay ku nika lalacalan atu tademaw caay tu kasausi ku nipicunus tu salaculan nu mikalisiway,a hicaen amaysakapah tu nu nipalapac tu yasuyay a nikacaay kalecad a sakasiduma sakuayaw sa ahicaen a maypalekal tu nu kenisay nu katadadanay nalaculan a lalangawan, sipalecad han atu nu miidangay maywawah tu nika ahebal misatenes a sakaidaw nu katadadanay a salacul haynisadikud. i tini nu Taywanan palatusaen ku sakay nu katadadanay a sakapaluwaluway, u sakalukan ku nu malukay nipahabay nu dumaay sa u malakakanen nu tademaw satitian a pacakay, i mahida sa mikalukay a katadadan katukuh tu i sabawtulu ku mihcaan sa palasawadan tu nu malukay, tada matenes tuku nipikaluk atu mutenteng tu kakela sisa balaki nayay tuku icelang musakawaw i umaumahan, nikasademiadan atu tademaw malalacal kapakapah damsay ku nadatungan a malcabay, kyu caay kangadah ku malukay a maydih mipacuk tu katadadan a mukaen, pasubalaki tuku mihcaan ahebet caay ka kemkem ku basis nu balakiyay a katadadan, caayen kaasu ku pacakayay, caay kakapah ku nipisiwbay nu pacakayay sisa sipataydaen i micunusay a kuba sangaen tu kasicedaman asuay a nitabuwan a kakaenan. u malukay i lakulakuwan atu mitabiay i nu tukusan a kaduh uduma sa ya cayay kalecad a katadadan, nipidateng nu tademaw sa caay kalecad, misungaay ku tademaw tu nu lakuway atu nu tukusay maluk a katadadan katinengan tu kunisaetiman, nulakuway a katadadan itini i kenis nu Tawan idawaca ku nipakulitan tu kasenengan, u sakasan pakatineng tu nikalalukan nu udip amana kakasic sananay. katukuh i kademecan tu Dipun sa pacudad ku cenhu nu Hulam piadingan tu a sakelec nu katadadan, u kamu nu hulic sa anu caay henay pakaala tu sabaw tulu ku mihcaan nikaudip nu katadadan sa lacus a mipacuk kemaen saan, katukuh i mudem nu sakatusaay nu kitakit a nikalalasi, nutaway a kanatal idaw tuku sikalecaday a nipahulic a mamikuwan, u kamu anu caay pakatukuh tu pituway a mihcaan sa laecus mipacuk tu masatubulay henay a katadadan sa, kyu nu Taywanay a katadadan i mahida sa kasenun saan mucelak kunika yadah. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 47kencgvwzn44gygyoksw0muy4knyqr u masaatiladay nu Yin-tu 0 10431 89125 89124 2020-02-15T01:52:20Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki u masaatiladay nu Yin-tu(kamu nu Hulam:印度板塊) (kamu nu Amuhuwan:Indian Plate) [[tangan:IndianPlate.png|縮圖|masaatiladay nu Yin-tu]] u masaatiladay nu Yin-tu hananay sa, u mikisabaay tu nu masaatiladay, u tungusay nu Yin-tu atu Au-zo(澳洲) masaatiladay ku nikahida, pasu ya Yin-tu hananay a bayu. nika masaatiladay nu Yin-tu nika tahekal namay i siwaay a malebut nu a mang a nu ayaway a Pay-e’-ci(白堊紀), nu makay i nu walian nu Fuy-zo(非洲) ya Ma-ta-jia-si-jia(馬達加斯加) nikalaliyas, paymihcaan pasay amis a nipipawpaw makaala tu sabaw limaay a hunan, hakay iti limaay a malebut katukuh i limaay a mang idaw ku limaay a lasubu nu a mang i ayaway sa, ya baluhayay a zi-day(時代) atu Ya-zo(亞洲) nika sasetulan sa depit satu, i mahida, ya Yin-tu masaatiladay nika pawpawan makaala tu hakay 2,000-3,000 cacay a malebut a depah ku nihatida ku laad, kikatinengan ku nu dumaay a masaatiladay ku nikalamkam. ya tapiingan nu pakay timulan O-ya(歐亞) hananay masaatiladay, duduc sa tiya Yin-tu atu Ni-po-er(尼泊爾) nu nikasasetulan, kasaupuan a nikatatungduhan kakayda sa tu malasatalakaway a enal atu Si-ma-la-ya(喜馬拉雅) hananay a buyu’, ya Yin-tu hananay a masaatiladay ayda sa pasayda i nu wali micapi tu amis paymihcaan nipawpawan makaala tu limaay a hunan, uyda sa ya O-ya hananay masaatiladay paymihcaan pasay nu amisan nipipawpawan makaala tu tusaay a hunan, zayhan kakayda satu malubiyaw(變形) kya O-ya hananay masaatiladay, ya Yin-tu masaatiladay paymihcaan masukud idaw ku sepatay a cacayay a bataan nu cacay nu hunan.<br /> [[kakuniza:Miku Kumud]] tagc01ft6zz01nqoozdnru6tta7tf4h u kamu nu binacadan a demiad i kitakit 0 10432 97101 97008 2020-12-22T10:24:45Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == '''''tatangahan''''' == [[tangan:Shaheed Minar.JPG|縮圖]] paymihcaan tusa a bulad tusa bataan izaw ku cacay a demiad, u kamu nu binacadan a demiad i kitakit (國際母語日). =='''''nakiliman'''''== [[tangan:SHAHEED MINAR.jpg|縮圖]] paymihcaan tusa a bulad tusa bataan izaw ku cacay a demiad, i kitakit u kamu nu binacadan ayza, pulung ami misubelit tu kapahay kamu nu binacadan ayza a demiad mihanu Sakizaya kamu. i kitakit u kamu nu binacadan a demiad saka: izaw 1948 a mihcaan, “Pakistan” unikaliwasak izaw ku nuwaliyan “Pakistan” atu nutipan Pakistan satu “Pakistan” awizaan, “Wuldu” a kamu amala nu kanatalay nu heni a kamu, caay kamamuh ku nuwalianay a Pakistan,masasa debec tu mahiniay a kawaw, satu katuud ku milihizaay a tademaw mapatayay, katukuh satu i 1956 a mihcaan, palatatenga’ tu amilayat tu kamu nu “Mengciyala” amalecat tu kamu nu “Wuldu”. [[tangan:Shaheed Minar.jpg|縮圖]] u tungusay u uzip nu mita mipuput u binacadan a kawaw, ita satu u tademaw amin, anu canacanan a binacadan, u lisin,u laylay, u nikauzip, situngus kita musa kamu tu binacadan a kamu, sisa 1999 a mihcaan, kukupulun nu kanatal, tu pasubana t5u cudad u nisakaput "UNESCO", a patahkal pay mihcaan tusa a bulad tusa bataan izaw ku cacay a demiad mala u kamu a demiad nu kitaki, panikal, patiyak i kitaki, u kahenulan mipuput tu kamu nu binacadan a pacakat apatiyak tu kamu nu binacadan a midiput tu zumazumaay a kamu mapulung kita amliwan tu kapahay nu kamu nu binacadan. palekal tu kamu nu binacadan, u kahenulay nu Yin-min-huy a kawaw kuyni, nayay ku kamu nu binacadan a nayay tu ku lisin, kilulu satu a malawpes ku lalangawan, pakaawas tuni cuduhan nu Yin-min-huy, ami sakamu tu kamu tu binacadan, amisubet tu kamu a haywaw a satu apakatengil kutuuday a binawlan, pakatengilay, musakamu miasip, misulit, izaw ku kamu nu binacadan, izaw henay ku kamu nu binacadan, a izaw henay a lalangawan mapulung kita a min, amisubelid tu kapahay a kamu nu binacadan. <br /> == '''''nilaculan''''' == == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%8B%E9%9A%9B%E6%AF%8D%E8%AA%9E%E6%97%A5 世界母語日] [[kakuniza:Sabak Nubu]] oryt4wfza4z7vjjp3olkakdhapka5jv taazihan mitudung:Columns 10 10433 89183 2020-02-15T04:38:59Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/52767822|w:zh:Template:Columns]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Columns/styles.css" /><table class="multicol" style="{{#switch:{{{align|}}} |left|right=float:{{{align}}} |center=margin:0.5em auto }};border-spacing:0;background:{{{background|{{{bgcol|transparent}}}}}};{{#if:{{{text-align|}}}|text-align:{{{text-align}}};}}{{{style|}}}" role="presentation"> <tr style="vertical-align:top;"> <td style="width:{{{col1width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col1style|}}};">{{#ifeq:{{{col1width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col1}}}</td> {{#if:{{{col2<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col2width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col2style|}}};">{{#ifeq:{{{col2width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col2}}}</td> }}{{#if:{{{col3<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col3width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col3style|}}};">{{#ifeq:{{{col3width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col3}}}</td> }}{{#if:{{{col4<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col4width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col4style|}}};">{{#ifeq:{{{col4width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col4}}}</td> }}{{#if:{{{col5<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col5width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col5style|}}};">{{#ifeq:{{{col5width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col5}}}</td> }}{{#if:{{{col6<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col6width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col6style|}}};">{{#ifeq:{{{col6width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col6}}}</td> }}{{#if:{{{col7<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col7width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col7style|}}};">{{#ifeq:{{{col7width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col7}}}</td> }}{{#if:{{{col8<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col8width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col8style|}}};">{{#ifeq:{{{col8width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col8}}}</td> }}{{#if:{{{col9<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col9width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col9style|}}};">{{#ifeq:{{{col9width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col9}}}</td> }}{{#if:{{{col10<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{gapbetween|{{{gap|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{col10width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}};{{{colstyle|}}};{{{col10style|}}};">{{#ifeq:{{{col10width|{{{colwidth|{{{width|15.0em}}}}}}}}}|15.0em|[[Category:多栏位表格]]}} {{{col10}}}</td> }} </tr></table><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> i6resis8pdykv8bggmp8s1546ros3lv taazihan mitudung:Columns/styles.css 10 10434 89184 2020-02-15T04:39:14Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/50745447|w:zh:Template:Columns/styles.css]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] sanitized-css text/css /* Content in columns with CSS instead of tables ([[Template:Columns]]) */ div.columns-2 div.column { /* @noflip */ float: left; width: 50%; min-width: 300px; } div.columns-3 div.column { /* @noflip */ float: left; width: 33.3%; min-width: 200px; } div.columns-4 div.column { /* @noflip */ float: left; width: 25%; min-width: 150px; } div.columns-5 div.column { /* @noflip */ float: left; width: 20%; min-width: 120px; } aa320sy8h7ddntodm2npxhf5sht9i7f taazihan mitudung:Div col 10 10435 89185 2020-02-15T04:40:33Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/48792888|w:zh:Template:Div col]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly><div class="div-col columns <!-- -->{{#if: {{{colwidth|{{{2|}}}}}} | column-width | column-count column-count-{{{cols|{{#if:1|{{{1|2}}}}}}}} }}" style="<!-- -->{{#if: {{{colwidth|{{{2|}}}}}} | {{column-width|{{{colwidth|{{#if:1|{{{2}}}}}}}}}} | {{column-count|{{{cols|{{#if:1|{{{1|2}}}}}}}}}} }} <!-- -->{{#if: {{{gap|}}} | {{column-gap|{{{gap}}}}} }}<!-- -->{{#switch: {{{rules|}}} | = <!--empty--> | yes = {{column-rule}} | {{Column-rule|{{{rules}}}}} }} <!-- -->{{#ifeq: {{{small|}}}|yes | font-size:90%; }} <!-- -->{{#if: {{{style|}}} | {{{style}}} }}"><!-- -->{{#if: {{{content|}}} |{{{content}}}</div>}}<!-- Inventory how many pages use small=yes -->{{#ifeq: {{{small|}}}|yes |}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> p8ipq6bwi74g2quuz7cef4htte0eu3t taazihan mitudung:Fullurl2 10 10436 89220 89187 2020-02-17T03:29:48Z SunAfterRain 426 wikitext text/x-wiki {{{{{|safesubst:}}}#invoke:Fullurl|fullurl}}<noinclude>{{lua|Module:Fullurl}} {{doc}}</noinclude> arso2rxyienxzifkpn80tyf6rdxzrt7 taazihan mitudung:Div col end 10 10437 89188 2020-02-15T04:42:11Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/48877034|w:zh:Template:Div col end]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] wikitext text/x-wiki <includeonly></div></includeonly><noinclude> {{Documentation|Template:Div col/doc}} </noinclude> e0rj08wj8gm7na2mxp8t9b3l4y8kspb bacu-saupu:Fullurl 828 10438 89189 2020-02-15T04:42:24Z Xiplus 201 Imported from [[w:zh:Special:PermanentLink/58154801|w:zh:Module:Fullurl]] via [[m:User:Xiplus/js/importer.js|importer.js]] Scribunto text/plain local p = {} local yesno = require('Module:Yesno') local mError = require('Module:Error').error function p._fullurl(args) local paid = '' local title = args['title'] or args[1] or args['1'] or tostring(mw.title.getCurrentTitle()) if title == '' then --不能讓title變空值,否則url會返回nil title = tostring(mw.title.getCurrentTitle()) end local text = args['text'] or args[2] or args['1'] or title for k, v in pairs( args ) do if ((k == 'title')or (k == 1) or (k == '1') or (k == 'text') or (k == 2) or (k == '2') or (k == 'onlyurl') or (k == 'paid')) then if (k == 'paid') then paid = mw.text.trim(v) end else if paid == '' then paid = k .. '=' .. mw.text.trim(v) else paid = paid .. '&' .. k .. '=' .. mw.text.trim(v) end end end local url = tostring(mw.uri.fullUrl(title,paid)) local plainlink = '<span class="plainlinks">[' .. url .. ' ' .. text .. ']</span>' if (args['action'] == 'submit') then return plainlink .. mError{'[[Module:Fullur]]錯誤:<code>|action=submin</code>不是有效的值,請使用<code>|action=edit</code>。'} else if yesno(args['onlyurl']) then return url else return plainlink end end end function p.fullurl(frame) local args = {} for k, v in pairs( frame.args ) do args[k] = v end for k, v in pairs( frame:getParent().args ) do args[k] = v end return p._fullurl(args) end function p._fullurl2(title ,paid, text) return '<span class="plainlinks">[' .. tostring(mw.uri.fullUrl(title,paid)) .. ' ' .. text .. ']</span>' end --[=[ function p.hosturl () return "//zh.wikipedia.org" end function p.scripturl () return p.hosturl () .. "/w" end function p.index () return p.scripturl () .. "/index.php" end function p.articlepath () return p () .. "/wiki" end p["index.php"] = function () return p.index () end p["api.php"] = function () return p.scripturl () .. "/api.php" end p["rest.php"] = function (frame) return p.scripturl () .. "/rest.php" end ]=]-- return p 0zl4pzks7q2nplbk1qfyzya1cy5prtn padakaw a satebuc 0 10439 89231 89229 2020-02-18T07:24:02Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki == '''kakiliman''' == 2020 a mihcaan mabuwah ku satabakiay padakaw a satebuc, i cacay a buladan,sabeleng pabesuc sa tayza micumud i “keniya” a kanatal, mapulung ku baket niya padakaw pakal tu cacay a bataan amang kungtun tulu malebut enem lasubu ai’k kya padakaw, uyza cacay dada' ka saluyaluy niya padakaw enem lasubu kugli tu ku katanaya’, sepat lasubu kungli ku ahebal cacay a lamangan ku sakaluyalu mapulung tu masa padakaway, paydemiad taneng mubahel tu siwa a kuli ka batad. == '''nilaculan''' == sakamu satu ku “linheku” anu cay ka sakapah amitena’ mikuwan kuyni a padekaw, uynian a padakaw hakay i pinaay a pilipayan a katukuh tu i “Africa” atu “Asia” tu tulu bataan a kanatal ka kayadah. ayza tu sabaw lima tu sabaw pitu a demiad ya padakaw muculal tu i “Pakistan” a kanatal sakamu sa ku situngusay tu kakanan a pucang, ayzaay tu pidebung nu padakaw i laylay nayay henay ku mahiniay ka tebuc, ya padakaw micumud tu “Kenya” , “Somalia” “Ethiopia” a kanatal atu mahami ku nu walianay a “Africa”. mahamin tu makan kuni palumaan tu kubkub tubah habay atu mulangaway papah nu kilang, nanikanan niya padakaw maakiakik tu kini palumaan, baang han miazih ku tapuku mahiza u ladem matahpu tunu padakaw ku tapuku, ekek’ sa pakazih atu tunutuwa’ satu ku binawlan miala tuway tu culay miwatawat amipatay u zuma a tademaw miala tu kuwang paysayza i pabaw mikuwang zuma satu miala tu siuy atu canacana amikungkung bibahbah tuya padakaaw, icuwa aca cay kadayum amipatay tuya padkaw. ayza u “Pakistan” atu “India” cumudan tu nu padakaw, mahamin tu makan kuni palumaan, kanahatu yadah  ku hikuki, anu wiza u hikuki nu hitay ku sapipuwak tu sapayu nika cay tu kapa hamin pakapatay tuya padakaw. hinisa ku mitesekay a tademaw, anu cay tu pakasatezep kuynian kayadah na padakaw hawsa, katukuhtu i sepatay a bulad kazuhem nu salangecan hawsa amabuwah asabeleng satu kuza padakaw kiyadahan tu lima lasubu. u paydemiad a sinbud nu “Engiand” patahkal tu kamu i tusay a bulad tulu a demiad, naaya a pilipayan “Pakistan” pasayza hamin i kanatalay a musakamu tu biyawlan tu mahiniay u pihacengay sakalahannay a kawaw. “Pakistan” u sakatuuday nu tademaw, u cayay ka ahebal a lala’ ku sakalukan a kanatal, uyza u kakanan taneng sa a mabecul ku tademaw, anu ya malebut ai’kay a padakaw lalid anus mukan tu nipalumaan hawsa. sautangay katukuh i 2021 a mihcaan, “Pakistan” a nayay tu ku kakanan nu tademaw. i “Pakistan” lima bataan izaw ku sepat a kenisan, payhun 48.6 ku binawlan cay kataneng pawadawada’ tu kakanan nu tademaw,“Pakistaan” u sakatusa ku “South Asia” u kakapahan ku nu “Pakistan” papalumaan tu canacana a kakanan, a izaw henay ku payhun 17.2 ku cayay ka taneng ku kakanan nu tademaw. sakamu sa ku micekiway a sakapud nu “England”, “Pakistan” i kitakit usasaka cacay lasubu sepat izaw ku walu ku kalihanawan nayay ku kakanan nu tademaw, i kanatal ni pasilsil tu nganga saka cacay izaw ku cacay. u kalihanawanay a kanatal tu manikaway tu kakanan. “Pakistan” maydih a pakayadah tu nilangecan tu kakanan tu payhun sepat lasubu atu lima lasubu kayadah, tuyni a katuud nu tademaw amicunus pacakat tuni laculan tu kapahay a kakanan nu tademaw, nika manikaw cay kataneng ku nanum nu “Pakistan”. 2015 a mihcaan a palecad tu nananuman nu tademaw kaadidi’an tu cacay malebut libangmi ku ditek, “Pakistan” u cayay ka taneng ku namum sisa cayay ka kaluk ku umah, uyni satu nikakedal nu demiad cay kadayum amaydih a macakat kayadah ku nilangecan. satu sa u “Pakistan’ kanca a micunuses tu payhun tu sepat bataan atu lima bataan ku kayadah nu kakanan. kya a taneng a maedem ku kakanan nu tademaw tu nu ayzaay ka katuud nu tademaw. ayza satuway a musuayaw tu mahiniay a kawaw, acay ku dayum macakat a yadah ku kakanan dada’. satu a kalihanawan a maselep. musuayaw tu i “Kashmir” atu icapiay a “India” a hitay siwa bataan amang ku misawacuay makatalay a tademaw, ayza u “Pakistan” malawlaw masakalah tu ku balucu tu mahiniay a kawaw, sisa, u paydemiaday a sinbun nu “Engiand” i tusaay a bulad tulu ademiad pasakamu satu, “Pakistan” a kanatalal musakamu tu binawlan tuyni katebuc u sakalahanay tu ku mahiniay a kawaw sa. nika u “Pakistan” patahkal tu hikuki amipadang tu tuud titaan u Taywan tu sakilaway. kanahatu ya padakaw kapah ciyanen tu simal kapah kanan, nika musuayaw tina padakaw cacay a demiad taneng makan ku pinaay a kubu nu umah, anu kanankanan nu mita u tademaw kyami hawsa a caay tu pakalaheci tuyni a kawaw. ayza u “Pakistan” nanisawacu’an nu hitay nu“India”, satu debungan tu nu padakaw ku kanatal nu hini, ayza mapulung tu ku itizaay a tademaw amipatay tuya padakaw. malepacaw tu padakaw, anu caay ka paka hamin mipatay tu ya padakaw hawsa, ya padakaw a lalid satu taayaw mumahel tayza micumud i “Dongnanya”, “South Asia” a kanatal tuwaca a mangaleh a yadah satu kuni tayzaay a kenis, mukan tu canancanan tuni palumaan, sakalah satu maydih tu sinmungay mipuwahay pasapayuay a hikuki a mipatay tuyza padakaw, debungay nu mahinian Akuma a padakaw, a cacay bataan ku hikuki mipasapayuay amipatay tuya padakaw cay tu ka taneng == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natengilan. == 109 a mihcaan i YouTobe ci Sabak Tutuy i Hupu a niyazu'. [https://www.youtube.com/watch?v=UySCTZN6EmI&t=45s] [https://www.youtube.com/watch?v=9xu58qoQJGY] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 9re3bljlr7c2gj6lm92qzvdo1gej6x1 niki 0 10440 92248 92247 2020-08-11T10:50:13Z LamiHung 28 /* kakitidaan nu niki */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Cinnamomum aromaticum - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-039 cropped.jpg|縮圖]] == kakilima == niki "ngangan:''Cinnamomum cassia,'' Yingkelisu a kamu: Chinese Cinnamon", idaw aca ku dumaan a ngangan tu nu 官桂, 桂山, 簡桂, 牧桂, nu dakesan a nakilangan tu langdaw, i Taywan ku sakalaliwasak u nika talakaw i 0 katukuh 1800 公尺, i nu 500 katukuh 1000 公尺 tu sakapahay a kaydihan, idaw hen ku nu dumaan a langaw tu Silan a niki. kina tusaay idaw ku 香豆素, anu yadah ku nikan sa, hakya caay kakapah matimel. == nilaculba == === masahidaay === u nikatalakaw makaala tu cacay a bataan mi(米) ku talakaw, ya paduh sa kaabuabuwan ku kalit, kibetul kya paduh makaala tu sabaw tuluay hawmi(毫米), a cedah ku nika bangsis. u papah ku sasulamit kuni langaw; samulu sa ku nikatanayu, a cayay sa masadicem ku nikasamulmul, ya tanayu walu atu tusa a bataan limi(厘米), u ahebal tulu tu lima, lima limi(厘米); iluc masadicem, saahebal sa ku papah; langdaw mamin, 貝離基三出脈. sacaangcaang sa ku nika sibalu atu nilangaw i adiadi ku balu, hay lima hawmi(豪米), sapicihpicih sa ku balu nika samulmul, ya tanaya sa tulu hawmi(豪米). samulmul sa ku heci, u tanaya cacay a bataan hawmi(毫米), angangan, pituwan atu waluway hawmi(毫米), kalutinman ku nikaduhem. === bacu === mulangaway a kilang , u kilang nu patuh ciid,papah, heci, balu,akaway taneng amin sa bisanga tu bangsisay atu simal nu niki, anu i kakaneng kalananuman, u tabaku atu sapaiyuen nika hina salamansisay nu zayliw, malasabihunan.tu sapisanga tu sapabangsi tu sasangaan tu cancanan a tuud'.u balu nu niki u sakatakal nu simal 2.15%, u simal nu ciid' 0.35%,nu pahpah a simal sa 0.39%,u heci (nu mangaduway hen a heci) a simal2.04%. nu idaay a niki nipaluman tu mamin, u nu heci anin ku nisapalan a sapaluma', kya idaw ku nadikudan a sapaluma', nu lalangawan nu niki kiyu watabaki tatalakaw pasu cidcid, kya idaw ku aalaan tu paduh nu niki,sisa madih pakayadah tu sapalangaw awnu heciay ku nipasapal tu salangawan nu langaw. i balangbangan mipudac tu paduh a muwala', mikiskis tu paduh, hilhilen miacak. mipudac a mipili' tu kapahay a misanga tu nu masadumay a salalangawan nu kilang i kalawlawan saan mipeluh lipadu han a mihilhil miacak. ya nibudacanay sa caay amin kalecat ku sasangaan tu yadahay atu masadumaay tu masahicah icaay a sasangaan. yida u maadihay tu idaw ku 氣邊桂、板桂、油板桂、桂通等。tu salangaw. alamanan sapabangsi tu luma atu kakuliyanm u sakapahay mibakah tulacusay paliyun tu baluhay a sapihanhan, mipulu tu cilekay ku wini. kapah sakay bili nu a didiay nu piyas atu bituka,mihaymaw tu cungduh nu idang,mipadang aca tu bulseng nu 末梢循環. kya akutih ku udip atu pakaicilang tu nikanan. u sakakapah tu nu sakalaliyun tu simal a idang u kapah mipuud tu 黴菌感染atu pawawaan maidang u sakapahay. === kangpuyaku === kina niki namakalamit, angangan mamin kapah amin kalasapaiyuen, ya paduh han tu sa u sasasamuwan nu tademaw, kina niki han, u satikan nu kangpuya ku kapah sa zitangan, mibahbah tu bali' mikapah tu bituka,paudi tu masaadilatay nu idang, mibulesak tu cedet nu sienaw; mipadan a micunus tu limaay a 臟 tu sepatayay a :balucu、atay、buwa、脾臟、ciid nu kilang taneng pakasita nang mibahbah tu bali nu udip kya kapah ku culil nu edang, idaw kya aadihan tu iit nu niki a kakilinman. === sakalacus === u misabiliay, pacucuway atu caayay kakapah nu atay sa, lacus yadah atu tenes mukan, a nu yakah kunikan tu niki silede ku bituka, u niki sini pisasa tu idang atu siwanengay a idang,抗凝血功用。 === kakitidaan nu niki === namakay cun-ku ay kina niki, nikaliwasak i Kuang-Si (廣西)、Kuang-Tung (廣東)、Fu-Cian (福建)、Yun-Nan (雲南)等tu nu makateban nu bayu katukuh i buyu', i 廣西 ku sayadaay, kina niki i 廣西sa u sakala 標誌 nu 中國產品. i [[Taywan]]、Ye-Nan (越南)、Liao-Guo (寮國)、(印度尼西亞)、(斯里蘭)等,akakitidaan, idaw hen ku makiwakiwasakay. === belih tu nasulitan === 1.1.0 1.1 oliver sun, u niki idaw ku limaay a sakapah atu milacusay, patineng tu baluhay a kakanan. 2.u niki, mala nu isinislangan tu a nikalinga tu. 3.anu a yaw mihicahica sa, ya nisasimalan micukaymas idaw ku kakalihanawan. 痞客幫 nu idaw tu a nilacu, i hakuen tu i 2018 mihcaan 8 bulad 10 demiad malalitin tu hekal ●niki Rougui u sapaiuyu' nu langaw a kulit nu sasin i suku tu nasulitan.(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) ●ciid nu niki Guizhi nu sasapaiyuan a kuli nu sasin i suku nu sulit.(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) ●niki Rougui nu sasapaiyuan a kulit i suka nu suiit ●niki Rougui nu sasapaiuyuan tu kazali i suku na sulitan ●u tatunuan a niki Rougui u sasapaiyuwan nu kazali i suku tu nasulitan.(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) ●nuhekalay a langaw nu niki Yde Shen Rougui u nu sasapaiyuwan a kazali i suku tu nasulitan(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) ●企邊niki Qi Bian Gui nu sasapaiyuan a sakazali i suku nu nasulitan(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) ●3-苯丙基乙酸酯 3-phenylpropyl acetate nu misangaay tu sakay nu lutukan a sapalamel tu sasapaiyuan nu sikulitau a sasin i suku nu nasulitan(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) ●niki 醛Cinnamaldehyde nu misangah tu sakay nu lutukan a sapalamel tu sasapaiyuan nu sikulitay a sasin i suku nu nasulitan(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) ●桂皮酸 Cinnamic acid nu misangah tu sakay nu lutukan a sapalamel tu sasapaiyuan nu saiulitau a sasin i suku nu nasulitan(香港浸會大學中醫學院)(中文)(英文) 物種識別資訊 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinenganu == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:肉桂|wikipayke-肉桂]] [[kakuniza:Hana Ating]] 2qadc1r6ltm5e58kvuz5m9bozwsxvcv gabinete 0 10447 89447 89293 2020-03-01T05:12:57Z Minorax 446 wikitext text/x-wiki gabinete __NOEDITSECTION__<div id="mw-blocked-text" style="margin:0 auto 6px auto;padding: 0.2em; width:100%; box-sizing: border-box; border:2px solid #000; "> <div style="width:100%; margin:auto; text-align:center;"><div style="font-size:180%; color:#ff0000;"> <br>'''Gabinete'''</div> '''''gabinete''''' </div> <div style="margin:auto; width:70%;"> <div style="text-align:justify;"> gabinete {{{7|$7}}} gabinete {{{1|$1}}} gabinete<div style="clear: both;"></div> <div style="margin:1em; padding:5px; border:3px #666 double;">{{{2|$2}}}</div> gabinete '''{{{6|$6}}}'''. gabinete </div> </div> </div> <div style="margin:6px auto; padding: 0.2em; width:100%; box-sizing: border-box; border:2px solid #000; text-align:center; font-size:110%;"> gabinete <div style="color:red; border:solid red 1px;max-width:95%;margin:0 auto 1em auto;padding:0 3px;display:inline-block; font-weight:bold;">gabinete |<span class="nowrap"> gabinete</span>.</div> </div> == <!-- n --> == __NOEDITSECTION____NOTOC__ <div id="mw-blocked-text" style="margin:0 auto 6px auto;padding: 0.2em; width:100%; box-sizing: border-box; border:2px solid #000; "> <div style="width:100%; margin:auto; text-align:center;"><div style="font-size:180%; color:#ff0000;"><br>'''You are currently unable to edit Wikipedia.'''</div> '''''You are still able to view pages''', but you are not currently able to edit, move, or create them.'' </div> <div style="margin:auto; width:70%;"> <div style="text-align:justify;"> Editing from {{{7|$7}}} has been '''[[Wikipedia:Blocking policy|blocked]]''' (disabled) by {{{1|$1}}} for the following reason(s):<div style="clear: both;"></div> <div style="margin:1em; padding:5px; border:3px #666 double;">{{{2|$2}}}</div> This block has been set to expire: '''{{{6|$6}}}'''. Even if blocked, you will ''usually'' still be able to edit your [[Special:Mytalk|user talk page]] and [[Wikipedia:Emailing users|email]] other editors and administrators. </div> </div> </div> <div style="margin:6px auto; padding: 0.2em; width:100%; box-sizing: border-box; border:2px solid #000; text-align:center; font-size:110%;"> Other useful links: [[Wikipedia:Blocking policy|Blocking policy]]&nbsp;&middot;&nbsp;[[Wikipedia:Username policy|Username policy]]&nbsp;&middot;&nbsp;&nbsp; Appealing blocks: [[Wikipedia:Appealing a block|policy]] and [[WP:Guide to appealing blocks|guide]] <div style="color:red; border:solid red 1px;max-width:95%;margin:0 auto 1em auto;padding:0 3px;display:inline-block; font-weight:bold;">If the block notice is unclear, or it does not appear to relate to your actions, please ask for assistance as described at <span class="nowrap">[[Help:I have been blocked]]</span>.</div> </div> nez9vb6c61zwddj25tib8noimdqkcun eolgi 0 10449 89295 2020-02-24T01:21:27Z 66.50.50.202 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "interstate [https://en.wikipedia.org/wiki/Interstate]" wikitext text/x-wiki interstate [https://en.wikipedia.org/wiki/Interstate] g1q3c3025k6kijouaz8dlh3xxi1z80c satebuc nu kitakit 0 10452 93407 91486 2020-09-09T02:18:21Z Kimli isin 27 /* nisulitan */ wikitext text/x-wiki satebuc nu kitakit (世界災難) == kakiliman == ayza u hekal i [[kitakit]] amin i 2020 a mihcaan uyni i cacayay henay a buladan yadah ku satebuc atu [[libung]] nu [[tademaw]], katinengan i sumamad izaw tu ku kamu tu 2012 a mihcaan kalawpesan nu kitakit sa, itawya uyniay aca izaw ku nisaigaan tu mahiniay u kalawpesan nu kitakit, yaiga pangangan han 2012 a mihcaan. zateng han tuyni a kamu i 2013 a mihecaan hawsa, katuud ku musakamuay a tademaw a malawpes tu ku kitakit sa. katukuh ayza azihan cay tu kahica kapah tu kuni ka[[uzip]] nu tademaw, satu kapawan han tu nu [[binawlan]], i ayaw nu 2012 a mihcaan tu nikalihanaw atu sakatalawan a malawpes ku kitakit, hinisatu malakui' tu waluay a mihcaan hawsa, uyni salingatu tu 2020 a mihcaan, suzikuzen nu mita miazih mahicaay ku kawaw nu kitakit. == nilaculan == [[tangan:SARS-CoV-2 (CDC-23312).png|縮圖|Zhonggon U han nu bala' ledek a imelanngCOVID-19]] i cacayay a bulad Aozhou a kanatal makatuduh ku buyu' pakala tu sepat a bulad ku katenes. Nan beiji a kanatal mabasaw malananum tu kuya kuli a [[:zh:灾害|buyu']]. Maiguo a kanatal i sepatay a mihcaan u sapihacengay a libung a [[imelang]], katukuh i cacay a bulad cacay izaw ku cacay a demiad hawsa, u malaliday nu imelang a tademaw mapulung izaw ku 1300 amangan ku tademaw, 6600 ku mapatayay nu tademaw. u zuma satu China Uhan a kanatal malibung ku tademaw nu [[bala']] ledek a imelang, [[COVID-19]] han milaliday a imelang, malalalid ku tademaw katukuh tu i cuwacuwaay a kanatal, a mahamin tu ku i kitakitay a tademaw imelang, satu katuud tu ku mapatayay nu tademaw cay tu kaasip. uynian a bulad tu tuluay a demiad Yilang a Sawcang hitay mapacu' [[mapatay]] u Maiguo atu Yilang" sangaleb satu ku sasulacus. [[:zh:菲律宾|Philippines]] Taer mabuwaha ku silamalay a buyu’ pakala tu pinaay a mang ku miliyasay tu kakitizaan a luma' nu tademaw. Africa naitini i tusa bataan izaw ku lima a mihcaan u sapihacengay [[padakaw]] a satebuc, ya midebungay a padakaw pakala tu 3600 lasubu aik' ku ka kayadah cacay a padakaw hatiza u tabakiay a taluzu' nu tademaw. [[:zh:加拿大|Jianada]] a kanatal madaceb nu kuli a [[baliyus]]. Sipanish a kanatal mahizatu pihaceng kuni ka baliyus, satu i cuwacuwaay a kanatal maninel yamin. cacay a bulad tusa bataan izaw ku lima a demiad tu saka enem a demiad walu ku satabakiay nu [[ninel]]. cacay a bulad tusa bataan izaw ku walu a demiad Cuba a kanatal 7.7 ku ninel. uynian a bulad tulu bataan a demiad China Xiang 3.4 ku ninel. tusa a bulad cacay a demiad [[:zh:东京|Nihon Tokyo]] a kanatal 5.2 ku ninel. i [[China]] Sincang 3.7 ku ninel. atu tuluay a demiad [[:zh:西藏自治区|China Sichuan]] 5.1 ku ninel. hatiza ku satebuc nu hekal, i 2012 a mihcaan a caay ka lawpes ku kitakit sakukamu nu binawlan amin, katukuhan tu i 2020 a mihcaan cay tu kahapinang pasubana' i titaan, kitakit mahiza u haymaw sanay tu a malawpes ku satebuc. tamahini satu a panukas pazateng tu binawlan amin, namahicaay ku kawaw nu tademaw asaan, ayza i cuwacuwa izaw saca mahiniay lalebulebu sa ku lalabuay situngusay tu nu kanatal a kawaw, uyni u malalacalay pabaliway tu tuud malaalaw caculiculi sa. paydemiad maazih tu nu mita i tilivi i sinbun ku mahicahicaay a kawaw libung imelang u ninel baliyus atu satebuc, a musuayaw tu kita u tademaw tu sakalapades nu nikauzip. == nisulitan == [https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E5%B9%B4%EF%BC%8D2020%E5%B9%B4%E6%BE%B3%E6%B4%B2%E5%8F%A2%E6%9E%97%E5%A4%A7%E7%81%AB] [[:zh:2019年-2020年澳洲叢林大火|wikipitiya-2019年-2020年澳洲叢林大火]]<br /> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 9pxg0a8d26447zjd8z6504fmb4c31im pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Killarnee 3 10456 89382 2020-02-26T22:23:26Z Killarnee 779 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[meta:User talk:Killarnee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[meta:User talk:Killarnee]] '''You can also write me here, but then it will probably take some time until I answer.''' 0j3i74n50fw0tbj8k6cj093zp81sx4w pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Corainn 3 10463 89442 2020-03-01T04:59:22Z Minorax 446 + wikitext text/x-wiki ==分类== 您好,请问您能把“XXXX年出生”(例:1965年出生)与“XXXX年逝世”(例:1965年逝世)翻译成撒奇萊雅語吗? [[misaungayay:Minorax|Minorax]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Minorax|sasukamu]]) 2020年3月1日 (pilipayan) 12:59 (CST) bv9j2br9cmiws226m6ubh0ib11cnkt4 劉德華 0 10464 89443 2020-03-01T05:02:53Z Minorax 446 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[Andy Lau]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Andy Lau]] 40gaal6zhbduoyo1izguri2y10kxlpg nu Yin-tu henhe hananay a sauwac 0 10466 128271 106611 2022-05-10T19:21:20Z 95.24.16.10 wikitext text/x-wiki [[tangan:Varanasi, India, Boatmen on the Ganges River in Varanasi (Kashi).jpg|縮圖|400x400px|Hen-he]] ina Hen-he(恆河) hananay a sauwac nu Yin-tu(印度), mala nu sinsiyaay sakahemekan i nikaudipan, i mahida sa muenengay nu micapiyay i tida nu binawlan u sasaidaan sakaudip i paydemiadan, nu kiwkayay nu Yin-tu sa idawaca ku nipangangan tu dungiay tu Hen-he hananay nipatideng, imahida sa cayay kalecad nu kenis atu nu Hungtiay a kakitidaan patideng i tukusan nu Henhe hananay a sauwac, i 2007 a mihcaan ina henhe idaw ku nipatinsuan tu pasakamu u pihacengay a mauningay sipangangan,lalima ku matunganganay ilabu ku henhe mapatudu. itida i Walanasi hananay a kenis nipikingsaan sa, nikacamulan tu sakaidaw nu tepil a cilekay, malakuwit mikiyadah tunu cenhuay tu nipisulul makaala tu cacay alasubu kunikala tu kayadah, u nika uningan caay kau tademaw dada ku malawilaway tu imelang, nikaudipan nu buting i Henhe a sauwac sa makaala tu cacay a lasubu idaw ku sepat a bataan kuni ka yadah, pasu nu dumaay siwa a bataan kayadah nu matinengay muculil a tuudtuud atu ya singanganay a tunu’ kalihanawan a malawpes. nika a misadimel maysakapah tu Henhe a sauwacan sa u sakahenulan a kawaw kuyda sa, sibalucu ku nipalumata, zayhan u mamikuwanay tada maanub misabana tu kalisiw, pasucaay kataneng ku nutinengay, nu makay kiwkayay a nipicunus tu sangaay nu balucu a miedap tu sasakapahan nu kakitidaan sa, nayay kanahatu idaw sa cay tu kataneng a misumad tu lacusay a nina’ nu tademaw sisa kakayda satu caay pakalaheci a misakapah tu Henhe hananay a sauwac. u nadipaan nu Yin-tu a kanatalay a lalangawan sa yadah ku kamu, ina henhe hananay a sauwac sa nukamu nu banyi Ganga atu nu Yigoay ya Come hananay sa malecaday ku imin, u sakasaan kasenun sa mapalitay sananay, mahini kalamkam kunipisilsil sa idaw ku nakamuwan kalamkam ku nipalit sa kasenun asa mutiaku pananukas a caay kaputun sananay,nu Hulamay a kamu sa nipabeli u henhe sa, u sakasaan dahdauc sananay a sauwac. inu ka Hulaman ya mifaseay nipasabalucu a pangangan u cing-cahe han, nika idaw henay ku nipangangan tu dumaay a nipanganga, tinaku ya ciyang-ciyahe , hen-ciyahe kunikayadah. [[tangan:Ganges-Brahmaputra-Meghna_basins.jpg|縮圖|406x406px|u caliway a tatungus nu Heng-he ]] nu makay lalangawan a laylay sa, yadah ku tademaw nu Yin-tuay u sipalalutenga nu heni ina Hen-he sa namakay i Sicang hananay a kanatal ya Sen-hu a taku saan, singangan tu Mapang-yuncu, nu Yin-tu a tademaw a nipangangan sa ya Nama-sehu sa,( Manasarowar ) sisa paybalucu nu sinziya u Senhe han. U nidatengan nu heni sa nipiceleman i nanum sa taneng mabanaw ku cumi nu tademaw sa ,idawaca ku dumaay nipawaswas tu abu’ nu nituduhanay a kudih i labu nu sauwac, micidek sa idaw ku nipibatung tu kudih atu babakahan pasunalimaan nu musakawaway sibakah i sauwac, macacamul atu aadupan siduma sa mapalit, u nikahida sa sikangaay nu mapatayay sakatayda i tapuku a mapabaluhay a nikaudip sa knidatengan, hakya a matabal mahulak ku labades nu iayaw nikaudipan( Moksha ). Yadah ku sinziya taydaay itini a Hen-he sauwac milunguc tu sakangaay nu balucu, kakayda satu mudebung milamet tu udip atu mucelem tu balucu maydateng tu nikaydihan. Sisa namaykayni a nina’ caay tu kapaales u aidaan tunu tademaw a laylay i paydemiadan, ina Hen-he hananay sa katukuh aydasa u nikauningan katukuh ayda nayay ku nika cunusan tu lamadacan, sisa sawsawni saan maycaliway ku mapaliday nu kudih atu uning, iayaw nu taydaay mibanaway tu udip, zayhan ina katuuday a nikaadihan sa caay katalaw mangaay amin ku balucu namapalamed i sauwac.namapauning kina sauwac sa mangalebmangaleb pihacengan tu , maetel tuku nikaudipan i paydemiadan nu binawlan, malawilaw tuku munengay i tapiingay makaala tu sepatay a yi kayadah nu tademaw. Nu tapiingay a kenis u babakahan atu nikayiyan a lacusay nu kubaay a nanum sa mamin sipibakah i Hen-he a sauwac, uduma kya mahidaay caayay ka dayum a maluminakay a tatuni’ atu nu kiwkayay ni alesan a tuudtuud sangaleb ku pihaceng nikasanek, caay tu pakadungdung ku muenengay a binawlan tu nika uningan, pasu nibakahan nu tademaway [[tangan:HeadwatersGanges1.jpg|縮圖|379x379像素|u sabalat nu Heng-he]] i demidemiadan tu nipauningan angtul tu caay tu pisulul ku saneng nu nanum,ahicaen mibanaw ahicaen mililuc, nikaidaw sa u imelang tu ku naliwanan, nu kitakitay a gingku pasakamu sa tu nisausian, u Yin-tu hananay a tademaw sa nipalawpesan tu sakay paisingan a kalisiw sa makaala tu palasubu idaw ku tuluan nu nikapulungan mihcaan kayadah, mapacudaday Nipikingkiwan sa u mapatuduay makaala tu waluay nikatatungduhan a tademaw nikaimelang atu micapi tu pangkiway nu mabelecay nu imelangay sa, nu nanumay nikauningan malalalit tu libung a sasasuayawan sa. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] 5oh08sz82oyzq81y29fowlwtb3uddgg paseng 0 10467 92333 92332 2020-08-12T01:28:30Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan... */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Leucaena leucocephala.jpg|縮圖|paseng]] [[:zh:銀合歡|paseng]] (kamu nu [[Hulam]]: 銀合歡), u nipangangan nu matesekay (學名): ''Leucaena leucaephala''. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%8A%80%E5%90%88%E6%AD%A1] == kakilima == paseng tu dumaay a ngangan sa madatengay nu wawa, adiadi ku [[papah]] nu [[kilang]] bangelih ku [[heci]] mahida makemetay ku [[langaw]] nu paseng nu namakatimulay i Mu-Si-Ke (墨西哥, [[Mexico]]) ku langaw atu cun-mi-cu (中美洲) nu amisay, ayda hatu sa mamin tu i kitakit tu "kacaledesan" (熱帶) atu "tanengay ku nikacaledes" (亞熱帶) nu kakitidaan (kakitizaan), singangan i kitakit nu tabakiay tu nu masadumaay a langaw tayni i tini. u [[angangan]] nu paseng idaw ku "cica' nu hinasikaday a [[lutuk]]" (含羞草素[https://zh.wikipedia.org/wiki/含羞草酸]), mihedun tunu dumaay a langaw a nikasilangaw, caay katalakaw mulangaw saicelang sa masacacaycacay mamin tu u pasengpasengan i tida, sisa maydih miselep tu yadahay a langaw.<ref> http://www.ettoday.com/2003/05/29/738-1461796.htm, 太管處下殺手 痛宰生態殺手銀合歡, ETtoday (mamin litekan nu "Mikuwanay tu Tay-Lu-Ke kanatalay a pidangan" papilite tu miletekay tu langaw sananay a paseng)</ref><ref> http://www.tmitrail.org.tw/Page_Show.asp?Page_ID=500|title, 銀合歡(存放於網際網路檔案館)(suped tu i wang-ci-wang-lu a pisupedan), 千里步道 (baatay a caculilan), 原始內容存檔於2007-09-28 (tu nu naayaway a nilaculan i 2007-09-28 tu nisupedan)</ref> u mangaduway a atu heci idaw ku kapahay a tan-pay-ci (蛋白質), sapisangah tu sapakan tu [[katalalan]].<ref name="purdue">http://www.hort.purdue.edu/newcrop/duke_energy/leucaena_leucocephala.html, <Leucaena leucocephala (Lam.) deWit>, 2010-06-08</ref> idaw henay ku "cica' nu hinasikaday a lutuk" (含羞草素) i [[bituka]] nu muliyaw mipelec (反芻) tu nikanan a [[aadupan]] mutahkal ku nikanan a tuud "3-羥基-4-氧代吡啶基"<ref>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%8A%80%E5%90%88%E6%AD%A1, 「銀合歡」維基百科</ref>, tu nipiliyaw sa mipelec i aadupan atu i tademaw aca idaw ku [[ledek]] hananay<ref> http://www.hknature.net/chi/ecodiary/diary_36e.html, 生態日記 (nasulitan nu langaway), 香港自然網 (Siyang-Kang nu hekalay a sasalilan nu tingnaw), 12-04-2002, 原始內容, https://web.archive.org/web/20070927183655/, 存檔於2007-09-27 (tu nu naayaway a nilaculan i 2007-09-27 tu nisupedan) </ref>. == nilaculba == === wayway === ●nika sapapa sa sepat kya waluay ku nika silac, adidi'ay ku papah sa cacay a bataan kya tusa a bataan ku nika silac masatanayu' sa makimulmul, ya nika satanaya' cacay a hunan (公分). ●sibalu i iluc nu angangngan (頭花), ya balu pasupapah muculal i anganggnan (腋生). salengacay ku kulit. ●u papudacan kya heci cacay a bataan atu cacay idaw tu lima ku hunan (公分, cm). === u lalangawan === u langaw na i Nan-Meiay (南美), yu mahida hen sa i [[Taywan]] namisayadah paluma misakilang. yadah ku dumaay a langaw, mahida i Sa-El-Wa-Dulay (薩爾瓦多) a paseng atu Siya-Wei-Yiay (夏威夷) a paseng, nu Mi-Luay (祕魯) a paseng. saicelang sa ku langaw mikutay tu langaw sananay a nikasilangaw. sisa pala midebungay han a langaw kuyni, mahida i Ken-Ting kanatalay a pidangan (墾丁國家公園) nay<ref> http://www.ktnp.gov.tw/epaper/upload/91/index.htm|title, 墾丁國家公園外來種植物銀合歡整治造林 (Ken-Ting kanatalay a pidangan nay a paseng nu i dumaay a sapaluma a paluma misakapa tu kilangkilangan), 墾丁國家公園電子報</ref>. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan... == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:銀合歡|wikipayke- paseng]] * [https://web.archive.org/web/20070810213753/http://www.hktree.com/tree/White%20popinac.htm 樹木谷], i labu idaw ku paseng a kulid。 * [http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?lang=ch&channelid=1288&searchword=herb_id=D00567 paseng Yinhehuan], 藥用植物圖像資料庫 (langaw nu kulit ya hakuan ku sasapaiyuwan a langaw) (香港浸會大學中醫藥學院) *[http://libproject.hkbu.edu.hk/was40/detail?channelid=22253&lang=cht&searchword=code=P00327 反式肉桂醇98%Cinnamuyl alcohol 98% trans], 中草藥化學圖像資料庫 (nu kanpuyaku a nisapaiyuwan nakulitan i haku) (香港浸會大學中醫藥學院) * [https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=26766#null Leucacena leucocephala], [[:zh:整合分類學資訊系統|整合分類學資訊系統]] (u Amilika a kamu: Integrated iaxonomic ingomation system) [[kakuniza:Hana Ating]] h74da89ae3ucmnwxud9qoarcfw7bbq2 Hali Butul atu nitima'an a ba'tu 0 10470 98385 98384 2021-01-13T05:57:59Z Padakaw 75 /* patahekal */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Hali Butul]] [[tangan:HP - Harry Potter wordmark.svg|縮圖|Hali Butul]] [[tangan:Martin Frost fore-edge painting Harry Potter.png|縮圖|Hali Butul]] '''''Hali Butul atu nitima'an a ba'tu''''' (Amilika a kamu: Harry Potter and the Philosopher's Stone), u cacayay a kungkuway a cudad nu misulitay ci J.K Luling, u sakacacay a kungku nu nisatahatahaw ni Hali Butul hananay. i lalabu nu uyniyan a kungku sa, ci Hali Butul ku mapalaway (mitima'ay), i nudukudan nu matineng ci nida tu nikasipunu' ku tangah, tayda nida i cacudadan, u Hukewace a cacudadan nu mapalaway. i nipiedap nu cabay nida, maketepa tu ku mupatayay ni ina aci wama nida. == pahetek a kungku == '''[[Hali Butul|Halu Butul,]]''' namilecuh i 1980 a mihecaan, pituway a bulad tuluay a bataan izaw ku cacay a demied. i 1981 a mihecaan 10 a bulad tuluay a bataan izaw ku cacay a demied matima' tu "pakapatay a tima'" nu Butimu i buhang nu kaw-cuy-ke sananay, nika caay henany papatayen nu Butimu ci Hali, mapatay tu ci ina ack wama ni Hali ci Cyamu Butul aci Lili Butul. caay kakapatay nu Butimu i ci Halian aca, namalaepes ci Butimu tu mahiniay a tima', cacay dada' a duka i zais nu Hali. Luba Hayke patayza ci Hali tu bayian niza ci caay ketinengay ku "makwa" ci Peyni aci Winun. == patahekal == i 1997 a mihecaan enemay a bulad, saayaway a patahekal nu "Hali Butul atu matima'an a ba'tu" ku kaysay u pu-lu-mus-be-li a kyasha. saayaway a nipatahekalan a cudad dada' limaay a lasubu. u ini u layaway a cudad sa, matekes tu, caay kakakilim tu kyu izaw tu ku maubiay tu mahiniay a cudad. i 2018 a mihecaan sa, i tiza i nu-bu-ke a kenis, pacakayan tu malumanay a cudad ku "SN Books " sa, maubi nu tau ku matekasay a cudad u saayaway a cudad tu "Hali Butul atu matima'an a ba'tu", ya aca nu ina cudad sa, u sepatay a emang a ing-bang a kalisiw. 2018年,其中一本藏於英國[[諾福克郡]]「SN Books」二手書店內、價值4萬[[英鎊]]的《哈利波特-神秘的魔法石》首刷版遭竊。 == nipakawlahan == * 1988 a mihecaan makaala tu nuwaway sakapahay a cudad i Ing-kwoay. * i 2003 a mihecaan u saka tusa a bataan izaw ku tusa nu Ing-kwoay a lajio kyasay a "micudad amin ku binawlan". *i 2019 a mihecaan izaw tu ku makiliman nu "eBay" tu tusa a malebut a tademaw, makaala tu sakatulu nu sakanamuhan nu tau. * == malalitin namakainiay == https://zh.wikipedia.org/wiki/哈利·波特与魔法石 hhwx2125vzukg957gddu129on4h20zx laluma'an nu Mumunt 0 10471 89520 2020-03-03T07:47:20Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[laluma'an nu Mumunt]] katukuh [[laluma’an nu Mumunt]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[laluma’an nu Mumunt]] 44i5ur1l30vxs417bl0xkjlwi2j9eal mapuwah ku silamalay buyu' nu Philippines 0 10472 89522 2020-03-03T07:57:03Z Akamycoco 24 Akamycoco milimad tuway kasabelih [[mapuwah ku silamalay buyu' nu Philippines]] katukuh [[mapuwah ku silamalay buyu’ nu Philippines]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[mapuwah ku silamalay buyu’ nu Philippines]] oqbjq6jhb4b1w1dp0bnb89tiqtm5c8y Tsou 0 10473 91792 91738 2020-08-01T04:19:00Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Tsou youth of Taiwan (pre-1945).jpg|縮圖]] [[tangan:The Tsou hunters.jpg|縮圖]] [[tangan:Traditional Dancing Performance of Tsou People 2008-4-2.jpg|縮圖]] == '''''tatangahan:''''' == 鄒族Tsou saka pitu a binacadan == '''''kakaliman:''''' == Tsou saka pitu a binacadan i [[Taywan]], i teban a buyu’an a kakenis nu Taywan ku niyazu' nuheni, nu Alisan akenis a buyu’, i tebanay i talakaway a buyu’ nu [[Taywan]], izaw ku lisin nu heni tu kapahay a ci salangec tu [[habay]] 小米收穫祭典(homeyaya)a mikukay tu kakasan, atu palimulak tu talumaay nu malpacaway a lisin.與凱旋祭(mayasvi) == '''''nilaculan:''''' == Tsou saka pitu a binacadan a [[Alishan|Alisan]] nu buyu’an a kakenis muenenay nu Alisan akenis a buyu’, i tebanay i talakaway a buyu’ nu [[Taywan]], izaw ku lisin nu heni tu kapahay a ci salangec tu habay 小米收穫祭典(homeyaya)a mikukay tu kakasan, atu palimulak tu talumaay nu malpacaway a lisin.與凱旋祭(mayasvi) 1:nilaculan atu kakanan nu Tsou nu tuas anika uzip atu nupakalisuway nika uzip izaw ku ni "kalukan, miadup, mibuting atu misupet tu canacana" nu tademaw, maluk tu hapay tipus, uzupa', tali, unian kukakanan nu Tsou a binacadan. sakakapah asu'ay a kakanan sakakapah tu uzip, makani miadup, nikalaan tu kyumah, ngabul, sizi a titian cunus han tu nu ayamam atu buting a titi, sapicunus tu sakapah tu nu uzip, Tsou singanga tu nu aukay a henay. 2:zikuz:Tsou u paylimayay nu tatama atu tatayna u tatama nu buculay ku tupel pabanuhan tu nu ayamay, u tungusay u iyung nu heni, nu zikuz nu heni, u sapisanga tu zikuz u tatama uyza u bukul tatayna u nu kupa,atu nu nitemunan ku zikuz nuheni, u kulit uyza u sumanahay, sanglacay, lumeni'ay, sumilaway a kulitan, mangaleb nu tatama silusi u sumanahay yamin a kulit. 3:Tsou:matineng misanga' tu nalimaan milutlut tu bukal, hina nikaalaan tu aadupan ya bukal niza sapisanga' tu zikuz, ayaw namilutlut mipudac, minayat tya bukul, paacak, mikiskis tu banuh. 4:unisanga'an nu Tsou a luma ': u sapisanga' unian tulu ku sasanga'an tuni a tuud, dabek, lima', atu sapilangat, u ngangan nu Tsou a dabek, pangangan han tu (kuba), u maniza misatukalay a nisangaan a katalakaw, a dabek u pinananam nu tatama a matineng miadup atu lalangawan, satu sapiecaw a namalpacaw a kakitizaan. 5 (emo)u luma' nu Tsou unian u auk atu eli' ku sapisanga', u satanaya', samulmul sa tusa, i lalabu nu [[luma']], u sapingizu nu heni, i pabaw izaw ku ni sangaan tu langat u sapipaceng sapisupet tu tuud atu u bukul nu aadupan, i lalabu nu lima', mahiza tusa kuni nu kakayzaan, tusa ku sa cumut sawali ku panan anu tatama a sacumut, saetip sa u zikuzan a panan nu tatayna a sacumut. 6 u sapilisin tu luma' (emo nopesia) i kasumamadan i lalabu nu luma' tu kawilian i lalabu nu luma', izaw ku ni sangaan tu palut u sapisahemay tu salisinan a kakanan i lakabu nu luma' u kasahenulan sulu' u hapay a di'tu a aenengan, lacus misalami' tu buting u zuma satu,wini a sapisalisin a lima' kitizaan ami betik tu lubec nu hapay, wizaaza u kalitizaan nu sikawasay amingaay tu imelangay nu binawlan a tademaw, satu u tinakuay tu anigil nu palumaan. == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%82%B5%E6%97%8F][https://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=AC58C79198E1FD34&type=D553881BB72C42C9D0636733C6861689][http://www.tipp.org.tw/research_article.asp?F_ID=61546&FT_No=8][https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E7%81%A3%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F] [[kakuniza:Sabak Nubu]] ahm1uc0uzixp7srnu0bpmryrul737so Thao 0 10474 89555 2020-03-04T06:17:31Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== '''''kakilimn''''' == 邵族:i [[Taywan]] sabaw enem ku binacadan u Thao a binacadan u saka sabaw cacay a binacadan" wikitext text/x-wiki == '''''kakilimn''''' == 邵族:i [[Taywan]] sabaw enem ku binacadan u Thao a binacadan u saka sabaw cacay a binacadan gv62vnc8f6oareg79ecoba3hw7ci497 Wikipitiya:mikuwanay 4 10475 124472 124471 2021-09-25T10:11:15Z Liuxinyu970226 174 /* Reke/第二次 */ wikitext text/x-wiki Sakizaya Wikipitiya mikuwanay (管理員). 申請請至[[Wikipitiya:Request for adminship]]提出。當前管理員列表可見[[Special:Listusers/sysop]]。 ofs4a9mdyyz9r233vsin7vyh9smk2xz COVID-19 0 10477 119368 98771 2021-07-14T08:18:14Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:SARS-CoV-2 without background.png|縮圖|[[:zh:2019冠状病毒病|COVID-19]], pihacengay cakenuh nipihanhan malaliday.(嚴重特殊傳染性肺炎,武漢肺炎) ]] [[tangan:Symptoms of coronavirus disease 2019 2.0 in Traditional Chinese.png|縮圖|mahini maazihay tu a imelang.]][[:zh:2019冠状病毒病|COVID-19]] (嚴重特殊傳染性肺炎,武漢肺炎) == '''''kakiliman''''' == [[:zh:2019冠状病毒病|COVID-19]] (嚴重特殊傳染性肺炎,武漢肺炎) pihacengay cakenuh nipi[[hanhan]] (嚴重特殊傳染性肺炎),U-han bala' ledek a libung(武漢肺炎). == '''''nilaculan''''' == [[:zh:红色|sumanahay]] a zikuc katalaway ku lacu'say lumeni'ay a [[balucu']].lasubu izaw ku siwa a mihcaan cacay a bulad sabaw cacay a demiad, i tini i [[:zh:中国大陆|Dalu]] a kanatal [[:zh:武汉市|Wu-han]] akenis, malibung ku [[tademaw]] u [[:zh:2019冠状病毒病|COVID-19]]. [[:zh:臺灣|lasubu]] izaw ku siwa a mihcaan cacay a bulad sabaw cacay a demiad, i tini i Dalu a kanatal Wu-han akenis, malibung ku tademaw u '''SARI''' a [[libung]]. u SARI ku "Severe acute respiratory infection". uni a [[imelang]] pangangan hatu "'''SARI'''", tatenga' mahiniay "'''SARS'''" (Severe Acute Respiratory Syndrome) a [[:zh:疾病|imelang]], masasizumaay tu a imelang malecat tu "'''[[:en:Severe_acute_respiratory_syndrome|SARS]]'''" a imelang, katukuh ayza pangangan sa u [[COVID-19]]. anu micumut i [[uzip]] ku ledek a [[cilekay]], milawlaway tu uculil nu izang, amasasetul tu culil nu izang. imelangay [[:zh:死亡|mapatay]] nu icelang nu uzip ku cilekay. hicaen mitena ku [[COVID-19]]: sakacacay: kalaluk mi[[banaw]] tu lima.anu tahekal tayza i pikanan mamin a nataisi'an hawsa kanca a mibanaw tu lima. anu caay pibanaw tu lima amana pitiyung tu laway, mata atu cihek malalida na libung. sakatusa: [[:zh:口罩|kasilaway]] tu. anu la'cus ku hanhan, kalamkamen tayza i padekuwan, wen-sen-swu, pikacaw tu pasu atu silamalay. anu micumud tu caayay kasibali a kasaupuan kawsa, kanca a kasilawaytu, cacay a demiad kinacacay a paliyun, anu malepi' paliyunen tu, itini i niyazu' anu caay kasulalisin mauhuh kisu hawsa haycan tu kakisilawaytu. sakatulu: amana pulung sa misaupu, liyasen amanan henay pilihiza tu kasaupu anu pasaupu, itiza i putah nu luma' anu caay ka i ahebalay a kakitizaan a masaupu , anu pilipayay atu tayza i wen-ciyn-can hawsa, buhaten ku sasingalan kya mapabali ku lalabuay nu luma', anu matiemel ku uzip hawsa kakisilaway tu, tenaen a mipatut ku libung i niyazu' u sadimata' nu mita. sakasepat: kadimel tu nu uzip. sakalima: amaya pitiyung tu [[aadupen]]. sakaenem: kapisadimel tu uzip acay kalalid nu luwak. sakapitu: anu utii'h ku uzip kapisakamu tu. malalid tu amin nu libung ku [[:zh:世界|kitakit]], amana i nu zumaan a kanatal i [[:zh:臺灣|Taywan]] ku kapahay, caay ku lalid nu libung, nayay ku malibungay nu tademaw. zayhan izaw ci [[:zh:陳時中_(政治人物)|Cen-se-cung]] pucang misadimelay mikuwan mitena' tu ledek. mahini maazihay tu a imelang, sulalisan, mabaha, hinangelu' ku uzip. hinaazih ku mahiniay a imelang, adada ku [[tangah]], mabenget, adadakutakulaw, situluhu', macahcah, adada'ku, ukaukakan atu heci, sienaw, sautautaan, muta, mabanic. pihaceng, salulisan tadaacuti', mabaha tu izng, mawada ku sangelacay a izang, [[c:File:Symptoms_of_coronavirus_disease_2019_2.0_in_Traditional_Chinese.png|malawacu' ku buwa]]'. <br /> == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考資料)''' == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E7%97%85%E6%AF%92] [https://en.wikipedia.org/wiki/Coronavirus_disease_2019] [https://en.wikipedia.org/wiki/Severe_acute_respiratory_syndrome] [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Symptoms_of_coronavirus_disease_2019_2.0_in_Traditional_Chinese.png] [[kakuniza:Sabak Nubu]] aoqhr57m7v52n3uoct1u13jy1of4kst hinaliti 0 10478 90191 89783 2020-04-27T02:26:54Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki [[tangan:Phragmites australis Schilfrohr.jpg|縮圖|hinaliti]] hinaliti == kakilima == u hinaliti (lucik)(nu cudad a nipanganga;phragmites communis),singanga sa tu u langaw sanay i lahad nu hekal a lucik,(common reed),i lanulanuan ,i tukus,i dungus nu buyu' atu i suemeday a langaw kina lucik, mamin i kitakiay u tanengay i caldesay atu akutiay a kakitidan kina lucik yadah sa kulangaw makaala tu sabaw cacayay a bataan idaw ku matinengay miliwasakay tu nasulitan nu tineng sakay i lucik tu lucik nu lucik a lucikay. <br /> [[tangan:Baiyangdian Lake.JPG|縮圖|hinaliti]] == nilacul == ==== wayway ==== i na ayaw henay kina lucik a mulangaw, i sasa nu lala idaw ku mulalatay a lamit nu lucik anu i cuwcuw mulalat ku lamit kalankan sa kulangaw mulalat a silangaw, u cacay a mihecaan yanilalat tanen sa tu limaay a lalimaan ku nilangaw namakasasa nu lala ku lamit hani katalakaw u tusaay atu enenmay a 米 ku lamit, lalad sa ku nilangaw a mulalat ya papah nu nikatanayu tusaay a bataan atu limaay a bataan 喱米,malatusa ku nikasilac sadi'sa ku balu,telak nu balu cacay a bataan atu sepad a bataan 厘米 ku tanayu,u silac nu balu tu masacacaycacay sa idaw tu sepatay atu pituway ku balu adiadi sa ku cebal,mahida u pakayakayay nu bali a balu' nu 美周亞 a langaw ay sa i bayubayuwan.<br /> ==== u sapisanga ==== culay niu lucik idaw ku 纖維素, kapah salatatipeluken atu u 人造纖維。cunku nu kasumamadan sa u nu lucik tu ku nisangaan tu sikal wasasikalan, a nu misalumah atu dabek sa kapah sapisanga. kasumamadan anu i cuwacuway a niyadu' u lucik kaca kusapisanga' tu saiyupay tu iyup, yakaus nu lucik idaw ku u dindin nu lucik kapahsapisaasikank, ya balu sa kapah tu sapi lacul tu tatanga' han i taywan u silaya nu pinacadan nu dika, u papah nu lucik atu papah nu dadac pacumuten i tiwy u sapisalisinm manay u sasalisinanhan kya tiwy sa taunga. ==== kanpuyaku ==== u lamit, u lamit nu lucik,u nipanganga aca tu lamit, u sasapaiyuan nu kanpuyakay, ya lamit nu luci u cudetay. kasicedaman, kapah mibanaw tu baded nu bituka、mibakah tu akuti nu bala', sakakapah sa u saka kapah tu akuti tu ngaluh、akuti ku bituka amuuta', malbawa sibena ku bala'ay. ==== sakiyami a kungku ==== ==== 中國kungku nu sasumamadan a kungku《balu nu lucik i sulit》sakamu sa ku pade numin-ce-say u tana kupa ku sapisanga tu kibetula a kupa' tu nu wawa nida. milisapen tu ci ce-sayan, u balu nu lucik ku sapisanga tu kibetulay a kupa' ku nida.kibetul tusa nika caay ka kihku, tada cuedet nu sienaw ci Min-ce-say、katinengan nu wama kina. kawaw sa, tabakiay a nikabalucu', madih tu a paketung tu acawa, ci Min-ce-say sa patadu henay tu padak a wina musakamu. ==== == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:芦苇|wikipayke-蘆葦]] [[kakuniza:Hana Ating]] lst1048cq5b6aa1hi2iyh96rv15zjyv belus 0 10479 102660 102657 2021-03-11T05:40:55Z Hana ating 107 wikitext text/x-wiki [[tangan:Rhus javanica var chinensis2.jpg|縮圖|belus]] [[:zh:羅氏鹽膚木|belus]], u nipangangan nu matesekay (學名): 羅氏鹽膚木. == kakilima == [[:zh:羅氏鹽膚木|belus]] (u kamu nu La-tin : Rhus javanica, kamu nu [[Pangcah]] : lefos, kamu nu Taluku [[taluku|(taluku)]] : prihut, kamu nu Atayal : qpring), u nipangangan aca tu "san-pu-yan" "san-yan-cing" atu nu "[[Taywan]] a belus". == nilacul == === nikaliwasak === liwasak sa i Cung-kul-tu-lung, Taywan han-ku, cung-nan-pan-taw atu yin-tu amin. === u nikahida === ya [[langaw]] tu langaw sa sisa namakayda i sasa nu [[bayu]]' tu cacay a malebut, idaw ku tusa a bataan katukuh i tusay a malebut idaw ku cacay a depah. u [[heci]] tu mihecaan sabaw tusa a bulad katukuh i ayaw nu mihcaan tu cacay a bulad maduhem tu. i Taywan maadih ku [[lalangawan]] i tebanteban nu [[buyu']], buyu'an masakilangkilang atu i suemetay nu [[lala']]. u saahebalay ku nilangaw nu [[:zh:羅氏鹽膚木|belus]] tu kakitidan. namakayni i [[enal]] katukuh i tebanteban nu buyubayu'an atu bukebukelalan, idaw amin maadih ku langaw manamuh tu [[cilal]] ku langaway a kakitidaanay. anu kasinawan ku [[:zh:羅氏鹽膚木|belus]] ya [[papah]] mala kalawlawan alaw mala sumanahay, u sumanahay han kya langa nida. === sakasaan sakaycuwa === langaw nu [[:zh:羅氏鹽膚木|belus]] mangaduway a [[iluc]] nu [[papah]] kapah kanen, ya heci nida idaw aca ku kuhepicay tu [[cikah]], anu tanamen kacileminan kaahecitan, sacikahen nu yincunim kuwni, u kakanan tu nu [[ayam]] kya heci, u angangan nu [[paduh]] tahekal tu ku cikah, nu i lahaday a adipah sa mininac tu sakangaay kya kapah, u nika singangan nu [[:zh:羅氏鹽膚木|belus]] namakaw uyniay saan. u [[ciid]] nu mangaduway a [[:zh:羅氏鹽膚木|belus]] idaw aca ku [[cilekay]], mahida u micidekay a nilangaw, sakamu sa ku kanpuyaku tu uyni sa u wu-bei-ci, si tan-ning kapah kalasasapaiyuwan, u mahiniay a [[nanum]] atu sapi' lutlut midawmi' tu bangas saan sa. === u sapaiyuen === u [[lamit]] hantu: mibakah tu [[ledek]], pakapah tu idang ([[izang]]), mipuud tu idang atu siimelangay tu takulaway a muuhuh tu idang, u adada nu bituka, sipuces ku idang. u papah atu paduh nu lamit:taneng paiyu tu nikalatan nu bawu tu ledek, pucuh, u masidaday: paduh nu [[kilang]] mingaay tu milalitay a [[libung]]; u angnangnan: mikapah tu [[imelang]] nu tang-niyaw; u heci sa: sakakapah tu ya kahay ku telu’hu atu hina sitanangay. === nu imelang === u papah atu [[balu]] pacacamulen patelah a misangasip palunanumen, ya nisangasipan a nanum u sapililuc a sapibanaw tu udip ([[uzip]]). === u lebawa === anu siduka ku [[laway]] malebawa sa, u baluhay a ciid palamel tu cikah mipenec kya salananumen minanum. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:羅氏鹽膚木|wikipayke-羅氏鹽膚木]] [[kakuniza:Hana Ating]] lox0bnt8gmmsgzut9u3dxczved7z3qb masatademaway a buting 0 10480 93433 89857 2020-09-09T03:28:58Z Sabak Tutuy 76 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki == '''kakiliman''' == [[tangan:John William Waterhouse A Mermaid.jpg|縮圖]] 1962 a mihcaan i Sulian izaw ya cacay nu hitayay a balunga misulapay tu lalabu nu bayu nu Goba, mikawaway mikilimay tu bakudang a lacu, satu bahal maazih tu nu heni ya namakayzaay i Yatelans a masatademaway a buting. == '''nilaculan''' == itawya uynian nu Sulian misulapay i bayu a balunga, mitupinay tu kesiyciya atu sinmungay a hitay, i sasaay nu bayu nu Goba mikilimay tu 1962 a mihcaan na makuwangay nu Meiguo ya macelemay a balunga nu Sulian. sakukamu. uynian a balunga izaw ku nitupinan tu mibahelay a bakudang sa. cacay ya kesiyciya mikilulay tu balunga, na maka ci Uykelite puse na nilisimetan tu nakamuan patahkalen niza, ya misulapay a balunga katukuh i kitizaan nu macelemay a balunga, maydih ataneng mahapinang maazih kuya kitizaan niya macelemay a balung. satuway pazeng han nu heni ku nu nanumay a sapisasing kilul sa tu pisaungay nu isasaay a bayu, bahal sa muculal i nu ayawan ya cacay lumeniay a adingu mahiza u Ditu, ya tademaw amin panutek sa miazih mutuwa’ tu ku laway a pasema’, caay palatatenga tu mata nu uzip tu nikaazihan a adingu. tatenga, uynian masasumaay a mauzipay azihan sa u buting aca, nika mahiza u adidiay a wawa, izaw ku lingasa, u banges izaw sikiynas, pasayza sa mudanguy i nu ayawan nu sapasasingan, lalini’ sa ku mata niza pawang tuya sapasasingan, nika kasenun betil satu miliyas, ya mapaaway miazih henay a tademaw mapawan tu amin ku sakawawan, uyza saca cacay ku nizateng a hicaen mizakep ci nizaan sa. satu uyza nizakepan nu heni tu mauzipay nu bayuay, tuya sapitaneng a tangku nu heni, pazeng han nuheni i bayu tu pipazengan tu nizakepan, au u miadingki ku mikuwanay, caay ka tenes, masabana’ mabihkac tu ya wawa buting, satuway zakep hatu niya musakawaway a tademaw pazeng han nu heni i lalabu niya tangku, yu mibuhat ku heni tuya panan nu tangku, matengil ku lalum a ngiha’ mahiza u haytun ku suni niza, saca patahkal sa tu cacay landaway kulit a lima niza, ya cacay musakawaway a tademaw cumud sa i tangku a mitengteng miala patahkal tuya wawa buting a patayzaen nu heni i nu zumaan cacay u galasuay tingalaway a nanum pazeng han i labu nu tangku ya wawa buting, taneng maazih ku tanayu’ niza pakala tu tusa a dipah, u kinas amin ku uzip niza, u tangah siadiping tu nu ukakay, u sakacekukan nu tademaw kyam hawsa, patahkalen niza ya tangah niza i pabaw nu nanum sakamu satu ya wawa buting, na makayzaay i Yatelantisi kaku sa, paydangen kaku sa ku kamu niza.  ci Uynuke puse namatengi niza adidi’ tu a mapulin i sasa. uya nakamu niya wawa buting hawsa, “Yatelantisi” i ayaw nu pinaay tu a lasubu amang a mihcaan, na mibalat miawas tu Africa atu South Ameerica, nika mahicaay hakya haymaw satu mucelam ku lala’, a taneng patatungus tu baluhay a kakitizaan a mauzip hawsa, itizaay muenengay a tademaw haymaw satu ci lingasa’ atu sikinas ku uzip, malecad kuni kauzip nu mihcaan nu heni pakala tu tulu lasubu a mihcaan. ayza u katuud nu tademaw nu heni pakala tu tulul a lasubu amangan, saisasaay i labuay nu bayu ku heni mueneng, cacay nu ba’tu atu sanbu ku nisangaan tu tuse, u kamu niya masatademaw a buting hini sa. “Yatelantisi” a tademaw matineng mitudung malatademaw, paeneng sa tu demiad tahelal micamul tu katuuday a tademaw a miazih tu kacakat tu tineng nu tademaw. sazikuzay satu hawsa caay tu panukasen nu heni i bayu ya masatademaw a buting, azihan sa patayzaen nu heni i “Sue”, a kanatal, itiza i kaliyuhanay a kakitizaan malingatu migingkiw, nika yamauzipay caay tu pisakamu, macapi tu cacay a lasubu tu a mihacaan, i kitakit nu i cuwcuwaay a kanatal a balunga’ atu nu hitayay a balung’, i bayu madaceb tu katalawan a kawaw, i lalabu nu bayu izaw ku kaliyuhan micidekay icelangay a likat padil, atu muculal ku kaliyuhanay a caay katinengan a mauzipay. katukuh ayza, kuyni mahiniay micidekay, ayza katuud ku kesiyciya mizateng cay ka tineng tu mahiniay a kawaw. “ Meiguo” a kesiyciya miazih nigingkiwan tu pinaay a mihcaan, patahkal tu nizateng niza, uyni mahiniay micidekay hakay izaw i zikuzan ku ni dimutan tu canacana namakayzaay i zumaay macakatay ku nikauzip a kanatalay sa, mizatenga miazih tu mahiniay, i sasaay nu bayu a tademaw, tanengay i lalabu sibaliay a bayu mauzip, taneng aca mauzip tu sibaliay a bayu. u ayaway nu kasumamadanay sakacacay a tademaw sa ku kamu, u mahicaay a kawaw sa, ita u tademaw lalingatuan namakay bayuay sa, ayzaay a tademaw mananam tu i hekal mahiniay a sakuniuzip, tinaku , manamuh mukan tu aheciday, matineng mingaduy, manamuh mukan tu buting, uynian mahiniay u i hekalay tu zumaay a adupan cay kahini. patinaku kita u tademaw, anu masazuma tu kita u tademaw hawsa, hakay malatusa kuni kauzip nu mita u tademaw, i labuay nu bayuay atu i hekal mauzip a tademaw, tatukusay hawsa u tademaw han, macelemay i lalabu nu bayu, u i sasaay nu bayu a tademaw han. hinisa ku micudaday nu Eluosi, uyni paayaw a mizateng tatenga' anu ita u taneng ya i bayuay kaliyuhan melit a likat tu lalid nu dimiad atu laed nu demiad sulit han izaw haca ku nu ayzaay nu dingkiay a sapisausi, taneng ya i sasaay nu bayu a tademaw, kau meli a likat ku sapasuna' tu zazan pasayza titaan u i hekalay a tademaw patahkal tu satakus a mihulak tu mima. sakatusa tu azihan u i sasaay nu bayu a tademaw, cay kasatusa nu mita a tademaw ku heni, hakay munengay i sasaay nu nanum u masazumaay sitineng a waysin a tademaw kuheni, sakahiza uynian mauzipay sitinengay atu keci’ malecad kutineng macaliway tu ku nu tademaw a tineng. saca matineng i bayu mauzip, niku u micidekay ku mahiniay, caay ka katuud ku palatatengaay nu kesiyciya. Meiguo a kesiyciya ci Santesun i nikauzipay niza a demiad, itiza tu panutek tu i sasaay a kitakit saliyawliyaw sa a migingkiyu tu mahiniay a kawaw, yadah tu ku nisulitan tu sibaketay u siacaay a ulic. ci Santesun mikacaw tu mipelaay tu kuli a balunga’, i tippan a bayu i balunga maazih niza ku cayay sakaliyuhan micidekay a azihan, cacay masamulmulay salengacay micidekay a tuud, bahal sa namakayza matahpuay nu kuli muculal i bayu, “kaca” sa ku suni masetul mamelmel tu ku cacay dipah kakibetul nu tihpa a kuli, satu bahal sa malasawad tu, ci “Santesu” namakayni palatateng’tu ciniza, i hekal izaw tu ku satalakaway macakatay nikauzip nu i sasaay nu bayu sa, kilul tu nikacakat nu keci’, i kitakit tu i cuwacuwaay a kakitizaan lalid sa muculal, mahizaay i sasaay nu bayu, ya kamu nu pakazihay a tatengaay uynian u micidekay mauzipay, hakay u pibalakas nu itiniay a tatengaay hakya sa amin ku tademaw, iza henay u tademaw amin tu i cawacawaay a kanatal pakazih tu i sasa nu bayu tu nisangaay a luma’, kuyni nisangaan a luma, sakamu sa ku zuma a tademaw u nisubelidan abacu nu sitinengay nu i sasaay nu bayu a tademaw sa. 1992 a mihcaan tu lalud saluyalu sa ya kuli nu“Spain” i sasa nu bayu mialaay tu nu bayuay a lami’, satu sa maazih tu nu heni ku tabakiay tingalaw masamulmulay ku tukun niya luma’, 1993 a mihcaan pitu a bulad “Meiguo atu Yingguo” a kesiyciya i tippanbayu pakala tu cacay malebut a detek, i sasa nu bayu maazih aca nu heni ku tusa tabakiay a Cinceta, mahiza u malikatay a galasu nisangaan katanayu’ nu lilis pakala tu cacay a lasubu a ditek u talakaw pakala tu tusa lasubu a ditek, satu ya tusaay a Cinceta kaliyuhan malahdaw tu caay tu kaazih, caay tu katepa nu tademaw. u zuma satu u kamu nu i sakakaay nu hitay nu“Meiguo” ci henli, na i “Bermuda Delta” a kakitizaan i sasa nu nanum 360 a ditek, maazih tu niza ya Cinceta uynian atu “Aiji a Cinceta u hekal niza misengi tuyza i sasaay nu bayu tu ni sangaan a luma’, sanamin ku kamu nu binawlan amin u i sasaay nu bayu a tademaw sapiala tu na i sasaay a simal atu sagasuan nu kusi sa, u zuma a tademaw caay palatatenga tuyan a luma’ nu i sasaay a bayu a tademaw u aheciday a nanum sapala abesaay a namu a tuud sa, tuwaca u zuma a tademaw mizateng uyni sa sapadingki nu i sasaay a tademaw sa ku kamu, satu a mapatatungusay tuyni u kamu nu kesiyciya. sanamahini kuyni musin a “Bermuda”, i Bermuda’ u tabakiay a kenis sa namahini hinalalid macelem ku balunga' atu mahetik ku hikuki atu i tiniay a kenis a kacacayat tu caay kalecad a dingki, uyni tu cay ka lecad a dingki, anu malalacal tu isasaay a bayu a Cinceta, nika, izaw ku zuma aca ku singmunay miditekay tu lala’ hinisa. nu ayawan ni kaazihan tu isasaay a nisangaan a luma’ ,u tatengaay nu micidekay nu lahaday ni sangaan sa, caay ku nisangaan nu tademaw samin ku kamu, izaw henay ku kamu nu kesiyciya, uynian na Cinceta caay ku nu  lahaday a lalaculan sa, uyni kazihan tu kakitizaan a laed tu “Maya” a tademaw a niyazu’ caay kabatad tu Peninsula de Yucatan. na makayni ku pizatenga kyami hawsa, kuynian nisangaan a lumu’ hakay nu kasumamadan henay nu Maya a tademaw a luma’, zayhan na masumad ku hekal kyu mahamin tu macelem i sasa nu bayu. izaw hena ku milecaday, ayzaay tu Meiguo tatusa ya matinengay miala tu “Shark” , i Jialebihai a bayuan pakala tu sabaw cacay ku Shark a buting, u zuma cacay tula’ a”Shark” 18.3    a dipan ku tanayu, yu mitukad tuya “Shark” hawsa, i bituka niza mazih ku masasumaay a ukak, i pabaway nu uzip a ukak tulu hun cacay mahiza u balakiay nu tademaw a ukak, nika namakay masaditay a ukak azihan han nu tabakian a buting a ukak, itawya ya ukak patayza han nu mibutingay i taylin, nanikinsaay ya uzip niya buting, azihan tatenga’ u mahiniay u masatademaway a buting. pakayni i kapicidekan a ukak,u taylin miawzaay tu mitesekay a micekiway a tademaw, uyni nisulitan pacumud han i tinnaw, kilulhan mikulit tu wayway niya ukak tatenga u masatademaway a buting i pabaway a uzip sa u tademaw i sasa nu uzip sa u buting sikinas tuway. ayza palatatenga' tu amin ku binawlan, tatenga' i sasa nu bayu izaw tu ku mahiniay a mauzipay. == '''nisilitan''' == [https://www.youtube.com/watch?v=Kn_2YoYhMrA] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] l72srydzji1da2ih9hxa195gf192b5o ya huwankau hananay nu Kuwapin a ziday 0 10481 92618 92617 2020-08-24T07:44:14Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki huwankau hananay sa namakay i Kuwapinay nipikuwan katukuh i ka Dipunan itini i Taywan patadas, nu layakay nipiadupan tu Taywanay a yincumim, u liwan nikaenan tu titi nu tademaw sa ya ukak’ nitiman sangaan malasapaiyuay sapingaay tu udip nu layak. ku nika hida imahida sa caay pakapulu ku mamikuwanay, idaw ku cudad ni Hucuwan hananay ya ( Taywan maydemiad a nipisulit atu sapakatineng ) i labu nu nipasiked masasengiay a makakiketay nu kawaw.( ya Puli hananay a kenis nikaidaway a nanhuwan atu pihuwan. ya nu timulay hananay a yincumim sulul saan nipikuwan malaulayak ku udip sa cay pingayaw tu dumaay a binacadan, u mayamisay a yincumin sa malalaw ku tademaw atu hitay nu layak mingayaw maydih midakep, imahida sa ku maydih padebun a mikuwan sa sipaculien, u sakalihalawan sa caay pakangaay tu yincumin sa caay pakatena tu nikalalacal nu tademaw, matineng aca tusacumud sacaliwayan tu dadan, sisa masinpay kutangah nu Hulam amikuwan. mipatay midakep ku tademaw nu layak sa, cikciken ku udip nu titi nu yincumin, misiwbay pacakay tu titi cacay a kulitan makaala tu tusaay a bataan nu kalibuwah,malalaw ku mamicakayay kasenun sa mahmin mapacakay, sipitimhan nu micakayay kya ukak’, sipangangan han tiya ( Huwankau ) , u aca sa matekes caay kadawmi. sisa u mikuwanay mietel satedep tu nikahida,zayhan tada manina tu nikatalakaw a pacakay tu udip nu yicumin, makayi tu mitengi tu nakamuwan atu nipitena ),ya mikeliday i Taywan ci Hucuwan hanany i 1892 a mihcaan tayni, makaazih mapaengaw tu nikahida pacakay tu titi nu tademaw i tapiingan nu dadan , u nikasangaleb anu makazih tu nikatahkal nu yincumin a tademaw malalaw mingayaw mipatay, cikciken ku titi a pacakay, u aca sa cacay a kulitan sa makaala tu tusaay a bataan nu kalisiw, u micakayay sa madademec a malalaw maliyuh tu musilac tuni kaydi a mukan, u ukak sa hudhuden mitim palakukuying , sisa nudikudan sipangangan han tu Huwangkau, kanahatu misakelec ku cehuay mipulu palatek sa ku katuuday caay piqsikul tu nakamuwan a mahida. i kadipunan taceng cacay a bataan nu mihcaan ( 1921 ) a mihcaan i Taynanay a kenis i huyingay mubelihay tu kamu a tademaw, ci Piyeng kangying a nipisulit ya { Taywan hung su ce } a cudad, idaw ku masulitay tu sakay nina nu layak mukan tu titi nu yincumin tatengaay a laylay sa, ( i kakitidaan nu Nantoting Pulise inu amisan malcacapiyay aenengan, anu makapatay idaw ku nikaala tu cacayay nu yincumin sa beleng sa ku niyaduay tayni limulak sa amin mawawada mukan,imahida sa sipacacuyen nu heni ku tangah i sadicem nu kuwang… mikungkung tu musaliyud i niyadu lipahak sa tacuwacuwa paseneng tu nu dumaay a niyadu, idawaca ku dumaay a tademaw cikciken ku kudih misacacak mahamin sipakan ku tayniyay …). 《 Taywan cungtuhu sapacudad a nisasidumaan 》 mapaadih idaw ku nisulitan tu sakay mukanay tu titi nu binacadan sa, ihekalay a nikaadihan sa katukuh i kaDipunan a nipikuwan, u itiniay nikaudipan nu Taywanay a tademaw sa idaw henay ku mukanay tu titi nu binacadan nu yincumin a nina’, u duma nipiliyawlian sa yadah ku nipakucungkucungan, caay kau satenay hananay kunipiliyawli, idaw henay ku palaatiladan atu nipakanpuyakuwan tu panga, nu labuway a bituka’ yadah ku nasimsiman. ya misaydangay nu i kiwkayay a sasaydan nidatengan a pacudad itida i ( P266 ) nu masulitay . ( …idaw ku pinaay a bataan nu tademaw i cuwaay tu hakya caay kaadih, zayhan umaydihay a mucebis tu udip nu yincumin a titi sakangalay sapayiyuen, anu i enaenalan mapangayaw nikapatay sa, u balucu nu udip sa mausaw saw simantaen mukan, nu u dipay a titi sa palasacacay han micikcik, cacaken ku ukak’ malaatilad, dimuten sipipaising tu nika lihenan nu udip mala sakapahay sikangaay a sapaiyu. u titi nu binacadan ] u nikatekesan atu kakanen dada cikasa, u layak hina sipadimud tu ukak’ , saupuhan pacebuen i niatal tu nanum cunusan tu sapaiyu nukanpuyaku mietim, simala atiladay hananay a Huwankau, u sapingaay nu si imelangay nu tademaw tu lihen atu nikasulalis. u balucu nu udip sa taneng a sipisanga tu nipadahket nu caay kataneng nu nipahanhan a imelang, matekes ku sapaaca makaala tu tuluway a bataan nu kalisiw, u besi’ nu nipadahket sa amay sangaay tu nikaduka atu nikatuduhan, ( ya huwan u wan ) a nu kukuay a ukak’ sa i taneng mipaheket tu Tunghung hananay a imelang. i ( Taywan cungtuhu a sapacudad nisasidumaan ) a nisulitan sa idaw ku kemanay nu layak a tademaw tu titi nu yincumin saan atu masakukuyay a Huwankau hananay a masulitay. i nu ( Tayciw i hekalay nu binawlan nipidimutan tu sakay ulicay a cudad ) i labu, ya Tamawpu hananay a kakitidaan sa idaw kya cantiyin caay a nipisulit sa itini i 1908 a mihcaan hakya, ya Tungse a kenis ya cancu hananay a tademaw atu Tayaan a binacadan malpacaw imahida sa, sayaway sa sabanaen nu layak ku Tayan misangaay, nudikudan sa sacacay han ngayawan a mipatay,makaala tu sabaw papinaay hakya ku nipipatay, cikciken nu layak ku titi nu alipatu, sakabien tu ( huwana a kabi’ ) . u mukanay tu titi nu Tayan a titi nu layak sa , ahecid sa ku kamu, u nisakabian a nanum sa ( mupawpaw si bbulang sa ) . idaw ku masulitay, ( mataay a titi nu yincumin ) sa idaw amin ku sakapaluwaluwaysaan, uyda sa ya sawada atu bukes nayi ku puc sa, sisa idaw ku kamu nu layak, hini sa ( cacay ku nipingyaw tu binacadan tu huwana sa , mademec ku nipiadupan tu ngabul sa ku kamu ), ( nikaalaan tu cacayay a huwana sa, mademec ku nikalukan tu cacayay a mihcaan tu umah sa, mahamin ku udip makaen nayay ku liwan sa ku kamu ). [[kakuniza:Buting Nukay]] fjc6o0mkv46qb8w2vf4n39ybz00vcib hinaliti' 0 10482 89773 89746 2020-03-18T07:33:49Z Kimli isin 27 wikitext text/x-wiki u lucik (nu cudad a nipangangan;phragmites communis), u langaw sanay i lahad nuhekal tu nipanganga u lucik (common reed), i lanulanuan i tukus, i dugus nu buyu' atu i suemetay ku langaw nina lucik, mamin amin i kitakitay nu tunengay i akutih atu 3we72drzczj9kryr423agddcld2m6et mitena’tu libung a imelang, Taywan u canan a kawawan ku sapasubana’ tu kitakit? 0 10483 89754 2020-03-18T01:05:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== '''''kakaliman:''''' == libung a imelang, Taywan u canan a kawawan ku sapasubana’ tu kitakit?對抗冠狀病毒,台灣能教世界什麼事? == '''''ni…" wikitext text/x-wiki == '''''kakaliman:''''' == libung a imelang, Taywan u canan a kawawan ku sapasubana’ tu kitakit?對抗冠狀病毒,台灣能教世界什麼事? == '''''nilaculan:''''' == == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan:''''' == <br /> aaksks5ncxx1iswtyqdf1gjyvy2h2ce 2020 a mihcaan malaheci amitena' tu masaadipingay a ledek i Taywan 0 10484 124700 124683 2021-10-01T02:25:10Z Sabak5388 17 /* kakaliman: */ wikitext text/x-wiki [[tangan:衛生福利部部長陳時中.jpg|縮圖|Censecung台灣衛生福利部部長陳時中]]2020 a mihcaan mala[[heci]] amitena’ tu masa[[adiping]]ay a pihaceng ku libung a ledek i Taywan (kamu nu Hulam: 2020年台灣防疫的成功關鍵) == '''kakaliman:''' == "a mitena’ tu masa[[adiping]]ay a ledek a imelang, [[Taywan]] a u canan ku sapasubana’ tu kawaw i kitakitay"? a ulic. [[:en:Coronavirus_disease_2019|COVID-19]] 「對抗冠狀病毒 ,台灣能教世界什麼事?」的文章 == '''nilaculan:''' == [[Taywan]] mitena'  tu masa[[adiping]]ay a [[ledek]] a [[imelang]](Uhan a libung), (NBC news) ayza demiad pa[[tahkal]] tu mahiniay a [[libung]] Uhan, “a [[mitena’|mitena']]  tu masaadipingay a ledek a imelang, [[Taywan]] a u canan ku sapa[[subana']] tu kawaw i [[kitakit]]ay? a ulic” patahkal tu waluay tu ciacaay a Taywan: mahamim I kitakit u sapitena' tu libung a kawaw. 武漢肺炎台灣防疫,美國國家廣播公司新聞網(NBC News)今天刊登標題為「對抗冠狀病毒 台灣能教世界什麼事?」的文章。這篇發自台北的報導,列出8點台灣值得全球借鏡的防疫特點: 2019 nu masaadipingay a ledek a imelang.VDSSS (Uhan nu bala’ay atu [[COVID-19]])2019冠狀病毒疾病(武漢肺炎,COVID-19) ku kitakit macalap ku cacay lasubu a kanatal Taywan paubana' tu kitakiay amin, sapitena’ tu libung 2019冠狀病毒疾病(武漢肺炎,COVID-19)影響全球逾100國,台灣防疫可教導全球寶貴一課。. === '''sakacaay:''' === palaayaw a mitena' tu mahiniay a [[imelang]] cila a mihcaan sabaw tusa a [[bulad]] tulu a bataan izaw ku cacay a demiad, Cungku a sakaput a cikima' [[pasubana']] tu kitakit (WHO) I kanatal nu Cungku kaliwhan a libung, Taywan mitenaay tu a libung amikuwanay疾病管制署, kasenung sa a mi patucek tu namaku Uhanay micumuday I Taywan a [[hikuki]], mikingsa tu labang. 1:提高警覺、先發制人: 去年12月31日,中國通知世界衛生組織(WHO)境內發生多起不明肺炎病例後,台灣疾病管制署立即指示針對從武漢搭機入境的乘客進行檢疫。 === '''sakatusa:''' === palekal tu sapikuwan, Taywan mitenaay tu a libung amikuwanay疾病管制署, matalbalicacay bulad tusabataan a demiad, palekal tu 中央流行疫情指揮中心. 2:成立指揮中心:台灣疾管署早在1月20日便成立中央流行疫情指揮中心 === '''sakatulu:''' === [[kalamkam]] paketunsa a mikawaw tu mahiniay: Taywan matabal aca, mitena' tu pihacengay a libung, natahkal ku nikingsaan tu saka lima a demiad, hawsa Taywan I cacay a bulad tusa badaan izaw ku enem a demiad, mitena'ay tu, nu cumuday I Taywan nu namakaycaay 湖北省 Uhan a tademaw, katabalan tu I cuwacuwaay a kanatal a demiad, caay katenes haw sa, uya katuuday a tademaw, hatu namakayzaay i Cungku a tuse mahamin matena’ ku mi[[cumud]]ay nu hikuki. 3: 快速、果決地採取行動:台灣也很早就採取嚴格措施防堵疫情。在出現確診首例5天後,台灣1月26日便禁止湖北省人士入境,時間點超前各國。不久後,來自絕大多數中國城市的班機也被禁止入境。 === '''sakasepat:''' === uynian nu keci ku sapikingsa a mikilul tu mahiniay a kawaw: Taywan a cikima' ku situngusay, tu mikingsa tatengay a siimelangay nacima kunipulungan a tademaw. 4運用科技偵測並追蹤案例: 台灣當局掌握、篩檢確診案例接觸對象,並對他們實施居家隔離的速度很快。王智弘指出,當局也對檢測呈陰性反應的個案進行重測,主動發現新確診案例。 === '''sakalima:''' === [[Taywan]] a cenhu dadawa a mitena’, patayza I zuma a kanatal tu “kasasilaway”malingatu a makakilac, apalekal misanga tu baluhay, a misanga miculcul tu hitay a papipadang misanga, saydan sat u kunisangaan tu kasasilaway ngay zahkec ku tademaw, amipuput tu [[uzip]]. 5: 確保供應無虞為確保口罩穩定供應,台灣政府很快就禁止出口口罩、實施調配機制,並建立新產線,派遣國軍協助生產,使產量顯著提升,讓居民能夠保護自己並感到安心。 === '''sakaenem:''' === pakatineng tubinawlan: Taywan cehu amisalunguc aca tatukian patahkal tu kamu tu mahiniay a libung, midiput tu katuuday tu pa[[heci]] amusa[[kamu]] tu luwak a imelang patiyak tu tatengaay apibanaw tu lima, anuyaan a tu demiad.yu matineng ku tuyni u milaliday a imelang caay ka sakapili tu sitangahay a [[tademaw]] cayay aca pisakinih tu zumaay a kanatal atu masazumaay a [[binawlan]] amapadang mawada kuyni pisapangcah atu pisazuma tu kanatal a a kawaw. 6教育大眾: 台灣政府也要求電視和廣播電台每小時播送公共服務宣導內容,說明病毒傳播途徑、正確洗手的重要性,以及配戴口罩的時機。當居民瞭解傳染風險層級無涉國籍或種族,將有助減少歧視問題 == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan:''' == *[https://www.msn.com/zh-tw/health/topic/%E5%8F%B0%E7%81%A3%E9%98%B2%E7%96%AB%E8%A2%AB%E4%B8%96%E7%95%8C%E7%9C%8B%E8%A6%8B%EF%BC%9F%E7%BE%8E%E5%AA%92%E5%88%97%E3%80%8C8%E9%BB%9E%E3%80%8D%E7%8B%82%E8%AE%9A%E7%B5%A6%E5%85%A8%E7%90%83%E4%B8%8A%E4%B8%80%E8%AA%B2/ar-BB111iPi?li=BBqiNIb 台灣防疫被世界看見?美媒列「8點」狂讚:給全球上一課] *wikipitiya [[:zh:2019冠狀病毒病]] *https://en.wikipedia.org/wiki/Coronavirus_disease_2019 *[https://www.ocacnews.net/overseascommunity/article/article_story.jsp?id=254779] [[kakuniza:Sabak Nubu]] iam35402xrccmyfwq6hslig8rp3g1el ya La-mei a subal hananay a kakawaw 0 10485 94892 92615 2020-10-20T05:50:10Z Jasonzhuocn 316 wikitext text/x-wiki ina La- mei hananay a subal sa, nai 1636 a mihcaan nu hekalay nu bayu nu [[Taywan]] ( imahidasa nipanganga sa ya La- mei a subal han caay sa ya Cing-se a subal han ) muenengay itida a binawlan sa debungen nu Hu-lang ya tung-ingtu a kusiay mipatay, caay sa palusakalungen ( 奴役 )mamin malawpes ku yincumin a kawaw. nikalingatu nu kawaw i 1622 a mihcaan i cacayay a bulad, ya Tung - ingtu hananay a kusi, pabalunga tiya nu Lu- tehtan masakingmay a kulit a balunga, makalikeluh tu mapacukasay tabakiay a bali, masatedep i subal niya Siyaw liwciu hananay a subal, pahanhan satu miculcul tu tademaw i labu nu subal amidadum, nika nayay ku pananukasay nu midadumay, imahida sa tabakitabaki tuku bali, caay pakahalhal tu nikataluma nu midadumay kunida sa muliyay laliwan, nadikudan sa itawya sikatineng nu nikapatay nu taydaay midadumay a tademaw mahmin , sisa kakayda hantu sipangangan kya subal nuheni u Sikingmay masaliyungay a subal sa . sayaway a nikatayda mingayaw tiya Sikingmay masaliyungay a subal i 1633 a mihcaan i waluway a bulad, namamausasulit tu nulecadan a sasiwbayan a cudad ni Ce-celung atu nu Hulangnay, ci Hang-se puteman hananay sa maydih mipacuay tu Matu’ atu Siwliuciw, nadikudan sa nikalcadan a mihcaan 11 a bulad sepst a demiad, ya mikeliday ci Claes - Bruny hananay miladay tu tusaay sidubaay nu balunga, atu sepatay nu - Zuke’ hananay a balunga mingayaw, imahida sa i Siyaw liwciu hananay a subalay, cacayay a niyadu’ mahamin tuduhan, nipahabayan a pabuy sa hamin han mipacuk, muenengay i niyadu’ a tademaw sa milaliw taydaen i buhang nu babatuan. uydatu a bulad sabaw siwa a demiadan namamin malahuk, ya mikeliday tu hitay ci Claes- Bruyn ladayen nida kya Uylingken Haw atu ya nuliwanay adidiay a balunga pananukas namakay Kim - liyung a subal katukuh i Zelan - zeceng, ya Fuwike hau i teban nu bayu’ sa sikalitemuh tu tabakiay a bali mabelin kya. nayi maadih ku nikataluma sisa sayaway nipingayaw sa u caayay kalaheci ku sausi. sakatusaan nipingayaw ya malasakakaay nu tatapangan ya cungtu ci Hendrick- Brouwer kinapina tu a mayculcul tu hitay nida a sakasaken kyaking- liyungaya a subal sa a pasakamu. 1635 a mihcaan sabaw cacay a bulad taydaan nu hitay i Matu’ mingayaw, nudikudan sa maydih a pacebu tu ya La- mei a subal a balucu nu mukeliday, masakalah mayketun tu nikacaay kalaheci, sisa katukuh i 1636 a mihcaan i sepatay a bulad lima a demiad, ya ci Hansi- Puteman hananay atu nu Taywanay a sasalubangan ay a nikasaketun , a ya nu kiwkayay a simbu ci Lupo atu mamikeliday nu hitayay a tademaw ladayen nuheni ku sabaw lima kya nu hitay, misacabay tu nu ya (放索社)a tademaw kapulungen nu heni a mingayaw tu nu La- meiay a subal a binacadan.katukuh i sepatay a bulad sabaw cacay a demiadan i sansandeban sa pannanukas tu ca Lupo pakatineng tu nikataydaan nuheni. imahida sa sikatenengan ku masakapah ku nikalalacalan nuheni, u kamu sa malcadcad, nika ya 放索社 hananay a tademaw sa naynayi ku matinengay tu uncung hananay a buhangay a tademaw. mahida satu ya bulad tu pakakilul hantu kya ( Johan Jeuraensz. Van Linga ) malatatapangan mikelit tu lasubuay nu hitay pasu u pabalungaay, micunus henay tu nu biyaway a niyadu idaw kya ku pitu ancaay sa idaw ku waluay a bataan nu tademaw nu binacadan, luyaluy sa mukacaw tu tuluway a balunga taydaen mingayaw,nabuladan tusaay idaw ku cacay a demiadan, makatukuh tu i ( 金獅島 )hanany a subal kuwangen bakudangen nuheni kya subalay munengay a binacadan, simapatayay tatulu madakepay sa makaala tu tusa a bataan, nika ya 金獅島 nayay caay kataneng ku nanum pasu makalikuluh tu baliyus, muliyas aca nika i 26 a demiadan mapulung atu 放索社人 atu nu 新港社人, malaluung makakilul tayda i 金獅島, imahida sa u 新港社人 atu 放索社人 ku mikilimay tu dadebuan nu La- mei a subalay a tademaw, matepa nuheni kya masaungcungay a buhang, itida mamin milimek ku binacadan, nu aydaay nipanganga sa ya Ukuy- Tong han, imahidasa ya hitay nu Hulam sa siuculen tu sepatay a bataan nu hitay mamisebeng, cebesan aca ku kakaenanan atu nanum puutan ku sakatahkal nu kakaydaan, u wacah ku nipapihpih patalabu maydih anu caay pakadungdung sa tahkal satu sananay, hang tatenga caay pakatukuh tu tuluway a demiadan, sayaway caayay pakadungdung a tademaw culal sa makaala tu sepatay a bataan idaw ku tusa, walu ku tatama u dumaay sa u tatayna amin pasu wawa. nudikudan satu i limaay a bulad kakilukilul sa idaw ku madakepay, matenesmatenes naynayi satu ku makay buhangay a suni matengil sisa cumudan tunu hitay nu Hulan mididaw mahicatu ku tekiteki nulabuway nasa, kyu sikatawit nu miazihay, kadihyan sa u mabelecay nu tademaw sa makaala tu tuluway a lasubu nu tademaw kuni kayadah. uyda hantu ya madakepay a tademaw sa, pulung han sa makaala tu 323 ku nikayadah, ilabu sa u tatama makaala tu 53, u liwan sa u tatayna makaala tu 125 kuni kayadah, u liwan satu wawa amin makaala tu 145 kuni kayadahan, nika makaadih aca ku hitay nu Hulan nu dumaay a ungcung idaw ku milimekay a binacadan i labu, cacacay tuku nipingayaw tu hitay nu Hulan. ya mihcaan sa ya hitay ci ( Van Daellen ) atu u ca ulculan nida atu nu dumaay a minanamay henay a hitay nu pabalungaay, itini i 金獅島 tabatan nu i subalay a binacadan. sisa i pabaluhay nu bulad a demiad sa hamin han nu Hulan ku icapiyay a niyaduay a tademaw kinacacay aca taydaen i 金獅島 a subal misinanud a mayngayaw, mamisibek mamin sipalamal tuduhen ku subal, maydihpatahkal tu milimekay i buhabuhangan a tademaw, caay tu pakadungdung ku binacadan nu La- meiay a binacadan sa tahkalan mulaliw, mausaw saw nu hitay mupatay, masausiay nu mapatayay sa idaw ku tuluway kuni kapulungen, u madakepay sa nikapulungan makaala tu limaay a lasubu idaw ku sepat nu tademaw. nikalawpesan nu La-mei hananay a subal u madakepay nu tatamaan sa sipatadaen i Tyiun( 大員 )musapaya maluk, u tatayna atu wawa sa sipatayda i 新港社 a niyadu . imahida sa muenengay tu i tidaay a singbu ci 尤羅伯 hinadihdih, pasakamu pangiha ci ( Hanse - putemanan ), pananukasen tu i La- mei a subal sa ku kamu, nika caay sulul kya tatapangan nu Hulan, nudikudan satu kinapina ku hitay nu Hulam tayda i subal muliyaw milidu tu kay idaw henay sa tu liwan nu mulcisay, katukuh i 1644 a mihcaan idaw henay ku sabaw lima nu tademaw nu munengay itida. ya Hulan papiebawen nu heni ku Taywanay a mamidakepay, caay katenes sa mamin tu madakep sipataydaen i 大員, sisa sipakaulah han tu malacacay a lasubu nu 西班牙 a kalisiw,nudikudan sa sadikuday tu nu liwan tatusa sa madakep tu, nikahiniyan sa kakayda satu ku La-mei a subalay nu laylayay a likisi sikalawpes tu, sikatineng nu mita sa u lusa adada tu ku sipacabay tina nikaydaan a nadipaa. ya ci Yulupo hananay sa i 1647 a mihcaan mikusu' tiya 東印度 a kusi東印度 a kusi. tu nipisawacu mamin mapalawpes ku tademaw.tada malakuwit tu kunipatebuc sa. <br /> [[kakuniza:Buting Nukay]] lv8kx6byndii5db9xeu1d13ljqfvfd6 nakamuwan ni Cay-Ing-Wen cung-tung tu paniyul a sakakapah 0 10486 104596 104595 2021-03-26T01:08:25Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[kakuniza: Nuwatan O Kumud]] [[tangan:蔡英文官方元首肖像照.png|替代文字|縮圖|Cay-ing-wen cung-tung nu Taywan a kanatal]] nakamuwan ni Cay-Ing-Wen(蔡英文) cung-tung(總統) tu paniyul a sakakapah (蔡英文總統轉型正義演說) i 2016 a amihcan u cung-tung nu taywan ci Cay-ing-wen, napatadikud tu kamu paniyul a pakakapah (轉型正義) tu nadikudan, i binacadan nu itaywanay, sakamu sa ci Cay-ing-wen, yu mahida henay mahkatayni ku namakayniyay i hulam a tademaw, anu layak aca atu hitay nu Hulam aca, tayni ku heni i taywan sa misawacu i tamuwan u Binacadan(原住民)a yincumin, saan patadikud tu sasakamun i titaan u Binacadan(原住民), u nipatadikud nida tina kamuwan sa, caay kau la’tusay u kapahay tuway kina kawaw tuyniyan, nika, sakamu saan ku katuuday. anu tatenga’ patadikud tu sasakamuen, panacacay han ku kawaw kya u tatenga’ay patadikud, saan ku nipangiha’ nu katuuday, adiha hansa inayi’ ku cacacacay aca nu wayway, tadaw u nipahemul a cacay tu kamu i Binacadan, saan amin ku mitapalay . == anu tatenga’ mi patadikud tu sasakamun == sakamu satu ku mitapalay i tini i taywan; anu i cuwacuwaay a Binacadan, malecalecad ku nipiadih mutapal tina kawawan, i nayi’ ku heci nina nipipatadikud tu kamu saan, idayhan u paduh acacay inayi’ ku nilacul tu heci saan, u muhalhalay tu amin ku katuuday a Binacadan, tu nipilacul ni Cay-ing-wen tu nakamuwan nida, tu nipatadikudan a kamu tu nilacul a heci, katukuh ayda inayi’ ku tekiteki nu nipakilukilul aca, sepat henay a mihcan mamin tu misinkiw, tu sakinatusa nida a malaCung-tung, caay haw? an idaw ku balucu’ nida, amipatadikud tu nikapatelacan i tawya i kasumamadan, kau namakay labuway nu balacu’ a kamu ku sapatahekal, patengil tu katuuday a binacadan, kya amasinanut ku nipitengil nu katuuday mitapal. == wycanan ku pingalalan nu binacadan == ayda uycanan ku hahalhalen nu Binacadan tu tatenga’ay a nipatadikud tu sasakamuen, uycanan ku ngalalen nu katuuday tu nipaini tu sasakamuen, wahacacay han nu Kanatal a mupabelih i binawlan, u sasalabuen, u sahenulay a kawaw tu sakay tini i sabawenemay a Binacadan. # sakacacay, wahican nu Kanatal pasukas kuni alawan, i Binacadan tu lala’i kasumamadan, u naumahan nu Binawlan i tawya, anyaan pasukas ku kanatal a saheciyn musakamu kya, amasulinga’ ku nipitengil nu binawlan. # sakatusa, wacaay haw pasukas ku kanatal, tu naumahan nu babalaki i kasumamadan tulala’, unaluma’an u nikabulawan malimad,uni kaykaydaan mi lami’ miadup atu babutingan, aydaan u papasukasen amin nu kanatal kumahiniyay a lala'. # sakatulu, u kamu nu Binacadan i , nikatayniyan nu kahulaman i taywan, lawpes saca kukamu nu Binacadan i nyadu’, katukuh ayda amakaala tu waluway abataan ku mihecan, maliyuh tuamin ku wadiwawa nu binacadan, musakamu tu tadakamu nu binacadan, amalawlawpes tu kukamu inyadu’, u lalangawen u tuudamin unanam tu sakaudip nunyadu’, umahiniyay a kawaw caay kawnikakayi nu binawlan caay kaw nipiales nu binawlan , uni padetengan nu kanatal apa satedep mu sakamu tukamu numita, u mahiniyay a kawaw ahican nu kanatal misakaliyuh ku mahiniyay a kawaw. # u sakasepat, wapatibeng mi sanga’ ku tkanatal tu cacudadan nu Binacadan, awnu Binacadan amin ku pasubana’ay i cacudadan, kya ama palekal ku mamalawpesay tu a kamu nu binacadan, hinien ku kakawaw kya u tatenga’ay ani pasukas tu sasakamun, palu tatenga’ ku katuudaya Binacadan. # u sakalima sa, anu tatenga’patadikud tu nanu, kasu mamadan akawaw i binacadan hawsa, ku hakalamkam han paculil patapabaw pacumud i kinpu, tu nisanga’an tu hulic nu binacadan, tu sakay tini i naumahan unubayu, atu sapi siteked nu binacadan milhida maudip, itini i taywan kya u tatenga’ay ani patadikud tukawaw. <br /> [[kakuniza:Nuwatan o Kumud]] [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:Lami' Kulang]] 5iittsw9ntv5oc7nu92xofkzfr3wnnb Hali Butul 0 10487 103906 90055 2021-03-22T03:07:00Z Padakaw 75 wikitext text/x-wiki [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[tangan:HP - Harry Potter wordmark.svg|縮圖]] [[:zh:哈利·波特_(角色)|Hali Camu Butul]] (Amilika a kamu: Harry James Potter; ci 哈利 詹姆 波特 ku hulam a kamu) u cay katatenga a tademaw a nisanga'an nu nikakilukilul a cudad, u "Hali Butul" a nikakilukilul a cudad nu misulitay ci [[:zh:J·K·罗琳|JK Luling]] hananay. u cudacudad nu nisatahatahaw ni Hali Butul, mukilim cinida tu nikatinengan i cinidaan sa, u mapalaway ci Hali Butul, maydih malasakapahayay a mapalaway ci nida, u cudad nu nitanetanengan micudad nida i cacudadan u Hu-ke-wa-ce (Amilika a kamu: [[:zh:霍格華茲魔法與巫術學院|Hogwarts School of Witchcraft and Wizardry]]) sa, == hikahetek ni Hali == nanilecuh i 1980 a mihecaan 7 a bulled 31 a demoed, u wawa nu mapalaway ci Camu Butul(Amilika a kamu: ) atu '''''Makoay''' a'' mapalaway ci Lili Butul, u masacacayay a wawa a tademaw, (masipulu'ay a wawa 獨生子) naspiyan 命運 == wayway atu micidekay nida == === aadihan nida === i lalabu nu cudad, u masasibud tu butes ci Hali, mahida tu ci wama nida, u langdaway a kulit ku mata nida, mahida tu ci ina nida; i daw( izaw) ku cacayay a pildac (疤) nu duka, mahida u pirat-piyat i zais nida. makudus ku bihid ni Hali, === wayway nida === === nikatinenegan tu midindicu(魔法) === == daysan(財產) nida == === u kalisiw nida === === midindicuay a culay(沒有葉子的樹枝) === === dumaay a tuud === == maydihay a limecedan == <br /> == malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan == <br /> [[kakuniza:Hali Butul]] [[kakuniza:Lami' Kulang]] o5xa02en7yorjks86wmx0gqc9o7csbu timulbayu mingayaway Amis Lipu a hitay 0 10488 90108 90092 2020-04-14T01:39:04Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki == kakiliman == cacay aniwiwiway a subal i kilakilangan saapa sa tuluay lasubu a mihcaan, patatenga u Lipun mingayaw cay kademec sa ku kamu, namakay sakatusa a ngangayaw nu Lipun kapawanatu tu nu Lipunay ahita Amis a tademawan. ayza satu maazih tu ita ku lalum nu Taywan, ciniza namakay Taywan nipaculculan patayza i timulbayu mingayaw, i lalabu nu kilakilangan cacay mauzip itiza tulu izaw ku cacay a mihcaan. === nilaculan === 1974 a mihcaan MOROTAI i labu nu buyubuyu’an maazih ya cacay tademaw nu tusaay ka ngangayawan henay nu Lipunay a hitay, yu matepa ciniza haw sa tunu tuwa’ sa mihanu Lipun musakamu, sakamu sa caay ka zemec ku Lipun mingayaw sa musakamu, satu u Lipun itawya tu tuluay bataan a mihecaan mingayaw mazemec tuway kaliyu han niza, u tabesiw sanay tayni ci niza hakya asaan, azihan misapinang tatengaay namakayzaay i Taywan pusungay Amis a tademaw ci S-ni-iyw, i kaLipunan henay micumud tu nu binacaday iyung a sakaputay mala u hitayay nu Lipun, u Lipun a ngangan niza ci Cung-cun- huy- bu han, namakapabaw ku nipikuwang nu ada haw sa masasiwatid tuway tu cabay ciniza, satu tataytay tu i buyubuyu’an niya subal a mauzip tu tuluay lasubu izaw ku cacay a mihecaan.namahicaay ku kawaw kya tayza sa i timulbayu a subal mingangayaw saw? i tawya Lipun a Cebu malingatu mingayaw tu walibayu, katuud ku kakaydiha a tademaw a pacumud tuynian a ngangayawan,caay dada’ ka pinaay a mihcean tu pikuwan a pikilul tu kawaw nu Lipun, pasumana’ tu Taywanay a tademaw, kacacayen ku balucu’ a mikawaw tu Lipun asa, hakay aca katuud tu ku tademaw maydihay a paazih tu cay ku mapidahay ku Taywanay a tademaw asaan, uzuma maydih aca itiza i ngangayawan a singangan.1942 a mihcaan hawsa malingatu tu ku Lipuan misulup tu a cima ku maydihay a malahita sa tu Taywanay a tademaw, saayayaw 1020 ku tademaw taneng tu sa ku pizateng nu Lipun, azihan malaalaw a maydih milihiza malahitay, satu pakala tu sepat izaw ku tusa mang tu ka katuud nu tademaw, itawya tuwaca katuud ku caay kaalaay a tademaw uzuma kinapatay sa.matineng ku Lipun tu binacadan a tademaw matineng siicelang mangangayaw i buyu’ atu i kilakilangan a zazan, sisa misapuput tu nu binacaday iyung a hitay, nacacay tahkal ku masakaputay a hitay cacalasubu katukuh enem lasubu ku tademaw, patayzaen i timulbayu Philippines a kakitizaan mangangayaw, tayzaay itiza a tademaw caytu ka taluma’, kadihian sa ku madukaay katuud ku mapatayay nu tademaw. halu ci Sniiw a tademaw.1944 a mihcaan, tusa bataan izaw ku sepet ku mihcaan niza miecaw tu micidekay nu zazan bayu pabaway mapahezek, patayzaen tu ciniza i MOROTAI. itawya pingayaw kasaicelang nu pikuwang a lacu nu America hawsa, caliway tu tusa a bulad ku nipucumud pikuwang nu America. u Lipun a hitay cay tu pakademec tu ada,tazikuz satu micumud tu kacebed nu kilakilangan malingatu mingayaw tu kinapatay sanay a hitay,itawya malasuninipay a hitay ci Sniiw satu malaliwasa’ tuway ciniza tu cabay, cumud satu ciniza i lalabu macebeda a kilangkilangan a mihalhal tu mipadangay a hitay.uyza satu u nikatineng niza i buyu’ a mauzip, yu matepa ciniza hawsa sizikuz tu nu kalahitayanay nu Lipunay a zikuz, u kang a tupel, i limaay niza tusa a balud ya tulu walu amahizaay a kuwangan, pakala tu cacabataan ku lacu’, iza henay nu hitayanay a bakan, uyza u kakanan a siuy mamin nu hitayay a tuud ku sakauzip niza, mahini ku nikauzip niza i lalabu nu buyubuyu’an, katukuh i tulu izaw ku cacay bataan a mihcaan ka tenes itiza mauzip.uyza u nisakapu niza a hitay a tademaw pihacenng ku nikalasawad katuud ku mapatayay nu tademaw, ciniza satu u mapatayay i ngangayawa ku pilisimet cinizaan. i lalabu nu buyu’an atu i hekalay caytu ka lalicay maketun tu, uyza u nikademec nu Lipun mangangayaw cakatineng kaliyuhan niza.namatepat ciniza musuayaw tu situngusa mikawaway nu Lipun mipalita cinizaan, mahapinang ku nu Lipun akamu niza a patubili, namamin mitengil tu zikuza a ngangayaw tu pisakamu a kawaw hawsa tunutuw saca musakamu, caay ka demec ku Lipun, a tamuma’ i Lipun kaku sa.nazikuza satu Taywan a cenbu atu cenbu nu Lipun misulimet tuynian a kawaw, uynian ci Sniiyw a tademaw u sazikuzay tu a hungti a hitay nu Lipun sa, pakawlahen nu Lipun a canbu cinizaan tusa lekal micidekay a hitay tu mukiliday atu pipabeli pakalahan tu kalisiw mapulung pakala tu walu lasubu amang nu lipunay a kulisiw, sipangangan hantu nu mita Taywan cenbu tu kapahay baluhay a ngangan ci li- kuwang- buy han.taluma’ satu i Taywan ciniza, litemuhen nu Taywanan a cenbu lipahak sanamin ku binawlan pakazih cinizaan.1975 a mihcaan taluma’ satu i niyazu’ niza, nika mikadabu tu ku acawa niza, ayaw na malahitay sibili tu ku acawa niza tu ayzaay a tatamaan a wawa, ayza balakitu siacawa tu siwawatu,Taywan a canacanan a kawawan cinizaan mahiza u silaeday tu hekalay, musuaway tu kananamanay tu kika liwliw nu hekal cay kat, sangaleb satu nizatengan aku budibud sa ku balucu’, ci S-ni-iyw a balucu’ atu nikauzipan niza masatabaki kuni kasasuma cay tu kalecad tu nu ayaway nikauzipan niza,cay katenes a mihcaan sigang tu nu balaay a imelang mabelec tu ciniza, nikauzip a mihcaan niza limaizaw ku siwa a mihcaan ci S-ni-iyw u sazikuzay sautangay matepa masubeliday nu Lipun a hitay.u culal niza, mazateng tu nu Taywan a lalay cudadanay tuyni u malahitayay nu binacadan palatatenga’ tu lalay, tulin a milusimet tahkal tu yadah ku nu Taywanay nu binacadan yu ngangayaw henay mipadang tu lipun iza ku nisulitan tu mahinaay a kawaw, maazih tu kuynian nisulitan tu madukaay mapatayan a tademaw, palecad tu nu zumaay a hitay u pihacengay a kaput, nayi’ ku nipabelian tu kaizaway tu nipakulisiwan, palekal tu zumaay binawlan a nisakaputan papising tu pakayniay Taywanay lipun a hitay, milunguc tu cenbu nu Lipun pabeli tu tatudungay a nipabeli tu kalisiw.namahini kinakawa mazateng tu naayaway cungtung ci Li-ten-huy, namisakamu tu, matineng tu kaku tu lalum angec nu Taywawan a tademaw, Taywan a tademaw lacus a misakaku, lacus a misakaku tu nu uzip a kawaw, amisabaluhay tu sakauzip nu uzip. hinisa ku misulitay a tademaw, namakayni ci S-ni-iyw、Cung-huy-hu katukuh ci Li-kung-huyan, a caay ka hini ku labades u lalum haw? namakani tu laliyunliyun niza tu ngangan, a maazih tu nu mita ku Taywanay a tademaw lasubu a mihcaan kuni pisukut a dingu i kauzipan.1945 a mihcaan iayaw micaliw ku Lipun tu icelang nu mita u Taywan amisahungti i walibayu,1949 a mihcaan tu zikuzan Taywanay a tademaw amingayaw tu Talu a mipalikal tu nu uzipay a kakitizaan, satu ayza i nuayawan a dadipasan sademiad aliyaliyac sa amaydih mikuwang mitamud tu Taywan.mauzip tuyni a lala’an ku tademaw amin, ayaan tuway hakya taneng malatademaw tu nu uzip. == nisulitan == * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2020 a mihcaan itiza Hupu a niyazu'. * wikipitiya timulbayu mingayaway Amis Lipun a hitay.[https://www.storm.mg/lifestyle/815298] <br /> 214w9t5vzba9bclk46w7lokm0s3l4vt bangas 0 10489 102643 102625 2021-03-11T05:20:32Z Yiyang.sayion 74 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Melia azedarach 02.JPG|縮圖|bangas]] bangas (kamu nu [[Hulam]]: 苦楝), ngangan nu sulid i cudad (學名): ''Melia azedarachi''. == kakiliman == u bangas a kilangan tu mu[[langaw]]ay a [[kilang]] han. u sakay zayliyaw nu makaniay i’. simalayasan a [[buyu']]. u kinapaluma’ atu sapaluma’ sa u badic haen nu Arabia a kamu (阿拉伯語[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%BC%AF%E8%AF%AD]) tu nu mulalangaway a kilang. kina sapaluma' u sin-[[tangisngisay]] (星天牛[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%98%9F%E5%A4%A9%E7%89%9B]) a micabengay a mulangay a kilang, sin-tangisngisay manamuh mingednged tu [[paduh]] nu bangas, mangaduway a [[ciid]] atu [[papah]], matineng musatiku’ i labu nu paduh, mihalhal a malaengit sa micumud i angangan mingitngit nu dumaan a nganga. kina《nasulidan nu lutuk tu aadihan》tu nu naayaway nasulidan "papah nu bangas kapah tu palatuuten, kiyu u bangas han. ya heci sa adidi' mahida u lin, anu kalawlawan ku [[kulit]]. pangangan han tu cinlin, mitudung tu wayway (象形)." ya tuut malanusumamadan a [[tademaw]] palakupaen ngale’ ku salengac lameneng atu dawmih, u paduh nu bangas anisangaan tu ahaciday a sapaiyu’, sapabanaw tu kupa nu [[cica']] atu tatunih, kiyu singangan tu bangas han. sisa paduh nu kilang, u kilang heci saakenek sa, kiyu u pangas han. dayhan bangas nu heci anu maduhen sa kalawlawan ku kulit, a dihan mahida u adidi'ay a lintang, kiyu idaw ku nipangangan tu kalawlawan ku kulit, a dihan mahida u adidi'ay a lintang, kiyu idaw ku nipangangan tu nu kinmay a "Linheci" (kilinheci). <br /> == u sakazalianay nu makaniay == === u laliwasak === kinasapal namakay ni i sawaliyan atu ''Europe'' (歐洲) nu amis ida sa i [[China]], [[Taywan]], ''Korea'' (韓國), ''Japan'' (日本), Mian-Tian (緬甸), Iyin-Tu (印度) tu nu makacuwcuway nu niyadu' sa i Taywan nu [[enal]] atu makasasaay a buyu’, cun-ku-ta-lu-nunikaliwas i Kuang-Tung (廣東), Kuang-Si (廣西), Iyun-Nan (雲南), Si-Cuong (四川), Hu-Nan (湖南), Hu-Bey (湖北), He-Nan (河南), Kan-Su (甘肅), San-Si (陝西), San-Tung (山東), Giang-Su (江蘇), Ze-Giang (浙江),Hu-Pei (湖北), Kuey-Cou (貴州)..., i Taywan nu tada langaw a sapaluma’ idaw i Sin-Bei (新北), I-Lan (宜蘭), [[Nabakuwan]] (kamu nu Pangcah: Kalingku, 花蓮), Pusung ([[pusung]], 台東), Tao-Uan (桃園), Sing-Zu (新竹)、Miao-Li (苗栗), Tayciw, Zang-Hua (彰化), Iyun-Lin(雲林), Jia-I (嘉義), Taynan (台南), [[Takaw]] (高雄), Pintung (屏東縣). mamin ku enal tu i makasassaay nu buyu'. nu hekalay sa icuwacuwa nu [[bayu]] tu hekalay i paituway a lasubu nu dited nu nikenis nu masabuyuay a [[lala']] nu langaw sananay a kilang takutakuwan a lala', lutulutukan i lilis nu sauwacsauwacan, iteal nu dadadan atu umahumahan mipuuday saan, tada kalankan mulangaw kina kilang salungan aca ku langaw, nayi ku [[cilekay]], katuud ku palumaay salalidungen tu aadihan ani langaw tu kilang. caay kapilih tu lala', u tanengay cilemin atu batu nu kaabuahuwan nu pipic, iliken nu lala' mulangaw, lacus mahedun nika kapah isinanumay mulangaw manamuh tu siilalay mapacila, tucldes, tusanal, tubali tu cilekay, tu [[cikah]] atu uning nu lalid, caay ka talaw tu cilekay atu kaimelangay. === u mahidaay === namakay nu ayaman pasapalay tu supal paluma atu u lami't ku [[lalangawan]] tu nu kasilangaw. kina bangas a kikang u maluluay ku papah, mahida u cebal nu kawsa ku kiya kilang, u nikatalakaw makaala tu sabaw limaa tu tusa a batan nu ditek. ya paduh nu kulit sa [[abuabuwan]] atu kalumenimenian, kaletakan, ya ciit kalasibanu han mahida sa u bunac, nadikudan maluluh, kaluteman tu ku maikesay, masabalaki kuni katalakaw, yadah ku caang, ciid ahbal yanuayawanay sa kaseday, cuyacuy, u papah nu letak masa adidiay ku kalawlawan nu paduh i buhan. i tepal nu kalawlawan ku ka salengac nu kulid, kalawlawan atu kasumanamanahan. angangan u paduh kaabuahuwan, caauy ku niukalaletakan atu nikatabaki nu buhan nu paduh. === [[papah]] === yapapah satusa satulu saan ku ni katibahba mahida u [[banuh]], masasuudip, ku nikatanayu tu tusa a bataan~walu a bataan sulid;kaus nu papah pitu atu pitu ku tanayu i adidi’ masatikuk ku nikamuluy tuni kasadicem aca, u sailucay tanayu pitu ku tanayu i adidi' masatikuk ku nikamuluy tuni kasadicem aca, u sailucay tanayu kunikacuwas, simasiwitay, u lilis sa mahia u salusalus caay kalecad ku nikasa dicem u langdaw sa , ku satadipelukan a tadipeluk, mangaduhen sa mahida sibunacahy ku banuh, nadikudan naya tu ku banuh nu belih anu adidiay nayi tu ku salengacay a bunac nu banuh sa, nu hekalay langdaw sa, u belih sa landaw, u langaw atu nikasasulangaw, u [[iluc]] nu cacay a papahan tabaki u sasatupelukan ku nikatanayu’ tusa-pitu sulid ahbal tusa-tulu sulid;sadupin sa ku papah, i tapiing nu lilis sabaw tusa-sabaw enem saan kasiwisiwidan ku nikatababaw, saahbal sa. === [[balu]] === sadingsing u lalud ku nikasibalu, yu balu samulu sa ku nisabalu mahida nu kawsuwa kya balu, u iluc atu cica’ nai' kubanuh atu namangaduhen sikinec tu apuyu' nu banuhm u nikatatanayu nu papah tu apuyuan, u balu malatusa sa kubau, bangsi, ku nikatanaya caay sulid; kakicuh langdaw masamucuy, labu ku letak, u nikasaletak masalicaes, masamulmul ku licaes atu masadicemay, u [[tukus]] dicem sa, mamin langdaw masasubelih u sibanuh, ya hekal apuyu tu ahemiay a banuh masasulangaw satanayu sa tu cacay nu limaay a mm (公釐);picas nu balu epat~enemay, kaludim atu kaludiman ku kuli, masalicaes satanayu sa ku nikasamulmul, masakalilin ku tikenih nu licaes atu masadicemay, sedal平展 atu maliyucay, liwasa mulangaw, sibanuh kamabelihan madeked ku hekal, langdaw sam kuniukatanayu cacay sulid tama nu lucuy 蕊 cacay a bataan~tusa a bataan, kaludinman atu ludimahy ku kulit,masakeliw ku adidi, nayi tu ku banuh atu micapi tu nayi ku banuh, idaw ku masabuhanbuhany, mida enem~walu mm (公釐) sapicaspicas tu cacay a bataan, tusa-tulu sa ku nikasadipag silsil nu balu cacay a bataan, masapatan ku langaw u nikatanaya pitu~walu mm (公釐);sabalu cacay a bataan masamucuy ku nikatanayu, u tukus masasdicem, daletak sa atu mikaletak mulangaw, langw sa i letak labu; i pabaw nu sahecan micapi tu masamaliay, nayi ku banuh, lima~enemay, 每室胚株2顆 ya sabaluwan satanayu, u salangw nu iluc, masatangah ku tangah lima ku pela nu tukus, caay katahekal ku tamaay a 蕊lucuyay === [[heci]] === u matabuway ku heci, masalecas, mali, masamulmul, u iluc alahican idaw hen ku na baluwan, sinakakicu han henay, takelal, langdaw ku kuli, a nu maduhem sa kalabuwan kuni kalawlawm masakalawlaw tu, sakalawlaw sat u atu kaluetem tu nikasalawlawan nu kuli, micidek ku sanek, kacileminan, u akenek;sitabu ku paduh heci sa u kalawlawanm a hemi’ mapananum sa lameneng; cacay aca ku heci', u nikatanayu sa cacay kyat tulu hunan (cm, 公分), u ahebal sa walu atu sabaw lima mm (公釐), ya sapaluma sa masatiku' kay atu mulmulay nu tiku', langdaw kalawlawan atu kalutenman nu nikalawlawan ku kulit, u heci ma tu sa dicendicen ku sapaluma’ sepat atu enemay, u ni katanayu hatida cacay atu cacay nu pangkiyu a hunan (cm, 公分). bacukalankan ta baki ku bangas u [[lamit]] saahebal sa talabui lalah ku lamit, u sakapahay sapipuud tu balat, kapah paluma i dadadanan, sakilangan atu iaidangan nu aadihan a kilang. ahemiay a kilang bangcal sa ku kulit takelal, dawmih, kapah sasangaan tu elung, papitidaan sapukawan, sapisadadiw, sapisaluma’ atu kelakela mamin tu sasangaan. u mangaduwa atu baluhay a ciid kapih kanen. namakapaduc hay sa tanen palabangas nu adimutu ancay sa 川楝素 (ioosendanin), tanen sangaen tu sapayiyu nu sakay I cilekay tu cacay a lasubu idaw ku na makapapahay a tiku’ atu nu keliway cilekay nu sapipatay. U baluhay nu papah sa tane kalasapayiyu nu umah, sapicengel,kapah mikutay tu sapiduhen tu pada’, u maacakay nu papah sa u mamiselep tu nu lacusay a lala' nu idaway ku〝〞hananay atu pakatalakaw tu su-wan-cin-c pakayadah tu kuwan一氧化氮 tu ni pakakibetul. Ya balu satu sa kapah hudhuden misanga tu sakabangsi nu sumal, i《Iaadahan nu nasulitan tu nu [[lutuk]]》uhan sisulit tu balu atu papah sapasaksak tu lilal nu kakabian sa, taneng mipatay tu kutukutu atu licaes I taywan nu puyuma' u mapalaway sini dikec tu balu patabesiw han I cihek, mibahbah tu lacusay nu mabelecay, milunguc tu baluhay nu sakakapah tu mihcan. U taywan nu pancahay sa u misabaluwan sa palasadingsingen ku demiat anu katukuhan tusa, a nu siheci tuway singatu tu wamamibutin u sading ku sapibuting sa.anu ya heci atu papah padengen I pakaysingan, wamamibah bah tu mamumu a cilekayay. u heci nu pakuh a tu heci sa, kapah sangaen tu salngacay a epah sapisakawaway nu ciu-cin; ya he-ze-u hatu sa kapah palapikien, u sabun atu lun-huwa-u; ateka ku pakuh kapah pala 糖醛 atu palatuden. === sakay sapaiyuay === ==== pakuh nu atu paduh nu kilang atu pakuh nu lamit ==== kina bangasan sa ya paduh nu kilang atu paduh nu lamit u kulayuay nu pakuh, akenekkenekan, kalcudecudetan, sibayduk, tu nu atay, buwak bituka masatulu kin, kina bangas taneng paiyu tu sibasalay, ninasulitan sa i《min I tu nu dumaan a sulit》sa, i 中國u kulayu nu paduh sapisanga tu sapibahbah tu cilekay makaala tu idaw ku tusaay a balbut nu mihecaan nu laylay, mikapah tu nu kinayi nu cilekay, ikanpuyaku han tusa mibahbalhay tu cilekay han, kina sasapaiyuan namakay i 河南、湖北、貴州、四川、江蘇、陝西、雲南、安徽 atu 甘肅等地。mibakah tu baded tu suened,mipatay mibahbah tu cilekay, u simunat atu piyasay a min, sakay nu wawaan a cilekay (小兒蟲癪), tu [[basal]], u 鉤蟲 ayibelangan蟯蟲, nu pukiay a cilekay, nu tibenim nu bildac nu tipala’ atu nu kalatan nu bau’ amin, nu sakay hekal a sasapayiuen sa u pildac atu tibeni’. nuayda sa kalasapaiyuan nu mikinkiuway tu pasubana, ya kulayu nu pakuh tatenga u mibahbahay tu cilekay midemec tu imelang nu payduk, mamipuud tu ulat nu banes tuni kasalalidlalid nu cilekay cin han. u kulayu nu paduh sinicici tu sapaudipay tu nu 川楝素 atu kulayu su, u nipalanlanen palacacay ani pisanga nay ku sanek numikala besbes, miwawies tu sapipahanhanan, sakay banges nu ledek a mibahuy tu banges. Sakay hiniay tu sipil nu makay pukiay, micecepay,鞭蟲 atu tipal nu tangah amin nu sakay cilekay. Kulayusu’ u mamibahbah tu basal a nu micaliway tu basal nu banges micicen tu heci, mapadang ku cilekay misasalulut nu tuyu’, kya a mahepec makitiw sisa suku satu kunikasukut.kyu caay tu pidep i sawada' ku cilekay kya tahkal makay udipudipan sisa mabahbah ku cilekay; kulayu素 pakanamuh tu sawada'ay kuyni, mapapadang patadu tu sawada' pacaculi atu pakelec, u mamibahb ah tu cilekay sa caay tu pacamul tu sakipiyasan a patadu'. u paduh nu kilang sa sengelen tu epah, u satanengay sakay i langdaway a 木黴菌 atu 黑麴黴菌 tu mamipuu' tu sakayitini saan, 乙醚 mipecici'an kinatuudan tu sakay masabuduay a 鐮孢菌 tu sakaytini', kulayu nu 甲醇 nipecician sa sakaydini i 黃色毛癬菌、同心性毛癬菌、許菌氏黃癬菌、奧杜盎氏芽孢癬菌、masabiay a kulit tu adiadiay nu langaw a 癬菌 tu mamin amin idaw aca kumamipuud saan, ya nipecician pakabaeedan mikapah tu yada nu 癌症 nikamabe sian tu daiadi nu niculal edaw aca ku sakaydin. '''papah''' papah nu bangas kapasapaiyuen, pangangan nu kanpuyaku sa u kulayu han nu papah, sini misasa tu a kuti' papah tu nikasapi', mipatay tu cilekay, pasatedep tu cangled atu pasate tu naculilan tu hanhan nu adada', pakakapah tu nikalatan nu bawu , tu calengd n tibeni', mabuklac,sidad,usida nu puki' kasicilekay, mabutulay nu adada atu nikapulingan tu lebawa miminm, ayda u mikinkiuway tu sapaiyu tatenga tu san ku bangas nu paduh sakapahay mibahbah tu cilekay, miwawiwes atu mipulu' tu 菌nay saan, tu mihecan edaw tu ku aalaan, anu langdaw aca atu niacakan sa. anu mangaduway a papah sipasi i banges sikasalengac nu ngadu nu banges, ya papah anu ngasipen sa sapisipu tu udip kapah caay kaletak ku banges atu mingaay tu makuliay a banges. '''balu''' balu nu bangas kapah sapaiyuwan, u ngangan nu kanpuyaku balu nu bangas, misasa tu bada, mibakah tu suebed, mipatay tu cilekay atu sakacaay kacalenged amin kuni sa,nu tibeni,nu tiplah aca mamin, i sepatay katukuh tu limaay a bulad muwala, pawali, miacak atu mihilhil. ==== '''heci''' ==== u heci nu bangas kapah kalasapaiyuuan, ngangan nu kanpuyaku u kulayu', atu nu heci nu kulayu sa akenek, cuedec, maatay, sawada, saisian,kina zayliw nu sapaiyuan namakayni i 四川、雲南、貴州、湖南、湖北及甘肅 akakitidan,u 四川 ku sayadah, misasa tu bada,suened,mingaay tu atay, u hanhan, mingay tu adada, aisian atu mipatay tu cilekay amin, u heci nu kulayu idaw ku nasulitan tu 《sitangah a malukay nu nasulitan tu nu lutuk》, wini a tuudan sa idaw tu kunisulitan「u heci, u akenek, cuedec,misasay tu inelan tu nu sienaw tu caldes, nu utiih; mipatay tu sakatuluway a cilekay; u bildac, nu saisian. 」 u mingaayay tuimelang, nikasienaw tu caledes tu nikadahen nu mikacawcaw,basal,basel,sipil, nu pukian amin a cilekay nu imelang, nu tipala' piltasmletak matibeni, kabutul nu adaday, masaupu ku cilka nu adada nu bili, tu nu baduwacan a nika adadan anu maletak nu kuka ku banges sa miyala tu mataay a heci penecen sipasip tu kuka,mingaay tu claenget atu adada, u heci atu 凡士林 atu mangaay a simal nu babuy palamelen sa palakacien kapah sakay tipala'. idaw nu mikinkiway sa patatenga u kulayu u mamibahbah tu cilekay, miwawies tu ledek, miwawies tu tadutuk,mipuluh tu ulat nu tatangahan nikalalitemuh atu u 金黃色葡萄球菌 idaw ku nikapuluan tu winian. ==== '''[[ledek]]''' ==== kina bangasan mamin siledekay, ya bangasu' idaw ku nisupetay, lacus matenes atu yadah kunikan, anu malitin mi[[nanum]] sa lacu mangasiw ku sepatay a demiad, sakihekal lacus mangasiw ku pituway a demiad, anu mingaay tu laed sa lacu sainayay tu tusaay katukuh tutuluay a bulat. ledek sakay i tini i bituka sa caay kadengan ku ni cuca tu sakay i nuidangay a kakitidan, buwak nu adidiiay i bangesay a 細胞 way sa idaw ku mi cicem atu palacusay. anu pihacengay ku imelang nu galucu,u milalitay a hiwhiw, u malahul nu bituka, nu caay kataneng nu idang nu masiyanay a udip. nu sabiliyay, atay atu buwak u sakacaay henay kalahciayay, pi'atu bituka kacucudetanay atu micacu nusay, u legawa nu bituka lacus micukaymas, kanahatu anu taneng sa kuicukaymasan hakiy idaw tu ku masinawalay nu tangah, nu adada ku tangah, hinabih maluwap, muta', a dada ku bili. maidang ku labuway. muta tu idang. sitai’ tu idang muysi tu idang caay kaasu ku nikan hinabi’. malbawa ku bituka kmasiwduk ku bituka atu matemin ku bituka masakalawlawan aca talakaw ku氨酶. talakaw ku sumanah nu idang nu besi amin sa ku udip. Tababaw ku akuti’nu udip. Mabulilah tu ku mata caay tu sawlimen ku nikabiyalaw nayi tu ku nidatengan atu caay tu kasatandaw hinabi’. hinasukut maisi’ sibulang ku isi’siidang ku isi, ya isi idaw ku babesian tasasa ku idang caay kalalucek ku balucu mutiyung mabi’ masemel ku sapihanhan a muhanhan anu pihaceng lacus ku hanhan sa caay tu culil ku labuway hakya asikapatay anu macikuku sa tadayadah ku nikan tu bangas sa pakacaay atu pakatusa atatukian kyu tahkal ku malabuway anu kikec han sa maduka ku bangas. palucek tu sapaiyuanya sapaiyuan a paduh nu bangas tu nudumaan a kilang niacakan a paduh atu lamit nu paduh ku sapaiyuen tu mihmihcan taneng muwla’, yu i sadingsing atu balangbang kina tusaay a puu’ u sakapahay. nika u paduh atu lami’ a banaen misakapa a mikiskis ku paduh kiyu pawalien; kina paduh caay kalecadlecad kunikasaan masadumaduma ku nikasacacay sitanayuay simaluluday u nikapankiw nu malulud tanayu a puyu caay kalecaleca ya paduh kaabuabuan ku kalutinman nu kulit u paduh malaten ku nilalad kaabuabuwan ku kulit atu nikakulibed nu nikabalad anu masadi sa, u tanayu tuluay atu cacay a lasubu hunan (cm, 公分), u kibetul sa cacayay atu pituay; ilabu nu paduh kalawlawan atu salengcay ku kulit ateka sa amimangeli. sacacacay sa matatungduh ku 纖維化、氣微弱. akenek saneken. paduh nu lamit.knia paduh nu lami’ cacay kalecadlecad kunikasa lululud tu nikatanayu ahebal apuu’ tu nu adidiay caay kalecad u khkalay akulit sa kaabuabuan lumenimenian atu lutinman maadih kya paduh nu nikaletak caa malalecalecad ku nikaylabu nu calekah , sinikasaditan kina kilang masakineskines anu maikes tu sa hetisa mabelu’, adihan sa kalutinlutiman ku nikasumanah nu paduh a kulit ya kibetul sa tulu atu enen mm (公釐); numakalabuway sa kalawlawan ku kulit, adiadi ku kulibed, ateka caay kangeli, silusi nu picih tu 纖維化 sakawala wala sa ku nikaltungduhtungduh nu 纖維化 tu masakeliway nu Sali, sapudac sa ku nikalaliyas caay kabangsi, akenek sa, u nikaacak, kibrtul tabaki, u caayay kanuin mapudacay a nikiskis ku sa kapahay, u langaw i《cun-ku nu nasulitan a sapaiyu nu cudad》san, u sapaiyuan aca ku kulayu asapaluma tu langaw anipalangaw, namakayni nipalalucek tu sasapaiyuan sa, maawas tu ni palucek a tuud, kyu masimaw ku sasapaiyuan a zayliw a kapah.idaay anikinkiuwan sa u lamit nu paduh ku talakaway asapaiyuen, ya micapiay tu lamit nu paduh tu ipabauway ku satanengay a sapingaay tu sakapahay.kasinawan miktus tu paduh u sakapahay.nu balangbangan mikitus tu lamit nu papah u kapahay tu. kulayuaw maduhenmay a kulayu ku sapisanga tu sapaiyuan I balangbalangan atu kasienawanay a kulayu kalawlawan ku duhem kya mupelu’ atu mapeluay a kulayu kya muacak,pawal,atu muhilhil; sakaymulu sa ku nikatanayu, u kekal sa kalawlawan atu lutinman ku nikasu manah makulibet, nika masadit ku takelal,ya nikatanayu cacay idaw ku tusa atu tusaay hunan (cm, 公分), 直徑約cacay atu cacay idaw ku pangkiw 公分; u kulayu sa sakimulmul sa tanayu, idaw aca kunikasilebung tu limaay atu enemay ancaay sa waluway a telilic kina langaw namakayda i,《cun-ku napaiyuan a nasulitan》nay, u sapaiyuan a kulayuay tu nu sapalumaay a nilangaw sa a langaw,namakayni I sapisanga tu sasapaiyuwa ani palucek tu sapaiuyu, makaawas tu ni palucek atu tahkalay a tuud,kyu a masimaw ku sasapaiyuan a zayliw akapah. nu tusu a kilangtusu. i Lipun (日本) 廣島縣福山市、高知縣高知市atu ukinaw 北谷町 kanca u bangas ku 象徵 nu. ==== misasengiay a langaw ==== nu iaywan a kilang(kaelreuteria elegans) nu langaw sanay a kilang, masatibahbah ku papah mahida u banuhay, u bangas nu paduh idaw aca ku masacilisay a letak, i iaywanay a kilang masa nu laden ani kasabudacbudac nu letak. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%A6%E6%A5%9D] == ya kilang nu bangas u lalangawan nu Sakidaya (撒奇萊雅文化中的苦楝) == '''bangas nu heci u kulayu'''' yuni u kulayu' hananay sa idaw aca ku sapakungku yumahida u babalaki kanca sikamu aca inaayaw kasumamadan henay ya kulayu' namakay i balangbangan katukuh i kasienawan maduhen tu kya kulayu' malukakanan nu tademaw yu mahida hen taneng sauduan yu mahida henay. u nakamuwan nu babalaki atu i nasulitan nu lala' sa u mikaw-kuay a tademaw namakakutkut tu kasumamaday a nibalengan tu tatayna, ya makutkutay a tatayna siudu' tu nisulsulan a udu nu kulayu' a nisangaan tu udu'ay, yu sumamada u sakasenengan hakya u sasaadingan hakya ancaay sa u sakabangcalay hakya caay hen pakatepa tu tatengaay a palucek tu sakay udu' nu kulayu' tu nakamuwanan nu tademaw. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan * [[:zh:苦楝|wikipayke-bangas]] [[kakuniza:Hana Ating]] o7w8lxw0aoailsl9f4035zcfcu8qha0 timulbayu mingayaway Amis Lipun a hitay 0 10490 90135 90134 2020-04-15T12:23:33Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki == kakiliman == cacay aniwiwiway a subal i kilakilangan saapa sa tuluay lasubu a mihcaan, patatenga u Lipun mingayaw cay kademec sa ku kamu, namakay sakatusa a ngangayaw nu Lipun kapawanatu tu nu Lipunay ahitay Amis a tademawan. ayza satu maazih tu ita ku lalum nu Taywan, ciniza namakay Taywan nipaculculan patayza i timulbayu mingayaw, i lalabu nu kilakilangan cacay mauzip itiza tulu izaw ku cacay a mihcaan. == nilaculan == 1974 a mihcaan MOROTAI i labu nu buyubuyu’an maazih ya cacay tademaw nu tusaay ka ngangayawan henay nu Lipunay a hitay, yu matepa ciniza haw sa tunu tuwa’ sa mihanu Lipun musakamu, sakamu sa caay ka zemec ku Lipun mingayaw sa musakamu, satu u Lipun itawya tu tuluay bataan a mihecaan mingayaw mazemec tuway kaliyuhan niza, u tabesiw sanay tayni ci niza hakya asaan, azihan misapinang tatengaay namakayzaay i Taywan pusungay Amis a tademaw ci S-ni-iyw, i kaLipunan henay micumud tu nu binacaday iyung a sakaputay mala u hitayay nu Lipun, u Lipun a ngangan niza ci Cung-cun- huy- bu han, namakapabaw ku nipikuwang nu ada haw sa masasiwatid tuway tu cabay ciniza, satu tataytay tu i buyubuyu’an niya subal a mauzip tu tuluay lasubu izaw ku cacay a mihecaan.namahicaay ku kawaw kya tayza sa i timulbayu a subal mingangayaw saw? i tawya Lipun a Cebu malingatu mingayaw tu walibayu, katuud ku kakaydihan a tademaw a pacumud tuynian a ngangayawan,caay dada’ ka pinaay a mihcaan tu pikuwan a pikilul tu kawaw nu Lipun, pasubana’ tu Taywanay a tademaw, kacacayen ku balucu’ a mikawaw tu Lipun asa, hakay aca katuud tu ku tademaw maydihay a paazih tu cay ku mapidahay ku Taywanay a tademaw asaan, uzuma maydih aca itiza i ngangayawan a singangan.1942 a mihcaan hawsa malingatu tu ku Lipuan misulut tu a cima ku maydihay a malahitay sa tu Taywanay a tademaw, saayayaw 1020 ku tademaw taneng tu sa ku pizateng nu Lipun, azihan malaalaw a maydih milihiza malahitay, satu pakala tu sepat izaw ku tusa mang tu ka katuud nu tademaw, itawya tuwaca katuud ku caay kaalaay a tademaw uzuma kinapatay sa.matineng ku Lipun tu binacadan a tademaw matineng siicelang mangangayaw i buyu’ atu i kilakilangan a zazan, sisa misapuput tu nu binacadan iyung a hitay, nacacay tahkal ku masakaputay a hitay cacay lasubu katukuh enem lasubu ku tademaw, patayzaen i timulbayu Philippines a kakitizaan mangangayaw, tayzaay itiza a tademaw caytu ka taluma’, kadihian sa ku madukaay katuud ku mapatayay nu tademaw. halu ci Sniiw a tademaw.1944 a mihcaan, tusa bataan izaw ku sepet ku mihcaan niza miecaw tu micidekay nu zazan bayu pabaway mapahezek, patayzaen tu ciniza i MOROTAI. itawya pingayaw kasaicelang nu pikuwang a lacu nu America hawsa, caliway tu tusa a bulad ku nipucumud pikuwang nu America. u Lipun a hitay cay tu pakademec tu ada,tazikuz satu micumud tu kacebed nu kilakilangan malingatu mingayaw tu kinapatay sanay a hitay,itawya malasuninipay a hitay ci Sniiw satu malaliwasa’ tuway ciniza tu cabay, cumud satu ciniza i lalabu macebeda a kilangkilangan a mihalhal tu mipadangay a hitay.uyza satu u nikatineng niza i buyu’ a mauzip, yu matepa ciniza hawsa sizikuz tu nu kalahitayanay nu Lipunay a zikuz, u kang a tupel, i limaay niza tusa a balud ya tulu walu amahizaay a kuwangan, pakala tu cacay bataan ku lacu’, iza henay nu hitayanay a bakan, uyza u kakanan a siuy mamin nu hitayay a tuud ku sakauzip niza, mahini ku nikauzip niza i lalabu nu buyubuyu’an, katukuh i tulu izaw ku cacay bataan a mihcaan ka tenes itiza mauzip.uyza u nisakapu niza a hitay a tademaw pihaceng ku nikalasawad katuud ku mapatayay nu tademaw, ciniza satu u mapatayay i ngangayawa ku pilisimet cinizaan. i lalabu nu buyu’an atu i hekalay caytu ka lalicay maketun tu, uyza u nikademec nu Lipun mangangayaw cakatineng kaliyuhan niza.namatepat ciniza musuayaw tu situngusa mikawaway nu Lipun mipalita cinizaan, mahapinang ku nu Lipun akamu niza a patubili, namamin mitengil tu zikuza a ngangayaw tu pisakamu a kawaw hawsa tunutuwa saca musakamu, caay ka demec ku Lipun, a taluma’ i Lipun kaku sa.nazikuzan satu Taywan a cenbu atu cenbu nu Lipun misulimet tuynian a kawaw, uynian ci Sniiyw a tademaw u sazikuzay tu a hungti a hitay nu Lipun sa, pakawlahen nu Lipun a canbu cinizaan tusa lekal micidekay a hitay tu mukiliday atu pipabeli pakalahan tu kalisiw mapulung pakala tu walu lasubu amang nu lipunay a kulisiw, sipangangan hantu nu mita Taywan cenbu tu kapahay baluhay a ngangan ci li- kuwang- buy han.taluma’ satu i Taywan ciniza, litemuhen nu Taywanan a cenbu lipahak sanamin ku binawlan pakazih cinizaan.1975 a mihcaan taluma’ satu i niyazu’ niza, nika mikadabu tu ku acawa niza, ayaw na malahitay sibili tu ku acawa niza tu ayzaay a tatamaan a wawa, ayza balakitu siacawa tu siwawatu,Taywan a canacanan a kawawan cinizaan mahiza u silaeday tu hekalay, musuayaway tu kananamanay tu kika liwliw nu hekal caykasangalep, sangaleb satu nizatengan aku budibud sa ku balucu’, ci S-ni-iyw a balucu’ atu nikauzipan niza masatabaki kuni kasasuma cay tu kalecad tu nu ayaway nikauzipan niza,cay katenes a mihcaan sigang tu nu balaay a imelang mabelec tu ciniza, nikauzip a mihcaan niza limaizaw ku siwa a mihcaan ci S-ni-iyw u sazikuzay sautangay matepa masubeliday nu Lipun a hitay.u culal niza, mazateng tu nu Taywan a lalay cudadanay tuyni u malahitayay nu binacadan palatatenga’ tu lalay, tulin a milusimet tahkal tu yadah ku nu Taywanay nu binacadan yu ngangayaw henay mipadang tu lipun iza ku nisulitan tu mahinaay a kawaw, maazih tu kuynian nisulitan tu madukaay mapatayan a tademaw, palecad tu nu zumaay a hitay u pihacengay a kaput, nayi’ ku nipabelian tu kaizaway tu nipakulisiwan, palekal tu zumaay binawlan a nisakaputan papising tu pakayniay Taywanay lipun a hitay, milunguc tu cenbu nu Lipun pabeli tu tatudungay a nipabeli tu kalisiw.namahini kinakawa mazateng tu naayaway cungtung ci Li-ten-huy, namisakamu tu, matineng tu kaku tu lalum angec nu Taywawan a tademaw, Taywan a tademaw lacus a misakaku, lacus a misakaku tu nu uzip a kawaw, amisabaluhay tu sakauzip nu uzip. hinisa ku misulitay a tademaw, namakayni ci S-ni-iyw、Cung-huy-hu katukuh ci Li-kung-huyan, a caay ka hini ku labades u lalum haw? namakayni tu laliyunliyun niza tu ngangan, a maazih tu nu mita ku Taywanay a tademaw lasubu a mihcaan kuni pisukut a dingu i kauzipan.1945 a mihcaan iayaw micaliw ku Lipun tu icelang nu mita u Taywan amisahungti i walibayu,1949 a mihcaan tu zikuzan Taywanay a tademaw amingayaw tu Talu a mipalikal tu nu uzipay a kakitizaan, satu ayza i nuayawan a dadipasan sademiad aliyaliyac sa amaydih mikuwang mitamud tu Taywan.mauzip tuyni a lala’an ku tademaw amin, ayaan tuway haky a taneng malatademaw tu nu uzip. == nisulitan == * nasulitan ni Sabak Tutuy i 2020 a mihcaan itiza Hupu a niyazu'. * wikipitiya timulbayu mingayaway Amis Lipun a hitay. *[https://www.storm.mg/lifestyle/815298] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 70rwpu3rt8e069cw3y6fn0lumts1989 Yang Chuan-kwang 0 10492 90338 90336 2020-05-25T11:08:16Z Danu Widjajanto 320 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[Maysang Kalimud]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Maysang Kalimud]] 92dt52ubjzfie89qaj1bebe3fx5m49k Hla'alua 0 10493 98781 98780 2021-01-21T02:17:49Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Hla'arua people on Miatungusu.jpg|縮圖|'''Hla'alua拉阿魯哇族''']] [[tangan:Hla'arua people on Miatungusu.jpg|縮圖]] '''Hla'alua拉阿魯哇族''' =='''''kakiliman'''''== Hla'alua拉阿魯哇族 u sakasabaw lima a binacadan i [[Taywan]]. u kaluk lu sakauzip u [[Lisin|lisin]], "miatungusu" 貝神祭mu kaluk a lisin nuhini, u bacu nuhini, u eneng nuheni i tini i Takaw Tuing atu [[Namasia|Namasiya]] a kenis.被祝福 [[tangan:Formosan Distribution 01.png|縮圖|Taywan yuancumin a binacahan kaliwasak nu bacu']] =='''''nilaculan'''''== paymihcaan palekal tu tabakiay a lisin, milunguc tu lalabu nu niyazu'ay a tademaw,akapah kuni kauzip, yadah kuniadupan malubic kuni langecan, milipahak amin ku binawlan. nalimaan, matineng miadup, amating aca tu misanga milutlut tu bukul, satu tu misangaan tu u bukulay nisangaan tu ziluc nalimaan atu tupel nu tatama, u nian kuni sazikucan nuheni, misakapah tu uzip u mahiniay sumanahay a ziluc a letung. usadadiw樂器: Hla'alua a sadadaiw izaw ku sa tuktuk, kungcin a nisanga'an. nakamuan傳說: Hla'alua kasumamadan izaw ku tusa nu tabakiay a panan, nuayawan ku cacay zikuzan ku cacay, nuayawan a panan, u ni tusaay a tabakiay a panan izaw ku Di'tu kuni simaway ci "Avisavulangahla" misimaway zikuzan a panan izaw ci "Hlipuri'mac" u ku misimaway u nitatusaay sikawasay icelang ku kawas nuheni. nuayawan a Di'tu ci "Avisavulangahla" midiputu niyazu'ay a tadimaw, i niyazu' caay pacunuden ku ada misamamaw tu Hla'alua binacadan, hawsa u ada ci bakan atu sikuwan, u sapipatay a Hla'alua a tademaw. u ayawan a panan a Di'tu, a wiza u icelang nu Di'tu, a kawas malawlaw maapa ku tademaw nu ada, hasa mahiza sa tayza i nu ayaway a panan, uyza nikelitan nuheni tu bakan kuwang sebelid hatu i panan, uyza ada hamin mapilpil matalaw tu, kasenunsatu mulaliw taluma' nuheni nuada, icelang ku kawas nuheni. zikuzanay a panan di'tu,ci "Hipurinacu" icelang tu kuni kawas niza, zayhan matineng niza mibalkas tu niyazu'ay a tadwmaw. satu izaw ku cacay a demiad, zikuzanay a di'tu salaniwniw sa 自言自語amakinges, tayza i kilim tu nuayawan a panan di'tu masasukamu kya, mahiza saw aku tu ku misimaway tu nuayawan a panan caay katatungus sa. nisangaan a luma'建築 [[tangan:Hla'arua people on Miatungusu.jpg|Hla'alua u sakasabaw lima a binacadam i Taywan|縮圖]]Hla'alua a binacadan namasaupuay ku niyaza' nuheni, zayhan nasilibungay katuud ku mapatayay nu binacadan, a caay kasaamahini避免 nu ayawan a kawaw tu libung, amisakapah tu paylumaluma'an amiliwasak a i cuwciwa a nenengan, mahiniay ayza sakulaliwasak i niyaniya'zuan, pangangan hatu "Pararana" mahinian nisngaan a luma' tu mahiniay tu dabek atu lama". == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F] [https://www.facebook.com/Hlaalua-%E6%8B%89%E9%98%BF%E9%AD%AF%E5%93%87%E6%97%8F-200365026821743/] [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E7%81%A3%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F] <br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] dvy602kj1sc6namo8l92azv3ywirjhx misaungayay:Anas1712 2 10494 125302 90248 2021-10-15T19:31:20Z Anas1712 904 updating infos wikitext text/x-wiki See [[:fr:Utilisateur:Anas1712|on fr.wikipedia.org]] http://fr.wikipedia.org/wiki/Utilisateur:Anas1712 {{#switch:{{{1|}}} |name = French |text = Cette personne {{#switch:{{{2}}}|0=ne peut pas communiquer en|1=peut contribuer avec un niveau élémentaire de|2=peut contribuer avec un niveau intermédiaire de|3=peut contribuer avec un niveau avancé de|4=peut contribuer avec un niveau quasi-natif de|N=a pour langue maternelle le}} [[:category:user fr|français]]. }} {{#babel:fr|ar|aeb|simple-4|nl-3|en-2|zh-1|la-1|wa-0|lb-0||de-0|it-0|es-0|pt-0}} {{#babel:aa-0|ab-0|af-0|ak-0|aln-0|als-0|am-0|an-0|ang-0|ar|arc-0|as-0|ast-0|av-0|ay-0|az-0|be-0|ba-0|bar-0|bbj-0|bg-0|bh-0|bi-0|bm-0|bn-0|br-0|bs-0|ca-0|ce-0|ceb-0|cg-0|ch-0|cho-0|cho-0|chy-0|co-0|cr-0|cs-0|csb-0|cv-0|cy-0|da-0|ddo-0|de-0|dv-0|dsb-0|dz-0|ee-0|el-0|en-3|eo-0|er-0|es-0|et-0|eu-0|fa-0|fi-0|fiu-vro-0|fj-0|fo-0|fro-0|fr|fur-0|fy-0|fc-0|fur-0|fy-0|ga-0|gal-0|gas-0|gcf-0|gcr-0|gd-0|gil-0|gl-0|gn-0|grc-1|gu-0|gv-0|ha-0|haw-0|he-0|hie-0|hess-0|hil-0|hi-0|hy-0|hwc-0|hu-0|ht-0|hsb-0|hr-0|ie-0}} {{#babel:id-0|ia-0|it-0|ilo-0|io-0|is-0|ja-0|la-1|nl-4|tlh-0|tun|wa-0|zh-0}} {{#babel:1337-0|API-3|Deva-0|Runr-0|cun-0|я-0}} == international text == <!-- use left-to-right text, even on ar, he, yi --> <div dir="ltr"> <!-- babelbox, displaying xx-0, if user does not understand the ui-language --> {{#babel:en|de-2| {{#switch: {{int:lang}} |en |en-gb |en-ca |de= |#default={{int:lang}}-0 }} }} <!-- start of page content --> {{#switch: {{int:lang}} |de-at |de-ch |de= <!-- text in german, austrian and swiss variants --> Hallo Willkommen auf meiner Benutzerseite! <!-- headings are different in different languages, therefore using an anchor --> {{anchor|heading1}} == Erste Überschrift == * [[w:en:{{SUBJECTPAGENAME}}]] Meine lokale Benutzerseite in der englischen Wikipedia |de-formal= <!-- text in formal german --> Willkommen Ich begrüße Sie auf meiner Benutzerseite! {{anchor|heading1}} == Überschrift 1 == * [[w:en:{{SUBJECTPAGENAME}}]] Meine lokale Benutzerseite in der englischen Wikipedia |#default= <!-- text in english; fallback --> Hello Welcome on my userpage! {{anchor|heading1}} == First heading == * [[w:en:{{SUBJECTPAGENAME}}]] My local userpage in the english Wikipedia }} </div> <!-- userpage-template is already multilingual, try en, fr, he, de --> {{userpage}} [[ab:Иалахә:Anas1712]] [[af:Gebruiker:Anas1712]] [[ak:User:Anas1712]] [[als:Benutzer:Anas1712]] [[am:አባል:Anas1712]] [[an:Usuario:Anas1712]] [[ang:User:Anas1712]] [[ar:مستخدم:Anas1712]] [[arc:ܡܬܚܫܚܢܐ:Anas1712]] [[arz:مستخدم:Anas1712]] [[as:সদস্য:Anas1712]] [[ast:Usuariu:Anas1712]] [[av:Участник:Anas1712]] [[ay:Usuario:Anas1712]] [[az:İstifadəçi:Anas1712]] [[ba:Ҡатнашыусы:Anas1712]] [[bat-smg:Nauduotuos:Anas1712]] [[be:Удзельнік:Anas1712]] [[bg:Потребител:Anas1712]] [[bh:प्रयोगकर्ता:Anas1712]] [[bi:User:Anas1712]] [[bm:Utilisateur:Anas1712]] [[bn:ব্যবহারকারী:Anas1712]] [[bo:User:Anas1712]] [[br:Implijer:Anas1712]] [[bs:Korisnik:Anas1712]] [[bug:Pengguna:Anas1712]] [[ca:Usuari:Anas1712]] [[ce:Юзер:Anas1712]] [[ceb:Gumagamit:Anas1712]] [[ch:Muna'sesetbi:Anas1712]] [[chr:User:Anas1712]] [[chy:User:Anas1712]] [[co:User:Anas1712]] [[cr:User:Anas1712]] [[cs:Wikipedista:Anas1712]] [[csb:Brëkòwnik:Anas1712]] [[cy:Defnyddiwr:Anas1712]] [[da:Bruger:Anas1712]] [[de:Benutzer:Anas1712]] [[dz:User:Anas1712]] [[ee:User:Anas1712]] [[el:Χρήστης:Anas1712]] [[en:User:Anas1712]] [[eo:Uzanto:Anas1712]] [[es:Usuario:Anas1712]] [[et:Kasutaja:Anas1712]] [[eu:Lankide:Anas1712]] [[fi:Käyttäjä:Anas1712]] [[fiu-vro:Pruukja:Anas1712]] [[fj:User:Anas1712]] [[fr:Utilisateur:Anas1712]] [[frp:Utilisator:Anas1712]] [[fy:Meidogger:Anas1712]] [[ga:Úsáideoir:Anas1712]] [[gl:Usuario:Anas1712]] [[got:User:Anas1712]] [[haw:Mea hoʻohana:Anas1712]] [[he:משתמש:Anas1712]] [[hi:सदस्य:Anas1712]] [[hr:Suradnik:Anas1712]] [[ht:Itilizatè:Anas1712]] [[hu:Szerkesztő:Anas1712]] [[hy:Մասնակից:Anas1712]] [[id:Pengguna:Anas1712]] [[is:Notandi:Anas1712]] [[iu:User:Anas1712]] [[ja:利用者:Anas1712]] [[kk:Қатысушы:Anas1712]] [[kl:Atuisoq:Anas1712]] [[ksh:Metmaacher:Anas1712]] [[ku:Bikarhêner:Anas1712]] [[kv:Участник:Anas1712]] [[kw:Devnydhyer:Anas1712]] [[ky:User:Anas1712]] [[la:Usor:Anas1712]] [[lad:Usador:Anas1712]] [[lb:Benotzer:Anas1712]] [[lg:User:Anas1712]] [[lij:Utente:Anas1712]] [[lmo:Druvadur:Anas1712]] [[ln:Utilisateur:Anas1712]] [[lo:ຜູ້ໃຊ້:Anas1712]] [[lt:Naudotojas:Anas1712]] [[map-bms:Panganggo:Anas1712]] [[mg:Mpikambana:Anas1712]] [[mi:User:Anas1712]] [[mk:Корисник:Anas1712]] [[ml:ഉപയോക്താവ്:Anas1712]] [[ms:Pengguna:Anas1712]] [[mt:Utent:Anas1712]] [[my:User:Anas1712]] [[na:User:Anas1712]] [[nah:Tlatequitiltilīlli:Anas1712]] [[nds:Bruker:Anas1712]] [[nds-nl:Gebruker:Anas1712]] [[ne:User:Anas1712]] [[nl:Gebruiker:Anas1712]] [[nn:Brukar:Anas1712]] [[no:Bruker:Anas1712]] [[nrm:User:Anas1712]] [[nv:Choyoołʼįįhí:Anas1712]] [[ny:User:Anas1712]] [[oc:Utilizaire:Anas1712]] [[om:User:Anas1712]] [[os:Архайæг:Anas1712]] [[pdc:Benutzer:Anas1712]] [[pl:Wikipedysta:Anas1712]] [[pms:Utent:Anas1712]] [[pt:Usuário:Anas1712]] [[ro:Utilizator:Anas1712]] [[roa-rup:User:Anas1712]] [[ru:Участник:Anas1712]] [[sc:Usuàriu:Anas1712]] [[se:User:Anas1712]] [[sh:Korisnik:Anas1712]] [[simple:User:Anas1712]] [[sk:Redaktor:Anas1712]] [[sl:Uporabnik:Anas1712]] [[sq:Përdoruesi:Anas1712]] [[sr:Корисник:Anas1712]] [[ss:User:Anas1712]] [[sv:Användare:Anas1712]] [[sw:Mtumiaji:Anas1712]] [[ta:பயனர்:Anas1712]] [[th:ผู้ใช้:Anas1712]] [[tpi:User:Anas1712]] [[tr:Kullanıcı:Anas1712]] [[tt:Кулланучы:Anas1712]] [[tw:User:Anas1712]] [[ty:Utilisateur:Anas1712]] [[ug:ئىشلەتكۈچى:Anas1712]] [[uk:Користувач:Anas1712]] [[ur:صارف:Anas1712]] [[uz:Foydalanuvchi:Anas1712]] [[ve:User:Anas1712]] [[vls:Gebruker:Anas1712]] [[vo:Geban:Anas1712]] [[wa:Uzeu:Anas1712]] [[war:User:Anas1712]] [[wo:Jëfandikukat:Anas1712]] [[xal:Демнч:Anas1712]] [[xh:User:Anas1712]] [[yi:באַניצער:Anas1712]] [[yo:Oníṣe:Anas1712]] [[za:用户:Anas1712]] [[zh:User:Anas1712]] [[zh-min-nan:User:Anas1712]] [[zh-yue:User:Anas1712]] e8chq925apjmdf2z3i0u4vdqrypoblj misaungayay:Sion8 2 10495 90249 2020-04-29T19:54:03Z Sion8 944 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "= También se puede encontrar en • Can also be found at — = [[:es:Usuario:Sion8]] [[:en:User:Sion8]] [[:pt:Usuário(a):Sion8]] [[:fr:Utilisateur:Sion8]]" wikitext text/x-wiki = También se puede encontrar en • Can also be found at — = [[:es:Usuario:Sion8]] [[:en:User:Sion8]] [[:pt:Usuário(a):Sion8]] [[:fr:Utilisateur:Sion8]] eu1zfpcp35woky4tmiekhijxq3qhhvv misaungayay:Pratyya Ghosh 2 10496 90257 2020-05-02T21:23:02Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by Pratyya Ghosh]]) wikitext text/x-wiki <!------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- NOTE THIS PLEASE. BEFORE MAKING ANY KIND OF EDITS / CHANGES TO THIS PAGE PLEASE LET ME KNOW AT ANY OF THE LINKS GIVEN AT THIS PAGE. IF YOU TRANSLATE / WANT TO TRANSLATE THIS PAGE IN SOME OTHER / MAIN LANGUAGE OF THIS WIKIMEDIA PROJECT, LET ME KNOW, AND THEN GO AHEAD. I'LL REALLY APPRECIATE THAT. BUT PLEASE DON'T BREAK ANY CODE. THANKS TO YOU FOR READING AND FOLLOWING THE WORDS. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------> {{DISPLAYTITLE:<span style="font: bold 30px 'Cambria';">User:Pratyya Ghosh</span>}} <div style="font-family: Cambria"> <table style="width: 750px; background-color:#f9f9f9; border-color: black; margin-left: auto; margin-right: auto;" border="14"> <tr style="height: 300px;"> <td style="width: 521px; height: 144px; border-color: #f9f9f9;"> <strong> <!----------------------------------------- START PARA 1 ----------------------------------------------> <p style="text-align: justify; padding-left: 7px; padding-right: 7px"> <span style="color:#006400"><big><big>'''HELLO AND WELCOME!'''</big></big></span> <br /> <big><big>This is '''Pratyya Ghosh''' </big></big><small><small>(check [[:commons:File:Pratyya Ghosh pronunciation.ogg|<u>'''THIS'''</u>]] out for the pronunciation).</small></small> <br /> I am from [[w:en:Bangladesh|'''Bangladesh''']], so I am a native speaker of [[w:en:Bengali Language|'''Bangla''']]. I can also frequently communicate using '''English''', and I can speak and understand '''Hindi'''.<br /> <br /> <span style="color:#B22222">I am not effectively active in this Wikimedia Project. If I've made any edit here, that is most probably an automated one. I do <u>NOT</u> visit this site often/regularly. So I can <u>NOT</u> guarantee a swift and quick reply, OR in WORST CASE, a reply.</span><br /> <br /> However, I am mostly active in the projects which uses the languages I know. <br /> So, if you want to <u>CONTACT ME</u> or <u>TALK TO ME</u> or know more about me, then please use the Wikimedia Projects mentioned below.<br /> </p> <!------------------------------------------- END PARA 1 -----------------------------------------------> <!----------------------------------------- START PARA 2 ----------------------------------------------> <p style="text-align: left; padding-left: 7px;"> ❏ <span style="color:#228B22"><big>'''Wikimedia Projects where I am mostly <u>active</u>:'''</big></span> * '''[[w:en:English Wikipedia|English Wikipedia]] ([[w:en:Main Page|enwiki]]) : [[w:en:User:Pratyya Ghosh|User Page]] ([[w:en:User talk:Pratyya Ghosh|talk page]]) ([[w:en:Special:Contributions/Pratyya_Ghosh|contributions]]) (<span class="plainlinks">[https://xtools.wmflabs.org/ec/en.wikipedia.org/Pratyya_Ghosh user-stats]</span>)''' * '''[[w:en:Bengali Wikipedia|Bangla Wikipedia]] ([[w:bn:প্রধান পাতা|bnwiki]]) : &nbsp;[[w:bn:ব্যবহারকারী:Pratyya Ghosh|User Page]] ([[w:bn:ব্যবহারকারী আলাপ:Pratyya Ghosh|talk page]]) ([[w:bn:বিশেষ:অবদান/Pratyya_Ghosh|contributions]]) (<span class="plainlinks">[https://xtools.wmflabs.org/ec/bn.wikipedia.org/Pratyya_Ghosh user-stats]</span>)''' </p> <!------------------------------------------- END PARA 2 -----------------------------------------------> </strong> </td> </tr> </table> </div> <!------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- END OF CODE -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------> o22gone0vn0cnupb7is833hah5g5p4f pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Pratyya Ghosh 3 10497 90258 2020-05-02T22:46:39Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by Pratyya Ghosh]]) wikitext text/x-wiki <!------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- BEGIN -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------> {{DISPLAYTITLE:<span style="font: bold 30px 'Cambria';">User talk:Pratyya Ghosh</span>}} <div style="font-family: Cambria"> <table style="width: 750px; background-color:#f9f9f9; border-color: black; margin-left: auto; margin-right: auto;" border="14"> <tr style="height: 300px;"> <td style="width: 521px; height: 144px; border-color: #f9f9f9; font-weight: bold;"> <!----------------------------------------- START PARA 1 ----------------------------------------------> <p style="text-align: justify; padding-left: 7px; padding-right: 7px"> <big><big><span style="color:#006400">'''HELLO AND WELCOME'''</span> to the talk page of '''Pratyya Ghosh'''</big></big> <small><small>([[:commons:File:Pratyya Ghosh pronunciation.ogg|<u>'''pronunciation'''</u>]])</small></small> <br /> Before placing any message here, I would ask you to TAKE A LOOK at my [[User:Pratyya Ghosh|<u>'''user page'''</u>]] on this wiki. <br /> If you have come here after looking at my user page, then once again I would like to mention the fact that, </p> <!------------------------------------------- END PARA 1 -----------------------------------------------> <!----------------------------------------- START PARA 2 ----------------------------------------------> <p style="text-align: justify; padding-left: 50px; padding-right: 110px"> <small> <span style="color:#B22222">I am not effectively active in this Wikimedia Project. If I've made any edit here, that is most probably an automated one. I do <u>NOT</u> visit this site often/regularly. So I can <u>NOT</u> guarantee a swift and quick reply, OR in WORST CASE, a reply.</span><br /> So, if you want to <u>CONTACT ME</u> or <u>TALK TO ME</u> or know more about me, then please use the Wikimedia Projects mentioned below.<br /> ⦿ '''[[w:en:English Wikipedia|English Wikipedia]] ([[w:en:Main Page|enwiki]]) : [[w:en:User:Pratyya Ghosh|User Page]] ([[w:en:User talk:Pratyya Ghosh|talk page]]) ([[w:en:Special:Contributions/Pratyya Ghosh|contributions]]) (<span class="plainlinks">[https://xtools.wmflabs.org/ec/en.wikipedia.org/Pratyya_Ghosh user-stats]</span>)'''<br /> ⦿ '''[[w:en:Bengali Wikipedia|Bangla Wikipedia]] ([[w:bn:প্রধান পাতা|bnwiki]]) : &nbsp;[[w:bn:ব্যবহারকারী:Pratyya Ghosh|User Page]] ([[w:bn:ব্যবহারকারী আলাপ:Pratyya Ghosh|talk page]]) ([[w:bn:বিশেষ:অবদান/Pratyya Ghosh|contributions]]) (<span class="plainlinks">[https://xtools.wmflabs.org/ec/bn.wikipedia.org/Pratyya_Ghosh user-stats]</span>)''' </small> </p> <!------------------------------------------- END PARA 2 -----------------------------------------------> <!----------------------------------------- START PARA 3 ----------------------------------------------> <p style="text-align: justify; padding-left: 7px; padding-right: 7px"> Yet if you want to place message here, then please FOLLOW THESE NOTES:<br /> ⚫ Do NOT [[w:en:Wikipedia:Vandalism|Vandalize]] this page. I WON'T be appreciating you for that.<br /> ⚫ Be on point. Please don't put some unnecessary message or bring up any irrelevant issues.<br /> ⚫ Use a language which I understand. (Otherwise, even if I see your message, I might not be able to reply.)<br /> ⚫ BE <u>CIVIL</u> and MAINTAIN <u>ETIQUETTE</u>.<br /> ⚫ Finally, you MUST sign your post with <nowiki>~~~~</nowiki><br /> </p> <!------------------------------------------- END PARA 3 -----------------------------------------------> </td> </tr> </table> <!------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- START BELOW THIS PARA. DO NOT CHANGE ANYTHING ABOVE THE LINE. BEFORE PLACING ANY MESSAGE HERE, ONCE AGAIN, I AM NOT EFFECTIVELY ACTIVE IN THIS WIKIMEDIA PROJECT. IF I'VE MADE ANY EDIT HERE, THAT IS MOST PROBABLY AN AUTOMATED ONE. I DO NOT VISIT THIS SITE OFTEN/REGULARLY. SO I CAN NOT GUARANTEE A SWIFT AND QUICK REPLY, OR IN WORST CASE, A REPLY. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------> 9qtlaulm2q8nlzm95nj3cdbnjjsv70g kakuniza:Azerbaijan 14 10498 90277 90276 2020-05-04T11:38:30Z 31.200.14.219 wikitext text/x-wiki {{Commonscat}} l84gr3qz63unu5ixg5gx3rhd2r33fio misaungayay:Uchastnik1 2 10499 126589 126487 2021-11-20T13:19:10Z Uchastnik1 961 wikitext text/x-wiki My main page [[:ru:Участник:Uchastnik1|Uchastnik1]]. [[shi:User:Uchastnik1]] [[ami:User:Uchastnik1]] [[dag:User:Uchastnik1]] [[pwn:User:Uchastnik1]] [[ru:User:Uchastnik1]] [[en:User:Uchastnik1]] [[ceb:User:Uchastnik1]] [[sv:User:Uchastnik1]] [[de:User:Uchastnik1]] [[fr:User:Uchastnik1]] [[nl:User:Uchastnik1]] [[it:User:Uchastnik1]] [[es:User:Uchastnik1]] [[pl:User:Uchastnik1]] [[arz:User:Uchastnik1]] [[ja:User:Uchastnik1]] [[war:User:Uchastnik1]] [[vi:User:Uchastnik1]] [[zh:User:Uchastnik1]] [[ar:User:Uchastnik1]] [[uk:User:Uchastnik1]] [[pt:User:Uchastnik1]] [[fa:User:Uchastnik1]] [[ca:User:Uchastnik1]] [[sr:User:Uchastnik1]] [[id:User:Uchastnik1]] [[no:User:Uchastnik1]] [[ko:User:Uchastnik1]] [[fi:User:Uchastnik1]] [[hu:User:Uchastnik1]] [[cs:User:Uchastnik1]] [[sh:User:Uchastnik1]] [[zh-min-nan:User:Uchastnik1]] [[ro:User:Uchastnik1]] [[tr:User:Uchastnik1]] [[eu:User:Uchastnik1]] [[ce:User:Uchastnik1]] [[ms:User:Uchastnik1]] [[eo:User:Uchastnik1]] [[he:User:Uchastnik1]] [[hy:User:Uchastnik1]] [[bg:User:Uchastnik1]] [[tt:User:Uchastnik1]] [[da:User:Uchastnik1]] [[azb:User:Uchastnik1]] [[sk:User:Uchastnik1]] [[kk:User:Uchastnik1]] [[min:User:Uchastnik1]] [[et:User:Uchastnik1]] [[hr:User:Uchastnik1]] [[be:User:Uchastnik1]] [[lt:User:Uchastnik1]] [[el:User:Uchastnik1]] [[simple:User:Uchastnik1]] [[az:User:Uchastnik1]] [[gl:User:Uchastnik1]] [[sl:User:Uchastnik1]] [[ur:User:Uchastnik1]] [[nn:User:Uchastnik1]] [[ka:User:Uchastnik1]] [[hi:User:Uchastnik1]] [[uz:User:Uchastnik1]] [[th:User:Uchastnik1]] [[ta:User:Uchastnik1]] [[la:User:Uchastnik1]] [[cy:User:Uchastnik1]] [[ast:User:Uchastnik1]] [[vo:User:Uchastnik1]] [[mk:User:Uchastnik1]] [[zh-yue:User:Uchastnik1]] [[lv:User:Uchastnik1]] [[bn:User:Uchastnik1]] [[tg:User:Uchastnik1]] [[my:User:Uchastnik1]] [[af:User:Uchastnik1]] [[mg:User:Uchastnik1]] [[oc:User:Uchastnik1]] [[bs:User:Uchastnik1]] [[sq:User:Uchastnik1]] [[nds:User:Uchastnik1]] [[ky:User:Uchastnik1]] [[be-tarask:User:Uchastnik1]] [[mr:User:Uchastnik1]] [[ml:User:Uchastnik1]] [[new:User:Uchastnik1]] [[te:User:Uchastnik1]] [[br:User:Uchastnik1]] [[vec:User:Uchastnik1]] [[pms:User:Uchastnik1]] [[jv:User:Uchastnik1]] [[pnb:User:Uchastnik1]] [[ht:User:Uchastnik1]] [[sw:User:Uchastnik1]] [[su:User:Uchastnik1]] [[lb:User:Uchastnik1]] [[ba:User:Uchastnik1]] [[ga:User:Uchastnik1]] [[szl:User:Uchastnik1]] [[is:User:Uchastnik1]] [[tl:User:Uchastnik1]] [[lmo:User:Uchastnik1]] [[cv:User:Uchastnik1]] [[fy:User:Uchastnik1]] [[wuu:User:Uchastnik1]] [[sco:User:Uchastnik1]] [[an:User:Uchastnik1]] [[diq:User:Uchastnik1]] [[ku:User:Uchastnik1]] [[pa:User:Uchastnik1]] [[yo:User:Uchastnik1]] [[ne:User:Uchastnik1]] [[bar:User:Uchastnik1]] [[ckb:User:Uchastnik1]] [[io:User:Uchastnik1]] [[gu:User:Uchastnik1]] [[als:User:Uchastnik1]] [[kn:User:Uchastnik1]] [[scn:User:Uchastnik1]] [[bpy:User:Uchastnik1]] [[ia:User:Uchastnik1]] [[qu:User:Uchastnik1]] [[mn:User:Uchastnik1]] [[si:User:Uchastnik1]] [[bat-smg:User:Uchastnik1]] [[nv:User:Uchastnik1]] [[xmf:User:Uchastnik1]] [[or:User:Uchastnik1]] [[cdo:User:Uchastnik1]] [[ilo:User:Uchastnik1]] [[gd:User:Uchastnik1]] [[yi:User:Uchastnik1]] [[am:User:Uchastnik1]] [[nap:User:Uchastnik1]] [[sd:User:Uchastnik1]] [[bug:User:Uchastnik1]] [[avk:User:Uchastnik1]] [[hsb:User:Uchastnik1]] [[mai:User:Uchastnik1]] [[fo:User:Uchastnik1]] [[map-bms:User:Uchastnik1]] [[os:User:Uchastnik1]] [[mzn:User:Uchastnik1]] [[li:User:Uchastnik1]] [[sah:User:Uchastnik1]] [[frr:User:Uchastnik1]] [[eml:User:Uchastnik1]] [[ps:User:Uchastnik1]] [[ace:User:Uchastnik1]] [[sa:User:Uchastnik1]] [[gor:User:Uchastnik1]] [[bcl:User:Uchastnik1]] [[wa:User:Uchastnik1]] [[zh-classical:User:Uchastnik1]] [[lij:User:Uchastnik1]] [[mrj:User:Uchastnik1]] [[mhr:User:Uchastnik1]] [[hif:User:Uchastnik1]] [[hak:User:Uchastnik1]] [[crh:User:Uchastnik1]] [[roa-tara:User:Uchastnik1]] [[pam:User:Uchastnik1]] [[shn:User:Uchastnik1]] [[hyw:User:Uchastnik1]] [[ha:User:Uchastnik1]] [[as:User:Uchastnik1]] [[nso:User:Uchastnik1]] [[km:User:Uchastnik1]] [[rue:User:Uchastnik1]] [[zu:User:Uchastnik1]] [[se:User:Uchastnik1]] [[bh:User:Uchastnik1]] [[vls:User:Uchastnik1]] [[ban:User:Uchastnik1]] [[nds-nl:User:Uchastnik1]] [[ie:User:Uchastnik1]] [[mi:User:Uchastnik1]] [[sc:User:Uchastnik1]] [[nah:User:Uchastnik1]] [[sn:User:Uchastnik1]] [[vep:User:Uchastnik1]] [[gan:User:Uchastnik1]] [[myv:User:Uchastnik1]] [[glk:User:Uchastnik1]] [[kab:User:Uchastnik1]] [[ab:User:Uchastnik1]] [[sat:User:Uchastnik1]] [[so:User:Uchastnik1]] [[bo:User:Uchastnik1]] [[tk:User:Uchastnik1]] [[co:User:Uchastnik1]] [[fiu-vro:User:Uchastnik1]] [[kv:User:Uchastnik1]] [[csb:User:Uchastnik1]] [[pcd:User:Uchastnik1]] [[ug:User:Uchastnik1]] [[udm:User:Uchastnik1]] [[gv:User:Uchastnik1]] [[frp:User:Uchastnik1]] [[ay:User:Uchastnik1]] [[zea:User:Uchastnik1]] [[nrm:User:Uchastnik1]] [[kw:User:Uchastnik1]] [[lez:User:Uchastnik1]] [[gn:User:Uchastnik1]] [[lfn:User:Uchastnik1]] [[stq:User:Uchastnik1]] [[mni:User:Uchastnik1]] [[mt:User:Uchastnik1]] [[mwl:User:Uchastnik1]] [[ary:User:Uchastnik1]] [[rm:User:Uchastnik1]] [[lo:User:Uchastnik1]] [[bjn:User:Uchastnik1]] [[skr:User:Uchastnik1]] [[lad:User:Uchastnik1]] [[olo:User:Uchastnik1]] [[gom:User:Uchastnik1]] [[koi:User:Uchastnik1]] [[fur:User:Uchastnik1]] [[ang:User:Uchastnik1]] [[dsb:User:Uchastnik1]] [[dty:User:Uchastnik1]] [[ext:User:Uchastnik1]] [[ln:User:Uchastnik1]] [[tyv:User:Uchastnik1]] [[cbk-zam:User:Uchastnik1]] [[dv:User:Uchastnik1]] [[ksh:User:Uchastnik1]] [[smn:User:Uchastnik1]] [[gag:User:Uchastnik1]] [[pfl:User:Uchastnik1]] [[pag:User:Uchastnik1]] [[pi:User:Uchastnik1]] [[av:User:Uchastnik1]] [[awa:User:Uchastnik1]] [[tay:User:Uchastnik1]] [[haw:User:Uchastnik1]] [[bxr:User:Uchastnik1]] [[pap:User:Uchastnik1]] [[xal:User:Uchastnik1]] [[ig:User:Uchastnik1]] [[krc:User:Uchastnik1]] [[rw:User:Uchastnik1]] [[za:User:Uchastnik1]] [[pdc:User:Uchastnik1]] [[kaa:User:Uchastnik1]] [[arc:User:Uchastnik1]] [[inh:User:Uchastnik1]] [[to:User:Uchastnik1]] [[nov:User:Uchastnik1]] [[kbp:User:Uchastnik1]] [[jam:User:Uchastnik1]] [[tpi:User:Uchastnik1]] [[wo:User:Uchastnik1]] [[na:User:Uchastnik1]] [[kbd:User:Uchastnik1]] [[atj:User:Uchastnik1]] [[ki:User:Uchastnik1]] [[tet:User:Uchastnik1]] [[tcy:User:Uchastnik1]] [[ak:User:Uchastnik1]] [[lld:User:Uchastnik1]] [[lg:User:Uchastnik1]] [[jbo:User:Uchastnik1]] [[roa-rup:User:Uchastnik1]] [[bi:User:Uchastnik1]] [[lbe:User:Uchastnik1]] [[kg:User:Uchastnik1]] [[ty:User:Uchastnik1]] [[mdf:User:Uchastnik1]] [[xh:User:Uchastnik1]] [[fj:User:Uchastnik1]] [[srn:User:Uchastnik1]] [[om:User:Uchastnik1]] [[gcr:User:Uchastnik1]] [[trv:User:Uchastnik1]] [[sm:User:Uchastnik1]] [[ltg:User:Uchastnik1]] [[nqo:User:Uchastnik1]] [[chr:User:Uchastnik1]] [[nia:User:Uchastnik1]] [[mnw:User:Uchastnik1]] [[pih:User:Uchastnik1]] [[got:User:Uchastnik1]] [[st:User:Uchastnik1]] [[kl:User:Uchastnik1]] [[mad:User:Uchastnik1]] [[tw:User:Uchastnik1]] [[cu:User:Uchastnik1]] [[ny:User:Uchastnik1]] [[tn:User:Uchastnik1]] [[ts:User:Uchastnik1]] [[bm:User:Uchastnik1]] [[rmy:User:Uchastnik1]] [[ve:User:Uchastnik1]] [[chy:User:Uchastnik1]] [[rn:User:Uchastnik1]] [[tum:User:Uchastnik1]] [[iu:User:Uchastnik1]] [[ss:User:Uchastnik1]] [[ch:User:Uchastnik1]] [[ks:User:Uchastnik1]] [[pnt:User:Uchastnik1]] [[ady:User:Uchastnik1]] [[alt:User:Uchastnik1]] [[ee:User:Uchastnik1]] [[ff:User:Uchastnik1]] [[ik:User:Uchastnik1]] [[sg:User:Uchastnik1]] [[din:User:Uchastnik1]] [[dz:User:Uchastnik1]] [[ti:User:Uchastnik1]] [[cr:User:Uchastnik1]] a065xntoqu9doaw80qigsmgxv6udjb0 Asian Iron Man Yang -Chuan-Kwang 0 10500 90340 90339 2020-05-25T11:08:29Z Danu Widjajanto 320 已將重新導向目標從[[#REDIRECT [[Maysang Kalimud]]改成[[Maysang Kalimud]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Maysang Kalimud]] 92dt52ubjzfie89qaj1bebe3fx5m49k Wikipedia 0 10501 90341 2020-05-27T10:04:26Z 列维劳德 1000 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[u holic hananay]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[u holic hananay]] 9i1jspvr76rl31yvmh0oxdj7e1963v8 hikuy 0 10502 97411 97237 2020-12-25T15:36:31Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Mola_mola.jpg|替代文字|縮圖|hikuy (Mola mola)]] hikuy (ngangan nu kagak科學: ''Mola mola''), (kamu nu Hulam: [[:zh:翻車魚|翻車魨]]、曼波魚、頭魚). liwasak i kakititaan masaakuti’ay atu saakuti’ay a hekal a bayu, pasu timulay a bayu atu walian a bayu, u tungusay nu tabakiay a buting mulakalakay i bayu. nika saupuan hina i tini nikacaledesan a bayubayuan, u duma sa idaw ku nikadihkuan atu kakasienawan a bayubayuan. u hikuy hananay a buting nikaudipan i (地中海). 2017 a mihcaan pitu a bulad tusa a bataan idaw ku sepat a demiadan, ya (廣島大學), (東京大學), (澳洲梅鐸大學) atu nu paykanatalay nikapulungan mikingkiway a masakaputay, cacay a lasubu tulu a bataan a mihcaan sayaway nipakaadih tu nu dumaay a hikuy hananay i New zealand (紐西蘭) a bayu, ina mahiniay a hikuy natacuwacuwa nilakalak malaliw ku nisasidumaan masulitay makaala tu tuluay a lasubu a mihcaan ku nikatenes. i namahiniay micidekay a nipabaluhayay a hikuy sipangangan han tu misamsamay a hikuy han (ngangan nu kagak科學: Mola tecta), (kamu nu Amuhuwan: Hoodwinker Sunfish), ina hikuy sa u tabakiay ku udip, satanayaay makaala tu tuluay a depah. == kagak kakuniza (科學分類) == salaedan (界):動物界 Animalia (nu Amuhuwan) panan (門):脊索動物門 Chordata (nu Amuhuwan) upiz (綱):輻鰭魚綱 Actinopteri (nu Amuhuwan) mata (目):魨形目 Tetraodontiformes (nu Amuhuwan) sapamat (科):翻車魨科 Molidae (nu Amuhuwan) mikitinay (屬):翻車魨屬 Mola (nu Amuhuwan) hicahicaay (種):翻車魚 M. mola (nu Amuhuwan) == u dumaay a nipangangan (別名) == ina hikuy nipangangan i cudad u kamu sa (磨子). nu 西班牙 nipangangan u buladay a buting han. nu Amuhuwan atu Ego a kakititaan pangangan i nu bayuay a cilalan a buting, u hikuy sa nipangangan nu Amuhuwan sa u “ocean sunfish”, sinina kina hikuy tapabaw mubelin, pacilal i hekal nu bayu mililuc masakikeday, sisa idaw aca ku dumaay nipangangan u (太陽魚). nipaduma, nu Dipunay a cudad nipangangan u (マンボウ), uyda i Taywanay nipanganganan tu (曼波魚), kyu idaw aca ku (蜇魚、蜇魴). u hikuy nipangangan nu Taywan, namakay sawsawni maadih nu mibutingay misabelibelin tu udip mahida u mililucay makay sasa nu cilal, sisa hinabelin a maypangangan. micapi tu 2002 a mihcaan nu Kalingkuay mamikuwanay tu masakaputay nu mibutingay, kapulungan tu mamiidangay maydih idaw ku nikakapah nipacakayan tu hikuy, sisa palekal tu sasapitanam tu nika asu’ nu hikuy, na dikudan sa caay kangaay ku nipangangan a tengilan ku nikabelin hananay, idaw ku kamu mamin mukan tu hikuy sa, alaw a mabelin ku kadideng sa, sisa u masakaputay tu mibutingay, i duma aca palekal tu a paliyunay pabaluhay tu ngangan nu hikuy a kawaw, i mahida a u binawlan ku mamisingkiway pangangan, tuwa sadikuday sa ya man-po a buting ku makademecay. == micidekay kasasiduma (特徵) == masakimulul azihen ku udip idaw ku nikadupingan atu masaapuyu kibetul ku nu tapiingan, adidi’ ku tangah adidi ku laway, u kikul nu sangaduy maeluc(退化) tu nayi’ tu kikul,  nayay ku sangaduy nu bilil, nika nu kululay a sangaduy atu nu uduway a sangaduy icelang, masaabuway ku tapiingan nu udip, misengi tu sanglacay macamul nu abuway a kulit ku bilil, ya hikuy adihan mahida nipicikcikan malapangkiw nu wayway, sisa u duma nipangangan ci katangahan a buting. piadih nu mita tu hikuy hananay a buting, matineng paading tu nikakumec (健康) nu mata, idaw ku saka nu mata atu nu bihid misakemekemec a sapiading. u udip nu hikuy tabaki adihen sa mahida tu utabakiay a tangah atu sakaidaw nu aidid a kikul a nikahida, i na mahiniay a buting taneng tu ku nikacelakan tuluway a depah. == nika nanaman (特性) == hina mupawpaw tahekal a pacilal sakatalawkaw nu kadihkuan nu udip. sakay i bayuay munabaway (表層) a buting, sikasilsilan nu masabalatay nu nanum micapi i tatukusan, hina kan tu bubul. u hikuy hanany u kulul atu nu uduay a icelang maedap tu sakataayaw mingaduy, caay kakapah ku ningaduyan mahaymaw caay kakalamkam milaliw, sisa sawsawni masalil nu mibutingay. nika udip nida i tini i siakuti’ay a bayu, i tapiingan nu udip nu hikuy, idaw aca ku malikatay mikilulay a canacanan, anu misaungay kya hikuy, u udip nida ya mikilulay cinidaan a canacanan likat sa, i baad adihen mahida tu masakimuluay a bulad, sisa idaw aca ku nipangangan tu buladay a buting a salungangay a ngangan. u hikuy hananay baketay ku tangah ahemaway ku kuku’, mahiniay a udip tatungus taneng micelem, u hikuy hina micelem katukuh i maylabuay a midakep tu asu’ay a buting atu udang. (i munabaway nika udipan nu hikuy, alaw taneng mucelem i labu nu bayu makaala tu 600 a depah hatida ku nikatukuhan, ayaan sa cacay a demiad makaala tu tusaay a bataan nipidateng tu nikahida nu hikuy u mikilimay tu asu’ay a kakanan. malasulitay nu Ze-gi tabakiay a cacudadan ci 張永洲 sasaydan nadatengan, ya hikuy hananay ku nikanamuh tanang i pawpaw nu bayu hakay idaw ku tuluay a nikalekal a nikahida, 1.miida tu niakuti’ nu cilal, a mipatay tu cilekay, mahida u nipawali tu pada. 2.pawali misacilal maydih idaw ku nicunus tu nikangaay nu bituka misakapah tu sapalawpes. 3.nipitanang mupawpaw i bayu maydih misamsam tu nu bayuay a ayam tayni, mitucek (啄) tu nu udipay a cilekay. mikinkiwan idaw ku nipatudu’, naudipan  nu hikuy sakainayi’ay sa makalal tu lima a bataan a masasidumaay a cilekay, u udip nu hikuy mahida tu nipatahkaan i bayu, i na cilekay i udip nu hikuy idaw ku nipicunus tu canacanan a kulit, nikahida sa calekah sa ku banges nu udip masinang(鋒利) sikaduka nu tademaw. == nipasiiluc (繁衍) == u udip nu hikuy matumuh sawsawni kanen nu dumaay a buting, nika sa caay ka lawpes nu hikuy sa, idaw ku sakayadah nu nipilecuhan, cacayay a laang a hikuy nikacacay nilecuhan makaala tu tuluay a yik (億) ku pilas (卵) i nu bayuan ku sayadahay ku nipilecuh. nika u maudipay sa cacay a lasubu a mang cacay ku maudipay dada, kyu kanahatu yadah ku nikasipilas katukuh i sadikuday sa caay ka papina ku maudipay. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考文獻) == [[:zh:翻車魚|翻車魚]] [[kakuniza:Miku Kumud]] gdimp5ti2k38dyyyulox5n6rrufd8sj misaungayay:Meno25 2 10503 90394 2020-06-03T08:50:27Z Meno25 156 Creating wikitext text/x-wiki * You can contact me using [[:en:User:Meno25|my English Wikipedia user page]]. dkcm1o6xzt064h826be7vtnj9rp8l6j pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Meno25 3 10504 90395 2020-06-03T08:50:42Z Meno25 156 talk wikitext text/x-wiki Please leave messages at [[en:User talk:Meno25]]. 3q2l91ok1d3l9wavvtmiq6ao6h5326r misaungayay:MenoBot 2 10505 90396 2020-06-03T09:24:03Z MenoBot 968 Creating wikitext text/x-wiki This is an interwiki bot operated by [[User:Meno25|Meno25]]. [[ace:Ureuëng Nguy:MenoBot]] [[kbd:ЦӀыхухэт:MenoBot]] [[af:Gebruiker:MenoBot]] [[ak:User:MenoBot]] [[als:Benutzer:MenoBot]] [[am:አባል:MenoBot]] [[ang:User:MenoBot]] [[ab:Алахәыла:MenoBot]] [[ar:مستخدم:MenoBot]] [[an:Usuario:MenoBot]] [[arc:ܡܦܠܚܢܐ:MenoBot]] [[roa-rup:User:MenoBot]] [[frp:Utilisator:MenoBot]] [[as:সদস্য:MenoBot]] [[ast:Usuariu:MenoBot]] [[gn:Puruhára:MenoBot]] [[av:Участник:MenoBot]] [[ay:Usuario:MenoBot]] [[az:İstifadəçi:MenoBot]] [[bm:Utilisateur:MenoBot]] [[bn:ব্যবহারকারী:MenoBot]] [[bjn:Pamakai:MenoBot]] [[zh-min-nan:User:MenoBot]] [[map-bms:Panganggo:MenoBot]] [[ba:Ҡатнашыусы:MenoBot]] [[be:Удзельнік:MenoBot]] [[be-x-old:Удзельнік:MenoBot]] [[bh:प्रयोगकर्ता:MenoBot]] [[bcl:Paragamit:MenoBot]] [[bi:User:MenoBot]] [[bg:Потребител:MenoBot]] [[bar:Nutza:MenoBot]] [[bo:User:MenoBot]] [[bs:Korisnik:MenoBot]] [[br:Implijer:MenoBot]] [[bxr:Участник:MenoBot]] [[ca:Usuari:MenoBot]] [[cv:Хутшăнакан:MenoBot]] [[ceb:Gumagamit:MenoBot]] [[cs:Wikipedista:MenoBot]] [[ch:Muna'sesetbi:MenoBot]] [[cbk-zam:Usuario:MenoBot]] [[ny:User:MenoBot]] [[sn:User:MenoBot]] [[tum:User:MenoBot]] [[co:User:MenoBot]] [[cy:Defnyddiwr:MenoBot]] [[da:Bruger:MenoBot]] [[pdc:Yuuser:MenoBot]] [[de:Benutzer:MenoBot]] [[dv:މެމްބަރު:MenoBot]] [[nv:Choyoołʼįįhí:MenoBot]] [[dsb:Wužywaŕ:MenoBot]] [[dz:User:MenoBot]] [[et:Kasutaja:MenoBot]] [[el:Χρήστης:MenoBot]] [[eml:Utente:MenoBot]] [[en:User:MenoBot]] [[myv:Теиця:MenoBot]] [[es:Usuario:MenoBot]] [[eo:Uzanto:MenoBot]] [[ext:User:MenoBot]] [[eu:Lankide:MenoBot]] [[ee:User:MenoBot]] [[fa:کاربر:MenoBot]] [[hif:sadasya:MenoBot]] [[fo:Brúkari:MenoBot]] [[fr:Utilisateur:MenoBot]] [[fy:Meidogger:MenoBot]] [[ff:Utilisateur:MenoBot]] [[fur:Utent:MenoBot]] [[ga:Úsáideoir:MenoBot]] [[gv:Ymmydeyr:MenoBot]] [[gag:Kullanıcı:MenoBot]] [[gd:Cleachdaiche:MenoBot]] [[gl:Usuario:MenoBot]] [[gan:用戶:MenoBot]] [[ki:User:MenoBot]] [[glk:کاربر:MenoBot]] [[gu:સભ્ય:MenoBot]] [[got:𐌽𐌹𐌿𐍄𐌰𐌽𐌳𐍃:MenoBot]] [[hak:User:MenoBot]] [[xal:Демнч:MenoBot]] [[ko:사용자:MenoBot]] [[ha:User:MenoBot]] [[haw:Mea hoʻohana:MenoBot]] [[hy:Մասնակից:MenoBot]] [[hi:सदस्य:MenoBot]] [[hsb:Wužiwar:MenoBot]] [[hr:Suradnik:MenoBot]] [[io:Uzanto:MenoBot]] [[ig:Ọbanife:MenoBot]] [[ilo:Agar-aramat:MenoBot]] [[bpy:আতাকুরা:MenoBot]] [[id:Pengguna:MenoBot]] [[ia:Usator:MenoBot]] [[ie:Usator:MenoBot]] [[iu:User:MenoBot]] [[ik:User:MenoBot]] [[os:Архайæг:MenoBot]] [[xh:User:MenoBot]] [[zu:User:MenoBot]] [[is:Notandi:MenoBot]] [[it:Utente:MenoBot]] [[he:משתמש:MenoBot]] [[jv:Panganggo:MenoBot]] [[kl:Atuisoq:MenoBot]] [[kn:ಸದಸ್ಯ:MenoBot]] [[pam:User:MenoBot]] [[krc:Къошулуучу:MenoBot]] [[ka:მომხმარებელი:MenoBot]] [[ks:رُکُن:MenoBot]] [[csb:Brëkòwnik:MenoBot]] [[kk:Қатысушы:MenoBot]] [[kw:Devnydhyer:MenoBot]] [[rw:User:MenoBot]] [[rn:User:MenoBot]] [[sw:Mtumiaji:MenoBot]] [[kv:Пырысь:MenoBot]] [[kg:User:MenoBot]] [[ht:Itilizatè:MenoBot]] [[ku:Bikarhêner:MenoBot]] [[ky:Колдонуучу:MenoBot]] [[mrj:Сирӹшӹ:MenoBot]] [[lad:Usador:MenoBot]] [[lbe:Гьуртту хьума:MenoBot]] [[lez:Участник:MenoBot]] [[lo:ຜູ້ໃຊ້:MenoBot]] [[ltg:Lītuotuojs:MenoBot]] [[la:Usor:MenoBot]] [[lv:Lietotājs:MenoBot]] [[lb:Benotzer:MenoBot]] [[lt:Naudotojas:MenoBot]] [[lij:Utente:MenoBot]] [[li:Gebroeker:MenoBot]] [[ln:Utilisateur:MenoBot]] [[jbo:User:MenoBot]] [[lg:User:MenoBot]] [[lmo:Druvadur:MenoBot]] [[hu:Szerkesztő:MenoBot]] [[mk:Корисник:MenoBot]] [[mg:Mpikambana:MenoBot]] [[ml:ഉപയോക്താവ്:MenoBot]] [[mt:Utent:MenoBot]] [[mi:User:MenoBot]] [[mr:सदस्य:MenoBot]] [[xmf:მომხმარებელი:MenoBot]] [[arz:مستخدم:MenoBot]] [[mzn:کارور:MenoBot]] [[ms:Pengguna:MenoBot]] [[min:Pengguna:MenoBot]] [[cdo:User:MenoBot]] [[mwl:Outelizador:MenoBot]] [[mdf:Тиись:MenoBot]] [[mn:Хэрэглэгч:MenoBot]] [[my:User:MenoBot]] [[nah:Tlatequitiltilīlli:MenoBot]] [[na:User:MenoBot]] [[fj:User:MenoBot]] [[nl:Gebruiker:MenoBot]] [[nds-nl:Gebruker:MenoBot]] [[cr:User:MenoBot]] [[ne:प्रयोगकर्ता:MenoBot]] [[new:छ्येलेमि:MenoBot]] [[ja:利用者:MenoBot]] [[nap:Utente:MenoBot]] [[ce:Декъашхо:MenoBot]] [[frr:Benutzer:MenoBot]] [[pih:User:MenoBot]] [[no:Bruker:MenoBot]] [[nn:Brukar:MenoBot]] [[nrm:User:MenoBot]] [[nov:User:MenoBot]] [[oc:Utilizaire:MenoBot]] [[mhr:Пайдаланыше:MenoBot]] [[or:ବ୍ୟବହାରକାରୀ:MenoBot]] [[om:User:MenoBot]] [[uz:Foydalanuvchi:MenoBot]] [[pa:ਵਰਤੌਂਕਾਰ:MenoBot]] [[pi:अवयव:MenoBot]] [[pfl:Benudzer:MenoBot]] [[pag:User:MenoBot]] [[pnb:User:MenoBot]] [[pap:User:MenoBot]] [[ps:کارن:MenoBot]] [[koi:Участник:MenoBot]] [[km:អ្នកប្រើប្រាស់:MenoBot]] [[pcd:Utilisateur:MenoBot]] [[pms:Utent:MenoBot]] [[tpi:Yusa:MenoBot]] [[nds:Bruker:MenoBot]] [[pl:Wikipedysta:MenoBot]] [[pnt:Χρήστες:MenoBot]] [[pt:Usuário(a):MenoBot]] [[kaa:Paydalanıwshı:MenoBot]] [[crh:Qullanıcı:MenoBot]] [[ty:Utilisateur:MenoBot]] [[ksh:Metmaacher:MenoBot]] [[ro:Utilizator:MenoBot]] [[rmy:Jeno:MenoBot]] [[rm:Utilisader:MenoBot]] [[qu:Ruraq:MenoBot]] [[rue:Хоснователь:MenoBot]] [[ru:Участник:MenoBot]] [[sah:Кыттааччы:MenoBot]] [[se:Geavaheaddji:MenoBot]] [[sm:User:MenoBot]] [[sa:योजकः:MenoBot]] [[sg:Utilisateur:MenoBot]] [[sc:Usuàriu:MenoBot]] [[sco:User:MenoBot]] [[stq:Benutser:MenoBot]] [[st:User:MenoBot]] [[nso:Mošomi:MenoBot]] [[tn:User:MenoBot]] [[sq:Përdoruesi:MenoBot]] [[scn:Utenti:MenoBot]] [[si:පරිශීලක:MenoBot]] [[simple:User:MenoBot]] [[sd:يوزر:MenoBot]] [[ss:User:MenoBot]] [[sk:Redaktor:MenoBot]] [[sl:Uporabnik:MenoBot]] [[cu:Польꙃєватєл҄ь:MenoBot]] [[szl:Używacz:MenoBot]] [[so:User:MenoBot]] [[ckb:بەکارھێنەر:MenoBot]] [[srn:Masyin:MenoBot]] [[sr:Корисник:MenoBot]] [[sh:Korisnik:MenoBot]] [[su:Pamaké:MenoBot]] [[fi:Käyttäjä:MenoBot]] [[tl:Tagagamit:MenoBot]] [[ta:பயனர்:MenoBot]] [[kab:Amseqdac:MenoBot]] [[roa-tara:User:MenoBot]] [[tt:Кулланучы:MenoBot]] [[te:వాడుకరి:MenoBot]] [[tet:Uza-na'in:MenoBot]] [[th:ผู้ใช้:MenoBot]] [[ti:User:MenoBot]] [[tg:Корбар:MenoBot]] [[to:User:MenoBot]] [[chr:User:MenoBot]] [[chy:User:MenoBot]] [[ve:User:MenoBot]] [[tr:Kullanıcı:MenoBot]] [[tk:Ulanyjy:MenoBot]] [[tw:User:MenoBot]] [[udm:Викиавтор:MenoBot]] [[bug:Pengguna:MenoBot]] [[uk:Користувач:MenoBot]] [[ur:صارف:MenoBot]] [[ug:ئىشلەتكۈچى:MenoBot]] [[za:用户:MenoBot]] [[vec:Utente:MenoBot]] [[vep:Kävutai:MenoBot]] [[vi:Thành viên:MenoBot]] [[vo:Geban:MenoBot]] [[fiu-vro:Pruukja:MenoBot]] [[wa:Uzeu:MenoBot]] [[zh-classical:User:MenoBot]] [[vls:Gebruker:MenoBot]] [[war:Gumaramit:MenoBot]] [[wo:Jëfandikukat:MenoBot]] [[wuu:用户:MenoBot]] [[ts:User:MenoBot]] [[yi:באַניצער:MenoBot]] [[yo:Oníṣe:MenoBot]] [[zh-yue:User:MenoBot]] [[diq:Karber:MenoBot]] [[zea:Gebruker:MenoBot]] [[bat-smg:Nauduotuos:MenoBot]] [[zh:User:MenoBot]] 3yvtkb4j8q5cirn01948cm4mfzramtn pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MenoBot 3 10506 90397 2020-06-03T09:24:18Z MenoBot 968 talk wikitext text/x-wiki Please leave comments in English at [[:en:User talk:Meno25]]. 5s08lno63fyjy199utyypwti04u4y28 kanakanavu 0 10507 98782 91943 2021-01-21T02:19:51Z Sabak5388 17 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki [[tangan:カナカナブの男たち.jpg|縮圖]]'''kanakanavu(卡那卡那富族)''' == '''''kakiliman''''' == "kanakanavu"卡那卡那富族."hla'alia" a binacadan i Alisan Namtus Sinyi cuwme a miyazu'ay a binacadan a tadimaw. i kasumamadan palicaden han tu nu "Cou" a binacadan. == '''''nilaculan''''' == satu caay lalecad ku kamu nu heni, maliyuh a masasakamu, uyza satu natuluay a binacadan izaw tu lu teked nu laylay nuheni tu kamu tu lalangawan, u lisin atu u lalangawan tuas a bungka a kawaw. na tatusaay a binacadan misingsi tu sakalaheci, cenhu i 103 a mihcaan enen a bulad tudabataan izaw ku enem padahkal musakamu tu tatengaay tu a binacadan "Kanakanavu" == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu''''' == == '''''natinengan''''' == == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%8D%A1%E9%82%A3%E5%AF%8C%E6%97%8F] == [[tangan:Formosan languages.png|縮圖]] [https://news.ltn.com.tw/news/politics/breakingnews/1040436]<br /> [[kakuniza:Sabak Nubu]] nks0oaxqy0qg7rqxhul077953p0zheq Kebalan 0 10508 98783 91793 2021-01-21T02:21:00Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Women of Kebalan 20150626.jpg|縮圖]]'''Kebalan(噶瑪蘭族)''' == '''''kakaliman:''''' == Kebalan、Kbalan噶瑪蘭族 == '''''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan''''' == [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E7%81%A3%E5%8E%9F%E4%BD%8F%E6%B0%91%E6%97%8F] [[kakuniza:Sabak Nubu]] a3m3qm6ihg7gmjffent4qcgmtatmhfl misaungayay:Reke 2 10515 90489 90471 2020-06-29T08:41:30Z Reke 62 /* 文件管理 */ wikitext text/x-wiki == 管理工作計畫 == === 頁面管理 === * 將必要的頁面保護起來 * 整理條目頁面 ** (移動/合併) === 帳號管理 === * 熟悉帳號權限操作 * 建立初期帳號權限機制 === 工具建立 === * 轉換工具導入 === 文件管理 === * 教學文件導入 * 管理文件導入 ** 社群入口: **# 方針與指引 (規範) **# 使用教學 (複製中文) **# 社群:社群討論、首頁展示、問題回報 trl17aa6cp15101zwpty7egf9afgcft misaungayay:Reke/B 2 10516 90467 90466 2020-06-18T08:26:24Z Reke 62 nayi’ ku cacan a kasabelih wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 minunuhay 0 10517 91672 91097 2020-07-27T06:24:34Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki minunuhay (kamu nu Hulam: 拾穗者) minunuhay, na u mikulitay i France (法國) pa-pi-song-pai(巴比松派) ci Lean-Belansoba-Millet(讓-弗朗索瓦·米勒), u sakasingangan a nipikulitan, na i 1857 a mihcaan, tu mihcaan nipaazih i Pali-Salon(巴黎沙龍), ayda sa i tida i O-say-mey-su-kuwan(奧塞美術館). minunuhay na u 舊約 facalay cudad(聖經) ya 路得記, ci Lu-te(路得) atu ci 波阿斯 masulitay i saayaway a cudad, ci Lu-te na i umah ni 波阿斯 mihabay tu nikahetikan, a sapahabay nida tu ina nu kakadabuwan ci Nowmi, u nikahida u pabinawlanay tu nu pakuyucay a minunuh tu nikasiliwan nikahetikan nu habay sakaidaw nu kakaudipan, ya makulitay sa caay kau ya tatuluway a malukay a tatayna i tida i masakalawlaway a hahabayan a dada, ya masakimay nu likat atu miluungay a wayway, mapaadihen ku iyungay masadadiway a cudad nikamaylabu sakusaan. i hekal nu nikulitay caay kalecad nu mihcaan ya tatuluway a tatayna, nipawaywayan tu nikalalukan nu luma’ay a nikaudip, mamikandukay tu umah eneng sa i subayu micekul, u sapakatineng tu nu tawyaay a siyakay a nikahida. mabaatay a kiwkay idaw ku nipasilsilan tu sakahida sasengiay tu nu ciwluay(基督) a nikaymaw ku nikahida. ci Millet na i Nu-man-ti(諾曼第)ay a kakalukan a umah lecuhan, i na nipikulit sa tungusay cinida tulu a bataan idaw ku lima a mihcaan nu ayawan nikangelu’an tu nalimaan sakasitungus i mahida, mabidang cinida tu nikahida i tawya tu nikasabeleng sa atu nikacangal, i kulit nu minunuhay saayaway mitanam micapi’ay tu nikaudipan a nikulitan. nipataayaw madayum nika maybalucu’, pasu nipisinanut tu aadihan madimel a patahkal, mitesekan nu wayway u sapamata nu tademaw a mizizaw. u kakela nu subayu atu subayu luma’ kilang pasu lutulutuk palasudikudan, atu adidingay a adingu nu tademaw a nipahecek, u sakaahebal nu nikalukan a aadihan sakacaay kainayi’ nu maylabuway a angil. i na nikulitan ni Millet hina u tademaw sakahenulan, sakalecad nu dumaay hani pa-pi-song-pai(巴比仲派) a mikulitay ku nikahida. nu dikudan satu ci Ban-go(梵谷) namitudung tu mahiniay a mikulitan ni Millet, ci Pi-sa-so(畢沙羅) atu ci Lay-no-wa(雷諾瓦) atu ci Sio-la(秀拉) malawilaw tu ni Millet. [[kakuniza:MIku Kumud]] ps8np6cvby0pyk9ob68ao5ev365f8jo misaungayay:Reke/Sandbox text 2 10518 90486 90485 2020-06-29T06:53:48Z Reke 62 Reke malimad tuway kasabelih [[misaungayay:Reke/Sandbox]] katukuh [[misaungayay:Reke/Sandbox text]], caay pisubelid miliyaw patatuzau’ wikitext text/x-wiki test jrwjerxiekdtj9k82lg930wpkr6tq6r misaungayay:Reke/Sandbox 2 10519 90613 90488 2020-07-02T13:49:24Z Reke 62 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |conventional_long_name = 美利堅合眾國 |native_name = {{native name|en|United States of America}} |general_name = 美國 |common_name = 美國 |image_flag = Flag of the United States (Pantone).svg |image_coat = [[File:Greater coat of arms of the United States.svg|85px|大國徽]] | symbol_type_article = 美国国徽#正面 |national_motto = <div style="padding-bottom:0.5em; text-align:center;">「[[我們相信上帝]]」<br />"In God We Trust"<ref>{{Cite web |title=History of 'In God We Trust' |url=https://www.treasury.gov/about/education/Pages/in-god-we-trust.aspx |accessdate=03/06/2016 |date=03/08/2011 |work=US Department of the Treasury |archive-url=https://web.archive.org/web/20160417102334/https://www.treasury.gov/about/education/Pages/in-god-we-trust.aspx |archive-date=2016-04-17 |dead-url=no }}</ref></div> {{collapsible list |title = {{nobold|其他格言}} |titlestyle = background:transparent; text-align:center; line-height:1.15em; |liststyle = text-align:center; white-space:nowrap; |{{native phrase|la|"[[E pluribus unum]]"|italics=off}}{{small|(傳統格言)}}<br />{{small|「合眾為一」}} |{{native phrase|la|"Annuit cœptis"|italics=off}}<br />{{small|「[[上帝|天]]佑國事」}} |{{native phrase|la|"Novus ordo seclorum"|italics=off}}<br />{{small|「曠世新政」}} }} |national_anthem=《[[星條旗 (美國國歌)|星條旗]]》<br />{{small|{{lang|en|The Star-Spangled Banner}}}}<br /><center>[[File:Star Spangled Banner instrumental.ogg]] {{center|'''国家進行曲:''' 《[[星條旗頌|-{zh:星條旗頌;zh-cn:星条旗永不落; zh-tw:永遠的星條旗; zh-hk:星條旗頌}-]]》<ref name="national march">{{Cite web |title=U.S. Code: Title 36, 304 |url=http://www.law.cornell.edu/uscode/html/uscode36/usc_sec_36_00000304----000-.html |accessdate=2015-02-15 |date=08/12/1998 |work=United States Code |publisher=Cornell Law School |archiveurl=https://www.webcitation.org/5uqnqkSvz?url=http://www.law.cornell.edu/uscode/html/uscode36/usc_sec_36_00000304----000-.html |archivedate=2010-12-09 |quote=The composition by John Philip Sousa entitled 'The Stars and Stripes Forever' is the national march. |location=United States |deadurl=yes}}</ref>}}{{small|{{lang|en|The Stars and Stripes Forever}}}}<br /><center>[[File:The Stars and Stripes Forever - U.S. Navy Band.ogg]] | other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Great Seal of the United States (obverse).svg|90px|美国国徽正面]] [[File:Great Seal of the United States (reverse).svg|90px|美国国徽背面]]</div> | other_symbol_type = [[美国国徽|国徽]]: |image_map = USA orthographic.svg |alt_map = [[美國的領土]] |map_caption = 美國於[[北美洲]]的位置 |image_map2 = US insular areas.svg |alt_map2 = [[美國的全球領土]] |map_caption2 = [[美國本土]]及其[[海外領地]] |capital = [[華盛頓特區|華盛頓哥倫比亞特區]]<br />{{small|{{coord|38|53|N|77|01|W|display=inline}}}} |latd=38 |latm=53 |latNS=N |longd=77 |longm=01 |longEW=W |largest_city = [[紐約市]]{{small|(都市人口)}}<br />{{small|{{coord|40|43|N|74|00|W|display=inline}}}} |official_languages = 無規定({{nowrap|[[美國聯邦政府|聯邦政府]]){{ref label|engoffbox|a|}}}} |languages_type = [[國家語言]] |languages = [[英語]]{{ref label|engfactobox|b|}} |ethnic_groups =76.5% [[美國白人]]<br />13.4% [[非裔美國人|美国黑人]] <br />5.9% [[亞裔美國人|亞洲人]] <br />2.7% [[混血兒]] <br />1.3% [[美洲原住民]]<br />0.2% [[夏威夷原住民|太平洋島民]]<ref name="Cen2013Summary">{{Cite web |title=USA |url=http://quickfacts.census.gov/qfd/states/00000.html |accessdate=2014-06-27 |publisher=U.S. Census Bureau |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080421034031/http://www.beliefnet.com/politics/religiousaffiliation.html |archivedate=2008-04-21 |deadurl=yes}}</ref> |government_type = [[聯邦主義|聯邦]][[總統制]][[民主共和制|憲政共和國]] |leader_title1 = [[美國總統|總統]] |leader_name1 = {{nowrap|[[唐納德·特朗普]]}}<!--指目前現任總統--> |leader_title2 = [[美國副總統|副總統]]兼[[美國參議院议长|参议院议长]] |leader_name2 = {{nowrap|[[迈克·彭斯]]}} |leader_title3 = {{nowrap|[[美國眾議院議長|眾議院議長]]}} |leader_name3 = {{nowrap|[[南希·佩洛西]]}} |leader_title4 = {{nowrap|[[美國參議院臨時議長|參議院臨時議長]]}} |leader_name4 = {{nowrap|[[查克·葛雷斯利]]}} |leader_title5 = [[美國首席大法官|首席大法官]] |leader_name5 = [[約翰·格洛佛·羅伯茨|-{zh:尊·高化·羅拔斯;zh-cn:约翰·格洛佛·罗伯茨;zh-tw:約翰·葛洛佛·羅勃茲;zh-hk:尊·高化·羅拔斯}-]] |legislature = [[美國國會|國會]] |upper_house = [[美國參議院|參議院]] |lower_house = [[美國眾議院|眾議院]] |military_personnel = 1,361,755人<br />850,880人(預備役) |sovereignty_type = <div style="text-align: left;">从[[大不列顛王國|英國]][[美國革命|独立]]</div> |established_event1 = [[美國獨立宣言|獨立宣言]] |established_date1 = 1776年7月4日 |established_event2 = [[聯邦條例]] |established_date2 = 1781年3月1日 |established_event3 = [[巴黎條約 (1783年)|巴黎條約]] |established_date3 = 1783年9月3日 |established_event4 = {{nowrap|[[美國憲法]]}} |established_date4 = 1788年6月21日 |established_event5 = [[北馬利安納群島|最後一邦加入联邦]] |established_date5 = 1976年3月24日 |area_rank = 第4名 |area_magnitude = 1 E+12 |area_km2 = 9,534,000 |percent_water = 6.97 |area_label = 總面積 |area_label2 = 陸地總面積 |area_data2 = 9,147,593 平方公里<br />3,531,905 平方英里<ref name="auto">{{Cite web |title=Where Is The United States Of America? |url=https://www.worldatlas.com/na/us/where-is-the-united-states-of-america.html |publisher=WorldAtlas |access-date=2019-03-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190302024817/https://www.worldatlas.com/na/us/where-is-the-united-states-of-america.html |archive-date=2019-03-02 |dead-url=no }}</ref> |area_footnote = <ref name="WF">{{Cite web |title=United States |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html |accessdate=2016-11-29 |date=2016-11-14 |work=The World Factbook |publisher=Central Intelligence Agency |archive-url=https://web.archive.org/web/20150706193812/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html |archive-date=2015-07-06 |dead-url=no }}{{small|(單位為[[平方公里]])}}</ref>{{ref label|areabox|c}} |population_estimate = 329,100,000 <ref>{{Cite web |title=U.S. and World Population Clock |url=http://www.census.gov/popclock/ |accessdate=2015-12-21 |publisher=[[美國人口調查局|United States Census Bureau]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20151222152752/http://www.census.gov/popclock/ |archive-date=2015-12-22 |dead-url=no }}</ref> |population_estimate_year = 2019 |population_estimate_rank = 第3名 |population_density_km2 = 35.7 <!-- 2015年5月之人口土地面積比 --> |population_density_rank = 第141名 |GDP_PPP_year = 2019 |GDP_PPP = {{nowrap|21.439兆[[美元]]}}<ref name="imf2">{{Cite web |title=United States |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=111&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=&pr.x=68&pr.y=17 |accessdate=2019-10-25 |date=October 2019 |work=World Economic Outlook Database |publisher=[[International Monetary Fund|International Monetary Fund (IMF)]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200206163047/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=111&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=&pr.x=68&pr.y=17 |archive-date=2020-02-06 |dead-url=no }}</ref> |GDP_PPP_rank = 第2名 |GDP_PPP_per_capita = 65,111美元<ref name=imf2 /> |GDP_PPP_per_capita_rank = 第10名 |GDP_nominal_year = 2019 |GDP_nominal = {{nowrap|21.439兆[[美元]]}}<ref name=imf2 /> |GDP_nominal_rank = 第1名 |GDP_nominal_per_capita = 65,111美元<ref name=imf2 /> |GDP_nominal_per_capita_rank = 第8名 |Gini_year = 2015 |Gini_change = steady |Gini = 39.0 |Gini_ref = <ref>{{Cite web |title=OECD Income Distribution Database: Gini, poverty, income, Methods and Concepts |url=http://www.oecd.org/els/soc/income-distribution-database.htm |accessdate=2017-09-29 |website=Organisation for Economic Co-operation and Development |archive-url=https://web.archive.org/web/20170918003345/http://www.oecd.org/els/soc/income-distribution-database.htm |archive-date=2017-09-18 |dead-url=no }}</ref> |HDI_year = 2018年<!--请使用HDI所引用的数据年份,而不是报告出版年份--> |HDI_change = decrease<!--increase/decrease/steady--> |HDI = 0.920 |HDI_ref = <ref>{{Cite web |title=Human Development Report 2019 |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf |publisher=UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGRAMME |access-date=2019-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024144212/http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_summary_human_development_statistical_update_en.pdf |archive-date=2018-10-24 |dead-url=no }}</ref> |HDI_rank = 第15名 |currency = [[美金|美元]] ($) |currency_code = USD |country_code = USA |utc_offset = −4至−12、+10、+11 |utc_offset_DST = −4至−10{{ref label|UTCbox|d|}} |calling_code = +1 |iso3166code = US |date_format = MM/DD/YYYY | calendar_type = [[公曆]] |drives_on = 靠右行駛{{ref label|driving|e}} |cctld = {{nowrap|[[.us]]{{nbsp|3}}[[.gov]]{{nbsp|3}}[[.mil]]{{nbsp|3}}[[.edu]]}} |footnote_a = {{note|engoffbox}}英文乃美國政府與民間之常用語,而且至少為28個州的官方語言{{big|<ref name="ILW">{{Cite web |title=English as the Official Language of the United States: Legal Background and Analysis of Legislation in the 110th Congress |url=http://www.ilw.com/immigrationdaily/news/2007,0515-crs.pdf |accessdate=2007-06-19 |date=2007-01-25 |last=Feder |first=Jody |publisher=Ilw.com (Congressional Research Service) |archive-url=https://www.webcitation.org/6HZLfJZL6?url=http://www.ilw.com/immigrationdaily/news/2007,0515-crs.pdf |archive-date=2013-06-22 |dead-url=no }}</ref>}};其中,英语分別與[[夏威夷語]]及[[阿留申語]]同時為夏威夷及阿拉斯加的官方語言。[[奧克拉荷馬州]]一些由美洲原住民管治的地方則以[[切羅基語]]為官方語言。[[法语]]雖不是[[緬因州]]和[[路易斯安那州]]的官方語言,但卻是當地的常用語。除此,[[新墨西哥州]]給予[[西班牙语]]特殊的地位。<ref name="C&F">{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=x9KoAkzfVqIC&pg=PA195 |title=Progress in Language Planning: International Perspectives |first=Juan |last2=Fishman |first2=Joshua A. |publisher=Walter de Gruyter |accessdate=2011-12-27 |year=1983 |isbn=90-279-3358-8 |page=195 |last1=Cobarrubias |archive-url=https://web.archive.org/web/20171019102256/https://books.google.com/books?id=x9KoAkzfVqIC&pg=PA195 |archive-date=2017-10-19 |dead-url=no }}</ref><ref>{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=bW6V__K95ckC&pg=PT167 |title=Bilingual Education in the 21st Century: A Global Perspective |last=García |first=Ofelia |publisher=John Wiley & Sons |accessdate=2011-12-27 |year=2011 |isbn=1-4443-5978-9 |page=167 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140701233640/http://books.google.com/books?id=bW6V__K95ckC&pg=PT167 |archive-date=2014-07-01 |dead-url=no }}</ref> |footnote_b = {{note|engfactobox}} 英文在五個地區與當地的本土文並列官方語言:[[波多黎各]]的西班牙文,[[美屬薩摩亞]]的[[薩摩亞語]],[[關島]]和[[北馬里亞納群島]]的[[查莫洛語]](後者還包括[[卡羅萊納文]])。 |footnote_c = {{note|areabox}} 美[[中華人民共和國|中]]兩國的土地面積排名[[世界各國和地區面積列表|有所爭議]]。此乃美方數據,加上領海和湖泊的面積。<ref name="State and other areas">{{Cite web |title=State and other areas |url=https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html |accessdate=2014-10-22 |date=2010 |work=U.S. Census Bureau |dead-url=yes |archive-url=https://web.archive.org/web/20180316004512/https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html |archive-date=2018-03-16}}{{small|附註:不包括離岸小島}}</ref> |footnote_d = {{note|UTCbox}} 詳見[[美國時區]]頁面。 |footnote_e = {{note|driving}} 除了[[美屬處女群島|-{zh:美屬處女群島;zh-cn:美属维尔京群岛;zh-tw:美屬維京群島;zh-hk:美屬處女群島}-]]。 }} 10anzwo5bvycfm0jlptfr4nbv0id41y binawlan 0 10521 101447 101446 2021-02-21T03:11:17Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki binawlan (kamu nu [[Hulam]]: 群眾[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%A4%E7%9C%BE]) katuuday a [[tademaw]]. i lalangawan nu Hulam, izaw ku tuluay a tedemaw sa. == tinaku a kamu == # binawlan 眾人;社會 katuud ku binawlan nu Sakizaya. 撒奇萊雅族有不少人。 # binabinawlan 人潮 binabinawlan tu ku wawa ni Benel. Benel 的孩子眾多。 # masabinawlan 聚眾 masabinawlan ku wawa atu iluc ni Sekab Batu. Sekab Batu 子孫滿堂。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == *[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291043.htm 原住民族委員會線上字詞典] <br /> [[kakuniza:LamiHung]] 7tsvfa6b8941obmslwtdbbwi1jmyjn5 kawlah 0 10522 90720 90719 2020-07-07T02:49:14Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kawlah (kamu nu [[Hulam]]: 獎勵[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8D%8E%E5%8B%B5]、獎狀、獎品) u tatipeluk atu tuud ku sapapabeli i kapahay a [[tademaw]], nikaseneng niza. <br /> [[kakuniza:LamiHung]] qpycqq09j16r2z3cjexy2aku4l990uk luma' 0 10523 91938 91935 2020-08-05T03:57:56Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) */ wikitext text/x-wiki luma' (kamu nu [[Hulam]]: 家[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6]、家庭[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6%E5%BA%AD]、住宅) u kakitizaan ku [[tademaw]] balaki, milabi' atu pahabay tu [[wawa]]. == kamu namakay i WIKI == luma’, u aenengan nu tademaw sa misanga’an. sicabeng atu badahung, labu nu luma’ sikakabi’an. sikayadah nu luma’ taneng mitena’ tu masadumaay a demiad nika caay kalecad, mitena’ tu micebis ku aadupan atu tademaw. mapulungay ku muenengay u luma’ ku sausi, laluma’an nikahida simacacay tu luma’, nika hakay u masadumaay a syakayay masakaputay atu masacacayay masacacayay nu tademaw.<ref>[[:zh:住宅|住宅]]</ref> == ulic nu lalangawan == namakay i ulic nu lalangawan- sakasabaw tulu nu belih a cudad<blockquote> ===='''tika a luma'''==== '''"nu tika a luma', u pisanga' sa u silamal tu nu layakay a tineng mipatizeng , u nipisanga', maazihay i hekal, u labuay atu nu Pangcahay caay kalecad, katinengan ku nu Sakizaya caay kalecad ku piazih atu nizatengan tu kawaw.''' '''sipayzaen i nu walian ku panan nu luma', suayawen ku panan nu luma' i kawili ku palud, nika mayputah talabu i palud, kyu papananen ku nu zikuzan nu tumunaw.''' '''sapaukak tu cabeng u nitulikan tu auk, patupida' han tu lanu' atu tai' nu katalalan misacabeng, u lilal sa nitulikan tu penen, uway, atu auk.''' '''siputah i nuayawan nu luma', pipawalian tu tuud atu pahabayan tu papahabayen, paluma i liwliw tu kuwawi, apalu, sakul.''' '''pisaluma'an sa, pasaupu ku siluma'ay tu tatama nu niyazu'ay tu sapieddap.u sasang a kilang sa u sakul alaway atu zakes. i ayaw nu pisaluma' atu picumud tu luma', miawza ku siluma'ay tu mapalaway mibahbah tu la'cusay atu milunguc tu sapada'su. ayaw nu picumud mueneng sa, a mitanam henay ku siluma'ay tu cacay a labi' mabi', anu kapah ku sinpi sa, a zahkez tu ku balucu' nu lalabu nu siluma'ay talabu mueneng."'''<ref>[http://web.klokah.tw/extension/cu_practice/index.php?d=43&l=13&view=article 族語E樂園]</ref></blockquote> == namakay i zitinay a sulit == <blockquote>i cuwa ku luma' isu? (你的家住那裡?) kapah ku lalabu nina luma'. (這個家庭和樂融融。)<ref>[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291850.htm 原住民族語言線上詞典-撒奇萊雅語]</ref></blockquote> == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) == [[kakuniza:LamiHung]] <references /> [[kakuniza:Miku Kumud]] n116o38tou6lilmvar9z9tcgws8yl1v Taypak 0 10524 90699 90688 2020-07-04T06:39:21Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Taypak (kamu nu [[Hulam]]: 台北[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%87%BA%E5%8C%97];kamu nu Amelika: Taipei) <br /> [[kakuniza:LamiHung]] 0fs3agkwyba18k0eo8ucg4d7smafzpy taazihan mitudung:國家基礎資訊 10 10525 90604 90603 2020-07-02T09:12:57Z 曾祥宇 260 nayi’ ku cacan a kasabelih wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 bacu-saupu:Check for unknown parameters 828 10526 90606 2020-07-02T13:35:55Z Reke 62 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "-- This module may be used to compare the arguments passed to the parent -- with a list of arguments, returning a specified result if an argument is -- not on…" Scribunto text/plain -- This module may be used to compare the arguments passed to the parent -- with a list of arguments, returning a specified result if an argument is -- not on the list local p = {} local function trim(s) return s:match('^%s*(.-)%s*$') end local function isnotempty(s) return s and trim(s) ~= '' end function p.check (frame) local args = frame.args local pargs = frame:getParent().args local ignoreblank = isnotempty(frame.args['ignoreblank']) local showblankpos = isnotempty(frame.args['showblankpositional']) local knownargs = {} local unknown = frame.args['unknown'] or 'Found _VALUE_, ' local preview = frame.args['preview'] local values = {} local res = {} local regexps = {} -- create the list of known args, regular expressions, and the return string for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' then v = trim(v) knownargs[v] = 1 elseif k:find('^regexp[1-9][0-9]*$') then table.insert(regexps, '^' .. v .. '$') end end if isnotempty(preview) then preview = '<div class="hatnote" style="color:red"><strong>警告:</strong>' .. preview .. '(此信息仅在预览中显示)。</div>' elseif preview == nil then preview = unknown end -- loop over the parent args, and make sure they are on the list for k, v in pairs(pargs) do if type(k) == 'string' and knownargs[k] == nil then local knownflag = false for i, regexp in ipairs(regexps) do if mw.ustring.match(k, regexp) then knownflag = true break end end if not knownflag and ( not ignoreblank or isnotempty(v) ) then k = mw.ustring.gsub(k, '[^%w\-_ ]', '?') table.insert(values, k) end elseif type(k) == 'number' and knownargs[tostring(k)] == nil and ( showblankpos or isnotempty(v) ) then local vlen = mw.ustring.len(v) v = mw.ustring.sub(v, 1, (vlen < 25) and vlen or 25) v = mw.ustring.gsub(v, '[^%w\-_ ]', '?') table.insert(values, k .. ' = ' .. v .. ((vlen >= 25) and ' ...' or '')) end end -- add resuls to the output tables if #values > 0 then if frame:preprocess( "{{REVISIONID}}" ) == "" then unknown = preview end for k, v in pairs(values) do if v == '' then -- Fix odd bug for | = which gets stripped to the empty string and -- breaks category links v = ' ' end local r = unknown:gsub('_VALUE_', v) table.insert(res, r) end end return table.concat(res) end return p j2u4ni9t392tkat5y3hp43kc8cejhwg bacu-saupu:If empty 828 10527 90607 2020-07-02T13:39:23Z Reke 62 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "local p = {} function p.main(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, {wrappers = 'Template:If empty', removeBlanks = false}) -- For…" Scribunto text/plain local p = {} function p.main(frame) local args = require('Module:Arguments').getArgs(frame, {wrappers = 'Template:If empty', removeBlanks = false}) -- For backwards compatibility reasons, the first 8 parameters can be unset instead of being blank, -- even though there's really no legitimate use case for this. At some point, this will be removed. local lowestNil = math.huge for i = 8,1,-1 do if args[i] == nil then args[i] = '' lowestNil = i end end for k,v in ipairs(args) do if v ~= '' then if lowestNil < k then -- If any uses of this template depend on the behavior above, add them to a tracking category. -- This is a rather fragile, convoluted, hacky way to do it, but it ensures that this module's output won't be modified -- by it. frame:extensionTag('ref', '[[Category:Instances of Template:If_empty missing arguments]]', {group = 'TrackingCategory'}) frame:extensionTag('references', '', {group = 'TrackingCategory'}) end return v end end end return p 6qq12x2ek97w2n518wugesqunsqh778 taazihan mitudung:if empty 10 10528 90608 2020-07-02T13:39:38Z Reke 62 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{<includeonly>safesubst:</includeonly>#invoke:If empty|main}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude>" wikitext text/x-wiki {{<includeonly>safesubst:</includeonly>#invoke:If empty|main}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> dl9p9t1ge8vz1f67zrvu4lp7md161es taazihan mitudung:Official URL 10 10529 90610 90609 2020-07-02T13:46:49Z Reke 62 Reke milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:official url]] katukuh [[taazihan mitudung:Official URL]] wikitext text/x-wiki {{#if:{{#property:P856}}|-{zh:{{URL|{{ifempty|{{wikidata|property|P856|P407=Q7850}}|{{wikidata|property|P856}}}}}};zh-hans:{{URL|{{ifempty|{{wikidata|property|P856|P407=Q13414913}}|{{wikidata|property|P856|P407=Q7850}}|{{wikidata|property|P856}}}}}};zh-hant:{{URL|{{ifempty|{{wikidata|property|P856|P407=Q18130932}}|{{wikidata|property|P856|P407=Q7850}}|{{wikidata|property|P856}}}}}};}-{{EditAtWikidata|pid=P856}}}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude> 7h1tss8mdxe41zrhaz900kzqfnokqrh taazihan mitudung:official url 10 10530 90611 2020-07-02T13:46:49Z Reke 62 Reke milimad tuway kasabelih [[taazihan mitudung:official url]] katukuh [[taazihan mitudung:Official URL]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[taazihan mitudung:Official URL]] 1p8s8zzapjm8r5wtph7ksjjn6ii237r taazihan mitudung:Infobox Country 10 10531 90612 2020-07-02T13:47:15Z Reke 62 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{Infobox | bodyclass = geography vcard | bodystyle = font-size:88%; | headerstyle= text-align:left; | aboveclass = adr | abovestyle = padding:0.25em 0.33em 0…" wikitext text/x-wiki {{Infobox | bodyclass = geography vcard | bodystyle = font-size:88%; | headerstyle= text-align:left; | aboveclass = adr | abovestyle = padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em; | above = {{#if:{{{conventional_long_name|}}}{{{native_name|}}}{{{name|}}} | {{#if:{{{conventional_long_name|}}} |<span class=" fn org country-name">{{{conventional_long_name|}}}</span><br/> }}{{#if:{{{native_name|}}}{{{name|}}} |<div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;"><!-- -->{{br separated entries |{{{native_name|}}} |{{#if:{{{name|}}} |<span class="fn org country-name">{{{name|}}}</span> }}}}</div> }}<!-- -->{{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes |<span class=" fn org">[[私人国家]]</span> }} }} | subheader = {{#if:{{{life_span|}}} | {{{life_span}}} | {{#if:{{{year_start|}}}|{{{year_start}}}{{#if:{{{year_end}}}|-{{{year_end}}} }} }} }} | imagestyle = text-align:center;padding:0.5em 0; | image1 = {{#if:{{{image_coat|}}}{{{image_symbol|}}}{{{image_flag|}}}{{{image_flag2|}}} |{{infobox country/imagetable |image1a = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|suppressplaceholder={{main other||no}}|image={{{image_flag|}}}|sizedefault=125px|size={{{flag_width|{{{flag_size|}}}}}}|maxsize=250|border={{yesno |{{{flag_border|}}}|yes=yes|blank=yes}}|alt={{{alt_flag|{{{flag_alt|}}}}}}|title={{{common_name|{{{name|{{{linking_name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}国旗}} |image1b = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|suppressplaceholder={{main other||no}}|image={{{image_flag2|}}}|sizedefault=125px|size={{{flag_width|}}}|maxsize=250|border={{yesno |{{{flag2_border|}}}|yes=yes|blank=yes}}|alt={{{alt_flag2|{{{flag_alt2|}}}}}}}} |caption1= {{#ifexist:{{if empty |{{{flag_type_article|}}} |{{{flag|}}} |{{if empty |{{{linking_name|}}} |{{{common_name|}}} |{{{name|}}} |{{PAGENAME}} }}{{if empty |{{{flag_type|}}} |国旗}} }} |[[{{if empty |{{{flag_type_article|}}} |{{{flag|}}} |{{if empty |{{{linking_name|}}} |{{{common_name|}}} |{{{name|}}} |{{PAGENAME}} }}{{if empty |{{{flag_type|}}} |国旗}} }}|{{if empty |{{{flag_caption|}}} |{{{flag_type|}}} |国旗}}]] |{{if empty |{{{flag_caption|}}} |{{{flag_type|}}} |国旗}} }} |image2 = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|suppressplaceholder={{main other||no}}|image={{if empty|{{{image_coat|}}}|{{{image_symbol|}}}}} |size={{{symbol_width|{{{coa_size|}}}}}}|sizedefault=85px|alt={{#if:{{{image_coat|}}}|{{{alt_coat|{{{coat_alt}}}}}}|{{{alt_symbol|}}}}}|title={{{common_name|{{{name|{{{linking_name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}{{{symbol_type|国徽}}} }} |caption2= {{#ifexist:{{if empty |{{{symbol_type_article|}}} |{{{symbol|}}} | {{if empty |{{{linking_name|}}} |{{{common_name|}}} |{{{name|}}} |{{PAGENAME}} }}{{if empty |{{{symbol_type|}}} |国徽}} }} |[[{{if empty |{{{symbol_type_article|}}} |{{{symbol|}}} |{{if empty |{{{linking_name|}}} |{{{common_name|}}} |{{{name|}}} |{{PAGENAME}} }}{{if empty |{{{symbol_type|}}} |国徽}} }} | {{if empty |{{{symbol_type|}}} |国徽}}]] |{{if empty |{{{symbol_type|}}} |国徽}} }} }} }} | data1 = {{#if:{{{national_motto|}}}{{{motto|}}} |<div style="line-height:1.2em;">'''格言:'''{{if empty|{{{motto|}}}|{{{national_motto|}}}}}<!-- -->{{#if:{{{chinesemotto|}}}|<br/><span style="font-size:90%;">{{{chinesemotto}}}</span> }}</div> }} | class2 = anthem | data2 = {{#if:{{{national_anthem|}}}{{{anthem|}}} |<div style="line-height:1.2em;">'''{{{anthem_type|国歌}}}:'''{{if empty|{{{national_anthem|}}}|{{{anthem|}}}}}</div> }}{{#if:{{{royal_anthem|}}} | <div style="line-height:1.2em;">'''[[皇室颂歌]]:'''{{{royal_anthem}}}</div> }}{{#if:{{{flag_anthem|}}} | <div style="line-height:1.2em;">'''[[国旗歌]]:'''{{{flag_anthem}}}</div> }} | data3 = {{#if:{{{other_symbol|}}}{{{text_symbol|}}} |<div style="line-height:1.2em;">{{#if:{{{other_symbol_type|}}}{{{text_symbol_type|}}} | '''{{if empty|{{{other_symbol_type|}}}|{{{text_symbol_type|}}}}}'''<br/>}}<!-- -->{{if empty|{{{other_symbol|}}}|{{{text_symbol|}}}}}</div> }} | data4 = {{#if:{{{image_map|}}} |{{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image_map|}}}|size={{{map_width|{{{image_map_size|}}}}}}|upright=1.15|alt={{{alt_map|{{{image_map_alt|}}}}}}|title={{{map_caption|{{{image_map_caption|{{{common_name|{{{name|{{{linking_name|{{PAGENAME}} }}} }}} }}}的位置 }}} }}} }}<!-- -->{{#if:{{{map_caption|{{{image_map_caption|}}}}}}|<div style="font-size:90%;position:relative;top:0.3em;">{{{map_caption|{{{image_map_caption|}}}}}}</div>}} }} | data5 = {{#if:{{{image_map2|}}} |{{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image_map2|}}}|size={{{map2_width|{{{image_map2_size|}}}}}}|upright=1.15|alt={{{alt_map2|{{{image_map2_alt|}}}}}}|title={{{map_caption2|{{{image_map2_caption|{{{common_name|{{{name|{{{linking_name|{{PAGENAME}} }}} }}} }}}的位置 }}} }}} }}<!-- -->{{#if:{{{map_caption2|{{{image_map2_caption|}}}}}}|<div style="font-size:90%;position:relative;top:0.3em;">{{{map_caption2|{{{image_map2_caption|}}}}}}</div>}} }} | label6 = 地位 | data6 = {{#if:{{{status|}}}|{{Infobox country/status text|status={{{status|}}}|status_text={{{status_text|}}}|empire={{{empire|}}}|year_end={{{year_end|}}}|year_exile_start={{{year_exile_start|}}}|year_exile_end={{{year_exile_end|}}} }} }} | label7 = 位置 | data7 = {{{loctext|}}} | label8 = {{#if:{{{capital_type|}}} | {{{capital_type}}} | 首都 }}{{#ifeq: {{#ifeq:{{{largest_city|}}}{{{largest_settlement|}}}|capital |capital<!-- -->|{{#switch:{{{capital}}} | [[{{{largest_city|}}}{{{largest_settlement|}}}]] = capital | {{{largest_city|}}}{{{largest_settlement|}}} = capital | not capital }}<!-- -->}}|capital <!-- (#ifeq:)-->|<!------------------------------------------ capital is largest_city/_settlement: ------------------------------------------- --><br/><span style="font-weight:normal">及{{{largest_settlement_type|最大城市}}}</span> }} | data8 = {{#if:{{{capital|}}}|{{{capital}}}{{#if:{{{coordinates|}}}|<br/>{{#invoke:Coordinates|coordinsert|{{{coordinates}}}|type:city}}}} }} | rowclass9 = {{#if:{{{capital|}}}|mergedrow}} | label9 = 流亡首都 | data9 = {{#ifexist:{{{capital_exile|}}}|[[{{{capital_exile|}}}]]|{{{captial_exile|}}}}} | rowclass10 = {{#if:{{{capital|}}}|mergedrow}} | label10 = {{#if:{{{admin_center_type|}}}| {{{admin_center_type}}} | 行政中心 }} | data10 = {{#switch:{{{admin_center|}}} |capital | = |[[{{{capital|}}}]] = |{{{capital|}}} = |#default = {{{admin_center}}}{{#if:{{{capital|}}}||{{#if:{{{coordinates|}}}|<br/>{{#invoke:Coordinates|coordinsert|{{{coordinates}}}|type:city}}}} }} }} | rowclass11 = {{#if:{{{capital|}}}{{{admin_center|}}}|mergedbottomrow}} | label11 = 最大{{{largest_settlement_type|城市}}} | data11 = {{#ifeq: {{#ifeq:{{{largest_city|}}}{{{largest_settlement|}}}|capital |capital<!-- -->|{{#switch:{{{capital}}} | [[{{{largest_city|}}}{{{largest_settlement|}}}]] = capital | {{{largest_city|}}}{{{largest_settlement|}}} = capital | not capital }}<!-- -->}}|capital <!-- (#ifeq:)-->|<!-- nothing already appears above --> | {{if empty| {{{largest_city|}}} | {{{largest_settlement|}}} }} }} | rowclass12 = mergedtoprow | label12 = 官方语言 | data12 = {{{official_languages|}}} | rowclass13 = mergedrow | label13 = <span style="font-weight:normal;">认可的语言</span> | data13 = {{if empty| {{{recognized_languages|}}} | {{{recognised_languages|}}} }} | rowclass14 = mergedrow | label14 = <span style="font-weight:normal;">{{nowrap|认可的}}国家语言</span> | data14 = {{if empty| {{{recognized_national_languages|}}} | {{{recognised_national_languages|}}} | {{{national_languages|}}} }} | rowclass15 = mergedrow | label15 = <span style="font-weight:normal;">{{nowrap|认可的}}地方语言</span> | data15 = {{if empty| {{{recognized_regional_languages|}}} | {{{recognised_regional_languages|}}} | {{{regional_languages|}}} }} | label16 = 常用语言 | data16 = {{{common_languages|}}} | label17 = [[官方文字]] | data17 = {{{official_script|}}} | rowclass18 = {{#ifeq:{{{languages2_sub|}}}|yes |{{#ifeq:{{{languages_sub|}}}|yes |mergedrow}} |{{#ifeq:{{{languages_sub|}}}|yes |mergedbottomrow}} }} | label18 ={{#ifeq:{{{languages_sub|}}}|yes |<span style="font-weight:normal;">{{if empty| {{{languages_type|}}} | 其他语言 }}</span> |{{if empty| {{{languages_type|}}} | 其他语言 }} }} | data18 = {{{languages|}}} | rowclass19 = {{#ifeq:{{{languages2_sub|}}}|yes |mergedbottomrow}} | label19 = {{#ifeq:{{{languages2_sub|}}}|yes |<span style="font-weight:normal;">{{if empty|{{{languages2_type|}}} | 其他语言 }}</span> |{{if empty|{{{languages2_type|}}} | 其他语言 }} }} | data19 = {{{languages2|}}} | label20 = [[族群]]<!-- -->{{#if:{{{ethnic_groups_year|}}} |<span style="font-weight:normal;">({{ifnumber|{{{ethnic_groups_year|}}}|{{{ethnic_groups_year}}}年|{{{ethnic_groups_year}}}}}){{{ethnic_groups_ref|}}}</span>|<span style="font-weight:normal;">{{{ethnic_groups_ref|}}}</span>}} | data20 = {{{ethnic_groups|}}} | label21 = 宗教<!-- -->{{#if:{{{religion_year|}}} |<span style="font-weight:normal;">({{ifnumber|{{{religion_year|}}}|{{{religion_year}}}年|{{{religion_year}}}}}){{{religion_ref|}}}</span>|<span style="font-weight:normal;">{{{religion_ref|}}}</span>}} | data21 = {{{religion|}}} | label22 = 类型 | data22 = {{{org_type|}}} | label23 = {{if empty|{{{membership_type|}}} | 成员 }} | data23 = {{{membership|}}} | label24 = {{#if:{{{government_type|}}} | {{#if:{{{politics_link|}}} | [[{{{politics_link}}}|{{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|组织架构|政府}}]]<!-- -->| {{#ifexist:{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}政治 | [[{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}政治|{{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|组织架构|政府}}]]<!-- -->| {{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|组织架构|政府}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}} | data24 = {{{government_type|}}} | header25 = {{#if:{{{government_type|}}} || {{#if:{{{leader_title1|}}}{{{leader_name1|}}} | {{#if:{{{name|}}}{{{membership|}}} | <!--template being used for geopolitical org:-->领导人 | <!--template being used for country/territory: -->政府 }} }} }} | rowclass26 = mergedrow | data26 = {{#if:{{{leader_name1|}}}|{{Infobox country/multirow|{{{leader_title1|}}} |{{{leader_name1|}}} |{{{leader_title2|}}} |{{{leader_name2|}}} |{{{leader_title3|}}} |{{{leader_name3|}}} |{{{leader_title4|}}} |{{{leader_name4|}}} |{{{leader_title5|}}} |{{{leader_name5|}}} |{{{leader_title6|}}} |{{{leader_name6|}}} |{{{leader_title7|}}} |{{{leader_name7|}}} |{{{leader_title8|}}} |{{{leader_name8|}}} |{{{leader_title9|}}} |{{{leader_name9|}}} |{{{leader_title10|}}} |{{{leader_name10|}}} |{{{leader_title11|}}} |{{{leader_name11|}}} |{{{leader_title12|}}} |{{{leader_name12|}}} |{{{leader_title13|}}} |{{{leader_name13|}}} |{{{leader_title14|}}} |{{{leader_name14|}}} |{{{leader_title15|}}} |{{{leader_name15|}}} }} }} | rowclass27 = mergedrow | label27 = {{#if:{{{title_leader|}}}| {{{title_leader}}} }} | data27 = {{#if:{{{title_leader|}}}|&nbsp;}} | rowclass28 = mergedrow | data28 = {{#if:{{{year_leader1|}}} | {{Infobox country/multirow|{{{year_leader1|}}} |{{{leader1|}}} |{{{year_leader2|}}} |{{{leader2|}}} |{{{year_leader3|}}} |{{{leader3|}}} |{{{year_leader4|}}} |{{{leader4|}}} |{{{year_leader5|}}} |{{{leader5|}}} |{{{year_leader6|}}} |{{{leader6|}}} |{{{year_leader7|}}} |{{{leader7|}}} |{{{year_leader8|}}} |{{{leader8|}}} |{{{year_leader9|}}} |{{{leader9|}}} |{{{year_leader10|}}} |{{{leader10|}}} |{{{year_leader11|}}} |{{{leader11|}}} }} }} | rowclass29 = mergedrow | label29 = {{#if:{{{title_representative|}}}| {{{title_representative}}} }} | data29 = {{#if:{{{title_representative|}}}|&nbsp;}} | rowclass30 = mergedrow | data30 = {{#if:{{{year_representative1|}}}|{{Infobox country/multirow|{{{year_representative1|}}} |{{{representative1|}}} |{{{year_representative2|}}} |{{{representative2|}}} |{{{year_representative3|}}} |{{{representative3|}}} |{{{year_representative4|}}} |{{{representative4|}}} |{{{year_representative5|}}} |{{{representative5|}}} }} }} | rowclass31 = mergedrow | label31 = {{#if:{{{title_deputy|}}}|{{{title_deputy}}} }} | data31 = {{#if:{{{title_deputy|}}}|&nbsp;}} | rowclass32 = mergedrow | data32 = {{#if:{{{year_deputy1|}}}|{{Infobox country/multirow|{{{year_deputy1|}}} |{{{deputy1|}}} |{{{year_deputy2|}}} |{{{deputy2|}}} |{{{year_deputy3|}}} |{{{deputy3|}}} |{{{year_deputy4|}}} |{{{deputy4|}}} |{{{year_deputy5|}}} |{{{deputy5|}}} |{{{year_deputy6|}}} |{{{deputy6|}}} }} }} | label40 = 立法机构 | data40 = {{{legislature|}}} | rowclass41 = mergedrow | label41 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{#if:{{{type_house1|}}}|{{{type_house1}}}|[[上议院]]}}</div> | data41 = {{{upper_house|{{{house1|}}}}}} | rowclass42 = mergedbottomrow | label42 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{#if:{{{type_house2|}}}|{{{type_house2}}}|[[下议院]]}}</div> | data42 = {{{lower_house|{{{house2|}}}}}} | rowclass43 = mergedtoprow | label43 = {{#if:{{{military_personnel|}}} |{{#if:{{{military_link|}}} | [[{{{military_link}}}|军事]]<!-- -->| {{#ifexist:{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}军事 | [[{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}军事|{{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}现役军人]]<!-- -->| {{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}现役军人<!-- -->}} }} }} | data43 = {{formatnum:{{{military_personnel|}}}}}{{{military_personnel_ref|}}}{{#if:{{{military_personnel_year|}}} |({{ifnumber|{{{military_personnel_year|}}}|{{{military_personnel_year}}}年|{{{military_personnel_year}}}}})}}{{#if:{{{military_personnel_rank|}}} |([[各国武装部队列表|{{ifnumber|{{{military_personnel_rank|}}}|第{{{military_personnel_rank|}}}名|{{{military_personnel_rank|}}}}}]])}} | rowclass44 = {{#if:{{{established_event1|}}} |mergedtoprow}} | header44 = {{#if:{{{established_event1|}}}{{{sovereignty_type|}}} |{{#if:{{{sovereignty_type|}}} | {{{sovereignty_type}}}<!-- -->{{#if:{{{sovereignty_note|}}} |&nbsp;<span style="font-weight:normal;">{{{sovereignty_note}}}</span>}} | {{#if:{{{established|}}}| | 成立}} }} }} | label45 = 成立 | data45 = {{#if:{{{sovereignty_type|}}} | |{{{established|}}} }} | label46 = {{#if:{{{era|}}}|历史时期|历史}} | data46 = {{#if:{{{era|}}} |{{#ifexist:{{{era|}}}|[[{{{era}}}]]|{{{era}}}}} | {{#if:{{{date_start|}}}{{{year_start|}}}|&nbsp;}}}} | rowclass47 = {{#if:{{{established_event2|}}} |mergedrow |mergedbottomrow}} | data47 = {{#if:{{{established_date1|}}}|{{Infobox country/multirow |{{{established_event1|}}} |{{{established_date1||}}} |{{{established_event2|}}} |{{{established_date2||}}} |{{{established_event3|}}} |{{{established_date3|}}} |{{{established_event4|}}} |{{{established_date4|}}} |{{{established_event5|}}} |{{{established_date5|}}} |{{{established_event6|}}} |{{{established_date6|}}} |{{{established_event7|}}} |{{{established_date7|}}} |{{{established_event8|}}} |{{{established_date8|}}} |{{{established_event9|}}} |{{{established_date9|}}} |{{{established_event10|}}} |{{{established_date10|}}} |{{{established_event11|}}} |{{{established_date11|}}} |{{{established_event12|}}} |{{{established_date12|}}} |{{{established_event13|}}} |{{{established_date13|}}} |{{{established_event14|}}} |{{{established_date14|}}} |{{{established_event15|}}} |{{{established_date15|}}} }} }} | rowclass48 = {{#if:{{{date_start|}}}{{{year_start|}}} |mergedrow |mergedbottomrow}} | data48 = {{#if:{{{date_start|}}}{{{year_start|}}}|{{Infobox country/multirow |{{{event_pre|}}} |{{{date_pre|}}} |{{ifempty|{{{event_start|}}}|建立}} |{{{year_start|}}}{{{date_start|}}} |{{{event1|}}} |{{{date_event1|}}} |{{{event2|}}} |{{{date_event2|}}} |{{{event3|}}} |{{{date_event3|}}} |{{{event4|}}} |{{{date_event4|}}} |{{{event5|}}} |{{{date_event5|}}} |{{{event6|}}} |{{{date_event6|}}} |{{ifempty|{{{event_end|}}}|终结}} |{{{year_end|}}}{{{date_end|}}} |{{{event_post|}}} |{{{date_post|}}} }} }} | rowclass60 = mergedtoprow | header60 = {{#if:{{{area_km2|}}}{{{area_ha|}}}{{{area_land_km2|}}}{{{area_land_ha|}}}{{{area_water_km2|}}}{{{area_water_ha|}}}{{{stat_area1|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}} | {{#if:{{{area_link|}}} | [[{{{area_link}}}|{{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}面积]] | {{#ifexist:{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}地理 | [[{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}地理|{{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}面积]] | {{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}面积<!-- -->}}<!-- -->}} }} | rowclass61 = {{#if:{{{area_land_km2|}}}{{{area_land_ha|}}}{{{area_water_km2|}}}{{{area_water_ha|}}}{{{FR_metropole|}}}{{{area_label2|}}}{{{area_label3|}}}{{{percent_water|}}}{{{stat_area1|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label61 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{{area_label|总计}}}{{{FR_foot4|}}}</div> | data61 = {{#if:{{{area_km2|}}}{{{area_ha|}}} |{{#if:{{{area_km2|}}} |{{formatnum:{{{area_km2|}}}}}平方公里 |{{#if:{{{area_ha|}}} |{{formatnum:{{{area_ha|}}}}}公顷 }} }}{{{area_footnote|}}}{{#if:{{{area_rank|}}} |([[世界各国和地区面积列表|{{ifnumber|{{{area_rank|}}}|第{{{area_rank|}}}名|{{{area_rank|}}}}}]])}} }} | rowclass62 = {{#if:{{{area_water_km2|}}}{{{area_water_ha|}}}{{{FR_metropole|}}}{{{area_label2|}}}{{{area_label3|}}}{{{percent_water|}}}{{{stat_area1|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label62 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;土地</div> | data62 = {{#if:{{{area_land_km2|}}}{{{area_land_ha|}}} |{{#if:{{{area_land_km2|}}} |{{formatnum:{{{area_land_km2|}}}}}平方公里 |{{#if:{{{area_land_ha|}}} |{{formatnum:{{{area_land_ha|}}}}}公顷 }} }}{{{area_land_footnote|}}} }} | rowclass63 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{area_label2|}}}{{{area_label3|}}}{{{percent_water|}}}{{{stat_area1|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label63 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;水域</div> | data63 = {{#if:{{{area_water_km2|}}}{{{area_water_ha|}}} |{{#if:{{{area_water_km2|}}} |{{formatnum:{{{area_water_km2|}}}}}平方公里 |{{#if:{{{area_water_ha|}}} |{{formatnum:{{{area_water_ha|}}}}}公顷 }} }}{{{area_water_footnote|}}} }} | rowclass64 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{area_label2|}}}{{{area_label3|}}}{{{stat_area1|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label64 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;水域率</div> | data64 = {{#if:{{{percent_water|}}}|{{{percent_water|}}}%}} | rowclass65 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{area_label3|}}}{{{stat_area1|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label65 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{{area_label2|}}}</div> | data65 = {{#if:{{{area_label2|}}}| {{{area_data2|}}} }} | rowclass66 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{stat_area1|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label66 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{{area_label3|}}}</div> | data66 = {{#if:{{{area_label3|}}}| {{{area_data3|}}} }} | rowclass67 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{stat_area2|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label67 = {{{stat_year1|}}}{{{ref_area1|}}} | data67 = {{#if: {{{stat_area1|}}} | {{formatnum:{{{stat_area1|}}}}}平方公里 }} | rowclass68 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{stat_area3|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label68 = {{{stat_year2|}}}{{{ref_area2|}}} | data68 = {{#if: {{{stat_area2|}}} | {{formatnum:{{{stat_area2|}}}}}平方公里 }} | rowclass69 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{stat_area4|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label69 = {{{stat_year3|}}}{{{ref_area3|}}} | data69 = {{#if: {{{stat_area3|}}} | {{formatnum:{{{stat_area3|}}}}}平方公里 }} | rowclass70 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}{{{stat_area5|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label70 = {{{stat_year4|}}}{{{ref_area4|}}} | data70 = {{#if: {{{stat_area4|}}} | {{formatnum:{{{stat_area4|}}}}}平方公里 }} | rowclass71 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}|mergedrow|mergedbottomrow}} | label71 = {{{stat_year5|}}}{{{ref_area5|}}} | data71 = {{#if: {{{stat_area5|}}} | {{formatnum:{{{stat_area5|}}}}}平方公里 }} | rowclass72 = mergedrow | label72 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{{FR_metropole}}}</div> | data72 = {{#if:{{{FR_metropole|}}}| <nowiki /> }} | rowclass73 = mergedrow | label73 = <div style="text-indent:0.5em;margin-left:1em;font-weight:normal;">•&nbsp;[[国家地理林业信息研究所|IGN]]{{{FR_foot2|}}}</div> | data73 = {{#if:{{{FR_metropole|}}} |{{#if:{{{FR_IGN_area_km2|}}} |{{formatnum:{{{FR_IGN_area_km2|}}}}}平方公里{{#if:{{{FR_IGN_area_rank|}}}|([[世界各国和地区面积列表|{{ifnumber|{{{FR_IGN_area_rank|}}}|第{{{FR_IGN_area_rank|}}}名|{{{FR_IGN_area_rank|}}}}}]])}} }} }} | rowclass89 = mergedbottomrow | label89 = <div style="text-indent:0.5em;margin-left:1em;font-weight:normal;">•&nbsp;[[地籍]]{{{FR_foot3|}}}</div> | data89 = {{#if:{{{FR_metropole|}}} |{{#if:{{{FR_cadastre_area_km2|}}} | {{formatnum:{{{FR_cadastre_area_km2|}}}}}平方公里{{#if:{{{FR_cadastre_area_rank|}}}|([[世界各国和地区面积列表|{{ifnumber|{{{FR_cadastre_area_rank|}}}|第{{{FR_cadastre_area_rank|}}}名|{{{FR_cadastre_area_rank|}}}}}]])}} }} }} | rowclass90 = mergedtoprow | header90 = {{#if:{{{population_estimate|}}}{{{population_census|}}}{{{FR_metropole_population|}}}{{{stat_pop1|}}}{{{stat_pop2|}}}{{{stat_pop3|}}}{{{stat_pop4|}}}{{{stat_pop5|}}} |{{#if:{{{population_link|}}} | {{#ifeq:{{{population_link}}}|no|人口|[[{{{population_link}}}|人口]]}}<!-- -->| {{#ifexist:{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}人口 | [[{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}人口|人口]]<!-- -->| 人口<!-- -->}}<!-- -->}} }} | rowclass91 = mergedrow | label91 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;white-space:nowrap;">•&nbsp;{{#if:{{{population_estimate_year|}}} |{{ifnumber|{{{population_estimate_year|}}}|{{{population_estimate_year}}}年|{{{population_estimate_year}}}}}}}估计</div> | data91 = {{#if:{{{population_estimate|}}} |{{{population_estimate}}}<!-- -->{{#if:{{{population_estimate_rank|}}} |([[国家人口列表|{{ifnumber|{{{population_estimate_rank|}}}|第{{{population_estimate_rank|}}}名|{{{population_estimate_rank|}}}}}]])}} }} | rowclass92 = mergedrow | label92= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{{population_label2|}}}</div> | data92= {{#if:{{{population_label2|}}}|{{{population_data2|}}}}} | rowclass93= mergedrow | label93= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{{population_label3|}}}</div> | data93= {{#if:{{{population_label3|}}}|{{{population_data3|}}}}} | rowclass94= mergedrow | data94= {{#if:{{{stat_pop1|}}}{{{stat_pop2|}}}{{{stat_pop3|}}}{{{stat_pop4|}}}{{{stat_pop5|}}}|{{infobox country/multirow|{{{stat_year1|}}}{{{ref_pop1|}}} |{{{stat_pop1|}}}|{{{stat_year2|}}}{{{ref_pop2|}}} |{{{stat_pop2|}}}|{{{stat_year3|}}}{{{ref_pop3|}}} |{{{stat_pop3|}}}|{{{stat_year4|}}}{{{ref_pop4|}}} |{{{stat_pop4|}}}|{{{stat_year5|}}}{{{ref_pop5|}}} |{{{stat_pop5|}}} }} }} | rowclass95= mergedrow | label95= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;white-space:nowrap;">•&nbsp;{{#if:{{{population_census_year|}}} |{{ifnumber|{{{population_census_year|}}}|{{{population_census_year}}}年|{{{population_census_year}}}}}}}普查</div> | data95= {{#if:{{{population_census|}}} |{{{population_census}}}<!-- -->{{#if:{{{population_census_rank|}}} |([[国家人口列表|{{ifnumber|{{{population_census_rank|}}}|第{{{population_census_rank|}}}名|{{{population_census_rank|}}}}}]])}} }} | rowclass96= mergedrow | label96 = {{#if:{{{FR_metropole_population|}}}|{{#if:{{{FR_total_population_estimate_year|}}}|<span style="font-weight:normal">({{ifnumber|{{{FR_total_population_estimate_year|}}}|{{{FR_total_population_estimate_year|}}}年|{{{FR_total_population_estimate_year|}}}}})</span>}}}} | data96 = {{#if:{{{FR_metropole_population|}}}|{{#if:{{{FR_total_population_estimate_year|}}}|<nowiki />}}}} | rowclass97 = mergedrow | label97= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;总计{{{FR_foot|}}}</div> | data97= {{#if:{{{FR_metropole_population|}}}|{{#if:{{{FR_total_population_estimate|}}} |{{{FR_total_population_estimate}}}{{#if:{{{FR_total_population_estimate_rank|}}}|([[2005年各国人口列表|{{ifnumber|{{{FR_total_population_estimate_rank|}}}|第{{{FR_total_population_estimate_rank|}}}名|{{{FR_total_population_estimate_rank|}}}}}]])}} }} }} | rowclass98 = mergedrow | label98= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;{{{FR_metropole}}}</div> | data98= {{#if:{{{FR_metropole_population|}}}|{{{FR_metropole_population}}}{{#if:{{{FR_metropole_population_estimate_rank|}}} |&#32;([[2005年各国人口列表|{{ifnumber|{{{FR_metropole_population_estimate_rank|}}}|第{{{FR_metropole_population_estimate_rank|}}}名|{{{FR_metropole_population_estimate_rank|}}}}}]])}} }} | rowclass99 = mergedbottomrow | label99= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;密度{{{FR_foot5|}}}</div> | data99= {{#if:{{{population_density_km2|}}} | {{formatnum:{{{population_density_km2|}}}}}/平方公里{{{pop_den_footnote|}}}<!-- -->{{#if:{{{population_density_rank|}}} |([[国家人口密度列表|{{ifnumber|{{{population_density_rank|}}}|第{{{population_density_rank|}}}名|{{{population_density_rank|}}}}}]])}} }} | rowclass100 = {{#if:{{{population_estimate|}}}{{{population_census|}}}{{{FR_metropole_population|}}}|mergedbottomrow|mergedtoprow}} | label100 = 成员 | data100= {{{nummembers|}}} | rowclass101= mergedtoprow | label101= {{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}[[国内生产总值|GDP]]<span style="font-weight:normal;">([[购买力平价|PPP]])</span> | data101= {{#if:{{{GDP_PPP|}}}{{{GDP_PPP_per_capita|}}} |{{#if:{{{GDP_PPP_year|}}} |{{ifnumber|{{{GDP_PPP_year|}}}|{{{GDP_PPP_year}}}年|{{{GDP_PPP_year}}}}}}}估计 }} | rowclass102= mergedrow | label102= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;总计</div> | data102= {{#if:{{{GDP_PPP|}}} |{{{GDP_PPP}}}<!-- -->{{#if:{{{GDP_PPP_rank|}}} |([[各国国内生产总值列表 (购买力平价)|{{ifnumber|{{{GDP_PPP_rank|}}}|第{{{GDP_PPP_rank}}}名|{{{GDP_PPP_rank}}}}}]])}} }} | rowclass103= mergedbottomrow | label103= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;人均</div> | data103= {{#if:{{{GDP_PPP_per_capita|}}} |{{{GDP_PPP_per_capita}}}<!-- -->{{#if:{{{GDP_PPP_per_capita_rank|}}} |([[各国人均国内生产总值列表 (购买力平价)|{{ifnumber|{{{GDP_PPP_per_capita_rank|}}}|第{{{GDP_PPP_per_capita_rank}}}名|{{{GDP_PPP_per_capita_rank}}}}}]])}} }} | rowclass104= mergedtoprow | label104= {{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}[[国内生产总值|GDP]]<span style="font-weight:normal;white-space:nowrap;">(国际汇率)</span> | data104= {{#if:{{{GDP_nominal|}}}{{{GDP_nominal_per_capita|}}} |{{#if:{{{GDP_nominal_year|}}} |{{ifnumber|{{{GDP_nominal_year|}}}|{{{GDP_nominal_year}}}年|{{{GDP_nominal_year}}}}}}}估计 }} | rowclass105= mergedrow | label105= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;总计</div> | data105= {{#if:{{{GDP_nominal|}}} |{{{GDP_nominal}}}<!-- -->{{#if:{{{GDP_nominal_rank|}}} |([[各国国内生产总值列表 (国际汇率)|{{ifnumber|{{{GDP_nominal_rank|}}}|第{{{GDP_nominal_rank}}}名|{{{GDP_nominal_rank}}}}}]])}} }} | rowclass106= mergedbottomrow | label106= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;人均</div> | data106= {{#if:{{{GDP_nominal_per_capita|}}} | {{{GDP_nominal_per_capita}}}<!-- -->{{#if:{{{GDP_nominal_per_capita_rank|}}} |([[各国人均国内生产总值列表 (国际汇率)|{{ifnumber|{{{GDP_nominal_per_capita_rank|}}}|第{{{GDP_nominal_per_capita_rank}}}名|{{{GDP_nominal_per_capita_rank}}}}}]])}} }} | label107= [[基尼系数|-{zh-cn:基尼系数; zh-tw:吉尼係數; zh-hk:堅尼系數;}-]] | data107= {{#if:{{{Gini|}}} | {{#switch:{{{Gini_change|}}} |increase = {{increaseNegative}}&nbsp;<!-- -->|decrease = {{decreasePositive}}&nbsp;<!-- -->|steady = {{steady}}&nbsp;<!-- -->}}{{#expr:{{{Gini}}}/100}}{{{Gini_ref|}}}{{#if:{{{Gini_year|}}} |<span style="font-weight:normal;">({{ifnumber|{{{Gini_year|}}}|{{{Gini_year}}}年|{{{Gini_year}}}}})</span>}}<br/><!-- ---------Evaluate and add Gini category:---------- --><span style="white-space:nowrap;"><!-- -->{{#iferror:<!-- -->{{#ifexpr:{{{Gini}}}>100 <!-- -->| {{error|错误:基尼系数大于100}}<!--Handled by outer #iferror, not visible to users--><!-- -->| {{#ifexpr:{{{Gini}}}>=60 |{{color|red|极高}}<!-- -->| {{#ifexpr:{{{Gini}}}>=46 <!-- -->| {{color|darkred|高}}<!-- -->| {{#ifexpr:{{{Gini}}}>=30 <!-- -->| {{color|orange|中}}<!-- -->| {{#ifexpr:{{{Gini}}}>=0 <!-- -->| {{color|forestgreen|低}}<!-- -->| {{error|错误:基尼系数小于0}}<!--Handled by outer #iferror, not visible to users--><!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->| {{error|错误:基尼系数无效}}{{#ifeq: {{NAMESPACE}} | {{ns:0}} | [[Category:需要维护的国家/地区条目]] }}<!-- -->}}<!-- --></span><!-- -----------Add Gini_rank (if supplied):---------- -->{{#if:{{{Gini_rank|}}} |&nbsp;·&nbsp;[[各国收入均衡列表|{{ifnumber|{{{Gini_rank|}}}|第{{{Gini_rank}}}名|{{{Gini_rank}}}}}]]<!-- -->}}<!-- -->}} | label108= [[人类发展指数]] | data108= {{#if:{{{HDI|}}} | {{#switch:{{{HDI_change|}}} |increase = {{increase}}&nbsp;<!-- -->|decrease = {{decrease}}&nbsp;<!-- -->|steady = {{steady}}&nbsp;<!-- -->}}{{{HDI}}}{{{HDI_ref|}}}{{#if:{{{HDI_year|}}} |<span style="font-weight:normal;">({{ifnumber|{{{HDI_year|}}}|{{{HDI_year}}}年|{{{HDI_year}}}}})</span>}}<br/><!-- ---------Evaluate and add HDI category:--------- --><span style="white-space:nowrap;"><!-- -->{{#iferror:<!-- -->{{#ifexpr:{{{HDI}}}>1 <!-- -->| {{error|错误:HDI值大于1}}<!--Handled by outer #iferror, not visible to users--><!-- -->| {{#ifexpr:{{{HDI}}}>0.799 <!-- -->| {{color|darkgreen|极高}}<!-- -->| {{#ifexpr:{{{HDI}}}>0.699 <!-- -->| {{color|forestgreen|高}}<!-- -->| {{#ifexpr:{{{HDI}}}>0.549 <!-- -->| {{color|orange|中}}<!-- -->| {{#ifexpr:{{{HDI}}}>=0.000<!-- -->| {{color|red|低}}<!-- -->| {{error|错误:HDI值小于0}}<!--Handled by outer #iferror, not visible to users--><!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->| {{error|错误:HDI值无效}}{{#ifeq: {{NAMESPACE}} | {{ns:0}} | [[Category:需要维护的国家/地区条目]] }}<!-- -->}}<!-- --></span><!-- ----------Add HDI_rank (if supplied):----------- -->{{#if:{{{HDI_rank|}}} |&nbsp;·&nbsp;[[人类发展指数列表|{{ifnumber|{{{HDI_rank|}}}|第{{{HDI_rank}}}名|{{{HDI_rank}}}}}]]<!-- -->}}<!-- -->}} | label109= {{#ifeq:{{{micronation|}}}|yes|声称|}}货币 | data109= {{#if:{{{currency|}}} | {{{currency}}}{{#if:{{{currency_code|}}} |([[ISO 4217|{{{currency_code}}}]])}} }} | rowclass119= {{#if:{{{utc_offset_DST|}}}{{{DST_note|}}} |mergedtoprow}} | label119= 时区 | data119= {{#if:{{{utc_offset|}}} |{{nowrap|[[协调世界时|UTC]]{{{utc_offset}}}}}{{#if:{{{time_zone|}}}|({{{time_zone}}})}} |{{{time_zone|}}} }} | rowclass120= {{#if:{{{DST_note|}}} |mergedrow |mergedbottomrow}} | label120= <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;[[日光节约时间|夏令时]]</div> | data120= {{#if:{{{utc_offset_DST|}}} |{{nowrap|[[协调世界时|UTC]]{{{utc_offset_DST}}}}}{{#if:{{{time_zone_DST|}}}|({{{time_zone_DST}}})|{{#if:{{{DST|}}}|({{{DST}}})}}}} |{{#if:{{{time_zone_DST|}}}|{{{time_zone_DST}}}|{{{DST|}}}}} }} | rowclass121= mergedbottomrow | label121= <nowiki /> | data121= {{{DST_note|}}} | label122 = 日期格式 | data122= {{{date_format|}}} | rowclass123 = mergedbottomrow | label123 = <div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&nbsp;[[历法]]</div> | data123 = {{{calendar_type|}}} | label124= [[道路通行方向|行驶方位]] | data124= {{#if:{{{drives_on|}}} | {{lcfirst:{{{drives_on}}}}} }} | label125= {{#if:{{{calling_code|}}} |{{#ifexist:{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}电话号码 | [[{{{linking_name|{{{common_name|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}}}}}电话号码|电话区号]] | 电话区号 }} }} | data125= {{{calling_code|}}} | label126= [[ISO 3166|ISO 3166码]] | data126= {{#switch:{{{iso3166code|}}} |omit = <!--(do nothing)--> | = <!--if iso3166code is not supplied: -->{{#if:{{{common_name|}}} | {{#if:{{ISO 3166 code|{{{common_name}}}|nocat=true}} | [[ISO 3166-2:{{ISO 3166 code|{{{common_name}}}}}|{{ISO 3166 code|{{{common_name}}}}}]] }} }} |#default = {{str ≥ len| 1 = {{{iso3166code}}}| 2 = 3| 3 = {{{iso3166code}}}| 4 = [[ISO 3166-2:{{uc:{{{iso3166code}}}}}|{{uc:{{{iso3166code}}}}}]]}} }} | label127= {{nowrap|[[国家和地区顶级域名|互联网顶级域]]}} | data127= {{{cctld|}}} | data128 = {{#if:{{{official_website|}}} |{{#ifeq:{{{official_website|}}}|hide<!-- -->|<!-- -->|<div style="line-height:11pt">'''网站'''<br/>{{{official_website|}}}</div> }} |{{#if:{{official url}}|<div style="line-height:11pt">'''网站'''<br/>{{official url}}</div>}} }} | data130= {{#if:{{{image_map3|{{{location_map|}}}}}} | {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image_map3|{{{location_map|}}}}}}|size={{{map3_width|}}}|upright=1.15|alt={{{alt_map3|}}}|title={{{common_name|{{{name|{{{linking_name|{{PAGENAME}} }}} }}} }}}的位置 }}<!-- -->{{#if:{{{map_caption3|}}}|<div style="font-size:90%;position:relative;top:0.3em;">{{{map_caption3|}}}</div>}} }} | data134 = {{#if:{{{p1|}}}{{{s1|}}} |{{Infobox country/formernext|flag_p1={{{flag_p1|}}}|image_p1={{{image_p1|}}}|p1={{{p1|}}}|border_p1={{{border_p1|}}}|flag_p2={{{flag_p2|}}}|image_p2={{{image_p2|}}}|p2={{{p2|}}}|border_p2={{{border_p2|}}}|flag_p3={{{flag_p3|}}}|image_p3={{{image_p3|}}}|p3={{{p3|}}}|border_p3={{{border_p3|}}}|flag_p4={{{flag_p4|}}}|image_p4={{{image_p4|}}}|p4={{{p4|}}}|border_p4={{{border_p4|}}}|flag_p5={{{flag_p5|}}}|image_p5={{{image_p5|}}}|p5={{{p5|}}}|border_p5={{{border_p5|}}}|flag_p6={{{flag_p6|}}}|image_p6={{{image_p6|}}}|p6={{{p6|}}}|border_p6={{{border_p6|}}}|flag_p7={{{flag_p7|}}}|image_p7={{{image_p7|}}}|p7={{{p7|}}}|border_p7={{{border_p7|}}}|flag_p8={{{flag_p8|}}}|image_p8={{{image_p8|}}}|p8={{{p8|}}}|border_p8={{{border_p8|}}}|flag_p9={{{flag_p9|}}}|image_p9={{{image_p9|}}}|p9={{{p9|}}}|border_p9={{{border_p9|}}}|flag_p10={{{flag_p10|}}}|image_p10={{{image_p10|}}}|p10={{{p10|}}}|border_p10={{{border_p10|}}}|flag_p11={{{flag_p11|}}}|image_p11={{{image_p11|}}}|p11={{{p11|}}}|border_p11={{{border_p11|}}}|flag_p12={{{flag_p12|}}}|image_p12={{{image_p12|}}}|p12={{{p12|}}}|border_p12={{{border_p12|}}}|flag_p13={{{flag_p13|}}}|image_p13={{{image_p13|}}}|p13={{{p13|}}}|border_p13={{{border_p13|}}}|flag_p14={{{flag_p14|}}}|image_p14={{{image_p14|}}}|p14={{{p14|}}}|border_p14={{{border_p14|}}}|flag_p15={{{flag_p15|}}}|image_p15={{{image_p15|}}}|p15={{{p15|}}}|border_p15={{{border_p15|}}}|flag_s1={{{flag_s1|}}}|image_s1={{{image_s1|}}}|s1={{{s1|}}}|border_s1={{{border_s1|}}}|flag_s2={{{flag_s2|}}}|image_s2={{{image_s2|}}}|s2={{{s2|}}}|border_s2={{{border_s2|}}}|flag_s3={{{flag_s3|}}}|image_s3={{{image_s3|}}}|s3={{{s3|}}}|border_s3={{{border_s3|}}}|flag_s4={{{flag_s4|}}}|image_s4={{{image_s4|}}}|s4={{{s4|}}}|border_s4={{{border_s4|}}}|flag_s5={{{flag_s5|}}}|image_s5={{{image_s5|}}}|s5={{{s5|}}}|border_s5={{{border_s5|}}}|flag_s6={{{flag_s6|}}}|image_s6={{{image_s6|}}}|s6={{{s6|}}}|border_s6={{{border_s6|}}}|flag_s7={{{flag_s7|}}}|image_s7={{{image_s7|}}}|s7={{{s7|}}}|border_s7={{{border_s7|}}}|flag_s8={{{flag_s8|}}}|image_s8={{{image_s8|}}}|s8={{{s8|}}}|border_s8={{{border_s8|}}}|flag_s9={{{flag_s9|}}}|image_s9={{{image_s9|}}}|s9={{{s9|}}}|border_s9={{{border_s9|}}}|flag_s10={{{flag_s10|}}}|image_s10={{{image_s10|}}}|s10={{{s10|}}}|border_s10={{{border_s10|}}}|flag_s11={{{flag_s11|}}}|image_s11={{{image_s11|}}}|s11={{{s11|}}}|border_s11={{{border_s11|}}}|flag_s12={{{flag_s12|}}}|image_s12={{{image_s12|}}}|s12={{{s12|}}}|border_s12={{{border_s12|}}}|flag_s13={{{flag_s13|}}}|image_s13={{{image_s13|}}}|s13={{{s13|}}}|border_s13={{{border_s13|}}}|flag_s14={{{flag_s14|}}}|image_s14={{{image_s14|}}}|s14={{{s14|}}}|border_s14={{{border_s14|}}}|flag_s15={{{flag_s15|}}}|image_s15={{{image_s15|}}}|s15={{{s15|}}}|border_s15={{{border_s15|}}}}} }} | label135 = 今属于 | data135 = {{{today|}}} | data136 = {{#if:{{{footnote_a|}}}{{{footnote_b|}}}{{{footnote_c|}}}{{{footnote_d|}}}{{{footnote_e|}}}{{{footnote_f|}}}{{{footnote_g|}}}{{{footnote_h|}}} |<div style="text-align:left;margin-left:auto; margin-right:auto;"><ol style="list-style-type: lower-alpha; margin-left: 1em; font-size:90%;"> {{#if:{{{footnote_a|}}}|<li value=1>{{{footnote_a|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote_b|}}}|<li value=2>{{{footnote_b|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote_c|}}}|<li value=3>{{{footnote_c|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote_d|}}}|<li value=4>{{{footnote_d|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote_e|}}}|<li value=5>{{{footnote_e|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote_f|}}}|<li value=6>{{{footnote_f|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote_g|}}}|<li value=7>{{{footnote_g|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote_h|}}}|<li value=8>{{{footnote_h|}}}</li>}} </ol></div>}} | data137 = {{#if:{{{footnote1|}}}{{{footnote2|}}}{{{footnote3|}}}{{{footnote4|}}}{{{footnote5|}}}{{{footnote6|}}}{{{footnote7|}}}{{{footnote8|}}} |<div style="text-align:left;margin-left:auto; margin-right:auto;"><ol style="font-size:90%; margin-left:1em;"> {{#if:{{{footnote1|}}}|<li value=1>{{{footnote1|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote2|}}}|<li value=2>{{{footnote2|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote3|}}}|<li value=3>{{{footnote3|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote4|}}}|<li value=4>{{{footnote4|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote5|}}}|<li value=5>{{{footnote5|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote6|}}}|<li value=6>{{{footnote6|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote7|}}}|<li value=7>{{{footnote7|}}}</li> }}{{#if:{{{footnote8|}}}|<li value=8>{{{footnote8|}}}</li>}} </ol></div>}} | rowstyle138 = font-size:90%; | data138 = {{#if:{{{footnotes|}}}|<div style="text-align:left;margin-left:auto; margin-right:auto;">{{{footnotes}}}{{#if:{{{footnotes2|}}}|<br>{{{footnotes2}}}}}</div>}} | belowclass = mergedtoprow noprint | below = {{#if:{{{navbar|}}}| {{navbar|{{{navbar|}}}}} }} }}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:使用未知infobox country参数的页面|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=页面使用了[[Template:Infobox country]]不存在的参数"_VALUE_"|ignoreblank=y| admin_center_type | admin_center | alt_coat | alt_flag | alt_flag2 | alt_map | alt_map2 | alt_map3 | alt_symbol | anthem | anthem_type | antipodes | area_data2 | area_data3 | area_footnote | area_ha | area_km2 | area_label | area_label2 | area_label3 | area_land_footnote | area_land_ha | area_land_km2 | area_link | area_rank | area_water_footnote | area_water_ha | area_water_km2 | border_p1 | border_p2 | border_p3 | border_p4 | border_p5 | border_p6 | border_p7 | border_p8 | border_p9 | border_p10 | border_p11 | border_p12 | border_p13 | border_p14 | border_p15 | border_s1 | border_s2 | border_s3 | border_s4 | border_s5 | border_s6 | border_s7 | border_s8 | border_s9 | border_s10 | border_s11 | border_s12 | border_s13 | border_s14 | border_s15 | calling_code | capital_exile | capital_type | capital | cctld | coa_size | coat_alt | common_languages | common_name | conventional_long_name | coordinates | currency_code | currency | date_end | date_event1 | date_event2 | date_event3 | date_event4 | date_event5 | date_event6 | date_format | date_post | date_pre | date_start | demonym | deputy1 | deputy2 | deputy3 | deputy4 | deputy5 | deputy6 | drives_on | DST_note | DST | empire | calendar_type | chinesemotto | era | established_date1 | established_date2 | established_date3 | established_date4 | established_date5 | established_date6 | established_date7 | established_date8 | established_date9 | established_date10 | established_date11 | established_date12 | established_date13 | established_date14 | established_date15 | established_event1 | established_event2 | established_event3 | established_event4 | established_event5 | established_event6 | established_event7 | established_event8 | established_event9 | established_event10 | established_event11 | established_event12 | established_event13 | established_event14 | established_event15 | established | ethnic_groups_ref | ethnic_groups_year | ethnic_groups | event_end | event_post | event_pre | event_start | event1 | event2 | event3 | event4 | event5 | event6 | flag_anthem | flag_alt | flag_alt2 | flag_border | flag_caption | flag_caption | flag_p1 | flag_p2 | flag_p3 | flag_p4 | flag_p5 | flag_p6 | flag_p7 | flag_p8 | flag_p9 | flag_p10 | flag_p11 | flag_p12 | flag_p13 | flag_p14 | flag_p15 | flag_s1 | flag_s2 | flag_s3 | flag_s4 | flag_s5 | flag_s6 | flag_s7 | flag_s8 | flag_s9 | flag_s10 | flag_s11 | flag_s12 | flag_s13 | flag_s14 | flag_s15 | flag_size | flag_type | flag_type_article | flag_width | flag2_border | footnote_a | footnote_a | footnote_b | footnote_b | footnote_c | footnote_c | footnote_d | footnote_d | footnote_e | footnote_e | footnote_f | footnote_f | footnote_g | footnote_g | footnote_h | footnote_h | footnote1 | footnote1 | footnote2 | footnote2 | footnote3 | footnote3 | footnote4 | footnote4 | footnote5 | footnote5 | footnote6 | footnote6 | footnote7 | footnote7 | footnote8 | footnote8 | footnotes | footnotes2 | FR_cadastre_area_km2 | FR_cadastre_area_rank | FR_foot | FR_foot2 | FR_foot3 | FR_foot4 | FR_foot5 | FR_IGN_area_km2 | FR_IGN_area_rank | FR_metropole_population_estimate_rank | FR_metropole_population | FR_metropole | FR_total_population_estimate_rank | FR_total_population_estimate_year | FR_total_population_estimate | GDP_nominal_per_capita_rank | GDP_nominal_per_capita | GDP_nominal_rank | GDP_nominal_year | GDP_nominal | GDP_PPP_per_capita_rank | GDP_PPP_per_capita | GDP_PPP_rank | GDP_PPP_year | GDP_PPP | Gini_change | Gini_rank | Gini_ref | Gini_year | Gini | government_type | HDI_change | HDI_rank | HDI_ref | HDI_year | HDI | house1 | house2 | image_coat | image_flag | image_flag2 | image_map_alt | image_map_caption | image_map_size | image_map | image_map2_alt | image_map2_caption | image_map2_size | image_map2 | image_map3 | image_p1 | image_p2 | image_p3 | image_p4 | image_p5 | image_p6 | image_p7 | image_p8 | image_p9 | image_p10 | image_p11 | image_p12 | image_p13 | image_p14 | image_p15 | image_s1 | image_s2 | image_s3 | image_s4 | image_s5 | image_s6 | image_s7 | image_s8 | image_s9 | image_s10 | image_s11 | image_s12 | image_s13 | image_s14 | image_s15 | image_symbol | iso3166code | languages_sub | languages_type | languages | languages2_sub | languages2_type | languages2 | largest_city | largest_settlement_type | largest_settlement | leader_name1 | leader_name2 | leader_name3 | leader_name4 | leader_name5 | leader_name6 | leader_name7 | leader_name8 | leader_name9 | leader_name10 | leader_name11 | leader_name12 | leader_name13 | leader_name14 | leader_name15 | leader_title1 | leader_title2 | leader_title3 | leader_title4 | leader_title5 | leader_title6 | leader_title7 | leader_title8 | leader_title9 | leader_title10 | leader_title11 | leader_title12 | leader_title13 | leader_title14 | leader_title15 | leader1 | leader2 | leader3 | leader4 | leader5 | leader6 | leader7 | leader8 | leader9 | leader10 | leader11 | legislature | life_span | linking_name | location_map | loctext | lower_house | map_caption | map_caption2 | map_caption3 | map_width | map2_width | map3_width | membership_type | membership | micronation | motto | military_link | military_personnel | military_personnel_rank | military_personnel_year | military_personnel_ref | name | national_anthem | national_languages | national_motto | native_name | navbar | nummembers | official_languages | official_script | official_website | org_type | other_symbol_type | other_symbol | p1 | p2 | p3 | p4 | p5 | p6 | p7 | p8 | p9 | p10 | p11 | p12 | p13 | p14 | p15 | patron_saint | patron_saints | percent_water | politics_link | pop_den_footnote | population_census_rank | population_census_year | population_census | population_data2 | population_data3 | population_density_km2 | population_density_rank | population_estimate_rank | population_estimate_year | population_estimate | population_label2 | population_label3 | population_link | recognised_languages | recognised_national_languages | recognised_regional_languages | recognized_languages | recognized_national_languages | ref_area1 | ref_area2 | ref_area3 | ref_area4 | ref_area5 | ref_pop1 | ref_pop2 | ref_pop3 | ref_pop4 | ref_pop5 | regional_languages | recognized_regional_languages | religion_ref | religion_year | religion | representative1 | representative2 | representative3 | representative4 | representative5 | royal_anthem | royal_anthem | s1 | s2 | s3 | s4 | s5 | s6 | s7 | s8 | s9 | s10 | s11 | s12 | s13 | s14 | s15 | sovereignty_note | sovereignty_type | stat_area1 | stat_area2 | stat_area3 | stat_area4 | stat_area5 | stat_pop1 | stat_pop2 | stat_pop3 | stat_pop4 | stat_pop5 | stat_year1 | stat_year2 | stat_year3 | stat_year4 | stat_year5 | status_text | status | symbol| symbol_type_article | symbol_type | symbol_width | text_symbol_type | text_symbol | time_zone_DST | time_zone | title_deputy | title_leader | title_representative | today | type_house1 | type_house2 | upper_house | utc_offset_DST | utc_offset | year_deputy1 | year_deputy2 | year_deputy3 | year_deputy4 | year_deputy5 | year_deputy6 | year_end | year_exile_end | year_exile_start | year_leader1 | year_leader2 | year_leader3 | year_leader4 | year_leader5 | year_leader6 | year_leader7 | year_leader8 | year_leader9 | year_leader10 | year_leader11 | year_representative1 | year_representative2 | year_representative3 | year_representative4 | year_representative5 | year_start}}{{main other| {{#if:{{both|{{{image_coat|}}}|{{{image_symbol|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|A]] }}{{#if:{{both|{{{alt_coat|}}}|{{{alt_symbol|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|B]] }}{{#if:{{both|{{{motto|}}}|{{{national_motto|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|C]] }}{{#if:{{both|{{{national_anthem|}}}|{{{anthem|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|D]] }}{{#if:{{both|{{{other_symbol|}}}|{{{text_symbol|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|E]] }}{{#if:{{both|{{{other_symbol_type|}}}|{{{text_symbol_type|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|F]] }}{{#if:{{both|{{{largest_city|}}}|{{{largest_settlement|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|G]] }}{{#if:{{both|{{{recognized_languages|}}}|{{{recognised_languages|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|H]] }}{{#if:{{both|{{{recognized_national_languages|}}}|{{{recognised_national_languages|}}}}}{{both|{{{recognized_regional_languages|}}}|{{{recognised_regional_languages|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|I]] }}{{#if:{{{official_languages|}}}||{{#if:{{{recognized_languages|}}}{{{recognised_languages|}}}{{{recognized_national_languages|}}}{{{recognised_national_languages|}}}{{{recognized_regional_languages|}}}{{{recognised_regional_languages|}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|J]]}} }}{{#if:{{both|{{{area_km2|}}}|{{{area_ha|}}}}}{{both|{{{area_land_km2|}}}|{{{area_land_ha|}}}}}{{both|{{{area_water_km2|}}}|{{{area_water_ha|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|K]] }}{{#if:{{both|{{{DST|}}}|{{{time_zone_DST|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|L]] }}{{#if:{{{time_zone|}}}{{{utc_offset|}}}||{{#if:{{{time_zone_DST|}}}{{{utc_offset_DST|}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|M]]}} }}{{#if:{{both|{{{patron_saint|}}}|{{{patron_saints|}}}}}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|N]] }}{{#if:{{both|{{{sovereignty_type|}}}|{{{established|}}} }}|[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|O]] }}{{#if:{{{languages|}}}|{{#if:{{{languages_type|}}}||[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|P]]}} }}{{#if:{{{languages2|}}}|{{#if:{{{languages2_type|}}}||[[Category:使用infobox country出现语法问题的页面|P]]}} }}{{#if:{{{flag_type|}}}|[[Category:在infobox country或infobox former country使用flag caption或类型字段的页面|T{{PAGENAME}}]] }}{{#if:{{{flag_caption|}}}|[[Category:在infobox country或infobox former country使用flag caption或类型字段的页面|C{{PAGENAME}}]] }}{{#if:{{{symbol_type|}}}|[[Category:在infobox country或infobox former country使用symbol caption或类型字段的页面|T{{PAGENAME}}]] }}{{#if:{{{symbol_caption|}}}|[[Category:在infobox country或infobox former country使用symbol caption或类型字段的页面|C{{PAGENAME}}]] }}}}<!-- 与{{infobox former country}}合并的追踪分类。在所有分类已检查或清空后,可以将它们移除。 -->{{#if:{{{status_text|}}}|{{#ifeq:{{ucfirst:{{{status|}}}}}|Colony|{{main other|[[Category:使用status text和Colony或Exile的历史国家条目]]}}|{{#ifeq:{{ucfirst:{{{status|}}}}}|Exile|{{main other|[[Category:使用status text和Colony或Exile的历史国家条目]]}}}}}} }}{{#if:{{{government_type|}}} | {{#switch:{{ucfirst:{{{government_type}}}}} |Constitutional monarchy |Constitutional Monarchy|君主立宪制|君主立憲制|君主立宪|君主立憲|虚君共和|Elective monarchy|Elective Monarchy|选举君主制|選舉君主制| |Absolute Monarchy |Absolute monarchy|君主制|绝对君主制|絕對君主制|君主國|君主国 |Monarchy={{Main other|{{#switch:{{{continent}}} |Europe|歐洲|欧洲=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|A]] |Asia|亚洲|亞洲=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|B]] |North America|北美洲=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|C]] |South America|南美洲=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|D]] |Africa|非洲=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|E]] |Oceania|大洋洲=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|F]] |Eurasia|歐亞|欧亚|欧亚大陆|歐亞大陸=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|G]] |Afroasia|亚非|亞非=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|H]] |Afroeurasia|欧亚非大陆|歐亞非大陸|欧亚非|歐亞非=[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|I]] |[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|J]] }} }} |Republic|共和國|共和国|Federal Republic|Federal republic|聯邦共和國|联邦共和国={{Main other|[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|K]]}} |Principality|公国|公國={{Main other|[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|L]]}} |Emirate|酋长国|酋长國={{Main other|[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|M]]}} |Socialist republic |Socialist Republic |Socialist State|社會主義國家|社會主義共和國|社会主义国家|社会主义共和国|社會主義|社会主义 |Socialist state={{Main other|[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|N]]}} |Theocracy|神权政治|神權政治|政教合一|神权政体|神權政體={{Main other|[[Category:按政府类型分类的历史国家条目|O]]}} }} }}{{#if:{{{year_start|}}}|{{Main other|[[Category:{{{year_start|}}}建立的國家或政權]]}}|}}{{#if:{{{year_end|}}}|{{Main other|[[Category:{{{year_end|}}}終結的國家或政權]]}}|}}<!-- End of former country tracking cats--><noinclude> {{documentation}} </noinclude> qtr39dhm9ghba82veokianm3hn1miv7 Hulam 0 10532 90718 90717 2020-07-07T02:47:44Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Hulam (kamu nu Hulam: 漢人[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%89%E6%97%8F]) mahiza u layak ku [[tademaw]], u lalangaw ku tademew. nay [[China]]ay a tademaw. caay ka u yuan-cu-ming (binacadan). <br /> [[kakuniza:LamiHung]] 9e2hkzwb5dg37i4cuyzi4som7fdhc4p kilang 0 10533 100704 90775 2021-02-08T06:03:50Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki kilang (kamu nu [[Hulam]]: 樹[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%91]) == kilang 樹 == ahebal ku nipalumaan ni Panay tu kilang. Panay 種的樹很寬。 == kilakilangan 樹林 == kilakilangan kina buyu' nu Maibul. 馬立雲部落山上的樹林叢生。 <br /> [[kakuniza:LamiHung]] 8vh2t725ln5rmwia5kkoqjyul3qkncj heci 0 10534 102190 101102 2021-03-04T08:25:28Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:果實[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9E%9C%E5%AE%9E]) == tinaku a kamu == * heci 果實 *# malubic ku heci niya mami. 那棵文旦果實纍纍。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] <br /> [[kakuniza:LamiHung]] rx4f5ox23dxw9evhutikx0mfpwtmkk7 taazihan mitudung:Noedit0 10 10535 90703 2020-07-05T10:04:13Z Reke 62 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{#if:{{{|}}}<!-- 產生沒有編輯按鈕的標題 -->|<div class="noedit"> ={{{|}}} </div><!-- 隱藏編輯首段按鈕 -->|<span id="no-edi…" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{{|}}}<!-- 產生沒有編輯按鈕的標題 -->|<div class="noedit"> ={{{|}}} </div><!-- 隱藏編輯首段按鈕 -->|<span id="no-edit-0"></span><!-- 结束 -->}}</includeonly><noinclude> {{doc}} </noinclude> btabuoij1j3ki0c7e8khver10j3jdb3 taazihan mitudung:TOClimit 10 10536 90704 2020-07-05T10:15:59Z Reke 62 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<div class="toclimit-{{{1|{{{limit|3}}}}}}">__TOC__</div><noinclude> {{Documentation}} </noinclude>" wikitext text/x-wiki <div class="toclimit-{{{1|{{{limit|3}}}}}}">__TOC__</div><noinclude> {{Documentation}} </noinclude> nkvqdq5ukniekzbhtv11guhzc87f6da taazihan mitudung:komiyonityi sacumudan 10 10537 90706 90705 2020-07-05T10:27:13Z Reke 62 wikitext text/x-wiki <includeonly>__NEWSECTIONLINK__</includeonly>{{Noedit0}} <div id="VillageNav" style="padding:1em 1em .1em 1em; border:1px solid #DFDFDF; background-color:#E0EDFA"><includeonly>{{shortcut|{{{shortcut}}}|{{{shortcut2|}}}}}</includeonly> [[File:{{{2|Symbol support vote.svg}}}|64px|left|]] <div class="noprint plainlinksneverexpand" id="VillageDesc" style="font-size: 1em; padding: 2px; margin-left: 70px;"> {{{3|(版面介紹)}}}<br /> '''討論時請注意禮儀。留言後請點擊[[File:Signature icon april 2018.png|25px]]或輸入四個波折號<nowiki>~~~~</nowiki>簽名。''' <inputbox> type=comment hidden=yes preload=Template:Sign editintro=Template:SignNotice default={{FULLPAGENAME}} buttonlabel=新話題 </inputbox></div></div> {| style="width:100%; margin: 0 auto .5em auto; padding: .1em; border-collapse:collapse; text-align:center; background-color:#CCF; border:1px solid #DFDFDF;" |[[File:HelpPage IconPack-06.png|30px|left|alt=|link=]] ||<span style="white-space:nowrap; font-size:90%; color:#777;">發表前請先搜尋過往討論,以節省您的時間。</span> ||| <inputbox> type=fulltext prefix={{FULLPAGENAME}}/存檔 break=no width=30 searchbuttonlabel=搜尋 </inputbox> |} <!-- 標題列表功能需由機器人運行,先行隱藏,日後可加回。 <includeonly>{{ {{#titleparts:{{FULLPAGENAME}}|2}}/topic list }}</includeonly> --> {{TOClimit|limit=3}} <div style="clear: right"></div> <noinclude> {{doc}} [[Category:Wikipitiya komiyonityi]] </noinclude> k223pb9czuzpr97fmf38tq0p7xpr9an Wikipitiya:katatengilan tu nasulitan 4 10538 128393 128392 2022-07-30T00:12:05Z Liuxinyu970226 174 wikitext text/x-wiki {{komiyonityi sacumudan|katatengilan tu nasulitan 內容討論|Breezeicons-apps-48-words.svg|Sazikaya Wikipitiya katatengilan tu nasulitan(en: Village Pump; zh:互助客棧)<br />這裡可以討論與維基百科內容有關的話題,例如條目內容的建議、校對、錯誤回報等等。 }} == 請協助翻譯{{tl|Commonscat}} == 如題。此外應該還有許多常用的模板尚未本地化,煩請熟悉 Sakizaya 的朋友多多幫忙。<span style="white-space: nowrap;">—[[User:TongcyDai|<span style="color: #8F4586">'''TongcyDai'''</span>]]</span>&#160;&#160;[[User talk:TongcyDai|<span style="color: #FF9224;"><span class="nowrap">ฅ • ω • ฅ</span></span>]] 2020年10月30日 (sakalima a demied nu lipay) 22:04 (CST) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2022年1月9日 (pilipayan) 21:15 (CST) </div> <!-- 訊息由 User:Tiven2240@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 --> == Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear community members, Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context. If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories. Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]]. More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]]. For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org. ------ <div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|<sup><span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span></sup>]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div> </div> <!-- 訊息由 User:ZI Jony@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 --> == Invitation to join the UCoC Roundtable Discussions == You are invited to participate in the '''[[m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions|Roundtable Discussions]]''' about how to enforce the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] within the Wikimedia movement. There are two Zoom calls scheduled at '''15 May''' and '''29 May''', both at '''15:00-16.30 UTC'''. Please sign your name '''[[m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions#Sign up|here]]''' if you are interested. Should you have any questions, please contact [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]. Thank you! [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年5月6日 (sakasepat a demied nu lipay) 05:48 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用清單於 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&oldid=21426668 --> == Invitation to join the 12 June UCoC Roundtable discussion == Dear Wikimedians: you are invited to participate in the next '''[[m:Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions/id|Roundtable discussion]]''' on the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). The next iteration would be held on '''Saturday''', '''12 June 2021''', on '''05.00-06.30 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1623474056 see your local time here]). The forum would discuss how to enforce the Code of Conduct across Wikimedia projects and communities. Should you have any question, please direct it to [[m:User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]]. See you there! [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年6月3日 (sakasepat a demied nu lipay) 17:44 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&oldid=21536726 --> == Universal Code of Conduct News – Issue 2 == <section begin="ucoc-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Universal Code of Conduct News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 2, July 2021'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/2|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the second issue of [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] News! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC. If you haven’t already, please remember to subscribe [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|here]] if you would like to be notified about future editions of the newsletter, and also leave your username [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|here]] if you’d like to be contacted to help with translations in the future. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Enforcement Draft Guidelines Review''' - Initial meetings of the drafting committee have helped to connect and align key topics on enforcement, while highlighting prior research around existing processes and gaps within our movement. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Enforcement Draft Guidelines Review|continue reading]]) *'''Targets of Harassment Research''' - To support the drafting committee, the Wikimedia Foundation has conducted a research project focused on experiences of harassment on Wikimedia projects. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Targets of Harassment Research|continue reading]]) *'''Functionaries’ Consultation''' - Since June, Functionaries from across the various wikis have been meeting to discuss what the future will look like in a global context with the UCoC. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Functionaries’ Consultation|continue reading]]) *'''Roundtable Discussions''' - The UCoC facilitation team once again, hosted another roundtable discussion, this time for Korean-speaking community members and participants of other ESEAP projects to discuss the enforcement of the UCoC. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Roundtable Discussions|continue reading]]) *'''Early Adoption of UCoC by Communities''' - Since its ratification by the Board in February 2021, situations whereby UCoC is being adopted and applied within the Wikimedia community has grown. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Early Adoption of UCoC by Communities|continue reading]]) *'''New Timeline for the Interim Trust & Safety Case Review Committee''' - The CRC was originally expected to conclude by July 1. However, with the UCoC now expected to be in development until December, the timeline for the CRC has also changed. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#New Timeline for the Interim Trust & Safety Case Review Committee|continue reading]]) *'''Wikimania''' - The UCoC team is planning to hold a moderated discussion featuring representatives across the movement during Wikimania 2021. It also plans to have a presence at the conference’s Community Village. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Wikimania Session|continue reading]]) *'''Diff blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff blog. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Diff Blogs|continue reading]]) </div> Should you have any question regarding the UCoC, please direct it to the Movement Strategy & Governance facilitator for the ESEAP region, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]. -- [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年7月14日 (sakatulu a demied nu lipay) 22:12 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&oldid=21536786 --> == Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee == Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 1, 2021. The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation. English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months. We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]: * Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus) * Are ready to find compromises. * Focus on inclusion and diversity. * Have knowledge of community consultations. * Have intercultural communication experience. * Have governance or organization experience in non-profits or communities. * Have experience negotiating with different parties. The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place. Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy starting from next week [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030{{at}}wikimedia.org or [[User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]], Movement Strategy and Governance facilitator for the [[:m:ESEAP Hub|ESEAP region]], with questions. -- [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年7月30日 (sakalima a demied nu lipay) 18:40 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&oldid=21536786 --> == Delay of the 2021 WMF Board of Trustees election == Dear Wikimedians, We are reaching out to you today regarding the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]. This election was due to open on August 4th. Due to some technical issues with SecurePoll, the election must be delayed by two weeks. This means we plan to launch the election on August 18th, which is the day after Wikimania concludes. For information on the technical issues, you can see the [[phab:T287859|Phabricator ticket]]. We are truly sorry for this delay and hope that we will get back on schedule on August 18th. We are in touch with the Elections Committee and the candidates to coordinate next steps. We will update the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2021|Board election Talk page]] and [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram channel] as we know more. -- [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 00:07 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&oldid=21536786 --> == Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review == The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned to begin 17 August 2021. Community and staff members collaborated to develop these draft guidelines based on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|consultations, discussions, and research]]. These guidelines are not final but you can help move the progress forward. Provide comments about these guidelines by 17 October 2021. The committee will be revising the guidelines based upon community input. Everyone may share comments in a number of places. Facilitators welcome comments in any language on the [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] or by email. Comments can also be shared on talk pages of translations, at local discussions, or during round-table discussions and conversation hours. There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines: :'''[[wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]]''' - 16 August @ 11:00 UTC - 11:45 UTC :'''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]]''' - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC & 14:00 UTC :'''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|Roundtable calls]]''' - 18 September @ 03:00 UTC & 15:00 UTC The facilitation team supporting this review period hopes to reach a large number of communities. Having a shared understanding is important. If you do not see a conversation happening in your community, please organize a discussion. Facilitators can assist you in setting up the conversations. Discussions will be summarized and presented to the drafting committee every two weeks. The summaries will be published [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]]. If you have any questions, please contact [[User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]], the facilitator for ESEAP region. -- [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年8月17日 (sakatusa a demied nu lipay) 22:51 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=21893476 --> == Voting for the 2021 WMF Board of Trustees election is now open == Voting for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|2021 Board of Trustees election]] is now open. Candidates from the community were asked to submit their candidacy. After a three week long Call for Candidates, there are [[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|19 candidates for the 2021 election]]. The Wikimedia movement has the opportunity to vote for the selection of community-and-affiliate trustees. By voting, you will help to identify those people who have the qualities to best serve the needs of the movement for the next several years. The Board is expected to select the four most voted candidates to serve as trustees. Voting closes 31 August 2021. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] oversees the Wikimedia Foundation's operations. The Board wants to improve their competences and diversity as a team. They have shared the [[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Skills|areas of expertise]] that they are currently missing and hope to cover with new trustees. [[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|Learn more about candidates]]. [[c:File:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees.webm|Learn about the Board of Trustees]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|Vote]]. Read the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/2021-08-18/2021 Voting Opens|full announcement]]. Best, The Elections Committee -- [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年8月18日 (sakatulu a demied nu lipay) 09:12 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=21893476 --> == Movement Charter Drafting Committee - Community Elections to take place October 11 - 24 == This is a short message with an update from the Movement Charter process. The call for candidates for the Drafting Committee closed September 14, and we got a diverse range of candidates. The committee will consist of 15 members, and those will be (s)elected via three different ways. The 15 member committee will be selected with a [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|3-step process]]: * Election process for project communities to elect 7 members of the committee. * Selection process for affiliates to select 6 members of the committee. * Wikimedia Foundation process to appoint 2 members of the committee. The community elections will take place between October 11 and October 24. The other process will take place in parallel, so that all processes will be concluded by November 1. For the full context of the Movement Charter, its role, as well the process for its creation, please [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter|have a look at Meta]]. You can also contact us at any time on Telegram or via email (wikimedia2030@wikimedia.org). Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2021年9月21日 (sakatusa a demied nu lipay) 16:55 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=21992831 --> == Universal Code of Conduct Draft Enforcement Guidelines review still needs your ideas and opinions == Hello, this is just a reminder that the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|Universal Code of Conduct Draft Enforcement Guidelines]] are open for review and comment. The Drafting Committee will start working on revisions and improvement in '''less than two weeks (October 17)''', so it is important that you give them your ideas and opinions soon! There is now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review/Abstract|a short, simple version of the Draft Guidelines]] here to make your review easier. If possible, also help translate the short version into more languages! We will also hold [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|one last conversation hour]] on October 15, 2021 03:00 and 14:00 UTC. On behalf of the [[m:Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Drafting Committee]], much thanks to everyone who has given ideas so far. We hope to hear from more of you - the Guidelines will be much stronger if more opinions are included. Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2021年10月6日 (sakatulu a demied nu lipay) 15:27 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22126457 --> == Voting period to elect members of the Movement Charter Drafting Committee is now open == Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections. '''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.''' The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021. * '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee|Learn about the Drafting Committee]]''' * '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates|Learn about each candidate]]''' to inform your vote in the language that you prefer * We are piloting a voting advice application for this election. '''[https://mcdc-election-compass.toolforge.org/ Click yourself through the tool]''' and you will see which candidate is closest to you * '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections|Vote here!]]''' Best, [[User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]] <br>Movement Strategy & Governance Team, Wikimedia Foundation <br>2021年10月12日 (sakatusa a demied nu lipay) 18:35 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22126457 --> == Universal Code of Conduct News – Issue 4 == <section begin="ucoc-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Universal Code of Conduct News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 4, October 2021'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the fourth issue of Universal Code of Conduct News! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC. If you haven’t already, please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|here]] if you would like to be notified about future editions of the newsletter, and also leave your username [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|here]] if you’d like to be contacted to help with translations in the future. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up''' - The Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines Review will come to a close on 17 October 2021, after more than two months of extensive consultations. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up|continue reading]]) *'''Roundtable Discussions and Conversation Hours''' - Another successful roundtable session happened on September 18, 2021 to discuss the EDGR. One last conversation hour will be happening on October 15th, 2021. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Roundtable Discussions and Conversation Hours|continue reading]]) *'''Movement Charter Drafting Committee Elections''' - The Movement Charter Drafting Committee selection process has kicked off and will be open until October 25, 2021. Contributors to Wikimedia projects can elect their favorite candidates on to the committee. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Movement Charter Drafting Committee Elections|continue reading]]) *'''New Direction for the Newsletter''' - As we round-up the consultation processes for the Universal Code of Conduct, the facilitation team is currently envisioning new directions for the newsletter. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#New Direction for the Newsletter|continue reading]]) *'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Diff Blogs|continue reading]]) </div> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2021年10月15日 (sakalima a demied nu lipay) 02:25 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22126457 --> == Learn how the Implementation Grants can support your Movement Strategy plans == We are excited to announce the reopening of the Movement Strategy Implementation Grants. This program fund projects that advance a specific Movement Strategy initiative. The projects can be big or small, but they must all make a case for advancing one initiative. '''[[m:Grants:MSIG/About|Read all about it, what to apply for, and how to apply]]'''. Please do encourage others to apply as well. Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2021年10月21日 (sakasepat a demied nu lipay) 18:22 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22126457 --> == Meet the new Movement Charter Drafting Committee members == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard%20Knipel%20(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne%20Clin%20(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice%20Wiegand%20(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82%20Buczy%C5%84ski%20(Aegis%20Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard%20(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell%20(Ciell)|Ciell (Ciell)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan%20J%20Al-Taie%20(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]'''. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass%20Sedrati%20(Anass%20Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica%20Azzellini%20(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie%20Li-Yun%20Lin%20(Li-Yun%20Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges%20Fodouop%20(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet%20Kaur%20(Manavpreet%20Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe%20Flores%20(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''. * The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:User:Runab WMF|Runa Bhattacharjee]]''', '''[[m:User:JVargas (WMF)|Jorge Vargas]]'''. The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps. If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group]. With thanks from the Movement Strategy and Governance team<section end="announcement-content"/> </div> Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2021年11月1日 (sakacacay a demied nu lipay) 21:39 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22126457 --> == ESEAP Regional Education Meeting == Join us for the 1st ESEAP Regional Education Meeting on 27th November 2021 at 7:00 UTC. We are using this as an opportunity to strengthen the EduWiki network, explore collaboration opportunities, and identify common practices or challenges that are faced by our community members in different regions of the world. Learn and share your projects, tools, or ideas with the education community in the ESEAP region. We are excited to hear from these wonderful speakers: :Education activities in Indonesia - Dimas Hardijanto, Deputy Coordinator of Education Program of Wikimedia Indonesia :Education activities in Australia - Alex Lum, President of Wikimedia Australia :Education activities in Malaysia - Dody Ismoyo, Wikimedia Community User Group Malaysia :Education activities in the Philippines - Imelda Brazal, EWOC Community Specialist - ESEAP Region Read more about this event here: [[m:Education/About/Regional Meeting/ESEAP|ESEAP Regional Meeting]] You may join as a sharer by adding your own agenda or send an email to ''dangbrazal@gmail.com'' to be included in the participants list. Thank you. Best, EduWiki Outreach Collaborators Community Specialists Team [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2021年11月23日 (sakatusa a demied nu lipay) 15:54 (CST) <!-- 訊息由 User:IBrazal (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22285703 --> == Closing the comment period for the Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines == Thank you for your continued comments and ideas on the Universal Code of Conduct enforcement guidelines. Your responses have helped to build a stronger Universal Code of Conduct. If you have not already provided your comments, now is the time as the drafting committee has been [[m:Special:MyLanguage/Universal Code_of Conduct/Drafting committee/Phase 2 meeting summaries|meeting to update the enforcement guidelines]]. The drafting committee wants to consider all comments as they make their updates. Please submit any comments by the end of November. The Committee hopes to finish its revisions before the end of the year, and the revised guidelines will be published as soon as they have been completed. The next steps for the Universal Code of Conduct include conversations about ratification of the enforcement guidelines. There will be [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|a conversation about ratification on November 29]]. The Wikimedia Foundation will make recommendations to the Board of Trustees about the ratification of the guidelines in December. The recommendations will inform the next steps in the Universal Code of Conduct process. Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2021年11月26日 (sakalima a demied nu lipay) 16:57 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22285703 --> == Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content /> :''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022. While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback: * What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board? * What involvement should candidates have during the election? While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions. '''Do you want to help organize local conversation during this Call?''' Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org. Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday. Best, Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content" /> </div> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[User talk:RamzyM (WMF)|talk]]) 2021年12月27日 (sakacacay a demied nu lipay) 12:48 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22499498 --> == Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open == <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The '''Call for Feedback: Board of Trustees elections''' is now open and will close on '''7 February 2022'''. With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions. There are two confirmed questions that will be asked during this Call for Feedback: # What is the best way to ensure more diverse representation among elected candidates? ''The Board of Trustees noted the importance of selecting candidates who represent the full diversity of the Wikimedia movement. The current processes have favored volunteers from North America and Europe.'' # What are the expectations for the candidates during the election? ''Board candidates have traditionally completed applications and answered community questions. How can an election provide appropriate insight into candidates while also appreciating candidates’ status as volunteers?'' There is one additional question that may be presented during the Call about selection processes. This question is still under discussion, but the Board wanted to give insight into the confirmed questions as soon as possible. Hopefully if an additional question is going to be asked, it will be ready during the first week of the Call for Feedback. '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]''' Best, Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content"/> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年1月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 11:12 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22499498 --> == Movement Strategy and Governance News #5 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="ucoc-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics. This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 7th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]]) *'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]]) *'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]]) *'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]]) *'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/> </div> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年1月14日 (sakalima a demied nu lipay) 15:14 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22499498 --> == Additional question to the Call for Feedback about the Board of Trustees elections == Dear ESEAP project communities, I am reaching out to you today about an additional question to the Call for Feedback about Board of Trustees elections that I posted above. The Board has approved an additional question which we seek feedback to: '''How should affiliates participate in the elections?''' Affiliates are an important part of the Wikimedia movement. Two seats of the Board of Trustees due to be filled this year were filled in 2019 through the Affiliate-selected Board seats process. [https://foundation.wikimedia.org/w/index.php?title=Bylaws&type=revision&diff=123603&oldid=123339 A change in the Bylaws removed the distinction between community and affiliate seats]. This leaves the important question: How should affiliates be involved in the selection of new seats? The Board of Trustees is seeking feedback about this last question especially, although not solely, from the affiliate community. Everyone is invited to share proposals and join the conversation in the Call for Feedback channels. In addition to collecting online feedback, the Movement Strategy and Governance team will organize several video calls with affiliate members to collect feedback. These calls will be at different times and include Trustees. On behalf of the Movement Strategy and Governance team, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年1月22日 (sakaenem a demied nu lipay) 11:08 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22499498 --> == #WikiForHumanRights Conversation Hour - ESEAP Communities == '''#WikiForHumanRights''' is back! We are calling all organizers, Wikimedia affiliates, and individuals to help us organize the [[m:WikiForHumanRights|'''WikiForHumanRights 2022''']] campaign this year, which focuses once again on the Right to a Healthy Environment, the newest human right to be recognized by the UN. Interested but not sure how or what to do? Need help in getting started? Join our regional support hour for Asian communities and learn everything you need to know to begin taking action. We will have representatives from the community resource team talk about what you need to know about the funding opportunities for your campaign. You can read our new post on [https://diff.wikimedia.org/2022/01/20/join-wikiforhumanrights2022-upcoming-regional-support-conversation-hours/ diff]. ::Date: '''January 29, 2022''', Saturday ::Time: 15:00 UTC+8:00 ::Zoom: https://wikimedia.zoom.us/j/86011791455 You may also write to '''campaigns@wikimedia.org''' or join the Telegram channel. Best, Foundation Programs Team [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2022年1月28日 (sakalima a demied nu lipay) 19:18 (CST) <!-- 訊息由 User:IBrazal (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:IBrazal_(WMF)/sandbox/Targets&oldid=22695300 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work. The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.<section end="announcement-content" /> </div> Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年2月9日 (sakatulu a demied nu lipay) 19:56 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22499498 --> == Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''. The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations. The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].''' To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].''' The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].''' Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process. Sincerely, Movement Strategy and Governance<br/> Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" /> </div> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年2月13日 (pilipayan) 00:37 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22499498 --> === Upcoming Conversation Hours on 25 February and 4 March === The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on Universal Code of Conduct enforcement ratification on '''25 February 2022 at 12:00 UTC''' and '''4 March 2022 at 15:00 UTC'''. Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up for these conversation hours''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022. For more information, contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org Best, [[misaungayay:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:RamzyM (WMF)|sasukamu]]) 2022年2月22日 (sakatusa a demied nu lipay) 11:32 (CST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now closed</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions#Questions|three key questions]] and received broad discussion [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|on Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki. This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information. Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes. Best, Movement Strategy and Governance<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年3月3日 (sakasepat a demied nu lipay) 16:39 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22874552 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" />Hello! The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about "Regional and Thematic Hubs". The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9. The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''. Best regards, [[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]<br />Movement Strategy <section end="announcement-content" /> </div> 2022年3月7日 (sakacacay a demied nu lipay) 17:56 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22874552 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]]. You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org Sincerely, Movement Strategy and Governance Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" /> </div> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年3月11日 (sakalima a demied nu lipay) 08:41 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22874552 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''. Thank you, From the Community Development team<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2022年3月15日 (sakatusa a demied nu lipay) 00:12 (CST) <!-- 訊息由 User:RamzyM (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&oldid=22874552 --> 1zurbu691thh119p79iaenijz2vwk6i Wikipitiya:komiyonityi sacumudan 4 10539 128394 128158 2022-07-30T00:12:07Z Liuxinyu970226 174 pisaungay "__NOTOC__ 歡迎加入撒奇萊雅語維基百科的社群,以下是一些有用的連結: == 使用規則 == == 教學文件 == == 社群交流 == * '''[[Wikipitiya:katatengilan_tu_nasulitan|katatengilan tu nasulitan]]''':條目內容相關的討論。 [[Category:Wikipitiya komiyonityi]]" mibalic lacul wikitext text/x-wiki __NOTOC__ 歡迎加入撒奇萊雅語維基百科的社群,以下是一些有用的連結: == 使用規則 == == 教學文件 == == 社群交流 == * '''[[Wikipitiya:katatengilan_tu_nasulitan|katatengilan tu nasulitan]]''':條目內容相關的討論。 [[Category:Wikipitiya komiyonityi]] gy4cd6iyo6y0afp7ripu1n34uhty5dr ledek 0 10540 90749 90748 2020-07-07T08:21:43Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki ledek (kamu nu [[Hulam]]: 毒性[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%92%E6%80%A7]、毒物[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%92%E7%89%A9]) miduka tu [[uzip]] u tuud. <br /> [[kakuniza:LamiHung]] mmrjiph97czefpdo6ae2at6s1fioeiq cilal 0 10541 128201 128199 2022-04-03T10:28:19Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[tangan:Sunshine_at_Dunstanburgh.JPG|縮圖|u likat nu cilal i Ing-Kuo (Dunstanburgh, Northumberland, UK). ]] [[file:Sun symbol (planetary color).svg|48px|☉]] '''cilal''' (kamu nu Hulam: 太陽[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%98%B3]、陽光[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E9%98%B3%E5%85%89]; patis: [[file:Sun symbol (fixed width).svg|20px|☉]]) caledes ku cilal. izaw ku cilal, mulangaw ku [[kilang]] atu [[lutuk]], balaki ku [[aadupen]]. anu pacilal, kabalakian ku [[uzip]]. cilal mikukey kita nu kitakit. [[kakuniza:LamiHung]] 67c7njkldwtqt4ypqehy38u5qxy6e31 buyu' 0 10542 100766 90769 2021-02-09T05:33:53Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki buyu' (kamu nu [[Hulam]]: 山[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%B1]) i buyu' ku pahutingan ni Kacaw. Kacaw 的牧場是在山上。 === tabuyu' 去山上 === kalacukulen ni Dataw ku culay tabuyu'. Dataw 用竹竿當拐杖。 === sakatabuyu' 上山用的… === ina bakan sa u sakatabuyu' ni Sinay. 這把刀是 Sinay 上山用的。 === sakatabuyu'an 想上山的 === sakatabuyu'an sa ci Benel a misukuy. Benel 一直想上山採木鱉子。 <br /> [[kakuniza:LamiHung]] etuzrzjiz3pbfjry4oder4ol5mkri8g lala' 0 10543 100701 90806 2021-02-08T05:53:10Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki lala' (kamu nu Hulam: 土壤[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%9F%E5%A3%A4]土地) siiyu atu sibaykin (細菌) ku lala'. u lala' ku kabalakian nu [[kilang]], lutuk atu adidi'ay a [[cilekay]] atu 微生物. u lala' ku cacay a kakitizaan nu luma' ay mahmin, u lala' ku cacay a kakitizaan nu [[binawlan]] mahmin mazateng. lala' 土地;土 ahebal ku lala' nu kakitaan. 有錢人的土地很寬。 u kapahay a lala' kuyni. 這裡的土壤很肥沃。 silala'ay 大地主 amana kita ka inal tu silala'ay a tademaw. 我們不要羨慕大地主。 u silala'ay ciniza a tademaw. 他是個大地主。 <br /> [[kakuniza:LamiHung]] e5anwq6gpp4n1yye3t5wkdzbbipday0 laway 0 10544 90807 90805 2020-07-08T06:59:45Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki laway (kamu nu [[Hulam]]: 嘴巴、口腔[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A3%E8%85%94]) <br /> [[kakuniza:LamiHung]] hoarevo86fdh86fierkva73prj2uw16 lamit 0 10545 90833 90832 2020-07-09T02:32:59Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki lamit (kamu nu [[Hulam]]: 根部[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%B9]) u lamit nu [[kilang]] atu lutuk micepcep tu [[nanum]] i sasa nu [[lala']]. <br /> [[kakuniza:LamiHung]] 3pgl2raijzftlmed8v71nlpm46deql7 iluc 0 10546 90904 90878 2020-07-10T10:27:06Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki iluc ([[Hulam]] a kamu: 嫩枝;後代子孫) u adidi’ay atu ngazuay a kikul i [[kilang]] atu [[lutuk]]. u [[wawa]] ku ilucilucam nu [[tademaw]]. <br /> [[kakuniza:LamiHung]] cq5mhgskt2b5l9jqs0nbntt2xbktrw5 basal 0 10547 90922 90921 2020-07-11T07:02:56Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki basal (kamu nu Hulam: 蛔蟲[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9B%94%E8%99%AB]) u [[cilekay]] i bili' atu sawada'. <br /> [[kakuniza:LamiHung]] kbrgeeev34om2kz2u6gbm1n9b5kvwlp Takaw 0 10548 90942 90941 2020-07-11T07:26:46Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Takaw (kamu nu Hulam: 打狗) ayza sa Takaw ku Kau-Siung (kamu nu Hulam: 高雄) hananay. <br /> [[kakuniza: LamiHung]] 2accw576zv9w1749wmnepxxivuqjwfw banuh 0 10549 122893 91325 2021-09-01T13:18:20Z LamiHung 28 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:A single white feather closeup.jpg|縮圖|banuh nu ayam]] banuh (kamu nu [[Hulam]]: 羽毛,植物纖毛) u banuh nu belih i [[kilang]] atu [[lutuk]]. u banuh nu sapibahelan i [[ayam]]. <br /> [[kakuniza: LamiHung]] 5b4wvmcosuchte4u1uir9221ac8ecpz tangisngisay 0 10550 90963 90962 2020-07-12T05:41:31Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki tangisngisay (kamu a [[Hulam]]: 天牛) <br /> [[kakuniza: LamiHung]] 450mzdqr8d1qs69h70itncvey3b3hzq kulul 0 10551 100702 91029 2021-02-08T05:59:46Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki kulul (kamu nu [[Hulam]]: 背部[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%83%8C]) u kulul ku zikuzan nu uzip nu [[tademaw]]. nay mena' ka [[abala]] atu [[liel]]. == kilul 跟 == kilul han tu kaku anu sawni. 等一下再跟我過來。 == pakilulen 跟著 == pakilulen ku kapawanan niza a cudad. 把他忘記的書跟著給他。 == pikiluli 要順從 == pikiluli tu nakamuwan nu babalaki! 去追隨長者的遺訓! == makakilul 跟得上 == makakilul kisu tu culil nu niyam. 你跟得上我們的行程。 makakilul kita tu nikauzip nu tau hakiya? 我們能跟得上別人的生活品質嗎? == makilul 跟上;學習到 == makilul nu maku ci Umas. 我跟上 Umas。 makilul ni Dawak ku kapah nu ama niza. Dawak 學習到他父親優點。 == mikilul 跟著;沿著 == mikilul kiya tau i nuzikuzan nu maku. 那個人在跟蹤我。 == kakilulan 順序 == namuhan tu a nizatengan ku kakilulan. 就按照你們的想法去進行。 == kilulen 要跟從(命令) == kilulen nu mita ku culil niza. 我們跟著他走。 kilulen ku kamu nu babalaki nu mita. 我們要跟從長輩的話。 kilulen nu mita ku pitudawa nu babalaki! 我們要聽從父母的教訓! <br /> [[kakuniza: LamiHung]] ffzt69pdt2g3gdadoupsdflgfaaqdqm langaw 0 10552 91059 91058 2020-07-14T02:57:36Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki langaw (kamu nu [[Hulam]]: 芽[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8A%BD]) u langaw sa ku baluhay a [[uzip]]. mulangaw ku [[sapaluma]] tu [[iluc]]ay a [[akaway]] atu [[papah]]. <br /> [[kakuniza: LamiHung]] m29guadleb5r93ls3hljxj3w09m2bzy sapaluma 0 10553 91051 91050 2020-07-14T02:52:53Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sapaluma (kamu nu Hulam: 種子) <br /> [[kakuniza: LamiHung]] olexgv4m0m2lvbxd43q851zc1x9retf akaway 0 10554 95286 91099 2020-10-30T09:32:43Z TongcyDai 135 wikitext text/x-wiki akaway (kamu nu [[Hulam]]: 莖[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8C%8E]) u akaway atu [[lamit]] ku tusaay a siiyuay i [[kilang]] atu [[lutuk]]. i pabaw nu akaway ku [[papah]], i sasa nu akaway ku [[lamit]]. namahiza naayaw u akaway adada' aca i kilang atu lutuk. masumad tu ku sakasipapah atu sakasilamit. {{Authority control}} [[kakuniza: LamiHung]] i10hjmig458q5ooga2n3cem4vfez19q taazihan mitudung:Shared Template Warning 10 10555 91088 2020-07-14T23:47:59Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<noinclude>{{ {{PAGENAME}}|Template:Shared Template Warning|Shared Template Warning}}{{Documentation}}</noinclude><includeonly><table cellspacing="0" cellpadd…" wikitext text/x-wiki <noinclude>{{ {{PAGENAME}}|Template:Shared Template Warning|Shared Template Warning}}{{Documentation}}</noinclude><includeonly><table cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="background:transparent; margin:0.5em auto; padding:0.5em; background-color:#fee7e6; border:1px solid #aaa;" ><tr><td nowrap="nowrap" valign="top"><!-- --><span style="position:relative; top:-2px;"><!-- -->[[File:OOjs_UI_icon_notice-destructive.svg|18px|warning|link=]]<!-- --></span>&nbsp;'''{{#invoke:TNT|msg|I18n/Shared Template Warning.tab|warning}}'''</td><!-- --><td valign="top" style="padding-left:0.5em;"><!-- -->{{#ifeq:{{SITENAME}}|MediaWiki<!-- -->|{{#invoke:TNT|msg|I18n/Shared Template Warning.tab|be-careful}}<!-- -->|{{#invoke:TNT|msg|I18n/Shared Template Warning.tab|no-edit|{{{1}}}}}<!-- -->}}{{#if:{{{2|}}}|<br>{{#invoke:TNT|msg|I18n/Shared Template Warning.tab|translate|c:Data:I18n/{{{2}}}.tab}}<!-- -->}}</td></tr></table></includeonly> n3c1lasii8zjoggzfgsarlzuwrc20s1 bacu-saupu:TNT 828 10556 91089 2020-07-14T23:49:02Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "-- -- INTRO: (!!! DO NOT RENAME THIS PAGE !!!) -- This module allows any template or module to be copy/pasted between -- wikis without any translation…" Scribunto text/plain -- -- INTRO: (!!! DO NOT RENAME THIS PAGE !!!) -- This module allows any template or module to be copy/pasted between -- wikis without any translation changes. All translation text is stored -- in the global Data:*.tab pages on Commons, and used everywhere. -- -- SEE: https://www.mediawiki.org/wiki/Multilingual_Templates_and_Modules -- -- ATTENTION: -- Please do NOT rename this module - it has to be identical on all wikis. -- This code is maintained at https://www.mediawiki.org/wiki/Module:TNT -- Please do not modify it anywhere else, as it may get copied and override your changes. -- Suggestions can be made at https://www.mediawiki.org/wiki/Module_talk:TNT -- -- DESCRIPTION: -- The "msg" function uses a Commons dataset to translate a message -- with a given key (e.g. source-table), plus optional arguments -- to the wiki markup in the current content language. -- Use lang=xx to set language. Example: -- -- {{#invoke:TNT | msg -- | I18n/Template:Graphs.tab <!-- https://commons.wikimedia.org/wiki/Data:I18n/Template:Graphs.tab --> -- | source-table <!-- uses a translation message with id = "source-table" --> -- | param1 }} <!-- optional parameter --> -- -- -- The "doc" function will generate the <templatedata> parameter documentation for templates. -- This way all template parameters can be stored and localized in a single Commons dataset. -- NOTE: "doc" assumes that all documentation is located in Data:Templatedata/* on Commons. -- -- {{#invoke:TNT | doc | Graph:Lines }} -- uses https://commons.wikimedia.org/wiki/Data:Templatedata/Graph:Lines.tab -- if the current page is Template:Graph:Lines/doc -- local p = {} local i18nDataset = 'I18n/Module:TNT.tab' -- Forward declaration of the local functions local sanitizeDataset, loadData, link, formatMessage function p.msg(frame) local dataset, id local params = {} local lang = nil for k, v in pairs(frame.args) do if k == 1 then dataset = mw.text.trim(v) elseif k == 2 then id = mw.text.trim(v) elseif type(k) == 'number' then table.insert(params, mw.text.trim(v)) elseif k == 'lang' and v ~= '_' then lang = mw.text.trim(v) end end return formatMessage(dataset, id, params, lang) end -- Identical to p.msg() above, but used from other lua modules -- Parameters: name of dataset, message key, optional arguments -- Example with 2 params: format('I18n/Module:TNT', 'error_bad_msgkey', 'my-key', 'my-dataset') function p.format(dataset, key, ...) local checkType = require('libraryUtil').checkType checkType('format', 1, dataset, 'string') checkType('format', 2, key, 'string') return formatMessage(dataset, key, {...}) end -- Identical to p.msg() above, but used from other lua modules with the language param -- Parameters: language code, name of dataset, message key, optional arguments -- Example with 2 params: formatInLanguage('es', I18n/Module:TNT', 'error_bad_msgkey', 'my-key', 'my-dataset') function p.formatInLanguage(lang, dataset, key, ...) local checkType = require('libraryUtil').checkType checkType('formatInLanguage', 1, lang, 'string') checkType('formatInLanguage', 2, dataset, 'string') checkType('formatInLanguage', 3, key, 'string') return formatMessage(dataset, key, {...}, lang) end -- Obsolete function that adds a 'c:' prefix to the first param. -- "Sandbox/Sample.tab" -> 'c:Data:Sandbox/Sample.tab' function p.link(frame) return link(frame.args[1]) end function p.doc(frame) local dataset = 'Templatedata/' .. sanitizeDataset(frame.args[1]) return frame:extensionTag('templatedata', p.getTemplateData(dataset)) .. formatMessage(i18nDataset, 'edit_doc', {link(dataset)}) end function p.getTemplateData(dataset) -- TODO: add '_' parameter once lua starts reindexing properly for "all" languages local data = loadData(dataset) local names = {} for _, field in pairs(data.schema.fields) do table.insert(names, field.name) end local params = {} local paramOrder = {} for _, row in pairs(data.data) do local newVal = {} local name = nil for pos, val in pairs(row) do local columnName = names[pos] if columnName == 'name' then name = val else newVal[columnName] = val end end if name then params[name] = newVal table.insert(paramOrder, name) end end -- Work around json encoding treating {"1":{...}} as an [{...}] params['zzz123']='' local json = mw.text.jsonEncode({ params=params, paramOrder=paramOrder, description=data.description }) json = string.gsub(json,'"zzz123":"",?', "") return json end -- Local functions sanitizeDataset = function(dataset) if not dataset then return nil end dataset = mw.text.trim(dataset) if dataset == '' then return nil elseif string.sub(dataset,-4) ~= '.tab' then return dataset .. '.tab' else return dataset end end loadData = function(dataset, lang) dataset = sanitizeDataset(dataset) if not dataset then error(formatMessage(i18nDataset, 'error_no_dataset', {})) end -- Give helpful error to thirdparties who try and copy this module. if not mw.ext or not mw.ext.data or not mw.ext.data.get then error('Missing JsonConfig extension; Cannot load https://commons.wikimedia.org/wiki/Data:' .. dataset) end local data = mw.ext.data.get(dataset, lang) if data == false then if dataset == i18nDataset then -- Prevent cyclical calls error('Missing Commons dataset ' .. i18nDataset) else error(formatMessage(i18nDataset, 'error_bad_dataset', {link(dataset)})) end end return data end -- Given a dataset name, convert it to a title with the 'commons:data:' prefix link = function(dataset) return 'c:Data:' .. mw.text.trim(dataset or '') end formatMessage = function(dataset, key, params, lang) for _, row in pairs(loadData(dataset, lang).data) do local id, msg = unpack(row) if id == key then local result = mw.message.newRawMessage(msg, unpack(params or {})) return result:plain() end end if dataset == i18nDataset then -- Prevent cyclical calls error('Invalid message key "' .. key .. '"') else error(formatMessage(i18nDataset, 'error_bad_msgkey', {key, link(dataset)})) end end return p icfixo3zxiew6gqg3s5h19xr03x3wkh lamal 0 10557 91842 91841 2020-08-04T02:23:35Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki lamal (kaum nu [[Hulam]]: 火[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%81%AB]) u lamal ku kakawsan i [[kitakit]]ay a [[lalangawan]]. akuti amana pitiyun. anu inay'ay ku lamal, acaay kapilalak ku lamal atu tuudtuud a mulangaw i hekal. u lamal mingizu dihku. miidid tu [[pabuy]]. a misanga sip tu nanum u i-se-lan (伊斯蘭教派) caay pipane tu lamal kanatal. palamal ku Sakizaya mahiza u namuh nu malahululay. palamal ku Sakizaya mahiza u ai-cing(愛情) [[kakuniza: LamiHung]] bhus3eeqlz4mpiqff3wazm4vxkpbamj makudus 0 10558 91228 91227 2020-07-18T06:43:26Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki makudus (kamu nu Hulam: 消瘦[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B6%88%E7%98%A6];狹長) makudus sa siadidi'ay a titi nu [[uzip]]. hina mangalay kiyu i nayay ku iyu, sisa ahemaway ku daduy nu uzip, acaay kakapah ku kidu, si[[imelang]] tu. <br /> [[kakuniza: LamiHung]] 55srl0u1k8e1t5v2pttqycy7f60e41p iyu 0 10559 91235 91234 2020-07-18T06:54:24Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki iyu (kamu nu Hulam: 營養) siiyu ku kakaen masakapah tu kidu nu [[uzip]].<br /> [[kakuniza: LamiHung]] 9avzxb51xvvfyrmbwiy9li4or3s6ow3 ciid 0 10560 92674 92673 2020-08-25T05:50:43Z Kimli miku 77 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) */ wikitext text/x-wiki ciid (kamu nu [[Hulam]]: 樹枝[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A8%B9%E6%9E%9D]) lahad sa ku canacanan a [[kilang]] atu [[lutuk]] mu[[langaw]] tu ciid atu [[lamit]] i saayaway. u [[iluc]] ku adidi'ay a ciid. izaw ku si[[kulit]]ay atu mulangaway a nazipa'an i paduh nu ciid. mitudung kina nazipa'an i ciid tu [[uzip]] nu kilang. == lacul == ciid atu iluc nu ciid, adidingay a ciid, adidiay a ciid, baluhayay a ciid, mangaduay a ciid, i tini lahad nu lutulutukan atu lahad nu kilakilangan a sasunanaman a cudad, nipatuduan siduma u mapatelekay ku angangan a kilang atu malikaku’ay nu ciid a kilang. u ciid nu kilang a sikasibalu, u aadihan tu nikatanektek a sakahenulan piadihan, nika pelu’an nu pahpah sa u kadit疤痕 malecad tu u sakahenulan, u ciid nu banges nu kilang idaw ku pisulitan nu i hekalay a micidekay, caay ka u kulit sa atu kulebut, caay kalecad nu kilang atu sapakay caang atu pahpah picidekay a masadicem, u nu ciid nnu kilang amin. u masaciiday nu heci maadih tu nikakibetul atu kasasiduma, atu idaway hakiya nalaadan區間 nikadukaan nikahidaan. ciid nu kilang pahtatusaen, nu lutukay a ciid atu sikalahecian a ceka’. siceka’ay a nikalaheci sapacidekay nu ciid, sipakay tapiingan amin masaciid, nikatabaki apuyu’an atu haymaw sa mucelak, idaw ku mapasulitan i ciid nu kasumadan nikakimulu nikadukaan. mihcaan nu ciid atu nikacelakan taneng pisausi i kasienawan i nu ciidan kasibaluan a kadit atu masakimuluay a duka, sipakay nu ciid nikatanayaan a palucek.[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A8%B9%E6%9E%9D] == namakay i zitinay a sulit == tanaya' tu ku ciid nu kilang. 樹的枝芽長長了。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) == wiki-樹枝 [[kakuniza: LamiHung]] [[kakuniza:Miku Kumud]] 3oc906b08gj5cbtsowbbaxqrvepqy06 bukebukelalan 0 10561 95329 91279 2020-10-30T13:55:16Z TongcyDai 135 wikitext text/x-wiki bukebukelalan (kamu nu [[Hulam]]: 河床;曠野) {{Commonscat|Stream beds}} [[kakuniza: LamiHung]] 6mn3fcxbtrzw5vd7p0mwlxs57z172d1 sapaiyu 0 10562 91297 91296 2020-07-20T02:01:18Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sapaiyu (kamu nu [[Hulam]]: 藥) u "[[iyu]]" ku "營養" nu kamu nu Hulam. inayay ku iyu nu [[uzip]], [[imelang]] sa. anu imelang sa kanen ku sapaiyu.<br /> [[kakuniza: LamiHung]] rfxk2l1u4mef8jxolocrp3rwryei4wo paduh 0 10563 91335 91327 2020-07-21T01:49:56Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki paduh (kamu nu [[Hulam]]: 樹皮) <br /> [[kakuniza: LamiHung]] lc05ojk0961vhgv3hsnrq2kduozsdn5 kalpacaway a binacadan ya Pawciya-liya hananay a tademaw 0 10564 92616 91487 2020-08-24T07:36:56Z Buting.nukay 96 wikitext text/x-wiki u Pawciya-liya hananay a tademaw sa. itini i ocoway kalitimulan a subalay a kanatal. pisengian tu nu Selahuay a binacadan. i 1878 a mihcaan itawya a palahecian a mala kunida sananay a kanatal. inuwalian sa misuayaw tu kalumenian a bayu'.idaw ku masangatuay a sakatahkal nu cacumudan. nikaahebalan nu lala' sa makaala tu 110910 sabaw cacay a mang idaw ku cacay a malebut nu depah. u satabakiay a kalangbangan nu kanatal a kenis sa. ya kasinganganan kasumamadanay a kenis Su-hui-ya hananay. maylabu nu kakitidaan sa makasasa' masaungcung atu buyubuyu'an malatulu ku nikalalecad. nilaculan sulidaw nayay ku yubung. nikahini nu kakitidaan . demiadan sa. sikaidaw i kitakitay nu Lusa'ay a balu sayadahay nu nipalumaan. sisa idaw ku nipangangan nu masadumaay nu kanatalay u " Lusa a kanatal " sa ku sakasingangan. ina hinakalpacawan a kanatal kanahatu u masaadidiay a kanatal. u Lusa' a nikaidaway a kasasingangan. zayhan inakanatal a likisi sa u sakasi icelangay masaahebetay ku wayway. namakay i 1878 a mihcaan nipatideng sa. taneng a sasakamuan tu nuhenian macalud i nika lalaisan ku nadipaan nunuheni.nipacukedan a sakaudipaw nu binacadan sa ya nadatungan nu lalaluungan tu nu binacadan ku sakaidaw. nikahedekan tu sakasamata sa malasanu likisiay u satabakiay nu nikaahebal a tatidengan.pasu mahamin ku nu Tunaw-he hananay a sauwac atu ya Pa'lkan hananay a buyubuyuan inu e'nalan. atu nutimul nicamul tu amis ya Pu-lu-ciya . Su-hui-ya Pilo-te' . Hola-nei . amisay a kulit ya Lei-se . nu walian a kulit ya Lei-se nikaidaw a kenisay. atu ya Maci-tun hananay a kenis. mamaydih a maysaketung tu nidatengan sa. tuwa i 1912 a mihecaan mihaka tu sayaway a nikalalais tiya sakasenengan singanganay ya Pa'lkan nikalpacawan.u Pawciya-liya malcabay atu ya Say-e'l-wi-ya . lumeniay a buyu' atu ya Sila' kapulungan nuheni a mibahbah tiya Ause-man Tul-cyi a kanatal. mapabahbah itini i Pa'lkan mamapelaay a kakitidaan. u nikasaicelangan nu Pawciya-liya sa u sayadahay. sisa nikaala tu nikawawadaan tu kenis sa u satabakiay. matiyung ku balucu' nu dumaay nikalcabayan. sikacaay ka ngaay nu balucu'. kakayda satu nikalingatu tu sakatusaay a nikalpacawan tu ya Pa'lkan hananay a nikalalais. ya Pawciya-liya iti sayaway a nikalalais sa. u sakatuuday a ku hitay a misaicelang tu singayaw. sisa caay henay a siangil ku nikalawpesan tu sakasamata nu hitay. inakalalais nikalingatu sa. u sepatay a nikapulung mibekbek tu ya Pawciya-liyaan. lauphan nu katuuday malawacu a nikahida. kyu ya Pawciya-liya mausaw kasenun sa mademec.pacicihan a papisulul milayap tu tiya Puciya-le'-sete' hananay a lalalimecan tu sakanuneng a nipilungc. imahini sa kelapan tu ku pangkiway nu kanatalay a lala'. mala u nu Pa'lkan hananay a nikalalais u malasatabakiay a nikademecan a labades. katukah satu i sayaway nu kitakitay a nikalalais. maydih kina pawciya-liya hananay a kanatal a mingayaw tu nipisawacu nu nipacenaan iayaw sa. micapu tu nikapulungan tu masakaputay mingayaw tiya Say-'lwiya a kanatal. nudikutan sa misuayaw tu Loma-niya . Italiya a malalais. saliyut taydaan inu timulan paylalaisan a kalpacawan. piadihi uynisa u sapamataan nu sika tawidan nu binacadan a nipaengawan. imahida sa u tademaw nu Pawciya-liya nikapulungan sa hakay idaw ku sepat a lasubu nu mang sicunus tu tuluay nu bataan kayadah. masausi ku nu kanatalayay a tatama mapulung idaw ku tusa a lasubu nu mang sicunus tu micapi tu limaay nu bataan kayada. anu selepen ku babalaki atu siimelangay atu caay kangaay nu udip. masausiay sa makaala tu cacay a lasubu nu mang. namilihida malalais sa i nu ayawan kapangkiwan nu bulad. nipisaupuan tu binawlan muawaw. makaala tu micapi tu enemay idaw ku tusaay nu bangan. nu kanatalay a nadatengan. u nikapulungan a mingayaw. nikahida hina mamalais sa. mikiyadah tu nu u unayi ku dipay a nadatengan. [[kakuniza:Buting Nukay]] 75b8wmia1sivgpzts73n4ougrcixgg9 Haiti a kanatal 0 10565 120606 120604 2021-08-01T06:34:59Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Haiti map.png|縮圖|Haiti a kanatal (u kamu nu Hulam:海地國家)]]Haiti a kanatal (u kamu nu Hulam:海地國家) == kakiliman == Republique d’Haiti;u “Repulik Ayiti han pangangan ku Haiti, u kitizaan i Caribbean Sea a subal a kanatal. mamini i Caribbean Sea sakatusa tabakiay a subal Hispaniola a subal “Haiti” hanca, i satip atu timulan, nuwalian malalitin tu Dominican Republic. Haiti a tademaw nau Arwak a tademawan, nani debungan nu Spain haw sa u yincumin kalamkam satu mawada katukuh ayza malawpes tu, u midebungay a tademaw a micunus tu mikawaway satu katuud ku nipacumud tu Africa lumeniay a kuli, Haiti namakayza mala u lemeniay tu a tademaw nu kanatal, Palekal tu sakaluk kalisiw. u Haiti i kanatal u saayaway cayay kau lumeniay a tademaw, u kuli ku palekalay misanga’ay tu kanatal, atu Calibbean Sea a kakitizaan u saayaway masacacayay a kakitizaan. i 2012 a mihcaan, Haiti sakamu sa sibalucu’ a mikilim tu i African Union misiluc tu tatizengan nu sakaput a tademaw.Haiti u America uyza dada’ u lumeniay a tademaw ku paayaway nu binacadan pakala tu 90% ku Republic. satuway, uynian a kanatal atu belaway Latino ku tapang u Dominican sapalahad sa masazuma caay kalecad, Haiti a America u sapakuyuca a kanatal, 2015 a mihcaan tademaw paymihcaan nilaculan a kalisiw 804, u saadidi’ay nisulitan tu nipalahadan nu tademaw, i titakit u saadidiay nipatadasan a kanatal a cacay. 2019 a mihacaan, Haiti a tademaw palalecad tu kabalaki niuzip a mihcaan 64 ku mihcaan. hr7tkc74g00gb6rme13ycc4klky7azb tumuk 0 10566 91617 91616 2020-07-26T04:18:19Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki tumuk (kamu nu Hulam: 部落領袖) <br /> [[kakuniza: LamiHung]] 7mpp2tw5yp6x01v139n36j36q2x4q9i calenget 0 10567 91917 91916 2020-08-05T03:18:41Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki calenget (kamu nu [[Hulam]]: 癢[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%A2]) yadah ku sazumaay a calenget.<br />calenget ku nikalatan nu [[atimela]], [[likes]], [[puduh]] atu [[lutuk]] (mahiza u [[lidateng]] atu [[sedeng]]). uynan a calenget nu [[banges]]. izaw ku calenget nay sen-cing (神經) atu nay[[balucu']]. [[kakuniza: LamiHung]] 0yezgvqyksy5a4pxkg6znqeq6pmnx0g atimela 0 10568 91873 91872 2020-08-04T03:22:42Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki atimela (kamu nu [[Hulam]]: 跳蚤) [[tangan:Flea_Scanning_Electron_Micrograph_False_Color.jpg|縮圖|u atimela paazih i sian-uy-cing (顯微鏡)]] <br /> [[kakuniza: LamiHung]] o2g14h217ky6b3hde9hv1ajyy48h6dv likes 0 10569 91888 91887 2020-08-04T03:33:25Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki likes (kamu nu [[Hulam]]: 蚊子) [[tangan:Aedes_aegypti_CDC9178.tif|縮圖|u laang nu likes nu ay-ci-ban-wen (埃及斑蚊). u nipangangan nu matesekay (學名): ''Aedes aegypti'']] <br /> [[kakuniza: LamiHung]] 3jhmdnp08oaywfhqnjyls265o2jyujp kulukulu(竹滾球) 0 10570 91993 2020-08-06T06:59:13Z Minmin2016 18 Minmin2016 milimad tuway kasabelih [[kulukulu(竹滾球)]] katukuh [[kulukulu]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kulukulu]] 5amkabawuvete2orhc5vvsbibstp5og saamisan nu pankiw nu kitakitay 0 10571 108454 108453 2021-05-07T14:46:37Z Legus.sayuen 1662 wikitext text/x-wiki saamisan nu pankiw nu kitakita (kamu nu [[Hulam]]: 北半球[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%97%E5%8D%8A%E7%90%83]; kamu nu Amilica: Northern Hemisphere) u baluhay a kamu: mispela'. [[File:Northern Hemisphere Azimuthal projections.svg|thumb|nay saamian nu tukus (北極) maazih ku saamisan nu pankiw nu kitakita (Northern Hemisphere)]] u "saamisan nu pankiw nu kitakita" hananay ku [[lala']] i saamisan nu "caledesay a telay" (赤道, baluhay a kamu: teleklal). sisa nay timul ku edil nu [[cilal]]. yadah ku lala' nu kitakit i saamisan nu pankiw nu kitakita, mahiniay u yadah ku lala' nu Asia (亞洲), mamin ku lala' nu Europe (歐洲), u nuamisan nu pankiw nu Africa (非洲), mamin ku lala’ nu amisay a nuwamisan a Amilikan (北美洲), nutimulan a Amilikan (南美洲). i saamisan nu pinkie nu kitakit ku kaitizaan nu katuuday a tademaw i saamisan nu pankiw nu kitakit, [[puu']] nu kasienawan sa nay sabaw tusaay a bulad katukuh tusaay a bulad, puu' nu lalud sa nay enemay a bulad katukuh waluay a bulad. mabelih ku puu' nu satimulan nu pankiw nu kitakit. i saamisan nu pankiw nu kitakit, izaw ku [[bayu]] u amisay a waliyu (北[[:zh:太平洋|太平洋]]), nuwamisan a saetipyu (北[https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%A4%A7%E8%A5%BF%E6%B4%8B 大西洋]) atu amisay a malasuleday a amisyu ([https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%8C%97%E5%86%B0%E6%B4%8B 北冰洋]).<br /> [[kakuniza: LamiHung]] o0uiulnkx9a37137pcum6xffw535vih mabataday a walian 0 10572 102659 102647 2021-03-11T05:40:40Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki batad nu wali (kamu nu [[Hulam]]: 遠東[https://zh.wikipedia.org/wiki/遠東]) u katinengan nu salengacay a [[tademaw]] (白種人) i "tipay" ([[:zh:西方世界|西方]]). u batad nu wali hananay ku sawalian nu “nutipan nu Europe” ([[:zh:西欧|西歐]]). i tepal ku “untipan nu Europe” (西歐), u “tepalay a wali” ([[:zh:近東|近東]]) hananay. izaw ku “nuwalian nu O-Cuo” (East Europe, [[:zh:东欧|東歐]]), “nuwalitimulan nu Europe” ([[:zh:东南欧|東南歐]]), “nuamisan nu Africa ([[:zh:北非|北非]])” atu [[Turkey]] ([[:zh:土耳其|土耳其]]). u “[[inutebanan nu walian]]” ([[:zh:中东|中東]]) hananay izaw ku “nuwalian nu Africa” ([[:zh:东非|東非]]), Li-Fan-Te (黎凡特, Lavent[https://zh.wikipedia.org/wiki/黎凡特]), A-La-Po pangkiw a [[subal]] ([[:zh:阿拉伯半岛|阿拉伯半島]]) atu “inutebanan nu Asia”([[:zh:中亚|中亞]]). [[File:Far east1.png|thumb|batad nu wali]] “batad nu wali” saan sa, namaka kakitidaan atu kitakit nu European a tademaw (歐洲人), u [[lala']] i batad nu wali mueneng ku takuliyaway a tademaw ([[:zh:蒙古人種|黃種人]]). sakawalian sabataday a China (中國), [[Korea, north|Korea North]] ([[:zh:朝鲜民主主义人民共和国|朝鮮]], 北韓), atu [[Japan]] (日本, ), u “[[nuwalian nu Ya-Cuo|nuwalian nu Asia]]” ([[:zh:东亚|東亞]]) hananay. sisa u batad nu wali saan sa. izaw ku henay ''Siberia'' ([[:zh:西伯利亚|西伯利亞]]), u “nuamisan nu Asia” ([[:zh:北亚|北亞]]) hananay, atu “walitimulan nu Asia” ([[:zh:东南亚|東南亞]]).   [[kakuniza: LamiHung]] d76w0vlp13jbga6v85wuj0351lou6m3 bituka 0 10573 92105 92103 2020-08-09T10:21:49Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki bituka (kamu nu [[Hulam]]: 胃[https://zh.wikipedia.org/wiki/胃]) <br /> [[kakuniza: LamiHung]] q000s4pkas2nwjlqhubsah612ml1mhj angangan 0 10574 111966 92394 2021-05-29T03:05:28Z Sayuen Taywan 1728 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == u kamu nu Hulam:樹頭 == tinaku a kamu == # yadah ku angangan nu da'dac i umah. 田裡有很多檳榔樹。 # hinalangaw ku sakul a palumaen. 茄苳樹是最容易種植的樹木。 # tabaki tu ku angangan niya sakul i Maibul. 馬立雲部落有一棵茄苳樹已很大棵了。 # sulac nayi' ku mamaala. 石朴沒任何作用。 # angangan nu sulac sasangen tu mahud, manamuh ku ayam mukan tu heci. 菲律賓榕樹根可做蒸桶鳥喜歡吃它的果食。 # u angangan nu hanhan ita ku bala'. 肺是我們呼吸的源頭。 # letek han niza ku angangan nu apalu. 他把麵包樹給砍了。 # mapudac nu ungay ku angangan nu paza'. 香蕉樹皮被猴子剝開。 # mulangaw ku tatangila i angangan nu kilang. 木耳在樹頭上生長。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290801.htm 原住民族語言線上詞典] [[kakuniza: LamiHung]] r9uqk9lmxm22w7uu1b62m6vv14abtpq misaungayay:Yiyang.sayion 2 10575 115296 92290 2021-06-15T18:21:40Z Siakakan 1760 nayi’ ku cacan a kasabelih wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 cica' 0 10576 93096 93095 2020-09-02T04:02:59Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki cica' (kamu nu [[Hulam]]: 樹液[https://zh.wikipedia.org/wiki/樹液]) cica' sa u nanumay a tuud milikid i "kakulibetan nu [[paduh]]" ([[:zh:韧皮部|韌皮部]]) atu "kakilangan" (木質部) nu [[kilang]] atu [[lutuk]]. sisa izaw ku tusaay a cica'. nay cica' pawsa i kilang atu lutuk tu [[nanum]] atu [[iyu]]. caay kalecad ku cica', sadepit (乳膠), atu simal (樹脂). cica' ku kakanen nu yadahay a [[aadupan]] atu [[cilekay]]. <br /> [[kakuniza: LamiHung]] tdnty7hi2mca3b7x9lmq3wgd9e6e5q5 Palamal 0 10577 92804 2020-08-27T06:26:29Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Palamal]] katukuh [[Palamal (火神祭)]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Palamal (火神祭)]] eta686qyvouraou5tuu9htxjcz1a29a kuhi 0 10578 93926 93099 2020-09-21T11:47:52Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kuhi (kamu nu [[Hulam]]: [[:zh:咖啡|咖啡]]) '''咖啡'''(英語:coffee)是採經過烘焙過程的咖啡豆(咖啡屬植物的種子)所製作沖泡的飲料。咖啡是人類社會流行範圍最為廣泛的飲料之一,也是重要經濟作物,其為全球期貨貿易額度第二高(最高為石油)。 咖啡樹原產於非洲亞熱帶地區,以及亞洲南部的一些島嶼。那些咖啡樹從非洲出口至世界各國,現時那些咖啡樹種植遍布超過70個國家,主要在美洲、東南亞、印度等赤道地區。 咖啡普遍分為兩種:備受推崇的小果咖啡(阿拉比卡)及顆粒較粗和酸味較低而苦味較濃的中果咖啡(羅布斯塔)。咖啡一旦成熟,就會經過採摘,加工,烘焙的程序。咖啡中咖啡因對人體有刺激的作用,人們在學習、閱讀和思考等腦力活動時經常用來提神。咖啡是世界上最流行的飲料之一,它能夠以多種方式製作,如:濃縮咖啡、卡布奇諾、拿鐵咖啡等,通常是作為熱飲,亦也可作為冷飲。在飲用前可計算估計咖啡因的攝入量,即可達到適量的標準。大部分的研究建議,適度飲用咖啡是有益的,甚或有利於健康的成年人。<br /> [[kakuniza: LamiHung]] aft4jiwc50sv15pfk82utjs2wtz2yc7 cica’ 0 10579 92913 2020-08-29T07:29:03Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[cica’]] katukuh [[cica']] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[cica']] 7c4ygm4t0vx9jnjshgq8muj2ipwph4g kakuniza:Turkey 14 10580 92965 2020-08-30T15:35:49Z 2A00:23C6:3704:D301:399A:B9AF:7D9C:BF4A napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{commons|Turkey}} [[Category:kanatal]] [[Category:Yaco]] [[Category:Oco]]" wikitext text/x-wiki {{commons|Turkey}} [[Category:kanatal]] [[Category:Yaco]] [[Category:Oco]] sw87s6wg4n3ax9kl6fuzgq3ecxkl0pn sa'wac 0 10581 93137 2020-09-03T05:47:45Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[sa'wac]] katukuh [[sauwac]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sauwac]] lr3t0bd7vo0dnv27m32wz7bo8slp2x2 si'elac 0 10582 93274 93273 2020-09-07T06:27:38Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki si'elac (kamu nu Hulam: [[:zh:礦物|礦物]]) u baluhay a kamu sa ku si'elac. u si'elac sa ku nalaculan nu lahaday a tuud, mahiniay u 'kim (金), gin (銀), uemeng (錳, baluhay a kamu). lahady a aalaan i sasa nu [[lala']] nu tademaw mikuwan atu mi'kim.[https://www.moedict.tw/%E7%A4%A6] [[kakuniza: LamiHung]] 11k450tjb8fv3wcox997pke624cetsy Taywan Ciwben Suynantung〝sabawtuli a dang〞 0 10583 93276 2020-09-07T06:28:29Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Taywan Ciwben Suynantung〝sabawtuli a dang〞]] katukuh [[Taywan Ciwben Suynantung "sabawtulu a dang" a pi'kiman]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Taywan Ciwben Suynantung "sabawtulu a dang" a pi'kiman]] sqjwh227a0149bqx9xlhh1t777wrlpj New zealand 0 10584 93334 2020-09-08T02:44:10Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[New zealand]] katukuh [[New Zealand]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[New Zealand]] 19qnw9p4d2qmurf2llwqkjhnp3m8tkq Taywan Ciwben Suynantung "sabawtulu a dang" a pi'kiman 0 10585 93360 2020-09-08T03:20:40Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Taywan Ciwben Suynantung "sabawtulu a dang" a pi'kiman]] katukuh [[Taywan Ciw-Ben Suy-Nan-Tung "sabawtulu a dang" a pi'kiman]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Taywan Ciw-Ben Suy-Nan-Tung "sabawtulu a dang" a pi'kiman]] nqdgrq77ykcnbi5v4x8sz3kp6a51jvd Edirne 0 10586 93375 2020-09-08T21:58:03Z 2A00:23C6:3704:D301:1471:681C:CD7E:86A9 /* MOMENTS WITH GOD */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Latrans-Turkey location Edirne.svg|thumb|right|Edirne, [[Turkey]]]] [[tangan:Edirne location Merkez.svg|thumb|right|Edirne]] '''Edirne''' (u sulit nu [[Hulam]]:埃迪爾內), a sakuwan ku Edirne (埃迪爾內區), [[Turkey]]. ==uw siwkay== Edirne, a sakuwan ku Edirne. kumud nu kalesakan, 844 km² (kalesakan nu limpati 0.326 nu pawliwti 0.42), u kasabiwnalan 400,280 ku tademaw. u kasamulamula’sa, 180.327 ku luma’. ilabu ku kasaniyazu’ nu siyang sa 196.7 ku ingcumin a tademaw. == nikasakuwakuwan a niyazu' == Edirne mala 46 a cuwen atu 20 ku niyazu’. kina 24 a niyazu’sa [[Kocasinan]], [[Fatih]], [[Şükrüpaşa]], [[İstasyon]], [[1. Murat]], [[Barutluk]], [[Menzilahir]], [[Nişancıpaşa]], [[Medrese Ali Bey]], [[Saricapaşa]], [[Sabuni]], [[Talatpaşa]], [[Meydan]], [[Babademirtaş]], [[Abdurrahman]], [[Çavuşbey]], [[Mithatpaşa]], [[Dilaverbey]], [[Yeniimaret]], [[Yıldırım Hacı Sarraf]], [[Yıldırım Beyazıt, Karaağaç]]. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://www.edirne.bel.tr/ www.edirne.bel.tr] [[Category:Turkey]] [[ab:Едирне]] [[ace:Edirne]] [[ady:Эдирне]] [[af:Edirne]] [[ak:Edirne]] [[als:Edirne]] [[am:ኤዲረን]] [[an:Andrianoplin]] [[ang:Adrianopolis]] [[ar:أدرنة]] [[arz:أدرنة]] [[ast:Edirne]] [[av:Эдирне]] [[ay:Edirne]] [[az:Ədirnə]] [[azb:ادیرنه]] [[ba:Әдирнә]] [[bar:Edirne]] [[bat-smg:Edirnė]] [[bcl:Edirne]] [[be:Эдырнэ]] [[be-x-old:Эдырнэ]] [[bg:Одрин]] [[bi:Edirne]] [[bjn:Edirne]] [[bm:Edirne]] [[br:Edirne]] [[bs:Edirne]] [[bug:Edirne]] [[bxr:Эдирне]] [[ca:Edirne]] [[cbk-zam:Edirne]] [[cdo:Edirne]] [[ce:Эдирне]] [[ceb:Edirne (kapital sa lalawigan)]] [[ch:Edirne]] [[chr:ᎡᏗᎠᏁ]] [[chy:Edirne]] [[co:Edirne]] [[crh:Edirne]] [[cs:Edirne]] [[cu:Адрїанополь]] [[cv:Эдирне]] [[cy:Edirne]] [[da:Edirne (by)]] [[de:Edirne]] [[dsb:Edirne]] [[diq:Edirne]] [[el:Αδριανούπολη]] [[eml:Edirne]] [[en:Edirne]] [[eo:Edirne]] [[es:Edirne]] [[et:Edirne]] [[eu:Edirne]] [[ext:Edirne]] [[fa:ادرنه]] [[fi:Edirne]] [[fiu-vro:Edirne]] [[fj:Edirne]] [[fo:Edirne]] [[fr:Edirne]] [[frp:Edirne]] [[frr:Edirne]] [[fur:Edirne]] [[fy:Edirne]] [[ga:Edirne]] [[gag:Edirnä]] [[gd:Edirne]] [[gor:Edirne]] [[got:𐌰𐌹𐌳𐌹𐍂𐌽𐌰𐌹]] [[gv:Edirne]] [[ha:Edirne]] [[hak:Edirne]] [[haw:Edirne]] [[he:אדירנה]] [[hi:एडिरने]] [[hif:Edirne]] [[hr:Edirne]] [[hsb:Edirne]] [[ht:Edirne]] [[hu:Edirne (település)]] [[hy:Ադրիանապոլիս]] [[hyw:Ատրիանապոլիս]] [[ia:Edirne]] [[id:Edirne]] [[ie:Edirne]] [[ik:Edirne]] [[ilo:Edirne]] [[inh:Edirne]] [[io:Edirne]] [[is:Edirne]] [[it:Edirne]] [[iu:ᐊᑏᕐᓇ]] [[jam:Edirne]] [[jbo:Edirne]] [[jv:Edirne]] [[ka:ედირნე]] [[kaa:Edirne]] [[kab:Edirne]] [[kbd:Эдирне]] [[kbp:Ɛdiirinɛ]] [[kg:Edirne]] [[ki:Edirne]] [[kk:Эдирне]] [[km:អេឌីរីណេ]] [[ko:에디르네]] [[koi:Эдирне]] [[krc:Эдирне]] [[ks:ایڈیر]] [[ku:Edirne]] [[kv:Эдирне]] [[kw:Edirne]] [[ky:Эдирне]] [[la:Hadrianopolis]] [[lad:Edirne]] [[lb:Edirne]] [[lbe:Эдирне]] [[lez:Эдирне]] [[lg:Edirne]] [[li:Edirne]] [[lij:Edirne]] [[lld:Edirne]] [[lmo:Edirne]] [[ln:Edirne]] [[lo:ເອດີແນ]] [[lrc:اْدرناْ]] [[lt:Edirnė]] [[ltg:Edirne]] [[lv:Edirne]] [[mai:एडिर्न]] [[map-bms:Edirne]] [[mdf:Эдирне]] [[mg:Edirne]] [[mhr:Эдирне]] [[mi:Edirne]] [[min:Edirne]] [[mk:Одрин]] [[ml:എഡൈൻ]] [[mn:Эдирне]] [[mr:एदिर्ने]] [[mrj:Эдирне]] [[ms:Edirne]] [[mt:Edirne]] [[mwl:Edirne]] [[my:အီဒါးနီမြို့]] [[myv:Эдирне]] [[mzn:ادیرن]] [[na:Edirne]] [[nap:Edirne]] [[nds:Edirne]] [[nds-nl:Adrianopel]] [[ne:एडिर्ने]] [[nl:Edirne (stad)]] [[nn:Edirne]] [[no:Edirne]] [[nov:Edirne]] [[nqo:ߋߘߌ߬ߙߣߋ߬]] [[nrm:Edirne]] [[nso:Edirne]] [[ny:Edirne]] [[oc:Andrinòple]] [[olo:Edirne]] [[om:Ediirne]] [[or:ଇଡିର୍ନେ]] [[os:Эдирне]] [[pa:ਏਦਿਰਨੇ]] [[pag:Edirne]] [[pam:Edirne]] [[pap:Edirne]] [[pcd:Edirne]] [[pdc:Edirne]] [[pih:Edirne]] [[pl:Edirne]] [[pms:Edirne]] [[pnb:ادرنہ]] [[ps:ادیرنه]] [[pt:Edirne]] [[qu:Edirne]] [[rm:Edirne]] [[rmy:Edirne]] [[rn:Edirne]] [[ro:Edirne]] [[roa-rup:Edirne]] [[roa-tara:Edirne]] [[ru:Эдирне]] [[rue:Едірне]] [[rw:Edirne]] [[sa:एदिर्ने]] [[sah:Эдирнэ]] [[sc:Edirne]] [[scn:Edirne]] [[sco:Edirne]] [[sd:ادرنه]] [[se:Edirne]] [[sg:Edirne]] [[sh:Edirne]] [[si:එඩිරන්]] [[simple:Edirne]] [[sk:Edirne]] [[sl:Odrin]] [[sm:Edirne]] [[sn:Edirne]] [[so:Edirne]] [[sq:Edireneja]] [[sr:Једрене]] [[srn:Edirne]] [[ss:Edirne]] [[st:Edirne]] [[stq:Edirne]] [[su:Edirne]] [[sv:Edirne]] [[sw:Edirne]] [[szl:Edirne]] [[tet:Edirne]] [[tg:Эдирна]] [[th:เอดีร์แน]] [[ti:ኤዲረን]] [[tk:Edirne (şäher)]] [[tl:Edirne]] [[tn:Edirne]] [[to:Edirne]] [[tpi:Edirne]] [[tr:Edirne]] [[ts:Edirne]] [[tt:Әдирнә]] [[tum:Edirne]] [[tw:Edirne]] [[ty:Edirne]] [[tyv:Эдирне]] [[udm:Эдирне]] [[ug:Edirne]] [[uk:Едірне]] [[ur:ادرنہ]] [[uz:Edirne]] [[ve:Edirne]] [[vec:Edirne]] [[vep:Edirne]] [[vi:Edirne]] [[vls:Edirne]] [[vo:Edirne]] [[wa:Edirne]] [[war:Edirne]] [[wo:Edirne]] [[wuu:哈德良堡]] [[xal:Эдирне (балһсн)]] [[xh:Edirne]] [[xmf:ედირნე]] [[yi:עדירנע]] [[yo:Edirne]] [[zea:Edirne]] [[zh:埃迪爾內]] [[zh-classical:埃迪爾內]] [[zh-min-nan:Edirne]] [[zh-yue:愛第尼]] [[zu:Edirne]] izzhycij95ojek1jxf7a3z44j4nb57i jianghui 0 10587 93387 2020-09-09T01:46:26Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[jianghui]] katukuh [[Jiang-Hui]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Jiang-Hui]] 0prr2vkdrha0riudxxtefq8qvyczt1x Jiang-Hui 0 10588 93389 2020-09-09T01:48:37Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Jiang-Hui]] katukuh [[Jiang-Huy]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Jiang-Huy]] iuuhxv5x5ut9oms8v0jg3d8yxcj9ix1 kakuniza:Habayiing 14 10589 93401 2020-09-09T02:12:34Z LamiHung 28 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u ulic sa ku nisulitan atu nibelinan ni Habayiing." wikitext text/x-wiki u ulic sa ku nisulitan atu nibelinan ni Habayiing. ctlgvonxi56lwe7bjcqhtxfo5agrsy5 kakuniza:Dungi Carrie 14 10590 93405 2020-09-09T02:17:38Z LamiHung 28 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u ulic sa ku nisulitan atu nibelinan ni Dungi Carrie aci Panay Ateng." wikitext text/x-wiki u ulic sa ku nisulitan atu nibelinan ni Dungi Carrie aci Panay Ateng. hqywt6w0mlg2f53rrcuw7i38d5ykpef "非洲"u kaliyuhan nu sumamaday a niyazu'tatayna wlu amihcaan siwawatu 0 10591 93516 2020-09-10T02:14:42Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [["非洲"u kaliyuhan nu sumamaday a niyazu'tatayna wlu amihcaan siwawatu]] katukuh [[Fei-Cuoay a Pi-Ke-Mi a niyazu']] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Fei-Cuoay a Pi-Ke-Mi a niyazu']] eqr9xt3bg2pgmdbewwa1pdsbrswmzxi u kapawanan a niyadu' 0 10592 93542 2020-09-11T01:12:31Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[u kapawanan a niyadu']] katukuh [[u kapawanan a niyadu': Kasiwsiwan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[u kapawanan a niyadu': Kasiwsiwan]] 2ug20qb10mwzmv5vanr857fxiw6pqnm Fei-Cuoay a Pi-Ke-Mi a niyazu' 0 10593 93589 2020-09-11T07:40:03Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Fei-Cuoay a Pi-Ke-Mi a niyazu']] katukuh [[Fei-Cuoay Pi-Ke-Miay a tademaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Fei-Cuoay Pi-Ke-Miay a tademaw]] qszyoxtzi4d5hb5du2f2pz0jlvb69ge Danmark 0 10595 93890 2020-09-21T01:42:14Z LamiHung 28 LamiHung malimad kasabelih [[Danmark]] tu [[Denmark]] zumasatu mitahpu nuayaway miliyaw patatuzau’ wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Denmark]] gj8604a9dhd89fxwch1vmrm4gl29wwk zu 0 10596 128160 94007 2022-03-20T10:23:02Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[File:Elephas_maximus_(Bandipur).jpg|thumb|Zu]] zu (kamu nu Hulam: 象) '''象'''通稱'''大象''',是'''象科'''([[学名|學名]]:Elephantidae)動物的通稱,現存最大的陸生動物,屬於[[长鼻目|長鼻目]]。現僅存兩[[属 (生物)|屬]]三[[种 (生物)|種]],即[[非洲象|非洲象屬]]和[[亞洲象屬]],非洲象有兩種:[[非洲草原象]]和[[非洲森林象]](又稱 圓耳象),[[亞洲象屬]]只有[[亚洲象|亞洲象]]一種。廣泛分布在非洲[[撒哈拉沙漠]]以南、[[南亚|南亞]]、[[东南亚|東南亞]]以至[[中国|中國]]西南邊境的[[热带|熱帶]]及[[亚热带|亞熱帶]]地區。 [[kakuniza: LamiHung]] j4nuog256y6wlb9kru6vzd28quiihpk Syesiw 0 10597 94047 94046 2020-09-24T09:31:19Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Syesiw (kamu nu Hulam: 聖經) [[kakuniza: LamiHung]] hd7k0k7mzf16gearaj2lsic5r43hi6g pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Kimli miku 3 10598 116919 94103 2021-06-25T03:16:46Z Taigiholic 1774 /* Questions about the wiki */ baluhay a tusil wikitext text/x-wiki == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[misaungayay:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MediaWiki message delivery|sasukamu]]) 2020年9月26日 (sakaenem a demied nu lipay) 02:45 (CST) <!-- 訊息由 User:Samuel (WMF)@metawiki 傳送,使用清單於 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 --> == Questions about the wiki == Hello, I am a user from Hokkien Wikipedia. I am able to create pages via robot operation, and I would like to help this Wiki to grow up. Up until now, Hokkien Wikipedia has over 430,000 articles, and it's going to grow in the near future. I think this version can also have such number of articles. However, although I am from Taiwan, I am not native speaker of this language, so can you help me?--[[misaungayay:Taigiholic|Taigiholic]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Taigiholic|sasukamu]]) 2021年6月25日 (sakalima a demied nu lipay) 11:16 (CST) aa0u6c7gqm2m3gozom17jh3eg785oov pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:84.17.38.147 3 10599 94313 2020-10-01T17:48:38Z 84.17.38.147 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身…" wikitext text/x-wiki (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 (區欠)國(人韋) (9698·1144) 上水清河(屯阝)清(公頁)(木婁)819 馬(革安)山(金帛)泰苑(金帛)瑩3703 身()分()証 丫3·8·3·5·7·7·2 B·day 1994·01·28 mykar7mnlo59t4tsvuy7ea5xorzhvpy nipatadikud ni Cay-ing-wen cung-tung a kamu 0 10600 94440 2020-10-05T11:20:31Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipatadikud ni Cay-ing-wen cung-tung a kamu]] katukuh [[nakamuwan ni Cay-Ing-Wen cung-tung tu paniyul a sakakapah]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nakamuwan ni Cay-Ing-Wen cung-tung tu paniyul a sakakapah]] leemxl6a04tupvvdd6n466sqq539uzk mapuwah ku silamalay buyu’ nu Philippines 0 10601 94446 2020-10-05T11:44:45Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[mapuwah ku silamalay buyu’ nu Philippines]] katukuh [[mapuwah ku silamalay a buyu’ nu Taal nu Philippines]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[mapuwah ku silamalay a buyu’ nu Taal nu Philippines]] l8r05o6c3fkwkn5hvx1fxgiyd0hlar2 a mitena’ tu masaadipingay a ledek a imelang, Taywan a u canan ku sapasubana’ tu kawaw i kitakitay? a ulic 0 10602 94453 2020-10-05T12:00:23Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[a mitena’ tu masaadipingay a ledek a imelang, Taywan a u canan ku sapasubana’ tu kawaw i kitakitay? a ulic]] katukuh [[2020 a mih’caan malaheci amitena’ tu masaadipingay a ledek i Taywan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[2020 a mih’caan malaheci amitena’ tu masaadipingay a ledek i Taywan]] t06un17iq8q0sph61scxbjvugfpxa7u 2020 a mih’caan malaheci amitena’ tu masaadipingay a ledek i Taywan 0 10603 94493 2020-10-06T06:05:27Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[2020 a mih’caan malaheci amitena’ tu masaadipingay a ledek i Taywan]] katukuh [[2020 a mihcaan malaheci amitena' tu masaadipingay a ledek i Taywan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[2020 a mihcaan malaheci amitena' tu masaadipingay a ledek i Taywan]] bcy4iqumk8p3g9xgqsc9egsdzfuw1a3 lukedaw 0 10604 94511 94510 2020-10-06T06:30:11Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki lukedaw (kamu nu Hulam: 虎) [[kakuniza: LamiHung]] efjc569f0g0dragb97p0v6yktvsvfa4 Lalapa 0 10605 94750 94749 2020-10-14T06:56:37Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Lalapa, cacay a ngangan. u lalapa ku [[katalalan]] a kamu nu amisay a [[Amis]] (北部阿美).   u lalapa a [[tademaw]] maylayay musakakawaw. u lalapa a tademaw atekakay ku wayway. [[kakuniza: LamiHung]] 9hwz4plt9b8ubp2kw7twal2qo125sd1 sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw 0 10606 94918 94916 2020-10-20T06:39:25Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw (kamu nu Hulam: 第一次世界大戰) namakay i 1914 a mihca pituay a bulad tusa a bataan a demiad katukuh i 1918 a mihca sabaw cacay a bulad sabaw cacay a demiad. [[kakuniza: LamiHung]] naig0vmst38u0t4dfl7uhuze26itpvf sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw 0 10607 94924 94923 2020-10-20T06:43:07Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sakatusaay nu kitakit satabakiay masasungayaw (kamu nu Hulam: 第二次世界大戰) namakay i 1939 a mihca siwaay a bulad cacay a demiad katukuh i 1945 a mihaca siwaay a bulad tusaay a demiad. [[kakuniza: LamiHung]] ox7sqxj9hglz5crryarxnbaymese73e sakatusa a kitakitay a bulawan 0 10608 94908 2020-10-20T06:32:00Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[sakatusa a kitakitay a bulawan]] katukuh [[sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw]] 5n035hnhkc7b7b2349t7w4d7ktzkqyw sakacacay a kitakitay a bulawan 0 10610 94917 2020-10-20T06:38:58Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[sakacacay a kitakitay a bulawan]] katukuh [[sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw]] 5n035hnhkc7b7b2349t7w4d7ktzkqyw cung-se-ci 0 10611 95069 95068 2020-10-24T16:15:12Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki cung-se-ci (kamu nu [[Hulam]]: 中世紀) inutebanan nu tatukian nu tuluay i likis nu O-Cuo. namakay i 5 a se-ci (世紀) katukuh i 15 a se-ci. namakay i lawpesan nu "tipay a Luo-Ma ti-guo" (西羅馬帝國) i 476 a mehca katukuh i lawpesan nu "amisay a Luo-Ma ti-guo" (東羅馬帝國) i 1453 a mihca. 中世紀(公元5世紀-公元15世紀)是歐洲歷史三大傳統劃分(「古典時代」、「中世紀」和「近現代」)的一個中間時期,始於西羅馬帝國(公元476年)的滅亡,終於東羅馬帝國(公元1453年)的滅亡,最終融入文藝復興運動和探索時代(大航海時代)中。 [[kakuniza: LamiHung]] k3hvc8hmwd6miw0fefwdtmmyih9wp7a ibayuay a lumuwataw 0 10612 95081 95080 2020-10-24T16:31:52Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki ibayuay a lumuwataw (kamu nu [[Hulam]]: 海盜) [[kakuniza: LamiHung]] oiifxf2gjlw0s8yihhz77g4h503qynh kacaledesan nu lutuklutukan a demiad 0 10613 95178 95177 2020-10-27T04:38:40Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kacaledesan nu lutuklutukan a demiad (kamu nu Hulam: 熱帶草原氣候) 大致分布在南北緯10°至南北回歸線之間,以非洲中部、南美巴西大部、澳大利亞大陸北部和東部為典型。本類型分布區處于赤道低壓帶與信風帶交替控製區。全年氣溫高,年平均氣溫約25°C。當赤道低壓帶控製時期,赤道氣團盛行,降水集中;信風帶控製時期,受熱帶大陸氣團控製,幹旱少雨。年降水量一般在700-1000毫米,有明顯的較長幹季。自然植被為熱帶稀樹草原。[https://www.itsfun.com.tw/熱帶草原氣候/wiki-5029245-7257915] [[kakuniza: LamiHung]] me95ratnn2lqf0yo1cb6o1gb9h85io1 likelikenan 0 10614 95217 95216 2020-10-28T01:26:40Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki likelikenan (kamu nu [[Hulam]]: 沙漠) nayi' ku 250 a hao-mi (mm, 毫米) a [[nanum]] nu [[udad]] i cacay a mihca. adidi'ay ku [[uzip]] nu [[aadupan]] atu [[langaw]]. [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%99%E6%BC%A0] '''沙漠''',亦作'''砂漠''',全稱'''沙質荒漠''',是地球乾燥氣候影響下所產生的地貌,約占地球陸地整體面積的21%。沙漠地區一般年平均降雨量低於250毫米(mm),被沙質土壤所覆蓋,植被稀疏。它因地表徑流稀少,在明顯的風力作用下擁有獨特的地勢。因沙漠荒涼無生命,也有「荒沙」之稱。 [[kakuniza: LamiHung]] 0syeeave3dsj7p9peozbl07ljn3pab4 taazihan mitudung:Tl/doc 10 10615 95272 2020-10-29T11:56:21Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{Documentation subpage}} {{Shared Template Warning}} <!-- Categories go at the bottom of this page and interwikis go in Wikidata. --> <templatedata> { "descr…" wikitext text/x-wiki {{Documentation subpage}} {{Shared Template Warning}} <!-- Categories go at the bottom of this page and interwikis go in Wikidata. --> <templatedata> { "description": "This template provides an easy way to link to other templates, presenting the link in a way similar to a template call in wikitext.", "format": "inline", "params": { "1": { "label": "template", "description": "The template to be linked", "example": "Tl", "type": "wiki-template-name", "required": true } } } </templatedata> <includeonly>{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|sandbox|| <!-- Categories go here and interwikis go in Wikidata. --> [[Category:Internal link templates]] [[Category:Semantic markup templates]] }}</includeonly> 1jcidq1r1v4iu36lxgkew1xyh54tnv4 taazihan mitudung:Authority control 10 10616 95287 2020-10-30T09:33:10Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#invoke:Authority control|authorityControl}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude><includeonly><!-- tracking categories to compare with Wikidata -->{{#swi…" wikitext text/x-wiki {{#invoke:Authority control|authorityControl}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude><includeonly><!-- tracking categories to compare with Wikidata -->{{#switch:{{NAMESPACE}}||{{ns:14}}=<!-- Only articles and categories. -->{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown=[[Category:頁面調用帶參數規範控制模板]]|preview=此頁面以「_VALUE_」使用[[Template:Authority control]],如有可能請將之移動到維基數據}}<!-- -->{{#ifeq:{{{VIAF|}}}| |<!-- empty or no VIAF in template --> |<!-- VIAF in template -->{{#ifeq:{{#invoke:Wikidata|getRawValue|P214|FETCH_WIKIDATA}}| |<!-- no property P214 at Wikidata --> [[Category:含有维基数据不存在的VIAF]] <!-- These we still need to import --> |<!-- property P214 at Wikidata --> {{#ifeq:{{{VIAF|}}}|{{#invoke:Wikidata|getRawValue|P214|FETCH_WIKIDATA}} |<!-- same ID: We want to end up here --> |[[Category:VIAF与维基数据不同]] <!-- Figure out the best link, FIXME: multiple values on Wikidata --> }} }} }} }}</includeonly> k3109dz2wbg14fg7f870mm7x01ccbn2 bacu-saupu:Authority control 828 10617 95288 2020-10-30T09:33:43Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "require('Module:No globals') local p = {} --[[==========================================================================]] --[[ Ca…" Scribunto text/plain require('Module:No globals') local p = {} --[[==========================================================================]] --[[ Category functions ]] --[[==========================================================================]] function p.getCatForId( id ) local title = mw.title.getCurrentTitle() local namespace = title.namespace local catName = '' if namespace == 0 then catName = '包含' .. id .. '标识符的维基百科条目' elseif namespace == 2 and not title.isSubpage then catName = '包含' .. id .. '标识符的用户页' else catName = '包含' .. id .. '标识符的其他页面' end return '[[Category:' .. catName .. ']]' .. p.redCatLink(catName) end function p.redCatLink( catName ) --catName == 'Blah', not 'Category:Blah', not '[[Category:Blah]]' if catName and catName ~= '' and mw.title.new(catName, 14).exists == false then return '[[Category:规范控制分类为红链的页面]]' end return '' end --[[==========================================================================]] --[[ Property formatting functions ]] --[[==========================================================================]] function p.iaafLink( id ) --P1146's format regex: [1-9][0-9]* (e.g. 123) if not string.match( id, '^[1-9]%d*$' ) then return false end return '[https://www.iaaf.org/athletes/biographies/athcode=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'IAAF' ) end function p.viafLink( id ) --P214's format regex: [1-9]\d(\d{0,7}|\d{17,20}) (e.g. 123456789, 1234567890123456789012) if not string.match( id, '^[1-9]%d%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?$' ) and not string.match( id, '^[1-9]%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[https://viaf.org/viaf/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'VIAF' ) end function p.kulturnavLink( id ) --P1248's format regex: [0-9a-f]{8}\-[0-9a-f]{4}\-[0-9a-f]{4}\-[0-9a-f]{4}\-[0-9a-f]{12} (e.g. 12345678-1234-1234-1234-1234567890AB) if not string.match( id, '^%x%x%x%x%x%x%x%x%-%x%x%x%x%-%x%x%x%x%-%x%x%x%x%-%x%x%x%x%x%x%x%x%x%x%x%x$' ) then return false end return '[http://kulturnav.org/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'KULTURNAV' ) end function p.sikartLink( id ) --P781's format regex: \d{7,9} (e.g. 123456789) if not string.match( id, '^%d%d%d%d%d%d%d%d?%d?$' ) then return false end return '[http://www.sikart.ch/KuenstlerInnen.aspx?id=' .. id .. '&lng=en ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'SIKART' ) end function p.tlsLink( id ) local id2 = id:gsub(' +', '_') --P1362's format regex: \p{Lu}[\p{L}\d_',\.\-\(\)\*/–]{3,59} (e.g. Abcd) local class = "[%a%d_',%.%-%(%)%*/–]" local regex = "^%u" .. string.rep(class, 3) .. string.rep(class.."?", 56) .. "$" if not mw.ustring.match( id2, regex ) then return false end return '[http://tls.theaterwissenschaft.ch/wiki/' .. id2 .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'TLS' ) end function p.ciniiLink( id ) --P271's format regex: DA\d{7}[\dX] (e.g. DA12345678) if not string.match( id, '^DA%d%d%d%d%d%d%d[%dX]$' ) then return false end return '[https://ci.nii.ac.jp/author/' .. id .. '?l=en ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'CINII' ) end function p.bneLink( id ) --P950's format regex: (XX|FF|a)\d{4,7}|(bima|bimo|bica|bis[eo]|bivi|Mise|Mimo|Mima)\d{10} (e.g. XX1234567) if not string.match( id, '^[XF][XF]%d%d%d%d%d?%d?%d?$' ) and not string.match( id, '^a%d%d%d%d%d?%d?%d?$' ) and not string.match( id, '^bi[mcsv][aoei]%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) and not string.match( id, '^Mi[sm][eoa]%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'BNE' ) end function p.uscongressLink( id ) --P1157's format regex: [A-Z]00[01]\d{3} (e.g. A000123) if not string.match( id, '^[A-Z]00[01]%d%d%d$' ) then return false end return '[http://bioguide.congress.gov/scripts/biodisplay.pl?index=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'USCongress' ) end function p.naraLink( id ) --P1225's format regex: ^([1-9]\d{0,8})$ (e.g. 123456789) if not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[https://catalog.archives.gov/id/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'NARA' ) end function p.botanistLink( id ) --P428's format regex: ('t )?(d')?(de )?(la )?(van (der )?)?(Ma?c)?(De)?(Di)?\p{Lu}?C?['\p{Ll}]*([-'. ]*(van )?(y )?(d[ae][nr]?[- ])?(Ma?c)?[\p{Lu}bht]?C?['\p{Ll}]*)*\.? ?f?\.? (e.g. L.) --not easily/meaningfully implementable in Lua's regex since "(this)?" is not allowed... if not mw.ustring.match( id, "^[%u%l%d%. '-]+$" ) then --better than nothing return false end local id2 = id:gsub(' +', '%%20') return '[http://www.ipni.org/ipni/advAuthorSearch.do?find_abbreviation=' .. id2 .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'Botanist' ) end function p.mgpLink( id ) --P549's format regex: \d{1,6} (e.g. 123456) if not string.match( id, '^%d%d?%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[http://www.genealogy.ams.org/id.php?id=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'MGP' ) end function p.rslLink( id ) --P947's format regex: \d{1,9} (e.g. 123456789) if not string.match( id, '^%d%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[http://aleph.rsl.ru/F?func=find-b&find_code=SYS&adjacent=Y&local_base=RSL11&request=' .. id .. '&CON_LNG=ENG ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'RSL' ) end function p.leonoreLink( id ) --P640's format regex: LH/\d{1,4}/\d{1,3}|19800035/\d{1,4}/\d{1,5}(Bis)?|C/0/\d{1,2} (e.g. LH/2064/18) if not id:match( '^LH/%d%d?%d?%d?/%d%d?%d?$' ) and --IDs from LH/1/1 to LH/2794/54 (legionaries) not id:match( '^19800035/%d%d?%d?%d?/%d%d?%d?%d?%d?$' ) and --IDs from 19800035/1/1 to 19800035/385/51670 (legionnaires who died 1954-1977 & some who died < 1954) not id:match( '^C/0/%d%d?$' ) then --IDs from C/0/1 to C/0/84 (84 famous legionaries) return false end return '[http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/leonore_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=COTE&VALUE_1=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'Léonore' ) end function p.sbnLink( id ) --P396's format regex: IT\\ICCU\\(\d{10}|\D\D[\D\d]\D\\\d{6}) (e.g. IT\ICCU\CFIV\000163) if not string.match( id, '^IT\\ICCU\\%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) and not string.match( id, '^IT\\ICCU\\%u%u[%u%d]%u\\%d%d%d%d%d%d$' ) then --legacy: %u used here instead of %D (but the faulty ID cat is empty, out of ~12k uses) return false end return '[http://opac.sbn.it/opacsbn/opac/iccu/scheda_authority.jsp?bid=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'SBN' ) end function p.nkcLink( id ) --P691's format regex: [a-z]{2,4}[0-9]{2,14} (e.g. abcd12345678901234) if not string.match( id, '^[a-z][a-z][a-z]?[a-z]?%d%d%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=' .. id .. '&CON_LNG=ENG ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'NKC' ) end function p.nclLink( id ) --P1048's format regex: \d+ (e.g. 1081436) if not string.match( id, '^%d+$' ) then return false end return '[http://aleweb.ncl.edu.tw/F/?func=accref&acc_sequence=' .. id .. '&CON_LNG=ENG ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'NCL' ) end function p.dilaLink( id ) return '[http://authority.dila.edu.tw/person/?fromInner=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'DDBC' ) end function p.ndlLink( id ) --P349's format regex: 0?\d{8} (e.g. 012345678) if not string.match( id, '^0?%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'NDL' ) end function p.sudocLink( id ) --P269's format regex: (\d{8}[\dX]|) (e.g. 026927608) if not string.match( id, '^%d%d%d%d%d%d%d%d[%dxX]$' ) then --legacy: allow lowercase 'x' return false end return '[https://www.idref.fr/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'SUDOC' ) end function p.hdsLink( id ) --P902's format regex: 50\d{3}|[0-4]\d{4}|[1-9]\d{0,3}|\d{6} if not string.match( id, '^50%d%d%d$' ) and not string.match( id, '^[0-4]%d%d%d%d$' ) and not string.match( id, '^%d%d%d%d%d%d$' ) and not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'HDS' ) end function p.lirLink( id ) --P886's format regex: \d+ (e.g. 1) if not string.match( id, '^%d+$' ) then return false end return '[http://www.e-lir.ch/e-LIR___Lexicon.' .. id .. '.450.0.html ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'LIR' ) end function p.splitLccn( id ) --P244's format regex: (n|nb|nr|no|ns|sh)([4-9][0-9]|00|20[0-1][0-9])[0-9]{6} (e.g. n78039510) if id:match( '^%l%l?%l?%d%d%d%d%d%d%d%d%d?%d?$' ) then id = id:gsub( '^(%l+)(%d+)(%d%d%d%d%d%d)$', '%1/%2/%3' ) end if id:match( '^%l%l?%l?/%d%d%d?%d?/%d+$' ) then return mw.text.split( id, '/' ) end return false end function p.append(str, c, length) while str:len() < length do str = c .. str end return str end function p.lccnLink( id ) local parts = p.splitLccn( id ) --e.g. n78039510 if not parts then return false end local lccnType = parts[1] ~= 'sh' and 'names' or 'subjects' id = parts[1] .. parts[2] .. p.append( parts[3], '0', 6 ) return '[http://id.loc.gov/authorities/' .. lccnType .. '/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'LCCN' ) end function p.mbaLink( id ) --P434's format regex: [0-9a-f]{8}-[0-9a-f]{4}-[0-9a-f]{4}-[0-9a-f]{4}-[0-9a-f]{12} (e.g. 12345678-1234-1234-1234-1234567890AB) if not string.match( id, '^%x%x%x%x%x%x%x%x%-%x%x%x%x%-%x%x%x%x%-%x%x%x%x%-%x%x%x%x%x%x%x%x%x%x%x%x$' ) then return false end return '[https://musicbrainz.org/artist/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'MusicBrainz' ) end --Returns the ISNI check digit isni must be a string where the 15 first elements are digits, e.g. 0000000066534145 function p.getIsniCheckDigit( isni ) local total = 0 for i = 1, 15 do local digit = isni:byte( i ) - 48 --Get integer value total = (total + digit) * 2 end local remainder = total % 11 local result = (12 - remainder) % 11 if result == 10 then return "X" end return tostring( result ) end --Validate ISNI (and ORCID) and retuns it as a 16 characters string or returns false if it's invalid --See http://support.orcid.org/knowledgebase/articles/116780-structure-of-the-orcid-identifier function p.validateIsni( id ) --P213 (ISNI) format regex: [0-9]{4} [0-9]{4} [0-9]{4} [0-9]{3}[0-9X] (e.g. 0000-0000-6653-4145) --P496 (ORCID) format regex: 0000-000(1-[5-9]|2-[0-9]|3-[0-4])\d{3}-\d{3}[\dX] (e.g. 0000-0002-7398-5483) id = id:gsub( '[ %-]', '' ):upper() if not id:match( '^%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d[%dX]$' ) then return false end if p.getIsniCheckDigit( id ) ~= string.char( id:byte( 16 ) ) then return false end return id end function p.isniLink( id ) id = p.validateIsni( id ) --e.g. 0000-0000-6653-4145 if not id then return false end return '[http://isni.org/isni/' .. id .. ' ' .. id:sub( 1, 4 ) .. ' ' .. id:sub( 5, 8 ) .. ' ' .. id:sub( 9, 12 ) .. ' ' .. id:sub( 13, 16 ) .. ']' .. p.getCatForId( 'ISNI' ) end function p.orcidLink( id ) id = p.validateIsni( id ) --e.g. 0000-0002-7398-5483 if not id then return false end id = id:sub( 1, 4 ) .. '-' .. id:sub( 5, 8 ) .. '-' .. id:sub( 9, 12 ) .. '-' .. id:sub( 13, 16 ) return '[https://orcid.org/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'ORCID' ) end function p.gndLink( id ) --P227's format regex: 1[012]?\d{7}[0-9X]|[47]\d{6}-\d|[1-9]\d{0,7}-[0-9X]|3\d{7}[0-9X] (e.g. 4079154-3) if not string.match( id, '^1[012]?%d%d%d%d%d%d%d[0-9X]$' ) and not string.match( id, '^[47]%d%d%d%d%d%d%-%d$' ) and not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%-[0-9X]$' ) and not string.match( id, '^3%d%d%d%d%d%d%d[0-9X]$' ) then return false end return '[https://d-nb.info/gnd/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'GND' ) end function p.selibrLink( id ) --P906's format regex: [1-9]\d{4,5} (e.g. 123456) if not string.match( id, '^[1-9]%d%d%d%d%d?$' ) then return false end return '[https://libris.kb.se/auth/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'SELIBR' ) end function p.bnfLink( id ) --P268's format regex: \d{8}[0-9bcdfghjkmnpqrstvwxz] (e.g. 123456789) if not string.match( id, '^c?b?%d%d%d%d%d%d%d%d[0-9bcdfghjkmnpqrstvwxz]$' ) then return false end --Add cb prefix if it has been removed if not string.match( id, '^cb.+$' ) then id = 'cb' .. id end return '[http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/' .. id .. ' ' .. id .. '] [http://data.bnf.fr/ark:/12148/' .. id .. ' (data)]' .. p.getCatForId( 'BNF' ) end function p.bpnLink( id ) --P651's format regex: \d{8} (e.g. 12345678) if not string.match( id, '^%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[http://www.biografischportaal.nl/en/persoon/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'BPN' ) end function p.ridLink( id ) --P1053's format regex: [A-Z]-\d{4}-(19|20)\d\d (e.g. A-1234-1934) if not string.match( id, '^[A-Z]%-%d%d%d%d%-19%d%d$' ) and not string.match( id, '^[A-Z]%-%d%d%d%d%-20%d%d$' ) then return false end return '[https://www.researcherid.com/rid/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'RID' ) end function p.bibsysLink( id ) --P1015's format regex: [1-9]\d* or [1-9](\d{0,8}|\d{12}) (e.g. 1234567890123) --TODO: follow up @ [[d:Property talk:P1015#Discrepancy between the 2 regex constraints]] or escalate/investigate if not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?$' ) and not string.match( id, '^[1-9]%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'BIBSYS' ) end function p.ulanLink( id ) --P245's format regex: 500\d{6} (e.g. 500123456) if not string.match( id, '^500%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'ULAN' ) end function p.nlaLink( id ) --P409's format regex: [1-9][0-9]{0,11} (e.g. 123456789012) if not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[https://nla.gov.au/anbd.aut-an' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'NLA' ) end function p.rkdartistsLink( id ) --P650's format regex: [1-9]\d{0,5} (e.g. 123456) if not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[https://rkd.nl/en/explore/artists/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'RKDartists' ) end function p.snacLink( id ) --P3430's format regex: \d*[A-Za-z][0-9A-Za-z]* (e.g. A) if not string.match( id, '^%d*[A-Za-z][0-9A-Za-z]*$' ) then return false end return '[http://socialarchive.iath.virginia.edu/ark:/99166/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'SNAC-ID' ) end function p.dblpLink( id ) --P2456's format regex: \d{2,3} /\d+(-\d+)?|[a-z] /[a-zA-Z][0-9A-Za-z]*(-\d+)? (e.g. 123/123) if not string.match( id, '^%d%d%d?/%d+$' ) and not string.match( id, '^%d%d%d?/%d+%-%d+$' ) and not string.match( id, '^[a-z]/[a-zA-Z][0-9A-Za-z]*$' ) and not string.match( id, '^[a-z]/[a-zA-Z][0-9A-Za-z]*%-%d+$' ) then return false end return '[https://dblp.org/pid/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'DBLP' ) end function p.acmLink( id ) --P864's format regex: \d{11} (e.g. 12345678901) if not string.match( id, '^%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[https://dl.acm.org/author_page.cfm?id=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'ACM-DL' ) end function p.autoresuyLink( id ) --P2558's format regex: [1-9]\d{0,4} (e.g. 12345) if not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[http://autores.uy/autor/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'autores.uy' ) end function p.picLink( id ) --P2750's format regex: [1-9]\d* (e.g. 1) if not string.match( id, '^[1-9]%d*$' ) then return false end return '[https://pic.nypl.org/constituents/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'PIC' ) end function p.bildLink( id ) --P2092's format regex: \d+ (e.g. 1) if not string.match( id, '^%d+$' ) then return false end return '[https://www.bildindex.de/document/obj' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'Bildindex' ) end function p.jocondeLink( id ) --P347's format regex: [\-0-9A-Za-z]{11} (e.g. 12345678901) local regex = '^' .. string.rep('[%-0-9A-Za-z]', 11) .. '$' if not string.match( id, regex ) then return false end return '[http://www2.culture.gouv.fr/public/mistral/joconde_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=REF&VALUE_1=' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'Joconde' ) end function p.rkdidLink( id ) --P350's format regex: [1-9]\d{0,5} (e.g. 123456) if not string.match( id, '^[1-9]%d?%d?%d?%d?%d?$' ) then return false end return '[https://rkd.nl/nl/explore/images/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'RKDID' ) end function p.balatLink( id ) --P3293's format regex: \d+ (e.g. 1) if not string.match( id, '^%d+$' ) then return false end return '[http://balat.kikirpa.be/object/104257' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'BALaT' ) end function p.lnbLink( id ) --P1368's format regex: \d{9} (e.g. 123456789) if not string.match( id, '^%d%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=' .. id .. '&P_CON_LNG=ENG ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'LNB' ) end function p.nskLink( id ) --P1375's format regex: \d{9} (e.g. 123456789) if not string.match( id, '^%d%d%d%d%d%d%d%d%d$' ) then return false end return '[http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=' .. id .. '&local_base=nsk10 ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'NSK' ) end function p.calisLink( id ) return '[http://opac.calis.edu.cn/aopac/ajsp/detail.jsp?actionfrom=1&actl=CAL++' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'CALIS' ) end function p.hkcanLink( id ) --P5909's format regex: [1-9][0-9]* (e.g. 123456789) if not string.match( id, '^[1-9][0-9]*$' ) then return false end return '[http://hkcan.julac.org/authorities/names/' .. id .. ' ' .. id .. ']' .. p.getCatForId( 'HKCAN' ) end function p.nlcLink( id ) return '[http://opac.nlc.cn/F/?func=accref&acc_sequence=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'NLC' ) end function p.aatLink( id ) return '[http://vocab.getty.edu/page/aat/' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'AAT' ) end function p.fastLink( id ) return '[//experimental.worldcat.org/fast/' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'FAST' ) end function p.nnlLink( id ) return '[http://aleph.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NNL10&find_code=SYS&con_lng=eng&request=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'NNL' ) end function p.nlpLink( id ) return '[http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=01&IM=04&NU=01&WI=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'NLP' ) end function p.lacLink( id ) return '[https://www.collectionscanada.gc.ca/canadiana-authorities/index/view?index_name=cdnAutNbr&search_text=$1&page=1&cdnAutNbr=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'LAC' ) end function p.ntaLink( id ) return '[http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'NTA' ) end function p.bnaLink( id ) return '[http://catalogo.bn.gov.ar/F/?func=direct&local_base=BNA10&doc_number=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'BNA' ) end function p.cbdbLink( id ) return '[https://cbdb.fas.harvard.edu/cbdbapi/person.php?id=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'CBDB' ) end function p.conorLink( id ) return '[http://www.cobiss.si/scripts/cobiss?command=DISPLAY&base=CONOR&rid=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'CONOR' ) end function p.bncLink( id ) return '[http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'BNC' ) end function p.scopusLink( id ) return '[https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'Scopus' ) end function p.atclLink( id ) return '[http://www.victorianresearch.org/atcl/show_author.php?aid=' .. id .. ' '..id..']' .. p.getCatForId( 'AtCL' ) end --[[==========================================================================]] --[[ Wikidata, navigation bar, and documentation functions ]] --[[==========================================================================]] function p.getIdsFromWikidata( itemId, property ) local ids = {} local statements = mw.wikibase.getBestStatements( itemId, property ) if statements then for _, statement in ipairs( statements ) do if statement.mainsnak.datavalue then table.insert( ids, statement.mainsnak.datavalue.value ) end end end return ids end function p.matchesWikidataRequirements( itemId, reqs ) for _, group in ipairs( reqs ) do local property = 'P' .. group[1] local qid = group[2] local statements = mw.wikibase.getBestStatements( itemId, property ) if statements then for _, statement in ipairs( statements ) do if statement.mainsnak.datavalue then if statement.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'] == qid then return true end end end end end return false end function p.createRow( id, label, rawValue, link, withUid ) if link then if withUid then return '*<span class="nowrap">' .. label .. ' <span class="uid">' .. link .. '</span></span>\n' end return '*<span class="nowrap">' .. label .. ' ' .. link .. '</span>\n' end local catName = '包含错误规范控制信息的维基百科条目 (' .. id .. ')' return '* <span class="error">' .. id .. '编号' .. rawValue .. '不正确。</span>[[Category:' .. catName .. ']]' .. p.redCatLink(catName) .. '\n' end -- Creates a human-readable standalone wikitable version of p.conf, and tracking categories with page counts, for use in the documentation function p.docConfTable( frame ) local wikiTable = '{| class="wikitable sortable"\n' .. '! rowspan=2 | 参数\n' .. '! rowspan=2 | 名称\n' .. '! rowspan=2; data-sort-type=number | 维基数据属性值\n' .. '! colspan=4 | 跟踪分类与页面计数\n' .. '|-\n' .. '! 条目\n' .. '! 用户页\n' .. '! 其他页面\n' .. '! 错误ID\n' .. '|-\n' local lang = mw.getContentLanguage() for _, conf in pairs( p.conf ) do local param, link, pid = conf[1], conf[2], conf[3] if param == 'MBA' then param = 'MusicBrainz' end --it's weird; 'MusicBrainz' for cats only local args = { id = 'f', pid } local wpl = frame:expandTemplate{ title = 'Wikidata property link', args = args } local articleCat = '包含'..param..'标识符的维基百科条目' local userCat = '包含'..param..'标识符的用户页' local miscCat = '包含'..param..'标识符的其他页面' local faultyCat = '包含错误规范控制信息的维基百科条目 ('..param..')' local articleCount = lang:formatNum( mw.site.stats.pagesInCategory(articleCat, 'pages') ) local userCount = lang:formatNum( mw.site.stats.pagesInCategory(userCat, 'pages') ) local miscCount = lang:formatNum( mw.site.stats.pagesInCategory(miscCat, 'pages') ) local faultyCount = lang:formatNum( mw.site.stats.pagesInCategory(faultyCat, 'pages') ) if param == 'MusicBrainz' then param = 'MBA' end --it's weird; 'MBA' for param name only wikiTable = wikiTable..'\n'.. '|-\n'.. '||'..param.. '||'..link.. '||data-sort-value='..pid..'|'..wpl.. '||style="text-align: right;"|[[:Category:'..articleCat..'|'..articleCount..']]'.. '||style="text-align: right;"|[[:Category:'.. userCat..'|'.. userCount..']]'.. '||style="text-align: right;"|[[:Category:'.. miscCat..'|'.. miscCount..']]'.. '||style="text-align: right;"|[[:Category:'.. faultyCat..'|'.. faultyCount..']]' end return wikiTable .. '\n|}' end --[[==========================================================================]] --[[ Main ]] --[[==========================================================================]] -- Check that the Wikidata item has this property-->value before adding it local reqs = {} -- Parameter format: { name of the parameter, label, propertyId in Wikidata, formatting function } p.conf = { { 'AAT', '[[藝術與建築索引典|AAT]]', 1014, p.aatLink }, { 'ACM-DL', '[[计算机协会数字图书馆|ACM DL]]', 864, p.acmLink }, { 'AtCL', '[[d:Q18228305|AtCL]]', 1564, p.atclLink }, { 'autores.uy', '[[autores.uy]]', 2558, p.autoresuyLink }, { 'BALaT', '[[BALaT]]', 3293, p.balatLink }, { 'BIBSYS', '[[BIBSYS]]', 1015, p.bibsysLink }, { 'Bildindex', '[[Marburg Picture Index|Bildindex]]', 2092, p.bildLink }, { 'BNA', '[[阿根廷国家图书馆|BNA]]', 3788, p.bnaLink }, { 'BNC', '[[d:Q19896851|BNC]]', 1890, p.bncLink }, { 'BNE', '[[西班牙国家图书馆|BNE]]', 950, p.bneLink }, { 'BNF', '[[法国国家图书馆|BNF]]', 268, p.bnfLink }, { 'Botanist', '[[植物学作者引证|Botanist]]', 428, p.botanistLink }, { 'BPN', '[[Biografisch Portaal|BPN]]', 651, p.bpnLink }, { 'CALIS', '[[中国高等教育文献保障系统|CALIS]]', 270, p.calisLink }, { 'CBDB', '[[中国历代人物传记资料库|CBDB]]', 497, p.cbdbLink }, { 'CINII', '[[CiNii]]', 271, p.ciniiLink }, { 'CONOR', '[[CONOR]]', 1280, p.conorLink }, { 'DBLP', '[[DBLP]]', 2456, p.dblpLink }, { 'DDBC', '[[法鼓文理學院|DILA]]', 1187, p.dilaLink }, --仅人物码,地方码为 1188 { 'FAST', '[[d:Property:P2163|FAST]]', 2163, p.fastLink }, { 'GND', '[[整合规范文档|GND]]', 227, p.gndLink }, { 'HDS', '[[瑞士歷史辭典|HDS]]', 902, p.hdsLink }, { 'HKCAN', '[[香港中文名稱規範數據庫|HKCAN]]', 5909, p.hkcanLink }, { 'ISNI', '[[國際標準名稱識別碼|ISNI]]', 213, p.isniLink }, { 'Joconde', '[[Joconde|Joconde]]' , 347, p.jocondeLink }, { 'KULTURNAV', '[[KulturNav]]', 1248, p.kulturnavLink }, { 'LAC', '[[加拿大国家图书馆暨档案馆|LAC]]', 1670, p.lacLink }, { 'LCCN', '[[美国国会图书馆控制号|LCCN]]', 244, p.lccnLink }, { 'LIR', '[[Lexicon Istoric Retic|LIR]]', 886, p.lirLink }, { 'LNB', '[[拉托维亚国家图书馆|LNB]]', 1368, p.lnbLink }, { 'Léonore', '[[Base Léonore]]', 640, p.leonoreLink }, { 'MBA', '[[MusicBrainz]]', 434, p.mbaLink }, { 'MGP', '[[數學譜系計畫|MGP]]', 549, p.mgpLink }, { 'NARA', '[[国家档案和记录管理局|NARA]]', 1225, p.naraLink }, { 'NCL', '[[中華民國國家圖書館|NCL]]', 1048, p.nclLink }, { 'NDL', '[[國立國會圖書館|NDL]]', 349, p.ndlLink }, { 'NKC', '[[捷克国家图书馆|NKC]]', 691, p.nkcLink }, { 'NLA', '[[澳洲國家圖書館|NLA]]', 409, p.nlaLink }, { 'NLC', '[[中国国家图书馆|NLC]]', 1213, p.nlcLink }, { 'NLP', '[[波蘭國家圖書館|NLP]]', 1695, p.nlpLink }, { 'NNL', '[[以色列国家图书馆|NNL]]', 949, p.nnlLink }, { 'NSK', '[[萨格勒布国家和大学图书馆|NSK]]', 1375, p.nskLink }, { 'NTA', '[[荷蘭皇家圖書館|NTA]]', 1375, p.ntaLink }, { 'ORCID', '[[ORCID]]', 496, p.orcidLink }, { 'PIC', '[[:d:Q23892012|PIC]]', 2750, p.picLink }, { 'RID', '[[ResearcherID]]', 1053, p.ridLink }, { 'RKDartists', '[[荷兰艺术历史学院|RKD]]', 650, p.rkdartistsLink }, { 'RKDID', '[[:d:Q17299580|RKDimages ID]]', 350, p.rkdidLink }, { 'RSL', '[[俄罗斯国立图书馆|RSL]]', 947, p.rslLink }, { 'SBN', '[[意大利图书馆联合目录中央研究所|ICCU]]', 396, p.sbnLink }, { 'Scopus', '[[Scopus]]', 1153, p.scopusLink }, { 'SELIBR', '[[LIBRIS|SELIBR]]', 906, p.selibrLink }, { 'SIKART', '[[SIKART]]', 781, p.sikartLink }, { 'SNAC-ID', '[[SNAC]]', 3430, p.snacLink }, { 'SUDOC', '[[大學文檔系統|SUDOC]]', 269, p.sudocLink }, { 'TLS', '[[瑞士剧场词典|TLS]]', 1362, p.tlsLink }, { 'ULAN', '[[艺术家联合名录|ULAN]]', 245, p.ulanLink }, { 'USCongress', '[[美國國會國家人物傳記大辭典]]', 1157, p.uscongressLink }, { 'VIAF', '[[虚拟国际规范文档|VIAF]]', 214, p.viafLink }, } -- Legitimate aliases to p.conf, for convenience -- Format: { alias, parameter name in p.conf } p.aliases = { { 'RLS', 'RSL' }, { 'MusicBrainz', 'MBA' }, { 'Leonore', 'Léonore' }, } -- Deprecated aliases to p.conf, which also get assigned to a tracking cat -- Format: { deprecated parameter name, replacement parameter name in p.conf } p.deprecated = { { 'GKD', 'GND' }, { 'PND', 'GND' }, { 'SWD', 'GND' }, { 'NARA-organization', 'NARA' }, { 'NARA-person', 'NARA' }, } function p.authorityControl( frame ) local resolve = require( "Module:ResolveEntityId" ) local title = mw.title.getCurrentTitle() local namespace = title.namespace local talkspace = (mw.site.talkNamespaces[namespace] ~= nil) local testcases = (string.sub(title.subpageText,1,9) == 'testcases') local parentArgs = frame:getParent().args local elements = {} --create/insert rows later local suppressedIdCat = '' local deprecatedIdCat = '' --Redirect aliases to proper parameter names for _, a in pairs( p.aliases ) do local alias, param = a[1], a[2] if (parentArgs[param] == nil or parentArgs[param] == '') and parentArgs[alias] then parentArgs[param] = parentArgs[alias] end end --Redirect deprecated parameters to proper parameter names, and assign tracking cat for _, d in pairs( p.deprecated ) do local dep, param = d[1], d[2] if (parentArgs[param] == nil or parentArgs[param] == '') and parentArgs[dep] then parentArgs[param] = parentArgs[dep] if namespace == 0 then deprecatedIdCat = '[[Category:包含已弃用规范控制信息的维基百科条目|'..dep..']]' end end end --Use QID= parameter for testing/example purposes only local itemId = nil if testcases or talkspace then if parentArgs['QID'] then itemId = 'Q' .. mw.ustring.gsub(parentArgs['QID'], '^[Qq]', '') itemId = resolve._entityid(frame, itemId) --nil if unresolvable end else itemId = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() end --Wikidata fallback if requested if itemId then for _, params in ipairs( p.conf ) do if params[3] > 0 then local val = parentArgs[params[1]] if val == nil or val == '' then local canUseWikidata = nil if reqs[params[1]] then canUseWikidata = p.matchesWikidataRequirements( itemId, reqs[params[1]] ) else canUseWikidata = true end if canUseWikidata then local wikidataIds = p.getIdsFromWikidata( itemId, 'P' .. params[3] ) if wikidataIds[1] then if val == '' and (namespace == 0 or testcases) then suppressedIdCat = '[[Category:包含已废止规范控制信息的维基百科条目|' .. params[1] .. ']]' else parentArgs[params[1]] = wikidataIds[1] end end end end end end end --Worldcat if parentArgs['WORLDCATID'] and parentArgs['WORLDCATID'] ~= '' then table.insert( elements, p.createRow( 'WORLDCATID', '', parentArgs['WORLDCATID'], '[https://www.worldcat.org/identities/' .. parentArgs['WORLDCATID'] .. ' WorldCat Identities]', false ) ) --Validation? elseif parentArgs['VIAF'] and string.match( parentArgs['VIAF'], '^%d+$' ) then -- Hackishly copy the validation code; this should go away when we move to using P1793 and P1630 table.insert( elements, p.createRow( 'VIAF', '', parentArgs['VIAF'], '[https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/' .. parentArgs['VIAF'] .. ' WorldCat Identities]', false ) ) elseif parentArgs['LCCN'] and parentArgs['LCCN'] ~= '' then local lccnParts = p.splitLccn( parentArgs['LCCN'] ) if lccnParts and lccnParts[1] ~= 'sh' then table.insert( elements, p.createRow( 'LCCN', '', parentArgs['LCCN'], '[https://www.worldcat.org/identities/lccn-' .. lccnParts[1] .. lccnParts[2] .. '-' .. lccnParts[3] .. ' WorldCat Identities]', false ) ) end end --Configured rows local rct = 0 for _, params in ipairs( p.conf ) do local val = parentArgs[params[1]] if val and val ~= '' then table.insert( elements, p.createRow( params[1], params[2] .. ':', val, params[4](val), true ) ) rct = rct + 1 end end local Navbox = require('Module:Navbox') local elementsCat = '' if rct > 13 then local catName = '包含' .. rct .. '元素的规范控制' elementsCat = '[[Category:' .. catName .. ']]' .. p.redCatLink(catName) end local outString = '' if #elements > 0 then local args = {} if testcases and itemId then args = { qid = itemId } end --expensive local pencil = frame:expandTemplate{ title = 'EditAtWikidata', args = args} outString = Navbox._navbox( { name = '规范控制', bodyclass = 'hlist', groupclass = 'nowrap', group1 = '[[Help:规范控制|规范控制]]' .. pencil, list1 = table.concat( elements ) } ) local auxCats = elementsCat .. suppressedIdCat .. deprecatedIdCat if testcases then auxCats = mw.ustring.gsub(auxCats, '(%[%[)(Category)', '%1:%2') --for easier checking end outString = outString .. auxCats if namespace ~= 0 then outString = mw.ustring.gsub(outString, '(%[%[)(Category:Wikipedia articles)', '%1:%2') --by definition end end return outString end return p s88wosltr0pqqous49bflx5zvllrtc6 bacu-saupu:ResolveEntityId 828 10618 95289 2020-10-30T09:35:05Z TongcyDai 135 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "local p = {} function p._entityid(_,id,alt) -- backwards compatibility for deprecated _entityid function return p._id(id,alt) end function p._id(id,alt) i…" Scribunto text/plain local p = {} function p._entityid(_,id,alt) -- backwards compatibility for deprecated _entityid function return p._id(id,alt) end function p._id(id,alt) if type(id) == 'string' then id = mw.ustring.upper(mw.ustring.sub(id,1,1))..mw.ustring.sub(id,2) if mw.ustring.match(id,'^Q%d+$') then -- id is in the proper format for a Wikidata entity if mw.wikibase.isValidEntityId(id) then -- id is valid id = mw.wikibase.getEntity(id) if id then -- entity exists return id.id end end else id = mw.wikibase.getEntityIdForTitle(id) if id then -- id is a title that matches a Wikidata entity local instanceOf = mw.wikibase.getBestStatements(id, 'P31')[1] --instance of if instanceOf and instanceOf.mainsnak.datavalue.value.id ~= 'Q4167410' then -- not disambiguation return mw.wikibase.getEntity(id).id elseif instanceOf == nil then -- id is a title, but is missing an instance-of value return mw.wikibase.getEntity(id).id end end end end return alt or nil end function p.entityid(frame) return p._id(frame.args[1], frame.args[2]) end return p dli4n6qadyck5v1020efiabil2x2mhz sapiseking nu kamu nu binacadan 0 10619 95920 95919 2020-11-18T05:58:42Z LamiHung 28 /* (四)涵蓋的「就業」問題 */ wikitext text/x-wiki sapiseking nu kamu nu binacadan (kamu nu Hulam: 族語認證考試) sakay binacadanay nikaawasan tu talakaway a seking (針對族語認證高級程度) == 使用說明 == 1.以下題目,是為協助考前準備,增加個人思考,形成個人看法,而非猜題。 2.族語認證為「官方」考試,所以出題時不會有過多「政治和權力爭議性」的題目,避免自己打臉自己的官方政策。但是回答問題時,可先判斷題目所關於的「大議題」,回答與那個議題相關的看法。 3.「大議題」有以下幾種:土地、語言、教育、就業......。 == 原住民族基本法 == 原基法條文[https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?PCode=D0130003] 一、相關理解: === (一)涵蓋的「土地」問題 === 1.【問】在國土開發時,有哪些方面可以援引原基法? 【參考】水利、礦業、土石採取、野生動物保育、國家公園、海域...... 2. 第21條第一項「''政府或私人於原住民族土地或部落及其周邊一定範圍內之公有土地從事土地開發、資源利用、生態保育及學術研究,應諮商並取得原住民族或部落同意或參與,原住民得分享相關利益。''」 【問】上文所謂的「原住民族土地或部落」,法律定義應參考2017年2月18日公告《原住民族土地或部落範圍土地劃設辦法》,但這項辦法,將「原住民族傳統領域土地」及「部落範圍」限定在只談論「公有土地」,也就是不針對已由個人和財團所取得的私人土地,因而才有2017年「反亞泥」之「還我土地運動」。這項定義,在字面上,並不違背原基法目前仍限保障「公有土地」的事實。 因此,眼前來看,政府仍未正面回應原住民對土地承認的要求。在此情況下,「原住民土地正義」似乎無解。對此你有什麼建議,能跳脫僵局,使原民土地正義往前進步? 【參考】 # 國立東華大學林素珍教授(原轉會歷史小組召集人)曾提出'''「文化國土」'''概念,畫出原住民傳統生活領域,可以有交疊,也能反映族群流動。先從文化與歷史層面、透過學校教育和大眾媒體,提高國民對原住民被殖民歷史的認識,加強對「正義」的認識。 # 以「個案」方式處理每筆土地問題,'''根據個案情況用最有利的方式尋找最佳方案'''。增加法律和行政公務機關人員的原住民權利概念,並且普遍提升原住民個體的法律知識和行政能力,養成原住民法律專才,以在個案情況中,發揮文化敏感度和法律素養,爭取每次的最大效益。 === (二)涵蓋的「語言」問題 === 1. 第9條第一項「''政府應設置原住民語言研究發展專責單位,並辦理族語能力驗證制度,積極推動原住民族語言發展。''」 【問】官方成立的各族群語言單位,是為一種「人與人組成的組織」,組織本身並不能使語言延續,只有「'''真實的'''使用語言」才能讓語言延續。請問你認為,要如何增加「原民會語推組織」和「鄉鎮市公所語推人員」這兩個單位和「真實語言使用」的連結?使這兩個單位不只是組織,而時語言使用的主要動力? 【參考】 # 單位和單位執行者應具備良好的「雙語能力」,族語為真實的語言使用,漢語作為行政輔助語言。兩個單位的人員,身份上有指標性,經由他/她們的族語實踐,作為示範,以族語為主體和主角,使周邊的族人,自然沈浸族語環境,心生嚮往,自然自發地開始說族語。 #有行政能力的族語單位,針對有族語能力的年長族人,創造適合的多元途徑和符合文化的環境,使掌握族語的族人,能夠將其族語能力,帶到不同的現代環境中。換言之,'''族語單位打造適合族語的環境,而非讓掌握族語能力的長者配合被漢語主控的環境'''。 #單位所推動的族語活動,以族語「跨代傳承」為終極目的,方法上'''讓語言進入「日常」為主要目標''',包含在家庭、鄉里、村落中使用,其次才是辦理其他「一次性/偶發性活動」。如此才能讓族語變成對後代而言「正常」的語言,存在生活中。 #語推組織針對各地區在地性,規劃讓族語在家庭、鄉里、村落中使用的機制,安排老中青三代在族語環境中應發揮的實際性角色,並提供'''有具體功能性的工具(而非只有經費)''',以讓這個族語的環境轉動起來。例如:<u>為使</u>家庭內養成跨代族語互動,<u>方式是</u>推動在家庭中養成語料錄音習慣,並應包含母語者和其傳承後代的聲音,工具則為具體的錄音設備。 # 2. 第9條第二項「''政府提供原住民族優惠措施或辦理原住民族公務人員特種考試,得於相關法令規定受益人或應考人應通過前項之驗證或具備原住民族語言能力。''」 【問】你認為教育部和原民會,將原住民籍學生的升學優待與「取考族語認證」綁在一起,即「有通過認證就能加分,沒有通過認證就不能加分」,此項規定,對「增加族語使用」的目的,有何幫助?有何傷害? 【參考】 # 此法能夠提供家長、學生學習族語的立即動因和回報,但將「族語」和「具體的、物質性的成果」(如成績、獎金)連結在一起,不一定能創造對族語的情感和文化連結,也就是更深層的動機。 因此「加分、加給」可以作為「引起入門」的第一步,但是否有未來持續性,則仰賴學生是否在學習過程中和他周邊會族語的他人,'''建立起長久的互動關係''',以及族語是否成為其生活一部份。這要這些關聯建立起來,則將來都不易將族語從個人領域切割。 # === (三)涵蓋的「教育」問題 === 【問】將原住民籍學生的升學優待與「取考族語認證」綁在一起,即「有通過認證就能加分,沒有通過認證就不能加分」,此項規定,對「解決原住民升學弱勢」,有何幫助?有何傷害? 【參考】「原住民學生升學優待辦法」的目的,'''應該是一種「無條件」補償,而不是「有條件」的加分'''。「原住民學生升學優待辦法」是針對百年來外來政權長期殖民,而使原民學生脫離祖輩和父輩原本熟悉的文化和生活環境,接著又被用大群體的文化和標準檢視,必須用那些標準相乎競爭,但那些文化和標準,脫離了學生所處環境,因此當學生要提取時,就顯得較缺乏資源,因此成為弱勢。 針對以上根本性問題,政府從歷史與社會角度,升學加分應該是「無條件」補償,而不是「有條件」的加分,是針對歷史不正義而做的補償。現在看來,「升學加分」變成輔助「族語學習動機」而存在。對於語言學習能力不佳的學生而言,「沒有通過族語認證」就會威脅到個人生活和未來工作......這反而變成是「剝奪」學生的教育機會,創造了另外一種的不公平。 政府'''若政府<u>真心</u>認為「升學優待」有必要,「語言推動」也有必要,則應該將兩者脫鉤''',而不是掛鉤後,顧此傷彼。 === (四)涵蓋的「就業」問題 === 【問】就業若仰賴政府輔導,則「產業」會受限於政府資源多寡、政策方向,未來難以掌握,也可能不是地方所能長久發展。舉例而言:文化部在過去六、七年,支持「原住民文創轉型」,每年皆有輔導補助金,然而近年「文創口號」有退燒趨勢,該補助今年已經停止。請問你認為,原民生計產業,應如何才能改善「短期」、「容易受外在政策影響」的不穩定現況? 【參考】 # 2020年雖然臺灣經濟遇到疫情影響,但第三季GDP卻寫下9季來新高,國人在國內消費成長逾5%創新高[https://news.cnyes.com/news/id/4537318] ,主計總處也說,國人出不了國,但在國內消費大幅成長,得以抵銷部分疫情帶來的負面影響。[https://www.cna.com.tw/news/firstnews/202010300182.aspx] 換言之,臺灣有蓬勃的生機,即便不仰賴政府大規模的補助計畫。臺灣經濟起飛時代,憑藉的是大量有生命力的「中小企業」,十人以下公司如雨後春筍,這都是「小型」的力量。 #目前產業方向已從工業走向「服務業」,服務業更是有利於中小型、甚至微型工作單位的產業。'''「微型工作單位」更能密切反映地方和人群特性''',<u>地方和人群的故事有別於其他的地方和人群,也就是「有差異性」,而「有差異」就是競爭力</u>。再通過'''「行銷、宣傳技能、網路、資訊媒體」''',將特色向外傳輸。地方和人群有本身固有的生活方式和文化,「微型工作單位」不僅可以運用既有的生活文化,也能夠創造文化,只需要一小群人用創新、有差異的方式從事工作活動,就能帶來文化的持續更新。 #要適應當代產業,個人必須具有'''跨產業、跨領域的能力''',校長兼撞鐘、老闆兼雜工,現在是必要的彈性能力。部落遊程、生態遊程、傳統地方飲食、工藝體驗、文創出版......獵人學校、香蕉絲工坊、族語學校和出版......全都需要跨領域(歷史地理、生態、自然科學、管理、商業、美學等等)的能力。 # 原民青年在學期間,就開始學習關於'''「微型創業」'''的概念和'''「企劃」'''技能,並養成'''「創意思考」和「跨域合作''' 」,練習精確有效的'''「行動力」''' 。「在地性」是重要價值,所以我們的大環境應該友善青年返鄉,青年們也<u>不要畏懼「找」不到工作,學習拋開「企業思維」,部落就是你的企業,也你能創業</u>。 [[kakuniza: LamiHung]] cki8a9btgq4bwfl6uhih9owrws0j5fj seking nu kumu nu binacadan 0 10620 95377 2020-10-31T11:26:52Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[seking nu kumu nu binacadan]] katukuh [[sapiseking nu kumu nu binacadan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sapiseking nu kumu nu binacadan]] qf6udlr9bzkc8sd9y7z7wh82mbi38eg sapiseking nu kumu nu binacadan 0 10621 95379 2020-10-31T11:27:11Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[sapiseking nu kumu nu binacadan]] katukuh [[sapiseking nu kamu nu binacadan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sapiseking nu kamu nu binacadan]] qtlnt7b8jgnxxxn49mf9nfnrum4s28s Guinea-bissau 0 10622 95695 2020-11-12T07:41:46Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Guinea-bissau]] katukuh [[Guinea-Bissau]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Guinea-Bissau]] 7g4ufsgvk3nmr0e8t3ua0pqkcmej07h kacaledesan a maudaday a kilangkilangan 0 10623 99303 99302 2021-01-27T03:28:52Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kacaledesan a maudaday a kilangkilangan (kamu nu Hulam: 熱帶雨林) [[kakuniza: LamiHung]] fsqykgi2fg61ql6o6b2qrfzzgruqfiu bacu-saupu:Yesno/doc 828 10624 95821 2020-11-16T00:29:15Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{Shared Template Warning}} {{high-risk}} {{used in system}} {{Module rating|release}} {{Module rating|protected}} This module provides a consistent interface…" wikitext text/x-wiki {{Shared Template Warning}} {{high-risk}} {{used in system}} {{Module rating|release}} {{Module rating|protected}} This module provides a consistent interface for processing boolean or boolean-style string input. While Lua allows the <code>true</code> and <code>false</code> boolean values, wikicode templates can only express boolean values through strings such as "yes", "no", etc. This module processes these kinds of strings and turns them into boolean input for Lua to process. It also returns <code>nil</code> values as <code>nil</code>, to allow for distinctions between <code>nil</code> and <code>false</code>. The module also accepts other Lua structures as input, i.e. booleans, numbers, tables, and functions. If it is passed input that it does not recognise as boolean or <code>nil</code>, it is possible to specify a default value to return. == Syntax == <syntaxhighlight lang="lua">yesno(value, default)</syntaxhighlight> <code>value</code> is the value to be tested. Boolean input or boolean-style input (see below) always evaluates to either <code>true</code> or <code>false</code>, and <code>nil</code> always evaluates to <code>nil</code>. Other values evaluate to <code>default</code>. == Usage == First, load the module. Note that it can only be loaded from other Lua modules, not from normal wiki pages. For normal wiki pages you can use {{tl|yesno}} instead. <syntaxhighlight lang="lua"> local yesno = require('Module:Yesno') </syntaxhighlight> Some input values always return <code>true</code>, and some always return <code>false</code>. <code>nil</code> values always return <code>nil</code>. <syntaxhighlight lang="lua"> -- These always return true: yesno('yes') yesno('y') yesno('true') yesno('t') yesno('1') yesno(1) yesno(true) -- These always return false: yesno('no') yesno('n') yesno('false') yesno('f') yesno('0') yesno(0) yesno(false) -- A nil value always returns nil: yesno(nil) </syntaxhighlight> String values are converted to lower case before they are matched: <syntaxhighlight lang="lua"> -- These always return true: yesno('Yes') yesno('YES') yesno('yEs') yesno('Y') yesno('tRuE') -- These always return false: yesno('No') yesno('NO') yesno('nO') yesno('N') yesno('fALsE') </syntaxhighlight> You can specify a default value if yesno receives input other than that listed above. If you don't supply a default, the module will return <code>nil</code> for these inputs. <syntaxhighlight lang="lua"> -- These return nil: yesno('foo') yesno({}) yesno(5) yesno(function() return 'This is a function.' end) -- These return true: yesno('foo', true) yesno({}, true) yesno(5, true) yesno(function() return 'This is a function.' end, true) -- These return "bar": yesno('foo', 'bar') yesno({}, 'bar') yesno(5, 'bar') yesno(function() return 'This is a function.' end, 'bar') </syntaxhighlight> Note that the blank string also functions this way: <syntaxhighlight lang="lua"> yesno('') -- Returns nil. yesno('', true) -- Returns true. yesno('', 'bar') -- Returns "bar". </syntaxhighlight> Although the blank string usually evaluates to false in wikitext, it evaluates to true in Lua. This module prefers the Lua behaviour over the wikitext behaviour. If treating the blank string as false is important for your module, you will need to remove blank arguments at an earlier stage of processing.<includeonly>{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|sandbox|| [[Category:Lua metamodules]] }}</includeonly> 6mnc3fsbw3tiy7yg5nama2rcfn2k221 O-Cuo a malasacabayay 0 10625 97042 95972 2020-12-21T12:48:25Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki O-Cuo a malasacabayay (kamu nu Hulam: 歐洲聯盟,歐盟,即EU) [[kakuniza: LamiHung]] 3qq98trk2okf7bs9qvyyqmnd69njzbc masimaway a kanatal 0 10626 128128 128125 2022-02-19T02:58:08Z BRPever 796 mapatiku tuway [[Special:Contributions/109.169.166.153|109.169.166.153]] ([[User talk:109.169.166.153|sasukamu]]) a mikawaway-kalumyiti sazikuzay nay [[User:LamiHung|LamiHung]] amisumad nu ayaway a baziyong wikitext text/x-wiki masimaway a kanatal (kamu nu Hulam: 保護國, nu Amilika: protectorate) '''保護國'''又稱'''被保護國''',是受較強之國家(宗主國)支配和保護的國家或地區,是殖民地形式或從屬國的一種。保護國是非獨立國的一種,也是殖民統治的一種特殊形式。帝國主義國家為了掠奪原材料產地和國際市場,用強力的手段迫使弱小國家,落後國家同他簽不平等條約,以「保護」為名,控制和吞併弱小國家。這些弱小國家就稱為保護國。[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%9D%E6%8A%A4%E5%9B%BD] [[kakuniza: LamiHung]] 1s8hdimj026w3fk4qnip36makmkej85 apalu 0 10627 111968 95999 2021-05-29T03:18:05Z Sayuen Taywan 1728 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == u kamu nu Hulam:麵包樹 u kamu nu Amilika:breadfruit tree u kamu nu Zipun:パンノキの木 == tinaku a kamu == # apaluma kaku tu apalu i umah. 我將要去田裡種麵包樹。 # salangdaw sa a azihen kiya apalu i buyu'. 山上種的麵包樹很茂盛。 # u sipud ku sapacamul tu apalu anu misalami. 煮麵包樹果時要加小魚。 # u sipud ku sapacamul tu apalu anu misalami. 煮麵包樹果時要加小魚。 # u apaapaluwan ku liwliw nu luma' ni Padakaw. Padakaw 的住家四周都是麵包樹。 # letek han niza ku angangan nu apalu. 他把麵包樹給砍了。 # siapalu ku teban nu umah ni Kuli. Kuli 的田間有麵包樹。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290801.htm 原住民族語言線上詞典] [[kakuniza: LamiHung]] drnfgdb6r7yxphmguu8r9pp3qehw4na sakaputay a kanatal 0 10628 128378 128354 2022-07-14T10:07:39Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[File:Flag of the United Nations.svg|thumb|]] [[File:United Nations (Member States and Territories).svg|thumb|193個國]] sakaputay a kanatal (kamu nu Hulam: 聯合國 ''lanhekuo'', nu Amilika: United Nations (UN), nu Belansi: Organisation des Nations unies (ONU) ) '''聯合國''',是一個由主權國家組成的政府間國際組織,致力於促進各國在國際法、國際安全、經濟發展、社會進步、人權、公民自由、政治自由、民主及實現持久世界和平方面的合作。聯合國成立於第二次世界大戰結束後的1945年,取代國際聯盟以防止戰爭的發生並為各國提供對話平臺。 [[kakuniza: LamiHung]] qal6nh9h0kugxeqbpf026cqfy6jc852 masabelengay a subal 0 10629 96180 96179 2020-11-25T14:46:35Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki masabelengay a subal (kamu nu Hulam: 群島) [[kakuniza: LamiHung]] 9hy4gk0iw0csq1c2cmbnqg3hst0z0dc kacaledesan a kilangkilangan 0 10630 96237 2020-11-27T08:29:42Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kacaledesan a kilangkilangan]] katukuh [[kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kacaledesan a maudaday a kilangkilangan]] qh8fw4r0bp83r4ed1785i9psqi6qbbc padaduki 0 10631 124135 124131 2021-09-20T09:47:58Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki [[tangan:Haeckel Chiroptera.jpg|縮圖|padaduki]] padaduki (kamu nu Hulam: 蝙蝠), masadumaay a pangihaan: pedaduki, bidadiki aca. == icuwa ku aenengan nu padaduki (蝙蝠住哪裡?) == 蝙蝠屬於夜行性動物,通常會在清晨或傍晚外出覓食。那麼大部分的時間蝙蝠都待在哪裡休息呢?其實不同種類的蝙蝠會選擇不同類型的休息地點,這些休息地點通常稱之為「棲所」。 u padaduki sa masa nu labiay a mulatlat a aadupan, iti alahicaan sa u nina’ nu padaduki sa, hina i katabalan atu i sansandepan tahkal a mukilim tu kakanan, mahida sa ina padaduki sa icuwa tu a pahanhan saisaw? pisahecian sa cayay kalecad nu padaduki sa, mipili tu sikacaay kalecad nu kakitidaan a pahanhan, ina mahiniay a sipahanhan a kitidaan sipanganga han tu ya "lalabinan". 天然的洞穴是最廣為人知的蝙蝠棲所,例如墾丁森林遊樂區的仙洞、鐘乳石洞都曾經有蝙蝠居住;而阿里山森林鐵路廢棄的隧道,也時常發現台灣葉鼻蝠的蹤跡。除了洞穴外,蝙蝠也可能會住在樹上,例如倒吊在樹枝上、樹葉下、躲在樹皮裂縫中、樹洞,都是蝙蝠會選擇的棲所。 masalahaday nu pungkang sa u sikatinengan nu tademaw a lalabinan nu padaduki, tinaku ya Ke-ting hananay a aidangan niya kilakilanganay a Siyen nu pungkang, atu ya cung-zu a ba’tuan (鐘乳石) a pungkang, kaidawan nu padaduki a mueneng, i Alisan hananay ya kilakilangan nibakahan tu a dadan nu silamalay a pungkang, kaidawan tu a sikadih kya nu Taywanay masapapahay ku cihek nu padaduki. caay kau pungpungkangan adada sikaidaw a mamelal, ina padaduki sa sinina’ tu iti kilang mueneng, tinaku belihen mucacuy i ciid nu kilang, i sasa nu kahtikan nu papah, milimek i buhangbuhangan a banges nu kilang, uyni sa u sakanamuhan nu padaduki a sipahanhan. == u canacanan ku kakanan nu padaduki? (蝙蝠吃什麼?) == 目前臺灣已發現 35 種蝙蝠,其中只有台灣狐蝠、印度犬果蝠、棕果蝠是以花粉、果實為食,其餘 32 種蝙蝠都是以昆蟲為主食,例如:金龜子、天牛、蛾、蚊等。雖然我們無法跟在蝙蝠身邊觀察牠們到底吃了什麼,但是只要透過研究蝙蝠的排遺(大便),就可以略知一二,例如:台灣葉鼻蝠的排遺中時常可以發現金龜子、天牛等昆蟲的鞘翅碎片。 i ayaw nu kutusisa sa nu Taywanay a nikaadihan tu kasasiduma nu padaduki 35 ku sikaidaw, i labu sa ya Taywanay a masakuyuay a padaduki, nu Ing-tuay masawacuay atu ya cung-ko hananay a padaduki, u sikahtikan nu balu a bihun ku kaenen, u liwan tu 32 a masadumaay sa, u cilekay ku tatungusan a mukan, tinaku ya kimku, tangisngisay, pilaliho’, [[likes]] kayadah. kanahatu caay kita a siwantan a mitapal tu nikaenan nu padaduki sa, nika sipakaydaen tu nikaenan nu heni a tayi sa sikatineng tu, tinaku nu Taywanay ya masapapahay ku cihek a padaduki a nitayian sa, sanisani sikadih ita kaidawan tiya caay kamelmel a nikaenan, u sapikpik nu kimku, tangisngisay, a [[cilekay]] mamelaw ku nikemkeman masadit tu. 至於以血液為食的吸血蝙蝠,地球上確實有這樣的物種存在,主要分布於中南美洲,臺灣並無吸血蝙蝠。而且吸血蝙蝠「吸血」的方式並不像電影裡演的那樣恐怖驚悚。當吸血蝙蝠鎖定獵物時,會悄悄降落在獵物(通常是牛、豬或禽類)附近,然後安靜地爬到牠們身邊,用像刀片般銳利的門牙在獵物身上輕輕劃出一個小傷口,再用舌頭舔舐流出的血液,所以也許應該幫吸血蝙蝠正名為「舐血蝙蝠」更為恰當。 satusa ya sakay mukanay tu titiay mucepcepay tu idang([[izang]]) a padatuki sa, itini i kitakitay sa tatenga idaw tu ku kahida, satatungusan sa itida i kalatebanan nu masatimulay nu amuhuwan, nayay i Taywan ku nikatahkalan tu mahuniay micepcepay tu idang a culal sa a musawyawya, pasu ina mahiniay a padaduki sa caay tu kahida i nu gigaay a nipigikian sakatalawan sa a pamelaw, iayaw nu pingayawan nu padaduki tu aadupan sa, sunuk saan a mudebu i udip nu aadupan kahidaanay nu nipamata sa ya (katalalan, pabuy, atu mubahelay a tuudtuud), satedep sa mukalic i udip nu cacepcepan, hidaen u nu masinangay a takini kya ngipen a misenat tu udip nu aadupan padukaen, satusa u sema ku sapininac tu ya idangan, kyu hakay a sipangangaen tiya padaduki tu a patatungus (mininacay a padaduki han) hakay masitudung. == sikabangbang nu sakabuwah (繁殖) == 蝙蝠和老鼠都屬於胎生的哺乳動物,也就是一出生就是一隻蝙蝠寶寶或老鼠寶寶(不是從蛋裡孵出來的),同時都靠著吃媽媽的奶水長大。看到這裡好像覺得這兩種動物差不多,不過接下來可就大不同囉!請先準備好一台電子計算機,計算下列數學題: ina padaduki atu edu sa masa nu biliay a mukanay tu salang sikalecuh a aadupan, mahida u lecuh saan sa masacacayay a wawa (caay kau nu ti’kukay a nikadikuan) kutusisa malcad a miida tu salang nu cucu nu ina ku sakabalaki. pitapal katukuh ayda sa mallecad ku sakabalaki, nika kilul sananay sa kayadahan tu ku caay kalecad yu! pilasuli henay tu cacayay a nupiyatay a sausiki, a may sausi tu makasasaay a nipatinakuan. 一對老鼠(一公一母)一年可以生 8 胎,一胎可生 6 隻幼仔,幼仔 21 天後可懷孕繁殖;一對蝙蝠(一公一母),一年可以生 1 胎,一胎可生 1 隻幼仔,幼仔 1 年後可懷孕繁殖。假設在食物、水、空間皆充足情形下,經過 1 年後,總共會有超過 250 隻老鼠,但是只有 3 隻蝙蝠!其實蝙蝠的繁殖能力並不如大家印象中那麼好,所以在蝙蝠的繁殖季節更要避免打擾牠們,每隻蝙蝠寶寶都是很珍貴的呢! mahtatusaay a edu (cacay ku tama, cacay ku laang) cacay a mihcaan sa silecuh tu waluay nu biliay, masacacayay nu bili sa enam ku lutungay a wawa, picaliwayan iti 21 a demiadan sa taneng tu a sibili a pabuwah tu wawa; mahtatusaay nu padaduki sa cacayay nu mihcaan sa taneng a misabili tu cacayay, cacay nu nisabili sa cacay ku kasalutungay, pilakuwitan tu cacay a mihcaan sa itawya a taneng misabili a pabuwah tu nudikuday. tinaku i kasibekan nu kakanenan, nanum, atu silakalakan a kitidaan taneng ku nikaahebal, kalakuwitan tu cacayay a mihcaan sa pulung han ku nu edu a kasaupu sa makaala tu 250 kayadah nu nipabuwakan, nika ya padaduki sa tulu ku masausiay a nipibuwahan! kasahecian sa caay kahida u nu tademaway a nipidatengan ku nikabuwah nu padaduki, sisa i pipatakisan nu padaduki a puu’ sa, a caay kita pilawilaw tu henian, paycacayay a padaduki sa mahida tu u budawan ita kasa’timan. == u padaduki atu makangkangay a imelang nu wacu’ (蝙蝠與狂犬病) == 臺灣並沒有吸血蝙蝠,而且健康的蝙蝠通常不會主動攻擊人,但罹患狂犬病的蝙蝠可能會掉在地上,若沒有任何保護措施就直接與蝙蝠接觸,則可能讓自己暴露在危險中。如果遇到這種情形,最好戴上口罩及兩層手套再幫助蝙蝠,內層是塑膠手套,避免直接接觸蝙蝠的唾液、尿液或排遺,外層則是棉布手套,避免被蝙蝠抓傷或咬傷。 i Taywan sa nayay ku mamicepcepay tu idang a padaduki, kasakumced saan caay pikunida sa a mingayaw tu tademaw, nika kalalidan tunu wacuay pakangkangan a imelang sa ya padaduki hetik sa i sasa nu lala, anu naynayi ku pitabu tu saading tu udip a matatebing atu padaduki sa, u sakalihalawan kuyda sikalalit tu canancanan a imelang. anu sikalitemuhan sa kasisakilaway atu sikibetulay nu sakilima a miedap tu mahicaay nu padaduki ku kapahay, i labu nu sakilima sa kau mahidaay u sisu’kaay, u mamietel tu nikapabesut saan a matateyung atu padaduki ku ngangay nida, atu niisian, atu tayi, i nu hekalan sa kau nu sikupaay ku sakilima, sikacaay ka duka nu nikalusan atu nikalatan nu padaduki. 萬一真的不小心被蝙蝠咬傷或接觸蝙蝠的體液,應以肥皂清洗該部位至少 15 分鐘,用大量清水沖洗後,再以優碘或 70% 酒精消毒傷口,並前往醫院就診。 anu sikacaayan a pihaymaw sa makalat maduka atu katesian nu ngangay nu padaduki sa, kasenun a han kau sabun kusipibanaw tu ngangay atu nikadukaan, kainayi sa a makaala tu sabaw lima ku sasulitan, siladay sa au kiyadahay nu nanum ku sapibanaw tu lima , kilul satu sa kau uyducingki atu 70%ay a alukulu ku sapibanaw tu nikadukaan, satusa taydaen i paisingan a mikingsa tu nikadukaan. == ina padaduki atu ya singkuwan a balaay a imelang (蝙蝠與新冠肺炎) == 博爾加雷爾博士(Mathieu Bourgarel)是法國研究機構農業研究發展中心(Cirad)的病毒追蹤者。他與津巴布韋大學的同僚們合作,來到這些蝙蝠洞穴採集來自蝙蝠的樣本和糞便。 ya Pu’l-ci-ya’-l hananay a misasaydan (Mathieu Bourgarel) u nu France a kanatalay mamikingkiway tu sakaluk a gulubu (Cirad) u mitapalay tu kasahicaan nu [[imelang]] a tademaw cinida. cinada sa mapulung atu i cipapuwye a cabay maaedap, taynien i pungpungkangan nu padaduki a muwala misupet tu tayi atu kasaditan nu tuudtuud. 在實驗室,這些科學家們對蝙蝠攜帶的各種病毒基因物質進行抽樣和排序。他們已經發現了不同種類的冠狀病毒,包括一種與「非典」(SARS,嚴重急性呼吸系統綜合症)和2019冠狀病毒病(COVID-19)同屬一類別的冠狀病毒。 iti pikingkiwan a kitidaan sa, ina mamikingkiway tu nutinengay sa, siniala tu masadumaay a imelang atu kasibekanay a tuud misametek a mipili atu pasilac. sikatinengan nunuheni ku masadumaay a nu adipingay a libung, pasu ya "caay kau nu laylayay" ya (SARS, pihacenganay tu sipihanhanay macamul ku caay kangaay) atu ya 2019 ay a masaadipingay a [[libung|libungg]] (COVID-19) lalecad sa mahidaay u nu adipingay a libungg. 這項研究是一個世界行動的一部分,調查蝙蝠所攜帶病毒的多樣性和基因組成,在人們開始患病的時候提供快速應對的工具。 kasahinian a mikingkiw sa masa u nu kitakitay a nalatlatan a gelup, mikingsa tu nu padadukiay siniamitan tu libung atu kiyadahay nu lalekalan a pulung, iti kalingatuan nu tademaw a imelang sa paayaw tu sapaini kasenun a saan tu mamihulak a sadikecan. 「當地人經常到訪這些蝙蝠生活的地方,為的是採集糞便作為農作物的肥料。因此了解蝙蝠所攜帶的病原體就非常關鍵,因為它可能會傳播給人類,」津巴布韋大學的伊麗莎伯·戈裏博士(Elizabeth Gori)說。 "i tidaayay tu a tademaw sa hina tayni a mizizaw tu sikaudipan nu padaduki, nikaydihan sa u mamuala tu ya tayi nu padaduki u sapadamek nu heni tu nikalukan. kyu ya sakatineng tu sikelit tu kaimelangan nu udipay sa masakiketay ku kalekalan, zayhan u kaidawan nu padaduki a sipalalit ku tademaw kay", Cing-pa-pu-wiy a tabakiay cacudadan ci I-li-sa-pay Ke-li a masasaydan (Elizabeth Gori) maysakamu sa. 蝙蝠專家們啟動了一個叫「不要怪罪蝙蝠」(Don't Blame Bats)的倡議活動,意在打消對於蝙蝠無根據的恐懼和誤解,因為這些誤解正在對保育工作造成威脅。他們說,蝙蝠是地球上最被誤解和低估的動物之一。 u mamikingkiway tu padaduki a mistesekay palekal tu ya "amana pipasiilu tu padaduki sananay" (Don’t Blame Bats) a miuyuy a kawaw, tungusay sa u mamihinumay tu sakay nu padadukiay sikatalawan a libung atu nipatelidan, nikahinian a kapatelac sa piedap tu sapaading tu padaduki a nikaudipan sa kaidawan nu etael. u kamu nunuheni sa, ina padaduki sa iti kitaki u sikatatiih nu ilaliay atu caayay kasikul a aadupan sa. 長久以來蝙蝠都是人們蔑視、迫害和抱有文化偏見的對象。人們將人類很多的遭遇都怪罪於蝙蝠。而在新型冠狀病毒疫情期間,對於蝙蝠的恐懼和誤解更是有增無減。 katenesan ku kalakuwit nu mihmihcaah u padaduki sa masainayian nu tademaw a mimelaw, atu pisawacu’ ku sakay nu udip a laylay a sasasuayawan ku padaduki.u nina’ nu tademaw sa hina patelit tu caay kangaay atu kasiimelang ku padaduki. iti masabaluhayay a libung nikaidawan sa, pisuayaw tu kahinian nu padaduki sa malecad tu a matalaw atu mietel tu kasibalucu’ macunus hansaw ku pitapalan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * 森林裡的夜間精靈—神秘的蝙蝠: <nowiki>https://www.coa.gov.tw/ws.php?id=2448073</nowiki> * 肺炎疫情:科學家稱新型冠狀病毒傳播不能怪罪蝙蝠:<nowiki>https://www.bbc.com/zhongwen/trad/science-54523723</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] bc514yl5ey650l76v3mdpehy1aleso9 kalang 0 10632 96282 96281 2020-11-28T02:27:02Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kalang (kamu nu Hulam: 螃蟹) [[kakuniza: LamiHung]] py5p20lntjkj34nxknih3wml7dpr3l0 kakitil 0 10633 96303 96302 2020-11-28T03:47:30Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kakitil (kamu hu Hulam: 蜥蜴) [[kakuniza: LamiHung]] kdnemqi5q9axx8fchkywdni350i46gm misaungayay:Erokhin 2 10634 96358 2020-11-29T19:58:17Z Erokhin 1320 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#babel:|ru-n|en-3|la-2}}" wikitext text/x-wiki {{#babel:|ru-n|en-3|la-2}} 03sxbnz80jmfj5fffd33rkbkdffbbhv Mikheil Saakashvili 0 10635 96404 2020-12-02T07:40:31Z ჯეო 134 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[tangan:Mikheil_Saakashvili,_2020.jpg|thumb|Mikheil Saakashvili|alt=Mikheil Saakashvili, 2020.jpg]] tangan:Flag of Georgia.svg|thumb|u hata nu Georgia|alt=F…" wikitext text/x-wiki [[tangan:Mikheil_Saakashvili,_2020.jpg|thumb|Mikheil Saakashvili|alt=Mikheil Saakashvili, 2020.jpg]] [[tangan:Flag of Georgia.svg|thumb|u hata nu Georgia|alt=Flag of Georgia.svg]] Mikheil Saakashvili 12 bulad 21 demiad, Mikheil Saakashvili, u misingkiway. 1967 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Georgia]] ayza sa ci Mikheil Saakashvili (2004-2007, 2008-2013). hrdy58xzhoyxvjn6gxur29ot7gu9i5r Papua new guinea 0 10636 96452 2020-12-04T13:05:52Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Papua new guinea]] katukuh [[Papua New Guinea]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Papua New Guinea]] s3pta2ilzqxsa0sew7xt3tu03glfc5n Puerto rico 0 10637 96519 2020-12-06T07:49:03Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Puerto rico]] katukuh [[Puerto Rico]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Puerto Rico]] lt4fzvg1yay2jzryx32i9b653wx2nts likecuay a bayu 0 10638 96566 96565 2020-12-07T11:14:39Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki likecuay a bayu (kamu nu Hulam: 海峽) inutebanan nu tusaay a lala' ku [[bayu]]. [[kakuniza: LamiHung]] 1d7ot63gn6xu96dqk75yzzepwln7sqm batad nu wali 0 10639 96601 2020-12-12T01:54:56Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[batad nu wali]] katukuh [[batad nu walian]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[batad nu walian]] mrqnvyj4wdyfr0jnvweujfo3wml74wq inutebanan nu wali 0 10640 99351 99349 2021-01-27T05:22:11Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki inutebanan nu wali (kamu nu Hulam: 中東) [[kakuniza: LamiHung]] bq2022rra1utw7q8vm1uw8q3gxyjsmy batad nu walian 0 10641 96684 2020-12-14T11:33:11Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[batad nu walian]] katukuh [[mabataday a walian]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[mabataday a walian]] a5aoppcvenmhu7s94d3a0iwv86iu4gu uciya 0 10642 96704 2020-12-14T15:23:12Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[uciya]] katukuh [[ucya]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[ucya]] 67dhv81qjv7r709xd8qw2ntks3gjuhj sidubaay a sizi 0 10643 96718 96717 2020-12-14T15:45:23Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sidubaay a sizi (kamu nu Hulam: 羚羊) [[kakuniza: LamiHung]] 2uktav5omdgo28wm5yzl079m3lw0jzv Sierra leone 0 10644 96725 2020-12-14T15:58:09Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Sierra leone]] katukuh [[Sierra Leone]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Sierra Leone]] hcfzpnwjc540xtxeqvdwtckk4pzwltt u ciyakuun (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw 0 10645 96775 2020-12-15T10:41:18Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[u ciyakuun (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw]] katukuh [[u cya-ku-wen (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[u cya-ku-wen (甲骨文) hananay a lalangawan nikaidaw]] 6etq524l3fdd9f190in9lqk5313v3kh nuwalian nu Ya-Cuo 0 10646 96782 96781 2020-12-15T10:48:08Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki nuwalian nu Ya-Cuo (kamu nu Hulam: 東亞) [[kakuniza: LamiHung]] 40ai922c99hfnegui7406hz6cvj8p4s bilanga 0 10647 96805 96804 2020-12-16T01:39:15Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki bilanga (kamu nu Hulam: 烏龜) [[kakuniza: LamiHung]] md3ftql8hquhpvcyv97t8r5gh6x8thv ya Bolivia a kanatal 0 10648 96920 2020-12-19T02:02:33Z 114.45.169.199 napatizeng tu kasabelih, lacul ku " i nipisatubang nu Ocoway kaayawan sa, ina Bolivia nau ya Antise kenisay a sanu Ingciya hungtiay a kanatal, saku nu Amuhuwaany ya Kelunpiya imahida u satabaki…" wikitext text/x-wiki i nipisatubang nu Ocoway kaayawan sa, ina Bolivia nau ya Antise kenisay a sanu Ingciya hungtiay a kanatal, saku nu Amuhuwaany ya Kelunpiya imahida u satabakiay a kanatal 1n2so1r4b3l9o6zbymbm5rtzbyy4mtr nu binacadan a palilucan 0 10649 97116 97115 2020-12-23T14:32:45Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki nu binacadan a palilucan (Hulam a kamu: 種族清洗) 種族清洗(英語:Ethnic cleansing),又稱民族清洗,通常指的是某個國家或某個地區的強勢集團,為了自己的政治目的、經濟目的或者宗教目的而動用軍隊或者非法組織成員,對特定的一個或者若干個民族的所有成員實施的無差別屠殺或強制遷徙的活動。 例如南斯拉夫戰爭(1991─1999年)期間在波士尼亞與科索沃的種族屠殺。[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%8D%E6%97%8F%E6%B8%85%E6%B4%97] [[kakuniza: LamiHung]] ijxg5e9fk7dj31htyzu5cnr0zbujedq bungluh 0 10650 97236 97235 2020-12-24T03:21:00Z Kimli miku 77 wikitext text/x-wiki bungluh (kamu nu Hulam: 藤壺;火山爆發), namakay i bayu a kakanan. [[tangan:Chthamalus_stellatus.jpg|替代文字|縮圖|Chthamalus stellatus]] u bungluh mamin i bayu amin a maudip, i labu kiyadahay i tida i kakelahan maaadihay nu kitidaan. masaadidi’ henay malatusa ku ngatu nida, ku nida sananay midanguy a langaw, nika nu dikudan balaki tu caay tu pakalimad tu udip, i tida sananay tu midepit i atekakay a kitidaan, mahida i hekalay a ba’tu miedap tu siduma sa, kan a maudip. == nika nanaman (特性) == masabalaki a bungluh midepit i masasidumaay atekakay nu hekal, pasu u udip nu isu’ (鯨魚) baba’tuwan, sasa nu balunga, nika pidepit i balunga tada yadah tu ku bungluh, cunusan ku nu nipipulu’ tu caliway nu balunga nikapalawpes han tu simal, sisa a pademiad saca misulac, u duma a balunga idaw ku nipasipasipan tu sakacaay pakadepit ku bungluh a zay-liw. == i kakelahan hanany u bungluh sa u sakaidaw a kakanan (藤壺是潮間帶主要生物) == u tademaw i dadipasan kakelahan nu bayu, i baba’tuan malumanay nu balunga atu mapaliday a tuudtuud, madayum a makaadih tu nikaidaw nu bungluh, kaatekak nu hekal mahida u nayay ku ukakay a nu bayuay a aadupan, nikaadih masaadidi’ay a lamalay a buyu’. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考文獻) == [[:zh:藤壺|藤壺]] [[kakuniza:Miku Kumud]] rullvgf2i58qor5rue10ihjcdhq5gkb misaungayay:海螺先生 2 10651 97332 2020-12-25T06:59:14Z 海螺先生 48 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "ci Tuku Tiway Sayuen ku ngangan niza, u Kilaykin a tademaw. u niyazu' niza i Ciwidiyan." wikitext text/x-wiki ci Tuku Tiway Sayuen ku ngangan niza, u Kilaykin a tademaw. u niyazu' niza i Ciwidiyan. ash48grdfp7ifn0b96pgjkjv2qlvi1a u sausi nazipaan nu Sakizaya wikipitiya 0 10652 97423 97422 2020-12-26T05:21:23Z Tokoabibi 25 wikitext text/x-wiki 2020.12.26 u sibek(全部數量) nu [[Wikipitiya nu Sakizaya|wikipitiya]] saungay henay a kamu:288 u culuk(排序) nu Sakizaya wikipitiya i kitakit: 265 leku(完整) sapacelilan(條目): 594 belih(頁面) sapacelilan: 3,957 u sibek nu mikawaway-kalumyiti(編輯數) : 86,508 u sibek nu saungayay(用戶): 307 u sibek nu taniktik(活躍) saungayay: 13 d5y44i4nlexbytb58c7e9oh9wr1kpxq kakuniza:Baliyus Kacaw 14 10653 97515 2020-12-28T11:48:12Z LamiHung 28 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "ci Baliyus Kacaw, nu Hulam a ngangan: 楊順勝" wikitext text/x-wiki ci Baliyus Kacaw, nu Hulam a ngangan: 楊順勝 rmxqt1m8kfp6pxecjrqic67hrc3kmss Saudi arabia 0 10655 97684 2020-12-31T08:15:48Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Saudi arabia]] katukuh [[Saudi Arabia]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Saudi Arabia]] 6bhwgdlrmad8bwq0sm78b9h2mnivx48 misaungayay:Pratyya Ghosh/WSign.js 2 10656 97807 2021-01-05T04:54:56Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by Pratyya Ghosh]]) javascript text/javascript <span style="font-family:Cambria">'''[[User:Pratyya Ghosh|<span style="color:#082567">PratyyaG</span>]] · [[User talk:Pratyya Ghosh|<span style="color:#224C98">Talk</span>]]''' </span> dfkuzrfxb3fokiyj65jf5r4fqfl3qbp West sahara 0 10657 97877 2021-01-05T13:33:59Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[West sahara]] katukuh [[West Sahara]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[West Sahara]] 0u7sdwusoprwpsrvmfaogi097drlkzd San marino 0 10659 98183 2021-01-11T15:46:48Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[San marino]] katukuh [[San Marino]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[San Marino]] rw0tfeb0nhgy41lp4iq1hd6zup3kd4q South africa 0 10660 98245 2021-01-12T06:45:56Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[South africa]] katukuh [[South Africa]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[South Africa]] 5vcio8hqt51jxerjhtkxk1hqp3nn6l2 Hali Butul atu malawpesay a kakitizaan 0 10661 120561 120560 2021-08-01T04:47:53Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[kakuniza: Padakaw Lami']] [[tangan:Methodist Hymn and Tune Book (1919).djvu|縮圖|'''Hali Butul atu malawpesay a kakitizaan (電影:哈利波特-消失的密室)''']] '''Hali Butul atu malawpesay a kakitizaan (電影:哈利波特-消失的密室)''' "'''Hali Butul atu malawpesay a kakitizaan'''" (Amilika a kamu: Harry Poter and the Chanber of Secrets, u kamu nu Hulam:哈利波特-消失的密室) u sakatusa a cudad nu "[[Hali Butul]] ", u nisulitan nu misulitay ci JK Luling. namaka i Ing-kwo a nipatahekal, u Hulamay a kamu sa i 2000 a mihecaan sabaw tusa a bulad, tusa a bataan izaw ku tusa a demiad. [[tangan:Potter's cottage, Godric's Hollow.jpg|縮圖|'''Hali Butul atu malawpesay a kakitizaan (電影:哈利波特-消失的密室)''']] == pahetek a kungku == cacay a demiadan nu hibang tu kalaludan sa, tua sa i kakabi'an nu Hali ci Topi ku apuyu'ay a mimahoay nu laluma'an ni Lusiws Mabun, sakamu sa ci Topi, anu tanukas i cacudadan, a mapatay tu. miudih ci Topi pakatezep tu nilakakawa nu Hali, nika, caay pitengil ci Hali tu kamu nu Topi. (u kamu nu Hulam: 哈利、榮恩和妙麗回到霍格華茲展開說他們的第二年的學期,事實證明這比去年更具挑戰性。校內的密室被打開,被釋放出來的怪物使學生和教職員以及鬼魂紛紛被石化,使學校面臨關閉的危機。由於哈利被目睹他懂得爬說嘴(Parseltongue),他面對著流傳他是薩拉札·史萊哲林(史萊哲林學院的創辦者)傳人的說法,他還發現了一本神秘的日記,以及校內一間神秘的密室,卻發現自己被困在密室之中……) === micidekay a aazihan i labu nu cudad === * yadah tu ku manamuhay tu cudad a tademaw makatepa tu mahiniay a kawaw, hini sa ci Teng-bu-li-two "caay kau iluiluc ci Butimu tu Salaza Slayzelin." * i tini i labi nu cuda sa, matineng tu ku katuuday tu nikanamuh nu Cinni ici Halian. i sakaenem a cudad, malamamidang ku nuheni. == patahekal == nu Hulamay a kamu《哈利·波特与密室》 :<nowiki>ISBN 7-02-003344-X</nowiki> <nowiki>:</nowiki> <nowiki>ISBN 9787-0200-7291-0</nowiki> nu Taywanay a Hulam a kamu《哈利波特-消失的密室》 <nowiki>:</nowiki> <nowiki>ISBN 957-33-1758-3</nowiki> nu Amilika a kamu <nowiki>:;</nowiki> Bloomsbury(英國、澳大利亞、加拿大等地) <nowiki>:</nowiki> ISBN 0-7475-3849-2 == malalitin namakainiay == Hali Butul atu malawpesay a kakitizaan[https://zh.wikipedia.org/wiki/哈利·波特与密室] [[kakuniza:Lami' Kulang]] efj87dtw90dtckxlsr8l9hltagfb3w0 sasinguan 0 10662 98525 98524 2021-01-15T06:24:06Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sasinguan (nu Hulam a kamu: 信仰) hina sakamusa tu kiwkay a sasinguan. 通常指宗教信仰。 '''宗教'''(英語:Religion)是聯繫人與神祇或超自然、神聖存在的文化體系,可分為多神論、泛神論、一神論、自然神論和不可知論等多種體系,包括個人行為、傳統儀式、價值觀念、世界觀念、經典作品、朝拜聖地、道德規範或社會團體等形式。宗教信仰是人們對其中某個體系的共識和崇敬。人類學家克利福德·格爾茨聲稱與神話和哲學相輔相成,宗教相當於人文社科中的一門包羅萬象的「生存之道」。 [[kakuniza: LamiHung]] 4xrxt79rta6d3zp5m5lq4xc6i0h4s7j nipaluma-abinung 0 10663 98560 2021-01-16T08:08:39Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-abinung]] katukuh [[abinung]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[abinung]] 6sf5zy3ee281bpt6ssj9wdx73c25lwc Swaziland 0 10664 98613 2021-01-17T15:27:27Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Swaziland]] katukuh [[Swaziland (Eswatini)]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Swaziland (Eswatini)]] l7w8fa3v67ensld1fx2hjb2dz2u77lb Sri lanka 0 10665 98668 2021-01-18T15:22:14Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Sri lanka]] katukuh [[Sri Lanka]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Sri Lanka]] a54ps8952d7gdglix2cfzzj0bfoehzr United arab emirates 0 10666 98805 2021-01-21T04:47:30Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[United arab emirates]] katukuh [[United Arab Emirates]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[United Arab Emirates]] du3niwe2a8ppi8suy0nan2o87n2zr2j United kingdom 0 10667 98899 2021-01-22T04:46:47Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[United kingdom]] katukuh [[United Kingdom]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[United Kingdom]] 08k48hp7uiltkpyk6zcf6t6bw974wdy United states 0 10668 98918 2021-01-22T05:11:41Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[United states]] katukuh [[United States]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[United States]] 0v0xl1tpn9oj8vdi7a5lbkoituvrr05 satipan nu pangkiw nu kitakit 0 10669 98950 98949 2021-01-22T07:45:01Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki satipan nu pangkiw nu kitakit (nu Hulam a kamu: 西半球) [[kakuniza:LamiHung]] 4nwjtr73ofjbh8smvax3k9fwi52lk79 lekec nu kanatal 0 10670 99314 2021-01-27T03:44:15Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[lekec nu kanatal]] katukuh [[masakaputay a kanatal]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[masakaputay a kanatal]] 5l26vpqz7p17il3ef6glla84yifcyvi masakaputay a kanatal 0 10671 99342 2021-01-27T05:08:02Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[masakaputay a kanatal]] katukuh [[sakaputay a kanatal]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sakaputay a kanatal]] de2s2tsxnxcvt7o08gr7lbj7xl4kf9n inutebanan nu walian 0 10672 99350 2021-01-27T05:21:55Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[inutebanan nu walian]] katukuh [[inutebanan nu wali]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[inutebanan nu wali]] ac2hwfq8up5z0w5ah1bxf081ixu2bgr kakuniza:Yiyang.sayion 14 10673 99390 2021-01-28T12:39:06Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u Sakizaya a tademaw" wikitext text/x-wiki u Sakizaya a tademaw 223wdiqkobcu72m29klgk2bictyqs7c In-Ti-An a tademaw 0 10674 128080 99395 2022-01-30T02:37:09Z Minorax 446 palawpes nay [[Special:Contributions/מושך בשבט|מושך בשבט]] ([[User talk:מושך בשבט|sasukamu]]) sapisanga’ay a sumad 99395 wikitext text/x-wiki In-Ti-An a tademaw (nu kamu nu Hulam: 印地安人) [[kakuniza:Yiyang.sayion]] 94b9vk0nng8rdkqokyn3kw4lxtpq9wp katukuh 0 10675 101104 101103 2021-02-15T05:21:10Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* katukuhen */ wikitext text/x-wiki duduc han kuyni a zazan katukuh tu. 順著這條路就可到達。 === katukuh === (kamu nu hulam:到達) katukuh i Sakul sa patelay han tu kaku. 一到國福就打電話給我。 katukuh sahenay kaku tangsul han ni Tali kaku a mainah. 我人才剛到,Tali 馬上 就罵我。 katukuh tu kaku i niyazu' nu Maibul. 我到馬立雲部落了。 === pakatukuhan === (kamu nu hulam:傳達) pakatukuhan tu ni Ngayaw ku kamu i pabaway. Ngayaw 把話傳達到上級了。 === makatukuh === (kamu nu hulam:到達了) anu yaan kita makatukuh i Huling? 我們什麼時候到達鳳林? makatukuh tu kaku i luma'. 我到家了。 === kakatukuhan === (kamu nu hulam:目的地) tayza i kakatukuhan sa amana pilakalak. 到達目的地之後不要到處跑。 === katukuhen === (kamu nu hulam:直到) katukuhen ayza a demiad kina kawaw nu mita. 我們要作事情要直到今天。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291531.htm] nicxo9i4gl0l5xeytvbrep8y4vjunds enem 0 10676 99886 2021-01-31T01:22:31Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "6" wikitext text/x-wiki 6 mna45ghl6vwp2icf5shm85ber694hh4 pulung 0 10677 99975 2021-01-31T09:12:07Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam: 全體、團體、全部 pulung han ita a pakan. 大家一起來吃吧。" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam: 全體、團體、全部 pulung han ita a pakan. 大家一起來吃吧。 cy2krj24rrhkq6pd13pf3j0yna76a75 ayaw 0 10678 100969 100968 2021-02-12T07:06:03Z Yiyang.sayuen 1495 /* taayaw */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam: 之前;上次) ayaw nu maku izau ku cecay, sakatatusa kaku. 在我之前還有一位,我排行第二。 nayi' ku tabakiyay a zazan nu niyazu' i ayaw. 過去這個部落裡沒有大馬路。<ref>https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290897.htm</ref> === anuayaw === (kamu nu hulam: 之前;上次) anuayaw a bulad. 下個月。 anuayaw a lipay. 下週。 anuayaw a miheca. 明年。 anuayaw tu kami tayni i tamuwanan. 我們以後再來你們這裡。 === anuayaway === (kamu nu hulam: 未來的;以後的) anuayaway tu a mihecaan kaku tayza i luma' nu misu. 明年我再到你家。 === ayawan === (kamu nu hulam: 前面的) nu ayawan nu maku ci Panay mutizeng. Panay 站在我的前面。 tayza i nu ayawan ni Kumud ku culil ni Kacaw. Kacaw 被 Kamud 超前了。 nu ayawan nu luma' izau ku kilang. 房子前面有樹。 === paayaw === (kamu nu hulam: 視為優先) paayaw ku acawa tu uzip nu maku. 我的太太以我的身體健 康為優先。 === paayawan === (kamu nu hulam: 優先) paayawan tu nizateng nu misu. 以你的想法為主。 === paayaway === (kamu nu hulam: 視為優先的) paayaway ita ku kawaw nu Tumuk i niyazu'. 我們要以支持部落領袖在地方上的事情為優先。 === paayawen === (kamu nu hulam: (命令)要視為優先) paayawen ku sabasaba nu misu! 要以關心你的弟妹們為優先! === patanuayawen === (kamu nu hulam: (命令)往前) patanuayawen ku pipazeng tu takal! 把桌子往前移一些! === maluayaw === (kamu nu hulam: 先) maluayaw tu ci Kacaw tayza i Taypak. Kacaw 先去臺北市 。 === masasuayaw === (kamu nu hulam: 面對面) masasuayaw kita masasakamu. 我們面對面談話。 === mikiayaw === (kamu nu hulam: 搶先) mikiayaw i takuwanan kiya tau a muculil. 那個人搶先走到我的前面。 === miliayaw === (kamu nu hulam: 爭先) miliayaw kina wawa milidu tu salil. 這個小孩搶先去收網。 === misuayaw === (kamu nu hulam: 面對) saicelangen nu mita misuayaw tu ada. 我們要勇敢的面對敵 人。 === taayaw === (kamu nu hulam: 往前) taayaw han ku culil katukuh tu ku kiwkay. 向前直行就到教會了。 === talaayaw === (kamu nu hulam: 向前) talaayaw a micici' cucuken i dues nu kulul tu sapibulesen. 開刀前要先在尾椎的部位打麻醉。 === tanuayawan === (kamu nu hulam: 向前) tayza i nu ayawan === tanuayawen === (kamu nu hulam: 前進) tanuayawen nu hitay ku culil. 部隊向前行。 === naayaw === (kamu nu hulam: 之前;上次) naayaw a miheca la'cus ku salangec. 去年的(稻子)收穫不佳。 u tumuk ci baki nu maku i naayaw. 我的爺爺之前是部落領袖。 naayaw yadah ku kaliyah i Maibul. 過去馬立雲部落很多鬼。 na tayni tu naayaw kiya milisataay. 收費員上次來過了。 === naayaway === (kamu nu hulam: 過去的) naayaway a nikauzip kangeluan. 過去的生活很苦。 === naayawen === (kamu nu hulam: 往前移動) naayawen ku pipazeng tu takal! 請將桌子往前移一些! === nuayawan === (kamu nu hulam: 前面) aheteng ku tayi' nu wacu i nuayawan nu luma' ni Palud. Palud 家前面的狗屎味很臭。 === saayaway === (kamu nu hulam: 首次) saayaway niyam tayni i Taypak. 這是我們第一次來臺北市。 (kamu nu hulam: 第一名) maduba’ saayaway katukuh ci Lisin. Lisin 賽跑第一個到達。 === siayaw === (kamu nu hulam: 面向著) siayaw sa ku hukang mayidih mibacekis. 公牛面向著牠想攻擊的對象。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == <references /> 5wi9iig7cy0k07un01qn21xrnzndc5s demiad 0 10679 99992 99984 2021-01-31T11:43:16Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:日子、白天、白晝、氣候) misakakawaw kaku tu demiad. 我白天去上班。 gsr860j6jha45uavnvcrk9a8g7ismhj tabaki 0 10680 99986 2021-01-31T11:29:52Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:長大) tabaki ku udu nu limecedan. 小姐的屁股很大。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:長大) tabaki ku udu nu limecedan. 小姐的屁股很大。 9h1k71yv9exgwsjpbbsqxm6ri5cssgw tapang 0 10681 99988 2021-01-31T11:35:23Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:根本、根部、主人、長官) u tapang aku ci Lami' 我的長官是Lami'" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:根本、根部、主人、長官) u tapang aku ci Lami' 我的長官是Lami' 3bvq62hlgkujjzck5my28p4didovbqu niyadu' 0 10682 100989 100988 2021-02-12T17:06:27Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki niyazu'/niyadu'[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] (kamu nu hulam:部落) nuamisan nu Maibul ku Kuhkuh a niyazu'. 瑞穗鄉在馬立雲部落的北邊。 === payniyazu' === (kamu nu hulam:各個部落) payniyazu' sa izau amin ku tumuk. 各個部落都有部落領袖。 === niyaniyazu' === (kamu nu hulam:每個部落) caay ka lecad ku lisin nu niyaniyazu'. 每個部落的習俗都不同。 === niyazu'ay === (kamu nu hulam:部落的) kasasukapah tu i niyazu'ay a tademaw. 要與部落的族人和睦相處。 === sakiniyazu' === (kamu nu hulam:部落v atekakay ku balucu' ni Taymu tu sakiniyazu' a kakawaw. Taymu 對地方事務很固執。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu sakizaya: niyazu' https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm [[kakuniza:Sayan Tiway Sayuen]] 85qvuzzx077kc8mvyqp1q5a3q808mx0 bulad 0 10683 128200 128162 2022-04-03T10:24:14Z Kwamikagami 2045 wikitext text/x-wiki [[file:FullMoon2010.jpg|thumb|Bulad]] [[file:Moon symbol (planetary color).svg|48px|☾]] mahiza u '''bulad''' (kamu nu hulam:月亮、月份; patis: [[file:Moon decrescent symbol (fixed width).svg|20px|☾]]) ku kalaw ni [[Panay]] Panay 的眼睛像月亮 [[kakuniza:LamiHung]] c2ccjo3ok4jkswt2tq356h1eddoeadg kawaw 0 10684 101475 101451 2021-02-21T08:42:43Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki === kamu nu hulam:工作,事情 === * kawaw nu luma' 家事 == tinaku a kamu == # kawaw 工作 #*u canan ku kawaw niza? 他是做什麼工作的? # kakawaw kakawaw 工作;事情 #*u kakawaw tu niza kuyza. (那已經成為他的工作) #*maliyuh tu kakawaw sizuma sa misakamu. (不了解還亂講話) == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294476.htm 原住民族委員會線上字詞典] * [http://web.klokah.tw/extension/con_practice/index.php?d=43&l=2&view=dialogue 族語E樂園撒奇萊雅語 kawaw] 39g28atupgfquffgnzu9c2z5ikbvrid ngangan 0 10685 99998 2021-01-31T14:15:11Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:名字) cima ku ngangan nu misu? 請問你的名字?" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:名字) cima ku ngangan nu misu? 請問你的名字? 6uob9azd73v4vv2p7pqw9p0u5ppz97n malebu 0 10686 100000 2021-01-31T14:17:25Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:千) cacay a malebut. 一千。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:千) cacay a malebut. 一千。 okka4ax722iuvmqn349j83afbuzeeec kapah 0 10687 100845 100844 2021-02-10T11:50:21Z Kilang.yiyang 1477 /* sasukapah 和好 */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:好,很好) kapah ku balucu' niya tademaw. 那個人的心地很善良。 === malakapah 英俊 === malakapah ku saacawaan nu maku. 我的結婚對象很英俊。 === malakapahay 英俊的 === malakapahay kiya wawa ni Sinay i Maibul. Sinay 的兒子是馬立雲部落裡最帥的。 === masakapah 年輕 === masakapah henay ku uzip ni Mayaw. Mayaw 還年輕。 === masakapahay 年輕人 === tanektek ku uzip nu masakapahay. 年輕人的身體健壯。 === masasukapah 和好 === masasukapah tu kiya belaw. 鄰居們已經和好了。 === nikakapah 好的 === mainal kaku tu nikakapah nu kauzip niza. 我好羨慕他過優渥的生活。 === sakakapah 使……好的 === u nebak sa sakakapah nu langaw nu nipalumaan. 做畦使作物生長的好。 === sakapahay 最好的 === u sakapahay a bila' nu da'dec sa u papaung. papaung是最好的檳榔葉。 === sakapahen 去……好 === sakapahen ku pibanaw tu kaysing. 洗碗務必洗乾淨。 === sasukapah 和好 === i baluhay henay a sasukapah kuheni. 他們倆和好如初了。 === sinakapahan 好轉 === naimelang kaku sinakapahan tu ayza. 我的病已經有一些起色。 === kakapah 很好 === zeket ku nipalumaan caay kakapah ku langaw. 植物種植密集會長得不好。 === kapahay 美好的 === kapahay a demiad ayza. 今天美好的一天。 === kapahen 端正 === kapahen ku wayway nu micudaday. 學生的行為要端正。 24oqseqglv4wnb7eqe2769i9wdtpfeq malawpes 0 10688 100004 2021-01-31T14:22:13Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:已消失) malawpes tu kuya wacah i umah. 田中的煙已消失了。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:已消失) malawpes tu kuya wacah i umah. 田中的煙已消失了。 52vj61t07ddjo4avk2ifn2z9gyrjf76 haymaw 0 10689 100006 2021-01-31T14:23:52Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:慢慢的、漸漸的) haymaw sa ku culil nu kacumuli. 蝸牛走的很慢。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:慢慢的、漸漸的) haymaw sa ku culil nu kacumuli. 蝸牛走的很慢。 31e2ge86zvnqal8fpt2r891h1yuky4s laylay 0 10690 100008 2021-01-31T14:32:41Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:歷史淵源;順序;來龍去脈) sakapahen ku laylay nu kalukawaw. 作任何事情都要有順序的觀念。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:歷史淵源;順序;來龍去脈) sakapahen ku laylay nu kalukawaw. 作任何事情都要有順序的觀念。 neoni7p89535tkctvkfhx04hhtg6jhp pacici 0 10691 100011 2021-01-31T14:42:42Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:強迫) anu mabecul tu amana pacici a mukan. 如果吃飽了不要強迫自己繼續吃。 amana pacici pakan tu wawa. 不要強迫餵小…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:強迫) anu mabecul tu amana pacici a mukan. 如果吃飽了不要強迫自己繼續吃。 amana pacici pakan tu wawa. 不要強迫餵小孩吃東西。 t18kxnteeq8s1b9hfskoqb7jadg3xif kanatal 0 10692 100013 2021-01-31T14:45:32Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:陸地、島、國家、國土、土地、地域、地區)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:陸地、島、國家、國土、土地、地域、地區) r8vnd9cpvh2d3kq5k61430birh0bpsq patideng 0 10693 100753 100015 2021-02-09T03:09:19Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:建立,使站立) patideng/patizeng patizeng tu malebekay a paza' ci Tuku. Tuku去扶正倒下的香蕉樹。 === tizeng 站 === tizeng amanakasa i panan. 不要一直站在門口。 === patizeng 使之站立 === patizeng tu malebekay a paza' ci Tuku. Tuku去扶正倒下的香蕉樹。 === pitizeng 要站立 === makaazih tu tayniay a tademaw pitizeng mimetmet tu lima! 看見來的人要起身握手! === mapatizeng 建立 === mapatizeng tu ku luma' nu misu Panay. Panay你的房子蓋好了。 === mutizeng 站立 === ayaw nu saupu mutizeng ku katuuday. 大家在開會前先起立。 === tizenga 請站立 === tizenga kisu a papelu i nuayawan nu katuuday. 請站在大眾前演說。 === nipatizeng 建立 === kiya hizaen ku nipatizeng tu tektek? 為什麼要這樣立柱子? === nipatizengan 所建立的地方 === u nipatizengan nu maku a luma' kuyni. 這是我建立起來的房子。 === nitizeng 站姿 === matihuway ku nitizeng ni Batu. Batu的站姿歪斜。 s47tggfozxgbdefj7zh7com6abf0aqt debungan 0 10694 100760 100017 2021-02-09T03:55:53Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:征服) === debung 不請自來 === debung sa tayni tu kasaupuwan kiya tademaw. 那人不請自來到我們當中。 === midebung 入侵 === midebung ci Kacaw tu ada. Kacaw 攻敵人的營房。 blxedye5cpad9qe4f3u0j8723euy8yn malimad 0 10695 100019 2021-01-31T14:55:12Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:被遷移;被搬) malimad tuway kiya padekuwan. 那家醫院已遷移了。 malimad tu kaku i Linahem. 我已經搬家到力拿恆部落…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:被遷移;被搬) malimad tuway kiya padekuwan. 那家醫院已遷移了。 malimad tu kaku i Linahem. 我已經搬家到力拿恆部落了。 matenes tu malimad ci Tubah ta Pusung. Tubah搬到臺東很久了。 1v83d5ar5cxkeernmyg5atdackr39at mikilulay 0 10696 100021 2021-01-31T14:57:18Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:跟)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:跟) kkf70cz7mwmzt6ils714utdr4eueui9 kakitidaan 0 10697 100024 2021-01-31T15:01:15Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:空間)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:空間) igdx0923rw8yxx67v8j5q4e9s93o8cg lingatu 0 10698 100026 2021-01-31T15:04:20Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:起因;開始) lingatu sahenay ayza. 現在才剛開始。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:起因;開始) lingatu sahenay ayza. 現在才剛開始。 js7ikkwzqdexxu10g6dfxa12ez906ik patay 0 10699 100936 100935 2021-02-11T20:41:17Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:死亡) izaw mamin ku patay nu tademaw. 人都會死亡。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295479.htm mapatay] === (kamu nu hulam:死;過世) mapatay ku sizi i buyu'. 羊死在山上。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295480.htm mapatayay] === (kamu nu hulam:死的;過世的) u nani' ku mapatayay. 死掉的是貓。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295481.htm mipatay] === (kamu nu hulam:使之致死) sizuma amanakasa mipatay tu kaketi i umah. 不要隨便打死田間的蜜蜂。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299734.htm sakapatay] === (kamu nu hulam:死因) siatilad nu izang ku punu' sakapatay niza. 他的死因是腦部有血塊。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295478.htm kinapatay] === (kamu nu hulam:自殺) amana ka kinapatay kita. 不要輕易自殺。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu sakizaya: [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292123.htm patay] gz2a7bkpb18rplxyv3gwmua5l57bfn6 tabakiay 0 10700 100705 100034 2021-02-08T06:11:22Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:大的) tabakiay aadupen ku zu. 象是大的動物。 tabakiay ku bili sa utiih misakakawaw. 大肚子做事不方便。 == tabaki 長大 == tabakiay aadupen ku zu. 象是大的動物。 tabakiay ku bili sa utiih misakakawaw. 大肚子做事不方便。 == tabakiay 大的 == tabakiay aadupen ku zu. 象是大的動物。 tabakiay ku bili sa utiih misakakawaw. 大肚子做事不方便。 == tabakibaki 都很大 == tabakibaki ku nipalumaan ni Tana a ciyak. Tana 種的西瓜都長的很大。 == tabakiyan 比較大 == ki tabakiyan nu palang ku alebis. 老鷹比大冠鳩大。 == tabakiyay 大的 == tabakiyay adiyuc sa mibituwad tu luma'. 大旋風會吹走房屋。 == tatabaki 很大 == tatabaki ku heci nina kuwawi. 龍眼的果實長的很大粒。 == nikatabaki 大的 == ma'kek kaku tu nikatabaki nu isu'. 我對鯨魚的龐大感到不可思議。 == satabakiay 最大的 == satabakiay ku uzip niza. 他的身材是最大的。 == satabakiyay 最大的 == i satabakiyay ku wawa nu maku micudad. 我兒子在最高學府讀書。 == kitabakian 比較大 == kitabakian nu atimla ku ulesap. 跳蚤比ulesap大隻。 7c3s7rjx2hmdbkl3n7mwig44htzn3um malebut 0 10701 100037 2021-02-01T01:07:10Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:千) cacay a malebut ku aca nu cacay a demiad nu maku. 我一天的工資是一千元。 cacay a malebut. 一千。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:千) cacay a malebut ku aca nu cacay a demiad nu maku. 我一天的工資是一千元。 cacay a malebut. 一千。 44n6sxwiu3131z03ovjsrknswcjj6go adidi'ay 0 10702 100044 2021-02-01T01:12:42Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:小的) u adidi'ay ku kanamuhan aku a kazizeng. 我喜歡小車。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:小的) u adidi'ay ku kanamuhan aku a kazizeng. 我喜歡小車。 a609j8r90pjr3o3kxa4621cy6c5ktlp lami' 0 10703 100057 100047 2021-02-01T01:29:35Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:菜) u canan ku lami' ita? u canan ku lami' ita? 我們要吃什麼菜? yadah ku lami' i palami'an. yadah ku lami' i palami'an. 菜園裡很多菜。 lalami'an 農作物 07b21jyc0nnc5ks112iu2pyv451rxkr kanen 0 10704 100056 100053 2021-02-01T01:29:07Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:吃了) kanan nu nani' kiya buting. kanan nu nani' kiya buting. 魚被貓吃了。 1g48smy0kk4tzeut8auft307au70r6t matineng 0 10705 100062 2021-02-01T01:47:00Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:知道、了解、熟悉) matineng ku ungay mikalic tu kilang. 猴子很會爬樹。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:知道、了解、熟悉) matineng ku ungay mikalic tu kilang. 猴子很會爬樹。 kvlvxnzxk0tpwhiv5ntog5wfsevre2g limulak 0 10706 100772 100064 2021-02-09T05:48:18Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:高興) limulak ku balucu' nu katuuday. 大家的心裡都高興。 === malimulak 很高興 === malimulak kaku siacawa ku wawa ni Benel. 我很高興Benel的孩子結婚了。 === tadalimulak 非常高興 === tadalimulak ku balucu' a makaazih i tamuwanan. 非常高興見到你們。 === limulakay 快樂的 === limulakay a niyazu' kiya Maimul. 馬立雲部落是個快樂的部落。 === limulaken 要喜樂(命令) === limulaken nu mita i nuayawan nu pabaway Di'tu! 我們在上帝面前要喜樂! === kalimulakan 歡樂的 === u kalalikidan a demiad sa kalimulakan nu niyazu'. 部落在豐年祭的日子是很歡樂的。 niqtatt6tmkgucgwx83lbg4tuletlwn sumenahay 0 10707 100119 2021-02-01T15:19:07Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:紅色) sumanahay ku tupel nu maku. sumanahay ku tupel nu maku.  我的帽子是紅色的。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:紅色) sumanahay ku tupel nu maku. sumanahay ku tupel nu maku.  我的帽子是紅色的。 l8ao7cax3in1mvtpzu9bs9dw2s2lzgu sumanahay 0 10708 101849 101848 2021-02-26T08:58:47Z Yiyang.sayuen 1495 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki sulit nu hulam:紅色 == tinaku a kamu == # sumanahay 紅色 #* sumanahay ku tupel nu maku. 我的帽子是紅色的。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292372.htm 原住民族語言線上詞典] rb74rlfh5zj0vyq60nlpxd7dtrnbkq9 sangelacay 0 10709 100123 2021-02-01T15:22:26Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:白色) salengacay a zikuc kalamkam mauning. 白色的衣服容易髒。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:白色) salengacay a zikuc kalamkam mauning. 白色的衣服容易髒。 7ezxbqjplh30tofvtr2joli7p0x7cas salengacay 0 10710 101670 101669 2021-02-23T14:48:17Z Yiyang.sayion 74 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:白色 == '''tinaku a kamu''' == * salengacay 白色 *# salengacay a zikuc kalamkam mauning. 白色的衣服容易髒。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292243.htm 原住民族委員會線上字詞典] q3kgqnpbyv2v40av4wk33cq1722r4fi lumeni'ay 0 10711 100127 2021-02-01T15:25:30Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:黑色的) manamuh kaku tu lumeni'ay a zikuc. manamuh kaku tu lumeni'ay a zikuc. 我很喜歡黑色的衣服。 u lumeni'ay a calaped. u lu…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:黑色的) manamuh kaku tu lumeni'ay a zikuc. manamuh kaku tu lumeni'ay a zikuc. 我很喜歡黑色的衣服。 u lumeni'ay a calaped. u lumeni'ay a calaped. 是黑色的褲子。 oncgt6zmm4hibfap5kyqcgjrr4y0rhp sumilaway 0 10712 100129 2021-02-01T15:27:29Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:藍色) kapah ku demiad sumilaway ku tapuku. kapah ku demiad sumilaway ku tapuku. 好天氣天空是藍色的。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:藍色) kapah ku demiad sumilaway ku tapuku. kapah ku demiad sumilaway ku tapuku. 好天氣天空是藍色的。 dt7y2so2x3cgyjfngv5hpe49d8cga9v timul 0 10713 102006 100784 2021-03-02T01:00:18Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:南 == tinaku a kamu == * timul 南 *# i cuwa kisu misakakawaw? i timul kaku misakakawaw. 你在哪裡工作?我在南部工作。 * makatimul 南邊 *# makatimul tu ku Pintung. 屏東在最南邊。 * makatimulay 最南方的 *# makatimulay ku niyazu' nu Silamitay nu Kalingku. 富里鄉豐南村位在花蓮縣的最南邊。 * makatimulay 從南方來的 *# makatimulay ci Pasang tayni. Pasang是從南方來的。 * tatimul 往南 *# tatimul ku culil nu niyam. 我們朝南的方向走。 * tatimulen 向北方 *# tatimulen henay ku culil mahica? 我們朝向南方走如何? * timulay 南方的 *# timulay ku acawa nu maku. 我的另一半是南部人。 * nutimulan 南方 *# i nutimulan akuti'ay ku bali. 南邊有焚風。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292589.htm 原住民族語言線上詞典] 4oisfpl0tozlgfe2kvi8i1j7t9fdb3y landaway 0 10714 101838 101837 2021-02-26T08:54:09Z Yiyang.sayuen 1495 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki sulit nu hulam:綠色的 == tinaku a kamu == # landaway 綠色的 #* u langdaway ku tupel niya saydang. 老師帶綠色的帽子。 #* namakalat nu langdaway bawu kaku. 我被青竹絲咬過。 #* u langdaway ku zikuc atu calaped nu maku ayza. 我今天穿綠色的上衣和綠色的長褲。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294765.htm 原住民族語言線上詞典] d6sb34oggmxu1w9pw2yxryf2q2wlfep takuliyaway 0 10715 100138 2021-02-01T15:38:58Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:黃色的) takuliyaway ku banges nu ci imelangay tu atay. 患有肝病的人皮膚泛黃。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:黃色的) takuliyaway ku banges nu ci imelangay tu atay. 患有肝病的人皮膚泛黃。 rhx87tzgclmx3t65tav2nhg9sddwyk6 binacadan 0 10716 100944 100141 2021-02-11T21:08:50Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:族群) yadah ku kasasizumazuma nu binacadan. 很多不同的族群。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu Sakizaya: [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291042.htm binacadan] i0u0cqkrgwt5xop4yehxvc0iac6dlwx yadah 0 10717 101088 100144 2021-02-15T04:45:47Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:很多) yadah ku tademaw tayni miazih tu lalikid. 有很多人來觀賞豐年祭。 caay ka yadah ku asu'ay a lami' i luma'. 家裡很少有好吃的菜。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292767.htm] lsfn06t5kvcll45xzoij6uvv6ryajcf biyaw 0 10718 100146 2021-02-02T00:52:29Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:鄰居) pakalat kina bayi tu biyawbiyaw. 這老太婆對鄰居惡意中傷。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:鄰居) pakalat kina bayi tu biyawbiyaw. 這老太婆對鄰居惡意中傷。 fyvhywzkfbtxg13oeo9zpzjr7psqgia likecu 0 10719 102026 102025 2021-03-02T08:57:25Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:窄、緊 == tinaku a kamu == likecu 窄、緊 kizemu tu kaku sa, likecu tu ku zikuc aku. 因為我胖了,我的衣服都變緊了。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm 原住民族語言線上詞典] qq9gqmt1ha7x6u5folk9lgg4ih5yi7k langdaway 0 10720 100154 2021-02-02T04:40:30Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:綠色的) u langdaway ku tupel niya saydang. u langdaway ku tupel niya saydang. 老師帶綠色的帽子。 namakalat nu langdaway bawu ka…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:綠色的) u langdaway ku tupel niya saydang. u langdaway ku tupel niya saydang. 老師帶綠色的帽子。 namakalat nu langdaway bawu kaku. namakalat nu langdaway bawu kaku. 我被青竹絲咬過。 u langdaway ku zikuc atu calaped nu maku ayza. u langdaway ku zikuc atu calaped nu maku ayza. 我今天穿綠色的上衣和綠色的長褲。 j9ff1kzdyelovycn59e86fu93wp5pa4 malawlaw 0 10721 105378 100156 2021-04-02T04:11:40Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:心急如焚) malawlaw nu heni kami a mapulung. 我們都被他們吵到。 qw12cx03ty67xfmoosusg68gjqyq2ho labang 0 10722 100160 2021-02-02T08:46:27Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:客人) culaculal sa ku labang nu maku. 我的客人接踵而來。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:客人) culaculal sa ku labang nu maku. 我的客人接踵而來。 qo3i6s7cl3dbg38h48jlkrad66t25vp tanaya’ 0 10723 100941 100939 2021-02-11T21:01:35Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:長) tanaya' ku labi nu kasienawan. 冬天的夜晚很長。 === tadatanaya' [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299903.htm] === (kamu nu hulam:太長) tadatanaya' kuna satelec. 這皮帶特別長。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295874.htm tanaya'ay] === (kamu nu hulam:長的) tanaya'ay a culay malatawataw. 長的竹竿成為曬衣竿。 manamuh kaku tu tanaya'ay ku sapelek a tatayna. 我喜歡睫毛長的女生。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu Sakizaya: tanaya'[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292455.htm] 361ktody8lp599ifypqrguvqt3q1rt3 ahebal 0 10724 111851 111850 2021-05-28T01:58:40Z Sayang Sayuen 1729 /* u zuma a kamu */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a kamu === * u kamu nu Hulam:很寬,寬的 * u kamu nu Amilika:very wide, wide * u kamu nu Zipun:非常に広い,ワイド == tinaku a kamu == # ahebal 很寬,寬的 #* ahebal ku nipalumaan ni Panay tu kilang. Panay 種的樹很寬。 # ahebalay 很寬 #* mita a zazan ku ahebalay. 我們的路比較寬。 # nikaahbal 很寬廣的 #* 'kek sa kaku miazih tu nikaahbal nu bayu. 我訝異海的一望無際。 # saahebalay 最廣闊的 #* nu maku kiza saahebalay a umah. 最廣闊的那一片就是我的土地。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291972.htm 原住民族委員會線上字詞典] i1ojgkxpftha38yea7h9p5oj3p8dnba mazeket 0 10725 100174 2021-02-02T09:49:21Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:作物長得很密集) mazeket ku nipalumaan ina aku tu kubkub. 我媽媽種植的玉米太密集了。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:作物長得很密集) mazeket ku nipalumaan ina aku tu kubkub. 我媽媽種植的玉米太密集了。 hw184awdxnz5kkv1hvawcs8cggott6b maketun 0 10726 100176 2021-02-02T09:51:59Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:被切斷) maketun ku lima ni Umin i pisakakawawan. maketun ku lima ni Umin i pisakakawawan. Umin 在公司 用斷了手。 katalawan maket…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:被切斷) maketun ku lima ni Umin i pisakakawawan. maketun ku lima ni Umin i pisakakawawan. Umin 在公司 用斷了手。 katalawan maketun ku zazan nu silamalay. katalawan maketun ku zazan nu silamalay. 鐵軌斷了很危險。 fq1kwvyvmv3aznqlylz67s6dh1wlpw0 adidi' 0 10727 111827 111826 2021-05-27T18:22:48Z Sayang Sayuen 1729 /* masakamuway */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === masakamuway === * adidi' ku nipaluma nu maku tu lami'. 我只種了一些菜。 * anu i batad ku patucekan sa adidi' a maazih. 很遠的目標看起來很小。 === u zuma a kamu === * u kamu nu hulam:小;少;一些 * u kamu nu Amilika:small; less; some * u kamu nu Zipun:小さい;少ない;一部 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] 0ljzvyzdy97p5j24377clpj2tcm5sg3 kalisiw 0 10728 100180 2021-02-02T09:57:27Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:錢;錢的總稱,包括鈔票、銅板) yadah ku kalisiw katineng micuking. 很多錢要懂得存錢。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:錢;錢的總稱,包括鈔票、銅板) yadah ku kalisiw katineng micuking. 很多錢要懂得存錢。 a15khkf0fb1vxcjy7xgdmuwvwa0as8i miliyas 0 10729 101467 101466 2021-02-21T03:43:39Z Taywan.sayion 1489 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:要離開) cayay ka zahkez kaku miliyas tu babalaki. 我不放心要離開長輩。 == tinaku a kamu == # liyas 離開 #*liyas sa tu babalaki ci Amuy. Amuy離開他的長輩。 # piliyasi 遠離 #*piliyasi tu makatalay a cabay! 遠離損友! # malaliyas 分開著 #*malaliyas ku ni'neng nu heni. 他們分開住。 # maliyas 離開了 #*maliyas nu maku ku wawa tu demidemiad mikuli. 我每天離開孩子去上班。 # miliyas 要離開 #*cayay ka zahkez kaku miliyas tu babalaki. 我不放心要離開長輩。 # miliyasay 離開的 #*ya tatama ku miliyasay tiya tataynaan. 是那個男人離開那個女人。 # niliyasan 離開的地方 #*niliyasan nu maku kiya kaitizaan ni Dungi ayza. 我離開Dungi現在住的地方。 # laliyas 分開;分離 #*laliyas sa tu kuheni a tatusa. 他們倆就這樣分開了。 # liyasan 離開了 #*liyasan nu wawa kiya babalaki. 小孩離開了他的爸媽。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291831.htm 原住民族委員會線上字詞典] k3n74ofvdjrfdzbod86z42xmx5zkc6k malucabay 0 10730 100184 2021-02-02T10:04:35Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:成為同伴) malucabay nu maku kisu a misulit tu cudad. malucabay nu maku kisu a misulit tu cudad. 你是我一起寫字的同伴。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:成為同伴) malucabay nu maku kisu a misulit tu cudad. malucabay nu maku kisu a misulit tu cudad. 你是我一起寫字的同伴。 i52d8kidm6i5swnylrr14ga2w4w49s9 ngiha' 0 10731 100216 2021-02-03T00:39:31Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:聲調(音) nima kiya ngiha' hakiya? nima kiya ngiha' hakiya? 那是誰的聲音?" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:聲調(音) nima kiya ngiha' hakiya? nima kiya ngiha' hakiya? 那是誰的聲音? fuz36wvtlhhzaqzpo06022k0l412n61 kaput 0 10732 100769 100218 2021-02-09T05:39:58Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:同伴) === kaput 同伴 === u tatayna amin ku kaput nu maku. 我的同伴都是女生。 === masakaputay 團體 === masakaputay kuheni mapapaliw maluk. 他們的團體在工作上會互相換工。 === sakaput 結伴 === aenem kami masakaput misakuli. 我們六個人結伴去賺錢。 rqw466urn8qq3k426bvrnsy7vh59dns liwliw 0 10733 100980 100975 2021-02-12T16:38:27Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:週遭,周圍) salamadac sa ku liwliw nu luma' ni Taymu. Taymu的家園非常清潔。 liwasak sa ku damud i liwliw niya luma'. 那間家的周遭都是垃圾。 yadah ku damud i liwliw nu luma' nu makasicay. 懶惰的人住家週遭有很多的垃圾。<ref>https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291830.htm</ref> === maliwliw === (kamu nu hulam:環繞) maliwliw nu kilang ku luma' nu maku. 我的家被樹環繞著。 === miliwliw === (kamu nu hulam:巡視) miliwliw ku tumuk miazih tu niyazu'. 部落領袖巡視部落。 === liwliwen === (kamu nu hulam:巡視) liwliwen ku niyazu' miazih. 巡視部落。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == <references /> [[kakuniza:Sayan Tiway Sayuen]] bd0xe06ye32vo593zd7rmtchev1xyyu lasic 0 10734 100222 2021-02-03T00:47:30Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:分派) lasic tu kawaw. 分派工作。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:分派) lasic tu kawaw. 分派工作。 blg0ayyf41x1iife776yzu8a7pc2ig0 tungus 0 10735 101797 100224 2021-02-25T07:56:22Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:屬於 == tinaku a kamu == # tungus 屬於 #* u tungus nu maku kuyni. u tungus nu maku kuyni. 這是我的權益。 #* u tungus niza kiya luma'. u tungus niza kiya luma'. 那個房子是屬於他的。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm 原住民族語言線上詞典] i6ox7h0ghmcf42b0fakmwzahn7du3zq malecaday 0 10736 100226 2021-02-03T00:54:20Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:一樣的) malecaday ku zikuc nu mita. malecaday ku zikuc nu mita. 我們的衣服是一樣的。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:一樣的) malecaday ku zikuc nu mita. malecaday ku zikuc nu mita. 我們的衣服是一樣的。 lzlofmh7o9xwhtd8276hybsp69igtww pahabay 0 10737 100228 2021-02-03T00:58:30Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:養育;餵養) pahabay ci Pucu' tu tulakuk. Pucu'在養雞。 mangelu' pahabay tu wawa. 養孩子很辛苦。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:養育;餵養) pahabay ci Pucu' tu tulakuk. Pucu'在養雞。 mangelu' pahabay tu wawa. 養孩子很辛苦。 4tchczi6bu6z4mtqmlv37esd71nys9t lalaculan 0 10738 100230 2021-02-03T01:00:30Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:容器) u cungal ku lalaculan ni baki tu maacakay a daung. Baki用瓶子裝曬乾的樹豆。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:容器) u cungal ku lalaculan ni baki tu maacakay a daung. Baki用瓶子裝曬乾的樹豆。 fa9wnzyirb7o3yol22xy4gw7c7nrwal bulaw 0 10739 100232 2021-02-03T01:03:14Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "以發動戰爭為手段,實際上以佔有對方的領域、使其迫遷為目的;亦可延伸有遷移之意 bulaw sa ku Hulam tu Sakizaya a tademaw.…" wikitext text/x-wiki 以發動戰爭為手段,實際上以佔有對方的領域、使其迫遷為目的;亦可延伸有遷移之意 bulaw sa ku Hulam tu Sakizaya a tademaw. 清兵就這樣對撒奇萊雅族人戰爭。 a11nsmq6xj83wzgq8ek8a1xl3p6r9ul pitapal 0 10740 100234 2021-02-03T01:05:50Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:去觀察) mahiza ku pitapal nu maku. 我的觀察是這樣。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:去觀察) mahiza ku pitapal nu maku. 我的觀察是這樣。 h5cg4g5zfj4csuwyx9qlj7puw36axmx cumud 0 10741 100236 2021-02-03T01:09:03Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:入;進) cumud tu baluhay luma'. 入新房。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:入;進) cumud tu baluhay luma'. 入新房。 sttcg0hbx7ntmaueecfwbuum7ognwh5 micuzuh 0 10742 100238 2021-02-03T01:54:12Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:在推) micuzuh tu kelakela' ci Kulas. micuzuh tu kelakela' ci Kulas. Kulas 在推牛車。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:在推) micuzuh tu kelakela' ci Kulas. micuzuh tu kelakela' ci Kulas. Kulas 在推牛車。 4nj0f4yzpy2q4jqc6lw6ew7pjzybytb hungti 0 10743 100240 2021-02-03T02:01:08Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:皇帝) sumamad sa u hungti ku mikuwanay tu binawlan. 古時候,皇帝 是統治人民的。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:皇帝) sumamad sa u hungti ku mikuwanay tu binawlan. 古時候,皇帝 是統治人民的。 9487e9tfm442qo522nkzat77pyj5830 mukan 0 10744 100242 2021-02-03T02:12:26Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:吃) manamuh mukan tu paza' ku ungay. 猴子愛吃香蕉。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:吃) manamuh mukan tu paza' ku ungay. 猴子愛吃香蕉。 eqrupzf9f9o2fyqpoy7mxl0lf12wmch maazih 0 10745 100244 2021-02-03T02:15:36Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:看到) maazih tu. 已經看到了。 nayi' henay maazih ayza. 現在還沒看到。 maazih nu maku ku ni kasangulan nu bihid ni Panay.…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:看到) maazih tu. 已經看到了。 nayi' henay maazih ayza. 現在還沒看到。 maazih nu maku ku ni kasangulan nu bihid ni Panay. 我看到 Panay 的臉頰原來是這樣的漂亮。 maazih nu maku ci Bineng misataling i laku. 我看見 Bineng 在水田鋤田埂的草。 9ot3zn8nstpzufbh9g1fnwrnnkf9gkh milakuit 0 10746 100246 2021-02-03T02:21:32Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:橫越、跨越) 我想要橫越那條河 maydih kaku milakuit tuiya alangahay." wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:橫越、跨越) 我想要橫越那條河 maydih kaku milakuit tuiya alangahay. lw0ksvi4uw3cun64c6rzwiq9vuj7b2p dada’ 0 10747 100248 2021-02-03T02:24:29Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:只有) ahicanaca, nayi’ ku hemay itini, u walay dada’. 抱歉,這裡沒有飯,只有麵。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:只有) ahicanaca, nayi’ ku hemay itini, u walay dada’. 抱歉,這裡沒有飯,只有麵。 ho0pnnyultadpdal7hdytatx21sq2xh zakep 0 10748 100250 2021-02-03T02:29:26Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:抓) zakep tu papacuken tulakuk. 抓雞來殺。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:抓) zakep tu papacuken tulakuk. 抓雞來殺。 kw3uinjeygtykrscn42xyikqbjro30p masapaputay kapulungay a kanatal 0 10749 100252 2021-02-03T02:36:32Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:共和國)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:共和國) 5t1zskt4h64wsamf9da5ln7g3obzq2p telek 0 10750 100255 2021-02-03T02:48:50Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:直) telek sa ku nianip ni Angah. Angah插的秧很直。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:直) telek sa ku nianip ni Angah. Angah插的秧很直。 1fsyun155g604n7s8ajno08azk5wvdc tizeng 0 10751 101575 101574 2021-02-22T04:46:14Z Yiyang.sayion 74 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:站 == '''tinaku a kamu''' == # tizeng 站 #* tizeng amanakasa i panan. 不要一直站在門口。 # patizeng 使之站立 #* patizeng tu malebekay a paza' ci Tuku. Tuku去扶正倒下的香蕉樹。 # pitizeng 要站立 #* makaazih tu tayniay a tademaw pitizeng mimetmet tu lima! 看見來的人要起身握手! # mapatizeng 建立 #* mapatizeng tu ku luma' nu misu Panay. Panay你的房子蓋好了。 # mutizeng 站立 #* ayaw nu saupu mutizeng ku katuuday. 大家在開會前先起立。 # tizenga 請站立 #* tizenga kisu a papelu i nuayawan nu katuuday. 請站在大眾前演說。 # nipatizeng 建立 #* kiya hizaen ku nipatizeng tu tektek? 為什麼要這樣立柱子? # nipatizengan 所建立的地方 #* u nipatizengan nu maku a luma' kuyni. 這是我建立起來的房子。 # nitizeng 站姿 #* matihuway ku nitizeng ni Batu. Batu的站姿歪斜。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296124.htm 原住民族委員會線上字詞典] l7qmloflk4hh6nlj3e15b22208fqph3 zazan 0 10752 101050 101049 2021-02-14T04:55:05Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:路) la'cus culilen ku zazan. 路不好走。 === pazazan === (kamu nu hulam:開路) cima ku pazazan sananay i tisuwan? 誰叫你開路的? === sizazan === (kamu nu hulam:有路) kiya sizazan inutebanan nu umah? 田中央爲何有條路? === zazanay === (kamu nu hulam:路) malebek nu baliyus ku kilang nu i zazanay. 路上的樹被颱風吹倒了。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 zazan。[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292784.htm] hf6qxpsax1rw9x0f7sntz64hv2xc09k hulic 0 10753 100262 2021-02-03T03:56:09Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:法律) anu izau ku katinengan nu mita tu hulic sa caay ka samsam nu tau. 若懂得一些法律常識,就不易受騙。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:法律) anu izau ku katinengan nu mita tu hulic sa caay ka samsam nu tau. 若懂得一些法律常識,就不易受騙。 l584i38w5mhfwqnli65bgn0sf8vi589 kalah 0 10754 100266 2021-02-03T07:50:02Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:急迫) kalah sa ci Kacaw a malabi. Kacaw 很急著要吃晚飯。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:急迫) kalah sa ci Kacaw a malabi. Kacaw 很急著要吃晚飯。 alt9uwlmbndazwydh0yz92jtxo46fiv duduc 0 10755 100273 2021-02-03T08:18:50Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:順著)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:順著) 2i2px4xzl9p6v8pi8pmsjybe7mtztm5 telecilal 0 10756 100275 2021-02-03T08:35:41Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:赤道)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:赤道) 9fq8egjbz5fl5ouiihiblvdsen6jmdj mapulung 0 10757 100281 2021-02-03T15:29:44Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:一起;總共) u laluma'an kami a mapulung. 我們都是親戚。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:一起;總共) u laluma'an kami a mapulung. 我們都是親戚。 j5j7bc98f0ytlb6mvkr1jgapa3y269r akuti’ 0 10758 111905 111904 2021-05-28T02:18:52Z Sayang Sayuen 1729 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == * u kamu nu Hulam:熱 * u kamu nu Amilika:hot * u kamu nu Zipun:熱 == tinaku a kamu == # akuti’ 熱 #* akuti' a tebingen ku tangah nu imelangay. 病人的頭摸起來熱熱的。 # paakuti' 保暖 #* paakuti' ku ngizu ni bayi tu uzip nu maku. 奶奶的火爐讓我身體很保暖。 # paakuti'ay 使之暖和的 #* u lamal ku paakuti'ay tu lalabu nu luma'. 在家裡用火來取暖。 # paakuti'en 去熱 #* paakuti'en ku cacucuwan nu wawa! 去把小孩要喝的那瓶牛奶加熱! # saakuti'ay 最熱的;最燙的 #* mabeluh nu saakuti'ay a nanum kaku. 我被最燙的水燙傷。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290801.htm 原住民族語言線上詞典] md7d17p2yfuvg7fct2y53v4jbnrcnki talakaw 0 10759 100285 2021-02-03T15:41:45Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:高) talakaw ci ina isu haw? 你媽媽很高嗎?" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:高) talakaw ci ina isu haw? 你媽媽很高嗎? 8s70mutfskmfpkw703yjolk8xx6m9j4 lecad 0 10760 100756 100287 2021-02-09T03:27:28Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:一樣) lecad sa kamu u calkakaan. 你們就像兄弟一樣。 === palecaden 使之相同 === palecaden nu mita ku kakawaw! 我們要作一樣的工作! === malecad 一樣 === malecad ku pilecuhan nu maku aci Sabak. 我的生日跟Sabak同一天。 === malecaday 一樣的 === malecaday ku zikuc nu mita. 我們的衣服是一樣的。 === milecad 很像 === milecad ku pisanga' nu maku tu nu tau. 我作的跟別人一樣。 === lecaden 要一樣 === lecaden nu mita ku dadiw. 我們唱一樣的歌。 4q7lyg0ctuk8mmjxxnw4s75s8xpaiok telung 0 10761 101820 101819 2021-02-26T08:44:38Z Yiyang.sayuen 1495 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki sulit nu hulam:當中 == tinaku a kamu == # telung 當中 #* i telung ci Kacaw miasik ayza. Kacaw正在掃地中。 #* i telung. 正在。 #* i telung henay. 還在。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292544.htm 原住民族語言線上詞典] odd2cailar97ylxxt7etbg6knub3ges hata 0 10762 100291 2021-02-03T15:48:31Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:旗子) kapah azihen kiya hata. 那幅旗子很好看。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:旗子) kapah azihen kiya hata. 那幅旗子很好看。 i6j8w1dprvdw9ufnskurih31tyegiz5 sahatiniay 0 10763 100293 2021-02-03T15:50:33Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:一部份)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:一部份) 1z1tkzcuii3v0tusxithajgh2xyap94 sumad 0 10764 101489 101488 2021-02-21T08:57:18Z Taywan.sayion 1489 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki === kamu nu hulam:改變 === sumad hantu ku wayway isu. 你的行為該改變了。 == '''tinaku a kamu''' == # masumad 被改變 azihen ci Maniw masumad tu ku wayway. Maniw的行為看起來不一樣了。 #nikasumad 轉變 kapah ku nikasumad niza. 他的轉變很好。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] i2llhtrycynrfzl7alszgxifarf71yn kenis 0 10765 102008 102007 2021-03-02T01:02:33Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:界線,鱗片 Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a [[kenis]] hekal a lala pakala tu 15%. 吉安鄉山地面積佔15% 769liirvs5z401codz8jpsukzm4ct1q masatezep 0 10766 100302 2021-02-03T16:05:08Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:停止)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:停止) 50aq10b82mwuw403ptq6aq6g57n7161 zikuzan 0 10767 100304 2021-02-03T16:08:02Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:後面;之後) nu zikuzan nu lima' ku buyu'. nu zikuzan nu lima' ku buyu'.  家的後面是山。 nu zikuzan nu lima' masanek ku cilis.…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:後面;之後) nu zikuzan nu lima' ku buyu'. nu zikuzan nu lima' ku buyu'.  家的後面是山。 nu zikuzan nu lima' masanek ku cilis. nu zikuzan nu lima' masanek ku cilis.  家後面的水溝很臭。 etcj5e6ww366510ozfpam27w16k5d5h adiping 0 10768 111830 111829 2021-05-27T18:30:58Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === * u kamu nu Hulam:肉冠 * u kamu nu Amilika:meat crown * u kamu nu Zipun:ミートクラウン === masakamuway === * adiping nu gaciw kuni. 這是鵝冠。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] f21khqs61s27ki8sg1byjahvbgcg93p tahkal 0 10769 100721 100309 2021-02-08T07:58:44Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:出來) Anu baliyusan, tahekal amin ku ’ulang atu tuda. 如果有颱風來,有很多的蝦子和鰻魚出來。 == tahekal 出來 == nanu makayza i wali tahekal kiya cilal. 太陽是從東方出來的。 pulungen nu mita pahanhan a tahekal. 我們集體請假外出。 == hekal 外面 == maudad i hekal. 外面在下雨。 == atahekal 外面 == makabasu kaku atahekal midang. 我搭巴士出去玩。 == patahekal 拿出來 == patahekal tu kalisiw sapicakay tu kuhi. 把錢拿出來買咖啡。 == patahekalay 拿出來的 == ci Imi ku patahekalay tu kalisiw. 是 Imi 出錢的。 == patahekalen 要拿出來 == patahekalen ku asu'ay a heci nu kilang! 要端出來好吃的水果! patahekalen kiya asu'ay kakanen! 要端出來好吃的東西! patahekalen niza ku pada mipawali! 他把棉被拿出來曬! == tahekal 出來 == nanu makayza i wali tahekal kiya cilal. 太陽是從東方出來的。 pulungen nu mita pahanhan a tahekal. 我們集體請假外出。 == nuhekal 外面的 == nuhekal a satabu kina dawa. 這個布是用在外皮。 == nuhekalan 外面用的 == nuhekalan ku kebutulay a zikuc i kasienawan. 厚的衣服在冬天可以做為外套。 == nuhekalan 表面功夫 == amana kau nuhekalan dada' ku pisakakawaw. 作任何事,別只作表面功夫。 == sakihekal 外面的 == caluken ku sakihekal a zikuc! 把外套穿上! == sapatahekal 要拿出來的 == pinaenta ku sapatahekal tu nubu i cinizaan? 我們要包多少禮金給他? == katahekal 出來 == katahekal miazih tu bunac. 出來看星星。 == katahekalan 出口 == katahekalan kina zazan a tayza i umah. 這個是去園裡的出口處。 120t7kww1evni1qw4q74n1ohiz0ujqn mitena’ 0 10770 100311 2021-02-04T05:45:54Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:在阻擋) mitena' ku kapah tu la'cusay a tademaw. 青年防止壞人來。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:在阻擋) mitena' ku kapah tu la'cusay a tademaw. 青年防止壞人來。 ibfpct3z7y0hpddmqbao9aca8kvae3o hikuki 0 10771 100313 2021-02-04T05:51:52Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:飛機) mikacaw tu hikuki tayza i Lipun. 搭乘飛機去日本。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:飛機) mikacaw tu hikuki tayza i Lipun. 搭乘飛機去日本。 jjqi1tr9hpjzhvhxpzidvbmt2rgt5xr kalamkam 0 10772 100315 2021-02-04T06:01:38Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:快) pihaymawi!anu kalamkam sa tadu tabihkud tu ba'tu. 小心!如果走太快會踢到石頭。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:快) pihaymawi!anu kalamkam sa tadu tabihkud tu ba'tu. 小心!如果走太快會踢到石頭。 i8ok39x7oxhohrbh24p75uwf9b40jlt pasubana' 0 10773 100318 2021-02-04T08:43:14Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:教學) pasubana' ci Amu misanga' tu pubu. Amu教製作魚筌。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:教學) pasubana' ci Amu misanga' tu pubu. Amu教製作魚筌。 80g8wwjeczevpo7r11er8vtsgwmdpl4 mademec 0 10774 100342 2021-02-04T10:55:37Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:輸了) namadademec kami aci Panay sa mademec kaku. 我今年輸了。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:輸了) namadademec kami aci Panay sa mademec kaku. 我今年輸了。 sev8bi27mkbe97bhm2xty6ip9t51pjp sulit 0 10775 100344 2021-02-04T10:59:36Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:寫) sulit tu sasuliten 寫作業。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:寫) sulit tu sasuliten 寫作業。 69q82qn5hdhn9nxd3jh2xrzdhr7y6ps liyas 0 10776 100346 2021-02-04T11:03:27Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:離開) liyas sa tu babalaki ci Amuy. Amuy離開他的長輩。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:離開) liyas sa tu babalaki ci Amuy. Amuy離開他的長輩。 sm6dtwzmz2qsxg3cwgo3qskb618gwv7 sulul 0 10777 100348 2021-02-04T11:06:35Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:同意) sulul han kuheni. 就同意他們。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:同意) sulul han kuheni. 就同意他們。 gl10iawv4g3uiexzcjs9c6484ik41ba taneng 0 10778 101792 101791 2021-02-25T07:45:14Z Yiyang.sayuen 1495 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:試驗 == tinaku a kamu == # taneng 試驗 #* taneng sa kaku a sicukap sa adidi'. 我心血來潮去試穿鞋子結果太小了。 # patanengen 去試 #* patanengen ku saba mukan tu elaw i. 讓弟弟去試吃酒釀。 # pitanengi 要試著 #* pitanengi han kisu misalami'! 你應該要試著做菜! # mitaneng 在試 #* mitaneng paculil tu wawelwel i. 在試騎摩托車。 # tanengen 去試驗(命令) #* tanengen paculil ku kazizeng! 去試車! # taneng 足以 #* caay ka taneng. 不夠。 #* taneng lakecen ku talawadaw? 可以渡過這溪水嗎? #* taneng tu ku tineng nu misu. 你有智慧。 #* taneng tu ku micakayan nu maku a zikuc. 我買的衣服已足夠。 # amitaneng 嘗;試;能夠 #* ngicihen amitaneng! 咬一口來試吃! # mataneng 自信 #* mataneng ku balucu' niza papelu. 他是個很有自信的人。 # tanengay 適當 #* tanengay tu siacawa ci Panay. Panay已經可以結婚了。 # tanengayen 剛好;可以 #* sa tanengayen ku takalaw nu tatangahan. 枕頭的高度要剛好。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292459.htm 原住民族語言線上詞典] pbm66vlyrntjjqrr8sqceif8pt6u1e2 lihalay 0 10779 100352 2021-02-04T16:46:09Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:安心) pahezek tu ku kawaw lihalay tu kaku. 工作完成我輕鬆了。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:安心) pahezek tu ku kawaw lihalay tu kaku. 工作完成我輕鬆了。 c8jrgtpygpvnxawb4rngcrt78wxvau1 kedal 0 10780 100354 2021-02-04T16:48:57Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:乾旱)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:乾旱) l36niootvtvd0ptkdygxp71mf5sh184 hulak 0 10781 100978 100977 2021-02-12T16:35:16Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:心靈解脫;解開;鬆開) hulak tu ku balucu' makazih tu nanum. 看見水心情豁然開朗。<ref>https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291398.htm</ref> === pihulaki === (kamu nu hulam:去解開) pihulaki tu piwnung nu katalalan! 去解開牛的鼻環! === mahulak === (kamu nu hulam:解脫了) tayza i pakatalalanan mihulak tu piwnung ci Ikang. Ikang 去牛舍解開牛繩。 === mihulak === (kamu nu hulam:解開) tayza i pakatalalanan mihulak tu piwnung ci Ikang. Ikang 去牛舍解開牛繩。 === mihulakay === (kamu nu hulam:解開的) ci Ikang ku mihulakay tu piwnung. 是 Ikang 去解開牛繩的。 === hulakan === (kamu nu hulam:解開) hulakan ni Bunuk ku lait nu katalalan. Bunuk 把牛繩解開。 === hulaken === (kamu nu hulam:解開;鬆開(命令)) hulaken kiya nisiketan a lait. 綁起來的繩子解開。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291398.htm kamu nu sakizaya: https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291398.htm] 4l8om6xxdvzu02wdv38ohm4ovb0ko38 tudung 0 10782 100358 2021-02-04T17:00:58Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:學模仿) tudung han ni Lali' ci Ibun muculil mabalucu' ci Ibun. Lali'模仿Ibun走路,Ibun就生氣了。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:學模仿) tudung han ni Lali' ci Ibun muculil mabalucu' ci Ibun. Lali'模仿Ibun走路,Ibun就生氣了。 myxmy1zfxbpzy3trbana836vwah4nvn tatenga' 0 10783 100360 2021-02-04T17:03:24Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulama:真的) tatenga' mikikung tu ci Panay? Panay真的要結婚是嗎?" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulama:真的) tatenga' mikikung tu ci Panay? Panay真的要結婚是嗎? ixlgrsyc3301odvo5n0pdgqcn9puav3 awas 0 10784 100362 2021-02-04T17:05:25Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:跨步) awas manakasa i pabaw nu kakanen. 不要隨便在食物上方跨步。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:跨步) awas manakasa i pabaw nu kakanen. 不要隨便在食物上方跨步。 tatm2kvsjhfn5ht4vi6mfrlt9j3b8rd malingatu 0 10785 101621 101620 2021-02-23T06:57:39Z Yiyang.sayion 74 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:開始 == '''tinaku a kamu''' == # lingatu 起因;開始 #* lingatu sahenay ayza. 現在才剛開始。 # amalingatu 即將開始 #* amalingatu tu ku baluhay a mihecaan. 新的一年即將來到。 # malingatu 開始 #* malingatu tu paanip. 開始插秧了。 # milingatu 開始 #* tayza han nu maku milingatu tu paanip kuheni. 我到的時候他們已經開始插秧了。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm 原住民族委員會線上字詞典] r95c3pzwnep19qxjzpdo9dudxsele5d lucek 0 10786 100366 2021-02-04T17:09:39Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:公平) caay ka lucek. 不公平。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:公平) caay ka lucek. 不公平。 d7b43s6kyb7nnfmixadamflt0wsy27y tatangahan 0 10787 100368 2021-02-04T17:15:23Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:元首)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:元首) iv0bcd4820u68tj9qwvi4zd58z0z87n katuud 0 10788 100370 2021-02-04T17:16:36Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:很多)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:很多) cmww5q8yjtar2t30vq8uo97y7qpj2n6 selep 0 10789 100372 2021-02-04T17:20:38Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:減) selep tu ku daduy aku. 我的重量減輕了。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:減) selep tu ku daduy aku. 我的重量減輕了。 l5cs56av5xywr0jf1ikl4va2hdc4913 mipalita 0 10790 100374 2021-02-04T17:24:33Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:去認識) sakapahen mipalita tu sasaacawaen nu wawa! 要好好的去瞭解小孩結婚的對象!" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:去認識) sakapahen mipalita tu sasaacawaen nu wawa! 要好好的去瞭解小孩結婚的對象! bwhsw9jihzrq3sbrvv38pzq1mery6cf sungaay 0 10791 100375 2021-02-04T17:27:31Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:合好) sungaay han tu saw! 合好吧!" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:合好) sungaay han tu saw! 合好吧! b9lgrvb50hpej9lm8bg9a44tm4cqjt8 damsay 0 10792 100380 2021-02-05T00:52:42Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:親切溫柔) damsay ku kamu ni Libuk tu tademaw. Libuk 對人說話很親切溫柔。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:親切溫柔) damsay ku kamu ni Libuk tu tademaw. Libuk 對人說話很親切溫柔。 eennwht0br8afkr95lfoo5hay0wia34 eneng 0 10793 100381 2021-02-05T00:56:09Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:位置)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:位置) k64eakwaksg5he899avx31lqqmbmdul takuliway 0 10794 101829 101828 2021-02-26T08:49:27Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki sulit nu hulam:黃色的 == tinaku a kamu == takuliway 黃色的 = takuliyaway takuliyaway ku banges nu ci imelangay tu atay. 患有肝病的人皮膚泛黃。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292422.htm 原住民族語言線上詞典] qk022x53c6eejyub3blr4qmcwi5coyl pangkiw 0 10795 100384 2021-02-05T01:19:17Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:一半) pangkiw nu bicin ku pisakalabi ni Bunuk tu hemay. Bunuk 用半升米來煮飯。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:一半) pangkiw nu bicin ku pisakalabi ni Bunuk tu hemay. Bunuk 用半升米來煮飯。 oojsk302sa4ylh17fu5uzdbawtgf9z7 micakat 0 10796 128129 128120 2022-02-19T03:48:47Z Jonathan5566 1830 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/168.158.155.180|168.158.155.180]] ([[User talk:168.158.155.180|talk]]): Rvv sponsor by TwinkleGlobal! wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:上任,進步 jzz30xlmkwrnsp7uzbynnwyxe4ege1t situngus 0 10797 100386 2021-02-05T01:27:55Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:擔任) situngus ci Panay tu kawaw. Panay有專屬的工作。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:擔任) situngus ci Panay tu kawaw. Panay有專屬的工作。 suy7p2vap024p3ncvehke1bk4pukvdm kutay 0 10798 100387 2021-02-05T01:32:31Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:替換)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:替換) 5vd0cqi6twxq7nlhb8cppdxr4ejbjrm nikakelungan 0 10799 100388 2021-02-05T01:35:43Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:殖民時期)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:殖民時期) lce164wwf819ppd2cbij6kk7xbatrue tekel 0 10800 100390 2021-02-05T01:38:25Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:設計)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:設計) i1clmlwan5ssn489q9yx8ojye1s015u dihku 0 10801 100391 2021-02-05T04:38:39Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:溫暖) madadiku mabi' dihku. 兩個人睡在一起會暖和。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:溫暖) madadiku mabi' dihku. 兩個人睡在一起會暖和。 41r10d6048xxj902ve2rg3x6kiifu1o palukalungay 0 10802 100396 2021-02-05T04:56:12Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:奴隸)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:奴隸) oal897oje8a2ldc2ay422rldq94yrjg kitidaan 0 10803 100406 2021-02-05T05:58:02Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:居住)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:居住) 1oiqxqt2gfapg50iqwi4vmudorghi1z adiyuc 0 10804 111874 111845 2021-05-28T02:07:31Z Sayang Sayuen 1729 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a kamu === * u kamu nu Hulam:旋風 * u kamu nu Amilika:whirlwind * u kamu nu Zipun:旋風 == tinaku a kamu == # adiyuc 旋風 #* tabakiyay adiyuc sa mibituwad tu luma'. 大旋風會吹走房屋。 # paadiyucan 被旋風侵襲的 #* paadiyucan ku ni paanipan ni Pelac. Pelac 種的稻田被旋風侵襲。 # malaadiyuc 轉變為旋風 #* malaadiyuc ku bali nu lalud. 夏天的風轉為旋風。 # siadiyuc 有旋風 #* muculil ci Tubah sa siadiyuc ku nazikuzan. Tubah 走路有風。 * == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] o88sjos84880jwo1h2wqsbga333pl6w kalasumasumanahan 0 10805 100417 2021-02-05T06:26:36Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu humal:粉紅色的)" wikitext text/x-wiki (kamu nu humal:粉紅色的) 1jxsawl6urafxwjaspz49b8n2wvica8 sadipasan 0 10806 100418 2021-02-05T06:27:54Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:沙灘)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:沙灘) ghewhaqutcie6ouaui3gj759y7j7c57 labu 0 10807 100763 100471 2021-02-09T05:19:10Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:深) i labu nu kakabian kuhni. 他們在房間裏面。 ka i labu tu nu luma'. 在屋內就好了。 i labu kina tebun. 這口水井很深。 === i labu 在裡面 === i labu nu lala' ku tubah nu kuletu. 山藥的瓜長在泥土裡。 === talabu 到裡面 === amana ka talabu nu luma' mibalakas. 不要進屋內玩耍。 === sailabuay 最裏面的 === sailabuay ku luma' nu maku. 我的家是最裏面的。 === labuen 放在裡面 === i labuen nu kalibungan ku tedus ni baki. 叔叔的甕放在床底下。 herlq3371si8up2uzibrs69y7yrewkf sumamadan 0 10808 100472 2021-02-06T01:08:24Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:古時候) manamuh kaku a mitengil tu nu sumamad a kungku. 我很喜歡聽古早以前的故事。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:古時候) manamuh kaku a mitengil tu nu sumamad a kungku. 我很喜歡聽古早以前的故事。 j6tlvtt3xqxjoy1iu3h3r9u5yfxasil lalekalan 0 10809 100474 2021-02-06T01:17:34Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:起因) lalekalan nu kawaw. 理由。 u lalekalan nu sakacumelak nu niyazu'. 這就是這個部落復興的原因。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:起因) lalekalan nu kawaw. 理由。 u lalekalan nu sakacumelak nu niyazu'. 這就是這個部落復興的原因。 3y5349o536xxn1x2dl0w95w2418xqgt sapadateng 0 10810 100477 2021-02-06T05:11:05Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:紀念)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:紀念) lglw7uhagbtqylvjmedpm1l4kfpagha kadayum 0 10811 100492 2021-02-06T05:57:38Z 1.161.13.104 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:容易)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:容易) ew2stsfaaj74borr4tbaq46chs0bhze maliwasak 0 10812 100502 2021-02-06T09:59:28Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:用亂了;解散) maliwasak nu wacu ku damud i putah. 庭院的垃圾被狗給用亂了。 maliwasak tu ku saupu nu niyazu'. 部落的…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:用亂了;解散) maliwasak nu wacu ku damud i putah. 庭院的垃圾被狗給用亂了。 maliwasak tu ku saupu nu niyazu'. 部落的聚會散會了。 brw0f1w9ruxqpz44x4p68z98dfxcxvg makakenis 0 10813 100504 2021-02-06T10:03:15Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:劃界線) makakenis ci Kacaw aci Kumud tu lala' nu babalaki. Kacaw和 Kumud 將祖先的地劃界線。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:劃界線) makakenis ci Kacaw aci Kumud tu lala' nu babalaki. Kacaw和 Kumud 將祖先的地劃界線。 nc9x590keiu0re5sdopwojlesvu9jur madademec 0 10814 100505 2021-02-06T10:15:06Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:比賽) namadademec kiya katinengan ku icelangay. 比賽之後才知道誰有能力。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:比賽) namadademec kiya katinengan ku icelangay. 比賽之後才知道誰有能力。 pl5og8wsiiheodmo4qnn8jygfvus6g6 miedap 0 10815 100507 2021-02-06T10:18:58Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:幫忙) miedap kaku ci Taymuan milangec. 我幫 Taymu 割稻。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:幫忙) miedap kaku ci Taymuan milangec. 我幫 Taymu 割稻。 1uhj83t1b57jxop97sao7lq7eeq4qv4 cabay 0 10816 100512 2021-02-06T10:28:29Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:好友;同學) u cabay nu maku ci Taymu. Taymu 是我的同學。 kisu ku cabay nu maku a tayza i sawali. 我找你做伴一同到東海…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:好友;同學) u cabay nu maku ci Taymu. Taymu 是我的同學。 kisu ku cabay nu maku a tayza i sawali. 我找你做伴一同到東海岸。 67tqw5n8jdvl8oauq99vh1tzj44yu6j sienaw 0 10817 100516 2021-02-06T10:41:34Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:冷) sienaw kina demiad ayza. 今天的天氣很冷。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:冷) sienaw kina demiad ayza. 今天的天氣很冷。 dh17nskmnesx7xcfn8hxpeukl60swdt matenes 0 10818 100553 2021-02-07T04:46:59Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:很久) matenes tu ku imelang ni Wayan. Wayan的病很久了。 matenes tu kaku caay ka tayza i tisuwan. 我很久沒探訪你那裡了。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:很久) matenes tu ku imelang ni Wayan. Wayan的病很久了。 matenes tu kaku caay ka tayza i tisuwan. 我很久沒探訪你那裡了。 obb1jzx0gd81mz1f5nfhgfyctdcmiwe malukay 0 10819 100555 2021-02-07T04:49:08Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:務農的) u malukay ku ina atu ama nu maku. 我的父母親是農夫。 u malukay kami. 我們是務農的。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:務農的) u malukay ku ina atu ama nu maku. 我的父母親是農夫。 u malukay kami. 我們是務農的。 8pr2tajbehjodybdqwk294q0fdr7qoi epah 0 10820 100629 2021-02-08T01:06:48Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:[[:zh:酒|酒]]) u epah ku sa patawsi nu binawlan. 大家在一起喝酒聚會。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:[[:zh:酒|酒]]) u epah ku sa patawsi nu binawlan. 大家在一起喝酒聚會。 cuxek6rf0q37pijggmsu8743vsumlhw katuuday 0 10821 100631 2021-02-08T01:10:31Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:很多的) awawen tu ku katuuday a mumul tuway. 去請大家來準備出發!" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:很多的) awawen tu ku katuuday a mumul tuway. 去請大家來準備出發! 0e1hpgpger9rvtnk0lbn3caobedb2mj pitudung 0 10822 100633 2021-02-08T01:12:42Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:要去學) pitudung tu kapahayay a wayway. 要學習好的行為。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:要去學) pitudung tu kapahayay a wayway. 要學習好的行為。 tm9qnef6530vhmwpoztoy5pa3bjaqz1 kahetik 0 10823 100636 2021-02-08T01:45:14Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:往下掉) tasasa kahetik nu tuud. 東西是往下掉。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:往下掉) tasasa kahetik nu tuud. 東西是往下掉。 s82jr9c56v6kwrqszpawtje2zjh8y6h sakaudip 0 10824 100642 2021-02-08T01:57:39Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:維持生活) u sakauzip ita ku bali. 我們靠空氣生存。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:維持生活) u sakauzip ita ku bali. 我們靠空氣生存。 isj529qxf0rtoz9tecgl7egar5mktqm micebis 0 10825 100754 100653 2021-02-09T03:20:31Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:在搶) micebis kaku tu papaysu'an ni Muli. 我去搶 Muli 的錢包。 === cebis 搶 === cebis tu muemu nu hemay mukan. 搶飯糰吃。 === macebis 一瞬間搶走東西 === macebis nu akeak ku ciwciw nu tulakuk. 烏鴉一瞬間搶走小雞。 === micebis 在搶 === micebis kaku tu papaysu'an ni Muli. 我去搶 Muli 的錢包。 === cacebicebis 爭相掠搶 === cacebicebis sa ku alebis tu ciwciw. 小雞被老鷹爭相掠搶。 === cebisan 被搶走了 === na cebisan nu kukung ku papaysu'an nu maku. 我的錢包被壞人搶走過。 === cebisen 去搶(命令) === cebisen nu akeak ku ciwciw nu tulakuk ni Benel. Benel 的小雞被烏鴉搶走。 tlbz7r7ppiq4rr0my6mzjz0927hjaby tuud 0 10826 100695 100694 2021-02-08T05:34:05Z Kilang.yiyang 1477 /* katuud 很多 */ wikitext text/x-wiki == tuud 東西 == matumes nu tuud ku sulu. 倉庫被東西塞滿了。 == katuud 很多 == katuud ku tademaw i cacudadan. 學校人很多。 == katuuday 很多的 == awawen tu ku katuuday a mumul tuway. 去請大家來準備出發! == tuutuud 物品 == canacanan a tuutuud cay ka inayi' ci niza. 他不缺乏任何物品。 == misatuutuud 亂來 == misatuutuud tu kawaw ci Tubah azihen. Tubah做起事來有隨便。 == situuday 富有的 == kasenengan ku situuday a luma'. 富有的人家讓人羨慕。 m8fo38e8f97iko0px0icky61yc39zbw caledes 0 10827 101172 100696 2021-02-16T06:06:37Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:熱) caledes ku demiad mikisa'pi' kita i sasa nu sangaw. 天氣很熱的時候我們去橋下乘涼。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299987.htm] 3z60rb2vdufrg8gffskd04ci1hmdjfu belih 0 10828 100697 2021-02-08T05:44:58Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== belih 翻面;翻臉 == nisakamuwan ni Kacaw ci Tubah belih sa ku balucu' niza. Kacaw 對 Tubah 說教,他心裡不服氣。 == belihen 翻開(命…" wikitext text/x-wiki == belih 翻面;翻臉 == nisakamuwan ni Kacaw ci Tubah belih sa ku balucu' niza. Kacaw 對 Tubah 說教,他心裡不服氣。 == belihen 翻開(命令) == belihen ku cudad nu misu! 翻開你的書! == mabelih 被翻 == mabelih ku zikuc ni Bunuk. Bunuk 的衣服穿反了。 == mabelihay 被翻的 == mabelihay ku balucu' nina wawa. 這小孩不懂事。 == mibelih 翻開 == mibelih tu cudad. 翻開書。 == mubelih 折返 == mubelih ci Kacaw tu sakasiacawa niza. Kacaw 本來要結婚但是他反悔了。 == mubelihay 半途而廢的 == u mubelihay kina wawa tu kawaw niza. 這個孩子工作半途而廢。 ejh4bybrdt7kehq6f4i740z8gg3zas5 kelid 0 10829 100698 2021-02-08T05:49:16Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== kelid 切割 == kapah ci Kuli malakakelidan nu niyazu'ay. Kuli 在部落可以成為帶領者。 == sakamalakakelidan 成為領導的;成為帶領的 ==…" wikitext text/x-wiki == kelid 切割 == kapah ci Kuli malakakelidan nu niyazu'ay. Kuli 在部落可以成為帶領者。 == sakamalakakelidan 成為領導的;成為帶領的 == masilud ku kawaw nina wawa sakamalakakelidan. 這孩子的行為端正所以被選上當顉導。 == kakeliday 領隊 == amana ka pawan pitaungi tu kakeliday i hitay! 在部隊別忘了向長官鞠躬! trwo9qzly9vtwv4e10owdwgh1vfnoou mibalatay 0 10830 100708 2021-02-08T06:20:44Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "mibalatay 橫的 nayi' tu ku mibalatay i zazan a kilang. 橫倒在馬路上的樹已經沒了。 == balat 橫向 == balat sa ku culil nu kalang. 螃蟹是…" wikitext text/x-wiki mibalatay 橫的 nayi' tu ku mibalatay i zazan a kilang. 橫倒在馬路上的樹已經沒了。 == balat 橫向 == balat sa ku culil nu kalang. 螃蟹是橫向走的。 == pibalati 橫越 == amana pibalati miketun tu zazan! 不要橫越馬路! == balaten 使…轉橫;換方向(命令) == amana balaten ku ni'neng i wawelwel! 不要橫坐在摩托車上! == mabalat 橫 == mabalat ku ukak nu buting i takulaw nu wacu. 魚骨頭卡在狗的喉嚨。 == mabalatay 橫的 == mabalatay ku culil nu kalang. 螃蟹橫著走。 == mibalat 橫 == mibalat ku malebekay a kilang i zazan. 樹橫倒在馬路上。 == mibalatay 橫的 == nayi' tu ku mibalatay i zazan a kilang. 橫倒在馬路上的樹已經沒了。 ezh52z0krwnlgry68cqk893cjb3f5zn El salvador 0 10831 100712 2021-02-08T06:43:30Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[El salvador]] katukuh [[El Salvador]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[El Salvador]] a8omfoehdukrk9wqv9p68dnfkr2ibh5 Equatorial guinea 0 10832 100715 2021-02-08T06:46:02Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Equatorial guinea]] katukuh [[Equatorial Guinea]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Equatorial Guinea]] 1s2634dw2ccn1w95lfywixd5h6gm6fz malalitin 0 10833 101135 100717 2021-02-15T06:43:11Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki === malalitin === (kamu nu hulam:連結) malalitin ku matatakisay nu wacu. 狗在交配時會連結在一起。 === malalitinay === (kamu nu hulam:被連結的) mabiyalaw kita tu malalitinay a nilecuh tu lutungay. 我們很驚訝有連體嬰的出生。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291879.htm] dds2n11wx4b4ydb3h1vrupg9veeu0vb misaungayay:מושך בשבט/WSign.js 2 10834 100737 2021-02-08T22:55:19Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by מושך בשבט]]) javascript text/javascript <span style="font-family:Cambria">[[User:מושך בשבט|<span style="color:#082567">'''מושך בשבט'''</span>]] &nbsp;'''·'''&nbsp; [[User talk:מושך בשבט|<span style="color:#224C98">'''Talk'''</span>]]</span>&nbsp; 79mtbvj3kmrb61d61i0aixm2gwort09 lekal 0 10835 100745 100744 2021-02-09T02:23:45Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki lekal 起來 lekal tu kisu sakiyami. 聽說你起來了。 === palekal 推舉 === palekal kita ci Abuan malalinciw nu niyazu'. 我們推舉Abu做部落的鄰長。 === palekalen 叫他起床 === palekalen tu kiya wawa aebi' sa a mihica! 該叫小孩子起床了,不要一直賴床! === pilekalan 起床的時間 === limaay ku tuki nu pilekalan nu maku tu sananal. 每天早上我都五點起床。 === pilekali 起來 === pilekali mabelesenaw ku kuku' nu misu! 起來以免你的腳會麻! === pulekal 起來 === pulekal tu a mumul tu kita tayza i pisakakawawan. 起床了我們要準備去上班。 pulekal tu a mumul tu kita a taumah. 該起床了準備出發去田裡。 === mulekal (坐)1.起來,2.起床 === pinaay ku tuki nu misu mulekal? 你幾點起床? limaay ku tuki mulekal kaku. 我五點鐘起床。 === lalekalan 起因 === lalekalan nu kawaw. 理由。 u lalekalan nu sakacumelak nu niyazu'. 這就是這個部落復興的原因。 === lekala 1.起床,2.起來 === lekala tu! misakalanam a mumul maluk. 起床了!要煮早餐準備上工。 lekala a katukuh tu ku pi de bu wan nu mita! 起來了!我們要準備下車。 === lekalen 用站的 === lekalen tu i ku uzip muyatayat! 起來動一動身體! sdwmxpyk3gv1b6r788sbbpzzdprtyk1 kalinges 0 10836 100758 2021-02-09T03:53:05Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "=== linges 討厭 === linges sa kaku i takuwanan tu. 我氣我自己。 linges sa kaku a makaazih cinizaan. 我很討厭看到他。 === malinges 被討厭 =…" wikitext text/x-wiki === linges 討厭 === linges sa kaku i takuwanan tu. 我氣我自己。 linges sa kaku a makaazih cinizaan. 我很討厭看到他。 === malinges 被討厭 === malinges amin ku tau cinizaan. 他被全部的人所討厭。 malinges ci Lengus i takuwan. 我被Lengus討厭。 malinges kaku i ci nizaan. 他被我討厭。 === sakalingesan 惹人厭 === sakalingesan sa a azihen kiya tau. 那個人一看就惹人厭。 === kalingesan 最討厭的 === u kalingesan nu maku kiya kawaw. 我最討厭那件事。 kf14lvg1r5dor2ej6p562is56q3a8xb lasubu 0 10837 100767 2021-02-09T05:36:59Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "=== lasubu 百 === cacay a lasubu ku tayniay miidang. 有一百個人來這裡玩。 === makalasubu 一百 === makalasubu tu ku mihecaan ni baki nu maku. 我…" wikitext text/x-wiki === lasubu 百 === cacay a lasubu ku tayniay miidang. 有一百個人來這裡玩。 === makalasubu 一百 === makalasubu tu ku mihecaan ni baki nu maku. 我爺爺已經超過一百歲了。 9yyozwdu7j3m8kp2bsu18v8wffeeg63 ngatu 0 10838 100773 2021-02-09T05:51:05Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "=== ngatu 階段;段落 === anu maming tu ku ngatu nu misu sa kapihibang tu? 當您的工作告一個段落後,就可以休息了。 === nangatuan 未完…" wikitext text/x-wiki === ngatu 階段;段落 === anu maming tu ku ngatu nu misu sa kapihibang tu? 當您的工作告一個段落後,就可以休息了。 === nangatuan 未完成的部份 === ku haminen ku nangatuan saliwaliwanen han ku canan. 怎麼不完成還沒做完工作(事情),幹嘛留一點點。 d1vrcdcaozyscgeyhh1hpu37qfb2ae5 saluimeng 0 10839 100778 2021-02-09T06:12:22Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam:停 caay ka saluimeng kina wawa nanu sanal katukuh ayza. 這個小孩從早上到現在一直靜不下來。 === pasaluimengen 要使之停…" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:停 caay ka saluimeng kina wawa nanu sanal katukuh ayza. 這個小孩從早上到現在一直靜不下來。 === pasaluimengen 要使之停止 === katukuh tu ku katayzaan pasaluimengen tu ku kazizeng! 到達目的地要把車停妥! === masaluimeng 使之停止 === masaluimeng tu ku silamalay tawya mudebu. 火車停妥後再下車。 q3ixqfq5khbtfz6cm76qs6f8i0xuhpd teked 0 10840 101474 101469 2021-02-21T08:41:42Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki '''kamu nu hulam:個人;單獨''' == tinaku a kamu == # teked 個人;單獨 #* teked han nu maku ku kawaw nu luma'. 家裡的事情都是我一個人在做。 #* pawada'en ku kaka teked han nu misu? 你怎麼獨吞了要分給姐姐的東西? # pasasiteked 各自 #* palasicen kiya munengay amin a pasasiteked! 把坐在那邊的人全都分組! # patekeden 使單獨 #* amana patekeden kaku tu kawaw. 不要把工作讓我單獨做。 # mateked 被獨佔 #* mateked nu maku ku kapahay a kawaw. 好的工作被我一人獨佔。 # siteked 獨有 #* siteked kaku tu misaluma'ay a kawaw. 我獨有蓋房子的工作。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292531.htm 原住民族委員會線上字詞典] peg1p75rzeb6qw9k3icj6cztdiey5cs wali 0 10841 100931 100930 2021-02-11T20:32:08Z Yiyang.sayuen 1495 /* nuwaliyan */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:東) i tiza i wali kiya cudad nu misu. 你的書在東邊。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296289.htm papawalian] === (kamu nu hulam:曬的地方) papawalian tu daung ku putah ni Sayun. Sayun的院子是曬樹豆的廣場。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296290.htm pawali] === (kamu nu hulam:日曬) pawali kaku tu zikuc ni Taymu. 我去曬Taymu的衣服。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299575.htm nipawali] === (kamu nu hulam:曬的) kalih han ni Kacaw ku nipawali tu tipus. Kacaw 就去耙在曬的穀子。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299576.htm nipawaliyan] === (kamu nu hulam:曬的) simaacakay tu ku nipawaliyan a zikuc nu maku. 我晾的衣服有幾件已經乾了。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299669.htm pawaliay] === (kamu nu hulam:曬……的人) sakalih nu pawaliay tu kalitang sa u kalih. 曬花生的人用粟耙來耙花生。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296291.htm pawalien] === (kamu nu hulam:去曬(命令)) pawalien ku pada i langat! 在籬笆曬棉被! === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299670.htm pawaliyan] === (kamu nu hulam:曬……的地方) bangsis ku ni pawaliyan a tebu'. 筍乾很香。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299671.htm pawaliyen] === (kamu nu hulam:要曬) pawaliyen ku calaped i putah. 把褲子拿到廣場去曬。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296286.htm maywali] === (kamu nu hulam:朝東) maywali ku culil a taluma'. 從東邊走路回家。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296292.htm waliyan] === (kamu nu hulam:東邊) nu waliyan u bayu. 東邊是海。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299515.htm namakawali] === (kamu nu hulam:從東方) muculal ku cilal namakawali. 太陽從東方出現了。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296287.htm nipawalian] === (kamu nu hulam:曬的東西) mapaudad ku nipawalian nu maku a zikuc i 我所曬的衣服被雨淋到了。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299605.htm nuwalian] === (kamu nu hulam:東方) nuwalian nu Taywan u Taypinyang a bayu. 臺灣的東方是太平洋。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296288.htm nuwaliyan] === (kamu nu hulam:東邊) nuwaliyan a muculal ku cilal. 太陽是從東方昇起的。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * kamu nu Sakizaya: [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm wali] 30y1g6f4yrued2979klaiwdjn2lvj1f kaluk 0 10842 100799 2021-02-10T11:07:02Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kaluk- 耕作 kaluk han ni Kacaw ku naumahan ni Putal. Putal 放棄的旱地由Kacaw 去耕作。 === pakaluk 使…………工作 === papukawen naca ku kat…" wikitext text/x-wiki kaluk- 耕作 kaluk han ni Kacaw ku naumahan ni Putal. Putal 放棄的旱地由Kacaw 去耕作。 === pakaluk 使…………工作 === papukawen naca ku katalalang a pakaluk! 牛在工作的時候一定要掛牛軛! === nikalukan 農作物 === sakapahen ku nikalukan. 要管理好農作物。 === sapikaluk 除草 === u manu ku sapikaluk tu lutuk. 鋤頭是除草用的工具。 === kaluken 去耕作 === kaluken ni Kacaw ku umah ni Putal. Kacaw 去 Putal 的田耕作。 dd0xtkk8r4u6ql2jpvs7879h9hb70my kelec 0 10843 100801 2021-02-10T11:12:09Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kelec- 縮緊 === pikelec 約束 === hicaen ku pikelec tu wayway nu wawa. 要怎樣約束孩子的行為。 === makelec 綁緊了 === makelec ku nibaludan a…" wikitext text/x-wiki kelec- 縮緊 === pikelec 約束 === hicaen ku pikelec tu wayway nu wawa. 要怎樣約束孩子的行為。 === makelec 綁緊了 === makelec ku nibaludan a kasuy. 木材綁的很緊。 === mikelec 綁 === matineng kaku mikelec tu balud nu kasuy. 我很會把木材綁的很緊。 === kelecan 綁好 === kelecan tu nu maku ku sasiket nu sasaedeb. 我已經把門的繩子綁好。 === kelecen 約束 === kelecen ku wayway nu wawa. 要約束孩子的行為。 hy9pzg0y50op0zkajxyf87t41i7wx52 cidek 0 10844 100803 2021-02-10T11:15:03Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "cidek 特別 cidek ku wayway. 行為特別。 === macacidek 分別不同 === kiya macacidek ku kawaw ni Kulas saw? Kulas 的工作為什麼不一樣? ===…" wikitext text/x-wiki cidek 特別 cidek ku wayway. 行為特別。 === macacidek 分別不同 === kiya macacidek ku kawaw ni Kulas saw? Kulas 的工作為什麼不一樣? === micidek 特別 === micidek ku la'cus nina wawa. 這個小孩特別的壞。 0h03ahxo3hpz0t6t26p9wiokqx0b8cp zikuz 0 10845 100805 2021-02-10T11:21:27Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "zikuz 後面;之後 zikuz nu kawaw masasakamu henay kita. 事後我們再來討論。 === inuzikuzan 在後面的 === mitupin ci baki tu wawa inuzikuzan nu…" wikitext text/x-wiki zikuz 後面;之後 zikuz nu kawaw masasakamu henay kita. 事後我們再來討論。 === inuzikuzan 在後面的 === mitupin ci baki tu wawa inuzikuzan nu batikal. 爺爺的單車後面載著小孩。 === tazikuz 往後 === amana ka tazikuz ku culil nu mita. 我們不要再往後退了。 === tazikuzen 要往後 === amana ka tazikuzen ku nizateng tu kawaw! 不要把事情挪到後面才想! === nazikuz 退後些 === nazikuz henay tiya maazih niza kisu. 你退後些,他才會看到你。 === nazikuzan 從此以後 === nazikuzan niya kawaw sa amana ka pawani. 經過這次事件之後,此後別忘了。 === nazikuzen 往後移動(命令) === nazikuzen henay ku ni'neng nu misu. 請你往後坐一些。 === sazikuzay 最後的 === u sazikuzay kaku a maduba'. 我跑步最後一名。 === zikuzan 後面;之後 === nu zikuzan nu lima' ku buyu'. 家的後面是山。 nu zikuzan nu lima' masanek ku cilis. 家後面的水溝很臭。 === zikuzay 後面 === sa zikuzay kaku a mumul. 我是最後一個離開的。 === zikuzikuzan 最後面 === makai ci Panay i zikuzikuzan a muculil. Panay不肯走在最後面。 d6uz8s3xcznmtp141sj6opg8qdy4l0a hekal 0 10846 100972 100971 2021-02-12T14:12:58Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:外面) maudad i hekal. 外面在下雨。<ref>https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm</ref> === atahekal === (kamu nu hulam:外面) makabasu kaku atahekal midang. 我搭巴士出去玩。 === patahekal === (kamu nu hulam:拿出來) patahekal tu kalisiw sapicakay tu kuhi. 把錢拿出來買咖啡。 === patahekalay === (kamu nu hulam:拿出來的) ci Imi ku patahekalay tu kalisiw. 是 Imi 出錢的。 === patahekalen === (kamu nu hulam:要拿出來) patahekalen ku asu'ay a heci nu kilang! 要端出來好吃的水果! patahekalen kiya asu'ay kakanen! 要端出來好吃的東西! patahekalen niza ku pada mipawali! 他把棉被拿出來曬! === tahekal === (kamu nu hulam:出來) nanu makayza i wali tahekal kiya cilal. 太陽是從東方出來的。 pulungen nu mita pahanhan a tahekal. 我們集體請假外出。 === nuhekal === (kamu nu hulam:外面的) nuhekal a satabu kina dawa. 這個布是用在外皮。 === nuhekalan === (kamu nu hulam:外面用的) nuhekalan ku kebutulay a zikuc i kasienawan. 厚的衣服在冬天可以做為外套。 === nuhekalan === (kamu nu hulam:表面功夫) amana kau nuhekalan dada' ku pisakakawaw. 作任何事,別只作表面功夫。 === sakihekal === (kamu nu hulam:外面的) caluken ku sakihekal a zikuc! 把外套穿上! === sapatahekal === (kamu nu hulam:要拿出來的) pinaenta ku sapatahekal tu nubu i cinizaan? 我們要包多少禮金給他? === katahekal === (kamu nu hulam:出來) katahekal miazih tu bunac. 出來看星星。 === katahekalan === (kamu nu hulam:出口) katahekalan kina zazan a tayza i umah. 這個是去園裡的出口處。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == <references /> kxv0m10ybw6gnpvndds7jjlb6kfuz78 lalid 0 10847 100829 100828 2021-02-10T11:39:16Z Kilang.yiyang 1477 /* milaliday 傳染的 */ wikitext text/x-wiki lalid 連續 lalid sa a maluk kiya tademaw caykakasic. 那個人很勤快地工作。 === palalid 繼續 === palalid han ku kawaw, amana piales! 繼續工作,不要放棄! === malaliday 被傳染的;會傳染 === u malaliday nu libung ci Benel. Benel 被傳染瘟疫。 === malaliday 連續的 === malaliday ku udad nu benelan. 梅雨季節的時候雨下個不停。 === milaliday 傳染的 === u milaliday ku imelang niza sa. 聽說他的病會傳染。 === lalilalid 連續不停 === lalilalid sa ku tademaw ayza i Maibul. 去馬立雲部落的人絡繹不絕。 qbmtkiiwgbeip9dnazmowryiyxj3ls4 milaliw 0 10848 100849 100848 2021-02-10T15:48:40Z Kilang.yiyang 1477 /* milaliw 逃脫了 */ wikitext text/x-wiki milaliw 逃脫了 milaliw kiya malubuay a tademaw. 那個囚犯逃脫了。 === laliw 溜;逃;脫身 === laliw sa kiya tademaw. 那個人不告而別。 i1hxn5crz2k3ssehn818cc3t3xzlhpm mikutay 0 10849 100852 2021-02-10T16:30:37Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "mikutay 代替 tayza kaku mikutay ci inaan maluk. 我去代替媽媽工作。 === kutay- 替換 === === pikutay 去代替 === pikutay kisu tu ama mimuku tu…" wikitext text/x-wiki mikutay 代替 tayza kaku mikutay ci inaan maluk. 我去代替媽媽工作。 === kutay- 替換 === === pikutay 去代替 === pikutay kisu tu ama mimuku tu kasuy. 你去替爸爸扛木材。 === makutay 代替 === makutay nu cabay kaku maduba'. 朋友代替我跑步。 === kutayen 互相交替 === kutayen ni Panay kaku miapa tu wawa. Panay 代替我背孩子。 nnguawi38d0hc4ojsf6tag004mfdrje kakalukan 0 10850 100887 100886 2021-02-11T01:26:34Z Kilang.yiyang 1477 /* sapikaluk 除草 */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:耕地) === kaluk- 耕作 === kaluk han ni Kacaw ku naumahan ni Putal. Putal 放棄的旱地由Kacaw 去耕作。 === pakaluk 使…………工作 === papukawen naca ku katalalang a pakaluk! 牛在工作的時候一定要掛牛軛! === nikalukan 農作物 === sakapahen ku nikalukan. 要管理好農作物。 === sapikaluk 除草 === u manu ku sapikaluk tu lutuk. 鋤頭是除草用的工具。 === kaluken 去耕作 === kaluken ni Kacaw ku umah ni Putal. Kacaw 去 Putal 的田耕作。 oxg60d8azj9jkw0gkph0bvbcaw7bi6k kilakilangan 0 10851 101534 100901 2021-02-22T01:07:54Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:樹林,林地 == '''tinaku a kamu''' == # kilang 樹 #* ahebal ku nipalumaan ni Panay tu kilang. Panay 種的樹很寬。 # kilakilangan 樹林,林地 #* kilakilangan kina buyu' nu Maibul. 馬立雲部落山上的樹林叢生。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291571.htm 原住民族委員會線上字詞典] 34mfafweqrlrtik5efix6d4pg7ritnw ngangayaw 0 10852 100908 100907 2021-02-11T20:02:35Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:戰爭) [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295348.htm ma ngangayaw ku Hulam atu Sakizaya i sumamad.] 以前滿清人和撒奇萊雅人戰爭。 === mingayaw 馘首 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295348.htm mingayaw ku itawyaay a tademaw.] 以前的人會馘首。 === ngangayawan 古戰場 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295348.htm ngangayawan ku Takubuwan a niyazu' i sumamad.] 達固湖灣部落以前是古戰場。 9anua0rgru7lj4ffefrjm85zrou7580 lilis 0 10853 100911 100910 2021-02-11T20:04:51Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:邊) [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291795.htm amana paceba muisi' i lilis nu zazan.] 不要隨便在路邊小便。 840vzv544sbr8rchgyhjpgri2tm44t0 capi 0 10854 100929 100928 2021-02-11T20:22:45Z Yiyang.sayuen 1495 /* macacapi */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:近) capi tu ku demiad. 時間接近了。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293708.htm macacapi] === (kamu nu hulam:非常近) macacapi ku lumaluma'an nu niyazu'. 部落裡的房子很靠近。 macacapi ku ni'neng ni Kacaw aci Panay. Panay 跟 Kacaw 坐的很靠近。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293709.htm macapi] === (kamu nu hulam:很近) macapi ku caculilan tuni a zazan. 這條是走最近的路。 macapi ku laku nu niyam. 我們的水田很近。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293710.htm micapi] === (kamu nu hulam:很近) micapi tu picudadan ku luma' nu maku. 我的住家靠近學校。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293711.htm micapiay] === (kamu nu hulam:接近的) micapiay a culilen kina zazan. 這條路走起來比較近。 micapiay tu luma' nu babalaki. 靠近父母的家裡。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293706.htm capicapi] === (kamu nu hulam:接近) capicapi sa tu ayza ku kasienawan. 天氣慢慢的變冷。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293707.htm capien] === (kamu nu hulam:靠近一點(命令)) capien kaku mu'neng. 坐靠近我一點。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu Sakizaya: capi [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291130.htm] pbglscdb1diz04zf04n816j5dbxjm3s maydih 0 10855 100938 2021-02-11T20:50:03Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:喜歡;想要) maydih kami a tanektek ku uzip nu ina atu ama. 我們希望爸媽身體健康。 maydih tu ciniza a ciacawa. 他想結婚…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:喜歡;想要) maydih kami a tanektek ku uzip nu ina atu ama. 我們希望爸媽身體健康。 maydih tu ciniza a ciacawa. 他想結婚 了。 maydih kaku mukan tu titi. 我想吃肉。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294319.htm kamu nu sakizaya: maydih] brnte7k2ms4cvkzbcsddz96j77de0as tanayu’ 0 10856 100940 2021-02-11T20:55:06Z Yiyang.sayuen 1495 Yiyang.sayuen milimad tuway kasabelih [[tanayu’]] katukuh [[tanaya’]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[tanaya’]] mg03fhyy5f6hurnv82goxg9wezyzi5m pakuyucay 0 10857 100950 100949 2021-02-11T21:16:50Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:窮的) pakuyucay kiya wawa nayay tu ku ina atu ama. 這個小孩是沒有父母親的窮人。 kadihiyan ku pakuyucay a luma'. 窮困的家庭很可憐。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292093.htm pakuyuc] === (kamu nu hulam:窮) nanu adidi' pakuyuc kaku katukuh ayza. 我從小到現在都很窮。 pakuyuc ku luma' niyam. 我們家很窮。 === [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295456.htm sapakuyucay] === (kamu nu hulam:貧窮的) u sapakuyucay ku balucu' ni Amu i niyazu'. Amu是部落裡最謙卑的人。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu Sakizaya: [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292093.htm pakuyuc] kqe467z3dco8qe2blbfaq7q680bkb8l ayawan 0 10858 100953 2021-02-12T02:55:19Z Yiyang.sayuen 1495 Yiyang.sayuen milimad tuway kasabelih [[ayawan]] katukuh [[ayaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[ayaw]] 8yncghtmwpqetlily36l9ybcuws7b6g kakuniza:Sayan Tiway Sayuen 14 10859 100983 100981 2021-02-12T16:55:49Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki i Ciwidian ku pilecuhan niza. ama niza ci Tiway Lais Sayuen, ina niza ci U'ul Taywan. 82ogcb182ir7devjm97emq6rkndt3lz zumaay 0 10860 128445 128444 2022-08-19T06:50:26Z Akamycoco 24 #ALCD wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:特別的) u zumaay ku tineng nu misu. 你太聰明了。[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296372.htm] === zuma === (kamu nu hulam:有些;另外) izau ku zuma u nu kilangay ku sapi saluma' a luma'. 有些房子是用木頭蓋的。 u zuma ku zikuc nu Sakizaya. 撒奇萊雅的傳統服很特殊。 u zuma ku la'cus nu balucu' niza. 他的心特別壞。 === uzuma === (kamu nu hulam:特別) uzuma ku asu' nu [[tubah]] kanen. 地瓜特別好吃。 === masasizumaay === (kamu nu hulam:各式各樣) kita u tademaw masasizumaay ku balucu'. 每個人的心都不一樣。 === masazuma === (kamu nu hulam:改變) masazuma tu kina [[demiad]]. 天氣改變了。 masazuma tu kina demiad sakaudadan tu. 天氣轉變,快下雨了。 masazuma tu ku niyazu' nu [[Maibul]] ayza. 馬立雲部落現在已經改變了。 === sazumaen === (kamu nu hulam:修正) sazumaen ku wayway tiya kapah azihen. 動作修正才會好看。 === sizuma === (kamu nu hulam:隨便) sizuma amana ka sa musakamu. 不要隨便亂講話。uncle. sizuma ku sakalabi nu mita nayi' ku titi. 我們的晚餐沒有肉,隨便吃。 === sizumaay === (kamu nu hulam:隨便的) sizumaay ku nu maku, anu izau tu. 我的隨便啦,有就好了。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu Sakizaya: zumaay https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/296372.htm [[kakuniza:Sayan Tiway Sayuen]] eeud0qchwsfyiabx05nbv8tfm8oucgi pimalian 0 10861 101025 101024 2021-02-13T12:45:48Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:球場) === mali === (kamu nu hulam:球) sakaymulu ku mali. 球是圓的。[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291883.htm] === mimali === (kamu nu hulam:打球) mimali kita a mapulung. 我們一起打球。 === mimaliay === (kamu nu hulam:打球的;球員) u mimaliay ci kaka. 哥哥是球員。 === namimali === (kamu nu hulam:打球) masikeda nu mali ku tangah nu maku namimali. 我打球時被球打到頭部。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu hulam: mali https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291883.htm 4kk3bhlz1lh60684tgurcje3cbnfnbc itiza 0 10862 101036 101035 2021-02-13T12:52:31Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:在那裡) itiza sitepaday matepa ku katalalan niza. 他的牛在岩壁那邊找到的。[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/300089.htm] === tiza === (kamu nu hulam:那邊) tiza i tapiingan nu kakabian mipazeng tu tuud. 東西放在床的那邊。 === kaitizaan === (kamu nu hulam:住處) niliyasan nu maku kiya kaitizaan ni Dungi ayza. 我離開Dungi現在住的地方。 === kakitizaan === (kamu nu hulam:地方) kakitizaan nu maku i tini i Maibul. 我住在馬立雲部落。 === hatiza === (kamu nu hulam:那裡) hatiza tu ku nipihezek ci Bunukan tu kawaw. 去 Bunuk 那還工的工作到此結束。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu Sakizaya: itiza https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/300089.htm 3xj9dm9no85l65tbegazrucpg7nfh66 pidademecan 0 10863 101039 101038 2021-02-13T12:59:05Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* madademec */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:決賽) === madademec === (kamu nu hulam:比賽) namadademec kiya katinengan ku icelangay. 比賽之後才知道誰有能力。[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293962.htm] === mademec === (kamu nu hulam:輸了) namadademec kami aci Panay sa mademec kaku. 我今年輸了。 === makademec === (kamu nu hulam:打贏) makademec kaku tu tau. 我打贏人家。 === namadademec === (kamu nu hulam:比賽) namadademec kiya katinengan ku icelangay. 比賽之後才知道誰有能力。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * kamu nu kakizaya: madademec https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293962.htm sjzjus96m2ry5bh4voqnrun3l20lzxo silawad 0 10864 101047 101046 2021-02-14T04:46:55Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* kasilawadan */ wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:有時間) silawad katayza kisu mizizaw tu saba! 你若有空要去探視一下弟弟![https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299873.htm] === lawad === (kamu nu hulam:時間) nayi' ku lawad nu maku tayza i luma' nu misu. 我沒有時間去你家。[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291727.htm] === kasilawadan === (kamu nu hulam:有空閒的時候) kasilawadan a tayza kaku i luma' nu misa midang. 有空閒的時候我要去你家玩。[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294794.htm] == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 silawad,[https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/299873.htm] otj1al4124l3oxgy7hzqzhd2s2d80o0 wayway 0 10865 101052 101051 2021-02-14T04:58:33Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:[[:zh:行為|行為]]) ama hananay sa piazihi tu wayway. 身為父親,要注意一言一行。 6xzzsxh3bh8iwhvvldwufcr8y7oczeb lipahak 0 10866 101093 2021-02-15T04:58:09Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:快樂) Ano miliso' kamo lipahak ko mato'asay. 你們若回來探訪老人家會很快槳。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natine…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:快樂) Ano miliso' kamo lipahak ko mato'asay. 你們若回來探訪老人家會很快槳。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ami/search/list.htm] dxu0ljriy98qkgcaz67fvfmxkuv3zs6 tanam 0 10867 101096 2021-02-15T05:01:34Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:嘗試;嚐嚐) Tanam hato kira nicacakan no mako a sinafel. 就嚐嚐我煮的菜。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan ==…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:嘗試;嚐嚐) Tanam hato kira nicacakan no mako a sinafel. 就嚐嚐我煮的菜。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ami/search/list.htm] 0f4p0agz7isnpqcigb9vudei3vyni64 paluma 0 10868 101099 2021-02-15T05:14:47Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu hu hulam:種) paluma kaku tu paza' i nu zikuzan nu luma'. 我在我家後院種香蕉。 milihiza kita ci inaan paluma tu lami' i palami'an. 我們…" wikitext text/x-wiki (kamu hu hulam:種) paluma kaku tu paza' i nu zikuzan nu luma'. 我在我家後院種香蕉。 milihiza kita ci inaan paluma tu lami' i palami'an. 我們跟媽媽一起去菜園種菜。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] i3xjpmvom2257apjc5d8cd03iyju53j micunus 0 10869 101484 101483 2021-02-21T08:52:53Z Taywan.sayion 1489 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki === kamu nu hulam:增加 === kalamkamen micunus ku nanum nu laku! 快點去將水田灌溉! == '''tinaku a kamu''' == # cunus 增加 cunus tu tineng micudad. 讀書增加知識。 #picunusi 要增加 picunusi tu zikuc kiya cayay ka sienaw! 多添加一些衣服才不會著涼! #macunus 被增加;更加 maylay micudad ciniza kiyu macunus ku tineng. 他很用功讀書所以很有才華。 #micunus 增加 kalamkamen micunus ku nanum nu laku! 快點去將水田灌溉! #cunusen 補充、添加(命令)cunusen nu mita ku zikuc kiya cayay ka sienaw! 添加衣服才不會冷! == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] 4s3xmze9r9oz389vlv3thyw2go8mpdb alaen 0 10870 111907 101111 2021-05-28T02:32:35Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == * u kamu nu Hulam:去拿(命令) * u kamu nu Amilika:go get it * u kamu nu Zipun:それを取りに行きます == tinaku a kamu == # ala 拿;取 #* ala hantu ku cikah i pakaysingan. 碗櫃裡的鹽巴順便拿來。 # alaen 去拿(命令) #* alaen ku saluk i sasa nu kalibungan! 把床舖底下的小鋤頭拿出來! # pakaala 獲得 #* pakaala kaku tu sangla. 我抓到野雞。 # piala 去拿(命令) #* piala tu bakan anu tabuyu'! 上山要帶番刀! # pialaan 去拿的地方 #* i nukay ku pialaan tu kuyasi. 去農會拿肥料。 # maala 被拿走 #* maala ni baki ku caket. 山羌背叔叔抓到了。 #* maala tu. 收到了。 #* maala niza ku sapisulit nu maku. 我的鉛筆被他拿走了。 # makaala 得到 #* makaala tu kaku tu miskingan a cacudadan. 我已經考上學校了。 # miala 拿 #* miala kaku tu kalisiw i nukay. 我去農會領錢。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] rsvsecixhzrpy3etu2y1xhtvbwqys8w nipisiwbayan 0 10871 101116 2021-02-15T05:39:36Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:合作社)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:合作社) ccoh3oidilvdc4bytwh2x6xzhs1ir3q alubu 0 10872 111962 101118 2021-05-28T17:32:02Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == u kamu nu Hulam:肩袋或情人袋,服裝上有口袋後也以此稱之 == tinaku a kamu == # alubu 肩袋或情人袋,服裝上有口袋後也以此稱之 #* alubu ni Sayun kuyni. 這是 Sayun 的肩袋。 # way 口袋 #* nayay ku i alubuway a kalisiw nu maku. 我的口袋裡沒有錢。 # paalubuan 送肩袋(情人袋)給(某人) #* paalubuan ni Tubah ci Benelan. Tubah 送情人袋給 Benel。 # sialubu 揹著肩袋 #* sialubu ku tatama malikuda i putah. 男人揹著肩袋在廣場跳舞。 # sialubuay 有口袋的 #* manamuh kaku tu sialubuay a zikuc. 我很喜歡有口袋的衣服。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] rj515bognb63ubvwgzvxuaw0gqzwwb7 lacul 0 10873 101120 2021-02-15T06:08:40Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:裝) lacul i cungal tu nanum. 在玻璃瓶裝水。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:裝) lacul i cungal tu nanum. 在玻璃瓶裝水。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] m6uv71wr4ivth298vrzbtojflo8gdga masakaputay 0 10874 101124 2021-02-15T06:20:37Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:合作社)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:合作社) ccoh3oidilvdc4bytwh2x6xzhs1ir3q talawadaw 0 10875 101128 101127 2021-02-15T06:27:58Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:溪;河) taneng lakecen ku talawadaw? 可以渡過這溪水嗎? == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] 1pfmyyraf50l4ts8xvf866mlglc7e5t ditek 0 10876 101131 101130 2021-02-15T06:31:26Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:量) ditek tu akuti' nu uzip. 量體溫。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291277.htm] 8qom8tvge14jinb9w2ijapjw1a1mgn4 amang 0 10877 111964 111963 2021-05-29T02:47:11Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == * u kamu nu Hulam:萬 * u kamu nu Amilika:ten thousand * u kamu nu Zipun:万 == tinaku a kamu == == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] osxp61pbyn07dl14lee5l9m61ogvjpa tasasa 0 10878 101151 2021-02-15T13:05:09Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:向下) tasasa ku culil na makabuyu'. 從山上往下走。 kasienawan tasasa tu ku tataheciw nay buyu'. 冬天的時候烏鶖就會往山…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:向下) tasasa ku culil na makabuyu'. 從山上往下走。 kasienawan tasasa tu ku tataheciw nay buyu'. 冬天的時候烏鶖就會往山下飛。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] g9epbwad78jz83deize1cpq16e17wp8 silsil 0 10879 101159 2021-02-15T13:14:28Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:排列,排隊) silsil tu cudad i pacudadan. 書本排列在書架上。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:排列,排隊) silsil tu cudad i pacudadan. 書本排列在書架上。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] elshqk277c337pji01zloagmxue064x laupen 0 10880 101166 101165 2021-02-15T13:27:20Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:laupan}} (kamu nu hulam:圍住) {{DEFAULTSORT:laupan}} kl2m3eal8q7utxwujw6nxbns8e516sv id'id 0 10881 101177 101176 2021-02-16T06:10:24Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:烤) id'id han ku tulakuk asu'. 用烤的雞肉才好吃。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] 62kull3n7z1tj6r8nl9hgqk83eziuab pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Liuxinyu970226 3 10882 101187 2021-02-17T00:55:06Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{subst:welcome}}--~~~~" wikitext text/x-wiki <!-- BANNER ACROSS TOP OF PAGE --> <div id="mp-topbanner" style="clear:both; position:relative; box-sizing:border-box; width:100%; margin:1.2em; min-width:47em; border:1px solid #ddd; background-color:#f9f9f9; color:#000; white-space:nowrap;"> <!-- "WELCOME TO WIKIPEDIA" AND ARTICLE COUNT --> <div style="margin:0.4em; width:17em; text-align:center;">[[File:Wikipedia-logo-v2-szy.svg|170px|Wikipedia-logo-v2-szy]]</div> <ul style="position:absolute; left:10em; top:40%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <div style="font-size:162%;">歡迎來到撒奇萊雅語的維基百科</div> <div style="font-size:100%;">人人可編輯的自由百科全書</div><br> <div id="articlecount" style="font-size:100%;">目前已有[[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]篇條目</div><br> <ul style="position:absolute; right:-1em; top:70%; margin-top:-3em; width:38%; min-width:55em; font-size:100%; text-align:center;"> <li style="position:absolute; left:30%; top:5em;">[[sazumaay:AllPages|所有頁面]]</li> <li style="position:absolute; left:45%; top:5em;">[[sazumaay:PrefixIndex/Category:|所有分類]]</li> <li style="position:absolute; left:60%; top:5em;">新增條目</li> </ul>--[[misaungayay:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Liuxinyu970226|sasukamu]]) 2021年2月17日 (sakatulu a demied nu lipay) 08:55 (CST) qbss689xvi1m6xjul78hyrps68yvkh1 sanek 0 10883 101222 101221 2021-02-17T08:17:57Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:味道) sanek han nu maku kiya lami' masangu. 這個菜聞起來有一點臭酸了。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] 54ayg7w9mkzv5frabwvfk2jwl2tbw92 papilecad 0 10884 101243 2021-02-17T12:39:32Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:評比)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:評比) pwnytnurjaqqa71ucbjmdzr4742j8bd culu 0 10885 101278 101277 2021-02-18T03:13:12Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:culu'}} (kamu nu hulam:搬) culu' ku puduh tu kakanen nuheni. 螞蟻般它們的食物。<ref>https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291209.htm</ref> <references /> {{DEFAULTSORT:culu'}} 1zijicr6sozknxhooqg9n3w0nuiat5g tapuku 0 10886 101281 2021-02-18T03:17:43Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:天空) salangdaw sa ku tapuku. 天空很藍。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:天空) salangdaw sa ku tapuku. 天空很藍。 4snuievf7otsoi3n8jvn897v2o362bn milakuitay 0 10887 101283 2021-02-18T03:23:10Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:在橫越的) nu milakuitay tu Li-I-Tan kina lalimaay. 這五個人是橫越鯉魚潭的人。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:在橫越的) nu milakuitay tu Li-I-Tan kina lalimaay. 這五個人是橫越鯉魚潭的人。 akcq028ai6tt6jsh96v4kut69m1xom4 mahedaw 0 10888 101286 2021-02-18T03:28:10Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:遺失) makakilim tu wawa mahedaw. 尋找他遺失的孩子。 tanuangic sa ciniza a mahedaw ku nani'. 他因貓不見而哭的很慘。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:遺失) makakilim tu wawa mahedaw. 尋找他遺失的孩子。 tanuangic sa ciniza a mahedaw ku nani'. 他因貓不見而哭的很慘。 cl95m6d5l28alvo9o0fvto029fai1v0 duma 0 10889 101337 101332 2021-02-19T11:03:45Z 36.225.5.45 wikitext text/x-wiki zuma (kamu nu hulam:有些;另外) izau ku zuma u nu kilangay ku sapi saluma' a luma'. 有些房子是用木頭蓋的。 u zuma ku zikuc nu Sakizaya. 撒奇萊雅的傳統服很特殊。 u zuma ku la'cus nu balucu' niza. 他的心特別壞。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm#] 17p3a0fhnazr5gamefpsip212sp8hrd bukes 0 10890 101338 2021-02-19T11:05:27Z 36.225.5.45 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:頭髮) cecay sa a bulad papisait tu kita tu bukes. 我們每個月剪髮一次。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' ==…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:頭髮) cecay sa a bulad papisait tu kita tu bukes. 我們每個月剪髮一次。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] mi4s89j3ffhxxtleoz84r7tc8cc44gy siteked 0 10891 107944 101410 2021-05-01T13:46:29Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:獨有) siteked kaku tu misaluma'ay a kawaw. 我獨有蓋房子的工作。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * sapancahay (原住民族) kamu i wang-can a sukudad(原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295984.htm]) ggf9tygpe25bj89xbvcigigs3sholn8 mihapu 0 10892 101349 2021-02-19T11:35:15Z 36.225.5.45 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "宣布 源自日語" wikitext text/x-wiki 宣布 源自日語 1elo6tyb3774wjcfiy4zz18q4ls1qou suped 0 10893 101352 2021-02-19T11:39:08Z 36.225.5.45 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:保存) suped han ku udu' anu yaan tu saudu'en! 一直保存著的項鍊什麼時候要戴! == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natineng…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:保存) suped han ku udu' anu yaan tu saudu'en! 一直保存著的項鍊什麼時候要戴! == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292380.htm] hifzfo5fcawreucjgjysw3a41l484qc satalakaway 0 10894 101354 101353 2021-02-19T11:41:37Z 36.225.5.45 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:最高的) u satakalaway kaku i cacudadan. 在學校我的個子最高。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/295823.htm] 7fm30k2eu1v7idq6h9bc34v3eatqepd mabi 0 10895 101357 101356 2021-02-19T11:49:53Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:睡覺) mabi' tu kita. 我們睡覺了。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293493.htm] cdnxvkqn46wlsqxxkt3i8l2pwfjf5vf laculan 0 10896 101359 2021-02-19T11:54:05Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:收成)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:收成) cqu0piiwwsbv0taba3l4f6zu9uyoh5s kaliwmahan 0 10897 101361 2021-02-19T11:56:45Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:農作物)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:農作物) 3qqtlr6ycf9dd2pob7shdlfzigwyxlh sipacakay 0 10898 101364 2021-02-19T11:57:38Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:販售)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:販售) gwzwz2ls8esfrpqyb76msr4pdp6fd79 paliyun 0 10899 101368 2021-02-19T12:01:44Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:換) paliyun kaku tu zikuc amana pibuhat tu panan. 我要換衣服的時候不要打開門。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natin…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:換) paliyun kaku tu zikuc amana pibuhat tu panan. 我要換衣服的時候不要打開門。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] 40yqusraounypndit8a7qjh9zfnrrcm nabinabian 0 10900 101373 2021-02-19T12:07:33Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:鍋碗瓢盆) nabi 湯鍋" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:鍋碗瓢盆) nabi 湯鍋 pdllihtchtm4ny9uyabwai7tnim8uk5 misahemay 0 10901 101377 2021-02-19T12:12:43Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:做飯) katukuhan ku kalahukan atu kalabian sa misahemay ku ina. 媽媽一到中餐或晚餐時間就做飯。 == '''malalitin tu ihekalay a…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:做飯) katukuhan ku kalahukan atu kalabian sa misahemay ku ina. 媽媽一到中餐或晚餐時間就做飯。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294188.htm] soalq30h32ya901jrh4vnqqas14m7cb miida 0 10902 101386 2021-02-20T03:18:59Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:依賴) miida ci Bunuk ici Imian tu kawaw. Bunuk 依賴 Imi 工作。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:依賴) miida ci Bunuk ici Imian tu kawaw. Bunuk 依賴 Imi 工作。 t9pfjtq9xwtuw5m582c3sbas1sbfkmr ba'ketay 0 10903 101388 2021-02-20T03:25:15Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:重) lilid tu ba'ketay. 抬重的東西。" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:重) lilid tu ba'ketay. 抬重的東西。 7a882hray8tmjtxkh43hqpx7plmmyjw midiputay a kawaw 0 10904 101390 2021-02-20T03:27:04Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam:服務業" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:服務業 7p6ufrbpjx8podyuw9ys5kmsot5e3y2 paculil 0 10905 101398 2021-02-20T04:30:01Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:開車) paculil kaku tu kazizeng ayza. haymawen ku paculil tu kazizeng! 我正在開車。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natineng…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:開車) paculil kaku tu kazizeng ayza. haymawen ku paculil tu kazizeng! 我正在開車。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293877.htm] jt1ndih72gwvz1qj7o0hs7snpi0cc0e pabesuc 0 10906 101776 101775 2021-02-25T07:34:18Z Yiyang.sayuen 1495 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:直走 == '''tinaku a kamu''' == # besuc 直接 #* besuc han ku culil a taluma'. 直接回家。 # pabesuc 直走 #* pabesuc han ku culil katukuh tu i Maibul. 直走就會到馬立雲部落了。 # pabesucay 很直的 #* pabesucay kina zazan. 這條路很直。 # pabesucen 不要氣餒 #* pabesucen ku kawaw! 工作不要氣餒,要堅持到底! # mabesucay 正直 #* mabesucay ku balucu' ni Panay. Panay 為人正直。 # sapabesucay 最直的 #* sapabesucay ku nu kawanan a zazan. 右邊的路是最直的。 # sapabesucen 要勇往直前 #* sapabesucen ku nipaculil tu kazizeng! 開車要勇往直前! == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293472.htm] m096uezpxf89r8e5ht3d9p670s4kioc paceba 0 10907 101425 2021-02-20T09:39:16Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:欺騙,隨便) mananam kina tademaw a paceba tu wawa. 這個人習慣欺騙小孩子。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:欺騙,隨便) mananam kina tademaw a paceba tu wawa. 這個人習慣欺騙小孩子。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] h74upb6di2e1jg2g5gxui28cwlc2zbl wada' 0 10908 101428 2021-02-20T09:53:26Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:減少) matalaw kizemu wada' han ku kaen. 怕胖就減少食量。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:減少) matalaw kizemu wada' han ku kaen. 怕胖就減少食量。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm] m3enr9fc23siae5py5efpwtg5f868z3 diput 0 10909 101430 2021-02-20T09:56:48Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:照顧) diput tu babalaki. 照顧老人。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e…" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:照顧) diput tu babalaki. 照顧老人。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291274.htm] t9hzqksvzjriyddvy6xm24ic1r9okw2 pabeli 0 10910 101473 101472 2021-02-21T08:38:37Z Taywan.sayion 1489 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki === kamu nu hulam === 給 pabeli cina tu piyang i wawa nu maku. 我母親送糖果給我的孩子。 == tinaku a kamu == # pabeli 給 pabeli cina tu piyang i wawa nu maku. 我母親送糖果給我的孩子。 # pabelien 去給(命令)  pabelien kiya babalaki tu paysu'! 去拿錢給老人! # mapabeli 付過 mapabeli tu nu maku tu paysu'. 我已付過錢了。 # nipabeli 送的;給的 kukay tu nipabeli nu misu tu tunuz i takuwan. 感謝你送給我的麻糬。 # nipabelian 送過的;給過的 izau ku nipabelian nu Nukay a sapal nu kilang atu lami' i luma' nu maku. 我家有農會送的樹苗和菜苗。 == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292064.htm 原住民族委員會線上字詞典] lpheqjp89lgbvv9ukh4vxenik14rchd nanuy 0 10911 101527 101526 2021-02-21T16:28:44Z Taywan.sayion 1489 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki === kamu nu hulam:搖籃  === pakabi'en kiya wawa i nanuy. 將嬰孩抱到搖籃 == tinaku a kamu == # nanuy 搖籃  #*pakabi'en kiya wawa i nanuy. 將嬰孩抱到搖籃 #minanuy 在搖搖籃 #*minanuy ci Benel tu saba niza. Benel正在幫他的妹妹搖搖籃。 #nanuyen 用搖的 #*nanuyen henay kiya lutungay i nanuy! 去把搖籃搖一搖! == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291972.htm 原住民族委員會線上字詞典] f1j5imxojj2j1b429lckdiq9wuhmf92 babalaki 0 10912 101545 101544 2021-02-22T01:18:57Z Yiyang.sayion 74 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:長輩 == '''tinaku a kamu''' == # balaki 長大 #* balaki tu ku wawa nu maku amin. 我的孩子都長大了。 #* katuud ku babalaki i kiwkay nu niyam. 我們教會有許多老人。 #* balaki tu ku nipalumaan nu maku a lami'. 我種的菜已長大。 # babalaki 長輩 #*kasikazen nu mita ku babalaki. 我們要尊敬長輩。 # balakiay 長大的 #*balakiay tu kina katalalan. 這頭牛已長大。 # balakiyay 長大 #*kaku kusa balakiyay i niyazu'. 我在部落是比較年長的。 # talababalaki 向祖先 #*pibetiki kamu a talababalaki! 你們要先向先人祭酒(巫師對徒弟的命令)! # nababalakian 祖先 #*nababalakian a icelang kiyu mutizeng ku luma'. 因祖先的能力使我們能建立家庭。 # nanubabalaki 老人的 #*malaylay ku nanubabalaki a kakawaw katukuh ayza. 傳統從古至今都沒有改變過。 # nikabalaki 長大過程 #*kapah ku nikabalaki niya wawa. 這個小孩的成長過程很健康。 # sababalakiay 耆老(最年長的) #*u sababalakiay i niyazu' ci baki aku. 我的爺爺在地方上是耆老。 # kabalakian 增長 #*kabalakian tu ku cacay a mihecaan sa mukan tu mulimuli. 吃湯圓,又多一歲了。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293308.htm 原住民族委員會線上字詞典] mxusry83qi9c5tiv7kxzgv7i5rppwv8 bihkac ni Edek 0 10913 101548 101547 2021-02-22T01:27:04Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:彩虹 == '''tinaku a kamu''' == # bihkac ni Edek彩虹 #* bangcal ku bihkac ni Edek haw? 彩虹好看嗎? #* u bihkac ni Edek kuyza. 那是彩虹。 #* hang, bangcal ku bihkac ni Edek. 是的,彩虹非常好看。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [http://web.klokah.tw/ 族語e樂園] mwvx06qibam195efvp51kubzk5kq2db mihetik 0 10914 101552 101551 2021-02-22T03:40:30Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:掉下 == '''tinaku a kamu''' == # mihetik 掉下 #* mihetik kaku tu kalisiw i ginko. 我去銀行提款。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/294206.htm 原住民族委員會線上字詞典] 20q4iq0fb1gfbce7boxrzxhn6mf3ouq buhang 0 10915 101562 101561 2021-02-22T03:51:51Z Yiyang.sayion 74 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:洞 == '''tinaku a kamu''' == # buhang 洞 #* u buhang ku luma' nu alem. 穿山甲居住在洞裡。 # buhangen 去穿洞(命令) #* buhangen nu takelulu ku kilang a misadibu! 啄木鳥挖樹洞來築巢! # mabuhang 穿過去;被穿洞 #* mabuhang ku tauduwan nu calaped ni Taymu. Taymu 的褲襠有破洞。 # mabuhangay 被穿洞的 #* manamuh ku limecedan tu mabuhangay ku tatusuzan a calaped. 小姐們喜歡膝蓋有破洞的褲子。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291059.htm 原住民族委員會線上字詞典] fgvclbrds5vwb2at6woxu6iv65s7n2u Hong kong 0 10916 101612 2021-02-23T02:54:50Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Hong kong]] katukuh [[Hong Kong]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Hong Kong]] 2j6xe4cdyqhw3fmjgdu6djodg7s00ox culcul 0 10917 101629 101628 2021-02-23T07:19:18Z Yiyang.sayion 74 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:差遣 == '''tinaku a kamu''' == # culcul 差遣 #* culcul kaku tu saba maluk. 我叫弟弟去工作。 # maculcul 被差遣 #* maculcul nu i pabaway kaku tayza i Kuladut. 我被上級差遣到樟原村。 # caculculen 指使 #* caculculen nu kakaselal ku sabaselal tu kawaw. 高年齡階級可以使喚低年齡階級的作任何工作。 # culculen 要(某人)去 #* culculen kiya wawa a papicudad! 叫那個孩子去讀 書! == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293866.htm 原住民族委員會線上字詞典] pflkht2h3hunqg5y198cgzrk7i0934d Antigua and barbuda 0 10918 101633 2021-02-23T07:49:58Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Antigua and barbuda]] katukuh [[Antigua and Barbuda]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Antigua and Barbuda]] rwwwhyyd66ytzalio2rwjc709a2wqk5 lawlaw 0 10919 101667 101666 2021-02-23T14:45:42Z Yiyang.sayion 74 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:吵鬧;急迫 == '''tinaku a kamu''' == # lawlaw 吵鬧;急迫 #* lawlaw sa kiya mudadiway i patiyamay. 店裡唱歌的那些人吵死了。 #* lawlaw sa ku nizateng nu balucu' nu maku. 我的心著急得無法平靜下來。 # malalaw 吵鬧;急迫 #* malalaw ku balucu' nu maku. 我的心情很焦慮。 # malalawlaw 吵架;吵來吵去的 #* malalawlaw ku malekakaay anu la'cus ku pasubana nu babalaki. 缺乏長輩教導的兄弟容易吵架。 # malawlaw 被吵到;心急如焚 #* malawlaw nuhni kami a mapulung. 我們都被他們吵到。 # milawlaw 來搗亂 #* milawlaw ci Kacaw i ci Panayan. Kacaw 擾亂Panay。 # lalawlaw 吵來吵去的 #* la'cus a lalawlaw ku lalabu nu luma'. 吵來吵去的家庭不好。 #* lalawlaw sa kiya mabusukay i zazan. 醉酒的人在街頭上吵吵鬧鬧。 == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291730.htm 原住民族委員會線上字詞典] i2rrkjqmymyjapotske4kcbwyzsevc8 tatiku 0 10920 101713 101712 2021-02-24T02:11:11Z Yiyang.sayuen 1495 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:折返、歸還 == tinaku a kamu == # tiku 折返;歸還 #* na mabalucu' tiku sa ci Siku. Siku生氣就折返。 # patatiku 要折返 #* kiya patatiku ku mikuliay nu mita! 出門賺錢的人為何折返回家了? #* anu muba'sing patatiku ku miadupay. 獵人打噴嚏是忌諱,必須要折返回家。 # patikuen 要還 #* patikuen nu maku ku zikuc nu misu. 我要把衣服還給你。 # mitiku 折返 #* na miliyas ciniza tu luma' mitiku henay. 他本來已經離家出走,現在又返回家中了。 # tatiku 折返 #* mabaliyus tatiku ku micudaday. 學生颱風天上學時折返回家。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/292577.htm 原住民族委員會線上字詞典] mpqf2bia44af1bx32zugv6ovaixfntp mabulaw 0 10921 101765 101764 2021-02-25T07:28:05Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:被戰敗 == tinaku a kamu == # bulaw 以發動戰爭為手段,實際上以佔有對方的領域、使其迫遷為目的;亦可延伸有遷移之意 #* bulaw sa ku Hulam tu Sakizaya a tademaw. 清兵就這樣對撒奇萊雅族人戰爭。 # babulawan 戰場 #* na u babulawan kina alangahay.這條河曾是戰場。 # bulawan 戰爭 #* bulawan nu Hulam ku Takubuwan i a miheca siwaay a bulad, katuud ku mapataay u zuma milaliw tacuwacuwa a niyazu'. 1878 年的 9 月達固湖灣被清兵戰敗,傷亡慘重使得族人逃散到各部落。 # mababulaw 打仗 #* mababulaw ku Sakizaya atu Hulam i sumamad. 撒奇萊雅族以前跟清兵打仗。 # mabulaw 被戰敗 #* mabulaw nu Hulam ku Takubuwan. 達固湖灣被清兵戰敗。 # mibulaw 發動戰爭 #* mibulaw ku ada tu niyazu' niyam. 敵人對我們的部落發動戰爭。 # nababulawan 戰爭過之地 #* nababulawan i tawya ku Takubuwan. 達固湖灣曾是戰爭之地。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291069.htm 原住民族語言線上詞典] 61d24tkewt02cqu5u5yq4kz7mg0f270 picumudan 0 10922 101821 101816 2021-02-26T08:45:10Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:入口處 == tinaku a kamu == # picumudan 入口處 #* i tiza i picumudan nu igakang a mihalhal. 在電影院入口處等。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/293886.htm 原住民族語言線上詞典] knmyk7kom2eg7ho6jbbv1crkr4r0o2i timulay 0 10923 101900 101899 2021-02-27T15:57:07Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:南方的 == tinaku a kamu == * timulay 南方的 *# timulay ku acawa nu maku. 我的另一半是南部人。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm 原住民族語言線上詞典] fmhr2brjrgkrvll5p5pwsfao7tkvb1g picemekan 0 10924 101916 2021-02-28T04:09:39Z Yiyang.sayuen 1495 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u sulit nu hulam:佛教" wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:佛教 bhoe2lbffy0s6sm73tbk49yn0165xh1 mitepal 0 10925 101928 101927 2021-02-28T07:58:14Z Yiyang.sayuen 1495 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:接近…人 == tinaku a kamu == * mitepal 接近…人 *# mitepal ku la'cusay a tademaw laliwen. 壞人一靠近就趕快離開。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm 原住民族語言線上詞典] hkklqyh0k8fij76nudktezrtfrrs32d pabaw 0 10926 101987 101986 2021-02-28T23:45:03Z Yiyang.sayuen 1495 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:上面 == tinaku a kamu == * pabaw 上面 *# i pabaw nu kilang ku dibu nu banul. 鴿子的窩在樹上。 *# singaen ku kaysing i pabaw nu balicid! 把碗放在架子上! *# pabaw nu lala'. 地面。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search/list.htm 原住民族語言線上詞典] l3du9zrst30cj528aciz1z8u5jf1w4e minatu 0 10927 102267 102266 2021-03-06T03:00:58Z Taywan.sayion 1489 /* tinaku a kamu */ wikitext text/x-wiki u sulit nu hulam:港口 == tinaku a kamu == * minatu 港口 *#yadah ku canacanan a buting i minatu. 港口有很多各式各樣的魚。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/291927.htm 原住民族語言線上詞典] 29t665zk66g2v8pqnkt31b025puunxi pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:RacoonyRE 3 10928 102387 2021-03-07T17:56:36Z RacoonyRE 1523 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{| cellpadding="10" cellspacing="5" style="width: 95%; background-color: inherit; margin-left: auto; margin-right: auto" | style="background-color: #FDFDFD; bo…" wikitext text/x-wiki {| cellpadding="10" cellspacing="5" style="width: 95%; background-color: inherit; margin-left: auto; margin-right: auto" | style="background-color: #FDFDFD; border: 1px solid #777777; -moz-border-radius-topleft: 8px; -moz-border-radius-bottomleft: 8px; -moz-border-radius-topright: 8px; -moz-border-radius-bottomright: 8px;" colspan="2" | <div style="margin:1.5em; border:3px solid SteelBlue; padding: 1em 1em 1em 1em; background-color:#B0E0E6; align:center;"> <div style="text-align: center; color:red"><big>'''This discussion page is not actively monitored. You can write to me best on [http://meta.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:RacoonyRE Meta] or in the [https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Benutzer_Diskussion:RacoonyRE German Wikipedia].'''</big></div> '''Dear visitors, I attach importance to a [[de:Wikipedia:Wikiquette|friendly tone]] (Wikiquette). ''' * You can create a new post [http://meta.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:RacoonyRE&action=edit&section=new here]. '''Please''' always sign with <nowiki>-- ~~~~</nowiki> (two hyphens, four tildes) or by clicking on the icon shown below ''' <span style="text-align: center; background: #F8F9FA; padding: .4em; border:1px solid #BBBBBB; border-radius:5px;">&nbsp;[[File:OOjs UI icon signature-ltr.svg|24px|{{int:wikieditor-toolbar-tool-signature}}|verweis=]]</span> * If you do not want others to read your message, you can also write me an '''[[Special:EmailUser/RacoonyRE|Email]]'''. *'''I basically reply where the discussion started so that it doesn't get torn apart.''' <br />The best thing to do is to watch my discussion page. '''[http://meta.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:RacoonyRE&action=watch (Click here)]''' </div> ka724xzol91ets442bv1tzsilddbeef taazihan mitudung:BD 10 10929 102599 2021-03-11T01:36:10Z Allenwang6212a 206 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#if:{{BD/isYear|{{{1|}}}}} |{{{1}}}{{namespace||[[Category:{{{1}}}出生|{{#if:{{{catIdx|{{{5|}}}}}}|{{{catIdx|{{{5}}}}}}|{{PAGENAME}}}}]]}}…" wikitext text/x-wiki {{#if:{{BD/isYear|{{{1|}}}}} |{{{1}}}{{namespace||[[Category:{{{1}}}出生|{{#if:{{{catIdx|{{{5|}}}}}}|{{{catIdx|{{{5}}}}}}|{{PAGENAME}}}}]]}} |{{{1|}}}{{namespace||[[Category:生年不详|{{#if:{{{catIdx|{{{5|}}}}}}|{{{catIdx|{{{5}}}}}}|{{PAGENAME}}}}]]}} }}{{#if:{{Date.isMD|{{{2|}}}}} |{{{2}}} |{{{2|}}} }}{{#if:{{{1|}}}{{{2|}}}{{{3|}}}{{{4|}}}|{{#if:{{{3|}}}{{{4|}}}|-|{{editintro|Template:BLP editintro|span|-}}}}}}{{#if:{{BD/isYear|{{{3|}}}}} |{{{3}}}{{namespace||[[Category:{{{3}}}逝世|{{#if:{{{catIdx|{{{5|}}}}}}|{{{catIdx|{{{5}}}}}}|{{PAGENAME}}}}]]}} |{{#if:{{{3|}}}|{{{3}}}{{namespace||[[Category:卒年不详|{{#if:{{{catIdx|{{{5|}}}}}}|{{{catIdx|{{{5}}}}}}|{{PAGENAME}}}}]]}}}} }}{{#if:{{Date.isMD|{{{4|}}}}} |{{{4}}} |{{{4|}}} }}{{#if:{{{3|}}}||{{#if:{{{4|}}} ||{{namespace||[[Category:在世人物|{{#if:{{{catIdx|{{{5|}}}}}}|{{{catIdx|{{{5}}}}}}|{{PAGENAME}}}}]]}}}} }}{{#if:{{{5|}}}|[[Category:生卒模板的分类索引未使用catIdx作为参数名的页面|{{PAGENAME}}]]}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 7fdo1o8fzvh2az0284r4bbbaipm5wo3 pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Allenwang6212a 3 10930 102728 102600 2021-03-11T07:10:12Z Allenwang6212a 206 wikitext text/x-wiki {{Birth date and age|year=1965|month=2|day=3}} {{TWN}} mu3i6ciotmpnyyggcmqtl0rh4a9kc3x taazihan mitudung:Birth date and age 10 10931 102727 102726 2021-03-11T07:10:02Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki <includeonly><span style="display:none"> (<span class="bday">{{{1|{{{year}}}}}}-{{padleft:{{{2|{{{month}}}}}}|2|0}}-{{padleft:{{{3|{{{day}}}}}}|2|0}}</span>) </span>{{{1|{{{year}}}}}}年{{#if:{{{df|}}}|{{MONTHNAME|{{{2|{{{month}}}}}}}}{{#expr:{{{3|{{{day}}}}}}}}日|{{MONTHNAME|{{{2|{{{month}}}}}}}}{{#expr:{{{3|{{{day}}}}}}}}日}}<span class="noprint ForceAgeToShow">({{Age | {{{1|{{{year}}}}}} | {{{2|{{{month}}}}}} | {{{3|{{{day}}}}}} }}歲)</span></includeonly><noinclude> {{Documentation|Template:Birth date and age/cudad}} </noinclude> nc5yl99m05sguu6kqlktz1d86e2eh9o taazihan mitudung:Age 10 10932 102673 102615 2021-03-11T06:02:26Z Allenwang6212a 206 wikitext text/x-wiki {{#invoke:Age|age_generic|template=age_full_years}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 2s98rfvs1ssbiju0karaj7hq7wpekb6 taazihan mitudung:Birth date 10 10933 102605 2021-03-11T02:41:56Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<span style="display:none">(<span class="bday">{{{1|{{{year}}}}}}-{{padleft:{{MONTHNUMBER|{{{2|{{{month}}}}}}}}|2|0}}-{{padleft:{{{3|{{{day}}}}}}|2|0}}</span>)…" wikitext text/x-wiki <span style="display:none">(<span class="bday">{{{1|{{{year}}}}}}-{{padleft:{{MONTHNUMBER|{{{2|{{{month}}}}}}}}|2|0}}-{{padleft:{{{3|{{{day}}}}}}|2|0}}</span>)</span>{{#expr:{{{1|{{{year<noinclude>|1900</noinclude>}}}}}}}}年{{#if:{{{df|}}} |{{MONTHNAME|{{{2|{{{month}}}}}}}}{{#expr:{{{3|{{{day}}}}}}}}日 |{{MONTHNAME|{{{2|{{{month<noinclude>|1</noinclude>}}}}}}}}{{#expr:{{{3|{{{day<noinclude>|1</noinclude>}}}}}}}}日 }}<noinclude> {{Documentation|Template:Birth date and age/doc}} </noinclude> spp17nvlz7ufl4vol7w5qwhamrrit72 taazihan mitudung:MONTHNAME 10 10934 102607 2021-03-11T02:46:53Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{#if:{{{1|}}}|{{#switch:{{MONTHNUMBER|{{{1}}}}}|1=1月|2=2月|3=3月|4=4月|5=5月|6=6月|7=7月|8=8月|9=9月|10=10月|11=11月|12=12月|Incorre…" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{{1|}}}|{{#switch:{{MONTHNUMBER|{{{1}}}}}|1=1月|2=2月|3=3月|4=4月|5=5月|6=6月|7=7月|8=8月|9=9月|10=10月|11=11月|12=12月|Incorrect required parameter 1=''month''!}}|Missing required parameter 1=''month''!}}</includeonly><noinclude> {{Documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> 2ikpa6846kui3vg91rx7x1t41xbnshc taazihan mitudung:MONTHNUMBER 10 10935 102609 2021-03-11T02:49:05Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#if:{{{1|}}}|{{#switch:{{lc:{{{1}}}}}|january|一月|jan=1|february|二月|feb=2|march|三月|mar=3|apr|四月|april=4|五月|may=5|june|六月|jun=6|july|…" wikitext text/x-wiki {{#if:{{{1|}}}|{{#switch:{{lc:{{{1}}}}}|january|一月|jan=1|february|二月|feb=2|march|三月|mar=3|apr|四月|april=4|五月|may=5|june|六月|jun=6|july|七月|jul=7|august|八月|aug=8|september|九月|sep=9|october|十月|oct=10|november|十一月|nov=11|december|十二月|dec=12|{{#ifexpr:{{{1}}}<0|{{#ifexpr:(({{{1}}})round 0)!=({{{1}}})|{{#expr:12-(((0.5-({{{1}}}))round 0)mod 12)}}|{{#expr:12-(((11.5-({{{1}}}))round 0)mod 12)}}}}|{{#expr:(((10.5+{{{1}}})round 0)mod 12)+1}}}}}}|Missing required parameter 1=''month''!}}<noinclude>{{doc}}</noinclude> 46ux01skd16vr2acg9zex9k2k3x74z2 bacu-saupu:Age 828 10936 102610 2021-03-11T02:56:19Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "-- Implement various "age of" and other date-related templates. local _Date, _currentDate local function getExports(frame) -- Return objects exported from th…" Scribunto text/plain -- Implement various "age of" and other date-related templates. local _Date, _currentDate local function getExports(frame) -- Return objects exported from the date module or its sandbox. if not _Date then local sandbox = frame:getTitle():find('sandbox', 1, true) and '/sandbox' or '' local datemod = require('Module:Date' .. sandbox) _Date = datemod._Date _currentDate = datemod._current end return _Date, _currentDate end local Collection -- a table to hold items Collection = { add = function (self, item) if item ~= nil then self.n = self.n + 1 self[self.n] = item end end, join = function (self, sep) return table.concat(self, sep) end, remove = function (self, pos) if self.n > 0 and (pos == nil or (0 < pos and pos <= self.n)) then self.n = self.n - 1 return table.remove(self, pos) end end, sort = function (self, comp) table.sort(self, comp) end, new = function () return setmetatable({n = 0}, Collection) end } Collection.__index = Collection local function stripToNil(text) -- If text is a string, return its trimmed content, or nil if empty. -- Otherwise return text (which may, for example, be nil). if type(text) == 'string' then text = text:match('(%S.-)%s*$') end return text end local yes = require('Module:Yesno') local function message(msg, id) -- Return formatted message text for an error or warning. local categories = { error = '[[Category:Age模块错误]]', warning = '[[Category:Age模块错误]]', -- same as error until determine whether 'Age warning' would be worthwhile } local a, b, category if id == 'warning' then a = '<sup>[<i>' b = '</i>]</sup>' else a = '<strong class="error">错误:' b = '</strong>' end if mw.title.getCurrentTitle():inNamespaces(0) then -- Category only in namespaces: 0=article. category = categories[id or 'error'] end return a .. mw.text.nowiki(msg) .. b .. (category or '') end local function formatNumber(number) -- Return the given number formatted with commas as group separators, -- given that the number is an integer. local numstr = tostring(number) local length = #numstr local places = Collection.new() local pos = 0 repeat places:add(pos) pos = pos + 3 until pos >= length places:add(length) local groups = Collection.new() for i = places.n, 2, -1 do local p1 = length - places[i] + 1 local p2 = length - places[i - 1] groups:add(numstr:sub(p1, p2)) end return groups:join(',') end local function spellNumber(number, options, i) -- Return result of spelling number, or -- return number (as a string) if cannot spell it. -- i == 1 for the first number which can optionally start with an uppercase letter. number = tostring(number) return require('Module:ConvertNumeric').spell_number( number, nil, -- fraction numerator nil, -- fraction denominator i == 1 and options.upper, -- true: 'One' instead of 'one' not options.us, -- true: use 'and' between tens/ones etc options.adj, -- true: hyphenated options.ordinal -- true: 'first' instead of 'one' ) or number end local function makeSort(value, sortable) -- Return a sort key if requested. -- Assume value is a valid number which has not overflowed. if sortable == 'sortable_table' or sortable == 'sortable_on' or sortable == 'sortable_debug' then local sortkey if value == 0 then sortkey = '5000000000000000000' else local mag = math.floor(math.log10(math.abs(value)) + 1e-14) local prefix if value > 0 then prefix = 7000 + mag else prefix = 2999 - mag value = value + 10^(mag+1) end sortkey = string.format('%d', prefix) .. string.format('%015.0f', math.floor(value * 10^(14-mag))) end local lhs, rhs if sortable == 'sortable_table' then lhs = 'data-sort-value="' rhs = '"|' else lhs = sortable == 'sortable_debug' and '<span style="border:1px solid;display:inline;" class="sortkey">' or '<span style="display:none" class="sortkey">' rhs = '♠</span>' end return lhs .. sortkey .. rhs end end local translateParameters = { abbr = { off = 'abbr_off', on = 'abbr_on', }, disp = { age = 'disp_age', raw = 'disp_raw', }, format = { raw = 'format_raw', commas = 'format_commas', }, round = { on = 'on', yes = 'on', months = 'ym', weeks = 'ymw', days = 'ymd', hours = 'ymdh', }, sep = { comma = 'sep_comma', [','] = 'sep_comma', serialcomma = 'sep_serialcomma', space = 'sep_space', }, show = { hide = { id = 'hide' }, y = { 'y', id = 'y' }, ym = { 'y', 'm', id = 'ym' }, ymd = { 'y', 'm', 'd', id = 'ymd' }, ymw = { 'y', 'm', 'w', id = 'ymw' }, ymwd = { 'y', 'm', 'w', 'd', id = 'ymwd' }, yd = { 'y', 'd', id = 'yd', keepZero = true }, m = { 'm', id = 'm' }, md = { 'm', 'd', id = 'md' }, w = { 'w', id = 'w' }, wd = { 'w', 'd', id = 'wd' }, h = { 'H', id = 'h' }, hm = { 'H', 'M', id = 'hm' }, hms = { 'H', 'M', 'S', id = 'hms' }, d = { 'd', id = 'd' }, dh = { 'd', 'H', id = 'dh' }, dhm = { 'd', 'H', 'M', id = 'dhm' }, dhms = { 'd', 'H', 'M', 'S', id = 'dhms' }, ymdh = { 'y', 'm', 'd', 'H', id = 'ymdh' }, ymdhm = { 'y', 'm', 'd', 'H', 'M', id = 'ymdhm' }, ymwdh = { 'y', 'm', 'w', 'd', 'H', id = 'ymwdh' }, ymwdhm = { 'y', 'm', 'w', 'd', 'H', 'M', id = 'ymwdhm' }, }, sortable = { off = false, on = 'sortable_on', table = 'sortable_table', debug = 'sortable_debug', }, } local spellOptions = { cardinal = {}, Cardinal = { upper = true }, cardinal_us = { us = true }, Cardinal_us = { us = true, upper = true }, ordinal = { ordinal = true }, Ordinal = { ordinal = true, upper = true }, ordinal_us = { ordinal = true, us = true }, Ordinal_us = { ordinal = true, us = true, upper = true }, } local function dateExtract(frame) -- Return part of a date after performing an optional operation. local Date = getExports(frame) local args = frame:getParent().args local parms = {} for i, v in ipairs(args) do parms[i] = v end if yes(args.fix) then table.insert(parms, 'fix') end if yes(args.partial) then table.insert(parms, 'partial') end local show = stripToNil(args.show) or 'dmy' local date = Date(unpack(parms)) if not date then if show == 'format' then return 'error' end return message('需要有效的日期') end local add = stripToNil(args.add) if add then for item in add:gmatch('%S+') do date = date + item if not date then return message('无法添加“' .. item .. '”') end end end local prefix, result local sortable = translateParameters.sortable[args.sortable] if sortable then local value = (date.partial and date.partial.first or date).jdz prefix = makeSort(value, sortable) end if show ~= 'hide' then result = date[show] if result == nil then result = date:text(show) elseif type(result) == 'boolean' then result = result and '1' or '0' else result = tostring(result) end end return (prefix or '') .. (result or '') end local function rangeJoin(range) -- Return text to be used between a range of ages. return range == 'dash' and '–' or '或' end local function makeText(values, components, names, options, noUpper) -- Return wikitext representing an age or duration. local text = Collection.new() local count = #values local sep = names.sep or '' for i, v in ipairs(values) do -- v is a number (say 4 for 4 years), or a table ({4,5} for 4 or 5 years). local islist = type(v) == 'table' if (islist or v > 0) or (text.n == 0 and i == count) or (text.n > 0 and components.keepZero) then local fmt, vstr if options.spell then fmt = function(number) return spellNumber(number, options.spell, noUpper or i) end elseif i == 1 and options.format == 'format_commas' then -- Numbers after the first should be small and not need formatting. fmt = formatNumber else fmt = tostring end if islist then vstr = fmt(v[1]) .. rangeJoin(options.range) noUpper = true vstr = vstr .. fmt(v[2]) else vstr = fmt(v) end local name = names[components[i]] if name then local plural = names.plural if not plural or (islist and v[2] or v) == 1 then plural = '' end text:add(vstr .. sep .. name .. plural) else text:add(vstr) end end end local first, last -- hh mm ss if options.join == 'sep_space' then first = ' ' last = ' ' -- hh时,mm分,ss秒 elseif options.join == 'sep_comma' then first = ',' last = ',' -- hh时,mm分又ss秒 elseif options.join == 'sep_serialcomma' then first = ',' last = text.n > 2 and (names.y == '年' and '又' or '零') or ',' -- hh时mm分ss秒 elseif options.join == 'sep_none' then first = '' last = '' -- hh时mm分又ss秒 else -- 'sep_serial' first = '' last = text.n > 2 and (names.y == '年' and '又' or '零') or '' end if yes(options.range, true) and options.join ~= 'sep_space' and string.sub(last, 1, 1) ~= ',' then last = ',' .. last end for i, v in ipairs(text) do if i < text.n then text[i] = v .. (i + 1 < text.n and first or last) end end local sign = '' if options.isnegative then -- Do not display negative zero. if text.n > 1 or (text.n == 1 and text[1]:sub(1, 1) ~= '0' ) then if options.format == 'format_raw' then sign = '-' -- plain hyphen so result can be used in a calculation else sign = '−' -- Unicode U+2212 MINUS SIGN end end end return (options.prefix or '') .. (options.extra or '') .. sign .. text:join() .. (options.suffix or '') end local function dateDifference(parms) -- Return a formatted date difference using the given parameters -- which have been validated. local names = { abbr_off = { plural = '', sep = '', y = '年', m = '个月', w = '周', d = '天', H = '小时', M = '分', S = '秒', }, abbr_on = { y = 'y', m = 'm', w = 'w', d = 'd', H = 'h', M = 'm', S = 's', }, abbr_age = { plural = '', sep = '', y = '岁', m = '个月', w = '周', d = '天', H = '小时', M = '分', S = '秒', }, abbr_raw = {}, } local diff = parms.diff -- must be a valid date difference local show = parms.show -- may be nil; default is set below local abbr = parms.abbr or 'abbr_off' local defaultJoin -- 中文应该全为nil if abbr ~= 'abbr_off' then defaultJoin = nil end if not show then show = 'ymd' if parms.disp == 'disp_age' then if diff.years < 3 then defaultJoin = nil if diff.years >= 1 then show = 'ym' else show = 'md' end else show = 'y' end end end if type(show) ~= 'table' then show = translateParameters.show[show] end if parms.disp == 'disp_raw' then defaultJoin = 'sep_space' abbr = 'abbr_raw' elseif parms.wantSc then defaultJoin = 'sep_serialcomma' end local diffOptions = { round = parms.round, duration = parms.wantDuration, range = parms.range and true or nil, } local prefix if parms.sortable then local value = diff.age_days + (parms.wantDuration and 1 or 0) -- days and fraction of a day if diff.isnegative then value = -value end prefix = makeSort(value, parms.sortable) end local textOptions = { prefix = prefix, suffix = parms.suffix, -- not currently used extra = parms.extra, format = parms.format, join = parms.sep or defaultJoin, isnegative = diff.isnegative, range = parms.range, spell = parms.spell, } if show.id == 'hide' then return prefix or '' end local values = { diff:age(show.id, diffOptions) } if values[1] then return makeText(values, show, names[abbr], textOptions) end if diff.partial then -- Handle a more complex range such as -- {{age_yd|20 Dec 2001|2003|range=yes}} → 1 year, 12 days or 2 years, 11 days local opt = { format = textOptions.format, join = textOptions.join, isnegative = textOptions.isnegative, spell = textOptions.spell, } return (textOptions.prefix or '') .. makeText({ diff.partial.mindiff:age(show.id, diffOptions) }, show, names[abbr], opt) .. rangeJoin(textOptions.range) .. makeText({ diff.partial.maxdiff:age(show.id, diffOptions) }, show, names[abbr], opt, true) .. (textOptions.suffix or '') end return message('此处不支持参数show=' .. show.id) end local function getDates(frame, getopt) -- Parse template parameters and return one of: -- * date (a date table, if single) -- * date1, date2 (two date tables, if not single) -- * text (a string error message) -- A missing date is optionally replaced with the current date. -- If wantMixture is true, a missing date component is replaced -- from the current date, so can get a bizarre mixture of -- specified/current y/m/d as has been done by some "age" templates. -- Some results may be placed in table getopt. local Date, currentDate = getExports(frame) getopt = getopt or {} local function flagCurrent(text) -- This allows the calling template to detect if the current date has been used, -- that is, whether both dates have been entered in a template expecting two. -- For example, an infobox may want the age when an event occurred, not the current age. -- Don't bother detecting if wantMixture is used because not needed and it is a poor option. if not text then text = 'currentdate' if getopt.flag == 'usesCurrent' then getopt.usesCurrent = true end end return text end local args = frame:getParent().args local fields = {} local isNamed = args.year or args.year1 or args.year2 or args.month or args.month1 or args.month2 or args.day or args.day1 or args.day2 if isNamed then fields[1] = args.year1 or args.year fields[2] = args.month1 or args.month fields[3] = args.day1 or args.day fields[4] = args.year2 fields[5] = args.month2 fields[6] = args.day2 else for i = 1, 6 do fields[i] = args[i] end end local imax = 0 for i = 1, 6 do fields[i] = stripToNil(fields[i]) if fields[i] then imax = i end if getopt.omitZero and i % 3 ~= 1 then -- omit zero months and days as unknown values but keep year 0 which is 1 BCE if tonumber(fields[i]) == 0 then fields[i] = nil getopt.partial = true end end end local fix = getopt.fix and 'fix' or '' local noDefault = imax == 0 and getopt.noMissing local partialText = getopt.partial and 'partial' or '' local dates = {} if isNamed or imax >= 3 then local nrDates = getopt.single and 1 or 2 if getopt.wantMixture then -- Cannot be partial since empty fields are set from current. local components = { 'year', 'month', 'day' } for i = 1, nrDates * 3 do fields[i] = fields[i] or currentDate[components[i > 3 and i - 3 or i]] end for i = 1, nrDates do local index = i == 1 and 1 or 4 dates[i] = Date(fields[index], fields[index+1], fields[index+2]) end else -- If partial dates are allowed, accept -- year only, or -- year and month only -- Do not accept year and day without a month because that makes no sense -- (and because, for example, Date('partial', 2001, nil, 12) sets day = nil, not 12). for i = 1, nrDates do local index = i == 1 and 1 or 4 local y, m, d = fields[index], fields[index+1], fields[index+2] if (getopt.partial and y and (m or not d)) or (y and m and d) then dates[i] = Date(fix, partialText, y, m, d) elseif not y and not m and not d and not noDefault then dates[i] = Date(flagCurrent()) end end end elseif not noDefault then getopt.textdates = true -- have parsed each date from a single text field dates[1] = Date(fix, partialText, flagCurrent(fields[1])) if not getopt.single then dates[2] = Date(fix, partialText, flagCurrent(fields[2])) end end if not dates[1] then return message('需要有效的年月日') end if getopt.single then return dates[1] end if not dates[2] then return message('第二个日期应该是年月日') end return dates[1], dates[2] end local function ageGeneric(frame) -- Return the result required by the specified template. -- Can use sortable=x where x = on/table/off/debug in any supported template. -- Some templates default to sortable=on but can be overridden. local name = frame.args.template if not name then return message('调用它的模板必须有“|template=x”参数,其中x是所需的操作') end local args = frame:getParent().args local specs = { -- 重点!切勿随意更改! age_days = { -- {{age in days}} show = 'd', disp = 'disp_raw', }, age_days_nts = { -- {{age in days nts}} show = 'd', disp = 'disp_raw', format = 'format_commas', sortable = 'on', }, duration_days = { -- {{duration in days}} show = 'd', disp = 'disp_raw', duration = true, }, duration_days_nts = { -- {{duration in days nts}} show = 'd', disp = 'disp_raw', format = 'format_commas', sortable = 'on', duration = true, }, age_full_years = { -- {{age}} show = 'y', abbr = 'abbr_raw', flag = 'usesCurrent', omitZero = true, range = 'no', }, age_full_years_nts = { -- {{age nts}} show = 'y', abbr = 'abbr_raw', format = 'format_commas', sortable = 'on', }, age_in_years = { -- {{age in years}} show = 'y', abbr = 'abbr_raw', negative = 'error', range = 'dash', }, age_in_years_nts = { -- {{age in years nts}} show = 'y', abbr = 'abbr_raw', negative = 'error', range = 'dash', format = 'format_commas', sortable = 'on', }, age_infant = { -- {{age for infant}} -- Do not set show because special processing is done later. abbr = 'abbr_off', disp = 'disp_age', sortable = 'on', age = true, }, age_m = { -- {{age in months}} show = 'm', disp = 'disp_raw', }, age_w = { -- {{age in weeks}} show = 'w', disp = 'disp_raw', }, age_wd = { -- {{age in weeks and days}} show = 'wd', }, age_yd = { -- {{age in years and days}} show = 'yd', format = 'format_commas', sep = args.sep == 'and' and 'sep_serialcomma' or nil, age = true, }, age_yd_nts = { -- {{age in years and days nts}} show = 'yd', format = 'format_commas', sep = args.sep == 'and' and 'sep_serialcomma' or nil, sortable = 'on', age = true, }, age_ym = { -- {{age in years and months}} show = 'ym', sep = args.sep == 'and' and 'sep_serialcomma' or nil, }, age_ymd = { -- {{age in years, months and days}} show = 'ymd', }, age_ymwd = { -- {{age in years, months, weeks and days}} show = 'ymwd', wantMixture = true, }, } local spec = specs[name] if not spec then return message('指定的模板名称无效') end if name == 'age_days' then local su = stripToNil(args['show unit']) if su then if su == 'abbr' or su == 'full' then spec.disp = nil spec.abbr = su == 'abbr' and 'abbr_on' or nil end end end local partial, autofill local range = stripToNil(args.range) or spec.range if range then -- Suppose partial dates are used and age could be 11 or 12 years. -- "|range=" (empty value) has no effect (spec is used). -- "|range=yes" or spec.range == true sets range = true (gives "11 or 12") -- "|range=dash" or spec.range == 'dash' sets range = 'dash' (gives "11–12"). -- "|range=no" or spec.range == 'no' sets range = nil and fills each date in the diff (gives "12"). -- ("on" is equivalent to "yes", and "off" is equivalent to "no"). -- "|range=OTHER" sets range = nil and rejects partial dates. range = ({ dash = 'dash', off = 'no', no = 'no', [true] = true })[range] or yes(range) if range then partial = true -- accept partial dates with a possible age range for the result if range == 'no' then autofill = true -- missing month/day in first or second date are filled from other date or 1 range = nil end end end local getopt = { fix = yes(args.fix), flag = stripToNil(args.flag) or spec.flag, omitZero = spec.omitZero, partial = partial, wantMixture = spec.wantMixture, } local date1, date2 = getDates(frame, getopt) if type(date1) == 'string' then return date1 end local useAge = spec.age if args.age ~= nil then useAge = yes(args.age, spec.age) end local format = stripToNil(args.format) local spell = spellOptions[format] if format then format = 'format_' .. format elseif name == 'age_days' and getopt.textdates then format = 'format_commas' end local parms = { diff = date2:subtract(date1, { fill = autofill }), wantDuration = spec.duration or yes(args.duration), range = range, wantSc = yes(args.sc), show = args.show == 'hide' and 'hide' or spec.show, abbr = useAge and 'abbr_age' or spec.abbr, disp = spec.disp, extra = (getopt.usesCurrent and format ~= 'format_raw') and '<span class="currentage"></span>' or nil, format = format or spec.format, round = yes(args.round), sep = spec.sep, sortable = translateParameters.sortable[args.sortable or spec.sortable], spell = spell, } if (spec.negative or frame.args.negative) == 'error' and parms.diff.isnegative then return message('第二个日期不应该在第一个日期之前') end return dateDifference(parms) end local function bda(frame) -- Implement [[Template:Birth date and age]]. local args = frame:getParent().args local options = { noMissing=true, single=true } local date = getDates(frame, options) if type(date) == 'string' then return date -- error text end local Date = getExports(frame) local diff = Date('currentdate') - date if diff.isnegative or diff.years > 150 then return message('计算年龄所需的出生日期无效') end local disp, show = 'disp_raw', 'y' if diff.years < 2 then disp = 'disp_age' if diff.years == 0 and diff.months == 0 then show = 'd' else show = 'm' end end local result = '%-Y年%B月%-d日' result = '(<span class="bday">%-Y-%m-%d</span>) </span>' .. result result = '<span style="display:none"> ' .. date:text(result) .. '<span class="noprint ForceAgeToShow"> ' .. '(' .. dateDifference({ diff = diff, show = show, abbr = 'abbr_off', disp = disp, sep = 'sep_space', }) .. ')</span>' local warnings = tonumber(frame.args.warnings) if warnings and warnings > 0 then local good = { df = true, mf = true, day = true, day1 = true, month = true, month1 = true, year = true, year1 = true, } local invalid local imax = options.textdates and 1 or 3 for k, _ in pairs(args) do if type(k) == 'number' then if k > imax then invalid = tostring(k) break end else if not good[k] then invalid = k break end end end if invalid then result = result .. message(invalid .. '参数无效', 'warning') end end return result end local function dateToGsd(frame) -- Implement [[Template:Gregorian serial date]]. -- Return Gregorian serial date of the given date, or the current date. -- The returned value is negative for dates before 1 January 1 AD -- despite the fact that GSD is not defined for such dates. local date = getDates(frame, { wantMixture=true, single=true }) if type(date) == 'string' then return date end return tostring(date.gsd) end local function jdToDate(frame) -- Return formatted date from a Julian date. -- The result includes a time if the input includes a fraction. -- The word 'Julian' is accepted for the Julian calendar. local Date = getExports(frame) local args = frame:getParent().args local date = Date('juliandate', args[1], args[2]) if date then return date:text() end return message('需要有效的儒略历日期') end local function dateToJd(frame) -- Return Julian date (a number) from a date which may include a time, -- or the current date ('currentdate') or current date and time ('currentdatetime'). -- The word 'Julian' is accepted for the Julian calendar. local Date = getExports(frame) local args = frame:getParent().args local date = Date(args[1], args[2], args[3], args[4], args[5], args[6], args[7]) if date then return tostring(date.jd) end return message('需要有效的年/月/日或“currentdate”(当前)') end local function timeInterval(frame) -- Implement [[Template:Time interval]]. -- There are two positional arguments: date1, date2. -- The default for each is the current date and time. -- Result is date2 - date1 formatted. local Date = getExports(frame) local args = frame:getParent().args local parms = { wantDuration = yes(args.duration), range = yes(args.range) or (args.range == 'dash' and 'dash' or nil), wantSc = yes(args.sc), } local fix = yes(args.fix) and 'fix' or '' local date1 = Date(fix, 'partial', stripToNil(args[1]) or 'currentdatetime') if not date1 then return message('第一个参数中的开始日期无效') end local date2 = Date(fix, 'partial', stripToNil(args[2]) or 'currentdatetime') if not date2 then return message('第二个参数中的结束日期无效') end parms.diff = date2 - date1 for argname, translate in pairs(translateParameters) do local parm = stripToNil(args[argname]) if parm then parm = translate[parm] if parm == nil then -- test for nil because false is a valid setting return message('参数' .. argname .. '=' .. args[argname] .. '无效') end parms[argname] = parm end end if parms.round then local round = parms.round local show = parms.show if round ~= 'on' then if show then if show.id ~= round then return message('参数show=' .. args.show .. '与round=' .. args.round .. '冲突') end else parms.show = translateParameters.show[round] end end parms.round = true end return dateDifference(parms) end return { age_generic = ageGeneric, -- can emulate several age templates birth_date_and_age = bda, -- Template:Birth_date_and_age gsd = dateToGsd, -- Template:Gregorian_serial_date extract = dateExtract, -- Template:Extract jd_to_date = jdToDate, -- Template:? JULIANDAY = dateToJd, -- Template:JULIANDAY time_interval = timeInterval, -- Template:Time_interval } i3n1gbohvj6fhwinvqb2v5khbgbwuai taazihan mitudung:Age in years and months 10 10937 102613 2021-03-11T03:06:43Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{#invoke:age|age_generic|template=age_ym}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude>" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:age|age_generic|template=age_ym}}</includeonly><noinclude>{{documentation}}</noinclude> pvropk73i11tk9fo0ijdx7yrk7beqkn bacu-saupu:Date 828 10938 102614 2021-03-11T03:25:41Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "-- Date functions for use by other modules. -- I18N and time zones are not supported. local MINUS = '−' -- Unicode U+2212 MINUS SIGN local floor = math.flo…" Scribunto text/plain -- Date functions for use by other modules. -- I18N and time zones are not supported. local MINUS = '−' -- Unicode U+2212 MINUS SIGN local floor = math.floor local Date, DateDiff, diffmt -- forward declarations local uniq = { 'unique identifier' } local function is_date(t) -- The system used to make a date read-only means there is no unique -- metatable that is conveniently accessible to check. return type(t) == 'table' and t._id == uniq end local function is_diff(t) return type(t) == 'table' and getmetatable(t) == diffmt end local function _list_join(list, sep) return table.concat(list, sep) end local function collection() -- Return a table to hold items. return { n = 0, add = function (self, item) self.n = self.n + 1 self[self.n] = item end, join = _list_join, } end local function strip_to_nil(text) -- If text is a string, return its trimmed content, or nil if empty. -- Otherwise return text (convenient when Date fields are provided from -- another module which may pass a string, a number, or another type). if type(text) == 'string' then text = text:match('(%S.-)%s*$') end return text end local function is_leap_year(year, calname) -- Return true if year is a leap year. if calname == 'Julian' then return year % 4 == 0 end return (year % 4 == 0 and year % 100 ~= 0) or year % 400 == 0 end local function days_in_month(year, month, calname) -- Return number of days (1..31) in given month (1..12). if month == 2 and is_leap_year(year, calname) then return 29 end return ({ 31, 28, 31, 30, 31, 30, 31, 31, 30, 31, 30, 31 })[month] end local function h_m_s(time) -- Return hour, minute, second extracted from fraction of a day. time = floor(time * 24 * 3600 + 0.5) -- number of seconds local second = time % 60 time = floor(time / 60) return floor(time / 60), time % 60, second end local function hms(date) -- Return fraction of a day from date's time, where (0 <= fraction < 1) -- if the values are valid, but could be anything if outside range. return (date.hour + (date.minute + date.second / 60) / 60) / 24 end local function julian_date(date) -- Return jd, jdz from a Julian or Gregorian calendar date where -- jd = Julian date and its fractional part is zero at noon -- jdz = same, but assume time is 00:00:00 if no time given -- http://www.tondering.dk/claus/cal/julperiod.php#formula -- Testing shows this works for all dates from year -9999 to 9999! -- JDN 0 is the 24-hour period starting at noon UTC on Monday -- 1 January 4713 BC = (-4712, 1, 1) Julian calendar -- 24 November 4714 BC = (-4713, 11, 24) Gregorian calendar local offset local a = floor((14 - date.month)/12) local y = date.year + 4800 - a if date.calendar == 'Julian' then offset = floor(y/4) - 32083 else offset = floor(y/4) - floor(y/100) + floor(y/400) - 32045 end local m = date.month + 12*a - 3 local jd = date.day + floor((153*m + 2)/5) + 365*y + offset if date.hastime then jd = jd + hms(date) - 0.5 return jd, jd end return jd, jd - 0.5 end local function set_date_from_jd(date) -- Set the fields of table date from its Julian date field. -- Return true if date is valid. -- http://www.tondering.dk/claus/cal/julperiod.php#formula -- This handles the proleptic Julian and Gregorian calendars. -- Negative Julian dates are not defined but they work. local calname = date.calendar local low, high -- min/max limits for date ranges −9999-01-01 to 9999-12-31 if calname == 'Gregorian' then low, high = -1930999.5, 5373484.49999 elseif calname == 'Julian' then low, high = -1931076.5, 5373557.49999 else return end local jd = date.jd if not (type(jd) == 'number' and low <= jd and jd <= high) then return end local jdn = floor(jd) if date.hastime then local time = jd - jdn -- 0 <= time < 1 if time >= 0.5 then -- if at or after midnight of next day jdn = jdn + 1 time = time - 0.5 else time = time + 0.5 end date.hour, date.minute, date.second = h_m_s(time) else date.second = 0 date.minute = 0 date.hour = 0 end local b, c if calname == 'Julian' then b = 0 c = jdn + 32082 else -- Gregorian local a = jdn + 32044 b = floor((4*a + 3)/146097) c = a - floor(146097*b/4) end local d = floor((4*c + 3)/1461) local e = c - floor(1461*d/4) local m = floor((5*e + 2)/153) date.day = e - floor((153*m + 2)/5) + 1 date.month = m + 3 - 12*floor(m/10) date.year = 100*b + d - 4800 + floor(m/10) return true end local function fix_numbers(numbers, y, m, d, H, M, S, partial, hastime, calendar) -- Put the result of normalizing the given values in table numbers. -- The result will have valid m, d values if y is valid; caller checks y. -- The logic of PHP mktime is followed where m or d can be zero to mean -- the previous unit, and -1 is the one before that, etc. -- Positive values carry forward. local date if not (1 <= m and m <= 12) then date = Date(y, 1, 1) if not date then return end date = date + ((m - 1) .. 'm') y, m = date.year, date.month end local days_hms if not partial then if hastime and H and M and S then if not (0 <= H and H <= 23 and 0 <= M and M <= 59 and 0 <= S and S <= 59) then days_hms = hms({ hour = H, minute = M, second = S }) end end if days_hms or not (1 <= d and d <= days_in_month(y, m, calendar)) then date = date or Date(y, m, 1) if not date then return end date = date + (d - 1 + (days_hms or 0)) y, m, d = date.year, date.month, date.day if days_hms then H, M, S = date.hour, date.minute, date.second end end end numbers.year = y numbers.month = m numbers.day = d if days_hms then -- Don't set H unless it was valid because a valid H will set hastime. numbers.hour = H numbers.minute = M numbers.second = S end end local function set_date_from_numbers(date, numbers, options) -- Set the fields of table date from numeric values. -- Return true if date is valid. if type(numbers) ~= 'table' then return end local y = numbers.year or date.year local m = numbers.month or date.month local d = numbers.day or date.day local H = numbers.hour local M = numbers.minute or date.minute or 0 local S = numbers.second or date.second or 0 local need_fix if y and m and d then date.partial = nil if not (-9999 <= y and y <= 9999 and 1 <= m and m <= 12 and 1 <= d and d <= days_in_month(y, m, date.calendar)) then if not date.want_fix then return end need_fix = true end elseif y and date.partial then if d or not (-9999 <= y and y <= 9999) then return end if m and not (1 <= m and m <= 12) then if not date.want_fix then return end need_fix = true end else return end if date.partial then H = nil -- ignore any time M = nil S = nil else if H then -- It is not possible to set M or S without also setting H. date.hastime = true else H = 0 end if not (0 <= H and H <= 23 and 0 <= M and M <= 59 and 0 <= S and S <= 59) then if date.want_fix then need_fix = true else return end end end date.want_fix = nil if need_fix then fix_numbers(numbers, y, m, d, H, M, S, date.partial, date.hastime, date.calendar) return set_date_from_numbers(date, numbers, options) end date.year = y -- -9999 to 9999 ('n BC' → year = 1 - n) date.month = m -- 1 to 12 (may be nil if partial) date.day = d -- 1 to 31 (* = nil if partial) date.hour = H -- 0 to 59 (*) date.minute = M -- 0 to 59 (*) date.second = S -- 0 to 59 (*) if type(options) == 'table' then for _, k in ipairs({ 'am', 'era', 'format' }) do if options[k] then date.options[k] = options[k] end end end return true end local function make_option_table(options1, options2) -- If options1 is a string, return a table with its settings, or -- if it is a table, use its settings. -- Missing options are set from table options2 or defaults. -- If a default is used, a flag is set so caller knows the value was not intentionally set. -- Valid option settings are: -- am: 'am', 'a.m.', 'AM', 'A.M.' -- 'pm', 'p.m.', 'PM', 'P.M.' (each has same meaning as corresponding item above) -- era: 'BCMINUS', 'BCNEGATIVE', 'BC', 'B.C.', 'BCE', 'B.C.E.', 'AD', 'A.D.', 'CE', 'C.E.' -- Option am = 'am' does not mean the hour is AM; it means 'am' or 'pm' is used, depending on the hour, -- and am = 'pm' has the same meaning. -- Similarly, era = 'BC' means 'BC' is used if year <= 0. -- BCMINUS displays a MINUS if year < 0 and the display format does not include %{era}. -- BCNEGATIVE is similar but displays a hyphen. local result = { bydefault = {} } if type(options1) == 'table' then result.am = options1.am result.era = options1.era elseif type(options1) == 'string' then -- Example: 'am:AM era:BC' or 'am=AM era=BC'. for item in options1:gmatch('%S+') do local lhs, rhs = item:match('^(%w+)[:=](.+)$') if lhs then result[lhs] = rhs end end end options2 = type(options2) == 'table' and options2 or {} local defaults = { am = 'am', era = 'BC' } for k, v in pairs(defaults) do if not result[k] then if options2[k] then result[k] = options2[k] else result[k] = v result.bydefault[k] = true end end end return result end local ampm_options = { -- lhs = input text accepted as an am/pm option -- rhs = code used internally ['am'] = 'am', ['AM'] = 'AM', ['a.m.'] = 'a.m.', ['A.M.'] = 'A.M.', ['pm'] = 'am', -- same as am ['PM'] = 'AM', ['p.m.'] = 'a.m.', ['P.M.'] = 'A.M.', } local era_text = { -- Text for displaying an era with a positive year (after adjusting -- by replacing year with 1 - year if date.year <= 0). -- options.era = { year<=0 , year>0 } ['BCMINUS'] = { 'BC' , '' , isbc = true, sign = MINUS }, ['BCNEGATIVE'] = { 'BC' , '' , isbc = true, sign = '-' }, ['BC'] = { 'BC' , '' , isbc = true }, ['B.C.'] = { 'B.C.' , '' , isbc = true }, ['BCE'] = { 'BCE' , '' , isbc = true }, ['B.C.E.'] = { 'B.C.E.', '' , isbc = true }, ['AD'] = { 'BC' , 'AD' }, ['A.D.'] = { 'B.C.' , 'A.D.' }, ['CE'] = { 'BCE' , 'CE' }, ['C.E.'] = { 'B.C.E.', 'C.E.' }, } local function get_era_for_year(era, year) return (era_text[era] or era_text['BC'])[year > 0 and 2 or 1] or '' end local function strftime(date, format, options) -- Return date formatted as a string using codes similar to those -- in the C strftime library function. local sformat = string.format local shortcuts = { ['%c'] = '%-I:%M %p %-d %B %-Y %{era}', -- date and time: 2:30 pm 1 April 2016 ['%x'] = '%-d %B %-Y %{era}', -- date: 1 April 2016 ['%X'] = '%-I:%M %p', -- time: 2:30 pm } if shortcuts[format] then format = shortcuts[format] end local codes = { a = { field = 'dayabbr' }, A = { field = 'dayname' }, b = { field = 'monthabbr' }, B = { field = 'monthname' }, u = { fmt = '%d' , field = 'dowiso' }, w = { fmt = '%d' , field = 'dow' }, d = { fmt = '%02d', fmt2 = '%d', field = 'day' }, m = { fmt = '%02d', fmt2 = '%d', field = 'month' }, Y = { fmt = '%04d', fmt2 = '%d', field = 'year' }, H = { fmt = '%02d', fmt2 = '%d', field = 'hour' }, M = { fmt = '%02d', fmt2 = '%d', field = 'minute' }, S = { fmt = '%02d', fmt2 = '%d', field = 'second' }, j = { fmt = '%03d', fmt2 = '%d', field = 'dayofyear' }, I = { fmt = '%02d', fmt2 = '%d', field = 'hour', special = 'hour12' }, p = { field = 'hour', special = 'am' }, } options = make_option_table(options, date.options) local amopt = options.am local eraopt = options.era local function replace_code(spaces, modifier, id) local code = codes[id] if code then local fmt = code.fmt if modifier == '-' and code.fmt2 then fmt = code.fmt2 end local value = date[code.field] if not value then return nil -- an undefined field in a partial date end local special = code.special if special then if special == 'hour12' then value = value % 12 value = value == 0 and 12 or value elseif special == 'am' then local ap = ({ ['a.m.'] = { 'a.m.', 'p.m.' }, ['AM'] = { 'AM', 'PM' }, ['A.M.'] = { 'A.M.', 'P.M.' }, })[ampm_options[amopt]] or { 'am', 'pm' } return (spaces == '' and '' or '&nbsp;') .. (value < 12 and ap[1] or ap[2]) end end if code.field == 'year' then local sign = (era_text[eraopt] or {}).sign if not sign or format:find('%{era}', 1, true) then sign = '' if value <= 0 then value = 1 - value end else if value >= 0 then sign = '' else value = -value end end return spaces .. sign .. sformat(fmt, value) end return spaces .. (fmt and sformat(fmt, value) or value) end end local function replace_property(spaces, id) if id == 'era' then -- Special case so can use local era option. local result = get_era_for_year(eraopt, date.year) if result == '' then return '' end return (spaces == '' and '' or '&nbsp;') .. result end local result = date[id] if type(result) == 'string' then return spaces .. result end if type(result) == 'number' then return spaces .. tostring(result) end if type(result) == 'boolean' then return spaces .. (result and '1' or '0') end -- This occurs if id is an undefined field in a partial date, or is the name of a function. return nil end local PERCENT = '\127PERCENT\127' return (format :gsub('%%%%', PERCENT) :gsub('(%s*)%%{(%w+)}', replace_property) :gsub('(%s*)%%(%-?)(%a)', replace_code) :gsub(PERCENT, '%%') ) end local function _date_text(date, fmt, options) -- Return a formatted string representing the given date. if not is_date(date) then error('date:text: need a date (use "date:text()" with a colon)', 2) end if type(fmt) == 'string' and fmt:match('%S') then if fmt:find('%', 1, true) then return strftime(date, fmt, options) end elseif date.partial then fmt = date.month and 'my' or 'y' else fmt = 'dmy' if date.hastime then fmt = (date.second > 0 and 'hms ' or 'hm ') .. fmt end end local function bad_format() -- For consistency with other format processing, return given format -- (or cleaned format if original was not a string) if invalid. return mw.text.nowiki(fmt) end if date.partial then -- Ignore days in standard formats like 'ymd'. if fmt == 'ym' or fmt == 'ymd' then fmt = date.month and '%Y-%m %{era}' or '%Y %{era}' elseif fmt == 'my' or fmt == 'dmy' or fmt == 'mdy' then fmt = date.month and '%B %-Y %{era}' or '%-Y %{era}' elseif fmt == 'y' then fmt = date.month and '%-Y %{era}' or '%-Y %{era}' else return bad_format() end return strftime(date, fmt, options) end local function hm_fmt() local plain = make_option_table(options, date.options).bydefault.am return plain and '%H:%M' or '%-I:%M %p' end local need_time = date.hastime local t = collection() for item in fmt:gmatch('%S+') do local f if item == 'hm' then f = hm_fmt() need_time = false elseif item == 'hms' then f = '%H:%M:%S' need_time = false elseif item == 'ymd' then f = '%Y-%m-%d %{era}' elseif item == 'mdy' then f = '%B %-d, %-Y %{era}' elseif item == 'dmy' then f = '%-d %B %-Y %{era}' else return bad_format() end t:add(f) end fmt = t:join(' ') if need_time then fmt = hm_fmt() .. ' ' .. fmt end return strftime(date, fmt, options) end local day_info = { -- 0=Sun to 6=Sat [0] = { 'Sun', 'Sunday' }, { 'Mon', 'Monday' }, { 'Tue', 'Tuesday' }, { 'Wed', 'Wednesday' }, { 'Thu', 'Thursday' }, { 'Fri', 'Friday' }, { 'Sat', 'Saturday' }, } local month_info = { -- 1=Jan to 12=Dec { 'Jan', 'January' }, { 'Feb', 'February' }, { 'Mar', 'March' }, { 'Apr', 'April' }, { 'May', 'May' }, { 'Jun', 'June' }, { 'Jul', 'July' }, { 'Aug', 'August' }, { 'Sep', 'September' }, { 'Oct', 'October' }, { 'Nov', 'November' }, { 'Dec', 'December' }, } local function name_to_number(text, translate) if type(text) == 'string' then return translate[text:lower()] end end local function day_number(text) return name_to_number(text, { sun = 0, sunday = 0, mon = 1, monday = 1, tue = 2, tuesday = 2, wed = 3, wednesday = 3, thu = 4, thursday = 4, fri = 5, friday = 5, sat = 6, saturday = 6, }) end local function month_number(text) return name_to_number(text, { jan = 1, january = 1, feb = 2, february = 2, mar = 3, march = 3, apr = 4, april = 4, may = 5, jun = 6, june = 6, jul = 7, july = 7, aug = 8, august = 8, sep = 9, september = 9, sept = 9, oct = 10, october = 10, nov = 11, november = 11, dec = 12, december = 12, }) end local function _list_text(list, fmt) -- Return a list of formatted strings from a list of dates. if not type(list) == 'table' then error('date:list:text: need "list:text()" with a colon', 2) end local result = { join = _list_join } for i, date in ipairs(list) do result[i] = date:text(fmt) end return result end local function _date_list(date, spec) -- Return a possibly empty numbered table of dates meeting the specification. -- Dates in the list are in ascending order (oldest date first). -- The spec should be a string of form "<count> <day> <op>" -- where each item is optional and -- count = number of items wanted in list -- day = abbreviation or name such as Mon or Monday -- op = >, >=, <, <= (default is > meaning after date) -- If no count is given, the list is for the specified days in date's month. -- The default day is date's day. -- The spec can also be a positive or negative number: -- -5 is equivalent to '5 <' -- 5 is equivalent to '5' which is '5 >' if not is_date(date) then error('date:list: need a date (use "date:list()" with a colon)', 2) end local list = { text = _list_text } if date.partial then return list end local count, offset, operation local ops = { ['>='] = { before = false, include = true }, ['>'] = { before = false, include = false }, ['<='] = { before = true , include = true }, ['<'] = { before = true , include = false }, } if spec then if type(spec) == 'number' then count = floor(spec + 0.5) if count < 0 then count = -count operation = ops['<'] end elseif type(spec) == 'string' then local num, day, op = spec:match('^%s*(%d*)%s*(%a*)%s*([<>=]*)%s*$') if not num then return list end if num ~= '' then count = tonumber(num) end if day ~= '' then local dow = day_number(day:gsub('[sS]$', '')) -- accept plural days if not dow then return list end offset = dow - date.dow end operation = ops[op] else return list end end offset = offset or 0 operation = operation or ops['>'] local datefrom, dayfirst, daylast if operation.before then if offset > 0 or (offset == 0 and not operation.include) then offset = offset - 7 end if count then if count > 1 then offset = offset - 7*(count - 1) end datefrom = date + offset else daylast = date.day + offset dayfirst = daylast % 7 if dayfirst == 0 then dayfirst = 7 end end else if offset < 0 or (offset == 0 and not operation.include) then offset = offset + 7 end if count then datefrom = date + offset else dayfirst = date.day + offset daylast = date.monthdays end end if not count then if daylast < dayfirst then return list end count = floor((daylast - dayfirst)/7) + 1 datefrom = Date(date, {day = dayfirst}) end for i = 1, count do if not datefrom then break end -- exceeds date limits list[i] = datefrom datefrom = datefrom + 7 end return list end -- A table to get the current date/time (UTC), but only if needed. local current = setmetatable({}, { __index = function (self, key) local d = os.date('!*t') self.year = d.year self.month = d.month self.day = d.day self.hour = d.hour self.minute = d.min self.second = d.sec return rawget(self, key) end }) local function extract_date(newdate, text) -- Parse the date/time in text and return n, o where -- n = table of numbers with date/time fields -- o = table of options for AM/PM or AD/BC or format, if any -- or return nothing if date is known to be invalid. -- Caller determines if the values in n are valid. -- A year must be positive ('1' to '9999'); use 'BC' for BC. -- In a y-m-d string, the year must be four digits to avoid ambiguity -- ('0001' to '9999'). The only way to enter year <= 0 is by specifying -- the date as three numeric parameters like ymd Date(-1, 1, 1). -- Dates of form d/m/y, m/d/y, y/m/d are rejected as potentially ambiguous. local date, options = {}, {} if text:sub(-1) == 'Z' then -- Extract date/time from a Wikidata timestamp. -- The year can be 1 to 16 digits but this module handles 1 to 4 digits only. -- Examples: '+2016-06-21T14:30:00Z', '-0000000180-00-00T00:00:00Z'. local sign, y, m, d, H, M, S = text:match('^([+%-])(%d+)%-(%d%d)%-(%d%d)T(%d%d):(%d%d):(%d%d)Z$') if sign then y = tonumber(y) if sign == '-' and y > 0 then y = -y end if y <= 0 then options.era = 'BCE' end date.year = y m = tonumber(m) d = tonumber(d) H = tonumber(H) M = tonumber(M) S = tonumber(S) if m == 0 then newdate.partial = true return date, options end date.month = m if d == 0 then newdate.partial = true return date, options end date.day = d if H > 0 or M > 0 or S > 0 then date.hour = H date.minute = M date.second = S end return date, options end return end local function extract_ymd(item) -- Called when no day or month has been set. local y, m, d = item:match('^(%d%d%d%d)%-(%w+)%-(%d%d?)$') if y then if date.year then return end if m:match('^%d%d?$') then m = tonumber(m) else m = month_number(m) end if m then date.year = tonumber(y) date.month = m date.day = tonumber(d) return true end end end local function extract_day_or_year(item) -- Called when a day would be valid, or -- when a year would be valid if no year has been set and partial is set. local number, suffix = item:match('^(%d%d?%d?%d?)(.*)$') if number then local n = tonumber(number) if #number <= 2 and n <= 31 then suffix = suffix:lower() if suffix == '' or suffix == 'st' or suffix == 'nd' or suffix == 'rd' or suffix == 'th' then date.day = n return true end elseif suffix == '' and newdate.partial and not date.year then date.year = n return true end end end local function extract_month(item) -- A month must be given as a name or abbreviation; a number could be ambiguous. local m = month_number(item) if m then date.month = m return true end end local function extract_time(item) local h, m, s = item:match('^(%d%d?):(%d%d)(:?%d*)$') if date.hour or not h then return end if s ~= '' then s = s:match('^:(%d%d)$') if not s then return end end date.hour = tonumber(h) date.minute = tonumber(m) date.second = tonumber(s) -- nil if empty string return true end local item_count = 0 local index_time local function set_ampm(item) local H = date.hour if H and not options.am and index_time + 1 == item_count then options.am = ampm_options[item] -- caller checked this is not nil if item:match('^[Aa]') then if not (1 <= H and H <= 12) then return end if H == 12 then date.hour = 0 end else if not (1 <= H and H <= 23) then return end if H <= 11 then date.hour = H + 12 end end return true end end for item in text:gsub(',', ' '):gsub('&nbsp;', ' '):gmatch('%S+') do item_count = item_count + 1 if era_text[item] then -- Era is accepted in peculiar places. if options.era then return end options.era = item elseif ampm_options[item] then if not set_ampm(item) then return end elseif item:find(':', 1, true) then if not extract_time(item) then return end index_time = item_count elseif date.day and date.month then if date.year then return -- should be nothing more so item is invalid end if not item:match('^(%d%d?%d?%d?)$') then return end date.year = tonumber(item) elseif date.day then if not extract_month(item) then return end elseif date.month then if not extract_day_or_year(item) then return end elseif extract_month(item) then options.format = 'mdy' elseif extract_ymd(item) then options.format = 'ymd' elseif extract_day_or_year(item) then if date.day then options.format = 'dmy' end else return end end if not date.year or date.year == 0 then return end local era = era_text[options.era] if era and era.isbc then date.year = 1 - date.year end return date, options end local function autofill(date1, date2) -- Fill any missing month or day in each date using the -- corresponding component from the other date, if present, -- or with 1 if both dates are missing the month or day. -- This gives a good result for calculating the difference -- between two partial dates when no range is wanted. -- Return filled date1, date2 (two full dates). local function filled(a, b) local fillmonth, fillday if not a.month then fillmonth = b.month or 1 end if not a.day then fillday = b.day or 1 end if fillmonth or fillday then -- need to create a new date a = Date(a, { month = fillmonth, day = fillday }) end return a end return filled(date1, date2), filled(date2, date1) end local function date_add_sub(lhs, rhs, is_sub) -- Return a new date from calculating (lhs + rhs) or (lhs - rhs), -- or return nothing if invalid. -- The result is nil if the calculated date exceeds allowable limits. -- Caller ensures that lhs is a date; its properties are copied for the new date. if lhs.partial then -- Adding to a partial is not supported. -- Can subtract a date or partial from a partial, but this is not called for that. return end local function is_prefix(text, word, minlen) local n = #text return (minlen or 1) <= n and n <= #word and text == word:sub(1, n) end local function do_days(n) local forcetime, jd if floor(n) == n then jd = lhs.jd else forcetime = not lhs.hastime jd = lhs.jdz end jd = jd + (is_sub and -n or n) if forcetime then jd = tostring(jd) if not jd:find('.', 1, true) then jd = jd .. '.0' end end return Date(lhs, 'juliandate', jd) end if type(rhs) == 'number' then -- Add/subtract days, including fractional days. return do_days(rhs) end if type(rhs) == 'string' then -- rhs is a single component like '26m' or '26 months' (with optional sign). -- Fractions like '3.25d' are accepted for the units which are handled as days. local sign, numstr, id = rhs:match('^%s*([+-]?)([%d%.]+)%s*(%a+)$') if sign then if sign == '-' then is_sub = not (is_sub and true or false) end local y, m, days local num = tonumber(numstr) if not num then return end id = id:lower() if is_prefix(id, 'years') then y = num m = 0 elseif is_prefix(id, 'months') then y = floor(num / 12) m = num % 12 elseif is_prefix(id, 'weeks') then days = num * 7 elseif is_prefix(id, 'days') then days = num elseif is_prefix(id, 'hours') then days = num / 24 elseif is_prefix(id, 'minutes', 3) then days = num / (24 * 60) elseif is_prefix(id, 'seconds') then days = num / (24 * 3600) else return end if days then return do_days(days) end if numstr:find('.', 1, true) then return end if is_sub then y = -y m = -m end assert(-11 <= m and m <= 11) y = lhs.year + y m = lhs.month + m if m > 12 then y = y + 1 m = m - 12 elseif m < 1 then y = y - 1 m = m + 12 end local d = math.min(lhs.day, days_in_month(y, m, lhs.calendar)) return Date(lhs, y, m, d) end end if is_diff(rhs) then local days = rhs.age_days if (is_sub or false) ~= (rhs.isnegative or false) then days = -days end return lhs + days end end local full_date_only = { dayabbr = true, dayname = true, dow = true, dayofweek = true, dowiso = true, dayofweekiso = true, dayofyear = true, gsd = true, juliandate = true, jd = true, jdz = true, jdnoon = true, } -- Metatable for a date's calculated fields. local datemt = { __index = function (self, key) if rawget(self, 'partial') then if full_date_only[key] then return end if key == 'monthabbr' or key == 'monthdays' or key == 'monthname' then if not self.month then return end end end local value if key == 'dayabbr' then value = day_info[self.dow][1] elseif key == 'dayname' then value = day_info[self.dow][2] elseif key == 'dow' then value = (self.jdnoon + 1) % 7 -- day-of-week 0=Sun to 6=Sat elseif key == 'dayofweek' then value = self.dow elseif key == 'dowiso' then value = (self.jdnoon % 7) + 1 -- ISO day-of-week 1=Mon to 7=Sun elseif key == 'dayofweekiso' then value = self.dowiso elseif key == 'dayofyear' then local first = Date(self.year, 1, 1, self.calendar).jdnoon value = self.jdnoon - first + 1 -- day-of-year 1 to 366 elseif key == 'era' then -- Era text (never a negative sign) from year and options. value = get_era_for_year(self.options.era, self.year) elseif key == 'format' then value = self.options.format or 'dmy' elseif key == 'gsd' then -- GSD = 1 from 00:00:00 to 23:59:59 on 1 January 1 AD Gregorian calendar, -- which is from jd 1721425.5 to 1721426.49999. value = floor(self.jd - 1721424.5) elseif key == 'juliandate' or key == 'jd' or key == 'jdz' then local jd, jdz = julian_date(self) rawset(self, 'juliandate', jd) rawset(self, 'jd', jd) rawset(self, 'jdz', jdz) return key == 'jdz' and jdz or jd elseif key == 'jdnoon' then -- Julian date at noon (an integer) on the calendar day when jd occurs. value = floor(self.jd + 0.5) elseif key == 'isleapyear' then value = is_leap_year(self.year, self.calendar) elseif key == 'monthabbr' then value = month_info[self.month][1] elseif key == 'monthdays' then value = days_in_month(self.year, self.month, self.calendar) elseif key == 'monthname' then value = month_info[self.month][2] end if value ~= nil then rawset(self, key, value) return value end end, } -- Date operators. local function mt_date_add(lhs, rhs) if not is_date(lhs) then lhs, rhs = rhs, lhs -- put date on left (it must be a date for this to have been called) end return date_add_sub(lhs, rhs) end local function mt_date_sub(lhs, rhs) if is_date(lhs) then if is_date(rhs) then return DateDiff(lhs, rhs) end return date_add_sub(lhs, rhs, true) end end local function mt_date_concat(lhs, rhs) return tostring(lhs) .. tostring(rhs) end local function mt_date_tostring(self) return self:text() end local function mt_date_eq(lhs, rhs) -- Return true if dates identify same date/time where, for example, -- Date(-4712, 1, 1, 'Julian') == Date(-4713, 11, 24, 'Gregorian') is true. -- This is called only if lhs and rhs have the same type and the same metamethod. if lhs.partial or rhs.partial then -- One date is partial; the other is a partial or a full date. -- The months may both be nil, but must be the same. return lhs.year == rhs.year and lhs.month == rhs.month and lhs.calendar == rhs.calendar end return lhs.jdz == rhs.jdz end local function mt_date_lt(lhs, rhs) -- Return true if lhs < rhs, for example, -- Date('1 Jan 2016') < Date('06:00 1 Jan 2016') is true. -- This is called only if lhs and rhs have the same type and the same metamethod. if lhs.partial or rhs.partial then -- One date is partial; the other is a partial or a full date. if lhs.calendar ~= rhs.calendar then return lhs.calendar == 'Julian' end if lhs.partial then lhs = lhs.partial.first end if rhs.partial then rhs = rhs.partial.first end end return lhs.jdz < rhs.jdz end --[[ Examples of syntax to construct a date: Date(y, m, d, 'julian') default calendar is 'gregorian' Date(y, m, d, H, M, S, 'julian') Date('juliandate', jd, 'julian') if jd contains "." text output includes H:M:S Date('currentdate') Date('currentdatetime') Date('1 April 1995', 'julian') parse date from text Date('1 April 1995 AD', 'julian') using an era sets a flag to do the same for output Date('04:30:59 1 April 1995', 'julian') Date(date) copy of an existing date Date(date, t) same, updated with y,m,d,H,M,S fields from table t Date(t) date with y,m,d,H,M,S fields from table t ]] function Date(...) -- for forward declaration above -- Return a table holding a date assuming a uniform calendar always applies -- (proleptic Gregorian calendar or proleptic Julian calendar), or -- return nothing if date is invalid. -- A partial date has a valid year, however its month may be nil, and -- its day and time fields are nil. -- Field partial is set to false (if a full date) or a table (if a partial date). local calendars = { julian = 'Julian', gregorian = 'Gregorian' } local newdate = { _id = uniq, calendar = 'Gregorian', -- default is Gregorian calendar hastime = false, -- true if input sets a time hour = 0, -- always set hour/minute/second so don't have to handle nil minute = 0, second = 0, options = {}, list = _date_list, subtract = function (self, rhs, options) return DateDiff(self, rhs, options) end, text = _date_text, } local argtype, datetext, is_copy, jd_number, tnums local numindex = 0 local numfields = { 'year', 'month', 'day', 'hour', 'minute', 'second' } local numbers = {} for _, v in ipairs({...}) do v = strip_to_nil(v) local vlower = type(v) == 'string' and v:lower() or nil if v == nil then -- Ignore empty arguments after stripping so modules can directly pass template parameters. elseif calendars[vlower] then newdate.calendar = calendars[vlower] elseif vlower == 'partial' then newdate.partial = true elseif vlower == 'fix' then newdate.want_fix = true elseif is_date(v) then -- Copy existing date (items can be overridden by other arguments). if is_copy or tnums then return end is_copy = true newdate.calendar = v.calendar newdate.partial = v.partial newdate.hastime = v.hastime newdate.options = v.options newdate.year = v.year newdate.month = v.month newdate.day = v.day newdate.hour = v.hour newdate.minute = v.minute newdate.second = v.second elseif type(v) == 'table' then if tnums then return end tnums = {} local tfields = { year=1, month=1, day=1, hour=2, minute=2, second=2 } for tk, tv in pairs(v) do if tfields[tk] then tnums[tk] = tonumber(tv) end if tfields[tk] == 2 then newdate.hastime = true end end else local num = tonumber(v) if not num and argtype == 'setdate' and numindex == 1 then num = month_number(v) end if num then if not argtype then argtype = 'setdate' end if argtype == 'setdate' and numindex < 6 then numindex = numindex + 1 numbers[numfields[numindex]] = num elseif argtype == 'juliandate' and not jd_number then jd_number = num if type(v) == 'string' then if v:find('.', 1, true) then newdate.hastime = true end elseif num ~= floor(num) then -- The given value was a number. The time will be used -- if the fractional part is nonzero. newdate.hastime = true end else return end elseif argtype then return elseif type(v) == 'string' then if v == 'currentdate' or v == 'currentdatetime' or v == 'juliandate' then argtype = v else argtype = 'datetext' datetext = v end else return end end end if argtype == 'datetext' then if tnums or not set_date_from_numbers(newdate, extract_date(newdate, datetext)) then return end elseif argtype == 'juliandate' then newdate.partial = nil newdate.jd = jd_number if not set_date_from_jd(newdate) then return end elseif argtype == 'currentdate' or argtype == 'currentdatetime' then newdate.partial = nil newdate.year = current.year newdate.month = current.month newdate.day = current.day if argtype == 'currentdatetime' then newdate.hour = current.hour newdate.minute = current.minute newdate.second = current.second newdate.hastime = true end newdate.calendar = 'Gregorian' -- ignore any given calendar name elseif argtype == 'setdate' then if tnums or not set_date_from_numbers(newdate, numbers) then return end elseif not (is_copy or tnums) then return end if tnums then newdate.jd = nil -- force recalculation in case jd was set before changes from tnums if not set_date_from_numbers(newdate, tnums) then return end end if newdate.partial then local year = newdate.year local month = newdate.month local first = Date(year, month or 1, 1, newdate.calendar) month = month or 12 local last = Date(year, month, days_in_month(year, month), newdate.calendar) newdate.partial = { first = first, last = last } else newdate.partial = false -- avoid index lookup end setmetatable(newdate, datemt) local readonly = {} local mt = { __index = newdate, __newindex = function(t, k, v) error('date.' .. tostring(k) .. ' is read-only', 2) end, __add = mt_date_add, __sub = mt_date_sub, __concat = mt_date_concat, __tostring = mt_date_tostring, __eq = mt_date_eq, __lt = mt_date_lt, } return setmetatable(readonly, mt) end local function _diff_age(diff, code, options) -- Return a tuple of integer values from diff as specified by code, except that -- each integer may be a list of two integers for a diff with a partial date, or -- return nil if the code is not supported. -- If want round, the least significant unit is rounded to nearest whole unit. -- For a duration, an extra day is added. local wantround, wantduration, wantrange if type(options) == 'table' then wantround = options.round wantduration = options.duration wantrange = options.range else wantround = options end if not is_diff(diff) then local f = wantduration and 'duration' or 'age' error(f .. ': need a date difference (use "diff:' .. f .. '()" with a colon)', 2) end if diff.partial then -- Ignore wantround, wantduration. local function choose(v) if type(v) == 'table' then if not wantrange or v[1] == v[2] then -- Example: Date('partial', 2005) - Date('partial', 2001) gives -- diff.years = { 3, 4 } to show the range of possible results. -- If do not want a range, choose the second value as more expected. return v[2] end end return v end if code == 'ym' or code == 'ymd' then if not wantrange and diff.iszero then -- This avoids an unexpected result such as -- Date('partial', 2001) - Date('partial', 2001) -- giving diff = { years = 0, months = { 0, 11 } } -- which would be reported as 0 years and 11 months. return 0, 0 end return choose(diff.partial.years), choose(diff.partial.months) end if code == 'y' then return choose(diff.partial.years) end if code == 'm' or code == 'w' or code == 'd' then return choose({ diff.partial.mindiff:age(code), diff.partial.maxdiff:age(code) }) end return nil end local extra_days = wantduration and 1 or 0 if code == 'wd' or code == 'w' or code == 'd' then local offset = wantround and 0.5 or 0 local days = diff.age_days + extra_days if code == 'wd' or code == 'd' then days = floor(days + offset) if code == 'd' then return days end return floor(days/7), days % 7 end return floor(days/7 + offset) end local H, M, S = diff.hours, diff.minutes, diff.seconds if code == 'dh' or code == 'dhm' or code == 'dhms' or code == 'h' or code == 'hm' or code == 'hms' then local days = floor(diff.age_days + extra_days) local inc_hour if wantround then if code == 'dh' or code == 'h' then if M >= 30 then inc_hour = true end elseif code == 'dhm' or code == 'hm' then if S >= 30 then M = M + 1 if M >= 60 then M = 0 inc_hour = true end end else -- Nothing needed because S is an integer. end if inc_hour then H = H + 1 if H >= 24 then H = 0 days = days + 1 end end end if code == 'dh' or code == 'dhm' or code == 'dhms' then if code == 'dh' then return days, H elseif code == 'dhm' then return days, H, M else return days, H, M, S end end local hours = days * 24 + H if code == 'h' then return hours elseif code == 'hm' then return hours, M end return hours, M, S end if wantround then local inc_hour if code == 'ymdh' or code == 'ymwdh' then if M >= 30 then inc_hour = true end elseif code == 'ymdhm' or code == 'ymwdhm' then if S >= 30 then M = M + 1 if M >= 60 then M = 0 inc_hour = true end end elseif code == 'ymd' or code == 'ymwd' or code == 'yd' or code == 'md' then if H >= 12 then extra_days = extra_days + 1 end end if inc_hour then H = H + 1 if H >= 24 then H = 0 extra_days = extra_days + 1 end end end local y, m, d = diff.years, diff.months, diff.days if extra_days > 0 then d = d + extra_days if d > 28 or code == 'yd' then -- Recalculate in case have passed a month. diff = diff.date1 + extra_days - diff.date2 y, m, d = diff.years, diff.months, diff.days end end if code == 'ymd' then return y, m, d elseif code == 'yd' then if y > 0 then -- It is known that diff.date1 > diff.date2. diff = diff.date1 - (diff.date2 + (y .. 'y')) end return y, floor(diff.age_days) elseif code == 'md' then return y * 12 + m, d elseif code == 'ym' or code == 'm' then if wantround then if d >= 16 then m = m + 1 if m >= 12 then m = 0 y = y + 1 end end end if code == 'ym' then return y, m end return y * 12 + m elseif code == 'ymw' then local weeks = floor(d/7) if wantround then local days = d % 7 if days > 3 or (days == 3 and H >= 12) then weeks = weeks + 1 end end return y, m, weeks elseif code == 'ymwd' then return y, m, floor(d/7), d % 7 elseif code == 'ymdh' then return y, m, d, H elseif code == 'ymwdh' then return y, m, floor(d/7), d % 7, H elseif code == 'ymdhm' then return y, m, d, H, M elseif code == 'ymwdhm' then return y, m, floor(d/7), d % 7, H, M end if code == 'y' then if wantround and m >= 6 then y = y + 1 end return y end return nil end local function _diff_duration(diff, code, options) if type(options) ~= 'table' then options = { round = options } end options.duration = true return _diff_age(diff, code, options) end -- Metatable for some operations on date differences. diffmt = { -- for forward declaration above __concat = function (lhs, rhs) return tostring(lhs) .. tostring(rhs) end, __tostring = function (self) return tostring(self.age_days) end, __index = function (self, key) local value if key == 'age_days' then if rawget(self, 'partial') then local function jdz(date) return (date.partial and date.partial.first or date).jdz end value = jdz(self.date1) - jdz(self.date2) else value = self.date1.jdz - self.date2.jdz end end if value ~= nil then rawset(self, key, value) return value end end, } function DateDiff(date1, date2, options) -- for forward declaration above -- Return a table with the difference between two dates (date1 - date2). -- The difference is negative if date1 is older than date2. -- Return nothing if invalid. -- If d = date1 - date2 then -- date1 = date2 + d -- If date1 >= date2 and the dates have no H:M:S time specified then -- date1 = date2 + (d.years..'y') + (d.months..'m') + d.days -- where the larger time units are added first. -- The result of Date(2015,1,x) + '1m' is Date(2015,2,28) for -- x = 28, 29, 30, 31. That means, for example, -- d = Date(2015,3,3) - Date(2015,1,31) -- gives d.years, d.months, d.days = 0, 1, 3 (excluding date1). if not (is_date(date1) and is_date(date2) and date1.calendar == date2.calendar) then return end local wantfill if type(options) == 'table' then wantfill = options.fill end local isnegative = false local iszero = false if date1 < date2 then isnegative = true date1, date2 = date2, date1 elseif date1 == date2 then iszero = true end -- It is known that date1 >= date2 (period is from date2 to date1). if date1.partial or date2.partial then -- Two partial dates might have timelines: ---------------------A=================B--- date1 is from A to B inclusive --------C=======D-------------------------- date2 is from C to D inclusive -- date1 > date2 iff A > C (date1.partial.first > date2.partial.first) -- The periods can overlap ('April 2001' - '2001'): -------------A===B------------------------- A=2001-04-01 B=2001-04-30 --------C=====================D------------ C=2001-01-01 D=2001-12-31 if wantfill then date1, date2 = autofill(date1, date2) else local function zdiff(date1, date2) local diff = date1 - date2 if diff.isnegative then return date1 - date1 -- a valid diff in case we call its methods end return diff end local function getdate(date, which) return date.partial and date.partial[which] or date end local maxdiff = zdiff(getdate(date1, 'last'), getdate(date2, 'first')) local mindiff = zdiff(getdate(date1, 'first'), getdate(date2, 'last')) local years, months if maxdiff.years == mindiff.years then years = maxdiff.years if maxdiff.months == mindiff.months then months = maxdiff.months else months = { mindiff.months, maxdiff.months } end else years = { mindiff.years, maxdiff.years } end return setmetatable({ date1 = date1, date2 = date2, partial = { years = years, months = months, maxdiff = maxdiff, mindiff = mindiff, }, isnegative = isnegative, iszero = iszero, age = _diff_age, duration = _diff_duration, }, diffmt) end end local y1, m1 = date1.year, date1.month local y2, m2 = date2.year, date2.month local years = y1 - y2 local months = m1 - m2 local d1 = date1.day + hms(date1) local d2 = date2.day + hms(date2) local days, time if d1 >= d2 then days = d1 - d2 else months = months - 1 -- Get days in previous month (before the "to" date) given December has 31 days. local dpm = m1 > 1 and days_in_month(y1, m1 - 1, date1.calendar) or 31 if d2 >= dpm then days = d1 - hms(date2) else days = dpm - d2 + d1 end end if months < 0 then years = years - 1 months = months + 12 end days, time = math.modf(days) local H, M, S = h_m_s(time) return setmetatable({ date1 = date1, date2 = date2, partial = false, -- avoid index lookup years = years, months = months, days = days, hours = H, minutes = M, seconds = S, isnegative = isnegative, iszero = iszero, age = _diff_age, duration = _diff_duration, }, diffmt) end return { _current = current, _Date = Date, _days_in_month = days_in_month, } lsmljv7sv66i38hhb2qlae039341kkt taazihan mitudung:Bulleted list 10 10939 102617 102616 2021-03-11T03:37:15Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{<includeonly>safesubst:</includeonly>#invoke:List|bulleted}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> c7ozh3sfx3rfolij7jw7s5kw9zcudy8 taazihan mitudung:Fullurl 10 10940 102618 2021-03-11T03:50:25Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<span class="plainlinks">[{{fullurl:{{{1}}}|{{{2}}}}} {{{3}}}]</span><noinclude> {{documentation}}</noinclude>" wikitext text/x-wiki <span class="plainlinks">[{{fullurl:{{{1}}}|{{{2}}}}} {{{3}}}]</span><noinclude> {{documentation}}</noinclude> i9ctnu2fr7eby96gbf89zgj5p4z74ib taazihan mitudung:BD/isYear 10 10941 102619 2021-03-11T03:53:30Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#switch:{{{1|}}} |?|?|不详|?年|不詳= |#default={{#ifexist:{{{1|}}} |1 }} }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude>" wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1|}}} |?|?|不详|?年|不詳= |#default={{#ifexist:{{{1|}}} |1 }} }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> fa0xdru07j7l6ddpglqjfcse2yhree8 taazihan mitudung:Date.isMD 10 10942 102621 2021-03-11T03:55:23Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#switch:{{{1|}}} |1月|2月|3月|4月|5月|6月|7月|8月|9月|10月|11月|12月|1月1日|1月2日|1月3日|1月4日|1月5日|1月6日|1月7日|1月8日|1月…" wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1|}}} |1月|2月|3月|4月|5月|6月|7月|8月|9月|10月|11月|12月|1月1日|1月2日|1月3日|1月4日|1月5日|1月6日|1月7日|1月8日|1月9日|1月10日|1月11日|1月12日|1月13日|1月14日|1月15日|1月16日|1月17日|1月18日|1月19日|1月20日|1月21日|1月22日|1月23日|1月24日|1月25日|1月26日|1月27日|1月28日|1月29日|1月30日|1月31日|2月1日|2月2日|2月3日|2月4日|2月5日|2月6日|2月7日|2月8日|2月9日|2月10日|2月11日|2月12日|2月13日|2月14日|2月15日|2月16日|2月17日|2月18日|2月19日|2月20日|2月21日|2月22日|2月23日|2月24日|2月25日|2月26日|2月27日|2月28日|2月29日|3月1日|3月2日|3月3日|3月4日|3月5日|3月6日|3月7日|3月8日|3月9日|3月10日|3月11日|3月12日|3月13日|3月14日|3月15日|3月16日|3月17日|3月18日|3月19日|3月20日|3月21日|3月22日|3月23日|3月24日|3月25日|3月26日|3月27日|3月28日|3月29日|3月30日|3月31日|4月1日|4月2日|4月3日|4月4日|4月5日|4月6日|4月7日|4月8日|4月9日|4月10日|4月11日|4月12日|4月13日|4月14日|4月15日|4月16日|4月17日|4月18日|4月19日|4月20日|4月21日|4月22日|4月23日|4月24日|4月25日|4月26日|4月27日|4月28日|4月29日|4月30日|5月1日|5月2日|5月3日|5月4日|5月5日|5月6日|5月7日|5月8日|5月9日|5月10日|5月11日|5月12日|5月13日|5月14日|5月15日|5月16日|5月17日|5月18日|5月19日|5月20日|5月21日|5月22日|5月23日|5月24日|5月25日|5月26日|5月27日|5月28日|5月29日|5月30日|5月31日|6月1日|6月2日|6月3日|6月4日|6月5日|6月6日|6月7日|6月8日|6月9日|6月10日|6月11日|6月12日|6月13日|6月14日|6月15日|6月16日|6月17日|6月18日|6月19日|6月20日|6月21日|6月22日|6月23日|6月24日|6月25日|6月26日|6月27日|6月28日|6月29日|6月30日|7月1日|7月2日|7月3日|7月4日|7月5日|7月6日|7月7日|7月8日|7月9日|7月10日|7月11日|7月12日|7月13日|7月14日|7月15日|7月16日|7月17日|7月18日|7月19日|7月20日|7月21日|7月22日|7月23日|7月24日|7月25日|7月26日|7月27日|7月28日|7月29日|7月30日|7月31日|8月1日|8月2日|8月3日|8月4日|8月5日|8月6日|8月7日|8月8日|8月9日|8月10日|8月11日|8月12日|8月13日|8月14日|8月15日|8月16日|8月17日|8月18日|8月19日|8月20日|8月21日|8月22日|8月23日|8月24日|8月25日|8月26日|8月27日|8月28日|8月29日|8月30日|8月31日|9月1日|9月2日|9月3日|9月4日|9月5日|9月6日|9月7日|9月8日|9月9日|9月10日|9月11日|9月12日|9月13日|9月14日|9月15日|9月16日|9月17日|9月18日|9月19日|9月20日|9月21日|9月22日|9月23日|9月24日|9月25日|9月26日|9月27日|9月28日|9月29日|9月30日|10月1日|10月2日|10月3日|10月4日|10月5日|10月6日|10月7日|10月8日|10月9日|10月10日|10月11日|10月12日|10月13日|10月14日|10月15日|10月16日|10月17日|10月18日|10月19日|10月20日|10月21日|10月22日|10月23日|10月24日|10月25日|10月26日|10月27日|10月28日|10月29日|10月30日|10月31日|11月1日|11月2日|11月3日|11月4日|11月5日|11月6日|11月7日|11月8日|11月9日|11月10日|11月11日|11月12日|11月13日|11月14日|11月15日|11月16日|11月17日|11月18日|11月19日|11月20日|11月21日|11月22日|11月23日|11月24日|11月25日|11月26日|11月27日|11月28日|11月29日|11月30日|12月1日|12月2日|12月3日|12月4日|12月5日|12月6日|12月7日|12月8日|12月9日|12月10日|12月11日|12月12日|12月13日|12月14日|12月15日|12月16日|12月17日|12月18日|12月19日|12月20日|12月21日|12月22日|12月23日|12月24日|12月25日|12月26日|12月27日|12月28日|12月29日|12月30日|12月31日=1 |#default=}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> ebq0q46y9mvzz0ash1ozburqdks61mw taazihan mitudung:Documentation subpage 10 10943 102676 102623 2021-03-11T06:11:25Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{Original-recipe|{{{Orig|}}}}}} | <!-- -->{{Mbox<!-- -->| type = content<!-- -->| image = [[File:Edit-copy green.svg|40px|alt=|link=]]<!-- -->| text = <!-- ---->此頁面是[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]的[[Wikipedia:模板文件頁模式|{{NSPN}}]]。<!-- ----><small><!-- ------>此頁面可能不打算被直接閱讀。<!-- ------><br><!-- ------>使用[[Help:魔术字#变量|變量]]的-{zh-hans:链接;zh-hant:連結;}-可能看起來已損壞,事實上,這是有用途的連結,因此請勿將其替換為[[寫死]]的頁面名稱或URL。<!-- ----></small><!-- -->}}<!-- -->{{#if:{{{inhib|{{{inhibit|x}}}}}}<!-- -->| <!-- -->| [[Category:模板說明文件|{{PAGENAME}}]]<!-- -->}} | <!-- -->{{#switch:{{SUBPAGENAME}}<!-- -->| {{{override}}}| cudad | doc | Doc | documentation | Documentation | 文档 | 文件 = <!-- ---->{{#ifeq:{{{doc-notice|show}}}<!-- ---->| show<!-- ---->| <!-- ------>{{Mbox<!-- ------>| type = notice<!-- ------>| image = [[File:Edit-copy green.svg|40px|alt=|link=]]<!-- ------>| text = <!-- -------->'''此頁面是[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]的[[Wikipedia:模板文件頁模式|{{NSPN}}]]。'''<!-- --------><br><!-- --------><small>此頁面可能包含了模板的使用說明、[[Wikipedia:頁面分類|分類]]和其他内容。</small><!-- ------>}}<!-- ---->}}<!-- ---->{{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}<!-- ---->{{#if:{{{inhibit|}}}<!-- ---->| <!-- ---->| [[Category:{{#switch:{{NAMESPACE}}|User=用户|Wikipedia=维基百科|Template=模板}}说明文件]]<!-- ---->}}<!-- -->}} }}<noinclude> {{documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> 7j7iju41mejn9ls0wl6neetdx87fpy9 taazihan mitudung:High-use 10 10944 102636 102626 2021-03-11T05:02:49Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{sandbox other|2={{Ombox | type = {{#ifeq:{{High-use/risk|{{{1|}}}}}|risk|content|style}} | image = {{#ifeq:{{High-use/risk|{{{1|}}}}}|risk|[[File:Ambox warning orange.svg|40px|alt=Warning|link=]]|[[File:Ambox warning yellow.svg|40px|alt=Warning|link=]]}} | text = <!-- -->{{Br separated entries<!-- -->| 1 = 此{{Namespace pagename}}被引用於[https://tools.wmflabs.org/templatecount/index.php?lang=zh&namespace={{NAMESPACENUMBER:{{FULLPAGENAME}}}}&name={{urlencode:{{#switch: {{SUBPAGENAME}}|doc|sandbox|testcases={{BASEPAGENAME}}|#default={{PAGENAME}}}}}} {{#ifeq:{{{all-pages}}}|yes|{{High-use/num|1={{#ifeq:{{{1|}}}|risk|risk|{{formatnum:{{#invoke:String|match|{{{1|}}}|[%d,]+|plain=false}}|R}}}}|2={{Str endswith|{{{1|}}}|+}}|all-pages={{{all-pages}}}}}|{{High-use/num|1={{#ifeq:{{{1|}}}|risk|risk|{{formatnum:{{#invoke:String|match|{{{1|}}}|[%d,]+|plain=false}}|R}}}}|2={{Str endswith|{{{1|}}}|+}}}}}}]{{#ifeq:{{{all-pages}}}|yes||中}}。<!-- -->| 2 = {{Small|為了避免造成大規模的影響,所有對此{{Namespace pagename}}的編輯應先於{{#ifexist:{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/sandbox|[[{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/sandbox|沙盒]]|{{Fullurl|1={{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/sandbox|2=action=edit&preload={{urlencode:{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}}}&preview=yes&redlink=1|3=<b title="{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/sandbox(頁面不存在)">沙盒</b>}}}}{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|Module|或|、}}{{#ifexist:{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/testcases|[[{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/testcases|測試樣例]]|{{Fullurl|1={{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/testcases|2=action=edit&preload=Template%3ADocumentation%2Fpreload-testcases&preview=yes&redlink=1|3=<b title="{{NAMESPACE}}:{{BASEPAGENAME}}/testcases(頁面不存在)">測試樣例</b>}}}}{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|Module||或[[Special:Mypage/沙盒|您的-{zh-hant:使用者頁面;zh-hans:用户页}-]]}}上測試。}}<!-- -->| 3 = {{Small|測試後無誤的版本可以一次性地加入此{{Namespace pagename}}中,但是修改前請務必於{{#ifexist:{{{2}}}|[[{{{2}}}]]|[[{{TALKSPACE}}:{{BASEPAGENAME}}|討論頁]]}}發起討論。}}<!-- -->| 4 = {{#ifeq:{{High-use/risk|{{{1|}}}}}|risk|{{Small|{{#if:{{{info|}}}|{{{info}}}}}}}}}<!-- -->}} }}}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> bln9pctchvaktl8cnctzwsgsiriuz71 taazihan mitudung:sandbox other 10 10945 102627 2021-03-11T04:00:21Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#if:{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|sandbox|1}}{{#invoke:String|match|{{PAGENAME}}|/sandbox/styles.css$|plain=false|nomatch=}}|{{{1|}}}|{{{2|}}}}}<!-- --><noinclude>…" wikitext text/x-wiki {{#if:{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|sandbox|1}}{{#invoke:String|match|{{PAGENAME}}|/sandbox/styles.css$|plain=false|nomatch=}}|{{{1|}}}|{{{2|}}}}}<!-- --><noinclude>{{documentation}}</noinclude> 64ai0lk3iyc8n2f84h94n9dh1n2aj9x taazihan mitudung:Ombox 10 10946 102630 102629 2021-03-11T04:10:33Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{#invoke:Message box|ombox}}<noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> 1o93yrjvq6v2ylug2k0uaaltljurje2 taazihan mitudung:High-use/num 10 10947 102631 2021-03-11T04:52:33Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#iferror:{{#expr:0 + {{{1}}} * 1}}|{{#ifeq:{{{1|}}}|risk|大量|許多}}頁面|{{#ifeq:{{{2|}}}|yes||約}}{{sigfig|{{{1}}}|2}}個頁面{{#ifeq:{{{2|}}}|yes|+…" wikitext text/x-wiki {{#iferror:{{#expr:0 + {{{1}}} * 1}}|{{#ifeq:{{{1|}}}|risk|大量|許多}}頁面|{{#ifeq:{{{2|}}}|yes||約}}{{sigfig|{{{1}}}|2}}個頁面{{#ifeq:{{{2|}}}|yes|+}}{{#if:{{{all-pages|}}}|,佔全部頁面的{{#expr:({{{1|}}} * 100 / {{NUMBEROFPAGES:R}}) round 0}}%|}}}} og9rdupl5zvtguylg9iotblwe0wf3po taazihan mitudung:High-use/risk 10 10948 102632 2021-03-11T04:54:02Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<noinclude></noinclude>{{#ifeq:{{{1|}}}|risk|risk|{{#ifexpr:{{formatnum:{{#invoke:String|match|{{{1|0}}}|[%d,]+|plain=false}}|R}}>=80000|risk}}}}" wikitext text/x-wiki <noinclude></noinclude>{{#ifeq:{{{1|}}}|risk|risk|{{#ifexpr:{{formatnum:{{#invoke:String|match|{{{1|0}}}|[%d,]+|plain=false}}|R}}>=80000|risk}}}} rkwz3elgazl1iup5ocqb4v8pic0hec7 taazihan mitudung:Ifsubst 10 10949 102633 2021-03-11T04:55:27Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{ {{{|safesubst:}}}#ifeq:{{ {{{|safesubst:}}}NAMESPACE}}{{{nosubst|}}}|{{NAMESPACE}} |{{{no|{{{2|}}}}}} |{{{yes|{{{1|}}}}}} }}<noinclude> {{Documentation}}…" wikitext text/x-wiki {{ {{{|safesubst:}}}#ifeq:{{ {{{|safesubst:}}}NAMESPACE}}{{{nosubst|}}}|{{NAMESPACE}} |{{{no|{{{2|}}}}}} |{{{yes|{{{1|}}}}}} }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 4z7xsmz7pe0svwv34yvkuph9jc4f7l2 taazihan mitudung:Namespace pagename 10 10950 102635 102634 2021-03-11T04:58:12Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{{{{|safesubst:}}}Ifsubst | 1 = {{Namespace pagename{{{{{|safesubst:}}}#if:{{{1|}}}|{{{{{|safesubst:}}}!}}1{{{{{|safesubst:}}}=}}{{{1}}}}}{{{{{|safesubst:}}}#if:{{{2|}}}|{{{{{|safesubst:}}}!}}2{{{{{|safesubst:}}}=}}{{{2}}}}}}} | 2 = <!-- -->{{#switch:<!-- ---->{{#ifeq:{{{2|Empty}}}<!-- ---->| Empty<!-- ---->| {{ns:{{NAMESPACENUMBER}}}}<!-- If there is no input in {{{2}}}, then {{NAMESPACENUMBER}} will be returned. ---->| <!-- ------>{{#if:{{#invoke:Page|isExternal|{{{2}}}}}<!-- ------>| External<!-- ------>| <!-- -------->{{#ifeq:{{{2}}}<!-- -------->| {{PAGENAME:{{{2}}}}}<!-- -------->| <!-- ---------->{{#if:{{PAGENAME:{{ns:{{{2}}}}}}}<!-- ---------->| {{ns:{{{2}}}}}<!-- ---------->| <!-- ------------>{{#switch:{{{2}}}<!-- ------------>| MOS = MOS<!-- If {{{2}}} equals MOS, then MOS will be returned. ------------>| LTA = LTA<!-- If {{{2}}} equals LTA, then LTA will be returned. ------------>| #default = {{ns:0}}<!-- If there is no prefix in {{{2}}}, then {{ns:0}} will be returned. ------------>}}<!-- ---------->}}<!-- -------->| {{NAMESPACE:{{{2}}}}}<!-- If {{{2}}} equals {{FULLPAGENAME}}, then {{NAMESPACE}} will be returned. -------->}}<!-- ------>}}<!-- ---->}}<!-- -->| External = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 跨语言链接<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 跨語言連結<!-- ---->| #default = Interlanguage link<!-- ---->}}<!-- -->| MOS = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 格式手册捷径<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 格式手冊捷徑<!-- ---->| #default = Manual of style<!-- ---->}}<!-- -->| LTA = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 持续出没的破坏者捷径<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 持續出沒的破壞者捷徑<!-- ---->| #default = Long-term abuse<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:-2}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 媒体<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 媒體<!-- ---->| #default = Media<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:-1}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my | zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 特殊<!-- ---->| #default = Special<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:0}} = <!-- ---->{{#switch:<!-- ------>{{Str mid<!-- ------>| {{FULLPAGENAME:{{{2|{{FULLPAGENAME}}}}}}}<!-- ------>| <!-- ------>| {{#expr:abs({{str find|{{FULLPAGENAME:{{{2|{{FULLPAGENAME}}}}}}}|:}})-1}}<!-- ------>}}<!-- ---->| MOS = <!-- ------>{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ------>| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 格式手册捷径<!-- ------>| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 格式手冊捷徑<!-- ------>| #default = Manual of style<!-- ------>}}<!-- ---->| LTA = <!-- ------>{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ------>| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 持续出没的破坏者捷径<!-- ------>| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 持續出沒的破壞者捷徑<!-- ------>| #default = Long-term abuse<!-- ------>}}<!-- ---->| #default = <!-- ------>{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ------>| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 条目<!-- ------>| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 條目<!-- ------>| #default = Article<!-- ------>}}<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:1}} = <!-- ---->{{#switch:<!-- ------>{{Str mid<!-- ------>| {{FULLPAGENAME:{{{2|{{FULLPAGENAME}}}}}}}<!-- ------>| 6<!-- ------>| {{#expr:abs({{Str find|{{str mid|{{FULLPAGENAME:{{{2|{{FULLPAGENAME}}}}}}}|6}}|:}})-1}}<!-- ------>}}<!-- ---->| MOS = <!-- ------>{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ------>| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 格式手册讨论捷径<!-- ------>| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 格式手冊討論捷徑<!-- ------>| #default = Manual of style talk<!-- ------>}}<!-- ---->| LTA = <!-- ------>{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ------>| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 持续出没的破坏者讨论捷径<!-- ------>| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 持續出沒的破壞者討論捷徑<!-- ------>| #default = Long-term abuse talk<!-- ------>}}<!-- ---->| #default = <!-- ------>{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ------>| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 讨论<!-- ------>| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 討論<!-- ------>| #default = Talk<!-- ------>}}<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:2}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 用户<!-- ---->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 用戶<!-- ---->| zh-tw = 使用者<!-- ---->| #default = User<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:3}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 用户讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 用戶討論<!-- ---->| zh-tw = 使用者討論<!-- ---->| #default = User talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:4}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 项目<!-- ---->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 專案<!-- ---->| zh-tw = 計畫<!-- ---->| #default = Project<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:5}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 项目讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 專案討論<!-- ---->| zh-tw = 計畫討論<!-- ---->| #default = Project talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:6}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 文件<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 檔案<!-- ---->| #default = File<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:7}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 文件讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 檔案討論<!-- ---->| #default = File talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:8}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 界面<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 介面<!-- ---->| #default = MediaWiki<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:9}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 界面讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 介面討論<!-- ---->| #default = MediaWiki talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:10}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my | zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 模板<!-- ---->| #default = Template<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:11}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 模板讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 模板討論<!-- ---->| #default = Template talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:12}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 帮助<!-- ---->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 幫助<!-- ---->| zh-tw = 使用說明<!-- ---->| #default = Help<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:13}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 帮助讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 幫助討論<!-- ---->| zh-tw = 使用說明討論<!-- ---->| #default = Help talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:14}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 分类<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 分類<!-- ---->| #default = Category<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:15}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 分类讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 分類討論<!-- ---->| #default = Category talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:100}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 主题<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 主題<!-- ---->| #default = Portal<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:101}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 主题讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 主題討論<!-- ---->| #default = Portal talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:102}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 维基专题<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 維基專題<!-- ---->| #default = WikiProject<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:103}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 维基专题讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 維基專題討論<!-- ---->| #default = WikiProject talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:118}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my | zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 草稿<!-- ---->| #default = Draft<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:119}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 草稿讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 草稿討論<!-- ---->| #default = Draft talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:828}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 模块<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 模組<!-- ---->| #default = Module<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:829}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 模块讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 模組討論<!-- ---->| #default = Module talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:2300}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 小工具<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 小工具<!-- ---->| #default = Gadget<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:2301}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 小工具讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 小工具討論<!-- ---->| #default = Gadget talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:2302}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 小工具定义<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 小工具定義<!-- ---->| #default = Gadget definition<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:2303}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 小工具定义讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 小工具定義討論<!-- ---->| #default = Gadget definition talk<!-- ---->}}<!-- -->| {{ns:2600}} = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 结构式讨论<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 結構式討論<!-- ---->| #default = Structured discussions<!-- ---->}}<!-- -->| #default = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = {{Error|名字空间侦测错误。}}<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = {{Error|命名空間偵測錯誤。}}<!-- ---->| #default = {{Error|There's an error in the detection of namespace.}}<!-- ---->}}<!-- -->}}<!-- -->{{#switch:{{#invoke:Page|contentModel|{{#if:{{{2|}}}|{{#ifeq:{{{2}}}|{{PAGENAME:{{{2}}}}}||{{{2}}}}}|{{ns:{{NAMESPACENUMBER}}}}}}}}<!-- -->| css | sanitized-css = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 样式<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 樣式<!-- ---->| #default = styles<!-- ---->}}<!-- -->| javascript = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 脚本<!-- ---->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 工具<!-- ---->| #default = scripts<!-- ---->}}<!-- -->| json = <!-- ---->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ---->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 数据<!-- ---->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 數據<!-- ---->| zh-tw = 資料<!-- ---->| #default = data<!-- ---->}}<!-- -->| #default = <!-- ---->{{#switch:<!-- ------>{{#if:{{{2|}}}<!-- ------>| <!-- -------->{{#ifeq:{{{2}}}<!-- -------->| {{PAGENAME:{{{2}}}}}<!-- -------->| <!-- -------->| <!-- ---------->{{#if:{{#ifeq:{{{}}}|R|{{#invoke:Page|isRedirect|{{{2}}}}}}}<!-- ---------->| Redirect<!-- ---------->| <!-- ------------>{{If in page<!-- ------------>| page = {{{2}}}<!-- ------------>| %{%{[Dd]ocumentation[_%s]subpage<!-- ------------>| doc<!-- ------------>| <!-- -------------->{{If in page<!-- -------------->| page = {{{2}}}<!-- -------------->| %{%{[Tt]emplate[_%s]doc[_%s]page[_%s]viewed[_%s]directly<!-- -------------->| doc<!-- -------------->| <!-- ---------------->{{If in page<!-- ---------------->| page = {{{2}}}<!-- ---------------->| %{%{[Ss]andbox<!-- ---------------->| sandbox<!-- ---------------->| <!-- ------------------>{{If in page<!-- ------------------>| page = {{{2}}}<!-- ------------------>| %{%{[Ss]andbox[_%s]heading<!-- ------------------>| sandbox<!-- ------------------>| <!-- -------------------->{{If in page<!-- -------------------->| page = {{{2}}}<!-- -------------------->| %{%{请注意:请在这行文字底下进行您的测试,请不要删除或变更这行文字以及这行文字以上的部分。<!-- -------------------->| sandbox<!-- -------------------->| <!-- ---------------------->{{If in page<!-- ---------------------->| page = {{{2}}}<!-- ---------------------->| %{%{請注意:請在這行文字底下進行您的測試,請不要刪除或變更這行文字以及這行文字以上的部份。<!-- ---------------------->| sandbox<!-- ---------------------->| <!-- ------------------------>{{If in page<!-- ------------------------>| page = {{{2}}}<!-- ------------------------>| %{%{[Tt]emplate[_%s]sandbox[_%s]notice<!-- ------------------------>| sandbox<!-- ------------------------>| <!-- -------------------------->{{If in page<!-- -------------------------->| page = {{{2}}}<!-- -------------------------->| %{%{[Tt]estcases[_%s]notice<!-- -------------------------->| testcases<!-- -------------------------->| <!-- ---------------------------->{{If in page<!-- ---------------------------->| page = {{{2}}}<!-- ---------------------------->| %{%{[Tt]emplate[_%s]test[_%s]cases[_%s]notice<!-- ---------------------------->| testcases|<!-- ------------------------------>{{If in page<!-- ------------------------------>| page = {{{2}}}<!-- ------------------------------>| %{%{测试样例<!-- ------------------------------>| testcases<!-- ------------------------------>| <!-- -------------------------------->{{If in page<!-- -------------------------------->| page = {{{2}}}<!-- -------------------------------->| %{%{測試樣例<!-- -------------------------------->| testcases<!-- -------------------------------->| {{SUBPAGENAME:{{Str right|{{{2}}}|5}}}}<!-- -------------------------------->}}<!-- ------------------------------>}}<!-- ---------------------------->}}<!-- -------------------------->}}<!-- ------------------------>}}<!-- ---------------------->}}<!-- -------------------->}}<!-- ------------------>}}<!-- ---------------->}}<!-- -------------->}}<!-- ------------>}}<!-- ---------->}}<!-- -------->}}<!-- ------>| {{SUBPAGENAME}}<!-- ------>}}<!-- ---->| Redirect = <!-- ------>{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- ------>| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 重定向<!-- ------>| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 重新導向<!-- ------>| #default = redirect<!-- ------>}}<!-- ---->| doc | Doc | documentation | Documentation | 文档 | 文件 = <!-- ------>{{#switch:{{#if:{{{2|}}}|{{#ifeq:{{{2}}}|{{PAGENAME:{{{2}}}}}||{{NAMESPACE:{{{2}}}}}}}|{{ns:{{NAMESPACENUMBER}}}}}}<!-- ------>| {{ns:0}} | {{ns:6}} | {{ns:7}} | {{ns:14}} | {{ns:15}} | {{ns:118}} | {{ns:119}} | {{ns:2600}} = <!-- ------>| #default = <!-- -------->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- -------->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 文档<!-- -------->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 文件<!-- -------->| #default = documentation<!-- -------->}}<!-- ------>}}<!-- ---->| sandbox | Sandbox | 沙盒 = <!-- ------>{{#switch:{{#if:{{{2|}}}|{{#ifeq:{{{2}}}|{{PAGENAME:{{{2}}}}}||{{NAMESPACE:{{{2}}}}}}}|{{ns:{{NAMESPACENUMBER}}}}}}<!-- ------>| {{ns:0}} | {{ns:6}} | {{ns:7}} | {{ns:14}} | {{ns:15}} | {{ns:118}} | {{ns:119}} | {{ns:2600}} = <!-- ------>| #default = <!-- -------->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- -------->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my | zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 沙盒<!-- -------->| #default = sandbox<!-- -------->}}<!-- ------>}}<!-- ---->| testcases | Testcases | 测试样例 | 測試樣例 = <!-- ------>{{#switch:{{#if:{{{2|}}}|{{#ifeq:{{{2}}}|{{PAGENAME:{{{2}}}}}||{{NAMESPACE:{{{2}}}}}}}|{{ns:{{NAMESPACENUMBER}}}}}}<!-- ------>| {{ns:0}} | {{ns:6}} | {{ns:7}} | {{ns:14}} | {{ns:15}} | {{ns:118}} | {{ns:119}} | {{ns:2600}} = <!-- ------>| #default = <!-- -------->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- -------->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 测试样例<!-- -------->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 測試樣例<!-- -------->| #default = testcases<!-- -------->}}<!-- ------>}}<!-- ---->| #default = <!-- ------>{{#switch:{{#if:{{{2|}}}|{{#ifeq:{{{2}}}|{{PAGENAME:{{{2}}}}}||{{NAMESPACE:{{{2}}}}}}}|{{ns:{{NAMESPACENUMBER}}}}}}<!-- ------>| {{ns:1}} | {{ns:3}} | {{ns:4}} | {{ns:5}} | {{ns:7}} | {{ns:8}} | {{ns:9}} | {{ns:11}} | {{ns:12}} | {{ns:13}} | {{ns:15}} | {{ns:101}} | {{ns:103}} | {{ns:119}} | {{ns:829}} | {{ns:2301}} | {{ns:2302}} | {{ns:2303}} | {{ns:2600}} = <!-- -------->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- -------->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 页<!-- -------->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 頁<!-- -------->| #default = page<!-- -------->}}<!-- ------>| {{ns:-2}} | {{ns:-1}} = <!-- -------->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- -------->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 页面<!-- -------->| zh-hant | zh-tw | zh-hk | zh-mo = 頁面<!-- -------->| #default = page<!-- -------->}}<!-- ------>| {{ns:2}} = <!-- -------->{{#switch:{{#switch:{{lc:{{{1|}}}}}||zh={{int:Conversionname}}|#default={{{1}}}}}<!-- -------->| zh-hans | zh-cn | zh-sg | zh-my = 页<!-- -------->| zh-hant | zh-hk | zh-mo = 頁<!-- -------->| zh-tw = 頁面<!-- -------->| #default = page<!-- -------->}}<!-- ------>}}<!-- ---->}}<!-- -->}} }}<noinclude> {{Documentation}}</noinclude> ru84h5tupphi9me18yrhvvi2wfshbr2 taazihan mitudung:NoteTA 10 10951 102645 102637 2021-03-11T05:22:58Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki ''''tukenihay a sulit''''{{#invoke:NoteTA|main}}<noinclude> {{Documentation}} <!-- 請在將分類與跨語言連結增加在 /doc 子頁面 --> </noinclude> dhktexvqb5udhh0g88ynrrnho0bq11r taazihan mitudung:Small 10 10952 102638 2021-03-11T05:12:04Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<small style="font-size: .857em; ">{{{1}}}</small><noinclude> <!--Categories and interwikis go in the /doc sub-page.--> {{Documentation|Template:Resize/doc}} <…" wikitext text/x-wiki <small style="font-size: .857em; ">{{{1}}}</small><noinclude> <!--Categories and interwikis go in the /doc sub-page.--> {{Documentation|Template:Resize/doc}} </noinclude> so81p7lyo3ifkalv62krd04ek10xh76 bacu-saupu:NoteTA 828 10953 102639 2021-03-11T05:14:33Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "local z = {} local WikitextLC = require( 'Module:WikitextLC' ) function Tcode( args ) if args.T == nil or args.T == '' then return '' end local div = mw.…" Scribunto text/plain local z = {} local WikitextLC = require( 'Module:WikitextLC' ) function Tcode( args ) if args.T == nil or args.T == '' then return '' end local div = mw.html.create( 'div' ) :attr( 'class', 'noteTA-title' ) :attr( 'data-noteta-code', args.T ) :wikitext( WikitextLC.title( args.T ) ) if args.dt ~= nil and args.dt ~= '' then div:attr( 'data-noteta-desc', args.dt ) end return tostring( div ) end function group( name, frame ) if name == nil or name == '' then return '' end local moduleTitle = mw.title.makeTitle( 'Module', 'CGroup/' .. name ) if moduleTitle and moduleTitle.exists then local data = mw.loadData( 'Module:CGroup/' .. name ) local pieces = {} if data.content then for i, v in ipairs( data.content ) do if v.type == 'item' and v.rule then table.insert( pieces, '-{H|' .. v.rule .. '}-' ) end end return tostring( mw.html.create( 'div' ) :attr( 'data-noteta-group-source', 'module' ) :attr( 'data-noteta-group', data.name or name ) :wikitext( table.concat( pieces ) ) ) end end local templateTitle = mw.title.makeTitle( 'Template', 'CGroup/' .. name ) if templateTitle and templateTitle.exists then return frame:expandTemplate{ title = templateTitle } end return tostring( mw.html.create( 'div' ) -- :attr( 'id', 'noteTA-group-' .. mw.uri.anchorEncode( name ) ) :attr( 'data-noteta-group-source', 'none' ) :attr( 'data-noteta-group', name ) ) end function Gcode( args, frame ) local code = {} for i = 1, 30 do table.insert( code, group( args['G' .. i], frame ) ) end code = table.concat( code ) if code ~= '' then code = tostring( mw.html.create( 'div' ) :attr( 'class', 'noteTA-group' ) :wikitext( code ) ) if args.G31 ~= nil then code = code .. '[[Category:NoteTA模板参数使用数量超过限制的页面|G]]' end end return code end function local_( i, code, desc ) if code == nil or code == '' then return '' end local div = mw.html.create( 'div' ) -- :attr( 'id', 'noteTA-local-' .. i ) :attr( 'data-noteta-code', code ) :wikitext( WikitextLC.hidden( code ) ) if desc ~= nil and desc ~= '' then div:attr( 'data-noteta-desc', desc ) end return tostring( div ) end function Lcode( args ) local code = {} for i = 1, 30 do table.insert( code, local_( i, args[i], args['d' .. i] ) ) end code = table.concat( code ) if code ~= '' then code = tostring( mw.html.create( 'div' ) :attr( 'class', 'noteTA-local' ) :wikitext( code ) ) if args[31] ~= nil then code = code .. '[[Category:NoteTA模板参数使用数量超过限制的页面|L]]' end end return code end function z.main( frame ) local args if frame == mw.getCurrentFrame() then -- Being called from {{noteTA}} args = frame:getParent().args else -- Being called from another module args = frame frame = mw.getCurrentFrame() end local Tc = Tcode( args ) local Gc = Gcode( args, frame ) local Lc = Lcode( args ) local code = Tc .. Gc .. Lc if code ~= '' then local hash = require( 'Module:Crc32lua' ).crc32( mw.dumpObject( args ) ) code = frame:extensionTag{ name = 'indicator', content = '[[File:Zh conversion icon m.svg|35px|本页使用了标题或全文手工转换|link=]]', args = { name = string.format( 'noteTA-%x', hash ) }, } .. tostring( mw.html.create( 'div' ) :attr( 'id', string.format( 'noteTA-%x', hash ) ) :attr( 'class', 'noteTA' ) :wikitext( code ) ) if mw.title.getCurrentTitle():inNamespace( 'Template' ) then code = code .. '[[Category:放置于模板的noteTA]]' end end return code end return z epzmmt61qs09g1s4kta2z2w75nbv959 bacu-saupu:WikitextLC 828 10954 102640 2021-03-11T05:17:41Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "local p = {} --- Construct an inline conversion from a table input. -- @param content table of the form -- { ["zh-cn"]='foobar', ["zh-tw"]='firecat', […" Scribunto text/plain local p = {} --- Construct an inline conversion from a table input. -- @param content table of the form -- { ["zh-cn"]='foobar', ["zh-tw"]='firecat', ["zh-hk"]='' } -- @returns string -- "-{zh-cn:foobar;zh-tw:firecat;zh-hk:<span></span>}-" -- -- @fixme allow for generating output without "-{" "}-", so that -- it can be used with the last three wrappers. function p.selective( content ) local text = '-{' for variant, value in pairs( content ) do if value == '' then value = '<span></span>' end text = text .. variant .. ':' .. value .. ';' end text = text .. '}-' return text end --- Write some text with a limited set of variants to convert to -- -- @param content text to be written -- @param variant a variant (string), or a list of variants -- (semicolon-deliminated string, or table of strings) -- @param[opt] force convert even under "zh" (no conversion) locale function p.converted( content, variant, force ) if type( variant ) == 'table' then variant = table.concat( variant, ';' ) end return '-{' .. ( force and '' or 'zh;' ) .. variant .. '|' .. content .. '}-' end --- Wraps some "raw text" to not convert. -- -- @fixme Is the "R" flag some undocumented/undefined no-op magic? -- Are we using it instead of the old '-{' .. content .. '}-' -- to avoid confusion caused by a flag in the "content"? function p.raw( content ) return '-{R|' .. content .. '}-' end --- Wraps a title conversion rule. function p.title( content ) return '-{T|' .. content .. '}-' end --- Wraps a (hidden) conversion rule definition. function p.hidden( content ) return '-{H|' .. content .. '}-' end return p dsim175aipd78uyxx3rsjctf7w8hcru taazihan mitudung:Order of magnitude 10 10955 102646 2021-03-11T05:26:19Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{1|0}}}=0 |{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:abs{{{1|0}}}1=1 |0 |{{{{{|safesubst:}}}#expr:floor((ln(abs{{{1}}…" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:{{{1|0}}}=0 |{{{{{|safesubst:}}}#ifexpr:abs{{{1|0}}}1=1 |0 |{{{{{|safesubst:}}}#expr:floor((ln(abs{{{1}}}1)/ln10)+1)}} }} |{{#expr:floor((ln(abs({{{1|0}}}) )/ln 10)+1E((abs{{{1|0}}}>1E100 or abs{{{1|0}}}<1E-100)-14))}} }}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> o26s8fkrxrfa62h1s4cyrdxr33uqy8l taazihan mitudung:Death date and age 10 10956 102736 102734 2021-03-11T07:21:06Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{{1|{{{year}}}}}}年{{#if:{{{df|}}}|{{MONTHNAME|{{{2|{{{month}}}}}}}}{{#expr:{{{3|{{{day}}}}}}}}日|{{MONTHNAME|{{{2|{{{month}}}}}}}}{{#expr:{{{3|{{{day}}}}}}}}日}}<span style="display:none">(<span class="dday deathdate">{{{1}}}歲-{{padleft:{{MONTHNUMBER|{{{2}}}}}|2|0}}歲-{{padleft:{{{3}}}|2|0}}</span>)</span>({{#if:{{{5|}}} |{{#if:{{{6|}}} |<!-- if all birth values are specified -->{{Age|{{{4}}}|{{{5}}}|{{{6}}}|{{{1|{{{year}}}}}}|{{{2|{{{month}}}}}}|{{{3|{{{day}}}}}}}} |{{#ifexpr:{{{2|{{{month}}}}}}<{{{5}}} |<!-- if birth month but not day exist and birth month was not reached in death year -->{{Age|{{{4}}}|12|31|{{{1|{{{year}}}}}}|{{{2|{{{month}}}}}}|{{{3|{{{day}}}}}}}} |{{#ifexpr:{{{2|{{{month}}}}}}>{{{5}}}<!-- if birth month but not day exist and birth month was reached in death year --> |{{Age|{{{4}}}|1|1|{{{1|{{{year}}}}}}|{{{2|{{{month}}}}}}|{{{3|{{{day}}}}}}}} |<!-- if birth month but not day exist and birth month is the death month -->{{Age|{{{4}}}|12|31|{{{1|{{{year}}}}}}|{{{2|{{{month}}}}}}|{{{3|{{{day}}}}}}}}歲-{{Age|{{{4}}}|1|1|{{{1|{{{year}}}}}}|{{{2|{{{month}}}}}}|{{{3|{{{day}}}}}}}} }} }} }} |{{Age in years|{{{4}}}|{{{1|{{{year}}}}}}}}}}歲)</includeonly><noinclude> {{Documentation|Template:Death date and age/cudad}} </noinclude> igvvvxasrdcywnl9hing1x90rh9f2pa taazihan mitudung:Age in years 10 10957 102650 102649 2021-03-11T05:29:15Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{#invoke:Age|age_generic|template=age_in_years}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 4uwzv7molo05uec1teinu85unds39j7 taazihan mitudung:Aligned table 10 10958 102655 102653 2021-03-11T05:33:55Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{#invoke:Aligned table|table}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> es4n52jpj13dsy75kw9x9h20wssuaje bacu-saupu:Aligned table 828 10959 102654 2021-03-11T05:33:19Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "--本模塊嵌入{{整齊列表}} -- This module implements {{aligned table}} local p = {} local function isnotempty(s) return s and s:match( '^%s*(.-)%s*$'…" Scribunto text/plain --本模塊嵌入{{整齊列表}} -- This module implements {{aligned table}} local p = {} local function isnotempty(s) return s and s:match( '^%s*(.-)%s*$' ) ~= '' end function p.table(frame) local args = (frame.args[3] ~= nil) and frame.args or frame:getParent().args local entries = {} local colclass = {} local colstyle = {} local cols = tonumber(args['cols']) or 2 -- create the root table local root = mw.html.create('table') -- add table style for fullwidth if isnotempty(args['fullwidth']) then root :css('width', '100%') :css('border-collapse', 'collapse') :css('border-spacing', '0px 0px') :css('border', 'none') end -- add table classes if isnotempty(args['class']) then root:addClass(args['class']) end -- add table style if isnotempty(args['style']) then root:cssText(args['style']) end -- build arrays with the column styles and classes if isnotempty(args['leftright']) then colstyle[1] = 'text-align:left;' colstyle[2] = 'text-align:right;' end for i = 1,cols do colclass[ i ] = colclass[ i ] or '' colstyle[ i ] = colstyle[ i ] or '' if isnotempty(args['colstyle']) then colstyle[ i ] = args['colstyle'] .. ';' .. colstyle[ i ] end if isnotempty(args['colalign' .. tostring(i)]) then colstyle[ i ] = 'text-align:' .. args['colalign' .. tostring(i)] .. ';' .. colstyle[ i ] elseif isnotempty(args['col' .. tostring(i) .. 'align']) then colstyle[ i ] = 'text-align:' .. args['col' .. tostring(i) .. 'align'] .. ';' .. colstyle[ i ] elseif isnotempty(args['align' .. tostring(i)]) then colstyle[ i ] = 'text-align:' .. args['align' .. tostring(i)] .. ';' .. colstyle[ i ] end if isnotempty(args['colnowrap' .. tostring(i)]) then colstyle[ i ] = 'white-space:nowrap;' .. colstyle[ i ] elseif isnotempty(args['col' .. tostring(i) .. 'nowrap']) then colstyle[ i ] = 'white-space:nowrap;' .. colstyle[ i ] elseif isnotempty(args['nowrap' .. tostring(i)]) then colstyle[ i ] = 'white-space:nowrap;' .. colstyle[ i ] end if isnotempty(args['colwidth' .. tostring(i)]) then colstyle[ i ] = 'width:' .. args['colwidth' .. tostring(i)] .. ';' .. colstyle[ i ] elseif isnotempty(args['col' .. tostring(i) .. 'width']) then colstyle[ i ] = 'width:' .. args['col' .. tostring(i) .. 'width'] .. ';' .. colstyle[ i ] elseif isnotempty(args['colwidth']) then colstyle[ i ] = 'width:' .. args['colwidth'] .. ';' .. colstyle[ i ] end if isnotempty(args['colstyle' .. tostring(i)]) then colstyle[ i ] = colstyle[ i ] .. args['colstyle' .. tostring(i)] elseif isnotempty(args['col' .. tostring(i) .. 'style']) then colstyle[ i ] = colstyle[ i ] .. args['col' .. tostring(i) .. 'style'] elseif isnotempty(args['style' .. tostring(i)]) then colstyle[ i ] = colstyle[ i ] .. args['style' .. tostring(i)] end if isnotempty(args['colclass' .. tostring(i)]) then colclass[ i ] = args['colclass' .. tostring(i)] elseif isnotempty(args['col' .. tostring(i) .. 'class']) then colclass[ i ] = args['col' .. tostring(i) .. 'class'] elseif isnotempty(args['class' .. tostring(i)]) then colclass[ i ] = args['class' .. tostring(i)] end end -- compute the maximum cell index local cellcount = 0 for k, v in pairs( args ) do if type( k ) == 'number' then cellcount = math.max(cellcount, k) end end -- compute the number of rows local rows = math.ceil(cellcount / cols) -- build the table content if isnotempty(args['title']) then local caption = root:tag('caption') caption:cssText(args['titlestyle']) caption:wikitext(args['title']) end if isnotempty(args['above']) then local row = root:tag('tr') local cell = row:tag('th') cell:attr('colspan', cols) cell:cssText(args['abovestyle']) cell:wikitext(args['above']) end for j=1,rows do -- start a new row local row = root:tag('tr') if isnotempty(args['rowstyle']) then row:cssText(args['rowstyle']) else row:css('vertical-align', 'top') end -- loop over the cells in the row for i=1,cols do local cell if isnotempty(args['row' .. tostring(j) .. 'header']) then cell = row:tag('th'):attr('scope','col') elseif isnotempty(args['col' .. tostring(i) .. 'header']) then cell = row:tag('th'):attr('scope','row') else cell = row:tag('td') end if args['class' .. tostring(j) .. '.' .. tostring(i)] then cell:addClass(args['class' .. tostring(j) .. '.' .. tostring(i)]) else if args['rowclass' .. tostring(j)] then cell:addClass(args['rowclass' .. tostring(j)]) elseif args['row' .. tostring(j) .. 'class'] then cell:addClass(args['row' .. tostring(j) .. 'class']) elseif args['rowevenclass'] and math.fmod(j,2) == 0 then cell:addClass(args['rowevenclass']) elseif args['rowoddclass'] and math.fmod(j,2) == 1 then cell:addClass(args['rowoddclass']) end if colclass[i] ~= '' then cell:addClass(colclass[i]) end end if args['style' .. tostring(j) .. '.' .. tostring(i)] then cell:cssText(args['style' .. tostring(j) .. '.' .. tostring(i)]) else if args['rowstyle' .. tostring(j)] then cell:cssText(args['rowstyle' .. tostring(j)]) elseif args['rowevenstyle'] and math.fmod(j,2) == 0 then cell:cssText(args['rowevenstyle']) elseif args['rowoddstyle'] and math.fmod(j,2) == 1 then cell:cssText(args['rowoddstyle']) elseif args['row' .. tostring(j) .. 'style'] then cell:cssText(args['row' .. tostring(j) .. 'style']) end if isnotempty(colstyle[i]) then cell:cssText(colstyle[i]) end end cell:wikitext(mw.ustring.gsub(args[cols*(j - 1) + i] or '', '^(.-)%s*$', '%1') or '') end end -- return the root table return tostring(root) end return p ssb7lzg358lyffcjdhjx19locezvyai taazihan mitudung:TWN 10 10960 102662 102658 2021-03-11T05:41:14Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{Flagdeco|TWN}} [[Taywan]]<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> h3ih8oz843iq5da90hgxgsgpgxqp84v taazihan mitudung:Flagdeco 10 10961 102664 102661 2021-03-11T05:44:45Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki {{Country data {{{1|}}}|flagdeco/core|variant={{{variant|{{{2|}}}}}}|size={{{size|}}}}}<noinclude>{{Documentation}}</noinclude> nzmg2tfdbjn5fialrevo797n1muq16b taazihan mitudung:Country data TWN 10 10962 102663 2021-03-11T05:43:16Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<noinclude>{{pp-template}}</noinclude>{{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = 臺灣 | shortname alias = 台灣 | flag alias = Flag of the…" wikitext text/x-wiki <noinclude>{{pp-template}}</noinclude>{{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = 臺灣 | shortname alias = 台灣 | flag alias = Flag of the Republic of China.svg | alt attribute = Flag of the Republic of China | flag alias-1895 = Flag of Formosa 1895.svg | link-alias-1895 = 臺灣民主國 | flag alias-army = Republic of China Army Flag.svg | flag alias-naval = Flag_of_the_Republic_of_China.svg | flag alias-air force = Flag of the Republic of China Air Force.svg | flag alias-coast guard = Flag of the Coast Guard Administration of the Republic of China.svg | flag alias-police = Flag of police of the Republic of China.svg | flag alias-civil = Flag_of_the_Republic_of_China.svg | size = {{{size|}}} | name = {{#if: {{{name|}}} | {{{name|}}} | 臺灣 }} | altlink = {{{altlink|}}} | altvar = {{{altvar|}}} | variant = {{{variant|}}} <noinclude> | var1 = 1895 | var2 = civil | redir1 = ROC | redir2 = TWN | redir3 = China, Republic of | related1 = Chinese Taipei | related2 = Republic of China </noinclude> }} l54sufm7q3oarb4mm7i17rxozshi230 taazihan mitudung:flagdeco/core 10 10963 102665 2021-03-11T05:45:52Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<span class="flagicon">File:{{{flag alias-{{{variant}}}|{{{flag alias}}}}}}|{{#if:{{{size|}}}|{{{size}}}|22x20px}}|{{{border-{{{variant}}}|{{{border|border}}…" wikitext text/x-wiki <span class="flagicon">[[File:{{{flag alias-{{{variant}}}|{{{flag alias}}}}}}|{{#if:{{{size|}}}|{{{size}}}|22x20px}}|{{{border-{{{variant}}}|{{{border|border}}}}}} |alt=|link=]]</span><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 24qul6xaqhnoyy6zzlrny723fjbl6rl taazihan mitudung:pp-template 10 10964 102666 2021-03-11T05:48:21Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{pp-meta |type={{#switch:{{{demolevel|{{#ifeq:{{PROTECTIONLEVEL:edit}}-{{PROTECTIONLEVEL:move}}|-sysop|move|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}}}} |sem…" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{pp-meta |type={{#switch:{{{demolevel|{{#ifeq:{{PROTECTIONLEVEL:edit}}-{{PROTECTIONLEVEL:move}}|-sysop|move|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}}}} |semi |autoconfirmed=semi |templateeditor=indef |administrator |full |sysop=full |move=move |#default=full<!--fallback value-->}} |small={{{small|no}}} |demospace={{{demospace|}}} |demolevel={{#ifeq:{{PAGENAME}}/{{NAMESPACE}}|{{SUBPAGENAME}}/{{ns:Template}}|{{{demolevel|undefined}}}|{{#ifeq:{{lc:{{SUBPAGENAME}}}}|sandbox|sysop|{{{demolevel|undefined}}}}}}} |expiry=<!--not applicable--> |dispute=no |icon-text=本{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:6}}|-{zh-hant:檔案;zh-hans:文件}-由於已使用於高风险模板或系统消息故|高风险模板}}已獲永久{{#switch:{{{demolevel|{{#ifeq:{{PROTECTIONLEVEL:edit}}-{{PROTECTIONLEVEL:move}}|-sysop|move|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}}}} |semi |autoconfirmed=半保护 |templateeditor=模板保护 |move=移动保护 |administrator |full |sysop |#default=<!--fallback value-->保护}}以免遭到破坏 |reason-text=本{{#switch:{{NAMESPACE}} |{{ns:image}}=-{zh-hant:檔案;zh-hans:文件}-由於已使用於高风险模板{{#switch:{{{demolevel|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}} |semi |autoconfirmed= |administrator |full |sysop=或[[Special:Allmessages|系统訊息]] |#default=<!--fallback value-->}}故 |#default=[[Wikipedia:HRT|高风险模板]] }}已獲得[[Wikipedia:獲保護頁面|{{#switch:{{{demolevel|{{#ifeq:{{PROTECTIONLEVEL:edit}}-{{PROTECTIONLEVEL:move}}|-sysop|move|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}}}} |semi |autoconfirmed=半 |templateeditor=模板 |move=移动 |administrator |full |sysop<!--uses default--> |#default=<!--fallback value-->}}保护]]{{#ifeq:{{PROTECTIONLEVEL:edit}}-{{PROTECTIONLEVEL:move}}|-sysop||}}以免受到破坏。{{#switch:{{{demolevel|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}} |semi |autoconfirmed= |administrator |full |sysop<!--uses default--> |#default={{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:image}}=<br /><small>'''請勿移动此-{zh-hant:檔案;zh-hans:文件}-'''到[[commons:|维基共享]]。</small>}}}} |categories={{{categories|{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}|{{#switch:{{{demolevel|{{#ifeq:{{PROTECTIONLEVEL:edit}}-{{PROTECTIONLEVEL:move}}|-sysop|move|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}}}} |semi |autoconfirmed=[[Category:被保护的模板|{{PAGENAME}}]]{{#ifeq:{{PROTECTIONLEVEL:move}}|sysop|[[Category:被保护的模板|{{PAGENAME}}]]}} |move=[[Category:被保护的模板|{{PAGENAME}}]] |administrator |full |sysop<!--uses default--> |#default=[[Category:被保护的模板|{{PAGENAME}}]]<!--fallback value-->}}}}{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:6}}|[[Category:{{#switch:{{{demolevel|{{PROTECTIONLEVEL:edit}}}}} |semi |autoconfirmed=被保护的 |administrator |full |sysop<!--uses default--> |#default=被保护的<!--fallback value-->}}页面|{{PAGENAME}}]]}}}}}}}</includeonly><noinclude> {{pp-template|categories=no}} <!-- Show the large version --> <!-- Show the small version --> {{Documentation}} <!-- Add categories and interwikis to the /doc subpage, not here! --> </noinclude> j05h037c77pb2te08tveuna1e944jjt taazihan mitudung:pp-meta 10 10965 102667 2021-03-11T05:48:36Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#ifeq:{{#switch:{{lc:{{{type}}}}} |move=<!-- -->{{#ifeq: {{#switch:{{lc:{{{demolevel|undefined}}}}} |semi |autoconfirmed=autoconfirm…" wikitext text/x-wiki {{#ifeq:{{#switch:{{lc:{{{type}}}}} |move=<!-- -->{{#ifeq: {{#switch:{{lc:{{{demolevel|undefined}}}}} |semi |autoconfirmed=autoconfirmed |administrator |full |sysop=sysop |undefined={{PROTECTIONLEVEL:move}} |#default=<!--fallback value: null -->}} |sysop|yes|no }} |create=<!-- -->{{#if: {{#switch:{{lc:{{{demolevel|undefined}}}}} |semi |autoconfirmed=autoconfirmed |administrator |full |sysop=sysop |undefined={{PROTECTIONLEVEL:create}} |#default=<!--fallback value: null -->}} |yes|no }} |#default<!--includes all other types-->=<!-- -->{{#if: {{#switch:{{lc:{{{demolevel|undefined}}}}} |semi |autoconfirmed=autoconfirmed |administrator |full |sysop=sysop |undefined={{PROTECTIONLEVEL:edit}} |#default=<!--fallback value: null -->}} |{{#ifeq:{{#switch:{{lc:{{{disallowlevel|}}}}} |semi |autoconfirmed=autoconfirmed |administrator |full |sysop=sysop |#default=<!--fallback value: null-->}} |{{#switch:{{lc:{{{demolevel|undefined}}}}} |semi |autoconfirmed=autoconfirmed |administrator |full |sysop=sysop |undefined={{PROTECTIONLEVEL:edit}} |#default=<!--fallback value: null -->}} |no|yes }} |no}} }}|yes|{{#ifeq:{{lc:{{{small|}}}}}|yes| <indicator name="protected-icon">[[Image:{{{image|{{#switch:{{lc:{{{type}}}}} |full=Full-protection-shackle-block.svg |semi=Semi-protection-shackle.svg |move=Move-protection-shackle.svg |indef=Template-protection-shackle-picture-1.svg |office=Office-protection-shackle-WMFlogo.svg |create=Create-protection-shackle.svg |#default=Transparent.gif }}}}}|20px|link={{{icon-link|Wikipedia:頁面保護方針#{{lc:{{{type}}}}}}}}|{{{icon-text|}}}]]</indicator> |<!-- else, not small --> {{mbox | demospace = {{{demospace|}}} | type = protection | image = [[Image:{{{image|{{#switch:{{lc:{{{type}}}}} |full=Full-protection-shackle-block.svg |semi=Semi-protection-shackle.svg |move=Move-protection-shackle.svg |indef=Template-protection-shackle-picture-1.svg |office=Office-protection-shackle-WMFlogo.svg |create=Create-protection-shackle.svg |#default=Transparent.gif }}}}}|40px|{{{icon-text|}}}]] | text = ''' {{#if:{{{reason|}}}|{{{reason}}},|}}{{{reason-text|{{#switch:{{lc:{{{type}}}}} |full=依據[[Wikipedia:頁面保護方針|方針]],本{{pp-meta/pagetype}}已獲[[Wikipedia:这个页面被保护|保護]] |semi=依據[[Wikipedia:頁面保護方針|方針]],本{{pp-meta/pagetype}}已獲[[WP:SEMI|半保護]] |move=依據[[Wikipedia:頁面保護方針|方針]],本{{pp-meta/pagetype}}不可移動 |indef=依據[[Wikipedia:頁面保護方針|方針]],本{{pp-meta/pagetype}}已獲永久保护 |office=依據[[Wikipedia:頁面保護方針|方針]],本{{pp-meta/pagetype}}已獲[[Wikipedia:这个页面被保护|保護]] |create=依據[[Wikipedia:頁面保護方針|方針]],本{{pp-meta/pagetype}}已獲白纸保护 }}{{#ifeq:{{lc:{{{type}}}}}|indef||{{#if:{{{expiry|}}}|直至{{#time:Y年Fj日H時i分|{{{expiry}}}}}}}}}。}}} '''<br /><small>{{{explanation-text|{{#ifeq:{{lc:{{{dispute}}}}}|yes|{{font|請注意保护'''并非'''对{{#ifeq:{{{type}}}|move|[{{fullurl:Special:Log|type=move&page={{FULLPAGENAMEE}}}} 当前标题]|[{{fullurl:{{FULLPAGENAMEE}}|action=history}} 当前版本]}}的认可。|color=red}}}}請参閱[[WP:頁面保護方針|页面保护方针]]及[{{fullurl:Special:Log|type=protect&page={{FULLPAGENAMEE}}}} 保护日志]以获取更多{{Lan|zh-hans=信息|zh-hant=資訊}}。{{#switch:{{lc:{{{type}}}}} |full|indef=請在[[{{TALKPAGENAME}}|讨论页]]提交您打算进行的修改。取得共识以后,您可以使用{{Tnull|editprotected}}请求[[WP:SYSOP|管理员]]进行修改,{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:8}}<!--MediaWiki-->||或[[Wikipedia:请求保护页面|申请解除保护]]。}} |semi=如果您不能修改此{{pp-meta/pagetype}},您可以{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{TALKSPACE}}||{{Submit an edit request/link|display=请求修改}}、[[{{TALKPAGENAME}}|在讨论页提出修改提议]]、}}[[Wikipedia:请求保护页面|申请解除保护]]、[[Special:Userlogin|-{zh-hant:登入;zh-hans:登录}-]]或<span class="plainlinks">[{{fullurl:Special:Userlogin|type=signup}} <span style="color:#002bb8;" title="{{lan|zh-hans=创建账号|zh-hant=創建帳戶}}">-{zh-hans:创建账号;zh-hant:創建帳戶;}-</span>]。 |move=如您打算移动本{{pp-meta/pagetype}},请在[[{{TALKPAGENAME}}|讨论页]]提案或[[Wikipedia:移动请求|遞交移动請求]],您亦可以[[Wikipedia:请求保护页面|申请解除保护]]。 |office=无论您能否编辑本{{pp-meta/pagetype}},请務必先提案至[[{{TALKPAGENAME}}|讨论页]]。除非您獲得[[wmf:|维基媒体基金会]]授權,請勿解除保护。 |create=请查看{{#if:{{{xfd|}}}|'''[[{{{xfd}}}|存废讨论]]'''或}} [{{fullurl:Special:Log|type=delete&page={{FULLPAGENAMEE}}}} 刪除日志]以获取本页遭刪除之原因。如您打算創建此頁面,請務先申请[[Wikipedia:请求保护页面|解除保护]]或[[Wikipedia:页面恢复请求|恢復已刪除內容]]。 }}}}}</small> }} }}|[[Category:保护状态与保护标志不符的页面]]}}<!--End if small--><includeonly>{{#ifeq:{{lc:{{{categories|no}}}}}|no||{{{categories|}}}}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> aon0tbjqi9reww3ogrb9oew28cgrthr taazihan mitudung:Age/cudad 10 10966 102722 102668 2021-03-11T07:05:10Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- 在這裡加入模板的保護標識 -->{{High-use|88226}}</includeonly><noinclude>{{template doc page viewed directly}}</noinclude> <!-- {{tiw|age}}. This template returns the number of full years elapsed from one date until another date or until today (UTC). See [[{{TALKSPACE}}:{{PAGENAME}}]] for examples. If you use this template for calculating someone's age at death or age at a certain date (rather than their current age), please substitute it into the page, for example: <nowiki>{{subst:age|1989|7|23|2003|7|14}}</nowiki>. --> 本模板返回两个指定日期之间相隔的完整年数,即计算满了多少年。如果第二个参数集未引入,则本模板返回一个指定日期与今天的日期之间相隔的满的年数。 == 使用方法 == ;语法: : <code><nowiki>{{</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|''year''|''month''|''day''|''year2''|''month2''|''day2''}}</code> 或 : <code><nowiki>{{</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|''year''|''month''|''day''}}</code> ;举例: : <code><nowiki>{{</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|1989|7|23|2003|7|14}}</code>返回“{{{{BASEPAGENAME}}|1989|7|23|2003|7|14}}” : <code><nowiki>{{</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|1989|7|23}}</code>返回“{{{{BASEPAGENAME}}|1989|7|23}}” :当使用此模板来计算某人死亡时的年龄,或者某人在一个指定日期时的年龄(而不是此人现在的年龄),请[[Help:替换引用|替代引用]]此模板到页面中。 :: 举例: <code><nowiki>{{subst:</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|1989|7|23|2003|7|14}}</code> : 为此模板输入[[公元前]]日期时,需使用[[天文計年]]表示法,以0表示公元前1年,-1表示公元前2年,-2表示公元前3年,依此类推。例如,下列用法为返回公元前216年8月2日至今已经过的整年数: :: <code><nowiki>{{</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|-215|8|2}}</code>返回“{{{{BASEPAGENAME}}|-215|8|2}}” ;注意: :本模板不检查错误的输入: :: <code><nowiki>{{</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|1980|7|14|1993|6|233}}</code>返回“{{{{BASEPAGENAME}}|1980|7|14|1993|6|233}}”(余下天数不计为额外月数。) :: <code><nowiki>{{</nowiki>{{BASEPAGENAME}}|1980|7|14|1993|88|14}}</code>返回“{{{{BASEPAGENAME}}|1980|7|14|1993|88|14}}”(余下月数不计为额外年数。) == 注意 == *{{tl|Age in years and days}}調用此模板 == 参见 == *{{tl|age in days}},以天为单位计算年龄。 *{{tl|Age in years and days}},以年岁方式计算年龄。 *{{tl|birth date and age}},用于显示某人出生日期与年龄。 *{{tl|death date and age}},用于显示某人去世日期与年龄。 <includeonly> [[Category:日期计算模板|{{PAGENAME}}]] </includeonly> r5luo096i5jg6yuhpqqp9h1cmizvkz2 taazihan mitudung:BD/cudad 10 10967 102742 102740 2021-03-11T07:49:45Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki {{NoteTA |G1 = IT |G2 = MediaWiki }} {{Documentation subpage|[[Template:Bd]]和[[Template:BD]]}} <includeonly>{{#ifeq:{{#titleparts:{{PAGENAME}}|1}}|Bd |{{t0|l}}{{High-risk|184959}} <!-- Template:Bd --> | {{High-use|13987}} <!-- Template:BD --> }}</includeonly> <!-- 在本行下編輯模板說明 --> {{tlx|bd}}atu{{tlx|BD}}saayaway a ngatu nu taazihan mitudung i ulic nu tademaw ku pakasiwantan nu lecuh atu patay(模板用于人物条目的首段生卒说明),sakalecaden ku demiad a cudad i patahkal nu taazihan mitudung (模板产生一致的生卒日期文字显示)(tinaku malalitinay a bacu nu kakapah 比如标准的连接号),sisa kinatudung patahakal tu miwasil u demiad nu lech atu patay(并自动产生相关的生卒日期归类). malecad ku sakapaluwaluay tu tusaay a taazihan mitudung. (两个模板用法相同), masazumaan i matusaay a dahpiingan nu adidi'ay a kahenulan(差别在于后者多输出两侧的小括号)“(”atu与“)”。 wiza satu kawiaz kinatusaay a taazihan mitudung i tademaway a ulic(两个模板只能用于人物条目正文中),amana tu sakatusa mikawiaz(并且只得使用一次)。i tademaw a asatakus tuyni sulitan 在人物信息框等表格中,kau taazihan mitudung kuahizaan atu taazihan mitudung(请使用){{tlx|birth date and age}}atu{{tlx|death date and age}}taazihan mitudung(anucaay ka lucek kupilecuhan tu mihcaan bulad demiadan(若出生月日不確定), amihiza tu taazihan mitudung(則使用){{tlx|birth year and age}}atu{{tlx|death year and age}}taazihan mitudung). == 用法 == <pre>{{bd|b1|b2|d1|d2|catIdx=分类索引}}</pre> 其中参数b1、b2、d1、d2分别是出生年、出生月日或自定义日期、逝世年、逝世月日或自定义日期。catIdx定义在分类中的索引,可省略。 #当出生年份确定时,参数b1填“b1年”,b2填月日。自动生成'''b1年出生'''的分类。 #当逝世年份确定时,参数d1填“d1年”,d2填月日。自动生成'''d1年逝世'''的分类。<br/>(以上两种情况,“月日”可以不填,年月日都不能加链接。) #当出生年份不準確时,参数b1置空,b2填相应的描述。如<code><nowiki>{{bd||约1957年|1989年|3月}}</nowiki></code> #当逝世年份不準確时,参数d1置空,d2填相应的描述。如<code><nowiki>{{bd|1973年|4月16日||?}}</nowiki></code> #当出生年份不知道时,参数b1填“?”。如<code><nowiki>{{bd|?||1989年|3月}}</nowiki></code> #当逝世年份不知道时,参数d1填“?”。如<code><nowiki>{{bd|1973年|4月16日|?|}}</nowiki></code> #当仍然在世时,参数d1、d2均置空。如<code><nowiki>{{bd|1973年|4月16日||}}</nowiki></code> == 举例 == === 例一 === 例如,介绍“[[成吉思汗]]”的生卒时间,可引用{{tlx|BD}}模板: <pre>'''成吉思汗'''(蒙古语:……,{{bd|1162年|5月31日|1227年|8月25日|catIdx=成}}),……</pre> 页面显示: '''成吉思汗'''(蒙古语:……,{{BD|1162年|5月31日|1227年|8月25日|catIdx=成}}),…… 并且人物被自动归类到[[:Category:1162年出生]]和[[:Category:1227年逝世]],索引字为“成”。 === 例二 === 介绍“[[胡適]]”的生卒时间,可引用{{tlx|BD}}模板,两侧不用再加小括号: <pre>'''胡適'''{{BD|1891年|12月17日|1962年|2月24日|胡}},……</pre> 页面显示: '''胡適'''{{BD|1891年|12月17日|1962年|2月24日|胡}},…… 与上例相似的归类将自动产生。 == 模板數據 == <templatedata> { "description": "用於人物條目的首段生卒說明,模板產生一致的生卒日期文字顯示(比如標準的連接號),並自動產生相關的生卒日期歸類。", "params": { "1": { "label": "出生年份", "description": "出生年份,並自動加入該年份出生的分類。當出生年份不確定時,請於「出年月日」參數填相應的描述。如{{bd||约1957年}}", "type": "string", "required": false }, "2": { "label": "出生月日", "description": "出生月日,如12月31日", "type": "string", "required": false }, "3": { "label": "逝世年份", "description": "逝世年份,並自動加入該年份逝世的分類。當逝世年份不確定時,請於「逝世月日」參數填相應的描述。如{{bd|1973年|4月16日||?}};如仍然在世,請留空", "type": "string", "required": false }, "4": { "label": "逝世月日", "description": "逝世月日;如仍然在世,請留空", "type": "string", "required": false }, "catIdx": { "label": "分類索引", "description": "填入後,將按照此參數於分類進行索引", "type": "string", "aliases": ["5"], "default": "{{PAGENAME}}", "required": false } } } </templatedata> == 参见 == * {{tlx|Birth date and age}},用于显示出生日期,并自动加注今年的年龄。 <includeonly>{{sandbox other|| <!-- 本行下加入模板的分類,跨維基連結加入Wikidata(參見[[Wikipedia:Wikidata]]) --> [[Category:生卒模板]] }}</includeonly> jw1c1f8xc6qcznumehgnnsgc4ah3944 taazihan mitudung:TWN/cudad 10 10968 102704 102700 2021-03-11T06:45:04Z Sabak5388 17 /* piazihan tu nilaculan (參見) */ wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- mikawaw tu kalimiti pacumud tu mahiniay a taazihan mitudung (在這裡加入模板的保護標識) --></includeonly><noinclude>{{Documentation subpage}}</noinclude> <!-- i nisulitan misulit tu mahiniay taazihan mitudung paheci (在本行下編輯模板說明) --> == u sasakamuan (概要) == * au uyni u [[Taywan]] atu [[Taywan a kakitizaan]] mahiniay u aazihan. anu panutek tu hata, kau u {{ROC}}({{tl|ROC}})。 * taneng patahkal tu [[Cung-kou Ta-lu]] {{CHN-MLD}}({{tl|CHN-MLD}})patatungus, a mahapinang [[Wikipedia: taazihan a cudad / sakacaay amiyung tyni nisulitan # tusa a kanatal a cence | mahiniay pakayniay a nilaculan]]。 == nisulitan tu nilaculan a kawawa (參數及使用方法) == <pre>{{TWN}}</pre> == panutek tu pasayzaan (重定向) == * {{tl|TW}} == piazihan tu nilaculan (參見) == * {{tl|ROC}} {{TWN-all}} <includeonly>{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|sandbox | | <!-- uyni nisulitan patalabuen i taazihan mitudung mitudung a paszuma, miawas tu wiki palaluting pacumut tu Wikidata (本行下加入模板的分類,跨維基連結加入Wikidata) piazihan tu nilaculan (參見)[[Wikipedia:Wikidata]]) --> [[Category: Taywan pikuwnay nu Hu-lan a ziday (台灣清治時期|)*]] [[Category: Taywan taazihan mitudung a hata (台灣旗幟模板|臺)]] }}</includeonly> 6bc1mwlsjqy9psav3ez0g1bh0k9er89 taazihan mitudung:Birth date and age/cudad 10 10969 102716 102715 2021-03-11T06:57:32Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki <includeonly> {{#ifeq:{{#titleparts:{{PAGENAME}}|1}}|Birth date and age | {{Template shortcut|Bda}} | {{Template shortcut|Dob}} }} {{#ifeq:{{#titleparts:{{PAGENAME}}|1}}|Birth date and age | {{High-use|45,000+}} <!--(Template:Birth date and age)--> | {{High-use|10,000+}} <!--(Template:Birth date)--> }}</includeonly><noinclude>{{template doc page viewed directly|{{Tl|Birth date and age}}和{{Tl|Birth date}}}}</noinclude> sapisanga' tina taazihan mitudung(使用模板){{tl|Birth date and age}} apatahkal tu nilecuhan a demiadan nu kuya tademaw, aadupen.(將會顯示出生日期,並在其後自動計算並加註今年的年齡。)atahekal tu nilecuhan a demiad, atu amisausi tu pinaay ku mihecaan a nikatukuh tu ayzaay a mihecaan._{{tl|Birth date}} u masasengi'ay a taazihan mitudung.(是一个用法相似的模板,但不会加注年龄。) anu matineneg tu nilecuhan a demiad, nika uyza tada tu nilecuhan a mihecaan sa, asapisang'i tu uyniay (如果知道出生日,但只欲顯示出生年份,請使用){{tl|Birth year and age confirmed}} anu maliyuh henay tu nulecuhan a demiad sa, asapisanga'i tu uyniay(如果不知道出生日,只知道出生年份,請使用){{tl|Birth year and age}} == pakasiwantan tu uyniay a taazihan mitudung(使用說明) == {| class="plainlinksneverexpand noprint" style="margin-top:0; width:100%; text-align:center;border:1px #ddd solid;border-radius:5px;" |- ! style="background:#dfd;border-radius:5px;"|u demiadan tu nikihamin tu patinaku nu ayza a demiad sa (本頁說明全部範例所使用的今天日期是)<br> {{CURRENTYEAR}} a mihcaan(年){{CURRENTMONTHNAME}}{{CURRENTDAY}} a demiad(日) |} anu maydih misanga' tu taazihan mitudung sa, izaw henay i sasaay a yen-si-ma(請使用以下原始碼): : <code><nowiki>{{Birth date|year=|month=|day=}}</nowiki></code> : <code><nowiki>{{Birth date and age|year=|month=|day=}}</nowiki></code> izaw ku(其中): * '''year''': nilecuhan a mihcaan(出生西元年份)(pisuliti tu sapatay a sapisausi, amana kacunus tu "mihcaan"請填寫四位數的阿拉伯數字,不須加上「年」) * '''month''': nilecuhan a bulad(出生月份)(pisuliti tu sapatay a sapisausi, amana kacunus tu "bulad"請填寫阿拉伯數字,不須加上「月」) * '''day''':nilecuhan a demiad (出生日)(pisuliti tu sapatay a sapisausi, amana kacunus tu "demiad"請填寫阿拉伯數字,不須加上「日」) == patinaku(範例) == '''sakacacay a tinaku(例1)''', sapisanga'(使用): <pre>{{Birth date and age|year=1993|month=2|day=24}}</pre> u nipatahekalay a nisulitan (页面上显示为): {{Birth date and age|year=1993|month=2|day=24}} '''sakatusa a tinaku(例2)''', kapah tu miselep tu sapisausiay a ngangan, patinakui(也可以省略變數名稱,例如): <pre>{{Birth date and age|1993|2|24}}</pre> u nipatahekalay a nisulitan (页面上显示为): {{Birth date and age|1993|2|24}} '''sakatulu a tinaku(例3)''', anu misanga' tu(若使用): <pre>{{Birth date|1993|02|24}}</pre> kya u nipatahkalay a nisulitan sa(则页面上显示为): {{Birth date|1993|2|24}} == anu miliyaw patayza i tatuduwan (重定向) == {{tl|nilacuhan atu mihecaan}} patayza i tatuduwan(重定向至){{tl|Birth date and age}}。 == nitazeangan a tinaku(参见) == * {{tl|Death date and age}}, apatahelay tu nikapatayay a demiadan(用于显示某人去世日期与年龄。) * {{tl|Start date and age}}, apainiay ku nikatenesay a demiad(傳回日期和它距離今天的時間長度。) <noinclude></noinclude> <includeonly> [[Category:日期计算模板|{{PAGENAME}}]] [[Category:生卒模板|{{PAGENAME}}]] </includeonly> m7xcbdxu9xbbvakv9l9i8fgvuw3h43s taazihan mitudung:Death date and age/cudad 10 10970 102738 102737 2021-03-11T07:23:36Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Template shortcut |dda}}{{High-use|23668}}<!-- {{template doc page transcluded}} --></includeonly><noinclude>{{template doc page viewed directly}}</noinclude> == hicaan mikawaw(使用說明) == u pikawawan tahkal sa katinengan tu ku nikapatayan tu nu mihca nu tademaw. (本模板將能自動顯示某人死亡時的年齡。) ​ kina pikawawan taneng tu nikapatayan a demiad a milimud a u kakasasulitan (metadata) i labu un sasulitan. u masadumaay a mikilim tu nu damaay a pikawawan taneng amatineng tu mahiniay a kakasasulitan (metadata), kina nisulitan tu masadumaay patayda i dumaan aca a wuang-cang, atu padadan tu pikawawan, kyu lihalay ku mitanengay amikilim. (使用這個模板能夠將關於死亡日期隱藏的[[元數據]](metadata)包含在條目內。某些瀏覽器和其他的軟體將能夠解析這些元數據,並能夠將這些數據用在其他的網站,或是索引工具上,讓使用者能方便搜尋。) ​ ; 代碼: : <code><nowiki>{{</nowiki>Death date and age|''死亡年''|''死亡月''|''死亡日''|''出生年''|''出生月''|''出生日''<nowiki>}}</nowiki></code> ​ ; 格式: :<code><nowiki>{{</nowiki>Death date and age|yyyy|mm|dd|yyyy|mm|dd<nowiki>}}</nowiki></code> <!-- :<tt><nowiki>{{</nowiki>Dda|yyyy|mm|dd|yyyy|mm|dd<nowiki>}}</nowiki></tt> --> ; 範例: :<code><nowiki>{{Death date and age|1993|2|24|1921|4|12}}</nowiki></code><br />返回:<br />{{Death date and age|1993|2|24|1921|4|12}} :<code><nowiki>{{Death date and age|1993|2|24|1921|4}}</nowiki></code><br />返回:<br />{{Death date and age|1993|2|24|1921|4}} :<code><nowiki>{{Death date and age|1993|2|24|1921}}</nowiki></code><br />返回:<br />{{Death date and age|1993|2|24|1921}} ​ ; 注意 (piadihi): : anu idaw ku sasulitan u nai'ay, kina pikawawan anu tahkal ku patelac tu.(piadihi tu ipabaway a nisulitan tu kamu.) (若有參數為空白,本模板將會出現錯誤的顯示(請見其上方說明)。 ​ == misapaluhay a padadan(重定向) == *{{Tl|Dda}}、{{Tl|Deathdateandage}}atu{{Tl|死亡年月日と没年齢}}misapaluhay a patayza i{{Tl|Death date and age}}。 ​ == miadih (參見) == *{{Tl|Birth date and age}},misasengiay a kawaw taneng i maudipay a tademaw, kyu katinengan ku nu aydaay a mihcan(類似的模板,適合在世人物使用,將顯示目前的年齡。) * {{Tl|bd}},kina pikawawan apatineng tu nikaudip atu mapatayay a demiad.(用于显示人物的生卒日期。) <!-- *{{Tl|Death date}} – 不含年齡的死亡日期模板。 --> ​ {{出生、逝世及日期模板|state=collapsed}} ​ <includeonly> ​ <!-- 請在下方加入模板分類,感謝 --> [[Category:生卒模板|{{PAGENAME}}]] [[Category:日期计算模板|{{PAGENAME}}]] [[Category:使用了分析程序的模板|{{PAGENAME}}]] </includeonly> ​ 0ie8jn0bo86ixed4lrgehz8wcugtqal taazihan mitudung:Sigfig 10 10971 102689 2021-03-11T06:27:59Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{#ifeq:{{{1<noinclude>|0</noinclude>}}}|0 |0 |{{significant figures/{{#if:{{{2|}}} |rnd |sum }} |1={{formatnum:{{{1}}}|R}} |2={{{2}}} |3={{Ord…" wikitext text/x-wiki {{#ifeq:{{{1<noinclude>|0</noinclude>}}}|0 |0 |{{significant figures/{{#if:{{{2|}}} |rnd |sum }} |1={{formatnum:{{{1}}}|R}} |2={{{2}}} |3={{Order of magnitude|{{formatnum:{{{1}}}|R}}}} }} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> 0w70ettzuwz10gi8sb1030t0ch78d2b taazihan mitudung:PAGENAME 10 10972 102698 2021-03-11T06:40:16Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{{{{|safesubst:}}}PAGENAME:{{{1|{{{{{|safesubst:}}}FULLPAGENAME}}}}}}}<includeonly>[[Category:使用了魔術字模板的頁面|PN00{{PAGENAME}}]]</includeonl…" wikitext text/x-wiki {{{{{|safesubst:}}}PAGENAME:{{{1|{{{{{|safesubst:}}}FULLPAGENAME}}}}}}}<includeonly>[[Category:使用了魔術字模板的頁面|PN00{{PAGENAME}}]]</includeonly><noinclude> {{Documentation}}</noinclude> tbnrrwd2gw5nsr4mmjpftden7vruvc2 bacu-saupu:Crc32lua 828 10973 102703 2021-03-11T06:44:06Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "--[[ LUA MODULE digest.crc32 - CRC-32 checksum implemented entirely in Lua. SYNOPSIS local CRC = require 'digest.crc32lua' print(CRC.crc32 'test') --…" Scribunto text/plain --[[ LUA MODULE digest.crc32 - CRC-32 checksum implemented entirely in Lua. SYNOPSIS local CRC = require 'digest.crc32lua' print(CRC.crc32 'test') --> 0xD87F7E0C or -662733300 assert(CRC.crc32('st', CRC.crc32('te')) == CRC.crc32 'test') DESCRIPTION This can be used to compute CRC-32 checksums on strings. This is similar to [1-2]. API Note: in the functions below, checksums are 32-bit integers stored in numbers. The number format currently depends on the bit implementation--see DESIGN NOTES below. CRC.crc32_byte(byte [, crc]) --> rcrc Returns CRC-32 checksum `rcrc` of byte `byte` (number 0..255) appended to a string with CRC-32 checksum `crc`. `crc` defaults to 0 (empty string) if omitted. CRC.crc32_string(s, crc) --> bcrc Returns CRC-32 checksum `rcrc` of string `s` appended to a string with CRC-32 checksum `crc`. `crc` defaults to 0 (empty string) if omitted. CRC.crc32(o, crc) --> bcrc This invokes `crc32_byte` if `o` is a byte or `crc32_string` if `o` is a string. CRC.bit This contains the underlying bit library used by the module. It should be considered a read-only copy. DESIGN NOTES Currently, this module exposes the underlying bit array implementation in CRC checksums returned. In BitOp, bit arrays are 32-bit signed integer numbers (may be negative). In Lua 5.2 'bit32' and 'bit.numberlua', bit arrays are 32-bit unsigned integer numbers (non-negative). This is subject to change in the future but is currently done due to (unconfirmed) performance implications. On platforms with 64-bit numbers, one way to normalize CRC checksums to be unsigned is to do `crcvalue % 2^32`, The name of this module is inspired by Perl `Digest::CRC*`. DEPENDENCIES Requires one of the following bit libraries: BitOp "bit" -- bitop.luajit.org -- This is included in LuaJIT and also available for Lua 5.1/5.2. This provides the fastest performance in LuaJIT. Lua 5.2 "bit32" -- www.lua.org/manual/5.2 -- This is provided in Lua 5.2 and is preferred in 5.2 (unless "bit" also happens to be installed). "bit.numberlua" (>=000.003) -- https://github.com/davidm/lua-bit-numberlua This is slowest and used as a last resort. It is only a few times slower than "bit32" though. DOWNLOAD/INSTALLATION If using LuaRocks: luarocks install lua-digest-crc32lua Otherwise, download <https://github.com/davidm/lua-digest-crc32lua/zipball/master>. Alternately, if using git: git clone git://github.com/davidm/lua-digest-crc32lua.git cd lua-digest-crc32lua Optionally unpack: ./util.mk or unpack and install in LuaRocks: ./util.mk install REFERENCES [1] http://www.axlradius.com/freestuff/CRC32.java [2] http://www.gamedev.net/reference/articles/article1941.asp [3] http://java.sun.com/j2se/1.5.0/docs/api/java/util/zip/CRC32.html [4] http://www.dsource.org/projects/tango/docs/current/tango.io.digest.Crc32.html [5] http://pydoc.org/1.5.2/zlib.html#-crc32 [6] http://www.python.org/doc/2.5.2/lib/module-binascii.html LICENSE (c) 2008-2011 David Manura. Licensed under the same terms as Lua (MIT). Permission is hereby granted, free of charge, to any person obtaining a copy of this software and associated documentation files (the "Software"), to deal in the Software without restriction, including without limitation the rights to use, copy, modify, merge, publish, distribute, sublicense, and/or sell copies of the Software, and to permit persons to whom the Software is furnished to do so, subject to the following conditions: The above copyright notice and this permission notice shall be included in all copies or substantial portions of the Software. THE SOFTWARE IS PROVIDED "AS IS", WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THE WARRANTIES OF MERCHANTABILITY, FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE AND NONINFRINGEMENT. IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS OR COPYRIGHT HOLDERS BE LIABLE FOR ANY CLAIM, DAMAGES OR OTHER LIABILITY, WHETHER IN AN ACTION OF CONTRACT, TORT OR OTHERWISE, ARISING FROM, OUT OF OR IN CONNECTION WITH THE SOFTWARE OR THE USE OR OTHER DEALINGS IN THE SOFTWARE. (end license) --]] local M = {_TYPE='module', _NAME='digest.crc32', _VERSION='0.3.20111128'} local type = type local require = require local setmetatable = setmetatable --[[ Requires the first module listed that exists, else raises like `require`. If a non-string is encountered, it is returned. Second return value is module name loaded (or ''). --]] local function requireany(...) local errs = {} for _,name in ipairs{...} do if type(name) ~= 'string' then return name, '' end local ok, mod = pcall(require, name) if ok then return mod, name end errs[#errs+1] = mod end error(table.concat(errs, '\n'), 2) end local bit, name_ = requireany('bit32', 'bit', 'bit.numberlua') local bxor = bit.bxor local bnot = bit.bnot local band = bit.band local rshift = bit.rshift -- CRC-32-IEEE 802.3 (V.42) local POLY = 0xEDB88320 -- Memoize function pattern (like http://lua-users.org/wiki/FuncTables ). local function memoize(f) local mt = {} local t = setmetatable({}, mt) function mt:__index(k) local v = f(k); t[k] = v return v end return t end -- CRC table. local crc_table = memoize(function(i) local crc = i for _=1,8 do local b = band(crc, 1) crc = rshift(crc, 1) if b == 1 then crc = bxor(crc, POLY) end end return crc end) function M.crc32_byte(byte, crc) crc = bnot(crc or 0) local v1 = rshift(crc, 8) local v2 = crc_table[bxor(crc % 256, byte)] return bnot(bxor(v1, v2)) end local M_crc32_byte = M.crc32_byte function M.crc32_string(s, crc) crc = crc or 0 for i=1,#s do crc = M_crc32_byte(s:byte(i), crc) end return crc end local M_crc32_string = M.crc32_string function M.crc32(s, crc) if type(s) == 'string' then return M_crc32_string(s, crc) else return M_crc32_byte(s, crc) end end M.bit = bit -- bit library used return M 9ie2d9bl0tc1ihbn1ut5tpymz4ext3p taazihan mitudung:NSPN 10 10974 102708 102707 2021-03-11T06:50:27Z MonicaMu 1564 wikitext text/x-wiki #重定向 [[taazihan mitudung:Namespace pagename]] eitbnyabraoff007mxdakbxs35ckd6j taazihan mitudung:template doc page viewed directly 10 10975 102720 2021-03-11T07:02:32Z MonicaMu 1564 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[taazihan mitudung:Documentation subpage]] wikitext text/x-wiki #重定向 [[taazihan mitudung:Documentation subpage]] lgxui16c0nbq3nph6wpa84es8n7vjv3 pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Yiyang.sayion 3 10976 102731 102729 2021-03-11T07:13:39Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki {{TWN}} {{Birth date and age|year=1997|month=9|day=10}} 5g373zs9eyugqfs6362hi1ofp7uscvy taazihan mitudung:Template shortcut 10 10977 102739 2021-03-11T07:25:12Z MonicaMu 1564 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<div role="note" class="shortcutbox shortcutbox-left plainlist plainlinks noprint" style="<!-- -->{{#switch:{{{clear|}}} |true=clear:{{{float|right}}}; |left|r…" wikitext text/x-wiki <div role="note" class="shortcutbox shortcutbox-left plainlist plainlinks noprint" style="<!-- -->{{#switch:{{{clear|}}} |true=clear:{{{float|right}}}; |left|right|both=clear:{{{clear|}}}; |#default=}}<!-- -->float: {{#ifeq:{{{float|}}}|left|left|right}};<!-- -->margin: {{{top|0em}}} {{#ifeq:{{{float|}}}|left|1em 0em 0em|0em 0em 1em}};<!-- -->border: 1px solid #aaa; background: #fff; padding: 0.3em 0.6em 0.2em 0.6em; text-align: center; font-size: 85%; font-weight: bold;"><!-- Adding the shortcut links: --><div style="display: inline-block; border-bottom: 1px solid #aaa; line-height: 1.5em; font-weight: normal; margin-bottom: .2em;">{{#if:{{{redirect|}}} |重定向 |[[WP:捷径|-{zh-hans:快捷方式; zh-hant:捷徑;}-]]}}</div> {{bulleted list | {{#if: {{{1|<noinclude>{{PAGENAME}}</noinclude>}}} | &#123;&#123;{{{pre|}}}{{#ifexist:Template:{{{1}}} |[{{fullurl:Template:{{{1}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{1}}}}}] |[[Template:{{{1|<noinclude>{{PAGENAME}}</noinclude>}}}|{{#if:true|{{{1|<noinclude>{{PAGENAME}}</noinclude>}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{2|}}} | &#123;&#123;{{{pre2|}}}{{#ifexist:Template:{{{2}}} |[{{fullurl:Template:{{{2}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{2}}}}}] |[[Template:{{{2}}}|{{#if:true|{{{2}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{3|}}} | &#123;&#123;{{{pre3|}}}{{#ifexist:Template:{{{3}}} |[{{fullurl:Template:{{{3}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{3}}}}}] |[[Template:{{{3}}}|{{#if:true|{{{3}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{4|}}} | &#123;&#123;{{{pre4|}}}{{#ifexist:Template:{{{4}}} |[{{fullurl:Template:{{{4}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{4}}}}}] |[[Template:{{{4}}}|{{#if:true|{{{4}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{5|}}} | &#123;&#123;{{{pre5|}}}{{#ifexist:Template:{{{5}}} |[{{fullurl:Template:{{{5}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{5}}}}}] |[[Template:{{{5}}}|{{#if:true|{{{5}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{6|}}} | &#123;&#123;{{{pre6|}}}{{#ifexist:Template:{{{6}}} |[{{fullurl:Template:{{{6}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{6}}}}}] |[[Template:{{{6}}}|{{#if:true|{{{6}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{7|}}} | &#123;&#123;{{{pre7|}}}{{#ifexist:Template:{{{7}}} |[{{fullurl:Template:{{{7}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{7}}}}}] |[[Template:{{{7}}}|{{#if:true|{{{7}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{8|}}} | &#123;&#123;{{{pre8|}}}{{#ifexist:Template:{{{8}}} |[{{fullurl:Template:{{{8}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{8}}}}}] |[[Template:{{{8}}}|{{#if:true|{{{8}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{9|}}} | &#123;&#123;{{{pre9|}}}{{#ifexist:Template:{{{9}}} |[{{fullurl:Template:{{{9}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{9}}}}}] |[[Template:{{{9}}}|{{#if:true|{{{9}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- --> | {{#if:{{{10|}}} | &#123;&#123;{{{pre10|}}}{{#ifexist:Template:{{{10}}} |[{{fullurl:Template:{{{10}}}|redirect=no}} {{#if:true|{{{10}}}}}] |[[Template:{{{10}}}|{{#if:true|{{{10}}}}}]]}}&#125;&#125; }}<!-- -->}}<!-- --></div><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> 1sqnlg10cn63omlolgpzdkvqsy2r6q1 taazihan mitudung:Age in years and months/cudad 10 10978 102796 2021-03-11T13:21:40Z Allenwang6212a 206 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{{Documentation subpage}} {{Lua|Module:Age}} <!-- EDIT TEMPLATE DOCUMENTATION BELOW THIS LINE --> This template returns the duration between two specified dat…" wikitext text/x-wiki {{Documentation subpage}} {{Lua|Module:Age}} <!-- EDIT TEMPLATE DOCUMENTATION BELOW THIS LINE --> This template returns the duration between two specified dates as a number of full years and remaining months. If the second set of parameters is not included, the duration is between the specified date and today's date. ===语法=== : {{tc|age in years and months&nbsp;|''year1''|''month1''|''day1''&nbsp;|''year2''|''month2''|''day2''}} : {{tc|age in years and months&nbsp;|''year1''|''month1''|''day1''}} &nbsp;(causing the current date to be used as the second date) ===示例=== {{Markup |width=auto |codestyle=width:32.0em;white-space:nowrap;padding-right:1.0em; |outputstyle=padding-left:12.5em; | <nowiki>{{age in years and months |1989|7|23 |2003|7|14}}</nowiki> | {{age in years and months |1989|7|23 |2003|7|14}} | <nowiki>{{age in years and months |1989|7|23 |1989|8|22}}</nowiki> | {{age in years and months |1989|7|23 |1989|8|22}} | <nowiki>{{age in years and months |1989|7|23 |1989|8|23}}</nowiki> | {{age in years and months |1989|7|23 |1989|8|23}} | <nowiki>{{age in years and months |1989|7|23 |1990|7|23}}</nowiki> | {{age in years and months |1989|7|23 |1990|7|23}} | <nowiki>{{age in years and months |1989|7|23}}</nowiki> | {{age in years and months |1989|7|23}} | <nowiki>{{age in years and months |1990|7|23 |1989|7|23}}</nowiki> | {{age in years and months |1990|7|23 |1989|7|23}} | <nowiki>{{age in years and months |1990|9|23 |1989|7|23}}</nowiki> | {{age in years and months |1990|9|23 |1989|7|23}} }} {{出生、逝世及年龄模板|age}} <includeonly>{{#ifeq:{{SUBPAGENAME}}|sandbox | | <!-- ADD CATEGORIES BELOW THIS LINE, PLEASE: --> [[Category:日期计算模板]] }}</includeonly> 9dund8q8hv6emypj3v7p9w62r15ix3c taazihan mitudung:MONTHNAME/cudad 10 10979 102797 2021-03-11T13:21:40Z Lamtou 1566 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly><!-- 在這裡加入模板的保護標識 -->{{High-use|123177}}</includeonly><noinclude>{{Documentation subpage}}</noinclude> <!-- 在本行下…" wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- 在這裡加入模板的保護標識 -->{{High-use|123177}}</includeonly><noinclude>{{Documentation subpage}}</noinclude> <!-- 在本行下編輯模板說明 --> == 模板介紹 == 填入月份數字即生成「某月」。 == 參數及使用方法 == <nowiki>{{MONTHNAME| </nowiki>''阿拉伯數字''<nowiki> }}</nowiki> == 範例 == *<nowiki>{{MONTHNAME|12}}</nowiki> → {{MONTHNAME|12}} *<nowiki>{{MONTHNAME|2}}</nowiki> → {{MONTHNAME|2}} *<nowiki>{{MONTHNAME|02}}</nowiki> → {{MONTHNAME|02}} *<nowiki>{{MONTHNAME|五月}}</nowiki> → {{MONTHNAME|五月}} == 注意事项 == == 參見 == *{{Tl|MONTHNAMEEN}}:填入月份數字即生成某月的英文名。 *{{Tl|MONTHABBREV}}:填入月份數字即生成某月的英文名簡寫。 == 给模板编辑者的说明 == <includeonly> <!-- 本行下加入模板的分類 --> </includeonly> ckqgh84r3bw0prr3qx7blvm9qlfcsch taazihan mitudung:MONTHNUMBER/cudad 10 10980 102798 2021-03-11T13:21:42Z Mkpn 1567 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly><!-- 在這裡加入模板的保護標識 -->{{High-use|123217}}</includeonly><noinclude>{{Documentation subpage}}</noinclude> <!-- 在本行下…" wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- 在這裡加入模板的保護標識 -->{{High-use|123217}}</includeonly><noinclude>{{Documentation subpage}}</noinclude> <!-- 在本行下編輯模板說明 --> : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|january}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|january}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|february}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|february}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|march}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|march}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|april}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|april}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|may}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|may}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|june}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|june}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|july}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|july}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|august}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|august}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|september}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|september}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|october}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|october}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|november}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|november}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|december}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|december}} ---- : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|jan}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|jan}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|feb}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|feb}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|mar}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|mar}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|apr}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|apr}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|may}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|may}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|jun}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|jun}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|jul}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|jul}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|aug}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|aug}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|sep}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|sep}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|oct}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|oct}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|nov}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|nov}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|dec}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|dec}} ---- : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|1}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|1}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|2}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|2}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|3}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|3}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|4}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|4}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|5}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|5}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|6}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|6}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|7}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|7}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|8}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|8}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|9}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|9}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|10}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|10}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|11}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|11}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|12}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|12}} ---- : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|01}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|01}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|02}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|02}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|03}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|03}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|04}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|04}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|05}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|05}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|06}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|06}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|07}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|07}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|08}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|08}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|09}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|09}} ---- : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-1200}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-1200}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-1201}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-1201}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-1212}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-1212}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-12}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-12}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-11}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-11}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-10}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-10}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-9}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-9}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-8}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-8}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-7}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-7}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-6}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-6}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-5}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-5}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-4}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-4}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-3}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-3}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-2}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-2}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-1}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-1}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-0.9999}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-0.9999}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-0.5}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-0.5}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|-0.0001}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|-0.0001}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|0}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|0}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|0.0001}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|0.0001}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|0.5}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|0}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|0.9999}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|0.9999}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|12.0001}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|12.0001}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|12.5}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|12.5}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|12.9999}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|12.9999}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|13}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|13}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|14}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|14}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|24}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|24}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|1200}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|1200}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|1201}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|1201}} : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|1212}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|1212}} ---- : <tt><nowiki>{{</nowiki>MONTHNUMBER<nowiki>|xx}}</nowiki></tt>=>{{MONTHNUMBER|xx}} == 參見 == * [[Template:MONTHNAME]] * [[Template:MONTHABBREV]] * [[Template:MONTH]] *{{tl|Date}} <includeonly> <!-- 本行下加入模板的分類 --> [[Category:日期计算模板]] </includeonly> 4b7negblierdgxx9yau78fgtevb3m6j Ya-cuo 0 10981 102821 102820 2021-03-12T04:20:35Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Ya-cuo (kamu nu Hulam: 亞洲) [[kakuniza:LamiHung]] esp5yacoacckv1xqtg19q52sz4qcn06 sabetil 0 10982 102928 102927 2021-03-12T16:55:06Z Kumud.pazik 44 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan */ wikitext text/x-wiki == kakiliman == u sabetil sananay, mahiza tu [[:zh:弓|pana']], u sapibalakas a tuud asaca mingayaway a tuud. [[tangan:Folding_slingshot.jpg|縮圖|sabetil nu mibalakasay]] [[tangan:2013_FITA_Archery_World_Cup_-_Women's_individual_compound_-_3rd_place_-_04.jpg|縮圖|u sabetil mahiza tu pana',taneng sapipana'.]] == nilacul == === sasahicaen === awya si [[:zh:弹弓|sabetil]] ku babalaki nu [[:zh:撒奇萊雅族|Sakizaya]] tu satena’ atu sapaculi tu taw, zayhan tawya sa misamamaw ku [[:zh:太魯閣族|Taluku]] tu niyazu’ay, u zumasa tu militangah tu Sakizaya, sadiputaw tu niyazu’ atu satena’ tu ada, kyu salacu han nu Sakizaya ku paenu nu kilang mibetil, tiza satu ku ada i batad caay tu pakacapi. kamu nu babalaki u sabetil i kasa cabay sa sakaduka nu ada, caaysa maduka ku maydihay milebu a ada, maselep ku icelang. sisa kalikudaan nu Sakizaya sa kanca izaw ku nu niyazu’ a salaylay, izaw ku culeng, pana’, milebuay, miwaitay tu ba’tu, malasung, apuyu’ay a duba’, mibetilay, mihuwaday tu ba’ketay. === ahican mibalakas === [[tangan:Slingshot_(weapon).jpg|縮圖|ayzaay a sabetil ]] u zuma satu, yu mipaculeng ku Sakizaya sa, pacekcek sa tu nu taw a culeng miazih, masikeda ku nu taw sa, pasatezep tu ku nu taw u mademecay tu ku sausi; mibetilay mahini ku pacekcek miazih tu babetilen, nima ku yadahay masikedaay, u sakasa kapah mikungling tu sakatineng misikeda. kaduba’an nu kapah, anu izaw ku cay pakaduba’, miyala ku babalaki tu kuku’ nu tulakuk milalaba’ nu zikuzan, caay sa u lidateng ku salalaba’, satiiken kya lilateng, zayhan sicica’ kya lidateng, anu matiik sa caay kadayum ku calekcek nu banges, kyu matalaw ku maduba’ay icelang tu maduba’. sisa, nasalaylay amin nu ayawan nu likuda, taneng sa tesek tu icelang nu tatama. === cima ku mucuzuhay === zukuz napangangan tu ku Sakizaya, ayza i Sakulay ci Kumud Bulaw (黃德勇) tumuk tu dada’ ku matinengay tuyniyay a pasubana’, hicaen ku pidemec tu tau atu sapilipacaw a tineng, hay izaw tu caay kaales ku natinengan nu babalaki. === ahican misanga' === sapisanga a tuud:[[:zh:七里香|datay]]、ulalidec、[[:zh:番石榴|kayabes]]、kubetulay a gumu atu bukul sakapet tu sapisaanga:salusalus、bakan、takini’ ==== u culuk nu hican: ==== 【1】pilien ku masa capaay a kilang, satanenga tu nipikapet katabaki. 【2】sangaen kuya capa palangawa’en, pudacen kiya ciid nu kilan mahiza ina bacu’. 【3】malaheci tu kiya ngawa’ sa pawantanen, mikitanayuay ketunen. 【4】telungay amasang a bacu’ mahiza i sasaay, u lilis salamenengen misakimulmul, ceceay a sintu ku laet nu tusaay tusa a mili ku ketun a paduka, u saluec tu bukul. 【5】kalu kumu anu kiliwwaca kau kubetulay a kumu sapibalud ipabaw nu ngawa atu bukul. 【6】pazengen ihelun ku kumu mitelen tiya kumu, sayten pabuhan kiza bukul. kau kumu ku sapacumud,kau keliw ku sapikelec kiya u kapahay tu. 【7】i sasa’ ku masangaay tu. ==== u kakapetan a uzip : ==== saayway anu makapet nu kawili a lima’ ku kawil, anu maemic nu tusaay alima nu taludu’ ku baetu atu bukal, aminayataca, a patuzu’ tu panutekan amibetil sa, masitudun masikeda ku makademecay. ==== paheci atu pahalhal: ==== sazaten tiya tatama ni u-yud a sakuuzip sa ku kamu. kiyu sapisanga’ tiza uzipu nu sabitil sa tudungiep kiya sabetil, a caay papisalama’ tu tatay na’. ci u-yud sa micidekay a tama. u zuma ku nikanaya’ nu sakauzip niza. palalibeden naca itatelican kiya makaculil cimaza. tuzuma ademiaul tabuyu’ cinaza miuway. sikalitemuh niza ku aadupen. matawid ci niza. maliyuh tu tunikahetik nu satelec. maliyuh tu tunikahetik nu satelec. halu sakauzip niza a mahetik. taluma’ ciniza kiya matineng tu nikahetik nu sakauzip ni za i zazan. tatiku ciniza mitenten tu sakauzip pataluma’. yanipatalumaan niza asakauzip sa tanu cekasa. namihuduc tiza ceke’ sa mala zinum. namihuduc tiza ceka’ sa mala zinum. tu zuma tu a cacay. namiyazih tu mibacaay nu tatayna ci wuyude mapulin iteban nu sauwac. maalu miliyas tu tukus. tahkal kiza sakauzip niza sikazakep nu mibacaay. tetengan nu mibacaay patayza i tukus. akinacacay tu yatatayna madacep i nuayawan a tukus. uyza tu yasaka uzip niza ku pauzipay tiza tatayma. kiyi u sapizaten cinizaan. tudungan tu ku sakauzip niza misanga’ tu sabetil (kumu) kiyu mitu’tu’  mahicahicaay i kaus nu sabetil (kumu). milalanngac tu nipibetil nu tatayna. [[tangan:Development_of_clashes_in_Kyiv,_Ukraine._Events_of_February_18,_2014.jpg|縮圖|u sabetil nu hitay]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://210.240.125.35/citing/citing_content.asp?id=3419&keyword=%BCu%A4 彈弓] * '''p[http://210.240.125.35/citing/citing_content.asp?id=3385&keyword=%AB%D2%A5%CB%A5%EC%BC%BB%AF%D0%A4%E5%A4%C6%C3%C0%B3N%B0%F2%AA%F7%B7%7C atakalisiway a pikaputay i Kilayking ci Tiway Sayuen]'''[http://210.240.125.35/citing/citing_content.asp?id=3385&keyword=%AB%D2%A5%CB%A5%EC%BC%BB%AF%D0%A4%E5%A4%C6%C3%C0%B3N%B0%F2%AA%F7%B7%7C 財團法人花蓮縣帝瓦伊撒耘文化藝術基金會],2009,《花蓮縣撒奇萊雅族無形文化資產普查計畫成果報告書》。花蓮:'''patakalisiway a pikaputay i Kilayking ci Tiway Sayuen''' 財團法人花蓮縣帝瓦伊撒耘文化藝術基金會。 *[[:zh:弹弓|wikipitiya-彈弓]] qfzxsndguxddmtl7rocawoatuni0zd6 u ina binacadan nu mita ku Pangcah 0 10983 103095 103094 2021-03-14T16:03:38Z Malataw 22 /* sakikawaw事件 */ wikitext text/x-wiki u ina binacadan nu Sakizaya ku Pangcah(撒奇萊雅族之母族-阿美族) == kakiliman == mikukay kami tu Pangcah binacadan, zayhan mikukay kami saw? namiedap titaanan nu Pangcah iayaway a mihcaan. namabulaw kami katukuh niyazu' nu Pangcah, midiput tamiyan, mideap tamiyan, mahiza u melecaday a binacadan tu Pangcah atu Sakizaya. pazateng tu Sakizaya a tademaw ku balucu’ nu [[:zh:阿美族|Pangcah]], Sakizayaaw kilulen ita tu Pangcah, u ina nu mita ku Pangcah, u nu Pangcah ku naenengan kilulen nu mita. [[tangan:Indigenous_group_dancers_at_Amis_Music_Festival_2016_IMF0936.jpg|縮圖|u ina binacadan nu Sakizaya- Pangcah]] == nialcul == === nazikuzan背景 === i ayaw nu 129 a mihcaan, nazikuzan nu Takubuwan a ngangayawan, salabi sa ku tademaw nu Sakizaya mulaliw tu niyazu’, u pizateng nu Pangcah, patahekal han nu heni ku lima, mipizawis han ku madukadukaay makayza i Cikasuan a sa'wac a alangah a tademaw nu Sakizaya. === sakikawaw事件 === Sakizaya au Pangcah, u saleedan ku Cikasuan a alangah, masungaay i buya’ nu Kilay kasasupadang, maazih nu Tawlan, Bukbuk, Lilaw a Pangcah kiya Takubuan, caay ka bibadang ku Sakizaya au Kabalan nan kuhani, caay bi cumut i hulanan. 1878 a mihca 9 bulad 8 demiat, u Tumuk ci Kumod Pazik masawacu nu hitay nu Hulam. 1878 mihcaan tademaw nu Kabalan atu Sakizaya misuayaw tu Kukung malalais i Kaliyawan, wini ku sakalawpes nu tusaay binacadan, misakaliyuh milimek i pangpangcahan kyu mauzip tahmahini. mulaliway a Sakizaya sa, milimelimek i pangpangcahan hadidi’ sa mauzip, izayhan u wawa nu Sakizaya kami sa, atu nabalucu’an ni Kumud Pazik a kawaw. Kalalais i Kaliyawan, patayan nu Kukung ku tumuk nu Sakizaya Kumud Pazik atu acawa ci Icep Kanasaw. imahiza, maydih a sipatalawan nu Kukung ku katuudaday, kyu awawan ku liwliway a Pangcah miazih. sawacuan ci Kumud Pazik mipatay, sipasiketen i angangan nu sakul, sananal siwaay ku tuki katukuh i kalabian, cacay malebut ku pikelit tu banges nu uzip, tangah, bihid, sazikuzay kiwatan micekiw ku mata; ci Icep Kanasaw pa’mican i nipela’an a kilang nu sakul, emekan ipabaw nu katuuday a hitay nu Kukung, mamelmel ku uzip ni Icep Kanasaw, i nuayawan ni Kumud Pazik mapatay. awza han nu Hulam ku Pangcah, pacici han nuheni pabimelaw dangasa 8 a tatukian, sabipatalawan nuheni kuheni. itiza a labi, salabi sa ku Sakizaya malimad, calap han ku Cikasuan a alangah mi laliw, mahisa, caay ka talaw ku hulan Kiya Pangcah, mi patang ku Sakizayaan mi laliw, mi limek, ayaza pabelinay kuheni ku o’mah, mipatang paticeng ku niyaazu’ nu Sakizayaan. u sakizaya a tamdaw midademec tu Hulam, mademec nu Hulam, nay tina i Takumuwan a kawaw sa, sakizaya a tamdaw, cay pakademec tu nipalamal nu kuwang, mahamin ku ni niyazu’ masibek. mulaliway nu sakizaya a tamdaw, milakalad i Kakalinkuwan atu midapu i Panancahan, cay patineng tu ngangan satedem sa mauzip.[[tangan:Amis_Malikuda_01.jpg|縮圖|malalikit ku Pangcah a niyazu']] === lawilaw影響 === ayza sa, amalawpes ku Sskizaya, iluc nu i kuzanay, madih ku binawlan patice ku naenengan atu sakaniyazuay, patizeng ku Sakizaya. i tica a patizengan a zazan, u balucu’ nu Pangcah, mi sinsin, mi patang kuheni ku Sakizayaan, milipadang kuheni kitaan. i tiza pitengilan nu canfu, nipasei sa ku Pangcah, mazazih nu Sakizaya ku balucu’ nu Pangcah. === kukay感念 === pazateng tu Sakizaya a tademaw ku balucu’ nu Pangcah, sakamusa ku babalaki, wawaaw habica kapawan ni pabalian nu Pangcah, Sakizayaaw kilulen ta ku Pangcah, u ina nu mita ku Pangcah, u nu Pangcah ku naenengan kilulen nu mita. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://210.240.125.35/citing/citing_content.asp?id=3674&keyword=%A5%C0%B1%DA%A8%B9%Acd 母族邦查] *[[:zh:阿美族|wikipitiya nu Hulam - Pangcah]] * 花蓮縣撒基拉雅族重建發展協會,2006,《撒奇萊雅族─火神護照》。花蓮:花蓮縣撒基拉雅族重建發展協會。 6b0wjc86iuck2l0d91j8e3dbz2u77w6 satukal 0 10984 103117 103110 2021-03-15T06:05:30Z Tokoabibi 25 /* u kungku nu satukal */ wikitext text/x-wiki satukal(踩高蹺) == kakiliman == uyniyan a babalakasen nu adiwawa misatukal sananay, yadah ku binacadan a tademaw matingen misalama. u Amuhuan u Hulam, izaw tu mahiniay a kawaw. micakat ipabawy nu tukal, kya satukal nasanga'an nu kilang atu auk. masatezep macakat itiza, taneng muculil, taneng mupalaw, taneng miduba', caaykatulu'. hina sawsawni papalaw misatukal itiza i saungay nu binawlan atu i lisinan. [[tangan:Échassiers_indigènes_d’Itcho.jpg|縮圖|satukal ku Hulam]] == nilacul == ==== u babalaksan a kawaw ==== babalakasen nu wawa i niyazu’ ku satukal, u sapilalais nu babalaki i sumamad tu Alikakay. angsi atu uway ku sasanga’ tu satukal. isasa u kamu nu tumuk nu Ciwidian, hinisa; u maikesay a angsi ku sapisanga’, malecaday ku batac nu puu’, sapabalat henay a auk malapiemekan, nisengelan a uway ku sasiket, kelecen mibedbed, maacak ku uway kapah tu ku nikakelec, mahinisa pahezekay tu ku pisanga’. [[tangan:Echasseurs-Echasse-Or-Fetes-de-Wallonie-3-Skuds.jpg|縮圖|matineng misatukl ku Amuhuan, misalisin ku heni]] [[tangan:Stelzenläufer.jpg|縮圖|satukal ku Amuhuan]] === u kungku nu satukal === u kungku nu Sakizaya, sumamad siluma’ay i Pazik tabakibaki takalakalaw sa, matineng aca mitima’, takalaw tabaki, matineng misengi tu acawa mibalakas tu kanamuhan niza a tatayna, matineng mala macimacima a tademaw, mipahengad tu wawa, tadamanamuh mukan tu sawada’ nu lutungay, milawlaw tu niyazu’ay, lihalaw ku binacadan, hicaen ku Alikakay itawya caay picumud i niyazu’ sa, sanga’ satu ku binacadan tu satukal a mitibac tu Alikakay, nika caay katalatalaw ku Alikakay. tuzuma satu a demiad, pasepian nu pabaway Di’tu ku tumuk, pasubana’ a hicaen misuayaw, kilul han nu tumuk ku pipaayaw nu pabaway Di’tu, miala tu lucik tulik han mahiza u alubu, pazeng han i labu ku da’dac atu bila’, paulic han mipes ku epah, u pulung han ku mahiniay, matalaw ku Di’tu miazih, tanutuwa’ han lakilaki han miawaw, beduk satu mulaliw tayza i Taypinyang, inayi’ satu ku pisamsam nu Alikakay. === u kawaw nu Hulam === u satukal sanay u kapahay sazumaay a pili'ay(sazumaay a pili'特色) a saungay nu binawlan(saungay nu binawlan活動). u caykaw tuud lalangawan nazikuzan kasaetiman(非物質文化遺產), ahebal kya sitengil(流傳) i kitakit a palaw, matenes tu ku laylay atu namihcaan. namakay nuayaw nuayaway a palaw, izaw tu ku kulit nu ba'tu. namakaycuwa tina satukal saw? u sakamuway nu binawlan, u ayaway a tademaw maydih miala tu heci nu kilang, sisa, pasiketen tu kilang atu auk i kuku' nu heni, katukuh ayza, malu satukal a kawaw tuwauy, mahiza ku kamu nu babalaki saan. [[tangan:Parade_through_Macao,_Latin_City_2019_9.jpg|縮圖|satukal ku mipalaway]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == * [http://210.240.125.35/citing/citing_content.asp?id=3661&keyword=%BD%F2%B0%AA%C3%DF 踩高蹺] *[[:zh:踩高蹺|wikipitiya nu Hulam -satukal]] *[[:zh:阿里嘎蓋|wikipitiya nu Hulam -Alikakay]] * 宋德讓,2009,《童玩學族語》。花蓮:財團法人花蓮縣帝瓦伊撒耘文化藝術基金會。 iseprm1o5oigr0x0c017lmomfiskd0o kakuniza:kapahay sapacelilan 14 10985 103251 2021-03-15T14:56:09Z 111.243.216.42 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "mipili' tu kapahay a sapacelilan, apatahkal i heci nu nabalucu' a kawaw." wikitext text/x-wiki mipili' tu kapahay a sapacelilan, apatahkal i heci nu nabalucu' a kawaw. em0fsl0dstqxpye7772wpmhyl56cmm1 Bosnia and herzegovina 0 10987 104009 2021-03-22T06:16:21Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Bosnia and herzegovina]] katukuh [[Bosnia and Herzegovina]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Bosnia and Herzegovina]] avdoy1iup0geroke9nisefj0co4mssu Sao tome and principe 0 10988 104017 2021-03-22T06:26:22Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Sao tome and principe]] katukuh [[Sao Tome and Principe]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Sao Tome and Principe]] mlst3bl3uj9g3ne9p9zi3uelm6ni4fk Burkina faso 0 10990 104030 2021-03-22T07:43:26Z LamiHung 28 LamiHung malimad kasabelih [[Burkina faso]] tu [[Burkina Faso]] zumasatu mitahpu nuayaway miliyaw patatuzau’ wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Burkina Faso]] 1z0j7zh7pgv6gmkxqwecuf3wue87gkp Fey-cuo 0 10991 104059 104036 2021-03-22T12:30:31Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Fey-cuo (u kamu nu Hulam: 非洲) u cacay a "tabakiay a lala'" (大陸) i kitakit. [[kakuniza:LamiHung]] i9evhpccswepr1s4hfawrjywuxu42at Africa 0 10992 128066 122286 2022-01-26T11:48:13Z Emaus 172 iw wikitext text/x-wiki Africa[[tangan:Africa (orthographic projection).svg|縮圖|Africa]] Africa kamu nu hulam: 非洲 [[en:Africa]] 7dtsuqm0x2x684xz7auzak1m9y2dv1r cunus 0 10993 105387 2021-04-02T04:43:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "cunus (增加) cunus tu tineng micudad. 讀書增加知識" wikitext text/x-wiki cunus (增加) cunus tu tineng micudad. 讀書增加知識 dl6bs22qkn8644ameslcoxp8c4o3vbq hudhud 0 10994 105408 2021-04-02T05:04:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "hudhud (烘,蒸,燜,薰,燻)" wikitext text/x-wiki hudhud (烘,蒸,燜,薰,燻) rf3pamndqsm1r1wx1xl3vqx07xzcjns waliyu 0 10995 128123 128118 2022-02-19T02:15:20Z 1997kB 189 Reverted edits by [[Special:Contribs/131.161.194.3|131.161.194.3]] ([[User talk:131.161.194.3|talk]]) to last version by Sabak5388: reverting vandalism wikitext text/x-wiki u Tay-pin-yang a bayu, patizeng tu baluhay a kamu sa u waliyu (太平洋). ei4fsdvgpbuam3pqckxa9jldzdqj3jv limecedan 0 10996 105668 2021-04-05T10:45:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "limecedan (小姐,姑娘)" wikitext text/x-wiki limecedan (小姐,姑娘) b3htxjxudcyzl6e050s03p4mc653b66 malpacaw 0 10997 105670 2021-04-05T10:47:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "malpacaw (戰爭)" wikitext text/x-wiki malpacaw (戰爭) cjput0fmtu31lfjbkm4l4xoiy6sunfn palcabay 0 10998 105700 2021-04-06T10:12:38Z 2402:7500:4D0:8F3C:9572:740:DD27:8390 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam: 外交" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam: 外交 tvnhshiad2l081gmldye6bhcf9ilcy2 cen-hu 0 10999 105702 2021-04-06T10:13:47Z 2402:7500:4D0:8F3C:9572:740:DD27:8390 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam: 政府" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam: 政府 428z70x5tt7ee9o9hlefz2gc8bdsdbo micu a kapulungan a kanatal 0 11001 105712 2021-04-06T10:21:39Z 2402:7500:4D0:8F3C:9572:740:DD27:8390 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam: 民主共和國" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam: 民主共和國 objtw6gx998hxgt2tld2zyhijyk0yu5 la'cusay 0 11003 105785 2021-04-07T12:36:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "la'cusay (不好的)" wikitext text/x-wiki la'cusay (不好的) pkk4oy2a7xmmhpiz0p8632p7xsbs0c1 lawpes 0 11004 105791 2021-04-07T12:49:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "lawpes (消失)" wikitext text/x-wiki lawpes (消失) ipg81d7028x29efks9mw5ew47nux4b2 mikeliday 0 11005 105846 2021-04-08T12:37:08Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "mikeliday (領袖)" wikitext text/x-wiki mikeliday (領袖) c6hgljkexrrdxmlhi83bry7p5boc2cy milihida 0 11006 105898 2021-04-08T13:39:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:參加)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:參加) 8tjmhqh6wkndtebhokqc8dmubk39rxw mulangaw 0 11007 105991 2021-04-09T12:43:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulam:長芽了)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulam:長芽了) 4z79a5ietissnd2zsmccjzj66f3bsgd sawsawni 0 11008 105993 2021-04-09T12:46:53Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulan:待會兒)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulan:待會兒) oxu3ng33j1jf8a7qpk5mrdy3zpz7x0o bangcal 0 11009 105997 2021-04-09T12:51:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulan:漂亮)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulan:漂亮) gf0lcxa5nl7ncbxh3fqq2pe2pgq9vfu siwantan 0 11010 106028 2021-04-09T13:21:34Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulan:清楚;明白)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulan:清楚;明白) g2bcfrilnxbn914l0yk2ibsx7ewrbmv niyazu' 0 11011 106081 2021-04-10T01:14:16Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(kamu nu hulan: 部落)" wikitext text/x-wiki (kamu nu hulan: 部落) 553gha34kvyw3u4zky6ys8q6khgljwx teleklal 0 11012 106168 2021-04-10T17:47:23Z Taywan.sayion 1489 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam: 赤道" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam: 赤道 7i1kc4stiqyzcz4gcpjdoq9qldk5224 kalpacawan 0 11013 106324 2021-04-12T14:33:34Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu layak: 戰爭)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu layak: 戰爭) 7tabkfurajw0m3dkk9zhhxq9q4w0u8j kalpacaw 0 11014 106325 2021-04-12T14:35:26Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu layak: 戰爭)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu layak: 戰爭) 7tabkfurajw0m3dkk9zhhxq9q4w0u8j mapalaw 0 11015 106490 2021-04-14T12:05:50Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan: 跳舞,祭拜)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan: 跳舞,祭拜) hyk0b9xb33g967mnlhioiyncdb6hyeg tawyu 0 11016 106785 2021-04-17T07:53:57Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u hulan a kamu :那時;當時)" wikitext text/x-wiki (u hulan a kamu :那時;當時) h50ykvfkf5oi3q5hcmslpovyv0m7gl1 kawawnutuas 0 11017 106787 2021-04-17T07:58:38Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa, baluhay a kamu nu Sakuzaya, 新創詞:傳統儀式)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa, baluhay a kamu nu Sakuzaya, 新創詞:傳統儀式) pailzxr6v3rc4dn8blr281vryu7c6wo imahini 0 11018 107037 2021-04-21T12:53:41Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu layak :此刻)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu layak :此刻) p7xasu6giso7y375fxmd70zm9qfjgzi nuayawan 0 11019 107042 2021-04-21T13:00:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu layak :前面)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu layak :前面) s8nxcc3g2kyn83vbmmur9gb2qnektq6 pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:InternetArchiveBot 3 11020 115300 107190 2021-06-16T02:51:55Z Harej 1657 已將重新導向目標從[[en:User talk:InternetArchiveBot]]改成[[meta:User talk:InternetArchiveBot]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[meta:User talk:InternetArchiveBot]] ihe6s1lbzqd8gasxnoewu85gshqim7x tudu'ay 0 11021 107192 107191 2021-04-24T11:01:35Z Kilang.yiyang 1477 wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:[[:zh:法庭|法庭]] anjkqnx4m0thje8wkq8m446z9czgrsj pakaawas 0 11022 107451 2021-04-27T15:13:09Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u hulan a kamu : 跨越)" wikitext text/x-wiki (u hulan a kamu : 跨越) ikzxbawph95y7bw3zbzumgncpix6wqq sangaw 0 11023 107454 2021-04-27T15:18:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan: 橋樑)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan: 橋樑) 63uregr9k9xaukx016v321r9mdue8x1 nutimulan 0 11024 107459 2021-04-27T15:22:36Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan:南方)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan:南方) edv3szbdq01xwu87jmjusluzm8z1vfr misaungayay:ZI Jony/minerva.js 2 11025 107986 2021-05-01T17:22:43Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by ZI Jony]]) javascript text/javascript mw.loader.load('//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/mobile-global.js&action=raw&ctype=text/javascript'); 1ud4suvkeq8qtlm36a2g10cfg17vxfa mabelihay 0 11026 108016 2021-05-02T01:41:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan:革命都)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan:革命都) 6vc8a6we31ulwzd5dg6hja1owgyp6bq kasapakuyuc 0 11027 108105 2021-05-03T10:59:40Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:最低收入)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:最低收入) hhickdmy0giljny09eoc63jik4oa69g miduducay 0 11028 108108 2021-05-03T11:03:04Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:例入,跟著)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:例入,跟著) rism9ymqupb787cnfg4mnpvyyxrppxc micunusay 0 11029 108110 2021-05-03T11:04:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:增加)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:增加) beetrlqqhym0mp2mapok0fged69p6sv naayaway 0 11030 108122 2021-05-03T11:11:50Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:以前)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:以前) tr7hu75t0srgrafh7c1ymaq0ll5z927 macibul 0 11031 108126 2021-05-03T11:16:00Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:被外介入)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:被外介入) juqn1v9u1bvlie9xzn71y80ml1q51oa musakamuay 0 11032 108128 2021-05-03T13:30:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:在講的話)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:在講的話) raugpo4tgrep6w6ua76qod9ntw1k2h2 tawya 0 11033 108131 2021-05-03T13:40:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:那時,當時)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:那時,當時) pwmpflkpcdjr59hwrgaod5ytmj4hu2y pihacengay micidekay milaliday bala' a imelang 0 11034 108259 2021-05-05T03:55:41Z Aicsayion 1641 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "kamu nu hulam:新型冠狀病毒肺炎 kamu nu Amilika:Coronavirus Disease 2019" wikitext text/x-wiki kamu nu hulam:新型冠狀病毒肺炎 kamu nu Amilika:Coronavirus Disease 2019 c0nd82q0njw8dqcsnj164esll1bi80l sakaylikes 0 11035 108288 2021-05-05T10:46:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa: 防蚊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa: 防蚊) 2twvxbtst98cbz1yene2qooxd95h3wb patizeng 0 11036 108300 2021-05-05T11:06:54Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:使之站立)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:使之站立) 90wvacsd172maa5bu5znea72n94vbei midang 0 11037 108316 2021-05-05T11:20:28Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:在玩)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:在玩) r0sz5vqgw5hfrcpu680j0bvv9zvmm5y masamulmulay 0 11038 108319 108318 2021-05-05T11:27:03Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa :圓圓的) pu8mn9ntl3ooc6ho3g68pgfej72k0sj tenciw 0 11039 108321 2021-05-05T11:29:24Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:天花板)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:天花板) sreo3j5okgb4e4fo24ougvs0w8seydn matatungusay 0 11040 108401 2021-05-06T14:03:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:正確的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:正確的) 2e8xo3f4ivxhcbb9b44ftnetbbmwb6f tadaadidi'ay 0 11041 108404 2021-05-06T14:05:53Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:最小的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:最小的) 5mbo0inwtjc5yf0w6itxihwc51m9hw5 Guillermo Lasso 0 11042 108443 2021-05-06T20:32:16Z TDKR Chicago 101 1688 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[tangan:Guillermo Lasso by Samurai Juan (cropped).jpg|thumb|Lasso (2017)|alt=Guillermo Lasso by Samurai Juan (cropped).jpg]] tangan:Flag of Ecuador.svg|thum…" wikitext text/x-wiki [[tangan:Guillermo Lasso by Samurai Juan (cropped).jpg|thumb|Lasso (2017)|alt=Guillermo Lasso by Samurai Juan (cropped).jpg]] [[tangan:Flag of Ecuador.svg|thumb|u hata nu Ecuador|alt=Flag of Ecuador.svg]] Guillermo Lasso nalecuhan i 4 a bulad 6 a demiad, Lasso, u misingkiway. 1955 a mihca nalecuhan) u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Ecuador]] ayza sa ci Lasso, micakat a demiad sa i 2021 a mihca 1 a bulad 15 a demiad. ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] [[kakuniza:tademaw]] [[kakuniza:misingkiway]] 8hz98rgbte5h1ijqk16qewxl87ls3bf Joe Biden 0 11043 127652 112553 2021-12-30T13:59:58Z НСНУ 1247 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ kakuniza wikitext text/x-wiki == Satangahan == [[tangan:Joe Biden presidential portrait.jpg|thumb|Joe Biden, 2021]] [[tangan:Flag of the United States.svg|thumb|u hata nu United States|alt=Flag of the United States.svg]] === Joseph Robinette Biden Jr. === 20 bulad 11 demiad, Joe Biden, u misingkiway. 1942 a mihcaan 11 a bulad 20 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[United states|Amilika]] ayza sa ci Biden, micakat a demiad sa i 2021 a mihca 1 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Joe Biden * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:喬·拜登 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ciyu.Bayden === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} ==malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan== * [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government List of current heads of state and government] *[[:zh:乔·拜登|喬·拜登]] *[[:en:Joe_Biden|Joe Biden]] [[kakuniza:tademaw]] h8iaaz3xlw39k2egzahwm330a214502 damsu 0 11044 108661 2021-05-08T15:04:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu layak所得、高积照)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu layak所得、高积照) pxyrlxbuwbdfz8hy2j9utfoaf54o9r9 sisa 0 11045 108663 2021-05-08T15:07:16Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa: 所德,高所德)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa: 所德,高所德) isn41owpwoj47laol7qxtfhda2jhw7k sapisanga' 0 11046 108674 2021-05-09T00:44:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa :用來製作的材料) spisanga' tu waneng ku salengacay tebus (用白甘蔗製作蔗糖)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa :用來製作的材料) spisanga' tu waneng ku salengacay tebus (用白甘蔗製作蔗糖) 7rt58gmmmhlrfjykim5ioq2ro4ua0w5 sapacamul 0 11047 108676 2021-05-09T00:50:30Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa :配料) u sipud ku sapacamul tu apalu anu misalami. (煮麵包樹果時要加小魚乾)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa :配料) u sipud ku sapacamul tu apalu anu misalami. (煮麵包樹果時要加小魚乾) d2u73g3fy575vicmddbbl5x8n6pfm0a kyu 0 11048 108683 2021-05-09T01:07:38Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:所以)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:所以) cwyggpdadj2z33j8twopecmbz0zi4mf siykay 0 11049 119405 119023 2021-07-14T11:10:01Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa :介詔) jz2kuaawlw7yhddhhqnw1q976q52j2p misaicelang 0 11050 108695 2021-05-09T01:32:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nuhulan sa :要努力,要用力)" wikitext text/x-wiki (u kamu nuhulan sa :要努力,要用力) 3vbb9qyn4yd4zqslzwflohlvmwy25vw nipapelu 0 11051 108698 2021-05-09T01:36:19Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa: 發表,討論)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa: 發表,討論) b9qkqj2zevlsmqdszd1cwb4fqwf3ssh bangcalay 0 11052 108713 2021-05-09T01:48:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:漂亮)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:漂亮) 3wdtp4286r474a5xhiwuva43k6c3bcc Ilir Meta 0 11053 112783 112782 2021-06-03T02:48:50Z 一樣三異 1690 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == '''lir Rexhep Meta ''' 3 bulad 24 demiad 1969 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Albania]] ayza sa ci Ilir Meta, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 24 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Albania a kamu:Ilir Rexhep Meta * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:伊利爾·梅塔 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yiliel.Myeta === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 |v |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:伊利尔·梅塔|伊利爾·梅塔]] *[[:en:Ilir_Meta|Ilir Meta]] *[[Albania]] mwbofizbpuzynoubrgda4ezidjmifn8 Armen Sarksyan 0 11054 128414 126283 2022-08-17T02:08:55Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Sarkissian armen profile.jpg|縮圖|Armen Sarksyan]] == Armen Sarksyan == === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Armen Sarksyan (Aelmen.Saelkisiyan 阿爾緬.薩爾基相斯), 1953 a mihca 6 a bulad 23 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Armenia (亞美尼亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 4 bulad 9 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu [[Armenia]]:Armen Sarksyan u ngangan nu hulam:阿爾緬.薩爾基相斯 u ngangan nu Sakizaya:Aelmen.Saelkisiyan === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *阿爾緬.薩爾基相 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E7%BC%85%C2%B7%E8%90%A8%E5%B0%94%E5%9F%BA%E7%9B%B8] *Armen Sarksyan [https://en.wikipedia.org/wiki/Armen_Sarksyan] eari2n49be7o3sqqqylve6pacxbpfsn Luis Arce 0 11055 111246 111245 2021-05-25T01:44:25Z Tiway Komod 1723 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Luis Arce === 9 bulad 28 demiad 1963 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Bolivia ayza sa ci '''Luis Alberto Arce Catacora''', micakat a demiad sa i 2020 a mihca 11 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Spain a kamu:Luis Alberto u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:路易斯·阿爾韋托 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Luyise.Aelweytuw === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (會計師) |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] 各國領導人列表 *[[:zh:卢乔·阿尔塞|路易斯·阿爾韋托]] *[[:en:Luis_Arce|Luis Alberto]] 3ctodvsp2tnk4fq9w55koudf7j0swmb Jair Bolsonaro 0 11056 111301 111299 2021-05-25T02:55:31Z Ool.taywan 1718 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Jair Bolsonaro === 3 bulad 21 demiad 1955 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Brazil ayza sa ci '''Jair Bolsonaro''', micakat a demiad sa i 2019 a mihca 1 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Portugal a kamu:Jair Messias Bolsonaro u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:雅伊爾·波索納洛 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yayiel.Pusunalu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] 各國領導人列表 *[[:zh:雅伊爾·博索納羅|雅伊爾·波索納洛]] *[[:en:Jair_Bolsonaro|Jair Bolsonaro]] ci7bfdo5cooft7z2uovxujr4dgqmcml Évariste Ndayishimiye 0 11057 111375 111374 2021-05-25T07:41:09Z Ool.taywan 1718 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Évariste Ndayishimiye === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Évariste Ndayishimiye (Aywalisete.Ngetayisimiya 埃瓦里斯特·恩達伊希米耶), 1968 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Burundi ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 6 bulad 18 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu France a kamu:Évariste Ndayishimiye u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:埃瓦里斯特·恩達伊希米耶 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aywalisete.Endayisimiye === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] 各國領導人列表 *[[:zh:埃瓦里斯特·恩达伊希米耶|埃瓦里斯特·恩達伊希米耶]] *[[:en:Évariste_Ndayishimiye|Évariste Ndayishimiye]] 9r85xkwfw353yve97uqve22nx97488s Sebastián Piñera 0 11058 111521 111520 2021-05-25T15:06:11Z Ool.taywan 1718 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Sebastián Piñera === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Sebastián Piñera (Saypasetian.Piniyela 塞巴斯蒂安·皮涅拉), 12 bulad 1 demiad 1949 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Chile ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 3 bulad 11 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Spain a kamu:Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:塞巴斯蒂安·皮涅拉 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Saypasetian.Pinyela === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] 各國領導人列表 *[[:zh:塞巴斯蒂安·皮涅拉|塞巴斯蒂安·皮涅拉]] *[[:en:Sebastián_Piñera|Sebastián Piñera]] nlsc9i35k0ptlca0kx725hp1xc4phk3 Zoran Milanović 0 11059 127655 108840 2021-12-30T14:01:17Z НСНУ 1247 kakuniza wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Zoran Milanović (Zuwalan.Milanuwuweci 佐蘭·米拉諾維奇), 10 bulad 30 demiad 1966 a mihca nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Croatia ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 2 bulad 19 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] 各國領導人列表 [[kakuniza:tademaw]] cq097r0q4q3h1xecdkqoavayxykop90 itawya 0 11060 108861 2021-05-10T10:38:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa :這時,當時,才,那時候)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa :這時,當時,才,那時候) bfdnbk69cdvqyc7ii4wxn8j69z63vdh sapakuyucay 0 11061 108864 2021-05-10T10:42:30Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:貧窮的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:貧窮的) 68014fubwel6jf8r6fbhyb96n9ceb7l sakayhekal 0 11062 108867 2021-05-10T10:45:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:環保)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:環保) ctnn1gztyyqr8om6qmgdyf9pzaznekq kakitaan 0 11063 108869 2021-05-10T10:47:09Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:富裕的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:富裕的) rqwrhwsl1c1sf3ddaycqj63rsdhczi3 nayi' 0 11064 108874 2021-05-10T11:02:41Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:沒有,否定詞)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:沒有,否定詞) 0ek9kzhimtzuqofop0lm8tbfhkbb8mt cu'detayki 0 11065 108878 2021-05-10T11:36:29Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:冷氣機)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:冷氣機) 3vnc5j8lytlmf0ht9g47ti1d2hpr1jr pangizuan 0 11066 108885 2021-05-10T11:40:34Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:火車站)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:火車站) f36r1zl6m6ap4f84boy20zr7xr557o6 sasulitan 0 11067 108888 2021-05-10T11:43:40Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:分鐘)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:分鐘) anm2dmd3rj4hhhlaiprhzok35gunaju Nayib Bukele 0 11068 108961 108951 2021-05-11T05:01:09Z 三異一樣 1693 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Nayib Bukele (Nayibu.Bulayke 納伊布·布克萊), 1981 a mihca 7 a bulad 24 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu El Salvador (薩爾瓦多) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 6 bulad 1 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] 世界各國現任領袖列表 12ykrl8jy8plk56yyg4xesc3t7yk6zw Lenín Moreno 0 11069 108956 108955 2021-05-11T04:58:27Z 三異一樣 1693 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Lenín Moreno (Linin.Mulyenuwa 利寧·莫雷諾), 1953 a mihca 3 a bulad 19 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Ecuador ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 5 bulad 24 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government 世界各國領袖列表 [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] 4lk5xtk6x9re5bywt5b24nzds7lqyhm Luis Abinader 0 11070 108962 108960 2021-05-11T05:01:20Z 三異一樣 1693 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Luis Abinader (luis.abinatiel 路易斯·阿比納迪爾), 1967 a mihca 7 a bulad 12 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Dominican kapulungan a kanatal ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 8 bulad 1 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government 世界各國現任領袖列表 [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] iklna1opxseq1mojssyt1aioqguscou ciwlu 0 11071 109003 2021-05-11T15:14:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa :基督教)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa :基督教) qwb6evfxenhf4jnhn9rc0412xk98cei Sahle-Work Zewde 0 11072 109044 109043 2021-05-12T08:10:42Z Kilang.yiyang 1477 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Sahle-Work Zewde (Sale-Wueke.Cude 薩勒-沃克·祖德), 1950 a mihca 2 a bulad 21 a demiad  nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Ethiopia (衣索比亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 10 bulad 5 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government 世界各國現任領袖列表 [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] ocjngl4y0zqfkzle6h8eiie99pytge2 saadidi'ay 0 11073 109089 2021-05-12T10:47:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:最小的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:最小的) ap873ey95x7toahhe3888s11zm2fv6f ayza 0 11074 109097 2021-05-12T10:51:43Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 現在;今天)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 現在;今天) 83nym9f09pi1n601s5ofum0kpsixi8x idaw 0 11075 109103 2021-05-12T10:55:54Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :有)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :有) k2s23v59hqknr7nebsw0e53z5sscz1r nikasinganganan 0 11076 109107 2021-05-12T11:00:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:因為有名聲:號稱)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:因為有名聲:號稱) glqe0998x5z1focaa8524c6lvvo9egj musilsil 0 11077 109114 2021-05-12T11:08:01Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:排列,排隊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:排列,排隊) c2nez1v76fgwlueed5dcfzm0k9wsisu tatungus 0 11078 109118 2021-05-12T11:14:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 剛剛好,權力)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 剛剛好,權力) lroyoq25us6yf5ahhea1sie9a65413j kanca 0 11079 109120 2021-05-12T11:16:29Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:一定,不能不)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:一定,不能不) d1rytitsjbbw5yk56cyq8zqwpziilva Emmanuel Macron 0 11080 127654 109131 2021-12-30T14:00:45Z НСНУ 1247 kakuniza wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Emmanuel Macron (Aynuman.Makehung 艾曼紐·馬克宏), 1977 a mihca 12 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu France (法國) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 5 bulad 14 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] [[kakuniza:tademaw]] exp6xe44l7m4s6mllrsqu965nxcsnoy ngayaway a masakaputay 0 11081 109143 2021-05-13T01:19:26Z Sayan Tiway Sayuen 1511 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu hulam:在野黨;反對黨" wikitext text/x-wiki u kamu nu hulam:在野黨;反對黨 ckeztjpsfn5lysfj881u72eb16q456t Salome Zourabichvili 0 11082 119494 109154 2021-07-16T08:05:13Z Malataw 22 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Salome Zourabichvili (Salumiye.Culabisewiyeli 薩洛梅·祖拉比什維利), 1952 a mihca 3 a bulad 18 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Georgia (喬治亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 10 bulad 16 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu(List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government]) csybux9u3hcte85i0hiq8y766wqxpzw masatikenihay 0 11083 109181 2021-05-13T11:48:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa : 傾斜坡)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa : 傾斜坡) e63rpzfzrjyi588486n6umlftohiarc nikasasulitan 0 11084 109184 2021-05-13T11:51:13Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:簽訂)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:簽訂) avskl8rma491a8wddofyp2bf1ogt4t5 masacacayay 0 11085 109188 2021-05-13T12:32:16Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :獨立)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :獨立) hyxhfpqiggsflnjpqkicy6ynaxro2qh Umaro Sissoco Embaló 0 11086 109229 109228 2021-05-14T08:04:58Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Umaro Sissoco Embaló (Umaluw.Sisuwke.Ngpaluw 烏馬羅·西索科·恩巴洛), 1972 a mihca 9 a bulad 23 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Guinea-Bissau (幾內亞比索) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 2 bulad 27 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] dztqsp0o90q0nn26qo7w4jbocgd3zq7 Irfaan Ali 0 11087 109242 109241 2021-05-14T08:12:14Z Sayan Tiway Sayuen 1511 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Irfaan Ali (Yielban.Ali [[:zh:伊尔凡·阿里|伊爾凡·阿里]]), 1980 a mihca 4 a bulad 25 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Guyana (蓋亞那) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 8 bulad 2 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] t3l4xdoop9f5bzv4unjsim4p3ijswjp Guðni Th. Jóhannesson 0 11088 109256 109255 2021-05-14T08:21:35Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Guðni Th. Jóhannesson (Kudeni.Yuhannye 古德尼·約翰內森), 1968 a mihca 6 a bulad 26 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Iceland (冰島) ayza, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 8 bulad 1 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] it10qsw0ztcb1ekz52hx0o2gb49bpsw micapi 0 11089 109337 2021-05-14T14:35:13Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:很近)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:很近) aiywvv5ihj4as09obta2qrzooybzu0m nilaculan 0 11090 109339 2021-05-14T14:38:28Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:產業)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:產業) 1svnx9wioq93nrwcyze7c60zanfgw9n nipalumaan 0 11091 109343 2021-05-14T14:42:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:所種的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:所種的) e0ax2sty6qgnehzhcg4ong8km6svdln Ram Nath Kovind 0 11092 109356 109355 2021-05-15T03:51:57Z Yiyang.sayuen 1495 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Ram Nath Kovind (Lamu.Nate.Kewende [[:zh:拉姆·纳特·科温德|拉姆·納特·科溫德]]), 1945 a mihca 10 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu India (印度) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 25 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] o7nsaw1g7g45v7ze694vlk192hu8jjv Barham Salih 0 11093 120622 120621 2021-08-01T08:02:33Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Barham Salih (cropped).jpg|縮圖|Barham Salih (u kamu nu Hulam: [[:zh:巴尔哈姆·萨利赫|巴爾哈姆·薩利赫]])]] Barham Salih (u kamu nu Hulam: [[:zh:巴尔哈姆·萨利赫|巴爾哈姆·薩利赫]]) == Barham Salih (u kamu nu Hulam: [[:zh:巴尔哈姆·萨利赫|巴爾哈姆·薩利赫]]) == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Barham Salih (Paelhamu.Salihe [[:zh:巴尔哈姆·萨利赫|巴爾哈姆·薩利赫]]), 1960 a mihca 9 a bulad 12 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Iraq (伊拉克) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 10 bulad 2 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] dd9v9dh8c3as454homllua1e5hi2iz0 kanahatu 0 11094 109425 2021-05-15T13:15:28Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :雖然)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :雖然) l5d174r7cqeewhn88ki6b8rx944xt8j Alassane Ouattara 0 11095 128454 109508 2022-08-19T07:37:40Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Alassane Ouattara at the Enthronement of Naruhito (1).jpg|縮圖|Alassane Ouattara]] u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[Alassane Ouattara]] (Alasanye.Watala [[:zh:阿拉萨内·瓦塔拉|阿拉薩內·瓦塔拉]]), 1942 a mihca 1 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Cote d'ivoirie]] ([[:zh:科特迪瓦|象牙海岸]]) ayza, micakat a demiad sa i 2010 a mihca 12 bulad 4 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] sv10iv4xbtmum5qm8o1tvv57pr25d04 nipikuwawan 0 11096 109510 2021-05-16T03:04:45Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:管理)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:管理) 5t0vjrwy7ggwjnxhjzxxmaapsqxojiv tatengaay 0 11097 109515 2021-05-16T04:23:43Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:才可以)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:才可以) nss7uzqhl1h44xoccr7tqlj34xt6ovh pawacay 0 11098 109517 2021-05-16T04:28:13Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :獨立)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :獨立) hyxhfpqiggsflnjpqkicy6ynaxro2qh tebantebanay 0 11099 109530 2021-05-16T05:14:36Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:正中間,中葉時期)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:正中間,中葉時期) 14ubni4t47buzpyl4qm2na8mrhrehla zayhan 0 11100 109533 2021-05-16T05:19:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :因為)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :因為) fvzj1nwzg9t3urfjjhyup6ewcyj5rg5 macacelcel 0 11101 109536 2021-05-16T05:22:48Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:擁擠,人山人海)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:擁擠,人山人海) oqp2nyeexcq5y9hr9ne8oo3h60kcn1r sakatusa 0 11102 109543 2021-05-16T05:28:53Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:第二)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:第二) epr7x5m7ot3oxdn8ztqv2p0dig9ag2h namalalais 0 11103 109545 2021-05-16T05:31:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa :戰爭)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa :戰爭) f0bx7ndr3lkte8e2amfp33bepflfqwx sawalian 0 11104 109552 2021-05-16T05:36:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:東邊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:東邊) ku8lxdd1u3kc4gq805wv0023j1gaako Egils Levits 0 11105 119856 119855 2021-07-21T11:44:31Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Egilu Levitu (48462391451).jpg|縮圖|'''Egils Levits (拉脫維亞總統,埃吉爾斯·列維特斯)''']] '''Egils Levits (拉脫維亞總統,埃吉爾斯·列維特斯)''' == '''Egils Levits (拉脫維亞總統,埃吉爾斯·列維特斯)''' == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Egils Levits (Aycielse.Liyewiyetese [[:zh:埃吉尔斯·列维特斯|埃吉爾斯·列維特斯]]), 1955 a mihca 6 a bulad 30 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Latvia (拉脫維亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 7 bulad 8 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] o5wtkuesvvk394cy3tlj2i7xkl9zx95 George Weah 0 11106 109758 109757 2021-05-18T01:40:35Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[:en:Gitanas_Nausėda|George Weah]] (Ciyuci.Wiyeha [[:zh:乔治·维阿|喬治·維阿]]), 1966 a mihca 10 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Liberia]] (賴比瑞亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 1 bulad 22 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] jya1zerdi4iz8o5oko9lk6byiy1tamp Gitanas Nausėda 0 11107 109756 109755 2021-05-18T01:40:02Z Taywan.sayion 1489 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Gitanas Nausėda (Citanase.Nawsayda [[:zh:吉塔納斯·瑙塞達|吉塔納斯·瑙塞達]]), 1964 a mihca 5 a bulad 19 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu  Lithuania (立陶宛) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 7 bulad 12 demiad. monns7mx34hz8q5rs535bfe9pbepy3x muculalay 0 11108 109782 2021-05-18T09:25:04Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:日出)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:日出) 5rgvrazylnkc1j17fs2env1g2knzui9 malalitinlitin 0 11109 109783 2021-05-18T09:27:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :成群結隊,一個接著一個)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :成群結隊,一個接著一個) rf6kmo8bsmfh6ggep764vh2x0vjhe99 misawacu 0 11110 109789 2021-05-18T11:26:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:欺凌)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:欺凌) rbosj1bxyz3h6frkrlo8w3tmg9hj8mt salihalayhalay 0 11111 109791 2021-05-18T11:28:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:可以放輕鬆,逍遙)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:可以放輕鬆,逍遙) tdmq0zf1kv3oy0pavs3ny6i7zlkrfco satabakiay 0 11112 109804 2021-05-18T12:34:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:最大的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:最大的) qa3k55m89dz7vej6kxov0qrmtfpuiwh mihcaan 0 11113 109806 2021-05-18T12:37:39Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:年)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:年) e8wgrzl4d6l0wkrbdg5hvotcswkjprb tinaku 0 11114 109809 2021-05-18T12:39:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:比喻)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:比喻) nfnsb257p5cg64lyeh6xj08kplemzai nika 0 11115 109814 2021-05-18T12:42:00Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:但是)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:但是) ob1mq96odjqbja1i714fl4tpvsb9zbl nipatahkal 0 11116 109817 2021-05-18T12:44:05Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:拿出來)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:拿出來) s9teyumx7jof1h3visjyc7nashd81i2 patatenga'ay 0 11117 109828 2021-05-18T12:50:06Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:相信的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:相信的) s6j2imn6qejvyppmo746oyflh5v9x21 salekelayay 0 11118 109831 2021-05-19T12:06:45Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :政治)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :政治) s1ejf925r8rjtocwwxv8f1rt3es3vkx kalisiway 0 11119 109833 2021-05-19T12:40:24Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:經濟)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:經濟) g0uye8j2ddd4lnbe70xvxz0eozbn7sw maliw 0 11120 109835 2021-05-19T12:41:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :貿易)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :貿易) i3hecea9rh2j2mz49ypt7qsi6qdop4m zazanay 0 11121 109837 2021-05-19T12:42:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:交通)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:交通) gxscqv6xr6ndaixd9qh7dekxkbcrkcb gaga 0 11122 109840 2021-05-19T12:43:40Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa :科技)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa :科技) m935f3hvbcjqrxbvuqx81yszimdorle pakatinengay 0 11123 109843 2021-05-19T12:45:06Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:教育)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:教育) shyuf6ytsca7kjjnu2ybfurf40gmt5m mikelidayay 0 11124 109847 2021-05-19T15:14:17Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:領導的人)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:領導的人) gvp5aeb2egjhldhlxwbcytgb3u9cbcg pipangangan 0 11125 109854 2021-05-19T15:26:00Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:被登記)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:被登記) j2cyzl43ebarq7jl52uymsiirjr1sra Andry Rajoelina 0 11126 122183 122182 2021-08-23T00:19:12Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki Andry Rajoelina[[tangan:Andry Rajoelina portrait UN.jpg|縮圖|Andry Rajoelina]] u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci [[:en:Andry_Rajoelina|Andry Rajoelina]] (Andeli.Laciyawlina [[:zh:安德里·拉乔利纳|安德里·拉喬利納]]), 1974 a mihca 5 a bulad 30 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu  [[Madagascar]] (馬達加斯加) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 1 bulad 19 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] ey3ckqcn12wmih8z59e7tqiehkbppas Lazarus Chakwera 0 11127 109916 109915 2021-05-19T16:02:09Z 松塚家族 1645 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Lazarus Chakwera (Lacalese.Cakewiyela [[:zh:拉扎勒斯·查克维拉|拉扎勒斯·查克維拉]]), 1955 a mihca 4 a bulad 5 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Malawi]] (馬拉威) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 6 bulad 28 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] eb4o09jfkumc8tz2pnhd5wjyetrci2k Ibrahim Mohamed Solih 0 11128 109950 109949 2021-05-20T00:32:46Z 松塚家族 1645 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Ibrahim Mohamed Solih (Yipulasin.Muhanmude.Salih' [[:zh:易卜拉欣·穆罕默德·萨利赫|易卜拉欣·穆罕默德·薩利赫]]), 1962 a mihca 3 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu  Maldives(馬爾地夫)ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 11 bulad 17 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] 6298c7opppdakhv8sntjov71wi1ku4b George Vella 0 11129 109993 109992 2021-05-20T00:56:54Z 松塚家族 1645 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci George Vella (Ciyuci.Byela [[:zh:乔治·韦拉|喬治·韋拉]]), 1942 a mihca 4 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Malta (馬爾他) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 4 bulad 4 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] n9pqb5lyf6olw94vqpkotjprbcday0g subalsubalan 0 11130 110059 2021-05-20T12:23:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kumu nu hulam sa:群島)" wikitext text/x-wiki (u kumu nu hulam sa:群島) ko33dsdv7m70z0hik8he7mn2tor4h0e kakingingan 0 11131 110067 2021-05-20T12:33:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:紀念)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:紀念) lzgrokk39r4omzgg9fk0o67tv9jwray saayaway 0 11132 110096 2021-05-20T13:01:31Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:首先)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:首先) 1filqbsk95w1hor5vfz4bkzum8etnsq sasa 0 11133 110098 2021-05-20T13:03:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:下面,下方)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:下面,下方) ahs82opwaq4niik8v0w98ta29oojwrd timul subal kamu cidekay 0 11134 118663 110101 2021-07-02T21:45:48Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:南島語族/[[:zh:南岛民族|南島民族]]) 9dtpm5b67pn6tutq3d8cyptj3zkyrv6 Sing-pey-se 0 11135 110105 2021-05-21T08:21:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kuam nu hulam sa:新北巿)" wikitext text/x-wiki (u kuam nu hulam sa:新北巿) akqxr18j7g0dl5g14p1x9qn641c07a3 mang 0 11136 110108 110107 2021-05-21T08:22:46Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa :萬為單位) 9wbd8s61s9thwi0fphniuuigdghgum8 sakatuuday 0 11137 110110 2021-05-21T08:44:28Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:很多的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:很多的) 5zs028ckqq7efkf0z660hqf171tgyst Taywan yin-cu-min binacadan 0 11138 110114 2021-05-21T08:46:41Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:台灣原住民族)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:台灣原住民族) ggmr8z1jmc21xovtmtcj9e3gjknvdnm sapisasukamuen 0 11139 110116 2021-05-21T08:50:14Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:說的語言)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:說的語言) a5qe4k246bwfyie9x10ffn9tchj01i3 sapisasukamuen a kamu 0 11140 110118 2021-05-21T08:52:06Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:所說的語言)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:所說的語言) iu7fx85dldnxzx5v5uj5q4a3iwd3noa sayadahay 0 11141 110120 2021-05-21T08:56:47Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:最多的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:最多的) d371g0pmjuohxvt5vm7re32b8rnqmfe sakaenemay 0 11142 110126 2021-05-21T09:02:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulm sa:第六)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulm sa:第六) 2s4jf6txdb1rxn8ovycyrryx46jnvyf sakapituay 0 11143 110128 2021-05-21T09:03:29Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:第七)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:第七) r8ju2t9eomckh4ungd8u608dqiye298 matulin 0 11144 110132 110130 2021-05-21T09:07:56Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:持續,接連) 9634km86oc81ce3m01959umynh4opuz Cang-cing-ku 0 11145 128074 110133 2022-01-28T17:36:01Z 阿道 2089 wikitext text/x-wiki [[tangan:第7任總統蔣經國先生玉照.jpg|縮圖]] (u kamu nu hulam sa: 蔣經國) cxx3nt36rsgt3u6d1vmnjgr25drl7xj malaliyas 0 11146 110136 2021-05-21T09:14:45Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:分開著,分裂著)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:分開著,分裂著) r5m5bw6zhcr6ifnr6kx8pylu2a033pi pisingkiwan 0 11147 110138 2021-05-21T09:16:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:選舉)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:選舉) o8tv1wl56e59yfdgm3rasujptazqdmc Ming-cing-tang 0 11148 110144 110143 2021-05-21T09:21:45Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:民進黨) etj9yk1zjn4nxm6w1xtn6dh83yegb2k Ceng-sui-peng 0 11149 110150 110146 2021-05-21T09:26:28Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:總統陳水扁先生玉照 (國民大會實錄).jpg|縮圖|(u kamu nu hulam sa:陳水扁)]] (u kamu nu hulam sa:陳水扁) brl6om3i2zaauz0qaqalnnlywdcxwil cung-tung 0 11150 110148 2021-05-21T09:23:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:總統)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:總統) 52uxu1z1nnfb40mbbsdopisb9waeyc0 Mohamed Ould Ghazouani 0 11151 110173 110172 2021-05-21T11:53:44Z Aicsayion 1641 wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Mohamed Ould Ghazouani (Muhanmude.Wuelde.Ciyacuwani [[:zh:穆罕默德·乌尔德·加祖瓦尼|穆罕默德·烏爾德·加祖瓦尼]]), 1956 a mihca 12 a bulad 4 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mauritania]] (茅利塔尼亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 8 bulad 1 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *穆罕默德·烏爾德·加祖瓦尼 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E7%BD%95%E9%BB%98%E5%BE%B7%C2%B7%E4%B9%8C%E5%B0%94%E5%BE%B7%C2%B7%E5%8A%A0%E7%A5%96%E7%93%A6%E5%B0%BC] 7m9cf415ltophgm1zf38127l3x2g51f Prithvirajsing Roopun 0 11152 110189 110188 2021-05-21T12:03:19Z Aicsayion 1641 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Prithvirajsing Roopun (Puleteweylaciyesinke.lupung 普里特維拉傑辛格·魯蓬), 1959 a mihca 5 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Mauritus|Mauritius]] (模里西斯) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 2 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] * Prithvirajsing Roopun [https://en.wikipedia.org/wiki/Prithvirajsing_Roopun] avafcsbez8tp3kxwnh0s0jjvpa4kgto David W. Panuelo 0 11153 110228 110227 2021-05-21T12:18:19Z Aicsayion 1641 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci David W. Panuelo (Taywey.Panuaylu [[:zh:戴维·帕努埃洛|戴維·帕努埃洛]]), 1964 a mihca 4 a bulad 13 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Micronesia]] (密克羅尼西亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 5 bulad 11 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *David W. Panuelo [https://en.wikipedia.org/wiki/David_W._Panuelo] *戴維·帕努埃洛 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%88%B4%E7%BB%B4%C2%B7%E5%B8%95%E5%8A%AA%E5%9F%83%E6%B4%9B] 12nti5dxckt3uvcj7arh989x23p61hh Maia Sandu 0 11154 110266 110265 2021-05-21T23:56:38Z Sayuen Yiyang 1717 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Maia Sandu (Maya.Santu 馬婭·桑杜), 1972 a mihca 5 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Moldova]] ([[:zh:摩尔多瓦|摩爾多瓦]]) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 12 bulad 24 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *摩爾多瓦 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%91%A9%E5%B0%94%E5%A4%9A%E7%93%A6] *馬婭·桑杜 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%AC%E5%A9%AD%C2%B7%E6%A1%91%E6%9D%9C] *Maia Sandu [https://en.wikipedia.org/wiki/Maia_Sandu] dob1lrt17z2ppb7oduvtw6giyyz6mgb Khaltmaagiin Battulga 0 11155 110349 110348 2021-05-22T00:27:34Z Sayuen Yiyang 1717 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Khaltmaagiin Battulga (Haletema.Patetuleka 哈勒特馬·巴特圖勒嘎), 1963 a mihca 3 a bulad 3 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Mongolia (蒙古) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 10 demiad. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *Khaltmaagiin Battulga [https://en.wikipedia.org/wiki/Khaltmaagiin_Battulga] *哈勒特馬·巴特圖勒嘎 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%88%E5%8B%92%E7%89%B9%E9%A9%AC%C2%B7%E5%B7%B4%E7%89%B9%E5%9B%BE%E5%8B%92%E5%98%8E] qiivpeqeaxs91tv078s56priq5036jz Alberto Ángel Fernández 0 11156 111194 111154 2021-05-25T01:17:00Z Tiway Komod 1723 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Alberto Ángel Fernández === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Alberto Ángel Fernández (Aelwetuw.Byeelnandese 阿爾韋托·費爾南德斯), 1959 a mihca 4 a bulad 2 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Argentina (阿根廷) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 10 demiad. === u ngangan niza === * u ngangan nu hulam:阿爾韋托·費爾南德斯 * u ngangan nu Argentina:Alberto Ángel Fernández * u ngangan nu Sakizaya:Aelwetuw.Byeelnandese === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *阿爾韋托·費爾南德斯 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E9%9F%A6%E6%89%98%C2%B7%E8%B4%B9%E5%B0%94%E5%8D%97%E5%BE%B7%E6%96%AF] *Alberto Ángel Fernández [https://en.wikipedia.org/wiki/Alberto_Fern%C3%A1ndez] *[[Argentina]] 6qlld75wa2ni9jxtjvh90x32jsqvdtk teban 0 11157 110400 2021-05-22T04:08:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa : 中間)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa : 中間) qvrfxw90s0nm7wyhhwmwmp8y4uag51v nuwamisan 0 11158 110402 2021-05-22T04:10:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:北邊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:北邊) k5c7wzdu0c84ybi5tw90aprjajd8q8j amislic 0 11159 111965 110404 2021-05-29T02:58:51Z Sayuen Taywan 1728 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == * u kamu nu Hulam:北迴歸線 * u kamu nu Amilika:Tropic of Cancer * u kamu nu Zipun:北回帰線 == tinaku a kamu == == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [http://ilrdc.tw/research/newwords/newword107.php 107年族語新詞] (u kamu nu hulam sa: 北迴歸線) r5zxfkgh8bcuer1zunzec0myd5i5q5z akuti’ay 0 11160 111906 110407 2021-05-28T02:25:59Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == u zuma a kamu == u kamu nu Hulam:熱帶 u kamu nu Amilika:tropical u kamu nu Zipun:トロピカル == tinaku a kamu == # akuti’ 熱 #* akuti' a tebingen ku tangah nu imelangay. 病人的頭摸起來熱熱的。 # paakuti' 保暖 #* paakuti' ku ngizu ni bayi tu uzip nu maku. 奶奶的火爐讓我身體很保暖。 # paakuti'ay 使之暖和的 #* u lamal ku paakuti'ay tu lalabu nu luma'. 在家裡用火來取暖。 # paakuti'en 去熱 #* paakuti'en ku cacucuwan nu wawa! 去把小孩要喝的那瓶牛奶加熱! # saakuti'ay 最熱的;最燙的 #* mabeluh nu saakuti'ay a nanum kaku. 我被最燙的水燙傷。 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/terms/290801.htm 原住民族語言線上詞典] r4308o83z5az4f4ib9jmvqb1yrhx4fg misademiaday 0 11161 110409 2021-05-22T04:28:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa: 氣候)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa: 氣候) h7r8tiz65ramihw29enpbzzrhg7b1uv laludan 0 11162 110411 2021-05-22T04:31:48Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulan sa:夏季)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulan sa:夏季) elskpt8l99gxrtp3xi13fo3i8rlcaav tanayutanayuay 0 11163 110413 2021-05-22T04:33:24Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:較長的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:較長的) 6yy5upa30lkj7vvbhpveo51i87swwwz malalemelemeday 0 11164 110415 2021-05-22T04:34:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa : 潮濕)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa : 潮濕) 4b3o6vfskrbt5pxh2r3bkc8risyqmaw kasienawan 0 11165 110417 2021-05-22T04:57:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:冬天)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:冬天) 9bkliuqagj44ubgjwngd3gdv8zujbp0 apuyupuyuay 0 11166 110419 2021-05-22T04:58:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hilam sa:較短的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hilam sa:較短的) pahdh7vq6yvozdwp1kqyfa9d3qxtl2m didihkuay 0 11167 110421 2021-05-22T05:01:24Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:溫暖的、暖和的.字根是dihku:溫暖)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:溫暖的、暖和的.字根是dihku:溫暖) a1a3n7iidp389300yu83403r4kk43lz kakitizaan 0 11168 110423 2021-05-22T05:05:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kmu nu hulam sa: 地方、地理,字根 tiza:那邊)" wikitext text/x-wiki (u kmu nu hulam sa: 地方、地理,字根 tiza:那邊) ga0ak09rvxti4n4xaswr3cfebmpwau5 saicelangay 0 11169 110427 2021-05-22T05:15:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 很有力量的:很有影響力的,字根: icelang: 努力,力量)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 很有力量的:很有影響力的,字根: icelang: 努力,力量) em9ctfl6bbx62awednr7ywweeidjmok malaheci 0 11170 110431 2021-05-22T05:27:43Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 完成;實現,字根;heci: 果實)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 完成;實現,字根;heci: 果實) k36qzdleybqwwrym11ohkuvy9jgpfql mabesbesay a zazan 0 11171 110434 2021-05-22T05:32:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 快速道路)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 快速道路) 6wg4kwi46w6svki84l2xtmyqx3x8n58 siumalay 0 11172 110437 2021-05-22T05:36:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 新創詞 : 高速鐵路)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 新創詞 : 高速鐵路) 8rozmwjkskkumc54m1r6v07f5xno6o5 layak 0 11173 110441 2021-05-22T05:39:44Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 漢族)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 漢族) 88c4zrbt8678kue64n4dx04z8ef02oj kanatalay 0 11174 110444 2021-05-22T05:43:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 國家的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 國家的) g8lzlyk15kux3tzz9zfek6109mxevym Atayal 0 11175 110449 2021-05-22T05:45:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 泰雅族)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 泰雅族) k0reigcbbjf381nook0oqg1plom40f3 Milo Đukanović 0 11176 110521 110520 2021-05-22T16:39:44Z Ool.taywan 1718 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Milo Đukanović, 1962 a mihca 2 a bulad 15 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Montenegro]] (蒙特內哥羅) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 5 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Montenegro:'''Мило Ђукановић''' u ngangan nu hulam:米洛·久卡諾維奇 u ngangan nu Sakizaya:Milu.Ciukanuweyci == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *Milo Đukanović [https://en.wikipedia.org/wiki/Milo_%C4%90ukanovi%C4%87] *米洛·久卡諾維奇 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%B1%B3%E6%B4%9B%C2%B7%E4%B9%85%E5%8D%A1%E8%AB%BE%E7%B6%AD%E5%A5%87] by73rmyffg6cbmpc2gqjs98a5me3b6r Lionel Aingimea 0 11177 110586 110585 2021-05-22T17:32:29Z Ool.taywan 1718 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == Lionel Aingimea == === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Nauru (諾魯) ayza sa ci Lionel Aingimea, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 8 bulad 27 demiad. === u ngangan niza === u ngangan nu Nauru:Lionel Aingimea u ngangan nu hulam:萊昂內爾·安吉米亞 u ngangan nu Sakizaya:Layngannyeel.Ancimiya === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *Lionel Aingimea [https://en.wikipedia.org/wiki/Lionel_Aingimea] *萊昂內爾·安吉米亞 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8E%B1%E6%98%82%E5%86%85%E5%B0%94%C2%B7%E5%AE%89%E5%90%89%E7%B1%B3%E4%BA%9A] 9yytzidyg0lzqxevxj7hgy5uve69oh6 Mohamed Bazoum 0 11178 110675 110674 2021-05-23T03:14:37Z Komod.tiway 1719 /* u siwkay niza */ wikitext text/x-wiki == Mohamed Bazoum == === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Mohamed Bazoum, 1960 a mihca 1 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Niger]] (尼日) ayza, micakat a demiad sa i 2021 a mihca 4 bulad 2 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Niger:Mohamed Bazoum u sulit tu ngangan nu Hulam:穆罕默德·巴祖姆 u sulit tu ngangan nu Sakizaya:Muhanmude.Pacumu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] * Mohamed Bazoum [https://en.wikipedia.org/wiki/Mohamed_Bazoum] * 穆罕默德·巴祖姆 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E7%BD%95%E9%BB%98%E5%BE%B7%C2%B7%E5%B7%B4%E7%A5%96%E5%A7%86] 0wttin9xbzzuk6nyc79tlm0vco0fhov kasumamadan 0 11179 110681 2021-05-23T08:48:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:古時候)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:古時候) rtv3hp6kriu6hvteozff7pvh7gfq27m muenengay 0 11180 110683 2021-05-23T08:50:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 居住)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 居住) 4xdgcn43qn7wn0un1syaq3xguvi61u5 mililisay 0 11181 110691 2021-05-23T08:57:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:沿岸)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:沿岸) ep9mx4d7u4r2mxba2kb3t2zp5swhl6g nikaazihen 0 11182 110693 2021-05-23T09:00:05Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 你看到的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 你看到的) 3ddwax8q55voms0cbbcascnqsw959oh tatenga'ay 0 11183 110694 2021-05-23T09:02:37Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 真的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 真的) k6rj2ugwjwqp55f35ma8o04pbcxgs77 uyni 0 11184 110696 2021-05-23T09:04:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 這個)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 這個) oxc972oa76pz97314827qihx15xp3bt Arif Alvi 0 11185 121645 121644 2021-08-18T09:10:17Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki Arif Alvi[[tangan:President of Pakistan Dr Arif Alvi.jpg|縮圖|Arif Alvi]] == Arif Alvi == === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Arif Alvi, 1949 a mihca 8 a bulad 29 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Pakistan]] (巴基斯坦) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 9 bulad 9 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Wueldu (烏爾都語):عارف الرحمان علوی u sulit tu ngangan nu Amilika:Arif-ur-Rehman Alvi‬‎‎ u sulit tu ngangan nu Hulam:阿里夫·艾維 u sulit tu ngangan nu Sakizaya:Alibu.Aywye === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] * 阿里夫·艾維 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E9%87%8C%E5%A4%AB%C2%B7%E8%89%BE%E7%B6%AD] * Arif Alvi [https://en.wikipedia.org/wiki/Arif_Alvi] l7p9vt4v6cyan7t79s9e27cwm6alzru Surangel Whipps Jr. 0 11186 110820 110819 2021-05-23T09:48:03Z Komod.tiway 1719 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Surangel Whipps Jr. == === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Surangel Whipps Jr. (Heweysuzen 惠恕仁), 1968 a mihca 8 a bulad 9 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Palau (帛琉) ayza, micakat a demiad sa i 2021 a mihca 1 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Amilika:Surangel Whipps Jr. u sulit tu ngangan nu Hulam:惠恕仁 u sulit tu ngangan nu Sakizaya:Heweysuzen === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *Surangel Whipps Jr. [https://en.wikipedia.org/wiki/Surangel_Whipps_Jr.] *惠恕仁 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%83%A0%E6%81%95%E4%BB%81] 2iy4vsi6f64g8vp6jwl6ndgl7529may kapulungan 0 11187 110835 2021-05-23T12:29:24Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 集體的、一起的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 集體的、一起的) jfwn66j8zo6r1hxuboily68cfco6m0k satipan 0 11188 110838 2021-05-23T12:31:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa:西邊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa:西邊) 7wkygxc44odszfj9xjd2jk2fuzafm0m satimulan 0 11189 110847 2021-05-23T12:34:41Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 南邊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 南邊) ahmnaz4cftxwnloyglzzlmshu5mvolj kacaledesan 0 11190 112933 110849 2021-06-05T07:54:24Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 熱帶) [[kakuniza:Sabak Nubu]] iho879lpcebw3zkgbuuwohgswvcux6n kaudaudatan 0 11191 110851 2021-05-23T12:37:19Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 雨林區)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 雨林區) gdmx5anbqel4g2n9ot88jz59cforeix paymihmihcaan 0 11192 110853 2021-05-23T12:38:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 每年)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 每年) f96ty3fozmotsm68l69odhnczpj6l6p saamisan 0 11193 110856 2021-05-23T12:40:19Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 南部地區)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 南部地區) 4rsza2fgcftrq8um2vfmyof8tui1gh2 Mahmoud Abbas 0 11194 110892 110891 2021-05-23T13:50:06Z 2402:7500:5D5:112D:DDBD:6EE0:622A:5F77 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == Mahmoud Abbas == === u siwkay niza === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Mahmoud Abbas, 1935 a mihca 3 a bulad 26 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Palestinian (巴勒斯坦) ayza, micakat a demiad sa i 2005 a mihca 5 bulad 8 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:محمود عباس * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mahmoud Abbas * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:馬哈茂德·阿巴斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mahamawde.Apase === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_heads_of_state_and_government] *Mahmoud Abbas [https://en.wikipedia.org/wiki/Mahmoud_Abbas] *馬哈茂德·阿巴斯 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E5%93%88%E8%8C%82%E5%BE%B7%C2%B7%E9%98%BF%E5%B7%B4%E6%96%AF] *巴勒斯坦 [https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E5%8B%92%E6%96%AF%E5%9D%A6] *Palestinians [https://en.wikipedia.org/wiki/Palestinians] cnb4ejdku7v82fpfs1j41f9mdjl22hz Laurentino Cortizo 0 11195 111044 110964 2021-05-24T02:27:48Z Sayuen Komod 1722 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Laurentino Cortizo === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Laurentino Cortizo, 1953 a mihca 1 a bulad 30 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Panama]] (巴拿馬) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 7 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Laurentino Cortizo * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:勞倫蒂諾·科爾蒂索 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Lawluntinuw.Keeltisuw === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:en:Laurentino_Cortizo|Laurentino Cortizo]] *[[:zh:勞倫蒂諾·科爾蒂索|勞倫蒂諾·科爾蒂索]] emx545k8zvt6z85dwxswz3mjgteu4xw Mario Abdo Benítez 0 11196 111144 111012 2021-05-24T11:02:13Z Tiway Komod 1723 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan(主題) == === Mario Abdo Benítez === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Mario Abdo Benítez, 1971 a mihcaan 11 a bulad 10 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Paraguay (巴拉圭) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 8 bulad 15 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Spanish a kamu:Mario Abdo Benítez * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:馬里奧·阿夫多·貝尼特斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Maliaw.Atuwbu.Pyenitese === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:en:Mario_Abdo_Benítez|Mario Abdo Benítez]] *[[:zh:马里奥·阿夫多·贝尼特斯|馬里奧·阿夫多·貝尼特斯]] *[[Paraguay]] s3ga3qz9pcgrk96a56vkbhnirkl9v08 buyu'buyu'an 0 11197 111055 111053 2021-05-24T05:46:33Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 森林) q2osdlx63h8zpiv3iwfagt358ran9e6 mahiniay 0 11198 111054 2021-05-24T05:44:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 這樣的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 這樣的) n516acly0lfmslv29kvs9g7n1b7d8bf hananay 0 11199 111056 2021-05-24T05:50:01Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 如此這般)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 如此這般) e3x6e5nxfv01dro8hyx8rnua0xqu8pq Aleksandar Vučić 0 11200 111128 111127 2021-05-24T10:46:59Z Sayuen Komod 1722 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Aleksandar Vučić === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Aleksandar Vučić, 1970 a mihcaan 3 a bulad 5 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Serbia]] (塞爾維亞) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 5 bulad 31 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Serbia a kamu:Aleksandar Vučić * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:亞歷山大·武契奇 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yalisanta.Wucici === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:en:Aleksandar_Vučić|Aleksandar Vučić]] *[[:zh:亞歷山大·武契奇|亞歷山大·武契奇]] *[[:zh:塞尔维亚|塞爾維亞]] 3og7jetp372tchio45nrhpj44s2ta5w pangiha' 0 11201 111132 2021-05-24T10:51:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 出聲)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 出聲) t1z35piomumi0y7f0pozmhtqeknwkgn nipasubana' 0 11202 111171 2021-05-24T12:43:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulm sa: 教學)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulm sa: 教學) qnlj50nsxnm7hmgjfo9044t2xu01imj Mokgweetsi Masisi 0 11203 111285 111284 2021-05-25T01:59:06Z Tiway Komod 1723 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Mokgweetsi Masisi === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Mokgweetsi Masisi, 1961 a mihcaan 7 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Botswana (波札那) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 4 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mokgweetsi Masisi u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:莫貴茨·馬西西 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mukece.Masisi === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:莫貴茨·馬西西|莫貴茨·馬西西]] *[[:en:Mokgweetsi_Masisi|Mokgweetsi Masisi]] o88b4z202yliglee60pzi9zrjnrknl6 kasatimulan 0 11204 111308 2021-05-25T06:28:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "( u kamu nu hulam sa: 最南邊)" wikitext text/x-wiki ( u kamu nu hulam sa: 最南邊) gpkx33gb72pji7f39dfd6zxf9lnm8m6 muawaw 0 11205 111309 2021-05-25T06:33:26Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 正在叫)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 正在叫) 5xufmoeisq47w1g4ic3mvr3dlrwjqph tapiingay 0 11206 111311 2021-05-25T06:40:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 旁邊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 旁邊) 5yfzjnmdcrj6zufl5lhvy4tnwo04mjt ziday 0 11207 111316 2021-05-25T06:54:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa : 時代;介來詞)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa : 時代;介來詞) gb2ozm6dn9ds58s94hwgzah5qddjpdl muliyaw 0 11208 111317 2021-05-25T06:59:20Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 再一次)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 再一次) 1ufnn1uvb9wgxp1miussvsylmzmwfnh sipalecadan 0 11209 111318 2021-05-25T07:06:29Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 讓他相同:讓他一樣)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 讓他相同:讓他一樣) 748hlk8gsms252ss7qw40lck18dfgs7 kiyuma 0 11210 111359 2021-05-25T07:33:36Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kiyuma]] katukuh [[kiwma]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kiwma]] 0hayhwig4qxuphpaf2z9cmnxal0lkvl Jorge Carlos Fonseca 0 11211 111471 111460 2021-05-25T09:29:09Z Ool.taywan 1718 /* Jorge Carlos Fonseca */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Jorge Carlos Fonseca === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Jorge Carlos Fonseca, 1950 a mihcaan 10 a bulad 20 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Cape Verde (維德角) ayza. micakat a demiad sa i 2011 a mihca 9 bulad 9 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Cape Verde a kamu:Jorge Carlos de Almeida Fonseca u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:若熱·卡洛斯·豐塞卡 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Zuwze.Kaluwse.Bunsayka === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:若热·卡洛斯·丰塞卡|若熱·卡洛斯·豐塞卡]] *[[:en:Jorge_Carlos_Fonseca|Jorge Carlos Fonseca]] *[[:zh:佛得角|維德角共和國]] *[[:en:Cape_Verde|Cape Verde]] qp34yt1fz4tk70857zf72pu8fwi9o0j aydaay 0 11213 111473 2021-05-25T11:40:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hilam sa: 現在的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hilam sa: 現在的) 8ktegxh4ecjd4v3eez0dwdglpk1huyt pahutingay 0 11214 111477 2021-05-25T11:49:30Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nuhulam sa: 養牛的地方;牧場)" wikitext text/x-wiki (u kamu nuhulam sa: 養牛的地方;牧場) m6078949ahskz865929lsgg0c2z4fja nikaudip 0 11215 111479 2021-05-25T12:31:49Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 人生;生活)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 人生;生活) o7no76t971cah5jld5sf3q0fvpcfri9 kalawpesan 0 11216 111483 2021-05-25T12:40:56Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 消失;滅失)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 消失;滅失) a6midsyce6kmvuj6hg42d3jgeq30v7n uyda 0 11217 111485 2021-05-25T12:43:38Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 那個)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 那個) ikcccm2klq4yq4pm27l3b1canayrjuz Iván Duque Márquez 0 11218 111573 111572 2021-05-25T15:22:32Z Ool.taywan 1718 /* Iván Duque Márquez */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Iván Duque Márquez === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Iván Duque Márquez, 1976 a mihcaan 8 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Columbia]](哥倫比亞) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 8 bulad 7 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Spain a kamu:Iván Duque Márquez u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:伊萬·杜克·馬爾克斯 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yiwang.Tuke.Maelkese === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 |v |zuma 其他 (律師) |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:伊万·杜克·马尔克斯|伊萬·杜克·馬爾克斯]] * [[:en:Iván_Duque_Márquez|Iván Duque Márquez]] fhplwad9p5e3ftcjwv6pmclrzzzepu5 kitakitay 0 11219 111594 2021-05-25T15:41:19Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu hulam sa: 全球的、地球的、世界的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu hulam sa: 全球的、地球的、世界的) k3edrxzxr7wke7ntpt5xcnyvj7wmtgm Julius Maada Bio 0 11220 111666 111665 2021-05-26T11:51:08Z Yiyang.sayion 74 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Julius Maada Bio === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Julius Maada Bio, 1964 a mihcaan 5 a bulad 12 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Sierra Leone (獅子山) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 4 bulad 4 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Sierra Leone a kamu:Julius Maada Bio u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:朱利葉斯·馬達·比歐 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Culiyese.Mata.Piau === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:朱利葉斯·馬達·比奧|朱利葉斯·馬達·比歐]] *[[:en:Julius_Maada_Bio|Julius Maada Bio]] 8ujbtmq0jnag2tw7j9nd8ol54je2ypx Azali Assoumani 0 11221 111706 111705 2021-05-26T12:16:41Z Sayuen Taywan 1728 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Azali Assoumani === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Azali Assoumani, 1959 a mihcaan 1 a bulad 1 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Comoros (葛摩) ayza, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 5 bulad 26 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu France a kamu:Azali Assoumani * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿扎利·阿蘇馬尼 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Acali.Asumani === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:阿扎利·阿苏马尼|阿扎利·阿蘇馬尼]] *[[:en:Azali_Assoumani|Azali Assoumani]] *[[:zh:科摩罗|葛摩]] *[[:en:President_of_the_Comoros|Comoros]] 7aea508w555sx10hik9cm4utrg6d0ab Félix Tshisekedi 0 11222 111759 111758 2021-05-26T12:41:31Z Sayuen Taywan 1728 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Félix Tshisekedi === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Félix Tshisekedi, 1963 a mihcaan 6 a bulad 13 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Congo micuay atu kapulungan a kanatal (剛果民主共和國) ayza, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 2 bulad 6 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu France a kamu:Félix Tshisekedi u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:菲利克斯·齊塞克迪 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Byelikese.Cisayketi === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:菲利克斯·齊塞克迪|菲利克斯·齊塞克迪]] *[[:en:Félix_Tshisekedi|Félix Tshisekedi]] *[[:zh:剛果民主共和國|剛果民主共和國]] *[[:en:Democratic_Republic_of_the_Congo|Democratic Republic of the Congo]] stuf33tgjnp1b1vlsa8fwud1uzjncau masapangkiway 0 11223 111819 111782 2021-05-27T18:03:13Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === * u kamu nu hulam:一半的東西 * u kamu nu Amilika:half of the stuff == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == imwv0oogthda2lp0rwrgcepa2615zo5 mapawacay 0 11224 111818 111783 2021-05-27T18:01:27Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:承認 u kamu nu Amilika:recognition == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == f4fw67hf9vxobp2zdamadzotn1tqkkc milihidaay 0 11225 111793 111792 2021-05-27T08:06:01Z Sayang Sayuen 1729 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === u kamu nu Sakizya === * milihidaay * milihizaay === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:參與 u kamu nu Amilika:participate == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] cpiqfkgm1c86bqodomc522fd2z6n4a0 kadademec 0 11226 111817 111785 2021-05-27T17:58:35Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:競技比賽 u kamu nu Amilika:competitive game == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm] fifu3ri9czbsdn7ikf96idbb3vqadue makadungdungay 0 11227 111816 111786 2021-05-27T17:55:35Z Sayang Sayuen 1729 wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === hemhem 忍耐 ahebed 堅毅 === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:堅毅、忍耐 u kamu nu Amilika:perseverance; patience == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * 原住民族語言線上詞典 [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm] b8d5zfymc1mkkgmrvpzg14zz3mkqfow kalangangayawan 0 11228 111815 111814 2021-05-27T17:49:38Z Sayang Sayuen 1729 /* u zuma a kamu */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === === u zuma a kamu === u kamu nu hulam:那裡場地是戰爭的地方 == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == etpsd5kx9gm26bt56z3nnfic0dl18sf salatlat 0 11229 111811 111810 2021-05-27T13:32:17Z Sayang Sayuen 1729 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === u zuma a sulit === * sipilatlat * musaungay === u zuma a kamu === * nu Hulam a kamu:運動、活動 * nu Amilika a kamu:Sports, activities == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] mb789kq8z35w4hukwgkcxd5hwrzc4u0 tuudtuud 0 11230 111804 111803 2021-05-27T13:16:42Z Sayang Sayuen 1729 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == canacanan a tuutuud cay ka inayi' ci niza. 他不缺乏任何物品。 === u zuma a kamu === * nu Hulam a kamu:物品 *nu Amilika a kamu:article, goods, material == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [https://e-dictionary.apc.gov.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上詞典] aa0dlgomwrypxl39l9tlf4uvtl41zni Zuzana Čaputová 0 11231 111975 2021-05-29T09:41:36Z Sayuen Taywan 1728 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Zuzana Čaputová === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Zuzana Čaputová (Susanna.Caputuwa 蘇珊娜·查普托娃)…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Zuzana Čaputová === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Zuzana Čaputová (Susanna.Caputuwa 蘇珊娜·查普托娃), 1973 a mihca 6 a bulad 21 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Slovakia]] (斯洛伐克) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 6 bulad 15 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Slovak:Zuzana Čaputová * u sulit tu ngangan nu Hulam:蘇珊娜·查普托娃 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya:Susanna.Caputuwa === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:苏珊娜·查普托娃|蘇珊娜·查普托娃]] * [[:en:Zuzana_Čaputová|Zuzana Čaputová]] 7hpw2uq0j7ezfhecsanzjnvnf350p96 Mohamed Abdullahi Mohamed 0 11232 111979 111977 2021-05-29T09:51:20Z Sayuen Taywan 1728 /* satangahan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Mohamed Abdullahi Mohamed (Muhamude.Aputula.Muhanmude 穆罕默德·阿卜杜拉·穆罕默德), 1962 a mihca 3 a bulad 11 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Somalia]] (索馬利亞) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 2 bulad 16 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Somalia:Mohamed Abdullahi Mohamed * u sulit tu ngangan nu Hulam:穆罕默德·阿卜杜拉·穆罕默德 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya:Muhamude.Aputula.Muhanmude === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:穆罕默德·阿卜杜拉·穆罕默德|穆罕默德·阿卜杜拉·穆罕默德]] * [[:en:Mohamed_Abdullahi_Mohamed|Mohamed Abdullahi Mohamed]] d6l2ks7rg8hc70s9kygy7p6aex8lw8i icelang 0 11233 112012 2021-05-29T13:30:08Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kami nu Hulam sa:強壯、力量)" wikitext text/x-wiki (u kami nu Hulam sa:強壯、力量) 9zk9gc5yqsbcxarj7yonk8rys710wo1 miculcul 0 11234 112014 2021-05-29T13:31:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:被差遣)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:被差遣) lvvqo2cocpigr1eyb4ivssev3q4hy6n silacul 0 11235 112017 2021-05-29T13:34:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:產業)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:產業) 6yz9iown07sb8hn81fo31b2zhpvq5ao micidek 0 11236 112020 2021-05-29T13:36:53Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 特別)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 特別) h1taupggutd5bzw42nfxfmumwiqlekg Cyril Ramaphosa 0 11237 120754 120753 2021-08-03T13:46:27Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki == satangahan == === Cyril Ramaphosa === [[tangan:Mr._Houlin_Zhao,_ITU_Secretary-General_with_H._E._Mr._Cyril_Ramaphosa,_President,_South_Africa_(cropped).jpg|縮圖|Mr. Houlin Zhao, ITU Secretary-General with H. E. Mr. Cyril Ramaphosa, President, South Africa (cropped)]] u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Cyril Ramaphosa (Siliel.Lamabusa 西里爾·拉瑪佛沙), 1952 a mihcaan 11 a bulad 17 a demiad nalecuhan ciniza. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[South Africa]] (南非) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 2 a bulad 15 a demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Wuenda: Matamela Cyril Ramaphos u sulit tu ngangan nu Hulam: 西里爾·拉瑪佛沙 u sulit tu ngangan nu Sakizaya: Siliel.Lamabusa === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == [[tangan:2018_BRICS_summit_(2).jpg|縮圖|2018 BRICS summit (2)]] * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government)]] * [[:zh:西里爾·拉馬福薩|Silil Lamafosa 西里爾·拉瑪佛沙]] * [[:en:Cyril_Ramaphosa|Cyril Ramaphos]] 3ty49wyj5gkaum6ffcpu34r3bmiy76d Moon Jae-in 0 11238 112039 112036 2021-05-30T07:01:33Z Legus.sayuen 1662 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Moon Jae-in === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Moon Jae-in (Wuen Cay Ying 文在寅), 1953 a mihca 1 a bulad 24 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Korea, south]] (南韓, Nan-Han) ayza, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 5 bulad 10 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Korea:문재인 *u sulit tu ngangan nu Amilika:Moon Jae-in * u sulit tu ngangan nu Hulam:文在寅 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya:Wuen Cay Ying == kakuniza == {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) |v |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:文在寅|文在寅]] * [[:en:Moon_Jae-in|Moon Jae-in]] *[[:ko:문재인|문재인]] mhp51he97anugwmji6b8dghtfmsiybm Gotabaya Rajapaksa 0 11239 112091 112090 2021-05-30T07:19:46Z Legus.sayuen 1662 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Gotabaya Rajapaksa === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Gotabaya Rajapaksa, 1949 a mihcaan 6 a bulad 20 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Sri Lanka]] (斯里蘭卡) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 11 bulad 18 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Sinhala a kamu:නන්දසේන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ * u sulit tu ngangan nu Tamil a kamu:நந்தசேன கோட்டாபய ராஜபக்ஸ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Gotabaya Rajapaksa * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:戈塔巴雅·拉賈帕克薩 * u sulit tu ngangan nu [[Sakizaya]] a kamu:Ketapaya.Laciyapakesa === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:戈塔巴雅·拉贾帕克萨|戈塔巴雅·拉賈帕克薩]] * [[:en:Gotabaya_Rajapaksa|Gotabaya Rajapaksa]] *[[:si:ගෝඨාභය_රාජපක්ෂ|ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] *[[:ta:கோட்டாபய_ராஜபக்ச|கோட்டாபய ராஜபக்ச]] entq2akwjcd2r47i60iv3mao4ssl6ec Chan Santokhi 0 11240 128069 123228 2022-01-26T12:37:59Z Emaus 172 iw wikitext text/x-wiki [[tangan:Chan Santokhi, Nov 2020.jpg|縮圖|Chan Santokhi (昌·單多吉)]] Chan Santokhi (昌·單多吉) == satangahan == === Chan Santokhi (昌·單多吉) === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Chan Santokhi, 1959 a mihcaan 2 a bulad 3 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Suriname]] (蘇利南) ayza, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 7 bulad 3 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Dutch a kamu:Chan Santokhi * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:昌·單多吉 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Can.Dantuwci === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu([[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]]) * [[:en:Chan_Santokhi|Chan Santokhi]] [[en:Chan Santokhi]] db9gnh0v6hlwerii7c4rqvxzmd6fyk7 bataan 0 11241 112163 2021-05-30T10:00:05Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 十的倍數)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 十的倍數) q69zrdlmsben30nhksm1uskhdeuwbux nipatideng 0 11242 112179 2021-05-30T10:16:04Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: nipatizeng=nipatideng使之建立)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: nipatizeng=nipatideng使之建立) s1sjeslj6a9ziumxneykk9s6eu4du3b sakasingangan 0 11243 112182 2021-05-30T10:23:48Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 有名聲)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 有名聲) nucqjwgp9gej9n3zk3y6evktbaskrjw bunabunakan 0 11244 112193 2021-05-30T10:42:43Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa : 沙漠)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa : 沙漠) fqc1u635nw1lhwo5q6lo4nmiwcaw26f Samia Suluhu 0 11245 112202 2021-05-30T15:35:55Z Kilang.yiyang 1477 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Samia Suluhu === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Samia Hassan Suluhu, 1960 a mihcaan 1 a bulad 27 a demiad nalecuhan…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Samia Suluhu === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Samia Hassan Suluhu, 1960 a mihcaan 1 a bulad 27 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Tanzania]] (坦尚尼亞) ayza, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 3 bulad 19 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Kiswahili a kamu:Samia Hassan Suluhu u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:薩米婭·蘇盧胡 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Samiya.Suluhu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu(List of current heads of state and government)]] * [[:zh:萨米娅·苏卢胡|薩米婭·蘇盧胡]] * [[:en:Samia_Suluhu_Hassan|Samia Hassan Suluhu]] fkouzp9yodsp5p56jkwkjw0u7ervq9u Paula-Mae Weekes 0 11246 112216 112204 2021-05-30T16:26:35Z Kilang.yiyang 1477 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Paula-Mae Weekes === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Paula-Mae Weekes (寶拉-梅·維克斯), 1958 a mihcaan 12 a bulad 23 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Trinidad and Tobago (千里達及托巴哥) ayza, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 3 bulad 19 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Paula-Mae Weekes * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:寶拉-梅·維克斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Paula.Mye.Wyekese === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|u piazihan tu sulit  nu ayzaay a tabakiay a mikeliday asaca angangan nu kanatal atu sefu(List of current heads of state and government)]] * '''[[:zh:寶拉-梅·維克斯|寶拉-梅·維克斯]]''' * [[:en:Paula-Mae_Weekes|Paula-Mae Weekes]] * [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] * [[:zh:千里達及托巴哥|千里達及托巴哥]] 8tsax3mh1w3nfrbnuac0mdgv8dwtbg7 kiwm 0 11247 112233 2021-05-31T06:16:28Z LamiHung 28 LamiHung malimad kasabelih [[kiwm]] tu [[kiwmah]] zumasatu mitahpu nuayaway miliyaw patatuzau’ wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kiwmah]] b7f1y4edq8x0vrr3yvsftecsxua6hdx masapangangan 0 11248 112247 2021-05-31T08:50:34Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 變成名字)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 變成名字) d4gjoqyw9bfqniet69gy6gbdi2fragn sanisani 0 11249 112248 2021-05-31T08:54:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 稍等)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 稍等) cr76o2xpbocovhumpyjpvlfjhw81umo tuluay 0 11250 112249 2021-05-31T08:59:31Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 3個的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 3個的) kk1bofhsqmpzdkdurcmjn0a43od7jie nikasasiketan 0 11251 112253 2021-05-31T09:07:14Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 各有自己、獨立)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 各有自己、獨立) ork49c8i2l6v41x8xizcrgxo78496ai sipangangan 0 11252 112927 112294 2021-06-05T07:48:35Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 給他取個名字) [[kakuniza:Sabak Nubu]] htf69j8c09tqaecsj93im284wti1jem kacacubelis 0 11253 112295 2021-06-01T09:00:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 互相)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 互相) pz27nv950rlimj8lty4sqetg9108pi0 malalacal 0 11254 112296 2021-06-01T09:01:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:交流)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:交流) o5e9w66ishzoi8k0nzvviavt5b7g245 celahcan 0 11255 112297 2021-06-01T09:21:49Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 融合;混合)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 融合;混合) kul9hbz0h8oxjz48ravz750m5oflpl1 palimadan 0 11256 112298 2021-06-01T09:28:01Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:這個東西是要被搬走的:這個東西是要被搬移的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:這個東西是要被搬走的:這個東西是要被搬移的) ejjyc1pjxesai68cvokvn55bvs4vffu sakatatangahan 0 11257 112299 2021-06-01T09:33:14Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 當做主題)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 當做主題) p1a9gf36f3fi9ns4u4l4ivr78ba1t8y Kais Saied 0 11258 112346 112345 2021-06-01T12:09:55Z Kilang.yiyang 1477 /* Kais Saied */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == === Kais Saied === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Kais Saied, 1958 a mihcaan 2 a bulad 22 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Tunisia]] (突尼西亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 10 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:قَيس سعيّد u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:‎Kais Saied u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:凱斯·賽義德 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kayse.Sayyide === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:突尼斯总统|凱斯·賽義德]] *[[:en:Kais_Saied|Kais Saied]] *[[:ar:قيس_سعيد|قَيس سعيّد]] 5uct4f44s0tu05jeqfhhdl7zts785s8 Volodymyr Zelensky 0 11259 127653 112443 2021-12-30T14:00:17Z НСНУ 1247 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ kakuniza wikitext text/x-wiki == Satangahan == === Volodymyr Zelensky === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Volodymyr Zelensky, 1978 a mihcaan 1 a bulad 25 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Ukraine]] (烏克蘭) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 5 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Ukraine a kamu:Володимир Олександрович Зеленський * u sulit tu ngangan nu Russia a kamu:Владимир Александрович Зеленский * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Volodymyr Zelensky * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:弗拉基米爾·澤連斯基 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Buwlacimiel.Celiyanseki === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan]] == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:弗拉基米尔·泽连斯基|弗拉基米爾·澤連斯基]] * [[:en:Volodymyr_Zelensky|Volodymyr Zelensky]] [[kakuniza:tademaw]] 4vdl3gdnnxs2e22dttz1k9ahapjonok salungayay 0 11260 112453 2021-06-01T14:35:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa: 可愛的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa: 可愛的) 7e30cqiuy7wc48ozbr36qc8rptf93a9 mililuc 0 11261 112457 2021-06-01T14:40:08Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:正在洗澡)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:正在洗澡) 8f5ooo3w0lnxeu0lnn049b67xrmmuoj misasengi 0 11262 112460 2021-06-01T14:43:20Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:相似)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:相似) 7u9w1zxvtmy84c6y66d360ktogo896h cuwacuwaay 0 11263 112462 2021-06-01T14:45:24Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:到處的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:到處的) 37g85szvusnm9ojgsn0bog4g4no6529 mimi’mi’an 0 11264 112465 2021-06-01T14:49:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:按摩按摩)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:按摩按摩) nnoz0vewihrczsu01421ovbk16ym88x micidekay 0 11265 112476 2021-06-01T14:56:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 特別的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 特別的) oxsp2v37tlmwmpneqbe5ua0fg3agahj lalangawanay 0 11266 112482 2021-06-01T15:12:29Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 文化的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 文化的) srg9ptv32u7epiotsbghv7mrj4orlq0 Luis Lacalle Pou 0 11267 112550 112548 2021-06-01T19:33:25Z Taywan.sayion 1489 /* Luis Lacalle Pou */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == === Luis Lacalle Pou === 8 bulad 11 demiad, Luis Lacalle Pou, u misingkiway. 1973 a mihcaan 8 a bulad 11 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Uruguay]] (烏拉圭) ayza sa ci Luis Lacalle Pou, micakat a demiad sa i 2020 a mihca 3 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Spanish a kamu:Luis Alberto Alejandro Aparicio Lacalle Pou * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Luis Lacalle Pou * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:路易斯·拉卡列·波烏 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Luyise.Lakalye.Puwu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:路易斯·拉卡列·波乌|路易斯·拉卡列·波烏]] * [[:en:Luis_Lacalle_Pou|Luis Lacalle Pou]] 2bp82v10h3wssqcadkb9ai0wv77z1ul Tallis Obed Moses 0 11268 112623 112622 2021-06-02T02:51:30Z 三異一樣 1693 /* Satangahan */ wikitext text/x-wiki == Satangahan == === Tallis Obed Moses === 10 bulad 24 demiad, Tallis Obed Moses, u misingkiway. 1954 a mihcaan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Vanuatu]] (萬那杜) ayza sa ci Luis Lacalle Pou, micakat a demiad sa i 2017 a mihca 7 bulad 6 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Tallis Obed Moses * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:塔利斯·奧貝德·摩西 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Talise.Awbyede.Musi === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:塔利斯·奧貝德·摩西|塔利斯·奧貝德·摩西]] * [[:en:Tallis_Obed_Moses|Tallis Obed Moses]] 6un1vbbmkovfj203u6rjdi4utttg1o1 Emmerson Mnangagwa 0 11269 119867 119866 2021-07-21T12:10:41Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Emmerson Mnangagwa Official Portrait.jpg|縮圖|'''Emmerson Mnangagwa (辛巴威共和國總統<sub>,</sub>艾默森·丹布德佐·姆南加瓦)''']]'''Emmerson Mnangagwa (辛巴威共和國總統<sub>,</sub>艾默森·丹布德佐·姆南加瓦)''' == '''Emmerson Mnangagwa (辛巴威共和國總統<sub>,</sub>艾默森·丹布德佐·姆南加瓦)''' == == Satangahan == === Emmerson Mnangagwa === 9 bulad 15 demiad, Emmerson Mnangagwa, u misingkiway 1942 a mihcaan nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Zimbabwa]] (辛巴威) ayza sa ci Emmerson Mnangagwa, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 11 bulad 24 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Emmerson Mnangagwa * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:艾默森·姆南加瓦 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aymusen.Munankawa === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 (律師) | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Emmerson_Mnangagwa|Emmerson Mnangagwa]] * [[:zh:埃默森·姆南加古瓦|艾默森·姆南加瓦]] 9hy57hgy7vqmqqp2obxcx9zub8wf7bx Abdelmadjid Tebboune 0 11270 121446 121445 2021-08-17T01:25:57Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki Abdelmadjid Tebboune[[tangan:Abdelmadjid Tebboune 20200119.jpg|縮圖|Abdelmadjid Tebboune]] == satangahan == === Abdelmadjid Tebboune === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Abdelmadjid Tebboune, 1945 a mihcaan 11 a bulad 17 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Algeria]] (阿爾及利亞) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 12 bulad 19 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:عبد المجيد تبون * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Abdelmadjid Tebboune * sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿卜杜勒-馬吉德·塔布納 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aputule-Macide.Tapuna === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:阿卜杜勒-马吉德·特本|阿卜杜勒-馬吉德·塔布納]] * [[:en:Abdelmadjid_Tebboune|Abdelmadjid Tebboune]] * [[:ar:عبد_المجيد_تبون|عبد المجيد تبون]] mrgrxpe3ecxdteck75b69r5ciqqxvcv kangaayan 0 11271 112926 112924 2021-06-05T07:45:42Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 變好的) [[kakuniza:Sabak Nubu]] 3faagv4f1q5xqu23tfojvjdzwm0ku3d se'-se 0 11272 112936 2021-06-05T07:56:56Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:攝氏溫度)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:攝氏溫度) f3bucpsagylpm2b7g3941xxwbd8yyfn Edi Rama 0 11273 120618 120617 2021-08-01T07:15:13Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Edi Rama - Feb2020.jpg|縮圖|Edi Rama (u kamu nu Hulam: 阿爾巴尼亞總理:埃迪·拉馬)]]Edi Rama (u kamu nu Hulam: 阿爾巴尼亞總理:埃迪·拉馬) == satangahan == === Edi Rama === 7 bulad 4 demiad 1964 a mihca nalecuhan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Albania]] ayza sa ci Edi Rama, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 9 bulad 15 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Edi Rama * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:埃迪·拉馬 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ayti.Lama === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:埃迪·拉马|埃迪·拉馬]] * [[:en:Edi_Rama|Edi Rama]] n8g5ywckxslmzgmmyf7or7eh6c519fz Abdelaziz Djerad 0 11274 128428 128427 2022-08-19T02:54:16Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Abdelaziz Djerad Premier ministre 27-38 screenshot.jpg|縮圖|Abdelaziz Djerad ]] == satangahan == === Abdelaziz Djerad === 2 bulad 12 demiad 1954 a mihca nalecuhan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Algeria]] ayza sa ci Abdelaziz Djerad, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 28 demiad. === u ngangan niza === u sulit nu ngangan nu Arabic a kamu:عبد العزيز جراد u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Abdelaziz Djerad u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿卜杜拉齊茲·傑拉德 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aputulacice.Ciyelade === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:阿尔及利亚总理|阿卜杜拉齊茲·傑拉德]] * [[:en:Abdelaziz_Djerad|Abdelaziz Djerad]] tdf8hmvrmda4923gooyd0jdvfzqxczq Gaston Browne 0 11275 113147 113118 2021-06-06T09:40:40Z 松塚家族 1645 /* Gaston Browne */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Gaston Browne === 2 bulad 9 demiad 1967 a mihca nalecuhan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Antigua and Barbuda|Antigua atu Barbuda]] ayza sa ci Abdelaziz Djerad, micakat a demiad sa i 2014 a mihca 6 bulad 13 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Gaston Browne * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:賈斯頓·布朗 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ciyasetung.Pulang === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:賈斯頓·布朗|賈斯頓·布朗]] * [[:en:Gaston_Browne|Gaston Browne]] 3cmaepyuz3p3hxwohdqgeq3luphry42 Nikol Pashinyan 0 11276 115499 115498 2021-06-17T05:10:46Z Sayuen.kilang 1763 /* Nikol Pashinyan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Nikol Pashinyan === u pilecuhan niza i [[:en:Armenian_SSR|Ijevan, Armenian SSR, Soviet Union]]. 2 bulad 9 demiad 1967 a mihcan nalecuhan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Armenia]] ayza sa ci Nikol Pashinyan, micakat a demiad sa i 2018 a mihcan 5 bulad 8 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Armenia a kamu:Նիկոլ Փաշինյան * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Nikol Pashinyan * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:尼科爾·帕辛揚 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Nikeel.Pasinyan === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * List of current heads of state and government * [[:zh:尼科尔·帕希尼扬|尼科爾·帕辛揚]] * [[:en:Nikol_Pashinyan|Nikol Pashinyan]] lk3dscz2ka6zfeqtt3cw636uw6e7ctt Scott Morrison 0 11277 113152 2021-06-06T10:08:06Z 松塚家族 1645 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Scott Morrison === 5 bulad 13 demiad 1968 a mihca nalecuhan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Australia]] ayza sa ci Scott Morrison,…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Scott Morrison === 5 bulad 13 demiad 1968 a mihca nalecuhan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Australia]] ayza sa ci Scott Morrison, micakat a demiad sa i 2018 a mihca 8 bulad 24 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Scott Morrison * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:史考特·莫里森 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Sekate.Mulisen === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:斯科特·莫里森|史考特·莫里森]] * [[:en:Scott_Morrison|Scott Morrison]] nk56p18at9wqd7yy4hwougqhx3tuho1 Ali Asadov 0 11278 121649 113156 2021-08-19T01:09:14Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Volodymyr Zelenskyy and Ilham Aliyev (2019-12-17) 23.jpg|縮圖]] == satangahan == === Ali Asadov === 11 bulad 30 demiad 1956 a mihca nalecuhan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Azerbaijan]] ayza sa ci Ali Asadov, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 10 bulad 18 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Azerbaijan a kamu:Əli Hidayət oğlu Əsədov * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Ali Asadov * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿里·阿薩多夫 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ali.Asatubu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:阿里·阿萨多夫|阿里·阿薩多夫]] * [[:en:Ali_Asadov|Ali.Asatubu]] 6uq2gc9ed57tsdp6q1b07wutz0h6ncu Hubert Minnis 0 11279 113158 2021-06-06T10:30:41Z 松塚家族 1645 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Hubert Minnis === nalecuhan ciniza i 4 bulad 16 demiad 1954 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bahamas]] ayza sa ci Hubert M…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Hubert Minnis === nalecuhan ciniza i 4 bulad 16 demiad 1954 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bahamas]] ayza sa ci Hubert Minnis, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 5 bulad 11 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Hubert Alexander Minnis * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:休伯特·明尼斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Siupute.Minise === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:休伯特·明尼斯|休伯特·明尼斯]] * [[:en:Hubert_Minnis|Hubert Minnis]] l5o3mltlvswbuj0azokk624811eo50b Sheikh Hasina 0 11280 113213 2021-06-06T17:01:57Z Komod.sayuen 1721 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Sheikh Hasina === nalecuhan ciniza i 9 bulad 28 demiad 1947 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bangladesh]] ayza sa ci Sheik…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Sheikh Hasina === nalecuhan ciniza i 9 bulad 28 demiad 1947 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bangladesh]] ayza sa ci Sheikh Hasina, micakat a demiad sa i 2009 a mihcaan 1 bulad 6 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Bangladesh a kamu:শেখ হাসিনা ওয়াজেদ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Sheikh Hasina * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:謝赫·哈西娜 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Siyehe.Hasina === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:谢赫·哈西娜|謝赫·哈西娜]] * [[:en:Sheikh_Hasina|Sheikh Hasina]] ej3weeuqzjrwtj6w3ndd8xejmzp8hlz Mia Mottley 0 11281 113216 113215 2021-06-06T17:17:48Z Komod.sayuen 1721 /* Mia Mottley */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Mia Mottley === nalecuhan ciniza i 10 bulad 1 demiad 1965 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Barbados]] ayza sa ci Mia Mottley, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 5 bulad 28 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mia Mottley * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:米亞·莫特利 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Miya.Muteli === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:米亞·莫特利|米亞·莫特利]] * [[:en:Mia_Mottley|Mia Mottley]] mu4u3w11iw3i2iglpdym9gz2ed03h83 Roman Golovchenko 0 11282 113218 2021-06-06T17:25:00Z Komod.sayuen 1721 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Roman Golovchenko === nalecuhan ciniza i 8 bulad 10 demiad 1973 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Belarus]] ayza sa ci Roma…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Roman Golovchenko === nalecuhan ciniza i 8 bulad 10 demiad 1973 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Belarus]] ayza sa ci Roman Golovchenko, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 6 bulad 4 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Belarus a kamu:Раман Аляксандравіч * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Roman Golovchenko * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:羅曼·戈洛夫琴科 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ruwman.Keluwbucinke === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:罗曼·戈洛夫琴科|羅曼·戈洛夫琴科]] * [[:en:Roman_Golovchenko|Roman Golovchenko]] e1lq3bbdd6mnuidi1bd1nordczrrk9n Alexander De Croo 0 11283 121694 121693 2021-08-19T08:23:03Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Informal meeting of ministers responsible for development (FAC). Arrivals Alexander De Croo (36766610160) (cropped2).jpg|縮圖|Alexander De Croo]] == satangahan == === Alexander De Croo === nalecuhan ciniza i 11 bulad 3 demiad 1975 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Belguim|Belgium]] ayza sa ci Alexander De Croo, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 10 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu [[Netherlands]] a kamu:Alexander De Croo * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:亞歷山大·德克羅 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yalisanta.Dekeluw === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:亞歷山大·德克羅|亞歷山大·德克羅]] * [[:en:Alexander_De_Croo|Alexander De Croo]] ryefmkugtoumtb8zaydiniize39dwa3 Juan Briceño 0 11284 113222 2021-06-06T17:39:59Z Komod.sayuen 1721 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Juan Briceño === nalecuhan ciniza i 7 bulad 17 demiad 1960 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Belize]] ayza sa ci Juan Bric…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Juan Briceño === nalecuhan ciniza i 7 bulad 17 demiad 1960 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Belize]] ayza sa ci Juan Briceño, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 11 bulad 12 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Juan Antonio Johnny Briceño * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:強尼·布里斯諾 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ciyangni.Pulisenuw === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:约翰尼·布里塞尼奥|強尼·布里斯諾]] * [[:en:Johnny_Briceño|Juan Briceño]] jaayvgrxhi5rn19jvuanv09lf1g6jlt Lotay Tshering 0 11285 113225 2021-06-06T17:51:07Z Komod.sayuen 1721 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Lotay Tshering === nalecuhan ciniza i 5 bulad 10 demiad 1969 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bhutan]] ayza sa ci Lotay Ts…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Lotay Tshering === nalecuhan ciniza i 5 bulad 10 demiad 1969 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bhutan]] ayza sa ci Lotay Tshering, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 11 bulad 12 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Bhutan a kamu:བློ་གྲོས་ཚེ་རིང་ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Lotay Tshering * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:洛塔·策林 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Luta.Celin === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:洛塔·策林|洛塔·策林]] * [[:en:Lotay_Tshering|Lotay Tshering]] 0eq7avmyxe5n8jvxw1eheha919bh4pk Stefan Yanev 0 11286 113227 2021-06-06T18:12:55Z Komod.sayuen 1721 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Stefan Yanev === nalecuhan ciniza i 3 bulad 1 demiad 1960 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bulgaria]] ayza sa ci Stefan Ya…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Stefan Yanev === nalecuhan ciniza i 3 bulad 1 demiad 1960 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Bulgaria]] ayza sa ci Stefan Yanev, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 5 bulad 12 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Bulgaria a kamu:Стефан Динчев Янев * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Stefan Yanev * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:斯特凡·亞尼夫 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Seteban.Yanibu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Stefan_Yanev_(general)|Stefan Yanev]] l3ugwlw8cpcffoeelwyeu1p64kd77l3 Christophe Joseph Marie Dabiré 0 11287 113229 2021-06-06T18:21:39Z Komod.sayuen 1721 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== satangahan == === Christophe Joseph Marie Dabiré === nalecuhan ciniza i 8 bulad 27 demiad 1948 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu Burkina Fas…" wikitext text/x-wiki == satangahan == === Christophe Joseph Marie Dabiré === nalecuhan ciniza i 8 bulad 27 demiad 1948 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Burkina Faso]] ayza sa ci Christophe Joseph Marie Dabiré, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 1 bulad 24 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Christophe Joseph Marie Dabiré * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:克里斯托夫·約瑟夫·馬里·達比雷 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kelisetubu.Yusebu.Mali.Tapilye === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:克里斯托夫·約瑟夫·馬里·達比雷|克里斯托夫·約瑟夫·馬里·達比雷]] * [[:en:Christophe_Joseph_Marie_Dabiré|Christophe Joseph Marie Dabiré]] 4fgkrdf6iim4itouqrio3k2t91xwu2j Alain-Guillaume Bunyoni 0 11288 128452 113279 2022-08-19T07:34:50Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Alain-Guillaume Bunyoni 2020.jpg|縮圖|Alain-Guillaume Bunyoni]] == satangahan == === Alain-Guillaume Bunyoni === nalecuhan ciniza i 4 bulad 23 demiad 1972 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Burundi]] ayza sa ci Alain-Guillaume Bunyoni, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 6 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu France a kamu:Alain-Guillaume Bunyoni * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿蘭·紀堯姆·貝尼奧尼 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Alan.Ciyawmu.Pyeniawni === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:阿兰·纪尧姆·贝尼奥尼|阿蘭·紀堯姆·貝尼奧尼]] * [[Alain-Guillaume Bunyoni]] oin8bun4psn0xadoizt7yte59bkbebb malcinuwas 0 11289 113284 2021-06-07T06:18:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:分離) [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:分離) [[kakuniza:Sabak Nubu]] i56fibccili7lvd1p0hq024zejap34f Mahamat Déby 0 11290 113339 113338 2021-06-07T06:30:59Z Komod.sayuen 1721 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Mahamat Déby === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Chad]](查德) ayza sa ci Mahamat Déby, 1984 a mihcaan 1 a bulad 1 a demiad nalecuhan. micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:محمود بن إدريس ديبي إتنو * u sulit tu ngangan nu France a kamu:Idriss Déby Itno * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mahamat Déby * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:穆罕默德·伊德利斯·德比 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Muhanmude.Taypi === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:穆罕默德·伊德利斯·代比|穆罕默德·伊德利斯·德比]] * [[:en:Mahamat_Déby|Mahamat Déby]] f7feg2wx33grp82ax1yadkuep1mtd6k kalaliwasak 0 11291 113293 2021-06-07T06:22:36Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:分離四散) [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:分離四散) [[kakuniza:Sabak Nubu]] bh8wwugl8prhlpuzixzfes97hh645g8 malumanay 0 11292 113333 2021-06-07T06:29:48Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 舊的) [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 舊的) [[kakuniza:Sabak Nubu]] klatdwqmdxx5piqex5yql38k5ab21oz nikatatibay 0 11293 113342 2021-06-07T06:35:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa: 凌亂) [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa: 凌亂) [[kakuniza:Sabak Nubu]] r5vus4c5c917dpzlvce4ombcb0z6msd masabuyubuyu' 0 11294 113354 2021-06-07T06:39:14Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa:很像山一樣) [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa:很像山一樣) [[kakuniza:Sabak Nubu]] hsrm0ptbs4brrjbu1axpqh2xw6qixtx Albert Pahimi Padacké 0 11295 128455 113402 2022-08-19T07:38:40Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Альбер Пахими Падаке (16-11-2021).jpg|縮圖|Albert Pahimi Padacké]] == satangahan == === Albert Pahimi Padacké === nalecuhan ciniza i 4 bulad 23 demiad 1972 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Chad]] ayza sa ci Albert Pahimi Padacké, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 26 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:ألبر بهيمي بدكي * u sulit tu ngangan nu France a kamu:‎Albert Pahimi Padacké * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿爾貝·帕希米·帕達凱 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Apyeel.Pasimi.Patakay === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:乍得总理|阿爾貝·帕希米·帕達凱]] * [[:en:Albert_Pahimi_Padacké|Albert Pahimi Padacké]] 81cc4wtjojl3nx11wlpyhwspd2iwi8u nikasapalan 0 11296 113374 2021-06-07T06:42:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa:分佈於)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa:分佈於) ajrrxn3n70tl083rho377700gvmpab7 kalabangbangan 0 11297 113404 2021-06-07T06:47:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:很茂盛)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:很茂盛) 3waw823r2ecovwn8ykhs08ffi7qfbad kacamulan 0 11298 113407 113406 2021-06-07T06:50:00Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 混合) [[kakuniza:Sabak Nubu]] 20gvlk2uswwusdwo3ic70hsudvrr5sa nudikudan 0 11299 113409 2021-06-07T06:51:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:之後,後面)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:之後,後面) 71yvq15hqzgzcjpz64jhkqsrrjyyxqv sibalucu'ay 0 11300 113411 2021-06-07T06:53:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:有心的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:有心的) ehce4fd385tofi7nxsmlg51yn9o7x4i elmuay 0 11301 113415 2021-06-07T06:58:57Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:愛的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:愛的) svq8lwlrtig9srpldnjkxa4rr1kh54n Jean-Michel Sama Lukonde 0 11302 113460 113459 2021-06-07T07:07:24Z Legus.sayuen 1662 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Jean-Michel Sama Lukonde === nalecuhan ciniza i 8 bulad 4 demiad 1977 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Democratic Republic of the Congo|Congo micuay atu kapulungan a kanatal]] ayza sa ci Jean-Michel Sama Lukonde, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 26 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Jean-Michel Sama Lukonde * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:讓-米歇爾·薩馬·盧孔德·基恩格 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Zan.Misiel.Sama.Lukeunde.Cienke === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:刚果民主共和国总理|剛果民主共和國總理]] * [[:en:Jean-Michel_Sama_Lukonde|Jean-Michel Sama Lukonde]] gkwriraqdptuksloyv39de6rpevdnzm sikalingatu 0 11303 113461 2021-06-07T07:23:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa :現在開始)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa :現在開始) sp12kx0x2ujzhgtmtyqgl28boqzeet5 micukaymas 0 11304 113462 2021-06-07T07:40:37Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:實用)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:實用) spjwbh6catblgqvfyd2jckb1z27vcow Anatole Collinet Makosso 0 11305 113536 113535 2021-06-07T17:37:36Z Legus.sayuen 1662 /* Anatole Collinet Makosso */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Anatole Collinet Makosso === nalecuhan ciniza i 1965 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Republic of the Congo|Congo kapulungan a kanatal]] (剛果共和國) ayza sa ci Anatole Collinet Makosso, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 5 bulad 12 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu France a kamu:Anatole Collinet Makosso * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:阿納托爾·科利內·馬科索 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Anatuel.Kelinyete.Makesu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Anatole_Collinet_Makosso|Anatole Collinet Makosso]] mr5k79u81harscz1bpt49smrjmlr02e Andrej Plenković 0 11306 113583 113582 2021-06-07T17:49:39Z Legus.sayuen 1662 /* Andrej Plenković */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Andrej Plenković === nalecuhan ciniza i 4 bulad 8 demiad 1965 a mihcaan. u cunli nu [[Croatia]] ayza sa ci Andrej Plenković, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 10 bulad 19 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Croatia a kamu:Andrej Plenković * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:安德烈·普蘭科維奇 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Andeliye.Pulakewyeci === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:安德烈·普蘭科維奇|安德烈·普蘭科維奇]] * [[:en:Andrej_Plenković|Andrej Plenković]] 6huoibmbmtpn25vjr4v5qxqgjnzz3hf Miguel Díaz-Canel 0 11307 113626 113625 2021-06-08T04:24:50Z Taywan.sayion 1489 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Miguel Díaz-Canel === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Cuba]] (古巴) ayza sa ci Miguel Díaz-Canel, 1960 a mihcaan 4 a bulad 20 a demiad nalecuhan. micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 19 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Spanish a kamu:Miguel Díaz-Canel * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:米圭爾·狄亞士-卡奈 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mikewyeel.Tiyase.Kanay === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:米格尔·迪亚斯-卡内尔|米圭爾·狄亞士-卡奈]] * [[:en:Miguel_Díaz-Canel|Miguel Díaz-Canel]] o9djlzr80i4j6e2d4t5muvw2c7azzo1 Manuel Marrero Cruz 0 11308 113676 113675 2021-06-08T04:37:46Z Taywan.sayion 1489 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Manuel Marrero Cruz === nalecuhan ciniza i 7 bulad 11 demiad 1963 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Cuba]] (古巴) ayza sa ci Manuel Marrero Cruz, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 12 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Spanish a kamu:Manuel Marrero Cruz * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:曼努埃爾·馬雷羅 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Manuayel.Malyeluw === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:曼努埃尔·马雷罗|曼努埃爾·馬雷羅]] * [[:en:Manuel_Marrero_Cruz|Manuel Marrero Cruz]] 877o66j48jrtj3y2ygvrceeak6uo5rj masakimulu 0 11309 113677 2021-06-08T06:56:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:呈現圓形狀)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:呈現圓形狀) dgn72m16x6cmgvvj7p7v41qu2dijemk cacaliwayan 0 11310 113678 2021-06-08T06:58:47Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:交通,經過的地方)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:交通,經過的地方) g5ejfukji3dpmsloukdceivhh2ztfdb Andrej Babiš 0 11311 125601 113724 2021-10-24T19:39:29Z 93.157.169.14 2017 source edit wikitext text/x-wiki == satangahan == === Andrej Babiš === nalecuhan ciniza i 9 bulad 2 demiad 1954 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Czechia]] (捷克) ayza sa ci Andrej Babiš, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 12 bulad 13 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Czech a kamu:Andrej Babiš * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:安德烈·巴比斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Andelye.Papise === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:安德烈·巴比什|安德烈·巴比斯]] * [[:en:Andrej_Babiš|Andrej Babiš]] 5crdb90dpf15jaae162c62frsjyoxt3 Mette Frederiksen 0 11312 113773 113772 2021-06-08T07:23:16Z Sayang Sayuen 1729 /* Mette Frederiksen */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Mette Frederiksen === nalecuhan ciniza i 11 a bulad 19 a demiad 1977 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Denmark]] (丹麥) ayza sa ci Mette Frederiksen, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 12 bulad 13 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Danish a kamu:Mette Frederiksen * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:梅特·佛瑞德里克森 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Myete.Bwuzuyedelikesen === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:梅特·弗雷德里克森|梅特·佛瑞德里克森]] * [[:en:Mette_Frederiksen|Mette Frederiksen]] nxe7iqx8gru8i398ha3wkv8qanyktfx nipakulitan 0 11313 113774 2021-06-08T07:31:05Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa :給他顏色)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa :給他顏色) dmdjazc9ncevztjx49jbl1fvi0ixft9 nikalekalan 0 11314 113775 2021-06-08T07:32:30Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:起源)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:起源) 6b3xp082orkpnlc1rc0o1tq93hjkwn4 ulicay 0 11315 113776 2021-06-08T07:34:05Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 文章)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 文章) iwgy7vbho9lyoa877p2yocbx2sq7q6g sakahenulan 0 11316 113777 2021-06-08T07:38:07Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:最重要的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:最重要的) tajhgnkxbuau8b26mwgt59wqytlriap kalalitinan 0 11317 113778 2021-06-08T07:39:06Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:連著)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:連著) t31x141r4oazwdp5ydz2f1l1ol61uwo papapeluanay 0 11318 113779 2021-06-08T07:40:08Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:講台、講壇)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:講台、講壇) 0jwvg26yr8q5dapp4vd0fms3x0khz9z nikalingatu 0 11319 113822 2021-06-09T07:19:43Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu Hulan sa:剛開始)" wikitext text/x-wiki (u kamu Hulan sa:剛開始) rtu1cj51yrfdihrne4nx7061sa5ncv5 sakatusaay 0 11320 113845 2021-06-09T08:17:56Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:屬於第二個)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:屬於第二個) pdabljwfii8dt0m17mic5dmbqybaivm milatlat 0 11321 113847 2021-06-09T08:22:44Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 動態,四處走動)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 動態,四處走動) ejcsu43rd2mfeb86j3s9rcod3rwm6nf nikelidan 0 11322 113848 2021-06-09T08:25:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 攜帶)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 攜帶) 84hzntqitizpgjtrm3pcyt69tk9yrmn sipalawat 0 11323 113849 2021-06-09T08:29:20Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Halam sa: 跨越)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Halam sa: 跨越) j3890i1aerwg3bm5gows4w4dr7jyd8x Roosevelt Skerrit 0 11324 113939 113938 2021-06-09T19:02:57Z Sayang Sayuen 1729 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Roosevelt Skerrit === nalecuhan ciniza i 6 a bulad 8 a demiad 1972 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Dominica]] (多米尼克) ayza sa ci Roosevelt Skerrit, micakat a demiad sa i 2004 a mihcaan 1 bulad 8 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Roosevelt Skerrit * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:羅斯福·斯凱里特 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Luwsebu.Sekaylite === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:羅斯福·斯凱里特|羅斯福·斯凱里特]] * [[:en:Roosevelt_Skerrit|Roosevelt Skerrit]] 2jdwm6ofb3gsl5jiybv5hjw0mlnx9y5 Francisco Guterres 0 11325 120615 120614 2021-08-01T07:10:20Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:President of Timor Leste Francisco Guterres.jpg|縮圖|Francisco Guterres (u kamu nu Hulam:2017年當選第6任東帝汶總統,弗朗西斯科·古特雷斯)]]Francisco Guterres (u kamu nu Hulam:2017年當選第6任東帝汶總統,弗朗西斯科·古特雷斯) == satangahan == === Francisco Guterres === u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Timor-leste]](東帝汶)ayza sa ci Francisco Guterres, 1954 a mihcaan 9 a bulad 7 a demiad nalecuhan. micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 5 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Portugal a kamu:Francisco Guterres * u sulit tu ngangan nu Hulam a kamu:弗朗西斯科·古特雷斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Buwlansiseke.Kutelyese === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:弗朗西斯科·古特雷斯|弗朗西斯科·古特雷斯]] * [[:en:Francisco_Guterres|Francisco Guterres]] l8efmu6dwj3as482vjc06is4yxcewri Mostafa Madbouly 0 11326 114068 114067 2021-06-09T19:38:41Z Sayang Sayuen 1729 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Mostafa Madbouly === nalecuhan ciniza i 4 a bulad 28 a demiad 1966 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Egypt]] (埃及) ayza sa ci Mostafa Madbouly, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 6 bulad 14 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:مصطفى كمال مدبولي * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mostafa Madbouly * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mustaba.Madebuwli === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Mostafa_Madbouly|Mostafa Madbouly]] 4eyhk1p90bzeczscz486w5o7tdae5os Francisco Pascual Obama Asue 0 11327 114116 114115 2021-06-09T19:59:41Z Sayang Sayuen 1729 /* malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Francisco Pascual Obama Asue === nalecuhan ciniza i 4 a bulad 21 a demiad 1949 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Equatorial Guinea]] (赤道幾內亞) ayza sa ci Francisco Pascual Obama Asue, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 6 bulad 22 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Spanish a kamu:Francisco Pascual Obama Asue * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:弗朗西斯科·帕斯奎爾·歐巴馬·阿蘇埃 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Bulangsiseke.Pasekewyeel,Uwpama.Asuay === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:弗朗西斯科·帕斯奎爾·奧巴馬·阿蘇埃|弗朗西斯科·帕斯奎爾·歐巴馬·阿蘇埃]] * [[:en:Francisco_Pascual_Obama_Asue|Francisco Pascual Obama Asue]] 2vz515t7spphyba9nccglyue4karixa Kaja Kallas 0 11328 114163 114162 2021-06-09T20:12:41Z Sayang Sayuen 1729 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Kaja Kallas === nalecuhan ciniza i 6 a bulad 18 a demiad 1977 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Estonia]] (愛沙尼亞) ayza sa ci Kaja Kallas, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 1 bulad 26 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Estonia a kamu:Kaja Kallas * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:卡婭·卡拉斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kaya.Kalase === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:卡娅·卡拉斯|卡婭·卡拉斯]] * [[:en:Kaja_Kallas|Kaja Kallas]] 3dt0nox8peixrefpm5m9rnz8ownvf9x Themba N. Masuku 0 11329 114206 114205 2021-06-09T20:26:53Z Sayang Sayuen 1729 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Themba N. Masuku === nalecuhan ciniza i 1950 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Swaziland (Eswatini)|Swaziland]](史瓦濟蘭)ayza sa ci Themba N. Masuku, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 13 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Themba N. Masuku * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:騰巴.馬速庫 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Tenpa.Musuku === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Themba_N._Masuku|Themba N. Masuku]] pdnxzjxl78c8d476rlinthyhn9yk1rx Abiy Ahmed 0 11330 128431 114262 2022-08-19T03:21:33Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Abiy Ahmed at the African Union 2018.jpg|縮圖|Abiy Ahmed]] == satangahan == === Abiy Ahmed === nalecuhan ciniza i 8 a bulad 15 a demiad 1976 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Ethiopia]](衣索比亞) ayza sa ci Abiy Ahmed, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 4 bulad 2 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amharic a kamu (阿姆哈拉語):አብይ አህመድ አሊ * u sulit tu ngangan nu Oromo a kamu (奧羅莫語):Abiyyii Ahimad Alii * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Abiy Ahmed * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:阿比·阿邁德·阿里 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Api.Amayde.Ali === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:阿比·艾哈邁德·阿里|阿比·阿邁德·阿里]] * [[:en:Abiy_Ahmed|Abiy Ahmed]] cwhimkjleuuets7zyxq3hxqc8nzsizb Frank Bainimarama 0 11331 114328 114327 2021-06-10T03:42:54Z Yiyang.sayuen 1495 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Frank Bainimarama === nalecuhan ciniza i 4 a bulad 27 a demiad 1954 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu Fiji (斐濟) ayza sa ci Frank Bainimarama, micakat a demiad sa i 2007 a mihcaan 1 bulad 5 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Fiji a kamu:Josaia Voreqe Bainimarama * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Frank Bainimarama * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:弗蘭克·姆拜尼馬拉馬 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Bulanke.Mupaynimalama === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:弗兰克·姆拜尼马拉马|弗蘭克·姆拜尼馬拉馬]] * [[:en:Frank_Bainimarama|Frank Bainimarama]] 99inslzo3qgwcdmgqkoknf31hfk02qm Sanna Marin 0 11332 114378 114377 2021-06-10T04:46:15Z Yiyang.sayuen 1495 /* Sanna Marin */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Sanna Marin === nalecuhan ciniza i 11 a bulad 16 a demiad 1985 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Finland]] (芬蘭) ayza sa ci Sanna Marin, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 12 bulad 10 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Finland a kamu:Sanna Mirella Marin * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Sanna Marin * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:桑娜·米蕾拉·馬林 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Sanna.Malin === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:桑娜·马林|桑娜·米蕾拉·馬林]] * [[:en:Sanna_Marin|Sanna Marin]] ood9oh7xei7twc5hizc2mpezxeuuc6g Jean Castex 0 11333 114430 114429 2021-06-10T05:02:55Z Sayuen Yiyang 1717 /* Jean Castex */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Jean Castex === nalecuhan ciniza i 7 a bulad 25 a demiad 1965 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[France]] (法國) ayza sa ci Jean Castex, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 7 bulad 3 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu France a kamu:Jean Castex * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Jean Castex * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:尚·卡斯泰 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:San.Kasetay === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:让·卡斯泰|尚·卡斯泰]] * [[:en:Jean_Castex|Sanna Marin]] 1wu77ax0chht1czweqvu1d262hgu7nk Rose Christiane Raponda 0 11334 114478 114477 2021-06-10T05:58:02Z Sayuen Yiyang 1717 /* Rose Christiane Raponda */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Rose Christiane Raponda === nalecuhan ciniza i 1964 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Gabon]] (加彭) ayza sa ci Rose Christiane Raponda, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 7 bulad 16 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Rose Christiane Raponda * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:羅絲·克里斯蒂亞娜·哈龐達 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Luwse.Kelesetiyana.Hapanta === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:罗丝·克里斯蒂亚娜·拉蓬达|羅絲·克里斯蒂亞娜·哈龐達]] * [[:en:Rose_Christiane_Raponda|Rose Christiane Raponda]] dlm1j6i5cd91ti66fvw5n2f4mptmeba Irakli Garibashvili 0 11335 114629 114575 2021-06-11T04:39:59Z Aicsayion 1641 /* Irakli Garibashvili */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Irakli Garibashvili === nalecuhan ciniza i 6 a bulad 28 a demiad 1982 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Georgia]] (喬治亞) ayza sa ci Irakli Garibashvili, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 2 bulad 22 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Georgia a kamu:ირაკლი ღარიბაშვილი * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Irakli Garibashvili * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:伊拉克里·加里巴什維利 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yilakeli.Ciyalipasewyeli === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:罗丝·克里斯蒂亚娜·拉蓬达|伊拉克里·加里巴什維利]] * [[:en:Irakli_Garibashvili|Irakli Garibashvili]] 2fvehzw6d1nz7g8ae1fubu9d4wpc4d2 Kyriakos Mitsotakis 0 11336 114628 114627 2021-06-11T04:38:16Z Aicsayion 1641 /* Kyriakos Mitsotakis */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Kyriakos Mitsotakis === nalecuhan ciniza i 3 a bulad 4 a demiad 1968 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Greece]] (希臘) ayza sa ci Kyriakos Mitsotakis, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 7 bulad 8 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Greece a kamu:Κυριάκος Μητσοτάκης * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Kyriakos Mitsotakis * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:基里亞科斯·米佐塔基斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kiliyakese.Miceuwtakise === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:基里亞科斯·米佐塔基斯|基里亞科斯·米佐塔基斯]] * [[:en:Kyriakos_Mitsotakis|Kyriakos Mitsotakis]] iz04mkkkrz44fj5g3jnok2u5yww0dy8 Ibrahima Kassory Fofana 0 11337 114678 114677 2021-06-11T07:44:12Z Legus.sayuen 1662 /* Ibrahima Kassory Fofana */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Ibrahima Kassory Fofana === nalecuhan ciniza i 4 a bulad 15 a demiad 1954 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Guinea]](幾內亞) ayza sa ci Ibrahima Kassory Fofana, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 5 bulad 24 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Ibrahima Kassory Fofana * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:易卜拉希馬·卡索里·福法納 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yipulasima.Kasuwli.Bufana === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:易卜拉希馬·卡索里·福法納|易卜拉希馬·卡索里·福法納]] * [[:en:Ibrahima_Kassory_Fofana|Ibrahima Kassory Fofana]] iwmbo73eln32k00a5wxt2uqvzwom2zz Nuno Gomes Nabiam 0 11338 114729 114728 2021-06-11T07:58:11Z Legus.sayuen 1662 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Nuno Gomes Nabiam === nalecuhan ciniza i 11 a bulad 17 a demiad 1966 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Guinea-Bissau]] (幾內亞比索) ayza sa ci Nuno Gomes Nabiam, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 2 bulad 28 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Nuno Gomes Nabiam * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:努諾·戈梅斯·納比亞姆 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Nunuw.Kemyese.Napiyamu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == *[[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:几内亚比绍总理|幾內亞比索總理]] * [[:en:Nuno_Gomes_Nabiam|Nuno Gomes Nabiam]] ho07iyb0e5d8nlslajstscs3npf2mr5 Mark Anthony Phillips 0 11339 114775 114774 2021-06-11T10:41:12Z Legus.sayuen 1662 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Mark Anthony Phillips === nalecuhan ciniza i 10 a bulad 5 a demiad 1961 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Guyana]] (蓋亞那) ayza sa ci Mark Anthony Phillips, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 2 bulad 28 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mark Anthony Phillips * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:馬克.安森尼.菲力浦 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Make.Ansenni.Byelepu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Mark_Phillips_(Guyanese_politician)|Mark Anthony Phillips]] qdmm12wbfiqjkkap1470kyzlzxv2wqv Claude Joseph 0 11340 114802 114801 2021-06-11T10:57:07Z Yiyang.sayuen 1495 /* Claude Joseph */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Claude Joseph === u cunli nu [[Haiti]] (海地) ayza sa ci Claude Joseph, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 4 bulad 14 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Claude Joseph * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:克勞德・約瑟夫 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kelawde.Yesebu === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Claude_Joseph|Claude Joseph]] rkxe9ici63f7c5141apayw6d8jnrswh Viktor Orbán 0 11341 114851 114850 2021-06-11T14:57:47Z Yiyang.sayuen 1495 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Viktor Orbán === nalecuhan ciniza i 5 a bulad 31 a demiad 1963 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Hungary]] (匈牙利) ayza sa ci Viktor Orbán, micakat a demiad sa i 2010 a mihcaan 5 bulad 29 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Hungary a kamu:Viktor Orbán * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:奧班·維克多 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Awpan.Byeketuw === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:奧班·維克多|奧班·維克多]] * [[:en:Viktor_Orbán|Viktor Orbán]] 8mktanh2gd9lbob7ve7ajj92vsoe2yt pananukas 0 11342 114878 2021-06-12T08:04:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:歸還)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:歸還) am24v35nv0eg79wr3zc8aza2yx1xfec masakapahay 0 11343 114885 2021-06-12T08:30:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:年輕人) [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:年輕人) [[kakuniza:Sabak Nubu]] 8t7posrd4kolsd2f71ewx4l7f6n8iod cabayan 0 11344 114887 2021-06-12T08:31:41Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:友誼)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:友誼) ix6k6t17b9w78vs0w14w0wqa3mtqixa Katrín Jakobsdóttir 0 11345 114948 114947 2021-06-12T12:14:30Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* Katrín Jakobsdóttir */ wikitext text/x-wiki == satangahan == === Katrín Jakobsdóttir === nalecuhan ciniza i 2 a bulad 1 a demiad 1976 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Iceland]] (冰島) ayza sa ci Katrín Jakobsdóttir, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 11 bulad 30 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Iceland a kamu:Katrín Jakobsdóttir * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:卡特琳·雅各斯多提爾 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Katelin.Yakepusetuwtiel === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:卡特琳·雅各布斯多蒂爾|卡特琳·雅各斯多提爾]] * [[:en:Katrín_Jakobsdóttir|Katrín Jakobsdóttir]] 6ae4ksw51b9wgkf3y6z03my8vc4i02p Narendra Modi 0 11346 115001 115000 2021-06-12T12:48:57Z Sayan Tiway Sayuen 1511 /* u sapuyaay a kakuniza(資料表) */ wikitext text/x-wiki == Narendra Modi == === u siwkay niza(簡介) === nalecuhan ciniza i 9 a bulad 17 a demiad 1950 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[India]] (印度) ayza sa ci Narendra Modi, micakat a demiad sa i 2014 a mihcaan 5 bulad 26 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu ગુજરાતી લિપિ (古吉拉特文) a kamu:નરેન્દ્ર મોદી * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Narendra Damodardas Modi * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:納倫德拉·莫迪 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Nalundela.Muwti === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[India]] (印度) |- |mueneng居住地 |Vaḍanagara([[:zh:沃德讷格尔|瓦德納加爾]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1950.9.17 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他(v) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:纳伦德拉·莫迪|納倫德拉·莫迪]] * [[:en:Narendra_Modi|Narendra Modi]] ib5n1t5d8ynjnk89yiq0w30vs80e3y4 kakining 0 11347 115017 2021-06-13T12:10:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 紀念日)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 紀念日) 5gn2xsfgme814k6f8nasn5efgq5q1mj Lipun 0 11348 115033 2021-06-13T12:23:03Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa:日本)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa:日本) n3my0mtqce0tweq50mbhb7609f40mt4 saetipyu 0 11349 115040 2021-06-13T12:25:17Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa : 大西洋)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa : 大西洋) q2nm2mu9nzwjh2unhkxtsiu167x14uv masulitay 0 11350 115047 2021-06-13T12:31:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu hu Hulam sa:根據)" wikitext text/x-wiki (u kamu hu Hulam sa:根據) bnyokhehroth2xvwq8hm1unvkarfb54 izaw 0 11351 115072 2021-06-14T01:09:16Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:有)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:有) bx2qvur1awrop88a7bh5s2woo0qvhzf masaadidi'ngay 0 11352 115090 2021-06-14T01:23:16Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:少的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:少的) ks9bz7mbg4gu6z031l6or0v667imsrl tungusay 0 11353 115104 2021-06-14T06:18:39Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:表示)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:表示) ny637fveg9067yfhui3k28j093ofg4n sipacunusan 0 11354 115107 2021-06-14T06:22:19Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:增加、加入)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:增加、加入) road6i514zlimwucxz59fe884c8lyc2 misasumad 0 11355 115109 2021-06-14T06:23:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:改變)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:改變) dcivn93jdr0q858qm3rxxsqfzruju4h Wikipitiya:Request for adminship 4 11356 127976 126336 2022-01-07T13:07:31Z SCP-2000 284 存檔陳舊及不活躍的申請。如有需要可再次申請。 (Archive. Stale and inactive. You can request again if you wish.) // Edit via Wikiplus wikitext text/x-wiki {{Archives}}__NEWSECTIONLINK__ b1jd1q01rosa1il2hnrm8rkr7fptrem kakuniza:Mahitakassabak 14 11357 115139 2021-06-15T07:17:16Z LamiHung 28 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "Takubuwanay a Sakuzaya. tatayna." wikitext text/x-wiki Takubuwanay a Sakuzaya. tatayna. 1eewhjv7eocahpo01cpuagv47m2ia1y Mustafa Al-Kadhimi 0 11358 115184 115183 2021-06-15T07:44:32Z Yiyang.sayion 74 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Mustafa Al-Kadhimi == === u siwkay niza(簡介) === nalecuhan ciniza i 1967 a mihcaan. u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Iraq]] (伊拉克) ayza sa ci Mustafa Al-Kadhimi, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 5 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabia a kamu:مصطفى عبداللطيف مشتت الغريباوي * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mustafa Al-Kadhimi‎ * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:穆斯塔法·卡迪米 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Musetaba.Katimi === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Iraq]] (伊拉克) |- |mueneng居住地 |Baghdad, Iraq |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1967 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay cacudadan, Al-Turath University (LLB) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭(v), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:穆斯塔法·卡迪米|穆斯塔法·卡迪米]] * [[:en:Mustafa_Al-Kadhimi|Musetaba.Katimi]] n7d4vvnuj47q777j3qh8g1lpm9glw9k Micheál Martin 0 11359 115228 115227 2021-06-15T11:28:34Z Siakakan 1760 /* micakat (就職) */ wikitext text/x-wiki == Micheál Martin == === u siwkay niza(簡介) === Micheál Martin nalecuhan ciniza i 8 a bulad 1 a demiad 1960 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Ireland]] (愛爾蘭) ayza sa ci Micheál Martin, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 6 bulad 27 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Ireland a kamu:Micheál Martin * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:邁克·馬丁 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mayke.Matin === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Ireland]] (愛爾蘭) |- |mueneng居住地 |Cork, Ireland |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1960.8.1 |- |cacudadan 學歷 |kasedan (碩士) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:邁克·馬丁|邁克·馬丁]] *[[:en:Micheál_Martin|Micheál Martin]] b2azodpuk7fmlwh8e95crtvxkvrvumw Naftali Bennett 0 11360 115264 115263 2021-06-15T11:54:48Z Siakakan 1760 /* micakat (就職) */ wikitext text/x-wiki == Naftali Bennett == === u siwkay niza(簡介) === Naftali Bennett nalecuhan ciniza i 3 a bulad 25 a demiad 1972 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Israel]] (以色列) ayza sa ci Naftali Bennett, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 6 bulad 13 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Hebrew a kamu:נַפְתָּלִי בֶּנֶט‬ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Naftali Bennett * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:納夫塔利·貝內特 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Nabutali.Pyenyete === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Israel]] (以色列) |- |mueneng居住地 |Haifa, Israel |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1972.3.25 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他(v) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:納夫塔利·貝內特|納夫塔利·貝內特]] *[[:en:Naftali_Bennett|Naftali Bennett]] 0w9rzxa9q0ojxkhnyw9xs4b94eptr5x Patrick Achi 0 11361 115294 115293 2021-06-15T12:20:23Z Siakakan 1760 /* u sapuyaay a kakuniza(資料表) */ wikitext text/x-wiki == Patrick Achi == === u siwkay niza(簡介) === Patrick Achi nalecuhan ciniza i 11 a bulad 17 a demiad 1955 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Cote d'ivoirie]] (象牙海岸) ayza sa ci Patrick Achi, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 3 bulad 8 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Patrick Achi u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:派屈克·阿奇 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Paycike.Aci === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Cote d'ivoirie]] (象牙海岸) |- |mueneng居住地 |nalucehan i Paris, France |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1955.11.17 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他(v) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:en:Patrick_Achi|Patrick Achi]] m0d7psnazmj9121uovscsafig0jzi1h Andrew Holness 0 11362 128424 115358 2022-08-19T02:44:48Z 61.231.179.2 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Andrew Holness Press (cropped) 2.jpg|縮圖|Andrew Holness]] == Andrew Holness == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Andrew Holness i Spanish Town nu Jamaica. nalecuhan ciniza i 7 a bulad 21 a demiad 1972 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Jamaica]] (牙買加) ayza sa ci Andrew Holness, micakat a demiad sa i 2016 a mihcaan 3 bulad 13 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Andrew Michael Holness * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:安德魯·霍尼斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Antelu.Henise === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Jamaica (牙買加) |- |mueneng居住地 |Spanish Town nu Jamaica |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1972.7.21 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督(v), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:安德鲁·霍尼斯|安德魯·霍尼斯]] * [[:en:Andrew_Holness|Andrew Holness]] 2m2qqq4m0nltj5u3g7cksnpqpfg25cb Yoshihide Suga 0 11363 115421 115420 2021-06-16T11:44:33Z Sipuduhan 1762 /* kakuniza */ wikitext text/x-wiki == Yoshihide Suga == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Yoshihide Suga i 秋田県湯勝郡湯勝町 (Akita ken yu Katsu-gun Yu katsuchō) nu Zipun. nalecuhan ciniza i 12 a bulad 6 a demiad 1948 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Zipun]] (日本) ayza sa ci Yoshihide Suga, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 9 bulad 16 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Zipun a kamu:菅 義偉/すが よしひで * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Yoshihide Suga * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:菅義偉 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Sunga Yusisitye === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Zipun]] |- |pilecuhan 出生地 |日本秋田縣雄勝郡秋之宮村 Akita ken yu Katsu-gun Yu katsuchō |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1948.12.6 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他(v) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:菅义伟|菅義偉]] * [[:en:Yoshihide_Suga|Yoshihide Suga]] 4yt5isl0l60xcre2kjt1ukau5q9z3t2 Bisher Al-Khasawneh 0 11364 128068 119419 2022-01-26T11:52:07Z Emaus 172 iw wikitext text/x-wiki [[tangan:Bisher Al-Khasawneh (cropped).jpg|縮圖|Bisher Al-Khasawneh (比雪·哈索尼)]]Bisher Al-Khasawneh (比雪·哈索尼) == Bisher Al-Khasawneh (英國總理:比雪·哈索尼) == === u siwkay niza(簡介) === nalecuhan ciniza i 1 a bulad 27 a demiad 1969 a mihcaan. alaen ninza ku Ph.D nu hulic i Yinkelisi (英國). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Jordan]] (約旦) ayza sa ci Bisher Al-Khasawneh, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 10 bulad 12 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:بشر الخصاونة‎ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Bisher Al-Khasawneh * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:比雪·哈索尼 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Pisye.Hasuwni === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Jordan]] (約旦) |- |pilecuhan 出生地 | |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1969.1.27 |- |cacudadan 學歷 |Ph.D |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭(v), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:約旦首相列表|約旦首相列表]] * [[:en:Bisher_Al-Khasawneh|Bisher Al-Khasawneh]] [[en:Bisher Al-Khasawneh]] iqck470i03essrc42jqgxz3dgkpw14y pihacengay 0 11365 115495 2021-06-17T01:13:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:厲害、嚴重) u balucu' ku pihacengay a imelang nu maku. 我身上最嚴重的病是心臟病。 COVID-19 冠狀病毒 siadipingay…" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:厲害、嚴重) u balucu' ku pihacengay a imelang nu maku. 我身上最嚴重的病是心臟病。 COVID-19 冠狀病毒 siadipingay a ledek pihacengay micidekay milaliday bala’ a imelang. (嚴重特殊傳染性肺炎) sumanahay a zikuc katalawan ku la’cusay lumeni’ay a balucu’. 紅色的外衣,可怕的黑心。 [[kakuniza:Sabak Nubu]] ki6t50u5l080xovnnq3ts9kdku1rzdz palutatenga’ 0 11366 115509 2021-06-17T07:32:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:你會相信嗎?、你會接受嗎?) palutatenga' haw tu kamu niSabak?你會相信Sabak說的話嗎? [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:你會相信嗎?、你會接受嗎?) palutatenga' haw tu kamu niSabak?你會相信Sabak說的話嗎? [[kakuniza:Sabak Nubu]] 25ltyku987yz3ga4bwt2x1cspzvaerh sikalawpes 0 11367 115511 2021-06-17T07:38:04Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:有流失)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:有流失) lhop1fpspbarb7vay4dla3qucphstq1 mamangayaw 0 11368 115512 2021-06-17T07:40:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:曾經戰爭)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:曾經戰爭) 8nbalq9dv0sxrrkn87e7ka7o3p4xyi1 nayay 0 11369 115514 2021-06-17T07:41:45Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:沒有)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:沒有) 82xk3cbfrho7ld3ik0yklm6n0svt1ca Askar Mamin 0 11370 119553 119552 2021-07-16T14:45:53Z Sabak5388 17 /* Askar Mamin */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Askar Mamin official portrait.jpg|縮圖|Askar Mamin (u kamu nu Hulam:哈薩克斯坦總理:阿斯卡爾·馬明)]]Askar Mamin (哈薩克斯坦總理:阿斯卡爾·馬明) == Askar Mamin == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Askar Mamin i Tselinograd nu [[Kazakhstan]]. nalecuhan ciniza i 10 a bulad 23 a demiad 1965 a mihcaan. === macakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Kazakhstan]] (哈薩克斯坦) ayza sa ci Askar Mamin, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 2 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Askar Mamin * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aska.Mamin === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Kazakhstan]] (哈薩克斯坦) |- |pilecuhan 出生地 |Nur-Sultan |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1965.10.23 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他(v) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Askar_Mamin|Askar Mamin]] rc5ze920j278px3vi2yl6a3oale4svf Phankham Viphavanh, 0 11371 115601 115598 2021-06-17T13:00:41Z Sayuen.kilang 1763 /* Phankham Viphavanh */ wikitext text/x-wiki == Phankham Viphavanh == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Phankham Viphavanh i French Protectorate of Laos. nalecuhan ciniza i 4 a bulad 14 a demiad 1951 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Laos]] (寮國) ayza sa ci Phankham Viphavanh, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 3 bulad 22 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan mu Lao a kamu:ພັນຄຳ ວິພາວັນ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Phankham Viphavanh * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:潘坎·維帕萬 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Pankehan.bibabahan === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Laos (寮國 |- |pilecuhan 出生地 |French Protectorate of Laos |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1951.4.14 |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他(v) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:en:Phankham_Viphavanh|Phankham Viphavanh]] *[[:zh:潘坎·维帕万|潘坎·維帕萬]] deahscoce3ilcvixcyzp7d1v1ryjuh9 mibuksingguay 0 11372 115628 2021-06-17T13:24:54Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:拳擊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:拳擊) o7lruit66ep6yer59qyvubjcvqiut53 Arturs Krišjānis Kariņš 0 11373 119556 119555 2021-07-17T07:24:32Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Krišjānis Kariņš 2019 (cropped).jpg|縮圖|Arturs Krišjānis Kariņš (拉脫維亞總理:阿特爾斯·克里斯亞尼斯·卡林斯)]] Arturs Krišjānis Kariņš (拉脫維亞總理:阿特爾斯·克里斯亞尼斯·卡林斯) == '''Arturs Krišjānis Kariņš''' == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Arturs Krišjānis Kariņš i Wilmington nu Amilika. nalecuhan ciniza i 12 a bulad 13 a demiad 1964 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Latvia]] (拉脫維亞) ayza sa ci Arturs Krišjānis Kariņš, micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 1 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Latvia a kamu:Arturs Krišjānis Kariņš * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:阿特爾斯·克里斯亞尼斯·卡林斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ateelse.Keleseyanise.Kalinse === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Latvia]] (拉脫維亞) |- |pilecuhan 出生地 |Wilmington, Delaware, Amilika |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1948.12.6 |- |cacudadan 學歷 |BA. Ph.D (文學博士) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:阿特爾斯·克里斯亞尼斯·卡林斯|阿特爾斯·克里斯亞尼斯·卡林斯]] *[[:en:Arturs_Krišjānis_Kariņš|Arturs Krišjānis Kariņš]] npzsdffnk62n80vamtz4f08rchrjsz5 Moeketsi Majoro 0 11374 115726 115725 2021-06-17T14:07:49Z Sayuen.kilang 1763 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Moeketsi Majoro == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Moeketsi Majoro i Tsikoane nu Lesotho. nalecuhan ciniza i 11 a bulad 3 a demiad 1961 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Lesotho]] (賴索托) ayza sa ci Moeketsi Majoro, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 5 bulad 20 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Lesotho a kamu:Moeketsi Majoro * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:穆凱齊·馬喬羅 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mukayci.Maciyalu === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Lesotho]] (賴索托) |- |pilecuhan 出生地 |Tsikoane, Lesotho |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1948.12.6 |- |cacudadan 學歷 |MS. Ph.D (理學博士) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |- |takalaw身高 | |- |ba'ked體重 | |- |kanamuhan興趣 | |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:穆凯齐·马乔罗|穆凱齊·馬喬羅]] *[[:en:Moeketsi_Majoro|Moeketsi Majoro]] lflqffihu0mgci57508y8oio7r9jhw6 Abdul Hamid Dbeibeh 0 11375 128430 115794 2022-08-19T03:19:28Z 龍眼村長 1604 #ALCD wikitext text/x-wiki [[tangan:Abdul Hamid Dbeibeh (15-04-2021).jpg|縮圖|Abdul Hamid Dbeibeh]] == Abdul Hamid Dbeibeh == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Abdul Hamid Dbeibeh i Misrata nu Libya. nalecuhan ciniza i 2 a bulad 13 a demiad 1958 a mihcaan. namiala ku kasedan (碩士) niza i Toronto tabakiay a cacudadan.   === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Libya]] (利比亞) ayza sa ci Abdul Hamid Dbeibeh, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 3 bulad 15 demiad. === u ngangan niza === u sulit tu ngangan nu Arabia a kamu:عبد الحميد الدبيبة u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Abdul Hamid Dbeibeh u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:阿卜杜勒·哈米德·德貝巴 u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aputule.Hamite.Tepyepa === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Libya]] (利比亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Misrata|Misrata]], Kingdom of Libya |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |February 13, 1958 (63 a mihca) |- |cacudadan 學歷 |kasedan (碩士), [[:en:University_of_Toronto|Toronto tabakiay a cacudadan]] |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:利比亚政府首脑列表|利比亞首腦列表]] *[[:en:Abdul_Hamid_Dbeibeh|Abdul Hamid Dbeibeh]] n7t6pqns4ee3t6ein0ywa06mcgznciv Ingrida Šimonytė 0 11376 115870 115869 2021-06-18T10:11:58Z Sayuen.kilang 1763 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Ingrida Šimonytė == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Ingrida Šimonytė i Vilnius nu [[Lithuania]]. nalecuhan ciniza i 11 a bulad 15 a demiad 1974 a mihcaan. namaala ku kasedan (碩士) niza i Vilnius University.   === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu  Lithuania (立陶宛) ayza sa ci Ingrida Šimonytė, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 11 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Lithuania a kamu:Ingrida Šimonytė * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:因格麗達·希莫尼特 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Inkelita.Simuwnite === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Lithuania]] (立陶宛) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Vilnius|Vilnius]], Lithuania |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他(v) |- |nalecuhan 出生年月日 |15 November 1974 (46 a mihca) |- |cacudadan 學歷 |kasedan (碩士), [[:en:Vilnius_University|Vilnius University]] |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *因格麗達·希莫尼特 *[[:en:Ingrida_Šimonytė|Ingrida Šimonytė]] tnrotri6k4j9n5huz8wauz6twnmf9sl han 0 11377 115891 2021-06-18T11:25:25Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:語助詞)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:語助詞) nxzxpv2ajeociihjokuln9b4g6azeft Xavier Bettel 0 11378 115962 115961 2021-06-18T16:56:43Z Abu.kilang 1768 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Xavier Bettel == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Xavier Bettel i [[Luxembourg]]. nalecuhan ciniza i 3 a bulad 3 a demiad 1973 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Aristotle University of Thessaloniki Nancy 2 University. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Luxembourg (盧森堡) ayza sa ci Xavier Bettel, micakat a demiad sa i 2013 a mihcaan 12 bulad 4 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Luxembourg a kamu:Xavier Bettel * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:札維耶·貝特爾 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Cawyeye.Pyeteel === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Luxembourg]] |- |pilecuhan 出生地 |Luxembourg |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |3 a bulad 3 a demiad 1973 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Aristotle University of Thessaloniki Nancy 2 University |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:格扎维埃·贝泰尔|札維耶·貝特爾]] * [[:en:Xavier_Bettel|Xavier Bettel]] djxvb68cjsmggvy7jqnho1q83xnwlh0 muemu 0 11379 115964 2021-06-19T05:01:29Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[muemu]] katukuh [[mamuemu]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[mamuemu]] k0017xoqy0sr64wxuw2wn0phwnre8yv ilabu 0 11380 115967 2021-06-19T05:22:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa:在裡面)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa:在裡面) d3rwnwoz31pk9q6znwichhot6t3bmhs Christian Ntsay 0 11381 116021 116020 2021-06-19T06:05:48Z Ahay.sayuen 1769 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Christian Ntsay == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Christian Ntsay i [[:en:Antsiranana|Antsiranana]] nu [[Madagascar]]. nalecuhan ciniza i 3 a bulad 27 a demiad 1961 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Madagascar (馬達加斯加) ayza sa ci Christian Ntsay, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 6 bulad 6 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Christian Ntsay * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:克里斯蒂安·恩蔡 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kelisetian.Ngecay === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Luxembourg]] |- |pilecuhan 出生地 |Luxembourg |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1961.3.27 |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:马达加斯加总理|馬達加斯加總理]] * [[:en:Christian_Ntsay|Christian Ntsay]] fo9e16nebv6osyia7ihm5jq73pf0qn2 Muhyiddin Yassin 0 11382 116152 116151 2021-06-19T17:37:32Z Ahay.sayuen 1769 /* micakat (就職) */ wikitext text/x-wiki == Muhyiddin Yassin == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Muhyiddin Yassin i [[:en:Muar_(town)|Muar]] ([[:zh:麻坡|麻坡]]). nalecuhan ciniza i 5 a bulad 15 a demiad 1947 a mihcaan. pahezekay niza i [[:en:University_of_Malaya|tabakiay a cacudadan nu Malaysia]] (馬來西亞大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Malaysia]] (馬來西亞) ayza sa ci Muhyiddin Yassin, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 3 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Malaysia a kamu:Tan Sri Dato' Haji Muhyidin bin Haji Mohammad Yassin * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Muhyiddin Yassin * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:慕尤丁·雅欣 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Muyuting.Yasing === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Luxembourg]] |- |pilecuhan 出生地 |Luxembourg |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1947.5.15 |- |cacudadan 學歷 |pahezekay niza i [[:en:University_of_Malaya|tabakiay a cacudadan nu Malaysia]] (馬來西亞大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭(v), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:慕尤丁|慕尤丁·雅欣]] * Muhyiddin Yassin etx4vp5lo1w85de4afzeenzene55ypp kakuniza:Kinbu u Watan 14 11383 116172 2021-06-20T01:59:37Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa: 黃萬祿耆老)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa: 黃萬祿耆老) 4ln0kqri7erucv0k8p4322scxufxw1h Robert Abela 0 11384 116252 116251 2021-06-20T08:45:01Z Abu.kilang 1768 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Robert Abela == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Robert Abela i Sliema nu [[Malta]]. nalecuhan ciniza i 12 a bulad 7 a demiad 1977 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Malta (馬爾他大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Malta (馬爾他) ayza sa ci Robert Abela, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 1 bulad 13 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Robert Abela * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:勞勃·阿貝拉 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Lawpuw.Apyela === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |'''Malta (馬爾他)''' |- |pilecuhan 出生地 |Sliema nu [[Malta]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |12 a bulad 7 a demiad 1977 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Malta |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:罗伯特·阿贝拉|勞勃·阿貝拉]] *Robert Abela ozq9tsakqnbnf4n37uiwbk5q0u3xid3 Mohamed Ould Bilal 0 11385 116420 116419 2021-06-21T05:25:36Z Sayuen Komod 1722 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Mohamed Ould Bilal == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mohamed Ould Bilal i Rosso nu [[Mauritania]]. nalecuhan ciniza i 1963 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Mauritania (茅利塔尼亞) ayza sa ci Mohamed Ould Bilal, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 8 bulad 6 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:محمد ولد بلال * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mohamed Ould Bilal * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:穆罕默德·比拉勒 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Muhanmute.Pilale === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Mauritania (茅利塔尼亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Rosso|Rosso]] nu Mauritania |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1963 |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:毛里塔尼亚总理|茅利塔尼亞總理]] * [[:en:Mohamed_Ould_Bilal|Mohamed Ould Bilal]] jiv6kjda9qwpl6nghzkstqrcjil6w3z Pravind Jugnauth 0 11386 116522 116521 2021-06-22T03:41:09Z Sayuen Taywan 1728 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Pravind Jugnauth == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Pravind Jugnauth i [[:en:Vacoas-Phoenix|La Caverne]] nu [[:en:British_Mauritius|British Mauritius]]. nalecuhan ciniza i 12 a bulad 25 a demiad 1961 a mihcaan. pahezekay niza i [[:en:University_of_Buckingham|tabakiay a cacudadan nu Buckingham]] (白金漢大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Mauritus|Mauritius]] (模里西斯) ayza sa ci Pravind Jugnauth, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 1 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Pravind Jugnauth * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:普拉溫德·賈格納特 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Pulawente.Ciyakenate === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Mauritius (模里西斯) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Vacoas-Phoenix|La Caverne]] nu [[:en:British_Mauritius|British Mauritius]]. |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1961.12.25 |- |cacudadan 學歷 |[[:en:University_of_Buckingham|tabakiay a cacudadan nu Buckingham]] |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他(v) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government.]] * [[:zh:普拉温德·贾格纳特|普拉溫德·賈格納特]] * [[:en:Pravind_Jugnauth|Pravind Jugnauth]] i8deb4rq19hjrsplxlsceytlxcevy1k Aureliu Ciocoi 0 11387 119551 119550 2021-07-16T14:03:04Z Sabak5388 17 /* Aureliu Ciocoi */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Gheorghe Brega 2015-11-04.jpg|縮圖|Aureliu Ciocoi (摩爾多瓦總理:奧雷爾·喬科伊)]]Aureliu Ciocoi (摩爾多瓦總理:奧雷爾·喬科伊) == Aureliu Ciocoi == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Aureliu Ciocoi i [[:en:Chișinău|Chișinău]] nu Moldova. nalecuhan ciniza i 6 a bulad 5 a demiad 1968 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Moldova]] (摩爾多瓦) ayza sa ci Aureliu Ciocoi, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 31 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Aureliu Ciocoi * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:奧雷爾·喬科伊 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Awlyeel.Ciyawkeyi === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Moldova]] (摩爾多瓦) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Chișinău|Chișinău]] nu Moldova |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1968.6.5 |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government.]] * [[:zh:摩尔多瓦总理|摩爾多瓦總理]] * [[:en:Aureliu_Ciocoi|Aureliu Ciocoi]] 65wzgnukky0935gprxadmhk5jydxaux mapanganganay 0 11388 116644 2021-06-23T08:54:25Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa :通稱)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa :通稱) dru033njue0c5r4hr53qmn7qo3hwrrd macacamul 0 11389 116646 116645 2021-06-23T13:32:36Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:被混合) macacamul ku nipaluma nu kamu.我種的農作物被混合了 [[kakuniza:Sabak Nubu]] i22myfi24201pkh7zrg38hygnblmebc pipacukan 0 11390 116670 2021-06-23T14:49:56Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa:遇刺)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa:遇刺) pd3wswuwiou4h222v7mwvfinybj0sxw tiya 0 11391 116679 116677 2021-06-23T15:50:47Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa:那) [[kakuniza:Sabak Nubu]] c13rvkak26lwv5g69uof25hq5ogx4rf liwliwanay 0 11392 116681 2021-06-23T15:52:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:邊界)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:邊界) 89lj18jzokzc0iyqnrqd4ojl4b5mnlp masawalianay 0 11393 116684 2021-06-23T15:55:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:最東端)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:最東端) 63dd2qb4alwfavs4650pc9g8797v5j2 nikaahebalan 0 11394 116687 2021-06-23T15:57:07Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:面績)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:面績) 8jcecu3exs6a1dzpsyr4c6xdaq5voo8 nikapulungan 0 11395 116715 2021-06-24T08:20:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:共合國)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:共合國) fcv88ovzzpbxmvfs3q7hscjnywh8smz mapatideng 0 11396 116716 2021-06-24T08:21:28Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:建立)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:建立) 0s1rcgayiika7j0jxb9c80x2b6o0n3y dumaay 0 11397 116717 2021-06-24T08:22:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:不同的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:不同的) 3ijhidyuqcqxqqjnzgfj18kjt9qpw38 Dhaka 0 11398 116718 2021-06-24T08:24:43Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: Bangladesh 孟加拉,第一大城市是首都達卡)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: Bangladesh 孟加拉,第一大城市是首都達卡) meutsaudexalqt79n4a0zfrkn8mm4o7 Luvsannamsrain Oyun-Erdene 0 11399 116867 116866 2021-06-24T17:19:40Z 松塚家族 1645 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Luvsannamsrain Oyun-Erdene == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Luvsannamsrain Oyun-Erdene i [[:en:Ulaanbaatar|Ulaanbaatar]] nu Mongolian. nalecuhan ciniza i 6 a bulad 29 a demiad 1980 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Mongolia ([https://www.wikiwand.com/zh-tw/%E8%92%99%E5%8F%A4%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%A4%A7%E5%AD%A6 蒙古國立大學]). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Mongolia]] (蒙古) ayza sa ci Luvsannamsrain Oyun-Erdene, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 1 bulad 27 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Mongolia a kamu:Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнэ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Luvsannamsrain Oyun-Erdene * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:羅布森那木斯萊·奧雲額爾登 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Luwpusennqmuselay.Awyuenelelten === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Mongolia (蒙古) |- |pilecuhan 出生地 |Ulaanbaatar nu Mongolian |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1980.6.29 |- |cacudadan 學歷 |pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Mongolia (蒙古國立大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government.]] * [https://www.wikiwand.com/zh-tw/%E7%BD%97%E5%B8%83%E6%A3%AE%E9%82%A3%E6%9C%A8%E6%96%AF%E8%8E%B1%C2%B7%E5%A5%A5%E4%BA%91%E9%A2%9D%E5%B0%94%E7%99%BB 羅布森那木斯萊·奧雲額爾登] * [[:en:Luvsannamsrain_Oyun-Erdene|Luvsannamsrain Oyun-Erdene]] dhcx65yy50ua1wiz9wp1hvgtrmk0mum Zviad Gamsakhurdia 0 11400 116912 2021-06-24T19:50:02Z ჯეო 134 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[tangan:Zviad_Gamsakhurdia,_Tbilisi,_1988.jpg|thumb|Zviad Gamsakhurdia|alt=Zviad Gamsakhurdia, 1988.jpg]] Zviad Gamsakhurdia 1939-1993 u tabakiay a tapang…" wikitext text/x-wiki [[tangan:Zviad_Gamsakhurdia,_Tbilisi,_1988.jpg|thumb|Zviad Gamsakhurdia|alt=Zviad Gamsakhurdia, 1988.jpg]] Zviad Gamsakhurdia 1939-1993 u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu [[Georgia]] ayza sa ci Zviad Gamsakhurdia (1991-1992). 4c5wobgv9qti0oxolt4u9tc7nkbs3q3 misaungayay:Taigiholic 2 11401 116921 116920 2021-06-25T03:19:15Z Taigiholic 1774 wikitext text/x-wiki *Statistic: [[Special:Statistics|Special:Statistics]] *Visit me and my bot on Hokkien version: **[[:nan:User:Taigiholic|:nan:User:Taigiholic]] **[[:nan:User:Taigiholic.bot|:nan:User:Taigiholic.bot]] lcsb34drmvdcap4tw2q4wspp27qisjm pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Kimli isin 3 11402 116917 116916 2021-06-25T03:14:07Z Taigiholic 1774 /* Questions about the wiki */ wikitext text/x-wiki == Questions about the wiki == Hello, I am a user from Hokkien Wikipedia. I am able to create pages via robot operation, and I would like to help this Wiki to grow up. Up until now, Hokkien Wikipedia has over 430,000 articles, and it's going to grow in the near future. I think this version can also have such number of articles. However, although I am from Taiwan, I am not native speaker of this language, so can you help me?--[[misaungayay:Taigiholic|Taigiholic]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Taigiholic|sasukamu]]) 2021年6月25日 (sakalima a demied nu lipay) 11:13 (CST) 4mug93kllegksrjzeyn8wefvagklkup pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sayuen Yiyang 3 11403 116918 2021-06-25T03:15:18Z Taigiholic 1774 /* Questions about the wiki */ baluhay a tusil wikitext text/x-wiki == Questions about the wiki == Hello, I am a user from Hokkien Wikipedia. I am able to create pages via robot operation, and I would like to help this Wiki to grow up. Up until now, Hokkien Wikipedia has over 430,000 articles, and it's going to grow in the near future. I think this version can also have such number of articles. However, although I am from Taiwan, I am not native speaker of this language, so can you help me?--[[misaungayay:Taigiholic|Taigiholic]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Taigiholic|sasukamu]]) 2021年6月25日 (sakalima a demied nu lipay) 11:15 (CST) 6h3rxt9w7odhp9em9pls9a24dp9wn2p misanga' 0 11404 116922 2021-06-25T05:30:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:在建造,在製作) matineng ci Panay misanga' tu kakanen. Panay 很會做吃的。" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:在建造,在製作) matineng ci Panay misanga' tu kakanen. Panay 很會做吃的。 c87zmhx9g9xwso7oq7bcicgfm9amxux bukebukelalanay 0 11405 116923 2021-06-25T05:32:20Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:河川地,石頭石頭地)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:河川地,石頭石頭地) 7q2gmlm4w3di8cn31q83p1xkk70iq2i madicemay 0 11406 116924 2021-06-25T05:37:07Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(mazicemay/madicemay, u kamu nu Hulam sa:尖銳的)" wikitext text/x-wiki (mazicemay/madicemay, u kamu nu Hulam sa:尖銳的) 0sr03uk9akc4m6lqgygli21ftblkaq6 nipilatlatan 0 11407 116925 2021-06-25T05:41:01Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan sa :遍地,漫延)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan sa :遍地,漫延) lsrv6xjdohnix02ake2aspbk0uwla3d kalacaledesan 0 11408 116926 2021-06-25T05:44:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:熱帶地區)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:熱帶地區) jjqiqauk8irk0w3ieonzhg01jf6w45j kalawlaway 0 11409 116927 2021-06-25T05:46:09Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:黃色)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:黃色) 01yllwe6nwtjunol7w0oy9nvm29r117 kasumadan 0 11410 116928 2021-06-25T05:48:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:交界處、轉變處)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:交界處、轉變處) 1bys0jzywgahfqm1eezbkcl1itlburl sacucuk 0 11411 116929 2021-06-25T05:53:13Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:刺)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:刺) oygokt66x8xbnti5ok9t37cfydxryhs sipaadih 0 11412 116930 2021-06-25T05:56:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(sapaazih/sapaadih, 拿給某人看) u sapaazih nu maku tu saydang kina nisulitan.這份寫好的作業是我要給老師看的。" wikitext text/x-wiki (sapaazih/sapaadih, 拿給某人看) u sapaazih nu maku tu saydang kina nisulitan.這份寫好的作業是我要給老師看的。 cmisu7pk9bujsfm8y2gp7tlqxwye6x0 Zdravko Krivokapić 0 11413 117016 117015 2021-06-25T09:01:13Z 三異一樣 1693 /* u sapuyaay a kakuniza(資料表) */ wikitext text/x-wiki == Zdravko Krivokapić == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Zdravko Krivokapić i Nikšić ([[:zh:尼克希奇|尼克希奇]]). nalecuhan ciniza i 9 a bulad 2 a demiad 1958 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Montenegro (蒙特內哥羅) ayza sa ci Zdravko Krivokapić, micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 4 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Serbian Cyrillic a kamu (塞爾維亞語):Здравко Кривокапић * u sulit tu ngangan nu [[Montenegro]] a kamu:Zdravko Krivokapić * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:茲德拉夫科·克里沃卡皮奇 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Cetelabuke.Keliwukapici === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Montenegro]] (蒙特內哥羅) |- |pilecuhan 出生地 |Nikšić ([[:zh:尼克希奇|尼克希奇]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1958.9.2 |- |cacudadan 學歷 |Ph.D (sasaydan, 博士) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 |v |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:蒙特內哥羅總理|蒙特內哥羅總理]] * [[:en:Zdravko_Krivokapić|Zdravko Krivokapić]] 6vgp7wz4euunwq0qw54k39t376enx2y Saadeddine Othmani 0 11414 117122 117121 2021-06-26T12:02:25Z 一樣三異 1690 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Saadeddine Othmani == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Saadeddine Othmani i [[:en:Inezgane|Inezgane]] nu Morocco ([[:zh:伊奈茲甘|摩洛哥伊奈茲甘]]). nalecuhan ciniza i 1 a bulad 16 a demiad 1956 a mihcaan. namaala ku misaydangay a sasaydan (MD Ph.D 醫學博士) .   === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Morocco]] (摩洛哥) ayza sa ci Saadeddine Othmani, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 3 bulad 17 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabian a kamu:سعد الدين العثماني * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:‎Saadeddine Othmani * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:薩阿德丁·奧斯曼尼 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Saatetin.Awsemanni === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Morocco (摩洛哥) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Inezgane|Inezgane]] nu Morocco ([[:zh:伊奈茲甘|摩洛哥伊奈茲甘]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1956.1.16 |- |cacudadan 學歷 |Ph.D (sasaydan, 博士) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭(v), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 |v |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 |v |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:萨阿德丁·奥斯曼尼|薩阿德丁·奧斯曼尼]] *[[:en:Saadeddine_Othmani|Saadeddine Othmani]] 2gm8m7m44usr266xfshuo457sp65kte Carlos Agostinho do Rosário 0 11415 119438 119437 2021-07-15T05:15:23Z Sabak5388 17 /* Carlos Agostinho do Rosário */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Mozambican Prime Minister Carlos Agostinho do Rosario.JPG|縮圖|Carlos Agostinho do Rosário (莫三比克:總理卡洛斯·多羅薩里奧)]]Carlos Agostinho do Rosário (莫三比克:總理卡洛斯·多羅薩里奧) == Carlos Agostinho do Rosário == === u siwkay niza(簡介) === [[:en:Wye_College|u]] pilecuhan ni Carlos Agostinho do Rosário i [[:en:Maxixe,_Mozambique|Maxixe]], [[Mozambique]]. nalecuhan ciniza i 10 a bulad 26 a demiad 1954 a mihcaan. pahezekay niza i [[:en:Wye_College|tabakiay a cacudadan nu London]] (倫敦大學). === micakat (就職) === [[tangan:Flag of Mozambique.svg|縮圖|u hata nu Mozambique(莫三比克的國旗)]] u cunli (總理 Prime Minister) nu Mozambique (莫三比克) ayza sa ci Carlos Agostinho do Rosário, micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 1 bulad 17 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Portugal a kamu:Carlos Agostinho do Rosário * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:卡洛斯·多羅薩里奧 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kaluwse.Tuwluwsaliaw === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Mozambique (莫三比克) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Maxixe,_Mozambique|Maxixe]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1954.10.26 |- |cacudadan 學歷 |[[:en:Wye_College|tabakiay a cacudadan nu London]] (倫敦大學) kasedan (碩士) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:卡洛斯·多羅薩里奧|卡洛斯·多羅薩里奧]] *[[:en:Carlos_Agostinho_do_Rosário|Carlos Agostinho do Rosário]] qyiiu5fn2wjkqfgj71tjmsskb46j6h6 malaliwasak 0 11416 117213 2021-06-26T14:25:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 到處分布;散亂各處)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 到處分布;散亂各處) j98o8hm960pzl6cfer1bqjvczjzf5tf masasuayaw 0 11417 117219 2021-06-26T14:28:36Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:相望)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:相望) 5s1500jfieahwveaaahyd3g21o1x3xe masakilakilangan 0 11418 117226 2021-06-26T14:32:57Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:成為森林)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:成為森林) 7gqanznygj6did2yhumjwjvh0n4w3yz kaladihkuan 0 11419 117228 2021-06-26T14:36:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:成為溫帶)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:成為溫帶) c8ghrx1zmomiiy6zxu4tlmi2oz9jxfk kalaamisanay 0 11420 117298 2021-06-27T13:53:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam: 北鄰)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam: 北鄰) 6vyr6w4qg2vhj3fksvc1v5pgbq8sx59 nutipan 0 11421 117301 2021-06-27T13:55:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:西方)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:西方) 1uof3f0rq5nesqu19midivth6c66vyl maycaliway 0 11422 117321 2021-06-27T14:10:30Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :經過)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :經過) de90n7jmf19h9x122fr1dzbxc5qitk2 budawangay 0 11423 117324 2021-06-27T14:12:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :鑽石)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :鑽石) 4ikuyrzmf5xqnwfvwf2f0sc6bnf7slp Saara Kuugongelwa 0 11424 117431 117430 2021-06-28T05:08:06Z Komod.sayuen 1721 /* u siwkay niza(簡介) */ wikitext text/x-wiki == Saara Kuugongelwa == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Saara Kuugongelwa i [[:en:Otamanzi_Constituency|Otamanzi]] nu [[Namibia]]. nalecuhan ciniza i 10 a bulad 12 a demiad 1967 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Lincoln (林肯大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Namibia]] (納米比亞) ayza sa ci Saara Kuugongelwa, micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 3 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Saara Kuugongelwa * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:莎拉·庫岡吉爾瓦 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Sala.Kukangcielwa === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Namibia (納米比亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Otamanzi_Constituency|Otamanzi]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1967.10.12 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Lincoln (林肯大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:莎拉·庫岡吉爾瓦|莎拉·庫岡吉爾瓦]] *[[:en:Saara_Kuugongelwa|Saara Kuugongelwa]] js7qeaym8yqxlsubvy5pgpw686kq210 Khadga Prasad Sharma Oli 0 11425 117498 117497 2021-06-28T06:00:09Z Komod.tiway 1719 /* u sapuyaay a kakuniza(資料表) */ wikitext text/x-wiki == Khadga Prasad Sharma Oli == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Khadga Prasad Sharma Oli i [[:en:Tehrathum_District|Tehrathum]] nu [[Nepal]]. nalecuhan ciniza i 2 a bulad 22 a demiad 1952 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Nepal (尼泊爾) ayza sa ci Khadga Prasad Sharma Oli, micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 2 bulad 15 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Nepal a kamu:खड्ग प्रसाद शर्मा ओली * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Khadga Prasad Sharma Oli * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:卡德加·普拉薩德·夏爾馬·奧利 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Kateciya.Pulasate.Siyaelma.Awli === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Nepal (尼泊爾) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Tehrathum_District|Tehrathum]] nu Nepal |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1952.2.22 |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:卡德加·普拉萨德·夏尔马·奥利|卡德加·普拉薩德·夏爾馬·奧利]] * [[:en:KP_Sharma_Oli|Khadga Prasad Sharma Oli]] 8c1nec0c2gghu8njqqxcu12k7sdbg5w nipanganganan 0 11426 117499 2021-06-28T08:47:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :取的名字)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :取的名字) aycgr6otx2c3z4viak6jwnsvsjy8plt kaamisanay 0 11427 117500 2021-06-28T08:48:30Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:最北邊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:最北邊) anhecn2tc26nn2uudex0s4nmtfzbzsv maysaliyut 0 11428 117501 2021-06-28T08:50:01Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:繞著,順時鐘)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:繞著,順時鐘) 5adop4jpnzl15qd74b55tl9cc3njf0v nipangangan 0 11429 117502 2021-06-28T08:51:06Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:取名字)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:取名字) lc69iybk7ie0nnjilzenjdcn287ydui sakacumelakay 0 11430 117503 2021-06-28T08:52:39Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulan:興盛)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulan:興盛) 93l4lcvxdfflb53t2lytsprayw2l5cn kalingatuan 0 11431 117504 2021-06-28T08:53:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:要開始)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:要開始) p97nj28kg4z2vq00q6zoge2k4t75hxr kasidamekan 0 11432 117505 2021-06-28T08:54:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:土地肥沃)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:土地肥沃) nzf9y77d96z84jo27aoh8hs7gx84g0a kalalacalan 0 11433 117506 2021-06-28T08:55:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :交流)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :交流) 7eq1kc13g8051kfqkp66qv63cjk8p3n kalukawawan 0 11434 117507 2021-06-28T08:57:01Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :當做工作)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :當做工作) ibok8tf1k3p8khp25p5stpzxxt44rif sidahkecan 0 11435 117508 2021-06-28T08:58:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :很滿足)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :很滿足) dgt3zqrdwxux4cg5nalp8ef9xwz565z nikatatungduhan 0 11436 117509 2021-06-28T08:59:38Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:層層疊疊)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:層層疊疊) pqre4t0740r9c2c3qeq4ivk1e3q3ggc kasenengan 0 11437 117510 2021-06-28T09:00:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :尊敬)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :尊敬) 8vjdtlc4kmemp6bbfdy7d3l8q6f79w7 nipanganga 0 11438 117511 2021-06-28T12:50:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :命名)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :命名) 13tdlxfzgns6gdgbn6ucadv9uok6cx8 kaayawan 0 11439 117513 2021-06-28T14:05:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:前身)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:前身) 0k5xo06vcg0pp4bfuqev5mkkm4p02xx timulan 0 11440 117516 2021-06-28T14:11:09Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:南部)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:南部) jqc5h8atjaqjw7hfyhig209pgpzni13 nikatanayu' 0 11441 117518 2021-06-28T14:12:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:長約)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:長約) bhe489zj3b12d5gqgsfk5c499ncg00l kapulunganay 0 11442 117524 2021-06-28T14:15:14Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :共同體)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :共同體) ssvgqlp4i1kmeulpf0oo014glelcnyn sakasitineng 0 11443 117526 2021-06-28T14:17:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:聞名,知道)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:聞名,知道) 4mc7wwxqb5eoospll4yokm4jqii1jqo baba'tuan 0 11444 117528 2021-06-28T14:18:08Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:礁石)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:礁石) prvabi1fux5na0rotllbctzdqo6lvs0 masadadiway 0 11445 117532 2021-06-28T14:19:38Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :音樂)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :音樂) na4vn0bd41f9tmin2y2b0wqn60n8gfq mamikeliday 0 11446 117544 2021-06-28T14:24:10Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :領導人)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :領導人) sjgy3xcgq1k6ng6i2ptxh2a8pqz3wnj Mark Rutte 0 11447 117652 117651 2021-06-29T16:28:04Z Ool.taywan 1718 /* u siwkay niza(簡介) */ wikitext text/x-wiki == Mark Rutte == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mark Rutte i Den Haag ([[:zh:海牙|海牙]]) nu [[Netherlands]]. nalecuhan ciniza i 2 a bulad 14 a demiad 1967 a mihcaan. pahezekay niza i [[:zh:萊頓大學|tabakiay a cacudadan nu Leiden (Leiden University 萊頓大學)]]. namaala ku kasedan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Netherlands (荷蘭) ayza sa ci Mark Rutte, micakat a demiad sa i 2010 a mihcaan 10 bulad 14 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Netherlands a kamu:Mark Rutte * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:馬克·呂特 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Make.Lite === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Netherlands (荷蘭) |- |pilecuhan 出生地 |Den Haag ([[:zh:海牙|海牙]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1967.2.14 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Leiden (Leiden University 萊頓大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:馬克·呂特|馬克·呂特]] * [[:en:Mark_Rutte|Mark Rutte]] olbh5d2xivhqbwgss1wq1s87takwaku Jacinda Ardern 0 11448 117713 117712 2021-06-29T16:48:58Z Ool.taywan 1718 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Jacinda Ardern == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Jacinda Ardern i [[:en:Hamilton,_New_Zealand|Hamilton nu New Zealand]]. nalecuhan ciniza i 7 a bulad 26 a demiad 1980 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Lincoln ([[:zh:怀卡托大学|Waikato University 懷卡托大學]]). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu New Zealand (紐西蘭) ayza sa ci Jacinda Ardern, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 10 bulad 26 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Netherlands a kamu:Jacinda Kate Laurell Ardern * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Jacinda Ardern * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:潔辛達·阿爾登 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ciyesinta.Aelten === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |New Zealand (紐西蘭) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Hamilton,_New_Zealand|Hamilton nu New Zealand]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1980.7.26 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Lincoln ([[:zh:怀卡托大学|Waikato University 懷卡托大學]]) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:傑辛達·阿德恩|潔辛達·阿爾登]] * [[:en:Jacinda_Ardern|Jacinda Ardern]] jh405q58m3nbgmzmfhy29a3gzx4s8h2 Ouhoumoudou Mahamadou 0 11449 117769 117768 2021-06-30T07:09:25Z Sayang Sayuen 1729 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Ouhoumoudou Mahamadou == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Ouhoumoudou Mahamadou i [[:en:French_Niger|French nu Niger]]. nalecuhan ciniza i 1954 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Niger]] (尼日) ayza sa ci Ouhoumoudou Mahamadou, micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 2 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu France a kamu:Ouhoumoudou Mahamadou * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:烏胡穆杜・馬哈馬杜 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Uhumutu.Mahamatu === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Niger (尼日) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:French_Niger|French nu Niger]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1954 |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Ouhoumoudou_Mahamadou|Ouhoumoudou Mahamadou]] l6zvx2o0w6vux0vw0gvxa0qf6hi7ijr Erna Solberg 0 11450 120598 117919 2021-08-01T06:18:41Z Sabak5388 17 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Erna Solberg 2015-01-20 001.jpg|縮圖|Erna Solberg (u kamu nu Hulam:艾娜·瑟爾貝克)]] Erna Solberg (u kamu nu Hulam:艾娜·瑟爾貝克) == '''Erna Solberg (艾娜·瑟爾貝克)''' == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Erna Solberg i [[:en:Bergen|Bergen]] (卑爾根). nalecuhan ciniza i 2 a bulad 24 a demiad 1961 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Bergen ([[:en:University_of_Bergen|Bergen University]] 卑爾根大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Norway]] (挪威) ayza sa ci Erna Solberg, micakat a demiad sa i 2013 a mihcaan 10 bulad 16 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Norwegian a kamu:Erna Solberg * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:艾娜·瑟爾貝克 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Uhumutu.Mahamatu === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Norway]] (挪威) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Bergen|Bergen]] (卑爾根) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1961 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Bergen ([[:en:University_of_Bergen|Bergen University]] 卑爾根大學). |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:埃尔娜·索尔贝格|艾娜·瑟爾貝克]] * [[:en:Erna_Solberg|Erna Solberg]] g5y71fksigrlgs26y49y364mor9ps5g kamakamaay 0 11451 117924 2021-06-30T12:28:10Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:橘色)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:橘色) em9u71czvp1ghqq48lebjihktvolvlz nipalekal 0 11452 117927 2021-06-30T12:31:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:推舉、站立)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:推舉、站立) 8wgq9qsaxjhof0y0ooffcy8pfezh00p sakatabakiay 0 11453 117931 2021-06-30T12:33:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:最大的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:最大的) og8041do3jup4r0tz724kk37mp1bvjf pacakay 0 11454 117933 2021-06-30T12:34:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:賣)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:賣) j6si0mbrgnpzqo9xy3chlkz3lsyr9to nipadingkianay 0 11455 117935 2021-06-30T12:35:43Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:電力)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:電力) o9f5xlwxy9bkepa4pdwlrzsq1tjsqc7 kaladikudan 0 11456 117941 2021-06-30T12:38:58Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:落後)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:落後) 8ux4qz97tcz6xc2lctqgd9n1arw2gse talakawtalakaw 0 11457 117946 2021-06-30T12:44:04Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:提高)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:提高) 3lh0fti64dsvuquo1hsv0veap0rmswj Imran Khan 0 11458 118023 118022 2021-06-30T19:20:42Z Sayuen Komod 1722 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == '''Imran Khan (伊姆蘭·可汗)''' == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Imran Khan i Lahore (拉合爾). nalecuhan ciniza i 10 a bulad 5 a demiad 1963 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Oxford (Oxford University 牛津大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Pakistan]] (巴基斯坦) ayza sa ci Imran Khan (伊姆蘭·可汗), micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 8 bulad 18 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Urdu a kamu:عمران احمد خان نیازی * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:‎Imran Ahmed Khan Niazi * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:伊姆蘭·艾哈邁德·汗·尼爾茲 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yimulan.Ayhamayte.Han,Nielce === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Pakistan]] (巴基斯坦) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Lahore|Lahore]] ([[:zh:拉合爾|拉合爾]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1963.10.5 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Oxford ([[:en:University_of_Oxford|Oxford University]] 牛津大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:伊姆蘭·汗|伊姆蘭]] *[[:en:Imran_Khan|Imran Khan]] c20un7kzd6t956axkutiyzyv85byxzf James Marape 0 11459 118085 118084 2021-06-30T20:25:57Z Sayuen Taywan 1728 /* u siwkay niza(簡介) */ wikitext text/x-wiki == James Marape (詹姆士·馬拉佩) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni James Marape (詹姆士·馬拉佩) i Hela Province (赫拉省). nalecuhan ciniza i 4 a bulad 24 a demiad 1971 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu [[Papua New Guinea]] (University of Papua New Guinea 巴布亞新幾內亞大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Papua New Guinea]] (巴布亞新幾內亞) ayza sa ci James Marape (詹姆士·馬拉佩), micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 8 bulad 18 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:James Marape * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:詹姆士·馬拉佩 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Ciyenmuse.Malapye === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Papua New Guinea (巴布亞新幾內亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Hela_Province|Hela Province]] ([[:zh:赫拉省|赫拉省]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1971.4.24 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Papua New Guinea ([[:en:University_of_Papua_New_Guinea|University of Papua New Guinea]] 巴布亞新幾內亞大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] *[[:zh:詹姆斯·马拉佩|詹姆士·馬拉佩]] *[[:en:James_Marape|James Marape]] tf6adxuqth260rgs4qsiu4fjz9j2aeq nipatuduan 0 11460 118188 2021-07-01T08:09:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:指定)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:指定) 5qw8u346oxeaipimy4d8i80k8teji9z matiyung 0 11461 118189 2021-07-01T08:16:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu Hulam:觸碰)" wikitext text/x-wiki (u kamu Hulam:觸碰) ltj2rj389c75v947a6007y2zzyzw340 micukaymasay 0 11462 118191 2021-07-01T08:21:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:花費)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:花費) 4z03dpmuj2t8t3n7li9s3233vaqe8xt nikabangbangan 0 11463 118192 2021-07-01T08:28:05Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:在鼓勵當中)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:在鼓勵當中) rs8u6rbh1xor545190b9mkjhb3ihczs nikalawilawan 0 11464 118198 2021-07-01T08:43:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:在混亂中)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:在混亂中) 0nxi4kvt64hjwlmh0x4tfaxibb5tn8g sidatengay 0 11465 118214 2021-07-01T09:05:25Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(sidatengay=sizatengay, u kamu nu Hulam:有想法的)" wikitext text/x-wiki (sidatengay=sizatengay, u kamu nu Hulam:有想法的) i32huf0jg86o4dpoe5zrurygy7a3z92 sakasilacul 0 11466 118215 2021-07-01T09:07:39Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:有資產)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:有資產) aibuhojsnsk12agnf1ryeh5r3xp79g8 salengacayay 0 11467 118269 2021-07-01T14:19:41Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :白色的)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :白色的) 69zc7qbud70gu3rnqnzof9rv9efs903 kasatubangan 0 11468 118274 118273 2021-07-02T03:40:33Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (kasatubangan:u kamu nu Hulam:被殖民、被奴隸 pasatubangan:讓他做奴隸) tmuxrhmbhqj05s29lxnefaif5zzqd3z kasasingangan 0 11469 118275 2021-07-02T03:41:44Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:被命名)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:被命名) cr6fvyouwd0u3gmvcxs6xi1hq5dksf2 pasatubangan 0 11470 118276 2021-07-02T03:43:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:讓他做奴隸)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:讓他做奴隸) 8itw1f57uf8ommk1t26undenr1eqq25 nidebungan 0 11471 118277 2021-07-02T03:48:09Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:征服)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:征服) rh01rnbix2jmaydfi1bgqjv3z4k0v7j mamikuwan 0 11472 118278 2021-07-02T03:48:57Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:管理)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:管理) aps9jc4w9xehmg1glkjwlwwy8td6a1b tebatebanan 0 11473 118279 2021-07-02T03:50:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:中間中間,很裡面)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:中間中間,很裡面) rgpg4j6iwzkmk38saoxsf4els42xbfu nipabinawlan 0 11474 118280 2021-07-02T03:54:53Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:公開、告訴大家)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:公開、告訴大家) jg55d07r26azewowbwta4okihgrczdp António Costa 0 11475 121444 121443 2021-08-17T01:14:51Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:António Costa (2014).jpg|縮圖|António Costa (安東尼奧·科斯塔)]]António Costa (安東尼奧·科斯塔) == António Costa (安東尼奧·科斯塔) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni António Costa (安東尼奧·科斯塔) i [[:zh:里斯本|Lisbon]] (里斯本). nalecuhan ciniza i 7 a bulad 17 a demiad 1961 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Papua New Guinea (University of Lisbon [[:zh:里斯本大学|里斯本大學]]). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Portugal]] (葡萄牙) ayza sa ci James Marape (詹姆士·馬拉佩), micakat a demiad sa i 2015 a mihcaan 11 bulad 26 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Portugal a kamu:António Luís Santos da Costa * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:安東尼奧·路易斯·桑托斯·達科斯塔 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Antunniaw.Keseta === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Portugal]] (葡萄牙) |- |pilecuhan 出生地 |[[:zh:里斯本|Lisbon]] (里斯本) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1961.7.17 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Papua New Guinea (University of Lisbon [[:zh:里斯本大学|里斯本大學]]). |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:安東尼奧·科斯塔|安東尼奧·路易斯·桑托斯·達科斯塔]] * [[:en:António_Costa|António Costa]] bpn6fsm9ygqe4qqib2ags2d8xaq54k5 Florin Cîțu 0 11476 128131 128119 2022-02-19T04:03:07Z Ladsgroup 1 Reverting botnet vandalism attack ([[phab:T302047]]) wikitext text/x-wiki == Florin Cîțu (弗洛林·克楚) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni António Costa (安東尼奧·科斯塔) i [[:en:Râmnicu_Vâlcea|Râmnicu Vâlcea]] ([[:zh:勒姆尼庫沃爾恰|勒姆尼庫沃爾恰]]). nalecuhan ciniza i 4 a bulad 1 a demiad 1972 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Iowa ([[:en:Grinnell_College|Grinnell College]] Iowa State University 愛荷華州立大學格林內爾學院). maala ku kasedan (碩士) niza. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Romania (羅馬尼亞) ayza sa ci Florin Cîțu (弗洛林·克楚), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 12 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Romania a kamu:Florin-Vasile Cîțu * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:弗洛林-瓦西里·克楚 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Buwulin-Wasili.Kecu === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Romania (羅馬尼亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Râmnicu_Vâlcea|Râmnicu Vâlcea]] ([[:zh:勒姆尼庫沃爾恰|勒姆尼庫沃爾恰]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1972.4.1 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Iowa ([[:en:Grinnell_College|Grinnell College]] Iowa State University 愛荷華州立大學格林內爾學院). maala ku kasedan (碩士) niza. |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:弗洛林-瓦西里·克楚|弗洛林-瓦西里·克楚]] * [[:en:Florin_Cîțu|Florin Cîțu]] 2v2s8l0x6n0j9xhqikdcks5fn44sthu Mikhail Mishustin 0 11477 118500 118499 2021-07-02T12:13:53Z Tiway Komod 1723 /* u ngangan niza */ wikitext text/x-wiki == Mikhail Mishustin (米哈伊爾·米舒斯京) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mikhail Mishustin (米哈伊爾·米舒斯京) i [[:en:Lobnya|Lobnya]] ([[:zh:洛布尼亞|洛布尼亞]]). nalecuhan ciniza i 3 a bulad 3 a demiad 1966 a mihcaan. pahezekay niza i [[:en:STANKIN|tabakiay a cacudadan nu Moscow (Moscow State Technological University 國立莫斯科科技大學).]] === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Russia]] (俄羅斯) ayza sa ci Mikhail Mishustin (米哈伊爾·米舒斯京), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 1 bulad 16 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Russia a kamu:Mikhail Mishustin * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:米哈伊爾·米舒斯京 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mihayiel.Misusecin === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Russia]] (俄羅斯) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Lobnya|Lobnya]] ([[:zh:洛布尼亞|洛布尼亞]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1966.3.3 |- |cacudadan 學歷 |[[:en:STANKIN|tabakiay a cacudadan nu Moscow (Moscow State Technological University 國立莫斯科科技大學)]] |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:米哈伊尔·米舒斯京|米哈伊爾·米舒斯京]] * [[:en:Mikhail_Mishustin|Mikhail Mishustin]] d58lehlftmx25qb3ite5hn2sa3fvdeh Édouard Ngirente 0 11478 127468 118559 2021-12-23T02:32:23Z Kampissa pistäytynyt 2038 File wikitext text/x-wiki [[File:Rt.Hon. Dr. Edouard Ngirente - Prime Minister of the Republic of Rwanda.jpg|thumb|Édouard Ngirente]] == Édouard Ngirente (愛德華·恩吉倫特) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Édouard Ngirente (愛德華·恩吉倫特) i [[:en:Gakenke_District|Gakenke District]] (加肯凱縣). nalecuhan ciniza i 2 a bulad 22 a demiad 1973 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Rwanda ([[:en:National_University_of_Rwanda|National University of Rwanda]] 國立盧安達大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Rwanda]] (盧安達) ayza sa ci Édouard Ngirente (愛德華·恩吉倫特), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 8 a bulad 30 a demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu France a kamu:Édouard Ngirente * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:愛德華·恩吉倫特 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Mihayiel.Misusecin === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Rwanda (盧安達) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Gakenke_District|Gakenke District]] (加肯凱縣) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1973.2.22 |- |cacudadan 學歷 |[[:en:STANKIN|tabakiay a cacudadan nu Moscow (Moscow State Technological University 國立莫斯科科技大學)]] |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:卢旺达|盧安達]] * [[:en:Édouard_Ngirente|Édouard Ngirente]] nrs52g9xpl8ohqx3myoji5btai1kuqo Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi 0 11479 118718 118662 2021-07-03T20:36:15Z WikiEditor50 1702 /* Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi */ wikitext text/x-wiki == Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi == === u siwkay niza (簡介) === u pilecuhan ni Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi i [[:en:Lepa,_Samoa|Lepa nu Samoa]]. nalecuhan ciniza i 4 a bulad 14 a demiad 1945 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Auckland ([[:en:University_of_Auckland|University of Auckland]] [[:zh:奧克蘭大學|奧克蘭大學]]). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Samoa (薩摩亞) ayza sa ci Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, micakat a demiad sa i 1998 a mihcaan 11 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Tuila'epa Lupesoliai Neioti Aiono Sa'ilele Malielegaoi * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:圖伊拉埃帕·薩伊萊萊·馬利埃萊額奧伊 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Tuyilaaypa.Sayilaylay.Maliaylayelawyi === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Samoa (薩摩亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Lepa,_Samoa|Lepa nu Samoa]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1945.4.14 |- |cacudadan 學歷 |[[:en:STANKIN|tabakiay a cacudadan nu Auckland (]][[:en:University_of_Auckland|University of Auckland]] [[:zh:奧克蘭大學|奧克蘭大學]]) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:图伊拉埃帕·萨伊莱莱·马利埃莱额奥伊|圖伊拉埃帕·薩伊萊萊·馬利埃萊額奧伊]] * [[:en:Tuila'epa_Sa'ilele_Malielegaoi|Tuila'epa Lupesoliai Neioti Aiono Sa'ilele Malielegaoi]] p9bieqb48zyq2f45z37fu21vmb03uwp unsing 0 11480 118728 2021-07-04T01:08:47Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:溫泉)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:溫泉) bzybkarm8t7wgx67kt6yqg6lc0imk4v sakula 0 11481 118731 2021-07-04T01:10:10Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :櫻花)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :櫻花) 2drz0nxngzc1mzupjtgqztdq8giodln simal 0 11482 118754 2021-07-04T03:47:54Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:石油)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:石油) fki7ijrkf2ayzyrsnikwdq6m879iz9f kinacacay 0 11483 118831 2021-07-06T07:31:34Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:再連任一次)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:再連任一次) aeagj7na17zica34kcmm6sv586zcdj6 mucemek 0 11484 118833 118832 2021-07-06T07:53:45Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:低頭;默禱) 3uz28kw4e87cve93bqw2m6ig3vnb2hj sakalima 0 11485 118834 2021-07-06T07:57:09Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:第五)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:第五) 26ecjc4afobherfg4iqgt70p4yuawd1 Jorge Lopes Bom Jesus 0 11486 118850 118845 2021-07-07T00:29:57Z 2402:7500:5CE:43F9:C814:4B29:99E1:754D /* u siwkay niza(簡介) */ wikitext text/x-wiki == Jorge Lopes Bom Jesus (若熱·洛佩斯·博姆·熱蘇斯) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Jorge Lopes Bom Jesus (若熱·洛佩斯·博姆·熱蘇斯) i Agua Grande (阿瓜格蘭德縣). nalecuhan ciniza i 7 a bulad 26 a demiad 1962 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu  Sao Tome and Principe (University of São Tomé and Príncipe 聖多美與普林西比大學). mala ku sasaydan (博士) niza. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Sao Tome and Principe]] (聖多美與普林西比) ayza sa ci Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi (若熱·洛佩斯·博姆·熱蘇斯), micakat a demiad sa i 2018 a mihcaan 12 bulad 3 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Portugala kamu:Jorge Lopes Bom Jesus * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:若熱·洛佩斯·博姆·熱蘇斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Zezu.Luwpyese.Puwmu.Zesuse === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Sao Tome and Principe|São Tomé and Príncipe]] |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Água_Grande_District|Agua Grande]] (阿瓜格蘭德縣) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1962.7.26 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu  Sao Tome and Principe ([[:en:University_of_São_Tomé_and_Príncipe|University of São Tomé and Príncipe]] 聖多美與普林西比大學). mala ku sasaydan (博士) niza. |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:en:Jorge_Bom_Jesus|Jorge Bom Jesus]] * [[:zh:圣多美和普林西比总理|聖多美普林西比總理]] niplg69r21zl6t3lh99hl9yumr7n0fm Mohammed bin Salman 0 11487 118849 118848 2021-07-07T00:28:53Z 2402:7500:5CE:43F9:C814:4B29:99E1:754D /* micakat (就職) */ wikitext text/x-wiki == Mohammed bin Salman (穆罕默德·本·沙爾曼) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mohammed bin Salman (穆罕默德·本·沙爾曼) i [[:en:Riyadh|Riyadh]] ([[:zh:利雅德|利雅德]]) nu Saudi Arab. nalecuhan ciniza i 8 a bulad 31 a demiad 1985 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Saudi Arabia|Saudi Arab]] (沙烏地阿拉伯) ayza sa ci Mohammed bin Salman (穆罕默德·本·沙爾曼), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 6 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Saudi Arab a kamu:محمد بن سلمان آل سعود‎ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mohammed bin Salman * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:穆罕默德·本·沙爾曼 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Muhanmute.Pen.Saelman === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Saudi Arab (沙烏地阿拉伯) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Riyadh|Riyadh]] ([[:zh:利雅德|利雅德]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |8 a bulad 31 a demiad 1985 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭(v), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:穆罕默德·本·薩勒曼|穆罕默德·本·沙爾曼]] * [[:en:Mohammed_bin_Salman|Mohammed bin Salman]] jd2mcil3dcq3zoqqp16gmzryd6wsw83 Ana Brnabić 0 11488 118852 2021-07-07T00:41:52Z 2402:7500:5CE:43F9:C814:4B29:99E1:754D napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== Ana Brnabić (安娜·布納比奇) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Ana Brnabić (安娜·布納比奇) i [[:en:Belgrade|Belgrade]] (貝爾格勒) nu [[Serbia]] (塞爾維亞). nalecuhan ciniza i 9 a bulad 28 a demiad 1975 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Hull (University of Hull 赫爾大學大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Serbia (塞爾維亞) ayza sa ci Mohammed bin Salman…" wikitext text/x-wiki == Ana Brnabić (安娜·布納比奇) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Ana Brnabić (安娜·布納比奇) i [[:en:Belgrade|Belgrade]] (貝爾格勒) nu [[Serbia]] (塞爾維亞). nalecuhan ciniza i 9 a bulad 28 a demiad 1975 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Hull (University of Hull 赫爾大學大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Serbia (塞爾維亞) ayza sa ci Mohammed bin Salman (安娜·布納比奇), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 6 bulad 29 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Serbia a kamu:Ana Brnabić * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:安娜·布納比奇 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Anna.Punapici === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性( ), tatana女性(v), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Serbia (塞爾維亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Belgrade|Belgrade]] ([[:zh:贝尔格莱德|貝爾格勒]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |9 a bulad 28 a demiad 1975 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Hull ([[:en:University_of_Hull|University of Hull]] 赫爾大學大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他(v) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭(v), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:安娜·布納比奇|安娜·布納比奇]] * [[:en:Ana_Brnabić|Ana Brnabić]] qilutqz4pypyac7jbslj3f7adtk3cru Lee Hsien Loong 0 11489 118854 2021-07-07T01:09:29Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== Lee Hsien Loong (李顯龍) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Lee Hsien Loong (李顯龍) i [[Singapore]] (新加坡). nalecuhan ciniza i 2 a bulad 10 a demiad 1952 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Harvard (Harvard University 哈佛大學). mala ku kasedan (碩士) niza. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Singapore (新加坡) ayza sa ci Lee Hsien Loong (李顯龍), micakat a demiad sa i 20…" wikitext text/x-wiki == Lee Hsien Loong (李顯龍) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Lee Hsien Loong (李顯龍) i [[Singapore]] (新加坡). nalecuhan ciniza i 2 a bulad 10 a demiad 1952 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Harvard (Harvard University 哈佛大學). mala ku kasedan (碩士) niza. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Singapore (新加坡) ayza sa ci Lee Hsien Loong (李顯龍), micakat a demiad sa i 2004 a mihcaan 8 bulad 12 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Lee Hsien Loong * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:李顯龍 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Li-Siyen-Lung === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Singapore]] (新加坡) |- |pilecuhan 出生地 |Singapore (新加坡) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |2 a bulad 10 a demiad 1952 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Harvard ([[:en:Harvard_University|Harvard University]] 哈佛大學). mala ku kasedan (碩士) niza. |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:李显龙|李顯龍]] * [[:en:Lee_Hsien_Loong|Lee Hsien Loong]] 0vzotwy376budt791ww3ajpypgdtl2x Eduard Heger 0 11490 119850 119849 2021-07-21T11:24:34Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Igor Matovič at EPP Summit 2020 (cropped).jpg|縮圖]]Eduard Heger (斯洛伐克,總理,伊戈爾·馬托維奇) == Eduard Heger (伊戈爾·馬托維奇) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Eduard Heger (伊戈爾·馬托維奇) i [[:en:Bratislava|Bratislava]] ([[:zh:布拉迪斯拉发|布拉提斯拉瓦]]) nu [[Slovakia]] (斯洛伐克). nalecuhan ciniza i 5 a bulad 3 a demiad 1976 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Bratislava ([[:en:University_of_Economics_in_Bratislava|University of Economics in Bratislava]] 捷克斯洛伐克布拉提斯拉瓦經濟大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Slovakia (斯洛伐克) ayza sa ci Eduard Heger (伊戈爾·馬托維奇), micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 4 bulad 1 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Slovakia a kamu:Eduard Heger * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:伊戈爾·馬托維奇 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yikeel.Matuwwyeci === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Slovakia]] (斯洛伐克) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Bratislava|Bratislava]] ([[:zh:布拉迪斯拉发|布拉提斯拉瓦]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |5 a bulad 3 a demiad 1976 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Bratislava ([[:en:University_of_Economics_in_Bratislava|University of Economics in Bratislava]] 捷克斯洛伐克布拉提斯拉瓦經濟大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:伊戈尔·马托维奇|伊戈爾·馬托維奇]] * [[:en:Eduard_Heger|Eduard Heger]] sndwtuj421s0qf1peph2ixc5r0layus Janez Janša 0 11491 118859 118858 2021-07-07T01:34:11Z Yiyang.sayion 74 wikitext text/x-wiki == ci Janez Janša (亞內茲·楊薩) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Janez Janša (亞內茲·楊薩) i [[:en:Grosuplje|Grosuplje]] ([[:zh:格羅蘇普列|格羅蘇普列]]) nu [[Slovenia]] (斯洛維尼亞). nalecuhan ciniza i 9 a bulad 17 a demiad 1958 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Ljubljana ([[:en:University_of_Ljubljana|University of Ljubljana]] 盧布爾雅那大學). === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Slovenia (斯洛維尼亞) ayza sa ci Janez Janša (亞內茲·楊薩), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 3 bulad 3 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Slovenia a kamu:Janez Janša * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:亞內茲·楊薩 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Yanyese.Yangsa === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Slovenia (斯洛維尼亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Grosuplje|Grosuplje]] ([[:zh:格羅蘇普列|格羅蘇普列]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅(v), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |9 a bulad 17 a demiad 1958 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Ljubljana ([[:en:University_of_Ljubljana|University of Ljubljana]] 盧布爾雅那大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:亚内兹·扬沙|亞內茲·楊薩]] * [[:en:Janez_Janša|Janez Janša]] i2obi9fb4o3sapvufavhoqs7g4wt9bw Manasseh Sogavare 0 11492 118860 2021-07-07T01:47:34Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== ci Manasseh Sogavare (梅納西·蘇嘉瓦瑞) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Manasseh Sogavare (梅納西·蘇嘉瓦瑞) i [[:en:Popondetta|Popondetta]] (波蓬德塔). nalecuhan ciniza i 1 a bulad 17 a demiad 1955 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[:en:Solomon_Islands|Solomon Islands]] ([[:zh:所罗门群岛|索羅門群島]]) ayza sa ci Manasseh Sogavare (梅納西·蘇嘉瓦瑞), micakat a…" wikitext text/x-wiki == ci Manasseh Sogavare (梅納西·蘇嘉瓦瑞) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Manasseh Sogavare (梅納西·蘇嘉瓦瑞) i [[:en:Popondetta|Popondetta]] (波蓬德塔). nalecuhan ciniza i 1 a bulad 17 a demiad 1955 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[:en:Solomon_Islands|Solomon Islands]] ([[:zh:所罗门群岛|索羅門群島]]) ayza sa ci Manasseh Sogavare (梅納西·蘇嘉瓦瑞), micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 4 bulad 29 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Manasseh Sogavare * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:梅納西·蘇嘉瓦瑞 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Myenasi.Suciyawazuye === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Solomon Islands (索羅門群島) |- |pilecuhan 出生地 |Popondetta (波蓬德塔) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1 a bulad 17 a demiad 1955 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:梅納西·索加瓦雷|梅納西·蘇嘉瓦瑞]] * [[:en:Manasseh_Sogavare|Manasseh Sogavare]] 6erd9gc9r6991fwch8cp6e67740b8r2 Mohamed Hussein Roble 0 11493 118862 2021-07-07T02:06:47Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== Mohamed Hussein Roble (穆罕默德·海珊·羅布爾瑞) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mohamed Hussein Roble (穆罕默德·海珊·羅布爾) i [[:en:Hobyo|Hobyo]] ([[:zh:霍比奧區|霍比奧]]). nalecuhan ciniza i 10 a bulad 1963 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Somali (Somali National University 國立索馬利亞大學) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Somalia]] (索馬利…" wikitext text/x-wiki == Mohamed Hussein Roble (穆罕默德·海珊·羅布爾瑞) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mohamed Hussein Roble (穆罕默德·海珊·羅布爾) i [[:en:Hobyo|Hobyo]] ([[:zh:霍比奧區|霍比奧]]). nalecuhan ciniza i 10 a bulad 1963 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Somali (Somali National University 國立索馬利亞大學) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Somalia]] (索馬利亞) ayza sa ci Mohamed Hussein Roble (穆罕默德·海珊·羅布爾), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 9 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Somali a kamu:Maxamed Xuseen Rooble * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mohamed Hussein Roble * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:穆罕默德·海珊·羅布爾 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Muhamute.Haysan.Luwpuel === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Somalia (索馬利亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Hobyo|Hobyo]] ([[:zh:霍比奧區|霍比奧]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |10 a bulad 1963 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Somali (Somali National University 國立索馬利亞大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * 索馬利亞總理 * [[:en:Mohamed_Hussein_Roble|Mohamed Hussein Roble]] kywqdkbod1q6g1c3jjoahns8m67oaap Kim Boo-kyum 0 11494 118865 2021-07-07T02:22:26Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== ci Kim Boo-kyum (金富谦) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Kim Boo-kyum (金富谦)i [[:en:Sangju|Sangju]] ([[:zh:尚州市|尚州市]]). nalecuhan ciniza i 1 a bulad 21 a demiad 1958 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Seoul ([https://en.snu.ac.kr/ Seoul National University] [[:zh:首爾大學|國立首爾大學]]) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Korea, south|South Korea]] (南韓) ay…" wikitext text/x-wiki == ci Kim Boo-kyum (金富谦) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Kim Boo-kyum (金富谦)i [[:en:Sangju|Sangju]] ([[:zh:尚州市|尚州市]]). nalecuhan ciniza i 1 a bulad 21 a demiad 1958 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Seoul ([https://en.snu.ac.kr/ Seoul National University] [[:zh:首爾大學|國立首爾大學]]) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Korea, south|South Korea]] (南韓) ayza sa ci Kim Boo-kyum (金富谦), micakat a demiad sa i 2021 a mihcaan 5 bulad 14 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Korean a kamu:김부겸 * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Kim Boo-kyum * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:金富谦 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Cin-Bu-Ciyen === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Korea, south|South Korea]] (南韓) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Sangju|Sangju]] ([[:zh:尚州市|尚州市]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1 a bulad 21 a demiad 1958 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Seoul ([https://en.snu.ac.kr/ Seoul National University] [[:zh:首爾大學|國立首爾大學]]) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [https://baike.baidu.com/item/%E9%87%91%E5%AF%8C%E8%B0%A6/23385116 金富謙] * [[:en:Kim_Boo-kyum|Kim Boo-kyum]] hs3wsi75bq40svj9dt59otgtow2y98z Mahinda Rajapaksa 0 11495 118867 2021-07-07T04:22:44Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== ci Mahinda Rajapaksa (馬欣達·拉賈帕克薩) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mahinda Rajapaksa (馬欣達·拉賈帕克薩) i [[:en:Southern_Province,_Sri_Lanka|Southern Province]] (南部縣) nu [[Sri Lanka]]. nalecuhan ciniza i 1 a bulad 21 a demiad 1958 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Sri Lanka ([[:en:Sri_Lanka_Law_College|Sri Lanka Law College]] 斯里蘭卡法學院) === micakat (就職) === u cunli (…" wikitext text/x-wiki == ci Mahinda Rajapaksa (馬欣達·拉賈帕克薩) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Mahinda Rajapaksa (馬欣達·拉賈帕克薩) i [[:en:Southern_Province,_Sri_Lanka|Southern Province]] (南部縣) nu [[Sri Lanka]]. nalecuhan ciniza i 1 a bulad 21 a demiad 1958 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Sri Lanka ([[:en:Sri_Lanka_Law_College|Sri Lanka Law College]] 斯里蘭卡法學院) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Sri Lanka (斯里蘭卡) ayza sa ci Mahinda Rajapaksa (馬欣達·拉賈帕克薩), micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 11 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Sinhala a kamu:මහින්ද රාජපක්ෂ * u sulit tu ngangan nu Tamil a kamu:மஹிந்த ராஜபக்ஷ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Mahinda Rajapaksa * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:馬欣達·拉賈帕克薩 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Masinta.Laciyapakesa === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Sri Lanka]] (斯里蘭卡) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Southern_Province,_Sri_Lanka|Southern Province]] (南部縣) nu [[Sri Lanka]] |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1 a bulad 21 a demiad 1958 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Sri Lanka ([[:en:Sri_Lanka_Law_College|Sri Lanka Law College]] 斯里蘭卡法學院) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:马欣达·拉贾帕克萨|馬欣達·拉賈帕克薩]] * [[:en:Mahinda_Rajapaksa|Mahinda Rajapaksa]] q5l3vvpuz2nze00ec38rby7qrcb0zz8 Abdalla Hamdok 0 11496 120625 120624 2021-08-01T08:06:48Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki [[tangan:Abdalla Hamdok 2017.jpg|縮圖]]ci Abdalla Hamdok (u kamu nu Hulam: 蘇丹總理<sub>,</sub>阿卜杜拉·哈姆杜克) == '''ci Abdalla Hamdok (阿卜杜拉·哈姆杜克)''' == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Abdalla Hamdok (阿卜杜拉·哈姆杜克) i Kordofan (科爾多凡) nu Sudan (蘇丹). nalecuhan ciniza i 1 a bulad 1 a demiad 1956 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Manchester (University of Manchester 英國曼徹斯特大特), u sasaydan (博士) ciniza. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Sudan]] (蘇丹) ayza sa ci Abdalla Hamdok (阿卜杜拉·哈姆杜克), micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 8 bulad 21 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu: عبدالله حمدوك‎ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Abdalla Hamdok * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:阿卜杜拉·哈姆杜克 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Aputula.Hamutuke === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Sudan]] (蘇丹) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Kordofan|Kordofan]] ([[:zh:科爾多凡|科爾多凡]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1 a bulad 1 a demiad 1956 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Manchester (University of Manchester 英國曼徹斯特大特), u sasaydan (博士) ciniza. |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:阿卜杜拉·哈姆杜克|阿卜杜拉·哈姆杜克]] * [[:en:Abdalla_Hamdok|Abdalla Hamdok]] r7cnvo7dkalmp6kk89i246llnnk0e5x Stefan Löfven 0 11497 118872 2021-07-07T05:31:36Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== ci Stefan Löfven (斯特凡·勒文) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Stefan Löfven (斯特凡·勒文) i [[:en:Stockholm|Stockholm]] ([[:zh:斯德哥尔摩|斯德哥爾摩]]) nu [[Sweden]] (瑞典). nalecuhan ciniza i 7 a bulad 21 a demiad 1957 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Sweden (瑞典) ayza sa ci Stefan Löfven (斯特凡·勒文), micakat a demiad sa i 2014 a mihcaan 10 bulad 3 demiad.…" wikitext text/x-wiki == ci Stefan Löfven (斯特凡·勒文) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Stefan Löfven (斯特凡·勒文) i [[:en:Stockholm|Stockholm]] ([[:zh:斯德哥尔摩|斯德哥爾摩]]) nu [[Sweden]] (瑞典). nalecuhan ciniza i 7 a bulad 21 a demiad 1957 a mihcaan. === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Sweden (瑞典) ayza sa ci Stefan Löfven (斯特凡·勒文), micakat a demiad sa i 2014 a mihcaan 10 bulad 3 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Sweden a kamu:Stefan Löfven * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:斯特凡·勒文 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Seteban.Lewen === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Sweden (瑞典) |- |pilecuhan 出生地 |Stockholm (斯德哥爾摩) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |7 a bulad 21 a demiad 1957 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 | |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚(v), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:斯特凡·勒文|斯特凡·勒文]] * [[:en:Stefan_Löfven|Stefan Löfven]] h8q38vtn2rmmbyjmdggi7078b11lnlx Hussein Arnousn 0 11498 118874 2021-07-07T05:45:13Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== ci Hussein Arnousn (海珊·阿爾努斯) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Hussein Arnousn (海珊·阿爾努斯) i [[:en:Idlib_Governorate|Idlib]] ([[:zh:伊德利卜|伊德利布]]) nu Syria (敘利亞). nalecuhan ciniza i 1953 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Aleppo ([[:en:University_of_Aleppo|University of Aleppo]] [[:zh:阿勒頗大學|阿勒頗大學]]) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister…" wikitext text/x-wiki == ci Hussein Arnousn (海珊·阿爾努斯) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Hussein Arnousn (海珊·阿爾努斯) i [[:en:Idlib_Governorate|Idlib]] ([[:zh:伊德利卜|伊德利布]]) nu Syria (敘利亞). nalecuhan ciniza i 1953 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Aleppo ([[:en:University_of_Aleppo|University of Aleppo]] [[:zh:阿勒頗大學|阿勒頗大學]]) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu [[Syria]] (敘利亞) ayza sa ci Hussein Arnousn (海珊·阿爾努斯), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 8 bulad 30 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Arabic a kamu:حسين عرنوس‎ * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Hussein Arnousn * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:海珊·阿爾努斯 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Haysan.Aelnuse === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |Syria (敘利亞) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Idlib_Governorate|Idlib]] ([[:zh:伊德利卜|伊德利布]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白(v), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |1953 |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Aleppo ([[:en:University_of_Aleppo|University of Aleppo]] [[:zh:阿勒頗大學|阿勒頗大學]]) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:叙利亚总理|敘利亞總理]] * [[:en:Hussein_Arnous|Hussein Arnousn]] lkynwpts6y5ty8g2hysquw2f80hswlt Kokhir Rasulzoda 0 11499 118876 2021-07-07T05:59:52Z Yiyang.sayion 74 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== ci Kokhir Rasulzoda (科基爾·拉蘇爾佐達) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Kokhir Rasulzoda (科基爾·拉蘇爾佐達) i [[:en:Ghafurov_District|Ghafurov District]] ([[:zh:粟特州|粟特州]]) nu [[Tajikistan]] (塔吉克). nalecuhan ciniza i 3 a bulad 8 a demiad 1961 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Tajikistan ([[:en:Agricultural_University_of_Tajikistan|Agricultural University of Tajikistan]] 塔吉克…" wikitext text/x-wiki == ci Kokhir Rasulzoda (科基爾·拉蘇爾佐達) == === u siwkay niza(簡介) === u pilecuhan ni Kokhir Rasulzoda (科基爾·拉蘇爾佐達) i [[:en:Ghafurov_District|Ghafurov District]] ([[:zh:粟特州|粟特州]]) nu [[Tajikistan]] (塔吉克). nalecuhan ciniza i 3 a bulad 8 a demiad 1961 a mihcaan. pahezekay niza i tabakiay a cacudadan nu Tajikistan ([[:en:Agricultural_University_of_Tajikistan|Agricultural University of Tajikistan]] 塔吉克農業大學) === micakat (就職) === u cunli (總理 Prime Minister) nu Tajikistan (塔吉克) ayza sa ci Kokhir Rasulzoda (科基爾·拉蘇爾佐達), micakat a demiad sa i 2013 a mihcaan 11 bulad 23 demiad. === u ngangan niza === * u sulit tu ngangan nu Tajikistan a kamu:Коҳир Расулзода * u sulit tu ngangan nu Russia a kamu:Кохир Расулзада * u sulit tu ngangan nu Amilika a kamu:Kokhir Rasulzoda * u sulit tu ngangan nu hulam a kamu:科基爾·拉蘇爾佐達 * u sulit tu ngangan nu Sakizaya a kamu:Keciel.Lasuelcuta === u sapuyaay a kakuniza(資料表) === {| class="wikitable" |etul 性別 |tatama男性(v), tatana女性( ), zuma其他( ) |- |kanatal 國籍 |[[Tajikistan]] (塔吉克) |- |pilecuhan 出生地 |[[:en:Ghafurov_District|Ghafurov District]] ([[:zh:粟特州|粟特州]]) |- |kulit nu banges 膚色 |salengacay白( ), takuliway黃(v), sumanahay紅( ), lumeniay黑( ), zuma其他( ) |- |bukes髮色 |salengacay白( ), takuliway黃( ), sumanahay紅( ), lumeniay黑(v), zuma其他( ) |- |nalecuhan 出生年月日 |3 a bulad 8 a demiad 1961 a mihcaan |- |cacudadan 學歷 |tabakiay a cacudadan nu Tajikistan ([[:en:Agricultural_University_of_Tajikistan|Agricultural University of Tajikistan]] 塔吉克農業大學) |- |palaacawa 婚姻 |siacawatu已婚( ), caayhenay未婚( ), zuma其他( ) |- |papazaan atu papayzaan 宗教信仰 |fociaw佛( ), cituciaw基督( ), tiancuciaw天主( ), Yislanciaw伊斯蘭( ), Tawciaw道( ), zuma其他( ) |} === kakuniza === {| class="wikitable" |midadiway 歌星 | |kagakay 科學家 | |- |salukiyaway 舞者 | |salisinay 宗教家 | |- |sadadiway 音樂家 | |misangaay 工程師 | |- |upalaway 演員 | |nalimaan 藝術家 | |- |miundu'ay 運動員 | |micudaday 學者 | |- |sadang 教育家 | |mistesekay 專家達人 | |- |mikuwanay 政治家 |v |sitanengay 特殊技術 | |- |pacakayay 企業家 | |zuma 其他 | |} == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * [[:en:List_of_current_heads_of_state_and_government|List of current heads of state and government]] * [[:zh:科基尔·拉苏尔佐达|科基爾·拉蘇爾佐達]] * [[:en:Kokhir_Rasulzoda|Kokhir Rasulzoda]] fpdqi8sa0yr0s2inzo8ijwsyogaruqg Wikipitiya:mikilim tu saluma’an nu bacu WPWP 2021 4 11500 124332 118943 2021-09-22T07:59:10Z Iyumu 1545 wikitext text/x-wiki __NOTOC____NOEDITSECTION__ {| style="width:100%; padding:0 10px 0 0; margin:10px 0 2px 0; border:0; border-spacing:0; box-shadow: 5px 0px 5px #67B0CC;" | style="font:1.01em/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; | <div style="float:right;padding-right:20px;"> <h1 style="margin-top:0; color:#006400">mikilim tu saluma’an nu bacu WPWP 2021</h1> </div> | <div style="background-color:#ffffff; border: 2px solid #ccc; border-radius:10px; box-shadow: 0 2px 5px #555; width:150px; margin:10px; padding: 8px; float:right;" id="upload-link-block">[[File:WPWP logo 1.png|150px|link=//commons.wikimedia.org/wiki/File:WPWP_logo_1.png]]</div> |} <div style="padding: .6em; background-color:#FFFFFF; width:97%; line-height:150%; margin-bottom:15px; -moz-border-radius:10px 10px 10px 10px; -webkit-border-radius:10px 10px 10px 10px; border-radius:10px 10px 10px 10px; -moz-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc;"> ===mikilim tu saluma’an nu bacu WPWP=== '''mikilim tu saluma’an nu bacu WPWP'''- “u ngangan, WPWP” nu cacayay a mihcaan a sapadademec. tini nikadademecan, namakay kitakitay nu mikawaway-kalumyiti, tu Wikipitiya, a micunus tu bacu sapacelilan i Wikipitiya. i “Wiki kasasimelay a laculaculan” yadah ku bacu, caay ka hacica ku bacu ni pazeng i sapacelilan nu Wikipitiya. 8 a bulad 1 a demiad katukuh 8 a bulad 31 a demiad, miawza tu katuuday mapulung i Wikipitiya nu Sakizaya, miedap tu sapacelilan “micunus tu bacu. </div> <div style="padding: .6em; background-color:#FFFFFF; width:97%; line-height:150%; margin-bottom:15px; -moz-border-radius:10px 10px 10px 10px; -webkit-border-radius:10px 10px 10px 10px; border-radius:10px 10px 10px 10px; -moz-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc;"> ===a hicaen a milihiza=== [[Image:BKV m 1 jms.svg|22px|alt=]] patalabu i '''Sakizaya Wikipitiya'''.<br> [[Image:BKV m 2 jms.svg|22px|alt=]] mikilim tu inayay a bacu nu sapacelilan.<br> [[Image:BKV m 3 jms.svg|22px|alt=]] mikilim tu tatudungay a bacu, a micunus tu sahecian a bacu.<br> [[Image:BKV m 4 jms.svg|22px|alt=]] paliyung tu nuyaanay tu a mi-ma a mikawaway-kalumyiti, i kakiliman micunus tu '''#WPWP #WPWPTW''', penec hanca “misumad patiyak”.<br> [[Image:BKV h5 jms.svg|22px|alt=]] piazihi!cunusen ku #WPWP #WPWPTW, kya taneng micumud tu '''#WPWP #WPWPTW'''- mikilin tu luma’ nu bacu misausi tu nikadademecan. </div> <div style="padding: .6em; background-color:#FFFFFF; width:97%; line-height:150%; margin-bottom:15px; -moz-border-radius:10px 10px 10px 10px; -webkit-border-radius:10px 10px 10px 10px; border-radius:10px 10px 10px 10px; -moz-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc;"> ===sapakawlah=== nu '''ALCD(Cen-ta Yin-min-cung-sin)''' mipawapen tu “salunganay a tisagi” pabeli a micunus tu bacu ayaw nu mikawaway-kalumyitiay tu sakalima a tademaw. </div> </div> <div style="padding: .6em; background-color:#FFFFFF; width:97%; line-height:150%; margin-bottom:15px; -moz-border-radius:10px 10px 10px 10px; -webkit-border-radius:10px 10px 10px 10px; border-radius:10px 10px 10px 10px; -moz-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc;"> ===sikawlahay=== mikukay tu katuuday tuyni pilihiza tu “mikilim tu saluma’an nu bacu WPWP 2021” a kawawan, mihapuy tu sikawlahay a ngangan. *saayaway a misaungayay a kalungangan, ci kuwawi tuliu, palung kina 48 ku mikawaway-kalumyiti. *sakatusa a misaungayay a kalungangan, ci Sabak5388, palung kina 29 ku mikawaway-kalumyiti. *sakatulu a misaungayay a kalungangan, ci Akamycoco, palung kina 16 ku mikawaway-kalumyiti. *sakasepat a misaungayay a kalungangan, ci LamiHung, pulung kana 8 ku mikawaway-kalumyiti. *sakalima a misaungayay a kalungangan, ci Dongi0919, palung kina 4 ku mikawaway-kalumyiti. haynamuh tu sikawlahay amin nu mikawaway-kalumyiti milisimetay! </div> <div style="padding: .6em; background-color:#FFFFFF; width:97%; line-height:150%; margin-bottom:15px; -moz-border-radius:10px 10px 10px 10px; -webkit-border-radius:10px 10px 10px 10px; border-radius:10px 10px 10px 10px; -moz-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc; box-shadow: 5px 5px 5px 5px #ccc;"> ===mikawaw tu canacanan a kamuan tu aazihan a kasabelih=== ====Sakizaya a kamu nu (szy)==== *pulung nu milihizaay kinapina ku tademaw kina 7 ku tademaw. *pulung ku ku mikawaway-kalumyiti a kasabelih 91 ku aazihan i hekal. *[https://hashtags.wmflabs.org/?query=%23WPWPTW&project=szy.wikipedia.org&startdate=2021-07-01&enddate=2021-08-31&search_type=or&user= kapiazih tu pulung nisulitan tu aazihan a kasabelih]. ====Atayal a kam nu (tay)==== *pulung nu milihizaay kinapina ku tademaw kina 4 ku tademaw. *pulung ku ku mikawaway-kalumyiti a kasabelih 45 ku aazihan i hekal. *[https://hashtags.wmflabs.org/?query=%23WPWPTW&project=tay.wikipedia.org&startdate=2021-07-01&enddate=2021-08-31&search_type=or&user= kapiazih tu pulung nisulitan tu aazihan a kasabelih]. ====Seediq a kamu nu (trv)==== *pulung nu milihizaay kinapinaay ku tademaw kina 5 ku tademaw. *pulung ku ku mikawaway-kalumyiti a kasabelih 50 ku aazihan i hekal. *[https://hashtags.wmflabs.org/all_users/?query=%23WPWPTW&project=trv.wikipedia.org&search_type=or&startdate=2021-07-01&enddate=2021-08-31&user= kapiazih tu pulung nisulitan tu aazihan a kasabelih]. ====Layak a kamu nu (zh)==== *pulung nu milihizaay kinapinaay ku tademaw kina 11 ku tademaw. *pulung ku ku mikawaway-kalumyiti a kasabelih 197 ku aazihan i hekal. *[https://hashtags.wmflabs.org/all_users/?query=%23WPWPTW&project=zh.wikipedia.org&search_type=or&startdate=2021-07-01&enddate=2021-08-31&user= kapiazih tu pulung nisulitan tu aazihan a kasabelih]. </div> 8bhekcrf1gv6rhpeql1x170ocppb4a1 Yangon 0 11501 118991 2021-07-08T14:00:26Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:仰光)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:仰光) jcf2xttbamwn14asd98nt0hmsqru8fe Bujumbura 0 11502 119037 2021-07-09T13:49:39Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:布松布拉)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:布松布拉) em0ik1iacsq7icnidvvk0gp4plgnytu likisi 0 11503 119059 2021-07-09T13:59:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:歷史)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:歷史) ega2zblhald3wp1kkovncagn14zlm0g namakayza 0 11504 119073 2021-07-10T02:07:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu ny Hulam:從、源自)" wikitext text/x-wiki (u kamu ny Hulam:從、源自) llrwtp3tzclf34ytny8dr422o44de75 ngangayawan 0 11505 119075 2021-07-10T02:16:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:戰爭)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:戰爭) 0d4xloo0dxbt1lvvz7nj47vpg5f3zsw malikecuay 0 11506 119084 2021-07-10T02:29:34Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kami nu Hulam:狹窄)" wikitext text/x-wiki (u kami nu Hulam:狹窄) q7lycclnw31hm69b6jjrld6acbc1cqd nusuayaw 0 11507 119088 2021-07-10T02:31:07Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:面對)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:面對) rkj5w8d4uukf03m0brqhusf8t1f9le2 masakayakay tepatepadanay a buyu’ 0 11508 119091 2021-07-10T02:33:13Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:陡峭懸崖)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:陡峭懸崖) q9elr9w2xuzjqukewn07zopw73baw1g nipanutekan 0 11509 119093 2021-07-10T02:34:21Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:規定)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:規定) pty398wdjxqct8hcop0t9qubjfs6na3 pahulicay 0 11510 119095 2021-07-10T02:35:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:立法)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:立法) 3p1j6kzr1ss62j603a8q38rgcedzpr7 nipisulul tu 0 11511 119098 2021-07-10T02:47:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:同意)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:同意) dy6wu406tbx5ugv1l8shupl70rtuhkj tatengilan nu kanatal 0 11512 119100 2021-07-10T02:48:53Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:國會)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:國會) kgye2dxa1mfi9e44m1np1f3u92az68o sasungaay 0 11513 119102 2021-07-10T02:49:51Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:親)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:親) gb9elskg432eal8k9bytxdpxv0feifp mapilpil kuni kacacayad 0 11514 119117 119104 2021-07-10T02:58:31Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:關係緊張) [[kakuniza:Sabak Nubu]] fnlyufn716li511ivb8m38kpisxqkmb izasatu 0 11515 119106 2021-07-10T02:52:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:由於)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:由於) reb81wf82lm2446pi2yjm9r6ie0qo4v mikakadum 0 11516 119108 2021-07-10T02:54:04Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:投資)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:投資) 6zl9mxhl4k0lnvj16i5dkk8av79dj9y sakikalisiw palahad 0 11517 119116 119115 2021-07-10T02:57:50Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:經濟發展) [[kakuniza:Sabak Nubu]] ckzj9zxotnkvvvqhc1p157h03kxmk52 anilubangan 0 11518 119119 2021-07-10T03:00:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "( u kamu nu Hulam:協商) [[kakuniza:Sabak Nubu]]" wikitext text/x-wiki ( u kamu nu Hulam:協商) [[kakuniza:Sabak Nubu]] 23vfv4vtdzkymdgdnz5fbt6sid9lcty u picakay tu palalecad tu aca 0 11519 119139 2021-07-11T05:21:45Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kami nu Hulam:購買力平價)" wikitext text/x-wiki (u kami nu Hulam:購買力平價) avlo9i085iaw4lefg6hstnn2ysfmj0j iciba 0 11520 119141 2021-07-11T05:28:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:市場)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:市場) af3m7yyus1vv1gsc5w7pvfps0pjvkk7 pulung tu nisulitan 0 11521 119143 2021-07-11T05:31:09Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:估計)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:估計) hj5j35p619yis3vzpe49eu8ejshvs2m pasu 0 11522 119145 2021-07-11T05:37:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:包括)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:包括) c4udwhmdn8u6uj6en8e859eav1tjkc0 angangan a sakikalisiw 0 11523 119147 2021-07-11T05:38:13Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam :其中主要的經濟體)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam :其中主要的經濟體) be13p80iyw445mdlz7vg598qvbz95s6 amapabeling 0 11524 119149 2021-07-11T05:42:49Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:違憲)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:違憲) kybovvghe5qmnzlevbahsabeowxgewx cedan 0 11525 119152 2021-07-11T05:48:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:條)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:條) 6v3lfms3szqz8xnap3nx7m19kuz2zrf uzumaay 0 11526 119154 2021-07-11T05:51:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:另外)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:另外) h1w1zf1jn47hhusukltzlg0re9g77zg nipatahekalan 0 11527 119156 2021-07-11T05:54:01Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:顯示)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:顯示) hug7hv2q50qmqhgehb5fswja02giuko nicekiwan 0 11528 119158 2021-07-11T06:01:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:研究)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:研究) rq4u6e8z4f0kwjx0tlg1s9quyos0083 kacacayat 0 11529 119160 2021-07-11T06:02:48Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:關係)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:關係) ny0en25wxa09fmy6v8xwlcqf3zbgzk0 masaungcuyungcuyay 0 11530 119162 2021-07-11T06:03:52Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:丘陵)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:丘陵) atf8t7yry5kvuf7zlu433fzzq9nzzyg talastas a ayam 0 11531 119164 2021-07-11T06:05:10Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:候鳥)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:候鳥) imf7pydotjzh9ls0bzzjyyfw83hnns1 dahacay 0 11532 119166 2021-07-11T06:07:03Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:自然)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:自然) hnncaikpzekb8wxj7e6azfc5wrnwx4v lamangan 0 11533 119168 2021-07-11T06:08:34Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u lamu nu Hulam:種類)" wikitext text/x-wiki (u lamu nu Hulam:種類) cpubpj9t1ope8u99cfenrhmlx5jofnb ki' 0 11534 120549 120548 2021-08-01T00:05:48Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki ki'[[tangan:Eriocheir sinensis.jpg|縮圖|k'i 毛蟹)]] [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[tangan:Specimen of Eriocheir rectus.jpg|縮圖|ki' (毛蟹)]] [[tangan:Zoo Köln Eriocheir sinensis 31122014 1 bis.jpg|縮圖|ki' (毛蟹)]] ki'(毛蟹, kamu nu Pangcah: kihmid) kasazumaay (界):kasazumaay aadupan (動物界) Animalia sacumud (門):sacumud puu’ kuku’ aadupan (節肢動物門) Arthropoda uzip (綱):uzip dawmi’ay uka’軟甲綱 Malacostraca mata (目):mata cacay a bataan ku kuku’ (十足目) Decapoda sapamata (科):sapamata kaku kihemid (弓蟹科) Varunidae tungusay (屬):tungusay sibanuhay sakalat a kihemid (絨螯蟹屬) Eriocheir masasengiay (種):masasengiay Cung-huwa a kihemid (中華絨螯蟹) E. sinensis == kakiliman (摘要) == '''Cung-huwa kihemid (中華絨螯蟹)''' 中華絨螯蟹(學名:Eriocheir sinensis),也稱上海毛蟹,俗名大閘蟹或河蟹,是一種主要生長在中國沿海河口地區的小型蟹種。 Cung-huwa a kihemid (mitesekay a nipangangan: “Eriocheir sinensis”) singangan aca tu Sang-hay kihemid, u ngangan tabakiay kihemid anucaay sawaca a kihemid, u cacayay lamangan angangan mauzip i Cung-kuw mililis tu sacumudan nu bayu tu adidi’ay a kihemid. == nikauzip a demiad (生命周期) == 雖然絨螯蟹在淡水中度過大部分生命,但它們必須回到海中繁殖。在生命第四或第五年,牠們遷徙至下游,在有潮汐的江河口達到性成熟期。交配後,雌性繼續游向海的方向,在更深的水中過冬。在春天牠們回到鹹水中產卵。孵化出的幼蟹,遷向上游進入淡水,至此完成一個生命循環。 kanahatu kihemid hatu i nanum mauzip, nika kasiwawaan kanca panukas tayza i bayu, i kauzipan tu saka sepat anucaay saka lima a mihcaan, mabulaw kuheni tayza i sacumud nu nanum, i kaelacan nu talawadaw a sacumud nu nanum katukuhan tu kasiwawaan. namatatakis hawsa, u uzang lalid sa midanguy pasayza i bayu, i talulungay a nanum tiza tu mueneng tu kasienawan, i sadingsingan panukas tayza i aheciday a nanum siti’kuk ku heni, tahekalay ku aadidi’ay a kalang hawsa, mabulaw tayza i pabaw nu sauwac micumud tu abesaay a nanum, katukuhan tu mahamin ku nitaliyuk nu nikauzipan. == picidek (特徵) == 這一物種的特徵是蟹螯上的密集的絨毛。蟹體大小大致和兒童的手掌相當。 uyni mauzipay u picidak nu kalang u sakalat mazeket ku banuh. u tabaki nu uzip hatiza u kamal nu wawa. == midebungay nu mauzipay (入侵物種問題) == 該物種對其他生態具有很強的侵犯性,牠已蔓延到北美和歐洲。國際自然保護聯盟物種存續委員會的入侵物種專家小組(ISSG)列為世界百大外來入侵種。 uyza mauzipay sakay zumaay nu mauzipay siicelang amidebung, mulalad tu ciniza tayza i pey-me atu U-cuw. kanatal nu mipuputay tu lalaya a kadum misupeday wi-yen-huy nu mitesekay sakaput midebungay nu mauzipay “ISSG” masisil i kitakit u lasubuay a lamangan ku midebungay. 大閘蟹對當地生態系統造成破壞。除了和當地物種競爭及減少魚獲外,牠們穴居性導致堤岸的損壞和排水系統的阻塞。德國人一開始努力的捕殺大閘蟹、並做成動物飼料,但沒有效果。 kalang sakay tiniay mauzipay mapeci’ tu ku liwliw. caay kau tiniay mauzipay malaalaw atu maselep tu ku aalaan tu buting dada’, kananelan nu hen a buhang mapeci’ tu ku tukus atu piculilan nu nanum u liwliw mapuut tu. Te-kuw a tademaw malingatu saicelang satu mizakep mipatay tu kalang, mala u sapakaen tu aadupan,nika caay tu kalaheci. 後來嘗試將大閘蟹賣給亞洲人並試圖出口亞洲,但由於口感較差導致市場反應消極。一般認為這種蟹順著船底排出的壓艙水遷移,但同時也保留了比原產地更純正的蟹種。台灣於2010年代由官員引入養殖,當時學界就指出大閘蟹可能成為入侵物種,不應引入養殖;而2015年蘇迪勒颱風破壞了養殖場的防逃設施,因此發生了大閘蟹脫逃。 satu mitanam a pacakay tu kalang i Ya-cuwan a tademawan a mitanam aca patahkal i Ya-cuw, nika caay kaasu’ nayay ku micakayay nu icibaay. uzuma mahiniay a kalang mikilul tu sasaay nu balunga pasisilan nu nanum a mabulaw, nika izaw tu ku nuyaayay tu tatengaan a kalangan. Taywan i 2010 a mihcaan nipacumudan nu tapang a pahabay, itawya u mitesekay mitelacay sakamu sa hakay u mala midebungay nu mauzipay, kucaay pacumuden a pahabay, i 2015 a mihcaan Su-ti-le a baliyus mapeci’ ku nipahabayay tu nisanga’an sapitena’ tu salaliwan, namahini hawsa mapelpel tu mulaliw ku kalang. == sapamata kakung kalang (弓蟹科) == 毛蟹(mitten crab)是雙螯掌部及兩指基部長著成團柔軟絨毛,另有英文名Hairy-fisted crab,在分類學上屬於甲殼綱、十足目、弓蟹科的絨螯蟹屬(或扁絨螯蟹屬、新絨螯蟹屬)螃蟹。毛蟹原產地在東亞各國,目前全世界已知有6種。 ki' (mitten crab) tusaay ku sakalat i kamal atu tusa ngangan saupu dawmi’ ku banuh, izaw ku ngangan tu Ing-wen Hairy-fisted crab, i pasasizuma nu mitelacay tungusay sikuki’ay a uzip (綱), cacay a bataab a kuku mata (目), acin kalang sapamataan (科) u tungusay kakihemid anucaay tungusay makulepi’ay, baluhay tungusay kakihemid a kalang. kakihemid nau tizaai i [[Walian nu Ya-cuo]] a kasakanatal imahini, i kitakit enem a lamangan tu ku katinengay. 臺灣河川可見其中兩種:日本絨螯蟹及臺灣扁絨螯蟹,前者主要分布在西部、北部及東北部的大小河川中,以北部的淡水河流域產量最豐,又稱「淡水毛蟹」;後者因體色青綠,俗稱「青毛蟹」,主要產於台灣東半部流入太平洋的河川中,西部僅在屏東縣四重溪及枋山溪偶有發現,以宜蘭南澳所產最有名,早有「南澳毛蟹」美稱。 Taywan a sauwac maazihaytu uzumaay tusa, Lipun a ki' atu Taywan makubeciday a ki', nuayawanay angangan maliwaliwah i satipan, nuwamisan, atu nuwalian tu tabakiay adidi’ay a sauwacan, i nuwamisan Tan-suy a sauwacan ku yadahay, pangangan han Tan-suy a “ki'” satu zayhan kulit nu uzip landaw, pangangan han “ladaway ki'”, angangan tiniay i Taywan pangkiw nu sawalian malikid tayza i walibayu a sauwacan, satipan i pin-tung a kuwan dada’ iSe-cung a sauwac atu Bang-san uzuma maazihay tu, i I-lan nan-aw ku singanganay ki', iayaw singangnay tu Nan-aw ki'. 毛蟹自古以來即為知名的食用蟹,終生除繁殖期下海外,以淡水河川、湖泊為棲息地,所以又被統稱為「河蟹」,個體在生殖期未產卵前最為肥美。原產於中國大陸沿海各省的中華絨螯蟹,每年8~12月正當生殖洄游期間,秋菊盛開,蟹又大又肥,賞菊啖蟹乃成為中國傳統騷人墨客吟詠的對象, kasumamadan ki' u singangayan a kakanan, tahadeuc caay kasipilasan ta bayu dada’, i abesaay a sauwac, taku a kakitizaan mueneng, sisa pangangan hanca tu nanumay “kalang” han, i kasipilasan ayaw caaynay kapisa ti’kukan kizemu siheci. tiniay i Cung-kuw-Ta-lu mililis tu kasa kuwan nu niyazu’ u Cung-huwa a ki', paymihcaan tu 8~12 a bulad u kasipilasan pipanukasan a demiadan, kabutelakan tu balu i balangbang, tabaki kizemu ku ki', pikinaulan tu balu u kalang ku kamu mala u laladiwan han tu nu Cungg-kuw tu labang. 因中華絨螯蟹經常被粗放或養殖於江潭閘壩之中,所以俗稱「大閘蟹」或「清水大蟹」,大閘蟹這個名號反而遠比中華絨螯蟹響亮。政府曾開放大陸的大閘蟹進口來台,後因養殖禁藥問題而中止,目前國內餐館或市場上可見的大閘蟹,有些是養殖業者從大陸購進幼苗蓄養後上市的成蟹。 zayhan Cung-huwa a ki' paydang han anucaay sapahabayen i pisupedan tu nanum nu Cyang-tan,sisa pangangan han “taca ki'” anucaay u “nanumay taca ki'”, uyni taca ki' kalikatan ku ngangan nu Cung-huw a ki'ay. Cen-bu namihulak tu Taluay pacumud tu taca a ki' i Taywan, satu nanipasapayuan sisa pasatezep hantu, imahini kanatalay a pikanan anucaay picakayan maazih tuway ku taca a ki', uzuma u pahabayay makay Talu micakay tu adidi’ay misuped pahabay pacakay han mala kalang tu. '''Taywan ki'(台灣絨螯蟹)''' 台灣絨螯蟹,因體色青綠,所以俗稱「青毛蟹」,其特徵為螯足的掌部僅外表面具絨毛內面則光滑,兩眼之間額緣近於平直。殼甲略呈六角形,表面扁平且平滑。步腳側扁,各常節上密生短毛,第五步腳掌短且寬扁。只產台灣東半部流入太平洋的河川中,其分布範圍北起宜蘭縣大溪,南迄屏東縣鹿寮溪(又稱八律溪)。各產地中以宜蘭南澳溪所產最負盛名,很早就有「南澳毛蟹」的響亮稱呼。 Taywan a ki', zayhan ladaway ku kulit nu uzip, sisa u ngangan “landaway ki'” han, u picidek u kukuk nu kamel i hekalay sibanuh malikat ku i labu, tusaay a mata malecad i capi nu zais. kuki’ masaenem ku kaku, kubecid ku hekal lamedeng. saculil a kuku’ masakubecid, kasa puu’an mazekat ku banuh a puyu’, saka lima kamal caculilan a kuku’ a puyu’ a hebal ku kabecid. tini dada’ i Taywan pangkiw nu sawalian malikid tawalibayu a sauwacan, uzuma maliwaliwah i nuwamisay nu I-lan a Ta-si, nutimulan mabulaw tayza i Pin-tung a kuwan Lu-lyaw a sauwac “pangangan han tu Pa-li a sauwac”. kasa izaw a kakitizaan i I-lan Nan-aw a sauwacan u singanganay a kaizaw, iayaw izaway tu “Na-aw a ki'” ku singanganay. '''nanam nu mauzipay (生態習性)''' 四種毛蟹中,只有台灣絨螯蟹的繁殖期在夏季,與另外三種在冬季而顯得特異。台灣絨螯蟹於每年春季開始,成熟個體降海產卵,六月中旬結束,產下之卵在海水中孵化經過五期蚤狀幼體的漂浮生活,再脫殼變態成大眼幼體時才漸行底棲生活,六月底大眼幼體開始上溯淡水溪川, sepat lamangan a ki'ay, uyza dada’ nu Taywan a ki' kasiwawan i lalud, uzuma tuluay a lamangan i kasienawan mahapina ku cidek. Taywan a ki' i paymihcaan tu sadingsing malingatu, balaki tu maselep ku bayuay a pilas, enem a bulad tu teban malepun tu, nilecuhan a ti’kuk i bayu mabutelak caliway tu lima a lalipayan masati’kukay uzip a wawa bapawpaw tu mauzip, muliyaws mabutelak ku kuki’ masumad tabaki tu ku mata niya adidi’ay a uzip kya haymaw satu tasasa mauzip, enem a bulad mata niya wawa malingatu tu tayza i abesaay a sauwac, 開始其淡水生活期,不斷脫殼成長,大約經過兩年後成熟又開始降海產卵,這就是台灣絨螯蟹的生活史概況。毛蟹在繁殖期前的降海洄游階段被補捉的量最多,所以台灣絨螯蟹的盛產期就在每年的端午節前後。逃過人為的捕捉之後,能順利下海的親蟹個體,於海中完成生殖大事後,幾乎悉數使死亡。 malingatu i nanum a nikauzip, lalid sa mihelung tu kaki’ a balaki, caliway pakala tu tusa a mihcaan balaki tu malingatu aca maselep ku bayuay a pilas, uyni nu Taywan sakauzip nu ki'. ayaw kasiwawaan nu ki' yadah ku mazakepay maselep tu ku panukasay napakabayuay, sisa Taywa a ki' u kayadahan i ayaw zikuzan nu paymihcaan tu pisapacangan. malikutay nizakepan nu tademaw hawsa, mapabesutay tabayu a ki', i bayu malepun tu ku kasiwawa mahaminay tu mapatay. 對需要沿著河川降海洄游,以完成生殖大事的毛蟹而言,近年來因棲息環境漸被開發、破壞,整條河川要維持與上游一樣的澄淨質,在許多地方已是奢求。加上人們缺乏保育觀念,濫捕、獵食,導致資源漸減。但是河川在毛蟹的整個生活史中, sakaay maydihay miduduc tu sauwac maselep tu ku naybayuay panukas,uyni u malepunay siwawa a ki', ayzaytu amihcaan zayhan mapatadas tu ku liwliw nu a enengan, mapeci’tu, mamin ku sauwac a hizaetu u i pabaway malecad tamelac tingalaw, u pilunguc nu katuuday tu kakitizaan. cunus tu caay katineng tu pahabay, paceba sa mizekep, miala mukan, haymaw satu maselep ku salaculan. nika sauwacay a ki' tu nikauzip, 不僅是棲身之處,也是繁殖之旅的通道,必須每一環節維持暢通,才能讓族群永續生存。尤其是毛蟹幼苗經過海洋大搖籃的撫育之後,邁向溯溪之旅的起步點河口,水質的好壞成為掌控族群存續的關鍵,而真正掌控這一關鍵的,其實正是我們人類。 caay ku aenengan a kaitizaan, uyza aca u kasiwawaan a kakayzaan., kanca u kakayzaan hizaen tu kapah a culilan, kya masaluyauyay a ki'ana malalid tu a mauzip. sangaleh u ki' a wawa caliway tu sahuyahuy nu bayu abalaki hawsa, pazayza sanukas a sauwac a piidang saayaway a caculilan u sacumud nu nanum, u kapah nu nanum mahapinang tu a malalid amazip ku ki', satu tatenga’ay amikuwan tu mahiniay ami tu u tademaw. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a nitinengan''' == * 中文維基-毛蟹: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E7%B5%A8%E8%9E%AF%E8%9F%B9 * 2011常見魚介貝類圖鑑:https://fishdb.sinica.edu.tw/e_books/fishshell2011pic_m.php?id=147 d5qkat7ditxnmoo4f3eex1f0ysae8kd susuemedan 0 11535 119488 2021-07-15T13:51:45Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam: 濕潤氣候)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam: 濕潤氣候) s2myof42iak8spl82ut8t1rt2k2gfph mikawadwad 0 11536 119490 2021-07-16T07:15:28Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:被翻亂)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:被翻亂) rap7pb3b4jgb1w7omklupybv56smhy2 midiputay 0 11537 119491 2021-07-16T07:19:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam:福利,照顧)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam:福利,照顧) h4h3sg4w317sbdk2pma97wrhl1ve940 kakalukan umah 0 11538 119508 2021-07-16T13:09:07Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam: 耕地)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam: 耕地) ieumxokkx8d22z5un8oy41gwxbgppmt kilakilangan umah 0 11539 119510 2021-07-16T13:10:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam: 林地)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam: 林地) mrpkfwxxntj30kodjtehsaw8urrep06 mihephepay 0 11540 119644 2021-07-18T09:09:04Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam: 探險者)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam: 探險者) 2zabizj5gr4mkwo49eds92julst59p5 siykay tu nikalecad a nikalcabaycabay 0 11541 119666 2021-07-18T10:46:10Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam: 社會主義共和國聯盟)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam: 社會主義共和國聯盟) 9e830zdem3y92t00a78aa186llyv8ce dadipis 0 11542 119738 2021-07-20T07:15:22Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[dadipis]] katukuh [[sakipangipangi]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sakipangipangi]] 7kui7k3mckwwhwsn414k0lso0iwki1m dacdac 0 11543 119750 2021-07-20T07:23:01Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[dacdac]] katukuh [[dayday]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[dayday]] day8e3czn05x674wuqt3wnreqwmwffj kadihkuwan 0 11544 119758 119757 2021-07-20T07:33:55Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kadihkuwan (kamu nu Hulam: 溫帶地區) [[kakuniza:LamiHung]] 563upbfjyl7fagzkbbam2hhzz3yh98v balalangad 0 11545 119823 119822 2021-07-21T07:12:06Z LamiHung 28 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) */ wikitext text/x-wiki balalangad (kamu nu Hulam: 鍬形蟲) 【學名】:Lucanidae 【mitesekay a ngangan】Lucanidae 【英語】:stag beetle 【In-gu】stag beetle == sakalecad (種類) == 臺灣的鍬形蟲種類約有50種,部份種類4月即是成蟲活躍的季節,大多成蟲在5月左右開始出現,在5~7月最活躍。 Taywan a sakalecad nu babalangad makaala tu lima a bataan ku sakalecad, tu sakalecad nu babalangada han i sepatay a bulad mala cilekaya a buladan, i limaay a bulad kya malingatu  tahekal, i lima abulad katukuh i pituay a bulad saka sicilekayan i tawya. 鍬形蟲科昆蟲的總稱,全世界約有1,200種。 babalangad u cilekay hanamin ku ngangan, hamin nu kitakit makaala tu cacay a malebut tusa a bataan ku babalangan hananay. 雄蟲通常有誇張美觀,且像角的大顎,並非用來咀嚼食物,其用途為對抗天敵與打鬥及爭奪食物、地盤或異性。 tamaan a balalangad micidek ku bangcal, mahida u tabakiay nu ngawa’ nu bihid kya sangucud, caay kaw sapikala tu ka kemkeman, ya ngawaw nida u sapi lawa’ tu ada’ atu sapi lalebu atu sapialaw tu kakanen, mialaw tu kitidaan atu sakay namuh tu duma a babalangad. 雌性個體大顎較短,主要的功用是用來在腐木挖掘洞穴產卵。 tayna a udip nu babalangad apuyu ku nangawa’, u sapaini nida usapi lahul tu kasuy atu mibuhang tu kaka dibuwan nida tu katitian tu ti’kuk. == kaliwasakan a maudip (分布環境) == 台灣一般最為常見的鍬形蟲是中低海拔的台灣扁鍬形蟲(Dorcus titanus sika),而台灣大鍬形蟲(Dorcus formosanus,特有種)及長角大鍬形蟲(Dorcus schenklingi,特有種)列入保育類。 Taywan hina adih kita tu babalangad i tanengay nu talakaw nu buyuan a Taywan nu babalangad (Dorcus titanus sika), i Taywan nu tabakiay a babalangad (Dorcus formosanus, u picidekan a babalangad) han atu tanayuay a singawa’ay nu tabakiay a babalangad (Dorcus schenklingi), picidekan tu a babalangad) kuyda, u dada diputen nu katuuday kumahidaay a babalangd。 以特定樹木流出的汁液為食,亦會攝取腐爛的水果,待產卵的雌蟲甚至會為攝取養份而進食肉類(昆蟲屍體或朽木中其他幼蟲)。 nitucekan a kilang usi cicaay ku kan nuheni, mukan tu malahulay a hecian, nusi biliay a langan nu balalangan  mikilim tu sakay udip nida mukan tu asuay a didian mukan (mapataya nu cilekay atu malahulay nui kasuya atu wawa nu cilekay). 天敵為鳥類及真菌等。 katalawan nu heni u mabahelay a ayam atu tatengaay a bayking (真菌). == hican pahabay (成蟲飼養) == 成蟲的飼養很簡單,只要注意七個重點: madayum pahabay tu babalangad, misuayaw tu pituay a papahabayan. [https://blackcatteacher.com/blog/post/42394609] 1. 準備一個箱子,空間要夠大,至少夠讓蟲可以轉身。 milasul tu cacaya a haku, a tabaki kulabu, taneng ku babalangad misudikud 2. 鍬形蟲不論公母見面就可能打架,一不小心就會造成傷亡 balalangad anu masa suadih tu kanca malalebu’ kuheni, anu caay pihamaw madukatu mapatay. 3. 箱子必須通風、放在太陽不會直射的地方。 haku kanca kasi baliyan, padengen i caay ka pacilal a kitidaan. 4. 箱子內必須有攀抓物,例如樹枝、樹皮,以防鍬跌倒了翻不回來。 u haku kanca’ aidaw ku kaka kayatan, u akaway nu kilang a ciit, paduh nu kilang, atu saka caay ka puling nu saka caay kaba belin nu babalangad. 5. 要放墊材,保濕用,例如木屑、種花用的水苔、衛生紙。 kanca a Padengan tu tatadaan, saka senged nu tuud, u kisut, damay nu nanum, cilingami. 6. 一定要有蓋子,鍬形蟲可是會飛的。 pasa tahaban, alaw ama bahel ku babalangaw. 7. 準備食物,最理想的食物是昆蟲用果凍,但普通果凍、水果都可以吃。 milasul tu kakanen, midatengan a kakanen nu babalangad han u cilakay a kuodun, nu hucunu kuotun atu heci tanengtu a kanen. (別吃太酸的以及太水的,例如香蕉、蘋果很適合;不要餵檸檬、番茄、西瓜) acaay kan tu tada cileminay atu tada sinanumay a tuudan, u pada’ ,lingu sakapahay, acaay pakani tu linmun, kamulaw, ciyak) === matatakis atu sasaulangan (交配與繁殖) === 讓鍬形蟲繁殖的第一步得先讓公蟲與母蟲交配。 balalangad sayaway a  patatakis han pulungen kunuheni amipulul a patakis. 鍬形蟲在開始吃果凍後的一個月後會達到「成熟」這時公蟲遇到母蟲,就會用夾子輕輕地夾母蟲的背部。 balalangad anu pakanan tu kuotun tu cacaya a bulad han maikestu, imahini masasuadih kunuheni, tamaan a  bulalangad sa, u sangucud hamaw sa mikalat tu kulul nu ulang. 然後用觸角快速的摩擦母蟲,如果母蟲也有意思的話,很快就會開始進行交配。 kalamkam satu ku ngawa’ pakisakis tu ulang, anu manamuh ku ulang han, kalamkam malingatu tu amatatakis. 但是如果母蟲已經交配過、或是不夠成熟的話就會用後腳把公蟲的生殖器踢開。 nika anu maminytu a patakis, atu caay henay kaedem sa u nikudanay a kuku’ tukuden nuda ku papangaan amiliyas. 【成功交配】使用圓形的箱子,以免母蟲跑到角落。 【malaheci tu napatakis】mialakita tu mamulmulay a haku, matalaw tu ulang tayda i kalimucu’, 先將公蟲放入一段時間,讓公蟲冷靜並且建立地盤。 paka tenensen henay ku ulang sa, paka dadaengen han patideng tu kaka udipan nida. 讓母蟲餓個兩天,吃果凍配合度會比較高,不會亂跑。開始交配的時候盡量不要打擾,讓它們結束後自行分開。 Paka ngalayen henay tu tusaay a demiad ku ulang, pakanentu tu kuotun kya kapah kuni pilihida nida ,caay pisalaliw. anu malingatu satu patakis amana’ pidama tu nuhenian, anu mamin satu patakis liyas satu kunuhni. === misanga tu kitidaan nu heni (產房布置) === 等到確定有成功交配後,就可以將公母分開 anu malaheci tu kuni  patakisan nuheni, taneng tu pala liwasaken kunuheni. 木屑跟產卵木可不是隨便的木屑跟木頭都可以用的,基本上一定要有真菌降解過,或是發酵過的木屑才可以用。 kisut atu lalecuhan nuheni a caay palemang sa miala tu kisut atu kasuy, amiala’ aca tu nisiludan tu tatengay a cilekaya, atu numa sangaay tu nutaw a kisuy kapah a cukaymasan. 木頭有分軟硬,大部分的情況選「用指甲戳得下去,用手指戳不會凹下去」的軟硬度。 Kasuy han idaw ku atekakay atu mamuniay, nuyadahan ani pilian sa “u kanus ku sapikedit anu makedit tu, u taludu’ ku  sapi buhang anu mabuhang tu” taneng ku muni’ nu atekak kapahaytu. 產卵木使用前要先泡水一個晚上,把雜蟲殺死後,把樹皮去掉,再來曬太陽一天或是瀝乾兩天,等到濕度為「摸著感覺有濕氣但手上不會有水痕」的程度是最好的。 lalecuhan nuheni a kisut a lalemeden tu cacaya a labiy, mipatay henay tu cilekay, pudacen henay ku paduc, pawalien naca tu cacaya a demiad tu cilal atu miacak henay tu tusaay a demiad, taneng tu ku senget kiya “kapeten kala lalelaemedan inai ku nalalemedan nu nanum” u saka pahay ku mahidaay sa. 接著, 先在箱子倒一層木屑,厚度至少要有5公分左右。 kilul satu ,pacumuden ku kisut ilabu, u kubetul han a makaala tu lima a kunfunan. 接著用無敵鐵拳把木屑壓實,一定要壓實。 kilul sa amisa kapahtu amisupi tu kisut, kanca a epinpien aca 壓實後放入產木後再用木屑把它三分之二埋起來,埋完後再壓一次,壓實的木屑才能讓母蟲挖出產卵用的隧道,並且有固定產卵木的功能。 mapipi satu pacunuden tu lalecuhan nida tu kisut naca tu mala tulu tu tusa a tademen, mamin a tadem a kina cacayen aca amipipi’, numa pipiaytu a kisut kya taneng mikutkut ku langa amibuhun tu lalecuhan a dadan, kya idaw ku tatengaay a lalecuhan nida. 接著丟下一些防跌倒用的木片或樹皮、放果凍後就可以放入母蟲。 kilul satu pataydan tu saka caay nida katalaw amapulin u sapad atu paduh nu kilang, patengen tu kuotun han taneng tu pacumud tu lang a babalangatan. 貼上標籤,紀錄投產的日期。 paduhepiten tu sasulitan, amikiluk tu lala lecuhan a demiadan. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * 中文維基-鍬形蟲:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%8D%AC%E5%BD%A2%E8%9F%B2 * 「鍬形蟲怎麼養」淺談鍬形蟲飼養與繁殖:https://blackcatteacher.com/blog/post/42394609 [[kakuniza:Habayiing]] 6iy81aadhgpqh3493crttxtfcmuiy77 hukang 0 11546 124129 124128 2021-09-20T09:33:36Z LamiHung 28 /* misiwkay (簡介) */ wikitext text/x-wiki hukang (u kame nu Hulam: 公牛) 以下翻譯介紹「牛」,非「公牛」。 isasaay a ulic ku siwkay nu "katalalan". == misiwkay (簡介) == 學名:Bos taurus mitesekay a ngangan: u Bos Taurus. 家牛或稱黃牛、歐洲牛是哺乳類偶蹄目牛科牛亞科牛屬中一群已經馴化的動物。 luma a katalalan singangan tu kaduhan, Ou-cou “u sicucuay a tusaay nu sadipaan a katalalanan, katalalan sakatusa a pamataan katalalan mikeliday nu masakaputay ni kunlingan a aadupan. == maikesay tu a katalalan (成年牛) == 大型的成年公牛的體重大約為1000公斤到1200公斤,母牛則為600至800公斤左右。 tabakiay nu maikesay nu hukan a katalalan u baket han makaalatu cacay a malebut katuku tu cacay a malebut tusa a lasubu a congjin, maikesay nu ulang han enem a lasubu katukuh tu walu a lasubu a congjin sa. 中小型品種公牛體重也可達800公斤,母牛600公斤。正常狀況下牛的體溫同人差不多,為38至39攝氏度,脈搏則為每分鐘60至80次。 masakapahay a hukan han bake makaala tu walu a lasubu a congjin, ulang han enem a lasubu a congjin. caypiwac nu katalalan malecad atu tademaw ku caypiwac, u ditek han tulu a bataan idawa ku walu katukuh tu tulu a bataan idaw ku siwa a caypiwac, nu cacaya a lawat anipi ditek tu limaan enem a bataan katukuh tu walu a bataan. 大約在兩歲以後家牛便可以達到性成熟,每年秋季是其交配季節。 makaala tu tusa a mihcaan nu katalalan han masakiwkiway tu, tu mihcaan nu balangbangan u papatakisan nu katalalan a puu’an. 懷孕期約為9個月,剛出生的牛犢體重大約在20至40公斤之間,一般每次只產一胎,利用技術上的手段也可增加母牛產下雙胞胎的機率,然而異性雙胞胎中的母牛具有先天不育的特點。 mapuyapuy han siwa a bulad kuni ka puyauyan, mahka nilecuhan a tubul han makaala tu tusa a bataan katukuh tu sepat a bataan a congjin, cacaya a laa’ngan cacay ku wawa nilecuhan, anu nitanengan sa macunus tu saka malaapi, nika nu caaya kalecad nu pilasan han caaytu kalaheci kuni kasi wawaan. == tubul a katalalan (牛犢) == 小牛犢出生後不久就可以自行站立,大約2至3個月就可以斷奶。 mahka ni lecuhan a tubul caay katenes mulekal tu mutideng muculil, makatukuh tu tusa a bulad tuluay a bulad sa caay tu picucu. 成年家牛身高大約在1.2至1.5米之間,體長約1.6至2米。壽命可達15年以上,但肉用牛為了追求經濟利益,有時在2歲前就會進行屠宰。 == ngipen (牙齒) == masakapah satu ku katalalan talakaw han makaala tu 1.2~1.5 mi, tanayu han 1.6~2 mi, nikaudip nu katalalan han makaala tu sabaw tu lima nu pina a mihcaan, u kakanen nanay a katalalan u sasiwbayan nu lalikalisiwan, alahican tusa a mihcaan sa alantu nutaw mipacuk. 剛出生的牛犢沒有牙齒,半歲左右牙齒長齊,2歲時開始換牙,4、5歲時乳齒脫落完畢,恆齒長齊。隨著年齡的增長牙齒會逐漸磨損,因而判斷牛的年齡時常常觀察牙齒的使用情況。 mahka nilecuhan a tubul nai ku ngipen, pangkiw satu nu mihcaan kapah satu ku nikasilac nu ngipen, tusa a mihcaan malingatu tu paliyun tu ngipen, sapat, lima a mihecaan mapelu’ ku ngipen, namapelu’ satu ku ngipenan kapah satu kuni kasilacan nu ngipen. balaki balaki ku mihcaan hamaw sa ma’luc ku ngipen, anu mangalay matineng tu mihcaan nu katalalan han u ngipen ku adihen. 家牛一共有32顆牙齒,上顎沒有門齒及犬齒,只有12顆臼齒。 ngipen nu katalalan han tulu a bataan idaw ku tusa a ngipenan, inai ku pabaw nu pananay a ngipen atu depalay a ngipenan, sabaw tu sa ku waheng a ngipenan. 家牛進食草本植物時,先用粗壯有力的舌頭將草捲入口內,經下門齒切斷後稍加咀嚼就咽下。這是因為牛為反芻動物,吞咽下去的食物要經過多次反芻後才會最終被消化。 mukan satu ku katalalan tu lutuks u sema ku ayaw mimudmud tu lutuk pacumud hantu i laway, ketunen nu pana a ngipenan kemkem sa enuc hatu. uynihan katalalan idaw ku sapatahekal tu kakanen nanay a aadupen, maenuc satu ku nikanan a kinapina amibabelih mukemkem a mukan sdikuday satu masiwkac tu kunikan. 由於沒有上門齒,牛隻能吃掉植物高出地面幾厘米以上的部分。雖然大部分的人認為牛是草食性動物, 有些資料明確顯示牛是雜食性動物。 inai ku tada ngipen nu pananan sisa, katalalan han mukan tu kitalakawan tu pina a limian nu lutukan a kakanen. hatidaaytu nu tademaw saan katalalan u mukanay tu lutukan sakita, idaw kuni sulitan katalalan han u cancanan ku kakanesaan. == mata nu katalalan (牛的眼睛) == 由於眼睛長在頭的兩側,因此家牛有高達320度的視場。另一方面,由於兩隻眼睛的視場只有很小的重疊,因此牛觀察側面的景觀時缺乏立體感,難以判斷物體的大小,常常需要停止運動才能進行對焦。 Mata nu katalalan han itepal nu tangah ku mata, katalalan han 320 du kunika lineng nu mata. duma satu nu tusaay a mataan adidi kunika tatelp, sisa miadih ku katalalan tu tapalhan caay pakadih tu bangcal, utiih amisawatan tuniadih tu tuudan, sisa sawsawni misaluimeng kiya kapah kuni adihan tu aadihan.  牛對光線的變化很敏感,地面上影子的晃動都可能會使它們躁動不安。 mahicaay kiya ku katalalan makaadih tu takelal, maka adih kunuheni tu matiyungay nu adingu mahicaay tu kiya kunuheni hina bawbaw ku balucu. == ngawa nu katalalan (牛的角) == 有些家牛的品種無角或牛角短小,總體上講家牛的角要比水牛和野牛短小。 lumaay a katalalan han idaw ku naiay ku ngawa atu apuyuay nu ngawaan, lumaay a katalalan nu ngawa han mikiapuyu tu ngawa nu tada katala. 牛角大約在1歲之後長出,其內部為空心的骨質角心,外面包裹著角套。 cacay a mihcaan nu tubulan han culalsa ku ngawa, mabuhan ku teban nu ngawaan, hekal matabu nu ngawa.  不同於鹿類,家牛角中並沒有血管與神經,牛角生長到一定程度便停止。牛角不會脫落與更換,將其切掉後也不會重新生長。 caay kalecad atu sika, ngawa nu katalalan nai ku ulad nu idang atu singkicu, au hatidatu kuni lutucan nu ngawaan masaluiemeng tu mulutuc ku ngawa. caay ka tulak sa ku ngawa a paliyun, anu putunen acaay tu langaw.  == katalalan nu papadengan (牛的其他部位) == 牛的嗅覺也頗為發達,主要用來收集來自同伴的信息。 cihek nu katalalan makasanek tu cacanan. u sapisuped tu nipiwiwian tu cabayan. 家牛觸覺最敏感的部位是那些皮膚較薄的地方,諸如面部、脖頸、大腿內側、外生殖器和乳房。它們也能辨別溫度和濕度的高低。 lumaay nipahabayan a katalalan hina palatihay han u duhepicay nu banges, u bihid, lalielan, belih nu cepi’, hekal nu tamenahan atu cucu’. taneng kunuheni mibabenis tu akuti’ nu udip atu lalemed. 牛隻有一個乳房,正常情況下有4個乳頭,在某些變異的母牛身上則會有多餘的附頭。 cacay ku lalumaan nu cucuan, sepat ku tacuhcuhan nu cucu, idaw ku mahicaay nu katalalanan nu macunusa a tacucuan. 作為偶蹄目動物,牛蹄有四個趾,其中第三和第四趾最為發達,牛的奔跑速度可達每小時40公里。 nu tusaay a sadipaan nu aadupan, sepat ku sadukud nu katalalan, u saka tulu atu saka sepat a kakian u sakapahay, nika duba nu katalalan han cacaya a tatukian sepat a bataan a congli kunu cacaya a tatukian a maduba’.  == sipihican (利用) == 家牛有許多用處,有些種類是專門為了某一個目的培養出來的。除肉和奶外家牛還提供肥料(牛糞),在過去這是最重要的肥料之一。 yadah ku sasahican nu katalalan, idaw nuni pahabaya tu katalalan u sasahicaan nanay a katalalanan . laliheci atu lalisalang han idaw henay ku tai’ nu katalalan u sasa padameken, yumahida u sasaetiman nu sasadamekan yu tawya. 到今天為止在地球上許多地方家牛還被用來拉車或耕地,古時候人們常拿牛作為重要的祭品祭祀神靈及祖先。 katukuh ayda nu kitakitan yadah henay ku katalalan nanay mitengteng tu kela’kela’ atu sapitabian tu lala’an, yumahida u papatata’ i takal nu sasalisingnan. == banges nu katalalan (牛皮) == 牛皮的用途主要為製取各類皮衣、皮鞋、皮帶、箱包。經由牛皮、牛骨熬製提取出的膠原蛋白有良好的生物相容性,在醫學上可作為止血劑、藥物載體、細胞培養培養基、美容整形等。 bukul nu kataln u sasahican kiyahaw sa alaw u sasangaan tu dikuc, kucu, satelec , tulangku. nitengelan tu bukul atu ukak tenasen idaw ku kapahay nu ciwyun tanpa, i misaydan han u sapipuu’d tu idang, atu sasapayuan, pahabay tu sibao, sakay bangcal. == tai’ nu katalalan (牛糞) == 牛糞中仍然含有許多未經吸收的能量,在過去,牛及其他牲畜的糞便是直接施入田地的重要肥料,曬乾的牛糞可以當做燃料甚至建造簡陋的房屋。 tai’ nu katalalan idaw henay ku caaya ka cuhcuh nu iyuan, yumahida, u tai’ nu katalalan malecad atu nudumaan a tai’ kasenun han malacayhak i umahan, nipawali a taian sangan tu naayawan a lumaan. 化學肥料的推廣和人們衛生意識的提高使牛糞作為肥料的意義有所降低,現在逐漸用發酵處理後的動物糞便取代,發酵過程中還可產生用於燃燒的沼氣。處理後的牛糞還可再次作為動物飼料。 aydaay nu sapadamek atu naayaway a sapadamek caay tu kalecad talakawtu kuni cudadan sisa macikien tu tada tai, sisa ayda hantu palamelen tu duma a sapadamek kiya kapah mala sapadamek, nuni pulungan amisa tayhi tu tai’ taneng palamalan mingasip tu cancanan, ni sakapahan tu tayhiyan taneng sangaan tu siliw nu aadupan. == lalangawan (文化) == 匈奴、蒙古等遊牧民族,除了牧馬之外,牧牛也相當常見。蒙古草原盛產蒙古牛,西藏高原盛產犛牛。 siongnu (匈奴) , Meng-gu (蒙古) pahutinay tu katala a binacada, nipahutina tu kaduhan sa, pahutin tu katala maadih tu nimita, Meng-gu (蒙古) a ahebalay nu papahutinan tu katalalan u Menggu a katalalan, sizang-gaoyuan (西藏高原) u Maoniu a katalalan. == hulic (法律) == 在尼泊爾,黃牛是國獸,完全禁止屠宰奶牛和公牛。1805年沙阿王朝嚴禁屠宰黃牛與吃牛肉. Ni-bo’-er (尼泊爾), kaduhsa u aadihan nu kanatal, laecus mipacuk tu cacucuan nu katalalan atu hukan. cacay a malebut walu a lasubu idaw ku lima a mihcaan Sha-a-wangchao caay pipacuk tu kanuh atu muka tu heci nu katalalan 在緬甸,牛肉忌諱相當普遍,特別是在佛教界。在緬甸,因為用於耕作很少有人吃牛肉,有一種普遍的厭惡牛肉的情感。 itini i Miandian, heci nu katala yadah ku lising, picedekan ku Fojiao. itini i Miandian, maliwmah sisa inaya kumukanay tu heci nu katalalan, idaw ku linges makaadih tu heci nu katalalan. 幾乎所有的屠夫都是穆斯林,在該國的最後一個封建王朝雍笈牙王朝,買牛肉要受公開笞刑。 mipacukay tu katalalanay a tademaw u Musilin, sadikuday nu Yung-ci-ya wan-cao, micakay tu heci nu katalalan a pahelak han paadih tu katuuday amutiik. == namakayniay a nisulitan (參考文獻) == [1] 中文維基-家牛:<nowiki>https://c.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6%E7%89%9B</nowiki> [2] 中文維基-牛族:<nowiki>https://c.wikipedia.org/wiki/%E7%89%9B%E6%97%8F</nowiki> [[kakuniza:LamiHung]] [[kakuniza:Habayiing]] 3t6ahzwm6us975t08nx49yd4dsznld5 waking 0 11547 119886 119885 2021-07-22T03:43:17Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki waking (kamu nu Hulam: 休克) [[kakuniza:LamiHung]] ngeboesccqz8q7kkcqnbtqqcpxuc3of talamangaw 0 11548 119955 2021-07-22T11:34:04Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[talamangaw]] katukuh [[kikang]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kikang]] kjmevu2wb47v0v7fww4tp9xgf2yn0ro kahmid 0 11549 119957 2021-07-22T11:42:22Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kahmid]] katukuh [[ki']] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[ki']] g8qj0txvv1lcvo3lwe65p1dugxgaksa baninih 0 11550 120042 2021-07-23T11:36:38Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[baninih]] katukuh [[kuluki, baninih]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kuluki, baninih]] e3mv4c7qk78p06nt0a202wdrro6apwi nipaluma-bucyacaw, bocyacaw 0 11551 120196 2021-07-26T05:14:08Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-bucyacaw, bocyacaw]] katukuh [[nipaluma-bucyacaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-bucyacaw]] 8k0n0816rod2xiegklr491pkmgzvk2z u kamu nu Aliwsen 0 11552 120254 120253 2021-07-26T19:16:35Z 龍眼村長 1604 /* sulitbacu tatenga'ay sapisulit a sakilul(字母正寫法) */ wikitext text/x-wiki == nilacul == === kakiliman === u kamu nu Aliwsen(Amilika a kamu:Aleut) u Ayskimo--Aliwsen a kamu, u Aliwsen binacadan a kamu. Amilika kanatal Alaska co, u ngangan nya co namakay kamu nu Aliwsen, "u ahebalay a lala" asaca " mapatapelikay a kakitizaan". izaw tulu a dada' ku nangiha(母音),"a,i,u", edapngiha(輔音) mahiza tu Yiniwte a kamu, izaw 13-21, taba'ketay a ngiha namaka tanaya nu ngiha, madayum kya kamu sakilul(語法), uyzasa, sulit sakilul(句法) caykadayum. u Aliwsen binacadan a cidekay, mueneng i Amilika kanatal Alaska co Aliwsen subal, naayaw, unu Elos kanatal ku mikwanay. Aliwsen a kamu izaw tulu kakitizaan a kamu(方言). zumasatu, i nazipa'an(歷史), Siliel sulit bacu sananay, nanu 1918 a mihcaan Elos a kamu tatenga' sulit sakilul(俄羅斯文正寫法), haca yadah sulit bacu(字母) dada' sungay i namakay hekal a kamu(外來語). pulung sausi 24 sulit bacu, yamalyilu(包含) enem nangiha(母音) atu edapngniha(輔音). === spuelac === nakamu(母語) kanatal atu kakitizaan: Alaska(Aliwsen subal、Pulipilofu luyaluy subal、Kemanto luyaluy subal) nakamu saungay a tademaw nikayadah(數量): tip-teban kakitizaan a kamu: 60-80 saungayay、wali kakitizaan a kamu: 400 saungayay kamu salaylay(語系): Ayskimo-Aliwsen kamu salaylay sapikwanay a kamu(官方語言): Alaska co iso 639-2 ale iso 639-3 ale katalawan a ditek(瀕危程度): tada sala'cusay katawalan malawpes(極度危險) === edapngiha === p,b,t,d,tr*,ch,k ,g,q,f,v*,hd,d,s,z,x,g,x^,g^,hm,m,hn,n,hng,ng,hl,l,hw,w,r,hy,y,h === nangiha === izaw enem nangiha nu Aliwsen a kamu, /i/、/a/、/u/、/i:/、/a:/、/u:/,sulitan i,a,u,ii,aa,uu. === sulitbacu tatenga'ay sapisulit a sakilul(字母正寫法) === {| class="wikitable" ! colspan="35" |tabakiay a sulit nu sulitbacu (大寫字母) |- |A |Aa |B* |Ch |D |E* |F* |G |X |Ĝ |X̂ |H |I |Ii |K |L |Hl |M |Hm |N |Hn |Ng |Hng |O* |P* |Q |R* |S |T |U |Uu |V* |W |Y |Z<sup>†</sup> |- ! colspan="35" |adidi'ay a sulit nu sulitbacu (小寫字母) |- |a |aa |b* |ch |d |e* |f* |g |x |ĝ |x̂ |h |i |ii |k |l |hl |m |hm |n |hn |ng |hng |o* |p* |q |r* |s |t |u |uu |v* |w |y |z<sup>†</sup> |- ! colspan="35" |'''IPA''' |- |a |aː |b |t͡ʃ |ð |e |f |ɣ |x |ʁ |χ |h |i |iː |k |l |ɬ |m |m̥ |n |n̥ |ŋ |ŋ̥ |o |p |q |ɹ , ɾ |s |t |u |uː |v |w |j |z |- ! colspan="35" |* 通常只用於外來語 hina dada' saungay i hekalay a kamu † 只在阿特坎方言(Atkan Aleut)使用 adada' saungay i Atekan kakitizaan a kamu |} {| class="wikitable" ! colspan="40" |tabakiay a sulit nu sulitbacu (大寫字母) |- |А |Б* |В* |Г |Г̑ |Д |Е* |Ж* |З<sup>†</sup> |И |І* |Й |К |Ҟ |Л |М |Н |Ҥ |О* |П* |Р* |С |Т |У |Ў |Ф* |Х |Х̑ |Ц* |Ч |Ш* |Щ* |Ъ |Ы* |Ь |Э* |Ю |Я |Ѳ* |Ѵ* |- ! colspan="40" |adidi'ay a sulit nu sulitbacu (小寫字母) |- |а |б* |в* |г |г̑ |д |е* |ж* |з<sup>†</sup> |и |і* |й |к |ҟ |л |м |н |ҥ |о* |п* |р* |с |т |у |ў |ф* |х |х̑ |ц* |ч |ш* |щ* |ъ |ы* |ь |э* |ю |я |ѳ* |ѵ* |- ! colspan="40" |'''IPA''' |- |a |b |v |ɣ |ʁ |ð |e |ʒ |z |i |i |j |k |q |l |m |n |ŋ |o |p |ɹ , ɾ |s |t |u |w |f |x |χ |t͡s |t͡ʃ |ʃ |ʃtʃ | |j | |je |ju |ja |f | |- | colspan="40" |'''Corresponding Practical Orthography''' |- |a |b |v |g |ĝ |d |e | |z |i |i |y |k |q |l |m |n |ng |o |p |r |s |t |u |w |f |x |х̑ |ts |ch | | | | | |ye |yu |ya |f | |- ! colspan="40" |* 通常只用於外來語 hina dada' saungay i hekalay a kamu † 只在阿特坎方言(Atkan Aleut)使用 adada' saungay i Atekan kakitizaan a kamu |} === sulit sakilul(文法) === i Aliwsen a kamu, kayadah a sulit sa, u ngangansulit(名詞) atu saungaysulit(動詞). u zuma sa, kaazihan a sulit, pacunusen ku zikuzcuy(後綴). u ngangansulit izaw nikayadah atu ke(格). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == * Kraus, Michael E. (2007). "Native languages of Alaska". In: ''The Vanishing Voices of the Pacific Rim'', ed. by Osahito Miyaoko, Osamu Sakiyama, and Michael E. Krauss. Oxford: Oxford University Press. * Sadock, Jerrold M. (2000). "Aleut Number Agreement". Presented at Berkeley Linguistic Society[1] 26th Annual Meeting. *nasulitan ni Tuku Tiway Sayuen i 2021.7.7 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == [[tangan:UNESCO_AWLD_CE_CHT.png|縮圖|tada sala'cusay katalawan malawpes]]https://www.gutenberg.org/files/10040/10040.txt http://www.asna.ca/alaska/ ixklkxanboxehbrjccmjnb669i3r0sg nipaluma-yutincaw, yotincaw 0 11553 120265 2021-07-27T04:15:19Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-yutincaw, yotincaw]] katukuh [[nipaluma-yutiancaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-yutiancaw]] gzywhqqf3atfrdc5gtytlb6rpfv6439 u kamu nu Auskan 0 11554 120463 120462 2021-07-28T10:36:21Z 海螺先生 48 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) */ wikitext text/x-wiki == nilacul == === kakiliman === Amilika a sulit: Oscan Hulam a sulit: 奧斯坎語[[tangan:Iron_Age_Italy.png|縮圖|kakitizaan nu Auskan]]u kamu nu Auskan, u sakamuan nu Auskan binacadan a tademaw, namakay Intu atu Ocu a kamu, Itali binacadan Sapeikeli a ciid nu kamu. malecday a ciid nu kamu, izaw Latin-Falisi kamu atu Wongpuliya kamu. Auskan a tademaw mueneng i Samonay、Kanpaniya、Lukaniya、Apulusu. kamu nu Auskan singangan namakay i BC 500 a mihcaan, u singanganay a paya', tadamaan a paya' tatusa: Pantina paya' atu Saypus.Apeinus a paya'. kamu nu Auskan saungay tu Latin bacusulit(字母) atu Sila bacusulit, naamahiza, nanu saungay kalimaan Italiay a bacusulit. Auskan kamu izaw enem a kakitizaan a kamu, yamalyiliu Samunit kakitizaan a kamu, Malucinei kakitizaan a kamu, Peilinei kakitizaan a kamu, Weistini kakitizaan a kamu atu Mals kakitizaan a kamu. Auskan kamu atu Latin kamu izaw malecay a lacul, uyzasa izaw yadah caykalecaday a lacul, kayadah hina makaazihay Latin kamu sulit luyaluy a sinayinay(缺失), saungay sungila' caykalecaday a sulit. tinaku: Latin kamu volo, velle,volui, atu namakay Pulu wali - Indi Oco kamu salaylay(語系) a sulit lami' wei, i Auskan kamu namakay *gher a herest(maydih cila, milungc cila), caaykalecad tu Latin kamu a vult, zumasatu, kakitizaan、aenengan a sulit, u Latin kamu sa u locus, Auskan kamu sa u slaagid. i ngiha salaylay, Aukan kamu caaykalecad tu Latin kamu: Auskan kamu saungay p pasumad tu Latin kamu a qu, u b pasumad tu v, u b acasa d pasumad tu f. ayzasa, sacahamin a kamu nu Itali kamu binacadan, dada' Auskan kamu malisimed tu sungila'ay a tusa nangiha salaylay, imahiniay, dada' Sila kamu taneng sasutili'(比較). === Auskan kamu saayaway a sulit(Saypus.Apeilanu paya' a sulit) === ekkum[svaí píd herieset trííbarak[avúm tereí púd liímítú[m] pernúm [púís herekleís fíísnú mefi[ú íst, ehtrad feíhúss pú[s herekleís fíísnam amfr et, pert víam pússtíst paí íp íst, pústin slagím senateís suveís tangi núd tríbarakavúm lí kítud. íním íúk tríba rakkiuf pam núvlanús tríbarakattuset íúk trí barakkiuf íním úíttiuf abellanúm estud. avt púst feíhúís pús físnam am fret, eíseí tereí nep abel lanús nep núvlanús pídum tríbarakattíns. avt the savrúm púd eseí tereí íst, pún patensíns, múíníkad ta[n ginúd patensíns, íním píd e[íseí thesavreí púkkapíd ee[stit a]íttíúm alttram alttr[ús h]erríns. avt anter slagím a]bellanam íním núvlanam s]úllad víú uruvú íst . edú e]ísaí víaí mefiaí teremen n]iú staíet. === zuma a sapuelac === subal: Itali、Samonay、Kanpaniya、Lucania、Apuluzuo malawpes tina kamu: ayaw nu BC 100 a mihcaan kamu salaylay(語系): Indu Oco kamu salaylay-Itali kamu binacadan- AuskanWongpuliya kamu ciid-Auskan a kamu == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == nabelihan ni Tuku Tiway Sayuen i 2021 * 巴克,卡爾·達爾林. 1904. ''奧斯坎語和翁布里亞語語法. 附:詞彙表和牌銘.'' 2005年進化出版社再版. * 薩魯齊, 克勞迪奧 R. 1999. ''奧斯坎語詞彙.''進化出版社 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == [https://thevore.com/oscan/ Auskan sulit aazihen cudad] [https://www.omniglot.com/writing/olditalic.htm Auskan kamu bacusulit] kr5ec50qh7z0k9x3t64omozf6wrioqe u kamu nu Apaca 0 11555 120796 120786 2021-08-03T14:45:37Z 海螺先生 48 /* kakiliman */ wikitext text/x-wiki == nilacul == [[tangan:UNESCO_AWLD_DE_CHT.png|縮圖|UNESCO AWLD DE CHT]] === kakiliman === Apaca a kamu阿巴扎語, u zuma a ngangan sa u Apac, u kamu nu Apaca a binacadan. sahetu(絕大多數) saungay i Elos kanatal a Kalajayi-cilkes kanatal, u Kawjasu subal. izaw tusa kakitizaan a kamu, u Ashikelewa kakitizaan a kamu atu tama cudaday Tapanta kakitizaan(塔盤達) a kamu. namakay 1932 a mihcaan katukuh 1938 a mihcaan, napisulit tu Latin sulitbacu. namakay 1938 a mihcaan, malingatu misulit Apaca a kamu saungay Kilil sulitbacu. itiza i Tuelci(土耳其) kanatal, sapisulit tu nu Latin sulitbacu. ayzasa, ilabu nu Elos(俄羅斯) kanatal, izaw 3 a mang 5 a malebut a tademaw saungay Apaca a kamu. zumasatu, itiza i Te(德國) kanatal atu Amilika kanatal, izaw hatizaay a tademaw Apaca binacadan a tademaw musakamu tu mahiniay a kamu. u Apaca a kamu malecad tu Kawjiasu kamu salaylay satipan-saamis Kawjiasu kamu binacadan, u mazepitay a kamu. mahiza laluma'ay a kamu, izaw tabakiay a edapngiha salaylay(63 edapngiha ngiha_aenengan輔音音位), zumasatu adidi' ku nangiha ngiha_aenengan salaylay. macapi tu Apuhaci a kamu, maawas tina tasusaay a kamu, masasutingen tu tina tatusaay a kamu. uyzasa, izawtu kayadah caaykalecaday. katuud tu kusuday pakuhica(認為) u caykadayumay a kamu ku Apaca a kamu, ilabu nu Kawjiasu a kamu. === sapuelac === ==== edapngiha(輔音) ==== 唇音 齒齦音 齒齦後音 軟齶音 小舌音 咽音 喉音 央化 邊音化 不變 齶化 唇化 不變 齶化 唇化 不變 齶化 唇化 不變 唇化 塞音 清音 p t k kʲ kʷ q qʲ qʷ ʔ 濁音 b d ɡ ɡʲ ɡʷ 擠喉音 pʼ tʼ kʼ kʲʼ kʷʼ qʼ qʲʼ qʷʼ 塞擦音 清音 t͡s t͡ʃ t͡ɕ t͡ʃʷ 濁音 d͡z d͡ʒ d͡ʑ d͡ʒʷ 擠喉音 t͡sʼ t͡ʃʼ t͡ɕʼ t͡ʃʷʼ 塞音 清音 f s ɬ ʃ ɕ ʃʷ x xʲ xʷ ħ ħʷ 濁音 v z ɮ ʒ ʑ ʒʷ ɣ ɣʲ ɣʷ ʕ ʕʷ 擠喉音 fʼ ɬʼ 鼻音 m n 近音 l j 顫音 r ==== nangiha(元音) ==== {| class="IPA wikitable" style="text-align:center" ! ![[前元音|ayaw]] ![[央元音|teban]] ![[后元音|zikuz]] |- ![[闭元音|edep]] | | |u |- ![[中元音|teban]] |e |ə |o |- ![[开元音|buhat]] |a | | |} ==== sulitbacu(字母) ==== {| class="wikitable" |А а [a] |Б б [b] |В в [v] |Г г [ɡ] |Гв гв [ɡʷ] |Гъ гъ [ɣ] |Гъв гъв [ɣʷ] |Гъь гъь [ɣʲ] |- |Гь гь [ɡʲ] |ГӀ гӀ [ʕ] |ГӀв гӀв [ʕʷ] |Д д [d] |Дж дж [dʒ] |Джв джв [dʒʷ] |Джь джь [d͡ʑ] |Дз дз [dz] |- |Е е [e] |Ё ё [jo] |Ж ж [ʒ] |Жв жв [ʒʷ] |Жь жь [ʑ] |И и [i] |Й й [j] |К к [k] |- |Кв кв [kʷ] |Къ къ [qʼ] |Къв къв [qʷʼ] |Къь къь [qʼʲ] |Кь кь [kʲ] |КӀ кӀ [kʼ] |КӀв кӀв [kʷʼ] |КӀь кӀь [kʲʼ] |- |Л л [l] |Ль ль [ɮ] |ЛӀ лӀ [ɬʼ] |М м [m] |Н н [n] |О о [o] |П п [p] |ПӀ пӀ [pʼ] |- |Р р [r] |С с [s] |Т т [t] |Тл тл [ɬ] |Тш тш [t͡ʃ] |ТӀ тӀ [tʼ] |У у [u/w] |Ф ф [f] |- |ФӀ фӀ [fʼ] |Х х [x] |Хв хв [xʷ] |Хъ хъ [q] |Хъв хъв [qʷ] |Хь хь [xʲ] |ХӀ хӀ [ħ] |ХӀв хӀв [ħʷ] |- |Ц ц [ts] |ЦӀ цӀ [tsʼ] |Ч ч [t͡ɕ] |Чв чв [tʃʷ] |ЧӀ чӀ [tʃʼ] |ЧӀв чӀв [tʃʷʼ] |Ш ш [ʃ] |Шв шв [ʃʷ] |- |ШӀ шӀ [t͡ʃʼ] |Щ щ [ɕ] |Ъ ъ [ˠ] |Э э [e] |Ю ю [ju] |Я я [ja] |Ӏ [ʔ] |} == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == nasulitan ni Tuku Tiway Sayuen i 2021 a mihcaan. 阿巴扎語於《民族語》的連結(第17版,2013年) '''^''' UNESCO Atlas of the World's Languages in danger, UNESCO == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == * EKI's KNAB上的阿巴扎語 * Omniglot上的阿巴扎語 * 古阿迪格——阿布卡茲——阿巴扎——尤比克語字母表 * 全球首個阿巴扎語俄語——俄語阿巴扎語在線詞典 * Global Lexicostatistical Database上的阿巴扎語基礎詞彙表 * 阿巴札語簡明語法 a6rfhgrvqunmfca2oqoef9tnz3uo490 nipaluma-kakanen no tengaan 0 11556 120563 2021-08-01T05:05:29Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-kakanen no tengaan]] katukuh [[nipaluma-kakanen nu tengaan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-kakanen nu tengaan]] ep6swpgm3yh8e7ubnlt8qhww1ey5rif nipaluman-biyang 0 11557 123018 123016 2021-09-02T11:39:40Z LamiHung 28 /* (功效與作用不一樣) */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Sabak Tutuy]] '''biyang (小飛揚)''' == '''biyang(小飛揚)''' == mitesekay nipangangan【學名】Chamaesyce thymifolia (L.) Millsp. sapamata a ngangan【科名】sapamata a ngangan大戟科(Euphorbiaceae) tungusay a ngangan【屬名】tungusay a ngangan tungusa Euphorbiaceae大戟屬 u ngangan【俗名】千根草、紅乳草、乳草、乳仔草、紅乳仔草、細本乳仔草、扁竹、小本乳汁草、 紅骨細本乳仔草、結尾仔草、小飛揚草 Cyen-ken-lutuk, sumanahay cica’lutuk, cica’ adidi’ay lutuk, sumanahay adidi’ay cica’ lutu, u adidi’ay cica lutuk, kubeciday auk, adidi’ay cica’ lutuk, sumanahay ukak uynian adidi’ay cica’ lutuk masaikulay adidi’ay lutuk, biyang lutuk. A-me-li-ka ngangan【英名】Red Caustic Reeper、Thymeleaved Spurge binacadan a kamu【族語】布農 Babu Tu Ismud、撒奇萊雅 biyang、鄒 Cuun Mingane binacadan a kamu, Bunun Babu Tu Ismud, Sakizaya biyang, Co Cuun Mingane. '''musakamuay a binacadan (使用族群)''' 布農、撒奇萊雅、鄒 Bunun, Sakizaya, Co. 飛揚草在南方非常常見,野地里有很多這種草,大家應該見過但是不知道它的名字而已。飛揚草的作用還是很多的,這裡就和大家說一下飛揚草的問題。首先先來看一些飛揚草的樣子,飛揚草還有一個名字叫做「節節花」這個名字主要是從飛揚草的外形方面取得。飛揚草的外形長得像是一節一節的,每一節都有一個小花。所以也就做節節花。 biyang a lutuk i satimulan hinamaazihay tu, i umaumahan yadah ku mahiniay a lutuk, maazih tu nu mita nika caay katineng tu ngangan niza. biyang a lutukan yadah ku sapihicahica, tini sakamuen aku ku tatuuday mahiniay u biyang hananay. Saayaway azih  han ku zuma wayway nu biyang, biyang a lutukan izaw henay ku ngangan niza“sapuu’puu’  balu” uyni a ngangana tapang makay wayway nu biyang a pangangan. biyang a lutuk u wayway niza mahiza sapuu’puu’ sa, cacay uu’ izaw amin ku balu. sisa puu’puu’ balu han. 飛揚草的莖稈非常容易折斷,比較脆,折斷之後會有白色的液體流出來。被蚊子咬了,會用這種飛揚草的液體擦被咬的地方,過一會就會好了。 biyang a lutukan lamit akaway madayum maketun, malatu’ ketun han mulaci’ ku salengacay a cica’.makalat nu likes, a uyni [[cica']] nu biyang a lutukan ku sapasisit tu makalaatay nu likes, kasenun sa kapah. == maliwaliwah i hekal (分布環境) == 小飛揚原產於世界各地熱帶地區,屬於常見之植物,在台灣則分布於田邊、 路旁、農田或山坡地的濕潤處都很常見。 biyang u langaw i kasakitakit a kakitizaan tu akiti’ay a kakitizaan, tungusay maazihay tu nu mulangaway, i Taywan malaliwaliwah i tapiingan nu laku, tapiingan nu zazan, umaumahan anucaay sa maapilisay a buyu’ hinamaazihay tu i masemetay a lala’. == sakakapah nu sapa[[iyu]] (藥效) == 在性味方面,微酸、澀且性涼,具有清熱解毒、利濕止癢、消腫毐等功效。主要用於治療細菌性痢疾、痔瘡出血、過敏性皮炎、乳癰、蛔蟲...等。 i sanek nu sapayu, cilecileminan, cupelak panihiw, sapisasa tu akuti’ pilasawad tu ledek, sakakapah tu masemetay caay kacalengecay, palasawad tu malebawaay ledek. angangan mingaay tu adidi’ay a cilekay u banic, siizangay puces nu menah makawaway madukaay a banges, masabenaay a cucu’, sipilasay. == wayway nu mauzipay (生態形狀描述) == 小飛揚又稱為細本乳仔草、過路蜈蚣草等等,屬於一年生的草本植物, 為大戟科家族成員之一,紅色的匍匐莖,橫走在地上,全草被細毛,具有白色的汁液。 Beyang singangan aca tu uyaanay tu adidi’aya cica’ a lutuk, milaladay alisalap a lutukan, tungusay paymihcaan mulangaway a lutuk, tusaay papah a sapamata u lalumaan a sakaput, sumanahay badasusu a lamit, mibalat milalad i lala’, sibanuh amin ku lutuk, sicica’ tu salengacay. 莖上的同一個節位,有兩個葉片生長,葉片兩兩成對的排列在莖上,葉片形狀呈長橢圓形或披針形,葉緣具有細鋸齒緣。雌雄同株但異花,在中央的一朵頂生花,下面從花序梗頂生出二分枝,每枝頂上各生出一朵花,排列成頭狀,花被紅紫色苞片所包圍。結的果實為具有粗毛的三稜形之蒴果。 lamit malecaday uyzaan a puu’, tusa ku papah mulangaw, hatusatusa sa masiluc i lamit ku papah, u wayway nu papah masatamucuy ku kamulmul anucaay masazinum, lilis nu papah masalutalut ku lilis. tama tayna malecaday ku angangan nika caay kalecad ku balu, i teban nu balu i tukun sibalu aca, i sasa pakay akaway nu balu tuku nu akaway sicii’ tu tusa ahunan, paycii’ i tukun kinacacay sa muculal ku balu, masiluc masatangah, u balu matabu nu sumanahay lutimay a maliyut matabu, u heci calekah ku banuh masakalimucu’ u yadahay a panu a heci. == (用途) == 在南方農村常見的飛揚草生於旱地作物會影響農作物生長,可歸爲雜草,少量發生可人工拔除,或者選用除草劑防除。它也是一種中草藥,具有清熱解毒、利溼止癢、通乳等功效。 i satimulan nu malukay a niyazu’ hina maazih tu ku mahiniay u biyang a lutukan mulangaw i makedalaay a lala’ nikalukan malilid ku langaw nu nipalumaan, palalutuk han, caay tu pibubuc ku tademaw tu lutuk anucaay sa pasapayuen misiwduk. u sapayu a lutukan ciziza, sapayu tu sapisasa tu akuti’ palasawat tu ledek, mingaay tu malalemeday tu calengetay, kasisalang nu cucu’ hatiza ku sakakapah na lutuk. 在南方民間廣爲流傳,在很多沐浴露中有飛揚草成分用於止癢爽膚。飛揚草在2010版中國藥典有記載,還有很多的藥理活性,具有一定的開發前景。主要是利用乾燥全草,可在夏、秋季採挖並曬乾。 i satimulan izaw ku kamu nu tademaw amin amin, kayadah nu sapililuc izaw ku nipalamel tu biyang a lutukan u sapilasawad tu calenget pasapi’ tu banges. biyang a lutuk i 2010 a cudadan izaw tu ku nisulitan i ziting nu Cung-kuw, yadah henay ku sakakapah nu sapayu, kanca a izaw ku kapahay a nipazazan. angangan u niacak tu lutuk, taneng i lalud, balangbangan miaala tya heci a paacak han. 一般在使用的時候,會根據病情需要,選擇單獨煎水內服,或是與其他的中藥配伍起來聯合使用。小飛揚草可以治療痢疾和菌劑,還能治療皮膚瘙癢和皮炎和溼疹等,還能消除乳房腫脹,也是煎水來內服,或是搗碎了外敷等。 mukan tina lutuk hawsa, miazih tu u canan a imelangan, amipili’ misateked miciyad tu nanum amukan. anucaay sa atu zumaay nu lutukaay a sapayu palamel tu limaay a lamangan a sapayu papulung han mukan. biyang a lutukan taneng mingaay tu mabanicay atu sapibanaw, taneng henay mingaay tu calengetaay a banges atu manana’ay a banges atu sitebeniay, taneng henay mipalasawad tu malebawaay a cucu’, pananum han micyan  mukan, anucaay pengpeng han amitabu i hekal. 小飛揚草能喝,用法與用量如下。內服:煎湯,5錢~1兩(鮮者1~2兩);或搗汁煎。外用:搗敷或煎水洗。注意:具體該怎麼使用,還一定要聽從專業醫生的。 biyang a lutuk taneng nanumen, u ditek nu nananuman a sapyu. nananuman, cyan han misakabi, 5 kalisiw-1 a daduy “mantaay henay 1-2 a daduy”, anucaay pengpeng han a cicica’ amicyan. i hekal apayu, pangpang han amitabu tabu anucaay pananum han micyan mibanaw. piazihetu ahicaen mipasapaiyu, kanca a mitengil henay tu tengen nu misaydan. '''sakalacus nu biyang  (小飛揚草的禁忌)''' 小飛揚草性涼,脾胃虛寒者不宜久服,以免引起腸胃不適體虛者少服小飛揚草,以免加重體虛症狀。小飛揚草性涼,能起到清熱解毒之效, biyang a lutuk tungusa u sapi’ay, u sadisi’ay ku bituka la’cus matenes ku nikaen, a adada ku bituka sawada’ mahumingay ku uzip amana yadahen ku nikan tu biyang, amangaleb macunus ku kahuming nu uzip. biyang a lutuk tungus u sapi’ay, taneng palasawad tu akuti’ mihulak tu ledek. 但孕婦服用會導致身體虛寒,而且它還有澀腸止瀉作用,孕婦常伴有便祕的症狀,服用小飛揚草會加劇便祕,對於孕婦都是不利的。小飛揚草具有清熱、解毒、利溼、止癢之功效。但是小飛揚草性寒涼,嬰幼兒脾胃虛寒,服用會導致腹痛甚至腹瀉,但可外用其消腫止癢的作用。 nika misabiliay anu mukan a sadisi’ ku uzip, satu sicupelakay henay ciniza amitena’ tu banic, u sibiliay hina mahakitaay mukan tu biyang a lutukan mangaleb mahakita, sakay misabiliay caay kakapah. biyang a lutuk usapisasa tu akuti’, sapihulak tu ledek, sakakapah tu malalemeday tu, mipatut tu calenget. nika biyang a lutuk tungusay u sapi’ay, lutungay u sadisi’ay, ku bituka, anukan hansa a adada ku bili tuwaaca amabanic, nika taneng payu tu hekalay u malibawaay mipatut tu calenget. == (比較) == 大飛揚草和小飛揚草的區別,外形不一樣,大飛揚草採摘來之後,乾枯之後全草帶根入藥,大致是15釐米到30釐米的高度。根細長彎曲,呈現出紅棕色,不太規則。 tabakiay biyang a lutuk atu adidi’ay Beyang a lutuk tu kasazuma u hekal caay kalecad, tabakiay biyang a lutuk nanipelu’ hawsa, akik han halulamit han palasapayu, hamin u 15 alimi katukuh 30 li-mi katalakaw. adidi’ ku angangan malingangut, kasumanamanahan ku kulut, caay kalecad amin. 這種才質地堅硬比較容易斷裂。小飛揚草的高度比較低,爲13釐米的樣子,莖細長,紅棕色,而根特別小。這是大飛揚草與小飛揚草的區別從外形上來看的。 === (功效與作用不一樣) === mahiniay a lutuk ahebed atekak madayum maketun. adidi’ay biyang a lutuk caay katalakaw a puyu’, u 13 limi dada, adidi’ ku lamit, kasumanamanahan ku kulit, adidi’ ku tapangan. uyni u tabakiay biyang a lutuk atu adidi’ay biyang a lutuk ku kasazuma azihan pakay wayway niza, caay kalecad ku sapingaay tu imelang. 大飛揚草與小飛揚草的區別主要體現在功效與作用上明顯不一樣。大飛揚草能治療急性腸炎及菌痢,而且對於慢性氣管炎的改善效果也是很不錯的。 tabakiay biyang a lutuk atu adidi’ay biyang a lutuk kasazuma angagan a sakakapah nu sapayu mahapinang caay kalecad. u tabakiay biyang a lutuk taneng mingaay tu madukaay a sawadaa’ atu mabanicay, satu pakay mahiwhiway kapah tu. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (參考來源) == * 台灣原住民族藥物植物圖鑑(行政院院原住民族委員會) * 小飛揚草的功效與作用 大飛揚草和小飛揚草的區別:<nowiki>https://www.lhysg.com/ysbd/zhongyi/271499.html</nowiki> pdm57jdkx9b93a941acukl6uhueg8ze palasic 0 11558 120716 2021-08-02T23:38:22Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam: 分類)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam: 分類) p4qhfsjsf2uqc1gjrxscneuooxtg3x6 masasicabay 0 11559 120773 2021-08-03T14:34:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 關係)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 關係) llpd2wifkt0o6ip2t3rdg30dwibp077 angangsawan a tuas 0 11560 120775 2021-08-03T14:35:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 直系祖先)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 直系祖先) 3ge3etc14s2x2ks5h6tqenefte3d35g lalekuan 0 11561 120778 2021-08-03T14:37:00Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:決策)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:決策) rwyiomv8cqkhhwnzowcyhw6arsb7e5x saizawam min ku talakaway katinengay a tademaw 0 11562 120791 2021-08-03T14:42:33Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 發展指數)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 發展指數) i3sg7p0ju0cfzqg86oavd8xyni3hsqh u sapalawpes tu tuud 0 11563 120795 2021-08-03T14:45:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa : 消耗品)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa : 消耗品) 3lmv1hjmdz8lntg6ccqajf1tpc3tlvg masahelungay 0 11564 120798 2021-08-03T14:48:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 盆地)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 盆地) 92xa2imhr0jygppm8gys0yawdqrakdp mikawaway tu aidangan 0 11565 120800 2021-08-03T14:50:44Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 旅遊業)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 旅遊業) nbr6r9lgs0uoxm25g1n037em2bl33ho satekin 0 11566 120803 2021-08-03T14:51:42Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 火柴)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 火柴) 9biu0igdyl661ccyq9d73u61zicgsad nalinabuan 0 11567 120856 2021-08-04T13:00:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:草原)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:草原) qfn5zl4v66b8g83hh9zz9olvmzi6t4z u kamu nu Akate 0 11568 120959 120958 2021-08-06T14:41:13Z 龍眼村長 1604 /* namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) */ wikitext text/x-wiki == nilacul == 阿卡德語,u kamu nu Akate(Akate a kamu:𒀝𒅗𒁺𒌑,''akkadû'' ;sulit:𒌵𒆠,''URI<sup>KI</sup>''  ;acasa Akate a kamu:𒅴𒀝𒅗𒁲𒌈,''lišānum akkadītum'' )), u zuma a ngangan sa, u Yajia a kamu acasa Yakati a kamu, u kamu i sumamaday i Meisoputamiya kakitizaan saungay, u Yafi kamu salaylay San a binacadan a kamu. u matinengay saayaway a kamu nu San a binacadan, Akate a kamu namakay sumamaday Sumei a kamu, Sye a sulit. kya kamu a ngangan namakay tusa talawadaw lalangawan. === kakiliman === BC 3000 a mihcaan, Sumei binacadan a tademaw atu Akate binacadan a tademaw patahkal tu masasiketay a lalangawan, tusa_kamu tacuwacuwa sa mueneng. micaliw tu sulit, kamu_sakilul, kakuniza(型態) atu kamu_ngiha macamel, Sumei a kamu salawilaw(最有影響) tu Akate a kamu. sisa, u kusuday(學者) pakuhica(認為) Sumei atu Akete tina tatusa a binacadan, u nisakaput(聯盟) kuheni. patalahekal ku Akate a kamu i BC 2800 a mihcaan, sungay tu cidek ngangan_sulit(專有名詞). namakay BC 3000 a mihcaan zikuzay a demiad, malingatu tahekal tatenga'ay nu Akate a kamu a sulit atu cudad. kayadah ku cudad atu nasulitan matepa, izaw ku kungku、hulic、kagak(科學)、tigami atu laylay a cudad. katukuh BC 2000 a mihcaan, tusa masazumaay(變體) a kamu(u Yasu a kamu atu Papilun a kamu), nasaungay i Yasu atu Papilun. Akate a kamu na u saungayay a kamu i sumamaday a capi_wali kakitizaan, matenes katukuh kayadah a lasubu a mihcaan, alawhani, BC 800 a mihcaan, malawpes tu tina kamu, nikatapalan(邊緣化) ni Alami a kamu. katukuh Sila a namihcaan(時代、時期), u mapalaway dada' musaungay tian kamu. sazikuzay a cudad tahekal i BC 100 a mihcaan. === kakitizaan a kamu: === i sasa'ay a sapat_sulit(表格), u malucekay a kakitizaan a kamu nu Akate: {| class="wikitable" |+已知的阿卡德語方言u matinengay a kakitizaan a kamu nu Akate !方言kakitizaan a kamu !分布地點 nikalaliwasakan nu kakitizaan |- |亞述方言Yasu kakitizaan a kamu |兩河流域北部 tusa_talawadaw maalul a subal saamisan |- |巴比倫方言Papilun kakitizaan a kamu |兩河流域中部及南部 tusa_talawadaw maalul a subal satebanan atu satimulan |- |馬里方言Mali kakitizaan a kamu |幼發拉底河中游地區 (馬里城附近地區) Yufalati talawadaw satebanan maalul a subal kakitizaan |- |那巴達方言Napata kakitizaan a kamu |敘利亞北部地區Shuiliya saamisan a kakitizaan (特爾·貝達爾遺址附近地區,該遺址的古名爲那巴達,在早王朝時代爲那伽爾控制下的城市) |} u miginkiway pakuhica(認為), i ayaway a nasakamuwan atu natingengan, saungayay a Akate a kamu, caykaw nu zikuzay a Yasu kakitizaan a kamu atu Papilun kakitizaan a kamu, u paliyuh atu malawpesay a pacacayay(獨自) a kakitizaan a kamu. u zumaay a Akate a kamu sanay ku Aypola a kamu, uyzasa mizateng kita u pacacayay a wali_Sanmite a kamu ku Akate a kamu. === edapngiha === {| class="wikitable" !原始閃米特語 !阿卡德語 ! colspan="2" |阿拉伯語 ! colspan="2" |希伯來語 |- !*b |''b'' |ب |b |ב |b |- !*d |''d'' |د |d |ד |d |- !*g |''g'' |ج |ǧ |ג |g |- !*p |''p'' |ف |f |פ |p |- !*t |''t'' |ت |t |ת |t |- !*k |''k'' |ك |k |כ |k |- !*ʾ |(Ø)/ ʾ |ء |ʾ |א |ʾ |- !*ṭ |''ṭ'' |ط |ṭ |ט |ṭ |- !*ḳ |''q'' |ق |q |ק |q |- !*ḏ | rowspan="2" |''z'' |ذ |ḏ | rowspan="2" |ז | rowspan="2" |z |- !*z |ز |z |- !*ṯ | rowspan="3" |''š'' |ث |ṯ | rowspan="2" |שׁ | rowspan="2" |š |- !*š |س |s |- !*ś |ش |š |שׂ |ś |- !*s |''s'' |س |s |ס |s |- !*ṱ | rowspan="3" |''ṣ'' |ظ |ẓ | rowspan="3" |צ | rowspan="3" |ṣ |- !*ṣ |ص |ṣ |- !*ṣ́ |ض |ḍ |- !*ġ |''ḫ'' |غ |ġ | rowspan="2" |ע | rowspan="2" |ʿ [ʕ] |- !'''*ʿ''' |(e) |ع |ʿ [ʕ] |- !*ḫ |''ḫ'' |خ |ḫ [x] | rowspan="2" |ח | rowspan="2" |ḥ |- !*ḥ |(e) |ح |ḥ [ħ] |- !*h |(Ø) |ه |h |ה |h |- !*m |''m'' |م |m |מ |m |- !*n |''n'' |ن |n |נ |n |- !*r |''r'' |ر |r |ר |r |- !*l |''l'' |ل |l |ל |l |- !*w |''w'' |و |w |ו י |w y |- !*y |''y'' |ي |y [j] |י |y |- !原始閃米特語 !阿卡德語 ! colspan="2" |阿拉伯語 ! colspan="2" |希伯來語 |} === nangiha === {| class="wikitable" |+'''元音音位nangihangiha_kakitizaan''' ! !前ayaw !央teban !後zikuz |- !閉edeb |i | |u |- !中teban |e | | |- !開buhad | |a | |} {| class="wikitable" |+ngngan_sulit atu pakatineng_sulit a zikuz名詞與形容詞詞尾 ! !名詞 (陽性) !名詞 (陰性) !形容詞 (陽性) !形容詞 (陰性) |- !主格單數 |''-um'' |''-at-um'' |''-um'' |''-at-um'' |- !屬格單數 |''-im'' |''-at-im'' |''-im'' |''-at-im'' |- !賓格單數 |''-am'' |''-at-am'' |''-am'' |''-at-am'' |- !主格雙數 |''-ān'' |''-at-ān'' | colspan="2" rowspan="2" | |- !間接格雙數 |''-īn'' |''-at-īn'' |- !主格複數 |''-ū'' |''-āt-um'' |''-ūt-um'' |''-āt-um'' |- !間接格複數 |''-ī'' |''-āt-im'' |''-ūt-im'' |''-āt-im'' |} [[tangan:AO_5477_(photograph_and_transcription).jpg|縮圖|AO 5477 (photograph and transcription)]] == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == nasulitan ni Tuku Tiway Sayuen i 2021 a mihcaa. * Aro, Jussi (1957). ''Studien zur mittelbabylonischen Grammatik''. Studia Orientalia 22. Helsinki: Societas Orientalis Fennica. * Buccellati, Giorgio (1996). ''A Structural Grammar of Babylonian''. Wiesbaden: Harrassowitz. * Buccellati, Giorgio (1997). "Akkadian," ''The Semitic Languages''. Ed. Robert Hetzron. New York: Routledge. Pages 69-99. * Bussmann, Hadumod (1996). ''Routledge Dictionary of Language and Linguistics''. New York: Routledge. <nowiki>ISBN 0-415-20319-8</nowiki> * Caplice, Richard (1980). ''Introduction to Akkadian''. Rome: Biblical Institute Press.(1983: <nowiki>ISBN 88-7653-440-7</nowiki>; 1988, 2002: <nowiki>ISBN 88-7653-566-7</nowiki>)(The 1980 edition is partly available online.) * Gelb, I.J.(1961). ''Old Akkadian Writing and Grammar''. Second edition. Materials for the Assyrian Dictionary 2. Chicago: University of Chicago Press. * Huehnergard, John (2005). ''A Grammar of Akkadian (Second Edition)''. Eisenbrauns. <nowiki>ISBN 1-57506-922-9</nowiki> * Marcus, David (1978). ''A Manual of Akkadian''. University Press of America. <nowiki>ISBN 0-8191-0608-9</nowiki> * Mercer, Samuel A B (1961). ''Introductory Assyrian Grammar''. New York: F Ungar. <nowiki>ISBN 0-486-42815-X</nowiki> * Soden, Wolfram von(1952). ''Grundriss der akkadischen Grammatik''. Analecta Orientalia 33. Roma: Pontificium Institutum Biblicum.(3rd ed.: <nowiki>ISBN 88-7653-258-7</nowiki>) == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == 6bzebp6d72hnlfpijnd4rl4y4juux4m kalamesmes 0 11569 120933 2021-08-05T13:27:39Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:毛毛雨)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:毛毛雨) fhobyq3hhqdoqx9u1j0ae07zr2yv8x9 salaheci 0 11570 120939 2021-08-05T13:34:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 政策)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 政策) 64e5ryvqad7girlred66ou23bm84317 mangacah 0 11571 120941 2021-08-05T13:37:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 缺乏)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 缺乏) 9eteosbabwd1md0pd1db2w3hkga4cad mangangel 0 11572 120943 2021-08-05T13:38:50Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 騷動)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 騷動) gsng69lvhiarw3udcsewfux7otjg0gk mapelpel 0 11573 120945 2021-08-05T13:40:10Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 騷動)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 騷動) gsng69lvhiarw3udcsewfux7otjg0gk u kamu nu Alapo 0 11574 121348 121347 2021-08-14T14:19:30Z 龍眼村長 1604 /* malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) */ wikitext text/x-wiki u kamu nu Alapo 阿拉伯語 == nilacul == === sakiliman === [[tangan:Arabic_speaking_world.svg|縮圖|Arabic speaking world]] '''阿拉伯語'''(اَلْعَرَبِيَّةُ‎ al-ʻarabiyyah [alʕaraˈbijja] 或者 عربي/عربى‎ ʻarabī [ˈʕarabiː]),書寫形式也稱'''阿拉伯文''',是除了英語和法語之外最多國家使用的官方語言。阿拉伯語源自公元6世紀的古典阿拉伯語。它包括書面語及流通於中東、北非和非洲之角(即索馬利亞半島)的各種口語。阿拉伯語屬於亞非語系。 u kamu nu Alapo(اَلْعَرَبِيَّةُ‎ al-ʻarabiyyah [alʕaraˈbijja] 或者 عربي/عربى‎ ʻarabī [ˈʕarabiː]), u kakuniza nu sulit sakamu tu ku Alapo a kamu, u sakayadahay a kamu i kitakit, pulung tu English atu France a kamu. Alapo a kamu namakay BC 600 a mihcaan, u sumamaday Alapo a kamu. yamalyilu pasulitan a kamu atu hina musaungay i teban_wali、amis_Fei atu Fei co kalimucuan(u Somaliya a subal) a kalu kamu. 阿拉伯語的書面語稱為'''現代標準阿拉伯語'''或'''書面阿拉伯語'''。書面阿拉伯語是目前唯一在官方及正式場合使用的阿拉伯語,用於大多數書面文件和講座、新聞廣播等正式講話。但這亦因國家而異。1912年,在摩洛哥加入阿拉伯國家聯盟之前,摩洛哥阿拉伯語曾在正式場合使用過一段時間。 pasulitan a kamu(書面語), singangan u ayzaay tama(標準) Alapo a kamu. pasulitan Alapo a kamu u dada' nu mikwanay atu tatenga'ay saungayay a Alapo a kamu. musaungay i cudad atu pelu'、singbong, atu zuma tatenga'ay a kamu. acasa caykalecad i zuma kanatal. 1912 a mihcaan, i ayaw micumud i Alapo kanatal nisakaput nu Moloke, itawya a mihcaan, Moloke Alapo a kamu nasaungay i tatengaay a kitizaan. 阿拉伯語屬於中部閃米特語,與亞拉姆語、希伯來語、烏加里特語和腓尼基語相近。阿拉伯語書面語不同於其所有地方的口語,且更為傳統和保守。兩者是雙層語言的關係,用於不同的場合。 u lalabu'an nu teban_Sanmite a kamu kya Alapo a kamu, macapi tu Alamu a kamu、 Sipolai a kamu、Wojalite a kamu atu Finiji a kamu. pasulitan a kamu nu Alapu a kamu caykalecad tu zuma kakitzaan a kamu, caay kasumad atu mapadaki. mahizaay anu miazih i 一些地方的阿拉伯語無論是書寫還是口頭形式,都無法互通。而所有地方的阿拉伯語被當作是一個整體。即是說,純粹從語言學的角度來說,它們是不同的語言;但是從政治及民族的角度來說,他們又是一個整體。如果阿拉伯語被當作一個整體,則世界上估計有4.22億人以其為母語。如果各地的阿拉伯語當作是不同的語言,則很難估計到底有多少種,因為它們是方言連續體,之間沒有明確的界線。其中埃及阿拉伯語的使用人數最多,大約五千四百萬人以其為母語——多於其他任何一種閃米特語言。 hatizaay a kakitizaan a kamu mu Alapo, u kakuniza nu sulit atu kamu, caaykatineng. pulungamin nu Alapo a kamu, u lekuay(整體) a kamu. mahizaay, anu miazih mayza i kamu_nanam(語言學), caaykalecaday a kamu, anu miazih mayza i pikwanay(政治) atu binacadan, u lekuay kuheni. anu u lekuay kuheni, izaw 4.22 a yi musakamu tu Alapo a kamu. anu paykakitizaan a kamu caykalecad sanay, caykadayum miasip pina ku kamu nu Alapo, usakaza u malaliday a kamu ku kakitizaan a kmu nu heni, inayinay' ku salaedan(界線) i laed nu heni. ilabu sa, Ayci Alapo a kamu sakayadahay musaungay ku tademaw, maka 5400 a mang, kayadah tu zuma Sanmite a kamu. 現代的書面語(現代標準阿拉伯語)源於古蘭經的語言(即古典阿拉伯語),用於學校教學及工作、政府、媒體等場合。兩者合起來被稱為書面阿拉伯語,是伊斯蘭教的宗教語言。現代標準阿拉伯語的語法與古典阿拉伯語大體相同,詞彙也有相同之處。但古典阿拉伯語的一些語法結構在現代標準阿拉伯語中不再使用,在口語中不使用的詞彙也不在現代書面語中使用。而且現代書面語從口語中借入了一些詞彙和語法現象。新的詞彙大多用來表達近現代出現的概念。阿拉伯語用阿拉伯字母從右往左書寫。有時在非正式場合也可用拉丁字母從左往右書寫,但沒有統一的形式。 ayzaay a pasulitan a kamu(ayzaay tama Alapo a kamu) namakay Kulanjing a kamu(u sumamadan Alapo a kamu), saungay i cacudadan pasubana' atu kawaw、mukwanay、miyiti a kakitizaan. tina tusa kamu pulung han u pasulitan Alapo a kamu, u Yislan papazaan(宗教) a kamu nu papazaan. ayzaay tama Alapu a kamu a kamu_sakilul(語法) maka malecad tu sumamaday Alapu a kamu, izaw malecaday tu kamu_sulit(詞彙). uyzasa sumamaday Alapu a kamu izaw adidi' kamu_sakilul i ayzaay tama Alapo a kamu, cayay tu misaungay tuway, cayay pisaungay a kamu_sulit caaytu misaungay i ayzaay pasulitan a kamu. zumasa, ayzaay pasulitan a kamu micaliw adidi' kamu_sulit atu kamu_sakilul. baluhayay a kamu_sulit sahetu(大多) nizateng _sasakawawen tu capi ayzaay matahkalay a zateng. Alapu sulit namakay sawanan tu sawili misulit. zumasa, i caaykatamaay a liwliw taneng tu misulit namakay sawili tu sawanan, inayi' malacacayay a kakuniza(形式). 阿拉伯語往伊斯蘭世界的語言(如波斯語、土耳其語、索馬利亞語、波士尼亞語、哈薩克語、孟加拉語、烏爾都語、馬來語和豪薩語)輸出了大量詞彙。中世紀時期,書面阿拉伯語成了歐洲文化的重要載體,特別是在科學、數學和哲學領域。這導致許多歐洲語言也從阿拉伯語中借入了大量詞彙。阿拉伯語在詞彙和語法方面對羅曼語族的語言(特別是西班牙語、葡萄牙語、加泰隆尼亞語和西西里語)影響很大。 阿拉伯語也從其他語言中借入了大量詞彙,如早期從希伯來語、希臘語、波斯語、敘利亞語,中期從土耳其語,當代從歐洲語言(主要是英語和法語)。 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan(外部連結) == == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan(參考來源) == az5jl1ouqgswrubie21kunukv4qvgjo matukenuh 0 11575 120974 2021-08-07T06:28:46Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(Uu kamu nu Hulam sa:傾斜)" wikitext text/x-wiki (Uu kamu nu Hulam sa:傾斜) ts632mqopkwxzeym57vs3so6e01tsxi u satalakaway a lahud 0 11576 120976 2021-08-07T06:30:12Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 氣溫最高)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 氣溫最高) 3h4gs226x2fj5h5ajk49f65sgo291gn malubicay a dadipasan 0 11577 120982 2021-08-07T06:34:27Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 豐饒海岸)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 豐饒海岸) a01glr78xe47tifi31cpx4tpyfe7haw sakapahay nipalahadan 0 11578 120984 2021-08-07T06:38:18Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:好的發展)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:好的發展) rn2ckf46t6147xx6uz81v5gw8vfkshk palekal tu kanatalay 0 11579 120989 2021-08-07T06:42:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 開發中的國家)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 開發中的國家) j0uoahd5dizxsugx6rkg5u6tinv2za9 simungay 0 11580 120994 2021-08-07T06:47:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 專屬)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 專屬) hfchpyiv8pdzyi5x5hjxkrxvm808fjt sikikalisiwan 0 11581 120996 2021-08-07T06:49:16Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 經濟)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 經濟) o2h5awhqtodfybgc8ay7gf83aq110be paymihcaan kunilaculan a kalisiw 0 11582 121001 2021-08-07T06:55:28Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa:年產值)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:年產值) euumxdkqlonm2w4tkpn486tvvbkorv8 izaw tu ku nidademec 0 11583 121003 2021-08-07T06:57:05Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 競爭力的原因)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 競爭力的原因) isig4fvjn7g088hiyusti6pb8r6rq55 pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SHB2000 3 11584 121022 2021-08-08T02:17:37Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by SHB2000]]) wikitext text/x-wiki <div style="border: 1rem #dd0000 ridge; padding: 0.5em;">Hello! Please message me on [[m:User talk:SHB2000|meta.wikimedia.org]] instead. I may not notice messages on this page.</div> ojy2vkqs676esjrcfi79dwyt0tjr5xc sakalah micucuh 0 11585 121094 2021-08-09T10:54:32Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 積極推廣)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 積極推廣) qo29redbhwsc687q2zx7m8834m3tzyg masemed 0 11586 121113 2021-08-09T11:24:24Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 潮濕)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 潮濕) 1trjcc675k5uuuvnyj64thiupyo4gxt sahebunghebung 0 11587 121116 121115 2021-08-09T11:27:03Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 起伏) m7hcjicnqlnu8w6cr00h0xab9al4jau pikelec 0 11588 121119 2021-08-09T12:08:02Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 限制)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 限制) c4afq0d1c9jyg8kl5vcpwwyy9njmtrr tatelek 0 11589 121121 2021-08-09T12:09:35Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 簽約)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 簽約) f5pq40di0nul7zft7bx2jimvwhu4zot nigingkuwan 0 11590 121123 2021-08-09T12:10:39Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "(u kamu nu Hulam sa: 簽約)" wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa: 簽約) f5pq40di0nul7zft7bx2jimvwhu4zot nipaluma-tayu' 0 11591 121510 2021-08-18T02:51:56Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-tayu']] katukuh [[nipaluma-tayu]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-tayu]] ncwybmflj3jb1kljw3be9u2czln94b7 nipaluma-mutung,motong 0 11592 121524 2021-08-18T03:22:31Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-mutung,motong]] katukuh [[nipaluma-mutung]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-mutung]] e52vymmjw50d3y7odfubp3ipvfo57kd nipaluma-busugi,bosogi 0 11593 121535 121533 2021-08-18T03:33:19Z Mahitakassabak 1741 wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-busugi]] __強制目錄__ ofqpn32sjjk35i8j1co65beeyqzky1w nipaluma- lahekakay a panay, tadapanay, bangsisay a panay 0 11594 121549 121548 2021-08-18T03:47:08Z Mahitakassabak 1741 wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma- sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay]] __強制目錄__ 2dfhffurcpba3epj4p9q87xaywai072 auw 0 11595 121652 2021-08-19T04:19:37Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[auw]] katukuh [[auws]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[auws]] j8hfyct28o27rvm4q0cn1m6zeqmu5li nipaluma-bituka, bitoka 0 11596 121717 2021-08-19T10:43:56Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-bituka, bitoka]] katukuh [[nipaluma-bituka]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-bituka]] ejnpfjx37rokhjh0evzzbfl389qya0z nipaluma-sakipudas, sakipodas 0 11597 121741 2021-08-19T11:07:27Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-sakipudas, sakipodas]] katukuh [[nipaluma-sakipudas]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-sakipudas]] aj14plnmw04qfeqaorkslxn3y26sz7y Awmay 0 11598 122321 122320 2021-08-26T05:14:11Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Awmay3.jpg|縮圖]] Awmay u nani' ni Kuli.Huisin.Sayuen (u kamu nu Hulam:耕莘‧撒耘的貓) == '''kakaliman(摘要)''' == salaedan(界):動物界 Animalia (aadupen nu salaedan) kulus(門):脊索動物門 Chordata (kulus nu aadupen) udip(綱):哺乳綱 Mammalia (micucuay a udip) mata(目):食肉目 Carnivora samataan(科):貓科 Felidae (samataan nu nani’) mikeliday(屬):貓屬 Felis (pazazan muladay tu nani’) malecaday(種):貓 F. catus (malecaday tu nani’)[[tangan:S 5873695.jpg|縮圖]][[tangan:Awmay2.jpg|縮圖|Awmay]] == '''nilaculan (內容)''' == u nani' ni Kuli.Huisin.Sayuen (u kamu nu Hulam:耕莘‧撒耘的貓) ulang(母的)[[tangan:Awmay.jpg|縮圖|Awmay]][[tangan:Awmay4.jpg|縮圖]] [[kakuniza:龍眼村長]] e0gw7lwprdhnmjovzkc2oyepp3gp8wt Tekelay 0 11599 122314 122312 2021-08-26T02:54:57Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Tekelay.jpg|縮圖|Tekelay]] Tekelay u nani' ni Kuli.Huisin.Sayuen (u kamu nu Hulam:耕莘‧撒耘的貓) == '''kakaliman(摘要)''' == salaedan(界):動物界 Animalia (aadupen nu salaedan) kulus(門):脊索動物門 Chordata (kulus nu aadupen) udip(綱):哺乳綱 Mammalia (micucuay a udip) [[tangan:Tekelay2.jpg|縮圖|Tekelay mabi']] mata(目):食肉目 Carnivora samataan(科):貓科 Felidae (samataan nu nani’) mikeliday(屬):貓屬 Felis (pazazan muladay tu nani’) malecaday(種):貓 F. catus (malecaday tu nani’) [[tangan:Tekelay3.jpg|縮圖|Tekelay]] == '''nilaculan (內容)''' == [[tangan:Tekelay1.jpg|縮圖|Tekelay muisi]] tama(公的) takuliaway nu nani'(黃色的貓) [[kakuniza:龍眼村長]] ob1kq1somewegxj5l7s7fte017jwz8v nipaluma- sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay 0 11600 122361 2021-08-26T15:51:44Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma- sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay]] katukuh [[nipaluma-sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-sumanahay a panay, tadapanay, bangsisay a panay]] k2jdy7pmnmg7vhovwn4aaj2y0bxosxa nipaluma-timyu, timyo 0 11601 122515 2021-08-28T07:54:27Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-timyu, timyo]] katukuh [[nipaluma-timyu]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-timyu]] 59tdvmsbwn89w1p4kn3g9229ebc3q96 Huang Siaw Mi 0 11602 122801 122689 2021-09-01T02:34:10Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Huang Siaw Mi 黃曉咪.jpg|縮圖|Huang Siaw Mi]]Huang Siaw Mi (粵語發音:Wong Hiu Mi) u nani' misapud i Bata'an (u kamu nu Hulam:馬太鞍撿來的貓) == '''kakaliman(摘要)''' == [[tangan:Huang Siaw Mi 2.jpg|縮圖|Huang Siaw Mi]] salaedan(界):動物界 Animalia (aadupen nu salaedan) kulus(門):脊索動物門 Chordata (kulus nu aadupen) udip(綱):哺乳綱 Mammalia (micucuay a udip) mata(目):食肉目 Carnivora samataan(科):貓科 Felidae (samataan nu nani’) mikeliday(屬):貓屬 Felis (pazazan muladay tu nani’) malecaday(種):貓 F. catus (malecaday tu nani’) == misitekeday a wayway (形態特徵) == [[tangan:Huang Siaw Mi 3.jpg|縮圖|Huang Siaw Mi]] sanglacay ku kuku' 白色的腳 manamuh tu misamapulin 喜歡假裝跌倒 [[tangan:Huang Siaw Mi 1.jpg|縮圖|Huang Siaw Mi]] [[kakuniza:龍眼村長]] k7f3pyxfrruxt3w7byxin1a9yzgxjqs tekikicay 0 11603 122654 2021-08-30T10:45:15Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[tekikicay]] katukuh [[banul]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[banul]] 4dr0v28ed5kkhw9br3jfwi15u34p1t0 daduyay 0 11604 122804 122803 2021-09-01T03:33:49Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki daduyay (法官) (法文:Juge;英文:Judge;西班牙文:Juez;德文:Richter) [[tangan:Miles Ehrlich, judge.jpg|縮圖|u daduyay ni Amilika]] 2a4p3c6lo0q34q4nmvk29qniz7lura8 paculiay 0 11605 122806 122805 2021-09-01T03:54:28Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki paculiay ('''律師;'''awyer;attorney) msermosfqi8yoj2eozmq5419qjinfgk nengmalay 0 11606 122974 122973 2021-09-02T07:21:31Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Iraqi firefighters demonstrate their capabilities DVIDS253582.jpg|縮圖|nengmalay]] nengmalay [[tangan:Firefighters in Iraq.JPG|縮圖|u dikuc nu nengmalay ]] (sakamu ku Hulam:消防員) tani4qx8qfmmeay2i4zxpr7wdpxgz1q cuwyay 0 11607 122978 122977 2021-09-02T07:32:20Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:James Wan (43055457714).jpg|縮圖|James Wan]] cuwyay (sakamu ku Hulam:導演) (Amilika:Director) 2q49b9te5b7g0pvb427etb7iixx00qw kuwayay 0 11608 122981 122980 2021-09-02T08:13:22Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Shanghai inaugural flight (28388765279).jpg|縮圖|kuwayay]]kuwayay [[tangan:Singapore Airlines Hostess.jpg|縮圖|u kuwayay ni Singapore ]] (sakamu ku Hulam:空服員) chidazjzigmu1vsx4nz47tythnpgug6 nga'kuki 0 11609 122985 122984 2021-09-02T08:43:12Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Beverly Burns.jpg|縮圖|nga'kuki]] nga'kuki [[tangan:Misawa-ab-f16s.jpg|縮圖|nga'kuki]] (sakamu ku Hulam:機師、飛行員) nkjhog9yfqglnr5pqqahvwh13rbmt76 sulitay 0 11610 122988 122987 2021-09-02T09:02:47Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Media coverage at HK West Kowloon Station ticket counters (20180910110836).jpg|縮圖|sulitay]] sulitay (Hulam:記者) 7vxvqifvomsfz6re5z9z59i2viigysp nipalumaan Biyang 0 11611 123011 2021-09-02T11:15:58Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipalumaan Biyang]] katukuh [[nipaluman-biyang]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluman-biyang]] 0t28txho2qsxsk27dg8youj032wi3cy selitdu 0 11612 123098 123097 2021-09-03T05:49:13Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:3-Tasten-Maus Microsoft.jpg|縮圖|selitdu]] selitdu (Hulam:滑鼠) 1qdcx5bv1e9frjteaenniybz0lmbc9y satengil 0 11613 123101 123100 2021-09-03T06:00:21Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Headphones 2.jpg|縮圖|satengil]] satengil (Hulam:耳機) l3f7hqoica4tmzozkd0gvgk08tjzg8a pinpan 0 11614 123104 123103 2021-09-03T06:39:05Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:IPad Wiki.jpg|縮圖|pinpan]] pinpan (Hulam:平板) 2qv9s3wemk8yppnvavidqz3scfukywb kuccaki 0 11615 123107 123106 2021-09-03T06:52:20Z 龍眼村長 1604 wikitext text/x-wiki [[tangan:Modern front load tumble dryer.JPG|縮圖|kuccaki]] kuccaki (Hulam:烘衣機) jm6dajqhtj1eo0ahq1jmqcehv9pybfg nenglamal 0 11616 123110 123109 2021-09-03T06:58:15Z 龍眼村長 1604 #WPWP #WPWPTW wikitext text/x-wiki [[tangan:Japanesefireextingisher-may28-2015.jpg|縮圖|nenglamal]] nenglamal (Hulam:滅火器) sv9z9bwx7jt6gzrw6kdak746nx4f3xu buhci tu kamu nu patizeng tu Sakizaya a Wikipitiya 2021 0 11617 123190 123189 2021-09-05T11:53:49Z Malataw 22 /* ngatu sepat */ wikitext text/x-wiki patizeng ayza buhci tu kamu nu patizeng tu Sakizaya a Wikipitiya 2021 == nilacul == === ngatu cacay === u kaput atu cabay nu Wikipitiya, mahicatu, iniwtu haw kita! ci Tuku Sayuen kaku, u Sakizaya a cidekay a tademaw. ayza a demiad, mutayli kaku tu Sakizaya Wikipitiya putiput, musakamu kaku “u bitelak nazipa’an nu Sakizaya Wikipitiya”. i ayaw nu musakamuan nu maku, apakungku kaku nu Sakizya. u wawa nu niyazu’, izaw ku nizeteng niza nanu adidi’ henay, maydih malaheci tu nizateng i uzip niza. nazikuzay, paedap ku di’tu atu binawlan, sisa, malaheci tuway, zumasatu, taneng miedap tu binawlan ciniza haynisazikuz. mahiza musakamu kya kungku:u kamu nu i sumanaday, izaw kya niyazu’ nu Sakizaya, adidi’ay a subal i bayu, izaw ku cecay a wawa, ci Pitay Kakalaw. nanu makatineng a mihcaan ciniza, sipabalucu’ tu ciniza maydih mala bunac i tapuku, pakuniza malalacal a mubahel. saungay ciniza tu malumanay a pulun, nanibalucu’ niza misanga’ tu kakelic a balunga, u ni tenunan tu muwa ku paypay nya balunga. yu cacay a bataan izaw ku tusa a mihcaan, itiza i pabaw nu kakelic a balunga, patizengen ku nu bunac a paypay. nani niyazu’ a mumul, nika mumulan katukuh i hezek nu bayu a tayza i tapuku, amalaheci ku nizatengan niza. makabalunga i bayu ciniza, malabadesay kalitemuhan tu tabakiay a baliyus atu cakeb, kinapina mabelin ku balunga. namahiza sikalitemuh tu kukung, u balunga atu nisupetan tu canacanan, u budawan niza sa mahmin a maalaw walesay tu nanialawan. malikid i nayi’nayay ku tademaw a subal, kaseluan micumud i subal nu tatayna sikalubu tu pina a mihca. mahiza, malalid henay tu sapitulik a mikilim tu simpi’ kayadah mihcaan, katukuh maubad tu ku bukes niza. namahiza cacay a demiad, tansul sa ku di’tu nu bayu namaka bayu a tahkal, misakamu cinizaan : “palutatengaen、tatukel、likec isu、u atekakay a nizateng, maseneng kaku, ayzasa, apatizengen naku kisu mamikwanay nu bunac”. nanu tawya a demiad, ci Pitay Kakalaw tahkal i sananal, maazih i batad nu wali, misabelabelat patuzu’ tu tademaw tu tuki atu pasayzan. === ngatu tusa === u tademaw nu Sakizaya, caay henay mangsiw cacay a malebut, nanu 2015 a mihcaan 9 a bulad, malingatu patizeng tu Wikipitiya sapibielakay a dibu nu Sakizaya. caliway 17 a bulad mitanam atu sadakadakayan, i 2017 a mihcaan 1 a bulad micumud tu “sapakengay a kalungangan”. u nakawawan nu Sakizaya nu mubitelak tu Wikipitiya, izaw ku enem a ngatu atu lacul: sakacacay. musaupu、mucelak atu nipatizeng tu putiput:Ceng-ta yuan-min cong-sin nipatizeng tu musaupuay nu paybinacadan,  pabeli tu sadimata’ amisulit, zumasatu, tayza cuwacuwa nu Taywan subal, muedap musaupu satangahay nu paybinacadan, patizeng tu misulitay a putiput, patizeng tu sapiecaway a sapicudad. sakatusa. mubelih tu satangan mitanam misulit tu satinakuan a sapacelilan. mayza i “Taywan yicumin nazipa’an kamu lalangawan a sukudad” atu Wikipitiya kitakit a sapacelilan, mipili’ 100 a sapacelian, mubelih tu Wikipitiya nu Sakizaya satinaku a sapacelian, u satinaku nu misulit tu sapacelilan. sakatulu. micunus patizengay atu misang’ay a sapacelian:sisetyimo nu Wikipitiya sapibitelakay a dibu sawsawni sa miazih tu paykamu a kawaw, zumasatu pasilsil tu sakapahay a kamu itiza i “sapakengay a kalungangan”. kya sapakengay a patuzu’ay a kalic, sawsawni sa mitadas, pabinawlan atu pawacay. sisa, wizasatu saicelang mubelih tu taypuolayta a sulit, matuling atu pasatezep patizeng atu musanga’ tu sapacelian, kyu matuling kauzip i “sapakengay a kalungangan”. sakasepat. mubelih atu mutimadaw tu taypuolayta a sulit:ilabu nu sapibitelakay a dibu, mahmin 67,448 a taypuolayta a sulit, kakaydihan kasiwantanen sainayi'ay 8,250 taypuolayta a sulit. winiyan a kawaw sa, u sasadakayan a kawaw ilabu nu sapibitelakay a dibu. Ceng-ta yuan-min cong-sin micekiw atu patahkal tu “takalaway a tumiyac mitesekay a sulit — saayaw mubelih zumasa muliyaw — sazikuzay sakapahen” a kawaw, sapawazay tu sasadakayan a kawaw. sisa, taneng madapesut pahezek mubelih tu 8250 taypuolayta a sulit, atu namahiza mahmin mutimadaw. === ngatu tulu === sakalima. patizeng tu bacu a saupu nu sapacelilan nu paenengay a lacul: Ceng-ta putiput mucekiw atu patahkal tu “bacu a saupu nu sapacelilan”, papulungen tu lalid masasiketay a kakuniza nu sapacelilan. zumasatu malecad saungay lacacay mubelih、lacacay muliyaw misulit atu sanga’ay a sasakawawen, micunus masibekay a sapacelilan. tinaku: kanatal、kakitizaan、niyazu’、tademaw… sakaenem. sacacayen masanga’ atu mabalud mukawaw: misuayaw tu baluhayay a saungay nu kamu, paybinacadan malecad misuayaw tu “caaykatepa tu misulitay”. haca, katuud henay ku babalaki i niyazu’, nika, misuayaw tu ayzaay a Wikipitaya, nayi’ tu ku lahci ku babalaki. sisa, anu amisanga’ tu sapacelian, kakaydihan sacacayen kalu caykalecaday a tademaw, kapulungan malaheci tu kawaw. sakasapawazay tu mahiniay a sasadakayan, Sakizaya putiput papulung tademaw mala “pasaupuay—Ceng-ta Wikipitiya muedapay — misulitay — babalaki” a putiput, u mabaluday a putiput. sapibitelak a kawaw sasadakayan, saicelang kami mihmihcaan, mangelu’ tuway. pasilsil hanaku ku sasadakayan tuniyan a kawaw: 1.caaykakapah ku sapasaungayan, da’cus misaungay. 2.taypuolayta a sulit mangaleb matesek, utiih matineng. 3.caaykakapah ku kamu nu adiwawa, caaykakapah misulit ku babalaki. 4.mueneng i batad a niyazu’ ku banacadan, caaykakapah musaupu tu tademaw. 5.caykatineng tu Wikipitiya a lacul. 6.kakaydihan musaungay atu misawatan i demidemiad mihmihcaan. 7.caykaw Natawlan a kamu ku Sakizaya. misuaywaw tu Wiki mei-ti a kwanay pazazan a timadaw, atu sakadademec nu baluhay a kamu ilabu nu sapibitelakay a dipu nu Wikipitiya, amaydih pasilsil ilabu nu “sapakengay a kalungangan”, kakaydihan demidemiad sa i sainayi’ay a nikayadah. u sasadakayan nu adidi’ay a binacadan. 2017 a mihcaan 8 a bulad, Sakizaya putiput malingatu misulit tu 8250 taypuolayta, kabilil mahmin mubelih atu mutimadaw. === ngatu sepat === ayaw nu 2018 a mihcaan, milunguc misumad tu kitakitay a bangku,  i malecaday a mihcaan, maalatu ku heci, pasumad tu ku Natawlan a bangku “ais”, masumad ‘szy” tuway. 2019 a mihcaan 11 a bulad 22 a demiad, sapacelilan nu Sakizaya katukuh 3600 a belih, mikawaway tu kalumyiti mangasiw 6 a mang, sazikuzay, maala tu ku heci nu tatapang nu Wikipitiya, tatenga’ay macakat i calay. mayza 2015 a mihcaan 9 a bulad katukuh 2019 a mihcaan 11 a bulad, namilawat 4 a mihcaan 3 a bulad, izaw 2500 ku demiad, mala saka 331 tacalayay a Wikipitiya、sakacacay nu Taywan yincumincu a sulit, zumasatu, u saka 29 a kamu nu Wikipitiya ilabu nu mangasiw cacay a malebtu a kamu nu kamu nu Satimulay a subal. Wikipitiya tatenga’ pacuzuh tu idih nu binacadan tu nu kamu nu binacadan, pacunus tu ku icel nu sulit nu kamu, tatenga’ malisimet、masamata atu padutus tu kamu. mahiza ayaway a kungku, u kaput nu Sakizaya Wikipitiya, mahiza kya wawa ci Pitay Kakalaw, maydih mubahel i tapuku. pahezek tu sapalumata satu, caykatalaw tu sasadakayan, matalul taayaw, pinapinasa tu ku sasadakayan, sazikuzay, paedap ku ipabaway a di’tu, malaheci tu ku kawaw niza. mala sananalay a banac tu ku Sakizaya Wikipitiya, mahiza ci Pitay Kakalaw, belatbelat satu i tapuku, palikat tu zazan nu kamu a kawaw, patuzu’ tu binacadan, matalul taayaw muculil. hatizatu ku kamu nu maku, mikukay tamuwan mitingil takuwan a kamu, sahaymawen、sakapahen ku uzip namu, kukay! cucucucu kukay!   == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan == nasulitan ni Tuku Tiway Sayuen i 2021.7 == malaalitin tu i hekalay atu zumaay a natinengan == npk111xur4ntbvh75yyl0s6dhdf3bvc pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Yahya 3 11618 123217 2021-09-05T19:02:57Z Pathoschild 524 global user pages ([[m:Synchbot|requested by Yahya]]) wikitext text/x-wiki <div style="font-size:130%;font-family:Roboto,Arial; border-top:5px solid lightblue; border-bottom:5px solid lightblue; padding:5px;margin-top:20px;">Hello! Please message me on [[m:User talk:Yahya|meta.wikimedia.org]] instead. I may not notice messages on this page.</div> c4ypm7wbt5rvjqqxzie5ujk3hmhcrrp MyitiWyici:GrowthExperimentsConfig.json 8 11619 123376 2021-09-09T18:27:07Z MediaWiki default 1892 Configuration for [[mw:Growth/Personalized first day/Newcomer homepage]]. See [[phab:T290582]] for more information. json application/json { "GEHelpPanelLinks": [ { "title": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide", "text": "Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide", "id": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User_guide" }, { "title": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Images", "text": "Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide", "id": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User_guide" }, { "title": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing references", "text": "Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide", "id": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User_guide" } ], "GEHomepageSuggestedEditsIntroLinks": { "create": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User_guide", "image": "mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User_guide#Images" } } 27q56xrz3klqdf5fy84cjegvpop5uz2 pedaduki 0 11620 124931 124930 2021-10-05T11:04:17Z LamiHung 28 /* (演化) */ wikitext text/x-wiki [[tangan:Big-eared-townsend-fledermaus.jpg|縮圖|pedaduki(蝙蝠)]] pedaduki(蝙蝠), masadumaay a pangihaan: padaduki, bidadiki aca. == '''kakiliman(摘要)''' == 蝙蝠又名蟙䘃(音同「職墨」),是對'''翼手目'''(學名:Chiroptera)動物的通稱,是哺乳動物中僅次於齧齒目動物的第二大類群,現生種共有19科185屬962種。是哺乳動物中唯一具有飛行能力的類群。 pedaduki u zuma a ngangan sa u ze-mu, u palalimaay tu sakubal mata, “Chiroptera” u aadupen a kamu, u mikilulay tu sakatusa a tabakiyay, ayza izaw ku sabaw siwa ke cacay lasubu walu bataan izaw ku lima, anisakaput nu aadupen a pacucu’way. == '''(演化)''' == 其學名「Chiroptera」來自古希臘語:χείρ(拉丁字母轉寫:cheir;直譯:手[2])和πτερόν. u ngangan sa “Chiroptera” namakayza i kasumamadan nu Si-la a kamu sa “χείρ”, La-din a sulit maliyun sa u “cheir” atu “πτερόν” 有一些學說認為「翼手目」的兩個亞目有不同的進化線路:大蝙蝠亞目(Megachiroptera)與靈長目親緣非常近,小蝙蝠亞目(Microchiroptera)與食蟲目親緣近。 izaw ku mitesekay(kamu nu Dipun: tatahsi) a musakamuway caay kalecad ku tusaay a mikululay a "palalimaay tu sakubad a mata", a kapet naizaw ku kamu nu misaulica tu pedaduki, kalalima hananay ku sakubad, tusa apuhau caay kalecad, tabakiyay pedaduki apuhau sa malecad tadim matimay kuwaway azihan, adidi’ kay a pedaduki, apuhau “Microchiroptera” sa malecad tu mukanay tu cilkay masucapi kasungay. 但以目前從DNA的分析認為,蝙蝠的兩個亞目是從同一個來源所演化而來。甚至發現,有些小翼手亞目的蝙蝠的血緣更親近於某些大翼手目的蝙蝠,因此重新將與狐蝠科較近的類群分類成陰翼手亞目,而與蝙蝠科較近的類群則為陽翼手亞目。並且相信兩個亞目都是從會飛行的共同祖先演化而來。 nika u maadihay sawan tanhan ku “DNA”, iya tusaay a puhay nu pedaduki, sa na u cacayay ku kakawsan, idaw masametek maazih, ya adidi’ kya pedaduki, malcad tu tabakiyay a bibadiki, ku izang sisa sabaluhay aca masamtek, kya micapiyay tu salengacay ku cihek, u daumi’ay a lima nu sakubad, puhau uya micapiyay tu tadapedaduki, u tama’ nu mapuhauway lima nu sakubad, asdaw paltatenga kita, tinaku tiya tusay u malecaday a kakausan mubahelay. 翼手目的動物在四肢和尾之間覆蓋著薄而堅韌的翼膜可以像鳥一樣鼓翼飛行。它們有一些其他類群所不具備的特徵,這些特徵包括特化伸長的指骨和連結其間的皮質翼膜,前肢拇指和後肢各趾均具爪可以抓握,胸骨有類似鳥類的龍骨突,以利胸肌著生,擁有發達的聽力等。 u kalima hanay ku sakubad a adupen yasepatay a kuku’ a tukikul, matabu niyadih picay a bangese, pakaicelang mebale, idakucay kacal tu zuma, a kaliyat i nakaliyut pasuyamanayatay, taludu' ukak militin, i satahababanges nu aayawan a tu nu dikudan, mapulung kapah a malalitemeh makakamel, u ukak nu baluwang sa malecad tu nu ayam makubu ku ukak sakangay siheci i da ku tadimatim nu tengil nu tanga. == '''u hekal a kaliyut (外形特徵)''' == 大蝙蝠亞目的蝙蝠視力好,眼睛大,主要依靠視覺來辨別物體;小蝙蝠亞目的成員通常視力退化,眼睛小,主要依靠回聲來辨別物體,有一些種類的面部進化出特殊的增加聲納接收的結構,如鼻葉、臉上多褶皺和複雜的大耳朵。 u mata nutabakiyay a pedaduki sa, tabaki kapah kunipiazih, singalih ci nida tu icelang siwantan nu adih tuutuud. u sdidi kay pedaduki sa, adidi' ku mata mapuha atu adidik, u hacuung, ku kasingalihan sakatunen. tu tuutuud, izaw ku ma'masaduma ku pising, izaw ku sapicunus, saytungiha, matu cihek, pising atu tabakuya a tangila'. == '''nanam (習性)''' == 夜行性,通常為群體活動,可達百萬隻,有些溫帶地區的種類在冬季前會有遷徙行為,主要棲息於洞穴、樹洞、森林中,一年繁殖一次,妊娠約2-6個月,一次生產一胎。 u nanam nu pedaduki u labi' , yaca ku sabaher a nu mubahrl tu, cikaca mabeleng maluyaluy makaala tu, cacay ala sa u, a emang kaiyadah, u wida idih ku way, meneng sa i kasienawan sa mabulau amin a mikilim tu buhang nu ba'tu, u kilang aca cacay a mihcaan kinacacay asiwawa tusa a bulad ku bili, lecuh tu cacay sa ku nilecuh u widi u i caledesay atu ya-de-tay a pedaduki sa mukan nayamin tu heci nu lutuk, mabukahay amin. 分布在熱帶和亞熱帶的蝙蝠許多以植物的果實為食,它們的食量很大。 u wida u icaledesay atu ya-ze-tay a pedaduki sa mukan u ayammin tu heci nu lutuk atu kilang mabukahay amin. 約有70%的蝙蝠捕食昆蟲,它們通常發出超聲波探索獵物,多在空中捕食。蝙蝠捕食獵物十分敏捷,通過高速攝影發現,某些蝙蝠直接用口捕食,有些用翅膀攔截獵物到嘴裡,有的用尾膜像勺子一樣將蟲子舀到嘴裡,捕食方法十分多樣。蝙蝠的食蟲量很大,每個晚上能吃掉約三分之一自重的昆蟲。 u katuuday a pedaduki sa u cilkay a min ku kanen, yu miadup ku heni sa tabakikusuni amisabana' tu aadupen, i pabaw i nipibahel miadup, sidu'ba i yu miadup, pakakelul han mukalat, u zuma sa lawaan nu sakubad, patauza i laway, u dumasa ku lawiten nu kikul, patayda i laway mekan,iyadah ku katinenga nu heni a sapiadup, mabukah aca cacay alabiy sa hamin ku palatuluen nu udip nida. 夜明砂是中藥的一種,原名天鼠屎,生藥為蝙蝠類動物的糞便,具有清肝熱、散瘀血的功效,中醫相信其可治夜盲症。蝙蝠肉也是一種食材,嶺表土人尤愛,蘇軾有詩云:「土人頓頓食薯芋,薦以熏鼠燒蝙蝠;舊聞蜜唧嘗嘔吐,稍近蝦蟆緣習俗。」 siwantan tu lapialiken a sapaiyu' tada ngangan nidasa u tal nu edu, nu tai' nu pedaduki ku sapisanga', mibanay tu atay, mibulas tu masakatilay aidang, kamu nu misaydang sa, mangaay ku mapuhaway a mata sa, sakaydihan nu tu-zen misasapaiyu' ku heci nu pedaduki sa Su-se a kamu sa iya tu-zen u tali ku kakanen a nu caysa, mituduh tu edu atu pedaduki, u tengil izaw ku metaay namitaneng sa misengi ya tu siy-mou-yuan ku nika uzip. 華人地區到了現代受吸血鬼電影的影響,以及金庸武俠小說的青翼蝠王卻有邪氣和吸血的特徵。 Hulam a tademaw a kakitizaan matatukuh ayza, malalid nu kacudu niyadu niya mucuhcuh hay tu idang atu Cin-yung-wu-siw-suo sumilaway a banuh a angangngan nu pedaduki makatalay atu mekanay tu idang. 道教的鬼神鍾馗,圖畫裏鍾馗身旁常畫蝙蝠繞飛,代表為其偵查邪魔惡鬼,取自在《鍾馗傳》中寫鍾馗收服蝙蝠為嚮導。 u sasalisinan nu taw-ciyaw ci Cung-kuay, wi ku litan izaw ku nida cay kanca izaw ku bitadiki, mapali yut mebahalay a kulit u saka saan nu hen sa, tatudung mitangkin miadih tiya makatalay adie tu sakadahked nu nipizateng u sapicudad tu Cung-kuay aca sa kanfay patenak tu ngangan nu pedaduki. == '''u labi' ku kaydihan a tahekal (夜行性)''' == 夜行性(英語:nocturnality)生物於日間休息,在晚間活躍,與我們所熟悉的日行性行為不同,也有介乎兩者之間,於黃昏時期出沒的生活習性。晝伏夜出的習性是生態位分化的表現,不過並不以資源的多寡來決定,而是根據睡眠時間而定。 nikauzip nu bidadiki mabi' tu demiad, "Amilika a kamu sa: nocturnality", u labi' ku kaydihan a tahekal u kakatinengan ita cay kalecad tu demiaday, izaw ku ilaeday niya tusaay u sansandepay kananaman. 晝伏夜出的習性是生態位分化的表現,不過並不以資源的多寡來決定,而是根據睡眠時間而定。 demiad mabi' labi'metahekal a nanam, namakayni i sakakuzip nida a miadih, nika caaykiya kaw nika i yadah atu kainaiy' nu kakanen namakayni u kakemeten atu atuki kiya. 避開日間猛烈的陽光也可以是生物選擇夜行性的因素,特別是在沙漠生活的生物,就會為了減少散失身體的水份而選擇於晚間活動。夜行性也有助生物適應較好的滲透調節。 matalaway tu akuti' nu cilal kys ku sakaulabi ku sakatahkal mangaleb ku i likelikenanay, a ayam matalau a maacak ku uazip sisa u labi ku sakatahekal, sakasa u labi' ku sakatahekal sapi'sisa micu nunus tu saka pah nu uzip. 天然的洞穴是最廣為人知的蝙蝠棲所,除了洞穴外,蝙蝠也可能會住在樹上,例如倒吊在樹枝上、樹葉下、躲在樹皮裂縫中、樹洞,都是蝙蝠會選擇的棲所。 masalahaday nu pungkang sa u sikatinengan nu tademaw a lalabinan nu padaduki, caay kau pungpungkangan adada sikaidaw a mamelal, ina padaduki sa sinina’ tu iti kilang mueneng, tinaku belihen mucacuy i ciid nu kilang, i sasa nu kahtikan nu papah, milimek i buhangbuhangan a banges nu kilang, uyni sa u sakanamuhan nu padaduki a sipahanhan. 不少物種於日間活動,但在特別的季節或活動時則展現出夜行性。例如不少海鳥及海龜會在特定季節時夜行。 kayuud ku demiaday amubahel nika anu izaw ku paytem sanay amilala' sa izaw ku pasusunay a muculal tu labi'. mahidauayam nu bayu bilanga' nu bayu u mapa nu tekay ku tuki nu heni a mutahekal tu labi'. 夜行性動物常展現出發達的聽覺及嗅覺系統,並有特別用以適應晚間活動時,低光環境下的特別視覺系統。如貓等,擁有同時適應日間或晚間活動光照度差異大的眼睛,因此日間與晚間時間均可活動。 u labi' ya ku sabahel a adupen, kapah ku satengil kapah ku cihek amisanek, sisa lihalay a tahekal tu labi' mananam aca makaazih i duudtay. anu u nani' sa caaykalecad matineng ku matanida tu duudtay atu takelalay sisa kapah cinida tu labi' atu demiad a metahekal. == '''adidi'ay a bidadiki (小蝙蝠)''' == '''小蝙蝠'''是'''小翼手亞目'''或'''小蝙蝠亞目'''(學名:Microchiroptera)的通稱,以前被視為翼手目中的一個亞目,現已成為一個被棄用的分類單元。 u adidi'ay ku sakubad nu lima sa atu adidi'ay a bidadiki han ku kamu u "mitesekay a nipangangani, Microchiroptera" kasumamadan u aazih sa u cacay a ku min adu'an sa aizaw sa kapawanan tu ku wini. 以往會將蝙蝠依其體型分為大翼手亞目及小翼手亞目,但此分類不符合分子的相關證據。依最新的研究結果,蹄鼻蝠科和其他果蝠會分類在陰翼手亞目(Yinpterochiroptera)中,至於其他以往分在小蝙蝠亞目的蝙蝠則會分類在陽翼手亞目(Yangochiroptera)中。 anu adih tu pedaduki auudip tu ku katinengan tu bakiyai a sakubad a lima, adidi' kay sakubad a lima, u mahini yai caay i kasangulan kasiwantan. baluhay aydaniad i han nu mikingkiuway sa u sikaki'ay ku cihek nu bidadiki atu mukanay tu heci nu kilang sa, isasa nu sakubad a lima katinengan, u zuma azihan sa adidi'ay a pedaduki i "Yinpterochiroptera", kasi wantanan. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (外部連結)''' == [1]中文維基- <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9D%99%E8%9D%A0</nowiki> [2]中文維基百科: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E8%A1%8C%E6%80%A7</nowiki> [3]中文維基- ttps://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B0%8F%E8%9D%99%E8%9D%A0 [[kakuniza:Sabak Nubu]] [[kakuniza:Kinbu u Watan]] hqo6od96csswnah7y6a9urt9xjvkqub Amilika ”pacubelis tu hitay” Ahuhan 0 11621 123557 123556 2021-09-13T01:03:47Z 龍眼村長 1604 /* kakiliman(摘要) */ wikitext text/x-wiki Amilika”pacubelis tu hitay” Ahuhan 美國「撤軍」阿富汗 == kaliwhan a cudad  生字 == {| class="wikitable" |pacubelis |v. |撤回 |- |hitay |n. |軍人 |- |sitatudungay |n |權力、政權 |- |kanatal |n. |國家 |- |apasatedep/ apasatezep |v. |停止、 保持穩定 |} == '''kakiliman(摘要)''' == tanayu` kunikaydaan tusa a bataan tu amihcaan itini ku hitay, (kamu nu Hulam:經過長達20年的駐軍時間,) cungtung nu Amilika ci Payten patucek tu sasakamuen nu ayza/ayda a mihcaan(2021) waluay a bulad tulu a bataan idaw ku cacay a demiad nu ayaw a pacubelis tu namin ku itiniay i Ahuhan(阿富汗) a hitay nu Amilika(美國). (kamu nu Hulam:美國總統拜登下令在今年(2021)8月31日前撤出派駐阿富汗的所有美軍,) makakilul tu Talipan(塔利班) micumud i kakitizaan/kakitidaan nu Kepul(喀布爾), palasul a midawis tu sitatudungay , (kamu nu Hulam:隨著塔利班已進入首都喀布爾,準備接管政權,) U cungtung(總統) nu Ahuhan(阿富汗) milaliw tayza/tayda I Alapu(阿拉伯) mapulungay a kanatal, u hitay nu cen-hu(政府) malekeb mademec, kiyu matulin kuni pisatahaw patalaw sakatalawan sa, (kamu nu Hulam:阿富汗總統流亡至阿拉伯聯合大公國,政府軍也紛紛投降,更引發後續幾波的恐怖攻擊,) malalamlam tu namin caay kalicuh maydih amusilemud tu lakalak nu hitay ci Payten(拜登) pacubelis tu hitay nu heni. (kamu nu Hulam:種種混亂局面都仍無法動搖拜登撤軍的決心。) u emaemang nu binawlan nu Ahuhan(阿富汗) maydih akapah paeteng sa amiliyas tina kanatal, macunus nu Ahuhan(阿富汗) ku kalisiw caypabii tu kalisiw. (kamu nu Hulam:數以萬計的阿富汗民眾為求平安決定離開國家,加上阿富汗資金遭國際凍結,) u Talipan(塔利班) anu maydih misakapah tina kanatal apasatezep/apasatedep, akay amitanam ku heni. (kamu nu Hulam:塔利班若想治理國家維持穩定,恐怕將面臨很大的挑戰。) == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan參考資料:''' == BBC國際新聞 kjtw11chhidcwvcn24klg2pgwvccxr2 sasukamu:nipaluma-kiyu 1 11622 123809 2021-09-15T02:01:39Z Iyumu 1545 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |nipaluma-kiyu |- | colspan="2" style="text-align:center |[[tangan:Nasu00.JPG|center|250px]] |- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | 科學分類 |- | style="font-weight:bold"|界 | style="font-weight:normal" |Plantae |- | style="f…" wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#CEFFCE; text-align:center; font-weight:bold" |nipaluma-kiyu |- | colspan="2" style="text-align:center |[[tangan:Nasu00.JPG|center|250px]] |- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | 科學分類 |- | style="font-weight:bold"|界 | style="font-weight:normal" |Plantae |- | style="font-weight:bold"|演化支 | style="font-weight:normal" |Angiosperms |- | style="font-weight:bold"|演化支 | style="font-weight:normal" |Eudicots |- | style="font-weight:bold"|演化支 | style="font-weight:normal" |Asterids |- | style="font-weight:bold"|目 | style="font-weight:normal" |Solanales |- | style="font-weight:bold"| 科 | style="font-weight:normal" |Solanaceae |- | style="font-weight:bold"|屬 | style="font-weight:normal" |''Solanum'' |- | style="font-weight:bold"| 種 | style="font-weight:normal" |''S. melongena'' |- |- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | 二名法 |- |colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Solanum melongena'' |- |colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center| L., 1753 |- |- style="background:#CEFFCE; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |其他名稱 |- | style="font-weight:bold"|英語 | style="font-weight:normal" |Eggplant |- | style="font-weight:bold"|台語 | style="font-weight:normal" |kiô-á |- | style="font-weight:bold"|中文 | style="font-weight:normal" |茄子 |- |} hfh6fedccf27c7j3aiscpxl41e7cn9k sasukamu:kiwmah 1 11623 123810 2021-09-15T02:08:40Z Iyumu 1545 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "{| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#FFD1A4; text-align:center; font-weight:bold" |kiwmah |- | colspan="2" style="text-align:center |[[File:Wildsau im wilderlebnispark daun.jpg|250px|center]] |- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | 科學分類 |- | style="font-weight:bold"|界 | style="font-weight:normal" |Anim…" wikitext text/x-wiki {| style="background:#F5F5F5; color: black; font-weight:bold; width: 250px; float:right" |- | colspan="2" style="background:#FFD1A4; text-align:center; font-weight:bold" |kiwmah |- | colspan="2" style="text-align:center |[[File:Wildsau im wilderlebnispark daun.jpg|250px|center]] |- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | 科學分類 |- | style="font-weight:bold"|界 | style="font-weight:normal" |Animalia |- | style="font-weight:bold"|門 | style="font-weight:normal" |Chordata |- | style="font-weight:bold"|綱 | style="font-weight:normal" |Mammalia |- | style="font-weight:bold"|目 | style="font-weight:normal" |Artiodactyla |- | style="font-weight:bold"|科 | style="font-weight:normal" |Suidae |- | style="font-weight:bold"|屬 | style="font-weight:normal" |''Sus'' |- | style="font-weight:bold"|種 | style="font-weight:normal" |''S. scrofa'' |- |- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" | 二名法 |- |colspan="2" style="font-weight:normal" align="center|''Sus scrofa'' |- |colspan="2" style="font-weight:normal" font-size="5pt" align="center|<small>Linnaeus, 1758 |- |- style="background:#FFD1A4; color: black; font-weight:bold; text-align:center" | colspan="2" |其他名稱 |- | style="font-weight:bold"|英語 | style="font-weight:normal" |Wild boar |- | style="font-weight:bold"|台語 | style="font-weight:normal" |soaⁿ-ti |- | style="font-weight:bold"|中文 | style="font-weight:normal" |野豬、山豬 |- |} k5bv21eqhylk2891czrrzmvi3bo9g45 padayicaw 0 11624 123993 2021-09-19T01:58:04Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[padayicaw]] katukuh [[padaicaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[padaicaw]] a93kmg9osvm8czg7btjvxr5c3q55nep kalutibah 0 11625 124331 2021-09-22T07:03:49Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kalutibah]] katukuh [[kalutipal]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kalutipal]] ca6xc3g1gbo8a87jy9dum0rgj5vc5ax Wikipitiya sasukamu:Request for adminship 5 11626 124458 2021-09-25T09:59:04Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "== 抱歉用中文:怎麼是英語標題? == 這個「Request for adminship」翻譯成撒奇萊雅語是什麼?--~~~~" wikitext text/x-wiki == 抱歉用中文:怎麼是英語標題? == 這個「Request for adminship」翻譯成撒奇萊雅語是什麼?--[[misaungayay:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Liuxinyu970226|sasukamu]]) 2021年9月25日 (sakaenem a demied nu lipay) 17:59 (CST) qn8xo9lnv98k0ixb1u45tzsvptevoxc taazihan mitudung:Archives 10 11627 124460 2021-09-25T10:01:23Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<table id="archivebox" role="presentation" class="{{talk other|tmbox tmbox-notice|ombox ombox-notice|demospace={{{demospace|}}}}} {{#ifeq:{{{banner|{{{large|}}}}}}|yes||mbox-small}} {{#ifeq:{{{collapsed}}}|yes|collapsible collapsed|{{#ifeq:{{{collapsible}}}|yes|collapsible}}}} {{{class|}}}" style="text-align: center; padding: 1em; {{#if:{{{box-width|}}}|width:{{{box-width}}};}} {{#ifeq:{{{banner|{{{large}}}}}}|yes|min-width:80%;}} {{{style|}}}"> <tr>{{#if…" wikitext text/x-wiki <table id="archivebox" role="presentation" class="{{talk other|tmbox tmbox-notice|ombox ombox-notice|demospace={{{demospace|}}}}} {{#ifeq:{{{banner|{{{large|}}}}}}|yes||mbox-small}} {{#ifeq:{{{collapsed}}}|yes|collapsible collapsed|{{#ifeq:{{{collapsible}}}|yes|collapsible}}}} {{{class|}}}" style="text-align: center; padding: 1em; {{#if:{{{box-width|}}}|width:{{{box-width}}};}} {{#ifeq:{{{banner|{{{large}}}}}}|yes|min-width:80%;}} {{{style|}}}"> <tr>{{#ifeq:{{{image|}}}|none|<td>|<td {{#ifeq:{{{banner|{{{large}}}}}}|yes|rowspan="{{#expr:1+{{#ifeq:{{{search}}}|no|0|1}}+{{#if:{{{list|{{{1|}}}}}}|1|0}}+{{#if:{{{age|}}}{{{target|}}}|1|0}}}}"}} class="mbox-text" style="padding:0.6em 0 0.25em; {{#ifeq:{{{banner|{{{large|}}}}}}|yes|width:52px;|}}"> <div style="width:100%; float:left;">{{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|alt={{{alt|}}}|link={{{link|}}}|image={{{image|Replacement filing cabinet.svg}}}|size={{{image-size|}}}|sizedefault=40px}}{{#ifeq:{{{banner|{{{large}}}}}}|yes|</div></td><td>|<br/>}} }}{{#if:{{{banner|{{{large|}}}}}}||'''&#160;}}{{{title|Archives}}}{{#ifeq:{{{banner|{{{large}}}}}}|yes|&#58;&#32; |'''{{#ifeq:{{{image|}}}|none||</div>}}</td></tr><tr><td class="plainlinks"> }}{{#switch:{{#if:{{{list|}}}|no|{{{auto|{{#if:{{{1|}}}|no}}}}}}} |#default={{#ifexist:{{#rel2abs:./{{{index|Archive index}}}}}|[[{{#rel2abs:./{{{index|Archive index}}}}}|Index]]&#32; }}{{#ifexist:{{#rel2abs:{{#if:{{{archivelist|}}}|{{{archivelist}}}|./archivelist}}}} |<div style="text-align:left;">{{ {{#rel2abs:{{{archivelist|./archivelist}}}}} }}</div> |{{Archive list |{{#if:{{{root|}}}|root|DISABLE1}}={{{root}}} |{{#if:{{{banner|{{{large|}}}}}}|DISABLE2|auto}}={{{auto|long}}} |nobr={{#if:{{{banner|{{{large|}}}}}}|yes|no}} |{{#if:{{{prefix|}}}|prefix|DISABLE3}}={{{prefix|}}} }} }} |no=<!--no output-->}}{{#if:{{{list|{{{1|}}}}}} |</td></tr><tr><td class="plainlinks" style="padding:0px 10px; {{#ifeq:{{{banner|{{{large|}}}}}}|yes||text-align:left;}}"> {{{list|{{{1|}}}}}}<!--Parameters MUST be on newline or some wikimarkup will fail-->}}</td> </tr>{{#ifeq:{{{search}}}|no||<tr><td style="padding-bottom:11px">{{#tag:inputbox| bgcolor=transparent type=fulltext prefix={{if empty|{{{searchprefix|}}}|{{{root|}}}|{{FULLPAGENAME}}/}} break={{#ifeq:{{{banner|{{{large}}}}}}|yes|{{{search-break|no}}}|{{{search-break|yes}}}}} width={{#ifeq:{{{banner|{{{large}}}}}}|yes||{{#if:{{{search-width|}}}|{{{search-width}}}|22}}}} searchbuttonlabel={{{search-button-label|{{{button-label|Search archives}}}}}} }} </td></tr> }}{{#if:{{{age|}}}{{{target|}}}|<tr><td style="padding:0px 10px; font-size:11.9px; {{#if:{{{banner|{{{large}}}}}}|text-align:center;}}"> ---- {{#if:{{{target|}}}|This page has '''[[{{#rel2abs:{{{target}}}}}|archives]]''' }}{{#if:{{{age|}}}|Threads older than '''{{{age}}}&nbsp;{{{units|day}}}{{#ifeq:{{{age}}}|1||{{#if:{{#invoke:String|endswith|{{{units|}}}|s}}||s}}}}''' may be automatically archived{{#if:{{{bot|}}}|&#32;by <span class="nowraplinks">[[User:{{{bot}}}|{{{bot}}}]]</span>}}{{#if:{{{minthreadsleft|}}}|&#32;when more than {{{minthreadsleft|4}}} threads are present}}.}}}}</td></tr> {{#ifeq:{{#if:{{{auto|}}}|auto|{{#if:{{{1|}}}|no|¬}}}}-{{{editbox|yes}}}|no-yes |{{#ifexist:{{#rel2abs:{{{archivelist|./archivelist}}}}}|<tr><td><small class="plainlinks">[{{fullurl:{{#rel2abs:{{{archivelist|./archivelist}}}}}|action=edit&preload=Template:Archives/Preload}} Edit this box]</small></td></tr>}} }} </table>{{#if:{{{box-width|}}} |[[Category:Archive boxes with unusual parameters|β]] }}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> trx9vhnv31usy7u3odpe73wpo9e5abu taazihan mitudung:Archive list 10 11628 124461 2021-09-25T10:02:05Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "<includeonly>{{#invoke:Archive list|main}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude>" wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Archive list|main}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} <!-- Categories go on the /doc subpage, and interwikis go on Wikidata. --> </noinclude> elcb3qc3v1y7w2yv7tetafz7byif2bp bacu-saupu:Archive list 828 11629 124462 2021-09-25T10:03:12Z Liuxinyu970226 174 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "-- This module implements {{archive list}} in Lua, and adds a few -- new features. -- Process a numeric argument to make sure it is a positive -- integer. local function processNumArg( num ) if num then num = tonumber( num ) if type( num ) == 'number' then num = math.floor( num ) if num >= 0 then return num end end end return nil end -- Checks whether a page exists,…" Scribunto text/plain -- This module implements {{archive list}} in Lua, and adds a few -- new features. -- Process a numeric argument to make sure it is a positive -- integer. local function processNumArg( num ) if num then num = tonumber( num ) if type( num ) == 'number' then num = math.floor( num ) if num >= 0 then return num end end end return nil end -- Checks whether a page exists, going through pcall -- in case we are over the expensive function limit. local function checkPageExists( title ) if not title then error('No title passed to checkArchiveExists', 2) end local noError, titleObject = pcall(mw.title.new, title) if not noError then -- If we are over the expensive function limit then assume -- that the page doesn't exist. return false else if titleObject then return titleObject.exists else return false -- Return false if given a bad title. end end end -- Checks every nth archive to see if it exists, and returns the -- number of the first archive that doesn't exist. It is -- necessary to do this in batches because each check is an -- expensive function call, and we want to avoid making too many -- of them so as not to go over the expensive function limit. local function checkArchives( prefix, n, start ) local i = start local exists = true while exists do exists = checkPageExists( prefix .. tostring( i ) ) if exists then i = i + n end end return i end -- Return the biggest archive number, using checkArchives() -- and starting in intervals of 1000. This should get us a -- maximum of 500,000 possible archives before we hit the -- expensive function limit. local function getBiggestArchiveNum( prefix, start, max ) -- Return the value for max if it is specified. max = processNumArg( max ) if max then return max end -- Otherwise, detect the largest archive number. start = start or 1 local check1000 = checkArchives( prefix, 1000, start ) if check1000 == start then return 0 -- Return 0 if no archives were found. end local check200 = checkArchives( prefix, 200, check1000 - 1000 ) local check50 = checkArchives( prefix, 50, check200 - 200 ) local check10 = checkArchives( prefix, 10, check50 - 50 ) local check1 = checkArchives( prefix, 1, check10 - 10 ) -- check1 is the first page that doesn't exist, so we want to -- subtract it by one to find the biggest existing archive. return check1 - 1 end -- Get the archive link prefix (the title of the archive pages -- minus the number). local function getPrefix( root, prefix, prefixSpace ) local ret = root or mw.title.getCurrentTitle().prefixedText ret = ret .. '/' if prefix then ret = ret .. prefix if prefixSpace == 'yes' then ret = ret .. ' ' end else ret = ret .. 'Archive ' end return ret end -- Get the number of archives to put on one line. Set to -- math.huge if there should be no line breaks. local function getLineNum( links, nobr, isLong ) local linksToNum = tonumber( links ) local lineNum if nobr == 'yes' or (links and not linksToNum) then lineNum = math.huge -- If links is a number, process it. Negative values and expressions -- such as links=8/2 produced some interesting values with the old -- template, but we will ignore those for simplicity. elseif type(linksToNum) == 'number' and linksToNum >= 0 then -- The old template rounded down decimals to the nearest integer. lineNum = math.floor( linksToNum ) if lineNum == 0 then -- In the old template, values of links between 0 and 0.999 -- suppressed line breaks. lineNum = math.huge end else if isLong==true then lineNum = 3 -- Default to 3 links on long else lineNum = 10 -- Default to 10 on short end end return lineNum end -- Gets the prefix to put before the archive links. local function getLinkPrefix( prefix, space, isLong ) -- Get the link prefix. local ret = '' if isLong==true then ---- Default of old template for long is 'Archive ' if type(prefix) == 'string' then if prefix == 'none' then -- 'none' overrides to empty prefix ret = '' else ret = prefix if space == 'yes' then ret = ret .. ' ' end end else ret = 'Archive ' end else --type is not long if type(prefix) == 'string' then ret = prefix if space == 'yes' then ret = ret .. ' ' end end end return ret end -- Get the number to start listing archives from. local function getStart( start ) start = processNumArg( start ) if start then return start else return 1 end end -- Process the separator parameter. local function getSeparator( sep ) if sep and type(sep) == 'string' then if sep == 'dot' or sep =='pipe' or sep == 'comma' or sep == 'tpt-languages' then return mw.message.new( sep .. '-separator' ):plain() else return sep end else return nil end end -- Generates the list of archive links. glargs.max must be either zero (for -- no archives) or a positive integer value. local function generateLinks( glargs ) if type( glargs ) ~= 'table' or not glargs.max or not glargs.prefix then error('insufficient arguments passed to generateLinks', 2) end -- If there are no archives yet, return a message and a -- link to create Archive one. if glargs.max == 0 then if glargs.isLong == true then glargs.max = 1 -- One archive redlink is displayed for Long format else -- Short error and a creat link is displayed for short return 'no archives yet ([[' .. glargs.prefix .. '1|create]])' end end -- Return an html error if the start number is greater than the -- maximum number. local start = glargs.start or 1 if start > glargs.max then return '<span class="error">Start value "' .. tostring( start ) .. '" is greater than the most recent archive number "' .. tostring( glargs.max ) .. '".</span>' end local linkPrefix = glargs.linkPrefix or '' local lineNum = glargs.lineNum or 10 local sep = '' -- Long default separator is cell elements, short is ', ' local lineSep = '' -- Long default linebreak is row elements short is '\n' if glargs.isLong==true then sep = glargs.sep or '' sep = sep .. '</td><td>' lineSep = glargs.lineSep or '' lineSep = lineSep .. '</td></tr><tr><td>' else sep = glargs.sep or mw.message.new( 'comma-separator' ):plain() lineSep = glargs.lineSep or '<br />' end -- Generate the archive links. local lineCounter = 1 -- The counter to see whether we need a line break or not. local ret = {} -- A table containing the strings to be returned. if glargs.isLong == true then --Long version is a table table.insert(ret, "<table style=\"width: 100%; padding: 0px; text-align: center; background-color: transparent;\"><tr><td>") end for archiveNum = start, glargs.max do local link = mw.ustring.format( '[[%s%d|%s%d]]', glargs.prefix, archiveNum, linkPrefix, archiveNum ) table.insert( ret, link ) -- If we don't need a new line, output a comma. We don't need -- a comma after the last link. if lineCounter < lineNum and archiveNum < glargs.max then table.insert( ret, sep ) lineCounter = lineCounter + 1 -- Output new lines if needed. We don't need a new line after -- the last link. elseif lineCounter >= lineNum and archiveNum < glargs.max then table.insert( ret, lineSep ) lineCounter = 1 end end if glargs.isLong == true then --Long version is a table table.insert(ret, "</td></tr></table>") end return table.concat( ret ) end -- Determine if format should be long local function findFormType( auto ) if auto == nil or auto == '' then return false elseif auto == 'long' then return true else return false end end -- Get the archive data and pass it to generateLinks(). local function _main( args ) local isLong = findFormType( args.auto ) local prefix = getPrefix( args.root, args.prefix, args.prefixspace ) local lineNum = getLineNum( args.links, args.nobr, isLong ) local linkPrefix = getLinkPrefix( args.linkprefix, args.linkprefixspace, isLong ) local start = getStart( args.start ) local max = getBiggestArchiveNum( prefix, start, args.max ) local sep = getSeparator( args.sep ) local lineSep = getSeparator( args.linesep ) local glargs = { start = start, max = max, prefix = prefix, linkPrefix = linkPrefix, isLong = isLong, sep = sep, lineNum = lineNum, lineSep = lineSep } return generateLinks( glargs ) end -- A wrapper function to make getBiggestArchiveNum() available from -- #invoke. local function _count( args ) local prefix = getPrefix( args.root, args.prefix, args.prefixspace ) local archiveMax = getBiggestArchiveNum( prefix ) return archiveMax end function makeWrapper( func ) return function( frame ) -- If we are being called from #invoke, get the args from #invoke -- if they exist, or else get the arguments passed to the parent -- frame. Otherwise, assume the arguments are being passed directly -- in from another module or from the debug console. local origArgs if frame == mw.getCurrentFrame() then origArgs = frame:getParent().args for k, v in pairs( frame.args ) do origArgs = frame.args break end else origArgs = frame end -- Ignore blank values for parameters other than "links", -- which functions differently depending on whether it is -- blank or absent. local args = {} for k, v in pairs( origArgs ) do if k == 'links' or v ~= '' then args[k] = v end end return func( args ) end end return { main = makeWrapper( _main ), count = makeWrapper( _count ) } 68yhmdxphity6caokp3szc7gedxe2ct Wikipitiya:Request for adminship/Archive 1 4 11630 127977 125100 2022-01-07T13:08:01Z SCP-2000 284 archive // Edit via Wikiplus wikitext text/x-wiki ==LamiHung== ci LamiHung ku ngangan nu maku i WIKIPITIYA. 我自從2018.7開始協助一批初學族語的族人和耆老每天教學,教學工作之一即是每週、每月的維基孵育場新增條目與編修。在撒語wiki上線後,希望能對WIKIPITIYA的維續、推廣有貢獻,養成更多不同的寫者,也產出優質條目。很高興大家給我這個機會,kukay. [[misaungayay:LamiHung|LamiHung]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:26 (CST) '''Support''' LamiHung [[misaungayay:Akamycoco|Akamycoco]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Akamycoco|sasukamu]]) 2020年3月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 17:49 (CST) '''pasayni'''!! mailay ci Lami' pasubana' i tamiyanan tu Wiki. [[misaungayay:Sabak Tutuy|Sabak Tutuy]]([[pisubel idan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak Tutuy|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:38 (CST) '''manamuh kaku ''' i ci LamiHungan (LamiHung). u malukay a tademaw ciniza, sisa, anu ciniza ku mikeliday, akapah tu wikipitiya nu Sakizaya [[misaungayay:Mahica.tu|Mahica.tu]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Mahica.tu|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 23:35 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Fudaypailang|Fudaypailang]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Fudaypailang|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:38 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Tiway.sayiun|Tiway.sayiun]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Tiway.sayiun|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 15:57 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Sakizaya.kaku|Sakizaya.kaku]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sakizaya.kaku|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 15:41 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Ama.tiway|Ama.tiway]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Ama.tiway|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 15:46 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Mala.tademaw|Mala.tademaw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Mala.tademaw|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 14:31 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Dogoyes|Dogoyes]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dogoyes|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 14:30 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Malataw|Malataw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Malataw|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 14:27 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). [[misaungayay:Tokoabibi|Tokoabibi]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Tokoabibi|sasukamu]]) 2020年3月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 20:49 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung), maydih kaku ci LamiGungan, anu ciniza sa, manamuh kaku. [[misaungayay:海螺先生|海螺先生]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:海螺先生|sasukamu]]) 2020年3月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 20:44 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung).sakapahayay a tademaw ci nida. [[misaungayay:Padakaw|Padakaw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Padakaw|sasukamu]]) 2020年3月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 14:18 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). sakapahay mikuwanay ci LamiHung [[misaungayay:Sabak5388|Sabak5388]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak5388|sasukamu]]) 2020年3月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 15:46 (CST) '''pasayni'''i ci LamiHungan (LamiHung). matinengay ci LamiHungan sisa maydih cinidaan malamamikuwan. [[misaungayay:Kimli isin|Kimli isin]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Kimli isin|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:35 (CST) '''pasayni''' manamuh ci LamiHungan nika matineng pasubana’ tu cabay. (LamiHung). [[misaungayay:Kimli miku|Kimli miku]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Kimli miku|sasukamu]]) 2020年3月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 15:30 (CST) '''pasayni''' matimel pasibana ci Lami i tamian, kukay ci Lamian. [[misaungayay:Lami Kulang|Lami Kulang]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Lami Kulang|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:35 (CST) '''pasayni''' malaluk ci lami mamikuwanay tu wikipitiyak nu sakidaya sisa misulul kaku cinidaan. [[misaungayay:Buting.nukay|Buting.nukay]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Buting.nukay|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:33 (CST) '''pasayni''' i ci LamiHungan (LamiHung). u matinengay ci Lami'Hungan mukawaw tu sakakawawan mipadang pasubana' tu nananaman, sisa manamuh kaku ci Lami'Hungan mamikuwan i tamiyam. [[misaungayay:Hana ating|Hana ating]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Hana ating|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:40 (CST) ita u sakidaya a '''pasayni''' amin kita ici lami’hungan u mamukelid tu sakidaya a binacadan. [[misaungayay:黃金文|黃金文]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:黃金文|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 16:44 (CST) ==Reke== 抱歉我得用漢語寫介紹爭取同意。我是台灣維基媒體協會的祕書長Reke,從族語專案開始以來都有在後頭協助政大原民中心提供教學與諮詢。我想貢獻我對維基的經驗,協助訓練 LamiHung 對管理員的工作上手。--[[misaungayay:Reke|Reke]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Reke|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 16:48 (CST) *'''支持''' 感謝[[user:Reke|Reke]]長期協助台灣原住民族語維基百科建置計畫,再麻煩Reke協助日後撒語維基百科的管理。[[misaungayay:Vickylin77amis|Vickylin77amis]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Vickylin77amis|sasukamu]]) 2020年3月6日 (sakalima a demied nu lipay) 16:54 (CST) kapahtu, anu isu ku miedapay, kalamkam matineng ci LamiHumg. sisa, mikukay kami tisuwanan Reki. (很好啊,如果是你來協助,LamiHung 將很快學會,所以,我們謝謝你 Reki) [[misaungayay:海螺先生|海螺先生]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:海螺先生|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 23:29 (CST) sizuma saw misulit kisu tu nu Hulam, matinengtu kami, u kapahay a cabay nu Sakizaya kisu. ahican mikwuan tu Wikipitiya? pasubanaen ci LamiHungan. kukay! [[misaungayay:Mahica.tu|Mahica.tu]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Mahica.tu|sasukamu]]) 2020年3月9日 (sakacacay a demied nu lipay) 23:41 (CST) /* Reke */patektek ==LamiHung/第二次== 7月1日臨時管理權限到期,日後在此繼續協助完善Wikipitiya。--[[misaungayay:LamiHung|LamiHung]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung|sasukamu]]) 2020年7月6日 (sakacacay a demied nu lipay) 11:47 (CST) patizng(patektek) ci Lami'an. [[misaungayay:Dungi Carrie|Dungi Carrie]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dungi Carrie|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:01 (CST) kapah tu ci Lami' ku mikuwanany,cucucu.[[misaungayay:Buting.nukay|Buting.nukay]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Buting.nukay|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:03 (CST) patizng(patektek) ci Lami'an. [[misaungayay:Yiyang.sayion|Yiyang.sayion]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Yiyang.sayion|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:05 (CST) kapah tu ci Lami' ku mikuwanay, cucucu. [[misaungayay:Padakaw|Padakaw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Padakaw|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:06 (CST) kapah tu ci Lami' ku mikuwanay, cucucu. [[misaungayay:SuledaPanay|SuledaPanay]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SuledaPanay|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:07 (CST) kapah tu ci Lami' ku mikuwanay, cucucu. [[misaungayay:Miku kumud|Miku kumud]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SuledaPanay|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:07 (CST) ==Reke/第二次== 臨時管理權限在7月1日到期了,在這裡希望爭取第二度的同意。受到疫情影響,我到近期才與 @LamiHung 討論過初期的管理工作。需要一些時間建立一些重要的頁面,所以要再麻煩大家支持了。kukay!--[[misaungayay:Reke|Reke]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Reke|sasukamu]]) 2020年7月2日 (sakasepat a demied nu lipay) 22:15 (CST) '''Support''' Reke [[misaungayay:Akamycoco|Akamycoco]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Akamycoco|sasukamu]]) 2020年7月3日 (sakalima a demied nu lipay) 12:08 (CST) ''' masulul ''' ku mikuwanay ci Rekean. [[misaungayay:LamiHung|LamiHung]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung|sasukamu]]) 2020年8月10日 (sakacacay a demied nu lipay) 12:28 (CST) hang, matineng tu, masulul ku mikwanay ci Rekean, sakapahan tu nu Wikipitiya niyam. [[misaungayay:Padakaw|Padakaw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Padakaw|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 13:50 (CST) ''' masulul ''' ku mikuwanay ci Rekean. [[misaungayay:Sabak5388|Sabak5388]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak5388|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:05 (CST) ''' masulul ''' ku mikuwanay ci Rekean, kapah tu.[[misaungayay:Sabak Tutuy|Sabak Tutuy]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak Tutuy|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 13:58 (CST) ''' masulul ''' ku mikuwanay ci Rekean. [[misaungayay:Yiyang.sayion|Yiyang.sayion]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Yiyang.sayion|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 13:59 (CST) patizng(patektek) ci Rekean. [[misaungayay:Dungi Carrie|Dungi Carrie]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dungi Carrie|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:01 (CST) kapah tu ci Rekean ku mikuwanay.cucucu.[[misaungayay:Buting.nukay|Buting.nukay]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Buting.nukay|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:02 (CST) kapah tu ci Rekean ku mikuwanay.cucucu.[[misaungayay:SuledaPanay|SuledaPanay]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SuledaPanay|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:05 (CST) pasaynii ci Reke (Reke). matinengay ci Reke sisa maydih cinidaan malamamikuwan. [[misaungayay:Kimli isin|Kimli isin]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Kimli isin|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:07 (CST) Reke patektek. [[misaungayay:Hana ating|Hana ating]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Hana ating|sasukamu]]) 2020年8月11日 (sakatusa a demied nu lipay) 14:07 (CST) Reke patektek. [[misaungayay:Miku kumud|Miku kumud]] ==耕莘撒耘== 國立東華大學法律學士學位學程原住民專班畢業,目前為撒奇萊雅歌手,為撒奇萊雅族製作第一張族語專輯,希望能藉此學習撒奇萊雅族語,並為族人出力[[misaungayay:Update.shark|Update.shark]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Update.shark|sasukamu]]) 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 15:20 (CST) ===support=== 支持[[misaungayay:Update.shark|Update.shark]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Update.shark|sasukamu]]) 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 15:24 (CST) Support. [[misaungayay:Akamycoco|Akamycoco]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Akamycoco|sasukamu]]) 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 15:29 (CST) chi-chhî! <span style="background-image: linear-gradient(to right, #FF95CA, #F8F8F8); padding:2px 5px; font-size:12px;">[[User:iyumu|<span style="color:#fff">iyumu</span>]] [[file:Diversity icon red.svg|20px|link=User talk:iyumu]]</span> 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 15:30 (CST) support. [[misaungayay:Updateshark312|Updateshark312]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Updateshark312|sasukamu]]) 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 15:40 (CST) 支持 [[misaungayay:Mkpn|Mkpn]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Mkpn|sasukamu]]) 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 16:00 (CST) Support ! [[misaungayay:Lamtou|Lamtou]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Lamtou|sasukamu]]) 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 16:03 (CST) support![[misaungayay:Mecytan|Mecytan]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Mecytan|sasukamu]]) 2021年7月23日 (sakalima a demied nu lipay) 16:07 (CST) 支持[[misaungayay:海螺先生|海螺先生]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:海螺先生|sasukamu]]) 2021年7月24日 (sakaenem a demied nu lipay) 00:35 (CST) supprot! u isu ku kapahay[[misaungayay:Malataw|Malataw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Malataw|sasukamu]]) 2021年7月24日 (sakaenem a demied nu lipay) 00:36 (CST) saicelangen!! [[misaungayay:Tokoabibi|Tokoabibi]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Tokoabibi|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 17:44 (CST) kapahtu, u wawa nu Sakizaya!! [[misaungayay:Kumud.pazik|Kumud.pazik]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Kumud.pazik|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 17:47 (CST) 支持!! [[misaungayay:K1.balakas|K1.balakas]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:K1.balakas|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 17:49 (CST) 支持[[misaungayay:曾祥宇|曾祥宇]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:曾祥宇|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 21:43 (CST) kapah tu~ ===against=== '''Oppose''' Looks like Updateshark312 is a sock to me and any admin can't and must not be socking. The fact that you were socking makes it that you can't be a reliable admin, and also [[User:DannyS712]] also commented about the same thing on meta. [[misaungayay:SHB2000|SHB2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SHB2000|sasukamu]]) 2021年7月24日 (sakaenem a demied nu lipay) 15:37 (CST) ===abstaining=== * 不好意思,請容在下以現代漢語溝通。[[:m:Steward_requests/Permissions/2021-07#updateshark312@szy.wikipedia|是次請求已由監管員在元維基中被標記為未完成]]。建議各位切勿在管理員選舉中[[:zh:Wikipedia:傀儡#被視為濫用多重帳號的行為|濫用傀儡來偽造民意]],否則有可能被監管員駁回管理員申請。謝謝。--[[misaungayay:SCP-2000|SCP-2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SCP-2000|sasukamu]]) 2021年8月12日 (sakasepat a demied nu lipay) 12:14 (CST) ** English translation version for reference: This Request for adminship was declined by the steward. It is recommended that everyone should not abuse multiple accounts for create an illusion of support in the Request of adminship , otherwise the request may be declined by Stewards. Thank you. --[[misaungayay:SCP-2000|SCP-2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SCP-2000|sasukamu]]) 2021年8月13日 (sakalima a demied nu lipay) 00:45 (CST) ''(english translation (via google translate)): Sorry, please let me communicate in modern Chinese. This request has been marked as incomplete by the supervisor in Meta Wiki. It is recommended that you do not abuse puppets to forge public opinion during the administrator election, otherwise the administrator may reject the administrator's application. thanks. --[[misaungayay:SCP-2000|SCP-2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SCP-2000|talk]]) 2021年8月12日 (sakasepat a demied nu lipay) 12:14 (CST)'' --[[misaungayay:SHB2000|SHB2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SHB2000|sasukamu]]) 2021年8月12日 (sakasepat a demied nu lipay) 22:26 (CST) ==Kuli Huisin Sayuen== ci kuli ku ngangan nu maku 希望大家可以多多支持[[misaungayay:龍眼村長|龍眼村長]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:龍眼村長|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 17:35 (CST) * 是次申請已被[[:m:Steward requests/Permissions#龍眼村長@szy.wikipedia|監管員以「The candidate socking themselves to get votes is enough to decline this」之理由駁回]]。謝謝。--[[misaungayay:SCP-2000|SCP-2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SCP-2000|sasukamu]]) 2021年8月12日 (sakasepat a demied nu lipay) 14:29 (CST) ===support=== patubeli! 支持!support![[misaungayay:LamiHung|LamiHung]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung|sasukamu]]) 2021年8月6日 (sakalima a demied nu lipay) 09:34 (CST) 支持[[misaungayay:K1.balakas|K1.balakas]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:K1.balakas|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 18:18 (CST) kapahtu, u kapah nu binacadan ! [[misaungayay:海螺先生|海螺先生]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:海螺先生|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 18:21 (CST) saicelangen! wawa! 支持你[[misaungayay:Malataw|Malataw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Malataw|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 18:28 (CST) 支持! [[misaungayay:Tokoabibi|Tokoabibi]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Tokoabibi|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 21:19 (CST) go go go !![[misaungayay:Dogoyes|Dogoyes]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dogoyes|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 21:45 (CST) 支持[[misaungayay:曾祥宇|曾祥宇]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:曾祥宇|sasukamu]]) 2021年8月4日 (sakatulu a demied nu lipay) 21:48 (CST) 支持[[misaungayay:Sabak5388|Sabak5388]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak5388|sasukamu]]) 2021年8月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 08:53 (CST) 支持[[misaungayay:Dongi0919|Dongi0919]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Dongi0919|sasukamu]]) 2021年8月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 09:10 (CST) kapah tu~ 支持[[misaungayay:Sabak Tutuy|Sabak Tutuy]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak Tutuy|sasukamu]]) 2021年8月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 09:53 (CST) support! [[misaungayay:Corainn|Corainn]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Corainn|sasukamu]]) 2021年8月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 12:12 (CST) 支持[[misaungayay:Buting.nukay|Buting.nukay]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Buting.nukay|sasukamu]]) 2021年8月5日 (sakasepat a demied nu lipay) 14:45 (CST) ===Oppose=== * '''Oppose''' due to sock behaviour. [[misaungayay:SHB2000|SHB2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SHB2000|sasukamu]]) 2021年8月11日 (sakatulu a demied nu lipay) 11:56 (CST) ==Sabak Nubu== ci Sabak Nubu kaku, i Natawlan ku niyazu' aku, ayza i pacuzuhan tu kamu nu Sakizaya akakawawan u musatudungusay mikawaway ayza, lipahak ku balucu' aku i tini nu Wikipitiya mala u mikuwanay a kawaw, diputeng kamu, kukay.[[misaungayay:Sabak5388|Sabak5388]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak5388|sasukamu]]) 2021年9月15日 (sakatulu a demied nu lipay) 11:20 (CST) * 是次申請已被監管員以「[[m:Special:diff/22025979|I advise them not to sockspuppeting anymore. Or do not mobilize anyone. Like last time, I can't believe this vote is valid. If this method continues, their edits may be blocked on szywiki.]]」之理由駁回。謝謝。--[[misaungayay:SCP-2000|SCP-2000]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:SCP-2000|sasukamu]]) 2021年9月16日 (sakasepat a demied nu lipay) 20:19 (CST) ===support=== matineng ci Sabak Nubu, 支持![[misaungayay:LamiHung|LamiHung]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung|sasukamu]]) 2021年9月15日 (sakatulu a demied nu lipay) 19:16 (CST) kapah tu~ 支持!![[misaungayay:海螺先生|海螺先生]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:海螺先生|sasukamu]]) 2021年9月15日 (sakatulu a demied nu lipay) 11:34 (CST) saicelangen! 支持[[misaungayay:龍眼村長|龍眼村長]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:龍眼村長|sasukamu]]) 2021年9月15日 (sakatulu a demied nu lipay) 11:37 (CST) salunganay a kaying, hohilaluisa! [[misaungayay:Malataw|Malataw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Malataw|sasukamu]]) 2021年9月15日 (sakatulu a demied nu lipay) 11:39 (CST) 支持[[sazumaay:使用者貢獻/2001:B400:E25E:5B68:4D8:C127:5611:3FB4|2001:B400:E25E:5B68:4D8:C127:5611:3FB4]] 2021年9月15日 (sakatulu a demied nu lipay) 11:45 (CST) saicelangen[[misaungayay:Buting.nukay|Buting.nukay]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Buting.nukay|sasukamu]]) 2021年9月15日 (sakatulu a demied nu lipay) 11:47 (CST) ==管理員申請人:龍眼村長== 我是耕莘撒耘,希望大家支持我成為SZY管理員 [[misaungayay:龍眼村長|龍眼村長]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:龍眼村長|sasukamu]]) 2021年10月1日 (sakalima a demied nu lipay) 09:56 (CST) ===支持=== # support [[misaungayay:Akamycoco|Akamycoco]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Akamycoco|sasukamu]]) 2021年10月21日 (sakasepat a demied nu lipay) 15:44 (CST) # 支持[[misaungayay:Sabak5388|Sabak5388]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak5388|sasukamu]]) 2021年10月21日 (sakasepat a demied nu lipay) 16:35 (CST) # kapahtu saicelangen [[misaungayay:海螺先生|海螺先生]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:海螺先生|sasukamu]]) 2021年10月25日 (sakacacay a demied nu lipay) 11:55 (CST) kapah tu ci 龍眼村長. [[misaungayay:LamiHung|LamiHung]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung|sasukamu]]) 2021年10月26日 (sakatusa a demied nu lipay) 11:06 (CST) 支持到底[[misaungayay:Malataw|Malataw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Malataw|sasukamu]]) 2021年11月11日 (sakasepat a demied nu lipay) 22:37 (CST) ===反對=== *(sorry for Mandarin+English) '''反對/Oppose''' 除非閣下的這個問題得到解決/unless your this problem got resolved:[[m:Steward_requests/Checkuser/2021-08#龍眼村長%40szy.wikipedia]]--[[misaungayay:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Liuxinyu970226|sasukamu]]) 2021年11月3日 (sakatulu a demied nu lipay) 12:51 (CST) ==管理員申請人:陳妍綾Sabak Nubu== ci Sabak Nubu kaku amisakawaway tu Wikipitiya. [[misaungayay:Sabak5388|Sabak5388]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sabak5388|sasukamu]]) 2021年10月1日 (sakalima a demied nu lipay) 10:00 (CST) ===支持=== support [[misaungayay:Akamycoco|Akamycoco]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Akamycoco|sasukamu]]) 2021年10月21日 (sakasepat a demied nu lipay) 15:45 (CST) kapahtu saicelangen [[misaungayay:海螺先生|海螺先生]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:海螺先生|sasukamu]]) 2021年10月25日 (sakacacay a demied nu lipay) 11:56 (CST) kapah tu ci Sabak. [[misaungayay:LamiHung|LamiHung]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung|sasukamu]]) 2021年10月26日 (sakatusa a demied nu lipay) 11:05 (CST) 完全支持[[misaungayay:Malataw|Malataw]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Malataw|sasukamu]]) 2021年11月11日 (sakasepat a demied nu lipay) 22:38 (CST) ===反對=== *(sorry for Mandarin+English) '''反對/Oppose''' 除非閣下的這個問題得到解決/unless your this problem got resolved:[[m:Steward_requests/Checkuser/2021-08#龍眼村長%40szy.wikipedia]]--[[misaungayay:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Liuxinyu970226|sasukamu]]) 2021年11月3日 (sakatulu a demied nu lipay) 12:51 (CST) m182n8kish4f5q6os9ol3uw0bbacgib kuluki, baninih 0 11631 124645 2021-09-30T05:17:02Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kuluki, baninih]] katukuh [[kuluki, pangingih]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[kuluki, pangingih]] f0nlz05xivqjnw1amtozlnlj11tzjcy kuluki, pangingih 0 11632 124665 2021-09-30T06:10:40Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kuluki, pangingih]] katukuh [[pangingih]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[pangingih]] 043rho9a9mj9uah9k3dc0zcxki20ak4 subana' 0 11633 124685 124684 2021-10-01T01:45:39Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki (u kamu nu Hulam sa:教育:告訴,sapasubana' :資訊。pasubana;ay:教學的。) 35jg6g9um7hdf76yathwlzd99jlvad4 misaungayay:龍眼村長 2 11634 124694 124692 2021-10-01T02:19:59Z 龍眼村長 1604 龍眼村長 malimad kasabelih [[misaungayay:龍眼村長/筆記]] tu [[misaungayay:龍眼村長]] zumasatu mitahpu nuayaway miliyaw patatuzau’ wikitext text/x-wiki 123456 eio3teddwixvcku35kvjzfjyefuowez misaungayay:Sabak5388/筆記 2 11635 124696 124691 2021-10-01T02:20:09Z Sabak5388 17 Sabak5388 milimad tuway kasabelih [[misaungayay:Sabak5388]] katukuh [[misaungayay:Sabak5388/筆記]] wikitext text/x-wiki 123 7k8ju3i6q1kzehf82zj680w2ca004j3 misaungayay:龍眼村長/筆記 2 11637 124695 2021-10-01T02:19:59Z 龍眼村長 1604 龍眼村長 malimad kasabelih [[misaungayay:龍眼村長/筆記]] tu [[misaungayay:龍眼村長]] zumasatu mitahpu nuayaway miliyaw patatuzau’ wikitext text/x-wiki #重新導向 [[misaungayay:龍眼村長]] j9phaxuw3xcctxje16foaibpo669pws misaungayay:Sabak5388 2 11638 124697 2021-10-01T02:20:09Z Sabak5388 17 Sabak5388 milimad tuway kasabelih [[misaungayay:Sabak5388]] katukuh [[misaungayay:Sabak5388/筆記]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[misaungayay:Sabak5388/筆記]] 19oxt7f97w98vg0d6r221on4mlu88w3 Sabok Nupu 0 11639 124699 2021-10-01T02:21:24Z Sabak5388 17 Sabak5388 milimad tuway kasabelih [[Sabok Nupu]] katukuh [[Sabok Nubu]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Sabok Nubu]] ow7p3lx6j6hov1wyzrrb6hsn5wophzi nipaluma-culahakay, colahakay 0 11640 124766 2021-10-02T10:41:40Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[nipaluma-culahakay, colahakay]] katukuh [[nipaluma-culahakay]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[nipaluma-culahakay]] 4olpymltuevha4aottmvs8cmn1pizal misaungayay:Magnefl 2 11641 125306 2021-10-16T19:06:58Z Magnefl 1944 User page wikitext text/x-wiki {{#Babel:szy-0|no|en-3}} Hello, I am '''Magne Fl&#229;ten''', [[:no:Bruker:Magnefl|user:Magnefl]] from [[Norway|Norway]]. 1kacc3fgkyqgib8oqkz0yydxrv3nlyx itimulay nu Ya-cuo 0 11642 125790 125789 2021-10-29T07:53:11Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki itimulay nu Ya-cuo (kamu nu Hulam: 南亞) [[kakuniza:LamiHung]] [[kakuniza:Buting Nukay]] [[kakuniza:Mahitakassabak]] 8r9981nstwnilpn7jh0zlhq9okcnae2 pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:龍眼村長 3 11643 126077 126076 2021-11-03T04:59:31Z Liuxinyu970226 174 wikitext text/x-wiki == Please, no more sockpuppeting, especially on RFAs == Sorry for English, but this is really a valid warning concern. As per [[m:Steward_requests/Checkuser/2021-08#龍眼村長%40szy.wikipedia]], you are confirmed as the same person as 海螺先生, and you're still letting the 海螺先生 sock to support your RFA, this behavior has been warned on several wikis, by several peoples for more than once: [[m:Steward_requests/Permissions/2021-08#龍眼村長%40szy.wikipedia]], [[m:Steward_requests/Permissions/2021-09#Sabak5388@szy.wikipedia]], all of them are confirmed that you're doing such ridiculous behavior(s), please do not do so anymore, just A-N-Y-M-O-R-E, as a steward said: "If this method continues, their edits may be blocked on szywiki.". --[[misaungayay:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Liuxinyu970226|sasukamu]]) 2021年11月3日 (sakatulu a demied nu lipay) 12:59 (CST) 4tw4yv6rusyszxqcfiz6l53o12o0hhp Dowmung mabaluduh pasayda i niyadu’ nuudip anidatengan a dadan! Patahekl tu cacay a bataan nu sasakamuen amatatengil.Dowmung(銅門)積極邁向部落自主之路!提10議題討論 0 11644 126579 126578 2021-11-19T01:39:58Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki '''kakaliman:sakay niyadu’an a binacadan nu tatatengilan a kawaw, siwlingu Dowmung a niyadu’ itini i enemay a demiad tu labii saka tusa nu niyadu’ anipilubungan, misuayaw tu micalilaway nu niyadu’ay a tademaw nu tatengilan a kawaw milihida a matatengil.''' 為了部落族人權益問題,秀林鄉Dowmung(銅門)部落在6號晚間舉辦第二次部落會議,針對許多影響在地族人的權益議題進行提案討論。 sadalkfd89wvb716j1p3nntm7j8gi1h A-la-tin 0 11645 128182 128181 2022-03-27T01:15:46Z 59.115.13.53 /* kakungkuan a kamu (劇情) */ wikitext text/x-wiki A-la-tin (kamu nu Hulam: 阿拉丁, kamu nu In-gu: Aladdin) == kakungkuan a kamu (劇情) == 賈方(Jafar)是阿格拉巴(Agrabah)王國蘇丹王的大維齊爾,他想要進入一個魔法洞穴,因為那個洞穴中有一個住著精靈的神燈。 Cia-fang (Jafar, 賈方) u A-ke-la-pa (Agrabah, 阿格拉巴) wan-kuo Su-dan (蘇丹) wan a Ta-wi-ci-e (大維齊爾), mangalay cinida micumud i mitimaay a buhungan, dayhan tiyabuhung idaw ku muenengay a lalimenah nu di'tu a dinki. 不過,他和他那隻會說話的鸚鵡艾格(Iago)發現,只有隱喻中「未經琢磨的鑽石」(the diamond in the rough)或其同伴能夠進入這個洞穴。 nika, cinida atu nida matineng musakamuay a ayam ci Ay-ke (lago 艾格) maadih nida, u kumiculimekay "caay henay kaw masaditay nu bunaw" (the diamond in the rough) atu cabay nida taneng micumud tina buhangan. 蘇丹的女兒茉莉公主(Princess Jasmine)對於她飽受束縛的生活感到很無聊,於是逃出了皇宮,跑到阿格拉巴的市街上散心。 Sudan (蘇丹)a tataynaan a wawa nida ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) makai cinida tu caayay kalipahakay anikaudipan, sisa laliwan nida ku hun-kun (皇宮), makatukuh i Ake-lapa (Agrabah, 阿格拉巴) a nabakuan midang miales tuna [[balucu']]an. 在那裏,她碰到了一位街童阿拉丁(Aladdin)以及他的寵物猴子阿布(Abu)。 itida, malitemuh nida i patiyamay ku cacay a wawa ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) atu kanamuhan nida a [[ungay]] ci Abu (阿布). 賈方在得知阿拉丁就是那位「未經琢磨的鑽石」後,就將他給抓了起來。茉莉公主命令他釋放阿拉丁,但賈方卻騙她說阿拉丁已經死了。 matineng ci Cia-fang (Jafar, 賈方) alaw ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) kuyda sa "caay henay kaw masaditay nu bunaw" (the diamond in the rough), dakep hantu nida. sakamusa ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) paydaneng ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁), nika ci Cia-fang (Jafar, 賈方) pabeban nida mapatay tu ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) sa. 賈方假扮成一個老人,把阿拉丁從監牢中釋放後帶著他到了洞穴中。 misababalaki ci Cia-fang (Jafar, 賈方), alanida ci A-la-tinan (Aladdin, 阿拉丁) namakayda i papululan pataydahan i buhung. 洞穴中的一個魔毯帶著他們找到了神燈,而當初洞穴的入口告訴他們除了神燈以外什麼都不要碰,但是在阿拉丁拿到了神燈後,阿布就想要偷取洞穴中的一個紅寶石,因而造成了這個洞穴的崩塌。 i buhungay idaw ku cacaya a tana’ ladayen kuheni mikilim tu di'tu a dinki, tawya sacumud nu buhung sakamusa u di'tu nu dinki acacay ku tiyungan amanan pitiyun tu cancanan, nika ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) maala satu nida ku di'tu a dinki, ci Apu (阿布) mangalay henay miubi tu i buhungay a sumanahay nu bunaw, sisa pelad satu ku buhung. 賈方原本打算在拿到神燈後就把阿拉丁殺掉的,但是阿布卻咬了賈方的手,搶走了神燈後逃往了出口。 ci Cia-fang (Jafar, 賈方) kusaan anumaala numaku ku di'tu a dinki sa a patayen numaku ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) sa, nika ci Apu (阿布) kalad hanida ku lima ni Cia-fang (Jafar, 賈方), alawen nida ku di'tu a dinki pasaydan nida i putah milaliw. 後來,在洞穴崩塌後,阿拉丁醒了過來,發現自己還沒離開洞穴,於是召喚了神燈中的精靈。 kilul satu, mapelad kiyu buhung, manengil satu ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁), maadih nida cinidatu caayay henay piliyas tina buhungan, sisa awawen nida ku di'tu a dinki a lalimenah (Genie). 精靈(Genie)告訴阿拉丁,他能實現阿拉丁的三個願望,而阿拉丁卻告訴精靈,他希望能夠在不使用自己的願望為前提下離開這個洞穴。 u lalimenah (Genie) sakamusa ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) nan, taneng cinida asingalih ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) tu tuluay a kasingalihan, ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) sakamu hanida ku lalimenah (Genie), mangalay cinida acaay kasingalih tunu udip tu a kasingalihan miliyas tina buhungan. 當精靈正在考慮是否要答應阿拉丁時,阿拉丁就問了精靈他的想法。 ina lalimenah (Genie) midateng henay tu sapisulul ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁), palita han ni A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) ku lalimenah mahica ku nidatengan numisu sa. 精靈說,由於他長期都受困在這個神燈中,於是希望阿拉丁能夠用他的其中一個願望許願讓精靈能夠離開這個神燈。 sakamusa ku lalimenah, hatiniay tu nutenes numaku itini mapulul i dindinki, sisa mangalay kaku tuci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) na misanu duma a cacaya nida tu nidatengan paka miliys tu lalimenah miliyas tina dinkian. 阿拉丁答應了,於是精靈就帶他們離開了洞穴,阿拉丁也使用了他的第一個願望:成為一個有錢有勢的王子,阿布則變成一頭象,如此就可以和茉莉公主結婚了。 mihangsa ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁), sisa ladayen nu lalimenah kuheni miliyas tina buhungan, ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) hantu sisa cukaymasen nida ku sakacacay a nidatengan: mala sikalisiway sikawaway a wan-ce, ci Apu (阿布) hantu mala [[zu]], mahinisa taneng tu maleacawa atu ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主). 賈方想要欺騙蘇丹,讓他把茉莉公主嫁給自己,好潛入皇宮殺害公主和蘇丹,這樣自己就能夠統治整個阿格拉巴。 mangalay ci Cia-fang (Jafar 賈方) apacebu ci Su-danan (蘇丹) nan, mangalay pakasiacwa ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) cinidaan, kiya taneng micumud i hun-kun amipatay ci kun-cu atu ci Sudan (蘇丹)nan, mahini sa taneng kaku mikuwan tu A-ke-ba-la (Agrabah, 阿格拉巴). 但是,他的計畫卻被突然出現的阿拉丁給打斷了。 nika, ina kiyaku nida tuni kabahal ni A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) anika tahekalan maputun kiya kawaw. 阿拉丁突然跑進了皇宮中,並說到自己是「阿里王子」(Prince Ali),但是茉莉公主卻不理他,以為他是外面進來搗亂的小丑。 bahal sa micumud ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) i hun-kun, sakamusa tu cinidaan ci A-li wun-ce (Prince Ali, 阿里王子) kaku sa, nika ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) caay pa'lihi nida, nasan tu cinidaan namaka putahay tayni micumud mibulibulilay a siw-cuo sa. 那天晚上,茉莉公主又碰到了阿拉丁,而阿拉丁使用魔毯帶著茉莉公主環遊了世界一周,此時,茉莉公主才發現,原來這個阿里王子其實就是那天在市集中碰到的街童阿拉丁。 tawya a labi, malalitemuh aca ni Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁), ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) cebalen nida ku tana’ ladayen nida ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) tacuwacuwa miliwliw tu kanatal cacay a lalipayan, hidasatu, ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) kiya mapalal makaadih, alawhan ina A-li wang-ce (Prince Ali, 阿里王子) u tawyaay a demiad nika malitemuhan numaku i patiyamay a wawa han alaw ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) nay. 而阿拉丁則編造了一個故事,說自己常常為了要逃離皇宮的生活,而扮成一個凡夫俗子到市集上遊蕩。 matineng ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) misangan tu kakunkuan, sakamusa sawni a mangalay milaliw tu hunkun a sakaudip, sisa sumaden numaku ku udip numaku tayda i patiyamay a midang. 後來,阿拉丁就將茉莉公主送回了她的皇宮,兩人也親吻了。 nikudan satu, ci A-la-tin pataluma hatu nida ci Mu-li kun-cuan (Princess Jasmine, 茉莉公主) patayni i hun-kun, kakisu satu satu kunuheni tatusa. 在送茉莉公主回到了她的皇宮後,阿拉丁卻被賈方給捉住了,他命令守衛將阿拉丁綁起來並丟到海裡。 nipa talumaan satu ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) itini i hun-kun, ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) dakepen ni Cia-fang (Jafar, 賈方), sakamuen nida ku misebengay a tademaw siketen ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) sipibakah pasaydan i bayu amibakah. 阿拉丁召喚出精靈並因此得救,因此用了第二個願望。阿拉丁回到了皇宮,並和茉莉公主以及蘇丹說了賈方邪惡的計畫,而他們兩個都感到很驚訝。 awawen ni A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) ku lalimenah sisa maala cinida maudip, sisa u sakatusa tu nida ku sasalungucan. ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) taluma satu i hun-kun, sakamu hatu nida ci Mu-li kun-cuan (Princess Jasmine, 茉莉公主) atu ci Sudanan (蘇丹) tu laecusay nu kiyakuan ni Cia-fang (Jafar, 賈方), mapaaw namin kunuheni a tatusa tu wayway nida. 賈方這時終於明白了阿里王子的身分,於是就逃離了皇宮。 ci Cia-fang (Jafar, 賈方) hantu matineng tu tada udip ni Prince Ali (阿里王子), sisa laliwsatu cinida i hunkun. 蘇丹在聽到阿拉丁勇敢的事蹟之後,就決定將自己的王位傳給阿拉丁。 makatengil ci Sudan (蘇丹) tu icelang nu kawaw ni A-la-tin (Aladdin 阿拉丁) , pabalucu satu cinida tu wanwi a kawaw asipabeli palaylay ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) nan. 這時,阿拉丁就決定要等到有機會許願釋放了精靈以後再接受這個王位。 ayda satu, ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) pabalucu mangalay mihalhal idaw kuni datenngan sapatahekal tu lalimenah kiya tawya midawis tina pabeli tu aenengan a kawaw. 後來,艾格卻偷走了神燈,把它交給了賈方,而賈方使用了第一、二個願望:成為蘇丹以及一個強大的魔法師,並把阿拉丁送到了一個一片冰雪之中。 nikudan satu, ubien ni Ay-ke (lago, 艾格) ku dinki nu di'tu, sipabeli nida ci Cia-fang (Jafar, 賈方) ngan, ci Cia-fang (Jafar, 賈方) cukaymasen nida ku saka cacay, saka tusa a nidatengan, mala Sudan (蘇丹) nu saicelangay numi tizimaay a saydan, patayda hanida ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) i masa cacaya nu sulesuledaan. 阿拉丁使用魔毯回到了阿格拉巴,而在茉莉公主分散賈方的注意力時打算偷走神燈。 ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) kacawen nida ku di'tu a tana’ taluma’ i Agrabah (阿格拉巴), ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) milawlaw tu balucu ni Cia-fang (Jafar 賈方) ku mangalay miubi tu di'tu a dinki. 不過,賈方發現了阿拉丁,並攻擊他。賈方說自己是「世界上最強大的人」,但阿拉丁卻提醒他,再怎麼強大都沒有精靈厲害,因為精靈能夠做出任何事情。 nika, makadih ni Cia-fang (Jafar, 賈方) ci A-la-tin (Aladdin 阿拉丁), milalebu cinidaan. ci Cia-fang (Jafar, 賈方) sakamusa tu udip u " i kitakit saicelangay nu tademaw kaku sa ", nika ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) pacekilen nida, kanahatu hatida ku icelang numisu caay tu pikikaka tu lalimenah, dayhan u lalimenah yadah ku caaya kaw kakatinengan numita a kawaw nida. 於是,賈方就用了他的第三個願望:成為一個精靈。 namahini satu, ci Cia-fang (Jafar, 賈方) cukamasen tu nida ku sakatulu a nidatengan, mala lalimenah. 但是,賈方卻忘記,一旦成為精靈,就會被束縛在神燈中,必須要被召喚出來才能夠獲得自由。 nika, mapawan ci Cia-fang (Jafar, 賈方), anu mala lalimenah satu, amicumud tu i labu nu di'tu dinkian, anumahida satu kanca a awdaen kiya taneng a tahekal misalihalay. 後來,阿拉丁就將賈方收回了他的新神燈中,連艾格也一起被吸進去了。精靈很快的就將賈方的神燈丟進了當初找到神燈的洞穴中。 nikuda satu, ci A-la-tin (Aladdin 阿拉丁) hiyanida ci Cia-fang (Jafar賈方) alaen nida ku baluhay a di'tu a dinki, pasu ci lago (艾格) helupen nida mapulung a pacumud. lalimenah saamelik sa hiyan nida ku di'tu a dinki ni Cia-fang (Jafar 賈方) sipatayda nida i nikatapaan nida tu di'tu a dinki nu punkangan. 阿拉丁最後終於許了願,讓精靈能夠重獲自由,精靈為此感到很驚喜和高興。 ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) sadikuday idaw kuni pidatengan, paka lihalayen ku lalimenah sa, ina lalimenah tanunamuh sa mapaaw. 而茉莉公主深愛著阿拉丁,於是蘇丹就更改了規定,讓茉莉公主可以嫁給阿拉丁,茉莉公主也和阿拉丁訂婚。而精靈也離開了阿格拉巴,前去環遊世界。 ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine, 茉莉公主) manglay tuci A-la-tinan (Aladdin 阿拉丁)nan, sisa sumaden ni Sudan (蘇丹) ku kawaw, kiya taneng ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine 茉莉公主) siacawa ci A-la-tin (Aladdin阿拉丁) nan, ci Mu-li kun-cu (Princess Jasmine茉莉公主) atu ci A-la-tin (Aladdin, 阿拉丁) makakunyaku tu. ya lalimenah laliwsatu tu A-ke-la-ba (Agrabah 阿格拉巴), yadatu tacuwcuwa mihaliyud tu kitakit. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * 中文維基網站-阿拉丁: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E4%B8%81_(1992%E5%B9%B4%E7%94%B5%E5%BD%B1)#%E5%8A%87%E6%83%85</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] c0mkp5isvb1vgfuiwv8ww9herhf1lwi Salengacay suleda a kung-cu 0 11647 127974 127392 2022-01-07T01:33:31Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki [[tangan:Franz Jüttner Schneewittchen 5.jpg|縮圖|Salengacay suleda a kung-cu]] Salengacay suleda a kung-cu (kamu nu Hulam: 白雪公主) 《白雪公主》(英語:Snow White and the Seven Dwarfs)發行於1937年,是迪士尼首部經典動畫長片,也是美國電影史上第一部彩色動畫長片,改編自歐洲《格林童話》故事版本的《白雪公主》。 Salengacay suleda a kung-cu (kamu nu A-me-li-ka: “Snow White and the Seven Dwarfs) han nipatahkal i 1937 a mihcaan, nu ti-se-ni saayaway u micidekay ku kapah tanayu’ay a iga nu mangga, u nu A-me-li-kaay a iga i likisi u saayaway sikulitay tanayu’ay a iga nu mangga, nisumadan misuli makay Ou-cuo “kelin aazihan nu wawa a kungku”, nu kungku a cudad “Salengacay suleda a kung-cu” == kungku (故事大綱) == 白雪公主仍然是嬰兒的時候,母后去世,父王再娶。然而,她的繼母后是一名惡毒女巫。繼母后擁有一面能夠回答她問題的魔鏡。每天,繼母后都會問魔鏡:「魔鏡,魔鏡,在國土上,誰是最美?」只要魔鏡回答繼母后是最美的,白雪公主就倖免於難;然而繼母后同時擔心白雪公主的美貌有朝一天會優越自己,於是命她以女傭的裝束負責替其每天為堡壘進行清潔;直至一天,魔鏡回答繼母后國土上還有一位比她更美的女子時,終於燃起了她巨大的怒火。魔鏡道:「她的嘴唇鮮紅如玫瑰,頭髮烏黑如檀木,皮膚純白如雪花。」 Salengacay suleda a kung-cu yu lutungay henay hawsa, mapatay tu ku wina, siacawa aca ku wama. uyzasa, padek a wina niza u makatalay a mapalaway. padek a wina niza izaw ku matinengay patubeli tu kaliyuhan a Di’tu a dadingu. paydemiad, mipalita kya padek a waina tu ya Di’tu a dadingu, “Di’tu a dadingu, Di’tu a dadingu, tiniay a kanatalan, cima ku salungayan?” anu patubeli han niya Di’tu a dadingu kisu ku salunganay han niza sa, a caay tu kasawacu’ nkya Salengacay suledaa kung-cu, uyzasa ya petun a wina lihanaw tu ka salungan ni Salengacay suleda a kung-cu anu izaw ku cacay a demiad pikapahan tu nu uzipay, satu tudawa han niza kya tatayna a kuli isu hizaen u situngusa paydemiaday mikawaway tu miasikay milisimed tu bukubu han niza, katukuh tu cacay a demiad, ya Di’tu a dadingu patubeli han niza kya padek a wina i kanatalay izaw henay ku cacay a tatayna kasalunganan kisu han niza, mabalucu’ malinges tu ciniza. sakamu sa kya Di’tu a dadingu, “u bilbil niza sumanah mahiza u balu kasumanah, lumeni’ ku bukes mahiza u tan-mu a kilangan, salenga’c ku [[banges]] mahiza u suleda.” 繼母后終於知道欲將白雪公主置於死地,於是命獵人攜白雪公主到一片翠綠的草地上採花,然後把她殺掉,為使證據確鑿,繼母后更要求獵人把白雪公主的心臟挖出來並放進盒子內交給她。然而,獵人見白雪公主如此美麗而無法下手將她殺害,告訴她只要繼母后未能奪白雪公主命,就絕對不會罷休,逐命她往樹林去逃走,更敦促她永遠不要回來。 padek a wina matineng tu a mipatay ci Salengacay suleda a kung-cu, satu miculcul tya miadupay a tademaw ladayen ci Salengacay suleda a kung-cu patayzaen i landaway a lututukan mipelu’ tu [[balu]] patay’ han tu, mamin sa patay hantu ciniza, a izaw ku sakatineng a mapatay, padek a wina misalunguc tya miadupay a tademaw alaen ku balucu’ ni Salengacay suleda a kung-cu pazengen i haku pabeli han kaku. satu, miadupay a tademaw pakazih ci Salengacay suleda kung-cu tu salungan caay kalesem mipatay cinizaan, sakamu han tu niza anu caay patayen niya padek a winw kisu, a caay piales, bahbahan niza pasayzaen i kilakilangan papilaliw, kabili mulaliw tahdikuc amana tu kataluma’ haniza. 白雪公主在樹林遇見眾動物,在牠們的幫助下,白雪公主找到了茅屋(七個小矮人之家)。 salengacay suleda a kung-cu i kilakilangan malikeluh ku katuuday aadupan, i pipadang nu heni, matepa tu ni salengacay suleda a kung-cu ku nu eli’ay a luma’ (u luma’ nu papituay apuyu’ay a tademaw). 基於七個小矮人忙於工作,白雪公主見他們的家亂七八糟,估計他們大概是沒有媽媽,於是決定留下來當他們的媽媽,替他們打掃房子。隨後當白雪公主勞碌完一整天,步上房間去休息,見到七張床,每一張的刻印著名字,包括:萬事通,愛生氣,開心果,瞌睡蟲,害羞鬼,噴嚏精與糊塗蛋。白雪公主快要累死了,就此躺下來睡香了。 kya papituay apuyu’ay a tademaw nayi’ sa ku lawad malu’, maazih ni Salengacay suleda a kung-cu ku luma’ nu heni sasibud sa, zateng sa hakay nayi’ ku ina nu heni, pabalucu’ satu misubelid mala wina nu heni, miasik tu luma’ nu heni. kilul satu yu mangelu’ tu nisademiadan ci Salengacay suleda a kung-cu, tayza satu i kakabian mihibang, maazih ku pituay a lilal, paycacay a lilal izaw ku nisulitan a ngangan, pasu: matineng amin tu kawaw, hinabalucu’ay, lipahakay mabi’ay a cilekay, masikazay a di’tu, basingay dungi atu cayay ka tatudung a ti’kuk. Salengacay suleda a kung-cu patay tu nu ngelu’, taenang sa asu’ tu ku labi’. 七個小矮人回家後,驚見每一扇窗都有燈光,以為有妖怪闖進去,直至揭開皮子看到白雪公主後,一切誤會統統化解,七個小矮人舉辦一個聯歡舞會歡迎白雪公主成為家庭的一份子...... taluma’ tu kya papituay apuyu’ay a tademaw hawsa, matawid pakazih tu ya paycacay a sasingalan sidingki tu amin, nasa izaw ku micumuday nu makatalay a di’tu sa, katukuh buhat tu pada maazih tu ci Salengacay suleda a kung-cu, tya kapah satu ku balucu’, papituay apuyu’ay a tademaw mikawaw tuway tu kasalimulak a lukyaw haynamuh tu katayni ni salengacay suleda a kung-cu mala u i labuay tu a tademaw i luma’. 在堡壘,繼母后站在魔鏡面前告知它獵人已經把白雪公主的死亡證據交了給她,魔鏡卻告訴她白雪公主仍然在世,並居住在七個小矮人的茅屋家裡,她手持的只是豬的心臟。繼母后被騙,氣憤難當逐走到地窖展開向白雪公主復仇的計劃。她進行實驗泡製了一種魔藥讓自己化身成為一名老婦人,更製作了一個毒-蘋果,給白雪公主吃,讓她永久處於死亡型態的睡眠狀態,更讓七個小矮人以為她真的死了而會把她活埋;(要解除魔咒(脫離死亡型式的睡眠狀態)只有真正的愛情初吻方能做到). i bukubu, padek a wina tizeng sa i nuayawan niya Di’tu dadingu pakatineng cinizaan miadupay a tademaw mapabeli tu niza kaku tu kapatayan a sakatineng ni Salengacay suleda a kung-cu han niza, sakamu han niya Di’tu dadingu ciniza izaw hena ci Salengacay suleda a kung-cu, mueneng i nu eli’ay a luma’ tu nu papituay apuyu’ay a tademaw, niikec niza sa u balucu’ nu pabuy. masakunga’ kya padek a wina, linges sa sabilil satu muculil tayza i sasa pisinga’an tu tuud malingatu milekawaw amicuay ci Salengacay suleda a kung-cuan. malingatu tu mitanam misengel tu zumaay nu Di’tuay a sapayu ngay u uzip mala u balakiay a tatayna, sangaleb misanga’ aca tu cacay u siledekay a pinku, sapakaen ci salengacay a kung-cuan, ngay tahadauc mahiza u mapatayay ku bi’, sangaleb u tatenga’ay mapata tu ciniza asaan kya papituay apuyu’ay a tademaw a mitadem cinizaan. “amihulak tu tima’ “a miliyas tu mahini mapatayay a nikabi’” uyza u tatenga’ay a sasumidang saayaway a nikisu kya kapah”. 繼母后不認為這步驟對她構成阻礙與威脅,於是獨自一人去到茅屋,趁著七個小矮人到礦場工作時向她下手。在繼母后前往七個小矮人的茅屋路途上,跟隨在她頭上有兩隻大禿鷹(埋下死亡的伏筆),牠們會飛到樹上看著一重重將被揭開的序幕...... 動物們看見繼母后從生果籃中拿出蘋果,認定白雪公主處於危險狀態。 padek a wina caay kahica sa tuyni sakay cinizaan u katalaw atu matena’, satu tataytay tayza i nu eli’ay a luma’, katayzaay niya paputua apuyu’ay a tademaw i pikawawan tu si’elac hawsa a palima cinizaan. padek a wina i katayzaan niya papituay apuyu’ay a tademaw i zazan nu eli’ay a luma’, mikilulay cinizaan i tanga’h izaw ku tusa tabakiay a palang “milabung tu sakapatay a nisulitan a huwa”, mubahel kuheni tayza i pabaw nu kilang a miazih ku mahicahicaay a kawaw. aadupan amin maazih kya padek a wina makay kanas patahkal tu pin-ku, palatateng’ a katalawan ci salengacay suleda a kung-cu asaan. 眼見情況不妙,牠們一窩蜂啄走繼母后及其手持的蘋果,卻反而被白雪公主驅趕。繼母后想出一個辦法,她假扮患上心臟病,成功騙了白雪公主。白雪公主扶她進入茅屋休息,並盛水給她喝,繼母后趁著她不為意之時,繼續手持毒蘋果,臉上掛著一副老奸巨猾的表情,動物們認為事態嚴重,逐跑到礦場通知七個小矮人,回去拯救白雪公主。 pakazih tu mahiniay a kawaw katalawan asa, Sabeleng sa ku heni mingitid tu niikecan a pin-ku niya padek a wina, azihan mabahbah ni Salengacay suleda a kung-cu. mazateng tu niya padek a wina, mitudung tu ciniza tu siimelang tu nu balucu’ay, malaheci ku pahengad ci salengacay suleda a kung-cuan. kitin han ni Salengacay suleda a kung-cu ciniza micumud tu eli’ay a luma’ mihibang, pananum han niza, kya padek a wina a caay tu kahica nasaan cinizaan hawsa, lalid sa miikec tu siledekay a pin-ku, ya bihid mamisawacu’ sa ku waway, aadupan amin hicasa sa u pihacengay tu ku mahiniay a kawaw sa, bilil sa maduba’ tayza i pisi’elaca pakatineng tu papituay apuyu’ay a tademaw, pataluma’ a mipauzip ci Salengacay suleda a kung-cu. 只可惜的是,白雪公主在動物們離開的時候,咬了一口繼母后給她的毒蘋果,隨之而後倒地。繼母后眼見實況後,知道奸計得逞而開心不已。正當她準備回到她的堡壘時卻巧遇上狂風暴雨並看見七個小矮人與眾動物迎面趕過來,於是朝陡峭高危的懸崖逃走。七個小矮人鍥而不捨的跟隨者繼母后走到懸崖的頂峰。繼母后站在懸崖的頂峰卻不幸遭一道強大閃電擊中而墜崖身亡;七個小矮人返回茅屋經為時已晚...... u kasa’timan sa, ci Salengacay suleda a kung-cu i piliyasan nu aadupan amin hawsa, makalat tu niza kya siledekay a pin-ku nipabelian niya padek a wina, kilul satu mabulit i sasa, maazih niya padek a wina ku ka hini, matineng tu nikabihkac lipahak sa. yu milasul a tayza i bukubu ciniza hawsa tatungus sa malikeluh ku nikabali udad maazih kya papituay apuyu’ay a tademaw atu katuuday aadupan tayni, uyzasa pakayza mulaliw i masakayakayay u katalawan a tepad. papituay apuyu’ay a tademaw caay kangazah mikilul tya padek a wina tayza i tukun nu tepad. padek a wina tizeng sa i tukun nu tepad caay kalemed madingki tu nu tabakiay a kalapiyat debay satu i tepad mapatay tu, ya papituay apuyu’ay a tademaw taluma’ satu tya eli’ay a luma’ itawya u sansandeban tu. 七個小矮人驚見白雪公主處於一個似死亡的睡眠狀態,又束手無策。七個小矮人不忍心將貌美如花的白雪公主埋葬;他們用玻璃與黃金設計了一副靈柩,日以繼夜又夜以繼日地在旁邊守護著她。一年後,有位英俊瀟灑的佛羅里安王子與白雪公主彼此一見鍾情,他驚悉白雪公主的死訊也同道趕過來走到她的靈柩前,悲傷的對白雪公主獻上道別的一吻。 papituay apuyu’ay a tademaw ceku’k sa pakazih ci Salengacay suleda a kung-cu mahiza u mapatayay kubi’, biyalaw sa ahicaen sa. papituay apuyu’ay a tademaw caay kalesem amitadem tu mahizaay u balu kasalungan ni salengacay suleda a kung-cu, u heni uyza u nu galasuay atu kimay tu niseyki tu cacay a kapangan, sademian salabii sa misebeng cinizaan. cacay tu a mihcaan hawsa, izaw kya malakapahay u Bow-lu-liay a Wang-ce atu ci Salengacay suleda a kung-cu masasuazih kasenun sa masasunamuh, cekuk sa ciniza amatine tu kapatay ni Salengacay suleda a kung-cu pulung sa tayza i nuayawan a kapangan niza, lalum sa misuayaw ci Salengacay suleda a kung-cuan amikisu miliyas. 但這一吻卻意外地令白雪公主醒了過來,原來佛羅里安王子對他的初吻終於把繼母后的魔咒成功解除了。七個小矮人見白雪公主醒過來後,欣然翩翩起舞,最後佛羅里安王子抱著白雪公主,把她放上馬鞍,與七個小矮人道別後,跟隨佛羅里安王子前往他的堡壘。從此以後,白雪公主與佛羅里安王子過著幸福快樂美滿的生活。 nika uyni a nikisu kacekukan manengil tu ci Salengacay suleda a kung-cu, saca u nu Bow-lu-li-an a wang-ce tu sakay saayaway a kisu niza sazakuzay malaheci tu mahulak tu kya nitimaay niya padek a wina. papituay apuyu’ay a tademaw pakazih tu kanengil ni Salengacay suleda a kung-cu hawsa, salipahak sa misatebutebud musalukyaw, sazikuzay Bow-lu-li-an a wang-ce abibi han niza ci Salengacay suleda a kung-cu, pazeng han niza i subayua aenengan, amikukay miliyas tya paputuay apuyu’ay a tademaw, mikilul ci Bow-lu-li-an wang-ce tazayza i bukubu a luma’ niza. mahiza sa, Salengacay suleda a kung-cu atu Bow-lu-li-an a wang-ce kapah mapadaesu lipahak tu kuni kauzip nuheni. == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == 中文維基網站-白雪公主:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E9%9B%AA%E5%85%AC%E4%B8%BB</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 96hzkcv08vt049nynslqmr4p077r833 Balaut a wang-ce 0 11648 127252 127251 2021-12-13T08:24:49Z LamiHung 28 /* mahulak tu ku nipitima' (詛咒被解除) */ wikitext text/x-wiki Balaut a wang-ce (kamu nu Hulam: 青蛙王子) === ayaw a kamu (前言) === 《青蛙王子》(德語:Der Froschkönig oder der eiserne Heinrich),也譯作《青蛙王子或名鐵胸亨利》,是一個童話故事,以格林兄弟的版本最爲人熟知,一般也是《格林童話》中的第一個故事。 Balaut a wang-ce (kamu nu De-yi(德語): Der Froschkönig oder der eiserne Heinrich sa), idaw aca ku duma a kamu “Balaut a wang-ce” atu “ katinengan mukinay baluwan Heng-li” han, u aazihan nu wawa a kungku(kungku nu adiwawa) kina “Balaut a wang-ce” , tu sakatinengan nu tatademaw a nisulitan sa wuya Ke-lin(格林) malekakaay a nisulitan, ina “Balaut a wang-ce”  u saayaway a kungku nu “Ke-lin(格林) aazihan nu wawa a kungku”(kungku nu adiwawa). == (劇情) == === kung-cu atu ekimay a mali (公主與金球) === 從前有一個公主,她是國王最小、最漂亮的女兒。她最喜歡玩一個金球,常常把它拋向天空,在它掉下來時再接住。有一天她帶了這顆球去王宮附近的樹林裡玩耍。她在某棵樹下的井旁玩球時,一不小心,球掉進了井中的深水裡。 yu susumamad idaw kiya kung-cu(公主), u sasabaay sabangcalay nu tataynaay a wawa nu ku-wan(國王) ciniza. sakanamuhan nida misalama sa wuya ekimay a mali, hinapasaydaan i tapuku mibatung musalama, yu a mahetik tusa dawisen tu nida. tu cacay a demiad, alaan nida kida mali, tayda i capi nu liwliw nu wang-kung(王宮)  a kilakilangan misalama. idaw kiya tebun i tepal nu kilangan, yu musalama mibatung ciniza tiya ekimay a mali sa, nacaay pisinanut, mahetik kida mali i labu nu tebun. === malalikeluh atu balaut (與青蛙相遇) === 公主在井旁哭泣時,一隻青蛙向她說:「我可以幫妳把金球撿起來,可是我有一個條件。」小公主說:「你幫我把金球撿起來,我的寶石、甚至皇冠都可以給你。」 yu muwangic kya kung-cu(公主) itepal nu tebun sa, idaw kiya cacay a balaut sakamusa: “kapah kaku miedap itisuwan musapud tida ekimay a mali, nika idaw ku pakabit aku tu kawaw”. patubeli sa kiya kung-cu(公主): “anu miedap kisu takuwa misapud tu ekimay a mali aku sa, u budawan atu itangahay nu kung-cuay(公主) a sabuut hamin han aku pabeli tisuwa”. 青蛙說:「你的衣服寶石和皇冠我都不喜歡. 我想要同你一起玩耍,成為你的玩伴. 能讓我坐在你邊上,讓我與妳同食一盤,同飲一杯,同睡一床,如果你答應我,我就跳下去把金球為你拿上來。」 patubelien nu balaut: “ caay kaku kaydih tiya dikuc, budawan atu itangahay nu kung-cuay a sabuut isu, maydih kaku maladay kita misalama, malucabay, masasalama, paenengen kaku i tapiingan isu, mapulung kita mukan, mapulung mienip, mapulung mabi', anu hang sa kisu, a mulebut kaku tasasa muala patapabaw tida ekimay a mali isu”. 為了拿回金球小公主答應了青蛙,但她並不認為青蛙可以成為她的夥伴。當青蛙將金球交給小公主後,小公主頭也不回的跑回王宮,不理青蛙的呼喚。 ahicaen naca tadamaydih tida ekimay a mali kiza kung-cu(公主), hang han nida kiya balaut, nika palutatenga' cinida, a cacaayay kaw cabay nida kiya balaut sa ku balucu' niza. yu maala tu niya balaut kida ekimaay a mali, pabeli han nida kiya kung-cu(公主), nika yu makaala tu tu ekimay a mali kiza kung-cu(公主) sa, kasenen sa maduba' taluma' mulaliw kiza kung-cu(公主), cacaay tu pisudikuz ku tangah, cacaay aca patubeli tu piawaw niya balaut. === caay piales kida balaut (青蛙不放棄) === 但青蛙並不放棄,牠在晚餐時間來敲王宮的大門。國王知道事情後命令小公主實現她的諾言。 nika caay piales kida balaut, satu sa i kalabian mikungkung tu panan nu wang-kung(王宮). yu makatineng tu kida ku-wan(國王) tina kakawaw sa mitudawa tida kung-cu(公主), sakamu sa: anu nahica sa ku kasasukamu namu, a hizaan a miduduce tu kamu isu han. === cuedetay a balaut (冷冰冰的青蛙) === 小公主勉強與青蛙同飲一杯和同食一盤。當青蛙要與小公主同睡時,小公主對這隻冷冰冰的青蛙害怕極了,但還是用兩根手指把青蛙放在角落,才躺下去,青蛙又叫了起來,「把我放上面,不然我告訴你爸爸.」小公主這才生氣了,她用了全身的力氣把青蛙扔向牆壁上,「終於可以安靜了,你這隻可惡的青蛙」。 sadakadakay pacici han nu kung-cu(公主) atu balaut mienip atu mapulung mukan. yu maydih kida balaut mapulung mabi atu kung-cu(公主) sa, matalawtalaw ku kung-cu(公主) tiya cuedetay a balaut, sisa hanu u tusa a taludu' a mulimad patakalimucu'en niza  kida balaut, yu makataenangan sahenay ciniza sa, muungal kida balaut, “padengen kaku i pabaw, anu caay sa sakamuen aku ci yama isu”. imahini mabalucu' tu kida kung-cu(公主), saicelang han nida ku udip a mibaetung tida balaut i cabeng, “huway! kapah tu masatedep tu, u mahiniay sakalingesan a balaut”. === malakapahay a wang-ce (英俊的王子) === 青蛙掉落地面的時候,變成一個英俊的王子。這時小公主突然發現王子有一雙溫柔的眼睛。王子說,他曾被人下了詛咒,而公主是唯一一位到泉水邊解開詛咒的人,並說明天會有人來接,問公主要不要和他一起回去。公主就睡著了。 yu saicelang han nu kung-cu(公主) a mibaetung kida balaut i cabeng sa, yu mahetik ku balaut i lala'an sa, alaw tahekal ku cacay malakapahay a wang-ce(王子). imahini izaw a maadih nu kung-cu(公主) ku dihkuay damsayay a mata miazih cinizaan. sakamu sa kida wang-ce(王子): “nitima'an nu taw kaku, isu a cacay ku tayniay i tepal nu tenun a mibuhat tu nipitima' nu taw, tu anucil idaw ku tayniay a milikeluh takuwanan, maladay kita mapulung taluma' aku, kapah haw”, nika alaw mabi' aca kida kung-cu(公主). === sitingalaway a balucu' a tademaw ci Hay-in-li-si(Hen-li) (忠誠的海因里希[亨利]) === 第二天來了輛馬車,上面坐著忠誠的海因里希(亨利),在他的殿下被變成青蛙的時候,他在胸口綁上了三條鐵帶,用來抵禦心中的苦痛。他來接王子和公主。把他們接上了馬車。 sakatusa a demiad, tayni tu ku subayu a kelakela, ya muenengay i pabaw sa, u sitingalaway a balucu' a tademaw ci Hay-in-li-si(Hen-li), yu malabalaut kiya wang-ce(王子), adada ku balucu' ni Hen-li, sisa i baluwan nida siketan nida tu tuluay a budiki, sapihantay tu adada nu balucu' niza sananay. yu mahulak tu ku nipitima' nu taw tuya wang-ce(王子), malatademaw tu ku wang-ce(王子), tayni cinida milikeluh tu wang-ce(王子) atu kung-cu, papikacawen tu nida i subayu a kelakela kuheni tatusa. === mahulak tu ku nipitima' (詛咒被解除) === 馬車走在路上的時候,王子聽到有東西被折斷的聲音。 yu muculil ku kelakela i dadan sa, matengil nu wang-ce(王子) ku suni, mahida u maketunnay a suni. 「亨利亨利,車壞了。」 「車沒壞,殿下,壞了的是我心上的鐵帶, 那曾經深深的苦痛, 當你坐在井邊, 當你是一隻青蛙的時候。」 後來又傳來兩聲咔嚓,伴隨著亨利心臟跳動的聲音,感慨著殿下的詛咒被解除了,感慨著殿下是如此的幸運。 “Hen-li! Hen-li! , mapeci ku subayu a kelakela”. "caay kapeci ku subayu a kelakela, mapeci ku ibalucu'ay a budiki aku, yu mueneng henay kisu i tapiingan nu tebun sa, yu malabalaut kisu sa, hatiza ka adada nu balucu' aku." imahini sa, matengil aca ku tusaay a suni' “kaca sa”, milihiza tu nika tatebudtebud a suni nu balucu' ni Hen-li, sakanamuhan ku balucu' niza tu nika hulak tu ku nipitima' nu taw ci wang-cean(王子), hatini ku lihaly nu wang-ce(王子) ayza . == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == 中文維基網站-青蛙王子 <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9D%92%E8%9B%99%E7%8E%8B%E5%AD%90</nowiki> [[kakuniza:Mahitakassabak]] 2ka8k9ojeqllxlhsip0atogwpc1esbk salengacay a suleda kung-cu 0 11649 127103 2021-12-08T01:26:50Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[salengacay a suleda kung-cu]] katukuh [[salengacay suleda a kung-cu]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[salengacay suleda a kung-cu]] 435r0zdy8n4t4h8u5bhryoj4kg3wshc bangcalay a tatayna atu l’causay a aadupan 0 11650 128179 128178 2022-03-21T03:30:14Z 59.115.23.114 wikitext text/x-wiki bangcalay a tatayna atu l'causay a aadupan (kamu nu Hulam: 美女與野獸) == kakungkuan a kawaw (劇情) == 很久很久以前,某個遙遠的國度有個自私且暴躁的亞當王子(Prince Adam)。 yumahida sa, idaw ku mabataday nu kanatal idaw ku cacaya a talahaday mabawbaway ku balucu makatalay a Ya-tan wan-ce (亞當王子, prince Adam). 一日風雨交加的夜晚,一位醜陋的老太太來到城堡,願用手中的玫瑰花做為交換跟王子借宿一晚,但王子嫌棄老太太的長相醜陋而將之趕走,門關上的那刻,醜陋的老太太竟變成一位漂亮的仙女。 idaw ku cacayay a demiad salabi sa maudad tabaki ku bali, idaw ku cacaya a micidekay ku la'cus a babalaki tayni itniyi i cen-paw (城堡), mangalay tuna nikapetan tu bangcalay a sicekaay a balu mangalay miliyun tu sapilabinaw ci wan-ceanan, nika ci wan-ce macikien la'cusen cinidaan bahbah han ni wance kiya babalaki, edep hantu nida ku pana', ya la'cusay a babalaki alaw masumad mala bangcalay a sian-niw (仙女). 仙女為懲罰自私的王子而將之變成一隻醜陋的野獸,城堡所有人變成生活器具和傢俱,並將一面魔鏡和含苞待放的玫瑰花交給王子。 ci sian-niw (仙女) hantu mangalay mibakin tina talahaday a wan-ce (王子) mala lacusay a mapaydangay a aadupan, cen-paw nu tademaw mala sakaudip nu cancanan atu tatakalan, pabali han nida tu dadingu' atu caaya ka cebal nu sicekaay a balu sipabeli ci wan-cean. 只有王子在最後一片玫瑰花瓣掉落之前學會愛人及獲得真愛,魔咒就會破除,如果沒有,他將一輩子都成為野獸。 idasa ci wan-ce i sadikuday nu nikapecaan nu balu amahetik sa amatineng tunu tademawan, satimaan han ala amalawpes, anunayi ku sakalawpes, nika udip nida hidasatu malapaydangay nu aadupan. 貝兒(Belle),一個住在法國小鎮且熱愛閱讀的女孩。然而貝兒厭倦小鎮一成不變的生活,嚮往著書中冒險的人生。 Be-el (Belle, 貝兒), cacaysa itida i Fa-kuo (法國) nu adidi'ay a niyadu manamuh mibelihay tu cudad a limucedan, sisa ci Be-el (Belle, 貝兒) hina libut tina niyaduan caaya kasumad  kuni kaudipan, mangalay pasayda i cudad mikilim tu balihenaway a sakaudip. 比起小鎮中的其他女孩,時常沉浸在閱讀中的貝兒顯得格格不入,也找不到一個談得來的朋友。 mikihida tu niyaduay a limuceda, hinacudaday icudad ci Be-el (Belle, 貝兒) kaisa ku katuuday milihida cinidaan, caay katapa ku mapelukay a cacabayan. 貝兒的父親-莫維斯(Mo-wey-se)是個發明家,鑽研發明但因常失敗而被鎮上的人嘲笑為瘋子。 wama ni Be-el (Belle, 貝兒) ci Mu-wey-se (Mo-wey-se, 莫維斯) u sitangahay matinengay mikinkiw tu  cancanan a kawawan, sawni mikinkiw tu cancanan caay ka laheci kuni kinkiwan tu tuud katawantu nu niyaduay a tademaw u maapaay han cinida. 為了參加發明大賽而發明了自動砍柴機,帶著發明作品前往參賽的路上迷了路,為逃離野狼追趕而闖入城堡欲借宿。 mangalay cinida milihida tu sapisetset tuni kinkiw nida tu tiyun hannanay  malineng tu ku sapiletek tu kasuy a kikayan, alaen nida ku nikinkiwan tu masangaay malingad tayda i sakasetsetan a dadan mungangaw ku culil, manglay cinida miliyas tuni lalabaan nu kuyu a wacu pacebasatu micumud i cenpaw micaliw milabin. 野獸(Beast)發現陌生人闖入大發雷霆,便將莫維斯關進牢房。 ci l'causay a aadupan (Beast) maadih nida ku caaya kaw kaka tinengan a tademaw micumud mapatay nu linges, pulul hantu nida ci Mu-wey-se (Mo-wey-se, 莫維斯) i papululan. 同時加斯頓(Gaston)和來富(Lefou),小鎮中的萬人迷,決定向小鎮中最漂亮的女孩-貝兒求婚。 tawya ci Ka-se-tun (Gaston, 加斯頓) atu ci Lefou (來富), kanamuhan nu niyaduay a tademaw, pabalucu pasayda i niyaduay u sabangcalay a limucedan ci Be-el (貝兒) mikikun kitasa. 貝兒拒絕了自戀、粗魯且大男人的加斯頓。貝兒看到馬-菲利普(Fi-li-pe)獨自回來卻不見父親,便騎著菲利普尋至城堡。 kaiyan ni Be-el ku ngalay sananay a tademaw, tabaki masatatama'ay ci Ka-se-tun (Gaston, 加斯頓). maadih ni Be-el (貝兒) ci subayu—Fi-li-pe (菲利普) sacacay sa taluma caay nayi maadih nida ku wama, kacaw satu cinida ci Fi-li-pe (菲利普) pasayda i cen-paw mikilim. 貝兒為救出父親自願代替父親留下。當晚野獸要求貝兒共進晚餐,卻遭貝兒拒絕,野獸因此大發雷霆,並命令眾人不能供其食物。 mangalay miala ci Be-el (貝兒) ci yamaan nida hidasatu milabin. tawya a labii miyukiw ci paydangan a aadupan ci Be-el (貝兒)an mapulung kita malabisa, kaiyan ni Be-el (貝兒), ci paydangan a aadupan mapatay nu linges, sakamusa i katuuday amana' pakani ku katuuday tu cancanan. 夜裡肚子餓的貝兒尋至廚房,雖野獸已下命令,但燭台-盧米亞(Lumiere)、時鐘-葛士華(Cogsworth)、茶壺-茶煲太太(Mrs. Potts)和茶杯-阿齊(Chip)還是熱情的招待她並獻上餐桌秀。 teban nulabii mapateluh ci Be-el (貝兒) taydan nina i paladah mikilim tu kakanen, amica kunipihapu ni paydangan a aadupan tu nakamuan, nika aenengan nu lacik — Lu-mi-er (Lumiere 盧米亞), tuki – Ke-se-hwa (Cogsworth 葛士華), tiwi – O-cia bai (Mrs. Potts 茶煲太大), atu kupu — A-ci (Chip 阿齊), manamuh tu kataydaan nida mapalaw ku katuuday paadih tui takalay a kakanen cinidaan. 眾人都希望貝兒能留下並期待她能破除魔咒。餐後盧米亞和葛士華帶貝兒參觀城堡,好奇的貝兒趁兩人不注意時偷偷闖入樓上的房間。 katuuday a tademaw mangalay papilabin ci Be-el (貝兒) mangalay papilawpes tu tatimaan. namamin satu namalabi ci Lumiere (盧米亞) atu ci Cogsworth (葛士華) ladayen nuheni ci Be-el (貝兒) miadih tu cenpaw, hina paawpaaway ci Be-el (貝兒) litawalan nida kiya tatusay haymaw hannida micumud miubiy taydan nida i pabaw mibuhat tu kakabian. 殘破的房間其實是野獸的房間,野獸見其未經允許闖入便憤怒趕走貝兒。 kalapecipecian kiya kakabian u kakabian ni paydangan a aadupan, ci paydangan a aadupan makaadih tuni cumudan ni Be-el (貝兒) mapatay nu linges bahbahantu nida ci Be-el (貝兒). 受驚嚇的貝兒因無法忍受野獸的野蠻無理,即時是深夜,仍騎著菲利普逃跑。她在路上遭狼群追殺,危急之際野獸趕到並趕走狼群,但野獸也因此受傷昏倒,貝兒只好將其帶回城堡並向野獸道謝。 matawid ci Be-el (貝兒) caay pakahemhem tunabalucuan ci paydangan a aadupan tu ni kaynah, kanahatu u teban nulabii, kacawan nida ku subayu ci Fi-li-pe (菲利普) milaliw. idadan henay lalabaen nu kuyu a wacu, kakalahan satu ci paydangan a aadupan katukuh sa bahbahen nida kiya kuyu a wacu namim, nika ci paydangan a aadupan hida satu maduka mabulilah, ahican tu kiya haw pataluma' hantu ni Be-el (貝兒) i cenpaw lihida satu mikukay ci paydangan a aadupan. 莫維斯回到小鎮後向加斯頓求救,但沒人相信莫維斯所說的野獸,嘲笑他是瘋子並將其趕出酒館。 ci Mo-wey-se (莫維斯) taluma' satu i niyadu' pasayda ci Gaston (加斯頓) miawaw pakaudipen kakusa, nika inai ku palutatengaay ci Mo-wey-se (莫維斯) nakamuan a paydangan a aadupan, micili cinidaan u maapaay kisu han ba'ba'hen naca cinida i kakanen. 野獸受貝兒細心的治療後,看到鬱鬱寡歡的貝兒決定為她做些甚麼,便將城堡圖書館送給貝兒做為禮物。 paydangan a aadupan maduka satu sadimelen ni Be-el (貝兒) amidiput, maadih cinida tuni kacaay ka lipahak ni Be-el (貝兒) ngalay saca mangalay mipadang tuci Be-el (貝兒)an aw hica ku papadangan numaku sa, pabali hantu nida tu cenpaw aadihan tu cuda ci Be-el (貝兒) mala sinubu nida. 兩人朝夕相處後,野獸漸漸心性改變,貝兒也看到野獸除外表以外的優點並漸漸接受他。 sademiad sa kunuheni maladay, paydangan a aadupan hamaw satu masumad ku balucu, ci Be-el (貝兒) makaadih tunika sumadan ni paydangan a aadupan tu kapah hamaw satu manamuh cinidaan. 一場浪漫的舞會後,野獸問貝兒為何皺眉,貝兒表示是因思念父親,野獸便將魔鏡借給貝兒,貝兒從鏡中看見年邁的父親獨自昏倒在來救自己的路上。愛上貝兒的野獸不忍貝兒難過,決定讓其自由,父女團聚,並將魔鏡送給她。城堡眾人也因失去唯一的希望而難過。 lipahak namim namapalaw, paydangan a aadupan palita hanida ci Be-el (貝兒) kiya makenud ku bihid numisu han, sakamusatu ci Be-el (貝兒) mabulah kaku ci amaan numaku, paydangan a aadupan pacaliw hantu nida ci Be-el (貝兒) tu dadingu, ci Be-el (貝兒) i dadingu maka makaadih tui dadinguay a babalaki ci amaaku mabulilah tuni kataynian tuni kangalayan miala i takuwanay aidadan. manamuhay ci Be-el (貝兒) an a paydangan a aadupan caay kalesen makaadih tuni ka lalum ni Be-el (貝兒), pabalucu satu pakalihalay, lalitumuh satu kunuheni maluwama, sipabeli hantu nida ku dadingu cinidaan. i cenpaway a katuuday a tademaw kaisa makaadih tu pahedekan amalalum. 同時加斯頓為得到貝兒,買通瘋人院院長,把莫維斯以瘋子的名義關入瘋人院,並以此威脅貝兒嫁給他。 tawya ci Gaston (加斯頓) mangalay makaala ci Be-el (貝兒) an, cakayan nida ku maapaay a sakakaay, palulen nida ci Mo-wey-se (莫維斯) u maapaay han a ngangan ku sapulul cinidaan , patalawan nida ci Be-el (貝兒) mangalay pakasi acawa cinidaan. 為證明父親沒有瘋,證明其所說的是事實,貝兒用魔鏡顯現野獸的真面目讓眾人相信其存在。 pacudaden nida tuni kacaay kaapa ni ama aku, pacudaden nida tu tatengaay kawaw, ci Be-el (貝兒) patahekalen nida ku dadingu paadih ci paydangan a aadupan tu tatengay nu nabalucuan nida pakatineng tu katuuday a palutatengan. 加斯頓見貝兒看野獸的神情充滿感情而心生忌妒,便煽惑民眾對野獸的恐懼,集結小鎮的人前往消滅野獸,並將貝兒及莫維斯鎖在地下室。 ci Gaston (加斯頓) makaadih ci Be-el (貝兒)an miadih ci paydangan a aadupan tu wayway nida sasa mainapsa, sakamuen nida ku katuuday a tademaw tuci paydangan a aadupan a sapakatalawan, miwuywuy tu niyaduay a tademaw atayda mipatay ci paydangan a aadupan, pululen nida ci Be-el (貝兒) atu ci Mo-wey-se (莫維斯) tangeden i sasa nu luma'. 茶煲太太的兒子阿齊因偷偷躲進貝兒的包包而來到貝兒家,看見事情經過並用自動砍柴機解救了貝兒。 ci O-cia bai (茶煲太太) a wawa nida ci A-ci (Chip 阿齊) hamawsa micumud i tisagi ni Be-el (貝兒) makatukuh i luma' ni Be-el (貝兒), maadih nida ku kawaw namakayda miala cinida tu sakalihalay nu dinki a sapiletek tu kasuy a kikay sa mapatahekal ci Be-el (貝兒). == namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源) == * 中文維基網站-美女與野獸: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%8E%E5%A5%B3%E4%B8%8E%E9%87%8E%E5%85%BD_(1991%E5%B9%B4%E7%94%B5%E5%BD%B1)#%E5%8A%87%E6%83%85</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 1x0n9ru27295046mdtnqbr68mhcdyzo salengacay suleda a kung-cu 0 11651 127109 2021-12-08T01:50:34Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[salengacay suleda a kung-cu]] katukuh [[Salengacay suleda a kung-cu]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Salengacay suleda a kung-cu]] 1l39j62a8t931dkeji9q2tc5v5qw4ym ungay 0 11652 127125 127124 2021-12-08T03:46:29Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki unagay (kamu nu Hulam: 猴子) u si[[banuh]]ay a aadupan. [[kakuniza:LamiHung]] hwtedg5dq0gq2bdkgnuz6n71ugwnn5h tumuk a layung 0 11653 128190 128189 2022-03-29T12:29:41Z 118.160.181.33 /* kakungkuan a kamu (劇情) */ wikitext text/x-wiki tumuk a layung 獅子王) == kakungkuan a kamu (劇情) == 在遼闊的非洲草原上,百獸們聚集在榮耀國的獅王木法沙的榮耀石下,迎接新王子誕生。 i ahebalay nu lutuklutukan nu Fa-cuo (非洲), mapulung namin ku aadupan i sasa nu kasenengan a ba’tuan i kasenengan a kanatal nu tumuk a layung ci Mu-fa-sa (木法沙) a , militemuh tu baluhay nilecuhan a wan-ce. 山魈拉飛奇高高舉起木法沙與莎拉碧的兒子辛巴,百獸向其致敬,唯有木法沙的弟弟刀疤對此不滿,且沒有出席儀式,因為他繼承王位的權利被辛巴奪走。 i buyuay a sakatalawan u san-siao ci La-fa-ci (山魈拉飛奇) huwaden nida ci Mu-fa-sa (木法沙) atu ci Sa-la-pi (莎拉碧) a wawa ci Sin-pa (辛巴), cacay a lasubu nu aadupan pasayda namin mibaung tu nuhenian, cideksa ku saba ni Mu-fa-sa (木法沙) ci Sipildac (刀疤) caay ka namuh, caay pilihida a tahekal, dayhan u sakalaylay nida a kawaw alawen ni Sin-pa (辛巴). 年幼的辛巴對一切感到好奇,始終想奪竄王位的刀疤鼓勵辛巴到大象的墓地探險以證明自己的勇氣,接著他指使一群斑鬣狗手下趁機襲擊,所幸木法沙及時救援,才讓辛巴倖免於難。 wawa hanay ci Sin-pa (辛巴) hina takah tu cancanan a kawaan, u mangalay tu ci Sipildac (刀疤) mialaw tu aenengan nu sakakaay (wan-wi王位) mibangbang cinida ci Sin-paan (辛巴) katayda i [[zu]]an nu lunem mitahaw tu icelang nu balucu' nida, kilul sa patuduen nida ku wacu mikina nikudan mikalad, tumian makatukuh ci Mu-fa-sa (木法沙) ala' hantu cinida, kiya caay ka kala’ nu wacu ci Sin-paan (辛巴) . 在辛巴眼裡,父王木法沙勇敢而強大,而他也希望自己將來能向父王一樣強大。 i mata ni Sin-pa (辛巴), wama nida ci Mu-fa-sa (木法沙) u saicelangay matalulay a tademaw, mangalay cinida mahida u wama nida anuayaw u saicelangay tu a tademaw. 刀疤又想出一條計畫,他把辛巴引到一個峽谷,再指使斑鬣狗驚動一大群牛羚,讓他們狂奔穿過峽谷,接著他向木法沙報告辛巴遇到了危險。 ci Sipildac (刀疤) idaw henay kuni datengan tu kiyaku, pataydan nida ci Sin-pa (辛巴) i dihep, patuduan ku wacu pakatawid tu katuuday nu katalan, paceba satu amaduba’ i dihep, kilulsa pasayda ci Mu-fa-sa (木法沙) an musakamu makalitemuh ci Sin-pa (辛巴) tu sakatalawan. 救子心切的木法沙衝進飛奔的牛羚群中救出辛巴,但自己也被撞成重傷,當木法沙拚盡力氣爬上懸崖後,在上面等待的刀疤冷道「國王萬歲」,接著將他扔下山崖,任他被踩踏致死。 mabiyalawtu ku balucu ni Mu-fa-sa (木法沙) cumud satu tu hatidaay a katalanan milalebu tu katalan miala ci Sin-pa (辛巴) an, nika cinidahatu mapatay a bacekisan nu katalan mapatay nu adada atu duka, ci Mu-fa-sa (木法沙) paicelang satu pacici pasayda makayakay tu nanggay a tapabaw, i pabaway a Sipildac (刀疤) melawsa sakamu sa “kuowan mangzay” kilul sa ba’tungen nida pasayda i nanggay miba'tun, pakunida sa tukuden epinengen amipatay. 刀疤對辛巴表示木法沙的死是辛巴造成的,讓深陷喪父之痛的辛巴悲痛欲絕地逃出榮耀國,刀疤接著指使斑鬣狗追殺他,辛巴摔進了荊棘叢裡,因此逃過死劫。 ci Sipildac (刀疤) saan ci Sin-pa (辛巴) an nikapatayan ni Mu-fa-sa (木法沙) ci Sin-pa (辛巴) kumikawaway, mapatay nu lalum ci Sin-pa (辛巴) kiya laliw satu tina kasenengan a kanatal, ci Sipildac (刀疤) patuduen nida ku wacu milalaba’ cinidaan mangalay mipatay, ci Sin-pa (辛巴) hantu mapulin i sukisukinawan a lutuklutukan, sakasa malaliw nida ku patay. 落難的辛巴被狐蒙丁滿和疣豬彭彭搭救,他們同時也給辛巴帶來嶄新的生活理念「Hakuna Matata」,意思是不用擔心,按照自己的意願無憂無慮地生活。 mangusabiday ci Sin-pa (辛巴) alaen ni hu-mun Tin-man (丁滿) atu kiwma Pun-pun (彭彭), nuheni tawya pabelien nida ci Sin-pa (辛巴) tu baluhay a sakaudip “Hakuna Matata” amana kabiyalaw sananay a iminan, pakunida han ku nikaudip alesen ku nidatengan salihalay han kuni kaudipsa. 辛巴在這種思想的薰陶下忘記了悲傷,但也忘記了對王國的責任,歲月流轉,成年的辛巴與木法沙一樣勇猛健壯。 ci Sin-pa (辛巴) itini inidatengan pawanen nida ku lalum, nika kapawanan nida ku wan-kuo a tungus nu kawawan, hatidaay tu nu demiad, balakitu ci Sin-pa (辛巴) atu ci Mu-fa-sa (木法沙) malecad kunika tanektek ku udip nuheni. 某日,一頭尋找食物的母獅娜娜進入這個地區,她是辛巴的青梅竹馬。 idaw ku cacay a demiad, cacay nu laangan nu layum mikilim tu kakanen ci Na-na (娜娜) micumud tina niyaduan, cinida u tadacabay ni Sin-pa (辛巴) i tawya. 娜娜向辛巴表示,自刀疤篡位後,斑鬣狗在榮耀國為非作歹,讓榮耀王國滿目瘡痍,其它動物紛紛遷徙。 ci Na-na (娜娜) sakamusa ci Sin-pa (辛巴)an, nuni alawan ni Sipildac (刀疤) kina kawaw sa, paceba' satu ku wacu masenengan tina kanatal pakalaluwayluway satu mi’dis tu katuuday, pakasikadaysa tu kasenengan a kanatal tanu dukasatu, duma nu aadupan yadatu namin mihinang milaliw. 娜娜請辛巴回國重振家園,但辛巴仍被童年陰影籠罩,無法正視自己。 ci Na-na (娜娜) papatalumaen nida ci Sin-pa (辛巴) patideng kina luma’, nika ci Sin-pa (辛巴) idawhe ku ading tunu wawaway henay a balucu, caay henay kaw kapawanan. 憂鬱的辛巴遇到拉飛奇,他指引辛巴正視自己的使命,最後當辛巴望向星空時,雲聚集成木法沙的形象,讓辛巴鼓起勇氣踏上回家的路。 adada henay ku balucu ni Sin-pa (辛巴) malitemuh nida ci La-fa-ci (拉飛奇), patuduan nida ci Sin-pa (辛巴) piadihi tu nipatuduan tu kawaw, sadikuday satu pa’ngaw ci Sin-pa (辛巴) i tapukuwan, u ladem mahida u wayway ni Mu-fa-sa (木法沙), sa idawsatu ku nabalucuan ni Sin-pa (辛巴) mangalay saicelang satu cinida pasayda i katalumaan. 辛巴和娜娜、丁滿、彭彭回到王國並與斑鬣狗開戰,而狡猾的刀疤看穿了辛巴的心結,再次挑動他內疚和軟弱的一面,將辛巴逼到懸崖邊,得意忘形的刀疤自言自語地表示當年木法沙也是這麼被推下去的。 ci Sin-pa (辛巴) atu ci Na-na (娜娜), ci Tin-man (丁滿) ci Pun-pun (彭彭) taluma satu i wankuo masasuada' atu wacu lalebu lepacaw satu, misapudapudahay a tademaw ci Sipildac (刀疤) matineng tu nabalucuan ni Sin-pa (辛巴) tunika si balucu, mikinawul aca cinidaan tu sikad atu dawmi’, pacician nida ci Sin-pa (辛巴) pataydaen i nanggayan, kasibalucuan ni Sipildac (刀疤) ngaliwngusa musakamu tawya ci Mu-fa-sa (木法沙) mahinitu nicuduhan a patasasa. 得知真相的辛巴破除了心結,獲得勇氣和力量,並在好友的幫助下反敗為勝,登上王位,而落敗的刀疤摔下山谷,被憤怒的斑鬣狗啃食殆盡。 matineng tu ci Sin-pa (辛巴) lawpesen nida ku malalibeday nu balucu, idaw satu ku matalulay atu icelang, padangatu nu katuuday a cabay mademec niya, mala sakakaay (wanwi), mademecay ci Sipildac (刀疤) hetik satu i nanggay, nu mapataya nu langes a wacu hamaw hantu nuheni mingenged mukan. 隨著辛巴發出的雄壯吼聲,荒蕪的大地迎來生機,百獸們再次聚集到榮耀石下,而這次出現在他們面前的是獅子王辛巴與王后娜娜,拉飛奇高高舉起他倆的孩子,非洲草原上的萬物將生生不息。 tanutuwa sa ci Sin-pa (辛巴) miawaw, kainaian a langawan nu lala’ mahida mulangaway tu namin, hatidaay tu nu aadupan mapulung namin i kasenengan a ba’tuan, ayda nika tahekalan i nuayawan nuheni sa u sakakaay nu layung ci Sin-pa (辛巴) atu wanhio ci Na-na (娜娜), ci La-fa-ci (拉飛奇) patalakawen nida kiya tusaay a wawa, i Fa-cuo (非洲) nu lutuklutukan a tuud nu langaw atu cilekay atu aadupan maudipnamin. == namakayniay a nisulitan atu nitengilan (參考資料) == 中文維基網站-獅子王: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8B%AE%E5%AD%90%E7%8E%8B#%25E5%258A%2587%25E6%2583%258</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 0ihol1snjy044u7tku1xm71vo8hioxo zumaay a kungku i bali 0 11654 128300 128299 2022-05-31T03:15:06Z 118.160.182.170 /* kakungkuan a kamu (劇情) */ wikitext text/x-wiki zumaay a kungku i bali (kamu nu Hulam: 風中奇緣) == kakungkuan a kamu (劇情) == 故事背景為17世紀的1607年,殖民主義快速發展的競爭時代。 kungku nu nikuda sa i sabaw tu pitu (17) a seci nu cacay a malebut enem a lasubu idaw ku pitu (1607) a mihcaan, cemin cui (殖民主義) kalamkan amapatiden ku kasasedsedan a zitay. 一艘船,載著來自維吉尼亞公司的英國探險家們,正前往北美洲,準備尋找金礦和其它值錢的資源。 cacay a babalungaan, idaw ku nitupin tu namaka Wi-ci-ni-ya kuse (維吉尼亞公司) a Iing kuo (英國) mitahaway a tademaw, pasayda i Pey-mey-cuo (北美洲), milasul mikilim tu kin atu duma ka sikalisiwan a tuud. 船上的領導者有上尉約翰·史密斯(John Smith)以及總督約翰·雷利夫(John Ratcliffe)兩人。 balungaay a mililiday a tademaw idaw ku sakakaay nu san-wi ci Ye-han Se-mi-se (John Smith 約翰·史密斯) atu cong-tu ci Ye-han lai-li-hu (John Ratcliffe 約翰·雷利夫) tatusa. 途中,這艘船遭遇了一場暴風雨,就在一名菜鳥水手湯瑪斯(Thomas)意外地落水時,史密斯也跳入了水中,救了湯瑪斯一命,他們兩人也成為了好朋友。 muculil henay, nina balungan kaletepan nu balngbangan nu udaudadan balibalian, itini nu caay kaw matinengay pacuna ci Tan-ma-se (Thomas, 湯瑪斯) mahetik satu i nanum, ci Ye-Se-mi-se John Smith (約翰·史密斯) milihida tu mihalebut tu nanum, miala nida ci Tan-ma-se (Thomas, 湯瑪斯), mala masakapahay ku nu heni a cabay. 此時,在「新大陸」上,印第安包華頓酋長(Chief Powhatan)的女兒寶嘉康蒂(Pocahontas)聽說了她父親希望她能夠嫁給部落中最強壯的戰士——高剛(Kocoum)的消息。 tawya, itini i “sin-ta-lu (新大陸)” sa, i I'tian (印第安) ci Paw-hutun tumuk (Chief Powhatan) a tataynaan a limucedan ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas 寶嘉康蒂) 頓) makatengil tu kamu ni ama nida mangalay pakasiacawa tu niyaduay satabakiay saicelangay a tademaw ci Kaw-kan (Kocoum, 高剛) sa. 不過寶嘉康蒂認為高剛太過於嚴肅而不想嫁給他,於是就去向森林中一棵會說話的樹靈——柳樹婆婆(Grandmother Willow)請求建議。而柳樹婆婆則告訴了寶嘉康蒂,要她聆聽自己的心。 nika ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas 寶嘉康蒂) saan ci Kaw-kan ( Kocoum 高剛) tada caay kaw mapelukay a tademaw cinida makai asiacawa cinidaan, kyu pasayda i kilakilangan mikilim tu matinengay musakamuay a kilang ci Badic bai (Grandmother Willow 柳樹婆婆) mangalay patuduan. ci Badic bai (Grandmother Willow 柳樹婆婆) sakamusa ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas 寶嘉康蒂) an, tengil ku namaka balucuay numisu. 那艘載滿了英國人的船在維吉尼亞州登陸後,總督雷利夫就下令所有的船員都開始挖掘金礦。 niya balunga idaw ku matumesay nuni pitupin tu Iingkuo (英國) a tademaw nu balunga makatukuh i Wi-ci-ni-ya cuo (維吉尼亞州), Cuodu ci Lai-lihu (Ratcliffe雷利夫) sakamusa tayniay a tademaw malinga tu tu mikudkud tu kim han. 史密斯則一個人走進了森林中探險,並遇到了寶嘉康蒂。 ci Semi-se (Smith, 史密斯) sacacay sa micumud muculil i kilakilangan mitahaw, malitemuh nida ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas 寶嘉康蒂). 寶嘉康蒂在她和史密斯相處的期間教導了他要以一種和之前完全不同的角度來觀看這個世界,萬物都充滿了靈性、處處是美、俯拾皆是,而不要將寶嘉康蒂的族人們當成「野蠻人」來看待。 ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas寶嘉康蒂) atu ci Semi-se (Smith, 史密斯) ni kalecabayan yadah kunipasubana nida tu sakacaay kalecad nu naayaway a kawaw nu kitakitan, cancanan idaw namin ku adingu, bangacal namin, kanamuhan namin, amana pisanai tu Paw-cia-kan-ti (Pocahontas寶嘉康蒂) a binacadan pala micidekay a tademaw. 但此時,在挖掘金礦的地點,包華頓的戰士和英國人發生了一場衝突,其中一名印第安戰士中了槍。 i mahini sa, ka kudkudan nu kitidan, Pawhua-tun (Powhatan包華頓) a tademaw atu Iingkuo (英國) a tademaw alaw masasuada’, u cacaay a Intian (印地安) a tademaw masikeda’ nu kuwan. 於是戰士們就決定撤退,此舉使得酋長認為白人們非常危險,不允許族人靠近他們,並決定召集附近的邦交部落聯合起來對抗白人。 mahinisa ya hitay pabalucu satu tadikud, mahiniay a kawaw sa ci tumuk satu sanglacay a tademaw sakalihanawan sa, acaay pitepal tu nuheni a binacadan, pabalucu sa ku nuheni mikilim tu capaay a tademaw mapulung misuayaw tu sanglacay a tademawan. 幾天後,當寶嘉康蒂又遇見史密斯時,她就告訴史密斯這附近的土地並沒有金礦,兩人也相約好當天晚上要在柳樹婆婆下再見面。 pina a demiadan, ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas 寶嘉康蒂) malitemuh aca nida ci Semi-se (Smith, 史密斯), sakamu han nida ci Semi-se (Smith 史密斯) inai ku kakudkudan tu kim i tini, nika sasuwalan nuheni tatusa tu labii a tayda i ci Badic bai (Grandmother Willow 柳樹婆婆) masasuadih. 但是,當寶嘉康蒂回到了部落中,卻發現附近邦交部落的戰士已經抵達了,準備幫助包華頓部落一起對抗白人。 nika, ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas, 寶嘉康蒂) katukuh sa i niyadu', maadih nida ku cabay nuheni makatukuh tu i niyadu, milasul mipadang ci Pawhua-tun (Powhatan, 包華頓) a niyaduan misuayaw tu sanglacay a tademaw. 另一方面,史密斯回到營地後,告訴了總督這附近沒有金礦,但總督卻不相信他,認為印第安人私底下藏著許多金礦。 dumasa tu, ci Semi-se (Smith, 史密斯) katukuh sa iluma nu hitay, sakamuen nida ku Cuntu itini inai ku kakutkutan tu kim, nika ci Cuntu caay palutatengan cinidaan, saan tina Iingtian a tademaw (印地安人) yadah ku nipiculimeken nuheni i sasa nu lala’ ku’kim. 那天晚上,寶嘉康蒂最好的朋友妮可曼(Nakoma)發現她又偷偷地離開部落,於是就去通知了高剛。 tawya a labii, ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas, 寶嘉康蒂) sakapahay nida a cabay ci Nike-man (Nakoma (妮可曼) maadih nida hamaw sa miliyas tu niyadu, kyu sakamuen nida ci Kaw-kan (Kocoum, 高剛). 同時,史密斯也悄悄地離開了營地,卻被湯瑪斯和總督發現了,於是總督就命令湯瑪斯去跟蹤史密斯。 dayhan, ci Semi-se (Smith, 史密斯) hamaw satu ci nida miliyas tina hitayan, kaadih ni Tan-ma-se (Thomas, 湯瑪斯) atu Cuntu(總督), kyu ci Cuntu(總督) mihapu ci Tan-ma-se (Thomas, 湯瑪斯) an kilulen ci Semi-se (Smith, 史密斯) han. 寶嘉康蒂和史密斯在相遇後,柳樹婆婆就說服史密斯去和包華頓酋長談一談,盡量避免戰爭的發生。 ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas, 寶嘉康蒂) atu ci Semi-se (Smith, 史密斯) malalitemuh satu, ci Badic-bai (Grandmother Willow (柳樹婆婆) misadawmi' ci Semi-se (Smith, 史密斯) an atu ci Pawhua-tun (Powhatan包華頓) kasasakamu kamu han, amana sakamu tu sakalepacawan a kamuan. 當史密斯答應去見酋長後,寶嘉康蒂就感到非常高興,緊緊地抱住了史密斯。 ci Semi-se (Smith, 史密斯) mihang tayda miadih ci tumukan, tanunamuh sa ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas, 寶嘉康蒂), takec han nida ci Semi-se (Smith, 史密斯). 在湯瑪斯和高剛兩人暗地的監視下,他們兩人親吻了。 ci Tan-ma-se (Thomas, 湯瑪斯) atu ci Kaw-kan (Kocoum 高剛) tatusa hamaw sa mikantu tu nu henian, kakisu satu ku nuheni tatusa. 高剛由於心生嫉妒,就跳了出來向史密斯撲了上去,打算用小刀殺死他,而湯瑪斯見到此狀後,就開槍射殺了高剛。 ci Kaw-kan (Kocoum 高剛) namaka balucuay a imap, halebut satu pasayda ci Semi-se (Smith, 史密斯)an mitahep, mangalay mipacuk cinidaan, ci Tan-ma-se (Thomas 湯瑪斯) makaadih tiya waywayan, kuwan han tu ci Kaw-kan (Kocoum 高剛)mipatay. 槍聲引起了一些印第安人的注意,於是史密斯就叫湯瑪斯趕快逃離現場。 masuni ku kuwan micuyi ku Iin-ti-an (印第安人) a tademaw, kyu ci Semi-se (Smith史密斯) miawaw ci Tan-ma-se (Thomas, 湯瑪斯) kalamkamen milaliw tina kitidaan. 但當印第安人抵達後,認為在場的史密斯就是射殺高剛的兇手,於是就將史密斯抓了起來,帶回部落,包華頓酋長就下令隔天一早在戰爭開始之前就將史密斯處決。 katukuh sa ku Iin-ti-an tademaw (印第安人), saan itiniay a tademaw ci Semi-se (Smith, 史密斯) u mipataya tu ci Kaw-kan (Kocoum, 高剛) sa, kya dakep han ci Semi-se (Smith, 史密斯), patayda i niyadu’, ci Pawhua-tun (Powhatan, 包華頓) tumuk sakamu sa anucila tu sananal malinga tu tu lepacaw kiayawen ci Semi-se (Smith, 史密斯)mipatay.   湯瑪斯回到了營地,並告訴大家史密斯被抓走的消息。總督就趁著這個機會,打算隔天早上就出發攻擊印第安人,同時解救史密斯。 ci Tan-ma-se (Thomas, 湯瑪斯) katukuh sa i hitay, sakamuen ku katuuday madakep ci Semi-se (Smith, 史密斯) han. ci Cuntu (總督) anu mahida sa, anucila matabal tu sananal debungen taydan numita ku Iin-ti-an tademaw (印第安人) , tawya han tu miala ci Semi-se (Smith史密斯) an. 隔天早晨,就在史密斯要被處決時,總督的軍隊抵達了現場。 kanihalan tu sananal, ku patayen ci Semi-se (Smith 史密斯) sa, Cuntu (總督) a hitay katukuh sa i kitidaan.   就在包華頓酋長要殺死史密斯的那一刻,寶嘉康蒂撲了上去,抱住史密斯,並告訴她的父親,如果他非得要殺掉史密斯,他就必須先殺死自己的女兒。酋長命令她離開,但寶嘉康蒂拒絕了,並告訴了她的父親,她愛上了史密斯。 ci Pawhua-tun (Powhatan, 包華頓) tumuk ku patay sahenay ci Semi-se (Smith史密斯), ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas 寶嘉康蒂) takec han nida, miabibi ci Semi-se (Smith 史密斯) an, sakamu hanida ci ama nida, anu manglay mipatay kisu ci Semi-se (Smith 史密斯), patayen henay ku tataynaan nu misu a wawaan han. sakamusa ku tumuk piliyasi kisu, nika ci Paw-cia-kan-ti (Pocahontas 寶嘉康蒂) kaian nida miliyas, sakamu han nida ci ama nida, manamuh kaku ci Semi-se (Smith 史密斯). == namakayniay a nisulitan (參考資料) == * 中文維基網站-風中奇緣:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E9%A3%8E%E4%B8%AD%E5%A5%87%E7%BC%98_(%E7%94%B5%E5%BD%B1)#%E5%8A%87%E6%83%85</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 23ycoki39q5qd8uf6by5vpssi00fm0o baluhay a dikuc nu kuo-wang 0 11655 127294 127293 2021-12-13T12:28:25Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki baluhay a dikuc nu kuo-wang (kamu nu Hulam: 國王的新衣) 國王的新衣(丹麥語:Kejserens nye Klæder,英語:The Emperor's New Clothes),也譯作《皇帝的新裝》。安徒生童話系列中的故事,首次發表於1837年,收錄在《講給孩子們聽的故事》中。 baluhay a dikuc nu ku-wang(國王), (kamu nu Tan-may[丹麥]: Kejserens nye Klæder han, kamu nu Ing-yi[英語]: The Emperor's New Clothes) han, izaw aca ku zumaay a nisulit u“baluhay a dikuc nu hung-ti(皇帝)”han. maazih i lalabu nu "An-tu-sengg wawaay a kungku"(安徒生童話), aazihen nu adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa) kina baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王). saayaway a nipihapiy sa i 1837 a mihcaan, nisupedan i lalabu nu "sapatengilen tu adiwawaay a kungku". 原型為流傳於14世紀西班牙卡斯提地區的一則故事,指一個摩爾人的國王被三名騙子愚弄,說他們為皇帝編織的一件華麗的衣裳是私生子看不到的,後來皇帝驅車到市集向眾人展示這件想像中的新衣服時,被一名有意挑釁的非洲人揭穿。 ina kungku sa u i sabaw-sepatay a siy-ki(世紀), u sasakamuen i Si-pang-ya Ka-se-ti(西班牙-卡斯提) a kakitizaan. ya kungku sakamu sa: izaw kya cacay a kuo-wang(國王) nu mul(摩爾) hananay a tademaw, masabana’ pacebaan masamsam nu tuluay pacebaay a tademaw ku kuo-wang(國王) nuheni. ya tuluay pacebaay a tademaw misamsam kuheni tu kuo-wang(國王) sakamu sa: ya nitenunan nuheni bangecalay a dikuc sa, kanahatu paazhen ku bucud a wawa, cacaay pakaadih tiya bangecalay a dikuc saan, hang han sa patatenga’kiza kuo-wang(國王) tu mahiniay misabana’ay a kamu, malawlaw kiya kuo-wang(國王). nadikudan sa makakadideng kina kuo-wang(國王), tayda i nabakuwaw pakaazih tu katuuday a patinankay atu midateng tina baluhay a dikuc. nika izaw kya cacay Af-ri-ka(非洲) a tademaw, yu makadih niza kya baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王), caay ka sizikuz kya kuo-wang(國王), misamsamay u pacebaayay amin kuheni sa ku balucu’niza pasu ya kuo-wang(國王), u maydihay a pakakalat ciniza, u maydih mupuelac ciniza. === miliyaw aca misulit ci An-tu-seng tu kungku (安徒生重寫故事) === 5個世紀後,安徒生重寫故事,使之成為一個家喻戶曉的故事。 安徒生基本完整保留了原作者堂胡安·馬努埃爾(Don Juan Manuel)《盧卡諾爾伯爵》中一則故事的情節,只是將看不見布料的人從私生子改為愚蠢的人,將揭發者從一個非洲人改為一個天真的小孩,並經過潤色和文字加工。 malakuwit tu ku limaay a si-ki(世紀), miliyaw aca misulit ci An-tu-seng(安徒生) tu kungku. malakakatinengan tu nu luma’luma’an a kungku kya nisulitan amin niza. ci An-tu-seng(安徒生),  sakapahen niza a miliwan tiya nisulitan nu sayaway misulitay ci Dan-u-an Ma-nu-ay-le(堂胡安-馬努埃爾) masuped ku i lalabuay a kungku ni Lu-ka Nu-le pu-ciy (盧卡諾爾伯爵). nika ayaw nisulitan tu bucud a wawa hananay, sumaden ku nisulitan mabelilihay han tu; zuma a nisulitan tu Af-ri-ka(非洲) a tademaw sa, sumaden u tingalaway  a wa han tu, imahini pakayda nipisumad tu nisulidan tu kungkuay a tademaw miliyaw aca misulit micunus  tu nisulitan, malakapahayay tu a aazihen nu wawa tu. == mahini kina kungku (故事概要) == 在很久以前,有一個很愛打扮的國王,經常都要穿新衣裳。有一天,城裡來了兩個騙子,他們自稱是織工並對國王保證他們能織出既美麗又奇特的衣裳。他們自稱這種布,凡是愚蠢和不稱職的人都看不見。國王聘用了他們,兩個騙子也在空空如也的織機上忙碌起來。 yu sumamadsumamad henay , idaw kiya hina siyangsiyangay a kuo-wang(國王), hina sicaedung  tu baluhay a dikuc. tu cacay a demiad, i nabakuwan tayni kida tatusaay pacebaay a tademaw, sakamu sa ku heni: mitenunay kami saan, mihusiw tu kuo-wang(國王), ya nitenunnan nuheni a dikuc sa u  sabangcal masaduma a dikuc sa. musakamu aca kuheni u mahiniay a dawa, u maapaay atu nayiay ku laheci a tademaw caay pakaadih sa. alaw patatenga’kiya kuo-wang(國王) tu henian, mitakus patayni musakawaw, mitenunen tu dikuc nu kuo-wang(國王). satu sa ina tatusaay pacebaay a tademaw, i tida inayinayiay ku cacanan a pitenunnan malingatu sanayinayi saku lawad, pacebaceba sa musakawaw mitenun. === pacebaay namin a ta-cen (大臣們的欺騙) === 不久,國王派出大臣視察衣服的製作情況。大臣們見自己甚麼也沒看到而害怕起來,紛紛向國王欺騙說自己看到了極其美妙的布料。 caay katenes, ya  kuo-wang(國王) muculcul tu ta-cen(大臣) milidu tu nipisanga’ tu dikuc anu mahica tu sa. adih sa kida ta-cen(大臣) naming, nayinayi ku maadihay, matalaw ku heni tu nika nayinayi ku maadiha, mipaceba naming i kuo-wang(國王) kuheni, sakamu sa maadih nuheni ku mahicahicaay a dawa sa. === mipuelac (揭穿) === 最後當騙子們向國王獻上根本不存在的「衣服」時,國王雖然甚麼也沒看見,但因為不願承認自己的愚蠢,所以便依騙子的指示「穿上」了這件「衣裳」。後來更穿著這件「衣裳」出巡,結果被天真的小孩揭穿了國王根本沒有穿衣服,而淪為國人的笑柄。 sadikuday ya  tusaay pacebaay a tademaw, patayda pabeli tu mahizaay caayay ka idaway a dikuc tu kuo-wang(國王)sa, kanahatu caay pakaadih kida kuo-wang(國王) tu cacanan. nika kayi sa pisuayaw tu kaapaapa nu balucu’niza, kiyu duduc han nida ku nitudu a “mucaedung” tina nayinayiay maazih a“dikuc”hananay. nadikuda sa sadikuzan nida kida nayinayi maazih a“dikuc”hananay,tacucuwa mizizaw, miliwliw i luma’luma’an nu binawlan, namahida sa pakatawaan nu adiwawa puelacen inayay ku dikuc nu kuo-wang(國王) han sa, katawaan han tu nu binawlan kiza kuo-wang(國王). === sadikuday (結局) === 原著的結局是國王明知自己沒有穿衣服,也要繼續出巡。但在後期有時會被改成國王在事後嘉許那天真的小孩,從而決定做個好的統治者,改善人民的生活;有些結局會有騙子把在國王騙到的錢分給窮人的說法。 saayaway ya nisulitan tu sadikuday a kungku, u kuo-wang(國王) matineng tu nayinayiay ku dikuc, pacici sa tayda a mididaw. nika i nadikudan sumaden ku sulit, ya kuo-wang(國王) pakawlahan nida kida matawaay a adiwawa, nanutawya patucek satu a malakapahay a mikuwanay a kuo-wang(國王) ciniza sa , misumad tu nikauzip nu binawlan. atu izaw aca ku duma a nisulitan i sadikuday, ya tusaay pacebaay a tademaw tu kuo-wang(國王), ya nisabana’an a kalisiw sa sipabilien nuheni tu pakuyucay sa,u dumaay a kamu kyuni. == patinaku tu kungku (故事寓意) == 故事教訓我們無論什麼事都要自己親手去做和觀察,不能盲目的相信別人,同時間,我們一定要說實話,做個誠實的人。 ina kungku mitudawa titaan anu mahicahica ku kawaw, a u udip numita ku mikawaway atu mikinsa tu kawaw ita, amana palemang sa palutatenga’ tu tawan, ka u tingalaway a balucu’ ku sapisuayaw tu tademaw. == misanu hulamen a misulit (中文翻譯) == 《國王的新衣》較早的譯文有劉半農的《洋迷小影》(發表於《中華小說界》,1914年)及周作人的《皇帝之新衣》(收入於《域外小說集》再版,1920年)。而最早的譯文為日治台灣的〈某侯好衣〉(發表於《台灣教育會雜誌》「漢文報」,1906年),也是首篇譯為中文的安徒生童話。 baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王)”  ya saayaway henay idaw ku ni Liw-pan-nung(劉半農)  a “Ying-mi-siyaw-ing”(洋迷小影) mihapiy i “nu Cung-huwa-siyaw-su-ciy”(中華小說界). i 1914 a mihcaan atu ci Cu-ce-zen(周作人)  a “u dikuc nu Hung-ti”(皇帝之新衣), suluten i Ceng-yuy-siyaw-su-ci(域外小說集) miliyaw nisulitan aca, i c1920 a mihcaan. saayaway nipicuyaku na i Dipun Tay-wanay(日治台灣) a Mu-hu-haw-i(某侯好衣), namihapiy i Tay-wanay ciyaw-yu-huey-ca-ce(台灣教育會雜誌), Hang-uen-paw(漢文報), 1906 a mihcaan .u saayaway a micuyaku sanu hulamen ku ni sulitan tina An-tu-seng(安徒生) adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa). == sakasu atu tilibi a kacudu (動畫片和電視劇) == 該故事是安徒生著名的童話故事之一,常常出現在安徒生作品的選集以及兒童故事書中,也曾被改編成動畫片和電視劇等。 ina baluhay a dikuc nu Ku-wa(國王) sa, u cacayay katinengan singanganay adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) a nisulitan ni An-tu-seng(安徒生), sisa hinatahekal i zumaay nisulitan ni An-tu-seng(安徒生) a cudad atu tahekal aca i lalabu nu wawaay a kungku, izaw aca mapasumad malasakasu atu aazihen i ti-li-bi(電視) a kacudu. == An-tu-sengg (安徒生) == 漢斯·克里斯汀·安徒生(丹麥語:Hans Christian Andersen,1805年4月2日-1875年8月4日),統稱安徒生。 Han-se Ke-li-se-tin An-tu-sengg (漢斯·克里斯汀·安徒生) (kamu nu Tan-may [丹麥]: Hans Christian Andersen, i 1805 a mihcaan 4 a bulad 2 a demiad a nilecuhan ciniza, kapatay niza sa i 1875 a mihcaan 8 a bulad 4 a demiad). kananaman ci An-tu-seng(安徒生) han ku ngangan niza. 丹麥作家暨詩人,因為其童話作品而聞名於世,童話中帶出含義,哲學家。 u  singanganay nu Tan-may(丹麥) a misulitay atu miasipay a tademaw ciniza. zayhan katinengan aca kya nisulitan niza tu adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa), sisakaicelang nu sakauzip nu tatademaw a imi labu nu nisulitan niza, kiyu singangan aca tu ce-siy ciya(哲學家) ciniza. === singanganay a nisulitan (著名的童話故事) === 其筆下著名的童話故事包括《冰雪女王》、《拇指姑娘》、《賣火柴的小女孩》、《醜小鴨》和《國王的新衣》等。 ya katinengan singanganay a nisulitan niza a adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) sa, tinaku: “sulsuledaan a ni-wan(女王)”, “taludu’ a limecedan”, “pacakayay tu anahuy a wawa”, “salacu’say a taduk” atu“baluhay a dikuc nu kuo-wang(國王)” hatida. === kasenengan ni An-tu-sengg (安徒生的榮耀) === 安徒生生前獲得皇家致敬,被高度讚揚為給予全歐洲的一代孩子帶來了歡樂。 ci An-tu-sengg (安徒生)sa yu maudip henay mapakawlah mapakasikazaw nu Hung-ca(皇家) ciniza, u masenengay ku nipipakawlah tuya nisulitan niza a adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa), u mipatayniay tu yadayadah kanamuhan nu adiwawa i U-cuo (歐洲) mamin a kakitizaan. 他的作品他的作品被翻譯為超過150種語言,成千上萬冊童話書在全球陸續發行出版。他的童話故事還激發了大量電影、舞台劇、芭蕾舞劇及動畫的創作。 u nisulitan nida mamin sanu canacanan a kamu makaala tu cacay lasubu izaw ku lima a bataan ku masasizumaay a kamu, izaw aca ku malebut ,emeng ku sausi a nisulitan nu adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) mapatahekal i kitakit. u  adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa) nida mapacekil ku balucu’nu tatademaw, kiyu yayadah satu ku maydihay pisakacudu, malusapigiki, malapaliy a lukiyaw atu misakasu a patadas misanga’. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == [1]中文維基網站-國王的新衣:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/國王的新衣</nowiki> [2] 中文維基網站-安徒生:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E5%BE%92%E7%94%9F</nowiki> [[kakuniza:Mahitakassabak]] tqszlw6jx9v0613lv1ymgpltw2cd7m2 Hua-mu-lan 0 11656 128195 128194 2022-03-31T01:04:46Z 118.160.181.33 /* kakungkuan a kamu (劇情) */ wikitext text/x-wiki Hua-Mu-lan (kamu nu Hulam: 花木蘭) == kakungkuan a kamu (劇情) == 故事始於中國邊境的萬里長城。以單于為首的匈奴攻破長城防線、入侵中國大陸的任何領地都燒殺擄掠,於是李將軍將這消息傳給皇帝希望能夠保護皇帝,皇帝要求李將軍保護他的所有子民,於是命令宰相賜福要求每位家家戶戶派一名男子入隊當兵,保衛中國與全城人民的安全並將匈奴大軍擊退。 lingatu nina kungku namaka Cun-kuo (中國) a Wan-li-cen-ce (萬里長城). ci San-e (單于) ku tatapangan nu Siong-nu (匈奴) debungan nuheni ku cengcen, debung nuheni ku Cunkuo talu (中國大陸) nu pinaay a niyaduan tuduhen nuheni mialaw mipatay tu tademaw, kyu ci Li gen-cun (李將軍) makatengi tina kawawan sakamuen nida ku Hun-ti (皇帝) mangalay midiput ci hung-ti (皇帝) an, hung-ti (皇帝) satu miyukiw ci Li gen-cun (李將軍)nan diputen ku binawlan a tademaw han, kyu miucul cinida i ciay-siam (宰相) Se-fuan (賜福) amiyukiw tu paylumaluma a tademaw papatahekal tu tatamaan micumud malahitay, mamidiput tu Cun-kuo (中國) atu binawlan nu sakalihalay, a demecen ku Cinnu (匈奴) a [[hitay]]. 在花家中的獨生女花木蘭是位聰明伶俐、體貼父親,但有些不符傳統女性形象的女孩。 iluma nu Huacia (花家) cacaya ku a wawa u tataynaan ci Hua-Mu-lan (花木蘭) sipunu’ay, matineng tu sakay babalaki, nika caaya kasa tataynaan ku wayway nida. 由於正值等待出嫁的年紀,木蘭的母親和祖母便請媒婆為木蘭帶來良好的姻緣,於是木蘭在母親即其好友幫忙之下梳妝打扮、穿上不習慣的端莊服裝去見媒婆,。 kasiacawa tu nu mihcaan, wina atu bai ni Hua-Mu-lan (花木蘭) mangalay maawdatu tu mamisiwkay tu sasaacawaan a tademaw pakakapah tu sasaacawaan, kyu ci Mu-lan (木蘭) itini i cinanida atu cabaya nina misakapah misabangcal, sidikuc tu caaya kaw kananaman nida a dikucan miadih tu mamisiwkaya a bai. 希望能夠讓媒婆給自己有個好印象好讓自己能找到一位好婆家,只是一隻蟋蟀跟隨(由木蘭的祖母給的,木蘭的祖母認為蟋蟀可以帶來好運)而導致一連串意外,。 mangalay papiadih tu mamisiwkaya a bai papiadih tu sakapahay a wayway kya makatapa tu kapahay a kakadabuwan, sisa idawtu ku cacaya a ba-ninih mikilul tu “ ni Mu-lan a bai anipabeliyan, saan ci bayi ni Mu-lan (木蘭) anu ladayen tu ku baninih kiya idaw ku kapah a wumin sa” sa tatulitulin sa ku bahal sananay a kawawan. 導致木蘭與媒婆鬧得不歡而散,也讓木蘭被媒婆大罵說為自己將來會給家族感到羞恥也為自己感到恥辱不已,在村民注視下失落地回到花家的木蘭對無法展現真實的自己感到難過。在父親花弧安慰下讓她相當感到好點些。 sisa ci Mu-lan (木蘭) atu misiwkaya a bai caay kasasungaay kunuheni, sisa kaynah han nu misiwkaya a bai ci Mu-lan (木蘭) pakasikaday sakisu tu lalabu nu luma atu udiptu numalalumay caay ka sikad haw, malaw han nu niyaduay a tademaw mahicaay kiya cinida katukuh iluma' mahicaay kiya cinida kala sikadsikadan kalalaluluman. itini i ciamaan nida anipihinuman sapi' satu ku balucu nida. 這時宰相賜福帶著皇帝的聖旨進到村莊,宣布每個家庭必須派出一名男子當兵擊退匈奴,花家就被點到徵兵令接旨。 imahini satu ci Caising sefu (宰相賜福) alaen nida ku cudad nu hung-ti (皇帝) micumud taynitu niyaduan, mihapu sa payluma’ an kanca a patahekal tu tatamaan a tademaw saka lahitay mamidemec tu Cinnu (匈奴), Huacia (花家) hantu mapatucuk idaw ku sakalahitay a cudadan.   花家唯一的男人─木蘭的父親花弧披掛上陣,由於花弧年事已高,為國家打了半輩子仗,腿部又有疾患也無法好好揮動家中的寶劍,認為父親將來從軍之途凶多吉少的木蘭請求父親別去戰場打仗。 luma' nu Hua (花家) u wama a cacay ku tatama nu luma' nuheni u wamaku sitatudungay a malahitay, ahican balakitu ci Hua-hu (花弧), napaayaw henay tu kanatal a malepacaw, u cepi’ nida caay kaw kapahay ahican kiya haw amikapet tu pana’ nu luma’, saan ci Mu-lan (木蘭) anu malahitay satu ciama nu maku anu mahicahica tui sa amana kisu katayda malahitay malepacaw han. 父親說保衛家園、為國捐軀是他的榮耀也是死而無憾的事,但是木蘭認為比起榮耀,性命才是比較重要,結果木蘭被父親責罵管下悲痛的衝出庭院外,。 sakamusa ciama nida misebeng tu luma’, paayaw tu kanatal u kasenengan numaku anu mapatay kaku inayi tu ku sasimsimen numaku sa, nika ci Mu-lan (木蘭) saan u sakaseneng ku kapah haw, u udip ku sakae'timan haw, alawhan ci Mu-lan (木蘭) mapatay kaynahan nu yama nida malalum cinida besud satu tahekle. 看到父母之後決定代替父親上戰場拿走父親的盔甲和徵兵令、在夜裡割斷長髮,女扮男裝成為士兵代父從軍與家人不告而別。 maadih cinida tu babalaki nida pabalucu’ satu midayli tu wama nida alan nida ku tupel atu sakalahitay a cudad, i labii putun han nida ku tanayu’ nu bukes nida, misatahaw tu tatama a waywayan midayli tu wama nida mala hitay atu caay sakamuiy nida ku lumaay a tademaw meduk satu tayda malahitay. 由於女人扮成男裝從軍是欺騙軍隊行為就會被處刑,於是木蘭的雙親與祖母知道木蘭走後便哀求花家的列祖列宗保佑木蘭,花家的祖先們得知之後。。 sisa anu tatayna misatatama malahitay anupacebaan ku hitay u papatayan tu ku mahidaay sa, kyu matineng satu ku babalaki nida atu ci bayi nida miyukiw tu sasamian a babalaki diputen ci Mu-lan (木蘭) han, u sami nu babalaki nuheni matineng tu. 於是派出讓花家其中一位祖先遭遇不幸而降職的守護龍木鬚召喚石龍找到木蘭並將她帶回來,但是木鬚不小心將石龍雕像給弄壞,為了挽回名譽重新獲得最高守護者地位的機會。 kyu patududan ku Huacia (花家) nu cacay a kakawsan nuni sawacuan nutaw mahetik ku buisay a mamidiputay ci mu-siu (木鬚) awdan nida ci se-lun (石龍) matepa ci Mu-lan (木蘭) kiyu pataluma’, nika ci mu-siu (木鬚) caay pihaymaw mapeci’ nida ku se-lun (石龍) a sasing, mangalay pataluma tu ngangan misa baluhayaca tu sakatalakaway nu midiputay a ngangan. 木鬚決定幫木蘭成為守護中國的巾幗英雄而出發找她,而好奇的蟋蟀也隨木鬚。 ci mu-siu (木鬚) pabalucu mipadang ci Mu-lan (木蘭) nan mala midiputay tu Cunkuo (中國) a cinkuo ingcun (巾幗英雄) malingad satu mikilim cinidaan, hina mahicaay kina kawaw sananay a ba-ninih mikilul tu ci mu-siu (木鬚) an. 另一方面,匈奴大軍首領單于帶領軍隊,前往京城時毀掉一座村莊,順便抓了兩名間諜,單于要兩名間諜轉告皇帝,他的大軍會將皇帝派來的的軍隊全數擊倒,單于將間諜放走,同時命令一位弓兵射殺其中一人當作給皇帝的警告。 duma satu, u Cinnu (匈奴) a hitay nu sakakaay ci San-i (單于) mililid tu hitay, pasayda i cincen (京城) lawpesen nida ku cacaya a niyaduan, kakayda satu midakep tu tusaay a sepay, ci San-i (單于) mangalay tina tusaay a sepay papisakamu ci hung-ti (皇帝) an, u hitay nida a demecen nuheni kuni patayni nu hung-ti (皇帝) a hitay hamin han amidemec, ci San-i (單于) palaliw hantu nida kiya tatusaay a sepay, tawya panutekan nida ku cacay a hitay pacingen mipatay ku cacay sepay sapabeli ci hung-ti (皇帝) an tu pakalihenawan. 在木鬚的建議下,木蘭只好化名花平進入軍中的兵營,李將軍擬定戰略之後,要求自己的兒子李翔校尉,負責訓練這些剛被徵召來的新兵,然後率領自己的軍隊,到蕭關口與匈奴開戰。 itini i nakamuan ni mu-siu (木鬚) sa, ci Mu-lan (木蘭) hantu misaduma tu ngangan ci Hua-pin (花平) micumud i hitayhitayan, ci Li gencun (李將軍) mikawaw tunu hitay a kawaw sa miyukiw tu wawa nida ci Li-sin siawi (李翔校尉), pakasitungus tu mahka micumuday a tademaw mamikunlin, kilul sa mililid tunu udiptu a hitay, tada i Siakunko (蕭關口) atu Cinnu (匈奴) a malepacaw. 李翔一系列嚴格的訓練,讓新兵很吃不消,加上剛加入軍隊的阿寧、阿堯與金寶的刁難與麻煩下,差點讓木蘭難以適應,讓李翔認為木蘭不配當士兵,並要求她回家,但木蘭並沒有為此放棄。 ci Li-sin (李翔) makelec kuni pikunlin tu baluhaya a hitay, caay namin pakadundun, macunu aca nu mahka micumuday a hitay ci A-nin (阿寧), A-yaw (阿堯) atu ci Cin-paw (金寶) anipicidekan mikunlin atu sapakalibut, ku adiditu caay pakadundun ci Mu-lan (木蘭), saan ci Li-sin (李翔) caay kaw matungusay ci Mu-lan (木蘭) malahitay, mangalay papataluma’ ci Mu-lan (木蘭) nan, nika ci Mu-lan (木蘭) kaisa miales. 某一天清晨,成功背著重物,爬上高柱並拿下了箭矢,達成了新兵中未曾有人能達成的挑戰,讓李翔和新兵們對她刮目相看,因此受到激勵成為了一支勁旅。 idaw ku cacaya mahka manihalay a sananal, malaheci nida miapa tu ba’ketay a tuud, mikayakay tapabaw miala tu bucul, mapahedek nida ku baluhay a hitay nu caaya kahedek a kawawan, ci Li-sin (李翔) atu baluhay a hitay mapaaw’ namin miadih cinidaan, sisa kanamuhan mapaicelang nu masakaputay mala kapahay a hitay. 而阿寧、阿堯和金寶成為了木蘭在兵營中最好的朋友。 ci A-nin (阿寧), ci A-yaw (阿堯) atu ci Cin-paw (金寶) mala ni Mu-lan (木蘭) itini i sakapahay a cabay. 在此期間,單于的獵鷹從一個蕭關口的村莊里發現了一個娃娃,這就代表李將軍的軍隊正在等待他們準備攻擊。 itini satu,ni i San-i (單于) a miadupay a palang namaka Siao-kun-ko (蕭關口) a niyaduan makaadih tu cacaya a wawa (娃娃), uyniyan hantu sapidayli ci Li-ciang-cun (李將軍) nan a hitay mihalhal tunipidebung nuheni.   == namakayniay a nisulitan (參考資料) == * 中文維基網站-花木蘭:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E8%8A%B1%E6%9C%A8%E5%85%B0_(1998%E5%B9%B4%E7%94%B5%E5%BD%B1)</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 2o8f4n9j99c192rb9shz28xlugrixp2 Tay-san 0 11657 127338 127337 2021-12-14T12:07:07Z LamiHung 28 /* kungku (劇情) */ wikitext text/x-wiki Tay-san (kamu nu Hulam: 泰山) u kacudu. == kungku (劇情) == 在1880年代晚期,非洲的海岸邊有一艘船發生了船難,船上的一對夫妻帶著他們的小男嬰逃離了著火的船,並漂流到了一個有著熱帶雨林的未知無人島上(他們推測是西非大陸的海岸)。 itini i cacay a malebut walu a lasubu walu a bataan a mihcaan tu nikudan, Fa-cuo (非洲) a dadipasan idaw ku cacaya a [[balunga]] mabelin, balungaay a tale acawaan idaw kuni laday tu lutungan a tatamaan nu wawa milaliw tuni katuduhan nu balungan, malikid tayda i kacaledesan nu kilakilangan caaya kaw kakatinengan a subalan (nidateng nuheni i Si-fa [西非大陸] a dadipasan). 這對夫妻利用了船的殘骸在島上蓋了一個樹屋,並將自己和小男嬰安置在樹屋裡面。 nina taleacawaan u liwan nuni katuduhan nu balunga ku sapisanga tu luma i kilangan, pasu tatamaan a wawa itida namin i pabaw nu kilang a mueneng. 不過,不久之後這對夫妻就被一隻兇猛的花豹給殺害了。 nika, caay ka tenes nina taleacawan kalaten nu ma’desay a lukedaw mapatay. 另一方面,猩猩族群裡領導者哥查(Kerchak)和母猩猩卡娜(Kala)他們有了小孩並且和樂融融,但不幸的有一晚小猩猩趁牠們睡覺時突然跑出去玩,最後被花豹發現並殺害了。 duma satu, u mililiday ci Ke-ca (Kerchak, 哥查) tu ungay a binacadan aci tatanaan a ungay ci Ka-na’ (Kala, 卡娜) idaw ku wawa nuheni masasusungaay namin, idaw ku cacaya a labi yayuwawa a ungay milikemed milaliw a tahekal, sadikuday maadih nu lukedaw kalathan mapatay. 痛失孩子的卡娜突然聽到了男嬰的哭聲後就在樹屋中找到了他,雖然她也被花豹攻擊了,但是卻成功帶著男嬰離開了樹屋,並將他帶回猩猩的族中自己扶養。 malalum henay ci Ka-na’ (Kala, 卡娜) makatengil tu tatamaan a angic duducen nida ku angic matepa i kilang nisangaan tu luma’, amica nani debungantu nu lukedaw, nika malaheci nida lada han nida kina tatamaan a wawa miliyas tina lumaan, laday han nida tayda i ungayungayan cinida tu ku pahabaya. 雖然哥查不同意收留他,但卡娜還是堅持要親自扶養他長大,並將他命名為泰山(Tarzan)。 amica ci Ke-ca (Kerchak, 哥查) caay pihang cinidaan, nika ci Ka-na’ (Kala, 卡娜) pacicisa manglay mibalaki cinidaan, pangangan han cinida ci Tay-san (Tarzan, 泰山). 雖然泰山仍然能和森林中其他的猩猩和動物交朋友,但畢竟他的外貌和猩猩們截然有別,是卻仍然受到許多猩猩的厭惡和排擠。 kanahatu ci Tay-san (Tarzan, 泰山) milihida tu i kilakilangan nanay a aadupan atu ungay a malecabay, u wayway nida atu ungay caay kalecad, nikataydaan nida katuud kuma lingesan tu cinidaan atu mibahbah. 泰山在森林中最好的兩個朋友就是猩猩托托(Terk)與大象丹丹(Tantor)。 Tay-san (Tarzan, 泰山) itini i kilakilangan tusa ku sakapahay nida a cabay ungay ci Tuo-tuo (Terk, 托托) atu zu ci Tan-tan (Tantor, 丹丹). 後來,泰山就發現自己沒有辦法融入猩猩的族群,於是就想要做一些事情來凸顯自己。 nikudan, Tay-san (Tarzan, 泰山) maadih nida ku udip nida caay kaw sacabayan ku ungauy a binacadan, kyu mangalay misa duma tu kawawan 他製造了一些武器和獲得食物的工具,他長大後甚至能夠用他所製造了武器來殺掉花豹,於是他終於獲得了哥查的信任和尊重。 misanga cida tu sakalalebu a cancanan atu sapibihekacan a tuud, balaki satu taneng cinida tuni sangaan a tuud sapipatay tu lukedawan, kyu kasingalihan ni Ke-ca (Kerchak, 哥查) atu kasikadan. 有一天,從英國來的探險隊抵達了猩猩們生存的地方。探險家包括了獵人克里頓(Clayton)、布教授(Professor Porter)和他的女兒珍妮(Jane Porter)。 idaw ku cacaya a demiadan, namaka Iing-kuo (英國) mitahaway a tademaw makatukuh i ungayungayan anikaudipan a kitidaan, mitahaway a tademaw idaw ku cacay mamiadup a tademaw ci Ke'-li-tun (Clayton, 克里頓), Pu’-ciao-suo (Professor Porter, 布教授) atu tataynaan a wawa nida ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮). 在導覽中,珍妮不小心脫離了隊伍,並被一群狒狒追著跑。 nipidangan, ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) caay pihamaw miliyas tu kaput, lalabaen nu katuuday a ungay. 泰山看到以後就救了她,並發現珍妮和自己是相同的物種:人類。 Tay-san (Tarzan, 泰山) maadih nida taydan nida miala, maadih nida ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) mahida aku sakalecad: u tademaw. 珍妮後來就帶著泰山回到了探險隊的隊伍中,而布教授和克里頓都對泰山起了很大的興趣,前者是想要研究泰山在沒有人類的環境下成長的情況,後者則是想要讓泰山帶領他們找到猩猩的居住地,並將猩猩們帶回英國。 Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) nikudan satu ladayen nida ci Tay-san (Tarzan, 泰山) milihida tu mitahaway a kaputan, ci Pu’-ciasuo (Professor Porter (布教授) atu ci Ke-litun (Clayton, 克里頓) misakapah ci Tay-san (Tarzan, 泰山)nan, nuayawan mikinkiw kita ci Tan-san (Tarzan, 泰山) nan nui naiay nu tademaw hican nida maudip, nikuda a hican numita papililit ci Tan-san (Tarzan, 泰山) nan mililit tayda i ungaya a luma’, kiya taneng pataluma tu ungay i Ingkuo (英國). 雖然哥查警告泰山要小心人類,但是泰山卻仍然不斷的到布教授的營地去向他和珍妮學習人類的世界以及英語,甚至和珍妮互相戀愛了。 amica ci Ke-ca (Kerchak, 哥查) pataayaw tu kamu ci Tay-san (Tarzan, 泰山) nan piadihi tu tademaw haw, nika ci Tay-san (Tarzan, 泰山) caay pisengal tayda ci Pu’-ciasuo (Professor Porter (布教授) a kitidaan atu ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) yan minanam tunu kitakitay a ingu, tu masasumidang atu ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮). 但是,克里頓無論如何都沒有辦法說服泰山帶領他去尋找猩猩,因為泰山擔心如果將人類帶去猩猩的居住地,哥查會攻擊他們。 nika, ci Ke'-li-tun (Clayton, 克里頓) hican nida miyukiw ci Tay-san (Tarzan, 泰山)  papatayda mikilim tu ungayan caay pihangen ci Tay-san (Tarzan, 泰山), sisa ci Tay-san (Tarzan, 泰山) mabiyalaw anu ladayen numaku ku tademaw tayda i luma nu ungay, ci Ke-ca (Kerchak, 哥查) a miedis tunuhenian 當探險隊的船來接他們回去英國時,克里頓就告訴泰山說如果他能夠讓珍妮見到猩猩們的話,珍妮就會永遠留在島上而不回去英國了。於是泰山就終於同意帶著探險隊去猩猩們的住處。 mitahaway a balunga taynitu militemuh tunuhenian a pataluma’ i Ingkuo (英國), ci Ke-litun (Clayton, 克里頓) sakamu hannida ci Tay-san (Tarzan, 泰山) anu taneng pataydan numisu ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) miadih tu ungay sa, ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) aitini satu i subal acaay tu kataluma’ i lngkuo (英國). sisa ci Tay-san (Tarzan, 泰山) mihang ladayen nida kumitahaway a tademaw tayda i aenengan nu ungan. 托托和丹丹就在這時打發哥查去了別的地方,以免他攻擊人類。 Tuo-tuo (Terk (托托) atu ci Tan-tan (Tantor (丹丹) imahini papatahekalen ci ke-ca (Kerchak, 哥查) patayda i duma a kakitidaan, matalaw amiedis tu tademaw. 布教授和珍妮看到了猩猩們後就感到很興奮,還跟牠們互動,但哥查卻回來了,牠看到人類後就很生氣,將他們驅離了猩猩的棲息地,同時也對泰山的行為感到很憤怒。 Pu’-ciasuo (Professor Porter (布教授) atu ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) makaadih tu ungan tanu namuhsa, masasalama’ kunuheni, nika ci Ke-ca (Kerchak, 哥查) bahal sa taluma’, makaadih tu tademaw mapatay nu linges, bahbahen nida ku nuheni tu ungayungayan, taw mapatay nu linges tu wayway ni Tay-san (Tarzan, 泰山). 後來,卡娜就帶泰山回到了泰山真正的父母生前住的樹屋,並將泰山的身世如實的告訴了他,也給他看了他父母的照片。 nikudan satu, ci Ka-na’ (Kala, 卡娜) latayen ni Tay-san '''('''Tarzan, 泰山) pataluma’ i nalumaan nu babalaki nida i kilang a luma’, sakamuen ci Tay-sanan (Tarzan, 泰山) tu tada nikaudip a kawaw nida, paadihan nida ku sasing ci nida. 雖然不是很願意看到泰山離開,但是卡娜仍然告訴泰山如果他想要的話,就建議他跟著珍妮一起回到人類的世界,在那裡泰山比較能夠被接受。 amica caay kanamuh makaadih tunipiliyas ni Tay-san (Tarzan, 泰山), nika ci Ka-na’ ('''Kala, 卡娜) sakamu hannida ci Tay-san ('''Tarzan, 泰山) anu mangalay kisu sa, sakamuhan cinida pilatayi ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) an taluma’ i tademawan a kitakit, itida ci Tay-san (Tarzan, 泰山) akay kamuhan nu tademaw. 泰山於是就決定和珍妮一起離開小島,但卻在上船後被克里頓的海盜手下攻擊,然後被關在船的貨艙中。 ci Tay-san (Tarzan, 泰山) kyu pabalucu atu ci Cen-ni (Jane Porter, 珍妮) miliyas tu subalan, ku tapabaw sa i balunga lalebuan ni Ke’-litun (Clayton, 克里頓) a tademaw, dakepen han cinida pululen i suku nu balunga. == namakayinay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-泰山:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%B0%E5%B1%B1_(%E7%94%B5%E5%BD%B1)#%E5%8A%87%E6%83%85</nowiki> [[kakuniza:Habayiing]] movdyglp8xr76b9yzyro7bwen6787a2 kaladi’tuan a bukes kalalikeluhan 0 11658 127777 127776 2021-12-31T07:54:23Z LamiHung 28 /* u kungku (劇情大綱) */ wikitext text/x-wiki kaladi’tuan a bukes kalalikeluhan (kamu nu Hulam: 魔髮奇緣) == misiwkay (簡介) == 本片片中運用了獨特的視覺藝術風格,並透過電腦成像技術(CGI)和傳統動畫手法的融合來達成該效果,也採取非真實感繪製(NPR)創造出如畫般的視覺。但由於製作團隊在製作過程中遇到技術研發、劇本修改及執導層的人員替換,最後共耗費了6年時間完成、及大約2億6千萬美元的製片成本,這數字使《魔髮奇緣》成為有史以來製作費最高的動畫片,在史上所有電影中也可達前5名。 ina iga sa nipicidekan a pitapalan tu nu gisuay a nikasaditan, sipakaydaen nu tinnaway a nutineng (CGI) atu nu dutusay a mangga a nalimaan mapalamel tu kasahecian, maylayap henay tu nu caay kau tatengay a nipikulitan tiya (NPP) mapabaluhay kya nikulitan a piadihan. nika i pisangaan a kutusi nu masakaputay sikalitemuh ku katinengan a pikingkiw, kungku nu pasumad atu ya mamukeliday a mapaliyun, sadikuday sa pulung han sa makaala tu enemay a mihcaan a sikadem malaheci, atu pilawpesan tu 2.6 yit nu Amilikaay tu sasangaan nu kalisiw, uynian a masausiay sa "kaladi’tuan a bukes kalalikeluhan" masa u nu kaidawan nu likisi iziw pisangaan tu mangga u satalakaway nipaacaan , i kaidawan nu kahaminan a kacudu sa sinikaala tu i ayaway sakalalima nipasilsilan. 上映至今,本片的票房收入已達5億9,072萬美元,其中2億來自美加兩國,不僅收回昂貴的製作成本,亦成為賣座電影,同時在影評界及觀眾群中得到良好評價。在2010年代初幾年更獲得奧斯卡最佳原創歌曲獎及第38屆安妮獎等項目的提名。2011年3月29日推出藍光光碟和DVD,2012年推出特別篇短片,2017年推出迪士尼頻道原創電影《魔髪奇緣:幸福前奏》以及原創影集《魔髮奇緣》。 iti sipaadih katukuh ayda sa, ina iga a mapacakayay nu paya sa sikala tu lima nu yik 9072 nu mang a kalisiw nu Amilika kayadah, i labu sa kasibekan ku nu makay i Amilika atu Cianada a kanatal idaw ku tusaay nu yik, sikapanukas tu nu nikatekesan pisangaan a palawpes, masa u nu sinitanan a kacudu, kutusi sa kaidawan i katuuday a miadihay nu binawlan kapah ku nipatukilan. iti 2010 a mihcaan nikalingatuan sikaala tu ya Auseka hananay, a pabaluhayan nu datuk a kawlah, atu iti 38 a kaydungay ya Anni hananay kayadah nu nipangangan. 2011 a mihcaan tulu a bulad 29 a demiadan sinicuduhan tu ya masasumilaway a likat nu kungtiye atu ya DVD, 2012 a mihcaan maycuduh tuya micidekay masaapuyuay nu iga, 2017 a mihcaan idaw henay ku pipatahkal tu nu Tiseni a balidan nipabaluhay a kacudu "kaladi’tuan a bukes kalalikeluhan: nipaayaw nu da’su" atu ya idaway tu nu kacudu "kaladi’tuan a bukes kalalikeluhan". == u kungku (劇情大綱) == 很久以前,有一滴純淨的陽光滴落地面,長出一朵神奇的花。任何人只要對花唱歌,就能治癒疾病和恢復青春。數百年來,一位名為葛索的老婦用這朵花來保持青春,直到這朵花被士兵找到,並用來治癒懷孕且患病的皇后。皇后生下了一名金髮女嬰樂佩,她的金髮擁有花的魔力,葛索知道後打算偷走頭髮,但若剪下頭髮會使魔力消失,於是葛索綁架女嬰並將她囚禁在與世隔絕的高塔中。她向樂佩表示自己是她的母親,並說外界十分危險,不允許樂佩外出。每年樂佩生日,王國會放出成千上萬的天燈,期望能引導失蹤的公主回國。樂佩長久以來自高塔遠望天燈,對此充滿好奇,萌生了想前往一探究竟的夢想。在樂佩滿18歲生日前,她要求葛索能外出並觀看天燈,但葛索不斷拒絕她的請求,還表示外界充滿貪圖她頭髮魔力的壞人。 katenesan ina ayaw sa, idaw kya tesi’ sananay kalamadacan nu cilal likat sa isasa, tuwa sikapaengaw mucelak kya balu. anu cimanucima maysuayaw tiya baluan mudadiw sa, sikangaay tu ku imelang atu kasalungan nu udip. pinapinaay tu hakay ku kalakuwitan nu lasubuay a mihcaan, idaw kya singanganay tu ci Ke-so a bayi miida tiya baluan kasalungayan nu wayway nida, sikatukuh i nikatepa nu hitay kya balu, kakayda hantu a sipisangaay tu cay sabili atu imelang nu Kuying. satusa mulecuh kya kuing tu masakimay ku bukes nu tataynaan a wawa ci Le-pay han a pangangan, ya bekes nida sa kaidawan tu sapitima’ a icelang, sikatineng niKe-so sa kuy madih a miuvbi tiya bukesan,nika anu sayiten kya bukes sa a sikalawpes nu sapitima’, kakayda hantu ni Ke-so cebisen nida ci Le-pay dimuten i masatalakaway a tatungduhan nu kayakay. sipacebaan nida ci Le-pay u ina kaku han, tuwa sakamuen nida tu katalawan ku i hekalay han a pasubana, cay pisulul a paydang ci Le-payan. i paymihcaan pilecuhan ni Le-pay sa, u masahungtyay a kanatal idaw ku nipabahel tu kalamangay i tapuku tu tinghuy, singalih a taneng sinililidan tiya kahdawan a kung-cu pananukas taluma’. katenesan tu sinina’ tu ci Le-pay i masatungduhay nu kayakay a micekul tiya tinghuyan, katawidan nida kuyian, sinidateng tu maydih a miliclic mihulak tiya kasingalihan nu simpi, iti kademan pilecuhan i ayaw nu sabawwalu a mihcaan ni Le-pay sa, milunguc cinida tu ci Ke-soan taneng a tahkal mididaw tu pabahel nu tinghuy, nika ci Ke-so sa caay pisulul tu pilunguc, cay pisengal a mitungusay tu hakalay a tademaw u misamawmaway amin tu bukes nida han a patalaw. 一天, 夢想擁有一座城堡的大盜,費林·雷德,偷了王國城堡裡的公主皇冠,還背叛與他結夥的鐵刺兄弟。他在逃脫後無意間闖入樂佩的高塔,結果被樂佩用平底鍋從後打暈,並被藏在衣櫥中。葛索回塔之後,樂佩試圖以此向她證明自己有能力對付外界的壞人,但葛索仍舊否定了樂佩的想法,要她絕對不能離開高塔。 cacay a demiad, kasingalihan i simpi sinadakec tu kaidawan nu [[buluku]] a mialaway a tademaw ci Fey-lin Lye-te, ubiyan kya nu hungtiay a buluku nu kung-cuay a masakimay a sabuud, sabanaan nida kya sikalcabayan a calekakaan. iti nipilaliwan nida sa alaw mungangaw ku picumud i puenengan ni Le-pay i masatungduhay a kayakay, kyu pakay nu dikudan sipituktuk ni Le-pay tu nabi’ kasinawalan, dimud hantu i bangkuy. taluma’ satu ci Ke-so sa, pasakamu han nida tu sikayda mahdih a pakatineng kaidawan nida tu icelang maypulu tu makatalay a tademaw, nika ci Ke-so sa cayay tu pisulul tu nidateng niLe-payan, milunguc tu amana piliyas itini sa. 樂佩只好說服葛索去買一種特殊顏料當自己的生日禮物。葛索離開後,樂佩把費林偷來的皇冠藏起來,並說服費林護送自己去看天燈,並承諾事成之後會把皇冠給他。 ci Le-pay masulul nida a maysakamu tu ci Ke-soan, a micakay    tu micidekay a sapakulit han nida a sapaamit tu udip i pilecuhan a demiadan. piliyasan niKe-so sa, niubiyan ni Fey-lin dimutan niLe-pay kya sabuud nu hangtiay, pacician nida ci Fey-lin adingen ku udip nida a tayda mimelaw tu tapukuay a tinhuy, sikatukuh i kademan nu kawaw sa a sipabelien nida kya sabuud nu hungtiay. 兩人離塔之後,費林把樂佩帶進滿是惡棍的醜小鴨酒館,希望能勸退樂佩,但樂佩卻散發魅力,鼓勵這些惡棍追尋自己的夢想。葛索在途中遇到衛隊隊長的白馬坐騎麥西瑪斯,意識到樂佩可能被王國的人找到,便提早返回塔內,她找到被樂佩藏起來的背包和皇冠,以及費林的通緝令,於是便動身追捕兩人。 miliyas tiya matatungduhay a kayakay i nudikudan sa, ci Fey-linladayen nida ci Le-pay tanu lacu’say nu tadukay a papatawsian atu simakatalay a kitidaan, kaydihan nida sa u patalaway panukas tu ci Le-payan, nika ci Le-pay sa pabangbang tu kaidawan nu udipay a pacepcep, mitudawa tina lacu’say amin mikilim tu nu udipay a sasimpien. ci Ke-so sa i kalitemuhan nida i dadan kya tapang mamikeliday nu hitay , salengacay a subayu nikacawan nu tapang ci May-si-ma-se, makadateng tu sikatepaan tu nu hungtiay a tademaw ci Le-pay, satusa matabal tu a pananukas i masatungduhay a kayakay, matepa nida kya nidimutan tu kabang atu ya sabuud, atu sapidakep ci Fey-linan a cudad, satusa misabalucu’ a mulekal a midakep tina tatusaan. 衛兵、麥西瑪斯和葛索都抵達了酒館,樂佩和費林一度逃脫,隨後在水壩下展開戰鬥,他倆被困在遭水淹沒的洞窟中,費林認為自己命不久矣,便透露了自己的本名是尤金,而樂佩也表示自己其實有著唱歌後頭髮會發光的秘密,她隨即意識到這可以用來照明並找到離洞的出路,兩人順利逃脫。 u mamisebengay, ci May-si-ma-se atu ci Ke-so makatukuh tu i papatawsian a kitidaan, ci Le-pay atu ci Fey-lin kinapina a kalaliwan nunuheni, satusa i sasa niya pipulu tu nanun a kkitidaan mangangayaw, u nu heni sa malaup nu ada i mamaenucay a buhangan, makatapal ci Fey-lin tu a caay katenes ku sikaudip nida, kyu pakatineng tu ci Yuking ku tada ngangan aku satu, ci Le-pay mulatuh tu kaidawan nida anu mudadiw sa malikat ku bukes sa, mawawah ku punu nida a taneng sipacilu ku nu udipay a icelang sikatepa ku sakatahkal nu dadan, kyu mapabesut ku pilaliw nu heni. 另一方面,葛索巧遇了鐵刺兄弟,她亮出從高塔帶出的皇冠,說服了同樣想找費林復仇的兩人合夥。 u duma sa, ci Ke-so tulcek sa makalitemuh tuya sisaiducay a malkakaay, sipatahkal han nida kya makay tatungduhay a sabuud, mahinum nida ku balucu’ niya mahidaay tu maydih a pabacunaay tu ci Fey-linan masasulayap a tatusa. 早上,麥西瑪斯找到費林和樂佩,並試圖逮捕費林,但樂佩表示今天是她的生日,希望雙方休戰。他們進城後一起在王國裡遊玩。晚上她和尤金划船到城外,實現了觀看天燈的夢想,而兩人也發現自己已經墜入愛河。費林瞥見了鐵刺兄弟出現在岸上,便決定把皇冠交給他們,以此劃清關係。但兄弟倆已和葛索設下騙局,使樂佩誤以為費林帶著皇冠逃之夭夭了。葛索帶著傷心的樂佩回高塔,而費林則被逮捕並將接受絞刑。 sananal sa, ci May-si-ma-se katepaan nida ci Fey-lin atu ci Le-pay, mitanam a midakep ci Fey-linan, nika mapulu ni Le-pay sikamu u pilecuhan nida ayda sa, sihedek a masatedep ku kasasulacussiiducay satu. maladay ku nu heni micumud i buluku nu hungtiay a kanatal midang. i kalabian sa maladay cinida atu ci Yukim pabalunga taydaen i hekal nu buluku, mapalaheci ku pizizaw tu tapukuay a tinghuy a simpi, ya tatusaay sa makatapal tu mamaelmu ku heni tu kasasuadih. ci Fey-lin sikadih nida kya malkakaay sidikecayi tukas, misaketun a sipabeli kya sabuud nu hungtiay, a uyni ku sapiketun tu kalalibetan nu nadatungan. nika ya malkakaay atu ci Ke-so kaidawan tu ku pisabanaan a paceba, siapuna tu katatiihan ci Fey-lin maydih a mudimud tiya sabuud nu hungtiay a milaliw sa. kyu laday hantu ni Ke-so pataluma’ ci Le-pay, satusa ci Fey-lin namadakep sa a sipidesdes a hang musaybang tu pihacengay a kalabadesan. == namakayniay a nisulitan (參考資料) == * 中文維基網站-魔法奇緣:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%94%E9%AB%AE%E5%A5%87%E7%B7%A3#%E5%8A%87%E6%83%85%E5%A4%A7%E7%B6%B1 [[kakuniza:Buting Nukay]] 2f0up4r8zn2gaqscbd5x5b225owlrvf buluku 0 11659 127356 127355 2021-12-15T02:07:39Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki buluku (kamu nu Hulam: 城堡) u sapisaluma' nu kuo-wang atu wang-huo. [[kakuniza:LamiHung]] 1izin6dpgbzbyzh17u5yybce6ob2zzq i sulesuledaan nikalalikeluhan 0 11660 127774 127773 2021-12-31T07:48:02Z LamiHung 28 /* misiwkay (簡介) */ wikitext text/x-wiki i sulesuledaan nikalalikeluhan (冰雪奇緣) == misiwkay (簡介) == 《冰雪奇緣》(英語:Frozen)是一部於2013年以電腦動畫技術製成的音樂奇幻喜劇3D電影,由迪士尼動畫製作及迪士尼電影公司發行的第53部迪士尼經典動畫長片,改編自安徒生童話的《冰雪女王》。電影敘述一位勇敢的公主,在一個採冰人和他忠誠的馴鹿以及一個有生命的雪人的陪伴下,踏上旅程去尋找她的姊姊,一名擁有冰雪魔法卻意外地冰封了整個王國的女王。 "i sulesuledaan kalalikeluhan" (nu Yin-ku a kamu: Frozen) sakay nu 2013 a mihcaan masa nu igagay i tinnaway pisanga a datuk, musiluyay u 3D hananay a kacudu, na u Ti-se-niay nu manggaay nipasanga palekal tuynian atu pakacuduay a kusi nipasiwbayan, saka nu ngatu saka 53 kayadah nu Ti-se-niay pidepitanay i balucu’ a masatanayuay mangga, sipasumad tunuya mulaay a kungku ni Antesen hananay ya "sulesuledaan a tapang nu tatayna". ina kacudu sa u pacuyakuay tu nu matalulay a kungcu, iti nipacabayan nu mamisuldaay atu niecawan a ngabul atu ya i hihaday niya suldaay a tademaw, tabatad mikilim tu ya kakana nida, masacacayay sidakec tu mamutima’ay i sulesuledaan, sikaliyuhan alaw kahaminan a mapakulien ku kanatal nu hungty a tataynaan. 《冰雪奇緣》由珍妮佛·李編劇,克里斯·巴克和珍妮佛·李為聯合導演。配音陣容包含了克莉絲汀·貝爾、伊迪娜·曼佐、強納森·葛洛夫、喬許·蓋德和桑提諾·豐塔納。電影的管弦配樂由克里斯多福·貝克譜寫,克莉絲汀·安德森-羅培茲和勞勃·羅培茲夫婦負責創作歌曲。 "i sulesuledaan nikalalikeluhan" a kacudu sa ci Cen-ni-hu Li ku mitulinay tiya ulic, ci Kelise,li atu ci Cennihuli tatusa mapulung maladanduli. u pacuyakuay tu datuk a masakaputay sa siladay ci Keliseting.Pi’l,ci I-ti-na Man-co, ci Ciyang-sen Ke-lo-hu, Cyaw-si Kay-te atu ci San-ti-nu Hung-ta-na. nu kacuduay masahusuay a palamelan tu datuk sa ci Ke-li-se-to-hu Pi-k ku misaulicay tu dadiw, ci Ke-li-se-tin An-te-sen-Lo-pi-ce atu Law-po Lo-pi-ce a malacawaay ku sikiningay tu sapabaluhay nu datuk. 《冰雪奇緣》於2013年11月19日在美國加州好萊塢的酋長岩戲院首映,11月22日限量上映,11月27日在各大影院上映。該片因視覺效果、劇本、主題、音樂和配音等各方面表現皆十分優異而廣受好評,一些影評人認為《冰雪奇緣》是自迪士尼文藝復興時期以來最好的迪士尼動畫片。非常成功的口碑為本片在全球各地收獲12.76億美元的票房佳績,並榮登2013年度全球電影票房冠軍。 "i sulesuledaan nikalalikeluhan" iti 2013 a mihcaan 11 a bulad 19 a demiadan i Amilika a kanatal ya Hawlayu’ nu kalatumukan a paigaan sayaway a nipazizaw, i 11 a bulad 22 a demiad pisakelecan a papimelaw, 11 a bulad 27 a demiadan tuwa iti satabakiay amin a gikakan patahkal papiadih. ya kacudu masanu lamadacay ku nipacepcep tu mata nu miadihay, ya nu labuay a ulic, u tatangahan, u datuk atu nipalamel tu suni, u canacanan a kaydung sa mahamina kalusimeten kapah ku piliclic nu mimelaway, u masa nu mitesekay a tademaw nipitapalan sa, ina "i sulesuledaan nikalalikeluhan"u sakay idaw nu Ti-se-ni ulicay a iga nipalekalan iziw sa masa u sakapahay kina saungayay a mamelawan sa. micidek ku kalekuan papatuduan aca nu kitakitay a sikala tu pitan 12.76 a yit nu kalisiw nu Amilika, kyu sikasenengan a makaala tu 2013 a mihcaan i kasamali nu kitakitay sakay nu kacuduay a makalatu icibang. 它超越了《玩具總動員3》(同為迪士尼發行)成為當時最高票房的動畫片以及票房最高的音樂電影,也是迪士尼電影公司第七部過10億美元的電影。至2019年11月為止,位居世界電影史上票房收入第15高的電影,以及日本歷史票房第三高的電影。它也曾暫居美國票房最高的女性導演電影,直到2017年被華納兄弟電影公司的《神力女超人》超越。2014年,它的家庭媒體銷量超過1800萬,成為美國年度最暢銷電影,以及截至2014年4月10日,電影原聲帶在美國公告牌專輯銷量位居榜首長達九週,成為繼《鐵達尼號》以來最火熱的原聲專輯。到2015年1月,《冰雪奇緣》已經成為美國有史以來最暢銷的藍光光碟。 mangasiw tu nu nida kya "sasalamaan pitakusan 3" (sikalecad tu nu Ti-se-ni a nipakacuduan) masa u nu itawyaay a satalakaway nu kala tu kalisiw, nisamanggaan u nu datukay a kacudu, masa u nu Ti-se-ni a paiggay a kusi sakapitu makangasiway tu 10 a bataan nu yit a kalisiw. sikatukuh i 2019 a mihcaan ku kasatedepan, mapasilsil i kitakitay kaidawan nu kacudu sa masa nu 15 ku kasinganganan, atu i Dipun a kanatal sa masa nu sakatulu ku nikatalakawan a nipacakay tu paya kalasitanan. nikahini sa namucalap henay tu atudiay a masatalakaway nu tatayna a mukeliday a pakacuduay, sikatukuh i 2017 a mihcaan i tawya kangasiwan nu ya Hwa-na hananay a malkakaay nu pakacuduay, tiya "pihacengan nu tataynaay siicelang". i 2014 a mihcaan, i luma’lumaanay a aadihan nu kacudu kangasiwan tu ku 1800 nu mang, masa u nu Amilikaay i mihmihcaan sakanamuhan a kacudu, satusa katutunan misausi sa i  2014 a mihcaan 4 a bulad 10 a demiad, iti Amilika nu idaway tu a singihaan a kangpang sikamucel sa makaala tu siwaay a lalipayan ku pikiayaw. mikilulay tuya "Tie-ta-ni a balunga" i nudikudan masa nu kunidaay a ngiha u sakapahay a nipabaluhay a dadiw. sikatukuh i 2015 a mihcaan cacayay a bulad, "i sulesuledaan nikalalikeluhan" a kacudu sa masa u nu i Amilikaay katenengan amin nu binalaw ku katalakaw nu similaway a kasadit nu Kungtiye. 《冰雪奇緣》贏得第86屆奧斯卡金像獎最佳動畫長片和最佳原創歌曲(主題曲〈Let It Go〉)、第71屆金球獎最佳動畫片、第67屆英國電影學院獎最佳動畫電影、五個第41屆安妮奬(包含最佳動畫電影)、第57屆葛萊美獎最佳視覺媒體和最佳配樂歌曲(主題曲〈Let It Go〉)及第19屆評論家選擇電影獎最佳動畫片獎和最佳原創歌曲(主題曲〈Let It Go〉)。 "i sulesuledaan nikalalikeluhan"sikademecan kaala tu 86 a ngatuan ya Awseka hananay masakimay nu sakapahay kasaungayan satanatuay a kacudu atu sa sakapahay nu udipay tu a dadiw (tatungusan a datuk “Let it Go”) iti 71 a kaydung nu kitakitay a lali kasakiman nu kawlah u sakapahay a musaungayay a kacudu, iti 67 a kaydung nu Inggu a kanatal i talakaway a cacudadan a kacudu, iti 41 a kaydung ya Anni hananay a nipakawlahan (pasu ya saungayan a kacudu sa), iti 57 a kaydung ya Kelaymye hananay a nipakawlah tu pizizawan atu nu tilibiay picekcekan a dadadiwan ya (tatungusan a datuk “Let it Go" atu iti 19 a kaydung nu piliclican tu papilian a kacudu, masanu sakapahay a misaungayay a sikawlah nu kunida sananay nipisangaan tu dadiw (tatungusan "Let it Go"). 動畫短片續集《冰雪奇緣:驚喜連連》於2015年3月13日首映,動畫故事片《雪寶的佳節冒險》於2017年11月22日首映,動畫電影續集《冰雪奇緣2》於2019年11月22日在美國上映,動畫短片《雪人往事》於2020年10月23日上線Disney+。 ina musaungayay a a manga pikilulay a kacudu sa "i sulesuledaan nikalalikeluhan: nikalalitilitinay a mapaengaw" iti 2015 a mihcaan 13 a demiad sayaway a paadih, kasaungayan nu kungku nipakacudu "sulesuledaan a budawan i sakapahay nu demiadan mikialaw" iti 2017 a mihcaan 11 a bulad 22 a demiadan sayawan a pazizaw, nu masaungayay a kacudu pikilulan ya "i sulesuledaan nikalalikeluhan 2" iti 2019 a mihcaan 11 a bulad 22 a demiadan sayaway a paadih i Amilika, ya masaapuyuay nu musaungayay ya "suledaay a tademaw" sa iti 2020 a mihcaan 10 a bulad 23 a demiad paadih i Disney+. == kungku (劇情) == 北歐艾倫戴爾王國的公主艾莎天生擁有冰雪魔法,在兒時一次玩耍中,她失手用魔法擊中妹妹安娜的頭部,國王和王后急忙帶她們去尋求石精靈的幫助。石精靈長老佩比抑制住了冰雪魔法對安娜的傷害,同時亦消除了安娜所有有關艾莎擁有魔法的記憶,佩比向艾莎告誡她必須學會控制自己的魔法。事後,國王和王后決定在艾莎能完全控制她的魔法前,必須隱藏她的能力,令艾莎長期與外界隔絕,獨自生活在王宮的臥房內。可是艾莎始終未能學會控制魔法,只能拚命地壓抑住自己天生的能力,而安娜則不明白為何姊姊在一夕之間不再陪伴自己,使她倍感寂寞。不久,國王與王后在一次旅途中遇上海難去世。 i kaamisan nu O’co ya Ay-lun-tal a hungty u masamucelay ci Aysa sidakec tu i sulesuledaanay a tatima’an nutineng, i masawawa henay pibabalakasan sa, kaliyuhan ku pisapalaw nida tu kasiauc tu tangah nu sabana nida, u hungty atu ina sa kasenun sa taydaen mikilim tu mitesekay mapalaway nu ba’tu papiedap. ya mapalaway sa masangaay nida kya u nu patima’an a nipadukaan, kutusisa sipalawpesen nuheni sikaidaw ni Anna sakay pidepit i punu a katinengan, atu sikaidaw ni Aysa a nutineng, ya mapalaway ci Piypi mitudawa ci Aysaan, a matineng maypasatedep tu sapatima han nu udip. satusa u haungty atu ina nida sa misabalucu’ kaidawan nu sasakelec tu sapatima’ nu ayawan a dimuten kya kasaicelang nida, sipipulul tu katenesan malangat atu hekalay, kunida satu tataytay i luma’ a musaungay. nika ci Aysa sa caay tu pakapenec tu nu udipay a miklec tu tatima’an, uyda sa pidungdung tu nu udipay a katinengan, yu saba sa caay piliwkay tu kya caay pacabay ku kakana satu a pabaliw, aniwiw satu ku nikaudip. tuwa i caay katenesan ya hungty atu acawa nida iti kalikeluhan tu nu bayuay a katalawan kakayda saty mabelec. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-冰雪奇緣:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%86%B0%E9%9B%AA%E5%A5%87%E7%BC%98#%E5%8A%87%E6%83%85 [[kakuniza:Buting Nukay]] t7w5tmo2fp340w20d874hrp9734jlrc wawaay a ngabul ci Pan-pi 0 11661 127400 127399 2021-12-16T13:20:27Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki wawaay a ngabul ci Pan-pi (小鹿斑比) 《'''小鹿斑比'''》(英語:''Bambi'')是一部由華特·迪士尼製作,並於1942年首次上映的長篇動畫電影。它的故事是改編自奧地利作家菲利斯·沙頓於1923年所作的同名小說(''Bambi, A Life in the Woods'')。這部電影是由雷電華電影於1942年8月13日發行上映的,是第5部華特迪士尼經典動畫長片。 wawaay a ngabul ci Pan-pi” “A-me-li-ka a kam Bambi” u cacay ni Huwa-te Tise-ni a nisanga’an, i 1942 a mihcaan u saayaway a iga u tanayu’ay mangga a iga. kungku niza nisumadan tu makay Aow-ti-li nu mitesakay kutineng misulitay ci Bey-li-s Sa-tun i 1923 a mihcaan u nisulitan a kungku malecad ku ngangan “ Bambi, A LiFe in the Woods”. uyni a iga ni Leye-tyen-huwa a iga i 1942 a mihcaan 8 a bulad 13 a demiad patahkal paiga, u saka lima nu Huwa-te ti-se-ni u micidekay ku kapah tanayu’ay a iga nu mgaga. 這部電影中主要的角色有白尾鹿斑比(Bambi)、牠的父親森林之王(Great Prince of the Forest)以及牠的母親(電影中並沒有提到牠的名字)、斑比的朋友兔子桑普(Thumper)、臭鼬花兒(Flower)以及斑比未來的配偶芬妮(Faline)。 uyni a igaan angangan situngusa a tademaw izaw ku salengacay a kiku a ngabul ci Pan-pi “Bambi” u Hungti nu kilakilangan ci ama niza “Great Prince of the Forest” atu wina niza “igaan nayi’ ku musakamuay tu ngangan niza”, Pan-pi a cabay pawalil ci San-pu “Thumper” antulay a edu ci Balu-al “Flower” atu ci Pan-pi sakunuayaw a acawa ni Ben-ni “Faline. 迪士尼在製作這部電影時,曾將斑比的種類由原著中的西方狍改為白尾鹿,因為西方狍這個物種從那時開始就不生活在美國本土了,同時也是因為白尾鹿這個物種較為美國人所熟悉。這部電影曾被提名三項奧斯卡金像獎,分別是最佳原創歌曲「Love Is a Song」、最佳混音以及最佳原創音樂獎。 Ti-se-ni i misanga tuyni a iga hawsa, na kasazuma nu Pan-pi nauynian ku nisilita nu satipiy a wacu sumad han nu salengacay kikul a ngabul tu, zayhan satipay a waca uyni kasazuma a aadupan namakayza malingatu caay tu ka i lala’ nu A-me-li-ka mauzip, satu uyza zayhan salengacay kikul a ngabul uyni kasazuma a aadupan u katinenga nu A-me-li-ka a ngabul. uyni a iga na pangangan tu sakatulu a syang nu U-se-ka cinsyang a kawlah, macacidek u sakapahay nuyzaanay a nisangaan a dadiw “Love Is a Song”, u sakapahay nu mapalamelay a ngiha atu u sakapahay nu ayaway a nisangaan a dadiw a kawlah. 2008年6月,美國電影學會在訪問了約1500位相關人員後,發表了一個「百年各類型電影十大佳片」列表,它是從十項美國傳統電影風格中各取出十個最佳電影的統計。《小鹿斑比》則在「動畫電影」類別中得到了第三名。 2008 a mihcaan 6 a bulad, A-me-li-ka a iga syehuy i mizizaw tu 1500 a tademaw kasuala a tademaw hawsa, mihapiu tu cacay “lasubu a mihcaan tu kasasizumaay a iga tu cacay a bataan nu sakapahay a iga, misilsil, ciniza namakay cacay a bataan nu A-me-li-kay a laylay a iga u wayway paymiala tu cacay a bataan tu nipulung tu sakapahay a iga. “adidi’ay a ngabul ci Pan-pi” tini i “mangga a iga” kasasizumaan pakala tu saka tulu a ngangan. == kungku (劇情) == 在一個樹洞中,一隻母鹿生下了一隻小鹿,並給牠取了名字:斑比(Bambi)。在斑比學會如何走路之後,牠就交了一個朋友:一隻叫做桑普(Thumper)的小兔子。正當斑比在學習如何說話時,牠又遇見了一隻小臭鼬花兒(Flower)。 i cacay a buhangan nu kilangan, mulecuh kya cacay a uzeng ngabul tu cacay adidi’ay a ngabul, pangangan han niza, tu ci Pan-pi “Bambi”. ci Pan-pi namatineng ahicaen muculil sa hasa, sicabay tu ciniza tu cacay, cacay a ngangan ci San-pu “Thumper” u adidi’ay a pawalil. yu minanam ci Pan-pi ahicaen musakamu sa, malikeluh tu niza ku cacay adidi’ay antulay a edu ci Balu-al “Flower”. 有一天,斑比的媽媽帶著牠來到了鹿群覓食的大草原,而斑比就在那裡遇見了牠的父親森林之王(Great Prince of the Forest)以及一隻年齡和牠相仿的母鹿:芬妮(Faline)。斑比也在大草原上第一次接觸到了人類,他們正在打獵,使得草原上所有的動物都被嚇跑了。 uzuma a demiadan, ina ni Pan-pi ladayen niza tayza i nalinabuwan kasaluyaluy nu ngabul mikilim tu kakanan, ci Pan-pi itiza tu malikeluh ci amaan niza u Kowang nu kilakilangan “Great Prince of the Forest” atu cacay u mihcaan atu ciniza masasubelih tu uzang a ngabulan,ci Ben-ni “Faline”. ci Pan-pi itiza i nalinabuwan u saayaway matatebing tu tademaw, miadup ku heni, i nalinabuwan a aadupan amin mapatawid maduba’ tu. 在一個凜冽的冬天裡,斑比和牠的媽媽一起到了被冰雪覆蓋的大草原上,並找到了一些新發芽的綠草,代表了春天的即將來臨。正當牠們在吃著草的時候,斑比的媽媽感覺到了一群獵人正在接近,並叫斑比趕快跑回森林中。 i sienaway a kasienaw Pan-pi atu wina niza maladay katukuh i malabungay nu suleda a nalinabuwan, matepa tu ku baluhay mulutucay a lutuk, tungusay au sadingsingan tu. yu mukan tu lutuk kuheni hawsa, ci ina ni Pan-pi matapal niza micapi tu kya katuuday miadupay a tademaw, muwawa tu ci Pan-pian kabili maduba’ tayza i kilakilangan. 當牠們正在逃跑時,槍聲不斷,直到斑比跑回了牠的樹洞時,才發現牠的媽媽並沒有跟著牠一起跑回來。於是,斑比就徘徊在森林中,呼叫著牠的媽媽,但是沒有得到任何回應。後來,牠的父親森林之王出現了,並告訴班比「你的母親以後不能和你在一起了」,然後就把牠帶走了。 yu maduba’ ku heni hawsa, caay pitulas ku suni nu kuwang, katukuh ci Pan-pi i kilang a buhang a luma’an niza sa, kya matineng caay pikilul ci ina cinizaan taluma’. mahizasa, ci Pan-pi calicali sa i kilakilangan, muwawa tu ina niza, nika nayi’ ku tekiteki’ nu patubeliay. zikuz, u ama niza u Hung-ti nu kilakilangay culal satu, sakamu sa ci Pan-pian “ wina isu anuayaw caay tu piladay itisuwanan haniza”. satu laday hantu niza. 大地回春,長出鹿角(耳朵已經長毛)的斑比和桑普以及花兒三人又相遇了。正值求偶季節,森林裡面的動物們都開始在各自尋找配偶了。雖然牠們三人都下定了決心不要像其他的動物一樣「陷入熱戀」,但不久以後桑普和花兒都各自遇見了心儀的對象、開始談戀愛。 u sadingsingan tu, muculal tu ku ngawa’ nu ngabul “sibanuh tu ku tangila” ci Pan-pi atu ci San-pu ci Balu-al aca tatulu kuheni malikeluh tuway. u pitatakisan a puu’, labu nu kilakilangan aadupan malingatu tu amin sakaku sa mikilim tu saacawaan. kanahatu tatulu ku heni paketun sa tu balucu’ a caay ka hiza u zumaay aadupan malecad “maselen masasunamuh”, nika caay katenes anuayaw ci San-pu atu ci Balu-al a sakaku satu malikeluh tu ku kakaydihan a cabay, amalingatu malalemu. 斑比一開始認為牠們兩人很沒有毅力,但牠到了河邊以後就碰到了芬妮,也因此情不自禁的墜入愛河。後來斑比還遇到了另一隻雄鹿:阿諾(Ronno),牠也想要芬妮,並強迫芬妮和牠在一起。斑比就和阿諾起了爭執,雖然一開始斑比占了劣勢,不過後來斑比的憤怒給了牠力量,成功的打敗了阿諾並把牠推落到了懸崖下的河流中。 Pan-pi saayaway uheni tatusa nayi’ ku icelang, nika katukuh tu i sauwc anuayaw a malikeluh tu ci Ben-nian, satusa a masasuidih tu. zikuz a malikeluh tu ni Pan-pi ku zumaay cacay hukangay a ngabul ci A-nuo “Ronno”, maydih aca ci Ben-nian ciniza, pacici’ sa ci Ben-nian atu cinizaan maladay. ci Pan-pi atu ci A-nuo macaculi tuway, kanahatu lingatu sanay ci Pan-pi caay pakademec, nika zikuz u linges ni Pan-pi pabeli han niza tu icelang, malaheci tu mademec tu ci A-nuo cuzuh han tu niza mahetik tu isasa nu tepad nu sauwacan. 那天晚上,斑比被外頭人類營區傳來的煙味給驚醒了。牠的父親告訴牠這次有許多獵人進入了森林,動物們必須趕緊離開。斑比不顧牠父親的命令,而決定前去尋找芬妮。芬妮此時正被一群獵狗追殺,而斑比也及時趕到了現場,對著那群獵狗衝了上去,以引開牠們的注意力好讓芬妮能夠逃走。 uyza a sandeban, ci Pan-pi manengil nu sanek tabaku nu i hekalay pilabinan nu atademaw,  sakamu han ni ama niza ciniza ayzaay katuud tu ku miadupay micumud tina kilakilangan, u aadupan amin kanca kabilien tu miliyas. ci Pan-pi caay pitengil tu tudawa ni ama niza, panutek sa tayza mikilim ci Ben-nian. ci Ben-ni tatungusa lalabaen nu miadupay a wacu, ci Pan-pi hantu dadawa katukuh tu i tiza, misuayaw tuya sabeleng nu miadupay a wacu’ sabelet sa, a mililid papiliyas tu pisamata nu heni ngay taneng milaliw ci Ben-ni. 斑比爬到了山丘上,掉落的石塊壓制住了獵狗的追逐。之後,斑比就也趕緊跟著逃跑了,不過正當斑比躍過一個河谷的時候,獵人的一槍將牠射倒在地。中彈的斑比後來在牠父親的鼓勵下爬了起來,兩人就一起繼續離開森林。後來,牠們一起逃離了獵人們造成的森林大火,跑到了一個湖上的小島。所有的動物們,包括費琳,都安全的到達了那裡避難。 ci Pan-pi mukayakay tu ya adidi’ay a buyu’, mahetikay a ba’tu matena’ tu kya pilalaba’ nu miadupay a waca. zikuz, ci Pan-pi mikilul tu maduba’ milaliw, nika yu mihatebud ci Pan-pi tu cacay helung a sauwac hawsa, makuwang tu nu miadupay ciniza pulin satu i sasa. makuwang tu ci Pan-pi zikuz i paicelang ni ama niza lekal satu, maladay tu tatusa lalid satu miliyas tuya kilakilangan. zikuz, maladay tu ku heni miliyas tu nituduh nu miadupay a tademaw tu kilakilangan, tayza tu i cacay adidi’ay a subal nu taku. aadupan amin, pasu Bey-lin, kapah tu amin katukah tu itiza i pilimekan. 不久之後,芬妮就在所有動物們的期待下生下了兩隻小鹿,而斑比和牠父親正站在遠處的一個山丘上看著牠們。森林之王最後就轉了身,無聲無息的離開了,留下了斑比在山丘上,故事結束。 caay katenes, ci Ben-ni i aadupan amin i pihalhalan mulecuh tu tusaay adidi’ay a ngabul, ci Pa-pi atu wama niza mutizeng i baatay a didi’ay a buyu’ miazih tuhenian. Kow-wng nu kilakilangan sazikuzay liyut satu, nayi’ ku tekiteki’k miliyas, subelid tu ci Pan-pian i adidi’ay a buyu’an, pahezek tu ku kungku. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == * 中文維基網站-小鹿斑比: <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B0%8F%E9%B9%BF%E6%96%91%E6%AF%94</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 29qz69ed4ggliav58s158p1nbdcx99i 101 damsayay a wacu’ 0 11662 127835 127435 2022-01-01T11:39:24Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki 101 damsayay a wacu’ (kamu nu Hulam: 101忠狗) 《'''101忠狗'''》(英語:'''''One Hundred and One Dalmatians''''')是一部由華特迪士尼製作,並於1961年上映的動畫電影。它的上映日期是1961年1月25日(香港則於1962年5月2日上映),為第17部華特迪士尼經典動畫長片。其內容的故事是自多迪·史密斯(Dodie Smith)所寫的《第101隻斑點狗》改編而來,同時也被認為是父母最樂意推薦給兒童觀賞的電影之一。 101 damsayay a wacu’ (A-me-li-ke a kamu: One Hundred and One Dalmatians) u cacay a iga ni Huwa-te-ti-se-ni nisanga’an, i 1961 a mihcaan nipaigaan manga a iga. i paigaan a demiad i 1961 a mihcaan 1 a bulad 25 a demiad (Sya-kang itini 1962 a mihcaan 5 a bulad 2 a demiad paiga), sakay 17 a igaan ni Huwa-te-ti-s-ni u micidekay ku kapah tanayu’ay maga a iga. nilacul a kungku u makay ci Tow-ti Se-mi-se (Dodie Smith) a nisulitan “tu saka 101 a sikulitay a wacu’” nisumadan, namahiza u sabalucu’an ni ama wina patahlal paazih tu wawa a igaan. 部片電影原聲帶已經由滾石在台灣發行,目前在中國沒有任何影音產品發行。本片DVD已經分別由中錄德加拉,博偉在台灣發行。在這部電影中,蘿兒·泰勒負責了第一隻大麥町狗彭哥(Pongo)的配音,貝蒂·羅·格爾森則擔任了反派角色庫伊拉(Cruella)的配音。而故事內容主要就是敘述彭哥和其配偶白佩蒂(Perdita)所產下的小狗被庫伊拉的手下偷走後所發生的冒險事件。 uyni a iga ngiha a dadiw nu Kun-s i Taywan a nipatahkalan. imahini i Cung-kow inayi’ ku canacanan a sunian nu iga nisanga’an a patahkal a iga. uyni a iga DVD mapasazuma tu ci Cung-lu-te-la, Pow-wi i Taywan a patahkal. uyni a igaan, ci Lu-al Tay-le ku situngusayu saayaway Ta-may-tin a wacu ci Pung-ke (Pongo) ku patungusa tu ngiha, ci Pey-ti- Ke-al-sen ku situngusay tu makatalay a tademaw ci Ku-yi-la (Cruella) ku patungusa tu ngiha. nilacul a kungku angangan uyza musakamu tu ci Pong-kean atu acawa ni Pa-pe-ti (Perdita) nilecuhan a tadidi’ay a wacu’ makidem nu caculculan ni Ku-yi-l ku a sakawaw tu katalawan.   這部電影在1996年改編成了一部真人演出的電影,英文片名沒變,但在華語市場則譯作《101真狗》,其後更推出續集《102真狗》 uyni a iga i 1996 a mihcaan nisumada mala u cacay a igaan tu tatenga’ay a tademaw ku misaigiay a iga, caay ka sunad tu A-me-li-ka a ngangan nu iga, nika i Hu-lam a iciba nipamelinan misanga’  “101 tatenga'ay a wacu’ han, zikuzan sangaleb patahkal tu salalid a iga “102 tatenga'ay a wacu’”. == kungku (劇情) == 彭哥(Pongo)是一隻大麥町狗,牠和他的單身漢作曲家主人羅傑(Roger)居住在英國倫敦的一間小公寓中。彭哥對牠單身的生活感到無趣,於是就開始為自己和主人尋找一對異性伴侶。從窗戶的觀察中,彭哥看到了一對完美的組合:一位名叫安妮塔(Anita)的女士以及一隻名叫白佩蒂(Perdita)的大麥町狗。 Pong-ke “Pongo” u cacay Ta-may-tin a wacu, ciniza atu ciniza tu tataytayay a tatama mitesakay misanga’ay tu dadiw a tademaw ci Lu-cyey (Roger) u eneng i Ing-kow Lun-tun u cacayay adidi’ay a satungduday a luma’. ci Pong-ke sakay cinizaan tu cacayay mauzip caay ka musiluyan, satu malingatu paayaw tu nu uzipay atu angangan mikilim tu zumaay mahatatusaay a cabay. makay sasingalan miazih, maazih tu ni Pong-ke ku tatusaay salunganay a nisakaput, cacay a tatayna ci An-ni-ta (Annita) atu cacay a Ta-may-tin a wacu (Perdita) ci Pay-pey-ti. 於是,彭哥很快的把羅傑帶出了公寓,並把他拉到公園中,想要讓他們互相見面。彭哥意外的讓羅傑和安妮塔兩人摔到了池塘中,但這卻奇妙地起了效用,他們兩人認識後就相愛了。後來,這對情侶和大麥町狗都結婚了。 uyni satu, ci Pong-ke dadawa a mikelid ci Low-cyean patahkal tya satungduday a luma’, tayza i aidangan, maydih ngay masasuazih ku heni sa. ci Pong-ke nacaay pihaymaw papipulinen i taku kya tatusaay ci Lo-cye atu ci An-ni-ta, nika mahicaay hakiya, u heni tatusa amatineng tu hawsa masasunamuh tu, zikuz, uyni tatusa a masasumidangay atu ci Ta-may-tin a wacu’ mikikung tu. 之後,白佩蒂產下了十五隻小狗,而其中一隻差一點死掉,但在羅傑的搶救下仍舊活過來了。後來,這隻狗就被取名叫幸運(Lucky)。當晚,庫伊拉(Cruella)前來拜訪羅傑他們,她是安妮塔以前一位很有錢的同學。庫伊拉想要以很高的價錢買下白佩蒂產下的所有小狗,但是羅傑堅持不肯將牠們賣出去。幾個星期之後,庫伊拉就雇用了霍瑞斯(Horace)和賈斯柏(Jasper)來偷竊這幾隻小狗。 mahizasa, ci Pay-pey-ti mulecuh tu sabaw lima adidi’ay a wacu’, uzuma cacay adidi’ tu a mapatay, nika u nipauzip ni Low-cye mauzip tu. zikuz, uyni a wacu’ pangangan han tu Malemeday (Lucky). yu sandeb, ci Kow-yi-la (Cruella) tayni mizizaw tuhenian ci Lo-cyean, ciniza sa i ayaway u kakitaan a kaput ni An-ni-ta. ci Ku-yi-la maydih a misatalaka tu kalisiw a micakay tu nilecu’an ni Pay-ti tu adidi’ay a wacu’, nika makai pacakay ci Lu-cye tu heniay. pinaay tu a lalipayan hawsa, ci Ku-yi-la miawaw tu ci How-luy-se-an (Horace) atu ci Cya-se-pow (Jasper) mikidem tu pinaay a adidi’ay a wacu’. 在小狗們被偷走後,羅傑和安妮塔就嘗試報警,但倫敦警方沒有辦法證明這些小狗是庫伊拉偷的,所以找不到下落。後來,彭哥就用自己的叫聲來聯絡英國其它地方的狗來傳達訊息,請求別的狗來幫忙。 namakidem kya adidi’ay a wacu’ amin hawsa, ci Low-cye atu ci An-ni-ta mitanam a pataylin, nika Lun-tun a taylin nayi’ ku tektek uyni a adidi’ay a wacu sa nikideman ni Ku-yi, sisa caay katepa. sazikuz, ci Pong-ke au nu uzipay awaw a ngiha a macacaya tu Ing-kow uzumaay a kakitizaan a wacu’ a nipayani tu patatakus, misalunguc papiedap tu zumaay a wacu’. 上校(Colonel),一隻英國古代牧羊犬以及其部下:上尉(Captain),一匹馬、提布斯中士(Sergeant Tibbs),一隻貓駐守在鄉下地區。牠們接到了從倫敦傳來的消息之後,就到附近的一棟建築物(其實就是庫伊拉的住處)去搜尋。在那裡,牠們發現了羅傑和安妮塔被偷的十五隻小狗和其它庫伊拉從各處買來的斑點狗,總共九十九隻。牠們還發現,庫伊拉打算將這些小狗殺掉後剝下皮來製作狗皮大衣。 ci sakakaay nu hitay Sang-siaw (Colonel), cacay nu Ing-kow nu mukasiay a midiputay tu size a wacu’ atu caculculan niza ci Sakakaay a hitay Sang-wey (Captain), cacay a subayu, ci Ti-pu-se u mikeliday tu hitay” (Sergeant Tibbs), cacay a nani’ misebeng tu inakaay a kakitizaan. maala tu nu heni ku namakayzaay i Lun-tun a nipatakus hawsa, tayza tu i capiay cacay nisanga’ay a luma’ (uyzaan u aenengan ni Ku-yi-la) tayza mikilim. itiza, maazih tu nu heni ci Lou-cye atu ci An-ni-ta ya makidemay tu sabaw lima adidi’ay a wacu’ atu zumaay namakay cuwcuwaay a nicakayan ni Ku-yi-la tu sikulitay a wacu’, mapulung siwa a bataan izaw ku siwa a wacuan. maazih haca nu heni, ci Ku-yi-la sibalucu’ uyni adidi’ay a wacu’ mipatay amikelit tu banges sapisanang tu zikuc nu wacu’ay abanges. 於是,上校就快速的將訊息傳回了倫敦,而彭哥和白佩蒂接到了消息後,也立刻前往那裡。當彭哥和白佩蒂抵達庫伊拉的住處時,賈斯柏和霍瑞斯正準備要殺掉那些小狗。正當兩隻狗在對付那兩個男人時,上校和提布斯中士就趁機將小狗們帶離了房子。 satu, ci Sakakaay nu hitay Sang-siaw dadawa a patayza i Lun-tun tu satakus, ci Pong-ke atu ci Pay-pye-ti Malala tu ku satakus hawsa, kasenun sa tayza itiza. yu ci Pong-ke atu ci Pay-pey-ti katukuh i puenengan ni Ku-yi-la hawsa, ci Cya-s-pow atu ci How-luy-s milasul a mipatay tuyza adidi’ay a wacu’. yu tusaay a wacu’ micuay tuyza tusaay a tatama hawasa, ci Sakakaay a hitay Sang-siaw atu ci Tiy-pu-se a hitay sabalucu’ mikelid tya adidi’ay a wacu’ miliyas tya luma’. 在彭哥與白佩蒂和自己的小狗們團聚之後,驚訝的發現還有另外84隻小狗,同時也知道了庫伊拉邪惡的計畫。於是,彭哥就決定收養這些剩下的幼犬,畢竟牠認為羅傑和安妮塔是不會拒絕牠們的。之後,小狗們就展開了返回倫敦的旅程,途中受到了不少善良動物的幫忙,也面臨著庫伊拉、賈斯柏和霍瑞斯的威脅。 ci Pong-ke atu ci Pay-pey-ti atu nu uzipay a adidi’ay a wacu’ amin mapulung hawsa, matawid maazih izaw hena ku zumaay 84 ku adidi’ay a wacu’, mahiza sa matineng tu ci Ku-yi-la tu lekakawaw nu misatalay. satusa, ci Pong-ke paketun sa a pahabay tuyza liwan a tutuy, zazikuzay a hica sa ciniza ci Lu-cye atu ci A-ni-ta caay pikai tuhenian. zikuz, adidi’ay wacu’ amin malingatu tu a panukas ta sakataluma’ i Lun-tun, teban nu zazan maedap tu nu damsayay aadupan, a pakatalawan ni Ku-yi la, Cya-s-pow atu ci How-luy-s. 在一個小鎮中,小狗們將煤灰抹在自己身上,讓自己看起來像黑色的拉布拉多狗以躲過庫伊拉他們的搜尋。後來,小狗們就跑上了一台正準備前往倫敦的搬家大貨車,但正當牠們跑上貨車時,融雪從屋簷上掉了下來,導致小狗們的行蹤被庫伊拉發現。貨車開走後,庫伊拉也就開著車窮追不捨。 i adidi’ay a niyazu’an, adidi’ay a wacu’ amin ya abu nu calah sapisisit i nu uzipay a uzip, ngay azih han ku uzip mahiza u lumeni’ay a La-pu-latu a wacu’ a malimek ku pikilim ni Ku-yi-la tuhenian. zikuz, adidi’ay a wacu’ amin tayza tu I cacay a tulaku u milasulay a tayzaay i Lun-tun nu milimaday tu tuud a tulaku, nika yu mikacaw ku heni tu tulaku hawsa, malananumay a suleda makay badahung mahetik, maazih tu ni Ku-yi-la kuniculil niya adidi’ay a waccu’ amin. miliyas tu kya tulaku hawsa, ci Ku-yi-la paculil tu kazizeng amilalaba’. 而另一方面,賈斯柏和霍瑞斯的車同時也正想從另外一個路口趕上貨車,但到了岔路口時,他們卻撞上庫伊拉的車,兩輛車都掉到了河谷中,兩車全毀,人全沒事,庫伊拉氣憤地責備霍瑞斯和賈斯柏,且失望地哭泣。 zuma satu, ci Cya-s-pow atu ci How-luy-s a kazizeng malecad a maydah pakay nu zumaan a cacay a sacumud maletep kya tulaku, nika katukuh tu i caciwian a sacumud hawsa, masetul tu nu heni ku kazizeng ni Kow-yi-la, tusaay a kazizeng mahetik tu i helungay nu sauwac, mapeci’ tu kya tusaay a kazizeng, caay ka hica ku tademaw, ci Ku-yi-la linges satu miluluh ci How-luy-san atu ci Cya-s-Powan, salahedaw sa ku balucu’ amuangic. 在倫敦,羅傑和安妮塔正準備慶祝聖誕節和羅傑發行的第一首歌《庫伊拉·德維爾》(Cruella De Vil), 但是他們仍然想念自己的小狗,所以過得並不是很開心。不過,突然門外聽到了一陣小狗的叫聲,在他們的僕人蘭妮打開門後,101隻小黑狗就衝了進來。在把牠們身上的煤灰掃掉後,羅傑和安妮塔才發現自己的小狗們回來了,同時還帶著另外的84隻狗。於是,他們決定將羅傑新歌所賺到的錢拿去購買鄉下的一個大房子,來收容這些小狗。 i Lun-tun, ci Low-cye atu ci An-ni-ta yu milasul tu sapadaesu tu kelismas atu ci Low-cye patahkal tu saayaway a adadiw "Kuw-yi-la Te-wi-l" (Cruella De Vil), nika mabulah ku heni tu nu uzipay a adidid’ay a wacu, sisa caay kalipahak ku nikauzip. nika, bahal sa matengil ku i putahay a piawaw nu adidi’ a wacu’, i mikeliday nu heni ci Lan-ni wawah sa tu panan hawsa, 101 adidi’ay lumeni’ay a wacu’ melut sa micumud. i uzipay a celah a abu nu heni matihtih tu sa, ci Low-cye atu ci An-ni-ta kya a maazih ku nu uzipay a adidi’ay a wacu’ amin taluma’ tu, namahiza miladay tu zumaay a wacu 84 a wacuan. ngay, paketun sa ku heni baluhay a dadiw nitanan ni Low-cye a kalisiw mialaen sapicakay tu cacay tabakiay a luma’, amipahabay tuynian adidi’ay a wacu’. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-101忠狗:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/101%E7%9C%9F%E7%8B%97</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 6r1jvitl81ws9quu15bix3whdnadaok adidi’ay salunganay buting a tademaw 0 11663 127810 127809 2022-01-01T08:33:12Z LamiHung 28 /* kungku (劇情) */ wikitext text/x-wiki adidi'ay salunganay buting a tademaw (kamu nu Hulam: 小美人魚) 《小美人魚》(英語:''The Little Mermaid'')是於1989年由華特迪士尼所製作的第28部經典動畫電影長片,是由丹麥作家漢斯·克里斯蒂安·安徒生於1836年發表的童話作品《美人魚》所改編。 "adidi'ay salunganay buting a tademaw" (kamu nu Ing: The Little Mermaid) u i 1989 a mihcaan ci How-te-ti-se-ni, nisanga'an tu saka 28 a micidekay ku kapah tanayu'ay mangnga a iga, == kungku (劇情) == 在海底世界裡,有一位十六歲的人魚公主愛麗兒與她的父親和她的六個姐姐(愛德莉娜、愛麗絲塔、愛德拉與愛拉娜以及愛奎娜與愛蒂娜)住在深海的宮殿,但是愛麗兒厭倦了每天在海底的生活,每天都對陸地上的人類世界充滿了好奇心。 i sasaay nu bayu a kitakit, izaw kya sabaw enemay a mihcaan buting a tademaw kung-cu ci Ay-li-al, mueneng ciniza atu ama atu enemay a kakana niza (ci Ay-te-li-na, Ay-li-se-ta, Ay-te-la, Ay-la-na, Ay-kuy-na atu ci Ay-ti-na) i labu nu bayu Kong-tin a luma', nika ci Ay-li-al makai malenecen tu sademiad mauzip i sasa nu bayu, sademiad sibalucu' tu tukusay a tademaw nu kitakit. 與她最要好的朋友小比目魚,常常在一起收集人類掉落到海底的物件當作寶物然後收藏在秘密石窟裡面。有次冒險潛入海底廢船尋找人類的一些收藏品:一根菸斗和一把叉子令她相當著迷,因此差點被鯊魚格拉特追趕並吃掉。 ciniza atu sakapahay a cabay adidi'ay Pi-mu a butang, hina maladay misuped tu maheti'kay nu tademaw i sasa nu bayu a tuud mala u kasatiman a tuud satu singa' han i labu kaliyuhan nu masabuhangay a ba'tu. u zuma samumuk sa tu katalawan micelem i sasa nu bayu tu kanaayantu a balunga mikilim tuyza u nisingaan a tuud nu tademaw: cacay ku kuwaku' cacay ku sacucuk, manamuh ciniza tya tuud, satu adidi' tu malalaba niya [[sangiziw]] Ke-la-te amakaen. 有時會偷偷游到海面去找他們的好友海鷗史考托,向牠詢問有關她所找到人類文物的功用——即使史卡托總是提供愛麗兒一些錯誤的資訊都一樣。 u zuma sunuk sa midanguy tazi i hekal mikilim tu kapahay a cabay bayuay a ayam ci Se-kaw-tow, mipalita cinizaan tuyza u matepaay niza a tademaw tu kasumamadan a tuud tu sasahizaan uyza ci S-ka-tow pawasa ci Ay-li-alan tu zumaay malecad u patelacay ku pakatineng. 身為愛麗兒的父親兼人魚帝國亞特蘭提卡的國王——川頓,早已下令禁止人魚族與人類的接觸,可是偏偏他的小女兒愛麗兒卻對人類充滿好奇(尤其是剛開始,愛麗兒因為收集人類的收藏品沒有出現在演場會的舞台上,讓他對此非常頭痛,責罵了愛麗兒一頓),於是他派作為宮中的音樂大臣也是他信賴的部下螃蟹賽巴斯丁,去監視愛麗兒的一舉一動。 ci Cwan-tun, u ama ni Ay-li-al atu kuo-wang nu buting a tademaw Ya-te-lan-ti-ka ti-kou, iayaway tu mitudawa tu buting a tademaw la'cus mitiyung tu tademaw, nika adidi'ay tatayna a wawa ni Ay-li-al manamuh tu tademaw (mangaleb lingatu sanay zayhan misuped tu nidimutan a tuud nu tademaw, nayi' tahkal i paigian a pisalukyawan sakay tuni adada ku tangah kaynah satu ci Ay-li-alan), mahinisa miculcul ciniza mala u Kong-cungay sakakaay a dadiwan uyza u aidaan a caculculan niza kalang ci Say-pa-se-tin tayza miazih tu kawaw ni Ay-li-al. 無奈的賽巴斯丁偷偷跟蹤意外發現愛麗兒的收藏寶穴,看到跟小比目魚說嚮往人類世界的愛麗兒,於是他告訴愛麗兒別收藏人類的東西(因為川頓國王不允許這麼做),後來賽巴斯丁發現愛麗兒與小比目魚又偷偷游到海面,正巧遇到在海面上一艘慶祝王子亞力克生日派對的船。 ahicanaca sayan tu ci Say-pa-s-tin sunuk sa mikilul kaliyuhan maazih tu ku sasinga'an ni Ay-li-al tu, maazih atu ci adidi'ay Pi-mu buting sakamu sa mayzih tu nu tademawan a kitakit sa ci Ay-li-al, mahiza sa sakamu han niza ci Ay-li-al amana pisuped tu tuud nu tademaw (zayhan Cwan-tun caay pisulul tu mahinien a kawaw), satu ci Say-pa-s-tin maazih niza ci Ay-li-al atu ci Pi-mu buting sunuk sa saaca midanguy i hekal nu bayu, tatungus sa malikeluh i hekalay nu bayu cacayay a balunga' mipadaesuay tu Wang-ce ci Ke-li-ke tu nilicuhan palimulak i balunga'. 正好管家吉姆向亞力克顯示他為亞力克所打造的雕像成為他的生日兼結婚禮物,要求亞力克馬上找個女孩娶她為妻(因為不只是他連全國百姓希望期望亞力克趕快結婚),但此時突然發生了暴風雨,閃電擊中了船身並著火。 tatungus mikuwanay tu luma' ci Ci-mu pasayza ci Ya-li-kean paazih pakatineng cinizaan tu nisanga'an nituktuk tu tademaw ni Ya-li-kean mala u pulecuhan niza tu kalaacawa a nubu, milunguc ci Ya-li-kean a mikilim tu tatayna a wawaan a saacawaan niza (zayhan caay ku ciniza dada' pasu i kanatalay amin a tademaw maydih amisakalamkam ci Ya-li-kean a malaacawa), nika ayza bahal sa tabaki ku bali maudad, kalipiyat masikeda tu ku uzip nu balunga' matuduh tu. 在一陣混亂中亞力克為了讓所有人逃生(包括他的寵物狗麥克斯)卻不慎被卡住在船爆炸中不慎落海,愛麗兒見狀趕緊救起落水昏迷的亞力克並把他送回了岸邊。愛麗兒見到亞力克後便一見鍾情,並在他意識模糊不清的狀態下唱歌讓此人清醒過來。 i kalawlawan ci Ya-li-ke sakay ngay mulaliway amin ku tademaw (pasu kanamuhan niza a wacu' ci May-ke-s) nacaay pihaymaw i kapungan nu balunga' mapaemic mahetik tu i bayu, ci Ay-li-al pakazih tu mahiniay kalamkam satu miala tu mahetikay i nanum nu maliyuh tu tademaw ci Ya-li-ke patayza' hantu i lilis nu tukus. mazih tu ni Ay-li-al ci Ya-li-ke sasunamuh sa, i caay kasapinang henay ciniza sa mudadiw ngay a manengil kuyni a tademaw, 這時管家吉姆趕到海邊發現了亞力克,愛麗兒只能游回海底(因為她的父親告誡她身為人魚是不能被人類看到的)。亞力克從此在心中便留下了美妙嗓音女孩的印象,並且發誓一定要找到這個女孩要娶她為妻。 ayza satu mikuwanay tu luma' ci Ci-mu kalamkam sa tabayu pakazih tuway ci Ya-li-kean, ci Ay-li-al taluma' satu i sasa nu bayu (zayhan masakamu tu nu ama niza u tademaw a buting hanay la'tus amaazih nu tademaw). ci Ya-li-ke namahini i balucu' a misubelid tu salunganay a ngiha u nizateng niya tataynaan, satu a paheci kanca amatepa kuyni tatayna a wawa saacawaen niza. (自從愛麗兒遇到亞力克王子後舊一直迷戀他,於是賽巴斯丁告訴愛麗兒海底生活比人類生活還要棒,不過海馬使者哈羅德傳達川頓國王要牠談話訊息,川頓國王察覺了愛麗兒的異狀便詢問賽巴斯丁。) (namalikeluh ni Ay-li-al ci Ya-li-ke Wang-ce hawsa hiza satu maemic cinizaan, mahinisa ci Say-pa-s-tin pasakamu ci Ya-li-alan i sasaay a nikauzip pikikapahan tu nu tademawan a nikauzip, nika ci Hay-ma mikawaway ci Ha-lo-te pakatukuh ci Cwan-tun a kow-wangan maydih tu sapakatineng nisakamuan niza, ci Cwan-tun kow-wang matapal ku kasazumu nu wayway ni Ay-li-al palita satu ci Say-pa-s-tinan.) 害怕被處罰而緊張的賽巴斯丁不小心透露了愛麗兒救起並愛上人類亞力克王子的事,使川頓國王一氣之下到愛麗兒的收藏寶穴,完全不顧愛麗兒的請求於是用三叉戟將她的收藏摧毀殆盡(包括愛麗兒最心愛的王子雕像)。 matalaw a mabaking mapilpil tu ci Say-pa-s-tin nacaay pihaymaw patahkal tu nipauzipan ni Ay-li-al a manamu tu tademaw ci Ya-li-ke Wang-ce”e a kawaw, ci Cwan-tun kow-wang u linges tayza satu i pisinga'an ni Ay-li-al, caay pisikul tu pisalunguc ni Ay-li-alan mahini sa au iduc ku sapipeleng tu sapisinga'an niza, (pasu ni Aay-li-al tu sakanamuhan a nituktukan' tu nu tademaw ni Wang-ce). 傷心欲絕的愛麗兒不讓賽巴斯丁和小比目魚安慰她。同時邪惡的鰻魚胡善與賈善(烏蘇拉的寵物兼手下)神不知鬼不覺下安慰愛麗兒,並建議她去和擁有八爪章魚腳的女巫烏蘇拉交換條件立下契約, u malalumay tu ci Ay-li-al caay papihinumen niza ci Pa-s-tin atu ci adidi' Pi-mu buting. namahiza u misatalay a tuda ci Hu-san atu ci Cya-san (u kanamuhan aadupan mala u caculculan ni U-su-la) sunuk sa nayi' ku matinengay a mihima ci Ay-li-alan, sakamu han niza katayza izaway ku waluay a kuku' nu sulita a tatayna mapalaway ci U-su-la malaliyun tu sakahini a matatelek. 起先愛麗兒一開始害怕並拒絕,但胡善與賈善將亞力克的雕像碎片丟給她,於是愛麗兒決定只好找烏蘇拉請她幫忙,賽巴斯丁跟小比目魚解釋他不慎舉報愛麗兒是場意外,沒多久注意到跟隨胡善與賈善的愛麗兒 saayaway ci Ay-li-al lingatu sanay matalaw amakai, nika ci Hu-san atu ci Cya-san nituktukan tu mahizaay u tademaw ni Ya-li-ke ya mapeci'ay bakah han pabeli cinizaan, mahinisa ci Ay-li-al pabalucu' sa kilim satu ci U-su-laan a pipadang cinizaan, ci Say-pa-s-tin micuyaku ci Pi-mu butingan nacaay pihaymaw a pahuhuk ci Ay-li-alan tu kaliyuhan, caay katenes nacaay pihaymaw mikilulay ci Ay-li-al ci Hu-san atu ci Cya-san. aci Ay-li-al 當他得知愛麗兒是去找烏蘇拉後就勸阻她,因為凡事跟烏蘇拉交換條件立下契約的人是不會有好下場的,為了到陸地找尋亞力克的愛麗兒不顧賽巴斯丁勸阻抵達烏蘇拉的巢穴。 yu matineng ciniza ci Ay-li-alan au mutayza mikilim ci U-su-laan hawsa pulu' han niza, zayhan u miliyunay ci U-suan tu mahiniay u matatelek a tademaw caay kakapaha ku zikuzan, sakay a tayza i hekal mikilimay ci Ay-li-kean ci ay-li-al caay pitengil tu pipulu' ni  Say pa -s-tin katukuh tu i pisinga'an ni U-su-la. 賽巴斯丁不忍心愛麗兒出事立刻叫小比目魚陪同跟隨愛麗兒,卻看見有許多為了實現願望而找烏蘇拉幫助卻沒有定下交換條件和付出代價而被懲罰變成植物收藏的人民。 烏蘇拉知道愛麗兒找她並答應幫忙(由於對川頓國王將她驅逐海底王國的事相當還恨在心,所以打算利用愛麗兒向對川頓國王進行報復計畫)。 ci Say-pa-s-tin caay ka lesem a sikawa ci Ay-li-al kasenu sa miwawa ci adidi' Pi-mu buting pacabay mikilul ci Ay-li-alan, nika maazih katuud sakay amalaheci ku nisabalucu'an a mikilim ci U-su-laan papidang nika nayi' ku nipaketun a laliyunan atu patahkal tu kalisiw a mabaking amala u pisinga'an tu nu tademaw tu mulangaway. ci U-su-la matineng ci Ay-li-alan mikilim cinizaan a misulu papipadang (uyza ci Cwan-tun kow-wang bahbahen niza i sasaay nu bayu kow-wang a kawaw u tada malinges ku balucu', sisa a sibalucu' miliyung ci Ay-li-al paysaza ci Cwan-tun kow-wang malingatu a sibalucu' micuay). 立下契約前烏蘇拉跟愛麗兒說她會將愛麗兒變成人類,但是只有三天的時間,愛麗兒必須在她變成人類的第三天太陽下山之前讓亞力克親吻她(不能是隨便的親吻,一定要是真愛之吻),如果亞力克能在期限之內親吻愛麗兒,那麼她就可以永遠變成人類跟亞力克在一起。 ayaw nu katatelek ci U-su-la musakamu ci Ay-li-alan a pala tademawen niza ci Ay-lial sa, nika tulu a demiadan Ci Ay-li-al kanca i malatademaw ciniza tu saka tulu a demiad ayaw nu kacelemam nu cilal a kisuen ni Ya-li-ke ciniza (la'cus kuni sisumasa mikisu, kanca u tatenga'ay a namuh a kisu), anu ci Ya-li-ke taneng i panutekan a demiad mikisu ci Ay-li-alan, mahiza sa taneng tu ciniza tahdauc malatademaw a maladay ci Ya-li-kean. 相反的烏蘇拉還警告愛麗兒說要是亞力克沒有親吻她的話,那麼她就會變回人魚永遠會成為自己的收藏兼階下囚(總比人魚公主故事中結局化為海底泡沫好點)。而且交換條件是愛麗兒要用她美妙的聲音來換取人類的雙腿,利用自己美麗的容貌和肢體語言向亞力克來表達愛意,後來愛麗兒在烏蘇拉的蠱惑下,在沒有仔細思考下就立下契約。 masabelihay ci U-su-la a pakatineng ci Ay-li-alan sakamu sa anu caay pikisu ci Ya-li-kean ciniza hawsa, mahiza sa masabuting tu ciniza tahdauc mala nu uzipay tu nisinga'an amalubu (pilecad tu buting atademaw Kung-cu a kungkuan u malepunan mala u i sasaay a bayu kapahen tu ku bulanga). satu malaliyun tu kawaw u ni Ay-li-al maydih mihiza tu salunganay a suni niza pakutay tu tusaay a padahaw nu tademaw, au uyza nu uzipay a salungan nu hekal atu pisaungay nu uzip a kamu pasayza ci Ya-li-kean pasakamu tu namuh nu balucu', zikuz ci Ay-li-al i patima ni U-su-la hawsa, caay ku pihapinang mizateng a mipanutek tu katatelek. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-小美人魚:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B0%8F%E7%BE%8E%E4%BA%BA%E9%B1%BC</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] sxdhwohsvequd2cgfh80kmuxo10qh5h sangiziw 0 11664 127465 127463 2021-12-18T10:17:46Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sangiziw (kamu nu Hulam: 鯊魚) u cacay a zuma nu buting sa. [[kakuniza:LamiHung]] hscmrpp6djtpj7i6hdt2k02rnrzn276 sangisiw 0 11665 127464 2021-12-18T10:17:20Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[sangisiw]] katukuh [[sangiziw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sangiziw]] nv1am3xg57ad41ari60896vk9s72xcz dihep nu bali 0 11666 127532 127531 2021-12-25T04:26:16Z LamiHung 28 /* kungku nu iga (劇情) */ wikitext text/x-wiki dihep nu bali (kamu nu Hulam: 風之谷) 《風之谷》(日語:風の谷のナウシカ)是一部在1984年3月11日上映的日本動畫電影,內容由動畫工作室Topcraft製作、宮崎駿執導,劇情改編自宮崎駿連載的同名漫畫。 "dihep nu bali" (kamu nu Dipun sa: 風の谷のナウシカ) namakay i 1984 a mihcaan 3 a bulad 11 a demiadan nipaadih tu katuuday nu manggay a [[kacudu]], sinilaculan tu kasaungayan ya u "Topcraft" ku mamisaigaay, ci Kung-ci-cing ku mamukeliday, kasumadan nu kungku sa nikatulisen sikalecad nu ngangan a mangga. 作品描述在一個過去古文明曾遭受到毀滅的末世界,一位叫做「娜烏西卡」少女的冒險故事。在上映後除了獲得來自於《電影旬報》、每日電影獎等方面的獎項外,往後也被日本文化廳視為是最好的國產動畫之一,以及被世界自然基金會挑選為呼籲社會大眾關注環境公害、動物保育議題的作品。 nasulitang tuynian a kungku naiti ayaway kasumamadan sitakelalan nu ziday, mangayaw ku kitakitay a mamalawpes, ya cacayay ci "Na-u-si-ka" a limecedan ku ngangan nipialawan a kungku kuynian.iti sipaadih tu binawlan sa sinikaala tu ya "kacuduay Sinpaw a sinbung" (《電影旬報》), paydemiadan nu iga kaalaan tu kawlah ku nikahinian, i nu dikudan sa iti nu Dipunay a nipaigakangan, sikaala tu masakapahay nu kanatalay a mangga tu cacay, atu mapapili nu kitakitay salahaday ya ci-cing-huy (世界自然基金會), sikapilian tu miuyuy tu siyakayay a katuuday palumataen ku hekalay a kakitidaan tiya sakatalawan, atu nu siading tu aadupan a lalubangan nu nipisulit a sapaadih. == kungku nu iga (劇情) == 世界曾有一段發展至巔峰的「產業文明」,但經歷一場被稱為「火之七日」(火の七日間)的戰爭後,原有的文明毀於一旦。千年之後世界被一種由菌類構成,名叫「腐海」(腐海)的新生態體系所掩蓋。然而腐海只有變種的巨型昆蟲能夠適應,人類僅能生活在剩餘的小面積土地,面對巨型昆蟲和會釋放瘴氣的腐海森林包圍威脅下積極求存。 iti kitakit sa naidaw ku cacay nu ngatu nipalekalan tu masatungduhay a "kasilaculan a sikatakelal nu kawaw", nika sicaliwayan tu cacay a nipatuduan ya "lamalay pituay a demiadan" a nikalpacawan i nu dikudan sa, sikaidaw nu sakalikat a bunkang mamalawpes i kasenun sa a demiadan. kalakuwitan tu malebut a mihcaan iziw sa, masitudung nu dumaay a cilekay kalalekalan, ya ngangan sa u "Huhay han" (u lahulay a [[buyu']]) mahamin a sipatahpu niya baluhayay a cilekay. zayhan ina Huhay hananay a cilekay uyda sa ya tabakiay a cilekay ku matatudungay, u tademaw sa itida sa i nu liwanan adidiay a kakitidaan a maudip, misuayaw tina tabakiay a cilekay atu ya patahkalay tu angsitay a bali, ina Huhay itini i kilakilangan patalaw tu i paydemiadan a misaicelang tu lalungucan a maudip. 「風之谷」(風の谷)是一個靠海的小王國,因為海風的庇護能不被腐海森林的孢子給侵入,而得以保持原貌。風之谷的族長基爾的女兒兼風之谷的公主是一位善良慈悲和聰明及勇敢、名叫娜烏西卡的16歲的少女。 "dihep nu bali" (風の谷) u micapiay tu bayu masaadidiay nu hungtiay a kanatal, namapaading nu bali nu bayu, kyu caay pakadebung kuya Huhay a kilakilangan cilekay micumud, sisa masimaw henay sikatukuh ayda. u tatayna a wawa ni ci Ci-el u dihep nu baliay a tapang ku nu dihepay a kung-cu, kaladamsayan hinadihi atu sipunu matalul aca cinida, u ngangan nida sa ci Na-u-si-ka han sabaw enem ku mihcaan. 擅於駕馭滑翔翼,能知道風及御風,還具備和王蟲溝通的能力。她一如以往在腐海中探險,在發現王蟲脫下來的殼之後,遇見猶巴大師並馴服狐松鼠。 u mitesekay a palbahuy tu saselican a hikuki, matineng tu bali atu sikangaayan nu bali, sinilasulan tu kalalacal matatengil atu mamukeliday nu cilekay. alahicaan sa itida tu i bayubayuan mitanam tu sakatalawan, maadih nida kuya mahelungay a paduh nu tapangay a cilaekay, nadikudan sa makalitemuh tu ya ci Iyu-pa a sasaydan matulun mitengil tu piecawan nida kya masakuyuay a [[kapulus]]. 娜烏西卡回到風之谷之後,祖奶奶告訴她一個有一位站在金色草原的藍色異國衣裳的人將來帶給世界產生一絲希望的古老傳說。 ya ci Na-u-si-ka pananukas tu a taluma’ i balian a dihep sa, bai nu bai sipasakamu cinida tu cacay a nakamuwan nu kasumamadan, idaw ku cacayay a tademaw masakingmay a sidikuc nu dumaay kanatal, mutideng cinida i sumilaway a enal, a sinikelit paini tu kitakitay masacalayay a sihedek. 當天晚上,有一架來自多魯美奇亞(トルメキア)王國、裡頭載著從培吉特市(ペジテ市)所挖掘出過去在火之七日戰爭中毀滅一切的生化兵器「巨神兵」的運輸機,遭受大批巨型昆蟲攻擊後,不幸墜毀於風之谷,於是風之谷被捲入這場爭奪巨神兵的戰爭的旋渦。 tuya labi culal sa kya cacayay a sapiculu a hikuki namakay i To-lu-mi-ci-ya (トルメキア) nu hungtiay a kanatal, ya mitupin tu nu makaydaay i Pey-ci-te a kenis (ペジテ市), nikutkutan tu i inaayaway ya lamalay pituay a demiadan, sikapecian ya nu huwahakay sapingayaw nu sadikec "ya masalaway a sangayaw", kya hikuki mangayaw nu tabakiay a cilekay kyu caay kalemet sikahtik i balian a dihep, kakayda satu ku balian a dihep masiludlud nina kalpacawan macacebis tu ya masalaway a sangayaw. 當風之谷的人民一大早處理多魯美奇亞王國的運輸機所造成的災難與罹難者的後事時,多魯美奇亞王國的第四王女庫夏娜(クシャナ)為了搶回巨神兵派出軍隊入侵風之谷。娜烏西卡的父親基爾在混亂中被多魯美奇亞軍隊給殺害。多魯美奇亞軍隊之後為了填補國內帶走谷內物資只留下巨神兵,庫夏娜將巨神兵的復活工程交給參謀克羅托瓦並把娜烏西卡等風之谷的四個人作為俘虜送上軍機給載走。 iti balian a dihep a binawlan namatabal misinanud, tu ya To-lu-mi-ci-ya a kanatalay a hikuki sikapatay nu tademaw sa, sakasepat nu To-lu-ci-mi-ya hungtiay a kanatal ci Ku-sya-na (クシャナ)kaydihan nida micebis kya masalaway a ngangayawan nu hikuki sa, miculcul tu hitay  taydaen i dihep nu bali. u wama ni Na-u-si-ka ci Ci-el iti kalaliwasakan mangayaw nu To-lu-ci-mi-yaay a hitay. u hitay nu To-lu-ci-mi-ya i nu dikudan sa, maydih a micunus tu kanatalay a tuudtuud, kyu uyda sa piala tu sakaudip subelit han kya masalaway a ngayaw hikuki, ci Kuhsiya-na sipaini nida kya mamukeliday tu hitay a tapang ci Keloto-wa a misanga misakapah, nudikudan sa mapabalud ci Na-u-si-ka atu nu dihep nu baliay sasepat malasiiluay tupineng tuya nu hitayay a hikuki sipatayda icuwa. 隔天娜烏西卡、米特以及其他三名俘虜隨著庫夏娜前往培吉特市時,多魯美奇亞軍機在飛行途中遭受來自培吉特的少年阿斯貝魯(アスベル)所操作之戰機突擊,混亂當中除了柯貝特戰艦及風之谷貨機之外,其餘四架多魯美奇亞軍機皆受墜毀,只有娜烏西卡及庫夏娜等一些人駕駛飛行砲艇逃出降落至腐海森林裡的湖旁。 sakatusa a demiadan sa ci Na-u-si-ka, Mi-te atu tuluay a malubuay, kilul satu ci Ku-sya-na taydaan i Pey-ci-te a kenis , nu To-lu-ci-mi-yaay a hikuki i kabahelan mapangayaw nu makay i Pey-ci-teay a masakapahay ci A-se-pey-lu (アスベル) nipahikukian a ngayawki siadaen, iti kasasibutan sa liwan sa tuya Kepeyte a ngayawki atu ya balianay dihepki miculuay tu tuudtuud, nu duma sepatay a nu To-lu-ci-mi-yaay a hitayki mamin a maauc sikahtik, uyda satu ci Na-u-si-ka atu ci Ku-sya-na a nipaculilan tiya kabahelan tu sikuwangay a malekuay a milaliw, milakasan kuyu heni sikalebut i Huhayay a kilakilangan i tapiingan niya taku. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == # 中文維基網站-風之谷:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A2%A8%E4%B9%8B%E8%B0%B7_(%E9%9B%BB%E5%BD%B1)#%E5%8A%87%E6%83%85</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 9u6a6gmkeu78x1fioi9gu6tdo9auzou bali nu dihap 0 11667 127494 2021-12-25T02:10:39Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[bali nu dihap]] katukuh [[bali nu dihep]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[bali nu dihep]] rp63qd8iwv5r2wze7tm30inojem8e7b kacudu 0 11668 127501 127500 2021-12-25T02:34:54Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki kacudu (kamu nu Hulam: 電影) singangan aca u iga sa. [[kakuniza:LamiHung]] 19riwd3ez04rm6s0dig0vylsn7vqy70 bali nu dihep 0 11669 127503 2021-12-25T02:35:36Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[bali nu dihep]] katukuh [[dihep nu bali]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[dihep nu bali]] 249tp1wh0sybvwjsy0x0ss28csftv9v sumanahay a pabuy 0 11670 127605 127567 2021-12-28T15:03:59Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki sumanahay a pabuy (kamu ni Hulam: 紅豬) 是1992年7月18日吉卜力工作室推出的一部的動畫電影。 na iti 1992 a mihcaan 7 a bulad 18 a demiadan nu Ci-pu-li a masakaputay nicuduhan a mangaay a [[kacudu]]. 故事改編自宮崎駿在《Model Graphix》裡的連載作品《飛行艇時代》的漫畫,也是《宮崎駿的雜想筆記》中的一個短篇,原為15頁的全水彩繪圖。 ina kungku sa na "malbahuyay nu balunga a ziday" a mangga ni Kung-ci-cing i "Model Graphix"ay nikatulisenay a nikayzuan a kungku ya, masa u nu "Kung-ci-cing a ni pakucungkucungan a pisulit" masa apuyuay aadihan nu kungku, nau sabaw limaay kahaminan tu nu nanumay a kakakulitan. 在香港,本電影在1992年12月24日首映,放映至翌年2月8日落畫,是香港上映的唯一一套橫跨聖誕和農曆新年假期檔期的吉卜力電影。 iti Siyang-kang a buluku, ina iga sa na iti 1992 a mihcaan 12 a bulad 24 a demiadan tsayaway a nipaadih i hekal, sikatukuh tu nu layningay a mihcaan i tusaay a bulad walu a demiadan itawya a kaedeman a mapamelaw tu milikacuduay, sakay nu Siyang-kangay iti kabalatan tu nu tamcalsinatu piusiwgacuan a nipahanhanan a demiad nu Ci-pu-liay a iga. == hekalay pasaheci (概要) == 《紅豬》是宮崎駿作品中少數有確定時代背景的,除了波魯克由於詛咒的原因變成豬,帶有超自然現象味道之外,主要的時代與場景均是依照現實世界進行詳細的設定。並且對於當時的義大利進行了深度的研究,由片中許多的細節中可以看出(雖然部分的義大利文有拼錯字)。 ina "sumanahay pabuy" ni Kung-ci-cing a saigian a ulic, cayay kapapina idaw nu zidayay a misametek tu kungku nu kasumamadan, i mahida sa ci Po-lu-ke namatima’ kyu malapabuy ku wayway nu udip, ina iga sa mangasiw ku nu lahaday a kasadit, satusa u sakahenulan sikadih tu nu aydaay a ziday atu nu palasulan a kitidaan, u nu satiidan tu nu aydaay i kitakitay kaltaseman ku nipitekel. satusa maylabu ku pikingkiwan tu nu Italiya a kanatal, sipakay nipaigian nu tuud sa sikadih tu ku nipilusimet (kanahatu idaw ku adidingay nu ngicih caay kalucek nasulitan). 雖然《紅豬》的時間設定為兩次世界大戰中間,依照劇情的提示,應是在1930年代的經濟大蕭條時代,但是作品中的女性服裝是1920年代的。另外作品中有多次提到法西斯,因此《紅豬》的作品雖設定於1920年代,但實際上為了劇情需求,影片中的人物、場景與物品設定仍做了一些變動。 amica kina "sumanahay a pabuy" nu tatukian a piletek i teban nu kalalaisan nu kitakitay, sipakaynien i ulic nu kungku a nipatukilan, kasiwantanan sa mahida iti 1930 a mihcaan, sakay kalisiway nu kitakit mamakudi masiyasiyan itawya a ziday, nika ya niulican tu nu tataynaay a dikuc nu makay i 1920 a mihcaan sapamelaw. u duma sa nisaigan nu tatukian sa kinapina a muawaw tiya Huwasise hananay, kyu "sumanahay a pabuy" a sasaigan, kanahatu ina iga nipiletekan amihcaan naiti 1920 a mihcaan, nika kasahecian nu kungku idaw aca ku lalungucan, misaigaay nu tademaw, kakitidaan, atu tuudtuud nipatudungan sinikasumadan tu nidateng. 動畫裡出現的水上飛機大部分均是現實世界中曾經出現過的,如波魯克的座機為Savoia S‧21(與實機有部分差異),卡地士的為柯蒂斯-萊特公司所製的R3C-0,還有第一次世界大戰的Hansa-Brandenburg CC等等。 pisaigaan nu mangga sa culalan nu makay nanumay a hikuki, uyni sa kayadahan nu aydaay a ziday culal sa amin kasahecian i kitakitay,sikalecad niya Po-lu-ke kakacawan a hikuki ya Savoia.21 (idaw ku caay kalecad nu mamelawan), ni Ka-ti-seay a hikuki sa nu ya Ke-ti-se-Lay-te a kusi nisangaan ya R3c-0, idaw henay ku nu sayaway kalalaisan nu kitakitay a hikuki Hansa Brandenburg CC kahinian.   波魯克也在片中多次的評論了法西斯,雖然片中沒有明示波魯克為什麼變成了豬,但暗示波魯克變成豬是由於他不願意成為法西斯的打手而加入軍隊,寧可成為豬也不願當一個法西斯者。 ci Po-lu-ke iti piliadinguan tu iga sa, kinapina a pacili tu ya Hwa-si-se, kanahatu i labu nu piliadinguan nu kacudu nayay ku kasametek ni Po-lu-ke, kay masumad a mala ya pabuy nayay ku kumu patahkal, nika idaw ku nisakenikenian a pacukat tu ci Po-lu-kean, namakai mala u mamingayaway nu Hwa-si-se, kyu sipicumud nida i hitayan kanahatu malapabuy sa, makai mala situngusay sikaydih tu malapabuy kai sa mamikilul tu huwasise. 值得注意的是,波魯克本來是空戰的英雄,卻因為反對法西斯而被指責為「怠惰的豬」,於是在人們的眼中,他就真的變成一頭豬了,或許可說是宮崎駿對法西斯社會的批判和諷刺。此外另個理由是為了跟吉娜保持距離,以保持對他死去的朋友的忠誠(主角戰友是吉娜的第一任丈夫)。 u duma ku hahaymawan sa, ci Po-lu-ke’ nau iti tapukuay a tadatatama’, nami hantay tu ya huwasiseay nidateng tu sailuan manay mapatudu u ( makasicay a pabuy han )manay i pimelaw nu tademaw sa, tatenga mala u nu pabuy ku udip nida, hakay nikahinian a kamu sa pisuayawan ci Kung-ci-cingan, sikalecad tu piliclic tiya huwasise a pitapal sakay nu siyakayay a kadiyahan. sakusaan nu dumaay a piliclic idaw ku lalatuhan tu sikaydihan a silaad atu ci Cina sa, sakaidaw nida tu kasikadaw tu cabay sa ku masadumaay nikaahbet nu balucu’ ( situngusay a kalcabayan i misaiga u saacawaan ni Cina’ ). == u kungku (劇情) == 故事由一個由於魔法而變成豬的飛行員,「波魯克・羅素」,追擊「曼馬由特空中海賊團」(簡稱曼馬由特隊)開始。曼馬由特隊打劫了一艘由威尼斯出發的郵輪,並且綁架了小學女校的學生,波魯克成功的打敗了曼馬由特隊,也結下了樑子。 ina kungku sa namakay nu di’tuay a nipadadan kasumadan tu mala u pabuy a pahikukiay ci ( Po-lu-ke.losu ),nilalabaan mungayaw tuya ( Manma-iyute misagasuay masa u nu bayuay a masakaputay ) ( kangtan han nipangangan sa u Manma-iyute a masakaputay ) kalingatu. ya Manma-iyute a masakaputay micebis tu cacayay a balunga, namakay i Uynise a kenis malingad, tuwa dakepen nu heni ku micudaday henay nu tataynaay a cacudadan, ci Po-lu-ke sa kalekuan nida a mingayaw tiya Manma-iyute a kaput, kakayda satu a masasula’cus ba’ket tu ku ulamit. 於是曼馬由特隊等的空中海賊團聯盟(簡稱空賊聯盟),請來了美國的飛行好手「卡地士」來當空賊聯盟的保鏢,除了協助空賊聯盟的行動,更在波魯克前往米蘭要保養飛行艇的途中,趁波魯克的引擎故障,將波魯克的飛行艇擊落使其必須進行大修。 tuwa ya Manma-iyute a masakaputay ( kangtan a nipangangan sa u tapukuay a mamikiduay a masakaputay ), mitakus tu nu Amilikaay mitesekay malbahuy a kaput ( Katise ) mala u nu tapukuay a kaput mamiadingay, caay kau piedap tu mamikiduay a dada ku sasangayawan, mangaleb i nikataydaan ni Po-lu-ke i Milan maydih a pasanga tu misakapah tu bahelay a balunga i teban nu kataayaw, misabana tu sikapecian niya balunga ni Po-lu-ke, maauc nu lacu’ kay malbahelay a balunga mahtik a misatabaki a misanga. 雖然波魯克的飛行艇需要大修,然而他在米蘭的保可洛飛機製造工作室得到了「菲奧」的協助,將飛行艇進行改良,但是由於當時義大利已漸漸被法西斯黨所掌權,波魯克為了躲開秘密警察的追捕,於是決定由米蘭的人工運河中以飛行方式逃走,而菲奧也為了「討債」,於是與波魯克同行離開了米蘭。 kanahatu u balunga ni Po-lu-ke sikaydih a misatabaki misakapah, nika iti Milan ya Pawke-lo a misangaay tu pahikukian a kuba, idaw ku piedap nu ( Huiaw ) a kaput, sikayzuan ku sabahel a misakapah, zayhan i mahida sa ya Italiya a kanatal haymaw satu mabalud nu Huwasise hananay a situngusay, ci Po-lu-ke maydih a taneng milimek tu pisidep nu tayling maydih a midakep sa, panutekan nida a sipakayda i musakawaway nu sauwac, sikalbahel nida a maleku milaliw,ya Huiaw sikaydih nunuheni a ( militadah ), kyu maladay atu ci Po-lu-ke miliyas tu Milan a kakitidaan. 波魯克回到了亞得里亞海小島的秘密基地之後,又碰到了空賊聯盟的埋伏,經過了菲奧的斡旋,以菲奧為賭注,波魯克決定與卡地士進行一次公正的決鬥。最後因與卡地士在空戰中無法分出高下;而改以肉搏拳賽打敗了卡地士,也贏得了榮耀。 ci Po-lu-ke talumaan tu i Yateliya a bayu adidiay a subal nu patengan a mudimud a kakitidaan, kalitemuhan aca niya tapukuanay a masakaputay mikiduay a pisabana, sipakay nu Huiaw a milalacal mapanahay, au ya Huiaw ku sapabalucu’ tu papakiyawan, tuwa ci Po-lu-ke misaketun atu Katise iti kalucekan maydademec. i sadikudan sa nayay ku makademecay tu i tapukuanay a cimanima ku kataay, kyu sipasumad nu heni ku dademecan sipaliyun ku pidadesdes, u mibuksingu tuwa mademec ni Po-lu-ke kya Katise, kakayda satu a sinikaala tu sakasenengan. 影片最後暗示波魯克恢復了人型,這也解釋了後來提到他此後從此不再出現的原因。其實電影中當小女孩的噴氣飛機飛過亞德里亞海酒店上空時,可以看到波魯克的紅色飛機停在了秘密花園下面。並播出了噴射時代的菲奧旁白,稱她和許多戰友回來飯店度過假期,至於吉娜自己的承諾是否實現是兩個女人之間「共同的秘密」。 i sadikuday sa ina iga idaw ku nipasayingan tu ci Po-lu-kean masamata tu masatademaw ku wayway, uyniyan sa sinihulakan tu udip nida, sakuayaw sa a caay tu katahkal a nikalalekalan. tatenga i labu nina kacudu paculil kya limecedan mubahel tiya, Ya-te-li-ya a bayuay i pabaw nu palikangan nu tatukian sa, taneng a madih kya  sumanahay a hikuki ni Po-lu-ke masatedep tu i madimutay a baubi nu balu. katengilan tu kya pibasbasan nu hikuki a ziday niya Huiaway a natudawaan, milihud tu nikaydaan nida i mahida sa katuud ku sacabayan mapulung a taynien itini pahanhan midangan, mahica ku pipakelid tu kamu ni Cina sa, i aydaay sikalahcian tu sakatusaan nu kaudip nu tatayna u "kapulunganay a dadimudan". == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-紅豬:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BA%A2%E7%8C%AA#%E5%8A%87%E6%83%85</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] hbaoaleerz6kdg9op2e2sqflgh940ve mitima'ay a kung-cu 0 11671 127728 127696 2021-12-31T02:25:49Z LamiHung 28 /* pisiwkayan tu kungku (劇情簡介) */ wikitext text/x-wiki mitima'ay a kung-cu (kamu nu Hulam: 魔法公主) 是由宮崎駿執導,日本吉卜力工作室製作,於1997年夏季推出的一部動畫電影。電影講述在幻想的室町時代裡,一名蝦夷族的少年為了找出自己受到邪魔的詛咒的原因而離開自己的家園,之後介入了一場人類與森林神祇兩方的衝突事件,更被捲入森林中的動物神靈與邪魔和人類之間生存搏鬥的戰爭,邂逅了一位由狼神扶養成人的少女然後試著找出能夠化解動物神靈與人類的衝突紛爭的故事。 ina [[kacudu]] sa ci Kung-ci-cing ku mamikeliday a misaiga, nu Dipunay ya Ci-pu-li hananay a kaput ku mamisangaay tinaigaan, naiti 1997 a mihcaan i lalud a nipatahkalan sipaadih tina mangga a kacudu. u imi nu sasakamuan sa u mamilatuhay itawya kahdawan nidateng ya setingnay a ziday, u masa cacayay ya Siya-i a binacadan, u mahka sakapahay sikaydih a mikilim tu nitima'an nu kalalekalan miliyas tu niyadu' nida, i nu dikudan mapaludlud tuya kilakilangay a di'dituanay atu nu tademaw kasasetulan a kawaw, mapabalud tu nu kilakilangay kakawsan a aadupan atu misatalay di'tu kangangayawan tu tademaw, i mhida sa masasuadih tiya nipahabayan nu ules di'tu a limecedan, nu dikudan sa maydih a mihulak tu nu tademaw atu aadupanay a kakawsan nikasasetulan a kungku. 此影片上映後,使吉卜力達到了新的里程碑。電影所累積193億日圓票房成績是吉卜力在此之前最賣座的動畫《紅豬》數倍以上,並且曾一度是日本電影史上票房榜首,直到同年底被西洋片《鐵達尼號》以及2001年同由吉卜力出品的《神隱少女》等其它影片所超越。 ina iga kalingatuan a paadih sa, mapacukat tu kya Ci-pu-li a masakaputay i baluhayay a nikaawasan. sinikala tu 193 yik paysu nu Dipun, mademec ku nipacakayan i ayaw nu sakapahay a kacudu ya "[[sumanahay a buyu’|sumanahay a buyu']]" dungduh kayadah iziw, nikahini sa kinapina i Dipun mala u nu satalakaway kasingangan, sikatukuh i kalecadan nu mihcaan kaedeman nu sadikuday a bulad, itawya mangasiw niya Amuhuwanay a iga "Tie-ta-ni mukinay a balunga" atu 2001 a mihcaan sikalecad tu a masakaputay ya Ci-pu-li a iga "[[pahdawan nu di'tu a limecedan]]" atu nu dumaay a kacudu mangasiw. 該作品也使吉卜力開始擁有與美國華特迪士尼公司接觸合作從而進軍國際市場的機會,吉卜力除讓華特迪士尼旗下米拉麥克斯影業負責此作在北美上映的事務外,並同時授權給華特迪士尼在全球發行過去《天空之城》、《龍貓》等吉卜力動畫的影音產品。 ina iga sakalalekal nu Ci-pu-li a kusi malingatu sidakec, atu nu Amilikaay ya Hwa-te Ti-se-ni a kusi malalacal, mapulung makakitin micumud tu nu kitakitay a sapakacudu nu ungalal, Ci-pu-li a kusi pasingalihen kya isasaay a kusi Mi-la-may-ke-se a pakacuduay, mdimata tu pasanga sakay paadih akakawawan, kutusi sa padimataen tu sasitungusan tina Huwate Tiseni a kusi pasaksak iti mali nu kitakit "[[tapukuwanay a buluku]]" aty "liyun nani'" nu Ci-pu-liay saungayay a kacudu. == pisiwkayan tu kungku (劇情簡介) == 在14世紀到16世紀,京都的室町幕府統治能力薄弱,武家壓倒貴族。在文化方面則無論是貴族還是武家的文化都受到禪宗的影響。14世紀末期以金閣寺為代表的北山文化,15世紀末期以銀閣人於是被迫隱居到本州的東北部。在1300年時蝦夷族人已經融入日本社會當中。 iti 14 a celahcan katukuh i 16 a celahcan, i Kiw-duay (Kyoto) ya Se-ting-mu-hu pikuwan sa nayay ku icelang patideng, mademec nu samulay ku ngangasaw nu hungtiay. sakay nu lalangawan sa siduma u samulay atu ngasaw nu hungti malawla tu niya umituhutay a kiwkay ku laylay. iti 14 a celahcan i nu dikudan tu ya Cing-ke-se ku sitatungusay tiya Pi-san hananay a lalangawan, iti 15 a celahcan kademan a tatukian sa ya Ing-ke a tademaw sipacician a palimek taydaen tiya Pen-co a buluku kawalianay. iti 1300 a mihcaan sa ya Siya-i a binacadan milihida tuway malalacal tu nu Dipun a tademaw. 室町時代時期的蝦夷族少年阿席達卡所在的村落位於日本的東北部,某日遇到被稱為「邪魔」攻擊他所居住村落的怪物。眼看危機步步緊逼村落,阿席達卡為了保護村落與卡婭和村裡的女孩成功擊敗邪魔。在與邪魔對戰的過程當中遭受邪魔的攻擊而留下創傷與詛咒。 nu Seting ziday a tatukian sa ya nu Siya-iay a masakapahay ci A-si-ta-ka aenengan nu niyadu' iti kasawlianay picapian tu amis, i cacayay a demiad kalikeluhanuh nida kya mapanganganay tu "misatalay a di'tu" hananay mingayaw tu niyadu' nunuheni kya patalaway. piadih sa micapimicapi tu sikatukuh ku niyadu', ku sikaydih nida mayading tu niyadu', mapulung cinida atu ci Ka-ya pasu i niyadu'ay a tatayna amin, kalekuan ku nipaculi nu heni tiya misatalay a di'tu. iti kalpacawan atu misatalay a di'tu sa matima' nu di'tu a sinikadukaan. 之後村裏的女巫告訴阿席達卡對方是由一頭從遙遠的西方國度因受重傷而憤怒的山豬所變化而成的,並在祂的體內發現一顆鐵彈。 nadikudan sa i niyadu'ay a mapalaway sipasubana ci A-si-ta-ka tuya patalaway, namakay i mabaatay nutipan a buluku tayni, namapaduka kyu kakayda satu a malami'disay nu kyumah ku sikahinian, satusa i labu nu udip nida katepaan ku mukingnay a lacu'. 就覺得西方肯定是發生什麼不祥的凶兆之事,便勸阿席達卡以鐵彈為線索來離開村落前往西方,查出並尋找邪魔神產生的來源,如果能夠抵達西方找出真相沒有產生惡意就能夠找到解除詛咒的方法 pitapal nida ku nutipanay a kakitidaan kanca idaw ku lacu'say misatalay a kawaw, mitulun ci A-si-ta-kaan kau ya mukingnay a lucu' ku nadipaan, a miliyas tu niyadu' taydaen i nutipan han, miliclic tiya misatalay a di'tu sakatepa tu kahicaan nu lalekalan anu sikatukuh i nutipan sa matimadaw ku kahicaan nu kawaw, nayi ku kalitemuhan tu nipateng a sasuayawan sa, taneng a makatepa tiya sapihulak tu nitima'an a sapadadan, 阿席達卡聽從本村的女巫的指示去西方查個明白尋求生路,沿著拿各的足跡前往西方,騎著自己忠心的羚羊座騎亞克路永遠離開自己的村落,卡婭明白自己無法跟隨阿席達卡,只能給予阿席達卡一條護身符來保佑他能夠平安抵達西方. ci A-si-ta-ka mitengil tu nu niyadu'ay tataynaay a mapalaway a kamu, taydaen i nutipan miliclic tu katinengan sakaudipaw a dadan, lilis sa mikilul tu nu Nakeay a naculilan taydaen i nutipan, mikacaw tu ya nu udipay a sidi paytemay tu balucu' nu sitatungusay, kakayda satu miliyas tu nu udipan a niyadu' tahadauc, matineng ci Kaya tu balucu' nida caay pakakilul tu nadipaan ni A-si-ta-ka, uyda sa sipakelit tu ci A-si-ta-kaan tu ya cacayay saading tu udip a huwa', sipilunguc tu cinidaan idadan taneng a mapuhpuh tu sikatukuh i nutipan. 阿席達卡在旅途中幫助一位疙瘩和尚,從和尚口中打聽到森林的守護神「山獸神」可以化解他身上的魔咒就向森林出發。他拯救了兩名來自於煉鐵據地「達達拉城」的住民,並初次與一名與一群山犬一起的少女相遇。 ci A-si-ta-ka iti ninangan sa mapaedap nida kya salenihay a omituhutay, i laway niya omituhutay sikatineng nida di'tu i nu kilakilangan a mamiadingay "buyu' aadupan a di'tu", taneng a misangaay tu nu udipan nida a nipatima' kyu besut satu pasay nu kilakilangan malingat tayda. maalaw nida ku tusaay namakay i misamukingay a limecedan nu kakitidaan ya "Tatala tuse" a binawlan, satusa hazimeytey malalikeluh tu cacayay a limecedan atu lalimuwang sananay i buyu'buyuanay a wacu'. 被阿席達卡所救這兩個村人是黑帽大人的煉鐵場「達達拉城」的人,黑帽大人的「達達拉城」就在森林的附近,為了開採礦石,黑帽大人的人破壞森林攻擊森林中保護自己的世界的動物,所以黑帽大人與森林中的動物是有仇的,特別是生活在森林裡的犬神莫娜一族(黑帽大人一夥在森林中運輸鐵礦石時,山犬神的首領莫娜率領犬神族前來阻止,卻遭黑帽大人用火槍攻擊墜落懸崖僥倖存活。) namaalaway ni A-si-ta-ka tatusaay a niyadu'ay a tademaw sa, u nuya lumeni'ay a tupel tapang nu misamukingnay a kakitidaan ya "Tatala tuse" a tademaw, ya situpelay tu lumeni'ay a tapang sa i "Tatalacan" itini tu capi nu kilakilangan, kaydihan a macaluway mikutkut tu si'elac, u ngasaw ni lumeni'ay a tapang pecien ku kilakilangan mingayaw tu miadingay tu sikaudip i kitakitay a aadupan, ya wacu'ay a di'tu Mu-na hananay a binacadan (lumeni'ay a tapang mapulung iti kilakilangan miunpang tu si'elac sa, u mamukeliday nu buyu'ay a wacu' nu di'tu ci Mu-na siladay tu nu buyu'ay a wacu nu di'tu masa binacadanay mipulu, nika sipaculi niya lumeni'ay a tapang u kuwang ku sipingayaw tu ya wacu' buyu'ay a di'tu, masitudung ku udip sikahtik i danggay kalemetan a maudip).   在協助對方返回到達達拉城之後,阿席達卡得知山豬之所以會被詛咒變成邪魔,全都是遭到由達達拉城所打造的火槍給槍傷的真相,其中達達拉城的統治者黑帽大人因為煉鐵緣故從森林中砍伐許多木頭資源,便與森林中的動物神祇交惡發生衝突。起初阿席達卡對於黑帽大人破壞森林讓山豬變成邪魔的行為感到憤怒,但是目睹到眾多窮人以及被社會隔離的痲瘋患者在達達拉城有著生存機會而產生動念。 iti piedapan tu pananukasan i Tatala a tuse sa, ci A-si-ta-ka katinengan tu nida kya kiwhmahnamapatima' kakayda satu a maladi'tu, mahamin nau i Tatala a tuseay a nikuwangan ku sikaduka, i mahida sa ya lumeni'ay a tapang nami sanga tu muking, kyu mamin ku kilang a leteken u sakasilacul, sikayda satu a masasulacu's tu nu wacu'ay a di'tu malpacaw. kalingatuan sa namalinges henay ci A-si-ta-ka tu pipeci niya lumeni'ay a tapang tu kilakilangan atu palakiwmahan a wayway, nika makadihay nu katuuday atu pilangatan siimelangay tu mamaungangay i Tatala a tuse, idaw ku sakaudipaw nu ungalal nipidatengan. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-魔法公主:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%94%E6%B3%95%E5%85%AC%E4%B8%BB#%E5%8A%87%E6%83%85%E7%B0%A1%E4%BB%8B [[kakuniza:Buting Nukay]] 2it0m0vfim1d7bv47vn5zw2zgd3gn59 tapukuwanay a buluku 0 11672 127691 127690 2021-12-30T15:24:55Z LamiHung 28 /* sasiwkayan tu kungku (劇情簡介) */ wikitext text/x-wiki tapukuwanay a buluku (kamu nu Hulam: 天空之城) 《天空之城》(日語:天空の城ラピュタ)是日本吉卜力工作室於1986年8月2日所推出的一部長篇動畫電影,作品的原作、導演、劇本和角色設定皆由宮崎駿來擔任。此作也是在1985年成立的吉卜力工作室首次公開的劇院作品。 "tapukuwanay a tapuku" (kamu nu Dipun: 天空の城ラピュタ) u nu Dipunay Ci-pu-li hananay a sakakawanay a kakitidaan, na i 1986 a mihcaan 8 a bulad 2 a demiadan a nipicuduhan, katanayaan nu manggaay a kacudu, u mamusulitay tuynian a sagasuan, mamukiliday, atu kungku nu sakay niletekan a mipili tu mamidimataay a tademaw sa ci Kung-ci-cing ku simuku. uyni a nikasaditan sa masa u nu 1985 a mihcaan a nipatideng ya cipuli hananay a sakakawawan, sayaway a pabinawlan nu sapaigaan itini a sapamelaw. == sasiwkayan tu kungku (劇情簡介) == 古老的帝國天空之城「拉普達」是一座漂浮在空中的巨大的島嶼,傳說那裡已經無人居住,但裡面蘊藏著巨大的財富。因此無論軍方還是海盜都在找尋著這座傳說中的飛行島試圖獲得拉普達的寶藏。 i kasumamadan nu hungtiay a tapukuan a buluku ya "La-pu-ta" hananay mupawpaway i tapuku masatabakiay a subal, nikatengilan i hekal sa itida sa nayay tu ku muenengay nu tademaw sa, nika itida sinidimutan tu kayadahan nu budawan sa ku kamu. kyu siduma ya micebisay nu kukung atu nu hitayay a masakaputay, malecad ku pikilim nu nidatengan, maydih a makatepa tu nakamuwan tiya malbahelay a subal, mitanam a sikaala tiya La-pu-taay a budawan. 這天礦坑的技工學徒巴魯偶遇一名少女希達,兩人一見如故。因為希達身上有找尋拉普達的重要物件飛行石,軍方和海盜兩幫人馬都在追殺希達。巴魯帶著希達一起逃亡,最終希達被軍隊給擄走。 tuya demiad pikutkutan a pungkang ya sayhu nu maminanamay ci Pa-lu' lalitemuh satu tiya limecedan ci Si-ta, sasuadih sa alaw masasuidih. zayhan idaw ci Si-ta sa kakiliman tu sakahenulan a tuud ya malbahelay a ba’tu, u hitay atu micebisay nu kukung casatedep a mulalaba maydih mingayaw tu ci Si-taan. kyu maladay kunu heni tacuwacuwa a milaliw milimek, sadikuday sa sikadakep nu hitay ci Si-ta. 為了救回希達的巴魯只能與追擊希達的海盜一族合作成功救出希達,同時他們也發現軍方的邪惡計劃。為了阻止軍方邪惡計劃的實施,他們和海盜一起踏上尋找拉普達的旅程。 sikaydih a mualaw tu ci Si-taan sa, ci Pa-lu' atu mingayaway a kukung mamabalud tu balucu’ a taneng maleku ku pialaw ci Si-taan, kutusi sa sikatineng nu heni ku kacikianay a nipabalucu’an a kawaw. sakusaan sa kaydihan a maypulu tu hitay maysatal tu pisala’cus a malaheci, maladay satu atu kukung taydaen i pikiliman tiya La-pu-ta hananay a pininangan. == kungku nu nikasadit (故事大綱) == 某天一位名叫希達的孤兒少女被一位來自政府的特務穆斯卡藉以調查天空之城「拉普達」的理由被帶往政府軍總部意圖協助調查,當他們搭上飛艇時,宇宙海盜「朵拉一族」為了尋找希達持有的護身符朝飛艇發起攻擊,希達因此從飛行船上摔下,她戴的護身符的神秘力量讓她緩緩地降落在一個以礦業為主的小鎮。 masacacayay a demiad u ya ci Si-ta hananay masacacayay a limecedan, alawan niya cenghuay a misuninipay a tademaw ci Mu-se-ka, siida tu laliclican a mitimadaw tiya tapukuwanay a buluku "La-pu-ta" hananay, uynian ku sasakamuen kyu sipatayda hantu nu cenghuay cungbu nu hitay, sikaydih sa u papiedap a sinicunus tu sakatinengan, tuyda mukacaw ku nu heni tiya mubahelay a balunga sa, i mahida sa u nu hekalay a tapukuan ya mucebisay a balunga "Tu-la a ngasaw" kaydihan a mialaw tuya i udipay tu ni Si-ta saadingan, malingatu a mingayaw tiya malbahelay a balunga nu hitay, kyu sikadebay ni Si-ta makay balunga, u nisacaelan nida tiya saadingan i udip sinidimud tu sakaicelang, haymaw han cinida a patasasa mudebu i kalaidawan nu kakutkutan tu budawan kakaitidaan a kenis. 技工學徒巴魯發現希達後將她帶回家照顧。巴魯給希達看他已故的父親所拍攝的照片,照片顯示世界上有個名為「拉普達」的天空之城。後來兩人被朵拉一族以及穆斯卡手下的士兵追捕掉進廢棄的礦井中,遇見住在礦井深處的波姆爺爺,波姆表示希達的護身符是飛行石製成的,這是能讓拉普達以及天空之城能飛在天上的材料。 u maminanamay henay a mitepa a seydu ci Pa-lu' makadih tu kahinian sa, ladayen nida ci Si-ta taluma’ a midipud. paadihen ni Pa-lu' ci Si-ta tu nisasingan niama nida tu sakay tuud a sasing, i labu sa idaw ku nu kitakitay kasingangan tu ya "La-pu-ta" hananay i tapukuwanay a buluku. nudikudan sa kalalabaan nu Tu-la ita a ngasaw atu piculculan ni Mu-se-ka a hitay, sikahtik kuyu heni i mabakahay tu a kakutkutan tu budawan a kitidaan, sikalitemuh nu heni kya i labuay tu nu pungkang a babalaki ci Pu-mu hananay, ya babalaki tungusay i udipay ni Si-ta piadingan a ba’tu sa, u nu mubahelay a ba’tu nisangaan, uynian sa u sakalihalayan nu Laputa atu tapukuay a buluku taneng mupawpaw maybahel a zayliw sa. 離開礦井後,希達向巴魯表示自己的全名,當他們離開礦井沒多久被政府軍給捉住被關押在碉堡的監獄。穆斯卡向希達展示一具不能動的機器人並表示自己知道希達的全名,指出這是拉普達王室的名字。穆斯卡以巴魯的生命來要脅希達,希達為了巴魯的安危只能同意跟穆斯卡合作。 miliyas tu ya nibakahan a pungkang sa, ci Si-ta pakatineng tu ci Pa-lu'an tatengaay a ngangan nida, nipilaliw nunuhenitiya kakutkutan tu budawan a pungkang caay katenes sa, sikadakep nu cenghuay a hitay mapulul i masabukubuay a kakitidaan nu papululan. ya ci Mu-se-ka hananay sa sipadih nida tu cacayay cay pisaungayay a kikay nu tademaw, tungusay katinengan nida ku tada ngangan ni Si-ta, patudu satu u nu Laputaay a ngangan sa nu hungtiay satu. ya ci Mu-se-ka sa u sakaudip ni Pa-lu' ku sapatalaw tu ci Si-taan, sihedek ci Si-ta kangaayan ni Pa-lu' sakuayaw a nikaudipan kyu misulul tu patalaw masabalud ku nidatengan. 穆斯卡給巴魯幾些錢便讓他離開碉堡。失落的巴魯回到自家發現家已被朵拉一族佔領。朵拉一族在獲得情報後準備出擊尋找飛行石,而巴魯為了救希達和他們暫時合作。另一方面希達唸出祖傳的咒語意外啟動護身符和機器人,機器人將碉堡摧毀沒多久之後被軍方摧毀。 ya ci Mu-se-ka sa pabelian nida ci Pa-lu' tu kalisiw papiliyas tina bukubuan. kasinpayan ni Pa-lu' a taluma’ piadih tu luma’ nu udip cebisan macalap tu nu Tu-la hananay a ngasaw. ya Tu-la hananay a ngasaw iti sikatineng tu kaladuhi sa, milasul tu a mingayaw tu mikilim tu kalbahuyan a ba’tu. nika ci Pa-lu' sasikaydih nida a mayalaw tu ci Si-taan sa hemhem satu balucu’ a masabalud tu ya ngasawan. i nu dumaan sa ci Si-ta mapaengawan a makaasip tuya nu tuasay a sapitima a kamuan, mapahaka kya sapiading tu udipay a cae’l atu ya kikayay a tademaw, ya masatademaway a kikay sa mamin a pecian kya bukubu, caay katenes sa pecian tu nu hitay kya masakikayay a tademaw. 巴魯在朵拉一族的幫助下將希達救離碉堡,兩人在朵拉一族的飛行船「虎蛾號」上工作,虎蛾號跟隨著軍方的飛巨人號前進,穆斯卡藉以希達的護身符以此定位出拉普達的位置並駕駛巨人號朝拉普達而去。當晚希達和巴魯一起執行監視任務,希達提到自己從小就被她去世的祖母傳授許多咒語,其中也包括毀滅咒語。 ci Pa-lu' sa iti nipipadangan niya Tu-la a ngasaw maalaw nuheni ci Si-ta tiya bukubuan milaliw, maladay kuyu heni a mukacaw tiya mubahelay a balunga "Hu'-e-haw" hananay itida a musakawaw, ya Hu'-e-haw hananay sa kilul sananay tu ya nu hitayay a mubahelay ya "masalaway haw" taayaw, ya ci Mu-se-ka sa miida tu saading nu satimaan ni Si-ta, sikatinengaw tu i cuwa kya kakitidaan nu Laputa, satusa sipaculil nida kya masalaway haw pasay i kakitidaan nu Lapu taayaw. tuya labi ci Si-ta atu ci Pa-lu' mapulung a misidep tu cacekulan nu hekal, ci Si-ta sa makadateng tu nakamuan nu bayi nida, yu masawawa henay sipasubanaan tu nu bayi a muasip tu tatimaan a kamu, sakay nu labuay a tatimaan sa sinilaculan tu pisalawpes tu tuudtuud. == namakayinay a sulitan (參考資料) == * 中文維基網站-天空之城:https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%A4%A9%E7%A9%BA%E4%B9%8B%E5%9F%8E [[kakuniza:Buting Nukay]] l91y8lk82h8pjzxsd79mi5p9ijd85ev pahdawan nu di'tu a limecedan 0 11673 127663 127662 2021-12-30T14:42:09Z LamiHung 28 /* pisiwkayan tu kungku (故事簡介) */ wikitext text/x-wiki pahdawan nu di'tu a limecedan (kamu nu Hulam: 神隱少女) 《神隱少女》 (日語:千と千尋の神隠し)是一部由吉卜力工作室製作、宮崎駿擔任導演和劇本,於2001年7月20日上映的日本動畫電影。內容講述一個小女孩誤闖了神靈世界,之後經歷成長的故事。 "pahdawan nu di'tu a limecedan" (kamu nu Dipun: 千と千尋の神隠し) u masacacayay a pisaigaan niya Ci-pu-li hananay a sasakawawan nu kitidaan, ya ci Kung-ci-cing ku sidimataay tu mamukeliday tina kungkuan, iti 2001 a mihcaan 7 a bulad 20 a demiadan, i Dipun pakadih tu mimelaway sakay nu Dipunay manggaay musaungayay a kacudu, silacul tu a kangku nu masacacayay a limecedan, na mahica ku mungangaw sicumud i nu padungiay a kakawsan a kitakit, nudikudan sa mahica ku picaliwayan nu sikabalaki kuya kungku sananay. 此作品為宮崎駿帶來事業上多項成就,在票房方面於日本國內創下2350萬人次觀看、308億日圓收入的記錄,超越了1997年美國影片《鐵達尼號》在日本上映的272億日圓票房成績,成為日本史上票房最高的電影。2020年因電影重新上映,票房上修為316.8億日圓。 ina nu manggaay a kacudu sa kaidawan nu kiyadahan a kalekuan nu sakay kawaw a mucelak ni Kung-ci-cing, nipacakayan tu paya sa i Dipun sa mapabaluhay kangasiwan tu 2350 a nikatuudan nu tademawtayda mizizaw, 308 yik kayadah nu pitan tu kalisiw a micebang mangasiw tu kya 1997 nau Amilikaay a kacudu ya "Tie-ta-ni a balunga" iti Dipun a nipisiwbayan kala tu kalisiw nipacakayan sa, idaw ku 272 nu yik kayadah, iti Dipun sa kalakuwitan i sikacuduamala satalakaway a nipacakayan a mucebang. i 2020 a mihcaan sa muliyaw aca ku nipabaluhayan a padih tu sikalcad nu kacudu, kyu kasumadan ku sinikaala tu 316.8 nu yik kayadah nu dipun a kalisiw. 獎項方面有獲得2002年第52屆柏林影展金熊獎,第75屆奧斯卡金像獎最佳動畫片等十多項以上日本國內外電影大獎。多數媒體也對此影片給予正面回應,如《紐約時報》評比為21世紀最佳前25部電影的第2名,《Time Out》雜誌將此列在史上前15大動畫電影的首位等等。 u sikala tu kawlah kasibekan sa idaw kuya 2002 a mihcaan sakay 52 a kaydungan, ya Pu-lin hananay a papazizawan tu kacudu kim'-tumay hananay a sapakawlah, atu sakay 75 a kaydung ya Au-se-ka hananay a sakapahay nu manggaay pisaungyan a kacudu, sikaala tu sabawpina iziw nu iti dipunay atu hekalay katabakian nu kacudu a kawlah. kiyadahay a nu sapatebul atu tilibiay tuynian sa masitungus ku pipatukilan, sikalcad niya "Niw-yieay a sinbung" nipitimadawan sa masa u nu 21 a celahcanay mikiayaway tu 25 kayadah nu nipasilsil sa u sakatusa ku kasingangan sa, "Time Out" ya nu ulicay a patinaku tuynian sa i likisi nu manggaay a kacudu sa u sakasenengan mikiayaway sa. == pisiwkayan tu kungku (故事簡介) == 某一天,年僅10歲的荻野千尋跟著父母坐在車上,準備一同前往要搬入的新家。在路途當中,千尋的父親因開錯方向,來到一條有著隧道入口的小徑。千尋的父母在一時好奇心下,帶著她前往隧道裡頭一探究竟。 i cacayay a demiadan, cacayay henay a bataan ku mihcaan ni Ti-ye Ciyen-sin mukilul tu ina ama mikacaw tu kadideng, milasul a malimad taydaen i baluhayay a luma'. i teban nu dadan sa, mungangaw ku paculil niama nida pasacuwaay hakya, sikataynien kaidawan nu pungkang a cacumudan adidiay a caculilan. u ina ama ni Ciyen-sin pipaengawan matakahen, ladaen cinida a taydaen i labu misuninip anu mahica ku nikasaditan. 通過隧道的千尋一行人,見到眼前另一端是個看不到任何人的小鎮。當千尋的父母來到小鎮裡,發現到有間擺滿食物的無人餐館,便於未經允許的情況下隨意享用了裡頭的餐點。 kaawasan nunuheni kya pungkang sa cini Ciyen-sin pabesut satu, sikadih nu heni i ayawan sa naynayi ku tekiteki nu tademaw i labu nu kenisan. sikatukuhan i kenis sa, sikadih nu heni ku mapasilacay tu nu tuudtuud nayiay ku tademaw a kakalabian a kakitidaan, siduma sa caay palipalita aca tu pisulul nu tau, kunida sa a mukan tu kakanen. 千尋不想跟父母一同亂拿食物,於是索性在小鎮裡四處閒晃,途中在一座橋對面看到一棟像是旅店的建築。該建築實際上是由一位名為「湯婆婆」的魔女所經營,提供各方神明泡澡歇憩,名叫「油屋」的澡堂。 ci Ciyen-sin sa makayi cinida a milihida ci inaan aci amaan siduma sa mukan, nu dikudan sa musadiwadiway i maci nu kenis siduma sa mizizaw, i teban a piculil nida sa sikadih nida i ayawan niya sangaw, mahida u lalabinan nu midangay a nipatidengan a luma'. ya mapatidengay a luma' sa sitatungusay a mamisiwbayay sa ya ci Tang hananay a bayi u mamitimaay a di'tu ku mamisiwbayay, sapaini nida tu makacuwaay a kakawsan papahanhanan atu lalilucan a kakitidaan, kasingangan sa ya "simalay a luma'" han a lalilucan. 當千尋走到橋上時,遇到一位名叫「白龍」的神祕少年,向她警告這裡不是她應該進入的地方,就在此時城鎮裡各處突然冒出像是鬼魅般的形體。被眼前情況受到驚嚇的千尋,跑向父母所待的餐館要他們趕緊一同離開,但湯婆婆對千尋父母隨意享用食物的行為感到憤怒,施法將兩人變成了豬作為懲罰。 sikatukuh ni Ciyen-sin i pabaw niya sangaw sa, tulcek sa kalitemuhan nida kya singanganay tu ci "Pay-lung" kalacahenian a masakapahay, patalaw mipulu tu kitidaan nu itiniay caay kau tataynian nida sa, tuwa tangsul sa i mahini ku kalikalimucuan nu kenis munabaw tu ku masadi'tuay a kidu nu udip a mamelaw. mapatalaway nu iayaway nikadihan ci Ciyen-sin, tuwa kalamkam satu taydaen i kakalabian nu ina ama pacikil a miliyas tina kakitidaan, nika ya ci Tang hananay a bayi sikalingesan nida tu siduma sa mituk mukan tu tuud, sipapalawen nida mutima kuya tatusaay palapabuyen a misaybang. 千尋發現父母變成豬而再度受到驚嚇,開始漫無目的地亂跑。就在千尋不知該如何是好時,之前橋上的白龍出現在她面前,表示著他願意協助千尋渡過危機。白龍暗中將千尋帶到油屋,並向她解釋若要在這個世界存活下來,唯一方法是要向湯婆婆獲得在油屋工作的資格。 makaadih ci Ciyen-sin tu kasumad nu ina atu ama malapabuy sa kinacacay aca a mapatawit, sikalingatu tu nida a siduma satu nayay ku sapanutekan a milaliw tacuwacuwa. iti sikaliyuhan ni Ciyen-sin a masahica satu sa, i nasawnian culal sananay i ayaw nida ci Pay-lung hananay a tademaw culal satu. tungusay a miedap tu cinidaan a miawas tina sakatalawan satu. ci Pay-lung hananay sa dimuten nida piladay sikataynien i sisimalay a luma', mulihud a pakatineng tu a hicaen a maudip iti kahinian a kitakit palilid, u patelungan a sapadadan sa a makalunguc tu ci Tang hananay a bayi taneng musakakawaw itini a masulul sa. 之後千尋面臨必須在油屋裡接觸不同形形色色人物、以及各種困難和危機,而她原先嬌縱的心理也隨著歷程開始展開了不同變化。為了幫助白龍,她獨自到錢婆婆那裡送回魔女印章,並在白龍接她回去的路上想起來白龍的名字幫他找到了回現實世界的方法。最後她通過了湯婆婆的最後考驗,和父母一起回到人間的世界。 tuwa ci Ciyen-sin kanca a sikalitemuh ku canacanan atu kasasibutan nu tademaw itini a maudip, atu kasangeluan atu sakatalawan nu kawaw, i nu ayawan ya kalasenengan mamucelay a balucu' sa, pisuayawan tu nikasumad misulul tu ku balucu' a masumad. sikaydih idaw ku piedapan tu ci Pay-lungan sa, tataytay cinida tayda ici Tang hananay a bayian panukas tuya ina nu mamutimaay, iti pilitemuhan ni Pay-lung a taluma' a dadan sa, idaw tu ku nikadateng tu saka taluma' i kalahecian nu saku aydaay a kitakit a sapadadan. kyu i sadikuday sa makaawas tu ci nida tu pitaneng ni Tang hananay a bayi, maladay atu ina ama pananukas tu a taluma' i nu tademaway a sakaudipan a kitakit. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-神隱少女:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%B0%E7%81%A3%E9%87%8E%E8%B1%AC</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 6fifrvf2jl3ofjwte8jbyawiiiy9zpf kahdawan nu di’tu a limecedan 0 11674 127615 2021-12-29T14:26:35Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[kahdawan nu di’tu a limecedan]] katukuh [[pahdawan nu di’tu a limecedan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[pahdawan nu di’tu a limecedan]] asgkxvot3vf65ttscjk7zndkn2ghdta pahdawan nu di’tu a limecedan 0 11675 127619 2021-12-29T14:27:39Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[pahdawan nu di’tu a limecedan]] katukuh [[pahdawan nu di'tu a limecedan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[pahdawan nu di'tu a limecedan]] mrqhqkubus3tirmwv19elagf5ri2je3 nu tuse nu aadupan 0 11677 127708 127707 2021-12-30T16:12:06Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki nu tuse nu aadupan (kamu nu Hulam: 動物方城市) 《動物方城市》(英語:Zootopia,新加坡譯《動物城市》,中國大陸譯《瘋狂動物城》,香港譯《優獸大都會》),是一部美國華特迪士尼動畫工作室製作、並由華特迪士尼影業所發行的3D電腦動畫動作喜劇冒險電影,也是第55部迪士尼經典動畫長片。 "nu tuse nu aadupan" (Inggu a kamu: Zootopia, pibelih nu Singkaplu 《動物城市》, nu Hulan a pibelih sa u 《瘋狂動物城》, nu Siyan-kang pubelih sa u 《優獸大都會》 sa, u masanu Amilikaay ya Huwate- tiseni nu manggaay a pisakawawanay a kakitidaan, satu ya u Hwa-te a Ti-se-ni pakacuduay ku misangaay tu sapaciwmung masa nu 3Day, sinilamulan tu nu musiluyay patalaway musaungayay a kacudu’, masa nu Ti-se-niay sakay 55 kayadah nu sikacaay kapawan ku nikatanayaan a mangga pituk. 該片由拜倫·霍華、瑞奇·摩爾和傑瑞·布希聯合執導,主要的配音員包括了吉妮佛·古德溫、傑森·貝特曼、伊卓瑞斯·艾巴、珍妮·斯蕾特、內特·托倫斯、寶妮·杭特、唐·雷克、湯米·鐘、J·K·西蒙斯、奧塔薇亞·史班森、阿蘭·圖代克和夏奇拉等人。 ina kacudu’ sa ci Pay-lun Hhu-wa, Zwiy-ci Mu-el atu ci Ciye-zuy Pu-si kapulangan a misanga tu paini, u tatungusan tu sapadatuk a tatedaw sa idaw ci Ci-ni-ho Ku-te-un, ci Cye-sen Pi-te-man, ci I-co-zey-se Ay-pa, ci Ce-ni Le-se-te, ci Ney-te Tu-lun-se, ci Paw-ni Kan-te, ci Tang Le-te, ci Tan-mi Cung, ci J. K. Si-mun-se, ci Aw-ta-wiy Ya-pan-seng, A-lan Tu-tay-ke, atu ci Siya-ci-la kakatuud. 電影故事的主要背景設定在一個只有人類以外的哺乳動物所居住的大城市中,其劇情則敘述了主角兔子女警茱蒂和一隻街頭行騙高手狐狸尼克合作解開一樁肉食動物的失蹤案,並揭發其背後的陰謀。 ina kacudu a sakahenulan u pacaladaway a mitekel tu sakay nu tademaway pieneng a tuse atu aadupan kapulungan a malalacal i sikalcad nu kakitidaan a kungku, u pakatinengay tu ya malataylingay a tatayna ci Cu-ti atu ya mitesekay paceba a Kuyu ci Hali-nike hananay, nisaicelangan nu heni mayhulak kya mukanay tu titi nu aadupan a sikahdaw a kawaw, satu sa i nudikudan sipipu’lacen nu heni a tatusa sipabinawlan kya sunuk sananay a sakatalawan. 曾執導《雷霆戰狗》及《魔髮奇緣》等片的霍華德最初於2011年向迪士尼的首席創意官兼執行製作人約翰·拉薩特提出了這部電影的想法,他和摩爾、布希等人一起創作了電影的故事,而劇本則是由布希和菲爾·強斯頓(Phil Johnston)兩人共同編寫;曾為多部皮克斯動畫電影譜曲的麥可·吉亞奇諾則在本片中首次為迪士尼的動畫長片擔任配樂。在電影約五年的製作過程中,其角色和故事都經過了反覆的修改;為了讓電影中動物的毛髮能夠更顯逼真,迪士尼動畫工作室的電腦工程師也設計了新的軟體供動畫師使用。 namisangaay tu "ley-ting ngayaw wacu’" atu "[[kaladi’tuan a bukes kalalikeluhan]]" a kacudu ci Hhu-wa-te i sayaway niiti 2011 a mihcaan mulihud tu tapang nu Ti-se-niay mamusangaay tu iga ci Ye-han La-sa-te pacekil tu sikaidaw nida pidatengan tina kacuduan, mapulung kuyuheni tu ci Mu’lpusian misabaluhay kungku nu iga, u kungku nu ulic sa ci Pu-si aci Hil Cyang-se-tun (Phil Johnston) tatusa a misulit, namitanam tu a pakasidatuk tu nu manggaay a kiyadahay a tademaw ci May-ko Cya-ci-no, itiniay a kacudu sa sayaway nida a simuku tu pakasidadiw, (naiti pisangaan tina igaan limaay nu mihcaan , u kasasumad nu kungku kina pinapinaay tu hakya a msakapah maysumad, u sakusaan sa sikaydih a taneng malutatenga adihen kuyu bukes nu aadupan sa ku pidateng, i Tiseni sakaungayen a kakitidaan nu tinnaw, atu musalimaay i mahida sa siniletekan tu baluhayay a satebul nu sapaini tu caculculan nu saydan a sapacaluway. 《動物方城市》最初於2016年2月13日在比利時的布魯塞爾動畫電影節上舉行首映,並於同年3月4日在北美等地區以2D、3D、RealD 3D、IMAX 3D等形式正式上映。電影上映後獲得的好評如潮,許多影評都稱讚其出色的配音團隊、劇本、幽默和動畫效果;此外,該片順應時勢地將偏見及刻板印象等主題融入劇情也成為其廣受好評的原因之一。 " nu tuse nu aadupan" iti 2016 a mihcaan 2 a bulad 13 a demiad i Pilise a kanatal ya Pulusay-el i pilisinan tu kacudu a demiad palekal tu nikasayawan a pazizaw, kalecadan nu mihcaan i 3 a bulad 4 a demiadan iti kaamisan nu Amilika a buluku u 2D, 3D, RealD, IMAX 3D a kasaditan papizizaw tu mimelaway. nipazizawan nu kacudu sa, i nu dikudan kapah amin a piliclic nu mikinaulay, katuud ku miliclicay nu mitesekay a tademaw patatudu tu lima sikasenengan ku datuk nu masakaputay, u ulic nu kungku, atu pibalakasan atu saungayan pipacekcek tu mata nu mimelaway, tuyni sa, ina kacudu misulul tu sipalamel ku caayay kalecad nu nidatengan atu masaahebetay nu tatungusan, hamin han a siladay tu nadatungan a sikaydih a sapamelaw, kyu uyni ku sinikaala tu kapahay a pitimaadw nu hekalay. 該片上映之後,在許多國家和地區都創下了當地的票房紀錄[,其總票房收入更於2016年6月5日突破了10億美元,同時也是有史以來票房收入排名第37名的電影。《動物方城市》亦獲得了不少榮譽,包括金球獎、評論家選擇獎、安妮獎以及奧斯卡最佳動畫片獎等。 ina kacudu nikatahkalan a pazizaw i nu dikudan sa, iti katuuday a kanatal atu buluku mapabaluhay ku nipicumud a mikinaulay nu katuuday atu nipacakayan tu paya a mucebang, u nikapulungan tu a nipacakayan tu sikala tu kalisiw sa namakay i 2016 6 a bulad 5 a demiadan sa kapuwasan tu ku 10 yek kayadah, kutusisa u nipasilsilan tu kaidawan nu kacudu sakay 37 ku nikakapahan kasingangan. "nu tuse nu aadupan" sinikaala tu kiyadahay nu kalwah, ya masakimay a mali nu kawlah, nu miliclicay a nipilian a kawlah, atu ya Anny a kawlah, atu sa ya sakasenenganay a kawlah u Awsekah hananay sakay nu manggay a nipakawlahan. == u kungku == === niletekan i nudikudan a pacekcek (背景設定) === 電影的背景設定於一個只有人類以外的哺乳動物所居住的世界,其居民又分為肉食動物(predator)和草食動物(prey)兩大族群。 nipiletekan tuyni a sapadih nu kakitidaan nu kacudu sa, uyda sa u aadupan ku muenengay i labu nu kasakitakit, nikasadit nu katuuday sa idaw ku mukanay tu titi a aadupan atu mukanay tu lahaday a lutuk tusa ku kasasiduma nu binacadan nu aadupan. 所有居民當中有近九成全為草食動物。在數千年前,動物們仍過著野蠻的生活,而肉食動物也曾靠著獵食草食動物維生;但經過多年的演化後,動物們進化成能夠理性思考並以雙腳直立行走,而肉食和草食動物雙方也達成了和平協定,停止互相殘殺的生活方式。 kahaminay nu muenengay itida sa u mukanay ku katuuday sikaala tu cacay bataan tu siwa nu palasubu. i ayaw nu malebut a mihcaan sa, ina aadupan amin sa mahidaay henay u nayiay ku kilac nu sikaudip, u mukanay tu titi a aadupan sa siida tu sikaudip mukanay tu lutuk a aadupan, nika picaliwayan tu pinapinaay hakya kasumad nu mihmihcaan, sinakacakatan tu ku pidateng nu aadupan, tuwa mutideng tu malatusa ku kuku’ a muculil i dadan, ina mahtatusaay a aadupan sinikatatengilan tu masasudayit a malalacal tu kaladamsayan, milunguc tu kasatedep nu kasasungayawan tu sakaudip. 直到現今,「方城市」(Zootopia)成為了一個住著各類已進化哺乳動物的現代化烏托邦式大都市,肉食和草食動物間彼此和平相處;動物們也會使用各式各樣的科技產品,而肉食動物則以昆蟲、魚類等作為食物的來源。 katukuh ayda sa, ina kasatusean (Zootoppia) masa u nu canacanan tu papacucuan nu aadupanay, masa nu aydaay tu ya Utupan hananay tabakiay a tuse, u mukanay tu titi atu mukanay tu lutukay a aadupan masakapah ku kapulungan a maudip i kakitidaan, kahaminan nu aadupan matineng a pabaluhay tu gakaay a nutineng, ya mukanay tu titi a aadupan sa uyda satu u cilekay , buting ku niala tu sakaudipan. 劇情主角哈茱蒂·哈普斯(Judy Hopps)是一隻來自農村兔窩鎮(Bunnyburrow)的兔子,她在九歲時的一次舞臺劇表演上立志要成為一名警察。當茱蒂成年後,她進入方城市警官學校學習,最終畢業並成為方城市警察局的第一位兔子警官。 ina kungkuay a mulihidaay nu sitatungusay sa ci Ha-cu-ti Ha-pus (Judy Hopps) namakaydaay i malukay a niyadu’ ya pawalil a kenis (Bunnyburrow) a pawalil, i siwaay ku mihcaan nida sa kinacacay mulihida a misagasu sa, pabalucu’ a mala tapang nu tayling sa, sikatukuhan nida i kabalakian sa, micumud cinida i tuseay malakiziay a cacudadan nu tayling minanam, kalahecian tu ku picudad sa cinida hantu sa mala u nu pawalilay sayaway a malataylingy nu pawalil a nu tapang. 沒想到,茱蒂離開兔窩鎮來到方城市後,報到的第一天卻被蠻牛局長(Chief Bogo)指派擔任不受重視的交通警員;而在她工作的第一個上午,茱蒂在一間冰店結識了一名騙子狐狸胡尼克(Nickolas Wilde)和他的同夥飛仔(Finnick)。 sikaliyuhan, ci Cu-ti muliyas sikatayni i nu pawalilay a buluku sa, sayaway a demiadan culculan niya sikalcad nu katalalan a mamukeliday (Chief Bogo) pataydaen musakawaw tu pasilsil sakangaay nu cacaliwayan nu kadideng. iti sayaway a pisakakawaw nida a sananal sa, ci Cu-ti sa iti nipatiyam pacakayay tu kuli, masasutineng tu ya papunghungay a kuyu ci Hu-ni-ke hananay (Nickolas Wilde) atu cabay nida ci sacinakayan misapudah (Finnick). == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-動物方城市:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8B%95%E7%89%A9%E6%96%B9%E5%9F%8E%E5%B8%82#%E6%95%85%E4%BA%8B</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 3dgk033wdg8pd745mv47atmxqk0je5n piyang a luma' 0 11678 127860 127859 2022-01-01T14:18:14Z LamiHung 28 /* mipudac tu namakayzaan (來歷與分析) */ wikitext text/x-wiki piyang a luma' (kamu nu Hulam: 糖果屋) 《糖果屋》又譯《漢賽爾與葛麗特》(德語:''Hänsel und Gretel''),是一則由格林兄弟所收錄德國童話。 "piyang luma'" pebelin aca "Han-say-al atu Ke-li-te" (Te-kow a kamu: Hansel und Gretel) u cacay cusil ni Ke-lin a calakakaan ni sulupan milu nu Te-kow nu wawa a kungku. == kungku (故事) == 漢賽爾與葛麗特是貧窮伐木工人的小孩。由於害怕食物不足,木工的妻子,也就是小孩們的繼母,說服木工將小孩帶到森林,並將他們遺棄。漢賽爾與葛麗特聽到了他們的計畫,於是他們事先收集了小石頭,把石頭扔在地上,這樣他們就能沿小石頭找到回家的路。 Han-say-al atu ci Ke-li-te u pakuyucay miketunay tu kilang a tademaw a wawaan. matalaw a acaay kataneng ku kakanan, mikilangay a acawaw, uyza u padek nu wawa, saasu' sa ku kamu patayzaen kya wawa i kilakilangan, bakahen ku heni. ci Han-say-al atu ci Ke-li-te matengil tu ku lekakawaw nu heni, satu ayaw ku heni misuped tu adidi'ay ba'tu, sapiwai't i isasa, maheza u heni taneng miduduc tu adidi'ay a ba'tu a matepa ku sakataluma' a zazan. 在他們回來後,他們的繼母再度說服木工將他們丟在森林;這次,他們沿路布置的是麵包屑。不幸的是,麵包屑被森林中的鳥兒吃掉了,於是漢賽爾與葛麗特在森林中迷路了。 i taluma' ku heni hawsa, u padek a winaan nu heni muliyaw haca misaasu' tu kamu tu ya mikilangay bakahen i kilakilangan, uyni ayzaay, miduduc tu zazan kuheni tu nisanga'an tu laslas nu men-paw. caay ka lemed, laslas nu men-paw makaen nu i kilakilangay a ayam, satusa ci Han-say-al atu ci Ke-li-te i kilakilangan tu mungangaw. 在森林中,他們發現了一個用麵包做的房屋,窗戶是糖果做的。房子的主人是一個老婦人,她邀請他們進去屋內並盛宴款待他們。不過,那老婦人其實是一個壞巫婆,她建了這個房屋來引誘小孩子,這樣她就可以把小孩子養肥,並宰來吃掉。 i kilakilangan, maazih tu nu heni ku nu men-paway a nisanga'an a luma' u sasingalan nu piying nisanga'an. angangan nu luma' a tademaw u balakiay tu a tatayna, mitakus ciniza tuhenian micumud i labu nu luma' pakucisu tu heni, nika, uyza balakiay tu a tatayna tatenga' u makatalay a mapalaway, patizeng tu luma' ciniza amisabana' tu wawa, mahiza taneng tu ciniza pahabay a kizemu kya wawa, a pacuk hen mukan. 她把漢賽爾關起來,並要葛麗特為她服務,並要她給漢賽爾吃很多食物把他養肥,巫婆每次都會到漢賽爾的牢房叫他把手指伸出來,看看是否胖了起來,漢賽爾都會故意偷偷把細小的骨頭拿出去。 lubu han niza ci Han-say-al, a maydih papikawaw ciniza ci Ke-li-tean, a maydih pabeli pakaen ci Han-say-al tu yahay a kakanan papikizemu cinizaan, ya makatalay a mapalaway tayza tu ci Han-say-alan i pipululan a kakabi'an musakamu cinizaan patahkalen ku taludu' sa, miazih kizemu tu haw asaan, ci Han-say-al pateng sunuk sa patahkal tu adidi'ay a ukak. 巫婆因為年紀大,視力不好,以為那些小骨頭是漢賽爾的手指,已經吃那麼多竟然沒胖起來,巫婆再也等不及,決定直接把漢賽爾煮來吃。 zayhan balaki tu ku mihcaan niya makatalay a mapalaway, caaytu kakapah ku mata, nasa uysa adidi'ay a ukak ni Han-say-al a taludu' sa, yadah tu ku nikan caay tu kakizemu, caay tu pakahalhal kya makatalay a mapalaway, paketun sa kakayza hantu mingaay mukan ci Han-say-al. 當她在準備把漢賽爾煮來吃時,她要葛麗特爬進爐中去確認,不過葛麗特猜巫婆是要把她烤來吃,於是她騙巫婆爬進爐中,並把巫婆活活燙死。 yu misiluc ciniza a mingaan mukan ci Han-say-al hawsa, maydih cinizaa ci Ke-li-tean pakayakay micumud tya palud a palatatenga' nika ci Ke-li-te a cimasa a i't'i'ten niza mukan, mahinisa sakungaen niza kya makatalay a mapalaway mukayakay micumud tya paludan, mahinisa a pasemsem han paludas mipatay tya makatalay a mapalaway. 孩子們找到並且拿走巫婆屋內所有的珠寶後,他們找到回家的路,並與他們的父親重聚,這時孩子們的繼母已經死了,從此他們過著幸福快樂的生活。 wawa amin matepa satu hamin budawan niya makatalay a mapalaway amaala kiya budawab, matepa tu nu heni ku sakataluma' a zazan, a malecapu tu ama nu heni, ayza satu wawa amin u padek a winaan mapatay tu, namahiza kapah lipahak tu kunikauzip nu heni. == mipudac tu namakayzaan (來歷與分析) == 和糖果屋的故事類似的有一類歐洲傳說。在這類傳說中,孩子落入壞人手中,後來又欺騙了他們。他們落入困境通常出於無心。這和一些英雄題材的傳說不同。 atu piyang a luma' a kungku malecaday izaw ku cacay nakamuan nu Uow-cu. i mahiniay a nakamuan, u wawa itiza tu i makatalay a tademawan, zikuz misakunga' aca tu henian. u heni malabades mahiniay caay ku nu balucu'ay. uyni atu zumaay a iyung a nisulitan tu nakamuan caay ka lecad. 在那類傳說中,英雄為了獲得財寶,參加流血運動或者尋求榮耀主動挑戰怪物或者壞人。格林兄弟是在卡塞爾附近的年輕女士Dortchen Wild那裡獲得這個故事的(這位女士後來成了威廉·格林的夫人),但是構成這個故事的元素幾乎在整個世界都有,這使得這個故事的起源難以分辨。 uyzaanay a nakamuan, u iyung a pakala tu kalisiw budawan, milihiza tu maizangay a watawat hakay mikilim tu sakasenengaw sakaku sa mingayaw tu micidekay a waway hakay u makatalay a tademaw. Ke-lin a malekakay i capi nu Ka-say-al u wakayay a tataynaan Dortchen Wild itiza pakala tuynian a kungku " uyni a tataynaan zikuz mala  acawa tu ni Wi-lin- Ka-lin", nika mala tuynian a kungkuan izaw amin i kitakit, uyni a lalekalan a kungku caay tu ka hapinang. 這個童話的格林兄弟版本已經成了一個對於19世紀的讀者而言輕鬆愉快的故事。然而很多批評人士認為其原始的版本可能源於中世紀的艱苦生活中由於饑荒而引起的普遍遺棄行為,起到訓誡小孩的作用。 uyni a kungku nu Ke-lin a calekakaan nisulitan a cudad mala u cacayaytu pakay 19 a lasubu a mihcaan u miasipay a tademaw tu kamu u lihalayay lipahakay a kungku. satu katuud ku misalikabay a tademaw ahicasa u saayaway a kungku nisulitan a cudad hakay makay i kasumamadan henay a kangelu' nu nikauzipan uyza u kangalayan a nikauzip amalilid males, u sapitudawa tu wawa ku mahiniay. 在格林兄弟的第一個版本中,沒有繼母這個角色,勸說父親遺棄兩個孩子的是孩子的親生母親。後來版本修改成繼母應該是考慮了社會影響,類似於對白雪公主的修改。 i Ke-li a calekaka u saayaway nisulitan a cudadan, nayi' ku saigian nu padek a winaan, musakamu tu ama mibakah tu tatusaay a wawa sa u wawa tu nu ina. zikuz makayzu kya saigian a cudad mala u padek a wina huntu a misapinang tu amacayat ku syakay, malecaday tu nikayzuan tu nu [[Salengacay suleda a kung-cu]]". 在故事中,孩子的母親或繼母恰好在孩子們殺死女巫後死去。這似乎暗示母親或繼母和女巫原本是同一個角色。在這個故事的一個俄羅斯變體中,孩子的魔鬼繼母(木匠的妻子)要她的繼女到森林中為她的生女借光,而她的生女是芭芭雅嘎,一種食人女巫。 i kungkuan, ina nu wawa hakay padek a wina tatungusa i wawaan amin mipatay tya tatayna a mapalaway zikuz pataysatu. uyni mahiza musakamuay tu wina anucay u padek a winaan atu mapalaway a tatayna nauyzaanay malecaday a igian a tademaw. uyni a kungku u cacay nu E-lu-s tu pasazumaay a uzipan, Di'tu a padek a wina nu wawa "mimukungay a acawa" maydih ciniza tu padek a tatayna a wawaan tayza i kilakilangan micaliw tu likat nu nilecuhan a tatayna a wawaan niza, nilecuhan a tatayna a wawa niza sa ci Pa-pa-ya-ka, uzumaay mukanay tu tademaw a tatayna a mapalaway. == salahad (衍生作品) == 這個故事同樣涉及到食物、飢餓,以及讓孩子吃掉房子以便女巫吃孩子的情節。 這個童話按照AT分類法屬於327A類,這一類故事通常涉及到超自然的魔鬼。 uyni a kungku malecad macayat ku kakanan, mangalay, atu pakaen tu wawa tu luma' a mukaen ku tatayna a mapalaway tu wawa ku kahini. uyni a kungku mikilulay tu AT a pasasizuma tungusa 327A a kasasuma, uyni a kasasuma a kungku mahiniay macayat ku i kakaay a lalayan a Di'tu. 該故事被德國作曲家洪佩爾丁克配樂成為歌劇《漢賽爾與葛麗特》。女巫獵人:2013年電影。敘述「糖果屋」故事發生後的15年,韓賽爾與葛蕾特這對兄妹成為專門消滅世界各地女巫的獎金獵人。香港音樂組合per se以此故事為藍本的歌曲《粉碎糖果屋》(feat. Serrini) uyni a kungku nu Te-kow nu mitesakay misanga'ay tu dadiw ci Hung-pey-al-tin ku mipatatungusay tu dadiw amala u miigiay a dadiw "Han-say-al atu ci Ke-li-te". miadupay tu tademaw tatayna a mapalaway, 2013 a mihcaan a iga. musakamuay tu "piyang a luma" kungku tahkal i 15 a mihcaan, ci Han-say-al atu ci Ke-lye-te uyni a calekakaan mala u simungay nu palawpesay tu kitakit paykitikit nu mapalaway a tatayna a kawlah tu miadupay a tademaw. Syang-kang sakaput a dadiw per se uyni a kungaku nuyzaanay tu a cudad a dadiw "mamelmelay a piyang a luma'" "feat Scerrini". == nakamuan (傳說) == 芭芭雅嘎的典型形象是醜惡的老婦,她會乘坐石臼(或木臼)在森林移動或在天空飛行,並會用掃把與杵敲打石臼來改變速度和方向,要逃避乘臼而行的芭芭雅嘎幾乎是不可能的,因為不論跑的多快她的臼都能追上。 ci Pa-pa-ya-ka u wayway u lacu'say makatalay a balakiay a tatayna, mueneng tu ba'tuay a naba "kilang a naba" i byu'byu'an musaungay ancaay sa mubahel i tapuku, u saasik atu culay ku sakungkung u ba'tuay a naba a misumad tu sakadadaw atu paysayzaan, a milimek mikacaw tu naba ci Pa-pa-ya-ka hakay caayay tu kya, zayhan anu dadaw ku kaduba' makaletep tu ku naba niza . 據說,其住在長有雞腳的一間小屋裡,窗口面向著森林,門口則向著牆壁,一旦知道有小孩在森林迷路,就會使房子轉向,打開窗子,以便狩獵。也有傳說稱芭芭雅嘎的林中小屋築有人骨搭建的籬笆,外人可以從籬笆看出芭芭雅嘎吃了多少人。 sakukamu, muenengan i zaway ku tayayu'ay a kuku' a tulakuk i labu nu cacay adidi'ay a luma', sasingalan pasayza i kilakilangan, u panan pasayza i cabeng, anu matinge azizaw ku mungangayaw i kilakilangan a wawa, maniyul pasayza tu kya luma', wawahan ku sasingalan, caluway a miadup. izaw ku nakamuan ci Pa-pa-ya-ka i buyu'buyu'an nisangay tu adidi'ay a luma' izaw ku ukak nu tademaw ku a nipatizengan tu langa't, u tau taneng makay i langa't miazih ci Pa-pa-ya-kaan pinaay tu kunikan tu tademaw. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-糖果屋: ''' ''' <nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%B3%96%E6%9E%9C%E5%B1%8B</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] hy81tfh8j039bqfsc1nzy00si35779h micidekay a mapalaway nu Aw-ce 0 11679 127794 127793 2021-12-31T09:33:56Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[u mibiyalaway a mapalaway nu Aw-ce]] katukuh [[micidekay a mapalaway nu Aw-ce]] wikitext text/x-wiki micidekay a mapalaway nu Aw-ce (kamu nu Hulam: 綠野仙蹤) == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == * 中文維基網站-綠野仙蹤:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BB%BF%E9%87%8E%E4%BB%99%E8%B8%AA_(%E7%AB%A5%E8%AF%9D) [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 33u44nxoxdssuctbyfi6np3s0pw7xn4 mibiyalaway a mapalaway nu Aw-ce 0 11680 127716 2021-12-31T02:00:05Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[mibiyalaway a mapalaway nu Aw-ce]] katukuh [[u mibiyalaway a mapalaway nu Aw-ce]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[u mibiyalaway a mapalaway nu Aw-ce]] mco6ir5fh5o1832ndf6u3mcgii5z46p mapacai'tay a tuki micidekay ku waway a tademaw 0 11681 127938 127937 2022-01-02T09:25:06Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[mapacai’tay a tuki micidekay ku waway a tademaw]] katukuh [[mapacai'tay a tuki micidekay ku waway a tademaw]] wikitext text/x-wiki mapacai'tay a tuki micidekay ku waway a tademaw (kamu nu Hulam: 鐘樓怪人) == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-鐘樓怪人:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E9%BB%8E%E8%81%96%E6%AF%8D%E9%99%A2_(%E5%B0%8F%E8%AA%AA)</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 6fff08ni6iruq42fktmnnicej5kdyz1 katalawan a diheb 0 11682 128175 128174 2022-03-20T15:36:08Z Sabak Tutuy 76 /* a nisulitan (參考資料) */ wikitext text/x-wiki == '''katalawan a diheb (kamu nu Hulam: 恐怖谷)''' == '''恐怖谷'''是英國作家柯南·道爾的一部以偵探夏洛克·福爾摩斯和其助手華生為主角的長篇偵探小說中的其中一篇故事。本篇最初是於1914年9月至1915年5月在The Strand Magazine連載。                         == katalawan a diheb nu Ing-koway mutesekay kutineng ci Ke-nan Taw-al u cacay a igaan misuninipay ci Sya-low-ke Bu-al-mu-s atu miedapay ci How-sen ku situngsay miigiay u tanayu’ay iga nu suninip a kungkuan tu zumaay cacay a kungkuan. uyni a iga saayaway i 1914 a mihcaan 9 a bulad katukuh i 1915 a mihcaan 5 a bulad tulin The Strand Magazine. == 該小說並多次被翻拍成電影與動畫。描述在美國五大湖區蘊藏豐富煤鐵礦的基爾多山脈風河谷,多年前發生一樁聯邦密探破獲當地黑幫暴力犯罪事件,當時的聯邦密探道格拉斯設下了一個局, uyni a kungku kinapina tu mapabelin pala igaen atu manga. patinakuay tu i A-mey-li-ke tu limaay a takuan sinidimut tu kayadahay a sikitang mukin si’elac tu nu Ci-al-tow buyubuyu’an a dihib, ayaw tu pinaay a mihcaan a kawaw nu Lyen-pang misuninipay mazakep ku tizaay a lumuwataw nu mialaway mipatayay a kawawaan, itawya u Lyen-pang misuninip ci Taw-ke-la-s misanga’ tu sapibikac. 將當地的黑幫一網打盡,逮捕了外號黑傑克的馬金奇,與他的手下幫派中號稱虎狼豹的三個厲害人物,而這次事件,竟與多年後英國鄉間豪宅的一樁命案有關,福爾摩斯再度大顯身手。 itiniay a lumuwataw masalil tu amin, mazakep tu kya singanganay tu Hey-cye-ke a Ma-cin-ciy, u caculculan niza tu lumuwataw a sakaput singangan tu tula’ lang, lukedaw tatulu ku icelangay a tademaw, tuyni a kawawan, pakayniay i pinaay tu a mihcaan Ing-kow a niyazu’an kakitaan a luma’ tu cacay mapatayay a kawaw, ci Bow-al-mu-s muliyaw aca paazih tu teneng nu icelang. == '''kungku (故事簡介)''' == == pabaliw tu mapatay nu luma’ (大宅疑案) == 福爾摩斯一直透過一名告密者查探詹姆斯·莫里亞蒂教授的犯罪行為,這名告密者一向都是寄密碼給福爾摩斯,在最後一封信中,福爾摩斯解讀到一名叫道格拉斯的人會有不利。不久,來自倫敦的警探便上門邀請福爾摩斯協助查探道格拉斯的命案 ci Bow-al-mu-s pakayza tu cacay a tademaw pakukutay nu mitatengil ci Tan-mu-s Mu-li-ya-ti a cyaw-su a tahacebaay, uyni pakukutay a tademaw hatu pabeli tu mima ci Bow-al-mu-san, i sazikuzay a tigamian, ci Bow-al-mu-s mipudac tu cacay ngangan ci Taw-ke-la-s a tademawan acaay ka pabesu’t. caay ka tenes, makayniay i Lun-tun a taylin tayza mitakus ci Bow-al-mu-s-an papiedap mikisa mitatengild tu mapatayay a kawaw ci Taw-ke-la-s-an. == mikutay tu kudih pangangan (冒名頂替屍體) == 福爾摩斯查探過現場,又詢問了死者的友人、太太及管家,發現案中有很多不合理的地方,於是便推測真正的道格拉斯未死,屋內的屍首另有其人。深夜,有人看到管家將一個防水布包,沉在圍著房子四周的水池, namakinsa tu ni Bow-al-mu-s ku tizaay, mipalita aca tu mapatayay a cabay, acawaan atu mikuwanan tu luma’, maazih kuni a kawaw yadah ku cayay ka tatungus, u pizateng tatenga’ay a Taw-ke-la-s caay henay ka patay, labuay nu luma’ a kudih u zuma a tademaw. teban nu labii, izaw ku pakaazihay a tademaw ya mikuwanan tu luma’ cacayay a pupang, maheneknek milaup tu luma’ liwliw nu taku. 不久沉在水池中的防水布包被打撈起來,福爾摩斯根據布包中一根鐵啞鈴及窗台上的腳印方向其他線索,判定那人仍然躲在大宅中,地窖的門打開後,不出所料,真正的道格拉斯終於現身,並解釋他這次扮死的原因。 caay ka tenes maheneknekay i taku a pupang maala tu, ci Bow-al-mu-s miduduc tu i pupangan cacay a tye-ya-lin atu pabaway nu sasingalan tu nazipaan a pasayza tu zumaay a nazipaan, panutek uyza a tademaw itiza henay i tabakiay a luma’an milimek, namawawah kya masahelungay a panan hawsa, malecad tu pizateng, tatenga’ay a Taw-ke-la-s zikuz tahkal satu, pacuyaku sa cinizaan tuyni pasengi tu mapatay a lalekalan. == katalawanay misakapu a lisin (恐怖的入會儀式) == 原來很多年前,道格拉斯亦是一名隸屬於平克頓偵探事務所的偵探,在美國協助搗破了一個犯罪集團,這個犯罪集團的餘孽,因為被臥底的道格拉斯所騙,老大被抓,總部被搗毀,餘黨一直想追殺道格拉斯,所以道格拉斯和管家他們,便合力製造這個詐死的騙局,希望能夠騙過追查此案的警探,以及對方的餘黨,在事情平靜過後,離開英國當地鄉村,前往英國在南非的領地,大城市開普敦,重新開始新的生活。 alaw pinaay tu a mihcaan, ci Taw-ke-la-s u tungusay i Pin-ke-tun nu misuninipay a misulimetay tu kawawan nu misuninipay, i A-mey-li-ka miedap mizakep tu cacay masakaputay a tahaceba, uyni u masakaputay a tahaceba a cumi, zayhan masakunga’ nu misakaliyuhan nu mikisaay ci Taw-ke-la-s, mazakep ku sakakaay, cung-pu mapecipeci’ ku cung-pu, u liwan nu masakaputay maydih milalaba’ mipatay ci Taw-ke-la-san, sisa ci Taw-ke-la-s atu mikuwanay tu luma’ nu heni, sapulung sa misanga’ tuyni a sakunga’ a pipatay, maydih a taneng misakunga’ tu milalabaay nu mikinsaay tuynian a kawaw a tayling, atu liwan a sakaput nu heni, i kasatezepan nu kawaw hawsa, miliyas tu itizaay a niyazu nu Ing-kow, tayza i Ing-kow Nan-bey a kakitizaan, tabakiay a tuse Kay-pu-tun, muliya malingatu tu baluhay a nikauzip. == caay papalaliw tu kamel nu Di’tu (難逃魔掌) == 但是故事最後,道格拉斯乘船打算離開英國時,輪船到了公海上,不知為何,道格拉斯從甲板上掉到海裡,生死不明,消息傳來,福爾摩斯知道是莫里亞蒂犯罪集團動的手腳,結果道格拉斯仍然難逃魔掌,最終依然死在莫里亞蒂教授手中 nika sazikuzay a kungku, ci Taw-ke-la-s mikacaw tu balunga’ mayzih miliyas tu Ing-kow hawsa, katukuh tu ku balunga’ i Kung-hayan, mahicaay hakya, ci Taw-ke-la-s namakay salaed a sapad mahetik tu i bayu, kaliyuhan mapatayay hakya mauzipay henay, izaw tu ku sakatineng, ci Bow-al-mu-s matineng nu ni Mu-li-ya-ti a tahaceba a sakaput ku misabana’aya, azihan caay pakalaliw tu kamel nu Ditu ci Taw-ke-la-s, sazikuz mahizatu mapatay i lima ni Mu-li-ya-ti cyaw-sow. == pisatahawan ni “Bu-al-mu-s”《福爾摩斯冒險史》 == 《福爾摩斯冒險史》主要以夏洛克·福爾摩斯的助手約翰·華生第一人稱敘述角度來撰寫,這也是福爾摩斯探案系列的常用撰寫方式,之後的系列也僅有4篇不是以華生的角度敘述。《牛津國家人物傳記大辭典》一書內紀載亞瑟·柯南·道爾本人在撰寫《福爾摩斯冒險史》時,試圖點出社會上不公平的一面,例如國王背叛歌劇演唱家、繼父為了金錢偽裝成情人來欺騙自己的養女、一名貴族慣犯利用一位經營不善的當舖老闆犯罪、一名乞丐在肯特郡擁有一座廣大的莊園。 pisatahawan ni “Bu-al-mu-s” angangan uyni Say-low-ke Bu-al-mu-s u miedapay ci Ye-han how-sen u saayaway a tademaw makay kamu amisulit, uynian u ni Bow-al-mu-s a nitengilan tu mahiniay a pisulit, zikuz mahiniay sepap dada’ ku nisulitan caay ku ni How-sen a nakamuan. “Niw-cin a kanatal nisulitan i tabakiay zi-ting a tademaw” labu nu cudad ci Ya-se Ke-na- Taw-al ku misulitay tu “pisatahaw ni Bu-al-mu-s hawsa”, maydih mitanam patahkal tu pisakinih nu syakay, mahiniay Kow-wang mibelih tu miigiay nu mudadiway, padek a wama sakay kulisiw pasazuma sa mala u mamidang a misakunga’ tu nu uzipay a nipahabayan a tataynaan a wawa, cacay kakitaan u mananamay tu tahaceba miliyung tu cacay cayay kakapah ku nipisiwbay pipatampuan a tawki a tahaceba, cacay ya miaamay a tademaw i Ken-te a kakitizaan izaw ku cacay ahebalay a pipalumaan pipahabayan. 道爾同時表明他將福爾摩斯在這系列的短篇小說描述成一位在官方無能與貴族特權的不公正世界中,為社會提供另一種既新奇又公正的管道。柯南·道爾在1927年向岸濱月刊公佈他所喜愛的12篇福爾摩斯著。其中有4篇收入在《福爾摩斯冒險史》中,依序分別為他本人最喜愛的花斑帶探案,以及紅髮會(第2名)、波希米亞醜聞(第5名)、五枚橘籽(第7名)。本著作在1929年時被蘇聯政府認為是神秘主義創作而被禁止發行,但當地以禁書模式於黑市秘密銷售,廣受大眾好評,最後蘇聯政府於1940年取消本書的禁售令。 sakamu satu ci Taw-al mahiniay apuyu’ay a kungku ni Bow-al-mu-s patinakuay tu cacay u situngusa nayi’ay kuicelang atu situngusa nu kakitaan tu misakinih a kitakit, pawas tu syakay tu zumaay baluhay u mucelay a zazan. ci Ke-nan Taw-al i 1927 a mihcaan pazayza i An-pin kuyumin pakatineng tu kanamuhan niza sa 12 ku nisulitan ni Bu-al-mu-s. zuma izaw ku sepat nisulitan pacumun han i “pisatahawan ni Bow-al-mu-s” u zumbay nipasacidek tu nu uzipay niza tu sakanamuhan a How-pan sikelid tu misuninipan tuyni a kawawan, atu sumanahay bukes a sye-huy “saka tusa a singanganan”, Pow-si-mi-ya a kasikazan a kawaw tu “sakalima a singanganan” lima ku kama “sakapitu a singanganan”. uyni nisulitan i 1929 a mihcaan Su-lin cenbu hicasa u kaliyuhan a nisabalucu’an nisangaan a mapasatesepen patahkal, nika tiniay i pasatezepen tu cudad kahini i duutay a tuse kaliyuhan a pacakay, u kanamuhan nu binawlan, sazikuzay Su-lin a cenbu i 1940 a mihcaan palasawad han tu la’cus pacakay tuyni a cudad. '''pakani nisulitan ni Bu-al-mu-s (關於福爾摩斯的著作)''' 柯南·道爾一共寫了60個關於福爾摩斯的故事,56個短篇和4個中篇小說。這些故事在40年間陸陸續續在《岸濱月刊》上發表,這是當時的習慣做法(查爾斯·狄更斯也是用類似的形式發表小說)。故事的主要發生在1878年到1907年間,最晚的一個故事是以1914年為背景。這些故事中兩個是以福爾摩斯第一人稱口吻寫成,還有兩個以第三人稱寫成,其餘都是華生的敘述。 nisutan ni Ke-nan Taw-al pulung 60 ku pakayniay ni Bu-al-mu-s a kungku, 56 ku apuyu’ay a nisulitan atu 4 ku nisulitan tu kungku a cudad. uynian a kungkuan i 40 a mihcaan kakilukilul sa i “An-pin a kuyumian” a musakamu tuyni a ulic, uyni itawya u nanam a kawaw “ci Ca-al-s Ti-ken-s au mahiniay malecad ku waway a musakamu tuyni kungku a cudad”.angangan nu kungku tini i 1878 a mihcaan katukuh i 1907 a mihcaan, u sazikuzay a kungkuan tini i 1914 a mihcaan ku mala u aazihan. yuni a kungkuan tusaay sa ni Bu-al-mu-s tu nu saayaway a tademaw nikamu a nisulitan, izaw henay ku tusa tu saka tulu a tademawan a nisulitan, u zuma ni How-sen tu amin anisakamuan. == a nisulitan (參考資料) == # 中文維基網站-恐怖谷:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%81%90%E6%80%96%E8%B0%B7_(%E7%A6%8F%E7%88%BE%E6%91%A9%E6%96%AF)#%E6%95%85%E4%BA%8B%E7%B0%A1%E4%BB%8B # 中文維基網站-福爾摩斯冒險史:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A6%8F%E5%B0%94%E6%91%A9%E6%96%AF%E5%86%92%E9%99%A9%E5%8F%B2</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] dqhmum42yvup418t5taujv3lsmezrr1 cayay kasikaz atu misakinihay 0 11683 127742 127741 2021-12-31T02:59:16Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki cayay kasikaz atu misakinihay (kamu nu Hulam: 傲慢與偏見) == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-傲慢與偏見:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%82%B2%E6%85%A2%E8%88%87%E5%81%8F%E8%A6%8B</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 44ygbkv4kjwdl113xjjlwm388hjsfah u pipalumaan pipahabanan tu aadupan 0 11684 127797 127796 2021-12-31T09:36:50Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[pipalumaan pipahabanan nu aadupan]] katukuh [[u pipalumaan pipahabanan tu aadupan]] wikitext text/x-wiki u pipalumaan pipahabanan tu aadupan (kamu nu Hulam: 動物農莊) == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-動物農莊:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A8%E7%89%A9%E5%BA%84%E5%9B%AD</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] lxkfaoa8p8kyqvrwq0ltnnreu1vc3w4 tanayu'ay padahaw a sinaama 0 11685 127973 127944 2022-01-07T01:28:01Z Sabak Tutuy 76 wikitext text/x-wiki tanayu'ay padahaw a sinaama (kamu nu Hulam: 長腿叔叔) == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-長腿叔叔:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%95%B7%E8%85%BF%E5%8F%94%E5%8F%94_(%E5%B0%8F%E8%AA%AC)</nowiki> ozl8ojmew5x9ayqq76ruvq5ih7eatdh mukilimay tu liyung a padungiay : ci Laya 0 11686 127772 127771 2021-12-31T07:32:04Z LamiHung 28 /* u kungku (劇情) */ wikitext text/x-wiki mukilimay tu liyung a padungiay: ci Laya (尋龍使者:拉雅) 《尋龍使者:拉雅》(英語:Raya and the Last Dragon,新加坡譯《尋龍奇緣》,中國大陸譯《尋龍傳說》,香港譯《魔龍王國》)是一部2021年美國動畫冒險奇幻電影,由華特迪士尼動畫工作室製作,為迪士尼經典動畫長片系列的第59部作品以及第2部通過Disney+首映許可證形式在Disney+首映的電影。由唐·霍爾和卡洛斯·羅培茲·埃斯特拉達共同執導,愛黛兒·林和奎·阮共同編劇,凱莉·瑪麗·陳和奧卡菲娜擔任主要配音員。 "mukilimay tu liyung a padungiay ci Laya" (kamu nu Inggu: Raya and Last Dragon, nu Sing-ka-pe-lu a pibelihan sa 《尋龍奇緣》[ya mikilimay tu layung kalalitemuhan], nu Hulam ya Ta-lu hananay pibelihan sa 《尋龍傳說》[mikilimay tiya layung a nakamuan sa], nu Siyang-kang a pibelihan sa 《魔龍王國》[nu di'tuay a liyung masahungtiay]), u masa nu aydaay 2021 mihcaan i Amilikaay manggay patalaway nipakucungan a kacudu, mamisaigaay a situngusay sa ya Hwa-te Ti-se-ni manggaay a nalimaan, u sakay nu Ti-se-niay kaidawan masatanayaay nu silsil sakay 59 a iga, sakatusaay  makaawasay tiya Disney+ mala sayaway paiga masulul iti Disney+a kacudu. ci Tang.huwul atu ci Kalose.Lopece, atu ci Aysetela-ta kapulungan a mudikec tu saigaan, ya ci Aytayl.lin atu ci Kuy zewan maaedap mapulung misaulic tu kungku, ci Kayli Mali Ceng atu ci  Awka-fina tiya aniwiway sitalulaymudimata tu sapadatuk a tademaw. 《尋龍使者:拉雅》由華特迪士尼工作室電影和迪士尼媒體發行於2021年3月5日在美國院線上映並同時上線Disney+。 "mukilimay tu liyung a padungiay ci Laya" ya Hwa-te Ti-se-ni pakacuduay ku nipisangaan atu ya Ti-se-niay a patinakay ku patahkalay, iti 2021 a mihcaan 3 a bulad 5 a demiadan, iti Amilika a kanatal mapulung nu paigaay sikalcad nu tatukian a pamelaw, kutusi sa sacumuden i satebul nu Disney+. 故事講述一個孤獨的勇士開始尋找世界上最後的一條龍,並從邪惡的莊魔(Druun)手上拯救已經分裂為五個不同區域的奇幻國度「神龍國」(Kumandra)。 ina kungku sa u mamisiwkayay tiya aniwiway sitaluday a iyung (勇士), miteka a maykilim tu i kitakitay cacayay tu a liyung, satusa sikahulakan tu tiya makatalay i masabi'suay a kakitidaan ci cong-muan (Druunan), maalaw nu heni kay malaliwasakay masalima' tu ku kasadit nu kenis, sikacaay kalecad nu kanatal sinidimutan masa u "sen-liyung a kanatal" (Kumandra). == u kungku (劇情) == 故事發生在一片奇幻國度「神龍國」(Kumandra),邪惡的莊魔(Druun)自古以來侵擾著人類,神龍們為保護人類紛紛遭莊魔石化,在危難之際,剩餘神龍用最後的法力聚合成一枚龍珠,並賦予神龍西蘇(Sisu)驅散邪惡,而西蘇也在消滅莊魔後不知所蹤。 ina kungku sa nikaadih sa iti kabiyalawan a kanatal ya "sen-liyung a kanatal" (Kumandra), kacikian ku nikakatal niya bi'su cong-mu (Druun) namakay i kasumamadan micebis tu milawilw tu tademaw, ya sen-liyung amin maydih a miadingtu tademaw, kakilukilul sa timaan niya bi'suay a di'tu mala cyuku tu, iti sakatalawan a tatukian sa, nu liwan a sen-liyung misaicelang sikatukuh i sadikud, saupuen nu heni kya papalawan a icelang balud han a masacacay nu liyungay a budawan, tuwa patatungusen tu nu sen-liyungay ci Sisu sipibahbah tiya kacikianay a kakatal, satusa ya ci Sisu sa namamin mingayaw tiya bisu'ay kacikianay a kakatal a di'tu sa, mahicaay hakya naynayi satu madih sikahdaw tu. 大戰五百年後,各部落為爭奪龍珠互相交惡,龍心(Heart)部落的公主拉雅(Raya)跟父親班加酋長(Chief Benja)承擔捍衛龍珠的職責,班加酋長為了化解各族紛爭,決心與龍牙(Fang)、龍爪(Talon)、龍脊(Spine)、龍尾(Tail)四大族共享龍珠,邀請他們重組神龍國。 nadikudan hakay kaidawan nu lima a lasubu nu mihcaan, payniyadu'  sikaydihan tiya nu liyungay a budawan macacebis a masasula'cus, balucu' niya liyung (Heart), nu niyadu'ay a kungcu ci Laya (Raya) atu ci ama nida Pan-cya a tumuk (Chief Benja) midimata tiya lingay a budawan, ci Pan-cya a tumuk maydih a mayhulak tu kasasula'cus nu binacadan, misaketun a mituk atu liyungay a ngipen (Fang), liyungay a sakalus (Talon), liyungay a cuket (Spine), liyungay a kikul (Tail) sepatay a binacadan tuya liyungay a budawan, mitakus tuyu henian muliyaw a masakaput patideng tina sen-liyung a kanatal. 和談慶典上,拉雅與龍牙族公主納瑪莉(Namaari)成為至交,帶領後者參觀龍珠的藏匿密室。然而,納瑪莉卻背叛拉雅,號召龍牙族人前來搶奪龍珠,其他部落知曉後加入混戰,導致龍珠不慎摔破,被封印百年的莊魔也傾巢而出,其他四族酋長趁亂各拿取一枚龍珠碎片逃之夭夭,而班加酋長在將最後一枚碎片託付給拉雅後,不幸被莊魔石化,悲痛的拉雅只好帶著犰狳夥伴圖圖(Tuk Tuk)開始尋找龍珠碎片與神龍西蘇的旅程。 iti kaladamsayan malalubang i kalipahakan sa, ci Laya atu ya nu liyungay ngipen a kungcu ci Na-ma-li (Namaari) alaw masasungaay sikalcabay, miladay tu ci Na-ma-lian mizizaw tiya dadimutan tiya liyung a budawan a kitidaan. nika ya ci Na-ma-li hananay sa alaw misabana ci Layaan, miuyuy tu binacadan nu liyungay a ngasaw taynien a micebes tiya liyungay a budawan, nu dumaay a niyadu' katinengan tu nikahinian sa milihida tu amin mangangayaw, nacaay pihaymaw sa kapecian kya liyungay a budawan, ya mapululay kalakuwitan tu pinaay tu hakya i bi'suay cong-mu (Druun) a di'tu kakayda satu habelut sa muculal, ya sepatay a tumuk amin iti kasasibutan nu tatukian, malalaw tiya kapecian nu atilad simacacay sidikec tu ya liyungay laliwasak sa milaliw, ya ci Pan-cya a tumuk sipabelien nida tu cacayay a atilad nuliyungay ici Layaan, nu dikudan sa caay kalemet sipalacyukuen nu bi'suay a di'tu, sikaadada ni Laya tu lalum laday satuway liwaliwan nu cabay ci Tu-tu (Tuk Tuk), malingatu mikilim tu dumaay masaatiladay nu liyung a budawan atu ya sen-liyung hananay ci Sisu lakalak satu mininang. 六年後,成年的拉雅在荒蕪的龍尾土地找到了一艘沈船,在船內透過儀式交流,終於召喚出失蹤多年的西蘇。西蘇告訴拉雅,自己缺乏復原龍珠的力量,依然要找回其他碎片才能消滅莊魔。一人一龍前往龍尾的村莊破解機關,找到第二枚龍珠碎片,西蘇也透過其他碎片獲得她手足的魔法化為人形。 nadikudan i enemay nu mihcaan, masakaying tu ci Laya iti cebetcebetan nu enal u nu liyungay a kikul a kakitidaan sikatepa nida tu mucelemay nu balunga, i labu niya balunga sipakay nu lisin a nikalalacal, masulul tu pitakus tiya kahdawan tu pinaay tu hakya nu mihcaan ya ci Sisuan. pasakamuen ni Sisu, udip nida sikangicihan nida tu sakasamata nu liyungay budawan sikaicelang, a masasuida tu nu dumaay a nikapecian niya atilad nu liyungay a budawan, itawya a makademec tu bi'suay a di'tu. simalacacay ku heni tu ya liyungay a atilad, taydaen i liyungay a kikul nu niyadu' maydih a mihulak tiya palawpesay a kikay, sikatepa tu liwan nu liyungay a atilad, ci Sisu sa sikalaluung nida tu nu dumaay a atilad, kaalaan tu pulsadak nida a palawen masatademaw. 此時納瑪莉殺到欲搶奪碎片,拉雅與西蘇在孤兒船夫波弟(Boun)的協助下逃離追殺。眾人下一站來到龍爪地區,拉雅想潛入龍爪酋長鄧海(Dang Hai)的大宅偷取碎片,過程中結識一名善於詐騙的嬰兒諾諾(Little Noi)與她的數名猴吉吉(Ongis)部下,收服他們潛入宅邸,可是拉雅發現鄧海早已石化,碎片落於新任酋長手裡。另一邊,天真的西蘇想要與鄧海和平談判,卻遭現任酋長拐騙進莊魔地盤,拉雅及時趕到搶走第三枚碎片並救走西蘇。 i mahinian a tatuki sa ci Na-ma-li kaydihan a micebis tiya liwan nu masaatiladay, Laya aci Sisu iti tataytayay a wawa u pabalungaay ci Po-ti (Boun) piedapan makalaliw tu pilalaba nu dikuday a mingayaw. ya katuuday sikataynien tu i liyungay ya sakalus a kenis, ci Laya maydih a sunuk sa misakaliyuh micumud, i eneng nu tumuk ci Teng-hayan (Dang Hai) maydih a mikidu tiya liwan nu budawan, iti picaliwayan nu kawaw sa masasuadih tuya mitesekay a misabanaay a lutungay ci NoNo (Little Noi) atu pinapinaay a ungay ci CiCi (Ongis) atu kakelidan, pasiiluen nunuheni misunuk micumud tiya luma'an , nika sikatinengan ni Laya ci Teng-hay itawya tu a mala cyuku, ya liwan nu budawan a atilad sa sikala tu nu baluhayay a tumuk, i dumaay a kitidaan sa, ya kalaapaapaan nu nidateng ci Sisu maydih a misadamsay matatengil tu ci Teng-hayan, sabanaan nu baluhayay a tumuk mulilid a micumud tiya nu bi'suay a kitidaan nu di'tu, tangsul han ni Laya a maypulu sikacebisan nida tu sakatulu nuliwan a atilad, satusa kakayda satu a alawan nida ci Sisu. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-尋龍使者:拉雅:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B0%8B%E9%BE%8D%E4%BD%BF%E8%80%85%EF%BC%9A%E6%8B%89%E9%9B%85#%E5%8A%87%E6%83%85</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] oo2yyf2rje9o5nv7bc3yzbpfappofy3 Low-pin Han 0 11687 127807 127806 2022-01-01T07:54:34Z LamiHung 28 /* kungku (故事大綱) */ wikitext text/x-wiki Low-pin Han (kamu nu Hulam: 羅賓漢) 《'''羅賓漢'''》(英語:''Robin Hood''),是1973年迪士尼第21部經典動畫長片。本片敘述了古老的羅賓漢的故事,但是角色則換成了動物,羅賓漢的形象由一隻狐狸擔任,小約翰的形象由一隻熊擔任。 Low-pin Han (羅賓漢) kamu nu "A-melika, ROBIN Hood", u 1973 a mihcaan Ti-s-ni saka 21 u micidek ku kapah u tanayu'ay a iga nu mangnga. uyni a iga musakamuay tu kasumamadan a kungku ni Low-pin Han ('''羅賓漢),''' nika situngusay miigi pakutay han tu aadupan, ci Low-pin Han a waway u kuyu ku situngusay, adidi'ay a Ye-han a wayway u tumay ku situngusay. == kungku (故事大綱) == 故事開頭由吉他手艾倫的出場,帶出劇中人物羅賓漢與小約翰,兩人居住在雪伍德森林,透過劫富濟貧的方式,救助諾丁漢的鄉親,他們也因此常遭到諾丁漢侍衛長與弓箭手的追捕,但總是能化險為夷。一日,兩人得知約翰親王抵達諾丁漢,決定偽裝成算命師來劫奪約翰親王攜帶的財寶。 u lingatu nu kungku u migitaay a tademaw u tahekalan ni Ayi-lun, mikelid tu i kungkuay a tademaw, ci Low-pin Han atu adidi'ay Ye-han, tatusa mueneng i suleda-u-te a kilakilangan, makay nialawan tu kakitaan paanin tu pakuyucay, a mipadang tu niyazu'ay ni Now-tin-han, satu u heni malalaba' nu miacingay a tademaw nu misebengay ni Now-tin-han, nika mawazay tu ku mahiniay u katalawaan. cacay a demiad, ya tatusaay matineng ci Ye-han cin-wang (約翰親王) katukuh tu ci Now-ti-hanan, paketun sa a misumad mala u mipakuwamiay a sayden amialaw tu zaysang ni Ye-han cin-wang. 受挫的約翰親王決定透過重賞的方式捉拿兩人,更指派諾丁漢侍衛長不斷向鄉親收稅,侍衛長不僅強行徵收跛子鑄鐵師的錢財,連小孩過生日的禮物也不放過,那是那家人努力賺來送給兒子邦尼的一枚金幣。 malalum kya cin-wang ci Ye-han pabalucu' sa a pakawlahen ku mizakepay tuya tatusaay a tademaw sa, paculcul sa tu sakakaay nu miadingay ci Now-tin-han caay piuwac a pasayza i niyazu' miala tu sata, sakakaay nu miadinga caay ku pacici dada' miala aca tu kalisiw nu mapikihay misanga'ay tu muking, pasu pilecuhan a nubu nu wawa mialatu, uyza sa nu uyzaanan a luma' a kuli tu nangelu'ay a kalisiw u sapabeli tu tatamaan a wawa ni Pan-ni tu cacay a kalibuwa'. 不久後偽裝成乞丐的羅賓漢抵達邦尼一家,在聽完邦尼述說侍衛長的行為後,羅賓漢卸除了裝扮,他不僅送給邦尼一隻弓箭與帽子作為生日禮物,更救助了這家人。 caay ka tenes hawsa mipasazuma mala u miaamay tu ci Low-pin Han katukuh tu i luma' ni Pa-ni, mamin mitengil tu kamu ni Pan-ni tu waway nu sakakaay nu miadingay hawsa, ci Low-pin Han hulak satu tu nipasasuma' niza, ciniza caay ku pabeli dada' ci Pan-nian tu cacay acing atu mala u nubu nu kalecuhan, mipadang aca tuynian a luma'. 次日,邦尼帶著姊妹與好友出外練習射箭,卻不小心將箭射進瑪麗安小姐的後院,眾人因此跟正在後院玩羽毛球的瑪麗安與她的女僕克拉克認識,瑪麗安透過邦尼得知了羅賓漢,兩人兒時為青梅竹馬,但已有多年沒見。 tucila, ci Pan-ni miladay ci kakana atu kapahay a cabay tahekal minanam miacing, nacaay pihaymaw maacing ku nikuza a putah ni Ma-li-ya, sakasa u katuuday a tademaw i zikuzanay a putah u mibalakasay tu Yi-maw-ciw ci Ma-li atu kuli niza ci Ke-la-ke matinengay tu, ci Ma-li-ya makay ci Pang-nian a matineng ci Low-pin Han, u malacabanay naadidi' henay ku heni, nika pinaay tu a mihcaan caay kasasuazih. 此時,諾丁漢的塔克修士拜訪了羅賓漢與小約翰,告知約翰親王將舉行射箭比賽,贏家更可獲得瑪麗安的親吻,但這場射箭比賽其實是約翰親王設局引誘羅賓漢的招數。羅賓漢堅持參加,他扮成一隻鶴參加比賽,小約翰則假扮成一名爵士接近約翰親王觀察動靜。 itawaya sa, ci Now-tin-han aci Ta-ke siw-s mizizaw ci Low-pin Han atu adidi'ay Ye-han, pakatineng ci Ye-han cin-wang amikawaw tu madademec miacin, u makademecay a pakala tu kisu ni Ma-li-ya, nika uyni a kadademe a miacin tatenga' ni Ye-han cin-wang nibehkacan a sapangangaw ci Low-pin Han a nisabanaan. ci Low-pin Han pacici sa milihiza, misahiza tu ciniza tu talastas a ayam milihiza midademec, adidi'ay Ye-han misahiza u Cye-s a micapi ci Ye-han cin-wang miazih tu pisaungay. 經過激烈的比賽,由諾丁漢侍衛長與羅賓漢(假扮成鶴)進入決賽,即使侍衛長透過狡猾的方式射中紅心,羅賓漢在最後仍贏得了比賽,但約翰親王早已看穿羅賓漢的身分。 macaliway ku pisaicelang madademec hawsa, ci Now-tin-han sakakaay nu miadingay atu ci Low-pin Han "misamala u tastas a ayaman" micumud tu sazikuzay nu dademec, tateng' ya sakakaay miadingay makay misabana' a mapana' ku teban a sumanahay, ci Low-pin Han i sazikuzay makazemec tu pisadademecan, nika ci Ye-han cin-wang matineng tu ku a cima ci Low-pin Han. 約翰親王當眾人的面將羅賓漢捉拿,所幸透過小約翰的協助才得以擺脫,但侍衛長也揭穿了小約翰的身分,導致整個射箭比賽變成一場大亂鬥,最後羅賓漢、小約翰、瑪麗安等人逃入了雪伍德森林。 ci Low-pin Han cin-wang i nu ayawan nu katuuday mizakep ci Low-pin Hanan, malemed makay adidi'ay Ye-han tu piedap kya a maales, nika ya sakakaay a miadingay matineng tu uzip ni didi'ay Ye-han, mahiza sa mahamin madademecay nu miacingay mala u malalebuay tu, sazikuzay ci Low-pin Han, adidi'ay Ye-han, Ma-li-an a tademawan, milaliw micumud tu U-te a kilakilangan. 羅賓漢與瑪麗安再度陷入熱戀,諾丁漢的鄉親也因羅賓漢對付了約翰親王而前來一起同歡慶祝,並透過歌曲嘲弄約翰親王,約翰親王在得知後憤怒不已,決定透過加倍徵稅懲罰作為懲罰,大部分的鄉親都因繳不出稅而被關入監獄。 ci Low-pin Han atu ci Ma-li-an masunamuh aca, ni Now-tin-han a niyazu'ay a laluma'an namicuay ci Low-pin-hwn ci Ye-han cin-wang a tayni a mapulung malimulak, a makay nu dadiw a matawa ci Ye-han cin-wangan, ci Ye-han cin-wang matineng tu hawsa linges satu, pabalucu' amakayni i micunus tu sapasata amibaking tu sapibaking, hami nu niyasu'ay a laluma'an caay ka patahkal tu sapasata a lubuan. 侍衛長繼續到處收稅,他前往塔克修士所在的教堂拿取慈善箱的錢財,塔克修士再也無法容忍侍衛長的行為,而與侍衛長發生衝突,侍衛長藉機以叛國罪的名義逮捕了塔克修士。 sakakaay a miadingay lalid sa tacuwacuwa misulup tu sata, tayza tu ci Ta-ke mikilulay tu kamisama a kiwkay miala tu i hakuay nipainian a kalisiw, ci Ta-ke mikilulay tu kamisama caay tu pakahemhem tu wayway ni sakakaay a miadingay, macaculi tu aci sakakaay a miadingay, sakakaay a miadingay pakayza i cicumi tu kanatal a ngangan a mizakep ci Ta-ke siw-san. 約翰親王透過加倍徵稅坐擁大量錢財,仍因捉拿不到羅賓漢而感焦躁,此時身旁的希斯爵士告知了塔克修士入獄一事,得知此事的約翰親王決定透過絞死塔克再次引誘羅賓漢,而這件事也果真傳到了羅賓漢的耳裡。 ci Ye-han cin-wang pakay tu picunus tu piala tu sata sayadah satu ku kalisiw, zayhan nacaay pakazakep ci Low-pin Hanan a salawlaw sa ku balucu', ayza i tapiingay ci Si-s  pakatineng ci Ta-ke siw-se kawaw tu malubu, matineng tuyni a kawaw ci Ye-han cin-wang pabalucu' sa pakay pacai' a mipatay ci Ta-kean muliyaw aca amililid ci Low-pin Han, uyni a kawaw tatenga' katukuh tu ci Low-pin Hanan a tangila. 次日凌晨,羅賓漢與小約翰潛入了城堡,他們決定不僅要救出塔克修士,釋放所有被關的人,更要將被強行徵收的錢財還給諾丁漢的鄉親,兩人趁約翰親王熟睡 之際展開了行動。 tucila tuluay a tuki, ci Low-pin Han atu ci adidi'ay Ye-han micumud tu bukubu a luma', u heni sibalucu' caay ku piala patahkal ci Ta-ke siw-s dada', mipaydang tu malubuay amin a tademaw, a sangaleb satu a pacici' misulup tu kalisiw a panukas ci Now-tin-han a niyazu nu lalumaan, tatusaay a tademaw i kaselaan nu bi' ni Ye-han cin-wang malingatu tu amikawaw. 羅賓漢正準備將最後一袋錢財帶離,卻被希斯爵士發現,驚醒的約翰親王指派衛兵追捕眾人,小約翰成功帶著眾人前往雪伍德森林,而羅賓漢則為了救邦尼的妹妹被關在城堡的大門之內。 ci Low-pin Han misiluc tu sazikuzay cacay a pawti nu kalisiw mikelid miliyas, nika maazih tu ni Si-s cye-s, manengil tu ci Ye-han cin-wang miculcul tu misebengay a hitay milalaba' tu katuuday, adidi'ay Ye-han malaheci amiladay tu katuuday tayza i Suleda-u-te a kilakilangan, ci Low-pin Han amiala tu sabana ni Pan-nian malubuay i labu nu tabakiay a pana nu bukubu a luma'. 經過一番驚險的追捕,羅賓漢逃回了約翰親王的臥房躲藏,但侍衛長卻早已埋伏在此,羅賓漢雖成功擺脫侍衛長,卻因侍衛長帶來的火把焚燒了臥房而不得已逃至屋頂,遠在森林裡的小約翰與邦尼無助地看著一切發生,羅賓漢在無處可逃下跳進了下方的護城河。 caliway tu katalawan a pilalaba', ci Low-pin Han milaliw tayza i kakabi'an ni Ye-han cin-wang milimek, nika ya sakakaay miadingay itiza tu mibihca, ci Low-pin Hanan kanahatu maleku ku piliyas tu sakakaay a miadingay, zayhan sakakaay a miadingay miala tu sacilu'an mituduh tu kakabi'an a hicaenaca laliw satu tayza i badahung, i baatay a kilakilangan adidi'ay Ye-han atu cu Pan-ni sametek sa miazih tu mahiniay a kawaw, ci Low-pin Han nayi' tu ku pilaliwan hatebud satu i sasa nu nilangatan a sauwac. 眼見河中未有動靜,令小約翰與邦尼認為羅賓漢已死,但其實羅賓漢早已透過水下呼吸的方式逃至河邊,約翰親王在得知後陷入絕望,並目睹城堡陷入火海,深知自己的計畫已宣告失敗。 maazih kya sauwac nayi' ku tekiteki', ci Ye-han atu ci Pan-ni u mapatayay tu hawsa ci Low-pin Hanan nika tatenga' ci Low-pin Han pakay i sasa nu nanum au pihanhan a milaliw tayza i lilis nu sauwac, ci Ye-han cin-wang matineng tu hawsa mapatay tu ku balucu', maazih matuduh ku bukubu a luma' amatineng tu nisabalucu'an nu uzip a pasakamu a caay ka laheci'. 在故事的最後,約翰親王的哥哥理查返回了諾丁漢重新掌權,理查國王讓自己的弟弟約翰、希斯爵士與侍衛長服刑,他也赦免了羅賓漢與小約翰,並准許自己甥女瑪麗安與羅賓漢的愛情,羅賓漢與瑪麗安最終在諾丁漢鄉親的祝福下步入禮堂,離開諾丁漢展開蜜月旅行。 i sazikuzay a kungku, ci Ye-han cin-wang a kakama ci Li-ca panukas taluma' ni Now-tin-han muliya misakaku mikuwan, Li-ca cin-wang nu uzip a sabama ci Ye-han Si-s-Cye-s atu  sakakaay miadingay malubu, caay tu ka lubuen ci Low-pin Han atu ci Ye-han, misulul tu nu uzipay a sinawawa a tataynaan ci Ma-li-an atu ci Low-pin Han a masasumidang, ci Low-pin Han atu ci Ma-li-an sazikuzay i niyazu'ay a laluma'an ni Now-tin-han tu pipadaesu tayza tu i pikikungan, miliyas ci Now-tin-hanan malingatu tu miliwku ku malaacawaay. == namakayniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-羅賓漢:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%97%E5%AE%BE%E6%B1%89_(2010%E5%B9%B4%E7%94%B5%E5%BD%B1) [[kakuniza:Sabak Tutuy]] gr90om78jf6ik4kloeh3orghp36jdkb adidi’ay mubahelay a tademaw ci Pi-te Pan 0 11688 127792 127790 2021-12-31T08:40:43Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki adidi’ay mubahelay a tademaw ci Pi-te Pan (kamu nu Hulam: 小飛俠彼得潘) 《'''小飛俠彼得潘》'''(英文:''Peter Pan'')是一部2003年的好萊塢奇幻冒險電影,由P·J·霍根執導。主演包括傑瑞米·桑普特、傑森·艾塞克、瑞秋·哈伍德和露德溫·塞尼耶等人。 該電影是依據J·M·巴里的小說《彼得潘》改編而成,描述長不大的小飛俠彼得潘,與小仙子叮噹長居於夢幻島上。 "adidi’ay mubahelay a tademaw ci Pi-te Pan" (A-me-li-ka: Peter pan) u cacay a igaan tu 2003 a mihcaan nu Haw-lay-u u micidekay katalawan a kawaw a iga, ci P. J. How-ken ku pasubana’ay. miigiay a tademaw pasu ci Cye-luy san-te, Cye-sen-ay-say-ke, Loy-ciw Ha-u-te, atu ci Lu-te-wen Say-ni-ye a tademawan. uyni a iga u mikilulay tu J. M. Pa-li a kungkuan “Pi-te Pan” nisumadan misang, musakamuay cayay ka balakiay adii’ay mubahelal Pi-te Pan, atu adidi’ay Syen-ce Tin-tang matenes i nu sinpiay a subalan. 巧遇三位小孩:溫蒂、約翰及米高,並賦予他們飛天的能力。他們本來可以在夢幻島開心地嬉戲玩樂,豈料無惡不作的虎克船長及其一眾海盜前來大肆破壞。使小飛俠必須營救好朋友離開夢幻島,並與虎克船長展開一輪激戰。 tatungus sa tatuluay a wawa, ci Wen-ti, Ye-han atu ci Mi-kaw, nipabelian tu tineng mubahel nu heni. u heni nakapahay i sinpiay a subalan lipahak a midang mibalakas,  cayay ka zateng u makatalay ci Hu-ke a senciw atu zumaay katuuday a kukung tayni a mibulibul mipeci’. adidi’ay mubahela a tademaw kanca mipauzip tu kapahay a cabay miliyas tu sinpiay a subalan, malingatu mingayaw aci Hu-ke. 本片亦為第一部用真人演繹的有聲電影版《彼得·潘》,也是除1987年蘇聯電視電影《彼得·潘》外第一部讓男演員飾演彼得·潘的真人電影。 uyni a igaan u sakacaca au u tateng’ay a tademaw ku miigiay Yu-sen a igaan “Pi-te Pan”, caay aca ku 1987 a mihcaan tu Su-lin a Ti-libi iga “Pi-te Pan” izaw ku sakacacay a iga u tatamaw ku miigiay ci Pi-te Pan u tatenga’ay a tademaw a iga. == kungku (故事劇情) == 生活在愛德華時代的女孩溫蒂·達令,出生在壓抑的環境中,還整天被一個呆板頑固的父親達令先生扼殺她童年的快樂和夢想,米莉森特姑媽還希望溫蒂長大後可以嫁個好丈夫。溫蒂的弟弟約翰和米高,也遭受著類似的痛苦。 mauzipay i ay-te-howa a ziday tatayna a wawa ci Wen-ti ta-lin, nilecuh i cayay ka cakatay a nikauzip, a sadimiad sa mahiza u nayay ku nizateng a wama Ta-lin sinsey milawacu’ tu nu wawa a nikalipahak atu nizatengan, ci Mi-li-sen-te a babi a maydih ci Wen-tianan balaki tu hawsa taneng a mikadabu tu kapahay a acawa. u sabama ni Wen-ti Ye-han atu cu Mi-kaw, mapangelu’ tuway tu mahiniay. 達令家三姊弟靠講故事來暫時擺脫煩惱;但他們沒料到夢幻島上永遠也長不大的小孩——小飛俠彼得·潘在每晚都來偷聽故事。但在一次彼得·潘無意將其影子遺落在達令家,使他不得不與小仙子叮噹再度來達令家找回影子,溫蒂發現了彼得,還幫他將影子縫回去。彼得決定教會達令家三姊弟飛翔,並帶他們去夢幻島探險。 Ta-lin a luma’ izaw ku tatuluay calakakaan au pakungkuay a pacena’ miliyas tu kabiyalawan, nika u heni caay kazateng ku i sinpiay a subalan tadahadauc caay ka balakiay a wawa ci adidi’ay mubahelay a tademaw ci Pi-te Pan i paysandeb tayzatu amisunuk mitengl tu kungku. nika tuyacaca ci Pi-te Pan nacaay pateng sa mahedaw ku adingu i luma’ ni Ta-lin, sacaay yayaca aci adidi’ay Syen-ce Ting-tang muliyaw tayza i luma’ ni Ta-lin mikilim tu adingu pataluma’ maazih tu ni Wen-ti ci Pi-te, mipadang cinizaan mitais tu adingu. ci Pi-te pabalucu’ sa pakatineng tu luma’ay tu tatuluay a calkakaan ni Ta-lin a mubahel, amikelid tu henian tayza mitahaw tu i sinpiay a subal. 一飛到夢幻島,溫蒂立刻被這個美麗而神秘的海島吸引住了,這裡有茂密的叢林、高大的樹木,還有野蠻的印第安人、神秘的人魚,以及橫行附近海面的壞蛋海盜。彼得帶著溫蒂他們來到了一個隱蔽的樹洞,這就是他們在夢幻島上的家,還認識了彼得管教的一批「失落的男孩」。 bahel katukuh i sinpiay a subal, ci Un-ti kasenun sa masulup nu uynian salunganay a kaliyuhanay a bayu a subal, itini macebe ku kilakilangaan, talakaw ku kilang, izaw henay u cayay kacakat ku nizateng a In-ti-an a tademaw, kaliyuhan a buting a tademaw, atu mibalatay i capiay nu bayu makatalay a kukung. Ci Pi-te miladay ci Un-tian tayza kuheni i cacay i cucudetan buhang nu kilang uyni sa i sinpiay a subalan a luma’ nu heni, matineng tu ci Pi-tean tu pikuwan tu zumaay “mahedaway a tatamaan a wawa. 在夢幻島期間,溫蒂逐漸對彼得產生了一種情感,當她向彼得表白時,彼得卻說自己永遠也不想長大,使溫蒂很傷心。同時小仙子叮噹在對彼得與溫蒂之間關係的忌妒下,將樹洞所在位置告訴了彼得的死敵——海盜虎克船長,致使溫蒂等人被抓到海盜船「骷髏號」上。虎克船長還在彼得的藥中下毒,但良心發現的小仙子搶在彼得前喝下毒藥。 i sinpiay a subal a demiadan ci Un-ti haymaw sa sakay a sibalucu’ tu a maydih ci Pi-tean yu yu apaheci ciniza ci Pi-te hawsa, ci Pi-te sakamu sa tahdauc caay kaydih a balaki, malalum ci Un-ti. namahiza adidi’ay Syen-ce Tin-tang saakay ci Pi-te atu ci Un-tian a kacacayat mainap, uyza buhang a kilang a kakitizaan pasakamu ci Pi-tean tu sakapatay a ada Kukung Bu-ke a sinciw, satu ci Un-ti a tademaw mazakep patayza han i Kukung a balunga’ “ukak a bangngu”. ci bu-ke a sinciw i sapaiyu paledek ni Pi-te, nika caay ka lesem ku balucu’ alaw  adidi’ay ayaw nu pikaen tya siledekay a sapaiyu. 彼得來到骷髏號上與虎克船長決鬥,虎克嘲笑彼得說溫蒂長大後會將他永遠遺忘,使傷心的彼得被打敗。虎克准許溫蒂和彼得訣別,溫蒂給了彼得一個隱藏的吻,而使彼得恢復信心與力量,重新擊敗虎克,讓他被等待已久的大鱷魚吞掉。 ci Pi-te tayza i ukak bangnguan atu ci Bu-ke sinciw mangangayaw, ci Bu-ke matawa ci Pi-tean sakamu sa anu balaki tu ci Un-ti hawsa a tahdauc a mapawan cinizaan, malalumay ci Pi-te madebec tu. ci Bu-ke misulul ci Un-tean atu ci Pi-tean malaliyas, paleli han ni Un-ti ci Pi-te tu cacay madimutay a kisu, masusul tu ku balucu’ a siicelang tu ci Pi-te, muliyaw midebec ci Bu-kean, ngay u matenesay mihalhalay matamul nu E a buting ciniza 借住島上眾仙子的幫助,使海盜船飛到了倫敦;溫蒂、約翰和米高和家人團聚,失落的男孩們也被達令家領養。彼得在跟溫蒂保證永遠不會忘記她之後飛回了夢幻島 micaliw tu subal mueneng mapadang nu katuuday a Syen-ni, ya kukung a balung’ mubahel tayza i Lun-tun, ci Un-ti, Ye-han atu ci Mi-kaw atu luma’ay a tademaw malecapu, mahedaway tatama a wawa amin mapahabay nu luma’ay ni Li-ta. ci Pi-te paina ci Pi-tean tahdauc caay ka pawan cinizaan nazikuzan sa mubahel tu tayza i sinpiay a subal. == Pi-te Pan (彼得潘) == '''彼得潘'''(Peter Pan)是蘇格蘭小說家及劇作家詹姆士·馬修·巴里筆下的虛構人物,為劇作《彼得潘》中的主角之一。是個性情豪邁奔放,充滿好奇心的小男孩,他會飛,永遠不會長大 彼得潘的名字是源自希臘神話中的牧神潘,以及他所照顧的盧埃林·戴維斯兄弟中的彼得·盧埃林·戴維斯。 ci pi-e-pan “Peter Pan” nu Su-ke-la mutesekay a kungku atu mutesakay misanga’ay tu saigian ci Tan-mu-ma-siw-pa-lia i nisulit tu nizatengan a tademaw, misangaay tu aigian “ci Pi-te Pan u cacay a situngusay miigi. u malipahakay ahebalay ku baluwang, u manamuhay tu kaliyuhan a tuud tatama a wawaan matineng mubahel, tahdauc caay ka balaki. Pi-te Pan a ngangnan makay Si-la a kungku nu bukesi ci Pan, atu nidipatan amin niza ci Lu-ay-lin Tay-wi-s a malakakaay ci Pi-te Lu-ay-lin Tay-wi-s. lalingatuan (起源) 彼得潘是遺失男孩(Lost Boys)的首領,在夢幻島冒險,其中遇到了小仙子、海盜、人魚及美國原住民,偶爾也會遇到從夢幻島以外的世界來的普通小孩,像是溫蒂·達林(而彼得潘也喜歡溫蒂)。 ci Pi-te Pan u mahedaway tatama a wawaan (Lost Boys) u sakakaay nu mikeliday, i sinpiay a subal mikawa tu katalawan, uzuma malikeluh tu adidi’ay ci Sye-ce, Kukung, buting a tademaw atu A-me-lika a Yincumin, uzuma malikeluh tu makayzaay i sinpiay a subal nu zumaay a kitakit tayniay ahina maazihay tu a wawa, mahizaay ci Un-ti ta-lin “ci Pi-te Pan manamuh tu ci Un-tian”. 巴里有二部作品提到彼得潘,彼得潘也出現在許多卡通、影片及商品中,都是衍生自巴里的作品。包括1953年的動畫電影《小飛俠》、2003年的真人電影《小飛俠彼得潘》等作品。彼得潘是「不願意長大的男孩」的典型代表,而後來也用彼得潘症候群來描述在社會上,不想長大的成年男性。 Pa-li izaw ku tusa a nisutatan a iga musakam tu ci Pi-te Panan, ci Pi-te Pan tahkal tu i yadahay a mangga, iga atu sasiwbayan a nisulitan, uyza amin makay ci Pa-lian a nisulitan a iga. pasu 1953 a mihcaan manga a iga “adidi’ay mubahelay a tademaw”, 2003 a mihcaan u tatenga’ay a tademaw a iga “adidi’ay mubahelay a tademaw Pi-te Pan” a igaan. ci Pi-te Pan “u makaiay balaki a tatama a wawa’ u tungusay nu mahiniay, zikuzan satu au ni Pi-te Pan a sakahini a musakamu tu i sakayay, caay kaydih a balakiay a masakapahay a tatama. == lalekalan (起源) == 彼得潘最早是在詹姆士·馬修·巴里的《小白鳥》(1902年)中一個章節的人物,《小白鳥》是一部給成人的小說,彼得潘出現在其中《肯辛頓公園的彼得潘》(Peter Pan in Kensington Gardens)的章節中,是一個七天大的小孩。 ci Pi-te Pan u saayaway i ci Tan-mu-s Ma-siw-Pa-lian “adidiay salengacay a ayam” “1902 a mihcaan” cacay u misulita tu ulic a puu’ a tademawan, “adidi’ay salengacay a ayam” u sapaazih tu balakiay a tademuw a kungku, ci Pi-te Pan izaw taahkal “Ken-sin-tun a idangan ci Pi-te Pan” “Petrer Pan in Kensington Gardens” a misulitay tu ulic a puu’, u cacay pituay a demiadan ku balakiay a wawa. 在1904年劇作的成功後,巴里的出版商Hodder and Stoughton將《小白鳥》的13至18章抽出,在1906年重新印刷,書名為《Peter Pan in Kensington Gardens》,由亞瑟·拉克姆繪製插圖。 i 1904 a mihcaan nisanga’an tu aigian malaheci tu haw sa, ci Pa-li a nipahkalan Hodder and Stoughton “adidi’ay salengaca a ayam” tu 13 katuku 18 a ulic tu nitusulan, i 1906 a mihcaan muliyaw paina misulac, ngangan nu cudad “Peter Pan in Kensington Gardens” ci Ya-se-la-ke-mu ku misanga’ay mikulitay pahcekay tu bacu’. 詹姆士·馬修·巴里在《彼得潘:不會長大的男孩》(Peter Pan: The Boy Who Wouldn't Grow Up)的劇作中以彼得潘為劇作的主角,首演在1904年12月27日於倫敦演出。巴里後來將其劇作改編成小說,在1911年出版,書名為《彼得潘與溫蒂》(Peter Pan and Wendy) ci Can-mu-s Ma-siw Pa-li i “Pi-te Pan, cayay ka balaki a tademaw a wawa” “Peter Pan: The Boy Wouldn't Grow Up” a nisulitan a saigian ci Pi-te Pan ku situngusa nu nisulitan a saigaan, saayaway miigi i 1904 a mihcaan 12 a bulad 27 a demiad i Lun-tun miigi. ci Pa-li zikuz nisulitan a saigian a misumad mala u kungku a cudad, i 1911 a mihcaan patahkal tu nisulita, ngangan nu cudad "Pi-te Pan atu ci Un-ti” (Peter Pan and Wendy). == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-小飛俠彼得潘:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/zh-tw/%E5%B0%8F%E9%A3%9B%E4%BF%A0%E5%BD%BC%E5%BE%97%E6%BD%98_(%E9%9B%BB%E5%BD%B1)</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] 7bejy2e4138op4o9f5l8jdrd1lnpwxk Low-pin-han 0 11689 127786 2021-12-31T08:28:46Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[Low-pin-han]] katukuh [[Low-pin Han]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Low-pin Han]] 2pblxjpolj9o3ef5blc52fdm45um4wt adidi’ay mubahelay a tademaw 0 11690 127791 2021-12-31T08:40:18Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[adidi’ay mubahelay a tademaw]] katukuh [[adidi’ay mubahelay a tademaw ci Pi-te Pan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[adidi’ay mubahelay a tademaw ci Pi-te Pan]] 2vmmd15uwybnif4x5f463whexqi6nm5 u mibiyalaway a mapalaway nu Aw-ce 0 11691 127795 2021-12-31T09:33:56Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[u mibiyalaway a mapalaway nu Aw-ce]] katukuh [[micidekay a mapalaway nu Aw-ce]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[micidekay a mapalaway nu Aw-ce]] hp2jyzfidqvb313rtrq328cjkfpiyse pipalumaan pipahabanan nu aadupan 0 11692 127798 2021-12-31T09:36:50Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[pipalumaan pipahabanan nu aadupan]] katukuh [[u pipalumaan pipahabanan tu aadupan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[u pipalumaan pipahabanan tu aadupan]] 5khz8qrwpmx65yhwidp1bpy1bpzfcfi salunganay ku bi' a tademaw 0 11693 127857 127813 2022-01-01T13:58:28Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki salunganay ku bi’ a tademaw (睡美人) '''《睡美人'''》(英語:''Sleeping Beauty'')是1959年由迪士尼上映的第16部經典動畫長片。是迪士尼長篇電影史上第一部Super Technirama 70的寬螢幕電影。20年代所發行的迪士尼白金珍藏版DVD中收錄了艾蜜莉·奧斯蒙獻唱的主題歌「悠長美夢(Once Upon A Dream)」。本片DVD已經由博偉在台灣發行,VCD由中錄德加拉在中國大陸發行。 "salunganay ku bi’ a tademaw" (A-me-li-ka a kamu: Sleeping Beauty) u 1959 a mihcaan nu Ti-se-ni a nipaiga saka 16 a igaan u micidek ku kapah tanayu’ay mganga a iga. nu Ti-se-ni tanayu’ay a iga i lalay u saayaway a iga "Super Technirama 70" kaahebal ku aazihan a iga. 20 a zidayan nipatahkalan a iga u Ti-se-ni salengacay kim nisinga’an tu a DVD nisulupan nikiluan tu ni Ay-miy-li Aow-s-mung nidadiwan satangahan a dadiw “u matenesay mahaymaway kapahay a sinpi” (Once Upon A Dream). uyni DVD a iga namapatahkal tu ni Pow-wiy i Taywan, VCD yu ci Cung-lu-te-cya-la i Cong-kow-Talu a nipatahkal tuyni a iga. == kungku (故事內容) == 史蒂芬國王與麗亞皇后誕下了小公主,取名為奧蘿拉,全國人民都在慶祝小公主的誕生,而且休伯和史蒂芬這兩位國王從很久以前就有意合併一個國家,史蒂芬的女兒奧蘿拉與休伯的兒子菲利浦就此定下娃娃親,在賀禮上來了三位善良的仙子(花拉仙子、翡翠仙子、藍天仙子),她們輪流給小公主美好的祝福,在第二位仙子的祝福過後,邪惡的黑女巫-梅爾菲森特突然出現在大殿上,以公主祝福的名義施下詛咒,讓奧蘿拉在十六歲生日之時被紡車針刺死。 S-ti-ben a kow-wang atu ci li-ya a cawa nu kow-wang mulecuh tu adidi’ay a kung-cu, pangangan han ci Aow-lu-la, kanatalay a tademaw amin malimulak tu nilecuh tu adidi’ay a kung-cu, satu ci Siw-pow atu ci S-ti-ben uyni tatusaay a kow-wang nanu ayawtu sibalucu’ a papung a cacay tu ku kanatal, S-ti-ben tataynaan a wawa ci Aow-lu-la atu tatama a wawa ni Siw-pu ci Bey-li-pu tini palaacawa tu wawa a kalaacawa, i pipaamid izaw tayni ku tatuluay damsayay a syen-ce “Balu-la syen-ce, landaway syen-ce, sumilaway syen-ce”, kakutay sa kuheni padaesu ci adidi’ay a kung-cu, i saka tusa a syen-ce mamin mipadaesu hawsa, u talahaday lumeni’ay a tatayna nu mapalaway ci Bey-al-bey-sen-te bahal sa muculal i tumunaw, i padaesu a ngangan mitima tya kung-cuan, ngay ci Aow-lu-la i sabaw enem a mihcaan tu nilecu’ han a demiad macucuk nu zinum nu mising a mapatay. 在梅爾菲森特狂笑著離去後,大家都嚇壞了,而第三位仙子的祝福將是如果公主被紡車針所刺會一直沉睡,直到得到真愛之吻才能醒來。隨後,國王下令將全國的紡車全部燒毀。 三位仙子為了防止意外的發生,與國王與皇后商討後,化裝成農婦帶著小公主悄悄離開了城堡,把小公主更名為-薔薇玫瑰,並在一個茂密的森林中隱居。 ci Mey-al-bey-sen-te tunutawa sa matawa amiliyas, matawid amin ku katuuday, sakatulu a syen-ce tu nipadaesu anu macucu’ nu mising a zinum a celem asa mabi’, katukuh izaw ku tatenga’ay a lemu’ a kisu kya manengil. kilul satu, u kow-wang musakamu tu hamin a kanatalay a zinum nu mising hamin han mituduh sa. tatuluay a syen-ce sakay amitena’ a sikawaw tu kaliyuah sa, matatengil tu ku kow-wang atu acawa nu kow-wang, mibihun sa mala u malukay a tatayna laday sa tya adidi’ay a kung-cu sunuk satu miliyas tya bukubu a luma’, pasumad han ku ngangan niya adidi’ay kung-cu ci Cyang-wiy-baluan han, itiza tu i cacayay macebeday a kilakilangan mananel. 在薔薇玫瑰十六歲當天,三位仙子為了籌備慶祝她的生日而把她支到森林採草莓,她們動用法力為薔薇玫瑰做了禮服與蛋糕,而此時薔薇玫瑰在森林中與她夢中的王子菲利浦相會了。邪惡的梅爾菲森特從未放棄她所施下的詛咒,她派遣出去尋找奧蘿拉的手下都失敗而歸,梅爾菲森特而為此大發雷霆,她讓她最親近的寵物烏鴉親自去尋找奧蘿拉的蹤跡。 ci Cyang-wiy-balu i sabaw enem a mihcaan tuyza a demiadan, tatuluay a syen-ce amilasul tu sakalimulak tu pilecuhan niza patayzaen niza i kilakilangan mipelu’ tu kamacal, a sapalawen nu heni misang’a tu zikuz atu tang-kaw ni Cyang-wiy- balu, ayzaay ci Cyang-wiy-balu i kilalikangan atu i sinpiay niza a wang-ce ci Bey-li-pu malitemuh tu. talahaday a Mey-al-bey-sen-te caay piales tu pitima niza, miculcul ciniza papikilim tu caculculan ni Aow-lu-la caay kaleku taluma’ satu, ci Mey-al-bey-sen-te tunutuwa’ sa malinges, u kanamuhan niza aadupan a ak’ak papikilim tu nazipaan ni Aow-lu-la. 此時,兩位仙子為了奧蘿拉禮服的顏色而進行了衣服變色的魔法大戰,魔法的光輝引起了梅爾菲森特寵物烏鴉的注意,並追了過來,此時奧蘿拉也回到家中,奧蘿拉看到三位仙子為她準備的驚喜時高興不已,而三位仙子得知她將與她的夢中情人見面時,吿訴她其實就是奧蘿拉公主,並已經於菲利浦王子訂婚,不能再見到他後,奧蘿拉失聲痛哭起來。此時,梅爾菲森特的寵物烏鴉在門外聽到了一切,便飛回去報告。 uyni satu, tatusaay a syen-ce sakay kulit nu zikuc ci Aow-lu-laan malingatu tu mipasumad tu kulit nu zikuc mingayaw tu Di’tu a palaw, Di’tu a palaw a likat malilid ci Mey-al-bey-sen-te amihaymaw tu kya kanamuhan aadupan ak’ak, milalaba’ tayni, ayzaay ni Aow-lu-la katukuh tu i luma’, ci Aow-lu-la pakazih kya tatuluay a syen-ce milasul tu katawiday a namuh hawsa tunu lipahak sa, ya tatuluay a syen-ce matineng tu a masasukazih ciniza tu i sinpiay a sasumidang hawsa, sakamu han niza tatenga’ ci Aow-lu-la, u maminay tu patapang ci Bey-li-puan, la’cus tu a masasukazih cinizaan sa, ci Aow-lu-la tunuangi sa nayi’ tu ku suni. ayza satu, u kanamuhan ni Mey-al-bey-sen-te aadupan ak’ak i hekal nu panan matengil tu ku canacanan a kawawan, mahel satu taluma’ pasakamu. 深夜,三位仙子悄悄將奧蘿拉公主帶回了城堡,在三位仙子暫時離開奧蘿拉公主所在的房間期間,奧蘿拉公主中了梅爾菲森特的詭計,被其誘拐到城堡的塔頂,並教唆奧蘿拉公主碰了紡車針,三位仙女匆匆趕到塔頂,但一切都晚了,三位仙子為了挽回一切則施法讓全國人民與奧蘿拉公主一樣都昏睡過去。   teban nu labi i, tatuluay a syen-ce sunuk sa mitengteng ci Aow-lu-laan kung-cu pataluma’ tuya bukubu a luma’, i pacena’ miliya niya tatuluay a syen-ce i kakabi’an ni Auw-lu-la kung-cu hawsa, ci Aow-lu-la kung-cu mabihkac tu ni Mey-al-bey-sen-te, sabanaen patayzaen i tukun nu bukubu a luma’, misungaay ci Aow-lu-la kung-cuan papitebing tu zinum nu mising, tatuluay a syen-ce sakalah sa tayza i tukun nu bukubu, nika mautang tatu, tatuluay a syen-ce sakay amipanukas tu nipalaw ngay kanatalay a tademaw atu ci Aow-lu-la kung-cu malecad sasinawalan ku bi’. 梅爾菲森特將菲利浦王子抓走並將他囚禁起來,三位仙子得知後便悄悄潛入梅爾菲森特的城堡設法將菲利浦王子救了出來,並賜予了神劍魔盾,梅爾菲森特施法企圖阻止菲利浦王子向史蒂芬的城堡前進,使史蒂芬的城堡布滿了荊棘,在三位仙子的幫助下,菲利浦王子克服了重重困難,梅爾菲森特見狀,變身為一隻巨大的黑色巨龍,口噴烈焰對付菲利浦王子,三位仙子在王子的武器上施了法力,用真理之劍刺死了梅爾菲森特,一切都恢復了原狀。 zakepen ni Mey-al-bey-sen-te ci Bey-li-pu wang-ce pulule han niza. matineng tu kya tatuluay a syen-ce sunu’k satu micumud tu bukubu a luma’ ni Mey-al-bey-sen-te mizateng ahicanen amiala patahkal ci Bey-li-pu a wang-ce sa, a pabelian tu nu Di’tuay a bakan, ci Mey-al-bey-sen-te mipalaw amaydih mitena’ ci Bey-li-pu wang-ce pasayza taayaw i bukubu a luma’ ni S-ti-ben, u bukubu a luma’ ni S-ti-ben hamin tu u katalawan, i piedap niya tatuluay a syen-ce, ci Bey-li-pu wang-ce makadungdung tu labades, maazih ni Mey-al-bey-sen-te kukahini, pasumad satu uzipi mala u tabakiay a lumeni’ay a ngangic, u laway mipes tu akuti’ay a lamal micuay ci Bey-li-puan wang-cean, tatuluay a syen-ce i wang-ce u sapingayaw a sazikec misapalaw paicelang, au u mucelay a bakan ku sapicucu’ a mapatay ci Mey-al-bey-sen-te, hamin mahiza tu nu naayaway a nikauzip. 隨後,菲利浦王子到了塔頂,給了奧蘿拉公主深情的一吻,奧蘿拉公主從沉睡中甦醒過來,全國百姓也隨之醒了過來,在大家的祝福之中,王子與公主翩翩起舞,從此他們便過上了幸福甜蜜的生活。 kilul satu, ci Bey-li-pu a wang-ce katukuh tu i tukung nu bukubu, kisu’ han niza ci Aow-lu-la kung-cu, ci Aow-lu-la kung-cu, namacelem ku bi’ nengil satu, kanatalay amin a tademaw kilul satu manengil, i padaesuan nu katuuday, wang-ce atu kung-cu satebudtebud satu musalukyaw, namahini sa kapah lihalay tu kuni kauzip nu heni. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-睡美人:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%9D%A1%E7%BE%8E%E4%BA%BA</nowiki> [[kakuniza:Sabak Tutuy]] fvhfkrisca79ibo0ihwuhi2iksdvxiw pauzipay tu malabadesay a iyung 0 11694 127821 127817 2022-01-01T09:17:00Z LamiHung 28 /* kungku (劇情) */ wikitext text/x-wiki pauzipay tu malabadesay a iyung (kamu nu Hulam: 救難小英雄) 《'''救難小英雄'''》(英語:''The Rescuers''),是一部由華特迪士尼於1977年製作並發行的動畫電影。改編自瑪潔麗·夏普的《救難小英雄》與《碧安卡小姐》。它的上映日期是1977年6月22日(香港也於同年12月22日上映),為第23部華特迪士尼經典動畫長片。 "pauzipay tu malabadesay a iyung" (A-me-lika a kamu: The Rescuers), u cacay nu How-te-ti-s-ni i 1977 a mihcaan nisang'an ni patahkal tu nu manga a igaan. nisumadan tu makay Ma-cye-li sya-pu a "pauzipay tu malabadesay a iyung" atu "Pi-an-ka a limecedan". u patahkalan cinizaan a demiad a iga i 1977 a mihcaan 6 a bulad 22 a demiad (u Sya-kang malecad tu a mihcaan tu 12 a bulad 22 a demiad a paiga). u saka 23 a igaan u micidekay ku kapah tanayu'ay a manga nu How-te-ti-s-ni. == kungku (劇情) == 本片電影原聲帶已經由滾石在台灣發行,目前在中國沒有任何影音產品發行。本片DVD已經分別由中錄德加拉,博偉在中國大陸,台灣發行。VCD由中錄德加拉在中國大陸發行。續集《救難小英雄澳洲歷險記》由迪士尼在1990年推出。 uyni a iga uyzaanay tu a dadiw nu Kun-say i Taywa patahkal. imahini I Cung-kow nayi' ku canacanan nu igaay a giha anilaculan a patahkal. uyni a iga DVD masacidek u Cung-li-te-cya-la, Pu-wi I Cung-kow-talu, i Taywan patahkal. VCD Cung-li-te-cya-la Cung-kow Talu patahkal. u lalid a iga "pauzipay tu malabadesay a iyung Aow-cu a mitahaway" ti-s-ni i 1990 a mihcaan a patahkal. 位於紐約聯合國總部的地下有一個全世界老鼠組成的世界機構:救援幫助協會。某一天,一個漂流瓶被轉交給了協會,瓶中信被水打濕,字跡模糊,只能辨認出「晨邊孤兒院」「大麻煩」和署名「潘妮」。 tini i Niw-ye sakaput pulung nu kanatal a cungpu isasa izaw ku cacay a kitakit nu edu anisakaput kitakit a sakapu musakawaway, miedap mipadangay tu syehuy. u zuma a demiad, cacay malikiday a landaway mapabeli tu Syehuy, landaway a tigami malalemed tu nu nanum, caay tu kahapinang ku sulit, uyza tu dada' ku katidenga'n "Cen-pen pidiputan tu kanaayan a wawa" "kalibutan" atu ngangan "Pan-ni" 匈牙利駐會代表碧安卡小姐自告奮勇接下此事,並指定清潔工伯納德為搭檔。二鼠前往孤兒院,在孤兒院發現了潘妮的個人物品,並從老貓魯弗斯口中得知潘妮已經失蹤,並且很有可能跟開當鋪的梅杜莎夫人有關。 Siwng-ya-li nu situngusay ci Pi-an-ka a limecedan saicelang sa musakamu a milayap tunian a kawaw, patuzu' sa u mikawaway tu milisimetay a tademaw ku cabay ci Pow-na-te ku. tusaay a edu tayza i pidiputan tu kanaayan a wawa, i pidiputan tu kanaayan a wawa maazih tu ku nu tekeday a tuud ni Pan-ni, makay ci Law-maw-lu-bu-s amatineng mahedaw tu ci Pan-ni, satu hakay macacayat atu ya patangpuay ci Mey-tu acawaan. 伯納德和碧安卡潛入當鋪,聽到了梅杜莎和斯努普的電話,確認是他們抓走了潘妮。梅杜莎當晚趕去佛羅里達的魔鬼沼澤跟斯努普會合。二鼠試圖鑽入行李箱與她同去,行李箱卻中途甩出了汽車,他們只得自行搭飛機去佛羅里達。 ci Pu-na-te atu ci Pi-an-ka micumud tu patangpuan, matengil tu ku dingwa ni Mey tu-sa- atu ci s-nu-pu, tatenga' u heni ku mizakepay ci Pan-nian. ci Mey-tu-sa uyza a sandeb kalah sa tayza i Bu-low-li-ta a Di'tu tasutasunan malikeluh aci Pu-nu-puan. Tus-edu mayzih mimumuk tu tulangku a miladay cinizaan, ya tulangku i teban nu zazan mabakah tu i hekal nu kazizeng , satu kacaw satu kuheni tu hikuki tayza i Bow-low-li-ta. 翌日伯納德和碧安卡搭乘奧維爾的「航班」(鳥背)飛往魔鬼沼澤。在飛行中,二鼠的心漸漸貼近了。與此同時,潘妮試圖從她的囚禁地——一艘擱淺的汽輪——逃走,但被梅杜莎的寵物短吻鱷尼祿和布魯圖抓回。 tucila a demiad ci Pow-na-te atu ci Pi-an-ka mikacaw tu Aw-wi-al "a hikukian" (kulul nu ayam) mubahel tayza i Di'tu a tasutasunan. i pibahelan, balucu' niya tusa a edu haymaw satu amicapi. namahiza hawsa, ci Pan-ni mitanam makay pilubuan cinizaan cacay i pantaay a nanum nu sibaliay a balunga' mulaliw, nika u kanamuhan a nipahabayan ni Mey-tu-sa apuyu'ay laway a kakitil ci Ni-lu atu ci Pu-lu-tu mazakep. 原來沼澤中的一個洞穴藏有海盜的寶藏,但只有身形嬌小的潘妮可以通過,所以梅杜莎必須藉助潘妮取得她夢寐以求的大鑽石「魔鬼之眼」。伯納德和碧安卡結識了當地的麝鼠艾麗梅和盧克,並順利潛入汽輪找到了潘妮。 uyzaanay tu a tasutasunan ya cacay a buhangizaw ku nidimutay nu kukun gtu tu budawan, nika uyza u adidi'ay a uzip ci Pan-ni kay taneng milakui't, sisa ci Mey-tu-sa kanca micaliw tu pipadang ni Pan-ni amial tu naysinpiay tu a kakaydihan tu tabakiay a ba'tu a budawan "Di'tu a mata". ci Pow-na-te atu ci Pi-an-ka matinengay tu tiniay a Se-edu Ay-li-mey atu ci Lu-ke, a madapesut micelem micumud i sibaliay a balunga' matepa tu ci Pan-ni. 二鼠一人共商逃跑大計。第二天潘妮和二鼠一同來到洞穴,終於在一個骷髏的眼窩中發現了魔鬼之眼大鑽石。梅麗莎凶相畢露,得到鑽石後就與斯努普翻臉,並將鑽石藏入潘妮的玩具熊中準備帶走,卻被伯納德用線絆倒,潘妮趁機逃走。 u tusaay a edu sakaku sa amisabalucu' tu sapilaiw. Sakatusa a demiad ci Pan-ni atu tusaay a edu maladay tayza i buhang, sazikuz i cacay a ukakan i penu' nu mata maazih tu ku kya Di'tu a mata tu tabakiay a ba'tu budawan. ci Mey-li-sa maazih tu ku katal nu bihid, pakala tu ba'tu budawan hawsa masasubelih tu ci S-nu-puan, ya ba'tu budawan dimut han i pisalamaan a tumay ni Pan-ni a misilut miala, aukeliw ku sapipulin ni Pu-ow-na-te, nangalal laliw satu ci Pan-ni. 艾麗梅和盧克也帶著朋友們:貓頭鷹,兔子,鼴鼠和烏龜趕來幫忙。最終潘妮帶著鑽石和動物們開摩托艇逃出。回到紐約後,潘妮終於等到了願意收養她的新爸爸新媽媽,並把鑽石交給了博物館。伯納德也抱得美人歸,兩隻老鼠產生真摯的愛情。 ci Ay-li-mey atu ci Lu-ke miladay tu cabayamin, u deku, pawalil, edu atu bilang' atayni mipadang. sazikuz ci Pan-ni mikelid tu ba'tu budawan atu aadupan amin paculil tu nanumay a utubay mulaliw. katukuh i Niw-ye hawsa, ci  Pan-ni mahalhal tu niza ku maydihay mipahabay tu baluhay a wama baluhay a wina, pabeli satu i pisinga'an tu canacanan a tuudan tu ba'tu a budawan. ci Pow-na-te pakala tu balucu' nu salunganay a tademaw pulung satu mauzip, tatusaay a edu tatenga'ay tu a sasumidang. == misiwkay tu situngusay miigi (角色介紹) == === ci Pow-na-te (伯納特, Bernard) === 原是一名救援組織的老鼠管理員,個性保守,也因此他對奧維利(信天翁)相當不信任。他仰慕碧安卡小姐,一隻匈牙利老鼠代表。 ci Pow-na-te (Bernard) nau midapay tu pauzipay a sakaput edu a mikuwanay, u manunengay ku wayway, tuwaca ciniza sakay ci Aw-wi-lian (sin-ten-ung) caay palatatenga'. mikinaul ciniza ci Mu-pi-an a limecedan, cacay nu Siwng-ya-li a edu ku situngusay. 但他頗為迷信,比如說他十分忌諱13這個數字,還有信天翁航空的階梯有13階,遇到這類的事他往往會很緊張。但在與碧安卡救出求救的小女孩潘妮後,他就從原本的老鼠管理員升格為美國老鼠委員。 nika hina cilisinay tu Di'tu, mahiniay paysin tu 13 a nisulitan, izaw henay u Sin-ten-ung nu hikukiay a tukal izaw ku 13 a edeng, malikeluh tu mahiniay a kawaw mapilpil tu ciniza. nika ci Pi-an-ka inipiala tu misalunguca a papieda a didi'ay a tataynaan a wawa ci Pan-ni hawsa, nau mikuwanay nu edu macakat mala u edu wiyen nu Aa-mey-li-ka. === Pi-anka a limecedan (碧安卡小姐, Miss Bianca) === 來自匈牙利的白老鼠委員,她曾被委託去救援一些遭到虐待的兒童。與伯納德相反,她對奧維利相當信任。經歷過這次冒險,逐漸和伯納德相愛。在續集《救難小英雄澳洲歷險記》中,接受伯納德的求婚。 makay Siwng-ya-liay salenga'cay edu a wiyen, ciniza namapatudud amiedap tuyza u nisawacuan a adiwawa. masabelih aci Pow-na-te, palatatenga' ciniza ci Aw-wi-lian. namilawat tuynian a sakatalawan, haymaw satu aci Pow-na-te masasukapah. i lalid n aiga tu "pauzipay tu malabadesay a iyung Aw-cu a satahawan, milayap tu kaydih a siacawa ni Pow-na-te. === Mey-tu-sa a acawaan (梅杜莎夫人, Madame Medusa) === 很明顯,她的名稱來自希臘神話的一種奇醜無比,能使人變成石頭的怪物。她是一個開當舖的女人。她住在佛羅里達沼澤,並希望能取得幾百年前海盜所遺留的鑽石,魔鬼之眼。 mahapinang, u nipanganga cinizaan namakayni ai Si-la a nababalaki a kungku u cayay ka salungan , taneng mala ba'tu micidekay aadupan. u pipatangan a tatayna ciniza, u eneng niza i Bow-low-li-ta a tasutasunan, a maydih amiala tu ayaw nu pinaay tu a lasubu a mihcaan u nisubelidan nu kukung a ba'tu a budawan, Di'tu a mata. 她領養一名孤兒潘妮,並要求她在某個洞裡找出那顆鑽石。她也養了兩隻短吻鱷,名叫「尼祿」(Nero)和「布魯圖」(Brutus),以防潘妮逃跑。 mitutuy ciniza tu cacay kanaayan a wawa ci Pan-ni, amisalunguc ciniza tu i zumaay a buhang mikilim tuyzaan ya ba'tu a budawan. pahabay aca tu tusa Tuwan-won-e', ngangan "ci ni-lu" "Nero" atu "Pu-lu-tu" "Brutus", paayaw amilaliw ci Pan-ni. === S-nu-pu (斯努普先生, Mr. Snoops) === 梅杜莎夫人的肥胖的搭檔,但並沒有得到她的信任。擅長使用煙火發信號,很怕兩條短吻鱷。 Bey-tu-sa-acawaan u cabay tu kizemuay, nika caay palatatenga' cinizaan. u sinmung miyung tu wacah a patakus, matalaw tu tusaay a apuyu'ay laway a kakitil (鱷魚, e'-yu). === Aw-wi-li (奧維利, Orville) === 一隻信天翁,服務於信天翁航空公司。個性幽默而瀟灑,也因此常常受傷,名字的由來是來自於「萊特兄弟」的弟弟「奧維爾·萊特」。在續集換成由他的弟弟「威爾伯」(Wilbur)接班,名字同樣來自於「萊特兄弟」裡面的哥哥「威爾伯·萊特」。 cacay asSin-ten-ung, mikawaway i Sin-ten-ung a pahikukian a kusi. malakapah hinabalakasay, sakasa hina duka, u ngangan namakayzaay i "Lay-te a malekakaay" a sabama "Aw-wi-al Lay-te". tulin nu iga pakutayan tu sabama niza "Awi-pow" (Wilbur) ku mitulesay, u ngangan malecad tu makayzaay i "Lay-te a malekakaay" labuay a kakama "ci Wi-al-pow Lay-te". == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-救難小英雄:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%95%91%E9%9B%A3%E5%B0%8F%E8%8B%B1%E9%9B%84_(%E8%BF%AA%E5%A3%AB%E5%B0%BC)#%E5%89%A7%E6%83%85 4mtwsmvjc4j9vg2y93dvmyb690g2n86 kung-cu atu balaut 0 11695 128296 128294 2022-05-30T00:16:22Z 118.160.182.170 /* kungku nu kamu (劇情) */ wikitext text/x-wiki kung-cu atu balaut (公主與青蛙) == kungku nu kamu (劇情) == 1912年的紐奧良,蒂安娜從小夢想著和爸爸開家餐廳,而她富有的玩伴艾樂兒總是期待能有個浪漫愛情。 cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku tusa a mihcaan i Niw-aw-lan (紐奧良), Ti-an-na (蒂安娜) nanu adidi' tu mangalay atu ci ama nida sikawaw tu kakanen, u tada siidaay nida a cabay ci Ay-le-e (艾樂兒) mangalay tu aidaw ku saka simahicaay nu kasumamidangan. 隨著時間過去,蒂安娜的父親去世後仍持續存著錢買地,擁有自己的餐廳實現夢想。 tuki ku tuki tu, mapatay satu ci ama ni Ti-an-na (蒂安娜) caay tu pisengal micakay tu lala', idaw ku nisepian tu nika ngalay asikawaw tu kakanen a kakawawan. 同時,馬爾多尼亞(Maldonia)的萊文王子來到此聯姻,蒂安娜給予艾樂兒美食攻勢的建議,讓蒂安娜賺取不少小費存夠了錢,準備付款買下廢屋。 tawya, ci Ma-e-du-ni-ya (馬爾多尼亞 Maldonia) a Lay-wun wan-ce (萊文王子) tayni itini mangalay siacawa, ci Ti-an-na (蒂安娜) pabeli tu ci Ay-le-e (艾樂兒) tu asuay nu kakanen a kamuan, pakayadaen ci Ti-an-na (蒂安娜) tuni kasicipuan tu kalisiw kya yadah kuni supedan tu kalisiw, milasul tu sapicaay tu nikaian a luma'. 熱愛音樂的萊文王子,天生好玩無心工作,被當地邪惡影子巫師盯上,被誘拐遭到巫術詛咒施法變成青蛙。 manamuh mitengil tu dadiw ci Lay-wun wan-ce (萊文王子), hinaidang inai ku balucu amikuli, mapatucek nu itidaay a adingu nu mapalaway, pacebaan nu mapalaway timaen cinida malabalaut.   萊文王子那被壓榨許久的僕人則取代為他的樣貌,和霍博士和勞倫斯進行奪權取財的陰謀。迎接王子的舞會派對,蒂安娜被告知若不在期限內付款,地就會被賣走。 Lay-wun wan-ce (萊文王子) hatidaay tu nu tenes ni penecan a kalung misengi tu wayway nida, atu ci Huo puo-se (霍博士) atu ci Law-lun-se (勞倫斯) mangalay mialaw tu zaysang. militemuh tu wan-ce (王子) nu heni a palawan, ci Ti-an-na (蒂安娜) musakamu anucaay kisu inipatucekan a demiad patahekla tu kalisiw, lala' numisu asipacakay. 沮喪的蒂安娜對著星空許願,在陽台遇到變成青蛙的萊文,要求一個吻讓他變回人類,結果失敗連蒂安娜也變成了青蛙。 mangutebul tu ci Ti-an-na (蒂安娜) misuayaw satu tu bunac misakamu, iputah nu salining malitemuh nida ku mala balautay ci Lay-wun (萊文), miyukiw cinidaan kisu kaku palatademawan kaku sa, alaw caay kalaheci ci Ti-an-na (蒂安娜) mala balaut tu. 兩支青蛙驚慌失措下,大鬧派對現場,最後被氣球纏住飄至荒野沼澤地,受到鱷魚群的襲擊。 mabiyalaw kya tusaay a balaut, milawlaw tu nikapalawan a kitidaan, sadikuday satu malibed ku besu mapabahel katukuh i umaumahan tu lanulanuan, katukuh i kilalebuan nu sikinesay nu tabakiay a kakitil (鱷魚). 隔日,出現一隻熱愛爵士樂的鱷魚阿盧,說明擅長巫術的雷婆有辦法變回人類,而阿盧想要變成人類正常一起演奏樂器,一同出發前去尋找雷婆。 tucila' satu, tahekal ku manamuhay tu JAZZ a tabakiay a kakitil ci A-lu (阿盧), sakamusa kya mapalaway ci La-puo (雷婆) idaw ku laheci palatademaw, ci A-lu (阿盧) mangalay malatademaw milihida tu tdemaw mituktuk, maladay kunuheni tayda mikilim ci La-puo (雷婆) an. 旅途中,遭到青蛙獵人的襲擊,所幸共同努力脫離險境。 i dadan henay, lalebuan nu balaut nu miadupay a tademaw, kasica misaicelan kunuheni miwawies masupetu' nu heni. 毫不知情的艾樂兒正打算和假萊文求婚,快變回原型假萊文需要萊文的血才能繼續偽裝下去,霍博士派出影子軍團前去追捕他們。 caay kaw katinengan nu kawawan ci Ay-le-e (艾樂兒) ku nasaan atu ci pacebaay a Lay-wun (萊文) miyukiw mikikun kitasa, ku masumad tu ci pacebaan a Lay-wun (萊文) mangalay tu idang ni Lay-wun (萊文) kya taneng a paceba saan, ci Huo-puose (霍博士) patahekalen nida ku adingu nu hitay midakep tunuhenian. 他們迷失在沼澤,多虧螢火蟲阿蟲幫忙指引明燈,前往雷婆的居住地。 mahedaw ku nuheni i lanulanuan, kasica u alipawpawnay ci A-cun (阿蟲) mipadang pakatakelal tu nuhenian, pasayda i nalumaan ni La-puo (雷婆). 過程裡,天生實際的蒂安娜不懂的玩樂享受生活,時常鬥嘴不合的蒂安娜和萊文逐漸摩合,含著金湯匙長大的萊文也開始學習著動手伙食,兩人互補對方的不足愛意萌生。 namahida, caay kaw haliidangay ci Ti-an-na (蒂安娜) maliyuh misengseng tu sakaudip, hina sasukaynah caay kasasu kapah ci Ti-an-na (蒂安娜) atu ci Lay-wun (萊文) alaw masasukapah tu kunuheni, nusiidaay a luma' a balak ci Lay-wun (萊文) alaw malingatu minanam tu milihida misahemay, nina tausaay masasuala' tu caaya ka'edem nu kaka sungaayan. 遭到影子軍團的襲擊,雷婆現身援救,雷婆表明為有找到內心所需才能破解魔咒。 lalebaan nu adingu a hitayan, tadan ni La-puo (雷婆) amiala, ci La-puo (雷婆) pahecisa anu matepa' kunaka balucuay kiya taneng mahulak ku nitimaan. 他們誤以為只要和真正的公主親吻就可以變回人,偷渡著輪船趕在午夜前回去。 nu heni patelac kuni datengan atu ci tatenaay a Kuncu (公主)anu kisuen taneng masumad malatademaw, miubi milaked tu balunga aiayaw nu teban nu labii katukuh i luma'. 萊文愛上了蒂安娜,準備向她求婚,但是蒂安娜想著她的餐廳,萊文為了成全蒂安娜的夢想,決定接受和艾樂兒結婚,就有經費可以給蒂安娜開間餐廳。 ci Lay-wun (萊文) manamuh ci Ti-an-na (蒂安娜) an, milasul ci nidaan miyukiw mikikun, nika ci Ti-an-na (蒂安娜) midateng tu kakane a kakulian, ci Lay-wun (萊文) paayaw tu ci Ti-an-na (蒂安娜) tunidatengan nida, pabalucu milayap tu ci Ay-le-e (艾樂兒) mikikun kita sa, kiya idaw ku kalisiw sapabeli ci Ti-an-na (蒂安娜) an tu sapatiyam nu kakanen. 萊文離開後,一不注意被霍博士捉住,艾樂兒和假萊文準備舉行婚禮。 meduk sa henay ci Lay-wun (萊文), caay pihamaw madakep ni Huo-puose (霍博士), ci Ay-le-e (艾樂兒) atu pacebaay a Lay-wun (萊文) kumangalay misiki tu kakikunngan a kawaw. 蒂安娜看見以為萊文變回人類,阿蟲說溜嘴終於明白萊文的真心。 ci Ti-an-na (蒂安娜) maadih nida ci Lay-wun (萊文) ku mala matademaw, ci A-cun (阿蟲) tada amelik tu ku laway alaw matineng tu balucu' ni Lay-wun (萊文) tu.   阿蟲、阿盧和蒂安娜連手奮力搶走詛咒項鍊,最後一刻摧毀掉它,霍博士被拖入黑暗,而假萊文則變回原型勞倫斯遭到逮捕。 ci A-cun (阿蟲), ci A-lu (阿盧) atu ci Ti-an-na (蒂安娜) makakadum kunuheni mialaw tu nipatimaan a udu', sadikuday buliyasen nu heni kuyda, Huo-puose (霍博士) pacuduhen pataydan i duutay a kitidaan, ci pacebaan a Lay-wun (萊文) alaw malatademaw mala ci Law-lun-se (勞倫斯) dakep han tu. 艾樂兒看見蒂安娜和萊文兩人的真愛,願意獻吻解除詛咒,午夜鐘聲響起,兩人卻仍是青蛙模樣。 ci Ay-le-e (艾樂兒) maadih nida ci Ti-an-na (蒂安娜) atu ci Lay-wun (萊文) tatusa a masasunamuh, mangalay mikisu tu sapihulak tu nitimaan, taban nu labii basuni ku tuki, ya tatusaay a tademaw u balaut henay. 阿蟲受到影子巫師的踩踏喪生,也如願和他的晚星情人─伊文潔琳,成為了天上的一顆星。 ci A-cun (阿蟲) maeping nu adingu nu mapalaway mapatay, mikilul tu ka namuhan nida a labiiay a bunac ci Ewun-ceilin (伊文潔琳), mala tapukuwan a bunac. 最後,在雷婆的祝福下,兩隻青蛙在沼澤地眾動物的祝福下結締終生。 sadikuda satu, itini nipidasu' ni La-puo (雷婆), nina tusaay a balaut itini i lanulanuan nu hatidaay a cacanan a cilekayan nipipada'suan malaacawa ku nuheni. 由於萊文王子本身的皇族身份,嫁給了他的蒂安娜便成為了真正的公主,此時萊文王子親吻蒂安娜便滿足了破解了詛咒的條件,雙雙變回了人類。 ci Lay-wun wan-ce (萊文王子) usiidaay kuluma' nida, siacawa ci Ti-an-na (蒂安娜) mala tatengaay tu a kuncu (公主), itini satu ci Lay-wun wan-ce (萊文王子) kisuen nida ci Ti-an-na (蒂安娜) ma'dem tu maales tu kuni timaan a kawaw, mala tademaw satu kunuheni. 蒂安娜如願以償地開了餐廳,和萊文王子過著幸福美滿的生活,成了王妃,故事完美結束。 ci Ti-an-na (蒂安娜) ma'dem tu ku nabalucuan patiyam tu kakanen, atu ci Lay-wun wan-ce (萊文王子) kapah satu kunika da'suan nikaudip, mala gan-fai (王妃) tu, bangcal kunika hedek nina kungku. == namakayniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-公主與青蛙:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%AC%E4%B8%BB%E8%88%87%E9%9D%92%E8%9B%99#%E5%8A%87%E6%83%85 [[kakuniza:Sabak Tutuy]] [[kakuniza:Iing Habay]] 5wlqkywg2oajhzetykl4ngrlh05mvmv sin-ci kasaetiman 0 11696 128297 127828 2022-05-30T02:19:59Z 118.160.182.170 /* kakungkuan a kamu (劇情) */ wikitext text/x-wiki sin-ci kasaetiman (kamu nu Hulam: 星際寶貝) == kakungkuan a kamu (劇情) == 故事開始於強霸博士(Dr. Jumba Jookiba)的實驗,它製造了626個非法的基因實驗生物,因而遭到監禁。 lingatu nina kungku ni kinkiwan ni Cun-pa' puo-se (Dr. Jumba Jookiba 強霸博士) , misangan cinida tu enem a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (626) a caaya ka kapahay nu ni kinkiwan tu cilekay, sisa pululen cinida. 當強霸所製造的實驗生物正透過鋼圖艦長(Captain Gantu)運送到一個廢棄的星球時,第626號實驗品,一個外貌類似狗的生物逃離至了外太空,並前往地球。 ci Cun-pa '(強霸) ni kinkiwan tu cilekay sipakayda nida ci Kan-tu cian-cen (Captain Gantu, 鋼圖艦長) patayidan nida i nibakahan tu damutan i bunacan, saka enem a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (626) a nipikinkiwan, idaw ku cacayay mahida u wacu a cilekayan milaliw pasayida i tapukuan, pasaidan i ti-ciw. 星際議長(The Grand Councilwoman)知道後,就派出了強霸博士和獨眼霹靂(Agent Pleakley)一起合作,前往地球捕捉626。 sin-ci iy-cen (The Grand Councilwoman (星際議長) matineng satu, patahekalen nida ci Cun-pa' puo-se (Dr. Jumba Jookiba, 強霸博士) atu ci Cacay a mata Pi-li (Agent Pleakley, 獨眼霹靂) makakadun kunuheni, pasayda i ti-ciw midakep tu saka enem a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (626). 626在太空船逃離的過程中墜落在夏威夷,雖然存活下來但是卻被一台卡車輾過而失去意識,於是被誤認為一種狗,送到動物收容所。 enem a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (626) milaliw tu tapukuwana balungan seday sa mahetik i Sia-wi-iy (夏威夷), amica kuni kaudip nika kaydaan miepin nu kadideng caay katineng tu nu tademawan, kyu u wacu han, patayda han i aadupan a kitidaan. 住在夏威夷,一位19歲的蘭莉(Nani)和其妹妹莉蘿(Lilo)的父母親在不久以前因為車禍而喪生了,這樣導致蘭莉必須要照顧自己的妹妹。 mieneng i Sia-wi-iy (夏威夷), idaw ku cacay a mihcaan idaw ku siwa a limuceda ci Lan-li (Nani, 蘭莉) atu sabanida ci Luo-li (Lilo 莉蘿) caaya kaw matenesay henay nika bateluan nu kadideng ku babalaki nida namapatay, sisa mamidipau ci Lan-li (蘭莉) tu saba nida. 但是,社工人員光頭先生(Cobra Bubbles)認為蘭莉還沒有足夠的能力來獨自撫養小孩長大,所以就想要將莉蘿送至孤兒院。 nika, u se-kun a tademaw ci Kunah (Cobra Bubbles, 光頭先生) saan ci Lan-li (蘭莉) an inai' henay ku laheci nida midiput mibalaki tu saba nida, sisa mangalay papataydaen ci Li-luo (莉蘿) i ku-e-yung. 蘭莉非常反對這個決定,因為莉蘿是她僅剩的家人了。 ci Lan-li (蘭莉) caay kanamuh mibabelih cinida tina nipabalucuan', dayhan ci Li-luo (莉蘿) cinida tu a cacay ku tada laluma'an nu maku. 蘭莉在聽到莉蘿祈禱自己能夠擁有一個朋友之後(莉蘿並沒有「真正的」朋友,因為她的同學都很排擠她),就答應讓莉蘿領養一隻狗。 ci Lan-li (蘭莉) makatengil tu nipilunguc ni ni Li-luo (莉蘿) aku han tu a idaw ku cacaya nu cabayan nu maku sa (ci Li-luo inai ku "tatengaay" a cabay, dayhan micudaday nida caay namin kanamuh cinidaan), sisa mihang ci Li-luo (莉蘿) an pahabay tu cacaya a wacuan. 她們到了收容所後,莉蘿就馬上挑中了626。 tayda sa kunuheni i midiputay tu wacuan, ci Li-luo (莉蘿) han mapili' nida ku saka enem a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (626). 雖然蘭莉和收容所的主管都很反對莉蘿領養這隻奇怪的「狗」,但莉蘿還是堅持要帶走牠,並給牠取名叫史迪奇(Stitch)。 kanaha tu ci Lan-li (蘭莉) atu midiputay tu wacu a sakakaay mibabelih tu ci Li-luo (莉蘿) an midiput tina mahicaay a "wacuan", nika ci Li-luo (莉蘿) pacicisa mangaly miladay tina wacuan, pangangan han nida ci Se-di-ci (史迪奇).   莉蘿帶著史迪奇參觀了她所居住的小島,而史迪奇也發現牠是不可能逃離的,因為牠無法在水中行動。 ci Li-luo (莉蘿) ladayen nida ci Se-di-ci (史迪奇) mihaliyud tu liwliw nu luma' a kitidaan adidiay a subal, ci Se-di-ci (史迪奇) matineng cinida ahican kiya haw amilaliw, dayhan cinida maliyuh i nanum muculil.    當蘭莉帶著莉蘿和史迪奇去餐廳應徵工作時,強霸博士和獨眼霹靂捕捉史迪奇的行動毀了蘭莉的工作機會。 ci Lan-li (蘭莉) latayen nida ci Li-luo (莉蘿) atu ci Se-di-ci (史迪奇) tayda i kakanen mikilim tu kukuliyan, ci Cun-pa'puo-se (強霸博士) atu ci cacay a mata Pi-li (獨眼霹靂) mangalay midakep ci Se-di-ci (史迪奇) an a kawawan milawpes sa tu kawaw ni Lan-li (蘭莉) a kakulian. 而之後,莉蘿就想要控制史迪奇頑皮的行為,於是就讓牠表現得像貓王一樣。 satu, ci Li-luo (莉蘿) mangalay mikuwan tu ci Se-di-ci (史迪奇) caayen kapitengil nu wayway nida, kyu pahuting han cinida mahida u nani' ku wayway nida. 後來,蘭莉的男朋友大衛(David)在海灘上看到了蘭莉正在應徵救生員的工作(蘭莉應徵工作原因是她要扶養莉蘿而支撐家庭經濟來源)。 sisa, mamidang ni Lan-li (蘭莉) ci Da-wia (David大衛) i bayu ni likenlikenan maadih nida ci Lan-li (蘭莉) tayda mikilim tu sapiala tu tademaw a kakulian (ci Lan-li (蘭莉) mikilim tina kakulian u sapahabay nida tu saba nida ci Li-luo (莉蘿) atu sakaudip nuheni). 大衛於是建議他們一起來衝浪,因為他們過了很不順利的一天。但是,莉蘿、蘭莉和史迪奇在迎接一個大浪時,強霸又打算從水裡捕捉史迪奇,而莉蘿差一點就要溺水了。 ci Da-wia (大衛) sakamusa mapulung kita misalama tu miwawie'say tu laying a sasalamaan, caay kakapah ku nika udipan nu cacaya a demiadan. nika ci Li-luo (莉蘿), Lan-li (蘭莉) atu ci Se-di-ci (史迪奇) malitemuh tu tabakiay a laying henay, ci Cun-pa' (強霸) ku mangalay makayda i nanum midakep ci Se-di-ci (史迪可) an, ci Li-luo (莉蘿) ku adidi' tu maenem nu nanum. 這時,光頭先生看到了整件事,雖然大家都平安到達岸上,但光頭先生還是決定隔天早上就要來帶走莉蘿。 tinisa tu, ci Kunah (光頭先生) makaadih tina kawawan, amicu mapinan namin ku nuheni tayda i dadipasan, nika ci Kunah (光頭先生) pabalucu ci nida anucila tu sanaanl aladayen numaku ci Li-luo (莉蘿) sa. 史迪奇看到牠造成的問題後,就打算離開她們,莉蘿則和牠說:「我不會忘記你的,我會記得所有離開我的人。」 ci Se-di-ci (史迪奇) maadih nida tina kawaw naw cinida kusikawaway, mangalay miliyas tu nuhenian, Li-luo (莉蘿) sakamuen hanida "caay ka pawan kaku tisuwan, amadateng nu makau ku miliyasay i takuwan a tademaw." 隔天早上,蘭莉正在等光頭先生的到來,但是大衛卻來通知她有一個很適合她的工作機會,請她一定要去應徵,於是蘭莉就告訴請莉蘿在她回來前先自己待在家。 tucila a kanihalan, ci Lan-li (蘭莉) mihalhal tu nikatayni ni Kunah (光頭先生), nika ci Ta-wia (大衛) taynimitakuh ci nidaan idaw ku matatungusay nu kakulian, kanca katayda milihida mituki, sisa ci Lan-li (蘭莉) sakamu hanida ci Li-luo (莉蘿) anu caay henay ka taluma kaku kay tini tu i labu nu iluma' han. 史迪奇躲在附近的叢林中,而遇見了強霸。強霸告訴牠,說牠永遠也沒有辦法擁有一個家庭或一個歸屬,因為牠只是626號實驗品,只是為了實驗的目的而製造出來的生物。 ci Se-di-ci (史迪奇) miculimek i liwliw nu kilakilangan, malitemuh nida ci Cun-pa'(強霸). ci Cun-pa'(強霸) sakamu han cinida, acaay kasilahci cinida tu tadaluma'an atu kitidaan, cinida u saka enem a lasubu tusa a bataan idaw ku enem (626) a banggu nu kakinkiwan, uyni u kakinkiwan a nisangaan tu cilekay sa. 強霸打算捕捉史迪奇,於是史迪奇就跑到了莉蘿的家中,而發生了一場激烈的追逐戰。 ci Cun-pa'(強霸) kumangalay midakep ci Se-di-ci (史迪奇) an, kyu ci Se-di-ci (史迪奇) milaliw taydan nida i ci Li-luo (莉蘿) an, sisa malingatu sa ku nuheni malalaba' malalebu. 莉蘿看到後馬上打電話找光頭先生求救,而結果是強霸的雷射槍摧毀了莉蘿的房子,而蘭莉和光頭先生剛好一起回到那裡。 ci Li-luo (莉蘿) makaadih satu patelay han nida ci Kunah (光頭先生) katayni miala i takuwan, alaw malahci ni Cun-pa'(強霸) kuwanngen ku luma' maluyuh kuluma' ni Li-luo (莉蘿), ci Lan-li (蘭莉) atu ci Kunah (光頭先生) tumian makatukuh itida. 在蘭莉和光頭先生在說話時,莉蘿跑到了樹叢裡去追史迪奇。 ci lan-li (蘭莉) atu ci Kunah (光頭先生) masasakamu sa henay ku nuheni, ci Li-luo (莉蘿) taydan nida i kilakilangan milalaba' ci Se-di-ci (史迪奇) an. 這時,史迪奇就告訴了莉蘿牠是一個外星生物的事情。 itini sa, ci Se-di-ci (史迪奇) sakamuen nida ci Li-luo (莉蘿) cinida han u tapukuwan a cilekay nu kawaw. 當史迪奇正在告訴莉蘿說牠毀了一切時,鋼圖艦長就出現並把他們兩個都抓走了。 ci Se-di-ci (史迪奇) mahka musakamu i ci Li-luoan malawpes nida ku cancanan sa, ci Kan-tu cian-cen (鋼圖艦長) tahekal sa henay cebis nida ku nuheni tatusa a midakep. 此時,蘭莉跑到現場,並驚訝的看見鋼圖正在將莉蘿和史迪奇放進一個玻璃罐中並將他們放上太空船,並起飛離開。 tawya satu, ci Lan-li (蘭莉) tayda itida, mapaaw makaadih ci Kan-tu (鋼圖)an mahka pacumud ci Li-luo (莉蘿) atu ci Se-di-ci (史迪奇) an pacumud i langdaway pataydan ku nuheni i tapukuwan nu balunga, mubahel satu miliyas. 但是,史迪奇在起飛前逃離了太空船,並且也給蘭莉看到了牠的真面目,而蘭莉也終於明白了史迪奇並不是一隻狗。 nika, ci Se-di-ci (史迪奇) bahel sa henay laliwan nida ku tapukuwan a balunga, sisa maadih ni Lan-li (蘭莉) ku tatengaay nida a bihid, ci Lan-li (蘭莉) matineng tu ci Se-di-ci (史迪奇) caay kaw wacu. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-星際寶貝: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%98%9F%E9%99%85%E5%AE%9D%E8%B4%9D#%E5%8A%87%E6%83%85 knrsgyhv1xnvtwea49ddf3a8orlbrhp Ay-li-se tasepian tacuwacuwa misatiwatiway i kakalayan 0 11697 127841 127840 2022-01-01T12:28:45Z LamiHung 28 /* nu likisi (歷史) */ wikitext text/x-wiki Ay-li-se tasepian tacuwacuwa misatiwatiway i kakalayan (kamu nu Hulam: 愛麗絲夢遊仙境) 《愛麗絲夢遊仙境》(英語:Alice's Adventures in Wonderland,簡稱Alice in Wonderland),或稱《愛麗絲漫遊奇境記》,是英國數學家查爾斯·路特維奇·道奇森以筆名路易斯·卡羅出版的兒童文學作品。故事的主角愛麗絲,從兔子洞掉進充滿擬人化動物的夢幻世界,遇到各種懂得說話的動物。1865年出版以來一直深受老少讀者喜愛。《愛麗絲夢遊仙境》是典型的奇幻文學,亦是極具影響力的童話故事。已被翻譯為174種語言出版。 "Ay-li-se tasepian tacuwacuwa misatiwatiway i kakalayan" (Inggu a kamu: Alice's Adventures in Wonderland), atu hinien a pangangan "ci Ay-li-semisatiwatiway micidekay a kakitidaan", u nu Ingguay a kanatal pasubanaay tu sasausian a saydan ci Ca-el-se Lu-te-uye-ci Taw-sen, sanu sasulitan pangangan sa ci Lu-i-se Ka-lo a nipatahkalan sakay nu adiwaway a ulic sasamanggaan. u sitatungusay tina kungkuan sa ci Ay-li-se, namakay i pawalilan a buhang sikahtik i tanu kapabaliwan tu tademaw atu nu aadupanay i simpiay a kitakit, sikalitemuhan kuyu matinengay musakamu a aadupan. iti 1865 a mihcaan nipatahkal a papiadih tu mamimelaway sa idaw ku babalakian atu masawawaay mamina sikanamuhan. "Ay-li-se tasepian tacuwacuwa misatiwatiway i kakalayan" u nu masametekay a picidek a bunkang cudad, masa u nu kaidawan nu lawilawan kasiicelang nu wawaay a kungku. mapabelih tu kaidawan 174 masadumaay kamu padidaw tina kungkuan. == nu likisi (歷史) == 《愛麗絲夢遊仙境》於1865年出版。故事原形乃是1862年7月4日,作者與魯賓遜·達克華斯(Reverend Robinson Duckworth)及三位女孩於泰晤士河同遊。三位女孩當中,有一位名叫愛麗絲·李德爾;她們的父親正是牛津大學及威斯敏斯特學校(Westminster School)的校長亨利·喬治·李德爾(Henry George Liddell)。 "Ay-li-se tasepian tacuwacuwa misatiwatiway i kakalayan" iti 1865 a mihcaan mapatahkal padih tu binawlan. ina kungku sa sipakay i 1862 a mihcaan 7 a bulad 4 a demiadan, miulicay atu ci Lu-pin-sun Ta-ke-hwa-se (Reverend Robinson Duckworth) atu tatuluay a tatayna iti Tay-u-se a sauwac maladay miidang. tuluway a tatayna sa idaw kya ci Ay-li-se.lite-el hananay: u wama nida sa tulcek sa u sasaydan nu ya Niw-cin tabakiay a cacudadanay atu ya nu Uy-se-mi-se-te a cacudadan (Westminster School), ci Hen-li Ciyaw-ce Li-te-el (Henry George Liddell). 他們由牛津附近的Folly Bridge開始,划船到五哩外一條名叫Godstow的村莊。途中,他們為了消磨時間,道奇森就在船上向三位女孩講了一個應她們要求「越荒誕越好」的幻想冒險故事,而故事的主角正好就是他最疼愛的三姊妹之中的二女兒愛麗絲。 u yuheni sa namakay i Niw-cin a tapiingan ya “Folly Bridge” a kakitidaan malingatu, sipacuna i baatay limaay nu kungli masacacayay ya Godstow hananay a niyadu. ini caliwayan iteban nu pipabalunga sa sikaydih a palawpes tu tatukian, ya ci Tawci-sen sa iti balunga pakungku tu nilungucan nu cabay tiya (sikaungan ku sakapahay sananay) a nisepian tu mitanam tu sakatalawan a kungku, ina kungku u sitatungusay sa tulcek sa ya sakanamuhan nida tuluway a tataynaan a wawa sakatatusa ci Ay-li-se. 三位女孩都很喜歡這個奇妙的故事,事後同船的友人,以及與故事主角同名的愛麗絲更希望道奇森能把故事寫下來。道奇森雖然當晚就把故事記錄下來,但之後又拖延超過二年,增補新情節與多首詩,才終於完成該作品。他於1864年11月26日把手寫原稿連同親手繪畫的插圖,一併送給愛麗絲·李德爾。 tuluay tataynaan a limecedan manamuh tuynian kabiyalawan a kungku, nudikudan mapulungay a pabalunga nu cabay, atu ya sikalcad nu ngangan sitatungusay tu kungku, ci Ay-li-se, sihedek ci Tawci-senan taneng a suliten kya kungku. kanahatu tuya labi mucebang tusasulitan. nika i nu dikudan sa mabayac nu tusaay a mihcaan nikaetelan, sinicunusan tu baluhayay a nadatungan a kalalacalan atu pinaay a nayatay a ulic, itawya kademan nu pisulit tiya sapaadih nu kungku. cinida sa iti 1864 a mihcaan 11 a bulad 26 a demiadan, sipabelien ci Ay-li-se tu nasulitan atu ya pikulitan nida tiya cudad, hamin han sani Ay-li-se. Lite-uyan. 最初,他的原稿命名為《愛麗絲地底之旅》(Alice's Adventures Under Ground)。一些愛麗斯故事的研究者如馬丁·嘉德納(Martin Gardner)估計,道奇森可能還有較早的手稿,但他抄了更完整的版本之後,便將初稿毀掉。不過,此推斷仍未得到初步的證實。 sayaway sa, ya nisulitan nida a sipangangan u ya "Ay-li-se makasasaay nu lala’ a piidang" (Alice's Adventures Under Ground). u mamikingkiway tu ci Ay-li-se a kungku nu tademaw ci Ma-ting Ciya-te-na (Martin Gardner) nitapalan a maysausi sa, ci Taw-ci-sen idaw henay ku nu kalatalan nu pisulit a ulic sa, nika iti muliyaw a misahamin tu kademan a milisimet sa, i nu dikudan cilitan nida ku sayaway a nasulitan. zayhan, aydaay a nisaketunan sa nayay henay ku sikadih tu palahecian nu patuduay. == kasaditan nu kungku (故事大綱) == === 第一章:掉進兔子洞(Down The Rabbit Hole) === === sikahtik i lebung nu pawalilan === 白兔先生。 salengacay a syensye. 一天,悶悶不樂的愛麗絲跟姊姊同坐於河畔。忽見一隻古怪的白兔走過──牠穿戴打扮,手持懷錶,自言自語,行色匆匆。好奇的愛麗絲跟著牠跑,跳進兔子洞裡去。這個洞簡直是個深淵,過了很久,愛麗絲終於著地。她驚覺自己身處奇怪的大廳,四周儘是大大小小的門,而所有門都被上了鎖。 cacay a demiad, halemheman ku balucu’ niAy-li-se atu kakana nida mueneng i lilis nu sauwac. tangsul sa makadih tuya kabiyalawan salngacay a pawalilay micaliway, kasidikuc atu nu pibihunan sidikec tu udipay a tuki, kunida sa papelu atu mulaliwngiw, ya wayway sa malawmaw sa. hinapabaliwan ku balucu’ ni Ay-li-se kilul sa nu dikudan maduba’, mulebut micumud tuya buhang niya pawalilan. ina buhang sa mahida u nayay ku tatidengan kayilabu, matenes sa ci Ay-li-sesikatukuhan tu ku sakatasasa nu lebung. mapacekil cinida kya taynien tina sakabiyalawan a tumunaw, i kasaliyutan nu luma’ tabakian sa atu sasingalan a panan, nika idaway nu panan atu sasingalan sa mamin a sipacukcuk. 二天,她撿到一條門匙,卻僅能開啟一道小門。由於這道門實在太小了,她只能望過去,卻發現那邊有個標緻的花園。她把門匙放在桌上,並在大廳別處找到一瓶寫著「喝我」的飲料。愛麗絲不由分說把它喝完,發現自己縮小了,當能穿過小門,卻拿不回桌上的門匙。慌亂之際,她撿到一件寫著「吃我」的蛋糕。這一次,愛麗絲吃掉它後竟又急速變大,大得連頭頂也貼著天花板了。 sakatusa a demiadan , makatepa cinida tu cacayay a sapibuhat tu sacukcuk. pasu ina panan tada adiditu, uyda sa pisuninip miadih a pasayda, sinakadihan itida idaw ku tanektekay a balu’ nu bawbi’. padeng jan nida kya sapiwawah tu panan a sacukcuk, tuwa taydaen nida nudumaay a tumunaw sikatepa tu ya, sisulitay tiya "enipen i takuwan" sananay a nananuman nu salang. ci Ay-li-se sa nayay ku pidatengan hamin han nida a minanum, sikadih nida mahpec ku udip nida, taneng sa misamelic tuya pananan, nika caay pakaala tu sawawah niya sacukcuk. iti kalawilawan sa, makasaput cinida tu ya masulitay tu i pabaw niya tangkaw. ina cacay, makaen ni Ay-li-se kasenun sa mabesu tabaki, nikatabakian niya tangah nida sa matungduh tu ku badahung ku atudi tu a midepit. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-愛麗絲夢遊仙境:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%88%B1%E4%B8%BD%E4%B8%9D%E6%A2%A6%E6%B8%B8%E4%BB%99%E5%A2%83</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 436vlzjzsvk8zne1ktw889hv8o8bhn4 kangeluan pininag a wawa 0 11698 127845 127844 2022-01-01T12:44:22Z LamiHung 28 /* sakacacay (第一部) */ wikitext text/x-wiki kangeluan pininag a wawa (kamu nu Hulam: 苦兒流浪記) 此條目的主題是一本由耶克特·馬洛(Hector Malot)撰寫出版的小說。 《苦兒流浪記》(法語:Sans famille)是法國作家賀克多·馬洛於1878年出版的小說,日本曾於1977年改編成動畫《咪咪流浪記》。 ina piulican a mapasilac u tatungusan nu cudad sa, nau ci Ye-ke-te Ma-lo (Hector Malot) nisulitan sipatahkal a kungku. ina "kangeluan pininag a wawa" (kamu nu Hulansi: Sans Famille) masa nu Hulansiay misulitay tu kungku pacudaday ci Heketo-Malo naiti 1878 a mihcaan a nisulitan, u Dipun sa naiti 1977 a mihcaan a nikayzuan a manggay a kacudu "Mi-mi pininangan a nidatengan". == kungku (劇情) == === sakacacay (第一部) === 傑洛姆·巴貝蘭與妻子住在法國的一個小鎮上。由於得去巴黎做石匠,他常常不在家。一天,他發現了一個男嬰。孩子被華麗的衣服包裹著,說明他的父母很有錢。巴貝蘭決定收留這個孩子,希望得到報酬。他把孩子交給了妻子,給他起名叫雷米。之後,巴貝蘭意外受傷。他指控僱主,希望得到補償金。但官司花費甚多,巴貝蘭讓妻子賣掉奶牛(她的主要經濟來源),並把雷米打發掉。 Ciye-lo-mu Pa-pey-lan atu acawa nida iti Hulansiay a kenis mueneng. sikataydaen i Pa-li mala u misangaay tu pituktukan tu ba’tu, sanisani caay kailuma’ a mue’neng, cacay a demiadan makadih cinida tu cacayay tatamaan a wawa, ya wawa sa matabu tu nu bangcalay a dikuc, nipahecian sa u kakitaan kuyu ina ama nida pitapalan. ci Pa-pey-lan sipanutek a pahabay tina wawaan, maydih a sinakaala tu nipakawlah tu kalisiw. sipabelien nida ku acawa nida a midiput, sipanganga han tu ya ci Ley-mi han. nudikudan sa, ci Pa-pey-lan nacaay pihaymaw sikadukaan. patelidnida tu tawki,sikaydih a idaw ku pabaysiwan tusayking. nika sapahulican tu kawaw nu hulicay caay kadayum, sipacakayen han nida kuyu acawa nida tiya sisalangay a kadalalan (u sitatungus nida sikalisiw) kakayda satu a sipibahbah palaliw ci Ley-mi. 當雷米八歲時,這是故事的開始,巴貝蘭突然回家。由於輸掉了官司,他變得一無所有,苦楚萬分。當看到雷米還在那裏時,便決定立即將他打發走。第二天,巴貝蘭在當地酒吧裏看見一個街頭藝人衛塔里斯,藝人與他的三條狗——傑比諾、杜西、卡比和一隻猴子——裘利克一道巡遊法國,賣藝謀生。 kabalakian ni Ley-mi i waluay ku mihcaan sa, kalingatuan nina kungku i mahini, ci Pa-pey-lan kasenun sa a pananukas taluma’. namademec makakiwsu i pahulican, kakayda satu a malawpes ku tuudtuud nida naynayi tu ku liwaliwan nu udip, kalabadesan ku sikaudip i mahida. sikaadih nida ci Ley-mi itida henay sa, misabalucu’ a kasenun a han nida a pamumul. sakatusa nu demiadan, maadih nida i sipatawsian kya mininangay i dadadadanan a misagasuay a tademaw ci Uy-ta-li-se, ya misagasuay atu tuluway a wacu’ nida ci Ciye-pi-nu, Tu-si, Ka-pi atu cacay a ungay ci Ciw-li-ke maladay midang i Hulansi a kanatal, u nisagasuan ku sikaudip nu heni itida. 衛塔里斯決定收買雷米,雷米沒顧得上跟養母道別就離開了家,開始了法國之旅。衛塔里斯是個慈祥的人,甚至比巴貝蘭還強。他教雷米彈琴、讀書。雷米時常忍饑挨餓,居無定所;但是卡比成了他的好朋友,衛塔裏斯則像他的父親一樣。他們一道遊歷法國,通過賣藝、雜耍爲生。 ya ci Uy-ta-li-se pabalucu’ a maycakay tu ci Ley-mian, caay pisikusikul aca maysakamu ci Ley-mi tu pahabayay cinidaan a wina liyas satu luma’, miteka tu pininangan i Hulansi a milakalak. ci Uyleyse a tademaw sa u sadamsayay, sikademec ci Pa-pey-lan nu balucu’an. pasubanaen nida ci Ley-mi tu piyanu, micudad. ciLey-mi hantu sa sawsawni a mapatay nu ngalay, u aenengan sa nayay ku kasaditan, nika ci Ka-pi mala u sakapahay nida a sacabayan, ci Uy-ta-li-se mahida u ama nida, maladay kuyuheni a milatlat i cuwacuwa nu Hulansi, kaawasan tu pisagasu atu pakuntaw ku sikaudip i mahida. 當他們來到土魯斯,衛塔里斯不幸遭冤被捕。十歲的雷米和四隻動物無以爲生,眼看就要餓死。這時,他們碰到了「天鵝號」——密里根夫人的遊艇和她有病的兒子亞瑟。他們讓雷米上船,爲病兒逗樂子。家人很快喜歡了雷米,將他當成自家人。 tuwa sikatukuhan nunuheni i Tu-lu-se a kakitidaan sa, ya ci Uy-ta-li-se mapabaliw sipatelit nu tau kakayda satu a mapulul. cacay a bataan ku mihcaan ni Ley-mi atu ya sasepatay a aadupan nayay tu ku aidaan nu heni a sikaudip, pimelawan sa ku sikapatay tu a mangalay. kutusi sa, kalitemuhan nu heni kya (tapukuanay a gaciway a balunga) u tatungus ni Mi-li-ken a tatayna, atu siimelangay a tatamaan a wawa nida ci Yase. sululen nu heni ci Ley-mi mukacaw tu balunga, sipikiwlah tu ya imelangay a wawa nida. u ngasaw nida sa kasenun sa manamuh tu ci Ley-mian, kakayda hantu a palalumaan kuyu heni malangasaw nu udip. 他得知亞瑟有個長兄,但他在亞瑟出生前就意外不見了,密里根夫人的小叔詹姆斯尋找孩子下落未果,這對於詹姆斯·密里根來說是個好消息,因爲根據法律,如果哥哥無子,那麽他成爲繼承人。然而,亞瑟出生了。兩個月後,衛塔里斯釋放出獄,雷米想和密里根家人待在一起,但是衛塔里斯要回了雷米,他們只好說再見。然而,密里根夫人認爲衛塔里斯是個誠實、慈祥的好人。 sikatinengan nu heni sitatamaan a kaka ci Yase, nika i kalecuhan ni Yase sa mahicaay hakya nacaay pihaymaw sa nayi satu a mahdaw, Ya ali ni Miliken a tatayna ci Canmu-se misadakadakay tadaicuwacuwa mikilim sa nayay tu ku nikatepaan, pitapal tuynian a kawaw sa u sakapahay tu ci Canmu-se. milikenan a satebul, zayhan sipakay nu hulic sa, anu nayay ku wawaan a tatama nu kaka sa, kakayda satu ci Uy-ta-li-se a mamicaluday tu mamukeliday a tademaw. satusa, lecuhan tu ci Yase. kalakuwitan tu ku tusaay a bulad ci Uy-ta-li-se mahulak a sipataluma’tu na mapulul, ci Ley-mi sa maydih a maladay atu lalumaan mapulung atu Miliken a maudip, nika nilunguc tu ni Uy-ta-li-se ci Ley-mi, hatini sa tu ku kapulungan maysakamu pihaymawi satu ku pikawihan, piadih ni Miliken a tatayna tukawaw sa, u sadamsayay atu utunasiay ci Uy-ta-li-se sa ku pitapalan. 衛塔里斯告訴雷米他做的對:人必須自食其力。但在去巴黎的途中,他們遇到了暴風雪,傑比諾、杜西被樹林中的狼吃掉,裘利克則得了肺炎。爲了支付醫療費,雷米和衛塔里斯堅持演出。雷米從沒有聽見衛塔里斯如此美妙的歌喉,不但雷米對此感到吃驚,一位年輕、富有的貴夫人告訴衛塔里斯她對演出十分欣賞。 ci Uy-ta-li-se milihut tu ci Ley-mian kapah ku pisaketun satu, u tademaw hananay sa kanca a nu udipay a icelang ku sikaudip sa. tuwa i sikatayda nu heni i Pa-li teban nu dadan sa, kalitemuhan nu heni ku micidekay a bali nu sulda, u wacu’ nu heni ci Ciye-pi-nu Tusi iti kilakilangan sa tamudan niya ules, ya ci Ciw-li-ke sa siimelang tu balaay, sikaydih idaw ku sapaaca tu nipaisingan , ci Ley-mi atu ci Uy-ta-li-se pacici sa misaahebet misagasu,. ci Ley-mi sa nacaay henay pakatengil tu kahinian nu dadiw ni Uy-ta-li-sean kaasu, caay kau ci Ley-mi adada ku mapaengaway, u cacayay a masakapahay, kaidawan nu kasenengan a wayway nu udip a tademaw, sakamu satu ci Uy-ta-li-sean mikinaul tu nikahinian a musagasu ni Uy-ta-li-se sa. 衛塔里斯卻倍感惱怒,他解釋道自己曾經是一位歌手的僕人。貴夫人說她聯想到一名失蹤的歌手。貴夫人給了卡比一個金幣,衛塔里斯竟然沒有表示感謝。他們帶著錢回去找裘利克,卻發現裘利克已經一命嗚呼了。 ci Uy-ta-li-se kacunusan tu pitapal tu sikalingessan, hahulakan nida tu sasakamuwan nu udip nau tubang cinida nu datukay a tademaw. ya kasengengan a tatayna sikamu makadateng tu cacay sikahdaw a midatukay. sipabelian niya tatayna ci Ka-pi tiya masakingmay a kalisiw, nika ci Uy-ta-li-se nayi ku pikukay tu tungusay a kamuwan. dikec sa tiya kalisiw a mikilim tu ci Ciw-li-kean, satusa sikadih nu heni ku kabelecan ni Ciw-li-ke. 兩人繼續趕路,前往巴黎。衛塔里斯將雷米留給加洛弗里那裏過冬。碰巧加洛弗里不在家,衛塔里斯告訴雷米等等,他自己去去就回。雷米在那裏待了兩個小時,目睹了殘忍的一幕——他和面黃肌瘦的孩子馬嘉交談,加洛弗里認爲馬嘉又蠢又弱,無法在外勞動,就安排他在家裏做家務活和煮湯;同時又把湯鍋上鎖,讓他只能聞,不能喝。 ya mahtatusaay sa malalid a taayaw tayda i Pa-li a tuse. ci Uy-ta-li-se sipalabin i ci Cya-lu-Ho-li a milakuwit tu kasienawan nu puu’. tulcek sa nayay ci Cya-lu-Ho-li i luma’, pasakamu han ni Uy-ta-li-se ci Ley-mi, anu sawni sa a taluma’ tu cinida sa milatuh. itida makaala ci Ley-mi tu tusaay a tatukian, sikadih nida tu sikatalawan a kawaw, masacacay sa i nu ayawan nida a sikamelaw, kalalacalan ni Cya-lu-Ho-li misawacu’ tu ci Ma-cyaan mabelilih sa, caay pakasakawaw i hekal sa ku pitapal, kyu pataydaen nida i palud mu sakawaw atu misalami tu kabi’, kutusi sa sipaedepan nida ku kabi’ i labu nu lama’ uyda sa nipasanek caay pisulul a mukabi’. 當加洛弗里和其它孩子回來後,雷米看到了加洛弗里對沒有交夠錢的孩子們大打出手,並不給吃飯。當衛塔里斯回來,看到孩子們被打後,告訴加洛佛里他要報警,但加洛佛里威脅道「只要我說出一個名字,僅僅一個名字,是誰將因羞愧而躲藏起來永遠不想再見人了呢」。衛塔里斯帶著雷米離開了加洛弗里。 tuwa sikataluma tu ni Cya-lu-Ho-li atu dumaay a wawa i nadikudan, makadih ci Ley-mi tu ci Cya-lu-Ho-lian misuayaw tiya cayay kataneng ku patahkal tu kalisiw a wawa amin Pa-lima a mutiik, satusa caay pakaeneng tu hemay. nikataluma’an ni Uy-ta-li-se sa, makadih tu nitiikan sa, sakamu han nida ci Cya-lu-Ho-li a patalingen miliclic han, nika nipatukil ni Cya-lu-Ho-li a patalaw hina sa "anu sakamu asa kaku tu cimanima a ngangan sa, au cima ku sikasikad a mulimek hanisadikud satu nayay ku bihit a miadih tu tademaw satu". kyu laday hantu ni Uy-ta-li-se ci Ley-mi miliyas tu ci Cya-lu-Ho-lian. 但是,這個善舉要了衛塔里斯的命。晚上風雪交加,由於無法找到安息之處,衛塔里斯和雷米倒在了柵欄之下。 nika ina kaladamsayan a kawaw sa sipicebisan tu udip ni Uy-ta-li-se. ya labi sa u bali atu sulda macacalap a mibiwbiw, nayay ku sikatepaan tu pahanhanan a kakitidaan sa, ci Uy-ta-li-se atu ci Ley-mi sikadebay i papululan nu pahudingan. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-苦兒流浪記:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%A6%E5%85%92%E6%B5%81%E6%B5%AA%E8%A8%98#%E5%8A%87%E6%83%85 [[kakuniza:Buting Nukay]] 3ulggmn50rpwzqcxb6hf5bf61ewuf7g caay pinuneng mitanam tu sikatalawan a wawa 0 11699 127850 127849 2022-01-01T13:10:03Z LamiHung 28 /* sakay hekalay nu kungku (故事概要) */ wikitext text/x-wiki caay pinuneng mitanam tu sikatalawan a wawa (kamu nu Hulam: 頑童歷險記) 《頑童歷險記》(英語:Adventures of Huckleberry Finn),又譯為《哈克歷險記》、《頑童流浪記》,是一部美國著名作家馬克·吐溫的兒童文學作品,為美國文學史上相當重要的作品。 "caay pinuneng mitanam tu sikatalawan a wawa" (nu inggu a kamu: Adventures of Huckleberry Finn)idaw aca ku nipabelihan tuya "Ha-ke a sikatalawan" atu "caypinuneng pininangan",  nu Amilikaay kasinganganan mamusulitay tu kungku a tademaw ci Ma-ke Tu-un sakay nu mulaay a nisulitan, iti Amilika sa u sakahenulan a hulicay i likisiay a masalamitan a cudad. == sakay hekalay nu kungku (故事概要) == 小說開始於虛構的密蘇里州聖彼得堡(原型為密蘇里州漢尼拔鎮),瀕臨密西西比河,時間約為1835年到1845年(當第一艘蒸汽機船下河時)。哈克貝利·費恩和他的好友湯姆·索亞在較早的冒險中獲得印地安喬藏在山洞裡的一筆財物(記錄在《湯姆·索亞歷險記》中)。而在這篇故事裡,哈克則用第一人稱的方式,敘述之後發生的事。 ina nisulitan a kungku sa kalingatuan u masa munabaway henay caay kasaheci, naiti Mi-su-li-co Sen-pi-te-paw (nuydaanay ya Mi-su-li cuo Han-ni-pa a kenis) micapi tiya Mi-si-si-pi a sauwac, itawya sa hakay 1835 a mihcaan katukuh i 1845 a mihcaan (nikadebuan niya sihuthutay a kikayay a balunga sa). ci Ha-ke-pi-li Fey-en atu cabay nida ci Tan-mu Su-ya naiti katabalan sinikala tu pitanaman tiya katalawan tu nidimutan ni Ingtian-ciyaw, tuya i pangkangay a kalisiw atu budawan, (macedangay sa i labu nu "Tan-mu Su-ya pitanaman a sakatalawan masulitay"). satusa ina mahelungay a kungku, ci Ha-ke hantu sa sakay sayaway a sipangangan tu nipadadan, maysakamu tu nu dikudanay sikaadihan nu kakawaw.   一開始他被安置、生活在寡婦道格拉斯和嚴厲的華珊小姐的教導之下——教他過「文明」生活。但哈克受不了每天必須穿著整齊乾淨的衣服、依照禮儀用餐以及上教堂聽冗長的佈道。這一切讓他非常不自在。湯姆則在一天晚上幫助哈克躲過華岑小姐的黑奴吉姆的視線,加入了湯姆的孩子幫。孩子幫自稱「大盜」。 i kalingatuan sa mapasikul cinida iti aenengan niya madapunhay a tatayna ci Taw-ke-la-se atu ya makelecay pasubana a kaying ci Hwa-san, pasubana cinidaan tu ya "takelalay nu lalangawan" sakay udip. nika caay pakadungdung ci Ha-ke tu paydemiadan sidikuc tu lamadacay atu sisilutay, satiidan tu nu kasikadan mukan atu tayda i kiwkay mitengil tu tanayuay nipitudawa nu singku. uynian ku sakacaay kananam nida. ya cacayay a labi ci Tang-mu sa edapen nida ci Ha-ke kalimekan tu pisebeng ni Hwa-cen a kaying ya lumeni’ay a tubang ci Ci-mu nipisimaw, milihida tu ci ni Tang-muan a masakaputay nu wawa. ya wawa amin sa sini pangangan tu u "tabakiay a mamialaway" sa. 當幫派生活也讓哈克厭煩的時候,這時他那嗜酒成性的爸爸前來找他,威脅他交出那筆錢。知道爸爸只會將錢用在喝酒上,哈克成功地藏匿了自己的寶藏;然而,爸爸依然帶走了哈克,離開了鎮子。 i mahida sa kadatengan ni Ha-ke ku sikalibutan sa nu kahinian a nikaudip, i mahini sa culal sa kya wama nida mabusukay tu mikilim cinidaan, patalaw milunguc patahkalen kya kalisiw sa. sikatineng nida ci ama nida uyda sa sikan tu epah ku katinengan, ci Ha-ke sa maleku nida a midimut tiya kalisiwan: zayhan, ya wama nida sa kunida sa mukelit ci Ha-kean, miliyas tu aenengan niya kenis. 哈克被爸爸強行擄去,在伊利諾州的河畔森林裡的一間破爛木屋裡一同生活。父親經常在發酒瘋時毒打他,後來哈克終於受不了,使出詐死之計離開父親。他停留在密西西比河傑克遜島上,休閒度日。哈克遇見了華珊小姐的黑奴吉姆。 ci Ha-ke sa nipacician a mukitkit a muliyas, taynien i I-li-nu-co i lilis nu sauwac a kilakilangan, ya masa cacayay nu sapaday a luma’ itida maudip.ya wama nida sa sawsawni mutiik cinidaan yu mabusuk tu, nu dikudan sa caay tu pakadungdung ci Ha-ke, misakaliyuh tu paceba misakapatay tu nitekelan nida tuwa miliyas tiya wamaan nida. satusa masatedep cinida i Mi-si-si-pi a sauwac Ya Ciyeke-sen a subalan misalihalay a palawpes tu demiadan. sikalitemuhan nida kya ni Hwa-sanay a tubang lumeni’ay ku banges ci Ci-mu. 吉姆偷聽了華珊小姐打算把他賣到「河的下游」去(可能是更加兇殘的奴隸主),就偷跑了出來。吉姆計劃到伊利諾州的開羅鎮,該地區是反對蓄養黑奴的自由州,這樣他可以在日後花錢把他的家人贖出來。起初,哈克對此倍感糾結,但倆人在迷信問題上有了共同語言,便產生了感情。哈克與吉姆成為了好友,後者則成為了他的監護人。 sikatinengan nida musuninip tu a sipacakayen i "sasa nu sauwac" sa, (hakya mangaleb ku kalabadesan sikaudip a malatubang), kyu laliwan nida tahkal. ci Ci-mu hantu sa sibalucu’ a tayda i Ilinu-co ya Kaylo hananay a kenis, itidaay a buluku sa mihantayay tu papahabayan tu lumeni’ay a tubang u sakakunidaay a cuo, mahini sa anu ayaw taneng au kalisiw sapicakay tu ngasaw nida mihulak a patahkal. kalingatuan sa, tuyni sa ci Ha-ke malawilaw ku pidateng nida, nika sakay nu singkuay a bunday idaw tu ku sahulakan nu tatapalan nuheni a kamu, kyu masakapah tu a tatusa sikalcabay nu nadatungan.ci Ha-ke atu ci Ci-mu mala u tumudaci a cabay. 河水上漲泛濫,房子被水沖了起來,倆人登上了木筏。哈克和吉姆進入房子,希望找到什麼東西,可是吉姆卻發現了一具赤裸的男性屍體,背後中槍。吉姆遂即遮住了哈克的眼睛。 mabalad mulenu ku nanum, mapalid ku luma’luma, mikacaw kuyuheni tu kakelic miliyas.micumud ku heni i luma’ sa, sikaydihan a sikatepa tu canancanan, zayhan ci Ci-mu madih nida ku kidu nu tatamaay, i kulul sa sini kuwangan kasiduka. pu’utan nida ku mata ni Ha-ke. 為了獲得鎮上新聞,哈克喬裝成了小姑娘,進入了朱迪思·洛夫特斯的家中,後者則是新搬來的人。哈克得知人們認為自己被謀殺了,爸爸和吉姆成了嫌犯。人們因吉姆逃跑而貼出了懸賞告示,並派人出去追蹤。洛夫特斯夫人感到十分懷疑,認為哈克不是女孩,並在一系列測試後將其證明。 sikaydih a katengilan ku sakay nu kenisay a sinbung sa, ci Ha-ke sidikuc tu nu limecedan misakaliyuh, micumud i luma’ ni Cutise. Lohute.se, i nudikuday a tademaw sa nau mahka malimaday tayni. Ha-ke a nidatengan hakya mabelec tu cinida sa ku pitapal nu tademaw i cinidaan, ya wama nida atu ci Ci-mu malau dadakepan a tademaw. u katuuday sa nanilaliwan ni Ci-mu sipadepiten ku sasing tu sapakawlah a nipabinawlan a cudad, miculcul tu tademaw a mikilul a mudakep. ya ci Lo-fu-te-se a tatayna sa mapabaliw ku balucu’ nida, pitapal nida sa caay kau tataynaan ci Ha-ke, kyu iti pasilacan nu nitanengan sa mapawacay satu. 雖然哈克的偽裝被揭穿,但是洛夫特斯夫人依然讓他安然離開,沒有意識到他就是那個「被謀殺」了的孩子。哈克回頭告訴吉姆這些新聞,以及搜尋隊會在當晚前往傑克遜島的事情,倆人急匆匆地登上木筏離開。 kanahatu nisabanaan ni Ha-ke mapapuelac sa, nika ya ci Lo-fu-te-se a tatayna sipauli han cinida a papiliyas,caay pakadateng tu u "mangayaw sikapatay" a wawa, ci Ha-ke sa pasubanaen nida ci Ci-mu tu kahinian a sinbung sa, atu ya mamikilimay a masakaputay i tiya labian taydaen nu heni i Ciye-ke-sing a subal, ina tatusaay sa misabilil tu a padudang miliyas. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-頑童歷險記:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A0%91%E7%AB%A5%E6%AD%B7%E9%9A%AA%E8%A8%98#%E6%95%85%E4%BA%8B%E6%A6%82%E8%A6%81</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 99fefco4arz3o4mjxbcj28gby2hyny0 nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti 0 11700 127856 127855 2022-01-01T13:45:49Z LamiHung 28 /* nu dikuday aadingan (背景) */ wikitext text/x-wiki nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti (所羅門王的寶藏) 《所羅門王的寶藏》(King Solomon's Mines)是英國小說家亨利·萊特·哈葛德(Hennry Rider Haggard)的成名作,於1885年出版。其靈感來自羅伯·路易斯·史蒂文生的《金銀島》。台灣1970年代東方少年文庫有出版這部小說中文注音版 "nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti" (King Solomon's Mines) u nu Ingguay a misulitay tu kungku nu aadihan a cudad, ci Heng-li Lay-te Ha-ke-te (Hennry Rider Haggard) a kasingangan nu nikalekuan a pisulitan, iti 1885 a mihcaan patahkal tu sapaadihan. nidatengan sa namakay i Lo-po Lu-i-se Se-ti-wen-senay a "nukingmay nu gingnay a subal". i Taywan sa iti 1970 a mihcaan ya nu walianay nu masakapahay sakay nu sulu nu ulic a nipatahkalan, tina nisulitan a kungku kaidawan tu nu hulamay a saedap tupiasip ya cuin hananay. == nu dikuday aadingan (背景) == 據《聖經·舊約》記載,所羅門王是大衛王之子,出生於西元前1000年,是以色列第三位君王。統治以色列王國長達40年。被視為猶太人歷史上最偉大的國王。據說所羅門王在耶路撒冷建立一座聖殿,藏有無數的珍寶。 katinengan i "syesiw malumanay a sakelec" malasulitay, ya ci So-lo-men a tapang ni Ta-uy-wang a wawa, nilcuhan sa iayaw nu celahcan 1000 a mihcaan, nai I-se-liye a kanatal sakatuluay a hungti. pikuwan tu I-se-liye a kanatal sa malakuwit ku 40 a mihcaaan. mamelawen nu Yu-tay a tademaw sa u sakasenengan a hungti. nakamuwan sakay ci So-lo-menaun iti Ye-lu-sa-len patideng tu cacayay a kahemekan a kiwkay, idaw ku pidimutan tu caay kasausi nu budawan sa. 西元前597年,以色列被巴比倫王國征服,聖殿被毀,寶物下落不明。《所羅門王的寶藏》即透過這段歷史說明寶藏是放置在非洲的某個角落。2009年1月29日,美國考古學家湯瑪斯·萊維,宣稱在約旦南部發現傳說中的所羅門寶藏。 iti ayaw nu celahcan a mihcaan idaw 597 katenesan sa, ina I-se-liye a kanatal kademecan nu ya Pa-pi-lun hungtiay a kanatal, u sakahemekan a kiwkay sa tastasan, u nisupedan tu budawan sa sikaliyuhan caay tu kamelaw icuwaay tu hakya, "nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti"sipani tu sasulsulan misaheci a maysakamu tu likisiay a ngatu, pakatineng tu katuuday nani hicaen i mahida a midimut tuynian i Fey-cuo masadumaay a kalimucuan sa.i 2009 a mihcaan 1 a bulad 29 a demiadan, nu Amilikaay a miliclicay tu kasumamadan nu tuudtuud a sasaydan ci Tang-ma-se Lay-uy, pangiha iti ya nu Yiye-tan a kanatal satimulan idaw ku nikadihan tuya nakamuwan ni So-lo-men a budawan sa. 《所羅門王的寶藏》是哈葛德的代表作,甫推出即造成轟動,引發探尋寶藏的熱潮。哈葛德成為家喻戶曉的作家,林紓即翻譯了二十多部哈葛德作品。 "nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti" uni Ha-ke-teay a sapatademaway a nisulitan a kungku,mahka patahkal sa kalalawan tu nu hekalay sakasenengan sa, mapaciliw ku nidateng nu katuuday kakilkilul sa tu a mikilim tu budawan, ci Ha-ke-te sa mala u nu paylumaluma’an sikatinengan a misulitay tu kungku a tademaw, ya ci Lin-su hananay sa kasenun saan a mubelih tuya 20 kayadah nisulitan ni Ha-ke-te a kungku nu cudad. == imi nu kungku (大綱) == 一位年輕人艾倫·夸特梅因(Allan Quatermain)是非洲狩獵獵人,一次偶然的機會下在開普敦到納塔爾省的船上認識英國爵士亨利·柯蒂斯和約翰·古德上校,柯蒂斯請他去找尋所羅門王寶藏的真相。在遼闊的沙漠深處,隱藏著所羅門王的寶藏,柯蒂斯爵士的弟弟,曾經因追尋所羅門王寶藏而一去不回。 masacacayay a masakapahay ci Ay-lun Ku-wa-te-mey (Allan Quatermain) nu Fey-cuoay a muadupay a tademaw, kinacacay a iti sikalitemuhan nu ungalal sa, iti sakatayda i Kaypu-tun sikatukuh i Natael a buluku i nikacawan tu balunga, masasuadih tuya nu Ingguay a singanganay u ciyese ci Henli, Keti-se atu ci Yehan.Kute tuluay ku kupa a hitay, ya ci Ketise milunguc tu cinidaan mikilim tu sapahecian tiya nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti. iti ahebalay nu tabukan kailabuan nu liwliw, sinidimud tu niya nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti,ya sabama ni Ketise Ciyese namikilul tu ya nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti kakayda satu nayay pananukas. 艾倫·夸特梅因與僕人翁波帕經過長途跋涉,終於來到了目的地,並且遇上了當地的國王茲瓦拉,茲瓦拉身邊的巫師妖婆葛考爾則誣稱艾倫一行人是會毀滅王國的一群人,茲瓦拉因此而感到害怕,正準備殺害艾倫一行人時,艾倫用掌心雷(即槍)震懾住茲瓦拉,以掌心雷的力量向茲瓦拉宣稱自己與夥伴是外星球的神,茲瓦拉因而畏懼而招待一行人進入皇宮,茲瓦拉在皇宮上展現其殘暴的本性。 ya ci Ay-lun Ku-wa-te-mey atu tubang nida ci Ung-po-pa na katenesan a muculil mulakuwit sa, nudikudan sa sikatukuh nunuheni i kataydaan, kalemetan malalitemuh atu itidaay tu a hungti ci Ce-wa-la, ya i tapiinganay ni Ce-wa-la a mapalaway a bayici Ke-kaw-el, patelitcini Ay-lunan a kaput amin u mami ngayaway palawpes tu hungtiay a nikaluyaluy sa, kyu matalaw kya hungti ci Ce-wa-la, sikaydih a mipatay cini Ay-lunan a kaput sa, ya ci Ay-lun uyda ya nukapalay a nidikec (kuwang) ku sapatalaw nida ci Ce-wa-laan, uynian nidikec ku sikaicelang pakatineng tu ci Ce-wa-laan, satu a maysakamu u makay i tapukuay dumaay a bunac kami hantu a paceba, ya ci Ce-wa-la sinakatalawan kyu palabang tu nu henian micumud i kakitidaan nu hungti,iti labu nu hungti a bi’su sa ci Ce-wa-la pazizaw tu nikakatal a balucu’an, 不久後,艾倫一行人得知翁波帕是前任國王之子,而茲瓦拉乃前國王之弟,趁國家政局不穩時在葛考爾的扶持下發動政變殺害前國王並控制國家,翁波帕在襁褓中被母親帶著逃離王國。 caay katenes sa, cini Ay-lun a kaput sikatinengan nu heni ci Ung-po-pa nau ayaway a wawa nu hungti, ya ci Ce-wa-la sa nau sabama nu ayaway a hungti, iti cxaay kasametek nu cengce sa, iti nidamaan ni Ke-kaw-el mingayaw patayen kya nu ayaway a hungti baludan mikelec nida ku kanatal, ya ci Ung-po-pa sa iti lutungay henay sa abibien nu wina a milaliw tina hungtiay a kanatal. 翁波帕為重掌大權,與對茲瓦拉不滿許久的王叔伊哈德聯手,在艾倫一行人的幫助下,以正統王室繼承人的身分為號召發動內戰成功推翻茲瓦拉,茲瓦拉本人則在最後的決鬥中被亨利爵士斬首。 ya ci Ung-po-pa kaydihan a muliyaw a sitatungusan a micaluk, mapulung atu baki nida ci I-ha-te malingesay tu pikuwan ni Ce-wa-la edapan nini Ay-lun a kaput, sanu tatungusanay a mamicalukay a udip mitakus tu sangangayawan i kanatal, kalekuan nu heni a mubelin ku kasahungti ni Ce-wa-la, ci Ce-wa-la hantu sa i sadikuday a tatukian sa litangahan niya Hen-li hananay aciyese. 翁波帕在登基後,兌現給予艾倫一行人的承諾,命令葛考爾帶領艾倫一行人去尋找索羅門王的寶藏,寶藏在地圖顯示所在地名頗不雅名雙乳山,葛考爾懼於翁波帕的權威只得不情願照做,到達目的地後艾倫一行人卻反遭葛考爾陷害,被關在歷代國王的墓穴中,葛考爾本人也遭到巨石壓死,艾倫一行人在尋找出口的同時,意外的找到了所羅門王的寶藏並成功找到出口逃出生天,途中亨利爵士甚至找回自己失散多年的兄弟,一行人在與翁波帕道別後榮歸故里。 kalahungtian ni Ung-po-pa i nu dikudan, sipahecian tu cini Ay-lun tu nakamuwan, paculcul tu ci Ke-kaw-el a miladay tayda mikilim tuya nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti, nipabacuan tuya budawan sa iti lacu’say nu nganganan ya mahtusaay nu cucu’ay a buyu’an, Ke-kaw-el caay kau sikaydih a misulul nika matalaw tu ka’tesan ni Ung-po-pa, palate satu a miladay tiya mamikilimay, katukuh tu i sikatukuhan sa tekelan ni Ke-kaw-el cini Ay-lun, pululen i likisiay nu hungti a padumenan, nika ci Ke-kaw-el sa sikapenec nu kulkulan nu ba’tu a mapatay, cini Ay-lun a kaput samakakilim tu tatahkalan, caay kau nipatengan sikatepa nu heni kuya nidimutan a budawa ni So-lo-menay a hung-ti, kalekuan a matepa nu heni ku sakatahkal lalaliwan a dadan, pilaliwan i teban nu picaliwayan nu tatukian sa, ya ci Henli a ciye-se sa matepa nida kya matenesay tu a mahdaway a sabama, tuwa ya masakaputay atu ya ci Ung-po-pa malakakawih tu sapiliyas nudikudan sa kasenengan a mutiku a taluma i niyadu’. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-所羅門王的寶藏:<nowiki>https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%89%80%E7%BD%97%E9%97%A8%E7%8E%8B%E7%9A%84%E5%AE%9D%E8%97%8F</nowiki> [[kakuniza:Buting Nukay]] 25ieq1t1dzkjhedzob2nkeeyhcupubc ci An-na Ka-liey-ni-na 0 11701 127864 127863 2022-01-01T14:34:26Z LamiHung 28 /* namakayiniay a nisulitan (參考資料) */ wikitext text/x-wiki ci An-na Ka-liey-ni-na (kamu nu Hulam: 安娜卡列尼娜) 《安娜·卡列尼娜》(俄語:Анна Каренина,羅馬化:An-na Karenina)是俄羅斯作家列夫·托爾斯泰於1874年-1877年間創作的小說,被廣泛認為是寫實主義小說的經典代表。 "ci An-na Ka-liey-ni-na" (kamu nu E-lo-se: Анна Каренина,nu Lo-ma kasadit: An-na Karenina), u nu E-lo-seay misulitay tukungku a tademaw ci Lye-hu To-el-se-tay naiti 1874 a mihcaan sikatukuh i 1877 a mihcaan nipabaluhayan pisulit a kungku, sipadayda i cuwacuwa tu a palatlatan nu mimelaway, sinitapalan tu nu katuuday masaheciay nu mitesakay nu patademaway a nisulitan sa. 《安娜·卡列尼娜》完稿於1877年,1875年1月開始連載於〈俄羅斯公報〉上。小說一發表就引發了熱烈的討論。 "ci An-na Ka-liey-ni-na" kahaminan a misulit sa iti 1877 a mihcaan, i 1875 a mihcaan 1 a bulad malingatu lalitilitin sa pacudad i tiya "E-lo-seay binawlanay a sinbung". ina nisulitan a kungku mahkatahkal sa idaw tu ku ka aliyaliyacan kalabangbangan mataengil. 托爾斯泰的堂姑母亞歷山德拉·安德烈耶芙娜·托爾斯泰婭曾寫道:「《安娜·卡列尼娜》的每個篇章都轟動了整個社會,引起了熱烈的爭論,毀譽參半,褒貶不一。似乎議論的是他們的切身問題一樣。」作品共分八章,開場白「幸福的家庭都是相似的,不幸的家庭各有各的不幸」,是托爾斯泰對婚姻和家庭的悟言。 u sinawina ni Toelmose-tay ya ci Yalisan-Tela. Anteley Yehuna.To-el-setay-ya namahini tu ku pisulit: "ci An-na Ka-liey-ni-na" pay masangatuay ni sulitan nida sa, kabelengan nu aliyaliyac ku kalimucuan nu siyakay sa, mapalilid ku katuuday maylalubang tu nikahinian, u misakapahay idaw tu u mipulacay sa kaidawan, nikadademec sa malapangkiw. mahida u nu udip a kawaw sasiiluanay a sikalecad.) masulitay sa sipalasicen tu waluay a naulican, ya pitekaan a salilidan nu sasakamuan sa hinisa "kada'suan nu paylabu nu luma' sa malalecad, caay kau sisepiay caay kalecad nu caay a sikalemetan", masa u ni To-el-se-tay misuayaw tu nikalacawaan atu kasaluma'an a tatapalan nu sikatineng a kamu. == kangtan nu pisiwkay tu kungku (故事簡介) == 故事以雙線進行,一為安娜,一為列文。托氏以二人為軸,描寫出不同的婚姻和家庭生活,更進一步則寫出當時俄國政治,宗教,農事景象。在文中,列文為托爾斯泰之化身,代表著19世紀60、70年代的社會轉型催生者。列文重視農事,對貴族生活不甚投入,住在鄉村和指導農民工作。列文熱愛吉蒂,起初求婚被拒,幾經波折才終於成功。 ina kungku sa mapalatusa a sakutaayaw, sakacacay sa ni An-na, sakacacay sa u nu uilicay. laluma'an nina Tose hananay malatatusa ku tebanan a sitektek, misulit tu sinikaydaan nu kalacawaan atu nu sikaudipan i paydemiadan, mapalawat sikataayaw a misulit i mahidaay henay sakay nu cengce, kiwkay, malukay a nikasaditan a tuudtuud. nasulitan tuya kungku nu ulic sa, ci Liye-un sanu To-el-se-tay a dayli nu udip, sasitungus tu nu 19 a celahcan 60.70 nu mihcaan a ziday, sakay nu siyakayay a kalaliyunan miuculay a tademaw. ci Liye-un sa pamata sikahenulan maysuayaw tu nu malukay a kawaw, sakay nu kakitaan a nikaudipan sa caay ka sidayit a milisimet, i naka nu niyadu' ku eneng atu pasubana tuya malukay amin nu mikalukay. manamuh sikaelmuan nida ci Ci-ti, kalingatuan sa milunguc a maydi a malacawa han sa kayiyan ni Ci-ti, kinapinaay hakya a kalikakuan nu pilunguc tu sakaalcawa idaw ya a maleku. 女主角安娜年輕時和丈夫亞歷山大·卡列寧(Alexei Alexandrovich Karenin)結合,本婚姻美滿育有一子。安娜在交際場上光芒四射,卡列寧亦於仕途上成功。 u sitatungusay tu kahiniay i kungku nu tataynaan sa ci An-na i masakapah henay ku mihcaan sa, atu ya acawa nida ci Ya-li-san-ta Ka-lie-ling (Alexei Alexandrovich Karenin) tatusa a malacawa, piadih sa u sakasidahiay a kalacawaan si wawa tu tatamaan kasaluma'. ci An-na sa iti ayaw nu katuuday silikat ku pimelaw nu tau cinidaan, ya ci Ka-lie-ling sa iti sakikawawan sa malecad tu a maleku ku sakataayaw. 故事始於奧布朗斯基公爵和法國家庭女教師戀愛,與妻子道麗鬧翻,求助於其妹安娜。安娜從聖彼得堡到莫斯科替二人調解,在車站認識了年輕軍官佛倫斯基(Alexei Kirillovich Vronsky)。並在莫斯科一次舞會中和佛倫斯基發生致命的戀情,自此不能自拔,佛倫斯基為求得安娜,追隨至聖彼得堡,兩人陷入熱戀,安娜懷孕後向丈夫承認了私情。卡列寧一度想與妻子分居,但為存面子,拒絕離婚並要求妻子終止戀情。 ina kungku sa namakay i tuya Au-pu-lang-se-ci a kung-ciye atu ya nu Fulansiay a kanatal sakay nu luma'ay a saydan malalemuan, atu ya acawa nida ci Tawli maydih a malucinuwas, milunguc tu sabana nida ci An-naan. tuwa ci An-na sipakay Senpite-paw katukuh i Moseke misangaay tu kasasibut nu kalacawaan, iti pangiduan sa sikadih nida kya ci Fo-lun-se-ci hananay masakapahay henay malatapangay a hitay (Alexei Kirillovich Vronsky) satusa iti Moseke kinacacayan pisalukiyawan atu ci Fo-lun-se-ci masasukaydih sakalawpes nu udip, tu mahini sa caay tu pakalaliyas, ci Fo-lun-se-ci kaydihan tu ci An-naan sa, mikilul tu a taynien i Sen-pi-te-paw, ina tatusaay sa mucelem tu i sikadihkuan nu malalemu, sibili satu ci An-na paheci tu acawa nida tu sikaidaw nu piubiyan a elmu' nida. ya ci Ka-lieling sikaydihan a malaliyas atu ci An-na, nika midimud tu sakasibihit, kayiyan ku pilunguc nu acawa musatedep ku nadatungan nu kalacawaan. 後來安娜分娩時難產,在死亡面前,得到卡列寧的原諒。病後安娜無法壓抑愛,終於離家出走。 nudikudan sa pilecuhan tu nika sadakadakayan ku sikalecuh, iti kabelecan nu ayaw sa, kaalaan nipiliwkayan ni Ka-lie-ling. nu dikudan a siniimelang sa caay tu pakadungdung ci An-na tu elmu' nida, misabalucu' tu a miliyas tu lama' tahkal. 佛倫斯基帶著安娜前往義大利旅行,這時安娜感到無比的幸福。其後回到俄羅斯於兒子生日時按捺不住會見自己的兒子,卻無法容於俄國社會。上流社會把安娜看作墮落的人斷絕和她的往來。 ya ci Fo-lun-se-ci siladay hantu nida ci An-na taydaen i I-ta-liya miliwku, i mahini sa nitapal nida tu udip sa u sisepiay a tademaw. caliwayan tu ku tatukian sa sikatalumaan tu i E-lo-se, iti pilecuhan a demiad caay pakadungdung cinida tu tatamaan a wawa nida tayda mulisu, nika caay sululen nu E-lo-seay a siyakay. u nikatalakawan a sikaudip nu pizizaw ci An-naan sa u kaketunen makayi a sicabay sikalalacal tu mahidaay a tademaw. 安娜移居鄉下靠寫作打發時間,二人共處日久,佛倫斯基和安娜在生活上的不信任日增,安娜認為情人為前途名譽離她而去,沮喪失望之下,為處罰佛倫斯基,她在火車駛近時跳下火車月台。葬禮之後,亞歷山大·卡列寧帶走她的女兒。佛倫斯基受到良心的譴責,大病一場,後來志願從軍前往巴爾幹參戰求死。 kyu ci An-na mabulaw sikataydaen i naka, miida tu pisulitan nida tu kungkuay a sasuliten sikaydih a mibasaw tu kiyadahay nu tatukian, ina tatusaay matensmatenes ku nikalpulungan, ya ci Fo-lun-se-ci atu ci An-na iti paydemiadan caay kasasulilu mangaleb ku caay palutatenga, nipitapal ni An-na sa ina nadatungana sikay el'muan a tademaw sikaydih a milunguc tu sakuayaw nu nikaudip kiliyas tu ci nidaan, sikalawpesan nu sakaudipaw sa ku nidateng, sikaydih a misaybang tu ci Fo-lun-se-cian, pikacawan nida tu silamalay a tatukian lebuten nida i sasa nu silamalay kinapatay. mamin tu a mitadem sa, ya ci Yalisanta.Ka-lieling laday hantu nida kya tataynaan a limecedan. ya ci Fo-lun-se-ci sa mapadesdes nu paudipay ku balucu', kaidawan ku tabakiay nu sikaimelang, nu dikudan sa kunida sa nu balucu'an a malahitay, taydaen i Pa'-el-kan lalaisan kalpacawan milunguc tu sikapatayan. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-安娜·卡列尼娜:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%89%E5%A8%9C%C2%B7%E5%8D%A1%E5%88%97%E5%B0%BC%E5%A8%9C g7j9oj9rq5ndxg0yi1b3vaoh3u41est salengacay a isu’ nacudadan 0 11702 127869 127868 2022-01-01T14:57:44Z LamiHung 28 /* kungku (概要) */ wikitext text/x-wiki salengacay a isu’ nacudadan (kamu nu Hulam: 白鯨記) 《白鯨記》(Moby-Dick; or, The Whale)為赫爾曼·梅爾維爾發表於1851年的小說,被認為是美國最偉大的長篇小說之一。 《白鯨記》這個名字說的是一頭叫莫比·迪克(Moby Dick)的白色抹香鯨,並不是白鯨這個鯨魚物種。 "salengacay isu’ nacudadan" z9Moby-Dick; or, The Whale) nani He-el-man Mey-el-uye-el nipabinawlan iti 1851 a mihcaan nisulitan sapaadih a kungku, nisululan masa u nu Amilikaay sakasenengan masatanatuay nisulitan a kungku tu cacay. "salengacay isu’ nacudadan" ina ngangan nakamuwan idaw kya ci Mu-pi Ti-ke (Moby Dick) salengacay ku udip a mo-sian isu’, nika caay kau nu salengacay a isu’ mahiniay nu lihat ku sakasaan. == kungku (概要) == 全書有442頁,共分成135章,而節選版只有84章,因為篇幅過度冗長,曾一度認為不適合青少年讀者閱讀,在英國多次被退稿,1851年出版,讀者反應十分冷淡,第一年只賣出5本,一直到《白鯨記》出版了七十年(1920年)後,梅爾維爾在美國文學的地位才獲得重新評價(可惜梅爾維爾已在1891年9月28日去世,無法看到自己的成就)。 ina cudad sa pulung han sa idaw ku 442 kayadah nu babeliha, pulung han sa idaw ku 135 kayadah nu palasican a ngatu nu ulic, nipapilian tu sa siliwan tu 84 nu ngatuan a ulic, sakasaan tadatanayu tu ku aadihan, kyu kinapinaay sipitapal nu hekalay u caayay katatungus sapaadih tu masakapahay miasip sa, iti Inggu a kanatal sa kinapinaan a sipananukas tu nasulitan, iti 1851 a mihcaan nipacudad a patahkal i hekal, u katuuday sa cu’ded ku nipacekilan, sayaway a mihcaan sa lima ku mapacakayay, sikatukuh tu ina "salengacay isu’ nacudadan" mapamelaw i hekal sa, ina sipatahkal a cudad kaidawan tu ku 70 a mihcaan (1920) sa, ci Mey-el-uye-el iti Amilika sakay nu ulicay a nikasaditan tu kasibihit, itawya a mapabaluhay muliyaw a mitapal tu tineng, (kasatiman sa ci Mey-el-uye-el iti 1891 a mihcaan 9 a bulad 28 a demiadan mabelec tuway, kyu caay pakadih tu nu udipay a nikalekuan). 福克納說過:「看完《白鯨記》,第一個想法是希望這本書是我寫的。」至今日,《白鯨記》已被視為美國文學史上最偉大的小說之一。 ci Hu-ke-na namusakamu tu: "namakadih tina "salengacay isu’ nacudadan" sa, sayaway a nidatengan sihedek tu nu makuay a nisulitan kina cudad a kungku sa." sikatukuh ayda sa, paadihen tu "salengacay isu’ nacudadan" ku nu Amilikaay nu paulicay, iti likisiay sa u sakasenengan a kungku nu ulic sa. == u kungku nu kangtanay a maylatuh (故事簡述) == 《白鯨記》是一部以海上捕鯨為題材的小說,一位名叫亞哈(Ahab)的「裴廓德號」(Pequod,IPA:ˈpikwɒt)捕鯨船船長帶領全體船員,追捕一條叫做「莫比·迪克」(Moby Dick)的大白鯨的歷險過程。 tina "salengacay isu’ nacudadan" u tabayuay mibutingay tu isu’ ku sasulitan a kungku, u mamukeliday nu balunga ci Ya-ha (Ahab) tu Fey-ko-te miisu’ay a balunga (Pequod,IPA:ˈpikwɒt) ladayen nida ku kaput, milalaba tiya cacayay a isu’, nipangangan nuheni sa "Mu-pi Ti-ke" (Moby Dick)tuya tabakiay salengacay a mo-sian isu’ nikacaliwayan a pitanam tu sakatalwan. 亞哈是一名意志堅定的船長,聰明、自大,他在海上四十年,有十分豐富的航海和捕鯨經驗,對各個大洋的海況和鯨魚的分布都非常熟悉。在一次捕鯨過程中,亞哈被一條名叫莫比·迪克的抹香鯨咬斷了一條腿,從此決心一定要捕殺莫比·迪克。他說:「不要對我不尊敬,就算是太陽得罪我,我也會出手痛擊。」 ci Ya-ha sa u ahebetay ku balucu’ mamupabalunga a tapang, sipunu, nayay ku kitabakian miadih, iti bayuan a nutineng sepatay nu bataan a mihcaan, idaw ku sikatumes nu kalubican nu sakabayu atu pidakep tu sanglacay tu isu’ a nipitanengan, tuya masadumaay a silsil nu bayu atu caculilan pisilsil nu isu’maltasem amin cinida. iti nacacayay pibutingan tu isu’ sa, ci Ya-ha makalat nu singanganay a isu’ ci Mu-pi Ti-ke hananay maputun ku cacay a kuku’ nida, pakayni satu pabalucu’ cinida a milalaba tu midakep tiya isu’an ci Mu-pi Ti-ke. u kamu nida sa: "maydih caay kasikad i takuwan sa, kanahatu u cilal ku siiluay i takuwan, sikalcad tu a palimaan aku a mingayaw sa." 「裴廓德號」出航時聘僱了來自紐約的以實瑪利(Ishmael)和科科伏柯島(南太平洋上的一個島嶼)上食人族的王子魁魁格(Queequeg),以實瑪利厭煩了陸上枯燥乏味的生活,於是決定到海上冒險,在旅店中,認識了標槍手魁魁格,兩人一見如故,成為很好的朋友,並一起登上了捕鯨船「裴廓德」號。 ya Fey-ko-te a balunga nikatahkalan nu tatukian idaw ku pitakus tu piedap a musakawaw i balungaan, namakay i Niw-yokay a tademaw ci I-se-ma-li (Ishmael)ku ngangan atu ya ci Ke-ke-hu-ke a subal (satimulan nu bayuay a subal) ya mukanay tu tademaw a binacadan u mamuculukay a hungti ci Kuy-kuy-ke (Queequeg) ku ngangan, nakamuan sa malibuten nayay ku sakalaluwah sikaudip sa ci I-se-ma-li tu nu tukusay, sipanutek a tabayu mitanam, iti pininangan, masasuadih tiya mipacingay a tademaw ci Kuykuyke, tatusa kuyuheni mahida u matenesay tu ku nikasasuadi han, mala u sakapahay a cabay, mapulung a mukacaw tiya mibutingay tu isu’ a balunga ya Fey-k-te hananay. 對宗教、種族,以實瑪利有自己的認識,他說:「寧願與一個清醒的食人族土著同床,也不要與一個酗酒的基督徒交往。」整個故事幾乎是用以實瑪利為第一人稱來描述,本書第一章第一句是:「叫我以實瑪利(Call me Ishmael)」,這了成為文學史上最為著名的開場白之一。 misuayaw tu nu kiwkayay, masadumaay a binacadan, masa nu I-se-ma-liay sikatinengaw tu udipay, kyu u kamu nida sa: "kaydihan atu masamataay mukanay tu tademaw a binacadan mabi i kakabian, makayi atu sademiaday a mabusuk misinguay tu ciwlu a tademaw malcabay sa". kahaminan nina kungku sa mahida u sitatungus ci I-se-ma-lian masa u sayaway a sapangangan a misiwkay, ina kungku nu cudad sa sayaway a nakamuwan: "kau I-se-ma-li (Call me Ishmael) muawaw sa", uyni sa masa ina likisiay nu ulic sakasinganga a pitekaan a nakamuwan. == nipiisu’an a cudad (捕鯨的百科全書) == 故事中有二分之一的篇幅是描寫捕鯨業的習俗,與鯨魚有關的文學、藝術,鯨魚的生理構造,例如鯨魚最大的弱點是無法止血,鯨魚的噴水有灼熱之虞等,以及水手如何屠宰鯨類獲取鯨油、龍涎香,藍鯨在《白鯨記》中被稱為硫磺底(Sulphur-bottom),因為硅藻附著在藍鯨的皮膚上,使得它們的下側呈現橘棕色或淡黃色。《白鯨記》可以算是一部捕鯨的百科全書。 ina kungku kasilaculan idaw ku tusa tu cacay a sikadihan tu nu nipalilidan tu mahica ku pidakepan tu isu’ a nina’ nu lisin, atu sakay nu isu’ay a buting masakiketay nu ulic, nalimaan, atu nu udipay a saditan, tinaku u isu’ sakatabakiay a kahumingan sa u caay pakapuut tu pisilsilan nu idang, mahica ku nipipespesan nu isu’ kaakutian a sikabiyalawan, atu mahica ku pisenat nu mibutingay tu isu’an a miala tu simal, ngangay nu kabangsisan, u samilaway a isu’ iti "salengacay isu’ nacudadan" ilabu nu nipanganga tu liw-huwang han (Sulphur-bottom) zayhan u damay mudepit i banges nu udip nu isu’, masa kamakama’an ku makay sasa’ay caay sa misengi tu kalawlaway  a kulit. "salengacay isu’ nacudadan" taneng a masausi u sakay pibutingaw tu isu’ay a wikipitiyat a cacudadan. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-白鯨記:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BD%E9%AF%A8%E8%A8%98 [[kakuniza:Buting Nukay]] go5v6i18ya9evoarooukggcp3o6sbq5 A-li-pa-pa atu sepat a bataan a kukung 0 11703 128267 128266 2022-04-29T01:21:27Z 59.115.28.144 /* buhaten ku pana nu deka (芝麻開門) */ wikitext text/x-wiki A-li-pa-pa atu sepat a bataan a kukung (nu Hulam a kamu: 阿里巴巴和四十大盜) == 卡希姆與阿里巴巴 == === ci Ka-si-mu (卡希姆) aci A-li-pa-pa (阿里巴巴) === 從前,在波斯的一個城裡住著兩兄弟,老大卡希姆家資萬貫,老二阿里巴巴卻一貧如洗。 sumamad, itini i Puo-se (波斯) a tukay idaw ku tatusaay a calekakaan nu tatama, kaka han ci Ka-si-mu (卡希姆) kakitaan, saba han ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) padu' a maudip. 起初,卡希姆和他弟弟阿里巴巴一樣窮得叮當響,但是他娶了一個富商的女兒為妻,她從父親那裡繼承了大筆遺產。 mahka lingatu, ci Ka-si-mu (卡希姆) atu saba ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) malecad ku pakuyuc, nika siacawa ci Ka-si-mu (卡希姆) tu kalimucisangay nu tataynaan a wawa, namakayda i wamaan tu mamilulud tu hatidaay a zaysang tunamaka. 卡希姆坐享其成,過著悠哉悠哉的日子。不久,他經營的生意一帆風順,賺了很多錢,他便躋身於富豪之列。 ci Ka-si-mu (卡希姆) tadu sananay kuni kaudap, wicakuyca salihalay sa maudip. caay katenes, nipi siwbayan nida kapahkapah, tada si'tan tu, mala kalimucisang nu nikasi ngangana. 可是,阿里巴巴卻娶了個窮苦人家的女兒,他們在這個世界上除了一個供起居的破草房外,就是三頭毛驢了。 nika, ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) si a cawaw satu pakuyucay a wawaan a tatayna, u nuheni han itini i kitakit uyda a cacay u kale'buan tu dabek ku luma', atu tuluay a mawluy (毛驢). 他每天都趕著毛驢到林中砍柴,然後,把柴賣掉,買些吃的。 sademiad sa pahutin tu mawluy (毛驢) itida i kilakilangan mikasuy, satu, nikasuyan sipacakay, sapicakay tu kakanen. 卡希姆為人十分冷酷無情,儘管他資財豐濃,可從來也沒接濟過阿里巴巴一分錢。 ci Ka-si-mu (卡希姆) inai ku sapimelaw cinidaan misanai tu tademaw, amica kuni kasiida nida , caay henay paaning tu ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) an tu cacaycacayaca. 他的妻子比他還冷酷,還吝嗇,對小叔子的家境不僅不同情,還不時地奚落挖苦。 acawa nida micidek kunipisainai tu tademaw, makickic, misainai' tu ali, micili matawa tuni ka pakuyuc nu ali. 在森林中一天,阿里巴巴像平時一樣趕著他的毛驢進了森林。他砍了好些柴,分別馱在三頭毛驢背上。 i kilakilangan tu cacay a demiad, ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) mahida tu tu demiad pahutin tu mawluy (毛驢) tayda i kilakilangan pakan. yadah kunipi letekan tu kasuy, pakacaw han nida i kulul nu mawluy (毛驢) pataluma'. 這時,他猛然聽到遠處馬蹄聲聲,沙塵滾滾,一支馬隊朝他這邊疾馳而來。 i mahini satu, i batad henay makatengl cinida tu suni nu subayu, tanu anabuh sa, cacaya a masakaputay pasayni cinidaan kuni ka tayni nu subayu. 阿里巴巴非常害怕,趕緊把毛驢拴到附近的大樹下,自己爬上樹枝,隱藏在茂密的枝葉間,不被別人發現。 mapatay nu talaw ci A-li-pa-pa (阿里巴巴), kalamkam sa cinida misiket tu mawluy (毛驢) i sasa nu kilang, kayakay sa ci nida tapabaw i kilang, miculimek i macebeday nu papahan, kya caay ka adihan nutawu. 片刻後,一支馬隊在附近停下。阿里巴巴數了數,一共四十個騎手。 sawni satu, musaluimeng ku cacaya a subayuan. sausi sa ci A-li-pa-pa (阿里巴巴), sepat a bataan kuyu makacaway nu tademaw. 只見他們翻身下馬,大聲說話,從他們的談話中,阿里巴巴明白這夥人是強盜,剛剛搶劫了一個商隊,得到不少金銀財寶。 maadih nida kuni pidebu' nuheni, tanutuwa sa musakamu, makayda i nika sasuwalan nuheni, ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) matineng tu tina tademawan u kukun sa, mahka namialaw tu tuud nu masa kaputay a misiwbaya, yadah kuni alawan tu kim atu kalisiw. 這時,一個首領模樣的人走到附近的一座山前,沖著一塊巨大的山石喊道︰"芝麻開門﹗"那巨石應聲而開,露出一個大洞來。 i tawya satu, idaw ku cacaya a tanestesay a sakakaay culil sa cinida tayda i nuayawan nu buyu', pasayda i tabakiay a ba'tu tanu tuwa' sa miawiwi: "buhaten ku panan nu deka! "makatengil kiya ba'tu buhat satu, tahekal ku cacaya nu tabakiay a buhung. 強盜們跟隨首領魚貫而入,過了一會兒,他們又一個個走了出來。 ya kukun namin mikilul tu sakakaay micumud, caay katenes, sacacay sa  a tahekal kunuheni. 首領又沖山石喊道︰"芝麻關門﹗"那巨石即刻恢復原樣,嚴絲台縫地與其他山石連成一體。然後,強盜們紛紛上馬,又向原路飛奔而去。 ya sakakaay pasayda i panan nu ba'tu tanu tuwa' sa miawaw: "deben ku pana nu deka!" ya ba'tu han edep satu mahida u sayaway a wayway, Ensetiati (嚴絲台縫地) atu buyu' malalitin. nikuda satu, mikacaw namin tu subayu kiya kukun, pasayda i naculilan nuheni a taluma'. === buhaten ku pana nu deka (芝麻開門) === 眼前發生的一切,使阿里巴巴驚訝得目瞪口呆。過了一會兒,他才自語道︰"這個山洞裡一定藏著強盜們搶劫和偷盜來的全部金銀財寶。 nika adihan tu cancanan, tanu tuwatuwa satu ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) mabiyalaw, caay katenes, ngaliwngiu satu cinid: "nina punkan idaw kunipi culimek nuheni tuni pialawan tu cancanan a kim atu udu' kalisiw. 我已經知道了他們的祕密,我要去試一下,用他們開山洞的暗語打開它,看看裡面都藏了些什麼珠寶。" matineng tu kaku tu himice nuheni, amitaneng henay kaku, aw ngiha' ku sapi buhat tu panan, miadih anuuhica kunipi culimek nuheni tu cancanan i labu. 時不宜遲,阿里巴巴當即從樹上跳了下來,來到那塊山石前。他喊道︰"芝麻開門﹗"那山石果然應聲而開,露出了山洞。 caay piteka, halebut satu ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) namaka killang mulebut, taydan i nuayawan nu ba'tu. tanutuwa sa cinida miawaw: "buhaten ku pana nu deka!" buhat satu kiya ba'tu, maadih ku pungkan. 阿里巴巴走了進去,立即被眼前的景象驚呆了,只見裡面到處堆積著金光閃閃的瑪瑙珍珠,小山般的績羅綢緞、毛皮氈毯,一筐一筐的金幣銀幣,一盤一盤的寶石首飾,各種金銀器皿橫七豎八地散放在各個角落裡。 micumud satu ci A-li-pa-pa (阿里巴巴), mapaiding nu likat ku mata nida sa muhmuh sa mapaaw, ilabu maadih nida ku masaupuay nu cancanan a melimelitan nu budawan atu udu', masa buyuay nu nikata tunduh han nu tenliyaw, sibanuhay a tana', sahakuhakusa ku kim atu kalibuwa, sa cacaycacay sa i sala ku bunaw atu udu', nu mahicahicaay a kaykaysingan paceba han milaklak padeng i cu'cu'dan. 阿里巴巴一輩子也沒見過這麼好這麼多的寶物呀。他看得眼花撩亂,一時不知所措。 ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) hatiniay tu nu mihcaan caay henay pakaadih tu hatiniay a cancanan nu tuudan. mabulilah tu kumata makaadih, tada mahemek tu. 他擔心那夥強盜什麼時候又會重返山洞,便決定不在此地久留。 sidait cinida tiya kukungay ayana hakiya a mutiku tayni i punkan sa, pabalucu sa cinida acaay katenes itini musaluimeng. 於是,他急忙裝了三條毛驢能夠馱得動的金幣,便匆忙跑出山洞。他沖出山洞喊了一聲︰"芝麻關門﹗"山石又恢復了原樣。為了不使別人發現他的祕密,他用柴草蓋住了錢袋。 kyu, makalah cinida paceba' satu pakaypawti tu tuluay nu tanengay nu luy (毛驢) mimuku tu sapataluma', kalakalah sa cinida namaka buhung a tahekal. tahekal satu cinida tanu tuwa sa miawaw "deben ku pana nu deka!" yaba'tu han mahida tu nu sayaway a wayway. acaay pakatinengi tu tawan tu himice, tahpuen nida tu lutu ku pawti. === katinengan ku himice (機密洩漏) === 阿里巴巴回到家裡,妻子見他帶回這麼多的金幣,大驚失色。她以為這是丈夫偷來的,非常害怕,便問,"你從哪兒弄來這麼多錢?" katukuh satu ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) i luma', maadih nu acawa nida kiya hatida tu kuni pataluma' numisu tu kalisiwan, mapaaw cinida. pabaliw ci nida ni ubiyan nu acawaku sa, matalaw cinida, sakamuen nida "namakacuwaay kina hatidaay tu nu kalisiwan han?" 忠厚老實的阿里巴巴把事情的來龍去脈如實向妻子陳述了一番,她才放下心來。 u tunasiay ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) hacacay han nida musedal musakamu tu acawa nida, kiya sapi' satu ku balucu nida. 這個窮人家的女人做夢也不會想到會有這麼多錢,興奮得熱淚盈眶。 nina pakuyucay nu lumaan a tatayna tahsepi caay tu kahatida ku kalisiw, tanu lusa' satu a manamuh. 她想數數這些金幣有多少,可是數量太多了,難以數清。 mangalay cinida miasip tina kalisiwan anu hacica', nika tada yadah tu, caay ka sausi. 她對丈夫說︰ sakamu han nida ku acawanida: "你在院子裡挖一個坑,等我回來。" pikutkut ti kisu tu buhang i putah, halhalen nu maku kisu a taluma" "你到哪兒去?" "a tacuwa kisu?" "我到大哥家去借個升,量量咱們到底有多少金幣。" "tayda kaku ci kakaan nu maku micaliw tu sadaduy, midaduy kita hacica satu kuni ka yadah han nu kim a kalisiw." "量它干什麼?不必去了﹗" "daduyen tu kuhicanan? amana ka tayda!" 可是,妻子非常固執,還是去了卡希姆家。卡希姆不在家,她便向大嫂借了升。那狡黠的女人想知道她借升要量什麼東西,便在升底抹上了一點蜜。 nika, utiih sika sasuwal ku acawa nida, tayda tu ci Ka-si-mu (卡希姆) an. ci Ka-si-mu (卡希姆) i nai i luma', pasayda i aliyan micaliw tu sadaduy. misanaiay a ali mangalay a matineng tunipicaliw nida tu sadaduy u sapihica ku daduyen sa, pasipasipan han nida tu cemed i sasa nu sadaduy. 阿里巴巴很快就在院中挖好一個大坑,待她借升回來,量好金幣,便把它們倒進坑內,倆人用土把坑蓋好。 ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) itida i putah amelik makutkut tu nida ku tabakiay a buhang, mihalhal tu sadaduy ni caliwan, mamin tu midaduy tu kim a kalisiw,  belun han tu nida i nikutkutan tu buhang, i natatusaay labungen nuheni tu lala amitahpu misa kapah. 阿里已巴的妻子又去將升送還給卡希姆的妻子。但是,她萬萬沒有想到,一枚金幣已粘在升的底部。當卡希姆的妻子接過升時,立即發現了那枚金幣,這使她吃驚不小。 acawa ni A-li-pa-pa (阿里巴巴) patikuen aca nida pabeli tu acawaan ni Ka-si-mu (卡希姆). nika, caay pakadateng cinida, nu cacaya a kim nu kalisiw miduhepit i menah nu sadaduy. ala sa ku acawa ni Ka-si-mu (卡希姆), maadih nida ku kim a kalisiw, tiya satu mapaaw cinida. 她的心中佈滿了疑雲,繼而妒火中燒,決心弄個水落石出。 sidait ku balucu' nida, mapatay nu inap, pabalucu mangalay miwadwad tu sakatinengan. === mikilim ci Ka-si-mu (卡希姆) tu bunawan (卡希姆探寶) === 卡希姆的妻子找到丈夫,氣極敗壞他說︰ acawa ni Ka-si-mu (卡希姆) matepa nida ku acawa nida, mapatay nu linges sakamu sa: "你弟弟阿里巴巴可把我們給騙苦了﹗他成天在我們面前裝窮,說他沒吃的沒喝的身無分文,其實他比我們要富上千倍﹗" u saba nu misu ci A-li-pa-pa (阿里巴巴) matineng paceba i titaan! misa pakuyuc inuayawan numita, sakamusa inai ku kakanen nu niyam inai ku cancanan nu kalisiwan sa, alaw han mikikaka titaan tu nika siidaan!" 卡希姆越聽越不明白,不知她這話從何說起。妻子見他不相信,又說︰ ci Ka-si-mu (卡希姆) mitengiltengil tu kamu nida i nai ku wantan a mitengil, a namakacuway hakiya ku sayaway a sasasuwalan. acawa nida caay palutatenga tu kamu nida, misakamuaca: "他借我們的升量金幣了﹗你說他們的錢有多少?﹗" "namin caliw cinida tu sadaduy ititaan sapidaduy nida tu kim a kalisiwan! sakamu sa cinida hacica satu hakiya ku kilisiw nuheni?!" 說著,她拿出粘在升底的那枚金幣給他看,又把事情的原委全都告訴了他。 sakamusa, paadihen nida ku miduhepitay i menah nu sadaduy tu kim a kalisiw pamelaw ci nidaan, musakamu aca tu nama kacuwaay a kawaw i ci nidaan. 沒等她說完,卡希姆就火冒三丈,心中又是嫉妒,又是惱怒,他拔腿跑到阿里巴巴家,逼他道出金幣的來歷。 caay pihedek a musakamu ci nida, ci Ka-si-mu (卡希姆) mabeluh tu ku balucu, mapatay nu inap, malinges, maduba' satu tayda i luma' ni A-li-pa-pa (阿里巴巴), pacicien nida musakamu namakacuwaay kina kim a kalisiwan han. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == # 童話故事-阿里巴巴和四十大盜:http://storyfree.com/%E9%98%BF%E9%87%8C%E5%B7%B4%E5%B7%B4%E5%92%8C%E5%9B%9B%E5%8D%81%E5%A4%A7%E7%9B%9C-1 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] 50ioge7czlen3qm5gsaj4xowqw8n0e2 tapang nu lalangaw 0 11704 128283 128282 2022-05-23T23:47:58Z 59.115.19.231 /* angangan a kunglu (主要情節) */ wikitext text/x-wiki tapang nu lalangaw (nu Hulam a kamu: 蒼蠅王) == angangan a kunglu (主要情節) == 故事講述一班6至12歲的男孩子因為逃避戰爭而乘飛機去澳大利亞,但不幸被敵人擊落而來到一個荒島,除了一把刀外沒有其他東西。 nina kunku musakamu tu cacay a masakaputay enem katukuh tu cacay a bataan idaw ku tusa a mihcaan a tatamaan mangalay miliyas tunikalepacawan mikacaw kuheni tu hikuki tayda i Aw-ta-li-ya (澳大利亞), caay ka lemed kunuheni masikeda nu ada mahetik i nai,an nu  tademaw, a subal, u katini' acacay naitu ku cancanan. 雷爾夫(Ralph)和小豬(Piggy)拾到一個貝殼,依照小豬指引雷爾夫吹那個貝殼,貝殼便發出巨大的聲響,它召集了所有島上的孩子聚集。他們決定由雷爾夫做隊長。 makatepa ci La-el-hu (雷爾夫 Ralph) aci Belekan (小豬 Piggy) tu lalacan, patuduan ni Belekan (小豬) ci La-el-hu (雷爾夫) iyupen ku lalacan, iyup han nida ku lalacan tabaki ku suni, sipiawaw nida ku i subalay aadiwawa. pabalucu' ku nuheni ci La-el-hu (雷爾夫) ku mala mililiday. 但傑克(Jack)是一個自以為是的人,並不服雷爾夫當隊長。 nika ci Ce-ke' (傑克Jack) u caaya kaw malengingay a tademaw, caay ka dengan mala mililiday ci La-el-hu (雷爾夫). 在雷爾夫的決定下,委任傑克做狩獵隊(由傑克帶領的合唱團組成)的隊長。 itini ci La-el-hu (雷爾夫) a nabalucuan, patuduan ci Ce-ke' (傑克) mamiadupay a mililiday (ci Ce-ke' (傑克) ku mililiday tu masakaputay a mudadiway) a mililiday a sakakaay. 小豬雖然是這個島上最不受歡迎的人,但也是全部人之中最聰明的,久而久之變成了雷爾夫的助手。 Belekan (小豬) amica kunika isubal u sacaaya ka namuhi nu tademaw, nika u sasitangahay nuheni cinida, matenesmatenes mala zisiw ni La-el-hu (雷爾夫). 雷爾夫帶著傑克和賽門(Simon)去探索這個荒島。在探索途中見到了一隻山豬,傑克猶疑地拿出刀子想殺了它,結果讓牠逃走了。 La-el-hu (雷爾夫) ladayen nida ci Ce-ke' (傑克) atu ci Say-men (賽門 Simon) mitahaw tina subalan. mitahaw sahenay maadih nuheni ku cacaya a kiwma, ci Ce-ke' (傑克) misimsim henay mangalay miala tu takini' mipacuk tu kiwmaan, alaw han laliwan nu kiwma. 傑克發誓下次不會再猶豫。剛開始的時候大家都充滿正面情緒,希望能在這荒島上遊山玩水。 ci Ce-ke' (傑克) saan pabalucu' anumaadih aca acaay tu kayadah kuni simsiman. mahka malingatu masasungaay namin ku katuuday, maydih tina subalan sademad sa misalama amidang. 直到一個臉上有胎痣的小朋友說他見到了一隻巨大的「怪獸」,大家因此開始害怕。 katukuh idaw ku cacaya nu situngaway a wawa sakamu sa makaadih kaku tu cacaya a tabakiay nu "alikakay 怪獸", sisa matalaw namin ku katuuday. 之後他們用小豬的眼鏡點燃了狼煙(由此判斷應為凸透眼鏡),想讓一些沿途經過的船隻發現他們。 nikudan satu u migani nu Belekan (小豬) ku sapitilamal (sakasaan u mabulecuhay a migani), mangalay sapaka adih tu makaydaay a balunga maka adih tunuhenian. 但是火勢失去了控制演變成了森林大火。 nika tada tabaki tu ku lamal caay ka paneng makatuduh satu ku kilakilangan. 那個有胎痣的小朋友也消失於這場大火之中,再也沒有出現過(應該被燒死了,但書中並未提及。但也有人認為是因內心的恐懼而造成的幻覺)。 yasitungaway a wawa itini nikatuduhan nai' satu maadih, caay tu ka tahekal (matuduhay tu nu lamal mapatay, nika i cudad nai ku kamu cinidaan. nika idaw ku sananay u talaw tu mala nida sananay tu anisimsimam). 傑克因為帶看守火種的孿生兄弟,山姆(Sam)和艾利克(Eric)去狩獵而令狼火熄滅,而當時正好有一條船經過,讓他們失去了一次獲救的機會。 ci Ce-ke' (傑克) miladay misimaw tu lamal nu apiyan, ci San-mu (山姆(Sam)) atu ci Ay-like' (艾利克 Eric) miadup ku nuheni panengen nuheni ku lamal, tawya han tu idaw ku cacaya a balungan makayda muculil, makayda kutaw cay ka adih nu taw. 因此兩個主要角色雷爾夫和傑克之間發生衝突,而在衝突中傑克為了轉移其他小朋友的注意力打碎了小豬一邊的眼鏡,那些小朋友漸漸開始失去秩序。 sisa ina tatusaay ci La-el-hu (雷爾夫) atu ci Ce-ke' (傑克) masasuada tu kunuheni, nika sasuadaan nu heni ci Ce-ke' (傑克) mangalay pasayda misungaay tu adiwawan picien nida ku migani ni Belekan (小豬), ya adiwawa han tu hamaw satu malinga tu malawlaw ku balucu caay tu pitengil. 有一晚發生了空戰,一個機師跳傘降落時卡在樹上死了。 idaw ku cacaya a labii malepacaw ku heni, idaw ku cacay paculilay tu hikuki mihalebut tu galasang mahetik i kilakilangan mapatay. 山姆和艾利克在黑暗的環境下看到屍體,他們以為看到了「怪獸」,令所有人震驚。所以雷爾夫,傑克與他的助手羅傑(Roger)去看。 ci San-mu (山姆) atu ci Ay-like' (艾利克) i duu'tay a kitidaan makaadih nu heni ku kidu, nuheni satu mahida makaadihay tu (alikakay), mapatay nu biyalaw. sisa ci La-el-hu (雷爾夫), ci Ce-ke' (傑克) atu ziwsiw nida ci Luo-ce (羅傑 Roger) tayda miadih. 他們在遠方看見腐爛的屍體也以為是怪獸。傑克決定再進行一次領袖選舉,可惜沒有人投他一票。 i batad henay maadih tu nuheni ku malahulay a kidu u alikakay haw sa. ci Ce-ke' (傑克) pabalucu'ac mikinacacay misinkiw tu mililiday a tademaw, nika i nai ku mitupaay cinidaan. 他決定離開,並建立自己的營地,很多年紀較大的小朋友(Biguns)跟著傑克離開。傑克和他的追隨者成了暴君,雷爾夫認為他們是野人。 pabalucu satu cinida miliyas tu henian, patideng tu nu udiptu a kakitidaan, katuut ku tabakiay nu mihcaan adiwaw ci(Biguns)milihida ci Ce-ke' (傑克) an miliyas, Ce-ke' (傑克) atu mikilulay cinidaan a tademaw malamakatalay tu a tademaw, ci La-el-hu (雷爾夫) satu u tada micidekay ku nuheni a tademawan (野人) sa. 傑克和他的追隨者在陣營殺了一隻母豬,傑克割了牠的頭戳在了棍上,說是要供奉給怪獸。 ci Ce-ke' (傑克) atu mikilulay cinidaan a tademaw ikitidaan mipacuk tu cacaya a ulangan nu pabuy, ci Ce-ke' (傑克) kalapen nida ku tangah nu pabuy sipacucuk i culay, sapatata' tu alikakay (怪獸) sa. 一些蒼蠅開始在豬頭旁邊徘徊。這時,賽門來到這裏的時候產生了一些幻覺——他聽到死了的豬頭(他產生的幻覺讓他以為牠是蒼蠅王)跟他說話並叫他做事。 yadah ku lalangaw i tangah nu pabuy milinlin, mahinisa, ci Say-men (賽門) tayni itini sa mahicaay kiya–mahida makatengil tu canan -- matengil nida ku mapatayay a tangah nu pabuy (mahicaay kiya kuni datengan mahida u tapang nu lalangaw sa) masasakamu ku nuheni paka sikawawen cinida. 賽門發現「怪獸」其實在每個人的心裏,他也發現了怪獸的「真面目」。於是立刻跑下山將這個消息告訴其他人。 ci Say-men (賽門) maadih nida ku alikakay (怪獸) ibalucu namin nu tademaw , maadih tu nida ku alikakay (怪獸) nu "tatengaay a bihit". Kyu maduba cinida tasasa i buyu musakamu tina kawawan pasubana tu duma a tademaw. 但是他到了其他人身邊時,因為黑暗的緣故,大家以為賽門是怪獸,便錯手殺了他。 nika makatukuh cinida i tepal nu taw, duu'd henay sisa, katuuday a tademaw pabaliw ci Say-men (賽門) u alikakay (怪獸) cinida sa, sisa pacuk han cinida mipatay. 雷爾夫的陣營人數漸漸減少,而傑克的「野人」陣營人數卻不斷增加。 ci La-el-hu (雷爾夫) a tademaw haymaw satu mawada' ku tademaw, ci Ce-ke' (傑克) a "nipahuting a tademaw" macunus macunus ku tademaw nuheni. 但是因為傑克沒有起火的工具,所以他們便在晚上靜悄悄地突襲雷爾夫的陣營,奪去了小豬只剩一邊鏡片的眼鏡。 nika ci Ce-ke' (傑克) inai ku sapitilamal a duguan nu heni, sisa u nuheni hamaw sa tu labii mikuliniw tu ci La-el-hu (雷爾夫) a kitidaan, alawen nu heni ku Belekan (小豬) nu tapiinga a migani. 沒有了眼鏡的小豬因為失去了眼鏡而無法生存(書中強調他視力極差)。 inai' tu ku migani ni Belekan (小豬) kinaia'n tu nu migani utiih tu amaudip ci nida (saan ku cuda tada micapi tu menu' ku mata nida). 加上他們再不能生火點起狼煙讓途經的船隻拯救他們。所以他們決定向傑克拿回眼鏡。 macunus aca nuheni nai ku misalamala kanaha tu simakaydaay nu balunga acaay ka adih ku nuheni. sisa pabalucu satu ku nuheni mangalay pasayda ci Ce-ke' (傑克) miala tu migani. 他們去到傑克的陣營發生激烈的戰鬥。小豬在說他的「邏輯思考」時被羅傑用石頭殺死了。 tayda sa ku nuheni i ci Ce-ke' (傑克) a kakitidaan alaw masasulebu'. saan ci Belekan (小豬) itini "datengan cinidaan sa" waiten ni Luo-ce (羅傑) tu ba'tu mapatay. 在小豬被殺死的同時,那個貝殼也被弄碎了。傑克還俘虜了山姆和艾利克。傑克想立刻殺死雷爾夫,但是被他逃脫。 itini ci Belekan (小豬) mapatay satu, ya lalacan mapeci' tu. ci Ce-ke' (傑克) dakepen nida ci San-mu (山姆) atu ci Ay-like' (艾利克). ci Ce-ke' (傑克) mangalay mikasunusa mipatay ci La-el-hu (雷爾夫) an, nika maluayaw nida a malaliw. 到了翌日,傑克的陣營像獵豬一樣找雷爾夫。他們為了讓雷爾夫沒有地方躲藏,便引起了一場森林大火。 katukuh sa tu sakatusa a demiad, ci Ce-ke' (傑克) a tademaw mahida mikilimay tu pabuy amikilim ci La-el-hu (雷爾夫) an. mangalay ku nuheni misanai tu caculimekan ni La-el-hu (雷爾夫), sisa tuduh han nuheni ku kilakilangan. 一艘途經的軍艦碰巧看到了大火,一個艦上軍官上島後看見了雷爾夫和一班「野人」。雷爾夫稱他是這個島的隊長。雷爾夫在島上第一次傷心地哭泣。軍官則背對他們以便讓他們釋放情緒。 idaw ku namakaydaay nu hitay a balunga makaaih tuni ka tabaki nu lamal, idaw ku cacaya a hitay tayda i subal makaadih ci La-el-hu (雷爾夫) atu masakaputay a pahutinan a tademaw (野人). ci La-el-hu (雷爾夫) pangangan han cinida nina subal a mililiday han. ci La-el-hu (雷爾夫) itini i subal sayaway nida malalum muangic. ya hitay han tu misudikud tu nuhenian pakunida han nuhei ku nabalucuay anidatengan. == namakayiniay a nisulitan (參考資料) == 中文維基網站-蒼蠅王:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%9D%87%E7%8E%8B#%E4%B8%BB%E8%A6%81%E6%83%85%E8%8A%82 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] t84wvb41xxmn64mdwbmbeb4yulhbyv5 sumanahay a sulit 0 11705 128275 128269 2022-05-20T01:11:35Z 59.115.17.22 /* sasakamuen (情節) */ wikitext text/x-wiki sumanahay a sulit (kamu nu Hulam: 紅字) == sasakamuen (情節) == 1642年6月,在波士頓中以清教徒為主的小鎮裡,眾人齊聚一團的觀看一位女孩海斯特·白蘭(Hester Prynne)因通姦罪而受到處罰。 cacay a malebut enem a lasubu sepat a bataan idaw ku tusa a mihcaan enemay a bulat, itini i Puo-setun (波士頓) u cin-cia-tu (清教徒) ku angangan a niyaduan, mapulung ku katuuday a tademaw miadih tu cacay a tataynaan ci Ha-se-te' Pay-lan (海斯特白蘭 Hester Prynne) mialaw tu acawa nu taw sicumi bakinan. [[tangan:Hugues_Merle_-_The_Scarlet_Letter_-_Walters_37172.jpg|縮圖|Hugues Merle的於1861年的畫作《紅字》。圖中可以看到海斯特懷中抱著珠兒,背景左方人物為齊靈渥斯和丁梅斯代爾。 Hugues Merle itida i cacay a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku cacay (1861) a mihcaan anikulitan "sumanahay a sulit”. ini kulitan maadih numita ci Ha-se-te' (海斯特) miabibitu ci Cu-e (珠兒) an, nikuda nu kawilian a tademaw ci Ci-linwuo-se (齊靈渥斯) atu ci Tin-mase-taye (丁梅斯代爾). ]] 她需在胸前配戴一個象徵「通姦」的紅字「A」,讓她覺得丟臉、羞愧,此外她還需站在斷頭台上三小時,讓眾人羞辱。 cinida pakay tidan i baluwan ku sumanaahay a "mialaw tu acawaw nu taw (通姦)” a sumanahay (A) sulitan, paka sikaden ci nida, pakanai'en nu laheci, ayda hantu a patidengen i pibatadan tu tangah tulu a tatukian a mutiden, pakasikaden tu katuuday a tademaw. 在海斯特走向絞刑台時,台下的女性群眾對於海斯特的美貌和那高尚的樣子相當生氣。 ci Ha-se-te' (海斯特) pasayda i pibatadan tu tangah sa, isasaay nu katuuday a tademaw makaadih ci Ha-se-te' (海斯特) an tu bangcal atu salungan tu udip mapatay nu linges. 不論牧師們怎麼強迫甚至是誘騙海斯特,要她說出孩子的父親是誰,她都堅決不說出口。 a hicahican nu bukse (牧師) ci nida a pacici paceba amusakamu, papisakamuen cima ku wama nina wawa han, makelec ku laway nida caay sakamu. 海斯特從看台上俯瞰人群,她發現了一位個子不高、畸形的男子,那是她失蹤已久的丈夫。她以為丈夫已經在航海的時候失蹤死了。 ci Ha-se-te' (海斯特) pasayda i sasa miadih tu katuuday a tademaw, maadih nida ku cacaya caay ka talakaway, mahicaay kiya a tatamaan, cinida han u mahedaway nu mataenesay a acawa numaku. saan ci nida tuni pacunaan tu balungan itawya tu a mapatay mahedaw haw sakaku. 當她的丈夫看見海斯特站在台上時,他向身邊的一位圍觀的男士詢問發生了什麼事,而得知他的老婆海斯特犯了通姦罪。 makaadih ku acawa nida ci Ha-se-te' (海斯特) an mutideng i pabaw sa, palitaan han nida ku miadihay a tatamaan na mahica saw cinida han, sisa matineng ci nida tu wayway ni Ha-se-te' (海斯特) alaw umi alaway tu acawa nutaw a cumian. 知情後,他便相當氣憤的呼喊且發誓,定要將孩子的父親,通姦的另一方,給揪出來並讓他受到懲罰。 matineng satu, mapatay nu linges ci nida tanutuwa sa miawaw, kaca' apakatinengen tu wawa cima ku wama han, cima ku sakaapa nida a tatamaan, apatahekalen palecaden kuni kasicumian. 他自己選了一個新的名字,羅格·齊靈渥斯(Roger Chillingworth)以便進行他的復仇計畫。 mipili' cinida tu cacaya a baluhay a ngangan, ci Luo-ke Ci-lin-wu-se (羅格.齊靈渥斯Roger Chillingworth) kya mikiyaku cinida tu sapipaculi ci nidaan. 約翰·威爾遜牧師和亞瑟·丁梅斯代爾牧師(Arthur Dimmesdale)不管怎麼盤問海斯特的姦夫是何人,海斯特都堅決不說出他的名字。 ci Ye-han Wey-el-sun buksi (約翰. 威爾遜牧師) atu ci Ya-se' Tin-mey-se-tay-el buksi (亞瑟·丁梅斯代爾牧師) (Arthur Dimmesdale) anuhican nuheni a palita ci Ha-se-te' (海斯特)an cima ku sakaapa numisu a tatama han, ci Ha-se-te' (海斯特) makelec ku laway caay paheci' a musakamu tu ngangan nida. 她回到監獄中後,獄卒帶著醫生羅格·齊靈渥斯用草藥前來幫海斯特和她的小孩鎮靜下來。接著,羅格·齊靈渥斯與海斯特便攤開來說話,討論他們的婚姻和彼此所犯的錯。 taluma' satu i papululan, misebengay nu papululan ladayen nida ku misaydan ci Luo-ke Ci-lin-wu-se (羅格.齊靈渥斯) u lutuk ku sapayu sapipadang ci Ha-se-te' (海斯特) atu wawa nida mamihinum. kilul satu ci Luo-ke Ci-lin-wu-se (羅格.齊靈渥斯) atu ci Ha-se-te' (海斯特) masasakumu kunuheni, masasakamu tu nika taleacawaan atu patelac a kawaan. 羅格·齊靈渥斯還查問海斯特誰是她的情夫,但是海斯特仍不肯透漏任何訊息。 ci Luo-ke Ci-lin-wu-se (羅格.齊靈渥斯) miliclic palitaan nida ci Ha-se-te' (海斯特) cima ku mamidang isu han, nika ci Ha-se-te' (海斯特) makelec ci nida caay sakamu. 羅格·齊靈渥斯不再追問,但他堅信有天自己終能找出情夫,還威脅海斯特最好把她的情夫藏好,免得被他揪出來。 ci Luo-ke Ci-lin-wu-se (羅格.齊靈渥斯) caay tu pacici miliclic, saan ci nida a nu yaan naca a demiad a matepa aca ku mamidang nida, patalawan nida ci Ha-se-te' (海斯特) sakapahen ku nipiculimek tiya mamidang nu misu han, katepaaw numaku. 除此之外,他還警告海斯特假如她敢透露齊靈渥斯的真實身分,他定會毀了孩子的父親。海斯特答應了不說出兩人的關係,但她覺得自己有天將會後悔這個決定。 namahini satu, patalawen nida ci Ha-se-te' (海斯特) anu paheci kisu tu ci Ci-lin-wu-se (齊靈渥斯) nu tatenaay a ngangan, a lawpesen nu maku ku wawa nu wama nida. ci Ha-se-te' (海斯特) mihaneng cinidaan caay sakamu tu kawaw nuheni tatusa, nika saan cinida anu duma tu a demiad alaw a tadikud ku nabalucuaan nu maku. 出獄後,海斯特居住在城鎮邊緣的一個農舍。靠著自己的繡工,賺微薄的錢,她與她的孩子珠兒(Pearl)過著既幽靜又樸實生活。 tahekal satu namapulul, ci Ha-se-te' (海斯特) itida i lilis nu niyadu a mueneng i dabek. u nalimaan u dinum ku kawaw nida, ngaay tu kiya haw ku adidiay nu kalisiwan, atu wawa nida ci Cu-e (珠兒 Pearl) salihalay sa a maudip. 但海斯特常因珠兒感到困擾,因為珠兒對於她胸前的紅字相當迷戀。 nika ci Ha-se-te' (海斯特) hina biyalaw ci Cu-e (珠兒) an, ci Cu-e (珠兒) misuayaw tu baluwangay nida a sumanahay nu sulit hina dateng. 隨著年齡的增長,珠兒越大越任性且越發不受控制,她的行為更是引發傳言傳到教會裡,教徒們因而建言,珠兒不應再由海斯特扶養。 balakibalaki ku mihcaan, ci Cu-e (珠兒) balaki satu caay kawnu tademawan caay tu pitengil, wayway nida makatukuh tu i kiwkiwkayan ku tengil, sakamu satu ku sinza, ci Cu-e (珠兒) acaay tu kaw ci Ha-se-te' (海斯特) ku pahabaya. 當謠言傳至海斯特耳中時,海斯特去找貝林漢市長,威爾遜牧師和丁梅斯戴爾牧師正好在旁。 makatukuh tu ku tengil i ci Ha-se-te' (海斯特) an, ci Ha-se-te' (海斯特) mikilim tu Bai-lin-han se-cen (貝林漢市長), ci wie-sun buksi (威爾遜牧師) atu ci Tin-mey-se-tay-el buksi (丁梅斯代爾牧師) tumian itini tu i tepal nida. 海斯特在情急之下要求牧師亞瑟·丁梅斯代爾幫她說話,丁梅斯代爾說服了州長讓珠兒留在海斯特身邊。 ci Ha-se-te' (海斯特) makalaha tu miyukiw ci Ya-se' Tin-mey-se-tay-el buksi (亞瑟·丁梅斯代爾牧師) an padangen kaku musakamu, ci Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) pakasingalihen nida ci cuo-cen (州長) itini tu ci Cu-e (珠兒) i ci Ha-se-te' (海斯特) an. 由於丁梅斯代爾牧師的健康開始走下坡,所以市民們相當關心新來的齊靈渥斯醫師願意在丁梅斯戴爾家裡租一間房間,順道能醫治他們所愛戴的牧師。 udip ni Ya-se Tin-mey-se-tay-el buksi (亞瑟·丁梅斯代爾牧師) caay tu kaw yaanyaan, sisa binawlan paayaw tu baluhay a misaydan ci Ci-lin-wu-se (齊靈渥斯) mi'suy tu kakabian ni Tin-mey-se-tay-el buksi (丁梅斯代爾牧師), kiya hidasa tu paiyu tu kanamuhan nida a buksi (牧師). 然而,兩人在近距離的接觸下,齊靈渥斯開始懷疑牧師的病原是因一些不能見人的罪而導致,並懷疑珠兒的父親就是牧師,因而用心理學施壓於牧師身上來試探。 sisa, sademiad sa ku nuheni a tatusa masasuayaw, ci Ci-lin-wu-se (齊靈渥斯) malingatu pabaliw tu imelang ni buksi (牧師) u sakasikadan ku imelang nida sa, pabaliw cinida ci Cu-e (珠兒) an u wamanida ci buksi (牧師) sa, sisa mitaneng tu namaka balucuay nida miteneng mipenec ci buksi (牧師) an a mitatengil. 有次傍晚,齊靈渥斯趁丁梅斯代爾在休息時,拉開了丁梅斯代爾的牧師袍,他看見了丁梅斯代爾的蒼白胸前也有一個羞恥的象徵。 idaw ku cacaya a sangsangdepan, ci Ci-lin-wu-se (齊靈渥斯) mitawal tuni pahanhan ni Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾), buhat han nida ku dikuc ni Tin-mey-se-tay-el buksi (丁梅斯代爾牧師), maadih nida ci Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) nu sanglacay a baluwan idaw ku sakasikadan a sulitan i baluwangan. 因內疚而痛苦的丁梅斯代爾,走到了當初海斯特被處罰的台子。 mapatay nu sikad nu adada nu balucu' ci Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾), culil sa tayda i sayaway ni taydaan ni Ha-se-te' (海斯特) a tatidengan. 他爬上台,在上面承認自己所犯的罪;但是,他卻無法在眾人面前承認。海斯特被丁梅斯代爾健康走下坡的情況給嚇到了,她決定不再遵守與齊靈渥斯的約定了。 kayakayen nida tapabaw, ipabaw satu mihang tu patelac nida, caay kay katuuday cinida mihang tu palecan nida. ci Ha-se-te' (海斯特) mabiyalaw matawit tu imelang ni Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) tu pihaceng, sisa pabalucu a caay tu pikilul tu nakamuan atu nika sasuwalan ci Ci-lin-wu-se (齊靈渥斯) a nipahecian. 幾天之後,海斯特在森林中遇見了丁梅斯代爾。海斯特告訴丁梅斯代爾她丈夫報復的心態,同時,也說服丁梅斯代爾偷渡離開波士頓到歐洲,他們可以重新開始新的生活。 pinaay tu a demiad, ci Ha-se-te' (海斯特) itida i kilaiklanga makalitemuh ci Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) an. ci Ha-se-te' (海斯特) sakamu han nida ci Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) acawa nida idaw ku sapaculi nu balucu nida sa, tawya, masakamu ni Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) pilaliwen kakau taydan i Puo-setun (波士頓) katukuh i O-cuo (歐洲), tayda ku nuheni taneng malingatu tu baluhay a sakaudip. 因為這個新計劃,讓牧師似乎又再次活了過來有了新能量。 nina baluhay a kiyaku, mahida misa baluhay aca ku sakaudip . 選舉日,丁梅斯代爾做了一場最鼓舞人的佈道。但是,在教友們魚貫地離開教堂時,丁梅斯代爾竟爬上了絞刑台,承認自己所犯的罪,而後死於海斯特的懷中。 pisinkiwan satu a demiad, ci Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) idaw ku saka namuhan nu tademaw anipi satabaki tu sasakamuen . nika, u sinzia caay namin ka namuh yadatunamin miliyas, ci Tin-mey-se-tay-el (丁梅斯代爾) kayakayen nida ku sapibatad tu tademaw a tatidengan, palutatenga idaw ku patelac nu kaku sa, mapatay satu cinida i baluwan ni Ha-se-te' (海斯特) a mapatay. 當下很多目擊者說他們看見了恥辱的紅字在牧師的胸前,然而有些人卻否認這件事。而齊靈渥斯也因少了復仇的動力,繼而過世。他死後,把全部的豐厚遺產全留給了珠兒。 tawya katuut ku makaadihay tu i baluwangay nida a sulit tu sumanahay i baluwan ni buksi (牧師), idaw ku caaya palutetenga tina kawawan. ci Ci-lin-wu-se (齊靈渥斯) naitu ku cikala tu sapaculiyaw nida, sisa patay satu. mapatay satu cinida, u hatidaay nida a zaysang hamin han sipabeli ci Cu-e (珠兒) an. 幾年之後,海斯特回到了當年住的農舍並繼續配帶著紅字。在她死後,她與牧師丁梅斯代爾葬在一起,共用一個簡單的墓碑。墓碑上深深地刻著一個銘牌,銘牌背景為黑色,並刻有字母 A。 pina tu a mihcaan, ci Hay-se-te' (海斯特) tayda satu i nalumaan nida i dabek sadikucen nida kiya sumanahay a sulit. mapatay satu cinida, cinida atu buksi ci Tin-mai-se-taye (丁梅斯代爾) pulung han mitadem, cacay ku madayumay a paya nu lunem. u sulit nu paya nu lunem, lumeniay ku nikuda nu paya idaw ku sulit tu A.   == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == 中文維基網站-紅字:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BA%A2%E5%AD%97 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] gneognpud6jgyres8w8mp140dbub45q balu nu ucya a tatayna 0 11706 128246 127897 2022-04-13T01:01:22Z 59.115.5.234 /* kamu nu cudad a sasakamuen (小說情節梗概) */ wikitext text/x-wiki balu nu ucya a tatayna (kamu nu Hulam: 茶花女) == kamu nu cudad a sasakamuen (小說情節梗概) == 貧苦的鄉下姑娘瑪格麗特來到法國巴黎開始了風塵生涯,花容月貌的她被巴黎的貴族爭相追逐,成了紅極一時的「交際花」,人稱「茶花女」,因為她隨身的妝扮總是有一束她最喜愛的花卉-茶花。 nu pakuyucay a inaka nu limucedan ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) tayni i Fa-kuo Pa-li (法國巴黎) malingatu tu pacupiyaw, tada bangcal tu cinida kanamuhan nu Pa-li (巴黎) siidaay a luma'an masasu namuh namin, mala sakanamuhan a pacupiyaway, pangangan han "balu nu ucya a tatayna", uipitupida' cinidaan kanca idaw ku kanamuhan nida tu cacaya a balud nu balu- u ucya a baluan. 瑪格麗特得了肺病,在'''礦泉'''治療療養院裡遇到一位貴族小姐,身材相貌和瑪格麗特相似,因肺結核第三期不久便過世了,貴族小姐的父親'''摩里阿龍'''公爵偶然發現酷似他女兒的瑪格麗特,便收其為義女。 ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) si haykikac a imelangan, itida i kuncun (礦泉) padekuan malitemuh nida ku siidaay a limucedan, u udip nida atu taykaku mahida ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特), saka daysankic tu sisa caay ka tenes mapatay tu, siidaay nu limuceda a wama ci Muo-li A-lung kun-cea (摩里阿龍公爵) mabahal makaadih tu misengiay tu tataynaan a wawa numaku ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特), sa alahan cinida palawawa han. 公爵答應負擔瑪格麗特的全部生活費用,只要她能放棄繼續賣笑。但瑪格麗特身不由己,公爵便將資助減少了一半,瑪格麗特入不敷出,欠下幾萬法郎的債務。 ci kun-cea (公爵) mihang ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) an tu hamin nu sakaudip nida, anu males nida ku sapacupiyaw a kawaw. nika ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) ahican ahican nida kiya haw, ci kun-cea (公爵) pangkiw kunipi wada nida tu sapabeli cinidaan tu sakaudip , ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) caay pakadungdung tunipiwada nida tu hatidaay a sakaudip, yadah tu ku tadah nida anu pina tu a mang nu Fa-lan (法郎). 在一天晚上的歡場中,鄰居'''勃呂當斯'''帶來的兩個青年其中之一'''阿芒·杜瓦'''瘋狂地愛上了瑪格麗特。瑪格麗特生病的一年間,'''阿芒'''每天來探問病情,卻不留下自己的姓名。 idaw ku cacaya a labii nu kalaluwahan a demiad, biyaw nida ci Puo-li-dan-se (勃呂當斯) idaw kunipi laday nida tu tusaay a masakapahay idaw ku cacay ci A-mang Tu-wa (阿芒.杜瓦) mapatay nungalay ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) an. mudeku ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) tu cacaya a mihcaan, ci A-mang (阿芒) sademiad sa tayni mididaw tu imelang nida, caay pahetik tu ngangan nida. '''勃呂當斯'''向瑪格麗特轉述了阿芒對她的一片痴情,她極感動。 ci Puo-li-dan-se (勃呂當斯) pasayda musakamu ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) ci A-mang (阿芒) anga tu ngalay nida, talalusa' cinida malalum. 一天,瑪格麗特吃飯時病情突然發作,阿芒關切地勸她不要這樣戕害自己,並向她表白愛情,他暗戀了她三年。 idaw ku cacaya a demiad, namukan sa henay ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) alaw kasenu' sa pihaceng ku adada nida, ci A-mang (阿芒) paayaw cinidaan amanan pi'dis tu udip numisa han, sakamu han nida tu ngalay cinidaan, tulu tu amihcaan ku ngalay aku i tisuwan han. 瑪格麗特原已淡漠的心靈動了真情,她送給阿芒一朵茶花,表示以身相許。 naw samuhmuh sananay ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) maka tengil tu kamu nida mahicaay kiya ku namaka balucuay nida a namuh, pabeli hannida ci A-mang (阿芒) tu cacaya a balu nu uciaan, saka paini tu kasasunamuh. 阿芒真摯的愛情,激發了瑪格麗特對純樸生活的熱望,她決心擺脫沉淪的巴黎交際花生活,和阿芒到鄉下隱居。 tatengaay tu ni A-mang (阿芒) a masasungalay, mabawbaw ku balucu ni Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) tu sakaudip nu tawyaay, pabalucu satu cinida miales tu i Pa-li (巴黎) ani pacupiyawan a sakaudip, tayda nuheni atu ci A-mang (阿芒) i inaka maudip. 她計劃獨自籌一筆錢,支開阿芒。然而阿芒出門時恰巧碰上瑪格麗特過去的情人,頓時起疑。 idaw kunipi kiyakuna nuda tu kalisiwan, waniken nida ci A-mang (阿芒). tahekal sahenay ci A-mang (阿芒) malitemuh nida ku naayaway ni Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) a mamidang, mapaaw cinida pabaliw. 他激憤地給瑪格麗特寫了封信,說他不願意成為別人取笑的對象,他將離開巴黎。 malinges cinida sulit satu tigamin sapabeli ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) an, sakamusa kaikaku mala katawaan nutau a mamidang sa, liyas satu cinida tu Pa-li (巴黎). 然而對阿芒來說,瑪格麗特是他整個的希望和生命,因此,他沒有離開巴黎,他跪著請求愛人原諒他,瑪格麗特對阿芒也真情表白:「你是我在煩亂孤寂的生活中所呼喚的人」。 suayaw satu ci A-mang (阿芒) cinidaan, ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) u kaydihan numaku atu sakaudip, sisa, caay piliyas cinida tu Pa-li (巴黎), patusud cinida tu kanglayan nida a tademaw sululen kaku sa, ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) paini ci A-mang (阿芒) nan sakamusa, " isuhan uni ka anuiwiwan numaku amaudip u sakasingalihan numaku kisu a tademaw". 經過周折,兩人在巴黎郊外租了一間房子。然而公爵知道後,把瑪格麗特的經濟來源都斷絕了。 pina tu a demiadan, ina tatusaan itida i liklik nu Pa-li (巴黎) ami'esuy tu luma'. katinengan satu ni kun-cea (公爵), putun hantu ku sapabeli ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) an tu sakaudip a kalisiw. @@@@@她背著愛人典當了自己的首飾、馬車來換取生活費用。阿芒知道後,打算變賣一筆母親留給他的遺產,以還清愛人的債務。 sudikuden nida ku mamidang nida pacakay tu nu udip a udu kim, sakacaw (馬車) atu sakaudip nu sakaudip nuheni. ci A-mang (阿芒) matineng satu, mangalay pacakay tunipabeli nu babalaki cinidan tu zaysang, mihamin patadah tu tadah nu mamidang nida. 阿芒收到經紀人要他去巴黎簽字的信,阿芒離別愛人。 ci A-mang (阿芒) maalaan nida ku cenci tademaw (經紀人) patayida i Pa-li (巴黎) misulit tunipataynian tu tigamim, ci A-mang (阿芒) liyasen hannida ku mamidanga nida. 那封信原來是阿芒的父親、稅務局長杜瓦先生寫的,他騙阿芒離開,然後找到瑪格麗特,告訴她:他的女兒、阿芒的姊妹要與一個體面家庭的公子訂婚,然而對方家庭聽到阿芒和瑪格麗特的關係後表示:如果阿芒不和這種風塵女子斷絕關係,就要退婚。 ya tigamin alaw niyama ni A-mang (阿芒), Suywu' skakaay ci Du' –wa sinsen (杜瓦先生) nisulitan, pacebaen nida ci A-mang (阿芒) miliyas, sisa mitepanida ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特), sakumu han nida "tataynaan a wawa nu kaku, ci A-mang (阿芒) a calekakaan nu tatayna atu siidaay a luma' nu kunce (公子) amikunyaku, sisa yaluma' makatengil tu ci A-mang (阿芒) ngan atu ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) nu kankiy sakamu sa: anu ci A-mang (阿芒) anu caay kales kuni kalecabayan tina pacupiyaway, asipacubelis kunipi kunyaku sa. 瑪格麗特痛苦地哀求杜瓦先生:讓她與愛人阿芒斷絕關係,就等於要她的命。可杜瓦先生毫不退讓,瑪格麗特只好做出選擇,向杜瓦先生起誓與阿芒絕交。 ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) mangutebul miyukiw ci Du' –wa sinsen (杜瓦先生): anu putunen han nunamu kuni kalecaayan mihida mipataya kumu i takuwan. ci Du' –wa sinsen (杜瓦先生) caay pisudang, ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) mipili' cinida, sakamu han nida ci Du' –wa sinsen (杜瓦先生) mihang tu kaku atu ci A-mang (阿芒) acaaytu kalecabay kami han. 瑪格麗特非常悲傷地給愛人寫了絕交信,返回巴黎恢復昔日交際花的荒唐生活。 ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) mapatay nu lalum misulit tu sapabeli tu sakaputun anikalecabayan a tigamin, taluma'satu i Pa-li (巴黎) mutikuaca mala pacupiyawan cinida. 她接受了瓦爾維勒男爵的追求,男爵幫她還清了所有債務,並贖回了首飾和馬車。阿芒收到絕交信後懷著痛苦的心情隨父親回到家鄉,但是阿芒仍深深地思戀著瑪格麗特,他又失魂落魄地來到巴黎。 midawis cinida tu ngalay ni Wae-wile-nacea (瓦爾維勒男爵), Nacea (男爵) padangan nida mibues tu hamin nu tadah, mapatadah satu patalumaen nida ku udu' kim atu sakacaw (馬車). maala ni A-mang (阿芒) ku tigamin mapatay nu lalum kilul satu tu wama a taluma' i niyadu, nika ci A-mang (阿芒) yadah kunidatengan tuci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) an, cinida caay tu kawnu tademawan taynisaca i Pa-li (巴黎). 他要報復愛人的「背叛」,他找到了茶花女,處處讓她難堪,罵她是無情無義、沒良心的娼婦,把愛情當作商品交易。 cinida mangalay mi'dis pacuay tu mamidang a "tunipibelihan cinidaan " matepa nida ku balu nu uciya a tatayna, misanai cinidaan, kaynahen nida tu naian nu wantan han, naian nu balucuan a pacupiyawan han, u kasasunamuh han palasiwbayan numis han. 瑪格麗特面對愛人的誤會,傷心地勸他忘了自己,永不再見。 ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) misuayaw tu mamidanga nu patelac, malalum cinida pawanen kaku han, acaay tu kasasuadih kita. 阿芒卻要她一同逃離巴黎的歡場,逃到沒人認識他們的地方,緊緊守著他們的愛情。 ci A-mang (阿芒) mangalay atu cinida miliyas tina Pa-li (巴黎) an, milaliw taydan i caaya kaw katinengay nutaw a kitidaan, tayda itida unika sasungaayan nuheni. 瑪格麗特說她已經起過誓,她不能那樣做;而阿芒則誤以為這是她和男爵的海誓山盟,便氣憤地推倒瑪格麗特,把一疊鈔票甩到她身上以此來羞辱她後,轉身離去。 ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特) namusakamu tu cinidaan, acaay hidai kina kawaw sa, ci A-mang (阿芒) patelac kuni simsiman satu uyniyan atu ci Nacea (男爵) nu sakakapah nuheni sa, mapatay nu linges cuduh han nida ci Ma-ke-li-te' (瑪格麗特), nu cacaya a tepik nu pida sipatepi' han i udip nida misanai cinidaan, liyut satu cinida miliyas. 瑪格麗特深受刺激,昏倒在地。她身心俱疲,一病不起。阿芒離開了法國。 mapacucuk ku balucu ni Ma-ke-li-te' (瑪格麗特), mabulilah. utiih satu ku udipudipan, imelang caay tu lekal. ci A-mang (阿芒) yadatu miliyas tu Fa-kuo (法國). == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == 中文維基網站-茶花女:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8C%B6%E8%8A%B1%E5%A5%B3#%E5%B0%8F%E8%AF%B4%E6%83%85%E8%8A%82%E6%A2%97%E6%A6%82 [[kakuniza:Habayiing]] c3ys80fev9iudyu1liks9l80ftif9r8 balu nu uciya a tatayna 0 11707 127895 2022-01-02T05:47:31Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[balu nu uciya a tatayna]] katukuh [[balu nu ucya a tatayna]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[balu nu ucya a tatayna]] 24cigvb0gm80tu0lgb3gldw0v2hqzku kaangican a luma' 0 11708 128286 128285 2022-05-24T08:24:29Z 118.160.188.120 /* kakungkuan (情節) */ wikitext text/x-wiki kaangican a luma' (nu Hulam a kamu: 咆哮山莊) == kakungkuan (情節) == 小說的背景是十八世紀英格蘭北部的約克郡,來自城市的年輕人洛克伍德租下了沼澤地的畫眉田莊,在一次拜訪房東希斯克里夫的過程中,發現了隱藏在咆哮山莊裡的一段過往:咆哮山莊過去的主人老恩肖(Earnshaw)一次去利物浦辦事,帶回一個身分不明的吉普賽男孩,將他取名為希斯克里夫 (Heathcliff)。 kunku nina cudad itini i sabaw tu walu (18) a seci nu Ing-kelan (英格蘭) amis a ye-ke'cun (約克郡) a niyaduan, namakaydaay i tukaya a sining ci Luo-ke-wude (洛克伍德) mi'suyi tu lanulanuan a hua-mey tien-cun (畫眉田莊), mididaw cinida tu silumaay a tademaw ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) an, maadih nida ku ni culimekan i labu nu kaangican a luma (咆哮山莊) a kawaan: kaangican a luma (咆哮山莊) nu naayaway a silumaay a tawki ci Law-En-sia (老恩肖 Earnshaw) kina cacay tayda i Li-wu-pu (利物浦) mikawaw, patalumaen nida ku cacaya caay kaw kakatinengan a tatamaan a tademaw ci CI-pu-say (吉普賽) a wawaan, pangangan han nida ci Si-se-keli (希斯克里夫 Heathcliff). 這位小男孩奪去了老主人對長子辛德雷(Hindley)以及女兒凱瑟琳(Catherine)的寵愛,他逐漸遭到辛德雷的怨恨,但與凱瑟琳日久生情。 ina tatamaan a wawa alawen nida ku tawki nu namuh i sakakaay nida wawa ci Sin-de-la (辛德雷 Hindley) atu tataynaan a wawa ci Kay-se'-lin (凱瑟琳 Catherine) tu bulah, hamaw sa kalingesan ni Sin-de-la (辛德雷), nika masasungaay cinida atu ci Kay-se'-lin (凱瑟琳). 老恩肖死後,辛德雷與妻子法蘭西絲繼承了山莊,為了報復,他把希斯克里夫貶為奴僕,並百般迫害。 mapatay satu ci Law-En-sia (老恩肖), ci Sin-de-la (辛德雷) atu acawa nida ci Falan-sise (法蘭西絲) miduduc tina luma'an (山莊), mangalay paculi, pala kalungen nida ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫), sawni sawacuen nida. 儘管凱瑟琳仍深愛希斯克里夫,但是為了能夠讓眾人看得起,嫁給了富有、英俊的畫眉田莊主人愛德加·林頓(Edgar Linton),希斯克里夫因而在暴風雨之夜憤而出走。 ci Kay-se'-lin (凱瑟琳) amica kuni ka namuh ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) an, nika mangalay cinida paka adih tu katuuday caay pisainai cinidaan, siacawa satu cinida tu siidaay a tademaw, malakapahay a hua-mey tien-cun (畫眉田莊) a tawki ci Ay-de-cia.Lin-tun (愛德加·林頓 Edgar Linton), ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) i kabalangbangan udaudadan nu labii malinges cinida liyasa tu. 三年後,希斯克里夫再次回到咆哮山莊,他已成為一位富有的紳士,決定報復迫害他的辛德雷以及奪走他愛人的愛德加。 tulu satu amihcaan, ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) tayniaca i kaangican a luma' (咆哮山莊),mala kakitaan tu u siidaay tu a tademaw cinida, pabalucu cinida mangalay misawacu miedis ci Sin-de-la (辛德雷) atu mialaway tu kanamuhan numaku a tademaw ci Ay-de-cia (愛德加) an. 他首先以賭博的方式奪取了辛德雷的財產與咆哮山莊,將辛德雷的兒子哈里頓培養成一個粗鄙、無知的僕人。 sayaway hanipipakiyawen nida ku kawaw sapialaw tu zaysang ni Sin-de-la (辛德雷) atu kaangican a luma' (咆哮山莊), pahabayan nida ku wawa ni Sin-de-la (辛德雷) pala makatalay a tademaw, sainaiay nu laheci a kalungan nu tademaw. 之後,他還誘騙了愛德加的妹妹伊莎貝拉(Isabella)與之私奔,造成林頓兄妹失和。 satu, pacebaan nida ku saba ni Ay-de-cia (愛德加) ci E-sa-bey-la (伊莎貝拉) Isabella) masungay milaliw, pakalinges ci Lin-tun (林頓) nan amalekaka tu nika caay kasasukapah. 愛德加與希斯克里夫之間的矛盾越來越大,使得凱瑟琳內心掙扎不已,痛苦不堪的她最後在生產中死去,留下了女兒小凱瑟琳。 ci Ay-de-cia (愛德加) atu ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) tuni kasasuada'an mangalepmangalep, utiih satu ku balucu' ni Kay-se'-lin (凱瑟琳), tada adada tu ku balucu' nida sadikuday mulecuh satu wawa cinida patay satu ipilecuhan, lutungay satu ci adidi'ay Kay-se'-lin (小凱瑟琳) ku maudipay. 而伊莎貝拉則在婚後不堪虐待,逃到城市裡並生下了兒子林頓。 ci E-sa-bey-la (伊莎貝拉) namikikung satu caay pakadungdung tunipi sawaan, milaliw taydan nida i tukay mulecuh tu tatamaan a wawa ci Lin-tun (林頓) nan. 希斯克里夫仍不滿足,他強迫愛德加交出伊莎貝拉的兒子林頓,之後又設法迫使他的女兒小凱瑟琳嫁給體弱多病的林頓。 ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) caay kadem, pacicien nida ci Ay-de-cia (愛德加) papatahekal tu ci E-sa-bey-la (伊莎貝拉) a wawa nida ci Lin-tun (林頓) nan, sadikuday satu pacicien nida ku tataynaan a wawa ci adidiay Kay-se'-lin (小凱瑟琳) pakasiacawa tu malawacuay nu udipan ci Lin-tun (林頓) nan. 愛德加不久後病死了,遺產與畫眉田莊全成為外甥林頓的財產,而林頓不久後也死去,財產最終落入希斯克里夫的手裡,小凱瑟琳也被永遠監禁在咆哮山莊中。 caay katenes mapatay nu imelang ci Ay-de-cia (愛德加), u zaysang atu hua-mey tien-cun (畫眉田莊) mala wawa tu nu malekakaay ku zaysang ci Lin-tun (林頓) na, caay ka tenes mapatay tu ci Lin-tun (林頓), sadikuday satu zaysan tayda tu ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) an, ci adidiay Kay-se'-lin (小凱瑟琳) pulul han tu i kaangican a luma' (咆哮山莊) an. 復仇得逞了,但他卻感到內心的空虛,甚至將凱瑟琳的棺木掘開,希望能與她長相廝守,最後不吃不喝、苦戀而亡。在他死前,曾試圖阻止小凱瑟琳和哈里頓的相戀。 ma'dem tu namidis, nika u balucu nida mahicaay aniuyu, kutkuten nida ku lunem ni Kay-se'-lin (凱瑟琳), mangalay malaledi' tu atu cinida, sadikuday satu caay tu kan caay tu nanum, mapaty nu ngalay patay satu. yu amapaty cinida, ku mitaneng cinida mipulu' tu ci adidi'ay Kay-se'-lin (小凱瑟琳) atu ci Ha-li-tun (哈里頓) tuni kasasumidangan. 但是這兩人的相愛感動了他,希斯克里夫從他們身上看到了自己和凱薩琳的影子。 nika ina tatusaay nika sasungaayan mahemek cinida, ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) makayda i udip nida makaadih tu udip nida atu ci Kay-se'-lin (凱瑟琳) a adingu. 希斯克里夫死後,小凱瑟琳和哈里頓繼承了山莊與田莊的產業,上一代不圓滿的愛情在下一代得到了補償。 ci Si-se-ke'-li-hu (希斯克里夫) mapatay satu, ci adidiay Kay-se'-lin (小凱瑟琳) atu ci Ha-li-tun (哈里頓) milaylay tu buyu a luma' (山莊) atu umah a luma' (田莊) a kawawan, nu naayaway caay kaw kapahay ani ka sasungayan itini nu aydaay pakae'demen ku nuheni. == patinsuan (評價) == 《咆哮山莊》是一部有豐富象徵意義的小說,在藝術手法上,結合了現實主義,浪漫主義,象徵主義的邊縣手法。 《kaangican a luma' (咆哮山莊)》kasilaculan nu kapahay a aadihan tu cudad, itini nalimaan, mipulung tu aydaay a kawaw (現實主義), nikasasumidangan a kawaw (浪漫主義), kala tatetatengaan a kawaw (象徵主義) tuililisay nu nalimaan. 一方面通過曲折生動的故事情節,典型的人物形象塑造,表象了英國鄉村莊園的日常生活,愛情婚姻,反映19世紀特殊的歷史背景下,遠離都市的莊園生活所受到的外來影響。 dumasatu saciwaciwaliw biyalaw sa kina kakunkuan, nipatiden tu tademaw, mahida nu mita ku Ingkuo (英國) niyaduay anikaudip, sasungaay nu taleacawaan, tawyaay nu cacay a bataan idaw ku siwa (19) a secian nu picidekan a likisi, miliyas tu tukay nu luma (莊園) anikaudip namaka hekalay anika calilawan. 同時,小說通過一系列的象徵手法,曲折地表達了一種隱蔽的「反家庭」傾向,如畫眉山莊的排外與封閉,咆哮山莊的混亂無序。 tawya, nina cuda nikaydaan tu nalimaan anisulitan, sangangiwngangiw han kinipipatahekal tu caculimekan tu “nipibelih tu sakay luma' ” , mahida u hua-mey tien-cun (畫眉田莊) nu mikai i tawan atu caay pilihida i tawan, kaangican a luma' (咆哮山莊) malalibet nikanaian nu zunziw. 另一方面,小說採用了大量的象徵手法,夢境的運用,超自然力的表現等等。 dumasa tu, cudad miala tu yadahay nu nalimaan a kawaw, tahsepi hananay nu kawaw, pakunida sananay anipaadihan sa. 在小說中,對大自然的描繪占有重要地位,作者通過人物的性格特徵,人內心的風暴與大自然的風暴對應描寫,表現了人與自然的密切聯繫。 i tini nu kakunkuan nu cudad, misuayaw tu lihalay ni sulitan idaw ku sakaetiman a kawawan, misulitay a tademaw misulit tu picidekan a balucu nu wayway, namaka balucuay a lawlaw atu hekal anika balangbangan nipisulitan, patahekal tu tademaw atu lihalay nu kalalitemuhan. 小說中對於自然充滿浪漫主義的激情描寫,傳達了鮮明的地方色彩。 nina kunku han misuayaw tu cudad anipisulitan tu masasungaaya a kawawan, patahekal tu bangcalay a niyaduay a kulitan. 寂寞的沼澤峽谷,荒涼的山頂上,被風雨摧殘的荒野,寒冷的空氣,堅硬的土地,形象地傳達了蒼涼荒涼所特有的那種驚心動魄的狂野。 aniwyuan nu lanulanuan a dihep, balihnawan nu tunduh a buyu, kapelpelan nu bali atu udad nu hekal, cuedetay a bali, atekakay nu lala', wayway pakatineng tu aniwyu tu lalum nu picidekan a katalawan a edes nu lunmuwa.   在小說中,大自然作為男女主人公逃避家庭帶來的痛苦的避難所,與家庭封閉,壓抑的空間形成了鮮明的對照。 itini i cuda, lihalay nu hekal u sakay tatayna atu tatama nu sapilaliwan tu adada' nu kataydaan a hahinangan, atu caayan kasasuadih nu luma, mipenec tu lihalay a waywayan nu kapahay anika sasuayawan. == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == 中文維基百科-咆哮山莊:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%92%86%E5%93%AE%E5%B1%B1%E8%8E%8A#%E6%83%85%E7%AF%80 [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] np12k59hg15nevj7lic1p2p2ufj463t nisepian i teban nu lalud 0 11709 128276 127909 2022-05-20T06:53:13Z 59.115.17.22 /* kakungkuan a kamu (劇情) */ wikitext text/x-wiki nisepian i teban nu lalud (kamu nu Hulam: 仲夏夜之夢) == kakungkuan a kamu (劇情) == [[tangan:Midsummer_Night's_Dream_Henry_Fuseli2.jpg|縮圖|《仲夏夜之夢》第四幕,場景一。約翰·亨利希·菲斯利繪製的版畫,1797年。"nisepian i teban nu lalud" sakasepat a mu, sakacacay a kakitidaan. u kulitan ni Ye-han Hen-li-si Fa-se-li, cacay a malebut pitau a lasubu siwa a bataan idaw ku pitu a mihcaan.]] 劇情共有三個主軸,剛好都跟慶祝忒修斯公爵和希波呂忒女王的婚禮有關。 tulu kina sasakamuen tu kunku, tumian u sakalimulakkan ni Ke-siw-se kun-cea (忒修斯公爵) atu ci Si-puo-li-te ni-wan (希波呂忒女王) pikikungan nuheni a kunku. 一開始,赫米婭的父親強迫要赫米婭嫁給狄米特律斯,當時的希臘規定家庭可以決定女兒的婚姻,而女兒必須遵守,否則就要被處死或放逐。 linga tu sa, ci yama ni He-mi-ya (赫米婭) pacician ci He-mi-ya (赫米婭) pakasiacawa ci Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯) an, tawyaay nu Si-la (希臘) a lumaan taneng pabalucu tu wawaan nida a tatayna pakasiacawa, tataynaan a limucedan kanca amiduduc tu kawaw , anucaay piduduc a patayan atu pahutinan. 赫米婭不肯,與拉山德相約晚上在森林見面並私奔。 kaisa ci He-mi-ya (赫米婭), atu ci La-san-de (拉山德) nikasasuwalan nuheni tu labii itida i kalakilanga masasuadih tiya milaliw. 赫米婭將她的計劃告訴她最好的朋友海麗娜;海麗娜不久前才被狄米特律斯拒絕,為了討回狄米特律斯的歡心,因此海麗娜將這計劃告訴狄米特律斯。 ci He-mi-ya (赫米婭) sakamuen nida ku sakapahay nida a cabay ci Hay-li-na (海麗娜) tu kiyaku nu heni, ci Hay-li-na' (海麗娜) caay henay kaw matenesay nikaiyan ni Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯), mangalay pakanamuh ci Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯) tu nabalucuan, sisa ci Hay-li-na' (海麗娜) sakamuen nida ci Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯) tuni kiyakian. 到了晚上,狄米特律斯跟蹤海麗娜,而海麗娜跟蹤赫米婭,而赫米婭則急於尋找拉山德,四人在森林中迷路並分離,他們累了並在樹下打盹休息。 katukuh tu labii, ci Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯) kilulen nida ci Hay-li-na (海麗娜), ci Hay-li-na (海麗娜) mikilul ci He-mi-ya (赫米婭) an, ci He-mi-ya (赫米婭) makalah mikilim ci La-san-de (拉山德) an, sasepat ku nu heni i tini i kilakilangan masasungaliw, mangelu tu ku nuheni bi'satu i sasa nu kilang pahanhan. 同時,仙王奧布朗與仙后提泰妮亞到達了同一片森林,並計劃參加忒修斯公爵和希波呂忒女王的婚禮。 tawya, ci Sian-wan Aw-pu-lan (仙王奧布朗) atu ci Sian-huo Ti-tay-ni-ya (仙后提泰妮亞) makatukuh tina kilakilangan, mikiyaku milihida tu ci Ke-siw-se kun-cea (忒修斯公爵) atu ci Si-puo-li-te ni-wan (希波呂忒女王) pikikungan nuheni.    提泰妮亞拒絕把她的印度童僕精靈借給奧布朗當作他的僕人,所以奧布朗決定懲戒提泰妮亞。 ci Ti-tay-ni-ya (提泰妮亞) kaiyan nida pacaliw ku Iin-tu (印度) a lalimena'h a kalung pacaliw ci Aw-pu-lan (奧布朗) mala kalung nida, sisa ci Aw-pu-lan (奧布朗) pabalucu mibakin ci Ti-tay-ni-ya (提泰妮亞) an. 奧布朗要小精靈帕克去摘三色堇,並趁提泰妮亞睡覺時將三色堇花汁液滴在她的眼皮上,這樣當提泰妮亞醒來時便會永遠愛上她看到的第一個人。 ci Aw-pu-lan (奧布朗) mangalay tu lalimenah ci Pa-ke' (帕克) mipelu' tu balu (三色堇), milikemet ci Ti-tay-ni-ya (提泰妮亞) tu balu (三色堇) nu cica' matela' i matanida nida, mahini sa ci Ti-tay-ni-ya (提泰妮亞) sa anu palal sa a manamuh i takuwan sayaway ni kadihan nida a tademawan.   另外帕克也發現了睡覺中的拉山德等人,祂將三色堇花汁液滴在他們的眼皮上,並希望他們醒來時能有情人終成眷屬。 dumasatu ci Pa-ke' (帕克) maadih nida tu nikabi ni La-san-de (拉山德) a tademaw, peluen nida ku balu nu cica' (三色堇) sipatelia' i mata nuheni, kya mapalal ku nuheni nu masasumidangay a tademaw kiya masasuacawa namin ku nuheni. 在同時,織工波頓和他的勞工朋友們在同一片森林中排演悲劇《皮拉摩斯和西斯貝》,他們計劃在忒修斯公爵和希波呂忒女王的婚禮上表演,並把它演成滑稽的喜劇。 i tawya, mitenunay ci Puo-tun (波頓) atu mikuliay a cabay nida itida i kilakilangan migiki tu kalaluman a gikian "Pi-la-muo-se atu Si-se-pey《皮拉摩斯和西斯貝》", kiyaku nu heni a itini i nipikikunngan ni Ke-siw-se kun-cea (忒修斯公爵) atu ci Si-puo-li-te ni-wan (希波呂忒女王) sapigiki, u saka tawaan a gagikian. 可憐的織工波頓在換裝時,被小精靈帕克惡作劇變成驢頭。 kadihiyan kiya mitenunay ci Puo-tun (波頓) paliyun sa tu dikuc, lawlawan nu lalimenah ci Pa-ke' (帕克) mala tangah nu luy (驢頭). 不巧仙后提泰妮亞醒來見到的第一個人便是他,於是仙后瘋狂的愛上了驢頭人身的波頓。森林的另一邊,拉山德和狄米特律斯醒來時見到的第一個人都是海麗娜,於是海麗娜變成兩人追求的對象,赫米婭則同時被兩人拋棄。 nama hida satu ci Sian-huo Ti-tay-ni-ya (仙后提泰妮亞) manengil satu sayaay nikaadihan nida a tademaw u cinida, sisa ci Sian-huo (仙后) mapatay nu ngalay ci tangah nu luy (驢頭) a udip ci Puo-tun (波頓) nan. tapiingan nu kilakilangan, ci La-san-de (拉山德) atu ci Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯) manengil sa sayaway kaadihan nu heni ci Hay-li-na' (海麗娜), sisa ci Hay-li-na' (海麗娜) mala kanamuhan nuheni a tatusa, sulecad sa ci He-mi-ya (赫米婭) kaiyan nina tatusaay. 拉山德和狄米特律斯為了海麗娜而決鬥,兩人在森林中迷路並在樹下打盹休息。 ci La-san-de (拉山德) atu ci Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯) mangalay ci Hay-li-na' (海麗娜) an malalebu' ku nuheni, ina tatusaay itini i kilakilangan mungangaw ku culil i sasa satu nu kilakilanga pahanhan. [[tangan:Sir_Joseph_Noel_Paton_-_The_Quarrel_of_Oberon_and_Titania_-_Google_Art_Project_2.jpg|縮圖|《奧布朗與提泰妮婭的爭吵》,約瑟夫·諾埃爾·佩頓繪"ci Aw-pu-lan (奧布朗) atu ci Ti-tay-ni-ya (提泰妮亞) masasukaynah"]] 仙王奧布朗見苗頭不對,於是要求小精靈帕克自己去解決自己闖下的禍。 ci Sian-wan Aw-pu-lan (仙王奧布朗) adih han nida caay kaw matatudungay, kiyu miyukiw tu lalimenah ci Pa-ke' (帕克) kaw uysu tu kumin hulakay tu kawaw nu misu han. 於是帕克再趁提泰妮亞和拉山德睡覺時,將三色堇花汁液滴在他們的眼皮上。 sisa ci Pa-ke' (帕克) mikuliniw ci Ti-tay-ni-ya (提泰妮亞) atu ci La-san-de (拉山德) tuni kakemetan, patelaen nida ku balu (三色堇) nu cica' i mata' nuheni. 這次提泰妮亞見到的第一人是奧布朗、拉山德見到的第一人是赫米婭,織工波頓的驢頭法術也被解除;狄米特律斯的法術則沒有被解除,他將會與海麗娜永遠相愛。 i tini ci Ti-tay-ni-ya (提泰妮亞) makaadih tu sayawa a tademaw ci Aw-pu-lan (奧布朗), ci La-san-de (拉山德) sayaway makaadih ci He-mi-ya (赫米婭), mitenunay ci Puo-tun (波頓) a tangah (驢頭) ni timaan mahulak tu, ci Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯) ni timaan caay henay ka hulak, cinida atu ci Hay-li-na' (海麗娜) a tahadauc sa ku nikasasungayan. 仙王則與仙后重修舊好。當早晨來臨時,情侶們和勞工們決定這一夜發生的所有不合理事情一定是一場夢。 Sin-wan (仙王) atu Sian-huo (仙后) masasukapah tu. kanihalan satu, masasumidangay atu mikuliay sibalucu tu tina labiian nuni kasi kawawan nai ku tatengaay a kawaw mahida u tahsepi hannanay. 情侶們回到雅典,赫米婭的父親不再堅持他的決定,因為他看到狄米特律斯改變了他的心意。 taluma' satu ku masasumidangay i Ya-tin (雅典), ci ama ni He-mi-ya (赫米婭) caay tu pacici tu nabalucuan nida, maadih nida ku nika sumadan nu balucu ni Di-mi-te'-lu-se (狄米特律斯). 情侶們快樂的參加忒修斯公爵和希波呂忒女王的婚禮,三對新人同時結婚,並觀賞織工波頓和他的朋友們所表演的不是悲劇的喜劇。 masasumidangay tanunamuh sa milihida tunipi kikungan ni Ke-siw-se kun-cea (忒修斯公爵) atu ci Si-puo-li-te ni-wan (希波呂忒女王) nuheni, nina tatuluay a baluhay a tademaw malecad ku demiad a mikikun, miadih tu mitenunay ci Puo-tun (波頓) atu cabay nuheni migiki caay kaw kalaluman nu katawatawaan a gikian. == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == 中文維基網站-仲夏夜之夢:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%B2%E5%A4%8F%E5%A4%9C%E4%B9%8B%E5%A4%A2#%E5%8A%87%E6%83%85 [[kakuniza:Habayiing]] 91y6nggc3a0w3nysas4ned659yx1l1d Li-el wang 0 11710 127914 127913 2022-01-02T07:50:35Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki Li-el wang (nu Hulam a kamu: 李爾王) 李爾王(King Lear)是威廉·莎士比亞著名的悲劇之一。 由於兩位女兒阿諛奉承,李爾王將自己的產業分給了她們,造成了悲慘的後果。 Lie-el wang (李爾王)(King Lear)hananay u singanganay sakalaluman cacayay a kacud kyuni ni Wey-lien Sa-se-pi-ya (威廉·莎士比亞). ya kungku nina Lie-el wang (李爾王), namakayni ya tatusaay tatayna a wawa niza. kina tatusaay a wawa sa matinengay milimula’, ci Lie-el wang (李爾王) han han sa paepunen niza kiya zaysang atu lacul nida tu henian, alaw han sadikuday sa sakadihian, sakalaluman tu ku nikauzip sananay. == sapigiki kaku a cudad (戲劇版本) == 戲劇於1605年寫成,故事講述了一位傳說中羅馬人時代之前,不列顛國王李爾的故事,關於這位國王的史記、詩歌和劇作在莎士比亞時代前便已存在。 莎士比亞的早期版本《李爾王生平的真實歷史和他的三位女兒》於1608年以四開本的形式出版。 ina sapigiki a cuda i 1605 a mihcaan a nisulitan, ina kungku musakamu tu cacay  nakamuan i  kiya Lu-ma(羅馬) a tademaw ayawan nu zi-day(時代), u ni Bu-li-tien(不列顛) a ku-wan (國王) Lie-el wang (李爾王) a kungku, namakayni tina ku-wan (國王) a nisulitan tu likisi, dadiw atu sapigiki, I ayaw nu Sa-se-pi-ya(莎士比亞) a zi-day(時代) idaw tu. nu sayaway nu Sa-se-pi-ya(莎士比亞) a nisulitan tu “Lie-el wang (李爾王) nikaudipan a kawaw atu tatuluay tatayna a wawa niza,  na i 1608 a mihcaan u sepatay mabuhatay a kaku a cudad patahekal. 另一更加適合演出的版本則在1623年出現在《第一對開本》上。 今天,編輯們常常就將兩者進行對比,有人則認為每一版本都有自己獨特的完整性,應當得到保護。 u duma u tanengay sakapahay a sapisakasu a kaku a cudad, na i 1623 a mihcaan mapatahekal i labu nu“sakacacay masasupangkiw mabuhat kaku a cuda. ayda,ya misulitay naming hina macacubelis maaazih, u kamu niheni sa, mahiniay kasasizuma kaku a cudad  idaw ku micidekay aca tu matatudungay, kiyu sakapahen a mudiput musikul. == sakasenengan nu Sa-se-pi-ya (莎士比亞) a nisulitan (莎士比亞最偉大的創作) == 清教徒革命後劇院往往不喜歡這部作品中虛無主義的味道,因此一般在上演時對它改編。但第二次世界大戰後這部作品被普遍公認為莎士比亞最偉大的創作許多有名的演員扮演過李爾王,但一般認為只有上了年紀的演員才能真正體現這個角色。 nadikuda malapacaw nu cing-ciyaw-tu(清教徒), makai ku misakacuduay  tu mahiniay a nisulitan tu inayiay ku azi saan, sisa alahican yu misakasu sa sumaden ku nipisulit. nika nazikizan namamin tu sakatusaay a kalalais sa, kina Lie-el wang (李爾王) a nisulitan a cudad palutatenga’ tu ku piazih, Sa-se-pi-ya(莎士比亞) a nisulitan tu “Lie-el wang (李爾王) u sakasenengan a nisulitan . tu yadah kida singanganay a misakasuay a tademaw namisakasu tu ci Lie-el wang (李爾王), a u simihcaay tu a balakiay ku misakasuay ku kapahay sa, u heni kiya matineng tu mahiniay a nipisakasu. == micidekay nu sakalaluman a giki (悲劇的特色) == 悲劇的特色在於探究人類的不幸和親屬之間的關係。蕭伯納曾寫道說:「沒有人可以寫出比『李爾』更加悲慘的戲劇了。」 u micidekay nu sakalaluman a giki sa pani i nikalalaecus nu tatademaw atu nikaudip nikasasuidang nu laluma’an. ci Siyaw-puna(蕭伯納) hananay namisulit sakamu sa inayay tu ku makasulitay tu pikilaluman nu Lie-el wang (李爾王) a giki sa. == u tademaw (人物) == 1.李爾王:不列顛國王,他是一位很專制的人物,他對他的女兒們錯誤的判斷導致了他的失敗。 Lie-el wang (李爾王): Bu-li-tien(不列顛) a ku-wan (國王), u maniketay atekakay ku balucu’ a tademaw cinida, nika payza tu i tataynaay a wawa nida sa caay kalucuk ku tudawa niza kiyu u masepayay a wama cinida. 2.高納里爾(Goneril或Gonerill):李爾的長女,奧本尼公爵的妻子 Kaw-na-li-el (高納里爾): u sakakaay tatayna a wawa ni Lie-el wang (李爾王), u acawa ni Aaw-peng-ni-kung-cey(奧本尼公爵). 3.里根(Regan):李爾的次女,康華爾公爵的妻子 Ri-ken(里根): sakatusaay nu  tatayna a wawa ni Lie-el wang (李爾王), u acawa ni  Kang-hwa-l kung-cey(康華爾公爵). 4.寇蒂莉亞(Cordelia):李爾的三女,也是李爾最疼愛的女兒。 Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞) : sakatuluay nu tatayna a wawa ni Lie-el wang (李爾王), atu u sakanamuhan nida a wawa. 5.奧本尼公爵(The Duke of Albany):高納里爾的丈夫,高納里爾對他的「牛奶似的禮貌」不滿,得知高納里爾有意害死他後起來反對高納里爾。 ci Aaw-peng-ni-kung-cey(奧本尼公爵)(The Duke of Albany): u acawa ni Kaw-na-li-el (高納里爾), pasayda i “mahidaay u mili-ku(牛奶) a limaw caay pisulul ci Kaw-na-li-el (高納里爾) cinizaan, tu maydih mupatay cinizaan, yu matineng tu ci Aaw-peng-ni-kung-cey(奧本尼公爵) sa, mibabeluh tu ci Kaw-na-li-elan (高納里爾). 6.康華爾公爵(The Duke of Cornwall):里根的丈夫,在一次風暴中他將肯特伯爵推上了柴堆,將李爾放在一個火爐上,刺瞎了葛羅斯特伯爵。此後葛羅斯特伯爵的一個侍者攻擊他並使他負致命傷。 ci Kang-hwa-l kung-cey(康華爾公爵): u acawaw ni Ri-ken(里根), nakinacacay baliyusan a demiad cuduhen nida ci Ken-te pu-cey (肯特伯爵)  i kasukasuyan, padengen niza ci Lie-el wang (李爾王) i pabaw nu silamalay a banangah, cucuk mimenu’ ku mata ni Ke-lu-s-te pu-cey(葛羅斯特伯爵). nadikudan satu sacaculculen ni Ke-lu-s-te pu-cey(葛羅斯特伯爵) a tademaw alaw han misetul ci Kang-hwa-l kung-cey(康華爾公爵) kyu maduka ciniza. 7.葛羅斯特伯爵(The Earl of Gloucester):愛德伽和愛德蒙的父親,愛德蒙欺騙他,反對愛德伽,後來愛德伽扮裝逃亡。 ci Ke-lu-s-te pu-cey(葛羅斯特伯爵): u wama ni Ayte-ciya(愛德伽) atu Ay-te-mung(愛德蒙), masasulaecu’kina malekakaay tatusa, paceba ci Ay-te-mung(愛德蒙) ci amaan niza, u mibabelihay ciniza ci Ay-te-cya (愛德伽), sadikuday sa ci Ay-te-cya (愛德伽) sumaden nida ku dikuc tu milaliw. 8.肯特伯爵(The Earl of Kent):李爾的忠臣,他反對李爾對寇蒂莉亞的態度後被李爾驅逐,但他扮裝為僕人繼續為李爾服務,只是不讓李爾知道他是誰。 ci Ken-te pu-cey (肯特伯爵): u kuli ni Lie-el wang (李爾王), mihangtay cinida  ci Liel-wangan(李爾王), tu pisuayaw ci Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞)  a wayway, sisa bahbahen ni Lie-el wang (李爾王) ciniza, nika sumaden nida ku nikasidikuc pacici han tayza tu musakakawaw malacaculculen a tademaw, nika caay pakatinengaw ci Lie-el wang (李爾王) . 9.愛德蒙(Edmund或Edmond):葛羅斯特伯爵的私生子,他為高納里爾和里根服務來使得自己不斷向上爬,三人之間關係曖昧。 ci Ay-te-mung(愛德蒙) : u bucud ni Ke-lu-s-te pu-cey(葛羅斯特伯爵), mikuliay cinida ci Kaw-na-li-el (高納里爾) atu ci Ri-ken(里根)  itida musakakawaw maydih macakat sa cinida, tu idaw ku masasukaydih nuheni tatalu. 10.愛德伽(Edgar):葛羅斯特伯爵的兒子,他改裝後化名為「湯姆·白德蘭 (Tom Bedlam)」,繼續服侍他的父親,最後成為國王。 Ay-te-cya (愛德伽): u tatamaay a wawa ni Ke-lu-s-te pu-cey(葛羅斯特伯爵), sumaden nida ku udip pasaduma tu ngangan ci“Tangmu-paytelan (湯姆·白德蘭)(Tom Bedlam)”,duducen nida musikul ku wama niza, sadikuday sa mala ku-wan (國王)cinida. 11.奧斯華德(Oswald):高納里爾的侍者,被稱為「有效的壞蛋」。他試圖刺殺葛羅斯特伯爵,但被愛德伽所殺。 Aw-se-hwa-te (奧斯華德): u caculculen ni Kaw-na-li-el (高納里爾), panganganan tu “u tatenga’ay a makatalay”. mitanam cinida maydih mupatay ci Ke-lu-s-te pu-cey(葛羅斯特伯爵),nika pacuken ni Ay-te-cya (愛德伽) ciniza. 12.弄人(The Fool):一個忠於李爾和寇蒂莉亞的宮廷小丑。 ci nung-zen(弄人): u pasaydaay ci Lie-el wang (李爾王)  atu ciKu-ti-li-ya (寇蒂莉亞) u pakatawa a tademaw. == kungku nu giki (劇情) == 年事已高的李爾王打算退位,將自己的國度交由三位女兒來統治,並稱自己將會把最大部分領地賞賜給最愛他的人。 balaki tu kaku sa ci Lie-el wang (李爾王) maydih cinida a miales, ya kawaw nu kanatal maydih pabi papikuwanen tiya tuluay tatayna a wawa nida, sakamu sa ya satabakiay a lala’niza sa a pabelien niza tu sakanamuhay cinizaan a tademaw. === malimula’ ku wayway (獻媚) === 高納里爾、里根紛紛獻媚,稱自己愛他勝於世上的一切。寇蒂莉亞不願阿諛奉承,認為她的愛不可以用言辭表達,結果激怒了國王。李爾王在盛怒中取消了寇蒂莉亞的繼承權,將國度分割給了高納里爾和里根。 ci Kaw-na-li-el (高納里爾) atu ci Ri-ken(里根)  imahini sa sawsawni milinula’ku wayway , sakamu sa: i kitakit u sakanamuhay sakaydihan nuheni sa ci Lie-el wang (李爾王) saan atu malakuwit ku kaydih nuheni i kitakit aca. nika ci Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞)  kayi sa milimula’ ku wayway,sakamusa ya namuhay atu kaydih niza tu ci Lie-el wang (李爾王), caay kaw nu kamu ku sapalilid tu wayway, imahini sa mabalucu’ kiya ku-wan (國王), kyu lawpes han tu nida ku sapakilul tu  ki-kung(繼承)  ni Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞),alaw palatusaen nida ku kanatal sipabeli ci Kaw-na-li-el (高納里爾) atu ci Ri-ken(里根). === sakatulu a wawa ci Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞) atu ci Ken-te pu-cey (肯特伯爵) === 肯特認為此舉不公,表示反對。李爾大怒,將其流放。李爾召見了勃艮第公爵和法蘭西國王,兩人都向寇蒂莉亞求婚。當得知寇蒂莉亞被剝奪了繼承權,勃艮第公爵撤銷了婚約,法蘭西國王則因對她真心的愛所以將其迎娶。 ci Ken-te pu-cey (肯特伯爵) sakamu sa, mahini a nipabeli caay kaw kapahay, malinges mabalucu’ ci Lie-el wang (李爾王),  tu bahbahen ci Ken-te pu-cey (肯特伯爵). mitakus ci Lie-el wang (李爾王) tu ci Pukenti-kung-cey(勃艮第公爵) atu ci Falanse-ku-wan(法蘭西國王), ina tatusaay sa namiyukiw ci Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞) mikikung a malaacawa. yu makatineng tu kuheni tu nikalawpes tu ku sapakilul tu ki-kung(繼承) ni Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞), ci Pukenti-kung-cey(勃艮第公爵) kasenen sa makayi tu pikikung, nika ci Falanse-ku-wan(法蘭西國王) sa u kaydihan nida ci Ku-ti-li-ya (寇蒂莉亞), kiyu a mikikung ciniza. === sakakaatay a wawa atu sakatusaay a wawa tu tatayna (大女兒與二女兒) === 李爾宣布自己將會在高納里爾、里根兩家輪流居住,並為自己預留了一百名騎士作為隨從。高納里爾、里根私下對話,揭示了她倆的虛偽,稱李爾不過是個老朽而已。愛德蒙痛恨自己的私生子名分,設計陷害哥哥愛德伽。他向父親葛羅斯特伯爵寄去假信,稱愛德伽想私吞財產。 mihapiy ci Lie-el wang (李爾王) a itida kaku ci Kaw-na-li-el (高納里爾) atu ci Ri-ken(里根),  a luma’an makakutay itida mueneng sa, miladay ciniza tu cacay a lasubu a hitay caculculan nida. ci Kaw-na-li-el (高納里爾) atu ci Ri-ken(里根) masasukamu, kina tatusaay malekakaay a tatayna, u pacebaay a kuheni, musakamu sa: ci Lie-el wang (李爾王) u ama nuheni u tadababalakiay u nayinayi tu a  babalaki sa. imahinisa malinges ci ci Ay-te-mung(愛德蒙)  tu u bucud a wawa ciniza, pakaluwaluway palulaetus maydih a miduka ci kakaan niza ci Ay-te-cya (愛德伽). patigami ci  amaan nuheni ci Ke-lu-s-te pu-cey(葛羅斯特伯爵) tu pacebaay a nisuliten a tigami. sakamu sa ci Ay-te-cya (愛德伽) maydih mikidum  tu zaysang sa. == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == 中文維基網站-李爾王:https://zh.wikipedia.org/wiki/李爾王 [[kakuniza:Mahitakassabak]] jo286499k0pgb2syhy7aya9nkub6hav tanayuay nu bakes a limecedan 0 11711 128293 128292 2022-05-29T00:41:19Z 118.160.182.170 /* kakungkuan (故事大綱) */ wikitext text/x-wiki tanayuay nu bakes a limucedan 長髮姑娘 == kakungkuan (故事大綱) == 一對夫婦一直想要孩子,他們旁邊有巫婆的花園,花園有圍牆。有天,懷孕的妻子注意到隔壁的花園裡種了萵苣(在某些版本中被稱作rapunzel或blue radishes)。 idaw ku cacay a taleacawa mangalay asiwawa, itepal nuheni idaw ku mapalaway a papalumaan tu balu a bawbi, langatan ku bawbi. idaw ku cacaya a demiad, mapuyapuya a tatayna mizuyi tu biyaw nu bawbi idaw kuni paluma tu sama’( nu dumaan a cudad panganga tu rapunzel atu blue radishes). 妻子極度想吃萵苣,丈夫便連續兩晚闖進花園偷摘了一些。 tataynaan acawa silengac tu ngalay mukan tu sama’, acawa nida u tatama matulin tu tusaay a labii micumud talabu miubi tu sama’. 但在第三晚丈夫偷摘萵苣後正要爬牆回家時,巫婆出現並指責丈夫的偷竊行為。被發現的丈夫苦苦哀求巫婆原諒。 nika sakatulu a labii acawa nida mamin satu namiubi tu sama’ ku awas sa cinida tu langad a taluma', ya mapalway tahekal satu tuduen nida ku acawa nida miubiay han. maadih ku acawa nida miyukiw tu mapalaway (巫婆) sululenkaku sa. 巫婆同意寬恕丈夫的行為並允許給他們萵苣,但妻子生產的孩子必須交給巫婆。 ya mapalaway sulul han tu nida ku acawnida pabeli han cinida tu sama’, nika anu mulecuh ku acawa nida ya lutungay asipabeli tu mapalaway (巫婆). 丈夫無奈地答應。不久,妻子生了女嬰,巫婆隨即出現抱走女嬰。女嬰後來被命名為長髮姑娘(Rapunzel)。 acawa nida ahican hangen satu. caay ka tenes, mulecuh tu tataynaan a lutungay, ya mapalaway (巫婆) kasenu’sa muwala tiya lutungay. ya lutungay pangangan han tanayuay a bukes nu limucedan (Rapunzel 長髮姑娘). 長髮姑娘十二歲時,巫婆將她關入了森林中沒有樓梯也沒有門的塔。塔中只有一屋一窗。當巫婆要回塔時,她會站在塔下喊:''「長髮姑娘,長髮姑娘,放下你的長髮,讓我爬上金色的梯子。」(Rapunzel, Rapunzel, let down your hair, so that I may climb the golden stair.)'' tanayuay a bukes nu limecedan sabaw tu tusa tu ku mihcaan, mapalaway (巫婆) sipaedep nida i kilakilangan inai ku kayakay inai ku pana nu adawan. ya adawan cacay ku luma’ cacay ku sasingalan. anutaluma’ satu kya mapalaway (巫婆), mutideng isasa nu adawan miawaw: “tanayuay nu bukes a limucedan, tanayuay nu bukes a limucedan, patasasan ku tanayu nu bekes isu, papatapabawen kaku tu nu'kim a sakayakay.” (''(Rapunzel, Rapunzel, let down your hair, so that I may climb the golden stair.))'' 在聽到之後,長髮姑娘會坐在窗邊,沿著窗邊放下她的金色長髮。巫婆便沿著綁著鉤子的長髮爬上塔來。 [[tangan:LudwigsburgRapunzel.jpg|縮圖|德國路德維希堡,公園中所建的長髮姑娘城堡。De-kuo Lu-de-wi-si-paw (德國路德維希堡), bawbi idaw kunipatideng tu tanayuay nu bukes a limucedan a cen-paw (城堡).]] makatengil satu, tanayuay nu bukes a limecedan mueneng tu i tepal nu sasingalan, mililis tu sasingalan pahetik tu kiman a tanayuan nu bukes. ya mapalaway duducen nuda ku nipisaapian tu bukes a tapabaw i adawan. 有天,王子騎著馬穿過森林時聽到長髮姑娘從塔裡傳來的歌聲。長髮姑娘美妙的聲音吸引了他,王子循著歌聲找到囚禁長髮姑娘的塔。 idaw ku cacaya a demiad, ci wan-ce (王子) mikacaw tu subayu makayda i kalakilangan makatengil tu tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) namaka adawangay a dadiw. tanayuay nu bukes a limecedan malesuay ku dadiw mahemek cinida, ci wan-ce (王子) han tu miduduc cinida tu suni matepa' nida tu mapululay ci tanayuay nu bukes a limecedan i adawangan. 但是因為沒有門,王子無法進入塔裡,於是王子經常回來聽長髮姑娘唱歌。 nika inai ku panan, ci wan-ce (王子) utiih micumud i adawan, sisa ci wan-ce (王子) hina tengil tu dadiw ni tanayuay nu bukes a limucedan. 有天王子看到巫婆看望長髮姑娘後,知道了如何登塔。巫婆離去後,王子用同樣的方法讓長髮姑娘垂下頭髮。 idaw ku cacaya a demiad ci wan-ce (王子) makaadih tu mapalaway (巫婆) mididaw ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘), matineng tu hican a tapabaw i adawan.  mapalaway (巫婆) miliyas satu , ci wan-ce (王子) palecaden nida ku kawaw tu ci tanayuan nu bukes a limucedan (長髮姑娘) pasedayen ku bukes han. 王子藉由長髮進入塔裡並結識長髮姑娘。王子要求長髮姑娘嫁給他,長髮姑娘答應了。 ci wan-ce (王子) mitaneng tu tanayu nu bukes micumud i adawan alaw masasutineng ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘). ci wan-ce (王子) miyukiw ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) maleacawa kita han, tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) hangi satu. 長髮姑娘和王子計畫要逃出高塔。為避開白天遇到巫婆,王子在每個晚上來找長髮姑娘並帶著她慢慢用絲織成梯子。 ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) atu ci wan-ce (王子) mikiyaku tu sapilaliw tina adawanan. miliyas tu demiad acaay ka lalitemuh tu mapalaway (巫婆), ci wan-ce (王子) sademiad sa tu labii tayni mikilim ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) ladayen nida hamaw han nida mitulik ku nitenunan a dawa misanga tu sakayakay. 在計劃即將完成之前,長髮姑娘不小心讓巫婆發現計畫。 a mahed satu kunikiyakuan , ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) caay pihaymaw maadih nu mapalaway (巫婆) ku kiyaku nuheni. 在第一版的《格林童話》中,長髮姑娘天真地問巫婆為甚麼她的衣服越來越緊(懷孕)令巫婆起疑。 itini i sakacacay a cudad “Kelin tunhua (格林童話) sa, ci tanayuan nu bukes a limucedan (長髮姑娘) misadawmi' palita tu mapalaway (巫婆) u dikuc nu maku kiya makelecmakelec (mapuyapuya) pabaliw kya mapalaway (巫婆). 在之後的版本,則改為長髮姑娘問為何拉別人上容易而拉巫婆上來困難。盛怒之下,巫婆將長髮姑娘的頭髮剪短並將她丟到荒野自生自滅。 nikudanay a cudad, sumaden ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) palita sa kya madayum ku taw a tapabaw u mapalaway (巫婆) han utiih a tapabaw. mapatay nu linges, ya mapalaway (巫婆) sait han nida ku tanayuay a bukes nu limucedan (長髮姑娘) misa tanayu' bakah han nida sipibakah nida i cu'cu'da pakunida han a mapatay. 當晚,當王子塔下呼喊,巫婆將辮子垂下並將王子拉上塔。王子登上塔後大吃一驚,他找不到長髮姑娘卻看到巫婆。 tawya a labii, ci wan-ce (王子) isasa nu adawan miawaw, ya mapalawan (巫婆) hetiken nida ku nilalapian tu bukes tengteng han ci wan-ce (王子) patapabaw i adawan. tapabaw satu ci wan-ce (王子) mapaaw’, cacay pakatepa ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) u mapalaway (巫婆) ku maadihay nida. 憤怒的巫婆告訴王子,他再也見不到長髮姑娘。王子情急下跳窗而逃並被塔下的荊棘刺瞎。 mapataya nu linges kiya mapalaway (巫婆) sakamu han nida ci wan-ce (王子), a caay tu kisu pakaadih ci tanayuan nu bukes a limucedan (長髮姑娘) han. ci wan-ce (王子) mabiyalaw ku balucu makayda satu i sasingalan mulebud milaliw mahetik i sasa nu adawan macucuk nu sukinaw mamenu’. 接下來的幾個月,王子在鄉間的溼地附近流浪。在此同時,長髮姑娘生了龍鳳胎。有一天,當長髮姑娘一面唱歌一面在河邊提水時,王子又聽到長髮姑娘的歌聲。 kilul satu nu pinaay a bulad, ci wan-ce (王子) i niyaniyaduan a masengetay amilakalak. i tawya satu, ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) mulecuh tu masuacawaay a api’ . idaw ku cacaya a demiad, ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) mudadiw tu amidadum i sawacan, ci wan-ce (王子) makatengilac tu dadiw ni tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘). 兩人重逢,互相擁抱時長髮姑娘的眼淚讓王子重見光明,並告訴王子巫婆已死。最後王子帶著長髮姑娘和龍鳳胎回國,從此過著幸福快樂的生活。 malalitemuh aca kunuheni, matatakec satu ku nuheni ci tanayuan a bukes nu limucedan (長髮姑娘) u lusa’ nida mahetik i udip ni wan-ce (王子) takelal satu ku melaw, sakamu hanida ci wan-ce (王子) mapatay tu kya mapalaway han. sadikuday satu ci wan-ce (王子) ladayen nida ci tanayuay nu bukes a limucedan (長髮姑娘) atu api nida a wawan taluma’, hidasa tu mada’su’ kuni kaudip nu heni. == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == 中文維基網站-長髮姑娘:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%95%B7%E9%AB%AE%E5%A7%91%E5%A8%98#%25E6%2595%2585%25E4%25BA%258B%25E5%25A4%25A [[kakuniza:Habayiing]] [[kakuniza:Iing Habay]] azhcpk8n7mside2geej5ovpnt6bk70s taludu'ay a limecedan 0 11712 127936 127935 2022-01-02T09:09:23Z LamiHung 28 wikitext text/x-wiki taludu'ay a limecedan (nu Hulam a kamu: 拇指姑娘) 《拇指姑娘》(丹麥語:Tommelise、英語:Thumbelina)又稱《小不點》(Little Tiny),舊稱《花蕊姑娘》或《拇指公主》,是丹麥作家安徒生所寫的一個童話故事,於1835年首度發表於在哥本哈根出版的《講給孩子們聽的故事》(Eventyr, fortalte for Børn)的第二卷中。 "taludu'a limecedan" (kamu nu Tan-may[丹麥] sa: Tommelise, nu Ing-yu(英語) sa: Thumbelina duma a kamu sa "ci adidian" [Little Tiny]), malumanay a kamu sa "paenu nu balu a limecedan" atu "taludu'a kung-cu(公主)", u Tan-may(丹麥) misulitay tu kung-ku a cudad a tademaw ci An-tu-seng(安徒生), nisulitan nida tu cacayay nu aazihen nu adiwawa a kungku(kungku nu adiwawa) kyuni. saayaway a nipihapiy sa i 1835 a mihcaan, nisupedan i lalabu nu "sapatengilen tu adiwawaay a kungku" (Eventyr, fortalte for Børn) i labu nu sakatusaay a nibelih. 蘇格蘭作家安德魯·蘭格(Andrew Lang)的童話故事著作《The Olive Fairy Book》亦有收錄此一故事,稱之為〈小瑪雅的奇妙歷險〉。 u Su-ke-lanay a misulitay tu kung-ku a cudad a tademaw ci An-te-lu Lan-ke(安德魯·蘭格 Andrew Lang)nisulitan niza tu  adiwawaay a kungku "The Olive Fairy Book" idaw ku nisulutan tina kungku, u "adidi'at a Ma-ya (小瑪雅) micidekay kalihalawan a piidang". == kungky (情節) == === u kakaydih han nu malukay a tatayna (農婦的願望) === 有一個農婦在她的花園中種了一株大麥。後來大麥長出了花苞,農婦便在花苞上親吻了一下,許下了想得到一個拇指般小的姑娘的願望。 idaw kiya malukay a tatayna, paluma cinida i balubaluwan tu tabakiay a habay. nadikuda sa ya habay sibalu tu tabakiay habay a balu, kisuwan nida malukay a tatayna ku balu, miyukiw kiya malukay a tatayna, maydih ciniza tu hatidaay u taludu'ay ka adidiay a limecedan. 在花苞盛開出花朵後,農婦發現一個迷你但美麗的小女孩從舒展開的花瓣中出現,十分驚喜。由於小女孩的身體僅像農婦的拇指般大小,因此農婦將小女孩命名為「拇指姑娘」(Thumbelina)。 yu namasamucuy sibalu tu kida balu, ya malukay a tatayna maadih nida ku adidiay bangcalay a tatayna, makayza i macebalay nu pihpih nu balu a tahekal, tanunamuh satu ciniza.zayhan u uzip niya adidiay bangcalay a tatayna hatida u taludu' nida malukay a tatayna ka adidi, namahini sa pangangan han nida malukay a tatayna ci "taludu'ay a limeceda" han (Thumbelina). === u kakunas a wina (蟾蜍媽媽) === 拇指姑娘的美貌隨即吸引了一隻蟾蜍的注意。蟾蜍媽媽相信拇指姑娘可以成為她兒子夢寐以求的新娘,於是便在一天夜裡綁架了拇指姑娘,帶回家給她的兒子。 蟾蜍媽媽的兒子馬上為拇指姑娘的美貌而神魂顛倒,並把她留在荷葉上。 ya taludu'ay a limecedan u bangcal nida kasenun sa makaadih kiya cacay mahidaay u balaut a kakunas simata tuya taludu'ay a limecedanan. ya wina nida kakunas palutatenga' ci nida, a malaacawa nu  tatama a wawa nida sa. tu cacay a demiad nu labi, siketen nida kiya taludu'a lumecedan, pataluma' pabi tu tatama a wawa nida. ya tatama a wawa nida kakunas a ina , masemel tu bangcal nida taludu'ay a limecedan, padeng han nida i papah nu lingkak. === buting, adipapang, balalangad (魚,蝴蝶,甲蟲) === 但是拇指姑娘在荷葉上找到了幫助——水中的魚幫她咬斷了荷葉的莖,而一隻好心的蝴蝶也拉著拇指姑娘的緞帶把她拉到安全的地方。 nika ya taludu'ay a limecedan i pabaw nu papah nu lingkak makatepa cinida tu mamiedapay cinizaan, ya i nanumay a buting ketunan nida ku akaway nu lingkak, idaw aca ku kapahay ku balucu'a adipapang mutengteng tu sasebad nida taludu'ay a limecedan, tengteng han niza patayda i kapahay a kakitidaan. 但是,在拇指姑娘在可以安然脫險之際,一隻甲蟲出現把拇指姑娘由荷葉上擄走。為拇指姑娘美貌深深著迷的甲蟲把拇指姑娘帶回家中,但其他的母甲蟲卻認為拇指姑娘只有兩條腿而覺得拇指姑娘非常醜陋,最後他們把拇指姑娘遺棄在森林裡。 nika, yu a katukuh tu kiza taludu'ay a limecedan i kapahay a kakitidaan sa, inayay tu ku katalawan nasaan, idaw kida cacay a balalangad tahekal dakepen han nida kiya taludu'ay a limecedan namakayda i pabaw nu papah nu lingkak a mudakep, ya  balalangad masemel tu bangcal nida taludu'ay a limecedan kyu dakepen han nida pataluma', nika u dumaay a  balalangad yu makaadih tida aludu' a limecedan sa, sakamu sa: tusa ku cepi nida taludu'ay a limecedan, kalaetus a adih han sa, sisa sadikuday sipibakah han nuheni kida taludu'ay a limecedan i kilakilangan. === kalabaw a bayi atu edu (田鼠婆婆與鼴鼠) === 當拇指姑娘在冬天的森林裡又餓又累時,遇到了一隻田鼠婆婆收留她。但不久之後,田鼠婆婆卻要拇指姑娘嫁給鼴鼠以報答救命之恩,而婚禮即將在春天最後的冰雪消溶之後舉行。 kasienawan tu ya taludu'ay a limecedan i kilakilangan tanungelu'aca tanungalay aca sa, malalikeluh niza tu kalabaw a bayi, ladayen niza kya taludu'ay a limecedan  pataluma'. nika caay katenes, ya kalabaw a bayi  maydih palaacawa tiya taludu'ay a limecedan atu edu papikukay tu ni pakaudip sa, i sadikudan nu balangbangan tu a nikalawpes nu kuli itawya a mikikung saan. === u lala' atu sasa nu lala'a kitakit (地面與地下的世界) === 由於鼴鼠不喜歡地面的美麗世界,因此拇指姑娘嫁給鼴鼠就意味著她永遠得生活在地底,拇指姑娘為此感到極不高興。於是,拇指姑娘懷著百感交集的心情到地面去看了最後一眼。 zayhan ya edu hananay makai tu i pabaway, nu lala'ay bangcal a kitakit, kiyu anu malaacawa  kiya taludu'ay a limecedan atu ya edu, a hida sananay maudip i sasa nu lala'kiya taludu'ay a limecedan, sisa makai caay kanamuh kiya taludu'ay a limecedan tu mahiniay a kawaw. ya taludu'ay a limecedan utiih ku balucu' nida, tayda sa cinida i hekal maydih  miadih tu sadikuday nu lala'ay bangcal a kitakit. 這時一隻鳥從空中飛過,看到拇指姑娘的不悅,便問拇指姑娘願不願意隨牠到更好的地方去。 i mahini idaw kiya cacay a ayam makay tapuku mubahel, makaadih nida kiya taludu'ay a limecedan tu utiih nu balucu'a wayway,mipalita cinida tu taludu'ay a limecedan maydih haw mukilul cinidaan tatacuwa tayda i kapahay a kakitidaan. === ayam atu cing-ling a wang-ce (鳥與精靈王子) === 拇指姑娘同意讓這隻鳥帶她離開這片花田,於是鳥兒要拇指姑娘挑選一朵屬於她的花。當拇指姑娘挑選了一朵花時,精靈王子也同時出現(原著一開始是稱為精靈國王,花中的安琪兒;但為何在後文卻稱為王子就不得而知)。 ya taludu'ay a limecedan hang sa mikilul tiya ayam, miliyas tina baluay a umaumahan, ya ayam mutudu papipili' tida taludu'ay a limecedan tu sakaydihan nida a balu. ya a mipili'kiya taludu'ay a limecedan  tu cacay a balu sa, imahini tahekal satu kiya cing-ling a wang-ce (精靈王子) (ayaway a nisulitan u cing-ling  a ku-wan [精靈國王], u cuyuh [天使] i �kitakit nu balu; nika i nudikudan alaw mala wang-ce tu, caay tu katineng i). 精靈王子深深地被拇指姑娘的美貌吸引,便問拇指姑娘是否願意嫁給他。拇指姑娘接受了精靈王子的求婚,然後為自己改名為瑪雅(Maia)。 ya cing-ling a wang-ce (精靈王子) mapatay ku kaydih  nida tu bangcal niya taludu'ay a limecedan. mipalita tiya taludu'ay a limeceda kapah haw malaaca kuhehi tatusa.han sa kiya  taludu'ay a limeceda. pangangan han niya cing-ling a wang-ce (精靈王子) tu Ma-ia (瑪雅). 最後,精靈王子給了拇指姑娘一對翅膀,兩人雙雙飛到精靈王子的國家,從此過著快樂的生活。 sadikuday sa, ya cing-ling a wang-ce pabeli han nida kiya taludu'ay a limecedan tu sakubad, tatusa satu kuheni mubahel tayda i kanatal niya cing-ling a wang-ce (精靈王子), hidasatu tanunamuh satu kuheni a maudip. == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == 中文維基網站-拇指姑娘:https://zh.wikipedia.org/wiki/拇指姑娘 [[kakuniza:Mahitakassabak]] a6fks8s5p1iktw7vrbdn9wvaw4nq7x4 sihangkaay a nani' 0 11713 127949 127931 2022-01-03T03:23:39Z LamiHung 28 /* ayaw a kamu (前言) */ wikitext text/x-wiki sihangkaay a nani' (kamu nu Hulam: 穿靴子的貓) === ayaw a kamu (前言) === 《穿長靴的貓》也譯《長靴貓》(義大利語:Il gatto con gli stivali; 法語:Le Maître Chat, ou Le Chat Botté),是歐洲童話,夏爾·佩羅在1697年以《精明的貓》(Le Maître chat)的標題收錄到他的《鵝媽媽的童謠》(Contes de ma mère l'Oye)。 "sitanayuay hangka a nani'" zuma a kamu "sihangkaay a nani'" (nu I-ta-li [義大利] a kamu sa, Il gatto con gli stivali han; nu Fa-ku [法國] a kamu sa: Le Maître Chat, ou Le Chat Botté), i U-ciw(歐洲) aazihen nu adiwawa a kungku (kungku nu adiwawa), ci Siya-al Pay-lu (夏爾·佩羅) hananay i 1697 a mihcaan, na u "sitangahay a nani'" (Le Maître chat) tudung a sulit, suluten patayda i "wina nu gaciw a dadiw nu adiwawa" Contes de ma mère l'Oye). 早在1634年,吉姆巴地斯達·巴吉雷也收錄為「Gagliuso」,又譯作「Pippo」。 yu sumama henay i 1634 a mihcaan, ya ci Ci-mu-pa-ti-se-ta Pa-ci-ley (吉姆巴地斯達·巴吉雷), misulut cinida tu "Gagliusoa", duma sa "Pippo" han. Joseph Jacobs 收錄了一個變化版本,「凱特巴拉伯爵」,在《歐洲民間傳說和童話故事》。 ci "Joseph Jacobs" misulut tu cacay masumaday a cudad, "Kay-te-pa-la pu-ciy"( 凱特巴拉伯爵), i "labu nu U-ciw(歐洲) nu kamuay atu nu adiwawa a kungku". === tatuluay tatamaan a wawa (磨坊主的三個兒子) === 一個磨坊主給他的三個兒子留下了自己的全部財產:一盤石磨、一頭驢子和一隻貓。三兄弟既沒有請律師,也沒有請辯護人,很快就把這些微不足道的遺產分了:老大得了石磨,老二得了驢子,老三得了那隻貓。 u muilangay a tawki a paepun tu zaysang tu tatuluay tatamaan a wawa niza, maminnay a zaysang; cacay ku sapiilang, cacay u luy-ce (驢子), cacay ku nani'. kina tatuluay a calekakaan caay pikilim tu paciliay, caay aca pikilim tu pacabayay a tademaw, sisa ina hatidaay caay kalahica a zaysang kalamkam satu mamin a epunen nuheni, ya sakakaay sa u sapiilang ku kaalaan niza, sakatatusaay sa u luy-ce (驢子), sakatuluay sa wida u nani'. === sakadihian sa kiya sakatatuluay atu nani' (可憐的老三與貓) === 老三得到這麼可憐的一份財產,心裏很是悲哀。他說:「大哥二哥,你們倆要是合在一起,就能體面地謀生了。可我呢,即使吃了貓肉,再用貓皮做一副手套,到頭來還是得餓死。」 sakadihiyan sa kiya sakatatuluay, ni kaala a zaysang niza u nani', sisa malaluman ku balucu'niza. sakamu sa cinida:"sakakaay atu sakatusa a kaka, anu mapulung kamu tatusa, a kapah ku nikaudip namu. aku i, kanaha tu mukan tu titi nu nani', ya banges nida nani' kapah sipisanga' tu sakilima a dada', anu mahida sa a mapatay tu nu ngalay." === nani', alubu, hangka (貓、口袋、靴子) === 那隻貓聽了這番話,穩重而嚴肅地對主人說:「親愛的主人,請你不必傷心。只要你給我一隻口袋,再給我做一雙靴子,能讓我在灌木叢裏走路,你就會發現,你得到的這份財產並不像你想得那麼糟糕。 yu mitengil tu kida nani' tida kamu, satanektek sa musakamu tu sitatudungay a tawki niza, sakamu sa: "u sakanamuhan aku a situngusay a tawki, amana kalalum, pabelien isu kaku tu cacay a alubu, misanga' aca tu hangka aku, anu taneng aca tu sipiculil aku i kilangkilanan, a makaadih kisu nikaalaan isu a zaysang caay kahida u nabalucu'an isu ka naynayi ku laheci." === paini tu niadupan (進貢) === 主人雖然不大相信他的話,但也看見過這隻貓在捉老鼠時所玩的許多花招,比如它把自己倒掛起來或者躲在麵粉裏裝死。因此他想,貓對他擺脫貧困也許會有所幫助。貓以它主人的名義向國王進貢一些野味。 ya situngusay a tawki kanahatu caay palutatenga' tu kamu nida nani', nika namakaadih ciniza tu pidakep tu edu niya nani', tatenga'yadah ku sapisalamaan a tineng, tinaku alahicaan sipacacuy nida ku uzip niza atu milimek i labu nu min-hun(麵粉) misapataypatay misamsan tu taw. kiyu dateng sa ku balucu'cinida, ya nani' hakay miedap miales tu pakuyuc idaw ku aedapan. ya nani'sa, pakayda nida i ngangan nu situngusay a tawki niza paini tu niadupan tu ku-wan (國王). === mibihkac tu pawalil (貓捉兔子) === 貓得到了它要的東西。它穿上漂亮的靴子,把口袋掛在脖子上,用兩隻前爪握住袋口的繩子,到一座居住著許多兔子的樹林裏去了。它在口袋裏裝了些米糠,擺好繩套,然後躺在地上裝死,等那些涉世不深的年輕兔子跑進袋子裏吃裏面的東西。它剛躺下,它的願望就實現了:一隻冒冒失失的兔子走進了它的口袋。貓立刻把繩套拉緊,捉住了它,並毫不留情地把它勒死了。 ya nani' makaala tu kaydihan nida a tuudtuud, sikucu tu ciniza tu salunganay a hangka, pacait han nida i liel ku alubu, nuayaway ya tatusaay a sakalis niza miawit tu layic nu alubu, tayda i katuuday nu pawalil a kilakilangan  a mibihkac tu kina nani'. === misapataypatay (裝死) === 它在口袋裏裝了些米糠,擺好繩套,然後躺在地上裝死,等那些涉世不深的年輕兔子跑進袋子裏吃裏面的東西。它剛躺下,它的願望就實現了:一隻冒冒失失的兔子走進了它的口袋。 laculan nida ku alubu tu abih, padengan tu sapacemud a layic, taenang sa i lala' ciniza misapataypatay, muhalhal tuya masakiyawkiyaway henay a pawalil, anu micumud i alubu  mukan tu abih hakya. imahini sa tataenang sahenay cinida, ya nabalucu'an nida idaw tu, idaw kiya palemangay a pawalil micumud i alubu nida. 貓立刻把繩套拉緊,捉住了它,並毫不留情地把它勒死了。 ya nani' hantu sa kalamkam sa cinida mutengteng tida sapibihkac a layic, madakep tu kya pawalil, nayinayi ku kadihian nida limec han tu mapatay kya pawalil. === Ka-la hu-ciey (卡拉侯爵) === 貓洋洋得意地帶著它的獵物去見國王。國王陛下在他的住處接見了它。 tanunamuh sa kida nani' muawit tu kaalaan a adupan a tayda miadih tu ku-wan (國王). ya ku-wan (國王) i luma' nida masasuadih kuheni. 貓向國王深深地鞠了一躬,對他說:「陛下,這只野兔子是卡拉侯爵(這是他為他的主人隨意編造的名字)托我奉獻給您的。」 ya nani' hantu sa kapah ku nipibaung tida ku-wan (國王), sakamusa: ku-wan (國王) ina ni adupan a pawalil sa na ci Ka-la hu-ciey(卡拉侯爵) a tapang (ina ngangan sa siduma han nida mikilim tu nganganganen kyuni), pakelid takuwan a paini tisuwan." 「告訴你的主人,」國王回答說,「我很喜歡他的禮物,謝謝他。」 "pasubanayi ku tapang isu,"patubeli' hatu nida ku-wan (國王), "manamuh kaku tuna nubu,  kukay han ci nida." === miadup tu ce-ku (貓獵鷓鴣) === 另一次,貓躺在一片麥田裏,仍然把它的口袋張得大大的。當兩隻鷓鴣鑽進去時,它一抽繩子,把兩隻全捉住了。隨後,它又像上次送兔子一樣把它們送給了國王。國王又愉快地收下了鷓鴣,還給了它一些賞錢。就這樣,一連三個月,貓不時地以它主人的名義向國王進貢一些野味。 kinacacay, malikalik tu kida nani' i habahabayan, satabaki han nida mucebal tida alubu. idaw kida tusaay a ce-ku(鷓鴣) a ayam, cumud sa henay, sulut han nida kiya laic, ya tusaay a ce-ku(鷓鴣) a ayam madakep tu. nadikudan sa, hidaen aca nida naayaway pataydaay tu pawalil a pabi aca tu ku-wan (國王). ya ku-wan (國王) hen tanunamuh sa muala tida ce-ku(鷓鴣) a ayam, pabien nu tu ku-wan (國王) tu pinapinaay a kalisiw i cinizaan. mahini, lalit nu tuluay a bulad, ya nani' hatu wida satu payza u ci Ka-la hu-ciey(卡拉侯爵 ) a tapang a ngahgan pabi tu niadupan tu ku-wan (國王)  sa. === katukuhan tu ku lemed (好運到) === 有一天,貓聽說國王要帶著自己的女兒——世界上最美麗的公主——坐車到河邊去兜風、它就對主人說:「如果你照我的話去做,你就會交好運:你只要到河裏我給你指定的地方去洗澡就行了,別的事由我來辦。」 tu cacay a demiad, u tengil nida nani' sa a muladay kida ku-wan (國王) tu limecedan nida sa—u sabangcalay nu kitakit a kung-cu (公主)—mikacaw tu kadideng tayda i dadipasan nu banaw. sakamu satu tida tapangan niza: "anu duducen isu ku kamu aku, a katukuhan tu ku lemed isu; katayda i nitucekan aku, i tida mililuc kisu, kapah tu, duma a kawaw akuway tu ku sikawaway." 「卡拉侯爵」雖然不知道貓玩的是什麼把戲,但他還是照貓的話去做了。 "Ka-la hu-ciey" hananay kanahatu caay katineng tu nipaka luwaluway nida nani', nika duducen nida ku kamu nida nani'. 當他正在洗澡的時候,國王的馬車從河邊經過、那隻貓便扯著嗓子喊起來:「救命啊!救命啊!卡拉老爺快要淹死啦!」 yu mililuc tu cinida sa, ya kadideng niya ku-wan (國王) micaliway i tepal nu banaw, ya nani' hatu sa tanutuwa satu muungal: "ciyu-ming ya(救命啊)! ciyu-ming ya!(救命啊), ci "Ka-la hu-ciey" a maeneb tu nu nanum!" == namakayiniay a nasulitan (參考資料) == # 中文維基網站-穿靴子的貓:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%BF%E9%9D%B4%E5%AD%90%E7%9A%84%E7%8C%AB # 經典童話故事《穿靴子的貓》:https://kknews.cc/zh-hk/story/2kx39l9.amp [[kakuniza:Mahitakassabak]] 7xwhsa2gaiox7pbth5y9vnxbrxbyo7e taludu’ay a limecedan 0 11714 127933 2022-01-02T08:48:40Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[taludu’ay a limecedan]] katukuh [[taludu'ay a limecedan]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[taludu'ay a limecedan]] ezngbqlos2ruzbtbxgovvvqxhsa3j3f mapacai’tay a tuki micidekay ku waway a tademaw 0 11715 127939 2022-01-02T09:25:06Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[mapacai’tay a tuki micidekay ku waway a tademaw]] katukuh [[mapacai'tay a tuki micidekay ku waway a tademaw]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[mapacai'tay a tuki micidekay ku waway a tademaw]] 9258zziqk1ks0v0qdbx8noqzhs0uiha tanayu’ay padahaw a sinaama 0 11716 127941 2022-01-02T09:28:35Z LamiHung 28 LamiHung milimad tuway kasabelih [[tanayu’ay padahaw a sinaama]] katukuh [[tanayuay padahaw a sinaama]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[tanayuay padahaw a sinaama]] g5ey5vwxnmulo8u43gywt6ezgz3kb12 tanayuay padahaw a sinaama 0 11717 127972 127971 2022-01-06T12:37:59Z Sabak Tutuy 76 /* tatangahan (主題) */ wikitext text/x-wiki == '''tanayu’ay padahaw a sinaama(長腿叔叔)''' == 《'''長腿叔叔'''》(英語:'''Daddy-Long-Legs''')是美國作家珍·韋伯斯特於1912年發表的書信體小說。講述了一個名為吉露莎的孤女所經歷的故事。 “tayayu’ay padahaw a sinawama” “A-me-lika a kamu '''Daddy-Long-Legs han” nu A-me-li-ke''' mutesakay nisulitan ci Cen-wi-pos-te i 1912 a mihcaan pasakamu tu su-sin-ti kungku a cudad. musakamu tu cacay a tademaw ci Ci-lu-sa tataytayay a tatayna nilawatan a kungku. == '''kungku (情節梗概)''' == 少女茱莉莎‧艾伯特在約翰格里爾之家,一家古板的孤兒院中長大。在那裡,孩子們完全依靠慈善救濟生活,穿著其他人丟棄的衣服。 limecedan ci Mu-li-sa ay-pow-te i luma’ ni Ye-han-ke-li-al, cacay nu kasumamadan henay kunizateng balaki i pidipatan tu nayay ku wama wina. itiza, u wawa amin miida tu hinadihiay tu tademaw a nipaini tu sakauzip, sizikuc tu nibakahan a zikuc nu zumaay a tademaw. 吉露莎這個名字是孤兒院的女管理員從墓碑上看來的,而她的姓則是從電話本上隨便選的。18歲的時候,吉露莎高中畢業,卻仍在她長大的孤兒院宿舍做雜事。 ci Ci-lu-sa uyni a ngangan u nu pidiputan tu nayay ku wama wina nu mikuwanay a tatayna makay tadem a paya miazih, u saayayaw a ngangan niza u nakayzaay i dingwa a cudad sizuma a nipili’an. 18 a mihcaan hawsa, ci Ci-lu-sa pahezek tu kaw-cung, itiza tu i kabalakian niza tu pidiputan tu nayay ku wama wina pilabinan musakawaw. 一天,在孤兒院理事的每月來訪結束後,孤兒院的管理人告訴吉露莎因為她的寫作天分,有一位理事願意資助她上大學。他會負責她的學費以及每月的零用錢。 cacay a demiad i pidiputan tu nayay ku wama wina nu situngusay paybulad malepun ku tayniay mizizawa hawsa, pidiputan tu nayay ku wama wina mikuwanay a tademaw musakamu ci Ci-Lu-saan zayhan matineng ciniza misulit tu kungku a cudadan, izaw ku cacay situngusay maidih mipadang tu kalisiw cinizaan tu sapicudad tu talakaway a cacudadan. a situngus ciniza tu sapicudad a kalisiw atu paybulad a iyungan tu kalisiw. 而吉露莎要做的是每個月給他寫一封信告訴他自己的生活狀況,因為他相信寫信對於寫作本身是一種很好的鍛鍊。然而吉露莎一直都不知道他的名字,寫信時收信人姓名只能寫約翰‧史密斯先生,他也從不回信。 u sakawawan ni Ci-lu-sa sa u paybulad papisulit cinizaan tu cacay a tigami musakamu tu nikauzip niza a kawaw, zayhan palatateng’ ciniza misulit tu tigami misulit tu cudad u sakapahay pieca tu nu uzip. 吉露莎只看到過這位資助人的背影,知道他是一個個子很高的長腿男人。因此她開玩笑似的叫他長腿叔叔(英文稱「Daddy-Long-Legs」,此詞亦是幽靈蛛及類似節肢類動物的英語俗名)。 ci Ci-lu-sa uyza dada’ ku maazihay uyni u kulul nu midapay tu kalisiw a tademaw, matineng u talakaway tayayu’ay ku padahaw a tatama. sakasa mahiza u mibalakasay ciniza muwawa cinizaan tanayu’ay a padahaw a sinawama “A-me-li-ka a ngangan “.Daddy-Long-Legs” uyni a kamu nu Yu-lin-kakatu atu malecaday u cipuu’ay a aadupan tu kamu nu A-me-li-ke”. 她進入了一所女子大學,這所學的地址及校名在文中都未提及。但文中曾幾次提及與來自普林斯頓大學的男生的約會,因此可以確定的是這所女子大學位於東岸,並且從文中所述的學校傳統來看,很有可能是以作者的母校瓦薩學院原型創作的。書中吉露莎常在信中附上一些筆跡幼稚的圖畫,這些也是由作者本人所繪。 micumud tu ciniza tu talakaway nu tataynaay a cacudadan, uyni kakitizaan a cacudadan atu ngangan nu cacudadan i cudad nayi’ ku musakamuay. nika i cudad kinapina tu musakamu tu namakayzaay i Pu-lin-s-tun tu talakaway a cacudadan masuazih tu tatama, sakasa taneng a palatatenga’ uyni nu tataynanay talakaway a cacudadan tini i sadipasan, satu makay cudad a kamu miazih tu nu laylay a cacudadan, hakay nu misulitay a tademaw nu picudadan niza tu Wa-sa-Sey-yen nuyaanay tu nisanga’an. i cudadan ci Ci-Lu-sa hina i tigami misulit tu zumaay nu mulaay a nikulitan, uynian nu tademaw niza ni silitan a cudad. 故事以吉露莎的成長經歷為序。在吉露莎上大學之後,認識了同寢室的好友莎莉‧麥可布萊德與茱莉亞‧路特利奇‧平德爾頓。她進入大學的第一件事就是把名字改成茱蒂。 nakungku tuynian u namilawit tu nikabalakian ni Ci-lu-sa. i talakaway picudad ni Ci-lu-sa hawsa, matineng tu i mapulungay mabi u sakapahay a cabay ci Sa-li May-ke-pu-lay-te atu ci Mu-li-ya Lu-te-li-ya Pin-te-al-tun. micumud ciniza tu talakaway a cacudadan u saayaway a kawaw uyza misumad tu ngangan ci Mu-ti han. 她制定了一個嚴格的閱讀計劃,努力去獲得那些在她成長的孤兒院中她從未接觸過,但對於他人卻只是基礎的文化常識。在大學中,她認識了茱莉亞的叔叔傑維斯‧平德爾頓。他們很快熟悉起來,並互相有了愛慕之情。 sasanga’an ciniza tu cacay kibisien a lekakawaw tu aazihan a cudad, saicelang sa mipakaala tuyzaan i kabalakian niza a pidiputan tu nayi’ay ku wama winaan nu caay henay pitebing ciniza, nika sakay cinizaan a tademaw u saayaway a tineng tu lalangawan. i talakawaay a cacudadan, matinengaytu cinica ci Mu-li-an a sinaama ci Cye-wi-s Pin-te-al-tun. dadawa kananam tu ku heni, masasunamuh satu. 然而因為她的羞怯以及對自身低賤背景的自卑,雖然她愛傑維斯‧平德爾頓,她還是拒絕了他的求婚。在傷心與消沉中她將這些告訴了長腿叔叔,希望能從他那裡得到一些建議。書的最後,長腿叔叔的真實身份被揭開了。原來長腿叔叔就是傑維斯‧平德爾頓。 satu zayhan u sikaz niza atu sapuenel nu uzip pakuyuc ku nikauzip, amica manamuh ci Cye-Wi-san Pin-te-al-tunan, makai tu ciniza tu pikaydih a siacawa niza, i kalamum atu caay ka lipaha nu balucu’ sakamu han tu niza kya tanayu’ay padahaw a sinaama, maydih taneng makay cinizaan pakalatu zumaay a kamu. sazikuzay a cudad, ya tanayu’ay padahaw a sinaama mahulak tu ku tatenga’ay a tademaw niza. alaw tanayu’ay padahaw a sinaama uyzaanayaca ci Cye-wi-s Pin-te-al-tun. == '''tatangahan (主題)''' == 小說的主題反映了作者自己對於社會工作以及婦女選舉權問題的興趣。學者認為小說中的茱蒂不斷的變得更為獨立,表現在她對長腿叔叔,她的資助人的權威及意願越來越多的反抗,並且成功的讓長腿叔叔明白了他不可能控制她,而他的社會主義也需要從理想主義轉向現實世界。 tatangahan a kungku nu cudad patahkalay tu misulitay a tademaw tu nu uzipay sakay seykay a sakakawawan atu kanamuh a situngus misingkiw a kawaw nu huzingkay. u mutesekay a tineng hizasa u kungku a cudadan ci Mu-li sangaleb salalid sa tataytay, paazih sakay tanayu’ay padahaw a sinaama, tu piedap niza tu tademaw a sakaku tu idih sakatuud satu ku paculiay, saaca malaheci ku pakatineng ci tanayu’ay padahaw a sinaama ciniza caay pakakuwan cinizaan, u pizateng niza tu syakay a maydih pakay nizatenga’n a balucu’ maniyul pasayza i ayzaay a kitakit. == '''sikasumadan (衍生品)''' == 《長腿叔叔》是韋伯斯特最有名的作品。它曾被改編為一部舞台劇以及一部1952年名為Love From Judy的英國幽默舞台劇。而由此部小說改編的電影包括1919年由瑪麗·畢克馥主演的版本, “tanayu’ay padahaw a sinaama” u singanganay a nisulitan tu kungku ni Wi-pow-s-te. nanipasumadan nisulitan niza tu cacay paazihay tu piigi atu cacay igaan tu 1952 a mihcaan Love From Judy han ku ngangan nu Ing-kow u pakatawaay paazihay tu piigi. uyni kungku a cudad nisumadan tu iga pasu 1919 a mihcaan ci Ma-li Pi-ke-bu ku miigiay tu nisulitan a cudad, 1931年由Janet Gaynor 與Warner Baxter主演的版本,1935年由秀蘭·鄧波兒主演名為Curly Top (film)的改編電影以及1955年由Fred Astaire與萊斯利·卡儂主演的同名電影。1935年及1955年的電影版皆與原著情節有著較大的偏離。 1931 a mihcaan ci Janet Gaynor atu ci Warner Baxter ku miigiay tu nisulitan a cudad, 1935 a mihcaan ci Siw-lan Ten-po-al ku miigiay nganga ci Curly Top “Fi lm” nisumada malaiga atu 1955 a mihcaan ci fred Astaire atu ci Lay-s-li Ka-nung ku miigiay malecaday ku ngangan a iga. 1935 a mihcaan atu 1955 a mihcaan nu igaay atu nuyzaanay nisulitan tabaki ku kasazuma nu kungku. 在日本,長腿叔叔於1979年被改編為音樂卡通電視動畫。在此之後1990年同名作的電視動畫《長腿叔叔》,日文標題直譯作《我的長腿大叔》,作為系列動畫《世界名作劇場》中的其中一部開始放映。 i Lipun, tayayu’ay padahaw a sinaama i 1979 a mihcaan nipasumadan tu dadiw nu tilibiay a mangga. namahini hawsa 1990 a mihcaan malecaday a ngangan nisanga’an nu tilibiay a mangga , tu “tayayu’ay padahaw a sinaama”, nu Lipunay a sasawatanan u nikakelul a nipabelinan “ u tayayu’ay padahaw a sinaama” mala u mahiniay amin u manga “i kitakit u singanganay nu misangaay tu paigian”, u zuma cacay malingatu tu paigi. 這部電視動畫經由英文配音曾於美國作為家庭錄影帶發行。2005年同名韓國電影上映。在香港,長腿叔叔被搬到舞台上,分別在2013年10月及2014年8月在上環文娛中心演出。 uyni tilibiay a mangaan makay nu A-me-li-ka a nipatatungusan tu ngiha na i A-me-li-kaay mala u labuay a luma’ nu niluan a iga a nipatahkal. 2005 a mihcaan malecad ku ngangan tu nu Han-kow a iga a nipaigaan. i Syang-kang, tanayu’ay padahaw a sinaam mapatahkalen i piigian, pasazuma tu i 2013 a mihcaan 10 a bulad atu 2014 a mihcaan 8 a bulad i Sang-wan-un-yi cung a kakitizaan mipaigi. 香港無綫電視翡翠台在1991年5月至6月間播放,台灣亦在同年10月於台視播放。2008年7月,無綫電視安排於無綫兒童台重播。MY KIDS TV在2015年6月至7月播放。 Syang-kang i U-syen tilibu Bey-cuy a piazihan i 1991 a mihcaan 5 bulad katukuh 6 a bulad a patahkal paazih, Taywan i lecad a mihcaan 10 a bulad i Tay-se patahkal paazih. 2008 a mihcaan 7 a bulad, U-syen tilibi mizumbay i U-syen nu wawaay piazihan muliyaw patahkal paazih. MY KIDS TV i 2015 a mihcaan 6 a bulad katukuh 7 a bulad patahkal paazih. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == == 中文維基百科-'''長腿叔叔 :''' https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%95%B7%E8%85%BF%E5%8F%94%E5%8F%94_(%E5%B0%8F%E8%AA%AC) == [[kakuniza:Sabak Tutuy]] i37xj6a17vlyk39bht2ibbd2l5d86ed pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:防濫用過濾器 3 11718 127954 2022-01-04T18:19:40Z MediaWiki message delivery 223 /* How we will see unregistered users */ baluhay a tusil wikitext text/x-wiki == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 2022年1月5日 (sakatulu a demied nu lipay) 02:19 (CST) <!-- 訊息由 User:Johan (WMF)@metawiki 傳送,使用的清單為 https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(7)&oldid=22532681 --> i2lp2m8ae6c7812ejx0xq9rmsi6wztq pipalumaan pipahabanan tu aadupan (動物農莊) 0 11719 128003 128002 2022-01-14T04:56:18Z Sabak Tutuy 76 /* kungku (故事概要) */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Sabak Tutuy]] == '''kungku (故事概要)''' == 故事始於英格蘭威靈頓的一個農莊'''曼諾農莊'''。由於主人'''瓊斯先生'''管理不善、終日酗酒、不負責任,故激起了農莊內動物的造反之意。在某一夜,曼諾農莊里的一頭老公豬'''「老梅傑」(Old Major)'''將動物們召集起來開會,宣布人類是動物的敵人,故號召動物們要推翻人類,並教會了動物們一首革命歌《英格蘭之獸》(Beasts of England)。 u lingatu nu kungku i Ing-ke-lan-wi-lin-tun cacay u pipalumaan pipahabanan Man-nuo a pipalumaan pipahabanan. situngusa a tademaw ci Ciwng-s caay kakapah ku nipikuwan, sademiad sa mukan tu epah, caay ka sibalucu’, mipalekalay sa tu sakacaculi nu labuay a pipalumaan pipahabanan aadupan. zuma tu a labii, Man-nuo a pipalumaan pipahabanan cacay u balakiay tu tamaan a pabuy ci “Law-mey-cye” “Old Major” palecapu tu aadupan a mitatengil, pasakamu u ada nu aadupa ku tademaw sa, muawaw paecapu tu aadupan amin amipabelin tu tademawan, pasubana’ tu aadupan tu sapingayaw a dadiw “In-Ke-lan a aadupan” “Beasts of England”. 老梅傑死後,兩頭年輕的豬,分別叫做'''雪球'''和'''拿破崙''',成為了動物們的領袖,並發動起義。最終成功把瓊斯先生趕出了農莊,然後把農莊更名為「動物農莊」。他們採用了「動物主義七誡」為牠們的律法,其中最重要的一條是「所有動物一律平等」。 mapatay tu ci Law-mey-cye hawsa, tusaay masakapahay a pabuy, pasazuma han a pangangan ci Suleda-mali atu ci Na-pow-lun, mala u mikeliday nu aadupan, mihaka tu  sapalekal. sazikuzay maleku tu papibahbah ci Ciwng-s i pipalumaan pipahabanan, satusa ya pipalumaan pipahabanan pasumad han ku ngangan “pipalumaan pipahabanan” han. u heni “u pituay a sakelec tu aadupan” u sapahulic tu henian, uzuma kahenulan cacay a tusil “u aadupan amin palalecad han”. 這七條律法以大寫的形式寫在穀倉的一側牆壁上。雪球及後開授課程,教動物們讀寫;拿破崙則自行教育小狗動物主義的原則。動物們食物充足,農莊運營良好。豬們把自己提拔到了領導的位置,並給自己留出了特別的食物供應,牠們在表面上稱這是為了自己的健康。 uyni pituay tusil a hulic u tabakiay kunisulit sulit han i cabeng nu sulu. ci Suleda-mali zikuz pasubana’ satu tu cudad, pasubana’ tu aadupan amin micudad misulit, miala tu ni Na-pow-lun pasubana’ tu tutuy nisabalucu’an a kawaw nu aadupan. aadupan amin yadah ku kakanan, kapah ku pisiwbawy nu pipalumaan pipahabanan. pabuy amin pacakat tu cinizaan tu katukuh i mamikeliday, amicidekay ku kakanan niza, i hekal nu heni tungusay uyni u sakay tanektek nu uzip sa. 一段時間之後,瓊斯先生和他手下的人嘗試著重新奪回農莊,同時,其他農莊主因為害怕相似的動物起義發生在自己的農莊,也來幫助瓊斯。雪球和其他動物先是躲藏起來,隨即發動了突然襲擊,把剛剛進入農莊的人類打得落花流水。 u zuma tu demiadan hawsa, ci Ciwng-s atu caculculan a tademaw niza mitanam muliya miala tu pipalumaan pipahabanan, namahiza, zuma situngusa tu pipalumaan pipahabanan zayhan matalaw amalecad tu aadupan palekal tu sapingayaw i nu uzipay tu a pipalumaan pipahabanan, a mipadang ci Ciwng-san. Suleda-mali atu zumaay aadupan ayaw a milimek, kakelul satu mihaka bahal asaan mingayaw, ya micumud sanay tu pipalumaan pipahabanan a tademawan mabelbel tu matii’k. 動物們勝利了。雪球的支持率猛增,這場戰鬥被正式命名為「牛棚戰役」。在動物起義的周年紀念日,動物們決定鳴槍紀念。雪球和拿破崙為了最高領導人的地位互相競爭。雪球有一個計劃,那就是興建風車,讓農莊變得現代化。當雪球宣布他的的計劃時,拿破崙讓他餵養的狗驅逐了雪球,並宣布他自己就是領導人。 makademec tu ku aadupan. macunus ku micukelay ci Suleda-malian, uyni a kangangayaw u tatengaay’ a nipangangan tu “katalalan dabek a ngangayaw” han. i palekalan nu aadupan tu pikiningan a demiadan tu cacay a mihcaan, aadupan amin paketun u pikiningan au nu kuwang a suni. ci Suleda-mali atu ci Na-pow-lun malaalaw tu sakakaay nu mikeliday. izaw ku cacay a lekakawaw ni Suleda-mali, uyza u sapatizeng tu belbel, ngay u pipalumaan pipahabanan mala u ayzaay tu a ziday. ci Suleda-mali  musakamu tu nisabalucu’an niza hawsa, ci Na-pow-lun nipahabayen niza a wacu papibahbahen niza ci Suleda-malian, a musakamu u mikeliday a tademaw kaku sa. 拿破崙改變了農莊的領導結構。他取消了動物大會,取而代之的是一個由豬組成的委員會,由豬來運營農莊。拿破崙以一頭叫'''斯奎拉(Squealer)'''的豬代言宣布,農莊將開始進行興建風車的計劃。 ci Na-pow-lun misumad tu pipalumaan pipahabanan tu mikiliday a kawaw. palasawaden tu niza ku kalacapu nu aadupan, u mikutayay sa uyza u nisakaput nu pabuy a wi-yen-huy, u pabuy ku misiwbayay tu pipalumaan pipahabanan. cacay a pabuy ni Na-pow-lun ci S-kuy-la “'''Squealer” ku ngangan u pabuy ku sutungusay mu'''sakamu, pipalumaan pipahabanan malingatu tu milekawaw patizeng tu belbel. 動物們工作得十分賣力,因為拿破崙承諾,風車建成後動物們的生活將會變得更加輕鬆。一場猛烈的暴風雨後,動物們發現風車倒塌了。(動畫版改為被瓊斯的炸藥炸毀)拿破崙和斯奎拉隨即讓動物們相信,這是雪球在蓄意破壞他們的工程。 aadepan amin bilil laluk sa musakawaw, zayhan nisululan ni Na-pow-lun, mapatizeng tu ku belbel hawsa aadupan amin a lihalay tu kunikauzip sa. u nikatabaki nu bali udad hawsa, maazih tu nu aadupan amin maluyuh tu kya belbel. “nu manggaay a iga pasumadan han u mapangay mapeleng ni Ciwng-s han” ci Na-pow-lun atu ci S-kuy-la kasenun sa a palatatenga’en nu aadupan, uyni ci Sulda-mali pa’teng amipeci’ tu nikawawan nu heni. 自從雪球成為替罪羊後,拿破崙開始利用他手下的狗來清洗農莊,殺死那些被他指控同雪球有私交的動物。當一些動物回憶起牛棚戰役時,拿破崙不斷污衊說雪球是瓊斯的通敵,並把他自己荒唐地當成這場戰鬥中英雄的代表,(而實際上拿破崙自己在這場戰鬥中躲藏得無影無蹤。) namakayza mala u mikutayay tu cumi ci Suleda-malian hawsa, ci Na-pow-lun malingatu tu miliyung tu caculculan niza a wacu’ amibanaw tu pipalumaan pipahabanan, mipatayay tuyzaan mapatelid niza mapulung ci Suleda-mali sicabay tu aadupan. uzuma aadupan mizateng tu katalalan dabek a ngangayaw hawsa, ci Na-pow-lun lalid sa palawacu’ musakamu ci Suleda-malian u lalaca a ada ci Ciwng-s saan, u paceba’ niza pala u iyung sa cinizaaztu tuynian a ngangayawan, “tateng’ ci Na-pow-lun cinizatu tuynian a ngayawan milimek naynayi’ tu maazih ku adingu. 「英格蘭之獸」這首歌被一首拿破崙的歌曲所取代,拿破崙卻開始像人類一樣生活。動物們仍然相信他們的生活比在瓊斯統治下的生活好。'''弗雷德里克先生(Mr. Frederick)'''是附近一個農莊的農莊主。他攻擊了動物農莊,並用火藥炸毀了重建好的風車。儘管動物們在戰鬥中勝,但他們付出了巨大代價,包括一匹叫做'''拳擊手(Boxer)'''的馱馬也受傷了。 “Ing-ke-lan aadupan” uyni a dadiw mapakutay tu dadiw ni Na-pow-lun, ci Na-pow-lun malingatu mahiza u tademaw kunikauzip. aadupan amin mahizatu palatateng’ kunikauzip nuheni pikakapahan kunikauzip tu i pikuwan ni Ciwng-s. ci Bu-ley-te-li-ke “mr. Frederick” u micapiay tu cacay a pipalumaan pipahabanan a siluma’ay tu pipalumaan pipahabanan. midebung tu pipalumaan pipahabanan aadupan, u abet ku sapipung mapeleng tu ku niliyawan anipatizengan tu belbel. anu mahizahiza i pingayawan pakademec ku aadupan amin, nika tabaki ku nipalasawad nu heni, pasu cacay u masasetulay “Boxer” a subayu maduka tuway. 很快,斯奎拉就讓動物們相信,這輛車是動物醫院從屠馬場買來的,而屠馬場的標識並沒有被塗改。隨後,斯奎拉告訴動物們拳擊手在動物醫院安詳去世。豬們在拳擊手死後舉行了一天的節日慶典,來深刻讚揚動物農莊取得的光輝成就,並要求動物們像拳擊手一樣刻苦地工作。 dadawa, palatateng’en ni S-kuy-la ku aadupan amin, uyni a kazizeng nu aadupan a padekuan makay pipacu’kan tu subayu a nicakayan, pipacu’kan tu subayu a bacu caay kasumas. kilul satu, ci S-kuy-la pasakamu tu aadupan amin u misasetulay i aadupan a padekuan kapah ku nikapatay. u pabuy amin i mapatay kya misasetulay mikawaw tu cacay a demiad tu kalimulak a demiad, a paseneng tu pipalumaan pipahabayan aadupan sikaala tu kapahay nilahecia a kawaw, amisalunguc tu aadupan amin a mahiza u misasetulay malecad ku kawaw mangelu’. 然而,事實卻是拿破崙把拳擊手賣給了屠馬場,賺來鈔票好給統治集團裡的豬們買威士忌喝。(在20世紀40年代的英國,農莊可以通過將大型動物賣給屠宰場賺錢,而屠宰場會把動物殺死,並將它們的殘骸煮沸,製成動物膠。) uyzasa, tatenga’ ya misasetulay pacakayen ni Na-pow-lun i pipacu’kan tu pabay, nitanan a kalisiw sapabeli tu mikuwanay a sakaput a pabuy amin sapicakay tu wiy-se-ki a patawsi. “i 20 lasubu a mihcaan 40 a zidayan a In-kow, pipalumaan pipahabanan taneng milakui’ tu tabakiayay a aadupan pacaka i pipacu’kan asitan, pipacu’kan a pacuken ku aadupan, u ukak nu heni salami’ han, sapisang’ tu cyaw nu aadupan”. 許多年過去了,風車已被重建,同時另一座風車在建,農莊的收入非常可觀。但是,雪球曾經提及的,包括給畜欄掛上電燈,供應熱水和自來水的設想已被忘記,而拿破崙不斷鼓吹說,最快樂的動物應當過著簡單的生活。   malakui’t tu pinaay tu a mihcaan, ya belbel nanipaliyawan tu a patizeng, namahiza  mipatizeng tu zumaay a belbel, u pipalumaan pipahabanan yadah satu ku nilaculan. nika, namusakamu tu ci Suleda-mali, pasu padingkiay tu aadupan, u sapaanin tu akuti’ay a nanum atu kapulungan a nananuman mapawan tu ku nizatengan, ci Na-pow-lun sabangbang sa musakamu, u salipahakay aadupan huntu a salipahak han kunikauzip. 拳擊手死後,許多參加過動物起義的動物也已死去,瓊斯也客死他鄉。豬們越來越與人類相似,他們直立行走、手持鞭子、身著衣服。「七戒」被簡化為一句簡單的話:「所有動物一律平等,但一些動物比其他動物更加平等。 mapatay tu ya misasetulay hawsa, katuud ku milihizaay palekalay tu aadupan mapatay tu aca ku aadupan, ci Ciwng-s mapatay tu i zumaay a niyazu’. u pabuy amin lecalecad satuway tu tademaw, mutizeng tu muculil, miikec tu satii’k, sizikuc tu. “pituay ku sakelec’ mala u caluwayay tu a kamu, “aadupan amin palalecad han, nika u zumaay aadupan sangaleban tu zumaay aadupan a malalecad. 拿破崙舉辦了一場晚餐宴會,豬們和當地的農莊主慶祝著他們的剛剛建立的盟友關係。拿破崙廢除了革命傳統,並將農莊重新命名為「曼諾農莊」。動物們看著與人類平起平坐的豬,再看看人類,這才意識到,他們再也不能辨別哪個是豬,哪個是人了。 ci Na-pow-lun mikawaw tu sakalabi a lecapu, pabuy amin atu tiniay a pipalumaan pipahabanan a siluma’ay mipadaesu tu henian tu nu sawniay a nipatizangan tu kacacayat a malabaay. ci Na-pow-lun paalesentu ku nu sumamaday a ngangayaw, u pipalumaan pipahabanan muliyaw pabaluhay tu ngangan “Man-now” pipalumaan pipahabanan han. aadupan amin miazih tu kalecad mueneng nu pabuy atu tademaw, miazih aca tu tademaw, kya asizateng, caay tu pakahapineng kuhini icuwaanay ku pabuy hakiya, u tademaw tu kuyzaan asa. == '''namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan (資料來源)''' == 中文維基網站-動物農莊 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A8%E7%89%A9%E5%BA%84%E5%9B%AD 1mapdezhc97d8ulg1jqa8ddk5bvxbur pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:118.160.168.63 3 11720 128038 2022-01-23T14:37:53Z Caro de Segeda 1316 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "Hi, could you please translate this to Sakizaya? : Interlingue, formerly Occidental, is an international auxiliary language created by Edgar de Wahl and published in 1922. Thanks for your help. --~~~~" wikitext text/x-wiki Hi, could you please translate this to Sakizaya? : Interlingue, formerly Occidental, is an international auxiliary language created by Edgar de Wahl and published in 1922. Thanks for your help. --[[misaungayay:Caro de Segeda|Caro de Segeda]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Caro de Segeda|sasukamu]]) 2022年1月23日 (pilipayan) 22:37 (CST) 0v1svofxmpk82shw7akpcz6xom6ls0j landaway-ye-syen-cung (綠野仙蹤) 0 11721 128061 128060 2022-01-24T11:28:47Z Sabak Tutuy 76 /* kungku (情節概要) */ wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Sabak Tutuy]] == '''kungku (情節概要)''' == 這個故事的主題,是作家克里斯多夫·布克所提出的「旅行及回歸」,由於故事的版本眾多,本段以日本卡通「オズの魔法使い」為主要寫作版本。桃樂絲第一次到奧持茲國,桃樂絲(Dorothy)在1889年與自己的叔叔亨利,嬸嬸艾姆和小狗托托一起生活在堪薩斯州的一個農場裡。有一天,桃樂絲連同農場的房子一起,被龍捲風吹到了矮人的王國。而落下的房子壓到了東國魔女,陽光使女巫消失。 uyni angangan a kungku, mutesekay ku tineng u misulitay ci Ke-li-s-tow-bu, Pu-ke ku patahkalay tu “miliwku atu pananukas” uyni a kungkuan yadah tu ku nisulitan tu mahiniay a cudad, uyni a ngatu nu Lipun a magga “オズの魔法使い” angangan a nisulit sa uyni a cudad. ci Taw-le-s saayaway tayza i Aw-te-ce a kanatal. Taw-le-s (Dorothy) i 1889 a mihcaan atu nu uzipaay tu a sinaama ci Heng-li, u sinawina ci Ay-mu atu tutuy a wacu ci Tuw-tuw mapulung mauzip i Kan-sa-s-cow labu cacay nu pipahabanan pipalumaan. u zumam a demiad, ci Taw-le-s pasu malecaday u pipahabanan pipalumaan mapulung ku luma’, malulud nu babiw tayzatu i apuyu’ay a tademaw Kow-wng a kanatal. mapenec tu niya maluyuhay a luma’ kya wali kanatal Di’tu a tatayna, mapacilal kya mapalaway a tatayna lawpes satu. 北國魔女和矮人們感謝了桃樂絲,並將東國魔女的銀鞋送給了她。為了回到堪薩斯,北國魔女告訴桃樂絲必須去「翡翠城」找到奧茲國的魔法師來幫助她。在通向翡翠城的鋪有黃色磚的路上,桃樂絲救了被吊在柱子上的稻草人,用一罐油讓鏽了的鐵皮人恢復活動,並且鼓勵懦弱的獅子和他們一起加入她與托托的行列前往翡翠城。 amis kanatal Di’tu a tatayna atu apuyu’ay a tademaw amin mikukay ci Taw-le-san, nu timulay kanatal Di’tu a tataynay a ging-kucu’ pabelien tu niza. asakatayza i Kan-sa-s, amis kanatal Di’tu a tatayna musakamu ci Taw-le-san kanca tayza i “Bey-cuy a niyazu’an” matepa ku Aw-ce a kanatal nu Mitizibangay a padangen cinizan. i pasayzaan i Bey-cuy a niyazu’ tunipasaksakan i zazan izaw ku takuliyaway a lingga, pauzipen ni Taw-le-s kya mapacai’tay i tektek a Lalami a tademaw, cacay linkung a simal u matai’aytu Tutang a tademaw musaungay tu, satu mipasaicelang tu mahumingan a lakedaw atu maladay tuhenian micumud ciniza atu ci Tu-tuan anikaput pasayza i Bey-cuy a niyazu’an. 稻草人想要一個大腦,鐵皮人想要一個心臟,而懦弱的獅子則是需要勇氣。桃樂絲說服他們,讓他們相信,翡翠城魔法師可以幫助他們。於是他們同桃樂絲一道開始了去往翡翠城的旅程。經過重重險阻,他們到達了翡翠城,見到了魔法師。 Lalami a tademaw maydih tu cacay tabakiay a punu’, Tutang a tademaw maydih tu cacay a balucu’, ya mahumingay a lakedaw maydih tu icelang. masulul tu ni Taw-le-s ku heni, a palatatenga’en kuheni, Bey-cuy a niyazu’an ya Mitizibangay taneng mipadang tuhenian. uyzasatu mapulung maladay kuheni ci Taw-le-san malingatu tayza i Bey-cuy a niyazu’an tu piliwkuan a zazanan. micaliway tu mahicahicaay amatena’ nu katalawan, katukuh tu i Bey-cuy a niyazu’ ku heni, maazih tu kya Mitizibangay. 魔法師每次都以不同的形象出現。在桃樂絲看來他是一個頭顱;而稻草人看到了一個漂亮的女人;鐵皮人看到了一頭飢餓的野獸;獅子則看到了一團火球。魔法師答應幫助他們,但是條件是他們必須要殺死西國的惡女巫。 anu tahkal tu kya Mitizibangay masazuma tu ku wayway. i piazih ni Taw-le-s cinizaan u ukak tu nu tangah, maazih tu niya Lalami a tademaw ku cacay salunganay a tatayna, maazih tu ni Tutang a tademaw ku cacay mangalayay tu nu umahay aadupan, maazih tu niya lakedaw ku cacay samulmul sanay lamal a mali. mihang tu kya Mitizibangay mipadang tuhenian, nika u pisalunguc nu heni sa kanca patayen kya satip kanatal a makatalay mapalaway a tatayna. 他們克服了西國女巫設下的各種障礙,最後卻被西國女巫使用金帽的力量招喚來的長翅膀的猴子捉住了。西國女巫騙走了桃樂絲的一隻銀鞋,生氣的桃樂絲將一壺水潑在了西國女巫身上,無意中殺死了西國女巫。 madungdung tuway nu heni ku canacanan a nipatena’an nu satip kanatal a mapalaway a tatayna, sazikuzay ya satip kanatalay mapalaway a tatayna miyung tu nu kim tupel a icelang miawaw miawza tu tanayu’ay sisapikpikay a ungay a mizakep. ya satip kanatala mapalaway a tatayna misakunga’ tu cacay ging-kucu’ ni Taw-le-s, mabalucu’ tu ci Taw-le-s ala tu cacay tiuy a namum cebus han tu i uzip niya satip kanatalay mapalaway a tatayna, nacaay pihaymaw mipatay tu tya satip kanatalay mapalaway a tatayna. 溫基國的人們因擺脫了西國女巫的暴政而歡欣鼓舞,並且幫忙重新組裝了稻草人和鐵皮人。他們很喜歡鐵皮人,希望他能夠成為他們的統治者。鐵皮人答應他們,在幫助桃樂絲回到堪薩斯之後他就會滿足他們的願望。 Un-ci kanatalay a tademaw amin zayhan maliyas tu kya satip kanatalay mapalaway a tatayna tu pisawacu’ mikuwan salipahak satu manamuh musalukyaw tu, satu mipadang pabaluhay misanga’ tu Lalami a tademaw atu Tutang a tademaw. manamuh kuheni ci Tutungan a tademaw, maydih ciniza taneng mala mikuwanay tuhenian. Tutang a tademaw misulul tuhenian, i pipadang ci Taw-le-san tayza i Kan-sa-s namahiza sa maedem tu ku kaidihan nu heni. 當桃樂絲和她的朋友們再一次見到奧茲國的魔法師時,魔法師卻試圖敷衍他們。托托不小心弄倒了角落裡的屏風,發現奧茲國的魔法師只不過是一個很久以前乘著熱氣球來到這裡的奧馬哈人。 他給了稻草人用糠別針和針做成的大腦,給了鐵皮人一個填了鋸末用絲綢做成的心,和獅子一種勇氣的魔藥。因為他們對於魔法師力量的信任,這些無用的物品真的給予了他們各自想要的東西。 yu ci Taw-le-s atu cabay niza muliyaw maazih kya Aw-ce kanatal nu Mitizibangay hawsa, Mitizibangay mitanam misatatenga’ay tuhenian. ci Tu-tu nacaay pihaymaw maluyuh tu kya i kalimucu’ay a salawa’, maazih kya Aw-ce kanatalay a Mitizibangay azihan uyza dada’ u sumamaday mikacaway tu akuti’ay bali a mali tayni itini u Aw-ma-ha a tademawan. pabelien niza kya Lalami a tademaw nu tahahay sapimic a zinum atu nu zinumay nisanga’an masa u tabakiay a punu’, pabeli han ci Tutang a tademaw tu cacay matumesay nu nilutalutan a laslas au u lamaymay ku sapisanga’ tu balucu’, atu lakedaw u zumaay a talul Di’tu a sapaiyu. zayhan u heni sakay Mitizibangay palatateng’ tu icelang, uyni nayay a laheci a tuud tatenga’ paiya tuhenian tu sakaku tu kakadihan a tuud. 為了幫助桃樂絲和托托回家,魔法師意識到他們與他自己必須乘著新的氣球飛回去。在最後一次出現在翡翠城人民的面前之後,他委託稻草人,憑藉大腦的力量,來代替他統治翡翠城。然而桃樂絲為了抓回托托,沒能坐上熱氣球。繩子斷了,魔法師獨自飛走了。 amiedap ci Taw-le-san atu ci Tu-tuan a taluma’, Mitizibangay matineng tuhenian atu nu uzipay tuway kanca amikacaw tu baluhay bali a mali taluma’. i sazikuzay muculal i Bey-cuy a niyazu’ i nuayawan nu binawlan hawsa, mipatudud ciniza ci Lalami a tademawan, u icelang nu tabakiay a punu’, amikutay cinizaan mikuwan tu Bey-cuy a niyazu’an. satu ci Taw-le-s apataluma’ ci Tu-tuan, caay pakaeneng tu bali a mali. malebut tu kya la’ic, sacacay satu mubahel kya Mitizibangay. 桃樂絲只得求助於有翅膀的猴子,然而他們無法帶她飛過環繞奧茲國的沙漠。綠色絡腮鬍的士兵告訴他們南國魔女也許能幫助他們。於是他們同稻草人,鐵皮人和獅子又一起踏上了旅途,前往南國魔女的所在地。 ci Taw-le-s uyza satu amisalunguc ci sapikpikay a ungay apipadang, u heni caay kapiladay cinizaan mubahe mitaliyuk tu likelikenan nu Aow-ce a kanatal. landaway ngingis a hitay musakamu tuhenian timul kanatal Di’tu a tatayna hakay taneng a mipadang tuhenian. ngay malecad kuheni tu Lalami a tademaw, Tutang a tademaw atu lakedaw maladay tu amiluwku, tayza i timul kanatal u kakitizaan nu Di’tu a tatayna. 在南國魔女的宮殿,他們受到了熱烈的歡迎。女巫還告訴他們其實桃樂絲擁有能夠回家的力量。原來桃樂絲穿的銀鞋就可以帶她到任何一個她想去的地方。她含淚擁抱了她的朋友們,隨後他們被南國魔女用金帽的力量送回了他們各自的領地: i luma’ nu timul kanatal niya Di’tu a tatayna, masakanamuhan kuheni. mapalaway a tatayna musakamu tuhenian, tateng’ izaw ku icelang ni Taw-le-s a taluma’. alaw nisakucuan ni Taw-le-s a ging kucu’ taneng ladayen ciniza tayza i cuwacuwa a kaydihan niza a kakitizaan. tunulusay sa ciniza miabibi tu cabay amin niza, kilul sa u heni u Timul kanatal Di’tu a tatayna u kim a tupel a icelang pataluma’ tuhenian tu kakunizan a sakauzipan a lala’. 稻草人去了翡翠城,鐵皮人去了西國(溫基國),獅子回到了森林。金帽歸還給了長翅膀猴子的王,使得他們以後不再受咒語的約束。桃樂絲和托托終於回到了堪薩斯,一家人喜悅的團聚了。而銀鞋在她回家的飛行中丟失了。桃樂絲第一次到奧持茲國, 桃樂絲無意中敲打著銀鞋,並念著想回到奧茲國,便到了奧茲國蒙比家。不料蒙比竟欲將桃樂絲與吉布變成石像,兩人與南瓜少爺與木馬遂逃至翡翠國。 Lalami a tademaw tayza tu i Bey-cow-a niyazu’an, tutang a tademaw tayza tu i satip kanatal (Wn-ci-kanatal), lakedaw tayza tu i kilakilangan. panukas han tu ni Kim tupel ci tanayu’ay sapikpik a ungai Kow-wang, ngay anuayaw uheni acaay tu kakelec nu tima. Taw-le-s atu ci Tutu taluma’ tu i Kan-sa-s, lipahak satu mapulung ku cacay a luma’an. ya ging kucu’ i pibahelan niza a taluma’ mahedaw tu. ci Taw-le-s saayaway tayza i Aw-te-ce kanatal, nacaay pihaymaw matuktuk ni Taw-le-s kya ging kucu’, amaydih taluma’ i Aw-ce kanatal, katukuh satu i Aw-te-ce kanatal Mung-pi a luma’. caay ka zateng pala ba’tuen ni Mung-pi ci Taw-le-s atu ci Ci-pu. tatusaay aci Tamulak atu Mu-ma sakalamkam mulaliw tayza i Bey-cuy kanatal. 翡翠國由於金角的篡位,桃樂絲一行人與稻草人前往西國向鐵皮人求援,後來又至南國向南國魔女請益。 南國魔女講出奧茲大王取得王位的緣起,點出王位應還給奧茲大魔王的繼承人。 桃樂絲第一次到奧持茲國桃樂絲受到莫名的呼喚,在銀鞋的法力下, 來到車輪國,協助滴滴答答。之後一行人受託至拿姆國救回伊部王子,而得罪了拿姆王。 Bey-cuy kanatal uyza u pialaw ni Kim-kalimucu’ ci Taw-le-s a tademawan amin atu ci Lalami a tademaw tayza i sapi kanatal amisalunguc papipadang ci Tutang a tademaw  zikuza tayza aca i timul kanatal maydih amihapinang ci Di’tu a tataynaan. timul kanatal Di’tu tatayna musakamu tu nikaala ni Aw-ce tu kala Kow-wang a kawaw. mituzu’ tu amala Kow-wang huntu panukasen tu ku micalukay a tademaw nu Aw-ce tabakiay a Mow-wang. ci Taw-le-s sayaway tayza i Aw-ce kanatal ci Taw-le-s sakaliyuhan amaawaaw, u icelang nu palaw ni Ging-kucu’ hawsa, tayza tu i Bihel kanatal, titi tata sa mipadang. zikuz ya katuuday a tademaw amin nipatudud tu Na-mu kanatal mapataluma’ tu ci I-pu wang-ce, palikut tu ci Na-mu-Kowangan. 拿姆王欲報一箭之仇,意圖攻打翡翠國,他在白蘭地與卡夫的協助下,挖掘地道前進翡翠國。奧茲瑪登基成女王,不願傷害拿姆王與拿姆人,為澈底解決拿姆王的私慾,反而讓拿姆王與大軍全數進入翡翠國。 Na-mu Kow-wang mayzih amicuay, sibalucu’ amingaway tu Bey-cuy kanatal, i pipadang ni Pay-lan-ti atu ci Ka-bu i cinizaan, mikutkut tu i sasaay amisazazan sakatayza i Bey-cuy kanatal. mala Kow-wang tu ci Aw-ce-ma, acaay piduka ci Na-mu Kow-wangan atu ci Na-mu a tademawan, amahamin makaykic ku anub ni Na-mu Kow-wan, mangaleb ci Na-mu Kow-wan atu katuuday a hitay mahamin micumud tu Bey-cuy a kanatal. == '''malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan''' == * 中文維基百科-綠野仙蹤 * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BB%BF%E9%87%8E%E4%BB%99%E8%B8%AA_(%E7%AB%A5%E8%AF%9D) ni2vexr4k9h37w1egthyjiip3uw763o micidekay ku wayway a tademaw 0 11723 128115 128108 2022-02-15T05:36:07Z Iyumu 1545 wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Sabak Tutuy]] == '''micidekay ku wayway a tademaw(鐘樓怪人)''' == '''kungku (故事大綱)''' 故事一開始暗示婦人跟男人私奔,產下一名極為美麗的私生女嬰,但不久極為美麗的女嬰被偷抱走並被掉包成一個極為醜陋的駝背嬰兒,母親無法接受自己的女兒被偷走的事實,將駝背的嬰兒丟棄在巴黎聖母院門外。 lingatu nu kungku milingusay tu tatayna atu tatama maladay mulaliw, mulecuh tu cacay salunganay bucud tatayna a lutungay, nika caay katenes ya salunganay tatayna a lutungay maubi sipakutay han tu cacay u salacu’say u makunulay a lutungay, ya wina caay palatateng’ maubi ku nu uzipay tatayna a wawaan, ya makunulay a lutungay sipibakah i putah nu Pa-li- sen-mu-yan. 1482年的巴黎愚人節,聖母院的駝子加西莫多被選為愚人教皇,因為他是全巴黎長相最醜陋的人。他被群眾推舉上王座並在全城遊行。葛林果是一名貧窮潦倒的詩人,他在愚人節推出神蹟劇,但觀眾都只看遊行不看他的戲劇。 1482 a mihcaan tu pibalakasay tu tademaw a demiadan nu Pa-li, Sen-mu-yen ya makunulay a wawa ci Cya-si-mu-tow mapili’ay tu mala u mibalakasay tu tademawan nu mikeliday, zayhan i Pa-liay a tademaw amin u cayay kasalungan a tademaw ciniza, mapalekalan nu binawlan ciniza mala u sakakaay a mitaliyuk tu niyazu’ amipaazih. ci Ke-lin-kow sa u sapakuyucay nu matinengay misulita tu dadiw aadihan a cudad a tademaw, i pibalakasay tu tademaw a demiadan patahkal tu Sen-ci a igian, nika binawlan caay piazih tu piigi niza uyzasa u mitaliyukay i niyazu’ ku azihen. 身無分文的葛林果為了得到食物,尾隨著一名吉卜賽街頭舞女愛絲梅拉達,並為她的美麗所傾倒,但走到一個轉角的時候,愛絲梅拉達卻突然被加西莫多和聖母院副主教孚羅洛襲擊。 ci Ke-lin-kow u makihkihay nayay ku kalisiw amaydih pakala tu kakanan, kilulsa tu cacay a tademawan Ci-pu-say musalukyaway i zazanan a tatayna ci Ay-s-mey-la-ta, manualay nu salungan niza, nika katukuh i kaniyulan a kalimucu’an hawsa, ci Ay-li-s-ta bahal sa mangayaw ni Cya-si-mu-tu atu ci ‘Sen-mu-yen nu miedapay ci Bu-low-low’. 葛林果想救她卻被加西莫多打倒,後來誤入了乞丐王國,而孚羅洛則逃走了。王家的弓箭隊隊長菲比斯及時來到並捉拿了加西莫多。當晚稍後,一幫乞丐和盜賊準備將葛林果吊死,但愛絲梅拉達出現摔罐並與他締結四年「婚姻」,葛林果因此得救。 ci Ke-lin-kow maydih miala cinizaan nika matii’k ni Cya-si-mu-tu, satu munganga micumud tu miaamay a kanatal, mulaliw tu ci Bu-low-low’. wang a luma’ acin a sakaput nu mikeliday ci Bey-pi-s katukuh zakep satu ci Cya-si-mu-tow-an. uya labii hawsa, ya miaamay amin atu miubiay a tademaw milasul amipacai’ mipatay ci Ke-lin-kowan, nika ci Ay-s-mey-la-ta culal sa mibatung tu lingkung atu “kalaacawaan” niza tu sepatay a mihcaan, sakasa mapauzip tu ci Ke-lin-kow. 翌日,加西莫多被推上法庭,之後被判在格列夫廣場接受兩小時的酷刑。他在絞台上磨轉,又被群眾嘲笑,身心皆受侮辱。他乞求一點水喝,但沒有人理會他,直至愛絲梅拉達上前並給他一些水。在附近隱居的修女巴格特看到這一幕,尖叫著說愛絲梅拉達是一名吉卜賽小偷,並把十五年前女兒被綁架的事歸咎於她。 tucila a demiad, ci Cya-si-mu-tow mapatayza i huing, zikuz mapasaybang i putah nu Ke-lye-bu tu tusaa a tatukian ku pisawacu a mitii’. ciniza ipabaw pimelmelay tu pipatayay, katawaan han nu binawlan, masawacu’ maduka ku malucu’. misalunguc ciniza tu adidi’ a nananuman, nika nayi’ ku misikulay cinizaan, katukuh i pananum ni Ay-s-mey-la-ta cinizaan. i capiay nu aeneng nu Siw-ni ci Pa-ke-te maazih niza ku mahiniay, luyi sa musakamu u miubiay nu Ci-pu-say sa ci Ay-s-mey-la-ta sa, ayaw nu sabaw lima a mihacaan tu nipicebis tu tataynaan a wawa sipatelid cinizaan. 兩個月後,愛絲梅拉達在街上走著,被百合花·貢德洛里埃和她的朋友從陽台上發現。百合花是一名貴族小姐,同時也是菲比斯的未婚妻。她嫉妒愛絲梅拉達的美貌且假裝看不見她,但她的朋友卻把愛絲梅拉達叫了進來。 tusa tu a bulad hawsa, ci Ay-s-mey-la-ta muculal i zazan, maazih tu ni Bidakelung Kung-te-lou-li-ay atu cabay niza makay likutay a cabeng. ci Bidakelung u kakitaan a limecedan, satu u saacawaan aca ni Bey-pi-s. mainap tu ka salunganan ni Ay-s-mey-la-taan sakaliyu sa a caay pakazih cinizaan, nika awaw han u cabay niza pacumud ci Ay-s-mey-la-ta. 當愛絲梅拉達步進房間,貴族小姐們立即相形見絀。她們雖然長得也很美,但卻比不上愛絲梅拉達。貴族小姐們意識到愛絲梅拉達艷壓群芳,便轉向嘲笑她的衣著。菲比斯嘗試讓愛絲梅拉達好受些,但百合花拿走她的袋子並打了開來,跌出了幾塊寫了字母的木板,愛絲梅拉達的小羊佳麗把那些字母拼成「菲比斯」(Phoebus)。百合花意識到她有了一個情敵,並認為愛絲梅拉達是個女巫。愛絲梅拉達離開後,菲比斯也跟著她。 yu micumud i kakabi’an ci Ay-s-mey-la-ta, ya kakitaan a limecedan amin kasenun han palalecad caay tu kahicahica. kanahatu salungan ku heni, nika caay tu pikakaan ci Ay-s-mey-la-taan. kuy-cu a limecedan matineng tu caay pakademec tu salungan ni Ay-s-mey-la-taan, auyza matawa tu kasizikuc niza. mitanam ci Bey-pi-s pakinasusuzan tu balucu’ ni Ay-s-mey-la-taan, nika alaen ni Bidakelung ku lalubu niza wawah hantu , tahkal tu ku pinaay a nisulitan a sapad tu ina wawa aazizhan cudad, ci Ay-s-mey-la-taay a sizi Cya-li uyza ya sulit tu ina wawa padadepi’ han mala u “Bey-pi-s” “Phoebus”. ci Bidakelung pizateng niza izaw ku cacay a ada maydihay, hicasa u mapalaway a tatayna ci Ay-s-mey-la-ta sa. miliyas tu ci Ay-s-mey-la-ta hawsa, mikilul tu ci Bey-pi-s cinizaan. 那個月稍後,愛絲梅拉達和菲比斯會面並向他表白。菲比斯趁機吻了她,又假裝自己也愛她。菲比斯無意和她結婚,令愛絲梅拉達很難過。菲比斯假裝很傷心地說愛絲梅拉達不會再愛他,愛絲梅拉達便說她是真心愛他,並願意為他做任何事。 uyza a buladan hawsa, ci Ay-s-mey-la-ta atu ci Bey-pi-s masasukazih paheci sa musakamu cinizaan. kisu han tu ni Bey-pi-s ciniza, satatenga’ay sa manamuh cinizaan. ci Bey-pi-s caay ka sibalucu’ atu cinizaan a siacawa, malalum tu ci Ay-s-mey-la-ta. ci Bey-pi-s salalulamum sa musakamu ci Ay-s-mey-la-taan a caay tu kanamuh cinizaan sa, sakamu han ni Ay-s-mey-la-ta ciniza u balucu’ aku manamuh cinizaan sa, a mahang mikawaw tu canacananan a kawaw niza. 菲比斯開始解開她的衣衫和再吻她。孚羅洛一直在門後注視著他們,他妒火中燒地闖進房間,刺傷菲比斯後逃走。愛絲梅拉達昏倒後醒來,竟發現自己被控謀殺,又因為一些誤解,陪審團以為菲比斯已經死了。 ci Bey-pi-s malingatu mihulak tu zikuz amikisu cinizaan. ci Bu-low-low’ itiza tu zikuzan nu panan misametek miazih tuhenian, u inap niza belut satu micumud tu kakabi’an, namicucuk maduka tu ci Bey-pi-s hawsa laliw satu. namabulilah ci Ay-s-mey-la-ta nengil satu, amatineng mapaulami nu mipatayay, zayhan namapatelac ku zumaan, misaybangay a sakaput u mapatayay tu ci Bey-pi-s asaan. 愛絲梅拉達宣稱自己是無辜,但卻被嚴刑逼供,她的腳被鎖在鐵靴裡越收越緊,由於無法忍受劇痛,她承認自己是殺害菲比斯的兇手。法庭判她死刑,罪名是謀殺和行使巫術(法庭見過小羊佳麗的拼字把戲),愛絲梅拉達被鎖進單人牢房。 sakamu satu ci Ay-s-mey-la-ta u mapateliday kaku sa, nika tii’kan a mipacici musakamu tu kawaw, ya kuku’ niza sipacukcuk i mukin a hangka sulup han makeleckelec, yu caay pakadungdung tu adada, hang aku ku mipatayay ci Bey-pi-s satu ciniza. paketun satu ku huing a patayen ciniza, u ngangan nu cumi umipataya atu mitima “i huing maazih kya adidi’ay a sizi ci Cya-li tu padadepit tu nisulitan a cudad a sapibalakas”, ci Ay-s-mey-la-ta mapatanged tu i tataytayay a kakabi’an nu lalubuan. 孚羅洛來探望她,她卻躲在一角。孚羅洛告訴愛絲梅拉達他對她深層的慾望,並給她最後通諜:選擇他或者死。愛絲梅拉達拒絕了他。孚羅洛變得瘋狂,之後離開了城市。翌日,愛絲梅拉達要被絞首前的幾分鐘,加西莫多戲劇性地從聖母院趕來,帶走了她,跑回聖母院的時候高喊「請求避難」(sanctuary),也譯「聖地、庇護所」,因為按當時的法律,法官無權進入教堂抓人。 ci Bu-low-low’ mizizaw cinizaan, azihan milimek i kalimutu’an ciniza. ci Bu-low-low’ sakamu sa ci Ay-s-mey-la-taan mutesek ku kaidih cinizaan sa, a pabeli cinizaan tu sazikuzay a satakus, mipili’ cinizaan ancaay sa mapatay. kai’en ni Ay-s-mey-la-ta ciniza. singki sa ci Bu-low-low’, zikuz liyas satu tu tuse. tucila a demiad ci Ay-s-mey-la-ta ayaw tu pipatay tu pinaay a sasulitan, ci Cya-si-mu-tow saigian sa sa ku balucu’ makay Sen-mu-yen tayni, ladeyen niza, mulaliw tayza i Sen-mu-yen hawsa tunutuwa’ sa “misalungic amilimek” “sanctuary”, pabelin aca “u timelacay a piadingan”, zayhan kilul tuyaan a hulic, u miliclicay a tapang caay ka situngus micumud sa tu kiwkay amizakep tu tademaw. 當愛絲梅拉達留在聖母院的時候,她慢慢地跟加西莫多成為朋友,並越過他畸形的外表,看到他的內心。加西莫多給了她一個聲音尖銳的哨子,這是他能夠聽見的東西的其中一個,並叫她需要自己幫忙的時候使用。有天愛絲梅拉達發現菲比斯走過聖母院,她叫加西莫多跟著菲比斯,但加西莫多卻看到菲比斯正離開未婚妻的房子。加西莫多告訴菲比斯愛絲梅拉達依然在生,但菲比斯相信愛絲梅拉達已死並叫加西莫多走開。 yu i Sen-mu-yen ci Ay-s-mey-la-ta hawsa, haymaw satu malacabay ci Cya-si-mu-towan, milakui’ tu ka sacidek nu hekal a uzip niza, maazih ku balucu’ niza. lacing sa ku suni amipiyuk ci Cya-si-mu-tow cinizaan, uyni u tanengay matengil niza tu zumaay a tuudan, sakamu han tu ciniza anu maydih tu saedap hawsa. u zuma a demiad maazih ni Ay-s-mey-la-ta ci Bey-pi-s pakayza i Sen-mu-yen, muawaw ciniza ci Cya-si-mu-tow-an papiladay ci Bey-pi-s-an, nika maazih ni Cya-si-mu-tow ci Bey-pi-s amiliyas tu lima’ nu saacawaan. sakamu han ni Cya-si-mu-tow ci Bey-pi-s mauzip tu ci Ay-s-mey-la-ta, nika palatateng’ ci Bey-pi-s mapatay tu ci Ay-s-mey-la kaciya’ han niza ci Cya-si-mu-tow. 加西莫多回去後說他找不到菲比斯。愛絲梅拉達和加西莫多過了幾星期平靜的生活,但孚羅洛突然回來,見到愛絲梅拉達和加西莫多相處得很好而大感憤怒。他偷偷躲起來不讓他們發現,孚羅洛諾在小室躲了幾天,計劃下一步該怎 taluma’ tu ci Cya-si-mu-tow hawsa sakamu sa caay katepa niza ci Bey-pi-s sa. ci Ay-s-mey-la-ta atu ci Cya-si-mu-tow katukuh tu pinaay a pilipayan ku lihalay nu nikauzip, nika ci Bu-low-low’ bahal sa taluma’, pakazih ci Ay-s-mey-la-ta-an atu ci Cya-si-mu-tow-an linges sa tu kakapah nu kaladay, sunuk sa ciniza milimek a caay kaazih nu heni, ci Bu-low-low’-now itiza i adidi’ay kakabi’an milimek tu pinaay tu a demiadan, milekakawaw tu zuma a hicaen ku kawaw sa. 某個晚上,他用萬能鑰匙打開愛絲梅拉達的房間。愛絲梅拉達醒來,孚羅洛用身體壓著她並想非禮她,她極為驚恐。反抗不了孚羅洛,愛絲梅拉達拿出哨子並拚命吹響它。當孚羅洛意識到她在幹什麼的時候,加西莫多已經提起了他,把他猛扔到牆上,並以想殺死他的力度毆打他。當加西莫多快要打死他時,孚羅洛踉蹌著走到窗口射進來的月光裡。 zuma tu a sandeban, miyung ciniza tu canacananan a sacu’kcu’kan makawawahay tu a sacukcukan mawawah tu ku kakabi’an ni Ay-s-mey-la-ta. maengil tu ci Ay-s-mey-la-ta, ci Bu-low-low’ u uzip ku sapipenec cinizaan a maydih mikacay cinizaan, ceku’k sa amatalaw ciniza. caay pakademec ci Bu-low-low’-an, ala satu sapiyuk ci Ay-s-mey-la-ta saicelang sa mipiyu’ cinizaan. yu mazateng ni Bu-low-low’ mihica tu ciniza sa hawsa, ci Cya-si-mu-tow namusakamuay tu cinizaan, saicelang bakah cinizaan i cabeng, u sapipatayaw niza a icelang ku sapiti’k cinizaan. yu a mapatay tu ci Cya-si-mu-tow hawsa, ci Bu-low-low’ sawalawala sa ku culil tayza i sasingalan tu nipaedil nu bulad. 加西莫多發現襲擊愛絲梅拉達的竟然是他,感到大為吃驚。孚羅洛極度憤怒,離開聖母院前,他暗自發誓:如果自己不能得到她,其他人也休想。 maazih ni Cya-si-mu-toa mingayaway ci Ay-s-mey-la-ta-an alaw cinizaay yaca, tademaceku’k. linges satu ci Bu-low-low’, ayaw nu piliyasan tu Sen-mu-yen, paheci sa cinizaan tu cinizaa tu, anu caay pakaala cinizaan, u zuma a tademaw amana kapizateng. == malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan == * https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E9%BB%8E%E8%81%96%E6%AF%8D%E9%99%A2_(%E5%B0%8F%E8%AA%AA) * 中文維基百科-'''鐘樓怪人''' [[en:The Hunchback of Notre Dame]] gmpkut8w78gkxsai6gihfs6ca70t34e Doraemon 0 11724 128197 128196 2022-04-03T01:50:15Z 礥濮鷽纞 2156 wikitext text/x-wiki [[:zh:哆啦A夢|Doraemon]],(Lihun a kamu: ドラえもん) nikulitan nu '''[[:zh:藤子·F·不二雄|Fujiko F. Fujio]]''' <br /> == '''kungku''' == == '''u cukad(角色)''' == *'''''Doraemon'''''(哆啦A夢) *'''''Nobi Nobita '''''(野比大雄) *'''''Minamoto Shizuka'''''(源靜香) *'''''Goda Takeshi'''''(剛田武) *'''''Honekawa Suneo'''''(骨川小夫) == '''patetek(設定)''' == ==='''''Himitsu dōgu'' (秘密道具)'''=== =='''iga'''== * ''[[Doraemon: Nobita's Dinosaur|Nobita's Dinosaur]]'' (1980) * ''[[Doraemon: The Records of Nobita, Spaceblazer|Spaceblazer]]'' (1981) * ''[[Doraemon: Nobita and the Haunts of Evil|Haunts of Evil]]'' (1982) * ''[[Doraemon: Nobita and the Castle of the Undersea Devil|Castle of the Undersea Devil]]'' (1983) * ''[[Doraemon: Nobita's Great Adventure into the Underworld|Into the Underworld]]'' (1984) * ''[[Doraemon: Nobita's Little Star Wars|Little Star Wars]]'' (1985) * ''[[Doraemon: Nobita and the Steel Troops|Steel Troops]]'' (1986) * ''[[Doraemon: Nobita and the Knights on Dinosaurs|Knights on Dinosaurs]]'' (1987) * ''[[Doraemon: The Record of Nobita's Parallel Visit to the West|Visit to the West]]'' (1988) * ''[[Doraemon: Nobita and the Birth of Japan|Birth of Japan]]'' (1989) * ''[[Doraemon: Nobita and the Animal Planet|Animal Planet]]'' (1990) * ''[[Doraemon: Nobita's Dorabian Nights|Dorabian Nights]]'' (1991) * ''[[Doraemon: Nobita and the Kingdom of Clouds|Kingdom of Clouds]]'' (1992) * ''[[Doraemon: Nobita and the Tin Labyrinth|Tin Labyrinth]]'' (1993) * ''[[Doraemon: Nobita's Three Visionary Swordsmen|Three Visionary Swordsmen]]'' (1994) * ''[[Doraemon: Nobita's Diary on the Creation of the World|Diary on the Creation of the World]]'' (1995) * ''[[Doraemon: Nobita and the Galaxy Super-express|Galaxy Super-express]]'' (1996) * ''[[Doraemon: Nobita and the Spiral City|Spiral City]]'' (1997) * ''[[Doraemon: Nobita's Great Adventure in the South Seas|Great Adventure in the South Seas]]'' (1998) * ''[[Doraemon: Nobita Drifts in the Universe|Drifts in the Universe]]'' (1999) * ''[[Doraemon: Nobita and the Legend of the Sun King|Legend of the Sun King]]'' (2000) * ''[[Doraemon: Nobita and the Winged Braves|Winged Braves]]'' (2001) * ''[[Doraemon: Nobita in the Robot Kingdom|Robot Kingdom]]'' (2002) * ''[[Doraemon: Nobita and the Windmasters|The Windmasters]]'' (2003) * ''[[Doraemon: Nobita in the Wan-Nyan Spacetime Odyssey|Wannyan Space-Time Odyssey]]'' (2004) * ''[[Doraemon: Nobita's Dinosaur 2006|Nobita's Dinosaur 2006]]'' (2006) * ''[[Doraemon: Nobita's New Great Adventure into the Underworld|Nobita's New Great Adventure into the Underworld]]'' (2007) * ''[[Doraemon: Nobita and the Green Giant Legend|Nobita and the Green Giant Legend]]'' (2008) * ''[[Doraemon: The Record of Nobita's Spaceblazer|The Record of Nobita's Spaceblazer]]'' (2009) * ''[[Doraemon: Nobita's Great Battle of the Mermaid King|Nobita's Great Battle of the Mermaid King]]'' (2010) * ''[[Doraemon: Nobita and the New Steel Troops—Winged Angels|Nobita and the New Steel Troops—Winged Angels]]'' (2011) * ''[[Doraemon: Nobita and the Island of Miracles—Animal Adventure|Nobita and the Island of Miracles—Animal Adventure]]'' (2012) * ''[[Doraemon: Nobita's Secret Gadget Museum|Nobita's Secret Gadget Museum]]'' (2013) * ''[[Doraemon: New Nobita's Great Demon—Peko and the Exploration Party of Five|New Nobita's Great Demon—Peko and the Exploration Party of Five]]'' (2014) * ''[[Doraemon: Nobita's Space Heroes|Nobita's Space Heroes]]'' (2015) * ''[[Doraemon: Nobita and the Birth of Japan 2016|Nobita and the Birth of Japan 2016]]'' (2016) * ''[[Doraemon the Movie 2017: Great Adventure in the Antarctic Kachi Kochi|Nobita and the Great Adventure in the Antarctic Kachi Kochi]]'' (2017) * ''[[Doraemon: Nobita's Treasure Island|Nobita's Treasure Island]]'' (2018) * ''[[Doraemon: Nobita's Chronicle of the Moon Exploration|Nobita's Chronicle of the Moon Exploration]]'' (2019) * ''[[Doraemon: Nobita's New Dinosaur|Nobita’s New Dinosaur]]'' (2020) * ''[[Doraemon: Nobita's Little Star Wars 2021|Nobita's Little Star Wars 2021]]'' (2022) * ''[[Stand by Me Doraemon]]'' (2014) * ''[[Stand by Me Doraemon 2]]'' (2020) =='''sikasumadan (衍生品)'''== ==''' malalitin tu ihekaay atu zumaay a natinengan '''== weykipayke-[[:zh:哆啦A夢|哆啦A夢]] weykipayke-[[:zh:藤子·F·不二雄|藤子·F·不二雄]] # 《哆啦A梦》漫画和动画 [[kakuniza:Padakaw Lami']] [[kakuniza:nikulitan]] 85gca35ot8p6i3x2ww7f51itova3xd5 pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:LamiHung 3 11725 128198 2022-04-03T06:54:08Z 礥濮鷽纞 2156 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "==請求== 你好!請問你可以幫助我創建[[Doraemon]]的一系列電影嗎?謝謝!" wikitext text/x-wiki ==請求== 你好!請問你可以幫助我創建[[Doraemon]]的一系列電影嗎?謝謝! kfqaur4gs9uwj9iiyehpz5ew7of1b2o a cudad 0 11726 128239 128237 2022-04-05T10:34:03Z Sabak5388 17 wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa (函稿(撒奇萊雅族語-公文書寫系統)) [[tungus a cudad]](正本) [[banggu nu tangan]](檔號) [[pisupedan tu mihcaan]](保存年限) [[kakitizaan]]/ [[kakitidaan]](地址) [[situngusay a tademaw]](承辦人) [[telay]](電話) [[piyat tingami]] (電子信箱) [[pacudadan]] (受文者) [[pacudadan a demiad]](發文日期) [[duma nu duba'|zuma/duma nu duba']] (速別) [[saemic tu demiad]] (密等及解密條件或保密期限) [[sapakilul]] (附件) [[tungus nu ulic]] (主旨) [[pasaheci]] (說明) tungus a cudad (正本) [[sapakunuy]] (副本) [[kakuniza:Sabak Nubu]] s6re1hg48n2tk1dwlyx2drnk4caskh8 tungus a cudad 0 11727 128206 2022-04-05T05:13:57Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (正本)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (正本) 9x13dpfyfbolxnx5n7ft2ryo1x7qadg banggu nu tangan 0 11728 128207 2022-04-05T05:17:47Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (檔號)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (檔號) k9uun2f5mqqrxn91bbz53b0q6k4k6cu pisupedan tu mihcaan 0 11729 128208 2022-04-05T05:19:17Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (保存年限)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (保存年限) 5x620ksgsfs39svkfutvs34uitpfdt6 situngusay a tademaw 0 11730 128217 2022-04-05T05:33:10Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa (承辦人)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa (承辦人) ll4wwo7up2pswabu841drxxnavcgvvn telay 0 11731 128219 2022-04-05T05:34:23Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa(電話)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa(電話) kek87arkn2ua4no82jqbwp5pdpunij0 piyat tingami 0 11732 128221 2022-04-05T05:35:50Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa (電子信箱)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa (電子信箱) 0kfu2l0j1eu0ce13w5m2w1a0nrrhi3h pacudadan 0 11733 128223 2022-04-05T05:37:25Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa (受文者)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa (受文者) fibxr9rk0gvqhgu3tbux0ua5nvcxol9 pacudadan a demiad 0 11734 128225 2022-04-05T10:23:03Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (發文日期)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (發文日期) 4tcmasmzempirodrqeh6ua5ro2apf5d zuma nu duba' 0 11735 128227 2022-04-05T10:24:57Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (速別)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (速別) mi624573w4o5c0bjdhcihr1i8c3pjl6 duma nu duba' 0 11736 128228 2022-04-05T10:25:55Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (速別)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (速別) mi624573w4o5c0bjdhcihr1i8c3pjl6 saemic tu demiad 0 11737 128230 2022-04-05T10:28:48Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (密等及解密條件或保密期限)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (密等及解密條件或保密期限) cxvqk418telfgokb7w3ey4awe47wfjm sapakilul 0 11738 128232 2022-04-05T10:29:59Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (附件)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (附件) 54lgr6dorc0rc73nljia9pzu6aq5vj9 tungus nu ulic 0 11739 128234 2022-04-05T10:31:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (主旨)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (主旨) l4xym20y2w79b89378d1vr1zjn0m55f pasaheci 0 11740 128236 2022-04-05T10:32:15Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (說明)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (說明) ns78jaxzxe2vrsa5vt4d6aean9ug3zo sapakunuy 0 11741 128238 2022-04-05T10:33:44Z Sabak5388 17 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "u kamu nu Hulan sa u (副本)" wikitext text/x-wiki u kamu nu Hulan sa u (副本) 1q3a5pohwneg1e68665xwlli9qvydvb Sen-chou-zhi-zho 0 11744 128257 2022-04-25T09:37:53Z Sdf 1202 Sdf milimad tuway kasabelih [[Sen-chou-zhi-zho]] katukuh [[Mori Ushinosuke]]:​matatungusay ngiha' Zipun wikitext text/x-wiki #重新導向 [[Mori Ushinosuke]] bewukztwpbfnzt9mzsm9lhh5izynsyc Amakankang Dalus 0 11745 128262 128258 2022-04-25T10:11:18Z Sdf 1202 wikitext text/x-wiki salukiyaway a tademaw ci '''Amakankang Dalus'''(辛干), [[Sakizaya]]<ref>[https://www.instagram.com/p/CSBYfggBXqq/ i Instagram]</ref>. *[https://www.instagram.com/amakankang.dalus/ Instagram] *[https://www.facebook.com/amakankang Facebook - 空姐的華麗冒險] [[kakuniza:Sakizaya]] [[kakuniza:salukiyaway a tademaw]] [[kakuniza:Taywan a binacadan]] pyte2f0xx4wogrxm97arlcca99xxynw kakuniza:Taywan a binacadan 14 11746 128259 2022-04-25T10:05:44Z Sdf 1202 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[kakuniza:Taywan]]" wikitext text/x-wiki [[kakuniza:Taywan]] m8c47x8qg072sj5rz2w1onrw3irjbr3 Tilibi nu Yincumin 0 11747 128263 2022-04-25T16:09:10Z Sdf 1202 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "[[File:IPCF-TITV title on CTV Building 20161031.jpg|thumb|Tilibi nu Yincumin]] '''Tiribi na Kacalisian'''(原住民族電視台, Taiwan Indigenous Television) ci [[Tilibi|tilibi]] i [[Taywan|taywan]]. [[Category:Taywan]] [[Category:tilibi]]" wikitext text/x-wiki [[File:IPCF-TITV title on CTV Building 20161031.jpg|thumb|Tilibi nu Yincumin]] '''Tiribi na Kacalisian'''(原住民族電視台, Taiwan Indigenous Television) ci [[Tilibi|tilibi]] i [[Taywan|taywan]]. [[Category:Taywan]] [[Category:tilibi]] 6b93mpmm9mriimov9s97obqbig5cxvl Wikipitiya:kabiyalawan a ulic 4 11750 128345 2022-07-11T16:56:11Z Sdf 1202 napatizeng tu kasabelih, lacul ku "'''Wikipitiya:kabiyalawan a ulic''' ==kakitizaan(地理)== *[[Bai (Iran)]]: *[[Bai (Nepal)]]: *[[Baizhou]]: *[[Belín]]: *[[Belin (Covasna)]]: *[[Belin (Poland)]]: *[[Belin (river)]]: **[[Laigné-en-Belin]]: **[[Moncé-en-Belin]]: **[[Saint-Biez-en-Belin]]: **[[Saint-Gervais-en-Belin]]: **[[Saint-Ouen-en-Belin]]: *[[Belin-Béliet]]: *[[Bili (Azerbaijan)]]: *[[Enem (urban-type settlement)]]: *[[Kan (Kyrgyzstan)]]: *[[Kan (river)]]: *[[Kan District]]: *…" wikitext text/x-wiki '''Wikipitiya:kabiyalawan a ulic''' ==kakitizaan(地理)== *[[Bai (Iran)]]: *[[Bai (Nepal)]]: *[[Baizhou]]: *[[Belín]]: *[[Belin (Covasna)]]: *[[Belin (Poland)]]: *[[Belin (river)]]: **[[Laigné-en-Belin]]: **[[Moncé-en-Belin]]: **[[Saint-Biez-en-Belin]]: **[[Saint-Gervais-en-Belin]]: **[[Saint-Ouen-en-Belin]]: *[[Belin-Béliet]]: *[[Bili (Azerbaijan)]]: *[[Enem (urban-type settlement)]]: *[[Kan (Kyrgyzstan)]]: *[[Kan (river)]]: *[[Kan District]]: *[[Kanas Lake]]: *[[Lima (Buenos Aires)]]: *[[Lima (Illinois)]]: *[[Lima (Iran)]]: *[[Lima (Montana)]]: *[[Lima (Ohio)]]: *[[Lima (Oklahoma)]]: *[[Lima (Paraguay)]]: *[[Lima (Pennsylvania)]]: *[[Lima Chal]]: *[[Lima Gavabar]]: *[[Mata (Iran)]]: *[[Mata (Israel)]]: *[[Mata River]]: *[[Tulú]]: *[[Tülü (Balakan)]]: *[[Tülü (Lerik)]]: *[[Tülü (Saimbeyli)]]: *[[Tulu Bolo]]: *[[Tusa (Sicily)]]: ==namin ku tademaw(人文)== *[[Kami]]: *[[Tulu (language)]]: *[[Tusa (song)]]: *[[Wawa (Taiwanese singer)]]: ==kesey(科學)== ==hanipiidang han ku kawaw(娛樂)== *[[Adada]]: *[[Grappler Baki]]: ==nalimaan(技術)== *[[Bilibili]]: ==zuma(其他)== [[kakuniza:Wikipitiya]] j77jubmxw1bx9zykxe0dstvufs5zxwy Wikipitiya sasukamu:kabiyalawan a ulic 5 11751 128348 2022-07-12T14:33:00Z Sdf 1202 /* 關於內容的靈感參考 */ baluhay a tusil wikitext text/x-wiki == 關於內容的靈感參考 == 關於內容的靈感參考取自台灣原住民族語言研究發展基金會下,原住民族語言研究發展中心的[http://ilrdc.tw/research/athousand/area16.php 族語千詞表 - 語發中心 - 原住民族語言研究發展中心 (ilrdc.tw)]的撒奇萊雅語(Sakizaya)類別: # [http://ilrdc.tw/research/athousand/pdf/lan13_1.pdf 撒奇萊雅語] 另外還有[http://web.klokah.tw/ 原住民族語e樂園]與[https://e-dictionary.ilrdf.org.tw/ais/search.htm 原住民族語言線上辭典 - 財團法人原住民族語言研究發展基金會 (ilrdf.org.tw)] [[misaungayay:Sdf|Sdf]]([[pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:Sdf|sasukamu]]) 2022年7月12日 (sakatusa a demied nu lipay) 22:33 (CST) jadqromiuqzpobnpgo01ek5vu1gu834 lanhekuo 0 11752 128353 2022-07-14T09:43:40Z Kwamikagami 2045 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[sakaputay a kanatal]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[sakaputay a kanatal]] de2s2tsxnxcvt7o08gr7lbj7xl4kf9n linhekuo 0 11753 128357 2022-07-14T09:46:55Z Kwamikagami 2045 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[lanhekuo]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[lanhekuo]] 7n8ro2562c6z53csq9qg95dma4old5p lenhekuo 0 11754 128361 128360 2022-07-14T09:48:15Z Kwamikagami 2045 已將重新導向目標從[[lanhukuo]]改成[[lanhekuo]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[lanhekuo]] 7n8ro2562c6z53csq9qg95dma4old5p Linhekuo 0 11755 128364 2022-07-14T09:49:54Z Kwamikagami 2045 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[lanhekuo]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[lanhekuo]] 7n8ro2562c6z53csq9qg95dma4old5p Lanhe-kuo 0 11756 128366 2022-07-14T09:52:13Z Kwamikagami 2045 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[lanhekuo]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[lanhekuo]] 7n8ro2562c6z53csq9qg95dma4old5p Lenhe-kuo 0 11757 128369 2022-07-14T09:54:38Z Kwamikagami 2045 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[lanhekuo]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[lanhekuo]] 7n8ro2562c6z53csq9qg95dma4old5p UN 0 11758 128377 2022-07-14T10:07:10Z Kwamikagami 2045 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[lanhekuo]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[lanhekuo]] 7n8ro2562c6z53csq9qg95dma4old5p Lyen-he-kwoay 0 11759 128382 2022-07-14T10:12:40Z Kwamikagami 2045 kasabelih miliyaw patatuzu’ tu [[lanhekuo]] wikitext text/x-wiki #重新導向 [[lanhekuo]] 7n8ro2562c6z53csq9qg95dma4old5p pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MdsShakil/header 3 11760 128396 2022-08-06T16:45:29Z Pathoschild 524 create header for talk page ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki <div style="display: flex; flex-wrap: wrap; justify-content: center; align-items: center; margin: 16px 0; border: 1px solid #aaaaaa;"> <div style="padding: 12px;">[[File:Circle-icons-megaphone.svg|75px|link=[[m:User_talk:MdsShakil]]]]</div> <div style="flex: 1; padding: 12px; background-color: #dddddd; color: #555555;"> <div style="font-weight: bold; font-size: 150%; color: red; font-family: 'Comic Sans MS'">Welcome to my talk page!</div> <div style="max-width: 700px">Hey! I am Shakil Hosen. I patrol many projects, and where I don't know the language I only act in cases of serious vandalism. If you think I have done anything wrong, feel free to [[m:User talk:MdsShakil|message me]] on Meta wiki. If you don't like that you can leave me messages here too, but since I do not watch all of my talk pages, your message might not get a timely response. Thanks! [[File:Face-smile.svg|18px|link=[[m:User:MdsShakil]]]]</div> </div> </div> 6ns6eellkw7iqc4yteyjnszfjmo2yio pisubelidan tu kamu ni misaungayay sapimatatengil:MdsShakil 3 11761 128397 2022-08-06T18:14:34Z Pathoschild 524 add talk page header ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki {{User talk:MdsShakil/header}} tbo8m2n1p4y1shpmyu07h1k0g9pq65d